DE BELLO S AGRO CONTINVATAE H I S T O R I a E , L I B R I VI» COMgt; mentarrjs rcrum Syriacarum Gùi'lheimi Tyrenfis Archiepifcopi, additi.In quibus, qua fortunæ uarietate, qua tcmporum uicifsitu^ dine,ab ini tij s Vrbis Rcgni,res Hicrofolymarum,ad noftra uf(^ tempora,per ter mille atc^ quingentos annos agitatae,aut floruerint,aut bellis uaftitatecp afflidæ iacuerint, dilioeritifsimè defcribitur»

AdiccimusdeExpugnationcurbisPtoIcmaidos, M o N A C HI florentini Archiepffcopi AcconcnfisRhythmum.Infix peretiam de Sarracenis profligaris ab alphonso x.Hiïpa-niarum Rege,refcriptum, cum Epiftolaprocerû corum,quorum opera amp;: induftria Albigcnfes herettci et deuidi et deleti fuerunt, omnia ab bine tricentefimo ac paulo plus minus'ue quadragefimo anno gefta 2lt; fcripta»

Nuncuerocuraamp;diligcntiaPHiLiPE RTi poySSENOz TI jad phanum D.Morandi (àcn's Præpofitijin lucem tradita, ac cumenarrationcHiftoriæabipfo i o A N N E HERO LDilluftrata,

Antonius P anornuta ßn

Antonius S dbellicus Guilhelmus Poflellut Augußinus lußiniat H ay thon Armenus

nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flermannus Qontra

Èdptifla Fulgofus ^fus

Beda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HerodotM

Benedidius de Acoli^ Herodianus

tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymus

Beroßis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hugbdldus FFutius.

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacobus

Bonifeius Symoneta uen

CdlltmachusFxpertês lacobusMeyerus Cdßar Brufebius lacobus Fontanus Cdto de OrtginibuS lacobus FiFnphelin^ Chronica Auguß. gius

Chronica F^orinber. Inflrumenti ueteris li'

Ldonicus Athentëfis Ftolemaus de rebus Furcieii, R~adenicUS author in htßoriaru R^egino Furciccoritm dgni P~hendnus tione excellentißi' P^obertus Gdguinut mus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B.~obertus plonat

Fandinius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chus

FFdrtinus Barletius R^ogeriusdeFartai FFartini Futheri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris.

Chronica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scholaßica Hißoria

/Adthius à Michouu Sebdßidnus Franck FFdtheus Fdlmerius Sebdßianus Plunßt

RIS'clVE ad AEDËS MAGNAE matris HARUE, rfp« J Baßleam Rauracorum,Flaminibus,loannes Herold

A T V R A ita cotnparatum cflc,P hilippepie,' Princeps,cernitur,ut etiam fanA'ßü'ma uetcrum ui rorum fànè optimorum inftituta fuo periculo æ-que ac uitia haud careant. V erüm enimuero cum omnes homines iulÙ æqui^ appetenufsimiuideri uelint,tarnen res in eum locum addudlas uidemus, quod etiam fceleratiisimi, quando ui aut fraude, aliorum fortunam conudlere nequeunr, mfidias ftruant Sgt;C famre nomini optimorum : dum nice uerla, quos boni ftudium trahit, id qucd res eft, i«um fortuitarum iadluram, quam memoriærecftèfatftorum priuationcm, tolerabiliorem iudicant.idcirco,aut iuauitate ingenij,aut author! tatis teftimo ’110,autftudio beneuolentiæ,aut grati animi duótu, gloriam maiorum, ami* lt;^orum famam, nomen optimorum, acbenefadorum laudes, icriptis omarc celebrate confucuerunt. Qiiod quidem facftitatum conlpidtur,haud ab ijs tantum,quibuspreteringenij dotes,nihil, quo iuosremuncrarent,rcliquum fft: uerum etiam in uiu hoc fuiiîè uidemus ijs ipfis, quiamplifsimis fortunis, •Heritis^ ingentibus cos quos fempiternæ gloriæ comendareuolcbant, aut ^quabanqautiuperabantmultum.HincPlatonis amicorum nominibus no* bditati Dialog!: hinc Ciceronis Lelius,8C ad Herennium fcripta : V t interim ’acea, huius generis iexcenta aliorit uirorum bonorS exempla: quæ fi no om *113 fuos autores Só patronos,ut Achille Homeri tuba,beant, tarnen teftimoquot; ’ii3impertiunt,animorûgcnerofbrum.Inftitutû certciàndum. eoenim uno capefcendas uirtutes laude dignas,etiam perditifsimi incitant: mortuis,ca Hiiæin uita illis uel liuor uel negligêtia negauerSt,uirtutis premia exoluûtur: ^gregiè gcftorum frucfrus, cum immortalitatis ipe, uiui inde decerpunt : ipla ’^cnicp bonorum amiGitia,imô ipla focietas humana,confblidatur,augctur^, ’lum hie ad laudem fuâ,clemêtia SC liberalitate ingenia ampleSfitur, ille uero Amicorum bcnefacftorum^ mérita ftudio grato literatis^ profequiturmunu frulis.Hocdico,tam fanlt;ftuminftitutum,P HI LI P P E princeps P iE,ftioue* ’icno non carere, uel proprio, uel alicno,aflentatione nempe ac obtreeftatio* ’ac:hocpræfcrtimnoftro tempore, quo optima quæc^ aut deprauari, aut pefr (itneinterpretari contingit.De ijs igitur,qui aflentationeturpi,fibijpfis ut Cç fias nubes, infamiam accerfunt, nullus hic mihi erit fermo. dicam folumodo, quum feculum illudnoftrum,omnibus alfjs quænos præceflèrunt, ingenijs f ftgantifsimis præftct,5C magis quam ilia abundet, obtretftationis peftê inte hm ita uigerc,ut diuinû hoc inftitutum nonnullam habeat ferme querela : mi ^i^ipfimultispartibus plusnegocij faceflatiamuni, quàmprætermealijs omnibus, qui tâta Philippe pie tua, coll egn^ tui ornatifsimi habeo me ïita, quanta alius nemo, quorum nun quam obliuilei poflum,maxima fcilicet ^cinnumcra me uobis debere.Qiiapropter optandum mihi et conandu cum fernerem, ut tot tanta^ in me collata beneficia, ibllicitudine aliqua meorum officiorum exacuerê,nihilcp ex amore, aut ex iudicio ueftro deperderê,ocio* li mei(quod uobis ut acceptum referam oportet,in^ hiftoriarum iugi letftio* nemihirepofitum eft)reddere uobis conftituirationcm,eam fcilicet, quam il lud, haud fecus ac négocia fuum calculs, efflagitare Cato dicebat.Qpum igi* tw deBello iacro Guilhelmi T yrenfis Archiepiicopi,regni Hierolblymitani olim ScribæjCommentarios (diligentia ac cura integerrimi dotftifsimi^ uiri « a PHILIBER*

PHiLiBERTiPOŸSSfeNO T i,adphanum D. Morandi in Maxima Sequanorum, facris profani'scp rcb.Præpofiti) cuulgatos, perkgiflem facix leanimaduertijfapicntifsimiiiominismonimentiSjiniun'a temporö,niulta,at que in hoc gencre fcripti dcfideranda, deperrjfle : quod nulli dubium erit,qui ad Friderici ii» Aug. exceflum ufcp, hiftoriam fuam eundem Guilhelmûper fecifïè magnoruuirorum teftimonio,iuratumintellexetit. quaftglon'aeauto ris non tantum ademptum jquantû dcledationis Iciftori furreptum uidcbam. Qiiem enim temporum uicifsitudo, fortunaecp uarietaSjCommiferationenon afficeret, dum noftros, inclinantibus iam rebus Syriacis, hoftibus colluclari ÔÔ fato rcfiftere legit,ea quidcm animi pcrtinacia,qua maior illis in Prouincia Sc urbe recuperandis SC obtinendis conftantia uel fortitudo baud fuitf Ab in ftitutis igitur mcis alienum non duxi, qu£c ad urbis Hierofolymitanæ a Sala^ hadino expugnationem fcripta Guilhelmi infecuta eflènt, eiufdem libris ad.-ij cere: non ut ingcnij gloriam aliquam ucnarer, fed ut idolo tarn pulchro orgt;-nato^, bafis (ua non deeflet. Id cum omni (ynceritate hiftoriæ obferuata,dF ligentcr atqj religiofc confcripfiÜcm, nechocquidem prætermittendum efle Exiftimabam,ut quam poflem breuifsimis,prima, 8C quæ fcripta T yrenfis an teierant, priera Reip. Hierofolymitanæ tempora defcriberem: quod quidcm interuallum tarn longum,qug imperia tarn uaria,qu2c tempora tam aliéna,uir tutem,magnitudinem animorum,facinora^ egregia uirorum principutn^ de quibusTyrenfifermo eft, illuftrantmagis, actantum nonincœlumufquee--liehunt.Hoc autem totum nihil efte intelligcre poteram,cum fummorum uF rorum editis lucubrationibus, omnia iparfim interferta reperirentur, ipfis® è facris oraculis atque diuinis libris noftræ perfuafionis plurima hauriri pop fcntrquamobrê perftringere oceoepi, peipetua quadâ fcrie hiftoriæ, confilia, gefta, Sc euentus, quibus Syria ad noftra ufc^ tempora agitatafuit:nuUa am* bitionû adduClus gt;nbsp;fed ueritatis inflammatus ftudio, cuius quidcm, ut uenia bonorum dixerim,in tanta copia fcriptorum,m^na inopia, Excreuit hac ra* tione in annum ter millefimum atep quingentcfinium, in^ librum fextum, forma illius Reip. quam leui quadam cogitatione complexus eram,idçfcmc ftri fpacio, cumœipfe muftis alrjs SC publicis SC domcfticis occupationibus premerer.HoslibroSjUbertate 6Cornatuprioribusinferiores,neinfentiamea eloquêtiamTyrenfis cotaminarê, abftpnominismei profeisione fcriptisiUi us fubqcerehaud aufus fui, fimul^ de b e ll o sacro conti n va TAE Hls TORI AÉ LIBROS, COS nuncupate uoluK utexiftimarecorni nus aliquis pofsit,mc,quàm indagâdæ ueritatis follicitudincm, aliud aliquid mihiftimereuelle. Neeputo quifquambonorûhancmeâfentcntiamunqua reprehendet, cum no deftituri fint, qui’, quOdhune laborem tibi PHILIP* PE PI E,Collegio^tuo,cæteris^cIarifsimis,ipc(ftatifsimis,in^Repub.pri marijs aliquot acprobatiisimis uiris dedicauerim, inferipferim ,at£p confecra rim,quod dedico,infcribo atep confecro,hoc(inquâ) quale quale fit oflScioli, 5C aftèntationis SC arrogantiæ condênabunt.Scducit enim nônullos fupcrfti* tibquædam, exleuicula cercmoniolarum diucrlarum perluafiunculaconce* pta, ut melius arbitrentur, omnem amicitiam,omnemibcietatcmhumanam abolere,quàm accipcreautrefcrrebeneficium,inter eos,quibus opinionibus uarijs certatur. Ego autem ex tam crudeli pertinacia, nullam mihi fpem falu* tis comunis,aut pacis public£,proponerepoflùm. Quapropter femper illud G R Y N AE i,nôn Apollinis,fed S ymo ni s,hominis SClitcrarum SCuirtu* turn omniû cognitione clariftimi, prpeeptoris quodam mei,oraculû, tanquî ex tripodeprofe(ftum,exofculari foleo:quod quale fit,adfcribendum duxi,

Non eddetn fentire bonos, de rebus eifdem, Ineolumilicuit/emperainicitiK, înhanc

’ î’^hanc fertterttiam fi defccndcrent omncs, mirabilis ccrte rerùtù tranquillû ïas fequeretur. Sed quid ego me ijs purgo, quorum obtrelt;fiatio à principiö nuhi Gcgnita fuitjöC deploratarQuin cauflam meæuoluntatis tibi PHILIP Fe P I E,tandemexponof'quofadlojhominesomnesintelligâtjnonmodo rite nie feciflejfed etiam aliter facere nequiuifiè.Siquidê ut ocioli mei tu P H Iz Lippe p i e ,uos^ cæteri mihi honoris amplitudinis^ cauià uiri nominâdi, ainore dementia^ uefira, autores eftis, ira pietate Ô6 uirtute celebrandi.Is liimes PHI LIPPE PIEjtUjCuiinteruiuosegocompararepofsimtieminê; lcd conferre te eijqui dum uixitjOmnium calculo,uitæ probitate,morum xta* tiscp giauitate,rerum humanarum omnium experientia^priorem non habuit; fine æniulatione uerô,modeftiæ, parfimoniæ lautaCjin Remp. erga bonos,lû teratosjfubditoscp fuos, pietatis titulos tibi foliconcefsifièt: A D ri an O licetilliA RIEDMATT EN,SedunenfiumolimprincipiSlt;antiftiti.iscum viucns moriens(^, iândliisimi hominis teftimoniareliquerit,felicitatem^il-bm alfccutus fit, quam perturbatio perditorum noftrorum temporû in morgt; te conftitutâ habet,nihil mihi reliquum fecit, quo uel debitum,uel fidem me^ amïlli' ibluerem, nifi iucundam quandârecordationem,ôd liberalitatis Sd hu fianitatis fitte.laudes cnim, quàm ut ab ingenio cuiufquâamplifieari, bene* ficia.plus .pfetfio quàm utullius conatu refundi pofsint,fiipergrefius eft.Igno Ices ? H 1 LI P P E P I E, de mortuo talia prædicanti. Quorum enim tu uiroru fiaicfiatem uirtutem refers, eonindem etiam commemoratione laetati atcp tcficifolitus fum:a ccrto cnim SCuero fenfu, cum Ciceroneiudico,Uirtutenigt; bl clTeformofius,nihil pulchrius,nihil amabilius:addo,nihil quodbonosma gisallicefaciat: quOd quidem ex eo perlpicuum eft,dum eius fiudio ornatum te,maximis atcp grauiisimis uirtutibus ornatos uiros Collegrj tui, ceuredloz tcinfequi : cum neceisitudines, familiaritates, domefticacp famulitia,ex optf ’t’otumamp;docfbfsimorum hominum numero conftitutas, confirmata^ ha* berc te, uidcre poifunt omnes,amp; fentire. Ingenijs fummis, praeftantifsimis^ *tiris,floruit femper Collegium illud tuum,fateor,06 maturitas uirtutum om* buminhoctuipontificatus tempore erupit.Ea fane duce ambrosivs file a' gvmpenberg, cofequutus eft,utapud tuos,ordinibus facrisPre pofitus, à tc fiimmam in collegio obtineret dignitatem non folum : fed etiam bgenio, induftria^ apud exteros, fortuna fuftragante adeptus eft ,quæ ma* gna inuidia obtinentur, maiori geruntur periculo,quibus ucro cum maxima gloria clarifsimus quifcp fruitur.In talium uirorum orbitate fumma,acccdunt buic,SC quiDecurionem Collegtj agit ioannes lïBjamp;joannes tTE YN HA V s E R V s,ueruscuftosfacroru:atepl vd o v i C vs B E R, Scholafticus uerifsimus, uetuftiisimuscp:qui quidê omnes,titulis infignijs^ tlocior3(quos iuris fiicri 2lt; in omni genere difciplinarö prüdentia,omniü lau tlc et applaufu meruerut) curas cogitatioes fiias uniuerfaS,ad ea quæ Reip* tranquillitatemadferant, iamdudum manciparunt. ne interim dicam, quan* tarn MELCHIOR a'LiECHTENFELS, Diaconorum primarius :illecp tuus exfratre nepos i o A N N E i Leonhardus aGVNDELSHEi M,facrx Mufices magifter ; item Vvernhervs A'BERNHvSENiGEOR*

AB AM BRINGEN, F RANGISCVS D’AMPIE R, iriadminiz ftrandis rebus çquitatem, in confuetudinib.fiC familiaritatibus fuauitatem,in ßonos omnes liberalitat?,illuftribus natalibus, inep omni literatura,eorü dex teritati adiunxerunt. Haec certè funt decora ilia in Uirtute pofita,qux certiisü tpafortunæ amp;nbsp;inftitutionis fplendidæ infignia illuftrantatcp exornant. Hæc funt uera exempla ab archetypo profedf a, quac tc Philippe pie repræz bntant, ut merito ab alqs laudari poisis,atcp tuis gratulari ip{e,cum no modo Hirtuta ÔC fautorem dC amplificatore tc exliibcas, fed incredibili contentionc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tt j integritatis

P RAE PATIO, intcgri’tatisjtuos triumphare uides. Si ergo intereft ( ut ad uos (èrmonem co/ uertam, V V. C C.)id quod omnis etatis doifHlïïmi uiri mukörefcrre docuernt, ut talia Prindpis pij inftituta,inrebus omnibus tam fàncfîa adminiftratio, in* contaminata conieruentur, mul turn in ea re neceffarios óó domefticos poC lèjCÓfentaneum :gaudere uoSjSC Principi noftro uiciisim gratulari iubeo, ob fidem,induftriam amp;^integritatem eorum, quorum opera in publias domefti cis^ negocijs ipfe utitur. Qi^ia enim rcrum experientia, qua domi foris^ clari täte præpolleatclaro loco natus, uir ille erasmvs sigelma N,nemo nó nouit. Is enim temperatis moderatis^ moribus præditus,fèueritatem hu* manitati, grauitati familiaritatê ita coniunxit, ut autoritäre lumma, fuauitatc mirabili, négocia officiaq} omnia expédiât: confilia no magis prudetie quani fidelitatis plenajUeneranda ^tate,uigenti ingenio moderetur.Huic fi coniun gâtur,s ÏMON a' romersthal,homoftimmoloconatus,arepaRo manorum profapia originem ducens: item conftans aefortis illefenex s E v* F RID vs a'vohrbvr g, u eftri municip ij DclipergPrætonhuicinquâ, fi hi confilioru adiutores addantur, infortuna negoeijsep ueftri collegtj, non iolû prudentiisimû fortiisimum^ aliquê iènatum, uerùm ad tuendâ Princi* pis falutem Slt; dignitatem,confenfum admirabilem,incredibilcm^ conlpira* done experiemini. amp;nbsp;quod ipfe uobis gratuler,mirabilis eft expeCtatio, qux tanta affulgct,decp horum uirorum clariisimorum liberis concipi poteft.Ete* nimiuuenisilleGeorgivs sigelmanni f. ftudiofifsimusapparet artium earum,quas optimas ingenuas^ uocant,in quibus optimi acquiefeût: in ijs^ itaueriàtur, ut excellât: ob fîngularem autem modeftiæfamam, apud Italos Gallos^, amorê eorum, quosftudiorumfocios habuit,dile(ftionem^ meritus fit,pollicendo in luriijjrudentia magnificum nefeio quid, ÔCadmira* dum:cum m ar c v s a' v o h rb vr g sevfridi f. indies pleno gra du difcendo,exercendo^ ft,ut in omnibus ingenui hominis exercitijs,5lt;^ di* gnum ft tali pâtre prognatum oftendat, óó merito omnibus fe charifsimû ex* hibeat.HuncN I COlavs frater, fi forte literatum germanum nonaequat (qua mediocriter imbutus eft) tarnen animi corporis^ dotibus parentem in* genuûmirificè referre uidetur.Dei oannechristophor o,puero, qui no iblum sigelmanorvm deliciae,uerùm etiam ôô paren tû, ôô ont niS eorum corculu dici poteft, qui maieftatê animi uenerari folêt, id tantiîre* ferâjfore olim, ut literatilsimorû doeftiisimorum^ uirorum ingénia, egregie diçlisfadis^præclanïs.exerceat.s ym o Nis uerôa’romersthal proie fœcundiftimi ÔC fœUciCsimi hominis,Iiberi, quam Ipem Reip.induftria armorum, literarum dotftrina, pietads^ exercirijs, exhibeât, N i c o l a v s eius F.in bello,quod prioribus annis,magno Germanie tumultu, C A R o L o M.A'X.lMO AV G, geftum eft,teftatumreliquit,ijsforriisimiamp;infradiani* miexemplis,quibusfratrêfuumBEATvm benedictvM,contraTuf cas fidei noftræ hoftes,olim fortiisimè pugnando,ftrennui militis gloriâ,at(p pro patriapulchrâ morte confequutû effenoueranVos, uos (inquâ)vv.CC, permoti nefeio qua animorum diuinatione, quando ioannem chri* STOPHORVM at(p P HILIP P V M,horum fratres adolefcentulos,riteac* ccptos,in Collegium ueftrum ftiblegiftis, confirm are uidemini, in opinion? hæreditatis alienæ gloriæ ucniflè uos, laudem^ maxima ad eos transfudifle, quum olim difeiplinæ ueftra: alumnos, præceptorum ôô confilioru obtempe ranteSjIaudibus^ florentes eos,omnibus admirationi frituros confiditis, pu* dore,probitate,uirtute,ftudijs relt;ftis,ac bonis artibus.Tales itac^,apud Princi pem noftrû omnia officia,omnia munera exequi: taies ira nafti,ita educari,ita imbuiabijs qui familiäres amp;confiliarijipfiusiunt, quiilli coniunôiisimi iu* cundifsimi^ funt,haud uuigi coftnfg tantû, uerùm et bonorû omniû affenfu admira*

ûdiTiirabilc uobi’s cffc débet,5^ Igtitie fummæ. Ne ak'^uid dica de IO A N N É * Jacobo huius filiolojpuerulo certè, quepræterannos, ïngeniufenilc, ut omru'b.adrnirabilê,ftc quoq; eum oftendit, cuiuslgta indoles uniuerfis ferme ^olh'citudinem incutere poßi't, ne terris hune citius inuidcant fuperi,quem in genuitatis furcul um, omnibus naturælenocinijs luccrefcentê,ornatumcp,ex^ *^ibuere.Ât tu P H i l i P P e Princeps P i E j qua prudentia, quo ufus fis iudigt;-ciô,quam^ diuino,uerbis exequi hercle nequeo,nec cogitatione ulla f atis aß fequi.Coniunxifti etenim confilijs,ftudijs,rationibus^ tuis uirum,Deus bo-•Jejqualem^^cuius lîdes ergate præclara, confilij in rebus agendis promptitu^ do,morum conftantia,fermonis lepos,erga omnes humanitas, una ipfius in ornnigenereSC facultate literarum excellentia, uincuntur. Minori admi^ tatione bonorum, Alexander olim Magnus Hephæftionem, Auguftus

lt;^^auianus A grip p am , Alexander Seuerus Imperator cateruam dodîo » rum fibi adiunxi t, quàm tuivLivM GVT, rerum tuarum moderatorem præfecifti, at;b amplilsimo ordini feribarum tuorum,fummum confh'tueris» Ornauit carolvs maxim vs av g. ornauit pavlvs maxJx

PONTIFE X,hoc tempore o T h o N e M,Auguftaniapud Vindeli cos collegij fummi Antiftitem,Sacerdotem magnum,ut nunc loquimur,Car finalem Presbyterû,Titulo D. Balbinæ,non folû ob claritatemfamiliæ(quu cxilluftrifs. atqj inter Sueuos, Germanias populo olim celebratifsimo,clariß ' fimaatq^ uetuftifsima natus fit)nec tantum ob gloriam,ad quam à pueritia ex ardefccs,quam^ omni cura ôô induftria, animi^ magnitudine confequutus cft:uerùm etiam propter fidem fingularem, officia promptifsima, liberalifsß quib.his moleftifsimis teporibus, pace SC bello, utricp præfto fuit. Or •laftituP HI El P P E PI E,Princeps, 1 V L1 VMhunCjquemnôiblûuetuftas claritas prolapiæ inter Cherufeos celeberimæ,non tantû ab ineunte æta-« ^bbonitatiSjôC ut in fago ftrennuus, in toga collans effet, ftudiû, atq? cognogt; gêtilitatis incitauit( quod quidê foelici indole fua peruicit, fupergrefïuscp cft )hxc inquâ hune non tantum tibi commendant, uerùm ea obferuantiajCa firmitas,quibus amplitudinem SC dignitatem tuam,calamitofiisimis his temgt; poribus augere tueri^ nititur,oftendit, parères fuos fenes eum non pluris fa^ cere,quàm tuam autori tatem,ac pietatê fermé fidei poftponere. Qiiæ ctfi ma gna,fimilitudinem(^interfehabereuidentur,faciletamêatq;Iubcns tuP h 1 JiPPEjCAROLO SCpavlo in bénéfices collocandis SC elargiendis ceffurus es,fçio,autoritatem SC honores i v l i v s tuus o h T o N i cotribuet: cluoduerô duobus m a X X.in O T H o N e , tibiin Iulio ornando puto cauß fuiflè, admirandam fcilicet,diuinam^ in utroqj bonarum literarum feien ciâjCcrtâ SC laudatifsimâ habet comparationê, in nullo inferiore ei qua inter QiMutium Scxuolâ,et L. Craffum olim fuifïc,doói:ifsimi uiri in monimenta ^uaretulere.o T H o fiquidem eloquentiumiurifconfultifsimus,! v e i v s lu hfperitorum eloquentifsimus eft,amp;^ meritô dici poteft,hocnoftro xuoiquod præter fynceræ meæ confeientiæ tcftimonium,iudicium doeflifsimorum uiro *a«nfatetur,quibufcuncp,quemadmodummihi,aditusad O TH O N E M,aut ^ongrefluseumh’ominefuit.Certeioannem oporinvmmcu,quid dicop HIEI P P E Princeps P i Ef’tuum,imô optimorû omnium,Iiterarûetli teratorû amicu animo, faCfis beneuolentifsimû, iudicio æftimatorê æquû fß •nul SCacerrimûjCum infan tiamea 1 v E11 facundiâatqj prudentiâ (quæipft Oporinus elegâtia fua exornare ftatuerat) impetu amoris delibafïe me leget, cxpoftularurum eum mecum noui.Hgc tua P h i e i P P e Princeps P i E,tuogt; •■Sç atep uirorû præftantiû fingularia ornamêta,afrcntationis nota me tâ progt; be libérât, ut nô minor rjs liuoris nota impingi pofsit,quib. dedicationê hanc mcâ accufarc propofitû fuit,Magis etiam reprehendendi funt,qui arrogantiâ

quandam obijccrcmihi coftantur,cum in hune fenfumucfii'onmi onmin neficijs allecflus ,5C gran'rudmis ofRcio compulfiis fimjCa deuobis fentirc om nibus, Ä^dicere, quae maxime mihi utilitati ÔC cómodo,uobis autemmultisra tionibus honorihcafuiflè,et efle certû eftjfumma^ gratia illuftrata. In eô certe ego ipfè fpem meam fefelli, quâdo caput 6^ pecîîus polire dcbuidcm, reliquû corpus inchoatû et rude et imperfedlû dch'neaui,colorû rationes in eos libres ret}ciês,quos deEpilcopis Bafilienfibus,Deo adiuuantc,propediêinlucé edi turushim.IntérimtuPrincepsPHILIPPE pie,hocmunufculû,uos^cac teri V V. C C.id quale qualefit,iufcipite,eaperluafioe, nullâ utmihiin omnini ta rem aeque propofitâeflècredatis, atc^ ut indies de bonis, deuobis, me opti mèmereriôôoptêetcontcndâ.Tu^i O AN N esleonhard E,patruo, Gundelihcimiorumimaginibus,praeceptore o P o Ri N o jliteristumGræ' cis tû Launis,ac adD. Vrficini in rebus îkeris primatn praeclarc Si illuftris.-cu^ ius liberalitate in quartum nunc annum fuftentor, maximam tibi huius labo^ ris partem uendicare potes; quem ut tuo nomine ornarem,prætcr id, quodut megratumtibipræbeamôdexhibeâaequitas poftulat, etiam G E o R g i v S H VB E RVS , uirillecuiusfidcmPrincepsnofterinrerumdomefticarupro^ curatione, amabili teftimonio probarefolet,tu^ laudare SCbeneuolentia eE-ferre cofueuifti,is dico cfflagitauit,etimporrunius ferme extorfit. Efflagitauit ïdquoepGEORGivs LEONHARD i,municipqDelfpergfcriba,uttibi, mihi, omnibus^ bonis amicus,literis liberis^ non infœlix. At plura ftatue ram. Recipio me igit ad unû illud Philippe Princeps p i e , id unû refricq V V. C C.mc ueftrum bonorum^ omniufore femper:amoremxieindc, quo ha «flenus me complex! eftis,amp;Iindicium demeueftrum immutatum lperare,atx que in rebus meis tenuilsimis,literario^ ociolo, opem ,confiliû^ ueftrQ om* nium haudmihi defore, certa me opinionecopledîi.Valete.Exrure,ucftro^ fundo Pfeffingen.x v.Cal.Septemb. Anno à nato Chrifto . d .xlix.

OB DESCRIPTIONEH VITIO SAH EXEMp'lARIS, operarum^ feftinationem admiflàs mendas,fic caftigauimus»

PAGtJ.uerfw^.legefiniticnm 4i,nufnîniiiratn t.9,breui. i^.corrog^fnJa ^uoi ^.^o.Douerum lo.ii.mtmifit. ii.4xertis interpofius, millium erattt, »3,Sephoritanuin ^i.Ethin. i4.jsf.terrenlt;ios tg.^.quodiiin is.p.emi/priu lo.iyNr^ lnnojecundo. 4o.TyrenfisnoRri 21.12. Sacrain 2z.21.Foro 24.jo.no»genffJjinMtff«o«lt;^ gefitnum. 4^.Hterofolytnits s^.f.indu/lriain 4o.^4fumum.is.euminlibertatë 41.41.Se.gt; ptua^intaamp;'unu! 43. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^g.oftendam ^y.y.Cenuenfium ■pi.s.Genuinum

Jinui. toj.jg. Capitatione ii6.2.quitin 12j.j4.Ar i4o.t.dum communis i4i.jgt;!.At «fo. 24.1» dotem!jgt; ij:^.4j.ficerent iyg.4. inter. 2g.cen/èbunt. jj.allegerem.. 4i.ch/trißimui}t t6^,j4.dui/acris^ j^.Vtrifi^rei t69.i2,Tyfenßs isó.24t'Viduiipuellum 204.4.prafere^ bat 2op.42.eumretinuerat zn.i. imminuit, 216.34xlinopalen

M.D.ili iS^fortißimteVira^nis 2t^.26.Fuit. 22z.4.apud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Kitluntur Legiiti ^ui Occidentalium äuxilia im[)!orent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Citput I.

HNclinanoni'sregni Hierofolymi'tani lam agebatur annus dcgt; cimus fextus«narn Almericus rex qui fcederis initium Soldai no Aegyptio immemor,contra phas piumq^, nihil tak ueren ti bellü intukratjiamdudum perfidia fua labem maxima, aua i^rioahacilla cladêprckntifîimam regno procurauit.Quippe cui uires,induftria,acin rebus gercndis animus excellens,periuri)infamiam, oidoris nomine,detergere potuifiet,is uidus auri cupiditate,quod illi à Sol dano offerebatur,Aegypti imperium amifit,acpofterisres luasomnino dc ploratas reIiquit*Syracono enim Aegyptunl obtinentc,Sauare Soldano oc cifo.infuper trucidato â Saladino Calypha,iam uiderc crat. Latinorum glo riam in Orientepaulatim Iabakere,uirescÔci(às*Nam Àatim Io(êphus(hoc fnim nomen cum infans eiTctjini luftrico circuncifionis dieinditûfuit,poftea Salahadinus appenatus,quaficorredorkgis,id emfônatlingua Arabica) Icuibus prçlfjs noftros aggreditur, uircs animostçfuorum tentaturus,miz litem cum Latinis nûc uelitari,iam coUatum perferre pedem âfluefacit: curri antea ex Europa finguli Latini denos Barbaros fugarent,uel folo afpeôu ter •■erennPotuillettamenjprudentiaamp;Sconfiliojhofhsdiutius â finibus regni Jongiust^ arcerijfi rei priuatæ ftudium,publicæ faluti ab Imperatoribus rez gni poftpofitum,ac Noradini Damafceni reguli filius armis focqs tutatus fu inet.Qtiod uerô rem omnerrl præcipitauit,fuit ambitio ilia procerum,qui re gium honorem ac nomen regium,fadionibus potius,qùàm regnorum etrè gionum imperium rebus fortiter geftis propagare uoîueriint* Cüm etenim tores deueniflent, utamiffaTetrarchia Mefopotamiæu'n Syria, Anuochia ægrè defcnderetur,T ripolitana prouincia precario emercata, Palæftina fefgt; ro, flamma, cæde uaftata, res trans lordanem ad hoftis nutum furfurri dcz orfumi^ uoluerentur,tyrannidê fpirant Guidoatque Raymundus,homines ambo tcméfàf i),inconfulti,malè fani.Iâin rege Balduino nulla fpes crat, qui ab initio regni ut corpore,fic confiliô parum uakbatn'n rege puero nullajqui ætate tantae dignitatis onus nee ferre,nec facile ab æmulis in hoc educ»i,crc di po(ret.Guido iamdudüm apud fontem T ubaniam ÔC ftupiditatis amp;nbsp;puz fillanimitatis fpecimêdederat« Raymundus cum Barbaroamicitiam contra xeiatnimisfufpedarri*Accedebat uitatum facerdotum diflbluta, turn pkz his obrutæ fceleribus mores ita,ut nec Patriarcham intégré aut fyncereuiz 5f!ne,ßntquitradant,Prodigiaccdo oftenfa hæcomniaà Deo abominari indicabantpAtroccsuentiundicp exoriebantur,folislux obfcurata peraliz quoi horasjgrando ad inftar oui anferini.cocio delapfus.Terra quoep immt nentes clades denunçiat,motibus tremoribust^ crebris ac horrendis agitâz ta.Necmareobticuit hunciansiram,folito maiore redundansæftu*Ignis inmodum domus ardentis ccelo difcurrebatdurares omniaekmêta,tôtû(^ Creatoris opificium,luxum,facinora ac flagitia exagitare deteftari» V niz a ci

ci crat fiduciâ,propter fingularc ingcniu,iudiciu quof^elegantiflîmum in rc gi s Scriba Guilhelnio fitaaiam qua de cunt^ re ageretur, hominis mâfuetu do, maturumr^ côfiliumducem aliquâuidebaturinferreobnubilatis.Hunc rex fecrcto conuenit.fcifcitans,nc quid detrimenti R.e{pub.acciperet,quomo do prouidêdum efîetds in alienorum exterorumq^, atcp adhucintcgroruni fdicitatc,rcm omnem fitam eflc,rcfpondcf, cæterum in propine^uo nôciTe, quorum fidem implorare,aut quorum auxilium fperare rex poiîit. nam An dronicum ConftantinopoIitanum,imperrjresapudGræcositaomncscucr tcre,ut Boemi alrjs adiumento fore non folum nequeant,fed nequein ièipfi« confiftere poiTînt Jn occidente aufem,apud Francos Philippi regis res flor^ re,cuius proculdubio animus ad maiora ampleétêda aueat:h^re illi animo Syriacas patris expeditiones,præterid,quod alias religionis habeatur ami/ ciiTimus^Deinde Anglumregem Henrichum ,hoftem femperquærere,amp; eundem maximum ferociffimumcpjinquem utucteranus acrius inuchat,ac deuicQo eo euadatgloriofiordam Fedcricum cum Bcclefia recondîiatum,pa cata Italia,ocium tererenon pofTe .Lucium Pontifîcem plents uelis in hoc unum uehijut laborâti regno occutratur.Hos quidem adcundos ciTe, quos armis,uiris,ære,confilio,animo pofièplurimum certû fît,ac uelle nemo du/ bitet. Hæc confilia etfî regi opnma uiderentur,in fjs tarnen hoc unum dcelTe baud obfcurcconfêfTuseftj quodnon confl:aret,quorum ad cicnda auxilia opera uti poiTct.nec etiam illi dignum uidebatur uiros tantæ dignitatis in rc gnum uocare,difcordiaitalaeerum:'fienim ipfum Guilhelmum mittat,inrc gni negotqs fyncerum redhimlt;^conhlium,fibi interim deforetfî etiam auxi/ lia reeipiat,ambïtione,iniiidia, àifcordia^ Principum,ut prius qiKaq^ contt geratjomnia in præceps deduci uerebatunConquerebatur deinde, Guido/ rtem çognatum iniquum fibi,nec ad editflaiîlumconuenire* Tripolitanum ad regni gubernacula adhrbuiffe me«u magrsquam confilio, haccjuoquerc ipfafomitem addidilTe fè diïcordiarum*Heradiij Patriarcham, Arnoldunt T empli,RogeriurnHolpitalis magiftros, fî non aliquid in eum roquèrent, uix nulla habita regiæ dignitatis reucrentia,tam citosdifcefTuros fuiOè, inex pcdfatis Comitiorumconfultationibus.Tandemperfuafusrex,àGuilhel/ mo,Guidoni recôciliatur,cui utadminiftrationirenunciet,loppenfisurbis dominium fterumreftituitur,regf;^pueri Alumnus appellatur.NecTripo Iitanusfibideéft,miinéribus alias hominem auariflimum fibi demulcens. Cum Patriarcha poftea acMagiftris blanditer adum eft,ut opcram et co fdiurn omne, Rcip.promitterent,in erogando apud Occidentales fubiidio« Additur Legatus,feruitium,paranturnaues,cÔmeatus,ac reliqua itincri ne/ ceffariajfauftiscp imprecationibus,adportum Acconenfem deducuntur« Qiu oram foluentes ac uelawentis permittentes,rjslt;^ placide adipirantibusgt; in Italiam trafjciunt.

Lfg41i f^ebus promißionibutq; mägnis tn Ocddentfaluntur.Ameldut militiit magiflef moritur. Caput 11.

PErfuahim erat Legatis noftris,cum prius omnia ex fcntentia LucfjPon/ tificis Romani in regno Hierofolymitano peraéta efîe cognofcerct,quod etiam primo ipfius congrelTu ex uoto reipondentem inuenirent» Hydruntii appulô

appulfûcum Jter Romam pararent,urbê inteftim's tumüitibus cxagitari audi unCjPontifici Maximo dues infeftos efle,ciq^ uires intentare ♦ quæ res origin nem indc traxerat,quôd Pontifex bac hiagna manu fuorû,ac duiû non mul torum faüore Confularem potèftatê abrogate pröpofucrat.Romani enimj qui olim Narfete ÔC Prufilio ColKquod in annû Domini 570 «incidit à Lon gino,primo Rauennarium Hexarcho,forma adminiftrationis antiqua, màz gno Rom4Pop*dedecore,amp; Confulatu priuati,exuto decoris illo etmaiefta ris i?eteri§ nomine,fub Præfidibus,quos Duces appellate maluerijt,pet quà dringentos ferme annos,libertatc omni amilTa,tranfcgerantadeô,ut Confü Utuß apud eos omnis memoria extind:a,ac quicquid ex Monarchia ilia olim tam fcelicijuiciflîtudo reru reliquum fecerat, Ducatüs Romanus appellaret; cuius jei ne pofteris arguments dcefTet, aureus nümmus percuffus, adhuc Ducal i nomen retinet. AtBererigarrjs in Interregno poft Carolum illû ma? gnuiri' tyrannidem arripiêtibus,coepitamp;ipfaRomacaput extollere iterum, uires i efumcre,priftinarumlt;^ dignitatûnefcio quam umbrâadfelt;ftare,Pon rifîcunn excuflb iugOjCoff.iterum créât, Præfelt;ftum,ac nefcio quos Decaô chon tes* Hi ambitionê Pontificum c5 fufpetftam haberent,patriæcp libcrtaz tem,repulfoexteroru lnriperio,iamdudum ôôarmisomniqj cofilio,uendicâ re an nifi étant: quod cû üim atcp tyrannidem efte,Lucius interpretaretur,eo runri poteftatem,quam uix ducentis quinquaginta anteaannis,poftliminiô quîxfi obtinuerant,prout amp;nbsp;Alexander in Tufculano prius attentauerat, abblere nitebatur.At adeó Confularis faiftio præualuit,ut exturbato Ponti»* fice ,in complices fuos,feuere quidê animaduerfum amp;nbsp;crudeliter iæuitum fit. Qi lotquot cnim ex Romanis,Pôtifici ftuduiftc cÔpertum fuit,hi erutis ocüz Iis, nouo atcp inexaudito exemplo pœnas dederunt.Glerus,qüi fuga tardius fihi c5fuluerat,tantac crudelitatis baud immunis.Mülti em correpti, afinab. F’t^pofteré impofiti.cauda manibus alligatijper urbem circumue(fti,pueris, fuellisjuiris fœminis^ præter probra ÔC calumnias,foediftîma quecp illis iti faciem conifcicntibus,miferè perierunt,aut carcetibus extindi funt. Hûc po puli ftirorem cum Pontifex declinauerat, ac ira exæftuans, ad ulcifcendam tantam iniuriam,et de abrogando Confulatu initum confiliû,quocuncp mo do poftet prouebendum,rationes requirit omnes, tandem magnis itinerib. V eronam delatus,eos qui facris funtiniri'ati.quicp reruni gubernaculis prggt;» étant Principes,côuocat,Concili5babiturus, ac quod prius Rome intenta ücrat,fceliciori fineperficeret.Patriafcba atqp Magiftriinterearei finêexpez ûantcs,apud Guilbelmum Siciliæ regem,omnibus excepti bonoribüs corn mode moram duxerâunam ipfe nuper deuido Marucco rege Sarracenorûi duscpfilia capta,non prius in rcdemptionempiiellæaftenfît,quàmreceptà Apbrica ôô Sicilia,qttas Sarraceni patri fuo olim abftulerant ♦ ob id«^ fadû Guilhelmi nome celebre.rex a Pontifice iamdudum follicitatus,ut in Afiam tebus Cbriftianorum afflitftis opem laturus,traijceret« Apud quem cum âge tent, GodefridumLouanenfiumComitem contigit apud Brundufium ap pellere,quiHierofolymam inuifurus.non contemnenda manu,iter acceîeraz te, per eos perfuadet.Iam nunctj bine inde miftî, ad Concilium Veronæ irigt; diâûjPrincipcs inüitabât.pabm^ dicebatur Fredericû Imperatorê adefte^

qui Ut Papæ reconaliaretur,aduenerat» Pontihcem cnim, hand minora in Impcratorem molitum fuiiïe,quâm prædeccflbr fuus Alexander conaba/ tur,conftâs eratfama.Frederieus,utLuaum pacadorem baberet,prccibu$ ipfius tantum detulit,ut Hetrufci,alia quàm Lueenfi moneta non uterentnrî isenîmpatriæfuænonimmemor,Lucam omnibus muneribus turndiuP nis turn humanis exornareftudebat.hacuna re delimtus Pontifex Papienfi/ bus conceiïïtjUt æs ipiorumjmperatorianota fignatum, Longobardi Ium admitterenùlnter hæc Legati noftri aduolant,quibus in Senatum intro tnHJis,8ó dicendi copia data,lêrmo fuit de orta inter Guidonem regem di Icordia,delt;^SaIahadini uiribus regno exterminiumminitantibus,preces additæ^auxilia implorata,nec,quantus ex hacre diuini numinis fauor,quaii turn gloriænominiatque Reipublicæ Chriftianæ promereri exindepoffit, fiipprelTurri eftQuibus perfuaßooibus,cum Lucius atqueFredericus,ne maiorem aliquam cladem, Cbriftiana res,in ea terra adiret,attentiores reddi tuaccedebat Heracif) Patriarchæ ipfius præfentia,quæ rem urgere uehemen tiHîmèuidcbatur* Tentât igitur Pontifex nunc hos poHicitationibusdlIos præmijsjUtin Afiam trarjciantfollicitare* dumlt;^ ipfius Legati ultto citrot^ difcurrunt,Patriarcha cum Magiftris fuadente Pontifice,Philippum regem Galliarum adeuntjquoitïncre,,ÂrnoIdus Templimagifterobfjt: qumi Iugt; du ingcnti cum focd fepulturæ tradidiffenGLutetiam petunt* Philippus igi tur rex dignitati tantorum uirorum multum deferens,Præfedisatque Que ftoribus regni ipfius,quacunqueiter facerentjCX publico alerêtur, præcepif, SC ne quid illis deeiTetitineri neceifsriumidiligentiffimè cauit* Infuper nqgoz tijs regnifuipoftpofitisomnibus,uthonorificentiflimefijfcrperentur L^az ti curauit.Erat tune in Lutetia Epiieopus Mauritius nomine, qui cum abin fantiaffipem emendicando hößiatim,m difciplinis honeftis nôparum proz greiTus erat,magna fpirare ecepit^uam elecnioiynam petitam recuiâuit,quo ties illi bac conditione^a fetiiuioribus erogarefur, ne unquam ad Epiieopaz lem dignitatem adfpirare uellet« Hiciuffu regis, cum Clero nbsp;populo itobgt;gt;

uiam,facundia qua præditas erat,aduentanfibus gratulaturus* Excepti igiz tur,ac per aliquot dies humaniter tradati,Senatus ilîis totius regni uocatur« quid fibi pofcerent,dicere iulîi funt.Ibi Patriarcha de Ludouiciregis pietatc exorfus,Phihppum rebus perituris defenforem ièquærere dixit: dein exhor tationibus ad pium opus reliquos regni proceres,accêdereconabatur«Sum ma orationis fuitjUt diceret,res Orientales, nifi Francorum uirtute amp;ope, confifterediutiusnonpoffc.Tantumamp;rdoda amp;nbsp;piahominis oratioomnt um animos flexit,ut in omnibus cœribus Chriftianorum ad popuîumrez gio edidojUerba haberentur,quibuspro fufcipiêdo bello pro Hierofolvmiz tanis animarentur fubditi. Principes autem in colligendis pecunqs, conferiz bendis exercitibus, operam dabant affiduam ♦ Rexdeîcdèu habito, quem magis ftrenuum nouerat,felegit,accoadis equitum aliquotcopijs,peditutn manum aliquam ipfis adiungit,quiin Italiam ftatim mittuntur Pontificisar birraru,ßipendijs regijs in Syriamabituri»Nec noüri rebus fuisdeerant, quicquid enim perfuadendo pofîunt, id omneintentanteffîcere.Frcquens

îllis congreffus cum Legatfs Belaî Patinoniamm régis* qui ut Margaret iHam Philippi fororem*regifuoinuxörcm peterent* aderanfjHungaro opes amp;nbsp;itineris'commoditatem præfcribentes:cuius Legathoperam coil filium in perfuadendo tege eorum,poJIiGebantur Jnaudieratprætereâ Hera cliusjpôftThomæ Cantuarenfis ncccm*quæ ante decennium perpetrata Rierat,regis Henrici Angliopera, quod Legati Papæ pernam régiHenriz co indixerânt*ad rem Chriftianam tuendam,ut aliquot milites mittcret,atz que intra tricnrtiümipfemet in Syh'am exercitum duceret* com muni hofti bellum fadUrusallum uero bellorum tumultu impeditu haó:enus,quöd iu^ ramento affirmaücraf,diftulifle.ô^ hue adiré décreucrunt, fumptaep licêna* «n Angliam trarjciunt,Héinrictim adeuntestregem Cœperunt rôgare,oraré* obteftâri,ut tandem pro defendeftda rè Chriftiana,ßctit iâm pridem uouifz fet,armacorripercf*Ducibusin Syria îaborantibus, fubfidio iret,cum pro certo haberet tanti laboris frutfluhi ic ab eo accepturum, qui betlè mefitos præmiooptimô atqiieimmortali Temper remunérare folerct*Pexrefponz ditjtcmporé alieno le ualde excludi,domeftias feditionibusjexterhisbellis fupra modum fe fatigâfi,quo minus ipfius uotis reipôndere poffît. Pôlliccz turftipendiummilitibus.HcracIius,uteratad uïtium ufquein dicendoliz berrimuSjfubiungit.Hoccftrexquod olim iuramentoaffîrmabas, te intra tricnnium in Syriam iturum,quod iam peràdô deceilnio fermé integro,re^ eufas.Aurum abunde'fuppèditat nobis armà,commeatus non defunt'.iiniz eus deeft Imperator,qüi oellum fuis fortilîîmis militibus gerat, quales difeiz plina ilia tua militàri,ôptimc inftruâ:os,te nouimus habere* Cæterû cum tu miles elfe Chrifti neges,ücrbaDeôôptimomaximôdare femperconerisi pro tot beriefîcfjs acceptiSjingfatilîimu te êxhibêsicfedethiht,prô iiita,pro fcgno aliquando decertandum tibi êrit.exutus hisomriibüs,tandê dikes, quani pœnam mereariturillij qui operam fuam conferuandæ tyranriidis er gôjdomino negant.Etqüiâftomachtim tibi mouiiremeuideo,acadmoniz Uonem mcam ægré të ferre, non tarneii tegairi quæ in rem tuam dicenda uidentur.periride enim mihi eft fànguinolentis, amp;^DiuiThômæ cruore commaculatis,mali Chriftianimanibus hicperirc,ac in Syria à Sarracez uis trucidari:ufuram tam breuis temporis baud moróf.Huius uôcêrexira tus interrumpcns,exclamaüit:Si ùel ünica omnibus meis populis lingua efz ßtjca tain uirulenta in me non aüderet ëffuore* Verum ais, refert Antiftes, omnibusexofus,nemoeft qui flagitiôrum teadmoneat.nam maléuiuenz tcm,malam poftremo te obiturum inortem citius fperant amp;nbsp;expetunt.Adz monitus à fuis rex, bonis blahdis^ üerbis, cum Patriarcha agercinftituit, occupationës prætêdens,ob quas impi^fehtiarum Imperatorem fe præftaz re,aut expeditionem inire nequiretimùhëribiis delinitüm,magnificis(^ pro miflisoneratum ufqueDoncrum deduxit,undeincontinentem tranfmifit Heraclius.Permeata Germanias Principes adeunc,ac in lubfidiû Hierofoly micanum poftulant quas tantæ rci neceftaria ùidebantur. üerbis fpebüst^ magnifîcis impleti Veroham redeiint,inde ad Guilhelmum regem proficiz fccntes,qült;m Lucius Pontifex Syriaeæ expediüonisducemdeiignauerati ä iij utcuni

I 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N T I N V A T I ON I s BELLI SA.CRI

Ut cum ijs copijs,qu3c ad id tempus paratar erauf, quotidiccp parabantur,iu Afiam nauigaret.Isautcm Alexijpucri,ManueIisfilf}mQrrcm ukurus,Anz droujco parricidæbellum intu1it,Thcfla1onica(^in ora Macedoniæcapta, multasGræciæ Tbraciæt^ urbes.magnis cladibus aftcôlas,Imperioadez mit. Legati uerô noßri,quieiusope inSyriam deuehebantur,inreghuni atqucHierofoIymam appîicucrunt, ftatiim regni dcploratum,ipe quadanl confolantes.

StHduinnsrexmoriiur.Guidoregnuminua^'tpoßBttläuim Montisfaratiobitum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput 1 IL

I ï *D Alduinusrcx Legatorum aduentu cognito,mifitquï præmoncrent» propalarent corum quæabqstranfalt;fîa H lt;nbsp;”• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fiTent, uocarentt^ cos ad regiara ut edo/lus, quid confilïj capcfcendiini

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cflet,qindueexpclt;flandumfibi,extjs quæ referrent.Cumque coràmconx

ftitutus Patriarcha,præter fpes ingentesquidem nibil adferret, difïimulaz to dolorc,auxilia parata 8ó in promptu eflè, diuulgari fecîttaccedebatPaz triarchæialt;flantia,quiutres baud tepide adminiftraïTe uideretur,lj3esaip gercjfubfidia numero, opibus, celeritate,ueris fidla admirc€ns,amplißcare ßuduit,ac apud omnes mirum in modum prædicare.At rex,uteratfolertif ingenfjjparum promißis fidem adhibebat, cum tempus,in quo omnis mo ra in Reipiiblicæ detrfmentum maximum redundare uidebat,ociofum fane autinteftinis difcordrjsabfumieerncrct. T^c^s Epifeopus regni Scriba, j'lt;x ( c crebras ab amicis etiam accipiebatliteras exortæ întêrimperatorem amp;nbsp;Paz pamfimuItatiSjbelIiinterregemFrancorum 8ô Angliæ, item LucijPap^î bàii ï. :lt; obitus.cui licet Vrbanus tertius in dignitate Pontih'cia fucccfîîflèt,ea^ia fbllicitudine, quampro tuendo regno Hi^rofolymitano gerebat, tamert ex ftudijs ipfius padpublicæ omnino alicnrs, Turbani nomenanonnub lisfufcepit. Quod denique prudentioribus dubitationem intulit maxi/ mam,erat,cumnccprcccnccpredo Godefridus Louanienfis,mnitumca manu quam (ècUm traxerat,in Syria rctincri po(ret,fedcadiequapalmamfi nitæ peregrinationis infigne rcceperat,in ronfpcâu oibnium régi ualeaiz cens,abitû pararet. Rebus igitur tam miferè afflilt;ßis,rex éxbauftisçgritudi neuiribus, Reipublicæ curis nimis /ntentus,patriæamantiflîmus,cunioz pemfeferrepofTenullamuideret,mocrore 8C anguftiamagîs,quàm dbloz reautacerbitate morbi extint^useft,anno ætatis fu£uigefmoquinto,regni uero duodedmo.qui eratà nato Cbrifto millefîmp centefimo oduagefimo quinto,ab incamatouero o(fluageßmoquarto,fupra milleßmucenteßmu, m enfe M ar tio, dedm alêxta die Menü s. Vir nullo regum, uel animi fortituz dine,uel laborum patientia poftponendus. Corpus eius,poftquam mors eiuspalâm faô:a, per Principes Maufoleo regio in Caluariæ loco illatum» atque folenni Principum pompafuneratûeft,mcerentibuspublicècunÆs. Tyrenfi archiepifcopo,pro xdefanéii Sepulcbri,ipfum laudâte.Luôûhue publicum, publica calamitas excepit.quippe Raymundus Tripolitanusâ morte regis , regni adminiftrationem omnem, præfeduram urbis Hicz rofolynîSPgt;

Moîymæ, ac tuteîam pueri Balduini,fibidebeh integram cxcîuib Guj^ done,contendit,acin Procerumcoronajdfibimuneris confirmare petit. •**‘**'”****^ At Sibylla Baldumi Regis defiinóiforor, uiiientismater,Ioppenûsuxor, Uîro inftatjUt tandem return habenis interceptis, uirum fe præftet,comz

petitorinullomodo ccdat.NullamiampietatiSjnullam iunhurandi,nulz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rv..*lt;

lariireturnucltempons rationem habcndamene,necpenfandum quaiiv iuria uel quo lurefumma potcftas aequiratur. Dies integra altercationiz bus inter competitores eximitur,acqua quifqueiterum fua iura,rationes fuaspofTitadducerejdenouo ditfla dies.quacum regni Proccresconue^ niHent,iuflus dicere T ripolitanusj'ta exorfus eft.Quo in ftatu regni res po fitæfîntjPrincipcs optimi,ueftrum nemo eft, qui ignoreucuius quidem in^ teritum accelerate dilcordia potis eft,cum uel concordia numinç fuo, etiarn præfens ,parum regnum iuuare poflit. Hoftem habemus,qualcm fcitis, amp;nbsp;potentîfïimum infenfiftîmum^,! ege orbati pientiftîmo fortiftîmo^’.fpc tantum ducimturinani,alienis uiribus innixi,cum unufquifqueapudfefe, quid poftet,quid uellet,conftitutum habere deberet. Siiple ego,quiàfanz Àlîimo Principe,ad regni adminiftrationem èC tutelam régis uocatus,mcy cum cogito, quidnam hac fua deliberatione quæfierit,quod omnibus congt; rtat,hocidcm fibi uoluifte uideo,quôd uires noftras ÔÔ opes intégras cer^ ncret,r)fcp fideret,eas olim fore, quæ regni rebus attritis/ubitaria auxilia in^ ferre poftet,ac cundando hoftem fatigarc.De me aut facile fibi perfuadebat otnnem in hoc unum me nauaturum operam, tit nulli latere poftet,a tenez lis ilia militaris difciplina imbibita,fideslt;^ erga Rempublicam innata.Quaz rc,ncut nuper fadum fuit, tempus litigando inutiliter confumetur,régis optimiconfilium,opes ôcfacinora noftrauobisponderandarelinquo, quæfi competitoris potentiæ amp;CindoIi conferantur, album ueftrorum oz tttnium calculumexpetfto. Ad hæc Guido pauca_equidem, fed quæ proz hra ingererêtjôC uim minitarentur tarn Comiti,quam eius fautoribus, fubz' .

intulit: tandem per minas extortis omnium fuftragfjs,tutelam 80regni SC pueri obtinet Guido. Tripolitanustacitis pollicitationibus Principum paz catusdifceftit,cuius dignitatis rationem habituros feprimaquaqueoccaz viTio'd«» ’’-1» fione iurauerant. Sibyllaimpotentisanimi mulier ,cum fibi per filfj ætâz tem nifi tardum imperium promittere non poftet,in uirum uerôpræfentem poteftatê fe habere uideret,mater régis diet faftidicbat, ac Reginæ nomen* patrerege nata,ambiebat.Sed uoto fuo non diu fruftrataiaccidit,ut Baldui nus puer feptimo poft obitu Regis mêfe,hominê exueret,quêetiâ ipfam ma trem,lento ueneno accelerafte,traduntnonnulli. Resmcnercle horrenda, fitis deteftâda regni,quæ nonnunquâ cruore parentu,aut liberoru fanguinc extingui foIet.Exceftum pueri uitricus amp;nbsp;mater no prius palam fecerunt, qua multis no magis pollicitationibus blanditfjsqp, larçitionibus ab Hcz radio Patriarcha,Epifcopis,proceribus nbsp;magnatibus,Guidone uirum fu

urn præfentem,ac magno cû dedecorefupplicitermercantem regnum, regc dici obtinuit. Verebaniur enim,quod dC futurum erat,quod populus ÔC mt

bnaomms Tripoli tan um Comitem in regem HierofôJymïtanum pofcc? rcntjcuius uirtutes egregiafiilt;5la uniucrfi prædicabant, Guidonem pufil/ Sanimitaris arguentes.Gcrardus autem Ridefordius,magifter Templuqui coronâim j Sc reïiqua regni infignia,in Templi penetralibus obfcruabat,ni* genti accepta pccunia,reginæ rcddi'dit,fic una atqueeadem die, Guido coro natur in rcgem,atque infaufto omine Balduinus puenpublico funerc clatu» eft.T ulit hanciniuriam grauitcr Raymundus,umdidæ ßuduit,quac pofica ècæmuli régisfôrmameuertit,Riqpfiusquoqueres èCcæterorum Latinoz rum in Afia gloriam exn'nxi't.Sed diflimulandum animidoloretn ratus, eriam Bonifadum Marchionem Monrisferrati fufpedum habui't, is quipx pc mortuo fine liberis fratre Rayneriö,TbeflaIiae rege » bærcs inftitutus fuc/ rat:at auditadifcordia regniHieroiblymitani,quaPrincipeslcinuicem cerarent,detutelafilijfratrisaltercantes,acrecepto paulopóft de morte Bal duini régis nunciOjUtmortui fratris filium regeret ipfc,aceius tutclam fufciz peretjin^^riam proficifcitur,HicrofoIymam^ applicuit,ea ipfa dic,qua re^ gfj pueriîiünuSjôCregis Guidoniscelebrabatur coronatio.ne igitdomum rediret, nuUa memorabilire gcfta,Guidonioperam fuam per aliquodtem pus Iocat:quam non contemnendam Guido uidens,tanti Principis auxilio, regni fui initia contra ïcmulum,ac boftcm exteriorcm ftabilire nititur.

inter regem Tripolitänumrenouanturfimultatei, Salahadirtomm comité fadns initnrtiomm-RjynaldurCaßeRioüi^eMfuiolitt. Caput 11 ll.

'T)Oftquam Raymundo regniipes omnisadempta,æmuîum opibus uiri buscpiepræRare uidcbat, exatftuansira cogitarcccrpit,quo confih'ore gnum quod fibi parare non potüinèt, auteuerteret,autdepulfo Guidone, per üim obtineret* Accêdebat animum ad omne facinus promptiffimum, régis ipfius (cclusaqui ob id,quöd mortepueri Balduini ta diu occultauerat, uenenoregnum £ibiparane,dicebatur«Hanc impietatem maximas pocnas mererijinauditum nepbas, nouo exempio puniendum muflfitabant multi, plures aperte ÔC in publico profitcbantunNec in regem iolum, fed etiam in fniliies Templiconuiciaiaciebantur qUotidie«EosdTe homines quidemuc '*■ nales,qui iam dudum Damafeenis fupplicem uêdidiflent,regni alrquotpr» fidia hoftibus tradidiflcntn'am etiam regni arbitros fe conftituerèueilenGut licitannbus, qui plus numeraret,ab cis regni Diadema 8c infignia recipere, in promptu effet.Hæc 6C huiufmodi in regem SC Templarios conuitiapriz möinterpriuatosexorta,paulatimin uulgus erumpunt,acadcxteros ufqB dimanantia,SaIahadinüm inftigant,ut quocunque pofîîtconfilio anfiun quærat,qua induefjs poflhabitis, bellum contra Chriftianos arripcre,Si Rempublicam diffidio conuulfam affligere poifit, Mifîîs igitur dam nun/ erjs ad Raymundum,focderis initi memorem ciTe (c prædicat,dolore autêfê affîti maximo,quôd amicû fraude SC infîdijscircumuent5,6c â regni admini ftrationcdepulfum uideret,quê amp;nbsp;uirûfortc.regrjmùneris non indignuexi ftimareuForefi fiio acquieïcatcôfilio, ut coUaitiiuiribus,ïmbdIêrcgc regno tïjciât,acipiôregecôftituto,Cocijs armiStStduerCanoiHiosper totâSyriam extinguerc

cxtinguere pofîîntHocautem unum â Raymundo Ce pcterciUtrecifo prçpu tio, facris Sarracenorum initiariuelit, ne ipfe àtribuhbus adigaturhoftilc • ,‘y aÜquid præter fenîenriam in ipfum moliri:quo fado, pollicetur prima data occaGone,inTemplahos femöturumarma,ut hiqui dignitatis eiusnuL Um habuificntrationemj'rgeius uehementiam primo experirentur, quibus cxtindis,nihil amplius obftare,quo minus regno inauguraret ♦ Facillimum eratBarbaro,animumodio flagrantem regnandi cupiditate ardentifliz miim infuam fentêtiam trahere.Raymundus igiturin Templariorum pergt;» niciemconfpirat,{bciumfefore,commeatu,æreamp; armis Salahadinum adz iuturu iurat: at ut in uerba Mahometi iuret confultü non efTe adhuc,etenini ea re fuorum omnium animos fibi alienaret,confiliü omnc interturbarethoc unico fado^ExpuIfo uero æmuîo,regno in poteftatem redado, non reeufaz re ie circumcifionem,fed ÔÔ Propbetæ magno gt;nbsp;ipficp Salahadino,pro diuiz no munere,pro amicitia intégré conferuata, amp;nbsp;fidem nbsp;nbsp;reuerennam perpez

tuam fe exbibiturum, amp;nbsp;grati animi nunquam non fe oftenfurum indicia* His tranfadisjtabulis infcriptafuntfccdera*Necmora,SaIahadinus cûindit cias nullo colore abrumperepoffetjinito confilio,armentor5 amp;nbsp;iumentoru ingentem numerum,in pafcuamontiregali contermina immittit, nullo cuz flodeadhibito.dubiumcnim einullumerat,quin Raynaldus Caftelliouir ingentis animi ac prædæ cupidus,tantam copiam animalium per regionem uagantem,ac perarua palantem,diutiüs nonferremecfefellit eum opinio.' Nam Raynaldus qui late trans lordanem dominabatur,foli fcrtilitate aiiz nonamamp;quidem abundantem Hierofolymis perpetuo miniftrabat,cuni frugcs ita à gregibus depafcbamp; fementa demoliri uidcret/ado impetu, non fclum armenta abigebatjfed 06 Arabes uicinos inuadit, eos in regionis dez trimentum animalia immififle diditanstqui cum uim ui repellere conabanz tur,iratus,plurimos eorum trucidauit,captiuos abduxit,nönullis exuftisuf cisjgc præfidijs aliquot eucrfis«Salahadinus continuo ob uiolatas inducias* Templarrj'sacregi bellum indicit,quicum ad reftitutionem rerum,proqp damnis illatis fatisfadionem offerrent,ipfis infctjs hæc omnia fada efle diccz rent, hoftis nec res recipere,nec ut damna refarcirentur, ncc excufationent admittere uoluitjedlætus bellum iildidum aggreditur.

Sdlahddinu} cott^regdtis auxtli/hTripolitMo iter per GdliUdin pr£be.nte,Tetnpllt;trij{ apud Acconem con^reditur^ac uincitur. Caput V.

FAtale illud tempus iam Hierofolymitano regno imminebat, quippe Sagt; lahadinus mifTis Legatis acnuncqSjT urcis,Sarracenis, Aegyptqscp of mnibus per literas (uadebat,utcndumefle occafione omniummaxima,df fcordia icilicet Principum Chriftianorum .Memores eflent,gentem hanc nudius tertius fame inopia(^,patrijsamp; auiu's fedibus expulfos,has fedes que fijflcjquas multorumjregulorum ac difpari imperioregi audiuifTeiit.nam oduageGmo ab hinc anno religione,moribus,iurequoque innumerasin partes diuifam fuilTe Syriam: region! cuique dominum fingularem , ab alijsamp;üitæôô animi inftituto diflimilem præfuifle.Hosdelictjsdeditos oz mnes, longa pace defides fados,deuincere,baud magni momemi fuilTe.

Nuncuero rcrum uid{ritudinem,atcp îongcaliud tempons inftinitum eflc, reh'gi'onem cômunem,uom v.ni'cum,in hoftem animus omnium conientsM neus,copias ingêtcs,miîinæ exercitus atc^ ad omncslabores adfuetgrobur* Aduerfæautem partipræter ambitionem quandam uafiam,nomen inane, nihil fuperencjomnia mctu apud eura interturbari confilia,defperatione agi* tarijin fefefiduciam nullam,in exteris (pern nullam repofitam habere. Proin de accelerent,conglomeratislt;^ uiribus tandê elangue caput inciderent,rncnt bradeinceps rautilaturi.Regni deinde fitumiart)œniratem,ubertatem Ô6c5z moditatem rjs qui nunquam regiOnem uiderantjextoIÜtatq^amplificaüpro inittitfe Imperatore,quf ex Aegypto noftri unquam extulerant, ex Oedden tequas cotuIiiTentgazaSjeas omnes militicefluras, necnon ijs quibus regni foelicitas incultaeeorum patriae præponcnda uideretur, nbsp;nbsp;agros diuifurum

le,amp;adhabitandum urbes atc^præfidiaconceïTurum.Tantum igiturefféz citper omnem Afiam celebrata ifla Sa’ahadini fama nbsp;nbsp;autoritas,utfubditi

ad edicts ftatim côuolarent,cæteri Barbari perfuafi,quod ad tanti uiri confi liûjinmaximumcoftuenerint exercitu.Hosfeligio innoftrosconcitabatdi uerfa,iIlosprædæcupiditas.Erant deinceps qui audita noftrorum difciplina militari,8óinarmisualore,fjs congredi pulchrum, uincere eispulcherri/ mumcenfebant, iiinci autem abi'His iînededecore,imô fortioris dcxteraca/ dere,gloriæloco eflcarbitrabantur.Non deerant quo suindidæ cupiditas trahebat in id bellbmaximecum auitas iedes à noftris occupari uidcrent, ac ipfi extorresjignominiofo apud alios conieneicerent in exilio.MuItos impel lebatmiierorum parentum querela, qui cum iam deiperaiTent de reditu ind lorum patriamjiberosfuos utauitaprædiarecuperarent, obteftabant. Hi» cxercitum colIegitSaIahadinus,cquitum quinquaginta milliu,præter pedi^ catum,cuius inire numerum difficile eratzquorum qui ad Acconem (co em properabatSalahadinus^perHierofoIymitanorumfinesiiter tutum habere nonpoterant,quos deurjfaltuum anfradus, annonædefelt;flus, autoppofi/ tæ Chriftianorum copiæimpedirepotuiffientetretardare,TripoIitanus Co mesper Tyberiadis Nazarenum amp;:GaliIeæagrum,amp;copiaamp;commodita te omni fecuros deduxit, Aeconenfibust^ mifitincolumestquæ quideurbs iaradudûâ regibus HierofoIymitanis,Teplarfjs Hofpitalarfjs cuftodienx da tradita fuerat.Barbari ftatim urbe circumuaUantes caftra metati funt, in niccnia omnitelorS SC oppugnationis genere impetus faciuuQuiintus erât uiri fortes SeprudentiffimijGuidonis régis aduentum fe expelt;ftare,8d timez re fibile fimulabant. Vnde Turcæ,qui regis in rebus gerendis mora proz craftinatione nouerat,urbe fe potituros propedie Iperabât.nâ ncc armis,c5z meatu,aut uiris inftfu(ftam,fed ex improuifo,atq^ fubitanea obfidionc fati/ gatosjin deditionem recepturos qui intus erant,credebant.ïpfis igitur Ca/ lend.Maq eu Baibariære campano,Chriftianos ad facra conlueta Scfolen/ nia côuocari audirent,orationibus atque facrifiefjs occupatos inuadere, at^ rebus diuinis intentos opprimereftatuünt, (calas admouent urbi, arietibus inftantjin fummum euadere nituntur ac meenia deqcere:cumlt;^ omnes huic rciintenti oppugnant, quos in tutribus ÔC meeniji uiriliter rcfifterc offene dunt

Hiinf,Magi fil l Tempil et hofpitail's,eu feleda militu manu per auerfam por 1 ta ernpunt in caftra,ac ordinatis agminibus pedem inferentes ,quos fub pel libus fècnre ociari,aut uagari bine inde difarmatos uident,obtruncant, rOiflammaomniaprofternentes.Fitclamor ingens,cadentium eiulatus ad aëra ufcp atcollitmsincendr) fragorfuneftam quandam cladem in caftris, ijs qtiimocniaoppugnabantjindicat.Salahadinus caftrorum clade attonitus, cum iam Templarios fuisàtergoimmincreuideretjdimifTaoppugnationc, «nfiruiflis ex tempore ordinibus,ingruenti hofti atque omnia profternenti, qiiamdeclinarenequit,pugnam infertîfub ipfîs urbismccnibus,exquibus noftri tormentis hoftium terga flagellabant,pugnatum eft difpari ualde coz piarum numero,difparicp èc uoto èc uirtute*Contuleratfe in turres 80 proz piignaculactiam imbellis noftrorum turba,quæuotis ardentibus diuinuin tiumen implorabat,inter fpem metum pofita,fuorLim aut progredientiû tiirtutem,autcadentiumcalamitatem,exultatione amp;nbsp;fletu profequebatur. Parentes,coniuges,autliberos in conipedu fortiterfacientes adhortabanz ttir,pro patria,pro aris ÔC focis rem agi ingeminabant magnis uociferationi biis.Barbarbquos à fronte,â tergo,à lateribus circumeinxerant noftri, faluz tem omnem in ferro pofitam,cum nullam nifi pugnando euadendi uiam cer BerentjSalahadini uerbo èC exemplo excitati,ingenti animo noftris feCe inge ’’unt,acconglobatisuiribusnunchac, nunc illacdifcurrentes,ordines noz ftrorum foluerc,8ô uiam fibi aperire contendunt.FeruntnonulIi, ea die Ray ’tiundû Comitem,mutato habitu,ac fucata facie,cûi Volonû manu in omnc ^edus promptiflimaatq? numerofa,per medias acies,cohortes Magiftroru Templi 80 Holpitalis cuftodes,irrupi(re,Templi magiftrû odio inhumano lt;îiiæritantê»qui cû ftrenui Imperatoris ÔC fortilfimi militis munia ea die obiz •■etjatqjomnespugneaciesinftrueret,Comitifenuf^ déditobuiumJlIatus *£itur in Hofpitaliariû Raymundus repugnant? uiriliter equo deiecit,qui arz . nbsp;nbsp;*

’’’orûopprelTus oncre,et multitudine hoftiûinftâtium obrutus,perfjt.Qug ’■fsuidoriâ noftris præbuit baud incrucntam,amp;S minus lætârquippe tanti ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

’^cafu,confternati noftri,remiftius agere ccrperunt.quod boftibus deljjeraz •lone pugnantib*euadendi uiâ obtulit,quos abeuntes,noftri baud funt infèz ^ti,nec ea quæ ab incendio illæfa in caftris boftiû remanferant,in urbê refer •‘^citraueruuPræter magiftrû Hofpitalis,meliores'quicp in ea pugna cecidc *‘*^nt«quç clades Cbriftianâ rê,^ Barbaros multô magis afflixit,S^ fi ex Tur ds pcrijfle dicant boc in prælio ad quindecim millia^lncidit bæc pugna in an ’’umànatoCbrifto ii87«6ôMaq,utdiximus,CaIendas*

Ad Tyierîidem iterum fugnti commiuttur,(gt;roditione Comitis 'Tripolitani res Chrißunorutti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ACalamitate animû fumes Salabadinus,cûcoIIatisuirib«noftrosdeuitî -t cere baud fibi datû effe uiderct,infidijs bc dolo noftros circûuenire ftaz

*oit» Tripoli tano perfuadet, ut fimulata reconciliatione ,TêpIarfjs et régi fe adiungatjoccafionem tacite quçrat,quaeorûrêin fummûadducatdilcrimê. Aperum igitur odiû minus nocuit,fimulatio gratiæ reconciliatæ.totu regnû

Cbriftianorû nome peftiindedinQuippe cornes quafi indiefjs Barbarorû parufideretjTyberiadê cômunire coepit, famâin uulgus ferere atep rumore

(pargere^Salahadinum hui'curbiuires intcntarc, omnia molin’, utuias fibi præcludcntcm ciuitatem cuertanneccflarijsigi^omnibus infl:rudam,uxori t 'ttAiJ»’ ^'^‘^»’P^^^^’PoIimrcucrtitur.IbicumfoIenni kgaaonerc^isamiciriani p* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambire fe oftcndiflctjconditionibus réélis interpofitis,publice Guidoniac

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magiftro fe amicum profitctur, Turcarum fe nihil morari pollicitationes,

** '' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cos omnes pcrpetuó fe hoftium loco habituros aperte fatetur, miflïs etia qui

Salahadino amici tiam renunciarent,adhibitisfolcnnibus omnib.Barbarus qui à cïade acceptajcolleélis reliqurjs nóuo militeexcrcitû auxerat,Templari os iterû in urbe obfeflbs magis magiscp urgeret, Accone omifla,Tyberiadc obfidet.Tripolitanus ne urbs tam riobilis amitterctur,focîa atquc arnica à rc ge auxilia pofcit/Conucnerat etiam Hierofolymam,cüm alqs,T empli maffl fter.hideleélu habito^excrcitum confcribunt, uiresfpomnes,quas in An'a colligére poterant Chriftiani,conciunt/Âdiungit fe ijs T ripolitanus uultu,fî co animus æftimetur,amiciffimo:mille centum drciter équités, quindccim peditnm milIium,necRe(pub, Chriftianatunccenfebaturdnterim Chrifh'a ni in Tyberiade obfeflî,Barbarorum oppugnatîonibus intrépide fortitert^ rcfftii nt,d um coadum apud Hierofolymam cxercitum Guido rex,TempM magifter Gerardus,atqu€ Cornes Raÿmundus,Bonifaciusquolt;p JMontfer ratenfiSjdiuifis inter fe muneVibus eduxerunt.Sacrofanda Crux uelut fatale pignusfacri regni, iam manibus minus fandisexercitui præfercbatur,per ' Acconenfem Èpifcopum,Monachum nomine.Cladem imminentemregii quidam Cubicularius præfagire fe ex infomnio aperte teftabatur.Vifume? nim Gbi per quietem, Aquilam feptem iacula uncis pedibus geftantem. Lad norum copias circumuolare,ac uocem huiufmodi humanam emittere»Vçh Hierofoîymis.QuadrupIo hofti noftriscopiæmaiores fucrunt, quîe quide rti« equitum conftarent centum ui^inti milhbus, pe^tu’m autem centum fexa/ ’5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;millium numero.Ante tertium igitur Nonas ïulfj regqprofedi,SCucrlt;

fo,ad Tybcriadcm urbem obfidioneleüandam,agminc,adfontem Sopho/ ' nbsp;nbsp;*.....^itanum caflra pofuere.Efflagitauere Chriftiani uiri, atque omnium maxiz

quot; me Templarrj.ut quàm primüm acceleratis irineribus,in Salahadinu ireturlt; Guido ucrô nec tot uirorum fdrtium confenfu pugnare eft aufus,fèd ad Eth ni uicum aquationi opportunum,fuos tendere iubct,cundando rem Hiero folymitanam reftituerefepofTe putat.Initineremoxobuium hoftem habet» ! Salahadinus enim impiger magnum copiarum numerum immifêrat,quî noftros à folo irriguo arcerent.Pugna fæua inifur,quæ à meridic ufq? ad OC* cafum fob's noftros tenuit,neccapere locum deftinatum caftris potüerejho/ fti s eurn occupauit,in fitiente iniquot^ noftri caftra firmare coadi,atlt;^ node • folbeitam tranfigerc,facultatc,fe equost^ aqua refîciendi omni adempta.Di/ cseratNonarum Iuîfjquarta,incuiusardore,fefrumpradioctitineremilitc, ' conft daep caumate ôé labore iümenta fitis conficicbat.quapropter,antequ3 affedæ iam uires totæ defîcerent,repetito prælio poftridiedecernêdum erat» ex compofito utrincpeft ih aciem défcenfum.Inter multas fententias,una ma ximo audiebatur affenfujOua utebatur loannes quidam, qui olim deiera/ ta Cbriftiana fîde.fub Salahadino ftipendia meruerai,acmilitaris fortitude niscdideratexemplapræclariffïma: isconfcicntÜE ftimwlo agitatus,adnQgt; ûrof

ftrosfc itcrum contiîlcratjUtrcaliqua præclarègefta,errorê cmendaret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦ î

ftinum,amp;iterum in Chriftianorum album recipimereretunQui cum Tur f cicarumrerumpen'tusfenténuamdicereiunusjconfulebat,ut in camparte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x»'

adeüubi Salahadinus fatellitum manu,quam Mamakicorum uocant,ftipäz tüs ftabat fid quod cx figno cognofci potcraO omnib» uiribus facflo cüneo* irrumperentjca una aut fublata aut fiigata,diflipata uC de reliquis facikm fu turam uicflonam.Tripolitanüs cpm üidercthocconfilium,rationibus fuis maxime aduerfari,idfi maximéè reforet,âtam fcclerato perfîdoiç confulio teprofeôumanon fequendum cxclamat,ütin quem finem id datum fit, nez tno nonuideat:id eft,cum conftet omnibus rem in fummum pericülum dez duci hocconfilio,quippe inmedios hoftium uires hoflrorum immergerc totas,unde eriperc fe poftmodu difficile fit, uaniffimüm elTc. Sibi confultiz üs uideri,acies ita dilatarc,ne circuiri poflentJam Salahadinus omifTa Tygt; fieriadis obfidionc,cum toto cxercitu ad fuos fe contulerat’, aurora iam mi cantc,ftrult;5faacienoftros impetiuqui ab hoftibus totanodelaceffiti,fitico fcdijcaumate amp;nbsp;uigilia eneruari,ctiä in id confilq confenfèrunt,quôd homo Rcquiffimus Tripolitanus Comes dederaLnam elogatis aciebus hoftc excc perunt,quæ res proditori liberam fuga præbuit,amp; ut noftri raris ordinibus

i fub fignis ftantes,hofti penetrabiliores efient,efficit.Edudis igitur militib* ftrudaq^ acie,quam folis fplendor(quod in primis captarat Barbafus)ocux lisnoftroru oppofitus,reuerberabat,pugna initur,ac ante^ undicff conféré tetur prgIium,Tripolitanüs contemplatus tempus,quo initu iam pride con 1'^ •••«lt;' cj c c. ftlium defidcrium^ex animi fententià cxolueretjfurnnio ftudio Chriffianis

tbdcm procurabat* Etprimum cum legionibus ipfe fuis paulatim hofticez nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

’ïere atcp tcrga dare ccepit,figno atcp atmis proiedis,alrjs eo exemplo,metu ’ncutcre,ac fugam quanda fuadere«Cum Uiderent,uel præter moré tam peri

Pugnantibus noftris alrjs egregié.atpaucitas noftrorû Cfi hofti conferat}ac ^efertor Dux fummus,ante^ æditiora loca tenere poftent,pcrdidit ré.Brat iiiderCinoftrorû non magis iumentorû hominum corpora priftinu amiz fiÎTe uigorem,ac plane fopita eftc funt ùi(a,amp; qui ternos quaternos^ finguz ïifügare,profternerc ac conficere foliti fuerant,uiceuerfa nunc,mirum in mO ^nm,feni fepteniiç fingulis hoftiû fugabant:ut fuga prius ad ortû folis,difti ) Padot^ noftrorû fit uila,quâm præîiû ordine potuerit inchoari»dum^ Duz

Chriftiani,partim fugientédilabentemt^ acie militem rctrahunt, partim ’■fprimendo ferocientem hofté,fe(è obi)ciunt,fccda alias inaudita in Chri ftianoscômiflaeftcgdes»Noftriigitur iam aperte fine ordine palantes,fine Oignis,nullo ducum,nullo fociorûrefpedu,fugaqua folapoterant,ièiàiuarc mtebant.Faciiis igitur fuit ac ferme incruenta Barbaro de noftris uidoria, quos uinci,Numini cordi erat»Pauciffimi fuga tame funt prolapfi, quôd ne dum fugientes, fed hi etia qui globati,pofitis armis,manû dabant, trucida gt;nbsp;hantur.ftrages ubiçp,amp; omnia pauoris ac tumuîtus plena erant, præfertim «n direptione caftrorû. VulneratUr ipfe Acconenfis grauiter in ipfa fuga, cû ttucé dominicâ eripere niiiturzat fentiés ex uulnere fibi morte immincre jiêc^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b fupef

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N TIN VATI ON I S BELLI SACRI

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ ♦ fupercqinirn regere non pofTejcruccm akeri tradidiccuftodiendâ,qui prod

' nus earn régi detultc,qui cuneo faélo ftreniiè dimicabat,undicp eum hoftib* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' inuadentibusîad extremum ubi fuorum acies ftracas iiidit, nec fugæ uiâul/

lam ampere poiTec,amp; is ipfe etnobilifïimus quifqî à Salahadino capitur.Ca pta facrofanAa cruxjcaptus Bonifacius Monceferratêfis, T empli magiftergt; RaynaldusCaftelhôjqininduciarumfœdusuioIauerat.Proditor Cornes» ahjh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;') initio fugæjCâftellum Saph intrarat,pofl;ea ab amico Barbaro Tyrum dedii

lt;Quseft.ConcidéreOrientalesCbhftianorumuires omnes, hoc prælio,ac tantum fanguinis effufum eft,quantum à primo Latinorû in Syriam tranfî/ tUjfadum fuit nun^*CecideruntnobiIes ferme omnesjpaucis referuatis ab bofte cædisfaturo.Templarrj ÔC Hofpitalarrjeodcdiepenèomnes perierut» cum ex pugna fugere non uellent,poftea uerô a Barbaro pryter magiftrü trii cidari omnes iuflî.quo audito,ccrtatim fè quifqp noftrorû T emplarium pro fîtebatur,ut martyrrj gloria de bofte triumpharet ♦ Raynaldus Caftellio ma/ nu Sgt;C confilio ftrenuus,qui fæpius Barbaros fuderat,cum ad tyrannum du/ ceretur,ab eo arinace per iugulû ada(fto,obtruncatus eft. Guido rex in uilt;ko riæfignum relêruatus, precibus magiftrum templi fecuri eripuinSalabadi/ nus aût potitus tam infigni uilt;ftoria,ad ponté Tyberiadêper aliquotpafTuU millia ab bis caftris ftare iuflîtfigna,donecrefpirarent milites, fauciorumtç cura haberi poffeuQuos fortiteregiffe conftabat.publicè multis uerbisdo/ nis(^ honorauincaptiui ac figna ad pr^fides fuosgt;cum quibufdam noftroriï ornamentis tranfmifla, præda reliqua conedTa militibus amp;nbsp;diuifa,quie((ÿ per eos dies data caftris ad feparahdas ûires»

Silahitilinuf PtolemaiJj /tue Accone,cutn Biblio,Berytho, iff poteflutem recepûff deinde Hierofolymum expulfis Laïinù occupât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput V11.

PRodita fie re Chriftiana per Raymüridû,SaIabadino cætcraomnia pfô/ na extitere:fortunam itaep fecutus,uilt;ftorem exércitumjexaiko triduô,fti fines rcgrtiabomniparteimmittit,quibiduumin populando confumpfit* colonorû magnus numerüsCââfuS,igniSpoftea immiftus tedis, omnia de/, formauit ac üertit in cineres.PulcherrimûSiàm ager uaftabatunamp;S fub bar/ barico ferro,arbores amp;nbsp;fata late cadebant omnià,acfumaritia uillarû inceii/ dia,ultorem aliquem appéllarc uidebantur.Segeteomni equitis unguia pet, tufa,nihil integrunl relinquébatur quod fcïro poftet igneep abfumi. Perua/ fit quotp oftcnfa in prælio pufillanimitas cæterorüm quoep Chriftianoriï animôs,utpàücosBarbaros,quantumuis multi Cbriftiani expauefeerent« igitur ad Accônem duxitprimo Salabadinus,in qua potiftïmum ftabatac/ quifitæ uiÂôriçftabilimentû. Antefignarii ad urbem mifti,ipfe cum rcliquis copns iuxta fecutüs. Nonnuîli referunt,quas ad Tyberiadis oppugnationc fecürn adduxerat machinaàiad terendos Acconerifes aduexifte,alrj fine tor/ mentis amp;nbsp;tentata èC expedita omnia.deduélislub muros copf)s,partitisor/ dinibus,urbem impigrè,qua melius potuit ratione cinxit.Ciues de fubfidio delperantes,metu conterritùimparibus (enten tt)s confilium capiunt.Salaha diiius uero ne occafionem bene gerendæ refimora perderet,alloquendi béni gnitate munificentia promi(rorum,animos incluforû præuenit, eledocp uno fiddis de expertîë opef uiro,ad oppidanos mifît » Deditionis præmio» prgtct

praeteruitam bonaqj priuata,fi apud (e manerc udlcnt,obïata facuItasJi urz fee edi mallent, cü fingulis ueflimentts inde incoliimes educerentur,pro mifliim.Pronosiam pridem addeditfonem,uafcrnuncius,appofins ad idz ƒ, ipfuin uerbiSjfaciIequocunqueuoluitjimpulit.Miflriitaquequi rem cum Sa iahadtno agerent,iureiurando fancirent,firmatis omnibus/ecunda obfidäo nis die,egreffî fine mora, urbem Tyranno refignauerunt, qui ftatim præfiz * dio urbem munqt.Ordinatis ergo intus quæ necefîaria uidebantur aeproz enrätrsjnon modo die,horäue,fed ne iótu oculi ibi moratus eft.quin cx temz plö côIIeÆs uafis,militem ad alia oppida uelut fugientia,deduceret.Berythu pcruenitrecQa acuixfixis humo fignis,confeditfub mûris miles* ÔC mint ad Salahadmum quidam exciuibus,ulcródeditionem urbis fecere«His omnia promifia fcruata.acfirman's rebus rtccefTarjrfSjUrbi uix datarefpirandifacul tate.Bibhum eodem ardorepetiturtitquum fub fob's occafuaduenilTetjnihil ea die alt;fi;û fiiit,fed res in craftinu dilata efttmane miifi's qui aqua terraq^ pete rentjconditionibus acceptis urbs tradita.Indemaritima fecutus,ad Afcaloz nam ufqueomnia occupat^quia dèfenfóribus ac milite deftitutâhæcloca» refiftere baud funtaufiJdfortafiTemirum uidcbitur,quodatern'a die, poftz quam ad Erbim uicum pugnatum eft,pernon integrum mehfem,totijciuic quid Sidoncm ÔÔ Afcalonam interiacet,acad marefitum eftgt;præter Tyrum omnerecuperaritjUrbestoGtanto^noftroru fanguine paratas* imoquod àdmirationis apud pofteros plus meruit quani fidei,quód8ó omnes tarn la tik'eins imperium admifcrint,utnon Colum ullum militem in qs potiundis, fed ne uerbum quidem, ut aiunt,fruftra amiferit: fed hoc forte laboris patiz ennanon inanis .exercitatio aflîdua,indefatigabilisanimi uigoret iiirium magnitudo ipfi peperit,fi in deditirios mitis liberalist^ fua indoles,tanta per ficcrenon potuit.Cer.c præterLannos,religionisnoftrænullum urbemiz graveeogebat, fortum's ue fpoliabat,qui æquocumcæterisiufeuiuere,ac tributum eonfcrrejnanimuminduceret,nec nlli fidem uiolauitpræftitam« quibus uirtunbusnihil minus quâm armisrem Chriftianam expugnauit* accum in bode uirtus quoque laudanda,nondefuerunt,quihuncunum, liumanitate,liberaiitate,fide,atque religione omnibus preferrent.Nos tamê êôundedifce(fimus,reuertamur. Ad Afcalonam cum uentum effet,per Le/tjr nl gatos uî bêpopofcitîqui nihil praeter uerbatuleruntacrefponfum mafculS*A Clues enim demuniti5curbisconfifi,pGrmuros,licetordinatapIeracp alias fffent,omnia augebant 8^ renouabannSolabatur praeterea eos,fpes quaelaz bores illos perbreues futures indicabat,propter incommodiffimum quod appropinquabatjobfi'diohis tcmpus*Credebantpretcrea hoftem ftatim co uerfis fignis abiturum,ubieorumintelligeretpertinaciam,necqüicquam in mcrnia moliturum,cUm materia ad compingendas machinas ifli deeffet«Ex emplum prætercaaliarumurbium,qüætam fccdeiügum hoftilefubiérant, dctcrrebatcos,cum cogitarcnt,quibus laudibus uehendi uenirent,aChriz ftianis omnibus.fi foli inter tantam reliquorum perfidiam,libertatis8óHiez rofolymitani regni nomcri feruaffentin Oriente*contrafi animos deqccret, grauio ra fe omnia quam alios timere merito debercjcum maximam fiducie

am rcgcsomncs in hac urbelocatamhabuifTentfempcr: ueiTauice Barbagt;’ ri nulla unquamaiori difcriminc appetrilTent aut pcrdidifTent:quaproptcr timendum,neulturiiniuriasolim Barbaris illatas.Salahadini milites in degt; ditos fæuirent infolenrius^Hoftem igitur intrepidè cxpeélabant.lllc oppug/ nationem aggrcflus,duobus arictibus loco quoquc urbem aperire conaba/ tur, neq^ cnim alias machinas aducxerat.ad id operis intentiis, crebhs ióh'^ bus murorum partem aliquam decußerat, coceperat t^craftina luce,totisû gnis exercitus roborc,fuccedere mœnibus. Aggercm in decuGa parteea nocfle fecerant ciues,congefta terra tumuli in modum.qucm cratibus plute/ teisc^ circumdederant.Educitergo mane milites Salahadinus ad inualionc paratosjcaligine fagittarum,ad aucrtendos à ftationibus oppidanoSjIedo/* f um aliquot agminautebantunutranto facilius inmurumreliqui confcenz derenf.qui plures admoucrant fcalas,ac fumma cotentione, uulnerum pror fus mortise^ immemores ad fumma tendebant .deuoluebantur enim cum ipfis fcalis humi*onere armorum alrj ruebant,plures præcifis digifls quaeiiv uncauerant amittcntes,præcipites dabantur ♦ Sed faxis præcipuè gerebatur res,quac fuperne demilTajCum ingenti fragorc 8^ armatos ÔC apparatus om/ nes conterebant. Suppetebat proinde oppidanis copia tclorum ingens,nec uires necanimi deerantZuas quifc]^ ftationes fortiter quilibet obferuabat,ac f nguli munia diligenter obibannquibus primus amp;nbsp;fecundus impetus Bar/ bari repulfus eft*Vbircceptuicani audirent,Turcæab oppugnauonedefi/ ftuntjtam grauem repulfam iniquo tollerantes animo »Datum eft deinde all quidconfultationibus,urbisfitus contemplatusöi obferuauis diligentius» totum triduum in compingendis machinis inaniter confumptum»nanict oppidani ex fuccelTu animum fumcntes,erumpebaht, inftrumenta derjeie/ bant,amp; deturbabant opera.Salahadinus uidens operam fe et tempus ortine inconfulte prodigere,tamen ne nihil ageretjberiignis uerbis captata occafio ne,ad deditionem pellicere aggrcditur,ingentia dona promittês. Varia fub inderefponfatulitàciuibüs.tandem fe nönprius deditionem faduros cfTc dicunt, quam Hierofolymam in ciiis poteftatem celTifle audiät.Repcntaop pugnati'ojfcd uano labore confumpta»iterum receptui canitur, 8^ de totius belli fumma confultatur»In tres fententias diuifum confilium. Vna de proie quenda obfidione,amp; diutina fame,qua urbs conficienda eßet» Alia* Afcalo/ ne relida,uerno tempore redeundum elTcjScparatis omnibus ad oppugna tionem necclTarijSjurbem tunccuertcndam»Vltima.Regni caput Hierofo/ lymam petendum elTcjdum omnia in regno metu confternaia, uacuata uiri busiconfilrj inaniaexifterent»Fore enim,quàm primum Chriftianiaudrjl/ fent loca fäcrofanda in manus Turcarum perueniire,non modo de rctineii/ do regno amplius haud cogitaturos, uerumetiam primo quoque tempore omnem Syriam egrelTuros»Vicitfatale confilium, ac Afcalonitarum obfi/ dio nona die foluta*Hierofolymam uerfus iter arripitur,fecundis caftris fub confpedlum urbis uentum eftiubiprimum inftriufla peditum agmina, leuis quoep armaturç equites»Deinde cataphradarios ac cæteros ordinum Du/ ces obire meenia urbis præmittit ingenti plaufu,ftridore(^ barbarico,amp; in/ ßrumentorum

firumentoruin crepituædito/epræire iubet« Dci'nceps quifquead erigcn^ i da ftan'uadifcurrens t fixis humifigni's,lotis diucrfis tentoria coHocat» Ni/- * hilpofteradietcncatumuelmoliturrthoftilitci'in murosj reten rus quictifngt; nic niiïcs,neque procurfadonibus villis irtdultum,mi(Ti ueró fub fero diej cagt; ** diiceatores ad urbem cum poftulads Salahadinbqui monerent obfeHos im mincnds mah,ni ad uoluntariam defcenderenededidonem j proponerent^quot; tyranm' cIemendam*Nihil ilium immutaturû de ciuium ftattbeadem onera muneraep relic^urS uiris, quæ antea à regibus cuique elîent præftitutajLâ/ dnis liberam abeundi dare faculcatem, qtiô terrarum uelint diuertere.Cort fluxerant Hierofolymam poftpugnam Ethtnianam circumhabitandû turz ba innümera,quæomnis hoftili metufuorum ftrageâi4dita,correpds rébus prccioftoribus amp;nbsp;magis neceftarrjs, id urbi intulerattmanus hæcimbellia numéro quâm uiribiis maior. Decreds fupplicadonibus loca facrainuilè/ bantur,omnisætas,omnisfcxus,omnis condido placando diuino numini intenta erat,prouoluebanturinterramu'éiunqs,üjgilrjs,oradonibuscpomni nm corporaaffligebantur,cômmiflbrum indulgendam petebant uniUérft', auxilium ex alto opperientes» At Deus plané ipfe;,Deüsinqu3juftradönem inferre urbi cum Turcis iam decreuerat* funtenim qui putent, fi Salahadigt;» nusjcontra corruptelam Chriftianorum in OriêteAienireretardaftet, quod fxemploaliquohorrendo Deus ipfein noftros feurjlTet» Audita autemitl publicoSalahadini legadonc.re infeda dilcedereiufti funtLegad.Eaubi narrata Salahadino,ad minifteria oppugnadonis cÔucrdtur,ac ea parte quà ad Aquiloncm f{5edaturbs,inftatproteruius,atquead concudenda abillô latere mocnia,opera omnis expofîta cft,ncc diu,nec nodu oppidariis data rc fJuies^Cumep iam munis eo in loco per aliquot dies qiïaftatus, difîedis fccz de monimentis,abrafalt;p fermé parte dimidia,lapfum minitaretur (eratenirrt niurus omnino debilis ac uetuftate cariöfus^ Reges quidem ciirtt regnifiz nés dilatare confueuerant,nun^ fore arbitrabantur,ut ab bofte quem indi/ cs propellebant longius,regni caput peterctur.Et licct,ante obitum Balduiz niquartigt;proreftaurandismcenijs,publicécollcdacfletpecunia,bafc quanz tulacuncp erat, difeordia principum, in alios ulus conuerfa,iamdudum diz lapidata perlera t.Creuit ig itur præter modum Ipes Barbaris,ubi fadû eunt aditum oppidi éonlpexere»Ciuibus autem deretinêdaamplius urbé omnis fpcsjomnc confiliumimminuebatunlnanimum enim reuocabant Milidâ regni depcrqlTe totam,lbciorum uircs oppreftas,nec temporis alien! radoz ncm,de externisfubfidqsconfidcndamullam admitterc',cû amp;nbsp;mare æftuo fum Occidentaliurn traiedum præpediret,8^ hyemis ingruerids inclemenz fia bellicos exinaniret apparatus.Ne igitur exemplis crudeliftîmis perdita ur bc,quam contra hoftiüm uim diudus retinere delpcfâuerant,exdngiierenz tnr, fato ccdere,fublt;ç certis conditionibus Salabadino fe dederc conftituût* Leges deditionis fibfjpfi ftatuére,qüas ticquc graues fibûhecpifigratas boz fti cenfucre. Vt cum fupelledili, quam burheris finguli ferre poflent,abifc incolumibus Iiceret:manendi quocp inürbe, proutqüifc^ elegifletjpotez ftasefl'euDc migrations nihil mutatum cftàBarbaro,Ladnistamcn negaz

ta urbs ad habitandum.Syns,Gia’cis, Armen qs Jacobins, Gcor^!anis,Nc ftonanis ftanones dcG'gnatç.Sic urbs fancfla undenonagcfimo,quamde Bar • nbsp;nbsp;ban'srcceptafuerat,anno,quartadccimaob!idionisdie,fexto Non.O(^oz

Vidori Salahadmo,cum non fuperelTcnt qin propugnarcnt,rcddita ^eft.Datæmox claucs Salahadmo.Migrauere Lanni in quibusregi'na Sibyl la,HeracIiusPatriarcha,dinidrjomnis incentor ftrennus,Clerus quoque H *17 cum maxima amp;L numerofa mulntudine.jyiiferabile fpeóacukim erat, flebb leLzatinorum difcedentiumagmen.gemitusomnia referta,ukilatus(^fccini uei.non domus,non uicus,non pars ulla expers ludus.Perlonabat uarioc/ quidemclamore forum nunc reprehendentium^nunc incitantium fuoruni lachrymas.Præcipua tarnen ad fepulchrum Dominion loco fandlæ refurrcz dionîs,ïn tempio Domini alrjst^ delubris,fpecies doloris ac publicæ fortu/ næ apparebat, cu hi Caluarig loco infternati,ofculis facrofanda loca amp;nbsp;mor fibus appetebantjilk regum tarn Hebræorum quam Latinorum tumulos complexi,maneseorum ad communem miferiam implorabant.Erantqui fupplicanonibuspercufTorempeterentjUtlocisfacris auelli pofthac nequb rennqui terre hiatus atq^ repentinam animae exhalationêfîbi imprccarent, ne diuulfi facrarijs,recordatione facrorum inani pofthac tabefeere illis con/ tingeret.Vota erant mixta cum inundatione lachrymarum miferabili,per aras omnes Gadebant,pe(ftoris ac oris laceratio feediorem afpedum calamb tans reddebatu'ngensomnino ibi populi concurfus,omnis fexus, omnisæz tas promifeuè inibi uerfabatur.Matronarum nihilo fegnior dolor,amp; prætef uukus deformationem, dulce uidebatur fuperare reliquarummccftin'am, laudem mereri ampliftimam, cuius mccror infignior iudicaretur. Nihilim modicum,nihil pudendum in ea forte cenfebatur,ctiamfi,ut folitaefunt, ini/ piæmortalium querelæ, fccminarum uoces improbæ,exaudirenturclamo res,qui in Deum ipfum,malorum fuorum caufas conijeere non uererentun Necamortuorumcalumnfjs temperatumeft.Fueruniquj Balduinumperz uerfg adoptionis infimularent,manes ipGus din's deuouentes,qui reging ma nusinqcereconabantur,qui uixa Patriarcha ftridos gladios cohibercnt, identidem ingeminantes,cmiftaria publicæ difeordiæ Erinnyn efte ilkirti ipfum,atcp confcelerata uita,flagelk Dei in popukim fuum prouocatorcm» Erant qui publice exclamaret,Guidonem regem,Templan'orum magiftrS* quantumuis fæuiftimis excmplis apud hoftes pereant,riun^ pro merito ex crucian pofTeAnTripolitanum nec fuperorum numenmec inferorumkirb as,nechominum crudelitatê ftatuereaut decernere pofte aliquid,quin pro fcelereleuiftimauideantur.Iampræfeiftos 8ó Senatores omnes, proditores patriæappcllant,quôd urbeprodita,Barbaro deditionem feciftent: cupauz Io ante publico omnium confcnfu,00 Senatufeonfuko 8^ plebifcito,commu nibusuotisjpedibusineamfententiam iretur.Deinde cum fruiftibusfuis, fletu fcilicet gemiribus exaturatus confedifTet dolor,àd colloquia fuorum uerfematres,reiteratofermone,fingultibus tumidamifcebantmandata.Co mcndabantliberis praeftita olim officia,partus dolores,in nutriendo folliciz ludinem,in educando curam,in omnibus promeritam illam pietatem,exag gerabanc

gcrabant{êncdutisincommoda,ucrendam caniciêoculis fubrjdcntes*Om jj mnibusidcmftatusóóunus,parfermoms habitus*Vxores paruulosobic dantes uiris,uiduos iam inde penates iordidam orbitatem deplorabant. Ii v* Sencs mccfto filentio,defixis in terram oculis,ÓC aequè de natorum folliciti fa lute.neqj feroces defperatione fuorum fpiritus,netp ulterius auidam fuoptc ingenio pcriculi iuuentutem acccndere auG,ne immutato confilio, Barbarij rccufarcnt, filentio altü premunt fub corde dolorem*luuenes iam incipit fub piidere,quod parentes decrepitæætatisjaboribus exhauftos,nec exilio abc undo fufficientcsjin ea patria,quam olim uirtute amp;nbsp;armis 06 occuparantSó conferuaucrant ipfis incokimem,retincre pufillanimes noluifTentjautconfiz lijs præpoftcris fubuerfi,defendere non tentanentu'am frendere nefcio quid inchoarantjcum moxa Salahadino decretum mittitur,utleuaretureo onere cinitasjfatis ignauo impenfum eiTe dolori, 86 priuatis fingulorum confilfjs induitum fuperfluè«Incrudefcititerum Iult;flus,eiulatus cum lachrymis attol litur:Chriftum ipfum ab hofte rapi ipfis uidebatunSed ubi iam inftare mo . kftius præcones 86 apparitores urgerc cos aduerterc,preciofa qûæcp arripî unt,atcp confarrti peculiolo,omnes paulatim charis ùalediccbâtpenatibuSi. fixisq^ fcmper in domicilia deferta oculis progrediebantur ♦ Nulla fuit ætas aiitconditiojquænon pietatis aliquod exemplum inhac migratione pofto • fitati reJinqueret.Erantqui uxores ualetudinariasjabieóis protinus thefauz ris jiumcris exportarent,e contra etiam,quæ uiros calamitate aliqua impedt tos baiuIarcnt.Qtii relidlisparentibus farcinas exportaret,uel ingcntis prez dj,haudinuentuseft,acquantumuis imparibus paffîbus puerpatrem, aut fenexiuuencm æquaret,tantapietas in omnibus reluxit,utcum per medias hoftium turmas miferi ciucs excederent,86magnacontentione quida apud Saiahadinûagerent,neinani Audiofidei feruandæ,itaillæfi dimitterentuVi altu inclamaffe dicitur,uclipfam pietate calamitoforupro inufcemt^ folliciz torum,mereri fidem,quam alias Imperatori claro fandam 86 illibatam haz bendaeffefcirct.Sed86TripolitanuSjUtproditione 86 perfidia pofterisfe x«.. Ornnino deuouendu,86 infauftæ memorise obfjceret,extorres patria,fpoliaz tpsfortunis,quoruquidemcal4mitas,incômi(crationem hoftem perduxez tat,cum partim Antiochia, partimTyrij,nonnulli Tripolim incertahumf fieftigia figentcs,abibant,immemor religionis,charitate fraterna omni able Aa,fado fuoru fubito agmine,in hac iliac oberrantes,impetû facit,quicquid fprtuna,quicquid Barbari illis reliqu5,fecerant,aufert,expoliatoslt;^ crudeliz ttr,nullo conuitioru genere prætermiflb,perftringit,in lachrymas couerfos fidem eius obteftantesjatcç orantes,ne tarn infauftum diem,acerbioreinclez ttientia fua reddere, aut innoxiorum miferorumq^ calamitatem affligere, ac inhumaniffimi principis nomen uendicare fibi uelit : talc nihil fe mcz titosjilli nunquam infenfosfiiifTc , non iniurios, deftitutos fauore diuiz no,auxiliohumano omni,id quod fatum ,quod neccffitasintulifTet, poft diutinam obfidionem fe fequutos* Hæc86huiufmodi commémorantes, tendentescp fupplices dexteras , nifi uerbera proditore fccleratiflimo tetuliflc coiiftat nihil ♦ Ferunt exindefenes, pueros, utriufque fexus perz

plurcs iti'neris tædio, ci'borûcætcrarumq? rerum,expoliaros ïamj'nopiape rrjiïc«Cæterum impanentiæ mub'ébrisproditumefttûcexemplum horren ■ . dum ♦ Nam cum Latinis quædam muher Hierofolymis excefierat/upelle/

Allis parte abi'eAa,piamater,orbatumparentej'nfantem humerÀ^extuIit, quæcum ïam necfibi necaliis»undealeretpuerum,latrocmantium impicta* te,fuperefleiùderet,priftinæcopiæmemor,furore fccmineo aAa, lachrymu Iisâmatreefcam pofcentemprolemin mare proiecit,infcclicitatis teftimoz ruum,ôô mifènæ hocfaAo præbensaffliAis mcrementum.Poftquam fumz mota eft turba,Barbari urbem fubintrant»Pnma cura fuit Templum domi nioccuparc,acdeieAis inde Chriftiâniritus monumentis, aqua rofaceala/ uarijodoribuscppreciofiffîmis perfundi.quo faAo,SaJahadinus,moregen tiSjingreflTus T emplum,facra facit.In reliqua templa oratoria Chriftiano rum deinde itum,prophanata omnia,ac in cquilia rcda Aa.Dominicæ refur reAionis phanum,à Surianis magno periculo,auro ingenti redemptum.æs campanarum confraAum omne,ac ità contufum inrei memoriam publice expofitum.Præfidium cuftode,urbs annona omnicp telorum gencreinftru Aa,reparatis folidatis^ruinam minantibus mccnfjs,ucxiUis regû ac (îgnis, ficubi funt inuenta lacera tis,incenfis ÔC penitus abolitis.Hoftis côfeftim Ion gins coprjsnonignobilibus progreffus,alios follicitare pergebat,præfi'dia Chriftianorum quæ inuenta fuerunt,circumcirca receptaZnam uidentes qui intus erâtinania cÔfilia per uim ei refiftendi,dedentes fc,malueruntfidem,^ arma eius cxperiri.Ille in omnes yquus liberalis in poteftatem redegit,quç hominCt opera capi uidebantur impolïibilia.Hâc cladê experta eft Refpub. Chriftiana,poft natum natum Chriftum, anno millefimo centefi'mo’oAua gefîmofeptimojin qua amp;nbsp;hæc rerum uicilTitudo animaduerfa eft, Quod im perante Heraclio Aug.de Perfis Cofdroei^ crux recepta,Heraclio Patriarz charurfusamifta.VrbanoundecimoPontifice Maximo urbs fanAa reçu? perata,Vrbano tertio ièdentereciditin feruitutem,nunquam poftealibcrta r ti redituta.Licet Principes Chriftiâni diuerfi,conatu fummo terra mariiç crintpericlitatifæpius,adeamcpliberandarn profeAi. Extant qui ad Acco/ nem,ad Ethin,duobus prælfjs eodem anno,atquc in oppugnatione præfiz diorum amp;nbsp;urbium,Chriftianorum perqfTe in Oriente uigefîes mille fcribât. funteriam qui huic numero addunt mille quingentos,idonei certè autorcf*

CV m iam ad expugnationem urbis uentum fît,operæ precium duxi, de origine uaria urbis fortuna mentionem paucula quædam fubfjccz rc,non quod ignarus Gm,ipfam facrofanAam feripturam omnia fucculentiz us uerius tradere,quàm à quoquam,quantumuis erudito deferibi poftîtî fed quod uifum fit huic hiftoriæ non alienum futurum,fi mutationes tanti et tam iàcrati Imperfj, quæ Tyrenfis caftri initium præcefTerunt, interièrant, quæ deinde ad patrum noitrorum çtatem u(quefublêquutafi'nt,adieAis. Qui urbem Hierofolymitanam,à Chanaan,filio Cham conditam traz dunt,inhocerrorcmihiuidentur,quod Chanaan terrain ab ipfo denomiz

L T B E R P R I M 7 S’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

natam,fcngfusàmarircmouent,cumconftet quod fia tim à diluuio (è Jem fvam admarcconftitiiit,eain regione quæâ Gcntilibiis Phceniciadiatur, HæcSidorjjÂraduSjamp;aliæurbes teftantur afilrjsipfius conditæ.at quoJ'^lJ**^ Iiida tribus contra Cananæum,qui habitabatin Hebron, perrexerit, miru hon efl,fi ea partc^quæ Phecmetf uicina,Palçftina fciltcet t dum in Aegypto , Hcbræifcruiunt.occupata, Cananæus imperium exercet, ferroc^ fibi doz teiriium parat,quo inde deturbare eum opus erat,cum etiam fcriptura cat, Abram in Sychemueniête^Csinanxum pcruim ÔC miufte terram Sein pofïedifïè.quod quiuis ex capite Genefeos duodecimo coIIigcrepoted.Ccr te ad ueriratê proximè accedere uidentur mihi hi,qui rimata penitus imprcz catione Noë,Sem filio eius,urbis huius deferuntfundationem ♦ Qliis cnini quum Noëita loquentem audit,facra in omnibus noininandus præfatione* Ocus ille,dominus filrj mei Sem^Sit Chanaan feruus eius.propagctiir genz

] tifitas lapeti in immenfum, tabcrnaculum inhabitet fratris Sem, amp;nbsp;famule turilli Chanaan ♦ quis inqua adhæc uerba attentus,HiefofoIymarum initia. rton potius Semo deferat,quam Chainodniquum etenim efTctuiro tam fee leratotantum defcrre,ut Deus optimus maximus quöfcunquefalufis cura tangerctjinhuiüs uerba iurareiuflifTet.atcertum eft in tabernaculis Sem ea Oinbram mortalibus oftenfam,cuius folis fplendor in cccledi Hierofolyma omnibus refplendefect♦Sequar igitiir, quod üero arbitrorpropius,acSez mi nepotem,Salem quidemHierofolymarum fundatorem efTe credere uel affirm are, pudori mihi nunquarrifore,pcrfuadeo»Is ex Arphaxatparenz tc procreaturannoadiluuio centefimó trigefimoquinto,ætatisautem tri^^ cefimo fuprà ducentefimum anno,patre dimifTo aiü ftudia fequens, hoftijs pïcfficis Deu placarenitebaturdnftruëlus igitur ab aûo,duo oppida facris confiëiendisjinftituit. Primum iuxta Bnnon,id eft,ad aquas, adlauandunt baptteandum commodifïimum,fecundum uero, ubi nunc Hierufalcm, Sacerdotibus aptumjConflruxit.Eratis annus Abrahæ uigcfimufquintus* Sem utnepotfs in mandatis perficiendis diligentiam re aliqua commendaz retjutrunqueoppidumjcius nómineappellandum omnibus præcepiuNez pos ne aliqua pietate ab auo uinceretur, regni Semi regiâ efTe uoIuit,quoJi condiderat oppidum ♦ Sem autem ab omnibus bC pater patriæ, imperfjj iüffihabebaturredor,unde apud fuos nomen illi inditum Melchifedech« Rex equidem iuftus fuit,8C ijs qui in cognitione üeri Dei uerfarentur,inftitLf toracpræceptoncum Amoræo,Iebufæo, Ziuæo, proximisuicinis natura tantum nbsp;nbsp;quod arridebat peceatum fequentibus,terræ filius,fine patre, fine

matre, fine natalium certitudine, æftimaretur aduentitius, Chrifti tefu forz ma ueriflima,quem folum ijs notum efTeeóftat,quos naturam omnê eiufcp rationê abnegare, dutflut^ diuino inniti uidemus* Hic cu Abfahamu lufiTis diuinis obtemperantem,cum uiëlore exereitu,a Gomorrhæorum Sodomi tarumue pugna, reducem cerneret,tranfeuntem no minore excepit lautitia, quam myfterijfacramento horrendo imbuit,quod quidem in annum ætaz tis Abrahamioduagefimum tertium incidit* Mortuo Sem,atque Salem defundo , kbufæi pofteri, qui eoiïem propinquum , natura niunitifïïz

n j» 4 5 rnum inhabitabantyuihancurbém pofteritati Salem extorfcrun^Hicur» oraculüinaudi(renr,reducesex Aegypto Abrahami nepotes, trucidaturos w»L. 'atquefubiugtim mifiuros omncs,quilatcfjsfïnibus impèritarentjirmatis præfidrjs,muniusciuitatibus,diurcftiteruntoppugnantibJlraëIitis,uixtan dê àDaui'de poft annu A hrahamiticc UKftoriæ milleßmum ducétefimum,tn poteftatem pofterorû Sem rcdacfta atqj expugnata eft SalemjCU fupercmi nente arce Icbulæi.Proxima erat illi Hebron,quam Gigantes olim Nembro ti tempore,ante Titanumurbem,quamnuncTanimdicimus,feptemangt; nis ædificauerant:ac Tetrapolim conftituerantregionis,unde etiâ Car^th Hiarbæ,Qiiadriurbis nomenaccepit. Morisenim fuit prifcis amp;origini7 bus rerum propioribus temporibus,Monopolim dici,quam hominum co lonorum congregatie inhabitaret.Dipolis ucrôdicebatur,quætam agricuï turæqnàm mercaturæhomines haberetdeditos»Caputautcm cuiuftp pro/ uinciæ T ripolis nominabatunQuas autem toti regno præenc,amp;^ in duode cim alias urbesuel Principes poteftatem exercere perfpicuumerat,easTe/ trapôIesuocabant.Sic Nembrotus Babyloniam conftituerat, ex quatuor oppidis congeftam,Babel, Arat, Acath,amp; Calanne» Ninusregiamfuam ex iNiniue,Hora,Cale,Refem,Ianus EthrufcorûîMetropoIim ex Harbano» V olturna, Vetulonia,Para,Tufta,Deorû Mater Samothraciâ j ex Samogt; Neftó,Thracia,8ó Saona poft Atticûdiluuiû* Sic poftea etiâ Romulus,ex Roma, Veiria,GtrmalIia etFoco,urbêunâcÔfecit,quo quidêfermé têporc ex Tycbe, Acradina,Neapoli ôd Infula conditæ iîint Syracufæ,Dauid igitur eum propter folifertilitatem forterrt Beniamin alrjs omnibus præferendam iiideret, lebufæum quoque Deo facrura,inexpiabilemlt;^ urbem amp;nbsp;arcem muninftîmam prope Salem obtinere,ut tam religion! quàm Reipublicas cÔfulereri expngnareipfum ftatuit.Mouit igitur ex Hebron rex,cumlt;^fub confpelt;ftum ueniftet,Iebufaeus conatum regis irridere,cæcos jclaudosjc/ pro{bs,cæteramc^ imbellem turbam in fpccula conftituere,conuitijs excrci/' turnlaceftere ccepit. Rex ^diuerfo multo ftudio laboret^conariiUtregni aufpiciarebus ftrenuèadminiftratisiniret.ponicitationes ôôpræmia ingen/ tiaproponere,imôexercitus Imperium amp;rDilt;ftatarâofferre ei,qui primus mcGniaconfcenderenmilesin mortem ruere,uulnera contemnere, ambirc tantam dignitatem»Traditaigitur ürbe,in præfîdium,quod Sionuocabat, itum eft.Tandem quidam Sarniefilius loab in coronam côiccnditjdeiedis fummitate cuftodibus.Magna contentione irrumpunt cgteri,trucidatis qui intus erant.præiîdium totum occupannExpuIfo igitur hofte,nc hancurbe, cuius iîtus admodum illiarridebat,acregniumbilicus uidcbatur,quisHez brono poftponere poftet,6ô ipfam Tetrapolim efficere decreuit,animo re/ petens, Trbiam, Dardanum, Ilium, Phrygiam, eandem amp;nbsp;unam urbem eftc,ac AfiæcapunSalem ergo urbem,prefidium Sion,collcm Moria cûop pido'Iebus coniunxit,uteam Tetrapolim faceret,Phano SC regia exornarc cupiens* Arx enim Sion,cum planiciê haberet oppidi boni ac magni inftar, noraginem quandam inter lè ÔC Moriam habebat, quæ Mello diceba/ (unHabe igitur exornauit rex^ac ciuitatem Dauid eamappellarc uoluin

t r B E R P R r M V a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x j

DcjnJc Mon am Templo celebriorem reddere inftitucrat, fed â numiz Oc prohibicus » id opens Salomoni filio perficiendum concefTit* Salem 2üiem amp;nbsp;Hiebus cum promifeuè inhabitarcntur, à loab extruôitæ amp;nbsp;uiz ftauratæ DauidpræeuntCjUno nomine Hiebufalem dicebantur: fed po^ ftea per Anriftœchon,mutata b litera in r,HierufaIem appellata eft.Ne qui s îutem putctjefu Naue fententig me ignarû efle,cuius quidem in fcripns,no ‘î«m nato Dauide,imô quingentis ante hune regem ahnis, Hierofolymoru ’fgiturnomenjibuitprimôipfiusuerba adicribere,deinde meam in hacrè diccreopinionem.Hiebufæum(inquitgt;qui incubabat Hierofolymam,non potueruntdelerepofteri Iuda*eteniminbanc ufque diem, gentiîitati ludæ ’nimixtaHiebufæiproleSiHierufalem habitat*Ac paulóinferiusinfît,Hiez bus quæ eft HierufaIem*Hæc iUe*Haud me quidem îatet, inter fcriptores fagt; crarum literarum lefum hune numerari i atque ab ultimis oeffo iteratæ legis Oerlibus,defeipfo(qui fuo nomine inferiptus eft^librum confcripfifle,ab au thoribus haud contemnendis traduquo fit»ut ignorantiæ argui poiïimjquf Hierofolymarum nomenfub Dauideinitiumfumpfiîîe dixerim.Acuelimi fiomnia hæc uerba fcripferit Iefus,lapidi(^fuppofuit,quifquis huic meæ opr oionirefragatunmihi indicet: Anpofteri Ifrael, ac eorum quifqp dimenfam ftatim inieritpofTenionemiab eo ipfo defcriptam*Vt nemo hoc facile affîrz nict,itaconeedetnecelTeerit,partes fuas unumquencp infiiïelongopôft,ac ‘^iuinitus ei prius demonftrato tempore* Eadem igitur ratione,prolepfi ac snticipatione Hieroiblyma dicitur illi,quæ Hiebus eft, ne pofteris deefîet ferta quædam appellatiojqua locum facrofan(?liim appellare deberent* Niz bilmoror quæ de Adonibezes amp;nbsp;Hierufalem , Samuel cum de ludicibus Ifracl agit, infert’.nam alfj Éfdrâm,alrj Ëzechiam huius libri authorem faciûti' ^uam opinionem utfcquar,idmemouet maxime,quodregia poteftatemgt; CO uatc,ae façra leges«^ tradante, inchoatam certius,quàm fcripfiiïe eum ait Suidjfciam* At demus ipfiflîrria hæc eius effe uerSajpIerio Deo,facile hoc fu Itjfcire regiâ ubi olim ftatueret rex illcjquem à parente occultatum,à Deo eic ftum amp;nbsp;inungendum agnouit.Recepit autem urbem in poteftatem Dauidi poftquam à Salem condita erat,anno rionitigèntefimo uigefimotertio,mert le fexto*Hæc de i ni tqs urbis paücula fufFiciant,fî diftichon adiecero,quo nôgt; mina urbis aliquot produntunquod in hoc cômemorarelibuit, fi unius üéf alterius nominis pofihac incidat mentio,in numerato ledor habeat, de hac «obis urbe fermonem ene*Ëft autem taleî

Caput IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__

\ Zlx Dauid folum resni in Hierufalem fixerat,cum Palæftini increments ’ regni tentarent fubuertere. His autem deuicflis, tertio quidem præz Iio,prouinciam omnemhorum,fegno fuo adiecit* Syros deinde Damaz feuinufquemagna ftrage,imperatafacerecoëgit,uilt;fl:oreq^ exercitii Araz biam intrauit, in qua expugnata Petra, regni in immenfum auxit opes. Sic ab Euphrate ufque ad fînum Arabicum re bene geftajongè profeeït, cum

cû quæ îordanem amp;nbsp;Afphalridem lacum admarcufcp Syn'acum interiacez rcG latè peruafînctjregcs captiuos fe coram,eturbenî inumphanti's more in trans,ageret,arma hoftium,argentt,auri Sô æris pondus immaneexmanuz b fjs Dco Opt.Max.uouinct 8c dedicaffet. Amiciriam inierat cum T yrioni rege atq? Thoutyranno potcntinimô,quare,pubbco bono, amp;ornamcnta quàm plurima,amp; tranquillitatem maximam comparain't.CumcpiamtcrriU fuprâ 3 O.annum Hiero(olymisregnauerat,filium regemdixitjCuinomêSa lomon,qut omnes fapicntiaanteiuitmortales «Is pâtre demortuo,rcgnigii/ bernacula fufcepit,qui quadraginta,quospræfuitannos,tanta tranquillitaz te acopulentia rerum abundabat,utPhanocôftru^loiamp;S artis munificea tiæ opus dereliquit,æmulatione adhuc nullius ucl l'mitatum, uel inuidi'a de* mohtum. Ampliauit urbispomccria,muros roborauit*Regiam fumptu apparatuincredibih'crexittuïas Hicrofolymam duccntesnigro ftrauttla pide.NuUus unquam tam Ionge,tam (plate in ludæa imperaxnt» Aethiopiæ rcginam,Tyriorum dominum, Aegypti Impcratorem fola fama fuppîiccs (îbifecit»PrimusHebræorum claiïem adinferendas merces inftituit,urbe$ aliquasâfundamentisextruxit.Balfamu exSabæis ludææintulit.ætasnub ïa,imperium nuUum ab rerum initi}shucuTlt;pmagis floruit,magisabundax iiit.Hac fœlicitate exceptus Roboam,ïantælt;p rei hæres extint.qui minis dcx cem regni prouincias à fefe alienauit,ipfum^ numcn,non folummodo fibb ipfi,fed Reipub.infeftum reddidit confcelerata fua atlt;p uita immoderata» V i dens autem,Hicrofolymitanærei multum decefriflre,urbcsplures condidit, ut fuarum partium opes redderct fîrmiores ♦ Demum eum exemplo fuo,in profligatam libidinibus uitam,totai'apereturpræceps urbs mifera,üindi/ ôa quinto anno adfuieSeiàch Aegyptior5rex,ferro,flamma, uaftatis Hie* rofolymitanorum fînibus,urbi ipïi copias admouetcÔditionibus intra mu ros receptus, protinus immemor fidei tyrannus, anatbemata tcmpïijuafa facra, ærarium regium fpoliauit ÔCexhaufit.hæcprima ab imperio condiz to,HierofoIymorum expugnatio fuitamp; dades, anno lèptuagefîmoquinto» ante ortum Chrifti fecundo fupra nonagefimum « Cui cum in regno fucce/ deret Abiafilius,HieroboamregniHierofolymitanïacmuIus,Samariçrex, Ifraëlitarum dux,Iudæis negotium faceflere incipit. Abia tarnen ftrenuè de/ fendente jHierofolymorum res amp;audæamp;tutatæ ïunt,nccminuspoftea per Afam Abiæfilium ampIifîcatæ«Namïàcratunc omnia rite in urbefi'e/ bantjoppida inftaurata,multæ ædifîcatæ urbes,demum etiam contrare/ gern Aegypti loram nomine cgregiëpugnatum,ïpolfjs ditata urbs,circum/ adiacentes regiones territæ ualde*Phanum quod SeFac ipoïiauerat,Robo/' am ad fpecicm æreis ornamêtis iterum amicierat,per hune ipfum regcm,dc nuo auro amp;nbsp;argento expôIitum.Fœdus cû Benedab infaufto omine tarnen initum. Succeflbrem habuit Afa,Iofaphat filium,qucm uicini omnes rime/ banuErat uidereHierofolymarum in urbe PaI^ftinorum,Arabum, Syroz rum Jfraelitarum Legatos, ampliflimismunerib^inftru^los regis amicitiS quærcntes.Qiii legum periti.militaris difciplinæexperriflîmi,religionis ob/ {èruantiiTimi habebantur, ad hûc confluçbant, baud rcgiàm, fed uirtutum omnium fcholam quandam Hicrofolymisputabantomties.Extruebantur

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R P K I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25

hfnci’nde ædtfîda,fumpribus, arte amp;nbsp;amœnitatecommcndabilia,reparangt;-tur urbeSîCt de nouo fundant.Fcelicitatcm ucrô banc excepit calamitas,qu3e temen pîus terrons quàm dammintulit«fîquîdem coniuncflis cum Achab fociatis ufribus, ad Ramoth côtra Syros malcpugnatS eft. Quarn cladê tolerabiÜorem poftearcddidit,’cum Syri Hierofolymam obfefTuri ingêtcm congrcgarant exercitum,qui fcditione contra fe exorta,mutuis perrjt uulnex ribus,adcô,ut Hierofolymitani pro fummo labore haberent/polia contre rc,quæ in hoftium caftn's opùlentiffîma inuenîebàntur» ôçhoziæjfraëlitfz CO deindè cô»undus,clafle parata,mari quâm terra res infcelidus gefîît,aliàs utdorfis,pietatc,amp; ampli tudtne,regum nullt poftponendus ♦ Hatflenus res Hierofoîymicanasflorefcentcs,perannosfermè 10 o.femel tantum afflitfias, ex parte tarnen inftauratas,excipit triftiorfQrtuna,cum necin Ek’um pietas, nec maiorum exemplajoræ curæ fuit ♦ Is equidem pto parenti, fmpius (uc^ ceditjuxorius omnino.Huius regni initio prouinciærebellarunt, urbes imz perata ncgant.Arabes, Aethiopes Palæftinis confociati,illato bello, rure ÔC luburbanisdeuaftab's»regiam ipfani occupant,diripiuntlt;^ miferè 84»anz no,ab eo quo Sefach urbem inuafêrat,ante Çhriftum autem noningentefiz nio oélauo.Ex quo autem regni fedes fatfla fuerat urbs ipfa, anno centefimo fexagcfîmo ,ïpfe quoque tota eius excifa domoJongo uifeerum egçftii moz ritiir,relido Ochozia hæredè.qui quidem fi diutius uiuere ilium côtigifTet, rem HierofoIymitanameuertifTetomnemînammagna claderepulfus aSyz ris.contra quos auxiliares copias Ifraëlitarum régi adduxerat,in fugam uerz fusjdemum in Samarialatitansjobtruncatur à lehuloræ Ifraëlitæ æmulo* teatri,impietatis incentrici,regnum relinquensHæc fex annis tyrannidê exz crccns,quicquid exornando phanojamp;l ùrbcsreges priores^ ornamentorum intulerantjhæcomniàmulierdeperdita ueldiripuit,ueIdeforrnauit»AtdiIz cerpta aeper publica tralt;fla,Ioasrexconftituiturpublico^omhium confenz Iu.quo régnante priftina rebus redi)tfacies,in^ ftatum optimum reduAæ» atexo'rta,ex fuccefEi fœlici,rerum botiarum negligentia,rex primo in præcc ptorcm at(^ infaritis tutorem fæuqt.contemptus Dci deinde fequitunquem iüxus excipit 8C mollfcies,quæ omnes ita corrupit,ut cum Syriæ rex, latroci nandi magis quani expùgnandi regni caufa lud^am inuaferat,fugientes paz lantcscpinfequi coadus fît ufcp ad urbeinuri qùam cum qui euaferant fe pro ripuiflenti quo exeufatiorem ipfbrum facerêtpufîllanimitatem,hoftem nuz teeroiuiribus,armis,omnibus«^rebus audiorem amp;nbsp;ïnftrudiffîmum menz tiuntur.Fittt‘epidatioingens,difcurruritciues,confilijinopes,rexipfe timcz re coepit. Tandem facris thefauris exhauftis,gaza regia expilata,rnaximo au ripondere,ignominiofam mercatur pacem»Sicobfîdionejqùæfuinam terz tiäjeuatur urbs decimoodauo annojpbftquâdireptà fueratab Arabibus« Faulo pôft ÔC ipfe rex infidijs fuoriim perquSucceffït ei Amafîas«bic in Ara bia primo profperè bellum geffitjSc regnum auxitaliquld»fed ut fines impcz rfj ampliaretjin hoftem uiciniorem ducere ftatiiit, âc Ifraëlitas j quifub regiz bus Samariæ degebant, regno iterum adiungere coriaBatiiriïrididq igitur illis bello,ante initam pugnam,uiribus diffîdens,fugarn càpeicitjminis adz àâus,ctiâm ipfâm ürbëhofti prodidit* Deiedaigitur müriparte maximal

26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co NTr N VATION I s BELLI S A CR I

atc^ adc^iiadnngentoscubrtos decuHîs mccnfjs,hoftis tnïimphantîs more» ipfum regem captiuum ducensjiirbém ingrcditim Templo demccps',(acns thefaims(ppliatö,rcgiacp magisdïrcpta quam expohata,mccftam èi. defof matam urberri regi moefiiiTimo reliquitdncidit hæc clades in annum à Daifl disintentUoakeriim à quadragefimo acducentcfimoiantcnatum Chnftum» öy^^Perdideruntpoftmodüm hunccOniiiratorum infidisc, fufteÓ’oilli fedecim annorum fiiio O^ia ,qin Só Azarias didus eft.Is rcgnum d prift'na ralamitate labefaótatumcrexit,óó reparaint. Palacftmorum urbibus nTumgt; ti'flimis ÓÓopulentifTimiscuerfis,Arabes prælrjs multis confecit. Syrilegaz y tionibus mifïîs,munerrbus amidtiam eius mercabantur,Aegypnifœder«

cum illo inierunt.Pomœria urbis ampliauit. Aqucduxftus in urbe ÔÔ predijs cxtruxihRei rufticæ deditiHimus accalletfiTimus, uineis prouinciasaliquot confæuit. Militarem drfciplinam ociocorruptam rcftituit jurbcrn omnite/ lorum genere3^’ armis inftruÆfïîmam reliqun4Fortuna,ui(Qorqs clarus,lez pra tandem contabuit.Studfjs bauddilTimilibus babuit fucccflbremfiliuTH ïoatbàn,uirtute nulla minorem,pium amp;nbsp;iuftum bomincm»ispoftquamadz rniniftrationem regni inierat,tura publica turn priuata exomauitplurimu, moEnijs partim ab imo ufque ad fumrrrûeredis,partim uetuftatecollabenri Busjinftauratis.porticus têpli fecit,óóornatrfïimè conflrui iufiiuFundoset prcdia multafundauihTraiet'lo lordane AmmonitisbeUu intulit,iiidistri bucum imperauiCjUtcentumfibiauritalentaquotannis pendcrêt,trincim/ fupcr dccem milia,totidcm Sc bordct coros.Ho-ftibus tcrribilis,amiciscba/ rus uita exceffit.Ne igÏtur Dauidis'rcdirent tempora, obfuit buius mors,óC Acbaz filtj inauguratió*ls ctetrim irripictate exacerbauit domintr,utimmittc retregcm Damafcenorum,qui ludyam omnem diriperet:adiunóofibiquo cjue Ifraclitarum rege PbaCea,Hierofolymâ obfidet.Ät urbs regû antecedêti um diligentia munita diligenter,longo tempot'e obfefTajamp;l oppugnata faepi us,expugnari non po^tuiit.Spoliata igitur prouincia Syrus ad propria reuera titutbincêfis urbibus multis amp;direptis» Acbas audito régis difceflujin Pha cazam mouetulturus illatas iniurias ♦ concurritur animis infenhlTimis.Ade cruentauilt;^us Acbas,centum trigintabominum milliaamifit,amp; inbisfiliS ftrenue pugnantcm.Focdam banc dadein, in Deum ipfum rcferens Achasgt; 3c Dei CLiltum abnegatefuos coegit,amp; Templi omnia omamentauiolauit« qua impietatc fterilitatem terrae induxit,ac res Hierofolymitanorum ita affli xittributOiquod A(ryrüspendcbat,'SCexbauG't,ut iamiam Refpub.inter/ moritü'ra Uideretlirstum eoCxtinxfiOyregnum Ezeebie difpari proli cius cef/ fit,qui rebusiam deploratis lucem inmlitiopcmt^ præbuit utilem ♦ Etenim Pbano iterum exornato,reftituro cüitu?numinis,meruit,cum Ifraditæ om/ nes in Media ac PerGdê tradinflijCt côlonorûnouoru uicinitateeflet circum feptus, ab’ipfo ctiam’Scnacberib,à quo pacem auri rriginta,argenti tercen/ tumtalentis emerat^delulusacobiêîliis,fupcrno quodamauxilió liberari» Nam cmtum otfloginta quinque milia bominum cum Angelus Domini una node fterneret,tyrannus uix cum decem uiris fuga euafît, in id tantum referuatusjutab iis trucidaretur,quibus uitæ materiam præbuerat, acquos procreauerat ipfclt;Hoc rege, Refpublica omni externo imperio exuta,diui/

t I r E R P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

nis mag!s humanis uinb«innixa fteritînâ licet ingêtes thefauros côgrcga^ rat reXjtarnê tribüti^ exhaufta füït ciuitasande iâ ad ihclinationê côüertiebau Nobilitarût hûc prôdigia tria inaüdita.Sohs rcgrefTüiSjannorû iâ môri'türo ipxtëhfio, hoRtU per àhgelû ftrages.Fctdus inijt cüm Babylonrjs,pofteritâti fatale. Vi ta orbatus Manaiïerri regehi habuit fucceflbrem bipedum omriiu hcquiHîmarn,qüiEfaiarn cxcarnificauit.Impiafcelera tandem turpi carccrc cxpiauit.Quippc cürh Aflyriorum armis peteretur j regni parte làm hoftiliz kerdepopulataiipfedolocapitur,âtque ad Barbarum dedudusmültacum jgnominia,aliquandiü apùd hoftem fuittubi in femetipfum defcendens,refi puit, lachrymis^ èC orationibus reditu â Deo impetrato, in libertatem rcz gnumt^reftituitur.Mutato igitur uitæ inftituto, interpolatis (âcris rebusgt; hiuros urbis maiore aliquante apparatu,quàm antca erant,refecit,multis in locispræfidqs firmatis.Rempublicâ releuare conabatur accrigere.Morte pr^uento t Amon filius eius regnum inrjt, qui cum Dominum contemriez ret,etiam feruis contemptibilis,corifpirationeiri eum fada,trucidatur.Subz fcquiturlofiaSjqui indole Dauidem referre uidebatur,8ô fpem defeoptiz marn pollicebatur anteannos,prudennam quandàni fenilem,rcligioncm pietatem prç fe ferebat,æqui iuftilt;^ amator,nil quod ad Phani ornatûjad ur bis ornamentû,ad Reip.utilitatê fpelt;Râret,intermittês.Ferut efciâ ipfum Deu ciuscaufa calamitatempopuh’diftiilifîe.lscum pace, diuitqs ô^gloriaômz nés antccellefet, amicO AÂyrio opem Iaturus,Nechaoni Aegyptio obuiani fertur ♦ fagitta tranfuerberatiisirriagno omnium luÀu perfjt,urgente,puto, quæ imminebatjiradiuina.Interim cum regfjs iriferretur monumentis,caz ptum tumuitu populijoachim filium eius regem dixerunt,qüém tertio men fead fe euocatum Aegypti rex in uincula coniecit,Eliachim fratre eius fubRi tutoac fub tributefuftecRo.Hîcprimum urbs precarioimperioreô:a,triz butaria quoquc faâ:a,numinis iram præfentifïîmam fenfit ♦ Nam urbi cum prouincia certtum argeriti talenta,8ô auriunum,tributi nomine impofitum eft.Tanta Reipublicæ labés amp;nbsp;igriominia regem nihil omnino flexit, nihi! trga Deüm reddidit humiiiorcm,{èd elatus occafiones émhes captabat,qui bus fidem fallereGaut promifla,negarettributa.Ô(Râuo igitur eius regni an noi deuicfto Nechaone,Babyloriius Nabuchodonofor uidor etiam ludæz atn inuaditjtributa illi extorfit.quæcum tertio anno poft,res nouas molienz tibus Aegyptijs,reddcre ncgaret,BabyIoniarn prouocauit,querri certis coii gt;nbsp;ditionibus in urbem reciperèhaud ueritus eft.Barbarus datam fidêm âfper natus,omnem florem.iuuentutis, cum ipfo rege,niilitibus immifiis gladto côfecit.Cadauer regis extra murosproqçitur infepültum.Filium huiusleaz-chimin regem creat,abdudisexHierofoIymis triginta homirium milibus. Hune etiam Babylonius menfe tertio regno amouèt,cum in fidem eius con cêiïinctjSedechia patruo conftituto,cum militiæartium^peritis omnibus niigrarc iuflus.Reipüblicç Hierofolymftanorum ficafflidç annis odo cum præfuiffct Sedechiasjin homines pcrfidus,in Deum atTogans,ad Aegypüz os defecit, urbis regni excidium accélerans.Nam Babylonius perfidiani bominis ulturus,Aegyptium aduentantem conficitjudæam ferro ac flamz

ma Jcpopulatur,caftra Htero(blymisadtnouetgt;nodu ufbcm capit.Exfuga retradus Sedecbias,filiorum necem contemplatur, nee diutius jIIi ocuIi feruatijfed eruti poftfuorum cædem»Phuatuskiminibus,inic(ftiscathenisgt; Babylomam ad perpetuos cruciarus mandatur» Vrbs facro prophanoep CLiItLi fpohata, incenfo templo, à fiindamenns diruitur. Capniia multitudo omnis fexusjomnis ætatis Babyloniam abdii(Qa.Sic Refpublica Hierofolyx mitanaabuno èC uigintiregibus admimftrata,fi mnumerü reginaimpc/ ransaflrumitunQuorumuitamfi percurreris omnem,excepns Dauide èC lofiaCquibusuitiafuaenam non de(unt}nullum eorum in bonorum albo haberepoterïs .Inter mediocres forfitan numerabis Solomonem,Afam,Io Gphat, OzianijEzechiam dC loathan, certè relrquos omnes perditiflïmo^ rum nebulonum feces arbitrere.quod calumniandi caufa haud dixerimiled quod admonitum ueliin omncs,ïi tales præfunt rebus publicis, flagitia ho/ minum à Deo optimo maximo re nulla manifeftius execrari polfet» Exemz plo enim t exofos diuinicati,in acceleratam quandam perniciem deducunt, j aut tyrannide fanabiles adhuc in fc redire com peUunt.Paffa eft fub his régi/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

bus obfidiones alias nouem:fexics occupata amp;nbsp;expugnata, utruperiusanz [ notauimus,rcdempta atque ab inuafione ingenti pecunia Iiberata lecundo* Semel prodigio leuata obfidione.Aegyptijs etiam tributaria fada:demuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

anno poftquam Dauid in urbe regnarecoeperat 4 8 y.menfe fexto, nifi uez lis Ammonis imperioannos demere decem,perBabyIonios,utdiximu8t deftruda.

