Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

ORTriODO« XAEDOCTRINAEDE b V AB vs NAT VRIS CHRISTI SBRVATORIS MOSTRI, OPPO» fita blafphemijs SC Ibphifinatibus Sü monis Budnçi nuper ab ipfo in Litua* nia cuulgatis:au(îiore i o Si A s r M« I, E R O facrarum litcrarum in fchola T igurina pro» feffore*

amp;

Ulf 6« toi öo ïquot; ftl £■): :e!

îr, ne tk

r.,

ILLVSTRI AC MA^ GNIFICO DOMINO D. lOAN-NI HUE B O VI T Z, D V B R OV N AS, amp;nbsp;Seflaiiiz hceredi , Caftcllano Minefcenfï, Capitanco Onixtenfi,amp;c. Dominofiio cogt; lendiffimo, lofias Simlerlis precatur Gras tiam amp;nbsp;pacem à Deo parre,amp; Domino noftro lefu Chrifto.

E R b A T*V S f/ï (td me hii diebtU li« n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simonis Budniei, nomini tuo llitii:

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domine in/criptuf, in

^uö iUe per latus Staniflai Groehi^^ / me conßcere,zir uerant acfanam dotürmam dedua bus naturis Chrifli feruatoris noSiri euertere cona tui'.-quo fcripto eandeferiben^neeeßitate mihi int oonit, ^ua fibi inuito ab alijs impofit.v^ffè ncfcio juam 'i’ere comf^ritur. Cunt cnim no^inatim me n ccrtainen protrahat,nolui defenßonem veritatit 'èmel à mcfufceptam dclcrcre,ncq^ putaui mibJ li= :ereadrantâsipftus blajphemias caccre, nbsp;nbsp;e'asß»

'eiitio vel comprobare velfaltem dißimulfre. Qj^Oit iiam vero clarißimo nomtni tuo Magnifiée heros l^ bt^Unt hutte lt;jUO Deitatem Chrifll redcmptoris no» Iri impugnat inficriberc außus finite volui^o quoq; neam rejßonfionem Magnificent tult;e offierre^qua liuina natura zj- gloria Chrfjliafieritur. Atq^ iHe luidem nihil toto libeHo reâius fecit qua quod M. r.afierit longe diucrf^ amplcéii ficiftentian ah

rrf qutm hQclibello tuetur, ita enim meliw honori tuoconfuluit,quem impij libriinfcriptionecjuodÂ' ' tnodo poÜuerat. EgoetiatnquilA.T. pietatem in vera fide ampledcnda e:^ propaganda ab amicit prædicariaudieram,publico fcripto labem banc cr naculam,(iudm patrocinio blaj^hemiie fuæ tibi dei latoBudnieuia^erfcrat ,abftcrger€ conafui fum: Idq^etianteo libcntitu fcci,quodaudirem Jllufirettl Cr wagnificumDominû'D. loanncm Crotoziniunt Pallt;itinum'Vladiflauienfi‘m,lA,T.affinitatealiqult;t coniunilum cffc, dudum nantq; mihi perfi)eélum cjl eitts heroif ardens crfincerumfiudium tucndicl'a* n£ zj'o'rtbodoxa dolt;!frinie, ac quoniam f cam bene» uol^tiam qua me ob idem fiudium complexe efi, rnultis teftimonijs ergame declarauit, nondubito tneum hoc officium tHi quolt;^ non ingratum fore» Videtur quidem Budgt;ta:u‘S amplis laudibusM.T.or' nare,fed reqfrafumma earn afficit contumelia:ß f« nim te ex eorum numero ejfe arbit^tur qui ipfo' rum dogmat9probant, non potef^aiori ignomi^ nia apudomfies bonos te ipfumajficere, quam hac tetralfuUcione i« animos hominuminduila, dcle* étari le nil blajfhcmijs quæ Chrifium Dcum effe ne gant. Siÿ '^ro ita fentit tA. T. /o«ge diuerfam am~ pledii fententiam, vide quafo quod nam ipfius Bu* dnai de te fît ludi^iumitefcilicet ex eorum numero habet quiinfundamentofideiaberrent, qui falfant doélrinampromoueani, cr veritatem diuinitus re* uelatamoppugnent, qui foueant pefiilentiffîmutn dogma,çr q^ in exitium abeant, hitc enim in ipft

PR AE F A T I O» 5 - Priefdtione encomia tribuit hit lt;}ui diuerftm ab ip» fbfententiamcompleäuntur^ In lt;luo fane ego ip» fiui vel incogitantiam vel temericatem miror lt;jui hxc ad M.T.fcribere aufat fuerit,Gr eadem incom t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftantia de alijs lt;}uo^; magnu viris ßmiliter iudicet:

Martinum enim Lutherum vocat virum Dei^çy- vi» rwm incomparabilem, ïoannem 4 Lafco,eum virum *; ^uo nuUum vni^uam Sarmatia cdidcrit vel doäio» rem vel pietate prteftantiorem: reile guident cyvc re illif hdf laudes tribuit, fed cum conflet diuerfam fententiam amplexo^fuijje, guomodo hie pietate praftare potuit alter vero vir Dei effe yß ambo ( vt ipfe fentitymfundamentoßdei aberrarunt, ctquot; do» cuerunt nugas aniles, vaniora Siculisgerris^nti-chrifliana deliria, pejlilcntißimum dogmafowrüt, et multos homines 'm exitium abduxeruntfüos guo gue Lutherum virum Deig^nofdmut, guamuis in* ter nos nbsp;ipfumgraue certamenß^erum non de

' fundamentoj^eifedtatuindcmodlt;^riefenti£cor* poris ChriJ^n Coena facra. Cumtenim vtringue agnofeamus veram zy viuifieam communionemß^ delium cum Chriflo capite, gute nobis mfotra coe* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na obßgnatur,cr tantum ßt controuei^ guomoJo

Verum corpus ChriHi,panisvit£ £tcitite,guo nota* li (y uiuißeari nemo dubitat, pre fens ßt in Coena J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domizil, non arbitramur eîgt;s gui à nobis dtßentiutt

’ CT in hac re aberrant,protinui homines 'm exitiunt abdueere, ideog^ pie çy lionorißce nihilominus de ’ hiserfentimus et loguimur.Qna vero confeientia Badnaus cos laudare à pietate poßit guos teßatur 1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

P R AE F A T T O» dfufîJtiTncnto fidci dbe^arc,ç^ Lortbe peßilentißM tnuindogmufo lere hontmescii imtumcros inexi tiuin 4bdii:ere,ipfefjnè vtderic M.ihiijuidan v« nantecunnnultiibotinvirK videtur cü ipfuiutunt alios ijiiufniodihomines, nihil certum et firmum in reltgone hubere ,idq; multorum exempta probafur ^ui cfHotidienb vno errore m ali!tm,cs- lt;]uidemde^ teriorem atg; aperte blajphemum prolabuntur. At ^ue vt à tua M.agniticeiitia, cuiui conAantiie e^» tiiin Aduerfurius tcs'limonium perhibet,orationent ad eos conuertani,quinimia ^uitate feab huiufmo^ di hom'mibus inerrorem abduci,vel fultcm fuam ß* dem labefailariab his patiuntur, veliin eos m’hi ex ponere qu£ nam fint graues iÜ£Gr prlt;ecipu£ cau^ fie tribus mouentur vt in tantas impietates cr bla^ Jßhemiiis/epr£cipitent.DieentfortefeflHdereaf== fierend£glori£ Dei, aUue hoc nomine paratos ejfie quid iis pati^ omniutn hominum odia fiubire. gregij verà wjfirtores funt diuini honoris,qui Pa^ trem negant ^e Patrem filij jui, t^^oc nomine ip fum mendacijjarguunt,neque enim hic Pilius efi ve= rus çyi genumus qui non eandem cum pâtre natu-ram etiii^tantiam habet: Pilium verb quomodo ho tarant, quoiido nome.i DeicrPilq DeitUi relins quunt, interim rcipfiadeitate quantum inipfis edl fifoliant, çy'hominem’tanium'eiriUconceptum fie--mineafieruntf Etfuidem hoc dogma blajßhemum, tant£ impietatis omnibus fixeulis £jlimatumfuit,vt nunqitam diutiusperfidere cr locum aliquem obti nere potuerU,Docuerunt aliqui has blajihemids vt

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bbion,

Ebion, ^rtemon^Paului ^mofatenus,Phottnut: fed nunquam ecclefiM aliquM conüitttere potuerunt, nifi quod ludeorum ahqui Ebionem fecuti funt^cæ^ terum pij omnes eorum dogmata tatiquam impia et bldßgt;bema vebementißiine deteslatifunt. Sainofa^ tenum cnim pijßimi cy doHißimi iUitu temporit ec pifcopi invnutn conuenientes damnarunt, ZSquot; iuuatt te eos Aureliano Ca fare, quamuis lt;i Chriftiana re* ligione alicno.ecclefia Antiochena eiccerunt:Pkoti nunt vero ne Ariani quidëquamuis ipfi chrißii patri cocßentiale CX eoeternuin neg^ent ferre po tuerunt,fed impietatf iüiuf publicis jSi^!ptK ctr coit cion^bufyCtrconcilio quoq^ Sirmij coaâ^amnarüt, Atq; omntno publico et cÓmuniconfenfu oinniüpio rum ab ApoHolorum atate ad noflram vfq; dtgma hoe quod nüc renouaturfunpietaiis zx blaif’iemi£ damnatum fuit.Veruin mouenturforfttanaitdorix täte crfaiiélimonia corum^niprimi noßristempo ribufhtec dogmata Jbarferunt, cirfktjlimantbos folos Anticl^^i regnuin oppugnar^zy nottam fait {lamq; ecclefiam adificare Doininojfed dicant nos bit qu£ nam habeant barum reruin tefiimonia, aut quibui indieijs bee coUegerint zx didic^lr^t ƒ Lau' ' dantfuos doilores Laliunt., Blandrata^, PrancifeS, r)auidem,Gregorium Paulum,zraliosinoninqAs roin corum mores, dogmsotaquoquealio loco di' fcutiemui. boc tantum dico ziT foiiRanter ajßrino, ipfosinrehgione nihilccrti babuiffc. Lflnamibi dumviucret familiariter Ifotui, zrvt multts alijs bonii viris,amiciitfuit.,Tiguri diutißime vixit, cT

apud nosfinijt:ac ppe cjuidem quafliones o^, frurmi atque ctiani curiofdi de vlt;trijs partibui Chr* fliam dodrinte propofuit,quod tarnen difcendi cau faafe fiert diditabatyhigc veroqutenunc fub ipjtu« nomine circumferuntur nunquam apud quenquam noftrorum afiferuit, imö nihil tale repertum fuit in iüiuf fcriptts qute paulo dtligentiuf accuratiui abeoconfcripta fic vt legipoffentcertihominesè numero minißrorum injfexcrunt.Sunt quoq^ com^ plures qui fape iüum dicentem audiucrunt,Lieliunt femper difciputum nunquam dfidorem fore, neque facile quenquam eumaffirmatemaliquid contro» vcrfum auditurum effe. ïure igitur dubitari poted fueränecnehorum dogmatumaudorqu,efub iüi» lu n^ine Jfiarguntur, atq^ vt maxime fuerit,quam poted is dodor audoritatem habere, qui nunquam dum viiteret fuam fentffitiam publice profiteri au» fus fuit ; Dr aÿs quiddicemus^, qui primum Papatu relido ttofiri^ecelefijs fe coniunxe^t, podca in fummo eapitelhdrin^, »« cognitiime Dci à uobis diffèntientes, primum Chrijîum ante carnem exti» ^iffifuffi ^t,fed eum Geum quendam effentiatum feceruntJRernum quidemyVerum vtperfona fic ef' feutia quogt/Pa Pâtre diftittdum e^iüo inferioremi niox Ifiritum quendam creatum ante omnes alia^ creaturMconfinxerunf, qui carnem exvirgineaf» fumpfcrit: tandem èum ante natiuitatem ex 'oirgine reipfa prorfusnon extitijfe affirmaürt. Apoftoli ex ■ ïudaifmo ad Chri/lu coucrfi,aliquandiu veteresle» gis ritus Ç!r cei^monidt rethiuerunt, non tarnen ab

P R AE F A T I o, y îuitiomodohoc ,mox afiudde chriflo docuerunt. £x illif etiam Quorum opera Deuf vfiK eâ nofiris temporibm in reformanda ecclefia, nonnuüi diu re» tinuerunt quafdam opiniones quibui olim in Papa» tu dnimi eorum imbutifuerunt:nemo tarnen horutn • tanta ineonflantia fuit, vt quotidie fibißdem inno* uandamputaret ,quemddinodum i^ifitcerefolentt qui dum in ßngulos annos nouant ßdem quemad» tnodum Genethliaci nouof Ephemerides cudunt, fdtis oflendunt, fe non habere ßdem, neque enim aliasßdem quarer^t, crinuentamrurfusindu-bium reuocarent ,ct‘fe omnium ludibrio expone* rent. Abhorrent a Papißiea doélrina, fed non di^ feernût quid Pdpijlicum fit ab ipfis Papis exÿra Dei uerbum excogitatum ZT eeelefiæ traditum,^ quid Chrißianumfit ZT uerboDeiconfentaneum. 'Ve* rentur egregij uiri ne An^hrijlo fe iungdnt,fi una nobifeum creddnt in unum Deum T^trcm Filium et Spiritum ]jmólum : fi Chrißum f^uatorem agnoa fcantinut^ddemq; perfona effiUierumDeumcT uerum hominem: interim mifert non uident fe cunt indgno iUo Antichrißo Machomet^ofifentire, quando unam tdntum in Chrißo natunm effe fin' gunl, cr eum uerum Deum effe ne^t, atqueieum impiff Mdchometanis facrofanélam Trtnitatè con» tumelijs ajficiunt. ttaquequot;non mirum eH multos ex horum numero ad Turcos ty‘*ludieos deficere,qudit doquidem in pracipuis lt;^pitibus fidei cum iUis con fentiiint.Fierietiam non poteil ut Chrißumferua» torcm cr redemptorem firma cjjj tnconcuffa fide

P R AE F A T I o» àtnplecJântur qui ipfum ^pmnitur tantum mertint Ijominem effe: feducl magnitudinemmali 'm quo uerfantur non (entiunt.uel non perfeüam ^teriûnt queredemptionemcy' falutem ab ipfo expeôianti fed uerifinule eH harum animos ludaicis çj- Machu meticis opmionibas imbutos effe, ac carnalem tan' tum falutefft cr fcelicitatem 4 Meßia expeilare, Hosvcràex facris Uteris didicimus cuin effeMef» fiæ principatum, quem nifi uerè Deus fit tueri non poßit. Tribuiturenimiüi dominatus m cacleilia, terreâria cr inféra, cui peccatum,mors, mfernus Cr poteAates ontnes fubieilte jînt, tam potent ue^ ro imperium in omnia creaturie non conuenit. iîo^ mo meritspeccati mortis er inferniuiélor effè non pote^ neque homo mer us potcH effe no/îra iuHi» tia,Mta,e}^ iieritiis,er fapieiitia: fed eundem 'Deum effe oportet, in quo omiua qtie uiuunt uiuaat, qua fapiunt fapiantjomnia que iujla Ctnt iufia fint.Iraq; apudEfaiampKphetam Deus primus et nouißimus dicitur redemp^r ifraelis, prater ^mnon pt faluator, qui etiam deleat propter fe peccataeo» rum : amp;nbsp;leremias Meßiam qui e^ iuSiitia nopra lehouam u^^t. H^c inquam cum d'.diccrimus f x w oi^culis, fidiiciam omnem falutis iti puro homil^coHocarenonpopumuStfcd eum cre^ dimus effnoflrum redemptofem, qui ef Deus homo eii, unus idemip; Deifilius er filius hom'mis, t^cque contrariam fuam opinionem feu potius bla^ jfhemiam Aduerfarij ex facris Uteris demonftrare potcrunt: multa quidem te/liinonia adducunt, er lo

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corunt

P R AE F A T r O. 6 cor um fcripfur,e citat^ne fimphciuinocUlofpera firingunt,(edprimüiJprobjncdi.-guonitlli eâcon trotierfia, ncmpelAedutorcm ao/trumucrum effe hominem,guod nemo pins unqiu m neguuit : deinde vbi ad id quod in qiuejtioncm ipßuocarunt acce» . dunt, oRendere conantur eundem Ntediatorem tinius tantum natur £ elje,human£ fc ilicet,multuttt laborant utfuam fententiam facris te/ttmoniis eont firment, quam bene ZTquot; uere fuo loco mdicabimus: id quidem manifeftum eü, uerba ßripturarum ip^* fos feruarc nonnttnquam ,rem ipfam negligeretno-tnen Dei er filij ïfei Cbriüo tribuunt,ßd uerita» tem rem ipfam hor um noininum confianter ne^ gant: idem faciunt Malijs nominibut-, cum omnia per ipfuinfoiila tjfe, e'jx mundus per hunc d^nditut feribitur. Veter um etiam hatreticorum argumenta reuocant, ç^j-eorum more Patrii diuimtatem er ex ceÜcntiam celcbrant,ut omnibus filium ffolient^ fitque ut de Arianis feribit Plilar^, uidentur ßbi s I defînguli^fig£flare rationem,qui^fingulis affertia nibiis fuisquatdamexdiumis uolupiinibusteßimox nia fubdideruntqu£ corrupto intell^ntiee fenfit folif tantum ignoranlibiis blandiantu^eciem ueri tatis fecundum prauitatem interpre^ntium pÿefti tura, üobis autem,ut idem docet, rei^diuine tail' tum ex feripturis difeenda funt,cr diuinorum diâo j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum auHoritates fequende funt,fic tarnen ut remo»

tis hominum op'mionibus intelligentiam duHorunt excaufii petamusdicenfliferuatisdiilorum uirtU' tibiis. Cluare quod aduerfarij not hortantur ut jfiri

■ tu! probemtu an ex Geo^nt, equidem fiudiofe çy fedulofacimuf,utinam uero idem ipfi quoque face-rent,qui uidentur non aliam notam habere quajfi» tritum approbent,qudmfi quis facrofanâam trmita , nbsp;nbsp;tem neget : quicquid tandem affrmarit probant,fi

modo id nouû fiteren doélrmaueteriseccleliæpu gnet,itaq; ueteres htcreticos Sabelliü, SamofatenZ, Ulanem, Ariumfiunomium, Macedoniu,Neiloriri, Eutychem, inter oppugnatores AntichriRianifmi, etfante doilrinnc defëfores numerSt, Aliter Jpiritut Vei m Apoftolis ey fanilii ho^inibiM opérât uf efl, quos primumdiuina luce accendit ut Chriftum e:^ jalutem ab ipfo nobii partam certo cognofeerent, qua cognitafalfas opiniones de ceremoriiarum ob» ferumone Irgis iufiificatione ,aut de Genti» liumDeorummultitudine cr horum cultu Jfonte abiecerunt:l:ii vero not^ doilores primumfuis pera fuaferunt doëlanamin ecclefia receptam de facro» fanda Trinit^e effe Papanam et Antiçhrifiianamf ey pofleacœp^untnouum dogma lt;il(^e, çr no» uam turrimBabel extruere,in cuiut fundamentis ia eiendis fia^ inter fe dijfenferunt, cr non tantum infedas dlmfifunt.fed principes fed£ cr noui apo ftoJtfepegetinidodrinie mutarunt, Atquehienon ejl diuinur^irituiqui fidei oniifDifOfiiiff operatur, fed potius Jpiritus verriginis quo reguntur ho» mines ambitiofi, lAtes ey inconflantes , qui fibi pr£ alijs ingenij acuminejiollere videntur, cr vt id orientent noua dogmata in religione confingunt. Simulant quidem fiudium facrarum literarum,cr * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum»

P R AE F A T I o, 7 fummum honorent iUis^eferre videnttir, verum hoc potißimuntitgunt utfuo tngenio iHatfub^iant: nam qute alia caufaeüimpugnancli dodrinam or« thodoxam de facrofanda tr'mitate.quam quod iHif-ahfurdumed,crratione compriehenderc non pof* • funt quomodo unumfit tria,cr tria unumî tJegare non poffunt fcripturax ubique aperte prtedicare «a num Deunt, er rurfut eafdemdocerePatrentues rum Deum, er iefum Chrifium filiunt Dei uerum Deum, atque etiam Spiritum fandum uerum Deü: er cultum atque h(^rem Dei hts fimultribui,cunt p» Baptifmo, turn tn public is er priuatisprecibus pior urn: atque cum confecutio htec fimplex hi/tte efa ficiatur,nempe Patrem, Pilium er Spiritun^Jfe num iVum uerum er a-ternum Deum totiurmundi epificem ergubernatorcm,nequaquam tarnen häc admittereuolunt,quode^n humana ratio capere non pofiit. Qjtare utfimplicemu^borum fcriptua r^e fenfui^erinterpretationememdant, diuinitae tem omnen^atri tantum ucndisÊnt exclufo Pilio er Spiritu fando,Chrido aüt nomen Dei, fed abfi^ deitatis fiibflantia er natura relinqu^tïer quent fcriptura prédicat er omnespij cre^t uerum efi fe Deum hominem^jpfi merum bi^inemfaaiunt, atque fandam er fcripturis confentaneam dodri^ nam de Chrifli leterna'Seitateatrocibus conuicijs. profcindunt, quorum uel meminiffe animus horret, Aridotelesphilofophoiÿimfummusfcribitnonnula las quitdiones non effe dignas refponfione er difigt;U tatione,fedpeena qua coerceatuypetulütia eorum

ÇMÎ guteßiones pietati zr bonii moribits contri!lr!ia mouent: idem de litorum homniunnjutelliombui fentio zr iudico, reuera f^ceua CT jupplicto dignos cfjè gui talia mouent : neguehocdieimui guodno' • bii deßnt rationes quibia cos confu^are pcßimus. Quid enim num principem philofophum nullas ra tiones habiiiffe credimus gtiibusparentes probaret amandos effe.cr forte ob argumcntcrum inopiam cenfuiffeeos gtä dubitent an parentes ßntamandi pcena di^nos effe''. Ac non potius cenfuiffe tmpiam er bonis moribusnoxiam effe iubitationcmhanc, negue conccdendum petulantibus ingeni's ut hiec in dubium uocent gua non nifi impie negart pojfunt. Similitar nos guogue guando dicimus poena dtgnos guiChnftiferuatoris noürideitatem indubium uo cant non guidem defiituiinur argumentis er ßt-u pturarum tefliinonijs guijtusnojlra fententia con^ ßrmatur,fed dol^t nebis blajfhemite guibusfanila fcruatoris noftr^aic^iasaffidtur er c^narcana hac gua humati^entis captumfuperfnt adoran* da magisßnt guam ferutanda, iuaicamus huiufmo^i di hommes gi^c-s feriptura auiloritas, perpetuufej; totius eccleßxKnfenfus nihil commouet,metu poea naruit coere^nabs,erpet((lantiam ipfotum,profaa nam curioßtatemgt;er impiam arrogantiam,fupplit (ijs reprimendam er' cgfi^yidam effe, Verum guo niam itacommcrentibllS noflris peccatis,impta ho^ rum dogmata hoßra atatc Ittius guam tillo Unguam feculo jfarguntur, negite défuntguica cum plaiil'tf excipiant er tuee^tur , nobis guogue nectßiras di^ Jf:dandi

Jput^ndi de rebui diu'mii imponitur, nelt;Jue publice tanta impietate ampUun ineffabilia my* /feria ««filentto uenerarilicet- Me quotjue inuitutn ad hoc f eribendi munui Budnau^pertraxit., libella fub Magnifici tui nomitiis inferiptione contra me publicato.,quo non magis mequam ueram ortho dox-im doamp;tnatn impugnat, quam rgo nominatint quafî prouocatiKnondefenderepiaculumduxi- Et quamuif audta earn effèfidei tue co/iantiâ^tcq; Dfi gratia cr Jf^iritu ftc ornatum cr perfufum ej]e, iUu firii et Magnifiée domine,ut non fit metuendum ne leuiciilis arguments aduerfarij alio abducarii, alia rum tarne caufa qui in hac controuerfia minuf exer efiati, neq; adcoin orthodoxafide confirmatt^nt, hanc rlt; fiionfionem in publicum cdereplacuit^o^, gamui autetn omnes ut fiiiritut diligenter probent, an ex Dfofint, çr expcnd^tit num ex Dfo fit bic j^iritui qui honoriferuatorùs nofirid^ogat,cr cer titudinem fid^ nofire labefadat; querant uerita» tern dogmatM^nfacris Uteris,fed p^nt quoq; mo^ dum querendicfie,ne(y emm chrifiiànareligio A« cdlt;io»icdra '»lt;^«1«' docet,fed fua habet prÿ^ipia fir^ miora Gcoinetrarum çr Arithmeticomim princia pijs amp;nbsp;axiomatibus:cr quontam fi/irittsf^ropheiit rum prophetis fubicâi funt, audiant piorum homia num ueterum CT recentio)^ qtÿ facras literas inter pretati funt iudicia-Ealfifiimiim eft quod aduerfit rij omnibus perfuafumeupiant,omnes quifacrofdn ûam trinitatem GT eternam Chrip i fieruatoris deb tatem ajfieru»t,Papiftas efie.Aufifiunyib initio afie

rereßdem ßtcrofanäte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in i^iccao conda

Iio primu»} traditam tum cvepißcfub Siluet' ftro Pontificium regnunt, cr^dogma Trinüatii iBi ^uaß fundamentum fubftratMnfuijjè'pojtquam ne ro errorKcrmcndacij manifest (onuitfi fuerunt^ adduâif non modo pluribui lociifcd integris etiam libris eorum patrum qui aliquot feculis ante üicæa num concilium uixerunt, cr tarnen candem doilrit' nam dilucide cr conflanter tradidcrc: ne uiili uide rentur,omnes qui mox ab Apoftolorum ictate in ec^ cleßaclarifuerunt Antiebriflos nominarc ccepea runt.Sed ne ipß uidercnturpftrocinio uctufatii de ftitui, omnesfere bareticot qui Cbrifli deitatent ueramimpugnarunt, inter ueritatii affertores zr adut^farios Anticbrijti recenfuerunt. QHie uero hlt;ec eß dementia,pios homines cr quorum multi ui tarn GT faiiguincm pro ueric fidei confeßione effu-dcruttquorum una eadf^conflans^ fententia erper petuus confedfhs efi,rcÿccre,cr eorum libros mani bus hominum ^cutere, iBos autem ^iMare qui cr in bac do£irinq diuerfa gt contraria docent,cum ta nenplui uno ucrum effe non poßit, g? praterea ea tiam de a^Jtartibus Chriflianic religionis pleri^ ntf^ta abfur^ ,falfa gt impia docuißß conuincun* tur^Porradeilionem ueterum non ita comendamus quod eorum auiloritateji^limus conßrmare dogma tafidei,utfalfo nosralüniantur Aduerfarijfed cunt iudicio eorum fcripta legi uolumus, cr ad normant facrarum literar urnex^inari,neque enim aliter fuafcripferuntiCr dogmata non nuda proponunt.

