Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
X
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
Vtit (if • tikCîi çc^rofl vrmtilF^4hi1l?tilt;lt;rft)nlt;i;m0ûr-j^ ,
■Fr, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;('»•/’y«?
Fuuofi tUnorltW 'gt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ •‘V*lf'*» ^quot;^1P?Z:tlbUUU1tK9f1'’ jffr-;
{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•1»(B4 m^ra ,.11’/Ïgt;«14,UM-i ihm nu.*Â^î-S^/ - ”
nirt t Ttmwftw lUV»a5 lUiJK,
ill
-ocr page 11- -ocr page 12- -ocr page 13- -ocr page 14- -ocr page 15- -ocr page 16- -ocr page 17-• In Gaula Rcligionis
MISCELLANEÖ*
LlbJlt;l TRES IN Dl.
ueifos Tra^citus antca non aditoSjac diuerßs tctnporibusjocßp ß rip to s digeßh
'Per lohanncm Co»
. t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chllt;eutn»
C^T^LCQl^S
;v»- ■.. inß^uentihabeiur Pa^ina^
INGOLST^Dll ^XCP^DE.
bat lt;^lexdnicr JT'utißenborn^
Cum Gratia PriuilcgioCcefareceMaicEatis^
-ocr page 18-CATALOGVS
’ T GT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. MT
fcdlanconiffh
. Liber Trimus (GontinctTra^atus^ Tgt; .
T. Inuefti’ua ïo. Cochlaei in duat Epiftolat Mar, Luthcri ad Leo# nemPP. X, Scripta Francfordiae ad Moenum Annoijzbdiezo.. lanua.
n, AfTertiö lo.CocIilaei pro Hicroiiymo Emfero De zy. annfs S. PctrünRo.Ëcclefia,ContraLucherum Scripta Francfordie An# no.iyzi.diet^.Iuni}.
III. Exhortatio lo. Cochlaei, ad Principe# Ro. Imperrj CStra Ne fariosconatmLutheri, Scripta Francfordiae. Anno iyz2.
lin. Conßlium lo.CochlæïfupernegotioLutberano, AdRc, et illußrifT. Card. amp;nbsp;ArchiepifcopumMogontinum.fcriptumMa# guntiæ.Anno ifiiS.
V. AduerfusLiitherirediciofutn.amp;calumniofum contra Illiill« Saxoniæ ducem Gcorgium editutn librnm, DefenHoabbr'euiata per lo.Cochlaeum.fcripta Drefdac Anno. in4quot;
V I, Dialogus lô.Cochlæi de tollenda in fide amp;nbsp;religione difcor# dia per Concilium GencralCjScriptus Drefdae Anno.inî»
Liber Gecundu? Continet T'radatus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
I. Epiftola Papac Adrian! Scxtiadllluft. Ducem SaxoniæFri# dericum^Principemlmpcri] Bkdorem.fcn'ptaRomæ Anno. lyiz. n. Refponfio Io.Cochlxi fugtr XIIII. Articulis Inquifitionis c5 tra lo.Draconem, Paftorc Miltenbergen, fcripta Francfordiæ An# no.i5iz,
III. Adaantiqui difRdq inter principe# Si CiuhatisGermanMe^ de perlecutioneCleri. AnnoDomini ijSi.faAa.Excripta Mogun# tiae Anno.iyzz. ■- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
IKI. Dux Vix agendi âd tolkndum in religione diifidiS Luthe# ranum.
-ocr page 19-räniim.Vna minor,Akeraauficrior ScriptçRomse Annoiyjy.
V. Neceiritas refiftendi Scxftarum nouitatibus. Scripta Nuren#' berge Anno iyi4.SubCard.Campcgio Legato.
VL £pifto!a lo.Cochlaei ad Vuilhelmum Bpifcopum Argentic nenfem amp;nbsp;locum tcnentem Archiepifcopi Moguntini, icripta Co# loniæ Anno.iyiy,
Vif. Admonido Io.CochlaeiContra feditiofum amp;nbsp;facrilegum libcllum Argyrophylaftis.Scripta Spiræ inComitiis,Anno.ijilt;S.
VIK. Reiponfio lo. Cochl.xi Adinterrogationcm ZuinglianS de CorporeChriftiinEuchariftia.Scripta Drcfdæ Anno.ijîp.