Hierofolymorum res ([uo in ßntu À difiru^u urhciufyne ad Kitchabteos fuerint» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X.

EXtinlt;ftis regibuSiatqueHierófoIymarum urbe diruta,gens refradana Deo,hominibus renitens,nec ullo beneficio, ncc gratia villa uida Baby/ loniam abducitur, colonis aliquot fub Ducc Godolia reliólis. quo fexto poftmenlêjlfmaëlis fraude perempto,Perfarum ultionerh etiam innox^ii/ mentesjHicremiaid prohibcnte.Aegyptum aufugiuntreliquig prouinda?« Qiium ueh? Aegyptum intraftet NabuchodonofoTiamp;S illos omnesabduz xitcaptiuos,acSyriamdenuô ingrelTus ob Godoliæ patratam cædcm,fi quifupererant in Palæftina,tfâduxitBabyloniaim,credfditt^hoçmodoju dæam totam pene cultu inhuman'ó deftitùtam ♦ Poft feptuagefimurn dein/ de annum,gcns afflitfta ÄSoppreffa captiuitate, mïferationc Diiiina remifz fionem obtinuit per Gyriim, qui 2^ohgt;bâbelc Duce hominum quinquaz ginta milia regredi perlùalit. Is aftumpto lefri Ponrifice,patriam,urbem, Terri plu mjeges 8d fâcrareftitüturus, in ludæâcOndcfîît.At triginta annis, quibus Cyrus regnauit,a Cüthæis irtijpedfti, fundanicntaTempliuixaliz quantulû fubleuare poiucrütiAcceflîldeinde Gambyfis ambitio,qui cûdiz uinihonorisappetcnSjIudæoS feirec frriüncpilli taies exhibituros,prætet id quod à ludith Holoferne trucidato, horùinem iritarât,ac finià'mi iuges in tentarent apud cum noftrorum criminationes,op«sinceptum,refcriptoty/ ranni protinus intcrdiÔiam,acpcr annos noùemdilattim. Darib deinde eX uoto et Orbari aftu règelt;rcato,Zöróbalele,qui iterum in Babyloniam pfo fedlus ,â^ïam inde'à priuatafortünaeifueratfamiliarisjinter fidifïîmos cuz biculi iqïniftrosïeceptojcontigit, ut fulccpti uoti Darius à Zorobabelc

X, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admo-;

gt;dmonttus , per miniftros fuos ex tribu luda amp;nbsp;Beniamin , ingcnti nuz mcro muintudine coIIedàjHierofoIymam remitteren Prgiidcs deinde Sy^ riæ icripto admonuitiUt materia ad rempli refedionem præbita,reüe'rfos li^ Héros efleatqueimmunes finérent.Ipfe quoqueuafa quæ Nabuchodono^ forcxportaucratjremifit.Sic (ëptimo anno Templum fdifîcatum SC abiblù tum.Hierofolyma iterum ciuiliquadâ admiriïftratiôc régi ccepta. eius Priii cipes,Pontifices habebantur.Xerxes dein Dario mortuo cum fuccefïîfîet, ièptfmofuiimperq anno Hiérofolymam magnum Leüitarum numerum, donates auro ingenti,argcnto ÔC ncceflarqs inftruc^los remifinfic in ïntegriî teftitüto diuino cuitu, Rempublicam auxit maxime. Tricefimo aepaulo plus deinde anno,Neemias ïmpenfis amp;C iufTu Xerxis,Syrrjs inuftis Sgt;C tenu tcntibuSjOperarrjs una manu gladium tenentibus,*àltera materiam aggeren tibus,muros urbis inftaurauit.Etperhos labores,duodecim annorum ipa cio,urbem ualido muro cincflam reddidit.deinde quæ in agris uicatim agez batmultitudojinurbem traduftaeft.Vrbs quoque frequentius culta. Sed-hæc Reipub ♦ initia Amani odium ferme in primo furore extinxiffet, nifi Hefteres puellæprecibus Afuerum à cæde ludæorum contigiffetreuocari. nam ilia fenis Mardochæi auunculi confilio,gentilitati omni pacem amp;nbsp;liber tatem impetrauit. Quantum uero puelly pietas tune profecit,tantum Reipu blicæobfuit.fub Ocho AfuerifuccefTore, omnium qui imperaruntPerfis uiro crudeliiïîmojparricidium Ioannis Pontificis,qui in Templo lefum frâ trem trucidauerat. V agofus cnim Syriæ Præiês amici nècem uIturus,Hiez rofolymâ uenit,Phanum fpoliauit,feptennrj tribute ciuibus impofîto.Maz naifes deinde amp;nbsp;ipfe impudens,immemor fraterna inimicitia quantum ma liinuexeratjæmulatiore contra fmtrem laddum contendens, facrum Reipi cultum multum afflixinquæ res cum in apertum odium erupiflet, perpetu/ âm urbiprouinciæfeditionem excitâuit. Nam cum Templum in Gariz Zini, Alexandri Magni fententia accedehtc,ædifîcauerat Alexander jluz dæorum potentiam in partes feindere atcftimminuerc geftiebat.âquibus cumuiroscommeatus petrjITct,repulfam palTus fuerat.Gaza obfelTa lt;juoquc8«f Tyro expugnata,haud exiguum terrorem urbi iniecerauquac omnia in Reipub.ufum amp;nbsp;ornatu diuinitas conuertit.Iratus (îqüidem Akz xanderjub urbe,facerdotis laddi præientiaplacatus,difceirit,ac tantum ab luitjut Rcfpublica ab ce in aliqup læderctur,quod etiam inuito Parmenioz nefacris indutum unieraretur ôôadoraret,in templo facrificaret luculenz tifïimèjludaico autem ritu.Sacerdotes deinde amplilfimis muneribus doz nati.Reipub. conceflît,patrijs uti legibus,fidemadhibens,Babyloniam quàm primum peruiciflet, idem tribulibus fe conceffurum.Tributo deinz’ defeptennijremilTojæmulis non auditis, uidoriam profequutus eft. Haud diu tanta fœlicitate frui potuit urbs.ucneno enim extindo, Aicxandro,PtOz kmæo Lagifîlio ÔC Aegyptus forte,Syria uero ui cenît.Hic ludææ impera »■ccupiensjurbem obfedit,atfrüftra.Vi deinde in fraudem conuerfa,Sabz bathi diejijaecie facrificfj,Iudæis concedentibus,ciuitatcm inuafit,ciues fecu ros opprcffitjtyrannidcm immancm in eos exercuit diutcaptiuis deinde ab t iïj dudis

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N T I N V A T 1 ON I s B E Li I. S A C R I

dutfli's multisjin Aegyptum rèdrit,mifei'os ucnundedït 8c diftraxit, PInIa-lt; dclpho deinde rcgnante,RempiibIicam iterum augere ca'p/t, 8C praetcritis calamitatibus exinii.nam isutBibliotbecæfuæCquamiibroriim numero quinquaginta milium inftruCtam fuiHc dicunt^bbri etiamfaeriinderenz tur,captiuos ad centum uiginti milia libcrauit,amp; redire in prouinciam per/ mifit,8ó templum 06 ærarium publicum locupktauit, auro,argcnto, gem/ mis rebust^ aJfjs precioûïîîmis.Ncc domi tantiim,fcd 8C foris res auô:æ.Iuz dæi in iusMacedonicum à regibus Afiærecepti.quæfœlicitas integra efle Samaritanorum perfidia non potuit.fjenim incurfi'onibus amp;latrocinijs afz fiduis Rempubmcxabant.Mortuo autem Philadelpho,Euergetes rerSin potens,ab Onia facerdote auaro,in perniciem Rcipub. excitatus, . uixioiephi Oniaeneporisexfororeinduftria,regi recÔciJiatuseft. Annoru uiginti amp;nbsp;duorum tranquillitatcmjlofepho res adminiflrante, nada,cuni Lacedaemonijsfeeduspatrum renouauiuPer Hyrcanum lofephi filium,in Arabia pugnatum ftrenuèjSC tutata Refpub. Atbello exorto inter Antioz chum cognomentó lt;feumgt;S^ Eupatorcm filiumc^ eius Epiphancm, labora re iterum contigit Rcmpub.acflurtuare,uidb uidorife^ fortuna.Deuidi« enim P tolcmaeis Antiochus ludæam recipit.per Scopam Epiphanis Duz cem iterum recepta.Atpaulo poft expulfo Scopa,Antioch5 fufeipitReip* cxercitum,elcphantos abundanterölitrquodftudium quum remunerandu duxiftet Antiochus Iiberaliter, laBefadatam urbem reficere , congrega/ re ciues difperios, uitftimarum impenGis dari illis,Templum exornaripor-ticus rcficicurauiuSacris deditos àuetftigaliliberosefte,urbem pertrienniz urn tributo exemptam uoluit. Seruitute oppreftos, in libcrtatem reftitnifi imo uernam omnem liberum dixit. Ne faeris uis ulla inferretur,cauit.PHry giæamp;sLydiæ præfîdia ludæis commifit. Parenti optimó cûfuccederetSe ieucus ille iners, qui miiTo Hdiodoro, quas pater intadas reliqueratopes, auferre uoluit.ftd horrendo prodigio eo deterrito,nihil inde ablatu eft. Ma gnæ quidem amp;nbsp;Aegyptiorum 8C Syrorum contentiones,Rempub.hadc nus magis magifep claram reddiderant,quæ,utitadicam,fortunaipfa relu dantCjin altum euaferat,inteftina difcordia,domefticalt;^ æmulationc inrui nam detrada eft.Seleuco ex equo prgeipitato Sc defundo,cum Antiochus BpiphanesRomanorum cuftodiapaulóanteelapius,Syriam mortuofralt; treobtinueVatjgentilitia nomina faftidientes Oniœfratresjafon amp;nbsp;Menez (aus,cum alter Iefus,alter Onias uocaretur,dici maluerunt.Orta deinde inz ter cos de facerdotfjprincipatu ièditiÔe,Menelaus cum amids Antiochum aditjdefertis patrijs ritibus, Græcorum mores iequi fe udlc,pollicitus eft. Annochus Philomcterecontempto,ludæam ctiam occuparenititur,quae adhücîin Aegyptiorufide perftabat.Vfus autem tumuitu ciuili, adurbem ducit cxercitum.à fadione fua intromiftus,adueriarijs interemptis ^pluriz busjtemplum inuadit. lam Menelau ac fuos confihjpccnitterc ecepit, cum opes templGquas ipfi inhiabant,diriperc cernerent.rcfiftere conantes ctiam magna cçdc repulit Antiochus.SpoIiato templo,ncc ucla rcliquafecit.lmz moJationes patrias prohibuit. Ad direptionem urbis deinde côucrfijs, opt»

nil's fccuri pcrculTis,addccemiTniia tn'hculis inticxbs abduxit* Muros dêz Hide dcrjcicns,ccdificr)3 igncrn inijcere lubet. rbis cmincntiön parti præ^ fidiumimpofuic ædificrjs munïtifl!mum,quod cotTimeatu,armis,fehsi8C niiliccjMaccdone quidem iiTipleui’t,addito cis ludcorum quouis pcruerfifïi ihodn facrario aram conftruxit, ut porei immoJarenturndola erexit,in ui/' ds urbis Templa deoriim.Circumcifidnem omnem prohibuit, tormentis interm ihatisjdilt;flo minus obedientibus» Abiens etiam præpofitos conftitii it,qui imperata renitentes faceré cogèrent. Philippus PhryxHicrofoIymisi Andronius Menelaus apud Garizim præfidiaobtinent. Anno poftro ædificatû Templum 34p,menfequarto,Nort. ipfisdecembris j undecim pontificum principatu,pet tot annos re(fla,poftrem0 ambitione corum de ftruóla èC peflundata.Vrbs cum iam itcrum mûris circundata,ciuitatis no rnen merueratanno dùcêtefîmo fexagefimofeprimojtnenfe nono, à Vago fojAlcxandro Magno^Ptolemseo Lagt,Anfiocho Thco,Ptolemæo Epigt; phane,Seleuco,iam ante fexto inuafa 06 direpta fuerät»

CVm igitur urbeiam fccundoin cineres ferme redalt;5la,timidiorcs8ó per ditijSyrorum imperium óóreligionem fequcrerttür,probatiflimus augt; tem quifqucjimpietatcm abhorretlSjatrocifTimis pewis pcrderetbr,Matha thias quidam,uir cörtfilio manu promptus,filf}s quinep malculis fortif fimis fcclixjpietatis path'gfe primum adertörem eîchibuit.Is obtruncato, qui alieno facrificabatritualiquö, Apollohiiim prouinciæ præfidem fetro’ öpprimit.deindectim liberis dC pagahorum non contemneda manu,quos omnes adlibcftatém uiridicandam,conuocauerat,ex Modine uico fuo moi uetjHicrofolymä regni caput petens.I'n itinerc cum caftra metatus eflet,fab batho iniidiäs patitur,fed colledis reliqurjs, uiribus àult;ffis,non integro anx no,arisidolorumdemolitis,ritus amp;nbsp;facramenta patrumreftituit.ludadè nium filio fuo in duefem dato, ipfe uita decéiïît« Filius haud degeher,priz hio cónflió:u Apollonium in fugam conuertit, atqüè exutum cäftris Syria êxpulit.nec Seron fœliciori pugna cum ipfo congreflus,etenim uita cum Imperio amina.IudasBethoronoccupat,ac Reipublicæ prouinciam recugt; perauit circa urbem fitam. Hac clade ipfe Antiochus territüs,Lyfiam pedigt; ium equitumt^exercitu ingenti,Iudæ obuiarri mifit.fsreceptis cum Niz can ore amp;nbsp;Gorgiaauxiliaribuscopfjs,ihhoftemfertuf * Par his fuit iexitusj ui (^loria penes ludam conftitutà* AuÆ fpolfjs noftnVfuptafidem Opulenz tiiTihiis »RedintegraturbellumaLyfiä ,rcnouantür hoftrorum trophæai nidus Lyhas pertinacia noftrorum redit Antiochiam.necmorà ludasHic rofolymam excrcitum ducit,öppugnat arcem, Templum purgat,urbem reftaurat,muriit, atque habitabilem reddit.fi'niomos aggreditur, imperio nrbis fubtjcit.In Galilæa etiam per Simonem förtitci* pügnatüm eft.per loz lippum regni fines cuftoditi.Ipfe Timptheo debellato,uidor redrjt, cum ho minem iam fecundo caftris exuiflet. Refpublicain immenfüm cteuiuTre pidatum eft nonnihil, cum contra iufla, lofippus adludætë'præfidium, temerè amp;: infauftè dimicafiTct ♦ Præfidium , iam audita Antïo'chi Epiz phanis morte, maiore quàm unquam antea,oppugnatione adontiir* c iiq - Sed

Sed lam aderatEupater Epiphanis filiüs * incrcdibili exercicu,beîuarum(^ Indicarü ni magna,exquibus cum Ekazar Cqui cum fratrc luda aduenicngt; ti'occurreratjunam profterncrct amp;nbsp;cam maximam, pondère cadcntis op/ preïTusinterijt/Rex quilûdam cum fuis in urbcmfe recipientibus,ad ur-/ bcm ufcp inkcutus fuerat, ca obkffajannonæ inopi3,aut potius Lyfij aftu, perfuafusjobfidionem foluit.paduscum Iuda,ut fjqui in armis erant,tem/ plo cxcedercntjuiuerentcß fuis kgibus:ca?terum Ternplum dcditum,conz tra (idem dcftruitur,Onia facerdote abkgato interfcAo,amp; Alchino fub ftituto. Varié deinde ludæ cum Nicanóre Demetri) Duce pugnatumuà/ rijs in locisjiuda fuperiorc,ÔC loachimo Ponnfice manente« Sacerdoce auz tern demortuo, cæfo Nicanore,rcgni T emplie^ principatus omnium conz fenfu ludædefertur.Gum Romanis initum fccdus.MoxàBacchidcDcmc tri) Ducciludas baud incruenta uidoria uidus amp;nbsp;exrinélus eft. lonaz thashuius frater res pcrdicas fufcipit,qui fugato Bacchide, Arabesmaz gna clade afFiciczad pacem deinde Bacchidem coëgit. Vrbis muros iterutn inftaurauit » Templi dirutam partem turribus communiuic, fratrc Simoz ne ad prouinciam tutandam mifto * Cum Akxandro Demetrfj æmuz ÏO amicitia huic intcruenit » â quo Pontifex creätus , purpùratus quoz que Apollonium deuicit, amp;nbsp;ab ipfo Alexandro,ob id laudari mefuit.Dez metrioinipfum mouenti reconciliatur, aliquot donatusimmunitatibus: delufus tarnen ab eo præû'dium obtincre non potuit. Diodoto inter Tyz rumamp;DaIiIæâdeui(fto,cumLacædemonfjs ôd Romanis fccdus renouât. Demû Demetrianis iccrum cæfis,Nabathæos Reip.adiecit.Sic ubi ludæoz rum res ubiqj lætæ erât,trucidatur Ionathas.Simon,fratre infidijs Trypho nisnecato,Reip.gubefnacuIafukcpit. Accolas ftätim infeftos bello edomu it. Arcem Hierofolymitanam hon'tantum diruit,fed folo æquatiyn tumulu deijci madauitjcui præfidiû fuerat impofitu.quod opus ciuitate triennio exz crcuit,areamcpipfi tempio fubiecit.Sed ctis Antiochi Ducem Cendebæu» ad Modim pugna,amp; fugauit,et multa ftrage Syria cxpulit.Iam^fatis tutu« ab omni externa ui,domeftica fraude opprimitur â Ptokmæo Abobi filio, qui ueneno horninêextinxit.Ioannes huius filius regni princeps èC facerdoz tu primus dicit. hue Hyrcahûàdeuitftis Hyrcanis nominauSub hoc Hiero folymaab Antiocho obfeiTajDauidisfepukhro aperto,erutaindeaurimaz gna parte,ac hofti numerata,obfidio foluta eft.Mercenariu hie 'militem pri mus aluit. V rbe centu tribus turribus cinxit,atque munitiore reddidit.Iduz mæam armis fubegit.Samariam ui captam diruit,Antiocho Gry’pho repu gnante.Amicitiam inijteum Romanis. NecHierofoIymis folum i fed toto terrarum orbe ludæorum gloria amp;nbsp;fortuna cxceIluit.Sic focliciter anno priz mo fupra tricefimum fui principatus,uitam finiuit.Rebus igitur perMathaz thiamamp;S pofterosfuosperannosfexagintaquatuor,fub Ducibus quatuz or,in tantum autftis, præficitur Ariftobulus, cognomento Phiklkn.Is ue/ teri principatus forma mutata,diademate fumpto,6ë rex dici 80 Pontifex ha beri uplùiulturæos partim ad circuncih'oncm admouit,opes amp;nbsp;ritus Reiz publicçjdqmi forisep ampiiauit.domeftica fimuïtate infcdix,ut qui matreni noua molientem,in carcere necare coatftus fit,ac Antigonum fratrem aliéna fraude

LIBER P R I M V î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^

fraude nccatiim uidft.ïpfe dolore uifcerum extinâ^usJaVin^unfi Alexandru fiicce(roremhabuit,quiSóipfé rex didus,rei' ampliandæ cupidiis, Ptolegt; maidern iiluadit,ac Lathyri Ptolemæiuiribus repulfus,magna fuorutn cæ de deftititab incepto, fuorum adtriginta miliadcfiderans,pröuinaa inagt; lcafflKQa»Cleopatrae fcedus adeptus amp;nbsp;auxiliùm,àTheodoro iterurhcaz ftns exutusjinfœhdter pugnauitiamiiris cum impedimcntis pluGquàm de^ cem rtiillibus milirû.Clade rul territüs,Gazæos expughauit, urbem igne de ftruxiu Tnbuta Galaatitis èC Moabîtis imperauit,Theodoro uidcte Ama thautosoccupauit.Lîgneo pariete facerdotesin Templo à populo diftinz xtt.Tandern ab Arabibus deuiVlus,domefticis oppugnatus armis,à Deme trio femel fugatus.uires refumpfit, arque uiólorerti Syria ciecic.CiuiIebelx Ium pertulitjn quo côfecithominum quinquagintamilÜa. A Stratoms turz re,Rhinoceram ufqueiquacintererântoppidâac præfîdia, omnemq^oram Syriæfuo imperio adiecit.Cum«^pacatus agere non pofTet, enam fcbrelà^ borailSjcaftellum trans lordanem obfedihquod mortuo co i uxor Alcxanz drain caftris agens,cxpugnauit* Vidrik Hicrofolymam reucrtitur,ac gnumipfainit^quæ Ptokhiæb’Mihæô ludaam muadenti Ariflobulurri filium obuiam mittit.Exuta per filiiitn paulo pôft rcgno, uïtam dolore amfgt; fit.A mortehuiusftatimjîïltef Hyrcanum Pontificem amp;nbsp;Anftobulurn regt; gcm,fratres,apud Hiericunta de regno initur certamen,ac de rerum fumma confiiôu habito,uilt;flus Hyrcanus,reoiam tarnen occupât amp;nbsp;munit.iri Pha^ tlo deinde reconciliatûregnum Ariftobulo, Hyrcano caeteri honores defcgt; hintunMox metu ac animi ihquietudine indudusj Antipater Idumæus faL fis delatiohibuSjHyrcano perfuadet in Arabiam difcedere,ipfepræcurritâ ^ege fidem accepturus,nefupplicêinimicis tradaLPromiflls indutaus Araz hiim rexjin ludæam rtloüet,Âriftobulum fugat,atque in urbe clauGt«Scauz rusaütcm Pôperjlegatus,Hyrcani Ariftobulicppollicitis folîicitatùS.hicut in regno obtinendo fîbi adfit,illeütobfidionis Icuandæ caufa accedat, quaz draginta talentafînguli promittunt.Scâurus quçftûfecutus, Ariftobuli pro înifïa præfert,acceptôaurO pO.Ro.atc]^ Pôpeij nomine, Arerç Arabi belliï indicit,nifi mox foluta obfidiorie abeanDifcefTerat Scaurus,abierat Aretas. Ariftobulus ingêti cxèrcitü päräto,hoftern pugna ctuenta üicit,inqua apud Capiroil multa Arabü et lud^oru miliâ promifcue ceciderunt.Pompeius in Syriam defcenfurus,Damafcû pM’ncneratjCürh Anftobulus ei uitem aurea SuingentOrurh talentorû dohô mifît.Perüerterâteô ludæOrum legati, cum fdyrcano, Ariftobulum accüfàntcsiis etfi conftanter ad omnia refpodcbati Z 'furbato tarnen à Pompeio difcefritailimo,béllolt;^ iarh cû Pompeio côgrez di cogitabat.Pompeius illi terripus adparandü belluth haud dari ratus ido ncum,HicrofoIymâabeuntem infequitur,quc Anftobulus fufcipiens fupgt; pliciter,muneribus fibi recôciliauit.PrôrtlifTa fngcrts pecunia^quamcu ad rc dpiendâcû rtnlite Gabinius aduertifteticiuitateexclufus eft : milites emAri ftobuli palt;ftis haud confentire üoluerûtan carcerêigit detrufo Ariftobuloi fxorta in urbefeditione,fa(ftio HyrcaniPopeiuadmittit.RegrjmiIites pon te deietftojTemplü ôccupanuHic menfe tertio uik in Phanû irruptû eft,Fau fto Cornelio SylIæF^primomurûtranfcêdere aufo,Occubuerût ludçoru duodccint

duodccim milia,Romanorum perpaucûArcana alienis nunquam uifa,de/ teda.quod quidem genti grauiffimum fuir.Pompeius ctiam ipfc, quæ nulll accederefas præter îacerdotûadfjt mfpeóiis thefaiihs amp;nbsp;uafisfacrisomnb bus. Manus tamen pernnaciirime abftmuit j nihil inde aufercns.Acdituis poftcra die curare T c in plum præcipit,facra ueteri ritu inftaürari ♦ Hyrcano -facerdotiuinreftituit.ßeniautofes lecuri percuiïît. Sublata adminiftratioz' neregia,populàremïnduxit. Vrbem Romanis tributariam fecit. Sic urbs Rom.Pop.poteftati fubrjcitur,poftquam res fub Ducibus quatuor, tribu» regibus, unaregina annos fuerat^p.ab co tempore quo per Màchabæo» iteruln reftaurata funt ccntcfirrtotertio anno,quater priuSobfeflaSC txpuz gnatagt;aut redempta pecunijs.

Qtjlt; Uierofolymitano regno acciderint.uf^ue ad Titi èppugnationem Templi deßruHione» (uh Rontitnii. Caput XII.

Ç^Ic Pompeq aufpierjs,fub poteftatem S.P. Q.R.urbs Hierofolymoru x3iam redalt;fra,ludæorum hbertate fublataiScaurum Præfîdem Syri^,ac

gt; regniab Aegypti finibus ufquc ad Euphratem, cum duabus legio nib us fummæ præficit. Cœlefyriæ urbes, quas ludæi ceperant, illi parère iuG fit. Ariftobulum cum düabus filiabus, toudemqj filqs captiuum abduz cit» Scaurus Arabiam inuadit,rex uero ter centum talentis pacemrede.' mit. Alexander,qui Pompeio euaferat, Ariftobuli fiîiüs,Iudcam depopula/ tur.Hyrcano imminet Gabinius,qui iâScaurofucceflTcrat.üiôtüm prælio, obfeflum in prgfidio, quod AlexâdriuniappcUabatur,Compcfcit.Hyrcano in Pontiheatum redutfio, atque îud^rum genre in quinque Curias dißriz buta,fub optimatibus uiuere uoluit. Ariftobulum deinde fugitiuum,dcz mum captum Romam mifît.Secundo prelioiterum uidum Alexandrum Ariftobuli fugauit,in Arabes exercitum duxit.qs deuidis Republica Hicz rofôiymarum optime inftruda,(ucccflbrem habuit Craftum »huicquatnz primum prouinciam attigit,curgfuit,facram diriperepecuniam omncm,eô am contra datamfidemzquippe quas Pompeius non attigerarihomoaüâz fiftîmusabftulitopes.qüibus quidem nihilaliudcgit,nifi quod in Pàrtho» ducensjfcediftimam amp;nbsp;tetérrililâni Pôpüîi Romani cladem procurauit,hoz nlodeiiruSjfeneXjqUi nec omiria,nec diras hominum imprccationes ueriz tus,populonominis Romani ftudioGflîmo, bellum,fola glorig cupiditatc acccnfus,intulit. Quçftor Crafti deinde Caflîus,cum in Syriam aufugiftet, ' ipß deefeta fuit prouinciaJHic cgfis T arichgis,triginta millia ludgorum uenz didit. Antipatrum amicum habuit. quem etiam peromncsordinesadrcz rum gubernaculaeliexic.Hunc cumiam;Ariftobulusà Pomprianis uenez rio necatüs eftet,Cæiàr à bello ciuili iti Aegyptum perueniens, ludææ præz fccit. Antipater ftatim muro â Pompeio dirutô,firinata ürbé atque comz munira, cümHyrcantim fegniorem uideret,Phàfeium filiüm militibus, ad euftodiam urbis depütatis præfccit • Herodem ætate pofteriorem, Galilæse Præfdem fecit. Phafelus ciuibus charus,omnium in iè benez üolcntiam conuertit ♦ Hyrcano cum Herode intercidit fimuItas.Tranfz ada res Sexto Cæfare Sequeftro « Pârüm âutem abfuit,quin Herode»

' L r R E K F FC i M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

^eröfofy’mafnuafinet.Scxto Cæfaredolo necato,ucdit fuccefiorMarcusi. CayfarcKomaM'nterfedo,Syriam etram pttit CaOfus. hic indKfto ftipendió buKnribuSjfcptingenta taknta lufRtconferre♦ Hcrodes largiriónibus fauoz *^rn CafTf) obnnurtgt;cum reh'quïomnes fegnitiei ab co accufarentur ♦ Hero*' dcsSyfiæprocurator,à Marco Cafîîo didus,inicda illi fperegni kidæoz ■tnn.Malicho deinde opprefTojFelice qui ürbem obkderat fugato,a'c Anti ^orio^ Ariftobiili dcpulfo^HierofoIymam uenit,a‘ffimcatecLim Hyrcanoco fralt;ftæ,ornm'um fanorein mcrürt«Ca(ïïo in Philippi's ïnterfe(fto,M« Antoni/ us in Afiamdiiceflitjquietiam nonatiditis accufatoribüs Hefodis ,Phaiè/ Him fratreni eiiis,atqueipfum îudææTetrarchas cóftituit, Poftremóâ Par diis fugatus.ingêti calamitate oppreiTus,cû Antigonus urbem la occupaucz fatiParthi Phafelu Hyrcanu captitios abdnxerant.uix nrbe pulfi,ipfe Ro uianyaüfugit.RexigiturHierofolymarum RomæcreatunDelatus in Syriz am, urbem nequicquam opptignat.coadushyemis afpcritate,obGdioncib Hita,ad Antonium qui circa Samofatum agebat,fe contulit.Res fuæ intercà in hidæa frâcflæ.Tcrtio deinde anno poftqüam rex declaratur,urbem rcciz pit,Anngono ad Antonium mifîbjqui ftatim fecuri percufliis eft.fæuituni dein in fatQiofos.Rapinæ urbis ab eo inhibitæ,ac miles liberaliter cum Soz fio duce donatus*Hyrcartô conlilio fororis deinde fublato,infcelicitatem fta tirn domefticam fenfit,régis uSioribüs inter fedifcordias ferentibùs.xAudus deinde ab Oiftaüiano Tracónitideamp; ïturæa,pluribüs alrjs ciuifatibus,Gaïz licis acGermàniciSjdoho Câefaris;miKtibüs fhpatus.Faiftus augüftio'r, ani ùium maioribus adiecfùT emplurri reftaurailit regio fumptu ac magnifîcen tiaconueniente*Antoniâm præfidium Phano adiecitRegias duaSiCæfariz* Um Agrippium ædificâuit.ab f)s ad fplendidiora itüm,C^faream ürbem, Scbàftiarnjtheatrum Hierofolymis, in Campo maximo Amphitheatrum* Condidit amp;nbsp;AntipatridamjGypriâm amp;nbsp;Phâfelum türreé. Nec exteri tanz taîcius'munificeritiæ expertes fuére « Pythiùm in Rhodo, in Accio publica balnea, Antiochiæ plateâ exorhata porlicibus, ftrata polito lapide^alia omitto * Legibus inftruxit quoqüe Rempublicam. Arabes deüicit. Hæc cjuidem omnia regia atque illuftria dici pölTuntded in rebus dómefticis inz fcclicidlmus fuit.crüdeliiîimus quoquefocrum, uxores, fràtrem, filioSjfäz uiiliarifhmum qucmqj extinxit.Dauidici generis quotquot teperirepottiit, uecauit.Sed cui parceret,qui Chriftum ipmm extirpare conatus GKquimo ubundus optimorurti (anguine (ibi parentare uoluitCSed tyranno extihélo» Archclaus in ipfo parentis funere rex proclamatur, ille autem titlilo régis in ^æfarisfententiam coniedlo,diadcma impönereuókiitjbeneüolcntiam om nium Gbi conciliarcgt;uerbis benignis ftlidtiit.Atörta (êditiörie, cum aliquot (udeorum milliadeGderarentur,Româm ipfeproficifeiturregnU petiturus» Sabinus ante in ludæam Ucnit,thefauros Herodis cuftoditurus^iS aût Vari perfuaGone,ad Archelai reditu intaifta omnia relinquere pollicitus,fide (olu ta.HicröG^lyma ueniens, omnem poteftatêcorîat arripere* Rome de regno difeeptât Archelaus amp;nbsp;Antipater^Tumultuatû Hierofolymis eft, fed à Vaz ro iupprefta (cditio,que paulo poft Sabini neqititia iterucxcitata,atcp Reip» clade maxima uix fopita.pur.o Sabinoiatq^ militibieius obfefiis*Nécfesex;

36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO N Tl N V AT I o N I S BELLI SACRI

tra urbcquieriores fuere,Iuda Galileo quodâ,res nouas molientc. V arus dé inde (uperuenit, Sabinû ÔC fedinonis autores compcfcitcapitibus fàdionis Româ miffîs»Archelaus poft lôgas akèrcationes,T oparcha dimidie lud^aer ab Augufto creatur,du'abusrcliquis regni partibus Philî'ppo ÔC Antipaedi uîfis;Sic Hiérofblymæ Cæfârea,Scbaftiaiê^ loppæ Archeîao cedunt : Iduz m éæ Sam'ariæ amp;nbsp;ludçæ fcilicet Metropoles.Pfeudoalexander intérim agno feirunacin numerum nautarum conftituiturlt; ArcheIaus ftatim ponrificatu 'uendereccepit,tyrannum magisquàm regem fcexhibéns, quapropter accu fatus à fuisjin exilium mittitur.T une Prouincia Iudææ,Syriæadfcripta,tnz butaria efficitur.Mittitur igitur ab Augufto uir confularis Cyrenius,cenfor gtntis dcftinatusjcui Copinius additus,plures annos Prouinciam præfidio obtinuit.Cenfuindi(fto,exoritur feditiojuda Gauloninde àutore;hincc3Egt; des'ciuium ac fociorum rnaxima.Sacerdotium Præfîdis mutatur libitu.Saz maruæpcr totum Pbanum que nodu ingreftî fuerant,egcftis tumulis,mor tuorum;ôfta‘difpcrgunt.Coponio Romam reuérfo,fuccedunt Marcus. Annius Rufus, Valerius Gratus.horum dudu nihil memoria dignuin adum.tantum fub Grato Sacerdotium iterum atepiterum pro præfidisarz bitrio ôC datum amp;nbsp;ablatum eft.Secuta deinde Pontrj Pilatiprocurario.quæ ab initio grain's fuit 8^ molefta ludgis.ipft enim templOjCgfaris ftatuam inz ferre conatus,tandem pertinacia eorum uidus Hierofolyma imagines extuz liLDcindeuoIuitetiam exfacra pecunia fontem in urbem inducere.qugres muItoftcntReipub.fanguine.Caphcdonis deinde hominis facinorofi perz fuaiîô Prgfidem ad armacompulit,multoscpludcorum extinxit« Chriftunt lefurii iscruci âddixit.Romam à Vitcllio mifîus, cauiàm dicere iuftus,acin cxiIiùrn pùlfüs,uihifibfjpfi infert.MarceIlus Procurator a Vitellio creatus, pacatéegit.Hiéfôîoïymam‘deinde ipfè Vitellius perrexit,lt;Sacerdotis fummi ornamenta quæ in Antonia iëruabantur,Pontifici euftodienda tradidit.Co mutatis facerdotibus,populo uenalium reru precio leuigato, Antibchiam diiceftitjcum Artabono Parthorûrege Pop.Rom.amp; Tyberfjnomine paz cem conGrmaturus.Imagines Cafjneperregionem ludææ perferrentur,co tra Arabes proficifcens,altam uiam exquirit. quod Caius grauiter ferês Le gatum mittit Petroniu,abrogato V itellio,qui uel ui Hierofolyniarû urbi fi/ gnaeius inferret.Repugnatûeft uerbis perquadragintadie's.Petrohius dcz mollitusjut Cæfaris irâ,qüâm ïudæ'orum calamitatêperferre mallet. ïri'terea àTybe'rrjfiïioCaioididüsrex Agrippa,acà Claudio in regnurh miftus, Hierofolymâ iienit. Vbi rebufpublicis optime inftituos.SylIam militiæ præ fîciuDoritas auxilio Pctronijcaftigauit,Hierofolymôrum mufosfumptib. reftaurauit ingentibus ♦ Marfi deinde præfidis câlumnrjs impeditus, Clauz dr) iüflu ab ædificijs reparandisinuitusdeftitit.Vrbemfrequentius inhabi tauitdnterceftit illi cum Matfo maghâ fimultas.Moritur magno omnium lu du.Ctjfpius Fadius Prâdês mittituir Js Iudæam,Iatronibus oppreiTis,paca/ tiorêrcddit.Helenaregina Adiabenorum ad ludaifmum conuertitur,qu3C annona,in magria famc,Rcrnp.iuuit,ac pecunia donauitingenti ♦ Theodas feditiofus euhi fadioné fuà opprimitur. T uric uenit fiicceflbr Fadio,T\bez rius AIexander,ôô huic Cumanus« cuius in jprocurarionc militis cùiuidain

«mpktatcéxdtato m tirbe tumuku/àd uigintt rnillia hominu trücidata funt« In mihtem deinde Mofèos légehï difccrpentem fecuri animaduerfuin .Tanz dem ipfo Cuniano iti exilium deportató,cura prouinciæ Fœlici cefîît. Elcàz Zarum hicprincipem ïatronum opp‘rcnît,Sicarrj fuo tempore exortiin ubz be.Aegyptius pfendopropheta deüi(ftus,necextra urbem ludæis quies.Fcz fto deinde fuccedête iterûlatrohes üincüntur.inter Agrippa nbsp;ludæos exor

tacÔtentio, Popeæ Neronis üxôris operafopita.Superuenit huic Albinus predator prouinciæ,tributis,uelt;ftigalibus audis,bonis fingulorû intêtus,la irocihiapecuniaredimi permiGt♦ hocensfubèo^qui nihil dediflet. uenenogt; üijiniuria omriia mercabâtur,ordihes,arhicitiæ»opes.Sed ex carnificina Nez ronis fucceffit huic GeHius Florus,qui eum comparatiône fui fed't pientiifiz mum.llkcnim occulté ôô cum fraude hocucrat,hic palàm prodigiofis etpor tentoGs maiis gloriabatur. Auaritiàfua regiones defolatas reddebat,urbes fpoliàbàtpopulis labes inferebat,Cgftio Gallo foeïo adiutore.BeKi fêmiz nahum ludæis dedit^Neronis pro Caefariehfibus fentcntia,atep Præfidis in ludæos anirhum impIâcabi’ê.NuIlâ fub eo nec linguæ libertas, fora etiâ uez naliaabeo dircp'ta,hobiles uerberibus dilaniebant.Equeftrisordinis flagel labâtur,crucifigebant optimi quicp,talione reccpta,cu olim ipG Chriftû opt. max. crucis necarât fupplicio.c^des deinde in populû comi(fa,in Berenicen intentata contumelia,in facros thefauros rapIna.Tadem cû Florus non mu taretur,mutandum imperium duxerunt Iudæi,ac in Romanos aperte fæuiz tum.Omniafacrificiapræterludæorumïhtemplo defpetflâjmô non recêz ptæ Cæfarum hoftiæ. Antonia cæterak^præfidia regum oppugnata Sabz bato ipfoiflagitia fumma commiffa. Apud Cæfaream trucidati ludæi, uiriz âi etiam à Floro in harenam deduéli. ludæi Syriam cxacerbati uaftant,e contra. H je belli ludaici prçludia.Hierofolymaà Cæftio obfefla nequicquâ, prodigianorrenda uifa.Fugatus Cæftius,Romani necati.Belli Duces Hiez rofolymis creati.prouincia omnibus quæ ad bellum fpelt;kabant inftruda* Urbs commeatu.Vefpafiano à Nerone cura belli commiffajdatus exerciz tusjipfe Anuochiam uehit.Deindecum præter urbem,prouinciam omneni in poteftatem Romani populi redegiffehmors nunciatuf Neronisj'pfe Imz peratordicitur,TitofilioreIiquiæ belli decretæ. Interim Hierofolyma feilfa ftudrjs.Simoni portas aperit.Obfidetur a Tito faô:ione,fame»tabe,ferro,ilz behrimante etiam bofte,capitur urbs,exfcinditur.Templum igné deletum, ad fundamêta ufe^ omnia deieda. PerierSt ludæorû hoc bello Myriades fu prafeptcmilliàcêtû etuiginti.Capti 8C uenûdati,aut fpeAaculis cxhibiti 17. niilia.Hûcfînê lortitaeft urbs Hierofolymorû apud omnes homines clarifTî ma r 2. p.anno poftquam a Porhpeio in poteftatem Pop.Rom. redada fucz rat,regibus duobus.Procuratofibus uero uigintf quatuor adminiftrata.ob feftaantea 8óinualaquartauice,nuncueróficcxcifa,utuix unquam habitâz ta uideretur.Per reliquas quoep orbis prouiricias in cæteros ludæos fjuitu; üt Antiochiæ per dies feptem ferro atep igné cohficerentur. Ipfis deinde imz peratû.utubilibetfub imperio Romædegentes,drachmasduaSjquas quotz annis HierofolymitanoPhanodcbebant,in£rarium Romanum deferrent. ideft,Prophetarum,atque ipfius Chrifti fanguinem luerent. Tardæ,fed Écrtiftimæ atque grauiftimîc uindidæ numinis exemplum.

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N TI N V A T I o N I s . BELLI SACRI

DeIudtMrugt;ntemplisi^UiiJamintirlirunturfcitudigM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XtlI. '

SOIum Hebræis à rcru inrtf'o datum cft,piira quad«îmtnteamp;T deuota^Dc uminuifibilc,remotaprorfusimaginc,colcre ôd adorarr. Ätcp ita Abel primogemtus hommûjquê non tndcrat,cccpit colcre.quod quidêcerta quæ dam 86 pcrfpicua fîgnificatio eft,uerum cukûdiuinû,dult;ftum diuinitatispo nuscHc, ulliusî'ngenfj dexteri'tatê.Enos demde,cûomnis crcaturacreato ri rccaldcvare i'ncrperenÔ6 ipfe mête qiiadâDeûînuocâte,coîendûdocetNii mcn.Cuiusrei nÔ ignarusNoCialtah ædificato.quod in cccîis rcgnaredidb ccrat,numcncohn fmitatusbunc Abrahâ,dciurata rcgione,3n qua formæ cultus exbibebatur, ctiâ altari côd/to,promifn'ones illi in cor imprimons nu men,non uifum un^colereniu’tur. Ifâac pofteaïpfe {acriCiciû fadvs/ide^ cultibdiumjtatcm propius agnofcïfentfjt,cumuxorêaudiret mente fyncera confuIuifTe Dommumjatqucrcfponfum degemmopartu,m animo conce.» piïTe.SicIacobjquem tantum infomnis uiderat,uigilansadorat86 teftatur. Ad hune ucrum Dei cultumjcum in Aegypto depranatum populum redu/ cere uelIetMofèSifêcundum typum quem animo totum Deo dedito conecz peratjtemplum quoddam portatile,populo,qui uifibilibus ducebatur,exz truxit, adducipotuit nunquam,ut humana fagacitatecomprehenfibile aliz quid in eo adorandum exponerenHinc eft quod nunc in igné gîoria Donuz nijdeinde in nebula,uoce aliquando, fplendore læpius diurnitas defeendit* atque Templum fiue tabernaculum inhabitat.Primum hoc tcmplum igitur âMofe ædiheatum, nonuetuftate corruptum,non hominumuiconfeerz pturn eftjcd quâdiu typus ueri Templi durauihmaiori ex parte, iHæfus perz manhnQuodhadlenusàpaucis animadiierfum eft.Furtautcm iddiipofitio nisdiuinæeuidentiiïîmum argumentum.Deus enim,cum hominumtuz dieio,maicfl:atis fuæ omnino impari in tabernaculo, gloriam 86 potentiam (uam ætcrnam,euidentius in nuHo locorum alias comparerefecerit,necuno aho tempore,quàmhis fub pellibus cultus fueritjreligioßusadmonitos nos iioluit in Chrifto homine(quod natura iibi hand facile perG.iadebit}diuini/ tatis fuec plenitudinem apparituram aliquâdo,necab alia re unquam,quàni aChrifto faîutem fperandam fore.Regum uerôdeinde follicitudo inanis, quifuperbiflîmis ædifîcrjs honorareDeum,quàm mente humili fatiusduz xerunt,fed ranta templi magnificentia id præftare nequiuerunt,ne alfjs inloz cis,quàm in teniplo celeberrimo, achominibus admirando, Deus noniriz taretur cultura quadam fupcrftitioià : quæres aliud nihil indicare uoluit, quàm quod primo quoque temporc,quo ratio humana, dodrinæab ipfo traditæaffingeretaliquid,quantumuis gloriofumiidomne nifi hærefespa riturum nihil ,accontcmptum potius,quàmcultum Dei excitaturum.Siz gnum deinde eft Euangelq faerofaïufti commonitionibus adimpletis,rez rum iincm adefte,quod m Archiuis Templi,tabcrnaculum ipfum relêruaz turn, aein adytu Phani,teftimonrjareaconftituta,ultimo tantum excidib Titi feilicet opera,deperfit.Sed hçc Theologis relinquamus.Stetit hoc Mo fis Templum per annos473‘Cumres apudludgos in tantafcelicitatêreru excrcuerâtjutuel ipfum Deû Cquêadmodû fieri aftolet)bearccuperêt,at^ gloriy fue,cp humilitatis teftimoniû apud pofteros reponere auerent magis*

Nee Jefuit fen ten tiæ materia.nam marmore,cedro,auro,argento 3 quod maximum eft,ingenio, miracula órbis Salomon hoc unico ædificiojlongè fuperauit,ac omnibus feculis rem prodigiofam inimitabilem oftendit. Hac Una rcjunum hóe profecitjUt uniuerfi orbis uires fatigaret admira none atc^ æmularioneicum hi induftrium honoribus afficerejilli opus cxcindere coz nantur.Aegyptiorum ambitio,Sufacho regeatque Duce,primó omnium manus ïnferreaufa 46«anno póftereóla molê,eius fplêdorem delibauiuDe rafitnonihilpoftea loas Samarites.Ezechiasipfe deplumauit ornatu,ab Af fyrijs pacem mercaturus.Manafles externis immitior deformauitrem fplenz didiftimam, adeóut conuulfîs aliquot ornamentisimparemiam præberet âpriorialpeiftum.At Bàbylonfj expoliatum fanum,tandem deqeerehaud potuerunt omninojlicct concrematû in nonnullis locis ad pauimentum ufe^ deftrucrent.Sic Solomonisopus quadringentefimo quadragefimoquarto anno deftrutftum.Efdras deinde poft reditum ex Babylonia,Cyri, Darii,86 Xerxisafienfujfumptibus quoque regiis templumextruxit.quoin opéré confummauitannos quadraginta.quod tamê ad imitationê Salomonis,ex Cüius ruinis id reftaurabat,nunquâ potuit perducerc.tantum cnim abfuit or natus,utii,quibus prions Templi inerat memoria, quofq^ id uidifte contig gilTet, eredo ædifîcio cætéris magnum 80 lætû acclamâtibus,illachrymarêr, comparatione prioris rempli in memoriam redada. Nec defuit tarnen huic open, aut fplendof/aut fumptus ingenrj'uc præftâtia.Cum uero ludæi hoc opus homicidio priores contaminafteiit. Perlarum uiolentia nonnihil dcz Wrpatum fuit, à Macedone autem Alexandro donatum amp;nbsp;honorifice dota tum.Aegyptii quoque nunc honoribus,nunc ui intentata,dedecore alFece-» runt.Syri autem omni turpitudinis genere demolitum atep deftrudum coz pilarunt,annoinftaurationisTempli345gt;*Sic quoque ôôEfdræ Templu finem habuit,atcp loui Olympio dedicatueft.At ludas Machabçus ex rui nis Phanûreftituit,fi opes refpexeris, magnificc,fi opus, tenuiter.quod qui dem â Syris diu intadum non fuit,uix enim exiccato cæmento,diripitur.rez ftituitur paulo pôft per Simonem huius fratrê.Deiiide uaria fortuna uel ofz natum uel deprgdatumeft»Pompeius,Crairus,Gaftîus uim lâcris 8^ the îàurisintulerunt.HerodesrexilIuditaexornaùit,utnouum omninôjnonin ftauratum uideri poflet.Opere Salomonern fuperatum diceres,uidum tan turn Ópibus Herodem» Aliis præterea tum externis tum gentilibus Regibus opus exornare curæ fuit,quoad per Titum,imô per tyrannos urbis, fundiz tus periit,anno poftquam reftitutum erat perMachabaeum ,ducentefimo nigefimonono.Füerunt præterea tudps templa duo,fed no in urbe ♦ Vnum quidemin Samaria, in monte qui Garizimuôcabatur,alteru in Aegypto, apud Hcliopolim»Priori déditinitium Manaftes quidam,is cum fratre ladz do de principatu c5tendcns,ut diximus,Sanabaiats Samarie prefedi filiam uxorem duxit,nomine Ifacham.foceri potcntiafretus,fratré digiiitate exucz re,atcp à pontificatu,ipfo fulFedo,deiicere ui nititur»A t cum alienigenâ uxo rèm duxiftet,nec noua aftînitas illi adiumento fuit,nec foceri aûtoritas.genz ti toti exofus,ob id impugnatur ab omnibus,amp; paftiis etiam exilium, ad fo ierum contcndit,qui iratus laddo amp;nbsp;ludgis, generi càùfa, omnem occalioz V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d q herd

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONTI N V A TI O N I S BELLI S A C R I »

ncm quærebat ultiom's.Dario interea ab Alexandre opprcfîo,cum in Phcc nïciam Alexander peruenifTet, Samballatin caftraMaccdonum,otQo mil/ libns armatorum comitatLîs,{uppIexconceiIît.datafide Alexandrogt;f!delcni fe pofthac prgftiturum operam addicit.Recepms benigne èC dimifïus,cuin Gencro templum in môte Garizim inftituit,amp; facerdotem Manaficm iceiu quod difcordiæciuilis inter ludæos maximum fuitfomentum.Si quis eninî parum ritèfacrificafïet,leges,iura,morum boneftatem trâfgrediens,adfiip/ plicium ueipcenam uocabatur,fl:atim quafi in afylum ad Siebimitas (êrcci/ piebatjde tyrannide Hierofolymitanos infimuîâs. Antioebo deinde régnait tCjCrctæo loui templum id dedicatum efl,annuennbus etiam èc id peten«/ bus Samaritanis.Tandem amp;nbsp;bocHyrcanus ludæorum Pôtifex diruiE,poft annum fuæædifîcationis ducentcfimum*TcmpIo Hcliopolitano initiumfu it ab Onia facerdotum pnncipe«Antiochus captis Hierofolymis Oniam hü iuspatrem,quietiamMenelausdicebatur,captiuum abduxit,ac apudBe/ rœam Syriæ urbem fecuri pereufiit, Alcbimo qui amp;nbsp;loacbim dicitur,in lo/ cum cius fubfeôlo.Hoc iniquo animo ferens Onias,cum tabs honor Aichi/ no baud gentib's efletjfugit ad Ptolemæum regem Aegypti.à quo exceptus benignè obtinüitjin Heliopolitana regione templum ædificare, Hierololy/ mitanofimile,cum ara,exiguum tarnen,ornatusi^ tenuifllmi.Dißabatlo/ eus ille 18 O .ftadijs à Mempbi urbe.Donauit illud donartjs, lyehnis,ô^ a'fjs» addiditrexagros ôôredituspecuniæ,utfaccrdotibus copia cultus non de/ cfleùHoe templum deinde à Lupo ÔC Paulino, poft urbem Hierofolymâde ftrult;ftam,cum templum per5?3*annosftetilTet,claufum inacceflùmfa/

um eft.Operæprecium uerô uidetur quedam de miraculis tempb' irifercrc quæ baud paftim occurrunuca quamuis ex facra feriptura bauriri nequeât, omnia traditionibus tarnen ueterum,uero quam proxima,b'tens funtinter/. fcrtamec omittemus quomodo nbsp;quando bæc defierint,nempe ante 4 o.hu

lus ultimæ cucrfîonis templi annum.Ignis lacer,quo bolocaufta amp;nbsp;facrifîcia omnia eonlumebantur, primo quidem è ccelo datus,cum Mofes inftrudo phano,oblationes aræ impofuerat.Hicduabus aftulis nutriebatur perdi/ €m,quas mane 8ô uefperi apponebant facerdotes«Sic nutritus ufque ad Na buebodonoforis inuafionê illæfuspermanfit.cumt^fubdioper tot annos nutriretur,nec pltiuia ,nec uêtis ab omni plaga irruêtibus extintftus eft, into fummè afcendentem,nullius^auræ uebementia uel modicum inflexit,fed alta petens redà furfum fèrebatur.Cineres eins â loco ipfo abforbebâtut.Ingru/ ente autê bofte,Hieremias cui templi ÔC urbis deftruôbb bene coghita erar, raptis ftipitib.ôd altaris prunis,faôta ferobein uallc Iofaphat,ea intulit,etob ftruxitjlocû incognitu futurû pr^dicês,donee Deus popub fui mifcrtus,in li bertatêelîctreftituturusJnftaurato autem templo,cum Neemiç ignis deef/ (èt,indi(ftis fupplicationibus locum adf}t,rimatis cuniculis ftipires èC carbo nes inuenerunt,cum aquaquadam crafta.Aræ deinde ftipitesatquecarbo/ nés extintftos imponcns,facrificrjs et uiÆmis aggrcgatis,fuffunderc aquant inuentam prccipit.Quo fa(fto,fobs fe radius intulit,magna(^omnium admf rationc accenfus rogus.Cumcp nulli dubium eftet,hûcignem eundem efte, quemMofeo Dominus mififteGqui curtt poftea per longum quidem tem/ pus

pusjconfuetis ali’mêns nutrirctunpauló ante ultima templi deftrudionem, uix ingenti lignorû aceruo per diem ah' pdtuu,extinguebat nonnun^,adeó ut opus eflet fufflatione flammam cxcitare* Incratornatuifummi lacerdo tis bulla, gemmis preci'ofiiïimïs duodecim interftmtfta ♦ Rationale appeliez batur,ex qua fifacrifîcfjs côfultus Deus,in Reip*negocqsquidagendû fcifci* taretur,lingulaquædâfplcndefcenti$candons addextrâ afcendere uidebâz tur*Deffjtaûthocfieri,quanquâahquando in fi'niftrâ fanguinea ferebatur» Imponebanturfabbati dilüculo i x.panes cahdi,acper totam hebdomadam non amouebantur, rcdeunte Sabbato, à facerdotibus amoti edebantur.de qui'buSjCuicunc^ôIiugmagnitudine buccclla dabatur,fatur perdiem miim'â fua obibat.cum alqs quocp tandê imminuta eft gratia.Qtiod omnem admix rationê præcelht,eft,cu indies armentorum èC gvcgis uis magna Ô6 ui A'mæ innumergiugularentur in templo,nemo uncp fœtorem uel fanguinis uel car nis fenfit,propternidorêcarnium nullam un^mulicrum abortum paticon tigit,necmu(cauifaeftun^in macello Phani » Situ nuni^uel carie obduÔ:i panes Propofitionis .Stantibusin temploanguftusuidebatur locusproz cidêtibuSjô^ ad adorandupropâfis fpaciofifîîmus.Nocuit nulli uncp fcorz piusjuec ferpês in Hicrufalcm.nun^ tnoram accufabat,quantumcun(Ç tem poris in templo quis dcgebat.Necdefunt,qui afïirmêt,Salomoncm omnis generis frult;ffum ex auro infra Templum plâtaflejqui amp;nbsp;flore frutflus fia to tempore producerent,ac uento deinde adflante leni,excutiebantur ♦ Inde aûtinufum templi acfacerdotum omnia coèmpta amp;nbsp;parata fuiffe.Germina aut horü exaruifle,quamprimïi alienigenæ Phanû prophanaflTent.Fides pcz nes autores fit.In collatione deinde primi ac fecundi têpli,qui omnino poftex rius extenuatjdefuifle dicuntjLinguS fortis dominijgnc é ccclo delapfum, inter Cherubim apparenté diuinitatê,Arcam Tcflamêti,8ó oleû unélionis. qui uero priori poftremû præferre contendunt, caufam adducût, quod De üs in primo quidem templo per pfophetas tantum populo fuo loquebatur, in fecundo per feipfum locutus fît,per feipfum turbas docuerit, per feipfum in eo miracula fecerit. Vnum hoc èC nô arnplius addam.Quod nulla alia re, quam ex feipfo illud inftaurari uoluit,id efl, Aram propitiationis, templunt niifericordiæ prjs omnibus fe exhibuit.

Mrfg'/lwtHMfM rfpttd luiUos ratio,de ([uibus in facris libris non adco fretjuens memoria. Cap. X1111. COnflat nullam unquâ Remp.legislatorem habuiflTc certiorem autfapiz entioremludæis.quisenimqua ratione ipfe coliuelit,homo adiuuari poflitjDeo melius nouitCHarum legucum obferuadifTimi haben' uellentlii tlæijfcniores quofdâ,uitæ probatæ,fcientia præclaros adhibuerut, qui in du hijs interpretandi normâ,in diffîcilibus definitionû grauitaté,in arduis iudi cium fanû docercnt.Sanhedrin hos uocabant,quos ludices ordinaries forx fitan quis non inepte appellabit.horum placitalegis habebât uigorem.Eliz gebantur ad hoc muneris uiri 7 o i.corporis proceritate prçcellêtes,facie uez nuftijièneéla uenerâdi,iudicio elegantes ,linguarû diuerfaru periti,ac Magie nô ingnari, qui per officia uaria diftribuebâtur.Prçtoru collegium,ad quos capitaliûcauîarum indicium pertinebat,quos ipfi animarû uocabâtiudiciu, higintitribus conflabat,quorufuffragrjsparibus,reum côdemnare opprtc d itj bât«

bat.T nbunaï eorü Gazith appellabatur,locus equidcm lapicJibus politis 8c quadratïs lïratus.Hos /ciïinos lus dicere,atçp totû dicmji quem condem nafientjfobhüagcreoportcbanSuppIiciorum genera.quibus rd ocddebâ^ tUG crantquattior,Lipis,ignis,gladius accp fums.Rerum atcp bonorû iielpc cuniarum acîtio ad Tliumuiros caufarum borcnfîum deferebatur. Debcllo ineundo,rcgecrcando,ïnaugurando Ponnfice,ad (ènatum referebatunqui uirocreatuscrat.Side Reipubhcæueôigahbus ordinand5,detenv pli fiimpnbus deccrnendum eràc,hocctilt;â P^C.ac Senatus totius autoritäre, conficiebatur.Pari modo res tribuû, Magi autpiëudoprophetæ cenfurajO/-mnes foUidcos habebat.Legere in Senatû aliquê,autmortuo aliquo, aliuin fubftituerejomniu fufïragio coueniebat fieri» Qiii in ordinêaicitus erat,pro* greiïus in mcdium,à quinc^ üiris fenatorrjs, qui capiti eius dexreras impoz nebât,Rabbinus,id di^magifîer appellabatJn ordinâdo uerô hæ addebaiiz turceremoniXjqaodcapitaliutn rerum iudices,quos protores dixijeonem, urfuniipardum, Iupùm,amp; ièrpentêihterimebant.Senatus aût 7 uuiri Ghe^ dola,cômuni appeliatione uocabatur, Hierofolymis bi erant^Coibantquati doep in atrijs têpli,nônun^ in portaregiæ domus»à mane ufcp ad ue^eram baud foluebatur Senatus*Sabbatbo att^ feftis diebus in muro urbis^de reb» • confultabant»fn prouincia uero untcuicp duitaticollegium præerattSanbc^ drim nominegt;ad quos tantu de rebus ciuilibus adioncs deferebantur de ma ioribus,apud Hierofolymitanos diiceptabatur.Legebantur bfc colIegia^Se natus maioris in urbe decreto,deindc iuramento adftringebantur parère luiTui ^De eis prouocatio dabaturadipfiim eundem HicrofolymitanûSena tum»Scnatus confulta bac claufula ßniebantunSic expofahac Cic fimul expo fuerunt coHegæ mci.Sic docui 8lt;^ eadedocuerunt focij meidn bos iyufi'tHez rodes Aicalonita, fublata omnieorum poteftate»isenim Hyrcano,quide nerc régûr fupereràt, ti'üddatOiquocqaoteiufdê gentilitatis conquiri potuit, incerFedCtexuliis Cômentarijs, quibus regum natales amp;fuccciîiones conti nebantur. Deinde etiam Antigono facerdot:eextind:O:,Pon(ificatum ad igz nobiliores traduxi[,tandêIndices omnes amp;rdiuinæiegis interprètes parifcc kreextinxitjßaba quodâ tantum reiêruato,cuius conülqs utcretur,quem cil nÔ aflèntantêreperijireGoculis tandêpriuauitjratusfînunis amplius Ifraeliti ci generis cÔicriptionû fafcibusurgerct,nouiratisipfiuscalumniâfubtcrfuz , gere,ûbi(patcpfuccdlbribusregiâcon[iabilirepoireautoritatêrublatareca perâdy poceliatis /pe,cû reliquû elTepatriciorâ neminê crederêt. Ad Titurc deâ m U s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rbis O- 0rouiticu fub Imperatoribut conditio Jfferibitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdput X 7.

CAeiâream iam abierat Titus,cumcp byeme probibente^ in Italiam tratj^ cere nequiretifratris ilataiem die^ßeryibi poftea patris peregit,/pcdacuz Iis æditis magnibcêtilTimiSiin eis Judæorum cofumptis muftis♦ Degioniaût DecimsCiCuiprxeratTerentius RubiSiHierofoIymorum cudodiâcréditas Simoncm Gioræ tyrannum^qui cum in cloaca Ce abdideratjuecingeniotuec laborecuaderepoiîetjcaptum ad Ticum mißt^qui triûpbo referuatuSjCxfa reæ fuorum rribulum cum belirfs depugnantium, 8c inter gladiatores pere lintium numerum duorum miJfium 8c quingentorum interire uidit» Perlt; crebrueratinterim etiâ apud Romanos oracuium,quod defi'gnaretnaicituz rum in HieroCoIymitana prouincia regê,qui orbis imperium arriperet,Ve^

fpafiamisigitur Tito nunciahut diligenter fi qui forte ex Dauidis fuperliint familia,inquirat,profapiamcpregiam extingnatHacmagis caufaingens Iii dæis ingefta calamitas perfcciitio orta*Titus Hicrofolymâ redit, folitudi nê urbis cum cerneret,inachrymâs,feditionis autoribus mala impfecabatur’. Tanta pnncipisclemêtia,diucrfis fentêtfjs interpretata Riit.'Miles uero ingcz niû fccutus,rudera perferutabatur ex m agnis diuitfjs.magna pars aiiri argen ticp inueniebat,multopluracaptiuidefoflairidicabât,quæincerta bellitorx tunâtimêtcSjterræcondiderât.Hçcmaiorquædâcalamitas infequittinLibe rins Max, prôcurationê fufeeperat Iudææ,fcribitei Vefpafianus,utomnem ludçorS terra haftæfubi)eiat,nullainftaurata ciuitate,omnino ærario Rcip* agrû côferuet.Odingêtis deinde militib.prouinciç cura cômiiTa. Ammaus præfidiû datû.amp;l ager quêincolerêtjab Hierofolymis trigitita ftadfjs diftansi addituSiEuafcrât cladê,qui,Chrifto nome dederât,Sô in oppidû Pellâ effuge rant.06 iâ in urbe degebàt cpifcopiis Chriftianorû 'k lacobo, que ïAmanus la pidarat,Simôn Gleophæ reticrlus ab ekilio,fecundus,quorû quidê tenuitas nulli fufpeô:a,trâqüillitatê meruit,uicp ad ludæepifcopâtû,qui proairatorc rcuocato,cum fuis reus faiflusjtepni affedati caufamfubirccoadus eftfub Domiciano,Domitianus em,quos pater V cfpa(ianus,T itusep nô folû inco lûmes feruarâtjied ctiâ honoribus audos apud fe detinuerât,ymulus Dauidi ci nominisi capitis accerfit oês ex ftirpe eius ùeniêtes, V ocati,c5fenî, cenfîti, derepno Chrifti interropati, liberi dimiffi.Defitû etia fæuire in alios.Iuftus deinde epifeopus didus,urbêcÔpIanatis moenib,,foflis adimplctis,latronii f cariorûlt;^habitaculum,in diuinis docuit*Zachæus huicfuccedit,Tobias, Beniamin,Ioannes,Matthiàs,Philippüs, cû fub Traiano iteriïtumultuatur in prouirtcia.Miffus igit Lucius QiiietUs,interêptis plurimis,procurations lndçginit,fub hoc res aliquâdiu pacatg,Senecâ,Iuftû,Leui,Ephrem,Iofeph, ludam epifeopos nutrierunt,cû gens ludça ueluthydta,malis excrefcês, pro uinciâ tres annos excrcuit,Hi ehim ôccüpata Bittera urbe,ac cômunita,regê fibi côftituunt,ac MefRæ norhine honôrât,cûalias Barcozba appellaretur» hic cum in Romanos moliretutbellum,milïtesinauthorabat facramentoin fuetomullus enim recipiebatur,niG prius detruheato fibïjpfi digito ,audaciâ fuam probaret.Referunt quidam,ad ducenta milia hominum huius in exer citu fuiife/qui finguli cedrurn radicitus euellere in Libano uho nifu poflent; acipfum tyrannum,tantam de fe fuist^ concepiffe fiduciam, ut in diuinL tatem ipfameiaculati conuitia auderet,diccns ,Tumachinæ huiusautor, qui tuos repulifthfacelTehinc, opera enim tua qui indigeamC RufEus ob; Efla urbe, fame 8ó fiti earn oppugnauTyranhus defperatione adadüs cruz pit, cruenta uidoria Romanis conceffa, urbem,imperium,8ó uitam amifit. Sanguinem törrentis in modum tunc.omnia inundaffe,atquc in mare cà dauera , armainteremptorum'jetiam faxafluxu fuotraxifTe, funtquiferiz bant. Vidor exercitus,iuffuÄdriani,Hiero{olymarum muros inftaüraz uit, Chriftianis urbe ad inhabitandum concefla. Aelia ex cognomento hnperatoris, urbs uocatur, tit in Romanorum ius conuerfa, cum ritu etiz am uocabulum mùtaret. loui ex aduerfo Templi ædes excitata.Hinc rurz fus bellü ludæorum ortum . clàm primo,deinde aperte machinatainRó manos mala,orbis,utitaloquar,terrarum hoc motu coneuffus. Iulius Sez

ucrus mifltisjnfidqs èC cûclanoc eos oppreiïïuludæa oinms dcfoîata. quos ferruin reliquosfcceratjueruis uindos,hoftis uenundcdit,amp;^ abduxitdudeo rum nome in ipfa ludfadektum.Epifcopatum ex gcntibus accepit Marcus prfinuSjCÛ Solonioms fepulcbrûfpontecorruinet,Iupi ôô hyçnæ per urbes amp;nbsp;uicos paflîm difcurrerent,Iudæos fi qui Iatitabâ£,difcerpentes. Sancitum deinde decreto Imperatoris,Senatus quoq? confulto caufum,ne quis ludæo rum prophano obtutu patriû folum à longe infpicere auderet.Sic confluen tibus peregrinarû nationû hominib.à Tito euerfa,opera Adriani inftaurata eft urbs mirifice.Epifcopi feinuicê infequêtes fuerût,Caflianus,Publius,Ma ximus,IuIianus,Gaius,Iulianus i i.*Càpito, V aIens,Doîicianus,Narciflus. His omnibu'n ecclefîa læta fcges,meflis diucs, Commodo theatris rebus publicis magis intento. At crimincfalfo obietflo latitabatNarcifrus.fubroga tur illi Dius,Germanio,Gordius,Âlcxander,qui inflrucQa biblio£heca,rem Chriftianâ auxit mirû in modû.Perfecùtionê paHlis ille j Mazzabanes,Hylt; menæus iiiuicê ièquuntur.DiocIenani carnificina fecuta,affliô:a Refp« Labz das ecclefîæ præficitur,poft hune TermonjtandêMacharius.Nicæenfi confi lio primatum nancifeitur ecclefia Hierqfblymitana j indicio diuino crux fanz ôa ab Helena inueftigata^fub Vencris ftatua,quâecclefiæ inimici Caluàriæ loco impofuerant.Res Chriftiandru in urbe,’têplis, publicis ôôpriuaü's do^ nis exornatæ» EthæchaélenusdeHierofoIymitana urbe reperiunnirapud autores idoneos,per annos à defl:rult;flioncurbis,pcr Titû faêlæ 22 2 «quod nuüi mirum erit,qui uel hoc animaduerteriunos rerum per ludæam gcftarii notitia deftitui,ob Romanorum turn in ludæos turn in Chriftianos inuidi/’ am, quorum quidem tempore, deuotionem etpietatem,fuperftitiofani quandam perfuafionem efle credebanuNulla igitur eorum rationehabita» nec mentionem de his habere dignati funt. Addc,quod qui Syriæ pr^fecQus erat,hâcquoc^ uiribus,opibus,armis,militib’us exutâ regebat, cumi^ Chri ftianares pacequàm bello magisaccrefceret,tumultu nunquam inclaruitlu dæajueminem Imperatorum ièditione nobilitauit«lniuriæ huius quoq? non 'minimam partem fibi afeifeit tempon's iniuria,maxima homïnum incuria» quibusharum rerum Commentary deperierunt»

MAximus Ecclefiæ iam prgerat,cum imperium ad Græcos deuohitum fidem Chrifti lefu ampIeAebatunMatre enim in nullo inferiorfilius, Pietaticœpit ftudere Conftantinus, ad dedicationem Hierololymitanâex Omni orbe coire facerdotes præcipit.hanc autem fcelicitatem Ariana labes mox inficit Cyrillo fèdente. Tentarunt honnihil ludæi, (êd oppreflî atquc exterminati defierunt ♦ Laeffauit autem fpc quadam inani mifèros luliax nusjiquifiiffareligione in imperium irrepferatJnterrogati ab eo,cur non fa crificarenGhocinfoloHierofolymorum templo fieri pofîe ingerunt* Acz cepta Iicentia,opus igné confumptum reparareincipiunt, Chriftianis iii/ fultare.Matcriaaggefta» fundamenta iaciunturcu noâ:e fequenti,longèla/ tct^jcômota terra,quicqüidfuperftrufl:uerat,quicquid reliquû fuerat, pro/ Rerniturjoperarios opprimit.gîob'uli feinde ignei emicant,difcurrentes per uias èC plateas,ultrô citro^ cômeantes ludæos miferé adürunt S)C exanimat»

Dctcrrih iguur ludæi gentiles cccpcis defiftunt. Procurationem tunc Baz Bebantprouinciæ Alypius.Variafortunatuncfub Valente u(cp ad Thcoz dofîum agitata R.efp.loannemfuccefîbrêCyrini naclaJudæi Hierofolymâ fomniantcSjCretæo in mari'fummcrß à pfeudopropheta, depericrunt.Euz dociac Auguftaî munificêtia ornata urbs ,Paulæ,Euftochiæ,Hieronymî pre fentia nobilitata florebatmuîtum.Tlioma deinde Ecclefiâm docentCjà Perz fisiamdiidum lacelîitum Græcorum impcnû,indies cornpiebatunCumt^ Phocas nomini rc{ponderet,fomno èC deliefjs dedituSjCafdroësHierofoly ma occupata ad nonaginra milia C'hriftianorû intcremindiruta urbe,8ô poï lutis locis facris,prædam ingentêabftulit.HeracliuSjqui ïam imperii feeptrà fortitus cratjin Syriam ducit exercitû.Ihiperrj iura uédicaturusdugit hoftis, quem Heradius magnis amp;nbsp;diffîcillimis itïnehbus infequitur.Congrenb eo régi, cæiâ funtPerfarummilliamultajuiginti feptemligna militariarelata. Cafdroë fili) impictatenccato,prôuinciacum urbcjEpilcopo Zachariaoimz perio refl:ituta*Dominica crux,magno omniû applaufu,iterum locis facris il lata.Tcrtiæpiignçdies faftis Romanis adfcriptus.Sarraceno militi parce dà turn fti'pendium,res nouas molirifecit.Aegyptûprimô, Arabiam poftmolt;^ dum,Perlîam fubigunt.tandêpotiti Syria,Hierofolymarn expugnant,proz uincia lubada,anno impcrriGræcorum 5i4.DecrÇuerânihil omninode fjs rebus,que inter Francorum imperiu,fîue regnum in urbe obtentum,per Sarracenosjuel alios geftæ reperiuntur,adderc.Mütata deinde fententia, 86 hoctædij deuorarelibuit,üttraderem quæconieifturis nônulli colligûtjaut cÔtra omniû opinionem quidam affîrmant.Ergo ad rem,cum prius hic adz monilerirn Ledorem,quæin Tyrenfireperiantur, non âdmodüm curiofè me tradere uoluifle,fed ad ipfius Authoris fchpta Leélorem remittere»

Of cupitx urbe x Sxrrxccnis, c}U£ xpud no»!iutlo{,ufque ad PraKcóiruni regnum,in ^rouincia, cr ipfaurbeagitata reperiantur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XVII. .

SArraceni 86 fi Rhodon infulâ cû Coloffo Chriftianis abftukrât, Côfiaii te ad portû Phcenicis deuiô:o,duceMathnan, etiam à Conftantino 4»fii perati,pacê petierunt,atcp tributa foluerè promiferûtgt;A loanne Patri tio fub Lcontio atep àdeô ab ipfo Abfymaro Tiberio deuiéii, defideratis ducentis milIibus,Hierofolyma cû tota prouincia Syrie recuperata tradit.Ciuilib»aût belli s imperiû cum agitaretur, nec rcs iH Syria quieuere. fub Philippico em Sarraceni prouincia populantiir,ac adeô efferebanturiüt fitb Ifaurico, Zuz leymon ipfam urbe Conftântinopolim,poft deuaftatâ urbem Hicrofolymo rSjoppugnare aggrelTuSjSô per trienniû obfedcrit.Repreffa aliquantulû ed rû infolctia,à Leone 4«élus nominis’.fic dubio marte ac uices alternantc,nûc Græcis nûc Sarracenis,imperiûoccüpantibus,fub decem Sarracenoru tyz rannis ecdefiæ 86 prouincia dcprcdata«tyrannorû nomina fuifie tradüt hgc* Ebubehcr,Haurhar,HcthmÔ,Muhamas,Girith,Machnau,HabdalôHab dimeiech, Vlid,86que diximus Zulcymon,Cû uerôiterû Sarraceni Reip* dominiû occupaflent,fub altjs dccê tyrannis,multa pafiTa eft incÔmoda,quo ruappcilationêeâfuiflecopcrimus.Haumari i.Gizid,Elued,Girid,Aifcêsj Miircham,Muhamad,HabdalIas,Mady,Mofcs.quorûultimus cûGrgcis «aria gefiit bcllajà Côftantino Copronymo fepties uiâùsitones uidor, iii Chriftiano^

Chn'fh'anos fcuirc cœpitpertinacifiimè.Conftânnus igic,qui defpcratis rc^ busopemi'am ferre ampîiusnôpofTet, miffîs Legans ad Carolum.Hicro foJymorum Patriarcham,Dauide,amp; Ncapohtano quedam facerdote,Ma gno J orat amp;nbsp;obteftatiir,fubfidia corruenmain impcrio miniftrarc ueht» Carolüm igitur ingentem confcnpfîfTe exercitLim,accîa(re parata, in Syri* am traiecifièjurbem 8ô prouinciam Sarracenis ablatam, Græcis reftituifle, ob idinuitatüm,cum Conftanunopolfm ueniffet, excepttim ilium dicunt ab ipfo Côftannno magtiis incredibilibust^ honoribus,mun€ribusinfuper audûÔ^ thefauris.omnia Græcisrefl:ituta,pecuniâ (olummodo,dc corona Chrifti S)C facratiffîma cruce quafdam reliquias,nec non dauum,fudarium.

nefeio quæ alia fecum exportafle.Scd hæc qiiam fidem mereantur, uido bunt,qui hæc fcripferunnMihi quidem ucropropiores uidêtur,qiii feribût, olt;flingentefîmo ab incarnatione Domini,monachum quendam ex Hierolb lymisjâd aquas Grani perueni(re,rege(^ Carolo falutato, ftatum Chriftiaz norùm âtquepaupcrtatem illorum iIIi{indicafle*HuncpofteaàCarolo,cum ZachariaEpifeopolegato,ingenti onüftum pecunia, ac rebus prcciofiffî/ misdonatum,adfublcuandam Hierofolymorum inopiam , in Syriamdiz miflum, atque eodem anno, odaua Idus Decemb*claucs fepulchri,fi'gna iirbis,atque multas reliquias,reduce Zacharia recepifTe.Septimo autem an no fequentijcum â rege Perfartim magnis muneribus ad pacem inuitatus amp;nbsp;amicitiam,dona admiranda recepiflet,non inferioribus datis, Perfis redire permifïiSjfuam addidi(relegationem,qugcum Aarone tyranno Sarraceno rum Hierofolymis imperante, feedus pacem iniret, ut uel hac faltem raz tione,cum negoerjs amp;nbsp;bellis Occidentàlibus impeditus ui nequiret,Reipuz blicæHïerofoIymitanæconfuleret.Quacaufa etiam eu Acgyptrjs Afris amicitiam contraxit. Varia deinde befla etiam hic Aaron cum Græcis habu it.qüi cum uigefimofecudo anno impenï lui uita defungeretur, Muhamad fordtus eftfucceiïorem.Huius anno quinto,ciuileoritur belIum.HabdalIç, fratricongrdTus, occubuit ♦ Tuleruntægrè Sarraceni parricidiumjfcifTa in partes gens* Aegyptum èC Aphricam qui incolebant,cohiurationc faô:a,rc gern fibi conftituunt.hanc feditionem fequuti,qui Hiipaniam tuebantur,8C ipfiin partes diuiG, tyrannos duos creant,uix Habdalla urbeamp;S prôùincia rclilt;fî:a* Pugnatum deinde eft cum Sarracenis diu*ThcophiIus Cæfar nunc uieftor, nunc uidus difeedens, Syriam afflixit,fedurbem aut prouinciam, recuperare hunquâm potuit.Filius Theophili Amerem tyrannum prælio fudit.Fregiteorum infolehtiam Bafilius,atprouinciam non obtinuit^Conz ftantinüs Porphyro genitus fœdus cum Sarracenis iniit, fed fide pofthabiz ta,cum imperii fines populafentur,Barda Imperatore eorum multa milia trucidauit,amp;in prouinciam fe reciperc coëgit* At interim Turcæimpcrio imminebât,qui Sarracenis deuieftis imperium Afîæ fibi uêdicarunt,ac Prirt cipe Belezet Hierofolymam occuparunt.ïmperatore Diogene Romano ca pto tem'perarunt fibi a dominici fepulchri eccîefia,nec Phanum mods Sion, nee Bethleemidcum templum prophartarunt* Sic etiam exuti imperio Sarz raccni,Turcis rem Hierofolymitaham reliqùeruntanno, poftquam urbem ceperant,trigentefimofeptuagefimofecundo«

Sub Turcii quie [ferpclfa fît urb!,ufqu{ ad Francorum rtgnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X V11L

HAnd dill fub Turcis qin'cucraturbs fanifiajcum gens inapropbana, ex banda exadionibiis Rcpublica ,auriim quæreret, fachs enam locis rnanus in!ecit,acqnæ prius inradareh'querat jdiripiens/ceda omniacô^ Jnacuîanit.Michacl antcm Calaphates,cum poftea Leonis noni Papej'nter ceGione precibus adhortarctur, cum Tnrcis rem tranfegit, utacccptapo tedatejîmpehalimagnificentiajdemolita prophanata extruerehTenta^ nitcnam OtboMcdioIanenGum Princeps,Turcarnmuim ex Syria deifce^ rejiabins apud Tnronum Comitfjs,GalIornm è primoribusmnînfcini adi'unxeruntjCÎanequoquein Syriam trarjciunt.uêtum erat ad nrbcm ,eacp nccquicquam oppugnata, Voliixquidam,cun] Othone, fingulari ccrtamiz necongredi feuelle,exclamat.necmora,congrediuntur,deicdus eqno Bar bartis^ab Othone interimitnr,ätcparreptisdeuKdihodis arrtn's,ftiisfncceL foribusj'nperpetuum infîgnia uidonæreliquin Viperam nempè,quæ inz uoluta amp;nbsp;impiicata nodis,furgcbatin umbone Barbari æneajamp; infantcm ex tenfîs brachrjs auxilia implorantem^ôô ïam ad codas udp deuoratum, man/ debat.tand^iHata ac accepta cladc,infelt;do negotionodn'rcdeunt.Decenmo podjcû ad leptem millia hominum orandi gratia Hierufakm petrjfTcntjipfa Parâfceues die,in quodam Cadellojà Turcis ôbfedî,adinternicionem cæfi; qua clade accepta,cd qui edugident,ad fuos fe recepident,ac rê gedâ enarra rcntjintcr Occidentales principes côfultari cceptij,quibus rationibus res in Syria recuperâdg«altero decennio côfultando côfumptOjtandê bellu in Barz haros apud ClaromontêjdecerniuSecundo deinde anno, Duce Godofrez do LotharengOjUrbs cum prouinciajatcp adeo tota Syria Turcis eripiturj podq? in manus T urcarum peruenerat anno oduagefimo oidauo*

Fntnci (juandiu urbem fub Imperia tenuerint, amp;nbsp;cert^ ab «lie condita ufc{ue ad recuperatam À Salahadiha urbemiannorum computatio. Caput XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ ' '

C le Hierofolymorû regno Turcis atqj Sarracenis utrincp cruentildniè eré Opto,reges oido lèinuicem lèquêtes,cruoremulto,quàm regnS ipfum pré ciofiorCjidtenuerunt annos SS^Quæ omnia in Guilheimo nodro Sécoz piôfèctargutidimèdefcripta,comperiuntur,quanquainexeniplari,quçpcr annos tres nouidlmos,geda fuere defint,id tamé rudi nodra Mineriia, Apel lis V eileri,adiccimus.Redult;dis igitur annis ad calcuIumCquem quidem nu! lius præfero,fed cbnferendum cum aliarum enumeratione propono^comz putatisc^ temporibus,quibus urbs fundata atep inhabitata fuit, ad Salahaz dini ufqueimperium, annorum fummam fie colligerepotes,Fundatâà Sa^ lcm,tenent»

lebufæiüfcp ad reges atinis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p 23«menfes fex»

Reges ad dedrudionem Babyloniorum 4 8 7,menfes fex« A reditu captiuitatis ad Duces funtanni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo*

Duces ufcpad Machabçosobtinenteâperan«34p**^2i'*f« 4« Machabæi quoad per Pop«Romdubiugata fuit 103» Sub Procuratione Pop.Rom.ufcp ad ImperatoreS 12^, AbImperatorumRom.ImperioufcpadGræcos 222^ Cîrsccorumpotedati ablata fuit per Sarracenos anno 314^

Turci Sarraccnisillameripiuntanno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;372*

In Francorum poftca poteftatcm uenit anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 8,

Sic cum per ter mille centum atcp quadraginta fcx anhos,que Hierolblymis gefta, palTim apud autores reperiuntur, indicauerim qùæqj deinceps, ad patrum iioftrorum memoriaufcp pro recuperandaurbe,aChriftianis,aut exteris tentata,8C per ter centum quinquagintâ annos uaria Fortuna ge fta adrjcerc decreuerim,ad hiftoriam ipfam redeiindum puto»

Mplitudincm illam tuam Princeps optimedam dudum in huius e/ tatisdodtiiTimorum uirorumagonCjelegantifFimoiudicio iuo,orz cheftram confcendifre,atqi eos omnes,quid ingenio, quid in Rep. literaria poftînt,tibi uni oftentare,examen tuum reuereri, pauere cenfuram, conftat.merito quidem,curii ftudio in amorem tales allicias, beneficio pro/ uocare nunquamdefiftas.Liceret'utinam, quandoquidem libet,parua ma/ gnis cohferrCjtamen qui me melius nofcat,qui fanAius huius noftræ uolunz tatis teftimonium reddere poftit,qui iufta harum confeftione me pr^uertat, fcio cflc neminem. Verumenimuero ante aliquot annos,fic ex uultu,ex ocu/ iis, ex fronte ipfa( ut aiuntj fie etiam exoratione pcrfpexi,ipfat^adeôexli/ beralitate tua quæftum percepi,quàm ardentiflîmis uotisjiteras bonascura ipfisliteraas,amplexeris,exofculeris.Fatear,æmulis autparum,aut'omnino nihil rêlilt;ftumquodinteuituperent,omnesfiquidchabere,quibustûaman/ tilTimè, tum honorificentifTime lcriptis nomen tuum pofteritati commen/ datius reddantjin confeftb eft:hoc certe ùnum ego,quoad uiuâ,ubiubi gen tium fim,de te prgdicabo,quod iplîflîmi boni,quod eius,quod bona omnia in fe continet,fcilicet ftudiorum bonorum ac liberalium amore inflammeris, ardeas,atcp flagfes.Hocunum,dico,cum in principe fummum mihi uidea/ tur,quandocunc^ toti orbi de te perfuafero,concedam facile quibufeunque qüocuncp nomine te celebrare,quacucp ingenfjdexteritate immortalem red dere uelintn'mô pro ingenfj mei tenuitate, te liberaliftime à me tradatum,exi ftimabo.Cæterum æquitatc id poftulahte,ut aperte etiam oftendant, fecor/ dationem bencficiorum in animo mihi hærere,occaG'onê,graritudinis méïc teftem,nôiui amittere,quæprimum iam 8^ commodumjmuftitanti mihi fe/ le obtuIit.Poftquam enim,easres,quas Guilhelmi Tyrenfis hiftoriam in Re pub«HierofoIymitana 8c præceflîftcjôC infecutas efte confiât, deferibere de/ crcucram,ac priori Iibro,ab urbe condita ufq; ad bellum facrum, Godefri/ dó Düci fufeeptum et geftümldéiiide à Didatura Tripolitani,uflt;qî ad id tem pus,quö Salahadinus expligriàta urbe,pfoùinciam omnem occupauit,qiig contigeraht, collegiftem,ftudio memorandarum rerum feptemdecim anno

nim curnculo geftarum traólus,tantos orbis motus,et ilïos quidcm iianos, totregum conatus üerum mancs,tantos pro recuperanda Syria, ac tam pro digosfumptusjhumanæcun'ofitàtis, ne dicam ftultitise monumentum,rcz ferre exploratius ftatui,n5 me hercle,ut homines in Remp* optime affetffos, qualefcunc^ alias fuerint,infe(flarer, fed ut eos tanquam diuinos iiiros, no^ ftris Audio imitandos,proponerem, quanquam non occurrebat,quo ambt tionem 80 arrogantiam ipforum horrendam,auttcgere autleuare,poflem uel uellem.Sed de omnibus hisCne Hiftorie leges tranfeam) prudehtioribus indicium relinquendum duco.Qtiadriduum profeófo hic mihi liber abfum pnt,amp; hocintegrumZquanquam nulla elegàntiæ cura,fed ueritatis meexerz cuitfollicitudo miferè:adde,operaspenfumexfcribendi importune efflagiz tantes. Sufcipeigitur, Princepsoptime, grati animimei, qualecuncp Qt,8C obferuantiæintemeæpignus,quod fi autoritäre tua gratia, tarn ftrenue ab æmulorum calumntjs defendes,quam mihi certum eft,00 auide, ôô fummo fyncerot^iudicio teledurum omnia,quantum hue

îl Xpugnata urbe Hierofolymarum,expulfis Latims,facris fee de prophanatisjuerfus Tripolim tedit Salahadinus,cui pro I ditto tantUiOb utilitateingentem accepta,proditor Tripolita nus nunep placuit.is em cS Guidonecaptui,ac optimu quenz que uinculis addiô:û,ex pugna per Barbaros comitatusfrelt

Ao S^aph caftellojin quod fe receperat^TripoIim urbam perueniAet, Ipe rez cuperadi regni,in uerba Salahadini iuraiierat,8ó abnegato quadragies deo, rccntitus,de traditione urbis rationes inibat.Miflîs igitur,qui urbem nomi Salahadiniexpofcerent,Comitcmadeunt,ac ciues,uteadem iurent,coz hortantur.Nec mora,conuocatis ciuibus, in foro,regio more extrudam ie ‘Jem afeenditComes,lidoribus Aipatus,filcntioindido,primô Salahadiz ni manfuetudinem, clementiam,atcp uires commendare,deindc regem fe iâ didS aperte fateri incipit,non diflimulato iuramento,quo fe Salahadini triz butarium effeciflet.nam fe Reip.falutem,tranquillitatem,fummami^fceliciz tatemitaquæftjire,temporum,regniq5conditionesin ftatum meliorem rcz degiiTe.Additiam Salahadinum proüiriciæcum cxercituexce{rurum,reftiz tuturu illi occupata,captiuos,ac prædâ fi qua reliqua inueniri poAet : modo iuramentum in bonum acæquum conceptûpræÂareuelint,acfefeomniacp tam facra quàm prophana Salahadino dedere non différant.Multa'deinde de Salahadinojdefeipfo plurima optima quæcp pollîcetur,regni caput fo

rc Tripolirn,ciuibus indekicruniiacrariQ publico cmoluiTicn£uin jr.sxj'mîi inde ceflurû* Poftremo addic n3inas,rcnitcn£estp extrema omnia pafiuro?, £gt;ccxêplis perituros crudcIifTimi^^Tanti mali fenkis cûad ciu cs perucnincî, libertaci à Comité infidiari,Slt;r quid animo uoîueretrintelîigcn.tes,a?gî'èâprii dentioribus tempcratum efl:,anirais plebisexacerbaus, quin extempio in ty rannum impetum faccrcnt,a quo finediffi'cuîtateoppreniiûiiïcn£,cumonîz nia occupaireùac orbe armatorum fatflo^claufos in medio con£inercf,amp;iic/ lut indagine captiuos habebat-Defuit tarnen tyranno ingenium, ac ßmulara quadam patientia àpopiilo feducTtuskubet edere rcfponüim4lurandi formu lam IiipetuntiècontraiHe boc unum ab ipfis peterc,ut ratum idbabituros fe,iurent,qug ipfe fuo Rcipubliccq? nomine iamdudumiurafTeuPoftlonga utriufq; partis confultationem in diem fequentem res dißertur* Ciuesintcz rim ad uindicandam Iibertatem, cum remedium aliud nuHum fupcreßecer nerent,arma p,arare,acies clanculum compcnunt.poftera luce gladijs Ô6 te/ lis tyranno refponfuri.Mira uero res,qui iam regnum Hierofolymitanum fi bi fomniaba.t, antequam poftera lux terris redderetur,,in leifto fupinus atc^ extincflus inuenitunSuntqui tradant^corruptis ære cuftodibus ôc cubicula rfjsjciuium opera ca notfle tyrannum fußoeatum cflc*Traduntctiam nonul lijLegatorurn Salahadini machinationc id faólitatum, qui à nonnullis per/ (uaßsUrbem extinâo tyranno,metu terrore citius in poteßatem Salahadx ni ucnturam,pr3ctcrca eos hominis uerfipellis perfidiam IcuitatêfufpedS babuiflcjob id etiam ad necem ipGus promptiores factos.Atep quibus ueri/ xas fuffragari uidctur,corum opinio mihi magis arridct,cum tradant,diui/ na ilium ultione kibito expirafle,doJore expraecifis genitalibus accedcn£e,et præualente.Dum cnim cadauerper uefpillones elatunbcuratur,præpunum inuolutum amp;nbsp;medicatuirijinuentum eft*Sic perfjGqui non modo à Guidon nc æmulo rcge,fed etiam à Chrifto feruatore,delciuerat« Poft tyranni morte Cegati Salahadini urbem exc€dereiubentur,atcp tjs rcfj.3onfum, Populum Tripolitanum iam liberum eftc,ac extrema quæq? pro libcrtatc tuenda paf/ furum.Rogarc Salahadinum,utquando à 1 ripolitanis nulla laceftitusfit in iuria,finatcosinlibertateuiuere,fatiscalamitatis cos perpetbeum focias ur/ bes etregni ipfum caput fub hoftis poteftate uidere cogant.Dcinde ah oppt danis ad munimcn urbis accelcratum,contabulatur turres,muris crates,pin nis loricæ attexuntur.à plebe co omnia congeruntur,quibus à murishoftis arceripoftlt.Matronae,uirgincs,fcnes amp;pueri,deielt;fto pudore, aftumpto animo,ad tuiuonem urbis parati,amorê patriæ,laborc indefeftb oftendunt« jVocatur etiam Antiochenus Pnnceps,Reip.curailli committitunSalahadt nus perfpedo ßtu urbis,audita ciuium conftantia,Prinapis in re militari ex pcrientia agnita,omifta obfidionequam decreucrat,contra Afcalonitas mo uet.Paucis cquidem diebus antca,Salahadinus cxercituspartemifla,ut An tiochenorum fines dcprçdarct,ipfeHicrofolymitanas res interim conftitue/ ret,adLaodiceam ufq; Barbari progrefft crat, fcrro,flammaomniauaftâ/ resjRaymundum cum paucis obuium habent dnita pugna, numero noftri inferiores,paulatim inlocaæditioramontis Ncerei ferecipiunt,haud fine dadctBarbari fucceftu elati, Antiochiam ipfam petunt,dum noftri conglo/.

incrati's ,ac undecunque corrogatis uinbns,præda onuftos inuaduntSd ihi pedîtos onercjà fronte à tergo cædiint.Tandern in fugâ com'etflos infcqutnl tur trucidant,præda recuperata jiberatis captiuiSoad fuos fe rccipiunt. Ac ccpta clade in hoftem lùcfloriaferocientem,doncc alia quædam calamitas ex ultanti's anfmum franacretjducere Salahadinus inconfultüm æftimabaM'oi^

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

tur fub Afcaîonæ mccnibus caftrametatus ,obfidionc cingit urbcm, crcdtis niachiniSjtormcntisepac omni génère tclorum oppugnarc cohtendit. Inauz dieratautemjConradum atquc Guilhelmum fratres,Bonifacf} Montisferra ti Comitis fiKos, quem in uinculis babcbanaudità paths captiui'tate,cucftiz gio conduda apud lanuenfcs naue,impofitis aliquot equitibus^armis ui ris, delatos Conftantinopolim, cafu obfeffüm Imperatorern libcraflTcjôb bcnenauatamoperatn clalTeinftruiflos ab lfaacio,Conradum Tyrumapz plicuifTe/potefcdedcntibuseiiübuSjUtab eo defenderentur. Percrebrucrac quoqucrumor,eiïdem GuiIheImum,commeatUjUiris ôé armis Afcalcnarn inftruÆ'orem rcddidifîc,quæ rcs hirhium Salahadini animum afficiebat. qui uero maiorem illi l'ncutiebat terroremjiuncium accepcrai,Guilhelmurn tegem Siculum,cum threinibusquadragintaaduentare* Vnaitaqüeatque altera oppugnationehequicquam tentatajad blanditi'as conuertitur. Fidci datædues àdmonet,qui fcfuaq;l'ri poteftate ei'us fore, captis Hierofolymis quondam polli'citi erant.Offert condi'tioncs æquas,pollicetur müîtatcredez batcnim cam ualido munitam præfidio,queuacuaeratmiiite:efFGCitperfua bOiUt noftn'spctentibus nihil denegaret,dummodoeärccipcrepöflet«Iani decimus agebaturobfid/onisdiesjcumnofth étiam neceflarqs deftituti,de ^itionis mentionem audire i'ncipi'unt.Tandern conucnit, ut rex magifterq^ Templariorumdimittercntur,ac fupellcÆIiomni concefTa ad Chfiftianös feconferrcquifqucpofTet.Dcditaurbe, Barbarus noftrorum neccnïtatem contemplatus, qua etiam abfqj conditionibus inpoteftatcmucnirefuam, brcui adaóri fui'frenf,pcenitudinG captus,fraude deceptum fc cóquerebatur, ’^utatis conditionibiis,nofl:hs poteftatem ad Chriftiaiios rcdeundi nifi aii no propè circumaélo, Sé fpóliatis fortunis omnibus,haud concelTit.Giiido nem deinde ad lurei'urandum coegihnercgni insunquam profequeretur, ®ut armis uindicarcuHac una re Salahadinus fidci datæ fpretor,alioqui iufz curanditenaciflîmus jCÎemensuidor♦ quibus efîecit,utnoftri tres tantiiin Mobiles urbeSjT ripolim feilicet amp;nbsp;Tyrum cum Antiohia obtincrent»

SJrfbrfffirtWoppKgiwUTyrôjCdjîriîfXMfM^jfinffÀntiocIjiâeiifpopMliiîKr. Crfpwt II.

COnradus Marchio MontisferratijUtpriusdiéfum eft,Tyrum applicuc rat.Græcorum nauibus uedusîac orantibus,atqueincius uerbaiuran tibus Tyrfjs,eam urbem â Barbaris defendendam fufcepit,exceptis,qui à cia de apud Ethim uicum aufugerant,qui Hierofolymis expulfi, atq? alqs urbiz bus extorres faô;i, magna annonæ copiâ,urbem communiuit^ac uelut ex co pofîto Margaritus quidani clafifis SiciIiæPrætor,cum quadraginta triremi pus apparcbat.Cum Salahadinus,uocata cialTecx AIexandria,at(^ in fjs ha *iibus,quas apud Afcalonam inueneratjinftruôliSjreceptisqjexDamafco et AlapiaauxiliaribuscopqSjTyrum terra mariq^ circundat: confumpto triz duo in extruendismaehinis opougnationem per præcones indicie, præmià e rj ingentiâ

ingenria promittunturciiqui primus murum confcendat* dato ügno.cxca* ftris concurritur.Atoppidanipcrmccniaftantes,fuccedentêhoftem,uiqua cunq? pofTuntjfubmouetjfuggerunt tcb fenes,pucri,uirgincs.Nunü difcriz mcnfcxus,nullaætati'sratio,occupatlocum,arripit tclurh unufquifc^obub umiconcurritur ad periculum publicum.,ad patriæ tutclarn. Matres per par tus dolores fil!os,uxorcs,maritos per thori Fidemjibcri parentes peringeni tam follieitudinem obteftabantunad bene de patria promerendum^ïnto rea Conradus prudentis Ïmpcratoris,ftrcnui militis officia obibat. Marga* ritum Prætorem claflïs,maritimaobire,purgare latrocinqs ora,8ó Barbaro rum naues inuadere quando opus effeuiubebatjipfe urbana iuuentutc in ar mis conftituta,præGdfjs in mûris difpofîtis,eruptionem parat« Vix Marga* ritus impetûinclaffemfeceratjcum ancjpiti pugna oborta,ftrepebantont nia,nauium cóllifarum fragoremautarum ac militum clamor horrendus ad ccclum ufqp attonebatur,pugnaciebaturacGrrima4ndefcapha incendiaria immiffa,flamma hoftium claffem corripÏLFcediffïma oritur tue ffragcs.Per territihoftes,oppugnationïinceptæremiffîus inftant, non uerbis,nonpre* cibus animantur«noftri erumpuntex urbcjcuncffantes afrontc^qui in trirc mibus eratjin littus defiliunt,acâ tergo,alateribushoftem inuadiint«Barba ruSjCui fub primum incenfac claffïs aÖ5e^um,minus ac minus ordincs con* ftare cccperat,ui(ffus in fuga uertitur,ab oppugnatione defiffere cogitur.Sic claffeamifTajdcfideratiscx Sarracenis aliquotmilibus, obfidionê foluit,ca*' ftris etiâexutus.noftri uilt;ftorcs diripruntat infequi bofte, infidias uerentes nonfuntaufi*Barbarusaütprouinciam omnem longè latc(^ populatur,ac expugnatis prffidrjs multis,ferro,flamma/ame,in deditionê omniarccipit. In agrum deinde AntiochenG,ault;ffis uiribus, amp;Sredintcgrató excrcitu mo* uctjomnia confilia,omnes apparatus,adobfidionêurbiü, 8lt; muroru eucr^ fionem ordinabat.fic peragrans uniucrfam'prouincia,tacite nunc per fyluas irrepcns,nunc per ualles ex infidfjs erumpens^uicosa oppida opprimit om* nia,quafi flumen concitatiflj'mu exiindans^profternit 06 conuellit» triuin menfiumfpaciojomniapræter urbem obtinuinquamquidem adiré aut obfi dere noluit,non ignarus,eandem non finemagna fanguinis efFufi'onejSó fuo rumpericulo ingentbperuim occuparc poffe,fedoccupata prouincia,bre* ui autproditione/aut ncceflitate in poceftatê fuam uenturâ urbê ♦ Nee falfus eft opinionefua homo lâgacilTimuSjequidêlargitionibus corruptu Patriar* eham ad id impulit,ut arce prodita,pracfidium rcciperenciuibus fine maneri di in urbe in prifti no ftatu,feu ut quifqp eligat, difeedendi poteftate oblata* Sicpræfidium auaritia Patriarchæ traditur anno poftc^ à Boamundoprinz cipeinmanus Chriftianorum deueneratpo.eodem mêfelunio.Vrbsautc quæprima fuit principis Apoftoïorû cathedra,ubi primu Chriftiani appel*, latijCU antea difeipuli dicerent,quæ quoep fub uno Patriarcha uiginti habe* bat prouinciasji 2.Metropolitanos, 15 3 ♦Prgfulesjac in ipfa urbe tepla ?

diu poftea à Sarracenis in prçfidi5pofitis,malis exercet multis,amp;r bello iugfi '

Poiitiftces Romani ad rccuperandam urbem cz prouineiam,(iHam diligentia^n adhibu(rint,de Tj^renps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

F Ama rerum in Oriente aduerfaru,anrmos Pontificumocrore impleuif« nam trifti nuncio Hierpfolymae amifTapjfoUicitusad hsec de Antiochia Vrbanus

Vrbanus üi.quam Salabadinus oppugnaredicebat, Vcnetias pctebat,cu mccrorcanimiFerrariæfubfiftcns, doloreamp;febre correptus,obijt* Sunt quifcribantjVenetijs tune aliquot conuenifle cum non contemnendama/-hu proceres , qui in nauibus Syriam tranfportari peterent ♦ Venetos acccz pta mercede,aduerfos uentos fimuialTejin Dalmatia expofitos, in laderani alias^IIlyrici urbes rebelles Veneto,duxifie.Siclt;^priuatis rebus confulenz tesoRemp.HicrofolymitanâprodiderÛLEcontra ueróaftirmatnonullbmaz gnumnobiliumnumerum eostunc traieeiße,Sóin Tyrum tranfporcaße, quorum aduentu territihoßes ^ac pene delperantcs Chrißiani, refrigeratt fint » At Iiæc fuis relinquamus autoribus* Vrbano fucceßit Gregorius oda uns, fie dignitatemjfie folîicitudinê prædeceßbris ampU(ßens : nam primis Papatusinitrjsjiterasac nuncios ad Chrißianos principes mittit, utunà fecû collatis uiribus,terra mariepHierofolymâ recuperate contcndanuQiio uerô id liberius ßeri liceret,Pifas flatim proficifeitur, ut inter Pifanos ac Gez nuenfes pace côpofita,utrûcp populum ea tëpeflate,maritimis opibus excelz lentem,adfubfidiûTerræ faniflæ hortaretunatliisintentus maxima Reipi Hierofolymitanæ ia(ßura,duode fexagefimo die Pontificatus fuijPiGs moriz tunCuras bas fubit ßatim Clemês 11 l ac ad bellu Afiaticu erubefcêtes Cbri ftianos exhortatur ôô accendit, qui ne res piorû in Syria,inclinatione ineboa ta,ferrentur atep périrent ta præcipites,profertionê adornant« Ex ipfa Syria acceflere in boe reru flatu,Oratores,inter quos præcipui nominis amp;nbsp;facun diæ ingentis bomo erat,GuilbeImus nofler Arcbiepifcopus Tyrêfis,ad ope reliquqs Cbriflianorûin OrientCjimplorandâ^PeruencratTyrenfis Rauen nam,exceptus ab Arebiepifeopo Oddonebominem perfuadet, ut nomen det militiæfacræ,idem perfualit Pifano Præfuli Hugbaldo Lzanfranco*amp;^ is Reip.Pifanæ clabî,quæconflabatL*triremibus præficitur,cum Rauennas Venetoruni præfi'ceretur nauibus*Needefuerût Genuêfes,Guidone Spiz nula Prætore,additis Nicolao Embriacoj Fulcone Caflella,Simone Auriz cnGjBalduino Guercio,Spesza Petra^Roßone de V olta prçfedis,trirem iû SConerariaru nauiû mittuntuimingentê*Per Alpes deinde in Galliâ trâfrjc Tyrêfis,quê fubfequutus eß Henricus AlbanenfiûEpifcopus,Henricus Le gatus Pontificis.quos eu Pbilippus omni honoris genere fufeepißet, per ali quot dies apud fe habuit,8ô tradfauit regié*In Vellocaflibus inter Triam ôô Gifortiu dies ad colloquendu de facris rebus indi(ßa*Idib*Ian.adfuerüt Phi lippus Francorum,ô^ Henricus Angloru,reges,ubi in magna principûcoz »■ona/uadendo Tyrenfis eßecit,ut nô folum à regibus, fed etiâ ab omnibus afiantibus acclamatum fit,in hoßem Reip*Chrißianaeeatur,inimicus Chri ftiani nominis extirpetur*Hierofolymæ urbs facra redimatuG recuperetur Antiochia,Ptolemais recipiatur* Exaudi Philippe, exaudi Henriccjhonoz »■es piorum reßituantur*PrcerQga,praerogajOmnes cenfemus in hoßem cÔ tnunem eundum*Qutomnes expellit,expellatur* Qui omnem ætatem » qui iitruncp fexum occidit,extirpetur*De bello incundo refer,refer,fequemur fîz gna* Reges ßatim lundis dextris,animos coiungere iu(i,unum atque idem uterqj fentire»Cruce in communes hoßes,morefolitOjdefumpta, ad paran dum exercitum mature digrediuntunLocus in quo haec fada funt, auce Ifz è iij gneà

gneatue fiônatuSiCandêbafilicâibidêfundata, Aoerfanctus appcHat.Otho quoep DuxBurgûdïç S)C Lotharingie in câdê militia afcribi iioliiit.lacobns deinde Auenis,Annonij;oppidoortus,Brabantiçduc!smiktigmag!ftercil R-oberto DruidûjGerardo LoflcnG/rhcobaldo Blelênfi, Rodolphe Cla^ romôtano comitib.Philippo Epifeopo Bellouacorûjfacrâ militiâ profitcuhl duodedmtriremesinftruxerütjquibnncrâtariTiatorûyo oo^quos Daci Frifones infecuti 5 o ‘triremiu dalFe» Adiccerüt Flâdfibellicas naucs 3 7* Frix tlericus primus Rödmp.ueteranus quidêbdlo inin'dus,etipfecrueêaflum/ pfitjCÛ Frederico filio,Sueuiæ, Bertholdo Mærauiæ,Hermanno Badenfiu Ducib.LupoIdo v.Auftriæ,qui pictatê Lupoldi tcrtfi,aui fui lêquens,maio rê ille annoip6.duxerat, cxcrcitûinftruxinDederûtnomina infuper,Ro bertus NafTouiuSiLudouicus T uringiæ,FIorcntiaî,Hollandiæ, Engdbeiv tusMontanus,Gothfredus Lifiquianus cû Henrico BarIeduco,Hêrico Câ paniæ,Stephano Blcfenfi,RavnaldoNiucrnenfî,loannePôtiui,Bernardo PincinciacOjFlorentio Angefti,Roberto Betunienfi,Guilhdmo Odomari enfijOliuerio Machliuienfi,Rodolpho Conacenfi, Vidono Caftdlonienfi Se Leonaldoeius fratre,Rudolpho àTurribus »Rogerio ab Ardcnchorte, Guilhdmo Pctramôtano, Andrea Brenna,Oftone Trafinio,Euftachio Ro diano, Valterne Varniaco,Henrico Binchiano, Viniano Valentiancnfi, Amando Nafca, Hillino Variaco,Comitibus,equitibus» nobilibufcp alrjs innumeriSfPræfules quoep ecdefiç,Rogerius Cameracêfis, Vualtherus Ro thomagenfis, Vefontinus,Tarantafianus,Monaftericnfis, Ofraburgenlisi Mifnenfis,HerbipoIenfîs, Addhardus Vetonenfis »Girardus Auxitanus* Bernhardus Baiocêfis eualfjs permultis.Bdarex Vngariæ,nehoftis Chri/ ftianæ Reip^habefetjfuffragâte pontifîce,cû V enetis duorû annoru induci/ as iniuit.Florcntini amp;nbsp;ipfi,côfcripto ex ciuibus excrcitu j numéro èC uiribus præftantifTimo»nomê dederunt.Quinetiâ Guilhdmus Sicilig reXjUtihffimâ Reip.nauauit operâ.dafTe cm fua mare à piratis pacatû reddidit, annonâ ex Sicilia Sgt;C Apulia Chriftianis deferens*Lôgum quidêefTethomines pios na talibus et uirtutibus ornatos cnumerare,qui facro bdlo,militiâfinit aggref/ (î^Orbis in id uniuerfus côlpirafTe uidebaulmperator em Fridericus ex Ger mania,fortiflimorum uiroru fexcenta millia (ècum duXifleperhibetunQuo rum teffera inarmiS ueftibufep depilt;Q:a fuit in banc formam,^ »quo Sym/ boloJcfuiH Chriftüm,dominûcrucifixum,toti terrarum orbi præefle debe re,indicare uolucrunt* Qiiod quidem unius Tyrenfîs noftrieloquêtiaconî paratum hand initirié quis dicat.Inita deinde apüd oês de ftipertdtjs èC pecu nrjs bdlorum neruis ratio Jn Gallia Senatu procerûhabito,qui demi mane rentjfiue prophani fiue facri,ut décimas omniü rerum penfitarêt, decretum, Hæi^ Salahadini decimæ diâçn'n Anglia ponefliones,pörtoria,uedigalia, præfed:uræ,regiæ amp;nbsp;publicæ,oppignoralæ partim,partim ucnditaè .Expo? ïiatus HugoDulmenfis pccunijs,cûingêtiprecioNothûbriçcomitatûmcr cat:ex ueterano Epifeopo nouitius Cornes fa^us.Londinienfes ipfi Con fulatum fiue Bdliuatum ingenti pecunia coëmerunt ♦ Cætcri uel gehuinalb beralitate, propria abundantia, aut Pontificis, Impcratods üe magnifia centia excitati atq? conducîlfi

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Guida rex À S^lah^diiu) religione lotutuf,Tyrum pctit-ù ciitibu! excluCui^VeiïetorUMO^e amp;

TAm Salahadinuspoftqîpcr annûGuidonê regem in uincuh's habuerati aiiditooccidëtalium motii,Reip.gratificaturus,ac liberanone Guidonis/ edentate noftrorum rcmoraturus,Lufîgnantim fuis reftitucratiadiuratumi. utdiximusjtieun^regni l'ura profequi têtarenLiberatus nunerjs niiflis ad Ponnbcêjpatrum lentêtiarefpÔfum habuit,fpônfionêratatn no habendam dTe,idc^ Oriêtalium Epifcoporum decreto fandtum quoq?j eo quod boftis ipfc regê non ftatim,ut padus fueraGreddidideuigi tur uiolatori Gdem baud feruandâ.îs igitur regio tumês nomine,ad Tyrum ftatim fecôfert,res nouas moIiturjUtdeieëfo Montisferratenfi,urbis imperio potiretur.Atciues fidct mcmores,blanditias,minas Guidonis afpcrnatbprudêtia fumma abfq^ iicr^ borû cÔtumeliajaut faëfi ah'cuius iniuna,ut urbe cxccderet perfuaferunt» 'ac^ ceiïît ad id confilium Americi fratris,amp; Hcradfj Patriarçhæ,ut Siculi qui zx. dafle Margaritbreliqui in urbe manferâtiBerchtoldum Zaringiæ, AlbertS Habfpurgêfem Coinitessin cabra fua^quae ante urbem Iocaucrat,cuocarct; quo faebo ctiâ Pifanorûaliquot, qui urbêhabitabât,fauerc plus æquo Gai^ doniuifi,pdIunt,accaftrisfecÔiungût.Salahadinusid,têporis,cafl:iû quod dâ Bellofortdidû ,obfederat,cû piorû cxcrcitu ualido fubnixû audirct Guü donêjioluta obfidionCiCX improuifo in hoftê ii ruit« At nobri inuocato diuigt; no auxilio,arma corripiût,amp; iâ uallo 80 caftris imminentehoftê cede magna tergadare compdlunuSarracenorû multos ex fuga retra(ftos,inuincula con ieccrût.Côfultatû deinde quid fado opus,pro têpore noftri utuntur prüden tia«SoIuta Tyri obfidioejiis coprjs,quas ad manu habebât,Ptolemaidê ob fidendâebe decretmad quacûeaftrametata eirentjCÔfluxcrût, qui ex amiC-fis Afiæ urbibus amp;nbsp;oppidis Latini norriinis pullæ crantjcopiæ baud parup, Affluebât etiâ ex Europa clafles amp;nbsp;pioru exercitus quotidic,quorû primi eu Adelbardo Pôtificis Legato Acconenfi epifeopo monacho, Veneti Pifa nic^ magna nobilitatis Italicæ partemjclafTe inftrudifb'ma ornatilTîmacp cax bris inferebant«at tricelîmo die à Guidonis difeefTu Tyrû bi applicucrüt.In terim lacobus Auienis perGaditanû fretû ingreiTuSjin Siciliâ dclatus, que Dani,Friffj,Hollandi,Èlandri^ confecutijapud Meflanâ clalTis fuæ Præto remdiciintjcumpriusBarbarisamp;S Apbricanis bellurhintulibent, quod hi non côtenti fuis finibuSjHifpaniâdepopularfent ôë urerêt,Syluina urbequa dragefimo die expugnata, eædë mortaliû crudeliffimâcomififTent» Sic cum multo tardius res noftræ exigebant,in Afiâ trarjeetentidudu lacobi, tangt; dem Guidoni apud Accâ fe coniunxere«T umulus eft urbi imminens, Tho ronum uocât,quë cabris locum Guido delcdû,Gaufredo fratri ( nâ amp;nbsp;ipfè cum lacobi clabe aduenerat)communiendum attribuit, ut cætera ipfe belli onera liberiorobire poflet.Sed tertia uix dicjomibaoppugnatiôc Bellofor tijiterum adfuit Salahadinus,ingehti concepta fpe,quod in nabam fe conicx cibent nobræ reliquiæmobros inuadere noluit,fratrem expedans,quem 80 gloriæ fuæ participem uelle,apertè tebatus eb.Sed paulo pôb, cum ille fuis parat fubfidium ,adfuerunt Veneti Pifani^, qui in cabra copias exz pofuerunttQuibus copfjs audus Guido bina fofra,uallum communiuit e iiij ftâdié

ftadio inuicem diftant,uthincab emptioncjinde ab infultu exera'tus tutior eflcnSalahadinus noftros uidens SC uires dC. animos recepifîeià Scptcntrio trione impetu fado, ex noftris multos cædst,8Cobtriincat,qui operi iiv tenti 31'am arma pofuerant, fed Phrifonum audacia repulfus,rcceptui canit. Monteferratenfis uocatus,inftrudis triremibusjin portû applicuit* Ex Gab Irjs 8^ Germania indies accedebatmilcssqui Imperatoris,regum(^ fpefacic ban ita noftri audi uiribus,SaIahadinus reftauratis coprjs, ex compofito in aciem defcenderunnFuit ab initio res Chriftiana fuperior,metu uero imagt nariojdeinde fuga ortaafcrméïngens excepta fuiffet clades,nifi Gaudfredus Guidonis fratergt;ad cuftodiam caftroru relidusacruptione fada,hoftcs in fu gam adegiffetjac fuoru fuga inhibita,rem fortiter gefîîfTet.Brennæ Comes, iTempIariorum magifter Gerardus,cum duobus milibus Chriftianorum pcrierunt,magno tame ftetit Salahadino ca pugna«Interim oppugnatio urz bis adornatur, machinæ coftruuntunTentatum eft ctiam cuniculis urbem fuffodi«Salahadinus ex Alexandria alcita clalTejtriremium quinquaginta in noftrorum omniu confpedS,uirumjarma,annonam intulit urbitquibus an di oppidani irruptionibus frcqùentibus noftros exagitabant,machinis con tercbant plures,nec conuitiorum tcmperantes,opprobria in noftros, 06 reli gione iplam conqciebant,imaginecrncifixi,in muro eredâ^flagellabât.lam quoqp Siculus rex diem fuu obierat, certifG'mum firmut^ piorum in Syria tutamen,quicum comeatus in caftra mari mittere folitus non parce coniuez ucrat,res in multis iuuabat:quo fublato, Barbari fretu occupantes, annona omnem,atqi aduenientes peregrinos,aut intercipiebant,aut aditu prohibez bant* Vnde Chriftianoru caftra fames tanta inuafit,quanta Humana corpogt; ra fufferre uixpoffe credebatunGallina dece folidis,libra bouillæ eodêprcz cio,tribus ouum uendebatur.L-ignorû,iàIis,olei,ordei,frumcnti inueniebat omnino nihil,nec nummatis erat,quod efte quirennMulti fame adadi apud hoftcs precariâ uitam quærebant,cadaueribus pafti nônnuni,tabê,8^ quod aftolet fieri,dylènteriam caftris intulerunt,quæ noftros populata eft maiorc clade, quàm un^ ab acie ulla timeri poftet. Perpulit hoc plebem, ut ex dez fperatione regê amp;nbsp;cæteros Duces cogcret,atcp in ipfis hoftium caftris anno nam petendâ efTe exclam aret.Eruperût itac^ ex omni natione,ex omni ordi ne hominu optimorû triginta millia.clamore fublato,ut rabidi,ferariim mo do,in hoftes fcruntur.qui ita afFedos haud operiri rati,caftris excedunt,plez naeaerâtpublicapriuatat^opulêîia.noftricibo utunt, deeratad obruendu uiniï uenenu præfentiftimû,eo quod Sarraceni ufum eius non habenuVoz rantes Duces admonent,cauendas hoftis infîdias,fed noftri auelli nô potuc re,nifi prædaonufti,farcinarfjs camelis etiâ in caftris relidis,ut quod adfer rent,impohercnt.adfuithoftis,difpalatos aggreditur : cecidere quiproceru præceptis parère noIuerunt.CÔfternatio maior fuit,quâm cædes ♦ Exempta tarnen fuiftetPtolemaisobfîdione,nifi Henricus Comes Campaniæ,cum gentis fue nobilitate adueniês,ne animu noftri defponderêt,efFecifret.Obfjt interea regina SibyIIa,ac quatuor ex Guidone eius liberi.BelIi mala omnia Quiebât, cum fefquianno in obfîdione exado,per hyemis ffuitiâ,amp;r imbres । perpetuos, tarn Barbari quàm noftri fub pellibus,ueris initium expedabaf*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER S E C V N D V S’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ/

Conmjas Montisfcrrjti Coma Ifibellamrjpit.re^nitiiulum^mlierif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cf^iit V.

