-ocr page 1-

ÈCCLESIASTI-

CAE DISCIPLINEE, £t anglicanæ ecclesiæ

AB ILLA ABERRATIONIS.PLE-nu c verbu Dei, amp;nbsp;dilucida cxpHcacio.

R V P E t' L æ; lisCVDEBAT ADAtUVS de Monte.

M. D. LXXIIII.

-ocr page 2-


-ocr page 3-

PIO Lector

Ki GRATiAM .ET PACEM à Deo Patre amp;nbsp;Domino nudro lefu Chrifloi

I S I A M V u


ddfo dt tpp feie mundi origine, hu^ marne naturlt;e pera Hirlt;:cM!n plenè co« gnttdm, CT ptr/fe»

vnum dli^uem reperirt potutjje. qui tdm fuauent (Cr fdlutdrem Cbridi difeipHndm (qudtw cÖot ippiM fdcro vfrbo prepo/itd, tumpMpnti hoe ibt{lomformdtde/I)dut rejpueret gt;nbsp;dUtnon e ttdin cupidißtme dmpkiÂeretur.omntuflptdnê jfiJem O' optnionem f«perdrrt.ci«od cun» per ß ddmirdndum fit. turn vefd mdiorem ddmiratioa neminoRct.fiqudm/inttxjmwesdd ciutiem il-tdmCqudpriffentM rttlt;e eommoddconthentur) qtMmuK a/jieram, cr feuerioribi« poenk fdftd» tdm ddmtitenddmnon difficile s .cogitcmtM.QjwtÉ |i dd priedurdm. fouam pontiHei« difeipUndt tdrmficindni oculos infieddmu«, ht ea qudntd

A » fiwrtt

-ocr page 4-

PR AE PATIO

pterit fäcilMi^patientia pdululumMenJ^ tnui.id ver'o demumnon tidinirationcm,fcdllM porem a ff erat necefjie^l. Cuiui enim infcuitei vfyue eo derietd, nbsp;nbsp;caduc a h a cv it a labor ar ei

vt nullam ne Lycurgeam quidem di/dplinte fea ueritatemgt;dd iHam tuendam, ron mcdo non ad^ mittoisfed fatpe etiam vitro appetot ad vitdm dU tem,qu£femper duraturaeH, aut compatädarni aut confetuandam fie auerfum efjè,vt ne omit nlum qute vnquam extiterunt modéra tißimie,amp; temperatißimte tuas vêtis ceruices fubmi terel Attjue vt humantecccitaticondoneiur ((uiui taa men olimeertißimas poerM dabù ) quod me n ena tanete,quàm perennis vitte torn»;odd er »efce« mentius ametiCrfludiofiiu perfequatur :cuius tan dem amentùeiffeexifiimabitur, truculentam tla lam papi/larum lanienam, que er corpora, cf animas miferè cruentauit,tam equi fcs,cr pla* eidi tulifje iHath vero viticrum noftrorum falua terrimam,tam egrè ,ae:tne omnino quidtns fera re medicinamiCivas enim iflic à Romono dracoa ne,veluti fanguine fenßmus, hic à firuatcre Chrt fiotCr ab Apciflolis,tanquam Läefciiptas difcia pline leges licet txpeuatnur. Atque ifta mundi fine infeitia dummcdohec ignoret, (tue /üperbict fi comprehenfum beneßeium repudict, ßuequtt alid pirnerfitasibor.ii peneomnibm timonm apa

-ocr page 5-

AD L E C T O R K M.

ftrt, ne iufiut Dem, de ptUeritd, er moUi ipPm vir^d contens pU iratm,firrea arreptd, iudi» ci4rù,lt;jitod fuperefl eccle/jarutn(quod fine per* ' exig uHgt;n eil) id omne perfringit, nbsp;nbsp;in tenuißi*

ttiM pirticulm, minima quififrußa commt« nH4t,Qj$ie meres cùmdeomnibmin vniuerfum ecclefiii,apud qum difciplinte Apofloliclt;e hofpi* tium mm efl, folidtum hibetuum de te Angln, cui ZSquot; communi ciuis offuio,(^ publico quo olim funâus fum minißerio obßriilm , me omnia fummaer fingularia ftudiadebereconfiteor,du biumvaldeamp;' anxium facit. Nihil bic dicamde inulta, er mexpww imoxij fanguinis regudnte Mariaejfuftone,ineos prafertim qui er tum il* lim ßragis ducet erant, er quibus nunc ad eon* fimilefacinui cum animi /ttiuttt,tu pruriunt mlt;(a nm.tantum admoneo ex profludd}m vndique ZU“ exundantibm eim riuulis,vcl vnamguttulam am plißimo regno fatalem ejfe peffe. vt igitwr hac, ZSquot; alia,qult;t huim loci non funt omittam: illlt;e vi* tiorum cohorte! qM partim ex Apoflolica; di* fciplinte abfentia, partim ex eim amuht praßen* tia(eanobi!fereexpdpitu ßuperfuii) exieruntt quatuordecim annorum ebfidione Ecclefiam no ßram labefaHarunt, er euertent breiii, niß ad* uerßmi'lo! vitiorum taach!n4f,er arides, Apo* ßoUea iiißciplu,a aggfr€m,erir.uruKi rerè

A ) stîüsit

-ocr page 6-

PR Æ F A TI o

fteum tndturè opponamuf. Atgue vtindm tibi'm fii ntoduin (fi Dj peccando modws ejjipoßit) flii» tMffif, nee oblitam disciplinant reptUendo, Dei pKe (xcandcfcentiam grauius concitaffès. S«» periora enim iSa quantuaif aimu, quu ab igno ratione profeâivideri poljç.itjveniiefuerut pro» piord.'nKc cùmnegram fe nctitUm tnfinuaue rit,eontumeliK ajft^a,cr vim pa/Ja, valde nebif in£tuendumesi,r,e m c^le/iit patris(ex quo of ïianda ei‘i)fir)um cffu/is, zy depofitts quertlif^ tnncsiäumßtrorein accenderit, qm tota An» glia,niocyusref-ipi(cat, nonitamultopcdl con» fiagrabit. tue me cogitantem fepe conäernatr CT falutif A^gücÄBiCc«'« /lgt;em,tum j^tiargu» tnentj auidè edptanti ß^emfereomnem omnino veluiiexpcäotädEc'q-idfdciunt ma^, quomul to$ hos annesmon folum immçfa Det patietia, CT lo^ar.imitof noftrdeS duruate^fy irrequieta pec fandiauiJitatecorfidlatii efl,clard'illirios hcgt;^ts fudit,cÖfiliaiCcitic,r,es dißipauit,it:ßdiaf eit douir» tum foris pcfiioiiniias j-eii.inerumetid quedno ttis fubk.de nci Deut beneßeiis cumulauüj aut eer cumulate paratui erat,fi ta nos ad excipiendü, quam iÜeaddaM,prcmpti fuiffimutinec oblatat velpotiusin osdelatM opportunitates »emania but elabi ßiiißemuijn ißis tot,tantis,cyta inue-tfraibj er perttiuteibm quafi morbiSj tametfi amp;

-ocr page 7-

î

AD LECTQREM.

recuptrMd^efitnitiüisdeßjtratione.cr dmitteiLe eß metu pene opprejjùi fim:no defino tarnen ammu iacentéfubindeexcitare,cr ad ffgt;em melio rifreruconditioniifubuehere. Cuiutcofolationit

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po/l^Uitm in Dei interminata mifericordia funiü

' menta iecerimdÜa fignii lt;juamp;ufdS,ad f4 rem ob» lèruatisjfaueo tueortp Superioru natnq^i cpontm tnemoridrepetent,(it lÜa Detmtfericordwiiff«!«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßße videa,quit nobis no folu de ea nihil cogitantia

j bus fed funmo pene omniît confenpt reclamanti» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus faluifica Euangelij doârinailluxit:nuncm

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnaxinite partis EuangelicorS, eu [umgt;noru,tum

in/imorü er^a difeipliiia propenßone, vel potius,ß aliejuado iüi apud nos loc ufere in animS tndueo meudllud non temere feeiße videri debco, Qÿod vero ferenißima Princeps,cr ex amplißi* misregnifenatoribus aliquipems quosfumma re rü noßraru eü, difciplcnx haäenus paru propt* tij fuerint, id etiaß Eccleßie falutis ittgulu petere i«lt;ie4tMr,tlt;»men quia partim epifcoporit quorun* da, partim epifcopatuit eadif.atoru(quifevigéte Z^ßorente eccleßa ßare nS pojfe aniinaduertitt) cuclantulariisinfufurrationibM,tum dpertis cri-, tttinatiombus,ac(idiffcomnes intcHigintjde pri/u (ipiscr fenatorum voluntate, ey m harte eau^ fam propenßonetio deßieramus. Speramus enirt» ^re, rt cùtncalumniaruntgt;fciliect prodnionif, A 4 rebelt

-ocr page 8-

PRÆFATIO

r^elîiortw, Reruntpublicdrum cr Ecrlc/îlt;tnw euerfwniftco^fpfionif, dmtbaptifmi, Donatifini (cjuic omnid difciplinlt;e,cr dijciplinteftadiofifim^ ponunt)vdnit4f,cr fdlfitdr appdraerit : fore(in» qudm') ljierdrHM,vt Mos haiienus 4nmo ab hdc cdufd dUquantulum fenfimus abaUenatoteos vt deinceps dfttico 0'bttteuoloexperiamur. Sic e* (tint ctufie bomtati confidimiti,vt 4 ilt;tm ingenioft principe,cr fdpi£ntibiuconfilidriis,nifi inaudi» tdm,condeitindrivix fieri poffe credamui. C«»»| dutemferemßimdprinceps, proed qud eü do= ârind eximid, cx (vt in fixminis)plane finguldu ri,Ldtinèfcriptis plurimum oblcdefur-.in magnî /jiem vcnimuXiCdufdm banc, citidm haüer.iu inb quorum noflrcrum ex falfis rumcribus tanquain lacunis cdrptim delibauerit, ex no/iris tp[orunt libris,re!uti f x fontibus pknius rjfe hdurierddm* Qijod vt facidt, per Chrifli regis dugußißmi (cuius hoc totum c.egotium eü) faräißtmum no» men, ad pedes mdieftdtis fuiC prouoluti, bimili» mè,cr fupplidßitne cbfiecrdirus. Atque hoc loco dltudmihifignumidd dnimum in dmind miferi^ çordidcotifirmdndumnotdtur,quod de egregio elernentißimus pdfer operdrio proßiexerit,cuiui omnis generis cr drtium, er lingudrum ihefdU=gt; tis,peâusfompleuit. Quandoautemnobis,adtd-bfmacttli ï’dfihcr ferrdmentdfdbricdndd Bezd*

-ocr page 9-

AD I ecto R EM.

{ielemforntducrit, nondum videtur i de 'Ecclef!lt;e tiofirlt;e ruinis infidurandii cogitationem abiecilfe. Etenim in caufd(pro(gt;ter çr pugndtes multorunt fententids,er iibros de iUa rarij)imefcriptos)dißa ficilind-itd vtrfatut e^l,vt ne in omnium quidem fum iudiciii comprcbata, turn multorum jcriptif tritdiCr peruulgdtd,vix dut dccurdtiui,dut md^ gisperlj)icue trddiquid poffe v»de4t«r.Nec enint folum (kfctplind bonif verbif,ey prlt;ecldrii fentetf tuf,velutipretiofi{veftimentis indutd,fed eifdem methodo veluti decore plicdtiitef venuße tinélii M medium procedit.Atijue cum ipfiim difciplinee drgumentum perfedmabile fihÈiietoricdt Dw-fcfticdjZwigwdr« vdrietdte.fermonis puritdte, ius rif prudentid, tdnqudm emblemdtis cxorndtum» qudntos in dnimiidmores debet dccenderei Frua flui dutem i^f ftdd legendum, er /^eddndum dekéldtionem continedt, dd gufldnt^m qudnto frit iucundior,iyquot; dmoeniori Quod ft quisiudicio prtecipitatum, hoc^cdt me fentire, non recufo, quin quantum huic hbello,vcl iudicij, vel doélria nue deejji videatur, tantum de med(fi qua forte fit) exiflimdtione detrdhdtur. Dtfciplindigitur fecundam iam repulfdm pdjjd,vetiit dd nos tertio» (ddem qu£ ante, fed maiore comitatu, er ornatu (qui dmplißimi regis filid nobiltßima decet)Phry ^ionico, ^ijiigititr fiueritdtemir/e crfurorif

, A s diuini

-ocr page 10-

PRÆFATIO

Jiuiniexperirivctimtn, venienti obubm occur» ramut ,rcgni portât, O' portm omnet refero» tnut ) »» mius rujmm amplcxut dmantißimoSf fuauium amorti o reuerentùeprebeamut,deni» que omnibus O' officiis o'obfequiis O' exàpia» nus Ubenter • o' conflanter retmeamus. Qwcd ftiimprincipibus/ubuiliorihitbitu fe occukanti» bus aliquando euenit^ut à fuis fubditis minimi re» cogniti,non e4m excandefcant, regio autem ßgt;len dore,0'dpparatu fi oftentantes, nifi agncfcand 'tur,grauißimißucenfent'.id profeäobac pria cipe fentiemus.ù, enim haâenus, feu communiori bus iudumentiSifeu fade peplo uelatdt fui digno» fcendi pleniorem copiam nonfaciens, ob J}gt;retdm formam iram animo prefjirititant^ tarnen ß^leis dorem^quiuelin clt;ecorumoculosincurrat, con» temni,aut repudnri tiurquam certi feret. At que fi qui preciofum donum tcflaceo uafe porreduns faßidiunt,fuieteMeritatis méritas panas dentî q’àuafeiüud Corinthiaco uelDeliaco exhibitum afigt;err,cntur, grauißimum amentix fupplùium nunquam profiâ-j ijfvgient.Accedit etiatn, qued libeBi author, nuHo cum antagonifla commtßus, O' kl ipfam caufam duntaxat intenlus gt;nbsp;nuÜius in perfonam feratur. Qua 'm re, cum quofdam no* firos offènfioresacceperim,quimihi ad hominem importunißimuaf modefiite/^oiidenti,0'

riiuis

-ocr page 11-

ad lectorem.

finit conuitiü confodientem leuiterrepungmti, fKctnfauti fitte ut (orü in me offèn/ionedaleo, fic iOii griitulor,qwd in bic tn^atione ib omni per/ónarui» contentione fewcitMihil fint,qued aninot paulo deliatiores offendit habituri. Hoe igitur cum iftis, tum aliis nominibus in^ figne apud me depafitum, vt in public çum expromereifi gt;nbsp;openm dedi gt;nbsp;perfudfuitan* tum thefiurum non potuiße me ,fîne graui fa crilegif fcelere filentio gt;nbsp;tdnquim in fepulchra dffojere. Qw4 quidem ti fidefeci, vt e* ti'tm ß iUum vnutt eX icim alteriuf loei ithi terpretitione, 4 me dißintientem animaduer^ teren, iSi tarnen immutatijCr Ecclefi^ iudi» (io integra referuarim. Swpereft Anglw»»t (ui omnii hac opera imprimis nauatur, a* tiimum omni affeäu liberum gt;nbsp;nuBo vel con» fuetudinif errore pr^pedihwu gt;nbsp;vel tnani epif» coporum ßrepitu, er pompa perculfum» vet quocunquedemum prteiudicio,vel partiumfluf tliaprieripit£tu,adlegenduafferas,in remipfant viiià mcumbas/tnguU argumentorum moment ta,non ad hominmitvel maximorum faBacem, trutinam,fed ad diuini verbi authta-Uatim, ton» quam ad aurißeis flatera exigat,ccgnita ueritate fignofeasitnimo aßiruetiin ufum(quottdcuiufque |()Ç4t{o (wet) tanquam in reut prlt;efentem ad»

-ocr page 12-

PRÆFA. AD LECTO.

Deum âutent PâtrentDowmiBoüri Jefn Cl)nßihun,iüimtrogo,ut ex fdpieruùe, amp;■ for» titudinii fua thefdurihtibi tum ad uidendum ocu^ los dpenenSftum dd exeguendum mon us cor» roborans, tjuod eü in te inchodtum bod itUM, perfeâum er perpetuum eße uelit.

QUdrto Nonas Pebrudrij atm» falutishumdtiie 4^.

-ocr page 13-

-ocr page 14-

-ocr page 15-

-ocr page 16-

-ocr page 17-

DE DISC IPI. ÈCCLES. f

Vbbrnandj ratio ad omnê humanâ focicgt; tatem vel euer tendam vel cô-feruandam ma ximam omni-no vim in vtrâ-que pané habet. Nequeenim vllatara parua Refpublica cft, ac ne domus qui dem vlla,quæ fine certo quodam admigt; niftrandi modo atquedifeiplina confer uctur. Régna veto ilia atque Refpubli-ex Si floruerunt femper maximè,amp; pet manferuntdiutifsimèjquæ Si prin\ôo-* ptimè inftitutæ funtjamp;eadcm femper inftitutafine vlla commutatione tenue runt. Contra autem, regendi atque gu-bernandi malè inftitutam rationé, aut bene inftitutæ commutationem atque negledum, maxitnorum fæpe populo-rum amp;nbsp;florentifsimarum ciiiitatum in-» teritus conlêcuti funti Politiæ enim in* ftitutio amp;nbsp;optimarum legum difcipl ina idem eftin ciuitategt;aut alia focictate quacunque,quod in naui gubernacu* luni I intendendi rcmittendique præce •.

B ptâ

-ocr page 18-

DE D ISCIPLINA

pta in harmonia.ordo in exercitu gt;nbsp;âtiM ma in corpore. Vnde Athens tantope-« re ab omnibus celebrats,quum hocgu bernaculum amp'ius regere amp;nbsp;tenerc non pofl'ent, tanquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui-

bufuis flnâibus amp;nbsp;tempeftatibiis iaóia perierunt. Hine etiam vetus illa La-cedsmonquum Lycurgsos modosnu-merofque remitteret,tanquam harmo-nia qusdam diflbluta eft. Hine Roma-noruni exercitus potius quam Refpu-lt; blica, ordine atque difeiplina militari» qua fempcr fortiores quam viribus fue-runtjrelaxato, priftinam quoque glori-am amp;nbsp;dignitatem perdiderunt. Deni-que hincrotoppidorumhodie vbique iacent proicâa cadauera, quod regen-di forma pau'atimimmutata,tandem vniuerfam politiam » tanquam anima, amiferint. Atque vt hsc multis Rebuft-publicis,amp;alijs focietatibus accidifle reftantur, quæ Græci Romanique rcri-« ptores monimentis prodiderunt: ita in facris Hiftorijs, Eecleftam, qus Dcum rite colentium focietas quædam eft atque conuentus, no minore mercede tra ditam ab optimo amp;nbsp;fapientifsimo Deo

difei-

-ocr page 19-

ÈCCLÈSlAStrdA. i difciplinam negicxifle Icgimus. Ac tart to quidem majore, quod præter ca incommoda quæ alijs ex bonarum legum Commutatione folent accidcre, Deum legislacoré Temper cxpertaeft fibi fpre-tï difciplinæ fuæ vltorem atqiie vindi-cem imminere. Atque vt ludaicæ Ec-clefiæ ruinas prætermittam jquiChri-ftianæ Ecclefijt Hiftoriam diligenter amp;nbsp;attenté legerit, animaduertet fuperio-rum remporum calamitatcm, quibus Ecclefia tanquam mortua per multos annosamp; proftrata iacuit, non aliunde profeâam quàmà negleßis falubcrri-mis atque fanâifsimis inftitu t is, quib, àChrillo Domino Se Seruatorc nodroj ad otnnem seternitatem fundàbatur.

Quæ quum ita fint, mirum vider i débet , qüum mifericors Deus incredibili quadam bonitate fua Sefingulari mira-culo, Ecclcfiâ tanquam ex fepulcro pa-trumnofirorû memoria, Euàngclijfdi voce excitauit, tam paucosde hac vita tucnda Se confcruanda cogitate, Se do-ârinaEuangelicatanquam bonavale-tudine contcntos,de difciplina qua eart dem tueantur,ae vites fimul se colorenl

B X acquU

-ocr page 20-

DE DISCIPLINA

acquirant,nó eflc foJicitos.Verendum,* que omnino eft, ne fi tantum amp;nbsp;tam nc-cefl'arium adiumentum afpernari per-rcxerint, in fupcriorum temporum ca-lamitatem recidant, Sc poficriora præ-teritisdetcriora, atquc calamitatis amp;nbsp;miferiarum pleniora exiftant.Anglica-næ veto Ecclefiæ nofiræ vehementius mctuo^quxtotannos.quotiam Euan-lium amplexa eft, non modo nihil de le gitima difciplinainftituenda cogitât: ^dcaferefolavtitur,quam à Papiftis accepit, neque fibi cam quam Chri-ftu’samp; Apoftoli tradiderunt, perfuaderi patitur. Cuius quidem adhuc ea ratio fuit, vt quum ferè ad Henrici oâaui re-gnû,exanimis amp;nbsp;mortua quodammodo iacuifiet, turn demü fuma Dei volunta*' te erga nosj'lluftres quidam viri, amp;nbsp;tan-quam £liæ ac Elifæ i quidâ exorti funt : qui cû vehementifsimè precando, turn eamdiligcntifsimèomni rationefoucn do.cffeccrunt vt tandem quafi incalefcc re cœperit, amp;nbsp;fternutare, ac certis fanas doârinæ partibus.tanquam figna quæ-dam reuiuifccntis Ecclefiæ oftcnderc. Quf quûfub Eduardo Henrici filio,opti mas

-ocr page 21-

ECCLESIASTIC A. 3 mæ fpeijfumaf pie tat is amp;nbsp;virtutis principe, plané rcuixi(ret,amp; nó vitæ tantum fed amp;nbsp;valetudini redituta effet.* medicis contenta, qui falutem procurafTent, a-liptas ad colorem amp;nbsp;vires acquircndas non adhibujt. Qu^anquam enim multi ad abolendam illam Papifticam tyran-nidê,quç turn adhuc in Ecclefiæ regimi ne remanfiffet, amp;nbsp;iuflâ atquc legitimam gubernandi rationem ex Dei verbo ton üituendam hortarentur, in primisau-temvir clarifsimus Martinus Buccrus, ( qui tu ni forte in Anglia peregrmaba-tur) eo libro quem De regno Chrifti cô fcripfit: tarnen ab ea regendi forma cui fub Papatu afliieuerat, abduci non po-tuit,amp; doârinam Euangclijabciufdé difciplina (res cùm fua natura tum Dei mandato coniunâifsimas ) fèparauit. Verum quum valctudo fine exercitatio ne iufta amp;nbsp;moderata retineri confèr-uarique non pofsit, non ita multô poft Marianis illis crudelifsimis temporib. in grauifsimucn æfium recidit : quo itU affliâabatur,vt de fumma ialute non fo lùm pcriclitaretur, fed pene defpera-rec. Atquc aäumquidemiam tum de

B 3 pla-

-ocr page 22-

DE DISCIPLINA

Ecclelia noftra plané fuiOét.vc quæ tot« fsrein cineresrcdaâa fueritj nificani rurfus fol iilecœleüis lefusChriftusex intermortuis reliqiiijs Sic ipûs cjncr^ buSjPhoçnicis cuiufdam inftar.çxcitaf-fec,amp; ferçnifsima regina Elifabetha,!^-qnatn mater in Iftaële exorta fuiffet» quæ iterum extinâam Ecclcfiam par-çurircc. ScdyraAo-zm^Â ilia nihilo adhuC felicior in difciplina reftitucnda fuir, quàiTi lùperiora tempora extiterunt.

Itaque putaui ad officium meû per- | tinei^ vel potius pietatetn, ergaeam i Ecclcfiam in qua natus amp;nbsp;educacus fum amp;nbsp;quam iuftifsimis de caufis fingulari charitatecompledor,08TJ lo* Çoiquot; 1gt;7'Î' qyitur Apoflolus ) xsà a'ma-mâxjUfi, rog4 re earn amp;nbsp;obteftari vt de tanto fuo bono quo adætcrnitatem Gabiliatur, feriôamp; folicitècogitçtjvehçmétiusetiamhor-tari monere, vt reliquâ adhuc in Ec-cleliæ regimine Papatus tyrannidem a-bolear,{anâ:ifsimam,amp; ab ipfo fçruato re Chriflotraditam Ecclefiæ fuæ regen dæ atque nioderandæ politiam infiau-rçtjamp;fpretæ difciplina? demum vlto-|xra atque vindicempercimcfcat. ye* rùm

-ocr page 23-

ECCLESIASTIC A. 4 rum ijuum multi fint qui quod incarne mahne ( vt Pauli verbis vtar ) wTifttranHf qua tn in Euangelij finiplicitate ac-quiefeere,fpeciofam hanc Papiftarum hierarchiamSi aduIterinâEccIcfiæino derandæ rationem retinendam elle con tendunt, Sc eamquiim fuademus mul-tis nominibus criminantur: pleniusa nobis omnis hæç caufa difeeptabitur : vt quam reprehefionis Si petitionis no-ftræ æquitatem intellexerint, vnà nobif cum prçces fuas ftudiaqucconiungant : vt tandem Papiftica tyrannidc plenè ab rogata,melior atque fanétior ex dei vçr bo Ecclcfiæ fuæ moderâdæ ratio infiaui rt tur.Latinis autem literis potifsimum hæc mandanda efle exiftimaui, vt tota Dei Ecclefia indicate pofsilFj an teme-Ve vt iniqui noflri nos apud Ecclefias Dei in externis regionib. criminantur, aut leuifsimis de rebus magnos motus excitemus, an verb iiiftifsimis amp;nbsp;grauif fimis de caufis adnouam amp;puriorem difciplinam expetendam amp;nbsp;requiren-dam adduçamur. Quod qufiexterarum quoqj gentium Ecclefiar intellexerint* fpcrq equidem puriorcs hanc caufàm,

B 4 tan«

-ocr page 24-

DE DISCIPLINA

Wnquam fuam atquc propriam exifli-tnantes,eain cùm Deo tum hominibus ( i;s quorum maximè intcreft tamis de rebus admoncri) omnibus votis atquc Oudijs commendaturas, amp;reliquose-tiam, fiquid ante de nobis fccus fenfe-rint,amp; certorum fraude decepræafperi us in nos cùm literis ad iniquos noßros mifsis tum libris publicè editis inue« Ûæ ßint,a;quitate caufæ noßra; imelle» éta errorc corre duras, amp;nbsp;alias noui generis fcciales literas,ad res potius com ponendas quam exuicerandas feriptu-raseße. In qua caufa tradanda ita ver-fabor,vt primo iußa Eccleßa? politia de fcripta.ficuteam Chrißus ipfe amp;nbsp;Apo-ßoli etus tradidcrunt,noßrd. ßmul in ßn gulis parties errata adnotem amp;nbsp;ani-maduerram,vt ex illa coUatione veritas ipfa darius clucefcat atque illußretur. Primum ergoquum negotiu nobis non ßt cum ijs qui omnem Eccleßs difcipli nam reijciunt,vt id magis coßet de quo difputecur, legitimam Eccleßs difcipli nam ßniamus.

Eccleßaßicam igitur difciplinam, Chrißi«.]« £ccleßxpolitiaoi$ircdici-mus»

» \

-ocr page 25-

ECCLESIASTIC A. j mus, à Deo illiusreôè adminiHrands gubernandxque caufa infticutam.Quod autem Dcum difcipljnæ autorem effe dicimus, ^eam propter eandemcau-fam exfacris Scripturarum fontib.hau-riendam effe, id propter nonnullorum côtradiâiones,qui nihil hac de re prx» ceptum eflc, fed omnia vclmagiftratH bus vei Ecçlefiarû iudicijs permifla con tendunt, pleniore difputatione eget, Ptimum autem quum in vetere Ecclc-lia ludxorum omnia quæ ad regendum non tantum ciuilem fcdetiamEcclefla Ûiçum datum (quanquam enimDeus apud eos vtriufque autor cxtitcrit » tarnen à fe inuicem diftingui voluit atquc feparari)ita diligenter defcripta funt,. amp;nbsp;a Deo praccepta, à Mofe literis com-mendata, vt diferte vetitum fit nequid ad ea qux tradita elTent adiungeretur, nec ab ijfdem detraheretur; dicant tan demquare Chriftianx Ecclefixnegent Deum tarn folicitè profpexiffe,liberaqgt; omnia nobis reliquiffe affirment,vt Ec-clefiam fuam nofiro arbitratu modere-mur.Nam illam tarn accuratam vniuec (x difciplinx defetiptionem non à Mo-

B S fc*

-ocr page 26-

DE DISCIPLI NA fcjfed ab ipfo Deo autore profcââ ma-nifeftèapparct.quum Mofes fepifsimc teftetur Lcclefiafticorum munerûçrea-tionem »ordinationcm, munera atque poteftatem à Deo prtfcriptam eile,qui ctiaminftituta fua côtraeorundem vio latores varijs atque grauifsimis iudicijs vindicariç.

Numerorum nono infignis Hiftoria de quibufdam imniundis,qui quurrt fe cadaueris contaâu poHuinênt, neq pntarent in eà immundicie quam mo-rientibus in dies aliquibus ( vc in tanta rnultitudine fieri folet) fæpius contra-bi necefie effet, fàtis grauem caufam fubefie ciir non Pafeha Domini vnà eum reliquo iftaële ceJebrarent,adcnnt Mofen amp;nbsp;Aaroneni, atque deprccan-tur ne ab üîa folenni Ecclefiæ comtnu-nionc feiungantur. Mofes autem hïç quid fibi atfumat, quid agat videamus. Nihil refpondet, caufam omnem ad Deum refert : cuius rcfponfo in fequen-tem menfém rcijciuntur,amp; vetantur fe-fium Pafehatis cumreliouo Ifraele celebrate. Ex qua caufa ( quæ propria eft huius difeiplinæ quamtraâamus) ad

Deutn

-ocr page 27-

I ECCLESIASTIC A. lt;f

I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum relata,pcrfpiciic inteUigiturip-

fum Mofen in vniticrfa Eccîefiæ gubcr-natione nihil phuata quadamautori-tate fua datuille, tantumque ea qua;

, Deus m andarat atque prarceperat tra-didifle. Quod fatis clarè etiani Mofes ipfe teftatur, quum illud.Sicut Deus præçeperat, fubindcrépétât. Atque

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæc eft iliafidesquam ineo Apoftolus

adHebræoscomrncndat,quôddomum

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei non pro fua voluntatejfed ex aucori

täte Domini atque patrisfamilias gu-bernauit.In tabetnaculiautemftruâu- Eio.ij.4aJ ra qua pra:cife mandatur, Yt omnia ad

I cam forma quam dominus in monte o-üendilfet componantur ? Neqi veto vn-f , quam(quandiuresfalujE ^inçolumes fuerunt) vlli vel Principes vel facerdo-tes fibi arrogarunc, vt de ijs rebus con-fiituerent qua; ad Ecclcliam pertine-f ent, fed omnia pro Dei voluntate atque autoritäre regebantur. Nam quod in rempli figura atque œdificio, amp;nbsp;Lc-«itaturn cantorumqî dercriptione,quæ dam pauló aliter quàm à Mofe præce-pta effent, à Salomone inftituta funt,ea cotumutaciu atqj noua deferiptio, non ej{

-ocr page 28-

DE DISCIPL IN A

ex Salotnonis autoritäre faâa efl, fed Dei ipHus^eam per Prophetas fuos prat (cribencis acqlt; inandaiicis : ßcuc aperte nbsp;nbsp;'

CEron« jnChronicisrecenfctur. Itaqîamp; forma

*■*' ’ rempli ab Eaech. tarn diligenter amp;nbsp;accurate defcribitur.'quôd earn nimirum/ vt à Deo profeâam.noui rempli ftrudu ram componi oporteret. Er Ezraatque Nehemias reformationem fuam ad il-1am Mods, Dauidts, Salomonis amp;nbsp;Eze-chiclis exegerunt.Quum ergo hæctam Conflans arque perpétua ratio in Eccle fia gubernanda femper ad Chriftum vC. que viguerit, vtcius regendæ leges atqî inflituta ab ipfo Deo traderenturgt; impi umquc atquc nefarium habitumfit,fi quid homines his in rebus auderent, amp;nbsp;Dci grauem vltionem arque vindidam non edxigerint : quarenunc tandem hac cura Deum Iiberanr,autEcclefiam po-tius fuo patrono orbant, cuius admini-ftratione conferuetur,amp; quo gubernato re ad clauu in puppi fèdente nullas tem peftates aut proccllas pertimefcerc,fed tuta Temper in omni pcrieulo, amp;falua effe confueuerit ?

llludautem quàinabfurdum eftttum poiiP

-ocr page 29-

ECCLESIASTIC Ai f potifsimum Dei erga Ectlefiam fuatn amurem atque foHcicudineni diminu-' tarn effc exiftimare, quum earn plenifsi mè amp;nbsp;certifsitnè miflb vnigenito filio fuo comprobarit: qui non tantum pec* cata noftra expiaret, fedamp;i Prophetico muncrc in vniuerfa Dei erga nos volun-tate declaranda fungeretur,amp; Ecclcfi-atn autoritatc fua regeret atque guber-narec?Hic enim eftProphcta ille fimilis Mofi, qui plenè amp;nbsp;pfcdc omnia â Deo quæ noftri officij effent ediceret, qutm audirc amp;nbsp;cui patere teneamur: vt iliam promifsionem Spiritus iandus per os Petri interpretatus eft ,amp;diuinam vo-cem illam gt;nbsp;qu£ de cœlu teftataefteum charifsimum atque vnigenitum Dei fi-lium efle, praecepitquc vt ipfum audia* mus.Quomodo aute Mofi limilem fuif* fe dicemus,fi tam neceffaria dodrinam de Ecclefiæ gubernand« rarione,in qua Mofes tam diligenter verfatus eft, aut omnino prætcrmiferit,aut non æquê perfpicuè atque perfedè,omnia quae o-pus effet explicarit ? Ergo fi Chriftum Prophetam illueffc âgnofeimus, ftatu-endutn eft,plenc amp;nbsp;perfedè omnia qui* bus

-ocr page 30-

t) E ÙISÔIPLINA

bus opus effet etiam adEccIefiarcgt-ïUen atque difcipünam ,ab eo decla-rata effe : rie illum aliqua parte Pro-phetici muncris fpoliemus,aut feriium Ç quantumuis fidelem ) vnigenito filio, amp;nbsp;tanquam Eliezeruin Ifaaco in paterna domôpræferamus Quod óertc faci unt ij qui nihil ab eo putant hac in par te prætermiffum, nihil ab hærede infii-tutum, à Mofe pcrfeâa omnia,àChri-fto ne inchoataquidem, aüt ad exicum non pcrduda.Qupdautem de ram per-fedtaà Chrifio tradita difciplinaatfir-niamus, id de difeipIina totius Ecclefise communi atqi perpétua amp;nbsp;necelfaria. fine qua fanâa hæc focietas amp;nbsp;Chrtftia na Refpublica fub rege fuo contineri non pofsiCjintelIigatur. Illam cnim aut à Chrifiotradiram fateri ncceffe eft,aut cum non fblùm Prophetîco fed etiam regio munere fpoliare. Quid enim eft quod ramadregium nomen officium-que percineat. quàm ciuibus fuis leges dare, amp;nbsp;ea iura deferibere, quibus pof* fine omnes Reipubljcæ fuæ partes con* tineri?

Papifiæ quidem contradiffcrtint,amp;

Von-

-ocr page 31-

ÊCCLESIASTIGA. Ä Pontifici fuo licerc contendunt »Eccle-fiani üeiarbitratufuo regere. Nosau-* tein qui hanc blafphcniiain Si (àcrile** gam voceindetcftamur, amp;nbsp;Chriftû vni-» cum Ecclefiæ regé efle ex Dci verbo ag-hofcimus amp;nbsp;profitemur, qiiomodo dice mus, aut tâtam amp;nbsp;tam necefiariâ rcgij munerispartem ab illo neglçâam efie» aut nobis pcrmifl'am, vt qualem place-ret fingeremus ? Quod fi nonnulli funt, quorù oratio tam vehementer à feipia dificntiat, vt Chriftum amp;EGclcfiæ rc-geni atq; legislatorem efle concédant, ncgent tarnen vllas de regendo populo fuo leges condidifl'e, aut pauciores quàm neccfle effet, videant non folùm quàm parum à Papiflis hac in parte dif fentiât, fed amp;nbsp;quàm hæc illorum oratio non fit in ipfum Chriflû honorifica.Ni-fienim Rcipub.fuæ datum omnem coii n i tueri c, magiflratus ordinarit, fingu-lorum muncrapoteflatemqjdefcripfe-* titjquæ iudiciorum forique ratioha-béda fit, quomodo ciuium lùorum lires finiendarmô lolùm minus Ecclefiç’ Cbri ftianf prouidit,quàm Mofes olim ludai Cf,fed qua à Lycurgo, Solone, Numa amp;

Cïte-

-ocr page 32-

DE DISCIPLINA cxtcrisexterarum gentium legislator! bus, Rebufpub. amp;nbsp;ciuitatibus fuis pro-fpeâum fit. Qm'd hîc fîet regno illo à Prophetis tam magnifies eclebrato, v-bifeeptrum illud æquitatis, vbi currus amp;nbsp;quadriga ilia, qua per mediam Ecc'e fiam vedus à Dauide deferibitur ? Quat vt propriè de futuro in cœlis Chrifti regno prædicantur, non ita tarnen eö referenda fùntgt; vt non ctiam hæc illius ini tia compledantur atque contineant. Quum enim regnum hoc ab illo non ge nere lèd ratione tantum différât, amp;nbsp;quae olim plenifsimè côpJenda fint, hic fere inchoentur,proportio quædain hic con confiderandaen;amp; omnia ilia de hoc etiam regno pro fuo modo atque ratio ne exponenda. Ita vt quum de illo prx-dicatur omnia tamperfedo regimine admininranda,ciues omnes morigeros, plenos feientiæ cuiufdam cœlefiis amp;nbsp;di uinæcognitionisfuturos,nullum in toto regno fore Cananseum, genres extra ciuitatem Dei çxcludendas, amp;nbsp;cætera qu» Prophetæ grauifsimcamp;ornatifsi-mè perfecutifunt.’intelligamus etiam hzc certa quadam ratione ad huius re-

-ocr page 33-

EC CL ESI ASTI CA. lt;? ! nbsp;nbsp;nbsp;gni (latum referenda,amp; huius etiam re-

j gni adminidrationem iullam efieopor i * tcre.ciuesnonignarosjfedquamheri 1 pofsic fcientcs amp;nbsp;peritos rerum maximarum .inquinaræ vitæ homines,amp; fla-gitijs atquc fcclcribus coopertos tan-quagentes amp;nbsp;Cananeæos eijciendosSc proliiganiiosefle, amp;nbsp;Dei templum atq? Ecclefiam quàm fieri maxime pofsit in j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tegram ab omni pollutione amp;nbsp;profana-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione conferuandam.

Viærerea veto Scrota hiftoriaEuan-gelica ,amp; Apoftolorum fcriptis arguun ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lur : ex quib.apparet ilium omnia ple-

nifsime quæ neceffe effet, de regno fuo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moderando atqj adminiftiandotradi-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difl'c.Quàmfçpeenimapudfuosdchoc

imperio differuit, amp;nbsp;hoc regnum quale ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cffctdcclarauit? huius mundi res mmi-

rum atque négocia non tradtare, ea regere quzäd mentem amp;nbsp;confcicnriam pertinerentjquales autoritäre fuaEc-^ clefiæ praeefle vcllet,nempe non magna tcsaliquos aut tetrarchas,fcd Euange-' lij miniftros: quàm accurate Ecclcfiafti

corutn iudiciorum, Si controuetfiarum [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finiendatum rationem conftituit? vt ni-

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G hil

i i »

I

-ocr page 34-

t)E DISCIPLINA

hi! pols it ad iuhû impi riû amp;nbsp;legitimani pohtiani dcliderari .Qwn amp;nbsp;paulo ante quain à fuis dücedcrec, quain graniier illis amp;nbsp;falicitè uinnem hanc curà toin-mendauit ? quanta autoritaie inflrn-xic cœli vcl aperiendi vtl occludéüi r Si ( quæ illius fuiîia de hoc regno adinini-ftrando cura St folicitudo fuit ) tum fe-rè quum triumphalem illurn currû con fcenderec, quo poil in fumraum cœli ca pitoiiü cueCius eft,vt patri afsiûës,per-petuo regno fruerctur ; quàm multa amp;nbsp;quâanxiè pertotos quadragintadies, de hoc regno diIputauit?Hjc fuut emm Ail.i.1.3.4. iJIa JWpay/iAMaT« )ts?i »l'zàAgmzat.quib.LuCaS Mitth.ig, ^;^4at;thæus narranteum Apoftolosdc legatos fnosdehuiusimperij admini-ftrationc in{lruxîirc,amp; de quib.fauâè Si religiofcobferuandis pr£ccpir,vt ciues fuos admonerent. Polîquam autéinre» gio folio côfediifer, annon videtur omnia quæ non foliim ad EccIcfiam primo eoniîituendam attinerét per A pofiolos amp;nbsp;Prophetas, fed etiam ad inhnitiiitn tempus conferuandam, per Pafloresamp; Doétores prouidide ?

Sed ne îongiorlim quàm in tam c'ara re

-ocr page 35-

ECCLESIASTIC A. lö rc necçiîc fit, vnde fadu cfi vt omnium Apoiiohcarum tceleliatuvnadifcipli-na eilet, eadémque defcriptio, nifi Lr-mam ab ipfo Chrifto accepennt, quam variate mucareq* fasefle nó putauetüt ? Vaul.quum hanc patte nonniagis qua reliquunj Euangtliuni ab Apofiolis ac-ct'piH'et*( vtqui niultos poftea annos il-los priniu adicrit,quâ pulchertimas Ec clefias conftitiuUet) vnde acceperat to-tam ilia Eccleliæ conftitucndæ difcipli-nammili de ea,vt de teliquo Eiiangelio, pcrreuelationéChtifti edodiusfitPSed vniuerfum hunc locum de tlifciplinaa Deo profeâa, amp;nbsp;Prophetica immobil i atqî perpetu^,amp; omniûEcclefiarû com muni,gtauirsima ilia Pauli ad Timoth. de ead, conferuanda obtefiatione con-cludamus.Qui quum difcipuîum fuum, omnc domus Dei, quæ eft Ecclcfia, ad-1 minifttandar rationem docuill'et,Denun cio (inquit ) tibi in côfpeâu Dei illius qui viuihcat omnia, amp;. lefu Chrifti ,qui præclaram illamconfefsione Pontio Pi lato ipfeOuseftjVt hæc mâdata fine labe amp;nbsp;fine reprehenfione cuftodias vfqjad upparitionc Domini noftri lefu Chrifti

C a amp;

-ocr page 36-

- DE DISCIPLINA

amp; estera, quæ grauifsimis verbis Apo-ftolus pcrfecutus eft. Vnde primo colli-gimuSjdifciplinçquam ea Ê piftola Pau lus tradidilTct, Deù omniporenteiri autorem elle, Si ferantorem noftrû lefutn Chriftum, vc qui eiufdem violatæ vlto-res atque vindices lîgnificantur. T um conflantem elfe atq; immutabilem,qu? nulla hominum neq; gratia variari,ne-que autoritäre frangi debeat, quum nô folùm itroAilKsù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellctur, fed

iubeacur etiam ’itmAos xj (Ätn/AiiTrT«; côfèr* uari. Poftremö non certi alicuius temporis prsceptum elfe, fed perpetuum. Si quod ad omnia Ecclcfiæ tepora per-tineat ; quum tam dilêrtè præceptum fit, vtvfque inaduentum Domini noftri lefu Chrifti conferuetur. At verb nó ira multö poft quantis corruptelis fanöiP fimum mandatüdcprauatum fuit? quoc maculis, quibusfordibus corrumpeba-tur ? Tandem enim Satan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

ls perdends Ecclefiæ artifex, obliuionc grauifsimæ iftius Paulina? conteftatio-nis indult;âa,il]as nó tantùm tAtTwAat, fèd ctiam iAixxAsailt;K,auaritiam atque ambi-tionem,ad oppugnandam Ecclefiam at tulk!

-ocr page 37-

ECCLESIASTIC A. n tulit : quibus admotis, fortifsima hæc ciufdé confçruandæ propugnacula con-ciderunr.

Quid vero tanti patroni atqj vlcores? quam acerbe banc non tantum ncgli-gentium hominum ofcitantianijfed im proborum fcelus acquc perfidiatn vin-dicarunt?Hifloriæ his de rebus confcri-præ ceftantur gt;nbsp;quomodo paulatim cum difciphnæ corruptione, ipfa quoq, do-drina deprauata fitj donee tandem ( v-traqiie extinda) ipfaquoqueEcclefia aboleretur, Nefeiunt enim, ac plane quidem nefeiunt,qui dodrina Euange-lij Contenti difciplinam negligunt,ifta-rum tanquam geminarum fororum,aut fratrum corum quorum meminit Hippocrates , earn indolem atque naturam efle.vt fimul fgrotare incipiant,amp; vtri-ufque morb.eodem tempore ingraue-feere : vt propter fummam coniundio-nemamp; tarn germanamnaturam,alter ab altcrius inualcrudine atque inhrmi-tatc aft’iciatur,amp; valetudine conualc-fcat Qu^amobrem, quum Deus infinita quadam bonitate fua Ecclefiam hifec temporibus recollcgit, amp;nbsp;cxgemints

C 3 foro-

-ocr page 38-

DE DISCIPLINA

fororibusdoârinatanqiiam maior natu conualuerit : neimpediamus quin quemadmodû eius natura fcrt,nih im pcdiatur) dil'cipIinaiTi quoqj fua falute afficiat: vc quæ ümul laborare cœperit, eodem etia tempore relcuetur, amp;nbsp;præ-tcritaniin calamitacü memoria ad pu-riorem Eccleïî« politîam inflaurandâ cxcitemur;nifiDcü vlrorem,amp; Dominum noftrum lefum Chrifiû fpretædi-fciplinæfuæ vindicem ceruicib nollris imminente negligamus, ac tandem ma gna tnercede cognofeamus, quàm ilia Dco grata fit amp;nbsp;ecclefip necefiària.Qua ouam gddico netandé cognolcamus, qui nonmultisab hinc annisfugaciui um amp;nbsp;fratrum noflrorum tot bufiis atqj funeribus,amp; horrendaEcclefiæ nofiræ vafiationeedoéti fuimus gt;nbsp;quàm ilia fu-penorum non fat is fincera Ecclefiæ reformatio Deo noflrodifpliceret?

Sed vt CO vndc egrefla eft, fe référât oratio,ex his quæ dixi,fatis patere arbi tror quod initio propofui.difciplinæ rc gulâ atqïformam non abhominûin-Ihtutis atqj commentis petendam elfe, fed ex fob Dei verbo hauriendâ. Quod

vt

-ocr page 39-

ecclesiastic A. « vt illis Ecclefijs in cjuib. omnia ad Dei verbum reformata funt.pnritatis amp;nbsp;fin-ccritatis diuturnus cuftos cxtitit ; ita omnes ferè corruptelæ, quitus hodic Ecclefia noftra laborat, non al iunde ma nariinr, quam quod reliäis purifsimis facnScriprur« fontibus, Papiftarum cómenta voluerimus tanquam putidif-fimas fentinas confeâari. Video enini architedos Eccîdiæ noftrœ in ea reftait randa foli doétrinæ intcntos,dc difcipli nanon laborarte,amp; talem fere quale in à Papiftis acceperint retinere ; vtonmis pene Ecciefig noflra; regédæ ratio no ex Dei verbo, fed ex lure Canomco amp;nbsp;Pon tificfidecretisderiuetur. (^odrtue ig-norantia temporû illorû, Hue negligentia,feu cupiditate honoris amp;nbsp;gloriæ.feu opinione quadâ.eam difeiplinâ potuif-fe ad tépus tolerari, hue quocunqj alio conrtlio factu rtt,magno Ecc'efif noftræ damno atqjincomodofadu eft'e dubita re non poteft, qui eâ penitus cognorir, amp;nbsp;diligetius cogitec quàm exiguus frti-dus ex tarn diuturnis in Euangelij præ dicatione laborib.rediidarit. Ex hoceo dem jure Canonico, tanquam c xeqigt;o

C 4 Tro^

-ocr page 40-

DE DISCIPLINA

Troiano, tota ilia Romana Hierarchiâ, Primates, Archiepifcopi, magnates il-Ii,quile Epifeopos appellant, Cancel-larlj,Atchidiaconi,amp;eorum famuli officiales , CommilTarij, Si reliquæ fordes exierunt : àquibus EctJefia iamdiu ca.^ pta, quodammodo in leruitute detine-tur.Hinc forum illud Romanum,in quo turpifsimus difpenfationum (vt appellant) nefariaru mercatusjamp; omnis qu£-ftuofa perdendæ Ecclefiæ ratio exercen tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vtinam vero quu Papiftæcijcieban-tur,vnàcum his opibus amp;nbsp;impedimen-tis fuis exire coaâi fuiflenc,nec tam eu piflêmus his prafclaris fpolijs fieri di-tiores. Nonefthoc (mihicrédité) E-gyptiorum gemmis ditefeere, fed vlce-ribuslaborare. Inaures amp;nbsp;ornamenta hæc peregrina quæ côparauimus, con-fiando vitulo, quàm illullrando Dei ta-bernaloaptiorafunt. Quarc remitta-mus hæc vndc profeâa funt, amp;nbsp;feriam aliquando Ecclefiæ reformationem me ditemur, amp;Pontificalium atque Canonici iHius iuris, quo nihil eft quodque priraumamp; maximum indifei plio»

-ocr page 41-

ECCLESIASTIC A. 13 plina noftra peccatum, amp;nbsp;reliquorum omnium fontem arque caulam elle con querimur, autoritärem abrogeinus ;amp; in nouareformatione hoc priinum caput ftatuatiir, vt omnia ad Dei verbunt quam fieri poteft accuratißime exigan turex his tabulis iura nofira deriuen-tur,amp;tantum inEcclefiafticam difei-pHnam admittamus, quantum pofsit Dei ipfius voce arque teftimonio confir mari. Arque fie nobis difciplina generaliter définira fit.

Nunc reliquum lèrmoné, ( vt omnis fere politica doârina diftribuitur) in duas partes diuidamus. QMrum prior inijs explicandis verfetur,qui munus aut procurationem aliquam in Ecekfia exercent. Altera autem pars reliqui cor porisEcclefiæ,amp; tanquam ciuium munus amp;nbsp;officium breuiisimè perfiringet. Neque enim ( vt inquit Apoftolus ) to-tum corpus vnum membrum eft, neque omnes Prophetæ aut Doâores funt'.fed diftinâio quxdam eft atq? varieras officiorum atque membrorum,qua vniuer fum corpus continetur. Qiiam omnem varietatem atque dilferentiam ipfis fe-

C 5 re

-ocr page 42-

DE DISCI PLIN A

I. Cor. lei re Pauli verbis in hcc duo genera di/îri-buimus,qui ad Corinthios alios Ttct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,opera fuam adreli-

quæ Ecclefiæ faîutem conferentes, atqj laboranîes appellat:reliquum verb Ec-cleliæ corpus fratru amp;nbsp;fanäcrü nomine comprehendit. Eod. fere modo Apofto lus ad Hebraeos Ecclcfiâ«îràji(7ifMb»jxsti in COS, qui Ecclcftæ quo-dammodo duces ad omnia amp;nbsp;aurores funr, amp;nbsp;reliquos landos diftinguit.

Sed Eccieûafticorû munerîi quædam ordinaria funr in Ecclefia arq? pperua, lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quædam vero extra ordinem amp;nbsp;ranrum

ad répus aliquod vfurpata, poftea in Ec clefia vigcrc defierunr.Primis enim illis tcmporib. incredibili quadam Dei bo-nirare erga nafcenrcm populum fuuin, cœleftia quidam dona magna amp;nbsp;fingu-lari varierare conferebâriir; quæ poft vc Eccleßa cepir adolefcere, amp;nbsp;Euangeltû iam illis iniraculis faris confirmaretur, conferri amplius defierunt;amp; cerra quat dam cœpiratqj cóftans Eccleliæ procu rand? ratio conftitui. Ac rcliquisquid£, qusc potius (vt Paulus appellat) 1 xquxda atq3 dona quam ftara Ecclefie mune-

-ocr page 43-

E cc LE SI ASI 1C A. 14 niiinçra habebâcur,ne!no dubitare po,-. telt, quin gratijs illis cefl'antib.planède fierint DeApuitoloriiaut mur)cre,Euâ-( gelillarû ik Prophetaru difficilior qua -IHoell. Verüquum hïcotnnia in vetbi prædicatione verfentur , abrogationis ieuceliationis iQoTvimunerüprobatio-né in eu locûreijcieinus, quo verbi diui ni interprètes infuasfpeciesdiftribuét.

Interim verb exrraordinatijs omif-fis,de ordinarjjs Eedefij munerib.dicà. Quorum quùalia lirnplicia lint,alia có-polita, de priori amp;nbsp;iimpliciori parte,vn de amp;hçc poflerior fere tota emanargt;pri tnu loco fulius i^vtres ipfa poflulat) at-i que vberis difpurabo Inomni veto tali muncreEcclefiafticoilIud inprimiste-nendû eft, certam quandâ fnigulorû mu nerü mandandorù rationem et fc, quain expeâare oporteat ,amp; quæ cû ad impo-» nendâ turn fufci piédam quamcunqj jÇ-curationé neceflariô requiratur.llla aût muneris mandâdi ratio ( Gue creationé feu deGgnacioné, Gue etiam magis hoc loco ab E çcleGafticis feriptorib. vGtato vocabulo vocationé appellareplacet)

' Deiquædam çftad aUquaptoevratio,-netn

-ocr page 44-

DE DISCIPLINA

nem in Ecclefia fua gerendam ea ratio-ne quam de fingulis mandandis confti-tuic ordinatio.Huius autem vocationis in quocunque Eccle/iæ munere fucipi-endo atque obeundo maxima Temper necefsitas habita eft.vc nemo legitime munus aliquod in ca gerere putaretur qui non intus Dcum autorem vocationis fuæ haberet, Toris autem Eccleliam ex Dei ordinatione munus illud déféré tem. Generale enim eft illud Apoftoligt; neminem fibi honore alTumere, nift qui vocatus fir.ficut fuit Aaron. Neq? enim ha*c de nccefsitate vocationis dodrina ex Aaronica ilia nobilifsima planta ita vna cuiplisamigdalis femel effloruit, vt poft etiam vna cum ill is ex arbore de ciderint, fed hodie etiam Mofis ficin-genio amp;nbsp;labore fata floret Aaronica A-mygdalus, ex qua licet hanc dodrinam omnib.non modo Amygdalis fedpre-tiofifsimis quibufquefrudibus nobilio rem colligamus.