P R AE F A T I ©♦ fed fcripturis fingula confinant. Cum enitn lt;juteth fur exempligratia num logot apud loannem inteU ligi debeat^ucl uerbum fubflantialeieternum,uel a-rm ulumtieii uet etùnHefMbomomerufUcrbutit diâus guia uerbum Dei priedicauitihie Irenteuf,luf ß'mu6,(jui ApoßöloruHt fucccßores attdiuerunt,zy propter fidem ChriAi mortis fupplicium fuRinue^ tunt y docent verbum, fub/hntiale intcüigi debcret per quod omtiid ßinf i Deo conditd, Cr adduilti alijs fcripturarum tocis oRcndunt Logon à princû pio exiücntem mundiM hurtc creaße, nbsp;nbsp;eundcnt

homiitem creaturam (uain in peccatum cr mort ent prolapfum redemijje reparaffè-.eadem^ docent conilttnti confcnfu omnes pij doäorcs Gtquot; matty^ res4 Contra uetoBlandrata cum fuisdOcet'^ bi nomme mcrum ttntum hominem ßgnißcariyZyquot; net gatrnundumab eoconditum^fed nouummundunt Ctquot; nouim creaturam tantum à Chriß^aäam ßn^ git. Cum autem ipfe non tantum à vet^uin fcnteria tia^ ùerumelf^à perßicuo ßmpli^iamp;genuma Uerborum fenfu recedat. cur nam debeo eius inter* pretationem pro oraculo habere,cr veterunt intef pretationem fcripturis plurimis conßrn^m ßmn pUciterreijcere, Gf Antichrisiianam^omtKare^ i^unquafn probare potui ear um iudiciumJjui nudà ecclefæ nomine abutuntutj/rCf patrum fententioA Omnes abfq; iudicio Gyquot; deleila pfobandas cffe exi* fiimantfCr falfo finguttt coijfenfum vetußatisad re ceptos crrores tuendos.fcd non minus abhorreo ab his qui omnia ueterum fcripta è manibus hommuM

excutcre,cr cunäaßmul vna exceptione Antichri flianifmi nota innrere audent ; confenfum vetu~ ftatii certumcr manifeüum prorfuf contemnere ey petulanter infeäari non verentur. Niww multa forte de hii rebus uerbafacio iBuflris esquot; Kagnifice domme,prtfertim ad te cui htec nota funttfed ut an te monui,h^ec à me non tui docendi cr confirmant di caufa fcribUntur, fed m^'fèf'hidignitas cogit hac attingerc,guif longegraui^ti ty uehementiot ri oratione accufanda erät, idgfut alij caueant hos feduilores,zy tuo exemple cc^lianter m uera fidei profeßionc perfeuerent. Ac nos quidem de his ipfis rebus alias copiofius egimus-,cy extant doilißimot rutn^minum fcripta contra hasblajphcmtds édita: nunc ucro Budn^eo qui publice noüra impugnare ty blajphemum dogmaferuatorem noiirum bomit nem tantum eße confirttiare conatus eR, ref^onde* re propofitun^obis fuit: quamnoRramReß^ont fionem Magniftcentia tute tüuRris donfine nuncof feroy ac Deumfrecor ut M.T. infungnitione con firm^t, çy a’ddefenfioncm ecclefiteconferuct,

CTRINAE DE DVABVS NATV-rii Cbrißi feruatorM noßn,aeluerfM blaj^hemiai Simonè ^udnai^

UTE CÇy A M ad confatationem Budnæi qua noftra argumenta e-uertere conatur accedam.Prçfatio nem illius perftringamjdq} bi^uif fime, nam pleraque vcl ad ipfius, vel ad Gro-cliouij perfonam pertinetg,qui cum mihi ambo æque ignoti fint, nifi qüod ve^xipfaBu* dnxi refponfione colltgo Grochouium pium modeftum S^anx dodrinæ ftiÄiofum efle, hæc omnia abfque ledoris inconlmodcipr«-terire potero.cum nihil ad caufam fac^nt.Ae- Deopptt-gre fert Budnæus famam de fe fparjj^ quod on primendæ veritatis negotium fufceptrit.fea nanc no melius confutai^?oterit,quàm fi mu. tato doftrinç genere fidem orahodoxam quam nunc oppugnat deniceps '^tfenderit.Na quod ad propriæ confcientiæ Peftimonium prouo-cat.non ignorât fibi refponderi pofTcjhanc pro ximam ad fallendum viam ene;^eqjenimj-

deo veram caufam tueturetfî ipß ita vidcatut« veritas enim non hominum opinione fed fa-crarutnliterarum norma explorandaeft.Non * eft dubium plerofque ludsoru qui Chriftuin Sc Apoftolos perfecuti funt, cxiftimalTe fe iu-ftam caufam tiferi et reâe de religion« fentire, illos auté quos perfequebantur,omnium mor talium peffimos efle/ed bic perfuafio 8t pro-priæ confeientiæ teftimonium ipfos non excu fat, aut Apoftolos condenWiat, vel eaufam eo-N5 femper rum deteriorem reddit. Similiter quod fc Bu-qui^*erf?cu tuetur fanäorü exemplo qui perfecuti® tionrm pa- nciitfempcr paffi Gnt.ipfum nihiliuuat,aliun «uniur. enim prius de bonitate caufe cóftare opor-

ÿcrtptura qnomoJo opcfidida

tetmeqj femper eft ^nü veri Chriftiani perfe quutionepui : nam etiam boni nonnunquam malos perfeTuti funt, vt Sara Agarani,amp; Elias atq»Iehu BaBlitas.St loGas quoqifflolorü facer dotes: notiffimum eft caufam non fupplicium facerei^rcyrem : amp;nbsp;vulgo dicitur diabolum qüoquCTftps habere martyres. Quod deinde monet ijl expendenda fcriptura laborc^feduli-tate.vigilijs amp;nbsp;precibus opus elfe,id nos quoq» fatemur, eft enijn fcîiptura inexhauftus font omnis fapientiç.quam quofaepius Scattentius euoluerimus,eo pIuRa fubinde difeenda inuc-niemus. Attamen principia fidei non ita obfeu re tradita figt;t, vt infinita quodammodo per-Ü eftigatione opus habeant^neque fpeculationi

DE D VAR* NAT. CHRISTI 11 fiuminæ fubijciuntur^cd fimpliciter tradun-tur in facris literis,amp; régula fideicontinentur. Qu ire ficut negligentia in traélandis facris lite ris merito damnatur, ita etiam curiofitas.quç plerumqi vanæ fpeciilationi mentis indulget, • coercenda eft,vt fciamus quid amp;nbsp;quoufq; quae rendum fit.vt rede monet Tertullianus, im-pietatem hçreticorum arguens,qui rcieéla fim plici ecclefiæ dodrina, alium Deum patrem Chrifti à creature mandi fe inucniffe glorla-bantur, Atqueillifamen aliquem quærendi fi-nem feccrunt, noftri vcro quotidie quærentes in nullo dogmate perfiftunt, fed vno inuento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

mot aliud cudunt. Ac miror qua fide lieuni in fcripturarum meditatione inuocare poffint, cuius agnitione carent;gcque enim fi vera fide Scagnitione Dei praediu fuilTew.toties fuç de Deo fidc^rofeffionem mutaflmt. Mihi qui-dem in co Acrrarc videntur, qfcod no fenfum fcripturarum ex fcripturis petunt, fed fuum fenfum his inferunt. Nam non tantum alienus fenfus fcripturis affirmando obtédimr:vt cum Papiftæ fanftos inuocandos efle dcyent j î^ia fcriptû eftdaudate D^inu in fandis cius;fed etiam negando. veluti cum Chrifium negant verum Deum Scmundicreatorcm.quod fcri-pturæ quidem fimplicîrcranerunt.ipfi vcro a-pcrta eius verba de hominis deificatione, amp;

ASSERf ORTHOD. DOCT. nouæ creaturç fabrica^uç prædicationc euatï gelij fiat.interpretantur.

AfreAihuj_ Agit poftea de affeftionibus 8c præfertim wiJujgcndu contendendi ftudio.à quo animus Chriftiani gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. hominis alienus elTe debeat ; rede fane muU

tum enim iudicio ofticiunt a£Fedus:fed fi quid aliquando vehementius dicitur côtra blafphe-xnias.quales Budnçus cum fuis fpargit,id non fempcr tribuendum eft vitiofæ affedioni, ne-que enim ignotum eft quâtavehementianon-nunquam Cbridus feruatoTet eius apoftoli fal fos dodorcs confutarint. Poftremus locus eft de artiHcio dicendi, negat fe Budnæus lenoci-niamrborumaucupari,etfi nonnunquam vi-detur vcllc difçrtus effejinterim rogo vt memi nerit artem bene dilTcrendi inferuire inter-pretationi fa^arû literarum non minus quam linguarum ûWdium:quôdfihanc ai^erfarij ad hiberent fuis ^fputationibus,fæ^ minus ab-errarent, ctfiaion veteribus patribus, faltem fibi ipG?iMgis confentanca feriberent.

Prtaluni ar PrimuÂargumentum quod fibi confutan-(«aciinim. defugi^fitBudnæus, hoc eft. De vna ea-demque natura contradicentia fimulvcredi-ci non poflunt. At^de Chtifto talia dicuntur: quarc conficitur diftindas in eo effe natura» quarum refpcduxontrtdicentia vere de illo di cantur.In hoc argumente propofitioncm pri-munt

DED-VAB* nat. CHRISTL U nium cueftere conatui^dcinde illa quoqs omnia labefaélare quæad aflumptionem confir-mandam allata funt. Argumentum ait efle phy PHlolopM ficû.etphilofophicû quodnó valeatinfcriptu anomn«'* risquçphilofophicisrationibusnon fubijcian Kiitfeoa«, tur, dam'nari à Paulo inanem philofophiam. ' Sed cum etiam ipfo tefte vera quoque philofo phia fit quse non cft damnanda.quçrendum c-rit num hoc argumentum ex vera, an ex inani illa 8c à Paulo damnata philofophia defumptu fit. Puto auté verJln philofophiam hanc effe, quæ ex creaturaru notitia amp;nbsp;principijs à Deo menti humanæ infitis colligitur, atque haec non fibi fubijcittheologiamfedillius eft^edif fcqua:fed hanc humanis inuentis amp;nbsp;ambitiofis certamioibus philofophi vitiarunt.nequefe in tra prsefcriptos limites continue^nt-.hanc phi lofophiamj^aulus inanem decepWonem fecun dum bóminf traditionem 8c elagnentamundi vocat. Sic quidam philofophorum docuerunt mundum efle æternum.alij exaton^rûm có-curfu faélum efle voluerunt ; neuti*Äi natura oftenditj fed vanæ cogitationcs ipftjjum clt;Äi-finxerunt : idem de muleis alijs philofopho-rum dogmatibus dicip^teft:»quæ non ex natu rali lumine 8c propofitionibus per feipfas no-tiscertis rationibus decILfla funt.Sed bæc re-gula contradidionis nequaquam in hoc nume

ASSER. ORTHOD, DOCT, rp poni debet, nam cum ipfa per fe notaeftgt; turn ex illo notifsimp principio deducitur; pon pofie aliquid fimul elTe amp;nbsp;pon eflc; aut fi-pul verum efle amp;falfum.quo principiolabefa ^ato.quse nam in rebus certitude amp;nbsp;veritas in penieturç’ Ncque quia hoc patûra notum eft, jdeo in facrarum litcr^rum traftatione locum pon habet, quod enim verû cft.fempcr et vbi qye verum eft, 8c notitiashas menti inditas Deus noneuellit verbo fuo ex mentibushomi pum, Poflunt forte aliqua nobis vera videri quç ramen non font vera,aut faltem in certaet definitamateria vera funt,ibi cum fcriptura porflrarium pronunciat,illi merito acquiefeen dumeft; nametfi régula ipfa vera fit jcumta^ pen fcriptura exce{^ionem apponit,iliam re^ çipimus, nMue tarpen ideo régula tollitur.Vt notitie natu^li répugnât virginemparere;fcd cum feriptuÄ doceat, ChriftuÉi feruatorem ex virginc nitum effc, nemo pius'çft qui dç hoc duc^t. Sed nullus locus feripturæ profef ri potelffl^o demonftretur contradicentia de eadem nlt;tura fimul Sc femel eodemque refpe ^u vere dici pofle:aut^uod hinc confequitur, aliquid fimul veram amp;nbsp;falfum eflc,fimul eftc çr pon eftc.Nam quxBudnarushicaffertexfcri pturis ad noftram rationem labefaftandam, ea pequaquam funt contradicentia.Ioannes eft

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prophe-

DE DVAB. NAT. CHRISTI IJ propheta amp;nbsp;pIufquaA propbeta : Se loanncs poned propheta, lo^pues eU Heltas, amp;nbsp;idem non çft Hclias: loannes erat lucerna ardens 8ç Ineens, amp;nbsp;non erat lux üla quæ illuminet om-nem hominemvenientemin müdum.Pij’cre- • dentes in Chriftum non tnorientur in æter-num,amp;omncspijcredentesih Chriftum mor tui funt. Vidua in de tic ijs viuens mortua eft; itaque viua Sc nó viua, mortua amp;nbsp;non mortua eft. In omnibus enim his enuntiationibus attri butum enuniiatSr homonymos.Sc al iter in af-firmatione aliter in.negatione accipitur: ideo. quequiade cödem fubieélo diuerfæres affir-piantur Sc negantur,non eft contradiÄo.Pu-tatfe nodos infolubiles connexuifle, Sc fe hi« aliquantulum iadat lt;^afi folui Sc fecari non pofsint,cùm nihil nifi arenamxonnedat abfq; calce.V^ua in delitijs viuens mortua eft.Sol- lt;* ueinquitlutfecafi mauis rÄdumhunc.an lt;lt;nbsp;nóviuerc etmoricôtrariafuntquçdeeadem «♦ vidua affirmâtur^ Sed die mihi t^nê Budnçe quæ eft vita qua viuit delitijs injmgés vidua^ an non ilia vitalis Si animalis vita^qua corpus poftrum ab anima tjiuificaturfmori auté num hic intelligis animæ Si «orporis folutionemf non opinorpotcrisdicerePaulûdehac morte loquijfed potius quoti Chrifto mortuafit:non ergo mors hæc illi vitæ opponitur^Sc mori au

-, ASSER* ORTHOD. DOCT.r que viuere hic non fui^contraria, cum mori de fpirituali morte, viuere de animati amp;nbsp;corpo rali vitadicatur.Non ignorât Budnæus qui ar tem diflerendi vcliniuuenta deguftauit,quæ . fintveræoppofitionis aut contradiftionis le-gesjquare miror eum hçc aufum efle profcrre, quibus forte rudibus fucum facere 8c oca^ los perftringere poteftiat vcro vel mediocri iu dicio præditi homines quid aliud de ipfo een-fere poflunt.quam ipfum velftupidum efle qui hæc non animaduertat,vel ifhprobum fi vidés fuarum rationum inûrmitatem nihilominus his cxiftimat fe pofle omnis veritatis regulam euert|feC’Quo enim hæc omnia tendunt, ni(i vt probent contradiftoria fimul vera efle pof-fecTi enim vni eidemq; naturse feu fubftantiç G mul Sc femel contradi^ntia vere attribui pof-funt,Gmul qu^ue vera efle pofTunt^oc fi verum eft,nihil wi nobis cóftabit, dinnis enim intelligentiæ euiotitiç fundamenta bac fenté-tia euertilnmr. Verum exiftimat forte fe non polTe com trod i us oppugnare veram Chrifti agnilt;onen^,^uàm fi prius generale regulara veritatis mentibus noftris à Deo infitam dc-leatjSc omnia faciat i{icert\, atq; totam rerum vniuerfitatem confundat.

Q^oniam veto hanç*refponfionem infir-mam noait,nequeipfe force huicconfidic, alia

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;via

via rem aggreditur. Sc ÄTumptionem noftri ar gumcnti.quod fcripturac de vno eodemquc Chrifto contradicentia affirment, negat, Sc ea quæ à nobis adduéfa funt ad hoc comproban-dum.fingulatim labefadare conatur.Primum . nbsp;nbsp;nbsp;•

veto è contradicétibus â nobis propofitis fuir, lefum in Bethlehemnaium tempore Oftauij Chriffiuna Augufti:Sceundemante Abrahamum imo an te conditum mundum extitÜTe’. Negat hxc ame Abra-pugnare inter fe , natiuitati enim in Bethle-hem fa£l«, oppontndam fuiife natiuitatem in calo,auC innafcibilitatem. Sed hoc loco nobis non fuit quçftio de natiuitate Chrifti, alibi eiuf dem natiuitatem ætsrnam Sc temporari^n,di uinàm Sc humanam ex fcripturis oftendimus, amp;nbsp;dcinceps in fccundo argumento de hoc dif-ferendum eritzfcd hoc tAtum voluimus ofté-hoc eft initiÄn exiftentiæ.certq^ definito té-pore, amp;nbsp;tarnen alibi docere quod ante hoc ini. tium cxtitcrit,ideoque non turn pr^ùm exi-ftere cœperit quando natus eft: quAerte ma.

lt;]ucrcfpeftu diuerfarum fubftantiarum vere »ffirmari non pofTuntrVerufn aliud latibulum quœrit Budnaäus.Sc negat verbum S V M fim-plicitcr accipiendum cÄf, idqi fic probat, Qai de {ie dixit,Antequain Abraham eilet ego fum.

»’ hic fuit lefus ChriftuFNazarenus Dei amp;nbsp;Da-** uidis amp;nbsp;Maris filius : non autem fpiritus ali-•’ quissternusquifuerit Deifilius. lefus autem ’* hicantequam Abraham mafccretur, non crat ** eo modo quo tum cum ifta loquebatur erat.

, Ergo verbum S V M quo fe ante Abraham fuif J fe ait,nó eft fubftantiue amp;nbsp;fimpliciter accipien dum. Antequam argumenti huius partes ex-pendamus.primum obferuandaeftconclufio-nis fallacia.nam eodem modo argumétari pof-fum, Oui dixit latroni, HSdic mecum eris in paradifo.is fuit lefus Nazar.corpore fuo cruci ifHxut. Sed hic lefus non fuit in Paradifo talis qualis erat in cruce : Ergo latro non fuit cunt eo in Paradifo:manifeftaeft fallacia fecupdum quid vt in fcholis ioq^imur. Corporc non fuit in Paradifo,not| tarnen inde conficitur, (împli citçr non fuine'.eademque fallacia nbsp;nbsp;in altero

quoque argu*ento. Non fuit and Abrahamu «oinodoquolt;um loquebatur ^vthomoelTet corporilitéri^ue exiftcrct.at non inde fequitur nullo mowrante fuiffe. Vt auté firmum fit giAhentujp, oportet in propofitione affirma-re quod Içfus hic fuerit tantum merus homo, quod quidem facibBuJh^us negans hunc fuif fe fpiritum sternum : verum fi fpiritum ab ho mine feparat.Sc duof^it indiuidua.ne^amus nos quoqi hominem fuifi'é fpiritum sternum:

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

DEDVAB. NA^. CHRISTh !ƒ cum vnus idemque fît fpiritus æternus qui ho mofaclusamp; exvirgine natuseft gt;nbsp;nonaltus. Si alius, quamuis alia fpiritus alia hominis fît natura : hoc fî ills negat,fumit pro argument«»

Elencho petitionis prirtcipij cuius nos arguit. Similiter aflumptionem, lefumqonfuilTeeo tnodo ante Abrahamum quo tu^ çrat cum lo querctur.libenterdamus.eumfcilicet corporc fuo non extitilTe i^quc incarnatum fuifle : fed non ideo fequitur prorfus non extitiffe : quod fî ita accipit ante Abrahamum no fuiOe flit quia turn eratfubfîantiue *. minorCm negagt; tnus, quippe eodem paralogifmo laborAtem. Videat ergo Budnxus quo iure nos «ccufct quod vtamur petition^principij omnium ar-gumentationum ineptiffîma. ^m alijsnunc omiffis t^^ritur hicde fîgnifiÿtionehuius vo cis S y MihîEC autem ablolute pofita.vt hoc lo co.proprie fîgnificat rei exiftentiam^mniura enim confenfu verbum fubftanti^m abfolu* te Si fimpliciter pofitu iaa^x7quot;'»f aftipitur^ro-fert quidem exempla quibus hoc ttifîrmare co natur^primum vei b^ Chtifti Matthçi vltimo: Ecceego vobifcum fum omnibus diebus vfqgt; ad confummationcn^ feculi. Chriftum autem ait non fubftantia fuaVed tantum fola virtute nobis adelfe. Scd hoc pro con^effo fumit,quod

ASSER» ORTHOD, DOCT, nos omncsque pij conftanter negarnus.Deiti-de non eft hæc prædicatio (îmilis alteri, aliud enim eft aliquid elfe cum aliquo, aliud (impligt; citer effe.Similiter in altero exemplo de Anti^ chrifto nufquam verbum fubftantiuum abfo-lute ponitur vt non fubftantiuc fignificet.po-nitur quidem aliquoties vt copula, fed non at» folutede Antichrifto prædicatur^ Loquiturau tern Apoftolus de Antichrifto venture in pr»' fenti tempore more°propheijrum.qui res ven turasfpiritu cernentes defcribunt quafipræ-fentesjvtclare indicentqualesfintfuturse, interim ^erte indicator Antichriftum non iam efie fe*venturum effe. Verum longe alia ratio eft verborum Chrifti de quibus nunc agimus, Chriftus enim fe afferebat Dei filium,amp; docc-bateum qui fe||noncm fuum feruauerit mortem non vifurum in æternum:boc LJtæi cum ferre non poflei^.obijciunt illi Abranami exé-plum, Npm tu maior es pâtre noftro Abraha-moqui moAus eft:’ quern tu teipfum facis^ quibgs ChriTbs refpondet, Abraham pater ve fter geftiuit^t videretdiem meum,amp; vidit Sc gauifus eft.Illi vero.Quinquagintaannos non dum habes Sc AbrahSm vidiftit’Refpondet le-fus, Amen Amen dico vo^is.priufquam Abra« ham fieret ego fum. Vult Budnæus Chriftum ante Abrahamum fuifle,quia ante à Deo pro-mi ffus

DE DVAB. N;^T. CHRISTI, |6 tniflus fuerit ab initio mundi, amp;nbsp;femper crede batur 8c fpcrabaturàfidelibus. Sed fiita accu pienda funt verba Ch rift i, non fatis«ft idonea * refponfio ipfius^ ne que enim hoc modo proba ret fe Abrahamo maiorem aut Âbrahamum à fc vifum,cum non tantum Chriftus fed Ifraeli tica gens.numerofainquam eornm pofteritas, Abrahamo promiflafuerit.Qaæftio fuit de ip-fo effe fubftantiali, ludæi negabant Chriftum, qui nondum quiiÿjuagenariuseffet,potuiffe Abrahamum videre, contra Chriftus fe in-quit antequam Abrahamus fieret effeivbi non dealioESSEloquiturquamde quo quæftio erat.Et longe alia eft Aimw in verbis ChTifti, Antequam Abraham (is de quo tantopere glo riamini) Fieret et nafcer«ur,ego inquit S V M non dicit fui, ne fe creaturis cu|^ Abrahamo annumcrâfc^ hoc enim'modo Angeli quoquc amp;nbsp;turn erant 8c ante Abrahamum fuerant, fed dicit S V M.vt nunc reuera fum Sc fubfifto, ita etiam longe ante Abrahamum côftAter idem fum •. atqi hoc verbo fibi vendicat «iftentijpi nulli teropori fubieftam quæ fempf^r eadem manet. Vt autem retineamus fimplicem fen-fum fubftantiuç vocis multànos mouent loca fcripturarum, quæ teft^ntur lefum Chriftum effe Dei filium amp;nbsp;Deumjomnia ab ipfo condi ta,mundum per eum faftum nos fim

ASSER. ORTHOD. DOCT, pliciterintelligimus.^^uerfarij vcro non tart* turn in præfentis loci cxplicatione fed in omnibus alijs (juibus nomé Sc opera et gloria Dei * Chrifto attïibuiturjà genuine proprio et nati* uo fenfu verborum recedunt, tantum ob banc caufam,quiafibi perfuaferunt Ghriftummc-rum hominem elTe, amp;nbsp;quia myfterium angclis quoque admirandum amp;nbsp;adorandum ratione comprehendere non poflunt j impugnât id amp;nbsp;damnant.