Vido affli'lt;fius u.xoris 8C IiberoruinortCjfamc inopia opprcOuSiEo* à fronte à tergo circundatus,confiho inito cum proccnbus^Conra.-dum MonteferratenfemiTyrum mittendu j ac indeexercitui uidum parait durn decreuit.Prætcreaetiâm in mandatisilli datum, utrefeda clafTemaucs aduchat,quibus hofliimperium mans eripiatur.Fcfdlit igitur hoßium uigt lantiam,triremis Gaucnfium,qug Conraduj'nfequentibus multis,Tyrulaf Hum deduxihquo cum perueniflTetjoffendit Hemfredu de T orono,cui oh'in aBalduino foror Ifabella de{ponfatafuerat,eum(^fpcquadam à proceribus Chriftiam's fubnixum,quafi lam inde à morte Sibyllæjregni Hi'ei ofolymitâ ni fceptra,(ponfæoccafione, acquirerepoHetîquodcp erigebatiuucnê mirS in modum,crat aduentus Campant Comitis Henrici,cuius autoritäre inter cedente,magnafibipoliiccbatur«Necdiu hoc iuiicnis ftudium occultatum, quin etiam continuo in contentioncm erupit,adcó ut Guido, f c conatibus: obuiam iturus,conuocatis principibus,temeritatem Hemfredi incufans,fe inauguratum,undum,óó coronatum legitime, requoquepublicaIfrcnuê defenfa,nuni ceiTurum affirmaret,imó nuUius fe rei conicium diccrct, qua rc giam dignitatem uel labefadari, uel imminui potuifTct.Cumuerôdiuerfa' fuft'ragiaexcipcretjHcnricus Comes,qui plurimum in cxercitu ualebat,ucgt;; digaliairedditus,pct'naria5Cpcenfuras regniHemfredo addixit,Guidonirc gni titulum defercns*PermuIti taciti caufæ Guidonis uirtuti aderât, quas‘ ornnes in acies redudos,in hoftem ducere,atque eorum auxilio cum Barbas ris confligere ftatuit.Ne igitur ex deiperationc régis, Refpublica in diferime eonrfceretur,publico decreto fancitûeft,utin integrum Guido rexreftituere tur* Hemfredus igitur priuatus,ac æmulatione motus,T yrum quoep perué neranConradus igitur,cui exercitus inopia,ac fua copia nota,deinde difeor/ dia Guidonis ac Hemfredi occafionê prebere perfuafum crat,de ineundo rez gnocofilia cccpitagitare,Corrupta igit largitionibus matre,Mariafcilicctgt;' quæ CÛ Ifabella Tyri mora faciebat,Hemfredo focrus die dixit,diuorti5 obrf cit,côfido nefcio quo cognationis impedimêto,quo minus Hemfredo IfabeJ lanuberepofTet.FerûtGuidonêipfum cufocruhæcaditaiïejut æmulo fubgt;-lato, liberius regnarct.Nec mora,fit iudiciu,ac publicata fentêtia excidit uxo re,Hac ftatim fibi iungit matrimonio Ferratêfis,nihil omnino dubitas, quirt’’ iure dotali Hierofolymoru rex falutaret,côfumpto^ matrimonio,titulis regt; gni haud abftinuiLGuido hoc nuncio iteru cxacerbatus,deorû hominûc^ ffi dem imploras,cS femcl iußus rex totius orbis cofenfu didus,ab æmulo ttitæ tus, iâetiam regno ne exueretur,hoc numini ipfi æquu ,hoc bonis omnibusJ confultû uideri debere,cû raptus,maieftatis îæic crime Conradus nullo mot do exeufare pofTit.Difplicuit quolt;^ multis,fatale exemplu fpôfæ alienæ rap« frtdæ,propalâm auté olîenfum nobiliflimû uirSac regni gmulum potcntiiïï gt;nüm,nolebant:quippe in eius manu,fuprema iâ urgête neceiïîtatc, T yrum €fle,urbcm ad belli ufüs opportunam.demum copiàm uidebant,unde reliy quafpes comeatus fuftentabatur,adeô ut fine æquis fuie iniquis animis ad idË dägitium conniuendum potiüs jquàm criminandum ipfum ducerent.So lus Guido impatiens æmuli,ad Cæfarem, ad Reges lienientcs pröuocagt;' • bat, çum ingenij dexteritate, Conradys primores quofquc amp;nbsp;pqtentiOx

59 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO NTI N VA TI ON I S BELLI SACRT

res indies fibi conciliaretjprofufa quadam largitione amp;nbsp;munificentia, Refcz dla ueroclafle,atque inftruclis aliquot triremibusjmachinisquoqueinultis paratis, uiro,annona nauibusimpofitis,Mafo menfe iamadeft Tyrenfi's, quem funimis uotis omnes excepernnt♦ Tranfaéia res inter Guidoncm Conradum, uttitulis regnireferuatis, Conradus Imperium Guidonis Icz queretur,ad Imperatoris aduentum, qui controuerfiam banc componeren Gtatim oppugnatiocccpta,admotæmûris machinæ»cæautem ab hofteiii cenfæ,demolitæ,magno exercitus totius plandu« SuccelTu elati hoftes, iplä atcenfionis Dominicas die,apcrtis portis erumpunt,noftris uero uiriliter rc liften tibuSjin urbem defideratis multis fe recipiunt :ne uero ex cladeaccepta animosdemififteuiderentur,tertiafequcntcluce,horrendum inclamantes, in noftros impetum faciuntîexcipiuntfurentes, noftri.pugnatum acerrirne, nunc in caftra impreftionem facientc,nunc in loftam’præcipitatOj SC pedem referente hofte* Veronenfium uirtus ea die maxime inclaruit,qui tanto furo reinhoftemdelathu£fugicntem,ad portas urbis ufep infequentes,trucidaz rcnt:traxit aliquos ardor ille cum hoftibus per portas in urbem, qui poftea multitudineinftantium magisopprcfti,quàm cæfi,pro mûris fufpenfGnoz ftris fpetftaculû fucruntinamœnumÆ entarût uallum poftea irrumpere Saz ïahadini exercitus, ipfa Penteçoftcs die.pariter etiam 17«CaIend.Iulij præz fia cum eis cômifta periculofiftîma,fed hoftis in medio pugnæardorc,ex co pofito Aegyptiam clafiem,uiris,annona amp;nbsp;armis inftrult;ftam,portui immit tit,quæres quidem urbis uiresauxitplurimum.Receptuiigitur canit Saîaz hadinusjcum exfentêtia rem fucceflifïc audiflet.Noftri triremibusuirisimz pletis,clafem aduerfam ex ftationc tentant cJicere, exnauibus miftîlia in hoz ftem aftîduè mittunt* Barbari ignominiæ impaticntes,antennas ac uelaftibi to expedite incipiunt,noftri expetftare qua parte erumpereuelint.Dcmum iienientem hoftem ferociter excipiunt,cum Barbari igné Greco triremes no ftras exurere geftiunnfed fruftfamam fubitô ex tranfuerfo noftri in hoftem prorumpenteSjCoHifis nauibus,ac â ftrage ægrè reuulfis,hoftem in fugâ uerz tuntjduabus triremibus captis* Hac fane atrociftîma pugna,quæ m annum lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaL lulij incidit, fra(fti,nec mari nec terra,in noftros aliquid moligt;

De ExpeditioneFfedériciliti(!ertt(oris,ac einsobitu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VL

ÎAm ciuilibus bellis expeditus Cgfar Fredericus,dati nominis, atque ïâcrà menti militaris memor,cruce infignitus,ComitiaNorinbergæindicit,ibi de Rcpub,8ô bello facro,rationibus initis,ad Ratifponam omnes conuenirc iubet. comparatist^ nbsp;nbsp;inftrutftis nauibus,perDanubium defcendens,Viz

ennam uenit, exceptus à Lupoido magnificc,in confortium accepto Marz chione,fecundo flumine delatus Budam,peruenit ad Bclam 111, tune in Hun gariaregem,quem cum ad bellum facrum fufeipiendum perfuaderenopofz îetjtamen defponfata regis filia,Frederico quem fccum habebat fîlio,eô perz pulit,ut tenuioribusjimperatorem fequcntibus,iter tut5,rcrumlt;^ omnium copiâjuili ctiâ precio exhiberenEmenfa Bulgaria atep Thracia,infidias fæpi iispaftus Fredericus,apud Conftâtinopolim defcdit,ab Ilàaco Angelo ma gnificèexceptus*SedfuIpe(ftusuidebatGrgcuIo,ImperatorisRo» exercitus, cuius

hæèti'aiqccretafnadcrc mci'pit.Fredericas ingenio Græco param fi'dcn?* paccm,concordiam,atqueGdcm antea promilTam denuo repcnc.acelediis obGdtbuSjacccptisnauibusjatcpannona,maretranG£,LycaoniaintranErat , tuncregulus quidam Sarraccnorum,quilconio urbi ab idolopcrPromcz ’ theum be Mineruam louislufTu fabricato,nomcn habentejSucoin j'oco fitæipræcrat,aduêtu eins £erritus,necexercitui iter, ncc rerum efeufentarum autpoculentarum aliquidcxhibereuoluit,cnafi priufquam FredcricusBof* phoiajm traieciflet,abunde omnia pollicitus fuerauCongregatoqîcxercitu, accihs undicp auxi'h'arrjs copfjs, ueiitationibus Cæfarêlaceiïebat-Iratus Im pera£or,aciebus ordinatis,hoftcm aggreditur,qui ftatim in fugâ conueri'us, Iconium in urbem fe recipininfequendifmem noftri non faciunt, donee in^ clufumcaftrismctatis obfidcntatcpoppugnant.Barbarus cum urbem ciigt; cumuanatam,acimmunitam,necannona inftruótam cernerctj ex tempore conGIium capiens,fcedus cum Imperatore inirc ueile limulans, cum ad congt; firmandam Gdem cuocare£ur,fugam inrjt * Imperator dcpopulata rcgicnc, urbem militi diripicndam concellitjdireptam incendit Se diruitjiniuriarum ’Ttemor,quas ohm Conradus patruusjà ciuibus et Soldano acccperat.In Ct heiam deinde tGndit,quum nunciatunSarraccnorura ingentem numerum Tauri montis fauces infcdiire,ac tranGtum illi omnino ncgaturosJnftrucQis ’gitur aciebus, præmittit, qui hoftem aggrediantur,ac primo fado impetu pedetennm fead Iuosrecipiant,cum(^ in patentes campos fc receperinti fugam Gmulent.quo fado,ex inGdrjs late fcquentem boftem, omni ex parte agsrcditurjftrasem Sarracenis intuIitincredibilem^Ad Philomehum dein deurbem perucnit,quam omni genere tclorummins de commeatuinftruxe r. « ratSoIdanuSjSCmunitiffimam reddiderat.Ciuescum de dcditioncnunciz os mitccretlmpcrator,iure gentium uioIato,ncGatis Lcgatis, impetu facto tnagno,pcr portas noftris occurrunat magna clade repulfosj'n urbem rcce ptos oppugnatlmperator,ncc Caefaris clementiam implorantes, exaudire Uoluit,acobflina£oanimo,cum miles murum inrilTctjefffadis amp;per£cregt; bran's porn's, equitatu immiflo,omnem sctatem,fexum omnem dilaniarc in bet amp;nbsp;conculcarcjdircptam deinde urbem in einercs redigi» Armcniam dcz indeingrcITusminoremjMelitenem expugnat,acini£a cum Sarraccnis,qui infubfidium urbis uenerant,pugna,intercmitbominum plufquam ducenta ’Uilia hominum. adita omnia in poteftatem compulinTantus Frcder ici fuc celTusjac uirtus inuida Principis,rcgulos omnes cociuit conGnes,qui mifîïs ingentibus donis,amicitiam amp;nbsp;fccdus cum ipfo cotrahunt, ac in uerba eius lurantJn Comagenam per Amanum profedus,Salahadini filium Saphaz dinum , ingenti exercitu obuium habuit.Cum quocortgrelTusjdum fu»* foshoftesinfequitur, atque ccdennbus infl:at,præaltum flumen, Sarum Scilicet C quern nunc Selephum, alrj Fartarum, Ferrum aliqui, nonnullt Saram dicunt) inexplorato uado , pugnamciendo tranfmittereconatur, •^quo offendentc, iam grauis æ£ate,Iapfus cft*Equoautemnatatu,adcM timam ripam reuerfo,iam aquis ferme fufFocatum Imperatorem ftapedi in/ baerentcm,fradum,srmorum onere opprelTum gt;nbsp;ita alFecit, ut inter mänus

6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CoNTfNV ATI oNIS BELLI SACRt

luorum (ublatusjpoflquampaululum rcfpiraflet,oculis incoclum intenz • ns,hæc uerba uixfiteflatus^Oper omnialaudandus Deus,qui ut pcraz quam in hunc mundum natum peccatorcm regenerauit, eundem per aqua fceleribus purgatum,ad seternam uitam recipere dignatunAccipe lefu Chri fle fpiritu meum. His duflis referunt,quód paulo póft expirarit:totius quiz dem Reipub»Chriftianæ amp;nbsp;periculo ingenti,8d luótu piorum maximo,hoz mo quidem inuiófiffimus in recuperandis Imperio Romano terrisamifz fis,fingularisanimi amp;nbsp;uirtutis.Iamenim Salahadinus,expugnatis tribus ur bibus munitiflimis, actertio de exercitibus innumerabilis multitudinis,ad uenientê ui(ftorem,cuius uel fortunam, uel in re militari experientiam atque dexteritatem,Salahadinus frater apud Germanum inimmenium extulerat, ita fufpeófam habere ccepit hoftis (olertiflimus,ut nee prius ,nec poft,fuo un quam exterminio magis extimuerit:imóreliófa Syria,iam de Aegypto folliz citus,ad Cayrum fe conferre cogitateuloca omnia per quæ Imperator tranft turus erat, diripere óó excindere iuflït,Prouincias flamma depopulari, Biz bIium,Berythum,Sidonem,Laodiceam mûris nudàri^Perijtautem Fredez jqo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ricus ætatisfuæanno feptuagefimo,lmperfjthgefïmo odauo,à natiuitatc

D b capto /AnnochiæprætidiOjOc prooi to per Katriarcham,teaniuspri/ usmentionem,haudignari,nec teinporibus/nec rationi idconuem'z re-f æterum fcnptorum diiïonantia duótusjid tamen,quod apud plures pro uero affirmatur præterire noîui, cernnîmum enim mihferat^quod lam fcn^ pturusfum,obuium fore,quo uelquorundam rcdarguerem negligcntiam, autreprehenderem æmulationem.quak nam id fit,Ledor depræhêdet«Fre dericns Filius,parenteiam mortuo,ab exercitu,Duceiam deftitutOalmpera tor dilt;5lus,ReipubIicse curam,quam priuaiam fonicitudinem,potiorem haz bendam ratus,funiis parêtisàcorruptionemcdicamentis cuftodireiubet,iii fta perloluturus,cum ad id pacätis rebus offerretur occafio* Ordinibus coii uocatisjin medium adferre pofcit,quid cuicpuideatur optimum,tandemni id omnes confenfere,ut nuncris mifîis,Guidonem regem de rerum ftatu cer tiorem reddant, uiciflim explorent, quo loco res apud eundem fintconftiz tutæ.Præcipit deinde, Guidoni nuncient : flare in animo, fi lub mûris rex, cum fuo exercitu ad aliquod tempus perfiflere poflirf reges enim breui et cer toadfuturos^uel Samofatum,Tarfum, aut Alapiam ipfam,cum coprjs fuz is peteretfibi enim facile efle,exercitu integro,£^ uicforrjs ferociorcjquæhoz ftis Reipub.Chriflianæ ademerat,recuperare,aut Salahadini uires diflrahc re,adeô ut oppidanis defertis,cum^ ipfo congredi,aut ad direptione et poz pulatione Cilicij:,Mefopotamiæ,ipfiüs^ Syriacjconniliere cogat.Hæc quiz dêapud ie magni momenti uideri,fedncambitiofiusaliquid agere uideat, cures Chrifli omnium fit,procerum confiliuuniuerforu adhibereuene4Lez gationis buius Principes ftjere uiri,amp; lingua amp;nbsp;manu promptiflimi, Frede ricus de Bergen, Conradus deDambach‘»qui cumin^aftra régis Jperucz niflent,dicere iuflï,cx ordine omnium pandunt fcntentiam* Reij3onfum eft. Si RempiibIicâfaluamuelletFredericus,n5ihalienà'uirtüte, uel innequicz quam

quain tanidîuregum expelt;^ato aduentu ,fpem cum collocaturum* Caput perendum ilh,cui perfuafum Gt,primo i^flu hoftem interempturû.Laborare excrcituin fame,uexari oppidanorû infultu,diunna frigoris Ôc æftlts inteniz perie iam in annum ferme tertium quafTarijnefcire tamen,an obfcfTorumjCp obGdentium conditio prior Gt. Proinde propcret,hoftem non abcftCiimo adefteeum,quodeuiïfto, Refpub.uerè libera atq? falua efte poftlcquo uno cadente,Sarracenorum imperium in præccps ruiturum,non ambiget. Vix caftris egrefti Frederici Legati erant.cum audita morte Irtiperatoris, Sarraz ceni cxercitum orbatum parête,duce patrono, lu(ftui,gemitibufcp uacan tern irruunt. Atillorum aduentu,perhinnitusequorum armorum ftrcz pitu proditOjPrincepsfubitarepcrcuIfus, quætam in præcipitire potuit, procurat.Oriturdimicatioprimo circa tentoria Auftriacorum ,quæ forte prima apparcbant. hi cum fortitcrrcGftercntJroftes inftarent perunacius, pugnam protraxere,donec colletfta in unum èc denfata Sueuorum, Saxoz num et Francorum Orientalium manus ualida,robur equidem caftrorum, ad propulfandam iniuriam accutrerct. tunc marsanceps apparuit. Tande aatcGgnani hoftium aliquot cæG,tcrrorcm hofti incuftcre. fuftinebat igitur pudore magis quam uiribus ordines aliquantulum, fed ubifortunam fuoz rum ubiep inchnarc uident,fparfi paftim per agros fugam ineunt.Hoftênoz ftrifegniusinfcquuti. Impcdiebat nancplaffttudo ÔC mceror omnium aniz nios,carpebaturtamêpoftremumGgnum,in multis locis.capiebanturpluz rimi,fupercratdiei parum.Igitur Ggno dato,ad caftrareuerfum eft,cum cla de ingenti Barbaras repulfus eftet.qui quando armis rem facere pofte defpé raret,ferro,ignc(^ per omnem prouinciam immiftb,abfumptis caGs, fegeti^ bus,arboribus,abaÓis armentis ,pecoribuG:^,omnibus folo æquatis, ca fat tern uicftoriæ ueftigiarelinqucndacenfebat,acomnem annonam Chriftia his auferendam.Ohturexinde fames ac rerum omnium penuria maxima, quameum pertertiam iam hebdomadam pertulerantnoftri,adfuntcum Le gatiSjBalduinus Petræ Arabiæregulus,ôc GalanusPuftauienGs miles,qui decreto proccrum ac feitu exercitus totius,Fredcricum properare iubent,8C tous uiribus id unumeniti,utquamcitiftîmè noftrisapud Acconem conz iungatur:compcrto uerô,inopia,uiribusexhauftûexcrcitum, nullo modo, niGrefc(ftum,pertam longinquum iter ducere pofte,ad rcfocillandum legio nes Antiochiam diuerterunf.Vidiftestunccommotam effiifarncp omnem urbem Frederico accurrere,cities omnes cuiufq? conditionis aut fexus,feftiz nos Scaiacrcs,inforo,inomnibus denicplocis, de aduentu Sueui tiocesSC iubiiationes mittere,SC gratulationcs.affatim de omnibus SC uniuerG's proui fum,domus,ui(ftus,imô deliciæ ÔC luxus abundater .Miles ociofus inde per nrbêetuicos dilcurrere,ingurgitare fe ÔC inebriate incipit.Ciucs penu omne profundere,ut tot laboribus fralt;ftum,belhs inuieftum milité reGciât.Qiiinc^ iam Sc decern dies ocio dati,cum Princeps,re non ultra cuniftationcm recipi rnte,in animo fibi c(re,qui ad Ptolemaidem noftris incumbebat,hoftem a^ gredipronunciat.Frcnanonnulli,ephippia quidam,omnes arma,tela,reGce re curant,cum cæliacus morbus graftTare occipit.cadunt hinc inde indies per tnultijurares capitianullum membrum fuperuiifturum. Priuceps hac pefte

acaëns i'ntempcnc,cum kios paulanm imminui uidcret, mceflus eqisidcm, tarnen fronte hilari procumbcntes in domiciles diueiTorrjs adibac, nunt‘ Ipem iùtæ,nunc falutis æternæ fiduciam ilJis ingercns; poftrcmo acre muta/ turusjurbê deferitjacpninis caftrisicûrcliqufjs ad tnginta ferme nuüia paf/ fuu feeedensjcaftrametatus eft,cum nunciü recipit,Dodequtnum quê Salaz hadinus coprjs, ex Aegypto aecitis prcfeccrat,magnis icincribus aducntareï Frcden'cus unitis ordinibus,8£ex fèntentia militeconfecftoC ièptena lolum/ modohominummillia,ex tanto numero fupcrfuiffe comperio,quorüequi/ tes feptingenti tantum, reliqua pcditum multitiido}expïicans Aquilis,pa/ remisfunere in media acie collocatOjhofti obuiam progreditur, Vbi in con fpeóltim uenit Barbarus,moderatiore gradu paulatim propc hoftem noftrï irrepunnDodequinus prior,clamore amp;nbsp;impetu orditur pugnafuiginti Tur carum millia/ub fignis Dodequini eo teinpore pugnafie ferunQfitprglium utrinc^ maximum,cadunt non rari,fluduatMars,ui(floria modo huc,mo/ do illuc flelt;flitur:nam noftri uirtute,Barbari numero praeualebant* lam pc/ dites noftri prima acie pulG,in fecunda laborabant, cum Fredericus equitu facfto cuneo^paternæuirtutis memor,in aduerfam hoftium aciem irrumpit, tanto quidcm impetUiUtperculfus hoftis loco moueretun Vt femel motam aciê fenferCjLupoidus Auftriæ dux,ac Albertus HapfpurgenfiSjpulGs ter/ rorcm addunt,peditem inferunt,qui equos confoftos ad terram deijciat.Ho ftis igitunubi aciem’quæ primo uim intulerat,retrocedentem infpexit, in fc/ cundam cam recipit,fed denfatam cum à tergo ä fronte, ex omnit^ latere ce/ dcre uidct,ncc fe expedite pofle,præloci anguftia,pauidus in fugam conuer tit»Ât noftri ftrage hominû ingcnti locu in quo fteterât, ubiq^ replcucrût,ut propè diffîcilius eflet,fugientêhoftêinfequi quàm confertifTimu hoftêantea fuerat diftjciataq? qui qui ptimi fucrunt per cadauera,amp; tabê,qua quift^ po terathoftêfequentes,figna ÔC ordines confundunt,fufos trucidant, donee ubitp fparfi,ne paucitate noftrorum confpelt;fta,hoftis animos refumerct,rc/ dire in ordines noftri funtcoadi^Cæfa funthoflium eo diefupra quatuor milka,capti ferme mille,cum fîgnis militaribus i^.uitftoresad quinquagin ta occnbuerunt«Fredericus ea die in pugna ipfa,ôô ante initum prglium,eti3 Dodequini confeflione,omnium in re militaris candidatorum calculo, lau/ dem illam adeptus eft,quam optimo Imperatori,amp; fortilfimo ac ftrcnuo mi liti pcculiarem perhibent. Vidor deinde Fredericus Tyrum petit, quo cum perueniffetjtabe amp;nbsp;ferro confumpto fuo excrcitu,parêtis corpus, quod Hie rofolymis fepelire decreuerat,T y ri in cathedrali ecclefia fepeliuit, cuius exe/ quie 8^ feriæ more maioru,ingenti pôpa,ludu(^ omniû et dolore maximo, patrio ritu dedudæ funnLaudauit defundu Tyrius Archiepifcopus.Mit/ tit deindeFredericus Legatos adGuidonem,obfeflbsab hofteomnesadi/ tusjomne iter exclufum indicat,fuam omniumqj fuorum fententiä efle,uias, clauftra8uitinera,ferro referandaamp; aperiendatatnetemerc aliquid aggre/ diatutjnec hoc illis occultu effe uelle*rogare quoqp,ut parati ad finiftros ca/ fus,illi adefte uclint. Ad hoc confilium initum,iuuenem,qui tot experimen'/ tiSjUirtutis prudentiæ fuæ periculum feci(fet,fortunæ 06 belli aleæ no ob/ ledand w aiTiplius,f6d ut fieri poflit celerrimc atej tutiftime,in caftra dedu

tatur,curancî5.Magnum 8óopportunûeinsufum forc,cum irreparabikda mnnnijfiquidilliacddt'recfimftn,fc'xiftimarentomnes.Diui'am ccnlukatUi , tandêdecerm'tnr Mohteferratenfemi'üüeniin ocenrfum mittcndiim ♦ quod cum per terra fieri non pofTet,décréta daffis, üt equitem ac peditcm, mam'z bus impofitum, aduehcren CaLigitür Septembns,in portu Simeonis, ox mnibusfan'sinfi:rudisacpra’paraus,cibariamenftrua,aquai^ hominibus iumentis in naues coriuc0:a,frumenti quantüexagro hoftili refiduum,iti ucnirc acquirercpoterant,ex caftris hoftium deuitflorum c5portarunt:id omnein naues impofitum,fcaphisipfitrirerhesordine,8d fine tumultuconz feendunt* Vbi uela data üentis,militibus indixit,utfilentium quicti,fine cer^ tamine,nautis ad miniftefia exequenda bene obedientes pi æftarent. Sic tan dem Fredefieüs ui(ftor,rcgfi's caftris illatus eftgt;ab omnibus magno gaudio fufeeptus. At Monteferra ten fis longe aliû caftrorû afpeôû tune iniienit,^ re liquerit.Turcæ cnim per portam Septentrionalcm eruperant.in milites Ho fpitalarios.quiprimierantjimpetum faciunt,aggercrn iam lecundoconfceii dentes,mLiItisinIocis in caftra ignéconijciebant,Deformatis fie caftris,iam iam uiperrumpere,8ô noftros expellereuidebantur,cnm équités noftri per aliamcaftrorum porta egrefïî,àlat£ribushofl:em aggrediuntur, perruptai^ cius acie,pofî:eriorcs ad urbê ulcp fugant, pugnantes ad uaJlum etia à tergo fagittis gladqs uulnerant redcundo.Qiii uerô in caftris pugnabant,uiden tes parte hoftium in urbem repulfam,eam quæ caftra oppugnaflct,rariorêi amp;nbsp;uiribus deficere,refumptis animis,confertim in hoftêferuntur, ac præci^ pitem adiguntextra uallem,in fonam:quicum ad fuos redirecona/etur,exz ceptus ab equitibus,tclis cÔficiebatunPauci igitur eorû quos ardor pngnan diin caftra euexerat,euaferunt.trucidati fermequingenti,capti triginta» no-* ftris maiore terrore quàm damno res ftetinNec in mari res pacatior* nâ one raria quædam nauis cÔmearu plena,exÂegypto aduentansmoRris nequicx quam oppugnantibus ac cadentibus multis,in portû fereceperat♦ triremes autem tres,telis onuftas,urbcm intrare uolentes, dafte quæ ad manum erat, magno rioftrorum damno fummerfæ interim. Ad turrim Miifcarum præ terea noftri, maehinam ingêtem,tolemonibus,arietibufi^ inftru(ftam,ac na ui impofitâ, mernfjs admouerânPerfringebantur fupern^ omnia,mangoni bus ac petrarrjs côterebantur,tum publica tum priuata çdificia, tantû non ca pta urbsjcum igné Græco iniedo^Turcæamp; nauem ècmachina deftruunc âc in cinerc redigunt.unà cum ariete,quê Vefontinus præful prope meenia 3dduxerat,murorû fundamenta couelleris,HanccIadem cû Fridericus con*-fpexiftetjEcquid Conrade(’infit)inuItahæcreIinquant,Confilio ftarim haz

. bito.corona urbem circundandam decernunhStationes defignatæ,Pifanis Slt;^TempIartjs maritima concefta,rexcum fuis rjs additus.Pons Beli flumiz tiisaclocàomnia,qugeundem acPræfuIisaulSinteriacent,Sucuocommen datur,Veneti,Genuenfes,Hofpitaiari},quæ à Germanorum ftatione ufquc àdRaymundi ædes erât,reliquà occupant.Phrifqs,Flandris,amp; Hollandis^ altera-parte,quæ ad mare ucrgebant,tradita,ad caftrorum euftodiam re.*

•iftis ex Omni nationefeleôtis 86 optimisdam miles fcalas mûris inieceratj la âd fummam per mille uulnera contcndebat,cum Salahadinus caftra irrum^

pit,rcpkntur tumuku fubi'to ornnia^Stauonarij primum hofti's l'nîpctum û tis audaóler excipiuntjfed ubi pluribus amiflis,«Trtparcs fe uiribushoftis um dcntjpedcm referre incipiunt'.pulfi igitur loco,T urcæ tenton'a aliquot diripi iiHtjfïgna auferuntjinfjciuntignem.cæfis ex noftn's centum èC araphus* Frc» dericus anxius animo,cum oppugnationem parum procedcrc,ùi caftrisîx* borarc fuos uideret,aciesreuocat oppugnantes : ad caftra profici£citur.Scdt priufquâ ferme hi mouiflènt,Sarracenus fufpedis tothominum uiribusd«* parem feratusxonuerfîs fignis, fugafibi èc fuis confulinCseterum ardoreÄ lodimicandiSalahadinusfui oblitusjinter confertiiïîmos hofles præterïx* tuSjfermè oppreflus cft,acægrc fe fubduxit,cum ànoftris infequeretur.qui CLim longius procefliiTen^ab hofte in inGdrjs locato.intercepti funt reucrten tes,cum Claromontano Rodulpho,equitestriginta,qui prædam optima iienatijipfipræda falt;5i funt.Pridie Idus Odob. hæc acfla referunt quidam* Excurfiones deinde frequentes factæâ noftris,amp;S prædæ comparandæ graz tiafæpiuspugnatura.Sueuo,BIc(ènfi(^Tbeobaldo cafirorum curacommtf fa» fæpius cum erupentibus T urcis pugnandum fuit.Noui lêmpcr proceres miîitiam facram profeflt,cÔfluebant,ataudi« numero noftris,fàmes augeba tur,æmulatio deinderegisôcMontefefrateflfis accefïit,quæ rem omnent impediebant» fæpius enim parte una fortiter faciente,ociabatur altéra, ne ia -præmium uirtutis alteri cedere cogeretur» Oritur Bulimia, quae inter alios Frcdericum abfi:imit,cuius quidem in£eritus,tanti momenti fuit, ut ad regiu aduentum ufcp pofteanoftricaftrisexirehaud aufi fint, etiamfi pridie Cal» lanuarfj omnium in c-onfpeftu naues,annona ÔC commeatibus onuftæ lêptc portum intrarent,noftrosconuicrjslaceflentes,Si adpugnam inuitantes* Fatenturetiam illius temporis autores,qui rebus geftis ipfi interfuerc,Gerz manorum uirtutem, meeniorû coronâ fæpius confeendiffe, T urcis ad noz menGcrmanorum expauefcentibusjnec non urbem primo ipforumacz ceffu, nifi aliorum negligentia obftitifiet, fermé captam.Nam occùpata turz rcquadam,cum Außrius in repugnantem hoflem fæuiret atrocius,fuOz, rum cæfîs permultis,in mare fè præcipitem dare coadus efl, totus fuffufiis fanguine,cingulo tenus duntaxat,quod album corpus inter{ccabat,à cruore immunis,ad fuos fe recepit. Vnde ex euentu Fredcricus totius exercitusfufz fragio ,noua illi irifignia,rubro albo coloribus interflinda, conceflît»

ANnus præterieratiàm fccundus,cu Philippus amp;nbsp;Henricus facram mili tiâ profefn,ad parailda neceffària diuetterant, cu tiefeio quis malus dgz mon.Chriflianis rebus inuidens,pace inter reges urolauit.Perfidiæeius noz tam feriptores Galli in Anglûicontorquent,econtrà Anglieam ailpâattriz buunt Franco. Ver5 quicuhep id fecdus uiolarit,apertißimum eß per bienz nium integrû,profedionê in Barbaros bellisinteßinis, magno Reip» Chriz Hianæ Só periculo óódedecore dilata.Anno igit falutis 119 o*mortuo Hein rico,inter Richardu Sc Philippu feedus initunbello amißa,pace Anglo refli tuutur.Francucoiunxitilli aßinitascotrada.Audito etiâFredericum Impe ratorem Bofphoru traiecißejac Syriæ ilium imminere,æmulatione incenlî» cômunica to cÔfiliOjclaflè parata,ambo ad iter in Syriâ faciendu accingût.

: nbsp;nbsp;nbsp;’ ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non«

Norn'slanuarrj Imperator expeditionem inierat,circitcr Calendas Iiiîii iPhi ’ lippus iter parattfiiium bimulum Ludouicumjreghi^procurationem fidèi gt;.* matris Adelæ committit,tutore adhibitô,GuiihelmoauuncuIo, Remeriz □ (î antiftite,teftamêcolt;^folennicauet,hèquisprincipûper id temporis quod ' abeiret,totum,exaólionem ullam à fubditis extorqueret. Si ueröliniftriillt ahqüid accideret,aut fi occumbetetjSerario regio in tres partes diuifo, pro rc parahdisphanis unani, altéram inmilitumfacrörum ftipendium, tertiaiil inadiuuandis egentibusprofunderent.Thefauris autem^pro cuftodiendö ÔC nutriendo regio puero,uterentur.Sufceptis deinde in DionyfriPhano,faz crac peregrinationis infignibus,baculo fcilicet amp;nbsp;perà, terreftn innere, Ge^ nua.tn perucnityclafTem eo loci inftruit,oduaginta omnis generis nauium* dum uentum expcdat,uno eodemt^ die quinquies fulmen ccclo decidit.lnz greflusmarejaliquandiuprolperecurfum tenuincum iam autem ipfam Sici liam in confpeAu haberetjtempeftate uehementi exorta,naues difie(ftc funt, aliæfràtîlæjaliæ fludibus fubrnerfæ,aliæ armamentislaceratæ èi. nudatæ* Virorum equorumtpmulti naufragio periercjmachinarum tormentorût^ iaêturajfacfta, quæ omnia,ad reïiquam claffem onere leuahdam apparat taerant. Salo iadatus miferè tandem Meiïanam peruenit, à Tancredo Ro gerij notho bonoriheefuiceptus.Dum igitur Philippus quaiTatam clafTem rehcit,fupplementum ex Francia expeô:at,ccce adeft èc Richardus,qüi cuni ad Dunftablum uicum,iêrcno ccelo, medio dié, in acre crucê,óó in ea homiz hispendentisimaginemuidiiretjoftentum rei bene gerendæ putans,CaIi Augüftûquindecim trircmium,8(S aliarum nauium multarum claffe compà fata,RobertoSabeollo,Ranulpho FuIgeriOjHenrico Badulpho,ftrenuis Ducibus amp;nbsp;ciaffis præfedis,in negoefjs dat cibaria,ad minimum in lexagiti ta dies portandi.Si quid illi humanitus accideret in tarn longo itiriere,ne haé rede carerenArtharumnepotenifuccelTorem defignauit. Clafle déinde ad Sequanæ oftium traduda,ipfecum eletfla parte militum, robore uirtute florentium,terreftri itinereMafTiIiam contendit, ibidem nauem confeenfuz tus.dum aduentum clalTis ibidem opperitur,commeatum amp;nbsp;cætera nauigà tioninccefiaria,magno ftudio comparat,à Sarracenorum piratis,Hifpaniaè orarn infeftantibus.nauigia interim multis afficiuntur incommodis.Tantg iMoræ impatiens rex RicharduSjclaflTem impeditam obrutam arbitrans, coduóbs ubiep nauigijs,in Siciliam ire perrexinMeflanam urbem,quó pau loäntc Francus peruenerat,atcigit magno apparatu.amp; is à Tancredo acce ptus^paulo poftjob fufpicioneaffetflati regnhSlt; militum fuorum licentiami urbe eijcitur.Nihil profuit fimulata deinde reconciliatio,Frâcit^ interceffio« Richardus urbem expugnatattç capit,rapina,cgdibus omnia repIeta.Exor ta deinde Iis inter Francos 8u Anglosjob repudiatam Adclam Philippi foz rorem^quo Francus feignominia alFeélum putabat, Anglus auaritiæSC tiioiati hofpitrjcalumnia à Franco fe infimulatum,a?gre ferebanres ad tumul turn peruenit,cædeflt;^ ingens fuiiretædita,nifi uterep Princeps tumultu opz preiTifïet.Fuithæc altercatioimpedimentS,quo minus rebus communibus in teporefubueniret,quo multo pulcherrima uidorianoftris Ducibus poft feodum ex manibus excuteretundiffimulauit uterej imuriam,fed logo alicz f iij ttö

no tcporciodiû in medium erumpit.quaru côtenuonum conieeftura moms loachim Abbas,paruinbello facro reges profeduros,dixic. quod deinde à uulgo uadcin rj loco excepm eft.Sic toca hyems akercadonibiis inter reges et hofpitem protra(fta,qui multa pecunia ab amicismucuo fumptan'cddica lo-annæ reginæ dote,quæ foror regis Richardi atep Guilhehni defuncli iSicuiï tiiduaeratreliô:a,pacem ærercdemit,ac Arthuro Britanniæ Duci hliam in matrimonium polIicetunDum igiturreges in infula hy bernabât,codum iiv dies ingend tonitru horrendum {onabaGafTiduis fulminibus peribantmilû* £es,amp;S Infulani permuld,magni mali certiflimum nuncium.

De Mru fortuM corum,(iui ad Acconein reßdebant,reges excédantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaCut IX.

F Rederico Sueuo mortuo iufta apud Tyrû foluuntmâ procerû omnium confenfu,paternis illatus eftmonumêtis.Pridie igit Idus lau. anni 1191* mirûdidlujhorrendofragorecœpicccclum frigidiiïîmûintonarc.decidebât grandines dcnfiflimcjmicabatfirmamenmcccli.ignibuscrebrisjndeimbef uento permixtus/ecutus fragor cadendû fulminû,uis magna aquarû ex acre feprofunditjuendbufcpomnia profeindente terraipfa,tremoribus Jiorribili bus concudcur,ac mûri urbis parte magna profternitdœda tempeftas in ma ri orta,mareefteruefeensfubfolani flatibus uehementiflimis,in molê8lt;Sag^» gérésurbisillifit,mutuolt;^cocurfu 60atroci côflidationeattritus,procellis grandifTimis contriuit,Ô6 fummerfir naucs quatuor,triremes duodecim,an/ nona èC cÔmeatu uario plenas.V^irorû quoep nô paruus numerus in fis ab^ fumptus.Qiii in urbe erât,tanta clade perterrid,ignari quid facerent,cum ira diuina,nullius hominis ui, murosdiG'eóï:os,clafrem omnêquæ in anchoris fteterat,difiedâ amp;C pefTundatam uiderent,urbe excedere parad erant, nun^ poflTelerefiftcre ijs putantes,proquibus codi machina depugnarct. At noftri no minus animiscurbatis,in caftris c5ftiterunt,cüoculos imberetmi canda fulgura illis perfnngerent,degrauad gtandine,ncc armis nectdis ud pofle uidebant,cu nullius pnncipis hortatu,ut urbe iam omnino apertä in^ trarentjCÔmonefîcrent.Hoftes cu noftros nihil omnino moltri iendrent, rez fumptis uifibuSjiedata paulilper têpcftate,difie(fla reficerc,trabibus, ftipid-/ bus,farmentis,cogcfl:a terra lapidibufc^,locûrepararenitunt.Tentaruntnô nihil reliquiæ Germanorû territos inuadere,fed uidentes exercitus uiresnô moueri,amp; ipfi à cocpds defiftunt. Accedebat noftrorû ex ignauia,fcrocia èC faflus ingens obfefïîs,nec diudus le condnerc poteranr,quin 13 .Cal. Feb.iti caftra irrumpcrent.Traxcrat fociorum fuorû cafus longa obfidio Aegy/ pdorum ad duo milia,ad fubfidia præflanda oppidanis,qui cum clafle,qua têpeftate obrutâiâdiximus,inurbêpauloantè uenerant.hipericulûde uirt bus noflrorü faccre cupiêtes, laudis auidi,fummo mane per portas erupûr, iâc^ aliquot uallu tranfierant,afcenderatcp aggerê,pulfis primis ftationarfjsgt; prout præde cupidiora funt ingénia mortaliû,ad direptionê tentorioru, tâ^ omnino dcuicflo hofl:e,fecôuertunt:nô tardatus igiteques nofter, priufqui totis coprjs tumulü conicèndercnt,in hoftê medq feruntur partim,plurcs ex trema iâ èCdifpalata Turcaruagmina,à tergo inuadunt. relida igif pugnaj caftriG^.pauorecôfl:ernad,fugâarripiutprimi,intercepti noflrorü acieme/ dia trucidant.Magno igit ea die didicerunt,cû noftris côgredi.uâta utic^ da-* de afledi/e in iirbê receperut,utper câobfidionê, nihil amplius in noflros

lures dcbilitatascerncrct,fcqnentinodejqiiarta fere hora noCfis tn nollros i'.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«gt;•

edueitfigna.iïnde minime timcbat,exea parte in caftra in upit.Incerta igituf in caftrisiâomîïia,àc maxime trcpidatS,alrjs hinc^alfjsindedifciirlantibusj cætcrisfociosexciEantibus,adarcêdoshoftiûaggrefrus,ad arma proclamât tes^Fic ftatim Germanoru côcurfus,qni internen tu iuo hoitem diftinenr, do ncc robur caftrorû côucniret.collato tune pede,gladfj gradijs,fcuta fcutiSjCÔ crcpuere,tandêmilesnofterhoftêpcpulitinfugâ,atcpà munimentis auer.* titdnfeqüi fugientes nox prohibuit,quû infidiarum timor clfet. Barbaris ta-* nien uulnertbusacgemitus plena fuit difcefiio^ncc omnino incruenta. nam foie ortOjSarracenorû triginta in fofTa reperti exanimcs,cû tamêex duobusi quos noftri ceperant,cÔpertum fitjUobiliores cos amp;nbsp;cælos iumentis afpor^ taffe.Hæc tertio iam tencataBarbaris.ubi ucrôfefccdèfemperrepulfosuide runtiinanesconatus agnofeere incipiuntintra muros, in Salahadini caftris ignauiter k côtincntes.Hoc multSanimi noflris addebat.Montcferracenfîs igitur ex caflrisgt;Italo milite in naues conuocatOjparatis machinfs jMufearS turn'm oppugnare aggreflTuSjquæ quidem turris in medio portus fundata, Pharea dici poteft^Bcelzebub olinl phanû ccleberrimû.cum uerô ob macht narum mo!ë,aclittus uadofum propius turn'm accedere nÔ potuif,igit amo tis machinis,ac ad caftra relatis,re infecftajinarc ingreditur iâ clafTe Aegyptiæ ca Iiberû.Sed quia lame adhucexercitus laborabaGmiftifrumentatores,quî in conuchenda ad fuos annona opéra darent:ad id muneris deftinati klt;ftiftigt;, moru hominû mille,additi regionû peritiflîmi. Ac præmonitus de eorum egreflii Salahadinusper Polinum quendam,? .Idus Martipproindeextemt pTo,qui in infidrjs Iocati,rcdeûtes interciperêbmifti ab hofte,obuios noftros habuerût. partim igitcapti,parum cgfi,reliquiinfugâ uerfi,frumentûomne fimul eu iumentis nbsp;nbsp;equis deferut.quç in caftra hoftiu delata,amp; inter milites

diftributa funt Jnereuit in caftris rerum inopia interim, ut ab obfcœniftîmo quoep cibo nihil abftinerêt:multi etiâ inedia deficiebât.fupplicatiôes crgo’de cretæ,amp;^ eleemofynæcrogationefepin pauperes côftitutæ, nihiîcp omilTum âd placaiidâ Dei irâ,cû ftatim rerû omniû abundâcia afflüxerit. iam em ubt modius farinæ inueniebat,preciaeiab aureis nonaginta ad nonagintafex^ ffumenti fexderiftc^fdeiquadrageni.Furfurismodiûdabatur pro aureis fez ptcm,cum fubitôapparêteMarchione,quiinfulasfinitimas adierat, oneraz rattriremcSjôC nauigiafrumêto amp;nbsp;alio cômeatu explcuerat,tantâ caftrisinz tiiîi t copiâ,ut tribus aureis modius farinæ emptus,mercatorem non inueniz reuQuautiare,Conradusomnium fibi beneuolentiam deuicit Ä^conciliäz iiit,utfpreto Guidone,hunc unû Reip.præficiêdum,palàm omîtes diceret»

DVm hæc ad Ptolemaidem uaria fortunajSC noftrorum pcrtinacia adz miranda aguntur,fpes una in regibus. Franco fcilicet amp;nbsp;Angloæos oz mnium uota expecftabatdgitur uere appetente,rex Francus ex Sicilia in Syz ri â fecunda nauigatione delatus,ueluti ccdo demiftTus, exceptus eft 5 ,Eidiis Aprihab cxercitu,qui iâ Ptolemaidi affidebatjtricefimumtertiû menfem.Re feâus uctus miles auxil^'s,ImperatonbuS au(ftusgt;caftra munimêto firmiore circuinuaUata^ardlius obfeftî preaii ççepdj machinse tormenta^ delata naz f iii) uibiia

' ’ tnbuSinoua quæçpinftitutajomm'aadoppugnationeinparata^milcscxcm? , pio,uerbo,polhansacuebat.Pr2Étoriürcgium medijs in caftris, cx tabulis eredû arcis inftar.CÔüencrat inter reges,ne abfente alio, alter oppugnatioz neni adoriretur,fic,utcollaasuiribus, Barbaro uires noftroru auguftiores oftenderentur fic,ut in comuni caufa,cômunis uitfloric fruólus foret .Placuz It igit aduentuRichardi expedare* Serinsigitur,tarnen Mefîana foluit Anz gluSjcSpofitis cum Tancrcdo rebus,ac una cum Ioanna forore, quæ Beren gariâpuellamjfiliain regis Nauarræ fponfam ducebat,nauem ingrefius,in altum uix delatus,grauê incidit tempeftatem,quâ non nebulæ,hon æqüoris fremitus,non minæ aliquot cœleftes præceflTere, fed fybitô nihil tale timcnz tes,pene obruit.Difcerpuntur uela, rudentes é manibus renf igû excutiutur. naufragiûtriremes duæ,nauis una fecerunt,dificlt;fîælaboriofiflima curarcz ceptæ, concufiTæ tarnen amp;nbsp;quafïatæ. Vi maris fupcratâ,in infulam Cyprum tandem perferuntur.CoIlurtatus diu marij ab Infulanis portu probibctur» Indignitate tantærei motus Rex,ui fa(fta,uirtLite tèrrâ obtinet,cam(^latepo pulatus,urbes 80 oppida,incredibili quodâ fuccefiiijcclcri üidoria,cû infula tota in poteftatê redegit,infulycp tyrannu,qui ne Gryco fuo Âuguflo,nifi ma lo coadus paruerat,beno cepiùCaptam magno fuorû præfidio firmauit,ca ptiuis multis apud fe retentis,pecunia ingenti acquifita * Sponfam deinde falt;5fis nuptijSjfibimatrimonio iunxit.Hinc poftea profe^us, in Syriam iter tendit*Cum igitur Franci regis accefTumjUalidiores cerneret res Chriftiaz nas S alahadinuSjobfidionê quocp haud facile folui poffciftatuit fuis ornnigt; no mare aperire, addiditt^ uiribus doIû*Onerariam ex Aegypto addüci iu bet,quæ c5meatus,tela,atcß omnis generis arma côportabat : erant in ea ,ut poftea innotuit,præter frumenti uim magna,ducenti quinquaginta fcorpio nes:uafculaplurima,igne Gr^co plena,eti3caueolælcrpentibus uenenaœs* refertæ^Drdmonem uocabant Barbari banc mo!em,quæ forte fortuna An gloaduenientioccurriceaubiprimûm in confpediifuit, aciam uenena,u£ in noftros confjcerct,expcdiret,priuf^ Barbari,qui in ea erant, arte ulla uti pofrcnt,ante portum,cgtera clafte fufa amp;nbsp;fugata,à nofths ftudio demcrfa fit it4.Defcenfione poftea faéfa,caftris fe coniunxit Richardus. Ampliftimeà Franco ,et benigni ftime fufceptus,cum multa Anglo offèrret,Philippi Flan drenfis machinaspofcitfisenim per hos dieshumanis exemptuseratjjconz cefta omnia,tune uniuerfîs uiribus Latini urbem oppugnare cœperunt*

SAIahadinus cum iam fuos conatus irritos omnes uiderct,opem amplius ferre fuis haud eft aufus. Apparatis igit tormentis,Sô fuper rotarû üehicu ïa impofitis,turres promouebâtur,cÔcutiebanturiâarietibus latera meeniz um,côuellebant ima fumma(^,no in priuato,non in publico cui^ côfiftere tutelicebat.Singula enim ferme tentoria,fingulos apparatus æmulatione quadam depromcbant,dum quifque tacita contentione muralem coronam àmbit.Expofitis deinde ordinibus, ac in coronæ modum urbe circundata, ad oppugnationem murorum tam publico tam priuato ftudio accurritur« Oppidanus,fideiamp; honefti memor, defperatis externis auxilijs, pertinaz ciam maiorem oftentat* ÔC licet deformatagt; ô^in partibus diruta moenia alpeâiï

afpétflu ipfodoîorem amp;nbsp;pauorem incutercnt,folabantur tarnen feinuiceni n €n Characuxquidam,amp;sSunathofiusfatrapæ,quiintereoserant urbis Præfc ' lt;îîi,dexteras fuorum peélora demuIeentes.Hæc funt,dicebâGinfrada pro £ •♦ƒgt;*. yi-u pugnacula utbisgt;hicmurusaheneusjkiimmoti Iapides,hocfirmiflimum ce mendgenusjfortiumfciheetuirorümam'miinuidiu'n min fteria fua quifc^ delapfusjcertius teli genus,in fuccedentesprofjcere occipiïint*Recennbus rc centes fubmi'ïtuntur à noftris,8d: in urbeper uices mucatus miles,integcr de fatigato fuccedi^Euafcratin muros Florentinus quidam, cui Barbarus ocz curht/ignum altera manu deferens coloris fanguinei,altera acinace correz pto, itfliim accurrentimtentabah QuoFlorentinusparmuiaexcepto,purt dim Barbarum transfigit atcp profternitj arrepto^ figno, in ipfam urbem peruaditjobuiosomnes profternens*Oppidani quiatrocitatem reiconx îpexerant,quamdiu'cuneo fuorum comitum procedit,aufugiûtomnes.quîï üerôltalifentirentjob Anglorum pcruicaeiam,â Gallis oppugnationem rà relcere,infefuofq^hoftium uim omnium conucrti,pedem referre paulatim incipiunt.Pugnando demum cum focios decem amifiOet, intus turrim occii pat,quam fortiter ad nodem ufcß defendiuBarbari feflî i cuftodibus circuit datam obfident,ille nodu per fîmes delapfus,cum ingenti omnium gaudio, ad caftraredrjtincolumis*lnfignis quocp huius facinoris rncmoriam pofte/-ris relinquens,inpatriam reuerfus,fignum Barbari in Phano D*Ioannis Ba ptiftæ facrum fecit.Eluxit etiam ea die Gcnuenfium uirtus, quod tot in ur/ beTyripriuilegiajipfisconceftaab Henrico Câpano,teftantur*Cecidere Cà dieuiripermulti,acintereosrégi Philippocharifïîmus, Theobaldusequiz turn magiftcr,Blefenfium Cornes»Vulneratiplures »igné Græco, oleo fer^' Henri J piceincenfa »arena ignita uftulatipIurimi*Redudo igituir in caftra milite,corporibus refedis, faucfjfc^curatis,Philippus accitis peritiorib»qui bufdam,maximo habitoconfilio,Iaboriofiflimumopus,cuniculus inchoa tunPartito numéro artificum iil horas èc mariipulos,fubterraneo itinere adl turrim urbis,quam Maledidam uocant, ucntum eft,qua fuffoffa,amp;C iuftenz taculis ligneis, ac pro proportione molis, maximis fuffulta, adieda inz fuper materia,quæ ignem fubito concipiat,ad regem redierunt» Giues quox que,quibushoftemnonociariperfuafiftïmum erat,ea node,intus cundà exadiftîma ratione procurant. Aurora apparente,miles corpus ciirarc iufz fus,ac fignum expedare.Stationes Ducibus aflîgnatæ expeditifîîmi conuô lantomnes,copia pugnandi petita.Dato itaque figno, uno omnes impetus moenibus fuccedebant. Obuenerat forte Auftrio Lupoldo turn's qusfez dam,quam ad oppugnandam cum interftitio fuo fufceperat,Phario fandi Dimini contigua,ultimaomnium,8ô ea parte qua ad mare uergebat,regr}s copijs, Anglis fcilicet Francis obieda,adeo,ut diftiia tantû ab alijsiquæ in alio latere urbis agercnt,nec uidere nec àudire potucrit ♦ Du igitur omnibus in locis intra ô6 extra muros pugnatur ftrenue,ignis iniedus,fuftêtacula tur ris fubfoflæ iam côcremarat,cum eccc fubito ingenti ruina,fragore horreiiz do,moles in terram cadit. Oppidani cafu territi amp;nbsp;obftupefadi,iam de dez ditionementionemadmittunt.Offeruntur ftatim,utin tumultu fieri folet* conditiones* V rbe dedittiireddcrêt fjieroUnda crucê»D ucenta millia By zati

70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONTIN VA TI O N I S BELLI SACRI

* noriim aurcorum foluercnt.Captiuiomnes,quietiam apud Salahadinum Chriftiani tcnerentur in uinculis, liberan, ad fuos rediret.Baibaris aliud nb bilprotniirumjquam utfalui amp;Soppidani 8c'præGdium,cum ueftimentisin tuta perduccrcntunNec fuit conditio quæ uel populantcs Chriftianos, ud fpondcntes Barbarosjuagis fatigauerit,^ de reftituenda cruce dominica re cipiendat^.Attamenhis legibus hoc ex latere,portæ urbis aperiuntur*In alio laterenulla huius feinotitia,cund:antibuscæteris,omnïum primus,Lu poldus Auftrius in muros euadit,telisexpofitus undicp ftabat.Scutu uiri ita pcrfralt;flunbferro ita attritum crat,ut uix forma maneret* omnium tela folus cxcipiebat.Feftinabant Gcrmani Ducem fequhquu pondéré accelerantium fcalædifFringütur,ip{eueroomnium horum infcius,in urbem hoftium plez nam præcipiti faltudefiluit,acfortuna comité, uim omnem aduerfariorum qui pro aris,pro focis decertabanc,folus fuftinuit, donee nouis allatis t èC in muros conicÆs fcalis,ncccflarrj fui,confccnfis moenfjs,hofte deturbato,per media tela ad Ducêferûnturdnterim de deditione rumor exoritur * Barbari depofitisarmisGdem implorare,manusporrigercincipiunt.CognitareLu poldus,turrim qua ceperat, intrat,ac Auftriacç domus fignis ereÆ's, quid/ nam agat,intcntus expedatlcum ftatim Anglus Richardus adeft, ac ilico in terram excuflls Lupoldi (ignis,fua fubiecit.Tantam ignominiâmiles Gerz manus cederc nefcius,ægrè fcrre,uim fieri Imperatori (uo exclamanta'racun dia amp;nbsp;audacia impulfi,arma corripiunr,iamiam Anglos inuafuri, cum Luz poldus,iniuriâpro tempore didimulandam ratus,ferociétem militem,blanz ditrjs minifcpcompefcit.Magno hocfacinus Richardo ftetit: fed ad rem rcz deOtReceptaperhunemodum Ptolemaide,annonauiritim Sc æquà lance diffributa,regisGuidonisinfi'gniaerelt;5fa,captiuorum cura Franco ScAnz glo omnis cÓmi(ra,utriq; dimidia pars dcducendorum Barbarorum attriz biita.Cum autem promifTarcpetercntuncruxnoftrosmaximefollicitos ha buit,fed ea cum à Barbans qu^rcretur,nuf^comparuit,nufquâ inuenta.Ri chardus hoc fraude faiffum interpretatus,qui Barbarorum, ut ad Soldanu fuum reducerentur ei obuenerant,prodult;ffos in medium, præter nobiliffiz mum Sc dinfïimum quenquam,omnesinteremit» Ad ièptem miliafuiflTefc runtur,quod illi quiderri uitio datum,quod cos non fcruaffet ad Chriftiano ru captiiiorü cSmutationem.Deglutierant Barbari nonulli aurü,nè fcrutati per milites, uiaticü amitterênqua arte detedfa,interemptorü uifcerâ aperta ri manturjrecrementa perquiruntur.quibtis autem obfccena difplicebant,aua ritia ingenihm cxcitauit,uC exuftis corporibus,cincres euoluerent, aurum fe queftrantes* Alq obftinato odio impiorum ,cruorem auidehauriebant, ac excoriatis Barbaris,peliibus utebantur ♦ Hi in ufum folearum, alrjcorz das arcubus ex fjsinflelt;ffebant»Frartcusprudentiori ufus confilio ,quos inpoteftate habebat, afTeruari iuffit, ut Chriftianos permutatione eorum liberaret. Characux illi quoque forte obuenerat captiuus,uirformædez Ipicatiflimæ, confilf) fandifTimûQtfo confulto rex didicit,nifi Aegypti lm pcrio euerfo, urbem SC Prouinciam Hierofolymitanam , fub Imperio Chriflianorumnunquam permanfüram,adeuertendam Aegyptum,Da miatæ pofle^ionem neceffariani eflTe» Pi'etate Conradi Marchionis hoc temporc

tempore etiam pater ßonifadus Mondsferrateßs liberatiis Capitnr urbs * tertioobßdionisanno,quarto Iduslulrj,anno npi^cuin peftetantü apud noftros intra paucosdiesjplus quam quinquaginta Pontihces', Comircfq? periere.incer quos præeipui nominis Rauennas, Faueminus, Vefondnus, ÔC Balduinus Cantuarienfis,ac præter dicT:os,Turingiæ Lantgrauius m re ditibtempeftate maris fubmerfus eft.

Difcordiaatqus^emulatiointer re^etorilur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capul XII.

GEminum illud odium Francorum SC Anglorum, innata^inimicitia, Conradi Sd Guidonis æmulatiogt;omnem diiïimulationcm auierrcJiM catûqjfœdusioluere fecit ,ftatim àcaptaurbe.tum enim de regio nomine res agi cccpta,cum(^ uterep fuas partes habct,ius fuü défendit ftrenuc Franz cusfimplicioris ingenij uir,atcpin Remp.propenfioriSjUîribuSjOpibuSjdez xteritate exceUentiorem præfert Conradum,ac ne cum Anglo fendre uidcaz tur,precariam inaugurationem,impiam coronationem annullandcä cenlet. Sacrofanclç regum Hierofolymitanorum memoriae hoc cquidem dandum, ne proles parentum fanguinecoparatoin regno,licitatori poftponatur. Rct publicædandum,utàfortifllmoadminiftraretur,abhoftibusundiquc cinz da.Verahæc èC pia quibufdam uidebantur,alris odio profeda. Anglus quem ingenfjeailiditas maximopere commendabat,fi duarum infularura irnperio,mediferraneumregnum adrjceret,maiorum fuorum nomen uinz cere, arque poftcris fe admirandum præbere pofle uidebat rprofpeda quoz que in Guidone ingenrj obtufi indole,uires flaccefeentes, opum Sgt;C auiditaz tem SCindigentiam,fautorum uelpaucitatem uel tepiditatem,debiliorispar tes amplexus eft, ut facilius in fuam fentendam deinde uel renitentem perz trahere poftet.Tyrus igitur Conrado cum regni titulo conccfla,quam quiz dem ipfcMarchio nulli reliquiftetjfed Philippi lententialiberius omnia ufur pauinGuidocum Anglisincaftriscommorans,fpe recuperatarum rcrum gaudebat. Debilitari uircus Salahadini cccperaGamifta Ptolemaide,maz ius illi damnum à Richardo additum, infliifta clades maior,cum ille Accoz nenfepræfidium,quodexipfius Salahadini tonus Aegypn' roborefelez lt;num fuerattrucidafteuChriftianis igitur diutius pofte refiftcre, iam defpcz tanigitur urbes quæcunq^ fitu nbsp;opere ad refiftendum minus idoneæ uidc

hantur,mccnibus nudatjde reddêda Hierofolyma cogitans,Diripiuntur igi tur Porphyria,Cæfarea,Afcalon,Gaza,amp;C Elan,De bello igitur continuanz do confultatum inter reges 8lt; duces diu.fententiæbifariam diuifæ, cum alio qui terra mariep Aegyptum petendum,8d euertedum,deinde in reditu Daz tuafeenorum urbem ÔC prouinciam occupandam efte dicerent,ac fadlu facil ^inium.Cæteri ueró,regni caput Hierofolymâ rccuperandum pnmó,Dama feum deinde,poftremó AegyptS armis infeftis cxercendâ»Pedibus in pofte dorêitumeft,ôôacclamatû,quod^primufieret,acutà tergo qui hoftium ’nfidias propellerêt,noftri haberent cuftodes,ac tergidudores a d h i bi ti •dein deomniu decreto, loppen inftaurandâ æ muniendâ efte, co ft tri t* id oneris forte Richardo obuenit»Occupatueare,Salahadinusimpedire nitebat, im pctu in noftros irruês terribili, à Richardo pedê referre coadusn's cm accita Piagna daflcjurbê occupare iubçbdein immifTa niaior€,coUatis exercitib.in hoftem

7X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO N T 1 N V ATïO N I S BELLI S ACR I

Iioftem fertur,qncm primo congrefKi fugat atqj diflîpat» Infcquentcm Sala Iiadinus,magnis miHis muneribus gradum Gftcrerogat,aclegatorum coL ïoquiapctit.Rci nouitatc pcrmotusRichardus,fuosinhibet ac reccptui caz nitjCum adCunt à Salahadino minigt;qui pacem petunt,poteftatem muniendt ïoppen olîernnt.Dc pace nihil refponfum,dc urbis inftaurationc id adieélû, hoc abfq? confènfu Salahadinifuturum,fcirefe Salahadini aftmPro maz gno igitur æftimct,quod abfo^ infigni aliqua clade ita abierit, fraudi hoc iUi aliciuandofore^l^egaddiCcedereiufThacneunquam redeanGniü quæadhuc in potcftatefuahabeatSalahadinuSioffcrantdoppen igitur Richardusiiv ftaurat,eocp Chriftianorum coloniam deducit.Redcuntem omnes mira ex cipiunt lætitia, hune unum in ore habenres regem,qui Rempub»Chriftianâ pofïit 86 uelitiuuare»Tantaigitur Richard! gloria refricat purulenta odia* ægrè ferre in primis hominum uoces,atcp Richard! laudes,paulatim carperc dida,calumn!ari fa(fta,hu!usocium,fomnolent!am ,tarditatem uicilhmex probrare Anglus.MiIes cauillis/commatefe lacefTere alternatim.ducesfen tentijs diuidi !nc!p!unt,tandem ipfîreges iurgia mifeere, inuicem ambitioné principatus exprobrarc,de!nde proditionis infimulare*Francus acceptamà Salahadinopccuniamcondemnabat, Anglus ingerendo bcllo Francifoz cordiamcQtiocirca Philippusuir 86 !pfemagnanimus,rerum magnarum cupiduSjCum Richard! res increfeere cernerer,feroc!a animit^ magnitudine* cæteris ducibus præftantiorem quoq^, principatus æmulum Gmilcm haud ferre,maiorem haud pat! pofTe. Vno rcge,!n beilo omnia côfultiusgeri,cccz Il grauitatem obtendcnsjmorbum,ut quidam uolunt,nô omnino uane.afz fligebaturenim cupîditate CômitatusFiandriæmirum immodum .Faucz bantFrancOjOddo Burgund!æDux,Rodulphus Claromontcnfis,Tyren fis ConraduSjTemplarihGenuenfesjThuringiæ Langrau!us,Robertus NafTouius,Philippus Bellouacorum Epifcopus^Richardipartes tuebaii tur,Flandrenfis Nepos Balduinus,Henricus Câpaniæ regulus,Guido rex, Hofpitalarfj, V enethPifan! 86 alrj plures.Cgterum fîmulato morbo, Philipz pus in corona proccrum fe abiturum refert,quingentos équités, peditûdez ccm m!ll!a,fub OddoneBurgundo,!n Syria ad bellum fîniendum ferelidu rum,lhpêd!um,arma,machinas,commeatus,ettelapræft!turumfeaffatini« Excepta eft hæc uox ab omnibus animo infenfifTimOaille contra i inclemenz tiamcccii ulteriusfe ferre non pofleteftatur.Excufationem Richardus non acc!p!ebat,dccedere ilium dicit.utNormanniâ Aquitaniamqj milite uacuâ occuparct.Fidem Francus iureiurando interponit, fenulli reiquæfub Anz gli ditione foret,u! uel fraude obfuturum,citra quinquagelimum quàm doz muni redrjTetjdiem.Itarelitfhsad facrum bellum quotquotfuorum profeF fus fueratjCæteros in naues Gallicas !mpofuit,86 è Genuenfium claffe focia tresnauesfibiacnauarchum coniunxit.Ruphinum Voltam,AGammanifc fto errorcjinfamia maiore,omn!û(^ imprecatiôc mala,reliqu!t: Aegeo mari illatusjloniû legit ad inferiore orâ Italiæ circûuedus apud HoftiâjTyberim ï'ntraLad Celeftinû ni qui Clemêtiin Papatûfuccelferatjuenics,magnadaz ta pecun!a,quâ in AGâ pro ftipêdio miI!tû,Pôtifex miffurû fe pollicitus eft,rc ligione foluiuinuifis deinde facris ædib«atqp marirepet!to,domum diuertit.

LIBER S E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75

A BeiinteregeFranco,diiabentibuspafîîm noftn's,Auftnusdux,8ó?pie acceptæiniuriæ memor, cum Imperium omne ad æmulum dclaturà cerneretjcianculum profelt;fïus,domum rediju ClalTem Veneti ex Syria rcz UocantjOpuseflefupplemento èC reparatione ditflitantes♦ Pifani óóipfiex prouincia profeó:i,in qua cum Venetis tanta æmulatione per triennium cer taueratjUtres etiam in mutuum odium,apertaf(^ inimicidas excreuerit. Op preHereenim Pifani in reditu Polam tributariam Venetorumurbem.Gez nuenfes amp;ipfireuocataclane,Tancredum,ab Henrico Imperatore cohduz rtijSiciliaeijcereconantur.Florentini redierantquocp.ConradusTyrenfisi infidias æmuli ücritusjin urbem fe contulerat,qua optime munita, relitflo in caftrismilitcjin ciuitate fecontinuitipfe.Acciditautem,utquadam die Co^ radus in forum defcenderet,Reip*negotia curaturus,cum fubordinati duo ficarfjjiam domum redeuntem,gladfjs confodcrent.retraÆliomicidæcxRi ga exquifitiflîmis cruciatibus enecatRuelut egregio ædito facinorcjalacres ec læti mortem obierunuTantæ cædis caufa in uarios relatajfufpicione quoep Richardum deformauiGquafi is autor cædis extitifTetjCum did Conradi a Hi nitatem nequic^ ambfjiTetJoannam fororem in matrimonium illi ofFeres, fi repudiata ea quam rapuerat,regis fententiam amplederctur. Herfrandus Toronius,quem. alfj Henfredum appenant,dolore,atcp odio iufto,fuipicioz tiehuius rei petitus quocp,exiftimantibus nonullisjimpatientiaadulterijcoz niotu,qui aduIterSocciderentfubornaiTe.Mortis fuæ ipfummet Conradu fibi caufam præbuifTe quidam contendunt,dum habendi cupiditate, mcrcà tores duos Arfacidas, clanculartjs infidrjs in urbe opprelTerit. Sunt qui diz cunt confcITos elTc latrones,feniorem Aflfiffimorum apud ie fatu habercjfiz mili machinatione,omnes Latinorum Duces in SyriaextirpareiQiia ex re €tia fama increbruerat,in Gallia huius iuflu tranfifie ficarios,quiregê Fran cuminterimcrêt.Sédhocconfit^umelTeab fjs,quidifeordiam feminareinz ter Anglum Francum cupiebanupoftea copertum eft* Anglus occafioz nem adefle ratus regni acquirendi, liabellam blanditrjs euocatam, Henrico Campaniæ Comiti nuptui collocat,in uerba fua iurantem,Tyro urbi præfi citjGuidone plurimum recIamante«Richardus rogare primdm,deinde coz pellere hominem jpollicêdo pellicere,ut regnum Cypri à fe capcfleret,T emz plarijfc^ quibus ipfe ilium oppugnauerat,pecuniam creditam folueret, cede retlt;^ iure,quod fibi efte in regnum Hierofolymitanum, cætcramt^ Syriam contenderet*Guido rogatu potentioris coadus,rei plufqua incertæ ipei inz hiansjfublatis fecum fuis rebus,in Cyprum tranfmifit ; Anglicis regibus ex hoc titulus Hierofolymitani regni ceflit,quem in hunc diem ufurpant.Quo tegno Lufignianorum familia, perannos ducentos oduaginta tres potita eftjdonec V eneti,Pofthumo lacobi Nicofienfis percunte,regnum iure hæz reditarioinuaferunt.SalahàdinuSjCiii iamextorfä effet confeffio ,Chriftiàz nis fehand parem eflcjdetreiftando certamine, qui fuis rebus diffidere cccz perat,quipotius fuismanibus euerti,qu^ retinere defperauerat, autintegra capûferuaric^à noftris malebat,difccffu noftrorumanimisreceptis,acdifz cordia noftrorum audita,omnino audacior fadusificut prius Ghriftiaz

nos fpernere coepiGcrebris ex Hierofoîymis excurfîonibus » prælrjfc^ ac u€/ fitationibus Latinos laceHere ac exagttare.

SVmma rerum ita ad R-ichardum delata, maiore quam antea animo ad rembcllicam procedit.Ptolemaidis murosanoftrisquafTatosjSc Afcaz lonis cæterarumt^ urbium à Salahadino dirutos,reficit,etinftaurat.Exin co filium cepittentandae Hierofolymæ, quod unum huius belli operæprecium reftabat.Coniunxitfeilli Oddo Burgundiædux,exercitus Francorum Prg tor,utjcommuniter res gererent. Antipatrida perucnerat oppidum inter Cae (aream loppent^ fi'tum^Præcedebat Richardus,impedimetra trâhens, Fran cilcquebantur,ultimum agmen Auenienfis lacobus Comes claudebat,alte rum iam diem profedi,cum tertia Salahadinus apparet,de repente iam late/ ra,iam terga adoritur* Conuerfis igitur fignis, Auenienfis impetum excipit præftantinîmé, fuftinuitep quoad Franci qui proximi fteterant, fubfidio acz currerenu Anglus ad primum clamorem, circumatfto equo, fuos in prælia rapit.Salahadinus non ignarus noftros Hierofolymam petere,eamqp amp;nbsp;bel (i fummam,8C uiÄoris precium eflè commodiflimu,n5 minori certabat ani mo. Meridiano tepore,pugna inita plcna,ad fblis occafum ufcp protrada, recruduiteo quod fagicta faucius Richardus,cum regem fe efie oblitus, ue/ (ani militis partibus fuagcbatur.Nec Oddo ociofe fpcdabat,fed coglobatis uiribus Barbaro inftabat,circunduda(^ala,premebat hoftemab aperto latere-. Auenienfis quafi cygneum melos/ortitudinis teftimonium fupremu lt;adiereliquit,quampalmam omnium confenâi morte ipfa emit, quæ quiz dem fugaro bofte fob do Iori fuit,in cacteris a-pud noftros,nelt;^ numerus, ne que claritas cladcm infigniuit. loterempta tarnen ferunt tot hoftium milia, quot patrum memoria cæfa,una die,uno prælio,nemo tradit. Nodem noz ftri illo in loco pcrcgerunt,uenerunt deinde tertfjs caftris ad Bethlceraitidcm uicum,ab Hierofoîymis 6^ loppe æquo fpacio diftantem « Communitis caz ftcis cognouit Richardus ingentem camdorum multitudinem ex Aegypto, cum comeatibiis Hierofolymam properare.eamc^ diuerfam â caftris uiam tencrc,fed locum in quern uentura effet,tantum fex millium paffuum longe diftaredtacp deleda non mediocri militum manu, iuuentutifq^ robore coaz éto,node concubia proficifeitur per afperrima locoru fuos,amp; deuia circum duces,prædam omnem interceptam cum agafonibus Aegyptrjs, in caftra perduxit.Tantæ uidoriæ frudum ut noftri perciperêt,numini baud uifum fuit.Prope in oculis urbs erat fanda,magna diuerfarum nationum expeda tio,omnium Chriftianorum deuotioid unum expedabat,utobfideretur* Proinde conftans fama etiam apud Barbaros,Salahadinum expertum tan ti exercitus uires,nun^ in urbe expedaLurû,in quam etia perpauetex fuis fe includi paterentur,deterriti Ptolemaidis exemplo,quac in eius oculis capta» præfidium traditum,ÔC cgfum.Nec minor apud hoftes eraturbis defendenz dsedefperatio,quamapudnoftroseius potiundæ confidentia. Celeftinus Pontifex,miffis in ftipendium militum pecunrjs,adidmaximoperchortaba tur Richardum, qui cum omnium ora in ipfum conuerfa effent, caufatus hycraem inftare.Ioppen quoc^ portum,mari fæuiente hybernis tempeftatiz bus.

tibusj,c5nleatuicxcipfcndo,alcndcc|;cxcrcituî inutikm forej'n hybcrna ad AfcalonamcôncelT(t.GallosdiftuafldTeobiidioneiTi,cîuidainfcrîbunt,progt; pterea quod uni Richardo,attributain iri inVloria? gloriam uiderent^Frand Tyrum petierunt ,ad Henricum fuæ gentis homincm^Hæc equidem tatum Reip*Chriftiânæ nocuerünt,ut mox terè omnia peflum ircnt. Ne uero ocia retur Richardus,aut militum animosluxu immergifineret, ftatuit omnino in eaquieteetbibcrnationejaliquo irigeniohoftibus negociumfacefJercjalle élus locbid eftjUrbis Afcalonæopportunitate,eam inftaurare cogitauitdgix tur liihil moratus,munimenta uetcra, quaê partim diruta, partim quafiatas nonnuila etiam demoKta erant,omnia renouauJtcinxit^jfirmioreciegantio req? addita fpecie, quâm ab antiqua fimplicitate fuerat côftruda.ld ÔC Teiri plarij in Gaza inftauranda fecerunt.Parata cnim calcedapidibus amp;C ceteris ad ftruduràm neccfïarfjsjbrcuinïmo tempore per fummam quietem cafteb lum refeceruntjpriuata quædam ædificia ac militares ftationes conftruxcz runblnter hæc uer appetebat, cum Oddo ex Tyro,Richardus ex Afcalone mouent.eonfluunt Chriftiani exefcitus,qui in Syria remanferant,undiep ad Bcthleemitidern, ubi præteritaæftate caftra habucrant» Annona ad obfidio ne necefTaria iam deftinata,in caftra ipla illata fuerat, atcp undiqj contrada* cum urgente quodam dæmoneFrancusresNormannicas itlfeftare cœpit: adefttantifcelerisnunciusjqui omnium noftrorum animos confterriauiti Richardum dolorefummoibonos omnes mœrore afficiuConcione igitur habita, domû fibi redeundû efte ait, ne dum procul pro Rep»Chriftiana bet la gerit,proprrj regni iadurâ patiatur.Hic fermo ftatim in Barbaros diuulgà tus,quiinccrtiflîmamui(ftoriæfpêipfoseuexit»Damnata cft hgc Ricbardi eoncio,nulia aliaratione magis,quâm quod imprudeter tam cito fuerit difz feminata^Oportueratnançp priusinduciarû autpacis fœdera cum Soldai no intentari,quæ ille ad præfcriptum fuerat accepturus^quod cm de Salahà dini uoluntate prius dieftû eft,multo magis hoc têpore futurum erat* Vt Saz iahadinus Hierofolymâ cum omni prouincia æquis conditionibus reftitucz ret,cum refelt;ftumatcpquafiinnouatum,animii(^ renatum noftrum cernez retexercitum,eundem etiam indies, æftatis comniodo,nouisfupplemcnti« àudû iri baud diffîculter credebat» At hæcinterturbauitdifleminatus,ut dixi,rcrum OccidentaliùrumonCoadus igitur Salahadino pacem offerz re,etiam has conditiones accipere coadus cft.Dirueret omnino ôô imminuz tas relinqueret urbes omnes,quas Latirii poft receptâ Ptolemaidem inftauz ralTent.B arbarus præm q Ioco,per quinquehniû Chriftianorum res,ad T y turn Ptolemaidem«^ cum omni agro qui ad loppen inde protenditur, perrf Rentes, omnino nô molcftaret.ne tarnen durior,aut inhonefta omnino cori ditio uideretur,pro euerfa Afcalona,paruulà quædâ ignobilia Oppida uuiz )’ go conce(ra,rcgi ingens pecunia numerata»Id hoc unum erat,ut tanto duoz^^ rum regum conatu,nihil adum uideretur, utlt;^ in Syria integri nihilnoz y*«* ftfisjpræter Tyrum Ptolemaidematçp Antiochiam relinquerctur* Cæterà triennio captà,ingenti labore obtenta,reddercntur hofti^CalIide equidem à Barbaro fa(ftum,ut alios inde à bello fibi iriferendo abfterreret,quando tangt; torum regum operam inanem,Ô^ fruftrà enauatam fuifle cernerent*

yit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N T I N V AT t o N I 8 BELLI SACRl

Anglum Syria exccdeotcm ([u^ fo) tiina cxcfpcht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cabut XV.

PAcc ncccGaha magis honeftacû Salahadino cÔfcôa,Richardus paca taclafle, Bercnsariâuxorêcum Ioanna forore,amp; inaptifa fuorû parte in . Siciham,8^indein Anglia præmitot,iplc nero cum paucis Thracia curlu pc tensjingraueincidittempeftatê.qualartatus diuj'n Dalmatia dcfcrtur, hic mutato ueftitu,per Germaniâ iter facit,T emplarp habitu .lento mccdês graz du.candem fupcriorê Pannoniâ.quæ Äuftria dicitur.attingit.ac fimul ccrth orfadus ab exploratoribusfamâlui aduentus per earn regionê pafllm uub garijcccpittimerefibi.amp;obidnon nifi cxploratc ac prattentatis itineribu» incedere.uerum periculum euitarcno poiuit.Cûenim in uillulam non proz cul à Vienna,quæ caput Auftriæhabetur,in quoddâdiuerforium pcruenif fet,ac pràndere ueilet,ne agnofccrctur,coquo cuidâfuligine ubicp déforma/ tus,amp;^ laccris ueftimentis undifq? opera dcdifledicit,ut uel bac fraude ma/ nus hoftis cfFugeret.Cum^ carnes ueru ad foeû aflarct.hofpes annula regis in digito côtemplatusfquê obliuioni datû no detraxerat)ftatim rem ad Du cem defert.nâ fibi perfuadere nÔ poterat,perfona;;iquam habitu bumilirex gcrebat,tanto thefauro digitos amicire.Dicüt aîiqui.facie à quodâ milite,qui apud Acconêcû Lupoido militauerat,agnitû,alfj linguâ Anglicâ,8ôquod ca, nus obfonaret,indicio fuilTeaitcuncp proditus Gt.Lupoldus hoftêjdiuinitus fibi obIatûratus,Hadamarû de Chunring,equitu Ducis præfedû præpro/ perèmittit,utcaptum adducatregê-Eratinterea domus ubi ille diucrtifTct, corona fatellitû cin(ffa,utnemo hominû indcelabi pofîet.Ricbardus pofte^ illi enunciatum cft,fatellites Ducis pro foribus elTe.mcntitûdeponit babitû* regias ueftes rcfumit.magna audacia fe militibus.qui iâ cum Hadamaro ad/ uenerant oftendens,quærit,Ecquid Gt cur Gc armati circûftcntT^Rcfponfum* Ilium ipfum petidnfertrex.QuÀm Duci alias nemini captiuufe tradituru: fe illius fidei quû præfto adGfjultrôcômcndaturum.Duci aduêtantiobuiusfa (flus.gladiû porrigit.Blande appellatû Dux in arcem T yrcnftein certis heroi buscudodiendûcômiGt.Romanus Pôtifex audita Richardi captiuitateDix ci mandat,utillum ex têplodimittat.Cæfareundê fibitradipctit.minantur ceteri principes uim fe adhibituros DucbniGIiberethominem.His nihiimo tus Princeps,execrationê PontiGcis paruipendens.Cæfaris petitiones, pria cipum minas c5temnens,pcr annû integrum in euftodia detinuit hoftê.do/ necdilîradiscalicibus.crucibus.uaGs ÔCid generis ecclcGaru AngGcartini thefauris.magnofeàDucc redimeret.tunc adipfum Imperatorê Vuorma/ tiam adducic, Auxit rem mirû in modû capto in Auftria Richarde Lupol/ dusmam tatum pecuniarû accru um ex regis redemptionecôparauit.utSty/ riæ ducatum â genero emeret,Neuburgenfem, Linzenfem nbsp;nbsp;Vuelfenfem

Comitatus.à Cathedris PatauienG V uirtzburgenG compararet.Pomce ha urbisViennêGsampliaret.adiecffis aliquot mille edium numero.Nouam deinJe conftruxit àfundamentisciuitatê.Peylftein,Klingenberg,Buten,8lt;^ Hundiberg.deftiruta hcredibus fenda,ab imperatore bac pecunia mercatus elt.Rotundum diuæuirginis tempkim huius rei trophæScôftitutum Vica næ,quod Dominicani poftea inhabitarunt.Liberatum â Duce.redimereab Henrico oportuit.Noua tributa crudeliffîmè imperata in Anglia, ôf centu nuliia

millia pondo cum quingcntis,mnitiænonn'nenumcrata,quodcum Salaj-hadi'no pacein turpi condittoncfeciflet,quod Syriam pctenSjSî'aîiam pr^datus fuiflct» Sic Richardus Francuni,à quo maxime infidias 8u uim me tucbauuitaturum feratus,aliundcmalum ci conflatum incidit. Dum ChrÉ» ftianæ Reipub*commodum priuatum præfertgt;glohæfrult;Qu carere,actn glorius opibus exui meruit*Atduodeuigefimo meniepoftquam ineuftodi am uenerat Richardusj'n Angliam redfjt.

Henrieu! Clt;impdnÎ£ Cornet moritur.Saïahiidinut 'hominem exuit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XVI.

REliquerat aliquot militum copias Richardus abiens jHenrico Campa.* no.Oddo quoc^Burgundus cum cæteris Chriftianis ,manuequidem baud contemncnda,in Syriadegens,Tyrum amp;nbsp;Ptolemaidem fc receperât» ïnterpellatus fæpius à prjs,ut regni titulû reciperet Hcnricus,uires, animos* opemtç in ipfo tuendo ofFerebantjille uerô tantæ dignitatis onus uiribus fu is maius ratus,nullo modo adduci potuit, ut régis nomen ufurparet ♦ Res quietæerant.induciarum refpedu.domum rcpedabat,quorum res uel fami iiariSjUel publica,prg(êntiâ poicere uidebatur,adeo Utipie Henricus,delicrjs magis bello natus,reditu ad propria pararenat numini aliter uifum erat. dum cnim fuperiore aulæ fuæpartê incautius circuit, præccps delatus expi/-rauit.Obrjt quoq? die fuum in Cypro code tempore Guido Rex, cui fratef *^*7 Americusfubfedus,uirambitiofus,parum aût'prudens.Is ftatimderegni Hierofolymitani titulisinitaratione,liabellam iccundo iam uiduam, in uxogt;-rem duxit,cum(^ nulli duces iam in Syria agerent,qui gubernaculis reru ido * ■ - nbsp;nbsp;nbsp;•

neijUelpoiTentadmouerbdotisnomine,regnititulos,cum uxore. Tyro Ptolemaide recepit Amèricus.Nec tarnen fie fatis firmæ res,aut diuturnæ fu turæ in Afia uidebantur,licet Cypri regnum,Hierofolymitano iam coniunz âum,accgregièà Conftantinopolitano clafle tutatum eifet.quantum eninl induciarum temporielabebatur,tantum periculi rebus Chriftianorum acz cedere,uerebantur omnesicum neefollicitudine aut Audio futura à rege ocz cuparentur,ncc in ipfo,ingruente neceflitate fpes ulla,aut fortitudinis aut ex perientiæeiuseluceret.Iam omni autem déficiente ratione,adfuit diLiinailla. mifericordia,cum Salahadinus uir omnium eins feculi uirtute geftarum rcz ƒ rum gloria ÔC potentia facile princeps,extindus, poftcris magnu de regno ; ** i fuo certamen reliquiflet.tunc cm unu hoc Americus beneficium Reipub.co tulit,ut difeordia Turcarum fretus,etiâ côtra feedera Bybliu à Sarracenis pè ' cunia redemptum, cômuniuerit amp;C inftaurauerit. Nec prîctereundam cefeo ! tem,quç omnibus quidê hiftorijs merito interferitur,Salahadinifqui unicus noftrorum terror fuerat}etiäiammorientisprudetilfimum æquèac memo randum inftitutum.IulTu enim ipfius,Signifer,qui imperii eius fignum,oni nibus in prselijsjferrc c5fueuerat,funus eius præcedebat.Hic lanceæ trunco* interiorem illius tunicam,in modum trophæi præferebat,altum inclamitâsi / Salahadinüs Afi'ç ac totius Orientis domitor,iUud unum fecum defert.Spe ƒ âaculum certe fapientiiTimi ÔC cordatifîîmi principis,cui præter uerâ Chrigt; j fti cognitioncm,ad fummam laudem nihil unquam defuit. Nouem filios î liquerat.eosomnespræter unum Norcadinum, necauit patruus Saphadiz ’lius;qui in Alapienfes magno odiodefæurjtpoftea,quod fide ac uirtute eoz

73 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO N TI N VA TI ON T S BELLI.SACRI

rûùifîdiaseius nepos ex fratrccuaferat.Mortuoigitur Saîabaduio Cckïb'z nus Papa,m magnam recuperandæ Hi'erofolymæ fpcm uenit.RcÜjtuitettz am ea mors noftrorum omnium animos.ut ctG parua recipkndæHicrofoîy mæ relilt;rta,magna tarnen retinendæ quam pofTidebant terræ,addita fpes ac confidentiauiderctur,duüc pcrnicioGnîmo odiojamp;S filius frater Salahadi ni ubitp côcurrerentjT urcis,Sarraccnis, ArabibuR^ difiidijs interfe diuifis«

Q«lt;e di tuudnidm Rempub.chr/iidttdm in Syrid Henricut V hintperdtor mohtus fit. Caput XV U-atep Richardus nechac occafîonejproditærci calumniam diJ X lucre tcntaruntjimô exaôfa multa pecunia,quam in ftipendium ülis miß furos fe fingeret gt;nbsp;qui armis in Syria rc Chriftianâ tutarent, ut alter alteri bel ïû inferrepoflct,profuderût,nihiletiâobtcftationibus,nihil minis Pôtificis motijin bellû Chriftianærei calamitofum ruunt.Henricus igit Imperator à Pütifice perfuafus,apud ArgentinacrucêafTumpfit,cû ipfeidobire nôpof fetjCôftâtigreginæ S)C lordanisSiculi côiuratiôe impcditus,dû ilîa adultero regnûparat,ac uel ueneno Imperatorênecarcgeftiret, iamlt;^induciarû finis jnftarct,Henricû ducé Saxoniæ,magiftrû equitu,amp;r exercitus du(fforê dicit, cut^cûingentibuscopfjs in Aficâ ireiubet.adduntci Legati, Cunradi duo, .alter Mogijtiæ,alter apud Herbipolenfes prçful.his fè adiungût facrâ miîitia profeflî,Hermanus ThuringiçLantgrauius,duo Henrici,Palatinus Rhenî unus,fec5dus uerô BrabâtiæduXjHartuncusBremêfis, Rodulphus Veigt; denfiHalberftattêfis,Cicêfis,Patauiêfis,Ratilponêfis,Epifcopi.Màrchio de nicp Côradus Morauie,et Albertus HabfpurgêfiHenricus Caladinus Malt; refcalcus Bappêheymiorû familiæpropagatonHicûiâper Danubiû Vicn nâ delatûFredericû Lupoldi fiIium,Styrcnfem comité, ueftigia maiorû om ni curfu fèquentêjfacram militiâprofelTumjin comitatureceperut* P«ânonia inferiorejThraciac^emêlâjab Alexio Amgelo, Cæfare Côftâtinopolitano, cuius foror Irene Philippo Henrici Augufti fratri defpôfata erat,armis anno na ôô reb.nvceiïarfjs omnib.adiuti,ac clafle Græcoru Antiochia delati, ter/ reftri itinerc Tyrû tandê peruencrût* Conradus aût Herbipolenfisjmperrf Scriba fupremus,quê Câcellariu uocabâijiufTu Imperatoris,dum copiæ ad Tyrû reficiunt,in Cyprû trarjcit, Americuregê coronaturus,qui à Græculo inaugurarinolucrat.Côfedodeindenegotio ad Ptolemaidc,quô exercitiï peruenifle audierat,reuertit.Ioppê oppidû ftatim aggrediturud em Richarz dus inftauratu.Germanis euftodiendû tradiderat,cû Syria exccderet,à Sarz racenis deinde obfelTumjftrenue tutatû è prçfidio per aliquot menfes,donee hoftisliberius diuagaret,noftri(lt;^ infultaret,didifc^ Germanos lacefieret. Tûc German! uirtutis,^numeriôôuirium magis memores,erûpunt,paz lantes obtruncant}in caftra fugientes fe recipere compcilunt. Oppidani autem æmulatione anproditioneincertum,redeuntesui(ftores excludunt, nec in urbem admittunt.Quod uidentes hoftes,tota acie in paucos ferûtur, ftrenuctp pugnantes ad unum opprimunt»obruuntt^. Conditionibus dez inde 06 oppidum recipiunt,occupatum deftruunt funditus ♦ Ad ruinas igiz tur,ubi uentum erat,cum hoftisappareretnulIus,Sidonêpetunt,quaéurbs etiam à Sarracenis,abaéfa præda et captiuis,deferta erauAd Sarepta Sidoz niorum deinde itum,nechæfitatû diualla relida, Berythum uerfus proficû fcuutur.

ktintnrgt;quóholies fc contukrant.quod cum cfTtcoppidutn aluïTiinoctma niuHimo locojtehs,cûmeatu,præfidio ad tricnnium inftruóum,d captaKk rololymaSalahadinoinhabitabatur, Dcccm SCnoucin intlha capuuorum Chnfhauorutn cictcnta luifTc In co oppido fcruntur,ac ipfum ryrannum pro inligm loci glonajbidem coronarGHierofolymaruni Babyloniccp regem fe flppeliariuoiuifie.lncolebaturquocp ab rjs,quipcrpctui rehgioms nollri holiesjterra maricjj Chriftianos indies uexabant.corum coprimcre audaciz aiUjad exiftimationem Sgt;i. auforitacem Ducum pertincrc uilunbquo facilius gt;nbsp;aliorum Sarraccnorum aniinifrangerentur,caftris fepiunt,aggcre, uir.cis, turribuscpoppugnant.Geritur res ubiepacerrime,noliri pouundcurbis cc arcis cupiditate,0^ pro gloria ccrtantcs,muros fubeuntj rcpulfi in caftra rcz ucrtuntur.qua re holiis faótus ferocior,egrclius oppidum,2d caftra ufcp acz cedens,pugnam inir.Tune clalïis noftræ PræfcCius, qui cum clalliariis aîiz, quotcç cquitibus in loco ad infidias idoneo,non paruo numero conftiterar, à tergo ferociente holiêaggrelTuSjmagno edito clamore inuadit. pugna cru enta cômittic.Hic cum Sarracenus quidâiaôabundus fa'uirct, obuios proz fternerctjHcnricusproximum Horftmariæ dominum Bcrnhardiim cÔpeî lac.V”idenfinquit} bckiam illam immanemCquin proftratam terra obtrunz casCBcrnhardus icaep ferturin hoflê,equolt;^eum dcijcic.at Barbarus refutn ptis uiribus, in pedes fe recipitjarmifqjbene munitus,inimicum ira exæftugt; ans aggreditur dcnuojquum Henricus per medias acics Bernhardo occurz rêSiUuincrat hominêmcc mora dû talionê parat Barbarus,enfe Bernhardus latus iilius haufit,caput proieô:o cadaueri amputatjiaftæcp irifixum oftêtau quo uilo holtes terga uertunt/it cædes magna,dû ad urbe Barbari fuga côx tcndût.Noftrihoftêinfecuthportas urbis occupât,una(^in urbe irrûpunu Præfidiû cæteris faluti fuit,in quod fe recipiunt,qui impetû noftroru euafe^ •fe.Captiluntcxprincipib»uiris duo,haudinfimæc5ditionis.Dircpraurbs* etîradxi careeresacergaftula,inquibus ChriftianinominiSjUtriufcp fexus» milia multa coërcebanuquod quidê magna If titia alFecit noftros.T andê no ëtuaufugientib»hoftibus,captûeftprefidiû» tantûarmorû ineo repcrtû,ut duab. licet onerarrjs nauibus exportari uixpoteratdngêsannonçuis reper ta, quæ diu noftros in hoftili terra,fufl:êtare potuin Inftaurata deindé urbe^ iicrlus T oronû caftra mouêt» Antiochenus Princeps ad lua reuerfus,in pro' viincia multa recuperauit,quæ Sarraceni,noftrorû audiêtes fuccefsû,relique tàt Ioca,Së fitu et opère munitilîima.Sarraceni et Turcæ,cû audirêt Germa num hoftemferoeiffimum Syriam ingrelïum’, omniacæde, flammâ ùaftagt; rcjgralfari in omnes,initis fcederibusjndicijs inuicem datis, collatis uirib4, hofti obuiam egrelTijad Toronum præfidium,ubi Germanos càflraxnetâz tos effe audierantjproperant.Noftri ne Berythum nuper inftauratam, non odeo firmatam et munitam bene Sarraceni occuparentjfeleëtilTimorum miz litû robur in urbêcû annona fuffîciêti mittût.MilTîs etiâ cemêtarijs 8C parte maiori artificû,addiris quatuor milib.paulo plus militû,qui fi qui Sarraceni i’Vipetum facere ücllent,arccrentà perturbatione negotq Joppen inftaurarc iiuTcrantjfaluti Reipublicæ per earn ædificationem prouilum mul tum arz bitrantes«Perado negotio ijdem milites, prsçfidium intutelamrecepere.

Hand procu!à noftris fua tcntoriafixerâtBarbarGuixc^ea firmaiat, cû bis terr in caftra noftra, quidnam uiriû, qua? experientia militia?, quodna corz porisrobur noftris infit, experturicrât.Sedincrucnræfuerebæinciiriioncs, nihi!qîgeftûdignûmcmoratu,quûnoftriinuigilaictaddefcndêdacaftra,ac ad allicicndû bofte magis intenti,^ ad laeeftendmFerociores ca re falt;fri Barz bari,no(ftc media caftris appropinquât.ftrepitu eques fe prodidir,tamêquia rnaiores afTueto tenebræerât,amp;caliginecocluobnubilatû,malcpotuitquip piâ aduerfus impetum ucnientiumprouideri.Scd pro tempore ordo miliz ti datiis,proutexaudiri hoftispotuit*Animos interim Barbarorûetiâhorz rorccperatjcûm illis habitudo no (fus fufpclt;fta,atqp noftra diligentia.nihiloz minus ad munimenta ipfa procurruntjmirblibus furore damore exatiâtî intérim diesfugaretenebras incipit,noftri per auerfam caftrorum porta exz cundo à tergo à Iatere,hac illac curfitantê,amp; uociferantê hoftê aggrediuntur» primo impetu pulfi uerfis ad tctoria equis,fuga,qua fola poterât ,fc faluarût» plures tamé in fuga ceciderût. Dû^ ardêtiftimi noftri Barbaros infequuntgt; quofdâincaftra hoftium,impetus detulit,tcrrore,tumultu,omnia copient, occifis aliquot ftationarijsjtitionibus furreptis.quæ ferro nequeunt,igné ab fumerc geftiunt.at ne opprimerêtur occurrêtium multi tudine, citatis equis, (ëadfuos rccipiunt,partccaftrorum,hoftium amp;cædeôC incendio déforma tarelitfta. Abindehoftes cautiusfe habere incipitinunâ baud paruo illis hgc ftctitirruptiomulnerati miftilibus nofirorum aliqui,cæterum defideratus nullusdam in tertium menfem protratfta obfidio,cum inclufa undccuncpijs qui in præfidio erâtannonæfacultate.obfidionis diuturnæaftuetûmalum, famé nempe minabaturtuerebant ctiâ oblèfti»qunm coafli ad deditionécoz pellercntu!,ne hoftilia omnia eftentpafturi.Cumcpigit noftri eos nunclent ter,nuncafperè ad refignandü præfidium lollicitarét,diem decimum præfîz gunt,quo fi fuorû fubfîdio no liberarcnt,tradito præfidio cum armis abireft»-Interim Barbari de côditione inita admoniti, per internuncios, qui coaéh's undiq? fubitarijs auxilfjs ad foluendam earn oblîdioné pro more, pertinaciz us annifi funt, atep uidolum addiderunt.diuifis ein copf|s, quas perdiêaiiz tea ingentes amp;nbsp;inftrudiftimas oftecarant,parte unam ad Berytheniè præfidi um.quod negligentius euftodiri audiebant,expugnandum, nodu miferût, difteinitato rumore,ex Aegypto nouas quafdam expeditioncs,cumclaire in genti accciriftetfic quoq? fummo mane,alteram copiarum partem, quam no ftri integrum rebantur exercitum,qué pridic uiderant.uerfus caftra educut. Noftriucrode Berytho urbemagisfollicitbreliéto Torono »fuisin auxiliu properantjcû medio in itinere militû agmc,qui præfidio excefterant,apparu it trifte,erroris côfcientia demiftb in terram uultu,ueniam facinoris flebiliter orantes.Henricus delufis facile ueniam largiri le dixit,qui èC ipfe falfus, iam receptum præfidium amififte, Barbari dolo fe fatébatun At commune pecz catum,publicæ quodâ uirtutis facinoreluêdum amp;nbsp;emêdandum cfte.pergez rent igit,amp; ipfum fcquerent,n5 fine dubio Barbaros iam prefidium loppen fe quoep têtaturos,quo tutato ,Reip.Chriftianæcômodû maximûaccédez ïetjamiftb, Sgt;C dedecus ac periculûüngês.Barbari aût occupato præfidio,ne

urbs I ip7*SaIuusannoSóinftauratajóópaucismcnfibuscucrlafuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

De Simon’S t^ïontfortenfis in Symin trMptu,:(t: GermMorum redif.u ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XV ill-

Vîx bec Henricus cffatus,cum côiuntftis rurfum coprjs Barbari noGros ad loppcn tendentes infcquûtur.Cekftinu s Papa intcrea ir!Cin'turgt; cui Innôcentïus iii.fuflcvlusgt;quiprimo PontiG'catusfut dtead côpi^ndas li/' tcs,amp;rcconciliandos regû Francoru 8d Angiiæ animos, Petrum Capuenz km,ISc^atum mirtic.is reinfe(fla,redireiuffuSiUnû hoc obtinuic, ut Simoii MontfoT'tcnfis Comes,co feculo militaris difciplinæpcrinflîmus duxin Syz riam ,addefendendas rcs,mitteretur4s ftatim afeitis Volmaro Lcmburgêz fi, Thcodoiico Cleuenfi, Adolpho Holfatio, Guaîtctô B le fen fi, Andréa Sauen2io,GuilheîmoBarcnfi, VponeFlorihiô, Guilhelmo Saleberieniigt; Comitibusjciafremaretrarjcit.aciam Syriam cum copiisfuis tenucrat,Ptogt;gt; lemaidem dclatus,armâ uirumqjrcficit,propediêinhoftêdult;Qürus,(êc^nd ftrisadiuntGurus.Barbariiam propius apud noftros,qui fub mcenibusur--bis îoppenfis caftra fixcrant,côfcdebant.Noftrî hoftem q^i numero præftat’,, bac,artequadâfalîere,ad pugnam alIicere,exalt;Guni adccrfamcn,opprirnerc j?» gertiebäc.MotiSigicab urbecaftris,nolt;fteeain ahû Iocû,4o.Radijs abjîoz Reremôuent,côfilijoppidanosadmonitos,adinfidias paratosefiebortanc, Curatis deinde corporibusjordinë dato ôiS inftrutftis fingulis,apta infîdrjs lo ca milite côp!cnt.Barbari,noftroS nietu difceGifTé arbitrantes,partim àd uigt; bem oppugnandâ aecurrunt,partirri ad infequendu noftros, fins ordine fe^ iünc.noRrorûpauci èftationibusprogre(Tiaduentâtibusoccurrunt,primo tamê cÔgreRu paululû rccedentes,fimulato pauore,arripiuntfugâ. Barbart Ubianimaduertunt noftros fugere,turmatim omnesi^p côcitatiftimis equis in noftros infultant, pedite,utocyus iequeret,incIamato,Ô«f iam toto Marte ■nr,ftris incûbunt.Qiii fugam meefti arripuerant,c5uerfis equis fiftüt primo' in{èquentcs,tu uno impetu omnes prorumpût,ftridis cominus gladijs infcy rûtpcdë, quafi neceftitate coaefti dimicâtes.T urcf nihil territi,fublatis (cutis appropinquates hofti,ordiuntpugnâ.Tune ex infîdrjs adfuntcleëtifTimi ex Omni Liirorû roboreôô principes iuuentutis, qui hoftê à tergo adoriebant« onerabat hoftê,quod fui fine difcrimine,ignaui fortesep fimul,prout tumuî tnaric exierâ£,pugnabât.Igitur ftatim uitftohædefperatiô, falutisquoep di/-(crimen ob oculos illi uerfatur.quarc referentes (è in latus fihiftru, apertâine Unt fugâjcu ecce per puluerê,qui ad oppugnationê ierant Barbari adefîe in^ dicantur.dant igitur noftri fugiêdi libéra facultatê difi'edis,exa(ftiftîmocp c5 filio ,relilt;ftis corporibus,et fpolfjs occifor5,robur agminis aduentanti hoftt obuiiï mittunt,cui iâ à tergo,qui præfidio eruperât, imminebant. în mediS redatfta hoftium caterua,ex defperatiôe fortiftîmê pugnabat,donec inDucê eoru inueefus Fredericus AuftriuSjCÔfoffum equo dciecit.tunc fccdâ fugam percâpum incunt,difpalati in mareaguntânoftris,autc£dunt difcerpunfcp glad ijs. Profil ga to hofte,le(ftis fpolrjs,noftrg fub urbis mcenia reuertunt. Ce ciderûtea die Barbarorûaliquot millia,noftrorûihcertus,tamê pro numero rarifs.miles.Sed tantæ uicftoriæ gaudiû imminuit,imô extinxit duorïï fortif-(i'morû uiroru Saxonis Slt; Auftrij cafusîfîquidç du ea diciomne munus Du cîs

cispruJcnti’ffîmî ac milicis gnauîflîmi obierant,a!tcr fob's æftLbamp;f laboris l'mmcnGtatedctatigacuSjCumâpugnaauram capta rctgt;graucm inciditfcbrc, qua quarta dic^ portes cxtmtflus fuittaltcr ab hoftcjquenb utdixtmus, equo deieccraLücruto trâsfixus, dum fpreto uulnere,ultimusexpugna difcedïr, profufo fangujncjuinbus amiflîs,ea ipfa noôle quæuidonam infècutaeft, bominem cxuit.Deftïtutus iiurtor miïes,alium rcci'pit nimaû«Henricuni Cæfarem diê fuum obfjrtc,patrcsdiuifis fententrjs Philippu defuntrti fratrê, Othonem Saxonemquocp imparibus fuffragrjs Imperatores’dixirte, bdio ciuili omnj'a deformari.quequidem magnum in caftns tumuituexcitarunt* Moguntinus cuius in deligêdo ïmperatore magna erat 8ô præcipua autorîz tasjdignitans fuç niillâ apud rch'quos Septemuiros fuirte, fuprà dicipoz teftjtuhtçgerrimèjadcôut iamabitum pararet,cum IiterçôC nuncfj Innoccn tij adfunt,qui turnukuantêfirmarent* promus, precibus, pollicitationibus omm'aplena.Promi'rtiim etiâ,fuccertbrem expe^Ttaretjunicó deinde eius fufz fragiojcum inauguratum imperio præfore,cui'ipfeaftipularet. Achis omni bus nec Duces,nec milites fledi potuerunt,utin prouincia amplius perfirtc rent/ed inueda in præfidium annona,armis id inrtruxcrunt, SC üoluntario milite clarté qua uencrantjCortantinopolim rediefe, ac deinde per Thraciâ amp;Hungariam maximisitincribus,in patriam ueneruntæonradus igitur V uittelfpanbcnGsjMoguntinus prçful,adiundo fibi Rodolpho V uerdêfi EpiicopOjterrertri itinere in Armeniam tendit,ubi LconenbiulTu Henrici, regio diademate infigniuit,ac pace fequeftra,inter eundê regê principe^ An riochigjcontrouerfias compofuit.â quo ingentibus donatus muneribus.dô mum Sô ipfe reuertitur.

ExpKgurfU À BArbdris loppe cr JeflruÓhi. Simon Moittfortenfn inducias cxtoniuet dißidentiiui, acdomum redit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XIX.

Dlfcedentibus Gcrmanisjftatim Barbari,fub meenibus caftrartgunt,SC per aliquot dies cótinuata oppugnatione fæpius repulfi,tamê noftros , numero paucos,uiribus exhauriebât.Cûenî loppe urbs à Ptolemaidc Ty^ ro(^ rcmotirtimajclarte ablata,in corona ab hoftibus circundaret,necnunci cios mittere,necrecipere poterant,qui fuos de rerum ftatu certiores facerêt« Atramen fubitus fuorum difccrtus,in tus increfeentia Indies incommoda, ui rcs licet frangerêr,animû nô frangebannNulH tot malorû effugqfccdafubre pit cogitatio.Difponcbantur omnia exado iudicio,parcior militi præbeba tur cibus,tela inuanum non proijciebantur.Fixum omnibus erat,lâceradoz necorporum fuorum, religionem et profelTam militiam,fidemt^ Reipub. Chriftianæferuarc*Ortentata fæpius ab horte iritamenta pauoris omnia contemnunt.produdisetiam fub meenia captiuis,quos nifi tradito præfiz dio, fœdè trucidaturos minabantur Barbari,nullû nec fanguinis,nec genriz ïitatis cura dementauiüadmoniti etiâ,ut urbê dederêt,rcfpôfum dignûGerz manis dederûuFide Germanâ habitu animorû,n5 aduerlarû rerû euêtu,mc tienda erte«Barbari cû minas,cû blâditias fuas fperni cerncrêt,die nodut^in cûbebât, ut expugnata urbe,irâ exfatiare pô(rent,uilifîimu exiftimàntcSjUel ƒ o.fuorum capitibus unius Chriftiani necêcmercari porte.noftri erûpentes quoque fæpius apparatus Barbarorû deturbabant, bèncficio loci uirtuz

tepcnculorum adfneta adiuCûDefîciente autem iam annona quoq;,pencuz Ium augeri,animus Germanorum 8C ingenium cxaciii incepit. luuentus ter milites urinator,hoftem fefellit,atc^commodum Ptolcmaidem pcrucz • nifjubiinuento Simone Moncfortenfi,quiin rcficienda cla(Te,amp;^ inftruendo * exercituoccupatus ibi confederatjhominem edocet,quo in i erum ftatu lop penfe præGdium conftitutumfit,quo animo fubfidiumcxpedet.Peruafez ratetiam rumor,de applicata Simonis clafTejhoftiij caftra,quod ex hoftium inftâtiffîmaoppughationehauddiulatuitdgiturfpe ducti fubüdrj animos fumucjomnes conatus hoftium irrident,ac,utfit,fecuritate negligentiam pa rientCjfegnior pro porn's excubare milcs,rarior in mûris cÔfpiciebatur arma torum numerus*Admittebatur quoep Barbarus fæpius ad colloquia,qua il iecaptata occa(îone,benignis uerbis ad deditionem,magnispropofitis muz neribus,nunc hoc nunc illos inuitat*Varia fubinde refponfa tulit, fed tandê cupiditas ferdidaperditum quendam exci'uit,utaccepto prçmiojocios pro derctSC præfidium.Obferuaco igitur tempore,cum tertio Eidus Nouemb. pro moreGermaniccGnarentlautiuSjpoculifcpfeinuitarêtcoronatiSjUinocp èc fomno fepuiti in ftratis ftertebant,uigiles ipfi mero obruti, euftodia porz tarum neglexerant, efîiadis (èris^portam unam hofti proditor aperuit, hoz fieintrominbjin fomno opprefTos fæuitum acerbè,ad unum omnes occifî, urbs àfundamentis murorum ubic^ euulfîsp'n arcam ac folo æquata.Iam ho ftes belli reliquias perfequi decreuerant.cun. ecceSimon Montfortenfis coz prjs fuis omnibus ijfq^ inftruéhfTimiSjretQà loppen tendit, at excepto nuncio cladisjtriftis fubftitit, confulturus quibus de hofte ultionem fumerc, et tanz tam feeditatem ekiere pofTit.Omnium fententia acclamatum, contra hofte eundum,acconferendam eflepugnam,fed quafi prohibentibus fan's, tanta uis aquarû cccio dclapfa eft,per tres dies,ut ne pedê ex caftris moiiêdi faculz las fit cocefia:celTantibus pluufjs,frigore omnia'côgeIabKt,rigcfcebst milita manus,ut necarmaquis comode tenere,nedûfjsun' pofTet* Dûigstmuln's cÔfultationibus hebdomada,atc^ cccli inclemêtia côfumitur in caftris,ad hy berna redeundû cenfent,fi ullâ pacis honeftæ conditionê impetrare ab hofte poflinnComodum aûtaccidit,utorta inter Barbaros difcordia,induciçabz tumperent,quas tu in Germanos du(fturi,inierant*cÔflilt;ftante8 ergo inter fc odijsjiniurias cohibucre,donee captatis colloqufjs,utrinq^ pacis côditiones admittercnt*Propofita igit ôô accepta fine uariatione hæc unica pacis condiz tiOjUt Barbari priores,R.ichardi côditiones ratas haberent, per decennium Tyro Ptolemaidit^ arma no inferrent »Rebus ita ex ufu c5pofitis,præconia per uniuerfam prouincia dccerni iubet,et cupida paceomnibus annunciaru Quo fa(fto,folun's caftris utrinc^ difceftere.Simon Afiâ fâtis tutâ uidês,fuos

Syria demum deducit. Barbari contrarrjs ftudrjs,ad fuaquifq^ dilabendo, feditionibus împeriuipforumdiftrahuntamp;affligunt.Hocipfo anno up8« HerlinusS.Dionyfrj monachusgt;magnam uimBriconum in Lugdunenfi Gallia facris perfuafionibus excitauerat,ut facræ militia? nomê datent, quos omnes clafle Ptolcmaidê tranfuexitîcum uerô Simone Ducê ad propria rez ^tjfte,pace(^publicata,omniaquieta efle uiderent,nec Ducem haberent, euius confilqs regerentur,nullo ordine dilapfi,domum rcuerfi funt»

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N T I N V A T I o N I s BELLI SACRI

Exercitut ^ui in Syriam tnittiturjConflintinopoUtanum imperium occwprft- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X X.

gt;magnamiamoccafioncm præbere uiderentur Hierofolymarum recuz • perandarûjinnocentius principes omnes religione foluit,acà Simone Mon fortio iuratum, præftitumc^ fccdus irritum habendum, fua autoritäre per nuncios edicit. At reuera aliquid aliud agebatur* Alexius enim uir fceleratiC fimusCquem Ifaacius frater,à Turcis magno ære redemeratcaptiuum,cui prætcr Imperrj nomen, omnia ex aequo concefTerat) fratre per infidiasexz cæcatOiConftantinopolitanum Imperium inuafitdfaaefj filium pari cruciaz tu perdere quçrens,nifi fuga falutem is redemiflet. Alexius qui patrui fcelera tas manus effugerat,præcoci prudentia fretus,Græcam ecclefiam Romanç lemper obcalcitraffe cum optime nouiffet, id confilrj capit,ut duodenis miC fis clandcflinis nuncr}s,ad Innocentium,qui calamitate parentis iadolefcenz tif(^Pontifici enumerarent,fupplicesadhiberentpreccs,utcofilio, opibus adiuuarentur,forefifolusaut cum parente reftitutus elTet in impenu,quod in primis Græcam fubrjeeret Romanae ecclefi’æ*quod præflito iurameto firz matum eft.Legatis benigne rcfpôfum,auxilium infuper promiflum*Ponti fi'cis autoritäre follicitati Occidentalium principes, uicefima omni generi or dini^ hominumindiiffa, ingens pondoaurifacri à Germanisemundum, qui inteftinis bellis ,ne militiam profiterentur, diftringebantur. Gallus Rex per literas cum Bonifacio Monteferratenfi,rerum Orientalium peritiflimo, qui nbsp;in Græcia 06 in Syria res geffilfetjUt fe Ducem fuarum copiarum prae

beret,egit.Sacra induit arma Balduinus cufratre Henrico FlandrenG\his fo cios fe addideratjBetuniêfîs aduocatus Guilhclmus,cu fratre Bartholomgo, îoannes Henricus NigelIani,Raffo Sé Rogerius Gauerii,Leuinus Aexcf lanus, Vimocus Houdefcotanus,Theodoricus Dixmöntanus,Iódocusa. MaterisJoannes Odenhonius,Ioaniies Zomergbcm,Ioannes Sé Ferricn^ Dairre* Ex maioris aiitem notæ uiris fecuti funt Balduinum Henricus Loz uanienfisDux,ReginaldusDampetra,Galterus Bremac Comes,Gotfrcz dus Gcnuilla,Henricus AegelleriusJoannes Virfon,Oliuerius Rochiuorz diuSjNortuicenfis Sé Nartanloniæ Comites,àloanne Angligregecxtorres fadûProceres iuuentutis Franciæ etiam nomina dabant,Theobaldo Cam pano Duce, quem Simon Sé Guido Montfortenfes fequebantur cum Poz pino AureIianenfi,Gotfredo Sé Stephano fratrib*Petraccn(ibus.Bonifacio adhærcbant Ludoüici duo ,alter Sabaudus, alter Blefenfis,cum Garnerio TricalhumiMilone Suciïionum,Matthæo Monerantiaco, Alphofo Baio tienfi Epifcopis.Nomeqiiocp Ioannis Bremg Comitis,atcç Hugonis phani Pauli,hocbello illuftrefuit.FlandrusPhilippofratriac Bochardo Aneuiz enficuramFlandriæamp;Hannoniæ,fiIiarumc^ duarum committit*Modcz ftia Bonifacfj Gallicam iuuetutem,mortuo in Subalpinis regionibus Theoz baldo,dido habuit morigeram,prscfuitlt;^ illis,ut omnes eum prædicarent parentem.Innocentius tarn copiófi,tamlt;^ inftrudi exercitus profedione au dita,confultarcccepit,qua ratione clafîîs tantæ multitudinis paranda:nam uulgus religioneperfuafus fturnatim conuolarat.Principes tacite admoniti omnes tantapprædæinhiabant* Tres erantin Italia maritimis rebus urbes præpotentes

præpotentcsiPifæ,Genua, Venctiæ*Orientahbus rebus capeHendis oppor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tu m us uidebatur Venetû nomê.MifTî igi'tur Lcgan,qui cum Venetis pacï^ } fcerentunutundetriginta peditum milia, in quibus nouem fcutatorum fent,equitum quatuormillia quingentos,commeatus ad hæc,equof(^ ufcp ad Tbracium Bofphorum conuedarent» Vtrinp^ focliciter euenicbau n\j nam Franco clafTe opus erat, Veneto cgr^gijs militibus,cum piratæ IHyrici, •' Hungarus rex SC mare öd Dalmatiam Venetis infeftam redderet.Pro uciftu ra copiarum à Pontifice V enetis magnum argenti pondus paólum* Duces uero cum ferius aduentarent,inuicemcp cxpe(flarent,confumpto uiatico,mu tuam peterea Venetis pecuniam coaó:iiquosutinautoratoshaberêt,petiz tam pecuniam eaconditione dono dederunt,utamp;f operam nbsp;nbsp;focietatemni

adminiftrando bello Veneto dcferrent,ac Dalmatiæ ftatu pacato,ubi quicz quidbello receptum eflet, Veneti utantea,tenercnt,bellum poftca ea condi'z tione in Afiam transferretur,ut quæcuncp loca ex hofte capcrentur,dimidiü Venetis cedereuVenetusnaulum,triginta trium millium marcarum preciz um remitteret,atcptriremes fexaginta in præfentem expeditionem educerct militibus ac comeatu infl:ru£T:as.Inter bgc ne cui res fuboIeret,Maria Baldui ni uxor cum loanne Nigellano in Syriam præmittitur, quæ poft uarias iàz lt;ftationes,periculalt;^innumera Ptolemaidem delata,dum maritum ibioppe ritur,morbo contraefto defun(ftaeft4 • Cal.Septemb«Henricus Dandulus primus omnium,rebus iam compofitis, Venetias profeiftus cft.eum poftriz die reliqui (ècutûHabuit daftis uniuerfa naues ducentas 8Ó quadraginta,triz remes fexaginta,feptuaginta oneranas,ad comeatus Vrferioscentum amp;ui ginti.Addiditpontifex triremem cum Odauiano Hoftienfi legato, quam Ambrofius Malafpina inftruxerat,milite condudo fub Martinengo Brixiz enfi comité * Sub primum egreftum, Hiftria pacata, ladera expugnata, iri Jhybernadedult;ftusexercitus,cumeccepuer Alexius ex compofito fupplex adeft,opem contra patruu implorauExceptus ut Augufti filius,militi à funi mis uiris commendatLis,necipfe fibideerat,forma,ingenio, ætate blandus« Tunclegatus pontificis humanisftimulis religionem addit.Bellum facrum fufeeptum prius in Græcos rcuocandum,ut Romanorum ecdefiæ iungerêz tunCertiftîmum efte,difcordiâ Græcorum,8ô in Latinos odiü,Turcis Saf racenifi^ hatftenus anfam Syriæ expugnandæ prgbuifre,nec à ceruicibus no ftris eos depelli pofle,nifi prius impio Græcorum Imperio, Romanum iuz gum imponatJnfuIaru,prouinciarû imperia ducibus, militi præda polliciz ta,Omiftis igitur Syriacarum rerum confilrjsflicet multi ex prouincia Hiero folymitana in caftra Latinorum peruenerant,ut eos ad regnum fàcrum repe tendum incitarent,inter quos Bethleemites et Ptolemaidis cpifcopObelIum Græcum fufcipereplacuit.Cretenfes ftatim puero fidem dederunnByzanti umoppugnatur,expugnàtîitandem,fcedediripit,Petitus in Cæfarem Ale xius puer cædem auertit.Liberatur Ifaacius,Creta infula Bonifacio donata* EccIeGa Græca Ron;an^fubielt;fta,folutareftitutionis merces,3 3«milium au fi pondo Venetis«Ducenta pondo in annum Francis promifta«CIalTis Ve neta in annum iterum conduda. Ipfe imperator,facram militiam profeftusi fed repentinê mortuus,puerfceptraarripit,Græci fubitotumultuconciz

dtatoCLatimenimurbccxceflerant)rch'qua imperij loca occupatnn, Ro/ - .i » M ƒ*« *• manisferui'rcjiuraab illis petere indignum putantes, in pijcruin regem inv - . j petum faciunt. Akxis Ferradenfem,confiho fupra xtatemprompuffîmo, dam in urbem uocat, m'hilominus fein poteftatcfiiorum aïüum kitnrnm, altauocepronuncianSenfitfucumMyrtiïus,nccato Alexi,iiiuentutem ar^

Hfroifi Hochßetten/ii S. D, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i

1^^!^ Bmutuipcrtn'enniumLanfteim‘aiTncifnme,nccadte,fateor,uïIa ■ aj, mmefingularis obliz ff.'tJtlf

tii'o aliqua me intérim cepefït, quem dulci' qtîadanl cômemoratioz ’ ne amp;a(ridua,nort tantum animojfédamp;oculiscotidié obuerfari certumeft:, z j,****^*^^ atmaximisiftisRéîpublicæamp;litérisbortis fufpioofig temporibus afTentiri . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij;

cuptcbam,imö,utitadicam,in Pyt|iagoricum plané filenrium defcendere, quandoquidem ui'derem,qs,qui fe cautos ac fapientiores exiftimarent, fatis eiïcjnonnullis gratulari, conuictjs profcindere multos,in Una atitem Reip* calamitate ftupidos hærere»Erit igitur*feio,apud te hominem etiam cönftan rifîimum,huius meæ taciturnitatis,tum excufati'onis ,tum ignofcendi locus: præfercim cum toto hocipfo tempore, ipfemet agrtofcendi difcendicp ftuz dio Iltens ac libris Hebræis atcp Graecis ita immerfus latitauen's, utnecipfo pedum dolore acerbifiimojUix pietate domeftica cura auocätus,prodire, autullius colloquium admittere uifus fis*Contenderem lam ego aduerfus tc,amp; quæpolitiori elegantia,acüto amp;nbsp;fubtili di'cendi' genere, copiofa difputa tione,abftruraPhiIolophiefartdaearcanaaliqüotlibris complexus es,tanz dem amiciscommunicandaeire,ea utin medium demumproferresjurede pofccrcm,fed prudentiæ tuæiftud remitto Lanfteini ami'ciflimetatc^ in hac ctiam parte uinci mc patiar filentio,toti'es a te humanitate SC beneuolentia ui ólus,toties à te in mi'fcra ÓÓ afflicla Fortuna amabilfter reftitutus ♦ Itacp ne ab officio difcedamCquodneütiquam hominis gratieffe puto) qüinquaginta annorum hiftoria,quam de rebus Hierofolymitanrs hoc libro ordineconz

, foipli,dedicarc tibi,aufpiciolt;^ tUi nomim's publicare, hac equidem ratione cofultum duxbutuigilias meas,amp; lucubratas nodes fex, apud te hominem Collocarê mei amantiffimum,quando pro maximis clariffimis^ tuis uirtuci

bus,ornare te Iaudibus,ingcnn uires mihi dcficiunt.PdIege ergo Lanfteini amiciffimejHeroIdi tui lcriptum,at^

Ace in Syriaconfl:ituta,SoIdanusIconfj,Græcaftl Europæ ij« urbem Sata!iam,Siaui Uricoadiacentêjcxqua Chriihaniitl

Afiam traqcere foiiti erant, ui capta fpoliatatep diripit,truci* datis omnibus in eaincolis.Nec his contentus, Chriftianos

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubicp calamitatibus uexabat.Hæc Americum regem omnigt;«

birantibus,geftumeft,aut contramoIftû»CÔuemebat tarnen noftris inSy.* ria non omnino male cum Sarracenisj donee Norradinus Salahadini filiusgt; præfidiŒ in monte ThaborPtoIemaidiimminêtiædifîcat,ædificatij cômeâ tu, armis, amp;nbsp;milite côplet.NulIa nechnius rei Americoeura,cûçordatiore» optime intefligerêtjBarbarum molin' aliquid,xquo expeditius, induefjs finiz tisjipfam Acconê oppugnare pofTet.Milîîs igit nuneqs etîitcris ad Innocen tium,ne quid detrimêti Rcfp.capiat,prouidere iubêt.iâ nefeio quid conari ty rannûr, amp;nbsp;uim intêtare occultâ*Manâ fupereffe Côradi Monteferratcn.filiâ, eIegantis{ormæ,8lt;S nubiliçtate pucllâ,quâ Tcmplarq Hofpitalarrjc^tutoris titulo,infpê regni educarêt,inâcinuptuidaturos,quiàpontificetanti regni dignioræftimaret.Pontifexoccafionêhancamittcndâ,piaculû,Rom.Ecclez fiæpotefl:atêdelatam,arr:piendâratus,natim loanné Brennam, Vicnnæ AI lobrogû Metropolisregulum,multæcekbritatis in rc militari uirûaccerGu Habito fcnatu,omniû confenfu Americus rex Cyprtqui uxoris nomine re^ gni Hierofolymitanititulosfibiufurparetjfrigidèaûthadenusrem Chnftia nam adminiftrarct,regno priuat,atq? Brenna fubrogatUr ad capeflendâ pro \ uinciâ.loannes ncingratus Romano appareretPontiGci,regnum Romanaàt fedi uedigale ene,8ô in perpetuû fore,iureiurando afFirmat, nec iinqua poft hae régis nomen quencp ferre polîejnifi que Rom.pont.defignafletdoannes igiturdomûreuerfus,remdomefticâcurat,fratri tutela 8Ó adminiftrationc c5mifla*fummo deinde ftudio,ad tanta expeditionem nccefTaria parat,pez cuniam cÔgerityfummâingentem conficitmilitu,equites,quant5 haberepo teft,confcnbit,armisinftruit.Omnia utcopiofe,inftru(ftè 06 ornateadfint, diîigentiâhabet. Cum res amplius nullam dilationê ferre pofTent.itinere ter reftri Venetias petit,aScnatuomni(^hominû ordine magnifies exceptus« in publicum hofpitiû adducQus, dati expatritio ordine pleriq?,qui urbêilli per ociamonftrarent.qui ftiparentincedentislatera,exhibita fpetftaculanO/ / uclIoVegi.Poftq? uero cxercitus recreatus,abitu pararet,a patribus ad tranf* uehendu fuos.naues mercenarias pofeit* Oata funt illi ultro munera abcuti, datæ triremes nauesaliquot,quæ eu in ThefTaliam traqcerent* Quo cum perueniffet, aGuilhelmo Theflaliæ rege Bonifacq F.magnis Vertetis diz mifïis muncribus.Conftantinopolim tranfuelt;fius ,ab Imperatorc Henrico IiberalifTime tracftatusjclaflc deinde dclatus,Nonis Septemb ♦ Anno falutis 120 9.Ptolemaidêapplicuit.ubiomniûprocerum l£titia,tanqjrexexceptus acralutatus,celebratis nuptqs,pridie CaI.O(ftob»Tyri cum coniuge,ingenti pompa

pompa,diadcmatecoronatus 8^inäuguratus,regni fceptra fufcepit. Magna I omniü hommum expeó:atio nutnebatunncmo erat qui diibitaretjquin hoc rege res Syriacæ in integru reftitüereritur. Vnus Cypri rex,cui baud fufficic k batanimusAitiniuriäillawm ueIferïêtfôrtius/ueIuindicaretcÔftantius,mœ'^^^r*»^ rore anima cxhalauit.Nec prætcrcundû cenfeo,feculis inaudita rem,cfuä i pedatiotantarûrerum excitàùitjutquidâuokint.nam no défunt qüi'itiagiz cis carminibus id adfcfibantJncrebruerat rumor per totu Occidente, îôan nem rege uirtute innata et reru peritia Sarraccnos prælio uiciffej'pfam Hiez roiolymâoccupaffciuitâuero colonorum in Syria adeo deprauatam, utnec ipfa eicmenta icelerata üitam eoru ferre diutius uellet.hoc fob's defe?iu,frigó re ingcnti, terræ trembribusfrequentibus Qcingetibiis teftarkdeinde etiam oracùlû coclitus dclapfum.fola innocenn'a regnu illud obtincndü,quod inno centifli'mus noxeq^ omnis nefcius,rex Chriffus lefus cofecrafTet fuo fanguiz ne«Frugcm omnê,omnem lacffis copiä,iam fenioribus guftuamariffimam', pucris dulciffîmâ effe,ipfum hoftemin fenes tantum bdiüm cxerccre,pueris abblandiri Sd ccdere.Hac fama epheborum uiginti milium numerum exlt; citum fcrüt.hi diuifis aciebus partirn Mafllliä perucnerut, Galli fcilicet. Brun dufiu pctiéruiït Itàîi ♦ Nicolai cuiufdâ àdolefcentis du(ffu ex Germana nobili täte perueneruntcoçtaneôrû Genua feptem millia,amp; habitu mafculo induz tæ puellæ multæ:rogati à patribus,qûænam profeÆonis caufa,qûô quot;tendez .vlt; rent,tâta animi côftantia refponderût,ut Reip.foliicitudincquandâjamp;S fufpi cionê inrjccrent,ne res nouas in urbe molirent ♦ Septê tantum dieru promifz fum hofpitium,interim uigiliæ,ftariones locis in omnibus frequentes Sô dill gcntes côftitutæ» His omnibus hæc unica erat perfuafio, exêplo Hebræorû mareficco pedefe tranlituros, fludibus hincinde murorum in fpcciem firz matis.Cæterum cum infa^niâ ipfôru nullus probaret,'nemo nec c5meatu,nec nauibus adiuuaret, fpè quocj; deiufi,dômu aliqui rédiefunt,permülti iierô â

* prouincialibus hincinde recepti,in Narbonen.Brutio 8C Liguria ‘cónfenuez runt»Accidiffehæc fcriptôrû ômnium côfenfuconfiât iii2»acdolo Affîz / z / z finorum (eniore procufum.cum cm lacris initiâtes,duos in uinculis teneret*

omnes fe nouiffe profeffî,in naturali illi primo,deinde Mathcz maticà infeda,tertio ueneGcijs,goetia poftea,tandê necromantia, fpecimen poffremô 8Ó theurgiæ guftû exhibuere*quarû rerff feientia deledatus tyranz nus,magnis audos honoribuSifuûillis apud eu coceffïtlocû, Vltimo cûlibi dine quadâ duclus fceleratiffima,aîiqua re nomê fuis apud pofteros ceïebraz tû relinquere geftiret,hofû côfiliô àddudus, Occidentaliû fuuentutê ômné, præftigrjs in Syria producere, atep eo modo trücidare in animû induxerat, fed ut omnia huius artisjic etia uanà füerfft hæc ,quæ conatus eft Barbaras.