Atque eodcm ferè loco apud Mofen J1..JP infigne Dei iudicium reccnfetur.quo vi detur Deus legem (ne quis Ecclefiam fine fua autoritäre vfurparet) inomne tern-

-ocr page 45-

ECCLESIASTIC A. 1$ tempus làncirc voluifTe gt;nbsp;quum ccelum acqj terra tantam amp;nbsp;tam cflrcnatam au daciam intueri ferreqj non pofl'cnt : fed illud tant! fceleris rcos igne confumpfe ritjhf c dehifcésviuos deglutierit.Quod nobis «terno documento e(ie debet, no tantùm (vt inquitMofes) nequisthu-ra Coram Deo incendatqui non ab Aa-tone profeäus attollcndi ius fuccefsio-nequadam obtinuerit:(edrequis vn-quam cóftitutam in Ecekfia fua à Deo rationem amp;nbsp;ordinem perturbaret, amp;nbsp;ar rogaret fibi honorem, quem nuIJo iure confecutus fit. Ad hunc etiam locü per tinetquoddc Perez Vzzsememoratur, x-Sam.«,/. qui quum tantùm Leuita effet, amp;nbsp;prse-ter officij fui rationem arcam Dei rui-turam fuftineret, quam fobs facerdoti-bus Itcebat attingere.fubita morte per-cufliis eft.Ita Deus Vzz« Leuitæ ( cuius munus facerdotio quodamodo affine Si cognatfi eflet ) aliquid vcl optimo animo atq; voluntate præter vocarionem fuam audenti no magis pepercit,quàm ante Aaronis propinquis condonaue-rat. C^od fi adhuc grauiora tcflimonia Reg.17.j. requirimus, ecce Azariam regem, qui • quum

-ocr page 46-

DE DISCIPLI NA eiuumregiio non concentus faecrJotiû inuaderet, lepra pertufiiis eli, Ita difcj-plinarn hanc non tantum femel lèd fæ-pius horrendis atqj grauifsimis pœnis ' Deusoblîgnauit, vt perpetiiam velcon ftantéin Eccleha legeni fanciret, quam nulla elTettam proieóta adomne fee-lus patrandum audacia, quæ violarct.

Quamobré quum Deus nulli vnqua ordini autdignitati tanram audaciam condonarit, lèd Leuitas ce ipfius Aaro-nisdoinum arqj famiiiam, Abi.-amû üi Dachamû principes,A^ariaetiatn regé tamgrauiteratqj feuerè vltusfic.'incri-tôdeouerat nosintantis perfonistam acerba vindifta, ignis coeüt» imminùsgt; , terra dehilcens.fubitanca mjrs,amp; teter rinuis niorb.detcrrere.ne facra nnincra i à voiuntarijs magiftratib. amp;nbsp;Ecclei'iâ line vlla vocatione capeflêntib prof mari patiainur. Verùmquàm parum deter ruennt, Si quàm iiegieâa hac iii parte difciplinafit, in quaconlliciienda Deus tam anxiè amp;nbsp;folicite laborauit, fatis fii-perqiie confiât, quum Papiftici facer-dotes Euangelium, mulicres Ce obfietri fiesbaptifiuum,Canceliarij, Archidia-coni»

-ocr page 47-

ECCLESIASTIC A. lö conijOfticialcs, CommilTarij, amp;nbsp;id genus icliqui difciplinam fine vel vllaom ninü,vtlleginnia vocacior.e adnüni-Itrent.

Àtqî quod adPapjflicos facerdotcs attinct, cos dico qui nulla vnquam noua ordinationc ad legitimum niiuifitri um celedi funt-.fed tantum hortédis illis facris Eeii,quib.ad vîuos amp;nbsp;mortuos fuo facrificio expiandos» id eü ChrilH fctuatoris ncüri facnlicium abolen-dum initiati.ad Eccicfiam gubcrnandâ acccflcrunt y amp;nbsp;Euangelium atqj facra-menta iam adminidrantzquisnegarit tam proiçâam audaciâDei iullifsunis de vocationis necefsitate latislegibus amp;nbsp;inditutisrepugnare?Quaniûuiscnim vnctiamp;perundtifint. potedatemqjab Epifeopis fuis facrificandi pro viuisSi mortuis acccperinr,tamé illo oleo atq^ vnguento atqt ca facrificandi poteftate accepta,in facrûEuangelij amp;nbsp;facramen torilminideriû non inaugutantur Oleum hoc prophanum eft, nec cuiquâ facit facultaté Dei myfteria difpenfandi. Aliaquadâ vnétione Dei niinifiri infti-tuuntur,quâ.Chridus ipfè parauit amp;nbsp;mi fcüiti

-ocr page 48-

DE DISCIPLINA

Matth. 18.

(èrit,quum Apofiolos fuos emicttret vt prædicarent Éuangcliuin,amp; eos qui cre derent baptizarcnc. Quæ quumad illos vngédos nunquam adhibita fit, eut auc profano ore Euangeliura prædicare per mittuntur, aiic impuras tnaniis facris Dei myfterijs admoucre ?

Sed amp;nbsp;ip/î (dicitaliqiiis)maniiiim impofitioné acceperunt, amp;. ad Dei cul-tum, vt turn quidem omnes fentiebanr, ordinati funt. Ego verb etfi fateor eos manuum impofitionetn accepifle, ne-que hic quæro à quibus acceperintme-go tatnen vnquam adlegitimum mini-fterium de!eâosen'e,amp; manus illas in ahum fincm itnpofitas cfle affirmo, qui cutn Euangelij minifierio maxime pu-gnat ; vt nullo modo hoc iuftum veri Pa ftoris munus haberi debeat. Ac contri quidem, tantum ab eo diffèrt quantum inter veros Dei fàcerdotes, qui ex Dei inftttutionc ad facra gerenda lerofôly-mis creabantur, amp;nbsp;Ifraëlicicos vitulorfi lâcrificulostvtad tam pugnantia inter fe muncra eadem defignatioatquein-ftitutionon pofsit fufficere. Sicenim omnes omniû amp;nbsp;regnornm amp;nbsp;Rerum-pub-

-ocr page 49-

EC CL ES I A ST I C A. 17 '• ' publicaruin »lagiflratus inter fc ditFe-• runc. Si variat^cc finium dininguuncur : lie qui ad confufendum adhibentur, fc-natores; prxtores, qui ad iudicaiidum; qui ad cenfumhabendum,eenforcs appel lantur.Eodem modo iii.Ecclclia ali • us ad docenduni, alius æranum admi-niftrandumordinatur, amp;nbsp;lingula otticia pro forma crcationis diftinguuntur.

Qua ratione etiam Apoftolus ad He-bf œos Chrifti facerdotium à Legali la-cerdotio diftinguit ex illis verbis, 1 ura-uic Dominus,amp;c.quibus Chridus äpa-tre fuo facerdps ordinatus lit, cum Le-, uitici facerdotij ordinatione compara-tis, cius facerdotium turn ab iilo altero valde diucrfum,tum etiâ illo longé am-plius atqç nobilius elTe confirmât. Chr j ilus enim (vtdifputar Apoftoius) fecu-dum ordincm Mçlchifèdcch inftituitur: VC ex iplis concepcis verbis cxPfalmo repctitis apparet. Ac Legis facerdotes Huntlecundumordincm Aatonis.Chri ftus in «ternum ;illi tantum adbreue amp;exiguumhuiusvitæ tempus Deniq^ ille cû iuramenco, ifti nulla iurandi forma adhibitaordinantur. Vt non foliim • - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D aliud

-ocr page 50-

lt;/ DÉ Disciplina-alîiid arque diuerfum ab «o efTejfed mal to amplius arque auguftius confirme- ) tur.

Quam tarn accuratam A poftoli dif-putationemfiimitemuri amp;minifirorü inftituuonenb qiiæ his fere verbis apud Mattharum à feruatorc nofiro concipi- ■ turrPrsedicatc Euartgeliü,amp; qua: lequö- i tutjCumillaPapifticorum facerdotum I ördinarione ad viüos amp;nbsp;mortuos fiio fä ’ crificio expiandos contulerimus : an-non luce clarius apparebit quam harc ‘ duo munera inter fe non folnm varia fint, fed plane eötraria atqj repugnan* ' tia ? Qind cnim commune cU inter pa-ftorcm ik facerdotem? Quid inter Euan gelium amp;nbsp;facrificium ? Aut quid potius tarn pugnans cu Euangeli; prardicatio-ne,quàm nouum hoc facrificiu, quo vi^-uorutn amp;nbsp;mortuoru peccata procuren-tur ? SaCrificiu quidem Deo gratû eft, amp;nbsp;iib‘u/ixs itsh ävain Anr/z^vtaliaquada de re loquitur Apoftolusrquum mini-ftri acutifsimo illodi’uini verbi gladio veterem hominem noftrum tanquam vidtimam trucidant, atque iugulatam Deo oftcrunt, neqiic veto vlla Deo gra-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio» Ï

-ocr page 51-

ECCLESIASTIC A. lÖ lior hoftia clïct poteft.quàm quum naoü lificatis carnis concupiktntijs fiipc'r illius altare oâcramur. Séd tantum ab-tftvthoc facrificio vUa peccata expi-cntur,vt quantum ci hac in patte tri-buamus, tantum dc C h r i s t t vnici facerdotis noOri factißeio detraha-tut.

Sed (aenficij nomine facræ Cœnæ admininratio,amp; per cam rchquum mi-uilKrij munus defignatur. ’?api(laqui-dem hoc aliqu is dixerit,quiMilïam pro Dominica Cœna vcnditat.Nosaiitcm, qui ex De i verbo in folo Chrifti facrificio acquicfeimus, amp;nbsp;omni alia fpe de-pofita ab ira Domini ad vnicum cruets fux altare confugimus, fatcamur quod credimus, nihil cû facra ilia Cœna tand pugnans elfe quàm milFaticam idolola-triaminihil mortis Chrifti cómemöra-tioni tam contrarium, quam nouu hoe altarc.quod contra cruets Chrifti altarc crcxcrunt. Qiiamobrcin quum tanta fie return ipfarum atq^ munerum non tan tu varieras atq3 difsimilitudo, fed contrarieras arque repugnantia, tnanife-ftuiïj eft neminé pofle eademeeremoniä

1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öl ad

-ocr page 52-

DE DISCIPLINA ad duo tam inter fe diucrfà munera obeiinda defignari, nec permitrendos cfle Papifticos fàcerdotcs Eccleli« Dci fine nouo dclectu arque creatione infer uire.Quando aiitem amp;nbsp;qùomodo admit tendi funt, pofîeafuo loco dicetur,quû de neophytis difleremus. Sedde Papi-fticis facerdotibus nimis multa.

De obftecncibus atque miiJieribus cam partem publici muneris fine vJlo Dei mandaro,ac potius contra expreß-fum Del verbum aflumentibiis, vt infantes de vita fua périclitantes bapti-zent.pauca nobis hoclocoaddcda font. Quod tarnen mihi neceffariö faciédum non exiftimarem, vt tam abfùrdiim er-rorem conuincerem,fipoft tot annos quib. fingulari Dei dementia erga nos facrum iIJiusverbû libéréamp;fincerèan-nunciatur »adhucquæ vis adoptionîs, quæque fœderiSiquak æternû illud Dei in Chrifto de nofira fàlute confilin, qnis facramentorum amp;nbsp;nominatim baptiß-mi vfüs fit intelligeremus. Nonenim dubium cfle poteft, ab his fontibus for-dés has in Ecdcfiam profluxifle, vtpro pter eorûquæ diximus ignorationem, quofdam

-ocr page 53-

ECCLES IA STIC A. 19 quofJamineo locolohan. Nifirenati^’’^* fueritis ex aquaöcSpiritufancto, non poiedis ingredi in regnum coelorü, vi-deamus ita offendifle, vt baptifmum ad faluté confequendâ neceß'arium» Sa nun bapcizatos «tcrno exitio deuotoscfle exiftimarent. Quum totaScripmra,ad cuius analogiam hic locus exponen-dus eil, aperte doceat, eledos rationc «V/tKi «.fœderis amp;nbsp;Chrißo fer-uari : Abrahamum etiam ante acceptü circunciüonis lignü (cuius ea vis erat quæ hodie tft noflribaptifmi) iuftiiin à Deo exiftimatum effe,facramentis foe-dus amp;nbsp;promifsiones non fieri, fed obfi-gnari : idq» nó vt Dci verbum in (eipfo, quod per fe conflans eft,certum,immii-tabilc, nec vllam aliunde fidem aut con firmationédelidcrat ,fed in nobiSiQuo-rüinfirmitas adfidei hisad-iumentis opus habet, conhrmetur : vt quumDeum faluté nofîram (îgillofuo confirmafl'e, amp;nbsp;fub (igno habere videa-musjutiusdifeamus in ilhus Iide atque cuftodiaacquiefeere. loh.autem locus fine ad Spiritum fandum ( qui vt alibi per ignem ita hic per aquam defigna-

D 3 tut,

-ocr page 54-

DE disciplina

iur,Si huius de qua diflerit fcruatot nô-(lerwAijyinaiaiautoreft) fiuectiamad ipfiim baptifmum referatur, nullo mo» dofàlutem noftrâad quamuis aqiiæa-fperfiontm rertriugit,fvd ad facramcn-tum.Sacramentur» autcm fine niinißro nullum eft, vt nee mandata fine Jega-to.Etfi priuatus aliquis panem ex Chri fti inftitutione frangerçt, amp;nbsp;alijs in cius mortis çommemorationem comuniça rer,ecquis illâ facram cœnam Domini, ac non potius fanciifsimi myfterij pro-fanationem efle dixerit ?

Atquc ne fie quidera quûa miniftro pr«bcntur,extefno baptifmo aditus no fter Si ingreftüs in eœium tribuédus eft : nifi quatenus faetamentis propter ar-âifsimam rci fignificatæ eum ipfis fyni bolis eoniunâionem,vfitata quadâ feri pturis in hoc genere loquendi formula, tnbuitur, quod ipfi rei, cuius eft facra-mentum, tribuendum eftet. Qua tarnen forma Scriptura non vtitur in lâ-cramentis, quum (èrmo eft de ijs qui certis caufis impediuntur neobtinerc pofsint, fed in ijs tantum qui obtinue-runt,amp; eôfûm participes fadi func. Nó

-ocr page 55-

ECCLESIA STI CA. îo eft ergo eabaptifmiadfalutem necçG* fitas quz à multis ftngitur.vt hacde caufa fanâum Dei inftitutum ( quo fobs minißris facramenta adminißrare licet )profanetur.

■ Q^mvcroaliatnhuius profanation nis caufam cóminifci pofsint,non fatis intelligo. Ac minim mihi profeäq vin deri folet ,quöd tali tempore non viro» potius ( etiamfi priuatos) ad talc negotium adhibucrint; minus enim certè in co pcccatü elf«. Mulieres enim vno lapide longius ab hoc officio remouen-tur, quibus hæc traâare nefas eft, non tantum quia priuatæ, fedetiâ quia mu-lieres Sexus enim ipfc à Paulo à pqblin i Tim.i-u. coaliquo munere inEeclefia obcundo8c*gt;* arcctur collocatur. Qua illis vacationc atque otio per iftos frui non licet,à quibusad hgçnegotiagetenda, amp;nbsp;tam difert.è vctitum excitant tur. Atqj fl propter earn quam fibi coni

' roinifcuntur necefsitaté , hoc illis dan-durn fit, cur non exiä obeand. necefsi-tatem Sc Dominicx cœnx Sc ipfius vern bi adminiftrationé pcrmittunt ? Quare quum hac Paulina fanÄionc ab omni

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 4 ■ W-

-ocr page 56-

DE .DISCIPLINA ^ccleßanici muncris admininrationc arceantur, amp;nbsp;indigna Chhfti infiituii violatiü» Si baptifmi profanatio ûr, inti liehbus Si ûbüetricib. facukacem hanC in Ëccle/ia concedere, diuina quædam naiü/rixi! hic adhibcndaeft, vt Ecclefia noflra tanto amp;nbsp;tam fœdo enore leuctur: ftatuendumqj omninoquod Deus prr?* cepit,neijqui nonmodoadDeilega-tionem obeundam dclcdi non funt, fed nec poflùnt quidcm vllo modo deligi, legationis dignitatem violate, amp;eius autotitatem atque mandata ementiri andeant.

Reflat iam vt inArchidiaconos,Can cellarios, Oflficiales, Commilfarios, Sc id genus reliquos, qui nulla verbi Dei autoritäre freti,totam Ecclcfiam guber nandijde caufls ad EcclefiaHicum fena-* turn pertincntib. iudicandi,atque adeo non tantum plebe, fed ipfos etiam mi-niftros arbitratu fiio corrigendi atque muiôandi iuspotcHaternque iibiaflu-munt iAmfiteikg, Qui quam âmKtj-i'afs nobis in eocum creationcm inquirenti-bus aflFcrre pofsint, quæ figna, quod fi-gillum vocationis fux oflenfuriEnt non , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatia

-ocr page 57-

ECCLESIASTIC A. ai facis intclligo : quum facræ literæ non inotlo hæcillisgubernacula nonccm-inktantjfed vniuctfum hoc genus igno-r rent.Ncqi enim in vlla pane carum la-bularumquib. feruator nofler vltimam voluntaië fuam teflatus eft, amp;nbsp;orbæ Ec-clefiæ fiiæ tuïores deiignarit, jftorum tu telam vel minima aliquaftgnificationc oftendit ; fed A poftolorum, Propheta-, rum,Euangeliftarum,quibusadcenunj tempus eiustutela incuicbcretgt;poft ett am Paftorum amp;nbsp;Doâorum fenjorum mcminit,qui perpetuam cius procurationem fuftincrét. Sine veto tanti tefta-toris voluntate no tantum partem ali-quam huius cur« fibiaffumerc (quod tarnen fine tefiamenti violationc fieri non pofiet ) fed vniuerfam procurationem,idque abdicatis legitimis curato-ribusöc fuæ poteftatifubie6is,ac tanta vi in alienam polfefsionem inuadere,vt dominu dcpellas, amp;nbsp;tibi parcre rogas ; non modi) iutis aut «quitatis npll^de-fenftonem habet,fed magiftratus autoritärem ad tanti fceleris indignitatem 1 corrigendam amp;nbsp;caftigandam defiderat. I nbsp;nbsp;Atque qux eft iftacerutn omnium tanta

D S per- '

-ocr page 58-

DE DISCIPLINA perturbatio atque confufio, vt Diaco-» f nus rclitäa fua pauperiim pro curat io- Jl ne alienam affumatj Pafloribus amp;i fenio ' ribus ( non tantùni Ecclefiæ ) imperef» * quibiis ex Dei mandato fubijcitut ? Le-guleios amp;nbsp;CaponiftasThcologoru öi mi niftrorum autoritärem vfurparePOmit-to plerofqj eoru Pap iflas e(Tc amp;nbsp;ad da-» uuth federe, quib. nc in fentina quidem locqs cfle debet. Hoc enim hominutn vitium fit : dc re ip ia loquor.

ScdEpifcopus,dicit a]iquis,hanc po teftatem ex Dei verbo habet, illi dein-ceps ab Epifcopo, cuius officio hac in parte funguntur, amp;nbsp;autoritatem exer-cent.QuidEpifcopushabeatjäi æqualé atque cómunem cum pafioribus Sc fe-nioribus adminißrationem gercrc, non fingularcm aliquam atqj propriam,po ßea fuo loco videbimuâ. Sed ponamus foil Epifcopo hanc poteftatéeifeper-miflam, vt ille fubieétâ Ecclefiâ ex Dei verbo regatatqt gubernet : an etiam vt । ipfo ofeitante atqj dormiente, alij ilHquot; us officio fungantur ? Atqj vt hoc lice-ret,vicaria aliorum operavti,tarnen non quiuis,fed tantum eiufdemordinis , -‘-V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ali-

-ocr page 59-

ECCLESIA ST I CA. la aliqujs, CUI idem quoqj conceditur, Sç qui æquali loço dignitatis fit Jubüitucn dus effet.Ncq J tnim prittoris yrbani in republica potellas cuiyispermittiamp;i quoçunq^ lùfcipi potuitjcd tantum ab ' aliquo ciufdé ordinis dciecto amp;nbsp;proba-to vivo ; vtneç confulû apud Romanos, nifiab ijs qui efîcnt confulares. Quanto minus claues illas domus Dauidice cuiquâcrcdi ac conimitti oporteatjinfi cuifiliüsfamilias, qui patçrr.am dopiû adminiftrati ciedendasÿi çôm'îtendas elle cenfuerit ? Qiuntum çnim periculû cfi ne réméré quæuis claudant iic aperi-r I nbsp;nbsp;ant ac non ex hçrcdis n »andato,fcd libi

' dine fua fingula adminifirent, niargarir t nbsp;nbsp;tas Dei fuibus proijciant, facra myile-

lia proftituant, alicnos admitt^nt, do-mefticos rcijcianc, oninia dcnique infi-gni quadam perucrfitatc profanent arque confundant? Atq? ipfa quidem ex-pcrientia iam edoéti fumps, quàm tur-, pitcr erratint qui iUis tantarum return, cuftodiam crcdidcrunt, qui h»c eadeqi, quæ commemoraui fepiusaccidilfe vidimus, atqj hodie ctiamnum videmus, vc ex hoc foro aliquis lucçlii fui caufa ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hdirc-

-ocr page 60-

DE DISCIPLINA

honcftifsimos regni Dci eines, quantô in illis eft, de cœlo deijciant,amp; in inferos ipfos deuuueant arque præcipitentJ hoftes verofepifsimè ciuium loco ha-béant,accumillis omnes cceleftis regni prærogatiuasatqj iura communi-' cenc.His enini ferè accidit quod merce narijs illis,de quib. feruator nofter loh. JO. vtcum nonfuo fed alieno munere fungantur,nihil curæ habeant qua quid que ride gerant, fed pro fuis commodi* ac voluntate omnia adminill rant.

Sed de his rebus poft (vt fpero) dice' mus fufius. Nunc pergamus ; atquc vt vtrumque illis concedamus, ScEpifeo-pum hanc autoritärem habere,amp; alios quofcunqj ribi adeamexcrcendamad-hibere pofte : tamé ad perpetuum mu-nus in Eccleriaamp; ordinarium fine iufta ac légitima ordinatione (quæ,vt pofita dicetürjeleâione amp;nbsp;ordinatione confiât ) qui tandem licere exiftimabimus? quum generale fit, amp;nbsp;ad omnes Eccleri-am procurâtes fine vlia exceptione per-tineat, quod primo loco ranquam toti-us huius difputationis fundamentum pufuimus, ne quis ribi honoré aft'umat.

-ocr page 61-

ECCLESIASTIC A. aj nifiquivocatusfit,vtfuît Aaron. Illi vero Arch. amp;nbsp;Cancellarij quutn fola E-pifcopi voluntate, Si rcliqui eorum de-fignentur, nihilquc eorum ad eos crtan dos adhibeatur, quæ in omni Ecclelia-Htci muneris funâione imponcnda, ad hibcnda cfle docebi mus, nulla eleótio, preccs nulls, nulla ordinatio,nuna ma-nuum impofitio. Sc id genus alia quæ re quiri in tali re amp;nbsp;folent amp;nbsp;debent, ac vix quidem quæ ad honeftiorem aliquem in Republica magiflratum conftituen-dum adhibcntur;fatendum omnino eft, quod res ipfa clamat, amp;nbsp;certifsimis ar-gutnenris euicimus, rota hanc turbam autoritärem fuam (non dico hoc loco quam legitimam) in Ecclefiafinevlla vocatione exercere. Quare cum tot vo-luntarij fenatores amp;nbsp;alij publica mune-ra gerentes in Ecclefiam ingrefsi fint, atque ho c grauifsimè ( vtfupra often-di ) iram Dei comoueat : quod Romani fingulis luftris faciebant in omnibus ordinibus, cur decimo quinto demum anno,poftquam Dei gratia facrum cius Euangelium inter nos annunoatur, in Ecclefiafticis muneiibus non facimus.

Yt

-ocr page 62-

DE DISCIPLINA' ft eorum cenfus habeatur, vt iufta aü-toricatc atque légitima, ab iniußa ü iniquadiftinCta,impudences magirtra-tus, amp;nbsp;nuila neque l5ei ncc Eccleliæ au-* toritate ad publicum munusinEcckiia gcrendum adhibiti, muneribus fuis ab eant, amp;nbsp;hononbus abdicenturPin fin-gulorum vocationes tnquiraturPeleôtio nem atque ordinationem, litcras.figil-la vocationis eommonftrent ? genealo-gias fuas explieent atque euoluantPvir-, gas coram area Dei^collocent?amp; qui c-lectionis fux figna non oftenderint, genus ab Aarone repetere non pofsinr, ac quorum virgæ non eftloruerint, ab illis muneribus quæ iniquifsimè vfurpa-runt, iuftifsima verbi Dei autoritäre ab iudicentur?

Sed de necefsitate vocationis fatis milita : vtilitatcm atque fructum do-ceamus. Qui mihi quidem tantus vide-rifolet,vtunulla eiuscontempts aut negleâæ pcena elfer,ramen propter in-credibilé eius vfuni, amp;nbsp;præfiantifsimos fruâus expetenda expcdtanda'que lit. Quid enim tain prodeife poteft ad ani-hsos nofîros côtraqueeuis pericàla,qu», in

-ocr page 63-

E ÔCLEti AST I CA. î4

in ca fidel iter verfàncibus impenderc To knc,quädiuinxautoritatis cogitatio« ■ qua freti in ea ßatione infinimus» amp;nbsp;quæ nos contra ompes omnium inimi« citiasatqueinfidiasdefenfura fit? Tum demum enim confeiétia noftra nullos neque ventos ncqsfluótiis pertimefeit» quum Deo autore nititur, 8c illius pr«» euntis veftigia perfequiiur Hue accedit etia illud, quöd ij quib.prscficimur,nulla re magis in oftieio contineri pufsint, 6i ad ea qux dccet obcunda perfuaderi, quam quu Dci illa mandata effç intelli-giintjCuiuslegatione fungimunac cam folürn autoritärem quam diuinam iu-dicant, reuerentur.

Huiiis rei clarifsimü exemplum ha* bemus in Dauide,quem fçpe cadentem atqj labentem fuftinuit, fsrpe etiam af» fiiäum atqj opprelfum exeitauit,quöd non fuaquadam atTibitionc(vtinimi-ci criminabantur ) fed ex Dei vocantislt; amp;nbsp;per Samuelem Vrophetam ad re-* gnumordinantis autoritäre ad Rcmpi« blicam geredam accefsiflct.Atqîhuius quidem creationis maiefiaslfraelem,jd \ «ft decé tribus, qus fe per totos feptem annoi

-ocr page 64-

• DE DISCIPLINA

annos ad rllius Imperium non adiunxif fenc, tandem ica atfecic arque commo-' uit, vc quem ante dedignabanrurj tandé aliquando regem fuum hbenter agno-feerent. Hincetiam eft qubd ram diligenter Paulus in lîngulis fere Epirtola-rumfuaruminitij'î.fe Apoftohnn amp;. fer-uum Dei efle præfatur, quod apud Co-finthios tam folicicc de Apoftolatufuo illis perfuadendo laborat, quem à fal-Cis quibufdam fracrib. oppugnaturn ef-fc perfenfic»vt aucontatetnfuamapud Ecclefiam diminuerent.Neque verb vl-la te alia in inßnitis fuis periculis mole Hijs atque laborib. Euangclij caulà fu-feeptts confirmabatur, nili quod Deuni ilii in eo munero obeundo, ad quod ab iilu defjgnatus eilet,atFuturum effe con-fideret. Quotanto fruciu fi moucamur, Dei voce ad publicum aliquod inunus in Ecclefia fuagerendumexpedemus: planifsimè autem nobis de illius Impc-rio atque autoritäre confier, ne pofieâ pfeudothyro in Ecclefiam ingrefsi.De-um huius ambitionis vindicem, refra-darium populum,confcicntiam adom nia non tantum grauiorapericula,fed leiiif-

-ocr page 65-

E cc L E s I A s T I G A. aj leuifsima quscquc tcrriculair.cnta va-wcillantem atquc concrcmifcentcm cx-pcnaniur.trgo ad omnia Eccleüaftica , mimera fufJpicndaatqj obeiindaDci defignantis autoritas expeétandacfl:,at P que ira quidem expeôtanda , vt eam nulla fraude aut inhoneüis artibiis am-. biamus.

Neque verb hïc quifquam doua Ôc fuâ dignitatem oflentet, quibus fretuâ tanquam canditatns honores ambiat. Quantumuisenim adquamcunq j procurationem gerendâ inftruétus elfe vi-deatur, tamé nihil hic temçrc line Deo audendom eft, qui adrcs fuas quos ipfc volet adhibebic. Samfonis quàm incre--j dibilerobur fuit, amp;nbsp;( vt ait ille ') nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t»'

foan'J'a-, in facra ludtcum hiftoriame-moratur, Nifi tarnen ille Domini Na-zarenus natus fuilïet, amp;nbsp;ad liberandum populiim ab vtero matris fuæ deleäus, Vhiliftæos vlcifci,amp; genre fuam ab coru poteftate eripere atq? vindicate non de builîet : quin potius vires illas laccr-tos(tanquä tçlafua Pbilqôfites apud §ophoclem) pçnnigeropon armigero in corpore cxercere Neque veto Salo-

F. raoni

-ocr page 66-

DÊ DISCIPLINA

tnoni Rcmpublkam attingcrc Aprz-* daram illam rapicntiam inearegenda gt;gt;nbsp;txcTcere liciüflet, nifi Deus illiim dclc-giflet, qui patri Dauidi in regio folio S regni admtnißratiöe fuccederet. £t fuo quidem merito Abfolomusamp; Adoniah Wris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loquic Apoflolus, rcic

éti funt; vt qui à Deo deleâ» amp;nbsp;illo Im-perio digns habitus eflet,iniperarM.Vt limili in caufaCore amp;nbsp;töta iila^ac poft eciam A zarias iuftâ repulfam pafsi funt, quü honores atqj miniftcria prr-tcrDei voJiitaté appetcrét. Nouit enim Deus familix fux modcrati, amp;nbsp;pro ea fi de quam in ftngulis efte intclligit, quid cuiq j credenduni atqj committendum ftt. Vt qui in illius iudicio non acquie-* kat, fed aliquid prxtcrca appctat,acq^ adeo omni ratione ad fe attrahere cone toniitü aut maliti^ aut ftultiti^ in dom? fux adminiftrationc argiiat,ac jpptcrea grauifsimi fceleris reus fit, neccftc cft.

Ncquc vcro hic iUud Apoftoh nobis opponant,eüquiEpifcopatûdcfiderar, remprxclaram appetcre,vt candida-torix pctitionis ambitionem confirment, Quum tantum abeft vt bis verbis

-ocr page 67-

ï C C L E s I A s 11 C A.

Ad Epifcopatû ambiendutn inflatnmc-mnr,n contra ApoQolus frarnum cupi-ditati noßr« iniccifl'c videatur. Q^d enim opus pr^clarïi djcic,quo putamus pcnincrc, niü vc fimul ctiam qudm ditfi cilc fit admoneat gt;nbsp;amp;nbsp;fingularis cu piëta tistum doârinz hominem defidcrare ? Sic cnim fcquitur, Epifcopiim intcgr« amp;nbsp;inculpatz vit« hominc,fobriumjCon tincntcmi liberalem, manfiietumiaptâ ad docendum cfie oportere. Atqj h«c Epifcopatus præftantia cfi qua hoc loco oflendit Apofiolus, amp;c quam alibi ita admiratur.vt neminé tanro muneri ob-eiindo parem cfie exifiimct. In quo nori tam inflâmatur quàm refiinguitur am-bitio: quum rei diffieiiltatc atqj graui-tatc moncamur,nc quid hie temcre au-dcamus.fedomni potius fiiidio,cura,di ligentia, cogitationc tanto oncri fufti-nendo nos cóparemus. Verbû quod defidcrare aut expetere fighificatj male ad ambituamp;petitionc miniflerij trasferunt, quu Apofi. fanótu qucndatii amorc atqj zelu illufirandæ Dei glori» Si zdific^nd« Eccicfi« fignificcti qui cri piat quidemaliquando pofiereDeoSe

E a Ec-

-ocr page 68-

t) E disciplina Ècclefiscinfcruire.qui hoc quotidie mà ditetur arque cogùetgt;ad hoc fc parcs arq^ extrceabCi in co omnes curas fuas cogitatiouesq; cunfumaci fed camé qui Dei vocem amp;Eccle(ix autoritarctn ex-* pcctec, neque tempus Vocationis ftiac iminaturo qiiodam amp;nbsp;praicipiti ardore ac præpropcra quadam atque ambi-tioiä cupiditate anteuertat.

Ac Chriftum quidem feruatore, omni diuina fapientia indruûifsimum, ad vigefimum ferè atatis fua annum deli-tuilfe legimils, amp;nbsp;Fatri fui vocem il-lam cxpeâaHej qua celebratus dileâuS. hlius, in qup vno acquicfccreuad legati onem fiiam obcundä cmitterctur. Dii* putaratquidem femel ante cum doâo-nb.in templo : (cd ilia iußa publie! ali« cuius muneris executio no fuit, (èd qua li velitatio quxdâ,amp; prima haßa, quas tum leuiter iaâans fe ad iufium certa-men (Sc grauiorem pugnam.quapoftea fequutaefi, exercebat. Similiter faciut y\poHolijqüi non hneilliusmandatoSf ordinationc fefe in Ecclefiam ingerunt, fed vocem illam cxpcâarunt,Itc,pradi catc Euangcliti, amp;nbsp;credentes in nomine mco

-ocr page 69-

ECCLES IA STIC A. ?7 pieo baptizatc. Eadem inodefiia in veteris EçdçfiâcEpifçopis apparet,quan-diu tjiiidcni ilia incoluinjs arqj integra permanfit. I’ofteacnim vt per fraudem ad dolum in Ecclcfiam ingredi non du-bitarunt, ita femel ingreisi nihilo ma-iorcneq5 modeftia neqj fide in ea ver-latifunt. Quinquocontincamusillud asrvJ'tTria'MTttiiv, amp;nbsp;animi (ando defidcrio èi ftudio noftro atq J volunratc cotitcnti ab iftis fordibus caueamus » exempla hjEC tam augufta, tanquam legem quan dam de ambitti nobis latam efle exifti-mcmus.Qùâ G violat e volumus, ne du-biremus quin aliquando maxima fiim-mi iudicij frequentia de ambitu pofiu-lemur.Neqj vero tantùb) in Epifeopa-tu,(ed in alio quouis munereEcclcfiafij ÇO iftudn!wóiOt»f'giquot;'S'.u«t‘tnrpc Jiindig-nuni Chriftiani hominis modefiia ccn-feri deber. Ac multo quidçm pracflarer* totnm hoc prenfare Dei amp;nbsp;om-. nes gra'tias ad honores cônfequerdos candidatoria quadam diligentia ambi re,Romain, vnde accepimus, relegate.

Quum ergo ambit iofa honoru quæ-rendorü petitione magns frudusamis

E 3 tatut,

-ocr page 70-

DI DISCIPLINA ptur,«juiab iJlispercipi folct quibus pîvnè dcfiia vocationc amp;Deieiu(Uini jlqtons Toluntatç coHatt quum ChriOi, Apuftoloruni aç tonus vctçrjs Ça purio ris Eccleßx exempta nos ab iOa tota rationc auocanç, ad omnçm fobrictaté atqj modertiam çohortentur,magnaq3 Dco Hat iniuha cuius autoritas non ex peâatur, Si Dçi iuftituto Si nqflro coin modo atquc fruâu ab bac fiysTi/HK xsù fi X« rcuoccmur .Currigamus aliquan-dotnorcm ilium addiem ordinationû Epifeopi ex omnib. partibus côflucndi» o,rdinati®ncmamp; ordines (trito PaPifbs vocabulo ferè appellant) petendi atq i ambiendijcommendatitias amicorum» aut dominorum litcsas afierçndtomné deniqj corrumpendçvoçationis ratio-? nem quzrendi : ac tandem ( quod iam diu fadû oportuic ) çx Del verbo H^tua mus, ne quis amplius vllam in Ecclefia dei vocationé ambiatgt;domi omnes fcfe côt leât) opéra (uammodcfliusoffcrâc àllic Dei voccm Si eligentium autonta» tcni ad Ecctefiâcapcffendâ expeôçnt.

Superfunt adhuc de vocationc ad çlçlîanica manera obeunda qurdani diçen*

-ocr page 71-

ECCLESIA s TI CA. 28 diccnda.Quorfrprimû eft quôdnunquâ libera vagerur, fed cum cerci alicuius loci atque Ecclsfiz procurationc con-iunóta fit.Neqj cnim (vt in reliquarum artium profefsione fere fit ) ordinatio-nes iftz tanquam cômendationes quæ» dam, amp;Ecclefia?dealicuius dignitate indicia cenfendse ftint, vt quemadmo-dum qui Academiarum autoritäre atqj fuifragijs adliberalium artium amp;nbsp;iuris ciuilisaut medicina docenda gradum promouentur, nullos tarnen quos docc ant, aut quibus confidant ant medean-tur,amp;apudquns illanifuam facultaté cxerccant.defignatos habétZfed ipfi pro ut è re fua cfTc extftimat, ad ea loca ad-cunt, quacuiufque facultati cxerccnda aptifsima amp;nbsp;vtililsima fore videtur ; vcl etiam domi ( fi placet ) otiantur : ita amp;nbsp;Ecclefia miniftri ordinationcm , tanquam cômendationeautdoâorumfuf fragatione accepta,ipfi quoqj fibi locü fuis rebus commodum profpiciant, ^ut Ctiâ ( fi malint) otio confenefcant. Illi cnim tanqua honores atq? præmia quç däftudiöfis dcferûtur.quæ laboris nihil ômpliusfecû coniunâûhabcnt,qHàm

. ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 4 ipà

-ocr page 72-

DE DISCIPLINA

jpfî volunt J amp;nbsp;ûbi vtilem futuram cfle putant. Hîc potiusimponunnjrtjuam deferuntur honores,amp; non eius caufa qui dchgitur conccdûtur, fêd eorù cau-lâ qui opera fua labors opus habent, onera potjus-habenda funt,amp; tanquam tutelæ quædam. Qid fi nulli funt, ra' tio pulla cft ad Ecclefiafticaxn procurationem deiîgnandi.icaqucnulquam A-poftoh minifiros aut Diaconos confii-tucrunc, qui fibi poftca profpicerent de Ecclefia in qua doccrent,auc cuius srra-riuin adminifirarcnc, vel etiatn ociaren tur.-fed prout Ecclefie opus habebàt,ita illis Djacoiios, Paftores, Presbyteros ordinarünt.

Sic Aâ.d.legimus quûHierofolynu-taiiæ Ecclefiæ v(us pofiularct,Diaconos ab A pofejis ordinatos cfle,qui illius £c clefiæ »rariû diftribuerent, amp;nbsp;iÜâm pan pei uni atq3 viduarutn curam proeuran dam fufciperent.Sic Aaor.i4.Paulusamp; Barnabasid eft, infingulis Ecclcfijs, Presbyteros ordinafle Jegi-mus ; amp;nbsp;necEcclcfias tutoribus amp;c cura-toribus orbas, nec Presbyteros,nifi cer-tis Ecclcfijs,qux illisopus habrbant,

-ocr page 73-

ECCLESIASTIC A. 29 delignafle. Similiteramp;TitoPaul, (que Cretæ addefcribendas amp;nbsp;conflitucncas Eeclelias reliquerat ) difertè mandat vt Presbytcros xcrà iniingulis vrbib. ( in quibus iiimirura Ecclelia aliquaamp; cœtus credëtium eflctl ordiqaret. Atqj hanc ob caufam nufqua ( quod feiam ) Presbyterorum aut Diaconorum mtn-tio in facris literis habetur, ïbi non fi-niul regionis amp;nbsp;ciuitatis atque prouin-ci« nomen non coniungatur, in quibus Presbyterium amp;nbsp;Diaconatum fuum cx-crcerenc.Hinc in Epiftola Pauli ad Phi-lippenfcs fcribitur in initio,Paulus,ÇiC. fanâis qui funt Philippis cumEpifço-pisamp; Diacunis. Hine quod feribit Lu» cas,Paulum accerfiflcEphelinos Pre-fbyteros, Antiochenam Eccleiia Apo-ftolos amp;nbsp;Hicrofolymitanos Presbyttros de circucifione confuluifl'e.Eodcrn modo Petrus fcribens adEccIcfias quæ in Póto, Galatia,amp;c.difpergtbantur, C.5. ait, Presbyteros b iliili TiVfVkaKS, id eft, qui fingulis veftru Ecciefijs prsrfunt, ad hortor Qtib.etia TàbtÂ)ToKOTiM‘quot;«»id eft, fingulis. greges fuos (vt certis ouilibus feruandis defignatos efle conftec)no-£ J KÛna»

-ocr page 74-

DE DISCÏPLI NÀ

mtnatim commendat. Atqj harc Apof* ftolorum non tantum cxempla funt, fed leges arque mandata Presbyteros atqs Diaconos Eçclcfijs, prout (ingulorum ratio poftulat,ordinandi. Ncque vcrô inrclligo quomodo munusaliquodac-cepiflc haberi pofsint^quibus ( fi libçt ) fine ill tus iniuria licet otiari.

’ AcfæpiusquidcmàvctcnbusSyno-dis contra infinitas iftas arque otiofa» amp;nbsp;libéras ordinationcs làncitum efi, ne «juis Presbyter fineEccIefia j amp;nbsp;( vt ill» loquuntiir ) fine tirulo ordinetur. Et certc nifi omnia in difciplina nofîra co-fufa amp;nbsp;pcrturbatàeffçnt, nûquam hanc tani infignem ferre poffemus j vt commendationes pro legitimis mini-fterijs concedercntur:quæ turn demum munera Ecclcfiafiica funt, qunm com-mendati Ecclefiâ.qux opera fua vti vc-lit, obtinuerint : Interim verb aut nihil agantgt;aut totum regnu pererrent, tan-quam errones aut reicâitij ferui dominos quscrcnres.quibus operam fua col-loccnt,amp;qui laborc fiio vti velint Simi lia quidem tempora in hiftorialudicu pecéfentur,quib Ïonathanus Lcuita ex-

-ocr page 75-

E Ç e L E s IA s T I c A. celfo amp;nbsp;aitari dcditutus vagabatur, ope fam fuam cotiduccte volenti collocare cupicns. bed adijeiturnullü tum fiiiO'c regç in ifraêle. A Dauidc veroatqj Sa-lomone unta cófuüo poßea fublata tß« Si finguns fcdcs fux, vrbes, oppidaque ex vcKte Mofis Sl Io fuse inßituto defcri pta funt. Quarc nos qui fub Chrißi veri Salomonis regno r iuimus, qui omnem hanc ratiouë accuratiGimè dcfcripßt« cur tamïnfigncm labern diutius in Ec-clefia barere patimur? N^qî çx Dei veç-buatq;autoritäre çauemusnequis^d Ecclcfîaflicâ vllamfunctioné ,nifiçcr-t ta inEcclefia obeundam ordinçtur? Ne que faeerdotes ad arcam dominigt; Lçui-tas ad vrbes ôcoppida fua reuocamus?

Keßat adhuc quiddam, quod etiam adomnes Ëcçleiiaßicas funôicnes fuf cipiendas æquè pertinetlt; Vtnimirum cas ita gérât atqs adminiflrent,nec nc-gleôi aut pratermïfsi oft'icij çriminc tencantur. S^rapTof» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kcrpA.

inquit ille. In Eccleßa autem quæ tam parua prouincia eß j qux non omni ßde diligentia,fiudio,méte,cogitatione de-nique Omni decoranda atqueomanda ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-• gt?

-ocr page 76-

DE DISCIPLINA fit ? cuius gercndæ Angelos fpeâatoreS habemus, Dcû veto Hdcl i ter géHæ, be-nignifsimum remuncratorem, contrâ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autemmalc defunftæfeuerifsimûvin-

dicem atquc vltorcm habituri Qi^d * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colel'4.17. çnim Archippum jnoneri iubec Apollo

lus vt munçrç fuo,quod à Domino accc pifletjdiligcntef perfupgàretur, id lab-uspatetî amp;ad oipnes publica muncr4 in Ecclcfia gerctes referri débet. A c fiu-gulos quidé adfc pcrtincre putarc opof .».Tim.4.y tct quod idem Apoftolus Timo. fuuiii admonctjVt munerc fuo defungâtur, amp;nbsp;minifteria omni rationc

Quincciam exccrationem illam quatn capiti luo impenderc fenfit Aprtftolus» fi Euangelium non annuntfaret. quuni hoç munus accepiflct,rcliqnaquoqiic quæ ad vllam Ecclcfiæ pattern admini-ftrandam acceflerunt.ceruicib. fïiis im-minereïciant,nili ea benc amp;nbsp;fidcliier dç fungantur. Neqj enim in domo Dci vl-la tam parua cura eÜ,cuius non accura-tifsima ratipreddenda finfrufira hic im tnunitates amp;nbsp;fomniamus : ad calcules bmnïa vocabûrur, qua quidqj fide atq? diligentia cur*rticrimusjcxpo-nendum

-ocr page 77-

ÊCCLESIASTICA. 31

óendum erit.Voluntanjs atqj grauifsi-tqis accufàtoribus de malègcfto officio rcfpondendutn,amp;: rationes, omniû quoS fol rnquatn vidit maximo atquc augu-ûifsimo.indicio arque corona referenda:. Quumcnim exilJacreditorü talen- Matth, a,, torum parabola vel minima: incommu ni vita fufccptæ curationis exaétifsiniâ rationem reddendâ eflc conûat,quantô accuratiora omnia m Ecclefiæ gubcr-natione fore putamus ? Arque fi vni-cotalcnto accepte tam grauis quseftio habendafit,qui maioramEccIefia mu nera obcunt, Hi quorufn fidt iii illis get, -rendis Ècclefia: ferè falus continetur, qiiàm illi omnibus curisdiesamp;noâes de fungendo officio cogitate debet, qui maximisrationibus reddendis obnoxij funt,amp; nó vnius ralenti,fed Ecclcfia: cu-ram fufeeperint: quam Dominuamp;nofter, ita charâ habuit,vt illius caufa de fum-mis cœlis in hanc infimam terræ parte defcédendû,amp; nee auro nee argento (vt inquit Vet. ) fed pretiofo fanguioe Èio libi acquirendam amp;nbsp;redimendam cflc iudieauit?

Sedaliter facto quàm înftitui,qui ad Dti-

-ocr page 78-

OE DISCIPLINA minas amp;nbsp;cohörtationes dc!apfus,quuin id tantum initio fnrccpiffem, vt quid fieri debeat, amp;nbsp;quid fetus fiat ode nd c-rem.Et tarnen tanta hac in parte pecca ta funt, vt nihil fatis grauiter atque vehementer hie dici polfc vidcatur.Ncqj enim fola negligentia quadain atque incuria,fummaquafque Si præcipua Ec clefif muncra grauifsimo illius dtferimi nc ncgliguntur,fed amp;nbsp;prerogatiuæ qua; dâ atqj immunitates conceduntur,qua; miniitros ab offici; fui fungendi neccf* fitatc libèrent, amp;nbsp;Paftorib. gregis atque Ecclefix fuæ defèrendæ ea lege atque conditione potclîatem faciunt, fiali-Uin qui liturgiam rccitet fuo loco relin-quant. Atqjijsquidcmquiad Acadc-miam adiré volent, ex communi lege adtriennium abelfc licet; reliquis pr«-* rogatiux inforoArchiepifeopi profiaf, amp;nbsp;pecunioia redimutur* Eiufdé gen eris funt amp;nbsp;ilia diplomata qua; ex eode fo* ro emi lolent, quæ plures Fcclefias, id eft ( vt loqui lolent) beneficia plnra,atque adeoinfinita, cumulandi faculta-tem faciunt Quæ facultatcs ( vt appelant) præterintolerabilem auaritiam, cur«

-ocr page 79-

ECCLESIASTIC A.

cumqua«iam (proptermultoruho-minum in hoc gencrc diligentiam) plu rimorum egcftas ( vt fere ht) cum pau-ci omnia ad fc rapiant, coniungi lojcr, nccefsitaté quoqj negligendi muncris in Eccleham inducunt, quum vnus mul tis hmul Ecclehjsi ac fxpe quidem tota regionc difamp;itis infetuire nullo modo pofsit : veinhorrendadiGipatione Ec-clefiæ,ncgligendo acdefetendo gregc Domini, inmontibuï acfyluispalanto atqueerrante (quern illc, vein viani reduceret, vitx fux parcendum efle noa putauit) nulla quidem ex pane Papi-dis ipfis concedamus.

Hxc ergo difciplinanoftraeft hi ic il. le or do, quern verbis atque voce qui--dam fxpe laudantes, reipfa nihilo minus defiderant ; hoc EcclcGx regimen atque moderatio. nbsp;nbsp;It tarnen nulla li

bera de reformanda noftra difciplina vox, nulla de puriore atque Apoftolica mKntia indauranda oratio audiri poteft. An veto quum hxc aperte cû fanâifsi-mis Chrifti feruatoris amp;nbsp;Apoftolorti ex-emplis inftituiifque pugnent, certam Ecclefix ruinam minitentwr, columnas 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip fa»

-ocr page 80-

DE DISCIPLINA ipfas non tantum labefaâtcnt, fed fun-ditus ferè tollant : annô iurc ( inquam) Sc Dei gloria amp;nbsp;Ecdcïise faliKC ad fan-étiora inlHtiita amp;. fanioré Ecclefiæ rege dæ rationé requircdâ cômonemur?Ha$ nimirû k^ics amp;c parui momenti tes quis appellcGfàcras Dei Icges fine vlJa vcre-cundia aperte violate, Ecclefiam Chri-fti fanguineredépcam negligi,nullam fungendorura munerum curam haben, hominê fibi arrogate quod Angeli ipfi non audeant,amp; Arcliiepifcopum fibi af fumerejvtpaftori (côtra expreflum Dei mandatum ) rclinquendi atqj dçferen-digregis fui facultatem faciat, aut ea ' indulgeat ex quibus hoc neceflariö con fequatur, quod nullus Archangelusarrogate pofsit ? Quid ilia quæ ab initio ad hunc locum diflerui, Ecclefiafiicam difciplinam non ex Dei verbo, amp;nbsp;Chri-fti Domini noftri voluntate, fed ex iure Canonicopetcre ( quod ego quidcm rc liquarum omnium corruptclarum fon-temamp;originem elfe non dubitem affir-mare)Papifiicosfacerdotcs,mulieres, Archidiaconos,amp; Cancellarios, cû fuis Oft'icialïbus amp;nbsp;Commifianjsreliquifq;

quip

-ocr page 81-

tCCLE SIASTIC À. 3j

' ^uif^uilijs, impuras manus ncc Dco fa eras,ad rein diuinani £aciendam,annù« ciandum Dei verbû, facra myfteria tra-ctanda atq^ diftiibuenua,Ecdciiam to-tam gbbernandam afferre, nccaudaci« fux amp;nbsp;fanâoriini munerum indignifsi-mx profàiianonis pcenam vllam perti-mcfcerc lothahi Lcuitx turpe in domino ÖC patronu ( vt appellat ) cûciliando exemplum ad imicandum anumi,Daui disamp; Salomonis facerdutes amp;Leuitas ad vrbes Tuas amp;nbsp;oppida reuocantiunià Apollülorum non nili ad certas Ecclciii as ordinantnim negligi, amp;nbsp;qüasnupec dixi i nefarias prxrogatiuas in Ecclclia ptrmitti janexigui momenti ac leuia quxdam ta tolerabiiia errata eße viden tur ? Mîhi certè,at puto etiam reliquisj qui rem oninem adDti verbû tane|uara àrtificis trutinâexammannt.nihil iflo-rum Icue aut exiguumTed omnia plane quidam vidcntiir efle, èt tanquam maicliatis criminc maionb. îudicijstanquamdccerncnda.

Quare ne falfo periculofç ihnouatio hts nomme,amp; fpecie quadam nôuitatis facrani banc decefonnandâdifciplinà

É do*

-ocr page 82-

DE DISCIPLINA dûârinam in odium atque in inuidiani vocemus'.fëd (ubiatis iniquiisimis Icgi-busjiinmuniratibus, vcl (vt ita loquar) indulgencijs, tandem aliquando quem Eccleïi« fus regendf modum atque di» fciplinam Dominus per ApoÜolos amp;nbsp;le gatos fuos inßituit, iamdiu amiflam re uucemus.Legitimæ Sc omnium qui pu** blicumaliqucm inEccIeüa locuoccu-* pant, communis creationis amp;nbsp;ordina-* tionis rationedeferipta, ad eius partes amp;nbsp;tanquam membra defeendamus.

Sunt auté duo prscipuè in quib. iü-* Ha munerü iHorum mandorû ratio con liüit:clcâiojamp; qus proprio nomine di'» citur ordinatio. Eft aût elcâio viri ido-nei ad munus aliquod Eecleftafticumiti Ecclcfta gerédum per fenatum, rcliqua tota Ecclefta approbantc gt;nbsp;deftgnatio» Hancautem ckâionem ad omnem légitima Ecclcftaftici muncris impofttio nem neccHario requiri, vel ex co fâtis manifeftè patere potcft,quod Paul. eani cum probatione amp;nbsp;examinatione con* iungat,amp; Timoth diligenter admonet» ne indignis manus imponat, fed 17s tan tùm qui iufto examine habito deleâi flint. Idc amp;nbsp;ex perpetuo Apoftolorû vfu

-ocr page 83-

ECCLESIASTIC A. 3»

i 1 cöfirmatur,c|ui Epifcopos ad doccndugt; * nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Diaconos adzranum adminißrandü

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liccleüæ iudicio amp;nbsp;autorirate cóüitue»

I runt. Non eniin,vt ohm fub lege,certi . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duniti aliquam atqj famtliam Chridus

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elegit,in qua perpétua Ecclefi« procu-

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratio permaneret. Nullûiliefucccfsio»

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nisigcnerisifanguinis ins,non hxredita

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rium niinißenum conßituit : fed libera

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Êcclcfiæ fu£ iudicia eße voluit, amp;nbsp;Ec«

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clelîaRica munera dignitate mandari;

De clcétione autetn conHituenda ( qux . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Win ex re Ecclefix eft j vt nifi ipfa ftan-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re, Ecclefia ipfa diu ftarc poffe non via

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deatur ) nofter anxie feruator amp;nbsp;folicitc

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laborauit -, Sc articulatim atqs diftinâè

I . omnia qux ad cam conftituendâ perti« , i nbsp;nbsp;nbsp;ncrent,cxplicauir.Namöcquib.cligédi

. I nbsp;nbsp;nbsp;poteftas e(ret,amp; ad quos potifsimü hxc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cura pcrtinerct, quid in finguliSeligen-

I 1 nbsp;nbsp;nbsp;dis tenendum fequendumque eilet, ac-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curate ac diligenter cummonftrauit.