Alterum locum ad CoiWprobâduro filiunx Dei babuifle fuam fubfiftentiam. fiue reipfa Sc vere extitifle antequam nafccretur ex virgine* addu^imuSexcap.iy.IoannisiNûcigitur glo-rifica me tu Pater apud temetipfum ea gloria quam habui apud te priufquam bic mundus exifteret. Verba bæcfunt Mediatoris noftri, quibusiamarteffurüsad paffioncm, hoc eft fa crificiumexpigtorium pro nobis «frerendum. cœleftem patrem bis verbis precatur. Gloria autem elu^ eft diuinaipfius maieftas Scglo-ria;aflum]t enim carne fiue ferui forma, erat quillemfednon agnofeebatur verus Sester-nus Dei filius : deinde etiam carotuni adbuc infirmitati obnoxij fuam habet gloriam, qua glorificata eft refurreélione à mortuis quando corruptibilitatem carj*exuit, amp;nbsp;mox afcenfio ne in cœlos , Sc feffione ad dexteram in fum-

Iham gloriam euefta eJ. Atque hanc g'oriatn Chrifti Paulus defcribit Philip. 2. quod Oeus ipfum in fummam extulêrit fublimitatem, ad donarit ei nomen quod eft füpfâomne nomélt; vtad nomen lefu omne genufe fleétat cale-ftium ac terreftrium Sc fubterràticorum-om-tiilque lingua confiteatur Dominum cire I,è-fum Chriftum ad gloriam Dei Patris.Petit igl tur his precibus Mediator nofternon tantum humanæ naturae ^orificationem.fedetiam il-luft,reni patefaélionem 8c declarationem diui-hse fuæ maieftatis quam apud Pattern habuit ab jEterno. Budnæus veterem hçreticorum in terpretationé repetit,quod Chrillus atitFcon ditum mundum non reuera, fed tantum præ-deftinationegloriam ba»c habuefit. Ac duo ** obijcitjChriftû dicere gloria haq|^fe non apud ‘ * feipfumhibuilTe,fedapudpatré. Siautcante ** orbis exifteiftiam inqnit Chrilftisreipfafuit, ** Vtiqs gloria ilia fruebatur.Crgo e*am apydfeip “ fum habuit; cuf igiturnuUc dicit Äeandem * apud Pattern habuiffeC'Fallitur aûl^ eo qu^d putatexeoqüodapud Patré gloriaift habuit, confie! ipfum in feipfc) eandem non habuifle; quod fi non pudet ipfum adHialeélidotûfeho-las redire, difeat ab illis^loriam effe ex earum rerum genere quç alio refcruntur,8c turn vit ei bit quomodo 8c in fe habuerit Chrifius gloriamp;

amp; fimul quoque apud Patrem habuerit.Quæ-ro etiamab ipfoquando àPatre glorificatus eft, an non etiam nihilominus apud Patrem , gloriam fuam babcat, an vero apud Patrem contemptus 8c abieftus fitc’Quôd fi nunc Chri ftus amp;nbsp;apud femetipfum gloriam fuambabec eaq;fruitur,8cnihilominusapud Patrem quo-que fuam gloriam habet.potuit etiâ ante con-ditum mundum eandem fimul apud femetip-fumi 8c apud Patrem habet*. Illam igitiir gloriam quae ante foli Patri confpicua 8c nota erat petit nunc patefieri 8c declarari,ac petit ctiam quo^d humanam naturamapud Deum Patrein foelefti regno glorificari. At inquit Bud-nçusfi anteorbemfabricatum Chriftus perfo nalitererat, ScgloriÄneam realiter habebat, cur nunc pnÉta accipienda patrem orat 7’ Ha-buit gloriam yeitatis.humanita^ftem non-dum glorificaia fuit:fed tarnen non abfurdum eft eum*petere glorificationem, quamuis gloriam reip^b æterno habuerit. An non enim Pa®erab æt^no gloriam fuam habuit, 8c tame Chriftusinquit.Patervenithora ilia, glorifica Filium tuum.vt amp;nbsp;ƒ ilius tuus glorificet te:’ An non Filius qui hic petit glorificari, ante hanc precationem dixit, Nt*nc glorificatuseft Filius hominisySc Deus ^orificatus eft in eoCquot; Ait etiam fimilen^fieargumentationem, Fideles eledi

DÊ bVAB. NAT, CHRIStl, i8 eledi funt ante iaéla fundaméta mundi : Ergö lt;nbsp;» fuerunt ante condituni orbcm; Et Chriftus ba lt;nbsp;» buit gloriam ante orbem cortditum, ergo reip ‘ ‘ , fa ante extitit. Sed valde lufciofus imo csecus ‘ • eft.qui hæc non videt differre, Éleélio non o-pus habet rei eligendæ præfentia, imo in fcri-pturis eleélio hæc fæpc voce prædeftinationis explicaturjitaque fideies vere Sc fimpliciter di cuntur eleéli in Chr ante iaéla mundi fun-damentaquamuistum reipfanon fuerint : at Chriftus fi non extitit non poteft vere Sc fimpliciter dici gloriam habuifle ante munden conditum.De eleétione docent nos facræ lite-rç eleélionem elfe deftinationem,nufquam au tê verbum,Habut,quo Chàftus hic vtitur.pet f'rædeftinationis verbum e.’^plicaq^. Imo alia oca docent®^riftum reipfa turn ^ifte Sc gloriam fuam habuilfe, vt Philip.2. qicitur fuif-fe in forma Dei Sc æqualis Deo, fed exinani-uiftefeipfum, quum aflumpta feruif^paho* tno faflus eft;fi gloriam non habuit r^fa.qu«^ tnodo fe exinanire potuit^Qnid vero maiuscç refis hominibus pijs Chrjfto tribuuniC’an non ipfi quoque fuam gloriam aJ quam deftinati funt, etiam ante côditumplundûhaboeruntî* rkusIiö-

Altera probatio quod qtfçdam contradicEn '«''*'5 tiadeChhftodicahtur, defumpt^uitextef- K-fdùamp;ÎÜ tiocapite Ioannis; Nullus afeendit in cœltim, *quot; tcrra.îdî

nifi qui defcendit ècœlo, Filius hominis qui eft in cœlo. Qugt;hus verbis Filius hominis qui defeendit è cœloamp; in terra loquebaturcum , Nicodemo.dicitur efte in cœlo: pugnant auté hæc efle in cœlo, amp;nbsp;ex cœlo defcendilTe amp;nbsp;in terra efle.Hanc pugnam theologi ita concilia-runt, quôd Filius hominis qui fecundumna-turam diuinam è cœlo defcendit,non motu lo cali fed œconomiæ ratione aflumpta carne, is in terra loquebatur cunl*Nicodemo, amp;nbsp;quantum adearnis fuæ naturam nonerat in cœlo, idem tarnen in cœloamp; vbique etiameratdi-uWiitatis fuæ fubftantia.Nam dehumanatan. turn natura verba ChriftinonpolTunt intelli-gi,tum ^uia ilia rgn defeendit è cœlo, tum c-tiam quod non fit immenfa vt fimul in cœlo et terra effe^ffit. 'Budnæus inqugin bis verbis »* tropum eflk.atque hune fie ejc^licatc^Quôd de ” fcendereè^cœlo nihil aliud fît quam animo 8e *’ monies fedeijeere, nihilq; fîbi iplî corâ Deo digniÄistribuere, fimul verocœlefté vitam ”^'iuer% Afcendere autem nihil aliud effequàm quot;nbsp;à Deo fublimari omnique beatitudine locu' ” pletari:vtfithilt;fenflisverborum ChriftiiNe^ ’ mo à Deo beatus cfficietur,nifi ille qui fefe pri mum deiecerit, ag^œleftem vitam in terris vi ,, uere contenderit.atquetaliscftipfe filius ho* minis. H«c illius quidem explicatio eft, qui primufli

DE DVAB» NAT» CHRISTI» 19 primum non eft vcra amp;^bi confcntanea, dc-jnde noftrum argumentum no labefaftat. No negamusefle tropum in verbo defcendendi cc afcendcndi, quando loquimur de diuinitate quæ vbiqj præfens omnia implet ncq; de loco ad locum mouetur: quare defcenfumècœlis nos quoq; diuinæ naturae non nifi per tropum^ tribuimus ; 8c quamuis hie nominetur Filius hominis,non tamé ideo excluditqr diuina na^ lura.nam vnus 8c idem eft Filius hominis qui etiam eft filius Dei ?ncqj alius eft Deus, alius Homo, fed vnus idemq; lefus Chriftus Deus amp;nbsp;homo eft. Quomodo vero hie è cœlo defeen derit.Sc afeenderit, Aduerfarius nofter intuit Paulum ad Philippenf. clare amp;nbsp;abfqj tropo do cere.qqern locu integru a^fcribam, quoni^ni Aduerfarius nofter ea qqs contra ipfum facie bant omifk. Js (inquit^fit affeéfuÂn vobis qui .fuit 8c in Chiéfto lefuzqui quum*flet in forma Dei,non duxit rapinam parem efle cum Deo: fedipfe feexinaniuitformaferui acc^ifajfimi-» lis hominib’ faftus;amp; habitu comj«us vt bo mo.ipfe fe fumifit faefus obediens v^i ad nibr tem,mortcm autem crucis.Qiîapropteretiam Deus ipfum in fummîcxtulit fublimitatcm, ac donauit'ei nomen quod eft fupra omne no men;vt ad nomé lefu offtne genu fe fleftat cce leftium atqi terreftrium 8c fubterraneorum:

ASSER» ORTHOD» D O Ç Tgt; omnifq; li ngua conf^^atur Dotninum efle Ie-fum Chriftum.ad gloriam Dei patris. Defcen fum de coelo inierpretatur quod Chriftus hu-inilem fe præbuerit Sc obediens faétus fit vfqj ad mortem crucis;fed bic non explicatur quis tropus fit in nomine coeli, defcenfum quidein per humiliationem amp;nbsp;obedientiam cxplicat, coeli autem nomen non explicat:confert Chri fti defcenfum amp;nbsp;noftrum. quod nos primuni nos ipfos deijccre oporteat amp;nbsp;coeleftem vitam viuere in terris vtà Deo^cati cfficiamur; at illa noftri deie^tio npn aliud eft quàm abieftio falfje opinionis, neqj enim in coelo amp;nbsp;fummo aliquo gloriæfaftigio copftituti fumus è quo noweredefcendere oporteat; hoe idem fide Chrifto affirmare audet, quis pius feret tanta b afphemiam^ ludigentetiam dofti homines quam bene ^n^ntiat hæc interpretatio.è coelo defcendere.idem efle atque cc^lÄem vitam in terris dueffe . Paulus Chrifto tribuit For-’ mam ipei,amp;*quod par aut æqualis fuerit Deo patri:de(^nfum autem explicat.quôd non du xerit rapi^m effe parem Deo : quod inquam non perneanferit in ea xqualitate,fed fe exina-niuerit/ormaferui accepta, hom'nibus fimilis faclus per omnia ?xcepto peccato. Hæc non conueniunt Chrifto j^fi tantum merushomo foie iuxta AduerfaridS, msrus enim homo no eft in

eft in forma Dei.aut se^alis Deo. Et quarn-uis Ambrofius folus ex veteribus hunc locum fic interpretatur, vt Chrifto incarnato tribui hic dicat formam Dei 8c æqualitatem cum Deo, non tarnen hæc tribuit mero homini, fed inquit Apoftolum hçc fcribere de filio Det incarnato cum homo fadus eft, de lefu Chrifto Deo amp;nbsp;homine. Atquc idem oftendit argumentum Pauli infirmum 8c nihiliefle fi Chriftus tantum homo fui de t: fi homo inquit Deo patri obediui», quid magnum efletquod dixit Apoftolust’Sed hoc magnum dicit, quia cum aequalis effet obediuit. Etquidlaudiscft fl in fimilitudinem hominis faéiusefthi^o, vthomini fimilis faftus homo dicatur^ Scd nec poteft fieri. Nemo enim in fimilitudinem fit alicuius, nifi alius fit a^tequam fit in fimilitudinem cuius vult. Percaufartibnimfimilia ^faftus eft,hoe per fubftantiam.^t quis eft qui fe exinaniuithomoC’amp;c.ExinanUio Chrifti op ponitur exaltationi, ficut defeenfus è tœlo a-feenfioni in cœlos ; oportet ergo h Jc qui de-feendit cœlo ante in ccelo fuifle,qvncquid tSi-dem cœli nomine intelligamus; nam etiam Io annis ó.Dominus ait.QuidJî videritis Filium hominis eo afeendentem vbi priuseratf Et qui exinanitus eft, pris^ earn gloriam habuit quam per exinanitionem ad tempus quafi

ASS:amp;R, ORT^OD* DOCn txuit amp;nbsp;depofuit.ad quatn ta men r,urfum ex« ^katus eft, vt acciperet nomen Dei : hoe au« tem de humana natura fqla amp;nbsp;infc fubfiften« te dici non poteft. Qnapropter interpretatio Adperfanj qui defcenfum è coelo human® tantum natur® feu mero homini tribuit. Se nihil aliud quàm eins humiliationéefte vult, pequaquamçum Paulina fçntentia congruit, Neque fibi ipfi fatis confentaneaeft, nam fi-çut afeenfus amp;nbsp;defeenfus ÿitcr fc opponun-nuntur, ita eqsH nomen vtrobique candera fignificationem habere debetj ctiamfipcrtro-pum vt Aduerfarius contçndit id explicate veliiWus. Si igitur afeenfus ip coelum cft à Peo fublimari omnique beatitudine locuple« tari : oportet defcenfcm è cœlo cfle dçicclio-nein atque ^poÜationem omnis beaiitudi-riis:quomodo hoc pie tribuatur Qfcrifto ipfe viderit.quom^do iternhominibus non rena-tis, quicum non habuerint beatitudinem, necincœWfuerint, quomodo ex co defeen-dil^ diceiWi funtç' Veruntamen argumentum noftré non in antithefi defeenfus amp;nbsp;afeep fus pofitum fuitjfed in ep quod Filius hominis loquens in terra cfim Nicodemo fimul etiam »» eratin cœlo.Refponde^t in cœloefle, idem elîe ” atque vitamcœlcftcnfin terris viucre ; antea gt;gt;nbsp;defeendereè cœlo idem illi fuit atoi vitam cœ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leftena

DE DVAB. NATt CHRISTI, *i leftem in terris viuere:quæ vero hïcc ratio eft, curodiuerfa fint jn coeloefie, Scdefcendifle è coelo , vt cadem fit vtriufque intcrpretatio Paulus inquit fcribit nos refurrexifle cü Chri- u fto, amp;nbsp;cum ipfo federe in cœleftibus, bæc au- lt;« • tem verba eius pcrtropumintelligendafunt, ergo ctiam ilia Cbrifti ad Nicodemum. Egre-giam veroconfecutioncm ,vt quia femel nomen aliquod pertropum ponitur, necefie fit vbique id per trooum explicarc. Neqj tarnen j probat boe loco rauli , nomen cceleftium per iropum neceflario accipiendum efle. Sedere nos fecit Deus feu collocauit in coclis in Chri-fto lefu. Qusroan viuificationem.refui^cÄio nem,3c coHocationem in cœlis iam habeamus nee ne non poterit dilt;^re nos bæc jn praefen I tl vita habere nifi tantum in fpetnuód fi de per i fcétione^atitudinis.quam plt;Ähanc vita ha bituri fumift hacc reéle intelli^kitur, non ne-I cefieeft nobis tropum vllum frerbis Pauli af-fingere ; nos enim ex fcripturis (UicimusSc inarticulis fideiconfitemur, Cb^um ferua-torem noftrum non tropice fed vare Sc rfSpfa corpore fuo in cœlum afcendiffe.Sc ccelo con-tineri vfque ad id tempus5quo inde rediturus eft ad iudicandum viuos Sc mortuos: illic nos iam fedemus,non ip’it fubftantialiter fed in Chriftocapite cuius membra fumus,illic coU

locandi quû nos quoqOChriftas definito tempore ad feadumpferit. Ncq; contraria fanélis tribuuntar cum dicuntur vna cum Chrifto cotlocati in coelis in ipfo Chrifto j 8c cum in corpore fuo ijdem peregrinantur à Domino, Sccrucepremuntur; cumaltcrumpotentia.al terum aétu illis tribuatur, vt hsc Scholaftico more diftinguamus. Aut fihoc nonfatis facit, qusero an corpore dicas federe in cœleftibus, hoc eft corpora ipforum iam frui promifTa ilia coelefti beatitudine, libera àgi^itiofitate peccati amp;omnicorruptionc^ hoc fi dicas, omnium pionum communis confcnfus.Scquotidiana expetientia te confutabit, itaque necefte eft vt fecumu fpiritum fcdeant In coelis. Quod vc-ro premuntur cruce 8c peregrinantur à Domi no,num id quoque fpffitui tribues,Sc non po-tius carni c* Ngt;m vero vna eademq; natura eft carnis Sc fpirit^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Chridoso- Tertium exemplum contradicentium.quæ quot;quot;tarnen^* vni Ghrifto in ftripturis tribuuntur.illud fuit, diem iuJi- Chrifto rriÊii nmnifcientiam.Sc tarnen rurfus pij Ignora- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijWum dixifte Filium hominis diem

iudicij ignSrare.Hçc autem veterum plerique itaexplicarunt, qujSd Chriftus fit omnifcius fecundum diuinam naturam.fed ignorer quidam fecundum human«m naturam. Nofter vero Aduerfarius contcndit vniuerfalé enun-

DB DVAB, NAT. CHRïïTf.n tiationern, Chrifturqifcire omniajreftringen-damefTe ,hoc cft, negat Chriftum efl'eomni-fcium : atq; hçc eft gloria qua Chrifto tribuit, vthomotemerariusfcientiæ illius limites po-pereaudeatquos nonegrediatur. Acvidebi-tur forte alicui verifimile Appftolos quo tempore dixerunt Chrifto, Nunc fcimus tefcire omnia. nee opus cft tibi vt te quis interroger: hæc non de abfoluta omnifeientia dixifle, fed futurorum maiorcm præfcientiam Chrifto quàm vlli aliorugi prophetarum tribuifle: ne-que cum his nunc contendemus, etfi non défunt quç in contrariam partem obijci pofTunt; nam vt illi maxime turn ita de Chrifto fenfe-rint.accepto tarnen fpiritu fanfto, pleffam 8c folidam cognitionem Chrifti adeptinondu-bitant illi abfolutam o«inifcientiam tribuere, Paulus nominat Chriftum fapj^ntiam Dei, l. Cor.i. iÂi^in Chrifto ait omnes thefauros fa-pientiç amp;nbsp;cognitionis abfcon?Rtos effemu ve-ro credendum eft fapientiam bei aliqua igno rare aut quis dieet thefauris faj^ntiæ 8c cognitionis quicquâ deefle '! quafi wero aliq^i ho rum cuacuati nntt’Dominus ipfe fh Apocaly-pfi ji.ca.fe inquitillupa efle qui ferutatur corda amp;rcncs,quo clogio proplîetæ Dei omnifeien-tiam praedicant. Chri^o foli tribuitur Dei co-gnitio, Scpacefadiu, Deum nemo nouitvn«

qua, vnigenitus Filius Çui in finu Pxtris çft narrauitnobis:quomodo ergo Filiû Dei quic-quatn hutnanarum rerum lateret:' Et cum tam malta prædixerit Chridus de Ratu extremo« * nbsp;nbsp;nbsp;• rum temporutn.amp;fignaquæaduentumfuum

praeceflura funt.Sç ad ipfum extremi temporis articulu pertingunt} tam diligenter indicarit, quomodo quælo illi adimetur in vniuerfum cognitio diei illius Si libebat ÂdnerfariQ à yc terum vfitatainterpretatione recedere, pote-rat faltem cum quibufdam iA Çhrifti verba in terpretari, quod non quidem ignoraret diem iudicij, fed quod non noOe idem hic fit, nolle alios i^ere notTe.aut teftari fibi notum efle; fi*gt; cut Deus dici cur non notTc impios, 6ç ryrfus pij dicuntur à Deo co^iti.Vefum h'c tantum Arianorum inwietatem fuperatjvç nqn folum extrem® diei * gnitionem Chriftq ^imat.vç rum etiâ fcienAe illias terminus (Wtuat. Hoc modo præclarHfti noui prophet» fçripturas conciliant Aamp; nugas amputant, ita enim vo-cantfanan^|p6lrinam deduabus naturis Chri fti .^ua fegiatori fuus honor amp;nbsp;vera diuinita-tis gloria afleritur,

»I. Ärja- Alterum argunwntufti nollrum tale fuit; Chriftiit tll Vnus idemqj Chriftus 8c Dei Filius Sc homi» Dti Sc ho. nis Filius nominatur :»fft autem Filius homi-nis fecundumcarnem:hoc eft human» natrf-r» ra-.