IX. .Contra ConfelRonc Auguftanam dida Martini LutheriSC Philippi Mclanchthonis Perlo, Cochlaeumcollcda, Auguftc. Art no.ino«
X. Inftrudiopro VtfitatoribusCatholicispcr Io. Cochlaeum fcriptaMoguntiarad S. Vidorcm die 27.feptemb.Anno. jyjx.
XI. Scrmogeneralis deconfcdionc Chrifmads, TranlTcriptut tx Vetufto Pontificalijn arce Stolpenfi Anno, iyj7- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
XII. Queftio, Vtru liccatChriftianoduasauiplureshafaereuxo res fimul èi codent temporejcripta Vradslauiæ Anno.ij-4O.
Liber Lertius Continet LradiatusIL
I. Annotationes Io. CochlxiinepiftolamquandameFrancfor# dia ad Moenum fita datam.Scriptæ Mifnae Anno.tyjÿ.
11. Aduerfiis querelain lazari fidi amp;nbsp;facrilcgi, DefenGo Canoni# corîï p lo.Cochlju/criptaBudiflctif in Lufatia fuperiore An. ijjp. in. PrsemonitioRegiæ Maicft.pcr lo, Cochlçüdc CoHoquioà proccllantibus pedto.Scripta Hagenoiae Anno 1740.
illl Confutatio Excufadonis amp;nbsp;ladande Proteftantium per Io. Cochleum,icriptaHagenoiæ Anno. 1540.
V. Ad (ex articulesproteftantium, quos pro omnino nccefla# rijs habct,Rc(|3onGoIo.Cochlfi,Cuipauca funtadiunda.Ex ora# tioncoratorisRegis Franciæ,(cdptaHagcnoise Anno. 15-40.
Vf. Certe ex Regno Anglic Nouitates,fupcrdeterminatiócVI. QiiçftioniimincaufareligioniSjfcriptæ Hagenoiæ Anno. 1540^ Vil. Catalogus Hcrcticorumhuius temporis,ExEdidoCæfa, FlandrenfesjËxcriptus Hagenoiæ Anno. ly^o.
A a Vlll, ConfefTio
-ocr page 20-VIII. CortfeiïïoBuceriamp; aliorumfafta Vuittenbergarcoratn. Luthero ijr. dieMatj Anno Tranfcriptaex autographo Mer lan, Anrio.iï4O.Cui adiunda eftquædam Lutheri amp;nbsp;focioriira eû us decerminano fupcrdominioCathcdraUuinËcckfîarû.Excript a Hagcnoiæ Anno.iy4O.
IX. Nouac opinionis Lutheranorum ,qgt; dicunt.Inconrecrati« particulis Ëuchariftiæ,quæreferuanturproinfirmis,nonrcmancre Corpus Domini, R-cprobacio perlo. Cochifum. Scripta Miftiæ, Anno.iyîp.
X. Ëxcufatio CathoHcorum,Expeftantium futuriConcilq Ge# neralis determinanonem,perlo.Cochlacum, fcripta Ratifponæ. Anno. 15'41. Die. 18. lunij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
XI. fcpiftola de colloquio priuato, fuper tribus præcipue articui Us, Ratiiponae habito cum UluftrifE Eleftoreßrandeburgcnfi per lo Cochlæum,fcriptaRatifponæ Anno.i54gt;' Die. 28. Maq.
XII. Fragmentum,defan(fi:ificationedonorum,amp; dceaqoæ an# tea fiqgratiarumaiflionc,Ex Graeco fuper Canonem Midæcom# mentariOjTranfcriptum Ratifoonac. Anno.iy4i. Die. 27. lulq.
