• III. Spaarkassen

• 1. Aantal stortingen en deelnemers

• 2. Inleggersrekening

• 3. Winst- en Verliesrskening

Verzamelstaat van i. Aantallen stortingen en deelnemers

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 2. Inleggersrekening

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ 3. Winst- en Verliesrekening

• IV. Hulpbanken

• 1. Voorschottenrekening

• 2. Kapitaalrekening...

• 3. Winst- en Verliesrekening

• 4. Overzicht der verleende voorschotten

Verzamelstaat van 1. Voorschottenrekening

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;2. Kapitaalrekening

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;3. Winst- en Verliesrekening

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;4. Aantal verleende voorschotten

Overzicht van de Hulpbanken 1853—1903

• V. Banken van Leening

• 1. Voorschottenrekening

• 2. Beleeners- en Kapitaalrekening

• 3. Winst- en Verliesrekening

• 4. Verkoopingenrekening

• 5. Overschottenrekening

Overzicht van de Banken van Leening 1883—1903

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ „ nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;1830-1903

Samenvatting der Uitkomsten van de Statistiek over 1903 in vergelijking met die over 1902.

I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KT.

Voor den jaargang 1903 zijn gegevens ontvangen van 248 Spaarbanken, die aan het einde van het boekjaar op 1412881 boekjes ƒ193499751,34 verschuldigd waren, terwijl voor den vorigen jaargang van 257 Spaarbanken inlichtingen ontvangen waren, met een saldo tegoed der inleggers ad ƒ 184 471 828,— op 1 335 808 boekjes.

Niet ingekomen zijn de opgaven van de volgende 22 Spaarbanken, die voor 1902 wel meewerkten : Spaarbank der St. Paulusvereeniging te Baardwijk, Spaar- en Voorschotkas „Rerum Novarurn” te Goirle, Spaarbank van het Departement Elburg der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen te Elburg, ’s-Gravendeelsche Spaarbank te ’s-Gravendeel, Spaarbank „Vianen” te Vianen, Spaarbank van den H. Antonius van Padua, onderafdeeling van den Nederlandsch Roomsch-Katholieke Volksbond te Amsterdam, Spaarbank te Kerkland, gemeente Anna Paulowna, Spaarbank van het Departement Schermerhorn der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen te Schermerhorn, Spaarbank van het Departement Westelijk gedeelte van Zuid-Beveland der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen te Heinkenszand, Dorpsspaarbank te Tzum, gemeente Pranekeradeel, Spaarbank te Grouw, gemeente Idaarderadeel, Coöperatieve Voorschot- en Spaarbank voor de dorpen Hardegarijp, Rijperkerk en Tietjerk te Hardegarijp, gemeente Tietjerksteradeel, Gemeentespaarbank te Avereest, Spaarbank „Ha.sselt en omstreken” te Hasselt, Spaarbank van het Oud-Diakengezelschap te Appingedam. Spaarbank bestuurd door de Vereeniging „voor Hulp in armoede” te Delfzijl, Spaarbank van het Plaatselijk Nut te Nieuw-Scheemda, gemeente Scheemda, Spaarbank van de Instelling „de H. Familie” te Maastricht, Roermondsche Spaarbankvereeniging te Roermond, terwijl de Nutsspaarbanken te Sprang, te Steenbergen en te Moordrecht zijn opgeheven.

De volgende 13 Spaarbanken, die voor 1902 geen inlichtingen toegezonden hadden, hebben daarentegen voor 1903 wel gegevens verstrekt :

Spaarbank der Roomsch-Katholieke 'Werklieden-vereeniging „St. .Toseph” te Culemborg, Spaarbank der Vereeniging „Nut en Genoegen” te Aalsmeer, Spaarbank „Andijk en Wervershoof” te Andijk, Schoolspaarbank van het Departement Diemen en Watergraafsmeer der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen te Diemen, Spaarbank te Sijbekarspel, Coöperatieve Voorschot- en Spaarbank voor Uitgeest e. o. te Uitgeest, Spaarbank van het Departement Leeuwarden der Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen te Leeuwarden, Spaarbank te Britswerd, gemeente Baarderadeel. Coöperatieve Spaar- en Voorschotbank te Berlikum, gemeente Menaldumadeel, terwijl van de Spaarbank van de St. Paulusvereeniging te Moergestel, Spaarbank vanwege den Nederlandschen Roomsch-Katholieken Volksbond „St. Thomas van Villanova” te Lisse, Coöperatieve Spaar- en Voorschotbank te De Rijp,

vm

Coöperatieve Voorsehot- en Spaarbank te Oosterwolde gemeente Ooststellingwerf, welke in den loop van 1902 werden opgericht, dit jaar voor het eerst gegevens werden ontvangen.

