Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:

“•'ï P«(* «Aoiar , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„««SiWTKfliSfS^'

krtfm flçte

; L^«r fihif

nitetóuiftii. milt;'lt;’wju wfc atir «Â««SSÂàîrMf“S;î,^^, leraren- ï«afttônc0Â;tûfiiîr

e« ót^k q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cuc^ «

3tgt;1^

^?qt?

!«b, qiutfflioqttitfâïm. atif fp ttmtbttil^^njnc qanjè lt;i »AWfioé'cqïrt-acïor(trim ■ « rAfna caija« dflïtóti-ïjóü

1 “' '-■ vtiwit^rt^n^rc V^mrAc*' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^f

y^djeEla huic nonn lia funt paradoxa, tuta dclefnitarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam

i/fdjeEla huic nonn lU (ant [laradoxa, tun de îefuitarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam

VÂ M huyws inimici lihelli fint potentes, quanto^ a si U fermé omnia prtorü editio' nù exemplarta, mea conuerfionis auldori Paulo [loren 10 dtdica tafitpprefferint, tu profedîo, Imperator Sapie»tiftme,om»ium optime nofti : ejui cundia gubernans nihtl non uides, ^ui malos non (ectts ac bonos fuam mgredi •viam fnens multorum tmpedirt Jalu~ tem cognofcù. ^octrca hu'jm edtttones ■exemplarta Mayeïlati nunc tua dedicate itolui ,omntpotenti ut tuo praßdio fuit a à crudeltftmis inimicis defende-i rentur : quorüpraterquam qubd tn cot’^ « i

nt»ia4 tjuo^ue eorum tanta eH potential ut miro quodam meditandiinouan^ un-dique rattones eltctendi artificto non ^nttchrtïïum modi), fed ipfum etiam,ß 'vebntidtabolum pro Deo eis obtruderc^ defendercque optime poße •videantur. Dedtco autem tibi^ ChriHepotentißime., non Itbellum hunc foltt, fed priorem eti--am hu 'Y.JOiprafattonem,mei à lefuitis dif-cefus cau fam explicantem, Paulà Flore-nio infripta^qudtiUt nofliierat hu}ufmo-di‘,^oniamfimper adte Paule doFitf, mens me a recurritißngularis efr diutnt memor fermonii.que paucis diebus ante tuumex Jefuitarumreligionedifceffum meciiihabuiHi-.neceffarium ejfeplan'e ju-dicauiicii mihi ipß^ad noflra recordat tönern amtcitia dtclarddam: turn maxime omnibusChriflianis,adfalutisfua dulcif ßmum iJefuq^diuino nomine teclum^ occultatum uenenum cognofcendum^ut Jermo hie quoque tutu, yel noiler pottus, literarum mandatus monimentis , ad te in primts,tanquam adpracipuum au-tdorem fuum^ recognojeendi gratia ,pra-

tg penter»^ te, cum iffe ]am venire non poßim,am4ndi.,reuerttretur.T)einde ve* ro monendi caufa ad omnes, cjut ubiijue ßtnt y chrtilianoi exire permttteretur. Etentm tanta hu]M4, tamj^ aperta vis I eüveritas-fit diurnis me/to£lurnis animi fttmulis perpetuis penè confece^ rit : nec uncfuam poil ea, quàm tu le luiquot; tis valedtxiili/iutefcere, autrejpirare^ fiuerif.repugnantemj^ nihilomtnus fem-per, ac relicjuis ingenii vtrtbw ad mortem ufquevocationem meam defenders conantemy vix tandem viuum exceptSt atejue ex media lefiiitarum fodalitate^ extrailum, in communem me hominum fielet at em re] ec er it. Ebi nunc con il t tutus, fapecafumvelutt adurrfum.^tni-’ quum deploro meum: ejuafi^ duilispoil tergum oculis, vijo y à me rettilo, grauiter(u(pir0. Sedtarnen hoc me lull u toties leuart [entto, tjuottes mentis actem à confuetudtne Tefitttica abdu-cens , antioiuum ejuaro atejue inuenio Z E s V M • ejuippe tiui non fuam mihtyled • Phartfatcam tantùmyÇuo tarnen tnßgni-tam nomine reltgtonem ereptam efè^^

mn dicat modo., fed hoc etiamßgno con-firmet, (juod nemo fan a mentis homo, i~ ißam cjut locietatem \ti,3 V tngrejftt-rtss,vel ]am ingrelfta,hunc meum,atque adeb noiirum liMlttm attente leger it: leéiumif diligenter cttm e}Ms conHitutio nibfts, moribus^ contulerit, in ea ob fu-cumfallactamij^ deprehenJam permane^ re potertt i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad hunc tplum^quam-

•uis minimu iibellum ,nemo Itfisitarum, •veritate confcientiaj^ prohibenttbus,rf. ftondere audebit : z/el aufui,'vere,fince-rejj rejpondebtt. cfuanquamfortafe lius quilpiam le gum, morum, conilitU' tionum lefuittcarum ignarus, multd-que fine mente ac ratione turbans flupi-dus amp;nbsp;flolidus blatero (cu^ufmodt hoc tempore permultos Romana alit Ecdéfia )le[uitarum patrocintum fufcipere^ nongrauabitur,

Neque etiam Reuerendi noilri lejui-ta, idem mihi,quod ahis folentgbqcere^ poterunt'.me non finceroac religiofofed fclo, explorandt antmo tpferum fuif religionem ingreffitm : at que hanc ob caufdm in eadem permanere non potuif

in primii ipßfatentur^me pene puernm nuUo ßmulandi arttficio e-rudttum adßtam religioner» peruentp fi^dd^ inprimaßatim probation is Romana domo it a crebris corporis 'volun-t tariis ßtpp liais teil at um ePe_j,ut ter unico tUo anno in febriculam tnciderem. Jdeindein Romano tpjorum Cotlegio ,u-bl Optimus cjuijcpue amp;nbsp;tngeniofißtmus \uuenis^ ctim ad ardentes y totùmciue caput peel US fatigantes meditattones piudtorum ejuopiue labor accedityVenam ßbt pecloris fangens yundtjue cum fan-gutne antmam eßundens, ad immatu^ ram morte detruditur, me eodem etiam fati nouo, prorfus le fui ti co generen libentißime decejfurum fuijfe_^yntfi Me-dicorum confilto inuitißimum, adNea-politanum Collegium , tanquam adla-xiorem dtfciplinamyctementtoreme!iue_j, utpote Campanam, aeli tempertem mi-fißent. Poliremb ex Italia in Germa-ntam reuerfum ad propagandum Regnum lefiiittcum multis ultra nelumi-nihus patriam mihi chanßimam Sa -xaniam , atepue in ea t^agdeburgen-

fii potißtmum, Gardelebienfès, amp;nbsp;i» hùeximtum prsßrtim Dolorem Sieg fridttm S accu, SuperintendentemMag' deburgenfem, doSltßtmum •virum M. Arnoldttm Bterfiedium,Senatorem Gar-delebtenfem acerrime oppugnaße^. Hue inquam, ut alia omittam, amp;nbsp;tu partim non Ignoras, Ießuita,utdtxt,negare_j non audtbunt, (ß ipfa à ficio potuiße in religions animo proficifci, neminem ar-' bitror, niß omnis pietatis reltgionis expertem eße dtSiurum.

^od denique ad t^m hunc libeb Ium ,jeu Colloquium hoc attinet,tn eo breuitatis caufa imitatus Platonem, M. TuUtum in fuis de Philoßophialthris, tecum altqua tut laude f quam aquo, quafi, animoferastciim nec me blandtri, nec te laudtbus capi poße optime noue-risßnduco liofiorem,de Societate I e s v, deej^ ipfitss idolis dißerentem : me autem dijctpulum •vrl addubitantem, 0)01 qua-rentem aliqutd, tandemq^ fententiam meant tua ad\ungentem. kals^.

breiûtatis caußt omittens. Rego ttaque nunc te ChrtÜe fanSiißime, ut^ Si mthi nulluu huic mt» conuerßonis auciort per inimicos meos referre gra'‘ troi licebit, ptetatu tarnen tn mejua^ heneuolentiaß^ quaß infignia fie antmo tmpreßa meo permaneant ,ut aternum iffißia. in altera faltem vita apud omnes ßirittu tuos heatos, ntentem meant cer^' nentes praslcnt tnonimentutn, B4-ftlea Kal. OSiobrü anni

TOT I ORBI CHRISTIANO, re^e cognoßendam,ha£lenuä non pt-tis perfpe^am lefuitarum reUgonem,u^ tiliptmum \ habtturnà Jacrx Theologidt Düclûre^ Profe(Jorc_j, Paulo Florenio, cum ChriÜiano Francken Philofophia -Pfofejforetn Cajareolefuitarum G^m-nafio Vienna, Anno x s y S.

y SINGVLARIJ i viri, propè divini, Pauli Florenii tcm-i pus adelTet, quo ex perverfa lefuiraruni ________ fodaütate , ad coin-niuneni hominum focietatena rcmi- ' graret:nosque illo ipfo tempore (oli efl'emus, tùm il Ce : Videtur mihi, iii^ quitjChrifliane remomnem fincc-rius amp;fubtilius contemplanti,noftra hæc,in qua verfamur,religio lefuiti-ca, rota ex fuperftitione, hypocrifi, ôc ^ida quadam,piclaquc fanclitatc con tiata,

Fata,ulrimaqj hacmundifcneduteà diabolo cxcitatæquç omnes errorcs, nugas amp;fupcrftitioneç : quæ, uno ut vcrbo dicam, minus honefto quidë, amp;nbsp;quo lànè invitus utor, fed huic rei ap.tifl'imo, plancqucneccflario, quæ inquam omnia turpüTima Papæ iier-cora,tum graviter per fç olcntixtum verb hoc tempore,quo à curiofisple rilque amp;nbsp;eruditis viris crebro com-nioventur, multo magis fœtentia, fanditatis jamquadam fimulatione condita,tcmperatâve,mæandrisque, nefeio quibus,invo!uta,orbi Chriftia no itcrum venderet pro aromatis, atqueadeo per vim fermé quandana obtruderct; ut nihil tarn turpc,foedu amp;falfum in Romana Ecclefia cerna-tur, quod hæc novo non artificio,vel mentis aciem præftringendo, vel o-mnem turpitudine amp;nbsp;falfitatcm cal-lide tegendo, pulchrum apparcrefa* cereqatqj vcrum.Quare confideram du nobis ctiam atq-, etiam,ccnfeo:in quanam religioneverfemur,nc hanc effe falfam ignorantes, amp;nbsp;ipfi à Deo

ignorcmur t Deinde vcrb,quód præ-^ clarus illc vates Icremias jubet, faci-lerem-si. cndum ; Fugite, inquit,dc medio Ba-* bylonis , ut falvet unufquifqtic ani-mam fuam. Itane vcró,inquam, Pau-♦ nbsp;nbsp;Ie omnium tu fanftiffimam amp;nbsp;doftif-

Hmam rcligionemfiólam cffc putas, ÔC falfam? Atqui ego vel hanc cffc ve^ ramexiftimo.proindeque incadem । nobis, tanquam légitima in vocatio- ; t.Cormt.j. ncnoftra, juxta Apoftoli dodrinam, permanendum, nee latum ab ca ungt;-guem difcedendum : vel omnes,quæ ubiq; funt, falfas cffc rcligiones : qua-propter velis, ut aiunt, remisque fu-giendas.

Turn Paulus,Idem mihi, inquit, Chriftiancjnecdum hanc rcligionem ingreffo videbatur: eadcmque de eau fa ,è blandientis mundi hujus, cx am-plexuqucmefuo dimittercnolcntis, erupi tandem brachiis;quafiquc cur-. rens,ad Societatem I e s v,tanquam ad omnium fandifsimam, Deo gra' tiffimam,animæ meæ utilillîmam re-ligionem,veni: fed veram nunc in ea.

Öl' finceram (ànditate quærens, non nififheu mihi)fucatam,amp; fimulatam invenio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hoc autem non odio me, vel ma-Icvolcntia, indudum confingere,fed ab ipfa conv iâum vcritate, amp;nbsp;coadû elle dicere vidcbis, evidcntifl'imequc palpabis, fi ad ipfa ftatim mccum Som / cietatis fundamenta penetrans, rdi-ûaque omni voluntaria vcl,ut noftri vocant, fanûa fimplicitate, aninuvc cæcitate, purum rationis lumen te^ cum alFeras : fique claro amp;nbsp;fincero,' non autem præftigiis lefuiticis cæca-to animo ea intuens,omncm fucum amp;nbsp;fallaciam ccrnere qucas.

