Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

CLES^AEj AD CONFVTATIÖ.* nem D.Iacobi Andrcæ,pro Defenlt; fioneBrentiani teßamenu acditam, apologia» ‘

. In qua pro veritati^flmplicis amp;nbsp;noftrjc innocentiæ delenlionejmaliriofsr D.Iacobi Andrea? calumniæ amp;nbsp;futilij m^lediâorumj qua? in nos efiuditjcolluuio, ita deteguntiif amp;nbsp;confurantur, vt Chriftiani homines, per feratiam Dei, ab illius Sophiftica amp;nbsp;fallacijs übi facile cauere pofjint.

Clariatie nujh-n fee eïl ^ttßin^nium confiitHtié tiojlrtc -, quoi cum fitnplicitate (y fynceritAte Deii nonfnpientiit carnali fer ^rittiam Oei,c9»Mer» fui fuerimut in muitio.

STRIA, GERMANIA ALIISQJZß regionibusnotné Domini noftriI ES V CHRS 4T I inugcant.H E I N RI C H V S B V L L IN-(3 E R V S.Ecclefiæ Tigiirinæ miniller.gratiatn amp;nbsp;pacem à üeo per Dominum noftrum' lESVM CHRIST VM.

NNO r’/rtr«? fiAti Fihj Dei Ui.. B“'E»gerF D. L X. brenem compendiofam Verboi um Domini noßrt | E S 7 CHRISTI, (jftit Apud Ioan. CAp, 14. legtintar. In domo Parris mei manliones multæ funt ,®ßcc. decfai'AHonetncon^ fcripfi,et eAftde typts sxcuCAm pnblicAHi. LHiod cii.ttt bona Agt;iiMinteti^e, nbsp;nbsp;nbsp;in Aliumfinem fectjjemt

quam yt ChrißtAnosfjjamrnes co^o/arei-.detl ralute noflrAiqua CHRISTI IE S U,redemptoi ü no., ßri 'vnicimerito nobtA zir' in coelis repofitti eii, certiores redderem, minime fafpicabAr} aH^ quem exoriturum.qtli mi^i htem maueret, Aut cer tarnen cotra me Animo hoßili fufciperet.^erunttt men nefcio àquibui extimulatuf D. loanes Brea titri.arrcptoCAlAmo aduerfui hbelln tßiim meumt adeo hoßiltter fcripfit, quot;Vt neceffe omntno effet tlli reifondereimcAmque dodrtnam, qua y Aus atqui

Eccleßa tlo^îrina eÜ,äiuerfui eum ttif^ ri. TuncBrentius imtAtus t Reilgt;o^Jtonem meant «on tant conftitare, quàm mirù motüt at^ artibus in contempttirn atfducereflnduit. iiuaprofter ahe^ ram refponßonem eiuifcrifgt;to o^bojùi. S^a ille ye j hementJtücommotut tertium lwrum,qHem Reco.-gnitionem infcri^ßt.contra me «didit. .Adqnent ego quot;vjciß-m respondt eo iibello.tjuem Repetitionis tttnlo yti’gatii.Dwatiitantcm tertati^n hoc totit Annia quatuor,in annum'y^idelicetnattChrifli M.

D- L X111 l.(y«o tempfre interea alif quoquelibri j pt'gnaces tß' contentJoß pi-odierunt,

Wncipi* MitMhocaHqtifspms cr* bacuamantes Prin.. (hideiitin- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I

ducwïface nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîfnphaoresyehcmenen

*• ter ojf.-ndi, ctntmuncs tgt;ero ßdei noflra hofles ex~ hilararr, ßmu!que Ettd^gehcie pradîcattonts cur..^ fum i'fdem imped/ripotius quàm promoueri arbi-trabantur. C^aprepter ,qUieil^rumApietai (s'quot; f in tueda Eccleflar^im pace flt^wmßcriptis ad nos, quiTigurinaEcclefue miniflrifumus, eir adno^ flros 'vjcinos litcris, amictts inducias latrinqne fie.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ripoflulabanf. flfortèinterea.Deigratia interne^ «iente,alij altos reBitts mtelligerentifeque mutui nbsp;nbsp;,

animis t^tfioribus ferrent, tandemque fublata ont • • «i animorum offenflone ,fraternte dileflionis flu..

dium Cfi' pia confenflofuccederet. fd tteri non difß~ tulter llliiflrifl. principes à nobis impetrarüt,quos tamprtd^contentionum eiufmodittedebat: eata^

titfn CO fttlithne, quot;vt dàncrfirij (j'io/j’tc ttiSlri in in^ duckif hdfc? conrottirent : ncq ic dtßimulabiniM, ms fdtno Dci cr noßto honore filere non^j^e ,ß if'i ~»erit tt!s do^ insiM lt;:^nos{^rofXer hdnc profcin dercM di^dniire per^erent. F.àt hoc Ulußriß. Principunt inllkittnnt fine pimn corntta im~ mortdü lindedignßiinHS. îtaqne nos qnidemin- «firl| dudits,qnniilli feeenut, aliqmnto tempore boni fi de fernmimus^'vt qui pice Ecclefinrum nihil an-tiquius hil^imns-.nnnquim quot;Vero tî quibufdiin per tteifèdodis aduerftrMputis hominibus. quos pacis odium innatum garrulitatis fludium in» fiammabat,impetraripotttittyitipfiquaque idem facerent.Teßanturhociprorum Itbri.quos interea iduerfus nos contumelio/ißime feriptos 'Vulgaue» runf.'vt iam nihil dicam eorum concionibus plus qutm tribunitijs, in quibus ex fuggeflu facro cor a plebe con^tiorum plauflra in nos immerentesquo tidis efifundeban^

Jiccidit prictena. ygt;t quidUm inquieti ac tur~ ® bulenti homines D. Brentij te/lamentum f quo Chrtßtana fides facilè farere poterat ) typis excu-fum.quaß Pandorapyxidem.publicarent. Erat hoc noitum odq acerrimPargumentum, quo ißi ex» eacati nouas turbos ar confufionemnomleuem in Ecclefii excitarunt. Enimuero tam contumeliofe • isr'ttntt quot;verborum acerbitate teßamentum illud itduerfusnos euttonferiptum t yt qua^nuis nihil

P R AE F A T 0/ volts optiiti»! effet, tjnàm fiacemco!ere,eitameu yelinrttti cogcremurrei^ofidere. Id yeroà nobti tnatoricum mode fl q/tàm qnd teflatncnti jcrip-tor y fus erdttfdtiuiK fitiffe tefiitltinturjqiiotquot y^truitique fo ifitum legerim. 9

P^*‘ ‘iftnos tres nemojtrodift, qui ^«atio. àduerfus noflram ttd Brentij teflamentum reipon^ ffgtffffj abq/iid tntmicum aut hoftile froferret. .At qnia hoc anuo notâ esr uon contemnendt auxilq ffesaduerfarüsalinnde afnlftt.ea D ï^cobus diea.qudm cngttoment^Schmtdeliunm dtciint,dni inofinr f tllus , fiibno erupit, zlt;r librum publica-'uitiC'iius infcrtptio hxc eîl-.Confatitio refponfio nis Ecclefiâftarum,qui Tiguri funt^ad D.Ioannis Brentij teftanientum.per lacobum Andre» p.Præpofitum Tubin^nfem, Qua Confutation ne animum fnum ita prodidit^'Vt cordati omnes fa cilèyideantjjunc ei fcopum pr^ofitttt^uiffè ttonfolum nos,fed Ecdefiamt^'^q^ noflram atq^ do • ^rinam contnmefiofifftmè traduceret.nullo tarnen Moflro mérita,Iflequeeifa^s fuit,quodeattfam no flram bonam atqite iuflam peruertit atque conuitia tnr, 'verum etiam apud ij^teros eir' procul dißttos nos traducit^acfin -centiffimi feduPtores,dotJrina: Jteruerfofes, (sf diuini nominia prophanatores ff-musßquibus ßbi omnes cancre debeant.

Etenim tn Praefttione libri fui, quam ad ,ylun firiacosfviofst,hocornntbusfecttlis Etclefne acetn

i'iffe âicit, quot;Vfßcubi Dsi -virbmn bene plafftatnni mut ür*ûb» effet.fmn hoc fer faifos doHores obfcnrare csrquot; ad repiitiiEc« tiiterare conxtuf ßt: cftiod iffnm hodie etiSfxcixnt b«p«sJ“'' Sxcr4ntenC4rij.Itx Uew nos quot;vocat, quos xlio nomi-tteferè ^u^glixnos dtcit. Ita yero hocfcribit yt Mon ohfcurè innunti nos eos efje, quifiqnnjido ip/è cunt fuis complicibi/s Dei 'verbum in lucem profe^ fit csr' Ecdejîrts conflitu4t,in ipforum laboresfub-dolèfubrepxmus, nbsp;nbsp;quQd 4^ ^pf; nbsp;nbsp;nbsp;plantatum

nem acçeiamu4,boc nonpoffumusßlentio prateri- Sacramen-re.nos net^ ^acramentarios neq^ ^uinglianos effe, ^JingiU * fed Chrifltanss. Etenim Sacrantentarÿpropriè di- nos «ff«» cunt!ir,qui Sacramentis plus qua par eß tribuunt: quod adiierfirios noflros i^tius quàr^ nosfacere^a. libi d.etttonflrauimus. l^uingliani~vero non magis quàitf Lu^erani aut Caluiniani ßumus. Etenim omnib/ss tnis Eccl^fia; minißriSi no aliter credidi-tnus^et etiamnum ci^dimus, quim quatenus fuam docirinam ex Det 'verbo cr' Domini noflri i E S V CHRISTI Euangeli^ depromunt, esn eiufdem authorùate confirmant. Itaque non l^uing!iani,fed Chriflianißumus,'Vt quflDei~verbocredimus ;

iafspiusfumttsproteftati, nos (^ficuti Paulus mon nuit) à neminemortaliu denominari'Velle:In qua • fententia adhuc hodie confianter perfeueramus.

QjîJo 'R-tfuod Paulus Corinthiis olim dicebat, reljiodemusi^ Tiguri'^c« Anà-vobis fermo DeiprofeHuseil'lanad-vos fo-prum pia- los deuenitt'Enimuero in quot;veritatefyncera lerabfi. (jw omnig'oriatione carnis teflari pojfum, hoc be^. nefictum nobis per inexhauftam Dei bot^tatem e-

mifericorAiAm Accidiffe ,'vt Dei ygt;!rbum esr EiiAngelinm lESV CHRISTI?^ inc.'itaTfg-irtnorum cinùate, iduetfut Pap.(tu»t omnùgeneric erroi es, 'verè, pei-i^icnè er con-fi interprtedtcaretnr.priufïjnam Lnthefi nomen ct-fnd lleluetios innotnifiit. AdhtecTtgnrinctm çleltiim omnium, cjnie in fuperiori Germanirt pint, primdm fiiijje conflttutnm dico : eo tempore nimh. rnm, (ptando Dei 'verbum in chtrifiimü cinittti-but, Berm, B.tfiled, Scaphiifio, Geneud, Curia Rhetorum, ^Argentina /iConflantid, r!mt,Aii^ gußd (tjuoi honoris cduCd nomino) er ^uibufiddnt alÿs, radios ejuid^m fiuos proferre inctpU^at, nnlla autem reformatio adhuc fieret^ i^a; pofiea demunt fecutafiit. *

pnomodo

Be I'lij ^igurina.

Ótiod autem in Tigur^a Ecclefia in ipfo Ea-tim reformationis principioftbium eil, id non abf. (}uc legitimo ordine, mul^ minus autem feditiofe autcumtumultuex homtnum fedarioru er petit lanter tu^ultuaniiu libidineexptum fuittfed non fine numtne,omnia legitimd.prudenter erpacificê fecundu diitintquot;Verbi regulafuerunt conHitutatet quidem eot Senatus quoq^ legitimi décréta, cui po-pulus^

futuf iam ante probe inlUttttMiyoluntdrie öltet» ferauit. Nampriufqua in religione Papifiica iam oltm recepta nbsp;nbsp;aliquot fxculu cößrmata qnicqna

tnutaretur feu aboleretur, iliijtutationes publicie, Dgt;fp“4‘® liberie e» Chriflianx inflttutx fiint.aä quai Epi- “ Jcopi ordinarij er' doHißimiquique cum toto CIero quot;vr Papiftn yßtato quot;vocabulo ftar) euccatifue runt. Adeoautemnemini filentiumtuncimpone-batur, trt laicn quoque liceret ex facrii feripturit ea in medium afirre, qua ipßs ad tauße iflitisco-^iiitionem facere yidebantur.

Itaque poSilongam demum ei'' maturamde- ntfema-liberattonem manus operiadmouericiepitsyt legi. timo ordine er' abßque omni tumultu ex templis ea auferrentur, quxeum Deiyerbo non cottuenie-bant, esr quibut primitiittm atque apoßolicam Ec-cleßam olim caruißße, quxque eins exemploßueau thoritat^robar^on poJßeconflabat.Etquod pau-lo ante diximua,pr^ußjuam aliqua mutatioßerett popului tot US noninyrbe fol^m, fed toto quoque Tigurinorum agro (ÿticomitatus, baronatus er* epptdanonpauea compleflitur') ex Dei-verbo de reltgione diligenter ed^us erat: qua caufa fuih •Vt plerique in publicam Eccleßa reformationem tonfentirent, er* Papiflicis fttperflitioiffirus lbontè renuntiarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Tunc ergo abolita apud „osfuit Miffa cum ^nu.Tt'u^ çmnibusfuisconnexv.er-quidemijs pvtißimum, fteiuT“

Ijute lgt;ro mortuis folebint jieri. Sublata etiam /îtnt imagines,qnacuuque in templis ad cultum ^roßa-bantilfnacum toto{fajiiflico temblom ornatu. Ab rogatr/s item eSl cantus fgt;apißictfs fimul vr' preces jTuperflitiope atquèfi/'tpturia facru contrariatdies ttem fellijquotquotcreaturisdicatierant: intioca^ tio Diuorum zsr tam horton quàm reliquiarumy ^uaipforum nomine oßendebantur, cultus, ynâ cum Sacramentis papißicis gt;nbsp;quorum inßttutio at^ tfuey/fusex Dei quot;verbo non potent probii^i. Ceffa-runt tunc etiam yota mtÿtaflica cum toto Ulo cul*-tu facrißculorumfi(litio,csr'quicquid praterea abf ^ue verbi Dei authorttate er fo«ïr4 Apoflolica Ecclefia exemplum poßeris demum temporibus e-ratintrodulium.Sed cf' ipßRomano Panttßcilon gum valere renuntiarunt^ßri hontines.donec il^ le fuos ritus atque cultu^^ei verba ex ßcripturta Veteris cÿ' noui Teßamenti petito prol^ atque confirmet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tumultuanejiebat, neque eosnoßrt tmttaban-tur,qui in domo aliqua petufanter omnia euertunt en dißipantieuerßsautem vr' turbatis omnibus do mum relinquunt, neque q/ficquam fuo loco reßitu untNecet^m abußus folùm aboleueruntsfed infu fer in eorum,qua fublata oportuit,locumiritus atque exercitia à Deo nobis tradita,cir fidei Phrißia HacQnfenti^ea fubflituerunt.Siquid aatem antiquitus

. j^aproprer Mißii, qua contre Chrißi inflitu-tH celebrabantHi', ccciones qnetidianafMceJJeriit, in qutbui nernhii licet qmcqratm proferre, quàf» * ' quod Dei yerbo tu faci K literia tradtto fit confient

tlt;tneum..Sub[littitaqnoqne eilfitcrol'anHa Domini noiîri IE SV CHRISTI cœnA,qua flatis die-bits in memortam mortis fiua cum publica pro no-ßra rede^ptiouis per ilium fabix beneficiogratia-rUmaHionecelebratur. # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•

f^upad quot;vero dollrinam,hoe tunepracipuè ob- DoArîn». feruari cœpit, Vlfidei Chrifliana ztr orthodoxa ar , ticuli populo toti, cif quidem puerts quoe^, ßdeli-ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter cr dilucidè explicentur, vt ßn^uli, ‘quid er edi

debeat,inteUigant. t item Dei pracepta tradan-tur, quifque éorum proprius yfusfit : nimirum yt (quod llfulus fcribit')padagogiinfiarnos adChriGilit-f. ’ ’ film dedueant, ^tidßte à nabis fieri debeat quot;Vel o-

mitti,doceant,imp^mis yero Jtldileflionem frater nam ey' mifiericordia^udium excitent. Praterea ytoratione Dominica reUèintellelîa.omnes Deiî ?«««• afiiduèesr' ferio precari^feant, certoq^ intelli^^ant, f hriflianos homines,dum in hifee terrù yiuut.con

Deopro aceeptis beneficijs indefinentergratiasa- • gant.eiufquelaudespradicent.fit etiam inter do-eendumfrequens Sacramenttirum menÿo, Baptif Sjcram««

fut ntmirum ar cvnte Dominica.in quemfinem il la à Domino inftitnta, quit joroprita eorundemy.^ fui dtfjne fru^tts fit, vt fingulifefe ad iüa pra^ parare dcbeant.

Nam etji relitfita,i]ua Pontife^' doBoret Sacru mentorum nomim quot;Venditanttpro ycrûJacramcn^ tit minimè agn ofcamu^.'y^t duo ißa qua modo com-tnemoratümus, in panitentia tarnen peccatoru confeßioneconßanter retinemus docemui,qua cunquedehis 'Verba Deiprabantur,Caifßrmitioni Autem papißica Catecheßs ßue puerorum in fide m flitutiofuceeßit.Similiter coniugia fietundiim Dei 'Verbum fanÜè contrahi ev' coli debere, fedulo do-temus. Ordinatioitemminülrorum Ecclefite, zff* eorum qui ex morbit decumbunt quot;vifitatioßeuti de hit exfertpturii cdovtifun^is, obferuantnr : adeo^ de hit omnibus certns leges atque ritus habemus tinflitutos.

Hoc ipptm de imtginum 'v fu 9quot; reliquo ornatu ex templis Publato dÜci poteiî. Nam his quoquedo-Plrina Pubnituta e^,qua Deum ex quot;verbo fuo atq, operibus, ar quidem potifiim'im ex beneficies, qua tn nos confert, docet agnoficere : tradit eadem, quot;Vt quiflfii? proximum fuum*,quiad Dei imaginent condituselt.'ve/lire ar omni officiorumgenere iu-uaredebeat ; templorumitem ornatum longépu!~ eh’rrim im in virtutear fan^la'vitamorumque iifciplina c^nftßere: In quemfiitem difciplina ec-

ïgt; BeAE f'a T Io» tkßaßicif leges fancitafunt^ex ejiiarum pr/ißenft» gnictin^ue dehnqunnt.a^monetJtHri'vtad effaum redeant : fcelera autetngrauiora er mAttiftjla, yt far eiï,f)uniufttur.

Ca»ticorum Icco, qua ttt tfwflis y aria er fgt;ro C»«*«*« Itxa tiittiK refonabatttjfublicafreces er Dei lau^ des cutn gratiartim ailione habentur. Qui yer» fris/s Diuos calites inuccabanti^' iem ad folum j E 5 V M R1S T V M.}qui ynicus er yerm hu^ tnani generis apud Patrem Mediatcr er adtioca-tns eil.remittuntur.Tntevjm dccentur ijdem.yt de Dtuis hcnorificèfentiant er loquantttr,imitentur itetnfdei er yitafanBa exemplum, quo illi nobis frainerunt. Reliquiasyero in temple Dei omniu pretirßßtmas ejjedocem.us, aternum Deiyerbn, Enangebum yidclicet^V_ S V CÏIRIS TI, Ct* qute hie Ecrießa fme tradidit^Sacramentd.

Cc^gioritm yero, canobiornm er qurectinq^ BonaBe-aliafuntecclelt^ica bona, partim indolîrina er fcholarum ßubßdium deflinatSßunt j partim xeno~ dochijs er pauperun^ßubnentioni feruinnt.er ß quid reliquum eil,in publiées atque neceßßariosy-fus reßeruatur. ,

Dcniejue finpulari pratuita mißericordiee Dei Pr»c'pogt;e venepew faaum eil/vt tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 igunno- tccMx

rum yrbeßmul er agre Eccleßam ÿerè Chriflia- '»• nam conflitutam habeamus, in quapra:eipua tUa er Mamcnta T^idere liect,qua Lucas 2, cap. prü.

QMCnn^ hbefiter receperitnt fertnoftetft, bapti\dti funt) vr perfeuerablt;tgt;itin dûÛrina ,Apoßolorü,et (bmunicatione,etfrAÜilt;ine punis,et preçatiombi/i, „ . Et his quidem ad hitiic modnm conliifjitts, Ec-Jiniâio- (leß,i Ttguritia iam tnde ab initio inftdtas multo-rum experta er grauißimis commtnaticnibuf op^ fugnata eÜ,fimnlqne opprobriasontume/iai,per/è cutiones clades guorjue non leitesfuftimat. Sei adfuitilli Deus fui l]gt;trittts quot;tfirtute^^mque fa~ fientia, patientia er coÿflantia incredibili arma-»ittlft per omnis generis aduerfa ntr tempe fiâtes in recepta femel reformatione in hunc yr^uediem per feuerauerit j cum hac proteßatione yerè Chrißin-tia.quod meliora exferipturis facris docentes liberi-ter audire, er ijfdem cuf)^ratiarumaflione obedi re quot;velit, Deoque deliittim obrequitim pneflare, ,Agnofcimus ergohoc fingulartdiuin^clemen-Conftaniia nbsp;nbsp;nbsp;benefictofaclum efe,qjiod in^mel receptafidei

inrecepta doHrimc formfibucurq, fe^per fibt Rmilii her-bÎITIPlXCitel* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j E

te, Jhtttjnet], 'Vilas mutationesadmifiti quibus -vel Ad flrinre'verbi DefVel ex hocinßiiutts ritibüs modo boc modo iUud adijeeretur ; Sed qme eiu’formé fuit,ci\m primiim Euange^ti Ivc? flluminata l'ublA tis fuperflétionihtis pnnarem Dei cn'tum ample-• fîeretur.eam inbuncyrq’icdiem incmnibus fidei tsr religtonts capitibus immota er intalla retinet.

Mi Hotumentum, quad nullte in ca feüte, nuütc^üe. BccteCaTI difjenfioncs ynquam exorxtefuntt yno Anaba^tiP^^il^,^^'^*' mo excefgt;to, qui nee ipfe in iUaenatus ,fei aliunde Anxbiptti inueHi/ifuit{gt;er Thcwam Mun^crum^qui ei'im ex Sâxonia v Heluetite fines rualdifoutii cit' Grief' ftnm yfque excurriffèt.ytrus illud ftium in noßrii quoquegenten effiindere cœeit,ficuti alibi à nobis frolixius eildtdttm . Mox tarnen diiputationtbus fublicè inflitutis furores illorum per yentatis lu-~ eem reprejflfunt.esr'' hodie etiaßcitbi tUorum fein^ Illitefefeproferuntipublic^ amßißimifenattis att~ • ihoritate atquefanilts legrbtfs coercentur. Qt^are atrocem nobts iniuriamfaciunt, qui nos ^nabapii fiarumfedte accenfent,etr‘ de nobisperinde quot;Vt Ji-nabaptiftis loquuntur eir' fcribunt^'retcalumniisft is nosapud rudes vr tnfifritos rerum in inuidi.int atque odium adducant, •

I'ut^prteterea ab ipfo reformationis Exordia MMlhoili mirifeus esr' yn^imis inter Tigurinte ecclefut mi-nißros dobîrinte coiîfenfus, quemetiam nunchodie «onicnfu».’ tonßanter colunt : zlt;r yt hcc bonum nobis Deus perpetuum eße xeelitifduloprccamur.Etenim nul Ite inte' cos de fdci capitibus ynquam concertatio-^es exortte fünf. Cùm è contra lippis nbsp;nbsp;nbsp;tonforibtts

conßet,q!adfereinaHjs Ecclefîis fierifofbatßn qui bus minißri neq^ inter fcamicitia err dilebiionefra * ternamcolcre.ncq^ dedcblrince capitibus conueni-rept^ffunt t ~vt cum Ecclefaru tedifcati^ie eadem

/èntiant loquantur. Inter nos certè de Deo Domino noflro lESV CHRIST Ojt/e hcminei, depeccato, degratia Dei, detufijf;catjone,de fide ar operibuSfde facramentts deniquenanquam con tertatum efl-, nbsp;nbsp;ignota ideoque inaudita funt no^

ftrii hominibns(quod abfq^ tnuidia dilîum yeltm) odioßi Synergifltirnm,Maioriflitrum, Jdiaphori.^ flArum.iAnttnomortim.StienkfeldianorumiFlac^ ciinonim j a'iorumq, ßmilis farina nomina atqnè dogmata,de qnibtts a/ibi fmgnatùr. nbsp;nbsp;•

Dofttjn« Noflra enim Ecc^ej^a miniflria hic fcoj^us fgt;igt;o-‘ •• fcopus xdi pofitus ellj'vt non affeilatOifedfimplici dicendige^ nere zsr’ non abfque a/iditornm frulin, refififcen-tiamat^pccatoruremtßtoneminiESV CHRi S T I nomine pradicent : quot;Vtque [gt;ojgt;uium in ftdei fmfilicitatejanimoriim iÿm confenfone zsr'dilebïi» tte Chrifliana retin^ant. Qi^apropter imperitam fmpltcem plebem neqttaquam grauani^eregrinit rixis ear' rerum Enblimium fjjec^tionwus : multi minus quot;Vero audinrum aureAonuilijs,probris at^ mordacibus diHts replenttnuod nonnuUi aduerfa~ riapartis concionatores ffcerc folent,ex quorum toncionibuspleriquedofJrina quidem esr' confula~ tionis atque adhortationi quot;vacuii con ratio rum ye-,rogt;quail^procul abfentes l^tàngHanos esrquot; Sacra-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentarios fate Sacramentiperdas effundi atidiue-

runt,non plenimodo, fed ijs aitdiendis ad tiaufeant yfque fathati ^domum reuertunturt

J^effàsyerû utt^xrefei otKnes,Chm quot;Vetere! trim ^tAkciW ttecentes,Ecclefianoßraittmpriäeabominataefl cÿ-procul eliminnuttrAe ^no non objcitrè teflatnr,qutt anno Domini M. D. L X V I. reditaa nobis fuiti fl del at doilrina noflrte Conf‘'flio.

•a Et hiecijuidem de Tigurina Eccicfla quot;Vt *Verii itd nott ahfl^ grant adeoqne neteflarid (anfla hoc lea, (0 mihi dtcenda fnertt»t,fgt;riifgt;ter tioflri adnerflai ant accnfatoris, yel fiotius ca/nmtiiatcrii i im^rosgt;’ bitatem^ ijrii inter rernm ignares impudent-, gar^ rtilitate fleje Qflentans,flnos lal orei per indeiaifati acß nuUie yfliam Ecclefla*orihcdoxa flue Chri^ fliana fint ( ^ued in nttÜiM! Ecclejîa quot;veree contna. ineliam dibtnm quot;vohimus ) (jna'tn qUas ipfle ant flui complicesplantdrinf.nosyeroybiq^gentium tradii titlet qui ip/órn tabore ccditets EccleflfWVdflemiis^

in J'^eritatis iria inCe^ntes per ania in erro,f i em abducamiis, Quodab ilia nokminus impuden,^ ter qnàmfl^lfô duii^r.Eténim opttmè nobts conflcij flange aflirmare poffif^us , ncm^em mortdbunt inneniri, qui tdoneis argnmentis flue teflitnonqs Aemonflrare poflit i Eccldfliasbenecohflitntäs quot;vn^ quam per nos turbatas ant flednUäs fnijje i yrel e~ tiam nunc tnrbariant fe^ici-. nifiqnis flednfîio-i nemdicereyelit earn dolîrinie esr ceconomue Ec~ clefl.aflicre raticnem, qnie in Tt^nrina Eccefla obs (ernari Jolet: qnarinhuticvfljue diem rcfle in flit, tuti gubernatateflimonintnfldei Jhailntulitts

P R AÈ r A T I '6, um iahet in iffim Dei e^fidelium Ï £ S V CHRISTI conj]2e(JM. Neq, tarnen in-ficias ierO, fetuiße me ab ißaccmmemoratione abfiinere fre^ fiter fintßras aduerfaria fiartia fuificjones atque feruerfa iudicia,^uibus alitjtd omma noftra caui!^ larifolent. Sed ad ifla cum Paulo iA.f1flolo reßiott demus : Si inßfientesfaPàfumus,aduerlarius na^-fier coêgiî nos, ytcum\reritiîtein Domino gloria emur.z.Cor.it esi' 12,

Mnntncî” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deo zr^'eritate amflittf dico, fluret

alios tam in noßra HeUtetia ijuàm exteris g\nti^ busTsgurina: Eccle/Ttè exemflum magno anima fortifecutos fwffe^'vt if ft quot^ue D ei yerbunt amflexiEccleßarumfnarum reformationem inßu tuerent : cùm in ilia relucentem Dei gratiam zs* admirabilem in omni aduerforum genere ßtfe^ rando cunßantiam, festem dentque Euangelq fro

G^f»'tecTartim difeif line morum aiq^pie^ tatis fludium yiderent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

enim igttorat immt^tali laude dignuin fo. temißime Bernenfium ciuitatisfacinus, quifub. fnem anni d nato Cht^o Pt. XXVI i. dii^utationem liberam, catholicam esr' Chrißia^ ftam indixeruntgt;qua tmox fequentianno magna tti grauitate cse ordine decenti inßitutafuccefum enentum habuit' tam fio inflituto digntßimttmp Ilanc enim confeßimfecuta fuit Eccleßarum,quia pertotumagrum Bernenfem plurimeJunt emni^

P R AE F A T I O» ttm reforwMa^ In^na ilia in hune y/que dient fer Deigratiam non abjque lAude zsr gloria corn-flanter ferfenerant.

Interfuùiüi diffutationi inter aliof Eeclefîd. som”sEj rumSneuiaminiflros.'vir eruditus ßdelit lE- cielùftes SV C EFRIS TI mtnifler)Çonrddus Sotnius, Ec 'tlefiaflesnmenfis,qui in fnhlico difpntnntium arque aitditorumconfenju inter alia dicebat: Non eo animo hue yenijVt Erofoßtiones, de quibus hic dißjutatH:^offugnem. NamhasverèChriflianas ietqneDetyerbo tambene fundatas efßeagncfco, yt neque damones neqae homines quicquam aduer fus eas fcßint.Sed zsr iffeeasiamfridem Ecclefia Chrißi,qua Vlmte eß,exfoftii: esr imfrimis quid? earn qua ordine quarta e^: qua cor fus esr fangui-nem Chrifliinfaneesryino Canafubßantialiter fercifi negat. Extant h9c Somij yerba in diß)utationisfol.t^i. Idem Sdhiius eq temfore coti tionem l^rna ft^licam habuit: quod iffam Lsnx daugienßs Ecclefla ÿtinifler Thomas Gaßerusfe-^it.Nec multo foil Senatus Vlmenßs dotîrina zir' fietate fraflantesyirK,!).loannem Oecolamfa-diumBafllienfem i esr D. j^mbroflum Blareruni ConflantienféEcclefiafl^^euocamt.yt eorü cofllià atq, of era infua Ecclefla teformatione^teretur.

Seqiiêtianno,quiànato CArz/?o M D.XXlX: Coiioqujî humerabatur, JUuflrißimus Heflbrum Princefs Phtliffus ( cuius laus in Eccleflia Chrifli gt;nbsp;ytfoie

frincipù fortißimi etyero glori/e Deî ardentiisaterftumflofebit) Ä/arpurgt toniietîtu in dtxitrad tjue D.Lntherm tnm Philippe Melatith tone,Tgt;. Oecolatnpaidlli itetn tii Huldrycho ü^uin glio,alette nonnuÜi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yiiridcdi et

ernditicofiuenerunt. f^oleb^t tniin Jllußrißimus Printeps experih, »titn ^«4 ratiefte ttAiofvm iÜud tr infelix de Cana Domini tnpfftita tertamen d tnedio toHi j et'’ Concordia fuie confenfo Chrtfliana fieri at^ue conflitiii prfièt. Neqiie ttnni^ritflu ca~ ruitfanÜui ifle optimi pi^imi^ Principe conatu^. J^aM ex 'ïitriufiiue parta doRorum ronfenpu fierté pti esrpublicatifnnt.qiiietiamnum hodieextnt vquot; in omnium ManitufverfaMturfarticulijtjuibtti t» ta 'ïgt;erie religioris fumma continetur,

Dtcana f^upadyero Ctenam Domtni, in hanc formant Dcmini. toiifenferunt : Decimo ij^finto de Ctera Dcmini

noflri I £ S V C IS TI crt^mta es/-dcccmifsxam fubytraquefieCiejj^utidi% Chrißi inflitiitionem admietiftrari delivre : Mijfam itent non ejfe eiiifmodi opUi.tjuo ejuis alijS} tiel Tfiuenth lus yel hac quot;vita defun(dii,^atiam mereatur.jld-hxc Sacramentum altarit, yen corporis drfangui nis Chrifli Sacramentiim,^piritua/em yero corporis dr faitgtiinis Chrißi pcrceptionem cmnil ut • Chriftianis qua maxime neceffariacjfe, Sentimus itcmSacramenti iflius yfum eße, quodfeuti Zerium à Deo cmnipotente datum zsrdeßinatumeß,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt

Vt tnfïrgt;n.econfcie'tti.t ad fideittattjuechttrittftent pff Spirkurtt Sxn^nm.

h ec corponliter itt pin-? elt;rgt; -vino extßint,inter nos csitnenire'non potnit,debet tarnen vtra^ pars alte Ctxm. ri Chrirltan^dilelîionis officiapraßare, qnatenus hoc filua 'vninfcniiifqne confcientia fieri poteîî. O rent deniqne omnes Detintferià, 'Vtnos'Vtrin^ que fio Spititn in quot;Vera ßntentia confirmée- rd me, jÀrticnlitmatitem de Chrißo Domino dua-las eins in^na mditüdaa perfonadiflinHis natit-risijdem bis yerbis concepernnt: Secïido credimas. quad non Pater,non itemSpirttns SanÜns.fed Fi^ lias Dei Patris, Deus yerus naturalis, borna fabius fit.operatione Spirans San^li, abfqut ygt;iri~ lisfeminis admixtione, natus ex intemerata l^irgi neMaria ^rporaliter,et perfeaus quid? homo qua adeorpus et animi^ficutialijhomines,abfq^peccata tamen.Tertio,quod bic ipfe Dei^ Maria FßiuSt indiuiduaperfona.lES VS CHR.ISTV S^pro nabis crucifixus,mortu8s csr' ßepultus , exmortuis refurrexerit,in calos afcenderit,fedeat denique ad Dexteram Dei, omniunAreaturarum Dominus^ yienturtis ad tudicandum yiuos esr mortiias.

Et ifia qtiidem de Domino l E S V C H RI» Tignrîni • STO confefiio tuncytriqnepartirufftciebat,ficuti Mnpwgî* eadem etiamnum hodie fiißicit. Fiasyero hanc cS üâim teti. fenfionem atquetonfeßionem.qutftnncat/ytriuf^

fttrtis Theologis confirij^ti fuit, adhue conflautet retinemus,vr’ciiin omnibus tarn Etclefijs quàm mi ttiflris.pacem colimus,qui eandem nobifcti profite» tur: Sperttmus item Ecclefias orthodoxM es^eArun dem minißros.quotquot honeflatisßiidioTi cr atq, pietatis Amantes funt.in CAdem confenßone (em concordiAm nobifctim ftmilitercolere) ne^ quorundAm inquietorü rixAtorum eir feditiofont blAterontim gArrulitAte Atq, CAlnmnijs ntoueri, qui tios immerges dAmnAnt^tsr 'vbiq^gentiü dißftm^,, J^ident enim perßiicue yiri bonizs'' cordAti,{gt;raci^ fuA noßrte do^rtna et eccleßa dogmAtA inAiArlgt;ur genfiCouentu^neq^fAlfidAmnAtA ncq^ reieÜAfuißß.

Anno DominilA.sy.'yz.'yC'^.cum Jmfeiij Comi tÏA eeleberrimA A ugußa hAberet CArolus 'V. doblri nA noßrA,quAm Adh^c hodie inuiolAtAm retinemiu atq, profitemur.et quidem ca iliius pArs.quie noßru de CeenA Domini, deimAginibutitemAUtfmulA^ chrisAlijsqj rebus ^uxeo temfore nonuUis Acerba mniis.Adeoij, intolerAbiles 1gt;idebAntur')fententiAnt trAdit,in tAnto honore Atq, fretio er At, quot;Vt quAtuor iUußres Jmjgt;erijciuitAtes, Argentina,ConßAntiSi J^emmingam esr LindaltgiAm, non puderet ea pu blicècora^Arolo CeefAre esr- totius Imperij Conuen tu profiteri, eandem^ citm à Ctefarere maießAlis da iioribus oppugnAreturianimo conßAnti defendere. In defenfi^ie autefuA-ipßquoq, D.Au^uß.'Verbit ytcbqqtur, qnitia epißolA ad Dardanu legunturt quibus

putbus noftrtqtiorj^Prtvceptûres fnAm fèntentiatu tatifunt iàmrfus eos,ij!ii ipfos reprehëfione dignot putAb.tt,qiiO(l (orpui Chrifli quot;vbiq^ elfeiVr aufdeni Coiporatem in Clt;enA prafentiam negirent. Quod fi ytro doUrittA noflrA tune tempoett ChrifttAnA ^jgnA yifA fHit,quAm homines non obfcHri,esr qui »on exiguAm ertidùionis ese“ pietAtis exifiintAtione fiufiincbAnt,publiée ei' non fineperienlo profiteren tur,quts obj^cro rAtio lAeobum Andrea mouet,yt tA»} lUAm quàm nos contumeltofifiîfnè profieindAti qui in hune~vf(j^ diem nuÜA ex pArte mutAti.fedij-dem omnino fumiis,qui tune erAmtts? Si deniq^ ei^ uitAtibus illis tunegloriofA fuit illius profefiio,ea-dem profelÎQ hodie tiobss eontumeliofA effe non poterit.

Nonpofiitm prater«^ neque debeo hle prate- Sueui mini rire,quodpûfieAfubfinemAnni9t,l. D.XXXlIK.

aeeidit. Cttn enin^EcelefiArum SueuicArum Mi- tiuuc. nifirimenfe Deeembri ConfÎAnttAm eonueniffent, noftrAm de CanA Domini dolîrinAm,eA formA ey' modo , quo in Bernenfi iifpiitAtioite reeeptA Atque approbAtAfuit, ey quAlem Adhuc hodie retinemus^ tonficriptAitt eo Ad illos mismus, nosque Ad coneor-diAm ty eonfenfionem pArAtos cr' propÿt/ôs ejfe . protefiAtifumus, fi quA eius ineunda rAtto eomnto

da zy' piA inuenirt pofiit. Q^id illi refi/onderinttex illoru Uteris potius qitàm ex me LeHlores intelîigat yolOtinquibuiinteraliAficfiripferunt » EtfAnè

P K AS F A T»I O» jfon l’otitittiM nonyehem^nter iftdmtnhdc t^uf^ ^cßrdnt Confeßionemlgt;robare: Qitamytinam Lu fherns isr' Meldnchtnn, perferente fdm Bucerono ß) O,itd f)robent,dc nos ilïdm nuUd bond çonfcientttt ■^ojß’.nms improbdre, zsrc. Ddta fnerunt iÜit litertt ConftdntidSZ}. Dccemb. Aftno ndti Chnßi M. D, X X X1111. Subfcripßrttnt illtd

Conßdt ergo piißimos ißos esn pdcts eccleßdßL tædmdntißimos IESV CHRISTI/eruos.qna fnmdnim/e nnne ctsm Chrißoin (eelisyintint, ße nobis Ece^elljs noflri^ quariim edde/n omnisto formd eÜ hodie^q/tf tune erdt)longédliter iudicd-JitlJe,qndmddHerßuius Ule nof^,-fdc'^,qui eß, frenilingU'e.qud pollet,petuliÿttJd.immerentes pra feindere dt Idnidre nonyeretur. Sperdmus dutent dpud honeßißimos quofqM esr' publicx pdcis ßu-d*ofos,phts dtithoritdtis ey pnnderis hdbiturd eßße tot pifitimorum femorun^Chrißi teßimonid,quant jmpnden^s dtque odßplenasßycophdntx ißtus cd,. ItonnidS dtq,connitid.

Pu^'^Vuir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illnßrißimi ty fanbiie memoria Princi

^ycho^uitïghQlèim 'itt.t,q!'^nt'^ilt;‘^lt;^ Jiicobi ^rexßf.cttiiif tunti camtjnctltrd eil or^d ’vintm de Ecclepi communi reiig^ taufn opttmè meri turn rabies, quot;vt tam oHm hac -vita de fund nm tnflar Cajpy cdnn dentibfis lanidturtis eße videatur,ß t^uiihuins facnlttis duretar. ßt lUußrißimtts Pritt ceps Huldtychi/s ilium amore fuo dignttm indica-nit.esr' in pj^tio hlt;ibnit,net]i tale iiidtcaiiiti^ualent fmjße Therfites lUe Tubtngettßs filsà preclamat. Ne^j hie quicqnam ßngimus, fedßopits ßt, huim , rei telles proferrc polfimusipßus Principis manu feriptaa literal non paucas, quoi geatix esf fatioria plenoi Caßellia est' A^arpurga ad lUum dedit.Sunt ttobis aha quoque argumenta, quibus demonflrari poterat.enndem Principe de dollrina zirEccleßjs noflris admodum honorifice fc^.ße,easquefuo fa^ uore dignl^ iudic^iße. Sed yt muha omittamus, htc eet tè nemo quaffflitnuia impiidens negare po^ terit,illnm,cùm Ecçlefiarumfux ditionis reforma^ tione facere inflittiißetiinhoc opere fanllißimo frei tris noflridtlefiißtmi p. jdmbroßj Blareri, opera atq^ coßlio quot;vfum fisißl, est^x noßris regionibus euo Catos nonpaiicof Eerbt prxeonesEccleß^ßtisprx j.. fetiße,quos esr' ßde et liperalitate tato Principe dig tta protexit att^ aluit-.quod equideille nttnqua fallu rtts eratß ipß K ergattoßra dolirinam at^ Eccleßa fHiim M futßet, qiii caliimniatori noßrofH.qtiiboc

quot;^num Agh.yt nos omnibus exofos (s^'infdmesyei^ tfat. Quidfiyero hic nobisslios Principes obijciat^ qui ficus erp^s nos afifi^i fint, non '^feremur de eOf rum quoque agithste nobis poUiceri j iliosquo^ que nobis non tam mslè propitios futuras ejfè, fi qui mis adfiunt , esufiim noflrsm eis dbjque o-tnni odij affe^ufyncere cr quslis reuerts ek, expo-, nerent.

Interim esriilud non diffitenies sgnoamp;imus, II^ îuflrifiimum Principem etiam recepifieLonfefiiOf. fiemAtiguftinim,ipfi*mlt;^j(^euiMreiettAm Sley~ dsnus irifuis meminit Comgt;nentsriis)fouiffe Bren tium. Caterum idea non fordebunt Principi pijfi fimo noflra ecclefia, nec nojlrsm dobîrinsm s/per-tiando, vel dsmnsbst iniquius, yel odiofius perfid quebAtur,sut eam i fuis ofpugnsri pstiebstur^fed perfiuerando in flu9io ftnbio e^ yoluntste erglt;t nosbeneuoU, dumviueret nunq^am ndUs ftue^ redefiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ififid quod ipfe Brentius eo tempore nobis quo., que xqutor erat, etiam cnm ante annos aliquot, Commentarios illos meos er in Matthxi esr“ in lo.f annis Buangeliut» euu’gnffèm , imo ipfi D. Lu~ th’^ro in clt;^irouerfi Ccen.x Dominica caufa à no~ hisfuerat refitonfum. Etenim benignitate dmore~ t^ue pleniores literas Brencius fcribere non potuif-j~et, quam quas eo tempore ad me per generum me~

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«/»Da-

«m Dominum lofiam Simler um mtfit. Libentifd t]uidem ab his recenfendis abflinerem , ne quis id gloriationi quot;vante tribuat, ni/ime caufte nofirx âe^ fenfia, vt' ipfa noflri aâuerfarij imlgt;robitas,ad htec evadalia eius generis exponeda adigeret.lnitiuitt earumliterarum eÜ huiufmodù Salutemin Chri^ ßo, Clarißime quot;vir, tualitera fueruntmiln mul^ tis nominibus gratte, evquot; quodKeuerendum Do^ minum ^ei^erium coràm complelîendum exhi~ t^buefint, esr à te Çquemfropter fiudiumiuuandte Ecclefite, quo te ardere monumenta ilia tua teßi^ ficantur, plurimum diltgo) fcriptttfint, tse occa-fionem contrahenda cum genero tuo lofia Sim~ lero iuuene doLio dederint. Et poÜ aliqua de er-gerio fcripta , eoncludit in htec quot;Verba epißolame Qutefo autem te esr coüe^ tuos, quot;Vt nos esr etcle-fias noßras Domino precibus c^mendetis. Q^oi officium i^s 'vicijjÿm quot;Vobis quoque frteflamus , Bene ac feltciter Kali. Tubingte fexto lunij,anno Domini mtüefimo quingentefimo quinquagefi^ mo tertio.

Ex quibus fane liquida claret Brentium illo ad-buc tempore nondum eo i^nosnofiraqueaffeclunt fiùffe animo,quo eßerbuit poßea, etiam n^n prouo . • « eatus à nobis, l^nde quot;vehementer admirabar, eum qui fe mihi vfj^ adeo humanum exhibuerat^zsTque amicum fingularem colebam, tarn repente

effi fjoflem, hofliltterqn! mi isf meA/criv ftiimpitere, dum annodomtni ÿi.D,L 'X.-ßilum fwimptirm jlringiret.Sed hüc aherinafnnt arg/i^ minti. Hedeo itat^m ad cvptam noßra ixpoßiian?. lü'tßriß'imm artê Princeps Giorgir/s^Kitirte-bergi MonüPiaelligtrdi Comit,fiti!di'ychi D lt;nbsp;ciafratert quem futptcultprincipum Chrißiano rn coronam deem tare dixeriaPEecleßnn Tign^ rinam zyquot; n3!,qnieim minißrißtmtUi^d extremii quot;vCq/te fuie 'Vit^ dieamare cf^grAtiafingnUri pto-^ fecutm eil: quad ’verià nobtadici, ein/dem pluris mit ad nosferiptialiterii demonßrAripoterat. Idem iUe fuh annum Chrißi M. D X X X V. mißo ad Eecleßam noßram legato, D. Nicolao ßLhegio,mi nißru jyerbi poflfilabat.cuim opera esf labore RL ehentiillana ditionls in ^Ifatia Eccleftx refarma-rentur esr conßitifirentur. Mißm igitur ad eum fuit quot;vir fingulari eruditione zßi^ietAt^raditM, ms^Fibri

ciult;. ligA,qHi annû circiter tribm dimidio,iUim loci Eccleftjs^ eim clementix ferniuit, Succefßt ei M»».Brbk nos reHerfoquot;veteranm Chrißi ferum.'D. Mat^ thtas Erbim, qui ijfdemiEccleßjsfummaßde e^ flndio in^feßb prafnit.donecé quot;viuis fublato Ge^ orgio Principe, loco cedereiußiis eil. Idem tarnen in noßra ßdei confeßione ad quot;pita fux ßnem quot;vjq^ Rapperfutllx conßanter perfeueranit.

üuod at item d^lluflriß. Pritt cife G eorgto dixi Ëcdtlîae . ipfum aliquot celehrium ciuitatum Eccle

ßee faEiitarutit^qua;ipßc etiam exTiguritta Eccle- mimftrc« ßaEtiattgelijpreecogt;tesadfemttttquot;voluerunf. quad fqtiidem nuncttatn faldurifuiffent homines Inncßi

fV’ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cmties fniffet de ttcflra Eccleßa c-

inßquemintflris exiflimatto} qualem Tacolus drete nolis obtrudere cottatur,du nosßeduRores impofleres nocentißimoS eße clamitat,qucs pij qui-fjUefugere ygt;itaredebeant. jitqua ratioiubet .tttplus ßdeimereantur ementit« er imptidetites quot;itanißtmiquadruplatoriscalumniasqufim tot tan-torumque ttirorum illufirium er Eccleßarum ce-lebrium grauißima teßimonia?

Nam yt in captje Harrationii ßeriepergamtts.an «0 Ckrtßi nati M.D.'X.L'^mplißimtts celeberri-tna auitatis ÄugtiflattecTindcliccrum Setiatus ab Eccleßa Tigttt ina dcdorem^ßulaiiit. Itaq il-lue mißies nbsp;nbsp;•ytir etf^mice crudijctiis atquepietatic

D. Joannes IJatleriK^ymmj^ßcs et collega noßer ßdelißimus, qui tUtc yßq, adßnem belli Germaniei * incemmißb filimunere cenßans perßitit, dcnec à noßi ts rettocaius demum redijt : nee mtiltopefl ad amplißimi Retpub. Bern^tßs Senattif pcßuiatic-nem, neßrerumeiue eenfenßv atq, decreto^ernem tnigi auit; quo mexetiam D.rtiolphgargus Mu- n.Vuolp«» feulits yecatus eil:, euitts eeuditio, pieias, er in re-bttsagendis dexteritas apudemnes Chrißi Eccle-

Jidt cum laude celebrant-. Quam “verèfî^ei elt;7‘ doHrinie Confeßionem yterque frofeffiisfit, e?quot; etiamnum quot;Voce ey' fcrij^tia fuù profiteantur,nemo eflquiignoret.

GeorgifCo Cteterùm quot;Vtad Illuflriß. Principem Georgiuf/t Stentioia^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Comitemredeamuf,folebatKiCumß

dicium. nito iam bello Germanieo, proptei' do^îrinam Inte rimißicam Ecclefiisferèomnes periclitarentur.fre queuter Tigurum diuerterei Tune yero nobtfeutn /apius no» minus libéré csr' familiaiÿter quàm fié esr‘ erudite de religione conferebat : quanda nos in^* iUo femfer fium esr 'viiantmem nobtfeum' in fim-i flici yeritatis do^rina confenfum afertè defray hendebamus.Cùm autéano Domini M-D.XLlXi adnos’veniffet.memini eum 'vahementer de loàn^ tte Brentio conqueftum futffe. Nam non abfque taufa metno(djcebat) ^e in Ducatu Ji^irtenbergi cumconfnfionem^liquam inuehat, esn homines fié affedos à fideifimflicitate abd^at. Acum ifloru cdmemoratione (qui eiui in^ietate nbsp;nbsp;fide Chrißi

feruor erat)graHitertommoueretur, addebat;Ne tno quantiimuis dofîus aut erudituSiUos exflatione quam modo tenemus, dimouebit : Sf eramus item^ Deum omnifotentem »ts corroboraturum, yt in Veritattagnita in finem yfque ferfeueremus,pro-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hibiturum denique.ne nouts hominum commentia •gt;

feducamur.Ethtecquidem ex eins ore »onnullt no flru,qui adhuefuferflites yiuut, coràm audiuêre:

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qusd

Quid tant/t fiiitlUuflrißimiPrtntifis Georgijift do£{rina ßdei religiofiis , ^uam nos profitemur « conflintia, yt Bucero Concordia cast» ftm inter Lutherum esr nos, ^ui in Heluetia. Chri ftum fradicamMS.fedulèquidem agente,non autem àh/quegraui multorum fiorum ßußgt;icione,qui ye^ rebantur^neKnimto pacis ar Concordiafludio ab-reptus in Lutheri partes nimiüm inclinaret i ar cau/am infe claram atque per/picuam nouis dicen-diformult^ittJplfC^f^t , fiue obfcuriorem redderetf adeoque propriam ar pritts ahsfetraditam doflri-nam nonprißina fynceritate atque conflantiapra-dtcaret ; iüegrauibus literis eum ferio hortaretur, '»tfui probe memor caueret^ne Veritatepro mun^ di captu aßutius hinc tnde flebiendoj inconflantia notam fibiipß inureret. Ucc enim non poffe abfque graui praitidicioßeri- ipjum yero hac agendoplu» rimùm derogaturumfua exijfimationitex quo non poßit no^grauis^mora Deiyerbo obqcicummul torum fcandalo, quad tandem mtdtis perditionem pariat. 'N am ipfumß ita pergat,ßbiipß contradi-b{urum,qui (yt omnibusabundeconflet)olimaliter feripferit ar locutus fit. Exemplum literariim penes nos haben!us,quadhita fuerunt Richenuilla 2}.Feb.anno-i‘ÿj\.‘j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Poteram hwusgeneris multa nb minus opportu né qndm quot;Vere adducere, qua nunc breuitatis caufa lt;;«lt; Ji*» pratermttto.Omntumy’ero,quahuctiJ'qucdixi.hK

tnihißnis tttque fcofiHi proftofiti^eiî.yt impudeti^ tem lacabi Andrea CAlummam 4rguerem,ijux not in EcclefiiS, ab ipfo fnù êompltcibus bene refieplantatas, tnfidiofè nbsp;nbsp;fubdoldftibrepfiffè di-

eit.'vt eas noflra dofîrina guerteremu^, ar' àregià yeritatit quot;via abdnceremut.Etenim abunde ha(te~ nus demonßratum eflinos tant inde ab imtio re for maüor.ii Ttgnrin.e refià per 'viam regiam inceßiß, feiZsr per eandem eot quotjue^qui nojlrre fideicredi ti funtjduxijfe, nee quenquam per nos f^nffe fedu^ (ïu.Fnitenim Ecclefa Tn^ttrinamoxabipfo prin. cipio reformstionu ( vt quod modo dtxi repetam) Ecclefia irerè Chrißiana z.lt;r orthodoxa t talent efe non folùm quot;valgus C.hriliianorant bominamt fed principes qiioqueyriri cr qui myrhibtrs cele-berrimis magiflrattisgere^nt ,ignouerunt. Cunt denique qua apud n^s efl^cdefn inter /uperiorii Germania Ecclefias pnma omnutm quot;verèreformii

CT“ Z« c H RIS T O I E S V0cv fyffer'am E^ uangelij pradicationem adifuta ftt.maltif^ aliii reformandi occafanemprabuerit,maltas item ippt plantarit.zjr'mfaper in quot;verafdei fimpltcitate pact fed zsr quietd abfq, rixiset contentionihus in hunt; ff^i diem fibijpf femper ^nflans perfeueraueritt turd quid^ esr non abfq^ graui caufa de adnerfa^ riorum improbitate nos querimur,qui doftrinafurt ybiquaria aliifque huic cobarentibus nouts cr art tehae inauditis dißiutationum portentis in benz tonflitutat

^onßjtHtoi Ectiefiof irrufnione faHa in hitdijje»^ fiones tuffgt;/ts Utes tiunquam finiendas exci unf. et ne »unt quidem cejjant,qtto mimts litent

tx Ute fennt, adeoq^ fgt;a!am mnAntur,fe nequaqaS f^ffitros eff'e,'vt quot;Vel in foßerum qtiiejiere facit beneßetofrui foßimus.Enbnuero hac folacaufa nt flanimatißdeiibusEtdefiarum mmiflristqtà fim-flici e^ ferfpitna f'^eritatii doblrinaßitt curce cent tnijfps adßeriam 'm quot;^pera ßde refififeentia inßitiiut fimttl esr fe^lo hoftantur, eofdem correftione

gt; •••iujta e?' fijs confolationibti: conßrmant, in hoc nS tninusfanilo quàm ytiii es^ neeeßario labere ocett fatis negotium facittnt^ dnmfamofiseir fetulantL bus fertftis atque infreni conuttiandi libidine itto^ rum fludia remorantur ar' tnftiper immerentes fro imfqs blaßhegt;nis^orribilinm dogmatunt authoribsif traduc/int atque dißßimant. Judicent pÿ omj^s, quid de hoc noflri aduerfarq inßt~ tuto fentiendum j^,quid item eius maUtioQr gar^ rulitati vr fetulantt ^aledicenria tribui dehean Detfsequtdem, qutiuflus elt;r yer us iudex eft, ru9 temfore ei froculdubw retribueti quemadmodunt aliorum eiui flmilium fetulantiam iamf ridem yl~ tuseil, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Etenim hue imfrimfi fertinet, quod i^frobus Tigwin| ’ ' ' ille quadruflator, yt deflrinam fltmul cr' Eccle^ quot;onfuM * flam noflram ynd nobifleum amphus grauet, nofl~ Antai. ^ue quot;Pt atroeiflimarum blaflhcmiaium diflemina^

foret, aHeo^, -vt mAnifefios I'S. S N CHRISTI hoflet, qnoj hont omnet Aeteßart cjr fugere Aebe^ antjomnibusinnifoi esrexoCot reAAatinot Arianct ejfecalumntatur, quicnm jii io hxretico Domini ttoßri lESV CHRIST / ÿJfîfdXe^» impie nege mut. Q^oequiAemlocoAobbriKamnofiramirabili fophiflica per tier tit,esr ex ea confeqMntioi non mi nus fAlfoi qua impuAentet fsAißiniA ejr“ prorfui itt tolerabili 'verborum 'Vdnißimorum c(^uuione con texit,totHS nimirum in hoc ’vnum intentuf,'^t tttn» nobifipfit quam alijs inuitis atq, relu^bantibus, not Arianoi eßeperfuaAeat- Et ne quiApratermittdt, Vïttclniî Lutheriyaticinium aAAucit, qui olim praAixerit i, wh«i- futurn,yt quiAam Ae Teer a cjr“ icterna D omini no^

Jiri iE SV CHRISTI Deitate Aißutare.imA hancnegarequoqßncipil^U. Atq,prophetiamifli multottet repetita^ inculcdt,quaß nouum quiA prins imtuAitum continedt. lA^ue Citpius quant ' nbsp;nbsp;nbsp;infolenter fuperbit eir exultiÿ;. ^tqui minime o-

pus erdt hoc tdm multis dgere contrei not, qui pro-phetidm hdc multo 'vetufliorem fiAeque Aigniorem extare idm priAem nouimus,, quam D. Apoßolut

Euangelißa loanne^in epißola fua Catholicet , proAtAifj^enturot mmiru,qui lESVMCHRI-

• S T V M. quodA eins Deitatem ejr Humanitateat . • abnegent. Eilautem iampriAem impleta httepro-phetta, nbsp;nbsp;ab impijt quotiAie amplius impletur.

^iantem AAnerfarius nofler Mit,Moflroße Ärfwilcw ^uto tam exortos eße ^^jiinglidnafeflx dofïores gtduf* ftonpoßremos erroris ‘Sacramentariipropngnato^

■ tores.qnipalam Artani fa^îi fint: Ad hoc not ita re ßondemtts;Sitflade qnibnfidam dicit.qtii extra Ti gurinamEcclefia.yel etiam extraHelnetix noßrtc fines degi^t, et in Sacramenti quidem articulo ide 'ttobificnm fientiunt atqne docent .infinper yero ad Arianifmt^ defecerunt) Itcebit nobis opinorcunt Joanne Apoflolodicere; E nobis egrefit fiunt,Jed non erant ex nobis-.N am fitfinißent ex nobis,permit fitfifient ytiepj nobificum esr'c. {^od fiautem de nobis qui Tigjirtnre Ecclefia mintflri fiumus, iflitdficri^ lit Jacobus Andreas,nos^ Arianos fia^os elfie aitt nos ilium ex eius (jtiritus fitggeflioneiftud dtcere refi}ondemus,quem tpfie fimts tnfiintiarefiatagit, dti foliafini libripropé omnia illiuÂnentione non tarn ttßergit cs^mplet^uàm fiœdtfiimê commaculat.fi^ mulq^ orefiuo impuro impudenti AJendacijßiri turn nunquam non yerfiat csr euomit, yt yerißimd tnipfioimpleaturiUud lESV CHRISTI authorit» teconfirmatuprouerbium-.Exabundantiacordisos loquitur.Nam no minus iiftpudens qua fialfiumßE rhus medacij comentum efi,quo nos, qui l^gurinte

,,, Ecclefia minifl ri fiumus, A rianos fiaÜos efifie menti tnr. Ita^j y el ex hcc y no indicio,ceu flamma in fier-nali per Satanam omnis inuidite, malediccntite contentionis authore acctnfd, ex eius fauabus

trnrnfgt;ente, abunde confiât cor^,atis ommbut, ^uit iUe fltiritus fit, (jtio Ole agitattif, hoc tam atrod epquot; ficn minus r4emlacißmo conuttio Chartas fuascon fiiurcaiiit.

Sed prodeat 'velim os illud imfudens, ts^Jt tefl.'vcl quot;»num alitiuem monflret, ^ui inter Tigu^ rina Ecclefia miniflros quot;t'cl ynaj'am fuerit A nanus ytel ali^ttando fabius fit, Del Arianicum quid etiamnum/'entiat,lcquaturautffiret. Autofien-datfaltem finTigurinaEcclefia ynquatn exterit homtnibus locum datum fmjfe, qui aliquidhuittt ’vel mufiitarint. Bernardinum quidem Ochinumi hominem Jtalum, hac labe ittfefîum fuijfie non ne-gamus,fied yirus iftud toto illo temf/ore, quo inter . nos 'vixit,ita ctclauitfyt eo demttm aliis de caufits re legato reficiuerimus, qt/ile monfirum clanculo a-luifiet. QuicunquPyeroalq yel dtfiutandimodi taufia aliquidhuius prolionere'ai^fiunt)hlt;‘S à nobis illico refrefios z^ab errore,fiquo tenebantur,reu9 catosfutffe fatebuntur, quotquot ynquam inter tiosyerfatijunt.

DfMkli. , Ceetcrùm fiyenerabilis DoÜorPrafcfitus A-Serueto rîanos tantopere detefiat^r(ficuti rcuera cunbJis hominibt^ Chriflianis abcminationi efje debent) quæ obfecro ilium caufa moueti ytpracipui Ariana harefisinfiauratoris, Michaelis Serueti Hifiia ni^yieem tam acerbe deleat,qui Geneu/t ex le^ti-mo amplifiimt Senatus decreto,fecundùtgt;iJ-eges di

ttimt (jf Tmperùles ftimmit exuflus .dignat fn» impietntis C!gt;' bhtfjfhemurumatroetßimitrum pie^ flit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aI'^s medijt fiue rAttonibus (ait quot;Ve

nerabilit DoSor)cum homineagi poterat.f^xhe~ tnenter ergapeccatum eflÇ’vt audio)à Senat» Ge^ neu.enß,(jta in caufa tam grants momentinon ~vfut fit tantifi Dijs placet, Doil arts confilio. Vah tan^ tamne ejfie poffe m excatcato eix exacerbato homi^ tiisiflius anintJ odij ar inuidix rabiem ? Etenint tton'verebdfdicere,ijnod(juocu»q»e alia iitloco/è-

• tundùm dinini CxCarei itiris nnrmam de Serue fofinpplicinm r»mptum fuiffèt.faÜnnt tUudadner fiarius hic nailer minime improbaturus erat. At fi quid inter nos fit, ttiamfihoc infttfitmè re^ltfi. fiimèfiat, illtsd tarnen itmiili nofiriobtre^are, ca^ lumniari, çp'indignifiimtt modis tradtteere non ygt;e rentur. Porro dum bac agendo^obis incommodare jludent.fie^lbs m^is qnàm nas ladtsnt. Ex ipforts enim difiis er“ famtcordati ey prudentes homines facile mtelligutsqrti itam e^ qttales illi reuera fint, Oramus autem Deum patrem miferationum, ygt;t quo nunc agitantur fitiritum amarulentia in-uidite plenum.in fitiritummanfuetudinis zy'beni-gnitatis commutare dtgnetur. Amen.

.Anno in earne nati aterni filij if^i M. D. X X yicolloquio interfst in qua i^uinglius prtua~ timcum pqfiimo fanîîifitmo^ quot;viro, D. foanne Oeeolampa^o,CMm D, Capit one item v“ Bucer«

tonfuîtAbAt,quibus rdtionibui finiar Euangelie^e quot;Veritattt doarina inter tot tAntoi^i AduerfdriiepAr tii infidiof nbsp;nbsp;crtideles tonAtuf profAgAri Atque de

fendt poffet. Q^erebAtur tune inter aHa Oecoldm-^ f Adins,BAfileg hominem HijpAnum effe^iferoci ey f ertinAci ingenio prgditum , Michdelem Serue~, tum nomine, qui quafiionibas im^qs esr' detejlA^ tionedignis ipfimoleßiAm perpetuo exhiberet, A~ deoque ,AriAntis effet. ,AddebAt pratereA,fe ~ve. reri,neApud fe folùm priuAtim fub di/^utAndi Hifcendipratextu hac opinionum peßimArum pdr^ •quot; • tentA proponeret , fed fortAßis inter aUos quoque dijJeminAret. Qtàbus Auditis ^uinglius mox re» j^jdit: Htc fAnè,OetolAmpAdifrAter,tgt;igilAntiA taultA tir Acrifludio opus erit. Etenim fdlfA hae ferocis esf improbi Hi/]jfni commentA ChrißiA-, ttAm, quAni tenemi^ religtonem in quot;vniuerfum Ab^ olerent. Nifientm Chrißus Deus quot;Vert^e^ ater.-»US fit,ne SeruAtor quidem noft^effepoterit. Ea-. dem igitur operA fAlJi Arguerftur, quiequid Eccle-fia Dei yeteres Propheta e?' ,/ipoßoli trsdide-rtint,quorumyeritas tAm nobis perßeÜA eil^yt de efi dubitAre ne fas fit, Prohibeat oro Deus.nosque tueAtur,ne tAm horribilifabominAtio vuquAm inter nos lofitm inueniat. Tu quot;Vero mi fr Ater in tempore huic mAlo occurrito, nbsp;nbsp;quot;Vt hominem ifium re-,

primas,omne fiudium Atq^ diligentiam Adhibe: Argumenta ifiius ftlfafoluito^esr' yiie num rationi-

foUiù Z'T' per^icuM eum (onuertere tir Chri-fto incrifacere poßh. (jw Oecolampadi/ts re„ jj’tfidebitt: ^tqui iampridem hocconatuffum:fed. tdntaeHtniUohomine fcrocii zir’ conßdentii^tant infrenis rixandi libido, quot;vt nibil apud eum proß-tias. Ritrfus ergo l^ninglius : QMlifcuttque verJ ille fit,res ißlt;s Etclefix Egt;ei intolerisbilis est: quant obrem vide tti, qiiacunque ratiotfepoteris, ne hor-ribiles ißx blafphemix licentitts erumpant cum totim religjtDniâ Cbrißianx prxiudicio cr cont»^

Cxterùm non milité pofiSernetusifeiquemre^ 8«oelt;i Ba (îius Perdetiim aut PerditoremßnePerdititmdi-xeris.Bafileii difceßit, nbsp;nbsp;nbsp;libros fuos/eptem de er~

défaitbonori ftio Cbrißns Dominns^esr' impix o,i perxhomini impio cs^ blaßibet^ lotatlt;e mereedent typographfrepeni^tjVtmorte repentina horribE liter otcnmberet. Sernetusvero iam induratuf in fua bxrefi, alio fe contulit, eir' tandem in Jrbricam, qttarn hodie Barbarism vocant.traiecit,quot; vbi inter Turcai agens, cum borum dolÏoribus de dollrina cr'religione contulit, neque'eo conten...

• • \ tumque blaljihemis hifce fordtbus plenè imbutssi • tffet.totusque exiUis fxteret.extonga ar“ diutur^ va peregrinatione reuerftn fub annum Chrißi

jMfï M. D. L111. i»» (jtllit canredit : ÏVjrot ftM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fïtb tttula Keflttutionu ChriflMnifmit

quot;Vna (ttm lt;tUjs quibnfddm httic eonittnfïis libeUn, htrnbilittm blaiphemiitrumplentspublieduit.Per ißos'vet-o Ubros,ciu canules arquot; tubofquorillt;tm,o-mgt;ief impietatii zs^abomindtiottum jbrdei.quat fdrtiftt afmiTureaf (yquot; luixos imbiber at, partit/t exmali Ammonia fuggeflianeintra progrij' cerebri fhantaßam conceferat, adnerfus orthoAoxam fidei Chriflianx Aoiïrinam itfvulgus Chr^ianorttm ef fundere conabatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ •

Poflquitm igitnr infelix homo, quot;vet ^otius ho^ minkffortentum, per annot cireiter tnginti quin^ que diabolicis ßuAijs addifJuf innumerabiles ani^ mas non abßi 'te falutis xternx periculo mißeri de-eeptasßduxißet ,taitdeiit ( baud dubießc quot;Volente Deo) Genettam quot;v^it.'vbiiamditdttm méritas im-fietatis ptenas daret, Tbi enim agnitus, légitimé accitfatus.atqne in earcerem abmldns en.l\thil ta mendeillo ampHßimns eius^eiprfb.SenatHS terne re aut prtnipiti irtdicioßattüf. neq^ etiam capttMnnt inhnmanitis traliartit :ßd ei de taisfa ßua togitan-dl ZP'deliberandi temp!i^ufficienseonceßit,C!r‘ nt terea EecleUxminißros adbib!iit,qrii eoUoquifS er dilfgt;utat^nibt/s cum eo inflitntts enm adßiniorem mentem redttcere flndebat. Cxterlim indurata iant fridem cordis impii er blalphemi pertinacta , anL »US item^ominis ferox infalens,omnem. qux

tiaâhibebatur, ittßitutionent Vf doibiftiimiOmne Seraerip« redargtttione»t,omne deniquefalutts confilium re. fimbant.Itaquein blaßhemisßiüc^tnionibus Cff* horribili irnfnetatit eontumaeia, quitpropè omnet, qui ifitrit milie annorum /patittm fuerunt, hiereti. tos longé fuperauit,i»eur4bilis perfëuerubiit. Nee folùm lESVM CHRIST VM aternum ye. rumt^ Dei Pilium eße negnuit.fed infitper facro. fitnïlnm Trinttdtti adorsndie myflerium quot;vnàtum ba^tifmo amp;nbsp;quot;Vniuerfis tlqs ChrifltAme eff‘ orthodo

• xaßdei exerctüjSiqjMntùm mipfo erat.eontumelio fißime jfrofadtt.confpuit.coneulciiuit. (gt;Md ß'veri quit inter colloquendnm aut dißfutandum illi in~ fallihile l^eritatif diutna quot;verbum opfioneret, »0)t aliud illerelpondebat,quàm quod ßcurrx impuden-tn/ö/f«f;MEN TIRW. MENTI RI S.Qap»t infelicithomtnts morem n!gt;ße^^duerfariui, Dominus Pr^poßtus, probé tmnatur, dum mendacij fiiritum ittdem ^epat, hunc quaßgladium Golia-thi in nos fubindeßrlngit (vquot;Vtbrat,eodem imma-tiis bellux tnßar quot;vngutum loei quot;vtitur, quibus not dilaniet, ilium denique impudenter in not expuit, procut dubio ad noHn nominis eontumeliam eum nobts etiam inuitis vf relulîantibus in ßnutn ingereret, quot;vel quaeunque rationeaßßitaret ,ßqui-d 'm ipfe iUius opera ev* miniflerio, quo haßenut tarn familiariter quot;vfuse^, poßh aliquandiu ca-fere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

f. J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

SeAom'jJonunceOitnSeruetihiflorinperg/t^ tnui'd? (]!{o cùin nnlhi contierßonis emendttio» , nh ^es reltqtiii effet,infeltx ejT' imlgt;tirus atque im* fins ditii:tie nuieflitis frofhttmttor, à pijffimo Ge^ itettenfis Reipnb. Senat», taufa tota diligenter tnatttractim deliberatione expenrlt;t,fec»ndiim di»i nas eir' Ca/arens leges ignis fupplicio adindicatm dignas obffinati^ esr' incurabilis f»x impietatis pee tilts luit. Ëteiufntodiquidem hominis, tant impiif nimii um zu' execrabilts omnium facroritm toncul.^ tatorisifors ßue obitus Domino noßro Doiîori .. •• Priepoßto commiferatiom dignus putatur, ey vt ttobis nel hacde caufa aliquam inuidiam eonciliet, bumanitts esr“ mitius cttm illo agi debuiffefcrtbit. i^idyero tUum fafiurumputamus, autquàm dirts zs^indignis modis Ser^tum eum fuo Arianif-m t iam iUe nobis exo^braret ,fi eum lenius aut tn,gt;

punTendi»* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfarium tHum n^rum ma

liærf ticiï uerit. quot;Vehementer miror.'Vt hoe loco Diui Augn^-teiucatii. n- • n- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Jttnt tejbmontum proferret, cum non tgnoret, qua nam inittom Donatiflarum caufa Jluguflinifen tentiafuem, quam multa zu' longa experientia Ci doiluspoflea mutauit, quot;vfinon quot;veritusßtpronttn-tiare, Ettleßam çorporalibus quoque pxnis hit-

• reticos fedu^ores coercere debere. Etenim Tra~ . fiatuin loannem'vndecimoftç/cribit : TaUà,fa-eere -volu/n, z^ faltem talia paü nolnnt. Sempi-^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tet^nai

mortes fAciunt} gt' temporales Je perpeti corhjuerufitur. Item-. Si paffa es o pars Doftati,eor.~ poralem afflilîionem ai Écclefia Catholica, à Sara fajja es jigar; ^edi addominam tna,e^e. Sed qnid facias,aut quid dicas iflis hominibus, quos inuidia V' odij affelius ita exciscauit gt;nbsp;quot;vel potiits ita ad.^ HerCus nos exacerbauit, yt quantumuis iuflam bo~ namque taufam agamus, ea tarnen illis iniufttßi-ma esT’ iniquißima effetudicetur. Semper ergo in~. ueniunt, q9od Lamiarum inßar oculis fuis emi.gt; ßitqs malitiofè notent, quodque in alienum fen^ Jum inique detortum dente Theonino arrodant^ i^ia ergo ita erga nos ajjelîi funt, eos ad illorunt iudieium remittimus, quorumexiflimationem at-gt;. que fententiam de hac re non ita facile poterunt eontemnere : nimirum a^ Luneburgenfium Ec-tleßarum paflores, quorum Siÿerintendens, D, Vrbamns^hegius, Cella Saxonum tirca annunt JDomini millefim^a quingentefimum trigefrnum efîauH.fcriptum pubficum euulgauit, quo quaflio ifla non indiligenti eonfideratione yentilatur at— que expenditunNum yidelicet magißratuiChrt-fiiano liceat Anabaptißas aut alios bareticos ad fidem yeram /tue orthoitixam cogéré, in hxreß autem contumaciter perfeuerantes gladi9punire^ Id yero licere elt;r' iu/lum ejfe, imo fallu neeejfariâ^. effe, tandem concludit.

v4t neAhfquecMfi impio zf blaß)he»io Seruè tocondolere ‘videatur lacobt/s Andreai,non4m et lumnioM canttxit, tjtti non minui violentfr tjuam fiilf1mtndaciter de nob» fcnbit,e4 n'ys nrrogin tii ^r^editoi effe/vt orthodoxum effe ofgt;9rteift,lt;}uod eunqtte nos femelflituerimusjdeoquefi qrtem retictim effep'ronunttemus, ettm moxpro hxretiea MQftis/'Kppliciomulcïiri. Id^eero (’Vt'Vno'Verba rem exf^ediam ) improbè esr' militio/e dbeo eonff^lïi

illius fpiritus fatui eli.qitem iUe f/6bii fubinde exprobrat. Nee minoris impudentilt;e commentant“ e{l,^uod nos, fi qaando rerum potiremttr, cadtbui indtznis e?quot; fttngaine m Dei Ecclefii gra/faturos fcribit, nbsp;nbsp;qaidem Lutheranos tune primas fore,

•ofttum ■ ptito.qutjgnoret, qmntaßt per Detgrattam eorit principum atque tusgiftntuum potentia , quant magnte item eorum quot;Vires, qui n^rarutg Eccleßa^ ram Confeßioni fefe tam pri^m coniunxerunt, qdem ha^lentts fua illa fotentia aduerfui neminem in folenter, ne dicam miuße nbsp;nbsp;crudeliter,

abußfunt,neque etiam Lutheranos odio, multi minus vi armis,perfeauuntur, quot;Vtoottui illis in huntquot;Vfauediem omniadetulerint Cnrißiamecha ritatis 0/ficia.Fatebuntur hoc,/tquidem quot;verum fa-

• teri quot;velint ,quotquot belli Germsnici tempore ad nosconfugerunt, quos Cff'hoßitio benigne excepi-mus,esr ttiatico iuuimus,licet nonnullos ex qs prE

wnohitnonfatisfropitiosfuiffèfàremut. Dent fine quot;veri ConfeßionK principibus atque niapiflra^ tibus nemo ( nifi qM lac obi À ndrete exemplum fe~ tutus menMCtum tgt;elit ditere aff^irmarcpoterit, illos ycl inrelipionù caufa, 'vel a lijs caußs ciutli-bus, cuiCjiMm mortaltum ynquam iniunam fiue yimfecijfe aut hodie facere. Ea enim esi eorunt manfuetudo atque clementta.'Vt tune quoque Chri fiianis hominibus dignaiurii er aquitatts mcderA tioye ytar.tur.quando in homines maleßcosgraui-Tgt;us de caußs exempla adere coguntur : id quod illit hucurqueapud cptimos qttofque laudem atquegl» riam peperit. ihtia ergo aduerfarius ille nofier hie qu ^que ad ßuosiUosßbique admodum familiaret Criminandi er Conuitandi Locos comunes diuer-gt; tit,er profuomore in l^^u^glianos indomitumfu-rit.quos iam non folùm mendaclßsytrumetiam ho^ tnicidq fjsiritu ducytque exagitari criminatur,rur fus non obfcurè oficndjt ,fe cum pudore rationem quoque omncmabfierfjfe. QMpropteriliiusinfre^ ni er u folcnti temeritate impulfinon immertto cii Dauide precamur : Libera Domine animas nc~ pritia«« firasà labio mendaci, er ajingna dolofa. jibijsni mirum,quilinguasfHas tnfiar gladij acuu^.etqua fi arcuintenfo amarayerba quot;Vt/agittas eiaculan-tur. Quid retnbuatur tibi, er quid ttbifat o lin~ gua dolofa P Sagitta acuta 'virtfortis te petant, ytià cum prunie iuniperorum igne trepitatttium, -

Ariana hareßscrimine, quoânÿ^ tShXs. ß'^’^ nbsp;nbsp;calumniator nobù immerentibus perfophi

fltcasßtas fallacias zir' mendacißima flropharunt fuarumfgmenta intentare conatur,nos amplius et 'Verè purgemiis,coram Dco.qiù corda eir' renet ont ilium ferutatur er nouit er coraeius Ecclefia, eut iîle nunqua non prafens adeÜ,fan^è ertngenué te flamur,nos nequefuiffeynquam Arianoi,neq^ nüc taiesefße,neque ynquam( Deo quot;volente) futuros inaternnm, AppeUamus autem in nac eau fa non tnin/fs neeeßaria quàm iufla.e^ bonaßdeles lE-* SV CHRISTIferuos,erimprimitquidemeoSt quotqtiot in Polt^ia et Vngaria Ecclefiarum Chri ßiminißri funttl/t ipßpro nobis rei^ondeat: quoi iüos nongrauatimfaiiuroSier'verè teflaturos ljgt;e^ ramus, nofira EccleßtefoÜores iam annii aliquot fumma cumßde aHfue diligentia aduerfus Ariano ritm Coryphaos,Blandratam}(^ntilet1^erhoruni ' complices Aaborauiffè, quorum detefiabtles erro^ res atque blaijihemias publicis quo^j librü contra illos leditis confutauerunt. Neque hic noflri aducr ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;farij exemple aliquid fingimus,neque, ft Olefolet,

Thrafonico more noftroi labores atque certamina iafîamu^Extant enimpubliée libri iUi noflri, er - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfinefrufîu in piorum manibus ferflantur i 'm

quibus omnia Arianorum argumenta rationibua f-alidißimis refutantur , er fieißim ortbodoxa ChnfliaHte Ecclefia de Filio Dei aterno dolfri^ na

«4 libère abfque omni'verborttm fnco defen^tl iuf. Qi^a caufa eit^quod priant nos in hoflium ue aAtierfdriorum[Horiim numéro non poßremos effecenfent. ergo ( malum) lacobi ÂnArea hominis yanißimi, impuAentiaßue incogitantid fiijqua Ariana hareßs ßgt;iritum nobis aßßricare at natur? N um yero omnes EccleßaSiqua fer orbe/n terrarum innumerabiles hoAießunt, er in quibtts noßrorum l^ri auiAßimA leguntur, oculis zsr au-jnb/ts, aAeoqueßenßucommunicarere arbitratur» yt tarn atrocem, tarn impuAentem, tarn manife-ßam Aenique calumniam, nemo AeprahenAat, nemo Aeteßetur ? Quin ergo y el ex hoc y no tnAicio iuAicentChrißiani omnes,fenes quem reßiAeatßgt;i-ritus iße menAacij er hcmiciAq, cuiusfloßeulis il-le omnesferè librißui fiag^as äßergtt.

Quapro^ter cùmtfla hucußi^ aAuerßus emen-titas er nÄ^minu^m[gt;uAentes quam falßßimAco aeos,amp;« ßllas noßri hnus quaAfufilatoris calumnias er at-roda couuitia, narratione yerißima eemmemora-nerimus, ex animo isr qua froßumus Ailigentia hör tamuratque obßecramusßAeles I E S V C H RI-S TI ßeruos.quicttnqueyektn Außriacis terris y el alqsin regionibus Aegunt, ne futiliaAuerßtrijno-

. ßrigarrul\ tati etußque impuAenttbus calumnijsß-Aem aAhibeant, neue nos Ariana impietatisßefia-tores eße, aut Ae ertboAoxa er catholica Chrißta»

tiorttm hrgt;minumfie »cs aliter, tjuàmpareSîv' teerè Chi tßiancsiecet.frntiref»ß)tce»tur.Rurjut tnit» Dttim Opt.AlaXt^uteortlium cccultaatejue eogitaticnes 'viiet,tellamHr,nos ie iffo Deo,Aeßi trofanfio aAoraftAa Tiinitatii myflerio,Ae i E S V CHRISTO De Kino cr‘ Sernatore ncflro, Ae^ ^ue Auahus emsin'vna eitAegt;K^uei»Aiui/à ferfonil Aißindis »atui ts, Ae einfAem maießate tr gloria» Aetoto item reAemptictJK »egotio crper ilium par ta humani generis falute,tta/entire, i^Aere eir' Aa tete,ßcutt Sacra/criptitr te nos creAere tsr /enfire* Accent,crrinemaAmoAum iam inAeab Jpoßolorü temponbta/emper/enßt, zr etiam nunc/entit ger tnanaejrorthoAoxa Chrißi Eccle/ia.in cuins opta» t/’mo grrmio /anÜe. zsr ilhbata fiAepermanere^ J.mu!^^ tn 'ven Dei ccgi^tione inpnem yfijueper /euerare toto anijj/o Ae/Acramttf, Etenim cmnis generis/eflas atrue ha t e/es ci-m yeter^ turn rece-tiores.ynàct m cmniltft aHjs e^himentis ejua cunt fmpltcitate /Aet Chnßiani mintis conurniunt» /emper ex animo Aetcßati /umus, zsraAhncAe» teßrmur.

Huiuf noßra /ententiec atijue ßAei teßesproAa tirnns Itbros nißros, qitcs tam tnAe ab initio noßri rmnißeflj typis exett/os pul licauimus, esr' hos no-flra tnnocentta teßimonium non minus yerunt ^uam luculentnm Aatttres (jreramus. Teßes (junq^ ßßimui ttftines, i[tii in noßt a Eccle/ia/unt, Chrißi

freies qninnsßtcrofanP.ttm Dei 'Verbum Zif“ or^ thodoxafdei Chriflianre dogmata quotidie preßte ri ar' pradicare atidinnt: Tefiem itrm produeimm f^onfeßionem nofïram,qua: anno m tarne natiFily J^ei ivl. D. L X V i-pnblicè teditafummam toti» ttf doitrtna coniinet,qHam initio noßrt in Eccleßae Ttgm-inx mimßerio anteceljbres,tradiderunt ,de^ inde not qnoqtte contordi animorum confenftiiad-ha:cßmp'icjßimo ar minime fticatodicendigencre non noßneißthtmgentù heminibuf gt;nbsp;’Vemmetian» 7üt*imttndo (’Vtßcdicam) hutiißpjtradidimuSitsr inhKnc'vßittediem omnium gentium Eccleßjita gnoßendam proponimtts.

Conßeßionem bant noßram quot;Vt ortbodoxam an ’rgt;erèCbriflianam approbarunt célébrés an innn~ merabilibusßnblorum m^ tyiijs tUnßres IE S V CHRISTI Ecclefiee ) qua tn pttentißimis Gal^ lia,Anglia^cotia^o!onite ar J^ngaria regnù^ alijs quoque rc^ombus exißunt. i^uodß’Vel i^ fe lacobus A ndreas, qtla hominis effrontis atidacitt eil.'vel quifqua aliiis negare audeat,nos quod dici^ mt/s, lutulentis an idoneis teßimonijs poterimui probare.Tateo nunc,qtite toti mundo ia nota eSî^no flram tum Ecclefijs iflis in pratipuis religiÿiis no^ flra capittbus tonfenfionem. Atquißtnt in regnis ‘ iflis, qua modo cemmemorauimus, multa myria- texanim»» des animartim , quas Chrifli ßangutne redemptas

•r huk fer ßdem 'm faas Deuf^ro fl^s fuis t»' re^ gnifutieternee^uefalutis hxrcdihuf agnofcit. Et ex his plerique propter nome lESV CHRISTI quottate omnisgeneris affliPïiones increifibilipati^ entia eir mustîa fidci confantia fußinent. I^od y. nbsp;nbsp;i

tium certè noßrum hune antagonißam etufque co» plices m ottere debebat, quot;Vt dthgentiori cum dehbe.. ratione magisque ferto de tota hac caufa cogita-rent, priujquam tot milita Ecclefarum, m quibtis nemen a:terni Eilij Dci lE SV C IS T l ex ßde non fucata ( quis enim f.mulattonilcttts quot;pbiperfecutiones feruent, erfdei profeßto cum ' ' prxjènti vittepericulo conmnHa efl)inuocant3 tot ttemßdelium animaru myrtadeS}inaiidita er plut qffàm Cylopicatemeritatedamnarent. Sed quid ft ciasijs'quosinuidtte er edii rabies neque fenfu cc^ muni ne^ ratione vtif^t?

Dofirinam Enimuero doiffinam noflram Doflor Prtepof^ effe^damna multoties repetito conuitio^rror^ iam olim twutttotî- damnatum nbminat. Sed dimonßretquafo^vbi »am locorum,esr'à qutbusdobirina cs^ Ecclefiano^ flra en oris légitimé ccuibfa atque damnatafitdvbi item expulfo proculiaut faltem ad tempns depofto,^ inuidiofo partium ßudir^caufa no flra audtta ft eognita i Scimus equidem in priuatis qubrundam

Wôx ddfttnatot yo^bant. ^tqui iuris régula e^t qu^ytriufquegartû hominesauâire, esr /ep^fito fartium fludio caufasiffas cognofiere iubet. que perpétua rata effe pote fl aduerfus manifeflatn Veritatem proMuntiata dân/ltiontsfententsa,lr^er~ bum Domtnt manet in «ternum.

In colloquia certè.quodanno Chrifîi nativt. Di ColiondJÂ^ LVi r. yuormacia poflremv.m futtinflttutumt non defuiflfe feimt« quietu cr' pacis Ecclefiafîic^e 0fores, quitlbiîrinam noflram damnare conaban-

que fludiofiores fecerat.Et quàmuis alteri iUi tuné aliquid tmpetrauerintsnunquam tarnen hocproba^ runt pij er boni yirMui^b initio ne quid hums fieret, obflitèrunt. leflanturJsocclariflimiprx^ ftanttßmi^e ygt;iri, Domini Philippi Melanch-i tonis, litera, qua^x^ Colloquia illo proprta mantt feriptas ad me dedit,qHarum exemplum eÜ huiufi^ modi,

Reufrende quot;vir, er charißime fraterCüm nori perfecijfent noflri collegte, quot;vt condemnatibnem quot;vè flrarum Ecclefarum comß-obaremus,feiunxerui!t fed nohis, er earn priuattm exhibuertint

. ' iulto, à quo petiuerunt, Vf publice in confffu re~ « citaretur.Fuit autem ea moderatio ß,‘'a^’gt;vi,'Vt rt»

fkarieam tn cctijeffit nclnet i . PofleAittihtntAif (eßemnt. Nunc t^itur, an U'chuata CbUatio fro~ cejinya fitjiubitatntts. Quicunqne autem enentut ent, f^ero ßafientet y ires noßram cunÜationeM non imfrobaturcs ejße.^tiod noluimtüflatim, re nS di/fiutata net exl^'icata, tenfirniare Pontificnm ida bazp- parricidia. Sedbreccr Filium Dei, yt nos gubernet. Bene esr féliciter Faie. Die ^,Oblobrit„ Sdlutcm cfto nobts omnibus, ey nominatim Pe^ troMartjri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ConeluRo. PotrS.'Vt tandem yelis cclleUis in {tortum me recilgt;idm, ßero me hadenus abunde faits demon-flrauiJp:,Tigurinam Ec^fam yerè Chriflianaesr-ortfjodoxam ejfe e^efia-.neq, nos in altcutus labor es fnbdold fubreffijje, autquenguamàFerttaiis abduxijfe, fed fotiue per huit^ regtam quot;viam eiy nos ipjbs incedere, esr' eos dirtgere tjut ncs audtnnt. Eonßat praterea ncs nttllts fedts aut hicrefibus pollutes, proinde ne u4,riancs ejttidem eße, quos nemo audire, omnes autem leitare debeant : ßcuti noßer adtterfarius nos Xtjfamare fatagit. Cuiui talumnl^, quoad hanc caufam, ha:cingenere re-

• ßondißßfuffciat: Sue autem loco eins Suggeßio- • ni, quam aduerfus me priuattm ßripfit, reßionde^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'»

b», Nuncmtttmcommunem (lt;r pleniorem minh ftrorum nofira Ecclefia re^onfionem fubijciemui, iliti antitgnniflg noflri Confutationem rittionibM y erts folUis itd refutatam euerfitm effe ßie-nnuiSt’Vt totA humi proflrAtA miUitts oculoi forrè perflringere, A»t lt;jtii!nqHAgt;n

RVM R E R V H Ct.V AE 1 N hac Apologia cradantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

carport) Chrijii in Cœna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ÿi.b

^fcenlio Chrißi divert abaliorum [anUorum afcenfione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.i.h

nem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

)gt;idutrßari} contradiitoria de corpore Cbrifli afßrifiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«3$

^duerfarij docuerunt Chrifti corpuf abitcißje .. proprietatem carports nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8»

/iduerfaÿj docent in Cana corpus Chrißiprx-Jens eße täquot; manducari corporaliter «24 ^duer--

Aâittrfarij nonrtcinent fim^licitartm ytrlo^ rum Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toz

Aduerfartorum contraru intfrprefationei ito /fduerfarij falfa not accufarunt quod omnipo-tenciam Deinegemuf.

^duerftrij hominum au^oricact nicuntur 127 Incerti funt de fua doUrina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103

^aprifno non minus quamEucbarißiaChri fio '^nimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\fj.b

’Brentius cur .^cingliants irafcatur t 'Brentuif fibi contraria fcnpjir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

Brentij claßicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^o.b

Brtniij calum d^biquariunt * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.

Vnioferfonalii^Qr comunio duarum natura rum in yna ^erfona Chrißi : de hac très f» milttudinet ^duerfariorum examinantur, Anima amp;nbsp;corporis 94., Ferri candtntif ^1. Oculi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 nbsp;nbsp;99

Anhumanitat communionemhabeatcumpro^ prietatibus diuiuitatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^z.b.^^

Commu'iio limilMnatttrie in concreto ficut Dent mortuM ei^ißc homo o- » tnnipotenî

Chrifli maießaj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to^.amp;nz

Prgßntia corporis Chrifiia^u fecundo to8.^ Chriflus c^uomodo ahfens à nobis in fcriptura di

I rit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s6.b

I Chrißus lt;)ttomot^ corporaliter nobit yniatur, yt Cyrillus docet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.

Chrifltts fecundu ytran^ naturam regit mun^ dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioy.b

Cbriflus an in gloria fit feruus,fi forma ferui fignificat humanam naturam po.b ) Cœna quot;Dominiinßrumentunoßracum

ChrißoconiunUionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;ÿ.b

J^erborum Cxna Domini fimplex fenfits 7 i £orundem contrarias interpretationes profe-gt; i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

Corpitf Chri/li ejfs cihum yita attrnu non con- • trontrticurjt/l ^uomodo mamlucttur 2^

Spiritnafiter corpus Chrifiimandacandum ejfe none^if^humanaadditio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zo.b

Corparù Cbrifii mandittatio duplex t^z y^nfittadem ma^ducattocarnif Ch^iincœ^ na cum ilia ^ua Ioan.6.do^tur zZ.b

Corpw Chrifii in Sacramento edere aut facra^ mentotenitfy eii^pantm facratum edere, qui t^*tiyllicnm corpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44 ô

Corpus Cbrifii non ciius yentris ideo^ non fumîturorecorporeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^.b

Cjpernaitica manducatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z7.h.iz^

Oald^jnanducatio non prohatur yerbisChri jîi,-td({ipitt édité, bocefi corpus meu i^.b

A H doUrina dt manducatione impiorum fit ne-ctffaiia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

Çhrtfius an yt iudex recifiiarur in Cœna ^.t.b Impij ifuart non fumant cor^M Chrifii Corpus Chrifii an fit extra locü amp;nbsp;tempus pro^ pteryni^emperfonalem cudiuinitate

, Corpits Chrifii myfiicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^^.b

Cœlum i^biquarium Drentianorum 64 Calum an allegorice locus nominetur in facrit

7)efenß!) aUtjUA conceffa contra atroctm tyran-niäent fuptriorum magifiratHutn tjo ifuomodo fit omnia in omniins 68

AnDtns prater corporalemprafentiamnullu alium modum prafentia habtat, tjua corpore fuoyerèadftt in Ccena

Diuinitas ''fibi^ficum coniun^am habet huma nitatemfed illanon idto^i^pfbftantiali-ter prafens ep^ •

Homo Chrißutytßt omnipotent tto nectffe eft h^manitatem ejft omnipotentem 105.^

Homo Chrifiuf ^uid a fan3n hominibut diffe-rat 3.t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76

Aliud ef^ homini alitfuid tribuere lt;juàm huma nitati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tf.b.ioif

item fg^urheio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.84.ito.i.tî4.

^vftra argumenta non bona fide citât \o\.b IdrmfaBuinfiuts laudat in noßrts damnat 14 j Cmirtit in ^uaßione id de quo pracipue contra

Ktrtifur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7p.8o.pj.^

Tro ficripturts Tatresp^fiert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.b

Tatrum reßimcnia eludit aut^tijcit lt;^3 7® Talfo^lorihturfi^actsßudiojum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»8

£^^ 'Ktftoùanus • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78- bf

dacia arguuntur t6.gt;8.b. 2i.i6,zp. 3O'3*» '• 48.^.5o. 54.Ó4.76.78.80. ÿî.pd. 104. »o6.

Luihtrani non retintnt ßm^ictm ftnfum 'Vtf* borum ‘Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7'^^.

Luthtrani non omnesprobant l^biquitattm b Luthtrani noßrosperftquuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;123

Edicts noßros libros yttant legt, at oßendunC ft nonfidtre fuut taufe,amp; tmitantur Papi^^ fias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;7.b.i.b

Luthtru/olim multafcripßt, qusenûnc'yt ‘ J^ingliana damnantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t2^,t,b

Luthtrua fibijpß cot rar ia fcripfit de Sacramen to Ccente Domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.b

Lutheri fcripta'ßida^a à Poltmictf reße di-ßinguuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4®

De omnipotentia Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj

Sacramentariie controuerfite yeri auSfores funt ipß Luthtrani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.8.9.10

Sacramentalûmanducatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.135

Sacramentalid ynio non impeditur locorum di~ fiantia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38

In Sairametis res f^nata non ita contun^iiur figno ygt;(Jimul ab cmnibui fumantur 38.