Voorts zijn thans voor het eerst in het Algemeen Register de navolgende instellingen vermeld, die echter nog geen gegevens verstrekt hebben : Roomsch Katholieke Spaarbank te Stratum, Spaarbank van het „Plaatselijk Nut” te Kantens.

Ook thans zijn ter bevordering eener juiste vergelijking, in deze inleiding doorloopend, zoowel bij de Spaarbanken als bij de overige instellingen, in dit werk behandeld, dus ook bij de Boerenleenbanken, Spaarkassen, Hulpbanken en Banken van Leening, alle instellingen geëlimineerd, die niet in beide jaren opgaven verstrekt hebben, voor zoover opheffing of oprichting niet de oorzaak daarvan was.

Bij de overige Spaarbanken bleek het saldo tegoed der inleggers op 1 Januari 1902 en op 1 Januari en 31 December 1903 achtereenvolgens te hebben bedragen f173 026 221,—, ƒ 182 703 359,— en ƒ 191 473 493,— en is dit derhalve toegenomen met respectievelijk 5,59 en 4,80 pCt.

In het geheel vertoont de Inleggersrekening voor:

Voor de Kapitaalrekening zijn gegevens verstrekt door 234 Spaarbanken tegen 241 in den voorgaanden jaargang. De staatjes 2 en 3 geven een overzicht van de Actieven en Passieven en van de verhoudingen tusschen de desbetreffende cijfers voor 1903 en die voor 1902 bij de in beide jaargangen voorkomende instellingen.

Wijl verschillende instellingen niet altijd de actieven vermelden, geheel gescheiden naar dein die staatjes voorkomende groepeering, stemmen de totaalbedragen niet overeen met de sommen der erboven vermelde bedragen.

Tevens blijkt daaruit, hoe op het einde van het jaar de actieven en passieven percentsgewijze samengesteld waren ;

1) Het verschil tusschen deze beide bedragen vindt zijn oorsprong in fouten, die in vorige opgaven van de Spaarbanken ontvangen voorkomen en, hoewel verbetering voor den betreffenden jaargang, ondanks met de besturen der instelling gevoerde correspondentie, onmogelijk bleek, thans hersteld zijn.

Voor de Winst- en Verliesrekening zijn in 1903 van 223 Spaarbanken en in 1902 van 227 instellingen gegevens ingekomen. Uit de Verzamelstaten blijkt, dat de baten en lasten, bij de in beide jaargangen voorkomende met de in 1903 voor het eerst vermelde instellingen en haar percentsgewijze samenstellingen zijn geweest als in tabellen 4 en 5 aangetoond wordt.

Voor de Kapitaalrekening waren in 1903 geen gegevens verstrekt door 14 Spaarbanken, welke die wel voor de Inleggersrekening ingezonden hadden: deze 14 Spaarbanken waren op het einde van 1903 op 3 271 boekjes f 440 829,72 verschuldigd.

Voor de Winst- en Verliesrekening waren in 1903 geen gegevens verstrekt door 25 instellingen, welke die voor de Inleggersrekening wel ingezonden hadden ; deze 25 Spaarbanken waren op het einde van 1903 op 9 380 boekjes ƒ 1 820 292,91 verschuldigd.

234 Spaarbanken met een totaal bedrag tegoed der inleggers op het einde van het jaar ad ƒ 193058 921,62 hebben voor dezen jaargang opgaven verstrekt nopens den aard der beleggingen barer kapitalen. In den vorigen jaargang waren zulke opgaven ingezonden door 244 Spaarbanken met een saldo tegoed der inleggers op het einde van het jaar ad ƒ 183 880 452,31.

xr

Tabel 6 toont hoe de Spaarbanken de haar toevertrouwde gelden, naar de verschillende groepen van beleggingen verdeeld, belegd hebben en tevens blijkt eruit in percenten, welk aandeel voor rekening van elke groep komt.