I ■ Quanquamautemhxcdceleóionib.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæftio varié ab eruditis viris difputa-

ta fit,tarne in eo fere pleriq3 omnes có-fentiunt, plurcs ad eligendum adhiben dos elie^nec täntas amp;nbsp;tarn graues procu E a ratio«

-ocr page 84-

ÖE DISCIPLINA rationes atque ad tocius Eccle/iz funi'^ mum amp;nbsp;üngulare vel commodu vel dc-tnmentum pertinentes.vnius autorita-te.fcd multofum iudicijs atqudeó coil fcnlione omnium deferendas. Atqj hac cft omnium, qüi vnquam petite amp;nbsp;fcieil ter in hac cauta difputarunt, vna Sc com munis fententia. A qua ctiam credo neminem prater Papidas abhorrere« Se qui illis in ea autoritate fucceffe-runc, quam ip(i libi iniqüiEimèamp;noii (ine aperça iniuria atque tyrannidcvfut parünt. Neque enim Epifcopi, qui fibihancpotcftatem aflurtiunt,amp;

quodam Impcrio Se fuis fol is iudicijs atq{ fententijs Ecckfia minidro« deliguntatq j defignant, vllo diüino iure id libi alTiimunc; fed tyrannidc quan-dam ,abanciquis quidem temporibus in Eccleliam inueâam exercent. Quod ne videamur (inc cau(à dixifl'e, Se reoS indiâa caufa condcmnalTe t odendanc nobis per quos amp;quâ tandem inrc,hzC ram immenfa Se itlHnitapotcdasadil-los deueuerin Si Apoftolis fe haredi-tario quodam iure fuccefside, Sc ab illigt; bareditatem hanc accepilTc aâieaieati

Vf

-ocr page 85-

ECCLESIASTIC A ttprimum illis cóccdamus, fccundum ^pcrtifsimis tenin)onijsamp; ipforum A-poftolorum çxetnplis rcfellimus.V idea, tnuscnim an Apoftoli hanc fibi potcüa tcm vllis Eccleße comiti js vendicarinr, Tria fere ApoftolicacomitiaaLuca rcccnfcntur. Prima, Aâor.i.quum nouns Apoßolps cligitur. Secunda d.quû Diaconi. Tertia 14. qunm Presbyteri in fingulis Eççlçfijs çonftituûtur,Q^n-quam enim Apoftoli Matthiam nó çle-gerint, fed forti,nó ( vt inquit illc') n«Z;, fed diuini conlilijindici rcliquc-rint (quod hoe in illorunn ofticio pecu-liare cflet,ne ab hominib. neq; per homines gt;nbsp;fed immediate amp;nbsp;xjtvrui ab ipfo Deo defignarctur) tarnen in duobus fta cuendis fpccics quxdam eleâionis eft. Sed quid eft quod in hac tota adtionc vellacobus ( quern EpifcopumHiero-folymitanû efle quidam voluut ) vel Pettus vel omnino quifquam Apoftolorû fibi a^umat ? De lacobo quanquam in-terfniße Luças narret, præfuiffe tamçq, amp;nbsp;fibi potçftatem Apoftolnm Epifeo-pali fua autoritatc defignandijaut duos illos quorum altcrum fors oftenderet, P i non

-ocr page 86-

DÉ DISCIPLINA

^on legimus ; ac contra quidem nihilo plus quatn Andream, aut Philipputn auc vnum è rcliquis vendicafTe. Petrus quidem tanquam princcps fcnatus rem omnem proponit, rcfçrc ad Eccledara de cligcndo ApoftolQ,qualcmeligcrc oporteac, amp;nbsp;quid in eligendo fequi de-, çeat, diligenter exponit. Sed in eligendo nulla peculiar! autoritäre fua vamp;m c(îe,vetbû wK/ufi quod illo loco eft apud Luca J manifeftè déclarât Quare his fo-lennibus amp;nbsp;primis Apoftolorum comi-tijs nihil geftum, aâum diâumue eft, vnde hsec tarn infinita potentia ^d Epi-fcopos dcriuetur;quin contra pntius, qua nihil iibi aftumat Iacobus,nihil Petrus, nihil reliquoruniquifquam, ac nc omnes quidé Apoftoli ftmul h|c pro fua autoritäre quicquam agant, aut quem illi relient prateipuè deligant ; Epifeo-pum, qui fe quouis Apoftolo aut ctiam omnibus Apoftolis maiorem eflçvelic dicere, iure vllamciufmodi poteftatem in Eccleftæ munen'hus mandandis, arrogate non poiTe.

Sed hsec çomitia propter cleâio-pem Matthix amp;nbsp;grauiracctn fummi mu ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' per^

-ocr page 87-

ECCLESIASTIC A.

neris atque officij,ad quod dcicâus eft, ftngulare aliquid habuerinc. Proxima vidcam lis. Illa func Diaconorum,vtd Luca Aót.ó.reccnfentur. In quib.catum abeft, vt Petrus, aut lacobus, aut quif. quam alius Apoftolorum ftbi quicquatn ineis eligcndis aucoritatis prztcrcx-teros arrogarit, vt contra, nihil nift ex comtnuni omnium fententia amp;nbsp;confen ' fu geftu fit. Nam amp;nbsp;à duodecim conuo-* cacam profitcntium multitudinemjcla turn de eligcndis Diaconis,cleâionc peraâa preces conceptas,amp; manus im pofitas fuiflc Lucas diferte cómcmorat. Quanquam enim omncs non conuoca-. tint, n«c de cleóiionc rctulcrint,aut pre CCS conccpcrint; tarnen tam exprefla loquendi formula, tîu/JM« conuocaf^ fe difcipulos, amp;nbsp;voces pluralis numc-riquibus vbiquein hac narationevti» tur,maaifeftè probant,nihil hîcpri-iiaco cuiufqiiâ non modo mandato, fed ne confilio quidem : fed contra, nihil commun) omnium fententia amp;nbsp;autoritäre geftu elfe.Ergo his rccnndi5,amp; cum propter omnes Apoftolos turn ctiam di fçipulorum multitudinem maxime fo-

f 4 lenni^

-ocr page 88-

DE DISCIPLINA iennibus, amp;nbsp;tanquam curiatis aut ccni* tuhdatiscumitijs,rcpulfam iterum pa* fiuntur : nequc infînitam hancamp; penè diôtatuham in ecclefia pottftatc,qii*ni ambiunGobtinucrunc.

Poftrçma funtPresbyterorum Ado, |4.quæ non ab omnibus, fed Paulo tanlt;* tum amp;nbsp;Barnaba habentur.In quibus et» Il Paulus amp;nbsp;Barnabas totatp adipncni rcgcrtntjtatnen nullo fuo Imperio,nul-Jaaqtofitate v(ôs cfTc in cligendisdefi* gnandtfq? Ecckfiarum Prcsbyteris,vna yoxx^ftrni^xms manifclîè oficn^it. Ergo huiusautoritatis harreditasab Apo ftülis ad Epifeopos non peruenit, quorum çomitiaab hocregio Impcrio alienifsima fuilTe oftçndi-mus.Sic enim à Chriflo edodi cranc,in fuo regno nihil elfe hmile huius mundi Impcriis ; in quibus alicui funima auto riras dcferacur, cui reliqui pareanr, it quem dominum fuum appellent; ab cd neminem maximum, aut reliquis ma-iorem, amp;nbsp;id genus honoris nomina con flnuta : fe fulum regem efle, ciüomnes parerent; illis inter fe pari amp;nbsp;aquali iu-(çxjuendumeuç.

Sçd

-ocr page 89-

ECCLESIASTIC A. 37

Scd ab Apoßolis ab Euangdißas có fugiunt gt;nbsp;Si quam ab illis gratiam obci» nure non potuetunt, ab bis fe confcqui poffe conbdunt Ad T imoth .ergo amp;nbsp;Ti-tumpotcßaiis huius inipum refctuntgt; quorum vnum Ephefi alterum in Creta tpifcopum fuifle contcnduntA T nno-thco ( inquiunt ) mandanir ne cui cito manus imponeret : nbsp;frußra mancare«

tur,nifi minißrorü deleûus pçnçs Epi« fcopum eßet :amp; Tito, vt Presb^'tçros in ßngulis oppidis conßituerct. At verb» inquam, quis T imothcum Epheß E pi-fcopum probarit? Nequc enim illam ixKAt^itu

FiyöT»(»\wi'»'x«7!0(» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sora, inccrto ault;

tore atque adcb non magnat ßdei ( qux ctiamadbnemprioris Epiflolsrnonad hibetur ) oppofuerit apertifsimis Scri-pturat teßimonijs, quat Timothcum nó Epifcopu ,fed Euangelißam fuiffc pro-nunciant. Sic enim difcrtècum Paulus fccunda extremanominat.Ac tota qui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

dcmhißona conuincitcumEphefima Ada».».!» ncre diu non potuiße, quiPfiulumcot Aagt;io- 4. Ecclcfiasperagrantcmfcquutusefl,qui Epbi 1» jlli tninÜkauit, que fequutus eß « quem *“^•’■7«.

£ S Pquot;*:

-ocr page 90-

DE DISCIPLINA

Paulus afltliâionum fuarum tedem mut tis locis fuiflc, quem aliquando Ephc-füm mifit,quum in Maccdoniam nimi-mm proficifcerctur ; aJiquaudo Corin-thutrijtefians ilium opus Domini agere licut fcipfum; vt ad Romanos fcribens« fuû appellat, tanquam com uni opera in Ecclefijs conftitucndis labors-rent. Ac tandem, ne quis locus fubterfu gio effe poflet, in hac ipla Epifiola in extrema, in qua Epifeopus nominatur, Epbefo Komam vlqj accerfit: quod ccr tènunquam feciflcc,fi EpifeopusEphefi fionßitutus fuifletjaut ex illis PresbytC'* ris fuifl'ct quos Paulus Adt.ao.ad perpétuas vigilias Sc cxcubias adhortatur.Ee Paulus eum à fe monitum efle vt maueret Ephefi (Epift. prima ,cap. verj.) non ibi Epifeopum ordinafi’e, affirmât. Similiter amp;nbsp;de Tito rcfpóderi pottQ,nó dicere Apoßolum, fe illuqi Cretenfiuin EcclefîarumEpifcopü ordinafl'c,fêd tan tùin reliquillfc in Creta, rantundc nimi-rum, dum quar Paul.auocatusjpfe non poffctjcius loco cóftituercr,amp; presbyte ros in ßngulis vrbib.ordinaret.Quod ex. f o^batur (|uó4 illis reb.conftitutis Ni

C0p04

-ocr page 91-

copolim adfc venire iübet.Alibi etiam Tit. in Dahnatiam profeâûfuifTe feri-bit.Vtfatis confletTit nullius certi Io-» ei aut Ectlcliat curäm habuifle.Qin) auf temTitus amp;nbsp;Tim. Euangclinæ (vtfatis opinotjConfirmatueft) nó Epifcopi fuc tint, quomodo proEpifcopis facit ç ex corû çxépUs iilis cêceiTum fuifl'e appalt;» rct?Neq3,n.putü fore vt fe cûEuangeli (lis comparent ,amp; pari cû illis potefîate cüc affirrr.ét.Qupd (i faccrét,facile tcfel li poflentivt poßea fuo loco attingem»,

Sed ponamushæc itaeffe.amp;Timo-theum Epheünû Epifçopû fui(rc:amp; quç cunqj illis licuifleconHitericgt;Epifcopis quoq] libcralitcr largiamur. Videamus iamquidTimotheo Apoftülus conceit fcrit.Nimirqm jnquiunt.vt pro autori» late fua dcligat qui publica in Ecclc-fiamuncraexercetent. Videamus hoc quale fit. Aeprimum quidemnotandû eft, male ab illis ad eleóiionem transfer ri,quod non ad deledum fed ad ordina tioncm pcrtineat.Manuû enim impofi-tio non in cligendo,fed in ordinandofo lebatadhiberi.Tum ( vt hoc quoqj illis . çonçedamus , notari eleâionem or« ƒ

-ocr page 92-

PE DISCIPLINA dinationis adiunâo ) tarnen nullo beo facilius licet tyrannjdem hancamp;Epi-icopalem atque regiam autoritatemi quam hoc ipfo quem pro fcafterunt, re futare.Quud vt clacius eluccfcat.falfam quandam huius loci interpretationem« quam atferuntgt; refellere primum npor« tet : vt cos poft ex vero amp;nbsp;germano huius fenfti coarguamtis.Hic ( aiunt) mo-netur Timotheus ne cui cito manus im ponat, nec alienjs peccatis communi-cct gt;nbsp;eorum nimiriim qui quum indigni ftnt,ad miniftçriû afpirant. Parum hxc aut Apoftoli verbis aut ipfis etiam tem porib. aptaß; cohxrens oratio eft. An enim iam hinc aiiibituni in Lccleftam irrepfifte fatcbütur,amp; ( quam hodre ra-tionein ftquuntur) Epifcopü adibant, vt {ib eo fàcros(vt appellant) ordines amp;nbsp;manuum impofitionem confequeren-, turFAlitcrçnim quod hoc aliorym pte-catumeft.quo Timothçum monetPau lus, ne (cipfum contaminée ?quod hoç peccatum eft, minifterio Ecclehaftico obcundo non eße idonçum, nift quum indignitatis tu« confeius lis,cupias ra^ tneu id fufciperc quod ftne magno fee^ ierc

-ocr page 93-

ÉCCLÈSIASÎICA.

lcrc fußincre non pofsis? Atvcrôqui« tarn turpem ambitionem illis tempo-ribub in Ecclcfia viguille dixetitjquz multis poH annis Rum^ nata cß amp;nbsp;cdu-cata? Quod H veto türn labes ilia Eccle-liam infeciflec, annon Patilus eatti diRr tc opptignali'ctqui Epifeopum ab oin-ni reprehenfione liberum efle voluit : amp;nbsp;diligentifsimè cauit ne vlla ratione fu-perbiret amp;nbsp;intumefcerct ?

Ergo hoc Icutus eft qtiam vtädmitti pofsitiamp; longe alia huius loci Icntcntia eft. Nimi turn quum Paulus multoantè ipniderct fore vt ex iplis Ephelinis Vfe-f by teris graues lupi exotitetur, qtii gre gi non parcereht Z ncque dubiufn tfl'er, quin quum presbyteris arquali itite Èc-clefiani tegédi, amp;nbsp;alios in cum otdihetn cooptâdi poteftas cfleti qui rales eflehc fui fimiles in Presbyterium alleéturi, Sc ihanus impofitione probatuti : monct Timotheum riequid temere fic com-mitrat, nétie liquid talc accidat.quam* uis alij rem omnem approbtnt, ipfe tx mcncorum autotiratcad earn appro-banda:hadducatut:amp;fi alios à tali con Clio Jtnonitis fuis deterrtre non polTet, feipluirt

-ocr page 94-

DE DISCIPLINA feîpfum tarnen innocentcm conferuct» ( fie enim addit

) ncc aliorum peccatis communi-cct. Atqî harc vera 3c genuina huius loei fententia cHxx qua probatur non modô nullam rcgîam aucoritatem pcrmifl'ani elle ab Apoftolo : (turn enim non monu ilTct eum Apodolus vt feiplùm purum cußudireCi fed vt lute fuo iniquæ ruga-* tioni incercederet 3 3c rcliquorum iudi-* cia fua autoritate tefeinderet, ) feS Contrâ ,ita pari iure eum rdiquis fuiße» vtneßindignum quidemaliquae:tpàt teelcgiflenc, reijeere pro fua poteiîatc iiceret : ac nihilo plus hac quidem in rË ^uàm exteros ortines potuiflc,tantùm-que fuiipfius poteftatê fuilfe, ne imma-curis aut indignis iudicijs fuifragaretun Non cft ergo cur Timotheo ambitio-his huius acq; tyrannidis caufam iinpd hant.De Tito videamus.Cui quôd man datûclTe dicuntvtPrcsbyteros per fin-gulas vrbes conflitueretiverè quidem affirmant! fed Pauluni his verbis Tito plus permittere quàm aut ipfc àut Bat nabas aut quàm reliqui omnes A pofto-li rfurpaflcnt,nemo ( opinor) lânus cx’ ißimalt;

-ocr page 95-

ÈCGLESiASTICA. 4Ö iftimauit. Q^od ludsi communi (crmo ne prouerbiutn laétare folct na*?!? imw nVn'/quotlChriftus ipftap-probauit, quum difcipiiluin dicerct nó e(fe fupra magiftruni,eui fatis fuper«^ cfTe debcrec t ii maginrum adzquaret. Quidautetnamp; rcliqiuAponoliamp;Pauk ipCe fecerit,antè oßendi.Nec veriümile cß aliter Tn« in ßngulis vrbibus^quam Paulum inßngulis Ecclcßjs ordinafl'e: prxfcrtim quumPaul.exprefsis vcrbi$ admoneat, vt ita conßituat, ficut ca dc re mandata ab ilio accepiflet. Quod nó video cur non tarn ad vniuerfam ordina tionis rationé qàum adea quæ fcquun-z tur referendû fit.Quarc,vt tandem om* nem hanc difputationem cócliidamus, Euangeliß« nó magis huic caulx fauéc quàm ipfi Apoßoli, ncc vllum eorü vcl minimum diäum faäumue eß.quo ty-rannisißaapprobatur. Verosergo parentes fuos agnofcat, amp;nbsp;fateantur quod rcscßjRomx hoc malum natumefi'e, quod poßca fe vna cum Imperio in om nes fere terræ partes propagauit.

Sed adhuc torade Ecckßaßicorum munerum elcótoribus quaßio expedira non

-ocr page 96-

DE disciplina non eft. Qijanquam enim ex Dei vcrbd conclufénniuS; penes vnum banc pote-ftarcm eilc fine tyrannide non porie gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

men nouz hic lices nouaqj iuüicia ori-* uncur:amp; an omnibus xquali poceftace hxc authontas permitcendalit j an ve-^ rôdcleâis quibufdam vins, amp;nbsp;facruni minifterium in Ecclefia exercehtibus. Mihi verô amp;nbsp;facrx Scripcuræ ludicium, quantum afiequi poftuni, Sgt;i hcciefiarù / antiquifsimarum exemplû confideran-* ti, Dei voluhtaci maxime confentâneû elfe videtur, vt lenacus ifte qui ordinari am in omnibus rebus gerendis in elefia poteftatem habet ( Si quos pro-lîtb. IJ. 7. ApoftoJuS Si Their. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccicfiam vt illis pâreat at-

li. ■ ’ que obtempérer 'adhortatur ) populo in hoenegotio praefir, incligenuo pr«-cat amp;nbsp;fua prudentia atque aucoritate reliquse Ecclcfij futfragia dirigat.Ncq j hic obligarchicum aliquid Conftinu-mus, Si tynnnicäni poteftatem mu-tata tantum perfonain Ecclcfiarettnê mus. Nam rcliquæ Ecclcfiæ indicium contemni nolumtis, auteiiam ncghgi» TC ignarz fenatus pro autoricate fua im ponac

-ocr page 97-

ÈCCLE SIASTIC A. 4i ^ûnjitqiicm velit : fed præcuntc fenatu populuetiam fübfequi, qui jpmulgata eius fcntetitia, acclamationc vcl ûlcn-lio cam approbet,ü prolÿanda videatuc vel cidem (fi minus reôta fit ) contradi-cac.Ncc id tantum: fed fi iulia eaufa im probandi illià iudieij aiferatur, impro-bentatqüc refcindant, vt tandem ido-hcus.fcnatus autoritäre atque fufiragijs deleétus, omnium applàufu atque con-fenfionejappfobetur. Vt hic iniqua ilia qucrcla fit,paucorum dominatu Confit-« tuto.EccIcliæ maiefiattm violarii

Illud quidem aliter Ad. 6. A14. fa-âum efl’e legimus » amp;nbsp;populi in cligen-do furtrtmam poteftatern extitiflezfcd id (vt mihi qüidc videtur ) certa quadâ de caufa,qüi£ rtos ita noh attihgit, ncc ad ôrdinatiam amp;nbsp;perpetuam Ecclcfi» gu» bernationem referri debet. Vt cnim ih Rebufpublicis nôtantùm in populi,fed óptimatvi vel etiam vnius Imperio atque principatu confiitucndo,antcquam Conftituatufjomne Imperium penes po |gt;ûlü efi, qui fpontc fua (ibi magifiratus delegit, quorum autoritäre poflea gu-bernetur-. pofieaquc non vmuerfa plebs

G fed

-ocr page 98-

,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE DIS CI POLINA

fed à plebe deiccti magiftratus Rcipu-blicar negotia adminilirant : ira in Ee-clefia conftitiienda, quumnulli adhuc praeficerentur, omnis autoritas penes quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes erat; fed dcleâis femelab om

nibus , eertis viris, quibus gubernacu-la Ecclefiæ tradantur, non ainplius hæc poteftas penes omnes eft.fcd cos tâtiun qui deleäJ funt, vc gubernacula Ecclc-lisetraâ:arcnt,atqj regerent. In Diaco-norü autem eleäione alia prartcrea ccr ta caufà fuit,curillos ab rniuerfà Eccle fia digi oportcrec. Quutn enim Græci cótra Heb. murmurarcntamp; inique fecu agi quercrétur, quod in ca difiributio-ne quæadpeupcrum fubfidiaquotidie parciebatur, viduarum fuarum no fatis magna ratio habcrcrur gt;nbsp;ncccflc erat ad ' cos eligendos cui bæc cura cómitcen-da fuit, omnium iudicium adhibere, vt omnis quefelarumSc fufpicionuocca-fio tolleretur. Quarc quod femel in Ec-clefia nondû confiituta gt;nbsp;eertis ds caufis à populo fadum eft,ad perpétua amp;nbsp;con ftantem Fcclcfic regend« rationc refer fc nihil attinet. Q^nquam amp;nbsp;hacipfa dedionc Apoft.fibi fummam autorita-

tena

-ocr page 99-

EGCLE SIASTIC A. 4* îcm, populi judicia approbandijvel im probandi, amp;i manus impohedi rcferua-runt.Qu« licet ipfis Apoftolorum tem-poribus, ill is approbâtibus, ad ordina-rium Vrcsbytcnù Si Ecclefiafticuni fc-natum tranllatafit, vt poftcafuo loco appatcbit, cur ctiam eligcndi poteßa-tcm amp;cxaminandi,cæteraq5 peragen-di qua ad delcctum pertinent, ad ipfos fimul etiam tranßataciTc exiftimemus?

Quare Ècclcfiæ iusfuum ßtliberta-tem fcruantes,nc quid iHa hó modo in-* uiuaut non confcia»fedhc quidca noiï confentiente aut non approbante fiatj ex Dei verbo amp;nbsp;Apoftolorum exemplis ftatuamus.Scd amp;nbsp;fenatus qboq] dignitä tem Apoftolicam tueamur.vtpöpulö in cligendo præeat.eligédos probet, dc corn dignitate iudicet,8c qnos Idoncos iudicarit, Ecctefi« figniHcet : vt ortiniü voce approbati confirmentur. Ita cnim optime totum Ecclcfiæ corpus contins tur, quum fingnla membra ätqj pattes fuis muncrib.atq j oft’icijs per Fungätur : yt oculj vidcant,amp; in reciam viam diri-gant.reliquæ autem partes facilefefc dirigi amp;nbsp;in viam duci pauantur. Sena^.

G a tu«

-ocr page 100-

DE DISCIPLINA tus auté in deleâibiisgt;vt in omni aâio^ ne atqnc adminißratione EcckGaßicai reliquam Ecckßam inßar oculorum du cit amp;nbsp;dirigit i nc aut ignorantia aut cu-piditatum fuarü cscitatc prolabatutü Vridc ( vt dixiniijs ) TifoiixiiS/iti, jifovSns, tifigCJufti appeHantuf. Atque quotnodo tandcni reäc populus de varieratc do norum fpiritus iudicàbitjvthuncgu-* bernationi,ilium do6trinjt,alium Ecck fiaftico thcfauro dißribuendo prarfici-at? Vt cnimvariahæcotficia fiznt,ita ad ca reâè obeunda varijs ctianl Spiri-* tus (anäi doiiis inßrul opoftct eos qui cligunfüt'vt iri ßfigülofum müneribus traäandis fußus dicemus. Dé hacauté varietatc donorum,qua: quibus reb.gc-» rendis tanquam nata funtj atque à liéd ipfo formata atqj dcßinata.non cfl cu-“ iufuis iudicare, præfertim hac itate amp;nbsp;bis tcmopribiis, quibus ortiriia ita cor-rupta amp;nbsp;deprauata funt, vt plurimi huic vitf induIgentcs,ff»r/r2f»wlt;VM«T/xtf^ ( quorum tarnen neminem Apoßolus voluit ignarum efl*e ) nó ßint admodutn foliciti, atque in alijs munetibus de di-gnis vt indignis iudicarc multi pößcntt quo-'

-ocr page 101-

PGCLESIASTIÇA, 4} quotufquifqî quiminiftrum probe ex-jiminare poffer, eius donacognofcerc, qusE illius piçtas,qua: dodrina, qu« æ-dificandæ Ecçlefi« facultas explorarc ? Qsjod verb oinnçs ita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effent,

vt hæc feire iudicareqj poffent,tum de-mum nihil opus effet certisdelcdifqî viris.qui fua fpirituali quadatn pruden-tia popularia indicia dirigcrçnt; nullus indigniamp;ad Ecclcßamzdißcädatnin-epti eligendi metus effet, nullum con-fulionis autturbarum periculum.

Hacc ilia niminim effent tantoperc îib iftis cclebratalt;n)jiçi»fifr«A77Tizi)t,amp;lau-dat« fæpius 13«*'«« : quas fi nobis’^para-rent at que jnftruercnt, tantum abeft vt inuitati non açcumberemus,vt talis ho fpitis officium illnftri gratia accipien-tcs.magnacum voluptate tam exquifi-tis dclicijs fruercmur,amp; qrnnibus Syra-çufanis mcnfisjatqj adeo illi folis men-fæ (dequa cllapud Hçrodotum) an-teponerpmus. Sçd quum ifta nobis optanda potiusquàm fperanda Seexpç âanda fint, illù quem dixi ordinem A.-poftolotum inftitutis maximç çonue-niçncem, ad ædificatioué,quæ difcipli-

G 5 n»

-ocr page 102-

DE DISCIPLINA

næ fumnia lex cfle debet, aptifsiraunJ», à confufione atquc turbis remotifsimû îencamus: vt Ecclefiafticus fenatus Ec-clefia:,quiiin opus fit,de idqneis viris in fingulis muncribus profpiciat,eos diligenter ac fludiofc percenter,eligatjele-dioncm promulget, 6c ab omnibus de-mum approbatos fuaaucoritate confit met. Sed longius fortaffe quàm neccfl'e fuit hac in parte prouedus fum, quuffl 'fumraa illa populi meligendo poteÜas perpetuo inEcclefia fèruari pofsit, ac diuetiara fteterit: nos veto dominatu atqjtyrannide exerceamunqu« vt Jalua Ecclefia ( quam ianadudû penè euerùt) diu flare pofsit,non inteUigo:vt mature occurendû fit,ne ferooccidençis Ecclc-(iz cafum lugeamus. Eledioné vetà pmné Icgititham iufla quzdâ probatio atq i examinatio dignitatis antecedit. Qnod enim Apoft. ad Tim.dc Diaconia præcipit.vt primùm examinentur,dcin de verb, fi nihil fit^tequiri pofsit, ad Diâconiam jpcurationemq^ fuam ad-inittantur : id latius patet, amp;nbsp;ad omne munus EcclefiafliCum referendû efl.No pinus enim Paul, rationé examinandi

-ocr page 103-

ECCLESIASTIC A. 44 Epifcopi quàm Diaconi pfcqiiutuscft, Exatninationis aiit idem fcopus atque finis eft in orambus,nimiiûne cui incp-to aiit non latis idonço procuratio ali-^ qua dcfcratur. Qua ratione ficrct vt amp;nbsp;ccclefia neccftârijs fuis fubfidijs atqj ad iumentis deftituerctuT, amp;nbsp;fac^a munçra profanarentur. Ecclefia ergo nemingm debet cligcre^nifi quem ante à Deo qua fidcfignatum cfle fciant. De illius enim domo adminiftrâda agitur, cui? claues nefas eft cuiquara tradcrc, nifi cui fih-usfamiiias, magnus illc domus Dauidi caroeconomuSjfuper cuius huineru cla-ucs ilJas ipfe paiexfamilias impofue-rit,committendas amp;nbsp;credendas effe iu-dicauit.A Deo autem nemo vnquam ad ofticium aliquoddçleâus eft, qpi no fi-r mul idoneis ad bene gcrendji donis im-buerctur. Aliter enim quomodo gefti magiftratus ratione ab co rcpofcerct, queni ille bene gcrendo parem non efli intejligsrec, fufçipcvc tarnen amp;nbsp;obirç coçgifiècfNemo ergo à Deo in aliquain prouinciam fjam non latis inftiuäus cmittitur,{ed pro ratione muneris atqj pneris imponir, vires eciâ ad fuftineq 1 nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G duti^

-ocr page 104-

pE DISCIPLINA ^um fubminiflrat. Atque hinc illacl^ tam crebrô iirlfbro ludicum repetit» fentcntia »Superuenit ineum Spiritus puiTifni,amp; iuâiçauicifraçlem.

A.C milita quidem in Vçteri teftamen to exempla tepefiuntur,de Mofe.Ieho-fua,de Prophetis Ef^ia,Herçmia, amp;nbsp;in-finitis fcfç alijs. Quos quum Doininus adaliquam Ecclcfix fuæ partem adhi-|}crc vellet »idoneis Hmulad earn bene gerendam donis informauit. Ac in P^o-uo etiam teftamento ipfc feruator no-ßer non aliter ad mediatoris munysiob eundum accefsic, quàm accepto Spiri-tu fanâo,quo ad omnes partes jllius be ne gerendi amp;nbsp;pro digoitate perfungen-di inftrueretur, Siç cnim difertè deillo prædixit EfaiaSjSpiritus Poqiini fyper me ; propterea vnxit me, ad cuangeli-zandum pauperibus mißt me,amp;c. Ex quo loco yidemus prius acçcptum Spi-ritum quàm legationcm iniqnâam, amp;nbsp;oleiim atquç aliptam adhibitum^quàm ^n arenam atque certamen immitterc-tur, Eadcm ratione Apoßoli quamuis ab ipPo feruatore, præceptore omnium ^uinjfsiino, ad cricnniû amp;. amplius

doâi

-ocr page 105-

^CCL E SIASTIC A. -fS doäi fuiflent, amp;nbsp;ipfum quoque Spiritó aliquatcnus illo afpirante accepiflent ; (amen quia magnum illis certanien dc ccrtandum fuit, Si multi labores atquc pericula fubcunda » monct ne temcre amp;nbsp;imparatè in arena defçendant; fed pfo-mifsionc patrisamp;vberiora adhuç Spiritus fanäi dona expcäare iubet. Siç çnim legimus apud Lncam cap. a4-- 4sgt;-Ecce ego mitto fuptr vos promifsio-nem Patrismci, Vos ergo çonfidete in vrbeHicrufalcm, donçc virtutem çx^l-to induçritis. Hue ctiam pertinent or-dinationisfeu confecrationis in vtroqj teftamento çeremoniæ. Quid enim aliud oftendit illa facerdotum, reguntöc Prophetarum vnctio, nifi dona illa quitus inunäi ad officia fua obeunda i Spiritu fanöo donarentur?Hucetian^ amp;nbsp;manuum impofitio in nouo foederç referenda eft,quæ Dei manum prius im pofttam, Si digna munetibus fuis duna, çollataefl'c oftenderet,

Sed quid tam fulicitè hac in parte laboramus? Annonhoc ipfanaturx ratio amp;nbsp;communis vitæ vfus nos fatis do-çetgt;lt;],uum alij eacrcitui, alij vtbi præfir i “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5 çiutx-5

-ocr page 106-

quot; DE DISCIPLINA çiunturPAc in vrbequidem prztoreii-gitur,qi]i de iure rcfponderepofsit : fe-natores,quospra’darani èc difticikm illatn regendæ Reipublicae fcienciam, multa cuin doârina, turn etiam longa «tas amp;nbsp;diligens animaducrfio,acq3 vfus îpfc amp;nbsp;cxpcriétia erudiuit. Annon ( in-quain ) quotidian« vit« ratio nos doce rc dcbuit,neindignis honores noflros Si officia mandareinusi'Quo magis tur-pifsimi errati noftri hac in parte nos pudere debet, qui etiam ad grauifsimû munus iacri minifterij indignifsimos quofqj patimur accedere, amp;nbsp;cuiuis for-didiori artifici c taberna fna proliliéti» aratori reliâa ßiua, philofophaRris öi grâmaticafîris, nihilo magis diuinaru reriim peritisquàm artificibus amp;nbsp;agri-colis, deniqiie tibicinibus, citharœdis, dominoruni famulis atque afî'eclis, bu-bulcisjopilionibus, baiulis,quin etiam aliquando nô modo indoâis, fed S; con tamînat« vit« hominib. Ecclefiæ fores aperimus,ac ^mifeue fere amp;nbsp;fine diicri-mincdoâos, indodos, probos,impro-bos,dignos, indignos, ad Eeelefîs gra-uifsitpû munus adhibemus. Quodqua ratiof

-ocr page 107-

EC CL ESI A STIC A 4$ ratione fiat poflca vidcbimus. Hie tan-» iùm,quia exaniinationis vfus tft,nc in-» digni ad Ecclefiam capeflendam acce-f danc, generaliter n*tatc volui qua gra-uitcr hac in parte amp;nbsp;contra exprefliim Dei verbum offcndcrcmus, amp;nbsp;Dei no-» mine, qui impunè fanótifsimum infiitu tum fuum violate,amp; EcckfiæjCuius fum mo periculo atqj difcrimine hæc quoti die fiût, rogarc atqj obteßari eos quib. |r£C corrigendi poteüas efl, ne cû lero-gt; buamo cû infimis amp;nbsp;indignifsimis qui-» bufq; facrofanâi munens dignitatem puulgcmus, facrofanâ.Dci inüitutû amp;nbsp;examinationis vfum negligamus,pcrda mus ecclcfiâ,i5e colluuiem omné in cam inducamus.Qmn potius vt ex dei verb« ftatnentes, ne indignis Ecclefiafiica migt; ncra mandetur, taies cum deinceps ar-ceamuSjtùm verb cos qui errorc homî-nû amp;nbsp;falfa quadam cômendatione in Ec clcfiam irrepferunt, addicent atqjabitt dicent, amp;nbsp;muntrib fuis abire eôpellant.

Scd(v£ redeamus vnde digrefsi fu-mus ) cxaminâdi rationé perfcquamur, amp;eain,quatcnus ad omnë Ecclcfi; jpeu pçionç attinct,cxpIkçtnus.Ytcnim eu Äifqu«

-ocr page 108-

PE DISCIPLINA |u(q ? officij fua quædam dona funf,qq?P ^d iliud obeundum neceflariô requiran tqr : ita quædani in omni EccleOaniçQ muncrc defiderantiar. Acque ilia ( vt CJf Paulo obftiruauitpus ) duo fere funt. Quorum primum çft, vt in fidç fani ftc fincerifjnf.fecundum vtin vita atque moribus (^wr/ACTio/. De religione auteni in Epifçopis ( qui eiufdem DoâoreS funtatque interprètes) requirçndanq i çftncceflc dicere. Açdç Diaçonisqui- I dem difertè bac fimotbeumiup Paulus admonet.vt taies fint qui fidei myfic rium quafi reconditum babeant ( quod etiam pofi codé capite ttotifitfi appellat, èc defcribic quale fit ) in pura | confcientia.Ei omnes Apoftoli lerofo-î 1 Jymitanàni Ecclefiam fimiliteradmo-? penç, vt ex feipfis Diaconos feptem çli-s ( gant. De fide autem quid fentire opor-teat,non çfl huips loçi diçcrciqui loçus amplifsimus efi,amp; fuam propriam tra* étationem defiderat. Taipcn amp;nbsp;fatis no | tus ab omnibus, amp;nbsp;illo Pauli locoqueip fuprà citlubbreuiter çomprehéfus. De illa autem verè de Deo fentiendi, amp;nbsp;il* lumricè coicndiratione quidfencianc* noB.

-ocr page 109-

ÈCCLESIAStieA4^ hot) eft dift'icilc cognofccre;quum can-« dem cum Eccicfia cui fe adiungant,prai fiteantur : amp;nbsp;( ft upiis ftt ) de (ingulis rebus intcrfogatï lt;nbsp;de iudicio fiio refpon-derepofsint. Quanqüam non tàntùtrt hic vulgaris aliqua religioniscugnino atq J zeluSjfcd fupra alios fingiilaris quf dam rcqüiritur. NefeiOenim quomodo vel minima in Ecclelia Derprocuratio nos ex rcliquorum hominum numero cximir,amp; Deo quafi propius adiungens akiore gradii collocacis, legem impo-tiit {irilucendi alijs, amp;nbsp;exemplo fuo ad onineni läüdenl atqj pietatem incitan di.Itaque Apoftoli cum de Diacon isc-ligcndis agetetur, viros Spiritu fanfto Sc Capientii plehos requirunt. Morum aiitem'cxamen ita accurate amp;nbsp;diligcn-terApoftolüsperfequutus cft,vt nullo hie ctrote fallt liceat, quum videndutn Tim«#,/» nionetncauaritiæ, autcbrictatis,âut î*®’ alicuius denique criminis turpioris fee lcrc,quod cuminfamia coniunâûcft, labotenc, fed bonæ famæ atque cxifti-mationis fint apud omnes, Sc i) quibiis Ad.rflt; #» vitae honefte adiae teftimonium pribc-repofsint, Qn^inamp;illudvidendiimeftrf ’— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtio'-*

-ocr page 110-

DE disciplina quomodo Jiberos fuos (üoscducarinf» amp;pnuatamfamiliamrexerjnt. Exeo cnitn mukaatcentisamp;dili^ëtKibus ho minibus notari pofTe Si animaduerci an publies curatiuni fufcipiendsfuftiné-dsque idonei fucuri funt.Qui cnim na-uiculam euçrterit j quomodo quinque-remcsautillam Argonautarum nauem in medio mari gubernabir ?

Arque hæcertilla diuina lexquadff Eccleliafticis curatorib. diligenter arque accuratè probandis acque exami-nandisDeus ipfeEeelefisfus tuliCyamp; oblèruandam tenédamq^ in omne tem pus mandauit: in qua nimirum rcligio-fècolenda ciusdignitas atq^faluscôti ncretur,quû amp;nbsp;ad vfum necefiaria adiu* menta haberet, amp;nbsp;ad dignitatem ornar nlenta,quibus amp;nbsp;omnis malcdicendi oC cafio ab tniquis fuis ( qui ad illam fem-per leuifsitna de caufà traducendâ para ti funt ) tolleretur, amp;nbsp;Dei nomen apud omnes etiâ exteros illuflre amp;nbsp;gloriolum redderetur.Ergo ne Dei nomé amp;nbsp;fàcfo-fàndum eiusEuangelium per nos male audiat,nc Ecclcfia necefl'arijs eius con-feruands adiumécis dcHituatur^magna ciira

-ocr page 111-

E C C L E s IA s T I C A. 4t cura adhibenda cß quib. il lin s regend» adminißrandxqj cura côinittidcbcaç.

Huius autem probationis atque ex-, atrtinis forma, quum cani accurate ab Apoßolo præfcripta üt,mirum dl quo-snodo tâ multi (Slt; in dodrinacorrupti, amp;nbsp;in vita atq j morib, inquinati pafsim fcrc apud itos repctiantur.Quàm multi cnimhodie Papißxvel poüdecimum ^uintum reforniatse rciigionis annum, Biinifirorum locum ip Ëcclefia occupant, pattim in ijs Ecclefijs relicti qua» ante fub Papatu iniufla poßefsione dc-tinebant, partim etiâ ab Euangelij præ dicatione amp;nbsp;noßris temporib. ingrefsi? Quàm multi etiam inquinatifsimac vi-tæ homines, atque perdit ifsimis mori* bus ad gnbcrnacula admifsi '

Qu^e quum aperte jpHtcantur i^pi-ftse grauiter fe offcndi,ncq' adduci pofle vt earn veram Dei rcligioncm eße exißi mét,cuis tä inhonefli prxeoncs fint, amp;nbsp;tam maculofi (vt ita dicâ) interprètes; quid eßquod nónulli conqueruntur, ex hac caufa, quam de reformanda Eccle-fia noßra vrgcmusjcfi alia mala infinira, turn hoc in primis natü elfe, qgt; Papifls, hac

-ocr page 112-

DE DISCIPLI N a hac concentione nodraoffcnfi, longiili ab Euangcito ampleCtendo abalienan-* tur. Qiiid enim cft quod corû faluté ma gis proinouere pofsitj^uàin li tùllancut illa quibus orfcnfl repcllùtur ? Huius veto turpicudinis vcmukæ caufx funt, ica ilia mihi ferriper omnium maxima arque grauilsima vifa eR , quod rcliâa hac ram accurata probandi examman-dique rarione,quam hac in re nobis tc^ nendam fequcndam^uC Dominus pr«-* fcripferir.tanrùm vmbram eiüs amp;nbsp;ima-ginem ne(cioquam«qualem nimirumà PapiAis accepimus, rerinemus. Quo v-no crrore admiflô Hominum cómenri pro ccrris Dcî inßituris imitandi, po-ftca inhniri (vt fieri folet ) colcquunrufi per quüs honeAifsimuni ordinem indi-gnifsmè profanari, ecclefiâ.tanquâ l'a-piAarum afyla arque perfugia, omnibi cuiulq J generis fordibus arque maculis refertam eflê, amp;nbsp;Euangelium inimico-rum fuorum malediéris obnoxium fier» neceAc fie. Nam qiium certis hominib» poteAas côcedatur, vt finguli bis in anno quos quotqî velint, Eccicfiæ pr^fiquot; fcianc, amp;nbsp;ad haru ordinarionum vel or-* dinuri

-ocr page 113-

ECCLESIASTIC A. 4?

Üïniiin(vt appellant )defignau ab il— lis tempora tanta femper vndique pc-titoriim multitudo confluât; quomudo ab vno hornine» vno diCj tot candidaci, picrique fctèotnncsignoti,examinari probatiqj poflunt? quomodo, quid auc de religione fentiant, auc quàm hone« ftè vixenntjCxplorare? Nam quod feri-pto coguntiinreligioni noflræaflcntici ( quam aflcnfionem.fubfcriptionem ap pellamus) paru valet apud eosquiar-tis cfl'e putant finiularc.qui indulgcri fi-bi.quiduis perdendx Eccleflx caufa t'a-* tere, quibus perfuaflt Eunpid^s lurare lingua, mentem iniuracam gerere.

Neque verô pro inhoneflis iuftior ilia exeufatio habenda efl,quam ex alio-rum tèflimonijs, qux plerunque à can-didatis folentafferri, petere confucue-runt.quumdifcrtè Apoftolus Timothe-um admonueric nealiorum ludicijsat que fententijs inducatur,vt feflinantius manus alicui imponat : fed fi âlij id réméré cômiferint, ipfe fe libcru ab omni huiufmodLCu'.pa euftodiret. Quan-quam quæ fit horum teftimoniorum religio yomnes intelligunt, dum quidam

-ocr page 114-

ûÉ disciplina

gratia propinquos aut affines fuos, St alios quibus autoritäre fua gratificari volunt, litcris luis Epifcopiscommcn* dantzalij ctiam auaritia indudi, amp;nbsp;fp^ prxda; diuidundx cum ijs qui fnidum aliquem fua opera atque gratia conic* quentur. Satis anim fuperque note Hint multorum fordcs » corum di co ad quoi fniduii qui ex niiniftcrio pendent con-fcrendorum ( quzbenelicia appellant) poteftas putaturpertinere. Qui rt rem fuam augeant, pacifeuntur qui cum pof funt minimd : nonnuuquani etiam ü feruum domi habcant qui legere pof* fit ( quod facilius cu co tranligacur,pa* rato nimirum fruduum fuorum maio* rem parte domino ccdcre, vt illius corti médationeatqj autoritäre furdidiorei operas fuas cum honelliorc aliqua amp;nbsp;H beraliore conditione cómutct)Épifco-po commendant.'qui hac cómendatio* ne fretus, vei ncgiigetia rel lape ctiam Audio magnis viris gratilicandi non dif licultcradmittat. Eccleliallicorumer* go curatorum cenfus habendus cß;amp; grauifsimo ordinc, qui reliquis fpeci* uieii elfedcbcrct^omnc prebru amoucu

amo*

-ocr page 115-

feCCtESIASTICAs» ’Aim. Quo facto deinccps ftatucndü, vt Vinguloru iuifa quzdam amp;nbsp;légitima cû tcligionïs tum ctiam probitatis ex ami hätio omncm eleäioncm anteccdat, Sc Domini noftri inftituta hacderctam accurate trädita perfcquamur.quibus ^etfequcndis alix Ecclclix amp;nbsp;hodic via bunt,amp; iamdtu flotuerunt. Atq3 hxc do cleäiont * ad otdinationcm veniamus«

EH autcm ordinatio elect i ad munus îüüm atqs fcparatiojvel in mu-nus fuum quafi inucAitura quxdam ata ique inauguratio. Voft delignationcnt enimiquac clcäione fitgt; ratio quxoäat-que cercrrtöhiäe adhlbcntur, quib.defi* gnatus.täfiquam polTefsioncm nibnerit fui accipiat. HxC atné ordinatio quarrt appcHamus, in duab. ferc ccremoni jsj |gt;rccibus tiimirü amp;nbsp;manuü impofitionc; conliftit (ubquib.ctiam amp;nbsp;muncrisexa plicationc cöpleöör. Hac enim (^manu Um fciiicec impofitionc) fimplicifsima cctemonia E uangelium contentum eil tniniPrösfuos quafi inueftiri; hcc illaiu tarn folicitäae curioiam Legis in con-fccrandis fuis Lcuitis atque fäcerdoti-bus dclidcrar. Ac dc precibus quidem

U a «pertè

-ocr page 116-

' DE disciplina

•pert« narrat Lucas,quû Paulus amp;nbsp;Barnabas ad opus Domini à Spin’eu fanCio feparari iubcrentur, preecs pro ilJis à fratribus fatras fuiifc ancequam ad Ic-gacioncm fuam obcundain cmirteren-tur. Similiter amp;nbsp;pro Diaconis qiios po-‘pulus ekgerat preecs ab Apoftolis coil ceptz funt.vt Deus nouz qucHurz créa tionem fux glori« amp;EccIefiz commo« do fauftam atque felicem effe vellet,de-(ignatos idoncis dönis indrucrct, amp;nbsp;ad fua munera pro dignitate obciihda in-formarct. Neque cnim dubium eft quin Apoftoli ad Ecclefiæ tempora preecs fuasaccommodarint, amp;vtantcincle-dtionc Matthiæ, ita nunc in ordiratiu* lie Diaconorum pro rationc negoiij quod getcretur, preecs conccpcrint-

Altera Verb cercmonia eft maniiuin fuper caput clcâi inter precandumim pofitio.Sic enim videtur,tanquam pre-catioUUm quoddam adiuiiétuih, folitl adhiberi.vt cleâutn coram Deo fifteii-do,amp; illi tanquam offcrendo, preces Ec clefts ardentius amp;nbsp;vchcincntius inftam marentur.Atque in hunt fincm vfiirpa-fi folitam,cun) ex rcliquis locis fere om itibuf

-ocr page 117-

ECCLESIA STIC A. ji pibus quibus cius mencio fit in facris li» îcris.tum ex Matth.lÿ.Cûnilat, Vbi nar i;at Matth, puçros ad Chridû adduâos vt manus illis i[nponerçt,amp; precarctur. Sicut ctiam ex co Ad. loço qucm cita» ui,quo narratiir Apoßolos precantes manus impofuiff« Diaconis,qui ab £c» cleßa clieebantur.Scd hic generalis fe» i , rè vfus cft.

Alij practerca huius ccrcmonisc vfus i nbsp;nbsp;in defignatis inaugurandis proprij ma-

gis amp;nbsp;peculiares funt : quorum prior ad çlcâum, pußerior ad totam Ecclcßam pcrtinct. De fignatus autem hac cere-mohia raonebatur, Te ad opus Domini feparari( vt patet ex Ado.i3.3.)amp; è re-' nbsp;nbsp;liquo populo ad illam procurationem,

Dci ipfius manu quafi decerpi atqj de-libari ; vt-iam nonamplius fe fui iuris çffe fcireç.vt agat quod velit, fed à Dco ad opus fuum adhibitum, cuius ilium pcrfcâiatqj abfoluti remuneratorem» contempti autem amp;nbsp;neglcdi vltorem atque vindicem habiturus efl'et. Sic Ti-moth. Paulus cum ad omnes oft'icij fui partes diligenter excitaret,huiusim» politionis raçminit,atque monct,nc ci

H 3 pro-

-ocr page 118-

. PE PISGIPtINA pCQuincia negligat, quam per impo/U tionein inanuTi presbytcrij ad prophe* tandum acçepillvt. Prxtçrca ctiâamp; al-r ter huiu^ ceremoniæ vfus çft,qpi ad con brmädufn delignapim perp'nct, vc ma-* num iHam Cpmper parata fofc intelli-gac ad onus (uoleuandum atqj funinciif dum^quï impofuic: vt Deo niunen’s fui tutore frecus, conftantius obiretgt; nullif pericuüs auc tunpre pçrtçrritus. Sc cun dus veró hums vfus cft, qui ad Eccicßf am (pectar, vt quum autoritatcm à Deo ^feétam, amp;c ab co libi pcopofit^ ede cccuerent, tutores Si curatores fuo» agnofccrc amp;: rcuereri diïccrent,atq3 co^ rum voci parère acq; obcdire in ijs qu* ad (üum Qtiïcium pcrcinçrcnt.

Acqgt; bic impofitionii manuutn,qult; ad ordinandos Ecclcß» piinidros ad** hibetur, legitimus vfus cft. Quo rcliä« Papifta;,amp; qui ab ilhs inepte tradita nul lo iudiçiu retinçmus, aliam quandani camque non in ordinandis Ecclcii; WH niftris adhibitam, fed in conferendU Spiritus fandi donis, omnibus qui crc-f derent, amp;nbsp;baptizarentur, non ordina-tiam illam atque conftwtisamp;perpetui

-ocr page 119-

ECCLESIASTIC a;

»fus in Eccleßa, fed ad tempus amp;nbsp;extra ordinem adhibitam, vfurpamus. Quia enitn ApoAoli quûSpiritumfanâû*id cft varia atqj multiplicia illa dona Spiritus,tanquam Dei oeconomi rcligionc amplexis diAribucrent. mlt;nuü Agnum hoe 8; quaA facramentü vfürparüt.prf-clari 1 Ai inrit a tores cefTantc illapotc-Aate fpiritus dona conFcrcndi,(ignü tc-nuerunt: amp;nbsp;impolitis facerdotibus fuis tnanibus, iubent accipereSpiritü fan-óuni : quem neme confcrt,acnc pofsit quidem cóferrc, niA extra ordinem hoe hat : quum hoe proprium illorü tempo turn amp;nbsp;ApoAolorü fere fucrit.Neqj eo» Afto.8, gitant longe alia hanc efTeeetemoniâ/’ *’ quàm ilia fucrat,qua ad ordinandos Ec clcAç miniAros vtebatur.Hoc.n.ad om-nes Adeles,illis quidé téporibus, ilia ad miniAros tantùm conlignandos adhibo

i batur. HæequûillisSptritusfanâido-nis, quae turn extra ordinc confereban» tur,coniungcbatUF:il!a no ité: vt ex his loeis quat citatur de Paulo amp;nbsp;Barnaba, Aft« - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

itemqs de Diaconis manifeAc eonAare ’'°’ poteA. AePaulù antè qui dem iilis donis

, ^indum ßchnbutyrnfuiffeexeoappa-»

H 4 rçi.

-ocr page 120-

DE-, DISCIPLINA

ret, quótlante Chriftus iHi de calo aps paruerac, amp;nbsp;in illullre quoddâ vas in £r uangelio fuo in omnes partes fejjendq fyrinauerat, y t Oatim in Syn^ogis con » cionaretur, He ChriHuni filium Dei an-nunciaret. De Barnaba vero aperte te-UarurLucas,cum Spiritufanóto (qua voce ilia dona fpiritus intelligo ) amp;nbsp;fide plenum fuifi'e, vt hæc manuum impofif tio non nouorqni donorum collatio.fcd (vtipfe Spiritus lanólus loquirur) «pr fi^iin AC feparatio, amp;nbsp;quaft fanâifiçatio quædam ad maius opus moliendum, A grauiorem maioris laboris atque moi Icfii« prquinciam fubeundam.

C^od autem ad Diaconos attinet ,Iç gimüs Apoüolos, quû de illis eligendis ageretur, monuifle,vt riros Spiritu fan-éio amp;nbsp;fapientia plenos çligcrét. Vc mi* hi dubium non fit, amp;nbsp;fignificafiçcos, vt ex ijs qui fingulari illa donorum varic-tate oroabantur deligcrent, amp;nbsp;Ecclcfi-Aft 1.4t. am id fcquutam, ex ijs ( quales 300®. fuifle Lucas antè meminerat ) Diaconos defignafTe. Ergo quôd Epifeopus in Ecclefiafiicis minifiris ordinandis ma-nusillis imponens,Spiritiim fanâum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iubet

-ocr page 121-

ECCLESIASTIC A. 15 jubcc accipere, nullä Apoßolici alicur )us faâi.imaginem aut vmbram habet: fed Vapifticqs quidam ritus cft,ftultè quidcab illis amp;nbsp;fine vllo feripturæ fundament« inRitutus gt;imitationc quadâ non cius quod çrat, fed quod illis cife vi debatur, à difciplinæ noRrz autorib. ( pace illorudixcrim )non magno pri-mùm iudicio acceptus, minorc adhuc in Ecckfia nofita rctinetur.