lllufïrilïïtno
-ocr page 21-ILLVSTRISSIMO
GENBROSISSIMO
dpiacDomino, Domino nbsp;nbsp;nbsp;LBHRTGoi
miti Palatino Rhcni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triuf^ Bauarùe
Dud dc,Dominoßio Gïement^imojo^ hannes Cockla:us S» P^D^
LLJ^STRISSÎME Gencroflßime princeps. Domine Glc* mentißime, f elebrantur nunc Imperia lia rurßs Gomitia^ l^uormaciie, In (luihusßcratißimus et Inui^lißimus lm perator naßer, perpetuo ugußus, prirdpue tra’^ ^aredecaufaßdeietReligionis clementßime promißt ùî Reeeßu iSpirenß , ut toUantur alu^uando uelJera ßcandala et dßidia t^uceper Lutheri complicum^ÿ eins do^rinamin Imperio dißßminataßnt^ d (Ju^jane Gomitia ego ([uo^^ licet ex inßmo cruditorii ordine, ßremus nbsp;nbsp;abuRißimns yßerenißßRegis Romanorum
ngariœp^ nbsp;nbsp;Bohemia Z^c^Domini meiomniü Gle
incntßimi,literispradeßinatusßumjUt eoueniamßde» nuouocatus߀ro^(^oniam uero prote/iantium piin^ dpum ac Giuitatuin Goncionatoresodioßede meßngunt 3 nte^
-ocr page 22-at^ ctiafnpabhecßriöuntpluriffta,^iii6i(0.^ßdcfn doélrinatn meant dcuant ac in diucrfasßßpitiones trà^ hunt,operieprecium mihi uißum eßjdiuerjoscjuoßdam tra/^ ^atulos theosytjuos diueßsin locis ac teporibus, uari^j'ß £xcaiiCisZ9^ occaftonibits ßripßjha^lenus no ccditosnüc potißimiim euul^are^ut Cathohcisßltcm principibiisac ßatibus ßacri dkoJmperij oß'cndam per hanc MtfceU laneorum a:ditionem, (piantamihi fuerit per annosiam
111Lperpetuoscuraßlhcitudo,ddi^entia^ßf duUtas,laborlt;Z^ anxietaSj tum pro honore Gernianice patricenoßricabomni hcerefeos Jchßnatum inßmia uindicande,tiimpro tot JMldiumjimmo Myriadum anit marüßdute ab aternce damnationispericulü C(luceJchßt mattejscertißime manenf) ajjerenda. Spero eqtadem ex alijs ipuo^i opufeulis mets .(pua; tot iam annis partim Lat^^ tine,partim Teuthontce baud itapauca autbreuiaßeri'^ pßZ^ euul^auijQathüliciscpiibuslibet^epii ca ledere di^ gnatifintßatis notam acprobatam e]Je meam amp;ßdem intentione,t^tamen complura inhis Mtßcellaneis habenttir.adpublicos traSatuspertinentia^(litce in alijs uel omninoßunt omißa uel non ita clare breuitercj^ coi memorata,Ideoea,(pmeindiuerßschartis difperß iaee-bant,inunum uolumenconiunxi,Quodfaneillußnßtmce (Seßitudinitmc, Generoißime princeps ,pr£E ommbni. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alß
-ocr page 23-àlijsQorm'ania Vrificipibas libetiter ac dcuofe tjucupo, cti^uidc mukù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de caußs, Hiusnatn^^ nomini iußtß
ßine nimirü dedicaturßib cuius aujpiciß in ca excudçtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
urbcj (puce Ccßtudini tUÆ hcereditaria (ß, Cui ct l-Jc» roica tua preeßntia mukis ia annis in literarüßußo mult tum honoris^ratice^ et authoritatis attuht^ 'Prcediccnt aclaudent alijopespotentiam^ nbsp;nbsp;nbsp;generis claritatcm,
dt(p etiam pulcberrimam corporis tui uenu/latetn et proccritatem cum ingenti membrorum ßrmitate ac ro” borCjCpiibiiiS Celfitudo tua honisinter (^uoßibet I~leroes maximeconßpicuaefl j et admirandee ultra (étatisant nos eminenticc» Bao potit^s admiror nbsp;nbsp;laudo anitni tui
bona^cpicete LJeo amabüem^commendatu^gratump ac ppini^uüjiciuntjQuplia funt^innocentia uitce,ßn^a in fcculo conuerßtiOjprudensßipra estate eloi^uium^graui-' tas in moribiis!planeßnilis in annis adoleßentice, cafli» tasnon modo corporis fed amp;nbsp;mentis amp;nbsp;oculorumßu^ ßitics ßudiumjpacis amorpntc^ritasßdei^anfi^uesreli^ gionis objeruantia , pictas rcuerentia erga parcnii teSjclementia beni^nitas erga fubditos , mode/lia in crbis^p^ultu,^ ^e^libus temperantia in ei’« bö potifomno(^ueyobfrUatio rituum O'* pracepto« rum JBccleÜce ^uodiß omnibus prcstulcrinij fedu« lus ac deuotus cultus honorcpie titnor er^a deum,.
