lOÂNNIS

LENSAEI BEl^LIO-LANI, SACRAE THEO-Jogix Louanij ProfefTohs

O kA TI O:

Co«frlt;î4-«c$o3'aTfiôr«,f, hoceß, Romtm» ^cchßt, T)efertoreiy^ui fe folos fiatrt4 verot amatores eßefabo ia£litant.

C Q L O

Maternum CholinuTffi

M. D. LXXX.

ÏLLVSTRISSIMO EX-

CELLENTISSIMOQVE DOMINO, D. ALEXANDRO FARNE SIO, T^rincifi ‘Parmenß^RegU Catholtct K^^ÏMeflatis dittonitm Belgicarum ^ubernMo-ri,acfttfretnttxtrcittis Intperatort, Princi-fi ver4 reUgtwï dedittjiimo, amp;nbsp;Tgt;0-mtnojuo Ckmentifiimo,

laijores, grauit i fimafquc in hisrcrum Bel türbulehrifllniis K niotibusóccüpationcs vc ftras , Illuftriflime Ptin-cepsjii^fqnam eft, qüi non bmhi fö-uoreprofcquatur, indignüs eftprofei fto,quicxillisfrudumdccerpat, que omnesbonivotis ardentibhs iamdu-dum expedant. Siuc enim id agitür Celfitudinis veftrae curis confilijlquc maximis, vt bene compofita óc fecurà pacecûdi perfruamür ; fine vt Religio Catholica Romana in fummum addii da difcrimen,iam tandem in into col locetur:quis eft quern hie tarn praecla-rus piufque conatus.fi habere non po-teft adiutorem,certè fautorem habere

A 2 non

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E PI S TO LA

non mcrcatur atq; landatorcm? Equi-dcnincque adiutorcflc pot cram , laudatortmfatisidoncûciremepofTe, diiridebam. Vctuntamen tantillum, Deofubminiftrârc, rcpcrrum cft, quo præftantiflîma illa veltric Cclfitudinis in rcnipublicam Chriftianam officia agnofterc faitcm me piofitcrcr. Haicc cnim duas Orationes argumcntis qui-dern plurimum difcrepâtes, fed his interim noftris temporibus accommo-datas,aufusfum Celfitudini veftrscde-dicarc.fpcransforc vt non effet ingra-tum,ß Pfeudopatriota fuis depingere-tur coloribus,cum prxfertim idagen-dioblatanupcr effet occafio . Oratio-ncm cnim feu libcllum titulo boni Pa triofæ, quidam Gandauenfiumexciti fnrijs cdidcrunt infcriptum:ex quo fa-tispcrfpici potcll nihil intereffe inter bonum Patriotam, óc bonum Hiigo-nottam.Hunc nos librum non ta qui-dem eruditum quam populareniiCum Icgiffcmus, rcfcllcndum pari quadani orationc putauimus.Cui fi quid ctiant cotrainualefccntcm ætatis noftrac Ge-nethliacorum fuperftitioncm, quod

ante

DEDICATORIA. Ç ante annos aliquot publice dcclama-uimus.adiùngeretur, non inutile futu ru cxiftimaui, neq; iniucundum. Hoc igiturnoftractcnuitatis munufculum, Illuftriflimc Princeps'ferena fronte accipito ; qucmadmo'duin à nobis certe Chriftiano cando-rc,pioque fauorc fandif-(imi veftri conatus offertur.

Opt.gt;J!Hax,Exee!lentit»nveßrlt;t)n Eceteßt futeferutt ineo.’ttnum (iquot; [ent fer inttiB»Mt^

CON-

CONTRA ■]^ülo^Arfie'fA(, H o C, EST, R.OMANAE ECCLESIAE itefertsref ,^Mife files Patrio veres amato-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rts efiifiilfi

OKh.i:io.

fingularcs agantur gratix. lam cnim jïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laruaeponun

amp; occultata intra Rci-

quot; pub.vifcerapernicics, cxpc rimcnto quotidiano dctcgitur.Minus dcinceps abillis impcndcbit pcriculi, qui quod fc futurosin amicitiafimula rantjdiu cflenon pofle dcclararunt. Ia fcilicttjquoniam id voluut, qui boni Patriot« foli fiiit, rcrum gcftarum ma nifefta teftificationecognofcitUL Mul tosantcaviros nobilcs hoc blan4*ûî-mumcomplcûcbatur nomcA;qui tarnen totofquod aiunt)crrant c^lo,lî le Patriotas arbitrentur. puêrcpaplo ante ôcAbbates non pauci, de dodorcs omnisordinis,«3c magiftratus egregij in Patriotarum albo confignati. Séd iam tempus aducncratjVt communis hic error taquam caligo difcutcrctur, in-

' FALSO5 PATRIOTAS. y intclligcreturquc cos foloshocnouo nomine dignos eflc,qui noux cuiulpi-am religionis placita confedarentur. At cuiuSjinquis? Cuiufuis(inquam)fal tem hoe tempore,modö non eins quä Ecclefîa Romanavcncratnr. Hxcvna vt lUfpeä;a,vt perturbatrix , vtpatrix noxia libertati remouenda atque cx-terminanda cft.Fingere dicamur hacc, finon Gandauenfium incoepta plena furoris, fi non editi pro horiim defen-fionclibellifincfuco hxrctici, fi nott dar» multorum voces, qui ab Romana rcligione defeiuerunt, manifeftiflî-mc hxc cadem pr« fc ferunt.Sic illa fei-licct apparent promifla magnifica de non violanda, imö ctiam conferuada Romana rcligione.Sic pcrfpicitur quç poflit inter hxrcticos ( prxfcrtim Cal-uiniftas)amp; Catholicos vnionis confta-rcfocietas;qux ex illis Refpub.vnacö-flari^quod regnum illis fine diferiminc permiftis confufisq; efle tranquillum. Denique hinc clucet, quid amp;nbsp;initio co foederationis propofitum fuerit, tam-etfi hoc fuum confilium qualibet difli mulationis artecontegerent, quo faci

A z lius

I ORATIO CONTRA

lins in focietatem alliccrcnturij, quorum ie adhuc opc aduerfus non cötcni ncndum hoftem fuum indigerefentie bant.Itaquc amp;nbsp;ad cos non modo afcif cendos in focietatcm, verùm ctiâRei-pub.prçfîci endos Ecclefiaftici quidam prçlati i'uumofficiumprçbucruntjfiuc mciiorafibiin rciigionelynccrè polli-centes propter paófam fidé, fine de ijs, quosoderanthoemodo vindiólam lii mi poflc,præuidentes.'fiue nihil aliud, quod magis detalibus viris cogitandû cRjquàm fui fuarumq; dignitatum'eô-feruationem noui regiminis præfidio méditantes.Vcrùm euenit cis, magiß que progrelTu temporum ( ni benigni-tate fua omnipotens Deus impediat) cuenict,quod illis fubindc videmusac cidere, qui ad tranfiliendasfoflas malins opitulatrices alijsporrigunt, dum eorum quos attrahuntincurfu violen tioreftcrnütur, Adfimilem cnimmo-dum Ecclefiafticas prxfeduras haud paucisinlocis cuertit incurfus valen-tior aduocati potentioris . Qui tan-quam ponte ad trafitum vfus,hoc quo fueratadiutuSjConatur refeindere, ne hoftis cademxranfcat, quaüle traiccif

FALSOS PATRIOTA5. ÿ fCcognolcitur.Hoc.n.ftatinimetucre, ne per quos dóminarum acccpcrant, per eofdem adillumipfuin ainittcndü viafterneretur , proptcrea quod Ibæ, hoc eft,Romanæ religio videictur ob-fcruantiorcs,eiq5 addióti fcrupulofius’ (vtaiunt)grauitcrferrent quotidianas eiusiniurias. Itaquc hisiam caretefe apcrtè veile demorftrant, tanqua per quos patria periclitctur libertas,idque propter vnam Romanam, quam pro-fitentur,religions,qua exploratiflîmû habere fe clamitat,Tyr3nidis certa ad-iutrice efle. Neq; verb hos niodo cupi-unt è mçdio fublatos, vcrùm etiäCatholicos nobiles quofeunq^xo q» non poflunt no fufpedos habere quorûfu-Ipeótam habet religioncm : per quam introduci dicant ea quç lólcnt mctuc-re, inquifitiones, muldas, rogos, amp;nbsp;ca breuiter difciplinam, q lafeiuiente vi-uedi jP arbitrio libidine cöprimit.Hui’ fedatores religionis ( q tame fola vera religiOjVeraq-, fapietia eft,ex qua fola il la exiftit multitudo fapientu, q fanitas eft orbis tcrrarü)nÓ dubität vitiatisma Icfani corporis hûorib’ fimilesfaccre:

A 5 vt

1» ORATIO CONTRA vtficutipcr hos corpus humanuniio langüoreeft,itaperillosfiat, vt Rcfp-fuoroborcftarenonpoflit. Idcoqu® dandatn efie opcratn omncmadhor-tantur,quohis Refpub.quafi voniitix quodam liberetur,fi fana,fi firma,fi fc-cura acliberavcliteflc.Etecclefiafticas quidem pcrfonas tolerare fe veile in ci üitatibus, ncque grè patinonnun-quam affirmant,fed ca iuramcnta intc rim cxigunt,quac intcgerrimos quolq; cogantcxcedcrc,ea nimirum iuramé-ta,qii® qui præftent, hos amp;nbsp;fchifmatis ab Apoftolica Petri fcde,amp; rcbellionis aducrfus Rcgiam Maieftatcm fcclcrc, contaminari neceflc fit.Ecclcfiaffici or dinis homines ferre fepofle dicût, fed ita fubaófos ita fuas in partes tradu-dos,ita nimia ( quam vocant) condcl-cefione deformatos, vt veteris religióis vix figna cofpicias. Igitur ab co quod Gandauenfi pacificationc fucratcon-ftitutum,vt fola in hi fee prouincijs,cx* cepta Hollandia amp;nbsp;Zelandia,Romana religio excrcerctur, fic boni ifti Patrio tx putarunt efle difcedcndum,vt nccil lius iamreligionis confortium perfiyr-

refe

, FALSOS PATRIOTaS. « xc fe poffeproclament.Et hi tarne funt qui Rcligionem frcd, vt earn rem quæ maxime fit rationi amp;nbsp;euangcliocon-fentanea,fcmpcrhabentin ore . Hoc ynum in Rcpub. bonum valere aiunt fecupere: Hoe donee velimpetratum vel extortum fit,nullos fumptus, nullum periculum, bclla nulla eïTe reçu fanda. Sed profcûô nifi fibi folis il-lampoftulent,atq; etiam flagitentin rcligionc paccm aclibcrtatcm(hanc c-nimyox Germanica vim fubieda habet ) qon intclligo.quemadmodü hoe candidèfatis poifintvidcri poftularc. Qux enim erit alijs in fua rcligiöe pax atqjlibcrtaSjfi coru temp la facrilcgo-rumviolcntiaprophancnturï fi facra folennia peragerc publieks dc m ore po, pulorum frequentationibus non, fin2-tur?fi Romana religio vt mcrctrix que dam putidifiïmarcpudictur? Sibi ergo libcrtatcm,nobis fcruitutem poftulat: Sibi pace,nobis bcllum;Sibi incremen ta,nobisinteritu.Voces ac verba funt quafi defideratç pro vtraq; parte libcr-tatis:fcd res amp;fada sût cxpctitxinom nesdominationis feu potius tyranni-dis

■ t

ORATIO CONTRA ’

dis. An fie perpétua quadam cœcitatc tenebimur, yt perfidä eorû nequiriam non animaduertamus ? non fafta cum verbis,præfti ta cum promiflis compa-rcmus?Facileeft verborum lenocinijs omnia reddcrc plaufibiliGra.nihiltani cft incultum, nihil tä horridum, quod non oratione fplcndefcat amp;quafî cxco latur.Verumftudiofî’hæc vcrborunl ornamenta qnæruntur vbi natiua rebus bonitas decft;ficuti etiâ minus ver borum conuitia amp;nbsp;fulmina metuun-tur,vbi per feipfam rci prçftantia ac bo nitas enitcftit.Quidigitur magnû cftgt; fe iâ folos veros efle Patriotas iaétitat: officia in Rcmpub.fua,afFecluf4; mira biles quo poflunt verborum apparatu commonftrant. Sed num ita ftupidi c-rimus,vt nihil minus in rebus apparc-rcminimè fcntiamusïNos contrà propter religioncm Reipnb, paci amp;tran-quillitati infeftiffimos quofdam faci-vnt inimicos:Scd cri t cordât’ quifqua, qui religioncm Romanam expendês, eâdemq; cum nouitijs iftis côparans, non earn infinitis partibus vtilioré Rci P uh.ducatlimo aonhanç folâ vtilcj fo

lam

FaLSOS PATRIOTAS. tj

Jam rctincndam,rcliquas vt certa pcftë atq; pcrniciê è medio difturbandas af-bitreturïEt videamus obfecro qua pro uidè patriae cöfulucrint, qui imprimis ex vnobcllo alterum fibi lufcitarunt, qui confpirätes patriae ordines, iniefta diffidioru materia,diftraxcrüt,qui bonos omnescœco fororc fuo grauiter ofFenibs abalienauerunt.Nemo certi-or patriç hoftis, quàm is qui intra ipfa ciuspotiiGmum vifccra bellum cict: quo proculdubio debilitari,imö fragi celeritcr Rcipub.vires, breuiq^ conci-dercnccclTccft.Nam illud quidem alterum coniundis cohaercntibufqj fut corporis membris ac viribus,propulfa ri fortaflc potcrat ; Hoe vero inter ipfa membra conflatum, quï poflÏtabin- i tereunteper ipfius delaceratione corpore confopiri?Illius Iperari finis tole-rabili qnadam compofitione amp;nbsp;Rcgia benignitate potcrat: At cins,quod pro ptcrreligionem fit implacabili partium odio éc irreconciliabili difcordia ,fufccptum,quando fperari finis poflitï peniq; fi iuuâdus erat hoftis, vt Içpè lo quütur,extern’, quânâidratiôe certi’ . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri

»4 ORATIO CONTRA

fieri poterat, quàm fi collcûœ prius W vnum patrie vires inteftinodiflidio dif fiparentur? Quos olim populos côcof dia infuperabilcs potentiflimis princi-pibus reddiderat, eofdem poftea con-culcandos arque obterédos difcordia propinauit.Faci lius diuifa feorfimquc luinpta tcla franguntur , quàm commuai vinculo vnum in fafciculum col ligata.Dicant igitur ifli quo iure, quà-ve ratione tam boni Patriotç cenfendi fint,qui tantum nouorum maloruoi iwRempub.inuexerint. Parumne cla-dis prius bellum,quod ipfi quoque ac-cerficrunt,attulerat humânis rcbus,di reptione fàcultatum, minis xdificio-rum, ftrage corporum .’infedionc amp;nbsp;populationibus regionumgt;Non fate-rat ad patriam delaflandam virium cô muni(vtipfiquidemârbitrantur) ho-fti, nifi hac alteradiuifione, nouique belli noua occupatione tantum illis roboris accederet? Sint igitur ifti ama-tes patria:,fi hancamare amp;nbsp;eiusquxrc-re commoda cenfendi funt, quimagis pcrturbantjqui intempérant! zelo fuo innouapericula, nouafquecalamita-

tclt;

FALSOS PATRIOTAS. »? ta tes conijciunt; quipeffimo denique non fcruati ta Celebris pafti, adeoq; fo lennium conuentorum exemplo, Ipë nullam faciunt rcliqua, po (Te per eor ö promiflaatq; facramëta paccm rebus dari. Semper en jm rcpcrietur aliquid. Propter quod priores ipfi promiffis nó Hctiflc dicamur.Inucnietur quidpiam ad rem non pertinens, quo fediilis ru-moribus diffulo vel imperitç plcbccu-Ix fatisfiat. Q^lefuit ( neq; enim hoe mandarc literis crubcfcunt) quod Au-ftriacus prior ipfe pada Gandauenfia violarit.Quod ctfi tcciffctjquid id quç foiftisadiuftamnon feruädi pafti eau fam fere ’ ?batgt; Nûquid cum Auftriaco pax inita fucrat,vt illo promiffa folucn te,pars altera libera redderetur?nónnc luce meridiana clarius eft,non inter il* lum amp;nbsp;patriam,fed inter ciufde Patriç prouincias foedus hoc pacis elfe confti tutum , quod ille poftea partibus id communitcr exigentibus amplexus eft? Scdjficuti dixi, nunquàm décrit iftius farinç hominib’,quod vey mani-fcftæ perfidie fuç prxtcndant.Scpcr in-cidetnoui quippia,quod tëpus, quod res