Supereß adhuc vnum in ordinationis quxßione cxplicandum,ad quos potiCr ßmum ordinandi ius autoritafque p«:r-tincat. Locus non tam expeditu diffi-cilis quàm ille de eleâionc fupcrius à nobis traâatus : quam nulla ncqueab vniuerGs ordinatio faâa intota facra fetiptura rcpcriatur,nec mandawi pta-ceptumuc vllu, quo vel populus vcl Epi fcopi huius poteßatis ius ad fc putanc pertincre.Nam quod Epifeopi Pauli il-lud adTimoth.Necuicitô,amp;c. nobis obijciuntjfatis (vt opinor ) ante refpon fum eß, amp;nbsp;explicatum quam illis verbis Timothco nihil fupra cacteros pcrmif. fum litjtantdmquc ilium fuißc monitü» yt ipfç fibi cauetet, nc ab alijs fc abdu-

H 5 cipa-

-ocr page 122-

DE DISCIPLINA ci patcretur, aut pofic putarct vllum âum fuum te mere cômifliîinaJiorum exemple amp;nbsp;autoritäre excufari.Contri vero in omnibus ordinationib. â pluri* bus manus inipo/îtas,amp; Ecclefîaflici fê*« natus autoritäre omne hoc negotium peraótuin eflc,vbiq^ Jegimus. Sic enim Ad. 13.1. Paulû amp;nbsp;Barnabâdoâores amp;nbsp;Prophet« Antiocheni ordinarunt.Simi l^tcr amp;nbsp;Diaconis ab Ecclcfîadeng.natis Ad.óó.duodecim Apodoli manus im^ ponebant. Etnequiddubitemusad^ potifsimû ex. ordinarijs Ecclcfi« munc-rib.hæc poteftas ab iliis relida fît,Faut Timotheo manus ä ppesbyterio impa-« fitas fuific fcribit.Cuiustam ampii patrimony ab Apoftolis rcJiâi Epifcopua ( qualis à Paiilo ad Tim. i.î.amp; ad Tit.î. informatur ) cohærcs quidem eft, Sc poAolis ex aliqua parte fuccedit: (yt fa fius poOea diccmus,quûde fenatus Ec-. clefîaRici autoritatc difputabitur)fed exafîe hsredemefl'c nuUo vnquamauc teftamenti iur« aut teftatorum volun-tatc confirmabunt.’ncc fine iniquifsima fraude amp;nbsp;aperta vi atqj tyrannide alio'* rtim ab iliis polfefsio depafeitur.

( i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quare

I

-ocr page 123-

ÏCCLESI AST I CA. H

Qiure quum (vt ad hune vfqj locuqi difpucaui) tpulta atq; grauifsimè in di« fciplina noûra pçccçmus, fanâifsimas pci leges de regno fuo modcrâdo in pu blicas Apodolorii tabulas relatas rio« hotninû cômenta feruorû vo^ luntates Çhridi rçgis mandatis prxfc« ramusgt;perdamus Eeckfiâ, quâ Tangui« ne Tuo redetpU, fanâa mitiiÛcri^ proia nemusj Ci emnia fufq; deq? mifecatnua atq; perturbemus : tandt aliquando d« ijs reb. corrigendis ferio amp;nbsp;foliçitè co-gitetnus : quetn voce regéagnofeimus, illiqs prxçeptis atq; legibus patcatnust Ecclcliam çharatn, amp;nbsp;eius fplcndorcm atquc dignitatem (ômtndatam habca« mus.Di^iplinâEcclcfiç ad hotninib.Ot iureCanopiço atCflTcntcs iniuriâChri fto Prophetx noßro regiqj facimus gt;nbsp;featuriginem quandam trrotû inEcclç (ia aperimus. Obdruamus putços iftos, ad diuini verbi fontes adeamus.fubditi ex regis noßri volyntatc pendcainus;$c primû hoc atq3 gtauilsimû in difcipli* [ nbsp;nbsp;na rcformâda caput Tanciamus. ncquid

I nbsp;nbsp;nbsp;in ea prxtet eius voeem (iatgt; onnniaqu*

l nbsp;nbsp;^dilliusatbiuiumconfort^cntuC} Vç**

-ocr page 124-

DE DISGIPLI NA

fat 511c quenquam in Ecclcfiam ingre-« di, puMicaniïn ea perfonam in fê fufci' pcrc,auc publici muncnsadionem ali^ quam obire.nifi qui ab eo ad earn voca-tus delçctufque (ic.Et huiiis legis viola-* tores grauifsimèmultaiiit, qui fpret® mandaco fiio, extra limites fuos egtef-f5,quib. circumferipti eßent, in aliénas polfefiiones ingredi,amp; impuris manib. facram’inifleria profanare aufi fant.Vi-dcamu^néquid ule fit inter nos : amp;nbsp;Pa-pifticosfacerdotes, muliercsclàmba-ptizâtcSiCancellarios gt;nbsp;Archidiaconos amp;.corum famulos, CommifTarios, Officiales, Si rcliquas quifqûilias difcipli-adminifitationem fikû arrogantes fa cefiérc tandem d nobis iubeamus,amp; res fuas agerc, atque pati hæc ab ïlhs geri qui legitimo Pci infiituto ad ilia obey da vocatifunt.

lüft« creationismagnusvfuseft,ne illius amplifsimum fruétum ambitio-.■ ne ac largitione amitti patiainur. Cer-tam prouinciam adminiftrandam lega tis fuis defi*nauitjamp; quibus miinus ali-quüd iniuoxit, fimulA apud quos illud ûbiri gerîue vellet,conftitmt. Cur ergo

tam

-ocr page 125-

ECCLESIASTIC A. jî tam multi apud nos crrarcnt, amp;. incer-tis fedibus vagarcntur? Cur libéras vl-laslegacioncs conccdimus, Si officium commiciimus ? Cur vnd non ihdicimus apud quos illud geri excrcerique volU' mus?l’ra;lèrtim quuni vaga ilia Sc indc-finira muncra inhnita faspc mala corilc-quancur.Munus autcm aliciii commit-titur, dcfignatur vrbs, locus Ecclelia; in quo illud excrccat, faciat diligenter fulccpit : amp;nbsp;nifi fpontc fua feccrit, ma-gidratus autoritäre errorcm fuum cor-tigat.aut officio fuo abire cogatur. 11— las verb prærogatiuas amp;nbsp;immunitatcs* quj eas rcdim ere volehtes ab hac necef IitateLberantjtanquam abipfo Anti-chtifto primum profcäas aboieanaus : Si ix Dei verbo ftatuamus.vt cui procn ratio aliqua Eccleliæ delata fit,illi diligenter ôi folicitè inCuriibat, tanquam qui Deo celebti die illo aduentus Chri* fti rationeiii procurati muneris tedditil ruslk.ln ekóionibus hàbendis viurpä-; ta Epifcopurum tyranuidc fub!ata,amp; ilia tora peruerlîtate quam defcripfù qua iufia probandi examinandiqué ratio impcdiatuh legitimis cicôtonb. iuâ . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuuni

-ocr page 126-

Ö É ' b i s C I P L I N À

Fuam reddatur, diligens quxdani amp;nbsp;iC'i curata religionis morumqj examina^ tio habeatur, munera dignitatc mandé tur:ncauc facra mitlidcna prufanafî-* *nt,aut Ecdefianccedàrijs fuis adiu^ hicntis atqî adminiciiiis dcHitura pro-labatur. Deniqjordinationjsamp; irhpo-fitionis manus verû vfurn rcftituamus ; antiqucmus ementitum arq j fiâitium. Atquc hæefctc funtquæin hacpartW quf omnium cômunis cft,cx Dci verbd Corrigenda nobis cmendandaqî funt.

Sequitur alia pars lingulorum magi^ fpcc 1*1 i s, que cciam mirum in modudi cultura indiget: vt ad EccIeOanicoruni muncrûdiflributioncm, amp;nbsp;quid quxq» cum alio câmunc,quid propriû amp;nbsp;pccil liare habcacexplicandû veniamus.Oni ncs ergoppetue amp;nbsp;ordinariç in EccIcfÜ jfirocurationcs atqj munera duob.fcré Epifcoporû amp;nbsp;Diaconorûnominib.iri iâcra Scriptura côprehcndi folct. Quad quam.n.ipfa rocabula non ità accurate dbferucntùr (vt ncc nccclTe fuit) tamed huius partitionis fummavbiqtretirie-tur.PauIus Apoft.in priore ad Timothe Mm^ difcipulûiùû de cô/litucnda Ephé-fini

-ocr page 127-

fecc t ES IA Stic A. 0

£na EcckGa pro Euageliftar oti'icio.qub Timotheus fungebatur, inftitueni,ora-nem publicam Ecclcfiac curationc Epi-fcopis amp;nbsp;Diaconiï comprehcndit.Atqj idem Paulus fcribens ad Philippcnfca (apudquos conftituta iam amp;nbsp;légitimé dekripta crat Ecclefia) Paul, inquit (Se quæfcquûtut) fanâis qui funt Philips^ pis cû Epifcopis amp;nbsp;Diaeonis. Quo loco (anâorum uoitiine fidelcs,amp; tatiq ciües ôc ipfum quafi Corp» Eeelefiç fignificâs» gubematores flecosquib. publica ali— qua in Ecclefia,pcuratiocômiflacratj fubEpifcopisôt Diaeonis côplexus eft* ' Paulo aliter ad Rom.ta.eod.tamen fen* fu, Ecclefiaftiea muncra diuidit in pro* phetiam ;^eorû munus'di quosdurti bus fupcriorib.locis Epifcopos appella un:amp; Diaconiâ. Qu^aediftributioetiam à Petto,prioris Epiftolæ c,4.retinetur t nifi quod Diaconi nome recinens, pro-phetiam fermonem appellat.

Hxc ergo légitima Ecclcfiafticarutrt funâionutn diftibutio cftabipGs fum* tnisApoßolis in has partes dißributai Vndc manifeüècôQat ,in integra amp;nbsp;rc* fts conftituta Dci Ecclefia, vtrâq} tan-quarR

-ocr page 128-

DE DISCIPLINA quam in corpore dextram finiftramqu^ partem elfe,ac neutram ünc magna to-tius Corporis deformitate dcellc poifc; Vt contra j nullum munus j nullum otfi* cium procurationemue, loCutn inEc-^ clelia habere oportet gt;nbsp;quàr nun alteru** trius iftarum partium quafimembrußl quoddam fit,a4 infeparabili quadä con-iunctionc cum reliquo corpore cohaf* reat. Ad quam formam Apoilolicami fi RomanamiEcclefiam excgcrimus, dquot; lam dicöä prima hacfimplicitatede*’ fcótricé, amp;nbsp;multiformis belli« (vt à Io* Apocij.rp han.defcribitur ) cxprcflâm imaginciii

amp; imitatriccgt; qu« fe ad Romani Jmpe* rij formam aifiguramfinkitätqj e(ht' mauit : ( vt à Cïcmétc aliud agente dc* jicnbitur ) quam hic diuina quad âchi* ïurgia opus eflet.vt totam partium non ; necelfariaruniljamp;fuperuacänearum cu- [ rationum redundantiam auferamus? quas hic (liumäs quos næuos curari di amputari refcindiquc opus eflct? Sed nee minof in defedu eanim partiuni quæ naturales amp;nbsp;necelTariar Hint, defor-mitas apparct:quum in Romana Ec-tlefia*alteram feretotam partem,di । vni- I

-ocr page 129-

ECCLESIA s TIC À. 57 vniuerfum genus illud Diaconorum re» quiramus, Q^re y traque ram intîgni deformirate vcinam Hi Eccletia noitra non iaborarec,ncc quicquam clfet in il» lis Eccle(]js,quls aliarum marrese(fö dicimus, quod illam membrorum arq; partium redundantiâ imitârctur. Nam in altera ilia dcfeâus deformirate ne ab iplis quidc Papiftis fupcramur.Dia» tenoruni Cnim toCum genus in vtraque seque deeft. Qubd poftca planiUs, quum de Diaconis agetur, apparèbit Nunc fingulorû muncrafpeciatim perfequa» mur, Âcprimumquidemdicamusde Epifcopo Epifeopiaute nomenàGrx» ca voce deduétum, fpeculato-fem aut vigile Ggnificar,qui calkis Cu» ftodiendis, aut âd vrbis vigilias.ad hw-ftiuni aduentum denunciandû delîgna-tus eft.Quod nomen erft aliquando ma» giftratib. etiam tribuatur, propter fum mam curam amp;nbsp;folicîtudinem quam de populo tibi fubdito habere debent, fat» pius tarnen amp;nbsp;magis proprie maiori» bus in Ecc'enamunerib. folet attribut, amp;nbsp;quæ ranquam ciuitacis Dci vigiiix tiirtt : quæ cara non à ferro atqs incen-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i difs

-ocr page 130-

DE DISCIPLINA , lîijs tueantur, quae homines infcrre pof hnt,fed ab illis xtcrnis ignib,amp; tdis (vî loquitur Apoftolus} iriwfOdwtn, quibu?

X, atrocifsimi hoftcsamp; potcnnfsimifpiri tus vrbem hanc infiâmare acq^ incédc-* redics nodefqj mohuntur.Sed quum ex ijs quidâ fanétiorc quafi facramento ad perpétuas vigilias teneantur, quib. ni-mirum (àcrz illz argentez tubs ad ho-' ' ßium aduentum omnib.denunciandum commifl'æ funt,his propriè amp;nbsp;przcipuà ( vt prioris ad Tim. j. ad Tin i. amp;nbsp;alij» tocis) Epifeoporum noméattribuitur.* ▼t olim Epifeopus laboris.non quictis» oncris magis quàm honoris, amp;nbsp;negotij non otij nomen fuerit. Efl autc Epifeo-» pus, fi verè illû definite volumus, minifier Ecclefiz in rebi diuinisiamp; ad Dcuni pertinentib. Sic enim placet imitari Meb. f.i. illam Apoftoli ad Hebrzos lâcerdotis definiendi prudentiam, quum in rcruni diuinarum aâione atq^ adminifiratio-' ne, Epifeopi in nouo fœdcrc facerdoti-busLcgisfucceflcrint. Quôdautcmr« diuina facienda Epilcoporum munu» terminamus, hoc eodem Apoftoli loco nititur, qui nihil aliud tribuit facerdb« tibuJb

-ocr page 131-

ECCLESIASTIC A. 58 tibus, quorum orficium nihilo angufti« used quam £pifcoporum,quod ad rem attinet : atque adeo quibufdam in rebus, pro narura atque rarione illorutn temporum j fpccicm formainqj foren-fem habebatampliorein. Atque ficTi- i.Tfinjaji mothei ( quamuis Euangcliftæ) mu-nus Paulus domus Dei gubernatione amp;nbsp;admiiiiftrationc definiuic. Et A po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j, ij.

ftolus ad Heb, anitnarum procurations f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curam complcxus eft.

Quod veroamplius aut locuplctius hac de re teftimontu requiratnus.quàm ipfius Chrifti fcruatoris regifque noftrij qui regnifui naturam penituspcrfpc-î dam habebat, amp;nbsp;certa rationc confti* tuit ad quam rem qucmqj adlubcrc vel let ? Quàm f«pc autem iilc regnum füû non elfe ex hoc muodo ptædieauit, alts rius cuiufdâ Si diuin^ naturx die, acqf ad animas hominum procurandas per-tinentis?ln quo quum omnis icgationis fux fumma amp;nbsp;mandatornm qiix a Patre acccDi(rct,confiftertt, in eo fe totuelTe,. id fülû agerc atq3 medicari, alijs huius mundireb non immifccrc,hoc dies no-defq J cogitate, amp;nbsp;in co vna fe exercs-

i a rs

-ocr page 132-

isÈ disciplina

témoncreqj Apoftolos nehuinsmun-^ di fpicndorcm amp;nbsp;honores apudfecon-fcqui pofl'c oonh'dcrent.'Jongè aliud hu-ius rcgni ingenium atquc indolcm e({et regere affcótus, perturbatis animi mo-tibiisdominari, tnodcrari libidinibus» omnium hominu animos in ofFicio con tinerc,affliftos amp;nbsp;cadentes cxcitare arque crigere, Dei gratia,clemcntia, bo-nitate, zgros amp;nbsp;laborantes confirmare» arcceptis errorJbus qnibus inomncni perniciem hommes prxcipitarcrur, ad veram Dei colcndi vcnerandi^uc ra-tionem tradiicerc. Ad hæc fc illorutn opera vti veile,gregemfuum, ouile fuu, agnos fuos euftoditent atqj pafcerent ; hocillis curriculüj hunc pulucré, hanc vnam arenam eflc in qua lè exercèrent. In ea fi cüm Jaudc verfarétur, Kfutfitrurt^ ( vt iriquit Petrus

âarehe.

Hoc ergo ÈpiÆoporum munus eft hoé officium. Quod non iam curiofîus inquiramqüàmfidcliter noftri obeant, quum nul li certo gregi addiét i, fed gc-flerali quadam cura contenti, fe Epifeo ^alis muncris defungendi necefsirate

-ocr page 133-

ECCLESIASTIC A. liberarunt. lllud potius videamus rcôç pc corum munus religione amp;nbsp;ccrctnogt; nijs traââdisdefinitum fit. Vetus cnim opinio cft,amp; ab antiquis duóta tempo-ribus, Epifçopos non icarcidiuins fa-çicndæ terminis çircumfcribi,quin eu-am Humana traâare pofsinc, ac fimul quidem Eçclefiam atqj Rçmpublicam adminiftrare. Hinç apud nos Epifcopi pacis amp;Qtij communis cófcruandiau-toritatcm habest, amp;eius violatorcs in carcerem atquc vincula conijcicndi, tefiamentorulic^,amp; alias ciuilium có-trouerfias in fuoforo audiendijdifcc-ptandi indicadiqi poicftatcm.Hinç ijf-dem quibus prinçipes in Rçpublica ho norura amp;dignitatum titulis infigniun-tur-.dum Arçhicpifçopi honorificentif-fimo amp;nbsp;pene, ac potius quide plane regio gratis titulo falutantur,alius nobi* lifsimiamp;aurati (vtappellatur) çquc-ftris ordinis Epifçopus, alius comes Pa Jatinus, omncs magnifici Domini ap-pellentur.Vnde Si nonnulli cançellaria-tum regnijEboracenfis prouincie prs-feâuram, amp;nbsp;fimilium munerum auto-çitatem, quibus non ita pridem fungc-,I 3 banwv

-ocr page 134-

DE DISCIPLINA banrur vins politicis oinni dignitaW prxfianribiis dclatain cfl'e » tanquam dç illata iiiiuriaconqucruntur.

Harc crgo aut iniuflê ab illis amp;nbsp;fine ra tionc ac contra officium vfurpanturSi expt tûtiiFj aut malèà tiobis Epifeopo-* rum miiniis diuinarum rerum proçurâ-tionc defînitû eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtium fit,di

ligenter exquiramus. Ac retus quidem hóe amp;nbsp;perantiquum cflcj ex eo fàtis ma nifcfic apparct j quod vctufiifsimis eti-am canonibus talis ambitio amp;nbsp;mhinfiyt lUfj H prohibetur.Qi Se veterum quo-rundi notægraues hac de rc querimo-niæ in corn libris extant, partim in cos qui hanc confufionc induxerunt inuc-hentium,parcim conquercntiura,fc ilia rationc à fii® proprio^’ niuncrc auoca-ri.Quod amp;nbsp;noftros nónullos queri acce* pimus, amp;nbsp;vnicam tanru hora in totafe-ptimanaad facras cómcntationcs inte gram,amp; cam quidc ab importunis clîé-tib extorram profitcri. Quib.ac mcritd quidc Terétianus illc Chremes mirarc-tur tautn otij eße à re fua, aliéna vt eurent. Verum hoc Ç iam ita auâum atq J amplificatumjintolerabileplanc^atque

-ocr page 135-

ECCLESIASTIC A. 6© Ulis ipfis non minus quàm Ecclcfîc pe« riculofum cß,olim(vc reliqua fcrc mala omnia) ab initijs non ica mails dimana uit. Primo çnimtotum negotium pri-uatum çxiftimabatur , amp;nbsp;litigantiura ' conlcnfu cócrouerüc ad Epifeopos de-fçccbantur, quorum confeientia freti optimum fe fuarumlitium cxitumcon fequuturos efl« arbitrarentur. Poft cti-am creuit autoritäre principû,qui par« tim pro animo ( fed non fatis prudeuti) amp;nbsp;ftudio ampliticandi Eccleflam t partim ctiam quod ipfi bellis amp;nbsp;forcnfibus negotijs impedirentur, permiferunt Epifeopis autoritärem turbatores £c-clcfia ciuili çtiam ratione cocrcendi. Tandem veto Epifeoporum auaritia fi-mul amp;nbsp;ambitionc ita in immenfum ere uit, vt omnem fere politicorum homi« num dignitatem partim peterent, partim ubl^itam libentcr amp;nbsp;cum illuftri gra tia accipcrentidoucc Eccleflam cuRe-pubhea commifeerent, res ciuiles cum Ecclefiart icis, regnum deniq; cu Epifeo patu confundcrent. Veru cnim veto vt que à Deo côiunâafuntjab hominc fe-; parari nullo modo debentâta nee ab co

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I diftipe

-ocr page 136-

DE DISCIPLINAT diftinâa atq^ feparata à nobis conion* gi aut copulan pofle exiftimemus. At-que fi nvfas fie niutare aut transferre ter minos quos parères noftri pepigerunt, quanto minus fines quibus nos Domi* nus circumfcripfit, ÿc ab al ijs diftingui voluit,commurarc, amp;nbsp;hac fraude poîfef fiones noftras augere licet ?

Magnurp veto inter ciuilé magiftrâ-tum amp;nbsp;Ecclefianicarum rerum curatio-nes diferimé elfe, illud (atis abunde con firmat.quodquum vtraqj poteftas primo in Mofe çonfufa cflèt, Deus Repuquot; blica Mofircliâa,Ecclefiæ gubernatio-nem ad Aaroncm fratrem tranftulit. Ac ita valde qiudé inter vtrumqj diftinxit, vtnec regnumnon modôàfumniofa-cerdote, fed ne ab aîiquo quidem ciul-dem familiæ, gentis, aut tribus,admi-nillrari poffetinec contra, facerdotiuffl ab vllo regiæ fobolis atque generis, fa-miliæ auttribus,acà neminequiden) nifi Leuita excrceri.lta no tantum per-fonis amp;nbsp;fubieâis.nequc etiam farnilijs» fed rôtis etiam rribubus dißingueban-tnr. Quædiflinâio atque difenmen ab oinni poAcritate diligenter obferuatu

-ocr page 137-

ECCLESIASTIC A.

çft: donee Azarias rex fupcrbiaelatns ' ( vt in facra hiftoria difertc notatur ) r-furparct facerdotiû, amp;. incenfum in tem plo Dei adolcret: veriim no impunè tu-lit tantam fuperbiani, fed fubito lepra percuflus, exemplo atqj docuinento in omne tempus extitit, vt à fimili auda-cia confundendi eaqu« Dominus di-ßinxit, caucamus. ^d facerdos qui fe regno adminiftrando immifeeret, nullus vnquam multispoft feculisinucn-|us cß:donec primus pod reditum à Ba bylone Ariftobulus, pefsimo confilioi amp;nbsp;contra expreffum Dei verbum,regno cum facerdotio, Si tiaram cum diade-mate coniunxit. Nam quod Eliam, Sa-muclem,Daniclem,vtrunq3 munus ob-ijflc legimus,extra ordinem faâum cd* amp;nbsp;ad condantem atque perpetuam Ec-clcfijc gubernationem trahi non debet* Qnanquam amp;. fub Lege multa peteban-tur à faccrdotibus,quf hodie ab Epifeo pis peti non polfunt, amp;nbsp;ad multa adhi-bebantur adquæ EpifeoposfubEuan-gelio adhiberi non oportet,propter legem politicam nimirum,cuius ( quia i Deo non minus Uta fuit, quàm mora-

l S lisgt;

-ocr page 138-

DE DISCIPLINA

lis) cuftodcs amp;nbsp;interprètes fuerunt. Vt ad multa tutn eos adhibere neccfîe fue rit, ad qu£ noilri non poÛunt nec etiani dcbent.

in Euangelio veto quid horumdi-fcrimine clarius ijluftrius efle po-teftPQiui i P le feruator nofter (cuius ex-eaiplo nasfapcrc oportçret) hxrçditlt;l-tis berçifcundx potcnatcm.tanquatn i fuo muncre alienam, recufaucrit,fxpe-* que Apoftolorumfuurûtaliaappctcn-tium cupiditatcm grauiter repreflc-rit,amp; diligenter crebris fermonibus to-tum iflud xlt;rlt;txlt;fidttiv X5Ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnâ

cum ipfis principum titulis,amp; finiiliumq} nominum appellationibus deteftatus fit, libereqj profcflus forélê» hes honores ab alijs quxrendos cRc , à fe ( vt qui ip regno fuo nihil haberctlw mile ) non polîe obtincri : à quo ad alia maiora quidein illa,etfi nonadfpcci-em,ad veratn tarnen dignitacé amplio-ra vocati eflcnt. Atqj hoc Apoftoli non tantum magifti ptxceptis arque voce fed poft etiam experientia fuacdo-Âi funt, hanc rei diuinææcurationcm, jnt reâc geracur, cû nulia aha quacunqj

-ocr page 139-

ECCLESIASTIC A.

pofle coniungizvt ctiam paupcru cura-tione (quæ Ecclefiaßicum m un us eft. amp;nbsp;alten iu cognatû atqj atfine,vt coniun gi poHc vidcretur ) fponte fua ab ic tint, éi officium fuum re diuina facienda tec xninarint.Quod ft verb ne paupcru qui-dem amp;nbsp;viduarum curandaru folicitudi-* ne verbi Dciminiftridiftincri debeant* VC ab omni alia cogitatione iibcri, to» tis viribus in cam curam incumberent; quanto minus rerumplane ciuiliûcu» ra amp;nbsp;ad magiftratus officiû pertinentiû àfuo atquc proprio officio auocari licet ? Sic enim non tantum ipfe tibi impedimenta accerfis, ne officium facer* pofsis ( contra quàm aut boni milite* aut periti athlçt« folent) fed altcri cti-)i am infers iniuriam, in cuius poffefsip-nem irrumpis.Quodquuin ipfisEcclc-ftafticis muncribus ambitionis amp;nbsp;TVlt;(gt;iJi««inKÂpoftolus adKom.c.ia.ac-cufet,amp; ( vbi diligenter nos auocans ah ifto Snfffir werquot;' Aî fftnlfi, ad illam Chriftiano hominc dignam modefti-am ) «sii tf«»!*{) «gt; «âffin((i adhortatur ) tanto magis eiufdcm criminis tcnc-bitur ,fi rcs tam fua natuu dîHinâa* pcimi*

-ocr page 140-

, DE D I 8 C I F 11 N 4 Rom.! J, permifceat atq? confundat. Quis enjn, nefcit magiftratus officium in jjs potif j - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimuîti verfari qur ad facultares noüras

Si hanc vitam attinent ? ceremonias nç atnngere,ni(ivtabijs àquibus amp;qua ' rationc ex Dci mandato oportet, adnii nirtrari autoritäre fua prouidcat, ipft i verô ni h il ^dminiftret? amp;nbsp;Epiieoporum munus rei diuinæ aâione atq; anima*’ mm cura contincri.Rempublicà Si hu' ius vit» flatum non procurare ? illos de Corpore amp;nbsp;quæ çi accidunt, iHos de ani ma Si qu« animæ çontingunt efle foli-citos ? illos de fragili hac amp;nbsp;caduca vi-ta, iftos de beata amp;nbsp;perpétua laborarc ?

Quai e quum fub Lege Dominus fa* ! cerdotium tanquam arbore maliquain i iuxta vicinum magiftratus fundû plan* taturus, quuni qualis huius arboris na* tura efl'ct optime cognofçcret (quod nimirum tanquam ficus aut oliua radi* gt;nbsp;ces fuaspropager atque difFundat,aC ( proptwrca lopgius remouenda effet,ne-qua poßca confufio atqj contentio ni* fccretur) Jongiisimo amp;plufquam So* jonis illo nouem pedû intcruallo ab ad' iacente magiftratus fundo diftinxcrit » ' caueant

-ocr page 141-

ÉCCLESIASTICA. 6^ icàueantdiligcntcr pij magiftratus amp;nbsp;fa pientifsimi Dciinftituco admoniti,amp; Romani Imperij examplo.ncquid Epi-fcopi fibi infua poffefsione vcndiccncj nee occulte cas radices agant,vridé po-ftea cogantur ( quod multos Imperato-» res feciiïe Icgimus ) de fuo cum illis pa trimonio litigate. Çjuû veto Deus hoc fuum inlUiutû in pij alioquiamp;illuftris regis capite lanxerit atque vendicarit« cur non fifftilem poenam infimiliEpi-fcoporum culpa pertimefeimusPQuuirt auteiil Chrillus ipfe oblatum regnum afpefnätüs fit, amp;nbsp;minimas res ciuilcs, ne fratrum quidem conciliandorû cau-fa traâare volucrit : quutrt Apoftoli ne eiufdcm quidem gerietis aliud munus cum ilia quod gerebànt,coniùngerc,ne viduarutn quidem pauperiimue curam voluerunt.vt ad fuum officium intégras vires atferre poflent,amp; in eo sv quum hoc Chrifti regrtO conucniac, iU lud magis huius mutidi Imperijszquam tandem iuflam ambitionis huius iSs 00^ x»iV«gt;-M»a'''gt;Hsexcufationcm afferent ? Aut quid ita tumultuantur, cum eos c ford iri Ecclefiam,eprxtorisfella eurtiliôe ludi-?'

-ocr page 142-

DE DISCIPLINA iudicis tribunal!, ad MoGs cathedraifli c regno arciuedominatu adEpifcopa^ Cum rcuocemus.

Azariam faecrdotcm ih facra 1 ria Icgimus.Vzziam regem è fancto ûn ' étorumgt;amp;mentôquiâcm,eieci(1'e. £*■ Eufebius refert,Ambrofiü,quu Theodà ' fins Imperator in fùperioré rempli paf' tem ingredi vellet, vctuiffc,quôdillanl Epifcoporum efle diccret, amp;nbsp;iufsifle infra cancellos confidere. Quod non pro-pterea cômemorojquafi fuperftitiof* fuperba ilia Epifcoporum ab alijs fepi-inenta probem, fed vt immodico illorû ad fe rapiendi ftudio reges amp;nbsp;magiOra-eus ad iuliâ fui iuris tucndi fohcicudm« crigâ,atq3 pari vtratione illosclauOriä atque cancellis fuis circumfcribant intra fines atque repagula fuaiubeanc ic continere, amp;nbsp;fuosquoque ebMrtfut SC M(x:tA/J'«lt;agnôfccrc.Quod fitum quû h£C peftis ferpcre cœpit, diligenter proui-diffent, certè Ecclefiafticorum bominu ambitio nunquam in banc incredibi-lem fuperbiâ euafilTet, quo progrefTam fuifle videmus: vt de vrriufqj darus po-ieflate, amp;dupliei (vt aiunt) gIadio,trH

-ocr page 143-

É G € L fe s I À s 11 G Â. 64 pliei corona, calcatis Imperatoribus amp;nbsp;rcgib. fibi ad afccndcndum cquiitn fèr-üientibus gloriari pofsic. Vcrum quiitn non prouldcrcnt, ncquc curarcnt,mor-tuis Apoftolis, qui vt olim Heros ilia Gedeon inlfracl« illicitumregnûarqj dominatum non appetinerunt, curum-que germanis liberîs nihil huiufmodt cupientibus, tandem fpurins ilk Abi-mclcchus exortus eft,qui nefandum rc-gnum ambirct, amp;nbsp;fimiil pattern fe rc-gemqucnominarct. Sed cxpeâandum eft.vt huic tyrânofithilis exitus cadeni-* que ruina, quæ olim Abimelccho,con-tingat. Nam in huiusetiam

illam lothani parabola,quafiora-culum quoddam pronunciatficflecxi-ftinio,fperandumq3 omnino efl'e,qucm admodum Imperium ab co labcfadatfi ac penè extinétutn cft,pci' quodille in-finitam hanc fuam potcntiamamp;p’ufqt regnum obtinuic:ita ahquando fore, vt illc rurfus ab Impcrio deleatur.

Vcrum vtinam folus illc RotnanuJ carduus regnum hocatq; dominatuni appetiuiflct,neque ctiam oliuæ noflrxi ficus,Yiiieæ,pingu«dinem amp;nbsp;fuaüita-t«rH

-ocr page 144-

DE DISCIPLINA ïttnfusunatqj frudus præftantifsimosj Tegnandi doininandiquc cupiditate tCquot;“ liquill'ent.Vcrc cnim prædicatio Euanquot; gelij fuauifsinius quidam Si incundifsi'* mus frudus eft. Hoc eorum mufto non tantum homines fed amp;nbsp;Üeus ipfe læca-lt; batut)Vtamp; illo Euangelij olco quouis balfamo pretiofiorc, amp;fuauiorisodoriS eo quod in caput Aaronis infundeba* tut. Hune enim doniinatum etiam ab Epifcopis noftris occupatum cfle conquot; queriraur ; amp;nbsp;præftantifsimos frudus illoSjvinii illiid,ficus amp;nbsp;oliuas illas,quas olira Ecclcfia ab Epifcopis fuis colligéquot;' rc amp;nbsp;pcrcipere folcbat, rehementer dC' fideramus. Ac vcrcor cquidc ne fniftra , defidercmus,nëue alia quadam iam di' uitiarum amp;nbsp;honoris pinguedinç atqu® fuauitatc capti, illam prifiinâ négligé' re amp;nbsp;afpernari cœpcrint, amp;nbsp;porro neglc duri fint, «Màwr« iisKi, qui Et' clefix fuæpro bonavoluntate,autp6f illos, fi ad origincm fuam Se radices redire volucr int, aut ctiâj fi pergant afprf nari.fine illisjpuidebit.Sed longius for-tafsis hac in parte rei indignitate amp;Ec clefiæ perieuîo cóinoti prouedi fumus;

Nüiic

-ocr page 145-

ECCLESIA STIC A. 65

Nunc quuni (atis (vcopmor) proba turn lie, Epifeopi otf iciunt rede rei di» uinx adtniniftraciunc dennttu clTe, Ipe-ciahus otficij huius partedjpfcquamur. Ilie vero partim in docendo vel verbum Dei intcrpretando, partim in prccibus pro Ecciclia concipiendis conhüunr. Hxc cnim iu inter fe coniunda funt,vt • , â fc inuicem difeerpi nullo miKio debt» ant. Qui cnim Ecclelia docendi curam accipitj eideiri St precandi pro E ccictia hiunus imponicur : amp;nbsp;contra* precandi munus amp;nbsp;lolcnnes prcccs illas palam Sc publice ex otficij fui ratione pro Ecciclia furideridi, nem ini mandari aut debet ailt poteft', nili cui etiam Ecclefiani docendi poteftas fiat.Scmper enini hate, duo in eudem ita contuncta fuifl'c legi-mus.vt qui vnum pro officio fuo agcrct ad vtrumq? pracflandum tenerctur : nc-que vnquam haéc difeerpta a fe inuicem amp;nbsp;diftinda fucrunt. Ira iacerdotes fub Lege ad vtrumqj praertandum tefieban-tur ; quod St diferre Mofes.quum Leui-tiesc tribui bcncdiccret .cxplicauit. Do-Cebunt,inquit,lacobu iura tua,amp; Ifrae-iemlegemtuam. Apponcntincenfurrt

„ 1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

-ocr page 146-

DE DISCIPLIIQA ad nares tuas,amp; holocau/la fuper altar* tumn offercnc. Thurc enim amp;nbsp;incenfo adüîendo preccs Sc orationcs adumbra Camp;lafi.t. rijCum exalijslociSjtum etiamexDa-uide J qui prociildubio ad hune morcifl alludit,amp; Lucæ i. verf.io.vbi patet vni-uerfàtn Ecclefiam hoe incelkxifl'e. Quô etiam Iohannes in Apocal. refpicit. Similiter amp;nbsp;ProphetaSamuel,populo petenti vt pro fc apud Deum prccare- j tur,refpondcns, Ablit ( inquit ) vt Deo 1 peccc ceflândo precari pro vobis jquia etiam docebû vosviam bonamamp;plâ' namzvtrumqj eiufdem officij efle figni-hftans.lta in duob.fummis ludaicar Ec-clefiæ muneribus,iaclt;.rdotc,amp; Prophe-. ta (quib. Epifeopi noflri refpondent, 6 Faftores çum facerdotibus, Doâor^s cum Prophçtis contiilcrimus ) docendi precandique officia coniungebantur.

Quid in Euangelio ApoftoIi?Rcliâigt; cura pauperibus miniftranaii, quum ft id facerc profiterentur, vt fuo officio li- : berius vacate poflent, officium fiiudJ duab.partibus, fcrmoneannunciâdo habendis precibus complcxi funt.Paü-lus etiam adTimot.jprccandioffieion’ ' mani'

-ocr page 147-

£ C C L E S I A S T I C A. 66 ttianifeftè adEpifcopatü refertjquiim præccpta de cóftituenda EphefinaEc-clefia iradens,piiblicaruin precù ratiu~ ne defcripta, poftca qualè Epifcoputn - c(fe oporceat, copiofè explicat. Quarc qiium hæc vnius amp;nbsp;eiufdé munehs urti-cia elfe ex perpetuo Scripturæ vfü con--ftac.difterpi amp;nbsp;fepararia fe inuiectn nullo modo patianiiir, omninoq? quod res cft illegitimûdiuortiù eüc fatcainur quiim minidri noftri (iltosdieoeurio-nes) qiiiquuaddoeendum inepti Hnti in miniftcrium tarnen ca lege inaugii-rantur,vtliturgiam fuanvatque conce-ptas preces de libro reciter, docere au-tem amp;nbsp;interpretari ne audeanr, nifi noua amp;nbsp;fpeciali cade re poteflate conccP fa. At ScriptursE intcrpretandx non fnnt idonci, idfiitaed, probèquidemcx

• Dei inftituto ab interpreratione areen-tur. Sed illud male, quód non etiam à , prccib. habcndisexcludantur':amp; quod precandi docendiqj officia ( qua: eiuf-dem muneris funt ) contra Dei inftitu-tum difcerpuntur atqiie diftrafiiintur,amp; nouum ab humanaaudaciajpfcétum,amp; mucilum ^quodda minifteriù in Ecclefi-

K a *ni

-ocr page 148-

DE DISCIPLINA aminducitur. Siccrgo dcfcripto rhi-» iicriü Epifcoporum muncre atquc otfi-cio, ad ea quæ propria funt eorum cJc-CtioniscrdiDÂtionifqucvCnianius, Eledio crgo Epifcoporiim ( vt ind* ordiamur) quia ilia fcrè aétione Ecclc-üx falus pcriclitarur, cum vchcmentif-fnnis apud Dcum prccib. coniungi debet :vt eligcntium iudicia Spiritufiio fandodirigatjEccIcfiæ fuxdc ideneo Epifcopo prouidcaunec tam pcriculo-fo crrorc falli atqj labi cœca aliqua cu-piditare abdudos patiatur; Hue enim illicit nos cû illa ratio quam attuli, tum vcrôinprimis ipfins Chrifii lcruatoris exemplum : qùcm Lucas cap* 6. li, narrat, totam nodem quæ Apofioloru delîgnationcm prsrccfîcrat.in prccitu» amp;nbsp;orationc côfumpfifl'c Quod etiam po ftca ipfos Apoftolos in Matth.clcâionc fequutos cap.t.ab eodem Luci in Adis memoratur. Cuius rei neceflariâquan-^ dam indaurationem cd'e omnes intclli-gunt, qui elcdionum noflrarum Jongi aliter fufccptârûatq: inflitutarum fuc-ceflum amp;nbsp;euentps animaduertcrint.Sed tion opus ent, vt fperoj in r c tam data anxic

-ocr page 149-

ECCLESIASTIC A. 6f tnxic laborarcpergamm verb porrö» amp;nbsp;qualem Epifeopum cligi oportcat, oßendamus. Ex ijs autem quz dixi, tismanifedè apparct inEpifcopucli-* gendo prxeipuam curam doârinz ha-bendam effe, quum ad docendum amp;; ver bum Dei alijs interpretandû eligacur. Qtunquametiam morum nori vulgaris arque communis gt;nbsp;fed (ingularis quxda cxaminacio haberi debet : quorum ni-mirum vel leuifsima quzqj errata,propter eminentiam loci in quo funt, ab-icondi aut celari nullo modo polTunt : quum verbi Dçi minjftri ( vt Apoftolor fuos Dominus admonuit) tanquam vr-bes quaedam fint in fummis montibus conftitutz. Itaque cum illis in homiim oculis clarifiima luce habitaudum fit, amp;nbsp;( vt codé loco fcruator nofier fiib-iungic)quafifapcr candelabra qu»da, vt alijs luccant, imponantur : tanquam lumina quzdam corù ranótitateni,pie-tatcm.amp;inomni vita niodcratiunçm cluccrc oportet. Vnde Paulus Apofio-lus per Timotheum legitimû verbi mi-nifirum informans, ita effedebere com paratum docct, vt reliquis fidelibus in

K 3 chan-

-ocr page 150-

DE DISCIPLINA çbaritate, caßicate amp;nbsp;vnitierfa vitæ ra-!: tiouç fpecinien quoddam èc exemplaf {îc. Ac meritoquidem ci qui ab alîjs tionem vkæ repofcit, lex innacétiæ in-t dicitur: quum nihil acquius fit quàm vt lt;|ui alios doceatjpfe fe primü erudiat; amp;nbsp;alio-s à turpitudine auocans,feipfiim ab omni poHutione integrum purumq^ cuftodiat. Quam turpe enim eft, quum alijs tanquam laborantibus fuccurrere volenti, dici ab ægrotiç pofsitj Medice cura teipfum ? aut quum iJla obijciun-tur quæ Paulus ludæis obijeit, ali-» um doces, teipfum nó doces;amp; qui non fürandum efle pra:dicas,ipfe furaris? amp;, Nomen Deiper vos in genrib.blalphc-« matur ? Ergo quum tarn alto dignitatis loco conftituantur,vt vel co ru in integrt çatis exempla Ecclçfiam nó folùm ædi-ficent, fed etiam in Dei ipfius honorem quodâmodo redundét: contra vero,de-liâa arq5 criminacxtcrnis.de Deoqué prædicant,amp; Euangelio çf annuncianf, ^Tsalè loquendi occafioncm;fidelib.auté infirmisjà quib.minima qujqj corû errata tanq le x quidam peccandi amp;nbsp;fimi liter delinquédi exinimatur,nec exemr

-ocr page 151-

EC CLE SIA STIG A.

plo minus atq ? adeo magis, quàm pec cato ipfo noceant:magna atqj diligens amp;finguiaris quxdam curadcEpifcopi eligendi morib. atq} vita adhibcda eft.

Sed qunineo præcipuè Epircopopû tnunus atq? ofticifi verfetunvt Euange-lium vniuetfum annuncient, prîcdicent intcrpretentur, ilia in priniis quæ eius otficij ad quod gcrendum eligcndus eft, peculiaria atqj propria dona fint, fpe-élarc oportet : vt quàm bene in lacris litcris verfatus fit, amp;nbsp;an cum Ecclefia, quæ reétè intcll igi t: vtil i ter atqj ad eius afdificationcm fruduofc communicarc pofsit. Nam quu hîc de Ecclefia regent-da gubcrnandaqi agatur, non imperi-tus aliquis aut indodus ad hæc guber-nacula adhibenduseft : nifi nonfolùm pcriclitari nauê volumus,icd in certuni diferimé incurrere. Ecclefia verb quaui Deus fuo fanguine redemit, vt nos fibt in filios adoptaret, amp;nbsp;banc tot Hcroum amp;nbsp;tanquam Àrgonautarû nauem cui-quâ nifi Typhi aut Paiinuro ,peritouc amp;nbsp;experto alicui gubernatori commit* rere,cuius eflet.nifiin Ecclcfiæ inte-jritutn amp;nbsp;filiorum Dei falutem corifpi* ran»

-ocr page 152-

: PE DISCIPLINA pntis ? Typhcs igitur amp;nbsp;Palinuri atquC VJyfCes ad harcgubcrnacula craäädaC’ hgendi funt, qui cceli vultu$amp; varieta-tes agnofcant, procellas tenipcftatefqj profpiciant, qui adccelertc Cynofurain nauem dingant, denique quos ccclenes inufa: maris iflius itinera docucrunt, amp;nbsp;ilia quæ funtapud Poçtam, Ki»r» (!«■©'VtrbpmautçmDçi fola huius vicar Cynofuraeft.'^d huccoç lum illi ä: has ficllasoçuli çunuenendi funt, è quib. multQ certius quàin ex his alijs tempeftates profpiciuntur. H«c funt hiiius vitz gubernacula : quz niß regere amp;nbsp;traôare didicerit, ad aha qux dam opera adhibeatur, ad clauu ne accédât; amp;nbsp;fi accenerit,mQueatur.Mcrito cnim abartihee fcientiâçiusartisqua prohtctur,requinmus:vtab Imperato-rc,rei militariscognitionem.'àprztore amp;nbsp;iudice, rt de iure refpondcat : à medico , tuendz valetudinis amp;nbsp;niorboruni curandoriim rationem.

Ec fub Lege quidem Dominus facer dotes fuos ita inßituit, vt talcs client qui de iurc diuino interrogati refpon-dcrc poflent, qui non tantum tiara, fed prx-

-ocr page 153-

EC CL ESI A STI CA. ag prctiolis illis duudccitn gemmisamp;la-pillis (quos Vritn amp;nbsp;Jhumim Mofcs pb infigncm fplcndorcin lt;Sc petfedam pulchricudinem appellat ) ornabantur« per quos Dçumdc omninegotiocon-fuk’bant.Quo nomine eciam aliquando totum lac'.rdotium deiignatut :vt intd-ligamus cum nihil habere,qui illas non habcac, nec facerdotium line Vrim amp;nbsp;Thumim elTe porte. Quibus quum Epi-fcopi ( quod ad hanc rem atcinct ) fuc-çctferunt, ctfi Aaronis tunica, cphodo, diademate inducrentur, tarnen nirt in pcétorç duccant illx gemmz,per quas return nortrarum dubij (vt ait Ennius) ex incertis certi fimusgt;ne restemerè tra dcmiis turbidas : Aaronis genus, fuc-cefsionem amp;nbsp;teliqua veflimenta non agnufeimus. Atqs quum hodic nullam aliam rationem prxtcr expreflum Dei verbum amp;nbsp;facrasScripturas habcamus, qua de voluntate fiamus ccrtiorcs,om-nibufque illis veteris inrtitutionis cere-inonijs,Arcat,fanduario,pcdorali,ver bum hoc fuccefsifle manifeftum fit : vt ilia olim in facerdotibus ,fic hodie hu-ius intclligcntia atque cognitio àtcli-

K 5 gionis

1

-ocr page 154-

DE DISCIPLINA gionis interprctibusamp; vçrbi mininri» requirendaeft Itaquo Paulus Apoftolus Timotheumfuum monet,Epi(copiiin J'.'J'xKTixi efle oporterc. Quum autetn oportere dicic.non tantum vt adiunicn turn aut ornamcntum aliquod,fed vt ipfam quafi formam Epifcopi atque ef fentiam dçliderat. Atque vt plenius que vis huius vcrbifitj quâm muJta fub fe contineat inwlligamus, vberius hoC ad Titum explicat;amp;, Epifcopum ( in* quit) oportet tcnacem çffe fidel is fergt; monis,qui fecundum dodirinam eft, vt Si idoneus fitadadhortandum in fana doân'na,amp; ad cóüincendos eos qui con tradicurit.Quomodo aût in fana doâri-na adhortan potcrit, nifi earn prius ipfe ex facris Scripturis didicerit ? Aut rcfiftentes qua tandé ratione côuincer, /û.18.18, nifi perScripturas, vt Apollofeciflcin aâis memoratur?Deniqj ilia quæ Paul. |,.Trm,4.i. Timotheo mandat,vt inftituat,docc3t, arguat,corripiat,adhortetur:quomotîo præftabît njfi per Sçripturas ? Quæ ( vt i.Timot.3. Paulus monet Timot. verbi miniftrum» quemvirum Dci appellat) ad hæc omni^ pro fuo muntre præftando informa

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repoli

-ocr page 155-

ECCLESIASTIC A. 70 re pofsint. Atq; quu hoc fcmine nos in nouam vitam progigni ac profeminari teftetur Petrus, amp;nbsp;nati codem laüenu-triti,€oucamur amp;nbsp;augefcamus:qui tandem fieri potcfi,vt quis filios dei gignat fine ifto femincraut natos, amp;nbsp;abalijs profeminatos atque genitos, abfqj Ut ^e hoc foucrc amp;nbsp;tueri pofsit ?

Regius Propheta Dauid tefiatur nc-feite fc qua via progrediendum fit, nifi faxifta illi præfcratur, qua pedes fuos in reâam viam dirigat. Ergo quum vec bi miniftris mandatur vt nos in viam ducant, eiTe oportet, amp;nbsp;face m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

hanc accenfam in manu ferre, quæ fibi

i pritnùm.tum etiam 1 j s quos ducendi in 1 domini vijs curahabcnt,viam cómon-\ firent. Atq? ex hocdirigendi iliufirandi 1 ducendiq3 munere, præclara ilia nomi

na jpfeóta funt, quib, fæpc in Scripturis appellanturfieUæcœli,luxmundi,ocu- Apoc.t.i«; licorporss.cœcorû duces. At verb nifi Matth, fiellæ iftæluceant,amp;nifiinfolemante

I magna lucis vis colligatur (vt in prima J eius creationc fabtum efi, quum crca-1 tetur vt diem regerct) nifi,inquam,ipfc * priirium accendatur «que iRccat, alios '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ irra-

-ocr page 156-

DE DISCIPLI NA îrradiarc, amp;nbsp;ea luce quam nó habet,vH am monftrare non poteft. Eadem ratio eft oculorum atquc dutis. Si enim ( vf difèrté hac de rc Icruator noftcr dillO' ritloculus ipfat tenebraf fint, quant* jpfæ tenebrse erunt ? fi cæcus cœciidu' cat, fieri non poteft quin ambo in fouequot; amrccaftirj fint.

Atq? quo certius nobis de hacdoâfi na co!)ftet,alia prxtcrca qusrdâ nomin* (nâ omnia coIJigcre infinitu effet ) qui-bus illorfi munus atq3 officium deckt* tur,confidçrcmus.PauIus Epifçopû D** oeconomum effe diçir,amp; alio loco addit difpcnfàtorem myftçriorum Dci. Ergo amp;nbsp;illc Dei faniili^ viüuin fuum fuo tein porc prxbcrc debet,amp;• familiat ab aco' nomo hæc myfteria petenda fiint : rtf* gyptij qini fame laborantes regem adi-rent, ab co ad regni œconomum amp;nbsp;an-nonr prarfectum remittebantur, Qno^ ctiâ apud Malachiam Prophetam cj' prefsedicitur, labia facerdotis euftodi' re fcientiam,amp; Icgem petendam efle e* ore eins. Ergo œcononium hune tao' quam lofephumaliquctnmagnamftu \ menti vim amp;nbsp;numeru congefsiffe oportet,

-ocr page 157-

Ê CÖLESI AST IC A. 71 tct, horrcaque fua compkuifTc, 8( om^ ticipeótotjs cellasmulto antèhacan-nona inUruxilVc, vt (jopuli neccfsitati-bus atquc fatrti fubininiftrct. Atque hic cft illc fcriba quem ad fegnuin Dei ( id cd Euangclij prsdicationciTi) cdoàum öcinformatum cBc Dominus ipfctcfla tur,qiucx thcfauro fuo m vfum familix noua atque vetera depromat. Ad Ephe-fios Paulus l-aftorcm amp;nbsp;DoCtoré à Chri ftö Domino dicitad corporis fui tan-» quam domus Dei xdificatiooerh daros ^eflCjVtfabrica ilia vnaomniuprxftan-ttfsima,atq3 adeo hac pulchernma mû di machina magis admirabili confirua tur. Q^veróea fertamenta atqüc vc-tres quibus ad hoe xdificium extruen-dum opus cft, iraitare amp;nbsp;ijs vti nefciar* quid (inquain ) pretiolifsimo funda-tnento dignu pofsit efficct8?ldchl Paulus Ecclclia vr nx«/ogiî» nbsp;nbsp;nbsp;ira amp;nbsp;rsufzioj»

! appellat; quarctfi fola Domini benedi-éttonc crefcat amp;nbsp;augeatur, tarnen mini i (Iri quidam, qui plantent,amp; qui rigent* adhibentur .Vnde alibi rriam cum cœ-lo atque nubibus, amp;nbsp;eotûdoârina cumi tore amp;nbsp;pluuia conferuntur. Quod fi ve^ lo nu^

-ocr page 158-

DE DISCIPLINA rô nubes ifi« Ün/J'f’oi ûnc, amp;nbsp;cœlum quouis ferro æréuedurius(quale canti popujo fuo Dominus in lege miquot;* tacur ) ager Hi hæreditas Domini eftio' refeere aut fruCtum ferre qui poteft ?

Sed quum immenfum fit omnia (qquot;{ funt pene innmuerabilia ) confeciarb vnicfi paftotis nomé, reliqua rclinquöquot; tcs.confidcrcmus. Vnicum eniin bo** BPiMw®*nomen quam multacontintt? quàm infinitam pene cura amp;nbsp;quam niquot;l tiplicem variarura rerum feientia coO* pleâitur, vt gregc Domini à lupisdieS ooctefq; vcl vitse fuæ periculo confer' moncf ,vt oucs pafcant.rcgât pædo,rO' ce appellent) ad pafeua falubria amp;nbsp;fu«' ' uiterdecurrétes aquas edueat?crrantcs Si palantes àd ouilc rcducat Quæ ver® omnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præftitic. Quin^

uct amp;nbsp;tuearur? (qua de re dilieécifsi®^ * lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Paulus Ephelina: Ecclcfij Epilcopos»*’


illa cuius doârinæ funr, quæ in paûori-' bus à Proplietis Ezechiele amp;nbsp;Zacharû requirûtur,côfirmare infirmas, medlt;i'* ægrisjigare côfraâos, contrites obuul uçre, errantes quærcre, amp;nbsp;palantesad ouile reduccre ? Ergo Dominici gregis pafti^*

-ocr page 159-

ECCLESIASTIC A. yi ■paftorem neminem, nifi qui bac tanta urictate inftVuatur,eligercoportcf.CHi Vox ilia germani paftoris ad oucs regê-das pro psedo Iitgt;qua oues fc çduci rcdii riqj patiuntur,qui pafctia atque fontes ’gregi fiio cómodos, qui deniqj omnem jllatn infirmorû êi languentiû curandi tationé pcrfpexerit.Ncq^ verö mc quif quam hac in rc durioic aut feucriorcm dfc quàm fit ncccflcjconqucratut : quû non minora fint ilia quæ ( vt diximus ) à Paul® exigutur, doctre in fana doótri ha.excitare languentes,rcfiftentcs con-uinccrc .vacillantes confirmarc.fran-gerc contumaces, pios præmio prop«-. (ito ad otnnem virtutem amp;nbsp;laudem in-citare.impios autemminis aflagitijs atque (cclcribus deterrere.