No«i4pp4r4t«f itt rurco!,ii LuterJnettft Condliodecreti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuput. II.

HIs omnibus rem Aiîanam nihil proficerc,indies quantum pacis tempus elabcbatur,tantu etiam terrons accederecôpertum.nam Salahadini fîz lius NoradinuSjamp;S Saphàdinus frater,cû per totum ffouenniû digladiarenz tur, tandem mortuo Saphadino,eô res uenerunt,ut Alapienfi Imperio No radinus çôtentus uiueret,Saphadini filij,Corradinus Damafeu ÔC Syria for titusiMeledino fratri Aegyptû relinqueretzinftabat omnibus uiribus Coirà h iij dinüâ .

dînus,noftrorum conatwum non ignarus Jgitur id ftiidium icquutns,quaii mm in rccitperanda amifTa Syria laborabât noftrijtantum in retincnda ade* pta,diligenti cura infudabat.ac iam no unius pontificis autorita£c,non uni/ us princtpis uirtutedefendi poderes,ig\njr maturo confilio prouidendum, accekrandum auxilium omnibus uidebatncceflarinmdnnocctius qua crat præditus animi prudcntia,fu£ura ex rerum ftatu facile co!ligcns,iamduduni ; Frcdericumin ciuiîidifcordia R.om.Impcratorem renunciarat,ea quidêcon di£ione,utuotofepubIicoobIigaret,fublidrjChriftianis in Afia adferendi. Necdubium fidiutius üita illi contigilîet, prudentiaamp; rerum cxperientia Remp.in immenfum extulifletdndufto deinde apud Lateranum côciîio, de Afîaticaexpeditione relaturus,prætcrfpem magnûhabuitprocerum côuen tum*Bx quatuor orbis nobilüTimis Patriarchis duo intcrfucrc, Thomas By santiorumjThomas AgniHierofolymitanorû.Antiochenfis morbo,Alex xandrinus ab hofl:eimpediti«hic Anteradenfcmepifcopum,ille Gcrmanuni Diaconum mifitdoannis Hierofolymarumjoannis Anglorumjoannis Cy prijHenrici ConftantinopoIitaniTrederici Latinorum,PhiIippi Francorû, Andreæ Hungarorum,AIphôfi Hifpanorum,rcgum oratores adfucre.Me tropolitani feptuaginta^epifeopi quadringenti, Abbates duodecim, Primoz res odingenti.Promulgatu inter alia facroiànôû ediô:ût,opê rei Chriftianæ in Afia populariter adferendâ«Miffî qui pro fuggeftu in omnib» prouinciis P roclamarêtedi(ff5,adhortarentpopulû,perfuaderêt magnatibus .Etquia cum Pifanis Genuenfes,Mantuani ac Veronenfes,beUo acerrimo côfliêtaz rentunipfe pontifex ad pace inter tumultuantes coponcndam,primouefe proficifcitur.fed apud Perufiâ in itincre obrjt,Honorio poft eum eius nomigt; nis tertio,magiftratum ineunte.Imperator Fredericus,qui ilt;âdudum nomen dederat, Italicis bellis ÔC VcronenfiumCquorum urbêexcifâm deformauit* ftudiumt^ illinc generale Patauium tranftulit)perfîdia,in maiora diftîdiatr«^ flusjuotum difterrecoaêlus cft.nihilominus epifeopus Hafberftattenfis, èc Conradus de Marburg in inferiorbSalomon Herbipolenfîs in media,Ioan nés Argentinenfîs in fuperiori Gcrmania,rem ftrenuè iuuabâ£,dcclama£ioni bus prjs* AfFumptacruce Theodoricus Treuirorum,Theodoricus Coloni enfium,Sifridus Moguntinorum,Leodienfis præterea amp;nbsp;Herbipolêfis, Ba benbergenfis,Argentinenfis,Patauiêfis,Eichftettenfîs epifeopû Cornes Pa ïatinusde T ybingen,Marchio Badenfîsgt;Comes LohenGs,MontêfisjSpan beymenfisjNaftauenfîsjFeldenfîsjHirfutuSjSylueftris, Synenfïs ♦ Ludoui/-cusBauariæduxjLupoIdus Auftriæ,Henricus BrabantiæjMorauiæ,Lcni burgi, Ancæus Juliacenfis^Ex Gallia èC inferiore Germania Petrus Parifiox rum,Gallerus FÏeduorum, lardanus Lexouienfîsepifeopi gt;nbsp;Gallerius Auex nien,ErixNiuernen.comes,ex Anglia Raynulphus Cæftriæ,Guilhelmus Albonatftus comites«Ex Italis BonifaciusMonteferratenfis,Theftalij regis nepos.Florentini, Genuenfès. Horum igitur omnium autoritate amp;nbsp;adhor tatione Andreas Hungariæ rex, Imperator dicitur.

Crucef}gn4ti(iuoordine,^uotempore,Syridiningreßi/jnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput HL

ANnus iam agebatur à Cocilio habito fecudus, 12,a natali Chrifti j et iam dies induciaruna inter noftros Barbaros^ exierant ♦ Andreas rex

Hurtgariæ paternum prophumcp uotum perfoliiere adhuc'cuotîlabatur, ctï j I iT” Honorius loannem Cardmalem Colufnnenfem, Græcfæ èc Syriælcgatâ . déclarât, hic etiam luffu Ponnficis, Aiidrcam côminationibus adigit,utcxxy ** *'** peditionem ineat.Aiidreas nihil cunlt;flatus,Bancbonum Borum regijs ncz ’ gotfjs præfi'cit,pcr Thradî Conftantiiaopolinijad legatum Ponhfids uenit» Secundum Hungariingreiîumjcum Bauaro Ludouico'hofte,Lupoîdus fccdusinicjpriuatis odtjs Reip.caufa depofitis,Hungarum magna milinim manu infequitur.GalIi igitur regis iufTu et ipfi itcr ingrediuntur,Germani(^ Venedas peruenerunt parata daflfcafcitis Italis foctis,ad CahScptemb.mâz re ingreffi gt;nbsp;dutflu Guilheimi Nigri,Lanfranci Roflûin Gr^iâ crarjciuntuf» Ex inferiore Germania deinde proceres foluunt,et clafTe oduaginta trircmï um,nauium centum uiginti oceanum fulcantes j fccdâ incidunt tcmpeftatê. qvwfedatainauibüs multis amiffisjmariinfero celeriteremenfo, in Cyprum tandem delatijegatum expeélabant* Ândreas^quiiâ Côftantinopôlim per iieneratjubi cum Iegato,dum cæteri duces conuenirent, moram aliquandiu traxilTet, tandem miles nauibus impofîtus,rebus omnibus inftruôtiSj cum legatopontifrcio,rexin SynamtenderecocpitdulTiNauarchi ad Ptolemaiz dem au'fum fuum tQfiere,quô ubi peruehtum,Gcnuenfiu claffe,Franci item ex Cypro cum rege,qui ex Germania per mare ucnerât,his fe adiunxerunt» Venit etiam ex Tyro loanncs Brennus rex.Magna fpes fuberat,tâta coada manu,aliquid præclarærei geripofle.nam noftri in Syria degentes , loco rumperitû fummalætitiaexcipiebant adueiitanres ♦Hiérofolymitanus Paz triarcha,cum iam iter ingrederent nôftri,crucis fandæparticulam præfercz batj-quæ Salahadino ingruente,àfidelibusde trunco refccata,amp;referuatà fuit.Primis tgitur caftris,ad fontem Tubaniæ pcruentum, ubi aliquot Barz barorum turmænoftrisoccurrerunt,fedftatim inftxdamfugam uerfi,mulz tos amiferunt.Secundis caftris,ad ïordanem têloria tribus in locis fixa,Tur

' carum præfidiacïrcumiacentiadeftruda,praefidiafugata.Hic zAndreâérex, ubi fe fluuio lordane lauiiïet,multum reclamante legato, amp;nbsp;fociorüm indiz gnatione,tanquam fe uoti religione exemiflct,Ptolemaidem redi)t,atcp nulz la memorabili re gefl:a,inde copias fuas deportauit ^.Idus Nouemb. cû iam tertium menlèm domo abfùerat» Eo dilcedente noftri 3 ♦Cal.Decemb.exerci turn nbsp;copias eduxeruntjcum ecce adfuerunt Genuenfes,clafletritemium

decem inftruClifTimàjIoanne Roflb Voltano,amp; Petro Auria,prætorfjsuiz ris adminiftratadtum eftin hoftem,acfub crepidinemontis Thaborcafttaz metatum.Primo fitis inuaüt exercitum ex aquarum inopia uehemens,felt;J tandem quorundani indicio, uenæ aqüarum fodiendo repertæJam fitus præfîdrj,Ô6 montis præcipitia omnem fpem oppugnandi aüt obtinendi præ iidij auferebant,cum captum adolefcentulû Sarracenum j ad duces quidâ de duxerût iqui oftenfîs aliquot ueftigrjs,quib.miles infummu euâderepofîit, donatus liberaliter,magno comodo fuitpfjstctiâ loannes rex Hierololymita nus noô:e fubluftri, præmiflb inermi,qui uiàs têtaret,exploratis omnib.ipfe cum armatis, qui alterna ope fubnixi,per rupes amp;S,inuia,in fùmmü iügu eua dunt.Deinde impetu fadoj'n portas præfîdri irruunt,quibiis cü hoftes efïrat dis feris occurrerêt gt;nbsp;prgfidrj duce rex ftatim obtruncat* ftipatorê dni môrtê h liij uindicarc

pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N T I N V AT I o N I s BELLI SACRI

uindicareuoîentê,rcpetito idu transfigit.Interim eti'am cquitcs peJitcs^ aK quotjdudu Guilhdmi demonte AcutoHofpitaîiorûmagiftro,ôôTêpJa

pJ^f’^ora afccndunt.quorum aducntu tcrrin hoftes in praendjum fe re ** cipiut,obfirmatis portis.Rexcum Gyprio,SC alqs ducibus,quid faduopus confultantesjcaftra in monte metanda, amp;S præfidium circundandû optima cfTe arbitrari fedicunt.TripoIitanus Boemuodus patre nihil fincerior,ob/ f dione in monte diiruader,necexerci’tûdiuidendumcJ[re,quodfuturûfitjCii locus totum no recipiat.Famelongat^Sd diutinaobfidionecxpugnanduni prçfidium»autcætcfis locis omnibusreceptiSjip.furn ultroià'noflroiû potcz ftatcm uenturum.Sicperfidiflîmi hominis confilio,rei pulcherrimggcrendi occafiojcu ipfo pr^Gdio amilTa.riam à Sarracenis laccHitutcmpeftate hyemis uiolenta homincs,pfæterca iumenra pericrunt multa, maxime p. Cal.Ianua rrj.DimifTus eft ergo exercitus in hyberna.rex Gyprius Tripolim fe contiL* Iit,pars Piolemaide reuerfa. Auftrius cu rege Hicrofolymitanofum amp;nbsp;Orz dinum magiftris inter'GæiareâSC Gaiaphâ^promontorium occupauere,ac omnibus rebus c5muniuerunt,quo ueluti ex arce omnia infcfta Barbaris cir ca incolehtibu’s facerent. Id caßrum peregrihorû uo cira tum, terra maricp no ftris perdiii ufui fuit,ficpace,Gcbello cornodum.hic dwiTi fundamentorum ruderaefjcêrenc,magùâüim auri,argenti Sgt;C æris Ggnati inucncrunt,undemi Il tibus iniongum dieliberahfiimum ftipendium largiebat.Rcpertçfuntquo que,quod omnes mirabantur, aquarû dulcium ebuliientes uena? in niagna copia,Iapis ad calcê parandu aptiflimus»Propinquitate aûupræGdio mon.* tis Thabor fuit infeftùm»equidêprohibitif noftris,neearare ncc fererefecu repotucrunt,qui cuftodiæfueruntimpofiti.Hocannooftenta multa inccc* Io uifa,cruces candidæ,cerulci Gomctæ,dcfedio foils ôd lunægt;quae maghà Sc grauia generi humano portendere uidebantur.

”f.'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AegyptuHitxSyriainudiuntnoHri. GpuHIIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Nihil antiquius noftrisfuit,^ cum mari terrât^ ualidiffimæ confluèrent copi?,uirorûf^ robur ex toto Occidente ita côueniret,animis, rebust^ omnibus ad rcs gerendas inftrudiflîmis,^ quod aliquid attentarent,quocl gloriæ illis efTet.atcp Reip.^cÔmodilîimû.IgitNonis Marj.cû ex hybernis oês euocatæ co piæ,ad ca ftrû peregrinorû côucnire iuffæ, iadis anCoriSjna** lies âC triremes oês paratæ.ih falo apud prædidû iocû,ucntû cxpedàrent,in caflra duces cum cÔueninent.Ioannesrexco'nGlium habuit.tum'uariæhinc indefententiæprqferebantur,tandem in id côfenfere omnes, Aegyptum fu pcrftitioriisSC maliomniscaput petendum.Haudenim parumîti rem fore rebantur,G Damiata,quac olim Heliopolisdidafuit,primô obGdcref ,qua recepta, Alexandria fubigi facilepofleritum flumen Nilum ÔC regionem om nem in poteftate fore,ac Hierofolymâ ultro ad noftros uenturam, quando/ quidem infulam Gÿprum,amp; in contineriti Ptolemaidem cum Tyro 8C An? tiochiaGdelespofriderent.Glafnsigitur Borea uento excepta,datis uelis,in altû ferc,ac tertia die poftep f caftro peregrino folucrat, ad portiim Damiatf peruenit Idib.fcilicet Mafjs.Duces aût de Rep.côfultantcs apud Ptolemaidc præeuntem daffem uixfextadieafTequipotueruntjUentorû flatu contrario prohibiti.quapropter’cû claffis alterû iam diê in anchoris necquicq? eorum aduentuni

1 B E R T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3

aducntiimoppen'rctur,NicofiêGsiuerfaproi'aréditumparâtemprohibuit . acqjperluafiCjUt Ponrifarrçcomîtis duôtu in tcrrâ defcenfum fit, atcp portus occupatus.Pluhmiquinondûinftruôlbprimanauigadone apudPtolemai i déni îvmanferuntjpauîo póft naties cofccndcntcs.pnonbus fe comngcre ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•ha.v «»«y „

tebât.focda tenipeftatc difiecfti,autper menfem amplius ia!o laelan in por ****lt;'

tiîJT! Damiatæ ucnerunt,atit in mari pericre« Tandê ubi duf qs caftris ft cotiz iiinxere,CLiçidiftimis côfidennbuftp animis urbis oppugnatio décréta ♦ Da^ niiatI tripîici muro,eodemcp lateritio cintfta, acderiuato quodam NiÜaft iJCO,Tyberis RomanimagnitLidinêhabenns,inIonga;infulçfpcciem obdu citur.Huicquoq^ Pharca turns,ncq; craftitudine neqî altitudine cômendaz bilis,ftd quæ fubiirbiû,apothecas mercatorû,ac pubÜca horrea â piratis tuz tarctur.Potcrant noftri in portu ôd mari libero difcurfu Liolitare,ftdcathcna 'obieôtaàNiIialueo eos arcebat*cauirftitearcpartepcrrupta, turrim terra mariqjaggrcdiunt,quælateritiamatcriafirmafuamoîedefendebat,cum tcx Jis,rnacbinis, tormenti'sgt;cgregrjs propugnatoribus effetinftrucftiftima.No ftræ naties in quibus turres excitatæ crât,durn hi propius eas appeni,alrj ducijhi pontes erjci,8ô militéexponijilli circumuehî, alia parte adoriri iugt; bçntidum miles nautarum minifteria,nautæmilitum munia impediebanti nihil omnino cxeqnebantLir,imô ex noftris turrisjquæ cæteras celfittidinefu perabat,fokitiscôrnpagibus,concidit,mihtesparliminNiîum excuffît,par tim ruina cxtinxit.Miftrabile fpetftaculû crat,donee ftdato tumultu,fuo quif queDuci, fuo magiftro diiTto ut effent audientts,Rex Ioanncs,cui iam belli

, iummacQmmiffaerat,iubet» Refumptisitaque uiribus,expugiiatur turn's cûfubuibfjs.capta horreajmcrcium tabcrnæopulentiffimse,milesannona Slt;C prcciofarumrerum copiaditatus.Præfidia partimcæla,partim capta• prima hac uiéloria animi militum confirmât^

Nilt inundiitioue noflri afjjctutttur multis iitconimoclù,indi^x fupplicitiones,nii)ritbilit nojîrit

• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diti diuinitK! uiâ:ri4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput v.

PRotraéta crat iam obfidio i excurfionibus, infultibus ac huiufmodi belz licis ncgotrjSjfermè ufq? in Calend. ïulrj.ac iufta obfidione claudebatur iirbsjCÜ aducrfiffimisamp;uentisuehementius flantibus,mareadeôuftpintu niuÜCjUtNilifluentaremorarctur. quare fa(ftum,utiloftracaftrapenitus inz undarentur. quarc miftrabilis impedimentorum æqué ac commeatiium iagt; dura fada,annona inundatione corrupta«Id non rerum natura, aut ßumiz / nis ui,quod fuo quidem ac ftato,ftd non eo tempore anni fe per Aegyptum diffundcreconfueuiffet,iratantumnuminisfadum,noftri exiftimauerant* '' Accito igicur Pontificum eollegio,de placando numine confulitur,ne Reipu blicgcommodiffimum ineoeptum hoe detrimento impediretur*Vtriigitur facri,indilt;flis fupplicationibus,atque ieiunio triduano,ad obfecrationes miz fites,amp;orçnes in caftris degentes adhortantur . Eccemox quarta Iuce,niiz teftentc cœlo,marc fæuire defrjt, flumert inter ripas ferccipit,tranquilz Iitate magna ftquentc.Quapropter qui Deum optimum maximum prez cationibus pritis inuocauerant, exauditi, gratiarum adiones per circuit tum caftrorum celebrabant* Sedhoc miraculum,maiori prodigioac læz tiffima uidoria celebrius redditum paulo póft» Soldanus magna Origt;

entalium manu ad foluendam obfidionem ucncrat, at tenui Nili akico, qui Damiatam ambibat,tantum à noftris diuifiïs,caftra bis maiora pofuerat,iui de illi æqué inuehendi reuehendit^ in urbem præfidiaSô commcarus, facub tas crat.Mittebat crebros per flumen obfeiïis nuncios,intromitteba£ frugê, milites dele(fï:os,tela,tormenta,8c omnia quæ uitii effe potcrant,occafioncni aucupans noftrorum opprimendorum/i quam aut fortuna ,aut eorum nex gligentiaprseberet.EareintelIeéiajnoftri ftatim quærererationêcccperunt, fiqua urbem unica obfidioneultra citracp flumen circundareji hoftemad uniucrfum certamen elicere poflcnt, fed neep prouocatione nequeconuitio iritari unquam potuit. Agmenigiturnoftri ualidiflimum,ad metandum ui tra Nilum, amp;C ea quidem parte, qua boftium caftra,mittunt »Quod ubi per exploratores Soldanus accepitjóó in alteram ripam noftros ingenti animo tendere uidiflet,amcntia potius quam pauore’perterritus,caftra fugiens,có^ meatibusSóimpedimentisplena reliquit.Cbrifliani milites,ubicum eita/-tiflimo atque denfiflimo agminefugientcm uidilTentjquidnam tarn’(lïbita profecfliöflbiucllct,ignari,animofufpenfo bærentes conftitere.Miflisdcz inde,qui explorarent,an nulle infidi^,an nullus fucus fuge,cum caftra uacua mili£e,ac integra capipofrerenunciaretur,ratibusadidiamdüdijparatis,8ó caetcros tranfmiferunt.boftium cafl:raingreflj,annona,impedimentis,acdix tioris apparatus fupelletflile refertaobtinuerunt,ubi Cbriftianus exercitus maiori quam prius ad turrim Pbaream,copia eft repÏetus ♦ Collocatis dein/ de alteris in ulteriore ripa caftris,inie(flot^ ponte,iitraque ripa flumen con/ iunguntjut mutuo (êfe auxilio défendere, urbem artïfiüs cöncluderc . poflïnt.Soldanusjexercitusparteuna amiflTajparte alteraitl Aegyptumrcz du(fla,Chairum fuos reuocat,atque urbem communit. Hinc Damiatæma/ gnadcfperatio oritur,acomnium ciuiumanimos Soldanifuga mifere affc/ cit.Soldanus ueró Uidens alieno tempore Nilurrt excreUifTe/et^ aïieno tcm/J pore in alueum fuum rccepifle,imó quo uno fcclicitas ubertait^ iôli confiât, fignumconfuetuminundationc fua non attigüTcjannonæ penüriamueri/ tusjcum CorradinofratreagitjUtper Oratoresconditiones pacis fibi,Ac/ gyptioqj petcrct,nam Damiata libéra,breuiomnia recuperari poire«Hi$ Meledini prccibus pollicitationibuf(pperfuafus,Cbriftianis pacem offert bis conditionibus*Crucem facrofandam fe reflituturu, quicquid de no/ flris in Syria ucl ipfe,ucl patruus Salabadinus,aut pater Sapbadinus cepii/ feuPlacuere bæ conditiones Gallis, Anglis6CItalis,dicentcS capta fuiflè hæc arma,ut quod in Syria fummorum Ducum'uirtute partum effet, id no bis ereptum recuperaretur,elueretur(^ ignominia.His reftitutis, nullam re/ flare belli caufam ♦ Reges, Ordinum magiflri, Aufiriæ dux,8ó qui aderant Germant', pacem afpernabantur, contra fuperflitionem Mabumeticam hoc bellum fufceptum clTc , Aegyptum arcem belli iamdebilitatam,per/ domandam »Hisaccedebat Pelagius Legatiis,quiCôlumnæfucce(reraf, ciuicp autboritas obtirtuit,ut re infeda, DamalccniOratoresdimitteren/ tur* Tunc amp;nbsp;Corradinus , fpe retinendae ultra Hierofolymæ amiiTa reiedaomni, eatnmuro dilcinxit, pauloque magnificcntioraædifîcia 8^ monumenta diruit.prætcr turrim Dauid, Sacro quoque pepercit fepul/

LIBER T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$gt; jT

chro DomûiCiquo diruendo inaînisabftinuiEjUCâîij uokintrchgione nijgt; Rnnis,utq'LiidamdiCLint»jnhibent!um êC fupp’icantiüiT) Chriftianorum ci uium gratia.Nam Hierofoîymam adhuc Syr{)gt;AnncnibActbiopesgt;Gcor gianf\acmnlu' Afiæpopuibnoftri fidcicukorcs incolebanc.

Subjidiiiti A(2,y^tun} nofl,ii niitluntttr,fMiei sritur in cafirisjn urbel»cf,l4ndi-m Diimutacxpu^iiiitur. Capia Vf,

X ^Rbisobfcfræfamaiamenam Occidcntcm onmcm peruaferat, Acgy’gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’l'yy

ex kalia acccdebant,nouus quoq? commea£us,MediolanenG's,RcgicGs,Fagt;' ucntiuij Bn'xienGs pontiHciim dutfeu adfercbatur. Ex Germania Sifridus à Rcchberg, Augiifte Vindelicorum epifcopus,Ludouicus Bauaru3,comes de Vohburg, Henricus de Bulmanshufen,quod oppidum Danubium Lycum incenacetjab utroep flumine ijmillia palTuum diftans,corrupto uo cabulo Zufmarshulen ïam dicîtur,infignis Chriftophon à Stadio cpifcopi, pictate^qui Xenodocbium eo loci condiditceleberrimumladiunxitfe ijs Co radus ab Hochfteturbis eius.quæ mihiortum dedit,pathæ Ccilîcet du’cifkz-mæ,rcguïus*Horum aduentu^ditStumirumquantum rccreatus Gt excrci^ tuslcrant cnim homines in rc militari eo tempore clarifGmi, uiribus integrij comcatum impor£abant,quomaximecgebatexercitus.Pocnitcbat iam Ou ccsfepotiusuoluntati Icgati paruiGe hominis togatkquàm propres confi kjs obtemperafiè.PcIagiLisIcgatus male audire cCCpit, èc funtqui feribanti eo quod Hifpanus cGTctj'ncredibili cxarfiGe defidcrio,ac fpcm ingentem cô^ cepiiï'eduo dudu Hicrofolymam recuperatum iri,maximè quod in fatis cGe diccretunexHifpania iienturumjqui illam de Barban's tandê reciperet. hinc ferût tâtopere ipfum Iaborafle,ne côditioncs à Corradino acciperenuSextS décima iam menfem tenebatobGdiOjCum occulto nuncio miflb,Soldanuni iterum reuocantciues,neurbem tamcommodam,tamfidelem dekrat,ope *tcracijs,quibus uitam quàm fidem amittere uideàtur melius * Ne igitur cos prodere uelle omnino calumniari poHiGad aquarum diuortia,qua Nili pars deriuaturinfofiam Damiatæproximam,caftraponit.quacunquepoteft, af te m unit. Qtiarto Non*Oôtob.no(kis ingruente conticinio,aliquot cohorz tesemittit,uturbem adeant, réceptif defendant ftrenuè.IngreGi erantaligt; quot,recipicbanturreliqui,cum fraudis fenfus ad Latinos peruenit*Conz damatum eft ad arma,qui nondum ingrefTi erant, cçfi ad unum ducenti,coi quod qui in urbe erant fores raptim portæ obiecerunt, coflt;^ cxclufos cædt reliquerût.Hac uidoria elati noftri,poftridie relida,quahta fatis foret ad coz tinuandam obfidionem copiarum parte,ad Soldani caftra fub Ggnis duiftû oppugnationem adoriuntur» Hoftis poftquam numerum noftrorum exiz guum intcllexerat,uelut noftrorum impetu territus,caftris excedit.noftri uc ram fugâ putantes,deferta caftra ,nÔ cômeatu,fed praeda reliqua repleta inz trant.deprædantur omnia,abitum parâtes.obuiû habent hoftem,qui caftra rurfum petit,noftrof«^ magno impetu adorit,ac iadlabundû milité igné mif filiCquê fact bus traguliG^ Sarraceni mittere c5fueuerût}non paucos ambuz runt,in ter quos Brenna rex eodê igné,facie afflatus etdeformatus uixeuafiu Gualcerus Gallorû du(ftor,ae Milo Meduteh»ferro cecidere cualqs multis^

Intcrcepti plurimi in hoftium poteftatem pcruenerunnHac ignominia rece ptajHcmultam relmquerent jniuriamjclafïem inftruunt.fabh toto cxcrcitu conquifitijduabus nauibus côiundis,cx firminîma matena in eis turrim ite^ rum conftruuntjcuius altitudo turrim quçNilo emincbat,æquabat.bæcigi rur turn'ta nauis aduerfus propugnaculum appelli corp ta. Præparatæ dein-, deetiamaliæ ôôornatæ, ad alias partes urbisimmittuntur* ad hoc in ripa exercitus in armis fignifqj ftabatjfîmul ad terrorcm,Gmul ne quid So’danus impunecontramouerenPeftisurbem totam inuaferat,grafîabaturc^inci/ ues atrociterjCuius rei noftriomnino ignari. nam portas obftrui iuflèrant, uulgufc^àmûrisarcerijnequisexire,autèmûrisiê demittere poiTetifoIum Mamaluchi omnia circuibant aiTeruabantc^moftri eos fame premi tantu no uerantiUaftitatem tam fœdæ peftilentiæ ignorabant.lgitur cû hinc inde tur^ res nauibus S^caftellisoppugnarentjContigiGut magno impetu Mamaluz chi in unam noftroru nauium infilirent,quæ Germanos fercbat,naualis puz gnæ gentem non admodum expertem.Pugnatum eft diu,tandem cum mul titudiniMamaluchorûrefiftere no poftentjcaderentmultbnonulli in flume fefe detjcienteSjUel enatarêt ad fuos,uel mergerent podere armorum opprefz fi,autuulnerum dolorefatigati,Conradus HochftettenGsfaeinus omnibus feculisassreditur memorandum.Permediosenim BarblroSjUiaad oftioz Iumfa(fta,quo in nauisfundumdeicendcbatur,fedemiut,arrepta(^ qua fors ôbtulit,fecuri,præfra(fto ÔÔ côfralt;fto nauis fundo,ipfam nauim cûBarbarisgt; êó Chriftianis fe^grèdefenfantibus»fummerGt, quibus unàeûperijflehoc indicauit, quod poftea nufqua comparuit.Perrjcea die amp;nbsp;Henricus de Buß manhufen,focius itineris ÔC mortis Conradi,atep in eadem naui. Oppugna tioneita per totam diemcontinuata, tandem noxdircmitpr^lium ,magnis hincindeacceptiscladibus.Eaquidem nolt;fte,qui adhuc uiribuspollebant, Mamaluchi,naucm quamceperant in oppugnationc,deceptisnoftrisftatio/' narfjsjin maredeJ3pG',perdeuiaad Soldaiium peruenerant,ftatum deploraz ' tum,8ó deperditeurbis fatum inftareindicantes.Placuitdeinde ducibusno ftris,necp terra neq? mari,nec cum Soldano,nec cum urbccongredi,fed reliz gione amp;nbsp;precibus diuinum auxilium implorandum expeóandum.Cooz tigitigiturdietertia,poftquam male pugnatum erat,quod ex Florentinoru ccctibprofpedo urbisGlentio, aliquot milites, portas propius accefTerCjUt quid in urbe fieret,expIorarent.Qiium igitur altum Gletium in propugnacu lis amp;nbsp;intra mccnia intellexiGTentjiopitos primo cuftodes,aut alia cauia abeftc cxiftimarunt,regreftî darn ad focios,fcalas corripiunt,quas propugnaculis porte admouent, murum fuperat,nemine repugnante,in urbe defeendunt. dolum abefte,infidias nullas confpicati, perfringut portam aliqui,alfjmurûÉ iterum afcendentes,G'gnum Reip. purpureum,lilio candido interftindum, uentilantes,alios ad rci nouitatem ftupefados conuocant. Germani qui por tç efîrade accubabant proximi,adcurrunt,cohortem unam introducunt,cæ duntpaucos,quos obuioshabent, Sarracenos.Incaftrisexoritur rumor, urbem elle capram,quçfuroradminiftrattela,arripiuntomnes, fine ordine, Gne duce,ad cædem faciendam omnes accurrunt.T am lôginqua obGdione exhauftus miles, iritatus dux,cruorem hoftis fitit, ftrido énfe accurrens in

L T B E R ' T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

qucm dcfæuiabnon inucniucadauera mille Sômille cuicp oblatà, indignam 17-/ Uîndilt;flæ occafiohem præbebant.Ex feptuaginta millibus,millia tria,non fo fidæjfed adolefcentioris ætatis inuenta,pueri Jenea.tnïi etiam rcliqui, abfunî pti omneSjgencrefatimiferrimo,famam nemo,peftem nullus, omncs incoz gnitam cladem fuilTe,amp; inauditam afRrmant,quod fupererat affeifium, dcz ploratum(^.Vita donata ea lege tantum, ut urbcm purgarent, qui labor iti tertium mclêm ufqjeos exercuinSed quod omnium admiranonem uineit, * cft id, cum in ceteris rebus nominis laudist^ trahantur cupiditate mortales, qui uel utullam in urbis captægloriam fibi adferiberet,rationem aut quæré re,autdicerenoneftinuentus.Non*Noucmb.captaeft,ingens thciaurusre pertus,auri, argent!, gemmarum, preciofæueftis, fupellecflilis exquifitifriz mæ,ad faftidum ufcp parta præda.Conuenerat inter omnes, ctiam iuramen tofirmatumfuit,captaurbe,æquarationefpolia diuidendattamen in tanta copia capacitas no deiuinPoftcaptam urbcm,Antiftitum confenfuaciuiTu, de agendis Deo gratrjs diligentiiîimècüratumjcuius benignitate^ auxilioi finecacde,uenuftiirimaditifiimafpurbe potitieffent. Præfidia munitionib. 8c portis indita.DuIcjffimum erat in Gonfpelt;flu Barbari urbem captam, qui cum nc hifcere quidem auderet,terga noftris, incenfis caftris,oftêderct.Coz moratum eft deinde in caftris tandiu,quQufcp exatfta peftilcntis morbi fufpt cione,coeli falubritas inftauraretiir.Curato aere,fub Cal.Fcb.Chriftiani pri mo urbem ingrediuntur.Poftero die à Legato pontificio,cum fingulari Epi . fcoporum pompa,Purificationis foleq.ftia diuæ V irginis celeb rata. Exada pefte,Machumeti Bafilica,magnaematri uirgini Mariædicata. Epifeopoor nata,fub Antiftite.ad omnes aras Deo gratiæ adæ.Mox de ag’rorû diuiiîo nein conciliopnncipum nbsp;nbsp;deducendacoloniaadumeft.

TiMum urbf occup4tur ab cxploratoifütus ChrißUnorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput y II.

VRbeDamiataiam capta,turresmunitiff me diftnbutæ funt,quarunï primaria illam,qug Babylonia uerfus fpe(ftabat,legato Romang eccleß^ nomine aftignabantjin banc immifffo præfidio, Latinorum copiæeâcurn porta adiacente,cuftodiebant,ac Romanam appellari uoluerunt. Arehiepiz îcopo urbis,quemcunq^ fors ferret,affignatur ftatim alia turn's,elegâtia prio ri in nullo,munitione tarnen cedens aliquantulu.Germanis machinæ omnes dono lt;lantur,quibus oppugnata mccnia,qui ftatim cum Frifonibus, ponte fado,in utroeç littore,prefidium extruuntcum fpecula quadam altiftima,ad pontis fcilicettuitioncm,ô^ aduentantium nau^iorum receptum tutifti'mu, Vrbs deinde tota cum prouincia,ac mcro mixtot^ imperio,regibus Hieroz folymitanis addida.Deinde circumquacp emiffi frumentarrj atep exploratb res,qui in urbem ex agris comeatus confcrrent,amp;^ hoftium confilia expifeaz rent. Accidit aute nono Cal.Decemb.quod ex omnibus nationibus, ad mif Ie ferme uirfinaues confcenderent,adiacentia mari oppida inuafuri. hec moz ra,proximum Nili oftium Taniticum fcilicet,irrumpetes,aduerfaaqua pet flumen ad Tanim urbem ufcpperueniunt,qu^olim Titanis dida,a Giganti busjfcptem annos poft Hebron çdifîcata fuit.Diftatautem à Chairo ftadqs 8 o.quçetfi ornatu èC amplitudine,Pelufium olim anteierat,nunc ueroextfa pr£fidium,quod extabat munitiffimumitantum pukherrimorum, fic priua

torum.hic pubhcoruin dificiorum oftentabat ruinas»Noftn eu ïam perNt lum ab hoftibus adnauigare confpetfti eflent, Barbari tonïis exercitus claC fem aduentarsrebantur/uga arreptajcaflrû deferunt.qiiod noftn mtrantes copia annonce amp;nbsp;diüitrjs pIenum,expoIiatLim ,ac inipofita cuftodia,cutn præda ingenti ad noftros reuertcnteSjin poteftatem redaeflum annunciabât» Fuit res noftris tantôaclt;eptior,quantô minusantca fpcsfuerat, quod ton« exercitus id expugnare aut obfidere poflet,tum propter murorum firmitaz tem,fonarum amplitudinem,tum adicuni dif}icillimiiin,qucm lacus hic hye me.hic æftate equitibus negabat*

De LfgJÉi ambilione,regis ira, dadendjiramm miferJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VIH.

IAm rebus fuis diffîdens Meiedinus incêfis caftris,Chayrum abieratjBaby loniamt^munitiorem ac.inftrinfliorem redderc conabatur.Latinipatriæ uetcrisimmemoresjtanquamin'coîoniam ueniflentjin urbe Damiataper annum.fermé integrum dcfcderc,quum inter Pelagiû Cardinalem ac Brenz nàm regê de ditionecontentio oritur grauiiïima» Partes enimfibi inomniz bus primas Icgatus,iure fogationisuendicabat. Brennarex, omniumfufz fragqsjurbisimperium iaradudum adeptus,exercitusimperatorem feefle, S)C dici debere contendebat,nec fe unquam uiro tomato CefTurum aperte miz nabatunErat autem loannes uir alias in Republica, ÔC in militia adminiz ftrandaclarusjgratustamciuibusquàm militibus omnibus. Nec decrant CK peregrinis,qui huic ob uirtutes in caclariflîmas impenfe fauerent : conz tra,Pelagio inuidebantjtanquam homini arrogantiflîmo,quiambitionis modum nefciret.Inacnti funtetiam,quî in Brennam regem,huius difeordiae caufam transferrent,quoddefenim'iüm confîdensex arbitrio omnia regcz ret,admônitionibuslegati,nullahabitaconditionis reuerentia, immodeftiz usinomnibusrccalcitrarenHæcautem contentio magnis aufibus moram intulit,reieß bene gerendæ tum occafionem, tum omne ademit tempus.. Rexenira iratus, Ptolemaidem rriagna militum manufecelïît,caufam capiz cns,quod Milichafecaph Saphadini filius,dum in urbe Damiata expugnan daamp;conftituendamoraretur, Templarios bello exercens, Albam fpecuz lam^prasfidium munificentiffimum deftruxilTet, occupaflet^ caftrum Saz phet,Damafcenorum Soldanus.Hancigitur tantam Reipublicæcladem ul cifcendani fibi eflcjac T emplarqs fubfidia ferenda dicebat.Fore, ut concifa» uires Sarracenorum attereret,amp;coprimerettemerarios eorum äufus,recuz peratisep præfidfjs,breui ad exercitü reuerteretur.Conftabat præterca. Gor gianoègt;quïad Cafpios montesterram inhabitant,Colchis,lbcris finitimis, auxiliaperliteraspollicitos efle,atcp Leonern regem,quiunacum Armez ni)seos regebat,adfuturum propediem.Hos utcxciperet,Brenna iturum fe iaó:abat,nec non Içoniénfis regis copias auxiliäres feaddudurum.Quç om nia etG ueriGmilia uidebantunin colorem quæGta magisjquàm in animo rez gisfuerunt.Defesenim apud Acconem,rerum omnino nihilagens,terqua tercpuocatus.reditum adDamiatam negauit.Qiiare fatflum j ut quantum lætitiæex ufbecapta Honorius PapahauGflet, tantum triftitiæ ex duorum hominum obftinatifTimorum ambitione cociperenNe igitur Refp. aliquid detrimepti capereijoannem Cardinalem,ex familia ColumncnGum,fucceß forem

fbrcmPelagio iterümitttt,quiGenucnfiS,Venetorû,Pïfanoru(^ nauibus j2jj^ in Syriam uiquecraiècit^Hitriim captiüi'tatcurbis opulêtiflimy:aneóijhaud contemnendum nüinerürri militurh confcripferant» Idcirco fpe longi'or illa mora,apud Dàmiatarri ada.non hfquequaqj inutilis habita eft.Præter claf fem enim,itiuitorum aliorum principum fupplementa accefTefe» Inter quos ipiê Bauariis LudouicuS jCurri popülarium fuorum magna manu, exércitui Chriftiano fe adiunxit,a Frederico fècundo,cû trecentoru ex aula uirorû for tinîmoi*u cohorte præmilTuSjquê ftatini infequutürû fe,Ii'teris Sgt;C orc affirma uerat ImpcratonÀppulitetiam fub Caklulq Matthæus cornes, quèm Frc/' dericus Àpuliæ præfecerat,trirèriiibus inftrudiffimis odo,feptingeritos ex Siculanobilitateequites,ïuffii Frederici deuehens,dumin Syriaco mari pi ratarum Aegyptiorum ciaffiem,obuia quæçp deprydari audiflèhduodecini longis hoffi'û nauibus fe infert,ipfis congreflùs,haud magno negotio fudit, Oppreffi t ex eis naues quatuor,ac aqua demerfit.Reliqüg trépida fuga in Ac gyptumfcrecepere,duabus exceptis,quas captas fecum Damiatam,præda onuftas deduxit,ducentis Sarracenis (ufpendio enecatis.His autfla res Chri ftiana uiribus,florere uidebatur,ac ad res gerendas tantum impefatore care re.Incipiebàtètiam proceres tam fegnis morætçdere,fpes eüertende Barba hæfuperffitiônisjomncs matufare negotium compeîlebat. Legatusigitur, milites ad figna conucnife,in Sultanüm ireiubebat.Miles di(flo haud parez batiamp;T fi magna ei promitterentur,quanquam de Indorum rege,Dauideap propinquante,8ô auxilia Chriftianis ferente,multa dicebantur ♦ Meledinus etenim,audita Pelagq 8C Brenne contenuone,lelt;fio milite Aegyptio,ad Hici ünius itcr,prope urbê caftra locauerat♦ Indies noftros prouocabat populaz tioriibüsS^cxcurfionibuSjinomnem occafionein iritentus,quâ noftrosex iirbcjin campos patcritcs,ac cxûndationibüs Nili obnoxios, pelliceret ♦ Igiz turnetantam ignominiam perferrediutiuscogefentur noftri,Lègatusnuti tios ad Brennam mittit, qui hominem reuocent, àc im jjeriüm exercitus illi déférant,quo fine, miles non latum pedem progreflurum fe perfantfte iuraz raucrat.Rex loannes,audita militis pertinacia,uifispublicis nuntfjs, qui coz fcnfu militari miffi fuerant,ctiam fi à Pelagio antea fæpius reuocatus, nouas fempernon ueniendi moras caufast^ contexuiftet,üiôus Columncnfîs ami ci,acfatigatusprocerumprecibus,tandemduccm Dei üiuentis exercitui,Ic præbiturum refpondit, Aucftus igitur milité, commeatu amp;nbsp;armis, poftqua decimum menlém abfuerat,Damiatam perucnit,àcclamationibus acomni üm imprecationibus fauftis exceptus.Iam imperatorem,iam ducem,iam co militonem fe habere exclamat miles,iani qui facris,qui bello præfint, qui fit^ omriià curare poftintadefte,cum legàtüs confilioi Brenna armis Rempiih* tutandamjUnanimesfufcepiftenuDéfummareGpoftquamfatis hümariitaz ti atpp amplexibus datû, confultatum,fed uarfjs lèntêtfis« Légatus ferfo cum hofte protinus decernendum efte,confenefcere militem,alias cunlt;ftarido,oci um Sc defidiam inualefcere,hofti mora uires accrefcere, uirtutem augeri SC Çduciam,noftristçdium atcpcontemptum,fp'émexinaniri omnem. Vitfto hofte,aut etiam in caftris abdito,Chayrum obfidêdam,quæ imperrj caput, qwofuccifojAegyptumomnem intermorituram«Summa confiIrj,autMez

lOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Co N TI N VA TI oNïs BELLI SACRI

’*gt; nbsp;nbsp;nbsp;dinum,exutis caftris,mortc uel fuga, Acgypto efjciendum, aut CLayrum

tyranni receptaculû,euertêdam.Brennarexexpcitus,qLiam magnopcncu lo fuperioris Aegypti res tcntarcntur,dcHierofolyma urbc,defacra prouin ciacertamencne,nondeMemphi,nonde Babylonc,non de Thebisdieez bauquas etiam expugnatas in fide retinere nemo pofîîn Ad Syriacas res ipz Run euocatum,mallefe Hierofolymarum regem,quam Aegyptum Sultanu dici.Res Syriacas,ab Aegypti latere,fatis tutaseiTejfi ualido præfidio muniz ta Damiata,hoftem diftineat.donecreftitutisamp;inftauratis’SyriærebuSiUi/ res accrefcanc regno,quo ad Occidentaliû res pacificare,totis uiribus in Ori entern trahi po(rint.Ludouicus Bauarus de Tani urbis minis reftaurandis, ac deducenda eo loci coloniajconfilium dabat,qua Memphitici ea facilius rc primerentur,cum propter loci propinquitatenntum propter munitiflimuin naturæfitum.Nec tantum Aegyptios ab obfidione Damiatæ auertipofle, fed in officio Arabes co;itineri,in procliui fore*quandoquidem ab Orienté paludes Arabibus ex montanis defeendentibus obftarcnt,ab Occidente Nili fluenta Aegyptios arccrent,à meridie Traianus amnis, rubri marisacz colas diftineret,ad Septentrionem atqp Syriam uerfus,omnia in tuto effent» Hæcequidem fcntentia,regem non admodum renitentem habuit,cui uidez batur coloniaindudajcxercitum in Syriam ducipoffe unanimi confenfu* Nee difplicuit Legato Bauart conGlium,quem baud Iatebat,aut cum Barba ro congrediendum fore,dum conatus noftrorum impedire uellet, aut coloz nia præfidio pofîtis,cupidinê inuafuros noftros obGdendi Chairum,qua proipctflu intuerentur »Decreto itaque publicato, plebi diuerfusfuitaniz mus,8ó in Syriam magis propenfus,tamen cum uiderentuniuerG,Icgatuni fcntentiæinhærere,iure(^facrofanlt;ffæ poteftatis,Brennam regem, Baiiaru ÔÔ cseteros duces,perfuaGon'ibus,precibus, minisepadigi, cxecraricp eum, qui dido inobedientem Ce præ(iaret:.Eid.Quintilib,ad feptuaginta hominu minia,exurbcprorumpLint,inhoftem ituri»Barbarus incertum uero anGz inulato!metu,quócommodum uidebatur,fèmpercedcbaGquarelegatiIæz titia,omniumcp fpes admodum auda eft:atlt;^ quæ inter Chairum, Damiaz tamcp occupata omnia.Pons etiâ naualis,quo Nilum traiecerathoftis,duo bus præfidî'js,in utraqpripa conftitutis, expugnatisj interfedis cuftodibus, recipitur.Caftris igitur locatis,operinoftri partim inftant,partim ad Chayz rum ufcß procurfantes,fegnitiem,ignauiam timiditatem hofti inclufo exz probrantjG uiri efïent,prodirent,manus conférèrent,quos infpcculis uidêG bortantur. At Barbari in ealtrbe,in bello natos,fortes,acfpoltjs affuetos mi fites collocauerät,qui G'duciamnoftroru ridebant,accundandopernicieni noftris machinabantur.Nam dum ædiG'cando,circumuoIitâdolt;^dies edic ducitur,ludiGcandö Barbaru« noftros in fècundum fermeiam menfem dez tinuerat, nüc ex caftris.nüeexurbenoftros uelitationibus urgens,acitaad fui contemptum pertraxit,quod ignari Iocorum,rerum 8^ temporum, inter aggercs Nili,tanquam in propugnacuJa fe reciperent.Hoftis in naffamdez dudos,cum omne rei bene gerendæ compendium ereptum noftrisuidet* ac nullum uirtutis exercendæ locum fuperefte, Nilum omnem in caftra noftrofum,quæcommeaturefertaerant(nam ad menfes tres annonamfegt;

cum conucxerantfurlicientem)cmittit*Cocrcettthuncamnem urtdfquc ri^ pæ ekuatiorcs,alicubi üéfo pro foil fitù,depreffiorcs.àddita finit honimuRl comcntajfoQæ hinc ilh'nc duélæ,qüibtïs alluuîonis tempore per paurnda de riuâtur,amp; NiJus tiiticforte înerefeensï, cataradis apertis 8Ceffofîis, ad funz durti ripis latè feefFundit,regionem dîluuio omnem occupâs,üt noftrorüm caftra,etiam ubi (olum natura aut congefta terra ekuatius erat,tamen ad cip bi ti tinius altitudirtem fuperaret.Editiora Ioca,moîescp Aegyptrj locorû gna ri occupant,qua arte,amp; fidueia èC m’rtus rtoftrorum perqt omnis»Quippe et iumentis ScbominibusrtecefTariaomniainfluminis corrumpebantur,ncc faluum autreliquuhî crac,qiïo uel l'tt triduum nofth fuftentarentür. Pfiuatâ calumm'am pubh'ca compefeebat calami tas* Actem bôfiis,madidi, merfi kiz to,neqüaquâm pofle penetrate uidebant,nec fugæ inire iter,cum unda omz m'a tégerentür.nec alueuSjiîcc lïadum âpparebat.Omnia pÔtùs erâr.qui per aggerespatebat exittiS,crebris èCtialidis hoftiurrt præfidqs ihfidcbatur. In da(reacreIiquaapudDamiatamreIiâ:âturba,hulla fpes*Qiiippe hi m^ritb mis iiiribus, quâm terreftribus firmiores,necper fiexuofas ac tortuofas rb iiorum moles, ab bofte obfeftas,facile erat,ad noftros irrumpere,aut fuppe tias perditis inferre rebus* Viîatîimi côfentu dentinciâtiir ton's caftris, media potiusomnibuspcrcundtimefte, quam turpes conditiones admittere,aut pacem turpem pangcrc.Breui fore,ucNiIifluentis detumelcentibus,fuærez diret terræ ficatas, Aegyptrjs gaudium ludu permutaretunOrationcs indi ôæ amp;nbsp;fupplicatiotles,at nihil impetratùm.Iam fopor triduo ieiunio grauiz Or,acies inftrült;ftas,hac iliac nuitantes opprimininnixos haftis, aut bumerisi proximè aftannû inclinatos,iiidere erat,diflblutis fomno membris,in aquas conciderc.quæ res Meledini Soldarti,etiam boQ^'s anirhum,in admirationc iiirtutis amp;,conftanriac perduxit.Nec difli'mulare diunus potuit,quemex perrinacia rtoftrorum dolorem contraxerawiuocios ad legatum amp;nbsp;regem^ cæteros^ principes mit£it,qui eos communis falutis ratiortem habere iubez annNort ignorare ipfum,quo in ftatu res ipforüm collocatæfirit,NiIum inz dies alluüione excrefeere ttattirali fuo inftituto,atque arite âutumnale æquiz rtocfium hand in alueüm fe recepturüm*Non reciifare fe pugnam, lcd imbel lem forti, ignatium ftrertuo,præfertim aquæ uiolentia,fame atep fomno ener uatOjiam præftaturum.Pareântifacç rieceflîtati,legest^ accipiant,quas fine dedecorcjfineigncminia,abl^ nOtajfuftiperepôflint.Nephariûm ipfi uidc ri,fi tantæ multitudinis clâdcm folem cortfpicere corttingat,ipfum rtort nefaz rium à noftris feelus expofcere,tanfum id poftulare,ut Aegyptus iri libertaz tempriftirtam reftituta fuis utatur legibus ♦Legatione audita i quantum Refpublica Chriftiana detrimentum àcceptura cnet,ex interitu tantorumSC totuirorum,itemipfîs amiftiSi quaé in Syria poflidebantur àfidelibus,in apertum exitium ferri perfpiciebant»Tartdemhis cortditionibus pacem fc uelle refportdennSi facrofandam crucem,qua Salahadinus intercepiftèfino ftris redderetunSi exercitus deportäretur, 8C illæfus in tutum collocaretur, âdditum præfidium Titani lîueTanis urbis,iripotcftate Soldani fore.ille Damiatâ petere cœpit*Tune exclamatum præftare mori millies,quàm hoc

loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO N T I N V AT I O N I S BELLI SACRI

hoc fl agi ti um admitter€,grauFa, dura ac afpera hæc poftiflaracnc.Soîda» nus ddiberationi tempus concedit ♦ Itaque prima nodis infequcntis uiz giliajteflleradata»Damiatam ucrfus,totus excrcitus conrcudit, acèluto iHu uie(^ emergcre tentât« Germani quæ fuperaquam extabantincendentes, fequuntur, quae res hoftinoßrorum fugam patefecit. Obßrucflis igitur ui'arum aditibus,cum aquis exitus negaretur, reflagnannbus fls, magna ea nodenoflrorum perrjtmuintudo« Duces igitur cum pericuîum increz ïcere uiderentj acies in quodam colle collocantjquem amp;nbsp;fiaquainundaucz ratjtamen tenuius quàm cetera obtedum j occuparant, ibi expedato foie, confilium ex euentu captant«MeIedinus autcm,orto foie, uidens noflros co redadoSjunde nifi maxima clade regredi non poßcnt,itcrum adprocez res mittit,qui cundabundos periculi admoneant.Damiatam petant,Chriz ßianisin Syria pacem amp;nbsp;inducias ofFerant, pcrodo annos intcgros.Dc cruce Dorainica,ac excrcitus incolumitateomnino nihil imminent «Conz fenfu demum totius excrcitus,iureiurando hæ conditiones firmatæ.Da tis deinde amp;nbsp;receptis uiciffim obfidibus,impedimcnta omnia,machinæ, ar ma hoflis fidci concredita,qui ut aliquid hoßile moliretur in dedititios.tanz tumabfuit, quod etiam fame aßedoslibcraliffîmèrefecit,amp;pauit l^cnz didifli'mè«

De wrlie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sotii4Hi}, ttoßromm^ deditiotte cr dißeffu m!fer4jgt;ili.

CLadis acceptæ fama ,iamdudum ciuium ac reliquorum in Damfata agentium, perculcrat aures,cum uerô nuncius de dedita urbe audiez batur,ingens controuerfîa cxortafuit. Nam fublatis in cœlum manibus, plurimi éc Lcgatum Sô reliquos Duces aperte diris deuouebaht,pedoz raunguibusdilacerabant,capita pugnis contundebant,crincseuellebant, raras ÔC miferabiles noces proferentcs ♦ Venetus,Genuenfis, Pifanus, Siz cukis,ltali(^,tam nobile €mporium,tam munitum propugnaculum Oriz entis,nunquam dimittendum cenfebant.rtam ea amilTajlpemomnem,ÔC împerfjin Syria conceptam perfuafionem unà euerti.omnia prius expez dienda eße,quam tam foedam pacem, tam indecoram deditionem facienz dam dicebant«Germani,Franciatquealq è contra,totmillia hominum, dum incofumes redimi una urbe poflent,feruada efleiimo uix earn retinenz dam,fi uelunius Chrißiani fanguine commutanda uenirct.Vrbescenfcz ri uirisjufros mûris, moenibus baud conflare.Hanc ipfam aliquando rcz cupcrari amp;expugnari iterum poße, cum tantahominum multitudo,tot fortium uirorum capita baud facile congregari poflint. Belli leges efle uinz cereamp;uinci:humanumefle,fortiflimisuiris accidere finißros atque pares cafus.Creuittentatio,adeoutdimiflöconcilio ,qui urbemreddere recufaz bant,ad armadifcurrerent,ho(pitialt;^ Principuna aduerfæfententiæ,accliz entumirrumpentes,eorum arma compilant, armamentarium publicum occupant, inermes deinde in fontentiam fuam defeendere cogunt,urbem

nnninint,catapukasamp;iacula inmœnibus congtrunt, hoflcm expccQatip n.Podquam renunciatuiti eft drcumuentisab hoflc, Damiatæ certan dc (cnccntrjs , ac quofdani pen'culum publicum , quam pn'iiatum commoz dum minus habcre follicitos,confultare cccperunc,quidnam agcndiim* Meledmus cos bono animo efTciubctjin mnoxios fe nunqiiam fæuicuz rurn , pcrinde fibi efle, fî Ptolemaidem,quam m poteftate habcrcnt, pro Damiatafibireddcrecurarent«Hæcf}s rcnunciamuiïcrunt noftn,quibus detuendaDamiata ,fententia,quibus ctiam uxorcs 8c liberi,cumdomi^ bus Ôlt;S fupencÆIc,apud Ptolemaidcm relufla erant.Hoc nuncio l'taque tcrz riti,de urbe rcftituenda fœdcra tandem admittunt» adquamreîanonem, inilèrabilismpublico amp;pnuato ontur lamcntano . Quam matronarum fletus amp;nbsp;comploratio auxit,dumbine l'ndead Tcmpla curfitant,Heroes fanlt;flos jipfamq? Dei genitricem, quàm æquum fit,plusSarraccnis coii.gt; nitiere accufant,quàm iuftum lit,infidèles irati'ores cfle» Compledebangt; tur aliæ paruos natos jfortemillorum lamentantes, quorum ortus inea temporaincidiflentjUt patriae incognitæadhuGexccdcre cogerentur.Hune omnium ordinum,ætatum, fexus omnis dolorem,Templariorum, Hogt; fpitalîorum , Germanorume^ magnanimitas, perfuafionibus atquepob licitis leniebant, l'ta ut ad diem præflitutam , urbe cxcuntesciues,armai fupeiletQiIem in caftra,quac ad Nilum conocauerant,deucherent.Tcrtia deinde die,adeft Meledmus ,ubi recenfitisqiùurbemcxierantjfeptuaginx^*’*'* *7’ * •*’”“***' tamillia hominumcapitainuenit,quos finguîos fiarlingum unum foluegt;*7* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-«'»

refîbi lufTit.nullampecuniæ cupiditatcmfecutus,tantum ne quouis iuris **** prætextUjChriftiaiiiimperiumamp;S urbis pofTelîioncm liberam tenuifleuu derentur* Eft autem Starkngus numifmatis genus,Stürm' auiculae nox ta Ggnatus,quodeofeculo Principibus ,fturno infigniri placuit,utpofteri ultramarinarum eorum expeditionum admoncrentur. Sicut enim fturni gregatim uolantes, magno i'mpendentis uindemiæ damno aduolantjic cxercitibus Orientis regiones uberrimas fefcoGCupafle,indicare uolebant» Habeo tarnen authores idoneos,qui in altera parte denarium ftellamhaz buifTcjin altera fturnuiTi,quæ duoinfignia,etymo apud Occidentales plurimum refpondent« Valor fex 8^ uiginti ftarlingorum,unius unciæarz genti. atque apud Anglos in ufu efTe etiain hodie perhibetur, Efterlingoz rum nomine,O in E mutato*Oft enim,Öriens ipfis dici folet,quod à rebus Orientalibus nomen numifma deduxille, baud leue argumentum exhiz bet. Captatione finita,cum clafïîsquæ in portu Damiatae fubfederat,ad traijciendaiTi in Syriam cum omni fupelledile multitudinem baud fufFicez ret,rebus nauibus impofitis, accepto à Soldano filio eins obfide, illaefi per deferta inPaleftinam ufque omnes deducuntur.Quibus autem nec maz ri nec terra,rcculæ tune in Syriam deferri poterant,ad eas reuebendas* fpacium anni integri datum atq^ concefTum eft.Egitetiam cum fratre Corz radino , Damafeenorum Principe , ne in dedititios per olt;ffennium aliz quidboftilemoueret.Itareftituta urbeBarbaris,tot irriti labores redditi.

dum PuriRcatJom's Mari^ die habitan fit cœpta,ad eiufdem natiuitans dum fcfquiennio poftea, Barbarorum fuperftinoni reddita cft, Anno uiddicei i nato Chrifto »miHefimo ducetcfimo uigcfimoprimo,(exto Eid.menfis Gerz manici.Quam indignitatcm kuiorcm fecit,quod Mdedinns incruêta uiAo ria dc noftris potitus, clementifTimum fe noftris exhibuit principibus, tenugt; iores commeatujuiaticoiuuit. Procercs magnifice donatos,atque honora-» tos dimiiit.

De Brenna regit tiierofotym£ adnenlu in Ttatùtni, dijcoirdia inter Rom.Bont.e:r Imp. ac morte GiUorum regit. Op«» X.

POftquamigiturnoftricum rebus omnibusintcgris,in Syriam reitet rant ex Acgypto,Legatus dafle in Europam reuehitur, diffblutist^ exz crcitibus,quifque principumad propriarcuerfus eft ♦ Appulus Matthacz tis in fua proüinciam,Bäuarusin GermaniamjAnglusautem Albonadus in itinere morbopcrqt.loannes rcx,urbe Tyro,Ptolemaide^munita reslt;^ fuasjutpotcratjcomponensjpro fiibfidio implorandojitcr ad Occidentales principes parâbat,de fide Soldani fccurustquam quidem expeditionem,Ge nuenfium ac Pifanorum feditio multum morabatur.Pifanis rex mirum imz modum fauere uidebatur,eorum(^claire utin Italiam deportaretur, omnia parareiuflerat.Genuenfes rerum Pifanorum æmulo$,tanta apud regem au thoritasmagisiritarc cccpit,ipfbsc^ Pifanos elatioresreddebat.quae res pa cem quinto antea anno,pontificum cura,intereos confedamjacilc diremit» Primo equidem tacitaecriminationes,acinteraemulosconuitia exaiidieban tur,deiflde rixæexortæ,tandem adarmauentum eftJn ipfa Prolemaideurz be apud Tyrum rex Brenna agebat,cum Pifani correptis armis* in xdes Ge nuenfium,clientulorumt^ eorum impctum faciunt,obuios cicdunt, fortiter refiftcntesjcum ferro uinccre baud polTent,ignem ædibus infjeiunt* quo inz cendio magna urbis pars deformatur,nccnon turns qua? Genuenfium fum pribusCinea urbis parte,quam pro rebus gcftis,àBaIduino fecundo rege Hierofolymanim,dono acceperant}mira degantia » loIidilTimelt;^ ædificata fueratjper Pifanos derjeitur» Tanta iniuriaaccenfi GenuenfeS,coUatis uiriz bus in hoftem feruntur, tanto equidem furore,ut Pifani Urbicedere cogcz rentunProfligato hofte,inccndfjreftingucndi,rerùmcp fuari*m conferiianz darum caufa,Pifanos baud infecuti,in urbem redeunt,cum c'.cc Brenna rex forte fortunaaduentans^fugiertteS Pifànos inurbeiti redudt.Saeuitum eft in Genucnfes,rege non admodum probibentc,exfatiatac^ ira,cum demum de Concordia partium agi cöeptum. Cortditiönes pacis hæ fuerCiTurrim deict'fam reftaurarentPifâni.Rerum ia^uramidarnhum^illatum exæquo Genuenfibus refarcireOnGenuenfis tâm diu in ferendis in ürbem mcrcibus abftineret,nauibuslt;^ fuis in porta Berythenfi confideret, quoad in intez grum reftituerenturomhiâ» Rebus itacompo(îtis,Brenna rex,Pifanorum aliquot nauibus conduAis, baud màgnO comitatu ftipatus, in Italiam traz ijcitjper Tyberim Romam delatus, ab HonoriO tertio Pontifice Maxiz tno fufeeptus benignè « Dies aliquot quieti daü * Senatusdatus» Brenna

rcxcoràm cxpofuit.Quo in ftatu Syn'acæ res confti'tutæ cfTent.înducias iil t oClauum annum à Meledino datasjfufpe(^as fibi ciïc.ac quum fidei tenacifz fimus haben uclic Soldanus,ne T artarorum ad id focdchs gt;'umpendum auz xih'aimploret/cueren.Armem'am enim maiorem,gentem iilam din'pere,ne (cio quid Syrie minari»Têpus elabi, prcfidia minui,indies 8^ uites, animos decrefcere,nihil apparere,de quo côfidcre pofîitiquandoquidê Sf ipfi Sana cenijnalis edoôti fapere,Chriftianorum Tartarorumcp uires fufpedias haz bcre,animosconfociare incipiant* Proindefeaduenine,ut conniio,opeamp; auxilio Occidenralium implorato,maturè rebus Hierofolymitanis confulcz ret.Romanam federn primo adqfTefeitanquâcolumcn^Reipublicætp Cliri ftianæcaput*Regnum quod ueÆ'gale Innocentio fcciflet,Honono iam refi gnarejniG'quibus intcgium EccJeGæ conferuare poflitjiHi fubueniaiunAt neconfilfjomninoexpersuideatur,iamdudum ilium rationem infjfïe,ut pri uato corn modo poftpolito.Rcipub'icæ confuIerepofTinGenuincfè exMaz riti Balduirti Qiiarti Hicrofolymitani régis nepte, Conradi Monteferracenz fis Glia,Tolantam,uirginem nubilem,eamq5 Frederico Siculo, Henrici filioi quem impen'o Romano præfe«flum audf)lïet,per intern uncios defpondiflcj principi fuo iudicio maximo,qui terra mariq^ potês,defperatis ferme rebus, baud dubic opem adferrc pofilt facilè.Ncc Fredencum tantg rei onus reeufa turum,quandoquidcm ipfemecpolliatusefrec,iun' omni ferenunciaturumi quo adres Hicrofolymitanasappetendas utipoffetjimóamp;iurematernOjec dotalijinfiliani fach regni potedatem omnem leremiffurum, utFredcricus maiore animo facrum bellum tandem capefTerec.Hæc cÔfraFtas Syrie opes, hæcamp;temporaipfa expofcere,fibi uideh/Qiiod fi alia aliquaReipublicæ Chriftianæin Syria fubleuandæ ratio fuperfit,patres ipfi confulient, fe omgt; nia pro uirili exequuturum,8lt;r adminiftraturum ftrenuè.Hæccffatus, aeexz cedereiufruSjdiuconfultatumfuitimparibus fententfjs.Fredchcus eoenirri tempore hoftis Ecclefiæ Romanæ habebatur,facns(^ abftentus, pcfîimc illi cum Honorio conueniebal.Is ab lnnocentio,infans adhuc,pupillus ä tutorè hærcditario regno fpoliatus,exlibero fatdus tributarius,necHenrici parenz tis,nec maths Conftantiæ fide aut precibus, libéré regnare perrnißiis.Currt inter Othonê 4 nbsp;nbsp;ipfum Innocentium,déinde exorta difeordia, imperfj res

turbarentur,Otho Siciligregnum etiam inuito Papa inuafiflet,qui quidem ipfe regni imperium ambiebat,fic decimû ac quartum annum agens Fredegt; heus, quan^ etiam in cunisanno ætatis fuephmOiRómanorum rex à Gcf manis diólus fueratjper Henricum de Nifen,ôô Anshelmum de luftingcrt uiros militares,nomine proccrum Germanorum,ad itnpehu ex Sicilia etio catur.Romam igitur cum uéniffetjà Pontificeiciüibus,omniscp Ordinis ho minibus benignè fufceptus.tamen expofcens,nec benediedionem nec coroz nationeab Innocêtio impetrare potuït,blandis tantûlierbis à pônfite delini tusjin Germania abfjtrnâpohtifex,magniariimi uir,amp; hûc,ficüt Othonerti prius,ex tota kalia quærebat deturbare.Fredehcus ut artem arte luderet, pro tempore hæcdiffimulandaratus,cum Otho àFraricorurege in præliô iiicdus aufugerat, Aquifgrani fecoronarefecit,acut pontifex ratum haberet, quod Principes Germarii conftituerant * etiam Eundanum Gomitatum ill

1 in LatinaItaliæ regionc illi dono dcdit,afTumpta criicis tcneraSic Innoz cendus delinitus,quanquani Sùèuortim gend efletininiicinimusjtarnen ad coroilam Auguftaiemjlvomgfufcipiedam Fredeficu adhonabat.Sed duni ad iter fe patat Imperator iPapa difcordiæ tolkndæcaufà inter PifanosôC GênuenleSi PêruiiüiTi üenitjibic^ mortüö,Honoriusterdus fuffeCtus eft» qui anno i x ï ó.Frèderictim,opera Hoftienfis epifcopi Hugolini, in tirbe co ronauitjiiicifti'iti miilta prædia cum donis plurimis recipicns.A coronatio/ neiniuriarum memor Fredericus,in Bononienfes mouet,qui in itiheread Romam euntem indigne éxceperaht4expugnafa urbe,amp; iilcendio deforma ta,ftudium generale illinc in Patauium tranftuIit.Mox cum audrjflet Apulig Comitem Matthæum,qui ex Syria redierat.res nouas moliri, ac afeito fcelc rum lociOiThomaqtiodam regulo,præfidia ÔCoppida plurimaoccupare, in Tufeia quocpbella gerere,cÔfcripto milite,c5iuratos adorit,rebelles omz ni didoneerjeit, bonisepomnibus priuatos, in exiliu detrudit. Expullis igb tur aduerfarfjs,quodcallidediu occUltauerat j animum fcilicet in pondfice« cxulceratum,oftendit.Captataenim occafione,dum epifeoporurn nonnulz li,inSiciIia,Campania,Brutio Sóreliquis regni locis contra ipfum confpiz raftent,acinauguradàpondfice,mukainipfum tnoliti fuerànt,eos omnej cxauihoratos folummutarecoegir,prseterqtiofdamquos 8^ uitapriuauit, fubfe(ftisilliSide quorum fide amicitia fibi magna polIicerctur.Exules Roz mam perueniunt ftatim,p5cificis fubfidium implorantes.Hincprimainimi citiarum fomenta,inter utrunque erumpunt.Ponrifex miftis Iegatis,petit,ut imperator ecclefiaftica autoritäre inaurhoratos epifeopos reftituat» Vta fcz guhs,quos ecdefia in fidem rccepiflec,abftineret«Ad hæcindignatus iriipcz rator reijjondinHac quidem inter lacerdodum amp;nbsp;regnum diu coalitam difz Cordiam refricare,pottti{icisefteambidöii,qüi bellum qùàmpacem mallet» Peftimohöc exempio fierncum quadringentisamp;ampliusannis à Carolo Magnojlmperatoribus licuiftet dignitates Archiepifcopales,nec non 8C cac ' teras,per lingulas prouincias,per annulum 8C uirgam conferre^Quod fi ob fjeiantur Gregori) feptimi,8^ fucceftorum eius aliquot conatus,magno uniz uetfi otbis Chriftiani fcandalo 80 fraude conftituta,refcindi iure pofte.Non fe Henrico qüinto,non Frederico auo irtferiorem,idem onus ampliandi imz perfjilli ittcuinbere.Haud fine dolore etiäm in memoriam illi redigi,qua uio lentia ConftandaSiciIiæregina,matereius pientiflîmaiiürcelediônispræla torum,ab Innocentio fit fpoliata* quandoquidetri conftet, Apuliæ reges id iüris habere peculiare« Hæc amp;nbsp;fi fatis elTent,ad alienationem animi, amp;nbsp;amici tiäm uel fynceram interrumpehdam, tarnen he publica tranquillitas interz turbaretjdeuorada fibi propofuifleUii ta aperto odiö p5tifex,amp; impotêti dc baccharetur,quodpublicosimperijhoftes,qtiod eins inimicos capitales im merito fouerehiam fidem facere,iamdudum in omnium ore, uulgatæ famfgt; pöhtißeis inftinlt;ftu,quicqüid tentaftent,inchoatum fuifte.Hæc nec Güilheb mi aüüncüli in Romanam ecdefiam beneficia, nec parentis Henrici libera/ litatem merüifte * Vldmo in hanc uocem eum prorupiftejftrunt » Quoz ufque tandem,patientia mea abuti.quando ambitioni fuæ pontifex modum tiuItftatucreCMarquardumde AnvuiIer,FIamminisÉprouinciacnoftræprg

fciTtinn InnocentiusPonnfex,dum in cunis ago,ïmpcrio erjcit,lit infantein me Hcxai'chatLi Raucnnæfpolict »Theobaldum Piccnonim prætorcm,à genitore inHitutiï, cxcgit,ut pucrulû me en'am hac pnuaret dignitate.Hetru riam mihiadolcfcennlublatLirus,pcrniiptiarum conüendones Phihppum patruum dclüdit«Fundanum comicatum,ne homo callidus, apud Gcritiaz iioSjad imperium cuocatojnfidias ftrucret,mihi cmunxic. Coronam libcri imperp,quam bencGcio diuim numirtis ad(cribimus,atquc cleCtioni princü puni thbuimuSjumflionem Auguftalcm,quâtismuneribuscmercari opor tin t ab HonorioC lam nbsp;maieftatcm imperatonam,quam fuffragio proprio

ratam fecit,contcmptui habere incipiuQüi s hanc diutius in facerdote prgpo fteram feratambitionemC'Ite,renunciate pontifîci,coronam me prius depofi turum, quàm commifTurumjUt tantæ maieftatis diminutio inducatimHoc fciponloaccepto Pontifexcommotus,hofl:em ccclefiæFredericum pronun ciatdmpcrrj ÔC regnorum fuorum fubditos à facramento fidelitatis abfoluit: côntra magno impetu res Ecclefiæ Fredericus inuadit.Durauit ftfquiannû hæc difcordia,SC paulo amplius,cum ut diximus Brenna rex è Hicrofolyma Occidentalium fubGdium imploraturus adeft, ac Frederico cum filia regnt iura ac titulos offerebat. Siquidem Conftantia Ärragonia iam fato funifla eratjFrederici coniunx*Poft iongam procerum ecclefiæ cohfuItationem,P5 tifexpcrfuafusjutabfolùtusimperatoriinamicitiam reciperetureccIefiæ,Fre dericus uiciHim res ccckG'æreftitueretgt;in Afiam cum milite fubfidiario fe tra kdurum iuraret,ac lolen Brennæ régis filiâm uxorerti diiccret ♦ Ex quo, Fre dericus,qui deinceps in regno Siciliæfucceflerunt, Hierofolymarum rez-, ges appellati funt.Necmora,in Afiam mittunturquipueliam imperatori adl iiehant.ipfe Brennarex Pifas deindefe contulit,totius urbis gaudio ingentt exccptus.Delatus inde in Franciam Meduntam ad regem Philippum,iani Iclt;flodecumbentempcruenit,quiquum tresöC quadraginta annos regnafz^ tet,uitaomnium dolorecxcedit^Exteftamento,ad ufum belli facri Brenna regi,magiftriscpTcmpIi,00 Hofpitalis fexagenamillia aureorum reliquit* Hac pecunia ditatus Hicrofolymitanüs,uoto fe exoluturus,diui lacobi edes facras ad Compoftellam petit.in Angltam prius trarjcit,ubi ab Henrico hogt; fpitaliter acceptus, magnis muneribus donatus eft* Proficifeens, maufoleiï diui Thomæ Cantuariæinuifît,quatuor preciofiflimos Saphiros, qui do/, ni nomine in ornamêtis cflent,ibidem reliquit Jn Hifpaniam profe(ffus,Be/ tengariam Caftulonenfis régis fororem, uxorê duxit.Tandern in Galliant feuerfus, apud Vienna cûconiuge,expeditionê Frederici expedas, defediu

Sdldanuf imperatoris amicitictm ambit,Hiero(blyiti!(rum regina lole trederico.e Sym tranfucääi tnätrimonio copulatur. Caput I h

INtereadum niiiicfjloleninEuropam ädueduri,in Syriam üenilTent, inz gens Chriftianorum exoritur lætitiaîiam animos fumere, iarri maxima quæque fibi polliccri fideles incipiuht, cum pötentiam Frederici maximani feirent» cum nouiffeilt, regem Hierofolymitanis rebus præfeiflüm ,qui animi corporiscp dotibus ac bellica arte principes co tempore , anteceflez fct omnes«Laboris patientem,ad pericula fubeurida ftrenuum,inter ipz fa dikrimtna magni confilfj liberalem , magnificum, Græcæ, Latina?* Arabicse

Arabicæ,GaIlicæ amp;nbsp;Gcrmanicæ linguæ peritum,regij fpkndons,quo nub lus à Carolo Magno Romanoruni impenum tenuerac potcnnonPræter^ enim quod Gcrmanis ferme omnibus aut imperarct,aut obkruaretur,Siciz Iiæ,SardiniæregnagubernabauFccIicem puellam efTcjac tali maritobcatâ exclamabanc,eam(^ ut tanto régi dignam régi nam mitterentgt;publicis phua tist^opibuSiCam adornare ftudent. Veftis üaria ac preciofa prirao^deindc ornatus ambitiofifliraus additus. Additæpuellæ ingenuæ,purpura ÔC coc/ CO amiclæ,quæ profeélionem comitaren£ur,àdditum ftipatorum agmen,ui ribuSiOrnatuadmirandum.ClalTis parata,inqua multæ nauesàpuppiauz ro, cætera purpura ftratæ âppârebant* Sic regina, omnium faufta imprcz » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1*’^’ ^3tione,nihiIinuita,nihiIrefiftensauehitur.Dumautemhæcparantur,Cor/

SyriæSo!danus,potentiam Fredericifufpetffam habens,rebusfuis J difFiderecccpit,necarmisimperatorirefiftcndumratus,{èdbencficrjs atque âmicitia ilium deliniendum.MiiTa igitur legatione ad Fredericum, de Mele-* dini fratris inducfjs,feomnino nihil mutaturum poUicetur, Chriftianorum res in Syria nulla moleftia afteórurum.Peterc tantum,ut rata habeantur fccz dera,per fe Chriftianorum cuicp tutum forcjoca iàcra Hierofolymis, per to tamcpPal^ftinam uoti gratia inuifcre*Cçterum fi bellum quàm pacemmaz gisamet,fi pontifîcis Romani inftigationibus,quàm Reip. tranquillitatiinz niti malit,haud defore fibi T artaros^qui iamdudum ad tutandam gentilem pcrfuafionem,arma,uiros ac omnia quç ad prohibendâ uel inferendam uim îàtisfintpoIîicitos.FredericuscaIIiditateingcni]ihas Soldani minas lufurus refponfa diftert,legatos bïandis uerbis per feîquiennium in Germaniadetiz nuit,nuncccclefæamp; regni difcordiam,nuncimpertj negotia,ac Germanoz rum motus caufatus.Honorius enim negotium Syriæ èC expeditionem urz gebat,etiam alieno tempore,cum iàcramenti religio,qûo inita inter Sarracez nos ÔC Chriftianos pax firmataerat,obftaret.Præterea proximis annisTar tan'utramque Armeniamcum Gorgia uaftarant,dircptas(p amp;nbsp;uaftatas» ' fuo imperio fubiecerât,ac uidoria elatos Jacilè adfuturos Corradino uerifi mile apparebat.Incundantem igitur Fredericum, animo infenfo ferebatur HonoriuSjLigureSjInfubres amp;nbsp;Venetos omnes concitarat, ut ad LigniacU de Repub. tuenda,amp; Frederici conatibus refiftendo inircntrationes.acdez nuo magni aliquid in ipfum molitus fuiftet,niii morte præuentus, extrem« claufiflet diem.In locum igitur defuntfti, Gregorius nonus fuccedit, qui hoz moarrogansjtumidust^.ftatim omnia Ücere fibi putabat,temerè ac omnû no uane,diris ÔC anathemate imperatorê fcrit,non alia de caufa, quàm quod uotum Hierofolymitanæexpeditionisfquod confulto nbsp;nbsp;prüdenter,multis

rebus obftantibus difterebat Cæiàr^adhuc non foluiftet. Sed commodum adfuit Idle fponfa Frederici, antequam latius imprudentisPontificisodiz um ferperet, aut excitaret rerum incommodum. Ea equidem, iam in porz turn Pifanorum applicuerat,ubi exquifitiftimis honoribus ,ac publico hoz fpitio excepta, Parentem obuiuni habuit,ac imperatoris legatos cum ingen tibus muneribus audiuit.Deiride cum procuratore imperatoris,more regio nuptias peragit.lole enim nuda thorum coniugalem,rnatronis nonnullis ac ptincipibus teftibus ingrcfla,cum uicarius marin imperatoris alterum crus genu

genu ternis intra ftragiila l'nfja't i perinde quafî ita puelîæ hôtitia habita, matrirnonium pro confummato haberi deberetur ♦ Sic démuni Bren^ na rex Romamdeducitur, ubicuni pontifice Gregorio de reconciliatioz ne iniperatoris, ac filiæ nupfjs agit * Pontifex qui de agenda Ecclefîæ autofiz täte follicitüs , nifi Fredericus elecQ^ionis ius, nonnullacp oppida , quæiiî Aprü’tiô detineret, reftitueret,ac primo quotç tempore cû copijs ipiè in Afi ani traïjcëret,orhncm pacis fpem admittererecùfabat.Delinitus tandê Breti næprccibûs, euhi debitam reuerentiam ecclefiæ,ac expeditionem opportu no tempore 'pölliceretur imperator,Rom3 ex decreto accefli't ♦ Raro ulli imz . peratorum itiini eft obuiam frequentius ab omnibus orditiibus. Ad D^Pëz tri ædes in Vàticano,pontifex gratulatus illi fœlicem accefîiim, cum de moz re pedem exoiculâdum exhibuifTetjimperator genua ceu errore lapfus, funi mis uix labellis baG'auit,quæ quidem incuria altius in pontifîcis animo hgfiti quâm utunquam obliuifci poflenSèd ne quis motus in urbe oriretur, cuni prscftdia omnia amp;nbsp;loca opportuna à Frederici militib* occupata uideret,oni niumcp hominum animos in fauorem illius promptos cerneret,ad ara ilium maximam comitatus.faüfta imprecationc benedixit,in çdibus pontifîcrjs hô Qjitiôexcepit.Poftaliquotdiesjloleapud Hoftia’m applicuit,ubi triduoiri præfidiofuitjUtmaiore ôrnatu in urbemueiiefetur»Patritiaèfoeminæfcrc omnes,eleganti forma præditæ, cæterum auro.gemmis, purpura cocco^ fulgentes,triremibus magno ftudio inftrudis,fecundo Tyberi, obuiam pUz cllæ Hoftiâ ufcp miffp V tric^ ripæ præfîdia nbsp;euftodia impofîta,ne quid iti

tentaret abeuntibüs aut redeuntibiTandern ubi in naualia regina ueniflet, i purpuratopotificis,imperatorislt;^ legato bénigne excepta in Ianicuium,ubt * olim caftra Rauennatiu,nunc S*Marig T ranftybering palatium,amp; templû à Calixto primo ædificatum,diuertit*Exprimoribuspatrum cam maneucz fperiep ofticij caufa adibanndida intérim dies confarreationi,qua tanti hofpi tes inungerentur, coronarentur, ac farreo libo communicato deguftatot^, folenrii ChriftianorS ritujconiurigerentur.lnftrudo itaiç ad tempus comiz tiojcditflô iuftitiojiuflæ eô conuenire ex patritio ordine forma ÔC ornatu prg ftantiiîi'mgquçtpJoIg in publicuni uenichti corona à pontifrcc imponitur, in^ imperatricem unda,Frederico imperij infignijs fulgenti, more maioru lundis dextris, annulocç dato, copulatur ♦ Thefauri ingénus precium fuit, quod à pontificcjà patribusjpuellg dono datum,ncc matronarû inferior fuit hilaritas atep munificenna,preter id quod S* P» Q. R. dono mifit,qug et fi , tiaria preciofa^,Germanorum tamen liberalitate atc^ ingenio fuperabanz tur.nam per legatos fponfis, futurf fobolis omen miferant, cunabula (cilicet cum ftragulisjcx c5chis,eborc,auro,margarius tam feitè fabrefada omnia, atlt;ç texta,ut neep precium ingetiiô, nec ars ualori ccderetdndulfit deinde to ta urbs plures dies Içtitig amp;nbsp;nuptijs,riod«fni ignés per uicos 86 compita edi ti.aurigationeSjT aurilia indida«Equeftres ludos^quos Torneamêta uoeât, Germani exhibuerunt,quibus imperator ip(è prgfidiù V idores â lole dona ti Ô6 laudatûStips fparfa«EpuIum deinde publice datum « Multi ad equeftre dignitatem promoti, in tribus Ô6 centurias congiarium uiritim per fequez fttes Ô6 diuifores largitum«Dimiflus igitur imperator cum coniuge, non mi k hofi

nori pompa quam re€eptuserat,admarededuatunC5fcflim ergo Ncapo lim tranfiit,qucm fui terreftri innere fecuri funt.Deinde in Siciliam cum tra/ xeciflet,reb. regni copofins,Rauennâ adrjt,poftca Cremona perueniês,progt; cerum conuêcu habito,Syriacæexpedirionis côfilia inrjt» Audierat Corradi num res Chriftianas laceflere,ac ab Arfacida, inftindu Corradini ficcarios in Europara miffosjquircges trucidarent,Franciim(^ regem, qui infidias præcauerc iuberet,nuncium accepiflkCôtinuo igitur ad bellum animu adi] cit,pontifici confilium apcrit,ut(^lubfidio fit.hortatur.Eo ipfo quoquctcm pore.Iokpuerumenixa inpuerperio raoriturjæritiæ accp doloris domeiîiz * ci publiek^ calûs.

Fre(lericiffmAlb(itttrMeéluru^,morlgt;oiml)edrtur,^ôitttficisqiperfidilt;ireuoc4tur. Caput XIL

ANnus iam à Chrifto nato agebatur millefimus uieefimust^ feptimus lu pra ducentefimum,cum in Afiam traiedurus Fredericus, Italorum c5 i ucntum habuiflet Crcmonæ,Henrico filio Cæfari mandat,utapud AquiC granum indidis comitrjs,de bello Sarracenico référât« Affuit principS om/ nis ordojcoilata pccunia,equi,arma,annona,impcdimêta,commeatus, pro miffa ÔCexhibita.cruccfignata ingens hominû mulutudo,cû in publicis con cionibus,plebs ubique adhortaretur ad bellum lacrû fufcipiêdum, conuola I uit,quæ ut ad tertiam dicm Brundufq cum armis ade(îet,iuffa ,duceLüdoz uico TuringiæLantgrauio,Iegato Sigefrido Rechbergenfi Vindelicoruni y Epifcopo ♦ Interim etiam pontifex practextu religionis, Brcnnam regem , j f cum uxoreBerengaria,ex Anobrogrbus,B©îioniamJufquecuocarat,Venc lorumc^haudparuamnauigiorum uim conduxerat,quibus Brcnnam in **T*A’fiam mittcreuelle iadabat,(êd reuera akud coquebatpontifex.Nâmez » raor,quàra frigide exofculatus ei^t Fredericus porredos calceos, totius Ita liæ 1 mperiuma^rreilK conabatüf«Vrgebatprætereahominem,uttandê iter iniret,quod facramento,fc fulcepturüm hoc anno, fi'rmauerat. Impera/ tor ut Brcnnam regem cumclaffe Italica præmittat,pontificê hortatur,Ger/ * rnanos nuHûnifi fuo iraperatori parituros,neminem fequuturos.atfurdo fa/« I bula narratur«Nifî maturet iter,pontifex diras,anathemata minatur.Nullo« ƒ amplius nuncios, legatos nullos Imperatoris admittere,aut audirc uoluit* Dura altcrcâtur principcs,magna peregrinorum manuscx Germaniaadz cft,quæ fubito aëris infueri alterarione,dum claflîs paratur, affeda, pefte SC multis incommoditatibus confumitur,inter quos LwdouicusDux,aclegaz j tus Aüguftahus pefte correpti, uiuere defierunt, cum conffenfis nauibus, præcuntem Fredericum fequi inftituiffennls quocß aduerfa ualetudine cor ■' reptuSjne Reipublicæ deeffet,ad Maleacum promontorium ufe^ proceffcz ’ rat.Vbi ab oræ illius principe Henrico,GcnuenGum amico ac focio,humaz niterexceptus,cam uehementi morbo affligi ccepit, ut medicorum defpera/ tioncjomni iblatio deftitutusjpr^fentem opus habuittimeremortem.Âuxit morbum de Thuringi amp;nbsp;Auguftani obitu allatus nunciûs,item claflis fub/ fequêtis periculum.Per quinquaginta enim millia paffuum Maieg promon torium in mare protenditur,quo fit,uc aduerfi flatus uentorum, inter Peloz ; ponefi nbsp;nbsp;Cretæ infulg anguftias, naües diffîculter in Creticum mareemitz

' tant,fed feopulis fsepius iUifas,pcriditari facianc« At quod hominê pene eno cauita

canit,fuitpöntificisperfidia,qui ft a tim ädifcefTu Frederick Mattîiæum SC i\ Thomanl, exuks in Apüliaraffubmihiftrata, quæofferebatur in ufmn Sarracenicibellipecuni‘a)rni'fit,Ràtiehnàmde!iide Bfèiinam occüpareiuC' fit,atque Flammim'æ Hexarchüm dix«, cum Medïolanénfibus Veronenfi buscpegitjUtaduentantibusè Germania principibus iter obftrüerent, irtz tcrcîperéntcrucefignatoSjUiaticot^omni fpoliarentjcum tarnen prius per Conradum Portuenfem Cardinale8Ó Legatum,ad Hierofolymitanâexpc ' ditionë,Chriftianosomnisordinis,tam feueriterefflagitaftetdam ueroeoz ' ualefcereirteipiebatImperatorjdum cum fjs,quiin Làconiæ regionibüs cô ftiterant, Bründufiumreuéftitiir,miflbnuncioâdeos,qüiin Aßam tranz gt;1 fîerant,propediem,8ô quàm prinium conualefccret,fe ad futurum» Deinde adinfirmandas opesPontificis,afcitisexurbeFrangepanibus,famiiiä prçz potenrijingenti pccunia,fundos,prædia,clientelaslt;^ ab ipfîs mercatur,quæ mancipio omnia ipfe recepitjllis ufui dédit, infuperetiâliberos, imperqq^ clientes pronunciat.Illi ftatim Pontifi'ci in urbe èC Latio res nouas molienti obftaculo fuere.Fredericus,exules qui oppida nonnulla receperant,prouiil cia iterum expeliicäc iam in Brennam focerum dutfturus, confilio nbsp;nbsp;précis

bus amicorum fubfiftit.Nam Pontifex execratum pliblicis literis, libellisq^ famofis, defertorem erronemt^ appellabatrjpædonem, parricidam, periuz ' rum,quodin Afiam non traieciftctjfedutLudouicifupelletftilemdiripez retjiufiurandi immemor,fimulata ualetudine rcdfjfï'et, quod ingenuæ cufgt; dam puellæ,quæTolanti itxori ad officium adfuiflet,ftuprum intuliffeî,ze lantern coniugém,acapud parentern conquerehtem,uerberibus affeeftami in carcere enecaffet,quod pufillanimitate cmftatione fua meticuîofa, iâdu dum Damiata fit amifla,copiæ quæ nunc iti Afiam miffæ proditæ fint.quaï ctfî ementita omnia,tarnen qui pontificis aüthoritate fimpliciores, aut inuiz diaexcæcati,hæc Sô crederent,86uera effeaffîrmarent,reperti funtmultu Opusigiturerat,utmaieftatiirîflilt;ffâm notâdilueret, âpüd ornnes,quod Si fecit,miflis ad Germanos literis,quibus rationêreddit gcftorum,acprae lèntiütn déplorât iniuriam, fumma in fjs modeftia ufus, ut benedidis cuni calumrtia certare uideatunParatis iterum rebus,multa folertia,reparata claf fe,5.Eidus Aügufti,Ânno miliefimo ducentefimo ùigefîmoodauo, Brunz dufio {oluit,in Afiam traiedurüs»

Kierofolymitiinum regnum recupcrdtVredtrKUsi(cundus,tii(ii ètiam inuito PowtMrfx» infulasregnifufcipt. Caput XIII.

PÉrueneratiam Fredericus in Cypruni infulam j ciim Corradinumiqui legatos de pace,Si reftituenda Hierofolyma in Apuliam ufque miferati diem fuum obijffe comperit,liberorum(^ eius tutorerri cum fjs,qui ilium in Afiam præceflerant,ad biennium indüciasinrjffeiAilatac etiam funtSi inz terceptæliteræ,quas pontifex Hiéfofoîymitano Patriarchæ,cæteriscprez gui proceribus fcripferat,ut fibi ab Imperatore caiierenttlUum enim fe infaz lutato,execratum adhuc nec cum écclefià reconciliatum, traieciffe* V ereri fe ne pcrfidiim hominis ingenium,rem Chriftianam afficeret aliquo inconi modo, aut clade aliquà ihfigni. Hæc fimul in Syriam feripferat, fimulc^ caz ptata occâfionèjob abféntiam Imperatoris, Apuliam tùtam cura ingenti ex k fi creitü

I ercitu iniiadit,ditionem omnem occnpatgt;qui cruce fi'gnati transfretare cupi ' unt,Italia eijcit»Picenumquoqu€ agvum iiailans,alterum Frederic prælez j feiflum.intraregnifinesfelcreapcrccocgit.atiam Siciliæ regno iniminebac •conferipto ingenti milite,magniscppollicitis alledo^adfacram militiam pro ßeifeente peregrino.lmperatorêecclefiæ Brennam, nbsp;Coliimnenfem Cary

dinalem legatum dicit.In Afia uero Imperator pontifîcis in Gd rjs petitus,Sar raccnos,quam Chriftianoshabuithdeliores.Raynaldum Bauariim VucG phonis Rquem magiftrum equitum dixerat,iuucnem ftrenuiim,PtoIemai

Idem cum coprjs baud contemnendis præmittit Js ut iuIGus crat,cum Solda no de paccagerecoepit * Templarfj, Venetit^ Frederico infenfi,ftatim tuy multum excitarunt.Prodi res Chrifbanas exclamannpopulum ad libertaz tern conuocant.Raynaldus opprcGis feditioGs, urbe Venetos pellitjacntfi religio obftitifletjTemplarios una cum eorum facrario delcuiflet penitus*

/ Tunc confilioamp;ope Genuenfium, Hofpitalariorum,TeutonicorLim fra/ J trum,Pifanorumcj?, Impu'n Syriam uenit. Conditiones àSarracenishone ftæ, ReipubîicæqjChriftianæfaluberrimæ petitæ^ir oblatæ,priufquam ta menfacramento interpofito fîrmarct aliquid,pontificem,quo inftatures

Vßntjperliteras nunciost^folcnnesjcertiorem faciGcongratulationem ab eo expeclans, 8^ gaudium publicum Chriftianorû. Infanus pontifèx,neclega tos audire, nec literas recipere dignafur,fcd difeerptas proqcit,nauolt;^ anaz thcmateferitImpcratorem,HetruriæInfubriæ(^ regulos omnes excitans, ut confpiratione inita imperfj res conturbent. Amens omnino,Iegatos,miii

! tes(pamp;Germanos 8c Gallosjquinuncfjrerum aduenerant,neuerumdice i rentjdetinetjtandem 8C trucidari facit.Fingitdeindemortuum dTelmperaz \ tOTem,ut hac fraude,quæ adhuc in fide Frederici perfifterent,ad fe flederet, jnecomninoinfocliciter illiboc fùcceflit. Soldano deinde fcribit,rogat^, ' 8C enixè obteftatur, ne terram landam Frederico reftituat.has ubi acccpiC fet Soldanus, Frederico mifit. At Imperator tan^ fortis athleta,omniafory ' titertolcrans,propter am orem Chrifti,in Cypro à rege etiam infidiaspct-*, pcITus,tandem cum Soldano paceminqt .Fuerunt autem pacis formula?«

j Fredcricus Hierofolymorum rex inugatur,ac habeaturjpfam urbemeum Paleftinafibi habeat,Nazareth,Ioppen,cum oppidis fundis inftaurare, firmare illi pro libitu liceat.Eat^ omnia quæ in poteftate Balduini quarti fuc runt,Ct per Saîahadinû ablata,Frederico refl:ituantur*Captiui fine precio in Iibertatem rcdcant.Soldano uiciflim templum Domini in Hierofolymis inz tegrum rcfeructur,præterea quod Arabiam fpedatpræfidium, Crath noz mine,infuperetiam monsregalis.Cætcrumutricpgenti pax in decennium eflo. Sic pace confeda,Imperatorcu excrcituHierofolymam peruenit, ubt ipfa Dominica? refurredionis die, millefimo^centj^no uigefimonono anno,regni ciuitatist^ facras infulas fufeepit, ac coronatur,præièntibus om nium regni illius urbium legatis.Patriarcha uero cum clero,pontificfjs mi/ nis exterritus, folennitati adefle aut non aufus fuit,aut noluit. qua? res qui/ dem akius in animum Imperatoris defeendit, quam quis^ fufpicatus eflet,

) Defuere etiam Cypri régis legati,Oliuerius Templi magifter,cum fuis quo I que,Inauguratusiam regnoFredericus,urbismuros,ex fundamentisrc/ parat»

parat æJes quoque facras reftitwtquædam exl'ntcgro cxtruit. Nazareth /* V dcmdcSlt; loppe,pari modofirmatis,præfidraimponit,armis,cômmeatu, ; rerumcpnecefTariarum copia commumuTandem rebus optime conftituz î tiSjSyriæ Raynaldum præficit,claflre,milite,equite(^ ad domandosrebelle» illi adfcriptOjduabus tantum triremibus,in Apuliam reuerfus eft, quam oc cupatamàpontifice breui imperatafacere coëgit,imô Gregorium ipfum adeô uexauitjut ferme Roma, totaep ex kalia pepuliiTet certe,ut uno omnes ) confenfu tradunt Hiftorici,ita exercuitutimpatientia doloris,è uita migra/, re coègerit.Quæ quidemjut gefta fiiit,defcribere,haud noftri eft inftitutû '1

Antiochiieigt;rincipMmFredmcusltnperdtownotl}U^obt}net,c[u^re inter cypri regem er PrincipembeUumexortumefl. Caput XIIII.

CApuamiamperuenerat Fredericus, dim, ut pontifex de recuperato Hierofolymarum regno, acinduciarum formulam ratâhaberet,omni/ lïiodo efficere ftatuifietdiffimulat omnia,cum omni obedientia,cum iufti/ tiæexhibitione,fiquiddeliquerit,abfolutionem petit. Accerfiti ex Germa/ ïiia Leopoldus Auftnæ.Otto Merauiæ,Bernhardus Carnthiæ Principes, Sibotus â Gundelfingen Augufl:anorum,Seufndus Ratifponenfis Epifeo.-pi.Additibis Aquilegiæ Patriarcha Bcrtoldus,Eberhardus Saltzburgen/ Ûs epifcopus,qui de concordia inter regnum ÔC facerdotium, de limitibus Apuîiæ,de rcconciliatione Imperatoris cum pontifice agerent. Sed hi infe/ da re,difccdunt,inlt;^fequentem annum negotium eft dilatum ♦ Quo inter/ uentu Hermani Teutonici ordinis magiftn,acMaflanenfis Archiepifeopii pontifex imperfj,rcgnorumcp,Hierofolymæ Siciliarumc^ illi titulos reftitu/ it, bis tarnen conditionibus, uiginti centume^ millibus auri uncrjs,co bello rum in kalia impendio confumptis, in ærarium pontificium relatis ♦ T une Raynaldusin Templarios mouet, qui nullis badenus nec bénéfices necmi - fiisjUt Frederici res non Iacefterent,auerti poterant.Prouincia 8C præfidb's ciedos, in Ptolemaidem fe recipere coegit, fortunis foras omnibus fpolia/ tosdn Tyrojipfac^ Accone Veneti res nouas moliebant,fed induftriaRay/ naldi atq^ Genuenfium Pifanorumqp auxilio citiusfopitaomnia.Obierat iam diem fuum Antiochiæ princeps,nullo hæredelegitimo fuperftite.Cy/ pri rex,urbis imperium nefeio quo iure pofeebat,cum Fredericus Impera/ ton's,ex forore Antiochiæ Principis,nothus, acillegitimo thoro natusfili/ ùs,in Afiam mittitur,quem Raynaldus,ciuibus magno gaudio exceptum; dominum ftatuit.Cypriusius ac nomen fuum hoc fado uiolari interpréta/ tusjclaftem inftruit,exercitum cogit,in^portum Simeonis delatus, obuia quæque diripit, uaftat, incendit.Fredericus adolefcens, iollicitus de fa/ Iuteurbis,firmandis mcEnibus,ubi debiliora uidebantur, confirmandist^ ciuium animis intentus, urbanam iuuentutem in armis continet» Statio/ nes ante portas,praefidia in muris,cuftodia in turribus difponit» Raynaldo nuncios mittit,qui certiorem faciant,adfuum aduentum tantum ,cruptio/ nem eum differre ♦ Aduentans igitur Raynaldus cohortem exploratoriarri tobuiam habet, quam non ita magno fundit negotio.Clamore acftrepitii

' rex cxcitLis,ah'as aliquot cohortes fuis auxilio mi teere feftinat, cum ciues ex urbead oppugnâdacaftracrLimpereintclîigtt,diftra(ftus aucipiu pen'edo, dubius aliquando fubftitit, tandem tons uiribusinerumpentes conuertiz tur.Fredericuspn'ncepSjUtfaCloaliquoegregio ciues fibi conciliarer,toto ^impetu in regem fertur,deiedum equo pro mortuo habcns,ad fuos fe reciz pitjper mediam Volonum aciem crumpens.Cyprfj.ubiregcmintcrrani deieiflum confpicarentur,abiedis armis,fugam arripiut. Inftat Raynaldus fugientibus, multoscp oppnmit,capns quàm plurimis. Rex fuorum opcz ra,recenti equo,0d eo quidem'pemiciiïîmo, impofitus elabitur. Scaphaad daOiarios deinde delatus,recepns(^ reliquijs belli, naues,quæ fupercrant, incendit,atqueinCyprumabijt.RaynaIdusmuncribus à Frederico donaz tuSjHierofolymamredinHenricusautem Cyprirex tantam ignominiam, fàcinore aliquo ulcifci ftatuens,naues aliquot,quæ fupplementum et cornea tus.in Syriam,imperatoris nomine deportabant,intcrccpit. Hanciniuriam baud quaquam ferêdam ratus Raynaldusjinftruda clafïe,Phamauguftanî ïittoralematqueregiamurbcmpetinExpofins in campo diui Nicolabqui regiæ fubiacetxoprjsduftratum exercitum, in confpedum régis ftupentis, exhibet. Vna akerat^ oppugnatio nequicquam tentata.Relitkis ad nauium cuftodiam mihtibus,quæ Pædicum fluuium adiacent,deprædatur,ferro* flamma uaftat,Nicofiam uerfus properans,quam iccuram imparatamt^ oc cuparefperabanDefixitparumperciuiumanimos fubitus hoftium aducn? tus.fed per cxploratorcs,quatas Raynaldus haberet copias, certiores facki» freti locorum opportunitatejegatos ad regem mittunt,utlocorum imperi tos actemereinexploratot^graflantesjàtergo adoriatur. Ipfi per fyluulam quandam,cui oliuetum adiacetfabundat eni infula olco}cx infidijsjcuni rcz gem adeflefentirent.prorumpunt* Raynaldus ut ab hofte fuo circumuenz tos uiditjcolledisjquos in tantoimpetupotuit,hincindeper flumeemittit, qui fuos ad naues redire iubeant.Ipfe cuneo fado ad flumen,quod à Septen * trione illi erat,agmen fîfl:it,Græculos forti animo excipiens, qui contempt# noftrorum paucitate j infenfrfïîmis in noftros fcrebatur animis«Tandern et numero amp;nbsp;loci iniquitate cum ccdere cogeretur Raynaldus/uos flumen trafjeere iubetj'pfe cum paucis,belli pondus fuftinet,doncc fuorum maiorc partem in altera fluminis ripa confiftere audijt.Tune ipfe fluuium trafjci cns,ac hofte inuito ,ad naues euafit,clade non numerofa,fed quae hand miz nima uideret,accepta,morte quorunda nobiliflimorum fummoruqj homi num.ea aliquo modo ulta fuit,quum Orientalem infulæ partem loge latet^ peruagatam,populatione ÔC incendio uaftam rcliquerit, rerumcç penuria adfeciflet.Prædaquoqueditiflîma,quaonufl:us in Syriam redierat,uidoz rem magis,quam uidu oflendebauT andern fublato bello,pax infulf data* cu milleiimo ducetefimo tricefimo,mortuo Henrico, Alexius Lufignaz nuSjCuiGenuenfes cû clafle opêtulerât,rerû in Gypro potiretur. Réconcilia taepeft Refpublica GenuenGum Augufl:o,deinde etiam imperatorisautoz ntatCjUt amp;nbsp;rex amp;nbsp;princeps uterque fuis rebus contentus uiucret, edidum, capitale quoque fore,fiquis rebus nouisftudcreuideretur^His Auguftus

-LIBER T E R t i V S- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 5“

ôninium Ori'entaîium principum fibi condliain't animos, adcô ut etiam ex ipfo Aegypto,Aphricaq; amp;nbsp;Sicilia,Sarràceni undicp confluèrent, Tuncx tilt;^ regis frater ipfc,fub fignis cius militaturus,haud cÔtemnenda manu ad , ipfumpcruenerit.Hosimperatorhaud minorihumanitatc cxceptos,acccz j ptos habuit,honores atep ordines militares illis conferens,tantalt;p eorum fà F miliaritate tenebatur,ut confuetudine quotidiana cdotflus -, Sarracene feiret loqucreturtp.Muîtos eorum ampliflimis in Italia atep Sicilia magiftratibus præfecit.Nuceriam Apulus iiihabitandâ illis dedit,quæctiam hodic Lucez ria. Sarracenoru dicitur.Liberos ingenuosep per toeâ regionê Sarracenos haben uoluitjcontendentes cum illisimpüne occidebant.Qtiæres cficcir, utquicquid Oriens uelmonftrofum, uel preciolum haberet,huic uni non deeflTet.Species animalium à temporibus Cæfaru in Europa non uifæ,ad fa ftidium in caftris Frederici exhibebantur. Afiæluxus omnis, Orientis tbez faurus omnis,quod quidêprincipiopt.uitio datueft abqs,qui pôtificis par tes tutari uolunticum tarnen certûfit,figloriæappetenriffimus princcps,ge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 14

ftorunianimi£pmagnitudine,tottantorumexterorümprincipû,autamo/ rem fibi,autobiêruantiân5 deuinxiflct,à tribus pontificibusCqui omnibus omnia quç deliquiirent,remittebât,modô in exautoratu arma capcrent}ada dus fuiffeGad maiefi:atistutclâ,uelab ipfis Antipodibus auxilia ciereatep quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

quo illi adftridifuerât,ctiâ legatis mifljs,Aegypti Soldanûab amicitia hoz ' minis,lnnocenriusretrahereconatus efl.fed enituit fides Barbari,du in hæc tierba pôtifîci, que extat,epiftola refpondet.Sed papa fcit,quod inter nos nbsp;nbsp;nbsp;”***lt;*^* ƒ

ni patris noftri.EtpauIo poft* V nde nÔ licetnobis àliqua cÔponere cû Cbri ftianis, nifi prius habuerimus fuper bis ipfius confiliü aflenfum.Pontifex conftantiâ Barbari miratus,cû nec arma,nec minas Fredericû timere fentfjti hominêcalumnfjs opprimere ftatuit*Suppofititiü cfïe,n5 exCôftantia genî tû* Phyfici, molêdinarfj,aut aucupis filiû, aut ex côdemnato amp;nbsp;facrilego c5 j cubitu natû,quandoquidê eu rite capta fuilTet Côftantia,ac in üerba religiô his iuraflet,furtimexparthenone dcdudafuiflet.SacriIegu,qui iurarest^ ecclefiafticas ubilt;^diminueret.SarracenorureguIos luftraliaqua régénéra ri prohibcret,Blafphemû,qui etia in Chriftû côuitia coijeere haud dubitaz ret, uocêcphorrendâeû protuliflTe^Qiiippe impoftores tresfuifte, qui prgfti gfjs fuis, orbe uniuerfum demêtarint,Mofem fcilicet,qui ïudgos,Chriftumi ? qui Chrifh'anos,Mahometum qui Sarracenos fafcinâuerant.quod fi princi ‘ pes fententiâ fuam admittere uellent,monarchiam rationibus ita fe ftabilitu | »■um,ut nulla fuperftitione contaminata,uanitate nulla infedâ, et optima SC ' utiliflima perduraret. Quam fidem autem h^c mereatür,uiderint ff,quibus ' hæc litehs mandari placuit.Certe Henrici et Gonftahtiæ filium fuifle, nô ex ilia anu,quam quidam fingunt,fed ex ùirgine,de quo hoc extat Diftichon^ |

Sponfa fuit fpeciola nimisjConftantia dida, lam^ tricennalis tempore uirgo fuit»

I Chn'ftïanas in Syria,nulla uel gutta fanguinis Chriftiani auxerit,ac ad rcgiîî J dignitatem euexerit,quod noftri fub Gothefrido fuo fanguine inundamnt, à uidoria deinde Saladini,per quinquaginta annos^nulla nee ui, nee induz jïl:riaobtinercpotuerunt.Mirumautcmnoneft,cum pótifex diuinis armis illi femper obluótarctunut interim taceam humanos conatus, fi Imperator, j quidipièpoHetinarmiSjoftenderetjMiles fcilicetfacerdoti, non uerbis,fed ' fadis refponderet.Sed hæc extra limites rapuerunt nos,fit ergo apud alios iudicium,ad noftra redeamus»

PÄxeratChriftianis in Syria,optimelt;^ imperatorffs præfedis cum fa^ trapis Sarracenorum conueniebat, cum induciarum terminus appetez ret.Damaicenus igitur Aegyptiust^,rebus proprijs nôdum bene {îrmads, cum Turcæ Sarracenie^ diftraÆ in plura imperia^afTiduis tumuîtibus con fi ólarcntjde foederc renouandojegatos ad Äuguftum mittuntds pontifict grarificaturus, quem Pcrufijsagereaudicrat,miflbsaDynaftis nuncios, pontificem adiré iubetaddidit præterea ,qui pacis conditiones, arbitratui pontificisremittantjfcratum habiturum »quicquidilli conRiItum uidercz j y‘'j ''' tur.Gregorius,uteratbomofuperbus,fiucquodSarracenorum opesattri cas elTe exiftimabat,fiue indignatus,quöd ipfum primo non adrjiTent ,pacc petentibusomninonegauquodrefponfumetiam Oratores Iconij Soldaz ni,atque Trapezontini imperatoris tulerc* AtFredcricusredeuntesnouo * fœderefibiconiunxit,mifliscpliteris,præfelt;flisfuis atque Raynaldo legatOi ut omni beilo in Sarracenos abftinerent,præcepit«E contra pontifex multis in Europaelocisjcceleftis uitæ prgmia propofuit omnibus, qui arma aduer fus Sarracenosfumerent, dimifitt^ Francifci Dominiciqp fedæ homines, qui dicendo ualerent,inauditam aritca ad earn expeditioncm cxciuit multiz tudinem»Gania,ltalia,mjlttem dedere,numos,córheatus,equos(^, Præficiz turrjs Theobaldus Nauarrærex.Hunc fequebantur Armericus Montfof itenfiSjHenricus Bari Carapaniæt^, Petrus Britanniæ Comes, Ansheîmus de Infula.Hi per mare iter arripere non poterant,cum^ Veneti in tutando imperio Confiantinopolitano efl'ent occupatimam Brenna rex,qui fîliam, Martham nomine,Balduinö fecundo defponfauerat,ob id titulotenus imz perium gcrebat,cum uideret Exagonarum, Adrianopolisq^ tyrannos noz uo fœdere, nouaqjaffînitate iundios,imperium cômuni nomine oppugn® re,Venctos,cum aliunde à quo fubßdium fperareponet,uideretneminem, lt;nbsp;accerfiui^H^ ergo comparataclafle,Pal£ologum ÔC Vatazem exercebât,in

Græcia bellum gerentes,ut neminem in Afia hoc tempore traiieere pofienu Genuenfes nouosurbium in Liguria Alpina motus, quæ imperatafacerc reeufabant,atque ab imperio Reipub*defciuerât,in ordinem redigere opuS habebanuquo fadum eft,ut nec illi commode tantam multitudincm in Afi am transferrêt» Piiànos Frederico confeederatos naues nunquam ad ufum corum,qui diuerfa ab imperatore fentircnt,daturos,crederc confentaheum eratmam ad omnê euentû parati clafiem Frederico ïnftrudâ habebât Jgitur terreftrf

tcrrcftri'itincrccunduni erat.Quæ res exiftimationi ac expeélationi tantæ expcditionis miikum ademic^lnnerisphmolonginqiutas tempon'sS£ commeatusmultûinfumebat, hofti uerô,ad resfuas confirmandaSjfpaciz um amp;opporcumtatêlargiebatur.Græcoruin deinde odium apertum,ÔÔ Latinorum attritæ uires, Mœfîas, Thraciamqjatque adeo Helkfpontuni infidfjs plena omnia reddebant, UC indies interciperentur nbsp;nbsp;trucidarentur

multijqui mala ualetudineimpeditijexpeditosafTequi non poterant,autui^ (Hus gratia fepaululum ab cxercitu elongarant. Ventum autem ubi Conz ftantinopolim,Latinorum copiætam tenues erâtjuttantus excrcitus baud quaquam aliautrcficipofTeGquandoquidem in infulis Sgt;C mediterraneisin locisjferro flammac^ omnia miferé uaftarentjreliquiæ præfidqs urbibusqj inferrentur,uttam Græcus quàm Latinus boftem diutius diflinere poiTet. Bofphoro igitur tertia die traiccQojin Bithyniam uentum eft, folum cquidë rerum omnium fertiliflimum,ad amnem Sangarium, aliquot dies requiei dati.Deinde Galatia emenfa,ad Halym fluuiû fubfticerc. Âudierantem no ftri,ad Argccum moncem lconfj,Soldanû,congregatoingenti excrcicu ca ftiaïocane,tranfitum Antitauri illis prohibiturus.Decrctum enim eratno^ ftris,Leucofyriam,quæad Taurum Cappadocia cft^petcrcjper Antitauri fauces,per quas Mêlas fluuius in Armentam minorem irrumpit,ac deinde per Amani portas Antiochiam proficifei.Dum Leonem Armeniæ regem, infuper Fredericum principem amicos haberent, de Lycaonibus Lyerjse^ nihil pacati fperarc polïent.Barbarus per cxploratores de noftrû numéro certior faclusjin callris ic continuit,ad infidias parandas exercitui intentus« Noftricum Barbarum nihil andere uiderent ,moræ pertæfi,tranfito Halt;^ ly fluuio,ac roftris incen(îs,ordinatis agminibus procedunutertrjs^ caftris non procul à Mêla fluuio,in confpedu Barbari confidunt ♦ Vbi uelin tertU um diem nee conuitijs,nccincurfîonibus hoftem elicere potucrunti quart» luce fub diluculum,minb Montfortenfi ad fauces ab hofte obfelTas, occuz pandasjple Nauarrus caftrahoftis,rnagno fublato clamoreadoritur,muz nimenta oppugnat» CeiTit Montfortenfi res admodum fœliciter : nam cægt; fisBarbarisjloca infidqsapta omniaexpugnat.fed male pugnatû fuit apud caftramam iniquitate loci uidi noftri,terga dare coadi,trepidè intra munL menta fcconfjciunt.Acceptis nuncrjs,cum Barbarus quietc per tocam diem fe in caftris continerec, ingruentc noefte iter arripiendum duxerunt ♦ ôô iain primum agmenin Armeniam pertranfierat,cum exercitusrobur impedi* mentis in medium receptisjter init,fiios fequuturum,ac uix Antitauri angu ftias primi attigerant cum fubito Barbarus,eftufo curfu,àtergo noftros ag greditur.Noftri conuerlis fignis amp;nbsp;aciebus, audacia pleni, fumma ui,om/ nibuscp uiribuSjpugnam aggrcdiuntur«Stetit diu uiÀoria, nutans in ancL pit!, cû Barbari cÔfufîs ordinib* quafi profligatigt;pedê referre inceperant, c3 noftri Martis furore,impetult;^ belli,ftudio inftâdi longius in apertos câpos ddatijhofti, qui equis perniciftîmis,qstçpaftis optimè,acindefatigatis,ute batjlaxatis ordinib*pcnctrabiliores fe amp;nbsp;rariores dabant.Qiiodquidê ma/ gng dadis caufa noftris fuit.Equidê uelitatioe tantû,nulla pugna ftataria,no ftros impetebant^qui inedia,Iaflitudine,equorû iumentorÛŒ imbecillitatej noôc

node dcmum ipfa premebatur, recentibusagminibusfempcriniialefcenti bus nee refiftere,nec qua ui'a irruperent.benc perfpicere poterât,tclis obrue bantunquæ depellere præ nodis tenebris jhaud dabatur,cum in incertum, grandinatimt^ ab hoftibus iâcularcntur Jam tenebræ præliû diremerant, cum Barbari remiflTius agere,noftriadfignafepedetentim recipere incipiz tint, ac ad fauces furcasq^ progredi ♦ intrantcs feftinè,cum Joci anguftia uix duos fimul ingredientes caperet,in multam nodemj circum equitante Bar baro,miles ucxatur,donec impedimenta in pacatum euafere» Tandem 8C ipfedumofis fyluarum iugis,acfaxorum undique crcpidine implicitus,àde xtra,montium cacuminibus,tenebrasdenfîores offundentiblis ,impingit, âlguapcrprgcipitiainimpetuofumfluüium concidinuix die inuêefcentein Armeniam tranfr)t,qüa magnis itineribus emenfa, ad Amanum montem, propc AIapiam,quam ueteresEpiphartiam dixere, iterum hoftium infidijs exceptijtandem Antiochiam peruenerunt,iaceri,exuti opibus, commeatu, 80 maiore numéro equorum amilîo* Vbi luftrato excrcitu,tertjam fibi uix adefiemilitum partcm,non fine fummo dolore duces perfpexeruntdamtç una Antiocheni principis clafïîs fuffîciens inuenta, quæ totum exercitum, quàm celerrimè atcp commodè,ad Ptolemaidem deferret,quem mari tu pre potêtes Refpublicæ in Italia,propter multitudinem,trafjcere noluere* Delaa Ptolemaidem ciues,quilmpcratori, inftindu TemplariorumhaudmuL' turn fauebant,rati fubfidium et fupplemêtum fc recepiire,quo in hoftes mo iiri non parua polTcnt, illico igitur Templarfjs ducibus Gazam uerfus tenz duntjpopulationibus longelate^commifiis»exercitum ditifîîma prædadi tarunt.Tantæprædælpesatqueauiditâs,profperiq^ fuccelTus, non femel, fediterumatque iterum,imperitos principes pelîexit,utetiam prædando, urcndo(çcummultiscohortibus,ipfeHcnricus,Theobaldus,Americuslt;^ ad Gazam ufqueperuenirenuHaud occulturn autem Barbaris erat, Augu fti præfedos nbsp;nbsp;præfides,fuos intra regnicontinere limites,nihilt^intenta/ ’

re, hominum tantum famelicorum colluuiem, fub uiarum ignaris, artist^ bellicæ ornnino expertis principibus temereagros uaftare*Mifiîs igiturex Aegypto Afcalonam coprjs,fubfidfjslt;^ex agro Damafeeno conferiptis, propere regionem illam arenolàm oblongamt^.quæ Ptolemaidem amp;nbsp;Gaz zam interiacetjinfidfjs aptam occupant. Reuertentes Chriftianos,de longo itinere amp;nbsp;onerofa præda feflbs,à tergo adoriuntur.T um noftri fefè temeriz tatis aedementiæ damnare cöcperuntjcapto^ ex tempore confilio,abieda præda omni,conglobati,infequentem hoftem adoriuntur.Enituit tune noz ftrorum uirtus,nam dum pertotamdiem,àBarbarisexpeditis pugnando fatigatifquippe Sarraceniirt patentibus catnpis èquis infidenteS, noftros femper ad fob's fplendorem circumequitando üelitando^ circumegerant, titfplendoreluminis,qui oculos noftros obüerberabat, impeditipugnæ fortem iniquiorem haberent ) iam inclinante die Barbaros pedem referz re cogunt.Sed quid facerent,cüm néc fob æqualitas,labor, inedia,nec temz pus fugientes inlèqui permitteret In armis igitur ea noefte, loco quem cccperant,confti(cre, cum ecce fummo diluculo,copiæex Aegyptoadz funt, in noftrosq^ feruntur magno impetu, quibus ad cætera incommoda, uigili»

ingilià? noôtis prçrcntæ,peromncsartüsfopons uim incuriebâGut uix pedî busnififtere,nedutortiterhoftem repellerepofTent, ramen neceiritate ada^ ’^t*gt;piignam ineunt,qua uixinicaiquas aufugifTe putât,ac profligataspndïè copias,iamimmincrefentiuHt»Pugnarunt equidem diu ftrenuct^, ac ïam tnmulum arcnæ occiiparancgt; çum iterumininfidiasinddunt«ïraque poft multam cædcm,cum omnes terme uulnerati,uirtuti nullus locus apparercti Thcobaldum perniaftimo equo impoûtum,diu refiftentem, ut fe Rcipub. fèruaretm mehora tempora, exorauerunt.dumt^jlli Americus Henricusc^ fugæfpacium pugnandopræberemtuntur,cum fuorum quibuscp fortiftiz miscadunt» AbieÆores uerô , quibus hccfamæ,nec decoriscura,PtoIcz maidemtantæcladis infaufti nuncq perucnerunt* AtTheobaldus mcertis itineribus biduum oberranSjtandem tranfito lordane loppen pcruenit* V er fogefo in facrum baculum,facraq^ péra fumpta, fide publica Hierofolymani uemtjnuifoi^facro fepulchro,palma rccepta,domum redr}t,Pctro fratre co mite BritaRno,qui Maledodi nomen habebat,amp; pauciftimis comitatüs.