Cui
-ocr page 24-Qui omnia hon'a iurcac mcritô rcßrs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qmd ét
nim babes Ç incjuit lt;^polloîu6 (juod non accepißif Et Mick^ nbsp;nbsp;nbsp;^^lt;^bea'S prop beta pulcherriina breuitate indie at quid
fitbonum amp;nbsp;quid Dominus requirat dte^ J^tupißce^ re Ç inquit indicium, amp;nbsp;diligere milcricordiam, O Malach i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambulare cum Deo tuo.Etdcus ipleelegana
tißime per prophetam Malachiam ait ,ßlius honorât P at rem ZJ“ ßrutis Dominum ßum. Si er^o pater e^o futn, ubi eß honor mens : nbsp;nbsp;fi dominus eppoßm, ubi efl
timor mens. Eaudo igitur pietatem tuam j'nper omnia alia bona tua, quod patri cœlefli honorem m cultu dtui^ no Domino Deo tuo timorem per .uitie innocent tiam ßedulo impcndis,Juxta lUuduere Euangehcum uer bum Domini, primum queerite regnum dei Ç/quot; iußitiam Rara nunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem iußius tua laudaturpietas^ quanto ra
:inûc^Mxç\zirioranuncin Germania habetprißa Nlaiorumßdes et tat» excpla. pict^s exempta^ l^er nouam enim Lutberi dZduinglijqi doSirinam pq ac Euangelici pra cateris uidcri uolunt q homines , quicaîcatislegibiiôÇr GanonJ)US, auß fa-^ crilego rapiunt c templis,quicqnid exauro,argento,^em mis,ßerico uel arte uel materiaprecioßim eß, quod d pifs maioribus in honore Dei, Deitp genitriciset quorumli^ betfanSorumdeßinatum ac donatum fuit. Et interim uaneglorianturdep^erbo Domini, quodetiamin maf niciS
-ocr page 25-tticts portant inparictihis depin^tint oßentant inanißima cum hypocrirt,ftcut ficichantoUm quot;Phanjcei, f^ut dilatabant pbylaâcria ßa et m.-t^nifcab(itßtnbriits, comedentcs interim domos uiduarum, erbum aute Do mini manißjle dicit.Qjùcilitidfemel conficrattimfient, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
l'anéîumfanâorum eritDomino, Qmimuisigitur uer^ bis cofitcanturfi nojfi Dcü,félis tarnen negant, dumeli putantfepne caterisiduminatos,in palpabilibtts iacent tcnebris,0cultes enim corimt neepiam efi,utpote adftcri le^ia refpiciens^ Ideo corpus eorum totüefltenebrofum^
nde amp;nbsp;iuHe confinait eis,quod in prouerbijs pr(edi
xit Salomon(impuity rapiuntnonfiaetjemper Proua.iK ineqcflatefunt,depijs autcm timoratis principtbns ait (ic. i^li/ diuidunt propria nbsp;nbsp;ditiores fiunt, Non
de fint nobis hoc tempore clara utriiifi^ partis exempla;
fed cum dicatur uulgo exepla ejfi odiofi,melius eß de prà teritis qiiam de prießntibuS exempla pctcre^
we permulta refirunt alerius Maximus, 'Petrus Crimtus, ßaptißa Fulgoßis in primis duobus titu lis,qiiorumunus de firuata, alter de neçrleSareligionc inßcribitunNam amp;nbsp;Pa^anireli^ionfclicctßlfam C?* erroneam') omnibus alijs rebus anteponendam efiècett» ßierunt, E^onuperdeinuocatione finSorumfcribensin Bullingerum, hac de re clarfimum retuli difirimen in»
B ter
-ocr page 26-terâuJS itnpcraforcs, t^uorufH aker Grisett^erat Leo 11Lfacrilegijsmaximeinjimis,altcrLatintiSy Gai-o^ Exépla uîr/! nbsp;nbsp;nbsp;Magnii^, tant reîigione quant rebusgcß-ii^lortoßßi
tutum Dolt;! miiSjJ^eruntamen llluflrißitneeCclftttidinitUie extern meRicaàpa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
rcntibui. aliéna re/erre auf proponere exempla minime
pusefféputo, Cuidomi laudatißima acucre Chrißia^ na et Euangelica in utriuf^ parentis ßde,morum^a« uitate,uitceip integritate, ZJ* antique reltgionis objer^ uantia,conßantßimadeni^ er^a federn nbsp;nbsp;nbsp;poßoJicam
ßerojan^am Eomanam Catbolicam Eccîcfi fiam obedientia confenßonciß exempla uelut lucidißima uirtutumffecula^copioße per^ratiam Dei abundant^ Q^aretuapietatis aeßpientiaßeritfi quando laéla^ uerintte peccatores ac dixerint, b^eninobifcum, itß-diemurfan^uini,alß:ondamustcndiculas contra infonte, CelCitudotuaillisitarcfpondeat,Scriptum eßy^.,^u» dißli mi dfciplinam patris tui, nbsp;nbsp;nbsp;ne dimittas legem ma
tristU(e,utaddatur gratia capitituo^ torques colla tuOylSIoneßigitur necefßarium^ alienoste audire aut queerere doclores ^domi babes ßdelßimos amp;nbsp;uitlt;e religionisdoélores quos tuto imiteris acfecure audias, a. quorum ueßigijs ne latum quidem unguem aut digi-tumteaberrarepiumfieritauthoneEum, Bene ualcat
eminent