Ook hier dient opgemerkt te worden, dat de totalen in tabel 6, evenals die in tabel 7, niet overeenstemmen met de sommen der erboven vermelde bedragen, ten gevolge van de omstandigheid dat niet in de opgaven van alle instellingen de verschillende beleggingen en de daarmede gekweekte renten gerubriceerd waren als gevraagd.

Naar dezelfde groepen verdeeld bedroegen de gekweekte rentebedragen in totaal en in percenten :

Uit de ontvangen opgaven nopens de gemiddelde rentetax in pet. gekweekt met de verschillende categorieën van beleggingen, is, voor zooveel betreft de spaarbanken welke op I Januari 1903 een saldo tegoed hadden van een half millioen gulden of meer, en aan deze statistiek hebben medegewerkt, onderstaand samenvattend overzicht bewerkt. Totaliseering dezer gegevens is uit den aard der zaak niet mogelijk.

De 248 Spaarbanken, die voor dezen jaargang van de statistiek gegevens verschaft hebben, waren gezamenlijk verschuldigd aan de inleggers op het einde van het jaar ƒ 193 499 751,34 waarvan komt ten laste van de Rijkspostspaarbank met 1 372 kantoren ƒ 109 523 700,39® en ten laste van de overige Spaarbanken ƒ 83 976 050,94®.

Einde 1902 was de Rijkspostspaarbank met 1349 kantoren ƒ 101589578,385 en waren de overige Spaarbanken ƒ 82 882 249,31® aan haar respectieve inleggers verschuldigd.

Einde 1903 waren bij de Rijkspostspaarbank in omloop 1 035 527, bij de overige Spaarbanken 377 354' en in het geheel 1 412 881 boekjes. Einde 1902 waren deze getallen achtereenvolgens 966 433, 369 375 en 1 335 808. Einde 1902 was er één spaarbankboekje op de 4 inwoners en einde 1903 één op de 3,84 inwoners.

In dit staatje komen de totalen niet overeen met de sommen der erboven vermelde getallen ten gevolge van de omstandigheid, dat niet door alle instellingen de boekjes werden gerubriceerd naar de hoegrootheid der bedragen tegoed, als hier aangegeven.

Tabel 10 toont in elk der jaren 1902 en 1903 de percentsgewijze verdeeling der spaarbankboekjes naar de grootte van het tegoed en voorts de toeneming der aantallen boekjes in percenten in elke groep sedert 1902.

Voor de beroepsstatistiek zijn door 133 Spaarbanken de beroepen aangegeven van 134080 nieuwe inleggers, waarvan 115 024 nieuwe inleggers zijn van de Rijkspostspaarbank, en 19 056 van de overige Spaarbanken.

Gaat men. de uitkomsten dezer beroepsstatistiek na, dan toont tabel 7 op blz. 155 en volgende de verdeeling van de inleggers, of van de kostwinners der minderjarige inleggers, in de beide jaren naar de hoofdgroepen dezer statistiek aan.

Tabel 12 geeft hiervan een overzicht in totaal en in percenten.

II. BOERENLEEKTBANKEN.

Van de 213 in het Algemeen Register genoemde lokale Boerenleenbanken waren op 31 December 1903 aangesloten bij de Centrale Bank te Utrecht 77 en bij die te Eindhoven 104, samen 181.

Bij de Utrechtsche waren aangesloten de lokale banken te:

Aalten, Ter Aar, Alkemade, Alphen a,d Rijn, Angerlo, Avenhorn, Azewijn, Berkhout, Borger, Borne, Bredenbroek, Didam, Dinxperlo, Driel, Duiven, Eist, Etten, Goor, Gouda. Grootschermer, Haaksbergen, Haarlemmermeer, Hazerwoude-Koudekerk, Heemskerk, ’s-Heerenberg, Herwen amp;nbsp;Aerdt, St. Jan Steen, Kloosterveen, Kloosterzande, Knollendam, Koewacht, Lamswaarde, Laren, Leusden, Limmen, Lopik, Moordrecht, Mijdrecht, Netterden, Nibbixwoud, Noordwijkerhout, Ooltgensplaat, Oostburg, Ouderkerk, Oudewater, Oudewetering, Rockanje, Roelofarendsveen, Sassenheim, Schalkwijk, Schermerhorn, Silvolde, Sommelsdijk, Spanbroek, Spierdijk, Steenderen, Steenwijkerwold, Stellendam, Stompwijk, Stoutenburg, Uithoorn, Ursem, Utrecht-Achttienhoven, Varsseveld, Warmond, Wassenaar, Waverveen, Wehl, Werkendam, Wervershoof, Westwoud, Wormer, Zaandam, Zeddam, Zelhem, Zevenaar, Zoeterwoude.

Bij de Centrale Bank te Eindhoven waren 31 December 1903 aangesloten de lokale banken te:

Aarle-Rixtel, Acht, Baarlo, Baexem, Beesel, Berkel, Berlicum, Best, Beugen, Bladel, Boekel, Buggenum, Deurne, Dieden, Dinther, Donk, Dreumel, Drunen, Eede, Eerde, Eersel, Eijs Wittern, Ell, Etten, Geldrop, Gellicum, Grathem, Groesbeek, Grootebroek, Haaren, Heel, Heer,’s Heerenhoek, Heesch, Heeswijk, Heeze, Helden (dorp). Herten, Huisseling, Hulsberg ('), Hunsel, Kerk-Driel, Kerkrade, Kessel, Lage Zwaluwe, Leende, Lierop, Lieshout, Lith, Loon op Zand, Maasbommel, Maasbracht, Maashees, Made, Mechelen-Wittem, Meijel, Mierlo, Milheze, Mill, Montfort, Naaldwijk, Nederweert, Nistelrode, Nuenen, St. Odiliënberg, Oirschot, Oosteind, Oploo, Ossendrecht, Overloon, Oudenbosch, Oyen, Posterholt, Roggel, Sambeek, Schaijk, Schinnen, Schipluiden, Schijndel, Sittard, Someren, Son, Spaarnwoude, Stramproij, Swalmen, Swolgen, Teteringen, Tungelroy, Udenhout, Veghel, Velden, Venlo, Venray, Vierlingsbeek, Vlodrop, Vorstenbosch, Vortum, Wagenberg, Wâmel, Weert, Westerhoven, Woensel, Wijlre, Zes Gehuchten.

De Balans op 31 December 1903 der Coöperatieve Centrale te Utrecht luidde:

Balansrekening op 31 December 1903.

P a s si e V e n.

Aandeelhouders nog te fourneeren 90 pCt. op 90 aandeelen ad f öGO.........f 4*0 500,—

Kassa

Materieel............... nbsp;96,425

Effecten............... nbsp;27 871,88

Interest...............

Beleening u/g............. nbsp;275

Debiteuren.............. nbsp;156.90

Jan Blijdensteyn Zn.......... nbsp;4 615,085

Meubilair................ nbsp;451,65

Voorschotten •............. nbsp;115

Saldo reiskosten........f 721,535

Af te schrijven uit de winst (1903) . ,, 721.535

Ook voor de Boerenleenbanken volgt hier een Overzicht, dat een vergelijking toelaat tusschen de werkzaamheid dezer banken in 1902 en die in 1903; evenals bij de Spaarbanken zijn ter bevordering van een juiste vergelijking alle instellingen buiten rekening gelaten, die niet in beide jaren opgaven verstrekt hebben, voor zoover opheffing of oprichting niet de oorzaak daarvan was.

De Inleggersrekening vertoont voor:

Uit de Voorschottenrekening blijkt:

De beide volgende staatjes geven een overzicht van de Actieven en Passieven der Boerenleenbanken in de jaren 1902 en 1903, zoowel de percentsgewijze samenstelling als de betrekkelijke toe-of afneming van elk der samenstellende deelen.

