VIN I, S AC R A R V M LITERARVH IN Ecclefîa Geneucnfî profcfïoris, Epiftoîæ duæ, de rebus hoc fæculo co-gni’tu apprime ne-ceflàrrjs«

PRIOR, De fugiendis impiorum illicitis facns, ÔC puriiate Chnftianæreh'gionis obferuanda*

ALTERA, De Chn'ftianihominisofFiciotnfa cerdotijs Papalis ecckfiæ uel adminic: ftrandiSjUel abijdendis.

▼ S Ci.V E ctV O ctiudicdtis itt dudt cogitdtionej f Si Dominut efl DfW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bddkji'

TSI iam eum fruftu apiidpiosaliquotufrosEpi ftolæiftænoftræedideruiir, quiCpem aliquanto maiorcm mihi in poftcrum faciarquoniâ tarnen amp;nbsp;familiäres quoldam mcos,amp;l aliosnô paucos, à quibus ledlæ fucrunt,etiam fi milii uerbo ten ii» affentiantur, non tarnen magnopereliinc cônio

ueri audio,quôdduram afperamtj; nimium conditionem à me iibi eaufenturimponi; non minimum uifusfum mihi operæpreciü fa-fturus,fi paucis hic probos omncs obteltarer, ac per tremendum il lud Dei nomen oblécrarem,ne qiias é Dei uerbo fumptas exhorta tioneshichabent, perinde accipiant, acfi fabulafibi àpocta, autà rhetore aliquo declamatio recitetur,quam plaufu blandiscp accla-mationibus fatis fitaccepiifc: uerum amp;nbsp;uitæ doélrinâ tradi fibi me minerint.quæ non aliter quàm obtemperando rire approbetur: SC cam iplam dodfrinam, Dei uerbum eifecogitenr.quod impune lu dibrio habituri non fint. Qiiam fententiam quia pluribus in præ-JJ. fentia uerbis perfequi nô licer.uno Iczechielis Prophetac uaticinio fummatim compleélar.Infignis eft locus,qui iu ludæorii exem-ploquandaminfelicishuius fæculi effigie repræfcntet, S'terribili diuiniiudicii expeófationemerito nos percellere debear. Purma-tim(dicebatprophctæ Dominus) ad te ueniût.coram tefedenr.uer bafp tua audiunt,fed ea non exequuntur. Ludibrium enim in ipib rumore, SCcoreorum in auaritiâinclinatum.Etfatffuses illis non fecus acludicra cantio fonorædtikedinis.quandoquidem irerbi» tuis intentas haben taures, quæexequi non curant. Sedcuin tempus uenerit (quod certe iam inftat) cognofeent apudfefuiffeprophetam. Vale. Geneuæ, pridielduslanuarij. Anno ij}7.

GO V E R O amieißime Frater, moleßißime tecum fera, ac pro eo ut deheo, uices tuas miß-ror : cui nondum ex ilia Aegypto emergere li-ceat,in qua tot tdolorum idololatriaqi portenta obuer/antur tihi aßidue,ac oculis tuis mgerun-tur,ad quorum fàmam cum pite aures perhorre-fcant,prcefenti aj^e^u oculos (quorum ßilicet rfj“ tenerrimus eß fen~ fuSjamp;uehementius afficitur) fuprd quàm did potefl,^auiter offendi, par e/l. Cogerisßgt;eaare(ut narras^in monachis et/acrißcultsfcedas impietatisformas, in plebe mille genera ßiperflitionum, plurimauerlt;e religtonis ludihria^quibus omnia tflic ßatentamp;perßreput. A quibui f^eéiaculis qui oculis tuis parcunt, eos beatos exißimo ; pree ut illa eß tua, quam refers, uerè mifera neceßitas. I» pnmis uero,fummum il-lud abominationum omnium caput Mißa,ljgt;ed:abilem ß ac uifendatn exhibet, acinter reliquas omnes nequitice partes longeßpereminet: in qua quicquidfceleratißima impietatis cogitari poteß, perpetratur, tiuiufmodi jjiehaculaji ludicra eßent, pojfent forte abs ff riderL nunc autem ubi maxime ßria funt, cum g^auißima Dei contumeliaf non dubito (qua tua eß pietas) quin bilem tibi magis quàm ßlenem tnoueant,uel tachrymas potius eliciant.QMd autem mecu délibéras, qua te ratione inter nefanda illafacrilegia,et Babylonis fordes,in qui~ vus pro temporis rerumq^ tuarum condttione uiuere nunc tibi neeeße e/l,purum Domino atq. impollutu conferues: id quidem ego perliben ' ter facio, tota ut ea de re animi meißnfum tibi exponam.eoq- magis, quod cum multos hodie, quigußum Dei aliquem percepiße uideri uo funt,profeßioni fuaminimereßondere conßiciaihac tarnen in parte

prct/èrtim plerofq; fèrè ontnes à reila uia JeceJere uiJeo. ualde fane impejita res eß, conßhu blt;tc de re dare:ß. te in D« dißiplina to-tum iradideriSftuosó. t^e£ius omnes eius uerbo domSdos permißris, Sednefcio^uo modo bona pars noßrÜ improba temeritate aduerCus eius imperia interdum exultamus, ac ijs contemptis,aut certe omißiSj ideo^; amp;nbsp;contemptis, earum reru lt;juas acerrime prohibebat licentidy quoties Zibet nobis facimus. Atlt;j; id potißimu in prceßnti negotio ußt uenireßolet. Ch f«(w ij.,^ui inter talcs anoußias uerfintur, quales te nunc circunßant, nec tran(^uillitatem ße ßam tueri, nec cum ijs ^ki-hußum uiuunt retinere ß poße concordiam proßgt;iciunt, ntß eorum idololatriif ßmulando indulgeant, tanta bac difficultate obßßi attjue tmp[iciti,magis duidßbi expédiât,^uàm tj^uid Deo placeat: magis quo modo hommes habeant propitios, quàm quo Deoßtisfaciant,cogitant. Interim defenßonem quoque meditantur, qua fuas conßien-tias arment coram Dei tribunah t ß minime conßntire interiori cor-dis affedlu in uHam impietatem,ßd modica,eaq; innoxia,ßmulatione ß tnire rationem, qua imperitorum hominu ignorantie cedant, qui-busßc melius conßtlturißnt, ß quaßes eß eos erudiri poße ; cme quosßmmo ßuo periculo,nulloßudiu, maiori libertate irritare ßultu jit.Verum talibus inittjs uidemus ruinam ßam außicatos, quibus hac noßra memoria contigit,uelis retrorßm datis in naußagium recurre-re, unde enatarant. Principto,cü magnu uel in conßeüu dißrimen

ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in rebus oportebat ingenue profiteretur quod habebdt

in animo,ßcum reputobantrem eße non magni momenti,ß in populi gratiam paulum ineptirent: qua tarnen ratione graues oßenßiones re-dimcre promptÜ eßetataq- impijs ceremonijs promißue cum al'ijs de-ßtngebantur.Deinde cum neßc quidem hominumßußicionem eßu-gerent,pedem adhuc alterum progrediebantur: ßttis eße,ß bonos ui-rosfidelßte conßios haberent: ahorum opinionem quauis artefalli, nihil nocere. Hie, ßquidab aduerßr'ijs Chrißi in ueram doSlrinam deblateratum erat,uuhu,nutu,totius corporis geßH,uoce deniq^ aßen tiebantur. Cum neq^ huncßibi aßumfatis exßententiaßtecedere in-telligerent,ßecreta ab omni hominum arbitrio conßientia cotenti eße incipiebant. quod ut obtinerent,diligenter cauebant,ne quam darent Chrißiani pediorisßgnificationemdn hunc modum cum à reéZà oßi c'q linea

rij fi«M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(utßbi uiJebantur) temperata cautione defie^erent

paulatim, ac delaberentur.tandem cteci,ac ueluti ßii obliti,ß/ein exi tium prcecipites dederut. M.dnifefl(t fané Dei ûindidia : lt;pua eos fenfùs fl uanitate deijci aquumfuttjqui prcepo^îerafuaprudentia Deunt fai lere nbsp;nbsp;hommes cogitabat.'Nam hic poflremus fabulce a^ius illis fuit:

non modo nullius aures atty oculos cor dis (uiteftes.ut prius folebant, admitterend (Quantum m fe eratyomnifludto cotendere,ut omnes ha berent earum reru te^es, qute quàm longißime ab homine C hrißia-no abefè debeni: amp;nbsp;(fuod antea occultum filtern apud Je retinebant, auerfari palàm ac deteftari.Talibus fcihcet documents admoneri nos decet-, ut omiffa noftri ratione, foliciti ambulemus in conffedîu Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

no^ri, quemadmodum Prophetalo(juitur:ne,lafciuientequadam au- Mich.tf, dacia.,ijs nos legibus foluamus,lt;juibus nos Dominus alligauitiac ^uod ille afrmgit, relaxemus. turn uero etiam terreri, nefifapientesfimus apud nofp/os,comprehendat ille fipientes in afutia fua, amp;nbsp;prüden- lob. y.

MKm conßliafubuertat. Sedeflilludfcilicet,(juodprmcipio fum que- 1, Corinth, k fiusjuerius quam uellem-,bonam hominum parte nihil hic li^uide'per-ßgt;icere,nihtl rediè ludicare,nihilßncere flatuere poßet quod dum ab integra puraq^ diuina tegis obferuatione uidet iminere pericula, eoru metu perplexa amp;nbsp;con/iernata circumßieSiat, quomodo cum Dfi ue nia retinere poßit hominum gratiam. qua in confultatione nihil nißi ex fua anxietate cacaq^ perturbatione confulitiperuerß omnino qui-dem utrunqf,amp;prlt;epoßere.Nam quod Dei uoce decretum femel fincitum^eß^ deliberationi noamp;te nefas efi fubijci ' neque rurfum quicqua bona Jfei reliquumßbißcit, qui de tanti momenti rebus ti-miditatem puß/lanimitatemqfßiaminconßliummittit: exquoaffe-iiu turpes femper (ut ille inquit)ßlij nafcuntur. Itaque hanc deliberandi peruerßtatemßmile conßliu fequitur. Stquidem deflexis à uerbo Dei ocults,nthil 4 fe plus exigunt -, quam quad incolumi falutis fuarerumq^ fuarum ßatu praßari queat ; quicquid dißrimine aliquo nimiaq; difficultate inuolutum eß.,id ut miß'umfaciantßbi facile per-mittunt, nec interim exaudiunt-, quam hornbilis edidia ßt in eos uin-didla, qui contemptis Dei praßdijs, quo meliora ßbi comparent, ßamßationem deperunt. Sicenim per Propheta ludaos Dominus ob jcfa.jo iurgat,quod pr aßntibus opibus -, quibus eos acquie^cere ip/e lufferat,

diffiß,intertiiiia AegyptifubfiJia ßbi accerßret:VieJnlt;juit,ßltj firtoreSjUt agitaretii conßliuni,amp;no ex me : ut ordiremini telam^Ü* non perjjgt;iritum meum, ut adderetis peccatum peccato:qui nos accitt gitis,ut deßendatis in Aegyptum, nbsp;nbsp;os meum non interrogaßis'./j^f

rantes auxiliü infortitudine Pharaonit, etßducia ponentes in umbrit Aegypti.Et erit uobisfortitudo Pharaonis in confußonemt etßduciit umbrae Aegypti in ignominia Cum uero tanta in eos ajjieritatefera^ tur,quid indulgentius mitius'ueexpeSiet ißi. qui indigneferentes.fre mentesq; omnium fefe odijs, omnibusq^periculis Dei uoluntate obie-6iari:ea ualere iußa,nouasßbi tllicitasq;cautiones fuo marte conßn^ guntiNeqgt; uero ignoro,quato fuauius carnis noßra mollitudini blan diantur fnjfugia, quæpericulum aliquodfubmouere uideantur.quam ßmplex ißcec erga Dei uerbum obedientia, cut tantu dißriminumßt propoßtum.Verum nulla eß tanta difficultas, quam no eluéietur, qui hac ße cogitatione offirmaueritinon poßegrautus quicqua minari uni uerßm hominum genus, quam quod caßrorumßuoru deßrtoribus in illa quam retulimus prophetia, Dominus denuntiat.Non minimu ope rapreciüfiterit hic nobis ßiccurrere,quod de Cypriano quodam loco narrat Augußinus.Poßquam capite damnatus futßet,datam ilh optio nem redtmenda uitee ,ßuerbo duntaxatabnegaret earn religionem, cuius cauß mortem obibat : nec illi faSiam modo poteßatem,ßd ubi iam in ßupplicij locum uentü eßet, ambitioferogatu à prouinc ite prte^ ßde, ut ßliberaretyin non uitceßce (quoniam ita licebat per Cceßaru clementiam') coßultum mailet, quam pcenam luereineptceperuicaciic. lllum contra breuiter ad omnia reßondiße : In re tarnßnSla nullum eßedeliberationi locum.Siquisßn^ium uiru,cum in cößeilu eßent tormentorumapparatus,inßaretatrocitruculentoq; uultu carnifex, ceruictbus iamiam immineret téîusgladij, dir ce undiq^ inßanientis po-pulimixtif probris imprecationes obßreperent, terriculamentis illit omnibus nonfuißedeieSium miratur,quominus ßßuelut deuotaarte uiéîimam in cructatum alacriter daret, iure id quidemßcit. Sed ßmul cogitet,ipßm una hac cogitatione inßaSlam illam antmi magnitudinë ad extremum ßßentaße ; quod cum mentem in Dei mandatum, quo adpietatis conßßionem uocabatur, cogitationernq^ deßxam penitus _ haberetjßmula talibusjpeéiaculis, quorum terroreuacillarepoterat,

totam auertelat. Voce ergo edidit ad omnem ^uidem immorta/itate/n confecrandatn, fid non laude magis cj^uàm i/nitatione dignam. Ifd e/l fane, Q^cecunijueJè/è nobii ingérât uel boni, uel commodi Jfecie^, (JUX nos uel latum unguem à Patris noflri ccele/fis obedientia fubdu-catycöfeßim occurrere primée deliberationi nos decet : ^uôd res adeo finéia, i^uàm nobis lanéium eße debet qualecunilue Dn mandatum, non extra omnem modo controuerfiam, fed deltberationem i^uo^' po I fita fit.Cum enimprimum delib'erare nobis permittimus, iamfnes fo ipyô trafilimus: ^uibus refaéîis, nimiru procul euagari, longiustj;aberrate, per^uàm procliue eft. Htfc contra comunem omnium noßro-rum timiditatem non abjque caufa, antequàm ad tibi rejjiondendum lt;fSg’'(‘derer,prcefari libuit:lt;juôd uideam eius (ut ita dicam} lippitudine magis animos noßros impediri, ne uerum hac in parte cernant,^uam aha ^uauis ignoratione. ac longiusfortaße id lt;jutdemßci,quam resß rebat ipß;at certè hreuius etiam, quàm huius poßulent fieculi mores: ^uando plurimos hodie uideo,lt;jui ntfi obiurgatorie aßgt;ereq; ad ftngui nem pene u['^ue uelhcentur,ad omnem doiirinam obßtrdeßunt. lam ißud quoique noßri cequè ac feculorum omnium uitium eß,tam uaßas eße,amabi!es,captiofis,fjgt;ecioßsq;pr(etextas nominibus ad illudendît unumtjueniji carnis ß{lt;£ illecebras, ut illam arcere à conjilijs noßris, abigereq-,primus fit ßpiendi gradus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«fro dJeo ingenio tuo dtf-

fdo,ut tantum in exhortando uerborum pofiturusfuerim,fi tui unius hic rationem ducerem. fatis enim ftiperq- tam placidce manßtetteq- do cilitatifuerit (quantam ejfe tuam permultis iandudum argumetisfum expertus)ßmpliciter admonitam ac edoSlam eße.Verum dumpoßu-latis tuis priuatim fatisfàcere inßituo : quia tarnen eius generis res eß, de qua interrogas,in qua amp;nbsp;periculoß amp;nbsp;uulgo peccatur, no ßuftra necfinefuéiualtquofaé'lurum meexißimaui ,ß eademßmul opera compluribus me docendts accommodarem,qui in eodem uerfantur er rore:ut ft qui forte eOru in hanc Epißolam inciderint(ego autem om-nes incidere non modo facile patiar, fed etiam uehementer cupia fibi quoque fcriptam putent.(2rß quidem aufcultare uolent, babeant qua fequantur oßFicij ßii admonitionem ; fin minus, teßimoniu faltem ad-uerfum ß accipiant,quo conuincantur,ßientes prudentes, ac etia uo lentes in e^atium fuum perrexiße,

Principio in id nos,uelut deßxis oculis fimper intueri conuenit,^ Jißipulis ßuis omnibus proponit Chriflus,Jum primo eos ßholte ßuce tyrocinio initiat.Nam ubi à fui ipforum abnegatione crucisc^ tokran Luc. $gt;. tia aujjiicari eos docuit,fimul amp;nbsp;hoc fubijcit : Qm me amp;nbsp;meos/er-mones erubuerit corS homimbus^ huncfilius hominis erubeßet,cum uenerit in maiefate fua-,amp;patris^amp;finSiorum angeloru. Hoc ergo nobis à Chrifto Domino,cum in eiusfamiliam primum adßribimur, edici meminerimus-.hoc perpetuum e(fe ediéiu,in omne uitam ijs pro-mulgitu-,ciui in eius regno cenferi uolentiut ß uera cordis pietate eius tmplexifunt doéîrina, earn ipfam cordis pietate externa profeßione déclarent. Ef /ânè ijuantafuerit improbitas, eum nolle inter homines proßteri, à ^uoß coram angelis agnoßi uelint ? amp;nbsp;quamßbi in ccelo conßareuelint Dei ueritatem, in terraabnegare^QMreno eß,^uod callida dißimulatione iam hicßbi ^uifyuam placeat, autfalfa pietatis opinione blandiatur,eamfefouere m cordeßhgens, ijua externis te-flißcationibus prorfus euertat. Vera enim pietas ueram confeßionem Rom ? uttnü baberi debet,ijuod ait Paulus: Ql^fmadmodum corde ad iußitiam creditur, ita oreßeri confeßionead falutem. Demo, fuos ad confeßionem uocat Dominus: quam qui detreéïans, ahumßbi Ma giflrum quarant oportetiquando ab eoßrri cumfua fimulationenon poffunt. Q^cerat hic quißgt;iam:Mum igitur qui inter impia ac fuper-fiitiofam multitudinem pauci ac dißierß uiuuntßdeles, ijs quoßdem fuam rite teßißcentur,neceßeßt oportune, importune',publice fimul ac priuatim in fuorum populariü impietatem uociferari^ ad pradican-dam Dei ueritatem plateas occupare^fuggeßus confcendere?concio-nes aduocare^ Minime id uero . quin potius cum peculiariterad uerbi ßi minißeriu accerfat Dominus J tue Apoßolos, ßue Prophetas, ßue nuncios, feu quo alio nomine appellare libet, quorum uoces publice perßnare uelit ; idem ab omnibus paßim tentari adeo neceßenon eß^ut nee omnino expediat,ac ne deceat quidem. QMmobrem hoe agendum ma^is, utßnguli quid uocationi fuce fuoq ordini conueni-at,pro fè quisq^ cogitent'.cuifi optime reßondeat, quod oßieijßiedi prlt;eßabunt etiam optime. Ç^uos uerbißi minißerio Dominus deßi-nat,ijs ueluti publicam perfonam imponit, ut eorum uox in luce uerß tur,amp;‘ßper te6ia,ac tanquam tubteclangor exaltetur.Cieteris fieà publico Apoßoloru munereabßinendumeß, utpriuatlt;€ tarnen uita

tfficijs Chriflianos /è eße prof] teanttir.Hoc quia tatJta breuitate cS^ ntode expücari no poteß,qualeßt,pluribus differamus. at nero illam, quam ad certos homines pecuhariter reiecimus, publicce profeßionis fitnéîionem omittemus in præfenside qua erit forte alias opportunior dicendi locus : tantum quod pericquè ad unumquernq^ è populo perti-neat,inquiremus. qualem fcilicet confefionë exigat à fuis Dominus, qui inter impios ffarjï palatiq^ degant eo in loco, unde uene religionis difciplina exulet : tum qualibus in externa uitce aéiione notis eos ab idololatrarum turba,cui permixti funt,differre uelit.Neq; rurfum ani mus efl certo def 'nire quando,amp;apud quos, amp;nbsp;quo loco, nbsp;nbsp;quam

apertumßdei fute te^iimoniufit editurus homo Chriflianus : nec limi tare,quatenus progredi debeat,uel ubi cofißere poßit citra offenfam, quoties propagandic Dei glorite oblata occafio, autfßes quoquomo^ doprofciendifaSiafuerit. Qmdijj)utatio,prteteridquodpropeim~ menfa foret, etia ab hoc doccndigenere nonnihil eß aliéna : quod eer tis regulis includi comprehendiq; nequeat. Neq-enim illi,quam à no i. Pct.

requirit Petrus, promptitudimfnes prteßriherefacile ea,cü uult ttos paratos effe ad reßondendum cuilibet pofeenti, ut loquamur de ea qua in nobis efl/ßemec item ingenti illi celebranda nominis Dei, regntq^ eins magnifcentiaßudio, quo exultantem afluantemq^ D« populum inducunt Propheta, cum italoquentefaciunr.Veniteaßen lefa. *. damus in montem Domini,ad domu Dei Iacob.amp;docebit nos de u'^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»

fuis,amp;'ambulabimusinfemitiseius.QMbusuerbis(utuidemus) ineß peneclamofaadappetendam Deicognitionem cohortatio .lamuero tot Paull de fe£landa adificatione pracepta quam late pateant, quis non uidetf ut nullam certiore legem expediare debeant,qui uera erga Deum fuum pietate ßnt affeéîi, quam utfanóia eins maießatem (eui totos effe confecratos ac deuotos ipßs decet) quacunq^ licebit como-daratione illußrent. non aliumfibifnem modum'ue eius illuftranda fgt;raflituar,qudm ut omnibus occafionü articulis immineant, omniaq^ (ut ita dicam) continenter captent momenta, quandiu aliquidßpoffe ^icere confident, alius quidëalio praßantius, Zffortius,amp;‘ con ßantiusiomnes tarnen hucfingulißcundu gratia fua modumßmul contendant, Ç^uare ut diximus, in illam atüofußm diffutationêex^ patiari, non eß huius loci proprium : quo non uniuerfum comple£li

propofitum efl,(Quantum uel Dominiglorice,nel 4(dißcationi hdminü debeasyfedduntaxatbreuiter oflendere, ^uatibii/hc inter impiof tgenti necefjitrto tenendt fit autio: et ^ua pratermittere, c^uin te pro phanis illorum facrdegijsinlt;iuines,non pofiis.

Ac qnoniam quicquid de hac re firiptttris tradititm eß, eorim prlt;t firtim caußprceceptumfiifie uidetur, qui inter gentes Dei ignoran^ tes uerßtrentur,pluritnum autem inter illaruin idoloUtriitm, et eorum, quibufcu hodie nobis negocium efl,fuperflitione interefie uulgo exi-fiimant,(quöd hcec Dei '(y- Chrißt nomine quodammodo obteéiafi cumficitnlht pauto craßiore ignorantia fummi Dei cultu palàm afier nabatur)nos illa prias proponemuSy quä infiripturis extSt pr^eceptat deinde oculos ad noßra tempora referemus,^ ex rerumfimilitudine quid ad nos pertineat dtfiiciemus. Q^anquam non uideo cur letema Dei mandataita uniusßeculifiacio terminemusifid hunc ordineim^ peritis.ne quis in eorum animis firupulus refideat,concedemus.Cuift Exod, ÎO. Dominus idola coli aut adorari uetuit, hoc capite totum illum externum cultum complexus eß,quem deferrefuis idolis impij filent, Namamp; uerbis,quibus ußis eß.,ea ineß proprietas: quorum alteru in-curuari, altera honorareßgnißcat : nbsp;nbsp;earn adorationis fieciem noM

tarn eße cpnßat qua lignea lapidea ue ßmulacra corporis geßu co-luntur.Hifc itaq- interdiüio eß-,non qua fimphciter populumfiu Do . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minus prohibeat in ligno aut lapide, gentium inßar, obßupefiere: fed

ttllo modo propbanam earum ßoliditate imitari, coram ßmulacris fifi honoris caufaproßemendo,aat aliam quamuis obfiruantiie ßgnifica tionem dando, qualem dare aut nudato capite, autgenuflexo nobis in moreel. Qmæ rationeubipuros fui cultoresdefiribit, abhaceos t Reg-’9- defignat.Seruabo, inquit,mihifiptem militauirorum. Qiudlaii quorum corda non fint uanitate ac mendacijs Baal infatuata f non id modo : fid quorum genua ne fint curuata ante Baal, quorum ora non fint ofculata manum eius. Eodernq^ alibi /ymbolo,cum agnofien dam omnibus amp;nbsp;cceleßibus amp;nbsp;terreßribus,amp;infernis,fuam maießa ïcfa.4J. affirmât,agnitionëipfim exprima: Mihi, inqt, curuabitur omne genu,Gr omnis lingua in nomme meo iurabiî. çfiuo contra efficitur, fimulacrum ab ijs Dei religione cofecrari, qui ullo corporisgeflu eius cultum fignißcant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad eorum conuincendam pneuaricationetn

interefl^qua id uelßma!dtione, ne!fmceritatcßciat. ïdolu enlm lt;jui~ cuna^ eß alnjud uenerationii ßgt;ecie profecutus, utcuq-fit animo f fr-ß(aßs,Deum eße confeß'us e/i.Diuinitatis uero nomen idolo qui tri-tuitjDeoJußulit.Itaq- tres illi Danielis comités, quanti eiufmodi foret Daniel,^ fimulatio docueruntiquibus corpus accenfifornacisflammis crudeli-ter abforbendum tradere,leuius uifum ef},quàm paululum inßexis co ramßatua poplitibus,Regis oculisfansfacere. quorum aut nos infini-am rideamus,quod nullam adeo ob caujam potent ißimi Regis iracun-diam inß magno capitis ßti di(crimine inßammarint: uel exemplo di~ ßamu5,externce quothfufeeptie^ in hominum gratia idololatritegra uius omni morte fubeße piaculu, Qj^are cum è duobus eligendu eßet titerum, aut ut exeußo Dei timoré ,fceierato ediólo obfequerentur: aut hommes fe pra Deo cotemnere palam declararent,notu eße Regi uoluerunt,quöd eius non colerent Deos, nec quam erexeratßatuam

adorarent. Parem efiarn Danielis ipßus in cauja perquam fimili con- Daniel,rlt;' ßantia, quicunq^ßt illefcriptor, qui adeius Prophetiam appendicem adiecit, commémorât: cum maluiße narrat leonu unguibusß dißer-pendum permittere,quàm ad draconis cultum, qui pro Deo à cceterit colebatur,genu fubmittere. at quoniam non omnibus ßdem facit hi-fioria,ex eaßdem diSiis meis conciliare ßperfedeo. Porro ne qui ab adorandis flatuis caput duntaxat aut genu abßinuißet, ideo ßperfua ß:umexiflimaret,plurima addidit prlt;ecepta Dominus de ceremonijs fuis faniiecußodiendis, de u'ijsgentium in totufugiendts. apudPro-pbetam autem uno uerbo pronunciauit, quam procul ab omni impie~ tatis communicatione abeße populum fuum uellet: cum ludlt;eis BaBy-

Ipnem deportatis omnino trtterdixit,immundum ne attingerent.Q^a icfa, yj, claußla (ut Paulus interpretatur) fummatim comprehendit,ne qua re ltgionis fult;eßnSiitate, aliéna indignaq^ceremoniaßcontaminarent, i. Corind'*^» bJam CormfbjorHm Ecclefiie de ea re priecipiens,ad colligendam to tius ßteßntentilt;fßmmd,hocteßimonio cotentusßit.Non eß ißud, tnihi crede, leuiter, nec oßitanter pratereundum: ßcrofan3:am Dei religionem riteeos folos conjeruare,quinullis ipfam peruerßrumß-itionum inquinamentis prophanent.Eandem illos uiolare,pollue~

re lacerare,qui impuris ipfam impijsq.ritibus mißeant (fuacogita-tionequißexercebutßde!es,talifacrilegione quando ß obßringat, ß 1 omwi

ownifluJio pronidebant. In eunt moJum Abraham, Iftac Cceterilt;^ Patriarchie,cum regionum eßent earum inlt;iui!ini,lt;jUie idoloru abonit nationibusrefertieefjent,^uanlt;jnain non ßnegemituJjiediabant ho-J^itum fuoru infaniasji^nia tarnen mederi non poterant, ferebant dem eaSjßdfi in puro illibatoq- Dei fui cultu filicitè cotinebant.Ati^ Utah eorum fuperfiionibusfidifidere,publicènon proclamabanf.ita nec ullam dabantfignificationem, ^ua fi confintire fimularët.Huius Daniel. 6. Jimplicitatis infigne extitit in Danie/e documentum. nam quamuis B4 by lone in medijs idololatriee firdibus uerfiretur, ^uia tarnen ab omni procul aberat comunicationisfimulatione, perinde ac fi longo inter-uallo difiunSius effet, maculam nullam contrahebat ; quoniam autem in confeffu populi uera pietati uidebat no fore locum, ab eius confie ûu fubduiîus,obdu6îis ccenaculiforibus, De«»« fuu,qua decebatpu ritate,(êorfim colebat : ita in publico urbis acgentis errore à uia ipfi Deuter.7. non defle^iebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ilia ludceis in lege pnecepta obferuatio fie^

£iabat, ut ne aurum uel argentum è gentium fculptilibus appeterentf ac infirrent in domos fias : fid ^uaft fiurcitiam amp;nbsp;fordes abomina-rentur,^uûd Domini forent anathemata. fie enim ad deteflandum id omne, execrandum^;, quicijuididoli nomme fimelinuflufuiffet, eos infiituebat : tjuo ab omniGentilium fuperflitionum immunditie ani--mofius abhorrèrent.