Atq; quod ad dcârinâ attinet, cuitis - tandem hominis efl’e cxifiimamus, ita myfteria ilia pcipere vt docère pofsit, ipfis Angelis admirabilia, amp;nbsp;ante aliq? tempus incognita,Dei manifefiatiirt came, ruflificari in fpiritu, afliimpti in gloria amp;nbsp;reliqua quae a'Paulo diuinitus coPig(itur,amp;qux Éeelefiæbono Chrifii miniftro ^ponefida effc admonetrC^’f»

-ocr page 160-

DU disciplina ' amp;nbsp;fanain dudrinam à corruptadiftin-guerc, illainqj canquain lalubr« quodlt; darri pabulum amp;nbsp;amœnifsiinas aquas prxbere, àc earn quidcm pro varictate tcmporum apte atqj commode diltri-bucrc, corruptas veró dt raifas opinio-nes, vel ctiam üultas amp;nbsp;inanes e]uzßia ‘ nes, tanquam gangrenas ( vt ait Apo-ftolus) ad Ecdeiieruinam proierpentes opportune cognofcerc, amp;nbsp;prudeter de-üitarc nó niiî periti cd amp;nbsp;in fchoJa Chri Hi eruditi. Omnibus vero ordihib pra-feribere quid cu ique conueniat, amp;nbsp;qua: cuiufque officia ßnc,dc regis atqueoiHquot; niutn magiilratuüm munere,de obedi-entia fubdiconim, de Lege, dc EuangC' liojdc poenitentiaj de fide difTcrcrc.qu« partim per Timoth. Epifcopis omnib-przdicanda prj fcribit,partim fc fecifl« Ephefinis Presbyteris tcÜatus, illos ad ! fui imitacionem adhortatur: annöma-gnam quandam in facris Scripturis vct ^ndisdiligcntiarri Si fingulafeßudiui’’ defiderant f Quani difficile eft nutantfs I aclabentcs promifsionibus cófoiando fuftentare, felfos atque laborantes rcli-cerc,amp; afflidtos tanquä ab inferis cxci-tarer ,

-ocr page 161-

ECCLESIASTIC A. 73 Ure. Hzc nimirtim diuin« cuiufdatn arris acquedoârins func, amp;nbsp;arudirain illam linguam deiidcrant qua Efaias tcAatuc fc laboranres amp;nbsp;fatigacos re-treafl'e.

Sed lielongior in hac parce fimgt;amp; cu alia mulra, turn ilia diuinaamp; admiran-da de eleäione hdelium Sc intideliu re-probatione tnyfieria omictazvnuinil-ludqtiaiiti cH j de Dei vóluntaic inter-togatum, in omni negotiu rcfpondcre» Si tanquam oraculù Eccleliæcife, quod heininem fine varia quadam amp;nbsp;exccllen tifacræ doârinxamp;diüini verbi (quod Vnicum nobis fa.nótuariunti, area, ora-fcultiitl fupefeft ) cognitionc, tanquani facerdotium fine Vrimamp; Thumim, fu-fciperc pofle ex ifiimamus ? Ergo quuni Ecclefiæ gubernatio tanrx artis fit, Sc ( vt inquit ilie ) övmS»ei«Kav ƒ «lt;Mgt;peritum gubernatorem ad hare gu-bcrnaculaadhiberi oportet: nee eaba-iulo alicui autvnius opcris remigite-mere eornmittere, qui in medio Oceano iadatus aftrorum ignorantia coga-tur cxclamarc.vt illc apud Poetatti,

€ flKti ,iyvTi sis I J«!'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

L ii*

-ocr page 162-

' DE disciplina’

iJ‘' in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Us vni

in iaCirn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Palinuro poti» alicjuo diüino,aiitTy phl opus cft, qui ad verbi Cynofurâ naucni dirigens recto curfu ad portüpcrducaf. Scd amp;nbsp;illiid in hac quæftione confideran dum cd,dÆccic(ia regcnda agi,de pa-» fcédo gregc Domini,dc lcrufalé ciuita-te Dei noïlri cófcruanda, dc tépJo Dei, i de corpore Chrifti, quo nihil fcrè cd in omni ccelo tcrraque diuinius : vt certö ftatuamus,hüc totaiireis vellerib.quot oues funrjnfigné gregé, nulli nifi peri-tifsimo viro Sc diligcntifsimo, ac nort nifi lacebo alicui cómittédum. Quis.n. velvnius exhocgrcge ouiculæiaâura , prafdare pofsiLcuius quum errantis ad | oiiile reduótioné Angcli valde gaudeât amp;nbsp;Iætentur,annon fi perderctur, Angeli ipfi pul lari quodâmodo,amp; cœlû Sc terri veftemutata doloré fiium fignificarent? Quod fi verb gregem hune pafiori coin mifèris,qui non modo perditam ouem i non quîtrat, confratSarri non obuoluaf, fed ne pofsit guidé, quàm muJtastuin ' perituras,amp; quàm indigné dominû gr® gis fuis untam iaâuram laturü cflé, nbsp;nbsp;;

qui-

-ocr page 163-

É C G L E s T A s T I e A. 74 iquib.verbis no tâtùtn paftorê,fcd amp;nbsp;v il— licos fuos,qui talé prætcecnnt,accepta rû cxiftimamus? Qpcmadmodü lumirü apud Ezechiele defcribirutivigïliæ quæ aduentantcs hoftcs no dcnùciarint,vna cum vrbe capictur, amp;nbsp;vnà interibunt:5c (vt Chrjftus ipfc difertè inonuit) ü cœ-cus cœcû ducat,ambo in foucâ recidét.

Ergo quûEpifcopodetantistamqj diiiinis rco.pto fuo munercdicendutn diüércndumqjfit,quû Ecclefiægnbcr-nandæ præfit.' quum ccrtum pcriculum Epifcopoiimul amp;nbsp;Ecclefiæ impédat ,fi non idoncusad tantam procurationem deligatur : hæc autem facultas ferc to-ta in lacra quadâ fanæ doûrinsr cogni-tionc Si verbidiuini intelligentiacon-ïiftat-.fatis(vc opinor) nianifcftè confiât, ad Epifcopatuni neminem nifi pic eruditum admittendum efl'e: amp;nbsp;fierro-re aliquo fucrit admiffusiabdicandü efi» fc. Sic cnim feruator noficr infipidû fa-Jem proijcivndù elle foras ^pniinciauit. Si Propheta Zacharias fu'o regno Met-fiç fore prjdixit vt ipfife fponce Çua ab-dicarent,libéré atqs palàm profitentes fe non elfe Prophetas, fedagriçolas » Ô£

La nbsp;nbsp;à pria

-ocr page 164-

DE DISCIPLI r4A i prima iuuentute non difcipulos PreP phetarum, (êd bubulcos, baiùlos, opP hohes extitinê.

Qur quum tam aperta (unt, amp;nbsp;tani inanifeflis fcriptur« tefhmonijs confît incntur,Ÿt hegari non pofsintrfatis mp rari bon pofliim in Ecckfîa Chriflianl vnquam accidcre potuifTc^vt tam clara Dei mandata amp;nbsp;ad noflrutn fruâü atqj Ecclcfîz fàjutem tam ncccflaria riola** rentnr. Sed non ïolùm vioJantür, idqiic ita pafsim atque /îrpc i vf pro vno ido* neo plurimos incptos amp;nbsp;indoètosrepc* rire liceac:veràm etiam e^cufationes amp;dcfetlfiobesconquiruntur, quafihz«^ quodamrtiodô liccrent : amp;nbsp;grauifsimo crimini patrocinia non défunt. Neccf-* fàrium hoc malum elfe dicunt, amp;nbsp;aliter fieri non pofTemec^ue tantam doefomm turbara cfTc qua: vniuerfo regno pof-ht fufficerc.Itaqne aut populum omni*-bo Epifeopo dcfhtucdumgt; autàliquetn (etfi non fatis idoUcum ) admittendum efTe* Hæc oratio vidctùrcflcciufmodi, acfiamhesdoâîamp;idonei pcrEccIefî-as iampridem difiribucrenrur. Quod quàtn verum ht ex Academijs fatis in-* tclligi

-ocr page 165-

ECCLESIA STIC A. 71 fclligipoteft, in quitus quàm multos pieute amp;nbsp;dodrina inßgncs vidcre Ur ÇCC, qui ad Epifcopatus non adhiben-tuc*ac nunquamquidem adhibcbun-tur,nifi ipfi pctanc,ambiant,emantgt;nu--dinentur ? Sed ponamus hoc ita elTc. amp;nbsp;adhuc aliquot ^uincijsdceflequivcr-quot; bum Dei adminintctiqucrunt hie quid agendum (it. Qmd, in^uamgt; nifi quod vcl in vberrima melTç, quum fint pauci opcrarijidifcipulosfiios faccre ferua* totnofter admonct,vt dominum mef-fis preccmur vt opcrarios in mclTcm fu jim emitcat ? Nó enim proptcrca quod mefsis copiofa fit,quilibet inagtum Domini adfrugem dçmetcndummit« tendus eft: fed otandus Dominus vt ip fc frumentum fuum cutet, amp;nbsp;de mcflbr tibus prouidcat,qui neminem nifi aptu amp;idoncum ad opus fuum adhibet. Ergo fi de raefl'e Domini veto affedu com mouemur,veriti ne orta aliqua temperate calamitatem fuftineat,non patie-murnos ftultoquodama(fcduabduci, vt ipfi prout nobis optimum videbitur, ptofpiciamus.Qnid enim hoc aliud eft* , nbsp;nbsp;nbsp;pifi Dçum Ron facts de rebus fuis foli-

Ï- 3 çUu.n\

-ocr page 166-

lt; D E D I s e I P L I N A’

it um efle arguere ? Scd teneamiis eun^ niodum quem feruator noßer.pracferi-. p( ir, VC precib.noßris Domino meireni fuam coinmendcmus.

Vtautem omnib.orandüeft.icama'* giftratibus,quib.hanc curam Dominus cómific,prouidendum ent, vt opcrarijgt; quamprimum fieri poisic, cóparentur. Infiituendx illis fcholæ funtiadhibend^ doctores,quo iuuctus ad hoc opus crult;* diatur Deniq? omni ßudio atqj cogita tione in cam curam incumbendum, vt vere auieæ mclsi quam citifsimc fieri pofsitjprofpiciatur. Nam prccari Deii vt ipfe opcrarios mittat,amp; non dare operam pro eo muncrc quod tibi com* mifit, vt mittanturmon precari Deum» led irriderceft.ltaqj ca inftituendara* tio eft qua ordinariè his temporib.Do* minus operarios fuos emittit,aut bene inOituca diligenrer amp;nbsp;fiudiofe curanda« ne negligatur.Et dubiii no eft quin pre* cib. amp;nbsp;labor! noftru Dornins benediâu ruîfit, amp;nbsp;idoneos operarios in meflem fiia emiflurus.Intehm veto dû omnibus fatiscnmodèjpfpici pofsit, vt Apofto* |içis tçmporibus^ad ipximas Ecclcfiasi

-ocr page 167-

ECCLESIA STIC A. 7^ vbi verbû Dei annunciatur, accedendû erit, amp;nbsp;ad ea luca accurrendü in qiubus Ecclcfiæ iain conftitut« funt,donee plu res cóftitui atqî ordinari pofsint.Quf fi tâ aperta no client,amp; fi certè nobis regu Ja nó eóftaret ,quâ hac in re fequi opor-teret:tanien qiiæ eft ilta necefsitas^quae cogattam cxpretîum Dei præceptû vio larcjvt cui mâdato Domini fores occlu dantur,aperiamus?An vt reliquaru rerû omniû.na amp;nbsp;peccandi tempus aliç efi? aut per nomen luuandæ Ecclefiz quiCQ contta Dei voluntatem comittendü, ac non potius perpetuæ illi amp;nbsp;fanétifsima; legi parendum efi,nc faciamus mala vt inde bona proueniant,fcd quæbona de honefta funtjicitis ctiâ rationib. profe quamur ? Quan^ ncc EceJefix fie quidé iuuâtur, fed côtrà potius maximo dam no aô'iciuntunquûtanq fatis caratione illis Ecclefijsjpfpeâum eilet,amplis de idoncisviris côparâdis nô funt folictei,

Sed ne putemus eos de Ecelcfijs non elfe folicitos,mirifica quedam ratio in-uenta ed, qua quû leâores tantùm ha« béant, quiScripturæ partem aliquam, {c prcces, reiiquam^l liturgiam rccir

L 4 tentj

-ocr page 168-

DE DISCIPLINE tentjidoneos tarnen pafiores amp;vçrb| diuini prardicatorcs ïe habere exifti-mant. Comporta; (juædam horniliz dç creatione.de prouidentia.dc magiftra-tuum otficio, de obedkntia fubditurü, amp;nbsp;cztcris reb. (|DZ necefïarix vifs funrgt; quas ctiam çertis tcmporibus populo perlegant. Ita illi malo quod pecclfari-um exiftimabantjVtindoâiadmittc-rentur,fuccurrcrent.Mirificum vero rc-mediiim ,amp; Apoflojorpm temporibus in E cclelijs inauditum, quod maluni hoe non modo non leuat.fcd ctiam gr-uius reddit. Quis enim hoc ßbi alTumac vt fcriptafuain Eçclcfia recitentur,le-gantur, proponantur ? Annon hoefoli Deo cóuenir,vt illius diâata Icgantur ? Annon folius Dçi yox in Eççleii^ refo-nare,amp; ab Eccleßa audiri debetPAtiin** quiunt,(ânâe meditationes funt,amp; co-* hortationes ad bonos mores, ex Scri-pturis defunipt^,amp; à magnis viris con-* fcripta*. Quidni ergo Auguftiqi, Chty-foftomi amp;nbsp;aliorum magnorum virorum fanâas meditationes amp;nbsp;concioncs re-» citant ? Cur non etiam Ecclehanicam liifloriam, qua; fuounæ rirtutis inßnita exent-

-ocr page 169-

E P C L E s I A s T I CA. 77 çxempla continet, quas homines im j. tcntur ? Ita tandé Deus è folio fuo deij« cietur:vt quemadmodum Egyptiacis illisPapirmt tenebris faäum vidimus homines in cathedram fuâ afcendant.

Quid ergo r An omnis interpretatio verbi Dei tollcnda?(blaApoftolorum amp;nbsp;Ptophctarum fcriptalegcntur,nec fanâa doârina plenius explicabitut? nonadhortationcs vllz autçorreptio^ nes pro varijs Ecckfiz temporibus jit-quc vfu adhibcnda?Minimc vcro.Nam amp;nbsp;ex Paulo antedocuimus talemEpigt; fcopum eligcndum cnç,qui ex fana do-* ârina adhortari pofTeti refißetes co-uincere. Et hoc in pyimis legitimi pa-fioris officium etfc ûatuo gt;nbsp;vçrbum Dçi adEcclefix fuæ vfumatq;temporaac-gt; commodate. Sed alia fcnpta in Eccle-(îaminducerc ,qux generalem doâri-nam aut fanôas meditationcs continent, nee ad Ecçtcfix vfum opportu-nitates accommodate funt (vt qux oq* ' nibus cómuncs,non quibufdam amp;nbsp;temporibus omnib. ) non magis licctc a£gt; fitmo, quam Dei gjoriam in homines pransfette, Atquciicreationemmundi

L j homi-

-ocr page 170-

.DE DISCIPL INA homilia explicant, cur de oniniü ordî' num orficijsnon deipfb Müfe potiusö^ Prophetarum atqJ Apoftolorü feriptis, quam exhumiltarum librisexpIicanO ^itque legunt ? Ergo idoncus viraliquis eligendus eft, qui (àcram Scripturâ iii' terpretariamp; adomnem Ecclefi« vfuifl adbibere pofsit, non leâoreni amp;nbsp;rhap-lbdum,qui aliorum feripta amp;diétat^ recitent, amp;nbsp;cuius ignorantia EccJefii Dei de falute fua pcriclitctur.

Cui malo alia etiâ medicina morblt;’ ipfb nómulto ieuior inuenta cn.Acade miâ vt adeat conceditur,amp; ibi per tricfi nium cômoretur, vt poftquam per très annos fludiorc in Scripturis Jegendifc audiédis atq j medicandis verfatus fue-rit, inflruâior ad EceJefiam fuâ doceii-dâ reuertatur. Verùm quid interim mi“ fens ecclefijs fiet,fi per toros tres annoJ in medio mari fine gubernatore tanqui Wtii'A« jrAoJ« fluctuentur?Non timendô efi ne interim à tot pirataru, fcopulo-rum .fcyllaru, charybdûjtempeftatûâ^ fluäuii pcriculis, quib.in medio Oceano iaóiata ob noxia fit, intereat atqu« pbruatur? Cut auté hicreroiapiunt,^ non

-ocr page 171-

ECCLESIASTIC A. 7«

pun ante ad Acadeiniam ad difcenduni înitcunt.quàm ad docendù admittunt Aut quæ ert Epimcthei ingenijpucrii* tas, vt ad doeencKi eù conftuuant cui in cathedra difcçndîi fit ? Vcrum quidé eft nunqnos fatis pullt inScripturis profi-cerc,amp;doâifsimis quibufqucftudiof^ atq) diligenter cam quotidic legenda, verfandam amp;nbsp;meditandam ( vt vaulu» Tinjo.adhortatur,amp;ipfum fecifle ex ijs membranis quas Romàaccerfit mani,^ feftè confiât ) vt tanto oneri fufiinenda vires fuas augeant.Sed illud reprehédu» omnino ineptos ad Epifeopatum, id eft ad verbi minifteriù amp;nbsp;interpretation« ncmadmittant, qui fcripturam nodum , pcrccperint, amp;nbsp;ante doceant quani di-

diccrint.ContràveroDoniinusProphc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tisfuis anteaprxeepta ciuscognitaâç

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxplorata efte vult quat doceant, quant

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad prophetädurn fiio nomine emittat.

I nbsp;nbsp;nbsp;QuodapudEzechielcmca. j.amp;Ioh.c.

, ' to.libricomedendi,concoquendi,digegt;«

Tcndigt; amp;nbsp;in fuccu quodämodo ac fangui ncm cóuertendi fimilitudine adumbra-tur.Ita Propheta Dauid antefc teftatur ptU. «i»« * ^dmouifieauiem ,vtpatabolain intel-

-ocr page 172-

PE DISCIPLINA figeret, quàm cam conuocatis omnibt prdinibus ad audiendum, ac citharatU pulfarc conarecur : prius rem oninçol penitus cognofeendam edc iudicans» quàm alip explicanda fufeipiatur. Selt;i hxc natura mali eft, hoc ingenium, vt femel aduiiftum cocrcehnequeac,fclt;l alia nouaquotidie proférât ^tqjpar^ turjat,

Redeamus ergo in vias Domini, cius fanâifsimis amp;nbsp;iuftifsimis inftitu*^ tis ac legibus pareamustftatuamufquc neminem ad Epifeopatum admicreo-* dumelle,qui non antèitapiçinfacra Scriptura verfatus fit, vt earn fineert aC purc,amp; ad Ecclefix ædificaponem coni modè explicate poßit. Non enim fatigt; eft non eil'e mutum in Ecclefia, fed fan-âèin Scriptura traâanda verfari opof tet, amp;nbsp;( vt Petrus admonet ) tanquam Dei oracula ôc myfteria traôare, amp;nbsp;( vt Timo. Paulus monct ) prxbcrc fe opgt; carium quern l^boris fui non pudegt, non quot;quales adCorinthios dçfcribit,qui fupcr pretiofum fundamentum paleas amp;nbsp;ftramen extruunt,quod ad eorum i^-* ißuratn dies Domuii confiimpturus üc. ■

Deni-*

-ocr page 173-

ECCLESIA STIC A.

Deniqj ( vt vno rcrbo compledar ) vc-titatis fcrmoncm ifStTt/tJin Nequc veto mihi hoc löco propofitutn eft rationc formandi côciones eonftituercj fed generaliter CKplicaredoârinam ad sdiH-lt; cationem rcfcrcndam, Sc fitnplicitcr ac fincerc facra fchpta explicâda cffc. Qui dam cnim quu fc tanquain doâos populo véditarc voluut, mtiltis Vhifopho-runn,Poetarum,Oratorum.atqucfcho-lafticorunl,amp; antiquorum patrüm,Au-güftini.HiéroUymi, Balilij amp;aliorurrt fententijs, ijfquc Latine aut Græcè rc-Citatisjconciohcs fuàs referciunt, amp;nbsp;ex multis centonib, male confutis auram tiefeio quam populärem amp;nbsp;vulgi tùmu-fculos aucupâtut. Quod amp;nbsp;indotti quidam faciunt ( ifidoâos dico quod ad fàcræ doârinz cognitiôncm attinet ) qui quum doccre volunt, nec habent iri Scripturis exercitatum animum amp;illa Apoftoli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, (cd ■»à'ï Heb.jrt4^

TreaMnaT» si Gtsccis Cluiftianis ap-pallata femper ante traöätint, ex co thefauro’ quenl collegerunt , populd depromunt, amp;nbsp;Philôfophos potius àüc oratores,quam prophetas amp;nbsp;facraruml

Scrî«

-ocr page 174-

‘ DE DIS CI P LI N À Scripturarû interprétés agtint. Alij vc- . roneièioqua peregrina rationc inter- j pretandi vtütur, amp;nbsp;germanum atqj gc' nuinum Scrlpturaru fenfnm allegonjs , amp;nbsp;rtukis atque anilibus fabiihs ( quâles vitandaseüe Paulus Timotheum amp;nbsp;Ti-tum admonet ) peruertunt. Quare ma- ■ gna cura hic adhiberi debeat, amp;nbsp;audid primuiîiab elebtorib.qui eligendusell» quomodo facrasScripturas interprète* tur.quàm ad Epifeopatutn ôc verbi hu* | ius minifterium admitrarur,

Atque hæc de doótrina Epiïcopi, ad alia pergamus.Nam ne hoc quidé Apo ftolo làtis eftjVt fit J'iJ'aicriKit : qui infini- | ta quadâ cura deEccIcfia fijlicitus,om- । nia diligéter amp;accuratè cauit,ne qd vf* quâ periculi ddit«fceret,ç ecclefij ob- ' elfe pofsit.præfertim in eo quo ædificiu hoc tanq columna niteretur. Cauendû ergoadmonet ncfitmiV''’^®-,quinôita pridéexidololatrica fupcrftitiôc emet ! ferit. Qupd quû eucniat,magno Eccle* ' fiæ quoq ; damno amp;nbsp;iabtura accidat ne-celTum eft.Quû eniin verbiDei miniftet dodoruealiquiscorruat^qui in ecclefia vt diximus) infiar colûnæ cfi,aut ma-

ioEtS

-ocr page 175-

ECCLESIASTIC A. 8d ioris ligni alicui sgt; vel trabis cui magna parsafdificij nititur,nccefle di amp;nbsp;qui iJ-lo nitancur,eod.motu labefaäati cóci-dant.Vrudêter ergo amp;nbsp;petite architects» noftcr t'oÇuTîfs.tanq viridia quædâ ligna quæ humoïc fiiû non exndarint,ncc vlla ;temporum varietaie confolidantur (vt ’^criculû fit ne fc contrahendo magnarù ruinarücaufam præbeât) ad ædificatio nem domus Dei adhiberi vetat. Itaqne malèamp; ijs ipfisquib.hoc defcrtur,amp; Ec clefiæ ipfi jpfpiciunt,qui vix dû è fuper-ftitîonù fuarû cœno emeffos in minifte riû aferibunt, amp;nbsp;quos in cafiris Dci cx;-ercituù oWàt effe oporteret » cos -n /àj ducefq 3 côftituunt, ac vixdû è dura Pa-pifini feruitute manumiffos, in (nmmâ ChrifiianÆReipublicæ dignitaté eue-hunt.lta fitvt fæpe, Romanac Reip. accidifl’e aliquando Halicarnafleuste-ftatur)vel in fiimmis locis lt;fi7i\«!videamus,mukofqi (quod Socrates apud Platonem de Athenis conque ritur) adEcclcfiäaccedcrew riipihJ^xf id eft quorû inanimis adhucillnd feruorum capiî-Htium rcmanet,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atqu«

-ocr page 176-

DE DISCIPLINA

Atquc nobis quidcm prætcr cxtcW^ (le unta indign träte qucn liccc,qui U** dé magna merccde cognouimus quanquot; ti fit fandàm hanc AffoftolicamprUquot; dcntiam ncgiexißc. Nam fi qüid aliult;^' hoccerrè magno impcdimcnto purio'I ri Ecclefîæ sroAtr^« inÜaurâdz fuitj qult;^ in miniderium amp;. fummasdigi’* rates euedi^ logins fê ab ca viuendi ri'* tionc cui aflùefccerant, xgtè ac didicu^ ter abducï pâtiebantur, vcili amp;nbsp;quzÜu^, fo facerdotio aiîucfacti j ä miniße*'*! mediocritatc abhorrebaht i athbitiofi^ fucatz Romans Hictarchis fplcndo te capti,reformatxreligionï$feueric2' tatcm non fuflincbant i mukofque an* i nos infinie is c«remoni;s atque nug)^* i torique illi paparum fcenicz amp;c hiitriû' nies vit«( qu« illis fpeciematqupdi' gnitatem haberc vilà e(i) peniriis inten ti Euangelij limplicitatem afpernabaij tur. Quanto ergo iatius fuiffet,amp; Eccleßz xdifîcationem aptiüS}fi trabe$ j iftz fiiccum fîium amp;nbsp;humofe, quo in’“' buebantur, ante exudaflcnf.ncc virides ad ßruduram domus Dei adhibit^ ruin® pcriculum minarcntur?Non tatquot; facP

-ocr page 177-

ECCLESIA STI CA. Il facile à l eccpta vite confuecudinc dif« cedimusi, ptxfertim ficum idulolacna amp;nbsp;fupctllitione qiix nobifcü naCcitur» amp;nbsp;quam CÛ lacte nutticis haulimus,có-* iuncta (it gt;nbsp;anteaâs fæpe vite nodre memoria defideriumque recutrif. vt hic mule O (ludioatq; labure tanquani ad omne tn vite datum commutandun) opus (it,,

Itaque ia Lege fua Dominus prece« perat, v t (iquis ex idoloiatricis gentib. mulietcrn bello captam feruaffet » amp;nbsp;ad Üdem Conüerfam in vxoretn dudutus effet, primùm certum tempus aliquod ad deflendam patriam parentefqj con-cederet gt;nbsp;crincs capiliorque abraderet» Vnguesprefcinderetldcaiqucfepultam ante quodamodo quod ad anteadam vicam pcrtineret,amp; rurfum innouam profefsionem atquevitamexcitati, amp;nbsp;quafi ab alijs parentibus amp;nbsp;in noua pa-tria nafei pateretu.r,quäm fe illi coniun gcrct,amp; in vxorcni defponderc t. Quanto magis ijs prelettim quiquum antà idololatrie facetdotes amp;nbsp;doäorcs fue-tant,noiie religi onis magiftri amp;nbsp;dodo-tes otdinabantfuc permittendum fuit»

M «

-ocr page 178-

DE disciplina

vt fuperJorum temporû amifia comm*gt; daamp; opportunitatcsdeflcrent?Quà»i j fxpe enim putamus ïUos antcaâæ vit^ ' cômodorum.ôtij.pompîr, non minor« defidctio qiiâpatri«fe amp;nbsp;parentû mcmi-niffc?CapilJi aût non tâ abradédi (huic enim rei cônCueucrant ) fed alcndi atqj , hutriendi;vngues veroilli rapaces,qui- j bus adfe vndçquaqucrapcreiolebanG prâEfcindédi;ciirandû deniqj,vt mortui t quûdammodo, quaii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quada |

de nouis parentib.amp; ih alia patria rena fccrcntur.Nam fi non folùm idololatria aliquândo extitit,fcd amp;nbsp;idololatriæ au-tor ac magifier, maior quædâ cura hic adhibenda efi,amp; tanto diligentius Jabo , tandum vt perpurgetur gt;nbsp;quanto fc fœ-dius omnibus (ordibus inquinarit.

* Sic enim prfcipitdiuinalcx,propol Jutionis rationc purgationes amp;nbsp;lotio-nesadhibendas efie.Facilius cnim pur gatur qui vasaliq’aut vcftimcntûim-mundi ateigerit : qui ftût lepra laboratj difficil JUS. Hic enim quâuis iam morbo curato amp;nbsp;perfânato, tarnen per fepren) dies concluditur, amp;nbsp;manet immundus ; pofietiam quû pUnc cunualuifie coU-

fiat,

-ocr page 179-

ECCLESIASTIC A. 8â fiat, abraditur, lauatur, expiatur. Quæ autêfædior tetnórue lepra ipiàcn ilia faccrtlütij Papjftici eii’e poteltrVi hic non minore at^; adeo tanco maiorc eu ta amp;nbsp;labora vtcndû fit, quanto font ani-mi quàm corporis lepre grauiores.ka-que leprofus ific enamli fanatus amp;nbsp;cu-ratus, ramé amp;nbsp;pudore morbi amp;nbsp;timorc periculi(ne id inalum forte iterü erurti-. pat) adeertumah^ tempus Rparâdus efupoftea veto exuendus,Iauandus,ab-raüédus,cxpiandus. pe qua ta accurata purgacîone Papifta ipfi, dum honorarc facerdotium fuû vslint,in facerdote reo exantorando, nosnon obfcurè videntuc monuifle .Eum.n.cappà.Iiripipio.fu* pcrpellicco, quadrato pileo, amp;nbsp;icliquis ca kpra poHutis veftimentis fexuunt, vngues præfcindunt, coronâ abradunti nct^na forte contagio in illis locis, in ,quibus primo morbus apparuit, délite feeret. Hanc tantam eorum diligénti-am amp;nbsp;laborem in rco amp;nbsp;iurv damnato gt;nbsp;.Papiftico facerdotio debueramus imi-tari: veftimentis omnibus cxucndiini fuitgt;amp; illanon lauanda modo crant (fu» pec qu%nimicum Icpta cxpanfafuit)

M a

-ocr page 180-

DE DISCIPLINA fed ( vt lex pr«fcribit) comburenda.’rc-* fetandi vngucs, amp;nbsp;( quod vnû redtè fe-cimus) abradenda corona,ne forte oie» illius humor odóruc aliquis rcmane-rct.Non hodie tanta contentione de il-lorum immundis vcftib.cerrarctur. Sed imperitia quada facerdotum accidit* quum inter mundum amp;nbsp;immundum eX Legis præfcripto non d»ftinguerent,i8i non inanafTc lepram in veHimenta pu** taflent,vt lauanda tantùm (quorum des nulla fullonum arteabluipolTent) non comburenda cenfuen'nt-

Sed hcc fit non inutilis.Ad propofitum redcamus: amp;nbsp;ob eas caufas quas diximus, fanâioni Apofiolic« de neophyiis ad verbi minifierium no ad^ mittendis parendum efie fanciamus* Atque hzc fcrè ea funt quz ab idoneo Epilcopo reqiuruntur,amp; quf examina** tores prfcipuefpcâareoportcat.Nam quod Canones certam ztatem requi-runt » prudentet hoc quidem abeleâo-ribus confideraridebet. Vix enim niß fingulari quadam Dei gratia iuuenilis ztac ita continctur, vt non aliqua tut« fitudiuc prodat,quae làcrun» munus

-ocr page 181-

ECCLESIASTIC A. 83 tnunusdchonedet. Attamen quum A-poftolus nihil de state pr£ceperit,quin potiusTimotheum amp;Titum ob state contemni prohibeat: pia amp;nbsp;erudita iu-uentus ab hoc oificio arccri non poteß. Aliquando enitn hæ piimitis Deo con fccrantur. Quin çtiam ( vt ait Poeta ) fiitrna xsUvbi« obAm'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;njÀncfà rip ihmi'M

gt; t«iMTlt;)^o»«(»;pietatis nimicüamp; lanâi-tatis cani, addo etiä canatn fcientiam. Vt illußria quxdam exempla iuuenib. imitanda inlofepho, Daniele,Timo» theo, Tito,amp; aliquot alijs proponutur. Sxpeetiam fanâô quodam zeli ardore amp;illo caleßi igne vehemcntius quàm alij flagrant atque incénduntur, amp;nbsp;ne» fcio quomodo fpiritus primitif fanâio tes funt, amp;nbsp;hxc quafi primogenita Spiritus fandti donamagis vigcnt,amp;ro-bufliorafunt.Atqj hsc de fpeciali Epi fcoporum eleâionc.

Rurfus nouo fumpto exotdio de or-dinatioue dicamus. Superiusdiäüeß à nobis, omnes Ecclefls procurationes certis locis amp;nbsp;hominibus ordinandas cffe, in quibus, amp;nbsp;apud quos (uu munus exerceant.Epifcoporum autctn ordina

' M 3 tio

-ocr page 182-

BE disciplina tio hoc nortris tempohbus fpeciaîe ha-f |3cr ( naqiiod reliquis Presbytcns oliin hoc ciim illis cotrimuneh’uic, fingula-rcin quandam amp;nbsp;illiustcmporis propri atn rationcm habiiit ) quod ab ca ordi-nacione ad ccrtum locû arque grcgçm» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uem diligenter curare tiicriq^ debcpG

pendent etiam commodaquædâ arque fruâus, quibus ali fuficntariqj poflünt. Qua de rc nobis vbcrius Paulo dicendS crtivt amp;nbsp;omnes fe ad hoc officiü Epifco pis fuis præftandum Dci mandato cogi inrèJhgant, amp;nbsp;vt ccrtorû auaritiâj quib. nihil fatis e(Te poteft, cocrccamus. AC primùiîi qnidê hic mcminitfe oportit ^antcdifputatum eft,oportcre Epifco posannuncj’ando rerlw Domini amp;nbsp;ha-bcndis precib. Apoftolorum exe^mplo, ncqj pati le ab illo muncre peifungcndo vlla quantumùis fplédida amp;illuftri operajfiueinRçpubJica fiue in Ecclertaauocari. Nâillis otiortsqui nihil orficij faciunt, nihil etiam offïcij pr^ftandûeft, quin potins agendum cû t,. Tàelliil. îllis vt Paul, adTheflalonicenlcs, cura ’■*’ kréiKTth agcdum c fie prarcip ic. Yerùm ß gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fint hi qui oÔïciû faciantgt;amp; qui fe nullis

RÇt-

-ocr page 183-

ECCLESIASTIC A. 84 Kcipublicarnegodjs, quorum admini« firatio honorjfica illiscfl'e potcft,Ec-clefix caufa immifccnt:quàm iniquum eßet pan illosegenateamp; inopia fordc-fcercjamp;vulgaribus artib. viäumquat rere,quibus non minus quàm honorifi-cis Reipublicæ munetibus ab offieijs fiiis fungendisabducantur? Aq3quum Ecclefix caufa dies noâcf^ue funt foli-* citi, amp;nbsp;omni aliaabieâa cogitation^ toti in cam curam incumbunt, vt ciu* falutcm promoueant atque tueantur : quid cquius cd quàm cos vicifsim non niegligi ab ijs quorum caufa tantoperc laborant ? Qms cnim vnquam (vtelc-ganter hre à Paulo ad Corinthios dif* putantur ) ftipendijs fuis militât ? quis vitem plantar gt;amp;nbsp;nullum eiusfruâum pcrcipit.-'aut gregem pafcit,cuius laâc nonnutriatur?

Ecclcfi« vero quu multi «terni ho-» fies fint ,amp; cum illisîiio7o»J'o»xsù«x»fm»i 5wMfi«i:has Epifeopi inimicitiasillius caufa fufcipiiit amp;nbsp;fuftinçnt, ac cü poten tifsimis principibus (vt à Paulo appel-» lantur) atque poteflatibus, amp;nbsp;hui us fc-» t:uli Monarchis ac Impcratorib.cü ma»

M 4 xijp«

-ocr page 184-

DE DISCIPLINA ximo fuo periculo amp;nbsp;difcritninc, pro iU lius falute d ecercanc. Qiùm (iepç çnim vçl hoc ipfo notninç oppugnâcur, quôd Ecckßam propugnant? quàm muleis fefe periculis obijciunt?amp;quo ardore ab inimicis peti exißimamus, quü in» telligant in illorum vita mukotum fa» lutem contincri ? Qui çrgo talcm fuutn tuilitetn velducem potins fame petite paterentur.annô digni effent qui inini-micorum fuoru manus inçiderentPQux auté vitis abvllo vnquam agricolaita exculta atque curata eff, vt Écclelix â fuis vinitoribus excoIuututPplantandi quanta cura ek.’'quantus colendi labor? qu« denique pampinationum amp;nbsp;aliotu lâoorû moleOiatPQuQd fi veto tam bene curata vinitorem fuum non aleret gt;nbsp;an» non de eametitoidem quodaliaqua» dam rationé defiia Dominus per Ifai» am cüqucrcrcntur ? Quum veto aquius nihil fit quàm pafiorem gregis fui laâe fufiineri, ifii pakorcs grauifsimorû lu» porum impetus amp;nbsp;infultus fufiinebunt, perpétuas excubiasde grege fuo agét, pafeen»-, curabunt, quarent, maxitnos cal ores amp;nbsp;grauifsima frigota cius eau», fapa*

-ocr page 185-

B C C L E s I A s T I C A. Ss là patientur, deniquc fæpe vitam fuatn infinicis pcriculis exponct.vt çum tue-, antur : amp;nbsp;illius laâe non alentur, Una-, ' qucatquç vcllcre non veftientur ?

Neque veto hxc Humana quadâra-. tione tantum nituntur,amp; ( vt inquit A-poftolus) x«Tw«yarr»fi difputancur : fed Dci hoc inftitutû en,amp; illius legisj qux j boni triturant'! os obligate vetar, fun-gt; damento nititur. Nqn tam çnim boum atque belluarum quàm hominumra-. tionetn Dçus in ea ferenda habuit. Sed amp;nbsp;arantem merito laboris fui moleßi* amfpe fruâus confolari j amp;nbsp;mefforem oportere fpe fuafrui, cuiuis deniquc ex fuo labore viuendum elfe docere volutr, Quinetiam manifeße addit Apottolus* quemadmodum fub Lege qui facra tra-âabant, rebus facris alebantur, amp;nbsp;qui altari feruiebant, altaris oblationum , crant participes; ita Dominum infti-tuilfe vt qui prædicarcnt Euangelium, ex Euangeho viuerent.Et ad Timothe- »«Timoï. h um fcribens,vtrumque,ram illud ex Le-gç,quam hoc ex Euangelio, codem lo-coadhibet'.vt fenioribus qui bene prar-elTent^confuIeadum çlTeprobaret. Di-

/ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M 5 cU

-ocr page 186-

DE DISCIPLINA etc cnim Heefle in Scriptural Boui tritu réti os nô obligabis,amp;,Dignus e(l ope-rarius mercede fua. Sic cnim ab Euan^ geliftis narratur, Dominum ,quum A* poftolos fiios ad Euangelium prædican lt;|um emiçccrcci iuberetq; ne de viatico aut vcf|inientis côparandis eifencfoli-citi ,rbiq;operariûmcrcede fuadignu lt;ffc monuifle.ltaqJ in quâcunqj vrbem ingrederentur, fiquis ih ca vrbedignus cfretiiubcc iiHus domum adiré, atqj in eademidonec difeedant, permancrc.

Quib.amp; Dei in vetere Lege amp;nbsp;Chrifti in nouoTeflamento inftitutis fretus A-poflolus 1 in Galat. Ecclcfîa connituit, vtqui in verboDei informarctur,facul-tatesTuas cû eo à quo innruerctur,co(n municarcr.Quinetiam addit (pcrfpici-ens nimirum multiplicem vcrfacilisamp; auari ingenij noßri naturam, qua huic Icgî multi fraudé faccre,amp; Deo illudere conarentur ) Deo illudi non poflie : de-nuncians, vt fi in fpiritum (cminarc nol lent, fed feme omne in carné cftunderc, non éxpeâandum ülis fcfc n ex fpiritu vieam zternam aliquando colligcrcnt, ^d cotruptionem amp;iuteritü excarnis fundos

-ocr page 187-

ECCLESIASTIC A. M fondojin quo ram copiofè feminafTent. Lxquib.fatis (vtopinor) manifenècó« fiat.Epifcqpisab Ecclcfijs fuis benignè cófulcndü cfle, ne paupertatc amp;nbsp;inopia iniquifsime cogantur opera fua dißra« here,äi alijs artiHcijs exerccndis,à mu« nere fuo pfungcdo auocati.Quod alitec fieri no potcß.quum illo Apofioli pre-çcpto de curanda^lendaq; familia (vt teliqu i omnes ) tcneantur. amp;nbsp;( rt castc-ri) nififuis ac przfertim dotncßicis camp;f fulucrinCjinfideleSiCxApoßolimädatOi habédi funt.Huius autem curx certara tioné etfi pro infinita variecate tempo-ru amp;nbsp;perfonaru non fit facile explicarct id tarnen generaliter dici poteß, nihil hic auarè, parce, atqj fordidè/ed contra, prolixe benigne, liberaliter cû mî-nißris verbi Dei agendum cßc. Si enim Euangeliü Chrißi co animo quo decce accepcrimus, eiufdem etiam minißros fumma animi volûtatc atq» omni officio complcöemur. Quern animum in Galatis fuiffc erga Paulum Apoß. ipfe narrat,qai fe ab illis t^quam Angelum Dei,atq3 adco ipfumChrißu rcccptû cf fe teßatur : adeo vt cantû ficultatc s, (cd

-ocr page 188-

'DE DISCIPLINA fed ( fi fieri potuiflet ) ctiam oculos fu* os fioi eruiflent, vt illi concedvrent. Ergo ex his quæ diximus « (ûtis apparet, honefiam atque cómodatn viuendi tionetn EpiPcopis diuina ordinatione deberi, quo liberius in rocationem fui incumbant.

Verùm hzc ram diuina,Panda, iufia lex VC paucorum pompa atque aifluen-tia, ita mulco magis plurimorû inopia atque egefiate violatur.Q^ certè tanta eft, quatam pudet profedo dicere. Dicendu tarnen efigt;amp;detcgendus morbus , atque quantus amp;nbsp;quam grauis fitgt; liberèamp; aperte explicandum, vt de re-medio cogitemus: û tarnen defperatis, (quod vetat Hippocrates ) medicina adhibenda fit. Q^od enim remedium tarn confufis amp;nbsp;pertutbatis rebus afttr-ri potefi? quum parum abfit vt mimfie-rium, ficut olim Papifticum facerdotiu vicatim amp;nbsp;ofiiatim mendicet, amp;i pluri* maruni Ecclefiarum Epifçopi peiore fereconditionefinc, quam quiuis mcr-ccnarij,opiliones,baiuli,quibus pratter vidum fuü aliquid datur quod ad alen-dam familiam domum aficrant ; quum mul-

-ocr page 189-

ECCLESIASTIC A. 87 multarum Ecclefiarum doâoribusvix fit vnde vitam fuam mifcrè fuftcntcnc. Cuius turpitudinis caufa eft impietas quzdam cum auatitiaconiunâa» quod multi religionem,cultû Dei, hotninutn falutem nihil curatesj ftbi folis ftudent, 8i ad fe rudique rapiuntgt;iure an iniuria nihil foliciti. Itaque omnem potius regt; ligionem,omnem Dei colcndi amp;nbsp;vene-randi spinionem,omnetn in Chrifto fi» dem,amp; beats vits fpem atquc cxpcda tionem, ex animis hominu dclcii mal» lent, quàm fuo vel minimo fumptu fu» ftinerc. Ad facrum minifterium nö mo» do nihdconferre volunt,quoflorente ilia vigent,amp; labcfadato cócidunt ; fed olini hbcraliter abalijs collata iniquif» fimè ad fc tapiunt»amp; Eccleliam fuis bonis fpoliantes dcprsdantur. Quam mul ts enim Ecclefis funt, qua quum olini abundefatisatq? commode virum do-ôum amp;nbsp;eruditum, à quo in Euangelia docerctur.alere poflcnt,nunc vix rhap-fodum aliqui^m aut Icdorcm alant * il— lis bonis nimirum impropriatione ( vt appellat ) id eft iniuria,ab Ecclefijs ab» latisA in varias partes diftributis ?

•- Qua

-ocr page 190-

DE DISCIPLINA

Qua barbaric, impiecatc amp;nbsp;auaritia omncs fcrègcntcsfuperamus,qux ti« ca ratione quaDeû fibi colcndü elfe fin-xerunt»conferuâda Si vnà etiâ de facer-dütib.eius fauendisatq^ alcndis,amp; ho* die iuntfoliciti,amp;omni memoria cxti* ' terûr.lraapudMofcnlegitniJSjPharao' né facerdotib.Egypciacis. amp;nbsp;in hiftoria Kegum lefabelem lucoriim facerdotih* profpcJcifle : atq; ira qiiidem fôIicitè,T! Hkc 4ooinfuain menfamadhibuerii: illc, quum reliqui grauifsima fame op' prcfsigt;grcgcs Si arinenca,fundos deniq» fuos pro frumento venderc cogerenruh ( donee rota regio hac ratione in regis Cen.47.t1. poflcamp;ioncmcefsiiret) faeerdotesfua$ poflefsioncs vendsre noluerit, nec eotii incómodisfruótus fuos crefcere;fed co' ; » traprouideri iJlis atqj adeo de fuo do'* i i nari imperarit. Similiter ctiam amp;nbsp;reli- j quç genres ac nationes ferè omncs fuis auguribus arqj aufpicibus confuluiit» amp;nbsp;religionem in Rcpubîica hærcre ex* iftimant, fi facerdotes negligantur. Papiftas quidem videmus quàm benequot;* fici ae Ubcrales ad fuperftitioncm alen* dam, fouendam amp;nbsp;fuftentandam extit^

-ocr page 191-

ECCLESIASTIC A. « tint.qui incredibile eft quanus impcn* fas feccrini in idololatnâ t illam fpe-cicm atq; vmbram religionis,ac quantos quafiaromatum fumptus in Chri-fti (vtita dicam) cadaucr crogarint. Nos veto r iuum atqs refufcitatum quo dainmodo defcrimus : vt vercndum fit nealiquando nobis hanc fuam pauper tatem amp;nbsp;cgeftatcm cxprobrct; feqj nu-dum.famelicumjfitibunduni.dcfcrtum fuifleconqueratur. Ncqj veto taniùm tiudus defcrituFjfed fuis etiam veftimen tis fpoliatur,vt quum tunica eius fortiti fint)amp; rcliqua vefiiméta diuifcrintAidc antut de illo itcpû crucifigédo cogitate. ' Scd quum Ecckfiâfpoliandi multiplex ratio fit, tum ilia mihi oniniû gra-uifsima videri folctgt;quæ per imptopria tiohé fiat, (qux quâ nihil in fe iuris ha-beat, nomen ipfum fatis oflendit ) quæ «fi b'cclefiæ alicuius poficfsionis ad alie nu0i dominû, cui nihil in cam iuris efi, tranfiatio. Scdquû omnis hic locus de Ecclcfia nofira indignifsinne fpoliata à doâifsimo tiro Martino Buceroppur-gatus fit eo lib, que antè memîni, quoique eodJib, nô folùm impropriationü.

-ocr page 192-

, DE DISCIPLINA

fed amp;nbsp;annalium (quæ eiufdem fpcciei quædam efle videntur ) collation û » te-lignacionum ôi aliarutn nundinationû Si fpoliationum direptioncs profecu-cusiic :malohxc cxeruditifsitnis illi-* us fcriptis peti, quô inaiorcm autorité ten» oratio hxc habere pofsit. Nos vc-* ro etiam cum eo hune Ecclelix noßr/ cafum lugeamus, quæ vbique fere orbi amp;tutoribus idoneisdeßitutaeßjduni nemo earn conditioné accipiat,ex qu2 inhnitislaborib.dcfunâis vix quîdeni vitam fuam fuftentare polsit. Ncqj vc-* to tantùm in prælcns otbagt; fed verendû etiam cH ne in fempitetnü tempus ftituta iaceat, amp;nbsp;diuini verbi ßudiü ne** gligatur.'dum nemo in earn viuendi ra^ tionem libenter ingrediatur, in qua nü modo amp;nbsp;commode amp;nbsp;honeße viuendi nulla fpes ßtgt;fed etiam ad inßnitas mo-lcßias,qux cum illa profefstone coiuiH guntur gt;nbsp;paupertas amp;nbsp;egeßas accédant. Atqj vicinarum Ecclefiarü tuina* fatis abunde nos doccre poflent quam haC Ecclefiaflicarum facultatum difsipatid amp;nbsp;facri minißerij alendi conferuandiq^ negledus Eccleß« periculofus fit: nd*

-ocr page 193-

È CCLESI ASTIC A, 89 hoftro malo pótius quàm alieno fapcre vcllcmus.Quare nih prouideritnus.fcia mus hoc vnum malum ccrcura Ecclcliae cxilcum minitari j nee tantos hol'pites, quanti fuut Euangclij præconesjin tam incomtliodo hofpitio dlutiuscomnlQ-irati pofle.Quöd li veto illos difcedere à hobis coégerimus j transfèrent profe-3o fecum pace earn quam aitulerunt : amp;nbsp;quam vnam cum il lis in Angliam in« grertam çffe, verè nobis licet profitêti. Ne ergo ita pat û jcftimcmus infihitani illam curam,qua Dominus nos per fer-Uos fuos iampridem pauit,curauit, gu-bernauit i ne tandem conliriitgat pædû fuum,amp; curam noftri abijciat, atqj di-feedat : neue 30 argenteis noftris, öe pratclara laborum fuorùmerccdc ,quâ illi dependiraus j prouocatus, diieedae ctiam iratus,nihil amplius ncc de con-fraâo obuoluendogt;ncc amiflb quatten-dofolicitus.

Quare tandem aliquâdo fordesiftas Corrigamus, atque quum (vt inquit A-poftolus) ipfi nobis Tàa-iiljiiixnxà ad ac« ternam vitampertinentia affcrunt,nc fidcatuc magnum aut moleftura, fi *

H hobi^

-ocr page 194-

DE DISCIPLIN A nobis vicifsim to fxfxiKi,amp; huius vjt«^ cóinoda atqjopportunitatcs percipi-ant.Quin contra pocius, qufi hæc Ecclc (ï^‘ quæltuofifstma quidam agriculture lit, ex viliore femine pretîofiGimos il-los frudus fpiritus, ch3riratcm,gaudi-um,pacé,amp; reliqua quæ à Paulo ad Ga-* lavas cap.5.recenltnrur,ac tandem rerc aurcam illam bcatæ vira? mciîem colli-gcre,alacritcr amp;nbsp;copiofè lemincmusjamp; vberioré mcflem coliigamus.Neqj vcro irtagis iam quum fercndum cn,fêniinan do fatigemur, quàm olim, quü autum-nus aducncrit, priPantifsimos frudus metcndo amp;nbsp;colligédo fatigabimur. Ergo Euangelij miniftrosomniftudioof-Ëcioqiie complcdamur,ac tanto quidé Jargius atqJ libcralius quo qnicquid in cos ofamp;cij collocerur,vfq3 ad fcurcllam aquæ.îd no folùm multo maiorc officio compcniabitur, fed exifiimabiturtan-quam in ipfum Chrirtu collocatfi. Chri fto aute, quern ad nos inuirauimus ( ft-* qiiidem eum valdc gratu ad nos vcnifle« amp;CÛ vehementer à nobis amari tertari volumL.s) non tantum menfam infiruc-rc,fcdamp;amplcdi eum,amp;cxorculari,amp; capuc

-ocr page 195-

ÈCCLESl ASTîCA. $0 caput ill 1 vngere, amp;i lauarc pedcs,deni-qucofticiolifsimeaccipcre tantum ho-« fpitcm, Hl acceptuin pro illius dignira-teamp;noftri crgaeurn amorisabundan-tiatrattareoportet. Atqj hoc quidem omniutb hominum eft.Rcgcs vero, qui neminem paulo aniplions dignitatis virum niii honoiificè amp;nbsp;magniHcc,æ-qualcs autcnifuosaiiguüiore quodain ac plane regio apparatu fuient accipcre, quû Chriftü Dominum,à quo régna fuatanquam vafalli feuda tencant,amp; temcocliqj regem accipii'it.quam hie nihil debet parce,nihil auarcimhil lor -dids committcrc, quod tantum hofpi-tem pofsitoft'sndcre ? Ac potiusquide quàm hïc omnia magnifica, fplendida j augurtaerte debent.

Neque vero hafC itaà me dicun-; tur, quail per Chrifii nomen nihil immoderate in Epifeopos eft'undi polTe cxiftimem, aut illos qui cæterjs homi-nibtis continentiæ-, frugaliratis amp;nbsp;om-nis vitæ modcrationis exempla elfe debent,huiiis mundi dclitijs inebriari cu-piam ; fed vt legatos Chtifti libcraliter ic hoqsfte pro regis fui amplitudinc

N z acci--

a

-ocr page 196-

DE DISCIPLINA âccipiamus.ncc ad optiionum amp;nbsp;bàiu-^ Jorum mcnfàm relegemus, neue qutim ira Dcus nobis benedixcritgt;vt quifqu« fub oliua amp;nbsp;fub vite fua in pace côHde-âr,amp; meffem atq? vindcmiam propria percipiar,negt;inquam, (qiludxum po-pulum de Leuitis Mofcs admonuit)co-rumquiin Dei opère laborant obliui* feamunaut cria illibcraliter acqj auarê cü illis agamus,fedprolixè.benjgnè,Ii-ralitcf.vtde laborib.fuis cômodè amp;i ho nefte viuanr» familiâfuftentât) necefla-ria vocation! fuf adiumenta côparentgt; atqj adeo pauperes amp;nbsp;egenos fubleua-re amp;nbsp;iuuarc pafsint. Hxcenimefteer-ta iuftaque confèruandi mimïlerij ratio , vt nec fordib. aut egeflate vilcfcat» necetiam nimia copia amp;nbsp;luxu difflu-ens profanelcat. Nam vtnirpeipfisEc clefijs eft Epilcopos fuos pauperratc amp;nbsp;inopia fordefeere gt;nbsp;ita pbricülofiim ne nimia a^luentiaatque copia luxurien-tur.Vcrè cnim diuina amp;nbsp;cœleflis vox ü* lafuit,amp; tanqiiam otaciiltim quoddam itiomnem Ecclcdx adminiOrationeni lt;nbsp;pfonunciatum, quod Confiantini Magni illius amp;nbsp;pij Imperatoris temporib« dtf

-ocr page 197-

ECCLESIASTIC A. nbsp;nbsp;91

4çcœlo auditum eflc Ecclefiæ veteris hidoria commemorat.EccIefiam diui-tijs tanquam veneno infici.Sic enim ef-fedum eft vt à laborc ad otiû, à tempe-rantia ad luxu dclapfi, pro Epifeoporu medioentate dominoru amp;nbsp;principum tnagnificentia maieftatc aHcdarint.