K ORATIO CONTRA res eorum,vtilitatefq; propriæ, contra p; da amp;nbsp;promilla moneant cBc facicn-dumirettius vt iftos Propriotas (liccat cnim mihi mine ithulinodi nomina fingere atqiie vfurpare pro Latinis) quàm Patrio tas appcllaturi elle videa-mur.Nanique proprium quoddam ne gotium agentes impietatis fuæ, no minibus tantum vtuntur publicæ tran-quillitatis pacifquc communis .;His fc tanquam ouium velleribus obuol-uunqmultamque beneuolentiam ore fubdolomentiuntur, cumintrinfecus fintlupirapaces.Hue per cosprocul-dubio diabolus vniccac vigilanter eni titur,fuum vt regnum,hoc cft infideli-tatisdccrroris,amplificet : Atquonia fl hocàprincipiomolitusfuiflct aper-tius, turbas continuo paflus eßeteon tradicentiû amp;nbsp;obludâtiumCatholico rûjCaufe fuç,caufam pubJiceamp;politicç trâquillitatisadiüxit.adeoqjduashafce caufas calidè pmifeuit atq- implicauit, vtqeius propria reuera ^moueret, is tarnen cómuni patriç caufae ftudere ac patrocinari videretur. Qua quide arte lua etia viros bonos,fed min’ aduerfus talem

FALSOS PATRIOTAS.' «r talcm hottem cixcuml'pcdos, hos ( itl-qiiam ) fpecie rctli circumuentos, libi quoquc tcruirecoëgit, ncqucfeilli ni-fi pene ferö retraxërc,cum videlicet ea, qux tanquam piiblicæ tranquillitatis À libcrtatis gratia gcri videbatur, ma-nifcltè iam trahercntiir ad illius cauie, quam diaboli ptopriam diximus, pro-motionem atquctriumphum : Vcrbi gratia ; Inditutiones prxfeólorum, in-ucrlioucs magiftratuum,immiflïones -prxfidiorum in ciuitatcs atq; prouin-cias, nónnc contra comniunisliberta-tis hoftem finipliciter fieri credidifles Î Non cnnn aliud inculcabatur frcque-tius quàin fie efle patrixlibertatem in tuto collocandam.Reautemverafub--limiore confilio ad id comparabantur hxc à principe tcnebraruni, vt mini-ftris fuis ctiam Catholicorum Ecclc-fias patcfaccretj qui publicis concioni* bus arque exercitiis prophani cultus, amp;nbsp;fanos quos poflent corrumperent, amp;infanos amplius vehementiufq; dc-mentarent. Quid enim ? nónnc hi fru-fc*“d:us peftifcri in bcncconftitut^antca ciuitatibus, fpcciofam illana jlÏ^uid«--iii/i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ tiam

1

13 ORATIO CONTRA

tiam cónfequuti fuut, qua pro publi* ca libertate vigilari præcipuè videba-tur? nónnc niox vt lua patriæ libertas remanéret, Chrifti templa, virgincs, niiiuftri faam libertatcin amiferuut? Itaq; cclcriter apparuit cos, qui tänto-perePatriotaruin nomine «Sc æqui ho-neftiq; titula gloriabantur, facrilegos efle violêtiffimos,ncphandiiÏimos vir-ginum conftupratores, furioliffimos perfcquutorcs laccrdotum, öc aliena-rum opum iniuftiflïmos inuafores. Licuerit vtin eisdeprehcndcreinueir fam illam Sileni faciem, foris magnifi-cam amp;nbsp;quantiuis pretij,intus veröoHa furoriSjOdij, crudelitatis, ambitionis, auaritiç,gulç,fcelèratçq; libidinis igne fuccéfam. At his (inquis ) nihil eft inte-tim fecurius,nihil expeditius cótra Hi-fpanienfem tyranmdcm .At quid fi (in-quam) Hifpanica tyrannis nulla fit,fed illi talcs Patriotæ per fingulas ciuitatcs ƒ in optimos quofque tyrannidcm exeir ceantfQmd li défunt oppreflbresHi-fpani, fed non défunt Angli, Scotti, Gcrn^ni, Galli, «Scnoftrarumprouin-Ciar u9 purgamenu ? Muta ta quilt;iena

'C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* tyrau-

FALSpS PATRIOTAS. 19 tyrannis erit, fed tyrannis profedó üq aberit. Qyx niiitatio inuhos iam è vul go homilies, præfertim rullicanos, vl-que adeo paruin deleciauit, vt fatius fuifle dicantRegia manu,quain ab i(h-ufinodi latrunculis nihilominus ex-terni^ ôc barbaris fpoliari. Viderunt hoe quoque nou pauci, tyrannideua häcPfeudoparriotaruin duplicinoiqi-neintojerabilë eflc.Vno,quia corpora premat, inarfupiuin exhauriat, rem corrumpatp amp;nbsp;quid'dico .çorruuypati imo euertat penitus ac peflundet, dor meftieam, vitam eße denique acer-bàm cogat. Altero quia iugilet ctiam animas iniquififfimis paflim iuramcr^ tis, ad émn cxcogitatis finem, vt eiuC-dein omnes operis atqucinßituti, hoc cfl,rebcllionis ac fchifmatis participes Jtenerentur. Hoe quippe vehemente^ ttudio habet,vt omnes,quoad poflint^ fui fimiles ctfi ciant, quo pariter ojaiji^-bus duoruin grauißamoruin criminu cœno confpurcatis, vnà cum Rçge ro-deundi in gratiam defperatio ßimulos addatad obflinaté refißjcndum aqrip-res. Non cnim de pacc,Je,ddc bellp ' nbsp;nbsp;2 a co^.

JO ORATIO CONTRA

cogitant ; neque de venia, fed de con-tinuandis iniuriis fatagunt : neque po-ftremo id agunt, vt le diuinitus con-ftabiliræ potertati fubmittant aliqua-co, fed vt eam fi bi parent Reipub. fbt-marn, in qua amotoregio motu,ea quam femper amp;nbsp;in vocis amp;nbsp;in orc ha-bent, viuendi libertatefccurè perfrua-tur. Vnde profciffo clarèperfpicirur, quàni benède Repub. mcrcanturlat-uatiiftiPatroitæ, qui obfîrmatis ani-misbelli cogitationibusinfiftentes, ü quid fucci reîiquü in exhauRapatria, fi quid viriû acncruorumindcbilira-ta amp;nbsp;frada, fi quid boni coloris in mi-ferabiliter deformata fupcrfit,id ad extremum vfque confumcrc amp;nbsp;exterminate decreucrint. Ac tolerabile quidé fore, fi longiore, quàm par fit, bello, tantifq; patriximpcndiis,inuaforquiC-piam alienorum nnium,aut fideiho-ftis arcerctur. At modo contra proprium ac naturalem Regem, contraque Deum ipfum, vt eius regnum aufera-turànobis, miferandx patriæ opcsamp; tcla torquentur : amp;quafi benccflcrc-gno fincobedientia pofsit, erefta femel

FALSOS PATRIOTAS. « mcl ccruix per fupcrbiam, infunefta rcbellioncpcrfiftit.Etvbi ergo expreu fum illudDei verbum litens Apefto-licis CQmprehenfum relinquitur: Om-nis anima poreftatibus fublemioribus fubdita Sed fcio,quid hiem prom-ptu habere foleant. De tyrannis (in-quiunt ) iilud Dei verbum non intelli. gitur,nequc illi funt,quos poteftatum fublimiorum nomine diuina ferintura complexa cft. Atqui non mediocrem turn tyrannidem, præiértim in Chri-ftianos cxerccbant principes ij, qui or-bis terrarum gubernacula fufeeperant. QuisenimNeronisautDomitianicru .dchtatem tot fcriptorum literis cclc, bratam ignoret ? Et Chtiftianis tarnen bcatus ApoRolus loquitnr, Chri-Aianos a4hortatur, imo Chtiftianis prçcipit fluentem ex ordine conftitnto 4iuinitus obedientiam. Hacnihil pro-pemodum conimëdat vigilantius, nihil incuicatfrequentius, quo non fo-lum bonis aemodeftis, verum etiani improbis ac crudelibus prxfcclis illa defcratur. Neqncveró nefcicbantilli, quod ifti tam attente no tarant; Magis