DE DVAB. N^T. CHRISTI» ræ ratione, ergo Filius Dei eft alio quam hu-mançnaturæ refpeélu.Nam vnius amp;eiufdein naturae refpeclu no poteft Dei amp;nbsp;hominis Filius dici.nifi altcrum figurate dicatur:fed Chri ftus vcre amp;nbsp;abftjitropo eft amp;dicitur tam Dei quam hominis Filius, verus amp;nbsp;naturalis, non adoptions aut nuncupatiuus : quare ncccflc eft aliam in eo efle naturam prætçr humanam. Refpondet Aduerfarius, non efle alium Dei filium quam ill»m ipfum hominem Icfum ex Maria natum. Hoc autem ambigue dicitur, non minus quam fi dicerem non alium efle Chriftum quam qui de cruce depofitu^à lofe-phoin fepulchro vfq; ad tcrtium dieni lacuitr aut bunc elTc verum Chriftum qui animam la tronis fecum crucif x^aflumpfit eodem die in paradifum.Hæc tnim fi de to|^ hypoftafi intel îigantv^.lÿéle diftajunt:fcd G vel animam val corpus Chrifti abnegare amp;nbsp;ap eo feparare ve-lim.quia nec anima in fepulchro iacuit, neque corpus eo die in paradifo fuit.m Ato explodar ab omnibus pijs. Similis eft ratwhuiusgropo fitionis.nó agnofcimus alium Chfiftum amp;nbsp;Filium Dei quam lefum conceptum exfpiritu fanfto amp;nbsp;natu ex Maria virglne:æternus enim Logos non eft alius Jed is qui ab æternofuit idem ctiam aflumpt* humana natura fecun-dum carnem ex Maria nan^ eft : vnus enim

tantum Chriftus eft.fed exhac vnitate perfo-liæ non licetinferre vnitatem naturae. Paulus inquit fe nihil nofle præter lefum Chriftum • eumq;crucifixum;Chriftusqucm Simeon in vlnistenuit, nondum crucifixuserat, amp;nbsp;tarnen idem non alius Chriftus fuit.Sic loanneS inquit omnia condita efie per Logon, hie Logos non alius eft à lefu Chhfto Filio Marix, quàmuisnondûex Maria natuseftet.Sed Logos hoc eft Verbum amp;Filiu?Dei abæterno Pâtre incomprehenfibili modo ante omnia fe-cula feu ab æterno ex fua fubftantia genitus, fi enim a^tcrius effet naturæ vel fubftantiæ,vere Filius non effet, hoc inquam Verbum caro fa-fturo eft.non fuæ naturæ mutatione fed huma næ fubftantiç affumptionc^Sc natum eft fecun dutri carnem e.^femine Dauidis. Atq;^æ non funt anilesfabulft.non Siculç gerr^'t impure ore hæc vocat BudnæuSjqui tarnen ita recï tatecclefiîê f«tentiam vt vel non intelligat, Vel deprauel^éle intelleéla: quorum altcrum cft in^uden|is ftultitiæ non intelleéta damna re ; alteruth fummç improbitatis confulto de-prauare amp;nbsp;in alienun»fenfûm Aduerfarij difta detorquere.Quoniam vero doélrina hæc non tantum perpetuo amp;nbsp;indflbitato confenfu or-thodoxæ ecclefiæ, fed plurimis feripturarum teftimônijs conlltmatuf , apparet manifeftê

DE DVAb. NAT^ CHRISTf, 24 Aduerfarium noftrüm omnem pudoré cxuiC fe^qui tam confiden ter affirmet ne vnicam qui dam fcntentiam ex facris literis à nobis profer ri,deæterna generatione Filij Dei, qui Dco Patri æqualis amp;nbsp;ex eius fubftantia genitus fît. Commemorarébic teftimonia feripturæ qui-bus doélrina ortbodoxa confirmaturjfed quia amp;nbsp;in alio opéré hoc fecimus, amp;nbsp;multi viri do-éfifsimi amp;nbsp;prsecipue fummus Theologus D, Hieronymus Zancèus idem argumentum co» piofetraftauit,cuius libros fe confutaturum nofter Aduerfarius iaftat, huic labori parcere volui, Sf expeftarc vt prius promifTa hæ^o-fter ille Goliatbus præftet,amp; fi pofsit non tam Zanchi quàm piorum omnium argumenta ab illo explicata euertat. Cffterum fuam opinio* nem.quôd lefus merus homo Üti FiliuS fit, idquetanArnhumana» natura^tione, probat verbis Angeli Lucæ i. Spiritus fanftus fu-perueniet fupra te ( ita cnim BudnæuS inter-pretatur)Sc virtus Altifsjmi fupra olXmbrabit iibi;ideoq; quod nafeetur ex te fanetgm, vdta bitur Filius Dei. Atq; bine concludit bominc ex Maria natûideotaHtû vqcari Filium Dei, quia conceptus eft ex Spiritu fanélo.Sed huic argumento pro me refpçndeat Tertullianus, qui hæreticis idé obijcientibus in hune modû rcfpondit.Sed enim feriptura di^jna bæretico rum fraudes Se furta facile côuincit Se detegit.

Sienim fic effet tantummodo. Spiritus veniet in te,Sc virtus Altifsimi obumbrabit tibi, pro-ptereaquoJnafcetur ex te fanélum, vocabi-tur Filius Dei, fortaffe alio effet nobis genere aduerfus illos reludandum, Sc alia nobisef. fent argumenta quxrenda Sc armafumenda, quibus illorum Sc infidias Sc præftigias vin-ceremus. Cum autem ipfa fcriptura cœlelU abundans plenitudine, fefe hæreticorum ifto-rum calumnijs exuat, facile ipfo quod fcri-ptum eft.nitimur, Sc erroreS iftos fine vlla du-bitatione fuperamus. Non enim dixit vt iam exprefsimus, Propterea quod ex te nafcetur, fedftiecitconiunftionem, Aitertim, Propterea Sc quod ex te nafcetur fanélum : vt illud ö-ftenderct.non princi^aliter hoe fanélum quod ex illa nafc^ir, ideftiftam carnis corporif-quefubftantiam, Filium Dei effe^rincipa-liter autem Ä ium De'1 effe verbum Dei in-carnattjm per ilium fpiritum de quo Angelus refert^ Spiritus veniet in te, Sc virtus Al-ti^imi o^mbrabit tibi. Hic eft enim legitimus D^i Filius qui ex ipfo Deo eft , qui dum fanélum iftud affumit, Sc fibi Filium hominis anneélif, Sc ilium ad fe rapit at-que tranfducit, connexione fua Sc permiftio-ne fociata præftat Filium ilium Dei facit, quod ille naturaliter non fuit, See. Ne-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que

DE D VAB, NAT. CHRI5TI iJ* que tantum Tertullianfis fed Epiphanius eogt; dem modo coniunâionis (ingularem energi. am in hoc loco obferuauit: Atque cum nofter Aduerfarius in his Angeli verbis præpofitio-nesomnrs tam diligenter in priore mcmbro obferuarit amp;nbsp;expreßcritiCur in pofteriore con-iunâionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam quod na«

feetur)omiGt^ vix videtur hoc incuria quadâ amp;nbsp;non potius dolo malo faftum efTe. Non au-tem vcterum hsec interpretatio vnius vocul« aut fyllabæ fignificftioni tantum innititurj fed multorum confentientium fcripturarum tefti monio confirmatur.Ioannes teftatur Verbum quod erat Deus,amp; per quod omnia faâa feint, carnem faétum efTe. ItemFilium Dei vcnilfe in carne.Inepiftolaad Hj^brçosdefcribiturFilius Dei per quern Deus mundum condidit, qui eft fpl^dor glori« amp;nbsp;charafftr perfonx il lius, Sc omréa fuftinefverbo pOBente, hie in-quam ad quern didum eft, Tu initio Domine fundafti terram amp;nbsp;opera manuum^arufunt coeli^eft ille Filius Dei qui purgatiq^m pecca torumnoftrorumperfeipfum fecit^Je ad A-xtram maieftatisfedit.

Porro quod noftrurfi argumentum attinet, refpondet Aduerfarius carnis nomen accipi quidem fxpe pro humarts natura,fed cum dici tur fecundem carnem, turn eße antithefim car

nis ad fpiritum.ct ita ftgt;n fignificari humanam naturam.fed idem efle atq-, non fecundum fpi-ritum. Luditautem denuo Sophiftarum more «(UwPiu/ïj! vocum, neqi cnim negamus çarnen» opponi fpiritui, Sc antithefim euejntçr has Io-cutiones,fecundum carnc'm amp;nbsp;fpoundups fpi-ricum'.fed dicimus pon ybiqucidem fignifica-ri nomine fpiritus. In epidolaad Galatas cap. 4. proponuntur duo filij Abiahami Ifmael 8e IfaacuSj quorum Ifmael ex ancillafecundum carnem natus eßi, Ifaac varo ex libéra fecun. dum fpiritum, fiue per promiflïonem vt Paulus ipfe interpretatur.Hic igitur fignificatna-turn vim ordinariam.qua Ifmael ex Agar quas ad concipiendum per ætatem idonea Scapta crat,natuseft: Ifaacus vi promifGonis,amp; Gn-gulari Dei beneGci(Fex Sara qu» iam effccta eratgenitu#uit. Chriftum non potes dicer« ordinaria vi^aturx e» virgine i^tum effeme-que fecundum fpiritum, hoe eft, promifGor ncm.ifuj^cupari poteft vnigenitus Dei Filius, cum Ifas^, Sc Samfon, Sc Samuel Sc loannes Bfcptift^eodem modopofGntdici filij Dei.lo-dæi dicutur cognati Pauli fecundum carnem: fecundum carnepi autem non tantum negati-ue explicandum eft, non fecundum fpiritum; nam gentiles increc^Ii quoque non erant cognati eius fecundum fpiritum, fed neque fe-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundum

feundum carnem quoque: itgquc hic fignificai tur fanguinis coniunftio, cui oppónitur coni iunótiofpiritualiSjquïcconlmunione eiufdem fidei amp;nbsp;Ipiriiüs conftat. Si banc antithef m ad Chnftum transferamus, amp;nbsp;dicamus ex Daui» de ortum fecundum carnem, quód genus dugt; eatex fanguine Dauidis, vere quidctn bocdici tur ; fed cum dicat apoftolus eum ede ex femi-ne Dauidis « non opus eratadderefecundum carnem fi tantum humana in eo natura fuit:ni primum hoe per fe manifeftum erat,ex fangui tie Dauidis genus ducere ft ex fetnine eius orgt; tuseilet: deindeantithefisfecundumfpiritum non poteft confiffere, nam fi fpiritus noiAné jntclligimus coniunftionem fpiritualem , Sc communionem ipiritus fidei, tü fecundum /piriium etiam Dauidis amp;nbsp;Abra^mi Scalio« rum crede^ium et non tatltnm Dei filius erin Quód fi vfitaRm antith’efim carfls amp;nbsp;fpiritus tetineamus,fecundum qUam horlatunips apö ftolus vtnonfecundum carnem fcJfecüdum fpiritum viuamus.Sc carnis nominÄiotus^ afFeclus carnales intelligerc voluerirtus, vu ^deant Aduerfarij quo modo falüa.pietatè hæc jChriftoaccommodent. V^umnifi prûrfus ^obcsecati citent, non aliundé ipfis interpre»

tatio quaerenda effet, cutn Paulus fèipfum fit ; lis perfpicucinterpretçiur; Eujngeliumca*

Jus fe tniniftrum vocauerat, inquit prxdicare FiliumDei fadum exfemine Dauidis quoad carncm, amp;declaratum Filium Dei potenter quoad fpiritum fandificationis. Hic fecüdum carnem amp;nbsp;fecundum fpiritum fandificationis opponuntur:at fecundum carnem non ita op» ponitur fpiritui vtfpiritusfignificet vel fpiritum fandum, turn enim non fecundum fpirt-tum fed per fpiritum declaratus fuiffet Filius Dei,neque fpiritus hic lïggificat partem homi nisregeneratam et illuAratam àfpiritufando, nam in ChriAo etfi fuit caro quod fubAatiam foedat, non tarnen in illo fuit pugna carnis Sc fpintus.fed caro eius fuit fubieda fpiritui i-ta totus fpiritualis.hoc eft à carnalibus afFedi-bus vitiofis liber fuiei Verum hçc quç forte hic obfcurius ^^aulo indicantur, ab codé clarius exponuntur nono ad Jlomanos ,^id fcilicet nomine fpir^us intelligendumr^uo loco cum dixiflat Chnftum elfe expatribus ludzç tis quoamcarnem,addit^hunc efle Deum bene (^um.R quum Paulus loquatur de Filio qui iq Euaif^elioannunciatur,atque non tantum cius natiüitatem fecundum carné, paJßonem 8c morté Euangélia deferibant, fed (imul quo-que Filium Dei prse^icent Deum^diuina opéra efficientê.Sc diuifio cultu.fidc, fpc^ inuoca-tione arden^i colendum, cur nonhicquoque eiui

DE DVAB. NAJ. CHRISTI. 17 eius deitatem nobis indican credamus : cum hæc fit (implex interpretatio, Scantithefim Pauli optime explicet, hunc lefum qui fecun-f dum carnem, hoc eft quoad humanam natu. I' ram.ex Patribus ortus eft.eundem elfe ab æter no Filium Dei, 8c Deum fupcr omnia, fccun-dum fpiritumhoc eft diuinam fuam incom-prehenlibilem 8c fpiritualem fubftantiam:'Ne que confcquitur quod Aducrfarius vult, vbi-cunque fecundun^carnemlegitur,ibioppo-{ nendam elfe diuinam naturam, 8c duas natu.gt; 1 ras his tribuendas qui aliquid fecundum car. i Bem elfe dicunturivt cum domini.feru^um fuorum domini fecundum carnem nomi-. li nantur.noneftftatuendumferuos dupliccm : ! nbsp;nbsp;habuKTe naturam, 8c quWem diuina alteram:

( I' cumenimvocabulafinthomon|ipia,nonpof. C J nbsp;nbsp;funt ncc Aljent vbiqqe eodcm modo explica.

1 ri. Et quid u feruis tribuamus^uas fubftan-• I tias.corpus 8canimum . fic vt dominicorpori e imperentjn animum 8c confcienti^ nullum li nbsp;nbsp;ius habeant,nunquid hie peccamv^nequ^a.

ft men de Chrifto ideo diccmus fecundum cor-n pus tantum ê femine Dauidis, 8c fecundum a. I. nimum Filium Dei:nam tota hominis fubftan tia à parentibus ortumjiabcre dicitur, ncque V enim carnem animæ expertem générant : 8c G ilt; ideo diccretur Filius Dei quo^ anima à Deo li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D J

ASSEK» ORWHOD. DOCT, ^reata fitjidcm de omnibus h^minibus dicen-«Jum effet.Recle igiturfecundum carnem 8c fç cundum fpiritum ,dcfcruisrefpe6hu daarurft naturarum interpretari poffómus: Schancan tithefim nihilominus in Chrifto aliter de dua-bus naturis diuina amp;nbsp;humana interpretamur.

Pergit deinde ludere ambiguisvocibus, 8c affirmât vni natur« duos patres poffe tribui, quia Abraham 8c Dauid fint patres Chriftiiv-bi manifeftumeft wwwiwa-^dici nomen patris, amp;nbsp;de eo qui aliquem genuit, 8c de maioribüs alicuius: quarationeetiampluresmatresali-qui^ttribui poffunt.atque Éuanoftrum omnium mater cft. Addit fi vni naturæ non pof-funt tribui duo patres, neque vni perfonse pqf fe ittribui duas naturas.Vcrum banc confecu-tionem norÄum probauit,neque nbsp;nbsp;nbsp;paria of

fe oRendit ; Qertum eft animanvhumanam Sc t:orpus,effe duas fubftantias vel naturas, quæ tarnen v||am hominis perfonam condituunt. Adhæc c^pi dicimus vni naturç non poffe tribui duo^patres, non loquimurde maioribüs quafinóplures fint patres autmaioresffed quç riturdedifparattf natilris. vni fcilicet naturæ .

vt Deus 3c homo diuerfæ natur«, 8c tarnen Ghriftus tam Dei quam hominis filius di citur;hoc aatcra non pouft de vna natura pro

Îjric accipi, patris enim eft proprium fui fimi-emfubftantiam gencrare:fiigitur Chriftuscft Dei FiliuSjhabeat oportet in fc Dei fubftantii fccundum quam eiufdem fit natur« cum Deo Patre, alioqui non erit verus 8c proprius Dei Filius : 8c cum fit idem hominis filius, nccefTc eft vt humanam quoque in fc habcatfubftan-tiam.alias verus homo non effet. Quod veto hie fubijeit Budn^us.Chriftum interhomincs no effc apatora.ambigue ab co dicitur, Filium Dauidis 8c Abrahami agnofcimus'.fed quod ad dit Chriftum citra viri congreffum. no tarnen citra virile fernen concepturn.numeram^s inter alias blafphemias.Sc impias qu^ftiones Ser ueti difeipülorum, quales quotidie multas ma gno bonorum mœrôre Ä dolore expuunt. Ne que con^nuo Martionitæ funlt;qui hoc ne-gant ; mar^t enim nobis falu^n Chrifto human« naturae fubftantia, ctiajn fi cum feri-pturis 8c patribus ex matris fubftantii abfquc virili fcminc ortum credamus. ijod fi forte vult ortum ex virili femine, veT^uia n»tcf ex virili femine ortaeft ; vcl quia ex matris fubftantia fanébffim« faetiji materia 8c forma qu® virilisfeminis vicefuerit, fuppeditataeft: certe fi fic intclligat, vn^on male fentiat, pro-phane tarnen de tanta re loquitur , Scneccffe eft multos abfurdo loquendi fcnere offendi;

Dau^ïs Fi fedipfius Chriftiferuatoriscft.quofal-liusamp;ciuf. fam ludçorum opinioné de Mcffia impugnat, ou” Chriftum quem illi tantam Dauidis filiutn prsdicabant,alteriu( etiam amp;nbsp;prçftantioris na turæ eOe quàm Dauidtm co probat quod Dauid cum Dominum fuum vocat. Primutn autem tenendum eft quæ fuerit ludforum o-pinio de Meffia:hi igitur hominem tantum cf-feci^Jebant, exgenere Dauidis oriundum, quemadmodum et noftri Aducrfarij.hunc prç alijs credebantornaiadum plurimis Scamplif-fimis donis c^ini fpiritus, amp;e. poteftatc miracu lorum.itaquc de feruatqrc dicebajjtl^â Chrj-ftus fl venerit^lura figna edet quam hicCIoan. y.agnoûcbant ctiam e um Regem Sequidem ïeternumftoan.12. Sed non agnofeebant Chri fti^n diuiWa natura præditum « atqueitave- lt;nbsp;re amp;nbsp;projftic Dei filium Deoqs patri «qualem c(Te, ideoq; etiam lefum ,quàd Fatrem fuum dixiftet Deum p’afem fe faciens Dco, trucida. : re conabantur. Et fi autem, Chriftus quam diu in terris vixit in earn^diuinam fuam maiefta-tem non palam amp;nbsp;publice predicauit, amp;nbsp;cum inaiefta-

DE DVAB. N^T* CHRlSTh maieftâtis fu« guftum quendam difcipulisio monte præbuiflet, voluit id taceri ab eis vfque ad tempus refurredionisfuxà mortuis,tamé vt miraculis potentiam fuam teflatus eftjita etiam fermonibus falfas de fe opinioncs coar-guit, Scboc argumente quod adduximus diui nitatem fuam contra ScribarumSc Pharifeo-rum erroremaffcrit.Argumentùm auté Cbri-ftibifariamànobisexplicatur. Nam cum dici tur Dominus O|pidis,vel ad Dauidem refer, tur.quôd Dauid quum Esc de Chrifto feribe. retjcum vere fuum Dominum agnofeeret: no • potuit autem Dominus eius efle fi tantum me rus homo futurus erat,nam turn non dftn exi ftens Dauidi non poterat dominari. Atqi cum fimpliciter Dauid Chriftum fuum Dominum nominee, amp;nbsp;canticum hoc ecc^fiæ tradiderit quo ChAflÿm celebr^ret, fi i^ius Dauidis Sc ecelefiç veteris teftamenti Chnftus Dominus fuit, non male ex natura Relatorum,quæ K»« 6c nbsp;nbsp;nbsp;fimul funt, colligitur Chriflfim turn ex-

titifie : Sc quia fecundum humainm nat^am non exiftebat reipfa amp;perfonalitfr, oportet prxter humanam aliam quoque in eo fuifle na turam humant antiquiorêT Ncque tollitur régula ifta relatoru^,qv|ia pofteri omnes filij di-cuntur.cumitadicantur«ju0»'p/lt;M:item quia nô nunquam nafeontor filij pofi^umi, nam hi a.

tiquando fimul cutn pathbus extitcrunt qui» (lis nondum in lucem editi : ac manent nomu na relata in vfuvuigi quamuisipfarelatio mor te fublata fueht.Sicmutuaeft relatie interma ritum amp;nbsp;vxorem, attamen vinculum hoc mor te foluitur.nihilominus tarnen nomen manet, vt Bethfaba Vriæ vxor dicitur, etia poftquam Dauidi coniunéla Solomónempeperit, non quiatum Vriç elTet,fed quia aliquando fuerat. Adhæcnon neceffario confequrtur Dauidem de re futuraloquutum, quia dicitur ih fpiritu eum Dominum fuum vocafTc: néqueenim po terat^çc Humana ratione agnofccrc:ipfe enim Filius Deijfeu Deus Verbum nondum erat ih carne manifeftatuSjScpoftquam manifeftatus fuit in carne,non tartRn Humana ratione agni tus fuit ab ap*ftolis fed patefaélione^iuina, u mo quamuis i^'^fens inter illos eSet,nihilomi nuseum nonA^idebant amp;nbsp;prædkabant Mef. fiam nift i||fpiritu ; vt amp;nbsp;de Petri confeffione Dominua^ftaturiSc alibi multis iniocis aper te WadituL præfertim vbi Chriftus docet eah-dem efle lui amp;nbsp;paths agnitionem, ita vt qui fe videat, Patré vijl^t. Qtjare Dauid vidit Filiü Dei in fpiritu , 8c de eo hsec fchpfit in fpiritu, non tarnen inde con^ftitur Filium Dei nó ex-titifTc in rerum natura. Verum vt Hçc maxime difta fintnotade pr«fenti Dominofed de fu^a ro.

DE bvAB. Nlt;T. CHRiSTr 39 ro.cle Meffia fiue Filio Dei in carne manifeft» (Co.nihiloininusconftat argumentum noftrû; argumentatur auiem Dominus ab abforJo, nempe abfurdum eflc , vt idem fit Dauidis fi-lius et Dominus : hqc autem nö eflabfurdutn (implicitcr.fi quis natura Filius j potentia äc honore fuperct patrem Stillius dqminusfii; nam hqc modö lofcphqs lacobi filius’patris’amp; fratrum fuorumdqtpinusfaftus eft ficuti pér fomniurn illi ditinirus demonftratum fuerat. Quarefi tantum donovum excellentia Mef-fias debuiflet Dauidem præceüere.ac non ctii idem natura Filius amp;nbsp;natura quoc|; D^pinus eflTet.inhrmü omnino fiiifTetargumcntu Ser-uatoris noftri.Sc facile illi potuiflent ludaei rç-fpondere »etiamfi Fil^s effet Dauidis nibilo-pinus ^m£dqminum diri.qiAadiuinituspo-teftate exaellcnti donatus lud*i vt Euan igelifta fcribit, non potueruiit ei refpondere quicquam. Poftremo dqtniniü ljj)c*quo Mef-fias Dauidis dominusdicitur,n(||i tantum re-fpicit ipfius perfonam, fed tptam^cclefitm in qua Dauid tum principe locum tenebat.et erat caput populi Deijattji idep Pauid Pfalmü hue populo canédö d^dir,quo regnû Chrifti deferi bituri quarc Dau»dls%tiâ domin’ idco dicitur, quia fummû caput eft ecclefiç, fümus amp;nbsp;vnic* rex fidcliû » cui data cft ois paceflas in cttio 0c

Chrïfto quamuis fit merus homo, fed contra-rium docent facrs liters,qux docent Deo fle-ftendum omne genu, hunc folum adorandu, atque eum fuam gloriam non daturum alteri: itaqi nifl Chriftus ft Deus majiifedatus in car ne amp;nbsp;DÓ tantum homo merus, adorare ipfum amp;nbsp;fpem ac hduciam noftragi in eo collocare non pofTumus.