Quod fi,ut fpero,facis:non dubito, ‘ quin jam nunc ex iis,quç in quavis no ftra probationis domo,aderudien' dos,amp; juxta normam Societatis in-ftituendos novitios jaciuntur,lpiri-tualibus fundamcntis in tel ligas : neminem prorfus huic clî'e religion! a-ptum,nifi quivel naturalem quan-uam,vel lèrvili cducationc acquifi-tam,vel ftupore quodam aniæi arrc-

ptam propenfioncm habeat, ad hyi pocrdim fupcrftitioncm : ncmpc qui manifefta quadâ oris pietate,vul tusqjtotius benignitate dcvotionê, quamvocant ,feiat fuam prodcre in propatulo , quam tarnen Chriftus abfcondere juflit in cubiculo : quive publicè orans,non aliter ac Pharife-us jejunansdacieinnovcrit fuam exterminate; quæ cùm veriffima fit hy^ pocriiisjà noftris tarnen ædificatio appellatur,amp;devotio. Equidem hoc effe boeictatis noftre fund amentum, indies magis magisqj perfpicio,atq; valde etiam deploro : neque prius animus conquiefeet meus, quàm ex his fordibus emerfero. Tu veto fi. diuturnaconfuetudine quaû altera naturaimpedituSjillud fortafl'is ncc-dumvides, cfiîciam profeâo,utvel folo id taftu, (e nfuu'm omnium ftu-^ pidiifimo illo quidem,fed fincerifll-mo, amp;nbsp;qui minime depravari poflit, cognofeas.

îcfuiticiis circumfufumarbitrans/a«?^ fl potes, taftu (altem cujufmodi ca fint,ut cognofcam Atque ille,accede igitutjinquitjam propius,mcmoria-quequafi manu tange omne, quam partim in tcipfo,partim in aliis lefui-tis es haftenus expertus fanâitatcm: camqucdiligcntcr cum fingulorum fimul naturis,Italicis,Hi(particis,Gal-licis jGcrmanicis : ingeniofis,vclfto-lidis:ingenuis, vel fervilibus diligenter ponderans cxplorato,fic tandem* fcio,ftatues;in Hifpanis amp;nbsp;Italis mul-tótefemper plura Sx. majoralefuiti-cæ fanftitatis infignianotaffe, atque Ob(crvafle,quàm in Gcrmanis,Gallisgt; amp;nbsp;aliis nationibus : in ftolidis autem amp;nbsp;fervilibus hominibus multó ad-huc plura amp;nbsp;majora, quàra in inge^ nuis amp;ingeniofis.

Caulam autem hu jus rei,in Hifpa nis quidem, nullam aliam rep crics, nifilcrvilcm in Chriftianareügionc educationem. Tanta enim in Hif'pa-nia,ut(cis,dcfidc Romana in fmgu^ los fit inquifitio:tamqj ar da,nc inde

t. Cdï. II.

tvo^ ct, fepta tenetur cuftndia, ut niiï iplifilii ad parentes fuos ewfÉö-e««da-ïunatosexurendos, allatopropria x domo lignoruin faiciculo, carnifi-cem adjuvcntjipfique propemodum parentuin carnifices exidant, hæreti-ci ferè ab omnibus judicentur, co-demquedigni fupplicio cenfeantur. Ex quo certè cognofcis, necefl'c efle Hifpanos fuperftitiofos evadere, agt; dus religionis externos multiplicarc, amp;nbsp;vel mortuosfidem Romanam fpi-rare;ne fi minus multa religionis fuæ ligna dederint, fuipeóli de fide red-dantur,amp; in tertiamuïque amp;nbsp;qnar-tam generationem crudcliflimè pu-niantur. In hacigitur infinita animi fervitute nata , cducata, inftituta na-tio Hifpanica,perfc fervcns,amp;cho-lerica,quï poteft non fieri fua in re-ligionc fcrventiflïma, vel,fi mavis, fandiflima? imó qui non ipfc diabolus fi Hifpanicæ inquilitionis eflet capax, lemper fc in angelfi lucis tranfi figurare,aliquemquc acquircre Ko-nianæ fanditatis habitum cogeretur?

lloc ex fonte profluxit Ignatius de’ Loyola, qui miles Gallorum virtutc in arce Pompeiopolitana vidus: i^ pfe verè fuperftitionc omnes vin-cens,fa dus cft pater lefuitarum, qui« bus viciflim Gallos, neenon totum orbem expugnaret terrarû. Inlralis verb frequëtes illos religionisexter-nos aftus oriri dcprehcndes,ex natii rali quadam ad hypocrifim ôc fuper* ftitionem inclinations: quippe qui, ut ex omnibus ferè fuis ipforum mo nimentis confiât, temper fuevint, fintque ad Deorum multitudinem colendam,amp; ad omnem ldololatrgt; am prppenlinimi: facile ut appareat, ex hoc cos fornicationis poculopcr-multa in religionem Chriftianam transfudifle: camque ferme totam veneno mortifero infecifle. Quo vc-neno adhuc maxima pars orbis Chri ftian!,fuavitate,dulcedine,antiquita-tc amp;pulchritudine ipfius illcda de-ceptaque incbriatur,dum quotidie de fua folicita falUte ad multitudi*-nem Romanorum confugit Deorû,

ilimirum amp;nbsp;adinnumcrosfandtos à Pontificibus Romanis Deorum loco cthnicorum indudos , ad invocan- ‘ dunlq; propofitos, atq; hos ctiam c-ofdem,fi non reipfa,at nominibus multiplicatos :amp; adplurimas Deas, feu fandasdn quibus proculdubio loco Cercris, quam Romanæ mulicres facibus a c Cen fis rcligiofifllmc cole, bant Virgo Maria tum eft conftituta, cum feftumluminarium fcuPurifica • tionis eft inftitutum: cumque adau-* gcndam idololatriam,hæc ipfa folcn^ nitas in menfem poriflimum Februa hum eft conjedaiquo tempore prifci RomaniFebrua celebrabantlua,to* tamque urbem Februare,id cft.luftra-rc,feu purgare folebant. Siquidem o-f'amtib i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populuSjUt Romani lcrgt;

débita pop', ptörcs tcftantutpro impetranda dc-^omaai. fundorum animabusquietc,piacu* i Adtcrobiiu lis,facrificiisque circafepulchra,faci- : lib t. Satur accenfis,cærcisque intentus erat. ;

idoiolatriam facram deinde ’ Oiti4. z 0- feripturam per fe venire nolcntem quafi per crines attraxerunt: amp;nbsp;fortaf ßs !

fis aKqùeiîl etiam ejufinodi Hbruhi inventum, ex quo hsc quoquo modo deduCi,probarique poflit,canonicum fcccrunt, ut ex ca omnino arti-culusfieret fideiin quo defendendoi ut in multis aliis,omnes Romanæ Ec clcfiæ Dodores, vel fomniatorcs patins mirandum in modum^èd frulkà defudant : tandemquc excogitandis, inquirendisqj quotidie novis ratio-nibuSjCÙm nihil fe proficcre vidcanti ad traditionem Ecclefiafticam, tangt; quam cxrremamadanchoram,uni-cumque portum falutis confugiunt.-Cum tarnen ilia ipfa traditio maxima ex parte, præcipuo Idolo Romano magnitudinefua adcœlum ufq; per. tingcntCjimo advencrandam amp;nbsp;tre-mendam Trinitatcm,triphci, quam geftat,corona, triplieique,quam om-ncs ad ipfum accedcntcs faciunt, gc-nuflexione, felc erigente, fulciatur/ Nec verô ulla ego alia de caula Gergt; manos amp;nbsp;Bohemos fuapte natura ad omnem pietatem propenden^ tcSjtam facile à Romana defeivifle

arbitror £ccleßa,quäinquod ipfi ob infitatn fibi gravitatem, morumque honcftatèm, ab omni idolorum amp;nbsp;ccrimoniarum multitudine, ab om nique gefticulationum amp;nbsp;fupcrfti-^ tionum levitate,Italorum propria, ïcmpcr abhorruerint, adhucquc ab-horreant.quanquam hac tarnen Ido lolatria,amp; levitate non perpaucos annos fcfc contarninarunt,indudi i-doli Romani authoritare,nunquäm que fallente, quam fcniper fe polTi^ derc prædicarct, veritate. Qriód fi nonnulli fpeciofo Micronymi, Am-brolii, Auguftini, Bernardi, Thomae Aquinatis, ôqaliorû nomine fanélo rum per noftros lefuitas commoti ad priftinam abominationem rever tantur : hi ccrtè vel indoóli, amp;nbsp;inex-pcrti fuut juvenes.vcl minus prüden tes amp;nbsp;intelligentes viri: qui confufo quodam fanditatis, amp;nbsp;doclrinæ ru* moreipli quoque confufi ,cerncre nonvalcnt.quód,quoniam ifti,quos dixi Patres,Romanum Pontificcm Deum terrcnum fcecrunt,fummam inter

întevomncs homines potcftâtem,amp;: perpetuam doftrinæ veritatem illi alligandojviciffim eis Romanus hic Deus fanditatis quoddam donatü, amp;nbsp;alligatum volucrit nomenmt tangt; ta ilia, tamque fua: dignitati, ne dp cam vanirati, ferviens doftrinajuon humana,(cd divinavoccfiifa videre-tur,caqueipfe femperfretus quoi* vis nobis fidei poflet articules con-dcrc. Serviles deniqucamp;ftolidos ho mines,(hi cnim in noftra ilia divifio-ne nobis rcftant)quis non vider earn ipfam ob caufam,amp;facilimè atripc-rc ,•amp; pertinaciflimè retiriere ftolida hanc, amp;fcrvilem,fibique naturalitcr convenientem rcligionem? Sedhoc tu optime intelligis,qui non ita mul tis.fi meminifti, abhinc dicbus,dolo* rem mihituum,cx rufticis collegii hujus amp;nbsp;ftolidis moribus acceptum, cômunicafti,cùm non fine tui aliqua commiferationc ex te audirem : te poftca quàm ex Italia inGcrmaniam cfles reverfus, acerbiflimis exagita^ turn animi doloribuSj cithTimam ti-b 3

bi fæpc mortem cxoptalTc, ne quid contra tuam faccrc vocationem cor gcrêrc, quam vehemeter infringeret amp;. labefadaret ea cogitatio, amp;nbsp;expe-rientia : quod in iftis partibus Soeicgt; tatem Je s V non ingrederctur, vcl certè nonrcmaneret,nifi fxxhomi-'' nnm,quævix rationis fitcapax,nc-dum vcræpietatis ôi religionisxui ta men, quod multitudinevincat,tcin omnibus conformarc dcbeas,fi exter na velis pàcc, fîmulqueinterna tran-quillitate animifrui. Bcne igitur habet,cognita funt noftrç rcligionis fun damenta : ad ipfum nuntTcorpusSo-cictatis pergamus,quod cujufmodi fit,noncft jam difficile ex fuis quafi principiis,caufisqgt; cognofeere. Nam cùm Societas noftra, quælE s v co-gnomentum impudentiffimè fibiar rogat, ex cjufmodi hypocritarum, amp;nbsp;fuperftitioforum hominum colluvic ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côftet, pharifaica crit potius dicenda

religio,quæ tarnen Ies v,utdixi,pul eherrimo veftita fit nomine,utmiferi li/atth, 7* n^ortales jam nô folùm fub veftimen

' ’ ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis

tîs ovîum,fcd ctiam fub divinîtatîs or ^att.24, namëto fal ut is fuæ latitantes infidia-ïorcs haberent : ut çtiamgt; fi fieri pofi fit, eleâi, nihil in tanto vcritatis no-niinc fubcfle fulpicantes falfi,in crro-rcminducercntur. ’

Totum autem corpus Societatis præter Generalem, qui ordinis hujus cft caput, amp;nbsp;Coryphœus,fcx omnino horainum genera compleditur: quo rum primi funt quatuor votorum profeffi; altcri,trium votorum pro* fefii : tertji,Coadjutores fpiritualcs : quarti,Coadjutorestemporalcs:quin ti, Scholaftici : fexti. novitii. Qsa-tuor votorum Profefli ita appcllan-tur.quod prçtcr tria communia Pau-pertatis, caftitatis amp;nbsp;obedientiae vota , peculiarityr voveht : amp;nbsp;Pontifici Romano obedientiam , in diflemi-nandis nimirum amp;nbsp;propagandis to-tum per orbem terrarum, cùm ipfc juiferit, RomanæEcclcfiaç erroribus amp;fuperftitiojnibus,non petite viati-co;amp; Patri Generali abnegatianem

pictatcin Cardinales vc]iiit,amp; tarnen hoc ipfo nomine finnt.Cardinales in Societate ; ex quibus Generalis,iplo. rum Papa,cligaturzquibns tanquam cardinibus rota Societas vertatur: qui habcant cxiftimationcm dodrP næ,amp; fanâ:itatis: ficquevanaamp; ftul--ta Societas, dum ambitionem fc fu-gere putat,vcl diirimu!at,in ipfam ambitionem incurrit. Non fecus ac In primo yani illi,dc quibus Cicero meminit, phiiofophi, qui iis ipfis libris, quos ^numUbro contemnenda gloriaferibebant, in illis norhina inferibentes (ua, inanem gloriam aucupabantur.