Hine enim eft quod regû feeptra in-aurato vcl argctco pcdo,coronam mi-tra imitabantur. Hincçtiam quûprincipes in Repnblica vir i amplum fatnu-litium adneceflaria Rçipublicæ tempora alercnt, ipfi quoque fuam quandâ aula habere, clientclis.famuloru fcfer-uoru ingenti multicudine gaudere atqj dclcdari cœperunt, abacos vafis argen tcis amp;nbsp;auto fado cxornarc, veftib.fplé-didioribus indui, vt hodic non tantùm in aulis principum, fed amp;nbsp;in media Ec-clcfia molliter indutos inuenire liccat : magnificos dominos amp;nbsp;appel-lari. Regib. ad dextram finiftram af-fidere,dona mitterç, illos conuiuijs ex-çipere, amp;nbsp;aulicq quodam fplcndore at-que fpecieamplitudincm fuam Si aç-quirerc amp;nbsp;fuftinere. Hane verb Epifeo-potum conditionc non modo non opto

N 3 fed

-ocr page 198-

DE DISCIPLINA fed intolerabilem plane amp;nbsp;nullo modo ferendam cfie iudico ; vt qiiæ illoriini in Epifcopaîi munereperfungcndo Üu-diutn amp;nbsp;laborem iinpediat, molliticni ' alat, libidinem, luxum, fupcrbiam, ci inediocricati quæ in Epifcopis clucere debet non conueniat, amp;nbsp;Chrifti fcruato ris atque Apoftolorum cum inftitutis turn excmplis ex diametro repngnef.

Ncqj vero meoiudïciüvllaEcclefft fâtis reformata dici poteft, quæ nô hac ’ etiamin parte fc ad expreflaDci mandata cpnformet, oinncm hune inanein fplendoré aiiferat, Epifeopos mediocri' täte munctis fui Contentos ede iubear, non ptiiicipes,fcdpauperesjamp;obChti । ftu perfugos ad fe inuitare, no magnifi-cos dominos, fed Chrifiiferuos amp;nbsp;mini ftros appel'ari.’deniqj no auro,argento, clientclis, feruorum multudinc, à toto illo foren/i fplendore atque fpecie, fed pierate,doétrina,modeiHa,tcmpcran-tia,continentia,totius deniqj vitæ mo-dcratione infignes efl'e. Hæc Epifeopo-rum vera ornamera funuhæ infulae,hsec infign’ i, quibus fibiipfis honcfliim nomen gt;nbsp;minifterjo fuo fide amp;nbsp;autoritateth

-ocr page 199-

ECCLESIASTICA.

inEccIefia Dei conciliare amp;nbsp;tueri pof. fint.Ncq; veto huius pompæ fpccie at-que pulchritudine capiamur, fed vfum rcquiramus;nec oftenrationem, fed fru äumdefidcremus. Siquidé vt grauitet Poëta« gk goï 7« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci-

uicati autê Sc Ecclefiæ hoc fplendore amp;nbsp;fpecie nihil opus cftfcd doëtrina,piëta te, fimplicitate, modçftia ; qua ratione Chriftus rcgnii fuum voluit propagari. Atqj quid autoritatisad animü permo uêdum habere pofsit magna fequentiù famulorû multitudinc ad tcmplû acce-dere,apparicorib.turbâfummouentib. in cathedram afcenderc, albis veflib.Sc quadrato pileo infigncm,puluinis auro diftinöis innitentem concionari?Ocu-los quidcm hæc ad tempus affjciunt, amp;nbsp;externi fcnfus hac inani fpecie capiun-tur: fed animü lie facitius inftitui, per-cclli,recreari non intclligo. Illam enim ctficcrediuinæcuiufdâvjrtutiscft, qua: cum pura, doâa, fimplici Scripturarû intcrpretatione cóiungitur. Quas gern mas in cathedra eluccre, no auro amp;nbsp;ar-gento fplcndere oporteret.

Eleganter magis quam vcrc

N 4 vbertat

-ocr page 200-

PE DISCIPLINA ybcrtatis agrorum apud Romanos can fam oftcndens primis ilHstemporibus? turn quum ab Imperatoribus agri cole-; bantur.Tcrra,inquit (vt crcderc fas eft) gaudebat vomere laureato perftringb amp;1. à triumphali aratore coli laetabatuf. Ad terram enrm excolédam acuto po-tius qudm laureato vomere, amp;nbsp;diligen-ti quam triumphali aratore opus eft-Quod ii idem autor feipfum corrigens, pollea verius fubiungit,fiue ( inquiens) illi cadem cura fcraina traäabant, qu3 bellajeademqtie diligentia arua difpo-nebant qua cadra, fine honefiis manib. omnia lætius proueniunt, quoniamamp; curiofills fiunt.Atqj h^cead.mihi ina-gro Domini vbertatis amp;nbsp;feracitatis cau fa videtur,ac turn demii vberrimos ftu-ÔUS amp;nbsp;aurcam quandam mefiem çoHi** gi, quum diligenter Sccuriofc colitub quum folicita quædam feminum ratio habetur, quum militari quadam amp;nbsp;ca-ftrenfi cura Ecclefias difponuntur, amp;ab honefiis manibus laborantur.Nam ncC terra laurea in vomere, nee in aratore trabcam aut togam piââ dcfiderat,felt;l juram, opcram, diligentiam, folicitu* dinem«.

-ocr page 201-

ECCLESIA STICAi

^iné.Ncc in Epifcopo fiio Ecclefia Ipç-çicm hanc forcnfcm amp;nbsp;cxternam pom-pam, fed fidem, induttriam, laborem* ptiüfa femina, amp;nbsp;fedulas atqj honeflas manus ; atqj pio,crudito,fideli aratore tnagis quàm mitrato amp;nbsp;albato dcle-étacur.

Vndc amp;nbsp;illis temporibu$,quû vt Roman» agcr Serranos amp;nbsp;Cincinnatos.ita Ecclefia Paulos amp;nbsp;Petros fuos habebatgt; omnia Isttius Sc fæliciusprpuenerunt. Nunc quantu ab illorû cxemplo Sa labo re difeefsimus, tantû ctiâ Ecclcfia: no-flrx ab illis Ephcünis 8c Antiochenis agris fuperantur,Quare piorum Epifeo porume(l,qui doôtrina fuaamp; picrate magis quàm hoc fplédore Ecclcliæin-feruirc amp;nbsp;commendari volunt gt;nbsp;qui fibi non ita pridem Euangcliiini omnibus huius vitæ commodischariuscflc often derint,quidenique pfficio fuo perfungi velint,vt qux bene ab illis inftituta amp;nbsp;inchoata funt, melius abfoluant atquc pcrficiant ; vt pro reliquo etiam Euan-gclio,quod eftdc difeiplina Eccleftx, iterum fc ilia pompa abdicate velinr* de Dei gloria,Ecclcfi« falutp,amp; bona

N 5 fua

-ocr page 202-

DE DISCIPLINA fua confcicntia magis quàmdefucata hoc fplendore amp;nbsp;inanibus nominibus Conferuandis foliciti, ad opus ininitîc' rij rcuerti,nec (rcGalatas monçt Apo- i ftolus)in carne abfolucre quod in fpiri-tuinçhoarint.

Inrclligoquidem quàm hoc diÉficilc fit perfuadcre ijs, qui fcmel hoc CircïÔ poçulum degufiarint. VcrùmqiiûhpC Dei mandatum,illorû vocatio.amp; EccU fiæ vfus pofiulct, illorum pietatis vitæin Euangelij jpfefsionç wanfact«» i omnia Chrifti amp;nbsp;Euangelij canfa rçlin' | qucntes illû qub ducat fequi:amp; vt Eufl” ; gclicæ doâtrinæ nobis quodâmodo aii' । tores extitcruntjita etiam amp;nbsp;difcipfina: exifiere, autoritäre fua atq^ exifii®^ tionc, non ad Dei veritatem oppugna“ dam,fed confirmandam amp;nbsp;conferuanda vti, Quod fi vcro aliqui (nam de bene fpçrandum elfe puto.ijs prçfcrtiP’ qui alias reformatas ccclefias viderint} fed fiqui crunt qui auaritia aut ainbiti® । ne, vcl etiam quod auliçum hune fpls* dorem in Epifcopis tolerabilcm put'quot;nt, nullo modo fibi perfuaderi p^' jiantur, vt in a mediocritatc qux de'

-ocr page 203-

ecclesiastica: çct viros Dei.acquicfcant: vel inuiii co-gcndi funt,amp; ad primam germanâEpi fcoporum inßitutionem reuocandi.

Atq? fl iftarum diuitiarum fontem,fi origine quæramus, iniienicmu!. jpfcâo banc tantam opulentiâ Epifcopos nulle iurc aut obtinuifle primo » aut bodic retinerc: no modo quod nullo Epifcopi tnunere fungantur,(ed ctiâquôd ca qujc aborû funcJibi vfurpant. Magna cnim pars ex ijs bonis conllat quæprixnûad alendos pauperes confcrebantur,qua: apud Epifeopum tanquam elccmofyna quædâ de ponebantur, qugm ( vt ex ve-tcrib.Canonib.apparct) ex fuo amp;nbsp;colle gariim confenfu diftrjbuerct.Poflea verb quum collegij autoritärem abrogaf« fenc,amp;foliomnia profua çonfeientia adrniniftr^rent, fibi ilia tanquam pau-pcribus ( fl placet ) permiferunt, amp;nbsp;ex aliorum incómodis crcuerunt amp;nbsp;auge-bantur. Pars autc alia adaliarum Eccle fiarumEpifcopos amp;nbsp;miniftros pertinet, quae ab illis ablata, per impropriatio-num,vifitationu amp;nbsp;id genus rcliquanomina ad Epifeopatus adiunbta eft.Quæ çrgo alia Ecclcfiseolim ad fuos Epifco-, pos

-ocr page 204-

’ PE DISCIPLINA

posamp; minidros alendos contulerunt« । quo tandem iure vfurpantrQuumvcro ( pauperib. amp;nbsp;aliarum Ecclefiarummi- , niftrisqu« fuafuntgt;rcddiderint,fiad- ) hue (upra Epifeoporum conditioned ! abundent, collcgarun« rationem habe* ant,qiii pJerifquc in îoeis, Ecclefiariid -quibus i nferaiunt paupertate,rcbus ne; ceifarijs indigent : vt tandem mediocri , quadam amp;nbsp;honeQa viuendi ratione con tcnti,ad fua initia amp;orginem rcuerlt; tantur,

Hæc autem oratio de Epilcoporud pompa amp;nbsp;affluentia minuenda, vt qui-buRlam difplicct,qui inde nefcio quad i autoritatem Eaangelio comparari ex-idimant : ita gratifsima nonnullis eût quifuam caufamagiputat,amp;iampri-dem hfreditatemiftam fpe dçiiorarint» Nam quum illud tantum agi arbitren-tur, vt Epifcopi fpolientur, iimilem ex illorum fpolijs pradam expeäat» qua-lem olim in Monaderiorum minis con i fequutifunt. De religionc enim nihil -funt fuliciti,modô ipfi prædari pofsint!

vt] Chriftum ipfiim iter û (fi fieri pof-p c ) crilcifigi non curarent, vt tunicam ciut

-ocr page 205-

ECCLESIASTIC A. 9$ tîus fortirentiir, amp;nbsp;vcftimtnta diuide-rent. Habet cnim ætas noftra niultoi eiulinodi milites , multos Dionylios, qui Deo togam auream,neque ad æda-tcm neque ad hycmcm commodam,fi-bi autem ad omnia tempora vtilifsima amp;nbsp;commodifsimam fore arbitrantur. V crum fi diligentius quid à nobis dica-tur attenderint, banc orationem nulla ex parte eorum cupiditatibus Ci auari-tiæ ac rapacitati fauere intelligent.Nó enim hie de Epifcopis fpoliandis agi-tut,nort de Eccleliafticis bonis diripien ! dis amp;indignifsimocuiqucdiuidehdis: quin Contra potius, vt paucorUm afltlu-entia multorum inopia fubleuetunXc-hodochijs amp;nbsp;Vtochotrophijs fuftinen-disjamp; (quod caputeft) minifterio pec vniuerfum regnum ftabilicndo confu-iatur.Vt ex hac oratione non tnodo nihil fit quod illl fperentaut expeaent* fed potius Ç metuant ,fi forte aliquan-do Ecclcfiæ patrimonium vfurparint^ Hif c enim aut reftituant oportet,vt Ecm elefijs de idoneis doftoribus profpici-ant, aut feipfos totanimatum iaäurä Deo obligent ,quot rnignorantia fu4

-ocr page 206-

DE D I S C I P L IN À ^cr Cos doâorcs dcftitutç,pcriture fint;

Scd qum fatis copiofè ( vt fpcro) hic locus traâatus fucrit,tandem quod in-ftituimus contludamiis. Epifcopis ah Eccleiys prouidendù efle, amp;nbsp;ea quicein mcdiocricace confiilcnduubvt nec cgC'^ ftate neque ctiam opulentiaà fuis mu-ncribus abducantur. vt nec paiipertate fordefCant, neqj diuitiarnni atfluentiî luxiinentur. Qnod autem ad illud atti-liet,qua ratione potifsimnm hoc fieri debcat ; fciendutn cft,quod fub Lege de dcciinis.facerdotibus Si Lcuitis per-mittendis præccptum efl, non ita pra;-cifè nos ad décimas pcrfoluendas adi-gcre. Hæc enim politica Icx Iud±oruni fuit, quar nos tantüm generali quadani ratione deuincit, vt nos quoquc ij's qui in opéré Domini laborât, confulainusj Vetum vt necelîariô ca vti non tenc-mur,itaficui rcgno hoc itacommo-dum videatur,quôd huic rationi popu-lus iamdiu alfueueritjant ahoquouis rcfpeétu ciiiiliatquc politico vti qui-dem licet : modo illud teneamus quod fupra declaratum efl, Epifcopis coffl-modê, amp;nbsp;liberaliter, fine vllb eorum quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;labo-lt;

-ocr page 207-

ÈCCLESIASTICA. 9^ iaborc, quo ab officio fuo abdiicantur, confulcndum cffe. Atque quum Leuitas amp;nbsp;Saccrdotes Dominus afuismuncri-bus abduci noluit, vt ipfi agros difcur-rercnt,decimas rftimarcnt^domfi con-«ehcrét : quanto minus minifterii opus his moleftijs itnpedin oportet ?

Sed amp;nbsp;præter hoc incómodii, ncfcfo quid habet fordidi jfingulorum agros, nefallatur.ïftimarc, gregis ac armen-torum Hi rcliquarum rcrum ( ex quibus pro noftro more decimar pctfoîuuntur) numerû fœtufq: cognofcere. Adde etia. quod hic aliquando nccefiario ci cum auaris amp;perucrfis hominibus pro fuo 1 iüre li11gandû fit:quod in tali viro,pr«-

Icrtim in eiufmodi rc, turpe amp;nbsp;indignü cft.Vtfidecimarûrationêtenuerimus, magiflratns hic autoritärem fuam ad-hibere debeat : vt ab his molefiijs hbc-, rijtùtiScripturar legendx, meditandat, interpretanda:, dcniq3 officio fuo pet--fungcndo incumbant, amp;nbsp;incumbenti-bus honeftè atque liber aliter côfulatur. Sic cnim Ezechiam pium amp;nbsp;illuftrvm Kegcm legimus autoritärem fuâ adhi-büilfe, primùm vt faccrdotibus ( fjcut

-ocr page 208-

DE disciplina hi Lege præ cep tu erat) profpiceretuW poft etiam, quuin decitnarum inultos aceruos cuniulaüentgt; ad cam rationed pro illis ni eonim vfum rccodendisin-cundam, quæ facerdotibus commodif' fima elfe pulïet Arque quanto honefti' us eflet Chriftianis principibus^amp;ad pictatis fempiternam tandem in Eccle lia celcbrandâ glorioftus, Ezechix haC in parte exemplum imicari ? Qm autoritäre fua effecim (licutinLcgcDci præceptum erat) Sacerdotibus Leui-tis côfulerctur.Neq3 id tantùtri,fvdiin-gulari quadâ cura amp;nbsp;folicitudint ^nfpc-xit, vt quæ liberal i ter collata eiient. ijs quibus oportebat diuidt rentur.- liorrea èi cellas ad maiorem facerdotum opof tunitatem cxrruxit : certes dtnique d-ros defignauit.per quos Leuins per vnl uerfum regnum dipfcrfts prouiocretut-

Tales libi maioresjamp; ciufmodi pietâ tisamp; virtutum exempla pij principes libi ad imitandum proponant.'miniiie-* rium non modo rpfi nô fpolient» aut ab alijs diripi pat:antur, lè‘d illi liberalitet fei uatoris noftri inftituto per vniuer-» fum regnum profpici ôi prouideri fui auto-'

-ocr page 209-

? ÈCCtESIA SÏICÂ. ’ 9j «utoriïate cfficiant. Quae veto cullata funt aliquando in hune vfum »hdelitec procurencur,non in aulicos luxus atqus delieias gt;nbsp;non in potehtum pnneipun» feruos j non in alios fere innümcros üe impios plane atqj intolcrabilcs abu» fus facrilega quaüam liccntia protun^ dantur;fca ad Dci verbü per vniuetfuax tcgnuin difiemioandumjad Dti eukum amp;nbsp;religiohem ad factum mihiftetiuna ftabihendum âtque conl'eruanduni eon fctâtur.ita enim fe taies elfe oftendenti quales fub Chrifto reges futuros efle pvzdixic ifaias, qui nùnirum Eeclelîâ vt alunlnàfuamj tanquam nutritij qui-S dâ parentes alercnt, füuerct,tucrentùr. “ Sic ergo abfoiuta dcEpifcoporû fru-ôious quæftione,ad pcoximumlocuiïli de illütum cuku atquc habitii accédai mus. Qui quum in cùiplici ferè varictà'« te confiderari folet, eo nimiturà qüo iii factis amp;nbsp;quo in commun! vitx vfu vten* dum lit : de vtroque in Euangelio nihiî feripturri aut mâdatum inuchimus, nw fiquæ gcucra^cci de modekia.fobrict* te St honefta qdadam cum hominibus I nbsp;nbsp;nbsp;^iuendi tittionc pr«cipiuntut. Qu» v«

-ocr page 210-

A DE DISCIPLINA

ad Cibos amp;nbsp;ad fupclkdilcnij reliquam* que ferè rniucrfani vicam Jta ad habitû rcfcrri debent. Certiim verô vcfhmcnti gcnus.tornia, modus, nufquam nômo-' do inquotidtana vita,(èdne infacris quidem in Euangciio przcipitur.Ac ne lubLcgc quidemin eommunivitavfu Leuicis St facerdotib. præfcriptuin cft, quomodo amp;quo habitu indùtosopor' tcrec inccdeic. Infacris quidem, qnx in tabernaculo auc in ccmplo obierunc« diligenter hoc amp;nbsp;accurate pro veteris inflicutionis amp;nbsp;difciplinæ ratione de-gt; feripea funr. Nodris autem tempoti** bus, quibus Dci gratia, vcritatcni i-* piam atque corpus in C h r i s t o fer'» uatorenodro habeamus, nihil idisvni' brisjamp;imaginibusopused. Hxccef-torum temporum fucrunt ;qiixquun) D E V s obicruari relict,difertè amp;nbsp;accurate omnem illorum vedimentorumra tionem arque formam in Lege deferi-p(ît, amp;nbsp;Icgcm illam grauifsima mortis fanâione gt;nbsp;ß quis earn violaret « conür** mauic.

Ad ns verb hoc veftimCntorum dif crimen, in facris obeundis nihil atti-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aergt;

-ocr page 211-

ECCLESIASTICÀ. 9i ’»et, non magis quatn fatrificioruqi oblationes amp;nbsp;rtliqirarum ccrcinonia-î rum Legis obfeiuacio.Sednccfub Lege nili ad cos qui in tabernatulo aut tcniw pio miniftrarent pcrtincbat.Ncque re liquis qui per tocam difpcrû verbum D e i in Synagogis interpre-rabantur gt;nbsp;de certis veitibus quicquani praceptom crac. Quanto minus Euan-gciijinterprctibus,amp; his tempcribus^ quibus aperto viiltu ( vt inquit Apeflo-lus) D h I gloriam intuemur, velis 3c vmbriï vtendum cft? Ac fi vtendum fuif ïèt J non efi dubintn qûin (2 n R i s t v s Apofioios fuos hæc de re monuilîct : præfcrtim quum hæc in Lege tam pro-jixèdefcriptafint.

Non tnim minus dcÈuangelico cul-tu Chrifiuro, qiiàm Mofen de Lcgalt deferibendo folicituin fuifl'e ; aut feri uum filio in paterna domo adminiftràiî da fideliorem effeexiftimandu cd. fepi-fcopos ergo ad ccrcatn vefiis fpccicrn formamqne adringcrc,EuangcIij .i. di-uini verbi nullo pr?cepto auc mandata nitirur Hotninum ergo bac commenta runc;3( quorum hominutn,n ifi corü qui \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ui mere-«

-ocr page 212-

‘ DE DÏSCIPLINÀ quot;merctriciam cuanJam fupcrHitionunt fuariim turpicudinem, his coloribus St pigmcntis operuerunt.Tànquàm enitn puduiflet cos fimplicitatisEuangelif» (quam potius reuercri debuefant)et omni fcrc rcligionc quicquid fpccietii aliquam aiitoüentationem habere vi-« debatHFjfibi imitandiim c{re,amp; id ad E-uangclium ornahdum adhibendum ef* le perfuafcrunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ita ex Legeômnem ferc ilium Miï-laticuni cultum, Qui ta quadam amp;nbsp;ridi^ Cilla imitatiohé transfercbant:'vtquu altare amp;nbsp;facefdotcm habcUct/vcnimcn^* ta Icznæ non dccflcnt.Dc fuf^crpellicco ante egregium eft quod de Siricio Papâ memoratur » qui eius caiifam à Chrifto rcpçtit;amp; infacrislintea vcftevtendö «(Te Cünfirmat,quôd Chriftus findonc amp;nbsp;lintca Vefte obuolutus fcpclirctur.Fgre giàvcro ratio cur fupcrpclliceo intc-plis vtendum fit. Nifi forte rerum fuaru origines amp;nbsp;antiquitates ignorent,poti-ufque hzc àMonachis quibufdamE-gyptij’^ (qui fuper pelles,quibusvtftie-bantur,linteis veftibus ytcbantur.’vndc fupcrpellicci nomea duâutncfievide^

-ocr page 213-

PÇCLESIASTICA. 99 Vur ) ad eorum fupcrflitioncs tranßata funt. Sitnilçs ferè rationes pro eoruin fcliquo apparatu in illorüm commen-tarijs reperiuntur. Caeterum idas inc-ptias tnifTas faciainusjamp; potius coque-tamurex noftrisaliquos inuentsseffe, qui quù totus Papatus execrâdus eraÇ| hæç Roina leriçhuntanr illiusvrbis ^athemace deuouenda , Babylonics yedis fpecie amp;nbsp;fplendore cap'ti gt;nbsp;cam in Ifraclitica çadra tranßukrüt.Cur enim çappam amp;nbsp;(ùperpelliccum in facris, in çommuni vira liripipium fquod appél lant) Si quadracuni pileum gérenda cf-fe przçipiunt ; nid quôd hxc autorita-feni quandam apud populum ha$çrç, minißerium fuum, atque adeo ipfas perfonas plcbi commcndarc amp;nbsp;ad gra-uicatem atque autoritäre valere exißi-mét?Hæc çnini vç 1 optima ratio afferri fûlet, qua ßmul vtrumqj id genus vçfliû nee ad rcligionecq præcipi iignificent, amp;nbsp;abufu verû vfum tolli, qui ad ordinê pcrtinct atq? decorem, (quo illud Pauli vel inuito Apußolo contorqùcnt, om nia ordine in Écclefia facienda cfle)ne-que poffe ncqj debere confirincnt.

'3 Vcrùtn'.

-ocr page 214-

‘ PE DISCIPLINA

Verum fi h«c ad ordinem tantum amp;nbsp;^ecorum pertinét.quum Epifcopi/qui tccicfiæ gubernandæ prarficiantur, A-pufiolico præccpto debeanttales eftej qui non foliini fcipfos honeftè in omnJ vit« ratione gubernent, fcdfamiliam etiam in öft'icio contineant : quid opus efi tali viro dc liripipio aut quadra-to pileo, vel certa tog« forma in commun! vitavtcnda, aut in lacris de car-pa amp;nbsp;fuperpellicco przciperc ? Qmfi verbum D e i traäarc dignus fit, non com mittet vt fordibus muncris fui dignitatem dehonefiet. Sed quum !e-btores rhapfodos,non idoncosmi-niftros amp;nbsp;Doctores inftituant, h«c ni-mirum illis prxcipiendafuerunt.Quan quam nc fic quidem decorum illud ob-tinent, quod pr« fe ferunt- S«pc enim nihil iilfs vefiibus fordidius autinqui-natius vidcris .Quadrato auteni pileo qui decoro vtitur, idem etiam rotundo «cjuèdccoro, ac tanto quidem magis, quanto aptior illa forma cfi humano çapiti, vteretur. Ergo ad decorum in çommum vita conferuandum nonne-fclfcfuich^cprxcipi,

-ocr page 215-

ECCLESIASTICA, ïoo

Scddiftingiicndi funtpaüores amp;Do âoresabEcclcfia, vt ab omnibus fuis cognqfci pofsint.Huius rationis eadem ferèviseftqua; fupcrioris. Sienim pa-ftorem talent ouili Dei prœficercnt, qui eues fuas voce tanquam pedo regerer, qui fermone acgris mcderetur,amp; palan-tes in viam reuocarct,dcn ique fi verum paflotem, ones eins vcccm agnofee-rent, ncqj habitu admoncri opus cfl'ct. Ergo hacc ratio de mercenarijs vakre fortafle potcrit ; veros autem amp;nbsp;idone-OS paßores nun attingit. Quod autem ad facra tractanda fuum ctiam ordi» netn amp;nbsp;decorum adhibcnt,curmagis ■decorum fupcrpcllicco quam toga, amp;nbsp;albis quam nigris veßib.indutum con-cionari aut precari videri debet ? Si enim de colore agitnr,mihi quidem magis decorus niger color videtur ; fi autem de forma, talaris veßis honegt; ftior.Praterea ctiam annon vident fm» plicitatcm Chriftoplacuifle ? Annon Euangelium bis vnibris quodatnmo-do adumbrari? an no ctiam muleis ai ijs cefemonijs eadem ratioix induccndis yiampateferk Annon amp;nbsp;nosetiavidc-

O 4 re pu»

-ocr page 216-

-i,. DE’'DISCIPLINA »te putant per hoc decorum nefcioîjuâ cum Papirtis conformicatcm äi fupef* -ftitiofum quoddamdfcoru, vtiniigoO crucis.in haptifinojin parta,in adnunii-ftratione (àcræ Cœnæ,6i alijs mukis ,xeremonijs,nonilluddecoruin Paulino Aportoliciïtn ordincm quæriPSi enim Euangelicæ rtmplicirans nuditas illis -difplicuit, cur potifsimûPapirtico ha-bitu vertierunt? A quib. nostanto ma-■gis rccfcdere amp;nbsp;abhorrere debucramus» quinto grauius periculum nobis ab il* 'lis quam ab alijs hzreticis ,quód intet eos verùrcmur,imminerct.Qju rationne ctiam Dominus in Canansfos atro* cius quam in reliquos idololatras uiri voluit.' •

Sed admonebuntur omnes h«c ad alium quendam vfum atqj fincm,quàm ;olim in Papirtis dertinari, abufu autem corum redum vfum non toi Ji ;amp; quan-xjuam Papirticum facerdotiü ranqutm grauifsima Icpra fit, tarnen ablutas vertes porte innortru vlùm adhiberi. At-iqui, inquam, hxcquæ potifsimum ex romnib. leprofis veftimentis delcgirtisj çmnium inquinatifsima {iint :amp; nuHa

~ fulloi

-ocr page 217-

•pGÇLESIASTICA. lof fullonum arte ablui poflùnr. Nam quû facisconliet fupcrpellicco Scquadrarq, pileo, tanqquibufdâfacris, PapiHiçps facerdotes mitiari, capa autem etiam ad MiH'am canendâ vterentur ; quis qiii ex Lege Del inter plagâ^i pUga, intec facrum pollutù diftingitete edoâus fit:non intelligît. atq; adpo videt.in bis ijspratn t tfufara fuifle » Si nô tantwm profi côtaétu fed fuo etiam mpjrbp ipit munda amp;nbsp;poUuta eflciaeproptcrca ooa abluenda fed crcmandagt;nec aqu^ e^^t Gone purganda, fed ignis incendio con fumcndaP.Qü« quum itafint,^ hæc Icx de Epifcopali habitu niiUo non modq icripturæ.fcd ne fani quidç ludicij fun-damenco nitaturuamen mirûefl; quàm acriter defenfa gt;nbsp;amp;nbsp;quanupontent^one propugnarafit. Ac horr.co quidera me-rainifle actrbitaais illorum tetpporum* Eeelefias orbatas, Academias periur-batas, fidalifsimos paQores, doâo-rcs èfuis fedibus pulfos, optimx fpci, fummz pietatis Si doétrinx iuuentutc ex collcgijs profligatam, denique Dei mandata v.iolata» vthominumprscc*» ptâfancirctitj«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ; lt;

Os Ssd

-ocr page 218-

r DE DISCIPLINA

Sed longiorem mein rcnonmagni tnomenti fccerunt,qui vehementer tan qua dc re grautfsima» amp;nbsp;qux Dei man* dato niteretur, laborarint.Q^d quum longé aliter ede tx ijs qux diximus, fa» t is manifeftè ( vt opipor ) apparc t, fta-tuamus Epifçopis neque in cominu-ni vita, neq^ quum facrâ adminißrant, vllum certum veßimenti genus, forma« modum, prxfcribcndum eße, tantum* que vt ibbrietatem, modeftiam, hone* ftacem cum in veßibus turn in omni re* liqux vitx rationc eußodiant, munen* dos efle. Quodfi quis non feccrit, amp;nbsp;à fratribus admonitus errorem fuutn non emendarit, magißratus autoritäre corrigatur. Et de Epifçopisquidem in gencre haâcnus. Nuncfpcciesip-fas perfcquanmr,amp; quidquifqueproprium amp;nbsp;peculiare habeac cxplice-mus,

Epifcoporum verö duo genera funt ; vnumdoöoris, paßorisaitcrum. Non enim confundenda hxc fimt inter fê, tanquam vnum idemqj munus duobus nominibus fignihcc tui' ; 11 quidam harc cxplicanda ccnfucrunt. Q^um emtn ad

-ocr page 219-

' ecglesiastica; lot

i Ephefios ca.4.Aponulusomnes£cdelt;gt; I fix miniftros,quosChnftusadEccleïi« j «dificationem conrtituiflet, f^paratim I rcccnfcat , amp;nbsp;Apoftolos à Prophetis, Prophctas ab Euangeliftis diihnguat, non video curnon dicendumfitPafto-rcs ctiam amp;nbsp;Doctores, vt nominum,ita munerùvarictatc diüingui. Qupded-am clarius apparec ex u.cap.ad Roma

' nos.vbi non nominib. tantùm, fed eti-am diucrforum muncru proprijs diftinguiintur. Varia igitur haïc amp;nbsp;diuerfa munera, quantumuis cogna-ta amp;nbsp;aft'inia,habenda funt. Solos autcm Vaftorcs amp;nbsp;doctores Epifcopos cfTcjne-quc vcrbii Dei (vt olim ) ab alijs admi-niftrari in Ecclelia poflc, aut oportere, longiorc orationc ad probandum indi-gct. VcrùmquûdubiumnonfitjApofto lum ad Ephefios omnia munera quibus minirtcrij opus continetur, amp;nbsp;per qua ChnftüsEcclcfiifuam «dificari voluit,

I recenfuifTc, quumqj illa Apoftolorum I amp;nbsp;Euangeliftarum prophctarumqima nera ceflaucrint : ( vt quat Ecclcfiar ad certü tempus non ad perpetuam ^cu-raûonem dataitnt) manifeßumcÄ, fo» los

-ocr page 220-

DE DISCIPLINA losEpifcopos amp;nbsp;vcrbiDci miniftros Écclciia.Padores Doâores fupcredç, Vt autem illa temporalia fuifTe clarius, âcmün(iretur,(îngulorum n^içia amp;. turam paulo akius repetamus.

Atque Apoftolorûmunus qualç fuc-ht,ex ipfis fcruatoris nofiri yerbis,quw bus ad Apoftülatum ordinär, fatis ap-parecniniirum vein vniuerfu mundu Euangelium annunciarent, amp;nbsp;eosqu) cretierenr bapnxatent.V t A poftoli fue-ric non vni aut alten prouinciæ, gçnti, nacioni, fed terrarum orbi Euangeliiini annunciate. Iraq j Chriftus difeeflurus,' Petro, amp;per jllum rcliquis Apoftolisgt; non ççrtu vnius loci,fed vniuerfu m gre-gem fuuni commendauit. Nam vt mi-hdca quædâ Spiritus fui dona fçruato^ noficr in illos contulerat, ita maio-lt; ta quoque muncra amp;nbsp;fufeipete amp;nbsp;fufti^ ocre voluit. Itaque non ijlis çerta quae-« dam iugeraautagellum aliquem , non vine« partem, aut hæreditatis fu« de-? feriptam portionem conimifit,fcd oni'f nem agrum fuum, vniuerfam vincani, integram h«reditateni coli ab illis eu-, j'arique voluit. Taks veto ex omnjbus, •i.., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri-

-ocr page 221-

. ECCtÊSlASTÏCÀ-, loj ^hrifti difcipulis duodccim tâtùm de-lt; fignâci funt, quib.poUea Paulus amp;nbsp;Barnabas adiunai func: qui tanquam fum-mi duces orbenl tcrrarura iub Chrifti r’egno Impcrio fubigerent, amp;nbsp;totiu» Ecclcfisr quaii architect! ßguram deferi berent» amp;nbsp;prima initia atqj fundamçn-ta ponerent.Quac quum tanta procuratie» imponcretur, egregia qcxdam dona,quibttó ranto oneri fuftinendo parcs tfl'e poncntjCollara funt. Nam amp;nbsp;tnere-dibili quadam diuinarùm rcrum feien* tia atquc cognitione,linguarum etiam ififinita penevarietate donabantur : vt de 12 Apoflolis in Aétisnarratur,amp;Ga feipib Paulus ad Corinthios tefîaeur* Præterea etiam quædam huius oâïcij propria adiünda fuerût, vt teiies cficnc rcfurrcâionis Domini, vt igirajà Chrî fto defignarentur;amp; alia quàfdam. Qu« quum hudie in nemine iint, ac vit qui-dem efiepofsint, Apoftolatum defijffîï neqjhoctam infigneamp; illuftrc officiû iiiÊccIefia amplius rcmancre canllat^ Vnde amp;nbsp;làcobo intcrfeâo, ApoÜuli, qui ludf Matthiam furrogarurr,ntmi-bem in vacuum locum elcgerußt; quod ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ned

-ocr page 222-

•DE DISCIPLINA nec poflca reliquis Apoftolis mortuîl fattum eft. Vt plane cotum hoc munus abrogatum elle coniht.

Quod qnuni de Apoftolis manifcßn ßt,de Euangehi'hs ctiain, qui ranquam ricadj quidam A poftoioruin f«eruntgt;iäi Apodohs fubleruierunc, inteiligi de-* bec. Euangcliliarumenini illudotficjû fuiifc in ActisappareCivr eos comitaré tur.'quos illi,quum EceJe/î« cæcum ali-quem cangrega(rcntjamp; difccifuri effentj prarceptis inftrudos.ad Eceîefîâ mode-randam amp;nbsp;certis Icgib. conftitucndatn reliqueranc. Quirurfuseompofito Ec-* cicfix ftatu, Paftoribus fuis amp;nbsp;Presby-teris earn permittentes, Apoftolos itc-rum fecucifunc. Ica Apoftoli tanquatrt Imperatorcs beJIa Domini gereutes, omnia fuperarunerqui vier or u adopta, Euangcliftas poß fe tanquam rnaioreï aliquot duces reJiqucriit, qui deuiflos, donee res clTcnt paulo i’aciJiorcs, tegc-rent, amp;nbsp;Prasbyteri tanquam perpétua quædam præfidia imponerentur , qui pacatis rebus amp;nbsp;ftatu compoGro gu-bernarent. Jllicnim fuperandis amp;nbsp;vin-cendis, hi conlhtucndis atqj moderah disi

-ocr page 223-

ECCLESIASTIC A. lo-f

Äs.Prcsbyteriautcm tucndisamp; conftl «andisEcdefijsinftiumfunc. ErgoE-* Vangchftanim illiid munus,quum Apo-ftolatus dcfieritjin Ecclcfia non reman-(it. Vroph^ taruvcro munus ct(i in Scri-piuta interpretanda verfaretur, tanicn cum cxtraordinario illo, amp;nbsp;ad prima Eccicfisc tempora magis nteeßario do-no futura prxdiccndi fere eoniungeba-tur.Quodquum amplius in Ecclcfia no vigeat, vnà cum ipfo donoorfïciû fimul dclijflc dubitari non poteft;

Vndc concludcrc licet, qiium tan* turn Apodoli, Euangeliftx, Prophetar» Paflores, amp;nbsp;Dodores Ecclefix ad ar*-difieationem amp;nbsp;huius miniflerij opus i Chrillo (vt Paul.tcftatur) concefsi tine, tribus prioribus ceflantibus t folos ifi Ecciclia pcipetuos amp;nbsp;ordinarios verbi miniftroSjPaftorcs amp;nbsp;Dodtorts fupet elle. Extra ordinem quidem pcrtuiba-1 ti s amp;nbsp;confufis rebus ( vt nofiris tempo-i tibus extiterunt) Deus aliquando qua-i fi nouos quofdam Apofiolos excitât.

qui Euangelij luminc mundum illu-firegt. Et Eufebius etiam quorundam mcminit, qui ( vt inquit iUc )

-ocr page 224-

iî - 'DE WlS^GIPlï MU hsgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Indos vfqucE’

iiangelium annunciarent. Sed de ordi* nario EccJeiix Uatuadrainirtrando 1«* quimur squale nofirum poft rot annos efleoporteretj Iraqj Paulus ad Koma* nos cap. i3.de hoc ftatu loqucns, no A* poftolotum uec Euangeliftarum neqiic Vrophetarum meminit, fed Doétorum amp;nbsp;hortatorunijhorcarores paftores ap* pellanssvt infra apparebk. Neque verô ilia diutids in Eceielia vigere nccclîd fuit : vt nec deftripta forma ædifiti;» amp;nbsp;iaètis fundamentis, architect is. f«;^^ fabris adcxxdifîcandum de excitandd «dificiumopüseft.

Atqjin hacregni fui adminiftratio* ne feruator nofter non difssrmlenira* tionem ab huius mundi regibus feqnu-tus videtur ; qui,vt co die quo itnpolicà corona regnîfui quali pulfefsionemâc-cipiunt, pyfteaque ad aliquodtenvpus multos créant diuerlbrum munerotri magiftratus, qui iiô folùm ad poinpam êi fplendorem, fed ctiam ad nccefsita-tem amp;nbsp;vfum regnj adhibentur : qui po* ftea rebus côpoïitis, amp;nbsp;rcgni ftatu con-ürmato abdicantur. Ita Chriftus Dotni

-ocr page 225-

ÊCCLESIAStiCÀ. lös Hus amp;nbsp;rex noHçr quum in cœlum afcen (îèns, amp;c ad dexcratn putris cullucatus, quad pdlTefsioncm fegni fui acccpiifcti Apoüoloi amp;id genus reliques magi-ftratus creauie, qui omnes regni fui pat tes conüitucrcnttcercam amp;nbsp;ordinariant rerum gerendarum ôt adminiflrandarû rationem deferiberentatq? ordinarent: quibus cônfiitutis fe abdicarent gt;amp;nbsp;eo certo ordinc queni defcripbflent, omnia régi amp;nbsp;gubetnari patcrentur.Quar» Honeftquôd in eo feruacoris noftricr-ga Ècelcfiam fuanj amorém amp;nbsp;folicitu-dinenl immininain, aut minus libcrà-litcr amp;nbsp;benefice nobiieum agi exiÜime-hiüs. Nam neqj ea de caufa fubditi régis fui animum ergafe mutatùautvo-i lunracé abalienatam fufpicantur. Haec cnim certorum temporum funtgt;amp;ad fegni îtutia pertinebant ; quæ videntut aliarri quàrtdam rationem quàm reli-quum regni tempus poftulare.

Itaque ( vt in eodem fimili perfeuc-fem ) quum in reguum fuum inaugura-rctur,triirifica quadam copiagt;fpiri£ua-lia cognitionis, prophétie, linguatutri, tanationum j aliaium gratiarum do^ • ’ ƒ î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ iiM

-ocr page 226-

DE DISCIPLINA

na, tanquam auri amp;nbsp;argcnti mifsiliÜ quacdam in vniuerfum popuJumfuuin cAidit : omncs canalcs niuilo amp;nbsp;dulcif-(imo vino, tubi amp;nbsp;ciiripi omncs fuauifsi misS: rofasatquc aromataredolciiti-bus aquis dccurrebanc. Hodic vero cc-fi liberalicer amp;nbsp;abunde oinnia nobis !ar-giatur. tarnen ilJam (ummam liberaJi* tatem atque bcncficentiam, qua inau-guracionein fuam quodammodo orna-re voluit,non cxperifnur.Qü^*'*^ ea ] it c-ralitatc guain Dominus erga nos exercée, Contentos nos eße deevt, neque parem Icmper eius bcneficentiamcx-pcâarc. Eadcmdeperpetmsamp;ordi-narijs verbi adminiftrandi miniüris ratio cftjquibus nos Contentos efle oportet, nccillos primos amp;nbsp;extraordinari-.osatqjad certum tempus confiitutos dcliderare. Vt enim extraordirarijs Ecclefiæ temporibus quædam etiam extra ordinem Jibcraliter côccfiâfunt, itade ijsqua: perpetuum amp;nbsp;neceflari-um in Ecclcfia vfum habuerunt, abun-nobis amp;nbsp;benefice profpcâum eft. Hac ergo mediocntatecontentijqu« concelFa funt,ijs vtamur : amp;nequein

perpe^

-ocr page 227-

ECCLESIASTICS. ïqe Perpetua conditionc Ecclefia tempo-Unea muncra, nee in ordinario fiatu extraordinanaqiiæiamusi Quamobre Paâores amp;, Doctores in tcclefia noftca conßitui opottc t,ncquc cxtraordinari-um concionatorutn amp;nbsp;prsedicatorura munusrttinere.

Qupd verecundius quidem, proptsc tnultos illuftrcs viros, qui cumaliquo fruäu in hoc gencre laborarunt gt;nbsp;re-prehendo ; äc aliorum negligentia fa-ttum efle intelligo,qui Ecclcüjs de ido-neis paftoribus non profpexiffent, vt carum amove liberam hanc amp;nbsp;täquam Apoftolicam aut Euangehfticam an-nunciandi Euangelij legationem obirc his temporib. fibi beere exiftimarent. At veto potius illapEnior atque pu-rior Eccleliæ refortnand« ratio vrgen-da fuit,amp; ex verbo Dei contendendum, fingulis Ecclcfijsde idoneis pafloribus prouidendum cife » nec hærcditatem , Domini diucius incukamamp; deferrarri relinqucndam: ne fortè eommotus all-q undo Dominus eam à nobis auferat* amp;nbsp;alijs fiwdü luüarandum eolendumqî ^olloeet, Qaodliquib.tätQpere placet

V » UK

-ocr page 228-

ÖÈ disciplina iÓapcromncs Ecclcfiasdifcurfatio,« Apoftûlorum atqj Euangcliftarum ex-' eraplo hox:.fibi licere contehdunr, pro-bcnt nobis fc eflc Apofiolos ; vt quar il-lis permifla funt, fibi etiam liccre confirment. Apoftolorum figna amp;nbsp;in eorum Apoüolatum inquircntib. (vt olim Paulus ) oftcndät: Apoftolicis fci-cntiæ.côgnitioniïJiiiguaiumjfanatio-num amp;nbsp;miraculorû donis le inftruäos Si donatos elfe confitmenidiferas libéad omticsEcclefias legations proférant : Dcurti (é/trût vocation is lue au-torcm elle dehionflfcnt.Nam non mo-do vnus EpifcopuSjfed ne omnes quide otbistcrrarumEpifcopi Apofiolû ordi nare poflunt.Qupd fi verb Apofioli nori funt,quumApoltolorum munus defijfl'c ex his fignis amp;. argumehtis appareat» ne Eüangelifif qùidem elle pofiunt:quû hi Apol'toloruln, tanquam præfidû aut proconfulum legâti fuerint, amp;nbsp;Apofio-lis quodammodo ( vti dixitnus ) in fcr- ' uicrint. Prophetas verb fc, quuih futu-ra non predicant, nullo tnodo alFirma-bunt. Quinetiam illos omnes Ecclclias ifio modo difcurfail'e non lcgimiis,vt ctialii

-ocr page 229-

ECCLESIA STICA. Î07 •tUm cercis locis conditifTe vidcantur. Quamobrem extraordinarius voça-tiones ex ordinario Ecclefix Hacu remo ucntes,ccrtain rationcm,quam Dominus prxfcripfit, tcneamus; Paftores Sc Doétorcs Ecclefijs defignentur, qui foli vcrbi Dei perpetui amp;nbsp;ordinary miniilri ad Eçclefis xdifiçationçm ordinantur. His çrgq ica conftitutis,quod fit fin-gulorummunus, amp;quàm latè pateat, videatnus.Ac primo de Dodorib, aga-mus: quorum muneris natura prior at-que fimplicior eft. Dodores igitur ap-pcllamus Epifçoposgt;qui in facra dociri na fimpliçiter explicanda amp;nbsp;docenda vetfantur. Hoc enim vidçtur fuifiç mu-nus doâorumj vç finç illis aculeis quib. hominutn animi aut excitantur,aut re-primuntur.finipliciter ex I)ci verbo do çerent, quid dç Dea amp;nbsp;illins cultu fenti cndû.quid de Çhrifto,quid Lex fiç,quid Euangcliu,quæ huius vitx régula, qux futurs fpes amp;nbsp;expedatio ; deniq? quid detotarcligióc cogitate ôc fentire o-porteac.Nam quum Paul, dodoris officium dodrina definiat, amp;nbsp;adhortatio pes alteti muncri attribuatjhanc fact«

V 3 dodri-

-ocr page 230-

DE disciplina ïîoârinæ quad magiftrâ ta fumtn» rc* Jigionis in'tcrpretemquandam efie visiteur oUendere. Cuius otficij quantuS amp;quàiTi multiplex vlus inEttlelialit» facile intelligeinus, fi quanta lit copia ; ftupidoruin ,amp; religionis prima initia atqiie fundamenta ignorantiura , rc-pucaucrimus. QuooquumChriftiana Ecclefia amp;nbsp;Euangelij profelsione indi-gnum fit,turn ipjisigoorantibus peri-cidofifsinriû vt DD.quos hudie iuftosamp; kgitimos paiicos habcmus,Ecclcfijsamp;: præcipiiè rudioribus docendis amp;nbsp;infii* tuendis comparçntur.Nunquam cniw, vt mille modos excogitemus, Eccleli« rdificationem promoiicbimus, nifi hi$ tantum maçhinis Si ferramcntisj'js fa-bris atqj artificibus,quos Domin» ipfc ad opus fuum facicndûdcftinauit.Cun* bis enim bcncdiâio Dci coniungitur: quæ nô modo abeft ab ijs quat nobis ipl* fingimiis, quantumuis magna fpeciéamp; iplendorc habere videantur; fed cótra, , pro benediótione makdictio incûbit.

Vcrùm vr ad Doäores redcamus, in vetcre Ecclefia adinflituendos rudio-res in doärina fidei adhibebantut. Sic çnitndçÂleûdtiNa Ecclefia n^trratüii

-ocr page 231-

E CCLESIASTIC A. i»S fcbius,quum ob perfecutionem pJen'qj aufugliß'cnt, ncquc quifquam V ordinaretur,Ürigcnem tum lü.annorü iuucncm lilußriftimoruni Si clarorum quorundam virorürogatu, hocmunus fufcepiffc. Cüquo cdi primu Gramma ticaqua!dâamp; aliaTyoww/ifi/^jÄTÄConiunw gerecipoßea tarnen intellexit hac ad fu um officium no pçrtincrc:8d Scriptura-rum interpretation!, atq^ rudiorum in religione inftitutioni fc totutd tradidic. Cui poft incod. munere Hercules quidam fuccefsit,qucm illc fibi ante ad rii-diorum inftitutionem adiüxcrat, amp;nbsp;qui tandem ex dodore in paftorc amp;nbsp;Epifca pü eiufd.EccIefiz delettus eft. Ex quib. videtur pofte colligi, in vetcreEcclcfia ordinariu hoc ofticiü fuiftc, Sc in Eccle. fijs cóftitutis prêter paftores amp;nbsp;Epifco pos gt;nbsp;alios quofdädoäorcs deftgnatosgt; qui in Scripturs incerpreratione ßtin-fiitutione rudiorum verfarentur.

Nofter verb doétoratus, qualis in Pa patu fuit*amp; vt adhuc rctinec , qualis fit amp;nbsp;vndc fluxerit,autcui9 omrlao vfusfit nonintclligo.Non. n.in certisEccIcfijs Vctbqtn Del interpretantur, crû amp;nbsp;get

P 4 manutn

-ocr page 232-

DE DISCIPLINA ipanum Seripturse feiifum expJicant^ rudiorcs inßituunt : fed in Academy? otiofi amp;nbsp;olcjtantes delitcfcunt.Nam nc in Academia quidéofficÿ alicuiusaut legitimi muncrisinEccleßa nomen cd fed nomen tanrùm atqiie tiîulus honoris jamp;commendatio quædam fcientiie Theologie« : vc maioris ambirionis H gloriæ quàm vfusatquçfrpâuselTevi-deatur.Panbnç quçndam Hatuarum fa** bricatorem fuilfc ferunt.quîMcrcurij Oatuam ita fabricauit, vt intus foraïue çfl’et Mercuriiis nefeiretur,Talcs Mcrcu rios nobis Academiæ formant atquc fingunt, quorum feientia intufnc anfo-f is lit, intclligi non pofsit : nulla eniW probat eos i|gt;A«s cfle.Ncfçio qu« inanis coniemplationjs vmbra hacamp; imago eß, quum Chrißian« {(itigionis ßtlt; dona qua à Pço acccpimus,)n coin muné toti 9 corporis vfum vtilitatemqj confcrre.Quamobrcm ifii Pafl'onisVi»* inEcclefijs ôtexcclfo atque perfpicuo loco collocandi funt, vt fermo amp;nbsp;oratiq Mercurium comprobçt.

Ncque verb ferendum vtthefaurum Çqmini fub tetra defodiant; lumen fub modi«

-ocr page 233-

ECCLESIASTIC A. w» W)odioocculcencgt;amp; tanquain Afpcndi-ps fllç cithariila intus fibi canant.Eccle fijs tanquàm candelabris prxclara iOa lumina imponancur, vt no iibi taniùm* fed fainilix luceant. Exponatur hic Do mini thcfaurus argentanjs, vt quii vc-nerit gt;nbsp;caput (imul cum fœnore accipi-at.Ecclcfijs dcfignentur, rudioresinfti-tucre,Scripturas interpretari iubean-tur, amp;nbsp;Dauidis melioris citharoedi ex-empio, manè ad canendum cxperredti* cithatam vna excitent amp;nbsp;cuiei lent, di-uites, paupcres» oranes ordincs conuo-* cent, amp;EccIeh« non fibi folis* canant« ac res grauifsimas ac plané cœlcfles di uinis fonis atque modis illußrent. Ad aâionem amp;nbsp;vite vfum h£c cogmtio re-feratur : doétori cathedra collocetur« difeipuli dentur quos inßituat}amp; timu-rcm pci atque facram caledium amp;nbsp;di-uinarum rcrum cognitionem erudiat. Cathedtam autein intelligo in qua fegt; dens doccat atque inßituat, non in qua fegnitiei amp;nbsp;otio fuo indulgcns dortniat atque otietur. Mirabile veto hoc iurc videri debet, quum maxime illis labo-randutn fit^tum prxeipue otiari: amp;nbsp;quo

P 5 epot-

-ocr page 234-

DE DISCIPLINA c portu folucndum effet, unquàmift partum appulifl«nt,gcnio fuo indulglt;-rc. Vbi enimfemdlinecognitioinsamp; amp;feientix.fine temporis amp;xtatisbc-neßeio doâurcs creantur,tum nçfcP quas immunitates à laboribus» bonorum óedignitatum prxrogatiuasgt;be-neßeiorum cumulandorum priuilcgia confcquuntur, vt quafi emeriti quidam milites rude donari aut in doâoracum« tan^uam in portum aliquem, appuliß* videantur. Hxc ergo nobis reformanda il corrigenüi runt,amp; dininoinftituto doârina à doâore requirenda.