B 3 opor-

iA ORATIO CON'TRA

©portere Deo obedire q hohiinibiw, eiat.n.vbi hocpræclarè exequeienrur, quando quæuis'potius tormenta fibi pcrpcticiida putâbant,quàm in iinpic-tatem cöfenticndum. In rcliqiiisverb iGgcni de obcdictia diuinituspromuî-gatam prompte fequcbanttir.Non cx-cutcre nitebaa'ttir grauesfibi àc mole-ftas fupcriorum potefiates, tametfi ita numero valercnt.lîcuti exTcrtulliano amp;nbsp;Eufebio confiât, vt id handægrè alf-quando pofi'e vieferentur ;’fèd Dcidifi pofirionc contcuti, à quo’dâri Icîebat •imperatorcs amp;nbsp;reges,obedientiam pa-tientiæ virtuteroborabant! Atrlofiri obcdientifii mi Patrio tæ, cuius regis o-dernnt in religione pictarém', ciUs ni* tuntur demoliri atq-, deiiccrdpôfcfta-tcm.Mctuunt (credo) tanquam proui-di propter infirm iratem, nequadetur occafio martyrijji is ad iuraredeat fuç poteftatisqui eorum profefiïohifitin-îèftus. Sed omitto modo qflidtimeât. Hoc tantum confiderent velim : Si regem nolût ipfi habere nifi hæreticum, aut certè hsereticis quæcunquc popo-feerint annuentem , nilirilcflè mtran-

dum^

FALSOS PATRIOTAS. »j dum, fi rex Catholic’ fubditos habere nolit nifi Catholicos. Quod fi variis m prouinciis fchifmatici principes hoc fi-bi concedi volunt, vt cadem reli^iónd vtanturomnesfubditi, qua ipfi vtun-tur, cundemque habeant in religionc ducem, quem fufpkiunt R cipub. moJ deratorem / quanto magisidCathoIi-co principi concedendum eft qui fe-ligioncm à fubielt;ftis populis noh rew quirit, nifi quant ex longa iani prxde-ceflbruni regum ferie, quafi hiérédita-rio iure amp;; fibi reli^lam accepit', fuis inprouinciis per tot'ßctula htA:'V*ft{uc obferuatam inuenit*’ îam derndè vfi dendumeft, mcliulhc confultum pa^i triaî foret, fi ca potins, quant amant, qüàmfinoftra, tjuam vehementer o-derunt, Rcligiofocik^affîni ohtnibus obtinerct. Acprincipio notarida no-bis cft fententia fàpicntis non ignora, neque ineelebris ilia-': luftitia eleuat gentem, miferos autem facit populos pcccatum. Si cnim eleuat atqueeuc-îtit gentem iuftitia, ergoca religio patri« cömodis aptifiîma eft, per quam maxilné iuftitia efflorefeit ac régnât.

B 2 Sin

M OR'ATIO CONTRA

Sin miferos facit populos pcccatum, maxirncquc de ftatu deiicit, cui dubiu çfle poteft, quin ca fub fpecic rcligio-nis.introduda profcffio maxime Rei-pub. nocitura iit,quæ plurimum inuc-hatpeccatorum ? Quid autem non in-Vehat fcclcrum eapofleffio, quænullu jncutit metum dclinquenti ? Etcnim mortales pleriqueomncs, fipermiifi l^bertati fuac fuerint, palTim infcelera mira proni täte rapiuntur. Nequç veto ad cos rcuocandos promifla fucrint fa tis,fuppliciotum feucritatil'quc metus acecdatneccße cil, quo cffrænata ilia pcccandi libido cohiberipoifit. Nam boni quidam (vt illo carmine tritum cil ) oderunt pcccarc virtutisamorc, fed mali oderunt pcccare formidinc pœnæ.Quid igitur in Rcpub.noua ifta pvofe^ü libcrtatis,nifivt peccatis tan-quam rapidocurfu inundantibus, ipfa funditus intcrcat ? Cuiufmodi cnim procréât fiHos nifi filios Belial, id cil, ablqjiugo, per quos abundatpropin-quantc tinc ieculorum iniquitas,amp; re-ftigcicit, fenfimque extinguitur charû tas inultorum ’ Horum quoniam in-

gen-

FALSOS PATRIOTAS. if gcntcm elle hac tcmpellate numcrum non ncfciunt boni Patiiotæ, Roma-nam rcligionem plaulïbilircr acculare fc non dubitant, cùm per cam rcuoca-ri dicunt exilia, reaccendi rogos, pati-bularclbtui,atqueab inferis (vtaiunt) veteres illas omnes poenarum formas cxcitari. Atqui fi fapiunt, hincpotins collaudanda religio eft, fi eins benefi-çio hxc aduerfus Reipub. corrnptores rcuocantur. Sic cnim illa colitur iufti-tia,quae cleuat genres: fie exterminatur peccatum, qnodcum impunitum iu-ftitiæ negledu relinquitur, miferanda confequitur ctiam florentiftimorum deieftio populorum. Inde enim, fi verum fateri volumus, noftrae quoque manat deiedionisorigo. Parux quæ-dam fcintillx, qux initio fi vigilatuni eflctjOpprimipotucrantjlioc nobis ta-tum incendium patrix procrcarunt, quantum per annos iam cöplures magno Catholici principis ftudio extin-gui non potuit. Ac fit hoc fortaffis ira Deiiuftum fupplicium de prxtcrmilTa iuftitia repofeente, vt quia qui prxerät rebus, ciim poften t, rrollcnt,iam cum

B 5 amp;mt-

1(5 ORATIO CONTRA

éc maximevclint, non pofiint. Semper cnim eosadmonuitvera religio of-ticijhuiusfui, vtintelligercnt iuftitix lè miniftros elfe, neqncfinecaufagla- 1 dium circumgeftare,l'ed vindiccs in ira cfle aducrfus cos, qui ncquitcr agunt. Idcirco(ficuti eodem in loco fcriptuin eft) principestimori funtnonhis,qui patratoresfünf boni opcris, fedhis, quiauthores funt mali. Timor hic, ) cuftos cft publicx tranquillitatis amp;nbsp;pa-cis. Sine hoc timoré nulla vnquana diuRcfpub.ftctit. Perhunc timorem tuta dcgcre potcft innoccntia, quae, it-lo fublato,nec mocnium quorumeun-que præfidio defenditur. At eilet to-lerabile, û hoc regio fublato mctu di-uinum faltcm incuicarcnt,hominum-que peóloribus fuarum frcquentiaco-cionum incutcrent, Timorenim Do-mini plcniusmulto efficatiufqucpec-catum cxcludit, quàm principis mc-tus.Nam qui Dominum timet, is non modofibi ab opère nephario tcinpc-perat in hominum oculis, verùm etia ab elFeftu öc cogitatiohe in abdithfi-1ÏÛScordisrcccflibus, vtremotisarbi-

tris

FALSOS PATRIOTÄS. 17 tris foluni habet Dcuni infpcdatore; Sed nunc hunc faltcm commendant diuinæfcucritatis metum? miniinègê.» tium. Scruile namquehocnimiutn a-i iunt éfle, negantque hoc tinioreabfti-neri àpeccato. .Effcruntigiturpcrpc-1 tuo,‘quibus poffunt cloqucntiæ fux neruis, cœleftis patris inifcricordiamï hancintueri, pi-xterita eiufdem iufti-tia : dehac omnia fibi polliceri, nö ob-ftante iudiciorum eins mctu, iubcnt. Deniquc minas Dei fuis cupiditatibus poftponentes,deq; cius bonitate blan-dientes fibi ad impunitatcm,hoc vfur-pantfamiliariter quod tarnen diciSa-piens vetat : Mifcricordia Domini gna eft, pcccatorum noftrorum non”^'^' recordabitur. Ex eiufdem mifcricor-diae infinita magnitudinc nafci volunt, vt fi quifquam cxciderit Ä gratia Dci^ facillimus minimequc laboriolus ad candem ei reditus pateat, fine con-ttitione, fine fatisfaftionibus, citra çxomologcfim deliftorum. Quid? quod nee prccibus vllus hic ab iis re-linquitur locus ? Non enim remifiSo-ncm Iperari dandam , vt cx fpc oriri dcpie-

ORATIO CONTRA dcprecatio pofîît,(éd crcdi ia per Chri-ftum datam,nc oratio,qua Deo pro vc nia lüpplicetur, dcinccps vlla fit, afl'e* runt oportere: In tanta, tainque blanda rniicricordicE facilitate, feu potins in tam impia prxfumptione de mifevi-cordiaDei.quisnonpeccctprocliuius? quis non frequentius mui to quàm fi quid metuerct, inquinetur ? quis la-pfum magnopcrc réfugiât, qui lapfo uihil accrbuni timeat,nihil metuat trifte ? Quis huius tails dodrinac concin-natores non protinus Reipub. Chri-ftianx corruptorcs efle deprehendat? Sed eft ÔC aliud tame in eorum dodri-na non paulo vehementius ad fparge-dum peccati contagium. Ncgant vl-lum efle liberum arbitrium in horai-numnatura, DcumquealTerunt tam peccatiin nobis quàm bonioperisau-thorcm exifterc. Die mihi,ô bone Pa-tnota,fi hanc magis doiftrinam homines fequerentur, quàm interdura vin-ccrentur naturx bonitatc,quibus legibus , quibus iudiciis contineretur Ref-pub. qux fine libero arbitrio fuperua-canca elTc nofcuturgt; qux foret virtutis laiu.