Trium verovotoru Profeflifunt infocietateEpifeopi. namhiegra^ dus cum in aliis religionibusa lim-plici facerdotio non fcparetur,fcd ij-dcm,qui facerdotes, ^ant quoque ProfclTrin noftra tarnen rcligione ab co iejungitur, quo nimirum altior, majorque apparerct, fi multis annis primupoft Sacerdotium,adProfef-fioncm,tanquam ad Epifeopatum concedcretur afeenfus. Quibus fane gragt;

gradibusfatis fuperq; nobis demon* ftrantjfc turpem ambitionis (pccicm in pulchcrrimum, fpcciofifllümve i-nanis gloriæ fimulacbrum commii-tafl'c; quod pulchritudinc (ua omnes inortales commovcrct ,p]urimos C' tiam alliccrct, amp;nbsp;rctincrct apud 1'clc.

eil in fi acri mentis aeiegt;cxternam hanc formam,figuramquc penctran teSjinteriora ejus vidèrent,proculdu bio bediam ibi illam iecundam, quæ jfpocal.i; adorari faciat primam, latitantem invenirent.

Per primam beftiam Pontificem Romanum inteiligo.qui obfecula* rem, quam (ibi uiurpat, poteftatem, vcrifTimus cd: Antichriftus : quemq; Sociefas nodra per univerfum jam ferè mundum adorari faeit, (emper-que ut taeiar,fe quarto illo fuo,amp;pC culiari voto obdrinxit. lllud autem quod Servator noder, amp;nbsp;dilçdus ip lius difcipulus Iohannes,amp;Propheta Daniel de brevi dicunt Antichridi tempore, de ultima cd pcrfccutiçnç intelligcndum ; quae tunc erit,cùm

bcllua ilkGcrmaninm,B3hcmùfn,afc que alia imperia fibi nuper crepta, per fccundam hanc beftiam,Socicta-tcm r^ftram, aliqua ex parte recupc' ravent ; multaquc alia régna per e-tUfiIfl.i. andernfibi adjefta vidçrit, Tunce-nim divitiis aufta magnificabit cor. fuum,amp; contra Principcm Princi-pum confurgct, Sc fine manu couquot; teretur.

Coadjutorcs fpirituales (quo nomine omnes SacerdoteSjTheologix ac Philofophiæ Profe(rorcs,amp; artium inferiorum Pracceptorcs non profef-fi côprchenduntur)nuncupatis prius paupcrtatiSjCaftitatis amp;nbsp;obedientiae votis, beftiam hancadjuvant in per^ vcrtcndis amp;nbsp;traduccndis ad primam belluam animabus : qua in re quo quifque aptior amp;nbsp;diligentior extite-rit, eô citius ad profcflionem admit fus membrum hujus monftri effigt; citur.

Coadjutorcs verb temporales corpus hujus beftiæ curant, viftum atq; amidumci præparantcs,omniaquc ne-

Scholaftici denique amp;nbsp;novitii in c-uin fincm demi aluntur, ne monftrÛ hoc tandem deficiat aliquando : fed ut putrefeentibus vetenbus mon-bris in rcccntioribus femper amp;novis eonfervetur.

Porto ante ad perpetuo occultan-dam,confervandam amp;nbsp;augcndamfu-perftitionê ôc idololatriam beftia hçc catulis fuis intelledum ( ft quem ha-bent)ipfumqj fcnfnm ligat: dum mo-net amp;nbsp;mandat feriójUt ca,quæ fuperi-©r jubet, c»ca obedientia perficiant:'^/“ le^itur quæô^ ipfe facit,cçco judicio pcrtran- ad feant,non confiderantes anbonuvn vel utile fit neene quodpræcipitur* quandoquidem omnis ejufmodi co-gitatio meritû tollit,amp; valorem obe-dientiæ. Qua quidem in te Societas Canoniftas imitatur , perniciofilfi-mos SummorumPontificû adulato-ies,amp;munditotiusfedudorcs. Hic nim orbi Chriftiano quondâ pcrlua fcrûtjRomanum Pontifice tantae effe lt;lignitatis amp;nbsp;authoritatis,ut,ctiâfi to-

tum iilemundum deftrucrct, nemo tarnen ex ipfo diabolici hujus fafti vel poflct, vcl quxrere deberet ratio ncm. SicprorluSjimomulto pejus fuos Societas alumnos inftituit,cùm docet: qucque Superior j übet,quæq; ipic facit, non folùm judicanda non cflc(multó verb minus reprehendcn da)fed etiam tanquam bona amp;nbsp;fanäa Patris noftri Ignatii verbis utar) ' præfuppornenda. Quonimirum om nis tandem ftultitia, idololatria Si. fu perftitio Sandiratis nomen obtinelt;gt; ant,locoqj rcliquiarnm Socictatis co lantur. Ac mihi quidë videor fatis tc ad cognofcendam amp;nbsp;palpandam rc^ ligioncm noftram circumduxifTcme^ que dubito, quin jam tandem in telli gas,quàm graviter inhoevitæ gcnc^ re deligcndo dcccp.tifimus: quamqj facile nobis, fi ab code recefferimus, fitignofcendum.

amp; quidcmipfcfæpe iftiufmodi vifus fuminitalia monftravidcrc;fed intel , ledum,utconftitutiones noftræju'

bent, cxcæcans mcum, ilia à diabolo confida imaginabar , qui circuirct quçrens,quemadtnodû mea mevoca tione pnvarct,perq5 hujus amiflionc in mileriana protruderct fcmpiter-nam. Itaq; abominandis tuportentis potius, quàm fortiflimis frctus argu mentis,amp;prinaam vocationcna no-ftram,amp;Ecclefiam Romanamcon^ J vcllete conaris : quod tibi uni fi concédant, non video, cur idem fingulis feclis omnium aliorum religionem contemnentibus non concedendum foret ; cum nihil non ex facra fcriptu ra à quovis ut fibi placet intcllcda probari pofle videatur. Sed tarnen quia valde probabilia, quæ de iftis .monftris commcmorafti,funtomnia ; reliqua verb cvidetifTima ctiam, ipfumque fenfum convinccntiäi in hlfcc tibijhomini omnium,meo judi cio,lcfuitarum dodiflimo amp;nbsp;ingenio fiflimo non repugnabo ; quin ctiam excitarc amp;nbsp;cxcutereconabor,quam ptxftigiis tu lefuiticis obfeuratam di ccbas,ôc depravatam intelligentiam

mcain ,complicatarriquc animi mdî de Societate h s v notionem evol-vcrc, ut latius deinde explices, quæ-nain fit fpecics, forma atque notio veri Icfuitæ ,qucm orbis Chriftiahus tantopere admiraturacfufpicit. Vt autem nio more ad ipfa me ftatim Societatis fundamenta convertam, quàm varia mihi hæc variis tempori-bus viia fint,accipe. Divina prorfus, mihicrede,primis diebus efîejudica bani Societatis primordia : mihi^uc non amplius in terris,(cd verfati vide bar in cœlis: quod idem omnibus no ftris novitiisjvel certè plurimis ufii venire puto. Nam tanta quotidiana rum de rebus divinis noftrarum vis cft méditationû J ut homo veluti denn 6 natus,nonquidcm ut antèà na turalibus parcntibus,fed à focietatc Je s v velutlniefuanatus, non aliter ac Chriftus à Spiritu fando incarna tus,videatur. Teftatur hoctota fermé hominis quafi deificata natura: quippequæ ab co tempore, quo hu^ jufmodifefe dédit meditationibus, a

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor*

Corporis obfequio, indulgentia^u« quàm longiflimè rcceditxarnis Ibcic tatcm flagris, aliisqj voluntariis corporis fuppliciis cjicit î voluptatcni ficut labcm aliquam dedccoris op^ priinit ; imagincm Domini D a i no-ftri ( ut decimaodava noftra jubct régula) in quovis fuo 1'pirituali fra-trc agnofcit : nec non defpicit, con-temnityproqucnihilo putat divitias» honores, arque omnia,quae vulgo ducuntur amplifllma. Er hxcpri^ mo anno meafuit de Socictare 1b-s V , firma fane , amp;nbsp;conftans per-fuafio.

Alterovcrb anno cumcafu in lire-' ras noftraslaponicas incidiffemgt;biq} inter cærcra non fine admiratione Ic giflem •• quod apud laponios ctiam, antipodas noftros, religiofi quidam fpwwfs (quos lamambuxas, hcc eft,milites convalhum vocant)r€pcriantur,qui ad famam fandimoniae colligendam g, „0157 4 graviter fefe punianr , permultum vlgilenr, diutifîîmè jejunenr, ac me- to. ditationibuj quibiftdam arbitratu

fuo compofitisvacent: quodquehis | rebus adco proficiant, ut non rarô tanquam fpiritu afflatidivino fundequot; re otacula crcdantur, perfediquc amp;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fancli viri ab omnibus habeantur,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non dubitartt. Hæcinquam,amp; multa

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hujulhiodi alia cum ex Jiteris illis, à

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftriordinis hominibus,amp;fcriptis,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôc nunc ctiam inlucem cditis cogno

viflcm, obftupui fcilicct,tamque co-horrui,quàm li ex aftris in terrant re-lapfus fuiflcm . Occurrcbat cnim menti meæ fubito, nihil nôftræ iiive-niri pofle rcligioni fimilius:quare vclt; hemcntcr timendum elle -, ne omnis hæc noftra fpiritalis vivendi ratio no divina fit,fêd humana tantùm,amp;phi lofophica: quod earn vel Idololatræ, amp;nbsp;cthnici homines^vangcliiluce ca

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rentes alTcquantur : amp;nbsp;quidem talcs

t folia ^45: noftris Europæis ingcniofioribus (P talisputa Sc Hifpanis) perfimiles di^

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuntur, quivis jam ut intclligar, à li-

inilibus naturis,amp; ingeniis fimilimas inventas amp;nbsp;conftitutas eflc religio-nes. Quid,quod apud eofdcm lapO' nios non hoftra tantum religio, fed tota fermé Eccleiîa Romana cthnico fpir itu fundata,conftitutaque cerna^ turJNam in iifdem Uteris commcmofelit Zÿt. tatur,Principem omnium in laponio turn imperio locum tcnerc fupremu religionis antiftitcm; qui pene prö/o/»4ii. numiné colitur, amp;nbsp;vulgó facrofari-ftus putatur fi€,ut prohibeatur hu-nti veftigia ponerc, latiffimeque im--pcrat gt;nbsp;Sc cum pfofanis Regibus fæpc ccrtat. T undos etiam(qui fuut vel ut E pifcopi)tametfi eorum nominatio, quæ dicitur, quibufda iri locis penes Rcgulos fii,cöfirmat tarnen,amp;crcatigt; pfc:qui deinde magno apud,fummos, infimosq; in honore funt ,lacerdotia confernntjjejunia indicuntcarnis gii flatus, cum religiofis diebus ad idolo rum delubra vulgó peregrinantur, concedunt. Nalccntes præterca Bon-tiorum ( qui laponii funt monachi) fcdæ,nullam audoritatcm,vcl exifti.

niaticncm obtinent, nifi cas idenl luo diplomate amp;nbsp;teftimonio com-probaverit. Hi porro Bontii amplifli-maincolcre dicunturnoftrorum ritu monachorum cœnobia.coelibcm vi-tam ducere,in phano medio aram €xcitare,in qua Amidæ fignum ligne-um, in rofâ item lignea confidct,præ-clara ad afpcélum:ingentes-habere bibliothecas, cœnationes adcibiini unà fumendûjæramentafeu tintinna bula,quibus adprecationeshorarias