I) Zie aanteekening' op blz. VIII

Omtrent de wijze van belegging der gelden zijn de gegevens van de Boerenleenbanken niet zoo ruim als van de gewone Spaarbanken, wat vermoedelijk verband houdt met de omstandigheid, dat de boekhouding der Boerenleenbanken zoo eenvoudig mogelijk aangelegd is en bij vele dier instellingen in de balans nog geen onderscheiding is gemaakt naar de verschillende groepen van effecten, waarin de waarden belegd zijn. Toch zijn de ontvangen inlichtingen reeds belangrijk genoeg om ze hier te vermelden en tevens ruim genoeg om reeds vergelijkingen te trekken tusschen de beide jaren 1902 en 1903. Uit het hier volgende overzicht blijkt, voor zoover de ingekomen formulieren hieromtrent

Ten slotte geeft tabel 26 een overzicht van de aantallen der verleende voorschotten, de ver-deeling dezer in percenten naar de grootte van het bedrag en de toe- resp. afneming sedert 1902.

III. S Z’ .A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S S E IST.

Het aantal Spaarkassen, dat gegevens ingezonden heeft voor dezen jaargang, is 22 tegen 18 ten vorigen jare. In de inleiding van het vorige jaar wordt vermeld dat 19 instellingen voor dien jaargang gegevens verstrekt hebben. Dit moet echter 18 instellingen zijn, omdat de Spaarkas te Purmerend slechts enkele cijfers had vermeld, zoodat medewerking aan de statistiek voor dat jaar feitelijk niet heeft plaats gehad.

Door de Spaarkas te Huissen, werd dit jaar gèen gegevens ingezonden, echter wel in 1902, terwijl de spaarkassen te Oirschot, Woensel, Doesburg, Leiden (n’. 213) en Purmerend welke in 1903 wel gegevens inzonden, dit het vorig jaar achterwege lieten.

Voor den jaargang 1903 zijn van 72 instellingen gegevens ingekomen, terwijl voor den vorigen jaargang door 71 instellingen inlichtingen werden verstrekt. Niet ontvangen zijn voor dezen jaargang, echter wel in 1902, de opgaven van de: Spaar- en Voorschotkas „Eerum Novarum” te Goirle, Hulpbank der Vereeniging „tot Plaatselijk Nut” te Zaandam, Hulpbank te Zierikzee, „De Volksbank” te Dantumadeel, Coöperatieve Voorschot- en Spaarbank voor de dorpen Hardegarijp, Rijperkerk en Tietjerk te Hardegarijp, gemeente Tietjerksteradeel, Hulpbank genaamd „Leenfonds” te Groningen, terwijl de Hulpbank te Wijk-bij-Duurstede is opgeheven.

Daarentegen verschijnen in dezen jaargang opgaven van de: Nuts-Hulpbank te Scheveningen, Nuts-Hulpbank te Alkmaar, Nuts-Voorschotbank te Medemblik, Coöp. Spaar- en Voorschotbank te De Rijp, Coöp. Voorschot- en Spaarbank voor Uitgeest e. o., Coöp. Spaar- en Voorschotbank te Berlikum, gern. Menaldumadeel, Coöp; Voorschot- en Spaarbank te Oosterwolde, gern. Ooststelling-werf, Nuts-Hulpbank te Groningen, welke deze in 1902 niet verstrekten.

In de hier volgende recapitulatieve overzichten zijn, op overeenkomstige wijze als hiervoren met betrekking tot de Spaarbanken, Boerenleenbanken en Spaarkassen vermeld, de jaren 1902 en 1903 vergelijkbaar gemaakt.

Het volgende staatje geeft een overzicht van de aantallen voorschotten:

Tabel 31 geeft een overzicht van de bedragen, alle berekend zonder rente, der voorschotten.

Door het volgende staatje wordt aangeduid hoeveel van het op voorschotten afgeschreven bedrag per ƒ 1000,— door leeners en borgen is terugbetaald en hoeveel als oninbaar op de voorschotten afgeschreven is, met de verhoudingsgetallen dier bedragen in de beide jaren.

Niet door alle Hulpbanken zijn voor de Kapitaalrekening en die van Winst en Verlies gegevens verstrekt: in 1903 resp door 64 en 56 in 1902 resp. door 61 en 56 instellingen.

De beide volgende staatjes geven een blik op de Actieven en Passieven der Hulpbanken op het einde van het jaar.

Tabellen 35 en 36 geven een overzicht van de Baten en Lasten volgens de Winst- en Verliesrekening.