Dlt;i examinatione veto non ncceiïlt; puio pluradiccre, amp;nbsp;quia fuperius no-bis multn bac de re generaliter diâa funt ,amp; quia non multtim bîc in legibus amp;nbsp;ßatutis gt;nbsp;fed negligentia amp;nbsp;boni* legibus non bene cxcrcendis peccari {blet.Ac ne de eleótione quidetn,quant ab Academia fatiam, amp;nbsp;tot doûorû ac clarorum vitorû confenfu coprobatam» non improbarim.Ordinationü veto toi ineptiasquut bicfolcntadbiberi, qua fuperius de Epifcoporum ordinationc djdafunbabqnde rcfutabunt.Atq^ hfc

-ocr page 235-

ECCLESIASTICA. no ^cdoâohb. Ad que fcrmoncm ctiam à nonnullis amp;nbsp;locus ilk de fcholis,Aca-« demijs atque collegijs referri folct: quôd ilia doâoruni amp;nbsp;di(cipulorutngt; prophetaruin amp;nbsp;filiorum fuorum ima-ginem quandam amp;nbsp;fitnilitudincm refer re vidcantur. Iniignis quidé locus,tic ad traâandum propter varios fehoJarum, collcgiorum amp;nbsp;Academiatüabufus per necc(ïàrius:fed ampliorquâ vt hoc fer-monc abfoliii pofict.Scparatum.n opus requirit : quod fpero equidemgt;quutn in vtraque Academia tot in omni genere nabilifsima quotidic ingénia orianlt;« tur, aliqué ex hoc erudito mufarû choq ro prxüiturum. Ac infîgnis quidc amp;nbsp;cxgt;^ cellentis vin labore dignum eft, Acade-miarû vfum doccre, amp;nbsp;ad verum illû fi-r nem reuocatc : vt quum rcliquis omnibus przclaris artibus atque fcientijst tuntThcologix in primisconfemand« illuHrandxquc infêruiant. Quz nift in Academiarum aris diÜgentifsiinè àdoâoribus cuRodiatur, vt illc fcmpigt; ternus focus amp;nbsp;ignis cœlitus demidus àLcuitis olim afîcruabatur, breui eerie accidec quod amp;nbsp;fuperiohbus fecu-r.

-ocr page 236-

PE DISCIPLINA

lis accidine vidimus, vt ad omnes Eç« çleiîæ vfus nefarius ignis adhibcatur, Taies facra hifioria» Betbulca,lerichun tana ,lerofolimyçana Acadçmis fuilfe inemorantur : quæ quû extinâumhûç igncmcrte, (vcamp; noftris temporibus ■factum eft) omncs fercdefpcrarct, fein tillas qualdam in cincribus fouebant, c quib.poft diligenter ««{awfon »extin ctam pçnè rçligioncm acccndebâc, AC taies quidç hodie Acadçmias habere-mus, qu« vt extinôi^m accenderc, ita accenfam alçre amp;nbsp;foucre poflent, atque adeo vchemçntjus inflammare : fi Prophetarum filijScripturaîIegcndæ, méditant«, interprçtandæ incumberent, rtillosex Samuelis collegio fecilfe mç moratur.

Nunc veto Academias otiû pro la-borc,pro pace amp;nbsp;honefto otio, conten-tio bonis fiudijsinimiciisima: pro pie-tate amp;nbsp;timoré Domini,religîonis neglc dus ac penè contéptus,amp; profuià qu«-damin omnemluxum amp;nbsp;libidincmli-centia inuaferunt. Ac horreo quideih cogitate ipfas MulârûædestamàMu* fis aliénas enc,amp; hæc fpanaàforenlï ftre-«

-ocr page 237-

ÉCCLESIASTICA. ni ftrcpitu remotaÇvt liberiori animo ho~ ncitis ftudijs vacaremus ) clamoribus d turbulcntis ingcnijs cxeitatis perftrc-' perc,amp; mutuis odijs,iniun;5» cotttumc lijsjvindiétis pcrtuibari.atqî adeo i p fa religionistcnipla,arasfanCtitatis,pie-i tatis facraria profana ficrilt; Quid illos nobilifsimos hcroas, qui amplifsimis fiimpdbüs collegia fundàtunt,vt cultus Deijvitä; fandxitas ab his fontibusiti vniuetfanl Ecclcfiam manäre poffent ; quid ( inquam ') fi in vnlim congi egatî ex ilia SEterna domo collegia fua defpi-Cerent j dicturos efie cxiftimamuS ? Ari noh putamus cos apud fe inuicem eoh-tjUefiuros, collegia fua tanqtiam caftfa quxdam inimicitiarum amp;fimuicatuni faâa e(re?lt;kquæ illi diuini mcllisaU ticaria effe volucrunt i in ijs innurfieroi fucos iani exortosefle ,quinonmodö ipfi nihil colligant, fed alioruffl feduli-tacem inlprobentjamp; vexarc eos nunquä definanti donee aluearibus fuis pepulc» runt? Quid fi hic fine de OxonienfisA-cademiæ fanétis Epifcopis,fiue Canta-brigienfis illuftrifsimis regibus funda-iodbus alieucm excitarcra ?

Qyidl

-ocr page 238-

DE DISCIPLINA

Quid fi ilium tanquam Hercukm iti Hcroum numcrum vkimü in hune fena tum rclatum,Henrieuin oétauû.qui cf-terorum nomine quod poftrenms fit) cum Acadcmijs agere pofsit: quid ill* rcfpondercnt conqucrenri gt;nbsp;quæ ad bo-narum literarum honcfia fliidia ainplil* fimè amp;nbsp;munirïcentifsimécullata elîenti ad otium luxumqi conuerti,apH alucos in fucorum latibula,ofcitantium amp;nbsp;lief tcntium monafteria hæamp;eCfe, non fiu-dioforum collegia e arbores non modo fteriles * fed sx fiiccrelccntibus plantis pcfiifera quadâ vmbra noxias in ijs lo-ciscfle, quac illi prctiofiCsimorû fruâu-Um pomaria amp;nbsp;’nfiuiriTa^/ fvrSfi c(fe voluerunt. Academias facri per to-' tum regnum minifierij feminariû c!l» oportere ; nunc vix aliquot annis vnuin tanto muneri gcrédo idoneû in «ccleiîâ emitti? Debere quidé Perficû illud malum (de quo cil apudThcophrafium) iniitar i, ç oinni anni téporc gcrminat, floret,fiuôiificat,amp; fimul cfi alios matu ros fruôtus edit,turn cod tempore alioJ germ inantes nouos fuccrefccntes ha bet.'vtquofda fcmp rainificrio EcclcliaJ ob«oigt;*

-ocr page 239-

ECCLESIASTICA. na obcüdo idoneos amp;nbsp;ia maturos habeat, alios vcró maturefcétçs Sc germinates : Ounc nee maturü fruâû ab arbore deci derc.ncc magna vbertatc efr’lort feere ? Trifte iilis fpcétaculû elfe, viderc mini* mis de caulis inftâmatas Âcademias, A; tanq qui poflcfsiôes amp;nbsp;agros fuos vafta ti ÖC incendi videât, ira fc eieâos ex A* cademijs viros bonos,iiluftres,piâ Si c* nidnâiuuccutc fcdib.fnis pulfam /cho« las clarifsimisdoctorib.orbaras, colle* gia fingulari fpc, fumma: virtutis St do-ûrinæ adolefcentib.fpoliata, expedta-tionc fua Eccleliam friiftracam in ruer i ? Ç^are liücum omnium bonorum autorem diligcrent, aut ijfdem bonis ab* utentium vindicem amp;nbsp;vltorem pertime feerent, fi fc patronos Sc fundatores a-gnofccrent, St corum autoritatc regî vellent, contendere amp;nbsp;odifte inuiCem, ac mutnis odijs inter fe concurrerc dc-finerent,otio profligato, Sc pullis de al* ucaribus fucis .denegotiocogitarentj optimarum artium JSi linguarù fiudij» incumberent, facram Scripturam me-ditarentur, ineafcranquam Prophet« 6( Prophetatumfilij exercèrent.cogi-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tare wî

-ocr page 240-

. DE disciplina iarent Ecclefiam ab earum vberib.pcn-» dcre ,dtuinuiu cœlcAis doârînxlscamp; Petri illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appcccreî

idoncos religionis interprcres (ingulis annis inagno numero inciusvfumap-pararenr, pknioris reformationis autores eifcnt, amp;. rectè femel conditutani rationem coiiftanter tuercntur.

Deo omnium aucori lt;nbsp;ët iiliusfundato-ribus gratifsima futura efle * amp;. Academia nomine ac profefsionc noftradi-gnifsima, Hæc amp;nbsp;huiuftriodi fi audire-mus,an no pudere nos deberet tam gta uem reprelienfioné fuiflcpromeritos?

Quaüqüani verb Hcnricum oâauû aucex reJiquis heroib; aliqucmficnos alloquentem non audiamusgt; tarnen ni-hilo minus reipfa nos alfici oportet^ quum bac verè nobis obi ƒ ci cxprobari-quc poflenti Q^od tarnen de omnibuS diâum nolo. fcio enim multos elfe qua les optamus. Ac plures quidem fine dubio futuri elfenc, fi Prophetarum filiji Samueles, Elia, Elizæi praficerentur: qui cum difeipulis Cais conuerCari, illo-rum exeicitijs interefle j conattis adiu-iiatw amp;nbsp;promoucre poifent, atqj excni“'

-ocr page 241-

ÈCCLESIASTICA. 115 'plo fuo ad oinnem fcientiani, pictattm zelum, laudtm omnem formart arque ttfingerc. Tales vefô Samueles, tliasj Llizxós ii Academiæ nußr« multos hà berent i Doöores amp;Paftores Ecclcfij^ appararentur, ftudioforum multitudo crcfccret Si augerc tur, ab his fontibus riuuli in omnes regni partes emana-feht. Qjwdquu longe fecusfit.hoshæc moderate perftringeutes,^ tâtûm mor bum Icuiter jndicantes,de rtmedio ad-hibendoprimum quidem ipfum Deumi Academiarum quafi prsefidtm amp;nbsp;can-ccllarium fummum omnibus votisob-teftamur : poft etiam magiftratus. qui illius nomine nobis impeiänt,vtfolici-te de Academijs feformandis, amp;nbsp;ad ve-fum vfum reftituendis cogitent : vt quu reliqudrum optimarum fcientiarfiftu-dijs, turn Theologiæ in prihiis ac facro minifterid conferuando iiluftrandoque inferuiant.

Sed h»c deDoâofib, amp;nbsp;omninodc fcholis atque Academijs diéia fuft'ici-ant.nunc dicamus de paftotibus. Quorum munus etfi Doctoribus cognatum amp;nbsp;affine ftt|tamcn alia quædatn non mi

Q Dorà

-ocr page 242-

DE disciplina

hora neque minus ncccOaria comple-quot; Cticur.l’aftorem ergo diciraus cfie tpi-* fcopü,qui Scripriiras ad omncs Eccle-/iæ vfus atqj tempora accôinociac,amp; fi-* tlelib. facran'.ctaadminifirat. Palîorcs enim Aportolis,quod ad eorûmiiiius in Ecclcfijs fuis gercndû attinct, amp;nbsp;quada etiamracionc Legis iàcerdonb.fuccef-feri;nt,quum Doct.magis Prophetas Leuitas rçferre videantur. Itaquc ?a-ftoreS non tantn verbû,(ed amp;nbsp;fàcramen-taadminiiîrant : amp;nbsp;quâ fermone faluté prardicant, eandem telïens quibiifdâamp; qiiaf iîeilJis obfignant, Hæc.n.facramc torum natura eHjVt promifsiones quo-dâmodo obfignent,vteas fubfigno tu» iisferucmus, amp;nbsp;fecurius pofsideamus. Quamobré paftori,cui ^mifsiones Dei annuntiandæ amp;. dec]arandæ,amp; quali lin graphæ faluris noftræ conficicndæ com n)ittuntur,figilJi etiam amp;nbsp;figni adiungc di poreftas datur.Sic enim A porto, fuis Doininp præcepit vt prædicarcnt Euan geliü,amp; credentcs baptizarcnt. Quam-* obrem fàcramentorum etiam admini rtratio ad Partons muniis pertinct, at* que ira ad partorem, vt nemo alius hoc

in

-ocr page 243-

feCCLÈSIASTiCÀ? hl tn fe debeac fufcipcre Dominus alte-fi corniïit amp;nbsp;libi arrogate debeat.Quan tum ergo illud crime efle, ôi qua graui-» terao ijs pcccari cxiftimamuSj qui ne-cefiarijs (vt appellat) temporibus,etiä fœminis baptiimumpericlitanti infan ti,amp; graüiter atqj dubic ægrotanti mi-niftrarepermittunti’lnquo cum graüil-fimè errant,quód non ex ^mifsione,fed etiâcx facramento faluté noftrâ pende re arbitrantur, amp;nbsp;facramentü fine verbi prædicatione miniftrari perroittuntttû etiam quod autoritärem quâpaftonb. Dominus concefsit, noil modo ad pri— uatos, fed etiam ad fœminas amp;nbsp;obfte-ftriccs transferunt .tuius faäi errotem cum fuperius abüdc coarguerim, in eö rurfusexägitando ilon immorabor.

Praeter facrametorü verb adminiftra tionem, etiam in ipfo verbi minifterio illud paftorb maxime proprifi St pecu-liafe ch, V c ad Ecclefiä: vfura Seripturas àccômodent,amp;pro ratione temporis corrigantjCoiTipiant, reprehendant, Üeiehos crigant, frangät contumaccsi ädhortationeS) dehortationes adhibc-àntjpios ^ifsionuexpeäatione eófa i lens

-ocr page 244-

Ö E disciplina îcntur, impijs judicium deniincienf, St minarum quafi fulmine deterreant,quo tanquam de cœlo wéticonflagrcnt: dc liiquc alios quaii in cœlos eüchanr,alios ad infcfos vfqiie deijciant Qua: omnia Paulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vna tantùm con-

folatiouis Ipecie exprcfla ad Rom.ligni ficat. Ad Timotheum veróhic omnia cxplicatius diflerit, que prædicare verbum Dei, ärgucre, compere, adhorta-ri iubet.

Qi£od tam graue amp;nbsp;tam multiplex officium quum p^ftoribus incunibat, non modo aJ'iJ'aKTvs amp;i ineptos ad doceri dum ab hoc minifterio arcendos cfl'c ( na id Cuperius difTcruimus ) fed quàm Jeuis ilia defenfio fit,quæ pro illis aflêrgt; ri foletjdoceamus i corum nimirum de fcâum aliorû indußria fuppleri, quutn de maxime neceffarijs RcJigionis par-tibus, homilias apud populurri de feri-pto recitant. Non difputabo hoc loco contra homilias,ncque quanta hîc Dei verbo fiat iniuria, vt hominum feripta Ecclefiæ recitentur, aut quàm pericu-lofum fit hanc occafi’onem dare alia eti am pioruni feripta,concior.es, mar-ty rural

-ocr page 245-

ECCLESIASTICA. nj tyruin hirtorias, amp;nbsp;tandem illos Papa-» tusabufusin Ecclefiam rcducendi.Hæç cnimalio pertinent, llludonendam, quum partons fit Sçripturæ dottrinam ad vfum Ecclefiæ applicate, homilijs legcndis indoôtum partorem non excit fari. Quæ quum mutæ fuit, amp;nbsp;tantum quud muko antè diCtatum lit loquan^-tut,Ecclefiæ morbos nequecognofce-rc nec curare poßunt Hoc ergo nomine ne indoétorum partarum ordinacioné putemusexcufariinec homiliastanqua Delphicum quendam gladium, qui ad omncs vfus accommodetur, omnibus Ecclefiæ temporibus fatisfacere. Mul-ta hîc amp;nbsp;recondita fcicntia opus clî, vc tarietatem tempornm,reriim, pcrfona turn partor cognofcat,amp; pro illa varic-tatc atque differentia alia atque alia ra tione vtatur.Non candem rationem pa ftotin ægroto amp;nbsp;confrafto curando fe-quitur,amp; medici alios diarta,alios phac macis, alios çhirurgia curant. Ira neqî partorcs nortri, irta vnica homiliarum legendarum omnibus Ecclefiæ nccefsi-ratibus poterunt occurrere. Muka illi ÿd hanc medicinæ profcfsionem her» 3 barutn

-ocr page 246-

'1

DE DISCIPLINA

Varum genera cognofeenda fi}nt,mu.ka 0orumgt; ladicum etiam Sa aliarû reruni, infinita quædam varieras. Deniq,' vni-uerfus Eden amp;nbsp;tutus hort» Domini per tiofcendus.vt qutç deiectos ôc tanquam nbsp;nbsp;,

phthiii qiiadâlaborâtes inJlaurcntjqiig ' plenis Si redundantib. purgandis Si ex-hauriçdis apta fint : deniq; quid cui rei curandæ propriûfit,amp;quarationc, ino do, tempore applieandum Si adhiben-dum eile intelligat. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Quodhoininû (àluté ^curandi tam nbsp;nbsp;'

neceliariû amp;nbsp;prçclaruni officiû atq; orn , nino omniû quæ fub coelo funt optinift I amp;nbsp;præflantifsimûjDeus bone,quàm in-» 1 finitis p.cne modi.s profanatur.-* Adeo vt nbsp;nbsp;i

hodie ferè nihil aliud fit paftoré ordina re,quàm precû amp;nbsp;certæ liturgiç recita-torem amp;nbsp;lectoré conftituerc.Neqi veto, hoc tantum fit inter plcbé,fed in media Academia, in ipfis fcholis Si collçgijs : vndc tanq à lacris quibufdam fontibua reformatio peti debçret,illinc»ininç ( inquam ) hui » profanationis amp;nbsp;turpißima exépla manant, amp;nbsp;in vniuer fum regnû deriuantur. Si vtranq? Academia pcrluftremusmuæ fchola,^’ gym hâ-*

-ocr page 247-

ECCLESIASTi CA, nÄ naGunijquis doctor, hominûcœtps at-que conuentiis iuilü amp;i Icgititnn paftorc habeteSed aut capellanus aliquis(vcap pellant) veletiam pluresadbturgiani certis amp;nbsp;ftatis horis legendatn condu-cuntur, âut ipîî collegiornni (ocij iura* mento aftriéti ad minifieriü certo tempore capelündum, eam récitant. Vnde etiamfitvc aliquando in eod. coHegio decem autduodecim eiufmodi paflo-res rcpcriantiir, Paliorem veró qualcm • ex Dei vetbo dcfcripfnntis, vixautne vix quidem vniim inueneris.

Praeterca veró Öt illud in paftoris officium peccatur, quódfpcciequadam xuftiorisexaminationisfaciendæ, non fimul amp;nbsp;femel paftora'e munus confer-tuf.fednefcio quibusgradibus in hanc cathedram afcendituf.vt Diaconu primo ( vtappellant) ordinari necefle fit, idefl, precü habendarü amp;i legendæ Seri pturæ, non etiam cæteraperagendi po teftatem accipere. Quo officio ad annff vnutn quü perfundti funt,tand.ad plenfi paftoris munus amp;nbsp;officiû admittuntur, Qupd vt à Vapifticis ordinaiionib.cranf laturaeffe fatis fentio, ita quaScriptu-

-ocr page 248-

PE DISCIPLINA r« autoriratc nitatur no intelligo.Quin Contra potius cum exprelfa Scripiu-ræ ordinatione répugnât; quæ aliù nul* lum afçenfum ad hoc æunus parat prï tcrantcaâævit«, in quocunquc mu-ncte verfatus fuerit. pietatem atq? in-tegr/tatcm, Si facræ doörin« feienti-am .'vt per omnia Ecclefiaftica mimera tandem ad hæc peruenire non necef fe ht. In quo etiam putida quxdam diligentia fuit in Sylucflro Romano Epi- , fcopo, amp;nbsp;alijs, qui per omnes illas Ec-clefiar curationes quas ipfi fibi finxerât, qiiaii per fcalarum gradus quofdani, tandem ad paftorale munus pcrucnicn dum elle Hatuerunt: vtacolytusvigefi-mo anno fit, a6 Diaconus, amp;nbsp;ita dein-çeps , vt tandem 50 aut 6c fere anno ad minifteriurn admittatur. Hxc ergo human« vanitatis cômenta relinquamus, amp;nbsp;quam ab Äpoftolis eertam rationcin habemus, teneamus. lufia amp;nbsp;légitima vit« amp;nbsp;doârin« examinatione babita« ad minifieriiim , hoceft Epifeopatum, admittatur ; ne difeerpto iuftopaftoris otficio, tot noua munera in Ecclcliam pei,fine illius ycrbo,nonro arbitrio in-duxilRt

-ocr page 249-

ÇGGLESI ASTIG A. ' ^uxiffe J in quüt partes amp;nbsp;membra vnû hoc munus diftraximus ,cxiftim(-mur. Quae verb in paftorum amp;nbsp;clectione amp;nbsp;or dinacionc pcccati folcntjfuperiusfuo quæque loco attigimus, neque hic ilia repecinectfleeft.'

Quarc vt omnem hunc locum de E-pil’copis coneludamusjcxtraordinarijs muneribus fublatis, .amp;abrogata Epi-fcoporura pompa atque tyrannide.qua le illorum officium in verbo Dei decla-ratur.talc à nobisaccipiatur amp;nbsp;exercca tuv. Verbi Dei hoc minifteriura efle no huius vitæ negotiorum mcminenmus. Per vniuerfum regnum, omnium quae in terris funt,amp; ad Dei cultum atq3 re-ligionem, amp;nbsp;ad hominum falutem maxime nccciîariû munus ordinetur.Céfu habita amp;nbsp;abdicatis parum idoneis viri pij.doâi, idonci ad illamuneradeliga tur. Illa fidelitcr obeuntibus atque ge-rentibus, cómodè amp;nbsp;ad ncccffarios hur ius vitae amp;nbsp;perfungendi oft'icij vfus ab-unde amp;nbsp;liber al itvr ( ficut Dominus man dauit )conrula.tur.Examinandi jcligen-diamp; ordinandi rationcmex Setipturis Çetamus. Doäoresaddocendumin-

5 ter-

-ocr page 250-

t) E DISCIPLINA’

tcrpretandumjnnitucndum, priores ad facramenraadmininrandaamp;doâri nam ad cómuncs vitas vfus atqj Ecclamp;-fias tempora accómodandam in Ecclc-Cjsordinentur. Vtcorreétiscrrorib.ac ad Dei verbü reformatis, luïkis amp;nbsp;legitimus Qtdo miniftcrij, qualè Dominus inftituit »( fieut hos minifterij fines efie notât Apoftolus) ftabiliatur.'vc Chrifio ordinationi fux benedicente, corpus eius ( quod eft Ecclefi' ' xdificcturjSf fanâi inere(p'nâSirit(/.

Nunc ergo abfoluta altera parte Ec-clcfiafticorum niuneru, qua in Epifeo-patu amp;nbsp;verbi minifierio pofuimusad reliqua f quaede Diaconis fupcrefl) yi-' niamus, Veru-vtin bacquoqj parte or-- dine quoda atqj viaprogrediaraur, pri mum dicOjDiaconos à Paulo i.adTini. Ç.J. exteris Jocis ead.de re à me ante citatis, appcllari, quicutujj munus ali-quod in Ecclefia, quod fermoné no at-tingercr,procurarcnt,Sunt enim amp;nbsp;alix quædâ curx ad Ecclefiam conferuandä necellariæ, prxeer verbi Si Icrmonis ad miniftrationem.qua: qualcs fint.poftca yidebimus, Sed qua? nili ad îofius cor-

-ocr page 251-

ECCLESIASTICAL n8

poTÎs conftruationé ntcefiana quædâ adtumcnta atferrent nunqua pcofeâo fuiffcnt à fapientifsimo hccieliæ fuss gubernatote iefu Chri.iiiftitutæ, Quod fl ita fit, cur tot Li hot Diaconorh genus, in Ecclefia noliva qefideiatur? Vndc ni-lt; hilominus atqj adeo uiagis tam infigni neceflàriarîi partiûdefectu déformât, qua ea non ncceflariavum otiofaxedun tia^quam fuperiori in parte ofiédimus. Neq3 enim hie aut cancellarios fuos,amp; id genus reliquos, quos nuHâ legitimä funêcionem in Ecclefia exercere ante coniiicimus, neqj ædituos Ç de quibus pofteadicemusIcómemorent.Ecclcfia fticos enim Diaconos, qui ^p Dei infli-tuto legitime delefti, crcati, ordinati funtjdefidero: non viros politicos, qui aliquid eiufmodi magifiratusautorita te adminiftrant. Sed hacqualia fmt, poftea plcnius paulo vidcbinuis.

Hie verohumani ingenijaudaciam latis mirari non polfuiTi,qua? Dei in fua familia rçgédaiiû«i'o«i«p' ptutbansjaJios praeter eos qui ab ipfo cóftituti funt ad alien« domus, eius ipfius Dei admini-r ftwtiouera adhibet, tanc^uâ ab jllo non facis

-ocr page 252-

DE DISCIPLINA fatis prquidi in qmncs partes confultû clfectquosverô ille inRituit, tanquam nihil eorum opera Eccicfiæ opus eflêc, à muncribus fuis abirc compellat. De-nique quod tam libéré libi quiduis in di uinis rebus permittat ponere, tollere, addere, dctrahere, omnia pro libidine moderari. Quod quum ita contra fcrua torisnoftridignitatéfiat, vt nihil ma- ( gis,difcamus tantlcm modeftè ex ilbus mandato fapere; eius autoritäre fami-liam fuamregi patiamur.'amp;quosipfe ad Ecclcfîç fuse vtilitatcm indituit/uis quoique çertis munerib.amp;otfïcijsad-hibcamus.

Vcrùm vthæc melius intelligipof-iînt, amp;tota hxc oratio ordine procedat î vt in fuperiori parte inihruta a Dco primum defcripfimus, vnde quid redundarct deprehcndi facile pollet: ita amp;nbsp;hoc loco faciendu cft, vt quid délit, quidque ftipplcndum in hac parte fit.intelligamus Diaconorum ergo,vc à Paulo cap.i2.ad Rom.diilinguuntur, l duo genera funt : fi\rKS'iS'étT\t, jd eft, di-^ ftributores, qui amp;nbsp;Diaconi proprio no-niineab Apoflolis Aâor. d.nominan-

tut;

-ocr page 253-

ECCLESIASTIC A.

iur; amp;nbsp;Tifoïfitnwi^ qui amp;nbsp;alibi Jtptrfmf«», ideft prælidcs amp;præfcâiatqiiefenio-. res Ecclefiæ appellârur.Nam quod eo-dem loco R quitur de eo qui milëretur, nullum cet tum munus Ecclefiæ indica re puto, fed quale totius Ecclefiæ offici urn in fubleuandis paupcribus elle dc-beat oftendere : vt coniungeridum fit cm co quodfeqiiitur,, amorem fine fimula-tione efle oportere ; 8i ciiifdem fenfus fit cum co quod fcribitur a.Epift. ad Ca rinthiosjji.y. In hunc autem locum fee monem cum induxit amp;nbsp;propter Diaco nos,quorum ante mem tnit, ac quorum officium in difiribuendo partiendoque conftituit:amp; quia hoc communib.prx-ceptis, ac illi potifsimum quod primo loco de vero amofe ponitur,aptifsime cóiungitur.Sed ad diaconos redcamus.

Sunt ergo Diaconi qui hoc nomine proprie vocahtur, minifiri Ecclefiæ ad iiberalitatcm amp;nbsp;( vt loquimur ) clecmo iynam eiiifdcm difiribuendam defijna-ti.Huius muneris in Ecclcfiam inducen di quàm grauis caula extiterit, patec Ador. 6. vbi Apoftoli, qui primis illis temporib. Ecclefiafiicum ærarium àd-ininiirf

-ocr page 254-

ÖE DISCIPLINA' miiiidrabant, quum fentirent fc vtn'q j ófficio,5{ vcrbi annuntiandi,amp; curandi paupcres pares effe non poOe, hacfé tanquam quxftura abdicant gt;nbsp;amp;nbsp;referót adEcclefiam de certo mtjnere,^ toranl hanc pauperuni curani fufcipiat, infii-' tuen do: quib-qiix ad egenos fiibJeiian-dos conferrènt«r,tradj poHentjamp; ab il* lis pro ßnguldKim ratione adminiftra* h.'iSe ne paupercs inEcclefia Dei córenl hantur, quos iile fibitani charos cfTe oftendir ; Si querinionijs ac turbis omnibus fublatis omnia in domoDeior* dine amp;nbsp;honeftè^curétur.Diaconis igi-^ tur vniucrfam Écclefiæ îcrarium cômiC tendu eft,domus peregrinis amp;nbsp;pàiiperi-bus fuftinendis deftinatæ adminiftran-dæ, ftngularû c t îâ hebdomadû colleâï ^curandæ.'dertiqîquicqd eft huis gene tis, ad Diaconorö oft'iciu referendü eft.

Olim quidéin vetcre Eccicfiaapud Epiicopos hic thefaurus deponcbatur, quod omnes eori'i potifsimu confcien* tia frethqilibus hoe in primis curæ cfle exiftimabant, fnerabant fore vt omnia fidelius in necelfarios Ecclefiæ vfus, St pauperes in primis fouendos amp;nbsp;alédos ero-

-ocr page 255-

ECCLESIASTIC A. nö trogarcntur. I Hi veto quum Apoflolos imitan deberét» Si rogare vt fe verbo amp;nbsp;precib. incûbere patcrentur,alios quof dam ex fefe adhanc curamfufeipien-dam deligerent: non modo hoc ab Hits itnpetran pafsi funt/ed in adminiftran do pauperu amp;nbsp;Ecclefi? t hefaurogt;ita ma la fide vetCati funt gt;nbsp;v t tandem diftribu« tores elfc deficrint,amp; fibiipfis tanquam pauperibus (fi placet) omnia permile-rint. Qua de re Diaconis, li qui effent* pauperu nomine (quoriiquafi tutores aut curatores abEcclefia deliguntur)in Epifc. agendum effet: quos cquidé pro officio fuo deberentde pecunijsrepctu dis poffularcjaurii faâûamp; argétea vafa repetere gbusmagnifice abacos fuos ex ornarat, paupu omnia effe diccrc,quo-^ ru ill i egeffate crcuiflent, amp;nbsp;inopia ab-undarent. Quarequutamncccffariuitt Diaconoru munus in Ecclefia exiftat, quum tarn graue atq; multiplex » miru videripoteftquomodoVnq Ecclefia pa ti potuerit.vt paupercs amp;nbsp;peregrini, q nobis Chriffi nomine comendatifsimi efi'e debent, tutorib.fuis orbarenrur. A-liost^uidé neCcio quos xdituos amp;nbsp;colic« dots»

-ocr page 256-

DE DI S Cl PLI N À fiores in cofum locun» induximiis, fed quos omnino nullos elle præüaret, qua vc per eos iri primis ncceflàriuin mu-hus de Ecclelia tollerétur Qi^uin enim tâncæ tidci procuratiü lit, amp;nbsp;quæ lingu- ' larem cuin prudenciamtum nmplicna tcni arque incegntatem delîdcrat, eut non pro cætcrorum munerùm mandan dorum tariônc, examinatio amp;nbsp;delectus adhiberentur.vt ab Ecclcfia prudentif-limi quiq J deligî pofsirit,amp;(vt loquun-tür Apoftoli)pleniSpintüfanctoatqî fapiencia f Cur manuS illisnonitnpo-iiuntur, vc.fciànt fe rem facram agere ? Cur preces ad bene gerendum officium pro iUi's non fiunt ? Denique cur politicos potius qudm Ecclefiarticos magi-ftratus ad hoc negotium adhibetnus?

Hsre ergo Diaconorurn cura eft. W quorum eleétione aut ordinationequo hiam nihil lingulare confiderandtioc-curritjäd Presbyteros, alteram Diacó-riorum fpecicm.ttanfeamus. Presbyte-ri ergo funt Diaconi, qui ad ofFcnläs in Ecclefia cauendas deftinantur. Itaqj in bene conftitutis Ecclcfijs fingulifuani quad fpeculâ habent,in qua excubent ;

cert«

-ocr page 257-

fcCCLÈSIASTIC A. SSI

tertæ Eeclcfiæ partis,cui commodifsi-fnè inferuire pofîunt, lâquam cuftodes delignentur.ln qua liquid fecus Hat quâ oportet,qucd in iufiam rcprchcnüo-hem incurratjfi priiiatim, errante ade-unt.pcccati fui ex Dci verbo admonct: ne quid fimile poftcacommirtat,ad-hortanturdin publicè, Ecciefianic®fc-natui fignificât, ne vnius feelus ad om-ntutn pernicicm propagetur. Quunï cnim omnium quodammodo hominû efle videtur aberrantem in viam redu-ccrc, tarnen diligentius amp;accuratitii cauetur ne otfenfæ in Eccicfia oriantur, quum fingulispartibusfuzvigili« de-ftinatæ funt,ad quarum proprium officium pcrtincat omnium mores infpi-cere.notarc, animaduertere ; quû alio-qui multa ßnt, quàc non fatis attentes facile effugiant. Vndc Paulus ad Thclfa i.ThefT. ÿ. loniecnfes proptiaquadamra tîonc Presbyteris attribuit, quam po^ ßca ctiam ad omnium ptofum officium pertinerc oftendit.

Suntergo Presbyteri tanquam »in*» ^va«kh quidam auteenforçs, quiadlc-ganf legulam ciuin fuorum vitam exi-

K ganCà

-ocr page 258-

DE DISCIPLINA feant,qui in mores inquirahc,leuiori crraca ipii adnotent,’ grauioraptcca-■taad fenatum racquain auAteopagu dttcrant : oinni dcnique raticnepro-uideantne qua religio inEcclefa.a-Jiciiius deliûo bartar. fud horjtfte,piègt; moderate omnia in Lecleba Dei geran tur. Iraque amp;nbsp;in fua curia, liqui ex alijs paitbusincoiæadbabitauüuac-ccfl'erint, de quorum religionc nonduin i Confier, minifiris fignibtent : vt iJhs ta ciufmodi antè agédi pottfias fit, quam inmenfam Domini accumbant : hqui infantes baptizandi ; liquid dcnique cius generis fit, quod Epifcopos fciie ad Eccic/ia? vtilem amp;nbsp;decoram admiiii* firationem attinet. Quinamp;inCœra ' minifirarida adcommodiori.m Ectie- ! fi® vfum, pafioribus fublèruiant ö au- ; xilientur, caueant ncqui accédant de quorum integritate non confiet,amp; qui* bufeum minifiri nódum egerint: amp;nbsp;aba qu®dam ciufmodi Qu® ctfi omnia fpe* ciatim in Scriprura nun exptimanrur, tarnen quum non folum adordincniÔ£ | decorem,fetl e:iam ad vrifiratem amp;nbsp;fin ùum Eeclefi® pcrtintat.aliquos bis

bat

-ocr page 259-

ECCtÈSI AstiCÀ. n» bus præfici ( qualcs amp;nbsp;in vetere Iuü«üi himEcclciiaarchifynagogicxtiterunt) hcc aliotutn presbyterotù;aô qiios hæc cura ptincat, Scriptura mcmincrlt, fed lantuiTi ifturum : fatis ( vt opinor ) âp-■paret hrc ad prcsbytcrorumofticium ex Dei verbo referenda eße.

Atque ad offenfas caucndas quod attinct, quis dubitare poteft curant banc ad bVcsbyccros pracipuè pcrû-nctc.quum illi ctiam dicântutîvob«» «Sw.osigâàïap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prxciic ,rege-

te, fpeculari? Huius cnirfiVnxrmîi du* tantù(ri partes cffe poffunt.’quârbtn altéra ad dôétrinaib amp;nbsp;Réligiché, alteri ad vitam amp;nbsp;mores pertincat.Quum ergo diftinóte duo presbyterorû genera à Vaulo nominantur,quorum prius in fet fnone 5c doàrina verfetur, ne'ceflum bd alcerum ih vitSe picrate amp;nbsp;integHla-tc morû (qüx pars fola reftât) occupa-ti. Atq; hue ctiâ ducit nos prime Eccle fixexemplù, qüæ proxinr' Apollolorû tempora fèqiiuta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui Eccleüx

bono Vrcsbytcri âb illis in Ecclefia de-fignatieffent,intelligerepotuerit. Ilia veto qüoraiodo iüa Apoftolorum in-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R » ftitU'

-ocr page 260-

DE DISCIPLINA fiituta a«ccperit, o Aines facræ hiflori* loquuntiir, amp;nbsp;piirgatiores noüris tem-poribus Ecckfîæ ( qua? fe ad carô con-f^L)rniarcnt){atisoftendunt.Presbytero-rum ergo officium quo à feruatoreno-ftro per Apoftolos fuos in Ecclefia in-ftitutumfit, quum ad maxime vtilcs neceflarios fines arque vfùs referatuf, annon iurehodiehoe ram præclaruni munus.quod apud nos nullum eft, defi-deramus? Annon inimicorum nofirora calumniæ, qui quauis occafione ad pro feindendum omnibus probris Euange-liu parati funt, fpeculatorcs rcquirunt, à quibus fcandala Se offenfa; caucantut? Annon hominum improbitas amp;: turpi'* tudojfàcros quofdam quafi cenfores cf* flagitat ? Ordini.s atque de cori in omni publica aâionc atque adminifiratione Eccicfiz tam augufia Icx/uis tanquam tutoribus amp;nbsp;patronis diutius carerc po teil, vt non omnia incrcdibili confiifio'» ne pcrturbcntur?Reddantur ergo Eccl« fiz noftrf tam ncccflaria adiumenta,ad /älutem amp;ad dignitatem ömamenra. Diuino przeepto de Presbyteris inßi-Sßcndis parcatur, flaut ill ins ialus at-gt; qult;

-ocr page 261-

F-CCLESIASTICA. nj «jueóignitas nobis chara fit, autde of-Eçio nofiro Deo præfiando laboremus, Ac presbyterorum quidem officium tale efi.Eletf ioautem amp;nbsp;ordinatio quu toca fcrècx illis communibus prsccc-ptis pcci pofsit qua» anrètradidimiis, neque proprium aliquidaut peculiarc habcat, hunc fermonem, ac fimul ctii vuiuerfum Iqcum, qucmhuc vfquc de fimplicibus Ecclcfia? muneribus profc-quuti fumus,conçludamus : Deum clc-mentifsimum patrem noftrüobteftan* tes vt EceUfiæ noftraï mifcreatur , amp;nbsp;quam penè mortuain atque iacentem cxcitauicjcxcitatam omnibus modis omet atqs illuftrct, deformitates aufe-fat,amputando qus redundât, fupplen do qus defuntlornamenta augcat,omnibus artis fus colorib. piâam amp;nbsp;po-litam reddat,fuam difciplinam refiitu-at, iuris Canonici autoritäre abroget. Ad Ecclefiam vocati tantum accédant» ambitiofirepellâtur. Légitima: cledio nis ordinationifq? leges conferuentur ; deniqj iuftum minifterium per vniuer-fum regflum ad omnem xternitatem ß abiliat: paupetibusDiaconos erran-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 3 tibas

-ocr page 262-

DE DISCIPLINA tibusadin'itiitores condituac. üninia deniqtc quæ fapicntiEime ab ipfo de-fcripta funt, ad noijiims fui gloriain ce leprandarUj Si Eçclefiar falutein confti? uandam, vt in Ecçicka noflra çlenicntif fimc inchoauitjta beriignifsimè abful-uat acqij pcrfiçut. Ac de ünapliçiu.qui-4citj nmnçribus hadicnus.

Sçquicur vt de EcclcliaRico fenatu dicam. In quo ctfi nulJa noua nequc clçâio Deque ordinatio adhibeatur, vt qui ex fuperioribus ordinibus ferè confidac : tainen ab ill is vel eo norninÇ djrtingucndum elTe exifiimaui , quöd, nulja hic vniufeuiufque vt in rcliqiiis) aut Qificiumauc autoritascxiilat^fed orpnium limul vnum rounus eft, qua vniucrfi cohiundtim defungantur. £ft eni/n Ecclefiafticus fenatus çœtus ptes. bytçrqrum Eccicfiz, qui cam comma-ni autoritatc atque confilio admini-ftranp Nam quod quidam Diaconos; etiam çx hoc fenatu elfe fcntiunç, non video quo fundamçnto. nitâtur. Quuin çnim hic fenatus TrywCmezofià Paulo appellatur, Presbyteros efle hos fena-çores nçceifç çft. Presbyterorum autem noinc^

-ocr page 263-

ECCLESIASTICA. 114

nomen nufquam ( quou fciam) Diaco-Bis in Scriputra attriuuiiur fed Paftu-nbus, Uüvtonuus gt;nbsp;amp;nbsp;qm proprio no-niine Preibyten appeiUntur. Acue pailoribusquukm lt;x Oo«oribus nihil necclfe cU innumcros locos citaie,qui-bus hoe nomine appt llentur. Dc l-rcs-» byterisverb quos iic propric vocamus, vel vnicus iile lociis ad Rom 12.(aus ef-» fepotcft.qnohxcduomunera Apofto-Ins iiur fe difbnguens.eis taniwn; wy

nomen attnbuit jeliquos aho qua dam nomine appel ans.

£x his cigo tribus ordin^bus. Pa* ftorihusgt;Uuctoribus èi Pr sby teris,Fc* cleliatlicus fenatus confiftit, qui amp;.

Cu i Paulo appellatur : vt etiam a-

libi omnesab codent rfmf« ncnii* i.Timotii« nantur. A feruatore autetn Matth, 18. î ^7« Hcclefiæ nomine infignitur: quia nimi-rü totius Ecclclix nomine atq3 autori-tatercs Ecelcliaftkasadmindlrant.lta apudMo'cn Crpius nome n’i'j? ludæor rumysfKji*, ideflcettis atquc deleétis viris tribuitur, qui à tota congre gaiio-ne adresobeundasdçfignarcntur. Ira ^^andeUçNumçrorû capneoüauo aç-,,

4 cipi*

-ocr page 264-

DE DISCIPLINA ^pitur, vbi Dominus inftituit Lçpjn'î tnanus à çongrcgatione imponenda» cflc. Totam autcm congregationcm |:ot hominum mini3,quot rum fuiffc in Ifraçlicicis caftrismemoratiir, manu? illis impofui(fe,quis dixerit ? fèd fenio-xes amp;nbsp;principeszvt rcâc Leiüc,i5 doôtif fjmus Hebræorum Aben Ezra inter* precatur. Quod proptcrea notandû eft, quôd nonnulli ea verba feruatoris de v-niuerfa Ecclefia exponunt, quü pro tHQ IC Hebræoruni Ecciefiarn Ecclcfiafticâ içn^tum appellauit. Hic autcm oblér-pandum eft,vn3 cum rcipfa, nomen cti amàJudseis ad nos tranllatum efle;vE qualem ludæi ad Ecclcfiæ gubernatio-nem (ênatum adhibebantîtalem opor-teat à lcruatore noftro in fua Lcclcha inftitutum elfe intelligere.Itaqj codera loço fiîmmam 'rerum moderationera , huiç fenqtui attribuit: vt qua? rcs aliter çomponi vel régi non poflent, ad cos tandem deferrentur, ôteorumautori-tate atque fententia fintrentur. Quod (î verôaliquis tam proicét» audaciæ fu terus elTct gt;nbsp;qui fçnatus huius autorita-* (çm afpcrnarçfur« eum çthniçum amp;nbsp;pi»

-ocr page 265-

ECCLÎSIASTICÀ. 7--;

W’Câiium habendum ede, amp;nbsp;çertas bçllionis fuse pcenas daturu^pnunciar-. ■

Quare fuir.ma quadâaiKoritatceos pçccata ex illius verbo vcl condonandi Tçl etiam non condonandi inflruit;c^v.â çîauescœli appellate Chrifliani dcdo tes confueuerunt ; quod ijs qiiib.illi fe-cundumDeimandatu fuapccçacacon donarint, peccatis remifsis tccius ia çœlum aditus patcfiat ; vt contrà,ccclu quodanimodo obferatutn eft amp;nbsp;ccclu-fum ijs quibus fua peccata non condo-narint. Atquequumferuatorinoftrô Deus omnem poteflatem in cœlo tcr-Vaque conceireric, illique reuera dotnus Dapidicæ clauis (qu« eft Ecclef.a Dci) coramifla fit, Si fuper humerù cius imx pofita, vt illo apcriente nemo claudat, claudçntc contra nemo aperire amp;nbsp;refe-tatc pofsit ; non eft dubiû quin ijs quos autoritatcfuainftruxerit, amp;nbsp;hanccla-ucmquodammodocrediderit, clauden tibus vel aperientibus coelum apertum atque patens, vel conclufum atque in-piutn fic. Habet ergo vt Lacxdemon

Athen« Arcopagum, Roma Qmne dçnilt;me regnum atquç

K 5 ORW

-ocr page 266-

DB DISCIPLIxNä omnis Refpublica confilium, cuius ma xinia ïJC in oninib.rcb.getenui» aucoh-» us , amp;nbsp;à qua rçliquafociçtas guucroc-tur ; ita amp;nbsp;Eçcl iia fuum 7if ius autoricatc res oixines Ecçîçfjathc« aumiiuürantur.

Veru n hæc paulo picnius atquf vberius cxpliçaiKia lunt, amp;. oninis hæc pjtertas fpeçialius perfequenda : vt quàiu Jate pateaî, amp;nbsp;cuius m.omcnti ad Icgitiniam Ecciefia: gubcrnatio-ncm lit, intelligamus. De EccIeiialH-coruin autcni nugtdtatuum eligendo-ruæ potefîacc, quum fupepus abunue tra.ctatuni Ot, npn çü neçeflç hoc loCQ. plura dicerç. Nçque verb de legibus fe-, rendisgt; quat in lingqlis E ccicfijs nô magna cft,quum amp;nbsp;grauifsiin« atquç ma-xiinç nççcflariaî iampridcip in Euangç lio,quali Icriptis tabulis contineantur : amp;nbsp;particularfum, qua: ccrtorum loco-ruin, çe.nporuni, pcifonarutri eflç po(^ finc, vna.etiam Ifx fumma dç Eçcleli?: ædihcationc atq j ordine lata Ht, ad qua illas formari fançiriquc conucniat: pu-ftretnô ctiaœ quia h«c ferc non pro (in guUrqip Ëcclçü^.rurn yoluntate, fed e?(

-ocr page 267-

BGCLESIASTîCA; ialt;£ gçneraliotc qvadam omnium fcrecicf 0etn proüintiæ autrcgni Ecçlcfiarum fcncentia amp;nbsp;aucontatc lanciantun rcH« guafçre poteH^s çmnii gt;» otnrnfis. quap Çïîcci iTAâï/aAa appellant, cauendis, üi ex Ecelelîa aufcrcndiSjutquc oftenden-liurri correptione quauarn^ c^jêriiunc verfacur.

I4æc autem correptio fine coertio, aut vernis tantùm amp;nbsp;oi ationt fit.qunm quis de aliquo fuo leuiorc errato de^ lióióue obiurgatur,amp; neqiiid talc com-mittat ip polterum, admonetur ; auc etiam ilia verborum calHgatio cum ali qua pœna fpiritiiali côiûgitur. Vt eium vniuerfus hic fenacus Ecclcliafiicus çfi, amp;nbsp;forum ( vt iw dicani ) fpintuale , fi-çutamp; manifçfiè difiinguitur à iudiciis politicis, quæ ApoftoIus)4gt;iT»amp;«£/BTxà Dominât : ita pœnx fpirituales funr, amp;nbsp;ad viram sEternam pertinentes, quæ huius vitac cômoda,amp; que à magifiratu traâari fuient,non attingunt.

. Qiw iniqaiorcs funt qui hoc nomine omnem Ecckliafticam reptehendé-di, cafiigandi,, coercendi autoritatçni l^eijciutK,, tanquam quj; de raagi(itatu$ iutç

.ÇA

-ocr page 268-

'de disciplina iure detrahat,quum nihil corum attin-gat in qusc magiftratus ius aliquod po* , tcflafue fit : fed fuis contenta finibus, reprehcnfionib.cx Dçi verbo fumptisj facramentis, prccibus, amp;nbsp;id genus alij* ad animam pertinentibus,vctandis 3t-* que prohibendis tctminctur. Omnium »erö iniquifsimi noßri funt,qui faifö 16 gitimar difçiplinarmaicftatéobijciunt» , quæ nihil fibi aflumit quod ad magiquot; ftratum iure pertincat, tum etiani quz ex Dei mandate puniat^nulla ciuili pec na muläet.quae corpus, aut facultatc«, automnino hanc vitaattingat; fed ca fola rations qua diximus. Quum ca qua ipß vtuntur, vtroque nomine maic iiatis rca habenda fit gt;nbsp;quæ ciuiles frpe / caufas amp;nbsp;plané3iarlt;Kà,amp; ad magißratus forum pcrtincntiadijudicat, amp;nbsp;dcHn-quétes fæpc pccunijs, nonnunquam cd am carcere mulôare foleat.

Sed vt hæc leuitçr, quia properandû cß, perßringamus, quæ certc grauifsi* ma funt,amp; ipfagrauitate fceierisdi-gnifsima quæ maximis iudicijs, atquc adeo regia quam appellamus curia di** feeptétur (vtquæinmagîflratumtam iniqu»

-ocr page 269-

ECCLESIASTICa: wy iniqua fit) ad coértionum genera redea mus. Superioris generis exemplum 4 Aâ.habcmus,vbiPetrus amp;nbsp;Iohannes Apoßoli ad Presbyterium adduóti, in-terrogantur qua tandem autoritatc fre ti populum docerct, Screfurreitionent ä mortuis per Icfum annuntiarcnt.Qua de rc quum reprehenderentur, vetiti funt ne in pofterum omnino amplius pr«dicarent,ncc Chrifii nomine docc-rent. Male quidem illi rem omniü opci mam amp;nbsp;ad homioum falutem maximè neceflariam ( Euangelij prxdicationé) reprehenderunt ; fed ex quofaótota-ttien qu« Ecclefix regendæ forma fit, quam ad nos feruator nofier tranftule-ric, intelligi pofsit. Caftigationes au-tem quac pœnam coniundam habent, pro varietate peenarum amp;nbsp;criminum, in duo genera diuiduntur, amp;nbsp;ferc duas illas apud Romanos capitis diminutio nes adumbrant ; quotum prima ab Ecclefiafiicis feriptohbus fufpenfioial« tera excommunicatio nomiiiatur.

Sufpenfio autem eft mandatum vel vetitura Presbyteri, à facramentorum petceptione eette tempore abfiinendb

HuiM»

-ocr page 270-

DÄ D I S C 1 P 11À huius exemplum amp;nbsp;vmbra qnæciam iH Lege eft, quæ imniundos à facris areef, rec promifeue qiioftiis in icmplum in-* , grediamp; facrificiorum amp;nbsp;facramentor“ parricipcs fieri patiebatur.ltaquc por-tawm rempli cerci cuftodcs àloiada facerdotc defignantur, nequis immun-dus amp;nbsp;pollntus in cemplutti ingredère-tur. Sic Exodi 12'. 48. vctactir nequis incircumcifns ad Pafchatis celcbrä- » tionern admitratur : ncc pcreghnoS | abqnisjquinöacceptocircumcifionis ligno éândcm réligiónem profîterctur. Numeronim auceni nono infigne huius rei amp;nbsp;il'uftic exemplum eft, de qnibuf-dam immundis,qui quii à celebration^ Pafchatis arceren cur, quod cadaueris lt;nbsp;cótadu {cCe inquinaflent,Mofen j ronem adeiint (in fenatunimiruin confidentes, vt rcZtc Hcbraicüsquidâ inter pres anndtauit ) pctunr fibi condonari, vtcum reliqua Ecclefia Pafcha célébra rent. Qyiirrt enim necefle efiet in tanta muîtitudiric aliqtios ferè quotidit ■ mori,non videbatiir ilia immundici- 1 cs quæ ex neceffariö officiai canmhe^ 1 bacur, unta cire3 vc propceiea ciitn reliqua

-ocr page 271-

feCGLESlASTlC A.

ttUquo ifraclc, id eft tcclefa DeiPa-fcha fuo tempore celetrare non debc-rent.Illi aiit ad Dcum referont,à quo rc fpondetut, no pcrmiitcndum clVu fcllii illud vna eunifratribus fuis celebrate : fed etna lux perpétua ca de re làncituc vtillius genei is immundi in fecundum anni menfem reijecrentur : quum teh-qui ifraelii« Paieha primo menfe ce-Icbrarent.

Ex quibus prirtium apparet.cx co ni mitum quodExodi ii. incircumciii ad cckbrationé Vafchatis nonadmittun-tur, ne fi ludaci quidem gt;nbsp;öt hæteduano quodatn iurchxredes promifsionûef-fent:fed tam à Iud«o quàm à peregritio manifefta teligionis ^fefsio antèexii genda fuit, ex eo ir.q apparct ad facré Cœnæ patticipationem neminé hodic adinittcdûcffc,nifiqui palàm amp;nbsp;publice vetamChtiftianam religionem pro-fitetut. Quanto .n nunefunt apud nos quàm olim apud.Iudæos omnia augù-ftiora,tâto magis anxiè amp;nbsp;folicitè nobis tauendùeft ne facrameta nofttâ.quibuC uis incircûcifis amp;nbsp;immundis jpftituant : fed de tide quam cccdütjteligione q co -lunc^

-ocr page 272-

ÙÈ DISCIPLINA luht, amp;nbsp;de Deo quem venerantur, dili* geinius inquirendum : necui ilia parti-cipare permittamus, qui non eandem veram Chrifti religioncm amp;nbsp;duôtrinai” vnà nobifeum proriteatur.

Ae invétéré quidem ChrifiianaEc-cleiîa hoc ica diligenter amp;nbsp;accurate ca^ ucbatur, vt Eufebius etiam Imperator rem quendam Rom.Philippum notni-ne,quum Chriftianus eflet,amp; participé re làcra cum reliqua Ecclefia vellet, no antèab EccIefi^EpifcopoadmilfüelTß feribat (quôd iuftis de caufis fulpeâus crat) quàm palam amp;nbsp;publice veram rc-ligionera profelliis cfTct. Atque his qui dem noftris temporibus in ijs EcclelyS quæ difciplinamEuangelijvnà cura do ârina accepcrût,r c olim agnus Pafeha ris peregrinis amp;nbsp;mereenari/s.nifi parte fuatn in agno haberent more aliorû Ifraêlitarum. non cémunicabatur : it» nec in lâcræCœn« participationeGhri ftus verè Palchalis agnus noficr cofflü* nicatür, nifi ad quos ( quantum hoinif nés iudicate pofTunt ex externa profef* fione)conftac Chrifîum ipfum pertinc-» rclt; Nos vero quum non minus graue deeftf*

-ocr page 273-

ÊCCLESIASTICA.