Quod fi tanta externee profif?ionisfinceritate religlonemfiiamt obfcuram adhuc, amp;figuris duntaxat adumbratam,fib ueteri Tefia-mentocoliuoluitDeusKjuanto id Chrifiiante ecclefice ueriusfue-rit preefiandum f cui ipfi per unigenitumfilium dum apparuit, fapien-tice fua myfieria latè refirauit, et toto ueluti ambitu ueritate fuam illu cereficit.Id^i ipfim Apoflolorum doéîrina confirmare promptu efl, nam argumentum, ejuo Paulus aduerfis fornicationem utitur, ijuan-do huius ^uo^- loci propriam habet rationem, hue accomodare mini-*- Corintlu 6. weabfirdu erit:Nefiiti^,in^uit,corpora uefira membra effeChrifii^ Tollens ergo membra Chri^i fiiciam membra meretricis^ Abfit, Sic O' ad eandem nobis forma ratiocinari licet ; Membra noflra cu Chri fti membra fint, idolorum eulru uelimmundis fiperfiitionibusfcedabi musl at quid hocfuerit,nifi uel Chrifiigloriam tali fubijcereignomi-aite ; uel corpus nofirum d C hnfii corpore abfiindere ,ut cum idolis forniceturî

fornicetur^ Quam nero demu pr^eceptione fubijdt adomne extema moderatione, genej'alis : ttt corpus no^rum meminerimus templu fß^Jj’ifitusfanäi: nos non ejje nojiros. emptos enim effè precio magno,idcirco portandu etglorißcandü De« in corpore noflro.Ecij^uii elucebit in corpore noßro Dei gloria,fi interfàcrilegiorü Jordes pro-uoluatur Ecquid facra templi Deifanéîitas conferuabitur, fi alienis prophanis^i rittbus polluatur f Verum fi lt;^ua alia in parte uehemens ejl ad ojficium cohortator Paulus,in hac maxime cauja uehemcntiæ Jùa neruos omnes contendit,dum Chri^iianosadmonet, net^uidin homi x.Corinth.t». num oculisfideijua confeßione indignum, prauas ceremonias ufur-pando prafeferant. Duabusautem propofitis noxis, Dei inhonora-tione,amp;bominum ojßenfione,quas Jècumferat omnis idololatrilt;eji-mulatio, uel quacuni^i rationeJufcepta imitatio, ab ea nos longißime abflerret De diuini noininis ac honoris prophanatione hxc eius uer-la fi(nt:Chanßtmi,Ji(gite ab idolorum cultu (Sub cultus nomine ex- « teriores omneis ritus collegijje, ^ui impiorum facris adhibeantur, iam exfe^uentibus manifefium erit) ut prudentibus loquor : uos ipfi ludi- * cate quod dico.Calix benediSiionis cut benedicimus, nonnecomuni catiojanguinis Chriflieflf(2rpanis quefrangimus, nonnecomunica tio corporis Domini efi^Ergo unus panis amp;nbsp;unü corpus multi fumus, * ces qui deuno paneparticipamus.Videteïjraè'ljècundücarne.None qui edunt hofiias, participesfiint altarisfÇ^idergofDico quod idolis immolatüfitaliquid^autquodidolufitaliqdiSedquódquagentesim molant,d(tmonijs immolant, no Deo. Nolo aute uos participes fie ri dtemoniorum.Non potefiiscalicem Domini btbere, amp;calicem da « tnoniorum. Non poteflis menja Domini participate, menCa da- « moniorum.Initio in memoriam illis reuocat,quàm propinqua fît ifiac lt;« illis cum Chriflo Domino fi)cietas,corporis amp;fànguinis ipfius parti-cipesfieri. ut quanto eos propius illi adiunxerit, tanto ab omni idolorum participatione longius abfirahat. Extern« autefacramenta qua-dam quifiuincula effe,quibus cum Domino cohereanf.idipjum igitur illis econuerfo accidere,qui immundis eeremontjs (è admifcent,ut per cas tdolorum fodetati fi inncéiant atq; inférant. Deinde omnem ter-giuerfationem pracidit, cum eorum oïieéia occupât, qui pratendere pojjèntfidolum nihil eßeiidcirco carnem idolis immolata, nthil à uul-

carne diff'erre.Çluod illisy quantum ad carnis ipjius julflantiam, , concedir.fid aliam ejje bonunum opinionem excipit, quorum ludiciu inf'aStis nofiri5jjgt;e£iart debeat, qua ipforum oculisfubijciuntur. EoJ autem qui carne idobs immolata uefcantur,argumentum imperitorum errori prabere,unde iudicet,eo modo idohs ipjos pcn^care.pc m bo tninum co»[^e£iu De«»« inhonorari. Iiiw û* afperiorem [tmtenttam poflea p(hijcit,tantum e/Je inter Cbri/îi damonioru menfàm dif-fidium,utaltera leabdicet,qHidelibetquicquam exaltera. Hacdemu clau/ula exbortationem ßtam ah/bluitiNum prouocamus Dominum^ Num fortiores illo fumuslCuius tanta uis ejT,ut magis acriter,ac ma-git pene dixerim tragice exagitareIceleratum ullumfacinusnonpo-tuerit, quam tllam exagitauit Çuperflitionumfîéiionem : qua utx pro t. Corinth. 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culpa hodie à multis ducitur. Alibi: Nolite iugu ducere cum

infidelibus.Qq^a enim participatio iußtia cu iniquitatefaut qua pars fideli cum infideli? Qj^a focietas loci cum tenebris I' Q«lt;f concordia Cbrifticum Behalfconfenfustemplo Der cum idolis! Leuit.iö. Vos enim eßs templum Det,ficut dicit : Quonia inhabitabo in illis, inter eos inambulabo,et era tllorum Deus,amp;erunt mthi populus. Non uult ufque eo Cbrißanos ab omni inßdelium neceßitudine ab-borrere, ut nullt inter eos intercédant duties contractus,nulla comer-i.Corinth.y, da,nulla deniq^colloquia. nam alioqui,ut ipßmetait,exeundum eßet ex boc mundo'.ßd nullam coireßcietatem permittit,qua borum imi-Icfa. Si, tandis fuperßitionibusßdeles irretiat. Poß leßia ßbneClit teßtmo-nium: Propter quod exite de medio eorum, ^ßparamini,didt Do-tninuSjamp;immundumneteti^ritis. Qu? incredulofumcorpo ribus locorußacijs procul eße dißitos,ßd à pollutis eor« fàcris longe diremptos eße lubet. Q^od uero Propbeta uerbisßiue de ('uo,ßue ali undeattexuit Paulus,quàd turn fit recept urus nos Dominus,^^ patré nobis praßaturus, nos'q^ agniturusinfihos amp;nbsp;filias : ualde percellere nos debet,ne fi contra q pracipit,immundoru attreéîatione non pros fus abßinuerimus,abijct ab tpfo repudtartq; mereamur.Proximi oßetS fionem cum alias ßpe, tum tn priore ad Cortnthios Eptßola abunde t. Corinth. 9• traClat,adbunc rnodit: Df epulis qua idolis immolantur,ßimus quod I idolum nihtl eCî,amp;quôd nullus cß ntfi unus Deus.nam tametfi mul-tiitomtnantur,fiue in ccelo,fiue in terra, dij, nobts tarnen unus Deus pater,

päter,ex ^tio omnia,amp;nos in illotf^ unus Dominus iefus Chriflus, per lauern omnia,nos per ipfumifed no efl in omnibus fcientia. Hie etiam ab anticipatione exorditur, ^ua eos qui interioris conflientia innocentiam obtendendo cauillantur,talibus fubterfugtjs exclufos,ad hominu opinionem reuocat : quosfa^orum fuorum tefles dum adhi-bent,adeadem audenda exemplo flo inuitant. Audent uero, no quia licere intellioant.fld quod autorem uident quern imitentuntametfl ex aduerfl) hiejitante,im6 reclamante coflientiteiudicio, Acuide, quàm feuere bac una exceptione omnes tergiuerfandi anfas circueidat.ldo-lolatriteffeciem quandam cirflmilitudinem habebatdlead facru ido~ lorum epulum accubitus. accumbebant nihilominus ex fidelibus qui-dam,hoc preetextu,quod puras ^fan^as Dei creaturas ederent.qua etiamfl milites idolis eflent conflecrat^, contaminari tarnen facrilega bttiufmodi confleratione no poffent: quandoquidem nihilflt idolum, nifluanum indodioruflgmentum. Futilem hunc prtetextum, quo Ulis tollat Apoflolus illam nimiu uerflutam prudentiam, qua prateritis «e-gleiiis'qifratribus ,flbi duntaxat flaperent, acerbe cafligatiScientia, inquit, inflat, chantas tedificat.Si quis aute exiflimat fe feire aliquid, nondum qutequam intelligit,qualiter nofle oportet,acflimulacru qui- « dem nihil efle concedit, fed contra obijcit,aliquid efjeflmulacrorum cultumxuius obeundi indoéiis ipflautores eflent, Nom efl, inquit,in « omnibus fcientia.Q^dam uero cum idoli coflientia, quafiflmulacris « con]ecratummanducant.etconfcientiaipfl)rum,cumfltinjirma,pol- « luitur, Siquis eum uiderit,qui fcientiam babrf, in flmulacrorum epulo recumbentem, nowMe conflientia eius, cumflt incertus,(ediflcabitur quot;nbsp;ad manducandum i et peribit inflrmus in tua confcietiafrater,propter •• Chriflus mortuus efl^ Sic autem peccantes infratres, eij uulne rantes infirmas eorum confcientiasfm Chriflum deliquitis.Acfl dice “ ref.Qjfiid omnes gentium de d'ijs fuis pei fuaflones, uana efle acfriuo la commenta (ut re uera funt) ducitis,uobis id fobs flipere efl. Qf^oii frlt;f Hobis palam fertis,adfallbrum deorum cultum quodpertinere ui~ deri poflit, id uerofacitis multorum periculo. nam qui eiufmodiffe-^aculo rudes adfunt, amp;flmplices,cum nondum ueflra illam prüden tiamflnt aflecuti, qua intelligant idola nihil efle, uos autem idoloruin ßcris commwnic4re uidedt: quid concipere aliud ammo pofl~unt, nifl uos idolo

«os ijolorutn eße cultores, ac proinJe ueßro exemplo cofi-mori ad id perpetrandum,^uod canfcientiafua indice dainnatu habeant, QMre illam,{i^iiam ob[enditis,prudentid nihil moron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt captio/à eß fra-

tribus, erranduj; materiam prabet, ita indigna eß bominibus Cbri-fiianis. Qjÿn illti ab indoSiis ad inntationem ueßram committi-tur impietas, t^uando ueßra culpa conti'ahitur, uobis prceßanda eß, lam ergo Jatis perj^icuum eß, tametß publico proßtend^e religionii munerenonomnespariter Chrißianidefungineceße babeant,eße tarnen priuatam quandam confeßione,lt;^ute à ßngu!is-,citrd exceptio^ nem poßuletunqua intra quos cößßereßnes debeat, nullo modo de-ßnirekcet .proptera^uodnec eademomnes adipfam edendamgra^ tia pr^editi funt, amp;eius ratio bona ex parte ab occaßonibus pendet, qu^e non omnibusßmiles obueniuntieatenus certèprogredi debet,ne quidßdei ueritate indignum, ne quid religionis noßra integritate alie num à nobis uel dicatur, uelß'at. Eihs conßßionis exempla,quantum contjcere partim ex Apoßolorumßcriptis,partim ex uetuûis bißorijs poßumus, in primis illis bené inßitutis ac moratis Ecclcßjs prteclare elucebant.Nam ut non leguntur eins ßecultßdeles,in uijs ac locis pu-blicis de ßua religione declamitaße ; ut etiam Chrißianos ß eße dißi-mulaßecoram ijs,quibus euulgari periculoßum eßet,leguntur:itanon minoreßudio rurßum obßruabant, ne uel aduerßus ßuam religionem quicquam deßgnarent,uelaliosßmularet ßeße, quam Chrißianos, Et fané quo numero habeat Dominus eos,quißdem omni confeßione ttacuam intus continent, animaduertere ex elogio licet, quo ab Euan-toan. u. gelifla deßribuntur:I4u!ti,inquit,exprinciptbus crediderunt in eum^ fed propter Phartßeos non conßtebantur, ne e'ijcerentur è lynagoga, dilexeruntenim magisgloriam hominum, quamgloriam Dei.0 exi-tialemgloriieappetentiam.Nam ß ab hominu probris außicanda e/l gloria, quam apud Deum expeSiamus, quid qs futurum eß,qui homi-Mattb.io. tiumfe quam Del iudicio approbatemalunt l Etß Dominißententia Luc.?. nbsp;nbsp;nbsp;proztHHcwtHm eß,eos in futurum feeculum animam fuam perdere, qui

lere. 14. in hoc faluam habere uelint : quanto id in gloriam cadit aptius, cuius longeßt facitior quam uitce iafiuralPorroß ab ijs fe uelle fenéiificari lefa. 8. ^^^arauit,quibusfeinfen^iißcationem polliceturfuturum:quiddefe J^erareaufent, qui eins non tanti dignanturfenäfecatione, quam uel tnediocri

tneJtocrt opinionisfuce imminutione rrdintadQjiod uero de hlt;tc con feßione ad prtefentem locum propriè attinet -, fit extra controuerfiam iflud pofitu,quod minime dubtjs uerhi Dei teflimontjs luculenter eui-iium eßinon ont modo abiuratione uiolari ipfdm ac labefaäari ^fid externa t^uo^ue omni implarufiuperflitionumfiimulatione, ac quauif • uene religionisprophanatione.Quamobrem eum ([ui fincero ptetatii ftudio afftciatur,nö lingua modo ab impijs uocibus : Jed partes omnes corfgt;oris,afiacrilego omni ritucontinentes habere oportet,

fiianam pietatemßi ullis idolorum abominationibus comifceatur,difii pan atij; euerti nihilominus ^uam nos fatentur, à Papifiicis tarnen fit-cris (facrilegis ^uidem illis amp;nbsp;prophanis,fèd quce'.ut aiunt) Dej, mo» idolorïi titu^ iprafèfierut) non perinde hodie nobis abhorrendu een-fient:refel!endus efi hoe loco nobis eoru error,et quodpollicitifiumus, ex reru prcefientiu collatione,cum eoru temporu fiatu,qutbus ilia qutt ex diuinis literis protulimus fcribebantur, ofiendendum, non minus efie in ceremonijs quibufdam Papifiicis anathematis, quàm in ullis un quam idoloru abominationibus.Ac de ea quidem, quam caufiintur,di firiminis ratione,pofiea uiderimusihoc modo inter nos,quod dico,pri uscofiiterit, nullüunqua ingentiüfuperfiitionibusmagisexecrabile extitiffe ficrilegiu,amp;quod ueram pietate uel opprimeretgrauius,uel contumeliofiius afficeret, quàmfiunt hodie nonnulla qua pafiim in re gno Papauifiuntur, QMnquaautemfialiquandodederit Dowîmw, ut ad plenum repurgentur Ecclefiia, quas prafiigiaru ille anti/ies fuis impofiuris corrupitino alia meliorfutura fit moderationis ratio,quàm ut à radice euellantur uniuerfayfir una(ut diciturfiitura comgantur, qua ex eius difiiplina prodierunt. no tarnen funt eiufimodi ex tjs qua-dam,quin tu ea ad tempus tolerare, atq^ unà eu alijs citra piaculum ali quod exequi pofiis. Veru enim prudentia hic amp;nbsp;diligenti animaduer-fione opus efi,qua qua eius nota funt amp;nbsp;forma, difiernere abijsno uens qua cum Dei uerbo non obfiurè pugnant, uelut imprefiam in fronte oerunt manifefiamimpietatem. Qwd totu exempla ó'fub oculos fubijeient melius. amp;nbsp;breuius expedient. Carniu efum religio-nis nomine interdicere, hoe^interdiÛofideliu obligare cofcientias, planélyrannicu, atq^etiam (ut Apofiolusloquitur)diabolicum fuit.

i.Timoth.4. at cu fit iflud Dominipermißu tibi in medio reliSlu, uefcaris'ne omtü die carnibus,dn in totam uitam abflineds,illis diebm lt;^uin te abfiineai nihil prohibet.Cnr enim non interdum liceat,lt;juod /emper Itberu efll Im fcelerato imperio ip/e abf^- fcelere parebis.animus fit tibi modo,rn * dium ignorantice in hoc concredere,non eiiam anima in illos traditio numla^ueostuainfirere, Arcerecoiugioeos,lt;iuicarnisincontinen tia examtantur, ex eodeeß tyrannidis genere: nec tarnen eadem tibi parendifueritfacultas^ fiijuidem illo ardoris aculeo pungeris.quod nS ut carniu, ita uxoris abfiinentiam libertati tult;e permiferit Dominus, Huncjijue in ceremonijs ueflratibus,lt;luaru cauf'a htec inßituta eß di-fiiutatio, pro eo tempore^t^uo ißic tibi uiuendu eß, femper intuearis, fcopum tibi propono : ut quce nulla ßnt impietate notabileSyijs fobrie tfU: lem amp;nbsp;parce,fed tarnen cum ufus poßulabit,libéré fecure^- defun garisificile ut appareat, nullam eßetuam nec in affe^ando, nec in re fugiendo fuperfiitione.Qjtce uel minimaficrilegij notafunt afferfe, eas non magis ^uam uenenatumßrpentem attingas. eße enim reuera ^uouisßrpente,ßlo atta£iu,peßilentiores, quin tibifim probaturus, nihit dißtdo. Earum uero in numeroßmulacrorum uenerationem, un Cionis fußeptionem,indulgentiarum emptionemjrrigatione ex aqua execrandis illis exorcifmis incantataßmilesq^ alios per ß damnabiles ritus repono.Quidenim tandem afferri queat, quodin eorum omniu excufationem fatis ualeat, quo minus tanti à nobis maleß'cij damnari debeatf Scio enim quofdam eße moderatores, quibus ad exagitandas leues ißas,ut credi uolunt,etnihili nugas, uidemur nimium ajperi.ßd quid illijnquam, ad diluendam nimiam hanc noßram (quando itauo cari placet)acerbitate tandem aßerunt^ Negare certe non audebunt^ ubicunq; ad cultum pro/iant in templis fimulacra, maximam et prope' uniuerfam hominum multitudinem diutnis ipfa honoribusproßquitac in eo inßcundum legis praceptum (quod eß de non colendis idolis) impingere.Nonßolidumhominuuulgus,ßdprudentißimos quofq^, amp;nbsp;fummis ingen'q doSirince^ dotibus praditos, hoc errore captos inuolutosq- eße dico: ad ipßrum te opinionem (quod Apoüolusßeri, ut meminßi,iubet) tereuoco. Si quo illis teßatum facias, religionete ab ipfis non dißrepare, caput coramßmulacrodetegis,autgenu cur^ ' uastquid aliud quam diferta teßißcatione idololatram te eße profte--

rîsfAt ut ut ßm ul a er o te honore deßerre hominihusßngaSjDei tarnen unius cultum cogitatione comple^ieris.Quaß uero tuum ßt^honorCf adarbitrij tuimodum inter ßtnulacrum amp;Deum uiuentem partiri: Deoi]^ omnia intuenti pertnde palam illudere, acß eius oculos, quod omnium hominum per^ieiunt oculi, pneteriret. De Chrißmate ^uid ’ dicam aliud! in quoJußipiendoßte nihil peceare deßndis,quod homi num iniquitati ut ßatisßcias,membra duntaxat inungi, nulla conßien ti(ereligionepatiaris:ego contra grauitertedelinquerearguo, qui uel frontem afferasjin quam inßribatur, qu^e inßia Conßrmatione ab il lis ußurpatur blafßhemia,teßalutis chrißmate coßrmari: uel manus por rigas,in quibus illa inßculpatur, quaßacerdotes ßuos peragunt,ßcriß-candi te poteßate donatum : uel omnes corporis partes exhibeas non ntinori execratione inurendas,qua in extrema(quam uocant)un6iio-neutuntur,per oleum tibi remitti peccata. QMdquidem uelleuè, uel nullum e/ße delidium tibi concedam, niß tua ipßus conßeßione obti-nuero,rem ejße plußquam indignam, qua ad incorruptione regni Dei deßinataßnt corpora, tanta blajßhemiarum feeditate conjßurcari: quam in conßßedium Domini aff'erat,quo die ad recipiendam immor-talem gloria coronam eius tribunalißßentur. Sic qui in arculam fli-pem conieceritjubi uenales proflent uenia, aut quiequam omnino ex tllo plus ßtisßacundo ac libérait indulgentiarum dijßenfitionum^ theßauroßbi redemerit, in neßandas illas nundinationes nomen inßert pßt ßuu,ac in eas conßentire fè uelut data teßßera coprobauit.Neq- illa, qua uulgo iaSiatur, exeußationem accipio : no« ßecus ac inieiia offd • maleßca belua cppeß:untur,ita uel pauculis nummis,uel etialargiore interdum nummorü copia deliniendam eße ßcrßculorü rabiem ; qui cum de lucro agitur, ßtc preda inhiant, quouis utßamelico leoneßnt rabidioreSjpralium (quem morem pßudoprophetis ac pßudoßacerdo tibusßmperßuiße, teflis eflPropheta)ßuperunumquenq;ßn£iißcan Mid,,,, tes, qui non illis aliquid in os dederit. Htf«e inquam accipiendam efße exeußationem nego. Q_uid enim diplomata illa,quoru tegratiam appe tereßmulas! an no édita uoce clamant,ut nummis reli6iis,plenas ana~ themate,atq- omni execratione dignas indulgentiat tibi außeras!Hoc qui intelligunt (nemo autem non intelügit) ac nummum te offerreui-dent (uideri autem niß cuperes, nonfaceres) num parum luculcntam

brfbent abs té tefliß'cationeJnJuIgentiarum participatiotte uelle te uti earnni latebrasßexcujjeris, nufquam prolixim quam illic, Chn/ium cum fua cruce irridm coperies. hqua deniq^ illa diabolicis exorcifmis con/ecrata,frontem qui df^er^unt-,quam omnino frontem habet,ut impune id licere cötendere aufintfQ^id enim tali ßbi ajßer-ßone uoluntfan ut putidte aqu^e^uttulafaciem in publico emaculent} an ita in celebri hominum ccetu Jine caufi laßiue ludunt^Neutru ißo rum eß, nec quicquamßmile. VerumJjieéiantëpopulum co fymbolo atteßantur,exorcißnißn6iitatemßecotemptutnon habere. Qj^oßi-mul baud dubiè omnes, quæ ab exorcifmis euomuntur, blaßihemM ebßgnant: uirtutem illi aquula infu/am eße,qua dtemones pellat, cu-ret morbos,abtgat phantafmata, noxas omnes diffoluat.hc ne calum nioße me criminarißtaßaüa queri poßint, qult;e procul abßnt ab ea qua Ulis aßingo impietate,eoru conßienttamßmper appello: eiußmodi ri-tibus dum perßunguntur,an aliquid minus,quam quod reprehendo,po pulo perßadere uelint f lllum igitur ipfum populum, cuius ßtisfacere wdicio hicßudet,illts ludicemfero : e quo nemo erit, qui non pronun ciet,idem ßbi uideri.lniquumji eße dicant,ad hanc ße exigi regulamt cum Apoßolo, cuius ißitc eftßueritas, non mecum, expoßulent.