FALSOS PATRIOTAS. ï?

laus, quae accufatio vitupcratioquc vi-tiorum? quis autpriufquam deliquc-rit, lapfum cancre ftudcbit, iatalcm quandam ex ordinationcDcincccffi-tatemcogitans: autpofteaquam dcli-querit, fe pcccafle dolcbi t, ctiä in pec-cato fuo diuinnm opus agnoiccns Ï Neq; verb Humana modo indicia, vc-rùm etiam diuina fuftulifti. Etcnim hand laris apparet quemadmodnm lit Deusiudicaturus hnnc mundum, vt bonispro virtute præmia, malis pro peccato fupplicia reddat ; cùm ratione careat,vt qnifquc ant pro eo, quod no ipfc feccrit, coronetur : aut pro co, quod in ipfo feccrit Deus, diuina nihi-lominus fcntcntia torqucatur. Tam nccelTarium cfle liberum arbitriû Rci-pub. Cicero vidit, prouidentiflimus c-ius adminiftrator,vt cum non fatis có-grucre cum Dei prouidentia ac præ-Icientia liberum hominis crederet ar-bitrium, Deum negate malueritprx-feium clTefnturorum, quam naturam ratione prxditam prællantiflînaa hac arbitrij libcrtatc fpoliare. At ifti minus ad modcrandam fempcr Rcmpubl.

quàm

)o ORATIO CONTRA quàm ad can dem perturbandam atej; eucrtcndaniintcnti, lèruata Dei præ* feientia reruni, liberum eflè hominib. arbitrium ne^arc malueruiit : cum v-trumqiie veda fides aflerat, arque altc-rum cü altero aptiflimè pnlcherrime-quevideat cobxrcre. Adcandem Icib-cet ftabiliendxRcipub.curam pertinet quod deobcdicntia ftatuunt, nullam reuera deberi pnncipibus vineulo eó-fcicntias obligante : vt deleatur illud Apofioli verbum : Non tantum pro-ptcriram, idefi, vindiétam, fedetiain propterconfeientiam, ncDeusoifen-datiir. Itaque fi minx, fi rerrores, fi fla-gra ceflent, obedientia nulla crit, ad quam cófeicntix motus nullus impel* lit; Et bene fe habere diuRefpub.po-teft, vbi obedientia nulla nifi extorta eft ? aulla nifi fucata amp;nbsp;fallax cft ? nulla nifi qux defefla tandem metu (nullum quippeviolentum perpetuum eft)iu-gum excutit omne fuperioris ac Icgiri-mx poteftatis ? Rurl'um quantum ad ornandum probatis moribus Rempm códucibilis ejft recordatio xniulatioq;, maiorum, tantum exitiofa eftingrata

corun-

FALSOS PATRIOTAS. j» ' eorundemobliuio, tantumq; confcrt ad omnium colluuiëvitiorum. Quid au tem i'acris pióluris abolendis imagi-nibufq-, toUédis aliud per hos molitur diabolus, quam obliuioncm hâc tam noxiam veterisEccleHxvirtutum ma-ioruniq^noftrorumj Hinc facilius qua cuiufquam fanólorum iconas, pidu-ram ferunt talcm, qualis illaerar, vbi primum Aeneas aulùs eft Iperarefalu-tem,amp; atflidis melius confidcrc rebus, depidasfcilieetanimaduertensiliacas lji»,i2 cx ordinc pugnas, bellaque iam fama Acndd, totum Vulgata per orbem^au t certc ta-bellam illam, in qua inerat dcpidum, qucmadmodum luppiter in grcmium dcfcendit mulieris per impluuium im-bris aurei. Ex quo deinde citius ad imputas libidines cum fimulato illoEu-nucho, quam Magdalena lachrymâte Eunuch.’ adfimilem poenitentiaprouocarétur. Atquis poflit ( inquiunt) idolo eófpe-do, advllum virtutis officium prouo-cariï Hoe ergo illudeftpropterquod Gandauenfiu in templa bacchatio,etia pictas videri geftit, quod idola (quem-admodum ifte ait ) duntaxat noftra ■r : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuftu-

gi quot;ORATIO CONTRA fuftulcrunt. Qiianquam amp;nbsp;pucrino-runt iis nullam inelle diuinitatcm, ne-que aliter prxtercuntcs, aut genufle-dant,aut caput apenunt, quàm audi-dito nominelelu, in quoomnegcnu flcótiturcceleftiu, terreftrium, amp;nbsp;infe-rorum. Signa quippe didicerunt efle hxc omnia,fed ilia ad oculos pertinen-tia,hocadaures. Qua de re, vtdicatur prolixins, nonhuiuscitmrtituti. Sed profedó li ex his noftris fpedabilibus ïignis nullam fpiritualem vtilitatem capere potuerunt, crumenalem non neglexcrunt, in materia magis, quant in iïgnificationcm intcnti. Videbanc vnà mecum Pariliis hanc Gandauen-fium l’acrilegâ negotiationemoptimi quidam ciuesnó line dolore fummoy veteraque nouorum occalionc,'Gan-dauenlium mérita memoria rcpcte-bant.pro quibus quid digniffimi effent pcrpcti, liberiusin fua ciuitate, quàm il Gandauifuiffent,loquebantur. Cae--tera breuiter percurramus,quibus noua religio ad Chriftianorum morum integrkatcm (nam Chriftianamnon gentilcm Rempub.volumus) mirabi-liter

FALSO5 PATRIOTaS.

litcrfcilicctconfulit. S eclat ores eins homines carnidediti, mancipia volu-ptatum,lt;Scinhacip(a tame turpiffima l'cruitutelùa.mirèlîbi de lapientia bla dientesjirrident veteris hominis cafti. gationem,quæ per iciunia, ora tiones, vigiliafquc iixlcipitur.Negant ilia vale-re ad abolitioncmpeccati, negant ijs deniq; qiienquam effici meliorcm at-quciulborem . Nunquid non meliorc in ftatu foret Chriftiana Relpub. lima gis hxc ftndia pietatis ac (obrictatis quam li crapula, ebrictafquc vigerent? An non obfeurum eft nos, in hoc prx-fertim Bclgjo, illis vitijs in hxcmalo-rum efle deduftos, quando non homi num modo vulgus ca pene pro nihilo putabat,verum ctiam non infimæ qui dam fortis nobiles, tamctli plurima poffidcrent, plus tarnen inulto quam haberent, illis ipfis vitijsindulgcndo conlumcrcnt? Quxenimhincagitata confilia funt,quæ rerum moliminacó fequuta , prudentiores mcmincrunt. lam mirandum non eft li non admo-dum ftudiose ipfi datam hominibus feruent lidem,cum cam qux Deo data

C fit

54 ORATIO CONTRA fitpublic.’ictiam folcmniq; profcfHo-nCjdoccant non elle fcruandam . Ad huncigitur niodum amp;nbsp;arftioris dilci-plinæ ncruos incidit noua religio,amp; fa crilegisfornicationibus fub 1'pcciema trimoniorum elcttiSjRcmpub.païIim labefaólar. Neque ego hsec mcontinen tiæ viria nego üib noftrç quoq; profef-lïone rcligionis exiftcre:'verum nó ma gis ad cius aceufationem redundare cê lènda funt,quam ad aceufationem dc-calogi adulteria , cxdes', furta perti-nent:quæ tametfi grauib’ culpis cre-bró perpetrantur, lex tarnen ipfa quæ prohiber,fanda cft,(Sc mandatum fan-dum,amp;iuftum,amp; bonum,quéadmO’ dumait B.Apoftolus. Aliud profedo cft,non obftante dodrinx fanæ cohor-tatióe,propter hominü fragilitatéaut nequitiavitiofos mores cxiltcre : ali-ud,cofdë mores ex ipfa dodrine pra^ua radicepullulare. Dodrina Catholica amp;nbsp;Romana tanquam retceft,quo capi unturamp;boni pifcesamp;mali. Adducun tur enim concindunturq; eins prcdica tione amp;nbsp;ij qui parent præccptis ab ea le gibusjvitamque agunt ftiæ profeflioni