' cxcitantur : vefpcrè Præfedum cert-û unicuiq; argumentum ad mcdirangt; dum proponcrc: à media node ante aram rempli alternantibus choris quafi matutinas rccitare p’bccesjè Xa.^ cæ libro noviffimoiprima luce unain horam fingulos meditando confu-mcrc: permagna côftruereperj’^ftilia, amp;nbsp;in iisFotoquiorum( quo nomine laponii quidam làndi appellantur) facclla: mcnto,capitcquc efferalb: dies per annum feftos celebrate mul /Wem. Nihilominus tarnen eofdem

pilîimosA omnium mortaîiùm àvà: ïifTimos, om nesquc noflc conficién, dçpecLiniævias.vendcre populo mul ta chirographa /quorum præfidio te tutos fore à dçmonibus vulgus exifti mat: mutuari etiam nummos. quos in altera vita duplicato reddantfœgt; More : dàreqüe cautiohis caufa credi-tori tÿngraphas , quas fecum è vità difeedens déférât ad inferosxlaro de-hiqueeosut plurimum efle genere, eoqubd laponii proceresmultiplici ï'toîe onerati ,quibus filiis fatis am-plum patrimonium relinquerefe pof fe diffiduht, hos ferè ad Bontiorunï numerû aggregent. Chriftiano's liof-ce diecrcs monachos,vel ,fi mores fpeâ'es,Canonicos,amp;RomançÉccle-fiæ prçlatoSjfi luxEvahgelü v'cl tenui-tereis anre noftrorumhominum ad ipfos adventum affulfiflcf.vel uÙus o-mnino ad illos Chriftianus, ex quö hæc audjta imirarentur, penetraffet. Sedncq;animarû cultus laponiis de-eft, in quo tarnen paulb magis,quàm nos,funtfuperftitiofi. NamAugufto

menfe integrum ipfi biduum tribue« re dicuntur colendis manibus mor^ thorum. Sub imminentem noólem in acdiüm foribus lampadas multas acccrtdere,vario genere piâuræ amp;nbsp;or natu: Inde urbem noólc totapartim religionism partim fpedädi caula per^ ambulare : magnam etiam populi vim cum advelperafcit, ex urbe, ad-ventatitibus (uorum(ut ipfi videlicet opinantur) manibus obviam prodi* re : Vbi quendam ad locum perven-tum eft, quo loco eos fibi occurrere arbitrantur,humanis primùm verbis cxcipere: Felix dicentes ,fauftusque fitvefter adventus, jamdiu alpcdus veftri fruélu caruimus: confidete pa^ rumpcr,ciboque vos ex itineris defa^ t igatione rcficite. Tum oryzam,argt;' borum frudus, aliaque cibariaappo* nerc : ibiqj per horam moratos quafl finem epularum expedent, eos pre-* cibus in domos fuas irtvitarCjdicer^ quCjfc jam præcedere ut domüm in^ ftruantjparentque convivium.V t biduum illud effluxit funalibus accen-fis

fis plcbcm oppido cgredijumina dif^ ccdentibus prxfercntcm ( ne fcilicet intcncbris ofFcndant, aut quopiam incurrant)lndc in urbem reverfos æ-dium teda lapidationibus diligenter cxcutere,nequi forte ex naanibus (à quibus nimiruna aliquod fibi incô-inodum metuunt ) occulté remanie* tint, interrogatos ànoftrisîaponios, cur illis epulum praebeant,rcfpondiC fc,eos ad paradifum tendcntcsfuum, qui abeft leucarum decies millies mil Icna millia, quod iter non minus, quàm tricnnio conficitur,recolligen darum virium caufa hue divcrtcrc.

In hisautë omnibus regnare Bon' IbUem. tios ,Iaponiorum facrificulos, neminem que elfe rc familiari, quamvis xigua,quin ad expiandos rite fuorum manes ,Bontiis munus aliquod affç-rat. Mitto jam brevitatis gratia aquâ/’^’^’S'* luftralcm-.vafcula vaporaria fuffimen ti caufa prunis impolita : multas amp;flt;’l'444« magnas indulgentias,quas Bontii po puloin concionibus perfeveranti, cœnobiaipforum ditanti proponût:

globulos precarios,quos pcrmulti îa« ponii non foiùm privatos inter paric-tes, fed in publico, totaque urbe fcic fempef manu percurrunt, ab Amida, Xacaq-, divitias, honores ,profpcraiai valetudinem, fempiterna gaudia fup* pliciter poftuIantes.Quæ quidem uf-que adeo verafunt, ut amp;nbsp;à noftri ordi nis hominibus viia,perfcriptaq; fint: ^ penè ipfa eriain noftri Patris Pétri Maffei,qui literas illas exitalico idio-mate kl Latinum convertit, verba ugt; furparim.Atq; hæc altçra mea fuit de Socictate 1e s v ,totaqj Romana Eç-clcfia opinio, vel potius,ut Confeflq-rius dicebat mcus,tentatio:quam vix multis diebus ex animo tandem meo exclufijomnem ejufinodivim rationum dies,no(ftesquein mentemmey am irrumpentium,precibus jacula-toriis,ut vocantj ej uniis amp;nbsp;aliis cor po ris afflidionibus conftanter repeilen-do.Hac autem vixdum dévida tenta-tione, ccce tibi repente aliagt;quæ vita mihi vix rcliquam faceret- Nam pau-ïopoft accidit,ut in prandio nobis

pro fpirituali cibo prælegcrctur is.ca-put tertii libri Rcgum : ubi de Sacer-dotibusBaal nari:atur,qubd ad luuin ipfi placandû Deum cultris fe, amp;nbsp;lan-ccolis incidentes fanguinem emife-’ tint. Qno audito(nondum videlicet Tlicologus eraiTi,neq; totaadhnc facta biblia perlegeram) equidem toto corpore exhorrui, omncmq; cornegt;' dendi fenfuni ôi. appetitum amifrno-ftrorum nimiruni recordans flagello rum , quibns tanquam cultris amp;lan-ceolis in noftra ipfi tcrga faevientes , non parum aliquandogt; fanguinis eli-cirnus:atque baud fcio ,an utlaponii illilefuitæ ( quos lamambuxas vocari dixi)mortem tandem ultro nobis in-ferimusjfanitatem quidem certè eri-pimus. Vcrùm iftiamp;iftiufmodi fex-cêti alii fpiritales ferupuli à me in So-cietatc cxcepti, vereor ne leviores fint,quàm ut tibi, homini graviffimo enumcrçtur, amp;nbsp;ad cognofeendû pro-ponantur. Quocirca rcliquis omnibus omiflis ,duo tantùm fandaamp; ca-tholica,id eftjtalica monftra,amp;ilt;iolagt;

quorum patrocinium Societas no; ftra peciiliariter fiifcepit,amp; de quibus pcrdccem jam annos laboro,ea ut mihi catholica erfeda,fan0ta quoque facere polTimjdefcribere conabor: ex quotuam, deSocietare Ie s v,amp;Ro manaEcclefiafentcntiamin omnem xternitatem confirmari Sc corrobo-rari fentics. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Alterum igiturhorum idolorum vidi Romæ in phano D Petri,quod i' dolum vulgo appellant Vicarium Chrifti : ego vero illud vcl ipfuni Chriftu, vel quid majus etiam Chri' fto proptcrca exiftimabam, quod ogt; mnis populus,qui rcligionis caüla eo confluxerat, fimul ac illudin fublimi folio pofitum manibus rubrorum hominum, Seraphinorum inftar an* 90' gelorum,ne forte adlapidem pedem fuum ofFcnderet, afferr^ vidit, fta-tim in genua procumberct, pedus fuum tunderct, multaque id genus alia , quæ foli Deo convcniunt,fa-cerct.

çxclamabat meus, quoufquc,quæ{b, tibi ferendum videbitur,ut quantum ipfc te vêtus Deus humiljavcris in terris, tantùm Vicarius tuus, homo duntaxat, fuper omnes fefe efFerat,amp; cxtoilatcœlos? Vt cumnullutu hîc regn um habueris, imó Regnû tuum /««. i8. non efîe de hoc mundo dixeris, nul* laque rçgia ufus majeftate fueris: Vicarius tarnen tuus omnium jura poC fideat rcgnorum,omnçsque Reges, teque ctiam Regem Regum huma* na,divinaquc vincat pompaamp; maje* ftate? Vt cùm difcipulùs tuus Petrrjs, qui primus Papa fuifle dicitur, Cor* nelium Centurionem fibi ad pedes ne jacere quidem,ncdum eos of'cula-ri fit paffusjfed ftatim ilium erexerit; Surge, inquiens, amp;nbsp;ego ipfc homo fum : Sucçcffor tarnen ejus fe hominem oblitus ,ficut Deus iftic aliquis fedeat, cujus ipfi homines deofculcn tur pedes ? Sed tarnen rcvocavi me ftatim,amp;reduxi ad nônullamanimi æquitatem hoc quafi mccum habito Colloquio;Eft certè, inquam,omnino

Pontifici Romano cjufmodi pompa amp;nbsp;majcftas neceffaria ad allicicndos, in ofiicioqj retincndos fnperbos Inv peratores,Reges Sé Principes hujus mundi:adperfiringendos ociilos vul gi, ut qnod humilitas efficere apud hujufmodi homines non poffit,id fal tem præftarct vanitas : ut cum proprio ianditatis amp;nbsp;virtutis fplendore, licut Chriftus, Apoftoli, alii faqdi viri, dignitatem tueri fuam non pof-fit, earn hilgorc faltcm alieno defen-' dat:ne cum priici Romani toti quondam mundo dominarentur,fi Pontis ficis Romani potefias non ad coelos etiam amp;nbsp;tartara, vel Purgatorium in hune ufum çonfidum extenderctur. Papa mino r illis, aut fairem æqualis vidcretur: ut quemadmodum fuin-musRomanorum Dcus,Iupiter Opt. Max.quofdam fulmine fingitur ad in-ifpros deturbafle : fic Romanus Pon-itifexfuumrerrificum haberet cxcom municationis fulmcn , quo omnes Chriftianorum animas attonitas red 4eret, easque çontra ipfius potçngt; tiam

tcntiam vel hifcere audentes^ultrà itgt; fcros etiam,fi fieripofl'ibdcjiccrer.ut deniqucjficut iidem illi rerumdonii-r ni ampliflimuni fuum,purpiiraquc fulgcntem magiftratum habebant,cx quo alii Principes erant civitatis,ar liiinftar Regum exteris impcrabant nationibus ; fic Papa Romanus non lol LUU Epifeopos tanquam Principes habcretjfçd Cardinales etiamJPurpu-reófve Patres:qui fummis Regibus ç-quarentur ; ex quibus foils inftinclu Spiritus fimfti Vicarius Chrifti elige-retur. Qitafi verb ut Cathedra Petri urbiRoniXjfic Spiritus fandus alli-garinon poflît Cardinalibus, fœtidif-fimiscertè ac turpiflimis libidinum

ambitionum cloacis.lpye enimfua Zejiw 66. fponte tantùm in quietus, feq mode-ftis amp;nbsp;humilitatç prçditis hominibus quiefccre fe veile dixitfinvitus autem amp;nbsp;alligatus, ubicunqvte Romana ve-lit Ecclcfia,permanerc cogitur.quan-quam hie femper mens mea reclamabat, quod non tarn arde Spirit rum fi^ndum fibi amp;nbsp;fuæ alligarintEc-

dcfiäcjquin vigcfics amp;nbsp;Coptics ejus præfentia dcftituti, viginti fcptem il la,quæintabulis Pontificum vifun^ tur. excitarint fchiCmata : quae certa perpetuum diççrent contra fpiritum fandum teftimonium, omnemque ejus vim amp;nbsp;poteftatem redarguerent. Quid enim ? erroris amp;nbsp;diflenlionis author numen poteft efle divinum? Hoc loco ctim urgentur, non difeeC’ fiffetunc diennt à Romana Ecclefia Spiritum fandum ; (cd errorc atque ambitione hominum monftrofum Ecclefiæ caput, modo biceps, modo triceps extitifle ; ex his autem omnibus femper unum tantiim verum amp;nbsp;legitimum fuifle. O monftrofum Spiritum veftrum fandum,monftro-famque Ecclcfiam,quæ errore,ac am bitione veftra toties, totque fibi ca* pitaaffida fuftihere, per totannos circumferre,tot mortalibus ader-' rorem, abominationem amp;nbsp;defpe* rationem obtruderc cogatur. nae c-goiftud monftrum, quod toties jam duo , aliquando ctiam tria fimtd capi-

capita habuit, facile feptem fimul monftrola veftra libidine, ambitio-neque capita acquircre pofle video. Sed de primo ifto monftro feu rdolo fatis.

Alterum autem idolumvidi Lautet! , quod It all vocant, la Madonna di Loreto. Eft autem imago pida, ut dicitur, à S. Luca Evangclifta, atque cam ob caufam mirabilium opcrutn effedrix prxdicatur. Non queoverbis aflequi, quanta fit idoli hujus reli gio,quantaipfiusmiraculorum per totamltaliam fama.Hoc unumitalis eft cundis, five repëtino aliquo mor tis periculo pcrculfis,fivc xgritudinc aliqua laborantibus,in orc.Huic om-ncs in tai! ftatu vota faciunt,muncra proinittunt,peregrinatloncmquc ad ipfius templurnpollicentut. Quod fl accidat imminent! aliquos pericu-lo, morbóve liberari, illico miràculu. exclamant, promiflä folvcrida ftatu-tint, Lauretanamque profedionem fufcipiunt.ltaque concurritur ex ora flibus Italiæ partibus Laurctum quo^

tidiedona innumera afferuntür,tà-beliœ pidæ totam miracuioruin fa ricmexprimcntes in teiiiplo Hifpcn-duntur.Commovebatitiefanè primo aipedu tabcllarum infinitamultitu-do,aliquidq; ibi rcgnare divini fufpi-cabar.V erùm ut propius acccd cs coS infpcxi -, facilè cognovi, ftupentis illa populi atquc fenfu (quein fciè lolùni habet) Deos fibi fcnfibiles quærentis efledeliramchta. Nam hîcqucpiani piólum ccrnebam pendentem in c-quulcOjVotisquc Virgini Laurctanx fadis omnia illa tormcnta fetentern fortiterillic alium exferoci comicn-tem equo, mortis tarnen fatum cva-dere:hîc quofdam ægrotantes ejufdë invocatione in priftinam fanitatcm rcftitui: il lie alios, cosquc navigantes funili voto maritimam procellam , tcmpeftatemquc effugcrc. Qitas ta. menineptias ipfe quondam Romanarum fupcrftitionum diligens ob-fervator Cicero explofiflc vidctur,de natura traófans Deorum, deque Dia^ gora PhilofophOjKomanoruui Deo«

ridente ita (cribens: Cum Diagoras Samothcaciain veniflet,atque ei qui- ©w. dam amicus : Tu qui Deos putas hu- nö«Zlt;”’é^ mana negligcie,fiótmc animadver-7’”^' tisex tot tabeUis piftis, quàm multi votis vim tempeftatis effugerint, in portumque falvi pervenerint? Itafitj inquit. Idi enim nufquam piüi fuut, qui naufragium fecerunt,in manque pcricrunt.