Romam redire conftituit, fupplicationes habitufus, ad numinis irani placandam,cum ipfeiàcramentiintringendiautor antea fuiftct.at ciuili tuz multi! urbecxclufus,apud Viterbiu fubftititidonec pacato urbisftatu, Coy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** ***■

poti]faiftioneadiutus,reciperEtur.Poftquam in urbem deinde ueniftcGcori! ditionisfuîcoblitus,impotenti ira,deliôtorum ueniam omnibus pollicetur.

quibus crucis teftera aftumpta,armisq? correpris,in Fredericum inuehi per. fuaderi poftit. IridigiiatUs imperator contra fe dari cruccm, captiuorum cagt; pita(nam urbi cxercitum admouerat, ftrage quoque facfta multos ceperatj crucis in modum i quadrifariam fcindiiubet.Templarioi'um deinde bonæ ubicunque locorum inueniebatur in Italia,diriptt,quos in Oriente Occiden tet^.fccderis interSoldanum Imperatoremc^ initi uiolatores nouerat» AttcC nien pacem in Syria Pontifex iam mofibundus interturbare conabaturj; cumcpItali Gallit^fuo periculo admoniti nihil omnino cêtaturi uiderenturi in Angliam mifît,qui uehcmenti prædicatione,duces amp;nbsp;populos j ad arma in Sarraccnos induêda concitent*Horiim igitur opera, breui tanta tnilitum multitudocomparataeft, utunica Infula,quadragintamilia militum,cruz ce fignatorüm manum,in Syriam traiecerit.Per eos dies Patriarcha Hieroz fôiymitanus,potificislitcrisaccitus,in Arigliâ perucncrat,ut præfentia fiiâ, prccibus pondus adderet, polliceretiirt^ Richardo Cornubiæcomiti, Hen riei fratri, in Concilio Lateranêfî, illius dignitatis ratiönem,pontificem har biturum,ac fl de abrogando imperio Frederico fuo fororio fententia obtine rct,apud EledoreSititilli furrogaretur,curaturum,modo Ducêexercitui in Afià traficienti fe præbcrebSpe imperrj alledus RicharduSiqui fratri non admodü fe charûnouerat,cruccfeinfigniripaftuscft*Parata clafle,emcnfoi Oceano Aquitanico Câtabrico(^,pcrfretûHercule5inuelt;ftus,tranflt Pyz tiufas Balearescp infulas .In Sardiniam delatusiqiiamPifanià Sarracenis recuperatam fub Henricorege,Fredcrici Imperatoris filioobtinebant,fed titulo regni ob amieitiâ Frcdericijà pôtifice priuatos inuaditiSukam primo ôbtineé

obti'netimpêtu.Dèinde Calarim obfidctjq uônonmulto poftca ,quoslc^ qui iuneratïoannês AlbamarlcnfisjPetrus Malocenüs comités, ÔC Guilhe! mus Fortisjcum non cotitemncnda manu perueniunt, fed codi grauitatem, qua totà infula infamatur pertcfi,mèditcrranea omnia depopülantur,ignecp dcuâftàntjcongcftacp præda maxima,iri haues fe recipiunt,data uela uentis, Carpatbium mare fulcant,ubi fœda tcmpêftàte iaAati, in mare Pamphylio infra Giliciac anguftias,multis nauibus miJitibüs^ amiffis, claffem laceram apud Tyrum firmarunt.Exceptus à fîdelibushotiôrificèi Hierofolymant peruenit, ubicum Raynaido communicato corifilio,de rebus Syriæ trax darecocpit» kaynaldus pace res Syriæ firmas fan's amp;fîe,nullas Anglo uigt; res,adimpugnandasSarracenorumopcs,ratus, nunquam adduci potuit, ut quicquam tentaret,quod fœdera inita uiolare uideretur. Peruenerantfor tefortünaHierofoIymam,Dôminici têpîi inuifendicaufa,BabyIonici,Ae-* ^ptfj, Damafcenit^ tyranni,Iegati,qui donaria ingêtia,facrarf)s ex tyranno rum uoto inferebannArtulerantcp munera prcciouflîmà,cum diucrßs cicu^ rarum ferarum(^animàntiumgeneribus,homines quoc^ portentofæ forz me, in Europam ad Fredericum cum qs omnibus traieôuri* Videns igitur . Richardus res Cbriftiahas fumma in pace uigere, fuast^ copiasj debiliorcs tenuioresc^ e(re,quàm ut fua opera aut ope Sarracenis aliquid adimi poflet, prudehti uius confilio,fjfdem inducrjs Frederici,in aliquot annos fubfcribit. lîcq? rebus pro tempore compoGtis, domum redqt, particula quadam fan? guinis ChriftGqui Hierofolymæferuabatur,àPatriarcha,fiueut aliqui uo/ kintjà magno Hofpitalis magiftro donatus.quo fadum,ut baud omnino ni hil in Syria ipfum egilTe uideretur.Sed Honorio interim mortuo,etiani Ri-* chardiis fpe impcrijcxcidit,ad quod tarnen dccehnio poftea uocatusjperue^ nirenonpotuit.Sedhæcitihonris commentari)s,quos de uita Rodolphi Habfpürgenfîs, libris ô(^o confccimus,îatius habentur»

INterpontificium anno uno amp;nbsp;menfibus nouem iam fuerat,cum Innocen nus quartus Ligur in pontificem eligitur» Hic ftatim prædeceiTorum fuo rum fadionem contra Fredericum exercuit.Galliæ, Angliæ^ regem,prinx cipeslt;^ Chriftianos omnes Lugdunum uocat,ubi habito concilio, Fredez ricüm primo imperio abdicat,EIedoribus Germaniæ,ut alium Romanoz ruhi feigem creâfent,poteftatefadâ*Quæres adeo commouit hominem,ut rationes omnes quæreret,qüibus fugitiuüm pontiftcem,uel in media Gallia öppfimèrcpofletjtanu^pertinaciodiö eiüs neceffitudines Sc cognatosinz feqüebàtur, utapüd Parmam,quam plus bienhio obfedit, Viftoriaurbem caftrorû loco,tantà tû pfiuata,tum publica munificentia extruxerit, ut uetez rum Cæfarum magnifîcenriam uideretur,rerumlt;^ fplendorê fupcfafle» Vn de ad pecuniæ inopiam rendit, ut uidioriatos, qui antea aurei cudebantur, ianl fcorteos facere coadus fît, cum perparua cius argentea effigie, edido propalato,ut nummo aureo ccnferentur,fifcum fuum tantundem illos æftiz maturum accepturum^. Atdiu contra ilium imperiüm nemo fubire aufus fiiit,exprôfefro tarnen afliduum bellum inter ponrifîcê amp;nbsp;C^farem profequc batunqua refadum^ ut Latinorum imperium, qüodinuidià facerdotrj ita confundebatur

cofuncîebat Judibrio babitûfit,etiam apud cxtremospcnèorbis principes. ÛomefticahueaccedebatGrgcorûdifcordia,quæres ocsdeploratas redde bacSkSperditaSjtum etiam res in Syria Raynaldi mors maximeattriuit.nam . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Templarij uanaquadam fama,deTartarorum initiationcelati,iam turn co “ tra SarracenoSjdynaftrjs èC odqs pkiribus diftraó:os,moliri incipiebâc om nia,ac populu præfeifhs imperialibus deftiturû,minis perfuafionibust^ con tra fœdera,ad bellû ineundû cogéré. Quod cû Soldanus Aegypti audillet, Chorafmios,quos nônulli Groflbnios appellant,pollicitis in Syria exciuit. Tartarietenim gens Scythica,quos pleriqî Mangalosuocant,quartoante Lugdunenfe Conciliûanno,fedibusproprijs egrefTajfermetoti orbi uaftiz täte induxereicertè terrorê ineufTit omnibus. Volunt nônulli hanc genre ex Taurica Cherfonefo progrelTamjdemûin Scythia fedes fixifTcjaudam nu lTiero,trifariadiuifoprole,adorbisruin3exfj(Te.CoIchos,Iberos,Armeniz os una manuSjPerfîam, Afiâlt;^ altera diripit.Sarmatiâ,Rutenos, Polonos* Getast^colluuies tertiafpoliat.Dauiderege Indiæ,cuiin Gngulos annos tri buta pendebät,obtruncato,deuilt;flis tributa imperant,Chorafmios fibi fini timoSjUtetiam uedigal pendeant,fi pace ucIint,adhortant.Chorafmfjgens fuperftitiofa ac Sarracenica, libera, atep bello experientifRmaCHos Perfas cfTe puto,quos Scythgipfi Corfanos,recentiorescorruptouocabulo,Cho rafmios dicunt} indignitate poftulatorum commota, legatos,iure gentium liioîato,interfîciunt.Qiîare Tartan continuo arma in eos fumunt.Exuunz tur Chorafmfj caftrisjtotacp ditione erjciuntur ♦ in fugam efFufi,ad Cafpios montes fe conferunt, ubi in ^Georgia urbe amp;nbsp;Tripoli, alijsrp præfidijs,hoz ftem expedantes,tandem etiam finibus eieóh,8lt;: fugati funt.Exules à Turz carum Soldano fufeepti, diu illi militarunt, donec,utfuperius didum eft,à bdeledino Aegypti Soldano,in Syria uocarentur.Ex Babylonia igitur acciz tijtrâfîto Euphrate,per Arabia primo dcfertam,deindeperFcelicis Arabiæ montana,inPetreâperueniunt,Idumgaemcnfa,Ga2am uerfus properant.

ea fiquidêa Templariis occupata reftauratarp erat nuper.Caftris locatis,c5 tinua oppugnatione obfeflbs fatigant,tandê etiam expugnato præfidio tru cidant omnes,quotquot fuga euadere non potuerût.Itum deinde Aicalonâ, quæ pari modo à Templanïsmunitajà Barban's expugnata,noftris magna ƒ* cladem intulit ♦ Pari fortuna ufi funt Eîofpitalarii multis in locis,fed publica ftrages,quæ Palæftinæ rcs fubuertit omnino,ad lordanem accepta,cum au dito Barbarorûaduentu,Patriarchaamp; magiftrisTempli Hoijjitalisipprçz cuntibus, ex infperato populus armatus, iuxca Tyberiadem, ad ponte ubi ïordanis fluenta fe diuidunt,hofti occurrit.Barbari ein ne cû defperatis, iniz quo loco cÔgredi cogèrent,pedem referuntpaulatim,fugâ fimulantes,tamë noftris animus defuit hoftêinfequi,cum numero feie amp;nbsp;armis inferiores cet nerent.Habitoc5filio,caftrain fluminisripa firmant,fatis egifîefe,fihofti tranfitumimpediant,rati.Hoftisinterim ad quintûfextûmuelapidê, procul à flumine ddceflTeratjquod metu faôlum noftri interprétantes, infidiarum fe curi,uigih'as ftationestp negligentius circa flume obibant, genio indulgenz tesjuidores fe,ac hoftê finibus eieciffe gloriabant. Barbari uerô in omnem occafîonem inteno,forte ad lacum Genezar pifeatorias feaphas in littore ali

tzz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N T I N V AT I o Nïs BELLI SACRI

quot ftarc, per exploratores agnofcunt, quibus occupatisjcôrnodèlamm traücereponint.Necmora,peditcm imponuncnauigiis,cqu3tcs uero ad co luncHLionem fluminis tendunt.acpaulolupra Capharnaum fontenLflumcn tranarant,inde fuis celerrimè ië iungunt,quos hand procul fupra Tybcria^ dem jlunæ ipleudefccntis beneficio adiutosjtnagno numero in alteram ripa peruafifle repehuntJnftrudis igitur aciebus, citatis paflibus^peduem fe ïc^ qui iubent, ac aurora iam rutilâce,nihil tale uerentes noftros inuadunt,fre« equorum pernicitate, horrendumiindamantes femifopitos circumftreput, magnam uim telorum incaftraconrjeientes.Ad primum tumulium noftri excitati,fi:ratis cxiliunGarmis prout fors offerebat, correptis, nullo ordine, oaftris erumpunt, hoftem paulatim cedentem infequentes. Interim uero pc ditum,quç equidem fequebatur acies,cum noftris ad mantis ucnit.Fuit din anceps pugna,mulnhincindeeæfl,demum Barbarinoftrorum uirtute ro prefli,fugam capelTunt nofimulatam,undenoftriui(ftoriaexultantes,finc ordine,fine imperio difpalati boftem perfequuntunTunc fj qui fcaphis per Jacum tardius ad ripam dclati,praceuntes fequebantur,fugicntibus obuiam fa(fti,fugam fiftunt,magnocp impctu in noftros feruntur,qui iam prædæ hofti magis intenti.Ault;ftohofte,amp; iam totis uiribus noftris imminente, dum obftupefadi noua figna admirantur,uelocitate Barbarorum præuenz ti,inordinemredire,uires conglomerare nequeunt*Barbarus autem fparz fos inuadit,multos fubita ui opprimit,ita uidores à uitftis cæfî,fermè ad in? ternicioncmdeleti,exceptispaucis qui cum ducibus Tyrumpcruenerunt, fuga falutem cÔlèquuti*Nihil cundatus hoftis,cum in pugna uiótor,oppu/ gnationibust^ prgfidiorum fuperior euafiflTetjHierofolfymam ipfam,regnf petit caput,quam incruento marte in poteftatem fubito redcgit,occupatani diripit,nullaconditionisautfexus ratione habita,fine delecftu cities omnes fcede trucidât* Ad ruinam urbis conuerfi,a Frederico Latino Imperatorerc ftituta,au(fta à Raynaldo,ac miro iplendore turn priuata turn publica ornaz • ta ædificia, à fundamentis erutinttmœnia dei)ciunt,incendût infulas ,ædes* Tandem facra fâcrilego furore inuadût,facrofanlt;ftum Chrifti fepulchrum ad eaufq^ tempora, omnibus gentibus intalt;ftum,omninephariafccditate, uaftitate indignitatet^ poUuunuQuæ infolentia fideles, ut par erat,ita exaz cerbauitjUtarma in eos fumerc, optimo cuique confulttim uideretur«Nec deftiitquidem animis promptis,Ludouicus Galliærex,cum alfi's principe bus baud mediocri loco natis, quorum conatus in librum quartum reqeiz cndos,baudérearbitror,cum boclibro tertio,finem regni Hierofolymita/ nicompIexusfticrim*Conftatenim neminem adbucè Cbriftianorum cccz

tu repertum,qui banc elueret ignominiam, aut imperium Hierofo lymitanum recuperaret,fèd urbem eiust^ tyrannidê ad hgc uIœ tempora,penes Barbaros perftitifte«

RIONl, CAETERISQVE L V T T E NB A CE N S I S COLLEGII SodMuf loitnncî Herold Hechfletlenfts S D.

Maui in te femper Materne optime,i'ngcmufiimmum,mores fuagt; modeftiam probirati coniundarrti nee Çut uidco^ fine riualûSenno prgcerea,quo uero fato,nefcio,en'^ am id mihi' negatiim,autiudicio,aut benemerendode te,aliorlim tcftimoni umiftudiûmuemepræuertere nequiuiflejquanquam omnes homines, fla^ grantiffimo uirtutumtuarumamore,mulns(^utinproiierbio eftj)parafanz gis præcurram.Quapropter plurimum certe mea intereft,Lu'roâ tantos,quo rum prudentiætemercnihilaccedit,quicertishberisq^ fuftragrjs , rerum te Collegrj tarn Celebris moderâtorem,exemplar fibi innocentiæ præficere no Iuerunt,plurimum('inquam)Materne,mea iam intereft,tales perfuafos redz dere,nc Heroldum tuiirn, (ynceri fubtilis ipforu iudief) infimis gradibus infiflentem deturbeilt,qiiem non abfep negligentiæ meænota, interpoftre^ mos uirtutum tuarüm cukores reliquerunt* Aequitatem habet hæcpoftula tio VV*CC.ut aduosfermonemtraducam.quienimfieripoteft,utmorâ debitum ioIuaturCFatear huic noftro,meipfum,mea(^omnia debére,ingre fuo habereipfum uos omnes uelhoe oitendit,quod kimmo apud uos in ïo, co coilocati hominis dignitatem 8C fplendorem aügere nunquam iniermitri tis,eiufmodi ac fingulari eo ftudio,amp; benemerentem amp;nbsp;integritatem tam à uobis adamatam, perbellè rémunérantes »Priores ergo partes cum mihi furripueritis,ne omninototiéxpersfim,exiguumerit hurnaniffîmis uobis uirisTed in quo mihi plurimum moment! pofitum ) gratitudinis ucftræ in focietatem me fublegi.Faxó equidem, haudquiequam in me fit moræ am/ plius,quin ftatim maturata aIacritatc,Bylero meo,cunÀationis emendatioz nem,ünàcum ucneracionis ofticio, qua uos iureprofequi debeo, fpecimen proferam,îibrum hunefcilicet de rebus Syriacis Qiiartum.quo mihi deferi bitur,quamcnte,quibus animis,publicæfalutisaclibertatis caufam fuicipiz antboni,quailtumq^ciuilesdinenfiones 8ôimmaturaconfilia,Reipub»funi mam opprim^refoleant,iuftum certè atep huicnoftro ieculo exemplûaptif fimum,fiad hoc corrigere erratapotius, quàmabundè amp;nbsp;diudeploratunï Reipub»ftatum obiter delpici rerum coryphæi mallent. Ad hec alio opus ha bentoratorc. Vos interim uiri ciariffîmi,bellorum,qui paulo minus leptem fiipra uiginti an nos confumpferunt, commentarios,ea lege fufeipite, ut Oz pellulam meam,qu^ ferme alteram mihi abforpfit hebdomadâ,mccp ipfunî

XStKrtt nbsp;nbsp;ueftrum,«’■«««Abfthemrjnoftri eiTe memineritis, ac ut toz

, tusquantusCuriofim,errareüosne(uppudeatrogo,fiabfq^ aflentatione Heroldum plures de una fidelia paz

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I îj De

ma indignationê prouocauerat, adeô ut Ludouicus Galbai rum rcx,apudPonuforam decubans,cum nullum à media's remedium fuperefle uideret,uoto fè obftringeret,hâc Rcip* cladêfe ulturû,^ primum fanitatem rccuperaret* Frcdericus imperio abdicatus,Entium filium à Bononienfibus captû, infuper in expiai bile odiû pontificis uerebaLin Câpaniam igitur fe r£cepit,auita régna defen furusjfi quid in eu moIireuNâ quod in Syriâ,quâ proculdubio facile recupc raflet,traf)ceret,haudintegrûiUiuidebat, pontifice in exddiuipfîus omnes occafiones captâte*Magnâ igitur auri uim facro bello dcftinat,quâ à pontifî ce repudiatâjteftamento pofteris legauit in belli huius ufum*çtate,curis,^bel Iisc^ confclt;ftus,grauiter agitatus,à Manfredo filio ex peHicc procreato neca tunPôtifex uero uidensFrederickquietê agere,rebusc^fuiscontentum,gc nio indulgcre,Gluniacûadiens,ubi Lodouicusrex fanitate recuperata,per quindedm diesdeHierofolymitanorurebus,confilium pôtifici comunica/ uit. Lætus pôtifex currenti,ut anji,ftimulos addit,obteftat,oraf, pergat tan dem uotûexplere,Legatos perprouinciasmittit,quipopulis fuaderêt,milt tiàm Chrifti fufcipere. Rex nihilo fegniorynuncios Genuam mittit,qui trirc mes ac naues mercede condiicât,quibus in Afiâ trarjcere poftînt.igitur ope ra Guilheimi de Vorâgine Scribæurbis,interregem Rempublicât^Gez nuenfiû couenit,utparatisfedecim nauibus,naulum reciperent Genuenfcs à rege mcdiocre.Dati ctiâ protores maritimi duo,Hugo Lercarius, lacobus Leuâtus.Priuatis fumptibus k adiûxitFulco Guercius,cû bircmib^duabus SC onerarrjs ton'dem,Aderac quocp Patriarcha Antiochenus,qui ut rcgêin Syria deduceret,àprocerib.Chriftianis miftiis fuerat.Eratiâ annus odauus fupra quadragefimûjà 120 o,cu rexParifiufec5tulit,Blanchâmatrê,uiragi né illuftrê, fidcjætate, maturitate ufut^ florêtifïîmâ côuenir,quâ expeditioz nê animo agitarct,ei indicatjregni procurationê omnê eins fîdei fe permiflii rû,Deinde paratis qug ad tantâ expeditionem ufui forêt,Carolû Robertûcç fratres comités fibi adiungit.erât em ci chariftîmi,pari etiâ uoluntate illi eius amantiftîmi.Materingentisipiritusmufierjquodfiliorû tam deuotâexpedt tionê,mülicbri aliqua pufillanimitateinterturbaret,tantum abfüiuquodett am nurus ut cû maritis (àcra loca inuiferentadhôrtarct,decpregni amplituz dine amp;nbsp;defenfione maxirha quæcp pôlliceri,haüd tacite teftari uifafit. Guib helmus quocp Dampetra,Frandrus,fe digno comitatu regê fequutus,nauc O nerariâ inftrLixerat,armis,cômeatu,uirist^ plenâ,qu^ eum (èqueret,fed in Oceanojtemeritategubernatorû fummerfa perrjt,cnTTon exiguo fàcrorum prophanorût^ hominû numero»Adiunxerunt fe quocç Gallo,Guilhelmus Barenfis, Archenbaldus Borbonius,Robertus Bellouacorû præful,Guikf mus Melletanus, Vindoncnfis Montofortenfis(^comites«Pontifex Oddo nem

nem Tufculancnfemcpifcopum,Gafdina’êlegatum îKi dccîit. Afphpnftis frater etfi nofliê in facram militiâdèderatjtamê motte (occriRaymundi T O Iofatis,ne eu rege abirct,impeditgt;igitùr cum matre ad regni tiitchî relicQus» t rj CaLigiturIiindgt;ab Omni ordinededutflus, quinto ab urbe lapide, ad diui '■J ’''î Antonq ædes, rex fuis uaIedicit,Lugdunû(^côtendit, ubi Fredericum riz tncnsjlnnocentius agebanSalutato pohtifîce,eius(^beilediô;ionc recepta, ad Eid. Aug.mcnGsjRodanûnauibuscôfcenditjfecundot^ flumine in Infe rum mare délapfus,ad fofTas Marianas,C.pafTîbüs,a Rhodani ofl:r)S,pof/» turn diftantcfqui nüc ad Aqiias mortuas dicitur}diuertit. Dies quieti data, cû feqücti,Gcnuenfiû claflis,quâ ab iilitio cû Rep.padus fuerat, adeft. loan na Alphoß uxor uterû geftâs,mantimi itineris incomoda abhotrês,in Fran ciâindcredrjt,marititranGtûexpedans.Demij g.Cal.Dcccmb. foluês rex marêintrat,ad ii.Câl.Olt;flob.Cyprûtenuit,infulam loilgè omnium com? modi{rimâ,uel Aegypti uel Syrig tebus.cum clalTe inGdiantibus Jn portuni igitur Lymithonienfem delatus,uel ut aliqui uolût,Minotium, Alexius Lit (ignanus præfto illi adfuit,nullo hofpitalitatis autofïicr) genereomiflTo.

Duf»inhyï)(rnis dlgt;HdCyprumrHoratur,oriuntHrfeditiones,amp;(bpiuntùr. Caput H.

IMminebat iam hyem s,fçuitiat^ maris omnê nauigationê negabat.Nauês deinde aliquot,quibus omnis generis tela,annona,inG4per etcômeatus in dira crât,nôdum appulerât,cxorta(^ efl: peftilentia minax magis,^ funefla* quæ tarnen Bergenfem præfe^üm,Gisbertum uirüm militari kientiaclarix côfeftim enecauit.His rex coaô:us,perG.iafus quocß à Cyprio rege,qui 80 ipz fccûregni maiorib.uereineuntc,fein Syfiâtraieifturum,CÔfociatis uiribus bellum facrum gcllurum pollicebatjin urbes Cypri exercitum diuidit.Peftc in hybernis abfumuntiBeluacenG's,MontfortenGs,MelIotus,BârenG's, Bor bortius, VindocienGs,Drocenfis, alfjc^ multi,quorum clades üirtute nô nu mero eflimabat.at ex pkbe m 1 lie centû clatos fuilTe reperio,ct paulo plus.Pc fteliberatixs fuit Carolus Andegauenfis,regis frater.Hac calarriitate leuatut rex,aliud illi exoritur infortuniû.InfuIafiqUidêduos habebât Archiepifeox poSjLatinum fciîicet,Grçcumc^.Latinus cûritum Rom.EccleGæinduceré, ac pro fuo arbitratu facerdotia ordinäre uellêt,imperiû quoep in Græculum gt;nbsp;cxcrcere,accefru Francorû elatior,reftitantêhabuit Grçcû,qui uiribus inferi or uertere folum coadus eft. V idoria potitus Latinus,cgteris epifeopis ôm nibus,ne rê diuina facerent Græci,interdicit,maiorê quoep parte ueteris no bilitatis Cypriç abftentos uocat,ac impiorurn habet loco.Hac de re facra co tentione SC fuperbia præfulis,iritati Gyprijin pontificeinfurgunt.adarma couolantjäc reuocato Græco,qui Nicofiæ pr3eerat,NimoGenlèm expellcrc tcntant.Pontifex L-atinus in ptæfidiû,quôd Liniiffum amp;nbsp;Paphû intcriacet, munitum fe recipit,imploratocp auxilio Frâcorum,qui ea in regione hyber nabatjiâ obuiâ hofti,et pugnâ inire decreuerat.Cyprq numero ob locorum peritiâ citius audi,anteq? ad regê tantæ feditionis fama peruemfl-et, exacerz bâtis animis in prælia ruebât, cû de tanto periculo rurnor etiâ regum aures perccllit.Frâcus rex infidias fibi parari ratus,éUocatis ad Ggna miliribus,per præconesjiâinipfum Cypri regê,iniuriâ banc retrudete méditabat. Cypriz US fulpicionis finiftræ haud liber,Francüm de ui fufpédum habebat,præGz

diagt;portus5ó itinera cuftodire iubet,ac cû deleélorurn fuorum niantbfuis iubfidio aduolat.MiracuIo fuif,tantû motnm ambarum partium, ex errore nodeplorandâaliquam cladê cÔmififTe.Sed diim acies fignat^ aduerfa utri que parti cÔparere incipiunt,Oddo legatus in medium fc côferc, qui iam ex ordinerem omnêdidicerat,rcgescaufamedocet,armalt;^ deponere perfuagt; dctjcûlis p5tificum,ipfum unum arbicrum poftulet.Nec mora,induftria ui ri optimijiundîs dextris,reges,pontificcs,milites atq; Infulani in focietatein amicitiâcp rcdiere.Diuina amp;nbsp;Humana reformata negotia,inftaurati Ecclefig R.om.ritus,in facris admiiïî Infulani.rerum deinde abundant!a,omnis iniu.« riæ memoria abolita,atcp hofpitalitateliberalitateq?,bcncuo!entia muiuare cuperata* In luxü eftufus milcs,diu in tranquilIitatcAgere haud potuit ♦ nam dum folû guleintentus potâdo (ê ingurgitat,rixas mouet.A militib.Caftro dunenGs reguli, Genuenfes iniuria affe/lijclafïiâri) arma corripiût,tela emit tunturjn portuqj omnia tumultus pIena»Cadunt ex utraqj parte nônulli,in ter quos ex prætoribus Gcnuenfiû unuSiemifTa ex fcorpione fagitta uulnez ratus moriuLatius uagata cædes fuiflet,niG rex in têpore,triremi aduedus, maieftate fua prgliu diremiHec.iâ em no eminus fefe laceflebant,fed parabat uda,remesi^,utcominuseôgrederenc.AtrexGanus,indidapace,armadc poni iubcGprofenîonis fuæregulù admonês,obteftâslt;^Genuêfes, ne fiine ftâ redderenthâcfuâexpeditionê.lncrepitus Caftroduncn.cum regêpauJo çquiorê GenuenGb.cerneret,animû ad alia côfilia adrjeitjMôtefortenfeiTK^ fuperftitê perfuadcre incipit,ut milite qui Ggna eius fequeret,fuo adiungat, ac deinde adunatis uirib*confcenfacæthea nauGin SyriamtrarjdannHaud iatuit regê quid molirent ambo,quod quidê taie erat,ut exercitus uires diflî pare diuidere^,ac Reip*dedecus ingcs inferre poffet.CIaiïem igit parare iu bct rex,excitislt;^ ex hybernis coprj3,portu2 occupât fauces,uel uim abeutlb* illaturus.lnfuper etiâ naucleris edicit, ne quis nauigationê inftituat,operâ(^ abeunti præbeat,alioquin hoftiûloco habiturûfe,quofcuncp dido nôaudi entes fuifife copertum Gt,CaftrodunenGs poftq; uidet eius oês conatusirriz tos,ad ingeniu redit,regic^ facrâmêto cauet,fe no abiturû,nifi Ggna ipGus fe quatur*RexigiturcIafremlubdücere,miIitêcpin hybcrna redire lubetj'pfc NicoGâprofîcifcitur.Tû Caflrodunenfis cætheâomni naualiapparatupri iiatjcætera quoq; diripit,fupelledilefpoliat,fuorûcpprccibusuix retentus, ipfam molê incêdere parat.Quç res cum régi indicaret,accerGto regulo,quo iure rapinam hanc defendere uelit,interrogat.Is refpondetJufto cmptionis tituIo.Naucm em ingcnti precio,cum omnibus rebus,à principio fc emifle* Integrum elTe Gbi de rebus fuis,quæ ueIit,fl:atuere,Iicereq^.Âd hæc Nauarz chus^Nun^ de naui ipfum eu aduerfario padum efîe, de iiedura tantum« Rex iubetjUt in honorarios arbitros compromittant, fequeftrum ipfum ad diturum ♦ quod quidem neutra pars præftare uoluit,precibus tarnen legati, * regisq? minis adadusCaftrodunenGs,ablatareftituit,cum Genuenfes iuz ratijfub pcena ac mulda bis mille pondo,re iudicata ftaturos le, quancuncg: regis fenatus hac in caufa pronunciaret,pollicerentur«

D Aegyptiorumdflas,accontra ChrißiMOfitduenlttntes tentatdconftlitt. Caput III.

Vm hæc in Cypro aguntur/ama aduentiis régis totu peragrarat Ori • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entern

cntém,üariuslt;^ pro hominuafTedu rumor ferebatur* Erat Sarraccnis noz ftrorurn cxcrcitus fufpe(flus, cumciuili belloomnia inter eos fluduarent adhuGnec à morte Salahadini coiundis animis reip.cofuiere poterann Acz gyptiigiturSoldanus,Mdedinus DamafeSmagno excrcitucolledo adrjf, rebus ibicöpofitiSjHierofolymam peruenit, reóapoftea in Mefopotamia proficifat,ut cü Alapicnfi Soldano de Rep*Sarracenorü tutanda, feeden'.. businitiSiCofilium capiat.Rcsinterkgatos,quiaBaIdaccnG, Arfacidatpad ucnerantdiuagitatagt;nullücffedum cofequ! potuitscum Aegyptiuscodino ncs proponeretcaptiofa$,qucq? Alapicnfi fufpcÀg habebant»Gamalam igi tur obfidet AegyptiuSjCamq? tepore alicno,hybernolt;^ mihte,armis, annoz na,fitucp muninfîimâ,nequictp magna fuoru clade atqj lue opptignat. Alaz pienfismagnocofcriptoexercitibinkibfidium fuis properat,caftra^ ante urbêin côlpcôlu hoftis fi'rmat.ali'quotdies requiei datæ,quæ ad pugna ncz cefTariajinterim parätur. Ad certamêetiam Acgyptrjexpeditfiboftcin fequê tem diêexpedabantjdefumma rerûdimicatun.cû Älapienfem, Baldàccnz its Icgatïadeunr,Chnftianorû motus,régis aduêtum,armac^ Cfiriflianor« præ lohbus eße cdocêt.Periculum belli ciuilis oratione exaggerarit,ad pace hortant,atqp pace conciliare inter eos fludêt.Hocpublicûbonum,hoc Maz hometireligionêpoHulare.Alapienfis,cpprimiim iirbê obfidione liberatâ uidere poffit,in pacatum fe abiturum poll!cetur,alioquin fummo mane,bcl lialeâfe tentaturû.Legati,utreditûeorûcxpelt;ftct,orât,in(^ Aegyptiorûcaz ftra le c5fcrunt,nÔ minori ufi dexteritate,quæ in rê uidcant,exponunc,incô moda huius belli amplificant,ad concordiam inflammant. Aegyptius bellt fumptus petit,aut urbi direptionê,fubfidio caedem minatur Jtum,reditumgt; à legatis denicp confeda pax.Perfe Aiapiam,Damafcum Aegyptq rcdiere» quo in loco Meledinus graui infirmitate corrcptus,lcctoq3 decurnbcns,cer tior fadus eft de Tartarorû edido.Ferebatur cm Chaam Tartarorum regê olim idololatram,Chriftianam religionê profeflum,atcp baptifmate regene ratum,magno numero innruÀum militein habere,quo Ludouico gratula ri et auxiliaris elle cuperet.Infuper îegem in to ta T artaria latâ recitatamt^ fii iße,quampmnes principes approbaffent, fciuiffet plebs,cui adfremuiflent omnes conciones amp;nbsp;tribus, ut quotquot arma ferre potcrant,ad deienduni Mahumetanæ fuperftitionis gentem, nomen darent, atque cum Er ch a! a o imperatore excrcitus,Euphratcm tranfirent.Meledinus ne rebus deeffebui res fibi baud fufticere uidês,dolis agere eÔftituit,midis Iegati$,ad tyrannuni Niniuitarû,quê Soldanû MuHulæ dicunt,additis jitcris,gratulationÆ)us 1^ titiat^ plenisjmêdacijs miroc^ uerborû lenocinio adornatis* Quibus çertio rem faciebat Tyrannum,regem Galliæ, in mari Syriaeo, claße exutû fuga tumep, cepißet^ fe ex claße Chridianorû triremes fexaginta,naues aliquot, bominum armoru,rerûcppreciofarurefertifrimas,ægr^ regêpericulûeuaz fiße,tanto(^ cû periculo,ut per aliquotmêfes eu pcrfiße,fvu credidißent. Ad bgcCbriflianos oês Syriaeieciße,occupatis Tyro Ptolemaide,nibil om nino iam ab Aegypti fluuio Nilo,ufcp Àntiocbiâ Chriflianis fiipereiïc,por tus ad nauiû receptacula,pracfidia omnia neçedarfjs (é muniuifle,metu iam illi omnia parére«Proinde fi fapiat, renunciata Cbriftianis amicitia,in qüib.

auxiliu autfpcs villa fupcrcfie nequeat,qu5do edam no minus turpe (iGab in ftitutomaiorum acpatriælegibus defcifcerc.luftiflimaigiturarma capefîe re uelit,quibus omnium falutê tucatur,ac belli fodum cÔtra Tartaros feex hibere.Niniuites iaClatione oftentationemt^ hæc elTe ratus,ac Melcdinum timoré amp;nbsp;defperatione circumagi,literas ab Aegyptio receptas, ad Tartar ros mifitjlegatos difcedere iubet»Tartari cum de rebus Syriæ, deq? regis in Cyprum aduentu,per Niniuiten certioreseffecfli eflent, nuncfjs cum lite^ risErchaltay ad regem mifns,auxiliarcscopias,fuppetias(^ polliccnturjpri mo fcilicetineuntcuere,fuos duces rurfus in mediam Afiam ducfluros» Bab dacenfis regionem fcrro,flamma uaftaturos.Proinderex Aegyptum impu gnetjUtdiftratftis Sarracenorum uiribus,gcnshominibus dfjs^inuifa,ad internedonem deleripofiit.Legati fummo gaudioa rege excepti, benigne auditbmagnis deinde rnuneribus,literislt;^ uici(ïîm,ab rege Franco, ad ipfo rum principem datis,ad fuos redierc»Sunt,qui fcribunt regcm,inter cætera magni precfj donaria,principi Barbaro tentorium coccinum mifiiïe quod mira arte phrygionis explicat!im,Chrifti feruatoris noßri,pro falute humaz na,perpeflaludibria,immerftasc^iniurias,tanta elegatiacxprimeret/utipla ars cum affe(ßibuscertareuideretur,'dum hincpicfluræ gratia, dulcedineali quafpcÄatorem afficeret,illinc rei indignitas, quam ad uiuum delineabat, dolorem ïachrymast^ exdtaret.Hæcdum agcrentur,cognita habebat omz nia,pcrexploratorcs,Meledinus»Vu)gata ideo fama,ubicp deconcordia Sarracenorum,dcqj fœderibus,ïnter eos, contra Chriftianos initis, rumoz rem Ipargi iubet« Augebat deinde buius timoris ôpiniortem de ingentib.co püs (èrmo,quæ ex Msfopotamia,Perfîa,Parthia, Arabia 8^ Aegypto,Daz mafcum properareferebâtur,ut Ptolemaidem,priuf^rex nauigarepoflet, occuparent,euerterent(^’.Templarios hæcfollicitos reddcbât,quibus Fraii corû uires non minus, ^BarbarorumTufpedg erant*quippedum in Syria aliquot præfidia,à regibus Hierofolymitanis dono accepta ,!n eu ufcp diem ’ poflidercntjnonnulla tiero ue^igales,Barbarorum pace bona, tenerent,uc rebantur,ne audi uiribus Sarraceni omnia occuparerttyaut rex ipfe,G ria potiretur,Syriæ res ita componcrct,ut tyrannidi,quam in omnes exerce bant,autoritatiq^ ordints nonnihil adimcretur.Subornauit igitur magifter Templi hominem qucndam , apud Sarracenos magnæ æftimatiônis, qui in fenatu Barbarorum,cum dercge mentio fieret,quid nam de pace fen tirent proceres,expifcaretur.Is uero,ut callidi erat ingenii,auerfos à pace foz ciorum fingebat animos,multa quotidic et uaria irefpondebat,nihil nifi beb ■ lum fuos cogitare,moliri,parare ♦Pertcrrefalt;ßus T empli magifter, magna ' donatuiro,maiorapromittit,liipfum Meledinu pcrfuafionibus SC côfilio ad mitiora confilia deducat. Soldanüs ubi iam negotium,aftum^ magnifî centius quâm expeô:aueratinitio ,fibi fuccefTifte, atque fpe melius cuenire, uidetCnâdeexercitibusconfcriptis fparfam famam,inh5c tântuctientuexz cogitarat}nuncios à Têplario miflbs benignius audit,ornatos muneribus dimittit ♦ Acne fpacium relinqucreturlabcladtandi cœptorum fpcm,Saz trapch cum nünciis mittit ad Templarium,qui de pace agat, fi per Francos ’ ïiceat sLætus hoc nuntio,ex Syria régi fcribit Templarius,pacem oblatam fuadcc

D r B E R - V A R T V s. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12

fMadcGùii'cSiacBarbarorûfiifpe^os Bclu apparatas,iiiuîns uerbi's eftcrf» Decepiffer quidc T emplarius Francum regê, ni'fi rcx Cyph j qui pcn'tus re rum hominût^regtonum illarû,falli no poterac,cum in cocilio ea de re ago ret,exploratum fe habere dixi{îer,hominênephanïim îpfum ukrô ad Solda num legatos mififrejjeuocaflet^ Satrapen.Quod quidê fine fraude nlaieflaz tis atep Reip.Chhftranæfieri niin^ potuiiïet.NuIlâun^ tam calamitofam cladêjnullum uulnus tam acerbum regiChriftianæin Syria infliclûinunum pcricukim quantucunc^ maximum incurrifîe eamgt;quibus ad tantâ indigni t-atê derjcerctur, in id dedecöris impellereturjut prior ad pads conditiones defcenderet,ucl nô honeftidimi utilifïimiqjfœderis mcntionêægrè ad mitre renPubkcam deinde maieftatêlpfam,Barbarorum(^kidibrr)s omniû Chri ftianorum uircs expofitas,iam Sarracenos criftas toliere, attenuatos immi^ nutosep animos noftrorum iani tum credere diciCiOmniume^ in Tempîaz riû indignationê excitat.Rex igitur Frâcus excaiideicens literis miffisjT em. pîario capitale fore teftatur,fi' pofthac un^ à Barbaris legatos recipiat,âudi atjlermonésueautcômereiacum ipfis ferat,interim tarnen dokim dolo tru^ dere ftatuitjCjuu quos fublequiexEuropa primo quoep têpore oportuerat, ferius domo foluere animaduertit.inieéla itaq? pacis fpe Barbaro,têpus du,* citdnterim etiam Armenijregis legatos audit,qui cum ingentibus donis, pollicitationibustp maximis applicuerant,eratautêinter Armenum amp;nbsp;An tiochenumjquoddiuduraueratjodium, bellumcpdiuturnum.idprudentia regis fopitum tunCjatçp omnino fublatumn'nduciæ,rniffîs hinc inde legatisgt; per duos annos firmatæ.Mifïa etiâ. Antiocheno auxiliacontra Turcas,qui ditionem principis inuaferantjacprædandojferro^flammat^ grafTabanturi Horum ita(^ infolentia utcompefceretur,adpreccs principis ÔC Patriaigt; chæ,fcorpionarfjfexcentiin Syriam traiiciunt,per Orontem Antiochiani delatbquorum opera,urbs at(^ prouincia egregiè tutata fuit»

Ex Cypro in Syriism traijeere tentât chriflidtiorum exercitui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capuï il IL

H Y eme ita his negotrjs tranfadtajineûtet^ uere de nauigatione follicitus rexjfoluturumfeex Cypro ad Marj Calendasedicit, miffis hinc indé Uunchs^quiexinfuliSjCrucelignatorumcopiaSihybernis euocarentdn Sygt;-riam Hierofolymitanum Patriarcham,Sueffîonenfem Epifeopum, Magigt; ftrumcp cquitum,quem Conneftabliurn uocant,ireiubet,utexTyro,PtOx lemaideep triremes,nauesepdeducant,quibusexercitum trafjciat,ipfetrirelt; rnes aliquot in infula inftruere,ôd alia minora nauigia nô pauca expedire ad profedionêiubet.Interea Henricus ^^Anglus rexjprincipû fuorum habitô cÔuentu,magnâ peeuniæ uim,pro bello aduerfus Sarracenos abunde coo geratjduces cum eleda militum manu decernit,qui regem Francum fequati tunlisprsÉlicit Guilhelmum Longofpatam,cum nonnullis aliis Epifeopisi uiris religiofis,adiundis artis militaris peritiffimis ♦ Robertus quoque dux Burgundiæ parata clafie,ac nÔ cÔtemnendo numéro militû, regê fequitur, inPeloponefum uentiscôtrariisdelatuSjCyprû cunonattigiffèt.in Attica ftatiua pertotâhyemêhabuerat.iam uereineûte,Guilhelmo V illç,Achaiæ Bithyniæt^ principiperfuafit,utacceptacruceis quoep facrâ fufeiperet migt; litiam«Sic ex tota Græcia/magna nauium uis atep militum coadajad regem ' - -

in Cyprum peruenit.Ät in Syria apud Ptolemaidcm inter Pifanos Gcotien (esepexorta eratdifcordia,quointumultu,cum adarma uennim cGet,Gcz nuenftum conful,mi(èrètrucidatur*tota deinde urbs in jjijirtes diuifa.eS qui in urbe erant Cyprij.Genuenfibus fauerent, V eneti l^i^nisfublidia clandez ftina fubmittunt,fœda tandem clade patrata,multorum bonorum cæde uix fopita feditio,partes quieuerc.Scd pryter omnium opinioncm,rebus Afiati cis maior^mhæccontrouerfia remoram iniecit^dumenim exacerbatis ani mis,odiolt;^inexorabili,inuicemfeprofequunturjquyinmariualebant pluz rimum Rcfpublicæ,de uertiira omnem fpem fruftratur utracp fadio. nam fufpiciorieæmulatione(^ægra,alterifidem adhibere,autadgloriamprome rendamopern neutra adferreuolebat4Ïtaqp bimeftre tempus abfumpfitrcz gislegatio,antequam Vcnetosamp; Genuêfesclanemarmare,acin Cyprum trarjcereperfuaderepofTcuquod quidem uixiniquo ingetiep precio tandem obtinuit.Hyc cum ingenti lollicitudine pararentur,Rex ipfe pene nepharijs infidrjs pcrfjt.equidem capti funt,qui ueneno aut ferro regem,reliquos(^ ex crcitus Chriftiani duces omnes tollerenitebanrur.Deprsehenfi aliquotcon fitebantur,SoIdanum Templariorum^ magifirum,magno auro dato eos fubornafie, ut id fceleris quocunq? modo po(îènt,perpetrarêt,quan^ pluri mi qui facinus tarn atrox aggreffijac in uincula conieiffi erant,conftantcr nc garêt, aut Soldanu aut Templarioru magiftru,Arfacida ueroin caufa efle, quiinfidi}smenfæ,fica(^eos inftruxificuScelus debito fupplicio hi omnes lueruntjCum ccce exPtolemaide nbsp;Tyro nauigia adfunt.Coadfo igitur mi

ïite,nauibus(^ impofito,côiunéfa Cypria Peloponefiacat^ Sc clafte amp;fiu iiencute, ipfo poft AfeenGonis Domihicædiem fabbato,in Aegyptucurfus dirigitur* Vixe Nimolfj portu egreffi gt;nbsp;ad quinep millia paftuum, cum adz uerfis uentis agitati diu,Papho urbi quam prope appulli,ftationem Zephy rfjingrcdi conantur/ed inclementia maris repulli,remis 06 remulco conniz xijin porcum Nimctijitcrumfcrccipiunr,ia^tiscpanchoris peraliquotdiz • csjuentum èC auram expclt;ftantes,moram duxerunt»

I Am auram leniorem fpirare cu fentirent Nauarchi,aptatis rebus omniG* fubducftisanchorisjucla uentis permittunt,ac mari Syriaco per dieunam emenfojAegyptium pelagusineunt» Vbi fummo mane Damiatâ in cofpcz (ftu habuere.Aegyptfj uero iamdudu de noftroru aduetu certiores faóti,Ni li oftia,firmiftimo triremiû nauüjt^ præGdio munierant,ac perliîtus maris, præfidia omnia,milite armis(^inftruxcrant4lnduxcrantefninanimûnÔnu dare littora,cdolt;fti diuturnitate bellorum,cp proni eflent noftri ad bellS rez gioni locupletiftîmæ beatiftîmæ«^ infcrendüm4Pro patria igitur ferro uicp Omni decertaturijhoftili in noftros animo,fub fignis in littore ftabât4 Appa mitftatim noftris,pro defeenGone pugnandû fore4RexPrancusi caeteri du ces,alios fuos milites Uerbis 86 promiftîonibüs côfirmant, tam longinquu iterfufccptûefte,üthyclittoraoccupent,multo anteanimisprofpelt;ftu,86an te oculos pofitû fuifte hofte,qui telis tormêtiscp ab littoribus aduenienres ar cereconetur, (èd impetu dandum,impreftionem(^ iam faciêda^ù efîe, imo ,ut in ficcû euadere,cü hqlie cominus congredi

côngrecîi poffint.Cethcæ naucs tune primo impetu h'tton'quantu poterant, adadæ,idqjcum triremfbus pari modo fadiratum^Qiiodubi milites feny y ferunt,fcaphis,myoparonibus, Gâzarr)sgt;Bcrgantinis atqjîintribus,quoru rnagnam copiam ex Cypro fecum deduxcrant,in tantam manum quantam illæpotueruntferre,adlittus deferrifc curant,ac unufquifq? utfeapham ma/ ris altitudo dcftituit,in aquam fabulumûe defiliuit,ac ipfis in aquis inftruda acierépugnantes, deficco littore Barbaros aggrediuntur ♦ Abforpfit unda multos,qui maioribus nauigijs uerti, in mare adhuc altum defiliunt,onere armorum oppreffî,emergerenequibant»Nauium aûtonerariarumguberx natores,amp;S naucleri triremiu,ab utroeç latere emergentiû,fagittarios,tormê ta(^ quæapportabant,difpofuerant,utconielt;flis in hoftem relis, nudarent . littora hoftium fuga.Qui primum per aquas in littus enatabant,tanta ui fez rebantur,utpaulatim Barbaros ex terra ftabilic^loco connitentes repellez rent,quoufc^ alia fuper aliam delata feaphis manus ,in iuftum excreuit exer citum. Videbatur tarnen cum femper recentes copiæ Barbarorum accurre rentjcosomnes prius emorituros,quàm loco cefluros, fed perculitobftina torum animos fragorillatarumnauium,quçtanquâ ingentis molis ruina, per procellofas undas magno ftrepitu ,fono horrifîco illidebant, adeo ut c5 iam pes pedi,uir uiro conferri,ac noftrorum triremes ad claffem hofticam tendereinciperetjtum pedites turn claflîarqaduerfo Nilo,üelisremis^fugâ inire,amp; ad urbê properarc confpicerentunNoftri fugiêtes aliquâto infecutt ftragê fecerunt maxima,in qua cæde cecidit Satrapes ine,urbis ÔC littoris eu ftos,cum optimis ac dclecfîiflîmis Sarracenoru quingentis, eseteros ignobt Iis fuga,propinquitas urbis,ac regis foUidtudo texit,is em ?d littus tentoria figere iuflerat,neminê(^ ulterius inexplorato progredi pafTus eft»Iam,excez pta urbe nobili,nihil fuperefle uidebat,ad domandas Âegypti uires,ÔÔ Syz riârccuperandâ.Cæterumnoftrisres diffîcilis uidebat,urbis expugnatio» cû non deerant,qui expédition! priori interfuiffentjobfidione fcfquiennem lt;|pmemorarent,arma,uires,ingeniu omne effe confumptû tune, peftem,faz inem folam urbis imperium acquifiuifle.iam uero uidebant,magnis muniz tam,firmatâ,inftruâ:â,opere,præfidio cômeatu,telis,tormentis. Videbant etiam,cum mccnibus,cû flumine,cum uiris felediffimis,uidortjs clans, exz excitatifRmis(^ rem fore,ac collurffandum.E diuerfo,Barbari amiffo Satra pe,iam obfidione iufta fe concludi cernebant,fata(^ quæ Brenno rege pertu lerant,eos deterrebât.inito confilio,reliqu5 diei,quod fupererat,ab ea hora, qua in urbê fe reccperant,timore perculfi,in urbe peragere, nodu migrarc cÔftitueruntjperfuafifTimû habêtes,ubi illuxi(ret,hoftê mœnia aggreflurû» Igiturpaulo ante lucem,ponte naualiconftrudo,per auerfumà caftris noz ftris,fluminisalueum,hoftis ciues,utriufque fexus, ætatis ÔC conditionis, abire iubet, atque humeris quicquid posent, rerum preciofarum efferre, deinde militem fubfequi, qui inmuluslocis iniedo igné publica priuaz taeç ædificia accedens,urbe defèrta, pontem àtergo foluitS6difrumpit,in pacatum itineribus quàm citifiimispræeuntcsfubfequitur.Relucenteflam ma noftri excitati,regê propere conueniunt« is miflis exploratoribus quid ageretur abhofte, aut quid agere ipfum opus effet,contemplari,iubet.

qui ftatim Hoftcm in migrationem,in flammas igncm crumpcrc rcnunciât» . Re exploratajaccurrunt Chriftianüac fignis aliquot aggenbus foiTis tra ïertis,portas infringunt,inurbemingrediconantur,ac ignes reftinguere, cxercitus ucrórobuhinilrudisaciebus,fub mccnibus expeóabatrei cuenz tum.Nam infidias uerentes,duces totum excratïim ,urbem fimul intrarc baud permittebant.Cognito uerourbis ftatu,quod hoftes tranfito fluminc abfjnent,adincendiumrcftinguendum,quodmultis in locis eruperat,acz currLintomnes,nullo feruato ordine.Exa'ndo igne, infequi hoftem foluto ponte non licuitjfed ad prfdamconuerfaplebs,magnam in locupkte urbe rerum preciofarum uim,acin pnmis annoncabundantiam reperit. Deinde r uderibuspurgataciuiratc,kgatus,Patriarcha,Epifcopi,cæterilt;^ uiri reliz giofi',quiexomninationecoicranr,rfgem adeunt,ac confilio habito/uppli cationesdeccrnuntjurbcm luflrant,Mofqueasatcp Barbarorum præcipua templaManæuirgini,diuislt;^rcIiquiéconrccrant. Rex inftauratis publias priuatislt;^52dificïjsgt;comitï}sindi(5tis,dcbenogcrendorefernVbin5 defucz runt,quidicerentutendum uitQoria.acrecenn terrore,bofte debellaripoire, antequam animos autuires refumerer,idco Chayrum.fupcrftitionis amp;nbsp;gen tis arcempetendam ,dum cTnniaflctuTnctuqsperfonarent.Quamfentenz tiam cum multi probarer,fuperioris belli memoria illam fuperauit* nam inz ftabattcmpus.quoNiIusinflarifolitus cft,uidebaturc^,antequam Etefiæ flarent,bellû perfici non pofte.Igitur dilata profelt;ftio,atcp æftas prima apud Damiatam jin’ocio tranfada.Hæc tam inopinataxitraep puluerem fut diciz tur}uidoria,noftris contigit,urbs^ Damiata kcundo occupatur,Annoâ nato Chrifto 124p.intra Cal.Iunq.FrcdericoimperatorefecundojCampa no odo marceicente.

DVm ad Damiatam fie fubiîdct Ludouicus,Alphonfus Pidauienfis co mes,fraterLudouicicolkdlo militc,auro annona, armis, fuppkmenz toc^rerum neceftariarum, nauibus impo(ito,fexto CahNouembrisclafle in Aegyptum,ad Damiatam accefrit,magno omnium applaufu ♦ Exceptus à fratre perbcnignè,de bello gerendo noua capiuntur confilia. Paribus dein de fententijsproclamatumjn hoftem ducendumefre,accum eo de fumma rerum decernendum.Ad undeCimum Cal.Decemb. Ludouicus Damiata mouens,ad Pharamiam urbem ducit,quam nônulli Maftèram dicût,Muz haiîcamputoeffe,oppidum fuperNilo,proculà Càhiro,3 o.millia pafîuugt; ad partem Orientalem fîtum«Vbi Soldanus coaeftasundiq? Barbarorum copias continebat.ProgrefTis noftris, nonuniuerlîs copfjs Barbarioccurz runt.fedkuibus prælrjs iaculandoJaccfTenres rcfugicntesr^ludificabantur, tarnen noftri femper fuperiore$,pedem referebant, ill i fuga cedebant. Diriz mebatfluuius utraep caftra.nam noftri ad diuortia Nili caftra metauerant, ubi riuusiuftifluminis inftarderiuatur,in cuius adueifa ripa hoftes uniuer fi tentoriatetenderant,noftri uerô inter duos amnes hærebant,uadum fæz pius,fiquo modo tranfirepoftent.tentantes.quod non admodum difficile crat,fi prealtas ripas,quibus riuus coercebat, trâlire potuiffcnt.Spes tarnen crateuadendi,quodnon natiuo difcriniine,nonuifluminis,aut natura lo/* corum»

corum,at Opera Sf ingenio hominum fofTaduuta apparcbat,cjua Nifî pars ita denuaretur.lgitureadem arte S«f indiiftriaïn unicum afueum Humen rcz digi utrunq? pofic fpcrabantnoftri,fi mollibus obie(Qis,diuoi tiura ßtiufjco hibcretur »Edicio régis pedites armaponunt,ligones,biden£csjpaîas cotri piunt,aggcrcmextruunt*uiam muniunt,folTam effodiunt.afRirgitopus, quod ex aduerià ripa hoftes impedire conantur,te!a tormentis ingcruntjCOz trà noftricquitem obfjeiunt,qui fagittis immiffîs,hoftcm arceant.caftcHuni ex materiaexcitantfed id miflili igné inie(flogt;exuritur ♦ Inter Iiæc, quo cafuj aut quo cönfilio,non traditur,Äegyptius quidam è caftn's beftium, ad noz üros traie(flo flumineperucnit,quosedocetin inferiorcpartc,riuumüaz dô trarifmittipofre,quum ibidem Iatiorealueo,in morem placidi ftagnt difîundatunRex parte cxercituseômiflra,ubiexploratouado,tranfiuitunà alterac^cohors,ægrèlimofisripis emerfit,quahdoquidcm bærête ueftigioi luóïantec^ pede,firmiter confiftere nemo poteranTandern in locum sequio rem euaferantaliquot cohortes,quos Robertus Atrebates,regts frater duz lt;ftabat,isuirfortifiimusjmaiora aufus,quàm fine totius exercitus roborc perficcre credibileerat,inhcftiumcaftra impetumfacit,igné,ferro obuià quæq; profternens*Primum euftodiam eximprouifo adortus, oppreflam tiucidauitjuix uno relitfiojquem equus pr^propera faluaüit fugà.qui cfïùfb curfu in caftrâ hoftium perlatus,clamore ôô gemitu omnia repleûit,auxitt^ timorem,cum uniuerfas hoftium copias adefte in proximo affîrmaret.Ferz me fidem diclis derogabât omnes,nec crédita res foret,nifi pauoris ÔC cruo ris indicia,cercam rem efte docuiftent,periculum equidem ab ea parte, ncc^ taminopinatus impetus noftrorum timebatur.Robcrtusubi omnia trepiz datiône amp;nbsp;timorïs plena animàdüertît,peditibus,qüantum poftent-accclera re iuflîs amp;nbsp;fe fubfequi,cquites effufiflîmis habenis, in hoftê irruere præcipit clamore.excompofito,ab omnibusfublato,amp; clangore, ftrepitu tubarum cdito,màgniexercitusexiftimatione,hoftes terrere cupiens»Signa deinde multa erigi iubet.ipfe primus in caftra impétum facit,ubi à Barban's fortiter cxceptus, acoccurfu peditum fat»gatus,cquumamifit,fuorumlt;^uix opez ra fublatus eripitunSed propter nouos inexpeeftatost^ ïatêtium clangores» Scundicpirrumpentium ftrepitusomniaiam rcfonàbant, quareexanimarf BarbarijCredentcsomnesChriftianorum uires adefte,ïam antequamrex cum fuis flumen trarjeere poftet,arriperc fugam cccpere.Quibus in fugâ ueiè fis,clades ingens illata ab infequentibuSjdonecSanfachus unus equo deiez düSjprædæcupidos pedem referre pellexit.Certatim enim hominem uiuu comprehendere,autoccifum fpoliare quifquenitcbatur,qua contentionc nihil aliud eftectum,nifi quod inter diftrahentium manus Barbarus expira rit,ac uidoria parta,maximi uiri cæde,c manibus elabebatunRobertus etia belli ardorelongius in hoftcmpræterlatuSiCum aliquot fuorum paucisi 8^ cece Barbari,qui fe à noftris uiderent remiftîus infequi,re(umptis animis,fu gamCftunt,paIan£csintercipiuntamp;J: trucidant. Ad Robertum iterum couz ueniüntquiabhoftibusnonintercepti,redintegra£os hoftium cuneos difij cere conantur.Fit pugna atrox,cum hi uiÄoriam amp;nbsp;decus obtentæ pugnæ amittere nolunt» illi fugæ ignominiam eluere certant,ad notftem ferme uiq^ m pugnÀ

pugna cxtracfta/ioftrisitcrumfortLinaadfpjrarc uidcatur, ac hoftes paufa tim pedem rcferrc iterum i'ncipiebant.cum Robcrtus dux tdoin inccrtum emifTojlætaliterpcrfofTuSjequo deddif.cui'us uin' cædes tantam noftn's for midïnem incuflatjutpaulo minus apertam fugam i'nirenGattamen cedendo collem quendam occupant,ubi etiam inuitis hoftibus, ea node perftiterut, infomneshoftium infidi'as amp;nbsp;impetus fuftincntes.Rexubi defratris tranfi tu certior fadus,fugam^ hoftium perCpexit^alios emittit, qui tranfeant flu^ mcn,acexcaftris hoftium materiam conferant,quam hoftesmunitionis caz ftellorumc^caufacsefam comportarât,pontêexcain flumine faciant,utreli qua pars exercitus huic iungeretur.Traiedo igitur fluuio, certior fit de frax triscædc, atcpfuperftitum pericuJo.nec mora,omnibus fefubfequiiuflas, fub crepufi:ulo,quam poteft occultifllmè,fuis fe iungit.Barbari, qui heftcrz na die totum excrcitum in acie fuifTe exiftimabant.eos autem tantum accede re rebantur,quos infequendi ftudium,aut fuga à fuis latius deduxifTet/um/ mo mane,ex uidoria ferociores,fanto impetu noftroru caftra aggreffi funt, utpehènoftros maximaaffeciiTentignominia^Nam in mediacaftranonuL li deJati funt,antecp noftri {èmi{omnes,ïabore,inedia,hefterna pugna,amp; ma gnis itineribus fatigatfiacccffu quocp focioru fecuriores, arma arripere.aut inftauratis ordinibus hofti refiftercpoflent.Cupiditas autem Barbarorum noftris fpaciu dedit.du ern per tcntoria difcurrere hoftes incipiunt,noftri ad prætorium regis couolant,conglobatis fadisc^ cuneis,ex omni parte in ho ftem erumpunt,munimentis depelluntjac cundantcm,nodccp deterritu ex acditioreloco pugnantes fternuntfacile,cæde ingenti édita, reliquos in fuga fcedam cön'ciunt.ClariftimiBarbarorum duces eapugnaintehcrc.magna præda recepta.Meledinus autem Soldanus,qui apud Chayrum graui ualcz tudine correptus,ledo decubuerat,accepto tantæ cladis nuncio, doloris ui oppreflus,animam exhalauit»

Ca^îtUŸcUiMchrifliMÜfemdtut toiusdSMceiiiL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cäput Vif.

MElexala,Meledini filius,iani inde ab amüTa Damiata Syriæ Dynaflas* Arabumphylarchas,Sukaneoscp cætcrosbarbaræ religionis adiez ratjoftenderatt^ res T urcicas Sarracenicascpdeploratas paritcr,atcp pcfliz moIococonftitutas*Paueos eienim in prouincias omnia ea rcdadufos,ß expedare uellent,donee eiierfa Chayro nbsp;nbsp;occupatajbelli onus in ipfosuerz

teretu^anteuertendum efre,ac priuatam iniuriarrt obliuifeendam, publicæ falutis caufa.Dum inter eos deliberatur,etiam nunefj accedunt, qui de dadc accepta,acMeIedini mortC,tribulèscertioresfaciebât.Metum hæc incutiez bant Barbaris, inter Alapianos Damafcenosi^fedantur inimicitiægt;dextez ræ interiunguntur.Decernuntur fubfidia,cogitur excrcitus,magnis itineriz bus Melexala Chayrum contendiuVbi rex Aegyptiorum ac Soldanusfaz Iutatus,Iibcrorum feruorum(^,quos Mamaluchos uocant, egregia ftatim recipitauxilia.SeruiuntautemMamaluchi Soldanis,ut illis unis dido obe dientes fint,cætcris omnibus impcrât«Noftri ad Pharamiam ita diuturnioz re mora perada,peftilcntia graui infici occipiunt,quæ in gregarios amp;nbsp;pracz ftantiores æqua rabie debacchatur,acmultum exercitum imminuit* Cætez rum robur totius exercitus,baliftariorum,fagictariorum,fcorpionariorum collegia

L I B E R CL, y A R T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^5

collegia Slt; cohortes ferme ad unum intenerant,qua clade uirtus totius exer citusdebiIitabatur.Mo’rbum luem^ortûm habinire putant ah'qub expalti ftnbus îocis.nam primo pedes intumefcebantjdeinde caput grauedinc afîî / ciebatur.Vndefaêlurnquodpermorbumingredinon liceret,cumtarnen per hoftes nulla intermitteretur hora,qua non lacefTerent ægros ♦ Infedcrat . is Nili ripam, quam àb àiueo fcifTum flumen Ô6 deriuatum lambebat.ingen tibus quocp copqs obferuabat,ne alfquid cômeatus per eundem Chriltiaz nis comportaretur. Vnde primo in caftris Chriftianorum penuria rerum, moxamp;S fames fubfecuta;Proceres ac delicatioris compofitionis homines, pefte grauiterafficiebantur,curæ uigiliarum,ftationum ac cuftodiarum du dum ad humillmû quencç reciderani,iam S)C uulgus inedia afFeÔ^um, muz nia fubircjofficia exercere nequibatdn tantasïgitur omniumt^ maximas dif ficultates pérduÆ Chriftiani principes confultarecccperunt, acquomodo Damiatam redirent,cogitare.lnftrudanauicula,oftenfa uia,qua rex grauû terIaborans,impofitus,clàm ferri,atcp antequam hoftes fluminis^potentes fierent,iêcûdo elabi Nilo poflet.Hortabat quocß â proceribus,utfibi côfuz leret.Res Chriftianorû eo incolumi infrartas effe ôô intégras,ceterorû quan tamlibet iacfturâ facilem fore,Hæc ubi audiuitrex, ftudium beneuoîentiâep fuorum laudibus extollit,ac fuos fe deferturum negauihut nec à fuis 'déferez returJequoqj affirmâtquamcuncp Deus darct,fubiturum eum fuis fortu/ nam. Tandem decretumtotiscaftris,Damiatam repetendâ eflcifed ante^ caftra ob multitudinem ægrorum moucri poflent,MelexaIa cognito confiz lio noftrorum,æquioribus Iocis,naues iundis plauftris, in inferiorem patz tem fluminis transferre curat,atcp inter ürbem Damiatam,caftralt;^ noftrà locat,ne mutuis auxilrjs noftri (e liiuare pofTint.Qui in urbe erant,poftqua de reditu noftrorum certiores facfti,periculum regis,exercitus^ incommoz da accepiflrent,naues aliquot inftruunt,ac hoftium claflem ui etiam aduerfô flumine dcturbare,fuosq;rccipere conantunPatriarcha quoc^ Hierofolyz mitanuSjfcaphis atftuarfjs nauibus,quæ in fluuio multæ erant,turbam in gentemimpofuitjtriremes Sarracenas,ad oftium amnis,quoin mare feexz onerat,in ftationem pofitas,uel fallere,uel fpernere,aut irruendo perrumpè remeditatus.Sednecaduerfonecfecundo fluuiOjres bene ceciditmam qug urbem egreffgerantnaues,pàrtim fuppreffæ funtab hofte,partim captg»pa ri modo, in concatenatas hoftium triremes,tanquam in retia Patriarcha c5 fuisiUapfusrepugnans,prædaeffîcitur,Sic ex omni parte delufa neccflitas imperiofa. Ad Non. Aprilis,cum rex corpore exhaufto,debilitato(ÿ diutiz usfuftinereftnon poffet,cum paucis qui à morbis integri,aut minus lanz guebantjConfilio habito,iubetad arma coclamare. Correptis igitur armis, hoftem ad pugnam progreffi prouocannNec mora Sarracenos obuios ha bent,tätamqj Barbarorum colluüiem,quantam ipfîs oppofitam nuUo priz us tempore intellexerant,Bxigui numero,Iocis iniquis ab hofte circumueriz ti,ægfitudine,fame,debilitati pügnam ineunt,ira amp;nbsp;defperatione uires adz dentibus.Pugnatum acerrimè, in tertiam horam quoque protratftum q:rta men.ObrutimuItitudine hoftium Ludouicus iple/ratres duo Carolus ac AIphonfus,in prima pugnantes acie,primipeniÉomnium uiélori Barbaro m q manuni

co N TI N V AT T o N I s BELLI SACRI manum darecoadi funt.Cæterifermeomncs»paiicis admodüm fuga prolt; lapfiSipartim cgG,partim fugientes,magis quàm prçlîû detrctftâres capti fue re .Ad caftra deindeitum quæab ægris defendi non poteranudirepta oniz nia.Mori facro bello,rexfandühabcbat,eadêamp;reliquis fub taliducc^nês. Sed Barbaras ukro conditiones ofiêrebat.Per medicos fuos regem Solda nus diligenter curare iubet,conualefcentem de inductjs alloquitur.QLias ne ceffitasimponebatcÔdiuoneshæfuére.Aegyptoexercitusdcduceret Fran cus.Damiatam Sarracenisrcftitueret.Olt;fto Bysantiorum aurcorummiï liaïnbelIifumptuSjSoldanoà Franco numerarentur. Captiuos omnes ex fuæ poteftatis locis liberos emitterei Soldanus. In dccenniu paxucricç genti inuiolata pcrmancret.Addidit Soldanus,Gpromiflaunz quam nonimpleret,hacperfidiaMachometum fepernegalTe. Eandemcon ditionemà Ludouico popofcit,iuraret fcilicet,fi Gdem falleret, Chriftum Deum negalïe fcfatcretur.Tamimpium carmédcteftatusLudouicus,c5 »am Soldanus mortem non alTcntienti minaretur,cum nô dceHent,qui hoc iuGurâdum liciteipfum præftarepoflejuiri dodi facrarum literaru haud ignari.illi perfuadere uellent,fubintulit.Mortem ci tins obcûdam cnê,quàm utuelihenteconciperet,nedum ex dentium uallojillam iuGurandiformuz lam clabi fibi fineret.Soldanus regis conftantiam admiratus,iniurato Gdem adhibuit,inducias pacemt^ publicare facit,cum rege Dainiatam petiturus. Fabula cft,quam quidam de oppignoratæ Euchariftiæ à rege lubifantia* corpore fcilicet ÔC fanguinc Chrilh',tradunt,cum id tantum conieduris alTe quûtur,quandoquidcm Sarraceni aurum,azyma calici feaforma qua in fagt; cris uti folitum}luperincumbenti, G'gnafle eo temporis feruntur.quod equt dem in contumeliam Chriftianorum ab hoftibus effîcfium fuilEe ,uero pro-* pius uidetur,cum rex ipfe tantap cladis memoriam,in auro argêtot^ exprefz ferit,taurum cancelliscircumfcriptum,monetæ ex una parte imprimens* Nechis accedo,qui AndegauenG' Carolo fugg notam inurunt,acipfum co horte quadam,cui à rebûs fortiter ac prudenter geftis nomê,Forzacatta,id eft.uigês cattusjinpacatum deluG's hoftibus abrilTe.RepugnathicdocGK’’’ poriSiimô ipGus naturæ ratio atep conditio.Sed hæc fatis-.

DâiniittitréJdiUSitrrMenis^onfeâje inducü;, in Syriern reUertitur Francut» Câput VIII.

NVllidubium crat,Soldanum uitftorem, tantum tempori feruire,cuni rege in hune unum euehtum humane agere ,üt pacis fpe,pollicitationi buslt;^ Francüm,armatas(^ cruce G'gnatorum cohortes ex Syria,in patriam redire pelliciatjinermes tune tota AGapulfurus. At aliter Deo optimomaz ximo uifum erat, quinoftrorum impietateiritatus,inteftinis bellis,fraterz na^cæde pollutos,prouincia erjeere uoluit ♦ Poftquam enim conditiones Meiexala noftris præfcripfiftetjac iam urbi,quam recipere geftiebat,appro pinquaret, fub ipGs mœnibus,à cÔiuratis trucidatur. Vir geftarum rerum clarus,auô,pâtrclt;^nobilifllmus.fuere ferui emptitrj.qui tantum facinusjpc ^lante,filentium(^ agente nobilitate aufi funt.Id uerô T urquemenfj,qui pOz ftea^oldanus diclus fuit,an AlapienGs Soldanicôfilio faeftumGt, nefeitur* conftat tamê,eo interempto,cum homicidg Ludouicum ftriÆ's gladrjs côz ucnirent,atcp ex cgde Imprrâtons fui çruentis adhuc wecordem amentiam, qua

' t I B E R « CL V -Ä R- T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 7

'lt;iua tabernaculum ægrôtahtis régis aggrediuntur, à Turqucminîo rcprefgt; fam^etiam fi adhuc priuatusitiullo comitatusjfîcarios tantum ucrbrscaftigà renAbacfiis parricidisiad regem intro ferecipit,decumbentem folatur,oris maieftatem,dignitatèm uultus admirarts atcp adorans*Cum ecce pro foriz bus Sarracenorum GoIIuuies,uefana rabiefrendens, Turqueminiû per pro ceres euocatum,horribili Barbaro^ clamore,ïmperatorem,domiàum, dû cem,SoIdanum falutat.Exercitus curam ,hoftium poteftatem illi iini oftert* Silentio indidojftatiohes fuâs cuit^ adiré iniperat,maiôres conüöcatjac c3 ciîiohabito,cumpauéisregem,moreregio adiuCum^ rem fuam princiz pio firmiorem pace nbsp;nbsp;accepta pecunia,quàm bello fore uideretgt;reges Gai-*

liæ fcilicet Sc Cypri,Patriarcham,Duces omnes ad earn diem ubiq? captosgt; coram fiftereiubcnPaétacum Melexala inita refcindit,noüas conditiones offert. Rexexoéloannorum Byzantiorum milIibuS, quos Melexalæpoix licitus fueratjinpræfentiquatuormillianumeraret.Damiatam Turqtiemix niorcfticueret.Sarracenospertotam Syriam captiuos ubiubiïocorû,inep poteftatc Chriftianorum effent,nupcruinéî:o$,autetiam à fcedere‘SôIdani oîim cum Frederico lecundo inito,in fêruitutem redaéios,liberos ad fuos rc dire pcrmitteret. Vice uerfa,T urquc'minius,Guiufcunqp conditiöntój ^tatis^ nationisjin quocuncp loco captiuos haberent Aegyptr),ab eo temporé quO inter FredcricS ac Sarracenos pâx inita fuiiïet, liberos omnes fine precio di nntteret. Vrbes, oppida, præfidia, pagos j fundos,bônalt;^ omnia,ac iura* quæ Ciiriftiani antequam rex Francus in Syriàm traieciffet3poffediffent,in taifta,inuiolata a Sarracen!s,fjfdern permitterentur.Res,æs,aürum, argenx turnjfupellelt;fî:ilia,mobilia(^ omnia,iumenta,greges,q^icquid denique pij murbeOamiatahaberentjiuftoq^ poiïiderêttitülo,id omne faluumintex grumcp ipfis reflitucretur. Ea uendere,diftrahere,auferre,bona üenia Savx racenorum,Chriftianis phas fore. Aegrotis in urbe donee fanitatem recupc rarenc^hofpitium conceffum.Abeuntibus mari aut terra, decumbentibus, fila diftrahentibusjtutum Jiberumqj futurum comeatum * Pedeftri itinere SyriampetcnteSjfortiffimorum apudSarracenos comitatu abituros.Dax miara rèceptai Tàtqueminius pacis capita per prseconem edici j decennes induciasiinter Ghrifliânos Sarracenosep Aegyptios« proclamarc facit/Ab phonius régis frater,obfidis loco in euftodiam libéra recipitufiquoad quat tuor mille Byzantij reliqui foluerentunac cum per conuènta procul abire Ib ceretirex tamcn,antequam reliquafolutio fada effet,difcedercnoluit« Soluz tioneexbibita,proceres omnes, qui in uinculis habebantur,Iiberati,cum rc ge ex.Ae^pto in Syriam per Genueniîum claffem deportantur,Ptolemab deiatijSarracenos Aegyptiosa dominis precio redimunt, eos^ nul la eundatione reftituunt,magnam in fide fpem reponentes, quod Sarraccx ni Chriftianos omnes fecundum pada,uiciffim reddituri effent ♦ Sed T urx quemipius feruili barbara^ fide,ex duodecim millibus Latinoru, qui poff difceffum Frederic! ali^ alio têpore capti fuerant,quos^omnes liberari coii ticnerat,quadringêtos tantum dimifit,eoscp baud fine precio ♦ Aegrotos ad unû trucidant, adolefcentes quos uitæ dulcedo,atlt;^ mortis metus,à martyx rio dehortabatjinitiatos Mahometo atlt;^ circuncifos, Volonu exercitijs irrt m itj buebanti

buebant.Nccres j'ntcgræreftitutæfuntjcûq?claffemiiïajrcx turbam/mpcz dimenta^,quam rehquifTctjCX Aegypto deportare udietjicque arma, nez quemachinæjnec^ equGnec^commeatus auferri potuerunt. Vixq? fcx milz ieex Aegypto reduces Eierunt eorum,qui cum rege Damiatam peruenez rantjCum quo ad duo amp;nbsp;triginta raillia domo profedûGrgcis Cyprrjscp no numeratistPtoîemaidem igiturcum uentum ciïet,côuocatis cxtemplo prix moribusacoptimatibusjdercditu in Europam confilium fuum indicat,fufz fragia tarnen omnibus Jibera permittit.Sibi enim uideri,res Syriæ pace Aez gyptiorum fîrmas fore,fedbello,fupcrftitibus(^ copijSjaugeri’nonpofTcr Depropagando imperio conatus,in aliud tempus reqciendos.His auditis, liberaliter omnium confenfu gratiæ alt;fïe rcgi,quod rerum Syriacarum,falii tisc^Ghriftianorum tantam habuifletrationem*Dereditu ucro refpofum, non uideri exrejiunc quantulaicunq? bas copias in Europam traniportare, aut Prouinciam imperatore defertam relinquere,cum Sarraceni eorum om nino nihihquæ in feederibus cxprenerantjpræftitiflentfCÔtra fidem denit^ înterpofitam,eo adhuc præfente,eos omnia labefacflaHe.Res intcrcepifle,ca ptiuosretinuifTejtrucidaHe ualctudinarios«Ccrtum fore^eo abeunte,ubi ait qua rei bene gerendæoccafio affulgcrct,perfidos homines in Syriamirruz pturosJmminere aliud non minus periculum, Alapienièm equidem Solda num çgrè ferre,quod Aegyptiorum Imperium extinlt;flis ucrisprincipibus, trifte fubi)fletferuitium,atqueuenalitrjs manciprjsfamulari coatftum eftet, in Turqueminium ideo hune arma atque bellum meditari.Sccp certos nun cios recepifte,quibus certiores efficiantuGiam AIapienfem,Damafcumuf/ que proceftifle,qua occupata,fi uidor ex Aegypto rediretjiaud ambigbde ftitutam milite atep duce,Syriam eum inuafurum*Cæterum Cgfàream Jop pen,Sidonem,aliac^ non contemnenda præfidia gt;nbsp;dum bello Soldanum in Aegypto diftineretià Chriftianis recupcrata,communienda uideri,atq?tei exitusprasftoIandus^Laudauicoptimum conGIium rexfpe fufcepta.quod • difeordia Sarracenorum , redimendorum captiuorum in Aegypto for/ tem facilioremredderet.Idprimumeratquod in Oriente ilium retinebat« Secundum cupido facrorum locorum inuiIènduTertio,Iocorum à Barbaz ris dirutorum reftituendhcomuniendit^occupatorû à Chriftianis opporz tunitas neceffitasc^* V truncp igit fratrê,ad matrê confolandâ,in Galliam rc mittitjipfe fide publica acceptadacrofancftu fepulchrû,loca(^ infigniora Hic rofolymis, alqse^in Iocis,pedes,pauciscpcomitatus inuihtJnde Sidonêpe tit,ut reftaurata urbcjpræfidiû Chriftianorü in ea collocet, per uiâ Chriftiaz noru aliquot cadauera infepulta^putridacp oftendit,rcligione dudus, proz prijs manibus fuis fcctorê uix ferentibus,fepeliuit* Cæfareâ cum reftaurata turribus,armis,teIis,uiriscpinftruxiftct,Nazarethijuenit,deinde Tbabor monté afcêdit,indeloppen ingrelTus eft.Hanc portu cômodiflimâ,publiz cis priuatislt;^ ædifiefjs exornauit,aggcribus, fofris,mocnqs,diiplici(^ muro circudeditjatlt;^ fîrmiftîmâ reddidit, per quadrienniûr deinde ferme integru inhabitauitjcircummiftîs Orâtorib*euiulcuncp nationis noftri apud Barba ros in captiuitate tenebât,eos gregatim,ducêos,trecenoslt;^redjmcbat*Fidegt; pietate,prudêtia,uigilantia in ofticio Barbaros côtinuit,res Syriacas auxit.

PalloretlthomtnrtuMi,crttcef!gn:iti,poflmultlt;i(celeriicommiffiJrucidtifitur. Cdptli IX.

CRebri rumorcsex Afiain Europa afFercbant,Ludoin'cum rege cum be ne mulns fuorum in AGa in Barbaroru manus ueni(Te,quaE lama 8^ ulx timos orbis Britannos adfjc*Hoc nunciü etiam id adfercbat,quod tota Aiiz ghâdoloreconficiebatjGuihelmum Longofpatam,cum fuorum omnium manu in prælio cecidiffe* Vnde Henricus,mortê tantt uin ulcifcendi, opêc^ Chriftianis laborantib.in Aegypto ferendi percupidus,primo quoq; teniz porebenûfibifufcipiendûftatuit.atnonmu’to poft,cum paratus cftet ad Iter faciendûjà pontifice Innocêtio per h'teras retardatur.quod ille certior faz lt;ftus,de coditionibus pacis,quas Ludouicus ab bofte redpcre cogebat, aVz bitratus eft,nô efte opus nouo fubGdio,cu noftri re male gefta,pacê cu Barz bans facere modis omnibus copellerent.Sic Henricus omifib be Ho quod in comunes fidei hoftes parauerat,rebus domefticis coftituendis opera dcz dit. Ad candêcircumuenti regis famâ,per Germania adolefcentulorû quoz rundâ colluuies in Gallia uenit,regê cuftodia fe cxempturos pollicebat. His fcadiunxitperditorum quorunda manus,maioripartc,expaftoribus cofla ta.hi infaniæfucû addebant,ad lacra militiâfeab angeloquodâexcitatos aie bant.Chriftû em paftorcm animarum,per paftorcs,Reip.Chriftianc uiéfo riam ÔC increments pollicitûfuifte. His omnibus Hungarus quidâ antefiz gnanum amp;nbsp;ducêfeexhibuit,acceu Epifcopus præfidebat,magiftrum iüum uocabantomnes.Magnaigitur fociorum multitudine coada, Paftorellos fe uocari uoIuêre.Zelûfimniantes iuftitiæ,fidei feruorê amp;nbsp;indignationê,in iàcerdotes,monachos,quos hominS omniS perditiftimos uocabât,euomc banGnulIo non atrocitatis exemplo eos perdentes.ln îudæos deinde f^uitS« poftremo per Parifîos, Aurelianoscp incedentes,adultcrqs furtoc^ non abz ftinebant.Quibus itaep mens fanior,f)S bellatoribus uindicibusc^ rege non indigere facile apparebat, clartdeftinis ergo euocatis copijs, cum per Bituz riges nroficifccrenturgt;inGdfi5exceptôs, ad internicioncm omnes deleucz runt.Haud longe â uico,qui Mortüum mare dicitur,Nouam(^ uillam nbsp;Bi

tuzigum uîbem interiacet.extat de hae re diftichon talc* î M.femel,8ôbis C. Ll.coniungcredifceî

'!■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RrdilùstudauidregifinGtiJluin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X.

LVdouicus aut quintSiam annSin Oriente agebat,nuïlô hiunere prjrc/ gis amp;nbsp;Cbriftiani rcligiofiffîmi omifTo. Vfta'ciuB ipfis etiâ Barbaris miz racutoerat,côplures^,quod armrs^extorquefe nullà potuerat uis, nome ex SarracertiS‘Gbri%gt; dedere, baptifmtai^ fulcèpèÆn Sua quoeç (pote initio^ apudloppcn morabat,pontificSdeindeprecib.rctinébat,qui pollicebant totû nome Chriftianufe incitaturôs,ut piorS arma èt uires in Syria transfer rentur, quorSImperatoripfe conftitutus eftèt.Sed militenullû,ducê nullS ex Europa tune habére potuerunt,qüum abrogato Imperio Frederico,Ger maniæres,Henrici,GuiIhelmi,Conradi,Tyrannorum fadionibus furfum deorfum uerterêturdtalia,GuibeIIinis Guelphisc^ decertâtibus de reru funl malaceraretur♦ DeSiculo regno Papa,Sueuuslt;^digladiarcntur,Hunga garia,Boëmia, Auftria intcftinis ciuilibus^ bellis æftuarent.nulla igitur m üij digna

dignacaufamorse Ludouiçp in Oriente,communis auxiliorum expedâ tio euanefcereuPrætetea matrcextremû fuu di'em obfjiïe audierat, accepto nundo,in omnibus Syriæ locisjufta illi exoluere præcipit, deinde ctiam obteftatione fuorû atcp lachrymis permotus,segre Syria dcceiïit,fubz inde ingemifcens,quod ex. Rcp.nihil perficcre potuiiïet,quod res piorû pc/-ricuIofiflTimo in ftatu defèrere cogeret* Tertia poftea noôle quàm foluerah fæua tempeftatc coorta,nauis in qua uehebatur,ui undarum ôô procellarû, dorfo immanis cauris allifa defeditïUt à nantis amp;nbsp;alqs fubmergcnda proriz nus crederetur»Itacpdumomnesdifcurrunt,regem quæritando, tandem in imo nauis proiedum,amp;r Deum inuocantem inueniunt, ut milites fuos re duces domum fifteret,quod S)C contigit,diuina mifericordia nauem,ne fran gerctunprotegête.Domum igitur fexto,poft^ abierat anno regreflus, res Europe, quas difcedens bona fpe reliquerat,propè deploratas inucnit.Hæc cquidem nouiiîîma Occidentalium,mediterrancorumlt;^regû in Syriaexz peditiofqusCiUt proximè eft demonftratum,annosfcxhabuiçliuiufmodi fortita eftexitum»Infelicifato Guilhelmus Dampetraex Aegyptiaca captiz uitate,domum redquprofeélus enim adequeftrem decuriîonem Trazinijs in Hanonia indidâ,miierabiliter ibi occiius,acpedibus equorum conculea tus eft. quod Ioannis Balduiniqp fratrum ,qui peflimè illüm oderaot,prodi tionefaôum fcriptorcs teftâtur.Guilhelmusqiiocp Villa, Achaigprinccps, ex Syria reuerfus à Michaele Palæologo deuidus,ac itcrû in uincula conicz (‘lus eft,nec antea Iiberatus,quam Epidaurum,quam Maluafîam nunc uo-* canr,GræcuIo traderèt.Prodigia hoc tempore uifa dira.De pane etenim in cifojfanguis ceu de uulneribus corporum fluxit. Item nubes fanguineæin ccelo apparuerunt.

Venetorum cr Genùenfium in Syria bellum primutn unJc ortum habuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X !•

ANnus inftabat lam 12. o o .atqp ƒ T'-cui fublatis Tyrannis, Aftronomus AlphonfusrexHilpaniæJmperium à pontifice mercatus fuerat,dua* bus fcilieetTranfpadanisurbibus Taurino atcp AItæra,EccIefisc donaria* at ftatim Richardus Angliç regis frater,cû ipfe imperij fafces ambiretgt;io/! genti pecunia redemitGerhardum ab Eppenftein,Moguntinum Arcbicpi fcopum,quiab Alberto Brunfüicenfî,inuinculis derinebatur,a quoddndc Richardus Imperator dû^us eft,led gloriofo nomine çontenti, nuHnin Ger mania excitaruntbellnm^In Italia quoque Ecelinijmorte Cifalpinae ciuiiaz tes libertatem conlecutæjàcl quietem fpeÔare uidebâtunEt Alexander quar tus pontifexrepetexebellüm Afîaricuminftituerat,cum fere omnes aulpiria monita eius fèquirfeÉtiréufeddifcordj'a, quæ in ahnuq|,ß*w»4iiculi quingt; quagçfimumnonu ineidit,inter Gentierifcs amp;nbsp;Venetos orta, rie tam pin bel lum tamf^pecelTarium fumeret,obftiric.Fuitquidem hoc diiridium,rerum Chrifrianarûhi per, totâAfiam,præfenriirimum uenenum,acomnis malû poftea infequentis initium ,quod undedemum fit ortum, paulo alrius rcz petendum eft*Duo erant in Oriente totius orbis emporia celebcrrimagt; Sarracenis Damiata, Chriftianis Ptolemais, quac amiflîs Hierofolymis* iVletropoIis ac regia urbs noftris erat,ceIeberrimus^Larinorum mercatoz rum conuentusf Per indudas etenim ex India, Aegypria, Arabia,beatisc^

regïonibus’ad alios mcrcatus allatçmercesjinuc tâdem comportabantLir.Iri de eneti Genucnfescp nauibusjquô uifum erat,alportabant. Vtracp enini Refpublica in ea urbe,ius quæfitum habebat,iam inde ex quo Hicrofolyma Godefridi Lothannoi dult;^u Chriftianis armis recuperata fuit* babebanc ctiam Pifanifuosineafundosiquicum Venetis Genuenfibus^ auxiliares dafles niiferant*at præcipuè reges poftea magnos honores Veneris,ni az gnosGenuenfibusobegregiameritaimpenderannAttribuerat enim ipfis in multis etiam alrjs maritimis urbibus tertiam partem. In hac uero netus, GenuenfisjSf Pifanus,priuum uïcum,priuum forum, fuum prætoz rem,fuosappantores,fuasfibileges habebat,commune tantum phanum in ea urbe fortiti funt,quod diuo Sabbæ facrum erat. De huius itaque poC» felTione,animi iamanteaæmulatione,indeodio accenfi,poftremomutuis ofFenfis difceptarc adorti funt*Pecrudeicitergo deiacris contentio,ædem fe ptumt^itbi utriq; uendicabant*Veneti ex feedere cum Baldoino ido, atep adeo ipfo priuilegioCcuius exemplar apud T yrenfem kbro duodecimo, caz pitc uigcfunoqujnco extat} Monafterium fibi deberi contcndebant*Inftaz bancGenueniès neep feederibus neep foerjs cciTuri, apparebatep ingens mâ ïum ex ea altcrcatione rei Chriftianæin Syria çminerc,{èd ad tollendam futu ri certaminis caufam res ad Alexandrum pontificem delatâ.Pontifex æquiz tatis modo parü,fcd magis quietis amicus,quod fui iuris erat, pro poteftatc decrcuit,placercfanum communeccnfcri,quando ipfa quoep facra omnib. communia eHent,datis fuper bis utriq; populo litens.Eam pontificis declaz rationem quumGenuenTesaliquanto prius quam Veneti recepiflent, Phiz hppo â Monteforti C qui ob familiæ claritatcm qua rebus in Afia,Euroz pa geftis,excenebat,prætordele(ftusfuerat}Iitcras Apoftolieg conceflTionis oftendunt,qui ftatim beneuolentia erga Genuenfes dudus, confilio, quain nuncius Venetusjdecretienunciatione celerior fuitimonafterium occupati inftarlt;^ arcis emunirc propugnaeulis,télis jtormentis pergit i adiuuantibus Genuenfibus*Tâtum etiam abfuit,ut Philippus V enetis,prælèntem iniurt am querentibuSiConfultûi aliquo modo uoluerit, aut pro poteftate interz cefTeritiquodetiam Venetosindepopularitercmigrare iuiîèrit,haud fatis cfle ratus,quod exclufo Veneto,Genuenfes communitum templum fibi re tinere uelle,apertè minabantur.Hanc tam infignem contumeliam Veneti baud fibi ferendârati,Tyri quo fe receperânt,cû Pifanisagunt,eos(p facile! in fententiâ fuam traxêre,ut fj3reto fœdere quod eu Genuenfi paulo ante icç rantifocietatem nouam cü ipfis in communem utriep hoftem inirent,Confè ftimquot^cumManfredo Siciliæ rege aduerfus Genuenfes feed us ineunu Dum Veneti fauoribus côparandis intêti funt,Placentia Cypri reginaj An tiochenus dux,TêpIiHierofolymitani Magifter,Ioanneslbellini Comesi quibus uel Ptolemaide,uel T yri aflîdua erat c5uerfatio,Philippû uèrbis fcri pto^grauiter increpatû,itentidêmonét,utcôfideratius ageret,uno ore oês prædicâtes,nifiGenuêfescu Venetis ingratiâredirêt»fore ut res Cbriftiaz na.nô multo póft ex difeordia 80 alienatiôe animorû duorû populorû potëz tiftimorû, fccdâcladêacciperet*Ad hâcueriftîmâ prcdicationêfemiamês bo nio omnino afpernabat,nihil qug exacerbatas piétés rccôciliamp;retpiel tentans bel s

uelconfuIenStHæc,difcordiæ tantæ inidafuiffcjcommcmorant nonnulH, cum tarnen non define, qui biennio antequam ad arma inter partes uentum effet,fi quid fimultatis interceffiiret,autoritatepontificis,fopitum fuiffe tra* dant,durh Parciualem Aurienfem,Lucam GnmaIdum,Obertum PafTiu, Hugonem FIifcum,Genucnfes,Ioanncm Canalem,Philippum Sturlatum, Andream Zenum,Veneti,Raynerium MarzupG,Pifani,euocatos ad pon tificem mifi(ïcnt,tanquam arbitres inter utfosep pacisep autores, quah'qua ipfi conficere nequiuiffenhde omni re compromilfum feciHe eos, atc^ pohz tificis autoritatem fequeftram ftatuï(re,adeô utipfa paxpro conclufa habere tur,condition urn taritum formulas expeólarentur.cum intcrim,quando Siz mon Malocellus GenuenGum nomine, Confulatum Ptolemaideinrjffet, fortefortunaacciditjUta Veneto Genuenfisquidam,dum inter ferixantur, uulneraretunHoccum in uico GenuenGû Geri cotigiffet, gladiorum tumul tUjamp;S fe mutuo petetium uociferatione exciti Genuenfes,iam feffo tribuli acz currunt,de ui conquerentem,8lt; conuiciantem Venetum,in Curiam Venez torum ufcpproiequuntur,obuios inuadunt,feriuntrefiftentes, demum foz ro nbsp;uico pulGint inambuIantes*Quod dedecus indigne tulerût V eneti,nec

ulla GenuenGum excufatione fledi potuerunt,quod priuatam fortuitamlt;^ infolentiam,publico odio non imputarent ,autuindidæ cupidos animos æquftate iuris fah'arent«Ac ne deeifetjquod inimicitiam aleret,contigit,pauz cis interiedis diebus,quodGenuenG's quidam Barocius Malonus nomine, â pirata quodam,nauem cmeret Venetis ablatam«Hac Barocius apud Ptoz ïemaidem uix in portum delatus,cum Veneti cognita naue,impetum in Ge nuenfem faciunt,nauem expugnant,Gjnduntpropugnatores,diripiuntom nia,ipfam(p nauim in poteftatem redigunuGenuenfes cum Venetos uiom nia agere,iuris nullum omnino refpedum habere cernerêt, ciue'm fuum no repetita re,fpoliari,uim ui repelkre tentant,inftrudis tt’iremibus,hoftili an» mo in Venetum impetum faciùhticlâffe tota fpoliant amp;nbsp;exuunt, Barocio re ’ ftituto.Conftat ea die Venetis damnum ingens illatum fuifre,cum furor par erat, Genuenfes iratiores reddidiffeGignominia addita, quod portu SC urbe tota pulfi fuerunt,quam cum decoquere non pofrent,utodium,hohéz ftatis titulo celarent,Genuam mittuntiqui de prauitate iniurrjs conque/ rant,res repetant.Dies conftituta,qua Bononia mittant, qui hacinfe æquU bonumlt;^conftituant»Vbicum Venetus ad præftitutam diem,Genuenfiu Oratores nequicquarh expedaret,deGenuenG'um dolo teftantur aperte, ab cunt,ferro ius fuum quaeG'turi.Poftridie cius diei,qua profedi erant Venez ti,multa node Genuenfes adfunhdifceflii Venetorum cognito,domuni rez dcunt,Reip.indignationem Venetorum indicantes, quæ ne hofti imparaz tosfuosciuesóbrjceret,qusead bellum obeundum neceffaria iiidebantur, inftruit.Hæc tanti belli femina,cum apud autores inuenirem, defcribere uo Iui,ne omitterem quæ ledoris indicium Sc G'dem acuerent,aut exercerent,

Venetorum crGenuenfium in Syria concurfuihoßilesdefcrihufttur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput XH.

Slue SabbæMonafterium, Gue à pirata empta Venetoru nauis ,belliiniz tiu dederit,côfl:at V enetos fub Lauretio Tepulo man's prgfedo, ut Ge nuêfes fallerent,trircmib,grauioribus,quas ftatis anni teporibus ad merces

exrcmonnîmis loci's conuehendas pubh'cè înflruunG Caraiianamq;appeb /' làt.trcdccim alias triremes quas ex Tyro conuocaucrant, ad pugnam opngt; ’ memftruô:as,ceIcriterportueduxifre,Pifanislt;^focps,fub Sigeno Saxccfla et Henrico Coff.clafriscppræfeâ:is,euocatis,in Sïcihâ tendunt,ubi rcceptis auxiltarfjs nauibus,ftatim in Syriam abeunt* Vbi ucroad Ptolcmaidis por turn uentum cft,cathena,quaillius aditus ocdudebatur,fubito tumulturcz' fraô:a,impetum in Genuenfium nauesfaciunt» quæ numero tres Só uiginti oncrariæjduæ triremes forte illic ftationem habebant,eghaud magno nego tio oppreflæomnes» Veneti nautica illis inftrumenta primo eximunt, mox ignem fubpciuntjfubieClo ad unam incendio ablumunt.Diui Sabbeaedcs* quas tumultuarioGenuenfes communierant,eodem impetucxpugnatæ, incenfæ,dirutæamp;fpoIiatæ»Publica deinde Genuenfium atep priuata ædift tia oppugnantunquæ uiciffim ftrenue defendebant Genuenfes. Erat uidcrc in ipfa urbearietcs,pluteos,teftudines,crates,catapultas plufquam quingen tos,quibusuis inferebaturrepellebaturc^»Pifanieo in tumuitu maximo damno affeÆ funt,quorum ædes,curia èc prgfidium,turris opcre miro, uc tuftace ueneranda, incendio omnia abfumpta^Qciod quidern Genuenfiuiu incommodocompenfatum*Sedhiea clade non magis iritati qiiam territi, triginta duabus triremibusfquas co tepore, quo conatus Venetoru Refp. Genuenfium præfentilceretjcum triremibus negotiaIibus,T yrum miferat) Veneto occurrunt,qui tempeftate iatftatam Sslaceram Genuenfium claC« fem,eo loci hærcntem,iniiadere nitebatur. Vario marte utrinep diu amp;nbsp;fæpi/»' us ibide cocurfum, nec tarnen memorabilis aliqua accepta clades,nifi quod Genuenfes amiftis triremibus tribus,cæthealt;^naui,quas interceptas Vez neti Ptolemaidem deduxerant,magno ftudio accenfi funt,ad uendicandant tantam iniuriam.Inftrutftisigiturtriremibus quinqj ^uigintijCtctheis adz iunó:is,quatuor,Roftbnem Turcam fis præficiunt. Veneti SC ipfi ,quia irhgt; gens cum Ligure certamen inftare uidebant, mira celeritatc in Italia inftruz untclaflem,triremes quindecim,onerarias decern, ex Ptolemaide minora nauigiaaccerfuntuaccelascirciter quadraginta,caetheas decêdiis omnibus præficiunt xAndream Zenum»Genuenfes cum Tyrum applicuerâc, in qua quantum claudebat portus,hoftiliaa Latini nominis magiftratuinuicem facere prohibebantur,quod urbem uterep populiis communem babebat, oefto ex portu Acconêfi accerfunttriremes,quas adiuniftis clafti,iierfus Pto Icmaidcm ducunt,ac nono Calend.lulfi',fub notfte iaeftis anchoris,ante por* turn conftiterunt,mane irruptioncm faduri.Sed Venetus,quem nullus ho ftium motus latere potuitCquumTyriiUt diximus,multi Veneti nominia pene mixtiihoftibusadeftent^uteximprouifoturbarethoftiscÔfilia omnia, fummo mane inftrutftas naues portu educit.atcp ita ualidç claftes fibi obuia fadgjcotinuo fe ad pugnS expediunt.cocurrit magnis utrinep uinb.fed ma ioribus omnino odfis,crueta inde exorit pugna*Sed res V eneta abinitio fii pcriorfuit,qug8lt;ualidior Pifanoruappendicibus mirûimmodû'aucfta.Ca ptæ dicunt triremes Genuenliu uiginti quinep ,reliquâ uero clafsêT yru fe re cepifte* Vidor Venetus Ptolemaide redfit,quo fecu triremescu aliquot hoz minû millib» captas reduxit,tanta clade hoftiu non faturus,fed magis prope modum

modum ac magis eReratus.nam poft parta^n uióloriam , defpondenee anb mo Ligure,omnia pubïi'ca phuatacp Gcnucnfiura çdificia,qug Ptokmaidc erant,diruerunt»Horrea,infuIâsm€rcatorüm,præconcs,appalitorcs,etal(a fortunæprifting«eftigiâ,quàcadêam d(èm,înagna Genuefium gior/a pcfz mâïîferantjtum démuni lufttiîerunt«lpfijm denicp Philippum Montefetràz tcnfemïirbeciecerùnt,ada(ftis ad iuramentum Gcnuenfibus,nequisLiz gurtn'enniofcquentbürbem aùt portum adiré,ucl intrare änderet. Abiifi ea ui(ftoria V encti.nàm præfi'dio Gcnùenfinmf quod Mongioia dicebatur ƒ deftrult;rto,demolitoq5 ii)co,quem Ligurprimûm habnerat,obie(ftamolëi nereiiquapars urbis inundaretur,immiftaaquajinlâcnsformaredcgerut, ubi Naumachiam exhibuerunt.diderrjs Lignfi illudentes.T urrim Gcnuz cnfium nauigabilem efte jalt;ftantcs,quadratos lapides Venetias deportari curarunt,quos in rei memoriam,pnblicis in nrbe ædificris indiderunt.Mira res,eaipfadie,qua pontifex de pace inter Genuenfes ac Veiietos ederetfoV/ mulasjtaminfenfisanimisàtep ncphando prælio coiicurfum eftcjtraditnr« Præter ArmenicregcnijTyrenfem principê,Hofpitalarios,Gotholanos(^, Hifpaniæ Bcticæ popnlos,neminem eo ternpore amicum habucrunt Genu enfes in Syria,ac utfæpe accidere folet,quod una accepta clade,alieproximè fcquantur,non mnko poft haiic pugnam,tres aliæ Genuenfîum naucs non procul à Tyro à Venetis ïhnt oppreftæ,totidemlt;^ circa. Cretam.Extat eins fcculimcmorabilccxemplum,liberalitatis amp;C contincntiæplenum .Lucenz fes equidem,de Patritiorum ordinc fnmraos uiros Genuam mittunt,eoslt;^ bis mille pondo argcnti,R-cip.Genuenfium dont nominenumerare, atquc ut id animo benigno iubentRclj3.accipiat,obteftari infnper,cômearns amp;nbsp;ar ma,fi quid in fnpplcmcntnm claïTîs opus habeat,oftcrre:quæ quidem libcz ralitas,etfifuo temporcjncceffitati Reip.inferuirepotniftct,tamen Sehatus Genuenfis animo læto acceptam pecuniam, legatis confeftim reftitüi'ÛT’^*' ximis Lucenfibus gratris a(ftis,qnod in tanta pertnrbatione rerum,uicinoz rum acfociornm rationem habuiftent,irent,tbefaurum hunc tarn fanóo ufui conferuarent.Cætcrumnbiâliquamaior Reip.ingruerct neceflitas,ilz lorum 8^ pecunia opera Iibcntcr,amp;æqueacfua Remp. Gcnuenfi'um ufu tam.Præterea tâbeneergaRemp.Genucnf.affètftianimi Lücenü's memoz riam,nüllam ætatem deleturâm.Muneribus tandem ornatos legatos,abire pcrmiferunt.Clade Genuenfium Pontifexnon mediocriter cÔmotus, cum infuperaudiret,legatos Genuenfes,quos Romam adexcipiendas pacis for mulas acciueratjà Senatu Genuenfi domum reuocari,baud prius abire paG fus eft,quàm à V enetis impetraftetAit captiuos Genuenfibus rcftitucrent.

Pojilongumbeüunf,Reß)ublicieVenetorum(yGenuenfiumconquiefeunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuput XII 1.

LAtinorûintereaapud Conftantinopolim imperiûfub Baldninoiccunz dôaRoberti lilio Imperatorc quinto hutarecccpit.Exagonaruni ein ad mare Ponticum tyraniius,cum uideretfec5temptum,quod Balduinus du lt;fta Martha loanniS Brennæ fill a in uxorem,eius filiam refpuerct,cnm loan neLafcari,quiapud Hàdrianopolim tyrannidem Sc ipfe cxcrcebat,feedns inrjtjde pellendis,amp; ex Græcia eijciendis Latinis.quod quum iple Diploba 'tazius,Lafcarislt;^perficere no potuiflenunepotibüs ipforum extindis per Michaèlcin

Michaelcm Palæologum,£andem effeóiumeftjimó potius Venerofû Ge^ 1^*^' nuenfium difcordia.FacileeqüidemfüifTet Venetis* Baldninum reftitüere, Paîæoîogum l'mpeïio deturbare,nifi Genuenfes tanta dadéin Syria à Vene tisafteclbininuidiam Venetoriimfe auxihares Palæologo praebuinennat in fans tû fuitjUt Refpub» duæ potênfnmæCquarû adminiculo,totiïis Synæ atq? Græciæ imperium Lannis ohm acquifitum fueraO omnem rem Chrigt;» fl:ianameuerterent,acpiorum dommium totaexturbarent Afia,inlt;^ angii lum anguftum Europaccofjcerent. Accepta igitur à Palæologo urbe Smyr^ na,mfulacp Chîo,atcp in urbe ipfa Conftantinopohtàna, V enetorum præz ton'o(quod in ignominiam Veneti Genuenfis à fundamentis demolitur) præpotentem ac ea longe inftruifborêquàm ante clalTem in Syria acceptam inflruuntGenuenfes,acinGræciâmittunhVeterem clalTemè contrà neti lupplementis augcnt,apud Tenedum primo Genuenfem fugant, mox üîulTrisilîanauis^quæLeo uocabatur,in Propontide,magna Vcnetorum iaiftura fubmergicurà Gcnuenfibus,opera Ottonis Vcnti,clalîîs Liguftrig juæfcCti « Concurfum efl: fæpius inter utrofcp in Theflalonicenfi finu, apud i )ofphorum,in HeIIelponto,in Hadriatici finus exitugt;in Sicilia^magno non tantum amborum populorum,fed totius R.eip«Chriftianæ detrimêto, qua rationeab omnibus malèaudirc meruerût.Sacris interdiôum fuit Genuen / ƒ ' libusàPontificeannohuiusbelli quarto.InSyria,quiTyrum incolebanti.^’ Venetosexofoshabcbantit^contràPtolemaidem inbabitantes cum omnigt; b us ferè Italici generis hominibus,qui aut Hierofolymis aut in prouincia dè gebaut,apertefauebant VenetOjamp;quàm Genuenfi magis ftudebant.quô accidit.quod ea tempeftate,omne Chriftianum nomen m Syria, in duorunl præpotentum populorum certamen eredlum, tanquam in diucrlas fat^ioz nés abiretj'pfei^ interim urbes,tanto labore ac languine,à crudelilïimo Mà bomeriImperioquandocpuindicat£c,infando bclloaclahè deteftabilLmu? tuis fe clalTibus affligèrent, Venetus autem ne rebus fuis in Syria deefletjiii» ftrucfta clalTe triremium quincp et quinquaginta,quæ in altum dedult;ffç,Liz guflicam clallemCquæuigintitriremibus,nauibusduabus,ter mille quinz gentfsconftabathominibus,lub Simone Grillo præfelt;T:o^infequebanturi quam in Syria ac in confpedii Tyri aflecuti funnGenuenfis autem eiiin triz 1 cmibus iam portum intrauerat,fed curfu tardiore.Cgtea nauis,cui nomen Oliuæ,ab bofte intercipitur,dum Tyriprinceps Ligurern portu erumpcz re prohiber. Abdutftam nauim Veneti Ptolemaidcm deduxére, mercibus onuftam,ubiundecimmilliumByzantiorum precio üenrjt.Tyri princeps ftatim res Venctorum haftæ fubiccit,quas in urbe inuenire poterat, eadeni fummapecuniarum, pro perdita naue Genuenlîum reddita ♦Exacerbati hoc fado Venetijurbem Tyrû oppugnare funt adorti ♦ Præfidio tûc erat et uitati Andreas Barolius homo impiger,is quan^ à Ptolemaidequoep Ve neti copias accerfiftent,utterramaric^urbem acrius oppugnarent, ftrenue tarnen urbem 8ôpræfidium tutatus eft.Genuenlès amp;nbsp;ipfi poftea hauditï ocio fuere,præter id quod in Creta Cydonim,nunc Caueam didum,oppiz diim diripuerCjGazam Veneto præfidio munitam expugnant,ingentipraè tiaabdudaaiec mulcopoftLucheto CorinaldoPræfedoj portum Ptolo

* nbsp;nbsp;maidi’s I'rrumpunt, turn quam Mufcarum uocant, occupata Vencn's cux

• ftodibusexpulfis.Deinde cotones molest^ poruisobftruÛGcôniumunt^, ‘ utaccefruexitut^prohibeant Venetos.Rebus conftitutis Grimaldus Tyx rum pedt,cum principe urbis,de bello contra Venctos gerendo,amp; confiliii èC opes comunicaturusJnterea uero Veneti, quindecim triremibus, quas Luchetus ad cuftodiam portus reliqueratjcongrediuntunac^impetu fado, ccderecogunt diuatc^fortitcrrepugnantes,captis cum armametis tribus, duabus exarmatis triremibuSjCæteris in T yri portum aufugientibus. ladu ram banc cum iniquo ferrent animo Genuenfes,ne nihil omnino geffiHe uf quot;nbsp;deretunaulpicrjs Lucheti nauem unam^akcram opera Montanini GuerciJ mercibus onuftas interceperunt,quarum prima,cum etiam res Tripolitax ni comitis ueheret,atq? in mari Siculo capta fuilTeGregulo cum fuis rebus rc ftitutafuit,ablatis Venetorum rebus,amp; captiuis trecêtis.In Adriatico ma ri intercepta poftrema,ærario Genuenfium triginta millium librarum preci urn intulit.Longum effet enumerare,atcpapropofito noftro alienum, qui* bus in Iocis,quot concurfionibus,qua fortuna amp;nbsp;Vcnetus amp;nbsp;Genuefis per decennium integrum bcllarunt .nam nifi de Syriæ rebus dicere,hic nulla no bis flat fententia, nifi quantum materiæ flatus requirit.Igitur ad ea quæ buz ius belli tempore inciderunt,ueliecuta funt,reuertendum duximus.Lauréti ' nbsp;nbsp;us Teputus apud Venetos Zeno fuccefferat in principatu ,Bonifacius Ca

riofa Regienlis Genuæ res adminiflrabat,c5 totus orbis Cbriflianus, perz tæfus duorum populorum Italiæ potentifflmorum tumultum,quantum eo cenamincjpræter incommoda,quæ 8if multa amp;nbsp;magna, Gracia Syria ad cam diem adrjiTent ,perfpicere uulgus incipitjonge maiora plurat^ adirc ueretur,nifiadconcordiamredadi,bellis finem imponant.Clemens ergo pontifex quartus.qui ponrificatum inicrat,multoru legationibus, atcp adeo proprio motu infligatus, per nuncios ÓÓ literas, Venetos ac Genucfes, ad inducias, fi ad pacem animi tarn cito inclinari non poflent,magnopere borz tatur.quod utcommodius tranfigi poffet,petit, ut Legati Viterbium ad fc utrinque mittercntur,hoc ipfum ut facerent,GalIiarum ac Siciliæ reges prcz cibus contendunt,quif(^fuam ad fànciendam pacem operam pollicentes« Milfifuntad pontificem Legati,GenuenGumnomine,quorum princeps Marinctus de Marino Iurisprudentiflimus,ad Galium Simon Malonus, Pierinus Camilla,ad Siculum TheodoGus FIifcus,Henricus Spinola .Adz fueruntetiam VenetorumLrgati,uiri patritf),quipoflaliquotmenfes,rc etiam infedadomumrediere. At fames Venetos bellum intermittercfecit ualida,Genuenfes Pontificis clementia,qui facra in urbe redintegrate permi Gt,ea conditioncjut niG coada bello Refpub.abflineret.

Tdrtarorum dc Sdrrdcenprum in Syrid motuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdput X1111*

TVÆlrabitur forte quifpiam,qui Geri poterit,dum tanto odio Chriftiani iti LVjlSyria inter feconflidarentur, quod Sarraceni uacationem armorum noflris dederint,quandoquideminduciæcum Ludouico rege padæantc quinquennium iam dcfierant.in caufa equidem fuit bellum ex Armenia illis ortum.Ayton rex Armeniæ,uir pietate,armorum 86 rcrum experientia infl gnis.cum uideret duorum populorum difeordia res conciderc,induciaruni cum

LIBER Qj y A R T V 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 7

ciim Sarraccnis fînêadefTejCos^inomnemoccafioncm mtcntos,Mangoz ncni Cchatgimperaton's Tartarorum ncpotcm adit,cuiTurcarn cum SaV racenis diffîdium,inteftinalt;^ bella indicat,amicitiæ lïis hoc poRularc,ut fo--cijami'ciq^ imperaton's res,confiliôjOpeS)Cinduftria quantum polïit,adaüz gcat promoueatqj.Cæterum hoc faôtum fore faciHimum, fi imhatus lacn’s* amp;baptizatus cxcrcitum in AfTyn'am mi'ttat, nam Chriftianorum fubfidiz um baud illi defore.Pcrfuafus Mango,Chrifto in primis nemen dat, dciiiz de mgenti colledo cxcrcitu, fratrem Haaîonem ïmperatorem dicit tohuS expcdinonis,adiundo illilegato Aytone.FIorebatid temporis Armeniæré gnum, eratq^adeo armorum potens,utad bellum educeret Ayton duodez cim equitum,pcdituquadragmtamilfia.HaaIon domo profelt;fi;us,magniS itineribus,traieô:o Oxo fluuio.quem Tanai'm nuncuocantjÔ^ Imao mon? te,in Perfidem uenit,quam uniuerfam fex menfium fpacio fubegi’t, excepta Samarchanda urbe,quamlatronesinfederant,Iocum natüra muninffimu* Hanc igiturcum nulla uhntillainduftriaoccuparipodc uideret Haalon,re lidis decern millibus adobfidionem equitibus,quæin ujgcfirnum feptimu annum poftea continuatafuit» Poftremo tarrren ueftium defec^u deditio fada.Hæcquidem obfidionum omnium hauddubiediutifTima, quaruho die memoria extat ,cêiènda.Ex Perfide cumreliqua multitudine Tartarus in AHyriam mouet,Baldacam urbem oppugnat,expugnatam diripit,cædc incendio^deuaftat.Fuithæc olim Semiramidis moniimentum, inter orz bis miracula celeberrimum, Babylon urbs,inter Euphraten atc^ Tygrim c5 dita«Tyrannum urbis,quem Calypham uocant,tanquam legis Mahometa næmagiftratû fummum,cum cepidet Haalon,coräm fiftereiubet, eiufc^iil confpedumultitudirtem captiuam omnem trucidarc,nullonec fexüs,nee ætatis habito difcriminc.Cut^ in erario régis immêfum auri p5dus,re;rû^ preciolàrum thefauri inticrtirentur,auaritiæ hominis illuderts Haalon,ad 1U OS cöucrfus,inquit: Abripite adutum regem hunc,quem ttifi preciofilhmis uti haud licet, atqp in medfjs auri gemmaruc^ aceruis ftatuite,cöucnitenim ut auro nutriatur.Per plures itaq^ dies thefauris inclufus tyrannus,media irt diuitiarum affluentia fameconfumitur mifer,magnoeorum documento, qui obliti naturæ,quæfuperflua auerfatur,habendi fibi nullum iuodum co ftituuntfMefopotamiam poftea ingreffus,Euphratem traijeit, Alapiam ob fidet,quam haud incruento Marte expugnatam in poteftatem redegit.Tyz ranno eiedo,Edeflam,Samofatam,aliascp Syria? Comagenæurbcs,impez ratafacerecogit,exindeSyriam petens,oppidaamp;f præfidia omnia, quæ An tiochenO imperio ademerât Sarraccni,recuperauit,diripuit, expulfist^ Bar Baris,opportunitatem fecutus,cuftodfjs amp;nbsp;præfidfis firmauit* Alapieniênt tyrannum uindum in Damafcenam fegionem deduxit,iplam^ urbem ob fidionecinxit.Vnaitaque aut altera oppugnatione fruftra tentata, Solda^* num,ut uindus erat,in conlpedu ciuium fub mcenia fiftere praecipit, ac nifi urbem ftatimdedant,maloexempló tyrannum 06 exquifitiflimiscruciatiz bus fe perditurum,minatur ♦ Ciues fobolefuperftitefnam filius Alapienz fis in urbe ordines dudabat)haud magni fe facere hoftis minas refpondêt, cæterum nec uitamtyranni tanti cos facere, ut earedempta, feruitutem n ij fubire

143 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N T I N V A T I o N I s BELLI SACRI

fubirc uelint. Codinonis humanæ Haalon admonêt,prcccs fiindut,parcat MalcruafæCG'c enim appcllabaturtyrannusjqui Alapiæamp; Datnalcó impe^ rabat)uiro nobili,ac ingenuitatis proprf^ memor,ignollt;ere uióis,pares hö norare non obliuifcatur« Haalon ciuium garruh'tate intanis magts quam le nitus,Alapienfem in confpecfiu filrj,fub ipfis mccnïbusj’n frufta concerpi iii bet,atquequàmantea pertinacius urbem oppugnare.Tandem uicaptam obtinui£,extinô'a Alapienfis faclïone, Abagam filiiim urbi præfecit» V ifio rem iam fufpenfum diu detinuit animiambiguitas,an reftituta Chriftiam's Palæftina,Hierofolyma,ôô fi quæ ab Sarraccnis detinerentur adhucloca, ipfiscç in focietatem coniunôlis,Aegyptum communibiis coprjs contcndcz ret. at fpem priftinarum opum recupcrandarum, hocc^ confhïim euertit . mors Mangonis fratns,qui apud Chateiam imperatorem egerat.isenim in infulam quandam delatus,hoftem oppugnans un'natoris fraude,qui regiæ nauis carinâ perfoderatiperqt» Audita igitur fratris morte, ad regnum, f bi hæreditario iuredebitumjcapeffendum domum redfjt anno fexto initæcx pcditionis.qua equidem fires Chriftianas non multum auxit,tarnen utlèriz us conciderentur,effecit.Abiturus Armenrjslegatos adiunxit, qui Pontifia cem,regeslt;^ Occidentales adirent,ac ad recuperandas Syhæ Palæftinæt^ reliquiasadhortarentur»Dimiflisapud Abagam filium equitibus uiginti millibus,qui Chriftianis auxilio effent,fi ad recuperandam Hicrofolymain traqcerêt.Nupfitin Perfide Haaloni Docufcanton puella regia,fobolcsMa gorum.qui Chriftum infantem,du(Qu ftelîae,in ludæa olim adora tum uenc rant. V nde coniugis hortatu,Scy tha Mahometi templa omnia dirui iuflîtj afflixit«^ paffim eius fuperftitionis credulos*

Gfrwiwi Cr tdrtiin Syria eijciurttUr iteruwj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X V.