re-

FALSOS PATRIOTAS, }$ rcfpondcntem;amp; ij, quorum fæpe ( vt ille ait)tum vita niirabiliter pugnat o-ratio. At hxreticorumdoóirinxpro-priænonniiiinaloscapere pofluntpi-lces:propterca quod cum prauæfàllæ-quelint, non poflïnrcarum accuratif-limi obferuatores non elle mali. Qujn tantoeuaduntetiam detcriores,qLia-toplus ardoris amp;nbsp;contentionis adhi-bent ad noxij dogmatis cultum amp;nbsp;pro pagationem. Acficuti cum præter vi-amredam currus agitur, tanto plus aberrabit,quanto cclcritate maiore ra pieturdta hi qui fallùm amp;nbsp;commenti-tiuminrcligionc dogma compledü-tur, maiore vi, ftudioque promptiore magis præcipitesruunt. Nonoperæ-pretium cflc puto caetera omnia nou« religionis placita pcrfequi,quibus Rei publ.Chriftianaemalèconfulitur.Quç non doceant delinquere, certé lan-guorem afterunt operibus bonis ftu-dijfque virtutum. velut ilia:In fingulis operibus bonis pcccare iuftumctiam mortaliter.Dci mandatafadu impof-fibilia effe.Mercedê bonis operib’ nullam dcberi.Certum falutis praefidium

C a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

3« ORATIO CONTRA

invna fpeciali fide confiftcrc, Ócaliae-iu(modi,que com memorare longuin cflct.Cumigitur pcrfingiilos (uxpro-fcflïonis articules nocentiflimi efie Rcipub. demonfirentur nouæreligio-nis lcftatorcs,quidcaula;ell, curadeö præhac vidcatur Romana Religio a-cerba amp;nbsp;grauis, cuius imbuta praccp-tis Refpu.Chriftiana, in omni femper virtutum gcncrc floruerit? Primum, quiaexoth virtus eft hocfecuio ncquä amp;nbsp;liberrascarnis inimicavirtuti,nimi' «m oprabi!is,nimiumquciucunda;eo fit,vtqnschuic Religio docendo con-tradicit.quc hanciudicando condem-nar,quxdifpurando rraducif.qnæprç-cipicndoacprohibcndo refrxnat,qnx vbiqueobfirepit, modilqueomnibus fefc opponir,quot;! aracfic non poflir.Dc-indenelco quid prxrcxuntqiiod firm eaplufquàm tyranliicum. Cerrèquod Turcicam tyrannidem loge cxnperct. Quidnamcrgoilliid? QuodTurcaqui dem corpora modo fua tyrannide pre mat:Romana verb Religio ctiam animas O Parriotatum animx nimiiini fradç luxu atque diflblutç.Scilicct F.c-

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de-

FALSOS PATRIOTAS. ^7 clcfiaftica inftituta, qux longa confra-riç deluetudinis mole prefß grauia lîbi eÜ'cfcntiunt atquc iniucunda,ad tyran nidein propcerea pertincbunt anima» runt. tot igàturhoniinLimpiorn myriades amp;nbsp;lætx atqucalacres,quia reuera iùaiiia liant, ÓC magno cum animarum luarum truóiu, quoniam lalu-tifera lunt, haclenus diligenter obfer-uarunt,ca quidam voluptatum magis amatores quàm Dei, quod innpida fie afteftis molcfta videantur, plena ty-rannidis elle tam impudenter pronun ciare minime verebuntur ? Cur non amp;nbsp;Deum ipfum tyrannicæ crudeli tatis ac cu(ànc,qui propter adumbrandas præ-cipaièrcs aliquando vëtnras,tam mul-tiSjtam vari)s,adeoque grauibus præ-ceptis Iiidæorû animas onerauit? Qua non actate Chrifii Ecclcfia iftiufmodi tyrannidem exercuit, fi tyrannis efty ieiuniohtm,exomologefis ôc continê tix difciplinaîSi quodlùbmoleftalunt car^jidêirço tyçannidc premunt, ne-que lexipfadecalogi, ncquepræccpta Chrifti hae tyrannide carcnt.Qtnd dit-ficilius quàm diligerc l'uum inimicü, C 3 lt;5cci

?» ORATIO CONTRA

amp; ei cnm malefecerit,non folum bene dicere verùm enam bcnefacere? Quid moleftius carni quam abnegate fcmet ipfum, totumque fealterius commit-tcre voluntati ? Quid grauiùs quàm ©diflTc pattem amp;nbsp;mattem , quand© à Chtift) vel leuitet trahunt initituto? Si inexequendis Chtifti ptæceptis nulla difficultate, nulla tentatótis impugna tionelabotatetur, eut eflet feriptumî regnum cælotum vim pati, amp;nbsp;violentos rapeteillud? Etferiptû eft intérim, mandata cius gtauia non efl’e : vt in-telligctetut ea ptoculdubio per feip-fa, 6c fuapte natura non cfle grauia, ac fîquidinijsimplédis molcftiælüb-. oritur , id non ex natura prxccpto-rum, fed exinnata cupiditateautpra-ua confuetudine proficifei. Id quod deF.clefiafticisquoque pracceptis iurc dixerimus, quçreueta Chrifti manda-, ta funt : quoniam non admodum in-teteft, per feiplùm ille, an per fuam Ecclcfiam quicquam prxcipiat. ,Quo fiebat vt dicerc non dubitaret Gentium Apoftolus, fua prascepta, Dci çflçmandata, lt;juod videlicet diuina authp-

FALSOS PATRIOTAS. 39 authoritate tanquam eius miniftcr at* que vicarius prxci peiet .Eeelefiç igitu f inftitutagrauianonfunt per fefe qui-dem , fed non amanti profecio lunt grauia . Quid ergo iUi videantur, q ui feralieoruni odio iam laborer? videlicet hinc oritur ilia tam grauisaccu-fatio, vt tyrannidem dicantur accr-biflimam inijcere in hominum animas. Sic tyrannidem filio videtur ex-creere pater , quando ea quoe vehementer iHedeteftatur, prfficipit. Vilde ciim Pamphilo dixiflet Pater; Vxor ApudTeré tibi ducenda eft hodie, para , abi do- lt;*“.«» mum j quod magis vago «Sc fqrnicario concubitu deledabatur, coniugijquc vincula vehementer oderat ; I«1 vifus cft(inquit)mihl dicere :Abi cito 5c fuG pende te. Ncfcioan tale ifti quiddam audirefibivideantur, ciimillis Ecclc-fia mater dicit : Hodie vel hoe tempore peccata veftrafaCerdotibus Dei confitcamini, volo . Certe quanto magis ab eo abhorrent, ranto grauior tyrannisexiftimatur Ecclefiac, quac id amp;iudicädo fieri oporteredecernit, amp;nbsp;præcipiendo requiät. Atqui pcrutilc

C 4- eft

40 ORATIO CONTRA

cft hoe confciHonis inftitutuni,pliiri-mumquereuocatàpcccandoîScdlioc Libcrtinoruingenus, non quid vtilc fitfpeólat,verum potius quid auditu iucunduiUjfaclüque facile atque fua-uc.Q^ cum amp;nbsp;quærunt ipß,amp; fuis au chtonbus illecûbrofa fermocinandi blandiloqucntia parant, verioremex-creent tyrannidem in animas infœli-ces, quasdiledionis fpecic miferabili« ter trucidant : fiçutfimia.(nam amp;nbsp;here-ticos fimijs interdum B. Cyprianus comparauit ) quæ natos fuos conftrin-gendo , præ amorenecat. Non cos præceptis quidem oncranr, fed diuinis ctiam legibus abfoJutos, planequecx-lcges,nullo iam rctincntejajutis vinculo, ad tartarea. tormenta dimittunt. Non eorum confciaitias vliis bonis le gibus obftringunt, fed laxando faci-unt, vtiam necconfciêtia mali viuerc ncquitcrcrubefcant. Quid au tem in cos quosnohdûomnino tcccrc fuos? nullamne tyrannidem exercent ? O-mitto,quod plufquàmTurcica barbarie fæuiant Incorpora, animas profe-do uoa de|injunt aut vciuausinlcda-

tio-

FALSOS PATRIOTAS. . 4» tionetorqucrc.auttcrendo vel circü-ucniëdo grauiter fauciare.Scd hic præ-tereo;quæ de iftorü di ci tyrannidc poC funt.Dilcrtiorcs enini hic cflèponuin’ incosquàm illi in nos, ipfa reiulgcntis veritatis euidentia mirabilitcv (urtraga te.Nunc hrcuiter ac pro inllituto coin monilrandû el^ q? pollreiuo fucrat lor corelèruatuni, Komaiiam ecclcfîam non modo non fie delpiçicndam efle, vtvfii de patria libertatç agitur, non admodnin curandunifit, quomodo fe eins «miplitudo, dignitas, libcrtafi^ habeat,quodiftiiam aperte profiten-tur:vcrurahan€vnam Ecclefîam efle, cuius in omni tralt;îiatuatqucncgotio, fine publico,fiuc priuato, fumma fern per habenda ratio fit, ne qua in parte authoritas eius maicftafque lædatur. Ac principio quidem animaduerten-dumeft; iftos impoftorcs Propriotasquot; Ce initio fimplicioribus illufific,vt di-cerent,atquein id cum ca:tcris cômu-nem confcnfumfaterentur, cauëdum imprimis cflë,ncquid Ecclefia Dci fan ûacaperct detrimétiiCumq. hicadde icntquidam^cclefiam fc Catholicatu ■ C 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;A-