Acutum fané ac Philofopho homi-nc dignum rcfponfum,quo fatis aper tc fignificavit, tales non levis,non lu-nonis, non Neptuni, hon aliorü, quitus votafecerantjDcorum ope 1er-vatos fuifle : cùm plûtes alii,iiq; mul-to fortaffis bis gt;nbsp;qui motte evaferantj • mcliores,fimilibus faftis vctis,flüäi-bustarnen haufti periilTent: fed eùm omnes fete in periculo conftituti ad aliquem ejufeemodi confugcre fo* lèvent Dcorunv.accidcretquc fæpifii-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ )

mè, ut caufæ naturales vchcmentius incitatae ,mortcmque minitantes, in medio deinde curfu vel impcditac, vel per fefe attçnuatæ repente falutis

fpcm afférant, fine uil a ration e effé-dum hune fidis commentiriisqud Diis adfcribi. Hoc idê noftris accidie Italis in eolendo Idolo Lauretano, ta bellisque pidis ei offerendis : quia cùm tota ferme Italia huic vota fa-ciat , amp;neccffe üt quodammodo in tanta hominû multitudine aliquos ialtem, five fin gui an ope divina, five viribus ctiam naturæ,votifui compotes fieri,amp; aliqua interdum naturç miracula exiftcre,ftolidè hæcamp; ftultè Virgini Laurctanæ attribuunturnifi negate forte velint, quod eodemmo dojcademquè de caufa olim apud Ennenfes etiam,ihSicilia (ut idem Z«d. orat. 'Tullius teftatur) fimulâchrum Cere-»wrew. nbsp;nbsp;uaultis fæpc prodigiis(ut verbis e-

jus utar)vim fuam.numenque déclarant: amp;nbsp;multisfæpe in difficilimis rebus præfens ejus auxilium tuIerit.Scd hæc, ut dixi, ferè vulgus tantùm.vul-gique fimiles fedantur.nam dodi eo» rû Philofophi, Medici, neenon Thcrt logi , dignitatc aliqua Ecclefiaftica non deliniti ,non modo hæcEaurc-

tàna miracula,fcd ipfam etiamfidcnt Romanam ( quod facile cùm Nea-poli efleni } ubi ïîonnihU illis ab in-quifitione papalî tefpirare licet * in* tellexCfim) tanqnam fiôtamgt;amp; falgt; fam animo contemnUntiquin ctiam apcrtè athei illi nomcrt Chriftiani tidebant meunt, quod Italico idio* mate pet hominem Chpîftianum, ftupidum ôc ftolîdum Ggnihcare ac intelligere foleant ; idquc propter-ca credo, quod nemo illis,nifi ftu-pidusamp;ftolidus ad Chimæras papales credendas aptuS amp;nbsp;idoneus vi-' deatur.

H A E c mihi ferè in mcntem vcnie bant.quæ tuo excitants,amp; nefeio quo modo illuminatüs fefmone,dicen-daputarem dcSocietate 1e s v, deque fuis, quæ ipfa prxcipuè colit ôc venetatur, idolis. Tum Paulus for-tibus me oculis iutucns-.Non quse-ïam , inquit gt;nbsp;pofthac amplius tan-tæ caccitatis lefulticæ caufàs , excd* fationes non recipiam ; fi in te tantum potuit veritatis lumen inftitu-d

tione lefuitica dcptavafi, ac propc-* modum, nifiipfe, credo, hucdivink tus veniflemiextingui,quid ego in obfcuris amp;nbsp;tencbricotis aliorura ani-mis nonficrijexiftimera? Quæcùm dixidet, finit'æ fignum nolhæ recréa* tionis dabatur, amp;nbsp;uterque noftrûni compreUojUt fit,fermone in luumi c, fe cubiculuni rc- -jh.-rî ' .cepit. .

gt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 3''!.bi : 1 ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'..if.i

i : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D fi

LIS SIM A. ID OLO^’ LA TRI A, Q;VAM in A-DORA Tl ON E P A N TS E T VI N I tenovat Societas,I e s v divinofub cognomcnto latitans fccunda belliai pacadoja fcx confdripta pct Chri-ftianum FrançkçnGar-dclebienféfîi.

Irabili prorfus lU* .di'cio ego fadum divino puto, fragt; tres mihi lil Chriquot; fto venerandi

dik0lißimi,qu0d adhuc creices, S)C ten era, quæætatcviribüsquc confirmata,æternam omnibus affèrre fàlutem debebat, Çhri-ftianareligiojin omniûftatim,ut gentium,itafupcrflitionumdo' min am, Romanamurbem delà-ta,ibiquc ethnicis ritibus, cxri» moniis, interpretationibus ûita,depravataq.‘ gt;nbsp;ad multas na* îiones, per mille ac quingentos, ‘ eO'^

eoque amplius anno» vera pcw venire, fînceraque non potuerit» Nam cuni idolorum cultus ad-có inßtus innatus fit Roma^ nis, ut vel noftro tempore Pius V, Pontifex Romanus, qui ab il-lis pro fancflo colitur, Romani adhuc magis gentilizare, quâm Chrifliani^are ( ut verbis cius u-tar) dicere coadu» fæpc fuerit: certè làpienti homini dubium non erit,quin amp;prifci Romani

Romanorum fîmiles, qui pan io antè non SolemjOon Lunam? non alia longe' pofita fÿdera, ut multæ nationes î fèd prælentia lovis, Martis,amp; aliorum, qui nulquam finit, Deorum fimula-chraadorare,tliure accæreisho-norare,eisque iàcrificare confiiez verant î quin hiinquam,amp;ho^ rumfucccflbres audientes,vel le-

f4 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■

gcntcs y Chriftum dc parifdixi’jP fc: H o c corpüs efliêïtiuni, ét dé vi-iio:hunéiafigume éfTe /uurngt;fta^ tïniillud pro conluecudine adi^ ■dololathcam præïcntiam traxé» rint, amp;r ( quöd peiüs cft) éthnicU ■ctiamex èö facrificium feccrintt ficquevanum idolorumcultuni j'n befli? ' .lam idololatrianl 'conimutaTjint, Ciim nulla un^ quartigensfuérit,nec tam feraSó Barbara, qii^'panem 8gt;C vmunl pro Deo cöleretSé adoraretmec tanta ftultitia infania, quac Deuni fuum, etiamfi pofTetjini-' molare,quodammodo madlare, integrii devorare vellet, cum inteftinis etiam, atqueii's, quf in Bis forte ab ultimo prandio,cCEgt; naverefiderent.ciboröreliquiis« Ét fané fi Lilq; co fornicationis lug poculum in religioneni Chri-ftiagt;

'ftianam efFudcrunt, ut ex /acra Euchanftia facrificium Romagt;-numfedfTe, idque Germaniæ; Galliæ, atque aliis nationibus pro v€ra,niy fti cadncrueca Chri-fti immolatione obtrufifle. de- ' ’ inóftretur: quis iam non ßpiens folüniyfed fànæ menti s homo du bitarc poterit,quin ex codem ab-ominationis calice idoîolatri-camillamfuamcorporis amp;fan-guinisChrifti præfentiamin or-bemChriftianû derivarintHmd ipfe iam omnibus Italicis (uper-ftitionibus imbutus Caictanus Cardinalis hac dere dubitare coc pitjCiim fcribcret:RomanaChri Z» commen fti in hoc facramento prxCengt; tiam,exverbis illis fuis: Hoc eftThontie corpus '-meum, hic eft fanguis

evidenter demonftrari non pof* fe: quippequæ iure optimö ali^ um poßint fènfüm admittere, nonièçusac, inquit,hæc Apo-i -ftoli vçi ba: Petra autê erat Cbri.-ilus, Quemcardinalemhancu-' nam ob cauiàm fummus lefui--tarû in Romano Collegio Theo logus, lacobus Paitz,tanquam incautelocutum, fruftrà in fuo * de Euchariftia tradtatu repre-hendic» Equidemhancefleeius, quam dixi,idololatriap çauiàm, præter fuam illam aliquam ip*. forum confeßionem, atque eas, quas ÔC in hisparadoxispofohet ipfi nunquam diflblvent ration nés: duo mepotißimucommo^ veruntjÔC ad hoc firmißime ere-' dendumimpulerunt. Quorum , alterumeftjquddnoftriRoma^

Iem,panis iiiinîrum,vinic(uc fpe ciebus conte(flum,fed mortuuni ctiani Sc vifibilcm præicntcm fi--bi Chriflum fingunt. Ecenini Romæin phano Iohannis Late--ranenßs, apud bafilicam Pnnci-piim Apoftolorû, Petri Pau^ li j duæ funt, quas ipfe fiepe ado^ kfcensreligionis caufafumdeo-Iculatus, æneæ cojumnæ,pkng, utaiunt,terrafanlt;fi:a,Ghrifti fan» guinetinâ:a:niultisq; aliisin lo* cis quidam adhuceiuidê iangui--nis guttacproreliquiisaflervan-tur. Et tarnen faten tur omn es, humanam Chrifti vitam fine làn guine efie nullam: quare eciam, non potuifie cotum à mortuis Chriftumrefurgcre,eandenique numéro vitam per fanguinis efi-fufîonemamiflam rccipere ,nifi cundem quoque 8gt;C totum in ter-d 5

ram éfFufum fàhguincm rccolli'-' geret^fateantur necefTeeftrcuiri' præfertim Chfi'fti corpus tem^ peratilsimum fuperflui fànguigt;^ nis habuerit nihil. îamvero' cum ipfi poisidere fe Chrifti fàngui-‘ nem proficeantur,certenoii con tend vivo,mortuum etiamChri ftuni prælèntê fibi fingunt. Alte rutn autetn eft, quod plurinia, quæ ad hancrem confirmanda ^ft'erutitunmiraculaex diametro cum ipforûdoctrina, feu Theo-

• facile ut appare--at, utruinque ab illis idolola^ triæ cauia elle conficT:um . Ex his autem miraculis brevitatis oratia un um vel alterum tantunf in mediumproducam. Acpfi-md quidem maximi ab illis fit, quod de confixis à Iudæis,amp; (an guinc manantibus hofths vulgt;

gónarratur amp;nbsp;fcnbitur; cum tarnen omncs eorum' Theológv ÔC doceant, ncceffario docere* debeancrChriftuniram i'mniofV tilem nihil amplius pati,niorgt; tcni''iiii ultra' non dominari : quod ccrtè falfiim cHet, fi pro-prius ibi,óó fuusfudTet fangüis eHuRiSindî forte' Ghriftum fal-lacilsimum facerc præftigiatô*' rem vèlint, qui vel alicnum ibi pofuerit, vel novum lânguincm. creaverit,quem homines ipfîus elfe, atque ab cius cffufum corpore arbitrarentur. Deinde noiï minôris illud faciunt miracu -îum,quoddc Vdone Archiepi-fcopo'Magdeburgenfi ferid nar-* raturin’eo,quifpcculum exem^ plof um inferibitur, libro . Ex Kùius eriim vifceribus 8é antequam capite pleôtcreturj

Virgo Maria Geras hoflias,de-fùnipfiflê,acin calicemmifîflecli citur. Atomnes corum Geri clamant dodores : Chrifti corpus nequaquam morccibi commu' nis in nobis permanere, auc in noftram iubuantiam converti; ■Gd corruptis à calore natural! fpeciebus, ftatim inde migrarc. Quocirca non potuitullarano-ne Maria filfi fui corpus accipe-re, ubi non manGrau ni fuo for-taGis more nugari,dicerequc ve-lint : novo Chriftum miraculo in flagitiofißimo illo homme, tanquam in fcctidiGima aliqua cloaca corpus iuum conGrvare maluifle, quam in piis Gn^ Äis viris, Sed huic iam fineni præfationi impono , obnixe^ que VOS omnes, viri orthodox xi, rogatos volo, uc pauca hæC mea.

inca, Sd in innere conferipta pa-radoxa veftriïplendore nomims nequaquam digna,fquo tarnen animo fuicipere velitis:id quód à vobis nullopeteremodo andere, fi alicuius præmt), vel lucri cngt; piditatCjóó non potins omninm vobiicumdeFendendælàlntis de fiderio, fpeqiie eins ab orbeChri ftiano repcllendæbcftiæ,qnçad banc,de qnadixi, idololatriaiu ^tainftndiose ipium redncereco-natnr,impnllùs,illa vobis potifli mu dedicairem»Valetcin Dom»^ no plnrimum,* Bafîlcæ, \r. .