Video nullum fore,nec mihi dicendi exitum,nec ijsßnem tergiuer ßndi, qui repugnare uelint : niß certa una in re conßiterimus, in qua planius ac penitus euidenter, id quod docere uolumus.perßici poßit, Sit igitur Mißa nobis exempli loco, in quam ntß plußquam tußo iure • conßrripoßit, quicquidde idololatria uelßcripturis traditur. ueldid poteß,quo minus ceremonijs ißis omnibus,à quibus tantoperefugiett dum cenßo,uelut rebus medtjs indißierenter abutaris,caulam non di-co.lpßam aute eligere ex omnibus potißimu libet: quod una prte omni bus ufq; adeoßanda obferuatione colitur, ut cum in alijs prcetereun-dis hominufallere animaduerfionem quoquomodo liceat, hacte exi-mere,quin multorum oculisobßruerisßaudfacilequeas. Quoßt,ut in Cceteris quantum inßt mali qui uideant, ac illis ß ideo abßineant, ßtis multi reperiantur.qui uero fateatur^quanta ßateat abommatione M.ißlt;£ cultus, uel ab eo ßß plane extricare außnt, perpaucos oßen^ das'ßue terrore occtecati uerum no cernut, fiue animi deiedione ma gis et langore,quàm mentis errore labuntur.d^mobreßc extßimo, totant

totam pra/èntent caufam fblo hoc capite i^uodammodo cont/»eri,hae ut hallucinatione difcuffny^ua maxime perflringuntur,de reli^uis par tthus,in quibus non itagrauiter ctecutiunt-, ultro mihißnt omnes con ceffitri. Oes intelligo tuißmiles, qui ßniio Dei «erto parère aufcul-tareq- didicerint. quales (Ut fum prtefatus) tecum hic docendos{ufci-pio,Cl!i,aleergoßtißud, neßacroßnSia Miß^x maieflas ludibrio tibi def^eéiuiîji efße uideatur,eius peragendis myfler'tjs interefß, atq^ ado rantis ritu inter eorum cultoresßare, paululum perpendamus. Primu omnium tametßquid Mißa ipßaßtnon ignorant, quicunq^uel me~ diocriDeicognitionefiint imbuti: id tarnen ipßmquod norunt,ut probe teneant,mihißnt manendi.Siquidem bonam eorum partem ex eo labi uideo, quod totam eius uim cum domi luculenter méditât a ha» beant,ad ipfam dum accedut,quàm horrendtetrageeditefuturiße^a tores ueniant obliuifcuntur. Verum ne longam ac alte repetitam dijjiu tationem ordiri mihi neceßeßt, de Mi/ßeßcrilegijs ad inßitutionem noßram le^iores mittam. Vbi ßatis explicate pro operis duntaxat bre uitate expedijfße me arbttror,cü uniuerßm eum locum, tum quicquid ex f 0 J5«c pertinebit. Tantum dico,quod ßdelium neminem latere debet unumßcrißctj nomen (ut ipßum quidem mißarij ßacrißci accipi-unt) ^Chrißi crucem prorßs abolere, et fanéîam eius Ccenam,in quamortisßtif memoriaconßcraHit,euertere.Nam ßuagloria (ut ßimus^Chrißi mors penitusßoliatur, niß unicu habetur teternum^ ßcrißcium:amp;ß uHuf» adhucßcrißciu refiat,tota corruit atq^ à radi-ce labefaéîatur Chrifii Ccena; qute non aliud efi, quam unica illius oblationis tefiimoniu,amp;qutedam ueluti obßgnatio.Hac autem duo, qutf ita cotinenter Mißeßnt affixa, ut auellt ab ea nullo modo que-ant,ßßla eßent, quibus omnem Miße communicationemßcere tibi execrabilem conarer : quid poßes, niß uno mecü ore ipfam deteflari? Quid enim ? an tu, cut nulla aha in re quàm in Chriflt crucegloriari licet,cum ad extinguendam etus gloria,ad cocidendum euertendum^ eius tefitmonium coniuratos conueniße uideas, illis te ßcium adiun-oasiAtqui fl reSio oculo rem intueri uolumus, quid aliud quàm ad tails coniurationis ßcietatem proßtendam digit um tollunt,qui fe quauis Mßlt;e participatione illigantlhji tarnen ißud etiamnum tertium,quod ^uo eß manifeßius,eo ptos animos aßicerepreßius poteß: nem pè ne-

fandet iJohlatriit, dunt panis diainitatem induere fihgitur, fgt;ro^; Df» infublime adorandu$ tollitur,fitblatus ab omnibus colitur, Q«.lt;f tanta atrocitate,tanta'^ indignitate refirta res eß, ut uix, nißßgt;e6ietur, credi queat: fic omnium oeulisßtbie^ia patet,ut argumentis opus minime habeatipro Deo, itti^am, ofientatur,adoratur,tnuocaturpanis cruftulum. Dew Jen/^ eße creditur,ijuod deßuis fimulacris nullis un quam gentibus perfua/iimfuit. Ne^- /?jc mihi quij^iam obßrepat, non pane,fed Chrißu adorari, qui in panis locu fiibierit, exquo légitima ßtrituconficratus.Qu,odetiamßßnSia Chrißi Cœn^conuenire demus (qiianquam nihil minus concedimus) ad Mißam tarnen nihilo pertinet magis,quàm ad ueteres Pontißcum ccenas, aut Saliorum epu lum.ld quidem flinter nos conueniret,quod certo conßare debuerat: Dominu in myßica fua Ccena corpus prebere, non quod adoremus, fed quod edamusipræfentiam^ non illam naturalem,qua loco illo con tineri oporteat,fedf^iritualem,quam nullum loci interuallum, nulla di ßantia impedire poßit,proponere: autß mauis,no natura fui corporis prtefentem illic O' circumfcriptam exhibere,ßd efficaciam O' uirtu-iem,ne in ip fa quidem Ccena hie fcrupulus refideret, Verum quonia nondum id uidere omnibus datum eß, rem dubia accotrouerfam pro confeßa certa'^; me pnefumere nequis cauilletur, ilia parte non inßa^ bo. Adfit ftne in fua Ccena pricßns uero ac naturali corpote Chri flus, manibus attre6ietur,dentibus atteratur,faucibus deglutiatur,di-uinitate illic preeterea fuaßßat, qualiter in eius carne ineffabili modo habitauit,qua iusfas'q; fit adoran (quoru tarnen utruq- uanj?imu effe, alibi demonßratu abundè à nobis efl: ) ueru utrunq^ ubi coeeßum fue rit,quid tarnen inde ad panis fiußulu acceflêrit,ext)-a Chrißi Cœna^ Nom enim ß Dominus fuis ßdelibus,mortis fua memoria piecolenti-bus,corpus fuu fltb pane edendum prabet : protinus etiaconßquitur, impuris ipfum faerßeulis immolandu ß,maSiandumq-, quoties illis li-beat,tradere:niß forte tanta putido oleo flubeße uirtutem arbitramur, qua omnes,quasinunxerit, manusperitas Chrißi formandireddatar tifices:autßcrißculi libidinem, cceleßis decretipondus haberecredi-muSjUt quoties e ccelo Chrißu deducere decreuerit,prceßnte ad nutu extemplo habeat:aut Chrißi uerbis uim quanda magicaaffingimus, qua articulate tantu demurmurata energiamßam explicent. Talibus enim inepttjs c pane Chrißu fe educere, nobis perfuidere cotendunt,

Qmcgtf ergo nil de fuapoteftate, cofecrandi intentione-, uerboru pro nunciatione/îolidègarrmnt, ualere finamus.No!protnißione,quant falfi iaéiantjprimu eße Ccewif propria : deinde pioru fidei data, non intpioru imfioni (etntus. Q^àdßextra Ccena locum nullü habet,in qu^f^o que habebitfqua nihil u/qua Ccena magis aduerfum eßl

Etß no nß pijs ad alendam coßrmandam'q- ßaßde propoßta eß, qui nnica Chrifti oblatioe, qua in cruce peregit Deo patri, aternufinéii ß'catos ß creduntiqui praßaretur iji,qui nec ipßm intelligut,et ipßus pratextu ad tlludenda eius ueritate ßelerate abututurflllü igitur Deu, que ludibundus ßacerdos quaquauerßm circa fuu altare uentilat, no è ccelo(ut credi uolut)elicitÜ:ßd tale eß'e,qualis è piflrino ßt extraóiu^, palam eß.Na promißione,qua Chrißi corpus fub panis /ymbolofide libus prahet^nö ad eos magis,qad pecudes: nec ad Mißas magis, q ad Bacchanalia aut Turcaruprandiaße^iare, nihil efl iam ambigedum. Quidf lyßrionicaillagefliculationes, ita indecora prorßts amp;im-tnodeßa,ut aßnis ßbrijsq- hominibus proßcißi no debeant, dum in Chrißu conferuntur,ßcroßn6io eius nomini uidentur'ne tibi leuiter cotumelioßefA morionibus forte talia tolerari ludicra poterant.Domi nu uero illis inßrthi,utgrauiter eius ßniiitati iniuriü eß,ita indignifi me,aut (qif uerius dixerim) nullo modo nobis eßferendu. prafertint cu eo reâà tenJere uideamus, ut inßituta diuinitusßuntuahs Ccena ceremonießpulta fubuerfamq; penitus extingant. Agedu,adßmulan dSMißa religione qua cSßietia peragedis eius myßerqs interßsgt;mecu nunc recognoße.Primo ßatim ingreßlt ßß in coßeSiu inßrt altare, paruillud quide à menfa copoßtione diffères, ßd qd’ipß tarnen nucu pationefacrißcandoßdeßinatu clamet. Iam hoc certeßlum blaffhe mia no caret. Vides prodeuntè facrißcu, g quatuor digitoru unaione pacßcatoreß inter Deü et homines coßitutuglorietunq Chrißi pro tnißione,qua corp^etfanguinefuu ßb panis et uini fymbolis ßruisfuis edendü bibcndumq^/^onit, ereptaßdeliu eccleßa, atq^ab ipß ccena abrepta,ßb{ ßmilibusqffui carnißcibus uendicat: q cceleße eius cana miffa nomineä qua tota ipß inuertitur ac deformatur,inhonorat.Ad~ ßat populus,niki! no eoru diuinu effe perfuaßtsicui permixtusaade te teneri religioe ßmulas.Vbi ad altare/pius ille acceßit praßigiator, fa bula fua a^ius pdrtim motorlos,ptim ßatarios ordltur,mag!casq; illas fufurratioes^qbus è cceloChrißußbi utdetur euocatur^,alijs qde certè

uideri ttult, quibus euocatnm ad immolationem Jeuouet : ^uibus Dei ergahominum genui reconcililt;ttionem,acfi indemortui Chrifii locu fubrogatus eß'et,moIitHr.Hcec cußmili, ^uapiperiora ilia, ueneratioe excipi ab uniuerfà multitudine uiaes,ad eam quoique ip/àm imitandant uultum aßunulas, in ^uem (utminimum)inßrtp[agt;n eße eiufmodi üaculi acerrimam abominationem decebat. Et adhuc mihi negabitur, qut Mißdm religionisJjiecie audiat, eu totidein,lt;iuot in eaperpetran-tur,/acri!egiorü con/orte fe apud homines (^uicquid animus Deo in^ tus canal) proßterifEccedemuidoIumillud corporis quidem j^ccie pußllum,aß)ecluq; candidum, fed omnium longé amp;nbsp;pejiilentißtmuin amp;nbsp;teterrimu, ad tangëdos fuperßitione f^eSlatorü animos attollitur. H«ic dumßß omnes fiupefafli aduoluunt,tußmul conuerlo in ipßm intuitu uenerabundus proßerneris. O perditam noßra impudentia: ßi quicquam eoru, quceßcris literis aduerfus idololatria proditafunt, tfb ißa ßc deprehenfa coiunéiaq- deprecamur.Qmd entm^ hoe eß aliud idoli genus,quàm quod adorare ßcundo legis capite uetamurl Qjtodß ita e/i,cur eius cultu minore delióio, quàm Babylonic^e illi-us ßatUiC cenfeamus^quetamen tres illi, quos fuprà retultmus,lßaeli~ morte,(ir exquißto ad fauitiam mortis genere,^auius exhor^ ruerunt Si uulgaribus ac quibuslibet gentiu ßtperßitionibus fubeße pronunciat Dominus immunditiam non tangendam,in tanta ßrdium congerie,quanta hic conßat,tot ßcrilegioru cumulus uolutari quîli' ceat^ Vt autem omnes Apoßoli ßntentias,quibus in idololatriam inue hitur,uno ißo uerbo comple£lamur,no poße nos menße ditmonioru amp;nbsp;Chrißt men/^ unà fieri participes,quis ad Mißam idßgt;e^are ne-getf cuius altare euerfa Chrißi menfa erigitur: cuius epulü diremptis, laceratis, firdidatis menße Chrißiepuhs inßruitunin qua Chrißus traducitur, eius njors illuditur, execrabile pro Deo idolußtpponitur, eam uocaredlt;emonioru menfam fuppudebitc' ac no potius^quod tantlt;e impietatis meretur in/blentia, nouum excogitabimus aliquod nomen, quo deteßabilius quiddamCfitßeri poßit)exprimaturfEt fané de eo ha fitare quomodo hominibus non prorßis cacis in mente ueniat, ualde mirop, an damoniorum menfam appellate Mißam debeant, ad quam exadificandam ßernendamq;,omnes damonum technas,machinas, copias concumße, plané conjfiiciunt,

Verum nouarurfum ambages ab aJijs mihi obrenJmitur, Nlt;tm eo rum nonnulli, lt;^ui oitm, cum in comum errorum labyrintko uerfàrcn tur,ficerdotfj papalis oleo inun£îifueru)it,in ueteris etiam'num harlt;e fierconbus confidunt: et quanquS de unico tetcrnoq^ Chn/h fàcerdo tio,Dei beneßcio, prieclarè funt edoSîi ,facrificare nihilominus per-guntjid'^futimpunefibiliceat pofiulant. Impudensfanèpoflulatum, Nempè ut Mifflt;e pr^eefje ßbi cocedatur: cui ne interejje qutdëChri-fiianis hominibuSjiamdiuualidißimisrationibuscontendo. Qms tarnen ad elabendum argutiolas ne£lat.,audirey refùtareq. obiter opera-preciumeß. QMndo,inlt;iuiunt.,ne£j; facrilega illa immolandi Chnßi cogitatio, nec uana de panis in Deu tranfittone opinio, neque earum fuperflitionum ^uce Mijjam ipf'am impiam faciunt, animis noßris ulla inßdef.externi ritus, quorum reprcefentatione tndoéiorum iniquitati fatisfacere cogimur, qualesßnt non magnopere refertnec uero pof-funt,quo minus pro Mtjßafän^lam Domini Ccrnam celebrcmus,im-impedire.Nam nimium peruerfa ißafuerit moroßtasiMifJam externa ceremoniarum larua leuibusq; duntaxat ineptijs lt;eßimare, non prauis opinionibus ac ßcrilegis mendacqs, quibus in rebusßta eße eius im-pietatë omnesfatemur.Omißa igitur offerendi mentione,fuperßitio~ num omnium uanitateßublataß Ccenam Domini(quo modo per ini-quos lèecuh mores licet) colere nos nihil ambigitur, ffiuolas quaßlam ceremoniaru nugas, ingentis fcelerisinßarinfeiiariperquam indi-gnum eß.Atß eorum quempiam exaduerff aggrediariCcenam Do-tnini fuis amp;ipßm ceremontjs,nequaquam ne^igendis,conßare,quod O' à ccelefii magißroßnt inßitutce'.amp;ßc inßitutte,ut propria effent germanaq; Ccentefymbola, quibusfublatisagnofci tam illa non pof-Jeticuius permiffu tantu fe aufum effereffondebit-,illud ut neffio quid omnibus Ccenee fymbolis exutu ac déformai Uifabuleeq; magis quàm ullius diuini myflerijfimile Ccenam nuncuparetiCccna effe Domini nego,ad cuiusffirituales rpulas non in comune omnes qui adfuntffde les inuitentur, nifi m quaoffnëïa panis accalicis/ymbola Ecclefia proponantur,et promißiones(quibusobßgnadis data eff)tnarrentur, Oacquifita nobis per Domini mortem «if^fgrafw pradicetur.Horum tu mihi «e! minimum apicem in Mffa oflcndes^ac non potius ad-uerfa,contraq; pugnantia omniaiTu igitur aut Dei nomine ßolida fco

minutn temerltute excogitatatn inrulfuatem i»ßgnief,aut Ccen^ no-men ad circulâtorios luf'us, in quibus nullum eius ueßigium appareati transférés! Tu denit^^fub diaboliae Miffeimagine Domini menßim repreßntabis! T«, iK ^«o Domini morte ignominiofe traducas, in eo te eius Ccenam colere perßtadebis, ^ua nos ad pr^edicandam mortent fuam nominatim exhortaturlQ^d tecum tacite demurmures, à nemi ne exauditur.At cü totius corporis aéiionefàcrificiu effe y epuod pera^ giSydifirtepronuncies: id'ne eft mortem Domini adnunciarefquamyfi ßicrißc'ijs locum poß fe relii^uityuanamfui/fe conßquitur. Er c«r noH ßmel cauillis eor« omnibus,cpuod facile eß,uiam pr^ecludo ! Populunt enim, quemfabullt;efuaßgt;e6iatorem admittut,adßcrificij celebritate coueniffe fciunt. Huie quod expeéiat, facrifciu pneflent re uera,nec ne, ad remnibilpertinet : certequod eius opinionefacrißcium haberi uelint,exhibent .Adflagitiofam idoli adorationem paratü uident. ada randum,proprijs manibus,ipß excelfo in locoßatuunt : quaß eafdem ßmul manus amp;nbsp;ad Deum uiuentem extendere, amp;nbsp;ad prodlituendunt idololatrte populo,quo cumfornicetur,idoliim attollere poßint. No» bif dico,quod fi dixerim,an refellere ipß fat probe queant, nefeio: ne minima quidem pietatisßintillam fouere eos, quibus ad nefandi adea flagittj geßionem manus fuppetant, quos non inter medios filtern ca^ natus uires omnes ac nerui deßeiant,quibus non membra omnia horigt; rare tremant ac labafcant.Sed id ßilum dicam,cui poß hac inßeiando non erunt:uiamillam,qua fe accederead Domini Ccenam ladiabant, ab eius aceeßu tantum abducere,quàm Inee inter fe duo longe diße^ runt,diuinlt;eglorilt;eßrenuum preeßare animofumq^ preeconem, amp;nbsp;perpetrandis facnlegijs ducem,praßdem,außgt;icem fe prtebere.Simul etiam reliquos obteßor: quibus (ßquis eos, quod ad audiendas Mißaf in^ediantur, accufet) reßonfire mos eß, Mißa dum interfunt,ßbi quid ficrißculusßorfum deblatteret, cura non eßeißd earn fymboli tantum loco fe accipere^quo perinde ac fi findia Dommi Ccena in^ terß'nt, mortis eius memoria exerceantur. eos,inquam,obteßor: poil hac nulla ut potius,quàm hac mißra excufatione utantur, Neque (ut Jßero) utentur. ßquide citanimis ßiis redid reputet, quam ßtutrunq{ multis modis abfurdum, monumentum mortis Chrißifacere Mifi fim^quee nullam^nifi omni obliuione peiorem eiusrecordationem ho-

tninum aniwü afferat (utpote cjua uim eius uniuerfam obliteret ac fe-fgt;eliat,cunj fumtna prteterea Chri/li ipfius contumelia comunétafit:) amp;nbsp;eandem dicere jibi propemodum Cana' eße loco, in qua tantum tth adnuntianda Dowini morte abfunt, ip/am ut propemodum abiu-rent.Naw prtmum quantît ad Mißam attinet,quoquo uertant oculot, quidßgt;e6iare poßunt,quodßhi teternce illius fanitißcatiöis, iuflitiify redemptioniSfper unicum Chrifiifacrißciupartce memoriafub'qciatl quod unicum facer dotem effe Chrifium,nullo conjbrte,nu!lo/uccef-forcjdoceatatq; ofiendat^quod eius morte perfeiia,qua in falute no-fram erant omnia tefleturiEt quo igitur lure Mißa eius mnemofynon cenfeatur,cuius nec apiculum proferatiPorro quodfefi aiunt eundem ferè inde ujùm,quem e CccHi cap ere : amplißimum ipfi de Je teßimo-niumferunt,nimlfeillic meditari minus, quam utgloriceco/eßionem Chriflo Domino tribuant, ad quam prajcriptis uerbis in Ccena uo-canturfideles,

Eiks aute dtfcriminis,cuiusßgt;ecie prcefèntis idololatritf rationem, à urteris illius caufa dfiungere tiulgo conantur, quanqua exemptam tarn plane bonis uiris omnem duhitatione arbitror, quale id tarnen fitf quando ita nos faSluros recepimus, amp;nbsp;quor undam forte fran^enda ob/tinationi expedit, confideremus. Cur tot execrationibusland-turn fit olim à Domi»io,«f gentiu fuperflitionibuslèrui/ùt ullo fe modo comifcerent,caufamfuilfe aiunt, quod ille idolis habitus honor, cu falßs dtjs manifefte tribueretur,diuinitatis quoq^ honorem à uero Deo adillos transfer ebat: mundum quidem no minus abominanda hodieq; fuperftitioneinfanire, ceremonijs ineptire teque, prope,ßolidis amp;la tuis. Verum hoc intereßeiquod qutiles tandem cunq^ ceremonia ißa fint,quia tarnen Dei nomen prafferuntjciusq; funt cultui deßinatlt;e, easfi quis peruerfa fuperßitioe uacuus folutusq^ ufurpet nihil de uera Dei religionefit derogaturus. H(fc fi de medqs ritibus, quos docendi cauft indifferentes nuperuocauimus,diffutarent,eorum permißioni ♦ton uehementer reclamarem. ^t cum eas quoq- ceremonias comple-^bantur, qu^e manifeßa funt impietate ac nonferendo Dei opprobrio infignes,quàm in feite ratiocinetur, paucis è fcriptura petitis exemplis oßendemus, Serpentem ilium ^eneum, qui poßquam ußim praßare ticßlßh^^uius caufafuerat excitatus,poßeris etiam, quo aternu effet

Numeri xi. ßeculis omnibus Jiuini beneficij monumentu,reIiS}usfuerat:cam prtf poßera patrum imitatione À ßlijs poßea coli cceptus ejßet,eundemßm per optima religioms prcftexi « reanuiße quis dubitei l paßtmq- et nul g!ituinfuiße,et obtinuijj'e-,illam fummi Dn ejje imaginem,quie in aus glorumidoritncLiforetlQluodß eorum qnempiam, ^uostum Domi-i. Rcg 'S» nus prolabi in tmam cceciutem paßhs non ent, nurrarent hißorilt;e, procnl omni ßperßitione,tantum ut publica populi infama fe accoin modaret,genu coraidolo illo incuruaße'.noßrüm opinor nemo fuerit, qui non conßßim illamßmulandi improbitate deteßctur. nbsp;nbsp;lanè co-

muni piorum omnium abominatione digna eßet. At nißi nobisfrußra blandimur, nihilo nunc leuiore flagitio genua coram panis crußa in-Exod.}2^ curuamus,quàm tum inßecierecoraßrpente licuißet.Qjad l /\aron cum uitulum à ß conßatum populo 1 fraê'I oßenderet, ac irrißme di-ceret eos eße Deos,à quibus edu^i eßent è terra Aegypti, nonne die firio aßentiebaturl nempe Deum, quem redemptorem juum, liberta-tisq- nuper acqußta uindicem non abnuebant, in uitu.'o tarnen cerne re uolebanf.quodpropeßbi adeße non conßdebant, nßpraßntibtis ipCum oculis intuerentur. Itaq^ /blenne Dei facru cum ab Aaronc indicium eßet, nihil reßitabant, nec deprecabantur.ßd quam Deo ui-uentigloriam dare uolebant, earn coram uirulo,ceujjgt;eéiro eius quo-dam perßluebant.Tollantutrinq/utlibetjßperßitionem omnem: non tarnenßtius idcircoßiiße.aut tolerabilius, coram hoc uitulo honoris cauß procidere, quam coram boue Aegyptiaco,dicere certèß-», Reg-ßtnebunt. larobeam quoq;, quo uitulos fuos conßlioßt fabricatusß quierimus,neq- nouos ßbi Deos afcißere in animo habebat,neq;ßc à Deo plane ßdeßißere cogitabat. neque Dei modo religionem non aßernabatur,fednefanCljs quidem ceremonias, quas peßundare co-nabatur,improbabat:fbla erat dißidentia, qua homme in hancamett tiam prcecipitem ferret. Nam cum illa, quam nobis rßert ßcra hißo-ria, anxietate mijèrèa/iuaret, ne temph religionefanCiaq; maießate taCli plebis animi ad Dauidis domum,unde defecerant,rurfum inclina rentmouos excogitate ritus uoluit,quibus à templi conßeCiu abßra-Cios,ßmul à regno ludaico paulatim alienaret. Vitulos ergo cum pro-ferret,no à priore Deo, utad illos deßcerent hortabaturCquod futuru erat omnium auribus nimis aßerumoßdueterem aßuetumqi Deum utin

Ut in ilÜs coIeret,elt;locebat.Huc enim illaJj)e6labat oratio : Vobis ultra mojum in lerußilem afcrnJere graue e/l: O I^-dé'/, hi fint Dij tui, ^iti te eduxerut e terra hegypti. iltis ut perfiaderet,nö fi exterminaio priore Dto,nouitium alujuem infirre Deunt ; fed modum tradere dun taxjt,quo minore moleflia illu-n ipfim adorarent,cuius uirtute quondam fiijfentèmifero /^egypti feruitio liberati. Ille uitulorunt cultus, quantumuis xterni Dei noiwne prcetexeretur, qualisfierit, abunde tefiantur prophétie, Vtcunq; abefiet fiperßitio, utcunq^ à uituli uene rattone interior cogitatio abhorreret,innoxius eße non poterat, qui-cunq- in Bethel adjacrificandum afiendi/fittquam Dei uei bu Betha-nempronunciabat.QMdfifielefliilli: nosiufii fcilicet,a^uipanismi-cam fimul atq^ impijficrißculi defhnatioe deuota mmolationificrit, nobis pro Deo eßeproftemur flam et Samaritanorum religionem no ob id imitari non licebat omnino.,quöd Deorum effet alienorum cultu implicata,: fed quod prauo illegitimoq; Dei cultu pollutaforet.ln hoc, nn Frater,in hocfillimur, quöd dum immundas per ß nbsp;nbsp;ficrilegas ce

remonias effe non putamus,nfi quttgentilium deorum nominibus pa lam ßnt infignttce^facroßin^um Dei nomen prophanare,fummu ejfe facrilegium obliufiimur.Prophanatur autem non magisfdum fuppo-fitis alqs dijs,plane ipfi repudiatur : quam dum comentitiu illi quippiS, quod eius maiefiateni inhonoret, aßfmgitur.Eant nunc,qui ad miffalis Uhus è panario Dei co«jJgt;e6i«gfHKdßmulandce religionis caufa incli nanf.et leuius fe dehnquere latent, quod fub Dei nomine idolum ado rent, acfino illa potius ne farta fui nominis ufirpatione bis irrideretur Dominustquod et eo nthtlo ficius relióio ad idolü curritur,et tranfire ipfi in pane ßngttur,obfcuro ac uelut magico murmure incantatum,

Porro quod omni impiaru fiperfiitionum comunione ita pr^ecifi interdico, id in earn parte noltm accipias,quafi earum rerum tibi religionem tnijciam, quas uel eßfugere omnino non fit in tua pofitum fa-cultate uel libéras alioqui ejfe conueniat.Neq- enimfi intra temploru omntu,qult;e qu'tdem ifiic funt, parietes inßnita quotidie impietatis exempla eduntur,idcirco te à primis eorum limitibus arceo nec ft fimu-lacra omnia nefandis ficrilegijs funt ded:cara,ideo ea protinus lt;ij]?ice-re te ueto. quando alterumßne noxa efitalterum prceter td quod nihil obefi, fimul ac pedem domo ext ulens, (tanta idolorÜ multit udine re-

ferta fuM ui(e omnes) tui arbitrij efje deßnit. Te ergo ußque adeo [u-perflitiofum efß nolo, ut templi magis ingreßu pedem, autßmulacri ajjieéîu magis oculum pollui exiflmes-, ijuàtnßi uel ilium in uulgarem (^uemuis locum inféras, uel hunc in rudern informemq; alitjuem lapi-dem conijcias. Verum enim ut illa tibi eße permißa audis, ita ne ultri eins hbertatis modum licentia progrediaris, etiam atjue etiam reputes . Hhmc woJ«oj deßnire non impropriemihi uideor, cum ab omni in uniuerfumßcrile^iorum communioneabßinendumtibidoieo.ß-quidem per communionem nonßmphcem loci propinlt;juiratem (ijult;t minime nos illis implicat)ßd tum interiore confenfione,tum externa quamuis teflißcationem,^ua in illoru approbationefubßribatur,intel ltgis.Confenfu ne illis adhtereßant,tj^ui modica ueritatis luce funtirra diatijuix eß timendulllis ilhs teflißcatiombus fceleßce participationis la^ueis fefe induuntinec intelliguntßuperflitione id an callida ßmula-tionefaciant,ad rem non pertinere.i^uando utroij-pariter modo O'ßt cram Dei reli^ione ludibrio habet inter homines, et exemplo fuo par tim rudium infcitiam ad obflinatiore peruicaciam confirmant, partim imbecillium dubias hcefitantes'^;Cofcientiaslabefa6iant.C5municare P , ubi uetuit Apoßolus operibus inßuäuoßs tenebraru-,ßmul adijcit,u[

' potiusanobisredar^uantur.Q^apoßerioreparticula,^uidpertllam priorem uoluißet explicauit.Nempètum nos ßagitioßs aciniquisfaci noribus comunicare,cu illa nobis placere quoi^uo modo ßgnißcamus. Vndeprofeéîo abf^ dubio perßicis, ab ißaru abominationuße lt;^ui-bus nobis ßrmo eß,inquinamentis eu ßdemüpraßare immune, qui nullam earu, nefi£ia quidem imitatione inßfufcipiat.Cteteru, quifi ad eu modum abßinente prceßiterit,eu nfc aßgt;e6iu,nec in^eßu,nec ui.'initate ullam adeo uel noxam uel maculam cotrahere, ut ex eo coH ßantia (uam Domino magis approbet, quad hoßilibus copijs circum-feßus,expugnari tarnen ßnö patiatur.Hacratione Paulo licuit, illlt;ff' pietate,non modo circu oes Athenienßu aras obambulare, eaq^ loca pedibus terere, quæ eßent mille impietatu notata ueßigijs, tium forte lacrißcioru odorem adhuc referrent:ueru oculos hucatq^ illuc circuferreyO quid in unaquaq^ ara inßriptu foret,curioß cotem plari.Nonenim adßnguladeorl(nominajeßreligioßinclinabat,nec quos in falutandis fuis ßmulacris ntus obferuabai idololatr(e,repreßn . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tabati

talat :fed fuperßtionu omnium neglecîum pra feferem, retjuirebat ^uod tandem repent,unde ad illufiranda Domini gloria, uelut ex ad-uerjariorü tabulis argumentu proferret. Eadem ratione perieulum no Ail. zS. fuit,ne con{cenfa naui, e^uce infigne haberet Geminoru,ali^uid ex ea dedicatione piaculi infefefciperet'.cu itafe genret, nullum utfuperß tionis ritïi cum impijs ip[um comunicarefacile appareret. Nf^; f«iw, ^uod alios ex more egiße uerißmile eß, arbttrari poßumus ipfum aut fub primum ingreffum deos tutelaresßlutaße, aut filuentem à porttt ßcundam ab illis nauigationem pettjße, aut petentibus ßuccinuißcf i^uaß in eorum precationeconßntiret. QMre ne quo ßrupulo uana gentium dedicationes animos noflros impedirent (aeß eßteere pof-ßnt,ne ijj reBw uti pureliceret,quasin ufim noßrum Dominus ßn-éiif cauit, modo neperperam abutamur) nominatim expreßit Lucas, Paulum illos Caßoris amp;nbsp;Pollucis titulos, quo minus traijctendi caußi nauem illis conßeratam conßcenderet, nihil reformid^e, (^uod du~ bium neminifuturum erat,tacuit:diligenter hoc cauiße ac praßitiße, ut quod Chrißiani hominis erat,ab omni idololatriajfecie quam Ion gißime abeßet,