ORATIO CONTRA

amp; Apoftolicam intelligere, tamctfi Catholicum nomen non facile foleat hxreticus intcrrogatus vbi ad Catholi cam conueniatur, fuis conucnticulis aflcribere,ob nouitaté,credo,fui,pan-citatemq; rubore fuffufus, tarnen hoe ipfumfequoq;,quoniähabcriCatholi cidicique volunt, intelligere proteffi funt.Carholicum enim nomen à vete rum vfupropnaqj fignificatione detor quentes, nelcio quidintegritatisfidei lïgnificare contendunt,cum ex eo pri-mfididafitEcclefiaCatholica , quod prædicatione Apoftolorum, amp;nbsp;viro-rum Apoftolicorum cœperlt per to-tum,hoceft,peromnesfe mundi partes amp;nbsp;regiones porrigere, incipiens ab Hierofolymis, ficuti fcriptum erat:Dc Sion exibit lex, amp;nbsp;verbum Domini dc Hicrulalem ; fenfimque fe per omnia ‘orbis loca difFundens,vt effet Deus,iu-xta Prophetae vaticinium,omnis terrç Deus. Cum autem à circunlpediorib’ tertium additum cft nomen, vt Ecclc-lïam Catholicam Romanam inuiola-tam feruari dicerent oporterc(Catho-licamcnimRomanam dicimus nunc

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtiam

FALSOS PATRIOTAS. 4j vt iam olim Chriftiani Catholici.cœp tum eft dici)non quod vlla fit Ecclefia Catholicaquænonlît Romana, hoc eftadhxrcns Petri fucccflbri ad hocvfi que tempus Rome rcfidenti,ficiiti nec vllireuera Chriftianifucruntyqui non eflcntijdêCatholici; I'cdquu fchifma amp;nbsp;hxrcfis hac tepeftatc, alternm quide fibiaffumat,altcrum verb réfugiât, v-num alter! coniungimus,vt verä Chri-ftiEcclcfiam dcfignemus. Hoc igitur addito nomine,hie prim um fe deferto res ci’ cfle,hoc eft fchifmaticos,fatis in genue profefli hint,deinde operam fc nihilominus daturos promifere, vt ih lie libera atq; illibata permaneret» vbi folapublicisexcrcitijs obtineret pnn-cipatum.Hicigitur fidci fynccritatifqj fucus, Catholicos atq; fchifmaticos ho I mines in vnam focictatem addcbella-dum ciuicx,(vtaiunt)libertatis hofte, coadunauit. Sedquoniam reuera ni hil aliud quàm fucus erat, qui celeri-ter fumo calidiore folutus aediflipa-,tus euanc{cit,mox natiui coloris, hoc cftjlatcntis in animo perfidix amp;nbsp;praui-I.,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tatis

44 ORATIO CONTRA tatisdeformitas appariiit. Continup poft,diflimulationisarte relida, non inangulo quopiam obfcuróue loco, fed in celebcrrima, amplilfimaq^ Gan-danenlmni ciuitate, cœpit Ecclelia Romana vim pati.Acne popular! rorc fcditioforum hominfi res magis aólaputaretur, quàm induftria atque confilio, editis etiam libellis fadio ro ta collaudatur atque defcnditur : amp;nbsp;ad eum quidem modum,vt non fine rtó^ macho abfurdum eflc declarctur, tam turn femper huic Romanæ Ecclefisc conccdere, quæ non fponfa Chrifti fit, fed meretrix.quæ denique bcftix quO4 que nomine in ApocalypfiB. loannB Apoftolidelignctur. Atnos earn ipfä quam fie delpiciunt atq; execrantur, amp;nbsp;confpuunt,tantifacimus, vt folani veram Chrifti Ecclefîam efle minime dubitemus.Ideoquc nihil eflc miran-dum,fi dignitatis cius , fi libertatis amp;nbsp;amplitudinis fummam femper habeni dam clTcrationemarbitrcmur : fi pro eius honore atque author!täte, tâtum zeli, tantumqucvirtutisfufcipiaturà Catholicis Pnncipibus,vt illam fuis ar mis

FALSOS PATRIOTAS. 4Ç miSjOmnique conatu defendant. Re-pugnandunienim omninocftpro de-fenfione domus Dei.Deccttandum cft Omni ope ac viribus pro ea marre qux nos in Chrifto scnuir.fouit, educauir. Quæcunq^ fluófuum visinfurgat,quç' cunque tandem tempeftas oriatur, re-tinenda efi hæc tanquam area Noë, extra quam repertus quifquis ert, infanis Icculi huius vndis obruitur. Qmd mi-rum, fi cam tantopere colimus , per ■quam Iblam amp;nbsp;nos, amp;nbsp;ij ipli qui ab ea rcceflcrunt,vnumDeum, vnumquc Mediatorem Dciamp; hominum Icfum Chriftum didiccrunr?Dicant,qucnam alia Ecclefia qua Romana Gallicanas Belgijquc prouincias Chriftianas cfFe-ccrit? Oftcndantpofleaquam effeefx Chriftianx funt, per mille amp;nbsp;amplius annos cuius altcrius authoritas amp;nbsp;do-drina,amp; inflitntioin cildem prouin-cijs vigucrit, quàmEcclefîacRomanæ? Si Ecclefia Chrifti , iuxta feripturas prophcticasamp; Apoftolicas, debet efi ie vifibilis, amp;nbsp;ex quo fundata eft fuper petram perpétua arque infuperabilis: demonftrentjfi pofl'unt, quænam alia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàni

4« ORATIO CONTRA

quàm Romana formam femper afpc-étabilëpræbucric in orbe Chriftiano? quænam alia tot ab hærefibus atque fchilmatibus oppugnata,inuida nihi-lominus ad banc vfqueætatem perlti-terit ? Nam quodEcclcfiam inuilibile tâciunt,quæ ncq; audiri,neq; adiri pol-fit,vt neq; prophetice illæ cohortanti-um voces locum habeant:Veniteafc6 damusadmontem Domini, amp;nbsp;addo-mum DciIacob.neque illud Euange-lij queat obferuari : Si peccauerit inte frater tuns, dicEcclefiæ: fi Ecclefiam nonaudierit, fit tibi ficut Ethnicus amp;nbsp;publicanus.Hoc(inquam)commen rum hæreticorum ad eum excogita-^ tum finem, vtinquxftione de Ecclc-fia,prcfli facilius efFugcrent, itanquam abfurdum hoc loco prxterimus.Qup^ niam igitur hoc commentum mentö omnes qui bona mente præditi funt, refpuunt,atqueEcclefiam Chrifti con fpicuam,illuftrcm,inuidam,atqu€in-fuperabilem iure habere volunt. tantum abeft vtabfurde nos facere videri debcamus,cum Ecclefiam Romanam tarn magnifice prædicamus, vt cxtcti qui

FALSOS PATRIOTA5.