ConuetiraTrincipumnonferuant »o I'bicjuiflte articulosfidei conßundunt 6i.b I^bi^uißacur alles ^rianifmi accufent n4-I^bi^uißarumamp; gt;^ntirrinirario) um dciltintt in audii4 confftitiac e-I^bifuißastßt^tflorianos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«cj

I I^bnjutßa Samo/attniat ts'viamßtrrvnr , I' biquißa, ludunt, amp;nbsp;hominilui ^Jaftigijs fuis

Arianos deftcerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo.xia.i

« Apo’logià 'MINISTRORVH TIGVRINAE t(clefta,aidefenfionemI^IACOBI ANDRE AË« ç«lt;t if forum Kcfonfioncm aATefltu mentum Brentij tonfuture

V M refponGonem noftram ad Ioannis Brentij teflamentum D. drVxexei» lacobus Andreæ confutare fon= piispairû ftituiITet, initio veterum excni= plisallaiis docet licereac fas elTe lotun, tçitamcnio luas facilitates difponere, amp;C. liberos de véra religione ÔC cultu Dei admonere, quod -eur fecerit mirati fumus^eq; cnim hoe in quae Aionem vnqiiam a nobis voc^iim fuit: none-tiam ira inhumani amp;nbsp;barbari lnmus,vt arbitre« inurnon liftiifTe B^'cntio teftamentum conde« re, neque ncfasefrep«ïtatriUS,G bomotbeólo« giis, præfertim tam opiilentiis qiiam ipfiim fu' jfle vulgó feriint,teflamentum condar. Non e» tiam tam male in religione inflitiiti fumus, vi nefciamus pij bominis officium cfle,vt fludeat fuos in vera religione contintrc. Std Keepte* hendimus, quód Brcntiiis teflamcnto (uonon tantum falfa amp;nbsp;abfurda lua dogmata confirma-revoluerit, fed fimul qiioquecctlefiasinfonte» amp;nbsp;ab hærefi aliénas caluinnijs SC conuiyjs jfrO'

ç fcinderc, ôC cladiciim contr9 illas hoc fuo tcfta-« metito cancre publice aufusfucrit. Sicuti vero prior pars teflamenti, qua fuas facultatcs dîfpo nit,certo confîlio rupprefTa cü, ita quoque vti» Jius futurum fuilTe diWmiis.fi altéra quoqi non fuilTct in publicum édita. Alioquin quoé teftaa mentû côdiderit,in generc nemo reprehcdit, vt hac dcfcnGone facile D. Andrcæ carere potu»« rit.Nifî forlîean pro fuo candorc quem vbique prodit, nos voluit apudnoflrarum rerum igna ros in fufpicionem vocare, quod AnabaptiAa* rum more incipiamus politias labefaôhtfev*^ tePamentorum vfiim tollere. Quod autem air, STuinçiîaiii Brentiû exemple Lutheri fuos monere voluifTe ghïme^unt vtà Zuingliano errore fibi caueât,tum rcéle di-dawniri Sc ceretur,n Luiheriis aut Brétius nos alicuius erc (cnaiAi. roris conuicinent,fed id non fccerunt, neq: po-» tucrunt: nec vnquam poierunt, Nunquam ve« rô obtincrc poAimus vt caufa re^e S(. legitime in aliqua fynodo doflonin^homiiuim cognogt; fcereiur : neque etiam hjflenus in vlla fynodo ordinaria ratione SC legitime damnati fumus. Nam fi conciliabula fua nobis obijciant, vicifi» fim illis obijciemus Tridcntinam fynodum, quam fummi monarcha: probarunt, nbsp;in qua

homines doéli ex varijs gentibus conuenerunt. Si dic9nt Lutherum nos damnafTe, vni Luthcquot; ro habemus plures quos opponamus pietatç amp;nbsp;dofirina illo non inferiores, qui crafTamiSC fcmip^ifiicam Lutheri opinioncm improba** runr,

AD D. A^DR. DEFEND» rnnt,quam neMelarnhtonquidtm laborum illius focius prorfus approbare potuit. haque nondebucrac Breniius hærefeos damnare fuo teltamento, quos neque ipfe conuicerat buius criniinis, 8C nunqua legitime damnatos norat.

Nam ciiod noflram doârinam fiifpcftam NotnOfii» laetre vult D.Andrear.proptersa quod quidam p«rea jai» ex noftris ad Arianos defecerint, adiddtidum nandi qui» refponlumeft. Nonreéle colligit earn non elFe Veram CbriHi eccletam ex qua praua dogmata defcictaii^ ^igjnits^liqui egreffi lunt : eumfeiamns eX ipa Apoilolita eet lefia primos liæreticos Lbio riem, Ct rinibiim, amp;nbsp;alios cgrclTof eHe. Nequ« videiur hoe Brentium eommouifTe v t tam aeer bc in nos inueherettir, nam ßC paiiei amp;nbsp;non itx clari fiierlint qui ad Arianifmum defeceruntr fed hot potius illi dolui® quod Vidit Vbiquita- Cut Breit* tem fuam non pofTe vbique Germania lo» ciim habere, êC fenfit multos cfTe viros doélos P'*^ vniuefhtni («rmaniam qui audeant non pcromnia eumLutbero aut Brentiu fentirc SC loqui de Sacramcntisiqui putent faris diu de co cenatum eße quod fymbolum eOhcôrdiæ Chii ftus effe voluit, finctn tandem aliquem faciendum eße contCntionibusamp; rixis, conuieiairi« ces libros nirneße ferendos,etfi aliqua lu inhac caufaftntentianim diuerßtas,paeem niliilomi nus eolendam tlTe. Qiiare vt Vbiquitatem fuâ defcndcret.hoc teßamento in omnes aliter fen« tieniet inuehitureulqueZuinglianos \^eat,uâ

APOLOGIA TIGVRIN» cnim fuis damoribus amp;nbsp;calumnijs atqueron« uitijs boe nomen in odium vocarunt, vt id vnu apud mtihosfatis ßtad damnandam incognic tam doftrinam^

Cnrttfti» Hoe tam præelarum fcftamcnfum(vt D.Ià dcbuuib^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnino in publicum edi opor-

tuit,ne aliqui de Brenri', fententia dubitarent,fC cum in fufpicionem Zuinglianifmi vocarent: quod amp;nbsp;Luibcro SC ipfi Brentio viucnti accide nt.Equidem nosaduerfus quosD^ndreæfcri bil, nunquam vel Luiheri vel Breniij au^ipfiia tefcntentiam noßram defendimus,neque eót, cum quibus tot fcriptispublicc editis, eonccria vimus,nobifcum confentire credimus, aiit fcri*

plïmus. Attamen non eft mirum fi varia fint hominum iudicia de Luiheri amp;nbsp;Brentijfenten-Lntlitrus tia,rumvarie ipfi de e*!c re fcripferint. Luthe« rViï^fcH* enim antcqi^m rontrouerfia h®c difcepta» ffitdefa-quot; retur,Iongealiter de Sacramento fcripfit infer-ciancDts. monibus fuis,Sf libro de ca{*uitat^Babyloni-ea,qiiàm pofiea fcripfenit Inipfaautem toneer tatione facramentaria cum purarctfedefendcre proprium fenfum verborum Domini, neq; ta» men de i 1 lo tenus tflet,fria afhrrrauit,quæ ne« Tn canUrs, quaquam tonuenire intïr fc pofTunt.Nam non nuoti. nbsp;nbsp;nunqi^m probauit Papifïarü fententiam amp;no

minatim Nitolai PP. qui Eerengario hane con feffiontm praefcripfir,totpus Chrifti non in fa« jt kcramento tantum, fedvere accipifenfuaTitet 6C ' äentibgsattcri. Transfubfiatitiationtm guog;

Pjpitïicant à fe ante damnatam, fïeiit 5£ eleua« tionem panis, (India contradicendi na/lris inter adiap'tora numerauit.Peinde docuit ipfnnt inbrraf pansmcffefubftantialecorpus Chnlti, ac^iias fubßancias efG: norninari vnam fnbdàtiam.

Ac ita voluit panem SC corpusvnutn cflTe, ficut ignisSC ferrutn vniuntur in ferro ignito. Ter» InCanfeft tio docuit corpus Chrifti adeffeSC præberi in, cutn,îub,S£ luxca panent,atqtie ideo panent no ntimri cordis Chritfi,quoniain defîniciiie pro r^cMBc gloriofi corporis, aut repletiue propter perfonalent vnionent corpus cum pane realiter fubflancialiter præfens fit in omni loco in

q io Caena Domini celebratur. Brentius veto inSyngrlmate, quod olim vnacumalijsqui-bufdam Sueuis contra Qecololampadium edia riafctipfii dit, 8C in Exegefi in loÄnem multa fcripGt S(, affirmauit,quæ nuncipfius ^ifcipuli tanquam hæretica S^iuingliana damnant. Docuit enim corpus Chrifti inWosq^ fide ôC fpiritualiter man duc.tndum efte.Sicui^riim verbo remiffio peca catorum fidei offertur ÔC pratfcns fit, ita inquir, verbo cum pane corpus Chrifti fidci offcrri.Fi» dem vero rem longiffime pro captu mundi po« (ttam.fibi præfentiffimam facere SC videre.Cor pus Chrifticorporale no rccipi d corde,4nimo, fide, nifi pro rationed fidei qua: eft fpirituaa list neq; enim carnali ratioitc fide corpus Chri« fti recipi. Atque in fumm i nonponit aliam cor poru Chrifti communicationem in pane Coes

APOLOGIA f^GVRlTT^ na? quam in Verbo.Similiter de Coe!o,öC de A*' fcenfione Chrifti in ccelosjfcffione ad dextram, depcrConali vnionc, nó paiica aliter olim Bren tins fcripfit quam nunc D. Andreas fcribac, quamuis enim id impudenter neger, tarnen ali; dudum hocoftendcrunt,5C nos verbis ipfo-rumprolatis fuislocisid ipfum probabimus.

Quam autcm necelTjria ÔC iiiila fiicrit noe ftra relponfio ad tcftamen’um Brentij,óê quod jureconqueramurnoiiis ót humâtes addition! bus,amp;contentiofis atque ambiguis phijifil^s implicari negotium ccenæ dominicæ : iudicio Jeflorum qui noftra 5C Andreana fcripta lege« fint committimus , ßcut Brentiatias atque Andreanas calumnias qui nobis fpiritum men daci) ÔL homicidij immerito iSC ftlfilTime tri-» buunt. Porro quod^iciffim conqueritur nos I omnes ccclefiasÄua? Lutbcrum fequunturjfalquot; j fo acciifare quod corporalcm vbiquitatcm cor« pons ChriBi dorcanr,ita^vt tBrpusCbrifti cum diuinitate per omnia loc^extcndatur, amp;nbsp;infiar diuinitatis vb,iquc præfcns fit : in co Infigncm i NS omncs nobis facit iniuriam . Qualis quidem fit Vbi« * ^robâ^V- quitas Brentiana fuo loco traflabimus,attamergt; ' ÿi^aiMtcn qualifcunque ilia lit, nunquam omnes ecclefias ' qua? L^itherumfequuntur hoc nomine accufa uimus Scimus enim multos ex gcnuinjs amp;nbsp;ve«^ ris Lutheri feftaroribusefTe quibns Breniiana* i vbiquitas non probatur.quique id publicis ftri ptis (cdatt func. Verutn ompes Lutheranos fee

Ciitn i’enrirefingic, vt nobis perfuadeat fcapogt; (toliça fiia legation« in Saxoniam omnes in fua fcmeotiarn abduxifTe.

Gumveroantetrienniumrefponfionoftra Curiït»* ad tetbmentum Brentij in publicum édita fuc' jquot;,' rit, lacobus Andre»homo alioqtii promptus dreac. ad refpondendum, SCcui verba SC fophifmata nunquam defuntjetiamfi folidis rationibus dc-ihtu3tur,cardiori$ refponGonis hâc cauCamaf* ^crt. Quo^innoftraRefponGonenihil noui , piuf«wmus,fedea quxdudum folideconfuta* lalint. Attamen hoe ^empöre fe adhortationa S(. precibus multorum magnorum virorum ad refpondendum itnpulfum fuiffe; quihocnez eenarium iudicarint, vt adimatur nobis gloria tioquodad noHra argumenta non pofGntrc' fpondere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Primum nos nihil nouii^noAra Refpon-Gone prot^lifTe libcnteragnoTcimus; idem es lenmu. nim genus dofti^nxamp;phrafes quoq; cafdem, prxfertim fcriptur»^ antiquifGmis Patribus vGtataSjlibenterFetinemus: nequecA morisna ftri inAar VbiquiAarü noua dogmata Gnguli» lu Aris cudere,amp; nouis ac fophi Aicis atque am-biguis locutionibus doArinam religionis in* . uoluerc 8C obfcurare. Quod autem argumenta Nodta m» noAra folide ÖC perfpicu« confütata efie gloria ^5“^'quot; ïur,fuo more facit,qui Gbitriûphosfingit abfq; fuwa, viftoria. Forte apud illos iudices qui alteram tantum partem audiunt, apud quos («let cau«

Car p. An drcç annos ti-Cuerit Sc «ùc refpon dtau ' u«,...

APOLOGIA T^GVRIM, lam fiiam agere aliquid efficerc amp;nbsp;obtinere po« terit.Nos pio leftori qui fcripta virinque ædita bene expcnderit, tSC cum facris literis cótulerit^ iudiciû relinquimus. Certe fî tam folide nodra confutata SC prodraca fiiident, nemo puco ob-iecidet Ulis ea à nobis proferri ad quæ non pof-fintrerpondere.Npsenimetfi dcnodra doftri« na certi Cumnr.niinquam tarnen iadjuimus il« lis Refpondonem deedc,fcimus enim homini« bus locutuleis SC in fophidica exercitatis, nun-* quam deedc quod refpondcant, eiftmfi npmbe ne 8c. vcre refpondcant.Oportet alios quofd^tn commotos fuide nodro fcripto, qui hoc An« drcæobieccrint, ita vt Brentianæ doftrin» au« Aoritas apud nonnullos in dubium vocata fue rit,quos Andreas confirmarc,amp; nutantem Vbi qnitatem fudentare i^natur. Alioqui pocerat magnis illis viris qui ipfum ad rcfpondendum precibus fuis in^iilerunt refponderc, dudum nodra confutata cde, SC fin^l libr9s 8C loca o« ftcnderein quibus hate ^nfiitentur.

Sect proculdubio alia fuit caufa cur trienniu filuerit.SC hoc demum anno hanc Refponfio« nem ediderit. Anno illo quo nodra Refponfio ad tedamentum Brentij édita ed, liber eruditus acpiusa Theologis Academiae Vitebergenfis euuig Jtus edjDc perfona amp;nbsp;incarnationc Do* mini lt;3C feruatoris nodri lefu Chridi,in quo no ua Eutychlana SC Nedoriana dogmata Vbiqui ftarui^, de reali transfufione omnium donorû quot;nbsp;' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinae

AD D. ANDR» DEPENS. lt;nbsp;V • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

wuinx natur^in numanâ, 8C qng hiiic funt con iunAa,perrpicue amp;nbsp;folidefonftnantur,Slt;ipfa ybiquitatis fundamenta fubruuntur, Videcuc aiicem hoc non parum turbafTe lacobum An« dream,quoniam non obfcureanimaduerût fuS doArinam publice damnarià ccleberrima to« tius Germanig Academia,cum cuius iudicio vi cina quoq; Lipfenfis Academia cófentiret. Hei delbergenfes à quibus ipGus dogmata ffpe con * futata liint fecare contemncbat,vtZuinglianos ^CflJuiniAos, 8(. qui propterea nullam apud Armanos auAoritatem haberent.Sed à Luihe ri difcipulis SC fuccenbribus damnari graue illt fuit: præfertim cum omnibus ante perfuafum Voluiiïet vniucrfam Saxoniam fecum confenti* re,cum nouus Apoftolus Vbiquitatis ex ilia Sa xonica.atque vt aiunt i||(i non infrugifera lega «one, domum reuerfus fuifTet. Quid igiturî Num interea temporis pudoAconfufus iiluitC EquidemAellen^s in eo aliquid pudorts inela fc, Sed interea Men^ingenfes fuas præclaras condones in publicum edidit, amp;nbsp;fuo more no« uas iterum dicendi formas excogitauit, fub qui bus delitefcerepoiret, amp;nbsp;Vitcbergefium tela in fevibrata declinare, Namquiante^ pleno ore Vociferabatur de tracisfufione omnium donoa rum, ccpit podea tantum vrgere humfnam na turam cum diuinte naturæ omnipotentia SC a* lijsproprietatibuscommunionem habere, ^e» metnftÿafft . item duplicem cHTe carnis

Chrifti cfTentiam perfonalcm 5C naturalem, aliaque huius generis. Palam autem 6C accr« be omnes qui Vbiquilbcam doéirinam im. probant Arianos vocat 6C eos Turcicam tili« gioncni habere ait. Nequetamcnad Viteber* , 1 .ganfium fcriptum quicquam public« refponde *. ifreaufuscft; priuatim verô quidcum fuis gres 9 galibiis molitüs Ht, huius «nni aéia déclara* Çiptiuifas runt.Etenup viri doi^niini in Schola Vitebers iKbcrgc» g^n,5ôotius Saxoniæjumina.in^incula çon

^^^i» ^âb Academia^ docendi»q',gt;f»nb«^i AuUtcat, munçFc remôti^nttac tandem Flaciani amp;nbsp;\^i

qutîîârobtfnuerunt.itT^orjiïinânnrs aliquot qugnuerunt,quâdo hosin Cakiinifmi ôCZuing liaqifmi fufpicionem maliciofe vocarunt,Jda:c eft ilia Victoria qug Vbiquiftiscriftaserexit.Tt “ççrte non immerito VWcbergcnTeTD. Andreas metuebatjuam i|pn tantum grauifftme illius er rores confutarunt,SC oftenderunt q^uhas vete-res hatrefes hac Vbiquilhca Äjftrinarenouari: fed eo quoque fortius eum oppugnare potuc« runt, quod ipforum fcripta per vniuerfam fere Germania Icguntur, itaq; illi non licuit tarnitp pudenter ÓCimpunelt;atq; cótra nos quiduis con fingere. Hbc igitur metu liberatus.accertusri* ris illisadodirGmis omnem fcribendi 8C Vbiqui

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fticas o^iniones confutanJÏ facultatem abla- ; ‘

tarn^ne, nos aggreditiJtj quidiiisajiim contra ‘ ^uinghanos andere SC fcriberelicet, itaquedC in hocontra noi edito libcllo, fua dogmata

AD D» A^DR* DETENS. 6 , repetii atque défendit, ciii G nos refpondemus, nun magnifjcn: nemini enim palam noftra fcr.pia legert licet vbi Vbiquna^ régnât, quod G alij cnnentnr eins errores de Chnlii feruatoa risnodri fterfona SC na.utis confntare, Gatitn eus Zninglianos efT, cIainabit,ctiamG in dodri na de iacramentis minime cum Zuinglianis fen fiant. Quid autcm expeftandum lit his quos Zuirigliaiii nomiiiis odio prægraiiarint Vbi» qiiitarij illi tbeologi,VitebergenGum exemplu pmni-« taccant SC inipune calumniari licnerif,tiim feprorfns inuiflum Achillem Vbi quitatis pntabit.Sed vt fperamus mulcum opi' nioncfua fallitur, nequcenim captiuitas Vite* bergenGum omnium animos deiecit Ä terruir, fed potius multorum animos per Germaniain ad (hidium inquirenda*'eritatis excirauit ,nelt; que dcerunt quoque qui nod^m defenGoncm legent,qu^(umuis V biquarqillis omntm adi ^um pratcludere «snentur.

Caeium domini noßri lefu Chrißi ob--fcarari cr implicari humanii additioni» but,et cantrarijs ac ambiguit locutionij^ut,

BRentius in fiio teßamcnto noßratn do« ßrinam acerbe damnat, propterea quod negatnus verum corpus de (ângqipé ehrt

fti.vcrcóCefTentiaütcr corporaliter in can:| pracfenseirf.acvna cum pane 8C vino omnibus diilribui qui id orefumant .(iuedigni (întHue indigni. Nos cóera conquedi fu.mus ccenam do mini fieri contencionu materiam addicts illi toe

tiofis^Cambiguis Iqcutionibus, cuius generis funt, panem (ubflantialitcr5C corporaliter efTe

corpus Chrifti.vel id fub ftantialiter SC corpora liter pratfens efTe, fubilantialitjf atque cor* poraliter cum pane fumi eciam ab.ia jXg^;: Chriftum quidem dixifTe.Hoc cfl corpus meu, fed quoniam facramentum inflituebat, verba

eiusi'acramentaltteraccipienda non corpqrali' ter 8c. fub(lantialiter,vt ad lerfarij ilia interpre*

tancur: Refpondet lacobus Andrece omnem ß‘cai^h» lt;^ulpamcontcntioHunein nobis hasrere; Luthe rumconten rum cnim abfqtw omni dtfputacione retinuifTe Mniim. (Implicia verba Domini, corumqu^fimpliccm fenfum quern vécus ecekfia^emper habtieric, Zixinglium aucem corriipifre verba Chriftica sncerprecanJo,hoccft,ideft,hoc fignificat cor* pusmeum, quare mericoLutherumfeilliop* ÊofuifTe 8C ipGus rationes fortiter confutafTe, kinde difputac de verbis corporaliter SCiubfla tialiter^quidem ft vera effent qua: de Luthero SCZuingliofchbic, merito nobis impucaretur omnis culpa triflis huius concrouerftte facra-* mencarite, quahodie ecclefia; mirum in mo* dum cqfbantur.Sedpritnum falfuoi efl Luche«

rum tum fuis retincre ftnpliccm fenfum vera Vuihcranj borum Chrifti : nam Luihcroquoqiicconfcn» quot;on fttBîs ticnte dcmonftratiulim pronomc Hoc pancm ’•f*”/’ ^cmonßrat: idipfum inquam quod Chrifius accepit,bencdixit, frcgit ôC difcipulis dcdit, ita* que de pane dititur, Hoc eft corpus mcum , ac fimplcx fenfus eft, panem Luc efle corpus CLri fti.Nos verô nunquam negauimus pancm fuo modo nominal 1 ôC cfTe corpus Chrifti : fed hic controucrfîa in eo pofîta cH, an panis natura cóijf^i^atiir Ä ita fiat corpus Chrihi,vel an duæ dÎTparatæ fubftantiæ panis amp;nbsp;corpus Chrifti ita vniantur vt fint vna fubftantia ficut in ferro ignito ferrnm ÔC ignis vniunnir, ittm an nulla fafta confubftantiatione nihilominus panis di catur corpus Chrifti, quia corpus Chrifti cum pane, aut in pane , vel aut'iuxtapanc adfir, ïali coexiftentia, vt omnes oi)i hune pancm fl,munt, fimul quoque manu miniftri porte« fium côrpffs Chiéfti ore fuo fumant. Harum opinionum r.ullafci^at fimplicitatem verbo* rum Chrifti, amp;nbsp;tarnen omnes diuerfis locis feri ptorum Lutheri probantur. Nam illeftimen-' tum Papifticiim de ccrporali prarfentia Chrifti dudumin papatu animo conceptum, exuerc riunauarr notuit. Contra Zuinplius qui vide* '

. rct has opimones verbisChrifti viminlerreot «ouetho-“• tantum prîfiudicataopinioneniti, veibaqui* tumewniti'

dem Chrifti non tfte mutanda dixit, quod in hac tropica locuûonemaiotfiteneigia^uarcB

. îpfa cxprimitur; fed tarnen cum bate f nt facragt; ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentaha verba, pro natura facranieniorum, êC

more loquendt vGtato fpintui faiifio in rebu» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facramentalibuSjfacranientaliicrfiCtropice tx-

pbcanda elTe, vbi figno tribuitur nomen rei fi* enatse, êC fignum dicitur id effe quod fgnif.cac amp;nbsp;repratfentar, non autem fubfiantiaüttr idip« fumcß.Hacaütfua intcrpreiacionc nóperucr' tic verba Chrifti, fed eorum vtrum amp;nbsp;genuina fenfumoftendit,'arquefuam fententiam tefli* monijs éC exemplib ftripturarum^jtiUjâ^ca cleGte confirmauit. Quanta veto bate eft impii dcntia.quod lacobus Andreat ait verba Chriiti peruerti quando ea interpretamurperSignifi* cat,(umfctatTertuliianum, Origenem, CIcs nitnrem, Hieronymum, Auguftinurr,Si pae treb ferme omnes bo^modo inccrpretari farra« mentales lorutiones. Si riominatim verba Coes næDomini? iffroipfe Andreasfatctiirpanem effe Sc reamp;e etiam nominar^gurBn, fignum, rypum corporis Cbrifti\ amp;nbsp;fignificare corpus fcuinjii, ebrifti. Argumenta autem quibusZuinglius »rgumtnta fuam fententiam probauit,firmiora funt quam fo°tauâLquot; vteaLutheruseiierterit. Quod fi omnia tarn tbtro. perfpicuedC folidcconfutauit, curinterdicunc fuis l^ione noftrorû libroru? nibil pciicuii e^* trim elf fi noftra toties ab illiscóbrmata amp;nbsp;pro. firata funt.Sed no opus nobis effetvlla noua de-' fenfione, fi vetera fcripta Zuinglij ÔC Oecolam pfldjjgiquealiorum Icgercniur, facilccnim vn' derent

Aercnr kftorcs qftim inique noftra fententia darnnecur: nunc qtioniam omnia noHroruin fcripta, vnoediftodamnantur, (SCexomnibu» LvtheranoriKTi prouincijsprofcribuntur'.cogt xnur denuo cadcm repct«rc,fi force aliquos pof» fimus hue adduccre vt abfq; affe^u caufam hac (ognoleant, amp;illamex verboDei dijudicent.

Porro non tantum a fïmplicitace vciborutn VoihetaiH Chrifli Lutherus reeeffit, amp;nbsp;fenfum aiculit ex fe°iï,'nc*catf Papiftica opinione animofuo inherentem,fed üut^cint« hanc fuamàcntentiam 8C ipfe atque plerique

gt; qnTnnnbeuti funt, ita dcfendcrunt, vt mérita turbaium 8C contentionum in eccleßa auflox rea dici pofTent.Carolofladius primus difputa« recapit de interpretationc verborum Chrifii contra Papißieam artolatriam óC. impanaiioa nem corporis Chrißi illi nonmultumabßmk lern; hune nos neque ^cufamus nequeetiatn damnamus : quamuis enim^uoad lummant rei fentent* ipßin non ßt improbanda , argu» menta tarnen amp;nbsp;moÿim agendi plcriquc im« probarunt. Verum quemadmodum Ltithcrani Caroloßadium aceufant quod iratus Luthero propter reprathenfam iconomaehiam de facra-' mento contra ilium feripferit: ita vieifßm apuJ multos videtur Luihcrus smuiatione quadam Caroloßadi) fententiam damnaße, qucÄt noni feprimum inlucem prolatafuißet, nevidere« turtantus doâorà quoquam aliquiddidiriße. Ccrtelaudati non poteß quodidola reßttuit}

APOLOGIA TIGVRljf. ctGenim Carolofladius peccauit quod pet til* multum ca fußulic ; femel ramen fublatæaboa minationes quas rôties frriptura damnai, non fueruncreflituendæ, muko minus ferunduni præreptum decalogi, quo imaginum vfus dam natur, inCatechelîomittidebuit, quad ex« pungi ex tabulis diuini feederis. Quodautéaii reo nummo dato, Lutberus ftipulatui eüCa« , roloftadium vt contra fe fcribat, animum indi* cat ( vt nihil grauius dicam ) non valde folliei« turn dedifTidiisiSCconténtionibusycckfiaru«!. Quis cnim nefeit contentiones vbi feriptis lt;mi* tis publicatæ fuerinqlongius progredi, fpar* gi hoc modo difTenfîonum incendia î

Zuinglius antequam Caroloftadius quSc« quam fcriberet,hanccaufam diligenter tra^la-uitjôC cum viris doéli^ontulit : Sc. cum publi« cis feriptis rem ^ere ftatuiffet, Latine fua edi» dit,vt tantum inrerdoflos controuerfîa hæcdi* fccptarcturzIdemfecitOecoIgmpaÂus. Sedd contra Lurherus tnbuni^js concionibus Gcr^ manica lingua contra eos agerecœpit, vthac ratione ^ud plebem à fe difTentierTtes inodiû XJoerhrij vocaret.Deinde mox ab initio huius controuet ouigt thea- fiæ diligenter cauerunt aduerfarij,vt a magirtra tuprojjibereturne vfquam libri noftrorumve fcripia pro nales proftarenr.SC eonim leftione omnibus in . bibcnikgi. tçpJîceretur.Et quod inii^uiffimum antea vide» • batur, cumtalia ediâa a Papifticæ religionis procci^bus contra ipfos edercntur,id mox tan« quam

AD D« ANDR. DEPENS. 9 quam æquirftmum contra nos ftatucrunt.Qu» Veromodenia libris publice cditis controucr= lia ha;c vtrinque difcsptaca fit,leäorum iudicio relinquimus. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ii «

Poftqiiam aliquot annijcaufahæc librisV* Marpur« trinq; cditisdifccpratafuit,Illuftriffimusprin= gtnfe. ceps Philippus Heffix Landgrauius,vtriufquc partit theologos Marpurgu eiiocauit,vt contro ucrßä hanc nmico colloquio comportèrent. Ac hoftri quide fummopere laborarunt vt concor» diaBftahilisfitret.adeo vt poftea aduerfarij qua-» fi probri loco ipfis obiccerint,quod corum fra* ternitate tantopere ambierint, Ac de cgtetis qui dé capitibus religionis noftrg confcnfcrut, hoc tantü controuérfum mäfit, V trum veru corpus

Verus fanguispani ÔC vino corporaliter in-fint.Attamen turn inter |ps conuenit, vtvtraq; pars ailtcri fe amicam præbeat, pace colai,dC ab acerbb rixatorii libronim ftilo fibi temperet,' Poft hoc coffoquium, Argcntînèf.Theologi,êC prgcipueMartinusBisfcriis,p!iirimu inconcor dia ftabilienda laborarüttac Fleluetiorü confef ßonem nuper ab illis conferipta Bucerus obtu«

lit Luthero,a quo ctiam approbata eft, ac vide» batur Buceri prxeipue opera pax fafta efle, 8C. amniftia qutedä priorum ofienfionu induóla; .noftri quoque ab eo tempore diligenter caucs •runt,ne quid acerbe 8C contumeliole cótra Lu« «herum fcribcreut.Sed Lutherus ab ali)s(vt qui dàm exiftimât(contra noftros concitatijs,fpre«

APOLOGIA TIGVRIÏT.' ta cenuentione Marpurgi Aita, fCconrordije' pa^is negicóis , cum tepe alias in fuis libri*s ^inglrumlacerareSC in tioftros acerbeinóëhi ftcrrexic, tumetiam anno 044. apene bek um hoclacramcntarium renouauit,editóaccr* bifïïmo libcllo, qucm Breuem confeiïïonem in fcripHt.Nonri totics prouocati publico fcripto Luchero refponderunt, in quo eu in plurima qusead hanccaufam pertinent diligenter tras Âantur,tum etiam verc^ dilucide exponitur, qui nam triftis huius rontroueréia; auólorea fint,amp; concordiam i ni tam violariniTniI^ïSoa breuiter tantum hoe loco perftrinximus.

Lutheri mortem fecutumeft bellum Ger« manicum, atque tum aliquot annis cerrameti' hoe fopitum fuit,quod quidem publica fcriptar attinet,donee anno • $ lt;nbsp;x. loachimus VuelFpha lus bellum renouaret. rl ic occalïonem feribens di inde arripuiit quod Tigurini Caluinu* confenfum iuum de Corna ^mini^ublicc tes Aati client. Adeo enim p^cisamantes funt quis dam noftrat setatis thcologi,vt ferre non polTïnt aliorum inter k concordiam. In hae concerta# tionelacobus Andreseanno 1 $ $ 7. libcllum es didit de Canadomini, cui Brentius Pratfatio» nemaddidit, in qua fcribit, Quandoquidem cnultaSh hac caufa vtrinque fcripta Si. difputas ta lint, tempus poftularc, vthatc caufa finon* bis qutnunc viuunt faltem pofteris iudicanda permittatur. Vtile autem ßbi vidcri vt vtraque

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pars

part a conuitijs fifttemperet. Verum noh diu Brentlos hune animum retinuit Brentius, fed ipfe nnoqï. iâèculi ànemine prouoeatut in certamen defcendit, at quevbiquitatcin corporis Chriftipro viribus afTereretezpit, neq; eammodeftiam quam bic exigit.ipfe ih fuis librisprgftitit.Malo huic crcquot; feenti méderi volucrunt Illuftriffimi principes, Palatinos Elefior,amp; Duït Vïrtenbergicii5,con ’-i ; uocato Mülbrpnenfi colloquio; fed Vbiquifte, •tfifidem dedifTentfenihildeeoabfqueprinti* dais agu« p|]m confewfu in publicum edituroSjUihilomi-hilsTuTïTïnam colloquij fuo arbitratu conferip» tam £Cad fuumcommodum detortamamp; depra uatam in publicum edideriint,vthoç præiudi-cio amp;nbsp;fuis calumnijs aures amp;mcntes hominuni præoccuparêt, amp;nbsp;a' fuis aduerfarijs abalicnarét; BreuipOftea aufloritatc aliquot llluftriffimo« rumprincipum Germ?niæfonucnerat,vt vtra quepars à cpndemnatione SCWalumnijs altèrius abftincret*Sed non tapti fuit Prlncipum aufio VWquifi», fitas aputj Vbiq^iny theologos, quam vt Ar« gentinat Marpatbius ingeps volumen ederet, cipô hbio« quo nos bafrefeos daninat,amp; conuitijs atquc ca lumnijs prqfcîndit. Similiter prseteraliaaecr« ba feripta, Brentijteftamentum abillisedituin eft.Coafli igitiir fumus (ilentiû rumpere amp;nbsp;in-noeentiatn noftram tueri.Nunc qitoqift malu-iffemus in alijs rebus ecclefîaî viibonbus laboa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fare,fedeum lacobus Andreœnon tannim it^ Cônefonibut Mehimingetifîbus,fe.d nuperqui

Pag' ,10.111. Pagnï-Pag ÎS.amp; too. Pag. 74-Pag.4yamp;

Pag Sgt;.

APOLOGIA TIGVRir/à que libelle nominatim cont^ nos edito, nos »'i trociflîmis conuitijs pr ofeindat, ac Arianos SC Machumentanos iinô bis détériorés dicat, ac nos feribat duci fpiritu mendacij 8C bomieix dijîCbrjftuni abhegare,amp; maitftate fua fpolia* re: negare omnipotentiam Cbnßiiduos Cbriz flos faccrc, amp;nbsp;Neftorianos effe : nüllurn diferi« men facere inter Cbriftum ÔL Petrufti; Cum

inquam bas atquealias cocoplures falfas c-mcntitas calumnias putilicc (pargat, cogimur llli refpondertjfiC innorentiam noift'am afleiy.» re.Ex bis autem quse breuiterfed vere^Tfînîpli citer narramus,facilevidrri poten,qui nam boc certamen exciiarint. Neque enim culpa in.eos conferenda eÛ, qui tories prouorati le defens dunt,amp; famam fuam contra falliffîmas eaiuïnz nias tuentur, fed in ill^s qui contra pri/tcipbni au^oritatem , imo contra CbHüiani bominis officium,nos pa*em amp;. tranquillitatcfti cCclefia rum feruarecupientes, libel^smalWicis tories Huias ctr- damnarunt 3C ex ecclefiaqjrofcripferunt. Ac âor«*pœ* quoniam vere dicit Andreas graues poenas da« Dl« dabunt turos buius trißiffimi certaminis au^lores, co* gitet quixfo tandem quid fibi amp;nbsp;fuis expeólan« dum fit, qui non tantum difeeptationem banc renouarunt, fed articulos fidei antea immotos, amp;nbsp;myfferium incarnationis domini 8i ÇeruatO' risnoflri lefu Cbrifii buiccertamini immifeue .

runt, amp;nbsp;nouas interpretationesarticulorum fidei, antea inauditas,nonaliam ob caufam exco * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gitarunt.

AD D. A^DR. DEPENS. II |;ttarunt,quam vt Vbiquiratcm corporis ChrP (li,lt;SCeiiifdc(n realem exiftentiatp in pane pro« •bare poffinc.

Veniamns nqncad alteram partçm primi ca pitisjn qua conatur oftendere voces Corpora« liter amp;nbsp;Subftantialiter npn efTe humanatp ad« ditionem, neq; enim Lutheru has excogitaiïe, fedCyrillum Veteres qqoque his vfos elTe. Sednosnonde nudis vocibus, feddetotahae Adntrfarif nratione, P^nem ÓC Vinum efTefubftantialiter amp;P#HeriHMl iter corpus Chrifti,amp; proptcrcacor wntut. pus Chrifti in cccna cfTcncialiter âC fubftantiali ter pratfens efTeJocuti fumus. Cum enim dic^c fe retinere fimplicia verba Chrifti, Hoc efl Cor» pus meum,6£ tame ca fic explicent,panem fub-ftantialiterôC efTcntiaütcr efTe corpus Chrifti, aut corpus Chrifti cum^anc fubftantialiccr 8C cfTentlaliter prarfens efTeîpçciqius yt h^nc fuam interpretaûonem probent ex fcripturis.hoces nim quod dicuntfhumana interpretatio amp;nbsp;ad« ditio eft,nifi fcripturis probetur. Non quserix mus quid Lutherus aut Cyrillus dicat, fed cum limplicitatem verborum Chrifti iaftent,often« dant quomodo hæc cum ilia fimplicitate con« ueniant. CumZuinglius Si. Oecolampadiut verba Chrifti interpretati funt, Panem d»nomi ‘ nari corpusChrifti,quia fignificet corpus Chri ■ fti.fit facramentum,figura, 8C fignum corporis Chrifti ; ipfi quoque has interpretationes non confinxcrunt,cum eodem modo T ertuUianus,

Augiiftinus amp;nbsp;Veteres ferè omnes locuci lint,SC tarnen eos tanqiiam violacorcs teftarnenti Chri |nKrpreult; damnacis. Qtiomodo veró hoc (tbi licere pii ' tiónemrui tatlacobus Andre«, nobis fcripturas pctenti-riiquot;fcîcf- bui,pro feripeuris vnum Cyrillum obijeere, cn tiiii auä. jpfc vicio verterit HeidelbergenGbns tneologit fin Mulbrunnenfi colloqtjio, quod lußini tefti* tnonio vG fiiiiïentjCum tarnen in hunc tantum Gnem adduxiGent, vtfententiam fcripturatSC veteris cccleG« eins verbis potius t^àm Gtis ex plicarent ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

$ed qua'm Cyrillus ipGus opinioni faueac mox viderimuSjG prius dixerimus de multiplie ci huius vocis CORPORALITBR Ggnifi-catione. Hsccitaque vox GgniGcac quandoque Çorporali- corpus ipfurn,aliquäd^ modum corporistprio re modo a Cyrillo accipi lacobus Andre« fate-tut. tur,iplos qiioqjWon ahter hac voce vti ; nos II« lis falfo aitribuereait quod corpusÄhrifti alTe-rant corporaliter pr«fcn�{e,quemadmodum in prima cœna cum diCcipulisdifeubuit. Con« trouerGam autem elfe, num tantum Spiritus Çhrifti, an veró ipGus corpus quoqne verum in c(xnapr«fens Ctt,0C ita pr«fens,vt non cogi« tationetanturn pr«fens Gat, nullo autem mo« do na Ara Gia in terris pr«fens Gt, fed Gue ere« das Gue non credas, vere prxfens Gt, Atque hgc eft Andre« fententia multi* verbis explicata: vbi miror eumomiGlTc tertiam GgniGcationé Vocis (Corporaliter, qnampofuit olim in hbel-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iofuo

Verbis. Tercio inquit vox Corporaliter inhac caufa accipiciirSi. intelligicur de externo SC cor porali ()gno panis 6Cvini,Chriftutn fcilicet da^ Ke nobis corpus fnum (quoded fpiritualis ci' bus) corporaliter, hoc eft vna cum corporalis bus rebus.-nam panis vtiqueÄ vinusn funtcor poralis cibus 6Cpotus, pratter quem SC cum quo etiam fplticualis cibus amp;nbsp;potus porrigun'«’ tur. Si hic^ft verus vfus huius vocis, cur nos di,mnatrquando docemus, Chrifti corpus fpiri tualem c(Te cibum, SCproptereanonmandu* cari ore corporis: fed quia fymbola externa pa* nisSCvinum quxeorporeafunt, orc corporis snanducantur,qux tarnen more facramentis V' fitato nomen rei fignatæ accipiunt, SC. dicuntur corpus Chrifti, ideo r*fte à vcterjbus dißum, corpus Chrifti in os ingredn^fum tarnen fub' ftanûale corpus Chrifti,fpiri tualem cibum efte Sc tantum fpiriÄaliter edi/ Si lacobus Andreas cum fuis ita fentit Pjuemadmodum fcribit, SC. tarn concordix ecclefiarum ftudiofus eft quam fe iaâat,non eftet difhcilis ratio concordix ine« undx. Corpus enim Chrifti corporaliter, hoc eft iuxta modutp veri corporis adefte in ccxna Sc nobis communicari lacobus Anc^ex non minus quam nosnegat ; dicitautem corporali'* tcredi corpus Chrifti, quiapaniscorporaliter editur, cum quo tamçnChriftuscorpus fuym ^iritpaliter cdendum nobis dat: quod nos quo

Alla GgnU caiio huius uocis alibi traditaiO. lacobo.

( lt;

( c

APOLOGIA TIGVRIN» qüelibenterfatemur. Corporaliter item dicij Chriftum prasfentem, qiiia non tantum diuini täte fed hiimanirate fua præfent fit. Nos quoq;

' J hoe non fimplicitcr inficiamiir.Chriftum enim ‘ corpore fuo fidei noftræ ÔC fpiritui prasfentem P Andrtx fatemur.C^ysre CU m D.Andre» hoe controuer wo'üérC^quot; ** Chriftus fpintu tantu, an ctiam cor« ioucrti«. pore in ccena præfcns adfitjUon ingenue, fed vt folet, fophiftice agit, Falfo enim nobis tribuit, quod doceacnus Chriftum tanturn fpiritu feu diumitate fua præfentem effe: coi^ojis aut nul lam agnofcamus pr»fentiam,nifi quatequtf co-gitatione nobis id prüfens facimus.Noftri fem

I per docuerunt corpus Chrifti fidei noftr» 8C ;fpiritui noffro pt^T^^ dTeuTTe pro fidcîuGïlt* “^ituit vnlere^cbancFcn cogitatiönem aut imâ« ginationem: quod li i^i idem eft Edes amp;nbsp;huma na imaginatio feucogitatio, quis credetahque ycræ fidei fcnfifta in eo efte? fin hæc diftinguit, ÓC nihilominus pro prxfenq^ fideftjuam affir* mamus,tantum cogitatianis ÔC imaginaiionis præfentiam nobis adfcribit, quis no videt eum inanifefte calumniari 8C inucrccre noftram fen tentiam^Qiiæftio autem non eft de eO, an Chri ftus fpiritu tantum adfit, an veto etiam fecun* dum humanitatem prarfens fit,cum noftri nun quam nifi crafTam illam carnalem,corporalem,i fubftantialem amp;nbsp;localem præfentiam corporis Chrifti negarint. Et cum hgccalumnia plus fex , CcnciMrcfutaia fit, amp;nbsp;fcriptis OecolampadifSC e. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zuinglij

; AD D. ANDR, DEPENS, 15 Zuinglij palam refillatur,tarnen non pudet D. Andrea; eandecn SC quidem fxpius in hoe libel lorepecere, SCafTerere quod omnem prxfen» tiam corporis Chrilh negemns,

Nobis item obijcit quod ipfïs tribuamiis Quomodo crafTam ÓC. corporalem prtefentiam, quafi Chri AusicaadGc, quemadmodum in vitimaroena ueiüniiu tnenfeafTedic vna cum difcipulis,a qua opinio »atui, ne longiffime abfïnt : Ce nanque longe aliter vti i nbsp;nbsp;nbsp;voce corporaliter, qua; veri corporis fubftantiâ

( non moduiff ipfis fignificet. Verum G corpora^ ' * Titérîta ab îpGs accipicur,cur Icribunj verum 1 naturale ^rifti corpus fubftantialitëF^cor--^ poralTter præfens elTe { Si tantum volunt india* care veri corporis prxfentiam, an non fatis erac dicere verum dC naturale corpus prælens efTe?

Certç cum dicunt vcriÿn SC naturale corpus Modû pr« fubftantjaliter pcxTenselTe, modum aliquem

I prxfentiæ exprimunt, quoA’ua fu^antia ^u primff vt d^itur prxfpns Gt. Cum veto Gontradi* negant corpus aaefTecorporaliterjho^ft iuxta Ver» corporis modum, vt circumfcriprumfeu Töcaliter^ fcnGbiliter adGt, contr^étorlajo.» qüuntur. Si enim verum corpus Gia fubftantiâ tealiter præfens eft, oportet vt circumfcriptum

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;in loco adGt : ca enim eft veri corporis natu-*

“• naturali modo in coelo præfens amp;nbsp;circumfcri-* ’ ptû adeftc.Si igitur illic circumfcriptû eft,nulla cius pars extra euih locû crit;âCG rurfu s eodem

APOLOGIA Tlt;GVRIN»’ cempore fubftantia fua alibi adeft, turn extra cum locum erit,nequc refert vilibilicer an inui* . fibiliteradlic: naniomninohatcpugnant cor« '4'tous fua fubHantia ica alicubi elTe yt alibi non 7 iTt: Si idem rurfui^licubi efTe vcetiam fua fub-ilanTiaaTibiTTc. Atquehane contradiâioocm fioßri illis pcrfpicuc SC manifefte indicarunt, amp;nbsp;fimul oftenderunt cos ijon poffe vti effugio -omnipotenti« Dei ; vcre cniiri DcUs omnipo« tens eft,fed no facit vt contradidqf ia fimul fine vera, idcnim vericati eiusrépugnât, Ttaliqüid , fimul fit verum 5C falfiim. Neque controuerfia fuit inter Lutherum 5C noftros de perfonali fub ftanciaaut cfTentia corporis Chrifti, fed de veri naturalis corporis naturali fubftantia.quam in vtero Virginis nobis per omnia,cxcepto pec Ccrporal? jgjQ fimilem ChriftiB afTumpfit.Quamuis au fcntixrtztu tem modum qqp corpus fubftanrialiter prat« unt.etfinp fens eîl,dicantfupernacuralem lt;^lt;^inum cfTe, huhe deî(:tëf2êTrÂiominênc,tamen ira deilla fubfiantiali priçfentia loquuntUF, vr cam corporalem aliquibus ma dis faciant « cor** puseaim Chrifti non quidem volunt localjter sdefte, fed in code loco cum pane,^j»ajii vnir^ int^uallo, Jeindeiïï aiunt manu miniQri porrigi ore eins qui facrû panem accipitfumi: annan hate modii aliquem corporale indicant! ^«•gant vifibiliter nbsp;nbsp;fenfibiliter SC localiter ad«

çfte.interim corporalenTqqendâ inuifibilemôC iafenfilKlein madia HngunCjamp;cum id illis obij» cicur,

ptur,irafciintur,S£ nos ipfos calumniari aiunc,, cumq; ipforum verba proferimus, nos aliû fen fum illis affingereaiunc.Nos cerre ea iion aliter acciptmiis quamfonant SC vulgo accipiuntur: fed quia obictirit 8C ambiguis locuiiontbus de« lcAancur,fic vt aliud forte ipfi dicant,aliud vul« gus intelligat.Gcrte quomodo plerique ex ipfo rum feftatciribus, de corporati prsefentia Chri-fh in cana 8C fendant SC loquantur, non eft obfeurum. •

Q^iqniam veroaduerfariqs fuam fentetiam De CytiM Cyrilliauftoricatetuetur, viàeatnus quam re. field faciat: fedinCyrillifententia exanainan« da co breuiorcs crimus, quodanteaOecolana' fadins,Sc Petrus Martyr, iSC nupcr Chriftianus

leiïîanderidilucideSC copiofeexpofuerint qu{ fitCyrilli fententia, vtWiirum fit D. Andrea: credidifte aliqucm fore cui fu^m facere poiïit Cyrilli noq^ne, nifi forte id confidentena facit, quod feit noftrorftaa fcripta in fuo theatfo nul» liana locum habere. Cyril lus igitur affirmât Fi-hum corporaliter nobis vt homjnem vniri, id' que per benedidiotKm myfticam. Videamus qua: fit vnio illa qua nobis vnitur corporaliter, rum facile videbitur.an orali manducatione eprporis Clarifti, quam aduerfari) afier^nt, per bencdiflionem myfticam id efficiatur, an vero alio modo. Certum ante eft Cyrilluna voTuifTe eO Toco confutare Arianorum falfam interpre' utionem, qui afterebant Chriftumfegundutn

APOLOGIA -JIGVRIN» fliuinam naturam vnumnobifcum cfTcconfen fut óCafFeftus vnitate, óC, ita inter Patretn quo-que Sc Filium non efTe natur« fed confcnCusSC voluntatis vnitatem : itaque contra hos oden-dit fideles inter fe 8C cum Chrifto naturaliter SC corporaliter vnutn efTc. Defcribitur autetn hu^ iut ynionis ratio diligenter à Cyrilio cum alibi turn z6. capiteii. libri inloanncm: ad quem lo mm etiatn remittit leHorem fequenti zy. capis tSyè quo fuum teftimonium D. Agdregdefum-pfit, Porro ex co quod corporaliter chrifto V« niti fimus, non fequitur Chriftum corporaliter pani vniri, autnosore noftro corporaliter manducare corpus Chrifti,neque hoe fenfit Cy rillus fcribens nos per myfticam benediftiq-nem Chrifto vniri. Primum enim fidelçs tan-* ƒ tum Chrifto corporaliter vniti funt Jii nanque ;! ' funt vera membra corporis eins, palmites huius vitis; delft c enim vnione C^illus loqui tur.qua Chriftus^ft caput n^rui^SC vitis cui vt palmites inferti fumust-Realisautem SC oralis manducatio quam aduerfarij docent,iuxta illornmquoque fententiam infidelibus quuq; SCimpijs communis eft:Quare non eft illa vnio Je qua Cyrillus loquitur,aut illius vnionis cau^ (a, Adhæc eandem ftatui^ vnipnem qua Chri-ftus noS fecum, SC inter nos vpum corpus effia cicSumus mttmvnum corpus inter not etiam lîîonge feparati fimusmonigitur vt cum Chri fto vougifimus requiritur vt corpus eius fub-ftantialia

Ab D, ÀNDR, DEPENS, !ƒ Aantialiter nobis, multo minus vt pani coniun gatur. I(c Chrißus (ic nobis vnitur amp;nbsp;in nobis inhabitat,vt nos viciÜim vniamurChrißo amp;in co maneamus: non aut fubßätiglitcrtn Chrifto lumusjfed jier^fpiritum amp;nbsp;hdcm: (equitur ergo corpus qûoq; nó Pubnantiahtcr nobis vniri, SC ih nobis habitare,fed per Ipiritum fiCfidem.Ae Cyrillus ipfc participationc fpiritusfacit,prin* cipium noftra?vnionis cum Chrifto : neq; hoe obftat quo minus reÓe dicamur corporaliter Chrifto vnir?^ quoniam relationis terminus eft • Humana Chrifti natura : cum quaprimum ita corporaliter Chrifto Vniti fumus,quoJnaturä fiurnanam cumChriftó^mmunem habemus: deinde quöd carmsTtHus propnetatibus in« duimur per fpiritüm, amp;nbsp;boe proprium cftillo« rumTqui fpiritüalis corj^ris Chrifti membra funt; hi Chrifto capiti vt membra eiufdem cor» potis coniunfti, coeleftia donsil^ gratiam om* nein qûæa Beop^eius carnemadnos deriua* tur percipiunt: percipiuntautemnoncor^o« rali manducatione, fed per Adem, per quam e« tiam vt Paulus docet Chriftushabitat in cordi-busnoftris.At dicas Cyrillumdicerepcrmyfti cam benedifiioncm Chriftum nobis vniri corporaliter. Quæroprimumanidem fitmyfti« \ca bcncdiftio,aut,vt alibi loqiiitur Cyrilliis,my •ihcæbcncdiCTionis vinus,atquc oralis mandu# catio corporis Chrifti ? Deinde an fideles tâtum fint membra corporis eius cum accèdent ad

toiyflicam bcnediflionem^ln eriam antcamp;poft communionem Euchariftiæ? Noti negamus fuo modo EuchariHiam elTe inftrutnetitunTno ilrâf CÛ ChriftoTöniunffionisifed dicimüs can^ dêm^JTeJiuius amp;nbsp;Bagtifmi ra^iojiem, pcrquê etjatTLChfifto vntmut^ ÇjhrtftunL.mdiilmus: quod etiam Hilarius docet lib. 9. de Trinitate. Vnimur autcm in Baptifmo Cbrifto etiam cor poraiiter,boccftvero eius eorpori, vtipfeca« jjutnoffrumfit nosjpfiusmembra, neqUe tax men fubftantiaiis præfentia corporis eius in Bal piifmo ftatuitur,aut fubftâtialiter corpus Chrilt; fii induimus .* fic in tana quoque propter corz poralcm vniobem cum ChrifiOjnbn eü fiatuerl da rcalit S(. fubfiantialis ptatfentia corporis Chrifii in pane,6C oralis eius manducaiio. Ir» fumma,fi vox Corpyalitcrfvt lacobus Andreg fatetur) Cyrillo non fignificatmodtim corporis , fed tantunB\’eruin corpiis Chrifti, libenter fatemur nos inmyfiicalienediâÉDne acciperà verum corpus Ùhrifii,fed ipiritu amp;nbsp;fide:ore ari tern corporis.aut manibus eorporis.,diri Ai cor pus fufrii amp;nbsp;præberi quemadmodum ipfi afiè-runt,nunquä D.Andreæ ex Cyrlllo probabir.

Vetkïeé«- Poftcaquam afferuimus interpretatiónéad-(ncnViiKr uerfsjriorum.quod panis fubfiantialiteramp; cora inttrpttian poraWter fit corpus Cbrifti, alienam efle à fim^y ***• plicitate verborum Cbrifti,fubiecimus,cumfaf* eramentu Cbriftus bis verbis innituat,ea facra* mentaliteraccipiéda efie, vtficftatuamusCbrr • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftun*

fium pi-afehr«m, (^emadinoduin facramenti« ccclefiae adcfTc confueuit, SC quemadmodum corpué eins edi potcft fpirituabter. Hicrero tios oinncm ptxfcntiam corporis CbriAiabne gareaii. Zuingliani, inqüit, nonaliartiagno« *• fcunt prftfentiam cörporis Cbrifti in cœna qua * * in veteris teftamentilacramentis. Sedin vete» ** fum facramentis Chriftus humanitäre fuanon** fuit prtefens.ftd tantum diuinitate:£rgo incœ “ iiaquoqiiedomini nullo modo corpore pr«-* ‘® fCnseft. Vid^urautemßbi ipft valdeinhocar mmento placere.nam id denuo repetit pag.ij. 'rouocat etiam ad iudicium ChriAianorum,

land dubieeorum quibus non licet no Aram de fenßonem legere, apud hos enim calumnij» huiufmodi nos opprimi poAe fperat.

Videanrcm quæCo ChriAiane leélorquàtn candide nobifcum agat.^^os in genereprcpo« fuimiisVerba ChriAi Cacrameiipliter aceipien« da cAe,qUO^adf)t coenx ficut alijs facramentis, Atqüe pagina $. cjliæ fît communis ratio facra-« Inentorum, expofita Baptifmi amp;nbsp;ccrnse inAitij tione, oAendimus? Ille aiitcm nulla Baptifmi mcntione fafla fingitnos tantum de veternnr» facramentis locutos. Nam quia non ignorât Veteres docuiAc eandem tAïc rationem Baptif* . mi amp;nbsp;fcrnx dominie», neque tarnen qilt;nqui , proptcrca vnquam afTeruiAe realem amp;nbsp;fub-Aantiairm carnis dC. fanguinis ChriAi præfcna liam in Baptifmo,vt fcilieci Chri Aum corpora*

APOLOGIA T IG V R r N» liter induamus.'Itaquehune locum,qui ftio in« ftituto aduerfabatur omittit, ôC tantum mentio nem facit facramentorû veteris tcftamcnti,atq; coram plebe fe ia6iat,SC iilis oculos perftringit, Chrifti caro turn nondum fuit,igicur nullo mo do præfens fuit. Cum autem res aliqua multis modis prsefenseffepoiïît, tarnen nonpudetc« um nobis impiugere.idquc fgpirGme,quod om nem prorfus præfentiam carnis Chrifti nege« mus, quando Corporakm SC Vb^quifticam c* iuspræfentiam négamus.

AaCtiri. Qiiod autem ait veteribus Chriftutn tan- * bntwntum *“*”''* Dcum adfuiftc, hoc nemo fanusilli con utDeutad ceftcrit: fubftantiali quidem amp;nbsp;corporali prat* fcmt. fentia nonadfuit iilis caro Chrifti amp;nbsp;fanguisr nontamen idco Chriftus tantum vt Deusillis

adfuit, quomodo cnim alioqui Mediator eo-rum fuifTetf at^abf^c Mediatore fefuatos di« cetf An non veto Chriftus agnus ^f^occifus ab origine mundi, cuiusagnignorteÄ facrificio (i Veteres falutem adept! (unt, ncquaquam illo in vniuerfum caruerunt? Annon veteres eun» dem fpiritualem cibum amp;nbsp;potum nobifeum e« .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , dêruntî S«io quofdam præfertim Serueti di-

VettTM in f fuitfacra. ‘lt;-jpuios,negarc veteribuscommunionem car-mentisha- nis Chrifti, fed aliter fenfit vetus ecclcfia, id multis teftimonijs often«/ carnisChri di poteft : Contra Fauftum lib, 19, cap.id. ôC * ***• lib. 20. cap.21. In Pfal.77, In loannem traft.

AD D* ANDR. DEPENS» 17 fentencia diii poft^ugufiini ætatcm , idquod apparet ex Bcrtramo qui verba Pauli fie inter'' pretatur.Quærisfonanc quam eandem'f Nimi n rum ipfam quam hodie popului credeniiiim (lt; in ecclefia manducat Sc bibit. Nonenim licet et diuerfa intelligi, cum vnusidemque Chriftus lt;« eft,qui amp;nbsp;populum in defcrto.in nubeSC in ma cc ri baptizatum fuä carne pauit , fuo fangulne c« tune potauit,SCin ecelefia nunccredentium po cc pulum/ui corporis pane,lui fanguinis vnda pa « c feit ae pbtat.tt mox Mirum eerte(quin incom= lt;nbsp;c præhenfibileamp; inæftimabile) nondum homi- cc nem afTumpferat, nondum pro falute mundi n mortem gufiaueraq nopdum fanguine fuo nos cc redemerat,amp;iam noftri patres in deferto per C' clt; fcam fpiritualem potumque inuifibilem eius cc corpus manducabant, amp;nbsp;eius fanguinem bibe= lt;nbsp;c bant,velut teftis exiftit Äpoftolus clamans, E» c lt;nbsp;andern efcam fpiritualem comÄderunt,amp;e. Et cc nrox:Ipfe’ritnqu^quinuncinccclefiaomnipo lt;c tenti virtute panem amp;nbsp;vinurnin fui corporis cc carnem amp;nbsp;proprij cruoris vndam fpiritualem cc conuertit,ipfe tune quoque manna de coelo da- c i tum corpusfuum amp;nbsp;aquamde ctxlo profufam cc Êroprium fanguineminuifibilitcroperatuscd. cc ödem modo Paulum interpretatus éft ólitn \Breniius in Exegefi primo édita anno^ijrp, *.Iam amp;nbsp;patres ait ante Chriftum ederut fide cor« pus Sc fanguinem Chrifti, nonauiemperhoc nöfirum factamentum, fed per fua. S,igna eniin

pro temporis ration« mutantur, fed veritas fi« gnorum^ res îp(a Temper ab oibe condito dia ill ibiita lII rredentibus, nunrpcr hor, nücpcr illudmedium,prout dominonoAro placucrit. Qiiidain enam virdoé^us noflrae setatis tx Lu theranorvm numero iia frribii : Qiiacri poitft an non aliud prarterea in noflris iarramentit confertur, quam turn ronferebatur. Sane rum idé ßt Chrißus.qui 8C illis amp;nbsp;nobis donaius eft, proR^o qui aliud nobis in noftris farramencis dari contendun(,larerant Chrifl iftn,dcrpolianc cum diuinafuapotentia. Quareßeut pie diria • tur,arcifus eft ab initio mundi,ita eiiam ab ini» tiomundi, caroeiusfuittibus,amp; languis eins potiis ekéiorû.ltaq; ßententia D. Andreæ,quod Chiiftus vcferum racramentisadfnrritvt Deus tantum, humanitare^ia nullomodoillis adfuc rit,repugnar farris literis, ÔC fententif veteris cc ckftæ,amp; dofîiAmorum hominum noftrae æta ris interpretationibus. laA^tonffiipotcntiani Dci, corpus Chrifti aiunt extra fupraomnc lorum amp;nbsp;tempuseftè, rur ergo negant veteres cdilTe corpus Chrifti in ßiis farrametis? Certc fi fupra tempus eft corpus Chrifti, ctiâ verenbus adelTe potuic ; ant ß nô agitnr de locali corpo rali prxfentia, potuit ctiâ tllis pratfens efte fpiri tualirtr. Srd homines tfti negant fc locakm prf/ feniiâ affirmare, neq;corporalepracfentiæ mo-».' du intelligereper verbû corporaliter, amp;nbsp;tarnen cum nbsp;nbsp;alijs afßrmacur vcri corporis prjfcntia,

ad D. Agt;^R, DEPENS. l8 fed que n6 fit localis ôlt; corporalis,verû fpirirua lis,id ferre nó pcfriinr,^ vt hæreticü damnant, Obieceramus præterca cos contraria afTea rerc,Corpus Chrifii ^cfiTc corporaliter amp;nbsp;fnb» ilantialiter,ac idem corpus carnaliter nec vifibi liter adcfTe: quare fi quod ^ôîTwusaffirmant fie verum eft,rcîîncre\^int,negandû cflcqirod corporaliter amp;nbsp;fubfiantialiter adfit, fie ita pofie conrordiam iniri. Hic vet o proteftatur coram ccclcfiafcni|^l malle quamvt diffidiû boctoU latur:fie homo fcilicct pacis fie concofdia; amas fludiumhoc fuum egregie ha^fenus ofiendit: nam fi calumnijsconuitij5,fie fophifiica am* biguil^ue locuûonibus cOncordiaaliqua fiabi lin poteÛ,in eoegregiam operam nauauit: fiC nuper Academia Vitebetgenfis frufilum pere--grinatiônum3llius lenfit^Se quam fit pacis fié” concordiæ Ûudiofus experta ei^Cum fiiperióa', ribus annù Jiguruin venifTet, neminert» mini ßrorum falutauit (»cum nullovélvcrbû dehae comrouerfia côntnlit,tam nos amat fie ecclefia; pacem quarrit. Eqüidem cum Illyrico vt con* cordiam feruet video eum laborafie.ôein to fuâ aufiloritatrm Marpachium interpofuifie, Ferri pottft lllyricus, quem tarnen fratres fui Mari-chæifmiargtilint, ficabUirda acportrr.tO(^ eius ^dogmata cômoda inteipretatione k nlt;re findet,’ nos veto catharmaia frmiisi fie jieripiemataj tndigni colloquio tantorum virorum. Cxtet rum nullam efTc in ipforum affirmatior.ibu«

APOLOGIA T^GVRIN. contradiflionem turn probabit, vbi oftenderit verum corpus humanum, non efTe circumfcri« ptum, amp;nbsp;fenfibile ac vifibile : hoc enim poGio, corpus potent fubftantialitcr non tarnen car-naliterKuiGbiliteradelTe: hoc eft,n corpus no lit corpus,hate de illo dicentuf.

Simplexes perfpicMdoftrinadeCor« «lt;lt; domini cr priefentù atcfue mtnducatio' nccorporii cr fanguinis Chrifli,

Ho C capite D. Andreas noftrat confefGo nis quam breuit er feripturæ facræ verbis expofuimus,confutafione aggreditunac primum reprghendit quod abfq; fcripturis aHe ramus Chrifti corpu^fpiritualitcrpratfens efTe, amp;nbsp;perfidem ir^nducari.Quo locotteru fophi« ûica eiusapparet: neque enim no^b'c diximUs fpiritualiter Chrifium prgfftitcm efre(etfiliben teragnofcimusfpirituakm præfentiâXedChri flum diximus in ccena prgfentem efTe iuxta fua promiffionem, ac ycrum eius corpus amp;nbsp;fangui nem edi^S^bibi fpiritualiterper fidem ad vitain ïcternam.llleautem omiffa hiementioneman-ducaoionis,tantum mentionem facit nu^prae lenti£e,ôC vocem Spiritualiterfingit nos non atf modum pratfentiæôC ad nos iplos referre.fetT ad corpus Chrifli. Apertaigiturcalumnia eff, quodsnosait itainterpretari verba Ghrifti,Hoc eft cor-

AD D» AN^R. DEFEND. I9 pft corpus meum Qoiritualiter.vt per corpus in-tëlligatur fpiritus fanftus.Ac poftea pagina 19. Verbum inquitSpiritualjter Zuinglianis, nihil aliud (ïgnihcat quacn fpiritum fandum ciufq; gratiam operationetn.Cum obijcituraduer^ Pag-JJ* lario ipCoscrafTam ^ corporalem præfentiâ arque manducationem carnis Chrtftiàirerere,iti dignatur, SC profère Lucheri verba aflerétis car nem amp;nbsp;manducationem^de qua Ghriftus loqua tur,fpiritualjm efle,atqucfpiritualiterintelligi oporrere. Rurfus cum noJ fpirituaiem præfenx tiam ÓCmanducationc affcrimus,ld quoq; fcr* re non poteft, nofque impoftores vocat, öCqni homiqibus verba demus, Sed qui noftra fcri- Spiritoatt-pta legunt, facile vident nobis ab illo inOgnetn iniuriam fieri, Sæpe namqueôC apertedocui» pnjs,adnerbiqSpirit2ja!lt;cr,ad fidjei noftraeno* titiam refcrri:cnm enitn fides npftra fit döniim ^jruiiale^^nimus nofter quo compleflimur corpus Çbrnii fit^piritus, quomodo intellig« potefi jllud adefie nifi fpiritualiter,^ Eft enitn aonfentaneiim rationi, vt res quæ alicubi fufcigt; piatur, modum fuum ab co habeat à quo fufei« pitur.Itaquequemadmodiitn quæfenfu recipi-untur,dicimus adefte fenfibditer, ita ea quae rc^ cipiunturfide ÖCfpiritu, dicimus adefflt;^fpiri* ' tualiter. Veteres Temper dixerunthunccibum * e(Tefpiritualem,qui fpiritü 8C animäpafeit. Vc autemanimapafcatur, necefleeft vtcibuseius ipiritualiccr accipiatur. Corpus igitur fhrifti

Anufrbis Chrißi pra beiur OM-li’ inandagt; catioa

fpirirum no« itrum alit : editaucem corpus Chnfti fpiritua« liter,qui credit ipfïus corpus fanélifsimum pro nobis palTum óC mortuum. Vbi enitn fides ve-racft,anima verealitur. Vndc Petrus Ghrifto inquittVerba vitæ æterng babes,amp; credidimus éCcognouimus tecfTeChriftâ ilium filiû Dei viuentis, Hæcerat manducatio carnis Chrifti, dcquaconcionatus fucrat; quod fi orequoque corporis cadem manducanda fuinet,haEC Petri confeffio vt imperfefta,0Cqua nondum Chrifti fcntcntiam de manducanda carne fua alTecutus effet, reprehendi debebat.

Fruftra autem ex verbis can« noftram fen tentiam confutarcconatur D. Andreas.fiC oralem manducationcm carnis Chrifti probare. Chriftus(^inqui()dirci|aulis dixit, Accipite.edi-te, bibité, quod fccere ore corporeo ; fed hoc quod edece amp;nbsp;bmere iuffit,dixit effe ^orpus fun Sc fanguinem fuum : SC nullgm n^ue fidei ne-que fpiritualis manducationis mentioné fecit, neque figni aut figuræ.Ergo ore corporeo, no» porfideinaut fpiritualiter corpus Chrifti edc« runt Sc langui hem biberunt.Etenim hoc argu- -mentum plane Sophifticum eff,vbi ahud in mi nore^umitur, feu aliud genus pratdicationi» adbibetur,quam iiTmaiore fuerit propofitum. ' Chriftus snim in c-cena verum 8C fubftantialetn * panemfregit SC difcipulis^edit, acKunc cdere fufftc^iliter vinum ilUs bibendum dedit; hye autem

AD D» AMDR. D EFENS. 4O autem ore corporeo illos ediHTeSC bibifTe non cü dubium. Q.uod (1 obijciat non tantum pané amp;nbsp;vinum datum diftipulis, fed deipfo quoque domini corpore £( fanguinedidum, edue.bibi te.'quxrimus an eodeoi lenfu quo de pane êC vi Î10 facrar coentedicitur, vcrbu edenJi SCbibcn-di de corpore dC fanguine domini actipiendiim fïtjSihoc dixeriiit,aperteI^Caperoaitas pro-dunt : Panis enim ÓC vmum non tan:um orefii inuntur,fcdinÜomachumdemictuntur, óC in alimonia corporis abeunr,quod de Clirifti cor-* pore fanguine nemo fanus dixeric. Sin aliua cd modus quo corpus Chridieditur, qua qua panis manducatur,eumquc nos ex verbis Chri di Ioannis 6. odendimus : frudraex eo quod fymbola facra orefumuntur, condcere conarur ipfumcorpus Chridi ora^tcrabfquefideman« ducari. Nam vt legitime hocargumento id con fîciatur,i(a^ormandum fuit: *^5®d Chridus in vitimacG(na^ifcip^lisdédit, Kedereacbl%ere*i ' iüfdthd voluirore cofpôreo edi amp;nbsp;bibi ab illis/ ).i atqueidfaâumedabeis. Sed hocipfum quod illit dédit atque ipfi acceperiint, panis inquant^ Ce viniini,vere fubdantialiter dCcfl^tialiter ed corpus amp;nbsp;languit Çhridj; vel in hoc dCcum hoc paneâCvino realiter 8C fubdantialitcr coniunc élum corpus fuum illis edendum dédit. Crgo VcrumSC fubdantials corpus Chridi ore edi« tur 8e fanguis eius bibit ur. Sed huius argumeq ci alTumptio ncquaqua à nobis conceditur, fed

AI^OLOGIA G y RI N» idîpfum eftdequo controuertitur, neqiie hic propriiis eft fîgnificatus verborum cœiiaî, nei que légitima et geniiina ipforum interprctatio, Spin'eujlû Etu autein in ipfa inftitutione cœnæ non di* tcr.nontft . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;r/- I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n- r ■

humjnx in citur expreflis Verbis , corpus Cnritti Ipirituaa uentionit liter lt;SC perfidem manducandum cfTe, nontax •crbumt men propterea (cquitur, id humanam additio» nem efTe.quoniam idem alibi docet Chriftus ip fe 8C Paulus apoftolus.Hic enim fcribit veteres eundem cibum ÔC potum fpirit^alem nobi-fcum edincamp;bibifTe.BibilTeenimde fpirituali quæillos comitabaturPetra, Petram autem fii ilTeChriftum. Quod fi hic cibus ôC potusfuic fpiritualis,requitur cum fpiritualiter pcrcipien dum fuifTe.Qiioniam ficut res vifibilis vifu per cipitur,audibilisauditu; quæeft intellei^ibilis intellcdu; ita quæ cfllfpiritualis fpiritu percipi tur,quod non j^teft intelligi nifi per fidem, np autem ore 8C lingua vel palato. Etfi ^item confiât non omnes Hcbræos fid^rnhabutfle, reftc tarnen dicit omnes efcam rpiritualem comedif« fedoquitur enim Paulus de cfca cuiufmodi erat per feipfam, non fpeftans quantum quis ex ea perciperet.Deusin facramentis non tantum fi« gna.fed res quoque fignatas offert fide percipi« cnda^MuIti tarnen non accipiunt rem fignifi-catam ; vnde de his patribus dicitur loan, 6. comedifTe eos Manna, amp;mortnosene. Vndc D. Auguflinus de fidelibus in hune locum feri bit. Z^^nducauitManna MofesôC Aaron , SC

AD D. ANDR. DE FENS, II I^inees,manducâiierût quoq-, ibi muhi qui do tnino plactienint amp;nbsp;monui non funt. Quare? Qoia vifibilem cibü fpimualiter intellexerunr, fpiricualiter efuricrunt, fpiritualiter guftarunr, Vt fpiritualiter fatiarentur.De illis au cc qui car* naliter facratnentum hoe vfurparunt idem fcri' bit,Non propterea dehnit cfFc fpirituale, fed ti* bi non eß fpirituale.

Qiiodautem denuoobiicitnosprorfusnuls Falfodicft !■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ n.' • r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nosomneia

mprælent^mcorporisChrilti iniacra cana prjfenrian» credere, eo quod dicamus Chriftum adefTein corporis eoena quemadmodum femper facramétis afFue “** rit;fupraprimocapiterefutauimus. Attamen ° vt maius pondus fuoargumcto addat,citac hæc noßra ex $. capite.Dominus afeenßone fua ter» ras ita reliquit,vt ante extremum iudicium non amplius corporaliter ineccleßa adfit, fed fpiri* tu fuo amp;nbsp;diuina virtute fuis adeß vfquead fine feculi. Hi^c autem concludit ifts fimplicker ne gare veram pratfqptiam co’rporis Chrißi. Sed quxnam hxc eß confecutio,Chrißus humani* rate fua non eß amplius in terris corporaliter præfens : Ergo nullo modo humanitatc fua ve« re pratfens nobis eß^Coußanter quidem nega* ftiushumanam Chrißi naturam, fiue corpus Chrißi, fubßantialiter óC realiter in his terris præfens clTe,nam vbi fubßantia fua realTter ad'

*■ deß, ibi etiamadeßlocalitcr; cum fit verum 8C circumferiptum corpus, partes extra partes ha* bens: fedcumprgter hancabfoluti corporis prg

Non dW-(nut tStvm fyhna fan« Ä(|m ptse-ftntcin (flc.

A.POLÖGÏA T^GVRIIT. fentiam, qua fimpliciter Si. aêhi primo praelem efTc dicitur, alij quoq; modi vera præfentiæ ab ipfïs aduerfarijsÜatuantur, an non manifeßa iniuria e(t,qiiodaiunt nosChriHum nullo mo' do præfcntemcredere, quia hanc realem pr«« fennam negamusî

Præterea cum dicimus Chriftum fpiritu flC vircuce fua pjraerentem effe, male id interpréta« rur D. Andreas, quod tantumprxfentcmene foiritum fanHum confiteatnur: gim qugftio /irdeprxfcntia corporis Chrifti nonautem de fpiricusiiliusprærentia, quam omnes pijfema per credidennr.nos tantum de fpiritu refponde re.atquehoc modo verba cocnasiiiquibu« dici«

tW.HOC EST CORPVB M E V M,per-ucrtere,dum fpiritualiter prxfentem docemus, Sed vt patilo ante doci|*nus, iniuriam nobis fa cittotiesfcribcnamp;verbo Spiritualiter nos tan* tum fpiritutprxientjam indicare.noQautema dum prxfenti» quo corpus i^fum Chrifti pr» fens fit. Ac ipfls refponfionis noftrx verbis hgo calumniaredarguitur: feripfimus nanqueve* rum corpus ianguinem Chrifti ab anima no Ara interne per fidem fumi Si percipiûtem ve* rumcorpus SC fanguinem Chrifti fedentis aJ dexterapri Dei,ipftim inquam corpus, elTecibi}

• vitar arternx,quam fidcpercipitmus,ô£c. Quo ftiquot;uoino* nbsp;nbsp;nbsp;cnîm de Iwc fpintuali ciboJoquimur,nô fc *

àôcttno^' IP^âmiH fpirmt à came Chrifti,fed1 ïpïam Chri Sercibas. Aicarn«n|cibuinhuncagnofcimps: vocamue

■' X ’ nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem

aiucm jpifitualem cibum relatione noftri, noe cnim non carnaliter^fe^fpiritualitereJimus ili lum cibum per bdem,^ in virtute fanêti fpiri« rus, dCquodfpiritns Chrifti, qui non minus realis efï qua caro Cbrifti, fatiat nos carneChri Ai tradita pro nobis et efTiifo fanguine,qui Cbrt Ai vert Oei hominis fpiricus e A, Nam non fpi* ritus tantum,neque caro tantum,fed fpiritus SC caro,tptus inquam Chri Aus nos cibat SC faluat: ita vt corpus ChriAi refidens in coelisad dextra Patns, vita Arnefua in morté tradita parcam.

* fpiritu fuo viuibco effundat in corda bdeltum ipfofque viuificet.Quarc non decipimus humi nes,Sc verba illisdamus,cum interrogati Jepr$ prçnigia'a fentiacarnisChriAi, negamus ChviAum huma «sfunt^c nitate Cua corporaliter amp;nbsp;fubAantialiter præfen rem eAejSC tarnen nihilof|iinus dicimus veram ChriAi carnem fpiritiialiter percipi à nobis,SC * fpiritu, gratia atq; efficaciafuJChriAumDeü',. homincmq;^obiMdcAe.Irti potius præAigia-tores funt, qui aflerunt realem SC corporalens præfcntiam carnis ChriAi,interim carnem hac fua natura fpoliant, SC pro vera humana carne prgfentem finguntvbiquariä carnem, inuifibi- , lcm,infenGbilem,incircumfcriptam.'quxtamé alibi Gt viGbilis SCfenGbilis SC circumferipta:' qua; adGt corporaliter óC non corporalirïrrna-

‘ turaliter Sc non nacuraliter : fubAantialiter SC nonfubAantialiter : modo fcilicet non naturali autçorporali, neque naturali fedpcrfo^licGt

APOLOGIA TIGVRIN» lêntia, ca:lefttamp; fupernaturali modopræfetfi ïic. Harefunt ludibriaóC præAigiæ verborum, qiiibus Vbiquiftæ gaudent, tenebræ in quibus lacent,ambiguitates verborum quas amant. Et Pag.xÿ. cum bis fophifticis lacibulis fc tueancur, ob' feuris locutionibus non è feriptura fed philofo' phia petitis,quafi fepiæ atramento,fe tegere co-nentur, tarnen non pudetipfos nobis obijcerc quod non audeamus libere noftram fententia profireri, quam toties feripto amp;nbsp;voce, publice clare amp;nbsp;perfpicneprofeffi fumus,neque vnquä in pofterum eandemprobteri pigebit; quando qutdem certi fumus hanc facris literis fiC veteris ecclefiæ drxSrinae confentaneam efTe,

Pergit deinde D. Andreas in repraehcnfio« ne noftræconfenîonis:quamuis id potiiïimum (ë agere fi mu let vc naairam fententiam perfpi-cue exponac/ecuentiam enim nodram patefa« clt;re,inquit efTeillam confutare ; iiciit de Valen tinianis Irengus ait.T^afivino no?(gt;brcuras ali quas fabulas amp;nbsp;Aeonum feriem contexamus înRar Vaientinianorum,autimpiaaliqua dog* mata c lam alamus, quæ deteéla fua impietace totam dodrinâdeceftabilemreddant. Scitnos multis ôC varijs feriptis noftram fententiam ica perfpicue dC dilucide Dei beneficio publice ex-pofuiffe,vc nemo de ea dubicare poffit, qui mo do ilia legerevolueric: fed ipfecumfuisfludiofe-caueene noftrafcriptalegantur,i5C fententiano fira cog nofcatur,amp; mendacia corum qua; contra nos

• ira nos fpargunt patefiant. Triaporrohicin tioftra expofîtionereprsehendittanquam à frrt pturis aliéna,ab bominibus excogitara,amp; Chri ßi inflitutioni addiia. Primum, quod iubce

1 mus corda in calosattollere, fi corpore Chrifti caiumau J vefci volue'rimus, Qiiæritenim vbihocChriâ

ilus in vitima coena dixerit, dC nobis in memo« riâreiiocat,quod promiferimus nos nullis ver** bisvfurosnifi quibusChriflus ôC Apoftoli vfi funt.Equid^d amp;nbsp;promifimus, ôCpræfiitimus ih confeffioncbrcuifidci nofirx decoena domi ni,quam initio huius capitis propofuimus: fed id non obftare debuit nobis, quo minus licerec eandem confeffionem explicate alijs verbis, quorum fehfus ex facris literis defumptus effet: quare hic dé fenfu agendum erit. Poteram au« tem illi hic aufioritatenWetcris ecclefiæobijce re,in qua publico prgeonio SS VM COR* DA,omn^^yionebantur, veinfacramento* rum adminihratiene ôC perceptione corda in coelosattollerent, fednolumus humana tantû au^oritateniti,verum reuocamus D, Andrea ad Chrifti concionê Ioannis 6. cap. in qua dif« ferens de manducatione carnis fuæ, 5C fe nomi* nans panem qui decalo defeendit, cum multi ofFcnli fuiffenteius fermonc, Qnid ,inlt;jnit, fi

i confpiceretis Filium hominis afeendentem eo 'vbi erat prius.'’Spiritus eil qui viuificat,caro nô prodeft quicquam; Verba quar ego loquorvo- • bis,fpiritus funt 8C vita funt,At quorfuip men*

' APOLOGIA TIGVRIN* tioncm facit afcenfionit in ccelum, ni(î vt mo« neat quæ de tnanduratione rarnis fuæ dixit, no tcrreno modo accipicnda efTejfcd in ccelis quat^* rendum corpus fuû et fpiritualiter cotnedendû, afferit enim verba fua.qua; nempe de manduca tionecarnisluæ dixir,fpitirû efTcSCvitam. Pra; terea ciim Apoftolus iubeat nos ea querere qug furfiim font, 3C tcHeturconuerfationcm nourâ in ctxliseiïe vbi ChriOus, quid quæfo pecca^ tnus docentes in cana domini animos in eerlos attoilcdos cfTe, Si ilüc quærcnautn CbriPû: fictit vêtuseccicßa femperdocuit ƒ Atinquit, * Chriftiim, etfîcorporefuo affideretdifcipulis^ non tarnen iuffiHe vt in fe ocuios conusrterent, fed ocuios Apoßoioru ad pané, a tires ad verba fua dirigi voluifTe. Si igitur demoHratiuaparti eu la Hoc,non oHenditcorpus ChriRi fed pané, itacnimoculi ^fcipulorum ad panem dirige^ bantur, cur negat alibi verba , Hocefl corpus mciim.idem efTeatcj^epamscft corpus ChriHi i Fatetur panem Oftendi fC demonßra« ri difeipulis, de bocautem dicebatur verbuin quod auribus percipiebâc,Hoc eü corpus meûi Ç^iod fi Chritlus noluit Apoftolos rcfpicerc corpusfuum quod tarnen coram aderat : igitur Vcl pa^i tantum SC vino,externis elementis,afgt; fixam SCincentam voluit efTe fidem difcipulo-* rû : vcl ad aliud corpus eos remifit, quam quod * alfidebat illis,amp; quod poftea pro nobis in lacri-ficiun^Deo patri obtulit; fed cum neutrum sî

AD D. ANDR. DEFENf. *4 pio homine af(ïrQ;9ri podlt: fcquitur Chriftum voluide mentes difcipiilornm akius attollcrc« vt confiderarent fe mediatorc 8C tedtmptOTtm, qui corpus fuum in faerifîtiû patri ofFerens nos à morte redtmerit faluarit SC viuiftcarit. Ideo^ non abloliiu dicit, Hoe tfi corpus meum,fed ad dit.Qi^iodpro vobis rradiiur: Hocfacitcinmci cómtmorationem ; quæ eóniemoratio in cclelt; branda £C annuntianda morte domini poGta eft,vi Apoftolus docct.Ctimautcm fideamplc' flimiir b»f Wrntbcia Chrkfti, imo Chriihim ip • fum ciim omnibus fuis bcnefilt;ijs,certe noH ali.* bl ChtiOum quærimus quam vbi eumnebis facraeliterzoßcndunt,furfiim amp;nbsp;in cabs, non auté in terris hic vel illic, Antichriûi enim func qui CO modo nos Chrilium in terris quærere iubent,

Qiiaerit itê vbinam CnriHus incana fua dû Corpes Xetit corpus fiium ab anima fidemfufcipj dtbereï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i^m dixcAt corpus fuum fpis amp;nbsp;ipintua«

rinialiter conudciidiim effe: fie vt vox fpiri* ruabicr fign ficet fpirmim Chrifti, vrfiilicct lU beat fpiriii’m luum,gratiam,âf operationem di VIinam edere ? Adeo enimilli placet caliimniofa amp;nbsp;falfa interpreiatio htiius vocii, vtnon pigeât raiidcni Istpe rcpctereieum ramen non ignoret querrodo voetm fpititiiabteraecipiamviF.Nos •vet o vici(fîngt; ab illo quîtrimus vbi nam Cbri« ftusdixcrit, Corpus fuum ore corporeo come« dcnduni efie» aui homines impies ore fuorp«

(um Chrifti corpus fufcipc* . An vero corpus Chrifti eft corporeus cibus, an cibus anima; fidélisé SCfî anima; ctbus, quid peccamusiuben-tes animo per fidé feu fpiritualiter corpus Chri Ai comedere, ficut Cbrifius ipfe docuit loannii cap.éNeque negate pofTuntaduerfari) fpiri* tualem manducationem quæfola viuificaeA, fed fingunt in cœna oralem pra;tcrea manduca tionem,quam tarnen non alio argumento pro« bant quam verbis Chrifii,Hoc elt corpus meû, de quo fupra diximus, plus molies oftendi« musjcos idipfum pro argumento afTerre, quod * in quxftione pofitum efi, atque ita peterc prin cipiuni.

Chrißus ’ Addit non opus fuifTe docereipfos corpus tiScRcibus ChriftinonefTe cibum ventris noftri, feenini Bcniru. nunquam hoc cogitate, docuilTe, autferipfifTe.

J Reftefanè,quodàtantaabfurditateabhorrent: . fedcaüère debftiantneea dicerent fiCfcriberét, .* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ex'qulbustamabfifrda con^qiiSithirjqiiâdo fei

’ * licet affirmant Chriftum corporaliter adefle, corporaliter mandiicari, idque ore noftro cor* poteo. Chnftus cnim ipfe docet cibos qui per os'eorporis ingrediuntnr, in ventrem defeen-derc. Qnare fi corpus Chrifti non eft cibus ven tris,i^n fumiturorecorporeo: omnis enim cibus qui ore corporis fumitur, ventris noftri cibus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Net nC net gamut corlt; put Chrifti cfTe cibS ui xtetnse.

Subijeit aliam accufationem,quam pari can dore y que rehqua profequitur. Scripfimus vir

AD D. ANDR» DEPENS, ij* futem fidei per fpiritum fanflum operari in fi« delibus vt viuant. Refpondet, etfi virtute fpiriz cusfanfti perfidem viuamus, tarnencum ante vfum cotna: pij fide 8(. fpiritu fanfio præditi fint,qugri quifnamillecibusfit, quo fides 6C do' na fpiritus fanóH in vfu facramentorum augen« turxAtquehunc cibum cfTe corpus ÔC fanguinc Chrifii, dequoZuingüani nullam mentionem faciant.Sed bate verbis nofirgrefponfionts con futantur.etenim aperte fcripfimus, yjrum cor« pus ÔC verum^anguinem Chrifti fedentis ad de ‘xtram Dei,efre cibum, non quidem ventris qui dentibus atteratur vt externum fymbolum,fed qui fide percipiaturad vitam. Acpoftea rurfus expofuimus, quomodo Chriftus fit nofter jci« bus SCpotus; Sicuti namqueciboSC potu corz poreo fumpto homines al^ntur in hac vita tem' porali, ita Chriüum efTc cibum (piritualem æ« ternæ vitat,fi fi^ ipfum comed^us.Non ergo' controucrha^TTar^Chrifti’corpus fiC fanguis fint cibus vitæ æternæ: fed de manducanone iiorum controuerfia eft. Nos volumushæcfpi« , ritualiter manducari perfidem, qua manducalt;lt;' tione Chriftuj in nobis manet 5C nos in Chri- a fto ,acvolumus Chrifii corpus efie cibum no« Arum Sc potum quatenus pro nobis in morte tradirumefi: quandoquidenTexverbis Cftrifii confiât,idipfum hoc modo ÔC non abfolute no« bisincoena ofFerri : Aduerfarijveroloqutintur dcorali manducatione, Sedfi corpus Chrifif

oral iter manducatiim (idem nutrit, ^uomodo nihil hint pereipiunr coin modi impij homines qui amp;nbsp;ipfi oraliter Chridum manducat.^Quod Bt extra autem dicit etiam extra coenam Chridum fpiri ««namfide tualiterperfidé à nobis manducaripodTcjCqui** inficiamur: fedeufn facramenta d cocna.ad Chridofintindituiavt fint figilia, amp;nbsp;vifibile dem amp;nbsp;no* Verbum,fctmus ea ex Chridi indituto efficacia* ßtäunicnc cdTe, fpiritu fanßo in cordibus Opérante. Vbi* ci Chtißo. quidæ qm corporalem manducationem vrgét, J.afTcrunt corpus Chridi vbiqut^rarfens, ôCin 'f 'omni pane, in omni vino,in omnire maxima

minimaque Chridum totum Deum hominem t^uepræfentem ede, amp;nbsp;cum illis obijciiurfore vt in omni pane edamus corpus Chridi; ne« gant,quia verbo fea 11igarât huic pani,vt Luth« rus loqiiitur, aut qifod ex indituto Chridi in coma tantum didribuatur edendus.^Cur igitur nobis non cofteedunt, vt dicamus Chridû ctd fempera pijs fide fomedat^r,tSlffE?ü tpfe indi« tuerit hoc facramentum, fingulari efficacia fui fpiritus huic adedc SC operari in pijs.Quare et« fi ante fidéhabent fpiritu praediti funt,, tarne fidesfua augmenta habet, amp;quot)dre ardius Chrido Vnimur, 0lt;ina;dificamurfuperhunc la pid^ angularem, atq; ita fide ÔC fpiritu accipi« mus Chridû St manducamus|, credentes ipfiim corpore pro [nobis tradito SC fanguine pro no* bis cfTiifonodra pcccata expiade, nos faluadc 6C rejicmidc : non quidem nouum quidaccipi«

AD D. AN^R. DEFEND, «nu» quod non habcmus: neque etiam corpora lis mandnratto nouum quid confcrrc.poteft , fi corpus (,’hriüi vbiqiie præfcnsetl: fed eorum donorum quæ anre habebamus, incrcmera fen timus Stcut aiitcm vc viuam bdem accipiamus, non eft nccelTaria corporalis Chrifti præfencia aut oralis manducatio, cuni bdcs fit fpiriiualo cbarifma: ita adeandemfidem conferuandam Sc 3ugcndam,noncftnect'fre Chriftutn corporaliter præûÿtem ore corporis manducari.

Porroqiiod U. Andreæaffirmat,nos in dis Fairumrf) ftribiitione facramenti abhorrere à Verbis Chti fti,Sf pro illis alia fi)bftitucrc,Accipite,édite,b- rtrcctointf des tua in corpus Chrifti pro re traditum fer-«atteadvitam æternanr. Falftim ôf béhim eft. Nos enim in nortra ecclèfia inftitutioncm Chri fti integram rccitamus.iWquequirquaminver bisdomiruimmutanius, non^mcneft moris noftri^vt in ipfacójrnunione feparatint an^uamur^iirnlt;nim ha:c publica aftio btto tius ecclebæ, fatis nobis eft ecclebam de Chrifti inftituto cdoceri, vbi ne verbum quidern ab E-uangeliftis ant Apoftolo traditum a nobisim-inutaturautomittitur.Qijod b alif formula haè vtuntur, cuius Ü. Andreas tncmintt, quod tarnen nefeimus, non debcbat.id nobis o' ^ctre, cum hic nominatim contra Tigunnte ecclebiS

’•tniniftros fcribat ; SC b vllus in iplo pudorreli« quus eftet.a mendano tarn manifefto Si publico abftinuiiTct. Nequeenim ignorât qq^efof-

APOLOGIA JIGVRIN* maadmininrandæcanæ dominiapud nos îiÉ vfu G(,(um hgc pubikc cxrent:aut ß ignorauir, imprudenter (âne fecir,qiii taie nnendacium cû nominit fui infamiafpargereauius eft.

Exponit poßrcmo fuam fentenriam de prx» fentia Chrißi in torna domini, dc qua antea fcri pGtnus,amp;vt oßendat fc cum fuis non afKrcre crafTam amp;nbsp;Caprmaititä mandutationcm.addii cit verba Lutheri qui ait,verba Chi iüi (pintua* liter intcll^rnda effe, de fpiritu^i tarne, verba cnim dcrhini fpiriiu cfTe, ideoq; carnélt;?? matia ducationem amp;nbsp;omnia dequibiisillic dominus loquitur fpiritii cfTe 8C fpiricualitcr intclligenda amp;. acripitnda cfTc.Qiix verba Luchcri nos pro bamus, etfi feimus alibi tplum longe alitrr ftri' pfifTe.Scd quarrimus à D.Andrea rrimtim tur ea quæ Lutberus fc^bit in expbeatione veibo-rum Ioan. 6.^ucadducat, vbidemandueatio« necorporali qiii^ßat in corn^d^nsmi quatßio eft,quam ipfc vult aliam WTea fpitintali man« ducarione quæ Ioannis d. doietur ƒ Deinde(Î caro amp;nbsp;manduratio amp;nbsp;omnia bic fiinr fpiritua« lia.quomodo fit ore corporis Î Si atitem agno« feunt in torna nonaliam t fTc veri torporis Chri (Oi mandiicationem,qiiàm banc quæ fpiritua'* lisanamp;Ioann, 6. defcribiiur,nifiquod exter« na fymbola in tornaaccedunt,facilepofTet cop trouerfia tolli. Sed ipfi aliam corporalem, ora* Icm manducationem vrgrnt, amp;nbsp;cumabijcinir hancopinionc cralTâm oC Capcrnaiticam cfle, rcipoiu*

refpondéc Te de fpirittuli manducatione loqui: quam cameii à priore dtiierfam fecerunt. Hoc aucem impoâura e(l d( fucus, acque prx(liglt;% •d decipicndo« homines aptata;.