Qr^anquam autemCquatua eß ergaDeiueritatem obferuantia) ßntentiam, quam tot diuinis teßimonijs obßgnatam uideas, tibi iam plané probatam eße conßdoiquando tarnen non tibi hac uni ßribun tur, aliorum ut merationem ßmul habere patiaris,abste peto. quos ad concedendum ueritati aliquanto eße in hac caufadiß-iciliores quam oporteat minus idcirco miror, quod inßuaue illis ingratumq^ eße non dubito, ab ea,cui diu placideq- indormierint,indulgentia excitari.Ac mihi ßne uidere iam quoßlam uideor, ßiuolam intempeßiuamq^ hanc meam moroßtatem irridentes, qui rem non ita magni ponderis perin-de urgeam,acß in eo cardine tota religionis fumma uerteretur. Nam amp;nbsp;ipß quoßdam memini, quibußum de hac re mihi olim ßrmo fuit, cum preßius me inßftere uiderent, quam utfuam caußm re^ratio^ ne tuen poßent,ad hunc confugerelocu [olitosiVt nunc temporufo-ret ratio,nondum à rcßindendisgrauioribus uereq^ßrijs malis faHt« eßeocij nobis,ut deßiuolis ißis deliéiis amp;uelut minutis «altic folicitos eße oporteretiPrimÜ hanc decere eße cura, ut uera in homi-nuin animis inßratur ac coaleßat pietas, ut mores ad pietatis regulam

exigantur acformenturtut deni^f tota charitate,tf]dn/ltetudine,patlett tid,caterisqij^iritus donis uita intingatur. id ubi confecutifuerimu^, tum fore idoneum tempus ad bac leuiora dejcendendi. Tanta contrd peruerfitate eße hodie lt;^uofdam,utcum una Mißarum ac ceremonta-rum abominatione totam reügionis noflree uim defcribant: qiiiduis in homine Cbrifliano ferant potius,qudm Mißam unam audstam : eum uero lt;jui à Mißa ßrenue abhorruerit,etiam finulla in rehquis uitcepar tibus mica pietatis eluceat, /olum Chrifliani nomine dignu amp;nbsp;agno~ j fiant, amp;nbsp;pnedicent.Tahbus obieSiis quid tum rejfonderim, teßes illi tnihi fint,quos dicoNerum quonia nonnullos,ut dixi,fore projficio, qui nunc quoq^ non dißimiliter nos accipiant : hac fua ratiocmatione parumfi proßcere, ut intelligant,fa^uru me fiero, Eos tgitur omnes hortor, primüut omni contentione pofita,fecu dißgt;iciant,num profa i cili leui'q^delidlo fit ducendum, quo Paulus Dom;«« ad pugnam pro-uocari,quo aduerfus Cbriflum peccari quo menfedcemonioru com-municari,quo Chrißi menfam repudiart tradit. Si leues illi,facihq. di-gni uenia lapfus : fiagitijs ac fieleribus definiendis qu^e digna tandem uerborugrauitas reperietur f Hhc ƒ oblique illas Pauli obiurgationes detorqueri aiunt, quo igitur dirigi poßunt,non uideo. Acerbum illum fiilum in eos flringebat, qui ad edendas hoftiarum reliquiasfeflis ido-lorum epulis aßidebant. Deww ipft de confcientia fua innocentia te-fiabantur:quandoquidem cotemptagentiu uanitate, nihil aliud quam uefierentur puris Dei creaturis,quas oratione ac gratiaru adiione [an £iificari in fdelium ufum noßent.Excipiebat ille contra,c5ceßum illum infidehu adßmulacri cultu conuenire, folenne aliud epulum idoli nomine gratiaq; inßitutum.ln ea ergo nbsp;nbsp;conuentus epuli celebri- 1

täte qui [ederet,utcunq-animatus apud fießet, id tarnen committere, unde idololatraru ludibrio Dei gloria exponeretur, amp;nbsp;imbecilla ' fiatrum confcientia fubuerterentunquodamp;illi confortem ad fimula crißii cultum haberefi Chrißianu hominem autumarent,acgloria-rentur:amp; hi eius exemplo ad idem agendum, quanquanutante iiacil-lanteq;Confcientia,audacesfîerent.Qmdautiflinoâri f AdMißam, quam longo uarioq. [acrilegiorum apparatu inflru^am uident,conue niunt.et conueniunt cum multitudine,quam pernicioft Mißa perfia-fione mifire infatuatam norunt. Cuius tarnenßc cacitate fuperßitio

intus n,ilèrantur,ut exterius imitentur.Panem, lt;j^uc iJolutn reü ^uis ejJe/ciunt,ßmHl cum Ulis,unoq-gefiu uenerantur, Annon hicet (2hrijh crucem apud eius inimicos dmdiculo proflituunt,^ inßrmo rumßatrum h/fßtantemßmplicitate exemplofuo ad imitandum con cutiuntsN on eji igitur cur hinc fuce prauaricarioni molliter llandian tur,aduerlus quam tanto uerhoru fulmine exardere ApoßolS uident, Q^dquodàprofeßts iuratisq- Chrißi O'euangelij eius aduerfirijs, hoc ueluti pignus abnegandte uerte pietatis de ße exigi intelhgüt f Hjc enitti illis hodie ad explorandam uniuscuiufq; ßdem lapis Lydius eß: curioß obßruare,quis Mißam audiat,necne, ut in uno Miß^ cultu ta citam nefcio quam profeßionem accipiat, qua in uniuerfasJuas abomi nationes femel luretur. unius Mifße contemptu,corruere eafdem iterire exßiment .Reffondeant nunc mihi ionaßdeißi Mißarum alumni, quibußum mihi qu^fßio eß,dum capitalibus uerbi Dei hoßi-bus id concedunt,quod illis abiuranda uerttreligionis fymbolum eße non ignorant'.an non hoc, ceu dato pignore illorußß execrabili re^ ligtone obligant ac deuinciutfNon enim iam qualis ipfa per ß ßt Miß fee audi ntia conßderandum ßlum dico, (èd quantum ponderis cum fuis circumßantqs appenßßcuferat. Aeßimandum aut tanti cenßo, Î[uantu impiorü improbitati in ea dare uolunt. sit nobis ille in exem- tofeph. in K-«m Elea^arus,de quo Mackabaorum narrat hißoria : illa item, qua ibidemre/ertur, mulier cumßptem fuisßltjs. Omnescum pauxillum ^aclnbarorü fuilla carnisgtßando, uitam redimere poßent, extremos fubire cru-t latus maluerunt,qudm eius ßporem lingua admouere. quoru omniü fifaéium perßipfumßeiies, paru aberit,quin tibi in oppetenda ufq. eo temere morte infaniße uideantur : ßn caufam diligenter expendaSf grauißimafuiße ratione inuenies, cur adßeuißima quaq- perferenda ßpplicia darent potius ßß,quam interdiÜicibigußucontaminarent,. tateor in fuilla efu nihilofuiße alioqui plus religionis, quam in mandu candis panibus propoßtionis : quibus tarnen urgente famem depellere DüMifii n«l/o piaculo licuit.Veru cum impius tyrannus,quinon Dei le t. Samuel.xi.

modo abolita, fed nomen quoq^ penitus extinSîum cupiebat,illis !nßaret,ut hoc fÿmbolo ab ob/eruatione Moßiea legis deßcereß te-ßarentur,reputahant,id quod res erat,no in una duntaxatceromonio la,ß obßquerentur, uiolatu in aß legen tßd editu iri teflimoniu, quo

DfHW CU uniuerfi /ùa lege abnegaret.QMfa^u eß, ut cu finûo ill^ uiro ab amicis carnes ahaßpponerentur, lt;]uas ßtillis ederet, ne e/t quide ßmulatioe elabi fußinuerit,q, uidebat eandeßmper Dei aduerfi rijs blaßihemia teßeraße daturu.Non eß,aiebat,cetati noflra decoriî ßngere.QM multi adolefietes Eleazarü nonagenariu ad uitaalienigc naru tranßße arbitrati,et ipß propter meaßmulatione,et ^pter modi cum corruptibilis uita tepus decipiantunatq; ita macula et execration nem mea ßneSiuti acqutrZ N^m firß in praßnti tepore hominu fup plicijs eripiar,manu tarnen omnipotetis nec uiuus, nec mortuus effugi am. Quapr opter uitaßirtiter excedendo,agaqd’ atatemea dignu eßt adole/centibus aut exemplu forte relinqua, ß prompto animo ac con^ ßanterƒ grauißimis et fanilißimis legibus, honeßa morte perfungar. En profeîîo non dicaappoßtißimu exemplu, ßd expreßam imagine, qua nobis ad uiuu referat,qdßt ad placados Euangelica ueritatis ad^ uerfarios, Mißa audire. Adhac, utut i/iud uirij in minimis malis habe ant:ß tarnen et uitiu effe,(^ diuina uoluntatis tran/^eßionefatentur (quod negari no poteß)no adeo nihilo aßimare debët,ut nobis propè permißumfaciant. Qjianquaenimßinterfiipfa cbferantur Dcj matt data, alteru alter^raponderaiuriubi tarnen ab illa collatione difceßi mus,nihtl tanti eße nobis debet, quod no eorü poßremo facile cadat^ Matth.;. Sicenimipfequoq^magißerfua uocedocet ; (^i unu,inquit,exmini mis ißis mandatis foluerit,etßc docuerit homines,minimus uocabitur in regno Dei, Videmus hac orationepenus illud doéioru direéîè peti, quißc inter D ei leges dißingut, quafdam ut leuiores eße doceat, qua-rum contemptuifaciliusßi indulgendu, î^ullu fore numero in regno ccelorücum audiunt eu,uel qui minimu ex Deipraceptis contempti-bile fita facilitate fecerittqua confidentia diôiitare adhuc audent,omit tendam in praßns eius mentione,in quo uulgà ab omnibus ferè deliit quatur^Nimiru hac humani iudicij eß prauitas, quale ipfum fit qd'in-beturgt;opinionefua,no Dei uoluntate expenderetdeinde infolu prace ptum intuerhno aduertere interim(quod maxime referebat) Deueße IcgifiatorëyCuius maiefias leuibus etia illisCfi ita uolut)tran/grefiiuncu lis minuatur.At uero Dominus,ut huic prauitati obuiaret,doceretq; q nulla legis fua particula eleuanda eßet a nobis, uolumen malediëiiois Zach. J. in uninerfam facie terra egreßumPropheta in uifioneofiendit, quo furtum

furtum omne ar omne periuriu pariter cS^emnaretur.In eandê juolt;^ Jententia ab lacobo diéiiï e/ltQ^i uetuit occidere, uetuit et adultéra- lacob.t. ri,ü‘furarijet aliéna cocupifcere.Q^are qui tota legem feruauerit,ß offendat in uno,fa£ius efl omniu reus. Sic ß'c inßituendi erant homines,nullu eße in Dei praceptis, quantuuis exioua de re prtecipere ui-deatur,quod non plu/qua facrofan^iu nobis ejß debeat.J!^am dum ita uel minima rei (cuius tarnen obferuatione lege fua mandauerit Domi nus)negligentia in hominu animos infümatunirrepit paulatim et fubfe quitur legis uniuerße ac ififiitia contemptus.lnfuljos illos, quos aiunt, religionis deßriptores(ß q tarnen funt)qui tota ipfam intra una Mißa abominatione limitant,adeo tuen mihi in animo no eß;ut etia eoru er rorifortiterreßßendum cenßea,nec proßdelibus agnoßendos duca, a quibus maxima ex parte pietatis uisßc eneruetur. Neq; tarneßi pra poßere agunt,dum tota religione minma eius portiuncula terminant, idcirco non amp;nbsp;illa,quantulacunq^ eß, portio inter eius partes cotine-tur.At ißi dum tantopere Mißam deteßari non oportere ex eo colli-gunt,quöd quida nihil aliud eße pietate ßalß autumant,quam eius de-teßationeiperindefaciunt, ac ßquisfurtu Or homicidiü cotemnenda dicat, quad qui in ipß acerrime hodie uindicant, adulterijs,periurijs, blaßhem'tjs tgnoßcunt.Noßc Dominus noßer .Namcu Pharißeoru Luc.n, amp;nbsp;Scribarum hypocrißn caßigaret, quißc minutißima quaq; legis punóia confi£iabatur,utßumma interim capita prateriret, iudiciu,mi ßricordia,et ucritate:no docuit,illis omißis hacfacieda, ßd hacßeri oportuiße,illa uero non omitti. Itaq; bonis quidëißis uiris hoc no adi-mo,quin eorK inconßderantiaiure reprehendant, qui ad catera uitia conniuentes, f^rplura numero, amp;nbsp;pondéré grauiora, unam Mißa deteßatione pedibus ac manibus urgentiuerü ß praßare uolunt quod plt;tr eß,non modo ut eoru errore iure reprehendere,ßed in melius etia corrigere exißimentunnon id tollant, in quo illi nimiü harent(quan-doßne pietatis iaSiura tolli nequit:)ßd dum no eße negligendu cöce-dunt, alia quoq; eße no minus curanda comonßaciat,Vides/ße£io mi Prater , q late totus hic locus patebat,ß in eum oratione excurrere uo luißem :ßd quonia me agere cu Ulis hominibus confido, qui ueritati, ßmulatißipßam agnouerint, manusßnt daturi : mihi nihil maiorißu-dio fuit,quam illa ipfam ueritate,qua ßumma poterabreuitateindicare.

carnis ßiamollitie^alijs ad tgnauiaanimi fui obte^enda,delitias facere foleat: Se nihilfibi permittere aiunt,niß quod Naaman illi militia re-$• git Syria prafeóio à Propheta Domini Elifeo cSce/fumfuerit.Na die ab idoloru uanitlt;tte ad unius Dei religione conuerfu^, cofeffusq- nullu eße in uniuerja terra Deum, nifi Deum Ißaelicu tarnen rem unafibi a Dominoignofi-i petij/fet,ficumRege fuoin templumRemonin-^effusy dlic adorarettcu pace ab Elifeo dimiffus efi. Si dli (inquiut) in idoli templo non fuit nefaf adorare, cur nobis non liceat Deu in ijs templis adorare, qua eius nommi ftnt dedicata, etia fi agere aliud ui-deamur^ Vtina in cognofcenda offic'ij ßu reéîitudine tam effent acuti perßicaces, quam ad exquireja fubterfugia ingeniofos je effe pro-dunt. Viam potius earn (equerentur, ad qua tot Dci uocibus diferte uo carifiaudiunttquàm in femita ikclinarent/neq-fitis cognita,et unius duntaxat hominis pedibus prefam. Njm f « cateris quidem in rebus omnibus, fingularibushominu exëpltsinfifiere,fi quid peculiari Dci permißu egiße leguntur, non fatis tutu efl : tum uero infidei confef-fione id in primis periculofiim,cuius fibi legem unußqufque pro cogni tionis,qua praditus efi,modo fiatuere fibi debet. Ac id fine ipfi uide-rint. Ego tarnen nifiin Naaman exemplo difiimilia eorumfaétis efie omnia ofiendero,qiiin illis fuffrageturnon refifiam.Sin contra planii fecero,tolu id cuius Naaman infimulant ab eo longifiimè abfuiffe,alie nofalfi}q;pratextu uelim utfi excufiredefifiat.Qu^odipfe antepol-licituserat,quàmiliadeprecationeuteretur,fenullispofihacdijs fiera faSîurum,nifi uni Deo Ifiaël: fiib ea pollicitatione publicamfuiffe tefiifcationem comprehenfim dico, qua et Regem, amp;gentem Syria uniuerfim rehgionis fiia confiiafaceret. An uero cum potentifiimus Dynafies (quern quotidianis/acrificijsDeosfiios placare oportebat^ fialiqua eorum religione teneretur, amp;nbsp;folitum anteafuiffe uerifimile efi) ne exiguo quidem tl. u e in tota uita litaret, ignoraret, imo dubita-ret quifqua deos illos abnegaffe, quos honore nullo dignaretur f Quid ergopofieadeprecatur,fibi ut in idoli templo adorare liceat?Simulan dafuperfiitionis caufi fi id pofiulaffe probarent, nbsp;nbsp;a Propheta obti

nuiffe,uerbum non adderem Sed fi rem longe ficus habere ipfa fiera hifiona uerba clamant, facile hac iam foluitur difficuhas', prafertim

«Bi conßat.ßc pnblicata eius religione,qualiter euulgaturü fe fromit-tebat,nullumßiperfuiffe liubitationi locum, ^uin idola omnia plané et contemneretfamp;execrationi haberet.Hlt;ec autem eß poßulati forma: Si templum Rewon ingrediatur forte rcx meuSyamp;' mihi innixus ado-rauerit, ego quoique fi ßmul in templo Remon adorauerim, banc rem neimputet Dominus feruofuo, llluddeReoein ilîuminnitente tam aperiè,tamq- notabiliter diéiumß uel non obferuant, uel abs repofi-tum putantyualde funt hebetes, Nam inde citra controuerfiam colligi tMr,non aliamßbi concedi adorationcm pet'tiße,quam qua fe ad Regts inclinationem, quemfulciebat ipfe amp;nbsp;fußentabat, accommodaret. Id

fr4f,no« idoh cultußngere,fed fua Régi officia obfequiaq-red dere.Nucfi Ndlt;twdK imitari uolunt,nefint iili in eo dißimiles, in quo folo à me reprehenduntur. Idfibi habeant cum illo comune, quofolo confequutus eß ille, reprehenßone ut fuum faéîum careret. Nempè omni je idololatrice fufficione prius libèrent, quàmth toto animo ab il lisfuperßitionibus abhorreant,quarum incidere poffet dubitatio,teßa tum omnium hominu conßientqs faciant.ld ubi prceßiterint, tum demum uidebojßm ne tilts conceffurus,ut ciuilis offtcij cauft,ßue in co gnatorum honeßandisfuneribus ,ßue nupt'tjs celebrandis,ad Miffas, aliaq^ eiufmodi profana ßcra interdum accédant. Ilt;tui ex to quod inepißolaillalegitur, qucefubleremuetitulofertur adpopulumßa-bylone exulantem, nonnullam fibi defenfione qucerunt. nam quem-admodum illic captiuo populo fuadebat Propheta, uel quifquisfuit epi Baruth, g. ßolceautor,ut quoties in humeris circuferriaureos amp;nbsp;argenteos deos uideretjurbam'q- undequaq- obßttpefcente,neipfe eodem afficeretur fiupore, ßd adoras in corde fuo diceret: Te oportet adorari Domine, ita fe aiunt,du inter feculi huius facrilegia uerfantur, cordibus tarnen ad Dominufublatis cogitareillu ejfe,que oporteatadorari. QMfi ue ro ad intertore cordis adorationedu illos uocaret Propheta,fimul ad-nueret nihil pericult fore,fi uultu ad ftmulacroru cultu cöpofito,Baby lon'tjs interim gratißcarentur. At uero cu nemo non uideat,eô dunta-xatffe^laffe ipfnm, ut quado minime licebat Ißaelitis publica gentis, fub cuius imperio ac iugo degerent fuperßitione cohibere,fult;e tarnen religionis int£gritatemßbi priuatim in anin^ßis retinerent : non e/l idololatriif fuic patronumboniißiuiri cum idcirco aduocent.

Qjiod fl ad banc infant Prophète trutinam reSlè expendere fuafa^a in anima inducant,fao/èmetgladio lugulari facile perjj^iaenl. Qua-lis enim hic i^aafo fùerit,imo t^uif ejfe omnino poterit,qui con/cicntia intui Deo canente,ipfim ef[e anam lt;iuem deceat adorari, uultu exter nam'^; corporngeflum contponere ad idoli adorationefuflineatÜpfos proindeinterrogo,qHacon/cientiaeodem temporis momenta, quo Deumfolum qui adoretur dignum ef/e apudfe recogno/cunt, idola ue nerari Jê palam apud hommes fimulant f Qjiid enim arcana ißa con-fefione proßciunt, nifi quod externa illamfuam idololatriam coram Dei trtbunali proprio animi tefiimonio accu/antf QMre,quod in eiuf modiftmulandi improbitateProphetacSßliof obtemperare iaélatj fruftra id mentiutur .Neqfenim ab illis quicqua plus ipfe exigo, quant quod tile (quifquis efl fcriptor) fuis popularibus imperabatiNempeut publicefacrii Dei nomen profanari dum aflnciunt, tacitis animi uotis tpfum apud fe fànSîiflcent : tantu ne externis flgniflcationtbus eius Çe profanationis confortes efle teflentur. Ad h(ec,fi quid ea fimulatione peccant,exemplo Pauli fe peccare, oflendereconantur, qui no ualde dißimilifi£iione ufusfuerit, cum ad recolligendamgentis fucegratia, uotum,cuius ceremonia cum cateris legis umbris abrogatam effe no~ uerat,nuncupauit., atq^ ad id perfoluendum detonfus, amp;nbsp;ex legts pra-fcripto parificatus in templo fl flitit,flgt;e£iandumq; Omnibus exhibuit. Non hie dicam, quod uel eoru nonnullis arrifurum effl certofcio,nos perpera agere ,fi earn Pauli aftutia ad imitandum nobis proponamus, quam infelicißicceffu cafligatam, minimefibi placere Dominus decla rauit: quandoquidem rationem effl nullam uideo, cur hoc Pauli faci-nus praute ulhus uerfutice inflmutemus. Sed eos toto ccelo hie quoque errare dico,qui innoxiam nullaqflmpura fuperflitione afßerfam Pauli detonfionem,cum facrilegis ritibus comparandamputent.Nam ut de-tnus, Nd^drtforK puriflcationem oblationem idfuiffe ceremonitC genus, quod prodeunte Chriflo unà cum reliquis Mofaicce le^sflgu-ris euaneflere debuerit : quia tarnen nullum alium in flnem it^itutunt erat, quam ad referendam Domino gratiarum aSiionem, ac facriflciu laudis offerendum : ex eorum utique numero fuit,in quibus Apoflolo nd tempus licuitjiudais f^deeum prtebere, quo ludaos lucrifaceret. P-adem fi foret miffar'ij facrifletj ratio,qua fuit eius oblationis tfl idem

tpßs conßliuM eßßtj^uod Apoflolo fuiße conßat'.ego fane(ir tarn be ttignam aduerfus inßrmosßatres tnanfuetudinem exoßularer, nbsp;nbsp;eos

exhortarer ad pergendunt. Verü quanta inßt in Mijfa flagitij^planunt «i mefaóium effe conßdo.Qjdd animi habeant,ipß ßbi locupletißimi funt coram Deo teßes,Qupd uero Ulis poßremußjfugium efi,quant uanutn ßt acßiuolutn cauillunt,ßtisfuerit uno uerbo indicare,Piuri~ mos effe bonos uiros,Deiq^ timentes obijciunt,qui nulla ueri cognitio ne adhuc imbutifMiffam habeant facroßnäa : effe quaq^ inßatrtbus non peßime alioqui uerbo Dei edo^os,quibus nondum tarnen perfult;l ßmßt, quantaßt execratione referta : eius itaq; cotentptumß corant ipßs prlt;e feferant, maximas utrinq^offenfiones intntinere caußintur, quibus occurrere, Chrifiianlt;€ßt ntodefltce acntanfuetudinis. Bene ifiud quideni,amp;prudenter,ß ejfet hoc ßandalis obuiam ire, ßc caue~ re ne in te incurrant hominunt offenßones, utßmuleorum pedibus fcandala inßruas, quibus in Chriflunt ipßnt impingant.Et quid aliud agunt, dunt opaant dantneMiffe contemptu uel prorfus indobios^ uel nondunt plane confirntatos offendantfNam illorÜ quident offen-fionent à fe antoliuntur, ßd ad Deunt offendendum exentplo fuo eos illeéiant,AtnoitanosinflituitDoniinus,quiuultprofe£ionos omni-bus placere,non tarnen ntßin bonumiquipnecipitjUtinßrmis nos ac-commodemus, at in cedißcationem. quam minime omnium fe£iantur, qui eorüßmplicitatem pernicioßßimo errore, quo illaqueatam ipfant uident,fortius adhuc conflringunt,Hinc porro accidit,ut dum omnes fcandali confcientia deterrerifefingunt, reuera hominü aduerßm ß indignatione reformidant,nemoßncera integra^; puritate prceire un-quamalijsincipiat.QMdenimcaufeeeffeputemus,quid è tanta mul-titudine nemo in hac parte expergifcitur,niß quia dum ita alter alterü intuetur,ad De« oculos nemo dirigitfacdum unufquifq^ quid al'ij pra-ftent expendit, iufla régula, hoc efl Dei «erbo, offic'tj nemo metiturtEtcum in hunc modum ipfifibi mutuo laqueos neiiant,fcan dalorum mentionefacere audenr.qua aut nulla, aut quam minima eß fent,nifi in plana expeditaq^ uia ab ipßs obijcerentur.

N«c Kt ad te,fuautßime Erater,fefe oratio noßra referattquanquS certè ipfe per te iam intelligis, quid confiltj tibi reflet,ubi perßjeäMW babes,^«0 te ducat uerbiDei linea (ad qua deliberationes omnes tuas conformari

conformari limitanq^ decet:) ne tjua tarnen in parte tantis de/im tuit anguflijSy ^uam a me ttbi perlcribi offieij formulam literte tuteßagi^ tant,earn ^uàm potero breuißtme tibi expedidm, Adßs modo uicißint tum accinéia propenfaq; ad aufcultandam Domini uocem obedientia, tum ad exelt;^uenda eius tmperta conflanti intrepidaq; animi defhnatio ne.ac deni^;,td lt;iuodeß,memineri5, non tarn ab homine tibi dari con ßlium, quam è/acro teterni Dei ore acceptü oraculum per hominem pronüciari. Hoc ergo in primis tibi in uniuerßim interdira arbiträre, ne te qui)qua aut Mißie jacrilegio comunicante, aut coramßmulacro caput detegentem conjjgt;iciat, aut ullam omninoßiperßitionem fußi-pientem,ex earugenere, quibus obßurari Dei gloria, quibus eius re-ligionem profanari,quibus eius ueritatem corrumpi,fuprà docuimus, ußrpare non potes,quin amp;nbsp;impijs confeßione edas, in Deum penitus contumehofam,et imbecillos ßatres in exitialem ruina exem-plo tuo trahas.Sicautem dum tegeris (ßquidem ad manifeßiorecon-feßionem progredi animus no efi projjuciendum ßmul eß tib^quan-' tum in teßtumfuerit, ne mi/ert illi ac cceci idololâtrœ Cquibus fublata fuafuperflitione Deus ipß cum totafua religione coHapßs uidetur) dum tibißua idola contemptui deridiculoq; eße obferuarint,Dei quoq; contemptorem te ac derißrem eße opinentur. Qupdaliqua ex parte aßequeris, ß amp;rarus in eorum ßcris compareas, amp;nbsp;totam uitte tute rationem ßc inßituas, ut religioßum illis quiddamßiret. Ageigitur. Optime Vir, tale in tuis moribus eluceat pietatis,bonitatis,co[inentiie charitatis,caßitatis,innocentiteßudiu, quod omni te impietatisßßi^ done in omnium hominum conßedu prteclare purget.ut etiamßi ßu^ perfiitiofulinon eße tefuißmilem indigne accipiant, ßruum tarnen Dei,uelint nolint, agnoßere cogantur. Deinde nißad exponendam cuiuisßdei tuce ratione te comparas, eorum moroßtati eatenus indul-ge ts, ne quo temporeßcrafua peragunt, in ipfa media tete inßras, contemptum ßine caußa oflentaturus,quem ab ipßs(qua ßnt ignoran^ tia) pro mera in Deum impietate acceptum irißias. Er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(«t/e lucri

uel tibi, uel alns redeat,ß atheon te eße ßßicentur, quem nulla tangi religione exifliment^ Verum, ut illam ßßicionis caufam ne ultro da-taq; Opera prtcbeas, confitlo: itaßi forte fortuna illuc incideris,/àtius multo fuerit,quiduis de tefußicentur,quam idololatram conßgt;iciant.