TArtarorû ope res Chriftianæ in Syria facile potuiffent reftitui,fi in Ocz cidentePontifieum animus paratiorextitiffet*Vrbanus cnim quartuâ bumillimo loco in Tricaffibus natus,pâtre (utorio ucteramentario, quanz quam præfens,dum Patriarcham Hierofolymitanum ageret,rerum inclina tionem uidiffet,potius habuit Siculum regnum ueÆ'gale Ecclefiæ facere, quàm fubuenire Syris, conatus Manfredum regni poffefforem exigere» cû üli Côradinus potcrat obfjci,notho fcilicet, legitimo thoro natus.Sobo lë tarnen Frederici,indolemcpDucûSueuiaetam irreconciliabili pertinaci^ odio profequutus eft, ut Carolum Andegauen(êm(quiuxorisftimulis ad maiora indies adhortabatur^ad capeffcndum regnum incitaret,quâdoquiz dem ipfum regem Galliæfqui nouas res,fanguinemlt;^ Chriftianum faftidic bat'ut Infulæ imperium fibiquæreref,adducere nequiuiffet. Côfilio aftum adiunxit Pontifex.Lcgatum purpurammin Galliam Germaniamepmifit, qui adfacrum bellum utredintegraretur,omnes procerespiost^ literis adz hortarctur.Exciuitè Gallia plures Cardinalis perfuafio,addidit ipfe rex aliz os non paucos,quos aduerfus Barbaram rcligionem militaturos, proferiz ptos in certum diem ablegabat. hi duce Guidone Epifcopo Altifiodorenfi in Italiam defcendentes,fi.iperato ad Brixiam Pallauicino,nemine déinceps refiftente,Viterbium ufqueperuenéremnde non ita multa poft, quare uoz catiadeffentadmonitbaccepta pontificis benedilt;ftione,inManfredum per

LIBER nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 p

Vmbros Si. Marfos ducûtur .atmon'tur Vrbanus,Clemens quartus fuffî c:tur,qin non minori odi'o in progeniem Fredcn'ci flagrabat.is Andegauen ieni cnm tnginta triremibusaccedentem,unàcLim üXore coronari fecit. Si cih'æ Hïerofolymoru«^ regem dcclaratjimpofito tarnen iiedigali, qiiadragt; gmtain fingulosannosmiJIium aureorum pontifîcibus deinde Romanis numcrandorum,adied;aconditione,qnaiurciarando cauere regem oporz tuitgt;ne imperium etiam oblatum ukrô,accipereu Pontifex enim nimias bor rebatSicülorumregumopcs,quibusaudis,eominus eosin officio conti/ here polTe uerebatur. At Carolus intra biennium, Manfredo, Conradi/ nolt;^ cxtinêtis,totius regni dominium fufcepit,iamiam ad HierofolymitanU regnum adfpirare incipinPertotam igitur Gcrmaniam defufeipienda cru/ ce in boftes fidei,conciones fiunt.Enituit tunce Dominicanoru familia ora torisfeui Acbillis nomen,ac apud Bablienfes magna autboritas erat }pia mi raq5facundia.Quippe feeda cædes nobiliffi'miadolefcentis Conradini,ani/ mos Germanorum à Pontifice Andegauenfic^ omnino alienarat, adco ut ad nomen utriufep iracundiaefferarentur,auxilia,opes,uires, fubfidia nega rent, Pontifici tanep tantæ Jadis autori,CaroIo ceu parricidæ, qui hæredc infanda cæde iubîato atep trucidato,aiienum imperium occupaffict » Potuit tarnen doCliffimi uiri perfuafio tantum, ut publicum odium pietati,bone/ ftatiiUtilitaticp Reipub ♦ pofthaberetur, acapud Rauracos, Tribotos, Sc/ quanosjuobilioresqui(Ç nomen Chrifto dabant,inter quos Scalarij gt;Mo/ nâcbicpjduæ præpotentes tiïc familiæ apüd Rauracorum Baüleam,urbcnt in Jytam,conuocatis Jiennbus,crucem affiumpferunt.Monacborum fami/ liæprinceps Sifridus,ScaIariorum Hermannus,Equites babebantur, Pfita cuhæc,fteIlamilIafaÆ'o,tefreram habebat* quæ res magnâ pofteacladem urbi intulitjdum diuerfis fententqs,unaqu^cp earum urbis regimen ad fc tra here nititunSed de bis in libro fecundo commentariorum,quos de uita Ro dolpbi Habipurgen.fcribimus,pIura4Hoc uerô tempore côfociatis animis* opibus.uiribuscp facrum bellum inftituunt. Nequeo inibi temperate, quin de Scalariorum tamilia,quâs quidem âdhuc claret apud Rauracos* pauculâ interferam^Ferunt Fredericum primum tins nominis Imperatorem * currt ad imperium fufeeptus inauguratUsep à Romano pontifice,in Gcrmahiant rediret,Italorum,genus feruitutis impatientis,fuperbiam edomiturus,om/ nés Alpium anguftias præfidqs extruÆs,occupafle, ne fi imperijcommo/ dum exiaeret, Italiam intrandi üià illi intercIuderetur^CIalifuris VoïerniS ad Athefimcommunitis,Germanis equitibuseas euftodiendas comment dauit»lndcin radicibus Alpium,in prima Carnorum rcgionciquam Mar/ chiam Târuifanamhodiedicunt,prærüptis montium præcipittjs,übiuix lemitam anguffiæ admittunt,caftellum munitiffi'muna aut fundat,aut diru/ turn inftaurat, Scalæ nomine loco indito,fideilt;p cuiufdâ Rodolphi militugt; quos ab Ortliebo Bafilienfi Epifeopo Imperator fubfidiöacceperat j du/ doris caftellum cômittit.Ex üfu illi hoc fuit fupra quàm dici poteft,cunl ter/ tiopoftea à Mcdiolanenfibüs iritatus,â pontificibusuexatus,Itaïiamin/ feftis fignis intrare necelTe habuit.Rodolphus igitur prgfidi)præfeâ:üs,cum diu Imperatori optimam nauaret Sc ftrenuam operam * loci dominio * infi/

1^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N T I N V Â T I o N I 5 BELLI S A C R I

gnfjsinfupercîathratis,quæScaîam canabinam arque miîitarem refcrunr, ab Imperatorcdonatur.Sobolediues,qui in Carins rebus præfuenmt,ufc|^ ad Acci'olini tyranm'demf qui in Frederici fecundi tempora incidit^ hgrcdes reU'quinAt maiornatu filius,qui parentem Fredcricumcpin Italiam fecutus fuerat,patriæ dulcedine du(flus,ex geftis rebus clarus,atque impcraiori cha riffirausjin Germaniam redijt,Hedoris appellatione, amp;equeftri dignitatç ^b IraperatoredonatusjCum prius Conradus uocaretur. Vbi magnis doz natusmunehbu8,paternæ ditionis agnomen,atq^eadem infignia fufcipiz cns,apud Bafilicnfes finitimose^ in magna exirtimatione conienuit* Prætuz ra perpétua urbis Bafilienfis ta ipii,quàm pofteris eius ex S^C.pIebis fcitolt;^ conceiTadn agro areem extruxit,quam Ladno Germano^ idiomate comz polito uocabulo,Scalberg dici uoIuihTeftâturruinæoperis molcm amp;ma: gnificcntiam(fiquidem ab hiucanno,feptcm demptis, ducentefimo, tcrræz motu corruit^deinde fitus ÔC ameenitatem amp;nbsp;horrorem incutit,dum feopn lispræaItifîimisimpofitum,profpc(Quminagrum adiacêtem regionem lætiflimum exhiber* Auifla opibus amp;nbsp;d^nitate hac familia, ad patrum mez moriamufqî,continuaferie,fummo loco apud Imperatores,èC Epifeopos Bafilienfcshabita,inclientelaatquefide Antiftitum perftitit,cum fub Frede rico tertio Imperatore,proie maîeuladeficiête,in Margaritam Verenamt^ Hermannoprogenitasjtotius profapiæ opesamp; nomen recidére* Frederiz cusuerô princepsfamfliiîimusjqui hoc unum femperagcbat,ne liberorum atque nobilium in Germania memoria aut facinora, uel interirent, uel non remunerarentur,Francifco â Leymen,magni tune apud fuos nominis uiro, Verenam uirginem nubilem matrimonio iunxit, indolemcç concefïît, bc/ neficia omnia(feuda uuîgo dilt;^a)quse æraho imperfj cefTura uidebantur de feô:u gentilitatis Scalariæ,eatarnen additaconditionc,utfufcepto Scalaz riorum nomine,familiæfeadoptaretFrancifcus.Sic qui antea uocabantur Scalartj de Bafilea,nunc Scalarq de Leymen uocitari inccperunt.Francifco ' natus eiufdem nominis proles,nepos Hermannus,ex quo Thomas pofthu mus,qui SC matre orbatus infans,ingeni) idoneos inftitutores haud naô^us eft,quod unum 8d maximûquidcm illi fortuna negauit,cû ingenuo homini dotes peculiares alias haud paruo numero indidit.Ingenium et iudiciuni no mediocre,ad laborcs periculafubeunda corpus patiens, adbenenierenz dum amp;nbsp;benefaciendum æquegnauus.Hicquartis nuptrjs,ex AnnaOffenz burgiorum fi:irpeprognata,quam uirginem duxit,Francilcum'genuit puz ellum feitû formeep elegantiiïimæ.Fœlixcerte uxore,quàm praeter natales, mores fanô:iffîmi,formaeliberalis,prætergtatem aefexus rationem »prüden tia mundaep frugalitas exornant,omnibus admirabilem faciunt geftus,fer/ moniscpamabilitas.FceIicior,fi natum ad iuftam ætatem euadere contin/' ^atjCuius indoles nihil non planè,ut ita dicam, Heroicum {(jirareuidetur, ipemqjfamiliæ(quâ inillo omnem fitam efle confiât) maximam promittez re.Haud dubie enim matris uirtutes Barbara puella æquabit. At de his iâz tis,ad bellum facrum denuo redeundum* Ad hoc cum Monachi Scalarrj^ fe pararentjTartarorum nuntios Genuæ commorari audiunt, quos adiré, atque cum illis in Syriam traijeere decreuerut.Nec mora, adiundis fîbi qui

exTribochisucnerantCquos nunc Alfatcs uocant) equitibiis propê quingt; gcntis,itcrarnpiiint,Genucnfium(^clafîccondu(fta,Ptolemaidem dcpor^ tantum'ndeCælaream delati,tanquam urbem hoftibus propiiiquiorcm, coi^firmiorispræGdfjopushabentem* Abaga Haaloni's filius inrenmpay rcnnsmorteaudita.in Scythiam abqtjDamafcem'srcbusGuirbocam præfé cftjhomi'nem iïnpigrum,decemminibus bcllatorum ftipatumjbuic manz datjUt Chriftianis operam nàuetfî:renuam*Gcrmani auccm qui Cæfarcam præfidio infederant,Guirbocam,qui totus animo Chriftianorum erat. in* confuîtaeorum temeritatealienarunt.Is enim ex fororcnepotem habebat, adolefccntemforti(rimum,quemgloriæ cupiditas inomne certamen arriz picbatjiugisilleexcurfionibusSoldani limites deprçdabatur. Acciditante ut noftri quoqp in communis hoftis regionem incurfionê facerent, abaeffaq; ingentiprædadomumreuerterentur«TartarusadoIefcens,indigne ferens, fibi tantælaudis præreptam occafionem, mittitobuiam qui æs répétant,ex eius enim prouinciæ fînibus,contra ius faslt;^ prædam aba/fam effe.Refpon fum à Germanis non admodum humànum, iuuenem ira atep æmuîatione accendit,armacorripitgt;fedoccurrentem noftri magna ftrage repreflum,fit gere coëgerüt. in fuga adolefcês ipfe trarjcitur,delatus ad auunculum,diejn obrjt.DomefticoigiturIu(flu Guirboca nobis hoftis facQus, Cælaream exz pugnatjcaptamcp diripit 8ô incendit.Tantumcp deinde abfiiit,ut Chriftiaz nærei fit inde aliquid gratificatus,ut hoftilieciam animo in omnes Chriftiaz ni nominisfæuierit.Germani,qui capta Cæfarea ,cuneo falt;fto,per medios hoftes uiam fibi fecerant,partim Tyrum,partim Ptolemaidem (ereceperât, Gallorumatcp Anglorumregumaduentum,dequo lam fania percrebruc rat,pra;ftolaturi,Licuitinterin'lfacraIocainuifere,atqîadeôip{àmHierofoz lymam.Publica fide accepta,Gcrmaniænobilitas ferme omnis fepulchrum Chrifti adfjuCuftodes phanià Scalario tuneliberaliter donatos terunt,qui ut gratiam referrent,feutum infi'gnibus Scalariæ gentis dcpiëtLim,parieti ædium facrarum affîxerunt,qüod ad hæc ufcp tempora, inter cætera Temz pli anathemataoftendi tradunuSed SC Tartarorum res nutare iri Syria coê pit. Melechemus eiii, qui Turquémeriio Soldano in Aegyptb fuccefterat, confilium cepit Tartaros ex Syria eijcicndi Jnuafit ergo prouinciam Daz mafeenam cum; ualidiftîmo exercitu Guirboca,qui impar uiribüs erat, utz pote cui ex Scythia feditionibiis ciuilibus laborante, nullum fupplemêtumi tarnen pugna non abftinuit*Vitftoriàuires fequuta cft.IpleDux Guirboca interemptus,quo amiftb,cæteri fufi,fugati dilTîpatit^.qui denicp cædi fuper fueruntjin Armeniam ad regem amiciftîmum lereceperunt*Cæterum,praè terpauca reliquaSyriæloca,quæ partim Chriftianorum præfidio teneban tur,partim à Tartaris eo motu retenta,fecundum earn pugnam, iii hoftiurrt poteftatem peruenerût.Commodumi^accidit.quod MeIechemuS,quicx terminiûfupremum Chriftianis minari uidebatur,à fuis trucidaretur* nam Bandodacarqui illifucce(Tit,bellûhaud continuo Chriftianis intulit, inhuncfolum euentiim,ut inopinantes,cum nihil omninometuerentjopprimeret fecuros.

151 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C O N TI N VA TI O N I S BELLI SÄCRI

Tnfijuralur bellumfuerum 4 Frttncii.Antiochiii lt;i Surractnii capitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuput XVI.

TArtarorum metu folutus Bandodacar,cunóianone Occidentalium au daciorfadus,i’am Cih'dæatcpadeü Armeniæimmincbat.Tunc Arme nrjfocr}(^ Tartari,quiad cos fe fugareceperant,communem legationcm in Europam mittunt,quæFrancum regem,nccnon Sc Carolum Siculum ade atjfidcm auxihacp implorct.Nam Clemente mortuo,tam repente no (oluni inter prophanosgt;ucrumctiam inter Cardinaleà difcordia orta fuerat de cre^ ando nouo Pontifice,ut in tertium annum fedes uacaret.Carolus fe impera torem 06 tutorem Ecclefiæ feribebat* Præfcns Cbriftianorum pcriculum Ludouicum magis exerccbat,quam cxantlati apud Damiatam laboris ignominiæ receptæ memoria deterrebat.igitur nouam in Barbaros infidez les expeditionem moIitur.CaroIus Sicilia? fimul nbsp;nbsp;Hierofolymorum rex

nuncupatusjut Sicihäreceperat,ita Sgt;^ facrum regnum appetebat. Anno igi tur undefeptuagefimo poft duccntefimum,apud Franclim dcliberatur, qug primum regio Barbarorum petenda ♦ Oratores Siculi régis fuadebantgt;uc Punicum regnum,ipfa^ fedes Carthago peteretur.Pocnos cnim ïtaliæ infe ftos,quotidic copias in Siciliam,GaIliam,aliascp Europæ regiones traijeez repolTe,8ó negotium Chriftianisfaceftcrc,dum Syria tentaretur à noftris* idrerumfuarumrefpedu optabat Carolus,quieuerfis Aphricanis rebus, regnum fuum multo hrmius futurum baud dubitaret.Frâncüs,qui medioz cre nihil cogitabat,fed tantum belli apparatum animo conceperaf,quantunl omnes ad earn diem Chriftiani nunquam attcntaueranf,totum Chriftianu nomen defendendum fufcipiebat.igitur facile perfuaderi potuit, ut'Sarracc nos in Aphrica primum pcterct,ratus fore, ut ifs edomitis, Sarracenorum uires diftentæ,mutua auxilialibi ferre nequirent» In belli itaque focietatem Henricum Änglum uocat,petitlt;^u£ciim fuis Anglus in Orientem clafleco tendat,dum ipfein Aphrica Tunetim oppugnaret,acutfaciJius in fenten« am fuam traherct Henricum,nouisfccderibusLutctieexceptum honorific • centifTimè fibi iungit his conditionibus.Vtnullum pofthacius Anglofo/ retrepetendi Normaniam,fedcontentus Aquitania,reciperetpro impenz fa bcllorum,millia aureorum centum ÔÔ quinquaginta,ac in fingulos annos ueótigaiis nominc,dena millia.Henricus negotio confedo, domum redies, ingentem pecuniamâpopulo exigit,qua in primisEdouardum filium iuua ret.quem in Syriam cum clafte mittere decreuerat,ut Chriftianis principiz bus auxilio enet.MifTietiam in Germaniam Decumani ex purpuratis,qin à clero in facri belli ufum »pecuniam à Clementeimperatarn reciperent, rnulz tum réclamante loanne Semera,ætatc ca Theologo iurifconfultiflîmoXuz douicus deinde inftrudis aliquot nauibus , Genuam mittit, qui Remz publicam , facro bello ne deefte uelit, adhortentur , ac clafte inftituta, copias regis trarjeiant. Gcnueniês qui ftatim in Syriam regem traicz durum fperabant,nihildebelloPunico cogitantes,nauigia, arma,homiz 'nes polliccntur, rati tanto rege fautore, Venetis fe facile fuperiores futuz ros,amifta(^ omniarecuperaturos*Deccm hominum millia nomen dcz difte tune feribunt aliqui,publico priuato«^ fumptu omnia inftruda diligen tiftimefuifte* At dum in Europa ad bellum fubeundum hæc parantur,in

Syria ChnftianGfuppkmenti fubfidiorumcp fpe elati, aut inliiccm digladt^ । antui*,autocio incuriacp marcefcunt, Bandodacar rcpennnomkiltu Anz ciochiam aggreditunquam propcuacuam muenit.traiecerateniin Conraz dus princeps,qui Frederico pan i,Fredcrici fecundi Imperatoris filio fucceC fir,in Sici!iam,Conradino auxilialaturusCubi etiam à Carolo Andegauenfi captusjoculis primo priuacusiuldmo ramen fufpendio uitam finiuit} Patriz archa Opizoni FIifcoGenuêG,uiro literis nbsp;armis aptiore, ad cunodia urz

bis relicfio.Eam igitur, paucisdefendentibus,tam facile cepir, quàm ægrèà noftris fueratrecepta.Abiensàfundamentisdeftruôto prçhdiojurbêmuni re noluitjiëd iniedto ædificfjs igne,eam delere ftaruerat, Armeniam citatis id neribus inuafurus.qua re falt;fium,ut Ghriftianbqui ad tutiora loca fe recepe rant,hofteabeunte,ignêreftinguerentjurbem ipfam reftaurarent, atopum tenuitate,teporiscpbreuitateinterclufi\,tam munitam redderend potucrûr, iitiniequenti aeproximæ Sarracenorum oppugnationi,deccnnio poft,refi n:erepoflct.lnbacexpugnatione ,memorabile ôôpudicitiæ caftimoniæ muhebris facinus prætercundum non puto.Erat in tirbe rcligiofarum uirz giniim cccnobium,qusc cum ex tumultn urbem captam çfle (entirent,deinz de cæde,ftupro omnia compleri,prophana facra^ eadem ignominia afîici, nccuitæ necpudicitiæcuiufcp parci,Àntiftitem picrate prudentiat^exorna ram fœminam adeuntjconfilium in rebus dcfperatis petunr.Qiiæ cum mul ta de martyrq præftantia,de caftitatis meriro præfata fuidet, in ipfius uerba iurareomnesiubct,atrp eins exemplum feqüi,accepto^ cultelîo, quantum cæfim uno idu potuitdetruncaremafum mutilauit,oracpcruoredehoneftâ bat.Marrem imitantes filie,uultibus feede laniacisjtrucem horrendamtp fpe ciê irruentibus Sarracenis exhibuerût,ea fœditate fpurca barbaramcp libiz dinem ,quam formidaiierant auertentes,falua pudicitia ad unum omnes cnecatæ funt. Aberat eo rem pore Ayton Armenius,qui Abagæin obfidioz ne urbis Corrigiæauxilium amp;nbsp;luppetias ferebat.igitur alienodudü bellum in Armeniaducebat Bandodacar.Duo régi) iuuenes,in ipfis regni finibus; ferociter hofti congreffi ,funeftiorem Armenrjs pugnam fecere,hic fuo cafu; dum ftrcnuèpugnans occubuit,ille in hoftium poteftatem uiuus redadlus. At Bandodacar etiam T urcorum regnum,quod T artari tenebarit,CLim exz ercituingrefluSjTartarorum armis magnaimpedimentorum parteexuiz tur,equitibus duobus millibus amiflis.Recepta à Tartaris oppida, quæ aef Sarracenos defecerant,diruta omnia.Prouincif prsefedtusjqui Peruana nd men habebat,boftes(^ rebus nouis ftudês,in regionerh acciuerat,membraz timexcarnificatuseftjCaptiuiscpTurcis ac ncceffarijs ,regali cohuiuio epu landus appofitus.Recuperatas Turcarum regiones Armenioregi Abaz ga gratis ofFert,fed Ayton caufatus uires exiguas,T artaris àdlis ingentibus gratrjs,prædam reliquit » Supprefl'a ea clade aliqüantulum Sarracenorum fcrocia,Bandodacardomumfêrecipit* Armenius Tartarus^ iterum nun cios ad reges mittunt,quiitermaturarefubeant,ipfiauxilia dcfübfidiamaz ximapollicentur.

ICarthjgodFrdncisoife([d Kex A^hrorumSiculit fittributdriuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XVII.

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N T I N V A TI ON IS BELLI SACRI

Neellam Com item regnb Matthæum Vindotienfem tcmpîiD.Dionyfi} Antifttrem.Teftamentoc^conditOjOmnia domi compofuit,tanquam fax tumfuumimpeiidereccrneret»Anumptis deinde tribus libcris, Philippo Pulchrojioanne Triftannofquod cognomen illi inditum crat, quado eum mater Acgyptiæcladis anno pepereraÇ Petro Alanconi) Legato infuper, qui à morte Clementis apud regem morabatur ♦ Adcratilli ck filia Blancha Gener TheobaldtiSjNauarrorum rex,Só Alphonfo fratre Tolofatium cox mitibus*Sequebatur etiam Ludouicum Guido Flandrenfisjcæterac^ prox pe omnis Galliæ nobilitas. Ad portui non procul â Maflilia, que ad Aquas mortuas uocant,terreftri itincre peruentum erat,ubi anchoris Genuenfium claffis innitebatur,alialt;^ nauigia, quæ regis aditum cxpccrabant^CJaiïï Genuenfium preerant,AnfaIdus Auria,PhiIippus(^ Cauaconcus^quibus legatus darus Francefebinus Camillus,hi poftquam inaudiuerant rege non redà in Syriam tendere,{ed Aphricam animo concepilîejiter illi dilTuadex re conabantur,alieno hoc tempore fierbcum ipfe Aphrorum rex Veneto, Genuenfi, Pifanot^, nonnuUis etiam alqs Chriihanis,utputa Florentinis, amicitiaiunCtuSifccderibust^adfcriptuSjUihil hoftileinpios moliturusefx fet.Cæterum fidelibus,qui ad Tunetim negociarêtunmagnum inde emerx furum periculum, odium^ perpetuum in noftros exoriturum,cû Pceni fix de Genuenfium amp;nbsp;aliorum freti,arma in fe nihil tale opinantes conuerti cer nerenbSyriacamuero expeditionem regigloriæ,Reipublicæ Chriftianæ ufuifore,itidemlt;^facillimam,cum Tartarorum Armeniorum^ fubfidia totam Phceniciam facilerecuperare,tutariq?pofhnbDamafcenorum conaz tusdiftinere,marisportus adconuchendum commeatusfecuros reddere, fi Aegyptum rex inuadereuelit.Hæc regem in ancipiti conftitutum,nonnix hil fententiam mutare coegifTenbnili Caroli legati,qui hoc unum, ut Siculi rebus confuleretur,apud regem agebantdargilTimis pollicitationibus inftix tutum maturateperfuafiflent. E portu igitloluitannoeiusfeculi feptuagez fimo,Calend.Marrrjs,atqiiein altum delatus,ægré propter îeuiflîmam tem peftatcm,quadiu iadatus fuit,Sardiniam tenuit* Vbireparat:srjs,quæ agitatione ÔC quaiïatione procellarum decufla fuerant, recreatis quoque naufeamaris aftedis,Genuenfium,quætardius folucrat,claflem expedat. Venerant eo nuneij ex Aphrica,qui Mulenijd eft,principis eorum confilix urn regi patefacerent.Ipfum,fcilicet,conftituiire apud fe religionem Chrifti profiteri, fiper procerumfuorum uoluntatem commode polTet^Sedhoc induftriamtempust^ requirere,proinde Aphrica abftineret,Syriamaut Aegyptum peteret,ubi aliquo infigni contra Sarraccnos edito facinore, auxilium Numinis,nomen Chriftianum illuftrius redditum ,pocnisdeinx dc,uel fama tantum horrifi'eumfuturum elfe.Hacoccafionein nomenfo cietatemcp Chriftianorum, Aphricam tranfituram, abfquc uHa fanguinis cftufione»Auditalegatione rex,fucum metSepfubeflTe rebus côiedans,præx fedu maris,quê Admiraldûuocant,cualiquotnauib*praemittit,acCarthax ginc uerfus tedere iubet, qui duab* tantS onerarfjs nauib.in portu uifis,fuos expedit,oppugnat,occupat(^ defenfas ftrenue,militem in cótinentêeducit, fignilicâs régi opus efle maiore manu^Ludouicus cofeftim traijeit, nodec^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ea

tantampotentiam,quaolim primatum ècimperium Romanum æmulaba ùy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv.

tur,nuncr€tineret,totiescapta,totiescxci'fa, renata renouataep aliquanciHiî t-.or-uff uidebanincæterum genusîoci,cœli uis,acipfa natura odium in noftros La tinos adhuc retinere indicat.Fuitigitur noftris tandem in terram egreHîs» cum bofte qui Üttoraarmatisjurbem uteunep reftitutam fortiftimo præfi^ dio compleuerat,acre certamen,tarnen decern millibus fuoru occifis,Barba rus terga uertit,noftri recepta urbe Carthagine et arce, præfidijs impoGtis* ad T unetim,tunc nobdiorê ipfa Carthagine urbem properant.qu^ obGdio ne cinlt;fta,oppugnata nequicquam fæpius,cun(ftatione magnam noftris inz tuIitcIadem.Quanquam una 80 altera eruptione Barbari, accedentibus ex Numidia S)C Aegypto fubfidrjs maximisjin noftros erumpentcsgt;magna cæ de diffjeiebantur,tarnen in defperationem urbis capiundæ, per uim noftros deduxerunt* Comeatus igiturinopia expugnandam cenfentnoftri, claudi tiiraggcribusurbs,amp;Siam in fextum menfem occlufa,noftros fuftinet,quos propter peftilentes aquas amp;aëris intemperiem morbus inuaferat. Qiio co^ gnito,hoftisutcalamitatem noftrorumaugeret,callido utiturcofilio.Cuni æftu intolerabili exurerenturomnia,ac fub coelo mitiore alitam gentem no ftram,mirum immodum folis ardor grauaret,qùàm primum uenttim caz ftranoftrorum inflare Barbari(entiuntjtuncemiftb magno numero equiz tum,arenarium ilium ac urbi obieeftum aggerem inequitareiubent, ac diG c^urrendo noftros adpugnam elicerc»Vbi ftatimirtgenti excitato puluere, quern uentus impctus,in ora,oculos accurrentium ferebat,nec non eos qut in caftris agebant,magnis aftïciebatincommodis» Atimbcrdeccclo profuz fus hoc malum ledauit* Vrbs deinde multitudine incolarum, fame labora^ re ccepit.noftris in caftris erat copia,cum adHipponem atep Leptitanam re gionem ufqt populatio pateret,ad deditionem fpedare uidebantur Barbaz rudumpeftis per nobilia ignobiIiaq^capitauagariincipit,Triftanus Filius

LudouicoprotinusmoriturodetiexemplumpræbeuDeceflît enim poftea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I,

rex adolt;ft*Calend«Septemb*uentris profluuio.Legatuspurpuratus Alla rius Bpilcopus bunc infequutus,Iuëlu exercitum,Barbaros ferocia repleuè runtjcum Carolus /adacu Pifanispace,magnainftrult;fta^ eoru claffejex Sicilia in caftra peruenit.Nouo amp;nbsp;recenti milite bofte erumpentê fundit,atz que in foftis,quas in perniciê noftrorum,fuperiedo fabulo,extruxerant,pez rirecoegiuMuIenemomnibus uiribus,belli aleam tentantemfugat atquè perfequitur.Eo tempore Henricus Cornubiae comes,Richardi,qui imperiz urn mercatus fuerat,at(^ diem fuum obierat, filiusjn Aphricam defeenfioz nem fecit,fpealleëlus,quod Tuneteurbepropedieminpoteftatê Chriftiaz noruni redaAa gt;nbsp;coniunftis claiTibus in Syriam ad Edouardum patrueleni curfumdirigeret,quiut poftea dicemus,iam claflTe Afiam tenuerat^ Audrf noftriuiribus,pefteimminuebantur,a qua nec Sarracenus immuniseuaz finquamobrem Mulenes princeps pacem à noftris pettinData igitur pax,Ie ges Barbaro diëlæ. V t famftos uiros, qui de Chrifto publice uerba fecerât, inurbereciperent« Siquis Aphrorum noftrâprofiteri religione uellct,ini£t andi luftradit^ illipoteftas fieret*Qiiadragenamillia aureoru Siciliçrégi rex

156 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co N TI N V AT T o N I s BELLI SACRI

’Barbariis quotannis numeraret, qnantam fumma Siculus Romano pongt;» tifici ex formula debebat.Capriuos Chnftianosdimitteret. Impcnfam belli ' auro recompenfaret. Recepit auri partem Carolus, inducrjs iuramento in

* ’ decennium paôis.In Siciliam recurfum,magna fpe,mutatione coeli luem le niripofle.Cum inconfpêélu Sicilia iamhaberetur,tempeftas atrox naues difiecit,non paucas fubmerfit,reiiquas quaiTauitjad Drepanu rurfus,quos lues in Africajprocella in mari remiferant incolumes,duplex calamitas exce pit,auafitia fcilicet Caroli,qui lege Rhodia ,8ó nauigia SC onera am ilia fifco fuo adfcribebahtunc etiam recrudefcens peftilentiæ uis,qua Theobaldus et Ifabellà Naüarræ reges,Flandriæ comes,abforpti funt * In Calabriam uero traiecit Philippus rex Galloru patris fucceflbr,ubi Elifabeth eius uxor apud ConfèntiàmCquam Crathis fluuius,utipfi uidimus,intcrfecat,Sybaris uero ambiÇin aquis perrinProbro datum eft Carolo,fccdus cum Barbaro initu» Non déerantenim qui dicerent iam Tunetimin noftrorum manu fuifre,fi tantum in tertium diem ufq^ obfidionem continuaftet Carolus* Ccrte recla mantem Philippumminis compelcuit* Anglo perfuaderenon potuit,ut uel numum de numerata pro impêiîs belli Barbari pecunia reciperet* quam integritatem diuinum numenapprobaffc uoluit, cum illacfus cum fuis coz prjsjcæteris magno incomodo affeAisj per mare impetuofum, in Siciliam euaferit*Huncfinem habuitexpeditio Aphricana quæ ducenta millia pugt; pnatorum habuifte dicituf.

Edouardi Angli in Syria pericuinm/Henricut Ângîuf regiuî adole(cens tniddatur. Cap. X V11 i.

FVerarfutdiximusjiinter Chriftianos principes coparatum, ut Anglus cumclafleinSyriamtrarjccret,dum Francus Aphricanos edomaret.a patre Henrico igitur Edouardus,clafte,c5meatu,armis, milite, pecunia inz ftru(ftus Iiberaliftimè,airumpto Theobaldo Leodicnfi Archidiacono, apo ftolicæ fedis Legato,atcp Edmundo fratre,in Aham traiecfturus, naues con (ccndiùErat Edmuhdus Lancaftriâecomes,Ëdoûardo natu maior,caetera * forma,ingenio inferior«Difpahbusexfratribus,du£ fadiones nobiliflimæ ortum habuerunt,quarum in hodiernum diem aItera,Rofa rubrâ,altera alz bauocatur,quod hæc unius,altera alterius familiæ infi'gne fuerit* Coniunz xitfeEdouardo loannes Baliolus Scotus,eius getis magna manu ftipatus, Phrifonum quoque,amp;2inferioris Germaniæ nobilitas, numero haud coiiz temnedo*His in Afiam traiecit,ufcß eo Ptolemaide commoraturus, quoad Ludouicus ex Aphrica uidor cum maiore exercitu adeftet* Quinque millia cquitum inexercituEdouardi,peditumnumerum duplum fuifte,funtqui tradant,At dum Edouardus belli focios expedat,prope fuit,ut in ipfis reru initrjs,hoftium^ne infidrjs an domeftica fraude incertum, interfîceretur.Sce lus omnes Arfacidæ AflTiftîmisc^ adfcribünt.Quorum e numéro quidam, auito inftituto,blanditfjs,artibuslt;^apud Edôuardum lè infinuauerat, utfæ pius,tanquam regionum peritus,rerum geftarumt^callens,in colloquium regrjadolefcentis admitteretur.Tantam occafîonem captans uir fanguinaz rius,lica,quam fub uefte occuItauerat,Edouardum in cubiculo folum, triz no perfodituulneré,confedurus procidentem abftß dubio, nifi præualidus iuueniSjCÔprehenfam parricidg dextram, idum repetentem, tamdiu contiz , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuiflet*

ninïTchqiioad ftrepitu damorccpexciti[amuh\2cciutunt » corrcptiimc^* per euflorem cxcarh:ficantes,difcerpünt ni miiiüti'âs* Aiigliis lemianünJs ii fuis fomcntisamp;medjci'nisrecreàtLiSjUJxIongo tempore ckuuincnbù s ccnüaku inFcruritquidam,GuîdônisMondsfortis ôpera,hâcihiürîam illatam cQci qui patris neeem ukurusfquem Ëdouardus ad Eücshamïim in Âftglia præ 110 liidum occiderat) inûdiatorèm domefticum fubornariu Sed fahià tunl obu'nuerat,utficarqomneS Arfacidædicerehtur.fceîera ômnia Si. latrocinia AfTafiînorum perhnaciçadfcriberentuf.Rém Chnftianam cuni Edouardo curabatin Syria Theobalduslegatus^cum aptid Viterbiüm à Cardinaliu collegio Pontifekcteamr.Reuocatum in Italiam Edoüardus, ubi ex liulnéz ribus conualuiGmagnisdonarüm murteribus,mâghoegregio(^ comitacuj minficc iuuit,patrueli(^ HenricO per rtuncios mandat,clatïe manut^ Angîo rum omili,pontifia' âduenienu pnrfto fit.Is ex Sicilia fokiês,apud Cyprunii màgnis gratulatiortibus excéptum,in portû Centümcelkn{cm,cui nunc Cû uitas uetus adiacefc,dèducit.Dcinde Viterbium pétentem officf]amp; honoris gratia fequitur.Veiieratperid temporis Viterbium Philippus Frartcoruin rexdcfignatus,ac Carolus Siculus,ex Aphricaredeuntes, aderat amp;nbsp;Simoz nis Montfortrî filius,Guido Herruriç præfecîliis^ËccIefianl cathedraîetn,aii dicndserei diuinæcaufa,reges proceresi^omnes pttierailt,inter qüos Henz ricuspontificem fequebatur ingredienteni.hocuifoà longé,ihflarnmatus ira Guido,incaurû aggrefTuSjUno atçp akero iélu interft'cit,uiac^fibi ferro fà ad rempli ualuas equum confcendit,ac ad Socerum Rofciz um Vrfinum,Ângüiilariæf qüod oppidum Tarquiniæ lacui infideC regügt; lumabrjt.Earesapudomnes,ôlt;in primisapud Anglos inuidiam ingénié conflauit Carolo,quod non perfequeretur percuflToremjCurn ipfe Vicarius imperii ÔC Ecclefiæ tantum fcelus minime pati debüifîet«TheobaîdUs,qui ia pontificatum inierar,ac Gregorius decimus appellabatür,continuü ad rent in Syria iuuandam animüm âdiccit,cui Veiietorüm 8^ Gehuenfium difeor diam in primis obfiare.ipie didicerâfc. abeüntem ergo Philippüm obteftagt; tur,nc tantæ rèi deht,magrtitudinem fpîendoremcp eius nominis, mukuni inea profuturum Js igitur Crernortæ fubftitit,cupiebatenim uehementer rc bus in Syrialaborantibus confulcre* Vocatis ad feutrorumi^ iegatis,eos tam diü (ccum efic üoîüit,modo hos,fhodo illos hortando,leniendo, polk'-* cendoc^, donee rem e fehtentiâ confeciflct.In quinep igitur annos utrinep iti duci3êpa(flæfunt,ac Véheti Pifahorüni fociorum nomine pepigerunt.Füit hic annus undecimus ab eo,quö primüm apud Ptolemaidem infeftis armis concurrerant»Edoüafdus Anglus,cum iam omnem fpém bene gerendç rei amifiTam uideret,fa(ftis eüni höftibüs inductjs,in Italia incolumis rediuCerz tior fatflus de patruelis nece.Romam adiit,cüm Gregorio Pontifice, qui eu amicitia à principio in Syria conciliata ei intereedebät,cgit ut id nefariu parz ricidum non pateretureffeimpüriitüm. Pontifex Guidonem quicàpi non poteratjinimpiorum numero habendum aucoritate fua decernit. Edöuarz dus exedum cor patruelis,aurea pilaihclufum fecum auferens, Florentiatn petitjubi à Repubdionorificentilfirrie exceptus,aliquot dies tranfegit, equiz tibüs creatis permukis.Deinde Angliam pctcns,curri domüm red n fl et,déz

tyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO N Tl N V AT I o N I S BELLI SACRÏ

Y^ortatum Henrici cor apud Londinum Jn ponte Thamcfis fluufj,piîæ fa pi deæadidereôlæimpofuit,quo Anglisteftatiorfieret iniuria à Gallisrecc-pta.Quiefcebatiam kalia, Germania fubfortinîmo Imperatore coireinci piebat,in Gallia res tranquillæ,Anglis otium erat,confilia agitabâtur in pro ceres Chriftianos,dc recuperandis in Afia rebus perditis, cum initium per^ turbandi omnia à Venetis Genuenfibusc^ ortum eft,ac inter eos rurfum bellum redintegratum magna utriufcp populi clade, maiore rei Chriftianac in Syria pernicie*nam in caufa fuit,ut deftitutum auxilio Chriftianum nome paulatim ac intra annum decimumquintum,ex tota Syria efjcerelt; tur.quod qua uiolentia,qua iniuria contigerit, in quinto libro dicemus.

feui Gafpareuenerandc,auttemereautimpudenterfiicerc uideor* quod hune de reb. Syriacis libru quintû,homini tibi laudatiflimo, fed necdefacic,utaiunt,mihinoto,infcribo,huic,utpnus meexcu fem,puto necefiTariumjquàm de mea uoluntatc tibi aliquid contefter» Nolo etenim aliquis fibqpfi perfuadeatjquodoptimæmentiscogitationeomifTa, grauifTimos aefumma autoritate præditos homincs,fcriptis meis infauftifii mis,autonerarein ufuhabeam,auteos afTentationeilliberalfiæmulis ad de? ridendum propinareconfueuerim. Profefïîonem huiusfynceri mei iudicij ctiam Critici,quantUmuisfeueri Sô triftes, offènduntfcio, quum prioribus quatuor libris cos quidem patronos conftituifle me uident, quos à doÀifîî mis celebrari æquum cenfèbant,nifi ipfimetnigro aliquo calcule notari ue^ ïintjuel omnino inuidiam difTimuIare noluerint. Accufabunt forte ftultitiæ» quod tenuitate ingenij idaflequiconer,quodinomnire literaria celebraz tifïimorum uirorum operam confumeret,ingratitudinem tarnen magismi hi uitio uerterentjfi tantos quantos,patronos amicos præterfjfTem, qui/* bus 80otfj ôônegottjmei rationem medeberefateonCertèhaud magispro barcntjfi in album tam candidorum uirorum Phormionem aliquem atru, autperfuafione,conditione,ingenio,moribus(^diflimilem allegerétjquanz doquidem nec natura,necipfauirtusdifparibus gaudet»Tibi uerôCafpàz reuenerande,conuenireplurimum cum his hominibus,certumeft,quem dignitatis,prudentiæ,autoritatis(^ gradus tam comiter conferuare,audioi ut inter maiores modeftia,intcr pares amabilitate,apud inferiores benigniz täte poîleas, emineas,atcp rcgnes.Et harum tuarum uirtutum præco eft,inz ter cæteros, Hilarius Glaferus oppidi Rynfelden feriba fupremus,quem per plures literaturæ ordines ingenium eandidum cuexit,fides Sc integritas opz ‘timis quibusc]5 clarifîîmû reddidit,qui etiam apud me,amp; literarum bonaru helluonem,8ô aliquoties te hiftoriarum gurgitê 8^ uoraginem appellate niz hil abhorruit.Ex quibus intelligi poteft confilium coniungendi te cum tanz tis uiris,apud me iamdudü maturuifTejac omnê temeritatemjomnem impu dentiatn

dcntiam,tcllimonio bonorum Uitorum ckuarûNuncigitur mcufludiuni / non folum tibi c5mendaré,fed edain expJoratèprobarcuo!o*Ccntuiri oóto gmta,paulóplusanrtorüm biftonâ tibi Cafpareuenerartdededico, quæuà riccate ècexemphs.ütiucunda,ficUtilifnma,meisquocp uigilrjs^mca fide, ex autonbus haudignobiiibüs,magrtafollic!tudinc,bono ordinccongefta confcnpta eft.nihil cnim mihiponusfui^quàm ut Reip« pcrturbato ûatui, frucfluofiffimam aliquam conficercm hiftoriam.Conferenim,precof, Cax fpareiiencrande,huiusnoftræætaus mores cum iIh'stcmporibuS,de quiz businhoclibro mêno j non ne Remp.Chriftiana pan' difcordia pn'ncipîr, eô redacflam uidemus,ut rtifi mature cfuiJcs fopiantur diflcnGones,fidei pro piusarbitranponîtjipfos Barbarosfdumuicemnoftrâmifertûnihil j'n nos hoftilemotïuncur^infidehures meliufculèaffeiflosefre nobisipfisCqUemz admodum amp;nbsp;Tartan eà ætate,quàm Occidentales,rem AGanam magi's defendebant*QuisrogooccaGoni' rccupcrandarûtrcrum olim amifTarum tam intentus,^ tyrannidis ftruêdæCparcertècæcitas,quæ Ptolemaidis pro ceres onines 8^ ignominia nbsp;nbsp;extrema alFecit cladc ♦ Dei benignitate, credé

mihi Cafpare uenerande,Dei dementia longanimitatc^cauec Cprohibeaz tur diu oro, ne quod malum mihi excidat omen )quod ad oppugnandâ faz lutê Germaniæ Cdehbcrtate em adum cft)gens TurcarûpotendlTîmanoiî accingitunquodno ignotus ignobilisue aliquispopulus fanguinê noftrUi cruorefratcrno fpumantê,haurit,quodnÔ opes parricidio pcriurqscpquafi fitas deprædatunetenim hæc noftroru peruerfifiimorû temporu conditio* non minore in nos granandipræbetmatcriâ,^ Othomannidûoriginiamp; incrementis attulit,quâ hoc in libro defcribimus,feculi ab bine quart/ ambi tio.Hæc cû in hifee meisjfide,quâ elegantia inftruc^ioribus cômentarqs, lez gis Cafpare antiftes,eu uolo fuiiïe mîhi animu credas,ut tiel nominis mei da mno,Germanig,id eft,comuni patriæ,olïerrê fpeculû,ad que contêpiatis di feordiæ næuts ,G: cöponerer,ornaretcpcertafide,iuftoqjobfcquio«Si quid profeci,res^tranquiniores,ucl hacud aliaquadâratione euadereuidero* lætabor faîuti Reip^G'n obtredationctâtum^atqn'nuidorû h/s fufeitauerim liuorê, autor/tati tuæ banc quantulacuncp fit opera meam,atcp ftudiû meu, tamlt;^ patriæ amantiffîmo,defendendâ cômcndo,æquitatê tuam atçp amici tiam,meritorû meorum frudum ampliflîmum exftimans» nbsp;nbsp;V ale*

Rodolphus mhl^urgenfiiAmperatofcreMheius^i expeditiones u4ri^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Op. I.

Regonus io.Pont.max.Lugduni CÔcilium patrumindixé rat,agebat(^ annoànato Chrifto ia84«ad id celebrandu, quiacum Græcisinftabatcertameri de Ipirittiflantfli procefz M Gone, docfliffimi quicp accerfebant,inter quos Thomas illc ____ Aquinas,quitamêante^eôperueniflèt,diêfuuobquAdfuz Bonauentura BaIneoregius,Francifcanæ familiæ ornamentu, Eboraceiiz ô ij ßs

* fis antiftes.Genuenfiuope adfuit Palæologusimperator cûlofcpho Patriz archa Conftantinopolitano.Qui ut Graeci impcrij iura adipjfccrctur à Poti tifice max. etiarcclamantib. Balduino impcratorc èC Carolo Siculorum re ge,id obtinuiucü utrinep almu fpiritu procedere profitebat.Periienerüt Lu gdunu Tartarorum nonnulli proceres, ij domi profeiTi Chriftum,nÓnihiI initiatijtunc lauacro regencrationis ablutifunt .Rodolphus Vieftoriofus, Habfpurgenfis Comesjfuperftite aemulo Caftulonenfi Alphonfofillo,dc quo dinu illud fceîeratS fertur. Si à principio creationis interfuiiïetcônfilio l3ei,quodn5nuHa mdius ordinatiusq^difpofuiiïet^imperator rcnunciatus in interregno, â Gregorio,qui Laufannâufcp accedenti Rodoîpho occurz reratjRomanoru rex declarat,ca legc,utintra annûin Italicâdiadematis cauz fâ proficifceret,atq? Hicrofolymitanis rebus,quantû poiTcGmaximâ opê fer ret,fe^ ipfum præberet imperatorê totius exercitus,quem pontifex cruce fi gnatû in Aficâ miffuruseffet.Adexpeditionêincundâducentamillia aureo rum imperatori oblata,qu«â fummâ côfeftim ut Mcdiolanû uenirct,à merca torib.Florctinorum Pidorienfiû«^ reciperet.Deinde Papa Chriftianisom nibus décimas rerû impofuit,mifTis qui per totû fexcnniû tam facra proz phanadecimarêt,quiomniucômifrorumueniâofferrctrjs,quibuscrucêfuz fcipicndâperfuafiffent.RodoIphuscuuxoreJiberist^actota fermé familia Laufannæfecrucis tefïera infigniuit.Ifnelis ilIeHcnricus,BafiIienfis Epifc.à pôtificelegatus didus,per totâ Germania décimas in fupplemêtum Syriaeg expeditionis,congregare cccpit.Profeéf us inde imperator,Bafileâ peruenit, ubi Iegati,eius^ iuflu, in dominicana familia,primarius quidâ uir,Eberhar ' dus nomine,dicêdi arte excellen8,multos fua facûdia perfuafit,ut ad militia tranfmarinâ nomen darêt.Inter quos fuere Theobaldus cornes de Pfirt,de indeLotharingiæduxcûaIiismiIitibusamp; cqueftris ordinis inlignib.uiris permultis .Theobaldus,ut in fumptus bdli pecunias c0gercret,comitatum Pfirtenfem cû poffcfTionibus.portoriiSjUeôfigalibuSjmixro meroep impe^ rio Epifeopo Bafiliêfi, emptionis titulo cautionibust^ tradidit,reccptis pfo eo argêti marcis quadringcntis.Dumigit ad expeditionê Hierofolvmitana omnia parantjefquienniû effluit,interea ipfc pôtifex moræ pertæfus, mittit quiimperatorëuocarêtjamp;Suotiadmonerêtjiuberentt^ad Cal. Febr. 1^75* cûomnib. ex Germania copfjs Italiâintraret,indein Afkâ traiedurus, alioz quin diris pontifiefjs idum ,imperio illû excidifî'e.Sed mortepÔtificis fecuz ta,Ottocari Boiohæmigregis ôë Henrici Bauart ducis cÔtumacia,opis affè rendæHierofolymis amp;fpes amp;occafiones oês interrupitJmperator quippe ad uindicandâ Rom.impcri) maieftatê,iniuriâcpillatâ uIcifcêdam,cÔtra Baz uaru 8d Boiohemu arma fufeipere coadus,propiorê illi curâ,cp facri bdli e(^ fe,rebdlium fupplicium oftêdebat.Genuêfes, Veneti, Pifani,Florêtini Græ cisep,audita morte Gregorr},ceufradiscarceribus,ferarum ritufèinuieêter ra mariq; dilaniabant.CaroIus præterea Rom.pontifici grauis imminebat, agebatem omnia pro arbitrio.Siciliæem regno tributù adieceratPunicu, Achaiam quocp,Prætor Rom.creatus,uicarius imperq,apud oês Italiæ urz bes magno in precio. Sic dum in Italia,quâ in Germania res nihilo pacatioz resjinnocêtius ? Hadrianus quintus* loannes 2 z.Pôtt.maxx.feinuicem in

LI B B R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï61

pÔ! iUGadignitateinfequétes,per torn menniunihilomninojad res Synacas I fubleuâdaSjauxi'IrjautfuppIemcndconjgerepotucrâGftatuîtïmperurcrjeb* attn'nsnônihilopis adferre,acprimobeilo Boiohcmico côiCÔtOjHcnricû lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Il turn illi addita,in Syria transfretare iubet Js in Cyprû cum fuis ddatus y ab Amita »régis Henriduxore Placêtiahurnaniflimèexceptus,P£OÎemaidep3Li cis póftdiebusperuenit.lnagrüigit Damafeenû irruptionc faéra » fîammai ferrOjUaftitateomnêregionêdcpopulatur,fpolijs onuftus,fæpiusin urbêrc uertebauBarbari tcmeritatêatcp audadâ principis cÔfpicati,cû ui non abftp ingêti eorum iâdura refiftere illi pofte uidei ét,fraudcs atep doîos inftituunt, fpoîfjsoneratû,ad(^fuosreuertentê,infidfjsdrcumuentû capiunt Ad Sob danum dedudus»totos fex ac uiginti annos,magnâ uitæ parte, in captiuitax te detriuit.Eratinterfamulos Henrici Martinus quidam,qui diu pugnantê herum armis tutatur,fed numero opprefti ambo,cummanus darecogerêz tur,hoftib*famuli fides etiâ admirationi fuit.dum em principe fuum ftrenue tutat,multis uulneribus acceptis,uix morte euafcrat,at mcdicorum cura faz nitatipriftinæac libertatireftitutus,abirc hero captiuonoluit,opcrâ fuani Limbolario Iocauit,mercedulam omnê principi Henrico deferens, ut p°artê Barbaris,qui ilium cuftodiêbant,elargiri poftet,qLio in ipfum manfuetiores eftènt.partê ad corporis cura couertereLTandê eo anno quo Caftanus Tar tarus Syriam,expulfis Sarracenis,utpofteafequit,fubegit,cum cjteris captt uisredemptus,domûredrjt.Cum tamê autores no indigniabam fuæliberz taris rationê tradiderint,quæ etfi nô adeo uerifimilis uideat, tarnen hoc locö interferi nô abfonu duxi.Côfenuerat optimus princeps in pçdore amp;nbsp;fqualo re carceris,cum extintfto tyranno,ex Mamaluchispræfiicereturregno Àegy ptio Germanus quidâ,is ftatim ducê ad fe uocare iubehac cum inftarct ipia dies nataiis Dominicæ,ita hominem affat.None facrofandâ nariuitatis tui Chrifti memoriam apud tuos te celebrare,res iucundatibi uideretur.Nout ein fuperftitioni Chriftianæ te adeô deditum,S^ religionis,^ libertatis, maz iorê follicitudinê te gercre.Relt;fte ais(jnquit Henricus^rex optime ♦ nam ipfà libertas nihil omnino eftetjhifiincarnationefuaclcmêuftima captiuitatê no ftram abftuliftet.quantû igit huic memoriæ debeant omnes,uenê,ô rex ipfc ïntelIigcres.Sedoptare licet mihijUtinâ etiâ te pcrfuafum poftèm dehis redz dere.T yrannus ad hçc,Drj meliora.Memini eth eu apud Knele Ienik,pareri tem tuû,in Liuonia machinamentis prçeftem,in hoftê ftragêingentêfacerêgt; acillinauarêoperâhaud inutilem,perfuafioni Chriftianæmeomuino addi âum fuiftcjièd iam reliêto errorecommuni,priuatam fortunam etiam muz tafte. At de religione mihi tecum nulla contentio, de pietate nulla mecum tiz bi altercatiojde libertate tantum fermo.Cuperes ergo efte liber, atcj? ad tuz os reuertiCHæc natura perit,ncgat fortuna (inquitHenricus) quæ tarnen cxtuoarbitratupendet.Cupioequidenidomum redire, quod fi à te mihi negabitur,æquo animo ferenduni crit, cum ?i,naftafia uxor,HenricuSi -Leoatque Ioannes,filt} dulciftîmi proculdubio iufta parenri iainduduni perfecerintjdefleuerintt^ mortuum. Erras i infert tyrannus, cum cxploraz turnhabeam,teinter uiuos adhuc perdurare tuis notumclTcaindiesc^ rcz

16Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co NT I N V AT I o N I ÿ BELLI SACRI

dtrum tuum ardent ffimi's uonsexpetfiare. Ocbeo cquidcin parentis tui •* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;memoriae multuni Ji bertatem itaquetibi hodielargior. His ditQis, exornaz

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( turnmuncribus,amp;.'Martino famulo benedonato,hbcrumabire permifit,

qui cum Ptolemaidem ucni{ïct,acconfcenfanaui in Cyprum abiret, iteruni interceptusa piratis, ecu fugiriuus Soldano traditur.Mifertushominisopz timi Soldanusjcum iterum dimittit,ac naui parata, in Cyprum deduccre iu bcr*ubireginæmunificentia,ære ,eommcatu,cquis Sc feruitrjs inilrutflus (plendidcjMaffiliam ad amitam,quæ reguli MaHilienfium uxor erat, nauiz gio traf)ciwr,tandem poftliminio domum reuerfus,apud fuos in magna ext ftimatione diem claufit extremum*

mus,Carolus Andegauenlisreceperat. Mariaquoqj Frederici noihi principis Antiocheni filia,quæ regiû nome ab auo Frederico fibi iure hærc ditariodebcricontendebatjCXtim^oCdequofuperiusmcntionem fecimus) Conrado Caputo fratre,à Carolo ingenti accepta pecunia,ius omne illini rcgnum competensrefgnauit.LicetHugo ex fratre nepos Maric, Antioche nus princepsjpalàm rex falutatus,quæcuncpfifco regio inferebantur,omnia ceu hæreditario iure recipcret.lnhiabatquocp Conftantinopolitano impcz rio Carolus,cuius ob caufam uiduus,mortua Beatrice Phocenfi, Cathariz Tiam imperatoris Balduini Conftantinopolitani uxorem duxerat,quodl utobtinere poffer,cum uideretpontificem rebus Grçcis fauerCi Arragoneii femqj regem focietatem cum Palæologoconiunxine,miliriam fa cram proz 'fitetur.Inftruiffa clafïè triremium centum,onerariarum nauium uiginti,dro moncs,myoparones,minorumcp nauigiorum numcrum non paruum infu per parat,quibus machinas,com méatiis trarjeiat, V fcieros,quos uocant,ad portandoscquosduccntos.Equitatum confcripfèratex Gallia, Venctijs, alqscp ltaliælocis,equrtum decem millium,peditcs bis totidem fuilTe diciït. Dum hæcparat Siculus, loanncs Prochitanus, qui artes Caroli nouerat, Palæologum adit,fufpicione 8c metu ipfum impfet,periculi admonet. Dein defumpta Minoritani tritaacuili uefte,adpontifïcem Nicolaum Palæloz gi confilium defert.Papa ucro qui iamdudû Caroli opes imminuere ftatucz rat.Senatoria Vicariar.us^dignitatepriuarat regem.nam ex familia Vrh’z norum,Romæ præpotentiprognatûs,duôs nouos reges,8C cos gentiles Rt os,in kalia inftituerceogitabat,acunûHetruriç,alterum Loiigobardiæ prg ficere,ad arcendos reges exteros. Goniùrationi igitur in Francos focium fe exhibet,Prochitanus äcceptis a póritificeliteris,Arragonenfem conuenir, aurum pollicctur,utbellum iüuareue!it.Clanem igituris etiam parat maxiz mam,apparatubelli apud ipfum omnia pcrftrepunt,facriberi fufcepti tiz tulo. Atreuera Conftantinopolitanum imperium Siculus,Hiipanusauz tem Trinacriam quærebat.Pontifexfaftidiebatexteros.Dolusutrinqucexgt; cogitatusamp; ftrurfîuscrucntus.nam infacrofaniftæ Dominicæ refurretkioz nisdic,uefperarum hora.duni apud pontifi'cem agir Carolus in Phalifeoz rum montCaSicuIijdato figno,ad æris Campant fonitum,omnes Gallicino minis

mini's per totam infuîam uno temporCieodemqpnoinetotrucicîant, aclenq; cnpidc,ü£ fine fexus diierimine mates amp;nbsp;fcemir.ac Icno dtdiJ lunt etiam Siculæ muh'eres,fi quæGalIorumcrant compreflu piargnanz tes.înde prouerbio increbruit, Siculus uciper ♦ Çlailis deir.dc occuparaj quæ in portubus flabat,parata ad imperium GræcUm inuadendum, emeii tico practextu ♦ quo Deùm optimum maximum iritatum ferunt, ut dadcni Gallis fantam immiferiuCertèncc Arragonenfidolusimpunètranliit.quip pc non poft multOjà Gallisin pugna cæius occubuit* Cæterum dumSar^ raceniuanos Chriftianorum motus,ac à uero alienos eftecerhunt,haud cunctandum rati, Antiochiam inuàdunt,quam non adeô firmatam, uniucf fam penèdelent»prædaingentionufti,in Armeniamirrumpunt,omniadczy4,. uaftantjdepopuIanturtp.At Armenij cum hoftem efferatiorem per æqua tÀ*pgt;A iniquacp,atque conuallium anguftias difcurrcrc,prædam congereré,nuL lo feruato ordine,omnia diripere uideht,contralt;ftis coprjs, locorum ignaros cximprotiifo adohuntur* Sarracenus ab omni latere circumuentus,præz dam abrjcere,arma corriperc amp;nbsp;expedite, ad figna coite contendiÉ.Bandoz gabar fuis auxilio accurrens, ordines inftrucre tentât, dum fugientesrez primitjtedeuntcs ad figna conuocat, fagitta in incertum emifta uulnetaz tur.iaucium uires uerbaqj deftituunudelatus ingenti celeritate ad caftra,que ad fauces Armeniæ Iocauerat«Amiftis fuorum permultis, Dàmafcumtez diiGcum uigintimillibuscaptiuorumjquos Antiochiæ,alfjs(p inlocis uiiiz xerat» Paulo póft ex uulnerecumobnflet ,HeIpin fucceftbrem habuitit.

Hieparentis mortem ultutus,iterum Armenios bello aggreditur, qui cum à nobis fruftraopem petiuiftent, Gallicis Hifpaniscparmis,Pifanoz rum, V cnetorum,Genuenlium diieordia dilaceratisjciuihà uero beîla apud Tartaros fopita cfte audirent,ipfüm Abagam, ut fubfidio illis accederet,oz rarunt.Nondefuit Tartarusfupplicibus, cum trigintacquitum millibus Mandogamorcm fratrèm régi mittit, üt coniundis copiis, Syriam ingreC lus,Sarracenosreprimat.ObfidebatHeIpisHamam,ab Antiochia Cæ fareà urbem haUtî procul diftantcm,quæfido præfidio Arrheniorum ftrcz nue dcfendebatur.eo cum acceftiftetTartaruscüm Armeniorum copiisj magnum Sarraceno metum iniecit,quum uiribus,numéro amp;nbsp;induftria hoz ftem fibipræftare multum nonobfcurè uideret* Adingenium igiturconz ucrfus,mittitquiDucem Tartarum,promifli'onibus pollicitistp immenfis perfuadeantjUtdcfcrtis Armeniis,inpacatum abeat,autinita pugna,in mez dio belli ardoredeftituauAuro hominis fides corrupta, pugnam capeftez rcomnesiubet*Rex Atnienius,bellouir prudens ac exercitatuSjbcllialez amhaud tentandam refpondet,fed hoftem qui adprædam,quàm adpuz gnam magis expeditus effet,cun(ftatione énCruandum, quandoquidem exz ploVatum fit,uixin tertiumdiem,annonam Sarracenis fuperefte*Tartaz rus mora uidoriam futripi contendebat, aut énim hoftem fuga elabitugt; rum, aut fupplementis àtcerfi'tis, uiresrefumpturum*Tandem abomniz bus,magno ardore ad arma conclamatum ♦ Prælio inito ab utroque corz nu , noftriegregiè uincunt,fedduminfugam inclinari Sarracencs atque

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C O N T I N VA TI ON I S BELLI SACRI

diiripari cerneret Mandogamar,equo pcrntx dcfili'nqua rc confpcóa,cx îîv ßituto gcntis,équités ducem imitati,6ó ipfiinpcdesfecxccpcrc.Armcnij àfociali equitafu,cuiunifidebant,itaproditiamp; deferri, dum animos coîliz git,redintegrat(^uires Sarracenus,ad caftra pedetcntim fe rccipcreccgunz tur.Tarcarus pro uido,retro ad Euphratem conccdit. Armenij uero cum bi duo poft pugnam caftra in hoftico habuiftcnGSarraceni defpcrationcm rum miratiJiberos eos abire permittunt, deinde recepta Hama,alijamp;(^ Syz riæurbibuSjdornumredeunt*Reuerfosad fuos Tartaros Abagarexigz nominia affecitjUtper omne uitam habitu ueftitu(^muliebn üterentur,Du ^cs uero fratrem fecuri percutere iufTit.

MergxtJjum in Syru i Sdmecnis expugnntur, ZT oblineiurgt; nbsp;nbsp;nbsp;• Caput 111.

'^^yriacum bellum inftaurabat Abaga,fed in apparatu belli,domefticis iriz ^lidijs opprimitur.Tangodarautcm,qui fratrifucceirerat,olim Chriftia* nis ritibus initiatus 8^ baptizatus, Nicolaus dicebatur»tarnen commercio gentis.àTandis digreftus,impqsfcfèconiunxit,Cbrifticolas omnes caoitaU odio infedans.Ädmonitus à ptjs, nepergeret populum Dei tarn nephariis conatibus moleftare,non folum non paruit.fed Dominica atep aediculas faz eras dirui fecitjnfanientem tartdem populus trucidauit.fuflcdo in locü eins Argone ex fratre nepote ,qui deftruda omnia inftaurauit, Chriftianos pio fouit affedu.Intcrim apud Sarracenos Helpis difeefterat, cui Mclechfai tesfucceftit.isutregni aulpicia infigni aliqua clade Chriftianorum iniret, Marmeam urbem in Syria Phoenicicexpugnaredccreuit.Eaequidem urbs præhdio,turribus,propugnaculis aggeribusq? munitiflima,ab Hofpitalaz riis regebatur.qui Barbari aduentu præcognito, arma, tela, annonam,uiz rosep fortifllmos urbi amp;nbsp;præfidio immiferant,inftrudam ad multos aniios baud facile in tyranni poteftatem ituram fperantes. Melecbfaites ex omniz bus (ui regni regionibus accitis copiis, Arabum auxilia quoep ciuit,luftratö excrcitu,ad fexaginta millia equitum.alterum tantum peditum inuenit» Antcradon pcruencratBarbarus,quae tantum quatuordecim millia pafTuii âMarmealîueMcrgathodiftat,cum Aegyptia claftis inftrudiftima adeft, quae per Marræ fluuii oftia inuedafcui Marra imminebat.tantum duobus millibuspafTuum à mari remota} exercitui fe coniungit.Barbari ponte ex fuperiorepartefluuiumiungunt,corona circundant urbem,crateS contez xunt,machinas explicant,urbemirrumpcremultaui fæpius tentant,toties reiediabiisquiin præfidioGermanis,inomne uirtutis opus præcipires, magnisdadibus affîciuiltur,cûex infperato nuncin bofte erumpunt.nûc molares magnas i omnis generis tela in Barbaros baud irrita noftri con iiciunt. Effecerunt boftium uaniconatus.noftrorumtpTducia.utpoftlonz gamobTdionem contemnerentnoftri hoftem,quem nibil tentare omniz no,fed quafi fame eos uincere inftituiftet, quietem in caftris agere uide/ bantjobidSóconatus eins ridebant,in aliquot annos rerum neceffariaz rum copiam fuperefte ccrti.Qiiæ fiducia dum noftros ludit j iam nemo ftationes Tuas, nemo uigilias öd Cuftodias diligentius fubire , omnes in luxum öd gulam prorumpere incipiunt, quod boftem baud diu laruit. Magnam igitur foflorum manum nodurnis bons immuiit Meleebfaiz

teSjCunicub’s fiifFodcre lubct mœriiaJlli cgefla terrauaftis fpccubus, totaüi lirbcm pcnfilcm faciuntjfufFuIduntmccnium fundamêta artdis Iigneisq? pa xillis,milita egcflamaten'ajquæignemfubitocôciperc foIct.NoHn hiiiiis rci ignarbclaufîmun'sjgenio induîgebant,cum ecee fubito à Barbaro adeft niincius, qui urbem utdedanteos adhortatur.Rifu primo excepta uox, dcz inde inftantietiâcôuida dilt;ffa,donccpericuliadmoniti,ac Fide datä, qui ipz famrêinfpeiflarentjimmiiicntêclademad fuos referrent.Cognitis his,iilco lumitatêpacFüquantü quisep portarepoteraGin hümeros coijeinatq? arma tus emigrat.Barbari delcta Urbe,præfidiûcômuniunt,fuorum ad cuFlodiâ reliôFisnônulIiSiincIementiacœli impediti,ad fuosremeant.Baiflum hoc, funtquitradant,anno ii8?*quoetiâ anno,CarmcIitaru laitulia Syriaexz pelliturà Melechfaitajeuiiîîmâob caufam,fifpelt;fl:es ucnerationc,qua anteâ earn Fatflionê coluerat Barbarus.Eft Carmeîus môs in Syria,mora tam aliz orumprophetarû, ^HeIiæamp;Helifæi,nobiIis»hunc locum fub Almerico Hierofoîyrnitano Patriarcha infederant Anachoritæ, ac cum fparHrn circa mo ntê agitarent,tandê coiuere ad fonte qui Hcliç dicitjn cacuminc montià èC Phanûôôcocnobiûcôftruxeruntjuniquihoiicftapræcipiebatjiumiiiter parendo,Gne tamêcerto initituto, finepeculiari cuitu, fine ccrcmonrjs « Ab bertus poftea Hicrofolymitanus fub Innocentio tertiOjPatriarcha Sé lega/ tus certasobfcruationû régulas illis præfcripn't,addidic SCueftitui norma, pallium fcilicetucrficolorê,cxalbo canufino circulatum,PIeliam eiufmoz di cuitu ornatumincefliHejBaGlium ea uiuendi forma ufum fuinejafierens» Erat tam gratuspropheticus pâlit) habitus nôfolum Chriftianis,fedc£iani Barbaris,ut' magnis Sultani cleemofynis famiîia tota fuftentaretur, îocuple tareturcp.Sed pontiG'ci Rora«Honorio quarto nô admodum probabatur, ticl quod non Romano ingenio excogitatus aut conGrmaius,uel quod reliz gioni circulatus uerficolorcphabitus conuenire nô uideretur. igitur album illis pallium datum ita,u£ fub eo camiG'ati efîent,uterquc color illis retinerez tur.Quod ubi faélum refcqtMelechfaiteS, tanta ira cxarGt, utcongregatis copr)s,cocnobium inuaderct,cxpuIGslt;^omnibus,incendio phanumS^ ccenobium deftruereLRepullulauithæcbrçui famiîia in omnibus regionb bus Chriftianinominis adeô,utpudeat numerum reférre locorum amp;iniz tiatorum huius faÆonis.Septem milliaenim Sô quingenta Carmciitani no minis cœnobia extare,in quibus facris operentur centum ocQ ogtnta unviogt; rum millia dicuntur. Athoc relatum nolo,utdfgnum ducam cuiGdes haz beatur» V eri periculû Gt apud autores, V nurh autê hoc céttû effe nemo duz bitabit,utracp,rei Ggnum etmemoriam extare,apud Frâcos fcilicct Oriêta ïes,MergatheimfodaIitatis Teutonicoru ædes,quasàpcrditoprefidio de nominari uoluerunt pofteri,deirtde Carmelitarû per totâ Europa cccnobia. Tripolis,Sidon,Beryihus,Tyru5([i À Bdrbiris in SyŸu c^ptuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Citput 1111.

INterea humanisexempto Melechfaitc apud Aegyptios, Alphirrebus præGcitur Sarrâcenorum, is per exploratores cognouit Chrifîianorunl resin Occidente ciuilibusbellis 8ó difcordfjs fernere,Etenim Pifani cum GcnuenGbus,dcCyrniinful3C,quam CorG'cam uocan£,poflcflionc tantis odrjs decertabant, ut non modo alrjs auxilia ferre non poirent, fed tam hi

t66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO N T I N V AT 1 O N I S BELLI SACRI

hi quam iHi fubadijfuisrcbusaliundeopê implorare cogercnuGudphoru Sc Gibellinorum hærefis nihil minus quam Veneta amp;Prafîna ohm faóbo Græciâ,nunc totâ Hetruriâ exagitabat» V eneti Picenorû beîlo Iibcrati,cum Goritiano comité Maynhardo,Hifi:rico bello biennium totû ferme c onfuz mcbât.Pôtifex de regno Siciliæ folIicitus^Tarraconenfes Frâcos cômitz tebat.In Germania omnia tumultus plena erant,imperatore Nuithones ô£ Sequanosoppugnâtc. Angli Scoti in mutuascædes ruebant.His difcor drjs fretus Barbarus,T ri polim Syriæ urbc nobihflîmâ obfidet,omni exterz nofubfidio deflitutam.TânpcricuIifama Theodoham peruenerat,quæ in Cherfonefo Taurico fîta,Caphauocat,Genuenfiû tune CoIonia*Quapro pter Patriti] nonulîi ordinis uiri,opibus uirtutet^ præftantes, obfeiïæ urbi auxilia iubmittere decreuerunt.priuatis fcilicet impenfis,quandoquidem de hac rejUecelTitatc omne moram recufante,Remp.nec pro fupplementis nec côfilq caufa adiré h’ccretJnftruc'lis igit triremibus tribus, uiris,armis,omni comeacLi paratiiïïmis gt;nbsp;Paulinum Âuria fjs præficiunt,nuncrjs Genua mifz fis,qui incÔfuItis patribusjnftrudç claHis negocium,imminetis perieuli ma gnitudineexcufent*Senatus collatidatis colonis,ftudium,fonicitudinêlt;^ eo rum piam boni côfuJuit, ac ut alios fuos ciues ad defeniîonê Reip. Chriftia næ alacrioresfaceret,exai?rario impenfarum nomine, Caphenfibus xj.auz reorum millia numerare iufîît.Pauîinus interea feeda têpeftate iaôfatus, uix in Cyprum appulerat,cü de expugnara T ripoli certior fit ♦ Tyrannus equiz dem,licetnatura,fitu,armis,uiribus^fortib»urbsbenemunita fuiflet,noz uis fempercôfluentibus copiis au(fi:us,nccno(5fenecinterdiu,obfeflis quic têpermittebat, ignobilibus dimicationibus noflros femper lacelTensmulz lus lâgittandi finis,machinis 8^ tormentis nuncp intermittebatur oppugna tio»Oppidani,cumuiderêthoftêpertinaciusinftarc,muros multis in locis deiedosjinducias petuntmcnftruas,quod fi péridfpâcium aüxilium no ha berent,nihil fe recufaturos,quin urbê dederent,faluislt;^ corporibus eum armis farcinulis abirennnullo negocio hæ induciac cÔcefîæ,cum eece ter tia dieBcnedicfius Giacaria Genuenfis adeft,cum triremibus quincp atep na ni oneraria una, quibus Guilheimi Magni Monteferratêfis principis filiam Violantidê, Andronico Conftantinopolitano imperatori nuptuiaduexc ratjportum intrat,ingenn lætitia noftrorûi exceptus.Décrctum ftatim de de fendenda urbe,fi opus eiïet.Perado conuentionis mcnfe,Barbarus iterum nuncios mittit,qui urbem amp;nbsp;oppidum fibi petant,aut hoftilia omnia obfeC fos fubituros*Noftri ad pugnam inftrudis omnibus,nuncium abireiubêf, atep Barbaro cdicere,libertatem Chriftianam nonuerbis,imôncc armisce dere,fore breui ni abeat,ut ceu caueis eruptis à feris,dilanict* T am feroci rez fponfo iritatus Barbarus,c5 ui nihil uideret fe proficerc,ad infidias animû in tendit. Vnicâ uiâ qua hofti infidiari pofîit,cernens cuniculorum foflionem, quæ ad id opens in rem eraht,omnia parat,accitis peritionbus, per aliquot dies óó multas nodes,labor no intermittitur,in horas atCp manipulos parti tisartificib. Oppldanos ueróutfalleret folitis oppugnationibus procurfa tionibust^ laceflebat quotidie,licet multi fuoru relis amp;nbsp;faxis à noftris obrn erent.Necnoftris incruêta femper ceflit uidoriamâfrcquentib.procurfatio

nibuslâccflîtbcontincrefeneqüiuerunt, quin nonnunquaerWmpcntcSi ma | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

nüscü Barbans confercrent,nunc uiô:ores,huncuiAi,in urbem redeunte's* donccIaboriofifilmûopuscunicultCfæpiusnanuis faxisocciirrcnnbus,quî incidcndi laborê exïgebantinæftimabilem,tum eti'amfontiijueniSjquæad vxhauriendam aquâ tempus diutinum con(umebant,impcdi'tû^ad fine per du(flum eft,ac in mediû forum urbis,artte^ mfidias noftri fendrent, conti^ nuatumJtaepNon.Apnhs,anniabmcarnadoneChhfti i2S$)»cum altera dicnoftrî Barbarorum oppùgnadone in multam noéf êdefatigad,hofteni rncGnlîs caftrisCquod neinfidiædetegerGnt,feceratipfe^exdefperadone abz nlTejatqj noïQis medio aufugifTe crcderêt,(ub crepufculo quied (e dediflent* Barbarorum magna manus,antcc^ fidelesexcitari autarmaripöflent,exeu niculis erûpunc tumultu,uociferadone, igne,fcrro omnia tcrritât,fternût,et depopulantunimpetus in domos priuatas Sgt;C publicas fa(Qus,dcinde ftado nés uigilum petunturicæfi omnes,in lelt;fi:ulis oppreiïî 8^ iugulad muld.Noz ftriubi rumor alius ex alio ad reliquos de capta urbepcrfert,exciti magno numcro,ad arma conuolant,prout furor,trepidado,ct antelutanû tempus pérmittebat,prodeuntesinforumabirc,8óconflarealiquamagminis forma conabanturjocclufis tarnen urjs omnibus/ruftra tentata omnia,pecud5 mo re paiTim trucidabantunQuando igitur nee fugac fpem,ncc fpeciolæ mords occafionê fuperelTe ullam cernerent,ad portS certatim fe coferunt, ubi utriz iifq; fexus,ætatis,mortales multi Giacariæ beneficiOjpericuI® exempd funu nam trcpidosnudost^plerucpin naues rccipit, quotquot hoftium cupidiz tas, dumprædæinhiat,reIi'quosfecit.Poftmaximâ in mortalibus cædem, omnifaria merces, prædacpditiflîma din'pitur, urbs primo igniabfumptai deinde edâ arietibus dirui iiiHajSC ad fundamenta üfcp coplanari ♦ Qtii euaz * ferant, Benedidi claffe in Cyprum delati funt.ea equide die qua amp;nbsp;Paulinus appulerat.Barbarus uerô,præfidium quod urbi ad primum lapidem adiaz cetjNelefinum nominc,cum nulla ui expugnare polTetjdimiflis copfjs, qua ne comeatus aliquid inferrctur,tädem fame ad dedidonem cömpulit, iälute præfidrj cuftodibus data*Obtentü præfidiu,nc à Cbriftiahis T ripolis urbs iterum inftaurari pofletjftüdiofifTime inftruxit,uifis fordiTimis ad cuftodia ibi relidisjqui conatus noftrorum impedirent.Inde fimili cürfu fortunæ,Sf donem Su Berythum captas diripuit,incenfacp Sódirepta diruifeciuAdTjr rum caftrapofuitjquamclafle ex Aegyptouocata,märi terrai^ terdu menz fern oppugnatam,magna ufus humanitäre in dediddos, cöndidonibus cez pit.priuatos enim patria atep patrimonfjs,cum rebus quas iümends autnàz uigfjs auferre potuerunt, omnibus incolumes abire permifit.Demum fecéz pris prefidt}S,urbibuSjOppidislt;^ omnibus,à Chriftianis in Syria habitatïs, Ptolemaideexcepta,nihilnóftrisreliquumin Prouincia fecineô enitri omz nes,qui padione Sarracenis deditionem feccrant,Syrigincolf fecohtulerât. Poft captamautem Tyrum,inquinc^annos cû VenedSjalijsc^ Chriftiant nominis principibus quinquennales inducias pepigit,ne rerum tâto fuccefz fujomnem in fe uerreretEuropam.Igitur Sô Ptokmaide abftinuit, prudêda Sc aftu ufus,quam calliditatem in recepta Tyro urbe adhibuit dementer uigt; dos tradando,ne dades aliqua nephanda Occidentales exacerbaret*

JNaudieratNicoIaus quartus Pontifex Max.Syriacas res^rnodo quo dixi mus periclitarijigitur darifîimos Éuropæ Duces per legatos amp;nbsp;literasfol lidtat.ut communis falutis caufajarma aduerfus Barbaros arripiant.Roz dolphuslmperator,dumn1ilitcmfcribit,quemin Syriam mittat,mor:tuf». Francus Anglus^,cupcre fe ireauxilio nofthsin Afiam fimulant,donecfa cerdotibuspecuniam facram emungcrent,qua accepta, incepto dcftiterunt,i miffis aliquotmilitibus,fpe ftipcndiorûoneratos magis, quàm inftrudos* Pontifex uero mille quingêtos cataphrados équités fuo nomine dedit, aerc fuo condudos,ad quos in Afiam trarjciendam Venetinaucslongas uigin ti obtulere,uiaticum ad bæc nauricum pro remigibus pontificis. Ad matuz randum negotium aderat Tripolitanus Antiftcs,a Pontifice Roniano miC« fus.Studium Pontificisauduri Veneti,ncnon Sóipfi'omnia pro Chriftiaz no nomine molin' uiderentur,uiginti trirernibus,quas pontifici exbibitas di ximus,alias quincp fuo nomineinftrudas adiccerunt.huic daiïi Tripolitaz nUs legatus pontificius,Iacobus(^ T epulus præficiunt.Peruenerât^ Brun dufium Petrus Bduifius,TempIi magiftergt;atcp Hofpitalarius magnus.hi magnurn uoluntariorum militum numerum,quifinealiquo præftanti Duz ce accedebat,nauibus impofitum uiatici amp;nbsp;ftipendfjannui pollicius transfrc tarunc,qui quo plures,eo fuerunt,ut poftea diccmus,perniciofiores. nâ Pto lemaidem polfquam pertienerâ’.oneri Chriftianis,quàm ufui fuérc magis» T amen «nfequutæ cladis caufa,nÓ fuit una.Præter enim militarem licêtiam» corruptus urbis flatus Remp.pcffundedic,de quopaucà non omittenda* Vna hæc urbsirt tota Syria Chriftianis rdiqua erat,in quam patria depulfi JrtOmnes,quicqüid Chriftianorum rdiqüümiCeuirt afylum quoddarh confuz geranLHabeôidoneOsâütoH’Sjqui affirmant hominum armatoruminea id temporis fuilfe trigitità milliajimbdlis fexus SC ætatis qüadragies mille et plus,exceptisfupplementis,quæ nupèr àccefFerant,numero millium decem ôd odo^Hæc hominum colluuiesgt;râpirtis,c^dibus,adulterfjs,flagitfjs,iceleri busc^,nec^ facris neiq; prophanis reb.abftinebat,quin omnia inquinaretat queperuerteretimpundNulla enim urbsabaeuo condita tot magifttatuu generibus,tot legibus gubernata legitur,irt qua tarnen commiffa omnia liz centius perpetrarentur. Decem amp;nbsp;feptem etenim gêtium diucrfaruhi,fibi(^ irtuicem contrariarûregebatur,iacerabaturcp potius dominatu. Henricus enim Cypri rex,qui cum fatis magna,pro facultatc,daffe Ptolemaidem pro fedus erat,Templarios perfuaferat,quâdoquidcm antea anno tertio, regni Hierofolymitani titulos in comitis Atrebatenfis contentionenafpontefua, paucisadftipulantibus affumpfîflet,utei ornamenta regni,coronam fciliz cet 8^ alia redderêt,qug Almehco nbsp;Guidoni ipfius maioribus ademiffent.

Siculus rex,Cai‘olusfeclindus,quiexcaptiuitate Arragonenfis Neapolim redicrat,cüm per legätösf quos cüm rege Cyprio,deiure,poteftate,titulis(^ regni facri adionem inffituturus mifcrat^^certiorfadus,diademaamp; nomen regiûHenrico cefliffe,exacerbatus,uedigalia,quæfub ipfiusditione Temz plarijpercipiebant,prouentus(^agrorum,ærario fuo inferri iuffît, praedia tiaftare diripere ♦ Antiochenus princeps Hugo,patèrna auita^in regno iùrâ

nira,amp;Sarmi's amp;nbsp;uiribus confefuare ftudebat» Tn'politaniis A Raymundo Tolofano propagincm feducerecontendebaheundempnncfpem finfic,re gno Gothefrido multo digniorerrijmodeftiorem ueró quod maxïnn's exan claris laboribus, ambiri'oni Lothahngt cefïiHct, extare aufcm, præterfei principum qui Syrïam è manu Sarracenorum eriptrinent,ueteris propage nis neminem, quapropter etiam regiam dignitatemfibi quam alfj potius deberi.Quatuorigiturhiprincipcs,non magi's de regno pcrdito,quàm de dominio Ptolemaïdis urbis decertabant.Legatus Ponrificis l'us quæGtum regni eturbis repetebat,cum Brennam regem Ioannem,Benefîcîarium Ro mânæ Ecclefiæ fuiffecoriftaret.Patriarcha autem Hierofolymitanæ urbis, etiam primas partes prophani facricp dominatus ditionisi^ fibi arrogabat duitatis perituræ,quoniam Metropolitanus Tyreniijfub quo Ptolemais tertiam federn habcretponrifîcaIem,OccidentaIis eccicfiæ fcitu,ipfi fubeC feuTempIarrj.Hofpitaiarq.Theutonici milites,quorûres facultatest^ màz ximç.fanguinis efiufiprecium,eflLundendilt;^propofitum eiïe premium cO tcndcbant,urbis regimen,multa pollicentes,fi adminiftratio ReipuIIis perz mitteretur.FrancuSjAnglust^rex.perinternunciosimperiû urbis ambicz bant.PifaniquiconfuIeminurbehabebant,ac indigenarum nuptijs ma/ gnam contraxerant necefiîtudinem,falt;rtione fua orania ad fe trahebât. VCz netus autoritäre fua amp;nbsp;opibus,Iargirionibus(^ maximis populi ftudiû quæ rebat.Genuenfes partes amp;nbsp;fadiones ludificabant, minoribus auxilia clam palam(^fubmittentes,donecdebilitata,quam oderant fufpenfamue habez bant, parte, fauore debiliorum, gradus ad urbis imperium fibipararent» Florentini negociatione amp;mercatura,feruore^dominium ftruebant. Ar mcnfj,Tartari uicinitate potenria,qua rebus omni momento ade(ré,uiz ribus prodeffepofTentjmultos fibicôciliabât. His omnibus idem feopus, urbis fcilicet tyrannis.fingulis uero in eadem ciuitate,fingularis iufis ordo, SC prætorium fingulare.lgiturunain urbepcccarelicitum,punire prohibi tumerat,dum fcclerati alterius fentenriamaufugiendo,huius clientelasauz gent amp;nbsp;fortiores reddunriSic multifariam diuifa urbe,quotidiefacinora fcelcra audiebantur,dumhicrabidus inhuncfertur,illeuicifiim huius cliz entdas et res diripit,alter feditione excitata in aduerfos irruit.lndigenarurii alienigenarum(^funera,ciuiüm exterorum mortes commifccbantur, qui ab ultimis terræangulis,ad falutandum facra Saluatoris ueftigia properaz uerant,nequiria Sif perfidiapartium autfpoliabantur aut necabantur.Pcr compita,platcas(^ homicidia perpetrabant indies, Infulæ diripiebant,atc^ effringebât.T aberng mercatorû,apothecçatcç myropolia noô^u diu^côz piiabanc .Nihil (ani in tota urbe erat.Senes ac mulicrculse iriteftinis faóioni bus attonite,externû bellû,quodomefticis malisliberarentur,maximis uo tispetebant. Grauiflimus metus grauiores,ditiores terror fœdifTimusocz cupauerat.nullum enim confilium apparebat,nulla fpes tantorum maloru fédandorum.DcuscertèjDeusipfcjtoticelerum plcnarn urbem luftrare at queexpiarc nephandiftîmis ciuium criminibuscogebatur, nec dubium,fi Sarraceni uiolatis inducfjs,contra fceleratos homincs ucnire tai daflent.àut fulminibusiaut terræ hiatù Deus perdidiffet urbem»Atfati uim acceîefàz

uiG auxih'ariorum atlt;^ mih'tum furor.dum cnim ßne duce mifll',difTîdentiz um imperia contemnunCîftipendiapræterea prcmifFa non pcnderentiir, inopia raptuuiuerecogebantunExcuriionesigiturin finitimarum ciuitaz turn atque Soldani agros aliquando no0u,poAparum ctiam intcrdiu ex^ ercebantjatrocinrjs atq? furtis deuaftabant.Ec licet ad tuitioncm urbis tan turn miffî elTcnGdonsc fccderum initorum terminus præteriret,audacîa at/-que temeritate co progrefli funt,ut prædas tam hominum quam iumentoz rum acrerum omnium^tanquam iufto bello abigercnt,incendrjs debaccha rcntunTantam noftrorum infoletiam cquanimiter tolerare uidcbatur So! danusjomniumq^ opinione diutius difiiinulare iniuriam,donec quæ in Eu ropa agerentur,quam fegniter fubfidia pararêtur.per exploratores cognoz iiit.Tempore dcnitp induciarum exado^ res per Jcgatos^abadamcp pr^da fæpius atcp fæpius repetfjt.Poftulauit infuper ut hi,qui foederis uiolâdi auz tores fuiffentjilli tradcrentur.Sed nec res reddit^ juec auditi legati benigne* Per nuncium igitur,nifi intra annum ipG fatisfieret 3 comminatus eft urbis €xcidium,atq; in Chriftianos peflima exempla.

ANnoquem prsefixeratSoldanuscxac^lojGum ex Europa ceflareauxiz lia Barbarus,urbem(^à nullo regbab omnibus premi cerneret, fpem audaciamt^concepic delendiChriftiani in Afianominis, tantôt^ ftudio, tantam bellatorum multitudinem c0parauit,utmira edentate noftros priz us oppreflifiet,quam noftri ipfum aliquid molin' fentirec. At morbus,qui ipfum tyrannû in ipfo belli procindlu corripucrat,urbis excidium quo lenz tiusjco calamitofius fecit. Ad centum enim ôc quinquaginta millia homiz num,cumfilio Emiicch AraffoCquem Melecaftraphum nominant^adurz bem oppugnandam miftit,iuucnem feroccm,qui liluftri aliquo facinore,at que in Chnllianos facuitia,apud fuos nomen illuftrare 8^ promereri latage bat.Dum igitur machinas,armamentaqî parat adolefcens,confiltjcapiendi (li uoluifîentjnoftris tempus ofïcrt.Nihilautem inurbein communeconz fulitur,undc fubito fadumiUt noftri in iuftam’obfidionem cópulfi,territi^ ab eruptione prohiberentur.Barbari ftatim cuniculos agebant,cæcisî^fof fis fundamenta turris,quæ Maleditfta appellabaturfinfaufto quodam omi ne nomen fortita^conuellunt,quæ magno cum fragore corruens, late ftraz gern lecit.Pcr fpccus deinde fubterraneos,muros Ô6 moenia derjeere tentaz bant,at€ranfucrlis noftrorum cuniculis excepti amp;nbsp;trucidati,ab incepto dez ft:iterunt,machinis admotis,muros quatiebant,ac aperte oppugnabant ciz uitatem.Ncchisccflïturbs.dumenim neceftïtatc ingruente, quift^in tuz tanda ÔC defendenda ciuitatejaudem atc^ ftrenui imperatoris nomen amz bitjfæpius à moenibus repellitur Barbarus,interdiu^ ftrata,nolt;fte à ciuib. reficiuntur,quac res fefquimenfem adolefcenti Barbaro, magnumt^ Sarra cenorum numerum nequicquam abfumpfit.Oftcntatur interim amp;nbsp;noftris aliqua fpes falutis,cum Seraphus genitor Araphnapud Damafcum morif, fed breui euanuit. equidem tanti exercitus dux,abfens à Sarracenis Soldaz nus falutatur.Confluunt ad ipfum copiæ ex paterno regno,militesq^ maió remuirtutemrecentieiusimperiopræftabant,quâmfeni patri eius Solda

nonauan'entjquodatusfjcceiïu Araphus, arcflius ï’rbem engere,onpux gnare frcqucnnus,pernnadus tniiros quatcre i'ncipit.Tam ingës bcHuni óC acroxdifienfionem amp;ambit!onem akercantium aliquantulum reftenatne* concordiam igiturinterfe iniere,rationemqj quærebant,qinbus hodi inilt cutum capicildæurbis adimeretunPetrum igitur paribus fuftragfjs TêpÜ ïïiagiftrum, fummærei præficiunt, atq^ ne Refpub «aliquid detrimenti caz piat,ipGumprouidere iubent.Isftationescontinuodiftribuit,uigilias,exz cubias diurnas noórurnast^ in locis opportunis coIIocat.Publica fora arma riscornp!et,ædespriuatasatcppublicas inftruit,quem quifep locum occuz pare ad datum fîgnum oporteatjdefcribitjtefTara data,quibus internofei fe ïuuicem occurrentespoflent.Bauarus caduceatorcs mittitad urbem cum pod:ulatis,qui monerêt obfefTos maximi atep imminêtis periculi,ac ni priufz quâ bcllicumcaniinfuis caftris audifTentjUoluntariadeditionc redderenc urbem /ruftra eos pofteaautfidem authumanitatêeiusimpîoraturos»Cæ terum omnibus iplumiiberam abeundipoteftatcmfacere,abituris princiz pibusdonaingentiafedaturum,plebem cômeatu amp;nbsp;pecunia adiuturum. Militibus ftipendiaab Occidentalibus regibus promiffa ære fuo foluturiï, modo incolumes Syria excedere uelint. Ad ea Petrus,tale exemplum à maz ioribusfuisfinquitXcnonrecepifleiUt partam tanto fanguine Chriftiano, urbem prophanæfuperftitiofæcpgentis ære commutaret.Non inanes præ terea Arapîii minas tantieum facere,utpromiffiones Chrifti faftidio habe at. Agerct tyrannus,tentaret omnia armis,perterreret armis obfefTos, muz ros perfoderetjfacilem uniusurbisiaô:uramforefjs,quibus fuprcmumrcz gnum æuiternumt^ morte comercaretur» Recfbus tarnen fatflurum Araz phum,fi conuerfis fignis autDamafcum,aut Cahirum repetat,nec publicâ priuatamcp toties Europæiram in fe excitet,Fidem,uires, libertatem nonz dum in urbe extintkas effejfuperefle arma,annonam , quæt^ ad tutandam urbem non foîum fatis fînt,fed etiam ad profligandum hoftcmjcIafTem Sar racenis fatalem aduentarc.Proinde curam urbis traditæ,fe uiuente,nunquâ rcli(flurum,quodfi defenfam fuo fludio fuperftitem uidere côtingatXat glo riæ fibi delatum effejfi uero ea excifa,integer atep ab omni corrüptione alie nus fuus animusj'nter fuorum cadauera,migret ad meliorem patriam jnef fabile premium fe recepiffe credat ♦ Omniû applaufu excepta tam mafcula uox. Nuncfj abireniffi, cû apud tyrannum omnia cxponerêt,indilt;flo mox eorum qui ordines duftabantconcilio,iraardens.odiot^ exçftuans adole^ fcensjdeoppugnandæ urbis rationeconfilium quærebat,apparatü amp;nbsp;exor dio in pofterum die dilatis,iîlucefcente aurora,paratæ militariter menfæ, re focillatis corporibus,edudi é flationibus Sarraceni,ad inuafionem parati, tnuros fubeunt. Aggerem intra meenia confccerant ciues,congefla terra tu muli in modum,quo fuperftantesjin fubietflos omnis generis telaconrjciez bant.Viliora uulgi capita,acimbellem turbam Sarraceni, adprimam turz bam oppidanorum exponcbant,utfjs defatigatis,recentesStf fortiores fub mitterent,qui nudata præf'dfjs munimentà occuparent,at terrebât noftros niagis, quàm arccbant.FefTis enim alacres,uulneratis ill^fos femper fubmit tebat Petrus,femper,ubi maiorhoftis uis ingruebat, accurrens, fimul puz

172. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N TI N VA TI ON I s BELLI SÄCRI

gnando hortando,acccndebatuiros,nequcdecra£obfcquium inilituiiii luopte ingenio inflammatoriim,utunicam Chn'ftianorum aclocupJcànîk mam urbem defenderent.nam ubi pertinacitcr inferri figna,atque fpreto mnipericulo hoftemimpet€rcmcEniauidebant,fudes,faxa^ illiia pice oleojcorbes ÔC farimcta,iniedoigne,infuperarenam ignitam (ubeuntibus inqciunbinfunduntaquam okumlt;^ buUientem. Sarraccni hisuftulatûdu all]adexpugnanduminœndiumaccurrerunt,alrj ignck fubtrahun£,pauz casicalasadmouerepoflunt,quæ amp;nbsp;ipfæ mcendio corruptæ exarkrunt» Confpexerat hoftis,ucl forfitan proditione admonitus,exploratumhaz biüt,exuna parteurbis, mcenia negligentius cuftodiii, dum omnes fuos iino in Ioco,qucm mccnibus nudaueratanctädo,impctum facere lufliïîèt. miflTisigiturdelcc^torum aliquotminibus.quantum poncut,cclen'us cxinz fperatOjin minus cuftoditam urbis partemjirruptioncm tentareiubet. Du eumadhorratio amp;nbsp;militum contentio tantum efFccit,utiam admotis fcalis in fummum aliquicuaderent,cura repente Petrus accurrens,cum non igno bihTemplariorum tnanu^tdonim uelutgrandinehominesobruit,appaz ratus omnes perfringitacdiHipat,ac dum in aliquem exSarracenis pertina eins(ubeuntem gladium fl:ringit,i(ftumlt;^intentat,ecceiagitta uenenatatra ijcitur, tarnenobtruncatum ßarbarum mccnibus defjcitjrepulfost^àmçEz nibus hoftes, nuIIanuInericuraadhibitajCumfeledifTimis fatfra irruptioz ne,ad cadra ufquc profequitunTandern in urbem rediensjtertia die ex uul neremofttur,quod ubinoftris innotuit,animiillis unaconcidere*

Ptokmjis 4 Siirrtictnis occMpdiMr dtllt;iurgt;ChriftM Syria etjciutitnr. Cap. V11.

‘T? Xtinclo Imperatore,dum tacito gemitu tota urbs cruciabatur, defpcz JL-zratio omnes cepit♦ Btenim cuiurbis tutelam committerentgt;dum conz fultant Chhftiani, afFedibus diuerfis abripiuntur. hi enim proprig poten/ tiæ cupiditateiritathminoribusfubenerecufabantjini nemaioribus occa/ fionerngloriæpræftarentjdum molin'nihil poflunt,in ædibus luis ocioû deG'dent,quosuerôlâlutiscura,quàmdccoris lollicitudo magis tangebar, nuîlaufi timoris fimulatione,partim confidis abeundi cauGs,partim clanz dcftina per nodem fuga,defertores effedi abeunuDilabentibus hoc moz do multis quotidiCjBarbarus ut timori adderet terricuIamêtajG.ib ipGs moe nibus totûmiliciæfuæagmencoireiubetjacfub mœnibusconftitutos Sarz racenosjper præconem alloqui.atque per edidum, ad urbis oppugnatioz nem adhorcari.Emichebiri dignitatemfquæ apud eos poft Soldanum, fu premus honoris gradus habetur)ci pollicctur,qui primus murum cÔfcenz dilTetjCæteris omnibusurbis prædam,fi earn occupafentjomnemdono cefluram.Hæctantis uociferationibus promulgata, utetiam â Chriftianis intra munitionesexaudirentur»Vndc tanta animorum confternatio inlez quuta eftjUtpublico dccreto,mulieresgt;omnis^imbellis turbafenû amp;parz uulorum, cum Gjpelledile in Cyprum trafjci iuberetur, quam cû Cyprio rege, Andrcolus Pellatusjpræfedus claffis Syriacae, duabus biremibus aliquot nauigii.simpoGtam,ininfuIam traiecit-Hierofolymitanus autê Paz triarcha, dum dromoneadidferuatOjCum aliquot millibus regem fequiz tur, primo prolpcra ufus nauigatione,ta*dem lub ipfam Cyprum, cxorta

fæuatcmpcftatCjUridis ôcfludibus obruitur/Qiubusdeinde n^uigrjfa^ culcas nori defuit*hi rriigrabant omnes,adeo ut tantum duodecim armatóy rum minia,qui urbis defenfioni fufficere uidebantür,remancrent.Arapbiis fugæà ChriftianiscommifTæccrtiorfalt;fius,oppugriationem folito maiore impetu aggreditur,hoftri ueró,qin in urbe remanferant, uiriliter réfifiêtes, tandem ferme omries uulnerati,feflï malis præfentibus,pertinacia 5^ multiz tudine hoftium,a murorum propugnaculis detruduntur. Hoftis iam mu# ros habebatjcum in forum conglobati noftri conuolant,a(ïeribus,tabulis, fcalist^ nbsp;nbsp;quæ fors ad manu ofFerebat munimenta,fc uaiïant,honefta mor

te,finem atq; exitum illuftrem expedaturi» Vbi ad arma uentum,ex defpc^ ratione fortiHïmè dimicarunt,per ipfa cadauera,a mortuis audaciam hauri entesjimmanius defæuiebantinobuios*Sarracenicaptato ex re conGlio, permcdiam fuorum aciem,uiam pugnantibus ad portuin faciunt, rad quod ctiam euenit,fugæ intentos,amp;^ conicendentes nullo ordine nauigia,fä eile amp;nbsp;finepericulo opprimi pofTedn ædes igitur fe recipiunt, donee difioz Iuris agminibus,noftrosornnesnaues peterc cernünt,turiccx omni parte immiflis cobortibus,impeditos trucidantgt;alios in mare dant prgcipites,do nee ad unum omnes cæfi ôô fuffocati aquis,qui oblutffetur, tonfpiciunt ncz mincm»T une conuerfis fignis,omncs urbis angulos ferutantunnuHo dekz du habito,mortales omnes gladijs difeerpuuDirepta urbs,fpolia atep prjz daj'terato atqî nouo edido,militiconcefTa. Sed hominum caedes uidoris iram baud fatiarc potuit,cum riiagno tirbis excidendæ defiderio præceps agcretunadeo ut parumper fuppofitus,ubiq^ eo præfente atep acclamantéi ignis maximam prædæ ipfius partem, cum ædifîcfjs abfumpferit« Deinde inocnium,publicorumpriuatorum(^ædificiorum,tempiorüm^fundamc ta refofla,omnia ita folo æquata amp;nbsp;cuerfa,ut ne indicium ullum aut monu/ mentum urbis extaret,fed ruinarum cumulis liberatus locus, ad ferendum arandumcp commodiflimum fc præberet.Sic amifla Ptolemaide, Cyprus Armenia minor,quæolim Cilicia dicebatur, Chriftianis tantum laluae permanferunt.Incidithaec clades in annum anato Chrifto nonagefimurn primum,fupra duodecies centenum,ex quo uero cum reliqua Syriæ parte, à Balduino rege Accon recepta eft,anno fupra^entefimum,oduagefimo fc ptimo.Finisfaeri belli hic poftet ftatui,namô^ fi co nomine expeditiorics aliquot poftea fufceptæ,tamen ferrum alijs bellis ftridum eft .Nos iiero de Syriacis rebus,quæ apud autores inueniantur, quandoquidem defcribenz dafufcepimus,nonnulla de Cypro Armenia,quasperoccafionemfagt; cri bellijrioftri occupauerant,interferemus.Pergamus itac^»

TiirUri expulfis Stirrdcetiit,toti(M occupant Syridfn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput VIII.

POft amiftam Ptolemaidem,cum iam nomen Chriftianum ex tota Syz ria fublatum eftet,ac perfequutione Araphi eicdu,tieritus pontifex Ni colaus,nehoftes reliquum Afiçoccuparent,ad Rodolphuimperatorêlega tos mittit,quem ex Myfnenfi bello,Spirâ ualetudinarium redijffe audierat, atej ab eo pctfj t,u 18^ copias 8C feipfum imperatore ad (acru bellu pararet. Imperator benigne relpondet legatis,fed morte præuetus nibil efficere poz luit.Gerlaci Moguntini Epifeopi aftu poftea eledus Adolphus de Naftau, p iij ciuilibus

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO NT I N V AT I O N I S BELLI SACRI

ciuilibus bdlis impetimsjam'mum huic rei adijcere no poan't. unde cum pa rum profpcrc Nicolaus omnia cederc uiderct,nulîa animi ægriaidine allez óusinmorbum incidit,quounam atque alteram hebdomadam conflicla cus,apud faniîlam Mariani maiorcm RomæmorituVjCum prius fupplcz mentain Syriam miaentibuscrucemt^profitétibus armatisjomnium pccz catorum ueniam obtuliflet,inluper,nequis Chhftianorum aliquo titulo, arma,annonam,aut alias res Sarracenis tranfportareaaut uenderetjinterdi xifTet.lnCyprouero.rexHenricus ut tantam cladem aliquare mitigaret, Pbamauguftam urbe,ad inftar 8C exemplum Ptolemaidis extruxit, ædifiz cijsexornauiîjUt qui Acconem inhabitauerant,ipfam memoriam fimilitUz dincamilîæ urbis Ienirent,quum præteramplitudincm,priorem urbem tare ipfis uideretur.Laudatur D.Nicolai phanum in ea extrudum magno impêlarum artisc^c€rtamine«Sedhis omnibus rebus Chriftianis nullum accedebat commodum.ac proculdubio Araphus maiora attentafTeGnifi Tarta'ri rebus defperatis auxih urn attuliflcnt.Nihilenim quod pacem fpiz raret,apud CbniiianostuncagebatunGermani Adolphiatq? Alberti fa* lt;'lionibus,mutuis caedibus concurrebant,Venetus Liguromnes maz ris îinuscæde,fanguinefoedaban€, Anglus GaUuscp,de Aquitania impcz rio contendentes,bello cruentillimoomnia Reipub«Chriftianæ confilia in. terturbabât.Sicuîis amp;nbsp;Arragonenfib.dcTegno grain's eratcÔcertatio.Pôti fexBonifacius oiflauusimpofturaCnêpecûCelcftino ^-uirofimplicinodu ,pcr arundinem in aures infonuilTet,fanquam eßet uox ccclcflis,quæ e û Paz patuabireiuberct,perfuaferatj;iam Romanam fedeoccupatam uiretinerc contendebat.LegesfigenspretiojodiocprefigensjPurpuratos Columz nenfium familiambellis profcriptionibusqj uexabat,beneficfjs,dignitatfz bus/undis patcrnis,capellis,'oppidis priuatos,concitatis(p in eos,quos exz ciueratfacribelliprætextu.crucefignatis permultisjopprimereeos conaba tur.Celcftinum fagaciflimis canibus diu quæfitum,exlatebris quibus lcatgt; -diderat,ediKflumin carcereenecabatdn Afia tantûmuîto Chrißianis,Tar tari r?rum noßrarum ia(flura,magis aßiciebantiir.Cuigitur Argone Tarz tarorum imperatorc mortuo,Qiicgathus Argonis frater,regnum adeptus inertia marcefeeret,Principes gentis bellicofæ,ignauiam eius pertefijpfum lt;lifo gutture enccant,Bandonemtpeius confanguineu regem creant.Is Ma hometanidclirficultorhaudlonge poß^a Caßano Argonis filio prælio ui dus fugatuSjinterficitur.Caßanus ctiam repudiata,quam fimulânteratî id tempus probauerat,Mahometi lcge,ex profeßö noßer efiicitur, cuîtum Chrißi complexLis. Perfasadoritur,riscpinpotcßateredadis,Armcnfjrez gis filiâjquæ oês fccminas fpecie præcellere ea ætate dicebanuxorê ducit, eu ius precib*Syriçope parat,Sarracenis bcilû illaturus.Côgregato igit, po tuit maximo exercitu, auxiliares Armeniorû amp;nbsp;Georgianoriim copiasfibi adiungitjtraiedo Amano monte,in Syriam adHamamtifque,cumduz' centis millibus armatorum hominüm peruenit*ubi Melcenafarem Aeg/z pti præfcdum magna Sarracenorum manu obuiam habuit,qucm tandem ingenti prælio iüdû,tota expulit Syria,in fugam àdadû Caßani iufiu,FIoz renting urbis ciuis quidam,cxfamilia Baßaroruprognatuf*qui ordinçs du

lt;?^abatjMoIaiSlt;^ Dux Tartarorum iifquc ad dcferta Aegypti pctfecu« c » j- j funt.Ferunt aftun'a magis quam uiribushoc in præh'o Calîanurn,qucni । nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

aîrj Chaganum uocât,ui(fl:oriam obtinuifie.Nam primo impctu cum Satz , raccni magnam uim telorum Sgt;^ fagittarum in T artaros conr]ccrent,ipfum cum optimis atquc delt;fliiTimis cquitibus,in terrain defduifTe, pedefttcmq; pugnam pugnaflcjdonec Sarraccni euacuatis pharctris omnibus, quod .11 hoftcmconi)cerent,nunum amplius telum bäbercnt,tuncdato figno, fuis ineqüositerum afcedentibus,magnum impetum in hoftem fcciire,fagitns înftruô:usoptimè,quæomi1es,ne ab bofte refumptæ in Tartaros ircrato remit« po(Tent,itaconfe«ftæerant,utcuipis cera tantmü iactdo aftixa,icutis autcöfporibusdum extrahitur,inhæreret» Sarracenorum pugnando fuz giendocp quadraginta millia occubuiftc fcribunt aliqui j àcpaulô plus, camt^ pugnam in annum à Chrifto nato millefimo duccntefimo nonagcfi mooêtauo incidiftc,Tartarus ui(ftor,Hama recepta, quam Gamalam ntrc uocantjærarium regium ibi reperit,quod direptiim inter milites animo li^ berali partitur,nihilipfeextam diuite præda prætcrenfcm unu,arcu!amcß fccretioribus literis refertam,fibi referuauit.Pulfo hoe modo Aeg\ ptio, Sy % riæurbesomnesrcccpit,atque ipfam Hierofolymam inpoteftatém redcz gir,quam multis in locis à Sarracenis deformaram, poftquam reftauraftct, cum ipio tempïo Dominico,Ârmenbs,Georgianis,cæteris(^ex Cypro SC latebrisconuolantibus Chriftianishabitandam conceftïtJpie mâgnis obz lationibusjfacris locis inuilis Só dotatis, Damafcum uerfus cüm èxercitu proficifcitur*Ternti Damafceni, régis aduentu per Legatos deditionem faciunt,quibus reccp«s,caftra ad utbem Iocat,co quidem animo,ut fub au tumni tempore in Aegyptum duceret,réfftquias belli profcquüturus* Hic fè denti trepidè nunciaturjn Perfide graue bellum exortum elfe, ac fines cius à Caido quodam infcftari.Nouo igitur bello occurfurus,parua copiarum parte fub ducibus duobus in Syria reli(fta,in Perfiam reuertitur . Cuftodiz am Damafci Capeapo,qui poft fratftas fui regis Sultani opes ad ipfum dcz fcceratjHierofoIymarum uero gubernauoncm Molai attribuit, Oi atoz resepad Occidentales principes mittere eos iubet,qui fccdus cum Chriftia nisineantjUtcommunianimoconfilio^fâcVUmregnumrectiperetur.Tyz '‘’/’■ ••X t.-d • rus abeunte eojcius iuflii aliquantulura denuo rcftaurata,atquc Chriftiano firmata præfidio.Omnia fpei plena dimifla*

PEr id tempus cum à Tartaris Armènqst^ Légati ad pontificcm Bonifä cium uenirêt,ambitiörii pontifias magnam follicitudincm ineufterunt* ijuiamplum magnificum^fibi exiftimabat,rcgnum Hierofolymitànum fé pôritifice recipi,quod fuperioribüs ponnficibus amilTum fuiftet ♦ Statinl igitur legatos in Galliam ad Philippû Pulchrum mit«« Adiungitîillis Apa meenfem,Epifcopum urbis Narbonenfis proüincig(eodequo aliæin Afia ciuitates,nomine}huiclitcrasdatadregem de bello facrô redintegrando, imperiofas fa«s,præcipitlt;^,ut uel minis regem ad expeditionem hortetur, amp;nbsp;impellat» Apameenfis cum regem adfjftet ^precibus primo agit cum

rege,deindc dccimarum rcrum ccdefiafticarum omni'uin, per tncnnium il li offert prouentLim,modofacra induantarmajpoftremonifi pontifici rex fuffragarctur.piorüccctü atq; fegno exdufum iri aperteminitabatun Phiz lippus Flândricum bellum caufatus,ac Angli male pacatum animum,nihil omnino allegarc potüit,quod Epifcopo ad cxcufandam profetffionem fatis uidèretur,feda facerdote male fano allatratus,óó cóuitqs impetitus,ei eriam perfidiamSlt;ignauiamexprobrabat.Diudolorem diffimulando texit rcx, donee de ftupro ac ui ingenuæ al ie ui adolefcentulæ illata antiftes accufarcz tuntuc ad fc euocatum,increpitumcp in euftodiam tradidit» Bonifacius ad regem mittit,quipontificem dimitri iuberenquod ubi negatum, nomina/ tim Philippum execratur*Franciæ proceres fidelitatis iureiurâdo,quo Phiz lippo deuinóli crant,abfoluit.Priuilegia Francorum regibus à prædeccffbz nbus fuis concefTajirrita atep caffata haberi mandat, co quod in Epifeopu. in legatum manus iniecifTet prophanas,arcp ius getium uiolaffet,bona pro uentumepannuum iedium uacantium filcofuoinfcrreiuffiffet,iuslt;^inucz ftiturarum fibi arrogaret.lgiturfacram prophanamtp Galliærcgni iurisdiz (ffionem ad Romanam EcdeGam deuolutam effe pôtifexiatffabatduffîtdo inde Bonifacius Epifeopos Francorum ad certâ diem in urbe Romaadeiz fe,cum diuini pontifierjep iuris interpretibus,ut de contumacia Philippi fta tueret,at cos è Francia dilcedere prohibuit rex.fimulcp Pari!r}s habito pon tiGcum conuentu,quorum fuffragfjs Bonifacij diplomata pro uanis comz buflitjApameenfem cum Archidiacono NaibonenG',Papæ nunciofolu uertere atep procul abireiufrit.Ferunteo tempore Aegidium Romanum,c Co’umnenGum familia,uirum dolt;ffiffimum,Scho!æ PariGenGum pr^fuz iffejordinis GuilheImirarum,utm)cant,Generalem,e5dem ctiani,poftAu guffinum.multitudine fcriptorum uoluminurn,arque ftili elegantia Theoz logos omnes uiciire,quicum Bonifacio aduerfarius cffecArchiepifeoparu Biturigum placatus,in amicitiam cum Paparedrjt.Philippum deinde Boni facius regno pnuat,AlbertiJ Auftriæducê.Imperatorem atep Franciæ rcz gemdeclarans.Sed paulo pôftcaptusàSarra ColumnêG,Papa,atcp in car cerecnecatus,fuceefrorem habuitBcnedidum undecimum, quiPhilippo regiam iterum reftituit dignitatem ♦ Ambitioncigitur fua pontifex res Syz riacasperdidit,quæ facilerecuperaripotuiffentjdefuit tarnen hauddiu diz Ilina uîtio,quæ fuperbum hominem extinxit,atcp omnium ludibrio expo/ Git. nam ex nominis ipG'us uocabulo,nonnulli in ipfum ludere aufi funtad hue eo uiuente,Barbaris fcilicet his uerG'culis,

Qtiibus author,quænam nomen Iuftrale,fl;udiaprofeniolt;^hominispoftu larent,admonitum uoluit,incrcpuitcp quod his omnibus abuteretur.Dc/ buerat enim Benedidi Bonifaefjt^ nomen, ftudium^ bonarum lirerarum, quo à tençris imbutus fucrat,pia quâdâ didis fadisepin fummo potiGce au toritarêoftêtare,cû uerfa uice,petulatiffimis infedationib.ciediseptumultiz reb. res Chriftianas ueteratorieluderetdilacerarett^. At qua meruit,defc reliquit hominib. memoria, ut in mortuiïfcôma inprouerbiû abierittale,

Intrauit wtuülpes,regnauitutlupusj.mortiius efl: utcam's♦ Exemplum fané abfoluufîimum Chnftiam's phncipibus tamreligiofîs quàm fècularibus, ne tam fuperbè èC cÔcumeIiofe,fed fanefte Sé modeftè,Chnftum regem imiz tantes,dominentur,ac amari quàm timerimagiscupiant.

Dlfcordiaatcpignomi'ma occidentalium pn'ncipum interea Sarracenis animos redditjcriftast^ehgit.nam Capeapus Damafeenis à Caffano prçfeduSjCum Tartarorum uires in Syria exiguas,domi ciuilibus bellis oc cupatas,ex Europa nihil fubfîdïj Chriftianisaccedere (èntit,à Tartaro de-* ficitjtotumc^ Damafcum,ac Syriæ fuperioris maiorem partem rcbellem fa cit.quodcLimMolaisdux audfjfTetjexHiercfoIymisducit,cum nouoho^ ftecongrefTurusJnterimetiam totam Aegyptum cum Capeapo coipiraC fcjper exploratores cognitum habet,quapropterimpar tantis uiribus,in Mefopotamiam fe recipit,Tartarorum fupplcmentajauxiliat^Armenioru cmercaturus#Sarracenus cum Tartaros Syria cxceffifïc confpiceret,Hiero folymam iterum expugnat,imo defertam èc uacuam recipit,prophanatis ia. cris Templi DominiIocis,tamen Coenobitarum precibus ddinitus, apud Dominicumfepulchrummaiora pietatis quàm fæuitiei exempla reîiquit. Expugnatadeinde funtignobilioraquædam oppida,præfidia quolt;^ Hoz fpitalariorum Tcmplariorumcp euerfa omnia, quilt;^ cius familias nobiz-lesjcçdi luperftites in poteftatehoftis tcnebantur,Iibertatcm abiurata Syria obtinuerunt.Tamen integer annus hoc bello tyranno abfumptus, in cuius fine Cafîani iuiTu,bello iterum,Tartarorum copfjs, Syria repetita duce Ca £alofa,quiMoIaicum triginta millibus equitum fubfidioadfuic»Ex Cyz pro, Armenia,Tyroep ad id bellum acceircrût auxiliares copiæ. Capeapus qui iam ad EdiiTam ulqj excurfiones fecerat,ui Tartarorum in bellocp fero cia tcrritus,in fines Damafeenos cum fuis fe recipit,qucm infequuti Molais Ôô Catalofa in ipfa urbe obfefTum oppügnant,qua expugnatajCum'jCapca pus fuga euaferat,fugientem per deferta,ad Nili fluenta ufq? perfêquuntur« Capeapus enim Pelufîum aufugerat.quemcumaflTcquinoftri nequirent, inter cruptionemIacusSirbonis amp;nbsp;Pelufiacum oftium caftra locauerunt. Vbi Sarraeenorum fraude circumuenti,nodurna fluminis inundatione pené periclitati elTent,qua tarnen trepidatione non paucis amiffis, cum ur/» bem quâ fine machinis aut clafTe ut expugnaretifirmiorê dû cerneret, retro,^ abiens ad Euphratem reuertitur.In Syria nonnulla inftaurans,cætera ne ho fti præfidio effent,diripiens attç euertens, ad fuos per fluuium dum redire* conatur,magna clade,frado pon£e,quo flumenconiunxerat,afle(flus eft* Hæc in annum eius feculi primum nonnulli retuleruht*

De Turcarum iititiji, Imperatonbus cr eorundem fucceffu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput X r.