Chriftus fa cap.ad Fhilippenfeshocmodoeludit Aduerfa Od amp;’™*j*''*'ïs.^ormam Dei fignificareexemplü 8c fpe-in forma cimen,atq; referri ad illud tempus quo miracu la edebat, form am au«m ferui fignificare fpe-*’ ciem homini^ocentis : hanc interpretationc ” confirmât primum Ambrofij auftoWtate ; fc-quot; cundo angeli Äftimonio qui prçdTxcrit Chri-*’ ftumà ijatiuitatc magnum fore non contem-ptibilem s8nformaferui:Tertioponi à Paulo s» P*’’icipiuiwvna/n®ii, quo oftenditur Chriftum ,, eo tempoffe quo erat Magnus fiue in forma „ Dei,fefedemififle. Cum,enimimperarctven-t, tis,morbis,dsmamp;tfibuSjvbi capiendus Sc vih-t« ciendus erat,tota illa fi^ma Dei feexinaniuir, •gt; ac fe ita traftandum permifit,quafi nil potcfta »» te cxteris prsl^arct.Poftrcmo Patrum aufto-ritatem

DE DVAB.NAT4 CHRISTI* 51 ritatcm partimreijcit,partim nobis aflentiri «» negat.Adfingulabreuitcrrefpondebo. Ac ab “ initio quando fuam interpretationem auélori täte Ambrofij tuetur,cum nufquam alibi vete« jrcs citer,oftendit fe veteruteftimonijs Sc con. * fenfu deftitui.qui enim tarn ftudiofe vnius telt; ftimonium annotat, quod tarnen falfæ eius o« pinioni non fuffragatur^is proculdubio fi plu» ra potuiHct proferrc, non prxterijfTet ilia (ilen tio. Foteramus autem Ambrofio aliorum Fa» irum auftoritatcm opponcre.fed id non necef fe eft, quonia AmbroGus ipfe fe fatis explicat« . amp;nbsp;impiam fententiam eorum qui Chriftum natura Deum efte negant confutat. Ac Co tan turn in fumma doélrinæ,fed etiam in prsfen-tis loci interpretation^Ambrofius nobifcum confentit.In epiftola enim ad I^nxum que eft 47.1ibrigt; n, ficfcribir:Quidclt in forma Dei, nifi in plenftudine diuinitatis nbsp;nbsp;nbsp;ilia perfeftio

nis diuinse exprcfsioneî'Ergo cum cQct in pie nitudine diuinitatis exinaniuitf«^ Scaccepit plenitudinem naturç Sc perfeftioÄs hunjanç. Et paulo poft.Iterum ergo interrc^o.quid eft in forma Dei in natura Dei. Sunt enim ait Apoftolus qui non funt nsmara Dei. Quæro quid fît formam ferui accipiens^ Sine dubio perfe£Iionem natura:Vc conditionis vt dixi humanx.vt eftetin bominum fîmilitudine. At

.• aliter videtur fcribere Cómentarijs in cpw ftolam ad Philippenfcsubi enim fcribit:Dei I'i lius homo natus fic in forma Dei erat, tjuia cü homo videretur, opera Dei facicbat.vt in ge* • ftis rebus appareret Deus elTe, lt;jui homo tan-

Vim putabatur.Opera enim formam hgnifica bant, vt quiaopera eius non viiquehominis opera funt, hic qui in opéré vel forma Dei e-rai.Deus intelligeretnr.Forma enim Dei quid cft.nifi excmplû quo Deus apparet dum mor-tuosexcitât, furdis reddit a^dirum Jeprofos mundat, 8c alia i Ambrofius hæc deChrifto hominefiue Deo manifcftato in carne inter-preta^r,ac inquit hominem Chriftum in forma Dei fuilîe.hoc eft operibus declarafle fe ef-fe Deum.Verum nequ^quam propterca fentit Ambrofius Chriftum nô etiam natura Deutn fed tantum raÂum hominem fuiffle ,||am ibidem ita fcribitlt;lnomodb autem Itomini fimi lis faftus dicituf, fi homo tantum erat ƒ amp;nbsp;qua ratione lîaliitu repenus vt homô eft, fi non efi. fet Sc Deus^Item , Chriftus Temper in forma DeÄrat.q^ia imago eft inuifibilis Dei.Forma enkn Dei nihil differt à Deo. Ideoenim forma amp;nbsp;imago Deiiappellafus eft.vt intelligerc« tur non ipTe Pater elfe Deus,fed hoc efle quod Deus eft. Adhæc idemiAnArofius in explica-tiqnefequentium verboru, quod fcilicet Chri

Uo datum ßt nomen fi^er omne nomen, aper te Aduerfariorum faltam Sc impiam opinio* nern confutat, ac docet nomen hoe quodeft Dei noméjChrifto attributum,non noncupa* tione tantum fed natura,ß enim homo tantum . cfleiChriftusamp;nonetiam natura Deus,fed tantum adoptione , turn non eße ilium in gto* ria Patrisjncqi il li fieäcndum omne genu:ad-hæc ß homo tantum fuißct, male argumentari Paulum, neq, enim quiequam magnum prsfti tide ß homo ßeowbediens fuit,amp; fe illi parem non Facit,amp; ß homo tantum hominibus fimi-l.is faftus eftiimo ß merus homo fuiflet.no po-tuiße ipfum fe exinanire; quod ßhomu|^it in forma Dei,amp; hoc naturse humanx attribuen* dum eft,tum fequi eum ante pafsionem exalta tum atqi perfvftum efli^uoad hominé, cuius tarnen contrarium Paulus docAt. H»c atque plura in h^c fententiam feri^t Ambroßus« quibus error Aduerfariorum confutatur.Obij cit nobis Aduerfarius ab Angelodj^iftn,Chri ftum magnü fore mox à natiuitat^ó aut con temptibilé’.quod tarne dicendu forq^,ß,c0ftm ptibilis forma ferui eßet ipfa humana natura, Sed verbis Angeli Budnçu^lÿ« arbitratu mul la affingitj ncqi cnim tépus definit quo ßt ma-gnusfuturus,neqi*»erb^lo negateum ànatiui tatecontemptu fore. Hiceritmagnusinquit, k Filius Altifsimi vocabitur : dabit illi do*

ASSER. ORTHOD. DOCT» minus Deus folium D Aid patris ipfius^regn* bitqjfuper domum lacob in setcrnum , Strc-gni eius non erit finis. Duo tribuuntur Chri-llo.quod fit Filius Dei, quod Chrifto homini • quoque ab ipfaconceptionc 8c natiuitate quadrat ; deinde quod fuprafolium DauidfcfTu-rus amp;nbsp;in sternum rcgnaturus fifquæro à Bu-dnæo an Chriflus homo qucm merü hominé facit,ante mortem amp;nbsp;refurreftioncm regnarit fupcr Ifraelem, 8c in folio regio fedcrit i hoe fi dicat.fcripturis repugnat.etlÿmbolo fidei.quo . traditur Chriftum poft refurreftionem à mof tuis 8c afcenfionem in cœlos confediffe ad dc-xtraiSPatris ; hsc autem cft fefsio Chrifti in throno regio.Quod fi Chriftus fefe turn demü exinaniuit 8cforman^erui aflumpfit, quandö fe capiendum 8c vinciendum prsbuit, 8c mof tem paffus efffquid fenriendum eft infirmi tatibus quas A ipfa nai^uitate inlt;aralioruni hominum fuftfnuit ? Nafcitur in ftabulo.po-ftea fugit Ä Æg^’ptum, Filius Fabri vulgo habetur 8c ptfBcontemptum ita nominatur,pauper*:ft noftri caufa faftus.a.Cor.S. adeo quidê vt ipfc de fe dixerit,vulpes foueas habent, vo-lucrescoeli nidb»^ Filius hominis non habet vbi rechnet caput:frigus,calorcm, famem, fi-tim.lafsitudinem per^lfiÄeftraffeftus quoqj humanos quibus obnoxia cft humana natura

tgt; B DVAB. NAT. CHRISTL JJ? propter infirmitatem liÄm,vt font metus^t ri-ftitia,horror mortis,fenfit,amp; in his quoque no bis fimilis faftus eft, abfqi tame peccato. Heb. 4.Quod fidicaturhumanamnaturam nihilo-tninus fuifle in forma Dei propter miracula quae Chriftus fecerit, facile regeri poteft , illo tempore quo vinciendum fc prebuit, vnde illi affumptionem form® ferui inchoant,miracula à Chriftoçdita, naeos qui ad fe capicndutrx vcniebant.in terram fupinos proftrauit, Mal-chi auriculam à Pftro abfciffam reftituit, Petrum ad verampœnitentiam ipfum folum re-fpiciens perduxit, Latronem paradifo dona-uit,inufitata foils ecclipfi teftatus eft ver^p fo lemiuftitiaecruci affixum elTe, velum tempU fcidit,pctrasvifuarupit,amp; mortuos ad vita è fepulchris reduxit.Quare miracula no funt ip fa Dei foi^alt;^e qua Paulus loqÄtur,matietqj firma vêtus interpretatio huiu^oci .formant hominis humanam amp;nbsp;formam’Dei diuinant naturam fignificare ; namquod eJijjA-ticipid wano'^’atgutatur, friuolumeft, ^magisno-ftram quàm illius fententiam confirmât.FÄus cnim Dei erat in forma Dei, id^ue ab æterno* poftea vero formam ferui at^4#i«pfit,non abic-da forma Dei fed velata indumento carnis. At fl Filius Dei homolt;iner%s effet,fuum ex virgi-ne initium haberet,tumque potius dicendunt

efTet ipfum in forma Äei faftum. Neque no9 dicimus antca fuilTe magnü, amp;nbsp;poftea paruum faftum.fedcum elTet magnus fine cum elTec in forma Dei, fe exinaniuit amp;nbsp;formam lerui in-duit.atque exinanitio fiue humiüatiojnon mo do non requirit vt medium tempus ponatur

• inter formam Deijamp; hominis formam.fcd illa forma Dei, gloria Sc maieftas in Fil io Dti in-carnato reuera quidem ab ipfa incarnatione inerat, fedcarnis humilitate quafiveloquo-dam te£ia non femper fuit«onfpicua : quam-uis enim miraculis amp;nbsp;virtutibus femper fe Fi-

’ lium Dei comprobaritjtamen nihilcm nusex ternoafpeftu abieèlus amp;nbsp;contemptus fuit, fie vt ipa etiam miracula Pharifei ad calumniam ipfius raperent;Sc qui præclarius de illo fentie bant,tantum prophAam aut fanclum aliquem hominem eiÿ arbitrabantur.cum v^erent ipfum nobis pÿomnia fimilem. *

Venio nuiv ad Patrum teftimonia quae pri mûinçe^erereijcit.quôd in multiserrarint, prsefertin^n locis de Deo Sc Chrifto fed cutn nlt;»idum erroris ipfos tonuicerit,neq; ipfc neque Seructus Sc qui ex fchola eius prodierunt, non patiemui^anra: cantumeliæ notam tam facile illisinuri.-ciim nobis confier eorum do-ftrinam cum fa' i i li^ris^t inter fe quoqj con fentaneam efie. Poftea ex Patribus vnum tan-

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum '

DE DV AB* N Ag*. CHRISTI. J4 tum Chryfoftomum nobis relinquit, qui fen-tëntiam noftram dcfendat, cui tame falfo com mentafia ilia infcripta efle Erafmus teftetur. PolTem hie pluribus teftimonijs oftendere no ftram interpréta,tionem confirmari ab Hilario Auguftino, Hieronymo,Nazianzeno,Bafiliogt; Nilleno, Cyrillo, Theodorcto,amp; alijs quana plurimis.qui etfinon omnesex profelTo hunc locum intcrprctantur.tamé cum citant,amp; hoc vtunturvt Chrift^m natura DcumSc natura quoque hominem efle oftendant, fed quia hçc Scpijs notafunt.Sc fruftra Aducrfarijsobijciâ • tur.quihos omnes Antichriftianos elîeaiunt, contemnunt 8c damnant, idco libens illÄjmit to,vn u,n tantum locum Tertulliani vetuftif fimi fcriptoris adnotaboe vt appareat quod nä indicium de huius loci fenfu fu^t in veteri elt; clefia prtÄimo feculo poft Apoftolofum ■seta-tern . QuaÄuisenim Tcrtulli^usinquibuf* dam hærefeos damnetur, nemo canilt;n pius in hoc dogmate vnquam ipfum rÆrehendit. Verba Tertulliani hæc funt, CurWutem l^et ad aliam parte difputandi feftinare Fideamur, ilium prætereamus apud Apqftolum locum* Qui cum in formafamp;c.Qui eSm in forma Dei cflet.inquit. Sin hoiÿo tantummodo Chriftus, in imagine Dei non in mrma Dei relatus fuif* fet, hominem cnim feimus ad i^aginem nort

aó formam Dei faélum. Quis ergo eft ifte qui in forma Dei, vt diximus faélus eft^* angelusf fed nee in angelis forma Dei legimus, nifi quo niam hic prçcipuus aique generofus prç omnibus Dei Filius Verbum Dei, imitator omnium paternorum operum,dum amp;nbsp;ipfe opera tur(icutamp; pater eius, forma vtexpreffimus eft Dei paths. Et merito in forma pronuncia-tuseft Dei.dum amp;nbsp;ipfe fuper omnia, amp;omnis creaturjE diuinam obtinens goteftaté^Se Deus eft exemplopatris •• hoc ipfum tarnen à pâtre • proprioconfecutus.vt omnium amp;nbsp;Deus eftet,

amp; Dominus eilet,amp; Deus ad formam Dei pa-tris.eWipfo genitusatque prolatus.Acmoxfor mam ferui fufeipere , interpretator hominem fieri,amp; fubftantiam c»nis amp;nbsp;corporis nafeen-do fufeipere exinanire,humanæ conditio-nisfragilitatem fufeipere,ac fubijcit; ^oniam fl homo tanti^imodo natusfuiiftt, per hoc cxinanijps non eftet, homo enim nafeens au-geturnon^xinanitur. Namdum incipit cfT« qu^ dumWon eflet habere non potuit.vt dixi mus non fteinanitur fed potius augeturatque ditatur. At fi Chriftus exinanitur in eo quod nafeitur formanïT^rui accipiendo, quomodo homo tantummodo eft, d^quo verius diélum fuiffct.locupletatum ilfum eOe tune cum nafee retur, non exinanitum,nifi quoniam auftori-

DE D VAB» MV-CHRISTL 55-tas diuini vcrbi ad fufcipiendum hominem in terimconquiefccns, necfcfuis viribus exer-ccns, deijcit fe ad tempus atque dcponit, dum hominem fort qucm fufcepit^Poftrcmo ita cô-cludit: Ex quo amp;nbsp;dum in forma Dci clîe Chri-, ftus dicitur, amp;nbsp;dum in natiuitatem fecundum earnem.fe exinanifle monftraturjSc dum id ac cepilTe nomen à Pâtre quod fit fupra omne no men exprimitur,amp; dum in nomine eius omne genu cœleftium^erreftrium amp;nbsp;infernorum fe fleclere amp;nbsp;curuare monftraturjSe hoc ipfum in gloriam Dei patrisfuccurrcre afieriturjconfe- • quentef non ex illo tantum homo eft.quia obe diens Patrifaftus eft vfq; ad mortem,nftrtem autem crucis, fed ex his etiam rebus fuperiori bus diuinitatem Chrifiéfortantibus.Dominus Chriftus lefus Sc Deus.quod f|gpretici nolunt, effe moWft^tur.ldé jutor lib.£ aduerfusMar-tionem.qui Chriftom verumjiominem nega-bat,quia Paulus fcribitin forma,fm ut ipfe in-terpretatur in effigie ferui conftiratum,amp;in fi miiitudine hominis,ipfe contra quot;obat v^rum hominem,quia in effigie Dei conffitutus fit ve re filius Dei Patris ,èc Deus^uentuspervir-tutem. Atque hæc quidem interpretatio non tantum magno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vetuftatis confirma-

tur.fed fcripturæ conlentanea natiuam amp;nbsp;pro-priam verborum Pauli fententiam retinet, 8c

ASSER. OR'yiOD. DOC T. ergumento quo vtitur accommoda eft: qui v9 ro hsec de mero homine interpretanturjvcrbis Pauli vim inférant amp;nbsp;à natiuo atque alieno fen ' fu ea detorqueant necelTe eft. Cum enim for« • mam Dei amp;nbsp;çqualem effe Deo Paulus coniun gat.illi formant Dei ad miraculorum efïcótio-nem referentes,non aliam in Chrifto quàm in omnibus fanftis forma Dei conftituunt., quos tarnen conftat Deo non efle sequalcs: ac fi homo merus eft in forma Dei^portet Deum ho minis meriformam habere. funt enim formas . feu effigies , Seres effigiatae feu quæ jn forma alterius (unt,inter fe fimiles. lam cum Paulus ChrÄum formam ferui accepiffe dicat amp;nbsp;fimi lem hominibus faélum,il)i pro homine fubfti-tuunt hominem nocqptem abfque vllo exem-plo aut feript^ræ auéloritate : nomen quidem hominis aliquando imbecillitateiTÂiumanæ i naturæ fignifi^t,vt amp;nbsp;mortalis n^men, 5c hoc toti naf|irae couenit/ed homo pro fqnte Sc fee lerato nullam ponitur.

epiftolf ad Timotheum tertio capite, quo-•tne. ! niam confutare non poterat.in co multum la-borat.vt oftenîlWocum hunc corruptum efle ab Homoufianis, Sc nomen Dei in Græco ad-ditum loco articuli, ^uo^ih Latinis non ha- i betur : Graecc cnim fcrtbittir, Magnum fin«

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contro- I

DE D V A B. N CHRISTL controuerfia eft pietatis mytterium; Deus con fpicuus faClus eft in carne ,amp;c. Latina vêtus e-ditio habet,Et manifefte magnum eft pietatis facramentum quod manifcftatum eft in carnc amp;c. PrimumautemErafmiteftimonioamp;au-ftoiitati nititunfed eius non tarn interpretatio nem quam deprauationem huius loci Theodorus Beza , acerrimi iudicij amp;nbsp;fingularis do-ftrinæ thcologuSjüon arrofit.vt Budna-us ait, fed tam aperte Sc4olide confutauit, vtipfe äc. alij huius generis mata ologi, nihil quod con-traobijciant, ne confingere quidem poffint.I- • taque hoc tantu agit,vt nobis perfuadeat Cir® ca potius quam Latinaexemplaria vitia^atfie; Ac inquit omnes hæreticos Graecos fuiffe, Ro manos non nifi NouaAm eJiditre. Primum non recù Græciç Romam oppgt;nit,nifi Romç nomine A2^cidentenj amp;nbsp;illas ^cclefiasintelli-gat quç Romanam linguam in»vlu habucrunt. Deinde falfum eft quod atTerit, 8c^l«imperi-tumhiftoriarum veteris ecclcfiscoUendit. An te Nouatnm namque fuas l arrefiS^Rom^par ferunt Valentinus,Cerdon, Martio,Tat lanus: ncque eft quod dicas.hos alinade Romam ve-ni(re,nam etia Nouatus ex AÏrica Romam ve-nif.Sc poft Noua^m^^hotinus.Pelagius,Htl uidiuSjPrifcillianus 8c alij fuas hçrefts Latinis litcrisdiuulgarunuDeindcii^^rxciahtErefcs

ASSER. O R-JH O D, D O C T, fuas fparfcrut Arius.Eunotniqs.Macedonius, Eyityches,Neftorius.amp;c.qui aliquidotam po, tentes fuerunt, vt Ortbodoxi quos tu'Homo-ufïanosvocas , vix locum haberent : quarefi Homoufiani voluerunthunc locum corrum-percjcur non in Occidentc amp;nbsp;Latinis ecclcfijs eum corruperijnt, vbi maioripforü numerus, ^maior quoque fuit potentiaSc auéloritasf Qijam futile vero argumentum eft.loca non, nulla ab hçreticis corrupta çPe.ergo hune quo quef Nam'cfficacius quàm tu bine concluderlt; . potero.Latinampotius verfionem corruptam qua tu défendis. Si enim hic valet Caffianum iliud^ui bono,ea qua tu défendis leélio corrupta videhitur.quæ cum lit ambigua, Sc Fho tino cuius tu hæreftnvenouas.Sç Ario, amp;nbsp;Ne-ftorio Sc fimi^bus deiorta interpretationc in feruire poterat. Et quuna hie Terÿlftnum ad duels, quem tfjlem minime fufpiciofum ( fu-fpeélunite dicere veile arbitror) vocas,taroen eundéalil^enitusvthæreticiî reijeis. Miror au^tc hie Ântoperç prçfcrre Latina exempla ria Qrscit, non tantum quia ratio répugnât, cum Grçca Gnt antiquiqra,amp;e Latini fua à Grç cis defumpferilîWcd quod hie tecum ipfe pu-gnas.tuus enim Paruta in^ureolo vt tu vocas libelloCquem alias virujoni ne plumbeum qui dem, fcdexauripigmento quodperniciofiHt-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mum

DE DVAB. N^» CH RISTb 57 mum vcncnum eft.compofitû indicant) con-Irarinm fcntit.Scteftimonium ex Ioannis prima epiftola 4.cap.rcijcit,quia in Græcis exem plaribns non habetur. Sed his hominibus modo Grsecorum modo Larinorum.prouti-pfis commodum fuerit, potior eft auftoritas. Attamcn haclenus inThcologorum Scholis moris fuit.vt ft de ledione loci alicuius contro uerfia efTetjOon temere cuiuis fuo arbitratu da bitare amp;nbsp;codiccs^'etercs in dubium vocarc li-ceret, fed in veteris teftamenti libris adHe-braeos codices ,in noui ad Græcoshuiufmodi . controuerfise dijudicande remittebantur.Oiji verodicebant aliquid ab Hxreticis mudtum, locum notabant, authoré indicabant, caufam exponcbant. At vero «oftri ifti traperè terra orti noui prophetæ, facros codées deprauatos dicunt,Ä)aautem vljumteftimonium proférant , quo id probent 8e eos qi^femper orthodox! iudicati fuerunt.huiuscriminisgccufanr, quos nemo vnquam hoc nomine Amnauif.Sc com tarn potentes olim fuerint gt;Wiani, ^ties noftros accufarintjtam multa confta eos con-finxerint, cur nunqu^m eos ob hoc crimen ae cufaruntf Cur Latin!, qufflfaxime Confub-ftantialitaté defcry^i^t, non mutaruntfuos Indices Graecorum exemplo Cum tot fuc-jflnt in Grçcia Ariani.Eunomiani.Neftoriani,

Asser, ort^od. doct, qui fact um eft vt hæa lectio quæ migisquàm akera eoruni opinioni répugnât gt;nbsp;in omntbus coditibusobtinueritC’ Mirum certeeftomncs ad vnum coJices canto conienfu deprauari po tuifte.Imo mirum potiuselVec Aducrfarios no ftros audere facros codices deprauatos dicere, nifi ita omnem pudorem dudum exuiflcnr. Sc tampertinaciter Chrifti honorem amp;nbsp;gloriam oppugnare pergerent.vtiam nonamplius mi-rum lit hate ab ijs lien , amp;nbsp;h^rrendas blafphe-mias publice ab illis alTcri. Volent fortalTe idé • nobisobijeere 8c dicere non minus mirum vi-deri Latinos codices itaelFe deprauatos Verum ftquc illis initio concelTerim in omnibus codicibus fic legi : deinde illam ipfamleftio-ncm non fimpliciterl•^puo,fedipforum pra-uaminterpre^tionem.Nam fiomilTaDei nomine articulum ad myftçrium re^amus, ramen myfterij Romine non prædicatio Euan-gelij figgi^atur, vt Eraftnus contendit, 8c à Beza gramter 8c folide confutaturtnamvta-lia^mittai^us, Euangelium non eft confpi-cuum facÆm in carne, nam quod carnem ille interpretatur vnmsrfum mundum.admodum violcntum eft^dTinde non eft furfum receptu in gloriam.poft refurr^cL^em videlicet Chri fti, fed magts propagatum per vniuerfum or-betn.Sed my^erium^vtetiam Ambrofius cen

DE DVAB. NA^* CHRl^ThjS fet, Chriftus ipfexuTwp^isiSt dicitur. Natuse-nim homo ( inquit ) Filius Dei.qui infecreto erat apud Oeum^opei c 0( prædicatione decla-rauit le creaturæinempe vt ofteuderel(vt pau lo poft fubijcit ) qund qui natus erat vt homo, ' non erat totushomo.Atq; cum hæc fit Ambro fij interpretatio.tam verum eft quod Budnçus fcribit Ambrotium eodem modo cum ipfis in-terpretari hunc locum,quàrn verum etiam eft cjuód noftrç fent^tiç amp;nbsp;iectioni Grçcorû co-dieu nullû aliûin tota lcriptura locû fufFraga-ri ait.Baruchus propheta lcribit: Hic eft Deus • noftcr^Sc nôxftirnabitur alius aduerfus cum. Hic adinuenit omné viam difciplimE.SAradi-dit illam Iacob puero luo, amp;nbsp;Ifrael dileélo fuo. Poft hæc in terris vitu^ft amp;nbsp;cum hominibus conucriatus eft.Etfi autem Bar^chi liber inter Apocry^ÿ numeratur, apparet tarnen qu» fuerit pioru fides de hac re in r^teri teftamen-to, neque enim dicere poterit locuiT^unc ab Homoufianiscorruptû efie.Ioanrres inEuan-gelij initio fcribit, Verbum quo® Deus^rat carnem faiftum efle,amp; nos inquit vidimus glo fiam cius vt vnigeniy à Pâtre. In epiftola fua inquit.Filiû Dei lefum Chffifum in carne ve-nilTeiFilium inqu^^gi mifTum à Patre.dcquo in Euangelio fcri^rat;ipfum à Pâtre exiuifte, amp;nbsp;quem in fine epiftols veru Deum amp;nbsp;vitaia

ASSER. OR^HOD. D O C T. «ternam elTe teftatar. In epiftolaad Hebræos defcribitur nobis Filius Dei creator cœli amp;

terrae.qui afTumpferit fernen Abrahç.Sc carnis ac fanguinis particeps faélus fit. Etfi autem hsc teftimonia Aduerfarius conuellere cona-

vt. Argn- Etenim fextum noftrum cft argumentu ex Vwbro P”“*® capite Euangelij loannis.id primum re ^oderat prshendithoc nomine,q^od non integrum adduxerimus, 8c hoe malitiofe fatlum . efle ait. Ouafi vero non clare admonderimus verfus aliquot à nobis omilfos efTcifcilicet non verCmturin omnium manibus nouiteftamen

ti codices,ad quos recurrere licet : imo quotus quifq; eft médiocrités in facris literis exercita tus.cui non ^itium Euangelij Ioannis notifsi mum fit, quod ctiam multi è vu^oTOemori« mandante' In^uam legem ponit Aduerfarius, amp;nbsp;qua^l fi teneamus.plerofq; vetera doli mali damnarc^ortet, qui fæpe ex eodem capite di^s plurftue uerfus,aut duo teftimoni a proférant, A aliquot intermedios verfus omit-tunt : imo hoe etia à Pjruta Aduerfarij noftri focio faétum èWn libello fuo, vt ipfe iudicat, aureolo. Reprg».hffn^itL(|^inde Grochouium quifcripfit fe corum commenta non raorari, it eum inquit fibi contradicert, qui cum ante * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feri.