Qjjjmaio ffxt«wc4pHtlolt;lt;nz»wrflt;!le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ

IN hoc capite more folito D. Andrea»,ea no« bis adfcribit quænunquâ fcripflmus dCdo« cuimus, deinde cóqueritur nos ad id quod in quæflione poGnim ert non refporjdfre, cum ta men aperte SCperfpicue de eo qiiod quxrit,SC in refponGone ad TeÛani*ntû Brentij, 8L faepe alias antehac noltram fententiâ^pofuerimus. Nos, inqui^^j^exto capit^IoannisconRcere Calamnla ChriQiimcum pan®non dare nobis fuum corz André» pu8,fed fokitn fpiritum fuum, gratiam 5C effica ^ômnnionï ctamfpiritusdiftribuere. Sedanteoftendimus eirnisChti haut efle aduerfariorum faKîiïitnam calumniâ, »eg'*»“* Quod no» veram cômunionem corporis Chris «i negarc ainnt.Diximus 8C fcripGmus amp;nbsp;idem nuncafTerimuSjCarnem Chrifti ôC fangui^em eins efTe cibum amp;nbsp;potum cœleftetn quo alimuc ■ d vitam æternam. Sed dicimus carnem Chri« fti GcefTecibutn nortnim quatenus pro nobis traJnaefl, amp;fanguineen eÎT« potum noilruoi

Vnba Chrirti n5 jjugnit.fed ora IS man diicitioliis coiuraria cft. '

Capernaiii ca mantlu-catio.

k . gt;

qnatenus pro nobis efFufus eft.Huncaiitem ci-bumamp;potiim docemus eo modo accipiendti effe quem Chrilhisdocuit Ioannis 6. non ore corporis,fedjaer fidem qiiæ cftos qnodatnmo« do mentispine Deinde negat verba Chrifti,Ca ro non prodeft quicqnam, amp;nbsp;Accipite édite, hoc eft corpus meiim,inter fc ptignarc. Qiiafi veró nos hoc afTcramus. ScimusnullâcfTecon-tradiclionem in verbis fcruatoris noftri qui eft ipfa veritas,f^d hoc conftanter af^mamus , O-raient manducationé quam ipfi rtngunt in cce-« na Domini, contra verborum Cœng propriety lent amp;nbsp;verum atque gcnuinum eernm ftnfum', pngnare cum verbis (^rifti Ioannis 6.cap. Caro riihd prodeft Neque cenfemus blafphemam jnrerprctatlonem cfrc,fi hæcad Chrifti carneni rcfciamus; non quiAm vi fimpliciterfiC abfo* lute dicamns (ÿnem Chrifti nihil proc’ene,hoc. enim vere blalphe^um tfrct.^kjDt^Chriftus di cit de c.irne ore corporeo c^mefa” Cum cnim ’Chriftus locutus fnifTct de fpirimali manduca-tione quæ fit per fidem , Capernaitiçautem in« icllexiirent verba Chrifti de fubftantiali carnis ipfius manducationé, his verbis eorum error à Chrifto damnaiur, Irafcitur nobis Andreas quo^ tribuamus ipfis Capernaiiicam mandu« cationcm,qnam nunquä credidcrint. Scimus quidem eos non affercre manducationé fenfibi 1cm carnis Chrifti, aut quæ pariiculatim fiat.

cant«r,quam ipfi Capernaiticam vocant. Sed Capernaitarum error fuit qiiomodo dabithic nobis carnem fuam manducandam ƒ exiüima^ bant carnem Chrifti fubRantialiter ore corporis manducandam, Dehac manducatione, in* quit Chriftus, Caro nihilprodeft, Spiritus eft qiiiviuificat. Verba quæ ego loquor Spiritus amp;nbsp;vita flint. Chryfoflomus homil. 45. in loans nem : Garnaie eft dubitarc, Quomodonobia poffit Chriftus carnem fuam ad manducanduna dare, tuin hoe fit myfticc amp;nbsp;Spiritualiterintel-‘ligendum. luxta hunc igitur manducatio qua docent Aduerfarij, cum non fit myftica amp;fpiri tualis , carnalis erit, amp;nbsp;propterea Gapernaitica, QiiamöBrem etfi aduerfarij ftatuant infenfibia lem amp;nbsp;inuifibiLm amp;nbsp;(upernaturalem pratfen-tiam corporis Chrifti,tai*eii quandiuaficrunt corpus Chrifti realiter SC fubftanrialitcr fumi amp;nbsp;mandui^r^je corporeo, vfrbis quidema Capernaitis cWnugt;)||bus dlfl^runt.reipfa ramen cum illis conueniunt carnalem manducatione afferentes. Nam fi Spiritiialiseft manducatio, non fit ore corporisifi non eft fpiritualis, turn eft exillo generc manducationis de quo diftü eft à domino,Caro nó prodeft, Spiritus eft qui viuificat.Dijjenim tantum manducationis fpe . cies apud loannem indicantur ; ac nupet^l hoe ‘cómentum eft,quo tertium genus manducatio nisftatuitur, quo corpus Chrifti corporaliter comeditur, non tarnen corpora'! modo, fed fu«

Jicnmfn-ùlis min'd ucana.

V ■. . . .

An eadcm lit 'mindu* citio C3rlt; nis Chrilii. loin. s. amp;nbsp;Minh.xs’.

APOLOGIA TIGVRIN» pernaturaliter,incffabilitcr,iniiifibiliter:quatn manducationé etiam facramentalc vocant, fed longe alio fenfu quam veteres hoc nomine v(i func,quidicebant corpusChrifti facramentote nu$,aut infacramento, velfacramentalitcredi, quando editur facratnentum feu fymbolum cor poris Chrifti, quod myftica rationc vfitata in omnibus facrameniis, in quibus fignum nome rei fignatæaccipit, corpus Chrifti nominatur.

I n libella qc cetni é, Jtio tf f7I p'jg f3.b.

. J

Quærit an Chriftus de eadem manducatio-ne corpa:gt;ris liti loquatur loan. 6*6C ininftitu« tione coenæ Matth, il». Acfingit nos lucem fu • gerc,amp; nolle ctare SC perfpicuc refpondere, Sed nifî oculi illi præodio ôC innidii ca:cutirent,fasi eile potuiftet in noftra refponftone viderc, no» fi de ipfi carne Chrifti vera amp;nbsp;fubftanciali I0« quamur,eandem fta^ere manducationem lo' an. S in cœna domini Matth. z6. quæ fit fpi ritnahs Si. Hattet fidem; hoc tantum diferimi* nis ftatuare, quod^n coena y externa man ducatio fymbolorû partis Ä vini,quæ funt vifi bilia verba SC facra figna corporis iSC fanguinis domini. Sicautc olim fenfit Brentius, qui cum fuis fymmyftisSueuis inSyngrâmate docuir« Chriftum fient in Verbo ira etiam in facramen to oblatum fide tantum comedi. Ipfe quoq; D. laeoßus Andregantequam Præpofitus SCadeo infenfus nobis hoftis eftet, ita de hac refcripfic: Etfi in fexto capite Ioannis non agitur de cœna domini,certi tarnen fumus, ex fuperiori inftitn tione.

fioncjin cœna tloÄini non tantû panem amp;nbsp;vi« lt;« nnm,vcrumetiam corpus ÖCfanguinem Chrifti diftribui, Chriftu’sautc non habet duo corpo« it ra aut diipücem carnem, fedvntcam carnem 6C tt ynum corpus,quæ caro vna cum pane in roeua lt;nbsp;lt;nbsp;diftribuitur'.atque dehoc Chriilus Ioan. 6. lo- k quitur.Ncqucaliud eft diferimen, quam quod i lt;nbsp;Ioannis6.cap.tantum de difpenfationecarnis k Chrifti loquiturjqujfitper verbum Euangelij: hicautemin facra coena pratter Verbum ntcû lt;* pane ôC viilb. Si auté vt hic affirmât eadem eft lt;nbsp;lt;nbsp;difpenfatio carnis Chrifti quæ Ioannis ó.SCin facramento déferibitur, nifi quod hic accedunt panis 3C vinum, quomodo quæfo non eodem modo recipiuntur quæ fimiliter oIFeruntur,^

At,inquit,manducatio corporis quæ deferi bitur loan. 6, eft viuifka. Sedincœna corpus Chrifti edituraliquanooad iudiciû , Ergo non eft eadem manducatio, SedISann. 6.Ederceft credcre.fh^flfffe^ité iuxuaclara Chrifti verba, edere eft corpus uhrifti ore manducare, quod ctia^n indigni faciunt. In hoc argumento aftu* mit pro confcftb ab his qui indigni funt ipfum corpus Chrifti manducari, cum tarnen Paulus de pane loquatur, Quifquis ederit panem hûc, autbiberit nocpoculum domini indigne,reus tenebitur corporis amp;nbsp;fanguinis domiiA. Noms

ni,fed aliud eft edere panem qui in facramento eft corpus domini, aiiud ipfum corpus domini

verum amp;nbsp;fubftantiale manducarc. Itaque cum loanncs loquacur de manducatione veri corpq ris Chrifti per Hdem , Paulus de manducatione facramenci externi quar fit ore corporis, Üben» terfacemurbas duas manducaciones diuerfas: amp;diximus in corna mäducacioni corporis Chri fti additam elTe banc externa fymbolorü manlt; ducationem: redprætcrillamiu corna quoque oHercurcorpus Chrifti verum ad manducandu Vt cibus vitææternaî, corpus cnin^amp; fanguis Chrifti funtres corleftes, fignatæper externa fymbola.'horum manducationem aliam eflTe ab ea quas Ioannis ö.docetiir, nondum euicic,neq; vnquam euincerc potcrit : nam quod ex verbis corng, Accipite, comedite, hoceft corpus meu, probarc vult abimpijs verum Chrifti corpus ore corporeo manducaé/æpe refutatum e ft.ôÇ ratio conftarentui poteft, nifi prius probatum fiicrif,hunc efte (enfum verbor^ornæ.Panem efte fubftantiale 8(. naturale c®rpu^nrifti, vel in.fub.öCcum pane realiter exifterc pratfens, ÔC coniunftumefte. Hocautem in atternum pro« bare non poterunt.Qpinionem quidem huiuP* modi ex P-aoifticar artolatria; reliquijs animo conceptarn firtniter retinent, amp;nbsp;conantur om» nibus p^rfuadere, hoceft; 7* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;darum «Sefirn-

plicem (enftim verborum Chrifti. fed quam id iFalfum fit facile vident omnes, qui bac opinio« ne nan fifcinaci mediocri diligentia verba Chri fti expendant, £c quonia diftinguunt mandu«

AD D, ANDR. DEPENS. ' ^9 ' catjonem corporis^hrifti quæ Ioannis fexto docetUFjà facramentali qiigin cœna fit,nos quo que paucis veram diflinAionem indicabimus» Ipfacaro Chnfti manducata viuificat. loan, ä. Oralis manducatio non viuificat.Ergo ipfa ca-ro Chriüi non editur ore corporis, fed tantum panis, qui eft facramentum corporis Chrifti.

Negat etiam facia mentalem adionetn fepa-* Aiîuspara rari pofTe à mâducatione corporis Chrifti, quo logifmus. niam Chriftus tam dignos quàm indignos luf' fit edecc fuAn corpus, nonautetnpanem tanx turn etfere iuffit, 8C eo3 deinde qui credant corpus quoque per fidem edere Hoc argumentum ex eodem fundamento falfo quo amp;nbsp;alia illius omnia dependet: fingit enim verba Chrifti, Ac cipite,edite,Hoc eft corpus meum, intelligent da efTede orali mandueyione veri 8C fubftan* lis corporis Chrifti. At proculdubio id quod ac cepit SC Fugjt amp;nbsp;dédit difcipiAs , ore corporis mandiicari’^mul^d autetA crat panis.Quod fi hic panis fubftantialiter effet corpus Chrifti, aut cum pane realiter coniunâum 8C. quafi con fubftantiatum effet corpus Chrifti, turn confe« queretur omnss qui panem ederent ore corpo* ris, eodem quoque corpus Chrifti edere, atque ita alia effet manducatio corporis Chrifti in ces na ab ilia quse loan. 6, traditur: fed vt fflépe di-ximus, huiufmodi præfentia corporis Chrifti, peque cum verbis rœnæ, neque cum proprio Si. genuino corum fenfu congrpit. Porro iafalt;

APOLOGIA TIGVRIN, mmento feu facramentotri^s ab omnibus qu| ■ J ccenam acceduc comcdi corpus Chriili, hoc eft fignum corporis, quod nomen reifignatar accipit, nemo negat : fed eos omnes rei fignatse parcicipcs efTe qui fignumaccipiunt, non nos ibli negamuSjfed nobifru omnes vctercs, Qiia tarnende re alibi plura, vbi de mandiicatione impiorum fciibimiH.

Jp’mone

» m P 'gt;-

® if'.ili mi-

eni.’fupcr

Bnll I.

€er.gt;9.

Poftremohincviik probarealiamefTe man» diicationem corporis Chrifti Ioannis 6, abea qua ipfiim corpus Chrifti in facra eftna mandu catur: quia Edere Ioannis fexto eft crederc in Chriftum: ar manducationecarnis Chrifti in fa cramenro confirmatur fides. Sed dicac nobis,an lt;aro Chrifti in coena abfqne fide manducata, fi dem augere Ä confirmare poftiti Id enim fi die cat, criam impijs tribi^t incrementa fidei, qui atiqiiando non omni fide caCent, fed tempora« ri am fidem hab At.iSd vna cum Papi i^is ftatuec opus operatum fidefh amp;nbsp;graj^annn nobis ault; grrc.Quod fi in coena caro Chrifti non nififide manducata,noftram fidem augetSC confirmât, quomodo dicirurharc martducatio fidem con* firmans alia efteabilla qux Ioannis 6. fide fie« ri traditiir,«’ Lutherus ipfe extra contentionis ar dorem de hac rc feribens, confirmationem fidei nontriffuitor.ili manducationi, fed internae^ fp I ritu J11 manducationi Caro mea,inquir,verlt; cibiis, amp;nbsp;fanguis mens vereertpotus, hoceft, qui credit in mc,habe( viiam astcrnam.Bibebit autcin

iutctn dcfpirituali eoscomnancc Petra,qU7cgt; lt;lt;nbsp;ra(,ChriAu$,hoceftcredebant in cundtni Cbri •• Auin,in quem nos credimus, qnamiiis nendü tarne exhibitus, fed poft venturu$e(Tct. Atque *• huius ipforum fidei (ignnm erat corporalis pc, lt;nbsp;tra exquaaquam bibebant corporaliter,quem “ admodiim amp;nbsp;nos in pane amp;nbsp;vino altaris man* “ duca mus Sfbibimiis verum Cbriftum fpiiitua “ liter;hoceftin edcndoöi potando externe,fi' demexerc^usSf confirmamiisinterne. Nam «• ifti fi verbum Dei amp;fidcm nó babuifTent, cum •• aquà ex petra biberent,nihil ijs hoc,quod ad a« * lt;nbsp;nimam attiner, profuifTct. Sicctiam nobis non •* prodefret,qi]od panem S(. vinum abfqUc fide de ‘* altariaccipercmus.NilîenimverbumDcicum *« pane vino coniunôlum fit,non pofîèt cfTe Ipi • ‘ rinialis cibus.nec fidenl^confirmarc. Eftigitur vbiqucidemcibusamp;potus f^ritualis, in quo ** Deus fta*iiimibum fuû fignumzquantum' uis alias cxtern;*qnædam amp;nbsp;corporalis res fit.

Si veteris ecclefiç lintcntiam audire libet,Chry Hemll. fjS foftomus audiatur, qui aperte docetVerba tee* ‘“^****S næ fpirituali fenfu explicanda efte, exconcione Chrifti de manducaiionecarnis fuse apiidIoan nem. IderqucApoftolos in prima coenanon fuilTe per’urbaios.quia antea ex conciceie Cbri fti didiccrant mandurationcm carnis fuæ ipiri« fualitcr accipicndam elle.

DoélriMm noflram non effe nouam, fed fcripturK facriicr fetitentilt;e uetert! ec^ clejiig con/entanettm.

GL O R I A T VR nofter Pyrgopolinice»' fe fupcrioribus capitibus euideter ÔC cla* re ollendifle noHram doéirinam nouam' elTc,amp; contrariatn facris literis at^iieïentencias veteris ecdefiæûd an fecerit.iudicio pij ledoris» qui no (Ira quoque fcripta expenderic, relinqui ' I' mus. HocvereaffirmarepolTumus, fuperiori# bus capitibus nuUutn ab eo argumentum alla* turn efTe.quod non peccet co vitio quod Petçrc principiû Dialedici dicunt : nam cunda ipGus argumenta ab hoc prèncipio dependent, Chrigt; ftum verbishi^Accipite,edite, Hoc eft corpus meum, verum ccrubftantiale^j|j^)^uum,cinn‘ pane coniunftû nobis darelt;rc corporeo man» ducandum : qui tarnen non eft proprius amp;nbsp;natî uns fenfus verborum Chrifti,neque vera ÔC gea huinahorum interpretatio. Porrô præterargu menta perpauca vitiofcconclufa, nihil nifi ca* lumniatSC conuitia non tantum in, fuperiorii bus capitibus,fed in toto libro pius leélor «SCnul lo præiudicio occupatus,depræhendet.

Vociferi-* Loca feripturæ , quibus alTerit Chriftiis^fe amplius in hoe mundo praffentem fore, ea Qwiftj. xiftimatfc vetert illo fophifmaiepofTeeludere, quod

lt;juod Chriüus nó^it præfens corporaliter, hoe fcft eo modo quo ante afeenßonem ab vno loco inalium abijt- præfensfcilicet vifibiliteramp;loca liter. Verum hancrefponfionem etiam à Luthe to data fæpe confutarunt nonri,amp; nullius mo' mentiacvaloriseireoflenderunt’.acfæpeà Luz ZtiingMu» thero poftularunt vt nouam hanc luam ÔC inau ditam glofTam, teftimonijs feripturæ confirma Coofeft. ret,quo fidem mereri poflet, fed neque Luthe» rus neque Brentius neque D. Andrea; id hafte« nus prarfliÄrHnt.Imo rcgulam qua nobis pr:i* feribunt,verbum fnbüantiuum E S T.fiibftan-tiue debere intelligijhof loco répudiât. Et cum Chriftusfubfiantialiterloquiturnon E R O in mundOjM E non fetnperhabebitis, R BEIN« Q_V O mundum,illi interpretanfUr,non ero vi-fibiliteröC localiter volufeum, nö habebitis nrtc humano more amp;nbsp;mundano præfentem; atque ita ä fubftantiatranfiliunt ad Jtcidens, Eftaute hicmanifcÄWtutheri patalogilmus, vtdudu Zuinglius demonftrauit, Pauperes femper vo« bifcü habebitis, mc vero no femper habebitis. Pauperes mortales funt amp;nbsp;mundani. Ergo Chriftum moriali amp;nbsp;mundano more non ha-hebimus. Neq; firmius concludit quam il lad puerile fophifma ; Quiequid emiQi comedifti, Carnes crudas emifti.Ergo carnes crud A come

• difti, Chriftus enim fimplicitcrdixit. Mevero non femper habebitis,amp; huius fimilitudinis de pauperibus nullam facit mentionem. Sermo'

APOLOGIA TIGVRIN» ctiambic cum propter pauperes murmurarent difcipuli, non de accidente vel qualitate obor» tus erai(qualiter nimiriim in boc mundo effent pauperes) fed fimplici amp;nbsp;abfoluto fenfu de pau peribus illudpronuntiatur, quod nimirumef* lent futuri, no qualiter effent futuri in mundo. Simili quoque modo Cbrirtus de fubrtantia; fuae effentia difputat.

Prasterca vetiis ccclefia loca fcripturarum' Iknna Si ab dc abfentia Chrirti, amp;nbsp;alia de perpétua eins prat fcntia Chri fentia,ita interpretata crt.vt bæc quidem ad dia uinam eius na;uram,alia ad bumanitatis effen»

irib.O. cap. 14.

Vib 9.

tiam referrent. Cytillus, Etfi corporis fiii prte« fentiam ChriGus hinc fubduxerir,maicGate ta» men diuiniratis femper adeft. Item : Credere 0» portctfideles, quamnisa nobis corpore abGr,’ virtutc tamen Gm oin*ia 8(. nos giibernari, ad« elTequc fempe^^pfum omnibus qui cum dili» gunt. Etmox. Olj^feruandu^i^tt^ eG,quia' quamuisfecundutn carnem^îlunvmodo abitu' rus erat, adertcnim femper virtute deitatis, vt diximus, modico tarnen tempore fc cum difei« pubs futurum dicebat. D. Augurtinus, fiiper hunc locum,Pauperes femper babetis vobifeii, me autem non femper babetis. Loquebatur de præfqjitia corporis fui,nam fecundum maierta* rem fuam,fecundum prouidentiam, fecundum ineffabilem 8C inuifibilem gratiam, impletur quod ab eo ditSum ert:Ego vobifeum fum vfq; ad confummationcmfcculi.Secundum carnem

Vero, qnam verbum afTumpGr, fecundum id quod de virgine natus cd, fecundu id quod à lu dæiscompræhenfus ed,amp;c. non femperhabc* IIS me vobifeum, Qiiare cum conuerfaius eü (c cundum corporis præfcntiam, quadraginta die bus cum difcipulis fuis^videndo ôi fequendo as fcendic in cesium,amp; non cA hie, ibi enim fedet ad dexiram Dei pacris: 5C eû hic, non enim re« ceffitprarlentia maie Aatis.Gregorius. None A Hcmll.Pi» hie Chi I Aus.dicitur per præfentià carnis,qni ta Uh*. mennufquaA deeAperprgfentiam maieAaris.

'Vigihus. Dei Alius fecundum humanitärem fuam reecAît à nobis , feenndu diuiniiatem fua ait nobis, Ecceego vobifeum fum omnibus die bus vfqucad eonfummationem feculi.ltem.Et tiobifeum eA, dC noneA nobifeum. Quia quoi rcliriquit SCa quibus reoeffit humanicaie lua. tionreliquitncedcferuic diuihit^ce fua. Per for (nam enim Aru^^uam abAuli^ nobis in coe« lum', abfens ^^ffi^bis : pe?formanfi Dei quaf non receffit à nobis iii terris, prarfens c A nobis. •Tamerr'amp; præfens amp;nbsp;abfens vnus idemque eft nobis,item. CaroChriAi quando in terra fuir,' hon erat vtique in eoelo, Ä nunc quia in cexlo eft,non eft vttquc in terra. Item. Vna natursj cohtrarium Ä diuerfim non recipit in f^fa. , Diuerfum autem eft fit longe diffimile, circuth Aribi loco fit vbique cfTe. Et quia Verbum vbi« Ijiie cft.caro autem eins vbique non eft,apparel litnu'm eundemque Chriftum,vtriufque cfTe nais

Xn Dm poißt corpus Chtifli ■Iio node prftrrloca n prarfem b«crc.

turæ, amp;nbsp;cfTc quidcin vbiqnecundum naturam diuiniratis loco tontrneri fectihdu^n na-turam hunianitatis fuæ, Hje f fl fides amp;nbsp;confefi» iïo catholica quam Apofloli iradideriint, mara tyres roborauerunt, fideks butufqiie ruflo* diunt.Quare qulfingunt tafntm Chrifti f muJ abfentem amp;nbsp;pi jefcntcm,tHc(imfcriptam,amp;ean, dem vbique præfentetn, à veicri amp;nbsp;catholica fix de diflentiunt,6c Eutycbianoium errorcm hoc fuofigmento confirmant.

lubet deinde nos refpendeft ad quaeflio-* ncm à Luihero noflris obiiflamjAn Dews prsé* ter corporalctn præfcntiam , de qua nos loquM mur, nullum alium præfentiæ modum fiabear, qua corpore fuo in cerna verc pratfens adfitC Item, AnChrifli corpus hoc modo corporali vno in loco cflquot;e amp;nbsp;mxnere poffit,ficut etiam di» flipulis in vlt^a coena afledit^vt tarnen abfque abnegatione miius alio mod^dfit multis in lo cisamp;feipfum CliÄftianis^^M^icet,#Adhanc queeflionem dudum a Lutnero propofii», no* quoque non nouam fed veterem, attamcn ptt** fpicuam èC dilucidam refponfionem dabimus*

Ac primum dicimus quacrendutn efle non quid Deus poffit,fcd quid velit; itaq; ffpe ab ip* fis f^tijmus , vt ex fcripturis oflendant hâc efix Dei voluntaretn,vt Chrifti corpus eodem lern'* pore loco circumferiptum fit amp;nbsp;altcubi corpo'« raliter SC localiter maneai,amp; nihilominus kib«

AD D. ANJgt;R» DEFENJ» J4 tcriptuminuifibilitcradfïc. Hoe niinquambalt; iElcnus probarunt^fed Temper obieccrunt verba. Edite, hoc eft corpus meuin .* quafï cuiccrint Eunceftefenfumhorum verborü , Chrifti corpus cum pane (iibftä(ialitcramp; corporaliter,in* iiifibili Sc Tuperhanirali modo prüfens efTe. Ia' élant verba efte clara Sc perfpicua, fed nequaa qnam hoe Tonant quodipft aiunt; SC Tuis tam anxi)s,con(orti$, amp;contrarijs interpretation!' bus, Tatis d^larant Te ineertos cTTc de TenTu hoa , turn verborum,vtTupra oftendimus.

Deinde ad ipTain quæftionem rcTpondemus, Chn'fli eei corpus humanii Chrifti fimul in vno loco cir= pijsnonpo cumTcriptüjamp;inmultisIocis incircumTcriptu uno'ioco'éf corporaliter amp;nbsp;TubftantialiterpræTens efTe non ft, amp;nbsp;i’mul boTTe. Neque propterea blaTphemi Turnus, aut Dei omnipotèntiam ne^mus, Dicimus criim piùtibùiii» boe ex hypothefi impolfibilc atfe; ac ex hypo.* «*• thelï neceSÏMilMprpus Ch^fti eftecirciimTcri' ptum amp;nbsp;vno tantÄii in loco Tubftantialiter 8C corporaliter prüfens efle. Corpus enim Chrifti humante naturg formam 5C proprietäres etiatn in vnitate perTonæ dining Teruàt. Quod il idê fî iriul abTq; omrii forma amp;nbsp;proprietate i nui G bile amp;incircümfcrîptü eft, Tcquîturmanifefta con-tradiflio, neq-, manet corpus in ea veritai# cor-

. poris qua aftiimptum eft, Impium autè SC blaâ fphemum eftaTTerere Deum eontradifloria vel lé, fiue Deum aliquid contra Tuum ipfîus ver-bùht veils fac(rc,cum fit ipfiThma veritas.Ittj

que fi pofterius euinccre voient,Chrifti corpus incircuinfirriptum abfque forma amp;nbsp;proprieiate bumani corporis inpanccxiücrc, pritisquod fcripturisronßar, Si. ipfi concedunt,cos ntgare oportcbitjChrifii corpus ctiam in rnitatc per-fonæhumanæ naturae formam proprictatc (cruarc : duo enim bæc fimiil exiftere non pofii funt,ncque omnipotentia diuinacfficit vtali-quid fimul fit amp;nbsp;non fit; non dcft.6)u aliqno po tcniiæ Dci, fed ideo quia Deus nmnipoicns SC Veritas ipfa cft,nô farit vt ca ipfa^iiç vera ûint, coipfo quo vrra funt^falfa fint, vt D. Augullia* CCtraFao' nus fenbit; ita nanqiic facicndo veritati contra

'f'*”*^*’** Sicetiatn manifefiaeficontradîftio, cû dicitnr corpus Chrifti cfTe in vno aliqno loz co totaliter,Stamen omnipotentia t)ti tOdcM tempore in multis lois lïTe corporaliter £lt; fnb ilantialiter no^ tarnen loraliter. Si enim focali« teralicubieft, neccfic eft cît^^jjfc^pto moda adefTevt nihil bultisrorpc)g^^extracum locum : rurfus fi codem tempore alienbi eft fub-ftantialiter ctfi non localiter adfit, aliqûid hua Jus corporis aut totum corpus et it extra locum in quo dicebatur localiter efire,amp; ita côiradtcen tia de corpore Chrifti affirmantur. Nequetol« litiiuótradiólio, quod dicitnr hoc diuerfis mo* dis fieri, quando vtrunque realiter amp;nbsp;fubftan-tialiterSC corporaliter de ipfo Chrifti corpora prædicatur.Srd h«c omnia copiofe à noftris ex plicata funt,àZuinglio, Oecolampadio,BuU

fïngero. Martyre, Beza .Stamen D. Andrea» audet perfnâa fronte affirmare.nijnquam nos dehacre Luthero amp;nbsp;Brentio rerpondifTe.Ipfo-f Qgîil«lt;l-rum erac oftendere Deum veile cfncerc ca pfobiîede qua; contradiffioncm implicant, hxc enim no bunt, uaefl horum hommum theologia, vt contra-difloria Deo tribuant, quod faciat idem (^mul fiCeodem temporeeffe ôC. nonefTe, quia fit om* nipotens : fed banc fuam theologiam cum ban flenus nequt^x fcripturis, neque exconfenfii

.Veteris ccclefiar probarint, petimus vt tandem lt;laroamp;aperto aliqiio tefiimonio facrarum lite rarum probent,Deum vclle corpus Chrjfti,fal-uis humani corporis proprietaribus, eodcm tempore aliciibi circumfcriptiim efTe, SC fimut multis in locis inuifibiliter, fubfiantialiter, tas men realiter amp;nbsp;corporalitft-,præfen3 elTé, Ncq; hic vti haftenus fccerunt,petant^rlncipium,8C ex controu*f^Hl^bis cans damini hoc pro* bare velint, quum ilfcque verbis ccenathocaffir inetur, amp;nbsp;nos contrarium fenfum ex fcripturis, analogia fidei,facramentorum natura, 6C vete* risecclefiæconfenfu oflenderimu».

Quod verô fubijcit Lutherum demon(Iraf-fe.Ch^iftum, vbicunque pratfens fit diuinita’ coiî^Ara tefua,i1licperfonaliter fecum habere, auafibi hahethu-foniunAamhabcrehumanam naturamà feaf-fumptam.alioquin Chriftû diuidi ; Hoc inquâ nos non negamus, neque contra nos facit. Sed hoeprobandumerat, quodvbicnnq; ChriRus

^ednon prxfens eßdiuinitatefu3,etiam illi loco vel pet iJeoomnf- fonx præfcnté (ïflai hutnanitatem fuam, Cuny |jr*ieiiwm Lazaru» moreretur.adfiiit illi diuinitas Chrifti, tiftirhum»- qux vbique prxfens e(i,6C non adfuit illi fepalt; rata ab humanitace fua, fed earn feciim coniun-élam Habens lt;SC fiiftentans,5C ChriÛus Dens âC

* homo Lazaro adfuit : Ä tarnen fubftantialiter »bfens fuit corpus Chrifti.'vndc Cbriftus fe gau dereinquit quod non adfuerit, idquepropter difcipulos.Sic poftquam Chriftusa mortuis re-iurrcxit,diuinitas cius qux vbiqffe prxfens eft, etiam in fcpulchro ipfius prxfens fuit, fed cor-* pus eius non fuit co loco prxfens, Angelis di* centibus, Noncfthic. Ncque tarnen diuinitas Ch ri'll i cum in fcpulchro prxfens efTctjpropte* reaabhumanitatcfcparaia fuit.Si Chriili diui* ha natura finita, atopic localiter aut dcßnitiue alicubi prxfens effet,turn fequeretur hutnanain haturam à diffinitate affummam illic quoque Îirxfentemeffe, Ägt;i diuir^p^WcTt, ÓC nifieo oco fubftantialiter prxfens fit folui vnitatem perfonx : fed cum Chrifti diuinitas infinita fir, amp;nbsp;vbique totaamp; integra effentialiter prxfens, etiâfi Chrifti diuinitas in terris nobu prxfens eft,5lt; corpus Chrifti carlo continetur, nulla ta« mei^fequitur perfonxdiftraiftio: ilia enimipfa diuinitas qux tota integra in terris prxfens eft, nihilominustotaÔCintegra etiam incoelA Ÿpræfens eft, amp;nbsp;humanitatem affumptam in vni .quot;'/jatc perfonx lux fuftentatjvTîîîm poft affump-tam hü-

«m hutnanitatem Ghriftus femperSC vbiqu^ fit Deus ÔC homo. Neque alia eft diuinitas no* bis in terris præfens,ôC alia in coelo pratfens cor pori Ghrifti SC id fuftehtans, fed vna cademque diuinitas quæ humanicatem aftumpfit vbiquc pratfenseft, nufquamfeparata abhnmanitate fiia, fed earnfemper in fua perfona foftcntans, Videnturanten) fubtiles ifti thcologi.qni Ghri* fti corpus omnibus locis realiter6C fubftantia-liter pratfens eftcvolunt vbi diuinitas præfens cft,nimis c*(Tas de diuinitate cogitationcs ha«s Ibere, ac earn vel humani corporis menfura SC terminiscircnmfcribere, vel localiterpræfenté imaginari, aut definitiuo modo, quæ ita adfit alicubi, vt alibi non eadem tota quoque adfit: nifi enim tale quid ftatuatur, non conncienthu manitatem vbique pralentem efte vbi diuini'* tas præfenseft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•./- L- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guftin.idî

nobifcum racerejpunc proTius nobis eripere co joceat patur,dC inquit enmnonmagis nobifcum face flcnoide re qudm facras literas.Rcftc fane,facris enim li-rerisnoftram doArinam comprobauimus, cum his,turn etiam cum D. Auguftino 8C, vezelt riecclefia, qu» non aliter atque nos fcripturas interpretata eft,congruit confentii n^ftra fen tentia de tana domini.Quinqucautcm ex Au guftino protulimuSjamp;locis ex eo adduffis com probauimiis . Prirnum in facramentis prastcr verbum Dei duo efTe ipe£|anda, fignum amp;nbsp;r«tn

lîgnatam. Deinde morem efTe Icnptiirac vt (î* gno tribiiat nomen rei fîgnatg,ô£ fie in rcena d^ mini panem Si vinum nomiiiari corpus Si ran-giiinem Chrifti, Diligenter ramen cauendum eflcjne propccrea fignum aceipiatur pro re fig-nata, quoniam hæcfit mifera animarum ferui-

a lus. Tertio eum feriptura de facramentis lo* ' quacur ûcramentaliter, candem facramencali« 1er figuratc intelligendam cfle : quomodoe-tiam D. Auguftinus verba domini.Hoc eft cor

,'i^PauIi,PetraautemeratChriftus,acinterpréta- ' 'y'lur ea quod panis 5C vinum corpus ÔC fangui-nem Chrifti fignificent,fitit horum fignum, fia gura,memoriallt;3^ facramentum Ad hgc tria fe-(pondet D.AndreaSjfe non negate panem figni fi rare corpus ChriRi, •ut eius fignum,figuram amp;nbsp;facramentum cfTcjmodo addatur fignum eflt; fe prarfentis cordons, Signu^^mitÿ diRingui quidem à re fignata^ ne altetj|^^nripiatur pro altero,attamen hjc vnione facramentali ica con iunôtac(Te,vt neutrum abfque alcero diRribui aur accipi poffic. Vnionem vero facramctalcm non efTe corporalem Si carnalem atque terre» nam vnionem,qualem nos oppugnemus nemi ne refragantCifed clTe diuinum coeleRe Si fuper*

. 'nacurJlemyReriumJiancfi credamusfimplici 'ter neque racionis humanæ difputationes fea quamur.SC Capernaiticam manducationem ip ^s non obijciamus^paceoi in ecclefia facile coin poiû

AD D. ANDR. DEPENS, J7 ponipoir« Atque^icfanelibenteraudimusip D.AnJrca fiim faceri panem lïenihcare corpus Chrii'li, coigt;tr.idicU ' r ' n c’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A n. burh«».

lt;ius nguram clle.bi enim vere ciim Augultino ita feniic, necelTe eil eu m à Lut hero diiTentirc, qui courra Zuinglium SCOecoIampadiom afTc ruit, Panem tir: verum 5C fubilantiale corpus Chnlli.iSC ideo vocat yici|^b:0tt.Deinde in co coiif«fi. quoque Luthero repugnabic , quod verbum EST non accipit fubilantiuc . Tercjo quod iropurn admicnc in verbis cotnx domini,queni |-u(herusciAi fuis prorfus répudiât. Sincum

* Luthero fencic, relinquat nobis Augullinum, neq; eum Gbi vendicet .* nam hune fateri verba Coenæ efTefigiirara ea interpretari quod pa nis lîgnificet aut Ht Ggnum aut figura corporis, adeo manifeflum efl,vt neq; ipfclacobus Andréa; id negareaudeat. Quod autemaddit pané An panû efle fignum nonabfentis.fed p^fentis corporis ChriituqimdGo^l cum Ggno aatur,ambig^uû coipMùu «ft.Quandoqn^Xi'’^ '’®* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prxfens elt m

fîgno non fubflantiali prxlentia, fed communf: vatione rci ; veluti cum Rex literis fuis regnun^J' dat amp;nbsp;includit,quo Glium donat. Ita qui crédit, iuKxna domini non tantum accipit Ggnum, fed rem Ggnatam, verum corpus fanguinem s-Chrilli.Nam membrumChriftieftincoroora*I* turn illi exidens, SC os ex ofGbus eius. iJe hoc

'aiitem non cil quxftio,fed de corporali 8C fub» ftantiaü prxfeniia corporis Chriili,anChrifti corpus realiter fubilantialnercum pane iu

fit coniunftiitn, vt diiæ fubflantix fint 8C dican turvna efTcntia.vt Liitherusanrerit,atq; ita ma** nilminifiri i^um fubfiantiale corpus Chrifti porrigatiirfiCorefiimatur. Hane præfentiatn t) Auguft. lt;SC vetcres ignorarunt: ac D. Augu-Ainus muleis locis affirmât ( vt quarto loco o« ftendimiis) Ghrifium corporc fijo non cfTein terris præfentetn.fed in certo cœli loco. Neque life tellimonia fiio cauillo cludere]poterit,qüod neget corporalem prasfentia: moc^m.aperta e« nim funt Auguftini verba, qui toties Chriffum corpore,corpore inquam abfentem affirmât, SC ita abfentem,vt corpus eius certo loco continea tur, ipfeautem diuinitatefua qua vbiquepræ« fens eft nobisadfit. Expendatur verba AuguAi ni locis quos indicauimus: 8C pracfercim T raff, in loan.jo.dC toé. dCfh epiAoIa ad Oardanuni.

Vnionem ^cramentalem nexj elle corpo» ra1cm,au[ natural^, aut teo^i^n^red my Acs rium diiiinum, caleAe, Slfiupernaturals nos quoquefatemur, Vnio enim facramentalis inter fignum 5c em fignatatn eA relatio qiijdam, idque ex diuina iiiAitutione, nenjoenimho* minum facramentum inAituerc poteA, ideoq; myAerium hocrefte coeleAe dicitur 5C fiiprana turaff.quoniam facra figna res coelcAcs fignifi-cant,amp;myAeriaha:c nonfenfuaut luminena-, turæ, fed fide percipiuntur. Panem enim 6C vilt; num .ilere nos ad pratfentem vitam,natura nos eum eA, fed corpus Qhn Ai pro nobis craditum, de fan«

amp; fanguinem pro nobi» effufum, cfTecibua* vitæætcrnæifide tantum agnofcimus. Coniun élio carnis SC fanguinis cum fymbolts eft Hgni ficatio harum rerum de quibus diximus, çaqqe

I non vulgaris, fed cfficaxihacenim fpiritusfaq-« flus vt certo quodam inRrumento quemadmo dum Sc externo verbo vtitur. Neque aÜam coti iunflionem aut vnioncm docet D. Augufti-nus,Quoad noftram perceptionc, fcimus Deu vere in crcdentibus efncere,qug externis fymbo lis fignificAtur SC reprxfcntantur,vt crcdentea

’ alat cprpore ChriQijdCeius fanguine potet fpir* (ualitef ad vicam æternam. Non tarnen propte re^ fequitur, corpus Chrifti realiter cum pane præfens codem loco efTe, 8C fimul ore corporis fumi. Locorum enim diftantia non obHat qqo Locorâdilt; minus res longiflimcdj^tæ pei’relationem vni. ftantia noi, antur; atque efficaciam fpiritqsfanfliperhxc quadinftrurn^nta operantis, diftaqtia localis cramentalï figni SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no im^editipeq; necefTe eft

nobis localjtcr prgfens efTe corpus Chrifti vt co ^lamur, multo minus requiriturvt cum pane in eo loco ^d(it. Aduerfarij quidem negant loc^ lem prasfentiatp requiri ad facramentaleqi vnio nem^fed ita tantum negant,quod corpus Ghria fti non adfit localiter, fic vt loco circumfcriba-,

nt loco vbi ccena celebratur fqbftaqtialitcr SC realiter ac corporaliter præfens cfre,amp; ftc adede prefens, vt vn^ cum pane manu mjnidri pqrriia

eaiunt cum aiïeriiTiiu corpus Chriiii in coelo eflTe, acque ideo fubfiant« »liter non a JefTi cuîn ^ane, fed cantnm ab «Ho dulare qnantno» caelu a terra diilat.nihilominns tamen clTe cibntn ipi ritualem qui fiJefumatur SC aUt nos ad vita m aiternâ Obijciiintnobis femperomnipotentiâ Dei,qua voluceffici vt corpus idem circumfcrj « ptu fit Sc incircumfcriptu.vinbile SCinuifjbile, ^certo loco finitum SÇ idemvbique gratfens^ia* ftant ctxleflem modum pratfentix iuxta dexta* ram Dei:SC tarnen cum nos dicimus (ide pçrci* pi fpiritualiter verum corpus Chrifti, quamuii realiter non addc cum pane,fed in calis exidat; aiunt not vacua Ggna conflitncre, Qhrifln coç» na cxcluderc.' 8C qui nobis Geometricas de loco rogitationes obijciunt,Hdeo loco affixi funt co gitationibusfuis—VC nullamagnofcanc veram praefentiam SC cómunicarioncm^umi^ Chrifli, nidcalu ipfumSC corpusChÄTlifubftantiali' ter prgfentia lint in omni loco vbicoena célébra Bryihcaus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullu aut fake exiguu interuallu pona

Porro nonfjifTj fententiam veteris eccle* fia;, VC falfoafGrmac O. Andrea;,rem Ggnatam efTe ica t^niundam cum Ggno, vcqui hoc accis . piac etiam alteri.is parcicepsGc, moxodende« nous de minducatione impiorum fcribentes. Conaturenim lacobus probarc indignos nun^ ducare verum corpus Chrifti^SCnounuHa argu

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menta

Ad d« andr, defens, tnenca pro bar opinione protulit primo rapi« te,poßea quarto capitc idem D. Auguflini au-* éioriiatc probare vult, nospaucis adbxcoms nia fimul rcfpondebtmus.

Probat auirm manducattonem impiorvm cxipfa Cbriftiinftifuttone, qui non tantum pa Bx/nflito-nem/ed lOrpus fuum edere lufrerit.ditcdo, Ac eipi(c,ediie.böt eft rorpüsmeum: nonaurem, baiurman* bor fignifirat rot pus meum, quemadmodum ^urancm-Zuin^ius manifcftc amp;nbsp;palpabilitcr verba Cbri fit perucrt^rt. Scd bor argtimentiim,vt omnia

‘ eins, nititur falfae bypoiheb amp;nbsp;opinioni animo fonrlt; piæ,qvcdbglt; verba,Hoceftcorpusmeû, f gnifnent panefubflâtialiter eßeeorpusCbii fti,aut tlliid ru pane fubßäiialiteramp; realiter prgj,* fens eße: Chrißus in vliima coena panem acee/b pit,fregit,diffipiili6 dtd®,K de bor dixit, Acci'»» • pite, edite,Kocefl rorpus mtum. Panis inquä* fuit qucni eder^ufßt, êC mtem fumunt c.mne» lamdigntqila^^digni.lruncpanemdiciicf« fc corpus fuum-.Ergo id quod Cbrißus nomina uit corpus fuumtam indigni quam digni come dunt Ha ceflvera 8C (implex con'eeiiiio.Vr au tern eonfequatur verum Chrißi amp;nbsp;fubßanttaic (oipus ore corporis ab indignis mandi'lt;ari,oa ‘ portee in minore a ßu mere panem bûc elje ftib« Aantiale corpus (. brifii,aut idreabtcrccniun«

* flum babcie ,fed boc in quaßione pofîtt m eft, idecquc eß petttio principij vt pleraqtie aducT

APOLOGIA t^GVRIN* inodo eft corpus Chrifti, hoc eft in fäcramento 6C myfterio,amp; propterea etiam vßtata locutio-tienomen rci fignatîe accipit, ideo dicipotcft impios corpus Chrifti edere, non vere fub« flantialiter.fed in myfterio,Deinde fideles non tantum accipiunc fighiim, fed corpus Chrifti jjpiritu Si. fide percipiunt : ne Andreas fuo mo« renos calumnietur,quod tantum nudum pan^ Sc vacuum fignum in ccena ftatuamus. Cum autem Zuinglij interpretationé ^mnat quod verba Chrifti pcruertat,fciat fc vetcres ferme o-tnnes damnarc,qui verba Chrifti ( vt fupra ctla monuimus)fimiliter intefpretati funtiChriftus inquit non dixit, Hoc fignificat corpus meum: At fimiliter non dixit, Panis eft fiibftantialitef

corpus Chrifti, n^ue dixit córpus meum fub« ftantialiter ÔC corpoHNitcr eft in pane, aut cum' pane, vcl fub p^c : vbi quæfohocChriftus die 3{it,vcl aliquid nui^fimile ƒ Oj^^iKefbis inêft tröpus,quod etiam D.And«æmetur,non au« tem tuons eft fcripturis vt tropos cxplicet, fed facile intelliguntur 8C explicanturà pijsiuxia' analogiamfidei amp;alioruin locoru collationé.

Alterum argumentum c Paulo dcpromir, quifcribit indigne manducantes fibijpfisiudi«

tiuiratur ciun^dere, propterea quod non difcernant cóf maiMan* nbsp;nbsp;nbsp;do-mini,fed fi tantum panem cderent, dixif,

àalts; eos peccarc non dijudicando amp;nbsp;difcernendo’ panem hunca communi pane. Refpondemiis in facramentis duo efte confyderanda, fignüM rcnÿ

AD D. ANDRf DEFENJ» 40 êC rem fïgnatam,it9que pij in cœna domini nó tantum refpiciunt panem SC vinum quæ funt externa fymbola, fed interius fpiritu SC fide ins tuentur,acçipiunt,amp; comedunt corpus Chrifti pro fe in mortem traditum,amp; fanguiné fui caus faefFufumjamp; hie eft fpiritualis cibusquo aluns turad vitam æternam : arque hoc eft difeerneré corpus domini. Indigni aurcm non dijudicant corpus domini,hoc eft,vt Chryfoftomus inter-pretatur, non confiderant magiiitudincm eos rum quæ fiiWt propofita, ncq.ue muneris mas gnitudine m apud fc reputant. V t autem corpus domini difrcrnatur,noneftneccfre verft amp;nbsp;fub ftantrale Chrifti corpus cum pane ita coniuns gcre vt illud fimul fumant impij.Nam prirnum nondijudicant corpusdomini, illi qui nónin hocfacramento quærur*amp; lidepertipereftu« dent corpus Chri fti, vt i 11 o alantur ad vitam æs ternam:neque difeernunt panftn hune, qui eft, vt OrigeiftsîT?!jl|^,typicuïh 8(. myfticum côrgt; pus Chrifti, à communi amp;nbsp;vulgari pane.Cætes rum argumentum hoc Andieænihilo firmiüs eft quam illud quoplerique fociorunn cius ÿ* tuntur. Indigne fumentes rei éunt corporis amp;nbsp;fanguinisdomini, ergo fumuht verum Chriftî Corpus amp;nbsp;fanguincm.Quis çnim illis concefte-« rit huiusargumenii propofitionem ;Ci?iusrei * aliquis reus fit,cam óporrere illi fubftantialitef êi efrcnrialiier præfentem cfTcjQui rei funt læ-(k maieftatis Rcgiæ,nonhabent regem pnefen'

tem ƒ Qui à Chrifto défieiunr, diciintur Fiîiiin» Dei ronciilcare, neq; tarnen Fihuni Dei corpo« ralitcr præfentrin tiabenc,

V«plt;1(]a* Ncgat deinde indignos facramenrum tan« tumbera. tiimaccipere,nonautem rem facramenti ,cor« P*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facramentum enim inxta Irenæi

fcnteniiam duabus rébus conttare, terrena, pa^« ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne amp;nbsp;vina,amp; ccelefli corpore 8C fangiiine Chri

fii'.quod fi impij panem amp;nbsp;vinûaccipiant,tum cos non facramentum, fed partem tantum farr;^ menti accipere, ciim tarnen nos cA-atnusipfos (âeramentum accipere. Quis nô dicat iacobutn Andreæ ludere in rébus facris, qui tam pucrili« tcrargumentetur?non ehim ignorât nomen la» crament! fæpe a' veteribus accipi pro externit fymbolis, iuxta vfitatam definitionem, qua fa» cramentum dicitur cÂ. vifibilc fignuminuifi» Lilisgratiæ.'arq^e hoc fenfu diiimus impiós ai cipcrc facramentum, quoniam^cg»iendo fa« era fymbola non ^ccipiiim^ul^retn amp;nbsp;rom» munem panem, fed panem qui efi (àcramentîi corporis Chrifti,êC fuo quodammodo, hoc elf,' facramentaliter amp;nbsp;typice, corpus Chril'ti nomi vt plenum integrum fit, duabus rebus con» «»«*• flare empörtet,figno Si. re fignata:fcd hae duæres non ita fiint coniunéiæ vt altera abfque aliera fumi non poflit, Si errât qui in rclatiouibus ta* lem coniunftioncm ponunt.Signum elt panis, resfignata corpus Chriüi, cum autem negare non popquot;

AD D. ANDR. DEPENS. 41 nonpofnnt,mukos HRinducare corpus Cbrift» fpicitualiter perfidem.vc Ioannis 6.docetur,ex tra fumptionem facranrientt,cur negant fymbo lumquoque viciffim pofle fumi abfque refi»« gnata ? Quod autcm conbcic impios tantum partem facramenti accipere, libenter fatemurï neque inde quicquam abfurdi conficiturinulla ctiam eftcontradifiio in noÜris verbis ambi* guitare nominis explicata.

Obieceratnus præterea illi, corpus SC fan= guinem Chri^ cfTefpiritualem cibum SCpotii, Smitaa-•quo fideles ad vitam æternam aluntur ; infide= rentjCtgo Jes autem neque viram habere, neq; hdcm qua corpus percipiant vitam , ideoque eos tantum externu Chttfl». facramentum fumere . Hoe argumentum tan-quam infirmum amp;nbsp;nullius momentl rcijcit D. Andreas, co quod Chriftus non tantum falua^ tor fit verum etiam iudex,^tqueboe modo ipa film ab indignîs ad mortem aecigi Sed hic mos' eft Sopbifiattl^M^^is cludcijargumenta,qua: foluere non pofTunm'Jonrum argumentum du plex eft, pritnutn cnim ab efFeflu manducatioa nis carnis Chrifti argumentamur, qui eft vita; Non qugrimus abfolute quid Chriftus fit amp;nbsp;efi» ficiatjicd quæ fit vis ôC efficacia carnis Chrifti* fi earn mäducemus,dc hac Chriftus inquit,Quî edit carnem meam, amp;nbsp;bibit meum fanguiigt;m; habet viiam æternam.Oftendant ipfi lorum ai' liquem fcripturg,qui dicat carnem Chrifti matf ducari ad mortem.-indigne pahem hune corné*

APOLOGIA TiGVRiff/ dentes de hoc poculoîibentes, iüdiciofb feó condemnationent (ïbi edcrc PaUlus rcr)bit,rion autemaitbos ipftim ChrifticOtpüscomedere. Alterutn argtitnentu funtitur d conditionc per* cipicntium facramentum. In facramcnto funt duœ res,externa res ipfa, fymbola panisdC vi* num,qiiae funt alimenta vitæ præfcntis, ca irm' pij pcrcipiunr, quia vita corporis externa pram din funt'.deinde res toekOis, cibus vhat atterna; corpus amp;nbsp;fanguis CbriHi, bunc cibum indigni nonfumunt quia quoad anim^rtam mortui funt, no habent vitam fpiritus qua poff^nt rem lacramcnti accipcre.Seio aducrfarioshaec elude re,quod ifta verc dicatur de fpiriiuati mandiira (ione corporis Chrißi, alia tame efle corporale manducationcm carnis Chrifti, qua etiam im* pij orc fuo corpus QhriAi fumunt. Sed hocipfo rum figmentum eft, (acræ liters vnius tantum manducationts mcminerunn neque vfquam docent corpos (Übrißi ah^JR^iut viuifirante fpiritu mandneart orali manducatione. Porre quod Chriflum iudicem cfle dicit non ignora» mus, nequenegamus ipfum etiamanteextre* mumaduentum indicium exercere, quedfalfó nobis tribuit D. Andres. Sed hoc probandum eraülli Chrrftum vt iudicem exhiberrfiC fumr sn (acramento.Myftka benedidionc nos Chri* fto corporaliter vniri fupra ex Cyriflo affirm^, nit D. Andreas, num vetoChriftosillos quia bus vnitur amp;nbsp;quorum caput eft, indicat 8C con» demnar.

AD D« AHDR. DÈFÈN^i 4^ dctnnat, SC non potfbs hos à quibus pér incre« tiulitatem repellitur ƒ Chriftus in verbo Euan-' gcli) ctiam nobis ofrertur,ac dititur quibufd^ni cOe odor mortis ad inortcin, bis inquam qui non recipiunt Ede obiatum Ebi euangelium: itanónegamus Chriftumetiaminfacramcnto cfTeodorsm mortis, non tarnen bis qui Chrifti corpus pcrcipiunt, fed qui fua difßdentia (e coe lefti cibo priliät,neq;,vniuntur ChriUo, Quod E obijciatur ipirituab tantum Énanducationé CbriÜû corpgtraliternobis vniri vt etus memat braEmÜs,ÖCica vitä ex carnceius percipiamus: fcur ergo qüod à Cyrillo de corporali manduca tiohe qua Çbrifto vnimur fcripn'i eft.adducunt Vt oralem amp;corpóralem tnanducanonéeiusau éiorttatc probet,quæ tarnen îlli incognita fuit ƒ Negat etiam fententiam noftram confirmari tx Pauli verbis cjui indigffos panem manduca^ ieait, qüöniamideht Apofto^s dicatpahcba lt;lt;nbsp;iiiincene^*«MXé^i^pörisC|}fifti, boeéftcum (« ^uo corpus Cbrii^diftribuatür^ideóque indig lt;nbsp;i hos reos Ecri torpotis ChriEi, honpahisreias fieri,quia cum boc pane qui ëE comtnühio cór «t porisCbriEi indignis corpus CbriEi verc di-Eribuatür bon minus quatn credcntibüs. Vt autéadidqUod poEremolóco propönitür pri tnumrcfpöndeamus, non ncgainus etiaiy ih« ' 'dignis in facramcnto diuihitüs ofrcrri vcriihi corpus CbriEi, non minus quabi dignis,Ecut Ctiam in verbo Euangelij idem Cbriitüs omhié

Panitquo' bus annûciatur,fed nó qnæritur quid hic Dcult; coquot; facramtéo fuo nobis offèrat, fed quid indigni potù CbÂ pcrcipiant.Deinde falfaeftcófecutio, Panis eft corporis Chrifti: ergo omnes hunc pane fumences ,ipfum verû SC fubüätiale corpus ore corporis accipiut. Nä quod ait Veteres amp;nbsp;rccen tiores interpretari pané eftè xvirtiwe/', id eft,id cu quo corpus di Aribuatur(hoc cft,vt ego intelli-go,cuin quo corpus Chrifti realiter amp;nbsp;fiibftan* tialiter fîmul datur SC accipitur)tain vere ab ipfo dicitur, quam vere ctiam d*as de confenfil veterum gloriari folct. Scholia Græca ita Pauli verba interpretantur, Nonne cotuunicaiio fan guinis ef.Chrifti f Agglutinât enim nos Chris ftofanguis ipßus propter ipfam participatio-nem,non (ecus ac membra capiti. Ibidem ha;c Photij l^untur.Vade enim planum eft inquir, quodpanis quern rrangimuscommunicatioßt corporis Chmfti ’ hoc eft qiwd nos in commue nionem corpoMK Chrifti^^liltiffet vnde pa^* tet ƒ Quoniam vnum atq; idem corpus fumus, ac dicimur omnes Chrifto coagmentati, inftar communis corporis capiti.Si igitur corpori eia usaefanguiniin communionem non copula* mur, CÜ quo nam altero vnum fuimus corpus ant vocati fumus. Chryfoftomus prima fronte ilirpatrocinarividetur, quicalicem bcnc diélio nis,interpretator quod eft in calice, id eft qudd à latere ftuxit,amp; illius fumus participes. Loqui turautem Chryfoftomus vt plerunq; myftice, vbi

AD D« AND^* DEPENS. 45 vbi quod figni eft Ggnato tribuit,nam mox iu-bccaltariChriftifanguiné afpergere quod non eft deipfofubftantiali fanguineintenigendum. ' Exponit eriam quotnodo ftc cômunicàtio fans guinisChriftixum calice inquic inenairabilia Dei beneficia, SC quæcunque confccutifumus addimus: ica ad eum accedimus,cum eo cómu« nicamus,gracias agétes quod humanurn genus crrore liberauitjamp;c. Idem ait panem dici corns municationeij corporis Chrtfti, non participa tionem, quia nó participatione tantum SC acce ptione, fed vnicate illi communicamus. Item: Quid enimappello, inquic,cómunicationem. Idem ipfum corpus fumus. Quidnam cft pas nis'Corpus Chrifti. Q^iid autembunt quiacs cipiunt.' Corpus Chrifti. Non multa, fed vnum corpus.Item D. Ambrofiifc. Sicuti nos de vqo pane amp;nbsp;de vno calice percipient^,participes fu mUs amp;nbsp;conlj|rtes.^rporis domini, ita amp;nbsp;qui c-dunthoftias,p3rtid^hes funt^tanserroris. D, Bernardus, Calix, inquir,id eftcommuniçatip calicis, facit nos habere quädam cómunionetn cum Chrifto. Hæc quidçm fatis aperça funt, feti quia aducrfari') faifo fibi bnxerunt corporaleen amp;nbsp;fubftantialcm SC oralem manducationé cor» poris Cbrifti,quicquiddccommunionen^ftra jeum Chrifto,de participatione Chrifti,de vnio ’ ne Chrifti nob'ftnm fcribitur,id omne ad fuatn oralem mandqcationem referunt.

tnaui nobis cxcorquere co natur D. Andreas,^ ' cum fibi vendicare, quod ipfequoqucaffirm« corpus Chriftiorefumietiamabimpijs. Antcw Carpus quam autem fiugulatim dicamus de teftitno* Ciirilii aj nijs huius patris,duo prius annocanda fiinc: prj ft?“*?' mum corpus Chrifti nominari aliquando ab

Auguftino ÔC veteribu3,non ipfum naturale5C fubÜätiale corpus Chrifti feruatoris noftri, fed fyrnbolo feu excerno facramento hoc nomen tribui, fecundum regulam fxpe Augudino propofitam, quod figna accipiant nomina re* rum fignatarurn, Quare cum veteres corpus de» mini qominant, videndumeftan demyilerijs loquanturâCmyfticum corpus intelligant, an verO loquatpr de veto SC naturalt corpore Chri Ai. Eßque inepta aduerfariorum ratiocinatio, Fanis ndminatur corßus domini,Ergo eft natn ralitcfSCfub,(ia9tialiter corpus ChrilH. Cum Auguflinui fcribi^quod n^».iiuis^t verbun^ Det quào» Chrifti corpus, K ideonon minus reurqefïè qu’^ verbum Pci ncgiigenter audica riqquam qiii corpus domini fua negligentia in terrâmcadcrc permiferit. Vtiquenon loquitur. de natura|i dCfubftantiali corpore Chrifti,neqgt; eniin illi par aut maius faceret verbum excernû, Ttequ* etiam iuxca adqerfarios eric corpus Chri fti quod extravfum negligenter traAatum in, terram ceciderit. Rurfus cum alibi fcribit.Caroç

Protgt;ct't *^'4® quam forma paqis pperta in facramen-to accipimus, amp;nbsp;languis eiui quem fuh vint fpc cicôC

AD D. ANDR. DEPENS» 44 cie dC (iipore potamu^ Caro videlicet carnis âC fanguis eft facramentum fanguinis.Non loqui' cur de naturali Sf, Tub ftantialt corpore SC Tangui neChrifti/ed de myftico corpore,feu facramet» to corporis. quomodoenimcaroipCa fubftan« cialis facramentum eiïeccarnis.niG duplexraro in Chrifto ftatuatur,quod abfurdum eft.Simili ter cum veteres feribu nc corpus confici êC créa« ri,óC ex pants amp;nbsp;vini fubftancia confecrari,con' fumi, frangi, videri, tangi, dentibus acceri,hæc non pofTunc ÄbftantialiterSC Hmplicicer, de ip fo naturali Chrifti corpore intelligi, fed fymbo la myftica quæ earum rerum nomina accipiut quarum figuræ funt, vt Theodorctus fertbir, hie intelligenda funt; dC hoc eft quod Origenes vocat typicumSC fymbolicum corpus 8C. my fticum etiamatque facramentale corpus dici« tur,quod ipfum aliud nihil eft quam ipfum ve« ri naturalis SC fubftantialis cor]*gt;ris Chrifti fa« cramentunl^eo Idlkcndi mci^o,quoCvt faepifft« me D. Auguftinu9aocet)fignum quod fignifi« cat,rci (îgniHcatæ nomine appellatur. Sic igi* tur intelligenda funt verba Auguftini quæ esc epiftola ad lanuarium profertD. Andreas. In honorem tantifarramenti, inosChriftiani dox minieu corpus intrareprius quam alium quetn uiscommutiem cibum. Verum enim corpus Chrifti non accipic honorem fuumàfacramen to,fed potius contra facramentn à corporc Chri fti honorem fuumaccipit.

Quid Cte- Secundo bene obfcruandumeft quo fenfq lt;i‘nûcta. ab Auguftino 3C alijs vetcribus fcribatur, cora pus Chriftl edi in facramcnto,auc facramentote nuSjVel facramentum corporis Chrifti mafidu-cari-.ueque enim fignificat verum 8C. fubflantia le corpus Chrifti orc manducari, fed corpus fa-cramentale.hoc eft, manducatur pani3,non ille iam vulgaris 6C comunis, fed qui eft facramen« turn corporisChrifti, inmyfteriofinefym-boliceSCtropice corpus Chrifti nominatur.Ab Auguftmo facramentotenus fiC^euera corpus Chrifti ederc inter fe opponuntur ; item in fa* cramcnto funicrc, ôC in ipfa veritatefpirituali* ter rnanducare ÔC bibere , vel in facramento, 8C reipfa.Item. Qiiid eft,inquit,Chriftum mandu careî Non hoc eft folum in facramento corpus cius accipere. Mule*enim indigni accipiunc. Sed quomodo maducandus eft Chriftus?Sicut ipfe dixit, Q* manducat carnem^eam SC bi* bitfanguinem nd^um, in^e manet SC ego in co,Sc qui indigne accipit facramentum, acquit rit magnum tormentii. Hie aliud eft Auguftia no corpus Chrifti in facramento edere, feu fa« cramentu accipere, aliud ipfum Chriftum man ducare: neque hie tantum modos manducandi * diftinguit, fed de ipfius Chrifti manducationc lqgiRtur,qu3m adimit his qui tantum in facra«, mento edunt corpus Chriftuquod non refte ab co negaretur.fi in facrameto corpus Chrifti ora liter manducaretur, Item cum à vetcribus fcri* “bitur

AD D« AN^R* DEPENS* . 45? ßitur corpus Chrifti infacramcnto per panes ne corporis Chrifti accipi, Quomodo aurem hæc intelligenda fint ipfe Auguftinus explicat. « ƒ Sacramencum inquic corporis Chrifti, fecuns dum quédam modum corpus eft Chrifti. Item fuo modo vocaïur Chrifti corpus,cumreuera 4* guftinus exponit. Sacramenta fimihtudincm 44 earumrerum quarum facramentafunthabcnt, 4, alioqui facrfmenta non eftent,ex hac autcm fi* , « militudine plerunque etiam ipfarum rerum nomina accipiunt.

Atque hæc quidem quæ attuHmus, non RcCponde-funt alienæamp; dctortj interpretationes,fed Au' guftinum volumus fui ipfius Interpretern cfiTe; quot;nbsp;id fi obferuemus,facile pfiteruni explicari loca, quæproorali indignorum m^ucatione ab ad uerfarijspÿofenjmur. Primum autemprobare vult fuam fente^am ex /ftguftino in loanné traft. 30. vbiferibit, ludam vnum cumPetro panem comedifTejqui tarnen i 11 i fuerit cibus ad mortem. Panis,inquir,viuificare6Cmortlficarc‘* non poteft, loquiturigitur de corpore Chrifti, cuius caro viuificat fideles, ac infidèles occidit. ‘* Refpicit autem Auguftinus ad verbaP^uli x. *• Cor.x.Sicut enim vnuseft odoreuangelijadvi/“ tam amp;. ad mortem, ita etiâ vnus eft cibus corpo ‘ • ris Chrifti in cœna, qui credentiUm faluté pro- ‘ * mouct, infidelibus adiudicium inferuit. Reftc

fane ab eo dicitur,«andern efTe rationê odoris e« uangelijjamp;cibihuius coeleflis.Euangelium eft odor mortis vt fupra diximus,nonhis qui illud recipiunt/ed qui id reijciuncita corpus Chrifti cibus eft fpiritualiter fumentibus, fed ad morte feruittllis qui fuaincredu Iitate idrepellunc.Ipli autem Chriftu volunt recipi âC fumi ab indigo nis, amp;itaipfum Chrifticorpus eftecibum mor tifcrum indignorum, quod neque vere, neque honoriftcedeChrifto dicitur, quamuisenim ii* dex (it de iudicium exerccat,tame An facrameiv to fumitur vt vniatur nobis, non autem vnitur fiobis vt nos damnet,fed vtviuihcet.Adhjc Au guftinus ipfe difcinguit panem quern Apoftoli amp;nbsp;quein ludas fumpfere Vnus eft panis.vnufn eftfacrainencum, fedapoftolos inquit panent dominum manducafWjipfum Ghriftû fumpfîf» fe.'Iudam aütp^em domini contra ipfum dogt; minum comedifte^fed fi pai^dori^i eftet ipgt; fum verû de fiibftantialecor^s domini, tû luz das non tantum pané domini ngnumderacralt; mentum,fed ipfum dominû comedifTet. Qnod autem ait pané non viuificare neque occidere, .rededenudo pane dicitur, fed hic panis eft pa* nisdomini.facramentfi corporis Chrifti,acipfe quidam fua fubftantia,non viuilîcat.fed vtver* bumexcernum ita hocquoq-, vifibile verbûeft infttumcntum Chrifti nos viult;(îcanti$,d£ idem* qccidit, qui acontemnentes facramentû hocrei fiunt nô cantu.n panis vialati,fed ipfius corpo

AD D, AND^* DEPENS. 46 ris Chrifti cuius hic panis Tymbalum eft. Nou tarnen quia cómunis panis non eft, ideo cojift* ciruripfumfubftantialiter corpus Chriftt con# iun^um habere.

Deinde ad Auguftini verba, Res vero ipf^ cuius âC (âcramenciKn eft,omni homini ad vic4 nulli ad exitium fumitur quiconque eius parti« ceps fuerit.Refpondet Auguftinii loqui de fpi* rituali pardcipatione qua Chriftum Ipirituali« ter naanducamus: fe quoque hanc non tribuer« impijs. ReA^oc. fed oftendac Auguftinû do* cere aliam manducationc prarcer ipiritualcm, qua ipfum Chrifti corpus vere comedituncertc hoc loco quem adduximus diftinguic lacramen cum,Sc rem facramenci: nonaute fumendi mo* dum-.de facramento pronuntiat quod à quibuf* dam ad vicam, à quibnfditnad exiciu fumatnr: de reipfa hoc eft de corpore Chr^i afftrmat om ni homini vitam fumi,nulli ad exitium : fed iuxta aduerurij feiWntia dic^dum etiam erat, de re facraméti,à quibufdam ad vitam,SCa quis bufdam ad exitiu fumi. Friuolu eft quod ludic in verbo,qui eius participes fiunt,SC id ad par* ticipationem fpintualc reftringit,nam abfolutc loquitur, SC fi qua alia eft participatio eandem haud dubieintelligit, ft orc fumitur res faej^amé .ti,certequi id fumût eius participes hunt, quan quatn non ad participationem fpiritus . tarnen compræhendercntur hac fententia Auguftini^ qui nullam diftin^ionc auc excluGonc ponii*

Irtcap.if.

Mitih.

Reipfa tarne corpusChrifti nó niG fpiritualiter perGdem manducatur, nequeatiacftmanduca tio ipGus carnis Chrifti in c«na dotnini, quam illa quæ Ioannis 6. capite defcribitur, Gcuti ex Augußino oGcdimus locis quibusid afGrmat nocatis. Conuertuncurante apud Augußinü, Chridum manducare,SC in illo mansre atq; illu manencem in rehabere,qua!eRfpirituaIismati diicatio.Similiter dicit cü qui non cd in corpore Chriili non manducarecius co^us ; qui dilt; fcordaca Chrido non manducare neq; bibere carnem eius SC fanguinem. Alia quide eft man-ducatio qua carnalicer 8C viGbiliter detibus pre sniturfacramenrum corporis 8Ç Canguinis Chrt Ali,dC ad iudicium manducatur. Sed hoc nOn in teliigendum eft de naturalise Gibftantiali corpore,niG quis adeo cAfle fapiat vt id ipfum den tibus premi cr^atiSC iudicium manducatur nó propter realem p^fenriam œrporj^ Chrifti in pane, fed quia (inquit) inwiundus ad Chrifti præfumpGt accedere facramenta. Quarecum apud Auguftinum 8C alios patres legimus corpus Chriîii ab impijs manducari,idintelligen-dumeftdetypico fymbolicoquecorpore, Gue quod corpus Chrifti in facramento SC myfte« rio,agt (acramentotenus non reuera editiir. Dc ipG) autem vero corpore quod à verbo afliim-« , ptum cft,Origencs nó fuä fed eccIcGae fententia pronuntiat ; qui hoc comederit, omnino viuct in æcernum: hoc autem nullus malus poteft co medere

Ad d. andr, defenj» '47 biedere ctenim ftri poflet vt qui malus ad« hueperfeuerat, «dat Verbum fanum earnem, ci,m fit Verbum amp;nbsp;panis viuus,nequaquafcrjlt;» ptum fuiflet,quiiquis ederit panem hunc viuet inæternum.

Quæpra:tcrea primo capite afFert.quod do órina de mandueatione impiorum fitneceflà' ducatienc ria,paucisperftringerefatiscft.Primum inquit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

verba Pauli i.Cor. ii. rede explicâda c(re,quod nj. nos quoque fatémurjed an hæc fit vera explica tio,indign Anandueantes rcos fieri corporis do mini, quiailludrealiterÔCfubftantialiter cum pane coniunólum ore fumant amp;nbsp;non dijudicér, Cbriftianishominibus qui in fcripturis verfa-ti funt auditis vtriufque partis rationibus iudi candum relinquimus. Deinde expergefieri alt fideles vt fe refte ad coer^m domini préparent, in qua non tantum pane Si vinum fumant, fed carncm Si fanguinem dominAd vicam ^ernâ, nehæcacRudici nbsp;nbsp;fuman^ficuti impi).Hoc vt

omnia illius calumniofe fcribitur,quafi nos fen tiamus in hac facratiffima cana tantum pancm amp;nbsp;vinum ad famcm amp;nbsp;fitim fedandam porrigi amp;nbsp;aCbrifto nobis donari, quod falfiffime no*

s bis tribuitur.Ad vetbumaudiendum excitandi funt fideles,vt non minus reuerenier id audiant qua'm facramenta percipiant, amp;nbsp;tameif nemo illic fiatuit aflercndam talcm præfcntiam corporis,qualis in rcena ab his affirmatur. Pofirc« mo ait lubricos Zuinglianos haciationc deprat

U ' ficdipofTetfecl hoc nihil Änos,etenim nos apef - te fcmpernoflramfentcntiâprofeffîlütnuSjhex lt;]uefiib vllis ambiguis vcrborum inuolucris de litefccre voluimut. lino fi hoc eft illud fîculnum folium quo anguillæ confiringendx funt.vteh dum eoerit vtteneamus Vbiquifias, qui Chri« ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flum aiunt non cfTe corporaliter prælcnicin,dC

tarnen rurfui corporaliter adelTe , fpiriiualitcr manducari non carnaliter,cc£leftetn cflc modd pratfentix non localem, omnia hic efle fpiritua lia: execrantur nos qui crafiTum iriiqucm môdâ prstfentiç aut manducationis illis adfcribamus; amp;nbsp;tarnen tantopere contendunt impios qui fpi ritu amp;nbsp;fide tarent,ideoque fpiritualiter Cnrifiû cderenonpofTunt, nihilominus TetiiméCnaâ turale atque fubfiantialc Chrifii corpus, manu sniniüri vnà cum (:^ne porrefium , 8C noniii calo tantum .fed ïamomnibus locis inquibuv coena agitur^xfens, orefuofumere, amp;fauci-i bus ctiam atq-, dSkitibus m^dneaft, vere amp;nbsp;no' in facramento: fi modo vere approbauit Luthe rusNicolai Papg fenteniiam,amp; ca prçterca qug Vueftphalus fcripfit defendere voluerint. Hxc opinio cum era Ha prorfus 3C abfarda fit,nequd idoneis fcripturarum 8C veteris ccclefigtefiimgi nijs comprobari poffir, pij omnes ab ca fibi dil) genftr cauebunt, ne tam crafTx opinionis seres aut defenfores cxifiant.

IM T £ B reliqua dogmata fidei noAræ quat ab adiierfarijs noAris nouomodo explican« iurad Aabilicndam realem extAentiam cat*« ris ChriAi in pane,articulus deafccnfionc Chfi Ai in coelos non poAremum locum renct,de co pauca agit l*c capite D. Andreas,ac omnem fa fpitionem innouationis à feauertere coiiatur, fed fequentt capite plura de bac re difputat. Ac t* initio ait non cAe controuerfiam internos de «• corporal! aAenGone ChriAi in coelos,amp;GmuIac lt;t fe veterum fententiam probat c, vere enim haic lt;nbsp;* faAa eAe qiiæ de afcenGqne ChriAi fcribtintur, lt;nbsp;« neque fuiAe fpcAaculum quoddam imagina^ «• rium cm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ac falfo«ios accufare ip* « c

ros,inquit^quod||xafc-en0^nc difparitionem lt;• quandam faciât. r^s autë Angit docere nullum gt;nbsp;c lt;Ae diferimen inter afeenAonem ChriAi amp;nbsp;alio lt;« rum fanAoruJtem ChriAum afcendiAe in cce* lt;• ]os,amp; ad dextram Dei quar At certus locus con« lt;1 (tdiAe, Yt qua homo eA nihil amplius carne t» nobifeumin terris negotij habeat, amp;nbsp;tantum «« fanâus ipAus fpiritus pratfem omnia in«cccte'lt;lt; * fia agatqvar ChriAus corporaliter prxfens a«lt;« fiurus fuiAet: Hane noAram fententiam cAe lt;♦ ananifcAam deprauationcm dofirinse de afeen»

APOLO GIA i TI GVRIM, fîone, quoniam nemo vftjuä Orthodoxus fié docuerit.Sed Dci benefiêio nullius erroris SCde prauaiionis nos conuinccrepoteft, fed D, An« dreas morefolitOjVt mox oftendemus, perca-lumniam eadenobis affirmât quæ nunquani fcripfimusaut docuimus,cótra impudenterné gat ea quæ docuerunt amp;nbsp;docent fui Vbiquiftte; Kndr»»ï Primum vbi nam in noftris fcriptis offenderc buamp;mat potent,nos nullû difcrimen ponereinter Chri-Ai amp;nbsp;aliorum fanéforum hominum afcenfioné incœlosf Chriflus incoelo$afce«dit,quo nos quoque afTumendos refufcicatis corporibus no ftris fperamus,vt vbi Chri(fus eft nos quoque rimus,iuxta ipfîus promiffionem, ipfe auté (ér-« uatornoAer propria virtute in coelos afcendir, quo nosafcenderenonpoffumus, nifî ipfenos fua potentia SC virti^ad feaffumat. Chriflum corpore fuoin coelosafcédifTe, acin coelismâfu' rum effe dont^redeat ad iudicandum viuos dC morcuos,iuxta foaipturas c|^imu^C affirma« mus, ideoque negamus eum corporaliter carné fua in terris præfentem efTe : falfo autem nobis impingit aduerfarius, quod Chriftû carne fui nihil nobifeum in terris negotij 5C commerci) habere affirmemus. An quæfo nulla eft ener-» gia carnis Chrifti, nifi fubftantialiter SC corpo'* raliÆr aliquo in loco præfens fit’Si ita fentiunr, ng parum honorificefentiuntdemaieftate fer«» üatoris, quam fe aftcrerc clamant ; fin commua ÿiioni noftratcum Chrifto ÔCenergia; eius lo-» corum

AD b, AN^R. DETENSJ 4^ lt;onim dinantlam non obftare credüt, cur nos äiunt affiliate Chriftum, nihil negotijnobi» fcum habere quoad camem amp;nbsp;humanitaté luä; lt;]uandoafhrma(hus Chriftutn corpore fuo. iii «œlis cïTe, non aûc corporaliter in terris præfeti tem efTe; fed tarnen cum t(Te caput noftrum.noi niembra il'ius,ifa coniunfla illi,vtomni« viuilt; fica vis à capitc in membra dcfluat,SC ita fe veré Chriftus nobis cômunicet,quem fpiriiu amp;nbsp;fide re(ipiamu$,vbi locorutn difiantia, veram hariC amp;nbsp;vtuificam ^ed tarnen fpiritùa^cm cômunioe iieinfidei, Sc arfliffimâ nofiri cum Chriftov-nionem non tmpedit, Nequetàmen hiceft fta* tus controuerfia: inter nos amp;nbsp;aduerfarios ad thfiftusnihil agat riobifeum humanitatc, feit cnim D. Andreas nos energetieatri præfcntiâ, éfficaelæSC opcrationis,*nionem cum carne Chrirti, éf eiufdem viuificam cô^unionem nô negate,fed^arum controuerfîæ ftiidiofcmu« iat,vtnosinodiua%dUCLTC pflTfii, SCauertereâ fuis ciilpam, quod afeenfionem corporàlem ne gehr,6C ex afeenfione cuanefcentiam quandani difpâritionem faciant.Coniroiierfià enim nd bis eft cum aduerfarijs.an àrciculus fidei, Afceti tht in cceIos, amp;nbsp;ipfa hifioria afcènfionis,' ita fint întelligcndaqucmadrnodutnfonat Iitera, ve tus ecfléfiafemperintellcxit,de corpore amp;nbsp;cor« ■■■ , porahiocatione. Hoenegantaduerfari) ,^cx afeenfionedifparitionemfaciunt: acquoniam ne jd quod étnnibüs notöeä D, Andréas negare

audet.Brcntij SC alioninM’erba apponemö», vt omnes videant qantum fidci huic faliimniaio-* ri tribuendum lit. Brentius in Afta apoftolorâ bomilia j. Poftqiiam venit quadragcfimus die« ,, fnblatus eft in ahum videntibus difcipulis, SC nubes fiibduxit ilium ab oeulis eorumihoccft, s, qucmadmodiim anteapcr refurreflionem de« ,, pofuitomnes carnisinfirmitates, corruptions ,, Sc mortem,qiTsepropterpcccata noftraaftump J, feratjira nunc per aftenfum fuum in ahum dcpo nit viftbilcm fuam conuerfationéinterris, qua quadragintadiebns ad teftificandâ 1‘efwrefiio-gt; ( nem fuam aftiimpferat. Afcenfus igitur Cbrifti ,, in ahum, dequobicCermoeft^ nihil aliàd'eft (, quam depofitio vifibi'lis conucrfationw in tera ,, ra,5C fubduflio eius ab oeulis hominum, vt nó ,, ampliuscofpiciatu^b hominlbusin terra con ,, uerfans.IdeminRecognitionepag. 1 jp. Hoc ,, igitur exicrnWkn fpeólaculum afcenfus Chrifti ,, ex monte Oiiue* eft clausa cariAi apparition ,, num, quibusfehaélenusarefurrcólionedifciw ,, pulispatefecerat.hem pag. 167. Poftqua cnim , » abfoluit externum fpcflaeulum afcenfusfui vamp; ,, que ad nubes,no eft pueriliter cogitandu quod , , progrefTus fit pbyfico 8C corporah modo à nu* ,, bibiis vfqueadfiftitiû iliud toelum quod Em* ,, pyftum vocariint. Et mox. Sed fentiendum eft ,, quod depofita forma,non quidciti ilia eftentia* »gt; h, qua vere homo eft amp;nbsp;femperhomo manet, r » fcdaccideotali, quaminexterno afcenfus fpo* âacul*

AÖ O» ANÏ^; t)EfENJ, ’• fo flâciilo,ad tempus e/xoci’/u»«»; antimpferat,recepé/*, rit formain Dei,qug aliquandiii forma ferui te- ‘ f éïa fiierat, aut pcrrtxerit omni cœlefti fùa maie ** j ftatequamhabuit frui, Conabitur forte Andreas verba Brentij aliter interpretari, fed pri« inumquisfit horum fenfüs (implexgenui-hus facile animàducrti poteft, deinde ali) ex ad-Ucrfaiijs palam amp;apcrtc affirmant afcenfioneni CbriOi effedifparitionetn amp;nbsp;cuanefcentiam ex ociilis hominnm, Illyriens id rationibus aliquot córifirmare conatur, in libello de myftica facratfientaliqtic feu externa præfentia ÿC mangt; dneatiohecorporis Ä fanguitiis Chrifii in facra coena, obiefbone u.SCti.amp;ij. Idemn.obie# flioncfcribit. Afeenfio efl non tantum euane- “ fccntiaexoculishominum,amp; tranfitùsex ifta vifibili conu'erfatione honWnum, in illud inuifi ' *, bileregnu , 8C inacceffibilcrn luc^ Dei : fed efl “ quoque incamp;bilis Chridi cxaltatio dextra Pa-tris fâéla in uirnmuÄ gradum gloriæ aedignia tatis. Prætèrea Andreas Mufculusintertia digt; fputatióne Prop, i j. affirmât Afcêhfioné Chri-fti fiiifTe quandarn difparitîonem. . r,

Cum autem hæceorum feripta publice ex» ïehr,ÔCtamen nihïlominus Andreas negate au- mtndaci#.’ deatipfosex afeenfione domini difparitio^^em Cicerc,fàtîleextam lüculcto amp;nbsp;manifcdo men dacio indiciuinfieri poteft, quid de reliquis ip* fills affeuerationibus ôC proteftationibus fen* (iendum,vbi tocies grautifimis verbis concpic«

ritur fa Ifo jpfis afrribi craflam êC corporaîert» præfcntiatn, Capetnaiticam manducationcm. Nrgat fe corpofalem prxfentiam doccrc t talem fcilicetquali Chriüus ante afcenlioncmin ter« ris prasfens fuit:amp; grauifTime obredatur nc bxc de ipfîs afreramus,quod fit manifenum menda ciunt ^calumnia, ac inonet nos præccpti de nondicendo falfo tefliinonio. Verum nos nun» quam illis tribuimus quod affitment Cbriflû codem modo corporaliter ante ÓC poft refurre« Aionetn præfentcm efte vifibifltcr ftilicet SC fenfibiliter fed tarnen ex bis qiiæfupra citauia mus Sc ex omnibus corum fcriptis confiât ab îpfis doceri Chrifturn vbique corporaliter in terris præfentem eftciira tarnen vt non ampliu* confpiciatur ab bominibus in terra conuerfans^ ConiroiicrGa autemaeft an corpus verum SC na curale Chrifti^iibftantialiter in terris prxfena fît.Si igitur non adeft vbique corjwral iter vera corporis fui fub(ftntia,fru^ra praeientiam eiua inccen.i vbiquitatefua ftabilire conatur : quotf fi hoc affirmant,cur nobis indignantur quando eorutr, verba reperimus, SC dicimus eos corpo« ralem prafferitiatn doccre, incirciimfcriptam tai men SC inuifibilemiNcque enim hæc diffimulai mu^Videatautein ipfe doélor Andreæ quomO do à noxa abfolui poffir, qui SCnos calumnia« turea denobisaffirmans quee nunquam docui quot;inclus, SCimpudenter negat ilia quxBrcniius dC fui gfcgaUs aperte afterueru nt.

Pfobare deinde vulc Chriftum qnamnis gt;n Bphtf.4j rœlos afcenderit, nihilominus corpore fuo pr«

An Chrf-ßus omnia impleat fiib ilantiahii' ntintMti* (d«.

fentem efl^, quoniam apo ftolo tefte afcenderie fuperomneîcœlos vtomnia iippleret. Yeriitn ad hanc obiedionem vt éC ad alias noftri perfpi cuerefpoaderunt,6ç nominatim Hartyr atque Bullingerus.Vtainecn demus hocinielligendu çfTedepræfcnciaChriHi, qua omnia impleat, ira vt omnibus rebus praefens adGt, non tarnen hinc conficituj^id quod de perfona Chrifti dici* tur, de humanæ natura; fubdantiali præfentta intclligendum efTe: Chriftum iuxta promifiïo« nem fuam Temper adeffe fuis vfq; ad fine mune dt,amp; quidem vt Deum hominemqueadefTe nó eft controuerfum, fed aliud eft Chriftum homî pern prtefentem efTe,aliud humanitatc eins prae fentem cfte.Ncque refle ccAcludit de humanita lt;e Chrtfti loqui apoftolum, quiaÿ afeendit qui defeendit, djÿ^iinita^utc cum^on potuerit de« feendere quæ vbiqiÄ prüfens efttUecefte efte vt hæc de humanirate eius intelligamus. Nam pri (num fi i d quod vbique præfcns eft non afeendit aut defeendit ,humanitati quoque id tribui l^on poterit,quàm ipfi vbiquepræfentem faci« pnt.Deinde fi defeenfus humanas naturæ tribui tur, caro Chri fti c cœlis in vteru virginité« tendit, videat quomodo veritatem human j na turæ conferuet.Diuinitas quidem quæ vbique præfens eft mocu loca’i non aftendit aut defeen dicjtribuitut Htncn Deo defeenfus per anthto« * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

A P 0 L O G IA I lt;3 V R'l Ni \ popathiam ; ôC defeenfum Dei vcvbi Caffianiu ita explicat. Dcfcendcre, inqiiit e coelo non pp*, tuit nifi verbum Dei.Quod viiqueeum in fora ma De* cfret,cxinaniiiit femetipfumjorma fer* ni accipiés,in fimilitudinc hominû fa élus ,amp;c, Defccnditergoeccclo Verbum Dci.afcenditau rem filins hominis ; ipfiim ait afcendifTe quen) defcendifTe.Ergo vides quod idern eft filins ha* minisqiii Verbum Dei. Vtgiliuseosanaibcma cfTeait, qui dicant humanam naiuram defeena diffe de ccelo.

An corpus füWdJIKÛ •gt; liter amp;nbsp;ti-(nen inuili« btLtu adlit

Negat poftea hæc inter fepugnare, Cbriftu corpore fno fubftantialiter in ctena præfcntein efTcjnon autem vifibilitcr prgfentem e(Te;quod diximus perinde cfTe ,atque fi qnis afterat ignp arderc,fcd abfque calore : aquam fluere.non ta» wen huniidam amp;nbsp;ftuidameftc: præfentiam c' nim ait non ^Tecorporalemaut localem, fedd* tiinam coeleltem fupernatural^.Verum lt;(i fateatur corpu^Chrifti i^ccelis lam glorificaz turn human! corporis proprictates tffentiale» feruare, necefte eft vt oftendat non efte proprie tatem corporis yt fit circumferiptum, vt videri Ä pal pari poffit :qnoindicioChriftus veritate fill corporis difeipulis poft refurrediunem fuâ pr(ygt;aiiit.Si hæ funt,vi reuera funt,propri£tate» yeræ 6C cfTcntiales human! corporis, ôC tarnen idipfum fimni eodemque tempore fiibftantia fiia incircumferiptum t^infenfibile inafpeda bile pricfens alibi eft, omnino contraria de ep«

AD D, AND^. DEFEMÎ. p dem affirmantur, neqiieexcufat eos quod tno« dum hunc præfentiæ diiiinum eHeaiiinc, narn quæftioeft de veri corporis fubftantiali præfen tia.Modus autem dexter^quem fubinde iaAar, non eft alius modus pcxCenciæ/ed caufam prx fentiæ indicac, 8C eft yetus eorum effiigium, a-lijs tarnen verbis te6}um,etfi præfentia hæcads uerfetnr naturæ corporis, tarnen idipfum tribu endum oinnipotentiæ Dei id efficient!, Sed vc fæpediximiis. Deus potentia I'ua non efficit vt ” idem fit ôC nófit, vt fubftantialitcr naturali mo do fit circumferiptum amp;nbsp;ita alicubivt alibi nO fit,5£ riirfus diuino modo fit fubfiantialiter ins eirenmferiptum amp;nbsp;vbique præfens.Poftea fimi Similiiud* litudine ferri candentis e Bafilio adduóla offen dere vult carnem Chrifti non natura SC proprie rate humain corporis, fe4 ex natura fpiritua (quern Chriffus iuxta humaniiawm abfq; men fiira acccpitlfiiblt;fantialiter,hoc^reipfa incce na prxfentem cfTe. ^d h»c ipÄ» fimilitudo ad-uerfarij opmionem euertit, etfi enim ignis fer« foaliquas proprietates ciimunicat non tarnen omnes ; neq; enim ferro dat fuam leuitaié 5C vc fiirfiim feratur, ac partes taras babeat ncque fit amplius denfum amp;nbsp;folidii corpus: nam ita non amplius ferrum effet.Sic diuina natura etfi hua manam exornat, non tarnen- fuas proprietates Ita in illam transfiidit vt ills tribuit ea quæ pro ’ prietati veri corporis contraria funt.nam ira ab tileretijr humanum corpus, Diuinitas eft %ter«

^?,incorporea,infinita, vftque præfens : fihîÇC efTentialicer transfunderentqr in humanam furain,iHa abolererur.

Df cœlo beatorum fcdejn tjuod Cbrtüus effcendit, quad fit certut locta i QtofideU' but deftinatus, o'^tuodnonfu ubii^ue,

IN hoc capite p. Andrgas primo oHenditfç non dilTentire à fimplici doftrina de tœlo qiiam fcripturæ tradnnt, quod beatoni maq fioHt locus, ac quod fiirfum Chrirtus incoelos afcenderit.amp;c.quod tarnen quam vere faciat,to An afcîllo taeius difputano fa^is déclarât.Deinde affirmai Aatuàf^rse Cbrirti afcenfionen^corporalem lt;SC vifibilem feniià Chri in ccclos,non tollere ant conftitnere præfentiâ einsinccena.•^uoniarnanteafcenfionem Chri fins cœnâm fuanBinliuuerk. Sed Aim antcquâ ccsnam inlUcuereç, non tantum de afcenfione fua verba fecetit, ideoquc nihil huiceoncrariA poüea inftitperit ; fed modum qupque mandu' candi fuum corpus nonefTecarnalein oflendea rit hocipfo quod in cuelos afcenfurus inèt,Ioa(^ nis 6: omnino articulus deafcenfionead expli' catiSné prælenttæ eius in coena adhibendus elf, j^osquidemhbenter damnsi li, non confeqiit çx afcenfione Chriîti in coelos,corpus eius vb^« Quç^ut inuliislalccminipcispræfensefTc : fe^

fddimiis incaeft circiimfcriptiimSCdeH« fiiiuin corpus Chrnh niancr, ita vt non Gc vbi' q le/ed wno tantum in loco feu vbi, in tpfo cce-|b, vbicpnqpetan lem fucrit,efficihinc idnoti in cana fubilautiabcer dC corporaliter præfena erts.nifi vel id quod priqs concclKim eft nega« ^e velimiv,auicontraria de codetn Chrifti cor* pore aff^rrnare. Porro quod addit prxfcntiani Chrifti in omnibus Iqcis, quam iHi vi Gmpli« ciumverborumcoçnæafcribaut.hinc e(re,quo(l Deus Sc bon» in Chrifto funt vua perfona, 6C qfcenGone humana ipGus natura ad dexteram tpaieftatts collocata eft, de hoe poftea fuo loco qgetqus: obitertantum hic admonentcs.vniuec fam aduerfariorum dodrinâ inniti, falfæ SC ex papiftico fermento enitx opinion! de corpora iiprxfentia Chrifti in coega,quatn violenter ex Verbis cixnæ male intelleftis ftabilire Gbi vi« dentur; interim verum fenfunÄterborum eoe-pæqon qi*erentec. •

Proponit dcincle qnæftionê, grauiter nos pbteftarur,vt Gmpüciter refpondcamus, ncqu« yllajfubtcr£ugiaamp; latcbras quæpmus, ac non ambtguejfed ingenue ita vel nó refpon leamii»» Vcrum non opus erat bis obteftationibus, not «nim Dei bencGcionon pndet noftræ doftri-næ, neq, latebras vllasquærimusaut qn^tnii* •mus vnqua,led G vult Gbi tam breuiter accate« goric.-r fponderi per afGrmationem vel nega* tio,qeq\c4qeac ne ipfeinproponcnda quæftiq» .... .

’ APOLOGIA TIG VMN, ncvtaturambiguisverlis, idenim vbifit, ne-ccfTe eft prius diftinflionéadhibert, antea qua id quod quærituraffirmari aut negari poffit, Vi detur autcm mihi D. Andreas Papifticos inqui jfitorcsimitari, qui eos quos examinant, tantu ftmplicirefrefpondereiubent,credant ncc ne ar ticulos fibi propoGtos.ncque patiuntur cos ra-» tionem fidci fuæ reddere, ne ipforum errores pa llnhumani tefiant. Quæftio ad quam nos refpondere iubet eft,An humana natura aftumpta à filio Dei innibut ih vnam periona,altiuspofita fit fmnibuscQe-lis.Refpondernus altum,amp; de fitu corporum di ci,amp; de exccllencia hunaana; naturæ :pofterto-» ri modofarcmurhumanam natura a filio Dei aftumptam omnibus creaturis prxftantiorem fadam eflè; humana qiiidc natura in fe, angelica natura inferior efïjjvjdatur,vnde fcriptft eft, Paulo inferiorem angelis fecifti turn : attameti in vnitatem pcffbna; à filio DeiafTumpta, faéla eft primogenita,bDc eft prc^antiftWna.omniû creaturarû Sed cum humana natura, etiam vni ta filio Dei, feruet fubftantiales fuas proprieta-tes.idcot^ucChrifti vcrum corpus nonpoffitef feabfque loco,feu certo vbitfublato cnim (oco, fi corpora nufquam funt,etiam non funt, vt D. Auguftinus docct;diciinusaperte amp;perfpicuc, quoiPad locationem corporis Chrifti, illud per fonali vnionc non elTealtius omnibus coeliscol ’ locatum. Nequeproptercacalos fupra Deum aitollimus vti Andreas ait: neque cnim fequitur

AD D.-AN DR* .DE FEMS» . ^4 Diuinitas eR infînita fupra omnes calos, hil mana nacqra in ChriRo diuinæ nacuræ invna perfonam eR vnita: ergo Humana pâtura ita fupra omnes epçlos eueéla efi, vt non amplius fit in cœlo. Ynio perfonalis non tollit nequecona fundit naturarum proprietäres, amp;nbsp;cum diuini-tas dicitur fupra omnes ccelos effe , nihil locale intelligédum eR.Ioquimurenim de natura Dei incorporea amp;nbsp;infinita; fed çû Ipquimurde corlt; pore CHriRi,quod vcrum corpus circumfcri ptum çR,ac^ianc veri corporis proprictaté fer* uat,illi locum,feu certum SCdeHnitum vbi rede triHuimus. ÇHriRusenim localiterinhis terris ante afcenfionem præfens fuit,fui autcm corpo ris fuHRantia non fuit fupra omnes ccelos eue-«ftus,tarnennihilominus faluafuit vnioHu-manæ naturæ cumfilio I^ei. Ac noua hæc eR in terpretatio verborum CHriRi Nicodemum allo quentis, quod ChriRus codeoftempore in terris (îmul ixin coel^Humanitace fua pracfeqs fue rit: quum vcteres omnes Hgc interprctentur Fi-lium hominis deccelo dcfcendiRe, in coelo fu iRe quum loqueretur in terra.per çotnmunica-tionem idiomatû, quod non fit alius Hlius Dei SC alius Hlius hominis, fed vnus idemque Chri» Rus,humanitäre fua in terris exiRens,diuinita-tefua in ccclo amp;nbsp;vbiq; præfens. Quod ftaliter Verba ChriRi interpretari vçlimus, de Humana natura realiter ÔC fubRantialitcr exiRente in cas lis quum loqueretur in terra , tollitur humtnv*

APOLOGIA gIGVRIU. aiaturx propriecas adeoque ipfa abntetur: con« crariaenini fïmuldceadé nariira affirmari noq pofTiint^vt in terris leraliter prxfentê cfTe, hoe lt;n ita præfencem vc fubflantia fua alibi non Gr, rurfus idem alibi,hoc e(l in ccelis eiïz. Et ves (cres hinc probarunc in Chrifto duas efTe natu« ra$,quoniam contraria de eo afßrmancur, in la co efisjôC vbiqiic cfTe.