ITerum Syria emergere coeperat,cum rte caput extolleret,artrto millefîmo / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

trecerttefimo,Turcarum gens truculentiflîma, ignota Europeis,ofterttaz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

refe atc^ noftris rtegociumfaceffereoccipit. Nam quicquid aquarumfUz pra Cretam ad ortum iacet,circa Cyprum atq^ Rhodum ita itifeftû reddcz bantjUt nihil ferme tutû tota orieutis ora nauigantib, relinqueret. Dehuius gerttis O

gcntis origine cum plurcs fenpferint, fuperiiacancuiTi forfitan uic^ereturji hîc uerba profundcrem,nifi Mahumetan^ fuperftitioni adiuratüperenni in Chriftianos odio flagrantes,non modo Syriam,de qua nobis fermo, occu' paiTcntjfedipfarn Germaniam,Chriftiani orbis arcem,noftramemoria originem uarie refcrunt autores, adeo ut coiv tennone certitudinem etiam auferant*haud igitur ab re erit, pauciila de his' fubfjcere.AIapetifilio Gomer propagincm hancfluxiffeputantaliquGqui Riphaten genuerat atque Togormam,quorumpofteri Afiamforteobtiz nuerunuHi igitur ad Tanais fluufjoriginem primo confédéré, Riphæist^, omnium monumentismontium uocabulo,fedfalfo,ceiebratis nomen dcz deriJt.E magnis cnim uaftiscppaludibus,perenni fcaturiginehumoreaffaz tim præbentibusjortum habet cum ahjs maximis fluuqs Tanais,ut multo rum hominum nunc pcregrinatione compertum eft, Herodoto quoep adz ftipuIante.Profundas igitur fyluas,ufque ad Hyperboricum oceanum, ad aquilonem,uerfusoccidcntcm ueroadmare Cafpiumufque incoIebat, uenatu uiditantes, fine duce,finelegibus uagi difpalati^ errabant, rapina amp;S praedainter fe graftabantur.Nulla illis urbs,nulla focietas,nunacertafez desjhabitus cultust^ nullaratio«quod primum occurrebat,quod alrj aboz minantur,deuorabant.Stupris incfftibuscpgaudebant, unicum illis tantu fagittandi equitâdic^ ftudium,hocàteneris,adextremam ufep iènedutem cxercitium»Gcns obfcura,quænee Cyrinee Alexandri expeditionibusno bilitata,imó nullis fcriptorummonumentis,hominibus innotuit,ufi^ ad Pomponiü Melam,qui in Geographiae fuae fine uix tribus uerbis, Tureas iuxta Tanaidcm uaftasillasfyluas occupare,amp;Suenando aliindicat.Auz dauerôprolc,fubOdauiano,Romanum imperium tantum iicnerataeft, nonuerofenfqnDeinde cum diuifo impcrio,tyrannorum uiolentia,proz uinciæ omnes dilaccrarentur,atep in partes minutiores dcbiliores^redige rcntur,parua manu,Iatronü morc,clandeftinis excurfionibus, uicinas genz tes moleftare,deinde in unum coire,multitudinem conflare,montium clau ftra,fluminum uada perreptare cccperunt,undepcroccafioncs,irruptioz nes in eos,qui fceliciori ccelo atqjfolo uterentur,facere poftent. His gradiz bus emerfit paulatim gens effera,ut iam etiam ad Mæotidcm paludcm iifc^jcum finitimis de rerum atc^ agri poftefiione certare no uereâtur. Mfo tis quidem palus,in circuitu odo millia ftadiorum habere à ueteribus tradi tur,in cuius alueum multi maximic^fluufj defluâuOftium habet Bofphoz rum Cimmerium,latitudinis ftadiorum triginta,longitudinis autem fexta ginta.Hæcqufdem Tanaimexcipit,iterumlt;^ inPontum elTundit,fed arez nis,quasamnisaftiduedeuehitingentiquantitate,quurn Mæotis profunz diftima aueteribus exhibeatur, tarnen aggeftudeuedac materiae,tenuifliz maefteda,ac aîueusterræ fermé æquatafuit,ut uadari com mode poftet. Licet cnim fluuius uim aquarum maximam inferat,aluci capacitate, tarnen diffufus continebatur,adeô ut palus etiam â peritis nantis nauigari non pof fetjà Barbaris atq? periculorû inexpertis tranfuadarifacilé.Traiedaig'tpa Iude,infulas PhanagorüSc Hermonaftam,quæà latere dextro,ponti Græ corû ftudio c5ftrudgerât,occupât,deindeâlgua Cherfonefum aggrediunc hominibus

hominib. qüfeti'sJedaQSgt;magisuomcriq: armis natip Eabftatn.Arn'fitpriz . mûferis hominibusfrucfiuüdulcedo SC prouctvs,«nccfii't(^cupido deinde ” alienæfccîicitatis.Euocatisigituromnibusfamilrjsoflq/Mæotidis, unâq? ripam incokrecœperuntjduce qui cosregeretcîcôloiQui ut diïciph'namï'i tari (nos inftrudiores redderet,antequam homines Europas aut Àûæ in ar mis atqj Romanorum bellis exercitatosaggrederetur, ftipendia cuni maz gna luortim manu apud exterosmerereinftituit* atq? petentibus opcram fuamIocarcmilitaiem*Artaxaci igiturregi Parthorum contra Romanos aducrfus Alexandrum impcratorem ftrenuèmifitauerunt,fub Scytharum nomincjco ueró deuido,Mifithei V»C«opera,fidem prçftiterunt,quietem agentesjdonec perfidiaPhilippi,cum Gordianis Mifithcum extinélü audi uerunt.tuncfactaeruptionejimites imperij Romani uaftare;,prædas abdu cere,cædesundicpfacereiamp;uirioptimi mortem uindicare conabantuGac àDecio itcrum rcpulfi,ad fuos fereceperunt.Mox reparatis uinbus^Roina no imperio minabantur, ab Aemiliano uilt;fli cedere eoguntur, ftatim autê à Saporerege in focietatem belli accitbut Valerianus caperetur j atc|j Rogt; manorum exercitus magnam cladem acciperet,in caufa fuerunt.Adiutt daneàParthis,etiam Cyprum amp;nbsp;Cretam uaftarenitebantur,quod quidc cfFecinent,nifi Claudrj uirtutCjimófameóC pefte reieÆcHent.lnter h^cmo riturTurcarum Dux^duobusrelicQisfiltisadolefcentibus.hi inter fe regno diuifo,duasfadionesconftituerunt,Hunnorum quam poltea Keua dux Iftrum traijciensun Hungariam deduxit,Turcarum quæ diutius ad Mæo ' tidem defedit, quoad lulianus Parthicû nomen afteôans,bellum Parthis parabatjtuticiterum a Sapote condutfh,Parthis militarunt.Pari modo aii xilio fucrunthuius filio Cofroi contra Iulianum,Zeliorbi dult;flu,ö«^ Scygt; tharum nuncupationeJam uero Heraclio imperante, etiam Perfis auxilio aduolant Turcarum nomine,quam appellationem primo eo tempore au-* dire contigit.Pcrfarum autem uires cü poftea per Romanos Sarracenosc^ imminutasatq?frac'tasuiderent,pcrtsefi ah)sferuiregt;de regno conflituenz do amp;nbsp;occupado animum inducunt. Alanos primum inuadunt,deinde etiä Colchos, fub Conftaniini quinti Græcorum irnperatoris ditione non adz modum tutos.Acciditintcrim,cum Mahometi feefiatores Perfide potirenz tur,atqgt;diuifo imperio,Machmed quidam in Perfide,Imbrael uero in Aez gypto regnaret.Sed dum Imbrael etiam Perfidis imperium ambiret,atquc extindo MachmedcjUtriufq^ regni feeptra gerere cuperenPerfîæ princeps cotra Aegyptium Turcarumauxiliaimplorat.ncc moraiMuraletioduce magno numero adfunt,fugato Imbraëlcj uidoria potiuntur.lam ad Perfic imperium adfpirareincipiunt,coniurationefada,præfidia ad Araxem fluz iiium,quç à Sarracenis cotra Turcaru uim coftruda erant,aggrediunturi fed Sarracenis uiriliter refiftentibus, fsepius uidi,fæpius uidoresduceni amittutfortiter pugnädo.Igitmiffis qui T angrolipicem huius fratre uocaz ret,ut fuis fubfidio adenet,nec pulcherrimaru rerü initia,ncgligêtia aut puz fillanimitat€,finegloriæfrudu,atq5setcrni nominis immortalitatc euancz feere permitteret.Tangrolipix arrepto nuncio, qua ad Mæotidê habebarji manu cöfcribit,g€tis^reIiquiasadhuciniraCaucafum agdes,(pe ingêtis

imperrjamp;fceli’citatisexc:tat,utperruptis clauflris,co duce Perfidem I’nuaz dcrenuMagna contentione per aliquot annos inter Sarraccnos Sgt;C Turcas ficdePcrlidccertatunijcum Leo Bafilrjfihus mulns doms, contra Bulgàz roSjUtilli auxilia miniftrarent,perfuadet,quibus deuk^is,communi' bel’ö, amp;confoctads uirjbus,Sarracenos ad earn defperationem deduxere jitde^ mum hl Turcis cedercntjillifidem Mahomedreciperent.quod quidc magt; ion's mail caufa Turcis quam Sarracenis fuit, cum pro hand ftabili regno, quod Grcconim uiribus alias recuperafîèntjætcrni regni inftituta fociosc^ ultro amftterent.Nexus tantçperfuafionis utramcpgentem eo temporc ita conglutinauit.utpro Turcis nunc Sarraceni,pro Sarracenis tunc Turcap, appclladoneindifferend uocarêtuntanta^pcrnnaciafupcrftidonihuicinz hæ(erunt,quod fub Conftandno (exto,cum in Romanas regiones cxcurz hones facerent,proficerentueroomnino nihil, Bulofydes Gylaslt;^,coruni duces Chrifto inidarentur 80 bapdzaretur,muldtudo uulgi nunquam ad/ duel potuitjUt nomen Chrifto daret,fed cruces extrcmai^ omnia, quam re ligionis immutadonem pareretur ♦ Ac Chamoda duce,fub Romano fuz niorcjPcrfiam prius quam Mahometi feeftam rclinquere coadifinuQuaz propter in Thraciam delati,omnia populabantur,Nicephoro nihil contra audente,acuixinfidrjs Duri,Zinifcisîmperatorispræfc(fd reprimi potucz runt.Ac cum imperium Græcum ufcp in Gyncega dcgeneraftet,Zoe, The odora, Eudocia^ imperio aburerctur,ipfam Gr^ciam hoftilibus ärmis in/ grefii lunt,in Afia Lyaconiam,Birhyniam Galadamt^ deuaftantes,atque duce Belphetoch,a Tarfo Ciliciæ ufq? ad Hellefpontum ferme omnia in po tcftacem rcdigebant.T andern 8^ Syriam aggreirueo ipfo duce obtinucruf, Romano Diogene multa nelt;j:quicquam tentante, Parapinaeæo Boto/ niate nihil omnino proficiendbus*Tandern tot fubadis popiilis, in patria redire cum Belphetoch conftituiïTeGSolimanno Niceam, Durât Dama/ feum, Affanguro Epiphraniam, Anexiano Andochiam,nepotibus fuis cu/ ftodiendas tradit,iit hinc Græcorum,illinc Aegyptiorum imperium uexaz rent,ipfc in Perfiam regreftiis uitam finiuit,magno omnium plan du 8^ lu/ du. Interim SoIimannusaChriftianis magna clade affedus, Anexianus imperio 80 uita exutus,reliqui duo laborare coeperunt.In Perfia deinde etiâ inter gentem uariatum,exortis diflenfionibus amp;nbsp;fadionibus domefticis, adeoutcum Imperfj inclinatione nomen Turcarum fermé cxdndum fit, doneeDuzalpesexOgaziorumtribu,apud Mccotidem confifteris,pro/ pter æquitatem iuftidam(^,totius gentis fuffragfjs,atcp eorum qui in Perß de erant,cofenfu Iudex Dux conftitueret.Quo mortuo,filius eins Ogu/ zalpes Tribulum fuorum auxilio,tyrannidem arripit,arma Græcis infert, fuumcp nomen in Afiabreuiilluftrefacit.Erat huic filius Orthogules noz mine,manupromptiftimus,animi8ilpiritus ingentis,hicclafreparata,in/ fulas Aegei marisinfeftis armisoccupât, AfiæEuropæi^regiones præda/ tur,PeIoponcfum,Eubceamet Atdcamferro atCjß flammadepopulatur* Deinde confluentibus ad ipfum gentis eins bellicofiftimis fortiftimisc^ ui/ ris,Myfiam Phrygiæ,quam Bogdan nunc nominant, occupât, Scythiscjp omnibus cuocatis,cumrcrumaffluentia regionem poliere uidebatjfedes

figcreccpit, Soguta urbe, fluuio eiufdcm nominisadjacentejMetropoli conftjtiita*Nc igiturres domuforisq; lente adminiftrarentur, Orthoguz lcm,cxcrcjtLis imperatorem dicunuqui bdlorum appctens,fretus^ difeorz uia Chnftianorum,omnes circa. Pontum regiones decern annorum (joacio fubcgit.Aladinus autem domi Rempub.Iegibns difapîinjsc^ regia amori^ täte inftituebat.Ex Orthogule prognatus erac Othomannus, paterna' nirz tutis çmulus,qui in magnain fpem à parente educabatur,comes fociuscijin omni bello patriafTidens^Cæterum Aladinus omnino liberis carebat* nbsp;n

de euenitjUt eo mortuo inter optimates, magna de regno 1 ufcitaretiir conz tentio.Aliquotenim erantfamiliæ apud gentem, quæ opibus, clientelis ingeniomultum ualebanuSuuscuic^ in eadux peculians, qui neeparere uelle,nec alterûopphmere pofle uideretun Vnus OrthoguIcSjqui cum iiiz genti excrcitu domum redierat,tanquam per uim tyrannidem occupaturus e(ret,fufpc(ft:ushabebatur,abominabaturànonnunis,àmultis uotisomniz bus expetebatur.Centuriatis tandem comitipjçrdcra inter fe ineunt,ut con fociatis uiribusprincipes, quafcuncp regiones tenerent aut occuparent, ex æquo diuiderent*Erant duces numéro feptem,qui quodarmis occupatum tune erat imperium,forte diuidcbant.Orthoguli quidem fine forte,regia fez des Myfia,cum bis regionibus,quæ Olympum refpiciût referuata, quàm fi Ifj fui nomine,Orthmantyam nuncupari uoluit* Cilicia Carramanno, Sar chano lonia, Amurg Armenia minor,Calemo Bithynia,Conio Caria,Cap

,8ô quæ ad Euxinum uergunGAfiembeccho ceflît* Referuntur'hgc in annum ànato Chrifto izd o.quo Ottomannus cum ingenti manu côfla ta,nonfolum Chriftianosprofternereelaborauit,fedhomines quoqp luæ gentis,finc ullo diferimine armis petere.Ampliatoep fuo regno,Apameam Myrleæ,Prufiam à Nicomede uocitatam,Bithyniæ urbem jVegni caput côz fi:ituit,Orchannefilio poftquam odauum amp;nbsp;uicefîmum annum renouauez rat,relilt;to,quiNïceamexpugnauit,atq[jaffinitatecum Cantaeuzeno Græz co coniuncla,quofdam fuæ gentis fatrapas,imperata facere cocgit,anno im pertj fui uicefîmo fecundo,uiuendifinem faciens,dum Carramannum foce ruin magnaphncipatusparteexuerat.Sulaimanesbuiusfilius regnumafz^,uZ..... fequutus , primus Turcarum Europæbellûintulit, Cherfonefo Thracica occupata,Tryballos,Macedones ac lllyricum inuadens«Hadrianopoli urz beexpugnata,regiamil!icgdificauit,morbocorreptus,moritur inCherfoz nefo Ifthmi fepultus ♦ T une Amurathe^rater huius, militum fauore Ccum nbsp;nbsp;..... t

Sulaiman optimatum fuftfagqs ad imperium pcruenerat)rcx didus.Is ftaz , tim Pherras cepic,ad Axium fluuium omnia fubcgit.Græcorum imperato rem tributarium fecit.Sauzem filium,in Afiacontra patrem coniurantem, oculispriuauit. Albanis edomitiSjàferuOjCuiMilois nomen erat,pugione trarjcitur,duobus fil q s fuperftitibus,Paia^ite Iagupa,qui apud Prufiam parend iufta fecerunuT radunt nonnulli hune 2.3 *alfj ZT'.annos rebus præz turfTe, trigintaquoepamp;feptembellaconfecifle.Paiazites,imperator àPræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

torianis dilt;ftus,Iagupam flatim pr^focaturn fuftulit.Tryballis in acie uidis cum Macedonum principibus paceminit,in Scopiorûurbem Coloniarn ducit. Albanos pr^lio uexat,Philadelphiam ccpit.Armeniam maioré Seen , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q deri

dcri duel abßuh'uSigffmundum îraperatorem ad Nicopohm crucntiWina pugna fugauit,dei'nde Conftantinopolimobfeflam diu oppugnanit:, occu paflet^gt;nifi Tomyn's Taiiari belIoabftradus,obGdionemloIucrc fuinet coaó:us.Ad Stellam monteminAGaminori, quam Natoliam uocant, ui^ clus à T artan'sjcaptus ac mifera fermtute exnndus.Huic lefus filius fuccefz Gt,Byzantium iterum oppugnauit/edquarto annoregnifuiàfratreinterlt; Gcitur.MufuImannuseniminitocum Græcis fccdere,auxiliaribus ex SinO pc accitis coprjs, prælio hunc ftrauit,SC interf€cit-,Mofen fratrem prælio ui Ctorcm,egregio facinore deuicit,atq^ regno expulit. Greets admodum ami cusjuxu fe deinde ÔC odo mancipans,totum Europp imperium Græcis rcz ftituerecogitabatjUtfratrem Afiaeorum auxilio pellere pofTetjfed inGdrjs fuorum interceptuSjMofi fratri uiuus traditus eft, amp;nbsp;ab eo neeatus ♦ Tune Mofes arrepto imperio,Thermas occupât, Byzantium oppugnat. Senna depopulatur^Orthanêexfratre nepotem regnum ambientem necauit.At àMahometefratretandemamp;ipfe uidus necatur, guttureelifo .Isomnia quæ Tomyris occupaueratin Afia,recepit,06 rebus fortiftime per quatuor amp;nbsp;decern annos adminiftratis,hominem exuit,polilt;^longum cum Venez tis bellum,amp; iterum rcconciliatam amicitiam.Græcis hic fuit amicus quam diu uixit,eo quod Muftapham fratrem,regnum ambientcm,in umculis de? tinebant.Moriens duobus GlqsÄmurathiSc Muftaphæimperium diuiz fit,huic Europæ,illi AGæ regnum legauit.Præterea ambobus præceperat, utGræcisfemperamici nbsp;nbsp;auxiliary eftent.AteomortuOjGræci Mufta/

pham Paiazitis filium,uinculis Iiberatum, rebus Turcicis præGcere conaz bantur,qua una re totam Græciam perdiderunt.Sed is tertio anno initi gni uidus,fugatus,ac ab Amurathe undecimo interceptus, præfrado gutz ture,perrjt. Amur^hes primis regni aufpictis,Byzantium obfidet ♦ Fratrem * nbsp;nbsp;à Græcis euocatum,Niceæ captum,interficere curauit, Venetis Thermam

Macedoniæ urbem iterum ademit. Aetoliam incurGonibus uexauit recc pit. In Peloponefolfthmumdiruit. Contra Carramannum poftea copias educens,paccm eum petereco€git.TribalIosuexat,Belgrado oppido obz * fefto,fed amiftis fuorum multis,cum dedecore difeedere coadus eft ♦ cum

Scanderbego fatale bellum in multos annos exercuit.Hungaros'apud Var nam miferabili clade affecit.Imperio cum fe ex uoto abdicaflet,tandem fadi C' pcenitens, opera Chatitis reftituitur,ad Croiam ultimo,ut fcribut aliqui,fa ‘k, ' gitta lub papilla traiedus,obqt,ali) cum apoplexiaidum expirafte traduu

Eo defundo,Mahometes afeitus in regnum, Caramannum tumultuatem compefcuitjLæmocopiam urbem condiditiuxta Propontidem,ut in AGa ex Europa,è conuerfo trafjciens,prælidium haberet,ex quo iter interpelz lantes arcere poftet. Conftantinopolim expugnauit. Illyrium fermetoz turn fubegitjPerGam uexauit, Trapezuntium occupauit ♦ Fori lulft regioz ncm,atqueadeôipfamGermaniam infeftis armisinuafit, Apuliae Metroz X polim Hydruntem occupauit-Syriam atque Aegyptum iamiam ipfe inuafa rus,morteabripitur,una cladeapudBelgradum dedecus fufeepit♦ Trigefiz mum atque fecundum anno imperando abfumpfit,patrem tnbus annis fuz pergreftus.Græciam certèomnem fubegic,expulßs VenetiSjGallis, lanuz enGbusgt;

Viber clv i n t v s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t85

, cnfibuSi aifjs qui mfijlas Aegæi man's, Peloponeft nbsp;nbsp;Achafæ loca occuy

pauerattt.Zizimus huicfilius fucccfTit Mahomed BalTæ auxilio.fed is à fra^ trc Bai'azetho uidus acfugatus, apudRhodios magno in honoré habb tuSjFrancis Iudjbriofuit,a pondfieemax.AIcxandro uencno demum neca-* tus. Baiazetes rerum furamam obdnuit,Aegypto belium inférés, maximo dedecore aftedus eftJlIyrium .V enctos cladibus magriis öpprcfG'r. Corinz thiacum finum cxpugnauit,ac inForo lulio prsedam äbegit.Methoncm ce . jjitjcum Perfis uario marte pugnauit,afilqs Selino atc^ Aromathe bellis en agitatusjdemum etiam uiuens imperio cxutus,Sdimo ceflir, per quern edä i • uencno extindus eft,poft^ triginta èC unum regn a fié t annum ♦ Parricidio quot;nbsp;comparatum regnum,fratricidio adfpicatus Selimus, Aromathen.Corcuz then fratres occidit,nepotes Aladunum Sd Amurathen,confanguineos(^ oes deinde fuftuliuSophin quatuorregnoru pnnape,T auri,Sunachi, Set ræ,6cBagadat,quæolim ArmeniajPerfis,Media,AfTyria dida funti bello aggreditur.Pugna uidum, in interiora regnidifeederecoëginCappa dociæ principem Siramum uidumihteremit» Aegyptum cum Mamalu-* chisedomuinSyriaobtentajUtin fequendbus dicemus.Tatis uiiftorrjs claz rus,olt;n:o annisimperansobrjt,SuIaimannofiIio unico fuperftite.qui cunis«* imperium fuicepifret,tyrannös rebelles in Syria arque Aegypto confecit* Seruiam occupauit,Belgradum expugnauit,R.hodum infulam cepinHunz gariam,tribus expulfis rcgibus.totam obtinuit ♦Germamam multis in locis diripuinAtneicio quid adhucReipublicse Chriftianæmali minariuideàz turuioftris ciuilibus bellis tantum occupatis.Hæc de origine atep geiltis fuG cefTu referre non ab re mihi uifum eft,cum de ea non uno loco nobis fit diz cenduni poftea.SequutUs fum etiam baud ignobilcs autores,qui in ueritate indaganda baud parum opens confumpfcrunt,quorum præcipuus mihi obtigitautorLaonicus Atbenienfis,qui decern libris ab Ottomannidu ori gine,res Turdcascomplcxuscftdifigentiftime,nec dubito eundem ipfum ,lt;frc,quem SabellicusatcpalrjNicolaum Chalcocondylem uocant* Vfum cius mihi exhibuit uirinlitcras bonas beneficctiftimus loannes OporinuSi quern etiam proculdubio,proximéinlucem datums cftamp;Græcè amp;nbsp;Latiz ne,ac nifi quorundam arrogantia aut negligentia intercidit,cx tralatione no ftxar, Ge rmani fuum babebunt exemplar,quum ante quadrieniunl,in mater Xiam Jfiigi^m id opus tranftulerim. • r. -

i;)eHc^itlt;darionimtxSyriadi{ceQu,iyRbodo4beisc4f^tlt;t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XIL

RÈbusadhucinSyriaintégrïs,duosuirorum militarium Hierofolymii ordincs fuifte,ex Tyrenfis noftri fcriptis apparet,HofpitaIarios, Tern/ plariosr^.Familiam Holpitalariorum, ex Ioannis Eleemofynarf) memoria^ nomen habuifle ipfe Guilhelmus teftatur,cum qui iam eius tribus uiriinz genui âi fortiflîmi jcjëferi uoIunt,Baptiftæ Ioannis uocabulum honoris eau wfibiindunuCeriènQp defunt,quià loanneHircano Maccabeorum rege primo,Xenodochçum paupeiumHierofolymisinftitutumiad Godefridi uflt;» tempora duraftedicanGundcoius loci præfedis fie Hofpitalariorun^ iîcloannitarum nomen datum fihAtfiue Ioannitarum,fiue HofpitalariorU tiomùie cenfeantur, diximus eos âCapcopoDamafeeno Syria expulfos, exutos

cxutoslt;^rebus fundist^omnibus.Coalucratautcm eorundem coctü8,atC]^ pnndpum toto orbe liberalitate adtantasopesperuaferat,ut protinus ingt;' ftruda daiTejOmiies finus mans,ornnia httora Sarraccnica,profligatisTur €is,qui piraticam exercebant,adeó lofefta redderent per integrum quadrien nium,utpontificio dipIomatCjPapawpediólo, remifïi'o peccatorü integra, ac folida animorum expiatio induigeretur,his qui expeditioni Hierofolymt tanæ,uelpeeunias,uelarrraa,annonam,aut fupplcmenta corrogarent. Pet Germaniam totam mittebantur.quieftimouorum »Veneris antéa diebus infolitü,Iiberum facerêt his,qui nummosaliquot in expeditionem elargiren tur.Fueruntquoque tune permulti»quïipfi militiænomen darent,ltaliamlt;^ inftrudis'peterêt ordinibus. Hocbelli fach nomine ingês auri poderis uis, c non fine Pontificis Clementis quinti infamia,collcda,HofpitaIarfjsc^ tradi xa,raagnus quoquchominum numerus confluxitjn 'Apulia ddrtde luftra tisqui ex Germania uenerant,ingenuitantum,jn ördinem Hofpitalariarïl adfcripti,quod armis^commeatuinftrucfhfTimi adeéFent.reiiqui domum re dire iufiTi.Nam pontifex nauigia ad traqciendam in Syriam tantam mulritit dinem deefTe caüfabatur»cum üidereteam inftituto fuo magis o-neri effe,^ . ufui.Quinque igitur uiginti triremes pecunia ea atep milinbus inftruxit* Genuenles decem publica impenfa ornarunf.Carólus fecudus Siailus rex g petcntibus»ære,armis,nauigfjsq^adfuit,quibiisomnibus inftruólijRhodii f infulam,quam Turcæ Sarracenis eripuerant, ducc Guilhelmo ViUareto, * poft multas cruentiftimas oppugnationesja^quis conditionibus,curnali]9 | quin(^ adiacentibus infuIis»Nicaria,Epiflt;;öpia,IoIK, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque Sirà/« r

na,in poteftatem redigere,imperatalt;^ facere eoegeruflt» 8 * Cal« Srptenib. anno milleGmo trecentefimooóatto.fita eft infulâ hæccelebfàtiftiniaittÇat path fj maris finu,primo à Telchintjs gente Titânica,magiæ attpfâbricæaî/ rariæ dedita,habitata,fub bclîo T roiano,à tyrannis gubcrnàta » pc'ft^a tetz tispeculiaribus(^legibuslibera»do(ftrina,fimulachris,ingent)s,ft3feà(^'fdz Ls,quam Coloflum nominant,darebat.Opibus auefta, maritiniatûm fern potentia»piraticâ latrocinia in mari Afiatico fuftuIft.Græcis seqüc 8c Rd manis amica.Ciuilibus autem bdlis»iub Romanis multa mala perpefîa eft* deinde fubGraxorum imperio calamitatibus fuis non carurt« A SarraCez nis poftea anno à nato Chrifto tricefimo fecundo,fupra fexcêtefi'mumSiVllz huij: dudu occupata,deprædata,non multo póft in manus ChriftiantJrüTil recidit,nunc Græcis, nunc Venetis fubdita ♦ Demum iterum à Sarracénie nobis erepfa,â T urcis Otthomanno ducc hac çtatc occupatur,qdi nihil'oiW ninoà Chriftianis.quosex AGa profligatosaudierant,timebant.îgirtirH» fpitalarrj lecuros aggrdTulôgo bdio cdomitos eiecerunt.Abdicàto dc/rtdè nomine Hofpitalariorum milites Rhodrf dici uoluerunt.lnfularn dticerttôz rum quatuordccimcpannorum fpacio ita murtitamrcddiderunt,opefeô£ impenfa efFuGftima, utquicquid in mari Chriftianis î^ftabatf irtttgttiiÂ • conGrruarint, cæterosfp peregrinos,qui Hierofolymàm proficifccbarttuti | tutarentur,magnis perpetuis bellisâSarrâcéttis oppugnati, amp;nbsp;â Turci» f infenGs petiti animis. Siquidem Turcaruimpêrator Otthomannusalcerô * ab infula capta anno,uiceGmo fecyndo fdlicet fupra trecentefimum atquei

milIeGmu Orchancm fili'um,cum claiïe ocfluaginta tr!feniiurti,8lt;f nauîgioz rum aliorum infi:rult;n:ifilma,mifît,utgentcm peregnnam infula exturbaretgt; coîonoscpTurdcæfelt;ftæineamcoIIocarct»At Rhodfj profligaia hoftium clafle, ÔC captis tnremibus nainbusi^ muItfSjEpifcopiam iibi imbelkm turbam, ad incolendam Rhodum.G uitfloria ponrentur, Turcæ expo Riez rant,amp; belli euentum iuflerant expeô:are,inuaduntj'nteremptis fine difcriz mineomnibuSjR-hoduniuiéloresredeuntes. Genuenû'um nauium operâ ftrenuam hoc bcîlo 8^ utikm fuifik teftantür nonnulli, Germanorum deiiiz decquitumuirtutCîTijitttercJilos fummam uirturislaudemmeruit Conraz dus Vuernherus de Hadtftatt,qui in Gèvmania. apud Buckheimiüm res mi litum Rhodiorum miniftrabat» Longo poftea tempore,foris bellojdomi paceclarueruntjdonec Abufacus Aegyptius magnis exercitibus mari terz racpjtoto quinquennioeosuexaretjingentifuorum damno,cæde 8c core*Nec maiori gloria,aut minori clafle uiribust^ tenuionbus Mahume tus fecundus eos oppugnauit in tertium ufquc menfcm,clade innumera fuo rum repulfus^Tandem à Solymanno fecundo propugnatrix infula, deferta ab omnibus principibus,Iugenda deditione,occupatür iterum,ahno a naz to Chrifto milkfimo quingentefîrao uigefiraofecundo, odauo Caknd.Iaz nuarri,quaunarc,mirum,quantum noftræ uires accifæ, Turcarum au^æ fint,fummo Chriftianorum omniûuituperio.Manet adhuc equeftris eins ordinis dignitas nomen,Melitamt^ infulam in Méditerranée mari, inter Siciîiam ôlt;Numidiâ fitam tenenhFueruntquihuius ordinis domorûefîe numero nongenta millia,fçriptüm reliquerunuOpes ôC inftitutum neminê latent.Igitur de his hoc loco fatis.

DeTetnplitrîorumexciJiOfacnûnnuïlddeAthenisleHudi^ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CdpKt XIIt

TEmpîarrj,qui fub artno milkfimo centefimo decimô, Hugone Pagand amp;nbsp;Gaufredo de S. Aldemaro autorib* primo profeflî funt, peregrinos fepu^chrû dominic5adc5tes,c5tra graflatores armis fe tutaturos,8lt;' pro r^z tigionc certare,album amit'lu acceperunt,cum afliita eruce rubea.Creuerâc corum res coHationibus piorurri,ut in Syria 8c alh's Chriftianorum regioni bus,potentiafuaprincipesæquarent,impeterentfæpius,fufpeÔ;i omnibus fierent.Sed etiam à Capcopo adiurati,ut Syria cederent,qua? folo cotinerert tur rclilt;fLis,mouentes res,id eft,thefaurum ingentem kcum auferunt. In Siz ciliamautem cumperueniflentjdifcordiaCaroIikcundi Sc Frederici Arra goneniis freti,claflem haud contemnêdam inftruxerunt,incp omnem occa fionem Sf euentum parati,cum pacem inter reges fadam cernerent » dudu RogcrfjCqui magiftratû apud eos inierat,homo ftrcnuus ac fanguinariusj Thraciam inuadunt,deinde expugnata urbe Theflalonica,totum Helîez fpontum atque Peloponefum deprædati funt,in Atticam impetum facienz res.quam ferro,igne deuaftatam,unàcum urbeAthenarum occupauerunt* Roberto Brenna,qui rebus ibidem præerat,obtruncato*Eratin ea expediz tione 80 Florentinorum familia Acciaiolorum illuftri Rhainerius, qui Roz gerio T cmplario multum familiaris charus,ob egregias res geftas ♦ huie

iBie» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N T I N V A T ION ÎS BELLI SACRl

cum omnia inter piratas partirentur amp;nbsp;diftribuercntuir,rogationc Ducis amp;Saflenfuomnium,Athcnarum imperium delatum efi:» Is ftatim commuz nito Pirïeo,atque in arcis formam extrudo, citiitatcm mftaurauit,Cræcuz li cuiufdam, qui Corintho præerat,filiam in uxorcm duceiis,mortuo focez ro,hæreditatis iure etiam in bonis cius fucceflit. Defuncflo autem Rhainez rio,melions ftirpis légitima nullaeratfobo’es,folusnothus Antonius Jiuic ceflit Bœotia cum Thebarum urbe, Corintlius fororio fuo Theodoro. Athenas autem Aponabares quidam inuaferat,quam urbem cum diutius retinerenô pollet, Venetis uendidit* Venetos poftea apud Thcbas in infidi as præcipitatos,magna clade aftecitAntoniuSjper proditionem ÔC urbcm ÔCprælidium Athenariim recepit*Turcarum frctus amicitia, BccotiæÔC Atticæ diôtus prineeps.Oeinde Aleoti Aeginetæconfilqs utens, urbem ex ornauit,imperium ftabiliuit.quod in multamufque fenevlutem rexit. Apo pIcxiaidus,fuceefïorcmhabuitNerium Acciaiolum patruelem,quemdiii a ntea cum eiusfratre AnroniOjquandoquidem omnino liberis carebat, ex Piorcntia^cceriiueratdsNehus Chalcocondykm,quem Antonfj uidua am abï t, atc^ in principatum Athenarum euebere conabatur,fauore ciuiu, cum uxorc expulit,à fratre deinde Antonio pulfus,cum in Bccotiam fc recc pifi'et,T urcarum auxilio,mortuo fratre iterum Athenis præficitur. Vir auz tem im bellis, minis adalt;fluS,BoEotiae principatum T urcis dimifit,ut Chalz cocondylemfqui trigintamillia aureorum poUicitus fuerat,fi Athenis præf» ccretur)in carcere detinerent* Sic precario cum diu regnalîet,tandem morz tuuSjFranco Acciaiolo patrueli puerulum fuperftitem commendauit.Is tuz' lorem pueri agens, aulam Turcarum regis lèqucbatur♦ Viduam puellam Nerrj in magnam fpem regni educabat,cum forte accidjf,utex patrifia V ez netorum familia adolefcens quidam, Nauplq (quam Neapolim Romaz niæ hodie dicunt 'præfecfli filius mercium gratia, Athenas applicaret,cuius amore fucccnfa Nerij uidua,amorem fuum, principatum^ Athenarum et obtulitjfi rcpudiata V enetrjs quam duxerat(etiam Patritia^ uxôre,fibi ma/ trimonioiungeretin'.Blanditqs amp;rpollicitisalledusiuuenis , Venetias rez uerfus,uxorcm necauit, Athenas redijt,uiduam,urbisc^poteftatem recipi/ ens,atque utciuium fauorem mereretur, non fedominumurbis,led tutoz rem pueri appenabat,qucm non multopôft,in aulam Turcarum deduxif, ratus fore,utlargitionibus corruptis pnncipibus,puer extinguerct,acipfe lineriualijfummam rerum acquirere poiïet. Atcognitis lceIeribus,Turz carum tyrannus Pranconi Acciaiolo,Âb Athenienïîbus delatum imperiz um commifit» Venetus fuga elapfus,uxorem in poteftate Franconis reli/ quit,quam apud Mcgaram in carcereextinxiuHac cæde 06 ciuium Ô6 Tur carum omnium odium infcconcitauitFranco*quapropteràTurcis agris omnibus exutus,urbefpoliatus,in præfidio longo tempore oppugnatus» hofti ftrenuè reftitic,tandem cum nec Chriftianorum auxilia,nec hoßem placacumhaberepoßet,his conditionibus Turcis arcem dedidit,utThez bas cum reliqua Bocotia ipfereciperetin poteßatem«Sed ad Tcmplarios rçlt;^ dcundumHi cum Athenas occupafTenGMacedoniam petierunt,qua çnam peruagat»

pGrLiàgataamp; deuafl:ata,abaô;aingcntipræda,domum rcdierc, ac in pCoz J in'ncrjs Ocodêtaîibusjin ccctiis fe partiti funt.Haud diu iierô fclicitas ilia ipz fisfuitintegra.Ponnfex cnim Clemens quintus,quiaftutia Pratcnfis Cafz dinalis ad pontifidum uocatus erat,polh'cinscp fe: Philippe régi Franco^ rumobftrinxeratjfiadpontificatum opceiusfLibueherccur,nihil omninö negabat,quod auari regis animum explereuidcbatur.Franciis autem, per æqua iniquat^jdiuitias congerere atque accumularc tentabat, eos quidern rcoscupiebat,quibuspîurimnm res înppcditabant. Accidit iginir, quod rexapud Lutetiam Parifiorum,in ædibus quæ curationis Templariorurn eratjobortauulgi feditioneobfideretur,eoquod monctam illegitimi pon^ i derisexcudebat. Quo in tumuîtu cum omnia quæ régi adfcrebantur,aut cœno inficcrent,aut raperent,Templariorurn Prior,qui Tolofanis çdibus j præeratjcû NofFa quodam Florentino eiufdcm ordinis/cdccntaminaiæ / uitæ uiro,ncfcio quid,uel dicQo tiel fadogt;imprudentius in regem moliri uüî ' funt,quodpofl:ea furore populi mitigato,malè illis cefht j equidem uinculis ,, mancipati,atque in carceres coniedi lunt ambo* Deinde cum inaudijffent» feditionis autores ad trigintacorrcptos,uitam laqueo fînijîTc,utuitam redû mercnt,fe habereji falute data abire permitterentur, quod regi SC utilê èC quæPmofum deferrent,indicabant.Impunitatcpromifia,Templarios om? À*, nes dicunGcurn Sarracenis inito fcederc,abiuratalt;^quoque Chriftiana rc^ b iigione,Mahumetum colcre, ftruerct^ prineipibus omnibus extremani perniciem*Simuïachrocuidamæuipellishumana fuperinduôa effet,illos facrificarejinefTe äiitem eidem ftatuæ,oculôrum loco,carbunculos duos arz dentifTimoSjeamqj pinguedine,recens ex coitu T emplariorurn nataf uni exuftarum puellarum,quotidieinungi.Adhancunufquifep ordinem ipfo ' rum profefrurus,Chriftum abnegare,cruciscpfignum conculcarc pedibus adigatunMorientiumcadaueraapud eosin cinctemfefolui,carrit^ inpoz tum inter eos abfumi,conftantiæamp; filentf) experimentum inde capientes. MafculaindifFerenticp Venereeosuti.Multain Syriacontra omnes Chriz ftianos eos conatos elfe.Diuum Ludouicum apud Daniiatam corum do Io,in uincula Soldani uenifTe*Hæc cum ad regem defcrrcntur,ànfam arripii itinuadenditantasTemplariorumopes,pontificis(^ habito afTcnfu, ïaeoz i bS Molay Burgundü,illuftri loco natü,ordinis primate cû omnib^alfjs T'êz plarfjs uno têpore per totam Galliâ,ingenti numerodn uincula cóqeinDein de per multos amp;nbsp;fæuos cruciatus lacerati,poftremo igni cobufti funnCu uc ro ab initio illis impunitas propofita efFetjfi rcligionê tanep fcelerata d^narêt' repudiaretabiuratä,nemo cxtato rtumero repertus eft,qui no prius mez dullä offibus ui incendii exftillartte cernere,^ no fanôiifïimâ illâ atep i Hab efk ófatâ agnofeere inftitutiónem uellet* lacobus princeps ordinis, Delphinas Dux,Hugo de Paraidis uiri nobiles,ad pontificem mifïî,ubi quæftionc de eis habita,ui tormentor5,multa nepharia flagitia atqj obfcocna côfefîos fuz •, ifTe diccbant.Danati aïït, cu lacobus ad fuppliciü duceret,atcp iam rogus ex ƒ truereretdn medio circunffantisturbæ,fîlêtio petitOjdixiffe cum ferutduftd j tanta pcenam ipfum pati,qui in pontificis gratiamaTemplarioru inftitutunt |

l88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO NT I N V AT 1 O H I S BELLI SACRI

fandum, atquc ab omni labe alienum, dulcedine uitæ prominacgt;amp;'cruclo/ tus intollcrabilis ui,cmennas calumnijs infimuIalTet.Exinrogo impofiz tuSjCum admotopaulatim igne,ad cxprimendam fcelerum confcHioncm, primonbus pcdibus adduceretur,iam(^ fccdo nitore dapafti, uitaha torrez rentur,tamennunquamàconftantiafua defduicgt;fcdihnocentiam * quoad potuitïOrdinis aftruensjtanquam cruciatum non fentirct,cxpirauit, taniâc^ intcgritatis opinioncm nonnullis reliquit,ut ofTa atque cincres eius colligez rcnt,martyrem(^eum fatcrcntur,acomnes Templarios paricruciatu extinz 0os,pofteacolcrent,tanquami fanditate colpicuos .In Germania apltd Mo guntium,cum Petrus Antiftes,qui pcriculofo morbo Clemente potificem exemerat,atque ob id Archiepifcopatu Moguntino donatus,ex Pidauia re dierauconuocatis patribus atque facerdotibus prouinciæfuæ,Iege agere,et fententiam Papæ contra fontes Templarios cxequi uellet, in frequentem ilz lorum confeffum Hugo Vuildgraue, qui in Grunbach apud Myfenheim agebatjcumuigintiordinisfui milinbus,tedo ueftibus ferro,peruen]t,ac cum eum arcere nemo änderet,ingreffusjclara in trépidât^ uoce teftatus eft, quod grauius inordinemquam promeritoanimaduerteretur,eo fe cum fuis ad pontificem maximum,qui Clementi fuccederct,prouocare,Conterz riticum Epiicopo patres inermes Sc imbelles, fcrocia Templarioriim,iuftc runteos bonoefte animo,excepta fcriptisprouocatione,amp;f ad pontificem iniftajCum minus refpondere contigit.Ius enim de integro quærendi ftatuz endic^ Archiepifeopo dedit,cum(^ infontes feefte docerent T emplarq, criz mine abfoluti homines,fed tarnen ordo omnino abrogatus.Magnam Clcz rnentiamp;Philippeincuflitnotam hoc TemplariorumexcidiumJMam infi*z feum pontificis regis.thefauri Templarioruredalt;fti,auantisc quam cquiz tatis eos ftudiofiores fuifie iudicauit.

DC Tcutontcoritm ordine, qtd in Syri origincn hahuit, Prufeniam Liuonhm^; [ubegit. Caput xiin.

*TTPcdericoprimo imperatore in Armenia extindo, utdiximuslibro con X tinuatæhuius hiftoriæfecundo, capitefexto,cum Fredericosfifiusexer citum Antiochiamdeduxeratjdeinaerem mutaturus,cœh'aco morbo opz preiTum exercic5,ad triginta ab urbe milia pafTuû tranftuliftèt, Biemenfes, Lubicenfeslt;^,aftedorû,qui fine cura aut refpedu iacebât,miferti,uela nauiz bus quibusaduenerant,detrahunt,tcntoria ex his conficiunt,a?gros hinein deSCualetudinarios hisinferunt,uidum,potum,amp; quæcunque poftunt operapietatis, deficientibus exhibent, uulneribus medicinanL,morbocuz ram impartientes ♦ Fredericus exercitus dudor, coHaudaris uiris, Conraz dum Herbipolenfem Epifeopum, amp;nbsp;Adolphum Hollatium, præfedos egentium iubet,utin oppidis urbibusep,tum pf)s uiris,domicilia eonftituz ant,quibusexercendæpietatis illisamplior eftet facultas,aette fnmptibus exhauftijinftitutum intermittere cogerentur,ex ærario fuo certum menz ftruum illis ftipendium confti tuit. Hacliberalitate non male ufi,cflamopez ribus amp;nbsp;pietate inclaruerunt adeo , ut Fredericus per nuncios, Henn’z cum fratrem germantim,ad Rom, in^erium tarn cuedum , orarct ,ut auz x toritate

L I B B R Qj’t I N' T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 5»

toritateipfius intercederetapud pontificcm,quod fatni'îiæ facraféaîjqüo nô ();: th’ mineuirïtamboniccnferentur.CeIeftinusadprecesimperacoris,fad'îu prô batgt;id(^ cum infigni ahquo l'iidido cdebrari uellet,comperitu'am ohm Teü tonicum quendam inrum,poft recuperatam â Chriftiams Hierofolymami IinguæSynacæïgnaris,adiicntanribuspcregijnis,expriuatis fuis ac pró^ prqsjquasin urbe habiierat,ædibus,Xenodochum conftttu!fle,cùm uxoz rc Sc liberis paiiperibus large ac denote hofpitahtatis ortinis generis müneri bus ïnferuqfre’Deindcctiam ædieulam fine oratorium Patriarcbæ affenfu, .fubD.Mariaeuirginis titulo conftflixifTe, qua pietate mukös Gefmanos haudignobik loco natoSrpoftea pdlexilTct, utuoluntarîâquandâ mïlicianl profitcrcnCibonain ak'mentSindigorûxorpus pro tutdapiorum détiôuc/-renc.Au(ftinumero,pietate,fauorei86kbcraktatebonorum, cuam opibus cxcdlerecccperunt, ad certum uerôinftitutum uiuendi nondum animühi adiccerant,fed mihtiæ templi aliquantukim accedebant/ic tarnen,ut bofpû taktatcm non intermittcrent,per fdediores atcpeos qui fpintus ingentes ogt; ftendebantjfons bdlum,domi prudentiores mâfuctioreslt;^ infi'rmorum tegt; nuiorüc^curâexercebant.Pontifexigitur initrjjinftitutijknguçfimik'tüdinS confiderans,candidum illis amidurrt cü atra cruce,nomencp mih'tum bearag Mariæuirginisjdomus Teutonicofum dédit, barbam quoque nôil ade^ mitjinfuper 8ô id concdîît,utnemo nifi Gcrmanus Guin eundem ordineni ïublegipoffît.Euaferunthiconfeftim inmagnam turn frequentiam turn po tentiam regiæ non infcriorem»Cum Uerô rcs Syriac indies imrninuerentur» ac Fredericos iecundus,inducris datis, rcgnum Hierofolymorum cüm Saigt; racenis pacaiTeGHermannum Balck,ordinis eius tum principem fccUm iti' Germaniadeduxit, quo tempore Daniæ rex Vualdcmat'usfecûdusPrufx fiam impcrata facere, ÔC Chrifti religionê fufcipete coëgilTeGSô dömum rez dierauGensuerô iuperftitiofaad priftinumerrorem conuerfa,cum facrigr initiatos omnes perdebat èC prolequebatur.Nec fratres ôrdinis GladiferoZ rum,qui tune in Liuonia ftrenué res Chriftianas adminiftrabant, Lituanoki' lum Pruiriorumepimpetus fimul fuftinereporerant’miGris igitur nuncijs;, orant Tcutonicosfan(âæMariæ,quiapud Frederfeum morabantur,utàrz iua inGdehbus inferant,bdlum Chrifto gerant,fe fuaep omh{a,{ub ipfotum, potdîateforc,modo auxiliaamp; fupplcmentaconférant. Hermannus manu' îoeiorum quamfecum habebat,afcitisq?mukisaliiséGermanoruih n'ôbiz litateuiris miktaribus,in Pruteniam uenit, fortiterc^ pugnartdö i maioreiii ‘ prouinciac partem obtinuit,quanquam muka adbüc ÔC fortifTima praefidia in Barbarorum poteftate detinerentur.Qüum uefô Afiæ rébus nulîo tune ufui efle poflTentiab Honorio tertio atqtie ipfo Frederico,tota prôuincia per petuo iure,amp; proprietatis titulo,mero mixtoëp imperio illis tràditur ,his c5 ditionibus,utquotiesneceiritascxigeret,in Afia Chriftiânis fubuenirenfi bis quas habebât in ea copiis,induciarum uerô cUm Sarracenis tëpore,âtnz plificâdis rebus in Pruflïa opera darêt. At etiam à Capcopo Syria expuliû cû iam T emplarii ad internicionemiper Gallias,HifpaniàS nbsp;Angliam,pô

tificis Clementis opera extindi elTent, quemadniodum Rhodii milites, ex bonis éxtinâorum ditatifunnFreti igitur opibus uûibus^,fodici aufpicio

»pO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co NT I N V AT I ON I s BELJLl- SAGRI

lerram omncm tandem fibi parere,populurB^facrum fubi're baptifmacaë gerunt,acque nobilem ciuitatem ædificaueruntm loco quodam,qucm ultcx hofes Prutenos infeóiando,ultra V iftiilamjapud quer,cum quadam latam* primo cepcrant,nomen urbis Burgum Mariæ*Prçfidium deinde co îoei ex trudum,quodtotiusordinisa{ÿlumSc receptaculum diu eft habimmUrt Lituanos deinde mouencloannc Bohemorum rege focio,regionem depolt; pulantur,cæfîspermukis*Chriftonomen dare muJtos coegerunt^plus arz mis,quam loanncs uiginti tribuî.lçga40nibjjs pr©fccenjnt.näifnis miïïis Ie gatis,adprincipcm Lituanorunj Dsuidam,nomineiinijïdomntóo elFccit, fed eo apud Plofconiam necato,^nftinl^iu Teutonieorum,operQ ueró Polo ni hominis ignobilis, àgeneroLituàniIakoldo PoIonorSrege,qut ingen^ tem coëgeratexercitum,locerum uj£urus,magno belloiiexaiihint» Rex c5 nihil contra audentibus Teutonicis .totam ferro aeflamma prouinciam deuaftaffetjdomum rediret,Teutonici abeuntem infequuti,PoIoniamprac da atqj populatione moleftarunt, Vuernhero duce^qui magifter apud eos ihabebatur.Sed dum Polonus ab Vngaris,Lituanis atqp T urcis auxilia cit rctjin Pruteniam du Aurus,pacem T eutonicus firmat,ea coditioncj ut prac fidqs Dobruiatc^pBrandeborgreftitutis,rex exercitum abduceret,quod cum Vuernherusinfcfjsfratribusftipulatus eiïe uideretunab ipfis trucida; tur,rccuperatis pracfidtfs«diu mutuis cladibus certatum,doneccertis condi rionibus inter Polonos amp;nbsp;ipfos Teutonicos pax fanciret.Biennio poft red? intcgratum bellumjinfeftis armisconcurfum,uilt;ftoria penes Polonos fuit* Teutonico conditiones datæ*Statim igitur afcito Ludouico Brandenburg genßjin Liuoniamduô:æcopiæ»ubirpagnaprouinciæpars nomen Chrb fto dedit,atcp ccflit Teutonicis^Trophseum erelt;ft5,Baicrburg nomine opz pidum,ab Henrico Bauaro,quiauxiliäres copias adduxerat,cognominaz turn * Otto deinde regia Danorum proiâpia prolesj'n ordinem accitus,fub LuderomagiftroinLituanos,quos Boiohemiatep Vngari régis auxilfj» inualcrat,egregiam laude coparauii geftis laudatiflimis, confedfiett^ bellu» nifi magiftri proditione fuifletreuocatLis,dumnobih'tatstotiusprouinciaß in oppidum aliquod incluftratiatcp iamiam fame ferro^ de dedrtione conz fultare coegiftetMagifter enim ordinis dudus uel cmulatione OttoniSjUef hoftium familiaritatCjfe obfideri ab infîdelibus fîn’gebat, attç iuftit exercitS rcducere,quod ftatim eos,qui antca in fidem T eutonicorum uenerant, noz uasfecitres moliri,magnopericuloordinis,rebenium cæde maximîuCaz pto deinde amp;nbsp;carceri inclufo Ludero.Otto Prutenicæ reipræficit.is Litua niamexeccitu petit,apud Trakenoppidum cæfis olt;ftomillibus Lituanoz rum,præda onuftus redrjt,qua uix rcpofita,itcrumfarta excurfione,duO millia hominum captiuorum exprouincia abduxit,quosfacraregeneratioz nis aqua ablutos,ritu Chriftianorûimbui fecit,ut ad fuos reuerfi, religionis quâ tâtopere abhorrcbât,fuaue iugu cômêdare poflent*Deinde uarfjs bellis Kinftoek rex Lituanorû cdomitus,in poteftatê T eutonicorû uenit,at(^ Ma rifburgû dedult;ftus,tandêcorruptis grecuftodibuSjClabitunelapfum cûalTe qui nô pofTent.in arce Kanuuempel, fîliu regis ea expugnata capiunt,quê ut uïnculis hberarent, Lituani Prufîïam inuadût,expugnato oppido Polcho,

ciuesomncstruci'dantjiiulliusautfexus autætatis,aut condinonis habita rationc.Pari modo in Gadefuerd fæuitum,tandem abeüntes apud Riidou prædaà Teutonias extitijnagna cladeaffcó:i, fuÛamp;fugati funr.optimoz rum noftrorum cæde.Occubuerat Kinftockrex eo præho.fucccfîit illi Afx legertuSjodioqui non minus in noftrosferebatur quàm prædeccflor fuz us.is ftatiminitorcgnOjSithen noftrorûarcem occupât, Minfterberg ne^-quicquam oppugnat,abaó:a pracda domum redinSed dum noftros alienis auxiirjs corrogatis,grauesilîi imminerc uidef,aftu quos bello nequit, dcuin cere tentat.CircuuentiinfîdqSjdûconditioncs pacis fimularas offert, noftri Frederic! Auftrtjacceflu,clade erepti, ac congreffi cum Barbaris, iiidores euadunt.Odingentos deinde FlorentïjducisLotharingiæauxilio»cxnobi Iitate Lctuanorum capiût,trucidant fedecim milliahominum ignobilis uul gbprædam ingentê receperunt, occupata maiorc parte prouinciac ♦ Rigen/« lem,Auronicnfem Epifeopatum tunc com plexifuntTlofcouiam urbem ex pulfotyranno Sirgano,infidemreciperenoluerunt,Gum Sirgallo fubfidia dcdiffetihAnno uerôà Chrifto nato millefimo trecetefimo odiagefimoquin to,cû iâ armis Teutonicorff attrita Liuonia, ad iufeipiendâ fidê Chriftianâ inclinarctur,cum Conrado maoiftio ordinis, Tagail Stirgail fratres rez gesiam conuenerant,niG matris fccminæRuffæ minis atqj diffuafionibus prohibit! fuiffent.Vitoldus autem Kinftoci fi!ius,neccm patris ulturus,que patrueles trucidauerant,arcem amp;^Trakcn oppidum Teutonicis uîtrô dez dit,aciundtis uiribus,V!neoppidum imperata facerecoegit.Sedhauddin póft TagaiI,PoIoni régis filia in uxorem duda ,religionem Chrifti amplez XUS cft,nomencp accepit Boleslai, fecumt^ maximam Liuoniæpartem ad Chriftianifmum perduxit.Cum Vitoldo deinde amp;nbsp;Stirgailenoftris perpe tuum prælium,dum hic fæpius captuSjdimiffus fæpius,tide,iuG'urando no ftris imponit,ine in gratiam Gratris folum Gdo nomine, Chriftiantishabez ri uultdgitur fæpius ex Liuonia præda abadta,tam hominum quam aliaru rcrum ingens copiofa,quod Tagaifqui ad Polonorum regnum perucz iierat,ægrè ferais, Ville oppidum contra Teutonicos eommuniuit, præGz dio mihtum impoGto,quodab excurGonibus cos arceret.Interim Rigêfem Archiepifeopatumobtinent Teutonicijamp;S Liuonijs Patriarcha datunAc mox claffc etiam parata,Gothlandiam inuadut,eo quod à piratis,qui fe Vi talianos nominabant,fæpiuslaceffarentur.quoconfedobello,acinfulapre cio amp;nbsp;armis obtenta, Vitoldus Chrifti nomêamplexatur,fumpta Alexatiz dri nuncupationCjTeutonicisquæcuncpinLiuoniaoccupaffent.perpetuo iure poftîdendum tradit,modo qui in Prouincia Chrifti nomen rccufarent, conlociatis armis cdomarentur.BoIeslaus iniuriam fibi fadam hoc fœdcz re,8d cxcludi fe paterna ditione ratus, Vitoldum corrumpit.igitur uniz tis uiribusjin Pruffiam mouent.Occurrunt TeutonicGpugna inita, cruertz tani uidoriam Polono relinquunt, quam is fequitur,totamt^ prouinetz anijcxcepta Metropoli Mariæburgo, in poteftatem redigit* Illoueroabez unte,uirtLite heroica Teutonici breui omjiia recuperarunt, imo ipfam Poz loniam auG impetere, ferro ac flamma fedulo uexabant «Sed cum Rex, ducentis millibus hominibus cohferiptisjiterum in PrulTiam irrumpit,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teutonici

192. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N T I N V A T I o N I s BELLI SACRI

Teuton ici per diïierfa itinera,in Poîoniam inipetumfactunt,rcgemipfiim apud Culmam obfident/ameat^pui pacem petcrecogunt, conditiones da tæôô aeceptæ utnq? parti honeftæ.Tumukuatuin eft deinde nonihil cum Siiitergail,qui Viteldo mortuo,fratruelisopesinuafcrat.PoIonus ueroSi gifmudo puero in Liuionia imperium aftruere ucllc uidebatur.haudi fcclici ter etiam pugnatum deinde cum ipfo Sigifmundo.nam qui præerat, occuz patis in JLiuonia rebus magifter,tunc cu permultis fratribus occubuit.T an dem foris parta pacejneeftino bello agitatur Pruflia,c0iurant nobiles cum populo in Ordinis cxcidium,re detceftajurediuino SC humano,crimen ma ieftatis damnatur/cd armis tandem oppreftaconiuratio,quæ æquitati dere nolebat* Polonusenim rcbelhbus auxilia fubminftrabat, fouebai^ diftenfionem modis omnibus.Redacfti ad pecuniarum inopiam Teutonic cii Mariçburgum,regiam ipfam æri alieno obftringunt.Summam fuiftefc runtquadringentaactrigintaaureorum millia.quodcum etiam foluerent fide bona,tamen præfidium non receperunr.Regni fedes ad Montem regft gium transIata.Gdanenfes oppugnati,qui ab imperio defciuerant,pax dein de amp;nbsp;iftis reddita.Rufti interim Pruffiam dcpopulatur,quam iniuriâBcrn hardus de Porgegregie ultuscft,ipfamc^ Plofcouienfem urbem cepifTetjUi fi facerdotis aftu impetttusfuiffet.Cum Mofcouita deinde noun exortum bellum, magnis utrinq? cladibus finitum.Rigenfium rebellio paulo póft ua rio marte fopita,fub anno millcfimoquingcntefimo,fub Frederico Saxone, amp;nbsp;Alberto Brandeburnenfi Ordinis mapiftris* Qtiæ uero abinde fecuta fint, cum omnibus notiora extant,prudens omitto. Hæcobiter de initrjs fucceflu huius ordinis fcripfifte non fernere, fatïsc^luculenterexiftimâs, quâdoquidem inter Syriacarum rerum reliquias, mcritó militaris hic Orz do annumerari poteft»

De noniJnHtfordi'iibuh^uiex ditlt;itijsTempl.irioruttiexciforumfuccreuerunl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caçut XV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i

ruerut,eiecfti ueroà Sarracenis cum ipfis Tcmplarrjs,meliora ufi forz tuna,abrogato ordineTemplariorum,bonis eorundem audi 0^ adiuu,im peria, quibus hodie utuntur, acquifiuerunt. At m Lufitania, quæ Portuz gallianunQdicitur,cum Sarraceniomniainfeftarent, loanncs Z3, Dionyz fio rege aftentiête,nouum militum Ordinem inftituit,milites eos lefu Chriz fti appellans, qiiibus amp;nbsp;bona Templariorum omnia concefta fuere, tantS ut effent qui uicinorum Sarracenorum irruptionibus refifterent.Criicêgez ftant rubram,in atro amidu.Regia ordinis,in maritimis Syluenfis dicccefis oppido Tomano(alrj Marmumdicunt} repofitum eft.Cenfor nbsp;modéra

tor Abbas eft Alcohafiani monafterrj Ciftericêfis ordinisfquem 8d ipfï pro fitentur Jin Vlyxibonenfî diœcefi.Habetis exautorandi confcribcndi^ mi litis faculratem.Principieorum annuus prouentus,centum aureorum milz -j lia. In Toletana autem regione,ab Alphonfo xr.à loco Ô6 prouincia Caiaz traue,ubicccnobium Templariorum fuerat,ordo militum Calatraueinftiz tutus eft, eo quidem tempore,quo aduerfus Sarracenos Almohazen, Maz horneten nbsp;Hynzephilli bellum erat,quorum etiam opera,fub Magiftro

portasubicpclaudi iubet,nccgenitorcab ulloexcipere.Murtiaucrourbs, contêpto imperio San(flrj,fenem admifît» V nde priuilegiû cofequuta cftuc fèptêcoronasinfignib»fuis imponeret.Exlt;a urbe Alphôfus in filiû mouet* Granat^uerôrex BeneufFefSarraccnus,capitalis Alphofi hoflis,fceîus Sâz éirj deteftatusjlegatos ad Alphôfum mittit,qui in fupplementû bellfei Saiv racenatorum aureorum duccnta millia doni nomine num er et, ipfumt^ ma gnisuiribusjinnumerocp exercituin fubfidium ilîi aduentare,renunacnf* Lætusaduenturegis Alphonfus,ingentifs*adisgrati]s,in caftra eum hu^ maniflimèaccipit*TuncSarracenus,VenerationemCinquit)quamiurena«' turali,parentibusdebemus,cumomninoafilio tuo conculcatam uiderem, fummocp fcelere eum te regno excludere, quem ut rex effet, procreauifîes, non potui nonirafcûuerebar enim,fi facinus tam atrox impunitum abiret, ne poftcris audaciæ,atq5 erga parentes contumaciæ exemplum relinquercz tur.Pietas ergo meiam tibifecitamicum,haud tarnen diuturniorem,quàni quoad expulfo filio,regnum recuperaueris ,tuncfcito uetcrem omnem me recepturum fîmultatem,atlt;^ eo animo,quo prius bella tccû gefturum» Aniz mi certè generofi confefîîo,quod cum à ucra pietatc tantum abhorreret,hoz nefti tarnen rationem ncgligere noIuit*Sub Aîphonfo uerô res mira acciz diffe fertur,SceuoIæ Romani exempli æmula^Etenim Sarracenus quidamj cum in urbe Cibatar obfideretur,patriam liberaturus, clam oppido egref» fusjßca fub uefte abdita,in caftra inimicorum tendit. Alphonfum regem rez ôà petensjuno iô:u bellum totum cÔfeôturuna fe ratus,fi caput regis detrun caret.CaptLis uero,cum in caftris incognitus oberraret, inftitutum fatetur, Alphonfus hominis uiftutem amp;nbsp;conftantiam admiratus,incoiumem ÔC do natum muneribus abire permifit.Haud par uirtutis premium illi apud fuos obtigitjfeddifciplinæmilitarisfeucritatem expcrtus,àrege fuo,quod coingt; fciojcgrelfus eflet,necatur.Sed adrcm.Calatraue ordo nigro amidui adfu tam crucê rubeam habet,reddituscp in annü ad 4 o .millia aureorum. Subz eft ilîis Montefîæ ordo,qui locus eft in rcgno Valentiæ, uirtute, pietatc opibus cxcellens.Supereft ordo Sepulchri Dominicbqui à lacobo Alphæf fratredomini originem fe habere gloriantur.Hi Patriarchæ Hierofolymiz tano fuberant,atcp norma uiuendi illis data,quam Canonicam uocant,anl plis prædfjs dotati â Godefredo Bulione,alfjs(^regibus,rubram nbsp;nbsp;gemiz

nam cruccm holofericam,togis adfuunuE Syria pulfi,Ordinis caput conz ftituêre Perußum,fed tandem ab Innocentio odauo militig Rhodiorum ag glutinatijfui iuris effe deßerunt.Hierofolymis uerô,fepulchri Dominici cuz ftodia Soldani affenfu ô^iufFu, Francifcanæ familiæ tradita amp;nbsp;commiC fa,cuius curationi flamincs oôlo, pontificis uenia præfunt,ab anno millcz hmo trecentefimo tricefimofextOjhucufcp. Hæcdehis Ordinibus prætcz rfjffem quidem fcribere,nifi in Syria aut ortum habuiffent, aut ex opibus, eorum qui Syria expulfi,fuccreuiffent.Sed nec negligêdi mihi uidebantur^ cum de Chriftiana religione,præfertini de rebus Hierofolymitanis optime nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

mcntbnngnorum bonorum autores fæoius extitere.Iabefaclatos eorum O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

mores l'nfedretur i5,qui Humana omnia fuo ueneno abundare nefcir, uel fui immcmor,aîiena uitiacarperc,artisloco ducin

MOrtuoBonitacioodlauOjCum Beneditflus undccimus in (acerdotio illi fuccefliffet.fub finepontificatus fui mentcm, pacata Icalia, adiecir, Tartaros Syriam ôô Palçftinam ingrcflbs iuuare.îiteris em èC nuncijs adea rem continuo inuitabatur,fed mors conatus eins præucnit* Clemens dein/ dcquintus,quiadpontificatumuenerat,id quoque tentauinindiiflo apucî Viennam NarbonenHs Galliæoppidumjconciliojde fubucniendo Hieroz folymitanis rebus,Hand pauca uerba profudit,pcr(^Iegatum perfuafit Phiz lippo Franciæregi,uc indidisapud Lutetiam Pariliorum comittjsjcûduoz busfilfjs LudouicoNauarræregijCarolo Vaîefrj comité crucem fufeipez ret. Edouardusep Angliæ rexuotum fubûeniendiHierofolymæedidit,eo dem tem pore. nam is tûc Ifabellam filiam Pulchri uxorem duxcrat,fed nec tuncaeflum aJiquid. Mortuo ad fontem Bleaudirege Phibppo ,dccimain Ecclefiarum pontifex huic per quinquennium obtulerat, ut in facrumbeI15 uteretur eorum prouentibus.Is enim moriens, Ludouico Elutino filio,fuz premis mandatisimpcrauerat,ut poft fata fua, crucisipfc tefferam fufeipez ret,uoto(^eum Iiberaret.certe facram Hutinus militiam meditabatur,fed he cura,ficregno,mortc cxcmptuseft.Dum igitur omnia negligenterà regiz bus aguntur, opiliones nonnunicoeunt,admoniti,utafieuerabant,cocleftt oraculo, utin Syriam,religionis Chrifti caufa proficifcercntur.iam ma^no numero audfi, Iatroc:nari,prædari,omnia diripere,Iatrones magis cp miliz tes agereincepcrun4:4Ad Carcaft'onam in Narbonenfi prouincia uiepproz grefli, ab incolis grcgefa(fto,S(S diftipati,aufugerunt, defideratisplurimis. Sc refte necatis * Hoc faeftum fcrunt anno miUefimo trecentcf mo uigefiz mo,ac fcquenri anno ludæos à regibus èC Satrapis Turcarum nbsp;nbsp;Sarracez

norum pecunia corruptos,clcphantiacis,quiftipe mendicanda uagi uiifti-' tant.perfuafiiTe ferunt,ut uenena in puteos fpargerent,quo qui inde potum haunrent, autinficerenturlepra,automnino abfumerenturpefte.atrecom perta ludæi leprofit^ permuJti flammis tradin' func«Qinbus cum Sarraceni fe omnino nihil proficere uiderent,coa(fto ingêti exercitu,fupra triginta Syz rorum cquitum milia, Armeniam inuadunt, præfîdia expugnantes, depoz pulantur agros,incolas cædc profternunt,fexus omnis,omnis çtatis ÔC con ditionisHominum ingen tern numerum uinculismancipat.Rcgnabatapud Armcnios co tempore Liuonis.homo in luxum propenfus, bellicarum rez rum baud exercitatus.nam loannes rex frater eins perfuafus à nonnullis,diz mifto rcgnofquod iure hçreditario ipfi debcbatur,quod(^ uir impiger, ftre nue per aliquot annosadminiftrauei*at)infamiIiamFr3ncifcanorum fe optare paffus fuerat,ordinem ipforum profeiTus. Leonem ex altero fratre nepotem rebus præfecerat,quo defumfto, Liuonis,ut regno potiretur, nuptias cum Irene principis Tarentini Philippi filia,defunlt;fti Leonis uidua con trahit,re clam antibus regni proceribus omnibus, atque ncgantibus,id fine pontificis aflenfu fieri rite pofte, ut nepotis ex fratre uiduam duceret. At mulieris

tiBBR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ip?

mulierisæquèincontinentiapcrh'nadauicit,quæhuneunum maritiiâi hagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J»,

bere:,eiuniregnum tradcrenitebatur.Cumlt;^antenuptias àSenionbusrc 5« gril interpèlIarctuGiuberetur^ ad Pontificem mittere legatos, ut illius boz na uenia illi nubere liceret,dixifle earn dicuntjPeccaturn prins perpetrandûi quàmpetaturuenia.quoddiVlum,magnædifrenfionis8ô belli ciuiîis apud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

ArmenioscaufafuitEaopportunitatefreti,utdiximus,SarracenbCuiTi iani præter unum atque alterum præfîdium,totam ferme Armeniam occupais fent,nihil contra audente Liuone,Ioannes rex Fraiicifcanorum habitu euoz lat,amicorum fociorum^ maniim contrahit,iriftruôtisc^ aciebus, fn heftes Sarracenosirruitjhaudexiguaillorum cîade,fortiter pugnans occumbit.

Sarraceni etfî uidores,tamen clade fuorum territi,fpolqs onufti, cum innux mero captiuorum agmine,dômüm fedeunt« Ac uix pedem prouincia extuz lerantjCum cccc Turcæ duce Aflambecco regionê ingrelïî,omnia loca lonx ge latet^ ad Euphratem ufque, cum non modica Colchidis parte, in ditiox nemredigunt«Vrbes,oppidacommuniunt,propter hocunum Chriftiax nis æquioresjquod Othomanidum uim fufpeiflam habebanu exutos enim noftros imperio tâtum,Iegibus fuis uiuere permittebât. T antorû motuuni amp;C cladis Armeniorum fama,iam in Occidentem uenerat,exciuitlt;^ loannë uicefimumtertium pontificem,utprincipes Chriftianos ad facrum bellumi literis, nuncrjst^ adhortaret.PhiIippo Logo GalIiarS régi ius decimæ ad fa crum bellum coUigendæ de facerdotibus conceflerat, ea uerborum concex p£ione,exceptionclt;^,fi præhilibus Galliarum Bcclefîarumè re pietatet^uix deretunRex habito Epifeoporurn conuentu,cum de his referret, refpôfurrt eftjG contra Barbaros bellum moueretur,tunc nec Epiieopos comitatui dcx futuros,autæs parce fe coUaturós,modó figna Chriftiana in hofies expédix rentur communes, inteftinis bellis abftirierétur. In omnium igitur amorc facri belli nomen habebatur,fed reuera præfcriptio facrorum armorûaliô (petT:3bat* Nam pontiicx,qui uarfjs magnisc^ motibus totum orbem terra rurn implcuerat,hoftem ludicabat Ludouicum,qucm ut imperio exueretj cru:em æsi^ facrum extorquebat ipfe,per cæteras Chriftiani orbis prouiii ciasjdecimabat«^ res facras per totam Germaniam,cum præter Argentora tenfem Epifeopatum, Exadori pontificio numerarcntomnes^Conlîatcerx tèhoc prætextu ilium quinquiesuicies mille millium aureorum nummum corrafilTe^Euanuit eodem modo^quo antea,fàcri huius belli expeditio,cum Philippus arite^ copias coegilTet, hominem exueret* at Philippo Valefio in regnum Francorum inaugurato,maiori fpe,atque apparatu lumptuofid rc omnia fedintegrata.Francus equidem egerat cuni Venetis,ut legatos ad femitterentïde expeditionein Syriam comparanda. Milfi funt Philippus Belegnus,BIafius Zenus,Marinus Mauroconus.Papalegatumifit. Conx üenerat igitur inter eos,ut ad euertendos Turcarum coiiatus, amp;nbsp;adiuuanx dam Syriam,pontifex amp;nbsp;Gallus equitumuigintimillia,peditum quinquax gtnlta armarcnt.Conflarent V eneti cïaflem centum'nauigiorum, in quibus cum quatuor millibushominuminftrudæ efTent triremes * Onerariæ nax ucs,ad commeaturn ,1 machinas,aliat^adufum belli nccefiaria traqeienda, paratae.y eneti nihil moratijPetro Zeno imperium clalhs tribuunt,qui mi

rofladm uicJloriæ curfu longe latccp Barbaros infeôatus,omnem man's oram quæad Syriam fpcô:at,arcainfulasà Sarracenorum Tartarorumt^ iniiin'a uindicabat.Francusquoqueiam clancm,qua trafjcerctin prouinciâ paraueratjcamc^ipfe illucfecôfercnsIuftrauerauDeinde Auenionem pcrx uenit de ratione belli cura Ponrificc confukaturus.Ordinatis iam rebus orn nibus loannem filiumjNormanniæduccm,quatuordccim annorum iuuc/« nera rebus præfiat,ac in eius uerba proceres iurare iubct, ne (è abfente ali/ quid raoueretunMilTis deinde Oratoribus,in focietatem belli Edouardum Anglum allicere conatur.Legati fuére Rodulphus Augi cornes, Belleuaco rumcpantiftes.Qiiibusab Edouardo refponlum.Sacrara militiam, quant profitcreturrexFiancus,haudlonginquaraelTe,eamf^ Aquitaniam refpi-» cere,quod facilecoïIigipoHitex eo,cum fidera datamnon feruaret,quain AmbianisobftrinxilFet.Expletisdequibus intereos conuenerat,fcad cx^ peditionera Philippoparatiorem amp;nbsp;alacriorem aduenturum.Mittit quotÇ ih Franciam loannem Cantuarienlcm, Richardum Dunclmcnfem antifti-* tes, qui rcscoraponant.aderantetiam pontificislegari, hortando pollicenz do(^. At tantum profuitrebus Syriacis regum expeditio,utconfenefcentigt; bus tacri belli confilfjs,bellum inter eos excitaretur,quo nullum atrociusin/ ter Anglos Francos(Ç,nullumdiutius,nullum uelmaiorc cruore, uel conz tentionepertinaciore geftum eftatque repetirum læpius, certc rei Chriftiaz næcalamitofum.pijs deplorandum,atque hoftibus fîdei exoptatiflimurn* Nâeadifcordia principura tantorum ferocioresBarbarifadi,Armenian! totam fubiugabantjorania penè maria infidrjs excrcebantjmóhacChriftia norum dtfidiaeorum uircsitainualuerât,utducentaslongas naues,ac quU paululum anniti uellent,trecencas in Chriflianorum nomen inftruerêt. Viz res enim totius ferme Chrifliani orbis atque arma,duarum gentium alterca tione,terra maric^exercebantur.Adhærebant Franco GenuenfeSjdafTeinz ftruÂa triremium quadraginta,aliacplonginquoexquifitaauxilia,Bocmia® rex,Allobrox,Borboniuscp. Anglo aderant Veneti,imperator Ludouiz cuSjFlandrenfes amp;nbsp;ait) Germaniæproceres.Quarefatffum, ut præterCyz prum,iam rerum Afianarum Chnftianis nihil fupereflet,

Cypn reg« Hugo Petrus (itbßdia Chnflunorum pelituri,in EuropamueniuntitiecuttittiidiutuftMuitt Petrus Alcxundrium Aegypti occupât (y depredittur.

ACceflit rebus Syn'acis aliud quoqtie incommodum.Tertio enim inter Venetos öd Gcnuenfes bellariinceptum eft, adeo grauibus odt)S,ut prælfjs maritimis fæpius uincerentur hi.ejui læpius uitftores euaferant» Cau fam huius belli tradunt aliqui rei maritimææmulationem.Hugo igiturCy pri rcx,qui eriam Hierofolymitanus dici uolebat.uires Chriftianorum,mu tuis prælfisconcidcre,inter Barbaros quoque feditiones exortas cernens, in Europam trafjcere decreuit,eo quidem confilio,utreconciliatis Occideti talium principum anirais.eorumcpfupplementisacceptis, Turcas Sarracc nosepiam deSyriæimperiodecertantes,iuuaret, initaprius cum Aftamz becco.qui iam Armeniæimperabat.focietate.Coueneratintereos, utBarz barus S) riam,Cyprus Aegyptum,quantum poflet,maximis copfjs laceftc

LIBER Q_V I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOy

ret.PetrumigiturfiHurcgnopræficit,aliquôtthretTjibns inftruÆsj'n Apu liam fecudo ucnto dclatus,BrundufinS in portum periicnit.Inde à pontiftce Clemente ijocatus,qininduciasinter Anglum nbsp;Francum redintcgrauex-

rat,magna Ipe auxiliorü,Rdmam acceflit,quam tribunoriim feditionc agù tatam inuenit*Resnihilo tranquilliores erant apud Neapohtanos »Nam Ioanna reginajexniK^lo manto Andrea,cSLudouico Vngaro,de regno al tercabanitaiia unius Cardinalis Egidfj armis inuoluta nutabatjtandemorz tuo CIemetefexto,Innocenrius,foluta thbunitia/enatona, reformatoru apud Romanos poteftate,HugonemquiSyhacarum rcru caufain Euroz pam uenerat,acpertæfus duilia bella, Genuenfibus Thpolim Aphn'cæ op pugnantibus fe cÖiunxerafgt;magna præda reuerfum,rebus Sx: urbi præfidt, hocilliintuniQonegotiOjUtfeptemuiralem poteftate urbe epceret. Strenu^ omnia perfecerat rex,cü ab Aflembecco focio admonitus,Innocenuu de pa rado exerdtu facrointerpellat.Potifex clalTeopus clTeuidcnSjPilanos ca no ornare pofle fan's animaduernt,quippe hi in armis erant cotra Florentinos. Nec Venetbquorum opes id comodius præftinflcnt,à belîo quieti.cû Vn garo etenimmalepacati,digladiabantur.DeEubcGeinfulæpo{rdrione,ma gnacum Venetis Genuenfibus eratcontentio,de Tenedo inimidtiæ capiz tales.HæctantaItaliæincommoda eomagis,quolpei minus relinquebat id bellum inftruendi,Ô6 pontifias ÔC regis animos torquebant. Afflidatus ita pontifex curislt;^confedusmoritur,cui necipfeHugo diufuperftesfuit. Vrbanus quintus iam in locum Innocenti) fexti fuffedus erat, numeraba^ turcpà Chrifto nato annus 1363 .cui prima cura fuit, Petrum Cypri regem fqui iam parcntiiuftafoluturus,bellumlt;^abHugoneuoto fufceptumcoz paraturus initaliam uenerat) ad principes orbishincinde mittere, legato addito,quiperfuafionibusfacris,admilitiam Syriacam Chriftiaiios alliccz ret. Petrus igitur Genua applicuerat, totius Reip.lætitia fumma acceptus, per alpes deinde iterfaciês,Ârgentoratûperuenit,paucos ibi moratus dies» Vualdemarum tertiû,Daniæregê Coloniæ agentem adi)t,cui ut Chnftiagt; næmilitiæ nomen darct,perfuafit»Dano cm non admodum bene cum fuis conueniebatjiamdùdûcum ingenti thefauro, rebus preciofidribus rcz gno excdTeratjlonginquü aliqüod bellum cogitans,aCyprio,utdiximus» ita perfuafus,Auenionem tandê perrexit,de bello cum pontifice cofultatü rus.Fecitidem loannes rexqui anno quarto poft^ captus fuerat,ab Anglo reuerfusfueratinFranciam,pietatislt;^caufa fäcram militiam profefliis eft» Pontificem Auenione inuifens.In Anglia trarjecerat Petrus quoqî,Edouar dum ad bellum facrum ineundum indtaturus,atEdouardus bello Hifpano impeditusjingens auri pondus Cyprio dono dedit,uirum autem amp;arma negauit»Cum in Franciam deinde redi)net,inucnit Ioannê,uagas per Franz ciam railitum turmas,ad earn expeditionem colligercjparare omnia» At du is in Angliam filios liberaturus trafjcit,ut interim rebus prgfintjdum ipfe in Afiabelligeratur, Londonijmoritur. Carolus igitur Sapiês,cum nondum fi'rmatis regni rebus,bellum externum fulcipere non pofletjmagnis donaz tum muneribuSjPetrum ad Carolum quartum imperatorem abire permiz fit. Imperator fiquidem Ludouici Gonzaggprecibus excitus, maximis atgt; r iij matoru

matorumcopfjSjMantuâ obfidionefoluturus,tunc Alpes traiecerat,atc^ BernabouemMediolanityrannumjcaftriSjarmisfpoliauerat. Cypriusigit cum Mantuatn ad Caroluni peruenilTet, adfirmaret atcp ratiombus doccz ret.facile Gbi fore,ut rcciperet fepulchru Domini,Syn'amcp fubiugaret,fi ab co reliquiG^ Chriftianis principibus adiuuarctur,ferunt Carolum rcfpongt; diiïè. Probare fe régis dilt;îla,Iaudarelt;^ pontificis adhortationes, fed amp;nbsp;rcz gnum FranciæDaniæe^conatus magni(efacere,quodpientinimis ftudijs immortui effent, necfibi autopes,autuoluntatem deefle,quibus tarn lacrS bellum gerere poffet aut uelle t,£i è re Chriftiana effet,fanguinem multorutn bonorumc^ effundere,pro rebus Syriacis.Fienequidê non poffe,quin maz xima fidelium ftrage recuperentur.cuius cædis rationê non habere, carnifiz cis principis ingenium magis deceat.Deinde etia inter medios hpftes rcz gionem occupatam in fidediutiusa nullo rctineri poffe,proinde Chriftiani non effcjtanta hominum iadura, tantillum gloriolæambire. Cæterumn.c quis impenfarum onus ilium fubterfugere putet, arris cjuantu ad id belli faz tisuideatur Cyprio offeree fe,arcp in fupplementum crogaturum « Confez ftim quocp quicquid reliquijeratpecuniarum,quod iecum initaliam ad be! lum Mediolanerifi inferendum detulerat,id omne regi affignauCyfaris Lbc ralitatem fequuti duces cæteri,Bauarus,Auftrius,Saxo,quifubcomilitaz bant.magnâ uim pecuniarum régi dono dant,qua inftrult;5tus,atq? cum ca, quam à Dano, Anglo amp;nbsp;Franco receperant, V’'enetias peruenit, ibi public^ €xceptus,paucos poft dies,fcedus cum Repub*inrjt,de bello in Sarracenos rnouendo.T ribus igitur longis fuis nauibus,ac regio comitatu in Cypnim rediens,comparata centum nauigiorum daffe,quorum maiorem parte, Hi (pano Fracoc^ milite inftru(fta, Veneti miferât, Alexandria Aegyptipettjt, ui quoep capta diruit.triduo aute poft^ earn ingreftiis fuerat, decedere coa lt;ftuseft,tijob ingentêBarbarorûuim.quam Soldanus Aegypti Affyriz us prineeps adduccbat,ciuitaté recuperaturi,tum etiâ quod uaftaciuitas,po pulo aduerfante,aduerfus ta numerofum exercitu,retineri copiaru tenuitaz te baud potuiftet.Rexigit inde foluês,clafsêprçda onuftâ in Cyprûreduxit»

QuäfortuneägiUUCyprusinfulOitandeminVenetorumpoteflatemperuenerit- Caput X VIIL

EAuirtoriahaud diu lætus fuit Petrus,fiquidem anno à nato Chrifto 137 i-in ciuitate Nicofia,prima noiftis uigiJia,domeftica proditioe Cah Sept.a fratribus necatur.Petrinus aut filius Petri,qui per totam Europa Pc tri comes fuerat, Venetorum Genuenfiumtpauxilio,pacatis tandem rebus fufficitur rex.DeindefextoIdusO(ftobrisregnidiademafufcipiens,hofpiti bus Infulanist^epulum inftituit, Accidit autem cum coronationis pompa duccretur,proceresqj V enetorum amp;nbsp;lanuenfium adeffent,qui in urbe Pha maugufta,ubi tue rexerat, alqs^in eins inful^emporijs fuis uterep ciuib* qui mercium caufa ibi negociabantur, ius dicebant, ut inter eos contentio cxoriretur,de præceffu ÔC digniore loco fecundum regem tenendo .V terep cnim dextrum régis latus claudereambiebat.Videbatur rex Genuenfium caufam fouere,hofpitalitatis priuatartp amicitiar,quam cum Rcpub«8d^ non nullis priuatis ciuibus cóntraxerat,memor. Sedinfulanicum neceffarrjs Regis Veneto enixius ftudebantjilliq^jdeturbato Genuenfi, honoratior tune

ftinc inceQus attributus.Inter ccenam contenti'o reuocata,magni bcDi caiifa gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

tuit.fupenorecnim fedili præoccupato â Venensjnferius locatus eft Ge^ nuenüs.Hancimun'am ulciTcGdigm'tatemcpfuam armis conferuandam de,* creucruntGenucnfes,poll:eradie,te(flisfub ucftegladijsjn regnum profez

funt. Veneti attoniti,ex tempore confilium falutis ineunt,regem(^ adeun tesjaulamintraflTeiuuentutemGcnuenfium armatam,atlt;^ infidias eamre*-gi tendere,nunciant.Rex explorâtes ex altilTimis feneftris præcipitari iubet Genuenfesjnftindione Ioannis GauiIlæ,Henrici Gibelleti,amp;r Lczulphi re^ gis patrui,quorumnutu omnia gerebantur ,adeöutipfe Petrinus nomine tenus rex tantum cflet.Genuenlès deinde reliqui per Cyprum commoran^ tes perquifiti ac necati funt,ita ut uix unus,amp;S is facie uulneratus, tantæ cîadt fupcrfuerit,rem geftam patriærenunciaturus.Hancfuorum ciuium atroce iniuriam uîtura res publica,non i ta longo interie(flo tempore,magna inftru clacIalTe,Petro Fulgofo,Dominico Cataneo prçtorib. maritimis, Paphi, NicoGæc^ fuburbia prædantur,audi deinde uir’bus,nam feptem, quas ha,* beb ant,nauibus logis accelTerant triremes triginta fex,oncrarig non paueg, cum peditum quatuordecim millium numéro,equitibusfeptingentis.iS. igitur Caîend.Sept.anni eius feculi feptuagefimi tertrj,ipfam Phamaugufta aggrediuntjinc^urbisportu triremes tres,nauis una incendie abfumitur. Tâdcm opéra reginæ,matris Pctri,urbs Genuenfibu s dédira, proceres fuz pranominatijcædis in Genuenfes perpetratæ autoreS obtruncantur.Antio cheni principis fihjduo,Iacobus Lufignanus patruus rcgis,uinculis manci pari, Venerat plane tota infula in Genuenfium poteftatem,cum rex imperio le iam omnino exutum cerneret,ad mifericordiam confugicris,pacem petit» Genuêfis illatam iniuriâ fan's ultam efle exifi:imâs,data régi pace,Famauguz ftam urbê foîam retinet,cS tribute quadraginta aureorum millium, à rege in aliquot annos poftea perfoluendo»Dati deinde obfides, qui antea in uinz cuÜshabebant,Ântiocheniprincipisfilfi,minî(^funtGenua,cum lacobo Lufignano.is cû in Galliârelegaretur,fugæ confiliû inierat,igitur Genua re duCius,Pharcæ turri includit» Amiflæurbis Phamaugufty dolor,Petrû re gern adcârecuperandâ inftigabatjoccafionêaôtoblatâefle credebat,cûta infenfis animis Genuenfis amp;nbsp;Venetiis maritimis prælijs côflidabantur.So cius igit Venetis falt;5lus,Bernabouis Mediolanenfis filia uxorê ducin Eâ c5 Bernabos ad uirû mittere uellet,cû Venetis egit,ut fex logas naues inftruez rêt,quib.filiâ in infulam tutâ fifterêt,ipfe uero 18 o o.equites,cû peditû robe re,genero ad infeftâdas res Gnuenfiû in infulâ mittit,trimeftri ftipêdio inau thoratos.Puella apud Cornarios Venetfjs hofpitio excepta, inde fex trirez mib» Venetis,quincp à rege ex Cypro mifiîs,ad fponfum,qui tiïc ad Cerauz niâ agebat,magnifico apparatu delata«Deinde initû fccdus,ut Phamauguz ftc portus et urbs ipfa oppugnaret.Preerât nauib» V enetis loânes Mianus, Frâcifeus Bocolus, Petrus Quirinus,Frâcifcus Pofcarusjoannes Barbus, FrancifcusMorcnicus,hifinguli fingulas triremes priuato fumptu inftruz ô:as habebât,mercedêc^à rege acceperât,portû(^ adorti oppugnabât, que occupato,urbêadori5c»fed parufocliciter procelTitncgociü, mure deturba ti et portu iterû expulfî funt et V eneti ôi Cathaliani cû Cypriis»Quincp dein

2.00 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO NT I N V AT I O N I S BELLI SACRI

de per annos uario marte Petrino 80 Genuenfibus infuîæ res adminiftratæ. fcdcomortuOjIacobusLufignanus qui in Genua pubhee cuHodiebatur, rex ab infulanis didus,ad regnum reuocatur.Is aufpiciis Leonardi de Mon te Aldi ducis Genuenfis,Reipublicçcp impenfa,clafle decem triremiujn Cy prum dclatuSjPhamauguftam Genucfibus,cum mero mixtoepimperio at tribuitjprominb infuper tnbuto aliquotmiliium aureorum in aliquotanz nos.Is cum duodeuiginti annos in pace regnafTeuIano filio,quem in uincu^ lis apud Genuam genuerat,regnum reliquit.qui ftatim inito regno, fceleraz tosquofdam homines pecuniacorrumpit,utilli Phamauguftam proderc conarentur, fed tumultu excitato,indicio unius ex numero proditorum,pa dla incolumitatCjdetecQa res omnis, proditores refte perierunt,urbs cuftoz dita ÔC munita diligentius. Erat rex uiginti annorum adolefcês, ingentis ani mi ipiritus princeps,is etfi Genuæ natus,cducatus atqj Genueniium ope ad regnum euedus,tamen cotrac^is copiis,obfidione cingit urbem, obfeL fam tarn hoftili animo aggreditur,utetiam cum nequicep oppugnatione lac pius tcntata,exercitum foluere iuberetur a fuiSjCxclamalTe eum feruntcapi tale fore illi,qui de foluendaobfidione primus uerbafeciffet* Se ephebum in eaobfidenda perduraturum,donee barbacapitcc^canusomnibusap^ pareatjfi citius ciuitate eum potirinoncontingat* Ab Antonio Guarco Genueniium in urbe Phamaugufta prætore,ex fpecula mcenium interroga tuSjCurpatriaeimmemor,beneliciorum à Genuenfibus acceptorum obliz tus,urbem R-eipub.eripere tentaret,quam àpatre 06 patruo,iuftilïimis tituz lis obtinuifTet'^'Feroxiuuenis refpondit,Indolis Genucnlis fpecimen eflc,ini perium ambire,nam Rempub* Genuenfem nullum non orbis angulum arz mis attentaire,aliena(^ inuafilTe regna.Proinde mirum uideri baud debere, fi uicinam,aprogenitoribus^fuis fundatam urbem expetat.Si ueropriuaz tarn Genuenfium ambitionem contemplari autin exemplurn rapereliceat, ipfum Antoniuoptime nolfciquibus fceleribus, Ducatum Genuenliu liblt; ipli acquilierit.Hist^ didis,folutis caftris abht,cS Antoniû Grimaldû claflc magna,8lt;f annona,cômeatu^omni generis,in fublidium urbis aduentarc intellexilTet.Quieuit lanus per fex menfes,cu reuocato Grim aldo,Genueiv fes inlulam tancppacatam rcliquilTent.igiturmoxconfcripto exercitu,maio ribus uiribus,pertinaciori(^lludio urbem aggreditunfaepius oppugnatâ, reiedusjuel fame cogi decreuerat,portû obftruxerat,ut obfelTis nihil infers ri pollet.Genuenfes igitur unam nbsp;nbsp;uiginh triremes flruunt, cetheas naues

fedecim,aliacp nauigia.fummærei praeeratBucicaldushomo Gallicifangui guinis,legatusregius,isftatim in Cyprum trafjeiens,regem exutiscaftris apudNicoGamobfediGcoëgitcp tandem ad conditiones defeendere.Belli igiturimpenfisfolutis , pacem obtinuitrcxàGenuenle,hauddiu eaufus. Melethclla ein Soldanus Aegypti,ulturus direptionê Alexandriæ anno do mini 14 lé^ualidiflimaclaftein inlulam Cypri traiecit. Infulanos occurrerc aufos in patetibus apud NicoG'am campis proftrauit amp;nbsp;fugauit. Capit rex, Nicofia regia diripit,populus ferme omnis in captiuitatê abdudus eft,cede, ferro,flama tota infula uaftata,fermeqîuacua relida.Euafit trircmis benefit cio,Oddo régis frater,Genuâ^peruenit,is dignitaiibus amp;nbsp;militiæ gradib» euedus.

euedus,fortiterpugnans,quadrjenniopoftin Corfica infula uitam amifir. Zcnusucrôcentum èC uiginti millibus aurcorum redemptus, tributariz us(^ Aegypni faAuSjin regnum tâdem rediït,mulus calami tahbus opprcC-(ùs,ui'îam fim'uitiregni anno tncefimo,poft natum Chriftnm mtllgfi'mo qua I 2^ dringentefimo tn'cefimofecundo.Fuere huic duo Iiberi, loannes ôd Anna, quam Ludouico Sabaudienfis ducis fi!io,frater ftatim à morte parentis îoz cauit.Ioannes autem regno fuccefîit,qui inter fceminas cducatus,uir muÜe/ re corruptior,Duxitis uxorem exfamiliaMontisferratenfîum, Amadeam nominejoannislacobifiliamjquaextinélajcumex Occidentalibus nemo reperiretur,qui fuam ei filiam defponfaret,HeIenam Theodon Palæologi fî h'am fibi coniunxit,ingenio peracri,Ô6 cordatam mulierem.Hæc focordiam iiiri afpernata ,regem egit,fed ipfa à nutrice regebatur * Carlotam fiIiam gcz nucrat,quæcum uiroaptaloannicuidâoex genere Lufitanoru regio uxor datur,qui in regnum uocatus, foceri res adminiftrabat,dcmum ueneno fublatuSjLudouico Sabaudopatrueli abfenti Carlota nubit» Is audita reegis Ioannis morte,atcp lacobi no thi, Carlo tgfratris pcrcipicns motus,clafle apud Venetias parata,in Cyprum traqcitjrexappellatunatqî inauguratur* Pompa coronationis iterum inter Genuenles 80 Venetos difiidij caufa,to tins ueroinfulæclades fuit.Equidemdum Venetus Genuenfi inceiïu cou» feiru(^cederccogitur,Marcus Cornarius prætor negotiorû Venetorum, lacobumnothumconfilrjsamp;TopibusiuuitiUt is cum ferme centum amicis ad Soldanum nauigareGconfihiiderecupcrando regno,8^ expellendo Sa» baudo iniret* Quo cum perueniffet,fèrmone,ætate,indoîe atqj forma oraii te,SoIdanum commouit,ut fupplici fupplementa auxilia(^deferret,eun» demt^ ornamentis regqs indueret, clafledecreta,quæillam mox in Cyprûî deueherct.Ludouicus intérim per Legatos,rationibus piis æquis(^ Solda» ni animum placaratjamcç lacobum minus audire Soldanus uolebat, cum triginta millia aureorum pro belli apparatu pollicitus cITet Ludouicus, fed Turcarum imperator, Vcnetorum,ut quidam uokint,precibus fatiga» tusjlegatos tune mifit,qui Soldano bellum indicere debeant, nili quàm pri» âiumoperamdet,utlacobus in regnum reftituatur. Sicèueftigio magna • militummanuftipatus Iacobus,poflc^preftitum iuramentum turpiffimu, în Cyprum deuedus,Nicofiam occupat.Galli etfi Rhodios haberent adiu» tores,tarnen impetum Barbari expedtare non aufi,in caftelkim Cerauniæ fc recipiunt, fupplemento ex Sabaudia recepto,cum Nicofiam expugnare ßa tuunt,infidiis lacobi intercepti,magna ftrage in prækdium iterum compel» ïunturjacobus intereatotamôccupatinfulam,Carlota ad Pontificem Pi5 fecundum perueniens,annonâ quæ uiro mittatur,uiaticû{^ ab eo impetrat, quo inftruda locerum adiré atq^ auxiliacierecommodiuspoITet.Sedfruz ftratus auxiliis Ludouicus,tandê arcem tradit padla incolumitate, qua rece pta ïaeobus et Phamaguftam expugnat.Sabaudus autem,ad ocium quàm adimpcriummagisnatuSjin cccnobium apud Ripariamfeabdit, Carlota autem, adSixti pontificis opes corifugit,à quo tantum pecunia adiuta, Rho dum contenditjplena calamitatis etiam inde ad Soldanum in Aegyptû trâf» fretaiut,apud quem trienniü,au?til« expeâatione, quum fruftra detriuilfet, ” rc

reinfclt;fla, Romani redq .ubi unàcum Cypnjs comitibus honefti ordinis» Sixnliberalitatcacmillt;ncordia,adextremum inra* tempus uixiu lacobiis ucrocum Phamauguftain iam occupaflet, totumcpregnûimperara bterc coegidetjUtfirmo ahquo fe muniretpræfidio, amicorû luafu, Cailiahnarn Marei Cornarfj filiam,iam detundbeamepà fènatu Venetoadcpraiâ ,uxo rem duxit,ut una re,gran prineipis animum oftent 'eret.auxibacp præpoten tis Reipubhcacûbi obhgaret.Qiio falt;fto,paulo póft, non lincueneni kilpb Clone perrjt.relKfta uxore,iiterû gerête. Carlo ta audita frarris morte.ad Mo cenicum legatos mitcinqui fuo nomme opem rogant,utin regnum reftitua tur,àquo pernothum fratrem eietftaeftet.At Veneti præter regnurtimuL ta ipondent.In armis ins regnorum efte.Pro infula tuenda fe omnes neruos intenturos,apertèfatenrur.Cornariorum fanguinem,quâm LuGgnianorû* plus iuris in inlula habereJnterim Catharina puerum enixa gt;nbsp;Andreæ Cor^* narf] patrui conf Iio res adminiftrabat, Veneti nouis præiîdrjs inlulam mu* niunt.Ferdinandus Hifpaniærexconfilia de Cypro inuadenda ÔC ipieagita bat«Tumiiltu in infula orto,Cornariustrucidatur,fedeaiterum in ofticiu reginæ redadta.haud meliorefato extmdo pofthumo,quem regina peperc rat,Georgium Cornarium mittunt,qui Catharinam Venetias reportaret* Veneti fie, exclufa hærede Carlota,nuptrjs circumuento rege,imperium in fulçadepti funt,redimuntautem pacem eiusad Tureâannuo tnbuto trigin ta uel quadraginta milliû aureorû.maximus illis ex infula prouêtus,ac h no* nulhs fides adhibenda,annui reditus,fepties centum milia aureorum,tercen tuin milium in annû impenfam (uftinentes.Hæcde Cypro haerationefcrv phmus,quod regni Hierofolymitani olim cenfebarur prouincir«

Dm« Syrum noßrt rccuperdre nituntur,i Turcit uincuntur.tiimen Smyrnan;, Berythum,! heoâofiani^ urbes Aßit obtinent,(um nonnuUii ali)s oppidtf, Caput X1 X

ÎxAm Clemens fextus in Pontificatum fufeeptus crat,quietiam iuiiandisrc busChriftianisin Afiaanimum aduertebatdgiturfubprimaeiusadmim ft. atione, Veneti Genuenfesqjcum alqs Chriftianinominis principibus fee dere ufto claftem inftruunt fedccim tnremium,quarum poniificisimpenfis extruebantur quatuor, Venetorum ærefex,(otidem amp;nbsp;GcnuenGum.Pra'fi ciunturnauigijs.PctïusZenus Vcnerus,8^ Martinus Zacharias Ligur. Hl maritimâ Syriæoram legentes, oppreftis multis Barbarorum nauigris, fccdatempeftateinloniamiadatijSmyrnarntotiuS AGæ olim celcbratifti* mum Gymnafîum,fubitaoppugnationeadortamoccupant.Spolfjs dita^ ti,au(fti(^auxilris Cyprorum amp;' Rhodiorum,nec non quinque triremibus, cethea üna»quibus Engelbertus Viennenhs Delphinus in Syriam traiieie* bat,matre,uxoregt;aliisc^ ingenuis hominibus ftipatus facraq^ loca Hierofo lymisuifitaturus.Syriam ig turpetere arque portum aliquem cccupare nb tuntur.cumecceTurcarum claftem obuiam habent ,commifta^ pugna, multis in ipfaacieoccumbentibus, tandem numéro opprefti magis quam utVli fiigantur ,in(^ urbem Smyrnam fereciperecoguntur. Oppug^^tam diütius Barbari occüpàre baud potueruntjed egregiè defenfa »innoftro* rum poteftate aliquot annos permanfit.T une Genuenfes.ne non nihil mo* Iirentur,Theodofiam in Cherfonefo Taurica inuadunt,occupatam in* ftauranc»

lîatii’ant,muniuntq^gt;anno poftobtcntam Smyrna i^.feculi ucrocius quiriz quagefimo fèpnmo»Caphænomen inditum usbi,Hieronymus luitiniaz, nus ConfuI urbi datus,uir integcrrimus continentifTimuscp^Soldaia deiuz deurbsaGenuenfibus ctiam Gbtenta,cclebratiflimum ad Mceotidem iruz perium. Veneti quoqjin Syriam curfum tenentes,Berythum portum obn'z ncnt.quo poft aliquot annosjà Genuenßbus magna clade efjciuntur. A tut uno uerbo dicam,quicquid per centum integros amplius annos,ad rcfti tucndas res Syriæ intenta tum,adminiftratum(^ fuit ftrenuè,idomne Vene torum Genucnfium^ difcordia euanuit deperrjtt^»

Armenij exulis rcgis hort4tu,pcràex^Kdittoparjtur,t(tiit AphricittndelMtioflri,Bji-barii^; deuiätfjdQmm» reucrtuntur. Caput X. X.

SYriacasrcs omm'noperfjfte conftabat,de Cypro etfîcontcntio,tamênï ter Chriftianoseran Vna Armenia à Turcis occupaia j minim inmoz dum premebatUGquan^adhucregni fpeciem libertatemt^ aliquampræ fe ferre uideretur*Turcæenim Médis nbsp;Perfis inhiabant,ad maiora impcz

ria animum intendentes.Leo igiturqui Liuoni fucceflerat in regnum,cum priorem ferre non pofTetjadæquum imperium non admittcrc£urj,ad Vrz banum fexturn Pontificem Pomam rogatum auxilium proficifcitur, deinz de in Gallias ad Caroluni Sextum regem uenit.Francus mifertus fortunæ régis Arment),re(ponditfemaximcomnium illudprimum auere,utljbi tan dem aliquando licerenin communes religionis boftes arma monere, fed id impræfentia,8ô tempore exclufum èC bello Anglico occup3tum3minime fa, cere poffe.His cognitis,Leo impigre curare ccrpiGut compof'ns cotrouerz frjSjipG regesjiundis armis facrum bellum fufciperent, confeftimq? in Anz gliam trarjciens, poftqua regi caufam fui aduêtus expofuerat,paci s confilia agitare cœpit. Richardus fecundus eins appcllationis,tunc feptimü annum regcbatjà quo Armenius perbenignè Sf hofpitaliter exceptus,benignius au dituseftjatqjad æquam pacem regem pronumoffendit Armenius.a pace oflrrebat Anglus exuliregi auxilia publica^pnuatascp impcnfas,atquead Rempublicam Chriftianam defendendum animum parati(Tîmum«Dcûz gnantur ad pacem conficiendam legati Caletum.Mifit SC Francus Bonont am,qui eins nomine fœderapangerent.odfjsjfaftuagitabâtur omnia,quinz quagintadiesfruftraconfumebantur,depace enim nihil conftitutum fuit» Dctriuit totum decennium apud Anglum Leo,magno in honore habitus, itaquoque regiacceptus,utprecibus Armenij,trium annorum inducias Gallis concederet,anno à nato Chrifto millefimo trecentefimo nonagefirno i primo.Quêdonatû deinde magna pecunia ad Francûremifit,auxiliis,G ab aliis adiuuarctur promifRs,Francus renouata facri belli mentione, pontifiz . cem Bonifacium nonum,per legatos adhortatur,ut Chriftianorum princiz ‘ pes ad bellum hoc adiuuandum incitet,quod quidem baud fegniter factum eft.fed aliis alias caufas morast?p netftentibus, Genuenfes nomen militiæ faz cre prof it :tur,non ta publica Chriftianorû caufa,t^ quod priuato cômodo fuo confultuuellent.Etenim eo ipfo tempore,Sarraccni Aphricæimperanz tesjincurfionibus ipfam urbem prouinciamcß Ligurum uexabant♦ Lcgaz

tosigiturmitcuntadFrancum,quiclaflemSCcornmeatus ofFerantgt;fiphus »*«'•. in Aphncam,quâm in Syriam trariciatur,regfjsauxilfjs petatur.Syriam ein - I nulîo modo fubigi pofle,nifihofte finitimo ac ferme domeftico opprefTo.

Maioriairenfuaiiditus Genuen(îs,quàm Armenius,qui Syriam proferez bat. Frater regis eamprouinaamdepofcebat,cui fecundo loco imperator additus Barbaras duxjub fignis peditûuiginti millia,millequingêti équités Frâcotrât.Genuenfib.quadraginta triremes,naues onerariæ uiginti, uiro, armis,commeatu inftrmftifTimæ. Anglus æmulatione uirtutis accenfus, uo timemor,Henricum Dçrbienfem comitem,cum cJcc7aiuucnti;tis Anglicac fagirtariorum,8lt;r ualida manu,in Franciam mittit. V encti Genuenfiumma ximi hoftes,rcligionis caufa auxilia addunt,iureiurâdo præftitOjnullâ menz tionem ullius contentionis intereos fore,tantum communibus confilrjs,ui ribusjdecoërcendo hofte,de recuperâdis rebus perditisfecogitaturos.Tuz netum urbs Aphricæprimo curfu petita.Anglorum fagittariorum uirture effedum, utlittus teneretur,ac expofitiscopqs poft uariosconflidus, tubs caftriscingeretur.Oppugnatururbsjtandem decompofitione adum, ubi conuenit,utSarracenifinibusfuisfècontinerent,abftinerent ora maritima Italiæ,GalIiæ,atcpinfulis AphricæEurop^i^interiedis.Captiuos Chriftia nosredderentomnesjiam aureorum centum millia numcrarentpro belli im pcnfîs.Pace pada,confultari incccptum de Syria.atexercitus pcfte ïamduz dum laborare ccEperat,diminutuscp erat.de repetenda domo,decrctû euuiz gatur,quo audito,adfuos quifcp cum gloria gratulationercucrtitur, uno Armenioresfuas deplorâte.Hicequidem Bellifacri finis ftatui potcft» nam de recuperanda Syria Europçis poft hæc nulla cura/atisqj fuifiet, fi oz mifta Alia,resfuas tLitari,8ôà Turcis defendere potuiftent.ÇXiippèmaxiz mis ingentibust^ bellis inuolutijCum Turcisfæpiusdimicâdum fuit, qiiod quo tempore, ejuo fado,quibusuiribus gefta fint, apud eos inueniet Fez dor,qui de rebus Turcicis hiftoriam profeflî funt,nos uerô nouo iam feeu lo incipiente,nouos Syriæ motus,inter Barbaros de imperio proz uinciæexortos,atcp ad noftra ufcp tempora côtinuatos, quo commodiusdefcribantur,infextum librum refjciemus.

INTER RHENI CATARACTA S, Qy R. JA Rhynduuoc4nt,AbbtttilOitn.HeroldHochfiettenfis S. Dgt;

Vod mihihadenus tecum nullainterceffent fami'Karitas ,Boriàz uentura mtegerrime,non me deterruit,quo minus librum hue no mini tuo infcribercm, fed quia uirtusillaamoris fynceri concilia^ trixjlatitare apud te non poteft,quia erumpens gt;nbsp;ab óptiniis omnibus in te laudah mcretur,boni uiri ftùdiumifuo iure,ui(^ fua diuina in me excitauic, uteam ipfam in te colerem,quam ÔC ih hoftc,S^ apud ignotos faniorisiu^ \ dicq omnes obferuant exornant.Hæc fiquidem una atcp ea eftiquam ob hoc unûjDeus opt.maxumis pelt;floribusinclufam uoluiiïè putô, ne adaz perta maieftatis qualitätefaicinaret,atcpà certa perfuafionerudiores feducè rct,quandoquidem fortilfimos prudêtifîîmos^,ad amicitiam cum ipfa co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

iungeridam,nuncp non rapit.Etfi ego intelligam effe permultos,qui claritâz ti natalium,auguftiori corporis formæ,ordinisifortunarum(^amplitudinf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•gt; -v-

denicp cuilibet horum fuam ineffè Veilefém, Apéllemt^ unumquodep fuiî' . ' v • ‘ j 4- r efflagitarecontendantjuec^ignarusfim, Vuellenbergiurri familiam,inter a • , y HeluetiorûnobiliffimoSjTigurinosfcilicétjngenuitatis àntiqua dignitatc ■( nbsp;nbsp;nbsp;■,gt;

no infimum gradû obtinere,cætera omhia tibi dona,quæ nobilitati famuz Iantur,Iarga manu â Deo coiïatà eiïe,tamen me magis allicuit,quôd à tene^ ris indolem illam tuam fauftam/apiêtiffîmorum uirorum præceptis excuiz tam jab adolefcêtia pulchérrima qupcp memoria comprehendiflTe, hüc ùfç^ fcientiæ,fummam humanitatem,in(^ rebus gerendis induftriam cqiiinxifz fe te audiâjimô dodiOimi atcç ornatiffimi iuuenis Ioannis Schuartzrj,patrî tfj Scaphufiani fandiffîmo tefl:imonio,quinquennio iâ et diutius, omnino côpertû habeâ atlt;^ iuratum*Hgc igitür quantum meum erga te ftudiu,quo libellum tibi hune dedicô,illuftrant,atcp æquioribus commendantjtantuni fpero,amp; gratiæ mihi concilient apud te,tum propter deleó^ationem, quani iiarietäs huius hiftoriæ fuppeditabit,tum propter onus quod ingens me fii fcepifleuidesÆgoetenim ishaüdfum,qui parumme poiïc non fentiami aut laborem fufeepifle me magnum non uideam,quodlibro uno,res per ati nos ferme centum amp;nbsp;quinquaginta geftas 86 memoria dignas confcriberci tibilt;^ de tuis uirtutibus gratulari,eascç celebrare fimul inftituerim, præferz tim quando hic confiliorum,aAionum Ô6 temporum commentatione,fcn\z ptorüm aut negligentia,aut inopia deftituor,iKic afTentatiunculg nota apud inuidos opprimor,in utroep uero 86 aütoritas 86 ingenium mihi défît.Cæz - - . terum cum his feribendis nihil aliud cogitauerim,nifî quod,ut æqu5 fuit,di feordie 86 focordiæexemplisj'niqiiifTimôrû noftroru temporS peftê,haud difpari crudelitate,quàmoIiminSyriæuifceribus,in Europa larh graffarii nihillt;^diflîmiliftupiditate procerum,ceu praui momenti mörbüm negliz giiapertè oftenderem,confentaneum mihi üidebatunid apud eos deploràz re^quorum pietas patriæconfultumcuperet,autoritasnonnihil opis 86lüz cis adferre pofret,quoslt;^ boni ftudium,ex animi bonitate, tenerius anipkz dicertumefTetiHuneardorem cuminhis,quibus priores quinque libros

infcripfiipcrfpcxiffem/extum te illisadiungereuolui,dc quo mihi optinié perfuafum,acmeren benenecefiariüfit» ld uerocunulla alia repofîum,ucl hoc munufcuîo,animi mei obfequentifîîmi arrhabonem ofterre tiz bi placuit,ne tibi deelTetjquod in me, quemadmodum ctia in alijsjli terarum bonarum ftudium, amares, nbsp;nbsp;nbsp;V ale.

Am Turcarum imperium caput ita extulcrat, ut Chriftia/ nis maior follicitudo ingereretur Europa: defendendæ, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corum enim imperium no

folum periclitabatur, uerum etiam,deuidoa Turcis ,anno millefimotrecentefimGnonagefimoquintOjSigifmundoim pcratoreRomauorum, apudNicopoIim,ReipubIicæ Chriftianæ ton miz nari uidcbaturfortuna Turcica,non admoduin leue aliquid, neque profcz lt;ftó,ulia ratiÔeJnij'gnem aliquâ calamitatê euitaiïet, nifi Tamerlanes (quem aîrj Temyrin,nonnulli Demyrly,quidam Themircathlum uocantj) Baiazez ti tyranno omnia profternenti reftiti(ïct,dcquo paucainterferere huic hifto riæ, non admodum ineptum mihi uideturÆemyris hic, natione Parthus, humili inter fuos loco natus,paire Sangalo,qui apud Samarchandâ ftipeni hoftiatim colligebaC,pueritiam apud parentes egerat, adolefcês uerô faétus ciuibus operam Iocat,cuftodiendis equis,quieainregioneeducantur pluri mi.indoles illi erat fubdola,fanguinaria^,quæ nifi latrocinia nihil omnino fpirabat,nefcio an natura an educatione deprauata.Pubertatem igitur non dum egrefTus^aim reliquis per earn regionem paftoribus, coniuratione ini ta,pecus,iumentumlt;^omne finitimis abigitfurando,quo intacinore exce! lentiorem fe nonhabebat. Animo confcelerato adfuitfortuna,nam breuiar inentorumgrcgum^copiammagnam,fociorummanum haud contenez nendam contraxit,nec erubuit aperte latronum princcps uocari « Fama noz minis,terror(^ audaciæ magnam apud populäres fibi conciliauerat gratiz am. Côgregataigiturarmentinorum côhorte,ftabulum quoddam aggrez ditur,quod pro more gentis,altiHimis mûris circundatûerat,atcp armatoz rum copijs nonnuIlismunitum.Hoccum cffringere tcntaHet,primus^in murum cuafi(Tct,ui deieôus,in terrain decidiiTe fertur, crusqp fregiHe,quo cafujperpetuam claudicationem contraxerit. A cafu denjque lublatum,uno crure tam diii pugnando hortandoc^ inftitiiïejdonec omnia in poteftatem â fuis redigerentuisdifTimulato femper dolore.Ea uidoria côciliatis fibi om nium animis,palam,clam(^ ad ipfum confluebant horâinum equeftrium pedeftrium£^copiæ,qua;ultroipfum ducem pcterçut adSarracenos,qut uicinis

uicinisregionibusimperabantiOpprimendos.Tantaro occafionem baud negkxitTemyftSjhoftiliteruicinïairrumpês,oinniauaftabat/erro ac flam -ç-macorripiens,quolatrodnio opes ingentes paruoquidem tempore conz geflit.his non parce,fed liberaliter ufus uires fuas jta auxic,ut tyrannidis apz prehendendae eonfiliaagitare inciperet » Capto deindeloco fitu mnmtifltz rno,præfidiû in eo extruxit,cx quo in praetereuntes graflabatur crudeliter, regulosaliquotexcurfionibusuexans,quafdam uitaamp;S imperio exuens.ut an pr^mfjs incertum efl:,proüinciæ duos tyrannos,Chaidarem Sc Myrxicm fibiconiunxit.hiopibus,uiribus(^ hominem quocunque duceret.fequcz bantur SC iuuabant,quorum auxilijs fretus Babylonem urbem, quam Bah dacam uocant,Euphrati adiacentem belIoinuadit*Fama huius belli exciti cities Samarchandæ,hatid patuo numero ipfum fequuti funt, â fenatu eti^ amæremagnoadiutusfuitiUtmilitcmfibi conciliate pofiet^Ipfe tyrannus urbis fuæamp;Spatriænomine, imperatoremexercitus Temyrim uocat* Caz ftrisigiturinconfpeó:uurbis Baldacæ metatis,cumfæpius oppugnatam ui capere non pofletjSoIdanum Mediae fupplementa uirorum fuis adferen tcm,eiufce rei diffimulata Temyris notitia,urbcm magno comitatu intrare permifit,ratusquodeuenit,annonam multitudine in urbem citius abfumz pram iri,atqueinopiam obfeflbsad deditionem pelIe(fluram*Contigitigiz tur Soldanum à fame oppreflis interfici,quo mortuo,uidiia tyranni urbem 'i'emyrioffertjfi ipfamin uxorem èC regni confortem duceret.Potitusea urbe,exercitum uiÓforem domum reduxit,gratulationibus à ciuibus excez ptus,praeter dignitatem regiam, fumma illi dtfertur poteftas ♦ qua patriæ gratitudine nihil fegnior,fed ambitiofior multo euafit,ac ftatim de toUendo Samarchandæ tyrannOjpatriaecp principatu obtinendo confilia cum Chaiz dareininVocatus in confilium Myrxies,proditioneni abominatus eft,nec diflimuIauitiram^refpondifTeenimeuniferuntjPatriam Samarchandæ rez gnum firmius e(re,quam ut â latrone occupari polTi'fjfi uero in fan's fït,ut Temyris id occupet, nihil recufare quin ftatim obtruticctur, quandoquiz dem feipfumbonost^omnes magnafpe fallerenquod quidem reiponfum paulo poft,magno ftctit Myrxiæ^Temyris ût priftinis uicftorrjs robur iiiri urn accederetjSó ideo potentior ad fubiugandam patriam euaderet, confcri *’ pto exercitu quadringentorum equitiim millium,fexcentorum peditum, AflTyrioSjAlbamamjMedos èc Scythas inuadit,quos admodum in pauz cisannisfubiugatosjimpcrata facere coegit*Myrxiescerte ad confequenz . das uidorias iUi maximum fuit inftrumentummam ordinem atque dtfcipH nammilitaremillioftendit,eam(^tamprudenter docuit,utob unam rem militarembeneconftitutam,apud omnes cam gloriam acquifieritTemy res,quam hadenus imperatorum nullus meruit ♦ SilTitiorum ordo ab eo inftitutus fertur.Deni uni decurioni fubdebantur, Centurioni decurióhes deccm,Chiliarchæ totidem centuriones.Hi ducibus parebantadeo dextre, ut uno nutu amp;nbsp;caftra mouerentur,8^ inirentur prglia momento uno ♦ In caz ftris quæque ars locum fuum habebat,merces fuas,apothecas»xenodochia crantpublica,inquibus excipiebantur exteri ♦ Sceleris uindicandi magna

cratratiojdecurionem peccantem centurio,huncchiliarcha,inum Duxpuz ruebat,unulquifquc magiftratus mihtem fuum♦ locofontium puniebanz tur,qui facinus notum negligebant.Affluentiam caftra omnium rerum haz bebantjCum neminem uiolari fascfTetjCum â nullo aliquid præteruoluiiz tatem ac ne minimum quidem olus auferriimpune permittebatiir. Ferunt militem anui cuidam uafculum Ialt;5tc plenum ui ablatum exuxifle, quod CÛ apud Temyrem quefta elTet uetula,fcifcitatu cfTc tyrannu, an hominem cognofceret, addu0;um inficiantemt^ mulieri fiftit.iterum e^m rogat, an ui tæ periculo hoc uerum elTe afFirmare auG't. Cum uera fe dixifle iuraret, exz tempio militem iugulare præcipit,inteftina(^eius rimari,quæcum laccfFun derent,horrendo cruciatii fœminam liberauerunt,que perdita fuiflct,fi hoz minem fefelliflet.Hocconfilio effecit,ut non minus quam ad Emporia celc/ brati(Tima,merces omnes in caftra eius dcueherentur . ReuerfusSamarz chandam cum exercitUjinterempto tyranno,urbis imperium patriæarriz pit.Chaidarisc^aftucircumuentuSjMyrxicnuotiadmonitum pcremit,per emptum regali pompa(epeliuit,amp;Iuxit diu.tandem in Hyrcarios mouens, quibus deuidis, Cadufios aggreditur,atque ex infidqs adortus fubcgit. Arabiam indepetensFccIiccm^'incoIæ enimeius regionis Cadufrfs opera contra Temyrem tulerant,atque ftrenuam nauarant operam} Icgah'onibua muneribusc^ Arabum dcIinitus,atqueMaftagetarum,qui Perfidem inuaz (ilTe nunciabantur, audacia reuocatus,Samarchandam redrjt* tyrannus cnim Maftagetariim ,qui in ea Scythiæ parte regnabat,quam nunc Caihai z urn appellant,quicp Magnus Canis dicitur,cum ad extrema Scythiæ littoz ra nec Darium,nec alium ullum regern peruenifte noftetjhaud rebatur,Tc m'yrem etiam iratum,beIIuiTi G bi inferre poffe^Temyris autem ingcnti con gregato exercitu»tribus prælrjs Temper repulfus,cum Scythasaggrefiiis eftet,Cheriam in urbem,quam denouo ad Tanaim conftruxerat,reuertiz tur,ubi reparatis copqs,anno poft tranfado in Aegyptum fe ducereuellefiz mulat,tranfuerTsq? itineribus,nihil tale ucrentes Scythas aggreditur, comz mifta pugna deuincit, omnesq^ eorum Agoras amp;C Hordas depopulatur. Suntenim Hordæadcffigiemciuitatis uùigi congregationes,quæ pro mu ris pedlora atquc arma uirorum fortium habent. Agoræ autem Tunt, in qui bus rex»fatrapæ»cum cqueftriordinehofpitantur,circumfeptæ aliquæ plaz nicies .longelate^patentes.Magnadeindeprædaonuftus,perHibcriam. Colchidemcp.tranfitoPhafifluuio,Cheriamregreftiis,male afflitftum exz ercitum ibidem refecit,affinitatem fcedus cum Maftagetisinit,eacondi tione.ut quotannis his tributinominealiquid penderet.pro uaftitatequarc gionem afflixerauHicdumocium trahit,admonitus Caphae,tum Genuen hu Coloniæ, in Taurica Cherfonefo fitæ.immenlàm eftediuitiarum uim, multiscoconfluentibusnegociatoribus. Vrbi igitur uim inferre tentat,ac fecum rcputando»quod manifefta iam ingruenteui,ciues thefauros auertez rentautinfoderent.unoaftu excogitato,urbis dominium, pecuniarura thefauros nadus eft.Inftruxerat enim ex optima fui populi parte, magnum negotiatoz

rr?gótiatorum numcrumgt;iubetlt;^cos préctofifTimarum pelhupmnts ge^ nerfs copfam comportarCifne^urbem Capham mercâüendfbflcm tranC uehcre ad uendcndum,iufto fatfs precfo.Pcrmutatfone ôi. commcrefo cfu( modburbs exhaufta plurfmum auro atque argento, eolt;^ locuplctfor I'pfe fadus, ftatfm ne mcrces in Europam trarjcerentur»urbf bcHum dcz nuncfabmurofimulcaftraadmouensjtandem poftcöntfnuas easi^ acerz rfmas oppugnatfones,0i urbe potftus eft,peiksgt; relfquam^ opulentiaftl itcrum abducens*

Belli Turciti nbsp;nbsp;nbsp;eäufd Temyri,diq; quoMoJo ii SeiaßtM expujinduenl»

^T^Emyrcs Scythia Afiatfca edomita,animum ad rcliqua Afiæ émpögt;-^. v'V'y ‘ JL h'aadrjcft,Turcariimlt;^furped:ampotentfam etff non adeôægfèfere» bàtjtâmen cû Ôthômnnaidas,cæterais famfh'as bello profcqui, prfncfpati busexufcerriefet,confclt;Qura facflf afTequutus eft Nlonàrchfam Baiazez tem ambfre,nuîmmcp ncc^ füpcrforem,neque parem ilium Iatururn«Ta/ ïfa cogitantem adetintfummo loco nati homines efrefter centum,qui om nes â Baiazete efelt;ftf,opem Sgt;C auxiliaT emyrfs fmplorabat, cognatfonèrrt rcligionemt^communempraetendehtespctcbantjutinpatrfam ab core? ducerentur,quàndoquidem ipfeunfus Afi'æmonarcha,abfniurfa tütari omnesexofFiefo teneretur ♦ Adfjcfebantqtioqüefenonrecufarc pocnas, fi quid contra foedera in Baiazetem commiiifte deprehenderentur.Erat aütê inter exules Cafanes, qui Armenfæirnpcrabat AftarnbecchinepoSj is calamitate fua,propter ortus amp;r generis eins nobilitatem,Temyrem rriä ximcaffi'ciebat.MfttftigiturlegatOs ad Baiazetem, qui inter euridem amp;C exules pacemreconcilfarent,addfr pro more gentfs,muheris nomine ucgt; ftem preeiöfam *Vbi ad Baiazetem uentum cft,mandata exponunt.Priz momägnis laudibuseuehût,quodadtutâdam relfgïonem Mahemetfs* contra aîfcnæ pcrfüafionis homincs,tam ftrenué depugnaret. Deinde edi cuntuicamicfsmolcftus eftepcrgat,exulcsreftftuat,auc adione inftitüz ta,Temyrfsfententiam dehisexpedetNfhfîpacatiad ea refpondit Turz ca.Temyris gratulationés fe nihil morari,dum quæ aperto marte fubegiC fet,fnfmfcis utreftftüat,ab eo poftulareaufus Gt.Munus quoque repudfaz tum,tanquam maioriloco quàm Temyrem riatumjdedecuseftettam üilc donum recipere ♦ Hæc ut ad Temyrem relata fuére,ftatim per præconem Baiazeti renuntiarc iubet bcllum, nifî exules mallet reftitUere. communis ciiim religionis homines, neceftarios fuos atque clientes nulio modo ipz fum pofte neglfgcre*Ad hæcrefpondilTe ferunt Turcam, Prfus Temyre tertiorépudiatam fuam coniugemrecepturum.quàm beîlum Turcisihz , ferre aufit*quo contumeliofo refponio non folum ipfe Temyres,fed8C ttxoreius itacxarlêrunt,utmulier,quædiutius,ncquid hoftflein Bafazez tem attentaret maritus jblândftijs rétihuerat, iam ultro ad tantæ iriiügt; riæuindidam ànimâretirtftigaretq^.Infamis enim is apud T ureas eft^qui

repudiatajuxore terrió, cam itcrum rcci'pit.dicitur^ ad tres fpicncs redfjC (cj'qood quidem fcomma ignominiæ plenum. Armeni'um igiturinrc* gnum rcftituere,eum^ rebus fuis itcrum præfici geftkbat Temyres.nï Mahematini Armeniosmiro quodam fauorcjpraetcr caetcras gentes pro fequuntur.nec quenquâ Armeniorumflicet inreligionis negotio cum cx teris T urcis non ufque adeo conlèooant ^feruum aut captiuum mancipâtgt; cogt;quod cx. ca gente quendam uaticinacum ferunc gt;nbsp;gloriam Mahumetis per to rum orbem propagandamcflè.Scbaftiam igitur ab Baiazeteocctl patam,Armcniae SecundæMctropoIim aggreditur Temyres,eoipfo tê^ pore,quo Mcletinem Baiazetes oppugnaretetiam Armenfæ oppidum» Sufceperateo tempore Baiazetes expeditionem contra Graecos,Lebagt; diamt^ oppidum Bceotiæ obfidionecinxerat,Peloponelum(^acThe(x aliam krro» flamma,cædeamp; rapina depopulabatunVaßabat isenam 11 lyriorû Tnballiorû regionc.nâ bas regiones uiribus 6^ armis pr^ftare» Itbi^inimicifiîmo animo obcalcitrare uidebat«Prætcrea eu Europe impe rium iâ ambiret,Temyhs conatus in Afia, propter dientelas, quas in eai habebatmaximas,haudmagni£aciebat. Præfecerac igitur Orthobalem filiunijïirenuum ÔC in armis exereitatum iuuenem^qui (æpius oppugnan tem urbismures Temyrem.multisdadibusrepeJlebanatdemum perçu niculos fuHoflis mccnibusgt;ciues ad deditionem inelinantur.Pax à. tyranz no data, modo dimilTo cumreculis Turcico præfidio,fedecim millia fuoz rum militum in urbem reciperent. Quo perado, ab uxore literas recipit, qutbus precatur, ut fupprelTa iracundia domum redeat, uerborum coicu lumeïias iâtis ultûefle.SoIutis igitur caftris Cheriam redire conabatur» uïxlt;^ terttjs caftris aberat cum nunciatur,fuborto inurbe Sebafliatu/ multu,OrthobuIem reducem,ac præfidiu fuû truddatum efie À ^duibus* nouitate rei Aupefalt;flus,pedem rcfcrens.caftris urbem îteru dngit ,quingt;' dedm condnuis dtebus,magnis uinbus oppugnat. Atex de^r^ratione ui res refumenubus duibus,ad do4os,cum ui fefe nihil prohcerr^* uideret,anî mumconuertit.Initisenimcum oppidanis feederibus, petit fagittarios, quos in oppido habuerât præfidiû,illi côcedant.quorû op era in certa qua dam expeditione uti ueUet«Haudnegatum fuit tyranno»receptis ergo (az gittari)s(duodedmmiUiaeorum fuiffedicunt^eos omne.s altera diere* feiffis pollicibus,in urbem mifit. Deinde ui captam urbr.m cum ingredeJ retur,omnisordinis,omnis (êxus,omnislt;^ætans horriines,in forum con uocare iulTit, exercitu circundatam multitudinem rrielioris fexus omnes, quotquot decimum quarcum annum excclïifle compererat,obtruncare, nubilis ætans iuuentutem uinculis mancipare,igni cadaucra intjci,cx capi tibus uerô turrim media in urbe côftrui iub et.Mulieres poftea.pueros^ omnes in patentes campos educi,matres ab infantibus fegregare,quou quâm primum fiericontigilTctjturmasequitum conuocat,eas^ ferrum èc equos in uagientes illachnmâtes^ pueros agere.indilcriminarimt^ op preflosconcuIcaremandauEquitcs exempli atrodatem ftupentes,maz tribus

tribus innuJt,ut primatibus exercitus , pro innoccntium falutc fupplix cêt.Procercs regem adeunces crudelitatem lam feram placare ßudebaut, inter quos Ligur quidam negodator,magis familiaritcr quàm prudent ‘^«*'“3* *' ter humanitatis eum admonebat. Tuncobuerfis ineum ignefcentibus luminibus.Temyres in hæc ucrba prorumpit,Me qui to tins orbis mallez us,ipfa(^ Dci ira fum,æftimas tu hominemCfalIeris* Cauc uerô, ne poftz hac mihi occurras,nifi huius tuæ temeritatis SC audadæ pœnas dare ma* lueris.Conuerfus deinde ad equites,Ecquidfinquit)cûrtaminiC’adalt;floc^ cquo t primus in puerorum agmen irrumpit. Agite, exclamans, uidea-» mus,quinam imperatorem fuum fequi recufent.Sic equitatus omnis crugt; delitatem tyranni fccutus,undiquaque irruens, matres cum liberis cquogt; rumunguIiscontriuit.Oppidumpoftiftorum confeôioncm depopula* tus,exu(7it abdudo Orthobule Baiazetis filio,ac adolefcentibus, qui fugt; perftites erât, reliquis.Leproibs omnes excarnifi'cabat, nepbas efle didiz tans,quod fupereiïcnt.qui reliquos homines inficerent, ipfis plerunquc miferrimé confenefcentibus.Clades Sebaftiæ urbis miferabilis fuit« atc|| omnium urbium calamitates fuperaHe creditur«

quot;pOftquam Baiazetes captæ Sebaftiæ atque extindæ urbis,nec non ne cis filq Orthobuli nuncium accepifTetjdoIorem baud diffîmularc po-* tuit/ed cum forte opilionem obuium haberct,fiftula cantiunculam mo/ dulantem,præmi(ro gemitu, homini dixiflTe cum ferunt, O beate, quam dulce canis,quâm læto animo,qui nec Scbaftiam, nec Orthobulcm filû um amittere potuifti.Non latuit didum Temyrem,nec uxorem eius,qui propterperfuafus ab ea.pacem Baiazeti ultra offert, mittitcp Legatos», qui Turcae offendant Temyris animum,iam urbis Sebaff ix excidio plagt; catum,contumeliam«^ uerborum iam cum rcmittere,ac ultro pacem oL ferre, fiBaiazetes reftitutis exulibus Temyri, butyri tantum mitteret, quantum ad onerandum duo millia camelorum fatis cffet.totidemcp teiv toria pileata,quæ paftoribus effent ufui.Petcbant infuper.ut in omnibus Turcarum Mefquitis, publicist^ locis Monarcha Afiæ, Temyres progt; nunciaretur,acs quoque aurum 8C argentum Temyris imagine ugnatum admitteretur,conflatolt;^ quodin ufu habebat Baiazetes,eo folo mercL rnonia omnia commutarentur,cui T emyris fignum impreffum effet. Ad hæc poftulabantjUtMofes Baiazetis filius,in Pcrßam ad Temyrem mitgt; teretur, ibidem inter ftipatores,officrj caufa tyranno feruiturus. HaccG Baiazeti placercnt,Temyrcm amiciuam 8C necefîîtudinem cum illo congt; iundurum,fluerôaduenarcturpofi;ulata,iam pro hoffe haberefur.Ad hæc iratus Baiazetes, cum latrone Gbi pacem intercedere non poffc,ingt; quit,nec in obtinenda Monarchia Afiægt;uUifeccffurum.Proinde abegt; t «q anta

inquiGnecin obtinenda Monarchia AGæ iilli feccfTurum ♦ PromcJe abe^ ant,Temyriarmi's,non uerbis opuscflc,renuncïcnt.Curn tale refponfum legah Temyriattul.nent,diutiusexpeditionem contra Bai'azetern difterz re noluitjfeddeleéhi habi'to, confcripGt excrcïtum ♦ Oeluag/nta myn'ai* des armatorum babuiGTe Temyrem tradunt quidein ♦ Baiazetes ut Sc ipfe quani inftruÆffimis coprjs obuiam procederet TcmjTi, exEuz ropaatque Alia cogit ingentes copias,qua? hominum tercentumrruUiz um numcrum excedere dicebantur,omnemlt;^ belh' fummam in ueloeitatc pofitam exiftimans,quam maxirais itïneribus ad Eupbratem properar, uix^ Armeniam intrarat,cum Temyrem excrcïtum m Phrygiam dcdugt; xilTe nunciaretur,aciam in confpcétu hoftem adeiTe. có igitur contendit Baiazetes celerrimó Ad Stellam montem Cquo in IpcooJimPompeius cum Mithridate conflixerat^uentum eftiubi metatis utrinque caftris, uix quindecimftadiorum fpacium inter eos rcliduqi . Feruntmutatohabi# tu Temyrem ipfum fitum caftrorum, atque belli totius apparatum inra* ftrisjBaiazciis exploraffe.T andern T cmyris Sachrticü filium,cum decent millibus uelitum contra Baiazetê mittit,ut hi hoftem quoquo modo poG (ent,ad pugnam elicerent,quodubi uidit Turca,confeftim aciesinftruz itjcollem quendani occupans,pugnæccpiam falt;ftuFus»CQlgt;ocaratin cor nu fmiftrum Afiatica auxilia, Europæô dextram aciem tuendam iiiz iunxerat, ipfe médius, ftipatoribus fatellitibus, tofiuslt;^exercitus robo* refeptuSjhoftem expedabat.Sachrucus agmine ÔC paftü eón^pofitö Per farum atque Cattidarum nobiliratc ftipatus , in hoftem mouebat,queni baud quaquam, quanquam facile potuiftet,circumuenicndum ftatuft, fedfpacium relinquebat,quo fugientibus abeundi copia efiêt,ne exomnÏ parte oppugnathex defperarione animos fùmcrentiPughæ iniriurn dez ditEuroppmilitisfortitudo,quæmagno in hoftemirnpetudclara,Perz fas iam pedem referrecoegerat, atque ardore pugnæad caftrahöftiunt ufqueprogrefta,uir£utis atqueaudaciæ monumenta reliquit. Baiazetes autem ueritus ne ab hoftibus circundüceretur ,ordinum dutftorem feuo careiubet,militemc^inpriraumlocumferedigerciquod cum abnuerent amp;nbsp;Dux Sc militeSjblafphemtis T’urcæ tandem rcuocati parueruht« Hoc ilidens TemyreSiin recedentes magna ui feftur,tantolt;^ numero eos à ter go premebat, ut dtatiftitnis paftibus in caftra fe reciperent. Afianus miz les fugam efteratus,confeftim abietftis armis,falütem fuga quarif. Baiaz zetes res fuas pefti'mo loco eontemplatus,equum corifeendit, ac eftufifliz mis habenis aufugit.Fugientem inlequuntur Perfæyféd is iàm multum id neris curfu eonfecerat,utqui uelociffima equa uehefètur,tamen cura forz te adfluraen ueniftet, equa intolleranda fiti ftimulàta biberceupiebat, priufqua benepota abigerepotuit,cù chiragragrauiftime*laboraretipfe» neefugsr foerj adeftenuPota ia de pernicitate mulcü remittebat equa, qua re fadü eft.ut affecutus à militib. T emyris,captiuus ad ryrannu irahereti Capti fuerut filrj Baiazeas eo die, Mufulmanncs, kfus,Mccbmet SC Mo î '

L I B E R s E X T V 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-iG

fcSjDuccsquoque Turcæ ferme omnes,qui cum cætcris,qui'mortczTu'n pugnaeuaferantjtantum ueftibusfpolianjibcri abi'rc permifïî funt.Nam antequampiignaînîretur,per præconcm edicere lufTerat Temyres,ut nez mo Turcarum uinculis mandparetur, aut poftpartam in'cftonam, aliqua affîcereturcontumelia,cuni ècontra Baiazetes^nemincm Perfarum fcfe dcz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

dcntcm,fuos rccipere,fed omnes obtriincare lïifterac* Hac iiiôona ponrus Temyresjomnes AGæ regiones quæTiircæ parebantj'n poteftatem rede git,PruG'am(^Baiazetisregiam occupauGynæceiim indeTurcæ captum cum uxoreBaiazetis . Feruntin capugna turcarum ducentamilhacecidiT fe.Addudus ad Temyrem Turca,mterrogatuslt;^,QLia confidenua in Mo narcham AGæarma fufcepifrct*Vtdeuilt;ftoeo, ex Mahometani nominis hoftibusuidohæ tanto magis inclarefccrent/ubintulifle cum dicunt.Ad hæc Tcmyres, cum elati animi præmium ilium reccpifte dixiftet,accipi^ tresamp;2cancs,alia(^huiufmodianimaliaofïcrre iubet,quomunereuenato«-remeum folertiorem,quàm aptum imperatoremindicareuolcbat.Audie ratenim Temyrcs,Baiazetcm feptem millia uirorum aluifte,qui accipitres curarent,pauiftelt;^ canes fex mille.Cognito igitur,quod ignominiæcaufa hæcilli oblata fuilFentjTcmyriin facicm regeflîtconuitia, inquiens ,Haud mirumeftTemyresjtcàiuuentutenullius rci quàm latrocinfj gnarum.caz num,accipitrum, amp;nbsp;ucnationis ftudium mihiprobro dare,me uero ab Az

exercitqs,haud hçc ftudia dedecent.His uerbis oft'enfus T cmyrcs,aGno prg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

pofterè impoG'tumpcr caftra deduciiubet, militibus deridcndum ,tedez untem deinde interrogat,num amp;nbsp;bæcequitatio reges deceretCVinculis de.

indemancipatum conuiuioadhibuitjin quo EleazarîMyfiæ fuperioris du cis fororem, ardentiflîmè à Baiazete amatam,inconfpedu mariti uinuni fundcre coëgit.Reiindignitatemotus Turca exclamat Temyrem,regu m îi,' héros atque uxores, qui natura illi domini G'nt, contumelia afficere non ioz ïum,ucrum etiam probris paternum atque maternum fuumipGus genus onerarc,quandoquidem uulgi fecem,ex qua natus ipfc cftet, fcruire deceret magis quàm imperarc.Rifumexcitauithisucrbis Temyri,atqueabdu(ftus nonnullis in cuftodiam datur.Hoccum compertum haberentquidem Du CCS Turcarum, qui caftra Temyris fequebantur,cunicularios Temyris alû quot magna immenfi auri fpe corrumpunt,fi atfto cuniculo, in earn caftroz rum partem, ubiafteruabaturBaiazetes,eumlt;^eriperent.Foftam igitur ifi antri fpeciem adoriuntur,egeftanoducautius terra, iam cÔfummatolabo re ad tentorium ufcp,in quo Baiezetes erat, produxerant, fed erumpentes prodieruntineum locum,ubicüftode8uigilabant,à quibus capti, Temyz ri^oblatipocnasaudaciælucrunt.Dehincmore ferarum aureis uimftum cathenis,caueçincluG’tBaiazetèm,peromniaitinera præfe agens ô^circum ducensmiferum,fcabellilocoutensco,quoties equuminftenderet,proicz lt;ftis fruftulis eum,utcanem fub menfa pafccbat.Temyres poft adeptam de ’nde Smyrnam urbem,lndicibellifama domum reuocatus, Baiazetem fecurn

Xl4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o NTl N V AT ! o N I s BELLI SACRI

fecum abduxit,quiuero tot calamitatibus ludibrfjs^ impar , ægrûudùie in innere contraêla,fato fundus eft in Ionia, cum co in hyberna conceffiftct Temyres.