Q^oJftJiqnam Chrifiiano homine fanSHtatem morei tuihalue^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l.*

rint, tum aarejutandas eorum finifiras obtreéiationes in illa uita in-te^ritateprajidijfatis habebis, km amp;‘familia infiituenda curamitt pnmis caue prtftermittas î cuinon ideo folum teeje preefeéium co-ÿtare debes, ut obfeijuia tibi fua operas'ijue reddat, fed ut religiofè tbs te in timoré Domini educetur, optimaque difiiplina imbuatur. t^itmji uerum e/l quod ab Ariflotele dicitur^fitam unicuique domunt quandam ejfe'paruuli regni fffigiem, in qua paterfamilias ipfi inflar re gull leges lerat,quibus plebeculamftam ad omnem ii^ßitiam innocen tiam'q^ inftruat ; ne hominum quidem iudicio excufandus efl Hie, qui regendafamilite fecurus,modo ipfam ergafefltis fldulam ac ofl'icio-fam femper habeat,in Deum nbsp;nbsp;homines flagitiojam e/fe finit.At tibi

altius etiam cogitatione aflurgendum e^ : nempe cuflodite fldeii^ tUie commiflos a Domino eos, quibus te dominum deflinariti lt;t Domino inquam^tibi aflignati flint,qui tibi fubfunt ferui^uos ipfi primu, deinde etfùb ipfb tibi obedireflruireq; doceas atq; afluefacias.Qj^are nonfine eaufa tarn ff'auicenflira notauit eos Apoflolus, quiadmini- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

flrandtffamilite folicitudtnem ab'ijcerent, ut eos ajfereret fldem ab-infldellbus détériorés. Qjdd enim aliud quàm prouin

darn flbi à Deo traditamdeflerunt abiurant,uocationem'q;eius re-KHMciaht I At peflimo flint ingeniofamulorum plerique, amp;nbsp;in quibus uerum fere uetus illud de feruis prouerbium experimur: Totefle domi nobis hofles,quot fint ferui.Sic quide uulgo amp;nbsp;exiflimatur, nbsp;nbsp;iaéia

turfed non ita efl.Non enim eos habemus hofles,fed uitio noftro no bisfacimus, dum eos in^ar brutaru animantiu flne do6irina,fine Dei cognitione,fine pietatis inflitutione alimus : ac conflruos effe noflros obliuifcimur,quorum regimen nobis fuerit à ccelefli Domino comen^ datum. An uerofcriptura Chrifliani elogiu homini nemini deferet,ut non flmuladijciat ipfum credidifl'e, çÿ* domu eius totamtnos aute de Chnfli fldegloriabimur, eius abnegationem intra domus noflra pa~ rietes,in feruis noflrisfouentesl Qj^are fl in homine frugi tflud appri-mè requiritur,utreéîe ordmefamiliam adminiflret: Chrifliani aut hominis familia turn rite demum compoflta cenferi debet,fl cuiufdam ueluti ecclefiolttfliecies in eajfleélatundanda omnino tibi opera f/î, ne tuam pietatis rudern atq^ ignorante relinquas,

^ircs illi j':rt;pu!i morentur. Ego'tieuitæ mete arbitriufamulo permit-tam c^o,admeiu^n'andum, exertu enjem in manum prctbcfco'Pri-mumfuc tj!es infamiham tua illegds-,^i(orum indoleï ac natiitu ingeni urn boni nönihilplliceatur.eos na^ius, Dfi doârina excolere aude, uerbiq-eiusfemmeconJèrere.Prouidebit ipfè ctetera dato^^fuccefflt ejfiaet,ne te mandatisfuit obfe^uiitum fuifje im^ua pceniteat.Et fanè '' nifi tibiJjgt;onteimponi^,difbtcere tecum potet,quanto maiore turn mo ïeftta, turn periculo habiturus fis perpetuo in ipfis domus tUie pénétra libus, quos appofitos tibi cufiodes ducas, à quoru inftdijs tibi femper metujs: quoru timoré angulum nullum habeas,in quo hifcere audeas, mfi bis ante circumjfeéies, an te obferuentiquam femel eorumfdem uel periculofe tentare.Sic aerbi fui contemptum fepe ulcifcitur Domi nus. In connubio contrahendo (quando ea tibi libertatem integrain haSlenus efje Dominus uoluit)uide quos tibi laqueos induas,fi uxore accipis religione tecu difidentem.çfuanquam quid te conßderare iu-beo labyrinthos illos, quos animo compleili nemo queat,nifi qui iam malo fuQ expertus fuerit f Vtinam timeas potius,^ caueas,quam ali~ quando uelis experiri. Veflras illas tricas nouiilta nunc aduerfatur, ut paulatim manum datura confdam.Noli hoc de tefruflra polltceri,fèd Prouerb.19. nbsp;nbsp;Dominoicuius donum ef fingulare,uxorbona.Bonam aute ab eo

, Corinth. 6, expeSlare quiaufis,quern non audis feuere interdicentem, neiugum ducas cum infidelibus iHabes à me quodpoflulabas,uelpotius^er ma num meam à Domino,confilium: periculofum quidem illud carni tute paru blandum, fedaninM tuce fdele nbsp;falubre.addo tibi pror-

. fus neceffartum,nifi Dominilugu àceruicibus-tuisexcutere^ eius'qire ligionem abiurare uoles.

Tuumnucefl, adreddendaDomino, quaabs tepofcit,laudiscon feffione temetexhortari,tibi infare,teurgere (yr excitare,animumq; colligereiquolabafcereferuumDei, intantoprcefrtimreligioniscar dine,perquam abfurdum indignumq^ efl.blam quod tibi fupra confr-tnaui,id utfubinde memoria répétas,tibiq^ afiiduè fùbijcias, nunc etia te cora Deo amp;nbsp;fànéîis ipfius angelis obtefor : no hic leuiore de caufi controuerfiam agitari, quam quo modo Chrifum in hominuconße i.Timoth.i. ^u non abnegemusmeab ipfonosrurfum (quodper Apofolum fu niinatur) cum fummu illud tribunal adiudicandum confecnderit, ab-negemur.

Kfgewttr, Ac ne finguliire nejcio c^uod tibi imperari credaSiipuod pra fiare non fù cuiuslibet,in promptu efl,tiuo eiujbiodi errori oauiram. fiquidem pietatem tua non peto ut propalim proßiearis:ß)Ium ne im-pietatis profeßione ipßim abneges, abs te contendo. Qjud enm aliud uel tota dijputationefpeéîaui,uel nunc obtinere uolo, quam ne hor=: rendisßicrilegijs fanham Dei reltgionem contaminesl ne corpus tuu, quodßbi in templum dedicauit,fa:dis abominationibus profanes f ne in execrabiles blajf hernias tuum nomen inßrtbas Ef ißac fcilicet omnia tanti eße iCgrè perfuademur,^ult;e cum ahquo uitce periculo,aut etiam (ß opusßt)fufo {anguinefugiamus ? Imo uero breuem mifera huius uitlt;£ ufura nimio lt;efiimamus,ß tanti earn ducimuSy lt;iult;e talis im-pietatis mercede conßare debeat : mortem^; nimium perhorreßimus, ßgrauius in eaq nddam eße putamus, lt;judm in hominum uenia, (juce nos coram Deofaciat facrilegos, apoßatas,perßdos, proditores : fi ä Chriflo audire malumus, indignos eße nos ejui eius dißipuli cen/ea-mur,lt;iuam ab hominibus nos effe dignos,lt;}ut moriamur:ß deniq- eius timoréßem lt;eternlt;e uitd reßgnamus. O ind«ej gloriolte nofineßa-tusßueßdem in Chrißum iaaamus,ßue quo aho titulo nos uendita-mus. An uero poe'tam illum,qui mortem terribile ducebat eße exitium in aliéna quidem perfona, fed fx fuafententiaexclamai'e patiamur, Vfqueadeo'nemonmiferumeßinosautem uerboDei edoSii, nihil aliud quam per momentaneü doloris ßnßmin uitam immortalemac beatam quietem ingreßum ipfam eße, contra reclamabimus,miferum eßemoriiO nos fepties mißros, quos cunéîis mortalibus calamitoßo ,, Corinth,i;, re; teßatur Paulus, ß prafentis dutaxat uitceßducia nitamur.ln alto, inquies,pinguiqiocio uiriles ißosigniculos iacere facile tibieß; nofe-cus ac de bello in umbra philofophari. atß in rem pr^efentem uentum fuerit,aliter ßntias. Equidem quanqua longé meliora de eius bonitate mihi polliceor,cuius uirtute omnta poffumus; nec dubito, quocunque me tandem certaminis difcrimine implicari permißrit, quin eundem, quemdeditanimum,ad extremum ufquejßiritumßtconßrmaturus: nolo tarnen in me oculos conijcias. Non enim ea tibifolum propono, qua in umbratili mea quiete mecußim meditatus :ßd quaßbißmper in medijs crucibus, ignibus ,ferarum lanienisßibiecerunt inuiéîi Dei martyres,Quorum recordatione niß ßß acuißent,aternam Dei ueri

ütfzM y lt;^am fuo fanguine fortiter obfgnarunt, perfide, Ji£lo ckius abnegayent. Attjui no ideo illi in afferenda ueritate confiantia exem plo nobis pr^eierunt, earn ut nunc deferamus, (juam fic teflatam con» ßgnatamq; nobis tradideruntifed artem docuerunt,lt;iua Do mini prteßdijsfreti, inexpugnabtles contra to tam mortis, infierni,mundi,fathantg aciemconfifiamus.

Vos eßis genus ele3:uni,regale facer Jotium, gens faniia, populus ac^uifitionis,ut uirtutes enarretis illius, ' ^ui uos uocauit in ajmirabi-lemlucemfuam.

NIS OFFICIO, IN SACHE. DO tijs Papalis Ecclcfiæ,uel adminiftran dis, uelabijciendis.

V M htec/criberein/lituerem,fulgt;uerituiß(ifi priwo, ne ineptire tibi nbsp;nbsp;nbsp;adeo injamre quqda-

ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot^atulantiu nocet

tnorojîtate obßrepä:qnin rt ip/«r» idin te deplorem,^uodalij tibi omnes tantopere gratuIantnr.Netjne enim aubiu effe potefl, quin ea in gente.qu^e prtecipuam ac prope unicAm hominum dionitAtem in ficuItAtumAmplitu^inefortun^eq-fj^lendorereponityAmplißimi huiut ftcerdotij,quo te nuper Auéîum intellexi, Acceßio plurimu tibiamp;gra tiæ nbsp;nbsp;orrtAmenti Attuleritiut fine cotrouerfiA uere beAtut AcfortunA-

tus comuni otnniu fuffragio amp;nbsp;uideAriSjCe pradiceris. Krmcot uero ferè omnet uidere mihi iAm uideor, quo fuam in te beneuolentia teflen tur,ingente Animi Ixtitia cert At im pro fe quemq^, Aut literit, Aut pne-fnti uoce declArAntet.Qj'ibus blAndimentis te non AliquAntu demul-eeri,quÀm fit difficile,intelliootquAndo amp;Ad delitiAS eiufrtodi omnet^ minime nAturA cornea fnt hominum Auret: nbsp;nbsp;tAles funt ifla,quibu$

nunc tentaris^utfeueriores quoqueuures nonnihil delinire queunt. St-qmdé ut permultos effe concedAmus, uitA procul omni Ambitione com pofitA, Aura populArit minime AppetentesipAucißimos tAmen reperiAt, ueleoru qui habentur alioqui moderAtifimi,qui ff totius theAtri plauft AccipiAntur,Animis Auribusq; offirmAtis nihil moueuntur. Atqui ubi te nel tAntillum palpAndum populi blandit'tjs titilUndumq; dederis,te,nec fentiente,no dico in cupiditAtes nunquAm AnteA co^itAtAS,fed in ipfi-us tui obliuione prorfus Abripient.ldffeSlAculi cum animo meo propo nerem,no modo,quod iAm nuperfum confeffus,fubdubitAui, quam in pArtem effet Accepturut ob/h eperas iff At meAt uocet^fed fubffiti etiam f pAulum

paulum in ip/à fcribend. cogitatione:et paru abfuit, ^uin conßliü pror Jusabijcerë,quôd interfitaues Ulas Syrenu cantiones ullu (ants coßlijs locuß)re,coßäere uix auäebZ Enimuero cum mecu rurßtm reputare, quantos tn jcopulos incautu tepaulopoß illifune eßentha‘ipße,qute M«c tibi (uauiter arriJent illecebra: hoc me amicitilt;e noßra ueterißd ternxß pene coniunâioni putaui debere, nein exitialem ruinaßerri teßiens ac uidens^cu pr(ecipitanti manu dare liceat,d/ßimu}em. No« dißimulabo igituriet extremu hoc, quod à me deberi exiflimo neceßi ( tudini noßrlt;e,ojßiciu perfilua.Cuiusßßuäus aliquis extiterit, qua-lem emergere amp;nbsp;uehementer cupio, et hbenterJJierem, magna labori meo gratiam ipfe retulerts.ßn minus, neq.ßc tarnen operif penitebit, qu^e ut tibißt amp;nbsp;altjs quibußdam,uel etia centu,ß libet, ac mille leâîo ribus infrui^uoßinonullos tarnen fore plané confido, qui ad rem ufq^ adeo (èriamanimiintentionepropiusadmouebut.QMnqua enim qui ex Ulo Romance menße calice (èmel uel haufèruMel minima gutta de-libarut,eos ueneß'ca illa potione ebriosferè oes uidemusintfi tarnen ue hementerfallor,non ßc oës obßupuerunt,utnon poßnt unus et alter meis aculeis,qbus hic eoru ßmnoletia pungetur-,excitari.Q_uamobrë hanc eptßolaßc tibi deßinaui,ut qui in eadëçut dicitur) tecü naui ue^ huntur,oësfibi fcripta intelligat. Ndw mciJ; im h«o facerdotijgenere traëiando (qd'tibi fttis erat)ea conßumere,ßd per uniuerßam ueßrarü opum col'uuiëdeducere in animo eß:amp;ßylü ita (ludebo teperare, ut non cu uno duntaxat homine.fed toto fimul ordtne mihi efße negotiu uppareat.Equide non ßum nefcius,q ardua difßcili'q- in caufa uerfer,du eos mthifero indices, quorufortunas honores'q- oës in iudiciu poßu'o, ac quibufda forte infanus uideri poßim,q folafacundia obtinerein ani mum induca,utfe unicis uitte prteßdijs abdicare uliro ißi uelint: qbus agerrime cedütgt;qui ui manuq- illts exuütur. Apud intégras fànè et in-corruptos indices no ita difficilefnerit, palam ftcere, tota illam Roma nenfis opulentite congertë, ab ipfa fuprema fede ad minima «fq^ capel lania(ut uocant^ex impoßurisßurtis,rapinis,facrilegijs, peßmisq;ar tibus conßata eße:et cuius nullam parttculaattingerepoßs,quin mul toru fcelerÜ coßientia te obflringas. l^ade eoßquis ambigit, ei facile fua dubitatio,antequa dicendif 'nëfaciamus,eximetur.Eandënero eo-feßlonëab ijs exprimere,quoru ut uenter eiufmodi impoßuris,rapinis, furtit,

EPISTOLA ALTERA, 4-^ fiirtb, fàcnlegijs pafcitiir,ita mes tinimus'^; corrupiturtno ita prompt» efl.Neq: enim feite magis uere pronunciatü olim hoc à Catone fuit. Ventri nullas e/fe antes,ijnibiis rationi meliorihiisq- copiifs aufcultare queat.Atqiii no hic cu itno dnntaxat uentre miht negotiü eft, fed cum ambitione ^uoq-xuius affeSîus ad uei ît perjjtiaendîi no minus caciis fft g ad auaiendü furdus illius fènfus.Eft tarnen quidda, quod in tanta etiamnïi difficidtateß’em rnihi aligna factat,in ipfis uel docendis, uel monëdis,uel obfècrandis,no inane me operaJumptiirü.Tametft enim oës ptieftigifs illisfafcinati,^bus fnos exccecarefolet Romanns Pinto, guàm calamitofàs poßideät opes noaiident: bona etia pars malo fiio al tins indormit,^ut nllis clamoribns expergifcatiirino fie tarnen omnes (nif nehementerfallor) ad meliorë doStrina abfnrducriint, ut no uel dimidiamfaltem anrem,è tam numerofagentepauculi nobis arrivant. Magna fànè uis e/î uerbi Domini,potentiorq- reputare quifqua terne re qHeat,nifi expertus, et (juce plurimu ualcat inutrani^-parte.ut quic quid eo atta6îufuerit,t^uamlibei dnru fit amp;nbsp;ftxeu,uelemolliatur pro-gt; tinns,uel conteratur.ut quicquidpetitu eius odorefnerit, uel in morte aff-iciatur,uelin uita.Sint igitur innumeri,^ deuoto animo infua ipfo-rum perniciëruentes,meaifla exhortatiöe,fidelißimo alioqui mali ßii remedio,grauius adhuc exulcerëturi^uofda tarnen fore minime dubi~ to,quiobieéiu naribus fuis uitte odorë magna eu Icetitiaperfentifcant. Çi^ru in numéro ut te,Vir mihi amicifime, certifimafiducia pone~ re aufim,facit cïi ingeniit illud tuu et pr^eclaris naturae dotib'^ ornatu, amp;optimisartibuslïoeraltfime expolitüilum nero reli^uice, ijuas in te femp refidereconfdo,priftinit tuce pietatisiqua amp;nbsp;ingenti eufruSîu, ttecfineadmirationeohm mihiffgt;eàatd,uereafeuero.Tentemus igi-t«r, quantît apud té, ahos'tj; nondït deplontt^e ciecitat s homines poßit Dfi ueritas: hoc prius à Domino ip/o coprecati, ut te panter ac eos ca ßigatione/ua corrigere malit, quàmfrangere.

Felicem te omnes, fortunce'q^alumnumpriedieant,ob nouum ifîum Epifeopatus honoremidui pretter infigneillud Pneßilis nomen acdéçus , cuins maiefiati paßim ajfurgitur, cuius gratia illnfîres coneilian-tur amicitiee, cuius automate plunmce clientehe eoparantur: magna-rum ^uoef;opumingentem proueniü tibi fit allaturusi undenonpritia tos modo uitie lumptus fuftinere,fed mnltoru etia fubleuare egifatë, bencf'eentiam^iin commune exercerelueat. atq-, ut nimium in banc

fartem ferè creduli fumns, tibi forte perfitadent, Ego uero Jum repu^ to^uale fititlu(itotum,^uoduulgi opinionetanti aftimaturcala-mitate ex animo tua miferoneo'^^ magit, ^uoJ fitbfelicitatisJjfedeßc fallit,ne mißru te eße cernas.llle enim ordinis ueflrißlendor,illa ma-leftate plena ueneratio,opulentia ilia, Jomeßicus nttor,amplumfagt;nu litiumj^uandoauideab hominibusproßcifcutur, ijualefit ueflratit po puli de ipfo iudiciu oßenduntiatßne Dei iudiciu, à t^uo Epißopatuf ipßprofe^us eß et inßitutus,primo loco requirendü erat. Qi^are ubi ilia omnia audies,^uaßlent ad tibigratulandum comemorari,popul4 ris illud trutiuie examen eße meminerit : in ^uo eafepiut prtf pondérant, qute in Del trutina nec appenduntur. In afiimando aut eptfcopi ntunere,populo neq^ reéiè, neq- tutà credit iudiciu unius Dei eße au-diendu,CUIUS amp;nbsp;autoritate coßitutu efl illud,amp;legibus deßnitu.Atij-adeo fianimu flrio ad Dominu aduertere libet, dißluat inanes illi oes ßmi,tibiq;penitus euatte/cat oportet, i^uifl^uain partehtereant tutt cogitationis,oculos non impedient modo,fld oblimabunt, quo minus ßeilare ad liquidu queant illam,qua Dominus proponet «enttffë.Ni-hil aquius cogitari potefl hoc meo poflulato. Vera ad tanta aquitatë adeo nulli funtattenti,ut neq- primo, neq- fecundo,nec poflremo qui-dem loco,quam à Domino prouincia acceperint,cogitet. in mitra par tim,ç^lituo,amp;‘pallia,^annulo, reliquaq^eiufmodi fuppelleélilede-ßxte funt omniu mentes: partim uero,amp;quide altius,in illisfacultati-bus,quibus amp;nbsp;domeflicus ßlendor, amp;nbsp;populofafam(lia,et menfle ele gantia,amp;omne delitiaru magnßcentueq^genus continetur.At eninf uniuerßmiflarüineptiaruuanitatemtantißer exanimi intuitu flmo ue, dum ueram muneris tui ratione mecum è uerbo Dei rfcogwo/ctfj, Colof. 4. Epißopu; creatus es.Inflat tibi mox fla exhortatione Apoflolus Pau lustprofpiciendum eßetibi,quod acceperis in Domino minifleriu, ut illud^impleas.Miniflerii nomen cum audis, et conflitutu te alijs débita rem, neq^tuo te comoao,fldin rem ußmq^ alioru epifcopu eßeßccur rat.Miniflerium autem ipfum quale flt,ut non fine caufa uidere lubet, ita diligenter in hanc curam efl incumbendum, t^am neq^ pafcenda Chrifli ecclefiie prcefeóiu eße,res efl uulgaris momentiinecleuis ope ra negociüjfltnàione ipfamfideliter exercere : neque malaflde admi niflrare,

EPISTOLA altera. 49 riiflrarc,mc(^iocrcfdcih^q- ueniit delirium. Qms eccleßte fult;e [lafio res Dominus prceßcit,eosß'in populißui tuteia et cußodes apponere, tis'ßieculatores co:locareteflatur»Tantuponderis uelhis duobus uer fcis fübeß,quantÜ ad erigendas omniu mentes ßttis eße debeat^ne tan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ta in procuratione uel contemptu-gt;uelßeciiritate,uel ignauia,uel negligentia torpeßant. Non hic ago de ordinis dignitate,operis etia molem nondum attingoißd de ipß duntaxat rei magnitudine lo^uor,ne exi-gua contempMihq- in prouincia uerßiriß putentji^uibus efl id mune-ris à domino demandatu.Siint igitur, quicun^; regendis eccleßjs pra funt,cuflodes populo Dei conflituti^^ui eius ciirS amp;nbsp;habeant, amp;nbsp;gerant: funt ç^flieculatoreSyt^ui in eius ßilute inuigilent'.preeclara omni-no adminiflratio, digniflimaq- (ß ijua alia fub ccelo digna efl) in qua neruiomnes contendantur -, towingcnij uisexplicetur, omnes deniiy animte corporis partes deßudent.ßmul enim amp;nbsp;ceconomi intel liguntur in Dominifamilia coflttuti,amp; in moderando eius regno quidam ueluti procuratores.Qj^lis uero ceconomia flgt;ecies^Non ad te-nueßaneßrdidumq-aliquodminiflerium-,fedaddijbenfindacaleflis i-Coiinth.4, fapientiamyfleria,adeoq-adipßmDeidomuexxoificandam(li^^con fiituendam deflinantur, QmHsregniprocuratio f Noneacertèqua exigua aliqua in parte aut leuiculisfunélionibus ■, ßd qua in exeren-daexercendaq;adfideliumfalutemDominipotentiauerßtur.Qwre amp;nbsp;fal terra,amp; lux mundijamp;' angeli Dei, amp;nbsp;ipflus Domini coopéra ^aiach'x, »ij uocantur,quicunq; doccndi perßinam in eccleßa Domini flflinct: ,.Cohn.j. ipfa autem pradicatio,(2r uirtus Dei in falutem omni aedenti, re- Roma.i. gnKW Dei nuncupatur. ergo prouinciamagnitudoß oßitantia Matth, 21, omnew excutere tibi debet : ubt ad ipfam operis molem animum con-uerteris,enarrari no potefl, quanto fludio excitari te inflamariq; opor teat, nequid in obeundis eius munijs diligentia reliquum facias. Non enim ea efl,qua aut torpere hominem ac defldereßnat,cuius humeris incubuerit,aut leui perfunSloriaq^opera contenta fit. In prafeSiuris ^«iclenj fltrapijs, quibus familiäres fuos reges honorât, ociofam fa plus dignitatem fbedlare licet*at quos Dominus adregendam eccleßa flam uocat,ijs adminiflratione demandat,negotij, cura,falicitudints plenam^ niß uero ideo facilem effe iudiçamus, quia pauciflimis uerbis apud Propheta perflrinfftur: urn Dominus iubet acdpi ab oreflo uer

ex fè populo aJnuneiari. Sed huic paucorutn uerborutn ûftpf Luc. nbsp;nbsp;no tjuantiim fubfitpouderis, Dominu! nofler indicauit, eos demuni

fannlia fua ceconomos ojftcio Juo rejbondere [eßatus,lt;iui in redden-da procurationis ratione duas non uuigares uirtutei,fide)n ac dlliger^‘ tiam approbare poßint.

Enimuero hic pleroscfiUidemus hallucinari, ^ui dum adnundandi uerhi munus fibi demandatum audi:int,prieclare/e deßn^ios putant^ ß ^ualemcun^ue populo uerbigußwn pnebuerint: minime aut anim-aduertunt,aut quale annuncian uerbum uelit Dominus,aut quam an~ nuncnndi rationem ßatuat.Atqui non exi^uum quidJam ab eccleß^ iela.iSz. ßt^t minißris requirit Dominus,cum eos dtcit ßpofuijße cußodes, qui nec dtCj nec noîîe quießant, quin perpetuo excubent ad earn prote-gendam. Deinde quales ipßos agere excubias ueht, per alterum quoq^ IczeJi, n- pflt;gt;pbetamdeclarat:Nempe ut populo quietem agente,ipß quaß eße cula eminus circumßiciant, ne qua improui/a calamitas incautos op^ primattßdquceimpenderepericula uiderint,longe ante denuncict. ut ßt earum prouidentia nonßcus ac omneseccleßa oculiieorum uox, non aliter at^ clangor tubie,in cuius ßgnu intentaßtciuitas uniuer-ß.(2uanquam ne bis quidcm adhucßnibus tota Epißopi funéîio con tinetur,ßd omnes eius partesßmel cOmplexus eß Dominus, ubi pa-Ioan. II ßeendiuerbodeßgnauit, cumPetru paßendisßisouibusprießceret, Nam,ut Platonem amp;nbsp;Homerum omittamus (quiplurimas regis dotes melius exprimere non poßunt,quäm dum Trvt'/Sivx äci:ü!(/ uocantßt cræ liter, dum omnem pietatis,amoris, ßauitatis,ßolicitudinis aße-d:um compleéîi uolutit, paßoris nomine htec omnia fimul enuncianti plus utiq^ aliquid ßgnißcdntes,quäm ßi uel patre, uel pr(eßde!n,uel du cem,uel cußodemdicerent.Siquidem paßor amp;• deducendi, amp;nbsp;regen dl, amp;nbsp;ßeruandi non folum cura gerit : ße d quodammodo et ta pater eß. Neque temerereperiri poßitin patris uißcei'ibus tantus amoris ardoTy quantum Dominus noßcr paßori tribuit, cum bonum paßorem dicit Ioan. 10, /tnimam pro ouibus fuis ponere. Itaq; ipße quoq- cuiusßanguine paßci-mur, paßoris titulo àprophetis preefignatus m, O'ße quoq; praßns hoc nomineappellauit.Atq; ut clarius perßicias.qutbus iam limitibus deßcribüturEpißopiojßtciu,dHmpaftoritio munericomparatur,qui-lus in rebus uigilantiaßedulitasq^ paßorisßtaßt, tecum ipße conßide-

W.VtfHÎw hifius inte^itate nemo kudauerit, niß ^uißfß^iclcniingre ^i ftßuis intentißimam curam impendatjnec minus interim de arcen dis ab eo depellendis^ omnibus nbsp;nbsp;iniurijs amp;nbsp;inßdijs ßt folici[us,po~

firemo uocando ac deducendo uiam ßemper ipfi demonßret,lt;iutsm ß-^uatur : it a nec Epißcopum fuo munere rite deßmgi putes, niß qui tribus ißisfidulo toto^ßudio aduifflärit, eccleßam ut uerbi pabulo ttutriat, u^bi pncfidijs aduerfus ßthana incurßones muniatide-mum uitafanéîitiite uiam oßendat, qutcßt ijs tenenda, qui ad re^u Dei afhirant ac contendunt. Hane fanc pafcendi legem amp;ßbifuiffe /{iH. f^ropoßtam uidit Apoßolus Petrws : tantaß eius muneris difficultate premi confeßus,ut ne menßs quidem ßmul uacaret minißrarci etahjs quoq^ propoßit,quos exhortatur, ut curamgregis agant,excubantes lt;• Petri j. i» ei«s falutem,non quaß neccßitate coaüi,Jèd ßncera animi propen ßoneineqfßordido Inen fiudio,ßed tota pe^oris alaeritatei nec dominium exercentes in Chrifli hiereditatem, ßed ß ad omnis boni exemplar regulam'q^ formantes.Quid quod eccleßo’fua minifiris tanta im-pofuiße folicitudinis molemDominus non contentus,canum etiam ui ces,qui ipforumalioquipafloruexcubitoreseßefolent, fufficereßip-plereq. iubet I adeo ab hoc munere omnemferiandi fecuritatem labo -risq- remißionem fublatam effe uoluit, Iitm «la'emMS nonßne caußß-cere Apofiolos,dum tot dotibus inßruunt eum, qui fit in paßoris locum cooptandustquandoquidem plurimu abeß, quin fit cuiußis pra-flare,quod in ordine illo iDominusfeuei-ißimerequirit.