Quodvero Paiilusfcribit, Chriftij afeendip Citnderitfti Ie fiipra omnes ccelos, quomodoaccipiendum «otioï*quot;quot; ^G^Iia loca fcripturx fatis indican* qiiat aperte AA.i.amp;j, docent Chriftiim corpore fuo in ccelos aCcendif «’?• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe,in ccelo efTe, ÔC ccelo capi, vfq; ad extremum

“ diemquando indeyenturuseiladiudicandiim . viuos SC mortuos. Non igitnr credendum cil Paulum his contradicere,vt Chriftum extra res los corpore fuo colloAt/ed cum cceli nomen SC aeri tribuatur,i^c(zleni ryderumrcgioni,docec Chriftum ita in ccelosaftendiiTe, vuupraaCpe« Aabiles ccelos in ftdem beaflorum ^fummam ccelorum fublimitatem receptusGt: atqiic Gc D. Hieronymus Grribit.ChriGum fupra omnes coelosaCcendiGTe, ScGiperinuiGbilia GetifTemi' ■nirum in regionibusbeatorum qua; nobis in* uiGbilesnuncexiftunt. QuodGcoelu vt Bren-tiusi^ibit maieGate Dei deGnitur,vtvbicunq; Deus mais Gate Giarcgnatibi Gt incorporeum. Sc I'piritualeccelum, dicant nobis Vbiquarij an f ipra omnes ccelos afcéderit, vt Gt extra ccelos, hoccG extramaicGatcm* SipermittuntGbivt

rteli nomine allegoffte fiimpto, ChriHusfupra talos afrcnderitvt tarnen fit in^faelo, turnon idem nebis licet qui calorum nomen fimplici ter accipimusî

Sed nouo arcumento noflratn interpréta- C“}'’ ***** tionemconfutar,oC verba Pauli a nobisperuer «ffttnatä ti, noftrair q; dofirinâ de ete!o nihil eiTe quam dichD.A» carnalcamp; ttiitni'm quoddamfigmcntû preba reconatur. Cœlurn, ihquit,beatorum nondû «* rxiOit, fed adhuc crcabiiuriuxtateßimoniuin « Efaiæôs, Elt;cenimegocreoctêlosnoHos, amp;nbsp;•• terram nouam, amp;nbsp;non erunt in memoria prio« lt;• ta.Óf tion afcendentfnper cor.SedgaudcbitisfiC lt;* txiiltabicis in fempitcrntim in bis qiig ego creo; •lt; Item 6 6. cap. Nam ficut calinoui 6c ttna no» lt;• (ua.qi’secgo facio, fiant coram mCfficfiab'itfe- ** men vcflrum élt; nomen ^efirû dlcit dominus. lt;lt;nbsp;Quare Chrifiusafcenfionefuperomnescalos, «* ticnafccnditincaliimbcatoriffh, Etfiautem Verba Eli» A non incômode poflunt allcgorice accipi, totiim iHiid vaticinivm aliegoricum efi de noua Hierüfaltm Ë(. cius ciuibus, vbi nô ct it infans dierum, amp;nbsp;fenex qui non implcuerit dies fuos: vbi domus sedificabunt Si, habitabûc inillis, atqncplantafcuntvineas,6f comedent fruéliim earum-.vbi dcniquelupusamp;agnuspa

^ftetur fimul,amp; leo ficut boscomedet paIA,amp;c. fed nos libentcr damns aduerfario calorum no tnen fimpheiter accipicnduài, non tarnen inde conficitur,ccelaär beatotfi nondum «fTccrcatü«

Piimufnenim audiamus Lucherû huiusloci interpretem.Illi foeli,«nquit,iam corâ Deofunt treati, nobis tarnen propter banc carné in qui - . ÿiuimus(Gcut dixi)nondum apparent. Atqué flanc interpretationem vidéturconfirrharcfe« quentia verba,Ecce ego crco lerufalem exulta« tionem.ôC populum eius gaudium . Non auté ccclcfîa qugefi HierofoIyma,5C fideles qui funt popuîus nouæ Hierofolymæ,extremo dcmuni , die creabuntur, fed gaudium fideliiim perffcic-tuCjiSi ecclefia quæ nunc obfcura cC contempt^ coram mundo amp;nbsp;pene ignota eft.confpicua, clai ra amp;nbsp;illuflris erit. Scd tarnen banc interpretatio ncm non vrgemus, cum ipfe Lutherus Videa« tur cœ’i nomen allcgot ice accipereiverum ided » eius mentionem fecimus,vt Lutberi authorita tç.quâ aduerfarius fuÂterfugere non poteft, o* ftendercmus v^rbûcreandi bic non accipi ne* cefïario denouayeationc aut pro4^l^iónerc^ nondum exirtentis, fed ca qlkiquc qu’g funt no» tispromifTa, nundû aût cernuritiir ac poffiden' tur,turn nouacreanquum nobis dantur atque patcfiunt. Porrô non improbamus D. Augu ftini fententiam, qui de cœ!o nouo 8C terra no« ua (îc feribit 11 b. ro. de ciuitate Dei.T une (port ,, cxtrelt;ium iudicium)figura huius mundi mun ,, danorum ignium conflagratione prgteribit.fî« . ,, eut faftum eft mundanariim aquarum inunda-* ,, tione diluui). Ilia itaque vt dixi conflagrationé 4, mundanaekmcntofûcorruptibilîû qualnare»;

qua: corporibus noftris corruptibilibus con* «• gruebant,ardendo penitus interibunt; atque ip lt;lt;nbsp;fa fubifantiaeas qualitates habebit,qugcorpogt; lt;lt;nbsp;tribus immonalibus mirabili mutauonc con- lt;lt;nbsp;üeniant : v.t fcilicet mundus in meliiis innoualt; «« tus.apte aceömodeturhominibus,etiam carnc •* in melius inuouatis. Qiiare creatio coeli noiii 6C terræ fioUæ , cuiusetiam mentio fit Apocal., a«, cap. eftcœloriim ÓC terræ innoiiatio de qua fcribiiur Pfal. loi. item x. Pet. j. De quo autein ccelohæc intTlligcnda fint, ex verbis D. Petri idem docct bis Verbis; D. Petrus cómtmorans faöuniantediliiuium,videturadmonu»fl'e quo *• dammodtKquatenus in fine buius fcculi mun= “ dumifium pcfituriim efTe credamus.Nam amp;il ** lo tempore perijfTe dixit: qiii tunc erat,mundii: nec folum orbem terræ.vÂum etiâ rCElos,quos vtique iftos aereos intclligimus ^quorum locu “ ac fpaciuin^unc aqua crefcenoo fuperauerat. “ Ergô touts aut pent^oius aer ^e vetofus,qiiod * * caluffl amp;nbsp;potius rœlos Voeat; (ediflos vtique imos non ilios fupremos vbi fol, amp;nbsp;luna, SC *• dera conüituta funf,contierfus fucrat in humi- ‘ * dam qualitatcm: atq; boc modo qnum terra pc * * rierat,cuinsterrae viiqueprior faciesfucrat de- *• leta diluuio.Qiii autem nunc futit,rnquit,|^!i, ‘c eodem verbo rcpofiii funt, igni referuandi in diem ludicij SC perdnionis boitiinum impiorû. ‘ » Proinde qui cteli amp;nbsp;quae terra, ideü, qui mun- ‘ «' dus,pro co mundo qui diluuioperijt cxcadcm

' »qiia repofitus eO: ipfe igni nouifftno refcrua« lur in diem iudieii,amp; perditionis honmnnm lin pior(lt;m. NninSC hominiim prbpter magnarh qiiahdam eómiitationé. non dubitat dicercpcê diiionemfuturam, cuin tarnen eoriim, qnam* uisinærerhispcenisGtmanfurananira. Qh»* ratfoi(leanaliquisjfi poftfaélum luduiü muf» dusincardebit ,antequalt;n proillorbelumnó« uum,amp; terra noua rcponantur,eó tplo tempdz re ronflagrationis eius, vbi erunt fanfti, quurfi ros babrntes corpora in aliqnoforporali lorb' «fle heeedt fitï pcfTiimus refpondére, futuros ros cfTc in Tuperioribus partibus , qiiö ira noH afcendat flâtna illiiis incèndij queinadinodiiM riec vnda diluuij.Talia qiiippt illis inerünt cor

’ pora,vt ilbc fint vbi elTevoIiierint. Srd riec ig-nem cotiflagrarionfc illins pemmeitét immof talesatque ir^’ruptibiles faéli : ftiit viroruril ** triuni torriipnbilia corpora,atqig morialiajri

* camino ardentT viutre il*efa poiiie^wnr, Ejt •* bis D. AiJguflïni veibis appareticclvminno-ùandum,boc tüaerttn tui etiam lóelon (n nó- ' men tribiiniir.' fuperioresautt mtùîlosnonal»' -fumendösaur inuiandos iri illa ronflagrationa I tnundi. Cvm auretn aperte affii met intotrupti fcil^illa fanZloril corpora poft refurrèólion#,' quatilbcfunt vbi eftevolueriint, nectflarioi|lt; aliquo corporali loco eftc gt;nbsp;facile tx hóe ipfo é« liamft nulla aha eiusfcriptatxtarrnt, colligrre |gt;cgt;frnAiut iplum longe aluer de «xlo feriflTe SC dôeùiltb

AD D. ANDR, DEPENS. ^7 docuifTe quam Vbiquiftæ docere foleanr. Ac quod ad coelum fydcrcum attiner,non répugna inus corum fcntenciæ quiillud quoque reno* uandum ôC in melius tranfmntandum'cenfenr; iuxta illud, Ab initio domine tu teri am funda fti,amp; opera manuum ruarnm coeli l'nntupß in« tereunt tu autem permahes: omne« vt vefti* mentum veterafeent, velut pallium circuma uolues eos, 8C mutabunrur, quæ muiatio trta» tio dicitur, Emittes fpiritnm tuuni tSC treahun« tur,lt;ßC retiouaiWs facie terrar.Sed propterea norl conßeitur, eadem dici de manfionibns beatoru in «xlis, quas pij doäoresab hisafpeißabilibus cixljs dißindas eße confläti confenfu afßi mât.* mulco minus vero fequitur nondum crcatuni éfTe cóelum hoc bcatorû, vti Andreas affirmât. Si ènim beatoruen manfiogt;feu ciækim in quo habitabuhtbeati hondum encrcuum, quotno doditit dominus, Indomopàtri? met multæ înaniîoncs fi^tï Sui^tnquit,n«n autem crunt Vel adhuc efeabuntur. Quomodo veto ouibus ddextra pöfitisRex ille Filius hominis diceti Venttebenediöi Patrismei, poffideteregnunî paratû vobis à iaâis fundametis mundK Quod fireâe de coelo interprétatur verba fcriptijra: Brentius, quæ ocuins non vidit, aurisnon ^u« diuit,nec in cor hominis afeendit, quæ præpa-râuit Deus ijs qui ipfumdiligunttnon reôleà lacobo afTeritur coelum adhuc creandumefrei quum haecpratparatä dicat feriptura, non autê

adhuc paranda.Étfî verd^on difficile nobû clä fee oflcndere, quätam confolationem fidelibu* adimatjiacobus Andrea*, boc fuo nnuo dogma (e,quod ex vnico fcriptura* toco male intclle^o cxtniere conatur,ac tiinul etiam iiidicate nsm abûirdâ bine confequantuf, atramen bate fudicio ledornmiclinqiiercitialumds, poiiua quam ipfius cXemplo huiufmodi confequcntL D ÄnCrcät as connect ere. Cætcrum quam bene hare conue fct'ptis D. Andreae, paucis indica bimuSjVt videant moderati iecllt;ye»,eum qui to ties nos mendaeij faifo aceufat, nbi ipfi néqtia-quant conOare, SC. (^dicamus enim quodrei ingt; dignitas ponulat)ipttim potius totum ex men-* Cap. ƒ. dacijs amp;nbsp;calumntjs confutum efle. Frimum

fatetur Cbri/lum corporaliter in cd;Ios afeen-®* difTcjÄ inde Venturu ad indicium. AdbtecCbri Aum iuxra modun^gloriotî corporis etTc in tat )o, non quidipn phyGco more loco circumferi« ptum,fed tameu proprietate rubdentiæ, bnitu. Adducft eriamnoc loco JktguAinum feriben-* tem,faris efTe Vt credamus Cbriftum efle in coe-lojrton autem quirendum efTejVbi aut quomO do in totlisfîtjÔC quid ibifaciacindignatornn bis quod fcripferinuis eos negare ccelum man' fîonem braforum: amp;nbsp;tamen conAahKr affir' (nae((xlum,quod beatoriim manlîo eA,nonda efTe crearum. Qiiomodo igiturCbriftuicorp® raüt er in calos afeendit qui nondum funt ’ Po« tcft ncindevenireadiudicandum ,fi demû fub

AÖ D» AMD % DÉFÉMJ. fS extremum diem creabuntur,lt;’Quomodo credä^» eepofTumus Chriftum cfTe in tóelo qiiodnonx dum creatum eft? Nam non puto ipfum diccra Chriftiim in coelos ita afcendiïTe.vt in fyderuni órbibus degat ó(. indé venturus fit,Et ciim dup lirem afcenuonem faciaï, Vnam corporalém Ä vifibilem, 8C aliam diti'inam^ qua humanitas iii Vnitatem perfongafTumpta amp;nbsp;a filió Dei ad dcx terarti eius collotata eft, bate non poïTunt dici de illa peculiar^pfbrum afetnfione, fiuc exaltai tione humatia: naturïB, narii illa non cft eorpo-talis,ne(juecorpus Chrifiiin hóc iüfclo6lt; hac afcêfione gloriofiim autdefinito modóciccuni ftriptum agniofcunt. Dicant cigo nobis quod» nam ficillud ca!utn in quod Cnriüus afccudic corporaliter, in quo pro more glorioforiim cof porum degitjfi IioC noii êfi Ifcehim ilUïd Ïn quo fiint bca’roru rnanfiónss.'’ ain fi i'Ili^ ipfum eft,' c^uómodo cOèhitn nondum creatum affirtnantj’ in quod Cliriitus afclt;pdit, ik itf qno gloriofij luo corpore degit,^ Vcrc igiiur nihil nifi niera; praftigïa; funt, quoties iaclant fe fimpliciter hï hoifiam afcenfionis ab Euàngeliftis traditâcre* dére, itaenimvulgushominum decipiunt, nd noua abfurda eorum figment^ déprehèndat Ädetefietur.

.Corpora nofira,înquit,fpiritualiâ cruht,ita* An corpo» tjue alia ratio erït cœli in quo hæc erunt, quam hVnoioâî cctlorumquiiamcreaii funt:amp; fient non intcU ^irituaU , Kltifnus quid fit dorpu» fpirituale, ita etiam coi“

APOLOGIA TIG VR I Né-»» porishuius amp;nbsp;ccelorum proprictates ignora« ♦ » mus î quare credamus vt Àuguftinus aihChria * • ftum eue in calls,neque quæramds vbi amp;nbsp;quo s ’ modoillicIîtautquiciagat.Quiscredattantum doAorem, cui Ingenium non deed, amp;nbsp;in difcc' ptandi ratione fe diuexercuit,hocârgumento vfurum fuiiïc, nifi crederet vel nunquam nos il li re(ponruros,vel fi id faccremus,neminem fore in fuotheatro qui refponfionem nofiram lez Aurus efTet f ÔÿX enim quæfo eft huius argu* menti confecutio f Corpora ntÄlra erunt fpiri-tua]ia,ergo non erunt in ralo create, fed alia ca rit noui caliratio,quod fcilicet fpirituale erir. An veró calum nouum increatum erit,in quo poft refurreflionem degent corpora noftraf Qiiod fi per calos creates inrelligit acrem, aut folis luna? aliorMplt;q; fyderum orbes, feit nos non de bis l^ui,cum bcatorum manfionem in calis efte dicirnus,qui tarnen omnibus hts fupe rtores fint. At^cli funi ^iritus tarnen funt in calo,nó quidem co modo quo corpora qua: lococircumfcribuntur,fcd proprictatefubftan* ti% ira definiuntur vt cum alicubi func,vbirun-que fuerint,alibi non fint. Si igitur fpiritus ipfi funt in hoccalo, qttomodo corpora fpiritualia non pofTunt in eo efte,fed alio nouo amp;nbsp;fpiritua li calo opus habebut' N efcim us ait, qualia fint i futuracorporafpiritualia.* At feimuscorpora noftra non mutanda in fpiritualcm fubftantiâ, fed fore nihilominus corp ora, quarc non erunt in calo

AD D, ANDI^ DEFEN^t in coclo incircumferipta, imo AuguRipus, cui* US verba fupra pofuimus. aperte alTerit ea nccef fario incorporali loco elTe, Etfi corpora erunc fpirirualia,non tarnen fequitur eorum manfio« nes non eRecorporcas : anima noRra fpiritua' liscR fubRantia, ôCtamen corpore concinetur. Nefeimus quale fit caelum ip quo erupt, fed nq propterea caelum hoc popdum creatii eR.quod jpfebinc probare conatur/Gredepdum cR An* guRinoChriRi^melTe inccelo, at ApguRipue loquiturdecoelobeatorum, quodcum O. An^ r^as nondum créa cum efTe perhibeat, quomoa do eredam ChriRum incoelo cRe quod pop« dum exiRitf quemadmodum Humana rAtura vna pcrfona eGc. eil cqm diiiinitatc, vbi nulla loci i^emporis ra ‘ tio habetur.E^usenim extra tempus SC in omlt; ‘ nibus locis cd. Atqu^oc moefo ChriRo oms ** nia extra tempus ÔC locum prajfentja funt.ßC ip ‘ fe vicilïîm omnibus rebus prcçfens eR. Hanc fua m fententia Lutheri auAoricacc tuctiir, quâ prius feripturæ teRimonijs munire debuerat. Deus quidem extra tempus SC vbiquccR, fed non inde fequitur Humanam naturam ex;|fa teQapus óf in omnibus locis lubRantialiter pra; fentem «ire,etiam(î vnita fucrit diiiinæ naturas: alioqui fi propter vnionem debet extra locum RatuifVe vbiquepratfensfit, debet ctiam extra H J

Additpnfteanosduplicjter cpChnfto poH

- nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. ,T J zr • Chrtftoin

alccnlionem eius in alio mundo elle : pnmum ai.

tempus poni,vt fit æccrna.Ethancipforû con^ ïèciicioncm dutjurn conRuaiiimiis, prodtiélt^ ctiam Augiiftini teftinionio, qui negac confer quens efTe, yt quod in Deo eil vbiq-, fit vbi U«

ell. Adhaic fi vnm perfon^Hs efficic yt hum;| na Chrifii natura fit extra tempus 8Ç in pmni-bus locis, videant quotnodo fe à Mariionitarq errore tueri pofiint, neqne cniip vere Chriftqs ïetateprofecit,£Çdgt;uer(ts temporilius atq-, lo-« cis ea fecit npfiræ falutis caufa pertulit, qua* ide illo nobis rradidit euangelica Miftoria.fi (ub« ilantia humanitatis fua; cxtr:; tempps 6C locum fuit.Qiiorpodoyero nos inabp mundoeodem fnodo fumusf nam fi perfonalisvnio hate cons (ulic Chripo, pos autem fumqs non perfonalia ter Deo vniti^quomodo extra tempus amp;nbsp;locum fumus.^ Dicat fortc^e non loquide fubftantia, quod corpora nofira, aut ctiam ChriHi corpus, tempore lo^o non definiantur,fed ie loqiii de præfentia, quaiumanit^ Chril^ omnia funt pra?fentia,ira yt confci a firdiuinornm operuin conformi ipfius voluntate omnia fiant acqi hoc modo Chrifio omnia prgfeniia fint, amp;nbsp;nos quoqtie cum Chrifio firms, ac rurfus per ana« firophen Chrifius omnibus rebus præfens efie omnia gubernare ctiam fecundnm humant* tat Al dicatur. V erum de hac præfentia non efi inter nos cotrouerfia, ctfi cnim humanitati prd pter lumen diuinitatis, in verbo cuivnitaeft, çmnia fpntprtefentiafiy vc cunda cernât vt it^

AP D. AND^ DEFENS, éo Deo flint,Ä illi funt præfcntia.non ramen pro* pterea ipfahumanitas ßngulis rebus fiibAantia lirerpratfçn» eft,cam nilülominus maneat finita natnra;fimilitet giibernationis munus,quod fciliçeç Humana natura non modo confçia efi di uiqqrum operum, fed ctiam confurmi volunra te oninu gubernar, non effitit vr hijmanitas o-mmbqs rebus fqbftantialiterpraefens fit. Nam vcCyriHui docer,gubernar Cliriflus omnia no carnis pr:çfcni^, fed dcitacis virtute, qua adefl nonvt Peu8 Verbum tantum , fed vt verbum incarnatum. At inter nos SC aduerfarioscon« trouerfia «(Iderealt Si fubfiantialiatque corpo rail carnis âC fangninis Çhrifii præfentia, qua carnem Chrifti pani ira præfentem faciunt,cot» iungunt arquealliganc, vtynàcumpane cor* pus Chrifti verum amp;nbsp;fubftlntiale manu mini* ftriporrigi, SCorefumi, etiama^impijs affirment. Qiiarg fide alia quàm de fubftantiali corporali pracfcntia I^Andrcas loquitur^nobii non aduerfatur,neque Lutheri fcntentiam quâ tuendam fufcepicprobat, fedpociusfucûfacit ^oculosvulgi perflringit, qui aliam præfen-tiamcredunt SCeandem à D. Andrea probari putancjcn ipfe de longe afia prgfentia loquatur,

Quoniam vcrô D.Andréas Lutheri aué^rï tatern nobis opponit, nos ^uinglij verba adij« ciemus,quibus Lnthero,quem hoc loco laudat aduçrfarius.refpondit, Cum enimisZuinglio çb^F^fiet, non modo Chriftum in ccelis fuilTè

|um temporis cum in teTris ver fare tur, veriin^ etiam Apoftolos, ôComnes credences in Chri-' iliim, cum adhuc in terris mortales funt, cum jpfoinccelis eiTe, ille ad hnnc mo du refpondit: SiLnthcrus Chriftumeum in terns ageret co modo in cœlis quoqne corporaliter fuifle dicit,' quo nos etiamnum hodiein ccelisfumus, quid quatfo contentiones öC lites fern ƒ Sicenim non inhacmodo fenrentiacum illo conueniemus, veru etiä in ipfo difputationis npftrg capite om ni difeepratione fublata vnanin4cófenfuidem docebtmus.hoc nimirum modo, Nos iam nue corpore, anima amp;nbsp;mente in ccelisfumus. (Nec enim puto Lutherum in eaefTe fententia, Vt in ’ c«lis c(Te Cofmographice diélum velit,eo nimi ’ rum fenfu, quo omnia corpora ccelis compre« ’’ henduntur) inDei j^dclicet feientia, cognitioa * nc,e!eftione,prouidentia, 5Cc. Interim tarnen ’ ipfa corpora flbquaquam naturaliter vel efTena

tiaikcr in cotlis^nt.Simili modo ChriRus quo ’’ que’tunc temporis in cdft fuit, cum adhucin terris viueret,tantoque magis.quod ipfe vna cii * Dei filio perfona eRiadhuc tame non ipfe Chri

Rus corpore fuo naturaliterSC elTentialiter in ccelis erat. Quid veto hoc contra nos pugrtare poteftî Non aliud certe,quammellitumillud phd^macum eft, quo Gmplicium quorundam labia oblinuntur. Agedum ergo,fi haec Luthegt; ri eft fententia, facile equidem in gratiam cum illo redire Sc ipfiaftentire potcrimus, Chriftî corpu«

corpus in cczna efTe eo modo, quo corpora no« ftra iam nunc in ccelis func,non inuiti agnofci» •* mus, 5Cfatcmur, in Ocinimirunicogmtione, «• çle^(one6ÇprouiJc[ia.Quicnim mccenaChri lt;* ftiim nonagnofcit, ipfinoncoufidit, in ipfum ** non omnem animi 1'ut fiduciam collocat,de ip- lt;* fo denique non picnirïîmè âC infallibiliter ccf-* « * tuseft, quod veratn humani generis infirmitas * * tern anuiTiprcrit,âChacnoftrosmorbos ÔC infir »« miratem fudulerit omneni,nos veros Det blios » lt;• amp;nbsp;caleßiui* bonorum hæredes conßicueriu lt;« quiCgt;nquant)hgc non certoagnofcit,necetiam lt;« dignas agit gracias, is indicium (îbi manducat. .lt; « Ad hune ergo modum ipfum in coena pncfcn« « s tem habemus: vt verô ipfum naturalicer,e(ren- lt;nbsp;» tialiterSC corporaliter habeamus, tameft im«lt;c poffibile, quàmvtipfurn Lunte corpus in pa» »» ropfîde aliqua nobis præfcns Ht, co quod banc » » fuis radijs illuminer. Erpericumm equideeft, lt;« ne qui fecA’aomtum animi texHcationem ip« fum in «xna corpmaliter adefle credere iaÂi- lt;lt;nbsp;tanT,ingcntcsthefaurosanimo concipere qui« lt;« dem, quos tarnen reipfapropius infpeôia,nec c» ihtfauros ncc carbones elfe deprxhendant. »«

Secundo ait Chriftum corpore fuo eflè in cceleÜi effentia, ßatu,natura,aut virafin enem ^nnrneltf4gt;en w5(cn3 qua: non fit fimili*pra:«

* fenti vitæ. Hic vero neminem arbittor adeo delirare, qui prjfcnti vitg futuram vitam Ä cas IcHia gaudia liinilia cHc dicat: fed num ideo fea *

(juitur« Corpora ihhac vita font in loco, ergo in altera noneruntiqloco^Si ita argumécari li-r cer,dican), Corpora noHra hie funt lànica, ergo illic ernnt toHnica, Hie Cunt corpora, ergo illic mint fpiritui. Si alicuins infirmitatis 8C corru' ptionismentio fiat, reAeita argiimentari licet, vt fi dieä ßatutn corporum in pratfenti vita ef* fevt fint caduca, tnortalia, cralTa 3C fiupida, quatque difficulter moneantirr, fed aliam efquot; feconditionein futur« vita;, tun) ejiin) fore in) enortaliajucidaamp;agilia corp ora.Sedin his qu^ adfubfiantian) corporis pertinent nonita licet argumentari: docent enim nosßcrae literatcoe pora etiam gloriofa humani corporis fubfian« tiales proprietates feruare,SC hinc reâe conficit Auguftin. neceflTe elTevtcufintvera corpora, lint in loco :5C alibi (sS dixi ) lacobus Andre« fcribit corpus (J^riftigloriofum definitiue in loco cfTe. Ofiendat igitur nobis illi^ locu feu illud vbi, fi caeIunPbeatoruq|^not)du ell faâû^ A* eflB!t»B) Refpondet deindead fcriptprartenimoni^ quibus o.lendimus coeluo) locum nominari, *«(«. natcitaintelligendaefTe atquecumferibiturfa re vt Sc edam IS SC bibamas iq regno coelorum. Porrocum figurati)run) locutionu bodes fint nodri adnerfari),aJeo vt in coena domini nuHi)

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ropuiT)adn)itiercvelinc,q.ieni tarnenvfitatut .

n)os loquendi de facran)cntis, SC. illoruni analo gia,atquefidci nodrac ratio exigit, qui fit qqqd •aaniaquae de calo^de Chridi afeenfione in cce los,de

bcatoru man?onibu3,de infcris SC dant« tiiitprum loco fcribuntur,per tropu exponunt, ncquc hic rationes afferunCyCur debcamus vcrgt; |7a Chriüi quibus manfiones raleßes loçun* nominac alkgoriceaccipercï Cum dicirnurekl ri Sc bibituri in regno ctxlorü : non tantum rei abfurditas,fcd ipf« fcript qrx hxc verba tropke accipienda efTe doccnt.-dicitur enim nos fore ü» (piles angelistcorppra iteip noftra ab omni cor, ruptjone libera fore: qiiare ne que cibo neq; po ty egeant n^ße eß.Sed cur corpora noßra nq (intfutura circutpffriptaSC localia nulla ratio sffertur: Si. circumfcriptio no eß cpmiptto, fed ad naturam corporis pertinet,ita vt corpus nul lumintelligcrepoiïîmus niß quod ßtcircunv' fcriptum,SC partes vt dicitur extra partes habe« at.Quare cum naturam Cgam fubßantialem re* tinea nt corpora gloripfa, SCadhanc pertineac loci circumfcriprip,nó video c^corleßes man* Tones non^ebeanws ßtnplicäter iuxta fcriptu* ras locum nominare,SC potius hic tropps qua;-* (ere.

Controperfiam ^e rqliscorruptibilibus,^!^ cceleßi conditionc eprporum npHrorum poß tLcû» lt;«• refurrfflioncm,pegat alt;) cpntrouetßam de cce» 1» reriU nap«rtinerc,quoniamnonfit prftlenspromo* dp glorioG corpocis:fcd pro (podo de];ter^Dci| 'propter perfonalem ynioncm quxßt longe aU tiorarccnßo,quam *Va corporalis afccnfio.

APOLOGIA 'ïj^IGVR.ir:* libus/cd de beatorum manfîone quam incorn« ptibilem efTe docemus : qua ille negat creacam cfre,Brentius vero vbiquariam facic.Memine» ritetiam fe dilTentire à Luthero qui Chriftum iuxta modum gfortoH corporis in ccena prüfen p.AaJrus tem alTerit. Cum autem perfonalcm vnioncm facit arcenGonem, SC. quidem corporali altiorc, £dct. articulosfideiconfundit; aliud enimcft dogma Filium Dci conccptum efTe ex fpirittffané^oâC na tum ex Maria virgine:aliud enndem poft re-lürredioncm à mortuis afcendifre ffi coelos, dC. federe ad dexteram Oei.Quarequod noble triz buit, de fe iuftius dicere poteft, quod harc con* fundat amp;ita prgftigio quodam decipiat oculos Volgi.Nam quando metio ftt AfeenGonis Chri fti incoelum, pij omnes baftenus Gmplieircr in tellexeruntillamafcen^onem quæ nobis in Es uangelica hiftor^ defcribitur;ÖC D. Andreæ G« mulat fcnobifciimfcntirc; mox inc^it loqui deafccGonequa öhrifti huq^nitas aitiorfafta fit omnibus calis SC vbiq; præfens exiftat:cum illi opponimus hiftoriam afcenGonisj-aliam in« quit eftc hanc alcenGonem.ncmpc pcrfonaletn . vnionem , Atque hoc modo perfonalcm vnio-nem cum alijs articulis fidei confundit, amp;nbsp;ca a^ butitiKadfuafigmentaftabilienda: nonenim tx penbnali vnionc conficitur humanitatem Chriftiitacueflamefte vt fubftantialiter vbiq; prätfens Gt, Gc«ti fape oftendimus, SC fuo loco rurfusdemonrtrabimue, *

Rurfus cx vctb* Chrifti Matth. i8. Ängcli corum in corlis fempcr vident fâcitm patris mei qui in roeliseft, colligit (oelumin quofuntangelt tum cum in terra pijs feruiut, non multum a terra diftare : fed fophiftica fide plus afTumit quam in ipfis Chrifti Verbis proponatur, neq; cnim ChriftusafTerit angelos in terns feruietet fimul in calo efle, fed faciem Patris in cdtlis vi-dere,ncque cnim ait ifMiilf, Sed abfque artia culo ponitur, vt dudum Zuinglius contra Lua therum anrAtauit, qui eodem teftimonio pro* bare voluit angelos fimul in coelo 6C in terra c(« fe, Nouum autem non eft fi quis è loco in aliu locum profpiciat, in quo tarnen corpore prte-fens non eft Si enim Stephanus qui in cctlis cor pcralitei non erat 4 Chriftum in coelis videbar, cur non angcli dum in t^ris Dei mandata exe-quuntur, nihilominus pattern qui in ccelis eft Vjdere pofTuntî Ncque necefle Äl ccelum terne coniungei^,aut hecinterfecamfundere.-fienin» nos corporal! vifurernimus fiderainfirmamé-to, quanto magis purse il lie amp;nbsp;incorporca fuba ftantia Deum qui totus vbique prafens eft via derepolTunt, ineamaieftate quàm intcelisdce monflrat, munere interim fuo in terra perfuna gentesî

Quoniamvero Patrum amp;nbsp;totius vetflftatis DePahw 'confenfum allegauimus, nequeid fimpliciter ***“®®^ negareaudet D, Andreas, nc prorfus omnem pudortm cxuifte vidcatur , refpondet Patro

ïjuidem credidifTtcfTc cœlum in quopijingter num m^nluri Gtit/ed non tam puerLIuer atqué Ziiingliani dehoccttlo cogitaHe. Equidemdè cogiiationibiis egt;t Verbid amp;nbsp;fcripti* iudi^aiidti puto, oftendat igictir nobis qiiæ nam fint no« ßru* tam pùerdes rogitationcs qua; non có Pa« trum orthodoj^orum fcriptis confcntiant'.id au temquontamfcitrionpofrcàfe pratHari, alïu eonfitgit vt Parnjm téilimonia rèijciat, aciiM ^uit hire corum fcripca,qug nob'ifcum faciunr,' huinanias cfTi: cogitationes, ideo^dijudicanda iuxtaEfa'ixceftimoniaafeeomcmoratx £quigt; dem neutiquam ex eornm numero Turnus qui feripturas poRponnmiis Patribus , aut cas ex bis dijudicari velimustfedrem indign'amöC nS ferendam elTe dicithus.qùod tantum fibi fumic bomoarrogans, vt ea vno fcriptura* loco hotf bene intclledo^odeat nouû dogma exrruere« amp;. vnica exceptions omnium' vetun^fïîmorum' înterpretationcs *al?ofum^corum feripturae tcftirt»onijsconfirmatas,rei)cere. Adducitver« ba Ifaîa* amp;ca prout Gbi vifum cd interpretatuf, adduxic D. AtiguHinus, Gnon eadem verba,c«' andern ramen ferttentiâ ex ApocaIypG,5£ banc rpllattoné eofum quaf in Pfalniisôd in epifto« la D.^etri legtinnir pie 8C religiofe interpréta«' lt;urî cum ^ùguftino vereres conreritiunt r eut èrgo non potius Auguftino feripturas per feri« pruras interpretanti trcderemu“,quam D An-àreXf quiiuxta fin capitisfomnia ca explicatf

Poftrrmo loco ills capitisadmodum no JtnÉrtmC* bis indignatur, quod tribuamus ip/is coelu quàtîum lt;nbsp;quod non tantum in terris, fed a pua inferos quoq; cxiHat, Et quoniam arté caîum* nîandi amp;criminandi optime tenet, ac nos fùo pede tnetitur.bæc à nobis proferri ait,vt ipforû doêirinâ iti odium apudauditores noûrosad-' ducamüs.Ac denuo monet ,ne falfum teHimoe tiium dicatnus, mortis nanq*, reum elTc falfunt teGem. Ait etiam ex bocvnkO faéîoagnofcetw diim eïTe, nt^duei fpiritu mendaci).. SedDei bencficio tamlongea calumnia abfuàtusy qusî t). Annfeas à candore âi verirate.’non cupitru» falfas opinioucs ülis apud auditorcs nofîrot af Çngere,neque etiam pofTumusrhonenim iplb-rhm more taufam banc apud auditorcs noftro» agimus, vr altera tantum pars audiatur, fed ip» forum libri apud nos vendes libéré proftantiac hortarvurauditorcs vteosIcgaiW.noftraquô-» que vicilTneexpendjint.actû^idicent. Tanta aofem eft vis veriraü,vt nobis nihil pericult fie ne qbifquam noftrorum fcriptis ipforum feduo cdftir,gt;mo plerîque turn legunt,mirantur bomi nés doAos amp;nbsp;theologos taiti abfurda fcribere» tam parum fibi in fcriptis fuis conftare, SC mo« do affirmare quod olim riegaruht,8Crurfusne* gareqtjôd publicis fcriptis olim affirmailt;intlt; funt qui indignentur noua dogmataab illis tatï to cum fcandalo papifiarum quotidie proferti; non pauct dolent Viceth ecclcfiat,quae huiùfnio'

di rixis amp;nbsp;contentionibus mifcre dilaceratur,aé inirantur tancam maledicendi pctulantiam 9C rabiem quandam,non cohiberi publica auAoa ritate: variaqucpro hominum ingenijs debu« tufmodi fcripcis func iudicia: neque nos noftri* concionibus fî maxime vcllemus, tantum odi) illis conciliarepofTemus, quantum ipfi libi a» pud bonos moderatos homines qui vrriufq; partis fcripta Icgunr,conciliant. Incerea in fuo theatro habetit quiipHs plaudant, cosfcilicet^ quibus non cA liberum vtranqu^ancm audi-* re,aut ft Itceat,tarnen ita ronuicijs SC calumnijs à nobis abalicnati font, vc nohnt hoAras ratio« nesaudire amp;lfgere;hi VbiquiAica omnia pro« fcant,amp;iudices 2qiiilïîmt,accufatoribus noAris tantum audiris nos damnant ; caufa nunquahi cognita.Quod f no«agnoicunt nequecredunt calum Vbjqiurium, cur id fuis fcriptis publice docucrunt.’’rur nunc ea non retMftât D, Au* gu Aini cxempl^Ccrcc ht^hinr non no Ara fed Brentij veiba j DemaieAatepag. 15 9. IbipoA quam coelum corporeum negauit cATevbique, led fuum habere à tern difcrimcnôC diAantiât y, addit,Si 'oquendum cA de incotporco ÔC fpiri» ,, tuali calo,noneAcogitandum quodfit certus t, locu^ fuisfpatijs circumfcrif tus, fupra omnes *, ra1o$,inquo fanfii lotalitcr amp;corporaliter Act, •, aut rcdeât,auc déambulent,fed quod At regnum ,, coelcAe, quod ncc locts nec locorutn interuallis t, fcdmaicAate Dcid«Anitur,vtVfiJCVNQ_VK

Deus n.aieOate fua regnat lt;nbsp;ibi fit incorpore um * * amp;nbsp;fpiritiiale iPnd lt;oé!i,ni dc qlio nobis in prît-feniia fermocft.EtviZuinglianiitcrum habe» *• antquodpro ipforum ingenio exagitare pof- ** fin(,ccc!iim illiid ea eftcondnionejVi in co non “ tantum fanóii homines, vetum ctiam Satan amp;nbsp;ib'^***** ange'i eins inucniahtur. Item fuperius . Rcli= quum igiiur eRquod Chriftus, iiqiie tOtUs vi- ,lt; deÜtetjUon diuinitatc tantüm Verum etiam hu 4 lt;nbsp;manitate fiia,rommorctur taminetElo quant in terra,atque^dco vbieunque eft Pater ipfe, £C n domus,thronus,amp; dextera Patris.EtquiaChri nusafeendit inetxium, 6C habitat in eotlo, Vide , lt;nbsp;tisneomnes verepij quam late pateat tcehim a illud in quo Chriftus eommorari dicitur ƒ Item de cörpoiibUs fah^orü quærcns vbi viram de« ** gant,refpundet,ErUht api^ Chtiftum.Vbi au* ‘ ‘ «em eft ChriftUs.’’apud Patrem. Vbi aucem Pa- « terjlbi eft vbi noscrimus. Itefn de Mofe amp;nbsp;Elia Tïg.tJÔ* qui in transÄ^uratityje ChriftÄpparutruntin monte. Non,inquit,tunc primurn defcehdcrut decoelo, fediam præfto adfucrunt èc inrcslefti regno manl’erunt.Præfcntiam auié fuâhoc «m pore6choc loco patefecerunt; Vtdieipbffitcos ‘ decCelo defeendiffe, hocauté nihil ahnd ft qüâ ‘ quôd procfetiiiam fuâ reuclarint. Eadé fete ripe Pag.«*!* tif in fuaRecognitionc,aenos,inquii inteh?lt;ffû “ veibo Dci eaptiliû bon tradere, qiiia fiobis ab= ** furdum videiur (te!û cfTcvbiq; item diabolos“ quoq; efte incalo. lté, Ealium igitur eft quod P’t-***»

»» Biilingcrus dicit. tnferrA nó efÏe penes nosïrt » ’ terrisiféd vbicunqUe fiicrint vel diaboli ve 1 fjo» * gt;nbsp;mines damnati podhanc vitani, vel ciiam ten'A gt;nbsp;•gt; (äti de ætcrna fin damnaiîone in bac vita, ibi in S» fernus fitnectfTv eft. Item in Colloqiiio Mui* bf iinnenfi aftiruerunt, caelum elefiorum non efTe locum qiiendam quo pcriienirc oporteat: Me ccetu non clTe extra fed intra fanélos. Imo D« urn ipfum cfTe cœlû cicéloru. Atqucne tntnca« tas particular ex Bfétianis III ris décerpamus,re mittimuslefloremad Brcntiän^flt;ripta,ihbi« videbit ipfum róelum quod eft fedes beàtitatia noftræjcum regno omnipotentia?,itctn ipfa fe« licitateconfundere, illud in terra, tn aquisjn sere,tn firmamento, in omnibus denique mon di partibus repletiuc collocate. Hæc cum nos repetimus amp;nbsp;reprebcndimus,D. Andreae indi* gnacur, 8C mendac^atq; calumniae nos accufat qliod ipfos d^amits docere caelum Vbiquariu, quod fit fpacii^uc locus tarn late^atent quam coclum,terra (x. inferi. ÓBtamen Brentius hoe Vrgtt, cOelum efte vbiq;, negat quidem efte Io* Cum, amp;nbsp;in hoc rurfus Dlt; Andreae à Brentio dil* fentit,qui inquitcOeltim eftelocum. Sedfiroe* lum fcdesbcatorum vbiqueeft : annon eftV* biquariu m caelum, etiafrfi neget locum efte ft* iiei'jrtum ftue incertum? Scimùs cós conditio^ Hem prtefentis vitæ diftinguere a condition« firtiirjvvitæ, amp;alitim facere ft a turn fiCcondi* tioncm beaxorum alium damnatorum, fed cû

A D-D. AND^. DEFEN?; * 65 qusftio fit vbi nam beaci fedem fclifitaii^ fiisC' habeant.SCvbi nam impij pcenas dariiri fitit, hi nempc in infemojilli in cœlo: amp;nbsp;cû nirfiis qtiac ratur quid fit ccsluni, quid infernus, non quale fit, ipfi negant effe certum locum, aut certnrrt ▼bi , fed vbique vbi Deus gratiam fuam exciif, coelum efîèjVbi feuericatemjbi inferos efTe.atq} itain terris tamroelum quam inferos præfen« tiffima e(re,imo in domo Dei amp;nbsp;in caloefTcin-fernum. Quandiu igiturhæcafirerunr.dicemus cosfelicitatciff quidem amp;nbsp;damnationem diOin' guere, fed nihilominus cskim, terras fICinferos, vt ex ipforuth verbis manififtum eft,-con« fundere.

Sed quoniam D.Iacobus fuam deccelo fena CalB tèntiâm exponit,earn quoque breuiter perçur-ramus.Coeli noménigt;7iv(rxA«*diftingui( in ti es fi-gnificationes, quod primo aeré^einde firma« tnentutn ifl^uo funt ftellæ, 8C noftremo camp;lé-fterti conditionem ^ftatum ,*rtô ^itnmclif4gt; Wlt;{(cn/fignificet,ficut PfaJmo 115, CcJeli ccelorü domino , térram autem dedit filijs hotfiinum; De duabus prioribus fignificätionibus nulla eft eontrouerfia', fed de tcr(ia,.narn nos cceli no* «hen fimpliciter nôn metaphorice accipunus, lt;um orartjus Pater nofter qui es in cœlis ^fiat volu,nta'stua'în terra fient in ccélo.-item cum dicî tnr Films hominis defeendifte deecelo.auraf-cen’difte in (oelum.In his enimSC fiindibus lo-eationibus ftri'pturx de coelo vc dererto lt;3C de'«

r APOLOGIA JIGVRIN, finite loco, feu vbi, loquuntiir, Si. cesium terra* opponunt.'tcmerarium autem eft,ne quid gra* uius dicamus,hæc omnia in allegorias transfor mare.Nequc ramen I )cum coelo itlcludimus SC circumferibimus, fed eius thronus in ccsio cok locatur,quoniam ibi maxime apparet eius glo* ria,amp; quoniamibi parataeü noftra; bcatna« tis manuo,cum Chriflo Si. beatis angclis.Arraa mencum Deus dicitin nabitarein ccsio,auiJJclt; feendrre, r.ó in ccsii nomine fed in defcendendi amp;liabitandi vcrbo tropum agnActmtis, bæc Caloninbi infinitse Dvi maieftati non magi s pro» tl. prie tribuumur quam hornani corporis membra, manus,pcdcs, idanc autem noßrsebcatira« tis federn, noninacrcaurfirmamentoccUoca* mus,fedinfuperioribus regionibus quasusfcne t'aiii nomine etiam fetipturæ vorant, cum enirrt firmamcntumßueroelum illiidaftrifcrum vlti-ma mundi pa« fit, Chrifius auternin ccsios a-feendens mundftn reliqumt, merno iupra fir« mamentumamp;hosafpe^abiles ccsios, quatri« musccslum illudacfublimiffimas äCincnarra-bilesregiones, inquas Chrifius fupra Omnes ccxiosafeendens carnemfuam circumfcriptain intulir,£c inde cum gloria ilia fua venturum no tJgaUCt ftris oculis intuebimur.Si quteras quäle fit ra* Calum. Ium nocfeil quæ fit eius conditio,prophetç ver ba citata à Brentio proferimus,nec oculis videa ri,nec buius feculi auribus audiri, neque in bac vita mente nofira compr^bendi pofiTe quat dos

AD D» AND^. DEPENS» 67 fniniis à feculoijsà qutbus diligkur præparalt; uic. Sedcum fcriptura fummain iRam gloriam Sc frlivitatern cledorum, non appeller coeli no« mine,nos quoquc noliimus ccekim cum ccelc« fti g'oria confiinderc.Qiioniam ycro nolumu» ccsiutn vbtquarium agnot'cere,fed ex fcripcuris doccmus Sc credimns ccelum beatorumjefle eer tam fedem Si manfionem Pipra mimdanos coi' lat,aerem ac coelum {lüriferum,aclimul doce« tnus corpora bcatorum cum naturam amp;nbsp;pro« priecatem ven corporis fcruét,locali 8C circum-fcripto ipodo jnccelis efTe , ibi quid non audi« mus/pmus ftupidifCr^fn^carnales homines,fa« bricamusroelum Mahumcticum Si Talmudi* rum,chorejis in ccelo fingimns,êC quid nonfat« que hate manifeftiffima ipforum mendaeia pro mens oraeulishabentur : M nos fcilicec mentiquot; murcum ea repetimus SCquidep^fdcm yerbis, qu^ ipOpul^liceaireruere f Ac nuoniam forte ipfos pudpt veteris c^^rina;, num ideo mendaquot; ces (lint,qui ipfos tam abfurda docuiffeaut ere« didiile afTeruntfAtque equidem videtur D.An Andres« dr cas aiiquantum rurfus recedere à Brenti) opi-nione,nam exponent quid (it ccelum cleHo« rum, inquit illud efTc aeternam mandonem, in qua Hdeles habitaturi (int,qua; tarnen adhq^ (ie creanda; atquehanc manfionem pag, 8. locû nominat,5Calium inqult locum fore bcatorum, alium damnatomm: cum tarnen Brentiusper« tinaciter t^aric c«lu tn elTc locum. Vaunt hie

a D. Andrea quærimus, fi locus beacorum créa biiur amp;nbsp;nondum eft, vbi nunc ftt corpus Chri* iii.'’vbi fint corpora eorum qui cum Chrjfto fur rcxerunt ' vbi fine animæ beaeæ, quæecfi nou localirer tarnen definitiue in certo aliqitoloco ftint^num dormiunt ad extrernum vfqucdicmi vt quidam fomniant an funt in hoe mundo,SC iia comprobabitnus figmenta Papiftica deani niarum apparitionibus? an veró magis pie nos credimus 8C fcripturarum auóloritatc atque ve--teris ccclefi» confenfu noftram l?ntrn(iam prq barnus,manfionem bcatornpri extra huncmuii dum paratam ÓC creatam effe, qng iam fit domi cilium in quo cum Chrifto SC quid mortuts re* (brrexerunt, SCbeatgt;angeli,SC beatorü anima;, iam nqnc degant,SC poft refurreólioncm aftum ptiscorporlbus omacseleóli in perpetuum ha bitaturi funt^^e tarnen prorfus à Brencianis ve fligijs recedat . Primum inquit, manfionein banc efte tcelum nouum^ terram nouam : n« res in fcripturis diftinélas coelum 3C terram dia Clingucre cogatur.Deindc bona illa quæ in no* uo ccelo Sc noua terra fideles habituri funt, ina quit verum tcelum elFe. Veretur credo ne pro ^uingliano habcatui', fi ccelum à ccelefti felicix tar^non dico feparet, id enim non facimiis, fed tantum diftinguat.Difcrimen terrenæ SC toele« ftis vitæhocait cd«, quod incœlefti vita Deus crit omnia in omnibus : in terra extra hominc, hoc eft extra eius fubftantta,(unc ea/iuibus frui

AD D» ANDjl. DEPENS, 68 mur,fed in cpçlefti vira omnia in quibus b eat if tas nqHra pofita efl, intra in nobis habebimus. Deus enim qui in feomnia eft,ita feGugulis p^ tefaciet, vt qui Dcum inh^bitanrem in (c haber, in eo orqnia habeat, quare non opus efl vt de'lty co in locum moueatu'r. Atque hoc argumento vult oflcncjcre (orpora bcatorum non mouerf incoflo:6lt;h4ud dijbiehuc etiam rcfpicitquod Brentius hincconcludit.fi Deus (it omnia in a* mntbus.eum^oelum noftrum SC locum efTe, Ac Deum efTc omnia in omnibus,cum Pauli diftij fit,nemo inbciari poterie,nempe Deum efTc no Aram felicitate, qui in futura vita abfque vllo medio omne bcatitatê nobis conférât, vt à nulla re creata quicqiiam cómodi quatrendum (ir, nonetiam erimus diflrafti vt caroconcupifcat aduerfus fpiriium Si. fpiriWis aduerfus camera, fed qmniain cleflis Cuis erit Dcu^qui vniuerfis deGderij-t n^ris largifGme fati^actet s attamen nibilominus naturell^ (ubdantigrerii cum fuis proprietatibus falute manebunt,neque in Deû Conngrtentur.Non ergo licet inferre. Deus erft omqiaiCgo crit locus ent coelum'.itaenim ft militer (JicerepofTemus, erit corpus nollrii aqt anima npflra.Ac G hoc modo argumentari ve-limusjfcqucretur Deum cfle omniii reruni nî(« turam dC fubflantia,feu omiicm fubflantiârerp in Deum conuerti,quam abrurdiffimâ opinio-né non arbitramur adncrfarijsprobari.Si igitur hate manifcflacio SC praeûntia Dei omnia boa

ni etlt;irgienti’,-SC plena poreftaj cui nemo relq* ^acjr, n an collie rerum natura: ant proprieca« teî, ^Crchnqiiic verutT» corpus, fiÇ verû cgelum, jcacorpoFi quoque locurn feucirciimfcriptioa nena non adirnic. Mec feq,iitur,non opus habet beat) niocu aliquo ad beacicu Jinéaliunde quat« reudatn.igicumonmouentur.natT» VC D. Augn ßinusfenbiede CiuitaceDei |i.;x. cap.jo.Mem bra noilra qug nuncper vfus necefTîcatis varios 6Ç motus diilributa funt,tunc proficient laudi* bus Dei;amp; harmonigcorporalis^umeri intrin fecus ôÇ excrinfccus per cunfta corporis difpofi Vi,rationales mentes in cantiarctficislaudcm ra' tionabilis pulchritudinis dele^atione fqccen« dent; motus autem ÔC ftatus quiconque erit, fi* çut ipfa fpeçics decens erir. Quod fi verba vni* uerfalia vrgere veliijjuj.Deus erit omnia in ont nibui,ergo erit coçkim 8C locus,S( propterea cô ficere.no elTtftlias fedes bearorû migcertusfint loc’jfimiliter Äferataliusfiomn™ eft iia omni bus,cum irj damnatisforftorutn infernum; Ac Deus quidem etiâ abfolura potentia omnia gu* berqans pqenas fiimit de impijs 5C fatana, fed non propterea eriteorum infernus. Nequefir* niuis ex hoc loco confi ;itur,beato3 non fore in ccelo corporibus fuis locahter, aut coelutn non çfTÂociim, quam ex eodem olim quidam confi cerevolucruut,impiosaliquando faluandos re,quaa Ju Deus eric omnia in omnibus.

Ul fymboli» fidei profitemur. Dexteram DeiquidÄ» etiain Dei fignificare Dci pocenciam SC '**' niiieflatcm non eft concrouerfum inter nos, NeqiiehoccontrouertitiirChrinum ita federe ad dexteram patris.quod eandé virtutem po (entiani, honore^maießate, 8^ gloriam cu patre habeat. De Aiaiitecontrouernaeß, quomodo hiimana Chridi natura fedeat ad dextram Dei: hicdicimus humanitäre eius fublataefTefuper omnes cqelos, ac praeomnibus crearuris excel' lentia dignitateói honore au^amefTe, SCapud Dcum omnipotente fupremädignitatc SC gra* dum elTe afTequutam,atumen ita ledere ad dex teram Qei in çoclis, hoccntania dignitate (icor natam effe.vt in cceli$,manenrAiumani corpolt; ris propriftate, futKema felit^ate amp;nbsp;beatitudi« ne fruatur, ac ibi manens mhominus vna cutn verbo conicia mente SCconGmili volunrate om nlaregat. Arquehoemododicimus dextram Dei porte certum !ocu figniheare.Eft enim hoc çhriftîSê* vocabulû anceps,SC D. Auguftinus fcribit,dex aJUonlea» teram patriseftebeatitudinemperpetuamqug“““* datur fidelibus. Item. Quideftaut Patt^dcxlt;

' tra, nifi arternailla inefFabilifque félicitas, quo peruenit Filius hotninis,etiäcarnisimmortali' nee p crcepta ! Contra Seron, Arjanorum .Cutn

'' APOLO GIA ^IGVRIW»' autem beatitatis noftræ fedes ac domiciliunt non fit vbiquc, 5C in hoc mundo non reperia« «ijFjChriftus veto fecundum humanitatt fuam vna cum fanftisangclis amp;nbsp;beatis fpiritibm in ea regione viuennû degat,dicin|us iusfa hac fi' gnificatione dextera Dei non tantii Dei poten« turn 8C piaieftatem.fed certum qtioque locû fi« gnificare’.etfi cnim Dextra ipû pritp • figoifica* tione 5c abfolute non eft locus peque propnd locum fignificat, tame complexu hoc federe ad dextera Dei,in ecxbsjcum de bumapitatc Chrigt; fti licirur,non tantum excellentiä ad quam eue îîr-leread eft fignificat,fed ob coniuniftioné huius arti Du inca- f*'' pfæecdcnte articulo, Aieendit in cœlos, t». éCaJJitamfeoe inferipturis loci notationcm

(vocoautem locû certft Vbi) ac præterca qb ve ritatem humani corpBris inChrifto, certi loci lîgnificati anc lÿbec.quod Chriftus fecundû hn m toitatem fuani furfuna inctelisai^dextrâ pa« trisfcdensnoftfim caput ^ofter mediator 5C interceftbreft.Hinc D, Auguftinus Ghrifti ab« fentiam corporale probat,ex feffiopead dexterâ Dei,in epiftola ad Dardanum.

^Stêpiirf Chriftum autem in cali»,hoc eft ip domici nus uiiirrit lio de fede beatorum certa, amp;nbsp;à terris diibnfta lïium ad atqu^feparata ad dexterâ Patris federe prqbaui

mus ex hiftoria bcati Stephani, q jî intentis in. ccelum ocubs viditglorià Dei,(^ Icfumadftan' tem ad dexterâ Dei;5Cait,Eccecon!pilt;io cœIo» apertosöC Filium hominis adftancc ad dexterâ

AD D. AND^. DEPENS, 7ö Dei. Refpódttridiculu boe efTeargumenta,flC bas efTe carnales noRrascogicationesifunt enim illi car nalia amp;nbsp;ridiciita, quæ HrnplicifOme iuxta facras literas affirmantur,(i répugnent fiflg Vbi quitati.Si,inquit,ftellgomncsin nrmaméto qug tam ma^ng funt.non polTunt videri, quomodó corpus Chrifti quod bumani corporis menfu* ram nó excedtt, amp;nbsp;fupra omnes ccelos afcendit, pptuifFtt à Stephano vidcri^Verum num diuii na vi beri non potui(,y[ ica beati martyris ocu* li rqborarentur, vccupofTentap ea viq; adbr^ mamentûacieRianaturaltcer percingere, acin co fydera cernere,tunc in fummo difcrimine,câ pro nomine lefu erat mociédü.vicra Hrmamcn« mm vfque ad regiones beatorü extenderentur^ acibi fuper omnes angelos, principatus óC do' minationes, atque adeo Gaper omne creaturam Vidèrent lefum Cbriftû in gloria Dei ftantë ad dextram patris,vt fa forticeradinuaret amp;nbsp;confo laretur^Num etiâ cœlis illi apcAis non fieri po* tun vt corpus Chrilti, cuius claritas omnia fy* derafuperat,ab ipfo cernereturî Nequenecedc fuif Vt odé vidèrent Pontifices.quando amp;nbsp;Pau ii comités vna cum ipfo proftrati,voce qua Pau lus vere audiuit non audiuerunt. Atq; ficut non agnitusfuit Chriftusa duobus difeipulis fuis, quibuscum ineadem menfa familiaritenede» bat,non propter metamorpbofim aliq^uam,fed quia tenebantur eorum oculi:ita dati funt ocu« bStephaqo qui illqc vfq; penecrarent,qui Pon*

APOLOGIA TIGVRIS» tificibuj nonfunt cJJti. îTec FruHra à Luca diet« (ur,oculos inicndilTe in coeluin vt gloria Dei vi derct,ncc fruHr^Sfcphaiius ipfeteHa(ur,cacIos fibi cfTi; apercos, vt Ie fun) confpicerct ftan;x i n dextera Dei. Quod ft fuit vifio, ^ua u) Spiritu vidir Cbriftum a dextfis Paerp ftanté in ccelis, Vt D. Andreas vqlt, manct nihllotninus nO'« ftruin argumentutn, Sefûonë Chrifti à dextris, nonenevbique,fedinccelisiC(xloinquâ bcato*? rum, quod not) eß vbique fed fupra nps,SC fu« pra omnes afpedabdes coelosNaTn baud dubie vifio ilia yera fuit, neque hic Fuit vlla difpenfa« tiozquû cnim plçnus efTet Spiritu f3nfto,Çhri-£lusfeilliverereuelt)uit, neque agebaturdere aliqua Futura, quæ plcrunque hguris quaG in uolucris quibufdam teguntur, fed pratfenie fui gloriam K maießat^nrißus illi confpicienda exhiber,amp; in Ipiritu oßendit fe videndu,non iq circurnferiptu^ vbiq; exiflente ,fed qui furfum in çœlis fit, Ac tAilrum arzumentiÄam non in ürmqt D, Andtcas,vtid^tius confirmerhac fua interpretationezfi enim corporeu fpeôacu-liimFuifTe diceret, poteratfuo moredicereper difpenfatione Faélum cfre,qua; hie non habet Io cum ReFle igitur colligimus, Stephanus vidic Chiiflum in ccelo liante à dextera Patris : ergo Feffir^d dextera non conflituit corpus Chrifli vbique præfcns,fed feffio hate efl in calo'.quod cœlû loc’ efl fupra nos 8C afpeólabiles calos, vc docuifnus,noaaut£ncfcio quid Vbiquariu.Ac reuera

ÀD D* ÀIÎD^. DEPENS» reuera tota nô rancû hiiiusargiimen(i,fe(] totiur quæftionis de dcxrera rô.'rouer/îa^ab eo depen det.ancoelumßt locus.EcfiautcD Andreas ccr lum locû vorat, canien cœkim etiam cœleHécâ ditionem ßgnifics're an, ßC hoc tr.odo noßia ar gumenra eludere conatur, Ci'i tnim obijcimu* ChriftumfedercaddekceramDeiin COBLIS, SVR SVM «Sein ALT O:Refpottdetcttlumbic fîgnihcarc cce'icftcm eonditionem futuræ vitæ, lt;]ucd Chrititisomni infirmhate dcpoGtayCÔfti tutus fn in vfu*diutnæ maie(iatit;ac banc ipfan* maieliaié efTc excelfutti feu altîtudinem ad quâ Chtitiiis eucéhis finitem altû idem efTe acq-, ont nia implere. AcdemaicftateChrifti,quäChri« ßo fecundû bumanitatem ab inrarnatione tria kuunt, aélu tarnen poft afcenGonem declaraP* fe volunt,fuo loco dicemusinunc quam inGrma Gt bate refponGo amp;nbsp;quam Gbi um confter, in-* dicabimus. Pfimum G fedetead dexteram Del ß.Andrtaa cftintrarc cocleften^itam ôC œnditionem P“E^?quot;ria deponere humanam itinrrnitatcitliquomodo tribuuntChrifto quod ab ipfa conceptioUe col-locatus Gt ad dexteram Patris iri cœlis^etG cnint dirtinguunt inter babitualcm aôlualem fefa • Gonem, G tame corpus Cbtifti babitualirer fuie inGrmitatis expcrs.tum non vere pro nobiyiaf fusSC mortuuseft, fed cius paGio tantumTuit phantafma Martioniticum. Deinde ipfe Angt; dreas manGoncm beatnrum nondum creatam neminat Rimmel« xoo,'îin/ quomodo v«

éo dicit Chriftum hanc intrafle quando ronielt;r dit ad dexteram, cum nondutn creata (ït ? Cutn’ autem duas panes faciac caleHis conditionis» primum manGonecn fidelium,quæ eft locus di‘ ftjn^us à damnatorum rocogt;pag,86. deinde o« mnia qiiæ fideles in hac màfione habituri fint; etfi dicat bona hæc poffidere butnanitaté Chri-fti,etiam nondum creata inanfione r tanden ne« cefTc eftvt locum oftcndathiimanitatisChrifti,' fatétur cnim Chriftum gloriofo corpore in Iogt; co efte, ccrte is nó alius erit à coeß fti manfione,' miam tarnen ille nondum creatam contendit, 'Tertio fi afcenfioncincœlos collocatuseftChri' tflusad dextram patris , ita tarnen vt nullaloci ratio hic habenda fic^fed tantn maieftatis: quo« shodo venturus efti'ndead iudicandum.{num maieftatem quama^enfione declarauitrurfu* deponet ƒ quod fiel*) nequit, cum hunc fecun« dum aduentum maxime gloriofum fore fcri* pturæoftendaft .* fiafcen^ndo incoelos ad degt; xtram Patris omnia impicuit, num veniendó’ rurfus ad iudicandum omnia euacuabit' afcen* fioenim in ctxlum, amp;nbsp;aduentus è cœlo ad iudigt; ciumjinterfe opponuntur in facris literis. Quaquot; refi fimplicitatem fcripturaru fcqui vokimus,* neq; omnia inallegoriastransformare, oportet vt ita interpretemürfefsiortem Chnfti ad de Xtram Patris in ca:lis,quodChriftHS cum Patre regnans humanitate fua in ccelos euefia ibi no« bis qugrendus fit in co loco fedem regni fu.i ba'*' bcns'

Aß D. A N D R. D E F E NS, gt;nbsp;7Ï Ixns Vnde ad iudicatAum ventijrus eft : atquc hac i'atione dexreram D.ei quæ aboqui eA infi« nioDei poteniia, locum quoq; Ggnifiiarc diel mus, lociim inqiiam quifedes domicilium eft corporis Chrifti. At veromanifcAa eft delt; prauatio articuloruin fidei noftræ, quodaduc» färifcohiiudunt Chrifti corpus ideoefte vbiq;» quta rccundüTitirrtaniratcm fedet ad dextr j pa« tris lii coelis. Qtumuis enitn verum fit dextera Del, Del ifiquatn eftentiam amp;nbsp;porentiam, efle vbiqije,quaiTiktamen inepte amp;nbsp;friuole inde col* iigaijhumaniratem quæ fedet ad dexteram De» ieue vbique^alioqui tantum ad partem dexterai lefTuram.alibi oftcndimus.

Patrom teftimonia fuo moreeliidit,acnegat PatruniWi cos noftra fomnia probare: fed nos Dei gratia non noftra fomnia fed veibom Dei prædica» mus è quo noftram doélnnam defiimpfimusi neque fcripturanim verba, neqA patrum fen-tentias in alvnû fenfom detorq*emus, neq; ali ter fentimus qiiâ locjWimur, fed vtverba itafen-fû feriptur» 8C veteris cclefig lihner retinemus, ac iudiciû Icélorî Chriftiano relinqiiimiis. Elt alité hçc mere fophifiira cauillatio,patres quos verbis nobifciim confentirenegare non poteft, nihilominus afFirniare corn eadem doceant nô tarnen probare noftram fententiam. EquiÂcm G abfqiie oflFcnfione pbfter, libenter omnes ve* tetes damnarct, quos feit longe aliter docuiflc ££ ftripfifte de afeenfione Chrifti âC ûfsioiic

'AP^OLOGIA tiGVRiM* âddcxtram quam Vbiqüinædoceanr, kJquîâ id facere non audet, firigit eos fecum conftnti* te,neq; tarnen vllumhlnu» confeniu* teftimoz nium proferr,ncq; fetiam profcirc poteft.

Qiiod autcm cohrIuditDcxrram Del cfle in Fniiâ Dei potrntiam qnætôelû 8C rertâ Sinpict, amp;nbsp;adhanr coüccatû efiefilium Dcijtjui déclara rit potentiâ fuà mirandis per apnûolos in fuo nomine edîtis qua? Chrilins prstfens operaïut fit:bæc inquam nch negaihbs,fcd quæritur, vt fxpe diximus an humatiita^ fefnohe ad dextri pacris Vbiqtie ûibliantiahter prüfens faAa fir, anvero Chrifius Dciis amp;nbsp;homo ira bumani* tatcfiiainccelisad dexttâ patns eôlloeatus fît, vt humanitas fuam naturam èc ptoprietatem feruans mancat tircümfctipta ÓCfimia* 6lt;non lit vbique fed in lorlt;gt; ih cùc'o inquam beatorû: bocenim fcrintiirjdocent, Si. cttlcf y perpetuo conlianti cohfcnfii fempercredidit. Hoc cor» iiituto bifari^ tiibuiiur buh'.yniiati fefcio ad dexcram Dci pattis^vt Sibolafiici docuc« runt,primofeenndum Vnioncm perfonalcm, «nia liumahâ nattira non in fc fed quia vna per • Ion? cum Vetbo fafia cfi, habet gloliam Deita tis amp;nbsp;æqualitatcrn ctim patte,Secundo quia hu maga natura iuditiafiam pofcfiatcm accepit SC beantudinctn maiorc fupra farteras creaturas, diciturefiam hacratione federe ad dcxtramDci incæIis:ôC dexterà? nonicfn bcatirudincm Si fc* tient beatitatisnolir;r lignilîcat, Vtrunquehuc modum

AD D. ANDR. DEPENS» fhodum Icfsionis SihAaftici, vc dixi tradijr,q(gt;i tiequaqiiaiti inter fepUgnanc, fed Vbiquiitçpd ftenorem neg4nc: prtorem mirabiliteriran}' formant, vt ih expöGtiöne do^rinæ ipförunl de pcribnali vnionè pléniiis pcrfpiçicruT'.

Quodautemait Pharifâtos vitfineCbriftühi fedentem ad dtxterà pàtrisj qüäiriuis hon in cqe lis, quàndo vidcrnnt thiraculà notninc Chriiii faiQa,ex quibus Vidernht pôtetltiam Chrifti ÔC fenferuric ipfurti ad dcxtËratn Dei federt,qnâ re fieetetiâ fuisdogmacibiis côfcncaüeé affiimcrj ipfc viderit : tu entm fefsio ipG Gt diuina tnaie* lias Cbrifb fupra omrits rtc los cxaltaci, SC notl tantû vi amp;nbsp;efTicacia 4 fed rcipfa vbiq; ferüridunl huitiànitatcm pra;fcntis,videa( ipfe an Pbarifas is tributre pofsit hüius rci credüliratem.QUocl fî incttdulis tribuit quod videatif Chriltû feie dentem ad dexteramj qui tfthcnCbfiiKih) nöH Videbant neque Cörporis rieq; ariflihi bcUlis; ftd tancüm Vineteth cius feiitiebat^^, cur niillam â gnofeitveram Chrii* præfehtiatn,quando pi} fide Si Ipiritu Chriflum Viuificatorelh pr«« fentcmrtrnuntjhiG ttiatn fubftantia torpdrit fui prsefencein Credanc?

De omnipoientia bei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e.,;iijiaL.

CVmabinitiôeferitrouerfisv buitisfacrlKrc ommpoi« tan® riôltri docuiffent, corpiishumanû “** in multis loris, vel vbiqiie, vel citra lo«um exi» Üttc nonpofTe, quodidnaturiéae definiiioiû

corporis prorfns aduerfAir; Deum autem ctfl omnipotens e(I, non tarnen pofTe, hoc eû noP le, eafacere quae rei naturæSC dcHnttioni repu« ;gnant,a)ioqui codem temports punéloaliquid VelletÔC n'onveHet,Âaliqaid probaret dCnon probaret; quodefïet inconAantiae non potent tiae'.SC hinc cCmclufiflent Chrifti corpus, quod ‘ verum corpus humanumeAacfuas proprieta-* tes feruat,non efFc vbiq; vel in multis locis prae lcns,neque abfquc loco egt;fi fiere vt aduerfarij af« fïrmabant.Cum inquam haee noAri affererent, moxcœperût aduerfarij nofiros accufare.quod omnipotentiä Dei JabefaAent, ncqtre ciedanc Deum omnipotentem cfTeaSC ramen tpfi nega-re non poterant quxdam elTe, quar fuo vitio lt;3C defe/lu fieri nonpofsinr ,incofnnTi SCfalua'nia hilominus diuina potentiazpræfenim cum holt; Facrar fcriptura; affiAicnt,qua? dkunt impofsi-bilccfie men*ri Dcumjtem Deum ieipfum n« gare non poll*: amp;iJem patresScholaftict qnoq; do^ïores fatentur.lt;^are cam vtriqvaf* Ârtam cupiant Dei omnipotentiam, fateantur aurem aliqnid ab ea eximendum, non quidem einsdeftflu, fed rerum ipfarum qux fieri non pofsint,in eo fuit flatus certaminis,nü id quod adiierfarii affirmant,corpus humanu in multi* Inc^s.vel vbique,vcl citra locumexiftere pofle, dcfintcioni êC natura; rei repugnet amp;nbsp;ex eorun* numero fit quæ fieri non pofTunt. Sed inierad-uerfarioSiBrentiui in fuis fcriptis argumentum hos

AD D. AN DR. DEFC'NS. 7^ hoede potentia Dei itatrafiat,vt aetrhifsitn« hoïiros prort.indat, quaGcam prorGis (ollaiiri idqueerebroad failidnim vfquereperit. Hoc cnim cius inllitutum fuit, noilros ciimprirnis reddere quantum pofTet omnibus cdiofos, «» ‘ deo pafsim iaflat nos omnipottnriam I^Jei la« bcfaêlare , nec Deum crcdere-omnipotentt ini quod certe riiinquam contigifTet, G pow.is ve« ritatis enucleandæ quam nos tradueendi aie reJ dendi odiofos ratioriem habuifTet.Qoni.im veto etiam in fuo teftamentoargumeriuim de po tentia Dei rcpetit,lt;oaéîi Cumus ad illud refpon* dere, 6C primû veterem calamniam depcilerei qua aiunt nos riegare Dei omnipoicnti-irn^neq; hie extra oleas quod diciiurvagamiir,fnutto mt tius tergiuerfatione aliqua vtimnr, fed vaiiiGi« Chis calumrii/s Brentj) rcQ^ndimiis^ q'ii toties publice afTcruit nos Dei omriiporentiâ négarej quod tarnen vel ipG: Andreas fafttrh èfTe qilo-dammodo fiRctijr,ac certamcn ffTe v.uU non ab folute de omnipotrnfla Dei, fed de Cbrifti om-nipotentia. Cum enim in Chrirto du» naitir.T» diuina âChumana perfonalitcr voit» G nt, ac d» iiîna quoad fua'm naturatn eflenriaro omni-potescxiftâtjhocin quaèftinncpoGtû aiirQjxt diüina omnipotensnatura humanæ n.uui\v lt;’ê fiia otnnipotcntîa cômunicarit. EtG autem^ô« rfninionis notneti nô videturpropne bicaciia pi ,p participatione.vbi enim font dtio cxtrcmi ïamaliquod tcniûab vttoq; feiur/rû cômuàtl

APOLOGIA TIGVRINi babent :omnipotentiaautemnon eft proprie« tas diftinftaabeftentia Verbi,fedprorfusidé; tarnen nos de verbo illis litem no mouebimust amp;communionem pro participationeaccipie' tnu$,amp; iili vt poftulat apene âCrotundc refpon debimus.

Anîmmaw Acquoniam D. Andréas ßmulat nos tergi* tasChriRi uetfari amp;nbsp;nolle ad propofitam quæftionem re-* pottndî“ fpondere,Ieftorem admonuum cupimus,itli fae Verbiaii- pedifctteSf rotundeà noftris refponfum efle, qu.ï cBinu. Primum initio, cum définirent Vnionem perfo fcts». nalem commiinicanone rcali traiishiiione proprietatum diuinæ nanirte in humanam, Si, contendcrentCbriftum non difTerrrcàfan^lis tiominibus, ni fi illi fccundû bumanam rtaturâ cômunicatas dicamus omnes diuinitatis pro« prietates. Tum enitg clare demonftratum cftg non aliam pofte amp;nbsp;debere ftatui comunicaric* nem propneÂtû quàm qualis cft naturar com« municatio. Ni^cr eciam. cû de oiWhipotentiat communionc ambiguâ iftnc quteftionem, no difertam SCrotundam,propofiiiiret, Anbumà nitasChrifti nullam cum diutna omnipocenti« « communionem reipfa babeat, Thcologi Hei* delbergenfes perfpicue Si. rotunds illi refpottde « run^6Ca noftris quoqneinbancfcntentiam illi refponfum eft.Quæftio bæc eft ambigua, nam per communionem intelligi poteftcommunid perfonalis , quod fcilicctbuntana natura ab ea perfona afthmpta eft amp;nbsp;in ilia fuftentatur, quae

AD D. ANI^. DEPENS. 7^ Deus^eftamp; omnipotens ; atq;hgccómunio di« ci forte poteft etiam realis,quoniam vnio natu rarumveraeft^ineffabilis, SCea quæ natura rum funt propria , rcipfa fiint huic perfona: communia: fed quæ diuina funt, in natura Dei Verbi, ÔC quæ humana,in ipfa humanitate. Atque ita dicimus humanam naturam corn« munionem habere omnipotentiæ , (îcut SC Deitatis; (îcutenim Humana natura non in fe c(i Deus vel diuinitas , fed homo eft Deus : He etiam in fc non eft omnipotcns,fed pars perfo' næ omnipotentis. Liceat enim quæfo nobis ex cmploveterumnaturasin Chrifto partes per« fonæ illius nominate. Rurfus quæ de reali com munlcationeomnipotentiæ propofita funtab aduerfari)s,intelligi pofTunt de reali transfufio« ne , quad diuina natura fd9m omnipotentiam transfuderit in humana, fic vt Cbriftushomo, quatenus h(^o,feu fecundum l|umanam natu ram, Gt omnipotensgdono quodam ÔC comma nicatione fadus: hanc communionem nos ne^ gamus. Quoniam realisilla transfiifto propric tatu prorfus Eutychiana eft veritate huma nænaturæ in Chrifto abolet. Habet igiturD, Andreas refponiionem non ambiguam fcdcla ram ôC rotundam, nempe humanitati nonWftè Cpmmunicatam omnipotentiam à Deitate vt ipfa humanitas (it omnipotens,fcd pervnioné perfonalem humanitaté ita participafTeomni' potentiam vt homo ille fit omnipotent .* Nam

APOLOGIA yiGVRirr» pim eaHem ratio fit Deitatis SC omnipotentitç, Ueiis iple fit ip'a omnipptcntia, humanitatt aurtm nô«ômiinicarurdeltas, vt hiimanitas fit cicitasjfed homo eii Ûeiis vnioneiliainefTabili qua huinanitas diiiinit.iti in vnâ perfonâ iun« i a ah ea Giilcntatur,yt vna fithypoüafis Deus homo . fie eijam omnipoteqtia non cômuni catiir humanitari iransfiilÎQiie quada vt huma* mnatiira fiat ononipotcnsiCed homo eft omni* poreus vnionc lila ifieffabih hutpanitatis cum omnipotcntenatura.Sic etiam corpushiimanu itnmoriahiatein habet fient anima immorta Icm. non per iransftifionc.fed per vruonem per (.'nalem Neq; feqiiitur nj quod Andreas inferr, ticj^ari Ghriftó hominem omnipotente effe, lt;SC ill uhil nifi tinilü amp;nbsp;nudum nornen rehnqui; Clique mamfefta caWimniaquod ait nos affir* mare humaii^i naturam nuUatn habere cómu Cïmunio uioné rum on^ipotentia diuing ^luræ.Cû e* tómuiiionis nomç^ceps fit Ä duob* mo dis actipiatur(quod diligctcr obl'cruandii eft Ie Ztori.na hac ambigiiitate explicata corruiat ilia omnia qu^ ppoximis Capitibus traftat^ 8C nos • alterum negemus,alterü affirmemus.fiC veram eómunionem melius amp;nbsp;clarius qua ipfi expli' * cciwus, nihilominut tame audct affirmare, nos omnem róiiiunionem omnipotcntiçdencgai;c hiimana; naturæ.Hæcaiitem cómunieatio qug |ït vnione humaniiatis cü om n'potcii te natura, Ouii iransfufione proprietaiii qua naturæ exg-“ quot;..... nbsp;queniur

tjticiuur fi non efTen’ia fakem potentia, non cft inane nomen,riifi quis vnionem naturarü dicac nomine t.antun:amp; nonreipfa faflarn cfre,quolt;l impiufN amp;nbsp;Ncüorianum eft, Sicut auté homo iilc Deus eft,non humanitatisnatura fed deitae lis , neque nomine tantum fed vcre amp;nbsp;eftentia« liter Deus eft, quçniam Deltas non in eo vt in fanélishominibiisinhabitat, fcdperfonæiiiiu* pars eft : ita idem homo non tituloteniis fed re* ipfa omnipotens eft,quoniam Deitasotnnipo» tens non minus perfonaeipGus pars eft, quatn anima 8C corpus eins. At que hac ratione homo Chriftus plunmûà fanôis hominibusdiflert, neneantnm amplitudinc éxcellentia dono-’ rum,ac offic ij raiione.fcd fua hypoftafi, qug no tantum humana natura conftat vt in cgteiis ho minibus,in quibus Deita^t in templo fuoin-habitat ,vbi alius eft qui inhabit*, amp;nbsp;alius qui inhabitatur^fedhafc perfona l*minis Chrifti diuinitatcamp;humansatc confiât, diuinitate ita inhachumanitate inhabit ante vt imperfcrutas biliSC ineffabili coniunélionc Guc vnioneipfa Gt hypoftaGs Gngularis huius pcrfonæ Chris (il, Ac quoniam abunde alias a noftris decla* ratum eft , confecutioncm hanc qua aduerfas rius vtitur falfam cfTe , G humanitas Chfifti non eft omnipotens, ergo hoAo Chriftus non eft omnipotens : non atbitramur copioGo« rem connatationcm huiusSophifticesànobi* rcquiri.

ABQLQQIA y IGrVRIIÎ, îalmpntx Ohiccramus autetn hoc loco pios Leôore«, ),.4o‘lr‘:» vt hic denuo paulifpçr expend^nt, qua fide D. Andreas caufarri h^nc aduerfus nos agat. Pri« mum negat certarnen çfTe de omnipotently Dei, fed de omnipqtentiy Çhrifii : tarnen feit nos à Brentio aecqfaios, qqod nop crcdamiis Deum cfTe omnipotentem ; ac Bfentij liber de Maieftate hanc calumniam ad faftidium vfquc ifepctit, Deindeait hanc effe quæfiianem hiiius loci. Quid omnipotens Si. diqina nytura hiimy ntçnaruræ defua omnipntentia comniiinicaa ^it. Sed non ignorât primjim certymen fnifle de Vbiquitate carnis Çhrifii, quam partim ar« gumentp à ppteqtia pei partim ab vniQO? per fonali defiimpto afTeruerunt. Indereylisçom«: municario SC transfufio omnium proprieta« (um dçicatisinhun«tnâ Çhrifti natura ab ipfis, fxrogitata el^poßrerno vero npperadmadurn P. Andreæ ha^c latebrä inuenii q^a fnlt; dogmy (is abfurditatem tegerct ,^iiod humana natura (um diiiinitatiscui coniun^a efi prnpneian« Vus reipfa aliquam communionçngt; habeyt.* Hac aiitem ambigua locutionc fe hauddubie • fimplicibus imporicrcfiC oculosillis perftringe (c fe pofTecxirtimat.Portea fingitnos tergiuer« iarigSC nolle ad hanc quteftionem refpondcre.i« dcnqueca afFcrre dequibus non eft eontroucr/ Va,quæ fcilicet à Deo fieri nó pofst nt, vt Deum pon pofTe pcccare aut mentiri, amp;nbsp;vrget vt per« (picue dC rotüdc refpondeamus. Sed fi nefeit fi-* ........... biad

AD D» ANiyi. DEFENJ. 77 ^51 ad hanc quæihonem à nollris rerponfum el* (e,non eft forre mirû.quîenim cognofcerepoC» çt quid noHri fçribant jCiim vetitum fît ne quia noüros libros emar, vcndac, légat î etfi miriitn autem non cft, nam ita niiue fieri folet, cft tamc rc8 indigna 8(. non ferenda, hominem Theo« logum, fid qui fibi indicium fidrenluram ino-muesfumât, tam facileôdtemere pronuntiare dere fîbi incognira. Narnlî dicac forte,fe tantû de uofira ctfponGone ad BrentijTefiamenfuin 1oqui,uihileminus lenetnr.quoniam illicà no*-bii rcfpondetyr ad uotasamp; piibliras criminatio nés fidçalumnias Bren(ij,neq*, tum illud latibu-liim mit 'ôert^atgincinpbaflT b«bcnD- Aa-dreaf (iFoderat, fed illud in legatjonc fua Mem« tniugeqfî inucnit. Proponitdemdenofträre« fponfioné,qtigfî tHi tam b*ne nota erat.rnr tatn aperte öd rotûde refpódy mus î Sed ma unit ipfepro nobis refpódere,vi lentétiâ noßrä quamipfelvigit, niyiis ration%us confirmatä proponat.è qua fno arbitratu ea c0ficiat,quibu« nos in odium addneere pofsic. Itaq; ftatim fub« iicir,nos homini feu humanae naturx nihil nifi tifulum ÔC nome relinquere,quod Marig feu ho minis fitius nominetur quide omnipotens, fed cum fecundu hutnanam naturam tantn ni^um nomen omnipotentiæhabere, vere aute odre« ipfa prorfus nihil. Hoc aut nunquä feripfimus, nunquä docüimus, qunquam credidimus,neq; no lira do

Arina coficirur; nifi forte lacobo Andre® nihil eft mirabilis illa6C omnis creaturx raptti fiipe râs vnio diuinxnaturgcij Humana.* nihil till eft ofFiciumChrifti feruacoristnihil illieft cómuni ratio duaru naruraru in omnibus opcribus',vbi Vnaquxq'.rû cómunicationealtcrius agit quod fuum eft'.nihil etiam ilii funt amplifsima ilia do na quibusHumana natura ita in fe ornata eft vt omnes rreaturas longo intcruallo excellât. Ate qiierum Temper docuerimus, SCdoceamus, ate quefirmitercredamus.Chriftum hominem fi-*' tie Marixant homjnis filium, eftc Dcum vern amp;nbsp;omnipotentem,quomam nonahus fed vniis amp;nbsp;idem eft Filins Dei SCHiius hominis , nihilo minus tarnen impudentcr gloriatnr, SC. fe eonfi denter ia^at quafi conniccrit nos Chriftum fi» lium Hominis fua diiànicate fpniiare : amp;nbsp;Homo Icuis fevitro a^palinodiam offert fi conui^us fnerit: atque cum toties foli HeidclbergefcsC vr alios omittamu^vicini ill^s,^ publico collo« «piio, prxterea tot feriptis in lucem editis o-ftenderint non tantum errores ipfius,fed etiam contradiftiones manifeftas, hoceft,aperta SC, • luculenta mendacia, nunquam tarnen cnibuit,

FM pro Sophiftica fiia lubricitate SC loqua « «^ritatgverba torquendo amp;nbsp;aliter interpretan'

do, aut impu Jentcr ea qnx dixit ôC feripfit ne*, gando, fefperat pofte elabi ; idqne faciliusa* pnd eos qiiibus noftras refponfionet vide» re amp;nbsp;audirc non licet,nam fi apud xquos nidi»

ÀD D* AND J» DEPENS. 7» (fej controuerfia difceptaretiir, 6C noftrae re-fpcMifiones non minus quaniemscriminatiq« Ces Icgereniur,facile mams clusiaâantiacom pcfci poiïit.

PoftremoafTerit nos duos Chnftos facere, NonfacU Vniim Eliiim Dei omnipotentcm.aherum fili- m is duo| nmhominis, quicum hac ompipotentianul- ' lam reipCa copanaunionem habeat. Arque hanc calumniam poftea pagina tertia repetit, noa duos facere Chriftos, vnum Deum,qui huma-næ naturae infolubili vinculo coniunélus fit, attamen quoad naturam fuam amp;nbsp;proprietaté, nullam cum ea communionem habeat ;alce-rum hominem tantum , ornatum quidem ma-iori poteftate gloria amp;nbsp;honore quam exteri fan6|i,fed qui nullam communionem habeat cum infinita maieftate,p«entia amp;virtute Dei: verum vbi maieftas hæc homi^i tribuitur id non vere fùri fed tantum verbotenus, reipfa autem nihiTnifi vctbatffc. Atquehoc eflargii naentum quo nos D. Andreas Neftorianos 8C Machumetanos facereconatur,quod ex duo-bus mendacijsfiuecalumnijs confutum eft. Pri naum , quod ea qux à nobis fcribuniur de hu« mana natura Chrifti, ipfe interpretatur à nobis dici de homine Chrifto.Cum nô ignorer ^nge^^. .aliud efTe cû dicituraliquid de humanitate in ab

(iraflo, aliud cû de homine in concreto aliquid prgdicatur.Deindc.ait nos omne cômunioné pnetatû diuing naturjeû Humana tollere,quod

fa I Aim eße pauloance oftendimus. Rogamus igicurpiqsicdoresvt vniuerCam hancipnusfo phißken bene expendanc,SC obferuent quibus ambigukacibus vtatur,dC quomodo concrouer fiam banc ßudiQ inuoluat.Cum ante huiurmo-di certaminnm prsçipue in rebus facris, finit cfTedebeat declaratio veritatis, non poteßille vir bonus haberi, qui ambiguis locutionibus amp;nbsp;verborum æquiqocatione retn obfciirare ftu det. Ac poilemus plures eins fallacias late« bras commemorare. fed cum eafdem Heidel« bergenfes Theologi , quos ob ipforum infi« gnem piecatem SCerudicionem honoris caufa nonninamus,detexerint,6C omnibus nifi qui in tneridianalucecaecutirevoluerint, digicoqua« fi dem onßrarint,nolumus eadem repetere, D. Andre« Bene autem fe habfet, quod hoc argument» Fsfteiiao. quo alios Nel^rianifmi côuincçre vult, feipfû Neftorianoi.errori fauere prodit, h^s enim n® facimus aliumTilium ahum Marixfi' lium, fed vnum ÔC eundcm agnofcimus Dei 8C Mariaefilium,æcernumSc omnipotentem at« que infinitum fecundum diuinam naturam, SC • eundem in tempore iniiium habentem,finiras natura; atque potentiæ fecundum humanita« °® autem qui Filium Dei à Friio homi» togoiftad.* nisafTumptum feribitis, SCalterum eflèntiali^ hune veto commun!cata Deitate Deum cfTe di citis.propter immenfitatem ôC infinitatem do-* norum Deo FaAuinacqualem : duos facitisfi« 1109

AD D« AfîDÿ DEFENÎ. ‘7^ lioSjôCaperteNcRoriani eRis. Acquecum hià luam confefsionciTi proponis, ChriRum iuxta diuinam natutatn efTe ipfam omnipotentiam, iuxta huminam häcufam habere omnipoten'* tiam : Si de cotnmunicata omnipotentia lolt; queris amp;nbsp;quæ alia (it db omni potentia diuinae natUræ, necefteeR atiartiquoq; eius diuinita' tem eRe, nam eadem cRratio diuinitatisSCo* mnipotenciæ t Sinloqiieris de oftinipotentia diuinæ naturæ, dicimus illatti eodem modo ha beriab humanitâte ChriRi, qüodeitatem haa bet, quod fcilicct humanitas fuRentatur à diui* nitatc SC pdrseR perfonæ omnipotentis, iras que habet omnipotentiam, bon in fua natura fed in fua perfona,atque in natura Verbi.in CU'« ius hypoRaO omnipotente fubHRit. Qtiod R fingis humatiitatcm in fuuiatlira habere om* nipotentiam Verbi, prorids diuinitatem cum humanitate tonfundis t atqueeffam duos fa* cis ChriRoj .^am R humanitati^on Tatis eR in Verbi natUra haber^omnipotentiam vt homo ChriRus (itomnipotens , nequeetiam Tatis erit hiimanitati in perTona Verbi TubRRe-re , Ted vt propria omnipotentia ita quoqua propria TubRRentia Teu perTona ill» tribuenda lt;rif, qui fuit NcRorij erröt. Atque hoc neteT* Tario ex ipToru dogmatibus conTequitur. Nam tjuoniam nullam agnoTcunt vnionem perTo-nalcmnifi qua per realem transfufionem fiati fcquitur , Rcuc diuinitas communicat huma-

nitaii omnipotentiam , omnifapiÿntiam, om* #ii præfcntiain, qua: tarnen alia fit à Verbi Om nipotentia,ornnirciént)a 8(, otnnipra:féntia, Cc“ qiiitur inquam etiairi perfonam à Vrrbó coitk munitari humanaf na(uræ,vr aliatn habeat pct^ fönam ( vt Neftorius voluit ) ai pcrfona Veibiï ■lioqui nonpicnain habcbic communionctn,

ßVo in hoc capîte agît D. Andreas , priirf tniim nos arguit quod Hatum controller« eriiertartuis , ac (cribamus ipfos affercrtf corpus CbriOi feciwidum naturam humano-fum cörpóri^ vbiquc prafcnscfre, quod nut»' quam afTefUermt; atq; in hoc loco fc mirabili* t6r ia^lat, atqi« nos ptan^ conuii^os pntat.Se'» cundo loco Luihcri verba fubijcit a'd explican* duni ÔC probandiim Vbiqnitatem corpori»' Chrifti.Nos Deoadiuuante eum qui nos men* datij acciifat, in hoc ipfocapite non femel fetf fepius caliimnia 8C mendacijs vfum efle con« uir^emus jdq*, ram claréóf euidcnter.vt omne» fano iuditio præditiciüs impoflura'sdC fiaüdes' cernere póffint.

Primnm inquit de eo haflcniis inter nos' fUiifFe controuerfîani,A'n corpus ChrilH, quod fubtfanW

fubHantia fua noftrisTcorporibiis excepto pe«« cato ßmile eft, hoc pnuilcgij habcat prajrcli'» 3ins fanftorum corporibus.vt eodem tempore iiiina taleftiiSC fupernaturali rationevere (7« niul pluribus aut omnibus in locis inj terj» raptæfensifTepçffitiSnvcro hoc fit impoffi« bile, quia fihocficret,Chrifti corpus non efr fetveri.ni corpus hunianum, fed tantum fpe« élrum qiioddam, ac prorfus in fpkitum muta» tum tHct. Atque hieprima fallacia ab co com-mitiiiur, quod id ommittit de quo maxime controueriiiur, an corpus Chrifti ESS EN» Tr I A V 1 T E R , SVBSTANTIAVI-TEK , REALITER, CORPORALITER fitvbique, talemenim prsefentiam corporis Chrifti in tanaafltruni,6lt; huiusfta^ bibendæ gratia Vbiquitatem cxcogitarunt.Ac Brentius in hbro contra Dullingerum afTerit humanam Ghrifti fubftaniiam oWinia implcres Sc vbirunqteft Chriftus Deus lt;Am ftia maiefta le Sc oiT'nipotentia,fbi etiam neteftario Chri« ftum tfTe vna cum corpore amp;nbsp;anima fua.

Deinde fumma certaminis inter Brentiû Ä Stat«eclt; nos ab initio hge fuit: An corpus Chrifti in coe- uoMtIi«, In ad dextera patris fedens feruct natiirâ liuma* noru forporii, vt fimul SC feme! in vno tantum loco fit, an veto tótra abiefla human! corpoiia proprittatc,fimul multis in locisaut etiâvbiqi fubftantiafua præfens cxiftat, itaque iniuriani nobis fackD. Andreas quod nos dicamus ipfoa

Ken quaeii mus an fegt; cundum na turâ corpo tfifitubiÿ.