-ocr page 27-cmincntißima CJclÛtudo (ualllu/lrtßüfiCäc Gencrot ßßtmc 'Princcpi ,(iuain Deus Optimus Maximus ont ntßucccßüum projßcritate uirtutum^ incrementisßoren tem confcrucÉ indiejß auéltonm rcddat^precorÆx
Ciuitatc Eichßatcnß QjMrto Monas Februar rif nno Dominicce Incarnationis^
IndcT
-ocr page 28-INDEX RERVM ET
SENT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M IN Ml-
jccllattcis contcntarufnjub numtris^liorum, ct htcraru/n di ßinSlionibtPS^Q^rum amp;nbsp;B priorcm^C amp;nbsp;T) poNcriorcm paginam autßlijßcictn dcß^nant^
A Braham inuocacus ab Epulone. iS5..a Aboliti'o tonus religtonis antique per Lucherum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.a Abßi'nentia à carnibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOiS d Abfurda Luth, dogmata Germanix de decorofa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40, d AbufuîRo.Cun'xcom’gcndi. 74.3 AbufusfacramctorûapudLuth. iÂ4.d AbufusclauiumapudLuth. itfy.b Abufustollendoscffè. Achabrex minus facrilegus quamLu therus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4lt;î.c AdhortattoPapxadfeftas^ go.d Adriani V [. Papæincrepatio ad Fri^ dericum Saxoniæducem. yS.b AdulatioLuch.ad LconêX. a.a Aduerfarq cîî Lut.difputarc parati,iO4 Acquiuocatio huius uocis Corpora# liter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124.3 Anabaptiflarum fetSa ex doârina Lu then’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj.b Anglorum Confukatio de fide amp;nbsp;relis gionc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KîS. b Appellate ad futurum concilium. j,b. Appellatio miferabilis Henrici IIIl.fo, 4lt;s.c |
Argumentuminualidumab authorita tcnegaiiue, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igt;)O,a Argumenta contra Ro.EccIcfîam. SS.b Argyrophylaftisfcekratucôfiliû iii.c Arrianahxrefismultos habuit Epifeo posi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jet. Articuli quamplurimiLuth.d Cathotf licis reprobati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114,b Articulià uifitatorib.examinandi.ijja Auguftanæ côfeiïîonicontrariatur pie raq! feripta Luth amp;nbsp;Phil. iiif.a AuguftanacôfelTiobisdânata. 15’4.0 1 Authoritas Pétri amp;Ro,Ecclefiæ. lt;SiS d AuthoritasConciliorum. 67, d B. BAIthalTarrexBaby. facrile. 147. c Baptifmatis amp;nbsp;CôHrmationisdif fcrentcsefFeftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^b Barbaries a Lut.introdufta. 54.0 Bellum inter DueSBauarif Rupertü et Ciuitatesimperi). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.a, Bilinguis Lut.adLeonf X. y,c BlafphemiçinChriftûct B.uirg. jy.b BlafphemiçinB.uirg.et S Crucépji.b Bohemixdamnapcr HulTitas. 122.3 C. Calumniç Luth in S. Petrum 14 a CalumnijeiufJemin Cæiàrera. B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CalTio |
Index,
CaPnodoruspfcAiis prftorto. 2j.b Catalogus malorïiqfecit Luth. 5)8.3 Çacaloguahærcticorutn noftri tcporis (172.C Catilina faxonicus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.3 CclebritaidiciCoEnj Domini. ifS.c Cercmoniarura rationes cx fcripturis. (ytb. CcrfmoniacEcdcfiacantiquaf. ijy.b Cbrifmatisconficratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyp.a Chnfmatis origo amp;nbsp;ufus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ib.d ChriRus quot annis prjdicaucrit. ilt;s.c ChriRus in EuchahRix Sacramento adorandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124.C ChriRus manec in hoRijs confccratis. ( 174- b ChriRi oplatio myRica in cæna no« UilT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«SS. a ChriRianus non cft certus in hac uita dcfalutcfua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;?4.b Ciboria argïtca Symmachipapf.i77.c Ciuitatunidamna cx bello. iij b Ckri luxu8amp;excelTuB, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•jo.c Ckri pcrfecutio amp;nbsp;expulßo. iiï.c Ckri reformatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii4.d Colloquium prolixum ad concordiam inutile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyy.d Comminatiodc ultione diuina, «02. d Comminatiodeutrocpgladio. iO4.b Communicate fubutraq! fpecic. lOj» a Cóputatio dc 25.annis S. PetriRo. 17. Cornpofitio inter Ciues amp;nbsp;Ckricos fagt; ^a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(i2.d Conciliorum décréta nequaquàm fper nenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo.d Concilium Confiantieniè à Luth.re« ptobatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j2.a |