Verum nos, ßpofita uitee mentione, docedi duntaxatofficiü quak ßt, in prlt;efcns oßendamus.ld^ ipßtm, quo dilucidius fub oculos tuos ßfiatur,ab amplts illis, quibus diffund.tur,ß’ac'rjs redu^ü,feeunduin Paull partnionem in duo membra colligamus. Ne^ enim hic abfolu-tam ueri paflorts imagincm formareflatuimus,ut iußam de eius mini-ftcrio diffutationem neceffe ßtordiriifeJ te paucis admonere,quantti cneris fH/iineas,dum tu,etiamßalienum ab eccleßaflicö paßore mu-nus profiteris,nomen tarnen Epifcopi perfonamq^fußines.Sic ergo to tarn docendiprouinciam cum Apoßolo partimur,ut eo qut ßcundum adTit. t. doSirinam eßfermone inßitutus eccleßce minißer,talis ßt,qui amp;nbsp;ex-hortari poßit in doftriiti fana,(2r eos quiaduerfaniurcouincere. Cu duplici hominum genere negociu ilh proponi uides. ^«or« apud ahos

^uiJein exhortationis eft ußis,aliorufrangen(la efl reuinceniliqi pergt; uicacia.Et quid hoc ahnd eft, quàm quod lanj antea demon/lratu fuit: partim pa/cetidis, ouibus, partim lupis abigendis intentu eflè oportere eiusamp;animumamp;Ûudiumf Qmueriprimarqq-pafloris uociaures habent apertas,amp;ad auflcultandum paratos faciles!^ fè/è prcebent, ac tra£labiles,hi ftunt ouium loco habendi. proinde,flue docenda eorum ignorantia,flue excitanda tarditate,fl'ue imbecilhtate exhortdda,flue lapflbus obiurgandis,flue erroribus monendis.flmper amp;foucrepaflo ritia (olicitudine ipflos, nbsp;nbsp;nbsp;benignitate traSiarefludeas oportet, Rur^

fum a!t(ro quoq^ oculo flunt obflruandi lupisne à Chrifli fteptis abdu^ ûas inccutas ones dcprœdentitr.quales partim flunt contemptores ifli, quibus ut uerbum Domini propèflabula efl,ita eodem Dei contempts uerbiq- eius ludibrio pios animos imbuere fumm^e efl uoluptati ; par^ tim pfludoprophet(e, qui ueram puramq^ religionc amp;nbsp;pernitiofls men dacqs oblcurare,lt;^ prauis dogmatibus contaminare, diflidiorutn cotentione flcindere,amp;qu!bus deniq; uijs poflunt euertere conantur. -lam uero flquitur, quod tertio loco prapoflitum erattnihilo efl'e ne- ■ gleóice deflrtceq-fluni^ionispcenamleuiorem, quamflit adminiftran-dee diflicultas. Nihil enimgrauius proflerri potuit, quam ilia plane' hor renda denunciatio, qtue epiflopi auribus aflidue, inflonare debet. U ^zech.j; ffiimipflum,quod Prophetiefluo denuciabat ohm Dominus, nihilo ad

eos minus, quàm ad Prophetam,cui flemel diSium efl,pertinet. Poflui « te,inquit,populo meoflfleculatorem. Si dicente me ad impium, morte » morieris,non locutusflueris,utauertatur à uiafluaimpia, amp;nbsp;uiuat,ipfl ” quidem in fltainquitate morietur : fiinguinem autem eius de manu tua ” requiram. Qms iam in co delinqucnai flibi licentiaindulgereaudeat,

in quo ulcifl:endo fleadeofleuerum flore Dominusoftendit f Qms iam negligentia fluce blandiatur,aduer(um quam flic tonat Dominus acflul minat^Qws impunitatis confidentia flefle deludat,terrib!h hac fl-nten-tia proniinciataf Paulusflanè, quanta flententia huius religione tenere tur,abunde teflatus efl, cum etneceflitatefladeuangeh^andum ob-flringi ait,ç^ maledi^ionem ipjeflibi indixit, nifli neceflitati parerett additaflolaift:arattone,quidmunusflibicreditumeflflet.QMreamp;'cum. gt;nbsp;Aâo. jc. Æp«J Epheflitue ecclcfla minifllros defluaintegritate dtfflereret,quofluo

V erum ne ijuic^uiJ in ^enere Je pafloru officio Jiffutatur, lt;^uaff minimu aJ tepertineat,ffcurusauJias:iam couerfi ad te fermone ex~ peridr,num ali^uis adhuc in te refideat Dei n'mor, t^uo te ohm non pe-nitus uacuum effefenß. Ißud tarnen dißimulatum tibi nolojmirari me non fatis poffe, qualisfit tlle tuus flupor.ut cum tot Domini iudicijs ac teils letalibus confinant ur ignaui pafiores, nullum eoru in te dirigi fin lias; cum illi tarnen, nißper tuum latus, uulnerari non poffint.i^id enim^pofldua Epifcopi et nomen amp;nbsp;locu tenes, omnia pro epificopi in reac potefiateadminifiras, omnium in teconieSli fiint oculi,uelutin religionis anti filtern tfidem ecclefice tuam obligafii, (juo qua/o prx-textu officium ip/um abs tereijcies^Tu,dum tuum commodum, dum poteftas,dum pr^erogatiua^dum dignitas agitur,Epi/copus agnoßi uo les', duabs teexioitur, utijuodmunerisefituiuicifiimpr(efies,Epißo pum effe te negabisibloli putare, 0 bone uir^ uel talibus ineptijs De«, ^uo cum hic tibi nègotiü efi, ludifi'cari : aut talibus cauillis uerbu eius eludi poffe, ijuando ne homines ^uidem ifiam in tyranno barbariem ferrent fi rodendo populo principem fe eße pr(edicaret,regendo nega ret. Et tarnen dudio abs te, tui^-ordinis hominibus uoces ifias fiibinde iaüari'.facerdotia, ^ucefub epijcoporum titulo geritis, nihil effe minus quam epißopatusffeddominia potius, autciuilesprcefeciuras,aut honorarias penfiones,autdiiud quiduis, modo neepißcopatus cenfiatur,-An non hoc efi Deumfiimul amp;nbsp;homines uellefallerelCyuonia infiitn tum Domini efi,uteHgantur, qui eccleßjs pr^efint, pafiores.boc ob-tentu alleSius es in earn,quam obtines dignitatemiqualifcunq; tandem fit,aut quocunq; uocetur nomineinon ut ßtrapia inuaderes,fid ut ecclefice adminifiratione obires,arripis conditione, inuocato Dei nomi né, iuras in probifanSiiq^ pafioris munus. E.-t funt dignitatis pro epifiopogeris:^^ quo populum habeas obfiquentem,nomen libenter prlt;efers,totum populum in te,quafi nice dire^ore,reclinare: reieSiaq^ ad tuam prouidentiam rcligioms cura,ficurum effe pateris,Ita Deo hominibus obfiri6ius,nihil tua refèrre nugarisffi omnia peffum eant,■ quorum in te procuratione recepifii. Equidem fi me interroges,quo te loco aut ordinc habeam,quiduis potius effe te, quam eptfcopü reffon-

iebo: in e[uo nê obpurißitnam quitiem lineam extare con{jgt;icer, 4Utt epiß:opu!ft alilt;iua faltem ex parte ßpuret. J\.t non propterea deiere définis,^uod es Deo tefie nbsp;nbsp;hommens,aut uerius Deoßmul amp;nbsp;ho^

minibus,facratnentopollicitus:lt;^uodexpeSiariabs tehominumopi-nione Hides : denii^ue quod tuo nomine proßteris. t^uoJ profeéio ipfumßacrilegij te reum agiti ouanJotiuide of e Domini in fanóïos ee» cleßce u[us confecratum, ita peruerß abs te amp;nbsp;improbe profanatur^ Cfuamobremßiuolis illis tergiuerfationibus ualere iußis, nunc te appellor obteßor,prießdem religionis,^uamßdeliterr folicitein componenda cößituenda'a- religionelabores ; duceac moderatorent populi, quantaßdulitate curandis populi rebus inuigiles, Si te uidente r conniuente proßindi,coculcari,cotaminari, euerti deniq^ tota Dei religioneiß populum mißre circumßribi,ßaudibus irretiri,in ruinant prtecipitari oflendo : qualem tarn pratextum aßßrre poßis, qui uel ad minimam excufationem ualeat f Qjdd quod non conniues modo, fed talibus quoqueflagitijs te ipfum inßribisf nec tacendo folum r dißi-mulando uerbupopulumq; Domini prodisßd manu ipßtua r latte-fa^as ueritatem,r populum trucidaslHoc enim non eß quod neges: centum furtoru genera, quibus fimplex plebecula expilatur: mille ß-crilegiorum formas, quibus r nomen Dei prophanatur, r dißipatur ueritasiin fumma,quidquid pene impietatis et abominationis habet tua dtceceßs,r manus tune fubßriptione approbata effe,r^nnulo con-ßgnata. Qkod eßßcrilegium fub ccelo mißa execrabilius l Et tdwfrt ßcerdotesnefandisillius facrisautipßinitias, autalteride manu in manum (quoddicitur) initiandos tradis. quo poßeaß Chrifli carni-fices iaéient,ac ipfum populo,ueluti promercale,quotidie proßituant: non fine fumma crucis etus contumelia, cuius uirtutem commentit^s Ulis fuis facrißctjs prorfus eneruat. Mtßis ergo fuis, quibus nulla e^d in terris nocentior/ues : quoties populum faßinant,acceptum abs te ue-nenum porrigunt. Circulatores ißos probe noßi, qui populum ut pecunia emungant,mortuorum oßa circumferunt. dliudueleorunun-dinationeßedius,uelprtefii^ijs nocentius ? Vtrunque tarnen nonßnc tuo permiffu, addo etiam comendatione,exercetur.(^ales uero funt excommunicationesßuie nunqua,niß tua autoritate pratextie,effe-runtur^ QMliafunt edi^a omnia, qua nomine tuopublicanturßue aliqifid

«îi^uid interdicunt,ßue indulgent, an non femper meram Jjgt;irant ty-ranntdem^ Verum t^uia euoluendit huius ßntina nullum futurum fnê uideoydiutius in enumeratione non comorabor. Tantum,fi tuum cfl, ^uic^uid à Suffraganeo, 2 Vicario, ah Ojficiali tuo, ex ojficio geri~ tur, ^uidex tribus tilts offtcinis prodeat cognoße : amp;nbsp;per me plané abfilutus eßp,niß plus tllic peßimorumßelerum reperias, quoru con fcientia oh/iritius tenearis,quamßrmone defignare poßim. Nullum enimuelimpietattsinDeu(n, ueladuerfus homines iniufiitiiX genus prteteteunt, dum optimaßde, quod ßarum eß partium exequuntur. Earum inquam partiu, quas tua uoce priuatim demandaßi, quas pub-lice ßlenni diplomate conßrmaßi. Vtgeßaeorum pet inde babenda ßnt, acßgerendis illis coràm ipß prcefittßes. Equide inuitus, necßne pudore facio,utdeli£ia ißlt;ec tuatarn pr^ecife urgeam: neaccuß-tioncm magis inflruere uidear, quam monitorem dgrre. Sed quid in reaperta tibiblandiarf praßrtim cum eo pet ichtari maxime te cognoßam, quod in perpetrandts id genus nequitijs, perinde acß quiddam ludicrum foret, tibi delitiasfacis f Hoc ctpo rurfum pronun-fio, cui inficiando nequaquam eristreligionem plebem^ Det,^iwrMw tibi cura demandata erat, non tua modo ignauia deßrtas peßumirej ßd improbitate etiam nequitidque profligari. St iure in militice defer-torem capitaliter leges animadueriunt: qute fttis iufia pcena in tranf-fugam conßituatur , qui non loca tantum amp;ordtne fuo cefferit, fed ho/iiliter etiam caßraipfa uexarit, quorum in defenfionem iu-rauerat? •

uero nihil hicgratiius, quam offtc'tj prietermißione,te dehn-quereßngamus (quanqua longe fecus rem habere palam eß) quot tarnen adhuc Dei malediéliones undiq; te obfideSt,cernis.Vee mihi nift euangelizem,dicebat Paulus, munus enim mihi demandatü eß.Et qua quafömaioreprarogatiua V(eißudabstedepreceris,quod ipfefibi Äpoftolus denunciabat. Debiforem illeß eruditis pariter nbsp;nbsp;rudibus

prqßtebatur,ad quos Apoßolus mittebatur. Tm curaliquid minus tuis debeas, quibus epißopus es prafcdlus ? Ule Epheßnis mundum ß ab omniumjànguinete/îabatur, quianunquam fubterfugißet, quo minus omnem Dei uoluntatem illis enarraret. Tm quam à fanguine uunditiem iaóïabis,cuius ex ore nulla pene unquam /yHaba audita eß, quf»

qua uel unlt;t in re Domini uoluntatepiltem fubohfctire inJictiret.Nej' ^ue uero eo uf^ue (um ini^uus, ut pa/lorem nullum ferendiim ccnpUj itißc^ui incomparabilem illam Ztr uerè diuinam Pauli uirtute cequis (ut dicitur) paßibusßt aßecutus.Qjun potiui et permultosfuilje ohm, et hodie eße non paucos dico, non epi/coporü nomine folum', ßcd laude etiam admiratione^; omnium dignißtmos : quorum neminem tarnen uideo parem illi extitiße. Sed hoc honore dignamur eos, qui (irß ad ultimam illam perfeSlionem non pertingant, ad earn tarnen flrenuè contendunt amp;nbsp;enituntur, ntßcum Paulo ipfo comparentur, impa-res eße dicas magii,quam dißimiles. Tm ckw nullam eiußnodi ßmilh tudinem pra teferas,mirum eß,ßi nbsp;nbsp;nbsp;illud impendere tibi nonßmtis:

quod àße non audebat fanäus Dei Apofiolus deprecari, ß partibui fuis defuißet. lam uero (qualis e^ prtefins eccleß^e tuießatus, aut ue^ rius ruina) nißi plufquam faxens eßes, eorum quoqueforttina commo ueri te oportebat, quos inßdem tutelamq; tuam Dominus contulit, Qiùbus enimoculisocioßs^oßitabundus tantam eorum cladem aßicis, quorum tibi ßlutem adeo folicite Dominus commendauitl Vnusßdeßdia tua perierit, fanguinem è manu tua fe repofciturum Dominus edicit, Recognofcepaulißer mecum, quot iam paucis his tnenßbus,quibus epißopi locu occupaßi, animée tua culpa perierint, lefa.y. quot etiam quotidie pereant :ß tarnen potes. Namßuerumeßquod perProphetam fuumconqueritur Dominus ilnfernumpropterea in immenßm os fuum aperuiße, amp;nbsp;animamßam dilataße : propterea captiuum eße du£ium populum,quia non habuerit fcientiam; quis in-fernigurges ad deglutiendam miferam hanc tua petßdia perditam plebeculamfußicietfqua non uulgari inßitia obuoluta tenetur,fed al tißtmis tenebris immerß oculos uix iam attollere poteßi Illam ludceo-rum ignorantia, quam déplorât Propheta, cum ßeculi huiüs cæcitate conféras: illosßne pra tuis eximiefapuiße dices. Adeo nihil ißis fu-perefl humani fenfus, quo minus plane obßupuerint, niß quod mbH aliud quamperire edoAi, mira pereundi cupiditate infaniunt. Et cum ita omnes ad unum agminatim attoniti, nbsp;nbsp;uelut exitiofuo deuoti fefe

in uoragine ultra deuoluant,inßant tarnen femper à teigofuria, qu(e nouis fubindeaculeisinßigent,((^ précipitantes impellant. Denique non alia efl facies, quamßciuitas aliqua et graui peflilentia correpta, ^hoßiliter

EPISTOLA altera, ƒ7 ttho/îiliterexpugnata, duplicipariterinternedonecocideret,ethno fimul incendio uniuerfi conßagraret.hd buccinam excubitor,ad ar-tnapafior.Qiddceßasf quidtorpes^qtiiddormis f Dmw animu exter fiiSyamp;' tnhd ad rem pertinentibus curis abreptu hue non aduertis,o-* nrniaßrage referta funt. Tot mortes Domino debes infelix, toties ho tnicida es,toties reus ftnguinis,cuius guttas omnes è manu tua Dominus ret^uiret.Et fußines adhuc tantüfulmen intrepidusiNo exhorresi non turbaris^ non antmo amp;nbsp;corpore totus concidis iO te nimiu pra-fraSla contumacu^. ceruice hominem, fi ad tantu Domini iudiciü non confternaris, CUIUS fr jfeéîograuitatemccclum amp;nbsp;terra,amp;‘ippt migt; ta elementa nöfuflinerent.Sed parum adhuc dico , cum te homicidam appeHo,^^ tuorum proditorem.Roc enim maius omni probroßagitiu eft,tjuöd Chrißu ipfum,^uantu in teeß,rurfum uendis, rurßtm cruci «liud,eccleßa(i[ua ßuofanguine Chrißus acqui-ßutt) modo improbam lucri cupiditatem expleas, dtßipandam proßi-tuereiquam ipßm Chrißi finguinem, quo aßimataeß precio addi-'ieerefQj^id eß aute Chrißum crueißgere, mß hoc eß ? Janguini eius contemptim illudere,ac tantü non ip/um ludibrio habere^ Etnanc ßi-licet tarn inßgnem contumeliamßmperßret die, que pater gloria (ir honore eoronauitl Tu uero fi ßpies,nuncßcrofin6iu Chrßi ßngui nem,quanti meretur,potius(eftimahis: quam expediabis,dum ßuppli-cij attrocitate dißas,quanti à Domino ipfoßat.

Proinde uidendum nunc tibi quoq; e/l, quo iure ad te redeat pro-uentus dleamplißimus, quem Epijeopi dum eßeiadias, tuüfacis.Equi dem uideoßc eße à Domino conßitutum, ut qui Euangeliü admini-ßrantjijs uicißim,quicquid eß ad u[us uit^ neceßariu,adminißretur, Nec till plaeere, ut os obligetur boui triturant!. Sed quis tibi conce-dat,utfruSiü,quo Euangel'ij minißeriu Dominus muneratur,ipß nihil minus quam Euangelij minißer legas : quee boui triturant! adiudi-cat alimenta, ociojùs uoresIPresbyteros,qui bene prtefunt, nobis co-■ mendat Apoßolus, ut dupüci in honore habeantur : prießrtim qui in uerbo laborant. E«(m ergo,qui ßbi honorem pofeit Epißopi,bene re-gendo prius eßieere cequu eß,ut honore d^nus iure cenfeatur.Qjwd Ji etiam itate géras, ut ad optimi paßorisfiaem, ßudium,dd!genliam, tntegritatem nihd deßderari poßitiquorjum tarnen imniodica illa,nul-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H lisq;ftni

lis^ißnibusterminateopulentia ï Titanepttflorisfuflinendi^, cuiuf [p/àm moderationis ejje nuit Dontinn5,ligt;fJifitta: de non tyrannicapo tins luxuriee pdr e/ifSed eam nondum'reprebendo, qua fùo poflea loco ^erflrin^etur. Hine in pra/èntid duntaxdt improbitatem dccußn quod uberrimos indefruSius referds, ßementem ubtpenituf nulldtn fe-c(rts.Hac,inqudm,impudenti/?mde^rapdcitdS:amp;,quoddudireordi nis tui homines minime juflinent,furtum bis mdnifeßum: turn qui md num operi nunqudm ddmouerit, opera tumen mercedem imperioffid gitdre.Sifufludrio dignus eß, qui uicinipdrietem perfodifßßtdepre-henfus, quo in eius drca inuoldret tfldgitiofum hoc tuum latrocinumt quafurca fdtis pro dignitdte muléidbunt^qui hinc,quod offic'ij labo-ribus debetur fipendium-,fffurdris: inde omnium domos rapacißime depraddris I Sic quidem longd annoru pra/criptione obtinuit illafu-rundt licentid, ut honeßis etiam titulis ornetur. Verum utcunq^ inter homines aßimetur, non eorumerrore tumen reßindetur qua femel uduerßts earn pronunciutu eft à Domino fententiu.Vapußoribus,in'-quit,quipufeutfemetipßs.Nonnegregesàpußoribuspußimoriseßl ” Vos dut Idc comedißis,quodpingueerut occidißisdunisfuißis operti, 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^tuißis.quod infirmufuit, noßdbilißist a^otïi

nonßnußis,conßd3.u no dlligdßis,dbie6lüno reduxißis: quodperie „ rut,non quaßßis.ßd cuuußeritdte imperuftis gregi,amp;potentid,Et di ^‘tod no eßet pdßor: etfada funt in deuord „ tione,necerdt quirequireret. no erdt,inqua,qui requireret.Proptered » pdßores uuditeuerbu Domini. Viuo ego dicit Dominus. Qj^idfaéia « funt oues mea in rupindm uc deuorutionem beftijs dgreßibus,eo quod ” pußore carerenf. nec enim eds requirebdtis,fed tuntum paßebutis uos metipßs.ideo ecceegogregem meum requira demunu ueßlrd: Er ” fdre uosfuciam, ne ultra gregem meu paßatisdiheraboq; ipfum fx ore ” ueßro,nefitpoßhac uobisin eßa. Tußilicetduthis deßgnaritene-gabisf quanontam uitatua facie ad uiuumdepingunt, quam te tibi totum uelut i^eculo repreßntant. aut iudicium Domini inane terri culamenlü eße dices,quod minus feriat quam minatur? Q^mobrem non eß cur ißis opibus iam te beatum putes, quarum tefrrem eße uociferatur Dominus, (^repetundurum poflulat.

poteßif.Veru ^uonia nonnullos inferioris claßis paßo res ißic eße audio (ex eoru jcilicet ordine^^uos amp;nbsp;parcecos ig“ curio nes uulgo appellaOi^ui ah^ua oßFicij ßd particula utcuni^- deßingatuTf hoc^prcetextu feje tuen plane conentur, ^uod faulo lt;juàm alij uere^ cundius delint^uunt, illi mihi funt paulißer hoc loco appellandi.(^o ■autem intelli^ant, quam noßm malignus lt;fßmator qualißcunq- ßius quam paßendis ecdtßjs impendunt ßdulitatis, plus aliquid ultra illis dabo.quàm poßulare außnt.Tametßeas ut plunmu eccleßas, quilus Prcefeéit funt,no incolunt: adfunt tarnen adßlennes multos dies.,uer' lapauca pro condone faciunt,populo femina qutedam pietatis aßer^ gunt,acguttas ueluti quaflam inßillant purioris doélritnf, illau-dati difcedunt totiusfu^e plebisßffrag^s. Atquiß blt;ec cßiciola ipfi rum ad earn,quam ex Dei uerbo defcripßmus,regulam exigantur,im-mané quantum à ueris etiamnum paßoribus aberunt?qui cum tota illa fuafedulitate nthil aliud, quam inßdeliterfefe in opere Domini uerßri produnt. Hoc enim ut dißimule,munerißto minime ipfos reßondere, niß tempeßiue ßmul intempeßiue inflando, arguedo,increpando, exhortandc, cum omni lenitate et do£lrina(quoru omniu illis nihil cu rlt;£ e^i^quid tarnen opera fuam magno uenditent,cuius ne quod omni «0 preciu extetjipß diligenter prouidentl Ih re perßicua longiöri ar-gumentatione opus non eß.Miferam plebeculam, cuius eruditores ui-deri uolunt, cnm tanta ignorantie caligine excecata,tot erroru pre-ßigijs deluftm,tot mendaciorumfaßinis incantatam amp;nbsp;eonßpitafans norint (quod nemini quidem eß incognitum)fentire ut nibil queat, niß quod manibus pcdibusq- palpet atq- attre^îet: quia tarnen ingenue Herum dicerepericuloßim efl,necfuam uocationem tanti eßimant,ut raudtßbi eße uehnt, in ea docenda obßuritatem data opera uaßi tiem adbibent,qua uel acutißimum quenq^fallcreconantur. Ißud ne, queß,docere efl,cu apud rußicanos homunciones,natura non ualde argutos,praua etiainßitutione hcbetatos,babenda efl oratio: ßnten-tias per fe hominü ingenio difficiles, ßc pcrplexis enigmatibus implt-care quo in illis intelligendis Oedipus quoq- ipfe laboretlNamßi quid dicereeiußnodi inßituunt ,unde ßbi aliquidnegocij moleßia'ue fore ßßicentur,il!ud uelut conceptis uerbis obfcurißime eßantur, ut ß di ßrimen i:nmineat,tergiuerfationeßmper elabi poßint. Atq; id potißi-

mum Mï in rebus ußt uenit, (^uas explicatißime ü“ tra Ji, çÿ‘ enarrari Chriflun^ eccleßte referehat: quanJoi^uidem ut quid'cy adßabiliett^ dum Cbrißi regnuip maxime côdueit, ita Sathante efl odioßßimum, ei«si furore impetitur acerrime.ltaij; fie de fide concionantur, ut pie-bis difiidentianihilo emendent magis,lt;juàm ß tacerent.SicChrißum médiatorem oßendunt, ut in fanilis fimper hareatur. Sic Dei ^at^ prtfdicant, ut eadem meritoru propri^e^; iußitilt;e hallucinatio ßmper maneat.Sic uerbi Dei autoritatem comendant,Ht plurisßant fabuloß hominïi commenta.Sic Deum unu colendum docent,ut eandem fern-peridololatriam relim^uant.Sic de uera religione dißerunt,ut è tot im pijsßperßitionibus nJlam conuellant.Deni^ißc ueritatë proponut, ut ßet mendaciu ßmper incolume. Apagefts tergiuerfatoria ißäcalli ditatem, et perplexitatem affe6îatam,ab eo, qui docendi munus profi teturicuiusprima eJîuirtus,auditoru captai ßßattemperare. A Chri fiiano uero doSiore quàm longifiime arceatur, à quo nihil nißßnce-rifiimum,amp;ßmplicißimu audiri debet.Nam ß docendus efl populus, quorßm ifllt;ec cenigmata, qua nihilo doSiiorem dimittant auditorem • quam uenerat? Nempè hoe unufatis darum indiciü e/},qualis fit eorü operaiquando hoe quodagunt agendo, nihilprorfùs agunt. Sed iflud adrefutandam eorum uanitatem multocertius eflargumentum, quôd pilàm efl,eos ne fludere quidem ut quicquam profleiant : quin potius data opera cauere, ne quidprofleiant. Porrô quo dilucidius adhuc perflnctdt, ineptijs illis fuis omnibus fe nequaqua afl'equi,ut ne perfidî magis proditores, quàm probi paflores eenfeantur : paucis uero de-monflremus,idquodpafloribus Dominusmandauit, quàmillibona fide exequantur, hac enim comparatione obtineri ficile poffeputo, nenugaci nefèioquo,nihiliqipratextufieti,aliorum numero poflhac fl eximant.Qjioniam autem qua fit Epifcopis tenenda doeendt ratio, flimmatim declarauit Apoflolus, dum flrenuos effl ipfbs iuflit, ad exhortandum in dodxina fana,(^ ad eos qui contradicant reuincen-dos, a d earn regulam morem docendi ifloru metiemur.QMlem fegerit eoru praftantiflimus ? Cum Sathanam ecclefia fibi comifla dominari, afflida oppreffleq^ Dn ueritati infultare,lacerds (J mutilas Cbrifli oues in pradam abigere, planeq^ ceu Chriflo fubiugato triumpbare uideatipaucis anni aiebus in concionem,dtfungendi tan-

fum cau/à proJit^no aliter lt;puàm ß trancfuilla omnia atlt;y optime com-poßta forent.Rurßim,quarabie Chrifli acluer/arij apuä uos ad ener-tenditm eins regnumßruntur,cum non hberam modo zr cößantem, fed pauloßnceriorem uerbi prædicationem cum uita fee difcrimine coniuniiam feiat : ipß autem uelminimte unguiculte iaSiuraChrifii caufafacere reformidet, condones ipfas ita moderatUTyUt fe extra pe~ ■ riculi aleam contineat. Htec praclara funt eorumßratagemata, quorum merito prlt;f a/tjs eximij haberi uolunt'. in quibus ß neutru adhuc eorumJfeéiare licet,qult;e Epißopis in illa Pauli régula pra-ßribÜtur, tarninanißduciaßpeibireillisnonconcedam.Q^rßmenim Chri-ßian^e ecclefice coctones,niß quibus ßna doSirina inßituatur ? QHæ autem fana inflitutio tradi ab eo pot(ß,qui nihil,niß cum Sathan^pa ce experiturfld ß alioqui dubium eßet,ipß fuo documenta faciunt cer tißimum.Quicquid deuera orandiratione preecipiant, non alium tarnen orandi in populo fuo ußm eße uident, quam peßima Hiam oratio nis peßem,inanem battologia, qua eadem/ubinde uerbafine mente, ßne corde,ßne inte'leSiu, magico more demurmurantiut illis non aliud fit orare,quam roßrij circulum euoluere.Atqui hoc malu quia niß periculofeattingere non licet, ßcure dißimulant, Vtcunque de uero Dei cultu dißerär.qui ut inferiore cordisfiducia,feria inuocatioe,lau-dis confeßione conßat,ita totusJjnritualis eße debet: populum tarnen quia inde auelli citra grauem ßthance oß-enßonem nequeat,in flolidis ac bis carnahbus ceremonijs toto peéîoreflupereßnunt. Vteunq^ ad Dei adoratione uocent,idolis tarnen hlt;frere cum omnes cernant, neminem autem reprehendant, fua illa dißimulatione, quee nutus inßar amp;tacitttcuiufdamapprobationisaccipitur, fortiusaffigunt. Quics quid de iußitia, ßnSiißcatione, ßlute à Chrißo petenda balbutiant: ßisq^deq; tarnen habet, quodpopulus,omißo Chrißo,ea omniaqita-rit, ubi minime reperiri poßimt.O prceclaras in ßna doSirina exhor-tationes, queedum inßnienti populo placide blandiuntur, ac tantum non applauduntßimul etiaeßiciut,ut obßinatiusfurere pergat. (fias enim d^licereilhs putet, quee inter cociones ipßsfotu oculis aßtdue ingerunturf eius generis prtefertim, queeß mala foret, i el tantillum to lerareneßsfuerit.Qjacquid autq^ non dißgt;licere illis putatur,eo lo-eo habetur, aeß ipforufuffragio palam conßrmatu eßet. Er qult;£ tarn *