APOLOGîA^IGVRIÜ, Joccre corpus ChriHi iüxta naturâ 8C propriet tatem humanorum fcoi-porum in multis aut o-mnibus locis exiOerë. Hâ?c enim funt verba no ftra:Deinccps nfabis rkpcndehdtim elf. an cor* pus Domini nofiri tefu Chriüi quôd ex beata virgineafTumpGtj an gloria 6C exakatinnefua ad dextcram Dei 4 pér Dei oinnipoceiniam ita deificatum Gr, va non aihpiiüs iuxta hâturan* humanorum corpoi-uin in Vno loco Gt/ed G« mul in multis locis amp;nbsp;vbique j feu yaidique an Cttlo ôC intcàTisexiGat:Ati inqiaambsccGt voz luntas Dei verbo ipGiis pàtefaôla,vt vcrum coar pus CbriGi non circumicribaturaliqüo tóeli lo cOjfed vbiq-, Gt, Etehirn niG oGendaïur hanceP fe Dei voluntatem verbo ciüs cxprertàm, quod ChriGt corpus omni circurnfcriptiohe carearÿ ÔC vbiquitarium G^ früüt-a Dei omriipotencia prætcnditur, vt quæ hic riihil probare pofsit* Cum igitur quot;ribimiis,qiiæri an corpus Chrarti nonamplius Äxta naturam hunÄnoiiim cor« porum in vno loco Gt^ fÄ Gmiilin multis loci* amp;nbsp;vbiquc , facile irircilig’t lacobtas Andrcæ , iU ludpoGeriiis noii infciri vi proptietaiem aut naturam humarioruni corpoi um,G:d potius vt aliquid contrariutii. Si enim dira exempli graz tiaJacobus Aridrcæ nonamplius iuxta morent Tneologorum Gmplititer, randide.SC ingenud nobifcum agit, fed calumriijs mendacijsntJs opprimere tonatuf ; non hóf dico,Thcologoa turn moreri) eGTe faluannijs ÔC itiendacijs vti fed eticit

tnm contra qiiàm decet Theologuni,calümn3» atoretn amp;nbsp;fophiftatn agere indico. Et certe fitigt; lus fophiftices 6i. calumniæ eXemplû eft quod tgt;aulo poft pag.78.denuo repetit, banc quæftià onem a nübis conftitui, An corpus Chrifti iu» *cca naturam humanorum corporutn ftt in tnul tis ÖC otnnibuslocis t vbi frauduknteronnittit, quod nos addidimus, An iuxta naturam corpo noAu utu ris non amplius fit vno loco ftmul, fed vbiquc. Aduerfâtiua enim particula fatis oftendit qùis fît quæftionis fenflis, ncmpe, An Cbriftus rà-* tlneat humani corpôris proprietatem in cotlis ad dexteram Del fedens. Etenim aducrfario' Aducrfariti rùm aliqui aperte docuerunt Chriftum afcen* (îonc fua in ccxlosabiccifte banc proprietatem puinfiim* humani corporis, ita vt corpus eius in ccelefti maicftate ÔC fpirituali münio non amplius ha-beat fuam circumfcriptionem, n^ue certo lo- Btcmins CO contincatùr, bine ilia* difpu^^nesexonab runt,quibus^robare^olüerun* loco circuma feriptum cfTc, inter accidentarias proprietates corporis numerari debere : item circumfcriptiA onem lociefTe imbecillitatc quandam corpore am ac carnalem deformitatem amp;nbsp;ignominiam, 9 Contra noftri oftenderunt circumfcriptionem ad naturam corporispettinere,feu fubftan*iaa lem eius proprietatem efte, cû autem Cbriftus aci dexteram Dei fedens naturâ 9C próprietati hüinani corporis nöUexuerit,cófequens efte, cUrpus eius fübftantia fua nôpofsh efte vbi^.

DoptfxMo Non ignoramus ipforum latibulum, nempe duplicem eflc modum corporis Cbrrfti, prio-' (it Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confideratur iuxta naturam fiumahi

corporis,akerum quo confyderatur quatenut in vnam pcrfonam à filio Dei afTumptum eft, quo modo Chrikum corpore fuo vbiquc prx' fencem efTe voli)nt,fed hicillis oftendendu trat, quia de (ubdantialicorporis ChriAi prarfcntia quæAioeA, vel ChriAum in gloria 8C maieAagt; te fuaabicciAc ven corporis naturam amp;nbsp;pro« prietatem:veineam feruat,nontamenhæccnè contradiiAoria,corpusCbriAifubAantiaIiter in loco eße,Sc idem fubAâtiaiitcr vbiq.uc cfle. Brc tins alicubi prius illud oAendere conatus cA, corpus ChriAi infua gloria non efTe circum« fcriptum: poAerius D. Andrej afTcrir, qui fcri« bit hæc inter fc no ^ignare, ChriAum corpore fuo eAein vno loco,SCCbriAumcorporefuo fe vbrquc.Eftnim naturaliterSC cITentialiter ef' feinvnoloco^erfonaliterveroe^evbiq;. Sed quia feit controuerAam Aiffe de AibAantiali cAentialipræfentiacarnis ChriAi,yt fein late« bras abderc poffit,duplicem eins facit efTcnriâ,

H naturalem amp;nbsp;perfonalem, quo poAit dicere cor pusChriAicfTentialiter vbiq; (fTe,enetia fcilicet pcrfonali, Sedhæc omnia nihilfunt niAmera verborum fophifmata.noug 8C ambiguæ locuti ones. Nâ primu rum humana natura no habe* at fna propria pcrfonam, fed in hypoAaA Vet bi fubAAat,non poteA illi tribui perfonalis cfTen« iia,niA id ita accipiamus, humanitatem cum di

AD D» ANDR. DEFENÎ. Si tiinitatc vnam efTc perrenam.qua; non humani tis fed hominis eft cftentia perfonalis. Sed inde non fequiturhumanam naturam fiibftantia litervbique effe, quiadiuinanattira cum qua vna perfona eft,vbiquc exiftic, fed hoc tantuni bine cóficiiur, perfonâ cuius ipfa pars eft,vbiqj cfre,quo fane modo ahas teftaii fumus pcrÂina lem præfentiam à nobis non damnari, fed tame banc locutionem vt obfcuram amp;nbsp;ambiguâ nos omitterc,ac malle perfpicuc amp;nbsp;vfitate loqui. De înde errat D.Andreas, quod nos arbitraïur hu-manam tantum naturam corporis Cbrïfti con« bderare, ÔCnôetiameiufdem maieftatem. Nos enim Dei beneficio veram maieftateiii corpo* ris Chrifti SC agnofcimus,amp; prædicauimus Ion gc bdciius qua'm ipf! vnquam£eceriht,Illatn au tem quam ipfi fingunt præter feripturas coma muniçatam Deitatem, amp;. pffoprictatum Deita-tisinhumanam naturam tranffuÂonem, quæ nihil aliud qi* paturarû côfufiotrft, nequaqua agnofeimus. Quod a* addit,nos negarehuma nam Chrifti naturâ cû maieftatediuinita'tïs ali* qua vere amp;nbsp;reipfa cómtinionê babere,fuperioti capite cófutauimus, SC apertâ caliimniâ efte o* ftëdimus,quâ tamé aduerfariu nô pudet hoc lo CO SC fæpc dcinceps repctere.Neq; aliter ftàtué diim eft de eo quod fubijcit,nos tantum prepare Chrifti corpus iiixta naturam humanorum corporum non efte vbique , ideoque noftra ïeâitationenon egere. Nos enim exferipturi» 1- » '

' oftendimus corpusChrihi in gloria amp;nbsp;ad dextc ram Patris fedens, retinerc hanc proprietatem humani corporis vt (ït circumfcriptu amp;nbsp;in vno loco, non autem vbique præfcns : Bona autem confcientiaBrentium amp;omnes VbiquiHasaca cufauimus, âC adhuc corâ ecclcfia Dei reos pers agimus, qui docent illud ipfum finiium amp;nbsp;cir-* cumfcriptum corpus feruaroris noftri vbique præfcnscfle, vbicunque diuinitas præfcnseft, ticq; tam ftulti fumus, vt dicamus id fieri ex naa tura humani corporis, imôhoc nomine ipfos femper accufauimus amp;nbsp;accufamus , quod hac fua Vbiquitate veritatem humani corporis tol-lanr,na fi fubftantialiter vno in loco eft, f quod spft quoqueconfitentur) non poteft idem fuba ftantialitcr vbique efte, quocunq; modo id he* Medut nbsp;nbsp;ri dicatur. Modus «ÿim Dexteræ Dei quern toa

4«»««. jjgg inculcatjTion eft nouus aut diuerfus modus præfentiæ.tpæftio cnim tantum eft defubftan ciali præfenti^, fed caufam præAntiæ indicar. Cum enim humana natAa per fe iuxta propri« tatem amp;nbsp;naturam humani corporis non pofsit fubftantialiter vbi^; præfens efTcjdicuntfefsio' ne ad Dexteram Dei hanc maieftatem acre a pifte humanitatem Chrifti vt vbique præfens ftt.^ed cum loquantur de vbiquitate qua fubftantialiter præfens ftt.non indicant nouu moa dum, voce enim fubftantialiter modus indica-tur prgfentiæ. Quare cum ad modum Dexteræ confugiunt, necefteeft vt oftendant hanc efte volun-*

AD D. ANdI^. DEPENS» 85 voluntaté Dei, vt fefsione ad Dexteram corpus Chrifti contradiflortas propriecatcs habeat, ac (ïmul eodemt^', tempore (it circumfcriptû, ôC in circumfcriptum, atque vbique praifens, feruec humant corporis menfuram 8C proprietatcs,âC nihilominus contra humani corporis naturam fubftantialiter vbiq-, exiftat.Si Dextera modutn corporis indicaret, Gcuc modus clariHcati corporis non retinei infirmitates humanæ naturae quas ante refurreâionem SC afcendonem has buit,quod Chriftus vere efuri')t,(iti|t,dcla(raius fuit, doloresfenfit SC demum mortuuseft, fed has tollit,ita vt corpus glorificatum ab omni in hrmitate 8C corruptione liberum (ic:ica modus Dexterae, (i verus corporis modus effet,non ft* tueret contraria in eiufdem corporis fubßan« tia,fed ea qux tantæ maief^ti aduerfantur qua hacfefsione corporiChridi tribi4lnc,tollerer, £(ica humanisas Chridiad DexAram Dei col« locata non amplius cfÄt vllo modo circumfcri« pta amp;nbsp;fînita,fed prorfus diuinitati exgquaretur. Quis aute non videt talem modum corporis ab olere ôC tollere veritatéhumanæ naturç! Si auto aduerfari) modo Dexteræ non intelligunt fub-fiantialé præfentiam,qua corpus abfolutû aélu primo pratfens exidat, fed loquuntur de efflti» entiæ 8c, operationis præfentia, quod humani* tas Chridi ita collocata (it ad Dexteram Dei, vt diuinitas omnia volence ôC confentiente hu« manitate gubernet,âC omnibus rebus non fuba

APOLOGIA •TIGVRI N» ftantia fed IwoBjffua præfens fit, quid eonten-» dunt de eo quod nemo noftrum ncgat? ôC quo-» niam longe aliter olim fcripferunt,ôC hodiead« hue obfcurcôC ambigue loquuntur, abijciant quæfoSophifmata.ncque pudeat eos aliquan« do errafiejdent gloriam Dco, confidant paci 5C tranquillitati,amp;hanc fuam fententiam tandem rocunde clare 3C perfpicue exponant.

Porrô quod feribit Lutheriun ab initio do« cuifiTc corpus Chri üi non efTe terreno aut elari« ficaio modo iuxca naturam humanoru corpo« rum in omnibus locis, fed iuxta modû dextera; Dû adquam humanitas Chrifii collocata eft, îpfum in omnibus rébus ÔC fuper omnia effe, itaque nos Luthero falfam opmionem affin-gère quod docueri^gc iuxta naturam bumani corporis fieri.Refpondemus controuerfiâcum Luthero nofftam de Vbiquitate corporis Chri fti fuine,quàÂ de preefentia eiusfcbrtantiali in pane vino Cœnæ dorA nicæ,cuius afferendx gratia, etfi aliquando Vbiquitatis mencionem fecit.difertè tarnen alibi docuit Chrifium iuxta modum naturam glorificati corporis in Coe na præfcntem cfTe dennitiuo modo,idq; in ton fc^ione maiori aduerfus Zuinglium Oeco« lampadiû alTcruit, amp;nbsp;itc repetijt in côfefsione brcui,qnam paulôanteobitum fuum edidit,lii qua nulla fit Vbiquitatis mctio,fcd ita (inquit) docct Papifta?,ac non tantum Papiftæ fed eccle fia Chrifii, nosque cum ilia,corpus Clirifii noii

AD D« AND^, DEPENS, 84 «ffelocaliterinlocofed dcfinitiud. Itaquclaco« bus Andreæ à Luthero difTencic, quando ncgat Chriftumratione clarificati corporis in Cœiia præfentem cfTezeadem enim eft multipratfencig 6C omnipræfentite ratio. Deinde quo ad ipfain Vbiquitatcm non prorfus turn Luihero cofen-tit,Lutherus enim in tnaiori confefsionc fcribit repleriuum modum Vbiquitatis foli Deo proprium efTcjatq-, hoc fupcrnaturali modo hominem Chriftû vbiq; eflc, vbi Deus eft,itavt hoc modo omnia vndiq; Chrifti plena fint ctiam fc cundum humanitatem. Brentiusverôtriplicc QePerfan. ftatuit Vbiquitaiem, Localem, rcpletiuamôC Vnione perfonalem; folutn autcm Deum inquit,na= P^S-“-tura fijaefic vbiq; vbiquitatcrepletiua.humani tatem aucem in vmtatcm pcrfong à filio Dei af= furnptam.vbiq; cfiTeperfoAili vbiquitate. Vide at hic Chriftianus Icftor quam b^tefe Luthcri ’ authoritaie^. Andreas tueat^, qui id quod Luthprus afnrmatjip^ negat,neq; hoc ignorât! tia quadam ab eo faflû eft,fed tnalitiofa fraude, Vt Lutheri authoritate fuam Vbiquitate defen dat. Simili improbitate impudentia nos ait Luthcri verba peruertere,amp; illi afcribere quod • docucrit corpus Chrifti vbiq; præfens efTe iux- — ta naturâ humanorû corporû ; quod fi etiMtoc fcripfiflemus, an propterea à nobis Luthero fie ret iniuria'ÎCû enim doccat Chriftû ratione glo riofi corporis in coena multisin locispræfentc cne,annô ratione humani corporis glorificati

tarnen multipræfentiam ftatuit,qu$ perparutn ab omniprasfentia difFert.^fed qos hoc neque d« Luthero neq; de Brcntio afhrmauimus.ac malt; litiofe Andream verba noftra interpretari SC fraudulenccr aliqua omictere, ex hi$ qua; fupra adduximus quiuis a;quus Ledor facilç aqi« maduercec.

Quoniatn vero conqueritur qos odiofe ad« modum articqlum hunc de Vbiquitate vfge^* re , ÔC qoGris mendacijs apud omqes dogma hoc iquifutq facere, vt ita qoftrum errorem te* gamus in obliuionem abducamus, Si. ob nanc caufam Lucheri verba adfcribici quibus il le furpicionem crafTx 8C corporalis pracfentia; Chrifti in Coena auertcreconatur,amp; Vbiquita-tem corporis Chrifli probare : nos quoq; vicif* fim ea quxZuinglitfs SC Oecolarqpadius Lu« thero refponderunt adijciemus. Facile quidem erat hic ea corqmemorare qqæ Lutherus crafsd admodum de præfentia^orporis Chrifti fcri« bit,Sc his prxtsrea adijcere toties confutatas ad yerrariorum aduerfus nos caluiqnias, de nudis (ignis, de otqnimoda Chrifti abfentia à Cana, * atqtiealia huiusgeneris,fed hxctotiesrepetita

D.XnJri« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atquecumla»

ä^lÜ^n cobus Andrea in hoc ipfo capite primum do« loleea Verba omiferit qua ad cxplicationequjü ( 2 ftiqnis maxime faciebant : deinde noftris vcrgt; ' bisalienum fenfumafhnxerit, omitcensea,in j quibus quaftionis vispofttacftySC calumniatn quam

AD D» AMD!» DBFENS» 85: quam inde confinxictotics répétât : cutn con« 4 trouerGain ftudiofe ambiguts verbis inuoluat.* pratterea luculenro mendacio nos calutnnietur f quod humana; natur^ oinnein communionem cun) diuina maieftatc Chrifti adimamus: SC po Aretno Lutheri authoritate abutatur, ea illiim negare Gngens qua; ab ipfoafGrinantur, 8C con tra ilia alibi negans qug nie Lutheriys afGrmat: tarnen adeo omnem pudoretn abiecit, vt poft totcalumnias SC tnendacia nos in Gne Capitis manifefti mendacij aceufet, amp;nbsp;fpiritu mendacij impelli fcribat,quiaBrentiutn dicimusnouiim cçelum conGnxifTe ignotum Patriarchis, PrO' phetis,Apoftolis ac vetert eccleGa;. Sed cü ipfe (oties in tam breui 'capite falG conuincatur, iugt; dirent pi) quantum Gdei illi tribuendum Gt. Ac que huic quidem humi)^ qui omni pudore caret, 8C conGrientiae fenGim amiGHe videtur,fa eile eft talia aduerGis innoxios (ergere, non au tem tam fa^e erit il^i eadem apud atquos iudilt; ces probare, apud quos turn demum nos men« dacij conuincct, quando probauerit facras lite-« ras Veteris eccleGæ doftores defcripGftecœ' lum Vbiquarium, in quo Gnt ipG etiam inferi, ipG diaboli, non tantum homines beati Gmul Sc damnati, tale enim coelum Brentium c^fcria^ bere ipGus verbis adduftis oftendimus. Atque cum tam impudenter neget ea qug publicis (cri peis conteftata extant, fperans fcilicet fe Sophi« fticis artibus St noua aliqua interpretacione t i

APOLOGIA flGVRIN* pofTe clabi, nos iure arcufationem quam no* bis intcndit in ilium retorqiierepofTumus^dC ex eins tot manifeftis calumnijs, mendaeijs, fophifmatibus condudere, ipfumduci SCim« pcili (piritu mendaci) amp;nbsp;calurnniæ, atque con* (cntionis.

Quoniam vero Luchcrus tria argumenti| pratcipue vrget:primiim ab omniporçtia diui' na qua ChriTlus corpore fuo præter corporale amp;nbsp;localem modum, alijs quoq; modis pratfens effe ponît:alcerum à dextera Dei quæ vbiq; eft, ad quam Chriftus fedet ; poftremrum ab vniquot; rate perfonxzad lingula hxcZuingli) SC Qteo» lampadi] refponfionesfpbijciemus. De primo igitur lie fcribit Occolampadius : Porro inter omnia ifta hoc vnu in primis vrgere incipit Lu therus, vt demonftitmus Deo non alia ratione illud pofsibil^ire, quam vi duo corpora in vs no amp;nbsp;eodem llt;^o lint fîmul, et darum ac cuidens feripturx teftim^ium habere gloria* tur. Vbi rurliim (ic refpondemus: lam ante idem illud abundc demouftratum eft, cum videlicet cum fideianalogia prorfus pugnet, cunr • corpori Chrifti omnino contrariu (it, eo quod veri corporis rncnfiiram ipli adimat, ac idem ilkic^itra omnem loci dimenGonem in mun* dum introducat. Q^iod (i hanc regulam ftatue-* re velimus, quod nimirum Deo illud impofsi-bile efte demonftrandii Gt, iam idem illud om* ncsh^rcticipoftularcpoterûqvtnimirû quen« cunq:

AD D. ANlfk. DEPENS. 8$ cunq; fcripturæ locum fiilfo amp;nbsp;erroneo fcnfu ci tauerinc, contradicenccs ßbi Deo illud impofs» bilc efTe demonftrare compcllant. Ad fidci fim plicitatem nosrefpiccrc conuenit.ac turn demi» judicium profeiendiim eft. Inhac permanerc 6Cconfifterc, nee aliqua parterationis noftræ fencentiam Tequi, fed cum modenia aljquid fei« rc oportet.

Ad argumentum autemà Dextera Dei fum ptum Gc relpondet Zuinglius; Attentis ergo a« nimis amp;nbsp;vigilanti ftudio h®c obfcruate, Princi pes fanóifsimi, Cum enim illud nobis demon* flrandum effe dicit,quod nimirum dextera Dei certus aliquisiSC circumferiptus locus inreelis fit.Nifi enim id pofsimus, Chriftum quoq; coc pore fuo vbiq; efTe clamitat. Hæc.inquam.di-cendo.vel dexterae vel coloris Chrifti vocabu looculos noftros perftringerejpnatur. Qua* propter •yBogifmum ipGus tyum in formam rcdigemus : u quo^aodo fucum ipGus pofsi* mus deprehendere.

Maiorem huius fyllogifmi propofitionetW falfamaut vitiofam clTe diccre non pofinmus. Dei enim dexteram, id eft, virtutem, potene tiam «Sc robur vbique efte , certè conftat. Ad minorem ergo tranfeundum erit , ft q

APOLOGIA IfTIGVRIM* viti’ foriadis in illa latere poflït. Acqitï hoe loco Paul) locus fefc nobit offert,qui in priori ad The(raI.cpift.cap.4.ait,Et fic Temper cum Doa minoerimus. Vbicum Domino effe longe alia ratione dicitur,quàm qua ipfe vbique eff. Alio quin noffra quoque corpora vbique effe, fateri cogcremur.Quapropter.cü creatura apud Deü effe dicitur, nequaquameo fenfu illud debet in telligi,vt earn iuxta diuinitatis maieffatem in in finitum quoq; extenfam effecredamus.Si enim illud admittere velimus,iam quam nos creatu* ram dicimus, non creatura, fed ipfe Deus effet. Solus enim ÔC. vnicus Deus inffnitus nbsp;immen

fuseft. Sicenim deillo lobcap. 9. pronunciat. Excendic coelos folus.Ec cap.a). Ipfe enim folus cff,amp; nemo auertere poteft cogitationem eius. Porro natura hæcfiCoondifio, qua V B IQ.V B-B S T,omnip(Mêtiæfonsamp;prima,quoddicifo ler,fcaturigo elUi itaquecreacuraq| vbique cfgt; fe vere diceremus, ipfa cer|f omnipotens ille ef fet.SC proinde creator, nô creatura amplius. En principes fanftiffimi.Hi errores omnesSCabfur da i ffa ex hac ratiocinatione fequerentur, ff vi* dclicet fie argumentari inffitueremus, Dei dca xtera eft vbiquErgo Chrifti corpus vel huma* 'nita^bique eff. Error itaque omnis in hoever fitur,quod cum Chriffum ad dexteram Dei cf«lt; fe dicimus, primo loco, quod humanam natu-ram attinet , nimis incaute colligendo nobis ipffs imponimus. Cum eniinChriffus duas in fefc

AD D. ANiy, DEFENS» 8:^ fe fe naturas habear, luxta diuinam quidem nó inepte amp;verediccrc poflumus, Chriftus eft ad dexteram Dei:Dextcra Dei eft vbique.Ergo Chriftus eft vbiquc. Vere,inquam hoe dicitur: fed iuxta diuinamnaturam,Quod ft hicLuthe rus clamitet ; Atqui vtraq; natura ftmul vnam 6C eandem perfonam, qult;e indiuiftieft, confti* tuit. lam amp;nbsp;illudipfum veredirerefatebimur. Num autem idcircofequetur, quodqusevniue natutæ propria funt, in alteram quoque conue nifCjäC ad eamreferri debeant.lt;’Imóinquit Lua therus.’ Dieimus enim amp;nbsp;bene dietmus ; Deu« eft pro nobis mortuus : Deus à mortuis refure rexit. Hienosadhunemodum refpondemu', De hifce éCalijs huius generis loeutionibus iam ante abundc fatis difputatum cft/vbi nimirum dcmonftrauimus, omne^as loquendi formu« las hac vna ratione conftfterc pojTe, quod nimi rum is,qui paftuseft,mortuusen,amp; flagellan* tium iélus raftinuit. ftmul etiam Deus eft;non autc, quod idcircoipfa quoque Deitasaliquid pafta fit.

Porro ad argumentum ab vnione defumptû idem ftc refpondet : Hic autem illudàLuthero fcire rUpimus, quid nam fecuda illa verborum iftorutn parte innuerevel dicere velit(dgprilt; mis enim nuUa omnino nobis eft controuer** Ïïa)cum videlicet extra hunc hominem nullum omnino Deumeflepronunciat? Quacro enim PUI» Deus tune quoque fueriqpriufquam Chri

Pus hofno fieret ƒ Sic enim arbitror.Ergo Dcüs tunctemporis extra hiimanatn illam naturaiii, quam poüea demu afTiimpfit.Dcus fuit.Quod ft vero fe de ea conditione vel tempore loqu« di Xerit, quo homifitm iam airumpfit, iam illud mihi expediat velim, quiel nam per vocabu* Ium EXTRA velitintelligi ; Si diccrc VoUt cliuinam naturatn non latins nec viterius, qua humanitatrm ipfius, extendi ( huiufmodi c« Ilimverbls amp;nbsp;quafiionibus hic omnino vten« dum eft,3 iam illud fequetur,vt Chriftus necef-fariöomniaftiueriqordinarit.potueriqamp;c.Ate qui hic iam propria ipfius verba ( quæ in fupc-rioribus prodiifla funt ) contradicere videbia frus. Si enim Deus vbique cft, S(. iiixta Luthe# ri fcntcntiam humana quoque natura vbique cft,illud omnino fe^uetur.vt omnia videat, po‘ fsit, ordinet 8C adminiftret, Sed amp;nbsp;illud fequc-tur, quod noÄ alibi quam in erucc paflus fit, alt; libi vero gaudÄ 6C lætitia fucrit aftifus. Quod fiveroLutherusvocabuHm EXTRA fic accipi voluerit, vt Dcum nufquam cfTe intelli-gamusjvbi non homo fit,iam nos quoque can' dem ctim illo fcntcntiam fcquimur. Deus enirn vbieunque tandem fit, homo eft, nec vfquam' homo cfTe definit Sinautem hæc ita à nnbis ac-gt; cipi veilt, vt Deus nufquam locorumcfTedica« tur,qiun humanitatim quoque ibidem vereeli feere damns,grauifsimc errat,quemadmodü h:^ äenus abunde facts demonüraium efi. Et fi

'ad D. ANDR. DEPENS? 88 iDialcéliconim rcgul^obferiiare velimiis, nun Ïiiamhuiufnnodi conuerfionem farerelicebit: gt;cus homo cOtVbicunquetandem fitiErgoha tnanitas quoq; cf},vbicunq;Deus fuerittNec Cquot;' tiam illud fequeiur; Ludouicus rex eft,vbicüq; tandem fit; Ergo regnü quoq; fC regina eft,vbi Ludouieus fuerit, Cu enim ipfccaptiuus tene* tur,regnü nó co in loco cfi,in quo illc captiuus dclitclcK.Hæc in cü duntaxat vfum diciinus.vt caeci ifti amp;plufquain miferi cucculi,qui büc Lu theri librü tanti facere confueurrütjandc fe Ion ge fiu!ticrcs,quäille malus fitjtflevideât. Hue iufmodienim loquédi formuli5vtitur,vtvelpal paii, nedü videri poffit fe totü in hoe tfiTe.vt vet boiü fuco ptsefiigijs elahi poffit. Qll’^ enim vnqua fic iocutus cfuExcra bominc hunc Deus nullus cftï Pugnâdo enim vintere éc armatusè circo vel palcefira difecdcA conatur.qiiocüq; tâ demlocorü deueniat. Hoemtft* iflidCflolidi ficmines vi^cre nolunt. Vnde lt;defc cft,hanc il lins propofitioncmfqua extra hominem hunc Dcum nullum efie dicit, non puerilem modo, verum eiiam falfam $C blafphcmam efle.

Perró cum refponfionis noAræ terminus irt infinitum exttndendus efTct.fiquidCm omni bus iflius erroribus fufificienti amp;nbsp;digna refpon-fioiie vellcmus orcurrcre,illud iam tandem cult; •iufüis fludio 6C diligentiæ rommittimus, vt poll dcclarationtm hane nofiram tam diluei«

îus infpiciar.Vnde non quicquam aliud vltcr}gt; US de bis dißuri, pauca duntaxat Lutheri verba G bi inuicem contraria hicapponenius,qui« bus poßtis Vela colligentes inponum feftinae blmiis. Sicautem idem ille infua ifta confe(gt; (ionepronunciat:

Et Vilis certe paruique pteti) Chriftus itle meo iudicio foret,qui non niß vno in loco dun taxat vno êCeodem tempore diuina fimul amp;hu mana perfona eflet. Videte quatfo,Principes fa« Aifßmi, noua ôC monftri plcnam inuißtati fer« monis ßmul SCfententiarû generationem. Quis «nimin ea eft fententia,vt Chriftum vno dun« taxat in loco vnicam perfonäefte dicat' Nonne Sc nos Deu vbiq-, hominem eßTe manifeftis ver bis fatemur.^ Et vbicunque Deus eft,ibide Deu quoque hominem ^e teftamur’Hoc vnam ve ro excipimu^ quod nimirum homo ille quein Chriftus afTiJlnpßt, no vbique locorum ßt cot poraliter,in qAbUs Deus eft.Naiff cum in cru-cemoreretur, nequaquafn corporaliter ßmul etiam in cce lis erat. Interim tarnen hæc fernen« tia noftra perfonam nullo modo fcindit aut vi-tiat. Qitodipfum Pauli exemplonö inepte dif cere licebit.Hic enim nihilominus Pauli perfo« na erat falüa öC integra,etiamß mens in tertium ctzium abrepta peregrinaretur. Deinde aliud quoque huius generis exemplum è nobis fume relicebit. ApudDeum cetteerimus .* is otnni gaudio, Ixtitia ÓC' voluptate vera nos replebit.

iî( Vt illis ad fat icratcm vsque xternum frui po^ rfTlt;uü:ih(eiim iple vbique trie, nos vciô nequa qua’m.' illum tarnen qui vbique rft, nosquoqi inniebimur,quatis nimirum illecü. Sicenint loânrs ApoÜbltis in fua Canonica ca.j.inquiet Charif(îtni,nunc fili) Dei fumus : fed quod futii ri fumus,nondüm apparuit Scimüs aurtin,qucgt; tiiam iltapparaucric. S ] M 1 L B S Bi Mri» M V 5 , Q.V ONIAM V1DBË1MV8 B V M j S t e V T 1 B S T. Tertium exftnpz lutn^quod iiitiiliter noAris oculis expofitutrt térnete poAunnus,SoliséA. Hicfulgorcamp; ra* dijs fuis Vniucrfum terrarum orbi^ illuminati tieevnius duntaxat regionis cA vcl hominis,fed omnium fimiJ, amp;nbsp;omnibus quoque fufFirerd poteA.Qtiartû iliud eA, quod AngulinoArûnt totum Solis corpus confpic^e püAiimus, cUnl illudiota terra mains Ac.Nec etiam opüscA,vc Vntis quisque noArum apud Sole A vbique Âti interim tatnefl omnes illo,qUanifllti hbbis fiifà Arere poteA, fruirhur.^^iapröptcrcuih hgepe ties nos dcpræhendere pofAtnus iatii ad Chti# Ai humanitärem afcendarhUs,ncccAe eA; Dilia gentiori con^deratione ôbfetUemiis quopaa fioipfe, qui DeUseAbUinia penetrans amp;nbsp;ht»* tnOqlti in fnmmutn fubueiAlis faAigium alt;y]e xtram Dei condec,Omniapet diuiniiatem^^qug jpfi ih Vnam pcrfonaiti vhita vel coniunAa eA) videar,fcipfum vidcIicet,Deum £(hominrmjS^ liotnincmin diuinitatc.adco vtpoAclarificâz

APOLOGIA TIGVRIM# tionem nihil prorfiis *ulos ipfitis Utere ppf* fit. Poft hanc enirn proriunciabat, Jicens. Data eft mihi oinnis potcftas in cotloSC in terra: quod omne perdiuinitatem illi fwntigit. An« tea quædatn illi incognita erant, Qiiemadmo» diim vero, cum homo fir, omnia tarnen videtj fic non idcirco iuxta humanitärem vbiqiie eft, quemadmodum fupra demonftrauimus. Et vt perfonam illud diuidatvel fcindatrantum ab-eft,vt illud quoque non magis hominem firm« dar, quod ratione 6C fcientia vn'ruerfum mutt« dum httnc comprehendir, videtqne, cum inte« rim corpus ipfius vix minimum aliqucm teU luris locum occuper« Atque ha^enus Zuinia gliut.

Tie perfonalit^nicme utriufijue naturtelt;^ ttinit qs humante in Domino noflro lefn Chtiflo.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

IN hoc capite refponfionis noftræ ad BrerM tiannm tertamentum, dojirtnam nortræ Ec^ défias de vtriuTque riaturæ ynione inChri« rto paucis de perfpiciid expofuimus ad repel« lendam Brentianam calumniam, qui ait nos Vc ram de bac re doftrinam peruerterc, dCblafis f^ema dogmata afTererc: banc noftram do-ftrinam cumD. Andreas confurare 8C. damnare non poffitjfcribit nos pcrfonalenft vnionem ore tantum confiteri , quafi fcilicet aliud quiddain amp;coa«

amp; concrarium fentiarrJls, quod ipfe tantus valt; tes ÔC cordium infpcftor tantum norit, ac proximo quidem rapite coriatur oftcndére do-éirinam noftram pugnarc cum Vera dóétri» na de naturis in Cbhfto : hic tantum inters pretationem verborum Pauli ad Philippen,!. Philip, re, nouam SC à, verbis Pauli alicnam affsn, de qua pauca ijobis/cribenda crunr. Primurn autem fcribit ho^t(erba Pauli pèruertere, qui dicas tnus Deum anurnpfifTe formam feruï, Paulutn cnim de Chrifto loqui, quod nomen Deutn amp;nbsp;hominem in vna pei föna fi^nificct, amp;nbsp;hic prxcipue hominem, cum ehimChriilus non lecfuidum diuinitatem, fed fecùndnin huma« hitatem vnciusfit, cumetiam fecùndùmhu-inanitatem amp;nbsp;propterbumanitatem Chrirtum efTe, Sed bate eius ratio infirma eft, in Chrifto cnim non tantum fpefiatu* bumanltas vnóla, verurn etiam dluinitas qua hiimaM natura vn« 6ia eft,amp; cum alibi fcribatur Chj^ftum arite A« brabamum ntifte, ólt;^dem dicatur potentia óC fapientia Dei, num dicemus bæc de eo dióa eC« fe fecundum bumanitatem amp;nbsp;proprer bumaz nitatem ; ficin hoe Pauliloco Chriftus dicitur AiifTê in forma Del, hoe eft, tabs qualis eft ve* • rus elTentialiter Deus ; nifi cnim formam De» prodiuina naturadC efTcntia acciptamus, son poteft dici æqùalis Deo patri, comnriunicara e» nimDeitas, S(. iH« creata; proprietäres diùi* àifàtis in hümana natura cam non faciunt Deo

APOLOGIJ^ TI G V R I Nlt; «qiialem. Hic ergo Deut verbum arqua li s Deo patri,ac Verus Deus feipfum cxinaniuit alTum-pta foi ma ferui, Deus cnim non in fc dicicur ex inanitus, fed forma ferui accepta, quatenus cft incarnatus (îue manifeOatus in carne ac homo faSus, et quidcm infirmiiïîmus cxcepto pecca' co.Quod aincm obijcit Andréas,fi forma ferui fignificet humanam naturam, Chrifium nunc quoq; in gloria feruutn fore, ambiguum efi;hu mana cnim natura ferua dicitur comparationc diuinitatis,natura enim finita amp;nbsp;creata infinity setcrnæamp; creatrici de'tati conferri nonpoteft: ac ficuti Humana natura etiam in gloria eft cre« atura,nequo tarnen proptcrca cum crcaturis va nitati obnoxia,ita eadcm ctiam in fe confydera ta ferua dici potcfitEt Augufiinus inquit,Chri flum in forma feri^ federe ad dcxtcram patris. Dicitur ctiam CHrifius non tantum affumpfif fe ferui foriAm ,Verum ctiam accepta hat ferui forma fimilisŸa Aus hominibus,Äfc HumiliafTe St obediens fuifle vfque^d mortem crucis,hoc eftjinfirmitati Humanæ naturæ, miferæ atq; feruili ronditioni fefe fubicot nofiri caufa vc* rus homo fa Aus. Ab hac autem fcruitutc libe* ratus efi, non tantum co modo quo not per iplt;* fumliberabimur,quando omnem corruptio* ncm exuemuSjléd à Deo in fummam,vi Paulus ftribit, fublimitaié elatus cfi,.Deminus ac Chri fills fa Aus, vt iam omnes res crcatse illi feruiar. Per formam autem Dei diuinam naturam,

AD D. ANDf| DEPENS» per ferui fornurn, humanam naturam non tan tum veteresintclligunt, Cyrillus,Chryfofto* mus, Ambrofius, Hieronytnus, Augurtinus, fed recentiorss quoque omnes codé modo Pau li verba interprecancur.flC Brentiiis ipfe ante hanccontrouerllam non aliterhunclocum ex» plicauit. Atq-, hare eft fimpicx interpretatio có* fentiens verbis Apoftoli, qua argumentu Pau» li efficacius redditur ÔC illar antithefes Pauli hic propoGca; conferuantiir 5C illuftran'tur. Et quo niamEcclefiaorthodoxafempcrcx hoe Pauli loco atternam diuinitatem 6Cxqualitatcm cum patreChrifti feruatoris probauit contra Arri- vbiqniftw anot,Samofatcniano5,atque alios holles glorig Samofate» Chrifti, iudicent pij leéloresan Vbiquiftæqui alijsArrianifmum obiiciunt,vero ftudio glorig eius ducantur,quando tanntm contentionis flu dio Ermiffimatellimonia fcripturaru eneruare conancur , atoue ita fcientes 8C vacates nouis Arrianisarma luppe^itanc ad oppugnandam Ecckliam ƒ Certc huiufmodi argumenta ad ver bum pene ex ipfbrum, non noflris libris delcri pta.nuncin Vngaria illiiajlant,qui Chriftum non ante fuilTedicuntquam ex virgtne nafces retur. Si nos hoe modo cum Arrianis colluderc mus, Deus bone, quomodo tandem nos Do« Aor ifte traAaret, qui nos quamuis voce SCTeri ptispubli ceArrianifmum oppugnantes nihil' ominus Arrianos facitïScd ha:c eft noftra con*

uiciari, omniaque fuis fophifmatibus inuoluw rc, Arrianas (jue thefes probare amp;nbsp;confirmarc, interea bi foli tnendacij amp;Arrianifmi fpiritii dii cun(ur,qui veritatc duce illius fraudes SÇ impo ifuras inucÜigant SC decegunt.

Diflinâione duarum n^iturdrum in Chri flo,vnitas pcrfotiic Chriäi non foluünr ttut fepitratur, '

VEtijs hæc eft confuctpdo improborum hq minu, vtaliös de bis criminibusarcufent, quæ ipfi patrarût.Ç forte hac ratione feipfos fii fpirionc éf^ulpa libcrare pofTinc. ld ipfum läa çobus Andrqg; cum fxpe alias ir^ocfuo libro, turn in bocipfo capifc ftudiöfe obferuat, Natii jabinitio nos mendacij accufat, qnod infcriptio 'ne buius capitis coiiemur ipfos in fufpicionetn vocare quad naturas non diflinguerentj ac noa propter naturarum Sc proprietatum diftin* fiioncm Neftorianos vocarcnt, nullum autcm aiWelTc inter nos certamen de difcrimine natura riimÓC proprietatum , fed boe effe capiitcón-trouerfîæ, Anbumana natura cum proprieta* tibiis diiiinæ naturæ re ipfa communionein aliquam habeat. Verum ilk nOs aut valde obli.

AD D» AND^ DEPENS, 9» vîofosauc Aupilt;Jos cxiRimat,quibuscredit tis hæc perfuadere poflfe; extant eorum libri in qinbtishoc præcipue conrendunt.humanarn Chrifli naturam vbiqueefTe, vbicunque (ires ius dipinitas ni hocconcedatiir, nuHum dilt; fcritpen ftariji inter CbriRum amp;nbsp;Petrum,atque vn'ionem perfonæ folui: biiic doôring noRri fe oppofiicrunt,^ docueriint,vbiqiie præfentein cRc foli diiiinaî naturæ coniienirc,ideoquehu« manamin ChriRo naturam non cRe x’bique, vbicunque eR diuinitas, fed manere certo loco circumfcriptamûlli contra nos NcRorianosef» fe dixerunt, qui diuidamus naturas in ChriRo negata vbiquitate carnis ChfiRi. Huic igitur lt;riminatiopi hoc capite refpondimus , o-ûendimus ctiainR diuinitas fit vbiquc,hutpa« nitas non fit vbiquc, pcrflt;«iam tarnen ChriRi non folui,quia vnio ira fa^a eR, ^t ea falua na« turariim pi*^rietates diRin^a^aneant : vbi* queefre,proprietaterji efTe diuinæ natura;,cir« cumfcribi aucem 8C. in loco cfrc,humanaf natu« rae cRc proprium, Ä eodcm modo fcriptiiras di ilinflc de naturis in ChriRo loqui,nequeta^ men perfonam ChriRi folucre : fimiliter or» tho! pxos olimNeRorianifmi accufâtos ab Eu» tychianis, quod naturarum proprietates c^Rin guendo diuinitatem vbiqiie , humanitärem non vbiquecRèdoçerent : atquehæc çR funa-marefponfionisnoRræ.Ciim autem nihil ma* gis vulgatumfilin Brentijlibris^uam negari

An huma-lins cStnu nionc habe aicû pro* prieiittbui

APOLOGIA. TI GVRIN. verarn vnioncm.fi humanitas non vbiq-, (latult; turprasCens vbi diuinitas a Je l, iSCcontrariû af« ferentes Neftorianifniiacciifentur,nos certè nS à Hacu concrouerfîæ difcclfîmiis, doc'entes eos qui contrarium afTeriint, nihil qliud facerec^u^ Vc difcrimina naturaruin SC proprietatum lal« Maconlcrnenc, qiiod certcvnionem non toll it, Fatentiir quidéaduerfarij fè difcrimina natura* rum Sc proprietatum in Chriflofalua retinc-re,fed ea affirmant,ex quibits mere Eutychiana proprietatum confufîo fequitur, idqiiodnqri nos tantum, fed multi etiam alij pubiiçis feri- j ptis oflenderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Porro flatus controuerfiæ quem hoc Joco proponit Andreas, nuper admodum ab ipfo conffitutus efl, antea enim ad comprobandam vbiquitatem afTeriuruBt, realem communica* ' । tionem ÔC transfuuonem omnium proprieta* fum diuinaAiaturx in humanam naturam. Ab hoc autel* propuznaculo v*veritafis de* pulfi 5Ç deiefli, hanc Tafebram excogitarunt, ' quod humanitas aliquam faltcm communis« pem habeat cum proprietatibus diuinot natu* ras, Etfi autem ad hanc quæflionem fupra re* fpondimus, quia tarnen toties eandem repe* |it,amp;inea ftbi admodumplacet, nosquoque alit^ia dehacre addemus.Dicimus itaque tarn falfum cfTe, quam quod falfiffimum eft, quotl P, Andreas toties de nobis affirmât, nos om.» A.ecn prorfus communioncm humanitatis cum pro*

AD D* ANDj. DEPENS. proprieotibu» diuinxnatura; abnegare. Nam cum in Deo proprietace^ SCefTentia vnutn SC idem nnt,atqne Dei omnipotentia.omnifcien« tia , omnipræfcntia , SC quicquid huiufmodi propriecacum eft, fint ipfaeftentia, eadcme« viam eftcominunio proprietatum, qua;6Cefgt; feniiæ. Hancautem habet communionem hu* manitas cum diuinitate vere SC reipfa , quod dua; hæ naturx inefFabili copulatione feu v* nione in ynam perfonam, Gue in vnam hypo* ftannvnicatfnnc, nequetarnen humanitasfa^ Aa eft diuinitas aut cft Dein,fed homo ille,quia in fiia hypqftafî diuintcatem humanitati vnt'* |am habet,eft 3C dicicur Deus. Similiterhuinaa nitas copulata diuinitati omnipoteiici óC om* niprxfenti, ipfa qiiidemnon Gt propterea oa mnipotcns aut omnipra^ens , fed homo eft emnipotens SC omniprxfens. Nomen homi* nis rotam perfona comple^litur^ux verè De* us amp;nbsp;verè FAmo cft.Humanit *is auté nomen ■i teram tantum naturam htiius pcrfonx Ggni fïcat, tribuitur aiitem perfonx quicquid na« turis proprium eft, fednonita naturx vnia* fcribi poteft aherius natur» proprietas qua ab alia difFert, alias enim proprietatc dC differena tia hac fublata natur» confundercntur. ^on autem propterea fcquitur hiimanitatem nuk fam cómunionem habere nifi titulotenus cum diuinitate amp;nbsp;eius proprietatibus, nift reipfa actribuantur humanitati qu» de hominc di«

^untnr,nametH hiimanitas non dicitur Deu», cum tarnen homo fit Deus , non ideo nulla efl ^omrnunio humanitatis cum diuina natura. Nani quod duæhæ naturæ in vnam perfonarn coniunôat funt, non eft res inanis flC nudus tj^ culusjfed ipfahuirtanitas Chrifti hacratione fu* jjra omnes creaturas eue^a eß , huic cnim Ip« It datum cd v( cum diuinitace vnam perronam^ vnum Chriflum faci^r. Deindehumapæhuic narura; datum eft imperium in otnnes creatu* ras, qua? Cbrifio etiam fecundum humanita« «m fubie^iæ funt amp;nbsp;inferuiunt .* ipfa etiam hu« irara natura in fefapientia, iuftitia, fanâita« *e amp;nbsp;gloria ac poreftate fupra omnes angelos amp;nbsp;homines ornata eft. Non igitur nomen tan* turn inane habet. Ét ejuamuisea qtix de ho* mine dicuntur , nffn fimiliter dici pofsint de liumanitate*nihilominus tarnen vere de ho* mine dicuncu*idquc ideo, quia I'll;manitas ve* reSC rcipfanon nominc«tantum cum diuini« rate in vnam perfonam copulara eft. Qiiod fi per cpmmunionem intclligitur realiscommu* nicatio amp;nbsp;trantfufio omnipotentix fX. alia« rum proprietatum diuinænaturginhumanam naturam , qualcm haflenus docucrunt Vbi* ^uWlæ , aperte fatennirhanc communionem a nobis improbari, aux nihil aliud eft nifi n»« turarum confufio. Nam fi cómunicatione rea« li omnipoieptii^ huniana natura eft ommpo« ten’s

AD D* ANDi DEFEND» 94 tens; vel hæc communtcata oninipocentiadi'« Aingiienda eft ab omnipoccncia Dei Verbi qua efTentialiter omnipotens eft, actum alia c« rit in Chrifto etiam Deltas ab eftentia Filii Dei, Sc (Ic homo Chriftus non verc 8C reiplit Deus Sc omnipotens erit, fed tantum partiel» fiatione quadam : Vet coipmunio ha;c rea» is intelligitur de Ipfa eftentia Verbi, vt ea quae humanitas vqltSC poteft , Verbi voluntateSC potentia velit S{. pqfsit, atque hoc tpodo o* innipotentla illa humanitatis quoque eften« (iahet, Sc quod abfurdifsimum eft,ipfifsiipae naturæ cofundentur : vel ft dicantur incoiK uertibiliter diftinélæ manere , SC tarnen hua mana natura Verbi potentiaagit SC operatur, tum proprietates SC adiones vtrinque communes, SCquaft à commilhi natura progredientes conflituuntur; qui fuit Mqgiothclicarutn error. •' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Pirobat deinde cpmmunionem humanita- Similitod« tis cum diuinitate ftmilitudinc animx SCcor# »«’»xae poris qux vnum hominem conftituunt, fic e« tiam Deum SC hominem vnum efte Chriftum: inde çpqficit veram efte communionem pro- • prietatum vtriufque naturæ,ftc vt qiiæ Denati propria ftint, humana natura cum ipfa «om-inunia habcat, non nomine tantum, fed verd Sc rcipfa. Hæcautemvt SCalia abipfo ambiguë dicuntur: ac ftmilitiidinem quidem animæ K corporis qux ynupa hominem conftitmnit.

APOLOGIA^TIGVRIH* qua Athanafiui vtitur, nos non rciicimus : ipfî vero in Mnlbrunenfî colloquio hanc fimili« (udinem extenuare SC reijcere conati (unt : ca;lt; terum nonprobamus quodexhac (imilitudia ne alibi concludunt,vt anima omnes fuas vires amp;nbsp;operationes pcrfuum corpus cxequicur/it* ctiam diuinitatem omniafacere per humani* catem dC cum humanitärefua,arque hanc aiunt cHe rationem vnionis perfonalit. Hie autem primo negamus afTumptum, mem enim quae praecipua numanae animae facultas ell , bias operationes non perficit per corpus, id quod Philofophi muleis dilpurant, ad quos Vbiqui« fias remittimus: quamuis enim nobis aliquans do obieccrint quod philefophicis rationibus Vtamur, nunc tarnen ipli vix alia praelidia fuae caufae habenr. Quoul (i maxime concedatur iU lis hoc afTumptum, non tarnen indeçonlîcie'' sur diuinitater^ omnes fuas vires^ operatio« nes per alTumptam humanitatcin exequi, Ingens enim eil dilTimilitudo inter diuinitatem Chrilli 8C animam humanä: humana enim ani «na finita SC ratione natur« fua; circumferipta eil, itaque corpori vnita non eil etiam extra corpus , ideoque quandiu corpori coniunfla eil t^n alibi niG in ipfo operator, etiam ea qu« abfque corporis ope agit, diuina autem natue ra infinica SC incircüferipta eil, SC vnita huma« n« natur« invnam perfonam, ab ca non in-* tluditur aut ciremnferibitur Geut anima i

AD D. AND^* DEPENS. 97 corpore, fed intra de extra illam manet amp;nbsp;effi* eax eft : qnod fi per omnia par ratio operan« di Aatuenda eflet, eonfequeretur diuinitatem ChriftitescognofcereperafTumptä humanira lem ficut anima perfenfus extehores Si. interto res, quod omninodketeabfurdii eft. Adhæctà diuintras omnia facit per lujmanitatc,pcr banc ciiam Chriftus feipfum à mortuis fufeitafter, Si per eandem humanam naturam ftiftenta' ret, cum tarnen fcriptura; doccant ipfum om« nia fuftcntarc verbo omnipotent i,amp; Deum ipz fum à mortuis fufeitafte : quarc hac ftmilitudk ne non id conficiiur quod aduerfari) vokint, Ac quod de communionc dicit aduerfarius, fano unfit f{pe iam d nobis expoftto rec ipimut, ac probamus cam quam fubijcic cxplicaiio« ncm'.Gcut humanitas afTqfnpta d bbo Dei ik lius propria caro Si propria humanitas eft, ita ctiamFiiium Dei cum omni fua^iaicftatc a(z fumpt« huiAinitati proprium ßfiuni eflc.Ve-« rum vthumanatnaturæ proprierates blio Dei attribuunturin concrcto, ita vt Deusdicatur pafTusde mortuus, non autem ipfa diuinitas,^ quia ilia perfona quxveiedC Deus dC homo eft paffa eft, non in diuinitatis fuæ, fed in car« nisfuæ natura , quæ tarnen caro diuinitat^ar' cana Si infolubilicopulatione vnita Si coniun ^a eft vtfit propria filij Dei caro.üta etiam om-.nipotentia aliuque proprietäres diuinitatis (unt humanitati proprise in concrcto non

, APOLOGIA TIGVRIN* inabftrafto,vt homo^efit omnipotent,nófï inhumanitatisfuæredindiuinitatis feu Verbi natura, quæ tarnen diuinitas humanitati con= iun^a.connituithuius hominis pcrfonam.'fcd quod ad naturas ipfas attinet (ïcut diuinita* non moritur ncc pacitur, fed Deus amp;nbsp;Domi« nus gloriæ rrucifixus 8C mortuus eft, ira etiam humanitas non poteft omnia, fed homo ille idomnipotehs :ac freut mors non pertinet ad diuinitatern 8(. tarnen ad Deum pertinet, amp;nbsp;ii!2 propria cd in carne fuauta etiam omnipotent tia non peniner ad humanitärem nee illi inefl ytformaaut vcaccidens, fed tarnen expropria hominis , vt homoille omnipotens /Ït, non in carnis fuxfedin Verbi natura. Atquehic quae diximusdeomnipotencia, fïmiliter intelligent dafuntde alijsproprietatibus diuinté haruras, Qnod au tem non mnnia de humanitate dicun-tur quac de ISDminc, hæc ratio e(I, quod homo' ille fubftaniii* vnioné fiue perfqfialiter duplic ci natura præditus eft,vna quidem fua propria, altera vefo diuinarquare qua; vtriusque naturg propria funt de illo dicuntur,amp; diuinte proprie tares verc ip(i tribuuntur,quibu$ taifien non in fua ipfius natura fed in ea in qua hypofiatiee fiibfiliit prxditus eft: Humanitas autem vnatn' tafftum naturam figniheat, de qiia ea folurn' dicuntur qu% huius naturg propria funt.

AD D. ANDR, DEFENS. I04 - Qnod aiitemD.AndreasaHerit nos pra-fentkim carnis Chrifti, amp;eius viuificam vim, «tquc omnifiientiam humanitatis Chriüi alia-* «dlattonü, quetiutufmodi ncgare,atqne ideo etiam in Ca na Domini homines à corpore amp;nbsp;humanitate Chrifti abicgare ad Spiritom CanAunSSC eins virtucem , quod Chrifti fpiritus fua gratta 8C Virctitein Cana Domini cum pane amp;nbsp;vino adx iii, atqiiehxc cfAciat.non autem corpus Chri« fti, de quo fentiamus perinde arque de alicu« ins fanfti corpore , nift quod aliquanto akius glorificatum fit : atque ita nos orc confiteri tantum vnionem perfonalem humanitatis cu filio Dei, interea afTcrcre nullam efTcrealen» fommunionem humanæ naturæ cum cfTen-tiali maieftate omnipotentiæ SC virtute filij Dei, fed tantum cfteiwwiw fcu Communica* tionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quæ niWl aliud fît quam nö«

ininum permutatio, ita vtdiuivtas humani« taii de fua ^aieftate nihil ni^ nomen tom* inunieer. Hæeinquam omnia fatis vt arbitror ex his quæfupra attulimus confutata funt, qui noftra Icgerint factie perfpich»nt,qUam par tim maligne noftrf intcrpretetui*, partirh ea rto’ bis afhngat quæ nunquam fcripfimus aut cogi • taiiimus; ficuti ctiam mox pari fide fubijcit not afTererc dininiratem ita fibi habere fuam naaie-•ftatem vt humanitas nihil cum ca cómuneha'-igt;eat,â£ vt ea abfqi humana natura vtatur:fupr*

: autcmfarpediximusnosconAantcrancrcretamp; biiilniru n'unionem quæ confiât copulationeincfTabili an abr^hu humanitattscumdiuinkatc.Quod veroait di« tiinitaccm fua nnaicflace abfquc hntnanitatr vti| fi ita accipiatur vt diuinitas Vtrbiagacamp;opc« returabsque humanitatc,vtnon coniunéiani habeat humanitatem in eadcm perfona,amp; op* ratio ilia non ßt totius pcrfonx, hoc cAgt; Verbi incarnati, conflanter ncgamus nos hoc doccrtf autdocuifTe. SedHitaintclIigatur agereSCvd maieflate absque human irate, vt non omriia d pcra maieflatis fuæpcr humanirarcm tanqiisl inOrumentum aliquod ifFiciat, fattmur id noi docere idquc ex facrarum literarum fentetitiai quamuis ea ipfa quæ diuinitas non per hu(balt; ' mtarcm operatur,nihilomir.us non absque hu manitate facial. Quod auttm nobis hie Atlee« oßn obijcit,quam alibi ad inferos vfque detru* ditSCtamerffllloroGn idemcfTefateturtlittt kei* ^udetniis cum ZuWiglil caiifant cum veteri Ecclefia eoniungere, qua? cómuni« oncm}/docuit, neqtie earn fecit realemi qualem Vb*quiflar nofira demum ittate ßuxe« runt. Non autemarbitramur hoc corum figmé tum nolIra confutatione egere, Nam non tantum fratrcsjioflri in Geneiienfi SC Hcidelber* gerftî.Ecclefia.verû etiam doóIiGimi Tbeologl celeberrimæ Vuittebergenfîs Academi* hanC eoriim realem Mtujuawcómunieationcmpub« lico fcripto grauifßme confutarunc,

«naniutt aliquid »-

««-

Porro in eo quod addit. Verba Chrifti absqUA tropoacripicnda cfTciaut fi tropo vti Itbcat, fy* nechdocbenadbibehJam cflcjiterum animi fui inalignitatem prodit. Sienim fimpliciicratci« pienda flint VerbaChri Ai,quo iure amp;authorit4 tc ea per fynechdoctreli Interpretari iubct ƒ Cd Deus diùtur pafTus filt;niortuus,an hjc (impli.* citer accipienda fiitit, Si iukia AndreanäThcO logiâ quod de conctcto diritur, de abûra^o eti am ditendum ehtîltaquc erit fimplexfcnfus.di uinitatcm Chri Ai paAam fiCmortuâ efTc, quod cum videat lacobus Andre/e non pofTe fine im pietatc afferi, quamuis Ampliritatem rctinen* damiaAet, necefTariotamentropum fynech-* doches adhibendum Fatecur ; SC pari modo hie nguntatque in cxplicatione vcrborum rcenaf domini,vbi tropos omnes ^tcAaniur, tanié in illorum interprecatione velint nolint cogun turtropis Vti. Cur autem potius ^tendumfy* ncchdoche qÄim allœofiîan non^ynechdothe» vfus latius patet, ôC i)s quoque rebus conucnia repotcAquaelongiffime' afeinuicem diAantc* nullo modo vnitæ funt, nullamqt omnino pro prietatctti communem habentf amp;nbsp;tarnen Ver* rum vfum fynethdothes noAri quoq*, docue« runt ex Vetenim fcntentia, 6C interalios frater npAer honorandus Theodorus BcSa in doÆf» Amis fuis annotationibusNouiTeAaméti,in cap.Euangelij loanis.Nam quod lacobus Ana drcae fubijcit in fyncehdoeh« non naturam pro

natura accipiifcdjperfonalem cómunionemin^ dtcari, anndn in (yncedochc pars pro foto SC ta tüm pro parteaccipiitirlt;;Curt» igJturdico Dent lt;ft pafTus 8C mortiius, duplex eft fyuechdoche, ilbenim peffona qugdiuiiiitare Si hufuanitar« codât ab altera tantû parte diuiniratenoméha beT,8C lifc eft pritn.i fynechdoche. qua pars pr» toto poniiwr.Rurf* çû difo,D€*('a’Tus eft,pati, qtiod eû humana; naturx.inbuo Deo,qi»olt;îe(l propriû diuinitatis nomentneq; tamé hoc Dear tribuO in ipG diuinitare, feu iit gt;pla natura, fed in concreto,in pcrfoua.fiue in toto.quia totum lioctjiiad eft Oeus,ipfa perfona inquä Chriftt qo» nort tanui duuuirate fedhu wutare fimul Ä diuinirateconftar,pa(racd,fedtanriim'ir»a1':i tera fui pane hoc eft huma ni ta te: atq; h æc eft al fera fynech Joche qi^ quod partis elî toto tribu itur, quod tarnen totum a pane atttfa nom;rï habet. Atqu^iöctnado nerefTc eft vt foam fygt; rechdocheti e:^licet, quemadmtfthim' amp;nbsp;noa allœoftn amp;nbsp;idiotnaieu rommunioneir» exp'r« camus ; atquehoc quod Iicobus Andrcæne«^ gat, id quod vnius natuvæeft, dici de perfona, • lcd potius de na-ura irt perfona , minirs cort*

gruitcum fyflethdoche qu m cum alIceoGaue idio^atvn communione. In fynechdoche e«-nim quod vnius naturae, hoc elt, partis eft, di*. citurdetoto.ideft, de ipfaperfona. Arquep»* rum fand dtfFerunt,(î iôphrftica remo'ueatur, id quod vnius natura; eft de altera dici inron«

éretofiue inpcrfona, aüt quod vntns naturae proprium cß deperfotia dici, qiiaé eß pura fiC fîmplcst fynechdochc : qua th cUm foiam laco* bus Andrew probèc, qiia tandem conUantia e» nkstxplicationeiri fimplicèm amp;nbsp;perfpicijajn ré ijcereâudet/Curtamé alteram phrsißnpraeferae non eß obfcuntm.Cum t^iim dico orrin'potcn» tiam feu vbiquiiâté quç diüinjtatU propria cß; tribui humànitati in perfona, bif.iridm intclligj poteß, vel qiiöd ipfa numana tlaturi in fe parti ceps faâa (îtohinipoteniiacSC omnipræfenciæ, poâquàtn diuinitati in vnïm perfonS vnita eß, vc iam ipfa hutnauitas fît omnipotent amp;nbsp;omni prarfens faißa. Atq; talem cbmmüniotlcm om* nipocentiæ SC, aliaruin proprietatum.p'^ rea* leni rränsfunohent hümânitati data hadcnuC Vbiquißacdociicrunt. Veiintelügi poteß hod datum hunianitati in pèrlbtia, Vtguamuis bu« inanitas ipfa fda eflentià tioti (I^omnipræicns sut otnnipoûp* faâà; tarnen in fua t^uafief« fentia perfonali hdtc babcat, quia perfonali« ter vnita eß jc (ubGßit in Verb,ó omnip«« tente SC otttriiprsMente. Quod enim buma« pita» illà lubvißic 8C hoinb eß , aliud habet hic ho th o cflc petfonale quarh cæteri homi« fies, illoiurii enitnhnmanitas perfeiubfi^it; V h*t humànitat. aßumpta à Vcrbo in ciu* nerfoiM fuam ßibfißentiam habet, ita vtiam nomo'hiCnon pofsît dieiéC nominari, quin lî-tnirt ctiam intelbgatur Deus fubfißtc;

Et rurfus Deus verbum afTumpta carne non po left intelligi amp;nbsp;nominari « vt non ciiam in ea* demperfona incelligatur amp;nbsp;nominettir homo ïllcquemaflumpfic Et hoccftquod Veteres di Kerunt totutn Defi hominem,ntotum homi« nem Deü e(re.Quicquidigiturdicitur dediuia tiitate, id ctiam dici poteft de humanitate in perfona feu concreto hoc eü, de homine illo, qui Deus amp;nbsp;homo cft,vc diuinitatis propria eft omnipotentia Si omniprtefentia, amp;proprerca dicitur homo alle prsefens 6C omnipotent quiO ad eflentiam perfona; eius pertinct omnipr*« fentia SC omnipotentia,non quidem in hum»« nttatis natura,fed in natnra diuinitatis, qu* eft parshiiiushominis. Hocautem de nulloalio nomine dici potefi, etfi enim Deus cfTcnria fu» denis fuis in fa^fiis hominibus inhabiiat, non tarnen ^iuinicas arcano illo incffabili modoillis vni^cft, vt vnum qui^'dam fin« gulum Sc indiuiQuum fint cum Deo in ipfis in-habitantc. Atqiie hgc eft communie quam nos Fon tergt- afTcrimus.Cym autem hæc in noßris feriptis a« fcd»feite pertedoccamus, quemadmodum fiC Veteres e» dem dotuerunt,nulla fraude vtimiir, cum dici* Chrifttim hominem omniprJtfenterit o« mn^otentem atque omnifeium efleiEt fi qu^ ratur quæ fit cómunio humanitatis cum diuinti omnipotentia 6C maieftate, non hsefitamus vt Andreas nugatur, dubitamus quid refpon« dendum fit, neque not fententiae noftr« pudet, fed

fed difertè dicimus, ucuci ipCi diuinitas huma* nitaci vcrè 3C rcipfa ineffabili modo vnita eft ad vniuts perlonæ efTentiani condicuendam, vc homo Oeus fit, non aucem humanitas fit dmiw nicas aut Deus, ica eciam omnipotentiam, omlt; niprasfentiam omnesquc diuinuatis propriequot; tates humanuati communes efie,non ex^qualt; tione natiicarum 8C proprietacum, fed copula* tione in vnam hypofiafinfiu perfonam Chri* fti:acque ita ingenué proficeniur humanitatent nequeipfam omnipotentiam neque omnipo' tentem efie, participare tarnen omnipotentiam Verbi pervniunem perfonalem non per tranflt; fufionem. Hominem autem Chriftumvere'SC reipfa omnipotentem «fie facemur, quoniam omnipotentiam qux efidiuina efientia Ver* hi,in fua efientia habet v^artem efientia* fuar, hoc de humanitate dici non potefi, diuini tas e« nim noneil efientia humanita^s, fed efientia huius periSnae ■ Quando veft phrafes ferip' AilaolTia turarum per allœofin aut communicationem **“®,7X'** idiocnatan incerpretamur, acoitendimusquid miw. cuiufque naturae proprium fit, quomodo item quod vnius naturae cfi, alteri tribuatur, nequa* quam abomnicommunione diuinarum pro* prietatum humanitatem excludimus , i|^ulto .minus Chrifium abnegamus,cum fontem hult; iufmodi attributionum ofiendamus efi*c vnio* nem naturarutn in vnam hypoftafin Vere Ä reipfa faâam, propcer quam dCDeus homodC

APOLOGIA TIGVRIN^ homo Deus âC omnipotent dicitur vere SC prq prie ni ptriöna, etd iinpropriciî natutiit Igt;ggt;ll4 eonfyderernus : ^cquehoc rqodo Veiere» prunes comniunit^tionem proprietatum inter precaqfu »t, nuos t^^men pfoptereanemobo« nusvnquan ChriH.iq^ ^bncg^re dixic. Quaa iperaniui ncminçtn quoque fore qui not tantj cri mi qit damnet, nequededignamuriu« dicium non tantum doftoruni hortnnum feJ lïmplicium quorumtiis Cliriltianoriim.qui n^ tantum aduérfarij calumniat,fcdnôftraquo« que fcripta vidennt Si ^egertnt, ill* cnim facile vidcbunt fummam nobit fieri iniuriam iq Brp tianoTeÜamento,quod do/lrit^am de perfo« nali vnioneduarumnatur^CximinChriilo, maiefiace hoiqin^« Çbrill'i, oppu^nemu», fi^* menta quidem Brtytiana dC noqa dogma« «a qutrnuper lacobut Andrew fabricqtus eft, nos oppugnaTe latcmur: Sedortbodoxam do* Àrinaoiex fcri^rurit defuipptam^ in veteij Ecclefia réceptam» vHa in parte d nobit violar* nemo fane oHendere poterit

fimiKtado Pene praeterieramut hoc loçp fimiiitudi^ • nem qua D. Andréas vtinir, Ocuinshominie ” ( inquit^mediam ferè calorum partem corn-t ' pleéÿtur,hancautcm vim habet non ex fua ria* gt;nbsp;* tura qua corpus eft,fed ab anima , cum qua, • * perfonalitereft vnitqs, vtiam non anima ràn* t' tnmfed oculus cum anima dC anima per ocu* ft lutn vitleati ica quod lt;;orpori Chnlh aticibui*

’....... ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»MT.

AD D. ANDR. DEPEND lolt;» tur vt fiiti’jl in omnibus beis prxfeni fit,id * non habet ex natura corporis , verum ex dmi-nitace filij Dci.efientm Dei corpus,quareprox pterdiubitatemea Uli atenbuuntur quae aliO' ** qui nnlli neqi homini nequeangelo vcr^afcri' * bi pofTint. Atque icaiteium c Pbilofophiapree ‘ * fidia caufar fuae quaerit D. Andreas,ac fimUi ar* * * Î;lt;imento anteaquoque Brentius probarc vo* uit rnrpus vnum pofTe efTe in multis locia, quod vnus ocukis multos homines rompre» hendat, ad quod illi Martyr nofier grauiter re« fpondit pag, 117. fiii Diabgi : atquehac fimili« tudtnc eifici quidrm poteft corpus vnitum rei incorpore:», habere rum ilia aHiones aliquas communçt, amp;ca efFicere nuæalioquinon pof« fetfarere, fed inde non tfFicifur id quod lacoa bus Andrcae vult , corpus diuinitati coniiin* fiiim omniprarfens fieri aiiast^ue proprietatea diuinitatis acripere. Anima CCTnit per ocult; lorn, fed tafficn ipfa fiibftanii^oculi non con« iungitur illis rebus quas videt, tlli autem con* cluderc volunt Chrifli humanitatetn omnibua rebus fubnantialiter prxfentem clTetat ope« ratio oriili cius fubftantiam non tollit, Vbi* qiiiras vero naturam corporis tollit, Ä contra« di^ioncm manifcfiam implirat , Vt feilirec ^perfonali vnione corpus alioquinrircumftri* ptnm amp;nbsp;in loco «xiücns , fiat incirenmferi« ptum fimu! amp;nbsp;vbique praefens. Atque haft fi* müitudo aduerfarij iilud toties inrulcatum j

APOLOCrA TIGVRIN» ßrcntioargumentum i^utttis enimcontendi« vninnem perConaleni fotui niG vna quæque na Ï » nira vnita ibi exiftat vbi eft altera, Ot;ulus(in-»’ quiQperfonalitervnituseftanimg.atqueitanó »gt; tantum anima fed otulus cum anima, liueani* ma peroculum videt. EGo.Set] addeetiam.ocu lus noneft vbique vbicunqueenantma,anima cnim in manu, in pede in alijs membris efl totaintota.f^tota in finguHs partibus : item anima nonomn« fuas a^ioneipcroculum per fîcii.hiiicautcm conGcitur corpus Chridi diui nitati vnitum ecG multisab ca donis ornctur, non tarnen ex vnione hac nccelTario effici vt corpus Chrifti Gt vbicunqiic «d eius diuinix tas.aut v( diuiniias omnia per corpus opere« tur.

Tandem in fine ||uiut capitis adtocûdecce triûphi o. na domini d^reditur, ac inquit,fuam doólrina AaJrrv- «Je perfona tmrifti 8(, ctxna eius.vcritati huma' næ natur» nilffl derogate, ac nthflominus cia» rumaefimplicem verborum CQcnæfenfum re« (inere. Hoc G tam verè prsditifTet quam falfà iaélat.nonaSeo contention fumus, quin facile _ in eorumfententiam tranfiremus, fed quam be neipforum dodrina cum facris lirerisSCvete' ris ÊccleG» doólrina conlcntiat.iudicio Chridi ani^eóloris commiifimus. Addit deinde nodru çrrorem ita deteflû ede, vt facile Dei beneficio ornnes ipfum agnofceredC Gbicauere pofGnr. ‘ Nam in articula de perfona amp;nbsp;maiedate Chridi

, ita nos crafie Joqui vrmerito omnespijana'* ftra doélrina abhorreanr. Venim qm funt hi er roret, quorufn nos cgreg’us hic Doflor conui« eit’nos candé doólrinam deperlbna SC maicüa teChriüi re(inemus,quaman(eanno5)o,EccIe Ajsnoftrit propofuimiis,q iam etiamLuthe-rus ipfe in conueniu Marpucgenfî approbauit: retincmusnómodo fentencum fedetiatnphra fes veteris £c(lena;,adeóve nos damnare non poiïïnt aduer(arij,quin (ïmul Veteres damnent, quod in quibusdam (ans impudenter facit nos fteriftedoâor: neq; tarnen vel Luthcri vel Pa-iriim authoritati inni(imur,fedrcripturisfan-flis, quarum teftimonijs noflra abunde fatis co firmauimus.Quæ vero funt tû crafTa dogmata à quibus omnes abhorreredebcaniinu duplice

. diuiniratc ftatuimusinCluino,queinadmodû VOS feciftis ƒ num vnqua docuimus in hominc ChriHo creatam diuinitatem,onftiipotentiam, emnifcientSmlt;num naturas iift^hrifto fepara-musamp;illanimproprietates eonfundimus/an vero doßrinam amp;nbsp;articulos fidei noftra; de in« carnationeâCafcenfïonein ctzlu^ nouofenfu interpretamur inuiccmpcrmifecmus/haec eertc fi faceremus,quorum vos conuiâi eûis, meritô homines à no (Ira doörina abhorrèrent. Quod nam igitur illud eft caput tam hon'en« dum doArinænoftrae ’ Verba (inquiQteftas menti Chrifti mutatis amp;nbsp;peruertttis , inter« pretandoea« Heceft corpus mcum ,id cft ,hoc n

fignificat corpusmeum hem dtcitishumanan« ntturaincum dmiria tiiaiçftaretantum ticulo* tenus communioucmhabcrü Verum harte va nifjima ealumniann fa?pe larncófntauimus: ad alterii vero caput refpondetnus. Si hjc veruorü Cbridi interprctaiio ipfa peTUertit,amp; illis abi^« nüfcufum afFart.iumvetcres pene omnes eiufdé nobiicuin crimmisrei erunt,quos fimiliter ver ba Chrilli inrerprecari fatpenumero oftendi-m.is .* imó feipfum vnà nobifcum damnat D. Andreas,qui in hocipfo libro hanc inrerprc'' tarionem probat, panent effe corpus Chridt, idcQ,ligniflrare corpus Chrißtaut eius fign-ramcfT.’,modo nedicatur figura abfcntiscor-* pirij. Commémorât deinde fundamenta no* ftrae fenrentiæ, fed ea fide quam haftenus in commemoranJis iwfiris prarÜitit : prarcipua cnim argumenta, «ilta omnia quae ad confie-* raandam nffilram fcntenciam faepc protuli« tnus Sc ipfi nrA funt ignora,omitBt, 8C duo tan rum profert : prim um quod corpus Chrißi feruet utriiram óC proprieratem veri corporis ac cirfiitnfc?iptum fir,ticqiacpoffir in pluribus locis funul prarfensclRcdeinde, quod Chrifius corpore fuo e m^iudu «Miuerir 8C in calos aften derit Attulimusautembwcargumcnta vna cu mifltis ahisad confutandam Papifticamaduer fariorum opinioncni dereali,(ubftanriali SCfot porali praefenria corporis Chrifti in catna Doc mini.acque ha^lenus quidem Dei Beneficio fjr taa perllnauac: neque cait» aduetfarij potuo*

/lD D* ÄNDR. DEFENJ. ioX funt oftcnderccoipu« ^hrifti circumfcripcio* (lem abiecifTtr, et (i id probare conati fut» : neu queetiatn ßrmum permanfïc altecum coriim (igmentum,idc(n corpus nanira fua circumfcri ptuip vifib'le Si r«n(ibile «(Te, ac rurfus modo dexteræ Dei eHe ineircumfcriptuin, inuiGbile, infenGbile. Nam harte Dei voluntatem «(Te nut lo argumenioeuiccrpnt ,niG quodfubinde foi* philiarupi more,id quod in quæftione eftargi* tncntUoco fpmunt,Chriftum veile in epena cor pus fuumfubfi^nt jail ter pmnibus in locisadw efle vbi cana Domini peragitur.Frunra ctia.r« pugnantibut fcripturis dCconscnfu veteris Elt;* cleb9, omnia loca dcabfentia corporis Chriiti nobis c^torquere conati funt, quod his tantum negetur viGbilis Si localjs pratfentia.* qua ipCo-rûinterpretaûone verbis fcj^iptur* vis alfertur, paralogifmus accidentis cóipittitur,veritas hu-mant corporis inChriftolabcfs^lÄpr.laflat de indeferetineft fimplicafeolüvcAorüDomini, Cmpiktra. quodfalGiïimûcneamp; nos ahquoties oßendt' ■niis,amp; idemulti alij fccerût.Nullâ hi((inquiO humanä effe additionem.Scüicet vtrba Chriiii funtjcorpus ipGus vcrailubftätialc,tMtnrale in cum/ub juxia pané vinü corporaliter amp;nbsp;Gib ßantialitcr, realiter, admirandoSC fupernarura li modo, incomprchenGbilitcrdC inuiGbilflcr prxlentia efle.hon^inum manu porrigijhomi« num ore lumi:*t tarnen idem corpus ChriHi eo dem tempore vbique terrarum in maxima quaque Si flainiina (( « Ä in queuis ctiam

pane, quouis cibo praßen« effe, hictamen tan* lum diltributîhæc enim ilia e(t (impliritas qui feruant aduerfanj. Fatemiir eum his verbis non vti hoc loco, fed quis nefcit hate vbique in eoa rum fcripcis occurrere,âC ab ijs inculcari.neque alio fenfii 6C incerprecatione verba Chrilli ab ib lisaccipi ƒ Tam bene vero Gbiconfeius eft la* cobus Andreas defimplicitatc verborum , vt in Mulbrunenft colloquio vix potueric adduei addifputationcm de vero intelleélu verborum Domini,S£ contenderir in hac cótrotierGa frua lira difeeptari deCœna Domini,cuius tamever ba ram Gmplicia ôC clara iaóiac, nift prius con« rrouerfia devnioneperfonali âComnipraefen« tia corporis Chrifti explicaca fuerit. Prartcrea hoc ipfo loco ira verfute' fuam fencenciam prolt; ponic, VC non int^^cetaut indicate audeat quid oftendatpronomendemonftratiuum HOC* •» Verba (inc^it) Chrifti,Hoc eft corpus meum, hie eftüingu^ meus,in (impliAfenfu retine« ** mus.eccredimus quodipfum Gc verum corpus ^ianguisChrifti. Quid igitur eft hoc IPSVM quod credit elTe corpus Chrifti ƒ an corpus ip* (urn credit cfTe corpus ƒ an panem eftc corpus Chrifti'an id quod porrigicurinamp;cum pane, corpus Chrifti eftecredic^ Hie tergiuerfatione vtfeur, neque ignorât in quas anguftias conieai Aus Gt à doAifsimis viris HeidelbergcGs Schoa la;, dim in MuIbrunenG colloquio, vt aftate* Oancur,tum eciam publicis corum fcriptis quia bus

bus nodum fatisfecit : EC tarnen iaóat hanc Aducrfanf fiiam dcfirinam claro Dei verba inniti, confo* '»c«“ lt;“*gt;lt; lari 6C parare confcicndas, cum in his decanta-* Aium. tifsimis verbis ,HOC EST CORPVS M B V M nondutn inter ipfos conueniac quo nam demonOratio rtferatur, cum Lutherusad pattern rcferac , ali'iidcnticam propofitioncm faciant,Iacobus Andrcxper locutionesaple» nis loculis amp;nbsp;cantharis petitas banc propofi« tiotiem explicarc contcndat. Et cum corum fcti tentlaSC interpretatio innitaturfalfse opinio» ni PapiHicaeanimo concept«, his verbis om« nino fîatui realem prarfentiâ corporis Chrifti^ quam firma conicientia huic innitantur, vel hincapparcc,quodvnius Lutberi, cuius fuma ma cü authoritas, tres dtuifi* interpretationea ex feriptis illius fupraà nob|ÿ allât« funt. Quâ bene eiiam fibi ton Aent Vbiquiß«, facile de* prebendet quicunque feripta eorifti diuerfa in terfe contuleFtt. Vereautem de^llis affirmars potcA quod de Luihero feribit Zuinglius, lia lud enim ( inquit 3 firmiter credo igfum per oa mne vit« fu« tempus nunquam ne in animum quidem indiixifTe, vt corpus Cbri Ai v bique cfa fe diceret, donee contentionis «Au eô adduâua cA:in qua cam miferum,dubiutn,varium nietuque trepidantem fefe exbibet, vt cum rea ferre mihi vidcatur,qui omnibus bonis aléa aa mifsis, poAremoquoque patrimonii fui por* sioncm huic commifit. Atque vtinam aducr»

lari) noAri Lutheri pietacem in hac re potîui dicëdi vehementiam imitari voluiflent* iscnimcum in ijiro ardore conterttioni» liera'-tnenrand; argurftetlto VbiqUiiacis v/i(s fiiifTct« po Aea tarnen animadiierrent quid ek btic doga mate ftqucrétUf, quod fcilicet eo iabefaAaren* tur pràcipui atticuli fidei àoftrie,nuhquani de inde id repetijt dCvrfît, qùâuis in afTerenda coT^ porati praifentia firmus permanrerit. Cancrum ùoftra doôrina ficiiti Wfertabnort irtnititur, yé faifo afTerit aduerfariusita anin*os non facit dit biosÄincertosjfedveralnÄ foHdam confolart tionemadfert.quamotnnespij fptriru SCMi man Jürantes corpusChrtfti in feipRs fentitihc. Et hoc ipfiiwl confirmant millia muha marty-rum qui in kalia,Galba,Anglia vitâSC fanguiriem fuum ir^er crucidftts amp;nbsp;törmenta 9' cerbifsitiia rtiagna paticnria conAa'nter profil* dcrunt.qiii h ^el in hocvnicodo^atepropiurf ad PapiUat acceCsilTent ôC ciïm aouerfarijs no-firisfakern companationempfobafleni , magna odij 5C torinentorufn pat te fete leuarèpoa tuinent.Etu autem hæc pionim homtriom fup' plicia multi Vbîquiftarum rident, âCnonde* fiint qui eôs diaboli martyres appettare aude-anu kimus tarnet! inconfpédü Domini pre-(ioiam erte ipfohitri mortem, qui fuo temporp ipforum perfecutores ôC horum gratüliitorcs 5C înAigatorcs iudicabtt;

£ I pfimus, ß. Andrea», ùluopudore (fï 7—^moJoaliquiiiri eo éeliquuseft) rcpre« hcnderenon poièrat, quodproximum eratiit • ed nos reprehen Jit, quôd nori.exponamus quo ham modo Chriflü» in pôrfcfsione huius glo» t-ixconHituiu»fît , quodramch prxcipue itv Audra«, ter nos controuertatiir. Hoe auiemqiiodfaU fo de nobis affirmât , duabiis câlnmnij» prO'« bare rontendit : phmo,quod dira mu s Chri-* ßumfccundum finmanitatAn nihil riim diui' tia maiefîate nifî lantum nomen co*tmune ha« bercquod cm* fiipra oftendcrimUsfaffo iplum alfîrmarc , noncftq^noddcnuo hoc ciusmen« däcium j præfcrtim fæpiusrepethùm, conffilt; », temps. Secundo,inqutt, Zuingftanî vc alilt; va quid dicant fîmplicibus impónarit, afterunt » » ntaieflatem hdnein ipfa incarnatîonécumhu' t» * mana natura perpetuo ôC infoluhilivinculo v* nitam «(Te Atq-,hoc eft omne id ait qnod de jÄr foiiah vnione amp;maieftarehominisChrifti feri bûc.Nôt veto lacobeAndrca,quod nô ignoras»

aliter quam tu refcraj^cripGmus , nempe in hæc verba,Hate maienat(Deiias feu diuina ma icftas2)in ipfa ftaiim inrarnationc Humana; na« tura; vinculo indilTotubili vnita eft: neque maieftasnoua quardam ÔC rreata diuinitas eft, fed vnica cftentialts 8C secema diuinitas, qu{ hd manam naturam fufeepit SC fe illi coniunxir, non exarquatione aut commixtione, fed vnio“ nc duarum nanirarû IN VNAMPERS.O NAM : vtfupra fatisoftendimus. Cumigitur aperte bic explicemus nos non loqui de quauit vnione,fed devnione duarumnatiirarum in Vnam perfonam:6Cpr«tcrea remittamus ad fu^» periore expoGtionem perfonatis vnionis, quâî capite S.traftatur, qiiam etiam rrprehender« amp;confutare non es aufus, qua fronte,quo oie aufus es nos'calun-^iari quod tantum infulu« bilem coiiiiyiflionem duarum naturarum afTe lamus ƒ amp;nbsp;cum fimili calumnia; venerc contra virum dofliOuPumTHtod Bczam fratrem no

' ftrum vfus Gs,amp;Huma niter reprebenfus de haé falG fperie,jiibilominus pergas eodem modo hos quoque calumniari,quid aliud facis quant quod impudentetuam maliriam prodis f Iraq; quod nobis obijeis, fanflos vnumeftecu Cbri«

’ iicyoan.i7.ac proinde G perfonatis Vnio amp;nbsp;ma ieftas Gt tantum infdubilis vnio aut copulatio. Petrum quoque amp;nbsp;Paulum Deum dici pofte: nihil ad nos pertinet ,qui diuinam maieftatent' non tantum iniclubilucr humaniiati copulatâ eft«

AD D» AMDR. DEFEND. lóf «(Te, fed invnam perÄnam vnitam«(Te dixi« mua-, dC vnionis huius rationem cx veterum feniencia explicauimu$,hoc auccm de nullo fan Aorum dici poteftjn vnam pcrfonam cum di« tiinirate vnitum cHe,

Vcrumnon contentns priori calumhiaDo* Aor noRereandé denuo repetcnddamplificat» amp;nbsp;ait,nas hiinnanam CbriRi naturam dininas tnaicRatis cómunionc pcrfonali fpuliarr atq^ it linudnm nomen SCtitukim relmquere .* c tarnen falfo denobia dxi «.tamm ci marifelxj cR. Secundo addit nos humanitati ntillà aliam gloriam afcribere,ni{l qnam poR reiiiTc^’ionc demum aRècnta tit, quod denuo falfuni clTc o« RenditurnoRris verbis, qnibtis manifcRe do« cuimus banc efTe fummam gloriam amp;nbsp;maieRa temhumanç natur«, quod in vnitaié perfongd filioDei aRumptaeR,atq;%anc inipfaincar* natione illi obtigiR*e. Tei tio adijVlt, nos de ea gloria Sc ma'i*Rate loqui cuius fllius botninit abfquebumana; naturæcorruptioneant abo* litionecapaxRt,acque ita exRliobotmnis ina« gnum quidem Dominum facete, cjiii homini« bus arque angelis in coelo SC terra potcntiof ßt, fed quia inhnitx omnipotent!« Dei non ßc capax,tantum per Allaounomnipotétem vo* ear!, ita vt fit permutatie nominum, nulla Jua (c'mreipfa communio diuinarmaieRatit. Ve» homini rum bic denuo incundem lapidem impingit, quidtribW quod idem efle putat filium hominis omnipo«

- APOLOGIA TI'GVRIN, (entern efre,5C BumaniÄtetn efle omrtipotent^. In ipfacuinfuis hominis perfona dug fuhr naiu ræ,anima amp;nbsp;corpus, amp;nbsp;quicquid alterutri pro-* prium eft de homine dicitur,fed non idco quic« quid de homine dicitur, id ipfum dici poteft de natura altera feparatim : homo eft mortalis, ité cftfapiens,fednon proptereaanima mortalis, aut corpus lapiens dicitur. Vulgo hoclâcilcani maduertitur in hominis exemple, quia nomen »nsradt®* non à partis nomine deriuatum eft,fe(f limplifitertotamhypoftafincompleflitur, fed cum de Chrifto Joquimur,nomcn hominis aut Dei ab altera parte perfonaf dedufium eft, anas men quia nome hoe inregram perfona denotar, manet hrma haec régula, vt quicquid naturæ al terutri propriu eft,de perfona dkanir,fcd no in de confequitur,quicquid de perfona dicitur , id de natura à qua noiffen perfonæ dcriuatmu eft, dici pofTc, aWi id non liceatinabftraélo diccre,' ne in concretcÄjuidc id fas elle. CWte qtai fubin' de nobis obijciunt homine Chriftum nomine tantum omnipotente cftejUili ctiâ humana naa tura fit omnf^sotens, Neftoriano more vidctur eius hypoftafin feparatâ ab hypoftafi verbi con' fyderarcjita enim vere locû haberet id quOd hic affirmantjfed cû hoc falfum SC impiû fit,amp; hu-maffitas ira in verbo fubfiftat SC fuftentetur, vt hoc ipfum quod homo cft in verbo habeas, irt quo éfcum quo tantu vnû quiddam Si fingulû cft,atqi nanonnifi cû verbo hominé hune per-fonam

AD DÏ ÀNDR^DEFENS» fonamcfTe SCfubfiftercagnofcamuSjnecefTe cft omnino vcrè ÔC propriè dehomine diti, quics quid vtriufq; naturæ propriü tü, quädo homo hicfignificat pcrfonâ quæ vcrè Sc propriè f on' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

flat duabus naturis. Cum aut de narura huma« naChriüi loquimur, duplitem illi gloria èC ma nanu«, ieftatc 3ttribuimus,vnâ quidè qua habet vnio-tiis gratia, quod cum filio Dei vna cù perfona» amp;vnacademq, adorationecû verbu adcrarur; Item quod in hac nauira humaua filius Dei hu manu genus redémit,amp;hanc in ccelos eueflam àddexterâpatriscollocauit. H®c inquam funt huius naturæ infignia quafi priuik'gia quæ ex vnione cum Verbo habet, atque hæc tanta eft gloria vtearn verbiscxplicare fatis non pofsi' mus,hucctiam pertinet quod quicquid de digt; uina natura dicitur, homini^hrifto at(ribuilt; tur.Sed præterea funt aliæ prîcrogat'^a huma-hæ.naturæ,qua^in fe habet diuini^s illis dona ta 6C ornata,atq', ad hune locû pertinet ilia glo-fia in quamhumana Chnfti natuiapoftrcfur« teflionem àmortuis amp;nbsp;afccnfioncni^in ccelosÇ fupra omnes alias creatnras cue6}a Sfglorihcata àn:dehacdiximu$ ita data c(Te omnia ßlio ho« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

minis vt interim humana natura no aboleatur. Certu cnim hoc eft amp;nbsp;pijs omnibus confefTur.'^ filiu.Dei incœlis 6Cad patris dextcrani '.’edeuté,' humanä natura femel afTurnptam inttgiärcii« here Neq-, tame proptcrea humanânaturam ab àintM^anïcipatione,pprietatû Deicxcludim’.’

■»o 'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó »

APOLOGI| TIGVRIN* !^iamuis enim proprietatum Dei,qu; infinity funt,hiiinana natura in fc capaxnon exinat,ta« men quia cum filio Dei feu diuina natura per-fonaliter vnita eft, ha*c habet eo modo quo ip« fam diuinitatem,quod ftilicct homo vcrd Deua omnipotens,omnifcius cft,omnibufqi Dei pro prietatibus ornatus,non quidem in humanita** tis fua; natura amp;nbsp;efTentia, fed in verbi natura perfonde fua; eHentia.

Aduerfarit Porroqui diuinaspropnetatesreipïâinhua **’anam naturam tratlsfufas erti volunr, huma* tune ucrita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? « i

tem labc- nitatem Cnrifti abolent:ncq; cnim vere eft hu^ mana natura qua; fuis prophetatibusomnibue fpoliata contrarias in fe fufeepit, inhnita, in* circumfcripta,inui(îbilis,6£ infcnfibiiit fafia dC in diuinam naturam quodatnmodo tranfmuts ta eft. Atq; cum r*s damnat,qui feribimus hu« manam n^^uram ea gloria amp;nbsp;maieftate ornati qua; ipfam t|f«turæ veritatem ngn corrumpit dC abolec : neteftc eft vt contrariam fententiä pro'»

I bet, maieftatem talem datam humana; naturae qua; ipfam corrumpat S(. aboleat. Deinde hac doélrina vera diuinitas hominis Chrifti abne«, • gatur:haâenûsenim femperpijomnescredide runt Sc confefsi funt, Chriftum hominem veti êinatura Deum eftc, propterea quod nóaliui* fed vnus amp;idem fit hliusDci SChliushomipiu Itaq; qui noftra grate Chriftum hominem nod arterna Deitate Verbi, fed cómunicata quadarrt Deitate Deum efte volunt, non tantum veterct hatrefet renouant, veru nouos Samolatcoianoi quiifl

AD D. ANDR. DEPENS» loj ^ui In Vngaria SC Polonia ætcrnam filij Dei ge neracionem SC Deitatcm impugnant, in fuo er-rore confirmât, arq; hoe dogmate lefum Chri« Oum foliiunt,SC propterea Antichrifti funt.

Alteru deinde eft.quod in noftra de maiefta-te Chnfti confefsione lacobus Andexarguit, nanuA* nos pugnantia fcriberc:ha;c enim cfTe verba no fira,Non igltur nos negamus (vtiimmerito SC iniufte infimulamur atq; aceufamnr ) Chrifto omnem potellaté in cœlo SC in terra data elTcjiSC ipfumiuxta vtranqi naturâmundû gubernare« nos redimiere atq; iuftificare, item carné eins cfTe viuificatricem,6Ccu verbo cui Humana na* (urainvnaperfonam infeparabiliter vnita ed^ vna eademqiadorationceiïeadorandâ.Haec e» nim omnia libéré' SC ex animo eonfitemur,qiié admodumetiam orthodox^Patres Chri(bans ccclc(ix,à qua nullo paélo nos fcparamusjcun-ôa hsc ante nos cofefsi funt,dC ferons fuis con firmarû^quotin hac caufa fequiffiur,ncq; quic quam ipfi innouamus aiK ab al ijs innouatû ap probamus. Ida igitur vult pugnare cu eo quod fupra fcripfimus,filio hominis omnem diuina gloriam 8C maieflatem 8C omnia in vniuerfum data,quoru Humana natura abfq; fui abolitione capax cd Htncenim ait confici .Humana natura m omnipotentis Dei non clTe capacc qus in (Tnita (it,Sc cumDcus omnipotentia fua caelum Sc terram regac,hsc inter fe pugnare.quod dica mus Chridum fecundu vtranqi natura caelum

er ferra regere,Ä hiimanamChrifti natiirä ciin» Qs?moilo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dci nulla reipfa rómunionem

CHnftuj fe habtre. Verum vt Chriftus fecundü vtranq-, n« tunJuni u« turamcoelûôC terra rcpar.nó ncceflecft vtrànqi »am inun- »ajuram in le omnipotence clt;re,vt rallo aduer« ilum »egat. Tirius ait,qui nifinitam omnipocenciä Dci vult rransfiindt inhumanam Óéfinicam naturam,v(

hoc modo ccelü 8C terrim rcgat;fed fatis eh hu* n;anam natura omnipotent» natura?in eadéhy f oÜali cóiuniham efle, Dicimiis itaq; ChriHu, hoc ch, illam perfonä qua? verus Deus 5C vertu homo ßinuleh,omnibusrebusadenc,ra?lumqt ctrerrani regere,idq; fecundnm vtranq; natura: £liiw enim dci polt airumptä humanam natura vbifunq; eft äf agir,viChrifltii, hoc ch.vtperfo na qiigfimul Deus 8C honio cÜ, adeft öC agitcre gii Itaq; Chrinus^undurn fua dniinitatc vbiq« præû-ns no^ tantum efficacia amp;nbsp;potentia, vcró èciam efTeuti^: agitautem hxcomnia feiente SC «.ófentiehte humana feu afCimpR natura,vi iià aflio fîttotius pcrfonæ.’atq; hoc modo htimana quoq; nattera in gobernacione rerum Gngiilaru pratfens3deft,nó quidem ftibhantia.lcd poten» (■a, virtute, cFrîcientia,operationeatq; aélu fee cundo. Hæc cum iri fcriptis nohris pcrfpicud dyêamus de htimana Chrifli natura ^iudicent . pijôCOhriftiani Leftores, annoftra dofl-rina^e I cum piignct.an verbotenus taiitum Chriftii (e-cundiim vtranq; nattiram mundû regere fatea* mur, amp;carncin cius viüiHcäefl« a(q;'vna cum

Ab b. AN b R. b EFE H s. loS Vcrbo adorandâ, de qiRrü akero fupra fcripfi« mus, akcrû tamperfpiciium eft vtnôegeatloq ga e^ppGttqne. Sienimaduerfariqs vqlt huma nam naturâ propter cômunicatam deicaté in fç adorandacfTe,ainhominccû verbpadorandû, j; NeGoriamisefl. Sin agnoïcit vnû eundcq;e(rç!; ChriQum Deu hominemq„in que crcdimus ôC in que baptizati fiimus,ÔC ideo cundc vrja ado* ration.e adorandû efTe, idem certe dicit quod SC nos qnoq; docemus: neq; hicexigiturtrâsfufio diuinarum propriecacû in carné, fed vnio cuni diuinitate ineandem perfonam,qpain G cornu* tiionis nomine inteV.igic, falGfsimum cG quod dicit nos docere humanam naturam nuHâ vers êCreipfacômunioné habere cp diuina natura.