Concilij iudicio acqukfeendu eft, 7Oia ConciliuRi Ghriftiarwni amp;liblt;rH.77.a Confilium pro religionc in 4,articulis. (fo.jy.d Confilium mak negkdum. fo.4i.c, Confilium impiumad facrilcgia.no.d Conftantini reucrentia erga fcpifcopoi (fo.ii.d Contemp'tor Dcorum amp;nbsp;hominum Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly.b Contemptuskgum amp;nbsp;CanonG. uz.a Cótentio iniquiffima defola fidc.rtfj'd Contra Nicenam fynodum dida Lu« theri amp;nbsp;Melanchtbonis, iirf.b Cornelii Taciti calum nia contra Chri# Rianos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.d Corpus duplex,Homogeneum amp;nbsp;he« tcrogeneum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi.b Corpus Cbrifti idem in fubfiantia fub diueriïs accidentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izy.b Corpus ChriRi aliter incælo quàm in facramento: Corpus ChriRi amp;nbsp;animae amp;nbsp;corpori« cibuseft. Corpus ChriRi quomodo uenit in Eu« ebariftiam. Corpus Domini panisdicitur. Ib.d Corpus amp;nbsp;iang.Domini inhoRiis co« fccratis. Cura pafioralis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.ij7.a CurtifanorumTricae amp;aucupi3. 74.b Cufpides amp;nbsp;pugioncs cotra Luth, aj.c D Damna patriae à Luth.data. ii.c Damnatio dogmatum Luth, multi« Êkx. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42,amp;iS2.d kfunflisimpendenda pietas ä inuis. C’iyb Digamiæ erroneadeferiptio. rgiJ.a B } Difputa« |
Index;
Difputare de Sde EcckSx in publico non licet. OiuinitasChriftL OoAores EcclcGx de S. Petro. Romæ, (i7.b Duplicia ËcclcGæ membra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi.b E EcckGarunaCathedraliumius amp;nbsp;Do; minium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171. d Eccleûaueranon eR apud Luther. (IS7.b Eccleilam in Concilio collcAâ fperne; re.graue pcccatum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;jS), b Ecclciia duplex Militann S£ Trium» Ëhans. diAum Vuormacienië contra Lu; ther. Efficacia baptifmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixtf.d Epifeoporum negligentia. tif.d Errores Lucheranorum de EcckÔa. (5’lt;S b Error« hærcticorum deChrifto. ifz c Efus carniumin Quadragefimaillicit tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOf.d Euangelium in fummo honore haben dum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yÿ. b I^angelium Luthe, nequieix Velalt; men. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co.d Euangelium agnoiccre. 145^ c Euchariftiaquomodo dicitur nouum Teftaraentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiyc EuchariRia quomodo dliFcrt ab alii s fa^amentis, |
Excecatio magna Lutheranorutn» (y8.d Exeufationes Luth.fophifticæ. d’.b.di Executio EdiAi Imp.maleomiiTa.yô'.c Execucio fenatus confuki Anglorura. (tyo.b Experientia per fediriones rufticorum, («iS.a F. Falfa fccuritas de falute in Te Ai*. 64.x Falfa concordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«H b Falfa concordia augeret (chifma. («fr.c FamaGcrmanorum apudExtera«na* cioncs mala per Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4z,d Fides duplex, formata amp;nbsp;informis. ( 5gt;o c Fides Ro. Ecclefîæpertotum orbem. ( iylt;J.d Fides falfa Luth.deûnAis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijjo.c Figtnentum decapfo Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.3 Frater S. Ambrofij per hoftiam con« fecratam faluatus in naufragio, J7^.d FraudulentiaLuth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.c FruAusdoArinacLuth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yy.^ G. Gallic! Oraton's ad Ratus Impcrij fuiS pcrcaufareligionis propolîtio. itfd.d GeRa Perlamenti Anglorum in eau; fa rcligionis contra Luth. 167 c Gladij duo contra Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X4.b GloriatioLuth.demalo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xo a Graduum confanguinitatis confufio per Luth. Gratia duplex, gratura faciens amp;nbsp;gras tisdaca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go. Grauas |