î5 7 9-'r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

t ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;■'***’

rï«-.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ’ : —

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

B 5S TI ALI S St«

Q^y A M I N A D O K A T I Ü N E ,P A. nis^ vini Romana committit belquot; îtià,quaïliqtVcfidiffimâ hujus reno-* var^ocià, Ie s v-divioo fubcog’nogt; tóénto lititans. fccunda beflia,p4.raj T^rdoxa lex. cootcrip.tApçf, Chri-«- q 3}^ J,-;,, (Uanuni Fràn^bin Sagt;.

v.r! J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;, ,,

ïiru rc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' i~!r.{

'2^^y^^tïè\'ibi^ae^nibôlùmtefilleit jipeÜot • ' fcîh.-'ïïib --i ■ iç.?

Dô/àiîdæ Enchériquot; ftitc mtllain aliâm af-fcrûfmec alFerre ad-verfarij nodri pofsût caufam,nifi Roma-nam Chrifti in ca, diuq5 permanentem

prçicntiam.cùm autem uniis amp;idem ÜTjaJioduntaxat modo in toclo,amp;in Laehariftia exiftens Chnftus, merito in-

inqüiunt, in hoc ilium Sacramento, ut amp;facrafcriptura,amp; ratio etiam ju bet ipfa, tan quam dominum Deum^^’ noftrum adoramus. Scd multis ego, in omnem aetcrnitatcm iftiufmodi

veritatis hoftcs convifturis rationh bus demonftrabo, non pofle ibi cflc Romano more corpus amp;nbsp;fanguincm Chrifti : nihilq; proinde il 1 is adoran-dum, prætcr panem amp;nbsp;vinu rclinqui. Nam ex- communi Theoiogorö,Phi-lofophorumq-, fententia omnium cu vetum verb non repngnet, fed confo netpotiuSjfaveatqehæ autem,ut exi* tus declarabit, rationes fmt veræjEVr angelica, quae contrarivam oft endete vidêtur, teftimonia,quo abipfis intel ligutur modojcrunt falfa ; ad velanda tarnen idololatria accömodatiflima, facile ab idololatris tot ante annis,ut lonant,arreptafuiflecöftabit. Atqs in primisChriftu ab illis retrahi ex cœlo in terra arguo,ibiqi perpetub manen tem, amp;nbsp;ventres ipforum,non mentes fubeuntem,fymbolum cogi Apofto? licum refellere. Quid itaî quia collo*.

cari aiunt in facra lÿnaxi Chnftunl, non ramen per creationé,neqj’gcne'‘ rationem (alioqui no cundem amp;nbsp;aiv tiqüum illu fuum, fed alium fempcr, amp;nbsp;novum comcderent Deum)alicun dè igitur huc adveniat,neccßc eft.Sed vinde,qua£fo,nifi ex cœlo? Si autem cx cœlo, quomodo ibi fedcils ad dex- quot;nbsp;tram manet Patris, indeque ventü-rusjudicarc vivos dicitur amp;nbsp;mortü- 1 os?Non hoc inquiunt pado ChrifttK I in Êuchariftia fit prxfèns, quafi^éx iP no in alium locû transfcratur,ex óoö'-lo in terram dcducatunfed per tranf* fubftanriationcmjfcuconvcrfioncnï totus fub ufraque Ipccie Dci filius ftatuitur. Ira ferè icm per,quandô' rc-ipià'ttOrt polTunt, fidis ac monftrofis nominibus noftrasfufpenfas mentes tenent, ftuJtiflrmcque illüduntî'ut, quoniam eundc in hoftia, qui in cœ-lo cfijl E s V M habcrc volunt,viam au tem omnë, qua'ad Hânc perducatur perpétua veri täte feptam amp;c interclu-ïâm vident,tranfubftantiationc faîte, amp;nbsp;convcrfionc, tanquam occnltiffi-mis,

mis amp;nbsp;qui ab humano ingcnio inveft i gah non pofsint »cuniculis, ilium eo perduci dicant.Quali verô,cùm ante confecrationem ibi non fuctit, ncc ullo ex loco vencrit,ncquc dcintcgro produôtus fuerit, ideoquc nullus ac-cipiendi in fpccicbus Chviftum reli-« quus fit modus , nudum amp;nbsp;h dum tranlTubftätiationis nomen rem pof-fit tantam cfficcre. Sed ut pofl'itjéft-nc bic idem,qui ad dextram Pattis fc, det filiusï Eft plané,inquiunt,quoni-am idem corpus fi non naturalitcr,at divinitïisamp; facramentaliter in mul-tis poteft eflé locis - Siquidcm hoe tempore totum Chrifti corpus riö in cœlo tantü ,fed inltalia,in Hifpania, ; in Germania, in Gallia,amp; in multis a-

liis regionibus, atq; in his ipfis fupet pluraadhuc altaria,amp;in iftis fub pluri bus adhuc Ipccicbus, ac in his fub plu ! nbsp;nbsp;ribus adhuc partibus fpccicrvi f :;peri-

tuv.Hoc relpöfoquia per multos jam annos triumphant,cfficlam profedó, ut pofthac triumpharc cclfent. Di-vinitùs amp;nbsp;facramentaliter integrum

Chrifti corpus tam multisjisq; difjua ftifllmis cft in locisrCcdó igitur,quo-nam vinculo,quave unione cx corpore Chrifti exiftcnte Romæ, amp;nbsp;in coelo (ut innumera alia, ubi cflc dicitur ,0* mittam loca)fiatidcm,amp; unum.Nani ea corpora,quae aliud quippiam inter fe pofituni habcnt,noniunt conjun-éla amp;nbsp;continua, fed diijunda amp;nbsp;conti gua:hacq;rationc nö unum,fed duo funt, vel plu ra corpora. Atqui intet fpecies panis continentes Chrifti corpus Romac,amp; ipfum Chriftum in ccE'' lis cxiftentëjimmenfum fanè fpatiuni) plurimaque funt corpora interpofita. Vt igitur in hifce ac omnibus aliis lo cis Chrifti corpus fit facramentaliter* facramentalem quoque inter Chri* ftumin coeloEmpyreo fedentem,ÓC omnes intermedios orbes cœlcftes, amp;nbsp;fubjeda his proximè clemcnta,amp; altaria ,amp; hoftias confccratas unionc conftituatis oportet. Quod certe por-tentum elle aliquoddicctisrcurigi'* tut amp;nbsp;illudmnde hoc nafeitut non vi-* detisrVcriim ctiaui hoc vcftrç concédât ut

datur ftultitiac,veniat finitum Chrifti fcorpus in tam multa vel infinita,fi et fent,loca : audiamus faltem exvobis, quêinadmodum inde difccdat,amp; quó 'tiamfefeconfeiatjin. cœlvimne,an ad alium,qui tum forte eonfecratur, pagt; hem? Fatemini iiamque omncs,non fcmpcr Chrifti corpus lub fpeciebus permanerc, fed quoad hæ integræ in-corruptaeque perfcverant: deftruftis autern,ftve à calore natural!»five à vermibus»five ab acre cireumflucn-tc,lpeciebus,ftatim inde Chriftum quoque difccdere. Scd quorfum, amp;nbsp;quo tandem modo ? Definit clama* tis in fcholis veftris, definit ibi tunc cffe ita ,ut neque in coelum » ex quo nunquani difceflit, rcvertatur : ne* que ad aliud altare, quod tunc forte , ubi cohfccratio fier et, nullum ef* fct,profieifcatur ; neque ullo modo irttcrcai, amp;nbsp;corrumpatur. O indi-gnam homine ratione prædito do* ûrinam gt;nbsp;Si ufpiam corpus efle ali-quod definatjilludtarnen ncqjdifceU tu,neque intcntu ibi definere. Qmd,

quæfo, magis contra omncm cft ra-tionem?Theologia autcm etfi eado-cet,quæ funt fupra rationcm ôz Çvtrjxà,non tarnen quæ contra amp;nbsp;tùi' TJipvtrtxa. Chriftum autem non per* inanerefub fpecicbus corruptis,amp; ta, men inde non difcedcre, amp;nbsp;alio per-venire manifeftifsimè rationi répugnât . Quid quod hæc corporis amp;nbsp;languinis dominici dcfitio unionem Chrifti hypoftaticam difsipet atque diffolvat? Verbum cnini æternum cùmimmutabilefit ôc infinitum,u' bique amp;nbsp;efle amp;nbsp;permanere dicitur; manet igitur fub fpecicbus etiam de-ftruftis. At ibi ante corruptioncm fpecierum corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti hypoftaticè illi erant unitafiam verb cùm hæc ibi eife deficrint,quomodo lub fpecicbus corruptis non fada eft, fitque fingulis diebus diifolutio na-* turæ humanæ à divina ? Vel fi finiquot; ta,amp;quæubiquc eife non potefl;(ut vos fatemini) humana natura fecuni defert earn , cui femper unita manet ,divinitatis portionem, quomo-

QMitranffubftantiatio totumliaulatim mundum.ad nihilum reduat,omnium^ tandem refurreltionem mortUoru tollat.

ED ipfa nunc fola,fi placet, I tranliubftantiatio prodc-1 at:ut monftrofa hujus Chy 1 macræ, prodigiofaque natura , haétenus non fatis pcrfpcda, tandë jam aliquando cognofcatur.to toqj cx orbc Chriftiano cxplodatur. T ranlfubftantiatio, inquiunt,eft con. vcrfio panis amp;nbsp;vini in corpus amp;nbsp;fan-guinë Chrifti : amp;nbsp;hoc quidë ita dicüt, ut nihil fubftantiç panis amp;nbsp;vini rema-ncrcjfcdtotâ utriufqj rci materiam, formamque in ter ire velint. O im-menfam horum, quaefo, omnes, qui fapitis, dementiam Theologorum cognofeite. Qiioniam panis amp;vini nonformam folùm,fed materiam c-tiam perire volunt, amp;nbsp;totû paulatim

’mundurn in nihilutn intcnrc,amp; om* nium tandem tolli rcfurredionçn^ mortuorû fatcan t-ur neceflc cft-Mun-duscnim quipattim to^ ante annil non peniffet,partim nuncperiret,partim confequentibus annis pcritu* rus cflet,fublata omnibus hiiçe tem-poribus per infinitum,paniSjviniq; in 7» ^.Sent. orbe Chriftiano cófecrati numerum, äi{i.n.art, materiarNova,inquit Thomas Aqui-.

nas, corruptis fpeciebqs à Deo ere-atur materia : quæ it\ locqm prioriSj fuçccdat,tantamquc Kuinam refici-at. Novum igitur amp;nbsp;jam aliqua ex parte habcmus,amp; tandena totum be* ncficio tranflubftantiationis habebi-mus mundum.. Et hoc faltem tempore cum innumeræ fint in Romana Ecclcfia conlccratæ hoftiac, in quibus omnibus vi confccrationis materia, panis interiiffe dicitur^falfum relin-quetur cclcbcrrimum illud philofo-phorum omniumjCtiam Chriftiano-rum proloquium: Tantam jam efiq in mundo matcriam primam (utpo-jc jingencrabilcm amp;nbsp;incorruptibi-

ïem)quanta temper ab initio fuit Rê* furredionem porró eademde caufa tolli mortuorum quis nifi caxus non videt? Materia enim prima,quæ dici-tur, omnium eft capax formarum: cum eadem materia, quç modo hanc, VeliUam ciTeAfx^«* fuftentat huma-nam,mox cadaveris fufeepturafit for mam : tum vermium amp;nbsp;elemento-rum : ficque deinceps quafeunque a-lias appetiverit, nadura fit fpripas, variarum,praefertim (utin coemite-riis videre licet) hçrbarum,nec non tritici aliarum plantarum- Ex haç autçin tritici, quac quondam hominis fuerat, materia accidit fieri hofti-as.in quibus deinde per tranflubftan-tiationem tota ad nihilurn matçria rcducitur : nihil igitur Uk omnesquç alii,quibus idena acciderit, retinc* bunt fui,quod in univerlali corpo* rum inftauratione recipere poflint : cum praefçrtim illud idem numero, ut ipfe Thomas Aquinas fatetuv, quod ad nihilu eft redadum non

ilaç^/o^ev tertium, Quo Jfaiß conficrtctionii Verba, Verum ftt Euchariitia Chri^um prafentem e^ciant..