Poftremô ratiqnem Concordia ineunda o» Ritfo i»e-ftendif.G enim fateamur ChriGû omnia regere fecundû vtranq; naturam, iftccfTe efTe ait vt ills quoq-, tribuamns modum aliqué c{lbo fecûdum humanâ natuSam in gubernatio A cçeli et terrg præfens 3dGt,vnd« etiam conSciatur in coena fi militer prgfenté efTe in difpenfationc corporis et fanguinis fui.-non autemiuxta modfiôi naturq bumanorû corporum Chriftû præfentem efTe, fed iuxta naturâ dexterg Dpi,ad quam Chrifiu* nbsp;nbsp;*

foins cqjlocatus efi fecundûhumanam naturâ, I amp;in earn maiefiatem eueéiusvtcGelumSCtft'* râimpleat SC omnibus creaturis præfens omlt; nia gubernctihanc inquit efie fimpliccm doôri nam Chrifitanæ Gdei,cui qui contradicat, non «(Te verè Chriftianû hominé, hac ante doârina

APOLOGIA^ TIGVRINi bene cognita facUem effe rationem controuera fïa: de coina Domini. Nos nuoquefa;emur, fi iri his rebus qua: propoGc^luntconfcniiamus, •t non difFicuker in cæteris rebus conrenfionem aliqiiam ftatui poflc.Quomodoaufemgubera naiioncm tribuamiisChriflo Deohominique pauio anceexpofirum eft;Similiter etiam qua« lem præfcntianr agnofcamus. Cæterum aduer farij haólenus afTirmarunr ChriOum fecundunt humanam naturam fubf(anrialiter,cfr:ntialilt; ter.corporalircr præfenrcm efTe, quam prüfen« tiam nos impugnauimus impugnamus « Cum enim Chrilii corpus etiam in gloria fub Oantia fiia hnitum amp;nbsp;circumfcriptum fit, i?C ita fubnûcialiterSC corporaliter iticGpIo prxics cxidat, nonpoteft idem corpus fubflantiali-* (er vbiquc prxfen^efTe, modus cnim dcxtcrae Dei non e^cit vt idem Hmul fit amp;nbsp;non fit, verum fit lt;S£ nq^ verum fit:acdextera Dei no hie aliummodum pratfentiç facit, ife alia eft can fa præfentiç.Similiter q, dicitur inuifibiliterSC in fenfibiliiei^i?CinefFabili quodamodoadeftc,id 3uidé varietate oftedit ineo quod adeft, quam iu tarnen ftatuitur fubftantialis pra*fentia,mo Profentia dlls non niutatur. Ac fcio quidem viros bonos ^4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oflos ita interpretari aduerfariorum opint

ibonirn quod reip(a parum aut nihil à nobis djf-1^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if' fcniiant; çû enim duo (mt modi prsfentia:, pri

;*b muslViamp;ftaniialis, qua resaliqua in fua fubftan Ttiapti^rens adeft afiu primo , amp;nbsp;alter modus quo

AD D. AND^. DEFENJ. 1*9 quo res «isß fua lubßanria abfens fit. nitiilomi« nusaéïu fecunJo hac eft, Vinutc.ifFicientia äi Z operacione præCenseft; dehocpofterioremo« ’f do adiirrfarios ioqui exiflimanr, amp;hunc efTlt; /'i modum dextera: Dei, qiiod fcihcet humana n» // (uraaddcxreranjJDei cpHocata^tn eam maicfta f', lern fit eueTTa vt vna ctitn Verbo otniiia guber» net,non «pTa qiudeni fiia fubftantia otnnibua prasCens/ed cnicientia operacione,quod Vet bom incarnatutn otnnia regit volence amp;nbsp;cofen tientehumana natura. Nam alioquininquiuc fi humana natura fimul aftu primo 6Cfetüdo,fï b ue fubfiantia 8i. operacione vbiq; prüfen« efiTet, tum Shuman« naturae veritas tolleretur, 6Cil jj la ex Jequarecur diuinita(i,qua; fubftantia 6C po 'f ' tentia fua vbique efV. Si enim dicatur diuinam naturam haec ex fe haber^ humanicati ante hâc tnaiefiacem cómunicatam efiTe,modus præCen« tiae non mutatur hoc ipfo à fe atÄ aliunde habe re: nifi igitÄr oftendät alium a^quem modum, omnino fimilemTaciunt praefenttam diuimta« k tisatquehumanitatis,atqueitanaturas confun Ji dunt.Cumautemaduerfari) conTlanter negent fe humanitatem ita vbique praefentem facere vt diuinitas vbique eft, exifiimant viri bonieos,T; tantum per modum dexter« a^us fecundi pr«îk . fentiamChrifti humanicati tribuere, idtpeeo inagis quod noua loquendi forma à Scholafti« cis fumpca, corpus Chrifti perfonaliter vbique cfTcaiuntcquam quidam ita intcrpretan(ur,hu

fnanam na tu ram vbique efTe perfona{itcr,qui4 ca non in fe fubfïftit fed in Verbo, iila ante per'? fonaaquafuftentaturamp; cuiuseRparsquædâ, vbiquépræfens eft. Qiiod fi aduerfarij jn hunc modum fcncirent,non difficilis eiïètratio con-cordiæalicuiusineundat, actum reiefta opinip ne (ubftanrialisóC corporalis præfcntiæ carnie Chrifti in c«na, inter nominespietatis SCglo« riæChrifti ftudiofosdC àconcencione alienos, facile conusniret dcfîmplici, vero ac proprio fenfij verborum Chrifti.îcd haftennsaduerfarti iadariint fe retinereac defenders fententiâ Lu» theri: Lutherus autem banc fententiam probas uit.pané SCvitnim qug in altari ponuntur,poft confecrationem non folû facramentû fed etiam Verum corpus amp;nbsp;fanguinem Domini noftri le ftj Chrifti effê, ÔC fenigalitcr non folum in facra mento fed in ^ritate mahibus facerdotû traâa' ri frangidCfidelm(}entibusatteri.t|^cenim eft Roman» Ecclcn» (entçtia,qu;|in Lutherus nô femel in fuis fvriptis 8C inilla breifi confefftone *' quam pauloa^teobitum edidit, approbauit.

Præcerea quis nofeit Lutheruna fubinde docuif ^fe,pane lubftâtialiterefTe corpus Chrifti? Item, Verû ôi nanjralecorpus Chrifti in,cû ôdfub pa ne n:^uralitcr,ô£ fubftanrialicer,realiter,corpo raliter.ineffibilitcrtaméiSC infenfibiliter,inuift . bilirer,amp;: fupernituraliter prgfens eftejamp;manU' miniftri porrigi,ac manducari nan tantum fpi-ritualicer verum ectaa oraktcrSC corporaliter, ac

da D. ANDR. DEFENÎ. m amp;nbsp;nefcio quo non modo ƒ nunquam enim lUi» in hac re aduerbiorum copia deed. Quam diil igitur aduerfarij bate reiiucnt öC approbant,frii iflra gloriantur Sc falfo iaflant fc (implicem fen fum veiboriim Cbrift'i in cosna retincrc.ac verc SCconAanter dcilli» affirmabimus bonacon-fcieniia, ip(bs humanis additionibus implicare negotiü cuenaeüomini.V crcetiaproduntfc fpi titu mendacij duci.quädo tam impudenterne-gant ea quorum proprijs fcripiis cóuiucuntur.

Quod fi d-uerfitas interpretationu argumen to e(t,cos qui ita fentiunt.errare, neque vera Slt;. Ço^trarlj certam fententiâ teuere, uecefle eft vt fcipfos da uaaT«? ' nent: cuiuis cnim manifeftum eft non pugnare has interpretationesipanemctTefiguiiaut fym bolumcorporis Chrifti,aurpancinfignnicare , corpus Chrifti.verborû ^im yarietas ôCdiuer- U filas non ftatim parit fententiarum difiRonaptiâ J turn vna ÔC eadem fententiâ aliiFatque al ijsver *' bis exponi^offit.Nos autepa nronifefte oftendi mus Lutherû contrarias intcrpretationcs aKec re, probat enim alibi pontificiorum fententiâ, f quibus tamé panis iâ panis elTe Jefijt SC in cor« It poris fubftantiâcôuerfus eft.rurfuscôtenditpa U né hûcreuera SC fubftâtialiter pané fimul SCfub p ftâtialiter corpus Chrifti cire.Ité corpus C|jrifti efTefub pane,ité corp’ Chriftj inpanecôtineri, , Idc Liith.dociiitChriftu rationegloriofi corpo p ris in coena definitiue 8C corporaliter adefre,(èd J/ idipfû lac,And.negat,et FatetutChrtftû ration«

A corporis in cœlis tantum efTt.Prætcrea Luthe« n rus itainterprctatur verba Chpifti, quod viver 'i borumfC inHitutionis ChriftiadHtfubdanti^ d curporis Chridi quarante in pane nonfuerit, äCvt ita corpus per verbum aduehatur quodam .1 modo in panem , contra Vbiquida; conten» n dutcoiipus Chridi anteetiamadefle,fed tarnen inpanecsnxcerta quadam ratione difpenfa« ri, Lutherus in verbis corn« demondrationem 'j Hoc,ad panem amp;nbsp;poculum refcrt,vtdepanedt 'I catur,ciTecorpus Chridi: 8Chxedt cxplicatio verborum Domini: Hic panis ed corpus meû, , contra Vbiquid« hoc pertinaciter negarunt in colloquio MulbrunenG.Sch^kius vultprasfen ' (iam corporisdehniri inlacramento hisverbis:

Hoced corpus meü quodpro vobistraditur: ^ait fomniareeot c^i volusit corpus abfolutû n de pane pr«dicari,cum id intclligendum fit ra«

(ione additi ffrædicati, Quod pro uobis tradi« J tur. Comtr^Flfccius doçet his vdFbis,Hoced d corpusmeum,abTolutafubdantiamfacramen ti defcribi,addita aute praidicatione, quod pro «a Vobis traditur,vfumeius indicari. RurfusLuc V (herus pleriq-, qui eum fequuti funt, conten-dunt nullum prorfus tropum in verbis cornae n adnmttendiim efre. Contra lacobus Andre« a» Î} guoTcit in his verbis cfTe fyncchdochen. Cum I igitur tarn Varia affirment aduerfarij ÔC tarn dia

uerfas interpretationes verborum Chridi proférant, qu« fefe mutuo euertunt,verc hoc ipfo«

AD D« ANDR. DEPENS» II» rum auditoribus accidit vi magis incerti ex eorum concionibus difeedant, quam venerint, prxfenim cum docendo Si. feribendo non ïam fuamfenrentlam rationibus confirment, quàm fcfeconuitiando 8C maicdicendoaduerfarijsad rabiem vfque obleôent. haque verus 6C falu« taris vfus huiut Sacramenti apud vulgus homi num paulatim in obliuioncm venit,âCfenfint Papifticæ opinioncs animis hominum inferun tur, ira vt exiftiment fc perceptionc huius Sa« cramcnci, ilia orali manducationc corpo« ris Chrifit, quam fibi perfiiaferunt, ctiam abfq; fide folida ÓC vera paniientia rcmifsioncm pec catonim amp;nbsp;falutem adipifei,

H Oc caput et fi prorfus nullâ merebatur re« fponfionem .tarnen ne quft forte difsimu lare videremur, noluimus id prorfus intaôum præterire. Concluferamus hoc loco noRram confcfsionc de pcrfonali vnionedccreto ChaU . cedonenfis Concilij, ae protefiati eramus nos ex animo profiteri cunfla quae hoc decreto con tinentur, idque non in falfo SC peregrino fenfu. fitd vt Verba fonant, vt ilia interpretati funt

ß. Vigilius 8c, Theodoretus , qui ctiam ipfif Concilio magna cum laude interfuit. At ta* cobus Andre« nos inquic retinere quîdem Ver ba Concilij, fed illis alicnum fenfum affinge'* rc.id hinc conßare quod doceamus humanam Chrirti naturam cum maicRate amp;nbsp;proprietati« busdiuinæ natur« nullam comiViUnionem hat bere,vbi autem nulla éft communio,ibi nó pof fe vnam perfonam eflc, qutmadmodum Con« / eilium docet. Sed hocargumentum ßuepntius' ralumniam f«pe refiira'uimus. Et fi comma* tiionis^ nomincinteHigitrèalém communicatie' Dem 1% transfuGonem proprietatum,fa:i3 apeV tcdemonrtratum eft hanc non conibtiiere v-fiionem perfonalcmtamp;dicat dehaccommunio' nc quicquid vtlit, nunqifam poterit nequeex. buius concilij, neque aliorum Veterum.mul to minus cxïcgpturarum fententia oftendere, ’Gam'efrecomni^nïoncmproprict;^ùmquà?n firwiatca. naturarum. Sicift igiturdiixnatura?eam com« munionem babent(^vt ipfius more loquamur)' quodineffabil^iSC infolubili vinculo in vnarn perfonam coniunfl.Tf funr, vt neutra per fe f^épa ^arim fubfiftat.fcd amb« vnum quiddam amp;fïn' gijlum fintjVna perfona quæ vere eft fimul De* • us amp;nbsp;(jomo : ita etiam fimilis eft proprieratunt»

Corrtmunio,qu« non fit tranffufione fed co* . pulatione in candem perfonam : ita vt pro« prietates in fuis naturis diftinftæ quidem m'a* hean( ,oinnes tarnen verè 8C pröprie de hae perfona'

AD D.-ANDR, DEFEND. I ri perfona ]f)t»dJcentur.^ifut etiam in hoitiinè anima ratiocinatnr 8C numerat, corpus vfdcai tur, taiigicur, vulneratur, ôC tarnen vtrunque de homme dicitur qui animo (îmulâC corpo« te confiât, dcanima autem non dicitur earn vi« dcri aut tangi aut vuincrari, neque de corpo-* re id fapere, ratiocinari, numcrare : ac interitn manet vera vnio animæ amp;nbsp;corporis quam« bis quod vnius efi, de altero non dicatuT. Sed fi iuxta aduerfarij fcnteniiam ea eft comrnu' nio , vt quæ vni naturæ propria funt abf« quevlla hgura de altera dicantur, tum diccn« dum erit animam Inori, quando corpus moria tur.'amp;corpijs inuifibile cfle.quia anima no eer» nitur : quod quamabfurduméC à fana ratio« nedifTentaneum fît, omnes facile animaduer-(unt. Icaquecumconflitnamus veramamp; per« fbnalem vnioncfn diüinae^ humana; natu« tÆ in Chriflo , qua dtuinitasSC Fftmanitasiur vnam hypof*(în conuenerunt^fcruata vtri« ufque naturæ proprietate , ficut etiam anim» amp;nbsp;corpus vnum hominem faciunt, retincmus vtiq; veram amp;nbsp;genuinam Chalceddhenfis Con cihj fentenriam. An autem aduerfarij eandem tetineant amp;nbsp;naturas vere diflinguant , qui ttansfufîonc proprretaium diuinitatis huma-nam naturam illiexæquant, idiudicio pijlft-ft'orts rejinquimus. Et hinc quoq; apparet qua fyncereSC exanimo copiant veram éffîmpli# cem fentcntiam huiusConcilijrctincre, quod*

Theodorctnm virum dFnâum ÿi abfque con« trouerfîa doôiffîtnum qui huicconcilio inter* fuit, amp;nbsp;illius fentcnriam in fcriptit fuii diligcn* ter explicuit, nonveretiturNeftorianum,hoe eft,haereticu(nnominare, aclînuli petuiantia Vigilium Märtyrern, qui ciufdem conciiij fen» tentiam contra ntereticos publico feripto defeit dit,percontumeliatn Dortniliûnominât. No* autem Dei benefîcio tam à feparatione natura« rurn amp;nbsp;perfonæ diuifîone,quant ab abnegaiio« ne Chriili longiiïîmcabfumu», acmulto long! U9,quamipG a Nefioriatia feparatione natu« r8ruin,S£ ab Eutychiana propnetatum confu« lîoneabfïnt.

Cæterum quodin refponfîone ad Brenria« num Teftamentum pios leôore« monuimus« denuo hic repetendum piitamus, ne nomine dt uinæmaicnatit qu^d falfô tribuunt Vbiquita tijGbi ocnlofpertiringi patiantitr. Natn fcriptil ræfan^xâC tffthodoxorum patAirn tefîimo* nijs confiât,corpus Domini noAri lefu Chrifli ctiam in gloria noneffe vbique. Hæcenimefl vna inter pt^cipuas diHerenttas naturarû,qua* conciliumCbalcedonenfe intégras feruarî vult, quod diuina Chrifli naturavbiquee(l, huma» na autem finita amp;nbsp;loco circumferipta, vt Vigili us^ Theodoretus diferte docét. Aduerfarij ve rô quafi nulla alia maießas fit hominis Chriili, amp;nbsp;Veteres maießatem Chrifti haélenus ignora rintamp;prædicarencglexerint,Vbiquiiatem cor pori«

AD D. ANDj. DEFEND pons ChriPi notr ine maieRaris ornant,vt quis quis noiio buic ipforum dogmat« tontradixc-rit,maicftatem Chrifti oppugnarc vidtatur.ln tcrim dun, hanc fuam maicftatcn, anerunt,vee tam bominis Chrifti maieftanm qui natura Deus eft, Äfimulctiam carniseius veritatem nouo hoc fuo dogmate obûuraut SC iabefa« élant.

CVm inkio eertaminis facramentari) Lugt; thcrus vbiquitarc corporis Cbrifti aftcrc-* re cttpifTct, mox Ziiingliti^qui videret quorfu hspc tenderent, Lutberum granit^ monuit ne talia afTerendo Martioniticam lÿerciim renouer. Si inquifln bac tua fententia contumaciiis lt;, perfeuerando illud affcrerc perrexcris,qnod ni* , * mirumChtifti lefu humanitas ef^fntia'iterÔC corporaliter prasrehs fit.vbicunque diuinitas lt;4 fucritjcoloci Deovolentc teredigemus ,vtvel n vniuerfam noui Teftamcnti feripturam ncg3' ,, recogaris, Vel Marcionis hærcfim agnofet^. ,, Hocinquâ bona fide nos præftituros efte poU , licemur, Sed meliora de te fperamus Luthere: qnod nimirnm infirmitatem tuam agniturus » * JU8,£C omne illud dcfcrturus,qnod nimio conté«

APOLOGIA .TIGVRIN» tionis gftu inflammatus comniififti,dum tanta cum incommoditate de huinana Chrißi natu« ra dilTerere non esveritus. AcLutherus breui poDra reipfa edofius eft quo tendat Vbiquita* tis aftenio, quando vidcc Scbuenckfeldiu can« dem vbiquitatrm aftercndo Eutychianâ doélri (tam ab inferis reuocare: ideoq; fcre nullä dcia-ccps vbiquitatis mcntioncth fecit. Poftea tarne Brentius amp;nbsp;qui eum fccuti funt', non tantu pu« biice vbiquitatcm corporis Cbrifti docuerunt, fed eandc,excogitata reali cémunicatione pro« prietatum,qua bumana natura exequatur diui ni(ati,comprobareconati funt.Poftquam ver« (ompkires viri pij amp;nbsp;dofli, dC celcberrimte A« radenng Hcidclbcrgenfis amp;nbsp;Vuittembergenfis, atque ex papifticis Ingolftadienfrs publicis fcri ptis demonftrarun^Ncftorianam amp;£n(ycbia« nam, amp;nbsp;multas prt^erea alias bærefes rpforum netto dogtiftte conbrmah öC renouari, graut« ter hac accufafione commoti fe qffidem purga« re ab bor crimine conati funt.prrora fua feripta (ommoda tnterpretatione excuTantes, fed quia tam multa a*^eo dare contra veteris ecelelïæ do élrinam aftcruerant, candem acculàtioncm alii nibilominus vrgere cceperunt,6C eos pro dam« r natis babcre nift publice retraélarent bærefes ' quas anteafTerucrantûd homines ambitiok fcr re non poruerunt,quare vt fc abquo modo vIci ! feerentur vtcifkm aduerfarios kios Arian ifmi fCMachometanifmi publice magna acerbitat« damnare

AD D. AND|^ Bi FE NS» 114 iäamnare cccpcrunt;quo iure autenj amp;quam Ve re idfaciant mox viderimus.

Poltquâignur Doôor no fier Arij flcNefto* rij fententiä expofuitjubitcr fane 6C frigide,de« inde infert: Quæro inqiiit à vobis Tigiirini,6C gt;* in vniueifü ob oimnibus Zninglianis, Si Drus gt;nbsp;« rum omn) quod et«,in fua naiuia^C pioprieiaii » i bus, (uafTumpraliumananaturanullomodo •gt;» tcipfaamp;vercquiquamcommune, fed prorfus pmniaab Humana natura feparatim Habet,ni- »» 1Î quod natur J inter fe copulatæ funt,quomodo , » vere aliter lOqui poteftis quam Neftorius locu« »» »US e(i Ï Equidem fateremur nos conuiaos ef-fe ÄreoSjfi ea afTereremus que nobts tribuit,fcd tios omne comunionem negarc amp;nbsp;feparanos cöuiuniunS nem vel naturarum vel proprietatum ftarue-re adep mantrefte faifum c^, vt tarn impuden« tem calumniam refcllerc nos quoc^modo pude at,quam tot miblica feripta nof^ mendacij ar guunt. Quod fi non aliunde tarnen ex VigÜij Verbis quæ ipforum rcali tranffufioni pro« prietaium diuipitatls in humanitjtem oppo--fuimus, fatisilli conftarepoterat nos nequa-quam eadiccre quae falfo nobis tribuit. Sunt • autemnsEcVigilij verba,qnædcnuoHicappo- , fuimus ex eiiildem fecundo libro. Quiaenlt;n *• Verbum CÛ carne ita eftinexplirabili modo ve “ niip, vt ipfö Verbu caro dicatur, licet Deus nó nt caro,quia non elf m carné mutat(i,lt;S( vt card **

* ’ dicatur Deus, licet non fit in Deitatis naturatn *’ mutata, fed Verbum propter carnemfiiam ho* * ’ mo fif;5Ccaro propter Verbum Deus fit,amp;quic ’ ’ quid eft proprium Verbi,fit commune cum car * ’ ne,5ó quicquid eft proprium carnis,fit commu ne cum verbo, quomodo verbum Äcarovnus

*’ eftChriftus amp;nbsp;vna perfona.Idcirco propterhac ” communioncm, quam falua naturarum pro-*’ pricratc pcrfonce vniopræftat,filt; Verbum ci» *’ carne, ideftFiliushominis Icgitur defeendifle ” deccelojcum folum Verbum fine came defeen« *’ dcrit,0C Deus legitur fepiiltus , 6Cin monu-’ * mento tribus iacuifTc diebus, cum fola caro fe-” puhaeft.

Nonfacl’? Porro quod fiibijcit nos Neftoriano more mus duos duos Chriftos faccre,vnum D«um,qui cum hu Chtiflos. natura nihilfbmmune habcat,nifi quod inefFabiii viscu'.o huievnitus fit: alterum hominem maio»i poteftatc 5C glo^ja præ cæteris fanéftsornatum,fed qui cum diuina maieftatc nihil commune’.i3bcat,ac ficubi hæc illi tribua tur,id verb» tantum fieri per Allœofim,hoc in quam eademfidc qua alia de nobis afTerit, nos • enim Deibeneficio ab hac impictate tam abfu-musquam lacobus Andreæà veritatcrac nifi c?Äioftris fcriptis hæc probarit, nos aperte ip* fum coram vniuerfa ecclefia calumniæ 8C men* dacij fpiritu agi afieremus. Nos nunquam a-lium Chriftum Deum.aut Dei filium, amp;nbsp;alium ï hominem amp;nbsp;hominis filium docüimus : iêd v*

AD D* AND^, DEPENS. Hjr' «umamp;eundem Deum hominemque prædica muSiamp;ciim qui homo eft omnia quæ Det flint, fiCeumqui Deus eft omnia quse hominis funt habere docemus'.Naturas quide diftinguimus, vnicuiquefecundum fcripturasôC veteris ecclc fite dodrinam tribuendo quod fuum eft,at pro pterea vnioncm perfonæ non diuellimiis, fed feimus vcrc 5C proprie de perfona dici qua: funt propria vtrique naturæ. V titur autem im-poftura, quod qua:nos dehumanitateChrifti dici mus, fingit nos dehomine Chrifto docere:

ncmvero Chriftum omnipotentemconüan« ter credimus: amp;nbsp;quæ fit differentia harum pras dicationum in concreto amp;nbsp;in abftrafio fæpeo*

rae inhumanam negamus,interi^ quicquid eft proprium v«bi credimus commune cum carlt; ne,ea communione quam vnioperfonæpræ« ftat.ficuti modo verbis Viziliiexuofuimut. ,, , , ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XT n. • Aducrfatl»

Quomamvcrotantoperecupttnos Nefton otnoßros anifmidamnare:ageoftendamus illi quinam cÆ^cao» astate noftra Neftorij hserefim renouent. Netto riani erroris fumma eft, quod naturas in C^ri-* fto in duas fubfittentias, ô(, perfonas,£C filtos fe parauit, quas voluit coniunfias ette fecundum authoritatc,habitu,aequiuocationc,honoris x« qualitatem. Ac à Maxentio danatur Neftoria- DiaL*.

num dogma, taljs cóiunftio feu vnio qua airef ** in aItcro,Deiiï inhomincinhabitare dicitur; At Heeog.pa- Brentius fcribu, filium Dei a (Tu m pfiffe filiû hq gio«4o.4i minis in vnani perfonam, vt cü ira impicatvc cômunicet cum eo omné fuam poten'iam, fà* gt;nbsp;» pientiam.fcientiam, fclicitatem Ä prasfenuam.

Item Filium MariæôC Filium Dei, qui eß in H* Iio Mariae duas fieri perfonas,fi humanitas non R'cog.pa- vbiq; fit vbicrtdiuinitas.Eilauté fummaBren 8“** rianæ doftrinat.eandem cfTe inhabitationc Filij ” Del in Filio hominis, qua: eft in cæieris fanais, »* fed hoc folùm differre, quod alijs certa tantfi SC ” finita dona, hmc autcómnem fuam potentiam fómunicet. Flaec autem fententia vc Neftorianii damnatur a Cyrillo Anathematifmo V.Simili* ter damnar Cyrillus Anathematifmo IX.Nefto rij fententia, quod ^hriftus homo aliéna virtu* tc fpiritm f^ófi glorificatus fit SC miracula fere fit;SC ramen i^m doret BrentiusJDe miraculii enim qua D. rctrusfelt;it,ficfcribit:Edidithscç * ’ miracula potentia diuiiia,eaq;non longe abfert *’ ti,fed omnigoprcefenti. Non igiturnehacqui* ” dem rationcdifcrimc eft inter Chrlftû Sc Petru. %” Item derefurreflione; Dicis Chriftus refurrexit a morte,fua ipfiusvirtute,Pcirus autem aliéna. IiqiP ficut Chriftusexcitatuseftdiuinavirttiie, ’ caq; non abfenti,fed omnino præfenti, nec mi* ” nu» ipfi quam Chri fto intime præfenti, eaq; to * ’ ta præfenti, quod vbicunq; eft diuinitas, ibi fit ’,’1 toca, Quareaehacquidenaratioaedicipotcft,

AD D. AND|. DEPENS. Il6 quod Chrirtus nonautem Petrus fit Deus.Ex* gt;* pendant item Leólores pij an non cum Nefto» riann errore confentiat.quod duplicé Dcitatem in Chrifto fiatuunt : dequomox plurafcribc« mus, Nolumus fingula excutere.fed hæc fimpli citer pijs iudicandaproponimus, à quibus bate qiioq; obferuari SCcxpendi cupimus,quod vbi que in fuis fcriptis Vbiquiftg concrota amp;nbsp;abftra «a nomina indifferçptcr vfurpant,vnde pierun que prorfusNeftoriano more loquuntur,ac il-Its humanitas St homo quatenus partem quan ^am Chrifti fignificât, funt fynonyma idem ali quid fignificantia, qua; fuit NeUorij opinio, vt ctiam Schegkius contra Simoniu teftatur : qua ° reprorfusNcftorianum eft, quod tarnentoties S7.â4 3#. repel it Brentius, hominem ant filium hommi» aflumptum à Filio Dei in l^am ipfiusperfonär item quod D. Andreas fcribit,filit^ Dei c6mu nicafTe filio Iwminis quern in vÿtaté perfonas afTumpfit inlTnitam fuampotentia: itemhomi Item Chriftii parem com filio Dei maieftaté ha bcre,8Cc.Contra thefes Ingolftadi^fium.

Altera accufatio quod Machometanifmo vilt; am fternamus ex priore dependct,quare cum il la abonde confutata fit,non eft quod inhac re« fcllenda laboremus,praefertim cum id iam Mg« ftiterit collega amp;nbsp;Pater noftcr honorandusD, Bollingerus.Cxterum iudicio aliorurelinqui* *quot;^”**jj mus a;ftimandum, quonam fpiritu ducatur D. ^xcufit, A| Andreas, qui Alcorani verba tä benigne inter- n»«däoa«.

A P o L o G IA T I G V R I rr* pretatiir, amp;nbsp;cum iHe abfurda opinione in DeO fingat animam , quce illialiud quidcR abeP fentia Dei, Doftor nofler ex eO di uiniraic Chri fti a fimit, quam tarnen ibidem Alcoraniis ne» gat. Asoaracnim quinta,c qua porterius tefti« niontiiri) Doftor nofttr protulit, cos falfavios vneat qui Chrinum Demn ^Cadorandum affe» i runr,quodalibi etianiaffirmatur.Anima quo* ! que datamCiiriHo Deus ad fereduéîurum (e aie vfq; ad diem publica; refurrcótionis, Sedbæc Doiftor Andreasexcufat, Si Alcorana tribuit quod ChriGum DcumafTerat ,nos autem qui Chrifii veram SC a?ternam Deicatem prædica-« mus, óicontra nouosArrianos SiSamofatenii) ' pos villa voce lt;SC feriptis defendimus, coram ec clefia impudentifsime cakimniatur, quod Filii« Mariae Detim clTe^egemus , quod ell faififsi'* munnfed qi^a hominem Chriftum natura De-» um ÔC vertun^eum prædicamus.nequealium * fedvnum ÖCcundcmDei Si Manæfilium cre« , (limus, ideoque nullam homini Deitatcm corn ■ municatam^ribiiimus, quæfîtplenitudodono ' rum alia ab cfTentiali deitatc Verbi, qualem illi tribuit Andreas, quale etiam fingunt qui nunc }n TranfyliianiaMachumetanifmoviam pras» pa^nt, ob hanc caulam Machumetanifini ime tnerito ab ipfo damnamur, fediudicet Domi' pus inter nos amp;nbsp;ipfum.

PoGhçc didinftione fpiritus Si pcrlbngBren tianam aceufationem mitigate conatur. eum

AD D* ANDS|DErENS. »17 «anque dé fpiritii noRro locutum cfTejqui hue fpeftet VI Arrianifmum renouet.idq; olim Lult; »herum de nobi» pratdixifTc. Verum Luthero tum temporis Zuingliusamp; Occolampadius re fpondenint,neqi ille hic quiequam vaticinatus eft, fed metuere fe dixit ne bac interpretatione verborum Chrifti admifri,quod pants fît h gu a ra corporis Chrifti,ea qiiar de Chrifto dicuntur alij detorqueant ôC figuram efTe interpreten-tur. quem eius metum inanem efte hi quos mo do nominauimus oftenderunt: nequeen-im f» Sacramenta iuxta eorum naturam,^ fîdei ana« iogiam, collatione aliorum locorum adhibita fie interpretamur, inde fequitur quemuia lo« cum vbi nullus tropuseft,SCanalogia fideîrépugnât,fie interpretandum efTe, Atque fi in coe nas verbis non eft conced^idus tropus lt;nbsp;ne ali) ca quæ de Chaifh diuinitate feribuntur tropice interpretenturjium nullus prorùm tropus adlt; mittendus erit in facris literis, ^landoquidecn vno tropo concefTo alibi, idem perîculum erit: quam autem abfurda fît hæc fentc^tia, norunt qui vcl mediocriter in interpretatione feriptu* rasverfati funt. Quod autem noftra aetatequi* dam negaruntdiuinitatem Chrifti,falfam eau-fam profert D. Andréas noftram de Commit« nicatione idiomatum doßrinam , imoSerue-tus, Gribaldus, Gentilis,Gonefius,Blandrata, Francifeus Dauidis, amp;aliihuiu8 fafitonisdua ces doârinain de Communicatione idiom»»

Hntîtrinlt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profequuntur, SC in fuis fcriptis dete«

prij» uuin ftantur, neque nobifcum fed cum lacobo ?\n-verbis oCre coafcntiunc, hominem Chn* ftum elTe ôC nominari Deû, nô quia Detis fit in ipfo,fcdpropter pisnitudinem diuinitatis, hoc «ft,plenaria Dei dona qult;efideiibus ex parce tâ »um dantur,huic auté homini omnia data funr, Quoniam vero moris cft U, Andreg ca quæ pu blicc affirmauit rurfus abique omni pudore ne gare, .apponam hic BrentijSC ipfius verba de Hominis Ghrifti diuinicace. Sic igitur feribi» Brcncius in libro de Maieftate Chrifti pag. 91. Vocoautemin praîfentia (ficut ô£ fuis locis fu-*’ pra) diuinitatem chrifti, non earn quam filius * * Oei in fe ab aeterno habuic,fed qua tempore in* ** carnationis filiohominiscómunicauit,feu vt ” Auguftini verbovty,participauic. Aliaenim *' eftdiuinitas cómunicans feu participans, alia * ’ cómunicataie^ participata, ficut alius eft dona Cmtrathw tor,igt;hud donu ipfum. lacobus auTem Andreas. ft$ Ingold. Nunquamf inquir)diximu3,nunquamfcripfi-' pag' 'J» mus, nnnquam credidimus,Maieftatem cómu s’ nicatam homini efteidiomaDeijideftMntji'fub »’ fiftentig Verbi.Item cómemoratis locis aliquos fcripturgMitth.iS.loan.j.Pfal.no.Eph.i. Heb.

” x.(ÿl.î.fubi)cit. Hæc cum fine teftimonia illu* ftriaquas docent , cur homo Chriftus dicatur ’ Dcus,nó quia Deus fit in ipfo (qui in omnibus * * creaturis cft non modo natura, fed etiä fecundil ” fiibfiftc^ncias, ficut fupra demonftracumeft)fed quia

quiain afTumptione carnis dedithuichomini omnem poteftatem in coelo (SC in terra, ornauit , eum omnifcientia Si. fapientia, cotnmunicauit ei omnia dona fpintu3fanéli,CQllocauit cutn fu * peromnem principaruiTijdcdit el nomen fuper omnenomen,quod nomencll Oei nomen. Et hoc eft hominem quoq; e(reDenm,Namdca:' cerna diiiintcatcftii),qua in fe eft,hic nihil difpu camus.SCc. Brentius in Recog. pag. 47. fuper verba Bauli Col.t, Et addit corporaliter,hoeeft , nonvmbratilicerftcuiin al'jscrcaturis. Nulla enim eft creatura tam abieéia,cui non commu-nicecur aliquid Deitatis, óC in qua Deus non adumbret qiiippiam fnxmaieftatis âC proprie tails: In homine autem Chrifto non adumbra* turaliqua tantum pars Deitatis, fed Deltas abc foluitur in co perfeélifsime^hoc eft, communie çatureiomnifuaplenitudine, d£c. Idem libro de Maieftate in explicatione verftrum Pauli 30, U Philippen, fefundo,inter alia ficftribitiOftenc , dimus fupra quod etfi aliquoties vocabulum , formæaccipitur prorei elTentia , SC Chriftus eft lêcundum fpiritum fandificatJonis C ficut * Paulus Roman, i. loquitur ) verus ab atterno Deus.tameninhoc Pauli loco vocabulum fore * Riæ Dei accipiendum fit pro proprietatibus, conditionibus,ôCornamenti8 deitatis, quib^ fi lins hominis,quem filins Deiin vnam perfonâ afTumpfit, propter perfonalé vnioné decoratus «ft,Homo igiturChriftushabuit ab initio inç^r

y, nationis banc participatamfibidiuinitatcCvt ,, Auguftiniis loquitiir 3 aut æqualitatcm Dei „ ( qucmadmodum Paulus ait} vt cfTetvereom« ,, nipotens,omnifapienB,oninijufius, SComni« ,, præfens, hoccnim eü hominem efTe Deo xa Contthc-. qualetn. lacobiis autcm Andrcæ.Dirputat(ina fta4quot;p°g' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco Apoftolijs dc donis, quibus alij a*

a^. lijs præfcrebantur, SC prxHarc exißimaban« t, tur;quorum arrogantiæ hominis Chrißi cxcm gt;nbsp;I plum opponit,cui non quaedam dona ad men' ,, furam data funt, fed line mcnfura, hoc cß, im« f* menfaôCinhnita.propterquam immenfîtatem ,, amp;inhnitatem donorum Deoßtfa^usaequalis. gt;, Irem pag.ta.Darus ed ergo hominiChrißo,ßue ,, Chrißo fccundum humanitärem,amp;nó ad men ,, furam,id eß, non dimenfus, ergo immenfus SC ,, SCinhnitus, ira ut Chrißus homo fiue fecun« ,, dum humanitärem, inhnitam potentiam.fapi' ,, enriam,'iuffinam, fanóbtatem 6Cpra;fentiam ,, inhnitamhamat : hocenim efftari fpiritum

Tionad menfuram. EthteceßpIenitudoDcita« ,, tis,ideß,donumfpiritus non ad menfuram, *, non ipfa natura aut fubßantia fpiritus fan^i, ^»1 aut ii»;(gt;», fed donum inquam, homini Chrißo ,, collarum, Itempag.ij.Etvtvnoverbodicam, ci^ hominem Dcum efTc dicimus, nihil aliud , ,, ncrhoc intelligimus, quam quod homo ad dc/ ,, xreram Dei fcdcat, quod federe ad dexteram ,, cßhominis d.uinitas, quæalias nulli crcatura; f, contingic . Plura in harte fententiam 8C alibi

AD D. ANDI^ DEPENS. ’ Il^ ßrentiutfcribit, amp;nbsp;inscris Mulbrunenfis col- Samoftte»’ loquij Icguntijr, CumhisconféraiKurquæno-ui Samofatcniani fcribuntin hbclloaci Comi-tem Gafparuni Eekes, De mediatoris lefu Chri fti boniinis diuinitatc æqualitaieque : qui edi» tuseftAlbæluüæ 1568, Aeprimumquidem ingenue fatemur eos in hoc ab Vbiquiiarijs difrenriie,quod vnam tantum in Chrifto naiu* ram r.gnofcunt. In co tarnen conucniunt quod docent hominem effufionedonornm fieri De« Um, Nam quia fcriptursB ChriÜum (^quem ipfî hominem tantum natura agnofcunCDcum elfe tefiantur, in co laborant vt afièrant horr.inis diuinitarcm,fiue hominem Dcum faflum elTe, Sc ad hoe probandum , feptem rationes adfe-runt, t, Ideo Dcum cfTequod fitSC dicatur proprtus Dcifilius.conceotus vtpotedefpiri-tuDeiinvtero Virginis, 5t pereundemfpiriiü declaratus Filius Dei amp;nbsp;Deus, ?, Eundem ** Chriftumho^iinem Deum cfTercnffmusjquia “ deditilIiDcus nomen quodeftfuperomneno men,id cft.noméDei faluatoris. k Dicimus** ob id Chriftum hominem Deum elTc ,quod o- “ mnis plénitude dininitatis in illo corporaliter “ inhabitat. 4. Quia data illi fuit à Deo om» nis poteftas in ccelo 8C in terra. Quis vero Chrt ‘ ftum ftftum elTe omnipotentem ncgabff? ** ». QuiaDcusvnfiusdicitur, SeSpiritum Dei “ accepit abfque menfura, conftitutusque fuit in’* regem regum , in dominum dominantium, in “

A’?OLOeT}^ TÎGVRÎTt », faccrdotcm vnicum ac pontificem, qua; praf-gt;, rogatiuæ altert nemini competunr, 6. Quia » , Deus eundetn ab angelis adorari voluit, 3C vt d M It omne genu flefteretur. “j. Ideo Deum efTc »( credimus, quod foil hoir,ini Chrifio datum fit , t vt habeat vitam in femetipfo, ÔC vt quicqutd fa» citpatcripfe fimiliter facial. In eodem libellai » t rap, 7, Hane Pauli mentem fiiifTe cenfemua », (Philip.») quod Chriftus cum effet in formal », Det,id eft omnia regens verbo virtutis fuæ, S6 9, paterna poteftate donatus, omnium dominus» », amp;nbsp;expreffa Det patris imago faflus, non eft ar» »» bitratus rapinam fc effein fublimi ilia Dei forgt; »» ma,fed ea,amp;omni poteftate quam habebar fpo »» liatus, forma ferui induerevokiiffe Qiiîaverà », idé eft dicere Paulo, effe in forma Dei amp;nbsp;æqua-», 1cm Deo,velu»i yeb.t, elfe iharaéîeréamp; », preffam fu^antiæ patris imagine, ideo voluii ÔC «qnalitansmentionem hicfacere,rem totä », difertius declaraturus.Nâ fi nuIlsR'ationc Chri-* », ftus æqualis effe potuiffet, qiiomodo eünd'é iii ‘ i, forma Dei vere humiliatum fiiiffe dieeregt; », mus Ideoenim proprie diciiur humiliatus, .» , quia erat ad æqualitaté exaltatus.iSC in Dei for:» », maconftitutus.Hie omittimubillorum fomnia'. ,» rjÿ dieHnt,etiamn Chriftus fe humiliarcnoluif », fet,quodrapinænota quoq; caruiffet, cû effet », natura Deus ficut pater; Paulus enim non de in 4, uifibili aliquo filio Dei æterno, qui veré humt I, hart nulla raiionepotuit (iuxta Sophiftarû de^ hria)

AD D» ANDR. DEPENS* Hó liriayCcddehominc Chriïlo loquebaiar, de quo * aitiQuiturntlTetinfoimaDei xqualispo* tcntiæ efficacia^id eft eum ciTct ad deXtcram ps tris eut élus, noluit ilia abuti maieftate SC poté' tia, fed ad viliïTimi hominis fperiem fe dcmiftr, vt partis fui gloriam mandatisipftusobediédô celebtaret,amp;c. Item Ftancifeus Dauidis in libro tontra Petrum Carolinum. Vocabulû corpus, Diuidi»« înquit,opponiiur vmbris veteris teftamcnti, “ in quitus ex parte acfub vmbris vîrtus Deita* «» tis fplenduit amp;nbsp;emituit: ÔC explicatur ad Hebrg ** os lO. quod Cgr ifif et non in parabolis vci exé« »c plis fed reipfa, Pleniiudo deitatis accipitur pro denis diuinis quitus Chriftus exædificatuseft “ fine defe^u, vt omnes nosex ipßus fapicniia partieiparemus Si. impleremur : ftgnificat pie» lt;nbsp;• nariaDei dona quæ ex parte etiam fidelibns lt;c dantur-.Idem in difputatio^e Albana. Noneft lt;• rr.iium fiChriftus Dei fîliiis tanto^re excellât, te quia ita vifuiW eft Deo patri,vt o^nis plenitu» lt;nbsp;t do in eo inhabitaret, amp;nbsp;per picnitudinem pros lt;nbsp;v cul dubio omnium diuinarum virtutum cuma 11 lum intellexit. Item Matthspus Gnltaldus in e* «v piftola de Deo amp;Dei filio.Vnde prodijt ilia far* • t tago loquendi per communicationrm idiema- lt;« turn riifi tx impia fophiftica ilia fcholaftico« i e rumaeademia,'' Qiiidenim aliUd eft per ccÂ» lt;e munieaiiontm idiomaiû loqui, quamp;m impro» «c pricôf abufiue , vt quod vmpropfieconuenit lt;e alieriimproprictnbuatlamp;e, Atq;hçcquidcai lt;r

APOLOGIA TI'GVRIN* funt’Antitrinitariorum SC nouorum Samofate nianorum verba, cum quibus it quæ ante ex BrentioôC lacobo Andrea adfcripfimus con» fcrantur, facileapparebit , quinam Arianifquot; mo äC Machomeranx impietati qiiæ diuini(a’lt; tern Chriili negat, viam fternanc. ErGenirri Vbiqiiiiarij à ^amofacenianis in eo differunt quod Verbum fubnantialecarnemafTumpGrTe fatentur, attamen cum cómunicationem idiO' macum tollanc, amp;nbsp;doccant bumaniratem effu« flonc donorum fpiritus fan Ai, qua; dona fint forma Dei SC plenicudo dcicatis,i(a ornatam,vC Cliriftusbomo propterea fecundum human!« taiemDcusSC Deo æqualis fit communicata quadam deitate, Sc fcripturas hoc modo inter pretentur de Deitate humanirati communica^ ta quæ alia fit ab ætcrna diiiinitatc Verbi, haC fua doArina,fundamenta iaciunt quibus impi« am fuam dWirinam Antitrinitarij fupcrftruut. Quare non A quod nos accufAt, amp;nbsp;culpam Arianifmi in nos transférant, cum ipfi tarn fua uitercum illis colludant.

Et quamtiis aliqiii ex noftris ecclefijs egreffi ad Arianos defecerint,non tarnen ectlefiæ no» Aræ Arianifmi damnandæfunt,cum haec fit cô dirio veræ ecclefia; vt ex ea malt homines pro« dfa nt, Sc ah ca in qua nunquam vtrc fucnjnt fcctdant 'icttr ex vcraSCcathoIica ccclcfia pro» «'iertinr Xah ca dcfeccrunt Ebion, Cerinthus, Suibclhus,Paulus Satriofatenus, Arius SC ali) h$ retici,

AD D, ANDR. DEFENÎ» 121 fetici : neq; tarnen propterea quifquam bonus Veterem ecclefiam hoe nomine damnauic, auc fpiritum eins quiequani cum hatretieis coma mune habere aueruit. Cum fuperioribusannis Staphylns balije Papt Harum numero Luthe ranisobijeèrent AnabaptiÜas variasq; alias haï tefes ex Lutheri fchola prodi)(Te,clamabant otn neshancefTeiniquifsimam calutnniam Ce nihil cum his commune habere, fed tos damnarc, SC nunceodem argumente èC pari calumnianos opprimere ftudent,ct earum hærefum nos reos. peraguht, quasferiptis Si. viua voce quotidie autemipfï fpiritum noftrum Arrianifmi damnent ,'nos tarnen certi fumus Dei bencficio,fpiritum noftrum ex Deo^ enejamp; haftenus pro gratia nobis diuinitus con ce(ra,Dei gloriæ mïnifterio noftro inferuire ftn duimusquod G his q'uæ ffene à nobis dicun-tur, organa Satanæ abutuntur adftas inipieta* les conftrmaftdas,num proptereï nos damnan* di fumus, cum ipfas fcripturas âd fui erroris pa* trociniiim detorqueanti'Ihiquè igitur fpiritum. noftrum damnat Lutherus,eiusq',iniufta fen* tentiam iniuftè approbat Bretitiusac yideanc ipfi quo fpit'itu ducantur, qui Satanæ fpiritum^ nobis trtbuunt,amp; doftrinâ noftram ex fc riotu« ris depromptam,’ca!umniantur tam impuden«^ ter, quaG à Satana prolatam ad abolcndam ve« ram Chrtfti agniiionem , quod cum redargu*^ âhtnoftratconciones, libri,amp;pioruin inhntt^

APOLOGIA TIGVRirîJ martyria qu» pro confeffione ver® fidei fufti* nuerunt, videant an n6 hac calomnia contradi cant Spiritui fanflo lt;nbsp;Aiquc ipfc lacobus An« drcæ cum eadem repetat,Änouis malediélis accumulée, nos aperte Tut cis peiores nomi' nans,ac atroces has calumnies amp;nbsp;publica atque manifefia mendacia, admonitus contra fuam baud dubic confeientiam non ceflet fpargere, fciatßbi graue indicium Domini quodnobia aliquoiics minatur,fubeundum, inquo falfi tcquot; fiimonij 8C calumniæ peenas luat.

Brentium fateturnoftrorü ergafe humanita Koilricum tc pr®dicafle,fed id non pugnare cü admonitio eftamenti.nam illic loqui eum quidexpe* MicTanit, id fiandum fit fi Zuingliani vincant ÔC imperium poBfuerSt obtineant. Verum Domine dofior de hocipfo refpondimus, nofiros cum facnitatem amp;nbsp;potc« fiatemhaberent lædendi aduerfarios, nonra» mé ea abufo?efie,fed ipfos humaniicr excepifle amp;. beneficijs pRtfequutos fuifie.C^um enim in felici bcllo Germanico minifiri ex multis vrbi^ bus eiefii ntjfquam in imperio confiftere poP fent, omnibus territisSé confiernatis vifioria Caroli Imperatoris, SCadnostanquainafylu confugerent,difficile fcilicet fuiflet fe de i I lis vlw f cifdiamp;hocfaflo gratiamnon leueapudlmpe* ratoré inire. At Serueti morte nobis obijeit An Bcrtieti dreas que amplifTimus fenatusGencuenfis capi te dänauit: quod fi feit quas ££ quantas blafphe miaa

Ad d» and% èEFèSts* tii i^ias publicis fcriptis difTetninant^SC tarnen itn purum amp;nbsp;blafphemum bohaincfn défendit,ta« ceat in pofterum SC ne obijeiat nobis Antitrini Sands,quorum pattern ipfe tantopere tuetur,. ,Videät etiarn quo nam modo ca fufpicione fc liberate pofTit,quam ex argumentorum Äfetip Sorum (îmilitùdine boni vin de ipfo concepe-runc quod cû Anti trinitarijs colludat : eft eninS non Unis beneuoicntiæ indicium quod ipft ibius bóminis mors dolet, quern nemo bonus vnquam veiviuum vel mortuu probauit. Sir* Veto doftrinam Serueti ignorai,6C tot blafphc'* mias qu2b ipGus libris cóntihentur non legit* næ temerarius eft,qui tam facile caufanondunt cogrtita fententiam fert,SCamplifGmasatquê honeftifGmas rcfpublicas iniqui iudieij codent nat. SeJ non tantum Seru^ fed omnium hàtré

Sicorum pacrocinium nori imme^to fufeipir* qui omnes ferehacrefes veteres ^qua ex parte tenouat,ac contehdit magiftratui non licere g'a dium aduerfus bos ftringere; de qua quteftione nibil bic agemus,cum feparatim cqpiofe expo« fitaGc,0C quantum inftituto noftro fufficit ad bocipfumK. Pater nofterO. BuUingerus illi Sefponderit.faifo nobis tribuit quodomnesâ nobis difTentierttes hserefeos condemnemus|^ Noftiri niiA % cxfalfa hypOtbeG malcconcludit, Uutberanis hibil nificædes ôC perfecutionem à nobis exgt; buthera» pcflandam cHe, Geiut rei facultatcm nanci«

(^mur. Nam (ïcutanteoftendimus^nunquam line noftri fecerunt, ctiam eufh impune amp;nbsp;tu« (oidfacerepofrenr. Prættrca cum in cademfi« profcfsîone nobifeum confentiant duo cia* rifoima régna Angliæ Scotiar, non poteft vl« lum hiiius tyrannidis exemplum in illis pro« ferre, fed nos contra oÛendere pofliimus, quoc milübus exulum intcfquos ctiam complurcs Lutherani fuerunr,tutiim hofpitium præbue* tint. Sed non eandem benignitatem peregri« norû ecclefia olim Londini collegia apud Ger» manos inucnit,qui afperrima byeme turn x'xo« ribus Sc liberis non poiuerunt bybernandi Io* cuni impetrare. Et quid de noAris Lutherani Aatùant,VueAphalus publico frripto tcAatur, fcribens,magiAratus gladio noAros correen« dos effe. Angli quo^e exules, té géneris,p®rtim dofirina,omnesautem picta IC clarifsimivia i, nullum in Gerq^hia cxilijfui temporc confiAendi locum habuiAetit, A ma« giAratus politici conAlia miniArorum cede« Âæ fequi vwluiflent; 81. cum alicubi à magi* Aratu bofpititim tutum impetraAcnt, nihilo« minus à miniArorum infidijs,conuitijs 8C con' tumelijs liberi Si tuti eA*! non potucrunt.Quid vc«» opera Sc Audio Jacobi Andrese complus res boni viri in Vuirtenbcrgico agro St alibi pafsi Ant,non ignoratur,SC Deo volente cius ar tes quotidiemagis detegentur.

Poflremo de fnen^cij fpiritu docet laco* D.AnJ«» igt;U8 Andre«, fiquisietnelnnendacij conuiâus fuerit SCinfalfo deprehenfus, huic nullam in gu«. poderum (idem habenda efTe, proprcrea quod Spiritus fandus np mentiatur. Nosigicur nanc ipGus regulam feruances demondrabimus, pfum prorfus indignum cfTe, cui vHa fides ha« beatur,quippe qui non femel, fed fqepius mani« fedimendacijconuidpsteneatur. Acprimuni in eo quo nos mendacij accuf|t, ipfpn, eiq« cris minis damnabimus,riépe c^uod falfo air nos Gai pernaicicam manducanonem carnis Chridi tl« listribuere. Eqyidem nunquam illistribujmus quod corpqs Ghridi par(iculacim6( in fruda cp minutû coiT|edant,idq; fcnfibiliter 8C vifibilitct prgfensjfed plam manducattoné corporis inef* fabilitçr êC inuifibiliter prjfends diximus Ca» pernaiticc abipfisadcri , quoniam Capernai* tarqrn more imaginantur ipfam^ubdantiam carnis Chrjdfore lt;SC dcntibus rftnducandam; quid Elftem de hac dpceant ipforum verbis ex« ponemus. Lutfisrusigiturin cuiusverbaom« nes iurarunt, fie feribit in Confefsione maiorir Qiiarenon redcfaciuntSucrmerifiCglofraDc cretorum , vbi Nicolaum Papam reprehen* ‘ dunt,qui Berengarium ad hanc Confefsionem “ coegit, Vt diceret fe verum Chridi corpus dîh« ‘ * tibus atterere. Vtimm vniuerfi Pontifices “ lt;am Chridiane omnia feciflent, atquehic Papa ‘ ‘ Berengario quoad haucconfefsionéfecit.Nam “

APOLO Gl TI Ö VA I N» »’ utiqj fie fe habet, quifquis panem hune edit »» mordet, edit amp;nbsp;mordet id quod ipfutn verii eoc ’ » pus ChriAi eft, aenon tantum merum pané, vt Otconic ' ' uielephus docet.amp;e, Hgc Lutherus. Verba an cïp. tem confefsionisBerengàrianse hate funt; Pane amp;nbsp;vinum qug in altari ponuntur,poft eqnfecra gt;nbsp;» tionem no Colum facramentum,Ted etiâ verum 1 gt;nbsp;eorpus Séfanguiné D.N.Iefu ChriftieftezÄ fer» * t fualiter non folu facramentu, fed in veritare ma » » nibus facerdotû çorpusChrifti traftari,frangi,fi ilt; deliudentibusatteri.PorroQlofaaddit:NifiCa-* né intelligasverba Bercng. in maiorem ineides t« hairefim,quä ipCe habuit, nbsp;idee) omnia refera*

I* ad Cpeeics ipCas, nam de Çhrifti eorporeparte* nonfaeimus. Cuigitiir GloCam reijeiat Luthe ru«,âé fimpliciter affirmer vt eonfeCsio Beret» gari) habet,non fol|^ fiieramentum , fed veru Chrifti eor^^sCeCualiiermanibus traftari, frail gi,amp;dentibu^tteri:tudicent leftgres, an Cpiri'« (ualtter,an verô eraffé et carnaliter de tanto my fterio aduerfarij loquantur. Neque Lutheru* hoe quod ir^feruore certaminis Caerameniarif feripfit vnqua retraftauit, imo in ultima confef font paulo ante mortem edua repetit, fe Papi-* ft a rum Cententiam prqbare.* alibi etiam in Cui* fc^tis Catis erafie de eorporali manducation« loquitur, quæ tarnen Iota nunc pratterimus, quôd ea in reCponfionepatris noftri honoran-di Domini Bullingeri copioCérecenfêntur.Hoe (^iitum addemut,Dolorem Andreamin A«

pologiaadchefes Ingolftadianas fcribere, has Psg.n f^ propofîtionesAf aagifi differre. Chriftusa' deft in Coena corporalicer.dCCorpus Chri fti as deft in Coena corporaliter. In pofteriore enitn propofttione per vocabulum Corporaliter, di-menftones intelligi : vc dicacur fecundum longi tudinem amp;nbsp;latitudinem, Si altitudinem in coes na adcfTe, quod nemo,inquic,ni(i abfurdifsimi quidam ex fcholafticis dixerunt. Meminerir autemdoftor Andreas, propofitioncm hanc, quam ipfevtabfurdam damnat, fæpius à Luthero vfurpatam, vnum tantum K alterum locum adijeiam ex DefenGone verborum can«.

Accipite,comedite, SCc. Secundo deinceps loco mihi cupio explanari, quid G in Coena car« nem Chrifti corporaliter manducem , eo ta* dam, an non mihi concedatis quod caro Chris fiiinCana ahquid proGt Î Q^paftoGat i-ftuc? Hoc modo Get, Ego corpus Chrifti cum pane manducabo corporaliter, SC Gmul eriam datur in remifsionem peccatorum , vt verba fonant Hoc eft corpus meum quod provobis datur , quod VOS vocatisTpiricualiter mandu« *' care.Item,Impi') folum corpus Chrifti Gne ver-bo.folo orc.abCq; corde, tantum corporalite^C non fpiritualiter manducant. Ite,Os manducat Pag. 401.' corpus Chrifti corporaliter.Ité.Noftra corpora P»6* **»

» ’ Item Os ÓCftomachum corpus Chrirti mandiM ’*’ care.Item,Pra:fto «nim SC coram adCunt verbad

Hoc eft corpus meum : qux continentie no-» i. bis exhibent corpus Chrifti corporaliter. Po* ftremo in breui Confeffione ftribit Lutherus noftros Marpurgi conccffifte Chrifti corpus iC fanguiné adefte in Ccena Dömini,fed non cor* jjoraliter verum fpirituaürcr; Ipfe verofuam fi dem his verbis exponit. Sic veto docent Papi* ftæ: imononPapiftajfed fanfta Chrifticcclc* fia,ienoscumilli$(nam Papa vtdiximus fa era ,, mentum non inftituit ) C Ó R P V S C H R l*

gt;, men in facco) fed definitiue’.hoceft vereadefie, , non vt ftramen j’n facco fed C O R P Ó R A V I

T B K lt;3e vei e adefte. Cum igitur lacobo An« j drea auftore crafH^reefentia fignificetur hac loquendi £^ma qua dicitur Corpus præfens eftc corporaii^cr,amp; nos'oftender^usLutheru docerc, corpus Chiifti in cana aoefte corpora* liter,exhiberi corporaliter,'ore'manducari cor« J poraliterüiylicent k^ores an Aduerfarij« faci« ? amus iniuriam quando feribimus cos craftam i * iCcarnakm pratfentiamiemanducationécar«

“'J’raeterea falfoan vereaccufemu« Aduerlari os, qtiod carni Chrifti tribuant creâtam deita- gt;nbsp;tem qua* alia Gt ab atterna Deitate,Gmiliter pio rum iudicio relinquimus a’ftimandum, qui fi cxpendantquaefuperiusexßrcntii iC Andreas librie

AO D. AND^ DEFE,NS,‘ Uj ^bris adfcripGmus, facile de hac controucrfia pronuntiarc potcuiit. EtG enim non feparanc carnem à Verbo(neque nos hoc de il lis affirma uimus) tarnen dum non aliam agnofcun« præ-fenciam diuinttans in affiimpca carne quam in altjs hominibus, neqiie aliam inhabicationem inChriftofecundum humanam nacuram qua in Petro dC ahjs fanffis. niG quod communica-tione proprietatum differat,quariim nonriiiHx fanffisFilio autem hominis vniuerGe commu« nicantur, qua donorum comunicatione homo Deus dC Deo xqnalis faffus Gt * certe hac cotn-municatione dC tranffuGone propriam dC pecn liare Deicaté in humana natura ßatuunt,quan tumuiscamà Verbononfeparent.

Præterea aliquocies nos accufat mendacij D Andreas,quod eos dicam^ cxafcenGone Chri ßi in ccclum facere quanaam d^aritionem: quod dicamus eos affererc corpur^Ghrifti vbiia que pratfensÄcut diuinitas prxfftis eft:quod tr» buamus illis coelum vbiquariumjn quo Gt in' fernus dCipG dxmones.’verumnosh'xc vcrede illis affirmafTeteßimoniis ipforum prolatiso' ßcdimus, quare turpiter ca negat Andreas qug Brentiusfuus publice docuitdCaffirmauit. Po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

ßremo multa de nobis falfo afferit, dC ea nobts tribuit qux nunquam fcripGmus aut doAii« «nus. Ait nos Chriftum iuxta humanam natu^ ramnullo modo prxfentemagnofcere.Item tàz pt^.m (uinffatuere praefentiatn catnisChtißi qux co

gitattonc noftra fiat. Docere corpus Chrilli ipÏ ritualircrpratfens cfTezfed vocefpiritualicer.in» dicarj Spiritum fandiitn tantum præfentc elTe. P2S7a.r4. qui ea qua; humanitatisChriftl Tantfaciatzatq;

ita homines à corpore Chrifti ad Spihtum fan-« Pig-î*. âum abiegare. Verba Chri(li,inquit,nosin di* fpenfattone myfteriorum omittere, SC alia in P’g jo. corum locum fubftituere. Nullum difcrimen à nobis conftitui inter Chrifii ÔC aliorum fanflo^quot; rum afcenfioncm, Chriftum iia afcendifTe in fciiu** cœlosiuxta noftramfentcntiam,vtfecunduni carnem nihil nobifeum negotij habeat. Nos Pig.rj. ec duos Chriftos fingere,Chri(Ium hominem fpo fercatüs, liarcfuaomnipotentiajacillinihil nifinudum nomen 6C titulum relinquere. AiTererehuma« nam naturam in Chriflo nullam prorfus com-munionem habere^um diuinæ naturæ pro* pa2.74.77 prietatibus. Falfo ipfis tribuere quod corpus Chrifti iuxtAaturam humanorum corporum vbiq; præfens^c doccant. Sæpeftiam nos ait fcripturas peruertere, Patrum tefiimonijs alie-* numfenfum affingere,nonaudere libéré nofirâ fententiam profiter!,fed fugere lucem.Nos elTe Nefiorianos, Arriana; hærefi.ôC Machomctang • iniquitati via ftcrnere;imoTurcis peiores efTc.

, Porro ha;c omnia falfo de nobis afTerere D. An dreJm luculenteSCeuidenterinnoAra refpon-fione oRendimus. Quare fi iuxta ipfius fenten tiam is fpiritus mendax eft, qui femel mentitus fuerit.nccefieeft lacobum Andrea; plenum ef*

AD D. ANDI^ DEPENS» fefpiritu mendaci) Sfabco totum regiamp; in:t« pclli,qui tot luculenta de publica mendaciade nobisfpargit, 8i fingulas ferè fui libripaginas infignialiquo mendacio autcalumnia conta* tninauit.

Væ in hoc capite D. Andreas feribit, nô Tigurinj eeent lonva refponfione.nosenim quos nunquim ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• V *^1 i_ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinjs

nominatimhoclibroimpugnat, nun» conîefttonl quâ Auguftana: confefsioni fubfcripfimus, aut fubfetipU» çiusauthpritatenoftrâ fententiam defendtmus, bons fenfu ^cçipi pofsint, acnufquam oralis rnanducarioni) menttoné faciant, quia tacnc vi ^imus plerofq-, qui Auguibinam confefsionetn proHtentur, in corn interprctatiqge diflentirc, podra confe^ione contenti, Aii|pitanam ipfîs difceptapdam reliquimus. Cæterum quidam è frairibus poftps eu vidèrent verba Aaiguftanas confelsiottis bono fenfu accipi pofle,câ appro* . barunt,atq;dixcre fe cû Auguftana confefsione prorfus confeptire, quatenus ilia cum facris lite ris confentiat.Çû enim verba (int ambigua,cxi ftimarunt nemincpa efTe qui fîbi defendenc^gm exiftimet corum fententiam cum facris literie pugnantem : atquehuius fui faAi rationes fir-mas attiilerupt, cum alij tpm grauifsimi Theq-logt HsHelbcrgcnûs Acade(nig.in rcfponfionc

fua Vuirtembergenfîum declarationi lt;SC confef fionioppontaanno ff. 6i$.îCum aucem horurn argumentis nondutn facisfcceric O. Andreas, facile cius «)Avx/gt;iar, qnas inhoccapice efFutijt.cô eemnerepofTumus.Nam quod Caluinum fan« flasmcmoriæ ipforum confeffionis fuilTc ali« quando fcribit SC poßea incertum defîdefua fuilTe fingir,quia ad Philippi teftimoniû iSCiu« dicium in hac caufa prouocaric, fucilius efl quâ vt refponGone egeat. Num enim ideo quia Ça« luinus cercus de Philippi fententia ad ilIiqsgt;U‘' diciuin Sf. teftimonium prouocaufcj eqmque arbicrum quad huius controuerfiæcpnftituit, mfepropterea nullam certam in t)acdogmarlt; ndem habuit, auc vnius hominis auch ornate (i des eius fubnixa fuit! Vndc vcrp probabic Ca« luinum vnquam probalTe Vbiquicatem corpo ris ChriHi 8C ciufAm oralem manducatio« nem ƒ QuoÂî eorû confeffionis fuifie ideo côs tendit, qtiia AUgufianam confeffibnem proba uit,curcundem ÔC clariffimum virum lohan« nem à Lafïotantopere damnat, quod Augufia na; confeffiofii addna eius interpretatione fub' fcripfer^nt^nequs enim oftcndcre poceftvn« ^uamaliofenfu Caluinum confcffionem Au« gutlanam pobafie quim eo quern diferte in fcrl^tis fuis explicauic iSC conftancerad exitum vfque vita; profcfTus efl.

Porro quod nobis imputât nos non verb» Deifcdhumanaauthoritaccnicijidfcacfibi dilt; âum

irgt; D« AND% DEPENS. 117 flu cfTe D. Andreas, »pfe enim cum fuis Augu flanâ confeiïîonéPrincipum authoritatcm qui huic fubfcripferunt,afla in conucntibus Impc« ri),pacem religionis, fubindc in ore habet, hsec iaflat,his cofidit amp;nbsp;nititur. Quasautem turbai FratctniMj dederithis ipfisinlócis, ihquibusomnesfib»®^“**** fubfcripfiHe glériatùs eft,res ipfa decIarat.Poft ' Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

nobis ingentis criminis loco obijeit quod ipfi« 4 fraterniiatcm obtulerimus.. Verum cogitcc|i hocMarpurgi faflum eiTcjVbiinter prjcipuot t » Doftores de cæictis capitibus rcligionis noflrg coniichit, atque hoc tantutn controuerfum manfit, Vtrom vcrû corpus ëC. verus fanguinia paniamp;vino corporaliter infit.'Exiftimarunt cnim noflri cum confenfus initus effet in pra:* cipuis alijs parcibus ccensedZ)c-mini ,6C tantutn controuerfia maneret de modo'p|j;fenti®,tjuc tarnen non cuffum amp;nbsp;localcm^-utherus a fe affirmari dicebat, poffe hac controuerfia non« dum fublata nihilominus fraternitatam amp;con-cordiam feruari. Nêquécnim hanc diffenfioné tanti effe cuius gratia Ecclefiaé feindi debeant, ac turn certe fucrunt viri eruditi, qui exiflima« tunt verborum peiius quamrerum controuet« fiâ effe : Lutherii enim etfi vtatur craffioriljp» loquendiformulis,reipfa tarnen non diffenfif. fe a noflrisjcæterum noluiffc explicatius locjut' aut femel vfurpatas-formulas mutare « partim’ ne videretur nuda figna conftituctc,partim nc’

dubiü reuocarec, nos ré in medio relmquimus, VbiqniAIs Qu« igitur iam de fracernitate 8C cócordia ftoneftob- dixintus, adcospertinent.ititcr quos tanrun* controuerfia fuit de modo prstfentiscorponc Chnftiinfacracana. Marpurgi etiim vbi h«c aAa funt nemo Vbiquitatem afTeruit, nemo no uas bas interpretaciones Vbiquitariorum de iil earnatione Domini, de aiccHone cius in talos» et fefsione ad deXrerâ dei patris agnouicaut prs tulit.Itaqi aperte teftamur noua ilia vbiquiario ru dogmata eJt I^eAonana^TEutycbæa hæreft ipgnata in ecclefia ferri no pofte, neq; nos tales pro fratri bus unqua agnouifte aut agnofcere pofte, nifi alitet 8C. melius fententiâ fuâ explicét. Porro quod nobis obiicit,fi diftenfio h«c tratet nitaténó tollat', no^rauiffîméculpandos«ftc» qui eius caiifa tam periculofum tumultü in Ec4 clefÏa eXcitaftrimus, 8(. in exilium expellamus quos pro fratftbus agpofcimus, Anuo refpon-* aemus,nosnö efte huius tumuftüs authores,fe(l cos qui feVeritati oppofuerunt, fraternitaté ob» laiä reieterûf, concordiä aliquoties initä violai* funt.Poftumus etiam illi oflenderepios amp;nbsp;do* W Äos minrtros Mém ingg,Goppingæ amp;nbsp;alibi o# pera lacobi Andrcæ cû vxoribus amp;nbsp;lib cris in egt; XiKi eieélos , de nobis auté nihil talc aftirmare potefl falua veritate. Nos contra multoplure» ck ules hofpitio noftro benignevfos, illi vicif* f^tn opponcrepoftemusi

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pofitetriii

PofîremopctimiitàlS. Andrea v( nobis ogt; D.Andren fkndat^quôiureipfefîbi vcndicet Auguftanâ conFeffîoncni,nain primû nulla fît Vbiquitaiis ouftm* cow mcntio inipfa Confelfioneaui eius Apologia, neq; vllisarguinctis inde fumptisprobaripowe tcA.'adbçcinfepetitione Auguflanse confeffio his anno jt.fcripta,amp;in Francofordienfî rccefTu Principû anno$8. nacxpliraïur Augufianacô feflîo vt hiiic nullo modo obtrudi poffit vbiqui tas aut oralis manducatio. Deinde quod ad arti * * culos artinet de incarnatione Cbrifti.feu de pec fonali vnione,tiemq-, deafcenfionCjAuguftana confeffio cum doârina haôenusrecepta.quatn ctiam Papifticat EcclefîseretinueruntfCÔfentir* At Vbiquißx nouant prorfus dofirinatn de hia dogmatibus proponunt,amp;non minus cum Pâ tifîcijs quàm nobifcû de bis diflèntiunt. Qua« proptercum vbiquiflæ neq; in articulocanæ Domini,neq; in doôrina de incariflltionc fente tiam Auguft A a- confeffîonis re Atuerintjfalfo de ilia gloriantur,amp; ipfi fefe fiieatis verbis huic ingerunt,ideoque cum in manifefto mendacio . deprehenfî ßnt, quo fpiritu ducanturveipfa 0« ftendunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

APOLOGIA TIGVRIM, i Tarrenum more perfccuturos 5C opprefTurol ' clTe,Scqiiamuis fimulent fe reélefentire *’ dem verba cum refte fentiennbus vfurpent,nul * ' lam tarnen i*lis habendam efTe fidem, neque vl quot;nbsp;lam compoGcioncm cum inisfaciendam,de« ” mumfiibijcit: Oro(inquit)perDei gratiam,v( *' omnes qui iuuare polTunt, luuent *. qui pro« ” hibere pofTunt, prohibeant vt Zuinglianorum ** fpiritusin reäaamp;veraChrißi ccclefta nullum } *’ locum Sc federn habeat.. His verbis diximu* Brentium quodamodo clafsicum aducrfus nos cancre, hoc lacobus Andrece ferre nequit, atq; i adeo vehementer nobis irafcitûr,vt ctiam vetea ' ra Sc obfoletaPapiüarû malediSia aducrfus nos répétât. Primum,inquit,Zuinglianus fpiritut iubet homines comburere 6C capite multare, quod hæretici finf SCdiiiinam maieftatem blaf» pbemarint Hocde^uibus dicat nili deScrueto Sc Valcntiift Gentile, quorum hie Bcrnæcaa pite multatu^alter Geneuæ cóbURus fuir,ani* madiicrtere nonpofTutnus. Neque enim Lu* . *b era no rum qitifquam à noflris in cxilium pul

Be Strueii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupplicio afeftus fuit. Qtiod

A Geneiiù fi dehis loquitiir,fum necefTe il'i eft, vt vel o* SufpiiA. ftendat cos non fuifte impios SC blafphemos ant non licere pio magiftratui blafphemos ho-nflnes iiixta mandatum duiinæ legis rapitali^. ter punire. Si igitur Scruetum défendendum fiJ fcipit, oftendat nobis cos non blafphemare,’ qui ex propria Dci fubftantia SC quidem ex trat duc«

4 t

I I

•

( t

I * gt;

lt;

I 'I

AD D, ANDj. DEFÉNS. , iiice omnes crcaniras cfTe affirm ent,acdiabolu jpfum fubftanfiahterDeum cflez qui ætermn, pcitatemfilij Dei negant ; qui Cf|riftum çônq tatiuiim Deum votant:qui (acrofanflamTrini t,a(cyoeant ceibcrum tricipitem, tria phantaf-Vnata, imaginarios Deos tres, amp;nbsp;illijfiones dx^ ^»Aonioriim, Praeterca çum præcipiia dogmata fidei nolirae Seriietus non tantum oppugnet^ (ed etiam conuitijs profcindat,,,amp; nugis conts^^ minet, fciat lacobus Andrea; omnia ngefibi dlt; fendenda t/Te, fi eum à blafpbemijç criminc li« berare voluerit, ^Similiter Valencinys Gent^ !ƒs non tantum pcriurij reus fuit, verumeriatn plafphcmjarum,quibu5 facrofanélam Trinita^ tem pafsim in feriptis fuit afpergit, vt iam not^ diramus de catumnijs,quibus info nt es ecclefia^ çnerat,ac h^rtjfeos çrimin^tradycit:item de in| poftiiris,quibus fuoserrorcs fucatetcxit,ac ipfi; c difcrimine euadcns,alios capita^ous periculia ^biccit, . Si i^tur D. Andréas vel tamapiertaa blafphemias hprum hominum exçu^redC eic« varecopatur,yelin genere exiniryat,blafphelt; miæ,crimen ooncfTe fiippüeio dignunt, videat quam opinib.nem de fe.in animis boi^inû cori'« «ifet .'.non deerunt cnim fope aliqui fiifpiiaccs homirics,quiexiftimabuni cumpræicr mo|iigt; ßrpfa dogmata, qua- haftenus peperite plura a* lia portenia opinioniim abfurdarum amp;blafpb^ clà alere. Et fi qui forte minus eins dié}lt; incerpretabuntur, ducnt eumnon tam doêri-

APOLOGIA TIGVRIM, nam horum probare,q^m calumni.s ÔC impo Ouris eorum, qiiibus nolifas Ecckfias óneraai runt Ä Vexjrunt,dcleÖari, quafî domeÜtós ar 'd'bus, quas ha^enus eciani iple diu cxcfcuerit.

Secundo lócó nobis obijcic quod noltri fuos ad bellum hortati (ini.poPicentcs feaduerfario rum globos tormcntarios manie is fin's exeep» tu'rós cfTc. Scimus equidem quædam huiufmo ■’di Papiftas olim de Zuinglio rparfifTcifed dudû itaconfutati funtà nd(iris,vc neipfi quidem vl lam huiusrei mentionc deinceps feceriiTr.Pofit femusautem viuos tefles in medium adducere, • quibello GermSnico incartris Protefïautinm celebrcm quendam concionaiorem fiüitismo« dl Voces inconcione la^antcm aiidiucrunr, lt;ed móxmeticufofiis ÔC mifet homo tantum fclo« pett fijnituterritusiè curfu in quo ftans concio nabatur decidit. Qjodfi leftimonij fidé meren tur PapiHa^m criminaciones d£conuitia,(|ui(l non pofTemuBviciffim Andreæ^oftro ex Ad-iicrfarionim fuorum fcriptis obijcerefSi iplc Papifiis «redit nos calumniantibtn, permittaf nobis vt vinlïtm etiam'his etedamus quæ dé jpfo fcribant , prælcrfim corn mtiiti nequa* gt;nbsp;quam Papiftæ,pla:raq; vera efïé affirment qu’J de illo dicuntur.

De ftcUtio »Tertio inquit Zuinglianum fpiritum fiib rumiuâo* prætextu 5C nomine Eiiangelij fiibdnós eón-tra ordinariurn magiflracum concitare,filt; fedi* tiones excicare. Grauc quidcm crimen fi verum

him effet, fed longe grantor amp;nbsp;non ferenda ca« lumnia quando idipium falfo nobis obijcitur, vt certe nimquarn pfobarc poterie hanc fuatn aeciifationem. Videmus quidetn eum hie ad Gallos fratres noftros rcfpiecre, qui arma con« era regem fuum fumpferlnt,fcd illacaufa maior «ft ÔC grauior quam quæ panels hie à nobis dif ceptari poffit. Hoc tantum dieam, Gallorum «aufattr quam illc feditionis nomine damnat, probatam fuiffciudicio multoru llluftrtffimo rum Principum Germaniæ ; imo pace faöa Regem ipfum non tantum ighouiffe'noftris, verum etiarn COrum voluntatem approbaffe publicoediftopacificatorio, quoddeindevio« latum à Papiltis renouandi belli occafio fuit. SedG nulla caufa eft propter quam inferior! poteftati licet arma contra fu per tore m fùmeré; tieque infetioribus coni^ffa eft aliqua Icgitimâ defenßo contra atroces fuperiAum ininrias, quomodo flluftriftimos amp;nbsp;lllÄlresGermaniat Principes, SCampltfGmasGermaniei imperij, riuitates excufabit amp;nbsp;defender,quo^ bellum ad Ucrfns Carolum v;gefferunt { Gerte «o tempoi! re eum ipforum caufa agerctur, longe alia tut* runt Germanorum Theologorum indicia, id • fails déclarai lufti Menij liber de légitima de-fcnGone,qiii tempore cditus ÔC magnotm^ ninm applauRi exceptns fuit. Verum quial pij Principes complures hoc bello occubuerütj

APOLOGIA TIGVRIN* ac non pauciores poftÄ per infdias cafi Amf, ex euentu iudicat conatuin horuin infelicein et proptcrca etiain iniuflum Fuine,iinniemor vul gati vei(i(uli,quo damnantur,qui ab eiientu fa Aa iudicanda exißimanc. Nain quod patieniiâ Chhßianeruin in ferenda crute coinmendat,’ corundeinque confiantiain in perfecutionibus, quibus fæpe multi ad bdcin contierA iunt, ncâ ino improbat. Neque inartyrum patientiAimô riiin SC conftantifsimorutn exempb nobis dei funt,fed non propter banc quæ à Angulis requi ritur patientiain, principibus fuum ius adlinia tur,quo ininus confulaht boininibüsfuæAdct cómmirsis,amp; regni libertatem defendant,Facie Ie autcin efl D. Præpolito degenti, in lumina pace amp;nbsp;omnium rerum affluentla, Si longe eX* era teli iafiumconftituto, depatientia 8C con^ flantia fe magnifice flóiare, amp;nbsp;infultare bis qui Fortunas fuawitamque amp;nbsp;fanguinem rdigio* nis caufa difcriftiini tot iam antiis Wtpofuerunr^ qui è principibus exules,ex lib eri s captiui,c dM uitibus paSperes fadi funt, dum intérea tempo ris noftri ifti Præpofiti ôC Abbatçs Euangclici, titulo 8C pr^textu verbi Dei è mendicis diuitea fiunt, amp;nbsp;iam fere ad principum faftû afpiranr.

Seddenuo cum Andrea noftro ad Brentif TcTlamcntumreucriamur ; noluifrecurn(ingt; quit^ clafsicum canere, fed tantum ecclefiarum ;ftiiniftros excitare ne patiantur boft cm malum fernen inagrum fuumlerere,ac magiftratum fimut

4P D» ANDI DEFEIfJ. 151 fimul cxcitare, non vt cædc 8C. incendio,fed decent« feueritace idem Faciat : neminem hafte-nus cuiuFcunq; religionis fuerit,ab ipfis cæfutrgt; (tiirte. Verum nos nqn obiecimus illis cacdes, fedipFum his verbis ad arma yocare diximus, vt publico concurfu auxilio caufam fuan| tueri pofsit,6£ noftros cijcereóC fuo loco dcpel« Jere. Itaque quamuis neminem occiderinc ,ta» fnenquæ Memming», GoppingæôC alibi fa« fta funt , vbipios ÔCidoneos miniftros eiece-runt, dC inhumaniisime traftarunt, oftendunt nosreftefentenciam Brentij interpretatoselTe. Qnodautern additfe Paplftarum tyrann’deni irhprobare qui fimplices Chriftjanosa Zuina glianis feduftos , Ä non melius edoftos gla* dio perfequuntur,Brcntiiun non excufat, Natn eoipFo videtur approbaramp;perFequutioncmSC exilia miniftrorum Ecclefiaj , mm tantum fimplici plebftib alijs FcduftæpaTci vult. Por« ro quod iaftat honoremTamp; bencuolentiam hu-inanitatisque officia noOrisfratribus à Brenlt; tioexhibita, turn dcmum credcmus hæcverc ab ipFo commernorari, fi aliquodhuiusrei te« ftimonium produxerit. CertenobilifsimusSC doftifsimus D. Iohannes à Lafco, nulla huii^F-modi officia Theologorum Vuirtembergcn-fium fenfit, cum hoCptti') quxrendicaufaad 11-Inßcifsimum Principem venifTet. Vcreauten^ dicere polïiimushæc carnali quodam affeftu^ B rcntio fcripu enc,quod in propria caufa hacr«

ret amp;nbsp;illi difFideret. Nam quam crafTum fit hoc pouum Vbiquiftarum dogma, quam altenuin afcriptura facra, amp;nbsp;Vcteri Ecclefiæ incogni* . tum,abunde fatis non tantum à noftris , verum ctiam à Lutheranis lt;SC Papiflis demonftra turn eft. Itaque cum toties coniiidi 5C admonl-ti in fuis crroribus perfeucrent.ac partim Prin* cipum potentia, partim fophiftarum argutijs quafi latebris quibtisdam fe defendant,apparcc jpforum caufam non effe ex Deo, ideoquc con । fiftere no pofre,fed fore vt tandem magno jpfq i rum malo nifi refipifcantjconcidat.

QnonJam vero D. Andrere vifum eft libru ' ' fuum concludere repetitionc confeffionis fua: de coena Domini,Ó4 anathematifmis quibus j concrarium fcntiences damnat, placuit nobis | hoc quoque loco doftrina: noftra: fummâ fub-ijcere,qua e:^ofita, quid de eins anathematit» Famfliido misfentienduiW fit quoque indic4bimus. Pri» (Jrjquot;dequot;alt; mum igitur verba Chrifti, quibus cœnam fa» lidoinini. cram inftituit,iuxta morem in facramentis om nibus vfitatum accipimus ôlt;intelligimus;Chri ftus cnim his vcrbis'’ritum facrum Ecclefiæ fug ® inftituit, quo voluit in rcccnti memoria confer uari maximum beneficium mortalium generi à t?præftitum, nempe quod tradito corpore 8C cfFufo fanguinc omnia nobis peccata noftra condonauit,aca morte æterna ôCpoteftate Di-aboli nos redemit,ac pafeit nos fua carne ÔC po (^t fi]O fanguine, quæ vera fide fptritualiter per.

AD D. AND», DEPENS» Ij» cepta ahint nos ad vitam »ternam : SC hoe tan* turn bencheinm renouatur toties quoties ccens Domini relebratur, dixit enim Dominus,hoe faciteinmpi commemorationem. ObfÏgnatiir etiam hac facra tcens, quod reuera corpus Domini pro nobis traditum, amp;nbsp;fanguis eius in rc-miffioncm pcccatorum nortronim efFufus eft, ne qtijd Hdes noHra vacilletjuxta morem autf omnium facramentorum externorituvifibili-ter per miniftrum reprgfcniatur.amp;velutioculia contçmplandum fubijcitur,quod mtus in ani* ma inuifibibter per ipfum fpirltó fangum pras ftatufjforisofFerturpanisa miniftro.amp;audiuq turvoces Domini ; Accipiteédité,hoceftcor* pus mcum,accipite SC diuidite inter vo?, bibite exboc omnes,hic eft fanguis meus.Ergo accipi lint fideles quod datura Ainiftro Domini. SÇ edunt panem Domini,ac bibunt^e poculo Do mini: intus^iterim opera Cbri»li perfpiritum fanfium pcrcipiunt etiam carnem 8C fanguinó Domini ,amp; pafeuntur his in vitan* afternam. EtetiimcaroSc fanguis Chrifti t«rus cibus SC potus eft ad vitam æternam Et Chriftus ipfç quatfnus pro nobis traditus SC faluatornofteC eft , illud prajcipuum cans eft., necpatlmur quicquam ahud in locum eius fubftUui. V*u* tern bate reôius intelligantur,animaduertendiL^ eft in facris literis, duplicc cóftitui manducatiq i'é corporisChrifti,vnä qug fpiritualis eft SC Io gt;n.6.cap, defcribitur : uominatur autem hsfiC

A P O L O QIA TI G V R IK* (piritualis non qnod efTcntia corporis Chri/|i Jti rpiritum mu'cctut,Ted quiä ic|nobis non coé pórali modojfedfpiritualitercónturiicatur. Sleuf enirh corpora noftra rcficiuntur, roborad-tur óCin vita conferùàntür cibo ßC potij corpos rail, qué corpóreomodóorchoftro fumimus; ica carné Chriiti pro nobis tradita SC fadguint cius pro nobis effufo rcficiuntur óCroboran-» tur animæ noilra; ,amp; ad vicafn aeternam confer Uamur, non quatenus corporaliterédunturôÇ |gt;ibuntur, fed quatenus fpiritualiter nobk à fpi titu Dei communicanrur,dicente Domino; Eé Panis quern ego dabo,Caro mea eft, quam dai bo pro tnundi vita, lie,Caro (nîmirû corpora^ liter manducata)non prodeft quicquam,fpiri/ tus eft qui viuificat,iSlt; verba qugloquor vobis, fpiritus vita funt.j^t ficut oportet cibum elt;lt; dendo in no^etiptos rccipere vt opcretur in hobiSjfuamqnUnobis efficatiam cxerat,cû ex« tra nos pofitus nihil nobis profit ;fFà necefTeeft Chriftum ^de recipere vt noftcr fiat, viuatque in nobis nqs in ipfo Dicit enim-.Ego fum pa tiis vitie,qui venit ad me non efuriet, qui cri dit îii me non fitiet vnquâ,Item,Qui ederit me, Viuct amp;nbsp;ipfe propter me, ac manec ih me ôf ego în igfo.Hincautem manifcftutri eft,no$pcrfpi fituàlé cibum rion întclligere fpiritum fanöiitti énuifo miniit imaginarium nefeio quem cibû^ fêd ipfum Domini corpus pro nobis traditurrii buod tabien percipiaiur à fidelibus non corpo

quot; • i ■ ' ‘ i ■ ■ ' ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raliter»

’ Ahera deinde enfacramrntalismandurarto Corpo'.is Domini qua fidelis non tantum fpiris tuiliter 8(. interne participât corpoti amp;nbsp;fangiii* ni Domini, fed fortsetiàm accedendo alt;l men* fam Domini,accipit vlftbile corporis fangni «lis Domini facramentum,qiiod my Gica ratio« ne,qua Ggno nomen rei fignatæ tnbuitur, rorgt; jius Domini nominatur.Etfi aiitem fidelis pri-iis dum credidit,viuificumalimentumpcrtipit amp;nbsp;ipfo fruitur adhuc,non tarnen ideo nihil acci pit,dum fa'cramentii quoq-,arcipit.Nam in t ót» nuatione cómunicationis corporisiSf fanguinis Domini pergit, adcoqiiemagis magi^quein-« cenditur, amp;nbsp;crefeit fides, ac fpirituali alimoma reficitur,du enim viuimus,fides continuas ha« (act acceffiones, SC qui fori^vera fide facramen« ium percipit.idem ille non fignum duntaxac percipit,fed reipfa quoqiie fruitui^ractera Idc llle inflitutiofti amp;nbsp;mandato DoiAni obedit, lae toque animo gratias pro redemptione fua totia Vsq,generis humani agit.ac fidelem mortis doc minicae memoriam peragit.atque coram Eccle fia , cuius corporis membrum fit, atteftatur, Obfignatur item percipientibus facramcnium quod corpus Domini non tantii in genere pro ftominibus fittraditum,6C fanguis eius effulSs, fed peculiaritcr pro quouis fidcli communican te,cuius cibus Si. potus fit ad vitam aeternam. Cæterunt qui nulla cum fide ad banc facrâD» ' V' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;R , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

•nini menfam accedit,(âcrament J duntaxat c5-» miinicaf,amp;r«m facramenti, vnde edvita lt;?C fj:* lgt;i3,nô pcrcipit.Et talcs indigne edunc de men« fa Domini, Qui autem indigne edunr de pano Domini amp;nbsp;depocnlo eins bibnnt,rci fiunr cor-» ports Si fangninis Domini, 8C ad indicium fib| «dunt amp;nbsp;biblint. Nam cum vera fide non accea (dant, mortem Chrifti contumeliaafficinnc ,8C ideo damnationem fîbijpfis ediint ô£ bibunt^ Atq; hate noftra cófefsio cum verbis Domini, alijs fcripriirajIocis,facramcntorumc0muni ra tione 6d analogia fidci confentit.SimpIcx enitn genuiniisqne (ènfus verborum Domini eft,Pa-« nem qiiem accepit frcgit, ÔC difcipulis dedit.ef« fe corpus Domini: cum autem autem panis ne» pofsit efTe fubftantialiter panis,Sifimul fub* flantiafiter eflc corpBis Chrifii, fet^uitur eum fa cramentalite cfTe corpus Chrifti, quia eft fi« gnnm figu* corporis Chrifti,^ Sicnt auc«cn in Sacramentis du a* res funr,caeleftis óCterrena: ica eriam Juo func modi mandpeationis feu per ceprionis,d*quamuisa Deorqs cceleftis fimul CÛ cerrena amp;nbsp;vifibiliofFerturiimpi] tarnen,quitf defticuuntur inftrntnento, quo res cceleftis fillt; cnitur,tantum fignum externum fumunt.

• Q\)i autem aliter fenciunt 8C tertium genua mandiicationis faciunt, quo verntp amp;nbsp;natura« le corpus Chrifti ore corporis percipiatur, pri-rnuma' fimplici verborum Domjni fenfurecc« dunt,noJuncçninipanetn corpus efte Domi-' nij fed

AD D» ÀNDReDEFEIîS» Îij4 pi, fed cum pane inuidbile corpus Chrifli man ducandum dari. Deinde contra omnium alio« rum Sacramcntorum raiionem,realem coniun ôioncm, ÔC nouam quandam ac facris litcris in ro^itam vnionem figni Ärcifignatat fingui, amp;nbsp;vt alia omnia omittamus, earn interprétât»«» nem verborum Chriftiafferunt, qua humanae naturæ veritas in Chrifto tollitur. Etenim tribu unt talem omniprefentiam corporiChrifti qua illuddiuinæ naturæ exæquant,SC ideoveri cor poris proprietäre fpoliât. Elfi enim effugere co natur diHinéliOne modorû, quod diuinitas per fe vbiq; præfens nr,humanitas cómunicata otn nipræfentia, tarnen hæe dißindio nó diuerfum modu,fed diuerfam vbiquitatis caufam oftedit. Loge aut aliud eft qugrere,quare aÜquid fit prg fens,vel qqid quomodoAt prgfens.Si aliquis fpóte domû ingrediatur,alterveroi|luc depone tur,vterq; eo^r modo prüfens cft^bßantia fcili cet fua,etfi caufa prgfentiæ fit diuerfa.Qiiare cü vtranq; naturam in Chrifto vbiquc præfentetn ftatuanr, fubftantia fua feu aéiu primo, item po tenria, efficientia, operatione feu aâu fecundo, amp;quidcambas fine accefTuSC fine receftujfine extenfione, fiue multiplicatione fui, vt fcilicec neutra in loco aut circüfcripta fit, fed vtraq; jp« circufcriptè, infenfibilitcr,inuifibiliter,incom« prehéfibiliter vbiq; prgfens exiftat,annó eundé modü præfentia: in vtraq; natura ftatuunt.^nifi praeterea, quodnódutnfccerunt^ demonftieas

APOLOGIT^ TIGVRIU» «podum aliquem præfentiæ diuinitatis, qui competathumanicaci. Dicuncpræfcntiam hu« ■nanitatis eflè ineffabilem incomprehenfibi lcm.dicunt modum efTe fpiritualc SC coeleRemi ciïe modutn maicRatis 8C dexcerae Dei, elTe dilt; uinum naodum, annon auté hic modus eA prat; feiitiae diuinicatis'Lucherus in confeßione magt; iorc fcribir, repletiuum modura pra:ïentiaï fo-* lius Deicatis proprium cf{e,SC tarnen poftea ad dic.humanitatem Chrifti propter vnioncm per fonalem códem modo vbiq-, prgfentécfTe.Breti lt;iani alicubi repletiuam SC perfonalem Vbiqu* tatem di(linguunr,attamenßrentius in libre da Maießatepag. 99, feribit, repletiuam amp;nbsp;perfo« nalem præfentiam fub vna repictiua pofTe coin prehendi, Ce tarnen diias fpecies fecifle, alteratn qua fola diuinitas , qtialis fuit ante incarnation nem CbHftiMiterä, qua humanitas vna rum di pinitate, quailed ppft incarna ti^enxChri fti, comprehenderetur. Quare cumtalia feribät de Vbiquitav carnis Chridi,etn verbis negent,re ipfa tarnen rvituras exæquant 8C confundunc. Dumenimhumanam fubftantiamretinerc vi» dentur.äC tarnen fuis proprietatibus edentiali-|gt;us fpoliatam, proprietatibus Deitatis in eatn tragsfußs ornant, duas fubdantias carundem proprtetatuct eiufJem natura; inducunt.Quod fi dixerinc,fe non datucre Vbiquiratem corpo« ris Chridi fubdantialcm due aéfu primo, fed tant utn poicntia SC opcratione due aâu fecu n-

lt;Io,cum quo contendun%quis enim hoc negatlt; Quod ßfimulamp;eodem tempore contradtôo^ ria de corpore Chrißi verc diçi pofTeconten'« lt;îunt,vt illud fit circiimfcriptum fimul incir« cumfiriptum, vifibilc SC inuifibile,finitum SC infinitum , probcnt nobis banc fuam nouaiii Tbeologiam, ëCofiendant, Dcum fimul ait* quid veile amp;nbsp;nolle, aliquid fimul verum SC fum efle. Nam quod ad verba Côenæ recur* runt,f4 bis probate vblunt, Deum veile corpus Cbrifii quamuis finitum amp;nbsp;locale,nihilominuB omnibus in locis, vbi Cèena celcbratur, reali* ter præfens efte, vetbis Domini vim fiiciunt, 8C pâralogifmo petitionis principij, vc in omni» bus fcrc argumentiSfVtuntur. Cum enim dicac panem efle corpus finilt;n, nondum inde confc' âurn eû, fubfiantiale naturale corpus reali* ter pani coniùnélum efTe.cAn panisalio modoi facramentaliter pofsit efie corpus (Siriûi.Ët câ bmnino cxtraÉontrnucrfiam fit,*hriAum vel* le faluas mancre proprietates fui corporis, cur illi earn interpretationem verborum Cbtiûi in ducunt, quæ tollit veritatem corp Ais lt;nbsp;àùt Jâl-tem receptæ fidei contradiéloria affirmât i SeJ hæc fæpecopioleànobisexpofitafunt, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Viniamus iamad Anatbtmatifmos amp;nbsp;fui# inina ilia quitus nouus hic Pontifex nos prS= titruil Aernçrr (cpptur Primum damnat Zuingliano n mbgrcticani ÔCperucrfam intctprctationctn Vk tboiû Chriftî, Hoc cl1,fignv,m vel figura ab-

APOLOGIA TIGVRH^* ’ fentis corporis,cuius^co fpiritus fanflus prss fensea cfncit6C adminiftrat, quæ de corpore Chrifti diclintur. Verum non noftram doßri-* jiam,red fuum figntcntii Anathemate ferit, N os enim etfiaperte affirmamus, corpus Chrifti nó efTe fubftanrialittr in Cana pra;fen3,nihilomilt; nus idopcratione præfcns agqofcimus, ac ve« ram illius communionem, qua; fpiritu ÔC fide Jlnagnlr^ fiat,cóftantcr credimus. Porro obieflioni, qua rit tnuquot;au‘ Luthero affert,non fuifTe mutandiirn efum a-dusniG gni Pafchalis, fi non in Coéna ipfe fanguis Cbri hft quot;nbsp;cius tantum fymbolû detur, nos refpon* ' delurtac« fioncm Oecolampadi) opponemus, qui Luthe lu. ro in ha:c verba refpondit : Non cquidem ob*

AD D» ANDR. DEPENS. ij6 defyderari à nobis poUlci Sed nee illndvn« * jquam admittimus,quod qua? in vetcri lege tragt; ditæ funt ceremonig.quæ noncitra fanguinetn (ranßgebantnr, amp;nbsp;viiicnria animalia contine« ba(it,noüris hifcé clariores amp;. euidenüores fue» , rint. Paiiciores enim erant ex eorum numelt; ro , qui Tub veteris Legis eraditionibus vixe. runt, qui intelligere polTent, quopaftoChrie ßus Saluator per Pafchalis agiii cclebritatcm Vel aliarum ceremoniarum admininrationem iignificareiuf.nec enimtam claris SC exprefsis Verbis docebatur, quod huiufmodi facrificia ad ChriHum referri debereht. Quarationc ergo Vetus Teltamentum noiio clarius amp;nbsp;diluctz diusfuifFe dicemus? lamenim cxpoGiione ccx , temoniarutn fitnul adhibita multis, imóinfi* ititis inodis ceftius cognofci poteft,quod Chri-ßus pro nobis immolatuséit, quàm olim cum Verbum ifiud tam euidens non (ti^tfeiiam ad' deretur. Adl^^c ipfe Chriftus lu®eft ÔC veritas, tiec ceremonijs idé illud potefl tnbui,qug quan lum inipfis eft, non minus oblciiræ •Hent,quâ tjuæ in vetcri Lege traduniur , nifi pet expofie tionis verba quæ illis addi confueutrunt,clario (rej redditar, Chriftnm quoq; clariori amp;nbsp;ruiden tiori fignificatione denotarét. Num vero panis fraßionem amp;nbsp;poculu Coense eo minoris falt;«re debemuf,quod in pane vita nulla infit,amp;. in po Culo fanguts nullus coHtineatur,lt;’Quin ergo nu

ÂpOIOGIÀ tiGVRTN, baptifmum qiioque vffipendimus amp;nbsp;reprehc« dimusjfô qiiod circuncifîoaliquam quo^, car« nis poriionem,bapiirnius veto adhærentes du* taxatcarni fordesauferrepotcft. Çurnonilkiil pociiis rcfpicimus, qua: nam in pane virrus (îr„ qua viram noftramluftentat^Yf*'»’’' quarfo ii# xta fignificationis my^lerium nobilius ÔC ftantius tïTc dicemus lt;’An quodvitam fiiam a« mittens akeri vîfà largiri nonpoteft,vflquod gaudium fuum SC l^titiam atnitiit,ôCal(cri qnO qiiveandcm dare non valet.^an quod akeri tiim piam vita: fimiil amp;nbsp;gaudij r4ufa efrepoteÜ;IIlt; lud hand diibié nobilius cfTc indicari deber^ quod vitam fimnl largitur,amp; gaudijcerti caiiû», cil, Panis ergo amp;vinnm,G fignificationetn eonî refpirias,altcris illis longe nobiliora Stcxcellen tiora erunt. Hornmenim ingeninm, natura ôC vins eil,vt ad vnæ fiiftcntationem nos alant, in. vira confirent, ôiperporum omnem animi molcfliam p^endo gaudium nÂiittn in nobii exiifriteni. Vndc non fine eximia quadam di-gniratc rofl^ftem ilium uiuificum panem no bis rtpraefentant. Adhaec num il lud fimilittidi' nis formam Si. naturam tollere potefl, quod p% nis nonviuus,ncc poculum fanguinolentû eil? It^meriiô igitur Chrifti typus eft ferpens ille æneus in defeno fufpenfus^ immeritoitem per granum tritici in terra putrefcens,amp; bottû que fpeculatores àMofe mifGex h'aflili furpenfum geßarunt,idcm ilknobislîgtûHcauis eil. Non ergô

AD D» ANDR. DEFENÎ» 1^7 ergo opus eft, vt in ha Chriftum literas dea (num docere inftituamus, Hic cnim lucis abun de fatis eft,fed ijs duntaxat quibus ocuh funt ad videndum idonei.