äecretum contra immundos amp;nbsp;incir-cumcifos habcamus, cur in Euangcb j tabulis, ranquam in vagina recontii pa timur, amp;nbsp;hiiius aiitoritatis acicm deci-mum quintum iam annum hebcfcere ? cur facta Dei myfteria papiflis commu nicamus, hec ante apertam,pi!blicam, fynceram veræ Rehgionis |gt;rofefsionc cönteflationem exigittiUse facta Dei myfteria profanantuTjgentcs in tcmplu Dei ingrcdiüntur,facra tiim ircircüm-cifis amp;nbsp;immundis conimünicantiihnec cuftodcs ad portas adhibemus, ncqtie immundos dauftris circumfctibitnus. Hæc ergo tarn neceflaria pars Ecclefta-fticæ difcjplinae conftituatnr: fanæ rcii-gionis profcfsio ab ijs qui ad facra ad-mittuntur,exigatur .neqj à Papiftis fan äa Dei myfteria profanari paciamur.

Proximum autem in hac parte ad tos pert inet, qui quidetn hxredes pro-mifsionum funt j amp;nbsp;(vt Petrus ioqui-tur) pättibüsfactac fed ob ali quem cafum.qui forte iheiderit, ad té-pus çxclnduntur. Huius exemplum ex Numerorû capite nono citauifnus, de iiiimundis qui in fccundum anni ftièn-

S ^eiti

-ocr page 274-

OE DI^CIPtïNA

fem ad celebrationem Pafcatisreicâi func.In Euangelio aùt ctfi nihil exprefî fè hac de re prarccpnim fit .tarnen cum Match. ï. præcipiatur ilh qui fratrifud iratus donü ad aïcare Oom. attulerit.vt relicto dçno rcucrtatur, amp;nbsp;in gratiam ƒ - cum aduerfariü redeat: quanto magis hoe faciendum efi.vbi ira ita cxatfciir, Matth, f. vt contumeliæ etiam Si conuitia ftcuta ia- fint,amp; quæ manifeflè feruatorlt;rwtlt;^i'lt;» obnoxia elfe pronuntiac. Vt nimirii ab altari Domini abfiincre iubcantur, donee rcconciliati, oflèiifi animü recolle-gcrint?Alioqui n.amp; (aéra ipla profanâ-tur, amp;nbsp;qui talia committut, grauiore fc peccato obfiringunt, Si pro leuiore er-rato.fcclcris ciiiufdam amp;nbsp;flagitij rei ef-ficiuntur. Sic enim lex immundo mi-natur, qui carnem facram attingcre.Ä teai(.7 18. amp;ex iâcrifici/s^comedcre aufus fit .fore vt eertifsimas Deo pcenas det. Si peccatum illud fiio ipfius fimguine expier. VtSi reruâtor nofier in Euangelib minatur non remittenda effe pcccata corum qui fratribus fuis non condona-rint. Quod quum ita fit, amp;nbsp;tam gt8' uiter Dominus de i/s otficijs ncgleö»*

-ocr page 275-

ECCLESIASTICÀ. 130 fee facïisfuis profanatis folcat commo-uerbquû homines tam atrociDei iudi-cio hac ratione fiant obnoxij:hæc quoi que non minus neceiïaria difeiplinae pars * qnam iam diu nullam habemus reftituenda Scinfiauranda eft,amp;tanti æftimanda, quanti grauîfsima hsc indicia amp;nbsp;iram Dei, facrorum fuorunl profanationem vindicantis amp;nbsp;vlcifcen-tisæftimainus.

. NeqjverohlcmibialiquisforfiEpi fcoporûobijciac,amp; leguleium, Epifeo pi autoritäre de reconciliationc præci-pienté.aut pecuniarias mulâas impo-ncntem.tanquam ifta nos quac requirU mus,nôdeficeréc.Tütùeoim illudleuîi amp;nugatoriûeft. Quqdquûlegitimain oftenfarum procurandarütn rationem ab ipfo feruatore in Ecclcfia infiitntam euertit,quod tandem falutare his morbis remedium inde cxpcâcmus i lufiû in ChriftianaEcclcfia fcnatûçonflitu-ant, autoritäre quam habet à Domino ' ad arcendos prof^anos amp;nbsp;impurusad pu I ritatem amp;nbsp;cafiitatcjn diuini cultus cô-feruandum, ad olfcnCas tollcndas» Sfi apta remedia adhibenda inftruarur.'

S a Altéra

-ocr page 276-

’ DE DISCIPLINA

Altera adhuepars decxcommiinP catione fupeieft : locus varias amp;nbsp;multiplex,amp; qijato maioris vfiis in Ecclefia, tato graui s oppugnatus.Sed nos,vt in-ftituiinnsjca tantum attingentes qux à noftris hac in parte peccari {blent,reli-qua omittemus:ac in primis quidemil los qui excommunicationis omnetrt v-fum aiiferunt,amp; iioft nectflarium inEc-clefia Chriftiana efl'e contendunt. Noflri verb qui qualem à Papiflis accepe-rint,talem adhuc retinent j no omnino vtendum eflenegantlquin contra poti-us.quam necefTaria fir,fatis cófïiraant: qui hoc plumbeo potius quam nullo gladio vtendum e{te cenflicrunt.Quan-quamamp; illos omnia quse à me hac de re ex Scripturis citabuntur, fatis refel-lent,

Excommunicatio ergo ert cenfurä Ecclefiæ,qua aliqiiis grauiorisalicuius fceleris aut flagitij reus,line certi temporis præfcriptione à fàcris exclufus, fîdeliura communione profcribitur,vt eum fceleris fui pœnireat, amp;nbsp;conferue-tur.Hæc autem ( vt prior quoque pars) àludæis adnos tranflatacfl,vtChri-fiiani

-ocr page 277-

ecclesiastica;

ftiani in vniuerfa huius difciplins ra-tionc ludæorum quafi fundi quidam po pull cfle videaiitur. Ad Hebræorû enira

• moresferuatoré noftrûallulîfi’c Matth. iSfatis manifeftè conftat.quûalioqui çius fcrino obfcurior fuetit,amp; eiufmodi qui ab ijs ad quos habebatur, intelligi non poflct.Verùni hoc aperceloh. 9.in cœco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apparet, amp;nbsp;10 vbi

Chriftus Apoftolis füis eieâionetn ex Synagogis fua caufa multo aniè denun

I ciat. Hanc nonnulli vcl ab Adamo ipfo ' rcpetunt, quem Dominus exEden çie* cit,amp; Angelumin ingrefl'u conftituit, quicorufcantis gladij vibratione ab ac ceffu deterreret, nee arborem il lâ ( quæ ! vitæquafi facramentum quoddäerat) guftarc aut actingere pateretur. Simile aliquid eiiam in Caino Heb. interprètes animaduettqnt, quem Dominus cû execrationç quadam ex ea terra cieçit in qua pater eius Adamus habitarct. Qm locus propc Eden fuitjamp; nô obfcu-ro diuinæ gratiæ amp;nbsp;præfentiat teftimo» nio ornabatur. Nam amp;nbsp;çertum locum facrificandi ibi fuitfc, erudite ex Addu* cendi verbo AbenEzra animaduertiv.

S 3

-ocr page 278-

* D E DISCIPLINA

^eod.löco Cain fe eicâum efle à facie ( Dei conqueritur. Præterea eciam in le* profis qui ex vrbe eijciebantur, aliquid ' eiufmodi adunibratur.Atçi hfquideni' non obfcuræ vinbræ funt ; féd illu/ircm quandam imaginein cxconimuuicatio nis amp;nbsp;figiiram continent. Quæ tarnen planius amp;nbsp;apertius Gen.iy.explicatut, vbi Deus feedereiäo cum Abraharao amp;nbsp;femine cius, circumeifioné tanquam fœderis Çiini ilJo initi lignum iniiituit, Si iiiiu§ figni contempforcm ab ipfo j quafi foedcre amp;nbsp;ab co popiilo quocuiu illc pepigerit, excludenduni, amp;nbsp;tanqua aliquem ex reliquis gentibus amp;nbsp;prote-nis habendum efle pronunciat ; poftea verb fqb lege,fœdere hoc cum i fraeliti-cis renouato,amp; Mofc tanqua patre pa-trato percufl'o, vt promifsionçs pluri-bus quafi figillis obfignatæ lùnt(vt piu-tib.modis de illiscertiprçs redderen-tur) ita ctiam fæpius hæc exciljo Si Kmvs-l-n quam iUi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant, deiiun

ciatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hancautcmexcifioncm eandéfuilfe fub Lege.quenoftra hodic excómunica |iq fit,yel ex eo fads iiitenigitur,ç ipi^'

-ocr page 279-

ECCLESIASTIC A. 13»

I formulée arque nomina inde ad hanc noftrâtranûatafunc. Qiiid cnim aliud eft Etunieum öc publicanum habet!» (quafurnia loqucndiChriftus excom-» municationem defignauit} quod Iohannis cap. 9. amp;nbsp;\~l. àOT«ïu/«rœ;sf), amp;in veterc Eccle(ia«A3i»a HT’gt;tlt; » «otk»/ firrtäM k,gt;Ai)TMlt;s'''i!'s UKXHdiäts

amp; quod Paulus 1. Corinthios c. 5. a. I'v« iK gWï 5(lS(l • XW ^C^IfVT^ t'o() OTHKfic» oturSf. . quàm q? ira fxpe in Lege I dicit ab Ifraële amp;nbsp;à populo fuo excludi? ' Qu^ineriâ ad hoc ipfum c xcindendi no-s men Paul ad Gai. 5.ii.Chriftus Marth. 18 8.3c Pct. Aót,3.a3 vider allulilfe.Qupd, aût Nû. ÿ.Doin. excifioné interminat? ei qde facrificio fuo tcrtiodic cotnede-ïitgt;ncgat illi quicq ptofuturû efle facri-ficiû fuû.ncqifote vt illi imputerut, fed ipfum fuo iplius cap ire luiturû, (fie. n. Àb^ Ezrainterprcratur) vclctiam ipfa TCTbaliceret.ôc fortartc aprisgt;,côuerre-t re ipfumlacutiipcccatùfuû’.amp; Dcut.18 i$.eand. contéptori illio Prophetæ que miifur? effet, denûciâs Requirâ,inquit, pcccarû fuû ab eo -. qd inq aliud fignifii ^ant Q ilia vecl?a ligandi amp;nbsp;no remittee S di

-ocr page 280-

DE DISCIPLINA

di peccara, quse Matth. i8. hac in fÇ fcruatore nohro vfurpantur ?

Püllrcmo annômanifedè Paulus a4 Corint. 1 Epih.s.ô.y .S.exconimunica-tionis fuæ hindanientuni ab ca exciiio' ne quæ efl Exod, 12.15 amp;nbsp;videtur de-ftimplilfe, amp;nbsp;admirabili quadam dexte ricacead tarn tranüuliffc r Nam quutn Mqfesexciiionçm interminatusfùifl'et ci,qui feptem diebus Pafchatis fermsn turn domi haberct : feptem dies fcftos ad vniuerfam vicam rcferens,amp; Chriftû agnum Pafchatis no(lri,domumveto fôtietatem communicâtium(vtamp; quidam ex Hcb.intçrprctantur) panes lint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si xÄnäatfi^ fetmcntum

a[i zjBvnfixii intctpretatus ; annon vide-tut indc colhgere,Cohnthiumj qui P^’’ hos fertos dies Pafchatis nofiri, fermen tum domi habuerit, id eft à Chriftiana , profcfsioue fiifcepta, ta flagitiofè pec-cauifl’et,eijciendû;amp; iterû,paulo immu tara loquédi formula fermentûabEc-cleha Dei (quâ amp;, »[Juut appel J^t ) expurgandum c(Te?Ex hisergo fa- ! tis (s'topinor) manifeftèapparet.om-« ■ nibus Eçclefiæ temporibus excommu-

-ocr page 281-

ECCLESIASTICA; . nîçationis vfum in primis necelfarium çxtitiire,amp; ludæis ad nos ab ipfo Domi no priiniim tranflatam,amp; poftea ab A-poftolis, Si ab ApoÜolorum temporib. vfquc ad hancnoftram æratcminEc-clelia vfurpatana efle ( quanquam pofie rioribus feculis mifçrè çorruptam amp;nbsp;de prauaram) vt in omnibus Chriftianis Ecclefijsj,quura rcs poftulaiit, exercen-datn efle dubitari non pofsit. Sed amp;nbsp;il-ludqiioque explicatum eft, quid fit, 8c quam vim atque naturam habeat ; ni-mirum vt hoc iudicio damnatum,ab e-Jeâo populo amp;nbsp;Ecclcfia abfcindat,8c (quumilli foli peccatorum remifsio-nis atque beatæ vitæpromifsionisfa-ôæ funt, Si facraméta ad illas obfignan das data ) promifsionum fpe atque ex-peâatione, vnà cum earum fignis amp;nbsp;fi-giliis priuanduin efle pronunciet : vt ça tâquam maxima capitis diminutio ne,omnia ciuitatis Dei iura amittan-tur. Ac tauto quidcm grauior hæc capi tis diminutio exiftiraanda cft,quôd hu ius ciuitatis iurcpriuatus inaliamli» beram ciuitatem afcribi non pofsittfed VçgnoPeieieôtus inregnum tenebra-

S s rum

-ocr page 282-

DE DISCIPLINA fiiinamp;ftimmam feruiturem relegetun, quum nihil medium fit : vtex Epifl.ad Colof. apparet! Itaqiic feruacor nofter ilia fcntentia fieri Ethnicum amp;Apoft. Paulus Satanse tradi pronunciat. Vnde ad rhefl’2. Epift.j. præcipiturnecutn eiufmodi comedamus.

Quod indicium quuin tam graue fit, amp;nbsp;hic gladius non minus formidabilis quàm ilie quem eieâo Adamo iacta-bat Angelus »magna curaatque dili-gens quædam cautio hîc adhibcnda eft, in quosftatuacur, amp;nbsp;contraqucin tam acutumgladium diftringamus; ne fi in immeritum aut non graui aliquo fcelere obfiriétuin,nos ipfos,violata Dei fanâifsima iußitia.illiusiudicio ©bnoxiosreddamus. Itaqneexfum-mi iudicis mandata moderandus amp;nbsp;K-gendus efigt; vt ineos tantum acuamus« in qiîos iplc iubeat dillringsrc : nequ* nifi plané membrum aliquodcompu-rruerit, chirurgiam hancadreliquiim Corpus curandum adhibeamus.

In quo namp; errore aliquo labercmiir, cxprelfa qusedâ prsecepta tradûtur,quf pmnem hanc rationem diligenter amp;nbsp;ae çuralt;

-ocr page 283-

ecclesiastiga; 134 puratè explicent. Nam amp;nbsp;(eruator no-fler general iter omné qui Ecclefiç de of fenlis agnofcendis de deflendis non pa-rucrit.huic fentiend® fubijcit.Et PauJ. fpecialius omnem hanc rationé peric-quitur hæreticù, fchifmaticû,bJafphe-mû, idololatrâ, deuitandû, ac in morir-bus quidem ira grauiter peccantem, vt fe inceftu obflringat, aut fornicadone, amp;nbsp;rcliquis çdipinib.quæ ad Codnth.i, Eptft.j.ii.amp;i.adThefl'.s.-f.recéfentur. Quanqenim (vt hiç grauifsimè amp;nbsp;fapi entifsimèàferuatore noftro Matth. 18; (h/putantur ) meinbrû aliquod præftet amputari,quam totum corpus in çertû exitiu inçidcre ; ramen cii de abfcinden daaliqua parte çorporis, {k tanquâde cruendo nobis oculo agatur, videndum etiain atq; etiam eh num adhuc aliqua fpes fit vt conualefçat.nwm quæ medici iiaprodcfie pofsit gt;nbsp;num publicum Ec-çleli® ieiuniumgt;tanquâ totius corpons diæra quædam. aliquod remediû after-re pofsit. Deniqs num penitu? amp;nbsp;plane çomputruerit, vt ad reliqui corporis falutem erui aut amputari necefle fit : intcquâçuçlli aucabfciudi patiamuj.

-ocr page 284-

DE DISCIPLINA

Qninetiam fi confiée plane computniif fe, amp;nbsp;fi plané defperatiim fit, tainen de formari corpusÆ oculum cftodi,quain uis etiam vitiofum, non fine incredibili nbsp;nbsp;,

quodam dolore totius corpons, amp;

quadam, amp;nbsp;quafi fenfu tantæ mi- j fëriæ patiarnur.

Qua in re vt grauifsimè olim in Pa-pifmo pcccabatur,quumquauis ferele uifsima de eau fa Si pecuniolæ caufa of ficiali, aut illius curiæ arque fon legu-leio alicui non folutæ,in quemuis alio-qui integerrimæ vitæ hominem acer-bifsima fententia ferebatur.taminfi-gnis diuinæ iuftitiæ corruptela ne in hoc vfque tempus correéta amp;nbsp;emenda-ta eft.Sed vt turn in illis tenebris fieri fo nbsp;nbsp;nbsp;|

lebat,adhuç etiam res leuifsimæ ac mi nimi momenti hoc tam graui iudiçio puniuntur.Sed quum huius gladij acies fit diuina fententia, neque non modo Epifcopalis curiæ officiarius aliquis» fed ne omnes quidem homines ab Eç-clefia fepararç pofl'unt quem de cœlo Chrifius tanqiiâ corporis fui membrii Spiritn fuo viuificac, non cftquodquil-quam ad earn fententiam, tanquam ad hoc

-ocr page 285-

êCclësiastica; 135 hoc cœlcfte fulrnen quod defcripfimus, Cohorrefcac. Verùm vcnimiaquadani lcuitate amp;nbsp;tcmeritace peccari folec, fine iiifia caufa tam grauem fententiam proferendi: ita non muico minus,quôd negligentia quadam St ofcitantia, falu taris hæc feueritas^qiium res caufaqiie pofiulant,non exercetur.

Sublaca enim earatione quam Do-minus in Ecelefia excrceri voluit,amp; of-fcnfis prouiderijomnique autoriçate ab ïîccIeiiâfHco fenatu ad Epifcopum amp;nbsp;il lius forum tcanflataj (vbi pafioribus li-tigandum fit,vt quos verbum Dei arce-at à iàcrorum parcicipatione prohibe-ànt) impnnc amp;nbsp;licenter facra Dei my-fteria profanantur, ijs qui fe adultcrijs amp;nbsp;ftupris pclluuntjqui ebrictate amp;nbsp;om-nisfere fcèleristurpitudine feobftrin-xerunt,facra proftituüntur:amp; ( quod ve tat feruator ) pretiofifsima» margari-, tæ porcis, amp;nbsp;canibus proiiciuntur.Ne-que tantum facra myfieria profanantur fublaca ea cufiodia,qua ab impuris ho-minibus conferuaretur, icd amp;nbsp;Ecelefia incertum diferimen àdduciturjquum pcticuittmfit ne reiiquû corpus eadem

CO«quot;»

-ocr page 286-

DE DISCIPLINA £ontagioneiijficiatur,r€damp; illiipfiqui taies iintjnenfain Dom. audct atciiigs re, maioré libi códernnationem Si gci-uius iudiciûaccerfunt.Haccnjm feuert tare prgterqiiâ quod Dei cultus integer ca Qu s eonferuatutjtoti quoq^ Eccle-liæ â; illis ip/îs reis ^uidetur. Ac de Ec-tlelia hac ratióecóleruanda manifcfiè diilerit ApoftoJus,quû totâ mafi'am tel paruo fermenta corrùpi amp;i fermentari admoner. ücreorûautéfaluteamp;cod. loco Paulus : vt (inquit) anima eius fer ücrur in die Domini: amp;nbsp;itcrum ad Cor. Epi.z.i.ô.y.qiium illârcprcheniioneiTi docecdebere fuificere, ne nimio dolorct aofîtberetur. Vc hæc medicina potius lt;pàm poena capitalis,cenfcnda fit, me dicina quidé acerba amp;nbsp;amara : fed me*“ minerimus nulla remédia tam faceic dolorem, quàm qux funt (à lutaria.

Ergoquum tam vtilcs,fàlutares,nc-cefl'arios vfus in EceJefia habcat, refti*: tuatur Ecclefiae, amp;qiialis in verbo Dei defcribitur,cói}ituatur.facra Dei myftc ria anxiè Si Iblicitè ab omni jpfanatióc , tonferuentur, fermentû ex Ecclcfia re-purgetur« vc fimus noua maffa quemad

mo*

-ocr page 287-

ÈGCtESlASTlCAi 13^ modû fumus azymirpcrielitanté mem-brorûfalutcm diligenter jpcuremus, ne mutili amp;nbsp;mâei, fedintegri amp;nbsp;àfrijnAÏs in illam vitâ ingrediamur, quâ ex Dei vet bo expeâanist, Collocetergo Angelus in ingrelfuEdé.qui hoc gladioimpuros ab arbore vitæ deguftanda aut attingé-dadeterreat. Ecclefiæ fais» KaJifra ôtcx cretione,aberrrâtium aût afperioribus quideremcdijSjE d falutarib.^curetun His crgo duob.remcdijs Ecciehaftica omnis medicina amp;nbsp;oftenfarû curatiu de fcripta continetur. Nifi quis ctiâ illud «fris SM, wîi maranata,quod PauL ad Gai. illis qui aliud Euangcliû annun tiant, amp;nbsp;ad Cor.c.vlt.qui D.lefum non diligunt, amp;nbsp;çf ludas ex Ehocho videtuc in oinncs itnjpbos detonate,hue référé du exiftimarit. Quod fi ita placet acci-perc,amp; ad cxcômunicationé referre» vi deturlohan. ad neceflariü eius vfum itl Ecclc, allufiffe qüû (vt vider ) ex Zach.' qui de regnoChrifti prophctauit.nullû fore ampliusCanansEÛ in terra feu in ca ciuitate quam 21. de fetibit nullû ampli us fore ; vt eod.alludens ( 21.

15.) nihil profanum aut abo-^

niH

-ocr page 288-

DE DISCIPLINA minantlum, nullos canes,incantatoresj fcortatoresjamp;c.i'n earn ingreiiuros atfir mat.Verùtri videtur illa potius capita-lisquædam fencentia quàm medicina, amp;nbsp;extremi iudicij line fpe venir denun ciatio ôi in vicia magis quàm in cercas perfonas competere;vcabijfdeinApo-ftolis non in certes homines dirigiciir, fed generaliter improbis amp;nbsp;impurisde nunciatur.

Quanquam etiam amp;nbsp;cercos homines vêtus Eccicha hac fententia notauit: vt Socrat. in hiftoriafua Neftoriumrefert abomnib.clericis cùxiifixTîo^uS/^i). q^od (inqmt) Chriftiani confueuimusfen-tentiam latam in blafphemum appellate :quinn eamtancjuam incolumna aliqua inferiptam .omnibusnotamSt manifeftam elfe voliimus. Quodfiita' accipiamusjvideturitaexcommunica-tioni refpondere, vt exci/ioni i quam delîruâioncm vertere polTumus.

Heb.etfinon fâtis explicant.ac ne intelligere quidem quid lit, faten-tur, tarnen ab ilia altera manifellèdi-ftinguunt. Atque hsecdeEcclefiaftici fenatus futnina in Ecclcha gubernanda

auto-

-ocr page 289-

ECCLESIASTICA. 137 âutoritate diäa fuit. Vndc quo gene-re Reipub. Ecclcfia gubernetur, fatis intciligi poteR, quum w Tiwfîv ( id eft cius c|uödpfinctpatutn inRcpub.ob-tinet) dsfcriptioncj Reipublicæ forma ferè æftimàti foleat. Itaque quum dsk-âorum hominumj Si omni pietate at-4üe virtute préftantium conlîlio atqj autoritatc adminiftrentur, ieisc^firtSaft vel potius SnKfaTaat;appcllarc licet: quum ne ilii qtiidem nifict Deiverbo atque ithperio quicquam gerant.Hanc autem optimales autoritärem ita exercent , vt intelJigant, fe nuîlum ciuilc arque politicum imperium cxcrcere, amp;nbsp;ft populo Dei prfclfcjVt nihil hic vio lentum fit, nihil tyrannicum aut Xix'if'» fed populi etiam eófenfum ad au tofitatc fuani ( in rebus præfertim gra-uioribuS, vt magiftratibus mandandis, aut rco damnâdo ) adiungant.Sic cnim ab Apoftolicis vfque temportb.ad cor-ruptara difeiplinam in conim aâisab Euangelifia Luca deferiptis ,amp;eorum temporum qu« ftquuta funt hiftorijs, faâûe(îelcgimus , vt omnium potius confçnfu (qui verbo Pei parent gt;nbsp;amp;nbsp;ex

T iUius

-ocr page 290-

de disciplina îllius mandato Ectlcfiain adminifiran capiunt) quàni paucorum aucontatc Efcivlia gübernari vidcacur.öc haem partedemoeraciarcferat. Quæ omnia qiiurn in când. focictatem cunuenerint ( VC Plat jni placet atque AriÜo. cæte-rilqiiefutninis Philofophis ) plane d'i-ninam ciTc neceïTe eft, iii qua mmiruin onnes eiues fè ad Dei viuentis, à fena tus ex ! 1 ! lus autoritatc deccrncntis vo'* luntatein aggregent.

Neqî vcrohæctantùmfingulariunl Ecclcliarum legendarum forma e(l,led eadem in pluribus retinetur qiiæ aut vi cinitatc loci aut eiufdem magifiratus imperia, aut ctiam cômunis vtiliratis cailla coniunâæ, in vnum quad corpus coalefcût.Huius enim generis funtom-ncs de Ecclcfia adminiftrâda fermones fine ij quos colloquia, fiue quos Syno-dos appellant ; ae Syrtodi quidé omnes fiue minores fint (quales in fîngulisæ-uincijs in vetereEcclcfia bis in anno ha bere folebant ) fine maiores, qur vni-u$ autetiam plurium regnorû aut na-tionum ôtliberarum ciuitatum auto* riratc celebrâtur.Semper cnim Chrifto fum- :

-ocr page 291-

ECCLESI ASTIC A. 13S ïiimnio imperioreferuato, cuius verb o omnia temperantur, fcnatus.quæ ex le Ecclelix funt,comuni autoritate atque conlilio decernic, populo inftis amp;nbsp;hone ftis atque pijsfenacus iudicijsfumma fua voluntate fuffragantCi

De quibns quanq multa ad Ecclelix noftræ vfum nccefl'aria diet poH’ent, cui nihil magisquàm fermones illos (qua-les in vetbo Dei defcribuntur, amp;nbsp;à re-fonnatis Ecclcfijs vfurpari folent)pro-fututos effe exillimozvtcontra,nihil plus obefle quàm quæ in corum locum fuccefltruntjSynodi vilitaitiones, amp;nbsp;uocationes, vt appcliantur; (quemad-v moduquidem apudnos in vl'u funt, ac multiplices penc innumeros abufus co tinent'l’tamcn quûhæcferè pendtant ex ijs quæ de fingularu Ecclcfiaru regi-, mine diximus,amp; plcnior hard rerh tra-1 nbsp;nbsp;dtatio ex aliquorii noftræ ætatis qui de

1 nbsp;nbsp;Cócilijs fcripferût, doótiTsimis feriptis

1 peti pofsintjifta leuiter prætereûtcs,ad I Ecclefiafticum fenatüredcamus Quem quum 8i à Chrifto inftitutû, amp;nbsp;ad Ecclc hamconferuandâin primis ncceflariu 1 cft'e oftendimus,per qué nimirû amp;nbsp;ciui-»

-ocr page 292-

DE DISCIPLINA um inter fc lires finiantur,offenf® atqult; fcandala procurcntur, Ecclefia purgatâ diuini iudicij mecu liberetutjfacramen ( ta cafta, fan et a, incorrupta côfètuétur» omnia denjqjordine (rc præcipitA-poftolus ) in Ecclefia adininiftrcntuH qnæ aut Satatiæ fraus aiit noftra negligentia Ecclefias tam fingulâh amp;nbsp;props diuino bono fpoliauit ? A Chrifto quis , inftitntumefle negat? Explicet nobis quid lit illnd, Die Ecclefia:, Matth. i8. aut quas claucs eod. loco feruatorno-ftçr fignifîcet, aut quod Paulus ad Timothcuai,autquod idem Pau lus fequéti capite7!fi«lt;mfÿs,amp; adTbef-{àl. TsfcîtaiAiitt^ Si Petrus iterum f M, Si Apoftolus ad Heb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si Lu

cas in Aâis Ephefinos, lerofolymitaôs Presbyteros appellat. Necefsitatem rc quirtintPDoccant nos (contra qua; nos ftruator monuit ) non necefle elfe vt fcandala Si odenCæ oriantur, aut earum quæ oriantur, procurandarum amp;. tollen darum meliorem ( fi polsint) rationem conimonftrent,quàm quæ cas per fe-natum Ecclefiafticum auferendi à fer-natore Chrifto deferibitur.' doceant no necep

-ocr page 293-

ECCLESIASTIC A. ip pecefle efle facramenta irrtegra amp;nbsp;inuio laca conferuare : aut ii efl'e fateanturi cotamodiorem aliquam eins faciendi racionem oftédant, quàni no:, Chriftus jpfe docuit.

Natn iftam qua vtimur, ad hos vfusi cointnodiorem efle quis vnquanifani judicij viraffirniarit ? In qua niinirum pro cuilcgto presbyteroruphquod com mum cum aytoritate turn confilio h«c omnia adminiftrct : vnus Epifcopus, ne illc quidem ipfe, fed per Cancellari-um fuuin,arque ille rurfus per commiC-farios amp;nbsp;Officiales hæc omnia modéra tiir arque gubernat : fScabolito legiti— mo confilio, folus omnia pro libidine adminiftrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperius often-

dimus Epifeopum fibi Djaconorum munus afliimpfifie, vc illis fublatis fo« lus Ecçlefi« bona difiribuat, vr amp;nbsp;presgt; byterorum, quum illis quoqj pullis in-uigilandi in Ecclcliam curam omnem fplus obirç vultuta amp;nbsp;hie vniuerfum fe-natum fiiftulir,vcvnus de rebus oinnib. confulatur, conftituat arque diiudicec. Iraenim fein Ecclefiam, vroculus ille

quo Paulus priore adCorinrh.in ro-

T 3 turn.

-ocr page 294-

DE DISCIPLINA*

turn corpus diffudit.Nam qucmadmo-«uniillcnullum auditâin corpore vfle vult, olfaäuni nuUûgt;manus nullas, nihil dcnique prêter oculumuta EpifvO' pus Diaçonos tanqmanusdecorpon! ampurauit, Presbyterostaquam nares ad res fubodorandas amp;nbsp;intelligédasne cCiTarias præcidit, collegium arque fc-natum vc aunes ad res audiendas arque cognofcendas dtdinarûabüulir amp;ob-firuxit : rorum deniqj corpus perdidit, dum nihil in eo edc vult prærcc oculû, amp;nbsp;ncc Diaçonos,neqj Presbyteros,nec fènatnm quicquain.fed Epifcopum om nia agcrc, rraäare,audire,cognofcere, Verum quale hoc corpus eflcpoteft,2 nihiHît p'rxter oculum r Non enim ( vt fcitèamp; efcganterApoft.)totum corpus vnum membrum eft,fêd muJta : amp;nbsp;fi nihil cn*etprarteroculos,vbi ólfaöus?vbi auditus? vbi manusPvbi reliqua mébra? Et aliter quidem corpus hocàDeocô firnâum cil, fuum cuiufquc membri officium confiitutum. Ncqueverôpo« tcfi: Epifcopus Diacono.tanquâ oculus manui, diccre fe ilia non indigerc, qini ipfos Apoft.piaconorum opera eguifié

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vide^«,

-ocr page 295-

ECCLES,! ASTiCAc 140 . wdeatnus. « Mul co minus Prcsbyteris, auc vniuerfo collegioMe quoaginius. • AcnvcpnnniniquidcEpilcopi libi tacurn arrogare aufifunt, fed fenlim ac paulatim.vc in ilJis regni cupidiras au-R gebatur ,04 collegarum cura dccrefcc-bat.Tandem in hancutii incredibilem fuperbiain cuafcrunt: cuius primus ille gradus cxritit.quuEpifcopi nomen, ad omnes coliegas pertineret ( vt pa* tetex Act.io.)vni tantum cœpit attri-bui, qui nimirû ab omnib.deligebaïur* vt rcs ad collegiü referrer, rogaret lên* tentias, amp;nbsp;quali Conful in fenatu elfer. Adbuc ramen à reliquis eligebaturjd-que non in perpctuù,fed ad tempus.Et quanqnonunis honore ornafcatur,nulla ramen quod ad reliqua attincbat,pri uata autoritäre fungebatur,ncc vllis in fententijs ferendis lingulare aliqued præter cateros ius (ibi aifumebat.ln va veto omnium cômuni inuigilandi fpc-culandiqj cura permanlit,amp; de fua etiâ atque propria crat lingularicurafoli-Citusmec ad ocium atqj delidiam.cora munis curæ caufam opponcbat.vt pri— Wawro rçùnqucrct;fed certâEccleliatp

T 4 _ tan^

!

gt; J

-ocr page 296-

DE DISCIPLINA unquam ftiam in muro ßationem rea? ncbat, vt adhuc omnia præter nominis arrogationé tolerabilia extitennt. Po-ftcavero quum Epifcoporum amp;nbsp;mini* ftrornm ignauia pauci eßent qui eiuf-modi negotijs traââdis elfent idonei, mukiquc imperiti iBc indoéti, alij otio-â atque dclides, nequc de Eccleiia ad-modum foliciti:in vnum fere omnis hæcdeEccIefiæ difçiplina cura arque autontas coJJata eß.Qua occafione ara bitio via ek gt;nbsp;Si tépora fibi apta eflc yi-dens, velificabarur honori fuo, Tum ex temporali perpetuum munus faôtû cü: ommats non ex collegarum fententijs, fed fua autoritäre gubernabar. Poftea rerô quum inualefccntib.tenebris(quiE omnem Ecclefiam occupabant^non in vna vrbe, lèd etiam in tota aliqua pro-uincia pauci miniftri idonei reperiren-tur,creuit hxc tyrannis,amp; omnes vnius prouinciæ Ecclcfiasfibifiibiecit. Vnde tandem perfpecicm magnionensgt;amp; communis multarum Ecclefiarûprï-feduræ nomen,certæ Ecclefi® cura ex-culîa çft, nec de minifterio amp;nbsp;vero Epi-feoparu amplius quàm quod honori ris

-ocr page 297-

ECCLESIASTICÄ. 14? tisefletjVt vbi quandoque vellent, cutn populo agendi poteüatem haberent, referuatum. Itaomnem collegij atquc adeo in ipfum collegium potcftatcm vfurpabant, ipfos pro fua voluntate eligendo,abdicandojregédo,gubt’rnan do;vtfenatus tandem aboleretur,amp; fin gularum prouinciarü Ecclefie lam fuos quafi reges ac Dominos haberent. Verum ambitio (quæ tanquam igni atque flamma, fummu fempcr petit, nee vl-Hs finibus continetur) in prouincijs mi noribus non conftitit, fedadmaiores afcendit.Vndc Metropolitani, qui pri-tnü illud^Dei pófi in Ecclefia induôû erat, amp;nbsp;imperij nomé vfurparunt, amp;nbsp;Archiepifcopi diéti funt. A maiori-bus deinde prouincijs, ad tota regna ; vnde primates. A regnis,ad quadrum-viratum vniuçrfæEcclefiæ:vnde dióti funt Patriarchæ, donee tandem Anti-chriftus in Dei folium confeenderet, amp;nbsp;in media Ecclefia fe ( vt Paulus prædi-xerat ) pro Deo vcnditarec.

Atque hzcEcclefiafiicarum funâio num confufionis veta hiftoria eft, hze initia atque incunabula, hi progrefl'us

' T 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

-ocr page 298-

D E’ D I s C I P L I N A

amp; inerttnenta : quibusïi ica percurbata eße omnia videinus, vt de totius corpo nsrtacu verendù iit, tandem aliquando moneamus Epifcopos, nô minuslibi^ ApoftolisDiaconorum opera amp;nbsp;labors opus etîe:defirui corpus,li nullum in eo mçmbrü lit prateroculû, amp;nbsp;Ecciclîam, in qua ne mo al iquod munt re fungatutj præter Epifco’pfi. Dêû varictatè mem-brorù incredibili vfu conllituiire,quain conCeruari neçtfle lit, liquidem corpus vales integrum habere volumus, in-, finita illaEpifcoporûdominandi cupi-dicas amp;nbsp;fc omnibus rebus immifeendi çorrigacur : collegium ptesbyteroruSi fenatus taiiti vfusadomncsEccleli« ra tiones couftjfuatur, in quo illi quidem pro fill muneris dignitatc primo loco fint,modo feçundum doâonbus.tertiû presbyteris rehiiquanc. Nam folos om nia libi afliimerc,Ecclcfiàamplius pari nó polie : fcntircquàm hoc omnib.fuis rcb.rationjbu.fq;incómodum fit; quum non aliunde facramtntorûturpifsima profanatio.grauifsimi Ecclefiæ iudicij excômunicationis multiplices amp;nbsp;into-krabfies planèabufiiamp;j alia mala penè , ; infini-

-ocr page 299-

ECCLESIASTICA. T4a infinita quàmcx hacfiipcrbaamp; Eccle-fîæ perniciok nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manarint.

Açqîhæctle EcclcfiaÜicis munerib.ln quib.tôflkuendis,quoniâvnk;crræ fere Eedeliafticæ difcipünç ratio continea-turjongiores fiiimusupiod tarnen reli-quæ partis brtuitate qitf dlt; fanôorû Si fideliûcfficio fupt'reft,cópenfabiirus, Sanâorum nomine reliquai cclefia, quæ nullam in ea publicam procuratio nem obcunr aut exercent, conlinetur. Horum autem .jmniû (vt in onini poli-tia)vniim fere iHudotficiüeft, vtab ijs qiios Deus præfecerit,facile amp;nbsp;libenter fê régi gubernanqt patiarur.Qna de re breuis quidem.fed infîgni s eft Apofioli ad Heb. adhortatio, qua cohortat ione per illas omnes EedeEas ad obendien-tiani excitât, vt de graui animaru cura quam fufeeperint, rationc m cû gaudio aliqiiando reddantj StstfcSuMWi atqj ala-criter omnes illos labores jinolefiias» dolores,foliçitudines curas,quæ cû mil nerib.füis coniunâæ funt,fufcipiant,Si Ecclefiæ caufa fubeât atq? ppetiantur.

Neque verô hic magiflratus, et(î in ççlilt;iua Ecclefia politic» auturitatis ratio-

-ocr page 300-

PE DISCIPLINA ratione cmineant, fe ab hoc parcndi amp;nbsp;Ecclchaßicis tnagißratibus obedicndi præcepto äc majidato eximcndos arbitrcntur. Quumcniin non minus de magiHtatus quàmde aliorum falute il los folicicos efle oporteat, amp;nbsp;illius eti-am anima ( vt cætcrorû ) fua cura con-tincanc, illiseciam no minus quam re^ liquis parendum eft, amp;nbsp;Eçclefiafticorû magiftratuum iuftæ autoritati obtem-perandum. Atque quum illi lefq Chri-fti non foliim autoritäre præfintjfêd ip-lam quodammodo perfonam fuftinc-anc, quuni pullo fuo imperio, fed illius lblovcrboamp; mandate omnia admini-ftrent ; annon æquum eft, illis vel fum-mos magiftratus reges ipfos obtein-pcrare?Huic enim omnes orbis Principes amp;nbsp;Monarchs fafees fuos fubmittc-rc amp;nbsp;parère decet,quern Deus regni lui hsredem, amp;nbsp;cœli atque terrs Dominû conftituit.Atqj multa quidem ex anti-quitate piorum Principum exempla ci tare licet .‘qui Eccleftaftics politis à Domino inftituts obtemperarint, amp;nbsp;quanquam ( quod ad hanc vitam atti-nec ) regerent amp;nbsp;dominarentur, tarnen difei-

/

-ocr page 301-

ECCLESIASTICA. r4j difciplinam Domini non funt afpcrna-ti. Ex vctuftifsimaautem memoria amp;nbsp;facris Hebræorum annaiibus Ozam regem nominarc licet, qui quanquam lûpcrbius amp;nbsp;audaciusin iacerdurij mu-nus inuafiflet, tarnen poftqùam lepra à Domino pcrcüffüs efliet. S«: propterca à facerdote ex ca lege quam Deus præ-feripferat » à commun! focietàte fepa-rarecur gt;nbsp;paruit facerdoti ex verbo Dei pracipientiSi imperio filio fuo per-minbjreliquàm vitam in ilia folitudine êiorbitatetranlègit.

In Chriftianis vero imperatoribus cum tnulta prxclara exempla funt^qu« hodie Principes fibi proponerc amp;nbsp;imi-tari debeant, turn ilia lîngularis cuiuf-dâm pietatis funt » que ab Eufebio de Philippo amp;nbsp;Theodofio meniorantur. Quorum alter ^uùm äb Epifeopo abfti nere à facris iubcrctuf, niliprius nomen fiiüm inter pcenitentes profiterc-tur,quôd fe criniinibus qùibufdam ob-ßrinxerat, amp;nbsp;ßdem fuam atque religio-nem ( quod fufpedus effet ) contefta-rctunEpifcopo ( vcl potius Dei verbo) libcnter ubtemperauit : amp;nbsp;cum de cri-mini-*

-ocr page 302-

DE ^DISCIPLINA ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minibus qiiæ commiferat.tlolurem fii'«

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lun.tudereligionefidépalainamp;aper-

tè profelfus eih Alter vero ab Atiibruiio in cuius Eceleüa facrorû particeps elle volebatjab Ecclefiæ cômunione iepara tus, tam libentcrparuir,vtcorà DeoSc Angelis fuis atquevuiuerfâ Eccle/ia in ! nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terrain amp;nbsp;ipfum tépli pauimentûpro-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilrarus, illain Dauidis (vt nianfuetudi^

nein eius in ilia Nachani reprehénfio-ne i ni ) tari pium Principein voluilTe cre , dibilecfl)recitans,Adha’fitpauimcn-tu anima mea : faâi fui amp;nbsp;Theflaloni-cæ csedis illius mandato patraræ, incre dibilem quendâ dolorem profefluseft.

Omnes ergo fideles atq j adeo principes ipfiatqj magiftratus Üeiverbo Sc EccleCinüicæ difeiplinæ parère de-bent. Ac tune demû Ecclcfia floret atqj viget, quû ôi ij qui præfiint.ex Dei ver-bo præcipiunt;amp; qui fubjjciûturjiben-ter obtempérant. Sed magiftrattiû etiâ a'.iquid hic proprium amp;peculiarceft, vt autoritäre fuaEcclefi« flatûconfti-tuant, amp;nbsp;ex Dei volunrate conflicutum eóferuentatq? tueantur. Non vt illi res Ecclefiafticas pro fuo imperio amp;nbsp;arbi-

tratu

-ocr page 303-

ecglesiastica: 144 tratumoderencur:hoc. n. Chnïh' (b-lius Si quib. ilk curâ ißain demädaiiin Sed quû Apoftolus cos à Lgt;eo Cünüitu-tos cïfc doceat.vt vi|â hanc pie amp;nbsp;paca tè tranfigamusjilliproiiidere debet, vt Dei cukus (quemadmodü ipfe prace-pic)có(Hcuacur,adminiflretiirpcrquos oportcac. Si in ea puritat« cafte amp;nbsp;fine« rèconfeructur. In quo tam præclaro officio atque ftudio nt ultos ex facra hi-ftotia pios Principes polfunt deügerc, quüs imitentur, Dauidem, Salomon«» ÊzechiamJofia, Zerubabelem. Quorü inlignis labor amp;nbsp;opera extitit partim in religionis ftatu ex Dei verbo amp;nbsp;Pro-phetarum vocecóftittiendo, partim in collocapfo reftituendo atqj infiauran-do. Sub religion« auté non tanmmdo-örinam,quad« Deocolendo,Sifaluté per filium fuü adipifcendo profitemur, fedamp; Ecclcfiafticorum rnuncru confti-s tuendorum, Eccicfiæ regend^ Si guber-nandæ modum,offenfaram corrigenda rumamp; auferendarum difciplinâcom-prchéfio.Q^ omnia illi clarifsimi Heroes ad magiftratus officiü atq {munuj ptinere rebte amp;nbsp;ex dei verbo itidicabât. - ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AtciJ

lt;

-ocr page 304-

DE DISCIPLINÀ

Arque fie nobis iufta amp;nbsp;légitima Ec' clefiæ aüminifirandæ ratio arquedtlci* plioadcfcnptafit. Qi^m Chriftianat Ecclefiæ.tanquâ domus Dei ( vt à Paulo appellatur ) ^voitlx^i qui attcntiiis Sc accuratius confideraucritj animaduer-tçt profeâô incredibilem quandam il-lain in omnibus eiuspartibus amp;diui-nam (apientiam, ac tanro quidem ilia Salomonis in facra Regum hifioria ma gisadmirabi'em, quanto (apientiorSa lomone fuerîc quiomné huius domus ordinem rationgmquc dcfcripfit. Siue enim miniftrorum ordines, fiüe accubi tus. fine varium pro cuiufquc dignitatc ornatum amp;nbsp;habitû confideremus, quod ad Ecclefiar non modo làlutcm cohlér-uandam, fed eriam digniraeê illufiran-dam ornandamque aut prudenter ex-cogirari, aut cum iudicio arque ratio-ne difponi collocariquc potuerir : quid in haco/K«wMi«requiratur ? Nam quod adminiftrorum ordines attinct,quod munus neceftarium omiflum eft ? aut quæ procuratio fuperuacanea redun-dat ? aut quid in tota hac rationc apti-us aut clegaptius di ci poteft ?

Tcm-

-ocr page 305-

ECCLESIASTIC A. i45 i Tcraporarijs celTantib. muneribus. amp;nbsp;extra ordinem ad huiusregni initia côiUcuenda adhibitisgt; ordinaria ac per pt tua duobus generibus ( quorum pri-muin liinplcx ell ƒ altcrum mixtum at-que compolitum ) dilUnguutur.Quoru prius in duobuä Épifcoporum generi*-bus; ddâdribus,qui religiones amp;. cere-inohiâs interprerantur, amp;nbsp;pailoribus coniirtit: alcerum in Diàconorum tori«« dc(ri i Diacotiis amp;nbsp;Presbyteris, fyncc-ddchicos generalioribus nominib. ap-pellatis; quorum hidcomniu vttaat-que nioribus, illi de viduarum amp;nbsp;xgro« torum, peregrinorum amp;. omnium omnirid pauperum neeeßitatibus fuble-uaudis funtfoliciti vt vniucrfis cum ad üdei puritatemgt;tum ad vita integri tàtèrh abunde confulatur i amp;. iinguloru difficultatcs atqué anguftix non negli-garitur. Eccleüafticus veto fenatus ex tribus maioribus ordinibus compofi-tlis, fuinmam huius ChriAianx focic-tatis moderatur, necui muneri magi-Aratus fuus defit,qua quifque fide in eo gcrendo verfetur,quibus tationibusof-fenfx procurandx, amp;nbsp;qux quibus m or-

V bis

-ocr page 306-

DE DISCIPtïMA bis remédia adhibenda fint » conimunî cura, confilio,autoritäre prouidtt.Ac-cubirus vero quàin honefti funt i duin omnes fenatum pro cius aururif are re-uereanturgt;amp;; finguli fuum locum agno* feant, nec quifquam fi. fupra dignitaré fiiam efterat : fed Uiacuni inùilore loco confidentes, cedant lpilCGpis,c|iii tanquam domus Dei ./xsifCfi« in fuir tra menfa accumtenies,reliquas pro« rationes fibiafsiflere non inuidci-t rtqj ceconomi qüidcm ira fc pares tpefei-ant, vt ramen pafiores primo loto linr, Doâores autem fsefido futfcqucniur. Quibus quum Presbyteri proximi funt» infimo loco Diaconi, in eadem ran en mcnla cum catreris accum.büt,qui procurationem aliqiiam in hac domo ad« minifirant.

Singulorum autem habitu amp;nbsp;orrarö quidaptius,quid ornatius, quid omni dignirate plenius efle pottfi ? Amiöus vnus omnium communis eft religionis fânâa quatdam cognitio arque profefi» fio, amp;nbsp;vita* morumque integritas ; qui* bus tancjuam albis ill is vcfiibus ornatJ, quas lohan. in Apocal. mcminit, pu’'*

puraA

-ocr page 307-

ECCLESIASTICA; i4lt;J pnrarn.'urj intextam non dcfideranc. Sc3 i oniquc propria muneris Rii iittg' nbsp;nbsp;nbsp;ir Njin amp;nbsp;Epifêopiomnes

P'i‘ 'V .! (acrae doôtrinæ cogni-» t .n.' i vpjvxconomi baculisinfi-gni Et paftoribus quidem prar-tcrea iivlt;a tima orano, amp;nbsp;confolan di ctr.L 1 jj.jue vi atqne autoritatc,tan-qimi clauis illa conceditur, quam E-» hacim Ez:chiæ fommus cecorjomus apud Efaiam fupcr humerum gcftans dcfcnbitur.Rehqui vero Diaconi '

’ fiiidio amp;nbsp;iïmplicicacc, inter fe inuicem diftinguuntur.

Qaat ta n adniirabiïis amp;nbsp;diuina plané ^apientia conflitpra domus Dei re-gen.lç ratio,quum infinitis partibus il-lan Solotnonis excellât, concédât mi-fcricors Deus.vt tato maiores fui amo-res itï fcreiuEiina Regina noftra amp;nbsp;ho-noratifbimis aulx fux principib. accédât , quàm ilia Sabmonis in Auftrali Regina amp;nbsp;aulicis fuis excitauit. Tunc detnii cnimoranes verè beati erimus, qui in Ecclefia, tanquam in ChrilUSa-iomonis nofiris aula degimus, quum eo femper cófiftcre, amp;nbsp;illam pa-r

Va wis

-ocr page 308-

DE DISCIPLINA

tris fapientiam femper audire potçri-mus. Turn demum regnare Salomow» amp;nbsp;qu« Prophetæ de hoc regno prxüixe runt.vera elle omnia agnofcamus, quû hanc Ecdcfisc defcriptionein, hune or-dinem atqiie ornatum, hosminiHroru ocdines.accubitus, apparatus intuebi-mur.Quanquam enjm vt aula efle dici-tuf vbi rex ht, ita Ecclefiam efle fatea-mur.vbi Chriflu adfit, illudqj niaximu fit atque pr£cipuum,Salotnonis vocem atque fapientiam audirç pofle : tanien vix ac ne vix quidé fieri poted, v| diii-tius corhmorari confiitiierir,qujn om-nem domus fus rationem diiiina iHa fapientia moderetur atque gubernet. In agris quidem i vbi ad breue aliquod tempus percgripatiir, aliquanto pôd difeeflurus,fieri poteft vt vnruerfa regia forma atque moderatio non appareat. Sed fieri omnino non poteft, vt vbi ha-bitare decreucrit, amp;nbsp;perpetuam regni fui fedem delegerit, omnia pro fua fa-piétia,pro dignitate imperij.pro srter-nicate regni fui nondcfcribat.Quo ma-gis metuo ne in Angliam noftram tan« quant in fuburbanum aliquod ad breuç

-ocr page 309-

ecclesiastica; i4r ^exiguum peregrinandi tempus con-ccflcrit : nifi fublata üla ( vt ita dicam ) perturbât jóc,qu£c peregrinationes fete confequitur, cctta atque ßabilis £c-clcfîærcgendæ ratio Hatuatur. Nequc cnim plenè mihi de Ecclefise noüre lla-tu gaudere pofle videor, donee vtrum-que quod Paulus in Coloficnfi Ecclelia viderat, in religionc nimirum folidan» inChriüo fidem,in difciplina ordinem stque dccoram quandgm Eccleiia? ad-miniftrandætationévidcrc liceat. His enim duabus columnis ftabilis atquç perpétua Ecclçfiæ conditio nititur.

Qwre omnes homines,quibus Cbri fli reghi inter nos tuendi çonfçruandi-que cura eft.quide cultu PeipoOeris nodris propagando funt foliciti, omni bus preçibus ofo atque obteftor,vt pro fuafacultate fingulilegitîmam Eccle-Éædifciplinam quam defcriplî, molian tur:amp; cùm vniuerfi voluntatc ,ßudiu, preçibus, turn verb miniftri fermone, magißratus autem autoritatefuapro-moueant. Egoverômeveliÿngrapba Deo amp;nbsp;Ecclefi« obßringo, nuliumvn-Qum meut» ßudiumjaborem, diligen-* . ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 3 tiain

-ocr page 310-

** -

DE DISCIPL. ECCtE. -tiamdefuturam, gux rcformationcM hanc (cuius diururna expeâaticne Un gutfcimus) iuuare vllo modo poßit. Quam fimihialiquando viderccoHti-geiic, exiftimabo equidem earn vita mea; partem optimam atqiie iucundif Jiinâefle.in quam tantum Eccleliæbo num incident. Sin minus ocuMs raeis licebit intueri, Ixcabor ramen formam eius animo prouidifle • äi Dauidis arque Ezechieiis exempio ( quorum hae in fc non difsimilis condittu fuerit)dc-iiderij meicuramacqucfoiicitudine.pl çonfoiabor. ,

I N 1 S.

-ocr page 311-

BRRATAQVAEtECtO

REM REMORAM POSSENT, fie corrigantur.

Pol.4. p4g iftr. tenduntjlegti tjadm.b.vftuii. rcli^w. fd. 16 lt;(.v. tKm.mi/cuù.f. n. d-dont. togit.ts.d.tdq.cSdidittiu,i6 b.tuH'.Patr.t’7ttl. iol.itcJol»ni.tohpren(dr{ iisiiJ*tl.b.ordgt;(vt trid io.^o.d.eds.nenegtcili.

ï4.lt;i.Qmlt;w. eleâionibut.jô. b.len, centUridtift Î7. d-fug,4bi!lù- Î9. b,ßcyßfxriKÜi, (ton lux iiùi4.4o.6. hic, oligirchicum. 4i.d. di, quæ dci. f4.d dißgt;.multum,t4gt;. d.num, quod diu poâ ht ^cclefidm md. tt7,b. fut. KtT^cftâünf 1144. Iw.7iforst(4»ôflt;-13'.b. dam» «fdutit.crfeqi ^fu iuixi'tc[i.:ro.d,bdnc,qud.7).b.gii/ui 18.4. pr^.excitdri.9à.b.piet.ldudem. 99.4. cdp. amp;•

Mtibt.kge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^,r(dNd4tw*

c.

-ocr page 312-