Dimafco occupM ,lt;7 deuiâit Indis,Kerct/nUm ttrbem condidit Tmyres acmoritur. Caput II11.

BEIIo Turcico defundus,8ó reftituto Chafame Armenioru rege,induct as cu IndorG rege pacifcit Temyres» nam Mefopotamiæ,Syriæ,Aegyz ptiq^ régna fubigcre meditabatur, quæ omnia uni parcbant Memphitico regi.ErattGc quoqueipfa Hierofolyma,quam Sarraceni Kurtzitalon appel labantjdeuaftatajac fub poteftate Aegyptij ,Dominicum^ Sepulchrum, tantiim ob Iucrum,quod ex peregrinis accedcbat,integrum feruabatur.Tez myres coado exercitu duodecies centum millium armatorum, Mefopotaz miam petit,atqueEpiphaniam(AIapiam uocantjurbem obfidionc cingit. Sarraceni cum Mamaluchorum præGdio,quod ex Aegypto uenerat»in ca/ ftra metantemeruptionem faciunt,multaueredaderepulG',in urbem ferez cipientes,tclis,tormentis(^fubeuntem hoftem arcere nituntur» Quarta dcz mum die Temyres uiingentiin fuburbia irrumpineacpdiripit, cadaueraeg forum,atquecaptiuosomncs, infoftam urbis præcipitare,lignatcrram(^ bis fupehngerereiubenSicaggere fadoj'pfam uibêoppugnationeualida aggreditur,quaoccupataatque dircpta,G'rmolt;^ fuorum præfidio munita, Edcftam Gmili modo,decimoquinto obGdionis die,in poteftatem redegit. Mefopotamia potitus,Syriam deuaftat,inde miftis nuncfjs,Aegyptum rez gem per nuncios interpellât,ut Ccclefyriam fibitradat,quodGfecerit,bclz lum fe pace commutaturum. At ifta legatio irrita fuit, quapropter ira accen fus Temyres,adoriturus Damafcum,per Palæftinam iter fecit,inuifisepfàz cris apud Hierofolymas locis,triginta miIG'amilitum,fub lofepbi cuiufdam dudujin PaJæftina reGquit,qui circa lordanem caftra G'gentes, Palacftinam tutabantur.Afpera deinde obGdione cum per femeftre tempus Damafeum defangaftetjpotitusuibe propugnaculum,in quod præGdiumfe rceepez rat,inexpugnabileut uidebatur, occupare ui contendebat, licet qui intus erantjfaftidito prælio,Ggnum deditionis fpontaneæederent. Duces cum adhibiti in conGIium, conditiones accipiendas fuaderent, pcrtinaciter ipfe recufabat,quandoquidem non contemnendagloriæoccaGo affulgeret,ex loci tam munit! Gtu,quo expugnato ob difficultatem uidoriacelebrior fiez ret. natura enim tyrannus rebus diffîcilioribus pertinacius inftabat* Situm igitur arcis diligenter ipfe explorât, cumtç nullis fcalis, præ nimia altitudiz ne æquari poflet,ex aduerfo totius cxercitus magno fudore,aliam nouamlt;^ arque multo fublimiorem areem erigit,cx qua,die nodu^ omnis generis te la in fubiacentem hoftem confjcit, confedis^ ferme qui intus erant omni* bus,maiorc parte mûri deturbata,cum fuis in propugnaculum irrumpit, atep cû pa uci fuorG impetG ferre nequirent,fuperior euaG't.Captæ urbis, exz pugnati præfidh famaiam ad ipfum Aegypti tyrannuperuaferat,eu fubito legatis mifïîs,Teniyrem rogat,ut communis religionis memor,ciuitati parcat,propter maieftatem rempli, quod in ea auguftiffimum ornatifz firnumt^

fi'mum^extabat*cuius quidem amplitudo quadraginti pordcibus ambic batur,quarum quæque magnam hominum muldtudinem capicbat,inz tus uerónouem millibusampullis,cx auro argencot^ aflabrè dudis, illuz ftratum«Hoc emuno exornado,per mukafecuIa,Aegypd reges thefauros ingentes profuderant ♦ Temyres qui adfuperftidonem ufque in colcndo Mahemetheomnem operam adhibebatj his precibus tandem ddinttus,ur bi8ó Templo pepcrcit. Multis muneribuscumfacerdotes donaiïet, abz duCloexcrcituin Aegyptum properat* Soldanusut aduentare Temyrem audijfletjMamaluchorum exagmine,totius Aegypti robur,duodecim mil lia hominum felegitiUegotioillis iniunlt;fto,ut quam citiflimis auerû'st^ iciz : ncribus Damafeum petant,certus ea recepta urbe,Tcmyrcm, Aegypti expe ditioneomifra,adhanc reciiperandam reuocaturum exercitum,quoduel nunquam j ueladmodum tarde futurum foret,cum uirorum fortium, inlt;^ bellicis rebus exercitatißimorum opera ftrenue defenderetur. Interina fibi tempus Sóoccafionem adfuturam, ut auxilfjs fupplemcntisqj contraz (ftis, Aegyptum firmaret,compararet^ exercitum, quem Temyri irrumz pend obricerepofîet.Cæterum neTemyres fubita irruptione regnüoccuz paret,ad Larim ufque,antiqutflimum folitudinis oppidum,progreflus, quam firmatam præfîdio, militibus fuis euftodiendam reliquit,ipfe ueró curn triginta millibus equitum in Aegyptum fe recepit,putcos omnes,atz que reftagnantem fluuium ueneno inficiens«qua re cffelt;Sum,ut T emyris ex ercitus, qui unius diei interuallo fugientem infequebatur, magna clade abfu meretur.DepopuIata igitur Aegypto,in Cccicfyriam exercitum reducit T e myres, Damafcum iterum obfidet,in tertium quoque menfem oppugnat* In urbe interim annona deficere CGepit,ncque fubfidioruni ex Aegypto lpc§ aßulgebatulla,quadere Mamaluchi qui in præfidio erant, ad Temyrem ,mittunt,qui inducias petant,quas cum in menfem baud difficulter impetraf fent,primanolt;flisuigilia,peruniucrfamacafl:ris portamin Aegyptum diz feedunt,incertum anmetu,ancompa(ßo urbem hofti ita prodidcrinnCerz turn autem eft,neminem fugientibus à Temyri immifliim, fed candem priz mo ftatim mane.defenforibus uacuamurbem oppugnafte occupaffe* Obtenta urbe,qui fummus facerdos facris præcrat,fupplex Temyri accurz rit,patriae falutem deprecaturus* Tyrannusorantem complexus,cum omz nibus Templi miniftris,eorundemc^familia,templum ingredi iubct.adiun xit fe f)s magna ciuium caterua,quac tanquam in afylo,faluti fuse confultum ,exiftimabat.Dccies ter mille homines eo confluxifl'e perhibentur * Occlufo ijgitur Templo,lignis idcircumftrucre iubet.R-ogo fie conftrudo, eunz dem inieefto igne, concremarc prgeipit, di(ftitans. Hoc modo prophanaz turn templum,cum fccleratis facrificulis , imprjse^ ciuibus expiandum« Seetenim à numine uindicem commiftbrum miftiimefte*namfic Sarra^ •cenos,fic Chriftianosutrinque leges praeuaricari atque uiolare*Funditus deinde diruta urbe,cam ita complanauit,ut co abeunte,cum ciuesrediz rent,qui fugaelapfifuerant,thefauros fuftbftbsablaturi,regionem in qua cuiuscpædes Iocatæfuerant,agnofcerenequirêt*Trophæum erexit capta? Urbis, tribus turnbus fummo ingenio ,ex caluartjs celorum,aedificads. . nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dccrcuerat

Decreuerat etiam Syriæ urbes omnes pari uaftitate dckre,at cum bruci cæz terælt;^ mufcæexercitum eius uexarentjccepto defiftit,ù Deo (è admonitum bis interpretatus,ut ea retemperaretdn Perßdem igitur redrjt,cum tributu Memphitico regiimperaffet,Sulam omnesq^ eius regionis clariflimas urz bes expugnauit èC diripuit* Ninum urbem,quam MuiTulam uocanbcuniz culiseffoffisoccupauit,occupatamincendioabfumpfit,in cinerem i;eloluz tam,agri inftar uomere confcinam,ïupino èC faba Aegyptiaconfæuit» His peraélis.bellum ex profeiTo cum Indorum rege fufccpic.Nam rex Indorum regionem circa Cheriam omnem depopulatus erat.In Indiam profedus,rc gern obuiam habuit,qui quadringerttos elephantos,fingulis turribüs ÔC bi' nis armatis inftrudfos,ex aduerfo conftituerat, potu induftriai^ iritatos,ut horrendo ftridore Perfarum Zagathiorum aures pcrftringerent. ïnfuez ta beïluarurft fpeciés no tantum hominibus formidolofa erat, fed cquos ipz fos adeó exterritos reddebat,ut nulla ui in boft cm adigi poffcnt. V na 6^ al/ tera diepugna nequic^ tentata,donecexpröceribus Perfarum, SaÏeyrnan facar nomine,Hyrcaniæ regulus, periculum animo uerfans, ingenio magis cum beftfjs quam uiribus,certandum uideretJgitur Temyrem adit, perfua det hominem,ut camelorum aliquot milIiaCquorum magna uim incaftris habebat)Iignis aridis oneratos,ante exerciturrt in hoftem agere,in ipfolt;^ co greiïuincenGs lignis,eos elephantis obfjcerèiubeat,foretuncut elephanz ti,quam primum ignem fentirent,fæuiendôfuos redores excuterêt, atc^ in fuos impetum omnem uerterentCcflitingénio uidoria, ac quod nee Semi ramis,nec Cyrus,ncc'AIexander efficerepotuit,ipfum Indorum regem pa/ cem ingenti thefauro redimere coegit Temyres4Subiugans hoc modo plu rimis regionibus,deuidis regibus multis,afflidis urbib.innumeris,ex præ/ dis manubrjs rapinis Iocuples,cum iam ab Oceano Hyperborico, quic/ quidiftrum amp;nbsp;Nilum interiacet mareepMediterraneum, aut occupalf^t* aut terruifiet,T emyres condidit apud fuos Mercantam Urbem,in quam fa/ milias,totolt;^orbedeportatas diuitias deduxit,referfit habitatoribus, orna uitfpoIijs,legibus(^firmauit,Utbreui,in totius Orientis nobiliflimum emz porium fuccreucrit.Senio confedus,atcp laboris pertæfus,fiiium natu maz ximum regno præficit,ipfc uoluptatibus amp;nbsp;ocio indulgcns. Fertur quolt;^, quoties a bello illi uacatio daretur,quod amori opera daret,ac natura morta les omnes libidinefuperairet,quodalueritnon paucosadoïeïcentes,quiciz nopalen coram exerCcbant,ut ad coitS amp;nbsp;ipfe prouocaretur* Oderat in priz mis latrocinia,nihillt;^ unqua in fingulis feuerius uindicauit.Ad fuperftitioz nem ufq? eratreligiofus.Iuramenti tenacifîïmus,amp; fidei datae obferuantifli mus erat.Quum locum ad capiendum adoriretur,primo diecadido iitebaz tur tabcrnaculo,ac móx fib i locum dedi poftulabat,fecundo die rubro,tcr/ tio nigro in tentorio hofpitatus.Candore dedititrjs pacem promittebat.Ru beus color iiero cundantibus ornnium puberum necem minitabatur,nigcr autcm,certu erat Sgt;C urbis amp;nbsp;omnium mortalium excidimCrudelitate Hanz nibali non impar,eâ enim populum iufinitum,tot linguis differentem com pclcuitjUt inter tot capita nulla tinquam feditio exorta fit* Alexandre nec ani mimagnitudinc,necfortunaefucce£fibus cefli't,mentetotum orbem com/

plexus.Nam Baiazeti congi-cdiirus/uos adhortatus eft.G uidloria iiii obtin gerct,ne cun/larent earri ipfam, ipfurnq? fcqui, nam in animo fc habere ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Afia in Europam traduccreexercitum,atc^ ad Oceanum ufqjgt;ad ipfas Her culis columnas penctrare,traieéto deinde mari, Aphrica edomira, per Acz gyptü ad Samarchandamfè rediturum «Totetiam fufeeptis expeditioniz buSjtotpugniscommifiTiSjuidor Temper euafit. Probauit eaconfiïiapluriz mum,quorum cuenta Fortuna quam fpc pIcniora.Qvii geftis ipfius interfile rc,necde corporis habitu mentionem faciunt,quód tanto magis dolcdum, quanto pluris confentaneum eft.aut corporis maieftatem facinora commeti daflcjaut formam defpicabiliorem,generofiorem indolem obtegiflè. Certè n nadus fuifTet fuarum rerum geftarum aliquem idoneum feriptorem, in^ terdadfTimosimperatores facileannumerarct^PotnifTctetiam exipfiusinz teritu,quiinannS i^o.incidit, fraAis iam' Turcarum opibus,Aegyptqs adhuc trepidantibusjora Syria? omni præfidio deftitura, ac aliquandiu ucz futprædæexpofita,cum Hierofolymis,Afianum uetus Ghriftianoriim imz perium uindicare,fi occidentales principes ad earn rem animû adieciffent.

VJhfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pcrfx incréments, (y re! usri£ geflx deferibuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Caput V.

TAmerlanem mortuum in regno fequuti funtFiIi]eius,Sachrucbus (que alrj Scharoch nominant)maiornatibamp;T PaiangureA ,qui alio quoqp no mine Miramfhlach dicitur.Sachruchus,æquitatis uir ftudiofiis, cum finitiz misfœderaiungebatjpaucos quidem annos,atpacificèregno prçfuir,fratrê â lofepbo quodam Armeniaexturbatûreftituit.Eo uerômortuo Abdilatri phes Abubachir ei fuccenît ex fratre nepos, prodigiofi roboris homo,cin ncccum fratribus,neccurn finitimis ullo modo conueniebat.is tandem fraz terno ciuilicp beHo,ampIi(Timi regni opes,tanta uirtute auo quaefitas diffipa iiit,utlofephus Armenius Syriam inuadereaufus fît,atcp expugnatam in poteftatemfuamredigere.Meiampuresaiitem qui Armeniam occupaucz rat,amp; is a Thamifa,Tzokies filio,Paianguris nepote, regno exutus,Pcrfæ ceflîtjdoncc Cafîanus LonguSiAflembecci nepos,Cappadocia fubaeffa cc terislt;^,quas auus olim tenuerat,regiones obtineret.Extrufo Thaniia,afiFini tafemcum DauideColchorumregeiungit,quitune Trapezuncisimperalt; tHAk,,,, tordicebatunHuic bellum intulit Mahomctbusfecundus Turcarum imz-f^tVn» perator,quodisCa(ranumcumTrapezuntio èC armaamp;S confilia coniunz xifle audrjiïenTurca igitur cum in regionem CafTanbingentibus copqs ioz curfionem feciflebatep aliquoturbibus èxpugnatis, grain's immineret Arz menio,prudentiaforti{TimæuirginiSimatris Ca(ranidelinitus,copiasabdii xit.Eafiquidem tyranno prouinciamdépopulanti,magnis muneribus obtii am profelt;fta,8^religionis amp;æquitatisilium adrnonuit,tantumep facundia potuit impetrarCjUt pace CafTano data,alió diuerteret Mahumetes,reda fet licetinColcliidem ducens*VbiobfefraurbeTrapezuntina,Sc regem Daz uidem atep totum imperium iri poteftatem recepit.Dauid Conflantinopoz lim dediKÏÏuSjpoft filiæftuprum,filiorüm necem,óó ipfeexcruciatiis miferèi crudeliHimè nccatunHæccum ad Vflan CafTanumfquem Longiim dixiz nïus)perlata effent,magni belli inter Turcas nbsp;Armenios caufam præbuéz

runbquod nonfolum Caff'ani aüfpkrjs confedunl,Fed óé Chnftianorurri lt;nbsp;in

in Europa degcnrium conlilio fufceptum Sc attcntatum efl,ut poftcadu ccmusjfi prius quæ de Caflano eius incremcntis tradunc,obiter indicauc ro.Quam modicis principi]s,quäm luxuriofo auô^u.huiusrcsfuccefTerint, incredibilediólueft.Isenim Aflembeca,qucm alq Scendercm dicunt,nez poSjCaffani filius,eius fcilicet,quem Baiazetes Armenia cjcceratJscuJTJ pa rente caftra T emyris diu fecutus,quo in regnum rcftituto,ipfe apud T cmy ris hæredesfidei,gratitudinis,atc^uirtut!sexempliseditispermulns,eorun dem auxilio,defunó:o parente,Armenia? partem àprincipioexiguam obti nujt.atquo minor fortuna, eo maior uis,animi(^ feroeia in rebus gcrendis Cafiano erat,modicis fæpe coprjsjnnumcros exercitus fudit. Tzokies aute qui Perfiam regebat,hominis incrcmenta fufpetfia habês,per legatos ipHun admonet,ambitionitandemimponatfine,contentusqp rerum occupataru tranquille regere,quàin aliorum uires tentaremaîit.Nam nifi intra fuoslimi tes in luturûfe c5tineat,fore,ut publicus Perfarum amp;nbsp;Mahometi hoftis ab omnibus cenfeatur, omniumt^ in fearma conuertauHaelegationeiritatu# Armenius,par5 comiter exceptos legatos prouincia excedere iubeuae Tzo kie renunciare fe propediem adfuturum,atq? quæ in rem efTentjOrctenus ex pofiturum ♦ Refponlum tarn infolens uindicaturus Tzokies ,ingentem c5z paratexcrcitum, in VfTan Caflanura dudurus«At L^gus etfi opibus mu! to inferior Perfæ,animo tarnen maiore,haudcunólatus eft aduenientê boz ftem,magnisitineribusultrócxciperc,fed intrépide illi obuiâfacftus ,eaftra eaftris oppofuitferocienti. PerfæferuntfuifTe armatorum myriades quaz draginta,Armenio uix totidem millia,cum collafis aciebus confligerentun V ieftoria tarnen Armenio cefTit,tanta Perfàrum clade,ut hoc uno pr^lio ur! maximiimperrj uires debilitaripotuiftent. At Tzokies auitæ üirtutis lucz jnor,bellum quod per legatos gefteraGipfeinftauratum ducere ÔC confic^z i'C uoluit maiori quâm antea apparatu. Repetit igitur hoftem, ad pugnam quàm antea nihil omnino minus animatum,rcperit^priorem fortunam ni hilo propitiorêjled inito prælio,id tâto calamitofius Perfîs fuit,quâto èCnu mero amp;nbsp;æftimatione cedes fuit numerofîor ponderofîort^.Siquidê hac pu gnaplurescecidifteferuntjquàmin priore expeditione milites conferiptos fuifieacnumeratos perlîibent.Ipfe Tzokies rex Caflani manu traiedusinz terrje. Venit quoque in uidoris poteftatem Perfæ regis filius Cariafuphisgt; hune in magno apud le Caftanus honore habitû,regia appellatione dignaz tus eftjtantifper quoad per otium,tutoris nomine res Perfarum pacaret,t5c receptîs regni gubernaculis, infidijs extindo rege imaginarioj'pfe fummæ rerum manumadiecit,admiratione(^ uirtutum fuarum,atque formidine ingentisanimiomnium fibiobuinxit animos«Potitus Perfarum imperio, animosfuftulitad taminfperatos fucccfTus.Syriæatcp Aegypto imminez bat,fedàMahumeteTurcarumimperatorc reuocatus aliud bellum côtra Turcas fufeipere coaduseft. CumenimaudfjftetTurcamdocerum Daz uidem crudeliter necafte, imperiumt^ Trapezuntium, quodille ut dotale fibi uendicabatjpropter nuptias occupafte, legatos Byzantium mittit cum preciofiftimis muneribus, inter quæ alueus erat, tabulas haben s, ô^teflez ras gemmeas,ôlt;!^ in his labor nihilo materia ißfcrionhunc reperilTe eum traz

dunt in thefaun's Temyris,poftqiiam Tzoki'cn regem deuiciflet, regno ƒ fpoIiancbSummaeorum ob quælegati mi(ïifuerant,hæcerat« Vt Mahoz metes reddefet Colchidisimperium,quod cum abnueret Mahometes, poftuteta auer(aretur,i'terum,qui mifTi fuerantjrogatjbellum ne, an paceni cum fuo rege mallet,qui quum bellum dixiflet, confeftim legati retro abiez runt.Caflanus igitur uideils bellum maximu fibt imminere, maximis coax (fbs copris,reda ad Euphrate tendit,quo per mare Euxinu clalTe inftruôliffî ma aduetflujterreftri deinde innere Turcâ perücnincaudierat.Duófabat T urcarum exercitum Müftapha,præcipuæ indolis iuueniSjMahometis fiz lius Js inito præîio cum Perfis conflixit,at ui'tflus fuga uix cuafit,cum^ dez cemmiUibus militium amifitö^ Afmirathen Ba(îam,Græc2hominemi ohmConftantinopoIitartiimperatorisconfanguineum» Nec multo poß Mahometes ipfe cum omnibus fuis coprjs ad id bellum eft profeeßus, adlt;^ ipfos Armcnisc montes iterum inter Turcas amp;nbsp;Armeniospugnatum.ubi primo congrelFujex fortißimis Mahometi ducibus unus cum quadraginz ta millibus hominum ab Armenijs cæfus eß.Hanc fufeeptam dadem Maz hometes animo perturbatiflimo tulit,ita utuix hortatu fuorum erertus belli aleam denuo tentaretJnter igitur anguftias montium caftra Iocat,curz ruum quoque,quibus fingulis binæmachinæfquas Sdapotas uocant,ine rant)ncxuarlt;fliflîmoiuallumà fronte hoftibusobijcit,conftitutis àlateriz busfagittarijs.ubiadpugnamuentum,cum Armenrj fernere inuehereuz tur,machinarum ænearum ßrepituinfonantium,equos exterruit adeoi ut non frenis, non alio moderamine inhiberi fifti ue poflent* In tanta occaz fione fibi non defuit Mahometes,quin hoftes fua fponte turbat, equitatuni inuadit,tuncfccdaIugatetra^tgdeedita,Armeniorum caftra diripiuntur. Finita ea clades Turcis quam Armenijs calamitofiondefiderata funt enini quadragintamilIiaTurcarum,cumüixdecem milia ex alia parte cecidifle IcribanuFilius Caflani Zeinale glandeplumbeaitftus tune occubuit« Vt uero res fuas firmaret CaflanuSjad pontificem feribit fæpius cû hoftibus fe pugnaffe,reportanelt;^ ui(ftoriam,ob preces Chriftianorum ad Deum haz bitasjtantocpdiuinibeneficfjmemorem fe Chriftianorum focietatem nori afpernaruIgiturpontifex Galiftus tertius,utbellum quod in Aegyptios adornaratjin Tureas conuertat, hominem hortatur. Miferunt èc Veneti adeundem regem fuumlegatum,qui Cum eoamicitiam 8c foedus coniun gerent.Resinchoataeum euentum habuit,ut poft omnium elufam fpenii tandem óó Barbari feedus amp;nbsp;affiriitatem inter fe inirent,ÖC ipfi V eneti pace à T urea mcrcarentun

XTZlrijs inlocis regebatuf.na CafTano mortuo, maiornatueius filius, qui cseteris nccatis fratribus,imperiumarripuerat,magnamSyriæ partem in poteftatem redegerat.quod Mahometes aegreferens, triginta armatoruni miliia,ducentas triremes,ac trecenta minora nauigia compararat. Armez nium non tantum ex Syria pulfurus,uerumctiam inuafurus Älcairi Solda hum«fcd dum hæc is parat,diem fuum obit, duobus liberis fuperftitibusi c ij qui

qui procul ambo àByzâtio aberât,dû BaiazetcsIconiûi admimftrat, Zizi mus in Lycaom'a uenanonejth€rmis,natationib.c5mcnationibus(piuuenf literiafcuucbat.Formidâs Mahometesj'dquodpofteius morteaccidit,ut ex ephebis exccfTerejdiuerfis locis difiunxerat, ne impcn'o impliciti aut puz blicis ncgotqs intentûalter alteri ob futurû imperiû infidias ftrueret.Nihilo minus tamêeo mortuOjfaÆo interfratres exorta eft,dum Mahometes Vi fir ZizimOjCherfeolus Bellerbeius Baiazeti fummâ imperq adftruci e niti tur.Pugnatum eft apud Niceâ,in quo loco Zizimus uidlus fugatust^, inz fequentem hoftem ueritus,in Syn'am proficifeitur» Sacrorum tum caufagt; Hierofolymis tcmplum Salomonis reuifit,actandê Soldano Aegypti feipz fum cömendaTunis,Älcairum uenit,a qito acceptus humaniter, confolatus inaducrfitatibusfuis,auxiliorum confilioru«^ fpem habuit maxima«Aegy ptius igitiir antecp ad manus peruenirctur,Iegationibus difcordias fratrum tentâtcomponere,fed quia nuHa paxfequebatur, Caramannuregem,cuià. Mahometo Ciliciaamp;sMelbpotamia ablatafuerat,in focietatem belli reciz pit,deinde milites ctpeciinias Zizimofubminiftrans,ad bellum contra fra trem ilium inftruit. Cocurfum eft ad Tauri iugajubi Syria à Cilicia dïuidi tur,fcd iterum fufus ac rerum defperatione ada^liiSjfocios reges ÔÔ hofpite adhortatur,uttcmpori cedercntjfet^ ad meliora (eruarêt,ipfe Rhodum au fugitiubi aliquandiu dctentus,tandem Romam dedudus eft.Baiazctes inz terim per legatos praeter cætera,Chrifti fepulchrum cum Hierofolymis omni facra prouincia Chriftianis pollicetur, li Ziz:imus illi tradcretur«Ac Lconelli Cocordienfis antiftitis facudia cfFecit, ut fub cuftodia Romç affer uatus tutatus perduraret.Obrjt tandê ucneno extinCtus, Francoru regi cum Cæfare Borgia Valentino duce,obfes datus«Cadauer Conftantinoz polim delatum eft.Qui fi Matthias Pannoniarum regi datus fuiflet, quod petebat enixt',res Chriftianoru no folû in Europa magnu adiumentu acccz piftentjuerumetiam in Syria res reftitutæ fuiflent in integrum.Mortüo Zt zimo moliebatur Baiazetes bellum contra Soldanum Aegypti, quod Z*-* zimofauifteGinftriKftacp clafte opulentifli'maa Veneto fenatu petit,utin Cyprum licerctcläftem appellere,quod cum Venetis fufpedlum eftet,puz blice negatum fuit. A t rte ill ud quod non dabatur pacate,ui obtineret ille,et ipfi Veneti claftem inftruunt,fub Fräcifco Priuolo, Cyprumt^in locis opz portunis/agittarrjs Crctenfibus muniunt.Itaq? Barbarus clafte fua,Lyciæi Pamphyliæ 06 Cilicie oram preteruedus,Syriam attigit. Ad T auri iuga bi duoeftdimicatum,fuitq^ inter Turcas Mamaluchos pugna dubia ßc acerrimaeo inlocojubi Magnus Alexander olim memorabili pugna cum Dario conflixitprimö,dcinde apud Adanam Carmanniçciuitatem.Erant Türcæ numero plures multo,fed itinere fefti« Mamaluchi meliores equos 80 armahabebant,neqpfatigatiprofe(ftione.PafrifuntTurcæ eo tempore cladem,quanullarhmaiore un^ aquauisorbisnatione acceperunt,exuti caftris,infugam conielt;fti,Calumbeium præfe(ftum,8ô Cherfeolum collega eins captoS amifcrunt.Qiiadraginta quinep millia T urcarum defiderata eC fe ea pugna traduntnonnulli,reliquiæquoquequæ ex fuga ad naues fecol 1 egerant,fccda tempeftate in portu maris,ad flumen Selphium, miferabili^

ter depcricre, tâta quidc Baiazeti cÔfternati5e,utetiâ ignominiofam pace à Sultanooblatâ hauda{pernatusfit.InannûàChriftonatoi4S7,hocquigt; J y dârcfjciut,quocriâanno Caithibæus Soldanus morit, Mahometo filio gnurelinquês» CiuiliAegyptiorumdifcordiitSyridiiudtitur. Caput VII.

Ô Vb Aegyptrjs ïam Syria totapace fruebatur, multis^ Chriftianoru in ODamafco,aIiislt;^ locis Phccniciæ negociabantur,cum domeftica fraude MahometesSoIdanuspcnèrcgiafededeturbatus perfjflet.nam Campfon quidâ ducum inter Mamaluchos fplendidiiTimus.fadionefautorûfuoruni rexiàlutatus, propemodûregiâoccuparat,fed tâdem urbe cxclufus Chaiz* ro,Gazam peruenit,cum ala equitum,fugæ comite,eamlt;^ urbem fubita ui occupare nititur.At præfetffus urbis latroni obuiam fadus, cum eo quod inurbehabebat,armatorumpræfidio,confertapugnauidoreuafitjCamz pfone cum alqs decem èc feptem ducibus occifo.T ot illuftrium uirorum cg de elatus Gazæ præfeclus,ambitioni fîdei plus indulgens,Mahometem adit,uidoriam illi gratulaturus,ut præ fe ferre uidebatur,fed re uera de ocz cupando regno,ô^ interimendo Soldano,confilium agitabat* Vbi uerô af* fetffati regni in fufpicionê fe uenifre,periculumlt;^fibi imminere intelligit,ftaz tim concelïîtin Arabiam,magno eius gentis exercitu conflato, ac aliarum nationum coaôla ingêti manu,Chairum atc^ ipfum Sultanum obfidet.La tebant per id tempus in urbe regia,ac per totum Aegyptum uiri fortes,qui cum Campfoo,olim contra Sultanum confpirauerant,inter eos præcipuz us erat Lachimarus quidâ,uir ftrenuus,ob res geftas magni nominis.Hûc fub fide accerfitum,Sultanus cum præfidiarrjs qui in urbe arce erant,in Diadarum fcilicetpræfedum Gazæmittit,quem Lachimarus ftatim funz ditatc^fugat.Præfedusigiturcum otffingentis circiter equitibus in Syria iterum fe proripit,adiunfl:olt;^ fibi Archniare Ptolemaidis prgfetflojin agr5 Damafeenum hoftiliter irrumpitgt;urbem ipfam obfidet,Damafcenos eteos qui in urbe erant militesjad deditioncm exhortans.Occurrit ei Caierbeu s DamafcenuSïCum fex millibus Mamaluchis,quos in fubfidium illi Mahoz metes Soldanus miferat,quod ubi prefentit Diadarus,fuis uiribus diffidês, folutaobfidioncjSyriæ finibus excedit,ad T ureas cÔfugiens. Damafeenus hofte reieô:o,nec ipiè in fide manfit,quin uniuerfa Syria cum Hicrofolymis fibi adiunda partim ui,partim uoluntate,ex profefTo fit Mahometis hoflis, ineouero temperantior,quodrexdicinoluit*Hocin ftatuerantres Syriæ, cum Diadarus iterum Turcarum manucolleÆtiaacuoluntaria ftipatus, in Syriam reuertiturjauxiliariorum manum habebat ad quindecim millia, quibusfretus Ptolemaidem obfidione cingitJnterim amp;nbsp;Sultanus ipfeamp;S Lachimarus ueneno extinguunu Auunculus Mahometis,Gilepes illi fub ftituitur. hic ftatim inito regno,Tenebechum uirum in bellis exercitatiftïz mummificinSyriam,additisilli hominumquinq^ millibus,ut obfidione Ptolemaidis loIuerenPugnatum eft uelitationibus ignobilibus multis, tan dem extindum bellum amp;nbsp;Syria pacata,cum Tripolitana prouincia Diada ro permitteretur.Qtia accepta,haud diu fuperftes fuitjed ueneno mox,ut fertur,perfjt.Nec Gilepes ultra biennium Soldanus fuit,fcd mortuus habu it Iambellatufucceflbrê,qu€m Cairaron,qui adhuc Campfoo üiuête,à Ma t irj hometc

ZO2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO NT I N V AT I O N I S BELLI SACRI

homete dcFeceratgt;(latim bcllo profequi'tur,Syria totam fubigens. Ad Cafla roniscopnmendas opes,TomombeiusaSoIdano mittit,qui confoaati» fibi duodecim ducibus,non prius in Syriam ucnit,^ cum bofte occulte fccz dere inito,redadis(^ aliquot duciban poteftate,qui à Soldano ftabant,Da mus quo c5ucnerant,rexcreatur,arlt;^ cogregaus deindecopfjsMemphim ipfam i'nuadunt,occupanturbeni,arcem capiunt,IambeHatum Soldanum in uincula contjciunt.Sed regni nullafida focietas,ipfum Caflaronecu lam bellato rege,8ó duobus fere millibus ftrenuoru MamaIuchorum,Tomom beiusjcapta arceenecat.quam fæuitiâduces deteftati,in ipfum confpirant, uim illi intentant.Subitaeadefedione confternatus Tomombeius, relitfta arce,fugameditatur,attameninurbeagnitus,intcrficitur.Eius igiturloco Ciaurus Soldanus effîcitur.Operæprecium uidetur hic letftorê admonuifz fe,Caierbæ,Câpfoi,Dazdari uel Diadari,T omôbæijBellerbæbdignitatis uocabula e-fle apud Mamaluchos,uel à prcfcóturis locorûiUel à dignitatib* quas in ordinib.militaribus obtinêt uiri ftrenui,indita,quod fi mcmoriç co mendatur,quæ aliquanto poft fequent,haud diu ledorê dubiu retinebunt*

Deifirt^elù Sephi,Per(iirumregis beUis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaptU VI11.

Vieuit aliquâdiu fub aufpicrjs Ciauri Syria,cû nouo iâ hoc fèculo, fci V-X^licetà millefimo quingêtefimo anno,quum ex. Perfide, Armcniæ bel Ium,necnon Syriæ Sgt;C Aegypto terror exoritur,imô etiam per totum Occt denté magni motus imciû perfonabat.Enituit enim inter Pcrfas Sialis, que alrj Ifmaëlem dicunt,qui Sophin ôë Propheta appcllari uolebat. Ferût qui dam ex bubulco ilium prognatum,alfj ex Caftani Longiforore genitû.Is primum religionePerfarum animosfibi deuinxerat.nârubro galcrooper tus capite,ac amidu rubeo incedens, fàciem fempcr apertâ habebat, more Mofeos populos audiebat,refponfalt;^ dabatinterrogantibus. luftitia, piez täte multos alliciebat,adeô ut à pkbcjinmodum terreftris alicuius dei uenc raretur.kibebatis uenerari Deum immortalem,qui mundum creafteGcuz fus opéra effent uifibilia hæc,fol,funa,ôô ftcllæ,omnislt;^ cceli èC terræ orna tus.DeuouebatMahomet5,fèruum emptitium.Libros Alcorani,Mefqut tas Mahometo facratas ubicp incendebatSô deftrucbat,dcmum auéîus ut ribus,pfures qui à parte Mahometi pertinacius ftare uifi funtjdifletftijCt à fu is obruti fuere. Auro,argcnto,gémmis alrjst^ rebus prcciofifTîmis,clam ab amicis tam inftruétus reddebat,ut no folû ob diuitias celebratiflimus euaz deretjuerum e tiâ cum unde illi hgc fuppeditarcnt,nemo côpertum haberet, amicû Dei omnesæftimarent.Colebat à fuis,Propheta nominabat,rexdiz cebatiirâ ludæis per omné ferè Europâ,tan^ Meffîas muneribus 6lt; gratu lationibus falutat.Hisfupra centiï quinquaginta millia hominûprofcripto r um, exulum, egeftate, alieno ære amp;nbsp;tyrannidc opprcftorum manum fibi conciliauerat, fublato Perfidis tyranno, imperium iniuit. Eledo deinde ex feniorum atcß magnatum numero fenatu,quadragintauitos rebus pace bello præfecitjomniaadregulam iuris naturalisinftitüit,quo faélum,ut in urbibus amp;nbsp;caftris magna tranquillitate omnia adminiftrarentur. Domi itarcbuscompofitisjcumquadragintamillibusuirorüin Armeniam moz uctjneceftarrjac confanguinei fuif qui eo tempore,coniurationefa(fta à non nullis obtruncatuscrat}necemuîturus»Armeni) qui Chriftum colebant.

præü'dia Sf oppida nobiîiora obtinentcs,tann imperatoris acccflu perterri J tigt;obiu'am proceduntaduenîentbErantinter alios,qui ad placandum regis animiim aduenerant,facerdotes treSjdodrina uitaè integritace infignes, qui in familiaritatem regis recepti,citius homini perfu^ferÛGut fachs hifto^ rfjsjSô prophetarum fcriptisanimum aduerteret.quibusbteui temporede guftatiSjArmenios ob religionem collaudatos ,bona fpe dimifit,nepotiz busep VfancaHaniillam regendam permifîti atep antiqua Chriftianoruni oraforia,metu aut ui demolita reftaurari.Deinde contra Soldanum Aegyz pti expeditionem parat HiimaëLSed is cum omnem AHyriam dC Mefopo tamiam huicparere,atcpeius imperium fufcepifleaudijfîèt,paccm ab eope tit,quam quidem acccpirjns conditionibus*ut arma, tormenta ænea, atep alia bellica inftrumenta Ifmaeli fubminiftrareUquoties opus eflet,aut ab co exigereturdamultisregnispotitüserat,acperintegros annos quindecim» mukis ui(florrjsclarus Ifmacl,cum ipfaEuropa cogitareiam cccpif,decon ciiiando fibieius fauoreJpfequoqj Tauro tenus progreflus,urbesamp;opz pidafibifubfjciebatjTurcis nein Afiam minorem irrumperent,terrorem incuticns,ipfèlt;^Mahumetcû Gorague Bafifa mifTo, cxcreicentem famam compefeere anniteretur« DuxbeJliä Perfis uiëtus,propeCuriam ciuitatê, ac palo fuftixus,dcinde etiam fugatus Halis Baffa Jama hominis mirum in moduauxit.nec defuitfibtjpü lfmaëî,fed hinc inde per Afiâ £gt;C Græciânunz cios mittcbat,qui 1 ureas adhortarent,utabie(ka fuperftjtioneMahometa na,amp; habitü èC perfuafionê ipfius acciperenGalioqui fe propediê adfuturû, ôë feruitute liberaturû fe,quos iâ Turcica premeret tyrannis. Miru quanta hæc in animis hominû expetkationê fufcitauerint.etenim in ipfa urbe Conz ftantinopolitana,erantquieioptima quæcp ominabant,fîô loquebant de hoc Propheta.Qua re cômotus Baiazetes imperio fuo timens,fupra diicêz ras domos igné iuflît abfumi eu habitatoribus qui Ifmaeli fauere uidebanti publicot^ edicflo fub pœna capitis uetuit,ne quis de hoc loqueretur publice aut lcriberet,ingentê(^ côfcripiît exercitû ipfemet Hifmaeli occurfurus ♦ Ac domefticis infidijs opprelTus,expcditionêinireno potuit. Siquidem Seliz mus filiorûeius natu minimuSjbellicofilTimus tamê,Capha Genuenhb. ex rorta,atcp côiunda cû T artaris amicitia 8^ affinitate,iâ imperiû Baiazeti ab laturus,accedebat.Ncc poftea alia cura fuit Baiazeti belli,nifi côtra filiu fibi parare præfidiajquæ tamê habere nÔ potuinSed ui regno deturbatus,et uc neno extindus eft« Accû pari modo Selimus in fratres feuirctj Acomathes Ifmaelis auxilia impîorat,qui Amurathem Acomatis filiû cû decê lUillibus militû in auxiliû patri fubmifît,at SinamiBafTaèuirtute amp;nbsp;Perfgèc Acomâ thés deuicfli funnSelimuspofteaqcôlanguineos oêsi quos cômodum halt; bere potuic,è medio fuftuliflef,de fjs omnibus qui Acomathi fauerant, uin diëlam fümeredeereuit.Quot^idfecurius atrp expeditius effîcere ualereti folennes inducias cum Ladislao Vngariæ rege padus eft:ac pacem eu Ve netis,quam Baiazetes eiuspatèrconftituerat,confirmauit.Sicanno à Chrt fti natiuitate 15 t4.unà cum ducentis hominum millibus peditibus partim^ partim cquitibus,itinere fexaginta dierum contra Hifinaelem regem proz felt;kus,non procul à ciuitatê Arfengana Euphratem trâlîuit,acprope Tauz rum inclytam regiam^ ciuitatem,in medio maioris Armeniæhtam perue^

i24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co NTI N V A TION I s BE L L I S A C R I

nit* Ncc tamê un^ Sophis obuius iUi eft fa(ftus*Sed id tantum curabat, ut ftramina,atq^eaquæad uidûpertinebât,ignecÔfumercnt,quo Turcæ faz me laborare cogèrent. V erû cû Selim us in magna Calderamæ planitiê in^ ter Coin amp;nbsp;Taunu,ubi antiquitus Artaxata nobilis ciuitas extitit, perucz niflet,Sophisrex unàcû equitatu, adeoarmis equis«^ pulcherrimis orna tOjUt nihil fupra excogitari poffctjefe hoftib.oftêdit:nihilominus tamê nez que pedites necp machinas æreas habebat.Sed em equi phaleris,laminibus chalybæis,ut Azemiæfiût,elaboratis,fic exornabant,ut équités ipfiTurci# înermib.defeftis,acfamelaborâtibus côparati,duces efte uiderenc.Enimuc roPrincepsSophis,quûfibipararetimperiû,cû ArmeniSjPerfisjMediseC Aftyrrjs fuorû quatuorregnorij,quæ nûc Tauris, Sumachi,Sciras ÔC gadatuocâtjprimorib.populis fæpius pugnarat,ac lèmper egregie uiêlof eualèrar.Quâobrê perpétua hac felicitate elatus, T ureas numero fuis loge fuperiores,nihili faciebatînec]^ quid fibi euenire poftet,fi æquo marte in prg liû defcêdiftet, animo perpcndebat.quemadmodû hi confueuerut effîcere, quifortunam nunquam experti funtcontrariam.Etfanèfemper cum militi bus tumultuarieacdeimprouifo,utbellandineceftïtas cogebat,ex popuz Iis,quos fuperius paulo memorauimus,colle(ftisfibi res fuerat. Turcæuez rô ueterani milites erant,bellis ac uidorfjs perpetuo aftueti, ad quancuncç necelTitatem fufferendam nati,quo certam uiêforiam exquauis tentatapro uincia referrent.id quod iplc forfitan minime cogitabat. V tut fuerit,nono Calend.Septemb.exercitum in duo ampliftîma cornua diuifit,quorum alz terum V ftaolo fummæ autoritatis duci corn mißt,alterum fibi ducendum feruauit, acmoxtubicinibus dafticum canentibuSjCaftanum Baftam Ro maniæ Bellerbeium agsreftiis eft.Præerat is finiftro T urcarum cornu,dez xtrum Sinamus Bafta tenebat.’mcdium uero Selimus cum lanizaris tueba tur,circundatus camelis inordinem clifpofitis,acmachinarum ænearûcut ribus ab utroep latere Só à tergo collocatis. Verû primo congrcftii Sophiaz ni tanto impetu hoftes inuaferunt,ut T urcæ inermes,equoscp inualidos ha bentes,rcfiftere minime potuerint.Etenim Sophiani amp;nbsp;longioribus bre uioribus haftis uarièhoftem impetentes,enlibus^ ,quos Cimitarras uoz cant,ac optimis fecuribus feriêtes,homines attp equos fubuertebât. In hoc congrefTu Belerbeius unà cum quatuor Saniachis,ac militibus quampluri misperiere.Porro altera ex parte,quum Vftaolus inimicorum dextrum cornu inuafurus eftet,Sinamus aftute ipfum aperiri,atque æreas machinas quas Falconetos appellant, exonerari iuftît : quæ Perfis, antequam comiz nuspugnarepoftent,maximumamp;terrorem amp;nbsp;damnum intulere. nihiloz minus tandem pugnatum eft,licetob fumum atcpobpuluerem pugnaipfa fatis eftetobfcura. Vftaolus unà cum multisèfuisoccifus eft. Cæteriuero Sinami equitatu circundati acrepulfî,in cornumedfj frontem,ubi Selimus cum exercitus neruis erat,impingerc coaêli funt,atcp ibi demû omnes greæ maching,additis etiâ paruulis,quas lanizari ferebant(Scopietos eas uoeâtj globulos fuos emifere,atcp indifcriminatim tâ Turcis Sophianis nocuez re.Qiiâ ob caufam Sophiani ipfi prius ad lanizaros peruenire potuifsêt, in fugâ conuerfi funt.Hifmael icopieti glande in feapulis uulneratus,uexilla

acpkinmosaccgregtos charosq? militesami'Gt «Et nifi püku's obfcunïïiz mus cnpuififctuifum, Gnc dubio ÔC ipfeautmorti aut captiuitan obnoxius extinffctJntereaucródum manuscon(ererent,Selimusfêmper inter laniz zaros martfit,nuHis armis præterquam trilici coIlario indutüs. Verum fide liores Spachi et Solachi maiorcs quofdam clypeos circa principcm eretflos tenchant,utipfum ah immiffis fagittis tuercntunExueridicorum hominS qui huic pugn£interfuerunt,relatione accepi,inter cadaucra interfelt;ftorum lœminas nonnullas,Pcrfarum nimirum uxores,repertas fuifle,quae more nirorum armata?,inaritos in quencunc^ forcunæ euentum fequebatun Eas Selimushonorificèfcpeliriiufifit.Porrôhuïufcemodi uicfioriæfamatotam Armeniam adeópertcrrefecit,utipfe Sophis Taurfi confiftere no audens, ulteriusadinftaurandumexcrcitumprogrefTus fit*Verum Selimus ucop timus düXjüic^oriæ recens party calore ufus,Taurium cöexpeditiore equi turn manu profedus eftjatq? in ipfa urbe, quam fine pugna deditam acccz pitjper aliquot dies eft commoratus * Mox quum Hifmaelem.congregatis ex omnibus fuis prouinefis miIitibus,Taurium aduentare aiidiftct, princiz pis palatiumacmercatorumpkirimorum ædes pulchrioribus amp;nbsp;precioz fioribus rebus expoliauittpræterea pecunias à ciuibus exegit,ac demum in dedifcedens,multas artificum acnobiliümfamiliasfecumabduxit.Qiiût^ lam adEuphratem longisitineribusperueniflet,maxima ac fortiftimalaz tfonum Hiberorum Hifmaeli fubditorum turma, tranfuadanres Tureas à tergo populabunda inuafiGatep ex ipfis plurimos ex itinere defelTos, amp;nbsp;ad rekquum exercittim fubfequendum tardos interfecit.Poftea uero quam flu uium Selimus tranfiffet^ab Aladulo principe maxima 86 moleftia, Ô6 dam ho afFelt;ftus eft,Etenim is in fluminum tranfitu atque in montium anguftfjs Turcicum exerci£um,præcipuè uero milites extra ordinem uagantes affix dueinfeftauitjSelimo fa?piusiurante,fehuiufmodiiniurias uere nouo uinz dicaturum*Cæterum hæcCalderamia uidofià incredibilem autoritateni Sclimo pcperit,qui itinere dierum uiginti longius quam Mahometes ipfiz us auusprogredi aufus efTeuatque in hoc peculiaritercorhmendabatur,' quod peripfuni iam omnibus manifeftèpatéret,Sophianasuires non ufcp ad miraculum cxcellere, quemadmodum prius fama crcditum erat» Nam ut ueru fateamur,ipfius Sophis exercitus non exmilitibhs ofdinario ftipeii dio côdudis conftat:fcd fere omries ad principis imperiu conuenire,acprö pria tueri patriâbene'armatiiubentur»Id fane uerum eft,centum Perfas ob' equorum atq; armoruapparatucum quadringentis Turcis pofTe cöngrez di. Verum ipfi Perfarum reges cômoditatefufcipiendarum in remotas pro üinciàs expeditionu omnino carcnttquonia neqp confuetudine,ncq? faculta tern ftipendiorunijtam pacis,quam belli tempore foluendorum habent, fiz ciui Ottomanios principes habere certûeft»Perfæcnim ftabilesatc^idonc os ad bellandu pecuniaru prouêtus non poffidenuquu populi ab antiquis teporib Jiberi ab omnib»ferè ueiftigalibus fint» V nde etiâ eft,ut nullos pedf tû ordines perpctuô’alât,neq? multû machinarûyrearufecûducat: quibus tamêduabus prycipuè rebus quoduis bcllicuquâuis difficile negociû fupe rattScd ut ad Selimü redeâ,Turcicus exercitus eo anno in Trapezotia atq^

Amafina prouinpa hyemauit.Anno uero qui proximeinfecutus clXnimiz rum 15 i5«utacccptasiniunasuindicaret,b€llum contra Aîaduliim pn'ncî pern moüit.Is Cappadocia? montes illt;os,quem T aurum uocanGpropè Eu phratem mcolic.acregni fui fines terminât cum Sultano quidem Alcpum uerfusjcum Sophi uero prope minorem Armeniam,cum T urca autem ur be quadâjquâ Orfam nominât, Amafig Saniacatui atcç Iconio oppôfita.Et Halles fane aliquot fruôriferasjuerum plures fylueftres èC faxofàs podidet« In fis autem Coftagelus dux difficiles quofdam tranfitus,iter hoftibus imz pediturus munierat. Verû labor omnis fruftra infumptus eft.Sinamusem locorumanguftiasomncspenetrauitjplurimisi^ illarum gentium turmis profligatis,ac præfidfis deturbatis,tandem cû Coftagelo inter montes cou flixit,atqjeuminfugam conuertit«Sedenim Coftagelus perfequente Sinaz mo ab incolis proditusj'n Selimi manus peruenit,qui eum capite puniri iin perauit,atc^ ipfum caput V enetias in uidoriæ fignum mifit»

Scîi/nus Turcii Syriam Argypt«« ittuaJlt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capul 1X.

VErumenimueroquum adeófoelicirerumfucceflu Selimus fuum imz perium,debellatis Perfis atqp Aladulo caftigato ftabibflTctjCum ob auz daciam indefumptam,turn ob triumphorum cupiditatem Campfoni Ciz auro AlcairiSultano bcllum inferre conftituitÆt Campfon quidem ipfc cum ingenti exercitu eodem tempore ex Aegypto in Syriam uenerat, Alez pum conceffurusjut Caierbeium eiufdem urbis principem,fubditum luis imperfisjedparum amicumaeparum obfequcntcm,amp; principatü 6c uiia priuaret:atCputTurcarum finibus propinquus Selimo terrorem incutez ret,ac experiretur an autoritate fua res Sophis cum ipfo T urca componerc ualeret.Nam potentia acfcclicitas Selimi reueraiam omnibus timorierat: optimeep Sulcanus iplê confiderabat,Turcis deuido antca Caramaniæ rc ge,proftrato nuper Aladulo,ac Sophi grauiter deprenb,nihil ampliusobz flarepofie,quominus Syriam, quum liberct,inuaderent. Comitabantur SultanumquatuordccimmiIIiaMamaIuchorum,ac totidem fubferuiar.^ mis,equis,atq5 alfis egregfis ornamentis adeô excellentes, ut nihil omnino pulchrius uideri poffit*Mamaluchorum plericp genere Circaffî erant,om nest^exeorum numero qui Chriflo ualedixerunuuerum homines robufti in pertradâdis armis ac fagittis, ctiâ equitando eiaculâdis agiles,ingenio tarnen adeôelatoacfuperbo,ut fefe omnibus hominibus præferrenttfed præcipuè Turcas,quoniam eos ante prope Tarfum tam facile fugarant,uc lutipecoracontemnebant.IntereaSelimuscum exercitu Cæfaream uenez rat,exquo loco cÔmode uel Euphrate traficerc,atcp in Perfam mouere,uel Amanum monte tranfire,ac Syriam inuadere poteratrumor tarnen diuul gabatur,ipfum côtra Perfas iturum.Nihilominus quandiu Cæfareæman fitjoratoresquâpiurimiaciiteræà Sultano ad SelimûÔCccÔuerfo miffifuc re.Porrô Caierbeius Tureâ fubinde admonebat atqi inuitabat,ut in Syria tranfiret/imulc^ pollicebat fe à domino fuo ad ipfum defeôuru, quêadmo dum fecit,ac denic^ certâ Turcis uilt;floriâpromittebat*Cæterum,quunî iam Sultanus Amanum ciuitatêjantiquitus Apamiam dida, inter Damaz feum

LIBER S E X T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7'

fcum atq;ÂlGpum,peruenifict,eonimiïum anfmoutAkpum Putin: fnua-'. jl ƒ f ƒ cierctjSelimus tandem Sultanum ipfum aggredi decrein'tzficqjad dcxtrani nbsp;nbsp;nbsp;. vr, r

conucrfusjncredibiliedentatemontem Amanüpertranfiuit.lanizansatc^ r ■ »;• -h’j Afapisænearummachinarum currus fuper humcros geftantibus* Onod i ' quum Campfon audiJTet.iam non Caierbeium caftigare,fed feipfumàYur f: cistuen,acuindidam ïn aliud tempus difFerreftatuinVndeetiam Caierbei um ipfumorauitutprope Alepum,fccundum paruulum fluuium à ueteriz bus Singauocatumjncaftra concederet.Id quod Caterbeius baud inuiz tus feeitjoo quidem ut Sultanu iuuaret,fed ut proderet.ïnter bçc Selimus de repentehoftibus(èPeofi:endês,Mamaluchos,quifub Sybeio Bduamo Da mafci principeaepriminominis duce erantjinuaGuSed Mamaiuchieoin congreiïu uiriliteragenteSjTurcicos équités à Muftapba paulo ante in Bdz îerbeiumaiTumpto ôôImbracoreBafla inpugnam dcducflos dilïiparunt.

Erantpræterea ÔC aliæ tres Mamalucborum dalTes, quarum unam Caserz beius ducebaUqui longo ambitu hoftes circumicns,impedimenta atq; bo mines ad bdlandum minime idoneos à tergo aggredi udle uidebatur. Ake ri Lâbardus Gazelles ueteranus ac fortiflîmus dux præerat,qui etiam Sina mum Baflam fortiter inuaGt.Tertiamjquçad duo miliaria remota erat,Sul tanus ipfe per le dutfiabanSedenim quum Gazdlis ac Syberj turmæ ufep ad Ianizarospenctrafîent,8^ab tjs amp;abæreismachinis adeô egregie rcpulk funt,ut non fecus acin Sophiano conflidu antea PerGs acciderarjaxatishaz bénis retrocedere coaeli Gnt♦ Quamobrem Sinamus fugientes infecutiis^ eosinSultanidalTemimpingerecompulinqui quidem uifa luorumfuga, èiC Caierbetjproditione audita,nimio dolore perculGis ck æquo inter fugien dum ceciditjCquorum non minus fuorum quàm hoftiumpedibus attritus, uitamfiniuit. Ad hæcTripolis princeps acSybeius,quiequitandi peritia nemini cedebat.interfeÆ G.int.Gazelles eualit, ac colledisinunum,qui --fuperfuerant,MamaIuchis,Damalcû fe contulit.ln eo conflidu plurimi cellentes equi,nimiû cum laborem turn caloré fufferre nÔ ualentes,mcdrj cre puere:pugnatumeftenimnono Calend.Septemb.Gcuti duobus retro atv nis eodem die amp;nbsp;Gmili Fortuna cum Perfis pugnatu fuerat. Sultani cadauer illæFum,quod ad uulnera attinet.inuentu eft.Fuerat Suitanus ipfe homo ad modum pinguis,fenio(^iam côfedus,utqui feptuageGmum fextu annum agerenpræterea herniofusîid quod ilh etiâ præcipua mortis caufa fuit,quan do ob huiufmodi impedimentum in fuga celeriter equitafe non potuerit*

VErum lit ad Selimum reuertamur,egregia hæc uidoria Syriæporx tasomnes Turcæ referauit. Nâ Alepum, Amanum, ac Damafeum profedusjfummocugaudiotan^ populorûètyranni manibus liberator, ab omnibusexceptuseft.Mamaluchi uero omnes,tamquiaufugerant,^ qui maritima loca tuebâtur, Alcairi conuenerunt,ac Tomobeium Alexa^z driæpræfedufArmiralium nûcuocant)Circairum quidem genere, fed ho miné c5egregi) corporis,tu inuidi animi dotibus,regiâ dignitatê præ fe fcz rente, Sultanum creauerc.Is ftatim quicquid feruorû,quicquid Arabu inue nire potuit,GmuI cotraxit^ad Rhodû mifit qui machinas aeneas afFerrêupi g terea

tcreaMatharcâ Alcairo uicinam cxalt;^c muniïn't,relidG in ludcc Gasa Ga,* selle cum milicum manu non contemnenda,qui hoHium tranfitum impedi rent*Verumenimuero Selimus,ubi noui Sultani bellicum apparatum audi uitjpetere omnino Alcairum conftituit.ficcp inter eundû Hierofolyma prox fcélusjatcp ibidem per aliquot dies commoratusjtemplum inuifitj'monax chist^ eiuidem loei incolis eleemofynam dedit.Sinamus autem cum uiginx ti millibus equitum ac plurimis lanizaris fcopietarrjsfut uocant ) imperatox rem præcedens, prope Gasam cum Gazelle conflixit, ac Mamaluchos tandem poft cruentam pugnam fudit* Gazelles accepte in ceruice uulnerc, præter omnium opinionem c medfjs T urcarum turmis euafiuPorro Sina* mus Mamaluchorum capitacum fuis illis demiftis barbaris fècundum uia ad palmarum truncosaftîgicurauit,utâSclimo iliac traßturo poftmodum uiderentur.Selimus uérôea uilt;ftorialætus,quàmplurimos titres parariiuC fit,quibus aqua per arenofadefertaferripoflèt,atq?exercitum Alcairû uerx fusdirexit.quo initinerefæpiuscum Alarbis,quos uocant, pugnatum eft. Tandem SelimusMathaream,ubibalfamum nafcitur,ab Alcairo circiter quincpmiliartjsdiftantem peruenittquem locum Tomombeius æreis max chinisjfoftiSjamp;S apertis ÔC occultis,maximislt;^ propugnaculis,ne pateret ho fti tranG'tus,munierat,ibicp caftrametatus milites fub papilionibus efleiuC ferat.Cæterum quumTurcicuscxercitusilluc appropinquaffetjduo Ma* maluchi ex Albania oriundi,meliorem fortunam quæfîturi,è caftris ad Tur cas ipfos transfugerejTomombetjcpconfilia Sinamo conterraneo fuo ma/ nifeftantesjloca oftenderunt,ubi foftæ cratibus canneis coopertæ, quç prgz cipites exciperent equos,latitabant. Ad hæc,ubi amp;nbsp;quomodo æreæ machi* næ difpofitæ eftentjindicarunt .Id quod proculdubio in caufa fuit, ut poftea Selimus uidoria potitush't.magno enim circuitu ad finiftram arrepto itine re,præparatas infidias euitauit.Tomombeius,ubi rerum à fè diipofitarum ordinem proditioneretetftum iiidit,lpe omni iam feredeftitutus,machinas ipfas alio traducere conatus eft. Verum quum non ex ære,fcd ex ferro, ut an tea fieri confueuerant,côfe(ftæ,atcp in trabibus quibufdam multo ferro mux nitis,non fuper currus collocatæ eflenGdiffi'culter deduci poterânnihilomix nus leuiores aliquot curribus impofitas fecum accipiens,contra Tureas pro fedtus eft. Nullibi unquam memoria hominum crudclius pugnatCi eft,quS uterep princeps uitæ,honoris,atc^ imperfjomnem fpem nulla alia inre^ in uilt;ftoria pofuiftet.Gazelles maxima militum multitudine ftipatus, Sina* mum eft adortus.Magnus ueroDiadarus Muftaphæ cornuinuaGt : Suita nus aiitem ipfeinSelimiordines inuc(ftuscft:acprius quidemex utraque parte machinæ æreæglobules inhoftcs,maximis militum acclamationix busemifere. Mox ingens Mamaluchorum numerus Ttircas circumdedit, accircum impedimenta maximum excitauit tumultum. Verum in medio maior ftrages cftedita,in quaetiam fortis atep egregitis eunuchus Sinamus intcfrjc.Iamcp uid:oria ad Mamaluchos inclinare uidcbatur,quum Selimus lanizaris ut fuis adeftent, Ggnum dedit. Hi uero feruato ordinc progrefti, qliadam ueluti grandineglobuforum è fcopietis quos ferebantemifforum, Mamaluchos ilico tergadarecocgerunt.Ergo Tomombeiiis,ubi pugnan*

do ftrenui etiam miliris offîcio futtélus cflet,ad Aicafri portas fc cohtü!it,ut exerdtUsreliquiasColIi'geretJdernfedtSô Gazelles,fio^ attibo mcolurties euâfere«Diadarus autem ac Bi'do præfedusjncredibihs forti tüdinis uirjæ taiibus âccepti's uuineribus,capti funt,quos Selimüs non ita multo pôft,ad cxpiârtdos Sinami manes interfidmnîtjteftâtüsfetantumèSinami morte doîôris,quantum ex parta üidona lætinæ aCcepifre^Tomombeius àutem fapientes reges imitatüs,qüi etiam in adüerfis animo femper infrado (unt, Mamaluchos hortari cccpit,üt munire urbem, atep in fmgùlis üids,imÔ iii fingulis domibus contra hoftem perfîftereuellentrprseterea plus quàm fex mille feruos Aethiopes manumifit,atq^ ad id bellum armauit.Ad bæc Ab cairi ciuibus perfuafit,utfeàcommuni omnium,crudeliflimo(p bofte tuez rentur:ficc^effelt;ftlimeft,ütfümmadiligcntiadignioribus lirbis locis muz nitisjùqs omnibus interclufis,ctianl fceniinæ ad baticultimam pugnam difponerêtunSelimtis uero hüiufmodi apparatus optime norat, himirunt per eos {éruos,qui ad ipfum trahsfugientes Sultanum deferebanttquemad modum pleruncp fitjUtaduérfa domihi fortUna beneficiorum àcceptorum memoriamferuisadimat.Magna igitur folicitudinecurabat,utexercitus quâm citiftime fieri poftet,uires recupcraret,àc præcipue ut uulnerati medt corum auxilijs iuuarentur*Tandem quum quarto poft commifîum præliz um die Alcairum ingredi dccreuiftetjanus Bafla lanizarorum cohorte ac nonnullis equitibus,necnon ÔC machinisaareisfecumdudisjprimus urbe cft ingreftusjper earn portam qug BafTuela uocatur,quo in loco nô ita chu pugnatum cft.Seîimus pâulôpoft huheeftinfecUtus,acfiedemum Alcairt ciuitatis egregiæ loca paulatim expugnata funt ,fed adeô diffîculterjUt alpcz ra ilia atep cruêta pugna,per duos dies ac totidem nolt;ftes,cum utriusq? par ci s ingenri ftrage pedeuerauiuT andern bona Mamaluchorum pars in maz gnam quandam Mefchitam concefleruntUibi quum pugnando defeffi etb am fame laborarc ccrpifTentiUitam cum Turcis prius padi fefe dedidere* Verum Selimus promiftis minimi ftetitinam eos omnes Alexandria mi£gt; fo s,in carcere decollari iuflîuTomombdus cum Ci rcaftbrum parte trans Nilum profedusäd inftaurandum bellum milites Congregare,Mamalu chost^ omnes ac multos Arabum duces ad fe uocare*Gazelles autem pru dentium uirorum exempla fecutuS,qui poftcaquam quod ofFictj fui eft præ ftitercjcum fortuna.ne penitus frangantur,inducias agunt:ad Seïimum ue nitjfct^iîli ut digniflimo uitftori dedidit,ac pollicitus eft fe Turcis eadem fi delitatè irtferUiturum,qua Sultaiiis äntea inferuierauSelimus humaniter ho mincm excepit,atcp inter fuos duces îoeum ei non infimum concenit»Odla uo inde Calendas Februarias anni 17« Alcairi areem ingrefliis eft,quæ iti collé baud admodum emiUenti fita, deauratis pitftistp ædificfjs, fohtibus, bortis,ac plateis miro artificio ftratis pulchrior,quâm mûris munitiOreftî ctenim ipfiUs amp;nbsp;portæ amp;nbsp;feneftræ predofiffimis rebus, nimirum marmoz rcjcbore atep ebeno egregiæ infculptis ornantur.Necp ita multo pôft Seliz mus propé Bulachum uicum,ènauibuspontem fiipra Nilum cOnftruxit, ut commodius contra Tomombeiû flumen tranfiret.Qüo perfpèlt;fto,T Oz mombeius partem Turddcxcrdtus,quæ trans pontem caftràmétata fücz

ratjde improutfo adortuSjtumultuariucÔflicfKiinrjt.In quo quu lanus BaC * ' fapenclitaret,CanoIiusaftinisSeh'mi,occupato adhucalanizaris,qui'non gt;. dum oês pertranfierât,ponte, Nilû eu Tartarorum manu natâdo trâfgreC ’ fus eftjUt celerius fuis adefle pofTecjid quod ob Nili profunditatê imrnêfam

miraculo penèafcn'ptûeft«Porrô Tomôbeius,quum inftaurata fæpius ma ximis uiribus pugna,in qua ipfe proprijs manibus egregia facinora edez batjimpetu lanizarorum ac Tartarorum diutius fuftinere no poflet,aduer (am fortunâ execratus,rebus fuis fuga cofuIuibScIimus aut ubi Tomobciu cum paucis efFugifle accepit,Muftaphâ unà eu Caierbeio Gazelle,qui re gionê optime norât,ad eu infequendû mißt. V nde infœlix T omôbeius per principe quendâMaurû proditus,atcp in palude,ubi inter cannas etiuncos pedore tenus in aqua Iatitabat,inuentus,ad Selimû perdu du s eft. Selimus aütadhibitis tormêtisbominêuexauit,utquônâinloco thefauri Câpibnis Ciauri elïentjcx ipfo agnofcerct.Sed Tomôbciusincredibili quadâ animi côftantia,nihi’ uncp indicauit. Verum Selimus nÔ ira mulco póft, ut omne defedionis fpêpopuIisadimeret,TomÔbeium mulæinfidentem,atcpanne xum gutturi Jaqueû habentê,per totâ urbê duci,ac demum propc porta Baf fuelâ tertio Idus ApnJ.fufpendi iunitiomnib.crudele hoc fpedaculû dcplox rantibus,atcpiniquafortünâaecufantibus,quæipfum TomSbcium obiin gularêuiitutêad imperium uocauerar,acmoxreg5omniû qui uncp miferi cx'quot;:i{rent,mi(èriorêcfFecerat.Sublatishis duobus Sultanis.unâ cû ferètota Mamaluehorum fuperbaprogcnie.proumciæoêsetiam quæinextremaß nus Arabîci parte fitæ funt,T urcis fefe dedidere.Selimus uero poft hæc Bu iacu petqtjUtNilum iucundilfimèillicexcrefeentêuideretJnde Alexandria ' profcduseft.Ex quo demûloco Alcairum reuerfus,Caierbeiû adminiftra dis paulo antedeuidis prouinefjs præfecit,urpi oditionisin Alepino côfttz du fadæ id dli prgmiû foret.Sedenim lanus Baftajqui munus hoc honoriß cumfibitradiuehemêteroptabatjd ægcrrimè tulit.Vndeetiâ id honoris Caierbeio inuidensjcurauit ut lanizaruqui Alcairum cuftodiebant,ftatim àprincipisdifceftuinunum colledi tumultû excitarênquo Caierbeiusob id male audiret apud oês. Verum feelus in autorêrecidit. Na Selimus, eoz gnita lani fraude,in itinere nÔ procul ab Alcairo capite eum puniri iuftit,ut omnibus oftenderct nô efle aduerfus imperatorem tumultu militari luden* dum.Mox quûin Syria ucnifîet,eius prouinciæ adminiftrationê Gazelli cô ceffitjTurcis ia inter fe murmurantibus,quôd princeps proditoribus fide* ret,ac Turcicorum ducum officia parui æftimarct.Tandê Selimus Côftan tinopohm peruenit,quoinlocofub Pyrrhi Baftæ magnæfidci ac f ngula* ris prudentiæuiri cura,Solimanû unicum filiû ut reliquerat,ficinuenitdicet antca ueritus(ut multi indicarût}nefibi abfenti Solimanus imperium adi* mcret,quêadmodum ipfe Baiazeti patri ademerat,quû uefte quadâ ueneno intinda dono mifta filfj uitæpater infidiatus elTet.Necp ita multo póft Seit* mus domi agens,ulcus in renibus cÔtraxit,quod canceris in morêferpens, eâcorporis difpoütionê.quâcôplexionem uocant, paulatim turbauit,atc^ omnia bellandi confilia expulit.Pôftpaulum etiâpeftifera febris hominem inuafit,ficq^ lâ morbi tgdio ûbifpfi grauis,uidorfjs ac triumphis exaturatus

morteobrjtjfalunsnoftræ anno lyxo^inmenfeSept.i'ncodêpago Cinriaz nojubi pn'uscû pâtre cÔflixcrauQLiodnô fine manifefto Deiiudido facQS eft,utquo in loco peccatû cômiferatjibidê amp;nbsp;pccnas fôlucret.Præfuit impe rio annis oô:o;agebatq5,quum obrjt,ætatis annum quadragcfimumfextû.

Syriam rebcHetn Solymania Turcd in poteßatem redigit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdput x l.

ChriftianipnncipesSclimi tam fortis ac fortunati hoftis morte lætati funtjfêd præ ex tens priidctifTîmus Papa Lœ decimus tantû ex ca l'c conccz pitgaudq,quantûtnd:iuæpaulô antCjaudîto SultaniintentuacceperahNâ eo inceritii nûaato,htanias ac fupplicationes publicaSjin quib«homines nuz datispedib«incederêc,Romæhaberi pic curaucratdegatos pertota Europâ miferat,qui id efficerêt,ut Chrifliani in unû coëuntes,côtra Chriflianorum omniöhöftê arma fumerêt.NibiIominus quod ad Solimanuattinet^omni bus uidebat mitéagnû rabido leonifuccefïinejquû Solimanusipfeiuucnis rerû impcritus,ac natura fut fcrebaOquietifïimusenet.’quætamêfalfaopiz nio multos,atcp inter cos Gazcl'êprçeipuèfefelIit.Etenim is defuntfto Seliz mojcui fc iuramcfo deuinxcrat,uelun iâ !iber,Syriâ fibi fubqcere propofiiit« Vnde etreliquiasoês Mamaluchorûexcipiensgt;regionis fimulincolasjuec nô Alarbiû duces ad le'bladicrjs alliciebanpræterea fefe Magno Rbodi ma giftro infinuauit,ut machinas a?reas,quæ(^ fjs necefiaria funt,infuper arma ac triremes inde acciperet.Ad hæclegatûocculte Alcairn ad Caicrbciû mix lit,qui eu hortaret.ut de injurrjs etfanguine CircafiTorueßufo uindidâ furtif rettatqjoccifis Turcis,principe le côft.tuercuSukanicût^imperiûdenuoin ftauraret. Veru Caierbeius Gazellis ueteris inimici uerbis minime fidêadz hibêSjautfortafTe maiorêcp pro fuis uinb.diffîcultatêin huiufmodi peragê do negocio futurâ côfidcransjegatû intcrfici lufTiGac Solimanu eius rei adz monuit.Solimanus Faratc Baßam cû ualido exercitu ftjtim in Syria mißt* Qiiod quu audilfct Gazelles,heet lâ Barud ac Tripoîi aliist^ in locis plura T urcarû prefidia expugnaffetjtcrrore tamê percuIfus,Damalcû felerccepit quôquidêà Farates logis itinerib.tandéperuenit.Cæterû Gazelles nihil aliud fuis rebus magisexpedirearbitratus,^utfortungoîacÔmitteret,qug aut uilt;5lorilt;â,aut mortegenerofo ducedignâ afferret,exercitû,quê côgrcga ratjcxtra urbêduxit,ac mox cû Farate cÔflixit.Sedenim in eo conflidu ipfè unà cû Mamaluchis omnib»trucidatus eft.Farates uerô una hac luVîoria SC Syriareccpit,amp; Caierbeiitotiust^ Aegyptifidelitatêerga Solimanu côfirz mauit.Belgrado amp;nbsp;Rhodo deinde expugnatis amp;nbsp;occupatis,Caicrbcus qui 4 O naues ex Alexâdria rebus ad bellû neceflariis onuftas mifcrat,morit.cui Acomates Bafla,quodad adminiftrarionê attineGfuccefht, Verû is,quum parum fuo principi fidelis'elTetjOccupare Sultanicum imperium propofiiit* fed id quidem parum confultè,quoniam in ipfo pertratQandæ rei huius iniz tioàTurciseo fidelioribuscaptusatc^ interfedus eft.Qiiam ob caufam Solimanus Hebraimum BafTam Alcairum mifit,utisres turbatas cÔpoz neret,qui omnia fingulari prudêtia fubito pacauit.Mox principis, qui eum diutius abefiefufferrenonpoterat, amantiffimis literis reuocatus, Cortz ftantinopolim rediitlac nÔ itamulto pôftBcllerbeia dignitate donatus cft.

Vihofpitalitatern laudat Conrade optime,fj certe 80 {antQemiha uidcnt,amp; eâ quidê uirtutem extollerejqua inter oês alias om nis ætaSjOmms perfiiafiOjOmnis Refp.bencinßitutafempcradmi rata eft,atq^ in fummababuit ueneratione«Quis ein nefcitmagnos illos uiz ros Abrahamu atc^ Loth bac una fuis têporiLus omniû (ibi animos deuin ’ xifîeÇ’CerteapudHebræoSjquifandifTima certinima religione imbutt fueruntjidEccIeiîaftisamp;C Hefiodiinomniûoreuulgatûiadabat,Hofpitio fratrê fien\Chriftus ipfe inhofpitalibus cÔminaL Paulus qui facris prciunt, ab hofpitalitate laudat.Græci olim loui Xenio templum eôfbtucrant, uno illo opere,^ alio quouis magiseum placari exifl:imantes,imô in mulicreuz iis ,etiam infamis conditionisjaudari ea meruit,quâdoquidem alia nulla ra donc Raab Hiericûtina ÔC Canufinailla Paula clareant.Hinc quoqj Molor chijIanGatqî Euandrbatep adeo totius Germaniçolim nomen tam célébré, quod etiam Tacitus maxime probat, Con'uidibus (inquicns)amp; hofpittjs non alia gens effufius indulgetzquemcunq; mortalium arcerc teó:o,nephas babet.Quorfum hæcC’inquiesAVtoftcndam Conrade optime, me baud ta ftupidû efTcjquin id in te amplcifier réméré, quod fummo iure cÔmendant omnes acinteexofculantur,bofpitalicaicfcilicetillam tuâ,decorum libcrali tatis genus,qua omnes tui ordinis uiros amplilTimos, fi non fupcras, eerie facileæquas.Necetiâuolo meita ingratum haberi,quod prima quaq?occa bone,gratuâ tibi referre intermittcre uelle uidear,cum liberalebofpitium tuz iim ukroiple mihi fæpiusexhibuens.Accipc igitur Conradcjteßeram boz fpitalem,i\''lonachi Icilicet Flortini, Acconenfis olim Archiepifeopi, de rez cupcrara Ptolemaida Rhythmu,qucm anfcanncs lercentuquinquaginta feriptû PhilipertLis Poy(Tenctus,ad Pbanû D Mtmandi præpofitus.uirinz tegcrrimusjunà cûbelli factia Guilhelmo Tyrcnfi Archiepifeopo fcripta hi ftoria,nobis obtulit.De merrigenercnibil hiedifputâdum,nc!ftiein ipiccir ca fonu uerfari rhythmu,amp; uno plafmate ualcrc.pedu aût diuifonc no anxic rcquircre.Hiftoriæ uero ueritasCcuius etiâ in lib. T.côtinuaiæ nofti æ hißoz riæmentio fit}quæautoris,quiipferebus intcrfuidexperictia nitit feriptide nicjî antiquitas fuâ habet pcculiarêcû c5mendationemaieftatê,cui fi proz pter ingenii mei tenuitaïê nihil acccdtt,G,quodeundê tibi dedico côfecrccp, nihil nomini tuo iplêdoris accrefcet,mihi tamêuclheciatisfaciêt,quod utut fît, aurore in luccbonafidcedidcrim,quod te animi mei gratiiudmê magis amplcxurû,q? barbarie meârefpeiflurû noui.Certusfum quoep Vdalricû Schmid arcis Dorneck,atcp Vrfum illûRucbtiû præfidrjTierftein praefez ôos,frarresfcilicetuterinos,uirosoptimos,Sf Gregoriû Mcycrûmuficum cxcellentinimum,apud Salodurum urbem (ut antiquitatc ucncrandam, fîc libertäre amp;nbsp;bonis inftitutis hodie cclebratiffîmâ^ Nauliopfaltcn , ftudiû hoc intemeû maximopereprobaturos,quorû quidê calculus fuftragioru multorum loco effe iurcmihi debet.ur,itaut æm.ulorum morfusnihilani plius morenHis Heroldi hofpitis tui memor. Vale,

2^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB

QMo duc t SueuM ïndytJ gäudeittt. Hic priitittf incolumif 40« agcbat. nbsp;nbsp;nbsp;’

Cuiut ad inßgnia noßri cohortantufi Dißipaticuneihoflium (ùgantur. Tu»c intra Iconiunt omncs comitantur, Superatif hojiibm urbi dominantur. Soldanut reßjlere ccrnenr eße durum. Cum thefauris fitgit in oppidum fecurum. Et cunóltf commercia fpondet fedaturutn, Dttwi Augußiun uideat inde receßurum,

Qÿomodo in Armenia mortuus efl Imperator infalcßcoftumine.

, B bine in Armeniam tranßt amanam, ^Vbertatum reperit lt;]uam cunâarum plenam. Kamde ßntediuitetrahit tpfa uenam, Recßumentum dat Cr e^uts auenam.

Qvid prcfitit lmperatori,guod intrauerit mare, yrlta tarnen iüius dolos hoc parauit, ’ Dam inpjruogürgitefolum hune necauit.

D;c mihi,lt;juid profi(it,quod mare uitauit, Ab at^uii faliflci dum non ßbi cauit. Diäus efl falcficui.quia ßÜus fale, Dicatur maleji:ui,quia fldui male. Salum mare tremuit.quia ßt mortale. In falofaleflci folum did: uale. O,dico,flüadacum ßrtunaßta. In B.omano principe nimis debacchata, QJiem nonpoßant fternerelancca «el ßatat Korte cita rapiunt CO inopinata.

O /àt4 fententiam noflram permutate. In Row^no pontifîcf fecui indicate, Ab aqitisfalejid illefum feruate. Et bttne armis potius liuàm acquis necate, Eomanorumprincipi,imperatori Amphori longn/î cederct honori, Ruttlantt fanguincefuam ut aquis mort. Suif ncc prtneipibus eßet hocterrori Num ut iterum ßtfa'',quod mihi dixere, Qjtifecum tune temporis ibidem ßere, Vniuerß principes ita timuere, Quoji ex illii plurimi mare tranßere. Curfublato principe,principes ttmetist Cum dominui mirabilis infuis athletif, Occultis iudicijs ßbiq; fecretis. Hune ad fua gloriam traxerit quietit.

Qttomodo exercitm eiut ueniensÂntiochiam,ibi per crapulam mortuus efl Jtrè totuf. ^Mnes Antiochiam alij uenerunt, ^Et dueew Sueuia ßbi praßcerunt. francorum baronibui nuncios miferunt, Ab his conßlium fibipeticrunt.

Kaior CO prf cipUit p4rî Theutonicortim, Non attende ns regulam hie iforis morum, Kultum CO repf ntefe dum replet ciborum, In breui deleta e/l de forte uirorum. Kam etvm per inopiam eßent uacuati, Pp/leu per copiant nimit epulati.

Qtfomodo Karchio uaditad eos Antioehiam. fjAbito conßliojioflri Marchionem ^Mittunt Antiochiam,ut ducat Acconem, Per talem Teutonic os uiros regionem, Vtnuüam incurtere poßent Ulionem. Qui ßne pertculo cernensfe ncquire, Acconem ulterius per terram redire. Parat cum exercitu nautbus ucnire, Sinit tarnen poflea Septembrem exire.

Quomodo noflri pcdiies oceißfunt in flftn fanäi lacobi, r TtM in amentia nobis accidére ^Plurima,qua poflea multa fletere. Kamin ßflo lacobi noflri exiére Pedites,CO hoflium caflra irruere. Turci nimis prouidi,nimisqßagacet Vrunt tabernaculaßubmittentes ßtees. Koflri nimis auidi,nimisq-uoraces, Certant cunda rapcre,ut lupi rapaces, Keq; uident milites eos fubfequentes, Ordinatis cuneisdn bof irruentes, Plufquam quinque milia morti dont flerncntes.

Licet bene eßent armati,tamen culpa fua mtlttum mortut funt. çlc erant hi pedites bene loricati, ^Baltjlis CO arcubus dccentcr armali. Quad nunquam ab hoflibus eßentfuperati, lt;^’^dtnibus repugnarejati., A nkeiantes pedites noflri ßgiebanf, Equis uedi leuibus Turci pracedebant, Sed qui retro uenerant,noflros proflernebanL Sine läu etiam plures corruerunt, Si fuccurfum eis milites prceflitißent, Sarracenos turpitcrinßgam uertißent. Et illi de manibus ita timuißenf, emod cum rebus omnibus urbem reddidißent.

«Ed ul noftros uident taliter cjfi/g4ri, ^Non oportet quarereß poßent latari. Non eniw exiflimant Turcos reßanari, Donec noflra uideant caflra concremari. Vt augmentum igitur noflris darent malis, Exeuntes ianuam partis Borealis, Obuiant militibus primum hoßitalis, Inter ^ot conßeitur pugna manualis. HopJit^lir milites ab equis defeendunt, ' Vt urfa pro plijscum Turcis contendunf. Turci noflrum aggerem per uim bis confeenduHL Hos fagittis fauciant,hos igne fuccendunt. Et Hoßitalarij equos afeenderunt, Et Turcos alatere maris inuaferunt.

M o N A C H. F L o R E L I B. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

TENSI. PHILIPPO PIO EPISCOPO BASILIENSl àfacrisCircubiculo loan.Herold Hocbßettenßs s. D.

Agna profedo uis cß humanicatisjoannes amice, nam ea pluriz allicit morum fuauitate, facilitate ÔC moderatione lua, imo rapit bonos in fui amorem, quæ quantum inte fplendcat, pq principisnoflriindicium fandißimum teflatur,qui in facrorum SC cor/ poris cultu,tua opera »baud ahlqp fidei tuæ commendatione maxima, utiz tuncuius quidem exißimationc Srdete conceptam opinionem fi tantum feejui uenem,magna mihi inijcereturcura inquirendærationisjqua ccîebra rem colerem animi tui hancmodeßiam*Atpra?ter hoc,id mihi omnibus modis exforquet obferuannaamp;^amabilitas quædam,quaimmcrêtem me, quotiefeunqp hadenusnobis congreßio obtigit,amplediuiluses. propter perfuadeas tibi uolo,huius erga me tuæ bencuolcntiæ memoriam nunquam apud meintermorituram,quod utteßatius tibi appareat, fub no minis tui aufpicio has duasEpißolas publican' decreubquarum ab Arroz gonumrege Alphonfoodauo,abhincanno 342.ad Innoccmium ccrtiuni pont.max.alteraab Epifcopis,ponrificis Gregorij nonilcgatisjcxtopoßea anno ad ipfum Gregorium fcrtptafuit.Pugnæcum Hilmolino Sarracenoz rum rege prior,cum Albigenfibus hæreticis prælrjconferh poßerior teßis* Hæ cum derebusjtempore belli facrifquod Guilhelmus Hierofolymitani regni Cacellarius Archiepifcopus Tyrenfis icriptum rcliquit^geßis docêt, dignæ cquidem mihi uifæ funt,qüc in lucem proferrenturjue aliqua uel tem poris uel hominum iniuria aut negligentia interciderent. Vt uero te uel hoc tædioliberarem,neperledis epißolis.hißorfjseuoluendis tempus infumcz res,quo tantorum motuum initia tibi coßarent.unius atep altcrius belli cati (äs partim perflringam« Circa annum à nato Chrißo feptingentelimu, Sar raclt;^ni

raceni ex Aphnca,ad Hifpaftiæ h'ttora applicucrät,ciim nauibus fermé irez c‘entïs,fedàBambaregemagnaiiianimireiclt;Qi funt.nepote Bambæ dciii^ de Roderico in rcgnum fuffe(Qo,fœda libido eins, Gothorum gencri in Hifpania imperfjfinem attulit.Nam præfeifii cuiufdam lulianbqui Tinguiz tanam adminiftrabat prouinciam,filiam is uitiauerat«dölor igitur domeftiz cuspatrem adultionem follicitauit,quapropterclam ex Aphrica Sarraccz nos cuocatjquianno falutis 7i4.duce Mnza mifTojä Miramomelino corn tue rcge,Hifpaniäper anguftias Herculei freti occupaht.Biennii fpacio tota praeter Aftures fubigunt^regna inter fe diuiduntjatqp cöftituunt,apud Cor dubam,Hifpalim,atcp Carthaginem nouam.Fuit deinde iis bellum cû Pcz lagio Caftellæ rege,cum Alphonfo catholico, Friola,pax autem cum Sifoz ne 8d Muregarto,qui quotannisexfoedereillisuirginesprotnbuto mittcz bauquam ignominiam diluitRamirus,Calaguriooppido illis ablato. Paz trem fequutus Ordonius populantescompefcuit,Toletum oppidum rece^ pit.Nec Alphonfus magnuseins nominis tertius,infcclicius cum ipfis puz gnauit,fed ciuitates Lufitaniæ Colimbricam nbsp;nbsp;Vifæum illis eripuit« Garfi

as deinde deuiélo rege Aiola, ilium cepit.Haud paré fortitus eftfiicceffum contra Abderam Sarracenu Ordonius frater, prælio ein uióus, magnam cladem fufcepit.Älmazar Sarracenus quoc^ circa nongentefimum à Chriz fto annum,Legionen! urbem cepit,Gallacif prouinciam atep Compoßella num templum diripuit, fedmaiori cladcdeinde ab Kifpanisis afl’cdus,ex uita decclîît.Ferdinandus deinde primus,Caftellæ,Legionis, Naüarrærex faétus, Valentiam recuperauitamp; Alcozer oppidum, Sarracenosc^ cmnes conftrinxitjUtex Aphrica Virem Bucharitn reges in fubfidium euocaz rêt,led omnes difiecit amp;nbsp;cxpulit.Corduba,Baiona Alméria per Alphon fumfeptimûetiam recepta,paulatim labafcere res Hifpaniarû incœperunt, propter fratrem ac ciuilia bella,donee hic nofter Alphonfus cognomêto Bo nus.eius nominis ocffauus,rebus præficitur.Is ftatim inito regno,bcllum cô tra Sarracenos mouetjfedcum his apud Halarcos congre(Tus,temeritate arrogantia ducis Didaci de Haro principis de Vifeaia fuperatus eft.Cladis fama utin Aphricam peruenit,incredibili celeritate,maxima claflTe compaz rata, Hilmolinu regem inHifpaniâSarracenimittunt,eâis,peruagatus,Are latum ufqgt; 80 Auenionem perucnit.Tanto igittir hofteOppreffus Alphon fus Roderiû T oletanum præfulem ad pontifîcem Innocentium Româ mitz tit,ad impetranda fupplementa.Pontifex nihil cundatusjundiquacç côqui litummilitêfubmittebat,quemproficifcentem cruce infigniri,8ô Ipeuitæ âeternæ onerari iubet.Bellum deinde quomodo geftum fit, ex Epiftola iam decerpendum. Vnum hoc addam.Ferunt hoc in prçlio Alphonfo crucem, quemadmodum olim Conftantino,é cœlo apparuifre«Cæterum nec hoc te latere uolo loannes amice,huius filium,deinde Ferdinandum tertium, SaVz racenosHifpaniaeie(fios,inangulum Granate conclufifTejac regem eorum fibifecifreftipendiarium,quintû uero Ferdinandum,Caroli Maximi lmp* auum maternum,bcllo,quodpertotum fexennium continuauerat,Sarraz cenos omnes Hifpaniaeieciffe,anno i49^‘qtiamipfipropemodÛ77 8 oc cupauerant annos«Sed ad aliam EpiftoIam«Âgcbat annus iam à nato Chri

ftomilkfimocctefimo fupra oduagefimumc'uintu, cum duo ordmcs facr cxorci funt,Pracdicatorum,Mniorum(^,duo abrogan Humilgt;umgt;ita fe uo citabant,8ó Pauperiim à Lugduno , conditore hinus fiipcrflinoms Vab done Lugdunenfi : illi humilitans nomine munia ,c,inbus curatores fax cerdotes iure funguntur,fibi arrogabant, confeßiones arcanas audiebant, acuelucipfiexpiandiiushabcrent,noxasfoluebant:àlibcraîibusartibus c5 abhorrerent,concionabanturtamcn,rcgimen animorum fibi uendicabat* Pauperes à Lugdunof ita enim uocitabantur}necp fundos fui iuris, neque certasfedes habere uolebant.crrabant, mulicres idem profeflas (ecumdrz cunducebant,nccfecubaredicebantu-r.Lucius Pontifex Maximus uträc]p fetffam damnauerat, tollt tarnen non poterant,Recepti Prædicatores fra/ tres,quiliterisfecxcolerent,concionibuscdocerent,iusalicnûminimè ufur parent. Dominicus author extitit,amp; dosflus amp;nbsp;fantQus uir,06 acerrimus hç refuminfeótator. Minores fratres,conditore ordinisdiuo Francifco,pau/ pertateprofeflTi funt.Pauperes Minores uocitari cccptos, A ulpergefis tcpo iru cöditor autor eæpoftea famflius uifum,omnino Minores dici.Hi fanioz res ordines uifi,illi priores hoc remedio fublati.Donunici in tollenda Albio rü hærefi uirtus ehituit.Sederat ea peftis in Comitatu Toîofatiû, cui Albii côtribuebâtunôC finitimaspollucrätciuitates,ôlt;’Humiliû,ôC Pauperû Lit gdunenlium fedæ affingebant amp;nbsp;ipfi præcipuam impietatem. Pôtifices no nrosjEpifcopos fceleratorum,Ecclefiam noHram,coetum infernorum ucct tabant,matrimoniadamnabant,promifcuos concubitus,eoscp nefarios, fandos ducebant.Hi hoftes piorum iudicati.Innocentius pontifex belli aJ uerfuseosfacrifufcipiendi autorfuitdegatoscpcircümifit ad excitandos in nefariam fedlam animos.ad eos fanandos,fi refipifcere poßent, miŒus diz Iltis Dominicüs.Nec^uitæ,necporationis fancH^itate permoti funt.ArmiSi etiam pertinaciafetutabätur.necdum indoles illa Gotthica,ferocia(^ utic^ exoleuerat.Sacræ militiæinfignia,crux^in cos fufcepta, in militum üi^ pcndium,pecuniam pro pictatcquifcp animi conferebat,illi(^ bcllo Duces, Leopoldus Sextus AuftriScDux Simo Coriies Montefortis. At Auftri US Imperatoris nominerepudiato,Chrißi miles diet malebat,fummâ onv nem belli,quam cum collega illi legatorum Romanorum confenfus ,procc rumcp,qui ex ltalia,Gallia nbsp;nbsp;Germania,religionis caufa arma ceperant, co

munem lecerat,Simoni iniunxit.ls Biteras primû copias duxit, præmifîtt^ autoribus Legatis Romanis in urbcm,quiederent nomina corum quiimz pietatis conuidi erant,uti cæteri uel eos urbe exigerent,uel ipfi exirent.ncuz triim præfliterunt. V rbs capta.cçdes promifeue fada.Carcaßb reccpta,op pidani cum fingulis ueftimentis abire iuffi.ln caffro Mineruæ expugnanz do ingens labor infumptus,ubi fiint inuenti quinquaginta,qui igni cremaz ri uiui,quàm pie fentiremaluere.Anno eius feculi decimo Albii,antequam uis fîeret Simoni,portas aperucre.Nihil hoftile tune paßi, poftea defeccre, nec id impune tulere,capite autorcs noxâluere. V aurû et ipfum ui captum, ibiquocçimprjigni traditicumin amentia perftarent. Præfedus præfidtj Almericus magnæ nobilitatis uirrefti fufpenfus,odoginta prætereamino ris nobilitatis fecuri percuiïi,ne mulieribus quidem temperatum ♦ Girarda eius

N V N C V P A T o R I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;245-

ciiisoppidipnnccpsfceminain patentem puteum conledajSt' faxisinfupcr obriita.Fccde in hos fæuitum,quod ipfi paulo ant^ quofdam noftrorum paruo comitatii in caftraad Simonem icerfacientes, circumucntosoccidcz rant.Careum expugnatum,de fexaginta impqs fupplicium fumptum.Exiii Apiftagnum,Ganiaciï,Caufatum,Fanum Marcel!i,Fanum Antonf] recc^ pta.Cadurci aduenienti Simoni deditionem autore Pontifice ciuitatis feccz re.non eos tantum qui capti furore hærefis erant, fed omnem Comitatum Simo occupare conabatur,fpe credo id uirtutis præmium fore, Mofacu no ftros diu tenuit,captum tandem,cædcsc^amentium édita*Anno eiusfecuz ïitertiodecimoin fummumdifcrimenresadduóla«Franci alio bellooccuz pabantur,neceis uacabatTolofatespcrfequhllliuero animos fuflulerant» Petrus rex Tarraconenfium iuuentutem domefticam armarat,ut Raymun do Comiti Tolofatium opem ferret locio,amicoq5acpropinquo,cis Pyrcz næum duxit.Iam adMircHum fuper Garumnam perucnerat.protinusFluf fatium Conuenarumcp Comités cum fuorum quiftp nobilitate affuere, quod 8^confanguinei,ô6 beneficiarfj Tolofatis forent,80 Tolofates omnc ciuitatis pubemfubfignishabucre,circitercentum millia armatorû inacic aduerfus Simonem ne décima quidem parte hofti parem conftinHc fcrunu Dux 8^ milites confefllone prius aclacra communioneoperati fe ccclefti opemuniuere.PontificesTolofatium,Agatenfium,Lodouenfium, Conz uenarum,quos populäres fedibus exegerant,in noftrorum exercitu erant cum Dominico (antfto uiro.Hi no arma gerebant, no ftringebatenies.Du cômittitur,dum trahiturpræIium,Deum opt.max.precâtur,pro caufa fua ftetjDucem fefuis militibus præftct,Crucem quam pro milinæinfigniaccc piftent, inuiiftâ uelit,qui hoftes uiribus ,opeomni humana fuperiores fint, eos ne fineret etiam de his triumphare, qui omnem fpem fuam in numine collocafrent,moueretur caufa,precibus .obfecrationibusjuotis. Valuerunc Iachrymæ,uicitreligiodula,fugata mulntudoàpaucitate,hiror àreligionc. Comités eft'ugere.Rex TarraconenGum cecidit.ToIofatesmaximécladeni fenfere,nulla propèdomos Jadis experte,Gladio multi,flumine plures,du omnia minus quâm hoftemtiment,dumpermedios gurgites euadere coz nantur,abfumpti,PIus uiginti millia defiderata,ca?teri armis exuti.E nobili tätenoftra unus omnino interrjt.cum paucis admodum, atep his neep (auz guine,necp uirtute inclytis* Vt pr^clare uicerat Simon, ita no fegniter uido ha ufus bellum circumtulit,oppida circiimietfta cepit,præcipuè in A genen hum Sc Rutenorum Gnibus non parua,necpaucain ditionem redegit,non quod omnia ilia impie fentirent.fed ne iuuare illos poITent .Hæc Epiftolaru argumenta, mi loannes, addereplacuit,utperfpicuum tibi fieret ,nulium la borem me recufarc,G' amicis inferuiendum Gt.T u quo beneuoz kntiae aflfccftu me ampledi cocpifti,eo niihi

HÄndiflimo patri et domino Innocentio tertio Dei gratia fummo PontificijAlphonfus 8. eadem gratia rex Caftellæ SC Toleti cu ma nuum ofculo atcp pedum falutem» A fandlitateueftra non credit mus excidiße propofitum impugnandi gentis Sarracenæ perfidiam,uobis per noftros nuncios denote Sóhumiliter denunciafle,in omnibus tanqua patris SiSdomini ueftrS fubfidium expedantes,quod fient â pâtre pio nos rc cognofeimus benigne amp;nbsp;pièpariter impetraße» Quocirca cum literis noz ftris nuncios,quosadhoc exponendum idoncos reputauimus, ad partes Franciæ non diflulimus deßinare,addentes etiam,ut in omnibus militibus iienientibus ad bellum nbsp;omnibus feruientibus 3 prout decebat, expenfas

lukßui ncceßariaslargircmiir,quibus poßentcomode fuflêtan\Vndefiint qu i audita remißionc peccatorum,quam uos uenientibus indulfiflis,uenit magna multitudo militum de Tranfmontanis partïbus, neenon èC Archiz epi (copi Narbonenfis 80 BurdegaIenfis,8C Epifeopns Naneten. Fuerunt, qui uenerut ufqj ad duo milia,cûfuis armigeris,amp; ufe^ ad duo milia feruien tiu in equis,amp; ufcp ad qninquaginta milia feruientiû fine equis.(^ubus om nibus nos oportuitin uidualibus prouidere*Veneruntctiâ illußres amici noßri confangninei ,rex Arragonenfis,8crex Nauarræ cum potentatu fuo,infidei catholicæ munimen . Quibus nobifeum aliquanto tempore .Tolcti facientibus moram, expeélabamus homines nofiros, qui uenturi crantad beîlnm.Etomnia neeeßariafproutper nuncios promifimus)non defccimusminißrarejiicet expenfg effentpropter fui multitudinem nobis Scregno noflro ferèimportables èconerofæ«Non enim (olum in his quae promifimusjuerum etiam in pecunrjs in dextrarijs, quibus ferè omnes ta milites quam feruientes pariter indigebant,nos oportuit prouidcre.Sed dominus,quimnltiplicatiiKremêtafruguiuflitiç,miniflrauit nobis abunz de fecundum fuæ gratiæ largitatem,ôô dédit omnia polTe perfîcere perfeiflc pariter SCabunde. Congregata itaq^ nofiraamp;fuorum multitudine,uiani domini cccpimus proficifei, amp;nbsp;uenientes ad turrim quandam, quæ Malax gonnuncupaturjatis munitam,ultramontani antequam nos illucperuenc rut per unum diê,amp;f illam cû Dei auxilio impugnantes incôtinenti ceperiïu Licet autem nos eis in omnibus neceßarrjslargißime prouideremus,ipfi atténdentes laborem tcrræ,quæ deferta crat aliquantulum calida,uoluex rut â cœpto propofito retroire,8ô ad propria remeare.Tandern ad magna inßantiam noflramamp; regis Arragonenfis proceßeruntufcß adCoIaturx nâ,qug nÔ dißabat à prgdièlo caßro nifi' per duas leucas «Eam^ nos ex par te noflri ÔC rex Arragonenfis ex fua,8ô ipfi' ex tua, in Dei nomine coepimus expugnare» Sarraceni autem qui intus erât,attendentes fe Dei exercituino pofle refißerc,difpofuerunt uillam nobis traderc ita,quod perfonæ eorum îaluæ defeenderent, ueruntamenfinerebusiCumt^nosillud nulla rationc uellemu»

udlemus acceptarejrexArragonenfisjóó Vîtramontani habentes fuper I hocconfilium, uiderunteße munitäuilläfirmis antemuralib* ÖC profundis

foffaus Ô6 excelfis turribus,amp; quod non poffet capbnifi fufFoderentur muz rijöC fumerent, Sgt;C quod cederet in graue damnum fratribus faluæ terræ, ' (quorum fueratjet quod non poflet,fi necelîitas incumberct,retineri. Vn# de apud nos inftiterunt firmiflîmè,ut uilla falua et integra,cum armis amp;nbsp;ma gna copia uitftualium quæ ibi erat,quibus fatis indigebat exercitus, nobis tradcrent,amp;rperfonæ Sarracenoru uacuæècinermes recedere permitteren tur.Nos autem attendentes eorum in hoc firmam uoluntatem^uotis eorum annuimus ita,quod medietas omnium eorum quæ intus habebantur,cede ret in partem regis Arragonenfis,8^ alia medietas Vitramontanorum j amp;nbsp;nec nobis nec noßris uolumus aliquid retinereJpfi uero propofitum repax triandi apud (eretinentesjicet dominus Deus nobis exhiberetgratiamamp; honorem,00 nos uellemus omnibus eisfufFicientiffîmèminiftrare,defîdex riopatriæcoaóli omnespariter,figno crucisreli(Qo,cum Archiepifcopo Burdcgalcnfbamp; epifcopo Nanctenfi,licet certitudinem de bello Sarraceno rum haberemus,ad propria redierunt, exceptis admodum paucis, qui ro manferuntcum Archiepifcopo Narbonenfi,amp; Theobaldo deBlezon,qui perfonaliter intereratcum fuis amp;nbsp;quibufdam all's militibus de Pidauia* Et hi omnes qui remanferunt,uix erant inter milites amp;nbsp;feruientes centum quin quaginta,depeditibus autem eorum nullusremanfiu Cumcprex Arragox nenGs,apud Colaturnam moram faceret, expelt;?î^ando quofdam milites regem Nauarr^,qui nondum ad nos perueneratjnos cum noftris proceflix mus,amp; peruenimus ad quoddam caftrum,quod licet bene munitum effet, ccpimusjôd alia tria caftra,quorum unum dicitur Sarocomia, aliud Benex ucntum^ôô aliud Petra bona^Item procedentes peruenimus ad Saluamter ram Jbi^ peruenit ad nos rex Arragonenfis,qui de fuis hominibus addux xitinexercitum nifîcentum milites generofos,8ôrexNauarræ, qui fimilix ter uix fuit in exercitu de fuis plufquam ducêtis militibus comitatus.Et quia rex Sarracenorum in uicino erat nobis,Saluam terram noluimus expugna re,led procedentes contra Sarracenorum multitudinê,peruenimus ad qug dam montana,in quibus no erat trâfitus,nifi in certis locis*Cum^ nos effe mus ad pedem illius montis, ex parte noftri Sarraceni uenientes, ex parte alia obtinueruntfîrmitatem mon£is,uolentes nobis trâfitum impedire»Sed milites noftri afcendentesuiriliter,quiaadhucpauci Sarraceni ad ilium lox cum peruenerant,eos cum Dei auxilio expulerunt,8c caftrum quoddâ mu/ nitum,quod propter tranfitum impediendum Sarracenorum rexconftrux xerat,ceperunt,quod Ferrât dicit» Quo ocjAJpato.exercitus Domini fecuré potuit ad cacumina montis afcendere,ubilt;nultulaborauitpropter defeeft« aquarum amp;nbsp;loci ariditatem.Sarraceni autem uidentes,quia tranfitum ilium occupare non poffent,alium tranfitum,qui erat in defeenfu montis, ardiffi mum nbsp;inuium occuparunt,talis quippe erat,quod mille homines poflent

defcendere,omnibus hominibus qui fubcoclo funtinuitis.Et iuxta tranfix turn illum,ex parte altera erat totus Sarracenorum cxeg:itus,amp; fua tentoria

14ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE BELLO H I S P A N O R V M

jamfixa*Cum^ibimoramfacereob defedum aquæ non poiTcmos ,ncC prouiderepropter tranfitus difficulfatem,quidam exnoßris ccnîiikîcrunG quod iterum ad pedem monns defcenderemus,Sô ahum cxcrcitum ad duz asuel tres dietasquærcremus« Nos autem attendentes Fidei pcricuIum^ôC perfonænoftræ dedecusjnoluimus parèreconfihojehgcntes ponus in diffî lt;ultatc tranßtus mon pro fide,quâm facihorem tranfitum quærcndo, qualt tercunq^ in fidci negotiorett:oire4Cuinlt;^iam quidem propofitum firmafz fcmus,adiudiciumcuiufdamruftici,quem Deus nobisex mfperato mifîr, ineodem loco ahum tranfitum fan's facilem magnates nc-ßri, qui phmos idusinbenohabituricrant,inuenerunt,Ô6 inloco quodam exercitui eoru uicinodicet ahdus effet èc ficcus,Sarracenis hune tranfitum ignorantibus, ■ tentoria pofuerûnQuod.cum Sarracenorum exercitus attendiffet, procefz fit ut manfionem l'Ilam tmpediret.Noftri autem licet pauci cflént,lè uinhter defenderunuNos autem,8ô rex Arragoncnfi's,etrex Nauarrc,arman cum militibus noftris,inlocoprimæmanfionis,quæeratinfummitatemontis, •cxpedauimusjdonectotus exercitus Domini perueniret lecurèad locum, ubi anteriores noftricaftra metati funtJtadanteDeo fadum eft, quod licet uia effet inuia 8ô aquofa, lapidofa nemorofa, nihil de nofths amifimus» Hoc autemfadumeftdieSabbati,i7*CaIendas menfis Auguftfcircafero tinam horam. Sarraceni uerô attendentcs,quod omnia tenioria noftra tuz tèfixerimus »difpofitis aciebus fuis,uenerunt ante loca caftrorum, amp;ibt quædam præludia Bella in modum torneamenti cum noftris cxcrcuerunu Âttendêtes autem ipfi',quod nos ilia die nollemus habere bellum, ad caftra fua reuerfi funuSequentiautem die Dominicaffummo mane uenit Sarracc nuscummultitudine infinita,difpofitisaciebus fuis «Nos autem uolentes confiderare multitudinem gentis fuæ et difpofitionem et ftatum, et qualem in omnibus fe haberent,habito prüden tium uirorum confilio ,et in h is excr citatorum,expedauimus uftp ad fequentem diem lunæJpfis autem fie exiz ftentibus,pofuimus milites noftros cum peditibus,utextremosagminis noftri non poffentin aliquo moleftare,quod quidem,operante diuina gra,-tia,ûceuenit*Sequenti die,fcilicetferiafecunda,omnesin Dei nomine arma ti proceffimusjdilpofitis aciebus,cum eis pro fide catholica pugnaturi ♦ Ipfi autem obtinuerunt promontoria quasdâm ualde ardua, et ad afcêdendum difficiliapropternemora,qüae internos etipfos,etpropter alueostorrcntiz um profundiftimos,qui nobis magno erant impedimentogt;ipfis ueró maz gno expedimento. Veruntamen ille à quo omnia,per quem omnia,in quo omniafunt,mirabiliterdirexit nominis fui exercituscontra iniraicosfuos, et anteriores noftrfinecnon et medrj multas acies eorum,quæ in minoribus promontorfjs erant,in uirtute crucis dominicæ proftrauerunt.Cum autem perueniffent ad extremam aciemeorum,infinitæfiquidem multitudinis, in qua rex Carthaginis erat,ibidem diffîcilimos conflidus militum, pediz turn et fagittarioruminuenerunt, quos fub maximo periculo et uix,imoia non poteranttoIerare»Nos autem attendentes bellum illud eis omnino imz portabile,impetuequorumproceffimus,ligno crucis Dominicæ præeunz

lgSl uexillo noftro,m quo erat imago beatæ uirginis filfj fut infignijs no ftris iuppofita*Cûcpnosiâprofîde Chrifticonflantcreligerehius mori, aCz tcndentes crucis Chn'fti ôCimaginis fuæ matris ignominia, quas lapidibus fagittis impetebantirrueréjin armafurentesjaciêeorum infinitæmultitu dinis diuifimus.EtlicetipG eflentcôftantes in bello,ô^ fîrmi fuper domino fuojdominus illorû infinitâ multitudinê crucis fuæ gladio trucidauit. Et fie rex Sarracenorum cum paucis in fugam conuerfus fuit, fui aût interim imz petus noftrosfuftinebant,amp; ftatim poft maximam ftragêfuorum rchqui in fugam conuerfi funt.Nos aût eos infequentes ufcç ad nolt;ftê,p{ures tarnen iniêqucndo interfecimus,q in bello.Etfic bellû Dni,à folo domino,etper fo lumdominûeftfocIiciterconfummatû.Deoaûthonorôô gloria,qui cruci fudè dédit uiétoriâper lefum Chriftû,dominû noftrum.Fueruntaûtmilites Sarraceni,ut poftea uera relatione didicimus, à quibufdâ domefticis regis Sarracenorum,quos poftea cepimus captiuos 18 ^.millia ,peditû uero non crat numerus.Occubuerunt aût in bello centû millia armatorû ôô amplius, ex parte fua,fecundum æftimationê Sarracenorum, quos poftea cepimus» De exercitu aût Dominûquodnô fine grandi gratiarû adione recenfendiï eft,amp; quod incredibile eft,nifi quod miraculû eft,uix ij^aut 5 o .de toto no/ ftro exercitu occubuerunt.O quanta Iætitia,ô quot gratiarum adiones,nifi de hoc dolendû fit,quod tam pauci milites in armis de tâto exercitu ad Chrî ftum peruenerunt» Vtaûtmagnatorûmultitudo creditur,cûexercitus noz ftcrincaftris eorû,poft bellum,per biduummorâfecerit,ad omnia incêdia quæ neceftaria erant in coquendis cibis pane amp;nbsp;alîjs, no confumpferunc alialignajnifi defagittis amp;lanceiseorû,quæremanlèrunt,8ô uix comburcz rc potLierût medietatê.Cû^ Dei exercitus per longâ morâ fada in locis erc mi,Sô incultis,deficeret in uidualibus amp;nbsp;alrjs,ibidêinuenerunt tâ ciborû armorû,necnô dextràriorû ôc iumentorû copiâ,quod accipientes ad fua unufquifcp dehis omnibus uoluntatê,plus ibi dimiferuntexmagna abunz dantia,lt;^ quanti acceperût.Tcrtia aût die procedentes uenimus ad quædâ caftra’eorûjfcilicet Bilche,Bamos,Tolofa,qu£ in cohtinenti cepimus» Tan dem peruenimus ad duas ciuitates,quorû altera dicit Bracia,et altera Vbez da,quibus non erant maiores circa mare,præter Cordubam et Hyfpalim» quarum alteram fcilicet Braciam,deftrudam inuenimus * Ad altéra, fcilicec V bedam,quia fitu loci et artificio fortifîîma erat,confugerat hominû multi tudo infinita,ex omnibus uillis adiacêtibus»Cûem uilla ilianuncp ab impez -ratore uel ab aliquo rege Hifpaniæ expugnata feiretur uel fubiugata,in eadê pofte faluari fua corpora crediderunt»Sed hanc in breui,diuina gratia fauêz te cepimus,et funditusdeftruximus,quia non poftemus tanta habere multi tudinem gentiû,quæ ad illas populandas fuftîcere poflenuEt bene perierût ibi6O.milliaSarracenorû,quorû'quofdâinterfecimus,quofdam captiuos duximus adferuitium Chriftianorum,etmonafteriorum,qugfuntin Mar chia reparanda»Hæc igitur fandiftime uobis feribenda decrcuimus,pro au xilio toti Chriftianitati impenfo,gratias quas poftumus exhibentes, ethuz militer fupplicantes,ut uos,quê Dominus ad fummi faCerdott) gradura elegt; git,ei cum facrificio laudis,pro falute populi immoletis uitulos labiorum»

^*\Mnipotens 8^ mifcricors Deus,qui fupcrbi's refiftis, humi'Iibus auteiti '^**^dasgratiam,dfgnatibilaudum præconia,amp; dénotas granarumaÆoz nes refiindimus,quod anriqua renouando miracula,gloriofam tribuifti ui'z d:oriam, deperfidis gcntibus,populo Chhftiano,tefupph'citerexorantes, ut quod mirabiliter incepifti,mifericorditer profequans ad laudem Só gloriam nominis tui fandGquod fuper nos famulos tuos fiz deliter comoratunPer DominS noftrû,ÔCc»

BLoria in excelfis Deo,amp;f in terra pax hominibus,qui fanóa Eccicz fiam bona diligunt uoIuntateJDominus fortis 8ó potens, Domiz nus potens in præIio4Quinta feria,infra odauas Natiuitatis beatæ IViariæuirginis fanÂæ,eonceflit Ecclefîæ,deieétis miraculofe inimicisfidei ChriRianæ,ui(fî:oriam gloriofamjamp; triumphum gloriofum, in hunc rnoz dum.Poft corredionem afîeduofiflîmâ,amp; zelo paternæ pietatisàfummo pontificc diîîgentiflimè fadam régi Arragonenfi,inhibitionem(^ diftridiß fîmam, ne inimicis fancfîæ fideipararet auxilium, conGJium uel fauorcm, (edabcifdem recederet indilatc,ôôtreugas haberet firmifïîmas cum Coz miteMonteFortenfi,quibufdametiam literis,quas eiuidem nuncq per falz fißimam fuggeftionem,contra comitem Monteforten,impetrauit,de terris reddendis comitibus Fluiratium,C5uenarum,Gafconiæ amp;nbsp;Biærnæ,poft ucritatis cognitionêjcanatis à domino Papa,8lt;r tanquam nullius ualoris pc nitusrenouatis^ïdem rex correlt;flionem patris fanÆfïimi non deiiotionc fufcipiensfîliaîijfed contra mandatum apoßoKcum fupcrbèrccalcitrâs,qua fi cor Habens durius induratum«Licetuencrabiîespatres a Narbonen »Arz chicpifcopusapoftoIicæfèdisIegatuSjToIofanus epifcopus fibi literasSC mandatum fummi Pontificis tranfmifiHèntjipfcquæ pridcm conceperat, uoIuitpoßmodumparturire*QLiiainterram,quae per uirtutem Domini, auxîÜo fignatorum contra hæreticosSôeorum defenfores fuerat acquifîta, . intrauit cum exercitu,camq? contra mandatum fibi fubiugauit, et prgdidis inimicis reddcre attêtauih Parte cuius iâ fibi aliquantulû fubiugata,cû pars multarefidui ob ipfius fecuritatem apoftatare intenderet,ctfead apoftotan du pararet, côgregatisinfîmul comitib*ToIofatiû,Fluiratiu,Côuenarum, exercitu magno ualde,feria tertia poft Natiuitatê beatæ Mariç, Maurelli ca ftrû obfedit.Quo audito patrfiuenerabiliu ToIofani,Neman{en.Baiocen« Lodouen» Agathanen.BitricemConuenarû Epifcoporum,et de Claraco et Villa magna,etfan(fti TyberqAbbattr,quosuenerabiIis pater,Narboncnz fis Epifcopus apoftolicæ ièdis legatus,per facrû Chrifti ncgotiû fecerat con grcgarfiqui ut de ditfto negotio Chrifti et pace tracftarent diligenter, aducz nerât in Chrifto unanimes et deuoti,comitâtu uenerabili, comitatus fciliccc

H AE R fe s I E XTl N C t A E PISTOL A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251

GomesMönrisfordsjbabcns fecum quofdam nobjlesÔÔpotentes ßgnaz tos^ciù nuperrime de Francia uenerât,ipfi amp;Chrifti negotio in fuccurfumi fuamt^ famiîiam,quæin Chnfti negotio diuIaborauerat,fecum ad iteraiv ripuit, ad caftcHum obfefTum uiriliter fuccurrendum ♦ Et dum die Marz tisjinfra o^auas fupradicflas uenifletille Chrifti excrcitus ad quoddam ftrum, quod dicic Sauardunû,uenerabilis Epifeopus Tolofanus,cui à fum mo Pontifice Tolofana commiflaeratreconciliatiojlicet de réconciliationc îpfins iam,quantnm per fuas literas innotuiflet,cuiiis admonitionibusjicet faîubribus,acquiefcerepoftponebant,refpondentcs fefuperhoc nullatenus reipondere,ad dicfîos regem amp;nbsp;Tolofanos in obfidione Murelli exiftentes fuas mifit literasjfîgnificans eis,quod ipfe acepifeopi memorati ueniebant, ut de paceac concordia tradarent diligenter, 8Ó petebant fibidari ducaz turn féCurLim.In craftino autem amp;nbsp;die Mercurf) fequente , quia res fie urz gebat, fupradieflus Chrifti exercitus exijt Sauardunum,feftinans ad fucz curfum Murelli celeriter aduenirc. Di(fti uerô epifeopi morari propofue rant apud quoddam caftrum,quoddiciturÂItaripa,quod medium inter Sauardunum Murellum diftat,abutroque duabus leucis, utibi mif* fum nuncium expedarent ♦ Quinuncius rediens refpondit ex parte rez gis,quod ex quo epifeopi cum exercitu ueniebant,non daret eis dueatum, ipGalio modo ire non poterant Gne manifefto periculo,propter guerram. Cum autem ipGac Chrifti exercitus Maurellum accederent,ex parte ciuiz um Tolofanorum, Prior Hofpitalis Tolofanus ad epifeopum Tolofaz num miftus uenit,ferenscorumliteras,inquibuscontinebatur,quod moz dis omnibusparatieraiit domini Papæ amp;nbsp;ipGus epifeopi facere uoluntagt; tem, quod quidem eis bonum fuiftet, fi falt;fta ditftis uerius compenfaftent» Eidem uerô Priori demifto ab epifeopo refpondit rex, quod dueatum epifcoponôpræberet,fcdG'ueIletire Tolofam utibi Thoîofanis loquero tur,cum concederetilluc ire,amp; hoc deriforie fuit di(ftum*Âd quod epifeoz pus,Non decet,iriquit,feruum ciuitatem intrare,dequa dominus fuus cxuIcftSóeiedus.nec ego,cum corpus Chrifti de ciuitateilia eiedum fuez rat,illuc reuertanVerum epifeopi didi cum exercitu Murellum intrauerût die Mercurfj fupra memorata*Qui follicitudine non pigra duos uirosreli giofos ad regem ciues Tholofanos deftinarut,qui â rege taie habucrunt refponfum.Qiiod propter quatuor Ribaldos,quos epifeopi fecum adduz xerant,petebantcolloquium habere,8Ó hocdicitincontemptumamp; deriz fum fignatorum,Tolofani uerô prædidis nuncfjsrefponderunt,quod in craftino fequenti refponderent,Ô^hacdecaufaeos ufque in craftinumtez nueruntjin craftino autem, id eft,die louis, quod ipfi régi Arragonû erant confœderati,amp;l nihil facerent niß regis uoluntatem ♦ Quod cum redeuntes mane,ipfa die louis nunefj rcuertiflent,epifeopi et Abbates,difcalciatis pez dib. ad regem ire propofuerunt.Et cum quendam religiofum mitterent,ad nunciandüm régi eorum aduentu,inhuncmodum,patefalt;ftis ianuis* Coz mes MÔtefortenfis et cruce Ggnati effent incrmes,pro co, quod epifeopi amp;nbsp;Abbates de pace infifniil loquebant,hofl:es Dei fuperbé ac fraudûlenter arz mad

mati uicum fiibintrarecum impetuattcntarent,fcdperDcigranam afuo fueruntdefidehofraudati. Quorum fuperbi'am cornes ôfcrucc fignan ui'z dentes,cum fine periculo magno,fine damno ulterius differre non pofTenr, per cordis contritionem,amp;r oris confeiïîonê,utpote ueri cultores fidei Chri ftianæmundatifalubriteràpeccatis,armis fuisfeuiriliteraccinxerunt,ueni entest^ ad fæpe dilt;flum Epifcopum Tholofanum,c]ui autoritatc domiz ni Narb onenfis Apoftolicæ fedis legati,iure lega tionis hic ofhcio fungebaz tunexeundi licentiam contra hoftes fidei humiliter petierunt* Quanquam negociuminardoconftitutumjconcefla necefïitate quodammodo comz pellente,pro eo,quod ipfam domurn,in qua Epifcopi morabanturdpfi hoz ftes^eredis iam machinis aïqscp bellicis inftrumentis,feftinabant proteruiz us impugnare,baliftis,carrellis,iaculis atlt;^ lanceis emiffis hoftiliter. CircU quam Chriftimilites reuerendijigni Dominifi'gnaculo cum infignqs ponz tifîcalibus confignathin nomine fandæ T rinitatis tribus aciebus difpofitis, cxierunt.Hoftes ucroécontrario multas habêtes acies èC multum magnas, fua iam muniti armis tentoria funt egreffi.Qiios licet multos milites amp;nbsp;poz pulum multum nimisjclientes Chrifti,de ipfi'us auxilio confidentes, ÔC licet illorûrefpec^u pauciffîmbmultitudinêmagnâ no uerêtes,armati uirtuteex altOjUiriliter funtegreiïi*Statim uirtus altinîmi, per manus feruorû fuoriî, hoftesfuos confregit,etcomminuitinmomento«Terga autem uertentes, in fugam facQi funt,tanquam puîuis ante faciem uenti,amp; Angelus Domini perfequens eos erat.Hi turpiter fugientes,turpi fuga mortis periculum eua ferunt*Alfj necantes gladio æquo periculo perierunnQuàm plures uerô fu cruntin oregladrjdeuoratûDe illuftri rege Aragonum,qui cum interfedis occubuit,plurimum eft dolendus,qui princeps tam potens amp;nbsp;nobilis,qui fî udlet,poftet,ôô deberet Ecclefiæ fandæ utilis efle multum,nunc adiiindut ChriftihQftibus,inimicusChnftieft,fandam Ecclefiam improbè perturz babat.Cæterum cum uidores Chrifti à cæde reuertuntur, 80 à perfeciitioz ne hoftium cum uidoria glorio(à,fæpe didus Epifeopus T olofanus,T olo lanorum ftragi amp;nbsp;miferiæcaritatiue ac mifericorditercompatiês,cordcpio eos,qui de ftragis refiduo adhuc infra fua tentoria morabantur, faluarc euz piens,neperirent,utfaltem tantorum flagellorum uerberecaftigati,amp;5tanz turn periculû euadentes,conuerterentur ad Dominum, Só uiuerent, in fide catholica permanfuri,miffa eis per quendam religiofum cuculla,qua induz tus erat, mandauit eis,quod nuncarma,deinde amp;nbsp;fuam deponerent feritaz tem,óóinermes uenirent ad Epifcopum,ut eos faluareta morte* Qui adhuc in fua perfeugrantes malitia,00 fe qui iâ uidi erant,Chrifti populum uiduni autumantes,nÔfolum patriæ fuiEpifcopi admonitionibus cÔtempferunt, ucru etiâ ablata cuculla,ipfum nunciû lanceis uulnerauerut.pcr quos Chriz fti militia recurfum faciês,circa fua diffugiêtes têtoria intereminCertus hoz ftiû interfedorû numerus,tâ militû aliorû,prg multitudine nullatenus fei ri poteft.Demilitib.aût Chrifti unusfolustâtointerêptus eft conflidu,8^ paucifTîmi feruiêtes*Oîs ergo populus Chriftianus,de Chriftianoru uido ria,mête pi'a toto cordis affedu gratias agat Chrifto deo,quiper paucos

H AÈ R E s 1 EXTIN CTA E P I ST O L A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;253

fidcics inGdelium innümerabilcm multitudinem fijpcrain't,amp;^ ÉccIcGam fuz I quot;x t am fanó^am de luis concefïît hoftibus fœltcïter tnïimphare, ipfi honor et gloria m feciila (êculorum.amen. Nos Thoicnfis,et NirmafcenfiSjVriccn (is,Lodonêfis,Bitricenlîs,amp; Conuenarum Epifcopi.ôi de Clanco uilla ma gna,amp; fanói Tybert) Abbates,qui mandato èC præccpto ucncrabiÜs di ledli patris Narbonenfis Archiepifcopi Apoftolicg fcdis kgati ueneramus, Sgt;C de pace amp;concordia tradare cum fumma diligentia, maximocpftudio nitebamur,præfcripta omnia Gc uidimus,?C audiuimus cffe uerifiima ,iicr bo Dominiperhibemus,conG'gnantes ea noftrorum munimine Ggi’lcru, utpotercferuaridigna in memoriam lempiternam . Confidcrsntes igitiir

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum miraculum non hominis poteftate, fed diuina ultionis fcntcntia fax

(Qum cfTejUniuerfitatem fidclium attentius exhortamur, quatcnus fidem, per quam fan(fliuiccruntregna,mentefirmiffima tencatis, üeibo GimiiTL mo profiteamini.operefirminîmocompleatis.Timcatisrcgem rcgum,pcr qucm qualcs uoIuerit,Sc quantum permiièritjreges regnant. Cæterum cS nôdum intcIIigimus,quodadhucThoIofenGb. alrist^infidclibus tâta uexa tio præbeatintellccfium,quia peccatis fuis exigentibus,oculi eorum ne uide ant,obfcurcntur,Iicct humiliaueriteos,quieft ahtc fceula, iugo domini re^ ipuunt iubiugare quocirca cum dominus Papa contra ipfos fideks qu of* que populos per indulgentias innouatas iubeatexhortari, Gdehtatcm nez ftram in Domino monemus,S^ rogamüs,quatenus adrcG’duum tanræmt litiædeftruendum , munira Ggno crucis inpeClore,contracrucis inimicos durifîimosueniatis,utperlaborem meritorum auxiliumnoftrum,dez ffrudîis aduerGtatibus erroribus uniuerGs,fponfa Chrifti,Chrifto fecuz radeferuiathbertatc.Nouitenim uniuerfitas ueftra,Gcutnos crcdimus,5lt; fi ne Omni ambiguitatc nofcerc debet, quodfummus Pontifex ad cxtirpaiv dam hæreticam prauitatemjaborem huius lu'tcamp;S pfotrac'fum ncgocf)fldc^ iniunxit,amp; modo per innouatam indulgentiam iniungct uniuerGs Chriftt fidclibuSjin remifïîoném omnium peccatorum fuorum. Eia ergo accingite nos milites Chrifli,ad uindicandum Chrifti iniuriâ/ceiiri pro certo, quod iam incipitcaudaponi in facriGcium,amp; finis toto negocio lefti Chrifti, uoz bisfuccurrentibus,appropinquat.Datummilkfimo ,in crartino inVtorisc gloriofæ.fcilicetfexta feria poft otflauas Natiuitatis beatæMariæ uirginisjAnno Domini millefimo duccntefimo