qui huic audeant lua conuêticula prx-panerc, non Iccns faciant,quàm fi aut hominis piûuram vero homini aut vmbram corpori,aut arborieffraólü exea ramum cenfeant antcponedum efle. Species enim aCjforma quxdam Ecclefix in illis adumbrata cernitur; Nam imitari ftudent hxretici, cauent-que ne omnino à fimilitudine difceC iiffe vkiean tur,fcd mera eft inanitas,ac ccleriter aut oritur,autcuanefciqcuni interim Ecclefia Romana tanquam corpus de præexiftat femper, amp;nbsp;ftabilis lólidaque permaneat. Sic in hæretico-rum ac fchifmaticorum coetibus nihil aliud quàm efFradi ex arbore Romanas Ecclefix rami cernuntur . Quan-dam enim arboris quidem huius fitni-litudinem prx fe ferunt, quod amp;nbsp;ipfi fuorum ramufeulorum dilFufionepa-tuli, amp;nbsp;confimilium ornatufrondiutn frugiferiappareant : fed nulla deor-fum radice figuntur, ideoq; fucci vita-lis expertes,exarefcunt protinus amp;nbsp;nu-dantur, fpecicmqueipfam quxprius minus attentos decipere potuerat, de-ponunt. At ipfa nihilominus arbor amp;an-

48 ORATIO CONTRA

amp; anterior concidentibus ex ea ramis inuenitur , öc Hat viretqj (entper altis dcfixa radicibus,tametfi magisniinnf-ve^pro vt quedam etus temporafcröt, florere conlpiciatur. An vJIum ex tot fchifniaribus defignari potcft, quod non ortum lit Rornante huius arboris derelidione’Nónnc aut ambitioli Ro , mançEcclefîe facerdotés,autluxuriofl ciulilem monachi,autfuperbiac terne rarij eins difcipuli cunda nobis ad hancvlque ætatem fchifmata genera-runtgt;Nempc hi omnes, fuis quique vbi corruerantlocis,per fuperbiam fc-feerigentes,ramofque fuos quos tace-refibi potuerant, mira iadatioiie o-ftcntantes, ’arbor ipfa videriEccIefix Chriftianæ voluerunt. Sed quam eifer impudens arrogantia,omnium exitus probauere. Arefadifunt i'uis quique locis,acvclpotentia Romanie Eccle-fixprincipumextirpati, aut inmani* feftas ab ipfo Chrifto Apoftafias tandem conuerfifunt. At interim noftrx huius arboris perpetuitarem ac firmi-tatemdeclaratàprimis Chnftianis in cadem profeflione atque dodrina

con-

/

FALSOS »PATRIOTAS. 49 continua fucccflio populorum : de-nionllrat iudicio ccrtiliiiuo, ab ipla Pétri fede , ferics non interrupt^ fucce-dentinm libi làccrdotuni.Quain icrie atque ordine, ctlî quorudam fada im-probanda deprehenderentur, nü pro-pterea eflet ab eafamilia, cui ali) poft alios prçfuêre,difcedcndum?Quorun-damenim ifti PÔtificum tes geftas mi-rabiliter exagitant, atque inhociplo libello,cuius occafionc fcribinius, federn Romanam dicere audent bello-rum omnium turbarumqueprocrca-tricem.Nonhiclibet oftcnderequàm fplcn’didè,quàm impudenter mùlta de Catholicorum,præfertimfaccrdotuni vita, morefuomentiantur. Tantum quæro, Euangeliône Ghrifti confenra-neum eflepurent, vtpropter quorun-dam præfcdorum vcl impnritateni in moribus vcl atrocitatem in cenluris, vel faftum in gcrchda dignitate,ea quç fubfîtfamilia, Chfifticlfe familia dcü-nat,aut præfcduræ fcdifquciplîus au-thoritasiam nulla lit? Id li purent, re- ‘ fèllit eos in Euangelio Chriftus ipfe, cum præter feruos prudentes amp;nbsp;fidèles

D fuper

$o ORATIO CONTRA

Riper ipfius familiainconftitutos, cd-nioda atq; vtilitatcs comniiffi libi po-puli curantes ex animo,alios quofdam lucuros fignificat ob moram aducnié-tis Domini, longam'qne paticntiam eius,quxinprofeóium humançlalutis extenditur, pcrcuübres conferuorum fuorum infolentiflïnios , curamquc duntaxat præfcntium cultu ventris cx-crcentes. Hos enim amp;nbsp;feruos vocat,ta-nietli malos, ob minifterij ipfis con-crcditi poteftatem, amp;nbsp;familiæ fuæ non alicnæ præfcdos agnofcit.Siautemid non purent,cur familiam Chrifti dcfe-runt atq; etiam perfcquuntur, ob pragt; polîtorum quorundam improbitate ? Cur deteftantur federn, quam fi dcdc-corarunt nonnulli moribus fuis malis, complûtes alij verè Apoftolicis operi-busilluftarunt? Sed audent etiam be-ftiam impudentiflîmi homines in hoc ipfo libello Romanam Ecclefiam di-cere. Itanc ergo prins cumhacbeftia tanto amicitiæ fœdere coniungi amp;nbsp;cS» ïociarivoluiftis? Aut forte cumvultis, hominesrcum lècus libuerit, beftie fumas. Si beftia ch Ecclefia Romana,

quo-

FALSOS PATRIOTAS. p quonam modo fides eius ita peculia-ritcrab Apoftolo eius conditorc lan-datacft, vtannunciari Sc Celebris cflc diceretur in vniuerfo mundo ? Qiio-nam modo cæteræ fempcrEcclefîæciï hacvna Romana râquam primaria amp;nbsp;antiquiflîma, amp;nbsp;concordarc ftudiosé volnerunt » amp;nbsp;quemadmodum D. Ire-næus aitjob potentiorem principalita-temdebucrunt? Quidnam rogo diuû Hicronymum mouerit ( cæteros enim tacco ) vtfcribcret, nihil elle fibi anti- nù^Epîtco-quius, quàm Chrifti iura fcruare, ncc pum. quç patrum tranfire term inos, fcmpcrque

T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ininit nea-

mcminillc Romanam fidem. Apolto-lico ore laudatam^cuius fe cfleparrici-pcm Alexandrina Ecclefia gloriatnr? Q^ibus in terris floruit vnquam Chrifti rcgnum.cum hxcbcftia iam inde ab ipfis. Apoftolorura temporibus crc-fccns J omnes tandem gentium natio-nes occuparit?Qmfieri poteft.vt beftia fit Ecclefia Romana, cuius inftitutio-neamp; infinu tam multi locis omnibus, magis angclicam, quàm humanâ funt -in terris vitam meditatij Quo paófco noniftipotius ad earn beftiam,quç dc-

D Z feribi-

11 ORATIO CONTRA

fcribitur in Apocalypii,pertinent,quo- j rumimbuti dodrinis homines quoti- । dicplurimi, in beftias moruni fimili- I tudinc dégénérant ? Definant obfecro tanta rabie maledicereij, quorum re-centem ac nuperrimam originem non ignoramus: quibus nequeauthorita-tem miracula, neque venerationem vita aut eruditio conciliarunt : qui ne-queficdocent, vtrefclli nonpoffint: j neque fic viuunt, vt non corum feeler ra in publicos afpeftos incurrantrapud quos amp;nbsp;inconftantia doftrinæ loqui-tur,nihil efle diuinum,amp; acerrimç per-tinacifiîmœquc de religione corrixa-tiones Deum pacis minime rcfidcrc teftantur. Quorum denique progref-fus amp;nbsp;incrementa qui non videtab in-cfcatrice quadam viuendi licentia pro-ficifei, maximaque illic cxiftere, vbi maxime folcat iniquitas abundare,nc-feio profedo quibus oculis res huma-nas contempletur. Qiiac cum ita fint, tantum abeft, vt iftorum vituperatto-nibus amp;nbsp;malcdidis moucamur, vt fo-lurp Ecclcfix Romanac culmcn fufph ciendum efle gloriantcr praediccmus:

qu®

FALSOS t’ATRIOTAS.

qux inter cos pro cul dubio cœtus,qui profeflîone coalefcuntnominis Chri-ftiani,tantum caput extulit, quantum (vt eft apudPoetam) Icnta folent in-vîrgîl. m ter viburna cupreffi. Hæc poftremo. Bucolic, quoniamfola CHRISTI EcclefiaÖc fponfa eft, meritö femper pro eius honore amp;nbsp;dignitate certamus : meritö caufam ciu$ femper grauiffimam,femper primariam arbitramur, eorumque indicium, qui hancin negotio ciuilis libertatis poftponendam, neq; mag-

noperc curandam cenfent, meri-föprophanum, pernitiofum-

que amp;nbsp;Rcligioni,amp; Rci-publicx iudi-

camus.

ivceä'töoütiuaim

«hiônicâ'-q.ftït BCopfttitiflfunT;

é^^w^mwïtù latiftÆitatttfoi hntó«öï)l«m tffrtrtOeinciftïtt irtJwüaftrfir»'

btCO|2ai(acuuamp;’

(itiflißcptö.ftji? kflflfttitv.’vntna