■i norum vim virtutemque I vcrborumrquæ rite, perfe-I '^equc prolata tot fimul ctKcere miracula qucant.Nam fimul ac de pane dicitur:hoc eft corpus mc-um, amp;nbsp;de vino : hic eft fanguis meus, tota ftatim panis,vinique fubftantia deperditur : óc cïim nihil illius rçma-neat, non tarnen annihilatur: totus' que fub utraque fpecie Chriftus nul-loex loco adduâuSjnonfçcunduin humanam tantum,fed divinam cti-am, quæ antea ibi amp;nbsp;ubique erat,na-turam,denu6 tarnen collocatur. Mc-ritó fanè tantopere hæc admirantes paucorum quafi incantationi adfcri-bunt vcrborum,qui ill a ipfa verba ita intellefta,contra fuam amp;nbsp;Grammatica amp;nbsp;Philofophiam amp;-Theologiam facerc needum intelligunt. Contra Grammaticam quidem, quiaprono^

men,hoc, ftatim arque profertur,ali-cujus rei præfcntis eft demonftrati# Vum : tunc autem cum co quidem pronunciato,nondum tarnen omnia confequentia funt prolata verba,non adefle aiunt, fed afFuturum Chrifti corpusnem igitur abientem ibi,amp;fu tutam demonftrat potius,quàm prac^ fentem ; proindeque non impropria modó,amp; metaphoricam (quod om-nes negant) fed aliénant etiam amp;nbsp;con trariam(quod ipfa rerii, nominumq; natura deteftatur) induit fignificatio-nem. Contra philofophiam verb, propterca quód,cum omnis caufa.fi non tempore,at natura inum pra:ce-dat eft'eâum, amp;nbsp;confecrationis ilia verba canfa fmt, cur prüfens fit in tu-chariftia Chriftus,amp; catenus fmt cau-fa,quatcnus verum fignificantia Chri fti corpus amp;fanguincm,hcc præfcntia cft'iciunf. neceflario prius in fe eftede bent vera,ut vcrti fignificando efteäu producant, At qui non in principio, non in medio, fed primhm corum in fin everborum ptefto efle dicunt cor-«

puSjSc fanguinem Chriftiân fine autê ut verba non funt,ita neque amplius fjgnificarc,amp; vçra efle pofluntin om ni igitur amp;nbsp;tempore,amp; inftanti(ut vo^ ca nt) natura:,quo verba hæc proferun tunprolataq; fignifiçant,omnino fût falfà. Siquidçm prias, faltem natixquot; ra,hoc eflecorpus.hune efle fanguipê fignificant,amp; etiam demonftrant.quî corpus ibi,fanguisq; adfint. Falfqm autem qui efle potefteaula ver i? Contra Theologiam denique.quia omnes eorum docent Theologizverba coq-* fecrationis illud efficcre,quod fignifî-çant:amp; tamë totum lub qtraq; (pecic Chriftum efle diçunt. Atqui neque folum corporis, neque fanguinis no men,totum fignifîcat ÇhriftumzdivH nitatem veto eins ne fignificare qui* dem poteft-Verum cft,ii)quiunt,horû vi verboruni integrum fub vtraque fpecie nô efle Chriftum.- eft tarnen to tus per concomitantiam. quoniam Çhriftus cùm vivus jam fit,amp; immor-|alis,non poteft fanguis ejus efle fine corpore,neque corpus fine fanguine,

neque hxc fine anima amp;nbsp;divinitatc. Sed miferi ifti, amp;nbsp;fuperftitiónc cxcati Theologinpndum vident * quod cadent rationc non filius folùm, fed Pa-tçr etiam amp;nbsp;Spiritus fanttus,totâvc Tnnitas incarnata comederetur. Nam una eademque effentia divina numero in omnibus tribus incft per-fonis divinis ; effentiam autem neceP fario comitatuç amp;nbsp;fubfiftcn-tia ita,ut ubicunquç cft effentia divina, ibi necçfiadb omiaia tria fmt fup-pQfita,ttésve perfonæ divinç.non po-teft igitur per concomitantiam torus beifilius manducari,quintotaquo-queTripitas pçr candem concomi* tantiam comedatur,totaque Theolo gia Chriftiana confupdatur-

Quid Chri/liu feipfüm in altima cum bt»« (owedenî, no» Nmr» os flomachum m«»-liucaTperiifuuni.

^^a^bOrro Chrifium ajunt nôn rafuis,fed fibi corpus fuum mandu candu^ fanguinç bibcnlt;»

dum’dcdifle,non bibam amodó dice* Matt.16. tcmdehoc genimine vitis,nifi in reg' nopatris mei. Equidem jam mihi non ftulti, ut Temper : non iniani, ut faepe: fed ne homines quidcm efîè vi-dcntnr,qui Romanum in Euchariftia Chriftum efle dicunt. Nam qui co«’ medit quippiam, ore, dcntibus.caefequot; risc^ue inftrumcntis ànatura tributis illud comedit, amp;nbsp;ex palato in ftoma* chum demittit: fierique nullo modo potcft,ut illud idem os, quo corned? mus, fimul à nobis comedaturddcni' queftomachus,inqucm cibus con-* jiciendus cft,cibi vicem gerat,ut con-trarium aflcrerc amp;humanam,amp;di* vinam fit rationem evertcre. Sicut enim Pater æternus non feipfum generate potuifle dicitur, fed diflindu à fc filium : ita certe nihil fcipfum,to* j turn præfertim comedcrepoteft,fed aliquid à fc diftindum amp;nbsp;feparatum-non manducavit igitur Chriftus in ultima cœna fcipfum,fed pancm dun taxat : ncque fanguinem fuum bibit, ftd vinum tantum, ut, amp;nbsp;os retineret fuum,

fuum, quo cibum ilium comcderct, amp;nbsp;ftomachum, quo efcam ill am, po-tumque acceptum contineret. Imo potuit,inquiuntlc(uitæ,Chriftusvilà* bills feiplumgt;panisfcilicet,amp;vini fpc-ciebus occultatum comedere. O bau dem, pcrverfitatemque lefuiticam, quæfo,cognofcite.Quia duos fingere Chriftos, quorum alter alteroVefea^ tur non audent ; duos afferunt diver-fos exiftendi modos Chrifti, ut cùm unus,amp; idem fit vifibilis amp;nbsp;invifibilis Chriftus,amp;vifibilisfeipfumvifibilem, neq; relpfa, neque modo,vel nomine pofiit diftindo manducare; vifibilis tarnen feipfum invifibilem ut modo, nomineque,ita reipta.diflàndum comedere polfe videatur.

Quo^totm in parVam hsiiiam inclu/its Cferb compnmatur.mtmlfrù emnibM confum Jatur.plane^ moriatur.

HArva,inquiunt,hoftia eftj at. qui magnus, amp;nbsp;triginta tri-i urn annotum Chtiftus. Ncgt;

que enim minus corpus ullomodä circumplecti ma,us, amp;nbsp;omni ex pir* te contincre poteft. Vel li cimi töta ibi fua eft quantitate feu magnitude nc GhriftüS, quomodo in tani pat' vam holhain ineluditur, amp;nbsp;inclufu» non comprimitUrjCOmprclfus autciil non membris omnibus confunditur, plancquecmqritur ? Non paritur,iu-quiunt, vim ibi ullamcorpüs Chrifti, eö quód noil aliorû córporum moré in hoe facramento extcndatur,fed iri-ftar fubftantiç immaterialis amp;nbsp;indivi-fibilis totü fit in tota hoftiadötumq} in quälibet ctia minima pai-të hofti^ Hie ego omnes eorum 1 heoIogoS Philofophos teftäs, proprio hoc ut ö-rcrcfcllät,efficiam.Scribunt ehim illi. amp;nbsp;docent infeholis fuis omnes: quart titatis clfcntiam elfe, habere partes extra partes,vel certè dividi aut mén« furari polTc: neepotentia quidceffici polTe divina, ut alicübi quantitds üne hac clTentia, naturave lua reperiatuh quandoquidem eontradidionem in-voluit manifeftam, rem quampiam line

Cne effent ia inveniri fua. lam igituï candenn li retinet Chrifti corpus in hoe Sacramento quantitatem, fcü inagnitudincm,quamin coelis habet, ad dextram fedens Patris , eandem ’quoq; habebit partium extenfionem, divifionem Sc mcnfurationcm.Siqui-dem corpus materiale aC divifibilc nullomodo fieri contra naturam fu-am immateriale Scindivifibilc poteft. Nodu hunc Gordiumlefuitç cernen, teSjUon illi quidem lblvunt,lcdobfcti tisfuo more verbis involvunt,ut cviin «urn diffolutum nemo viderepolfit, alicubi tarnen tanquam intenebrisfó lutus jacere videatur. Dicunt enim, habere quidcChtiftum inEuchàriftià

. amp;tötaluamquantitatcm,amp;partlum”^,j‘^ extehfionë ac divifibilitatc;verü nö in ordiné ad locû,amp;hâc cffecaüla, cur tä chariîiia parvus nobis videatür.O prçftigias le--

, fuiticas,omncs,quçfo,agnofcitc.R.ctn hâc in fummü adduftâ dilcrimë vide, tes, quia materiale amp;nbsp;divifibilc Chrifti corpus fingere immatcriale Sc in-div lfibilc,ut cctcri,nô attdëtânunau*

rialcnifaltem amp;nbsp;invivifibilcm^èu po tins nullum elle locum fingunt, quo tanta ilia Chrifti quantitas amp;nbsp;magni-tudo occultetur,amp;ocu!is noftris fub- i trahatur. Sed quid dicent,cum ex illis quæfiero : Si magnum panem inftar tnontis confccrarcnt, num ibi efl'et ncc ne Chrifti corpus in ordinc ad locum? Confecrari autemtantum poffe panem,multitudo demonftrat । hoftiarum jam in Romana Ecclcfia S confccratarum : quæ in unuin fi lo' ,cum conferrentur -, magnum certè montem conficerent. Tunc fané contrariani,omnesque ipforum pre-' ftigias manifeftantem, neceflarió ad-* hibebunt relponfionem: Chrifti cor^ ; pus non folvim ibi elle in ordine ad : locum,fed etiam extra locum,hancq;

j^èilfâcrificium mijße ßicrum ex EucianÏÏiit (er^uî.iyfanÿtinemChriÜHelUt,

Önduin hifce amp;nbsp;hujuftnodi hE^» '^*^*^^*^*^*5 aliis, alio loco dcte-15SÙ» geneis de corpore Chrifti nu-gis coatcnti,myftlcüöciacrucntuni etiamçx çofaCrificiumeffcinftitucn dûcontcndunt,quodfecundû ordb nem Melchifedech Patri aeterno offe-tatur, quqd Iblum cfficaqlüniunt fit, adhuncplacandum,medium. Atqui Melchifedech panem tantum ôc vi^ hum protuliffe,id eft,ut ipfi intcrgt; pretantur,obtuliffe legitur. quareaut ipforum faerificiunà in quo nequa-quant pancm amp;nbsp;vinum,fed foium Chriftum çfferri dicunt, non eft fe-cundumordinem Metchiledech; aut certe in co fecundum hunc ordincm panis duntaxat, amp;vinu,exp’.ofo Chri^ fto, offeruntur. O puglohemplum-beuni,cxclamabunt, qui vel hoc folo rctùnditur ,qubd ordo facrificiorum in externa poiiftimum forma, figU'* f

tàq; fpccbctur ; cùm auteiri ibi panis» vinique fpecies fairem remaneant,or' do quoq; iacrificii Melchifedech coö fervatur.O feuturn luteum,quod taH* facilè pltimbco pugiorie tVärlsfigituf' Nam ordo, quoctmqff andern is mûquot; do fumatur, fem per fes cas, quaruifl eft ordo,concernit, nonaurcm eaSj ïjuarum non eft ordO:fcd partis amp;vh ni fpecies non pertinent ad rem hii^ Jus faerificii,ut ipfî fatchtur,nequca( earn ullo modo referuntur,fed ad nem tantû vinum, qUorum'fuiii fpecies: quapropter non poteft ixfo' lis pänis ac Vini fpeciebus hujus ordo facrificii fpeftari, quin in fôlo etiatf

.5)

.ï'

)(»

O' iS)

N A T 1 p N E MIR A P Àamp; Ai doxa tril c'onfcripta per Chriftiagt; nuQi Francken Gardele-bienfem.

NÖ N ignöro ,vtri præftantifsimi ac in-tegerrimi,qüàn) facilè oppugnari,expü guarique falfumpoffe videatur-.quamq’ difficile veri aliquid inveniatur, inventuincpie Uarè.perfeÂeque explicetur;riiWlominus , tametiperpaucis hifce meis amp;nbsp;fuperionbus itiaift paradoXis; falfani lefintarum doftri-nana oppugnanxibus potius,qu|m i^eam ul Ia in re öpinionem explicantibus'ornnes ve-ritatis holies i,n arenam provóéare Ÿolui. Piüra enim $c majorafùinmoUtürus.debi- , taSquevobisDoniinisac civibus mcischa-tifsimis (fi müdöpotero) fum.gratias rçla-•Jtarus,cùm alicubi inihiin voluntario hoC , ttieo exilio»amp; philofophica percgrinatioi

neconfiftercplacuerit.Valetc.Ba-fileaeVj Oftobns.ahnl 1^'-' ï ' ‘’1'5 ’9 y•gt; f a

QkoJ ctnciliunt Tridentinumignorans Ant glt;*iiini^e.pradèSlinationefententii^,iÿiot ranted certißimuiti hufic ßti /piritiu fanlit'nunctum «nathematu fulmine pergt; (ujferit.