Secundo damnat peftilentem eorum erroré quiafterunt indignos,hoccft, infidèles,impios amp;nbsp;hypocritas, tantum pané amp;nbsp;vinum in ccena Domini accipere. Si hic panem amp;nbsp;vinum oplt; ponit natural! corpori Chrifti, damnat Augult; Itinum ÔC vcteres qui negant impios vent Chri fti corpus fumere.-fin panem intelligit vulga« tem, amp;nbsp;myftico pani qui tropicc corpus Chris fti dicitur opponit,nemo illi contradicit:docea mus enim non vulgarem panem fed panem domini ctiam impios edere, amp;nbsp;ideo quia hunc indigne manducanr, fibi indicium manducare.

Tertio damnat amp;nbsp;reijcit carnales cogitation nes de tanto myfterio,quo9fuperathumanam rationem, amp;nbsp;fide in fimpliçi verbÄ)ei appre-hendendumAl. Vtinam vero pArfus ex animo cogitacioncs huiufmodi excutere poftet, 8(, de facramentorum ratione ex fimplni doélri« na verbi Dei non ex opinionc præmdicata Lu theri, amp;nbsp;ex reliquijs Papiftici fermentiiudi« caret.

Quartum anathematifmu cur proférât nefci mus, cum fciat nos conftâter afterere Chriftuftr retinere verum corpus cum fuis propriccatibus fubftantialibus, niu force hac damnatione vult flt; liberate fufpicione, quod non tollat veritati

quot; 'APOLOGIA TIGVRIN* humanæ naturæ : fed cum idem corpus eodeitl tempore velit human! corporis proprietatcnn habere modo glorlofi corporis : ôC modo dexte rçeifdem id rurfus exuat, amp;nbsp;diuinicati exgquergt; iudicent leftorcs pij an nonfe hoc anathemate fcriat. Modus enim Dcxteræ Dei non facit col» tradiôlona Gmul vera, neque toliit contradifïio nem,non enim præfentiâ mutât,efl enim vtro.* bique quæftio de fiibflantiali prsefentia, quant non mutât Dextera, fed vt caufa huius affcrtur, ' Quinto loco damnatur extenfîo corporis Cbrißi per omnia huius mundi loca, a' qua eos nunc abhorrere gaudemus,cum aliquandoesi fcripferinr,quæhuiufmodi præfcntiam affirma ' revidentur,

Sextus Anathematifmus eos Neftorianos hæreticos facit, qu^docent hlinm Dei ita fibi vniuifreafTumptam humanitatem,vr diuinam fuam natur omnipotentiam amp;nbsp;inhnitam fapientiam a^ue virtutem nonTabeat cum ea perfonalijer vere fiCreipfa communem.fed huic nihil nih ni^dum nomen amp;nbsp;titulum communi cet. Si autem hicagit de communione in vna i perfona,fcit nos docere vnione perfona: , id quod Dei proprium eft, commune faflum tfte aïj^imptæ humanitati,amp; id quod htimanæ na.* turæ proprium eft,Vcrbo commune cfte : non quod hgefeparatimtribuaturnaturis, fed quod omnia quæ naturis propria funtjperfonœ «ont municantur, vt Theoaoretus fcnbit,amp; prædi*

AD ANDI^ DEFEND 1^9 cantur deperfona.inquaambæ naturæronGa Aûc.Sin loquitur dé reali trâffuGoneproprieta tû diuingnaturgin humanâ,qualé haéienusdiu afTeruir, oftendat cam priutcxSacrisliteris, SC purget fe ab hærcGbus-.quas ex noua bac doftri tia confequi doâidimi viri demonftrarunc, SC turn dcmum cos damnet,qui (uatopimonicon tradicunt.

Poftremoloco ad inferos vfqj deijcit Allœo GnZuinglianam,quæcû nihilaliudGt, quàm doôirina quæ alto nomine communicatio idio tnatum nominatur, qua ad conferuandam naa rurarum proprietatcm in eadem perfonæ vni« rate, ciiique naturæ qua propria Gint,attribii« untur.dC locutioncs in concreto enunciatx, in abftraéio explicantur, quem admodum Cyril« lus SC veteres docuerunt,^onpo;eG: allœôGrt damnare,quin Gmul Veteres darnnct,iSC neceP fariam in EccIeGa doélrinam ad tonendam fcpa rationem Ne/Forianam SC confunonem Euty« chianamjobfcuret âC tollat.

Atque hæc eft Gimma anathetçatifmorutn D, Andreæ, in quibus, quemadmodum folet» malitiofènoftra interpretatiir , fua diHimular^ amp;nbsp;tantum hoc agit vt nos in odium adducat, Quod autem ipGus confefGonem attinet,pri-mum dicimus eu ctG verba retineat, non tamij corum Gmplicem fenfum retinere,9Cin corû est piicatione ipfû eu fuis haftenus humants addia tionibusvfos, Cumenim Chrißuspanequeirt

porrigit,corpus fuum eße dicat,illi interprttan turin,fi)b,amp; cum panefubftantialiter dari co» pus, non autem panem fuo modo efle corpus; deinde humanæ natura:veritatem amp;nbsp;eius pro-Ïgt;rietates verbis qindem confitentur, reipfa tol' unt : docent etiam carnalem 3C corporalens manducattonem corporis Chrilii, qua; ore cor porisfïac.Hsecautem eili inuifibilis óC fupcrna turalis dicatur, tarnen quandiu naturalis caro ore corporis edi aflentur, eft aliquo modo Ca« pernaitica manducatio.Corpus Chrifti non fta (uunt præfens iuxta naturam humanorum cor porum, imô cam Vbiquitatem affirmant, qult;e naturam amp;nbsp;proprietatem Humana;naturjabo let, neque tarnen ex fcfsione ad deXteram aut vnione perfonali fequitur , quandoquidem confiteri coguntur^ falua vnione perfonali Chriftum non fuifte corpore fuo vbique pra;lt; fernem, dCantequamad dexterampatris hult; manitatefua Oiriftus confederit,toenam infti« tuit.Illam^utem præfcntiam,qua Humana nalt; tura à diuinyate afrumpta,efficientia amp;nbsp;opéra-* tioneprasfens eft,fatemurnequeHdenoftra ef» fici,neque incredulitate impediri, fed de ea non fuitHanenus quæftio, fed de fubftantiali pra;' femia et manducatione carnis Chrifti,qugcum fola fide manducetur, impij ipfam quidem cars nem Chrifti non manducant,fed panem qui eft corpus Domini myfticum fibi ipfis ad iudi** cium fumunt.

Quapropter fi Concordia aliquaconftituen- Qsomod» da eft, hoe ante omnia agendum crit, vt articuli fidei noftræ , quos Vbiquitarij noua interpre- ' ** tationcin controuerfiam vocarunt,bene expli-centur,5C verus ac orthodoxus eoru fenfus reti* neatur. Nam nifi hoe fiat, etiafi aliqua de cœna Domini concordia iniretur,firma eflTe non pof-fet. Hocautfundamentoiafto.fidepofitis afFe-óhbiis prgiudicijs,SC falfa opintone de hominü authoritate pia amp;nbsp;moderata collocutio dccczs na Domini inüituatur, non defperamus tole-rabilem aliquam concordiam iniri pofTe.

Cæterû quod à nobis petit.vt «plis apud audit ores nofiros teftimoniii perhibeamus.quod no doceant carnale prærentiam, Ä Capernaiti-cam manducationem carnis Chrifii,id turn fa-ciemus, vbi aliter quàm hj^enus docuerint, ÔC vetera fua feripta rctraélarint. Notquidem au* ditores noftroshortamur, vt Br^tianam do* Arinam ex ßftntianis SC AndreÆis feriptis co» gnofeant, ac quamuis corum lacobu^ja Àndrcg non pudeat,multostaméaiidiuimysviros pios amp;nbsp;modérâtes,qu'tbus dolet,6C quos pudet à mi niftris Euangelijtamabfurda dogmata magno cum impediméto Eiaangelij âC infirmorum of» • fenfione fpargi. Poteramus viclfsim D. Andrea obteftari, ne pergat nos Arrianifmi 3C Macho» metanifin aceufare, ôC tot alias calomnias conlt; tra fuam ipfius confeientiam de nobis fpargere, (fi modo aliquis (anasconfeientiae fenfusineo

APOLOGI^ TIGVRIN? fupcreft ) fed quoniam ipfum omnem pudorc ^tbfterfifTe videmus, 8C paratum quidiiis dicerc amp;nbsp;fingere , dummodo nufquatn erraffe videa« tur,has eins calujmnias in poflerum non magù quam canum latratus curabimus,

CVm infineRefponfionisnoftræadTena mentum Brenti) aliquot pagina? vacaréi* adiecimus teftimonia quxdam defumpta ex li-* s.kris D.Philippi Melanchtonis, idfraudulentef à nobis faólum effe Doélor nofter affirmât, vt ita perfuaderemus hominibus Philippü in caiK fa Coeng Oominic^onfenfifTe tu ^uinglianis« Sed AndrcMi fiio pede nos metiri, SC cum om nia frauduie||teramp; fophifticeagat,idem dealijt ffatuere,hinc apparet.Primü quod inLacina e« ditione ^ufdê Refponfionis noftræ, eadem te-* Aimonia oi^ifimus, quæ facileillic quoque ob trudere potuifTemus, fi tarn anxic Philippi au* éforitatealiquos in noffram fententiam perdu* cere cogitabamus. Deinde nullum ex eius ferip ti^teftimonium de C«na Domini protulimus, fed tantum de afeenfione Chrifli in ccclum 8C communicatione Idiomatum.Poflremo quod dubio ponit,id nos ita manifeÜum

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puta«

AD D* ANDIG DEPENS» 140 putamus,vt nuHaprobationeegeat , Philips pum fcilicet nobil'cum confeiififrc in docQrina de coena Oa*iini, id enim nontantum teftan* turipfiusfcripta, epiftolæ ad Illurtriffimu Prin cipem Eleftorem Palatinü R.Iîeni,ôCc. öCad da rifsimum medicum D.Ioanncm Cratonem.fed ipfius qnonda difcipuli poftea vero hoftes atro ciffimi publicis fcriptis affirmant,ipfum fuffra« gariSaçramétanjs, ôf perfide ad ipfos defecifïe: imo ne ipfe quidcm Andreas aperte hoe negaa reaut contrarium de ipfo affirmare audet ,fed potius idipfiim confirmât. Scribit enim non-nullos c d 1 fc 1 puliB Philippi quibiis forte pleni-us fuam fententia Philippus patefecerit, cona« tos efle Zuinglianu crrorcmCfic ipfe nominat) hominibus perfuadcre, Atque his vitio vertit gcriptf» quod diftinxerint inter Lutheri fcriptadidafti Polemici» ca lt;SCcontentiofa, qugin i^focertaminecontro uerfiæSacramctariæ edidcrit, d tamé non nouu eft, fed^eteres ea quæ à m^nis viris non fatis cómode fcripta fuifTent, hoe modo cxcufa re foliti funt:hæc illis excidilTc du veltementius contra aduerfarios contendunt. Sic Athanafius Epiftolam Dionyfij Alesandrini cpifcopi,qiig Arianæhærefi patrocinari videbatur, excufat, • quod feribens contraSabcllianähærefim, quas turn à quibufdam epifcopis prouinciæ fins defendebatur, eins refutanda: ftudio Ion* gius progreffus fit, ac dum oftendit verarn di» ftinftionéPatri» Ä filij, vifus fit feparationé iSC

difsimilitudinem natiirarum indncera; verun» Athanafius ea quæ fiudio contra dtcendi Sabel* lianis ab eo incommodiiis dida fuerant, exen« fat, 5C incerpretatiir addufiis a I ijs ipfius fcript i J Îuæ extra contentionis fcruorem ab eo édita iierant.Eodem modo viri doólifsjmi,Theologt; gi fcholx Vitebergenfis, cum vidèrent Luthe* rum inardore certaminisSacramentarij, qu®* damde Vbiquitatecorporis Chrifti fcripfifTe, qng veram 6C fimplicem doftrinam de duarum naturarum immutabili 8C inconfufa vnione iti vnam perfonam labefaftare viderentur.Lnthe* rum defenderunt,amp; veram ac fcripturis, ÔC pa« tribus,amp; fibi ipnconCentientédehacrefenten* tiam.ex altjs Lutheri fcriptis didaéiicis, copiofè-perfpiciie expofuerunt. Quoniam veró dam narunt Vbiquifticj^oftrina? monftrajrafcitur illis D.Andi^as.SC eos Zuinglianos ÔC Sacratné tarios facit, c^m tarnen non de cana Domini, fed de Vbiquitate corporis Chri(lr,ec reali trän* fuHone oij^nium proprietatû diuinitatis in hu* manitatem.^ntrouerfia inter ipfos fucrit. Atq; non poteß ferre ,vtcommoda interpretatio« ne Lutherum excufent, ne fibi pugnancia affe« ruifTe videatur, cum tarne ipfc oblique difeedat si l^utheri fentetia.'Nam Luthcrus in poftremis fuis fcriptis, ait, feprobare Papißarum fenten« tiam, quod corpus Chrißi in ccena adfit Dehni tiuetetßautem Coryphæi Papißic® fententix Cuimundus 8C Lanfrancushunemodum im« probant.

AD D* ANDR. DEPENS* 141 probant, quod eo ftatuacur impanatio corpo* ris Chriüi, nihilominus is Luthero placuic, SC cum défendit pafsim in fuis fcriptis, in quibus docct Chriftum verbo fealligaHe pani, ac ver# biscoenac dominicæ panent SC corpus Chrifft fieri vnam fubftantiam : fievt panis forma feu figura,longitudo,latitudo,color, fit figura cor« porisChrilfi, itavt nonfitpanisamplius, fed corporis Chrifti forma, quam isfuo corpori de dent his verbis,Hoc eft corpus meum. Sed hue modum præfentiæ ßrentius Magicam Papifta rum confecrationem nominat: ac lacobus An» dreænegatcorpus Chrifti modo glorificaticor porisefTe in multis lotis : ac fi corpus Chrifti verbis cans in panem afFcratur,amp; nó ante prj fens fit,tum oporterc Vt omni momcnco afeen-dat Sc defeedat, SC ab vno^co in alteru feratur. Deinde Vbiquitatê quam alicubi Lutherus do cer,hi longe alio modo quä ipfe aWirmanttLu' therus enim^quit eftc KeplecAu modum prg fentix,qui folius diuinitatis proprius fit,amp; hoc modo humanitatc Chrifti propter v^ione per-fonalem cum diuinitate vbiq-, præfentem efte, Brentiani vero diftinguunt inter Vbiquitatetn Repletiuä Sc Perfonalc, atq; aiunt humanitate * Chrifti perfonaliter vbiq; præfenté eftc:deinde conätur indicate aliû modû Vbiquitatis qu% di uinttas,et aliû quo humanitas prüfens fit,quant uis nondü verä diftinöionc oftenderint.Luthe vusaut hicnully diferime punit,fed modo Vbi-

APOLOGIA TIGVRIN* qukatis Repletiuo qul^iuinitaris proprius eft, aithiimanitatemChrifti vbiq; efte.Quarecum Aduerfari) à Lutheri fentencia difceclàt,SC nihi' lominus eius auéloritate defendant noua SC ab lurdam fuam do6lrinam,decómunicata Deitagt; te äC efFufione omnium proprietacum diuinita cis in bumanam naturam,cur non licnifTct Lu« eheri difcipulis prarceptorem fuii defendere, 8C ca qua* minus comode diâa func, quæq-, etiam Vbiqniftgnon fimpliciter fequuntur,ex perfpi cuis fcriptis ipfius Lutheri interpretari,^

Lutheto« multi fcriquot; pin qnx nunc Zuin £iiina dies wr.

Qiiod ft omnia Lutheri fcripta pro oraculis habada ftintjSCab eius fententiaÔC verbis de cce na Domini non licet defleélere,videant quomo do primum defendant ea qua: feruentc certa-mine Sacramentario fcripftt, nam vt aliquoties lt;nbsp;in hac noftra Apologia oftendimus »contrarias Si inter fe planantes opinioncs de modo præa fentiæ corpom Chrifti affirmât diuerfts locis fuorum fcriptorum.Quod ft ha;cSliquo modo excufare 8C conciliate poterunt, quid facient di daAicis fcriptis Lutheri, quæab ipfo ante hanc conrentionem édita font ƒ multa enimolimia pfe Lutherus fcripftt Si dociiit, qua: nunc ab e« ius difcipulis tanquam hasretica Si Zuingtiana damnantur. Paucahuinsgeneris locis notatis incffcabimus.Primum verba Chrifti Ioannis 6.

Caro nihil prodeft , interpretatus eft olim de i-pfa carne Chrifti, eius corporal! atqueorali manducatione,quodicilicet hgcnihil profit.In concionQ

da D. ANDR» DEPENS. 14i concionc fuper Euangelium Ioannis 6. habita anno t $ z j.Itcm in Pottilla maiore,in Die cor* porisChnfti. Prætereain condone in Domi* nica Septuagefimæ fuper cap, to. primæ epift,' ad Corint, Secundo verba Cœnæ ante ortä con trouerfiâ docuit cfle verba gratia; SC promifsio nis,in quibus Chriftus carnem fuâ lt;SC fanguiné fuu fidelibus offerat ÔC det,quemadmodû inBa ptifmo fallitem. In fermone Latino de confef* fione amp;nbsp;Sacramento altaris. Tertio verba Pau* li,Panis quern frangimus, nonne communica tio eft corporis Chrifti ' tribus in locis de fpiri* tuali communicatione fanftorum amp;nbsp;eorum v* nione cum Chrifto,vtpote membrorum Chri* fti cum capite,olim interpretatus eft. In fermo-neGermanico deSacramcto 8C fraternitatibus. In fermone deConfefsio^e amp;nbsp;Sacramento, 6C in Poftilla maiore deperceptione Sacramenti.

Si igitur omnia fcriptaLuthCTi probant ÔC fequuntur Æduerfarij noftri ,ci* nos damnant quando code modo, quo Lutherus,verba Chri fti iSC Pauli interpretamur Î Cur gia%ft fenten* tia Luthero earn preferente, at vbi nos idem dicimus,peruertimus verba Chrifti, ô(. hanrcfi-ci illis fumusf Si vero hie à Lutheri fententia di • fcedût,amp; eius auftoritate teneri nolynt ,cur nó liceret nobis quoque à Lutheri fententia^iC« cedcre,vbi fcriptiiris fuam opinionem 6C fetv» tentiam confirmare non poteft Dicunt Lu.« (herum ipfu aliterpoftea docuifte feripfifte«

Fatemiir,fed hoc ipfo cius inconftanciam alt;*gU'« unt. Cuntienim ill« Dei bencficio in hac caura facrantientariaventas illucefcerc coepiflct, hajc que cicaui(nus,ante exortâ cótrouerfianri pic ÔC fanfte fcripfic,errores Papiftarum redarguit, 8C verum vfum myfteriorum docere corpic: poft« quam vero ex pafto quafîôC ftipulatione faóla cum Caroloftadio contendere c«pit, genus do élrina» in hac caufa mucauic: SC quod maius eft ipfa Pauli verba poftea aliter tranftulit qua an-* tefecerat, jftnfftottfl ea ! foftnb wir vilein (cyb,3tqucnondubitauit verbisfcripturse vim inferre,tantum vt corporalem prgfentiam dó di fiributionem corporis Chrifti afterere poiret; fedquam laudem hoc faftum mereatur,pijs iu* dicandum relinquimus.Si Oecolampadius aut Zuinglius tale quid ^cifTentiDeus bone quan ta vehementia contra eos detonafTet, 3C fulmi-* ni bus fuis vlq; ad inferos detrufiftet. Equidem maluiftemiis l^cfilentio præcerife,quoniam vero Aduerfarij Luthcri auftoritate nos oppri mere conantqr,dC omnia iilius prooraculis ha-* bent:eos vero.qui fe Lutheri difcipulos proftté tur, fed dure ôC incommode ab eo di Aa mitiga« re conantur, ôC verenda patris fui tegere cupi-* unt^damnant dChoftium more perfcquuntur, cogimur fcriptorum eius mentionem racere, ÓC eius inhrmitatem dó inconftantiam in hac cau« fa oftendcrc:qui non tantum (implex doftring genus quo ab initio detsélis multis erroribut

AD D« ANDI^ DEPENS, 141 Papinariim vfus eft,niutaui(,recl ne in afTeren« da qindem fubüantiali præ^entia carnis Chnfii rertitm amp;nbsp;lolidam doArinam fecutns eft, ac mo do Papiftarûfentcniiam probautt,poftea Vbi** quitatem corporis ChriRi atTeruit, ead«m rurlt; fus relida definitiuo modo carnem CbriRi prg fentem efTe docuit^: amp;nbsp;none panem efTe corpus Chrifîi fcrip(ît,vnamque efTe fubftantiam cor« poris CbriÔi amp;nbsp;panis, mox in cum fub pane dari corpus Chrifti docuit Hæc varieras fenten (iarum arguit eum non certum fuifTe de fua fen (entia,neque fuper petram sedificaiTe.-quare pi« os amp;nbsp;fideles omnes horcamur ne huius viri alio qui magni auâoritate fefe patiantur feduci, fed hominum auâoritacefepofîta expendant non quis fed quid dicatur, ÔC. teftimonia facrarum li terarum atque argument^que vtrinque profe rantur examinent diligenter, ÖC it^demum fta« tuât quid fibi fequendum fit, Q^d fi fecerint, facileetiam (fttuere poterunt de Lutheri feri» ptis quid in bis probandum fit. Nan^quod qui dam negantaliquod efTe diferim^ inter dida« Aica amp;nbsp;Polemica fiuccontentiola feripta, illi fane impudenter faciunt, ac quia ipfi auho-« ritate viri obcatcati diferimen boc forte non * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

aduertunt, altos fecum caccutire volunt. Çae* terùm de colloquio quod Lutherus cum Me* Coiloqnlfi lanchtonehabuit de catia Domini, nos qui» dem nihil feripfimus , at Theologi HeideU bergenfes fc id tefiibus fide dignis probaturos 1

APOLOGIA^ TIÖVRIN? dixcrunt, quibuscene plusfidei tribuendunt cft quam D.Andrea; cotics mendaci) conuiéto« Numverovateseft Doflornofter, quifciato-tnnium fermones SC colloquia ƒ An falfum eft Philippum hascdeLutheroamicis ruiscomequot; morane,quia id D. Andreas negaffSC illi ncgan tiiddequoprarter opinionem fuam nihil affef re poceft, potius bdes habenda erit, quam cla^ rifïïmis vtrisamicis Melanchtonis, quifanöe affirmant fe hæc ex ipfo Melanchtone audi« uiffc?

Tandern ad id accedit Do^ior nofter, cuins potifsimum caufa Appendicem teftimonioa rumPhilippi reprehendendam fufcepit,ac ani« mini fui gaudium prodit, quod Mclanchtonir difcipuli, quos inquit Zuinglianum errorem dam difleminafle, méritas pcenasluerint. Ea quidem nos^ui à ^xonia longifsime abfud mus, dehacc^tfa vt non bene n^bis cognita nihil pronuntiarc pofTumus : neque hic de fa* ÄO Illuür^mi Principis eleftoris fententiam ferre volumi^, Attamen iniquifsimum iudi* rium D. Andreæ filentio præterire non poflïw mus tlaudatpium zelum magiftracus, qui pu^ nierit difcipulos Melanchtonis, clam(vt ipfe aß firq|at) Zuinglianam doólrinam fpargentes-.ac magiftrarum noftræ Confefsionis propterfup plicium deSeruetoóC Gentile fumpnim dama nat, 5C ex fafto hoe probat Zuinglianum fpiria tum latrocinij auélorem efie : cum tarnen om« nibus

ÀD D. ANDR.DEFENy. »44 nibus cenAet ambos amp;nbsp;præcipue Seruetum,in publicum euomuifl« horrendas amp;nbsp;antehac in« auditas blafphemias contra facrofanflam Tri« nitatë.Vides quanta fit çquitas in doflore theo logo.Cogitetautem lacobus Andreæ qui nunc aliorum calamitati infultet , eum qui gaudet in contritione alierius non fore immunem, vt Solomon fapientifsime monet, Etfi enim ea præfidiafibicomparaflevidetur, quibusab Omni fortunæinfultu tutus fecurus efle pof-fit , habet tarnen fuum iudicem inftifsimum* cui faftorum fiCdifl-orum rationcm reddet; 6C quis feit an forte inftet tempus vt artes eins, impofturæ , mendacia, calumniæ detegantur, Vt iufto iudicio excidat potentum fauore amp;nbsp;gra tia,atq; illis præfidijs quibus maxime nunc ni-litur? Nam lacobum And^at non bonitati cau fe, fed hominum potentiæ config je, ipfemet cum alias tum in fine libelli fu« Itendit, vbi magiftratus lÄonet, caueant, ne vfqua propo« natur Zuingliana doörina : exiftim^t enim fe hac ratione facile vióloriam adtptijrum,fi quid uis impune de quibus vis fingat,ncmini autem liccat audire vel legere noftram defenfionem, quafallæ ipfius criminationes cófutantur Sed nos omnes homines cuiufeunque ordinis fue« nnn noßtä rint, denuooramus,vt earn æquitatem innac caufa nobis præfient , quæ in ciuilibus caufis feruari folet, ctiamfi ludæus aliquis autTur« caaccufatusfuerit, Vt non ante fentcntiain fe«

rant quam vtranque partem audierint. Equi« dem n tales eflemus quales nos fingit lacobus Andreas,merito nullus in ecclefla Chrifli locus nobis concedendus enet:fed Dei beneficio ab et roribusamp;hærefîbusquas nobis tribuit longif« firne abfumus.Quod fi optima; fidei homo e^ fet, tarnen nullius tanta debet dTeauAoritasvt ad eius accufationem quifquam inauditus dam netur:poftquam vero toties mendacij SCcalum-* ; nia;conuiAuseft,iniqui(ïimum foret tot eccle« ßa» ad eius accufationcm amp;nbsp;teßimonium con« demnare noßra refponßone inaudita 8(. incog'« nita. Et quamuis haflenus fedulo hocegerint Aduerfari) noßri,vt omnem noßris libris adi« tum prajcluderent, hoc ipfo indicantes fe pro* priæ caufædifF)dere,nequedubitamus ijfdé ra* tionibus nunc quoijyic conaturos nos opprime re, nihilominus fperamus nó defuturos pafßm per Germanien viros bonos amp;nbsp;moderator qui i noßra quoque legere ÔC expen^re non dedi* ! gnabutu^Hos autem oramus, vt fi quid videa rour vehem^tius contra Aduerfarium noßris fcripßßTe, veniam dent iußo dolori amp;nbsp;indigna« CSiiüiiÄ tioninon iniquæ. Namlacobus Andreænon eiiuiiii™:^ tantum nos cóuitijs profcindit, amp;nbsp;impoßores,

ócrpiritu mendacij plenos , qui non poßimus verum dicere quin mennamur,falfos teßes, ca« lumniatoresjiatrones, feditionum amp;tumultuis authoree, htcreticos, Neßorianos,SC homines

ÂD D« ANDR^ DEFENS. »4? Turci» peiore» votât, fed noftram quoqiie do-t^rinam contnmcliofilfîrnc înfe^atur, cam votât nouatn. crafTam.erroneam.carnale figmen-tum, pueriles eogitationes, fomnia, ridiciilant opinionctTi,pfri»erfionem feriptiiraruni, bære* fim amp;nbsp;en ortin damnartikn, laruam dtaboli rna-lediéiam : cakimniaiur nos quod nullam babc-amus fidem, nullam verair agnitionem Chri« fti, quod duos Chrillos fatiamüs , abnege-hius Chriftum,5C ûiaomnipotentia fpoliemus, artitulum fidei deafeenfione falfô cxplieemus. Verba Chrifti perUertamus.patrurn tcitimonia in aVienam fententiam detorqueamus » doflri« ham de vnione pcrfonali ore tantiim cönßiea* hmr/intrrim omnem communionem diuinita-tisrum hnmanitatenegemus,atque ita Arriâ-tiis amp;nbsp;Macbometànis viam^ernamus. Hæc irt Suam,amp;aUap1ura cum falfo de £|^bis feribac ».Andréas,éj^ingulisferc pagijjslibri fuiadi Faftidium Vfque répétât,ac (îmul vbiquebonia vins negotium faeeflat, fiCpacem eeîjcfiarutrt iurbet,coaôi fumus nontantùm ntjllram innd tehiiam àfTererc, fed eciam illiusfuco5,in poßtt ras, mendacia amp;nbsp;calumnias detegere, vt virl boni quorum multos fimulato pictatis üudio^ magnificis gloriationibus dcccpit,tandegi ambitiofum fophiftam agnofeant.Prættrca ont nés qui banc noftram Apologiam Icgunt.rogâ hntsneoffendantur crcbta quarundam rerlint iepetitione.'fomus quidem rcpctuioncshuiuf*

APOLOGIA TIGVRIN, • modi lefiori faftidiuA affcrre; fed quia nobilt; propoGdim fiiitordine ad Gngula Adoerfarij obieda rcfpondere, SC ille fæpc admodutn cade inf ulcar, nccelTc nobis fuit fæpius quoque ad ca rcfpondere ne qiiicquam fiudiofe otnittcrc Ä fubterfiigere videremuf.

Poflremo fingiilos qui vcritatis Hudio tenen tur,£Cpacem ccclefiarum ex animo quærunt, ebteftamur.vt cognita Adiierfarij noflri arcufa tionenoflra etiam defenfione,linguladitilt; genterexaminent, éf ad lydium lapidcm i'afra* rum liferarum probent,hocenim fi fcecrint, vilt; debunt qui natn falfam haAenus inauditam doflrinam ecckfiæ proponant, SC contentioni» arque hærefum aurores fint,à qiiibus merito fibi vt à {upis rapaeibus cauere debeant. Interea quoque vnà nobifeum precentur Deum pâtre domini noftri lefi»Chrifti, vt veeitatis luccm' quotidie n#gt;is magis illucefeerevelit, SC coma preffis arrogantiumSe ambîtio^rurnhominâ conatibus,tandem paeem aliquam ercleflæfuf, hoct*fli certamine miferceonquaflaiae

IN oti3 calumnijs, amp;nbsp;ab aduerGrlo àd rdf lies hnbit intemarum crimetimendacij, re. fpondetur, lîmulamp; fynceritasdoärinaeiiii doieUciæq- noftræ aflcrùur , ac B.Theodo* têtus non Neftorianu$,ledcrtbodoxusfui(f fe amp;nbsp;elle oftenditur. Sed al ob is fugs gcüa ScdlicAa diluuntur ae cAfucancurs

•uim^mea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mutth. 3. t/t

? V I lacobum Androm , anta« goniflam meuni,mihide(cribûr, idem de eo dieerc foicnt, quod plures alij, qui eu propius noue« ‘ runt: hominem fcilicet efle arro* g4nîém,arnbitiorum,proteruum,garrukim,ne gotiofum vel potins curiofumrerum nihil ad Te pertinentium infpeßorem. Ego veto etfi num iflaGcfehabeanc non mi^ùm morcr,ex -tins tarnen feriptis abondeconftare pwo^inquieti ingeni) hornigem efTe, qui de feigio magnified fentiat,amp; inexhaufio fu-æ loquacitatit proflu« uiofefoaque omnia iaélet , non fin^niqua SC ftolida eorum, quos fibi aduerrarijeatit, diHàs matione.

Nâ vt de cius Suggeßionc, qua appd me mi« nimeopus erat,in præfenti dicam, cam in banc ferè fententiam exorfus cß;In(eralio$,quos iges Memmingte habiti fermones in rabicm egerut, bonus qooque ille fenccio Heinrichus Bullinge rus.fe andin voluit.Bonum fenecionem me di» lt;it,foeara nimirum cominiferationis fpccie de«

BVLtlNGER^ RESPON» lirium fenile n-.ihi exprobrans , quo deceptuS jam proue^læ ajtatjs homo ineam qiioque vlt;n cem in hoc content ionis Sarramentariæ rheatlt; ro itcrum aüdiri voluerim.Sed agnofco Sophi« flis vfitatum nratagema.qtio caufa? quant ague dlfTidenteSiaduerfarium apud Icôlorcs (îue audi loresin contcmptumadducere üiident..

4rex'a^« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicendo, fimul mirificis vçrborum

ampulhs fuas vinntes ia^at, feeum vtriim eflo I, diftirans, qui Zuinglianoru venas reélè fccarc, a. ôCfecandoadvinum vfq; peneirarenorit. No» ipfos enim nó abfq; querimonijs fateri, tnnito» pios amp;nbsp;bonos fuis illis,quos apud Memmingen fes habuit,Sermonibus,ÓCquos nos garrulitan» nomine baptizemus ( voluit nimirum magnu» il Ie Sacramentonim propugnator,ne non fern« per (ïbi fimilis elTet, ^irramentario tropo in re feria ffurrilit* vti)turbari;lraque fpem bonan» elfe, noHros qi^pque homines tatificm aperti» ociilis abominabiles noftr^doflrinæçrrores in ï’ tellefturos^fTe. Addit præterca.fe reuera negoa tijs multis di{i»neri,óC quidem pluribus, quam quibus obeundis rufficiar.Gloriatur item.fe iio • bis nimiiim garruiû fuifTe, vt qui nolirse ftholj 0 myderia efTutiuerit, noftrofqi iampridem dam • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natq^ errores ira dctexerit, vt ad eorum meniio

nem pij omnes iam procid dubio exhorrcfcant. Minaturdcniqucjfe nc in poftcrum quidem cef fare ve!le,nequc pafGinim vt pace 8C otio fnia^ fpur.Qyo loco Chriili admonitioncm adducit,

AD D. ANDm SVGGEST. J qut diabohim exfua fede expulfum hinc inde circiiire dixit,ÔC quietis locum qiiærere, co ante noniniiento,illucvndecieóliiscft,reueni. Sed Sc ea Theologo vaenator fadus, fe vulpiutn caucrnas ruffumigarcpofTc gloriatiir.vt nos ex hiäextrados infcholam nouris moribui digs: nani dedurac.

Quatcumego legerem, plane mihi videbar Rcfponfcu agynam quondam circumforaneû , quales Ve« nciijs Ccretani,amp; Francoforti in nundinis vide» tur,qHi (heriaea SC priiis ignota femina flue pharmaca venum exponunt, quorum viresâC mirificQS in eiiciendis vermibus alijfque mor» bis curandis cfFedus magna vocis contentiono Äindefcffa linguævolubilicatc prædicant,vi rei noiiitateatcunitosÔChiantes fimpliciumru* fticorum animos falIant?öC eofdem pecunijt emungant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Vt cnim H», cum arcis medicH ignari «Siva» niihmi impoßores fint, de fuis tarnen pharma'S ÿ, ^«,3 eis nihil non cùm fibijpfis turn alijt pollicen- fecareamp; xur.Ita noftçrillefeipfum vaniffi/ha perfuafio« nedeludit, dum fe in venarum feftione tarn norit lac. peritum chirurgum effearbitrator, vt iam pri-dem ad viuumvfquepenctrarit. Felix,fiDijs placet, dum hacfuaperfuafiune penes feiftfi-nu fuo gaudet. At nos eins fediones adeo nihil laeferunt, vt animus noftcradhuc inChriftolæ tus exulter, in quo vno nobis vitam vcmmatlt; que perfedamfeimus âC credimus repoficanx

(vt Paulus ait)ita abfcondiram , vt perïa cn'um nulliim fit, ne hanc agyrra irte impiidc? fcalpello fuo hebeti «?lt; obtufo alio deriua e aut quociinque modo nobis furripere pofftr, j Olim lanè Paulus mirabamr, Galatas tam

,, fito in aliud Euangelium à refla Veritatis via j iranslatos fuifTe.Ex eo tamen nemo cordatus 5C I yere' pins colligcbat, feduflores illps, quorum | loquentia illi dcçepti fuerant, Veritatis raufam tueri,amp; perillos Pauli crrores deteftos,audico^ tes vcro polthacapenis oeulis Paulinæ doftri-» pæ aborninationern intellc^uros cfTe. Quoad ycrônoilros homines, quinos docentes que» pdieatidiunç, ij pciilos iampridem aperucrunr, facile perfpiciunt,tetros illos errores,qui no' (gt;isa' maleuolis imputantur, nunquam ex noi« ^jis prodij(re,ôlt; proindc non noftros,fcd eorum potiiis fœtus abortings cfTc, qui illos cxfiio çe* ftbro çonfi fits nobis malitiofe' affingunt.Qua propter fi quad^fidem Ä cxiftimaÄoncm apud nollrosaduerfarius illenofier obrinere velit,alt; liter res fiiÄ inQituat,5lt; longe' alijs atq; folidio-ribus fçriptis’quàm haóirnus ab ipfo prodie* I fint,earn fibi parer necede ert.

Cum vero ipfe fateatur, fe pluribus negotijs didmeri, quam VC omnibus obcundis fufficiar, «mtAirito tmuriam fibi abs me faóiam eße que rirur., qui iplum bominc dixerim negotiofum, rcriirn alienarum infoeélorf m. Etenim vul* gô fertur ilium cçu Vifitaiorc ôi luquifitorcm

AD D» AND. SVGGEST. 4 generale hint inde per ^cclcfias procul diffttas V’gari : Quód quanto lt;iim fruótu factac, aliorü lt;Üo iudiriiim, quibus eins profeftiones melius quàm nobis cognita: Si. perfpcôæ funt, Garriilom verô hominem effe,in quo plus fit loquentiæ quàin eloquentiæ, res ipfa loqui» lur, amp;nbsp;( quod prouerbio dicitur 2) opus probat opificem. At fe à nobis garrulum idco dici fen-bit,quôd noftra: Scholas myfteria hue arcana detexerit. Id verô pro fuo more finxit.Ncc enim Çcholas habemus eiufmodi, in quibus arcana aut myftcria caslcntur, quorum nos pudeat,ne-que facra colimus Eleuuna,qua5in vulgus efFa-ri nefasfit. Scholæ item noftrae funt EccleGas, qiiæ omnibus patent. Sed ad Scholas no» Aras libereR omnibus accefTus.vt quas veritatis Scholas amp;Ecclcfia: funt.Nequealicui noftrûm graue videtur,(i quæ in illft tradimus.publicen tur. Hoc folum monemus noftruft Antagoni* ftam,neprcftnnatagarriendi iftidine. quic* quamquaG ex noftrisScholis petitiim cfFutiar,' quod neque à nobis vnquam diAunfaut ferip« turn efl, neque ex ore hoftro à qu^quam audi' turn ; fed vt veritati tandem alTuefcat, neque ex fuo ccrebro mendacia affingat : ne denique fo* • phifhcisfuisfallacijsex noftra doArina confc* quentias impudenter colligat non minus alftir dasqiiàm falfas,quæex ilia colligi nutia cum rationepofrunt.Ncccnim pro noftrisagnofee« repoflumus, qux nollranonfunt,fedex eius

G.imifascl myllcriorS Schol* no fit* prjCO.

officina , qiiemtotiim odij 6C ïnuidi» fpirÏtu» fafcinauit,prodierunt, SC ad quorum nudam mentioncm piorum aures atqiieanimt exhor« refcunc.

A( quantum cóijcere pofTum, mink fuis no» T*c. percerreiïeri pofTe fperaqquando bellum nobis dcnunciat aiirlt;gt;iilt;filt;)fr,S(, fe nunquam pafTurum ait, vt per ipfum pace et quiete fruamur.Atqui iatn. gridem alTueuimut Thrafonutn «iufmodi ÔC yrgopolinicum minas audire, quibus cum fie pius cercamina fuftinuimus.Multos quoque cx illorij ordine, ciim quiefcere non pofFent,Deu» noflervel inuitos quiefcere coegit. ViuitisSC rtgnat nunc quoque, in asternum regnabit. Huic fît laus ix gloria in asternum.

Ohholos Nee cft, quod nobis hoe loco Domini noftr» cxpuifi» r« fgfy Chrifti doftrinat# obijciat de diabolo, qui M*(üuu. «xpulfusrediÄcogitat.Nam licet Satanæ ma« chinafiones(vt1^aulusaii)non ign®remus,ct ad uçrfus illas pijs omnibus perpetuô vigilandum orandudi elfe fateamur, ne is polTefiionem »Cor,». amifTam recuperet, in Dlt;o tarnen Opt. Max, **^***’^' nobis fpes efl inconctiffa , quern affîduis preçi' • bus oramus, VI qui iam^inde ab initio reforma» tionis Ecclefiarn noflram pro immenia fuabo-niia*c mifsricordia feruauit, vt qui olim per Verbum eins inde eic£}i amp;nbsp;fugati fueruntdæ« mones. in hiinc vhjiiediem cum fuis fuperlli« tionibiislt;?lt; abufîbusproculà iiobisexulent^ns que eó vnquam redire aut pedem apud nos tcc' runt

AD D. ANDRt SVG GEST» 5: tóm figere potiierinr: nos in pofter'ino quoque contre infidiofas commiinis noOn hoAis , dia-* bolj, rnachinationcs acque inuiflam vim clemc ter cuftoJiatad fui nominis gloriam dC. anima* rumnoflrartim falutem fempiternam. Amen.

At fi tâtas iras Venerabilishic nollqr Doflof ferio concepit, pugnxque tam auidus «ft,vt pa» cem rolcreaut quiefcere non pofsit.non poterie certè hinc inde difcurrenti occaGo deefre,qua ca Ueat,ne diabolus in ealoca, exquibus tam olim ' nbsp;nbsp;nbsp;*

piorum Chrifti fcruorum opera eieélus ert,rur» ‘ fus irrepat'.qua deniq-, ilium ex illis loris cijriat, qiiatinhunc vfquediem quietus tenuir, Curet autem, dum hoe agcre videri vult,vt Eccknarii paci ex animo amp;nbsp;vete confulat, eafdem in para retineat neue noua dofirinae aut rituum porté-ta inuehendo lites fcrat, fifcinfclices magis tur« bet, ne denique turbas det viris bcSiis amp;nbsp;innocé cibus. Videt lt;yim afliones omn9,imó homtnü cogicationes nouit Deus iudexiu^us,âCdoli fee Icrumque vltor acernmus,euius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elFc

Quanta autem cum laude £C gloria ingenio- Zulngli»-' fus lile Sc indefelTus pxdagogus nofter Sacras ngt;|^in lt;gt;:*’• tnentarios amp;nbsp;Zuinglianos in Scholam ipfls dig näpertraxerit, iampridé quantùmuis (iupWus fenfiHetifi quis fenfus vcritatis.aui faltcm pudor aliquis in ipfo efTcc reliquus, ex vltima fratrum noftrorum obferuandotum, qui Heidelberg» lt;Iprçnt,rçfpouGonc: qui Venatoreui iHum , dp

PVLLINGE^J REiPOU. vulpiiim Zuinglianorum cauernas plus quam, fulphurciï calumnij« fuifumigare conatur,tta traélarunt.vr igne„qiicm cx humentibus äC ma IcdifpcrGs Sibyllæfolijs cxûcarat,per fatuber* rimos Scripturanimlaticesexrin6lo', illiusre« tia amp;nbsp;cafTes vna cum venabuli« omnibusque alijs iqftfumenti« vcnatonjsinfumüabierint, qiii Gmul Sc infelicis illius oculos prorfus cxcæ cauit, Sc nares pattilas oppleuit« vt tie nunc qui demflernucare defînat.

Cxcerùm nó muiro poft,quod ad mcfoliim fpeSlabac crimen,pro fuo more fophiftico ad có mnnem noftrarum Ecclefiarum doftrinä tranf' fere. Cum cnim anno fiiperioh ad Septem accu fationis capita,qiiænobis imputantur, refpon'* dercnijitueralia fcripfi-.Eftc quendam negotio*

fum,gairulum SC ir^uictum hominem, qui magna cum ^auitatis oftentatione Akoranû Machumeticuf^ protulerit SCc.’illegra percitus, hunc ferpentis morfum eftc ait, ex quo omni« bus conftej^quàm letale virus fub Zuingliano« tum doflrinajateat.

Al fi quid cgo peccaui dum ifta fcriberem.id certe mihifoli imputari , non ad communem • omnium noftrûm doiftrinam extendi, neque • hæcuroptermeum dtlnftum virus ferpentinû diri debebat, ciirn iam inde ab initio fana SC fa-* Curnom« kiiifcra fticrit. Num vciô fam graultcrabs me *tcirüiu**' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen eins tunc conful-

AD D. ANDR^SVGG EST, borum circuirionc vno di^o exprimi porcrst/ Atqui iüa non de alio,quam fe vno difla futiTe, ipfefaciléincellcxit : neque perirukim erar, ne quod ille tn pubkco feccrar, cuiquam akj imme rentiimpuraienir, Pevinde ergo hoe fuit, acA eiu3 nomen cxprcntfTKOt.Quid, quod ah] quoa que idem fafhtarunt,qut eùm me praeßent, ad eius tarnen ftripta, non cxprefTo enis nomine, refponderunt.Qnod qua ration« till fecerint,^lt;C num indigna putannt, qui nominarctur ab ip« ßs.nolo dieere.

Athan« fubdolam (îmularæ manfuetudinis fpeeiem fuiffe ait,ne qui» me vindiôæ ciipidita teaceenfumefTedieeret.Atqui rcsipfa Inquitnr, me cum illa fcriberem,nihil Gmulauiirc, quatv do qijod res erat Gmp'ieiter 0( perfpicue fum c-locuius. Nequeideo caluqiniatordici mereor, qui quod multi alij me priores d«4lo prædica» runt amp;nbsp;quod^ius fafiaabunde tf^iantur, dixegt; rim hominem «(Te negotiofum, garrulum,amp; in quietum.

Num msn/ fuciUuinrm fmubnJo ipfut*a'üiirlt; marim.

Quodfiveró hoe eidolet, qu^nonfolóm Titu'orun» eius nomen proprium verumetiam magnificos illos amp;nbsp;ampullofo ambitionis faftu turgentci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

CBL-DARll titulosprx(cricrim,quibu5aile in fuorum fcriptorum frontifpitio ftiidiofè vti folet.nolim hoe mihi à quoquam vitio verti, Nam ctftde titulis rum neminemoitalium ton ecndcK libeat,iamcn adulari quoque ncfcio: no

ëVLLrNGERI RESPOîJ» » qucimprobjre pofTiim bonorum virorum (êri renciam, qm Gib inicimn reformats religionis Chriftians primos hiiiusinUatiratoresrcHè do niifTeaiunt, Efclenarum miniflros bumilitar* ' modefba feipfos commendare, non autemt | Pontifiiionim prwfukim pompas Ä faÜum 1 anibitiofum imitari debere.Et fuerunt tune té' pons, qui tùm antea tinilis magriibtis SC. dignî »anbus amplil^mis etrent ornati, fponiè tamé lefc ad exempli Cbrirti irnicationem demiferûr, prof ul abiena ambitidforum titulorum èc dtg» niratum foil faüui feruientiiim fupelleflile, qiiâ 1 hodie quidam Euangelicæ Veritatis profeßba f tes,Vf militesnimiapisdarauiditareacrtrifijno abfque fean lalocolligunf, ÔCtan ûmnonftôrti ! tlliusBabylonicifpolijs felë oßentanr,Nolö ta* met) in præfenti debacre plura dicere.

Veriimramen,fi iBnc fui nomirlis fuppfen*ia I nem,qnæ millo film crimine coniuniQa fuir, | AntagonißaÄoßert.mti momeifficfTearbitra* tur.vr mihi irnplacab'iliter irafri debeat,qualetrt obfecroii^s ællimare debemus ab illo nobis fa ! /lam iniuriam, qua nulla Chriftianis homini? i bus atrocior fieri poterat; qua nimirum nos in* * uitoséCreluflanicsex ChrißianisTurrasface- i re fatagit,^ Quid enim eft vires bonos lt;SC innoco | te?falumniarijfi hoc non e(l,^ At ne mine quidc j eelTai improbus ille,quin nos,quoad f»dé,T*ur« rit détériorés eOe dicit, vt qui Chriftô non plu» quàm Mahuniet tribuamu5,qui in fuo Alkora* a«

ADD. A ND R. SUGGEST. 7 no ffripfetit, Deum a 1*11 am fuam Chrißo pro priam donauifTe. Etfanemiror, circularorem ißiitn prænigiarutT) eiufmodi, quibusßmpli« cium ocuiosTafcinat.non pudere, Etenim vt fa eiat quod nobis male fit, impij Mahumetis ver ba tarn benigne interpretatur.quafi is de Chrilt; flo non minus honorifice, quam nos, fenfirit: nimirum vt(quod tnödó diximus)pr»fiigi)s ve re circulatorijs impcritorum mentes decipiat. Vtenimprsefiigiatorcs fpecies rerumfingunt, quas IpcAantium oculis fafcioaiis obijciiinttlta aduerfarius iftc noftcr ex Alkorano, ceu circua latoria mantica,nefcio quid profcrt.quo fug ca-lumniæ fidcm facial, eaquc nostradere fingit, quæ nobis neper fomnium quidem vnquam in mente venerunt. Quid enim ad nos,quod im pius Mahumctinfuo Alkorario de anima Det dixit.^ Aut quid nam nou^s ifte impofior ex co aduerfus nos vult colligere.^Namg|uitquid tandem Mahmut de anima Dei ir^uo Alkorano, SCex hocpræfiigiofus ille Do^lor nugetur, nos tarnen ilia abfurde.impidÄablque ^nni Veri-tatis Scripturarum facrarum auiljpritate dici in genue teflamur.

EnimuerOjfi dcMahumetedircndum fit,ex« tant in Alkorano eius alij non obfiure loci, qui bos boc ipfum, quod lacobus Andreæ cogtra nos adduxit,prorfus ncgatur,aui faltem alio fen fii ab il to feduótore difîum fuifie, docctur. Na tn Deo filium efle,diferte negat, neque Dci filiun

eflTeait eum,qni ex Maria natiis eft;imó terru^ cxecrabilcm errorem cfle frribit, fi quisdirat Deum haberc filium. Azoaras.in qiiibus ifla Ie guntiir.in nica de feptem acciifationis Capitib. refpófione afßgnaiii, Qiiæ igiruriniqiiitaseRi nos ijs affenrere,qni tam horrenda, tam impia, tam blafphema proferût^ Qua frontenem qiiâ dl iiplator ille Mahumecis caufam tarn plaufibi' lem facere üudct.quafi is Chrifto,qucm alibi lä impieprofcindit,magnum 6C diuimim lt;jüid tri buat^Qiio ore deniquc.nosTurrarum limilesi aut ctiam bis détériores cfTedicinqui à TuriarU portentofis traditionibus tarn loiige abluinus^ qiiam prociil Oiiens ab Occidente diftaijQuit Veto non dicat, impudemem ilium Sopbiliant non minus maiitiofe qtiam impudenier cunt Deo Sc hominibus li^erc?

Tigiitini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanatic nos lua improbitate.vt vel in*

tninuin c5 uJ,', jg ,]j,5 gloaiemur, quæ mallcmus diflimulä •ta Turci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r-‘ i r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■.

catluper. re.btennn 1 igiirinæ Lccleliæ niiniliii,non ml iinri ftudi^, quàm vlli alij noüro læculo,aut Icripferât. p|yjaligt;s,inconfutandis MabumetitisSC Turcicis abominationibus laborarunt. Narri g anno Chrifti 154x. Scholæ noftræ profciror ghcod Ei Theologus, Theodorus Uibbander P. M mag-» •baoiHn nistmpeufis Ô^laboribus Alkoranum Turciiiî vna cum h unis confutationibu^ amp;nbsp;pluribu» alijs feriptis ad euertendos Tiircitæ feélæ erroa res VI ilifïîmis, pro Chriiijanæ fidei defeiifion« cuul^auit, Eode tépoie collega noiter dileélust

AÖ D. ANDR^SVGGEST. 8 Rodolphus Giialthet-us Cantacuzeni Conftan „ tinopolttartiregisbbroscx manuicrjpto lira;- ihciugt;. Co exemplari in Latinum fermonem tranüulit. Cum cfgo toti mUndo conHettnos toto noftri iniilifterij tempore Mahumetic® feft® amp;nbsp;Tur* cicarum abominationum aduerfarios fuine,ÓC cafdem etiamnum bodie â nobis pro v tri li op-pugnafi,pudere profr.fto debebat(nqiitdenmn perfriéla fronte aliquis pudori locus eiTet) Mag nificumiftumDofforem tam flagitioG menda cij,quo noftram innoccUtiam^qu® lam prideiil tOti orbi perfpefta eft,fophifticis fuis prærtigijs obfufcari aut conraminari pofTe arbitfatur^fi ipfe hos cos efte dicat ,qui nee fuimus vnquam* nee fumUsncque vnquam crimus. At quia ad impudentem ilVtus hominis audaciam 8C cfFre-hemcatumniandi libidinamp;nuper.vtiparerat» tefponderurtt dilefli 8C obierUand^fratres no. ftri Hcidelbcj^enfesTheologi, cum lofia Simlero noftr® Schol® Thcologo profelTbre^ hæc modo dixifTe fufTiciat.

Tranfeamus nunc ad fpc^^atylum trium-phum,quem Magnificus Doftor Præpofitus Methming® deM. EufebioK.leberoegit,quem Memmia-tnhacfuaSuggeftionc, vt anteaquoqueinfuis S'l»«-apud Memmingenfes habitis Sermonibus,rwn finefaAu êC infolentia iaflat. Eftautem Klebe-ru8,vt boni quique teftaotut,Vit pius,eruditus, fideljs,idemque Memmingenfi Ecclefi® non minus ßdclitcr quàm pie per annos aliquot fec

BVLLINGERI RESPON* uieracqnâdo lacobi Andreæ infidiofis artibus i indeeieftus.öCcum vxore dilefla diilciffimilque liboris fokim vertere coaólus eft. Quo loco nó abfque ration« aliquis miretur iacobiim An^* dreg.inquo tantuseft Chriftian^ fympathiæar dor, tamque egregiiim pacis fouendæ ftudiuni, vtcum blafphemo facrofanAar Trinitatiscon/ culcatorc,Scrueto,aliter, quam diuinæSC Impe ratoriæ leges iubent, agendum furfte fentiat,nó gt;nbsp;potuifTc, auc fairem voluifTealiquam rationein exco^irare,qua Klebero,viro pio amp;nbsp;orthodoxo . vereqi Cbriftiano profpiceretur, ne in exilium abiret.Verumtamen caufam fuam Kleberijs ip reaget,qiicm abundcinftruAum efte audimtis, vt (ibi faélas calumnias diluât amp;nbsp;confutct.Intelt; ' rim non dubito, eandem huius viri fortem fuif J re,qux D.Ioannis Frifij fuit,Brettanæ in Palati'quot; natu Eccle^ nunc miniftri .* qui anno ijvo.G« ■ mili inhumanitate, tempore incommodiffimo, j cum vxore ^liberis Goppinga®vbi Chriftum | fynccre docuerat.in exilium eieflus fuit: idque non ali Ab caufam,quam quod viro pio amp;nbsp;eru dito portentofum Vbiquarix Theologiæ fig« j mentum cum fuis connexis xqueabfurdis non . ® poftet probari,ideoqueZuinglianusamp;proin* ! de exilio di gnus efte iudicaretur. Sed ftat fuacui qiie dies,amp; ceftent licet homine$,non dormitaC j tarnen Del indicium.

lîrin™ funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen fufFicerevidcntur,qua:hucufque

Candcfcés fnrioG apri inftar fulmineos dércs ift nos, qui Tigurinæ Ecclefiie miniftri riimus,acu Ot, Nam nos hanc qnoque blaphcmiain tuefi fcribit, vcChriftiim, quoad afTumpram homi« nis naniranrijcum Dei omnipotentia verè amp;nbsp;rea alitercommunicare negemus. Et huiusblafphe mi® primum authorem fuiffeclamac Zuingliii 1 cum fua Altoeofi,qua neget verè óC propric dici, I Deum mortuum, aut Hominem omnipotente 1 efTefafl-um : fed ifta pcrnominiim permutation netn debere exponi. Atqui Zuinglium tale quid vnquam docuifTeautfcripfifre, nos conßanter negamus.Etcnim nota fatis funt, qu® in fua CÓ ' feffionead Imp. Carolum V. difertè ita feripGt: I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Filius Dei moritur.is certè qui pro perfon® vni pjKm

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;täte Sc Gmplicitate SC Deus 8C homo eft,fed pro mottuu«.

Propterperfon® vniraté verc dic)tur,Et Glius ' Dei pafTuseft, Et Filius hominWdimittitpecca ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta:namamp; is qui Filius Dei ÔC hominis vna per-

’ fona eft, pro human® natur® propftetate pafz ' 1 fus eft: amp;nbsp;is qui Filius Dei ÖChorntnisvnaperfö ' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na eft,prodiuin® natur® proprietäre peccata

' dimitne. Qiiomodo dicimus hominem efTe fa- • Î pientc, cum tarnen ex corpore nó minus quam * animo conftet,öC corpus à fapientiaGtalieififG* 1 mum,imö feienti® ÔC intelligenti® venenum ac remora. Et rurfus eundem dicimus efTe Vul* ’ neribus confcifTumjCÙm folum corpus raripere ’ 'vulntrapoffit.animustninimè.Hîcnemodicit, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y *

BVLLINGEf.1 RESPOMé cx homine duas perfonas fieri,cüm vtrique par ti fuum tribuitur : dC rurfus nemo dicit.narurai confundi, ciim detotohomine id prardicatur, SI» propter pcrfonæ quidc vnitatc totius eft, fed , propter partium proprietatem vnius tantum, amp;c.Et tandem hue locum concludes Zuingliua addit: Ad hunc ergo modum no folus fentio, fed fic fenferunc tarn de ipfo numinequam depcr« fonis,deque aftumpta natura,orthodoxiomnes fiueprifei fiueneoterici: ficfentiunt,qui verita« tern etiamnum agnofeunt. Et hanc fuam fenten tiam Zuinglius in fuaad Lutherum rclponfioc tie prius amplius declarauerat.

aducrfariut nofter ait, nos nega* diuiniiaie re,humanit3tcm Chriftialiquam cum diuinita comMuni. te habere communionemtadid refpotidemus, ***■ humanitatem Chrifli non efTediuinitatem, ne« que diuinita*m effe humanitärem,fed vtramq; naturam infuSeftentia impcrmii^am amp;ill|fam permanere. At ex eo neqnaquam fequitur, nul« lam omnilio effe veram inter duas hafte naturas communioHcm; Et qui nos ita fentire aut docc* realunt,eos nobis iniuriam facere dicimus.Ex« • tant enim libri noftri, quibus noftram de hac ra I fententiam iampridem abunde declarauimust Ni^irum,quódetfi naturæ iftæ non confute danturautpermifeeantur, neque vna idem fiat quod altera eft,eas tarnen vnam eandemque per fonam conftitucre,amp; arterno atque indifTolubi' U vnioois vinculo efte vnitas: adco vt licet vtra«

AD D. ANDR.^ÏVGGEST. lo iniAâ perfonx vnitate fuas proprictates Ter uec,nlt;bnonigt;nuï tarnen homo ChriHus Deua verus fit, ÔC idem illc Ghriftus, qui Deus veru» cft.homo quoque fit verus; Vndc fequitur, vnü ilium ChnÜum,nondiuiCum ,qui omniporens (ternufque Deus eft.pro nobis mortem fubijHc, ec vnicum aeternumque efTe humani generis Set uatoré. Cxterùm dehac naturarû cómunionc, fratres noftri Hcidelbergenfei 8C lofias Simle-rus no fier in libro de præfentia Chrifti,flC nunc in commuai nofira Apologia fie refponderunt, Vt plura iam addere non fit opus.

At prasalijsaduerfarij noftri ftomachoaduer fatur Àllceofis, cuius primum authorem atq-, in Zuinjijj uentorem efTe clamat ZuingUum. Quo loco nó poftum non mirari,homines non vulgares, qui aliquam dofkinx SC erudkionis exiftimacionc fuftinent,in caufa tarn facili öC expitdita tantope re tumultuary Eienim infanicy^c tantumnon Doftor nofter Prgpo(itus,8C Alllt;xofim,ceu inf« licem aliquem amp;nbsp;ahortiuum ftxtum^d inferos vfq; prxeipitem dat. At fi Zuingyus ipfe audia tur ab auribus paulo purgatioribus.eum in tota hac caufa non aliud fenfiue patebic quam quod -iamantea omnibus fxculis fenferunt orthodo* xi Chriftianx Ecclefij doftores.Quamuis e«im illc Alloeofis VQcabulo veatur, eo tarne nó aliud (vt ipfe facetur)quàm Idiomatû vel proprietatû communicationem intelligit.

fibi imitandiipropofiiiT, fimili irscintemperie Aiiœolîj a'^uerfiis Altœofim führet, ira ei Zuin^Uus re-eadcnicom fpondit; Cum LuthcrusSynecdochen 3 veteri» IdionMtu bus vfurpatam fuiffe agnofcat amp;nbsp;fatcatur, cur

quod alieno nomine commodiori nonnihil nos j vramur^ Qiioorcnosincefsitaccorripit, qiiaß hæretifi nobis peftilentioresnunquam exorti i fint, ciim interimSynecdochenapudveteres in j vfuFuiire, proprio fuo ore fateaturï An veröde : folo ac nudo nomine furore tanto rantifquc cU'' । moribus infanire amp;nbsp;debaccbariconuenit.^ I

Alio Item in loco idem fic fcribit:Vtraq; natu f ra in Chrifto lefu adco propriè SC certo contine tur, vtvtrifque fuam proprietärem SCingeniii I Deus referuare voluerit, fic nimirum, vt vtraq; ex aflionibus fimul SC pafiionibus fuis liqiiido fentiri ac depræhencffpoifit. Atqui hoe illud mi raculum eft, quod iuxta Prophet» vaticinium | (Pfal.117.) in OTulis nofiris operaftrr Dominus, luxtadiuinam enim naturam omnia pocefiati ipfius fun^ubdita. Matth.iS.Ioan.tj. luxta hu« manamRoili. Imperatori fubdituseft. Luc.t. luxta diuinam nouit omnia, loan.td : lam cog« • nouimus,quód omnia fcis,nec opus ^tibi,SCc.

® luxta humanam verö inquit Mar. IJ ïCceteriiin defiie illo ac tempore nemo nouit, neangeli qui dem qui in cælo funt,necipleFi1ius,fed folus Pa ter.amp;c. Etpaulopofi; luxta diuinä cum Patre in ctslis oft,ab »terno in »cernu omnis doloris, omnium

AD D» ANDRg SVGGEiT. II emntiim afFcftuum denique expers, ÓCimmors talis.loan.) luxta humanam Gtit,eG.irit, nietult, flage1lacur,in cruccm furpendi:ur,rnoricur.In!cgt; rim vtraq; natura fimul, quarum fingiila: in ip« fo elTentialiter Sc reuera proprieque funt,vnuni duntaxac eundeirtque Chriftum conftituunt,vc rum Dei SC Maria; VirginisFilium-.qui ab a;rerlt; no generatur apud Patrem Cuum coelcftcm fine matre,in temporisautem plcnitudineex matte generatus eflfine patre corporeo,SCc.Hgc Zuin lius,qutin fcnptis fuis banc caufam tanta cutn fimplicitate 6C perfpicuitate traftat, vt quifquis ilia legerir,mox intelligat,ilium non nouamjed eandem eum vctcribus SC orthodoxis EcclcGa: doftoribus doflrinam tradidilTe.

Cæterùm tantumnon cogorfufpicari, DoSo Contemp. rem hunt nollrum quoacyaanc caufam dcvtra= que in Chrillo natura SC perfonæ^hrifti vnita* teatque Idiomatutn communic^ione,non mag nifacere veteRim Patrum doó}rinam;adeó,vt dc illo idem dici poffit, quod dc Neltori^ in fua hi« ftorta feripGtSocrates; Cùm natugilcm quandä haberctfacundiam ,eruditii fe putabat,ac Inter pretum libroslegerededignabatur.Elatus cnim propter facundiam veteribus non accurate in« cumbebatjfed prærtantiorem fe omnibus it^ica bateffe.SCc.Verumtamenvtut ifta fefehabcant, fitque Antagonirta nofler quannimuis erudi» tus SCloquaciffimus mortalium,illud tamcnlu« ce clanus confiât, AlloeoGm,fiuc Idiomatü com

PVL1;TNGÈRI res P OK» »nunicacionem, qua üß odio plus quam noueW call pcrfequitur, iam indc ab tnitio apud omne« Scriptorcs orthodoxos in vfu fuine,qui Scrrpn, ræfacratdeduabusinvnaChriftiperfona natu* . ris locuttones , jam olim per Idiomatum com/ * muniraijonem interprétât« funt.Norunt lioclt;SÇ fattbuntur, quotquot in illorum libris vel m« diocriter fiint verfati.Qyorîi fcntçniigCvbi nimi rû fecuntjüm Scriptnrasfarraspronuniiarint) ego malim infiftere, quam mille Do^orum no uitiornm placitis, quos infolcns fux fcientix ßC

Iu9intis Joquentix fiducia inflat ÔC contumaces facit h Mart. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iiiibnus Martyr (qui vt ipfc in fua ad Antoni

nu Piu Inipcratore apologia annotauit,vixitcir ca annü Cbrifl:i.»5o)in libro de expofitionc fidei dihgcnter doter, vtçuique in Chrifto naturx, i quod ipfî proprium eft, tribui debeat : amp;nbsp;inter alia vocabulo ideft alternacim vtitur,4 quo nonmultiimabludit,

waft. Joannes Damaftenus item de fffic orthodoxa • lib.j,cap.4. ineadem caulâ tropoirji/o'inatvtitur id eft alternationjs, vel alterqxattributionis pro Eter by poftalis identitatcm. Atqui fero demum lamaftcnustftc floruit, fob annum Çhrifti vilt;

• delicetyoo. Quod ideo annotamus, vt videaC ® Veftor, adhuc co tempore orthodoxos in Eccle* fla^oflores ad hunt modum de Chrifto piç Si. religiofc locutos fuiflTc, Atqui facillime inter fc cóciliari pofTunt, Alloeofis SC Antidofis,fiquidc peruerforum hominum calumnix ceftent , 3^

* AD D. AITDR» SVGGEST» fimplicitatipotius ftud?re, quàm cótentionum libidini indiilgerelibeat.

Hisabfolinis dicit lacobus Andrearnequalt; Ad qu«4« quam opus efTe, vt figillaiim ad meum de feçfé accufationis Capitibusiibellumrefpódeat, cum in fua Confutationeilli abundc rcfpondcrit.Ad qua: ego refpondeo.Primum.fperare me,candi* dos LfcAores, qui meum illius fcriptum abfq; præiudiçio diligenter contulcrint A. æqua lance expçnderint,reuera intelleôuroselTe, ilium vte cunque çpnfidenti loquaeitate fua venditeCjno* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

1, (Ira tarnen, qua: in libel)o illo feptem Cap, pro* pofuimus, adhuc firma rataqncconGftere.neq; per ilium vlla ex parte elTe labefaffata. Deinde cum illius Confutatio, cuius nomine ram info« lenteririumphat,percommuncm noftram Apo logiam proftrata SC. cuerfa fit, confido commu' nem quoque noftrarumfticclefiarum doArinä cadem opera probe defenfam eius calum-* nijs vindicaftm efle. Qnapropftr ego quoq; bre uiterad eamodùrefpondebo,quxinfuaSuggegt; (iione ad me potiflimum pertinent

Principiodenonnullis noftrstfidei focijtlo-quitur,quos noftri nominis pudere,amp; hoc teftb monium ipfis perhibere ait, quod nemo vnquâ^i,pudg*gt; cis carnalem corporis Chrifti prxfentiam obtru • dereconatusfit. Atnosiftis, quædicit I%Aor nofter,non muitu fidei tribuerc pofTumus, neq*, feimus qui nam illi fint noftræ fidei foci),quos pofiri nominis pudeat. Et voniam nobis dabit

BVLLIMGER.I R*ESPON» Dominus PræpoGtus, ^non tcmcreeiiis verbis credendiini efTe putemus,qui cocies iam falfi có^ Uiétus eft, ciim hsec eius verba hoc etiam loco bi lctn fapiant ÓC fellis plena Gnt. Fateor auté liben ter carnalem corporis Chrifti præfentiâ à nomine noftris aduerfarijsobtrudi poniifTe, niG ipfl ica de ilia (cripfifrent,vt ipforû verba aliter intel-ligi nô ponentiGcutipaulo portampliusdicetur. Difputaiio Quæ de Bernenfi diCputatione fcribit, tam Fri Buataiù, uola (iint.vrcùmea legerem, me cæcum decolo ribus dilTereutcm audire putarem. Nequeenim tune interpartes vlla vnquam conuentio fafta fuit, quomodo difputari, aut vnde ar^menta peti deberent : Sed ampliffimusinclitæ Bernen» fium Rtipub. Senatus ex Chriftiam magiftra* tus officio,matur3 etgraui deliberationchabita, difputationem illam indixit, ipfe difputandi moduatquc leges velt;Chriftianas præfcripfit. Tcftimonij hWo adduccre pofTem Senatus con-fultum ea de re Slóitim, in quo ini^r alia etiam hæc verba leguntur ; Statuimus dccreuimus, neinhacd^putatione vllisalijspræterquam ^fe tens N OUI «Üamenti Scripturis (quæ vulgo ßib!ic.edicuntur,SC Dei Verbum contincnt)logt; ^cusdetur :vt item purum Dei Verbum hîc ad« ducatur/idemque nullis Doftorum, quicunque • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifti läierintjinrerpretationibus violenterdetor»

qucarurautexplicetur; Fed Scripturæ Biblicæ mutua locorum collationecxponantur,declare* tut, conciiientur, 5C fi qu» loca obfcuriora funt, clario«

AD D. ANDR. SVGGEST* IJ ebrioribus illuHrentiir.Wiidiciü præterea huius caufg nul 1 i hominiicn,fed fcripturs foli permittt muSjVt ni(ninim,hæc fuijpGus iudex (ît,quæfo la norma,régula,fundamcntum ÔC vnicus Chri* ftianae fidei iudex eft; fuper qui quotquot Chriz fli nomine cenfentur,(idem fuam extruere,5C fc-cundùm eius canonem eandem debent dirige* re, procul remotis hiimanarum traditionum fig mentis ôC hiimanæ fapientiæ argutijs, aut pro« pri) animi placitis intentione, SCc,

Atqui in hodiernum vfque diem hoc no- Infldeï«« ftrum fundamentum eft vnicum,ha:cEcclefiarû per Heluetiam conftitutio atque fanflioeft,ne tar. quid in fidei caufa recipiatur , quodVeterisfiC Noiii teftamenti authoritate non poteft proba« ri. Iftud verô in Bernenfi difputatione magna ciim diligentia ôC. bona fide obferuatum fuifte conftat. Ego certc me ift#rum teftem oculatum pofTum diccrc,qui coràm audiui •duerfariae par tishominesénterdum Patrum Doftorum Ee cleGæteftimonia adducere.quibusrcfpondeba* tur, ea ex Patribus proferri dcberggquæ ifti ex Scripturis facris docuiftcntjôCqu« lola apud om ncs authoritatem mererctur ; interca autem me« minifTent, foli Verbo Deihune honorem debe-ri vt ipfi vni abfque omni contradiftione creda* tur.Adhacc D.IoanneeOccolampad.incogipa» D.Iojii. • rabilis eruditionis atquepietatis vir,ÔCin Pa-trum rcripcis(quod nemo eruditus ignorat)exer citatilTnnus, fuum in hac re officium omnibus

dcferebat, qiiod ex V etcrum atque orthodoxo« rumPatrum librisde propoficis qua*ftionibult; refponderc vellet omnibus, qui ipfum in hoTpi* Nam icon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priuatim conuenire dignarcntnr.

rreeïTeri. leniatatuit,couennone tiqclegenimis procuire ccffiirc. Necenimnot inhacnoüra de perfqna Chridi difpucatione folisScripturis in(ïliere,red doflring noftra: fundamentum in dodorum Ec cleGæ Sc Patrum authoritate collocarc, ex quoe rum teftimonijs perpcram detortis ingentia vo« lumina confarcinauerimus,ex quibui fi qqa; eX Patribus defcripta funt auferantur, cxiguqs Fu« turus fitlocQrumracrgScriptura;numerui.Nolt; veroillirefpondemusinosa Bernenfis difputaa «ionis Aftis ne latum culmum quidem difceftif-fe.Et quoad n^,ncuti nlis.cùm difputatio illa ha beretur, propr^ manu fubfcripfi: ita eadem ad-* uerfus omne$,qui illa oppqgnare voluerint,roti* us Oei dementia fretus, defendere SC tqeri a Ai-* ntus eft.HiA» enim condufionibu* atque A Ais omnibus dofïtinam vete Chriftianam atque or thodoxam contineri certo perfuarut fum. Oieo

* praeterea noftrum hqnc Pyrgopolinicenjquan-* * do nos ab illa nimis procul recedifTe fcribit, prae cipici træ atque odij affeduabreptumnon reAè numeratis padibus fpacium illud æquo longius rxtendinc,adeó vt ipfe flmul à veritatis meta ni «nis procul ad mendaciü deflcxcrit,âlt; nobis non «ninud

Atgt; D. AND^ SVCaEST» 1'4 minus hoe loco quam multis alijs iniuriam atro eert) facere.Etenim quod pauio ante dixi, etiam hodie in noftris Ecclefïjs non alijs, quam veriuii* que TenamentitcRimonijs fides habenir. Ne-queignorarepotcflquadruplatorilleC^cümiam ntPatrum ante non femel adhancobiefliotlcmrefponde-rimus)qua ratione aut quo inRituto Patrum aut mus. Veterum Ecclefiatdoóorum teRimoniaadduea iTnis'.nimtrum,fi quod dicunt,amp;: quod nos ipfos rum auihoritateconfirmare volumusjcx Scrip* tuns dcfumprenint,amp; earundc authoritate pro* banint. Quod fi fecerunt, fidem illis habemus, nonvt Patribusauthominibusnonvulgaribus, fed vt Dei fcruis, qui ex Dei Verbo locuti funt. In co autem illorum admonitioni obtempéra^ mus,qui non alia conditione fibi credi volunt. Nota funt enim quæ D. ^i'guRinus in EpiRo-

ad Hieronymum ficfcribit*Ego folis ei» Scripturaru^ libris, qui Canonici appellantur, didicihunc timoré honorem^-, deferre,vtnullû corum auihoremfcribendo aliqui^^i'i^^fi^c br« mtffime eredam. Alios autem ita Itf go, vt quanta Übet fanéiitate dodrtnaque prsepolleant, non ideo verum putem, quia ipfi ita fenlerunt, fed quia mihi vel per illos authores Canonicos, vel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

probabili ratiene, quoda veto non abhoareat, perfuadere potuerunt.amp;c.Et haec quidem noRra femper fuit fcntentia,äC hodie etiam eR. Deinde cûScripturis Patrum quoquctcRimonia allega mut, vt hat ration« non interruptum f«d perpe«

BVLLTNGSHI R E S P O ft tuü modiim amp;nbsp;confenfiim dofiring fidci in Cbfi fti Ecclefia demonftremiis: vtqne apparcat, nos lion primes efre,qui hoc am ilkid dogma ex no« . ftri cerebri Fabrica protulcrimbs , fed eandem doflrinam eciam priufquam nos efTcmus, apud cos receptam amp;nbsp;vfitatam fiiifle, qiios vécus Ec-lt; clefia pro orthodoxis doóïoribiis agnouit. Atqiii hoc i!!ud tclum eft,quo aduerfarij noftn letalitcr vulncrantur, quando ipfi noua figmenta profegt; runt,nequeex eruditævetuftatis monumentis quicquam proferrepoftunr, qua'm errores ilto', quos fanóli Patres «am olim fuis (cripcis ronfma runt. Præterea Patrum teftimonijs propter eos vtimur, qui horû authoritate magis quam Scrip turis mouentur.vt hacratione illos quoq; Chti« fto lucrifatiamus.

Num tdi- Quod fi lacobusW^ndrea; in veterum Panu «is Scrip- fcripfisdiligftitiuseftetverfatust^qualcm reuera wumtcftC oportclsat^um virum, qui IRpfum in tarn wonijs ni- fublime faftigium extulit,vt omnes præfe defpi ***quot;“'^' ciat^neq; iiinheri folius libres (quibus nos quo que quem trftrentur honorem non dcrogamus) .fupra Patrum eruditorum amp;nbsp;fanflorum laborcs • cum faftidiofo herum contemptu extolleret; (I • deniquepraecipitisanimi motum tantifperfrte-naffiftet,quoad cogitafTet aliquando accuratius, quorfum illius verba tenderent, nunquatn pro-feóló-hoctemerarium diélum efFutiuiftet.Nos in doflrina de perfona Chrifti, non modo non inft fterc foils Scripiuns,fcd fercfola Pdcrum^ Ec»i ciefi«

«leGg doftorum authoritatc niti.Etenim fi nos Scnpniris receffimus, qiiando noftr» doflrmae de perfona 8C naturis Chrifti fiindamrnta ex Patribus defumpfimuSjVtique ipfi quoq; Patres in enifdc doélrinæ afTertionea Scripturis facris receflerint necefTc eft,

Qiiid ergo dic^us ƒ Num vero no fier ille CocMafni Antagonifta tam ferox,eandem eum communi bofte noftro Cohclæo cantilenam, ijfddcm qnix ßjt. bus ille vfiis eft niimeris,dccatare volet/ Etenim hutus tenebrionis amp;nbsp;fuoriim compliciim non minus tmpium quam futile figmentum eft , in Scripturis non extare ea, qu« Ecclefia de TrinU tatis myftehojde Chrifti item perfona amp;nbsp;naturis eredenda efle tradiderit. At hoc commentum e-goanteannos 30, publtco fcripto confutaui,6C ïolidisargumcntis docutgßanöos Paires quaecû que de articulis hifce tradtderuntgt;x Sacræ Scrip luræ libris t^prompfifTe.Quôifi veto nô idem cum Cochlæo amp;nbsp;huius focijs lacobus Andreae fcntit, G denique(qnod virumortl^doxum de« cet) fatetur, Patres hæc fidei Chr^ftianæ myfte-» ria exSacrofanfto amp;nbsp;infallibili dei Verbo hau» fine,cui foil fides debet haberi,fequitur ccrtè ir« refragabili confequcntia, nequc nos à Scriptu» t ris receffifte, fed harû veftigijs adhuc conl^ntef infiftere : patet item vel ipfo lac, Andrea tefte, qtiam de Chrifti perfona amp;nbsp;huius connexis tra-dimusdoôrinam,exDei verboefte defumptâ, Clamat enim ille, nos dodrina; noftrae fund**

menta in Patrum fcriptis collocata habere. Si et go hi fecundum Scriptlira» regulam de Chrifto refte' fentiunt atq; docent, Vtiq; nos quoq; reftd (entire SC docere confiât.

PatrérfiiS C^terùm, (î(quod modo diximuCMàgni* ióSin^ex fi^sDominus Doélot Patrum fcripta diligcn* Soipturit tiuslegifTetjfacilecompcriffet.neipfos quidtm fuoipftrSi. vnquam taies videri voluifTc.qui de Chrilli my* Acrijsaliter,qiiàm fecundùm VerbiDei normâ fenfcrint docuetint. Namvt ex multispauca huius mci di^i teflimonia adducam, luflinus tafltnai. Martyr in Expofîtione fidei fie fcribir.'Siqnident spud Ecclefiæalumnos non ad humanas ratio« tics amp;nbsp;cOgitaiiones dirigtndg funt res diuing, fed ad fenfum ÖC voluntatem Spiritus oratio inter-» pretatioqueaccommodanda, Atqtiieoloco Iult; flinus dehac ipfa caidä, qua: hodie inter nos con O Awrufti **'oiiertitur,4inerir.D Auguftiinis vero contra ' Maximinum ^rianomm epifeop^m difputant

Lib.), inter alia hæc dicit : Nnnc neque ego Ni« cenum, ni^uetu debes Artminenfe tanqua pratf iudicanirusgroferreConcilium.Nec ego huius authoritate,nec tu illius detmeris.Scriprurarum aurhoritatibus.non quornmcjuc proprijs, fed vgt; 0 trifquecomrnunibusteflibus.rcs cum re, caiifa cutg caiifa,ratio cum rationc concertet.Similiter Theodor« Theodoretus Cyri epifeopusf quern noflerillc

Doólor præ alijs hofhliter odit, vt poflea dice» tnus) aduerfus omnis generis hçrefes difputatu-» rus, fub primi dialog! initium ait.» Velim ne td humants

humanisrarionibiis Vcritatisinqiiifitionépet* minas, fed Apoftolorum Slt;. Prophctarü, qiii tos fccuti funt fanflorum veftigia inquiras. Leo item Rom. epifcopus epift. 41. Chalcedonenfis L-eo Rom, Concilij decrctum Sacræ Scripturæ fnndamen* tls ira innici tefiatur.vc de eins fide nemo dubnä te pofTit.Ex quibus iam luce clarius parer,ortho doxos Ecclcfiae doélotesfuam de Chrifti perfo* na eiijfq; narnris doélrinam cxScripriiræ Sâcra* ' fontibushaiififTc, ôC friper haiû fundahientum* nofuperhominû placira,imô ne friper Concilio tUm qrlidcm celeberrimorû décréta exgdificafie.

Qiiodverô lacobus Andreæ nos Parrritn te-ftimonia iti alienrim fenfrim dctorqtiere calnm- Pitrum te« tiiatrir^ hoc ci Cqtia tft lirgriæ volubilis agilitàte infiru6lus)faci!ius efi dircre, qiia'ni argrimentis pefùthi. 6C rationibus idorieis ptob^ e.Neccnim hoc abs fe verè diôlrim cffe^vnquâ demon(^bit. Enirri« ùerô fanftiffimus Chrilîi Martyr- T H Ö M A S _ CRA M fi R V S,Canttiaiiéfi$ Atchicpifcopüs, 1 O A N. item O BCÖL A MPADIV ^Bafilicn= lejchimus fis Ecclefiæ miriifter .(SCIOAChTvADI- VaJianuS. A N V S Sangallenfis Reipublicae^Onful, atq; pfiTRVS MARTVRÎn noftraSchola Theologiæ profefTor (quorum omnium animJ iam in cteliscumChrirto viuunt) veterum ^agt; trum de Coena Domini fcntentias arque teftimo nia diligenrifiimè quæfita 8C collefta tori mun« do legenda amp;nbsp;cxaminahda propofucrunt : neq;

gii)q«ifquam adhuf prodijf,qui qiiam in hac caufa ccn-imiini EcclcGæ præftiteriint, operam, falG argiicreaut aliqua falteiri raiione t|li Gdcm , derogarepotiierit. Qiiin imô poßrrmiis in hac caufaD. Oecolampadij Iibertantam apud pio9 virosauthoritatem meruit,vt Phi' lippus Melanthon ab eo tempore, quo ille sedia Me tus cft, nobis amp;nbsp;doßrin» noftræ æquior faßus, Ijiiihon. nobifeum familiariusagere rceperit tandem lireras qnoqiie ad nos dare Gt dignatus, quibui nosproamicis amp;nbsp;fratribus dilcßis agnofeit.

Neverô AntagoniGa nofter rurfus pro fuo tnorc Mcndacij fpiritum ex fua canea edußum contra nos proritet, ex oprimi tiliu£ doßifGmi« queviri lireris, quas ad me plures dédit,vnas mo dó bîcadftribere lubet,ex quibus , qua'm amico erga nos amp;nbsp;EcileGa* noGras animo ille fuerir, quiuismteH^ct.Etenim annoiJ4$,Martij dieJj in hæc verband me frribebat,

Metantho» Infpexi pleraque qua? ædidiGi ac deguGau», nisdedo- Ppj Enarlt;»fioiicm Ioannis fere toiam perlegi. ftrina Bul» », nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r •• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

lingeti iudi igt;ani cum lt;jp multis lententijs merum fa-pe ton ciui». • ferat quidam meus amicus,qui hic loannem inquot; terpretanir, fubinde ad tuum feriptum redeo,te quoq; confulens.Amo enim EccleGam , 8(. fern* par fenG indicia EccIeGæ magnifacienda efTe, Idco Si. veteritm amp;nbsp;recentium fententias confe-*

rlt;», vt Gmplicrm , natiuam, propriam EccleGas doßrinä amp;nbsp;ipfe tencam , ÔC alijs traderc pofsim» Ac fiepe teGatus fum, placcrc mihi Enarrarionc tuatn.

At» b, ANDRI SV G G ES T. l7 tuani,amp; qiiod vcra dicit SC ffviupiwa! vcræ EccleGæ Vidit qn» Dei,amp; ftlutana. Multi interprètes alienorû ope rum itacxpatiäturac deerrät à fuisauthoribiu, j.amp;ö. Vt nihil dicant aut paucajiyii 'n©'* Tua enarratio • immoratur propofito argumento,6C id illußrat. Qjjare nó folùm pro codire mi(To,meo nomine tibi gratias ago,fed etiä publico nomifle pro xdi tione,teq;,quod faci9,aóhortor,vt de Erclefia be ne mereri pergas tedendis pi)S vtilibus 6C mode» ratislucubrationibus.Oro autem deEpiftoIiSjfi qug feribuntur ex bis regionibushorridiores ab aliquibusjGlentio obrUatur rcs.Nos tarnen reli* qui foueamus confenfum SC animorum coniun aionem inter nos,nec magis diuelli Ecclefias no ftras Gnamus.Non tam,inquitBaGlius,Gniftra: opus eft dextera,quàm EccleGæ cócordia docert tium Faciliusaccendi ilC. Ätineribonorii ftudia, fie maiori grauitatc difciplina quÂifcunq; defen di poteft,G d»ftores,év in docciÂo confentiant, inter fe mutuabencuolcntia coniunfti Gnt.

Ideo quantum pofTum aftringere n4ftrâ coniurt filioncm , non difsipare velim. Hb^cGmpIici SC candido animo fcribojtcq» rogo vt detua volun tatercfcribas.D.Pellicanoveteri meoamicofa- • lutem opto. Bene vale,die is.Martij, quo ante .. annos $504.,Adam coditus eft.Ante annos^ero

15 4 5.conceptus eft Chriftus,fiCantcannosi5u, cruciGxus eft Chriftus.T ypographo pro mifsis Biblijs ago gratias.

Philippus Mclanthon, “ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X »

Tam probe viro optimo óC dofl-ifsimo.Phi* lippo Melanthoni rum noftr» EctIcGædoftri« na,Scmea,quihuiuii miniHerfum,tóiicnirbac, . amp;banc fnam fratcrnam erga nos voltintateni ad finem vfq; vitæ fiiaïjqiicm felicifsimiim acna gif.conftantcrcoluit amp;leruauit.

Atqui non ignoro, qtiantas tras nofler ille Doólor vifïs bis Pbilippi Melanth.litcrisadurra fus me animo fuo conccpturus fit,ó£ qua intern' perietumultua(uri]S,dumCquodoIim inter Cen tauros Si Lapithas fuifTe, Poetæ frribunt^ illi fiirorarma miniftrat; quàm dcniq; indignis niodis rraAaturusfît dcrommunibus ftiidijs^ religione optime'mcritumvirum Phil. Melana tbonem. Nam furoris fui fpecimen iam nunr in JttaentesÂ; Confutatione prgbuit. Quod Si ali| quidam in^raii dif* faflitarunt, bomincsvumirû ingratifsimi, quo» (ipulu Philippi autBbritas promou it. Si qui in bonis

Jircris exiguosIprogrefTus Fafiur^uifTent, nifi huius prgccptorisfidcli amp;nbsp;indt fcfla opera elTent vfî. Sed rlt;ribucf prorul dubio iflis omnibus Deusiiiniis ^m , qnæ ingratis debetur, merrea dtm : Philippi autem honor Si gloria in Erdea • fia coram Deo amp;nbsp;pijs omnibus ætcrnùm floa 0 rebit.

{onîî^cTna’ Patrum fcriptis ingentia volumina confarcia tott), nauilTe.Quod ab illo dici,ego non miror. Quia enim cius liomathus, quern ex noxiorum affe* Auuamp; bilis rcdundantia cnatacruditas torum corrus

AD D. ANDR^SVGGEST. l8 corrupit,dofliffîmomm atcjiie piifTimorum fcr« uorum Chriib ( de quitus modo diximus) fan» ftos vtilefque labores non poteft concoquere, quid mirum, (ï ex ilÜs dolores fcnriat acntio' res,qnàm fercndo Gr.tum quçilli fcrtpfertinc ne querattontbus idoneis coufurare, neqne ctiam cx animo expuere pofGt.qnem vel innitus exil-* lis concepit,purioris doftrinæ guftû’ |deo quod vnn reftabat homini vano lt;3C propriae confeien* tiæteûimonio conui^o, illosconrumeliofo con farcinandt vocabiilo in contemptum adducere Voluit. At quid opus erat de noftrorum Scripto« rum voluminibus dic«re, cutn nos aduerfanaï partis hominum codices tantumnó clitellarios, non tam molis magnitudine quamineptis rap-fodi)sfa(iidiofos,fæpe ctiaminnumcris diabolo-rum myriadibushorribile^lli pofFemus expro brai-e.^Scd valeant illi, quos omnes^ij amp;nbsp;eruditi indignos iudi^nt, in quibuslege^dis occupenc tur,ncdum vtiniUisconfutandisbonas borat lt;pigt;lè coUocent.

AtGmulhocloco maior noHri Doftorisra« he. AnJr. bjss erumpit , qua fanßiflimum uei feruum, Theodorctû.non minori impudentia quam va-nitatc Neftorianum.id eft hæreticum fuifTe clamai,atque cidem non abfqi contemptu coninfi* git Vig'bum, fanöum Eptfeopum ÖC many« rem. Quo fancexemplo difco, patienter feren-dum mihi elTc quitquid conuitiorum os illud impudens óCtemcrariu aduerfus me 6C noftros

BVLLINGERI RESPON. omnes expuit.Cùm enim eó vfque prografTa fit prophana iftius hominis impudtntia.vt ne San élis quidem Dei feruis, quorum anima; iam in coelis cum Chriflo viuunt, parcendum efTe pu« tet, quo minus horribilc hxrefcos crimen illis incendat,nos certe,qui cum illis minime fumus confcrendi,paticnter ferrcconuenir quas inno» effundit calumnias amp;opprobria. Veruntamen quæ aduerfus Theodoretum, (änflifsimum Dei feruum ille deblaterat, prorfus difsimularc neq; polTum ncquedebeo.