DE DVAB. Christi, fcripferit feparatum fuam opinionemabijcc-re,fi illuminatus fplendore vchtatismeliora didiccrit.nunc tamcn dicat fe eorum commcn ta nihil morari ; at vere quidé hæc pugnarent« fl ipforum commenta vera effent, Sc iplendo- * re veritatisilluminata: fed cum lint Humana commenta amp;nbsp;nihil nifi meræ tenebræ, men-to non tantum Grochouius fed omnes pij ea fpernunt Sc non morantur. Neque propterea peccamus contra ^poftolicam regulam iuben tern omnia probare, Prophetias nonafperna-ri. Spiritus non extinguere, fed probarc an ex • Deofint: nam non eft hæc mens Apoftolo-rum vt quibufuis dogmatibus fidem htbea-mus,fed exfcripturis Sc régulaftdeiiliadiju» dicemus : quod nos qi^dem diligenter feci-mus : Sc quia videmus Aduerfar^rum dodri-

I nam fcr^turas in alienum amp;nbsp;peregrinum fen fum detorquere .gloriam Chr^i impugnare, fidei noftræ regulam euertere, bla^h^mis Sc impietatis frudus proferre, ideoeffn damna-mus amp;nbsp;reijcimus.Non poffuntfei^ Adu^fa-* rij fî quis dicat fc illorum commenté non morari,interim ipfinon morantur imo damnant

I omnia veterum amp;nbsp;recentidTumpijfsimorum amp;nbsp;doftifsimorum hojjftnum fcripta,quæ cum ipforum impietate noirconfentiunt. Vbi hie locum habet régula Apoftolica i cur non hxc

ASSER, OR*ÿîOD, D O C T» examinant amp;nbsp;probantC'Hoc enim efiet iuftun» examen, rationes quibus vtunturexaminarc, teftimonia quæ proférant ponderare, amp;nbsp;fi ali-* cubi ratio fallit,tertimonium infirmum aut male ad præfentem locum detortum eft.indi- | care : boe autem non faciunt. Sed fi quis alTe-rat Chriftum efle verum Deum Patri æqua» lern Seeiufdem cum ipfo naturæ, amp;nbsp;cundem quoque verum hominem nobis quoque equi-fubftantialem efTe : mox v^Papanus amp;nbsp;Anti-chriftianus damnatur ; quia iam ante fibi per-

. fuafcrunt Cbriftum merum tantum homi- ’ nem etre;Cur ergo nobis non'tdem licet,nem- ! pe cuBn non fa!fa opinione conceperimus, fed ex fcripturis didicerimus, vnum eundemque Dominum noftrum J^fum Chriftum efte verum Deum ^Dei filium.ex æterno Pâtre ge-nitum , amp;nbsp;verum quoqj hominem A virgins natum,amp;hanl*fidem fempertenuerit ecclefia Chrifti^ac Apoftoli amp;nbsp;poft hos innumeri mar tyres non^antum doétrina amp;nbsp;miraculis fed e-tiajj fangdihe fuo ƒ andern confirmarint ,cur inquam rftn licebit nobis quoque eos qui con irarium fentiunt Sc docent, tanquam alienos , ab ecclefia catftbttca Sc hoftes gloria? Chriftt damnare Ac quale firAduerfariorum examen Sc dijudicatio fpffituum, ex his qua: hie ad Patrum teftimonia refpondetæftimari po-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teft.

DE DVAB. NAT. CHRISTI. 4® tcft.Primum Ignatiur^reijcit, quod eiusepi-ftolæ à Papanis corruptæ fint : in his enim agt; liosordines miniftrorum ecdefiæ nominari, amp;nbsp;officia diaconorum aliter defcribi quàm in Apoftolicis literis, amp;nbsp;prseterea fieri mcntioné • quadragefimæ. Non hxc defendo, fed tarnen qui volebat ex his oftendere epiftolas à Papanis corruptas efle.debebat oftendere hçc tempore Ignatij non fuilfe in vfu ecclefia: j amp;nbsp;ditt poft inftituta.ita fidem mereretureius accufa-tio.Quse vt maxiftie vera fit,non tamen confe quitur propterea in vniuerfum eius epiftolas . reijciendas efle. Atq; vt de eo agamus de quo controuerfiaeft , An Chriftus fitveru^Peus amp;nbsp;homo ; an tantum merus homo : Oftendat nobis Aduerfarius ecclefiam illius temporis credidiffein Chriftummerum hominem,amp; tum cre|^emus Ignatio falfo aÄribui contra-riamdoffri*am: qudd fi hoc Son poteft,Sc nos exluftino amp;nbsp;Irenæo, Pofycarpo, Tatia-no , Tertulliano. Theophilo, ClcÄcTite Ale-Xandrino, Athenagora, Gregori® Neoctefa-rienfc amp;nbsp;alijs veteribus co’ntrarium ofteffdi-mus.certe hinc manifeftum fit hanc fuifte do-élrinam ccclefiæ , amp;cathoUciAn confenfum: neque obftat quod Tatianus gt;nbsp;amp;nbsp;Tertullianus hærefeos damnan!lfP?lnon enim propterea ab vllo veterum damnati funt, quod non

ASSER, ORT HOD, D O C t-feétede Chrifto feru^oredoccrcnt,fedpro^ pter alia dogmata. Ac vide quamegregius pro bator fpirituum fit nofter hie Budnxus. Citator à noftris Tertullianus,amp;rationes eius ali-qu® profcruntur,oftenditur qu® fuerit eccle-fi® doélrina i Hi us state, rcmittuntur ledores ad illiusferipta J inquibus addudis plurimis fcripturarum teftimonijs oftendit Chriftum non fuifle tantum hominemjfed etiam verura Deumeiufdem cum patre naturs:ad nullum eius argumentum refpondft Aduerfarius, no . oftenditcum abuti fcripturis.fedfimpliciter cum reijeit quia Montanifta fuerit. lubet ea e-xamjjiare quç omnium iudicio impia cenfen-turjSe ipfe ea qus communi confenfu ecclefi» Temper 8c ab omnibus orthodoxa habita fue-runt reijeit, quia in affo dogmate audorerra-uit.Interim (ftm docemus Ebioneny Paulum SarnofatenuraiPhotinum hçrefeis damnatos, quod Chriftum Dcum hominé efle docerent, hie iudfeiAu vetuftatis nullum pondus habet, amp;nbsp;tales pr^fandis 8c legitimis dodoribus ab eo^abeneur : atq» vt alios non trutinatis eoru argumentis damnant, fie hos caufa non cogni ta abfoluunt; An*umq; îlucuntur prsiudicatis opinionibus:nó polTunt credere Deum ex fua fubftantia filium genfPS^eiufdem fecum na-turs 8t potentis : non queunt credere ram

D E DVAB, NAT. CHRISTI» 4I qui definite tempore ex Mana virgine natus eft, illum'efle Dei filium per quern ab initio munJus hie conditus fuit : itaque ne fcriptu-ris iuam rationem fubijeere cogantur.fingunt Chriftum merum bominem, qui Dei FiliuS • dicatur.quod caro eius Spiritus fanfti opera-tione in vtero virginis formata fit ; hunc au-tem Dei Filium , non efie verum St natura Deum.mundihuius arcbiteéfum Stopifieem atque conferuatorem,fed nomina DeijSt créa tionis feu creaturS.St mundi huius, ac rerun! vifibilium 8f inuifibilium , non efie accipien- , da in proprio fimplici St natiuo fenfu , fed in eo quo pofsint bæc attribui illi qui mer|^ homo fir. Hoc eft eorum examen, bæc probatio fpirituum , fic ad fcri^turam dogmata exi-guntj non vt ex fcriptura iudicium petant, fed vtfe^fum fuum fcripturisirftrant, St illaS erroriquo Äfcinati fûnt vioIeAer accommodent. Aiunt Patribus non eft'e credendum ni-fieum diuinaloquunrur eloquia.n^s fclem di-cimus. Sc Patres ipfi fcripta fua ^cris litens fubiecerunt.Sc ex illis voluerunt dackrarft'ed quod deinde fumuut, Patresin doèlrina de Chrifto errare 3 Sc feiipturis aficnum fcnfuni affingere, de eo eft controuerfia: temere eniin hoc aflerunt,leuitc^p^bant,Sc potius affeuelt; raiione vebementi quàm firma ratione id no-

bis pcrfnadere conantur, id quod ex huius ar-gumenti traclatione manifcftum cft.Nam prr-inumomnes veterum interpretationes ridet, explodit,amp; damnat,non autem fcripturis con

• futat : deinde fuamcxplicationem proponit, cuiushæc fundamenta iacit, Primnm,nomen

„ principij in plerifque locis noui Teftamenti „ figniticare Euangclij exordium, quandoque ,1 addito Euangclij nomine , quandoque omif- , » fo ; quare hie quoque eodem modo hanc vo-

cem accipiendam. Secuncft.nomine Sermo- ' nisnon fignificari æternum Dei Filium, fed ! »' lefum Chriftum Filium ex muliere genitum, ” atq; nomen illi tribui officij ratione. Po-” ftremo ex contextu ipfo hanc fententiam pro-’* bare vult; nam exord^m hoc Ioannis vice ar^ ” gumenti ipGus Euangclij eflc.vbi proponatur ” fummatim qiftc Chrifti dignitatem fl^præ cæ-

teris emineniÜhn, tum ipfum offiftû commen dent,amp; quanta credentibus in eum obueniant

„ ab ipfo Dolfc'.indicato amp;nbsp;hoc.maiorem partem „ tantum prq|phetam Deique Icgatum cum ma-gnftuo nlfelo repudiate. Hoc bindamcnto ia-

»gt; fto inde extruit præclaram illam paraphrafim », verborumloaÄnisJnprmcipioEuangelijerat . », Sermo, ipfe lefus Chrift^ diuinus intçrpres: ' »’ hiefoli Deo erat notu^rîufquam per miracu ” la hominibus innotuiffet : fuitautem ncquagt; ,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam I

DE DVAB. NAT^ CHRISTI* 4± ^uam vulgaris doctor fed plane diuinavirtus “ in ipfo rclucebat, in miraculis qus faciebat, « non tarnen agnofcebatur pro tanto legato ab hominibus.Omnia veroquæcunqueluntin- “ ftitutainecclefia 3c quæ agunturin ea.ab ip- “ fovelinftitutafunt, vel ipfius nomine peril- “ ciuntur. Doftrinaveroipfiuslaliserat,vtea fufcepta vitam diuinam homines acquirere polTent; atque hæc ex varijs errorum tenebris homines illumina|^at, amp;nbsp;inter Pharifaicas Sad „ ducçorumque 3c ciufmodi falfariorum corru-ptelas fplendorem fuum cxerebat : fed fallæ ,lt;* perfuafiones 3c earum auftores doctrinam il- u lam cœleftem conipleéli non valebant, ^'on lt;c dubitomultis arriderc banc explanationem, qui rem non diligenter^ exafteexpendunt, nam vcrcdiciturdc Chrifto eu» diuinse voluntary ilKeosretem effe, 8ec. fed interim quse maiora funt uli adimuntur Sc n^antur ^8^ ge-nuinusfenfus verboriim Ioannis n^i^quam hac paraphrafi exprimitur. Ac perinde atque fi Dauidem commendare velfti, Sc laudem à forma corporis Sc roboi^ , Sc ar-tis muficæ peritia : ijla autenj præftantio-ra ornamenta, quod fuit vocatus ad regnum, amp;nbsp;deftinatus vt fit MefsiiE , quod do-natus fpiritu Dei infignis vates fuit , Sc fide cseterifquc virtutibus clarifsiinus fuit;

ASSER. OR'ÿïOD. DOCT. non tantum prætermittam fed etiam negcm, fane multa quidem vera de iIlo commemora-uero.non tarnen eiuspræftaniiamindicaue-ro.fed potius eum depreflero.ea quç illius pro priaencomia funt illi adimens. Joannes initio Euangelij defcribit Chriftum.eiufque cminen tiain amp;nbsp;dignitatem non tantum officij fed per-fonæ quoque ratione oftendir. Sicuri etiam D.Paulus ab initio epiftolç ad Romanos Chri fti perfonam defcribit. curn elfe Filium Daui-dis fecundum carnem, amp;nbsp;Filium Deideclara-' turn potenter fecundum fpiritum fanélifica-tionis.Ec in fine Euangelij hancfummam fuæ rarrÄionisefledocet Joannes,vtcredamus Jeo fumeffe Chriftum,Filium Dei.amp;credentes vi tarn habeamus, Qnogia vero cum Judaeorum tumbæreticwum multæ falfæopiniones fue-runt de Chrifto,JoannesdefcribitqiÄs 8c qua-lis fit Chriftu^atq; vt Irenæus fcribit lit. j.ca. II. Cer^t^i errorem quern isdilfeminauerat, Joannes annuntiatione Euangelij auferre amp;nbsp;cogt;futarefbluit. Fuitautem hie Cerinthierror , vt idem fcribit lib.i.cap.25. Mundum non efie à primo IJeo faduip , fed ab aliaquadam virtute longe inferiore. lefum non efie ex vir-gine natum.fed lofej^j^ Mariæ Filium fuif-fe fimiliter vt rcKqui omnes homines:poft ba-ptifmum defcendilfe in eum Chriftum à fu-premo

DE DVAB. CHRTSTI 45 premo Deo, Se tuncannuntiafie incognitû pa trem Se miracula fecifle, in fine autem anolaf-fe Chriftum de Iefu,Se lefum pafliim efTe amp;nbsp;re furrexilTe. Contra hunc loannes docet non a-lium efle Deum Patrem Chrifti, Sc rurfus a-lium Deum fabricatorem mundi, neq; alium cfle lefum Sc alium Chriftum, fed vnum cflc Deum omnipotentem qui omniafecit per ver bumfuum: quod verbum inprincipioapud Deum exiftens caro fadum eft.Sc habitauit in nobis; Sc ipfum ene vnigcnitum, incarnatum pro falute noftra lefum ChriftumDominu no ftrum.Atque hunc elfe fcopum Ioannis Euan geliftæ copiofe exponitur ab Irenxo lib^ cap. n Sc i8.Quare quod Aduerfarius fumit lefum Chriftum MariçFiliunxelfe Sermone feu Logon de tmo loannes fcribit, libenter admirti-mus, feWn^n fequiturjefus efniomo ; Ergo . Sermonot^ftærernus Dei Fi/kis,fed tantum merus homo, lefus enim Chriftus Filius Dei qui eft Scrmo ille quem loannes d^fcTibit, fe-cundum carnem eft natus ex femlt;ie Dauidis, Sc fadus ex muliere , fed idem eft Deus Äper omnia benedidus,Sermo feu Verbûper quod omnia fadafunt Rom.i.8c 9 loan i. Ac in A-pocalypfiis cui trtb^ur hoc nomen Sermo Dei,nominatoretian^ex Rcgum, 8c Dominus Dominantiü, qui Dei titulus eft iTim.6.

Cum igitur loannes ait , In principio crat Sermo ille. qua.ro quod fit huius eniintiatio-nis 'ubieclum,amp; quod attributum^fi verba A-poftoli lequamur , gt;.(!gt;©• eft huius orationi* fubieélum, dc quo diciturquódfucritabini* tio.quôd fuerit apud Dcum.quod fuerit Deus: at iuxta Aducriaiij fcntentiam oratio fuerit defeéfiua, amp;nbsp;lubieétum eius non exprimitur, fed fubintelligendum cft, lefus Chriftus Mariae Filius ab initio Euangclij fuit Sermo: at-que ita primo loco noiforit fubieéfuin.in reliquis duobus erit. Verum num exiftimabi-nius Euangeliftam tarn fuiflc obliuiofum vt omit^ret mentioncm eius de quo fcribcbatf num veto alibi prçfertim in exordio narratio» nis alicuius quifquamg;uangeliftarum pfopo» firionem tot i us rei traélandæ abfque fuo fub» ieélo enuntiaftt quid veto magnuilf amp;nbsp;prsc-clarum Chrift^tribuitufjfidicanftseum ini» tio Euangelij fuifle Sermonemjegatum amp;nbsp;in» terpretemamp;i: cximium prophctam f natn hoc vulgus4|uoqi ludæorum de Chrifto pr«» dicÄat. An non Apolfolorum vnufquifque hoc modo fermo dici potui(Tci^amp; quidcm fi a» pud Dcum cfre*dcm eft ac foli Deo notum eC fe, an non hi quoque initio foli Deo noti fue-runt, cum vulgo habci^ntur catharmata mun di^ Quôdûdicit Sermonem eff« fubiectum

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quo

DE DVAB. NAJ^» CHRISTI* 44 de quo dicatur quod in principio Euan ge lij fuit,magisetiam ridiculaeftenuntiatio, nain fi Sermo eft intcrprcs amp;nbsp;prçco Euangelij amp;nbsp;quidcm primus, quis dubitat eum initio præ-dicationis Euangelicæ fuifle Prætereacum non tantum Scrmonem fed etiam ratio-nem fignificet, male fic concludit, Filius Dei ante initium prçdicaiionis Euangelij quod à loanne Baptifta incoepit,nihildocuitautdixit, ergo non p^tuit dici Sermo. Nampri-mum confeculio falfaeft, potuitenim nihil-ominus cflc amp;nbsp;fuit Filius Dei j qui pofteaex . virgine natus eft fecund'amcarnem.nó©' ae-terni Patris non verbum tantum fedlt;atio, quarc etiam fapientia Dei in facris literis no-minatur. Deinde fairem eft quod fumit.Fi-lium nihil ante docuilTe autfec^e : credo eos non agiftfc^re vllam aliam docendi rationem quàm externa illam quç ah ho^ine verbis,quç auribus noftris infonent tiat, atqi hac ratione Filius Dei non erit Sermo ampliu^,neq4 enim ocLilis noftris nunc cernitur, amp;: v®x eius gribus noftris no anditur;?c tame dticîttûpermi ni ftros idoneos quos ipfe excitât et donat eccle fiç fuç.tum per fpiritû fa nm fandû quo illumi nat corda eleélorû boc modo Sermo anti quitus etiâ docuit.Spirites enim Chrifti fuit in prophetis:8c lüo fpiritu prçdicauit ijs qui funt

in carcere i.Pet i, Sc 5. Et Dcum nemo vnquâ agnouit nifi Filio docente amp;nbsp;patefacientejo-an.i.Quod fi nomen Sermonis Chriftohomu ni tantum tribueretur propter annuntiationé Euangelij quam in carnefuaperegit.cur Apo-ftolus nunqua eum deinceps cum hoe mune-re fugeretur.Sermonem nominat.vbi maxime jd oportebatfieri, fieatantum ratione Sermo Deifuit^Deindecum Deus voluntatemfuam ab initio mundi ecclefiæ fuæ patcfecerit, quis fuit Sermo Sc interpresdiuinx voluntatis ,fi vnicus hie Dei Sermo non extitit priufquâè virgine nafceretur^QuodautéobijcitjSi Chri ftus d^cuiifet Patres, aut fuilFet angelus qui Mofi et Patribus loquutus eft.nó defidcraiFent I^atres videre aduenti^Chrifti,angelus enim il le nó fuit Aoratos:ad id refpondeo nos perfora Chrifti ab ^geli perfona didinvuft’e.fateri tarnencum Palïibus Chfiftû etiaorficij ratione Angelû 8c magni confilij Angçlu nomina-ri, 8c Pafriffis affumpra ad rem pu« afpeftabili forma appagt;ii(Fe, vt ita futuræ incarnation! quaffpræludtret vt Tertullianus cenfet. Ne-que propterea nulla tuit c^ufa cur Patres defi-derarent videre aduentuni Chrifti in carne: in Eis enim vifionibus no^nfum Filium Dei vi debantjfed formam tantum ad tempus afFum-ptam, amp;,fciebit redemptions human! generis

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfi-

DE DVAB. Ny. CHTISTU pcrficiendä quando Filius Dci caro faftus fuif fetihoc autem myfterium cum angelisipfisad mirandum fit. quid mirum eft fantlos homines tanto defiderio exoptafle id videre^ Nunc pij omnes fpiritu amp;nbsp;fide Chriftum cernuntin . ccelis regnantem, nihilominus ardenti defiderio expetunt videre ipfitm venientem in gloria fua in nubibys cœli ad iudicandûorbé ler-rarum Quod autem ferrao hic de quo loannes loquiturante quam nafeeretur ex virgine ,i- • mo antequa mundus fieret.reipfa fuerit.Ioan-nes fatis aperte docet.Primum cum inquit Ser . mo erat in principio. Ait Aduerfarius, Princi-pij nomen abfolutc pofitu non de mur^i prin cipiofedde Euangelij principiointclligi.aiqi hoc affirmât fed non {^obat, nam argumen-rû quoi^rofert ex loan.i.cap.^ Petitio prin-cipij.loTOS Jiic fimilis eft initio Tuangelij Ioan nis. Sc eodem modo veteres f^per vtrunque locum intellexerunt Sc interprétât! funt. Ne-que fequiturquod Aduerfarius obÇciî, Apofto los ab initio mundi fuifie, aut Ser«ionem ab i-nitio mundi carnem Sc ofla habulfle.eft paralo gifmus, Vidi eum qui ab initio fuit, ergo ipfe quoque ab initio fui.Sermonem viræ qui ab i-nitiofuit, ApoftolHi^quam carnem afium-pfit audiuerunt, viderunt.cótreélarunt. Hunc jpfum Sermonem quem Apoftoli audiuerfit.

ASSER» ORTjîOD. D O C T» viderunt amp;nbsp;manibus fuis contredarunt, vidit Paulus apoftûlns,neque tarnen Paulus cum a-lijs Apoftolis fuit, neque Chriftus tum pafsibi Iis Scinfirmus fuit cum Pauluseum vidit, qua • lis in terris cum Apoftolis vixit : cundé ctiatn videbunt omnes homines venientem in nubi-bus cœli ad iudicandum orbem. Itaq; nullum bic eftabfurdumjfcd fimplex jnterpretatio ver borum Ioannis. Atquc vbi nomen principij ab • folate ponitur.videtur potigs abfolute pro pri jno principioaccipiendum, autfaltem prora-. cione eorum quæ adijciuntur explicandum.