Indexa
GrauamJna Germanix maligne in pus blicumcuulgaca. Hamiis Luth, per ßcrilegiaJ 'S'4.b Hxretici contra fponfam Chrißi Lapi ihæ funt ÓC Centauri. Hæreticosiouere,maximum malum «ß. Herctici omnes fuperbiunc de feriptu# ris. Henrici IIII. fchifma Inforcunaciiïi^ tnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;?- b Hiftoria de diuiteamp;Lazaro nbsp;nbsp;nbsp;»Sjp.b Horaoufion male negacum à Luthe. ( IIÄ.C Horx Canonicx omictinon debçnt. (, I1O.C Hoftixconfecratæ in ciborijs referuan dx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I77.b.c Humilitas fitßa Luthcriad Leonern X, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.c Humilica* Cxfariserga Papam. ^ d I. laÄantia Luth.ad Leonern X, y.b laâantiamendaxdedoArina, 5'7.b laäantia Luth.de/piriru, noncreden» da. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$)p.d laAantia falfa de ConfeiTione Augu# fiana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyS.a.amp;iÄi.d leiunia Pauli’ contra Carniuoros. (lOÄ.b Iohannes Draco feduäor Miltenberg genfium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104 d Impedimenta Matrimonif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Sy.d Impudentia Luth, ad Leonern X* , □ . . Impudentia eiufdcm contra 25-.annos S, Petri quibus Romx prxfedit. (fo.xy.c |
Incôftantîa Hieronymi Prafenfi».,.d Inconßantia Luth, circa ßohemot. ( 4,b.amp;fo. jS.a Inconfiätia Lut.de indulgcntijs. J7.b Indicere Concilium ad Papam fpeAat. Infultationes Luth.contra Ecekfiam. (n-c. Inuocatiofändorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS^.a Inuocationes noßras ianAis audiri. ( Ibib Inuocatio fandorum non efi contra Chriflum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jÿO.d Ira Deiinfchiftnaticos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loj.b ludxi â Claudio Imp. Romx expulß, ( 1S.C ludçorum contra Ecekfiam obiedio. Iudex controuediarum in fide ÄÄ.b^ (7S.b lußificatio quomodo fit, iÄ4.a L. Laici Prxlatos temere iudicant. 7r.b Laicis facerdotes iudicare non licer. ( ioz.a Lamechitx,quiduas uxores ßmul amp;nbsp;eodem tempore habent. 142, b Liber Centum grauaminum.iiy.c. Libri Luth.obßant uerx concordix.' ^lÄi.a Libri à CxG Maießate prohibiti in Fiandria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;172.C Libertas fedarum ficut Onagroruro. (77-d Libertas amp;obligatio quomodo repu; gnant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;So.b Liga Ciuitatura tempore Vuenceflai régis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni.|t Lutheru» |
Index
Luthcrus admalcdiccndum uebeme». ( y.b Luth, nulli iudicio fe fubmiccir« 14.4 Luth, contra totam religionem no# ftram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji.b Luth. I'mraanior Turcia amp;nbsp;Paganis. ( co.d Luth.contra leges amp;nbsp;R.0.1 mpcriu. y i. a Luth.combuftorlurisCanonici* yj.b Luth.epiftola railTa Vuormaciam ad Principes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y4. Luth.ptriculofiorreligioni quam lu# dxiautpagani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jS.d Luth; feipfum prxfert Ambrofio amp;nbsp;Aug, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfo.d Luth, fanguinii Rtlens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.c Luth.fediciofior iVIuncero, dye Luch;contra nouas feiflas. dS.c Lut hero male creditur contra Conci# lia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7S.a Lutherifidcsmultorummalorum eau fact't. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si.c Luth, condemnatus proprio iudicio. ( 8y.a Lutheranorum peccata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yy.d Lutherus pernicics Chrißianae relt# aionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgt;7.b Luth.ex frudibus cognofei debuit. LutheridiAacontraConfeflâonc Au» guftanàtn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iî7.c Lutheri error de inferno amp;nbsp;dcGnu A# brahæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iry.b Luth.error de libero arbitrio. Ib.c Luth.nouus error de Euchariftia.i7ya Luth.inconftantiaà Laicisquoquere# probata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSy.a gt; '' |