^orü effet in reuincenJa aJuerpo-io mag)t4nitnitat,ß a J certMen uen turn foret :dui tantamin ftmplici exhortatione animi pufillitatem pro-dunt, ^uifineaJuerfarioitaprotinusconcidunt, nbsp;nbsp;deprcefidiofia-

tioue^j nondum oppugnatadecedunt QMnciuamß^ualishodießt ecclejice conditio co)ffïderemus,Chrifto reflituinon poteß,nifte lu-porum faucibus erept4:ad D« pafcua non adduci potefl, niß hominu h^ueis foluta ; reiia uia agi non poteß niji errorum labyrinthis ex-tricata. Sic enim in euertenda extinguenda^ rehgionefithana mini-firi profecerunt,ut ea)n,ntß ab ipforu impietate ajfertam^ inßdlare hlt;f minu animis non liceat.ld in obruenda obliteranda'^ Dei ueritate coit fecuti funt,ut in lucem emergere,niß ab illorum mendaci^s uindicata^ net^ueat,Interim i^uid e^egij ifli amp;nbsp;excubitores^C^ paflorest Gladiit conff'icit{nt,non ceruicibus impendcnteßd lugnlis propè admodum, Oues cernunt,non luporum inßdijs appetitas,ßd dentibus correptas mutilatas.Securi tarnen ut in media pace torpent,nifi epuodfuo cü-piti priuatim timentes,abiedia publica falutis cura, de feipfis plus fatis funt ßliciti. iftam ipuidem inertiam'ne an perßdiam potius uocem du-hito,ßimpuneßbijuturaconßdunt,meras fibi fabulas ef[e, tjuic^uid Dominus aut promittit, aut minatur, ex fo teßatum faciunt, Qppod enim perE^echielem Dominus edixit,fepopuli fanguinem èßecula toris manu repofciturum,^ui cum imminentem gladium uidcrec,clan‘ gore tuba non indicauit ; in (puem magis proprie competere, tjuàm in ßipfös relfottdebutf Nempè ß ea [ege eccleßa excubijs impoßti funt • cufiodeSj^ui ne^- noamp;,nei^; die ^uießant : no minus fan^uinaria eß eorum taciturnitas, ^ua populißlus malitiofe proditur, lt;puam ipfe ho-fiiumßror,^uo inermes amp;nbsp;indefenß opprimuntur.Iure ergo ex coru tnanibusßnguis repoßitur,^uo non minus,^uàm hoßtugladij, aßer fafcedata'^ßnt. Qj^odaliud kominum genus certtus,lt;iuàmßip/ös, caufabuntur illa Chrißi ßntentia, qua paßorem eum ßuerißime ob-loin. to, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mercenariu cantumeliofe appellat,cui negat eße cura oues,

qui dum uenientem proßicit lupum, amp;nbsp;iamiam inßantem,infugam, relii[iogrege,fefeproripit [ Quodß nunquamidà Domino pronun-ciatum effet, propriam Ulis conßientiam ludicemfero : Paßotrem, qui uel minimas inßdias noéiu fenferit,nifi expergefaSius mox accurrat,

• ntnne ignauia accußbuntlEum tf[ro,qui perfoßis ßabuli parietibus, conßadlo^

Ê Pl STOLA ALTERA «ƒ confra^o^; o/}io, futuperculuift gregem omnibus uentorujimbriunjj hoflium,Iuporum inftdijsexpoßtum obnoxiumq^relt^uerit, quanta ß}cordilt;e condemnabunt Î QmJ illef cuius fub aj^eéiu media in luce oues atrociter laniantur,ipfo ad lupos abi^endos ne di^itïi quidem co^-mouente^Quofatis digno elo^io inß^niri poterir ificec iamfla^itiofa pe^dia^ qua fupplicij grauitate dignè pro merito mulciarii Poßhacß lu/fam (ùlt;ej^eculationis, paßoritia cura rationem reddere uamp; lent,uidean[ hoe in primis,ßne quo nihil eff'iciunt,adßdemfuam ap-probandam nihilßbi eße reliqüi,ubi rei fan^uinis merito arguunturià quo ße mundos elle improbißime mentiuntur, nißtcum Paulo uerè ac Jerio affirmare queant, ße neqttaquam ßubterfugiße,quominus publice priuatimq- unumquemq^ admonendo, omnem Dei uoluntatem enarra rent : praßertim ubi circuntientam ßathanaartibus eccleßamgrauius periclitarißenfirint. Ç^uas in partes tanta ßolertia ineubtiißßeßaniium illum Apoßolum uidemus,utßepius coräm monuiße ßuos non conten phiUp. j, qùaq-monitaßeriptis abßens, ac è uinculis repeteretiobßer-uarent canes, obßeruifrent prauos operanos,obßeruarent cocißonent, • quaimpijscontentionibus ueram eccleßa unitatem dißcinderet.

Qtud quod non conniuendo tantu,ac induloendo mißera ac pef-dita plebecula cacitatemßouent: ßed errorumßperflitionumq- omni um adminißros ei ße prabent ? Effni»w huic teterrimoßagitio quotuß-q^'fqs 'pßogt;'^ inßciando eritgt;quin primo ßatim inffrefßupeßimo errore plebem imbuat,dum ipßa (jiediante, et adßupore ufq- attenta^flolidis exorcißmis aquam incantat,mille poßea inßandis ßuperflitionibus ßer~ uiturafd^in è ßu^eflu rtlrßum ad altare prodeat ( ßicrißciü illud abo tninandis blajjgt;hemijs reßertum aut peragat, aut ß peragereßmulet^ ad execrabilis idoli uenerationepopulum exemplo ßuo, et nutu in- , uitetîquin dira ilia auriculariu conßeßionum carnißcina mißellos ipß-met exerueiet^uanis ßtisßa6lionibus,e5mentitijs^ abßolutionibus de-ludaPquinßabuloßas purgatorij nanias, qua tantußecum uehuntper-nitioßa impietatisßolenni prece ßabiliatlNeq^uero redpi debet, quod obie3:areßbindeßlent:Üis ßuperßirionum morbis non aha melius ra tionepurgari hominumanimos poße,quamß‘molliter initio Qr paulo indulgentius attreéientur doneeßrendis mali remediis aßueuertnr, CT quodammodoßtit conßrmati, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nß quis moaerationem ad-

htbebit ) nbsp;nbsp;nbsp;f orum tenerituJini nonnibil concédât, exorituras ßnf

ullo profettu graues oßenfioneSyodiumbi aduerfus Dei ueritate acer-bius exarfuru, Id fane nemo eß ^ui non libenter illis confiât, nedum permittat ; quin doSlrinam omnem fuamßc tempèrent, utrationent femper habeant tanttt imbecillitatis, quanta nuncpopulumferèlabo^ rareconßaf.quin prttteritis interdum minutis rebus,apprime neeeßa^ ria urgeattquin emendandis maioribus deli6lis inßßentes, ad exiguof quofdam nlt;fuos pro tempore coniueant:deniq; laÜe ac tnelle pafcanb qui nondum flido cibo fnt idonei.Sed enim illorü uicißimfuerit,pri tnum dare opera,ne (iœ ipfrÜ imbecillitati pratextu magis captet, q ratione ineantfußinenda eorît inßrmitatis, quibus confirmandis ßu-deredebent.Deinde no ea dißimulare, qbusßantibus emergere Chri ßus cu Luangelq fui luce prorfus nequeat: tum no ea indulgentia igno rantia ferre, qua magis ac magis indurefcat,ßd qua paulatim diffuatur quando momento uno refcindi comode non poteß.Poßremo ueritatis pradicationeßc moderari,ne pernitioßs rurfum mendacijs ipfam co-. taminet.Qiÿd aut darius eß, quam finißra illAfa prudentia no aliud

quarere,nifi ut fibi duntaxat JapiantfSi nullo difrimine Hbere docen ai poteßasfada illis eßet,ßtis apparerct quam inßrmitatem cura ha-beant.Etß ueru eßet,aliqua ip/bs popuh ßlicitudine tangi, quod qui-dem uanißimum e/l : quis tarnen illis largiatur, ut horrenda impietatis exempla fb oculis fuis perpetrari dißimulanterferant l Qjus unqua Apofitolorum Deum unu annunciauit, qui non aperta uoce Deos oes gentiUjdamoniaeßeclamaret l Qdsdepuro Deicultuconcionatus aliquando e/l,qui non à uanis Deorü fuperßitionibus longißime abf traheretlQuisßtam in Chrißo falutem docuit, qui non ab idolorum ßduciaprorfus auerteret l Qms cum mendacio ueritatem, lueem cum tenebris,Euangelium cum exccratione, Chrißum cum Belial, eadem copula colligauitl ißi uero Deorum myriades,idoloru plaußra,fuper-ßitiones pli^uam magicas aquo animo ß tolerare caufantur, quo in-doilam rudemaplebeculam ßneoffeußonead uericognitioneaddu cant.Salutisßduc'iam,qua à Chrißo pendere tota debuerat, hue atq. illuc tantißer diuagari nö a^e patiuntur,dum eminus raptim'q- inße éîo Chrtßo,populus toto pedore,fi tibuerit,ad ipfum applicet.Atqui ^ac erantprima exordia,quibus eccleßd incboare: prima fundamen . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta,qua

Ujtjua äd earn exteJiß'candam iacere debuerant.Q^are hac toléra» tia in rebus minime tolerandis nihil ßmile habet cum laéîe illo, ^uo imbecilles adhuc Corinthios Paulus nutriebat.lllo enim, qui ßint ad-hue in Chrißo pueri, uteunq; pro fuo modulo ad pietatem imbuutur: hac uniuer/a religio dißipatur.lllo pedetentim ignorantia diluitunhac in peruicaciam coalefcit.lllo nutriuntur ad ccelefiem uita anima ; hac enecantur. Verum inepte facio,qut in re expeditißima, nbsp;nbsp;qua uerbo

uno abfblui poteß,diutius comoror. Siquidem eum nemo audiendunt duxerit,qui ad falutem rebus extremis afferendam mißus^quo melius procedat fua opera,prima falutis initia in longum tempus dijferreße di catiprafertim ubi palam ß't,Uhus mora omnia peßum ire,ne euius pü‘ ßea ope inßaurari queant.Porro ad refellandam eorum tergiuerßtio-nem illud quoq^ accedit,quod omnibus propè erroru peßibus, quibus repurgandam eccleßam Jüfieperunt, earn inßeiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim aliud

eß, pro mortuis apud Deum intercedere, quam peßilenti purgatorij opinione inquinare hominu mentest Qmd,audita peccatorum enume ratione,iniunäaq; fttisfaélione, abfolutos dimittere; niß quibus inuo lutißnt laqueiSfßrtiusadhucipfosconßringere!Qmduero (utalia multa omittamus') mißaticum faerßeium peragere, niß uno ßmul exi tioç^populum dare,amp;ipfam quoq^religionem f perindeacß chirur gus,ad comparandam homini ineolumitate, ipfum ante iugulet : autßi medicus flomachum falubri potione reße6lurus,toxieo primti imbuah O moJeraforeSj^uibMS eizDei uerbu,amp; hominu animas,ßne modo, ßneratione,ßnedeleil:u contaminare, obßurare,perturbdre,dißjce-re,extinguerefatius eß: quèim cuticula iaSiura praßripta à Deoßtn plicitatem tenere. Ei«j ergo populi utßdi probi^ paßores eenß-antur pofiulabunt,quem non modo libidini proßituuntimpioru,ßd ipßßa-gitioße circumßribunt Conciones illas neßeio quales ßißuoße nobis obtrudent, ad quas talibusprocemijs auditores comparant: quas tali-bus demu cataßrophis claudunt atq^ terminant^lmo quaßonte uerbii iam infüi defenfionemfacere audebunt,quos deteßabilis idololatria,

non uniusfacrile^ autores eße confiât^ Taceo reliquu anni tem--pus,quo procul à fuis ecclefijs abßntes,peruicarios ßuos,furacißimos praäones,rapinas, direptiones, populationes, latrocinia omne genus exercent,quibus enumerandis uolumen unum non ßußiceret. Et funt

adeo prodigioßt nomina, qttibus expilationes illas fuas pr^ftexunt, ut non niß ab il!is,pauc!sq; captioßs pragmatidf intelliganturAtlt;iue ut uißas tllos amp;nbsp;tot furanß artes dißimulemus,lt;^lio tarnen iure prceripd unt, ^uod paflorum alimentis deflinatum erat ? Cum enim reddenda erit principi paflorïi ratio, quomodo expenfum illeßeleratis latroni-busferet, quodprobis ßnd:is^paßoriliusinlaborisßipendium ce^ jg. liere uoluit ! ß ilicet non cogitant, iam olim ab ipfi ea de re pronun--datum eßeiubi canesßmnolentos tant feuere obiuroat,lt;iui cum muti ßntjamp;'ad latrandum ignaui, faturitatem tarnen neßiunt^

Enimuero maius mihi certamencum reliqua ftcerdotum turba,at-^ue (ut ipßs quide uidetur^multo diffidlius reßat, Nam ^uoru ßcer-aotia no eafunt coditione, ut eccleßjs paßorü nomine ipß prceßdeant (^uo egenere funt ^digiaillanominu,) Abbatiie,Prioratus,Priebe)t die, Capellanice, Decanatus item, Prapoßturie, Thefauriarlt;e, ali]^^ infiniti,ut uocat, perßonatus^nullarationeßbi uidentur impediri,^ua minus et teneantilla,amp;eoruprouentu,ceu iußo patrimonia, in quos uifumfueritßumptus abutantur .Sedde prouentu mox ; nunc tantum eiußnodipedicisanillisßimplicareliceat, conßderemus, Audio ^uid pro ß dicant Abbates, fitjui funt ^ui à uerbo Dei non alieni uideri uer lint: prießntem rerum flatumßbi non minus, ^àm optima cui^ im^ probari.at^ue ut totam monaßicen, ^uam fcatere omni impietate no' runt,abominationi habentiita earn fe minime fouere. neq^uero perß ßare, lt;puo minus pereat ac de'ijciatur ; fi res in fua poteflateßta forets dus animi fßedmen fè edituros. Q^d autemßuiius è paludibus illif prouenientes colligunt, non tarnen idea fe in illaru cceno prouoluere^ fed oblatam à Domino benediiîionem nonJßernereihac interim colt fcidia fecttros,lt;iuàd nullius flagiti/puel autores funt,uelfautores. Plac ßferio pradicarent: an dus (luam deteßari ß aiunt,impietatis prind^ pes haberi paterenturfac non magis earn ßc tato anmo auerfarentur, ut dminima etiam participatione penitus ß dimouerent ( Qmd autem eß Abbas, niß monaflicaßperßitionispriefes atij;aßertoriProinde non uideo , cur uituperari monachißmus debeat,ut non prima uoce im petatur ille, i^ui munafiei-ij adminiflrationem non fecus ac remßnda recipif.niß forte annuendum ei ducimus, gttidamnatapiratica, archi piratam laudet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an non, tjucecun^ue infcetidis illis fornicibut

pffi^uKtur ßtcrilegia,auj^icijs duSlu'^i hhbatu perpetrantur^ Er ^k/ï iam illis dij^licere crejet, ^ucc nomine nututj; eorum geruntar'’ Qms j^eeimen expedletyUnde ßbi improbari declaret, qua quanta poffunt approhatione conßrmant? lam quod ociofam fihtamp;ßne onere digni tatem obtigtfßeputant, ineo quideopinionefalluntur.Q^s enimdu-bitet,eorum uniimquenq; paßore in fùo coilegio dcbere praßare, cut regendo Abbas efl conßitutus f Iseq; enim aha coditione cooptantur ineum locum-,nifi ut paßoritiaßhcitudinedeßingantur :amp;ilh, dutn munus ineunt,idipßim jacramento conßrmant.Sieuulgo quijßiam de Ahbatis offtcio interrogetur, extemplo rejßondebit, monachis eße il Ium moderatore poßtumiqui pura doSirina,fanéîisq; moribus toti col legio praeat/udes inßituendos curct, dehnquentes caßiget,errantes in uiam reducat. Hac cum in triuijs tarn dißrte de eoru muncre diße-rantur,quàmfriuolè mentiuntur, nihiladße pertinere,qualis ßit mona chorum uita f neq;ßa quicquam referre,quamßt aut probe compoß-ta, aut perdite effrenata !Vt autem id totum de hominum iudicio éludant : quia tarnen ßdos ßfore paßoresßlennibus uerbis deierarunt, fua certè promißione obßringuntur.Eorum ergo cura longe aße req-•cient,quos in ßdem cußodtamq^ßuam, Deum atq^ homines prius atte-flatißufieperunt^Vbireuerentia, quanomenßuuufurpari Dominw tmperauit^Vbi iurißurandi religio,nullt no barhariaßcrtßtnüa^Vbi promißorum ueritas,pars humanitatis potißimaf Porcos ßbi commiß-ßos aiuntiquorum explendi ßunt uentres,nen animi excolendi.Sed ho mines Deus creauit, quos oportet à beluina illa,in quam degenerarut, ßeritate ad humanam manßuetudinc,optima dißtplina reuocari. At du rioreß barbaries,quam qua do£lrina emolliendam ß prabeat. Cur ergo prouincia nonße protinus abdicat,cuiße impares eße agnoßuntl

Haélenus qua propria quodammodo Abbatu erant ,perßcutißu-mustnunc qua habentcommunia cum reliquailla, quam nuperrecen ßuimu5,colluuie,uno (ut dicitur)ßdßceßmulcomple^amur.Qupniatn autem ßngulasßagitiorum ßiecies, qua neßandts ißis omnibus ßcer-dotijs perpetuo coharet,ßeorßim excutere,Cf ordine explicate, pro-peimmenßmßerit'.mihi ßtis erit oflendiße, nullum penitus ex uni-uerßo numero teneri poße, quod non abominandis duobusficrilegtjs conßet, quo precio nullam omnino ßelicitate redimere peäus Chri-

ßianumßijlinedt,Vuigare inter eos [irouerbiu eß^propter officiu be' neßcioßßui,amp;- honori fuo femper cßbadnexum onus. Q^ani^uam autem oneris uariaßint genera,hoc tarnen omnibus perpetuu ineß,ut miffarijs facrificijs,uelutfatisfaSiioneperfoluta, mortuorum animae à peccatisßds expientur, Hoc inlt;^ua onere utcumj’ defungi neceße eR eoru unum!^uem^;,lt;[ui [acras Ulas opes participant, fjulla eß tam opu lenta Abbatia,nulla rurfum Capellania uf^; eo tenuis, ^Uce no ea lege deuinóïa fit.Nec interefl,ipfi'ne per ß,an condui^ia uicarij opera-,figt;t £lum illud munus execfuantur. Si^uidem non defuturosßij^icor, ^ui ad mißram hanc excujationemß conférant: ^uod inijuinamentis illiS’ ad ßrdtdos ßcrificulos ablegatis, opes ipftpoßideat nullo fcelerc prO' fanatas.Sed lt;puid inde porro aliud cößi^uentur, nifi ut dum culpa una purgare fe moliuntur,duplice net^uitia prodant ? Cedo,^uodfcelerate perpetratü iri conjficiunt, ab eo religiofe manus abßinentiperpetran dum tarnen interim diligenter curant. Qmbus iam obßcro culpa faci noris adfcribetur, nifi quibus autoribus admiffum fuerit l Cum uero iußu autoritate'q; fua ad maleßcium impellant,lt;puorum minißerio abu tuntur,an non alterum (puoq^ crimen hicfe profert f Si quis hominem à fe interemptum ideo negaret, quad non fua manu, ßd condudo àf fißccario Cicßs eßet, à quo noßrüm non conßiueretur f Nempèqui fua cofeßione bis fe accufaret:amp;' quöd cadis autorfuerit,amp;quod aß terum malis artibus corruptum infceleris ßcietatem traxerit. Qjud autemab illo dtßimile iflifaciunt, quiamp;contumeliam Deo irrogan' dam procurant,amp;ad id audendum alios precio corrumpuntf At non eos inquiunt corrumpimus,qui uenalesadpatrandam quamuis impie^ tatem proßant.Perindeac fi homicida ille minime abßcorruptudc' finderet,quo admalefcium adminißro ufts fuerit, quiagladiator an' teafuiffet latrocinijs aßuefaSius. Itaq^ quemadmodum ille,dum latrO' nem exercitatione acuit,eius audaciacoßrmat:ita ifli quos nouis fub' inde ficrilegijs exercent, eos ad nequitiam magis ac magis indies obdu rant. Sed hac parte propius inßareanimus no eßineq^ uerbufecißiem, ntfifua me improbitate coe^ffent,dum in readeo perjficua fucum ta men nefcio quem facere conantur. Nihil, inquam, eos ultra lafceßo. modo inter nos ißud c5flet,quod nullo cauillo declinare iam-poßunti neminem eorum eßejquigemina illa,quam nuper commemoraui, int' pietate

EPISTOLA ALTERA. 69 pietatc nonßt inquinatns. Nftwo f/î enim, nbsp;nbsp;non de mißarijs ftcm

peragendis j'celeratuni commertium meat: nemo, ^ui non comentitijs fitisfàôîionibus, i^uat pro mortuorum redemptione Satkan excogitat uit,preciumßatuat. Si per miffam Chrißt facerdotiu, quod ceternum eJTe oportet, abrogaturtßßcrificiujquo /emel omnia debSia expiauit, aboleturt/i fànguis eiut,cuius munditie abluimur oes, coßiuitur:fi tottt rcdemptio, morte eius acquißta,dißipatur:ß cana, c^ua nobis mortis fuce memoriam comendautt,profanatur:ß Dei maießas,ere^o in eins locum idolo,deijcitur:uidermt ^uifaciendis mißisfumptusfuppeditat, quaßatisßiecioftratione purgarefepoßint, ^uo minus ifloru omniu rei agantur, quibus occaßonem fcientes ac uolentes prcebent.Si deni^ ^Ue nullum à Mißa blaßhemicegenusabeft, t^uo Dei Chrifiiq^glo^ na poßit obfcurarijuiderint ijuotiesßacrificulum ad altare mittunt, an non triumpbum apparent, quo totum Chrifli regnum à Sath'ana tra-ducatur.ln hunc modum ß Chrißum cumßua cruce ludibrio habere, proßituere homini Chrißianonefasnoneß, nihileritquodnon liceat. Iwo MfTO mil/e potius mortes oppetendie,quàm tale probrü (a^ crofani^o Chrißi nominimoßra culpa,aliquado inuratur.Qms enitn eo interceßore conßdat, quem ßuoßacerdotio, hoc eß, intercedendi munere,quotidießgt;olietf Qms (Cternam ßui ßnSiiß'cationemreponat in unica Chrißi oblatione,quamßuppoßtis alijs aßidue inducit ac ob-literat^Quis ßuarum ßordium ablutioneßeret lt;t Chrißi ßanguine,que porcis cöculcandumproijcitfCmsß’em beata uitce ex Chrißi morte cocipiat,cuiusßu3:u alio ut transférât, ea tota fua uirtute eneruat? Qtßs ß Chrifli participatione, extra quam non niß mors eß, uiuere cogitet,qui ßcram eius comunicationis teßera dißumpitlQMm con-fcienticeßcuritatem ad Dei tribunal aßerat ille, qui eius gloria, quam illibataJibi uniferuari poßit, adidolü traduéia procurer? Atqui in eo corde,cuißntilla omnia ablata, qua uelßdei uel pietatis ßintillareßa re poteßflllas pratereaßtisfafliones du mercatur, ^hiLhs à cruciatti foluantur mortuoru anima,miru nifi probe intelligut,quämßagitioßt in Chriflüperßdia ßß obßringant, Ç^uotquot enim animarußlute precio nundinantur, eos ueram illam ac unicam, qua non auro aut ar gento ,ßdprecioß Chrißißnguine conßitit,redemptione abnegate eeito certius eßdam neminefore exißimo,cui quidem in aliquaßon-r Î tis particulit

tis particule pudorhareat, qui confcientite innocentiam intenendis profanis illis facerdotijs teßm aufit:quorum qute purißima uidtwur, tantutn execrahilis nequttice ßcum trahunt.