Vguftinus occultiflimuni pcrtraélans Divinæ praede' îlinationis inyfterium,mul itis in locis cöftituit : Deum corr^f antequam primi noftri pa-/gt;Hm cÿ- rentes peccaflent,omnes voluiffe luo-gratilt;t,(ap. tïiines làlvarc, ad höc^J omnibus gra 10. II. 12. tiamfuffieientëdcdifle. Vcrùmpoft pcccatum, totam Adx quandam feverantité pcrditionis maflam, damnationi ob-cAf 8. er noxiam: ex qua fi nullus plané homi-i4.®f/,rrf. num ïibèrarctur, fine ullaid Deicul-pa, injuftitiâve ficret. Fccifle tamcii rum^b 8 Poftca ex haç maflaqua:davafa in honorem, quædam autcm in coiv S^ojw.p. turiieliàm, hoc chjola fua vohintarc, fine’qlïa à,liorum prçvilione operum, quofâapiprçdeftinatrc ad vitam,quof dam autem reprobaüc ad mortem ;

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ho(?

hocquc propter pcccatuni duntaxat originale.Ex quo profeûp.dcducitur, ipfeque Auguftinus apertiffimè fate-tur ; Deutn noqfolùm pcççatahomi-num permittcre ,fcd etiam earn, fine qua converti, falvariquc non poffint, denegarc gratiam : ut infantibus ba-ptifmum, infidelibus fidem,Chriftiai nisperfeverantiam. At verb Conci-* liumTridcntinum vel ignorans,v4 diffimulans hune tanti fui Patris er-rorcm,contrarium plané,ftatuit,duna dicif.Deum fua femel, gratia juftifica- SeJUone lt;S. tos non dcfcrcre, nifi prius ab cis dc'

• feratur, fed ficut cœpit opus bonum, itaillud perficcrcjoperans veile,amp; per ficcre . Quid ad haec Auguftinus ? Si qui,inquit,necduni cftis vocati, quos gratia.fua Deus praedeftinaverit eli-gendo.s,aficipietis gratiam, qua veli- j„h ly' tisamp;fitiselefti;amp;ftqui9bcditis,ft non longé ftis rejiciendi, fubtrahentur vobis o-* « jgt;rtncip»o. bediendi vires,ut cefletis obedire-.

Quid, quæfo, hoc eft 'aliud dicere, quàm,qui in juftitia Ghriftiana perfe« verâtjideo perfeverare, quia gratiam

divinam acceperunt,qua ad fincm uf-que perfevcrarent, quaquc non, poP ftnt non perfevcrare?amp; quiab eadein cxóiduntjïdctrco cadere,quia fuam ib lis gratiam Deus ad perlevcrandutn necelFariani dare noluit ? Deferit igi-tuf ex Auguftini fententia Deus,à qui bus tpfe non deferitur; Synodumque Tridentinä mendacii coarguit,iHeq; viciffim ab çadem erroris accufatur; imo eodem , quo capitales ipfius ho-ftes appctuhtur,anathemavis fulmi-’ nbsp;nbsp;nbsp;nc, per fum nia ignorantiam^, ftultiti-.

amq; profternituf . Fulminât eniiu Seßione s Concilium cotra eO'S,qui-dicunt;pec-’ sanoneö. ' catum à primïsparctibus origine con traftum virrate baptifmi hpii vere re-mittijied tantbmmodo non imputa* ri,feu quódam quail modo abradi,ita . ut peccatorum radices adhuc animo ' infixç maneannconftitùitq,-antiquû • i' quot;’'«‘i- |yoc peccatum,Sacramento baptifmi

protlus deleri atq^funditus cvelii.Sta-' re hîc poteli: Aüguftinus,qui origina-li culpa non folùm infantibus,baptjl** jnfbinfidelibus fidê,fcd bajitizatis cti-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amj

5m,femelqi juftificatis dcncgari ait pcrfevcranttam? Quï cnimïioc illis pcccatüvirtute baptifmi rcmiffum e( fetamp;condonatum? aut fi plané con-donatu, cur itïud idem Deus refpici-ens tam multos deferit baptizatos Hicomnes Romanas Ecclctiaç dofto-reslaborare,ha£rere,fi quidnä refpon-dcre debeant, cogitavint •. labi veró amp;nbsp;cadcre,fi quiequam re(ponderint,ne-ceöecft. Sed fortaffis,cùm Auguftinû hac in rc erraffe non audcant conce-

dere, fobs prxdcftinatisperbaptifmû condopari dicent originale pecca-tum.Vtinam ibud quidem- Sed non audebunt.Sciunt enim Cbriftum )uf-fiffe omnes baptizari, idque in remlf- Mmï «k. fionc pcccatorfr.velleqiomnes falvos ’i.Tm.t. faccre. quod ccvtè pollet,ft tam mul* tos ob originalem culpä reprobaffet.

Quod CT leßtitarü huncfe^u.ent'mtrt 4e^rtede/linatione o[gt;iniigt;,ju/ium,acproinde de inundo tollat fiieuni.

aVî porrb non dicam miferi-cordcm.fed aliqua ex parte juftum* hune cogitare poffu* f 4

nius Auguftini Deum? NamilleRcX juftus eflet (ex Humana enim juftiti-amiefuitæ venantur divinam)qui fi CLijufpiam parens deliquiflet, non hunc folùm, fed totâ etiam ejus pro-geniem.npn condemnaret niodo/cd ira condemnaret,ut ça pœna folû pa' rcntcm,amp; pçrpaucos çjus pofteros, perfoluto, per ditifsimum quendam» qui id folus iftis, ac omnibus aliis ÔÇ poflît, amp;nbsp;præftarc vçlic,rcdemptionis prctipjlibçraret: rcliquam autem ont ncm infinitam multitudinem, omni rcpudiato pretio,crudclißime necari juberet ? Qiiis non immanem hunc potiuSjimpium ac fccleratißlmumdi ceret tyrannum ? Et tarnen hoc mœ do Auguftinus præclarè fe juftitiani putat divinam defendere,dum Deum fi ngît Adæ peccato ofFcnlum,amp; hunç ipfum,amp; omnes qui ab ipfo per naturalem propagationcm dcfccnderent, aeternis fuppliciis adjudicaflc: exquP bus folum poftea Adamum amp;nbsp;pau-a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prædeftinatos,pretio fangui

mcndummundum crat fatis,cripc. retxxteros autem omncs quantum, vis innocentes, nec pretio,ncc precis, bus liberandosçenferct.O crudelem, amp;nbsp;plufquam crudeliflimum, injuftif-fimumque AuguftiniDeum.quitam lcvem,imó nullam propriam ob cub pâminfinitos cthnicos,Machumeta-nosjudçosânnumeros denique Chri ftianos , amp;nbsp;quidem tales, qui ut ipfc Auguftinus tcftatur,dileûionemha* bent, qua Chriftiane vivant, amp;nbsp;ita vivant , ut cum corum vita, qui talvi fi-Unt, non fmt comparand!, perpetuis excruciandos tormentis darmoni tra-dit. næ Auguftus Caefar multb mallet crudeliflimihujus Dei,quern Hero-dis, qui cum puer is innocentibus ft-Hum quoque fuum occidi juflerat,et fc poreus,quam filius. Auguftinus ta» men fe defendens nobis ita vidcri,in. quit, qui originalis peccati magnitu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

dincm ignoramus. Quis tandem nift ftultus banc ignorât? Majus hoc crat peccatum in illo, qui amp;nbsp;fua fponte deli querat, amp;nbsp;nos ' infeios in i dena deli-

dutn, indiwerae, quàm in nobis, qui nihil propria voluntatc peccavera-mus : amp;nbsp;tarnen liberatus atquefalva-tlt;üS eft ille per fidem in lemen mulie* ris, quid igitur quod minimum, ac propc nihil eft in nobis, majus eflc fingis.quàm quod maximum in Adamo ? Quid? latrone fi latrocinii abfo-luto,parvulos tarnen filios ejus juftil-fimc condemnatos diceres, an quii* quam te mortalium ferret? annon o/ mnes iniquilTimum te , monrtrofif-fimumque eflejudieem clamafent ï i

omnium Theologorum Schob^icorum iepr^edeFHnatione fintenüa S)eumßultunt 'iÿ’inJànUmfaciat:

H'~ j L F E CIT,credo,hoe tota Sçholafticorum Thcolo-goruni turba,quæ Augu-ftinum hac in re dcfçrcns, Dcumque fumma injuftitia libera-re vplens, in lummam conjecit ftulgt; ôçinfaniam. Sçribijnç^eftim . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acuti

piinceps Thomas Aquinas,Deum ab ïn f’nw4 ïterno folafua voluntate,finculla o ?“*-riginalis amp;nbsp;aótualis peçcati pracvifio- ' né, certes fibi homines, quibus bea-titudinem (uam corim'iunicaret,me-* diaque ad hanc confcquendam ne-ceflariafuppcditarét,elcgifle;reliquos ömncs mcritó, ócfapienter ab hoc fine exclufifle. Quemadmodum enim, J» eadtm inquit Angclicus iUe Dodor ordo proportioque univerfi requirit,ut a,- ‘

. fltoneam» hx res fuprcmum,aliæ infimum obti-hcant locum ; amp;nbsp;fapicns architedus alios ablirudit lapidés in profundum, alios c’ollocat in editiori amp;nbsp;confpicua domus parte ; lie rçrum omnium fa-picntiffimus moderator Deus multa fieri mala pcrmittit.omncs à fc reprobates ad infimum ,amp; dæmoniorum domicilium deprimcntia,ut nonnul-I’a inde eliciat bona,quæ omnes hies prxdeftinatos ad fupremas amp;nbsp;cocle-ftesbeatorumfedes clevcntatqrtc at-lol'ant.

ftolidus aliquis amp;nbsp;ftultus facerc,fic permitteredicitur mala,eaquc infi' nita,ut inde perpauca eveniant bona: ' qui præftantiflimû hominibus finem ■ conftituens,obviliiTimas tarnen,fx-peque fidas mathcmaticas propor-tiones, maximain hominum partem hoc fine non privat folùm.fcd ita privat,ut quafi ipfi cum confequi potuc-rint.cùm certèDeus ilium ut afleque rentur noluerit, in miferiam ctiam ; protruderentur fempiternam. Vtfi Romanus Pontifex dicerctur veile o-mnesfuos Cardinales in Sandorum numerum referre : non pofîc autem, vel nolle hoc facere, nifî prius abipfo ' plcniflimas acciperent indulgentia* rum alas, fine quibus nemo redà in cœlum fertur,lcd neceflariô in Pur* gatorium delabitur: ipfe tamê poftea non omnibus, fed perpaucis tantùm hujufmodi alas largiretm' : cæteros autem omnes ,quia fine his, quas date noluit,alis ad cœlum pervolare ne-quivcrunt,fcd in ignem purgatorium decider unt,in ipfum ctiam ignem in-

fernalem deturbaret,quis non crude-liffimamihuius Papæ ftultitiam, ftul-tiffimamque crudelitatcm detcftare-tur? At talem omnes DoÛores Scho-laftici Deum faciunt,docentes, ilium antecedcntijid eft,remlfla quadam,ôc imperfeda voluntate(tanquam puer, vel ftultus fit)vellé omnes ut lacra fcviptura docet, talvare ; coniequenti S4[i.t.lt;S.iz verb,hoc eft,perfefta,conftantiamp;ef i.aii Tivu. ficaci voluntate ( quali jam vir vel fa piens fit faftus ) veile eos tantum tal-vos facere, quibus gratiam fuam, all* asque virtutes divinas,tanquam alas cœleftes dare decrevcrit ; reliquis aù-tem omnibus , quia finehac,quam dare noluit,gratia,advitæ fanftimogt; niampervcnire,velincadem perfegt; verare nequiverunt, fed neceffarib in quædam pcccata inciderunt,impla-cabilitcr irafci; eosque,quafi ipfi contra arternamejus eleftionem acprac-deftinationem apeccatis tandem ab-ftinere ,ficquc faivari potui(fcnt,non autem voluiflent, a:ternis etiam ignb bus excruciate. T eue ô P aule Canûc,

fie fenfifle exiftiraem, cùm diccres:igt;^ magna autem dômo non folàm funt .Tim.i. vafa aurca amp;nbsp;argentea,fed amp;nbsp;lignea,^

Verbum unutn,pîe Leélor.idque non taifl nomine, quàinreipfa in inea.ex Typogra-phia,àbfentialnvinbile,proindequeinpagi-| ha 77, verfu 5 omiffum, legendo ira recoïii-ges :LTiôpotuit,inquiuntIefuitæ, Chriftùs vifibihSjfeipfum invifibilem,panis fçilicetamp; vini fpeciebusoccultatum coinedere.