Budnsus principium hie contendit accipien dum principio Euangelij/ed primum progt; pofttum Sc fcopus Ioannis cogunt nos aliter ae cipere nomen princif^;nam vt diximuSj Sc L reneus ac vetoes omnei teftantur.lMnni pro pofitum fuit confutare Cerinthi ?^alrorum hç refim qui Icfui^merum hominem docebantj amp;nbsp;Chriftum fingehant ahum à lefu: docet igi» tur Sermoffem Dei aeternum carnem fadum effe^Sc hun^elTe lefnm Chriftum in quem ere dentes vitaiTi habeamus . Deinde quae attri-buuntur Sermoni qui er^t à principio, fatis ar gaunt veram (ignific ationem principij,dicitur enim ScrmoelTe Deus^^^nditorhuiusmun di.Etfiautcm miris modis fetorquent Aduer farij vthsc locaéludant,tarnen firmiora Sc a» . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertiora

'pertiora funt quàm quæ eorutn fophifmatis e-uerti poffintinam quod ad prius.plurima funt fcripturæ teilimonia quæ Chriftum Deum et .lehouatn eile teftaotur, amp;nbsp;illi quoquecukutn amp;nbsp;honorem Dci vendicant: muliaetiam’funt • quç tribuunt Chrifto creatione mundizet non tantum in genere omnia ab eo condita dicunt, fed nominatim mundum ab eo fadum aiunt. loan.i.ltem terram ab ipfo fundatam Sc coelos «ITe opera manuum cius.Heb i.Omnia per eü • conditaquxinc^iis Si interrafunc vifibitia .amp; inuifibilia.CololTj.Vnum efle Drum ä quo . omnia,SevnumDominumlefum Chriftum per quem omnia.i.Cor. 8. Qase cum a|^rte in facris litcris tradantur .impudens eftblafphc» mia , Chriftum feru;^orem negate Deum Sc tnundi huius creatorem ,idqu^ropterea quit ChriftiW lefus homo fît de Mana virginc geni Xuszquafî ^ro fcripfura tantq* humano mo. je nos de Chrifto fapere.fcntire Si loqui velit, amp;nbsp;non etiam in hoc homine ditffnîm natu,* ram agnofcerejum tarn aperte ivmen A ope raSccultumDei illi tribuat, adVo quid^ vt plurimihxreticorum humanx naturx verita-tem moxj oft Apoftolorum tempora abnega^ re cœperint.quôd illi^on vidcretur verifîmi-le elfe, hune verun^ïre hominem.quem feri_ ptoraramtellimonijs tt ipfîsoperibusconfta

bat vcrum Deum efle. Nolo hic AJuerfario-rum argutias illortim omnes excutere (juibus fidei noftrçfundamentumeuertereconantur, func hsc dudum refutata, tantü nunc ad ob« • ieda Budnæi leuia quidemilla Scfriuolare« fpondere animus fait, vt videat fe immerito de impijs amp;nbsp;ineptis fuis commentis gloria, ri , quae omnibus veterum .intcrprctationi-bus vanus thrafo audet anteponere. Quarc nó • omittendum illud quoque e^ quod poftremo Dcordinc obijcif. Si verba Ioannis de Sermone æ-«anraeiontf temo intcrpretemurjtotam narrationem con-loan.». nbsp;nbsp;nbsp;fundi, 8ccœleftia atque vifibilia commifccri,

” mox lt;iim Ioannis Baptiftæ mentionem fieri, ’ ’ cuius nulla mentio facienda fuerit.fi Sermo di , catur in principio mq^di fuifTeütaque nos cç-,, cos 8c ftupidi^ vocat.qui Euangeliftasarbitre ,, mur omnia comifcuilTe 8c nullur^fefiiare or. ,, dinem.Ipfeve^folusita’interpretaturEuan. ,, geliftç verba vt omniapulchroordine.decen. , «. ti modoTsAonfona analogia incedant. Egre-giu^ciliceWBrdo , Sc optima analogia qua ge-nuinus fenfits Euangeliftæ peruertitur.Sc pr® clara Cbrifti eminencia.praedicatur, quod fit tantum homo nobis fimilisjinftaraliorum pro phctarum fermonis D^j^terpres:Sc fides no-ftra mire fcilicetconfirmatur, cum docemur contra fcripturarum dodrinam in.hominem • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpem

DE DVAB. NJ^T. CHRISTI, 47 fpem amp;nbsp;fiduciam falutis noftræ reponere : nolo omnes blafphemias qua: bac interpretatio-nc continentur oratione perfequi, quando ani mus ad eorum mentionem horrct. Quod au-tem ordincm ipfum attinct, is optimus.atque . decentiffimus feruatur à fpiritu Sando,quem nos non turbamus noftra interpretatione fed oculis fubijcimus, Agitur de lefu Chrifto Fil io Dei vnigenito.nato fecundum carnem ex Ma ria vii gine. Primum igitur docet Euangelifta • Logon fiue fermonem efTe seternum, 8e hunc apud Deum fuifle amp;nbsp;Deum elTe : hunc Logon . cfle creatorem omnium,Scvitam quoq; in quo omnia viuunt,(icut alibi dicitur omnia ^ftine re verbo potente : eundem illuminare omnes homines vi amp;nbsp;rationis ^lelligentia, quamuis ipfi lucem hanc non agnouerin^neque Deum (vt Pau^sait)glorififarint,vani fadi incogi-tationibusTuis. HaSc vbi in jJInere de Logo propofuifTet; fecundo loco exponit kfum efTe hunc Logon sternum,quod Cei ifthTis amp;nbsp;h« retici negabant, idque probat telÜmonif^Io--annis;Ioannes inquit, qui tantus^iii vt vulgo putaretur elfe Chriftus, non fuit lux il la vera, fed mifius àDeo venit in munSum vtteftarc-tur de hac luce versquæ omnem hominem il luminat.de SermoneITnquam qui in mundo erat,na per cum mundus fadus eft. Hic enim i

ASSER* ORTJOD. DÖCT, fcrmo ad luos( Ifraelnicam gcntemlt;]uam fibi pecultariterdelcgerat) venit.fed fui eum no ac ceperunt amp;agnouerunt, prçter paucos^quos vilua regenitos ,fihos Uei fccit.Itaauteni vc-• nie hic Sermo.quod caro faétus eft, humanam naturam afTumpfit amp;inrer hommes commo-ratus eft.Deitatis fuæ gloriam vt poce vnigeni ticgreffiàPatrefaélisdeclarans ; de hoc Sermone feu Logo Dei incarnato loannes tefta-* tus eftjdicens,amp;c. Atqi hæc jftfimplex amp;pro priafententiaverborum Ioannis, atque opti-• musordoin his feruatur, amp;vtoftendimusa-liàs.hæc fententia cum aÜjs feripturse locis có-fentit.èfeque eft abfurdum, quod ab inuifibili bus amp;nbsp;cœleftibus initium faciens Euangelifta ad vifibiliatranfit.nan^ic eft naturae ordo vt à potioribus it^ium fiat:ei refteoftendit Chri ftatn feruatorem noftrum Sc redynptorem, eundefn quoqu#J)eum Sc’creatorem noftrum cfferhiEretici enim alium creatorem fingebant à paerc Ghrffti,amp; Chriftum ab opere creatio-nis r^ouebant: at vero pij doftores credide-re Sc docuere*. ab eodem genus humanum 8e ab initio conditum, Scpojl lapfum reparatum enc.vtfsepe Irenaus teftatur. Acftultaeftar-gumentatio noftrorum^^jjperfariorum, Chri fto tribui opus regenerationis amp;nbsp;nouam crea-Curam,ideo non illi tribuendamcreationem

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerum

DÊ DVAB.NAJ. CHRISTI»' 48 rerum ab initio mundi : cû potius contrarium conficiatuFjCum cnim vtrunqs eiufdcm fit po-tentiæ,diuinæ fcilicet(nam vtcreareficetiatn rcdimere mundü creatae amp;nbsp;finitae naturae non Gompctit )rc£le vtrunquc vni Chrifto tribui. • tur:deindequem magis conucnit reftautato. rem efie prxclari alicuius operi$,quàm qui prt museius opifexfuitî' Prætereafi nouacreatu. ra amp;nbsp;rcgeneratio opus eft Chrifti, oportet vt autàcondito mundo fuerit amp;nbsp;h«c in faluah* * dis effecerit;aut dicendü effet nullos ante eins aduentum incarnem faluatoSjfi tum demum . extitit amp;i. homines illuminare amp;nbsp;regenerate coepit:bocautem fentire impium eft, ewfacris litcris quæ veteribus fidem veram^quae tarnen non nifi nouæ creaturæ^onum eft,amp; falutem tribuunt, prorfus contrarium eidftit, Poftrc. mo ficu^alfa eft ratiocinatio, Deus eft auth ur ■ noftrç redeftptionis 8e vitç çtq^ç.ergo nó eft noftrse creationis : iraeodem paral^ifmo im. pic negaturChriftum noftræ creatronisaufto rem effe, quia fit audor noftræ redcmpti^is 8c regenerationis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vcnionuncad poftremum argumentum, Detefli«® Teftimoniainquam âefumpra’ex epiftola ad quot;pjjji,’ Hebrxos.lllorum authoritatem primum ingc Hebwesa ncre eleuare conatur, (JScens epiftolam banc authoritate carere. Verum non hie refponfio»

ASSER. ORT H OD. D O C T, ne opus efle arbitrer .non tantum ob id quod bæc argumenta quibus autboritatem buius e.. piftolç quidam labefactare conati funt, doéhf-fimi vin dudum confutarunt.verùm etiâ quia • Aduerfarius ipfe fpontc hoc loco cedit, 8c epi-ftolam banc Apoftolicam efle agnofeit- Quare nobis illius tantum refponfiones confutandæ funt,quibus fingula teftimonia particulatim dilacerata vcllicat. Negat ex eo quod Filius • Dcidicatur cbaraéler fubflantiæ Dei , duas in eo demonftrari figuras, lt;fliia Adam merus l^omoante lapfuni luerit imago Dei. Refpon-deoingensefle diierimen inter id quod homo imagqiDei dicitur, amp;nbsp;ea quæ hic Chritto tri— buuntur„quôd fit fplendor gloriç Patris.Sc ex prelTa imago fiue character fubftantiæ illius: ijxüyagfix eninùeu fplÆor fimul cû fua luce e-xiftit.Sc eiufd^'eft cum ea naturae, lt;^are nifi improprie ApiÉtolum bac fimilitffdine vfum dicamus.confequitur Chriftum eandem cum paterna ^(ffia.hoc eft, Deitate eflentiam habe re. ^t noft# argument! fententiâconfirmant eaquæ fubijWiuntur, nempequod hic Dei Filius omnia fuftinet verbo fiio potente,amp; quod fupra omnes angelos emmet, adeoyt filius amp;nbsp;Deus appelletur. Item quod præcedit mundû per hune conditum ellï jiæc enim omnia non conueniuntnifieihominiqui fimul etiamefl:

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus,

DE DVAB. nat «CHRISTL 4^ Deus, hoc tarnen po^rcmum à Paulo dici ad-üerfariusnegat.quoniâfcriptumfit; PerqOem pcfqoem fecitfecula.quód tantum obiter indiccturhçc f«c«ftcuialt; tempora â Deo ipfo minifterio fui nati fafta ef-fe. Verum fçculorum nomen cum pro praefen . ti tépore ponitùr.id ipfum exprimitur in fcri-pturis.Vocantenim præfensfeculumjvel hoc feculumgt;amp;id future opponunt.fed in prçfenti loco nomen fecùlorû in vniuerfum accipitur; quare etiamfi aduerfarij pro fua pertinacia no- • lintconcedere fÂulorû nomen accipiendum pro mundo fiue rebus quae feculo coynentur,, quo fenfu nomen hoc pofitû eft in lo.cap.eiuf-dé epiftolç,tarne homini.qui nó fimul DeuS tribui non poteft effeélio fecülorum prçterito rum.præfentium amp;nbsp;futurorum. Redeautem hoc loconoftros interÇretari mundum per Fi lium Igt;i conditum effe, perfjAuè verbis Pau li oftenditSr.qui paalo poft fogibit de hoC filio Deididumefte , Tuin initio* Domine terrant fundafti, amp;opera manuumtuariÂt ftint cœli« * Verùmvbi quid indefinitè autm vniuerfum Chrifto attribuitur, exiftimantèbi licei^hsc quocunq; modo vifum fuerit reftringere.Itaqi fecula hoc loco ad pfçfens tépûs reftringût, amp;nbsp;quod ibidé feribit Chriftû omnia fuftinere vef bo potenti.ad ea cffrûÂhût quç in ecclefia pef minifteriû verbi exequitur^ac aiût hçc quç de

Chrifto in vniiierium^icuntur, dehistatt-tum intelligenda efie quç Chrilb perfonam S« officium IpcClanc, reófèhoc quidem dicentes: in eoantem aberrant quód perperam de per* , fonaSt officio Chrilfi fentiunt, amp;nbsp;quem fcri-ptura nobis proponit Deum fimul amp;nbsp;hominé, humani generis creatorem amp;nbsp;redemptorem, hunc illi hominem tantum faciunt,Sc fcriptu-ræ teftimonia. quæ Deum amp;‘creatorem afiè-• runt, figurata Sc impropriaeflevolunt, atque de Humana tantum natura iAerpretantur,ne-que tarnen proferrepofiuntvBum tcftimoniu, quod contrarium de Chrifto afterat et non per mittat^iæc nos proprie intelligère. Itaque eo-ru folupones omnes vitio quod petitioné prin cipij vocant, laborant.cü non aliâ caufam affe rant qua probent munïû nó efte àChrifto con ditûjaut fecul^^rer ipfumfaéfa.velorrÉtiapoté ti eius verbo fi^fineri, quaquod (ÄiriftusHo-mo tantû natusTit,cuihçc opera nócóueniar. X^Ab. Quoi^a«, veró hoe quoque teftimonio notai!«. ftrifrequenÿr vtuntur, Fihum Dei aiÏumpfil-fe feftien Ablt;ihe,atque inde colligunt aliam ef fe naturam filij Dei affumentis.Sc aliam tarn is affumptç.ad idbifariam rtfpondetiPrimum af fumerehic efie,in gratiam falutis recipere.Verum interpretatio hæ»crelentaeft, primum quo ad verbi fignificationem , non enim verbum alTumendiiJioc fenfu alibi accipitur, dein

dcetiam quoad fcopum difputationis Fault-næ,in qua hoc præcipuè agitur.Filiuin Dei de builTe hominem fieri.noftris exceptopeccato miferijs obnoxium/ratrem noftrum, confimi liter vtnos,corporis Scfanguihisparticipem. * Secundo negat ex eo quod Filius Dei carnem lt;nbsp;« aflumpfit, conlequi ipfum ante carnem fui de, n aut duplici natura conftare. Nam efTe eandem “ rationem huius locutionis cum proxima, qua ÿ dicuntur pueri lj|nguin) amp;nbsp;carni cômunicarç. ‘ ‘ V'erùm primum inter iplas locutiones difcri- “ men eft, aliud enim eft alicuius rei paltticipetn' efle , aliud aliquam rem ad feaflumere :homo animas amp;nbsp;corporis particeps eft,hoc effanimo amp;nbsp;corpore conftat, at homo animam aftnme-re non dicitur, Chriftvs tarnen animam fuatn pofuit amp;nbsp;rurfus fumpfit earn, q|iod facere non potuiflet n^rus homoexiftens. Aflumendi vef bum aélionem figniîicat, quaTe cû Filius Dei carnem aftumplerit, necefle eft vj^tge affum-ptam carnem, hoc eft antequam homo fieret* fuam habuerit fubftantiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,lt;liö-

quin non potuiftet quicquam agere. Deindä vis argumenti noftrj non taqtum in fignifi-catione vniüsvocisaftumendi pofita eft,fed ex tota ferie difputationis Apoftolicæ con» ficitur. Nam eum delcribit Filium Dei, per quem mundus Ct conditus^ quique longé

ASSER. ORTÿOD. DOCT. præftantior fit omnibus angelis, eundem tarnen non aflumpfifTe angelos fed fernen Abra-hæ.Sccarnis ac fanguinis participem fadum nobis per omnia fimilem excepto peccato. Quod fl Flius Dei tantu bonfio fuiflet, quid o-pus erat probare cu aflumptionebumanç na-turç nobis fimilem fadu efle^ Omnino igitur idé bic feribit Apoftolus ad Hebroos, quod Io • annes alijs verbis exprimit, Verbu caro faäu eft. Et pia vetuftas contra h^reticorum fraudem conftanter femper retinuit banc interpre • tationem Apoftolica,nempe quod Filius Dei, il le qui Deus erat amp;nbsp;erat apud Deum^per quemtnundusbic Conditus eftjisfaftus eft ca ro.non mutatione aliqua fuijpfius, vt quidam hsereticorum cenfuer,jntjfed bumanse naturç affumptione :^lius enim Dei aflumpfitfernen Abrabæ, natus eft ex femine Dauid^ fecun-düm carnem,^/aétus ex’muliercTecundû car nem.bugc^larum Sc perfpicuum fenfum ver-• borum Apoftoli.cum alijs feripturis Sc analo-ObiuHtfe gia^dei cöÄntiente nobis nó patiamur eripi. ptrfpiriiS Similiter*etiamalterius loci ex eademepi-piltola verum ortnodoxum lenium contra Aduerfarij Calumnias alferimus.Scribitur au-tem illic 9. Cbriftu per fpirjtü æternû feipfum inculpatumobtulifîelîeo. Hic interpretatur Cbriftum obtulifle fefe per fpiritum fanélum, quód eius virtiÄe fupplicium illud libenter fu

D E DVAB. N^T. CHRISTI» ƒ! bierit, ac fimilem efTc locutionetn alteri 2. Ti-math.i.qaaÏQbetar Timotheus caftoJire dc-pofitum per fpiritü fanftu, qui habitat in fidc libus. Rïfpondeo.ecfi fpiritus fanftus eft 8c di-citur fpiritus xternus, tarnen hoe loco nomi- ’ ne æterni fpiritus.non fpiritü fanftum feddei tatem feruatoris noftri intelligendam efle. Agi tur enim hoe loco de etFicacia oblationis Chri ftiad expiadapeccatanoftrajaefanguini Chri ftiperfeélam re^pmptionem Sc fanélificatio-nem tribuit Apoftolus.quia Chriftus per fpiri turn æternum obtulit fe inculpatum^Jeo , 8c‘ vt initio epiftolæ fcripfit,purgationé peccato-rum noftrorü per feipfum fecit. SiigiAr Chri ftus per fpiritü fanélü feipfum obtulit.tünomi ne fpiritus fanéhi vel vigtus Sc efficacia fpiritus intelligÿur, vel ipfa hypoftafi^piritus fanéli, quam tam^ Aduerfarij nó a^ofcüt.Si igitur Chriftus feipfum oLtulit per fpiritum xter-num.id eftefficacia Sc virtute fpi^tqfjqua fup pliciumlibenter fubijt, quafo quid maiusac prxftancius Chrifto tribuitur. tjj^m alijgfan-ftis.qui etiam iph diuini fpiritus gratia omnia fuppliciorû gencralibsntcrfuilinueruntlfCur igitur fanéli his fuis oblationibus, fi nonalijs, faltem nó Gbijpfis pur^ationem pcccatoru im petrarût^Dcinde fi per fpiritum fanftum.hoc eftgt; perdiuinahypoftafim ^tritus fandi,ac

AJ SER» ORTlj^OD» D O C T» fontificis munere fungenteni Chrillus obla-tus eft.tum non ipfe per leiplum purgationem peccatoruitt noftrorum fecit.cùm alia fit Cbrj rti,alia fpiritus fancli perfona . quare dicendû • fuiflet Apoftolo.fpifitum fanftum purgationé pcccatorum per Chriftum fccifle, amp;iIpiritunt îanctum elFc noftrurq pontificem. Verum aliter nos de hoc facrificio fentirc docent facræ li teræ. Nam Filius Dei qui affumpfit fernen Ab • rahæ.fiue Verbum caro fadumjcft noftcr Pon tifexjvt habeamus Pontificem fecundum ordi jiem Meichifedecijæternum fcilicct, neq; ini-tium dierum neq; vit« finem habeptem : hu-rnana mrô Çhrifti naturaillahoftia eflquâ Fi lius Dei patri pro nobis obtulit,fie çnitpfcribi tur.ipfum per propriû^nguiné femel ingreÇ fum elfe in fan^uariup): Si lo cap. Füius Dei Ingrediens mundum patri ait. Sacrifiai St ob Jationem noluiWi, corpu^autem a^tafti mihi: amp;paulôpoft rurfum fcribitur.nos fanftifica-tos per oftaTionem corporis lefu Cbrifti femel faél^. At vlt;ô humanâ naturam Chrifti non ex fe, fed aliunde banc dignitatem habere, vt poffit peccata mundi expiare, ita tamé vt non extra Chriftum’dignitasliæc qusrendafit.fa-cræ liieræ oftendût. amp;nbsp;façrificiorum ratio hoc poftulat.vt facrificiumÇropterofferentem ac-(ceptumfit. Hic autem idem eft facrificiumSç pfferens, vnus ft idem Cbriftus viftima Sc fa-

de DVAB. N^T. CHRISTL fl ccrdos, fed facerdos no Aaronicus, verum loo. ge præftantior,Filius Dei,Deus amp;nbsp;homojideo prophetæ olimdocuerunt in antiquo fœdere Deum elfe redemptoré noftrum, amp;nbsp;lehouatn iuftitiam noftram, amp;nbsp;Paulus ait Deum fangut ne fuo acquifiuifle fibi Ecclefiâ.Inde enim Hutus viclimæ fanguis efficax eft, quia quamuis hominis fanguis fit, tarnen etiam Dei fanguis eft, is enim qui eflFudit Deus eft, amp;nbsp;à Deo eft . visfanguinis hu^s. Ne tarnen Deum à Chri-fto feparemus cauendum eft, vtaliumfacia-mus facerdotem , amp;nbsp;alium viélimd^i, cunf Verbum incarnatum fit nofter pontifex,fuam carnem ac fanguinem pro nobis offerts,ideo que vni 8c foli Chrifto totum opus oblatio-nis Sc purgationis peceitorum tribuitur Heb. 1.9. to^iaarecum Apoftolus^ilium Dei per feipfum dj^at purgationem fwilTe, 8c rurfus Chriftumfe per fpiritum æiernum obtuliffe, fpiritum hune perfona Chrifti in^ujit,quem vtoftendimus Deum vocat .cuius eft fanguis quoredempti fumus. Equidem^m opigB re-demptionis noftræ longe maximum fit, amp;nbsp;di-gnitas facrifici'i ChrUti infinita,quoniam vni-co facrificio femel perafto serernam redem-ptionem fecit, facerdq^um etiam Chrifti perpetuum,8c cuius facrarium eftcœlum ipfum, xniror quomodo impij homit^s ifti alferere au

äeant noftrum Pontificem hominem tantum efTeï' Nam non tantum dignitatem facerdotij Chrifii imminuut, fed fatis oftendunt fe nun quam feriôcogitafTedemagnitudine miferias ' à qua per Chriftym liberatj fumus; neque pec catiatrocitatem, fatanæ tyrannidem, infero* rum Sc mortis terrores bene meditatos efle ,i quibus orbem vniucrfum tarn facile liberari • potuilTe credunt, vt vnius hominis, qui tan

tum homo Sc nil amplius efiiif.fupplicium po tucrit fatisfacere in perpetuum pro homini-'bus. Si fero dignitas facrihcij huiusexeoelb quod libçnter mortem Chriftus fubijt, quo-modo^on Chrifto sequabuntur Apoftoli Sc martyres 3 qui amp;nbsp;ipfi hbentcr mortem fubie-runt ƒ Quod fi retie aifcrimus fanélos omnes non nifi benefîBio Chnfti faluatos elT^on au tem Cupplicijs i^lis quæfppnteamp;lijpenterper-lulcrunt3oporte»noilru pontificem non fuifle merum l^(j|inemfanélis alijs fimilemjfed hominem amp;nbsp;f5eum,vtinfinita amp;nbsp;çterna huius fa crifigij dign^as Sjcfficacia non homini mero fed Deo in carne manifeftato accepta refera-tur.Scio quidem hçc rideri ab Aducrfarijs,fed pij homines qui terrores confeientiaefentien-tis iram Dei, Sc luclaqfis contra fatanam im-pellentem ad defperationem experti funt, hi fciuntnonalia^ eifefirmam Sc folidam con-folationem, quàm cu vera fide aropleélimur