Nkc dJ te, Ô Vir eximie, aliosq- in uniuerßm omnes, qui in Paplt;e regno locum aliquem beneßcij nomine obtinent-,orationem meam re-fero. Qjdcquiaprouentu^ annuatim inde ad nos redit,qua cSfcientia ußtrpare audeatis,quiero. Si in cancellis ueßratiü itidicioru biec di^^u tatio uerfaretur ; ßio ad obtinendum fatis fuper'q; eße,allegin annorti praßriptione. ueruß huiufce ret cognitio ad bonos uiros deferatur^ qui lußum potius aquu, quam annoru numeru expendant: quo ti-tulo,amabo,ueßram poßeßione defendetis I Fingamus uero apud Dei tribunal hanc caußmagitari,quando(ir ad illtus cognitione proprie pertinet, nec inter homines meliorreperiri poteß, aut iußtor arbiter, Facu!tates,quantu intelligo,quadrifarid partitas habetis. Nam partim decimis, partim annuls aut agroru aut uciiigaliu penßonibus, partim blandis captionibusCquas uos extraordinarius oblationes) partim uio^ lentis exaûionibus (quas ßgt;iritualia iura nuncupatis) conßcnt.Deci-mas qa lex Moftica Leuitis attrtbuehat,ad uos^Leuiticu ßilicet genus) optima ratione nuc eße tranßatas dicitis. De bis ergo primo loco diße rendum,Ç)^anquap{peruacuu, ac propèridiculum arbitror,anxia de iure decimaru tecum dißiutatione inßituere, qui non ignoras fucc^ßio nem ißam cupidoru hominum calliditate uafre quidem, ß:d nulla f: ro^ habili caufa excogitatam.Nam quod ex Apoßolo citant, tranßatoßa cerdotio legis tranßlatione neceßßarioßecuta : id qinß'rmu ßtamp;eua-nidum,oßenderepiget. Ad Chri/îußnetranßijt Aaronisßcerdotiu, cuius beneß'cio no certus raßru numerus, ßd uniuerß ßne exceptioe ßdeliu natio in regaleßcerdotiu aßupta fuit.Quid hoc ad neßio quos pßudoleuitasfquibus nepoßrema quidefubßellia in Dei populo c5ce-dimus. (Dupdß in Leuitaru uices ßubierut,eade qua ipßfuerut coditio ne:cur prceter décimas tot poßeßiones abßorbere, tantä undiq^ rerum lofuac 14. uarietate corradere,ßbi permittuntlEa enim lege huiußnodt portio Le alibi, nbsp;«ifij aßignabatur,ne pedem terrce prlt;eter domiciliu poßiderent. Cur

Leuit. 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;benigne ac liberaliterßbi indulget, quod Leuitisgußare

non licebatf Faceßant ergo nugce ißte : quas tametß reßutatione indignas duceba, quia turnen uideo imperitisfumos offunaere,uerbo uno attingere

neceße habui.Eijuideßqiui or Jo ifte approbetur,ut guem~ iiJmoJu/n apuJ l/rae!itas decitnis alebantur Ionita, ita in populo etia Chrifiiano décima colligantur, t^ua in alimenta paflorS conferantur amp;nbsp;pauperui nihil reclamo, quin potius eorum fèntentia meum quoq; calculu addo.quandoquide alicunde certede/umi, qdquot; ad fuflentandos eccleßaru minißros impendatur, necejje eß.nec expedite mihi uide~ tur,quod aquißime conßitutufueritßne cauß tnnouariimodo nciui illud Leuiticufalß) pratendatur, et Eccleßaßici paßoris ßipendiu,no decimarufertilitate,fed Apoßoli praßripto d(finiatur,ut ßt neceßa-rijj Hitlt;f fubßdijs cotentus.Caterucu in ho$ ußus deflinatur décima^ ßmul arcentur uelut poßtis repagulis, oes ißi pigri uentrei, quiß Ulis nunc ß}li r(ferciut,ne fegetußicaaut pullu unu attingant.Vt nuc aut res habet,decimas nullo neq- diuino, neq^ humano iureßbi débitas ex torquendoßmprobißimofurto in aliénas fortunas inuadut.In iurean-nuarum penßonu deßribendo,hoc eß(nißßllor) ytviKcérxipp Jitâ

oës donationis titulo uobis obueniße.,qua lurifconßlti ob cau-ßm uocant:ut mißa Jàcrilegio, alijs^incantatorijs precibus,ex illo Vtopienß purgatorij carcere mortuoru animas eliceretis. Sic enim in Papa ßchola inßituti homines fuerüt,ut deliJioru coßientia trepidis^ hac demu conditione ßes obtinenda uenia Jiponeretur: ß uel pcenS hibilomin«s Deißueritati exolueret,uel ßatisfa^iione redimeret,Sup-plicij exa6lio,pt(rgatoriaßamaardoretorrerifuit:ßtisfa6iio,in mo-nachoru acßcerdotu uentres ingurgitate, qdquot; eoru iudicio ad delimit compenßtioneßtisforet.En quibus nata exordtjs,qbus deinde incre tnentis^greßa hucufqßnt ueßra poßeßioes : quo pueniße hodie ui demus.ut nullaßt prorßus terra uncia,qua no accepta purgatorio re-ferre debeatis.Nunc te coraDeo appellojVir mihi amicißime, aliosih qui à «erbi Dei puritate non abhorrent, quorü ex animis dißußus eß ■ indnis ille purgatorijfumusiCum probe intelligätis,quaßunq‘ tenetis pofleßiones, no alia lege uobis fuiße tranßcriptas à fuis dommis, niß ut a purgatorij cruciatu ueßra interceßioeßlueretun'parü dico) niß ut abominandaipforu imßetatid «ob«ßtisßcretiiuflam'nepoßidedi ratione uobis coßare ducitis ISane leges ciuiles,cÜ nihil uolutati magis aduerßtm fitqerror,donatore,qui uelerrore deceptus,uelßaude cir-cumßriptusfuerit,abfolHÜt,Don4tioes aut ißas folo erröte niti, bona

rtiï fx pitrte mpofiara «o carerejcitis. lifde legibus,illicltacoft ditionem habet donatio, irrttite^ pronunciatur. NuHa eß iflarunt donationum, (jua horribili Dei blaf^hemia no uos ob^ingat.At ni-hillducendafunteiufmodtleges. Q^taute/n uobispermifit aliénas copias ueßro arbitrio obtinere, ^uce dum adferipta lege uobis cadun-tur,niß ilia intercedente ueßra nonßunt f 1«; enitn ißud pa£ïorunif ^U(e ntutuam habent obligationem, peruulgatum e/l ac cuiuts cogni-tum ; utagere ex paiio non poßit,necßu0iuin ullum percipere, rß aui defunäus promißbfuerit. Ita^ue aut aliéna ufurpatis, aut ea con-aitione ueßraßint, quam inße receperunt, quorum per manus uobis funt tradita, Q^od ß ßagitia htcc illis pacifcifas non fuit, uobis in p4 Sil ßcietatem ßiccedere qui liceat,conßderate.Itaq; niß accenfa pur-■gatorij fiamma, calere hac parte culina ueßra non poteß: quo extin-Sio,tantundem remittatûr oportet. Nam hominü quidem oculis pra-ßigias,quibus ludiß'centur, offundere prompt'd eSizad Dei autem tribunal ubi cauß ueßra uocatafuerit, quemadmodum certe olim uoca-bitur,ß)lofurtiprced^eq; tituloprétextacorruet. Qi^eautemdona-riorum amp;anathematum nomine templis oblata in crumenas ueßras recidunt Cquodtertiumfecimus ueßrarum opum genus)ßcanathe-tnate referta funt omnia, ut ad ipßim contaéium uos non exhorreße-re ualde mirer.Qujbus idolis,quanta cum Dei contumelia,quaßiper-ßitioneoßerantur,uobis clam non eß « Qm tarnen htec quaßuobis dicata deuoretis,uos talium facrord myßas amp;antißites proß'teri nihil pudet, O RoiWit (ut uno uerbo Radice Omniu Maloru Auaritidcopie Slar) quot alioq no male nata ingcnia corrupis,peßima tua educatione corrußa magis ac magis nequitia deprauasflta deprauataperdis^Tata «e cacitate percußbs eße homines, ut cum è manibus offerentiu fiß'i piant c^crata idolis donaria, quce talium ƒiperßitionum antißitibus ßnt deßinata, totaidololatrite participatione illigari ßenon cogitent^ Si tantus Domini furor in Ißaehtas exarßt, ob clanculariaanathema-tis expilatione: quam impunitate expe^ant,qui ad de^utiendas exe-crationis plenas oblationes, tdolorumficrßc'tjs prcceße nd uerentur? Sequutur iam exaSiiones, qute iuraßiiritualia uobis autoribus cenßn tur. qucf ab oblationibus uoluntar'ijs co dißerunt,quod illis quideßau dulentepopulus circumfcribitur, his autem hoßiliter uexatur. Ac tui

^uiJem ordittis homines, quorum latrocinijs patet latiorcitmi)KT;opi’‘ miores pnejas agunt. (Sic enim interfuos dißnxit Romanus archi-pirata,ut quo quifq^gradu propius ad eum accedit, eo licentius prade tur.)ceque tarnen immaniter depopulantur alij omnes,quodfuie rapa^ citati putant attributum. IM^ obfignator ille rapinarum tuarum annu lu5,copiopore multo prada quotannis te onerat, quam minutum ali-quem parcecum fua in corradendo couerrendoq-ßrenuitas: nihilo tarnen minus dine ac /ànguinarice/ûntillius uexationes, quibus piebent ille fuam pro fùo modo exercet acfatigat.Porrà quantum quifq^ acci-pi^anto/èpeculatu obligat.0 nunquamfatis dete/iatas opes,quam-libet injàna hodie multorum cupiditate (quee efl fceculi nojlri peruer-fitas) furiofe expetantur: in quibus nummus nullus efî nonfurto, aut facrilegio,aut latrocinio pollutus.lllis'ne placide fruentur,ac fe beabut Chri/tiani^Scilicet,fitanti funt, ut earum caufi ße aternlt;e hteredita tisnofmetipfos abdicare debeamustquamfanéneq^fures, neq^rapaces t. Corinth, cj. «n^«4fn conjequentur. Se^i oper^fpreci«m eflaudire ßeciofam quo-rundam exceptione. Sunt enim qui fe pulcherrime excu/^os putent, quod bas, utcunq^ partasfacultates, non turpiter,nec libidino/è dilapi dent: fed partim in moderatos uita ufus conférant, partim uero décidant fubleuandæ pauperu egeflati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n(ro if a fatis adfure pne-

donetn'ue purgandum defenfio ualeat, ft fuam domi parftmoniam amp;nbsp;frugalitatem approbarit; aut acceptaßt Domino benignitas, quafur-torum reliquias e^nis impartimur. Qjüßangere quidem efurienti pa ECa. $5. nem iubetfed noßÜ'.qui lubct elargiri pauperibus,fed de noßrafub ■ Prouerb. j. fiantia. Contra uero uehementi interdióio canismercedemßbiuetat Deuter. ojferri. Ç)m (ymboloimmundamamp;ßelerequeeßtamquamuis obla tionem,abominationi ßbi e/fe deßgnat.Adeo uerum eß quod fcripßt ille,eum qui èpauperis fubflantia facrißeium offèrt,nonßcus ceßima

ri coram Domino,quam quifiliu in patris coßgt;e6iu maSiat, Tu uero, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’4”

tuiqßmiles, quorum turpitudini nefub hoc quidem inani amp;nbsp;perßuo integumento locus efl,quid obtendetisf lam uobifeufummo iure,hoc eß, Dei «erbo non difceptabo.Sed quid,ß ius ipßm Canonicu,cuius beneßeio uiuitis,repetundarum uos etiant damnetlac litem non multo minoris, quam pro noßra poßulatione teßimet^ Velitis, nolitis,fateri lîoc conuenit, nihil hic à uobis plus ufurpandum,quam quod ipßs ca-

nouibus Jefertur.Atifui non adeo Spartacu/n ueßrum Jepudait,i}iiiff frrinisfuis fan^iionihus hoe faltem Uieronymi uerbulu infcreret:BO' m clericorutn,bona pauperu eße^t^uibus ultra exiguafrugii^ alimeH' ta ßi^uis abutitury eum paupenbui furan. Immanis autem illa profußo, ^uce domt ueßree i^itur -, quid cum hac régula fimile habetl Iniuriant (feio) uobis à me fieri clamabitiS) oes Pfeudoeuangelici pnefules : ^ui fub lugum.pijs omnibus excutiendum indigne uos adtgam, Mihi uero hicdeueßraautlibertate,autfiru!tutenon eßinßitutus fermo.fid quemadmodum in agri iure dignoßendo, no qualem habeat dominut ßd quo ipßm iure leges regionis eße definiennt,quieritur: itafepoßta ueßri mentionequte in Papa ditione (acerd(^a,nó nifi illius permißit ac fecundum eius leges obtinetis, fundumfiium/equi dico : hacinquS lege teneri uos dico,ne quid plus è/acerdotijs inrem ueßram conuer-tatis,quàmperPapißicoscanonesuobisconceditur. Quoru uinculis adßringi fi uos piget, Ulis ne uos ultrö implicetis. Sed quid in hac re euincenda anxie laboro Iquandoquidem eos,quoriim liberalitate locu pdetes eflÿynihildubiu eß, no ideo detraSias haredibus proprias opts uobis tarn plena manufuiße elargitos, ut re^s lautitqs inßrumentunt minißrarentifid ueflrafidei commifiße, qua bonis utrts cum paupe-^ ribttS cömiines forent. Itaq; non tarn earu uos dominos, q ceconomos inßituerut.Si extremu eß perfidiagenus,in depofitofidemfallereilio bis fané ignofeendü nullo modo eß,qui adeo infigni improbitatepaU' peribus prauertitis,quod apud uos depofitumjnhocfùeratfUt in eorS manus perueniret.

Huie malo alteru quoi^ proximum eßiquod eam perßnam non po teftis fußinere,quin multa offenfionum Jemina uarijs modis ßargatis. Vtißud unu {atis caufafit homini Chrißiano, quocentufimulfacer dot'ijs, quamlibet opimis etßlendidisß protinus abdicet, Nemo eni»t ferèpiorüeß^quinon ißo exeplo magnopereperturbetur. Qw funt adhtic imbecilliores-,hac dubitatioe percellutur, ioco ne an firio, maliriofe'ne anfincere aduerfus Papißas cotendamus: du noßra poT' tis homines,Papa ßipendiar'^ fimul uident.alij dubitare malunt,ßt'nt res licita, à qua uiros, quos ipß no malos exiflimant,nequaqtta abhor-rere uident, quida etiam animoßores adimitandu accenduntur.plern^ totafabulaacludibrioreligione uobis eßß merito perfuaßum habent.

EPISTOLA ALTERA, 75 ebn'fli iut aJuer/àrij, ^uihns non calumnijsfàniîu Dei Euangeliunt profcindunt^ ^uibus no lcedorijs Chrifliferuos fubfannat ? quos non tnumphos agunt^Quid dicS^ Perquàm pauci funt,qui non adutta ue flrlt;e lapide aut hoc, aut Ulo modo impingät.Q^lis hic (malü) eftßu porladomniaproboru tequeacprauoruhominü iudicianec tantillu comouerilpnefertim ubi p ueflraignominia, ßinnasq^ illas acfcomata, quibus caca ueftra cupiditas iure optimo perflringitur, ipjam quoque Del maießate illudi,facru eius Euangeliü malediiiis lacerari, ueneran dam eius religione conculcari intelligitistSi lanlt;e mentis guttula(ut ita dicam)in uobis refedißet,ac non illa uos nejcio qiuf rabies corpore et animopenitus tranfuerfisegißet,primoßatimlimine uosDominus admonebät, ne ad hoc letale prcecipitium gradum iaceretis. Qwbus enim primordijs eßis außneati f M non in Paplt;ie nomen ac uerba iu-rat totum illud carnutum Epißcoporum,/\bbatum, ac Priorum pecus: dumRomante ßdi obfequentes, ßudioßsq; dignitatis illius uindices ßcramento ada3i,fepollicentur f Minoru autem claßiumßcrißculi, an no etiam ipß,fua quadam iuramenti forma,ßnSia matris Ecclefne obfequio deuouentur f H.uiu[modi aujficia quemfaußiorem euentum portendere ualent f imo quam nullis ambagtbus infebcem exitum mi-nantur f Qju^re ueßram hebetudinem minus iam mirari incipio : qua haud dubie uindutari tantus ille Dei contemptus merebatur. Q^a tarnen excufitione culpa partem nonnulli deprecentur,pratereundum non eß. Mam amp;ß ingenue fatentur,reprehenßonefe non penitus ca rere, minori tarnen publico malo ecclefijsfepraeßediciitant, quam fi détériorés illis prafiderentCqualesJunt iurati Chrißi hoßes) qui Euangelij ruinam ex profeffo machinentur. At ß hac ratio recipituKj cur nonßeluncas occupamusf itinera obßdemuslin inßdijs exeuha-mus^eo animo,ne uiatores,ut efferati ißi jolent latrones,uiolemus:ßd ßoliatos dimittamusl Sic enim mitionbus latrocinijs mundus infeßa-retur.Enimuero boni uiri eß, non improboru hominum fubire uices, quo mala quadantenus moderetiir : jedcum improbis,ac cum ipß etia improbitate accemmu bellum gcrere. quoßo conat^i parum proß cit,fuÜ tarnen officiü ßc praßiierit.Qupd illi fttius eße debet, quàm deliSio uno mille flagitijs occurrere.Eures itaq^ excipicndts oraaiSjla-trones hominibus iugulandis ßnamus eße intentos'.nos uero,ßChri-

/îùni ƒ«««;, in ofnneinpuritatein,inn3centit(/ft,/4nólitateinuoeaM tnemincrimus.

Si tantum exhortatione mea profeSïunt efi, ut te ad dandas Domi no /nanus,affê^utn^; tuunt illius imperia penitus fubijciendum com-pararis:non duhito,quin iam in me rej^icias mecum^f délibérés, ^ua ratione in meliorem uiam recipere te ^ueas. Ego uero, ijuan^uam op-portunitate pric/ènti adaliMidpro Chrifli gloria fortiter animofe^ gerendum uti te malim, nifi lt;juid tarnen melius potes, exeundum tibi primo lt;}uo^- die cenfeo. Te enitM ^uo^uomodo ex hac palude euolui praßat, diutius illic hi£rendo,(^in illius gurgiteprofundius in dies depgijamp;' cceno magis magis'^ue conßgt;urcari. Satius illud ^uidem longé optabilius, ne tantam illuflrandie Dominigloria occafionem è manibus amittas: i^uandoeaeftrerum agendarum penes te facultas, quicfîtota in De/ objè^uia optima fide impendatur,multum momenti ad promouendum Suangelium afiêrre pofiit. Et noflrarum efi partiu, non ignauia torpored^ nofiro admittere, ut hoc genus opportunitates è Del manu nobis oblatlt;£,infi'u^uofiepereant, Sedenimfiipreeftani do uerifidi^ pafioris offiicio nullo modo idoneum te uides, hocjècun dum efl, malétibi aßignatum munus utdeponas potius,quàm indigne ac perfidioß admini/ires. Cedendo enim, Epifcopum te non effet altem declar,-bis: cuius per/bnam nunc fuflines,^fitnüionem profi'te-ris.Eijuidemfiautecclefite Chrifiianum in morem utcuntj; compofi-tce,legitimo ritu pr^efei^us effesiaut etiaplebem ifiic haberes,tua fedu litate Chriflo acijuifitam,cuius oculi in te ceu ducem ac paflore con-uerterenturi nunduam concederem,ut abieÜa temere non dubia Domini uocatione,hbertatem tibifumeres alio, ^uà ferret animus, demi-grandi. Chriflianis enim fquos in fùa uocationeperflare decet) aliéna efi defultoria^ ifla leuitas. Sed ab hac minime reiîa uiuendi uia, in quam te Sathana, non Domino uocante, contulifii,quo minus pedem referas,quid te impediat no uideo. Omnind fànè aut tibi, quod ab Epi fcopo requiri audis,prlt;tfiandum efliaut fedes Epifcopi deferenda.Ele-biles lilas ueflras querimonias noui: quibusfi quis ad indulgendam uo bis ueniam non permoueatur, eum no hominem effe iudicatis.Qjddl Ergo ne fortunis omnibus exuti, hinc nos uelut è pnefentaneo inceh dio proripiemus ƒ C^uj'^ autemfiét miferis nobis Scilicet ut qui tran-

^Kille dc ^ldcije in noßro habitdmus, udgi ac galantes in aliénas con~ ceJamus,nobisq; incognitas terras! Qj^orum largitate niuut plurimi, precariam penè nitam ahorum bénéficia agitemusfC^ta delicijs afiiie-itimus,nonfine dignitate, tenuiter, aj^ere, contumeliofe uiélitemus! Quibus nunc ociofis feritur ac metitur, atrum ex iure hefierno pane (lit ille induitj fitdore nofiro manibus'quepartum uoremus! Verum tdeojbeciofis querelis uno uerbo rejjiondeo. Ergo Chriftiani nefi-tis.Cbrifiianu enim hac manet necefiitas,utfifurabatur ,fiurari iatn definatfied manuum labore potius )ua,amp;fiatrum inopiafiiccur-rat.Grauè i^uidcm:non ficus atij^ abiféî.« /hj cura,/ubfidi’js prafintis uitce omnibus exuere fi ac nudare.fid multo^auius haben debet,tot maleficiorum conficientiam fùfltnere,cuiusfiage!lis exagitari te,cuius aculeis perpétué lanctnari (fi tarnen Deum uiuere,atq; alteram quan-dam in eius regno uitamfore putas) necefie efi.Durum nbsp;nbsp;iftud quo-

que efl,fateor:natale folum,ubi amp;nbsp;amœnifiime Cr honorifice accipia ris,aliena regione,in quafuturus fis abieéîus hojjies,ext!'ij (jgt;ecie uer-tere, fidmulto etiam'num durius,quoquô teuertas, iudicium hoccir-cumfierreiquod ne dubium nobis foret,Dominus per fuum praconem iimpridem promulgauit.Sic enim apud Zachdriam legimus: O pafior Zach. «. inanis, derelinquens gregem. Gladius fuper brachium eius, fuper ‘‘ oculum dextrum eius. Brachium eius ariditate ficcabitur, O' oculus quot;nbsp;dexter eius obfcurabitur. Q^anquam hic ètiam mirificum artifi'cem Dominum experiunturfideles ; qui rem hominïi iudiciottam acerbam (paupertatem dico) fiauem illis, uerbi fuicondimento, gratiofamqgt; reddit, non quôd ajferitatem prorfits nullam gufiu percipiatifid quia, ilia condimenti fuauitate temperatam, non nimis agre, quin nec fine eximia iucunditateferunt. C^uod fi tarnen alterutrum eligendum tibi fit, ut uel calamitofam probitatem fiéieris, uel calamitatem nequitia ejfugiasi cur non finéiam ac dignam uocatione tua uita potius in mi-Jerijs agas,meliori expeéîationefietus, quàm momentanea nefcio qua mollitiem Dei indtgnatione,0' aterna mortis ultione redimasf Ita efi fanè,fiadillam populo Deipromiffam hareditatemfirià adjfiras,

Mofin te uia duce fiqui oportet : qui eiurato Pharaonis genere,fiitius Heb. h. Jjbi efiecum Dei populo affiigi duxit, quàm temporariahabere pecca tifiuitionemipluris Chnfii opprobrium, quàm omnes Aegyptiorum

dinicias ctßimaitf, Nrfw Mt illeßmu! amp;nbsp;nepos uocari Pharttonls, inter Abrahafilioscenferi non potnit:necDei beneJiâionem, unà cum Aegyptijs opibus poßidere: ita uanißitnaJ^e teip/ùm la£las,ßlo cum tibi in Dei populo eße conßilis,dum in Anticbrißi caflris merest ß cceleäe regnum cum Deißlio, nbsp;nbsp;cum fceleßis latronibusfurta

ac rapimts participare te ßimul poße^ieras. Qjutre nec illa ßolenni uo bis deprecatione magnopere moueor,niß multa humante imbecillita-tis uitia,^ualia fcilicet in piorum carne Jèmper reßdent,toleramus:(.ut in hominibus nihileßperfeiium) nosChrifiianum nemine poßhac reli^luros. ^uin neij; penes nos manßrum Chrifiianoru nomen, nifi cum uenia uita noßra expendatur. hoc aute ueßrum deli£iu ,ß i^uod nominari aliud poteß,eiußnodi eße,cuimerito ßt ignoßcendum. No-/îrrfw illam communem omnium imbecillitatem ßcimus fine, nbsp;nbsp;hanc

ueniampetimus^-damusb; uicißimine propterea quodinterdum titu^ bamusaclabimur (quoa perß3:ißimo cuitj; ßepiust^uamoptandum ßierit accidit) Chrißiani tarnen inter nos haberi deßnamus. Sed non aha lege^niß qui ßc claudicat,uacillat ac decidit,uia nihilominus Domini féquatur: neque uero claudicationeßc impediatur, quin enitatur contra, incedendi'^dißicultate elu^arifirennue contendatuttcunq-uacillando trepidet,nunquam deßciat animo; collapßs etiam in pedes ferecipiat,nulla denique remoraßc tardetur, quin intentis in Dei regnum oculis cceptum iter perßquatur. Eot inquam cum fuis deliéiis et lapßbus ßaterna benignitatecomple£iimur, eosßatrum in numero retinemus,eos in ßnu noßrofouemus, quos uita Chrißiane inßituta, toto animo adßirare ad Dei regnum apparet. Etß ne pios quidemßc cum fuis uitqsferimus, ut ea paTpando ac blandiendo nutriamus : ßd quos Dominus feruos fuos agnoßit, è noßro coßrtio non abijcimus. In te uero quid prorßsßmile! cuius uita nec C hrißianam ullam uoca tionem prafefert^et toto curfu à uia Domini auerfa eß,Proinde quan-diu pauperum ßnguinem furtis ac direptionibus exuges, quem poßea luxurioß profundas tquandiu locu paßoris ad perdendas, nequißimi perßdia,oues occupabis : quandiu in eo eris hominum grege, quos latrones amp;nbsp;fanguinarios Eccleßafua prado-

nes Chrißus appellat:dete,ut uoles,aßitna-bistmihi certe nec uir bonus eris, nec Chriflianust

i-flo nigillt;tns,O‘ corfirma cetera,{j^uie moritura erant, Non enim inueni opera tua plena coram Deo,

Sclo opera tua: ^ïita ne^ifrigiJu! e!,neij;feruiJus.utlnamßi^i^ aus eßes,autferuijus. quontam tepijus es^^ tteejrigiJuSjnecferuiausiincipiam te euo-

Bbdtet^ui 66 CœMTiomininihilcumMiffttcom-AquacSfecratiino munchctbct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sx

Confißio Idudis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.z

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confrßto qudlii À Chrißidtiis exigd'

Alter dlterum dit tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.cr ló

con«crtcrc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^ Cordiipietof externa proftßione de

Blanditiæ popuUinfuiobliuionë ab- Deiprteftdia contemnentiu poena $ ripiunthominem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4; Dei rcligioncm qui foil rite confer-

Anonico iure repetundarum da- Do^lt;indioßßcium quale ft mnaribenefictarioî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y3 Domino laudiscojißioreddcda 41

CttMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 -pCcleßteadminißratiotnegotij-.cu

In ceremonijs Papißieis non minuf rte^foUicitudinis plena. 49 ejfe anathematis, q in ullis un- Dleazari exemplum 33 quamidoloru/mabominationibuf in Epifeopi munere lt;eßimando Dei uniitsmon populi iudiciu audien-

Chrifmatii hnpoflura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5» nbsp;nbsp;nbsp;d«»«

Chrißionorumoculiquibuig^atäßi- ad Dpifcopum D. Pauli exhortatio meoffèndantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 nbsp;nbsp;nbsp;48.

Chrißum crucifigunt Epifeopi Pd- d(fEpz/copor^Mo/Krfpro«f»t«irf-pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fy. O' 70

tio^Udlii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

E-piJcopo'f PdpiC ChrifluW CfUCiß' _ _ s^mui« Iiujiramniiuimn j gere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$7 ßitionibii^nonßxddndd

Kiniflcrij nomen qudle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48

pAmiliiem'iitncnd^^udntde/fecu tuifjdfymbolilocodccipinequit x6 fddebedt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t Miffkcultiaqudniddbomindtioefcd'

Tronidcjudconlccrdtdnondl^ergen- tcdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

d4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zo lÄijJlt;egefliculdtioneshiftrionic£ zj

F«ttÆo»iîneglcól£pcena nbsp;nbsp;sz, cumKijfd nihil comune hdbetCoeiiii

FurtdEpifcopomnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s3 nbsp;nbsp;nbsp;Dominica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zz

furtorum, quibns plebs expilatur, t^iißisßcicndis fnmptus fuppeditdn' mille db Epifcopis dpprobari ge nbsp;nbsp;nbsp;tes

nera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î4 Mortem nimiitmperhorrefcimits 41

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M«kortt)ncxù^d«yj,/«lt;lt; 4

iT tßrionicie in Mißd geßiculdtio'

nés nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zi ^-Admdn exemplum 36

ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;purificdtio z^ob'

tArobedMijUOConßliouitulosefl/!^ Idtio

bricdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28 l^egleUi ojficij feu ßintHionis pcend

Idolum nulld uenerdtiois /fecie pro- nbsp;nbsp;nbsp;sz. cr $f

fequendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Idoloruadorationisprohibitio quid ^Fficijßrmuld frdternè pr^fcri-

utendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9

ab Jnfidelibus tji« 4l»f?o»Tcrt - pj Ap£ epifcopi Chriflu crucifigiit 37 dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 * in Pdpifticis ccremonijs no minus

ïnfirmis in lt;edificlt;idioncm tdntunos e/Jeandthematis,quàminuUis un dccommoddre debemuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaidoloruabominationibus 17

I(j^-Mgi^r4tfficîgt;r4rît o]^;lt;£(rg«fttdi Pdfloris nomen quantum so

D.Paulus admonës,quid uelit jo D.PitH/jcxbortdh'odd Epifcopit 48 L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, PrfMÜ locus, influgiflra tenebraru

T Audis confii^i9 Domino redden- nbsp;nbsp;nbsp;opera arguenda monens, quid ue-

Pdg. 13.Herf.13. HHtquodidolimfitaliquidfi^on. Sed quod,Qxc. 14.16, ChriftocumBelidlf if. iS. inChriflum delinquitis, n, obfurduerunt, fÿ. 17-tKlittk