Theodoretum NeHorianum fiiifTc dicic,eam fortafsis ob caufam, quöd hoc nomine liiÜiniaa no di nonnullis alijs fufpeflus fuerit. At quis higt; Roriarum vetcrum non omnino rudis ignorât, hoc ipfum muhis etiam alijs prxter omne meru tum accidifle,vtaliquibus fufpefli ficrentïCon-’ Rat item inter Cyrilftm öi Theodoretum ali* quam dilTeniftnem fuifle obortam, ex fufpicio' ne potius finiiWe concepta, öi qiftd fc mutuo non rede intelligerent , quamjaliqua de caufa iuRa öi grlRii. Argumentum huius infallibile eR,quód notÂnuItôpoRrevtrinquercélius co* gnita alius alij reconciliatus eR, fublata prorfus omni difTcnfionc. Fatemur prxterea in Synodo Ephefina 11. quamCquodarmis res gereretur, amp;(^iiiUic conuenerant cædesatq-, fanguinaria tonfiliaagitarent) veteres xsr/gt;»iiäz/,idefi,latro'' num concurfum dixerunt, Theodoretum ex cpifcopatuiniuRc deiedum fuifTc.'At idem po« Rea in

AD D» AMDR. SVGGEST. 19 ftea infrequentiCsimo c^ebcrrimoq ic Concilio Cha’cedonenfi magna cum laude glorgt;a e(l irtimcgrumreftitutus. Tcrtantur hoe Coiî'ùlij iftius Afta 3C veteres hiftorias; quod ipfum Philippus Melanthon quoque iulaudatifsimo illo • fuorum Ch onicorum operc diligenter aanota-uit. Adhaec Leo, tune temporis Romanus Epi« feopus , ad Theodorctum epiilolam fcripfit, qua; ordine 41. habetur, qua illum non folum ab omni hærefeos macula immunem ,/ed tnfu-per tam Neftorij quàm Eutychetts hærclesab illo vilidifsimis argumentis confutatas cfTe, aperte teftatur. Sed aliorum teftimoni|s ncqua- Theidnre.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r 'T'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ contra Ne-

qnam opus ctt , cum quos iple l hcodoretus contra omnes hærefes fciipGt, libri eius innoa feripüt. centiam ab omni fufpicione hærefeos abunde vindicent. Namipfum Nertorium eiufque hæa refim libri quarts capit^peniilthno grauttet confutat amp;nbsp;damnat. Scripfit pÂterea dialogos tres de (Shrifto vero Deo St Homine adz uerfusomnesfalfasdoftrinas SChærefes.ôC qui« dem eas imprimis, quæ illo viucnt^rafEiban« tur. In qiiibus primo verani fan^nque de fidc Chriftiana doôrinam proponit , illuilrat at-que défendit ; fimulque ex vetuftifsimorum • Patrum feriptis demonitrat, haue ipfam doftri-nam ïam ante in Ecclefia tradnam fuifTe . Et ifta quidem ordine tam commodo tantaque cum perfpiruitate atquc diligentia trafi'at , vt

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

banc totam ex eius fcripti» plcnè 8C. perfefl4 pofsit cognofcere. Etenim in fecundo Dialogo Beat! Cyrilli fententiarn contra Ncftorium aile» gat, quse vel iôla fuflicere poteft, vt illiiis }nno« • centiatn aduerfiis noitri ûoéloris Andreæ tna* Içdiçentiatn afTct-ac.

loai, Dialogos ifte(gt;nuper ad propagandam SC il* VHticrus’ lolïrandam VeritatisöCfidci Chnltianæ pnrita* (Eccicfiaftcj teipun Germanicnm Sprmonem tranHulit eru« Sfaphuf' din,s amp;nbsp;fidelis Cbrirti feruus, M. loannes Con'» radns Vlmerus, SchaphnfianæEcclefiæ mini* fter. Qtiqs fi qiiis legerit, facile depræhender, qua de caijfa Iacob. Andreæ odium iftiid impla* cabtleaduerfus Theodoietum conccperit. Nam etfi hiç ante annos plqs mille fcripfcrit, ita ta* pien çaufam iftam, quæhodiecontrouertitur, traôauit.vt qqi cius li^os lcgit,ilkim ex profef* fo aduerfus fcripfine putet, qui hodie nobi» litem mouent- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

J5rfn«ii» Cæterùm aduerfarius nofter buius odij vi* . çôt'aTbyt? rus, quo Theodoretum infeflatur, magna ex

parte ex B*ncio haufit, qui non minus odiofd ^lysfcripta Anfutare iniiituerat, magno qui' dem cum conatu.fed eucufu plane ridicqlo, pe« ® rindçacfi mufc^elcpbantem morfu fiio çonetur ipterficere, Sed tune quoque Theodoreti eau« fam pro gratia mihi à Domino concefTa aduere fps Brcntij mathinationes defendi.

AD D. ANDR. SVG GEST» Xo doéli virideTheodorc^ tradiderunt : Cyri in Syria Epifcopum fiuHc, quæ diœceüs ecclefiaj particular«, fine parochias.oftingcntas comple fiebatur, quibus omnibus ille magno cum fru* Au fidelifsimc praefuit. Idem totum fere Vctus • tedamencum vna cum omnibus D.Pauli epifto lis,commcntarijs fuis illuHrauit : Libros præte-rea plurimos confcripnt,partimhiftoricos,par« lim theologicos contra genres SC hæreticos, qui tunc Eccleuas pafsim turbabant.Quarelaborio faôÇfidelis tanti viri induftria meliore^atiatn merebatur, quam arrogans iftc Do Aor Tubin« gcnfis.qugeius confidentia atq; temeritaseft,il' )i rependac. Sed dicat ifte quod lubet,in memo« riitcamen asterqaerit iuftus,abauditioncinala non timebit,

Quâm parumbonorißcc autem idem Anta« De S. Vlgl goniiia noHer de S.Vigili^fcntiat - vel ex co ap« paret, quôdhunc cumTheodoretoconiungit, ,ytt. quemhærefe9s criminemodo tÄTamauit. Au« dio pratrereaPatrem iftum fanAifsimum ab eo nonabfq-, contumelia St fcurriliter p^tius quant Theologicè Dormilium vocari:ni%iirum quod , in Hdci caufa ipfi dormitauifre,nec aliquid laude dignum prajftitifTevidcatur. Atqui ex hiftorija confiât, V igiliû ante annos mille T ridentinuns Epifeopum fui(re,amp; illic loci propter fidei verat confefsioncm abarbatis idoloru cultoribusoc* cifum,martyri) coronam meruifTc.Itaque Chri' ßo Domino,cui credidit, no doAtina tnudo,fe(l

BVLLINGERI RESPON. fanguine quoque fuo t^imonium perhibuit. Scripfit autem libros quinq; pro Concili) ChaU ccdonenfis defenfionc : In quibus pcrinde vt Theodorecus , primùm doétrinx fux fundalt; nienta ex Scripruns pedca iarit : deinde ijfdecn Patrum fentenrias fubtexit. Scripfic ctiam alia nonnulla,âC imprimis Eiitychianos confuta* uic : qux baud diibic prxcipua caufa eft, quod eius fcripta aduerfario noftro lacobo Andrex tantam naufeam mouent. Nam vcucrem difsilt; mulet, fentictarnen, ilium in huius caufx after-* tione nequaquam dormitauifTe, fed vigilancio» rem fuifte,quam vt ipfe pofsit ad eius argument tarefpondere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Etenim poftquam in quarto libro Parer ille de hac noftra controuerfia multum diiiq; difpu-* tauir, tandem non minus graiiirer quam perfpi' cud difputaci^em fuJm concludit ; Apoaretv-* num eundcmqiie Chriftiim vtriufq^ue efte natu* r® , amp;nbsp;efte quiftm vbique fecunrrom nacuram diuinicarts fuæ, élC lococontineri fecundùm nan turä huma Atans fuæxreacû efte,SC i nii iu nó ha berermorti ilt;lfbiacere,i5C mon nó pofte;Quod v» nû illi eft ex narura verbi,qua Deus eft;aliud eX natura carnis,qua idé Deus homo eft. Igicurv« nus Dei Filius.idemq; hominis faflus Filiu,scir* cûfcrtbitur loco per natura carnis fuaf,amp; loco nó capitur per naturam diuiniratis fugimorcuus eft natura carnis fu$,lt;% nó eft mortuus natura diiii« oitaiis fue. Ec iftts mox Jifene lafert.Hæc eft h-*

AD D* ANDR. SVGGEST. ir desamp;confeCsio catholic*,qua Apofloli tradide** rót,martyres roborauerunt, SC. Adeles nunc vfq; cuüodiunt. HgcomniaVigili) funt. Difcant aut ex hisVbiquari)Theologi,aut faltem digitis fut* palpent,quid de ipforum doélrina ptj fcntire de.* nbsp;nbsp;•

beant, ÓC quam procul illa abftt à piæ SC eruditg vetuftatis confenfu.Et hæc quidem de eximijs Ie fu Chrifti feruis,Thcodoreto ÓCVigilio, annotate libuit, vt aduerCario noftroreCponderem, qui occaGone exBernenfi difputationearreptaho» rum mentionem fecit nimisinuidiofam.

Rcdcamus ergo ad eius Su ggeftionem,quant numeris ad marginem appofitis diüinxit,vel po Suggcftto. tius temereconugnauit. Nam cùm hoc ilium fe ne matgina cifleviderem,arbitrabariliumaliquidaduerfus ' me ferium dC quod alicuius momenti foret addu Ourum ,ideoque numéros iftos ad feptemilla accufationisCapita, quiÄis egorefponderam, dcbererefcrri.Sed dum rem propfls inrpicio,nó ( quodprouÄbiodicicur) pro mcfaurocarbo» nes, fed prorfus nihilprætervanifsimiblatero-nis verbainaniaquidem, multa taAen bilisdC fellis amaritiidineTedundantia,ad^cSophilli« cisfallaciisdCeffugijsfubdolisfucata,inueni.Ex quibus coni)cio,infelicé ilium intra femetipfutn • turbatum,ne GbijpG quidem fatis conftare,atta-mé ne omnino fileat, conftituiffe aliquid faltetn confucre, quo fimplieium SC rudium oculos pet ftringat fiue fafcinet, vtZuinglianosabsfedi« gnismodistraâatos putent, cùm reuera nihil

BVLLTNGERJ RESPOîîf» præftiteric. Quia enim ifti rem eô adduxerunf« Vt noftrorum librorum leftione aliqui princi* pes incerdixerint, paticiores iam func, qui quæ aiit qualis fit nofira doélrina,intelligant. Atqui • facile fuent homini locutulcio ÔC fubdolo fima pliciores «SCrcrum ignaros vanis perfuafionibu* fallcre,vt qiiæ fidem omiiino nullaqrk merebana lur.pro veri» rveipiaut, herum ergo dico, qi,od iama.itebis abs me diôlumefijhgaqturqua;* foquT ex nobis prodierunt feripta, aut fahem vnica ilia mca ad fepeem aceufationts capita Rerpoufiocum lacobi Andrea: fcriptisdiligen* terconferatur, necdubico certa diuin» gratiaî fducia fretus, homines pios ÓC cordatos facile inielle^uros eire, firma adhuc Si rata confifiere ca,qua; illicpropofuimus, neque prælbgiatoris tHius nebulis vel min^a ex parte efTe labefa^a ta Sed ad eius^pica,quç numeris marginalibus illeconfignauit^ccedamus.

Sub numeroTetundo, fe in fua Confurationo J*’quot;’ demonflrai^redicit, qiiaratione caput loanni* Sextum adT)ominica: Cœnæ negotium refte transferri po^it, qua item rationeid fiat perpe* ram.Sed intellexit iam nunc,opinor,ex commit ® ni noftra Apologia, quàm procul à feopo aber» . * rauerit haefua perfuafione confident! amp;nbsp;iaAalt; bunda.

Hosperto^ Deinde,qua; ego in tertio meatRerponfioni» nam Chrt- Capite dilucidè expofui de vna eademque lefii F^^nondiui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diflinâis natu'

AD D» AND% SVGGEST. tl risfCaillead numerum fccundum tranüulit, (ï« mulqoe feiens volcnfque iniuriam nobis facit a» trocem: quando nos Chrifti perfonam diuidere, amp;nbsp;inter naturas non folüm dtflinguere, fed ea(« dem à fe mtituo diuellere calumniatur. Etentm Il legantur qua: in } amp;nbsp;4 meæ Refponfionis Ca# pire fcripGjlucc clarius parebit,ilium pro fuo mo te mendacium dixifrc,5lt; nobis doflrinamafnn* gere,quæ nunquamànobistradita, fedpntiii« noftræ contraria eft.Quod ipfiim ex noRra quo que Apologia communi Leftores intelligent. Et fane non pofRim non vehementer mirari.tara turn virum, omni pudorctam improbe abÜerc fo,ea nobis audere afhngere,à quibus nos qiiàni alicnifsimos effe non ignorât. Sed arroganii fna conhdentia deceptus iampridem (ibiipG ptrCiia fit,eos omnes, qui de perfana Chrifti Ä eius na-luris nô per omnia idem feniiunt^ loquuntnr cumBrentio^lofuo (qui nou«n ÔC prioribus fæculis inauditamdehisdifTcrendirationcmex cogitauit^ bcet eadem.qugolim prif* 8C ortho» doxi EccleGæ ChriOianædoélore^radidcrunt, fentiant SC loquantur, eos (inquam ) omnes qui Brentizarenolunt.perperamfentire fiCloqui.ne • que earn humanæ naturas Chrifti maieftaté tri« buere.qua: ei ex iurc debeatur. Ea autem perfua Goof Gue prçiudicio f^feinati ifti homtncs,mox fuas illas Confequentias Sophifticas colligunt, quibus omnes ab ipGsdiGTentientcsproimpij»

BVLLINÖElt;I RÊSPON* niq; eftiftomm confidenria tamq; praefucnprtïd fa tcmerita8,vt feipfos non Hulca modo,fed cæca ÔC ftolida fupcrbia fnpra piam ôC orthodoxam • vetuftaté extollant, Iiaq; illorû figmentis anres prgbeat, fi cui lubctbonas boras mal^collocare, DciFiliuï Præterea fub eodem feciindo fno numéro non “’* • minori cum perbdia fcribit, nos Dei Filium ab humanæ naturg pafsionibiis cxckidere,amp; perin de Ioqui,ac fi non Dei Films,fed fola eins bumagt; nitas nos redemerit. Zuinglio enim hanc impiâ amp;nbsp;blafpbrmam bgrefim vifam finfTe.fi qiiis,De« ; Filium pro nobis mortuû efTc dicat. Sed ad banc calumniam iam ante abunde refpondimns.Con ilatdeniquenequeZuinglium, neq; nos dcrcquot; demptorc noftro lefii Chrifto amp;nbsp;redemptionis noftræ negotio vnquam tam impie'fenfilTe ,aut etiamnum fentire.Effenim Dei Filium verum 8C îcternum pft nobis pafTum amp;nbsp;mortuumefie, nofq; fuæ pafflonis amp;nbsp;mortis meBito redcmifTc, Zu inglius ingenue amp;nbsp;difertè confefTus efi. Quia verô Iefugt;Cbriftus in vna eademque indiuifa perfona vtrjrnque naturam, diuinam fcilicet ÔC bumanam, intégras atqueillæfas fcruat, in ea iU

• lum pafTum FuifTe dixit,quæpafsibitis cr»t:non • autem in ea , quæ amp;nbsp;impafsibilis amp;nbsp;immortalis l.Pet,4« cft.Id vero non ex fuoore, fed cum Petro Apoâ flolo dixir,qui Cbriffumorne pafTum efîe feri/ bit. Sed 8C veteres doftorcs de Cbrifti pafsio» neamp; morte nunquamaliter locutifunt. Et ipfe Zuinglius, eùm ad Lutheri Confefsionem re« fponderet.

ADD. AND]^ SVGGEST. aj fponderet, fenteniiam fuam abunde declaraufc atq; défendit. Stripfii item de hac re grauiter SC folide fingnlaris doélrinae ÔC eruditionis vir, Cbriftianus Hefsiander into libro, cui titnius , eft;Refiitatio dogmatis de fiflitia Garnis Chrifti omnipræfentiajii Cap An Deus dicatur in vni-late perfonae pafTus.

Simili tranfpofitionelacobus Andreefubter CjtoChrJ tinm funm numcnim rcfert,qua?ego Cap.fecun ftj^viuifica do fcripfijSC ibi nirfus eiufdcm fpiritus^quem fi-* bl familiarifsimnm baber, inftinSfu fiue motu nos accufat,Qijód earncm Chrifti negemus ear-nem eftevunfitam. Atqui eodem illo Capite C' go in hgc verba fcripfi;Qna ratione vero aduera farij noftri de nobis audent dicere , nos Chrifti earnem vere vinificam carnem efle negare, cum ex animo credamus Si. f qiiid ingenue atq; difet» le pradicemus.ipfum DominumSlixifteiAmen loan.tf« amen dico vttbis,nifi manducailt;ritis carné Filij hominis, amp;nbsp;(anguinem eius biberkis, non habe tis vitam in vobis Et quat ibiden^equuntur, Enimtiero de Chrifti carne Si. fang^inc, non vt de hominis vulgaris carne Si fanguine loquia ini’r.fed vt de -arne amp;nbsp;fanguine,qug çternus Dei Filins vt fibi propria afTumpfitinperfonç fug in diuifg vnitatem.Qiio fenfu ille feipfum déclarât^ dicens; Ego fum Panjs ille viuus, qui è cœlo de* feendi; Si quis ederit ex hoc pane, viuet iriapter» nû,ÔCc.Pra:terea codé loco D.Cyrilli de viuifica Chrifti carne teftimoniû adduxi, ÔC quæ huiu*

Pafris de lila fuerit fentencia docui. Riirlus igï^ tu» hoc eriam loco noüra innocentia fatis(vt fpe ro ) perfpefta erit Chriftianis Lcóloribus, qui fi , mul quàin perfrifta fronte SC quam temerc ad«* uerfarius nofier nos ôC nofiram dodrinam calu* mnietur,intelligent.

Nc« CJiri* Suh quarto fuo numero,infclix rurfus ad AI* dura dquot;iuin{ l«ofim, quam nondum concoquere potugt;t,naU maießatis feat. Scd de ilia iam ante diximus, quemadmo* butte?*”' illam quoque cius dimus, q^ua pro fuo more

Chrifio Domino nihil pratter titulum (iue no« men Diuinitatis tribuere ; cum riihil huius fimi leneque ipfe, neque quifquam abusinnofirit fcripiis vnquamrepercritjnequeetiam reperird i pofsir. Cæterùm quoad huncetiam articulum innocentia noftra in^eae Rcfponfionis Capite 3.ÖC4.amp; influer in nofiracommuni Apologia prolixe dcfcncjjtiir.

Pneparato Nuper Sycophanta ifie nos MahumetanoS ns ad AI- Turcasamp;gTurcis détériorés cfTc dtxerat ; nunc vero nelcio^ua de caula moderatius loquens, nosad AlkoranumTurcicü viam fiernere ait.

• Attamen hîcquoq; nó minus quàm antea men 9 dacium de nobis dicit,quod in fui cerebri offici« na infelix illc Vukanus fabricauit. Neque hic i Kot Chri- pluta dicere opus eft, quapdo iamanteadhanc 6ianis non calumniam fatis refpondimus.

*?oVmcon quinto etiam fuo numero,nihilo integrior, folauontm. fedfutili^fubdola calumniandi petulantiaad« hue

AD D. AXDLjSVGGEST. 14 tlucfui (ïmilis .veterem querimoniamf'petir* qua nosChrilHanam EccleGam præcipua 3C o* tniüum efGcacifslma cönfolatiohe. quam iUa ex Chrifto Scfuatore (uo 8i. eins carne atq; fanvui« he pcrciperc foleat.fpoUare voctfcratur. Interim dolo (halo vtiturimprobus, quandö calumniâ iftam Refponfione illa mea, cui ipfc banc fuam Suggeftionem oppoCiiit .perfp^icuè ÖC grauitec confiitatam etre.difbimulat, lllic enim eXipGu* lefu Cbrifti verbis.qug ille loan i6.protuiit,ab(i que carnis amp;nbsp;fanguinis eius abnegatione. abiir « ae docuimus, qUÿ potifsitha Gt dC efGeaüfstma Chriftianórum bominUm confclatloé

Deindeeadem mentiendi priirigineïrritatUs, ChriftiiJâd ho$ fentire amp;docerefcribit Cbrifttim nenunc

thenta difcendo proGcercJd vero^^diiu bótreit dum effe clatgat. At fiós audicu^orrendum efTe tefpondemus.tantum virum.qui tam eximiâ d« feipfo exillimationem concepit. qu'^cniquc itl fuisfcriptisMendact') fpiritum nuilquâ non ere* pat,V( ilium iruiuls nobis affiicet, ?^m paruam, adeoque nullam veritatis rationem baberc.vt o* mni pudore abGerfo Si. fronte plus quam mere- 4 tricia Ülud in nos effutire 5C infupet pubbeo fcr» ptö diuulgare audeat, qiiod ab ipl'o falGfsimè a£ mendacifsimè conGétum eiïe ,res Ipfa loquiturï quod ipfemet quäG in depraebenfus fate-ti cogetur, Etcniih quifquis paruuih ilium mtlt;

BVLLINGEI^I RESPOrr» Refponfionis libel'um.dc quo hÏc agitur,perle* gcntjinox videbit, à nobitncan illius parte ftlt;C Veritas.

Verumramen non grawabor hoe loco répété* re,quod Doftorirte vanifsimus Fraudiilenlerdif fïmulat,amp; fpero repetitioné hanr Le/lon randi» do non fore iniiKundam. Ita enim ad iltain talu mntam tune refpondimus'.T ertioaduerfarij no Ati ftia immaniperulaniiaintokrabi'c nobis in iuriatn faiiunt.quando illos nonpudet de nobis affirniare,nos de Chrifto fen(ire,quód fiipra in lt;nbsp;oflisagens ignoret, amp;nbsp;neq; videat neqne andiat dolores atq; palstones, quibiii fin in hoe fseeulo exercentiir. Atqiii nos eiim Srriptnris fentimii* Matthh.u. amp;fatemtir,Chriftiimadrevocareomnesquila* | boratic amp;nbsp;onerati flint, idqiiecum diillt; ifiima SC confolationisplena pcomifsione.quod cos curi* loan.14. omnibuscxr^erare «refoeillareveilt. Rurfus ipfe Oominiis Eiiangcho ait: (^iieqnid petit gt;nbsp;rtcis in nomme meo, hoe faciam, Ft glorifieernf Pater in Fil^o.Qyod vt magis eonfirmaret.ideoi repctcdo dieit-.Si quid peiieritis in nominemeo, ’ egofaeia. Qfiaproptereùm D.Sicpha»iis inter medias mortis angiifbas Dominiim lèfiim inito • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caret,hie fe 1 11 1 exhibiiir gloriofnm,etad npcm fe

rendam aeeinftnm ad drxtram Oei.* Nimnu vt certo arque inditbitato argumenro teflarrtnr fe gt;nbsp;»on videre modo amp;nbsp;aiidire omnes fiiornm labt» res atq; diferimina, fed infnperadiuuandu par* turn at q; vinbu* abundc inÜruélun) cïïc,amp; e

Hsec 8C quacfunq; alia font huius generis nos credimns 6C doeertius.ficutiinfeenndoeiiamac tufattonis aduerfus nos tniUnita; ariiculo anno» tauimusilefum Chriftutn itein prædicamns toa • turn,non dimidiatum. Etcnim G ditercnius Olt; mnircium efTe, diutnae naturæ proprium eÜ, G-cuti human« natur« propnum eft, non omnta frire; Chriftus autern homo eft vulgaris, neq; a* lgt;us,quàm qualts nos fumiis; Ideo Chriftus non omnia nouit,0f.c,SiQinqu3m')italoqueremur,v-tiqueChnftn dimidiatu prædicareinus At Chri ftum non hontinc folum, fed Gtr.ul Deum qoo-que verum efTe diciuius Qnare etiamfi, quoad humanam naturam,non Gt ommfcius, eundeen tarnen,quoad dilt;iinitatcm,omnifciii c(re,amp; pro» inde Chriftum Dominu.qui Vents Dens Ho» mo eft , in coelis nihil jWorfns latere fatemur. Quia enim humana natura diuiiÄfcin e'-nfdé per ron«indiuilÿvnitateconiunfl;Atq’, vniTaeft,ex eoconfolationem certam 6C folidä percipere no bis licet.Quod ipfum Paulus obferdkns,nó abf« que dulcifsima confolatione fcriplâfcNos nó ha« bere PontiGcem, qui non pofsit afGci fenfu inGf mitatum noftrarum,öCc, Et qu« fequuntur ad • Heb.j.St 4.Cap, Qiiia vero ifta ingenue SCabf« que omni tergiuerfatione aut dolo malo doce« tnu8,nó debebant adiierfari) noftri petulanti fua temeritatenos contumelia tanta grauare. H«c omnia verbotim ex noftra illa RefponGonc ad» feribere libuit ,quat ad a(r(rcndum,r|uoadhunc

BVLLINGER^ RESPOH. qdoqtiearficukim, noRram innoccntiam,pi}« omnibn5(vt fpcroj)fufficgt;ent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Df #re»n» Sexto fiiaf confignationis numero Do« fiobc Cht». flor ille nofter duos inter fe diftinflos ariieulos fÏmuI complefliiur.Primó enim.nosafcenfioné Domini noilri lefu Chrifli peruertere,eaquc ad ncgandam veram corporis SC fanguinis in Ca* . na prærentiam abuti calumniatur.Et cùm pnus dixerit,minime opus efTe, vt priuatim ad fîngii' losmcos ariiculos refpondeac, eô quod in lu» Confiiiatione,qiiæcunq; à nobis proponiintur, «blinderefutatafint: Egoilkimhoc latis quidé confidenter d;xifrc,rerpondeo,at quod dicit, ni* Fil efTc prætcr inancm verborum infolenier di« flonim firepitii. Etenim nos dicebamus.ipfunt Chriftum fiia in rctlos aficfione,difcipulos lïio» doctiifîe.quèd corporaliter non edatur,6lt; prom de fe ne in ter|^ qui dem pprro corporaliter ver* firi , fed tocuQ| Ä induiulfum in cœlos veile afccnderc. Et ne quis banc verborum Chri-iii înterpre^ttonem nouam ôC prius inanditatn cfTe putaret,fimulannotauimus, Veteres Ecclea f'X doflores^thanafium amp;nbsp;Augnftinum, ver* ba îlla eodem plané fenfu expofuifTe.Quid verô • ad ifta Doflor hic nofterrefponditlt;Negry qui« dem. Vanifsimum ergo figmentum eft, quod ad hoc noftrum argumentum in fua ConfiitationC fc,prout par crat,refpondiftc g'oriatur. Nos ve« ro ad ea, quæ ipfe in quinto fijæillius Conflit»* tionis Cap, de Chrifti afeenfione dixit t in corn* muni

«nuni noftra Apologia fufficienter refponeiifTe fatebütur^quicunq; eâ abfq, prgiudicio legerint. Secundo, nos dctoelefti vita aut conuerfatio- pucHIexU ne pueriles aiq-, carnales adcoq; prorfus terrenas eogitationesanimoconcepifTeait Atqui hoc 11 Viid eft,qtiod eins præceptor Brentiiis in ça, quae ipG mecû fuit,controuerfia, multoties mihi ob« iccit'.cutus obieftioni ego ter,ita fauente De’’ gra tia,refpondi,vt quæ nos docemus, ille nullis ar« gumentis veris aut folidis vnquam potucrit refu tare, Ego verö illum errare demonftraiii cuius rciteftes voco libros vtrinq-, à qobis fcripiosÖC publifatos)'3Cofiendiinfuper,ipfum doflrinjm de ccelo nonam 6C abfurdä atq; prins inauditam ex feipfo finxilTe, hoc fnum (igmentiim con» tumaciter tueri:Nimirum caelos(quæ bcatæ im* morialitatis fedes eft)nonenc locum ccrium fti« pra nos in excelGs,in quo ChrillSs cum fuis (an Öls localite^gac,fed calos illo^cfTe vbique: De quo pltira deinceps fequentiir.E contra ex Scri» pturis facTis contra Rrentium addu^is docui,ca? los illos (beatorum federn niminqj) locum ter« tum effe fupra nosin excelGs , quem ipfeChri* flus nobis paraueritatquepatefecerit, in quçm • idem ill« «x monte Oliueti corporaliter afeende * ritjvbi localiter agat,dC quo olim nos atque om» nes credentes ad fe r^cepturus fit, vt cum eo G* mus,vbi ipfeeG : quod denique in fine facculi H* linc(nó ex ccelo Vbiquario,Gue Vtopta'jdefccn/ (unisfit,quemadmodum illum à nubefubue«

fium JifripiiÜ afcendere viderunt, ad iudicandâ Vinos K mMrtuos.De.monftraui prgterea,nos de coe’is lt;3c fce'c/li coniierfatione Jnhi! vcl puerile, vel tcrrenu.Ti fcntireaiit cogirarc, fed eani de hia ’ rébus doéfrinamtradere tuen, qiiæ ab ipfis Apoltolonim temporibus in hune vfque dietn in Ecclefia fimpliciter âCvere tradica atqueregt; cepra fuit,

CoJî he»- Cætei ùm nequis veteri 5C Apoftolicæ fimpli f locus effet reliquus,necelTe vilumfuit ftio m a .'Te Ji- lo noi'ïro Vulcano, vc ipfe ccelos proprios amp;nbsp;pla nouos fabricaret, SC ira Ecclefiat nouas eoiw tentiones acque turbas par«ret,Narn ctxlos illos, iu ^iiibus beat) ohm habicabunt,nondum ercac tris elTc fcribitjfed poft nouifsimum demû Chri'» fti adiicntum forecreandos.At fi eue lu illud bea« /torum nondiimcréatif eft, nontemereprofe* iElo aliquis mii^ur, in quod nam ccelu Chriftus afeenderit f vbi j^em hueufq; ÉuerinHn vera fide defundorum anim^,qua; magno deïîderio Chri fti hinc migraruntjVt cum illo propius coniuna gerentur/ i^i deniq; tam illæ quam noftrxania mæ fiiturx fi^tjdonec nouus ifte Dxdalus no« bis ccelum illud fiôlitium ædificauerit f

Equidem non ignoramus,IfaiamSCloannetn noWslt;3CilO • A ' nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-0,

^»terta. in rtpocalyph de noms cceiisoc noua terra vati rinari: id verb mini me eo fenfufecerunt, vt do-cet eut neque Chri (ium.ncqueeos,quos hic rede mit,locum cerrumhabcre, in quem ille perafto iaterris noftrx redemptionis negoiio effet afeé*

furu*, âC qnocrtdentium anima« ad ipfum rol« ligi oportcret.Ewnim qina fpes noQra omni« 6C omnenoftrumdefideriü in rrelos dirigi debet, bxcpijsamp;vera limpli(iq-gt; bde præditistutifst' ma de coelis dilTerendi ratio ent, quamScnptu' rxtradiint'.qnibus docemiir , Coelos certtim Io« tum efTe/m quem Dominu« lefus afcenderit (^a* fcendcrit dico, quo verbo motum ex loro in Io« cum dcnotan, puerts notum etl ) quemq; nobi« etiam prat pararit, vt eodem nos quoq-, olim ad fe recipiat, vt cum ipfo Gmus atq; gaudcamu«. HçcinScripturistraduntur docendi genere Gtn phrifsimo, abfq-, dtibijs verboru ambighorum Ggmentis,qux Gmplirionbucaliquä dubitandi occaGone præbeant. Cùm enimSrripturxctz« los locü efie.éC quidë cceleflé locû efTe teflentur, bis nos inG(lere,dC i)fdc t^tentos elTc conuenit.

In feptimo atit poftremo mea^efponGonis O»Ig» lt;Jo* CapitebreuiterâCvcrccxpofui^oArinçde Cœ-na Domtntc^toriginc,qua item occaGoneZuin-- muu; glius amp;nbsp;Oecolampadius earn propoiiere 8C tra« dere t.CEpfriut,vt deniq; Linherus, aiiquot hone Aispljs amp;nbsp;ctuditis vins ucquicqnïm ipGim de* bortantibus, primus aducrtusillospugnam irt* çhoauerit.Quapropterrùm Doftoris noftriin« flicutum efTct de feptcm illis accufationis Capiti bus ea mihi fuggerere, qtiçipG videbantur ad il» lorum traftatioué tfertiiiere : dcbebai vtiq-, me, G in numéro peccafrem,dc errore admifTo admo nere. Sedcoominb, adcontuetû Gbiq; familiar

fifsimu Criminandi locu diiierfit,fl( qiiafi qmc* quid in buccâ vcnit dixifle fiifficiat.abfq; omnl dcmondratione biilorica Ziiiiigliû Si- Oecolan» padium ( deÇarlolladio ntinç nihil dicimus, d« • quo alibi refponfum eft)blafphema fua de Coena l}onagt;ni doélrina üei Êtçlefia lurbauilTe amp;nbsp;0(4 fendifle,vociferafur. At quia hïc nihil quàm m» lediéla profcrt,qua:ipfa reiiî geftarû veritas lam prjdern falfi redarguif,nô digna nobis ilia viden rur,ad quç refpondeudo yd tantilh temporis ia' ^uram faciamus.

ßitislfiib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çcripfi prgtcrea codé fcptimo Cap,initio fon«

inUUbul* ror4iar,quain nônulli inter Hclueticas EccUGa» ihtruspro- Luthtruni çonriliareconati funt, nortram dfl b*'?'- çontroyerfis artiriilis Ueclarationem,adeoq; Ec clefîarum noüvarû de tota religioniscaufaïunC fcriptam Confcisionem,cùiri ad Lucherû tranf' milTi efTet.ei fuinTe piflbaiâ. Ad quç aduerfariui noHer fijb futniuniero.SeptenarioXutherij do* élrinam noftraft vnquam probau^c,audafler negar, ideoq-, nos ifta fa Ho diccre contendit. S«d infebx blatft-oefFreni lingug volubditate Si orii fndomiti rabàe fe abnpi finit, vt quid dicat, mi' qusçogitet. Qipsyerô Lautheriusillelit,quem • allegat,neûio:multominusautem,qiiidillcfcri» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prérii,noui.Qiidd G autem de Ludouico Laua*

(ero, hilforite Satramentari» fcripiore, dilefto Weo genero.iflud dirit,virR opiimo Si integerri ipo iniuriam facit minime ferendam.Quod au« uni Çgo de Luthero annotaui.hunc noftraru Hc çlcfiarptn

cleGarum Confcfsionematq-,huicadti)n£lam dc Verbo Dei dCSacratnencis Dcclarationcm proa bauiGe,!«! à nobis minime conGflum eft (vt im* pvobusiUecakimniatur^ fed hocipfum, G opu« fit,idonei$ (e(bbus,dC authenttcis Comitiorum, * ad quartunc ChriGianarum in HeluctiaCiuita« lum legati conuenerunt, Aftis probare atqne _ ConGrmare poterimus.Neque ego ad huius bla» teroni* exemplum de re ignota pronuntio, fed dei'ploquor, quibusipfe interfui. Sed êCanno Chnfti »57inlucem ædita fuqt Heidelberg« afla Concordix illius, quibus rota eiushiüori« feries verifsimè defcripta eontinetur.

Quod veto Luthcrus poGea omni pari* cona ciliationc quaG abrupta nobis inquiorfaflus,dC fe à quibutdam maleuolis aduerfus nos irrnari paGuseG, quoditem poft multas atque Varias iniurias nobis faftas,ConFcfsior^m fuam bre« ucm diabolis probe fuffarcin^m euulgauit, nefcio quàm8ene iHum decuerir Sed iftacom/ memorare non eft huius loei £C ternnoris, cum de tllis omnibus fuo loco abunde Gc oiAum.

Poftremo aducrfarius nofter itft^um magna laeo.Mnd. cum conGdentia iaflat, quàm folidis argumen« tisobiedioncs noftras confutarit, 6C imprimis dlt;7 ani^ meam ad feptç illaaccufationis CapitaR.efpongt; noneeïu«^

I Gonemdignismodistraflauerit, Sedmifcrrur« fum fui oblitus óC à libgua fua celeri prxuentus, deijsquxipfeGbi ex vanifsima opinionepers (uafit,pimis fuperbc' gloriatur» Placet tamé mihi

Vathertienter, quodad Ïhriftiani Leftoris itidi« lt;iiim proiiocac, qui hoc abs fe verc diftum efTe, Itquidó fit iofelleètiirus.Nam qiiod fiipra qiioqs Bon femel dixi.ccna (pc frems confido,Le«ores * qui noiira abi'q; præiudicio legermt, facile per# fpeéfuro* efTc.nolirae doflrio« fundamenra ad« hiicimmotaSCincóntilfa Hare,vt quxipfiusve r if at is Verb.mitantur, nollrumverô Antagoni flam neq*, ad noüra argumenta formaliter (^vi aiunt)äCdecenter reinondilTc.ncq; fuacófirmaf' fe,nifi quod fuperflua vefbofitate Chartas ali« qnot male' compleuic, ne dicam contaminauit. Eriifa quidem ad huiut opens ConcluGoncnt poi#anc ftifflccre.

Ca;fcrùm cum illiim iatn dicendi Ené fetiïTè, nofq-, tandem abeo dimifTos putarc.vt r.ihil pr^ terea nobiseifetexpe^andum, eccenouä telatn i contra me or^tur, äFconclufloncm bipertitam | (tue diiplicc (ubcexit, Vnde coHig^oteit. illunt t non folum in mf animo elTc vxhementer exacef bato, verumetia intra fciplum omnino cfTc per« turbatii: nttnirum quod nefeio quid indigeltum rrudum »dhuc (lomacho fuo geftat, quo ills perpétua naufea mouetur. Nam etfi aliquando » nbsp;nbsp;nbsp;® Opus fuum abfoluifTe ÔC reccptui cecinilTe vidca

’ tur,mox noiio quaß clafsico audito rurfus ad ar* maruit,ÔC Gmiilalio.; (ecum exciians nouo im» petu Gueairuliu nos aggrftlitiir.

Niliilfcr'p* Et primo quidé gr3Uilt.imi criminisloco mihi Smür’ obijtit, quod 111 qudnüatculauouiscapui »mpu deiner

deter aufus firn fcnbere.nos ab ipfo âC foci'is eiu» publice cum graut contumeha diffamari.periri' deacG Chriüo Hotnitit omnempoteflaté inca lo de in terra datam efTe negemus; hunts ante di£ famacionis nonaliä caufam effe, quam quöd no limus cum ipGs vtramq'i Chri Hi naiurä tonhitl' dere aut permifcerc, id eft,quod nolimus faceri, corpus Chrifti,pelt;inde vt Dcum vbiq; locorum elTe.qnod deniq; obftem* ets,ne illud nefeto qua chymica deftillatione in pané Gang pofsint do« trahere^dCc. Adquamcrtminaiioné hoevnum refpondeo, me Cnriftianû LeAorem rogare, vt Jiiac tn 4*arttc.fcripft,de qutdem imprimis quae

olto p.dC habcntur,ftudtofê llt;gat,amp; ex illi«, quar mea fit de hae re (entenita, vere dC reéïé co^ gnofcac. Hane cntmnofterDodor pro fuo mo« |te,dC quae eius in hac caufa^enda rides eft fcili« cct,acciramnimi6additxic.

Scire præterea ilium velim,muorum quae il» CurdeVM liefcripG,neq^aqua pudere : Necenimillaeiuf’ modi funt, vt me vcl in Dei vel inhominu con* perimad-fpeftu eoru pudere necefte fit, cum anernae veri lacis fundamenco nitancur. Ecenim foci mundo

1 fentiacorporisChrifti,nonaliumin finc'jnicio , t fui(reinftitucä,quam VC perillam euincercc, cor

pus illudChrift i i n omnibus terrarii lacis,in qui bus Cana myftica agftur, prçefcns adefte corpo raliter,dC no folum à fidelibus, verumeeiä infide lib. nralitcr manducart.Cui fentétiae nos c cócra noftraoppofuimusictta diutnis quàmhuman»

teftimnni|s demonllrauimus , Corpus Chrifli nonefTe omnipræfi.-n$,neq; vt vbiq; locorum fit pofTefieri, nifi nauirasinChriHorófundere.dC omnip!'^reiitiam,qufe l'oli dtuinitao propria ed, hiimanæ naturg (ribiiere libcat:Quo fiindamen to iaólo,amphus dociiimiis, corpus illud neque ii) omnibus terrarum locis prarfens adcfiTe eorpo ralitcr,in quibus Cerna celebratur.

Mitunrum Altr.njm,quod mihi intendit,crime efl.qiiôd eonimixtio inter alia fcripfi.Exgquatio naturarum qua aha fimilis,id e(l, qua vrraque,quoadcfTi iiiiain, hor ipfum eiïè dici(ur,quodahera eü, nó folólt;n naturarum rófufio fitte commixtio, fed vnionis fitte coniunélionis illius,qua duas naturas dißin élas in vnam eamq-, indimiam perfonâ coaluific piè credimus, difTolutio fiue abolitio ed. Af fi quod virum bonun^derer agere voluififei Domt nus Præpol^tis ,adi)çere debvbat, quod ibidem inoxfubieci.'^am ditiinæ nattn^ proprietates funt,Omnipotentem ÔC Omniprxrentcm clVe, Itaq; fi Chrißus Homo eciam quoad huinanam naturam dmnipotens atque Omniprxlens eß« vtiqtieeiu^umaniras,adeoq; ipfe Homo Chri* Aus in Deum totus mutatus.iSC proinde nó am« . pints homo eft. Quod fi ftatuatur, iam abruptû crit indiftbltibile illud vnirx 8C. eiuCdcm perfo« nx vtnculu, neq; pofthac Chriftus Peqs fimul amp;nbsp;Homo, fed nihil alitttTquam Deus erit. Hxc meafttnt, qux in quarto articule adferipferatn, ilk veto ntalitiofe difsimulat.

Ego vcró dehis amplius dico, me eorum non (nagi9 pudere, quàm tllorum , de quibus paulo ante diximus. Nam ida quoq; abs me veriGimê diftafunt. TeÜor item omneseos, qui veterum EedeGx doólorum fcripta legeruni ,qui procui dubio farebun(ur,illos quoq; ex Sacri« literis dC vnaitimi fidei Cbnftianæ confenfu idem nobif* cum contra Eutychianos atq; alios Sc^arios fen finejdociiifTe, fcripfifTe, ÔC ad cundem omnina modum fuilTe argumentât03, Qiiare Magnifi« cum Dominum Doftorem potius fuijpfius pit« dere dcbuit, qUarn vt me in lt;aula tam bona falfi arguere pudore fufFundere conaretur. At (i idem lenfucommuni vteretur.hauddubic neq» mihi neque alijs hanc mo'elbam faceret, Deuin itaq-, precor, vi is pro fua imméfa bonitate illius fenüis atq; cogirationes cog-igat atq; moderetur

At ne his qtiidcm contentus, ni^per eos imi Impertima tatur, qui poûquam infelici ak^fgt;ccuniam feiè omnem perdioerunt,tandem præcipiti amp;(vt ita poftuUiio. dicam)dtfperabundoafrc^u abrept'^quiequid eis reliquum eft, vnius iaflus fortunæ commit» «unt.Etenim magno cum conatu hot agit.vt me in extremas anguftias adaftum,adeotp,(^vt Ger« mam loquuntur) faccoincliirumarélirsimcque lt;nbsp;conünólum omni infamisecontumcliæge« ricre obruat, vt deniq; me quafi in manifcfto êC lurpi mendacio deprarbenfum totius mundi o« diis atq; lud'brijs expooat. Petit enim, vel poa (iui nimit importune fiagitat, vt ipfi common/

BVLLINGEgl RE5P0N, ßrenijvbi nam Lutherus,vel Brentius, aut ipfe* met Andreas, Chrifti corpus perinde vtDeiitn (vtDlt;um.inquam)omniprjfcns e(Te docncrint? Vbi item HumanaCbriGi naturam,quoad cfTen ïiam,(enenfia,inquam}hoc ipfum quod droini^ taseft,fadâcfreaffirmarint?Hocfi ipfi common ßrcm,feparatum forçait, vc tntotius Ecckfi® Det confpeßu mihi palinodiam canat,^ me vi« rum bonum effe agnofcat atq; fateatur. Sm mi« nus id prjftcm (quod mihi prçftitu impofsibile fore,infiiper clamat) me ttirpilsimi mendacij plt;t lam conuiftum e(re,amp; ab omnibus pro hemme mendacifsimoagnofei debere, qui in laliramq; grauis momenti caufa,fäapcrt^,tamcr3ff?,tani impudenter (quid veto amphus Magntfice Dorn ineDoflor.'’)mentiriaudeä:medeniq: dignimi efre,quem omnespiiptq; hdelesChrifiictihorcs fugiancatq;#euitenr.Ethgc quidem iraci iHiiu, velpotius fucibundi Goliati aui^nceladi ver« ba iunt.

At ß c^iuris formula legitime de bac caufa difceptaretur.ipfe priufquä me accufaret, refpoti dcredcbebat,num ego refte diftmxerim inter • vtriufq; naturf in vna eademq; indiuifa flerfona vnione fiucconncxione,Ä riaiurarum exæqua-tioné.qua alia alij ira ex«Trqoatur, vt neutra quid maiusantampliushabea^ quàm altera. Ex hac enim diftinftioneillud emne petitirm eft, quod Dofioris hums oculis tantopcre dolet,eiu(q; anl amum tarn impotentis irse rabie accendit. Qimd fl 1 efid

'ad d, andt^ SVGGEST. J| rreflè diftinxi,amp; in mea Refpófione quid inter Vnionem Si exgqiiationé naturarum interGt,re élè derlaraui, dercliquis reriè nó muka aiit op« rofa diCputatione opus erit. Atqui mereftèdi' ftinxifTè, Si vtnufq-, articuli dircrimc refté decia rauifre,tórtant€raffirmo:Nimirum vnionéfiu« Vniodujta roniiexionê naniras neq; conhindcrc neqiabos in «na per-Icre.fcd vtramq; integia amp;nbsp;illçl'am feruare,adeè, (ootfi.quid Vt quoad efTïniiam, neutra harußtquod altera ‘ cli, neq; altenns^prictates in fehabcat, nifi per idiomaium (omunicationern.'Excquationê ve* Ewqtiati« ró naturarum,qua alia alij exequatur, fiCquoad natutatuq» elRniia boe ipiiimcfle dicitiir, quod altera eft, non lolùm naturartim cóinixiionem,fed carun* demin vnarandemq; perfonâ vnionis (iuceona nexiotiis efTe dilToluiionè aut abolitionetn.Ete*

nim diuino; naturx propria funt,omnipotentia et omnipr|fentia.Itaqi ft HomoCl|^rtus,quoad humanam naturâ omnipotens S^^mniprxfens eii,viiq;eiii$lftmanitas,adeoq; tpfeetiam veru» homo in Deum mucatuseR, neq-, iamamplius Verus homo fuerit, Simul ergo indiUolubilc il« lud perfuntr Vnius vinciilum tam diffoliitum ÔC diiniUiim eriufiqniré Chriftusporro ntbilaUud quam Deus,non auté Deus fimul Si Homo eft. • Etha?c quidrm ex quarto me« RefponGo*

ni!gt; articiilo hueadlrripfl. At iftud dicendo,nelt; dairumiuu quaqnam fentio, hurnanam Chrifti naturam, «quot;raruoi ia quoad fiiam eflen’iam, boe ipfum faóam efTe raiuuo. quod diuiaitai «ft Iccundùm fwam «fleotiam;

, BVLLINGE^I RESPO|Î, fed(qiiod verba mea perfpicue doceni)d«3s haf» cehumanæSC diiiinænanirgeircntiasabfq; ont ni permutationc ÔC côfaüont: intégras 6C in fut* B S S fl permanentes in vnam eandemq; perfo* namvnitas ÔCconnekas enedieo:ita nimirnm, vt propter hancindißblubilem Dei 8C Homini* vnioncm , Chriftus HomoreflifsiméSf fecun* dùm Chriüiana; religionis Vcritatem OmnH prsefcns efTc dieatur.*non quidem quoad hutnaa nae naturse efTcntiam, fed quoad diuinæ natural proprietärem, fecundùm quam idem illeverult; quoq; Deus eH-Etfane adconferuandum inraf» nationis S(. maieftatis lefu Chrißi myftefiuni nobis abundefuffieere pored indifTolubile illud vnionis naturarum vinculum , vt nouisillisde naturarum rommunicatione aut cxatquatione^ vel etiam vnius ina^cram transfn(ione,hgmert tis neqiiaqii^Gt opus. Earn enim loquendifoM mulam, qua jg^fa Chridi humanisas (cuius proe priumedvnoamp; certo loco continerQ vbiqud locorum ^t omnipratfens ede dicitur.Chridia’* ni doidores omnibus l'eculis,vt abfiirdam amp;nbsp;faP fam.imprdbarunr Nam fi hoc daruatur,nequit amplius conddcre humanæ in Chrido naturrd propnetasjfed dining naturar proprietärem adii met. Vt veto humana narnra fimul finita nbsp;infi»

nita fit,amp; tarnen quoad ^fiTentiam fuam integra Sc incorrupta maneat,ed impofsibile.

Porró,vt eo vnde digrefTus film,reuertar,quid in cauia Sacramentaria fcripfe^ rinti

Ad d» and|. svggest, tintjquam magnis item clamoribus de Vbiqui * täte vel Omniprgfentia vericorporisChrifticon tcnderint,ncniinêlatere poteft.qui illoru difpu» tationcs audiuit vel legit.Non potui ergo nó vg» hementer admirari Doftoris noftri impo' tunä poftulaiioné,quodq; fuijpfius (irnul amp;nbsp;antcaflo tiim quafi oblitus tanta cum impotentis iracuti dig ngnificatlonc quæftionls iftiüs meminit.

Enimüero fi Chrifti corpus,aiit humante na-turg in Chrifto efTentia.ncq; Deus eft,neq; quo^ àd fuaiti eflèntiâ perindc VtDcus omnipratfens eftjVtique ilia finita 8C circumferipta fit oportet, amp;nbsp;proinde nó crit vbiqiic.Qua eigö ratione illi Chrifti corpus in omnibus illis locis terrarum, in quibusCcena celebratur,prgfens adefte dieüt# Quisveró nó videat,iftoshomines(quod inepti fartores folent) fcientes amp;nbsp;ijplentes ca rurfUs difi. fucrc,quaï diu non minus inepté i^am male far ciuerunt'Vcl ^vcrum eft,qnodaéuerfarij quoqj * noftri verum effe fatenititjOmnipOtentiâvide« licet amp;nbsp;Omnifeientiam atq‘, Ornnip^^fentiam^ Dei proprietates, adeoqj Dei cfTentiâ, vel etiam ipfumDeumefTe : qua ratiorie qutefo humani Chrifti natura, quoad fuam efTentia C eflentiaot dico^non hoc ipfum quod Deus eft,fiquidc ipft quoq;(vt illi loquuntur)omnipotens,omniprg« fens et o mnifeia fueri|^ Qua item rations negabi tur omnia ea habere,qugDeus habet?Quis cnitn gt;am ignorât i hoc ilios conftanter fcribere SC di-

Tere,Corpus Chrifti omnia vbiq; implerc;adcó, VT vbiciinq-, dicitur,Hic e(l Dtus.ibidcmChrifli quoq; corpus fitïQijod fi vero negare volüt,cof . poris Chrifti effentiâjaut pofius eftèniiâ huma' ng naturæ, vbiq-, eftè,dicant qugfo nobis,quid in humana natura Chrifti prærereius eftentiam fit reliquum.quod vbiqueefte pofsitîld certè ex il' lis audire 8C difcere magno defidcrio cupimus.

Etfi vero hæc paiica fufficere poterant ad im.* portiinâ ÔC immodeftiæ plenam lacobi Andrea; poftularione,libet tarnen aliquos ex illorum ho minum fcriptis locos adducere, de quibus iudi' cium penes Le^lorcm candidum 8C nulloprx« iudicio occiipatum efte volumus.

Izaheto», Luthcrus in Confefsione fua maiori ficicri' bit;Tertió,aliquidin loco eftreplctiue fupcrna« turaliter,id eft,quanta aliquid totum fimul vbù que locorurrtkftjSó loca omnia replet, ipfum ta* men neque lo* finitur,neque losi^in quo eft,fi* nibus cótinetur. Hic modus foli Deo tribuirur. Et paulo pipft:Cum ve’ o Chriftus eiufmodi ho' mo fit, qui^ipernaturaliter vna cum Deo per« fonaeft, neque extra hunc hominem Deus fit | • aliqtiis, hinc illud fequi neccffe eft,quod fecun« ' • dfirn tertinm quoque iftum fupernaturalem mo ' dum vbiqiie locorum, vbicunque Deus eft, ille i ctiam fimul fit amp;nbsp;efte pofyt,quodque vbique Io ; corum omni« plena fint Chrifti, fecundum eius quoque humanitaiem.

Brentius vero de Maicftate fol.y^.ficait; Dl* cimiis quód in incarnatione Filius Dei cxrulerit carnem, feu hominem afTumptum in omnem fublimitatem,vt quemadmodumipfeantea im-» pleuericemnia raeleüi 5C nobis incompræhen-fibili modoiita nunc homo ab ipfo in vnitaieni perfonæ afTumptus, ó(. in coeleüi maieflaie cols locatus,omnia impleat,amp;c«

Idem in libello,qiiem Inftitutionem dixit’.Ex eocertif iméfequitur, qiiód vbicunque diuina Chrifti elTentiafuerit, ibidem humana quoque eius elFcntia fit. Quia ergo canfefTum eft, diui* nam Chrifli clTentiam omnia implere, non minus conftïTnm fit oportet apud eo9,qui Chriitia no amp;nbsp;fano intclleftu prxditi (unt,humana quo« que Chrifti efientiam omnia impicre.

In Inflitutione amp;nbsp;huic o^ofita icaVuir tenbergenfium Palatinx ditioms Theologo-rum fol. zj}. Theologi Palatini nare fcribunt: Vnum verchumanum corpus Chrifli.quod cat ne Sc ofsibiH,certa quantitate SC forma confiât, luamq; habet membrorû proportitWié , eodetn téporcvnàcum óiumitate in omnibus lotis tam in cocio quam in terra,adeoq; m omnibus creatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

ris efTe,Vuirtenberg, Thcologi docét atq; cóten dunt.Item Perfonalç vtriufqj in Chriflo natu^ VnionëjVel Incarnatiofic Filij Dei,eiufmodl efU CÛ biuinitate exequationé.vt caro quoad fapicil liam/omnipotenûâ, infinitaté, omnipr«fentiâj

atq; omnes alias diuinæ nacuræ proprietäres dî^* uinitati exæquetiir. Et rurfus : ChriHum Deuni cfTeaiunt^quoad vtramq; naturam:quoad diuî' * nitatctn,qiiia Deus æternus amp;nbsp;eiufdem cnm Pa* trecnèntiæeftzqtioad huinanitatcm, qutahuic Deusoinncm maieftatem,ideft, crcatas diui* nitatis proprietäres communicauit, qua; etiam ipfæ infinitæ êC eiïentialibus, qua; in Deo funt, proprietatibus funt æquales,6Cc.

Peticuio- huius generis plura alia annotate ponem, fiimsgcrt Atquiddicamusautagamus.«’ Quirquidtandc fit,quod argumentis irrcfragabilibus euin* cas atq; probes,ea tarnen eft noftri buiusaduer« farij atq; quorundam aliorum eius ftmilium inlt; tenti©,hoc propofitutn, vt equis refragatoribut contumaciores Veritati cedrreaut feviflos faregt; ri nolint, 8C tune qd*q; de fuç caufg bonitate glo rientur,qHaffdo iniquitasipforum omnibus per fpefla eft. Äborum veio lubrikitate anguillas fuperanttadhæc fefc in omnes formas vettere, in omnelatft fleflerefiC mirifieetorquere norunti denique S«pbifticis artibiis inftruflifsimi tgt;un' quam deftiruuntur fuis modisdabendi, diftin«

B guendi, velpotiusperucrtendi, nequeîllis vn^ quam Verba défunt, quibusrupturasfnas oblilt; nant,amp; fimplicium oculos perftringant; Interea vero caufam fuam ita intaicant atqueobfeurant, vt nemo fe ex illa facile expédiât.

Adhaecpcriculofum eftagerecû hominibus « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lubricis.

Iubricis,qui (ïbijpfis nonxonftant, qui^ verbi j PeriewIoM perindevt tefTeriskiderenoriintiquos deniq; nó pudet negare quod modo afbrmariint gt;nbsp;au; fal* ipusnöcca tem quod ab eis difcrtc diftum eft, in fenrum alium detorqiiere. Quoda noftro Antagonifta, • quoad doftrinâ de cceIo , palam ÔC impudentcc fieri,nemo noq vidct Etenimcum grauifsima conceftacione illud fïrnpliciter negare non verc-tur,quod Brentius ille fuus difertis verbis tradi-dit fcripfit.Hlc etcnim in fua illa inftitiitione, Brentlfde Cœlum illud,in quod Chriftus alcendic, locum certum SCfinitü effe negat,fed illud Dei regnuna cfTe aic,quod tam in coelis quam in terris vbique difFufurr» fit.vbicunq; Deus cuna fua omnipoten tia regnat atquc præfens eft.

Idc in libro de Maieftate fol.tjp.ad hunc mo« dumfcribif.SiloquendueftdeincorporeoSCfpi torum non rituali c(xlo,nó eftcogitan’ïuna, c^ôd fit ccrtuj locus.fuis fpacijs circullt;;riptus,fu^ra omnes coe» los, in quo faSfti localiter SC corporaliter ftent, auc (êdeâqauc déambulent; fed quod fit regnum C(xlefte,quod nec locis,nec locorü ini^uallis.fecl maieftate Dei definitur,vt vbicunq',«Oeus maie« (late fua régnât, ibi fit incQrporcu 8C fpirituale illud cœlû,de quo nobis in præfentia fermo eft. * Etvt Cingliaqi iterufiabeant, quod pro ipforft ingenio exagitare pofsinqcalum illud ea eft con dicione,vc in eo non tSntum Sanéli homines, ve rumetiam Satan amp;nbsp;Angeli eins inueniantur,

lt;5,iprt Se Et nirfus foI.i(ïi.ha^addit;Cum fcrmö cft Je j.ifra gt;iolt; rt bus fpjritiialibiis ÔC cœîelhbus.hæc vocabiila, f.iitUHno SVP ft A SClNFR A , vfurpantiir qiiidem ex huenana confuetudinc, non definiuntur auteni

, Jocis, feddignitarc, indignitate, maieliate,abie* Allons,gjudio,horroreJ:Bticja,triftitia,'3C aüjs id genus,fiic. EtmoXjiicqiiidomittat abCuidum, ipfe fibi quæftionem proponit,diccn8.' Ergonc £i Satan amp;nbsp;infcrnus criit in regnp cœlefti,'’ Quid »bfurdius dici poteft.''Fateor, coram Sycophan« eis,.^lt; ijs,qui carnalibus de cœlo 6C inferno phan talt;ma'i3 fafcinati fiint,nihil poreft dici abomina bÜMjj. Sed qui fiint in facris litcris reôè eruditi, non afTcrunt ad cas fua carnaiia fomniajfciunc in loba inter blips Dei, afsiftentes coram Do' inino, affuifTe etiam Satanam, ôCc. Et paulô poil; Qnidigiturdicemus^ qiiæ eftillaBaby* Ion ? qnæ reruin c^fiifio^ Hoc non tantum eü reel um teBra*, vt habet prouerbium, verum* etiam ccelum •iferno mifiere. Quid verô fibi-ipb ad haec Brentius rcipondet f quam huiui qiiasllioiiM folutioncm affert? Sed bene habet Calum Se (_inquit) Etfi enim nee ccelefte feu fupernu , nee 'liilinciiiè- fftarenm Tcu infernum regnnm corporalibu» u. • locis aclucprum interuallis def)niuntur,acdilt;' ® Ihngunnturj tarnen habent fuum, idq; vt ita digt; camjatifsimum difcrimcn. Et quid nuncnobii de loris corporalibus vel joeli vel inferni? Curai । Vf habeas DcutnpTopiciû propter Chriftuin,(SC fine

AD D» ANDR. SVGGEST. 55* fiue vidas fiuemoriaris,cris in ccelefti gloriaÔC felicitate: fi ante habueris Deum iratum, cris in inferno,ctiamG fucris in medio fiüorü Dei,amp; in altifsimo vel terrae vel corporalis cceli loco,8Cc.

; dit,8Ceofdem conbdenti nimis temeritate per O' 1 mnialocafupera inféra extcndit,vt cos ab Omni , nbsp;nbsp;nbsp;locorü dimcnfione exiludat, idê accidifTe, quod

I interdum vænatoribus Geri folet,qui dumin ab I pium iugis vagantes capreas atidacius fequun-, I tur,SCpræruptos3tq-, coclo minâtes fcopiilos in« ( ' cautifnperant,tandëincaprgcipitiadeiieniunt, , ex quibus neq-, vlterius pergerc.neq; redire pof-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt. Ita fanc infelix illc eoclcftis regni fcrutator,

( dum coelos amp;nbsp;inferos locum certum elTe negat, I fuié fpeculationibus co vG^ afcendit, vt vbi ipfc , nbsp;nbsp;nbsp;con(î(feret,locûnullum inuenire^otueritjideo»

nequc votis hifce opus erat.cùm in terris adhuc agentes ad ccelefHutr» bonorum pofTefsioneru potuifTent peruenire.

Cffliim cft Sed adderehis libet,qugin Vuirtenbergiroru frtraS«- amp;nbsp;Palatinorum Theologorum libro fol.i^j, fic * ■ fcripta extant : Vuirtenbergici coelum nó extra, fed intra fanftos efle dicunt,amp;c. Ergo ne qui roc« }os ingredi volunt, in ipfos fanélos ingrediatur, oportetp Item; Calum eicólorum non eft locus, in quern venire aut ingredi oporteat, id eft, ca» Ium illudert vbiq;.Et rurfu3;Cœium çlcftorutn eft ipfc Deus, Quid vero eft Creatorç cuna créa» turis permifcere,fi hoc non eft.'’

Jac. Andr. Haflenus Brentij de ccelo fententiam, quam qLe dec«- publiais ftriptis profeftiis eft,bona fide expofui. Ip fcripfit Sedaudiant nunc Leöores, quid lacobusAn» dreæ,aduerfarius nofter,de hac caufa impuden« tifsime fcribat. Non ^erçntur (inqutQ illuforcs jfti contra pTopriar çonfcientiæ teftimoniuin (quinpotius'drfua confeientia DBtftor illc im* probus folicitus eft : nobis enim noftra falua amp;nbsp;inChriftoBetaeft) piumiliumBrentium,iam pridem terra;mandatum,cauillari, quafi illeca turn nouum finxerit, de quo ante ilium nemo • fcripferit,ôf quod Patriarch», ProphetsB,Apo-' * (loli Sc omnes veteris Ecclefiædoflorcs ignora-* pcrint.SCc. Ec his non multo poft de nobis Io-* quens.infert : Quin ergo Ihcipiatillos tande.fi-* fluide veraces vidcri volunt, tarn manifeftomm naenda«

AD D. ANDR. SVGGEST* 56 mendaciorutn nonnih^pudere, ÔC fi neq; nobis neque veritati dtiitnæ parcere volunt, faltem fi-* bijpfis parcant. Nee enim mentiri folet Spiritus fanftus, Quia autem illi fcientes volcntes ( ah nc fæui tantopercjDomine Doctor) nobis nequicc • qua contra ipfos proteftantibus, de nobis men» tiuntur,vel vnohoc argumento confiât , illos non ex Spiritu fanfto,qui veritatis Spiritus cft, fed ex mendaciorum fpiritu loqui. SedSCifta non nunori audacia fcribit : Vt Zuinglia-Palfune» nos rurfus admoncam oportet; In Lege fcilicet ftisocsida* ferjptum efle.Ne dixerls falfum teftimonium ad uerfqs proximum tuum. Et rurfus, Falfus teftis morte moriatur. Quia ergo Zuingliani probe fciunt,fefub CosliVbiquarij SClnfernalis prgtelt; xtu nobis fentenbam blafphcmä affingere, quas nobis ne in mentem quidem vnquâ venit(aliter ergo fcribendu tibi erat 9omineDoftor,quain hucufque fcripferis) quis fpirituin veritatis in il* lis agere cretSt’Hgc noftri adue^arij verba funt, Ât nos ifta Chrifiiano Leflori expendenda proponitnus, quern etiam rogatni#, vt ea cum Brenti', fcriptis diligenter confers. Eteniin ea quafifpecitnenadduximus, ex quo omnes die fcant,quanta cum audacia flC impudentia.neque fine grauifsima conteftatione nofter hie Aduers grauiscon«* farius ea perneget, quae Brentius publice loqui «ft*«®« ÔC fcribere non eft vftitus, Vt ergo ille nos ipfis iniuria facere,cotä Deo SC eius Ecclefta teftatur.

fimulq; eo argumento •mncs hortatur, ncqui calumnijs noflris credant,fed potins vel hoc vno indicio in nobisagentctn mendacij fpirituma' gnofcerc.öC fibi à nobis cauerc difcant: Ita cum nose contra re ipfa detnonnraueritnns,bæc ficu tidiximus illos tradidiffe amp;nbsp;fcripfilTe, quæille diabolica plane impudentia negat, fperamns nos etiam hoc loco noflram innocentiarn aduer fus eius malcdifta fortiter ancruifle, fiC quem proteruusille nobis afTricare fatagit, mendacij fpiricnm,ica à nobis repulilTe, vt cmnes liquido videant, hunc fuisalis circa Dodoris iftius ca-* put ftrepere, inque fnum pri(hntim nidum redi re,vt in iltius finu pro more foueatur.Etenim co gnata funr,Mentiri,6C quod feceris negate. Hot lamurpræcerea Chriftianoi Leólores, vt totam hanccaufam animo fuo dilige..tiu$ expendanr, atqne linfmodi homines agnofcere 3C cauere di^ fcant,qlt;iibus Suilus pudor cQ in DeiÔC EccleGa; confpcéiu tam^onhdenti contcll*tionc falfutn pro veroaffirmare, quodq; non multopridcm reuera fecej^nt, perncgare, Si infuper homines immerentcs, vt falfi teftimonij rcos ad mortis fupplicium raamnare.Enimuero it ilmilis nequi tia; indicia in nobis veldimidia ex parte depræquot; henderentur,procul dubio non mendacij foliim, fed homicidij quoque fpiritu indomita orisftsi infrænis petulantiaadueriiis nos Salmoneus iU Icdeto'

AD D. ANDR. SVGGEST» 57 Ie detonaret.PofTunt etann hoe argntnenco cor« dâtiores quique colligcre, qiiàm parum apud «iufmodi hommes diutrcado SC dcmonlirando proheiacur) qui ceruicem SC frontem fuam ita obiHnaueruncjVt quae vulgó omnibus comper» ta Sc confefTa func 5 audacifsimè pernegare non Vereantur.

kaque quoad palinodiam, ad quam canens dam lacobus Andrea;,qua eftanimi Iruitate, (egt; ipfum offert, heet eipermeeantare SCrecanta* rCjfuafquefordesvel palam effundcre, vel eaf« dem filcntio obruere , prout ipG vifum fucrit. Mea enim hoe nihil refert qui 11 It us dtfta fufque deque fero. Nam, quod pratter animi volunta« tem (SCnonnifi eiusimprobitate coaftusferibo, cam vit» me» rationem à pueris obferuauitimquot; primis autc perannos iam quinquaginta duo* in Verbi mintftcriofcui^eus me iuuenem Ie« gitima vocatione defltnauit, j^ro fua bont ra* te paterna l^ieufque guberns^it) ita verfatua fum,vtvtri boni,veraeisSC hdelisexiflimaiio« nem inter bonot omnes,qui me nouernnt,ilM Isfam Sc inuiolatam fuftinuerim. Tcaqnc mihi» ipGbene confcius,minime vereof,ne blateros nis ißius os impudent SC maledicum fua petulan ticalumniandilircntia mihinotamaliquaminlt;* urere,aut me» exiftimationi quiequam dcroga« tepoisittQparc cun^Dauide l$tug oC alacee dico:

Pfil.17. Dominus roburvitæmeæ/i quo expauefccrem: fi ingruerit contra meprxlium, illonitar. Deo ante Opt.Max. pro fuaerga me cura plus quam paterna gratias ago quas poflrum,eundemq, pre • cor,vt mei feneftam pofthac etiam regere,meq;

in finem vFque dementer cuftodire dignetur.

FerponJe. Porro ad alterum Fua? Conclufionis caput Do (uradaite. ftor nofter tranfit, ô£Fevereriait,neFuaSuggequot; rum Con* - nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....

ftiü exiguum. aut plané nullum, apud mepon' dns habeat.Hïc verô fua conieftura nequaquam falfus efitimo vc hoefibi demeperfuadeat iu^ beo,me Dei ope Fretum, neq; nunc neque in po fierum vnquam eo vtefanig deuenturum efie, vt à certa ÓC folida veritatisdbéïrina ad nugacifsi' mam Si. obfeuram vanifsimaru SC (ibijpus conquot; tradicentium opinionum,qnas ipfe parit,Farrar ginemdefleftam. Vt varo hocFuum fcriptu ma« ledicum à pro^rofa ffAritus mendacij mentione exorfus Fuit, q^ fingula Fere eins Folia Foedifsia mé polluitûta eodem fibi admodu A propitio ni mifq, Familiari illud concludens, inter alia aiti Quapropteftùm doSrinamnoftram argumen tis veris ac (»lidis non pofsint conFutare (fed quam veré hoc dicat, iam procul dubio Fenfit, (• quis Fenfus in co eft reliquus) non cefiant tarnen apud Fuos anditores nos apertis mendaeijs inccF* Fere, SCde nobis tria iftaimpudenter in vulgus Fpargunt : Primum, nos naîuralem 8C carnalem

(nirum in prima Cana cum difci pul is accubuic: Secundo,nos manducationem catnis ChriHi Ca pernaiticam docere,quaGifta denttbusconfrinx gatur.Terriójbumanam Chriüi naturam,quo« ad fuam efTentiamjpcr nos diuinæ cxxquari,vt * illam hoe ipfum quod diuina ed, faéiâ dicamus. Atqui hæc impudentifsi(na,cra(Ta item amp;nbsp;palpa biliamendaciaflint, exquibus, quofpirituifli hominespratditi Gnt,omnes meritodebenta-enofcerc.Et ißorum quidem verborum faleDo öor ifte fui opcris conclufionem condire voluit.

Adiftavetorefpondemus.multaalia nobis Aduetû» elfc,qnæ maiori cum fruftu amp;nbsp;ardificatione augt; î’’«quot;''’/l ditonbus noltns prædicemus, quam vt eos tuti gimusintee libus adiierfariorum noftrorum figmentis fati- concionin gare libeat. Et iampridem hoc à nobis verifsimè eft diflum.nos in noflri^cnncionibiis non cam modum Gue rationem tenere,qi|^m illi aduerfus nos abfcnt^ üolidc debacchjwdo fequuntur.

Quôd G vero ei graue amp;nbsp;molcitum eft, nos de i-pfo amp;nbsp;fuç fa Aionis complicibus,quoad tres iftos Eratneminatos articulos.ea dicere,quæ ille à no» is mendaciter fpargi clamat,ipfc#um fuerit ca** uere,ne talia vel ore vel feriptis doceant.Etçniin G demonGrari pofsit,il1os de tribus hifee articu* • lis eaipfa fenGGedC tradidifle,qua;nuncdiabo' * lica pland contuma^ia fe dixiGTe negant, rurfus hoc ctiam argumento patebit,in cnius nam Gnu Cue grcinio nmofus illc mendaeij t^iritus nidu*

Quid ad.

U rl.irijini» 110 d£ Citri fil corporis fiixfrniia «lOCuniM.

lerur;nimiriim apud Magnificum Doflorem n» nnim,qiii magnoüudiohoc agcrevidecur,ne ille ipfî elabatnr,

Cx(e lîm hoc loco nobi« prolixa 6c operofâ denioiutratioMencquaquam opuserit. Etenim ex diurnrna ilia de Sacramentis conccrtarionC lippis i9C tonlonbiis conûar, nos ab ipfo inifio cerraminis in hnncvfquedicm vnam eandem« que dofirinam conftanter amp;nbsp;ingenue de tota haccaufa rradidiHe: e'contra aiitem adnerfai iie partis homines iam Inde ab inirio inui/la conlt; tumacia in eo fiiilTe, vt toti mundo corpora lern ven amp;C natnralis corporis Chrilii in Cœna , mnO in pane Cœnæ^præfentiam obtruderent, cor* pus illud fubitantialitcr.rnentialiter, natnraliter adefTe,omnibus perfnadei c nt.Hor(inqiiam) no tins eÜ,qnam vt demrWiftrari oportcat. Decoe« nim libri ab ipTis ædiû piiblicè tertantur. Atqui nos Corpus Chfffti verum natuff ieniillti no* uimns.qua'm quod in prima Cans cum dil'ripii lis ad eande* menfam accubiiit, nunc aiitem in ccclis ad drxtram Patris omniportntis lefiJet. Cum autem ipfo certaminis hnius euenruedo« fentiant , fe qnam modo diximns præfentia: rationtm tuen non pofTc.nonnulli tarn tergiuer Tan inctpiont amp;nbsp;non abfqne graiiifsimis conte* ilatiombtis, ferale quirl vftquarn dnctiiiTe ne-gant. At hot agendo rudem atg; fimphetm pie« bcm denuofalluncjdumhuicconaniurperfua-« d«rc,

dere, nos ipfis immerentibus prxfentiæ Corpo« ris Chrifti modum tam crafTum atque carnalem malitiofèaffingere. Vtquc hocapud impcritos minufq; in hac caufa exercitatos obtineat, nunc nefcioexquo penu aliquid tolcrabilius depro** munt, deque modo pr^fentiæ perfonalitatis ôC dextcr% Deifetmones nouosinflituunt. Et mi* rum eft tantam efle iftorum hominum (lue ftul titiam fiueconfidentiam,vt fibi perfuadeanr,eo* rum quæ initio tradideruntmemoriâ ex omnium animis obliteratam eiïcjideoque quod nunc ab eis fingitur,publico omnium confenfu debe« re probari, relifto prorfus veteri amp;nbsp;iam olim in Ecclefia tradito atq-, reccpto præfentig modo fpi rituali 8(. Sacramentali : aut fi qui bunc retinere ve1int,cundem ex eorum fenfu interpretcntur.

Quia verô Aduerfariusfcoftcr, illos vnquam l, tamcraflelocutos efTetamaudaf^rnegat, nos Veto eis fenteWtiâ tam craflam SA-arnalem falfô raii cotpo-affingcre fcnbit,nobis facile fuerit dcmonftrare, quid ÔC quomodo prgcipui aducrfarüe partis co rypbæi de hac re initio fcripferint locuti fint. Quoad enim arciculum primum, Luthcrus

Corpus Chrifti tam verè in Cœna prat fens efle • docuit,vt panem Domini rcAifsimè panem car« ncum (vcl fi mauis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ein ficifcVbtOti diet

pofte feriberct. In Coeifcfsionc autem breui na» turalisvocabulo vtitur,dicens: Ego illos omnes eodem numero ÔC loco habeo,qui pané Domini

( en riirfus de pane ipfo loquitur ) in Cœna Végt; rum amp;nbsp;naturale illius Corpus eflc nolunt trede» re, quod impius fiue ludas perinde vt Petrus Öi alij Sanfti,oraliter percipiat.

Etrurfuscontra Suermeros :Corptis Chrifti in Coena veré 3C corporaliter manducari óC rcci pi creditnus.Qua ratione auté hocfiat,aut quoa modo in hoc pane ( obferua eu tn rurfus expreCä fe depaneloqwi) fit corpus Domini, nos nefti* mus,neque ctiam debemus fcire.Dei verbo cre^ dere,non autem huic modu aut menfuram præ-« fcribere debemus.Oculis quidem panem cernigt; mus,auribus vero Corpus hïc præfens adefifc ail dimus.

Idem contra Coelefles Prophetasfic ft rib it; Nobis nó mandatum cft,vt quo pafto panis no» fter Chrifti corpus fût SC fit, curiofius fcrure» mur.amp;c.Qu^oco diTcrtè panem Chrifti corpus fieri óC efTe dic^. Et in magna Cc^fefsione,hLM ius difti fui quafi rationem reddens ait : Nam iri tenebris S^cclufis oculis ambuIare,5C fimplici-ter Dei V^rbo pendere, óChocfequi conuenit* addextrS Etrurfusï-ontra Suermeros idem hæc habet: Dei tnc^ Quia Chrifti humanitas ad dextram Dei incotri pehtnfibi, prehenfibilis fafia eft,nequaquam ilium palpart *■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do aut contreflando appréhendes, neque etiant

ilium vt olus aiiquod aut ofFam ad tuâ menfatn AlMogit. vorabis fiue dégluties ; fe3 vt ipfetibi feaftrin** gat,teque ad menfam aliquampeculiaremper verbuirt

ad D. ANDR|SVGGEST. 40 verbum fuum iniiitet,opusett, ad quam ipfe tia bi panem commonßrei,in quo ipfum mandura redebeas. ld Veroille facit, quando inquit, Hoe eft Corpus meum,Qj^-D°‘’’' ■»* beet ede-« repanem tuü,cui ego quoq; fatis prope adfutn. Hoe autem illud verumatque proprium »j?» eft, hoc^inquam) eftCorpus meum. Qando hoe comedis.corpus rneum comedis ; alias veto ne-«-quaquam.Qyam ob remï Eô quàd Verbo meo Affigere, mehîcaffigerevolo:nehinc indepalpando me vbique locorum,in quibus ego fum,inueftigare cogaris.Id enimlaboriofius eßet,quam vt tu pof fesfufFerre.SCc.Addelus, quodin vtraqueCon-fefsionc,Maiori nimimm flC Minori, idem Lu butheras ihcrusjfc non aliud quam quodin Papatutradi-»ur,fentirc 8(. doccre teftatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doAHiiao»

At G Lombardurn 6C aliosScholafticos vi« tiidtt, deas 5 amp;nbsp;quid nam in Pap?tu de 1^ re Gt tradi* tum quçras,illos docuifTc inueni^Corpus Chri fti codem temporis momento poTle in pluribus lt;liucrGslocisene:Chiirtum item, quitus quart tus in cruce pependit, cum omnibusmis mem» bris, non Colum in paruo illo pane, CäI in Gngu-« lis quoqtjöC quidem minutifsimis quibulq; eius fragmentis eGfe , Verumtamen inuiGbiliter fiC iTUraculofc.

Porro nequis exiftimet,Lutberum non quo ad modum prgfentig Corporis Chriftl in Coe na« fed alia quadam ration« Cententiæ^quæ in Papa*

tutradicaeß.anipiilari, alia qnoque cius dehac re teüimonia audianrur, amp;mox pacebit ilium hiiicper umnia fimplicitcrafTentirj. Etenimin Hildesbeimenfium Confefsione, quæ inter mul tas aliorii Confefsioncs,quas loachimus Vueft' phaliis hine inde emendicatasanno is$7. in kis cem dedit,extat,bgcfub Luthcri nomine adreriquot; I

pta Icguntur; Nos conftanter credimiis, vnicum Chrifti Corpus efTe in locis plus quam centum minibus, quotquot panes per terrarum orbem franguntur, magnaque ilia crura amp;nbsp;ofTa ibi elTc intégré conclufa , vt tarnen à quoquam non vi* deantur aut fentiantur.amp;c.

In bis Salt; cramentum lt;]uoque dilt; cir adora* bile.

Inarticulisautem fine Propofitionibus,quas non muko ante obitum fuum idem Luthcrus ad

uerfus Theologes Louanienfes fcripfit, fimili.gt; ter inepiilola fua adFrancofurdienfes, plus fatis corporaliteHjÄ crane de hac re pronuntiat, amp;nbsp;quemadmod^n Magifterfenten^rum.ita Lu* therus qnoque, in Chrifti verbisTropum fublt; efte negar

Quoa^Iterum articulum de manducatione Capernaitfta, qua Chrifti corpus oraliterman^ i duceturôC dentibus cóteratur,Lutherus in Con fefsione maiori vna cum Suermeris fiue Fanatic cis glofTatores quoq; Decretalium fine Iuris Ca* nonici damnat, qui Nicolaum Papam reprehen dant,qui Berengarium a3 eiufmodi palinodiam adegerit, qua verum Chrifti Corpus dentibus contsri

i ftianè cgiflcnt, quàm Nicoiau* hic cum Bcrcn« ' garioegit,quoadiftam Confefsionem. Quod fî •

« piat.extathæcdeConLdift.x.Cap.Egotvbi in-ter alia etiam ifta habentur : Confentio autetn

” Sanftac Romanæ Ecclefiæ amp;nbsp;apoftolicæ fedi, ÓC ore amp;nbsp;corde profiteer dcSacramentis Dominieg menfæ fidem me tenere eandem quam Domin

'' Synodusauthoritatceuangelica amp;apoilolica te nendam tradidit.mihiq', firmauit.Panem fciliccc

J tionem non folum Sacramentum, fed etiam ve® rum Corpus nbsp;nbsp;fanguinem Domini noftri lefii

e xus.eft, quam plus fatis Capernaitic^m öC carna lernefle, nemopoteritnegate. Eandem tarnen

n Lutherus non minus Capernaitice Sc carnaliter • probat, idque co tnagis, quod eins loci glofTam

« repræhendit, cuius hæc verba funt; Nifi fane' in» fl telligas verba Beretwarij,in maiorem incides hg a refim, quam ipfc; Et ideo omnia referas ad fpe-

1 ctcsipfas.ldverocùmLuthcrusfieriprohibeat, i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A» a

eius vtique fencentia fuerit, ipGfsimum Chrifti Corpus ÔC ranguinem,qug per pancm 8C vinuiil reprærentantur,facerdotiifn manibus verè Fran' gi,^ ßdelium dcntibus atteri.

Et hæc quidem de fecundo articulo difta fuffi ciäc.Etfi enim tnultaalia deorali corporis Chri* fti mandiicatione, quam aduerfarij potifsimum vrgere Folent, dici poteran(,ea tarnen breuitaiis caufa præccrmicto, ciîm alibi de ea diólum GttSC nos qui Eccicfîæ Tigurinxminiflri fumus, ipft Luthero adhuc in viuis agenri prolixe' refponde ri mus in noftra Orchodoxa ConFefsione, quam anno i$4;. breui eius ConFefsioni oppofuimus.

De tertio articulo autem, quern ipfis à nobit falfo affingi lacobus Andreæ queritur,iam ante diximus,quantum necefTe erat.

lam ergo abunde^vere demondratum elF, nos nodrisa4ucrfari)snihil vnquam aFEnxilTe, amp;nbsp;ne nunc quoiem aFßngere aliq^d, quod non ipfi priores dixerint et fcripferint.Quid vero tan dé dicemt^ó boni.’’ Plura certè intriuidis,quàm vt ijs omnibus exedcndis pofsitis fuFhcere, nid vcritati cedere, 6C hui us ConFefsioncmampleéli hbeat. Atqui hac relifta, potius contumaciter perfeueratis in femel concepta flC tradita opinio-ne,lt;SC Vf ij qui Faucibus inhxrentem bolum du-riorem amp;afperiorêdegkyirenequeunt, iiavoi quoque in omncs Formas mutamini.vofq; ipfoi indies nouis glofsis fiucinterpretationibus ma-

AD D. ANDR^SVG GEST. 41 gisintricatis. Dum enim proteftamini,ea qiix dicitis.noncrafTo SC carnali lenru,ncqiie pro ra* . tione hiiius fæculi, fed de modo cœlelii, imper* uedigabili amp;nbsp;incffjbili,accipi 9(. exponi debtre: non aliiid ag'ttis , quàm qiiod in dubinm voca« tis,qux paulo ante de vera torpora'i lubtlan* tiali ven atq-, naturabs corporis ChrUtiinCœ« na prxfentia, eiufdemqi reali Si oraü manduca* tione, qiiæ I N , SVB vel C V M pane bat,affir-mauitbs. A.t fie agendo , neqnaqnam fimplici, perfpicnaeÔC fibijpfi Temper conîtanti veritati in fillitis, quin infuper nos, qui in illa conftanter perfeueramnsjhoüiliter perfeqiiimini.

, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rgt; nbsp;nbsp;'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J r r Adhotia»

Hortamnr ergo vos iri lJomino,vt ad hmpli* cem ÖC perfpicuam ventatis dufirinam renerta-mini, neque pofthac veÜri çerebri figincniis no uis,ôC qug ex his nafcuntin^rixis contnmeliæ ôC ininriæ plenis, EccleGjs eariimquo®mmltris alts quam exhibe^is moleOiam, vt||iiistandemli* ccat per vos ftudijs vtilioribus vacate. Qnifquis enim EecleGam Dei percurbauerit, e^n pertut-babit Dominus.

Vt veto poftlongam amp;nbsp;moleftantrefponfîo* nem dicendi Gnem tandem faciam.quia Magnt* • ficus Dominus Doôor fub finem fuæSuggeÜio nis dilemma mihi propofuit, vt meinetitum ca peret, ad quod ci hucufque abundè refponfum eftiego vicifsim.vt mini ad quæftionem (impli-cem,quamprocul remotis captioforum verbo« r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;* }

BVLLINGEI^J RE SP ON. rum ambagibus proponam,ingenue ÓCfimpli* citer refpondeatjVelim.

Summa Chriftiam til! ei cet lis articulis comptÄ-heufa.

Nonint omnes, qui Chrifti nomen profiten» tiir,fidcm Chriftianam exScripturis facris dc' fumpcam 3C ijfdem conCentaneam effe. Hgc duo decim articuliscompræhenra,Chriftianorum ÔC Apoftolorum fides verè óC rcamp;è dicitur, vt quSB ab ipfis Apoftolis toti terrarum orbi tradita, óC per fingularetn Dei granam ad nos propaga« ta efi.

Fidcm banc veterem, veram ôC indubitatatn fidcliter feriiaaunt ô(. tradidcrunt, adhæc inniola tam amp;nbsp;nulla ex parte niutatam fcriptis quoquo mandarunt primi veteris Ecclefiæ doftorcs, Ire-næuscontra Valentinianoslib.i.Cap.t.Et lib.j. Cap. 4.Tertullianus item in præfcript.hatrct.SC contra PraxeamiGre^orius martyr amp;nbsp;Ncocæfa» rienfis Epifc^us,plurefqi alij.

Concilia

Vniuerfalia

Secuta funi^os vniucrfalia p^ßantifsimo* rum Ecclefig per totum orbem Chrißianum mi nißrorum Concilia,quæex Chrißianorum Im-pcratorumauthoritate amp;nbsp;mandato,vt noxijs bg refibus, quftin Ecclefiam irrepferant, obuiam iretur.fucrunt inßituta. In bis viri Chrißiani 8C ortbodoxi prioresillos fidei articulos, cum faU forum dogmatum fitnul SCeorum qui ilia dolt; cebant confutatione,inßauratos confirmarunc Inter qutc Concilia, quæ plurima conueniffe in hißorijs tradirur,totiu3 orbis Chriliiani confen.

AD D» ANDR, SV G G E S T. 45 fu præ alijs , vt vera 5C ortliodoxa celcbrantur, Niceniitn,Conftantinopolitan«m, Ephcfiniim 6C Chalcedonenfe.

AccefTerunt his priuatitn viri pij SC criiditi, quorum tunc præcipua erat in Ecclcfia authoa • ritasÔCexinimatio, qui veteris fidei fninmam eadem plané forma atque rationc, quam à pria mis illis fuis antecefloribus acceperant, deferi' pferunt. Hutus generis eft célébré illud D. Atba iialîj Symbolum , SC quod D. Auguftinus per= fpicué fimulSC pcrftflé conlciipfit. Nuque ar-bitror,vel noftrum An{agoniftam,vel quenquâ alium,tam audacem fore.vt D, Auguftini Con-fefsionem contemnat Gucreijciat Eacnitn non fuam modo fidem confeffuseft, fed (imul, quæ iam inde ab initio (ides veraôC ortbodoxa Éue-rit,amp; qualem tune fuo fæculo vntuerfalis Cbrifti Ecclcfia feruabat atque prfti[ebatur,fidcbfsimc expofuit. Adde.quôd idem in ha^Tua Confefsio ne omnibusfîculis in hune vfque diem apud o-mnes piè eruditos pro oribodoxo eft habitus, ïs verô in epiftola ad Dardanum,cju^irdinc 57. eft,fie feribif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Noll dubitare ibi nunceffe hominem Chris ® AugnOj ftum lefum, vndeventuruscft,mcmoriterq-, res coleamp;fideliter tene Chriftianam Confcfsionc, ftoconftc-quoniam refurrexit à mortuis, afcendit in cecli'i. fedetad dexteram Patl-isjOec aliunde quàm indc venturus eft ad viuos mortuofquciudieandos.

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a 4

Et fïc vcfituriiseft iHa angelica voce ceüante» qucniadoaodum irc vifus cii in cçclum, id eft,in eadem carnis forma atq; fnbftantia.ciii profefto immortalitatem dedit.naturam no abftiilit. Se» • nbsp;nbsp;til idùmhanc formam non eft putandus vb'^l

lt;}ifnitu'lt;.Cauendum eft enim,ne ita diuinitatcm aftrnanms hominis,V{ veritatem corporis anfe* ramus. Non eft aurem conftqnens, vt quodin Deo eft ita fit vbiquc vt Deus.Nam amp;nbsp;de nobis veracifsima Scriptura dicit, quod in iHo viui« mus , inouemuró^ (umiis, nee tarnen finit illc vbique ftimustfed aliter homo ille in Deo, qtioa iiiam aliter Deus ille in homine, proprio quo dam et fîngulari modo. Vna cnim perfona Deus Ce Homo eft,amp; vtrumque eft Vnus Chriftus Ica fus, vbiq; per id qnód Deus eft, in ccçlo autem per id quod homo. Hæc omnia Auguftini funr. D.Auguni, Qi'a Confefsion^magna pars articulorum (iidcaitieu ftdcideDomnio noftro lefu Chrifto cótinetur: foiitroiitr- eadem quafFiudicium fertur dFarticulis, qui lijsiuduiä. inter nos ôÇ Adiierfarium noftrum controucr' funtur;Dc®rcenfione Chrifti nimirutn, de Ctfli loco certo i%flniro, de vtriufque in Chrifto naa turæ proprietatibus perpetuo maneniibns, de • earundem in vna eadenique perfona vnionc,de ® nbsp;- Corpore Chrifti item, quod etiamfi cum Deo

vnitum.nontamen omnipræfens Gt,fed in ccelis agat.Etenim diligenter otfferuari ÔC inter fedi« Gtngui debent, qui hac Cenfefsione contincn* tur,

AD D» AN DR* SVG G EST, 44 turaniculi, ôC quidem ante omnia obferuan* dum,quôd hancefTeferibit fidem SCConfefsioÀ nernChrillianâ,quam qui Chriftiani dici SCefTe Voluntjfideliter tenere ÔC profiter! debeât. Ita V« ro earn ab omnt bærefi amp;nbsp;fuperflitione diftin* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■,

guit feparat. Quifquisergo adhunemodum crediderit, is verè ôC reflè credit, eiufq; fides ca« tholica Sc orthodoxa eft; E contra qoi diuerfum quid crediderit, eius fides falfa eft fiC erronea. Comprehendiintur autem haeveræ fidei Con-fefsione ifti fere articuli;

1 Idominem Icfum Chriftum , qui ex mor« tuisrefurrexitjin ccelos afeendit, ÔC ad dexteram pel fedct,iUic nunc cflc,vnde venturus eft.

} Ita vet o venturum^cuti angelica vox te« Hata eft, quemadmoduin in cc^m afeendere vifusfuit. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

•J Canendum effe in tota hac caufa, ne ita di R OT^. uinitatem aftruamusbominis,vtvcritatem Cor poris auferamus fiuenegemus,

9 Vnam 8C eandem perConam eflTe Denm $£, hominem,lt;3C virumq; vnum efTe Chriftum, qui vbique Gt per id quód Deus eft, in coelo autem per ld quod homo,

Qoid Bul- Itaq; hæciam mea,nó bipertita neq; captiofo ^ngerus ad dilemmate fucata,fed Gmplicifsima quæliio eft» quam CócluGonis Giie Epilogi loco tibi lacobe Andrea propnno , vtq; mihi refpondeas peto; Num iüam à D. Augurtino dcfcriptam fidei degt; fcriptionem, veram, orthodoxä 6C Chriftianam cfreagnofcas?Si veram agnofcis,iam ipfe nos abgt; ïbiuidi ab omni hærefeos criminc, quo nos im« merences fophiftica tua garrulitate difFamare co natus es.Eadem enim femper fuit noGra Gdes,â£ hancipfam adhuc hodie tenemus atq; preßte« niur,âC ica nos iuuante Deo, vfq; in fine viræ no ftræ inuiolatam tenebirnus,qualem D.AugiiGi nus in totius ^cleGæ uhrifti catholicse confpc' ôu profefTus cî^ Patet ergo iam tÿi mundo, te præter omne noftrû meritum, cùm tibi per nos quiefeere licerer, nobis iniuriam fccifle grauem. Qiiod G vffô banc fidei Confefsionc pro vera, orthodoxa St Chriftiana agnofeere nolis, ex eo omnes pij ôC. fideles Chnfti cultores, qui fis intcl • ligentjSC quôd omnes ii,quibus fui nominis exi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftimatio atq; religio cordi eft,non nos,fc red tua«

Bullingeti , Hanc igitur lacobe Andrea pro tua Sugge’ Coocüifio. Àionercfponfionemaccipe àbonoillofenccio* ne,q«etn

AD D* ANDJ* SVGGEST»’ 45: tie.quem me elTe dixifti(quo fcnfu,amp; quo animi afi’cftu,tunofti) tibique perfiiadeas velim , me per Del gratiam in hac vera óC orthodoxa San« óorum Apoftolorum Si. Ecclefia: Chrifti cacho iKjeConfcfsionevfqueadfinem meævitæper« fcuerarc,neq; aliquam porró habere veile ratio* nem tilg loquacitatis Si futilium figmentorum, quibus fimplicem Veritatis doflrinamobfcura* re amp;nbsp;intricate foies. Hæc enim fexta Refpondo eft,quam in bac caufa, veftris malediftis prouo« catusquot;,fcripfi,vt SC Veritatis doélrinâ ÔC noftram Ecclefiarn acque innocenciam aduerfus veftras calumniasafTererem, Terenim Brentij feripti* obfeuris ÔC perplcxis refpondi. Quartam vna cum mcis collegis ad Brentij teftamentum dedi. Qtiinta feptem illos accufationis aduerfus nos infticutaearticulos dilui. .^cedit iam iftis fexta, ex qua, quid de tua Suggeftione ^ntiam, inteU ligis. Spero ^itcm me Chrifti^is Ledoribu» abundefatistecine,cofque porro contentos fore hoc mCo laborc SC ftudio, quod in propugnan« da communi Veritatis amp;nbsp;Ecclefiae ^rifti caufa animo non minus propenfo quamftdeli impen* di. T u vero lacobe Andrea videris,quam ratioa nem Deo redditurus ds, qui petulanti expro« brandi,conuitiandi Si rixandi libidine atq-, im* mani cordis fuperbi arrogantia nó folùm nobis immerentibus,vcrumctiam communi Eccledae Chrifti hadenus turbas dcdifti.Etcnim nos caus

fam ha ne (quod tu quoq; fui’ finem tuæ Siigge ftionis annotas^ libenier iuüo Dei iudicto fub* ijeiemus acq; comtnendabimus. VeinamDeus Hac te gratia donet, vt pofthac maiorem anti« quat Veritatis, fimplicitatis,pacis 6C concordias Ecclefiæ Chrifti rationem habeas, quam tu» lU lius d Vobis confift» omnipræfentia:, quam pri uatægloriæftudio fafcinatus, cum fuisconne* xis non minus Falfis quam abfurdis, concumaci ter tiieri inanimum induxifti.

1 Quöd fi vero alicui in hac mea Refponfione acrior amp;nbsp;vashementior, quam pro moremeo, fuifTevideor, Chriftianum Leftoremrogo,vt qutbus caufîsprouocatus id fecerim expendat, fimulq-, veterum feruorum Dei, qui me multo fuerunt præftantiores, exempla confideret, qui intantimomenticaufy ferelimili vaehementia contra fuos ad||prfario$ vH funt. Reddit enim eX fyiuis, quas volt;^s accipit, Echo. 1^ vulgo dici— tur: Qui qua; vult dicit, qua; non vultaudiet, DeusPater miferationum noflrüm omnium mi fereatur, nmquecuOodiat, vtin pura Veritatit ConfeCsione fanFFa Ecclefi» Chrifti focietate .infinem vfq; conftantes perleueremus. Eidern Deo noftro æterno,omnipotenti Si, mifericordi, Patri, Filio SeSpiritui Sanäo debeturglo

errata ALIQjyOT MAIORIS momenti inter relegendum annotata,caîte-ra fl quæ funt leuiora, Candidas Les dor facild emendabit.

Prfg.tS. verfu J. Idem corput,lfgeytlec idemcorput. p.ïi.vcr.j.Dfi hominis,lege,Dei cr hominis, p.ió.b. ver.penult. Abijcitur.lege,obijcitur.

p. 41. Vf r. « ) .Df Corporali manducatione.lfgeXorp, »ntonc. P.ioi.ver.ïS Prgfeutia,legefPrüfens* p, ixo. S4rr4go,Ifgf,f4n'lt;«5o,