DE DVAß. N^T* CHRISTI. 5’J Mcdiatoré hune, qui homo fimul amp;nbsp;Deus eft, jdeoeji infinite potentior fatana.peccato, infe» risjmorte;quernnifi talem agnofcamus, Temper fiu(i:uabit fides noftra amp;nbsp;incerta erit, cùm no tantû fcriptura fed ratioipfa nos doceatjcx tra Defi nihil efie in quo nos tuto fiduciam no fträ collocate poffimus. Olim in Papatu multi mediatores nobis proponebatur.homines fanfti amp;nbsp;qui fanguine fuo profufo no fibi tatu. fed alijs quonuq-accelTura ad Deum meruifle crederentur; fed nanc doArinam non attulifte tranquillitatem confeientiæ res ipfa a^guebat;. quando noui intercelTores, nouæ propitiatio-nes Dei amp;nbsp;peccatorum indulgentiæ qBotidic quærebantur, Nihilo magiscerti funtamp;con-ftanfes in fua doftrin^noftri Aduerfarij ; etfi enim i|^hac blafphemia perfeq^anc, quod £-ternam Clyifti Dcitatem negant.tamen incon ftantiamfuam protium jqua^o fubinde genus dodrinte mutant,' 4*Z;Tcrip^ ^lligi po-teft,amp; pr«terea complures aperte ad ludaicas aut Machometanas fuperftitioi*s defiant: neque id miruro eft,conueniun«nim in fun-damento fidei cum his, neqqe præclarius de Chrifto fentiunt amp;nbsp;docent quam Machomc-tus,facile igitur vulg’^qiufmodiblafphemijs imbutum ,fpe prsemij autterrore mortis com motum, ad Machoinetanam religionem im-pelli poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• G 5

Et quoniam hæc omnis eorum blafphemiç (umma ell. quod Chriftum feruatorem no-firum vera Deitate fua fpoliant, quamuis id fe facerc negenc, amp;nbsp;vnàcum pijs fe Chriftum • Deum confiteri dicant, pauca quædam hac de re in fine huius libelli adijcere vifum eft, amp;nbsp;la-teniem eorum impietatem detegerefitanamqj facile perfpicere poteruntpijleélores quid de aureolo Parut« It bell o vt Budnæus vocat, 8c • de ipfius Budnæi appendic^ fentiendum fit. Efto itaque hæc fumma propofitio.Icfus Chri . ftus filing Dei conceptus è fpiritu fanélo 8c na tus ex Maria virgine, eft Deus redemptor no-fter.Iniac propofitione verbis nobifcum con-fentiunt Aduerfarij,fed in fenfu ingens eft di-NomenDci fcrimen. Nos enim ngmen Dei propriè acci-•icreamp;pro pimus Sc itemÀJomen Filii Dci,ac dicinius le-Brie Chnlt; f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;r ■ ■ r, „

ftotribM- »««gt; Chriftum conceptum è Ipirilÿ lancto, 8c natumex Marl^virgineêfleygt;iyofgt;,vt loannes nominat^ vt alibi fcriptura vocat. fapien-. tiam Dei g^itam ante iaéla mundi fundamen tacÿpfa Ps^isfubftantia, 8c ideo Chriftum eiuldem cumpatrc naturæ 8c verum Deum agnolcimus. Itaquecurriloannesfcribit.Ser-mo erat Deus, Sc cum Thomas Chriftum nominal Dominum 8c^,^um fuum , 8c Paulus Éundem vocat Deum magnum 8c fupraom-ftiabenedidupi, ac rurfusloannes Deum vc-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum

DE d'vAB. CHRISTI 5*4 rum.amp; vitam æternatnrnomen Dei proprieaç cipimus.non autem t/uxtiftns. Sic vt quem fcru pcura Dcum vocat.eum verum Deum, cui vç ritas,natura amp;nbsp;virtus cum nomme conueniat, intelligamus. Et vt Hilarij litr.ilitudine via- . ipur, ficut verum triticum eà , quod fpica ftruélum amp;nbsp;ariftis vallatum , Sc folliculis ex^ cuffum.amp;infarinam coniminutum, amp;nbsp;in pa-nem coaclum, amp;nbsp;in cibum fumptum reddidcn rit ex fe amp;nbsp;naturam panis amp;nbsp;munus: Ita etiam, • verum Deum intflligimus vt veritas non tan-, tum fit in voce aut nomine , fed in re gc natur. ra.alioqui Deus,amp;vita,et falus noftra elîe non potcrit. Atque ita nos fentire cogunt i^nita fcrjpturarum teftimonia.quibus opera Dei, Sc lionoratque cultus diuinus Filio Dei tribui-tur.qu^ertum eft vni îc foli vÿo Deo conuc pire. Centra vero Aduerfarii noftri Chrifto Adnerfarff relinquut Dei nomm.rei veriBte Sc naturam ciuntnun-liuferunt,acaiut Filium DeiLominétantum cupatiuu« elTe,Deum tame appellari eodé mÄlt;?quo cæ-teri principes. Verû principibus twn tribi^tur illud incômunicabile nomen lehiroç.Cbrnlus auté lehoua nominatur à Icreipia, Efaia, Zs-charia Scalijs prophetis. Nomen Elohim ludi (tes Sc Principes fignificabat Cbriftus non tan tum Iudex nominatut^^d lehoua Deusve-rus.Cû aût Apoftolas inquit multosPeos elTe,

ASSER.» ORT^OD* D O C T. tarnen codcm loco ex eorum numero Chru ftumeximit, dicens: Nobis autemvnuseft Deus Pater ex quo omnia , Sc vnus Dominus nofter lefus Chriftus per quem omnia. Hic a-• pertèDijs illis multis Deum Patrem amp;nbsp;Domi num noftrû lefum Chriftum opponit. Etfi au ttim Dei nomen Patri tribuit, non tarnen Patri Filium opponit amp;nbsp;à nomine Dei excludit, alioqui Pater quoq; à nomine Domini exclu-* dendus effet. Qaare impiè ùciunt Aduerfarij nodri qui Chriftum multis Dijs annumerant» . præferUm cùm alibi Apoftolus explicet, qui fint hi multi Dij, Qui inquit, natura Dij non Tunt:ée his autem prophetainquit, Pereant Dijjqui cœlum Se tcrram nonfecerunt. Quire fi Chriftus iuxta ^duerfariorum fenten-tiam homo tantum eft.âc Deus appellent pro Eter virtutem fibi à Deo datam.^ritquidem omo diuinus^ed tarnen non natura Deus, ideoq; à nqbis etiam adorari vera fide non po-terit,manet enim firmum præceptum Domi-ni.yomintan Deum tuum adorabis.Scilli foli feruies. Etiahafi veró Aduerfarij fingant diucr fos adorationis modos Aut cxceptiones ali-quas ab hac régula, tarnen cùm id abfque feri-ptura faciant, eorunuommentarecipere non poffumus. Ac manet nrmum hoc præceptum, Deo» nouos Sc alienos non habendos autado

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randos:

DE DVAB.NJU'. CHRISTI« rsndos: alienus vero eil: qui non eft natura ve rus Deus, Sc qui ftmpitcrnus non eft, fed fa-ftus fuit.bic omnino nouus Deus eft.

Prinium igitur in ipf© capite controuerfiae Aduerfai ij à fimplici.genuino Sc proprio fen- . fu feripturse recedunt^ dum nomen Dei fiötaccipiunt, nosvcrô proprictatcm verbo-rnm retincmus, atq; noftram fentcntiam con-fii rnanius tùm bis locis, quibus nomen leho-uæ Cbrißo in veteri Teftamento tribuitur, • tùm innumeris dixi teftimonijsjquæ Chri-fto Opera amp;nbsp;honorem Dei tribuunt:ngftrade- . inde intcTpretatione glorificatur Chrifius,qué qui non bonorat.ne Pattern quidem b^orat; prseterea inuocatio noftraccrta redditur,fidei Si fpes confirmatur : Aducrfariorum vero in-terpreratione CbriftoTuus boj^or eripitur. Sc fit nunftipatiuus tantum Deus j Deus vnus è Dijs multiFqui natvft’a non fuA Dij.Deus qui non fecit tœlum amp;nbsp;terram : iJeus nouus Sc a-îienus'.adbæc adoratio labefaftatu^ftà cum fi deamp;fpe. Cumenim vnusamp;foWDeus^o-randusfitamp;t buicfidendum , qusPpotcft elTe certitudo fidei firmitasadorationis, quae ad hominem merum dirigitur? lam fi accéda» mus ad aliorum fcripturx locorum interpréta tionem, iterum Aduerl^^ à proprio vcrboru fcnfu recedunt, nam vt de vna re tantum aga»

A^SÉlt» ÖRT^ÓÖ. DÖCT4 tnus, de opere iriquam creationis^quod ChrL fto tribuitur, de eo apcrtè fcribir loannes om* hia per ipfum faélaefÏ'e, 8c abfq; eo faélum efle nihil j quod faélum fit, mundum per eum fa-• ftumede,fed mundum eum non agnouide.

■paulus fcribir per eum condita ede omnia quç in cœlis funt amp;nbsp;quæ in terra.vifibilia 8c inuifi-biliajthronos.dominiajimperia.poteftates, mnia per eum 8c eius refpeclu conditaelTe, O'-mniaq; per eum confiftere. ^tem, Vnüsiriquit Dominus nofter lefus.per quem omnia 8c nos . per ipf»m. Ac ad Hebræos fcribitur, Deurn perFilium fuum mundum eondidide. Item, de CiBrifto fcripta ede verba Pfalmi 102. Ta initio Domine terram fundafti J amp;nbsp;opera ma-nuum tuarum füntcÿli : ipdperibuni, tuau-tem permanq|, 8c omnes vt veftimentum vc-terafcét : ac velucamiélum circu^uoiues eos, •amp; mutabunti^ tu auteSi idem es 8c anni tui Loca de deficient. Verum Aduerfarii loca fcri-creaiionc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

AdwTfarij pturæ hi’c omnia interpretantur ngurate, male inter- fcilicft hæc difta firtt de noua creatione, Égutatê. ätque banc interpretationem confirmant dua-bus rationibus.

Deum Patrem intejlj^i, qui etiâ.folus fit creator mundidtaq; quum nomen Dei^aut mundi c'reatio Chriftotribuitur,aliter hæc nomina • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acci-

accipienda efle, Atq; hie fuit antiquus mos hç-reticorum, ita Pattern vnû Deutn prxdicare, vt Chriftum à diuinitate excluderent: hoc argumentum dudum Antitrinitarij fiuc Trithei tæ nobis obiecerunt.quibus etiam abundc re- • fponfum eft, amp;nbsp;Partita qui idem repetit,nihil profert quod non iæpc confutatum ßrtalibi e-tiam de hac re volente Deo copiofius à nobis agetur. Secundo inquiunt, hæc tribui Icf« Chnftohominimerojnon Deoalicui.ideoq» • de primacrcatioffe non polTeinielligi.Sed hic eft paralogifmus petitionis principij ,^e eo e- . nim nobis cum Aduerlarijs controuerfia eft, num lefus Chriftus de quo hæc dicuntj^.me-rus homo fit,nos enim id negamus,idq;pro-pterea,quód icripturæ dicunthûcefle Filiuin Dei, efle fapientiam E/?i, amp;feu fermo-nem DÄ.carnetr. faélum, 8e efle Deum, Qua-propter infiftnæ funmpforum •ationes, propter quas à proprio verborumTenfu recedunt. Similiter nomen Filii Dei tritifsinftlïcrislite

ris improprie Aauerlarij accipiut^um emm proptie uo Filij eiufdem generis 8e naturç (inreum paren tibus, illi hominem merum fecundum huma-nam natura Dei Filium efle vorunt.propterea quod contra ordinê natui^cóceprus 8e editus fit. Nos aut verö propriffq? Dei Filiü agnofci-mus i Se ficuthominis Filiü yerüpta vnüeun-

ASSER. ORT^OD, DOCT. demque Filium Dei verum Deum credimus; cur enim in Humana natura veritas Filij amp;nbsp;na turæ manet,amp; eadem in diuina non maueret i Ncq; hic AduerCarios imitamur, vt quia hanc . inenarrabilem 8c çternam generationem ratio ne compraehendere non pofTumus, ideo can-dem negemus.

ludunt ho- ueraipforumdoftrinanibil aliud eft quam fo-^onyn^ . blafphema amp;nbsp;contumeliofa in Filium Deijvbi homonymijs lutftntamp;fimplicibuS

. impon^nt.Nomen Dei fuprem« naturç amp;nbsp;po teftatis nomen eft, amp;nbsp;ita cómuni omniü gen-tium^fenfu accipitur, ita vt id Ht Deus quod fummûeftiamp;quàmuis humanamens Dei pie nam notionem aflequi no pofsit, tarnen etiam in his tenebr^ lumitie naturae cognofcimuS, (Paulo ad Rom.i.tefte)æternum e(îW)ei namen amp;nbsp;potengt;am, ac omnes pij Rim Deus no minatur.talem eius notionem animo concipi-. unt. Italos?mplices cùm audiunt Aducrfarios Cbiftum ûeum nominarcjDeum verum in-teluguntjcuius immenfa 8c xterna fit maieftas amp;nbsp;potentia.Sed pro hoc Aduerfarij nudum ac , merum hominem nobis obtrudunt, poteftate quadam concelTa Deificatum.Sc ita ambiguita te nominis fimplit^^ecipiunt ,ac rident nos qui Chriftum xternum Deum, aut sternum

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei

Dei Filiu prædicamus,Qaomoclo(inquiunt) homo hic qui ex Maria natus eft,SEternus eflè poteftc' Cur vero hunc qui ex Maria natus eft* verum hominem efle credis, quod multi baere ticorum negarunt^Quia inquis.fcripturæ id af * ferunt. Cur ergo non eundem etiam verum Deum effe credis gt;nbsp;quod etiam fcriptura tefta-tur^Tuipfe cun) diuerfiffimis naturis conftes, animo amp;nbsp;corpore, noli denegare fcruatori tuo vt ipfe duabus naturis conftet,diuina amp;nbsp;huma na 3 Sc ita non minus fit verus Deus quàm ve-rus homo, quandoquidem vtrunque fcriptura • de eo affirmât : Sc Mediatoris perfona Sc offi^ cium, in quo omnis ratio falutis noftrgt;pafita «ft,vtrunque exigit. Si enim mediator nofter MtdUtot» homo tantummeruseffet, vt vos vullis, non ille effet médius inter Deum S^os, vtriq; par ti pariterconiunftus , nonhaberet infinitam vim expianamp;i peccaA noftra reconciliandi nos Deo,nonin eum credere amp;fp^a^e liceret, malediéfus enim qui confidit in homme, non nbsp;nbsp;•

deniqs ipfum poflemus inuocarei|:um D^imi. num Deum folum inuocare debeamus, ac ido lolatrç fint quiconque alium vel in coelo vel in terra inuocamp;nt. Qaod fi Deus tantum effet Se non homo, turn nobisjj^n æquus Sc pari modo coniun£f us mediator effet, ad quem cum â ducia accedere poffemus,non potuiffet etiam

tum feipfum propeccatis noftris ofFcrrc. Iraq» eum mediatorem nobis proponunt facrç litte» rç.qui Deus fit amp;nbsp;botno,talcm ergo nos agno-fcatnus, amp;nbsp;ne ita ampleftamur cognatam no-• bis humanam naturam vt diuina abncgemus. nnwmho- fJefcribuntquidem euangclift« diligenter (c moitdctii fum Chri(lumDauidisamp;Abtahamitilium.eC conccptionem^natiuitaiem.paflionc.nior dcfuihitur tem.quæ omniahomini conueniunt, fed inde ® noncóficitur,eum hominem tantûefle. Nam ijdem eius quoq; diuinitatetff amp;nbsp;ortum ex pa» « tris fubftantia indicant, amp;nbsp;cum diferte teftan» tur Apoftoli Chriftum Dauidis eße ßlium fe» cundv* carnem, item Chriftum paflum effe fecundum carnem. monent nos vt ea qux in. firmitatisfunt,ad huqjanam naturam refera» inus.ideoq; cti|m cum patre minor,amp; il li fub. iedus efrc,amp; patrem habere Deum di^tur.hic quoque iuxta ^oftolicatTi interp^tationem. iuxtacar^e^ id interpretamur,fiuequo ad hu . manam naturam,amp; mediatoris perfonam: rur fus i^m fcriatura apertè dicat cum Deo Patri xqualem.amp;magnum ac verum Deum,id quo que verè de ipfo dici non.dubitamus, fed non fccundum carnem,verü fecundum diuinitatc» Atqi hic cft fimplex dyipturarum fenfus, vbi nufquam à verborumproprietate receditur* fed ficut duarum naturarum nomina Chrifto

DE DVAB. N|T* CHTl/rn tribuuntur, ita etüm omnia qux dc Chrifto narrantur, iuxtaeafdem naturas difcernimus fuum cuique tribuentes.fic tarnen vt omnia ad vnum eundemque Chriftum referantur. Eft quidem hypotheßs Aduerfariorum.vnam tart • tum in Chrifto efle naturam y fed hæc muL tis argumcntis fæpe confutata eftgt; amp;nbsp;confuta» tur inhnitis teftimonijs fcripturarum ,quibus Chriftus Deus eße oftenditur;Et tanta impie, tas publico piorum confenfuomnibus feculii * à Chrifto nato dSmnata fuit: neque ferendum eft,vt homines temcrarij amp;: impij,publicum . hunc cófenfum.tot fcripturs teftimonijs con. firmatum^violare amp;nbsp;contemnere audeart.Pof fcnt forte excufari ,fi Hrmis amp;nbsp;perfpicqis fcri. pturarum teftimonijs l^c adigerenrur.fed nul lahuiu^eneris habent.Nam tyat de human* Chrifti^atura proferunt.non negamus.Chri-ftum enim^on minfls verum ÿlîmincm quàm verum Deum agnofcimus:verbum autem pro ferre non poßunt.quo affirmctur Chriftu non eße Deum 3 nos innumera locah^emus^ui-bus diuinitas Chrifti aßeritur.ququot; illi non aliter cludere poflunt.qpàm figuratum fei fum il lis affingendo,qui tarnen non habet locum aut tollit proprium fenfum jiifi cotrariis facre fcri pturæ locis oftendant proprium fcnfum ,vt po te analogiç fidei Scgloriç Dei repugnare,quod

ASSER» ORT^ OD. D OCT,. , baflenus non fecerunt,nequc vnquam facere poterunt. Sed homines arrogantis Sefaftuofi ingenij,amp; inexhauftæ curiofitatis, fimplici do fl:rina,quam ecclefia ab^Apoftolorum çtate per

. pctuoconfenfucomplcxaeftjcótentieirenon i ' poffunt.cupiunt nouum aliquid proferre amp;nbsp;eg eo iaudem captarc.amp;myfteria fidei noftrçjquç pij omnes magis adoranda quâ fcratanda ere-dideruqt, cum perferntari amp;nbsp;i'n his curiofitat»

• fuæ fatis facere non poffint.fuocaptuifubijce-re conantur, Sc hnmanx rati^ni plaufibilia fa-»

, çcre.Ita^ne curp fcripturas iaftent, de fimplici j, täte glonentur.nobis fophifticem obijciant.ip £ tam^ nufquatn ferè genuinutn k fimpli-cem fçnfum fcriptnrarum rctjnent.fed eas pro fuo arbitratu iuxtaque fuas hypothefes inde- ' HeaS Wo- ^unt, Verumrijs honfinibus quibus Dei glo-»abiîîunt n® propriaralnsepraeeft,diligenteftft ob- i Aducifiwii- feruaqdum qult;hæctendant, neiWpe ineum '' finem quo omnèshærefes, vtnobis vnicus no fter Medfciflir Sc redemptor eripiatiir, 8c noua idolplatria (ùbiliatur. Ac lubet hic in fine ad-fcriRre vena Gregorij NifTeni, de his qui Chriftum creaturam et ex non exiftentibus fa élumdocebant^’ofteaqu’aminquithominum , infania circa fimulachrorum cûltum prædica-tione Chrifti extind^Sc omnia iam delubra cXtçrxquc res qux vano dementutn cultuce-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kbrari i

DB DVAB* N^T, CHRIJTI* f9 Jebrari ac frequentari lolcbantj dirutse atque è medio fublatæ crant,quum per vniuerfum pc nè terrarum orbem habitatum,prædicatio pie tatis amp;nbsp;veri Dei cultus atq» religionis perua-CiTetadeo.vt is.quifraudis bumanæprincipa» tum amp;nbsp;imperium tenet, ex omnibus partibus orbis terrarum Çhrifti nomine expelleretur et exturbarctur/olcrti Sc callido nimirum ad ma litiam inuentori malitiæ atque nequitiæ fcele ftura 8c improbum confilium non dcfuit, quo • Î per fraudem denlt;ofibiobnoxium redderetge nus humanum:fcd fub prçtextu ac fpccie Chri ftianifmi ftmulachrorum cultum latenter re- * £ nbsp;nbsp;nbsp;jduxit.quû fuis commentis amp;nbsp;impoftuds per-

1 rent à creatura, fed earn adorarent 8c venera^ rentur,Deumqj creatiffam elfe nutarent, quaç I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Filij nefttine vocaretur. Quodn ex rebus quaç

' fentia, quantum ad propriam'îpfius attinet na i turam.aliena fit, neminem cam reWi éeberc cp rare,fed Chrifti nomine creaturp impofito, hancadorare )banc colère, inbaJTpemf^tit tirant babere.ab bac indicium expeffare.Et vt f rem fummatim coroplcdar : quum inuafiflet I apoftata homines totius malitiæ fuse capaces.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. H ,

ASSER. ORT|IOD. DOCT. deßcienrem iam fimulachrorutn cultum, fîcuC dtclum elhnomine Chrtftianifmi denuo reda xit. Hsec Niflenus: quse opcime noftris tempo ribus conueniunt: nam poftquam Dei beneßgt; cio fuper iorum feculorum craiïa idololatria la Ce verbi Dei deteda amp;nbsp;proftigata eft. Si agno-fcicœpit vulgo quoque Filius ille perditionis, defcriptus nobis in (acris liteps : Satan ad vegt; teres artes recurrens .excitato Scruetö quad nouo quodam Ario.autpotius Simone Mago« dum is Gmulat fe vni cum aTijs Antichriftum oppug^re amp;eius idolaeucrtere. nouam ido-lolatriam introduxit,amp; magni Antichrifti Ma cbum^is dodrinam fubtitulo Chriftianifmi confirmauit gt;nbsp;(imilia cum illo docens de Cbri-fti reruatorisortu,per^na,ofßcio;amp; bsc prx« clara dogma|| Seruetus in MachunKtanoru fcholis bauftt,quæ cius difcipuli nunc in vici-niaTurcaruitl^argunt,^ vtauiffo non pau-ci ad Turcicas fuperftitiones deficiunt.accir. cuncifion^ recipiunt. Atque hie finis eft no-uæ^uius doftrinç,qusE Chriftum feruarorem aflerircreaiuram amp;nbsp;nudum tantum hominem efTe, quare ex fruftibus i.udicium de ca fieri po tell. Nns vero’qui Deibcneficio vera agnitio** ne ehri(li donati fumus, amp;nbsp;Deum Pattern v-na aim veto coa teft^ Slt; çquefubftantiali Fi» lioamp; Spiritufanâo agnofeimus amp;nbsp;eolimus, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arden-

DE DVAB. Nlt;T, CHRIÎTI, 69 ardentibusprecibus cnndem inuocemus^vt banc veram fui agnitioncm in ecdefia confer« uet,amp; prdcul ab eaT urcicos hos furores auer. tat arma quoque eorum immania compefcat» V( reliquiç ccckfîç in ipHus agnirione crefcen tes. ipfum finceraficleamp; innocent la perpétua colere pofsint. Hisvero quitantas blafpbe« •nias fpargunt.Sc Machumetanifmo viam fter nunt. precamur meliorem mentent amp;nbsp;veram Cbrifti agnitionem : (in minus eeelefiam tur* bare perrexerini.Tciant fe à Chrifto,cuius honorem amp;nbsp;gloriam oppngnant, perdeaidos k •xcindendos efle , cum ArioS(alljsblafphe-tnis:manetenimfi^mum DeidecrclAm*