Malum a* Luth.promofum. n.a ” MalediA.a fetftaruin in Ro.Pont.’’ 7lt;-C Mali bonis permixti Temper fuerc.7id Mali quomoQO funt membra E cclefiç. Maliquomodo habent fpiritum Dei, ( Ibidem. MaledicentiaLuth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loo.b Matrimonii foedirates apud Lut. iSy.a MendaxLuth.ad Leonem X. 4.d Mendax omnis homo.fed non Eccic# fia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75gt;.a Mifla Sc horae Canonic* in Ecclefia fcmper fuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.lOT.b Miitamalifacerdotis. ibidem.d MiiTae perplcxitas apud Luth. iy7.b MifTae priuatx no funt abolcndç. id5gt;.d MilTadiuerfimode uariata. iS4.b MilTae Canon Oratio perfediua dici# tuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipi.d Monachis nnnt^ licuit nubere. tdd.a MordaxinertminandoLuth. s. b Multa credimus quæ non funt in fcri# pturis facris cxprefTa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.e N. Nauicula Petri Ecclefia Catholica. IT- NcceuitasrefiftendifetSarum nouita» ribug. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iid.d Negars corpus doroini inhofirjs con# fecratis nouuB irapiuserror eft Lu. ( t7î.l Nemo eft in Ecclefia Catholica nili quiRo.Ecclefiæconfentit. yy.d Non omnia funt fcripta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.zyt.h No licet fedisquodlicuitChrifto 71.d N on iuftificat tola fides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S4 d Non reccdendum ab Ecclefia propter . . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulos. |
Index;
roalo». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s^.c Nonfunt dcEcclcRa certJ fet^arij. yj.a NOUus error Luth, de hoftij» confecra tis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I7J-a NuUius hærecici turpior caufa quam Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yy.C OblatioEuchariftiç; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7lt;f.a Obligantpræcepta Ecclefif. loS a Occafiones cogitandi de pace. 1^4.3 Oculusnequamadfacrilegia. jj. d Odium in Papam graue peccatû. 44.5 Oleum triplex quodcôfecratur. ijS.d Operum bonorum negledus per Lu# iheri dogmata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sy c Oßst régis plaga,laicis timenda. quot;jS.c Panis confecratus corpus domini eft. .(i7«.b Papam dici Antichriftum, grauefce» lus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.44.c Papa in omnibus de fide dubijsconlu# tendus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P4d Paradoxa Luth, de tide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sa.b Peccatorumconfeffîofccrcta. iio.d Fcrfidia Luth, in Leonern X. y.d Peregrinationes ad loca fandorum. lt;io3.b Perizomata DiaboIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.c Petitioncs proceftantium. 14 c Petrus amp;nbsp;Paulus uno die paffi. i^.d Pétri amp;nbsp;Pauli templa Rom«. n.d Petri primatut in Ècclefia. 87.d Pifturæimpjjfi^fcandalofae. i^^.a PietasCaroli V.erga Germanos. 8i.a Poteftas ordinata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148.d Potcftai Ecclelîæin ftatuenJo. nfif b Pr«dicationes Catholicorura /quales. |
Prælati boni adhuc hodie multi funt. (71a Principes adhuc CathoîicJ. 8i.c Principum grauiorapcccata. izi b Proceilus iurisconcra nouos Concio^ natorcs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixt.a Proceflîoncs 8c. Letanie Ecclefif. JOS.d Proditoria praftica Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ft.d Prouocatioad«qualcpericulû. ii^.a Q- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ QuadrageGmalisabftinentîa. iolt;f.c Qjisles in caufa religionis adhibendi funtConfultores. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4y.b Qualisfermoftylufc^Luth. nbsp;nbsp;nbsp;100. a Qualis fpiritus amp;nbsp;doArina Pauli. fbi.b Quanta bona per religionera adepta ot litn eft Germania. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr.b Quçrcla Hedionis deturbatu per nos uasfcAasreligione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gp.a Quxrclainiqua delocoConciItj. Cipactcla Lazari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;4?.b R Rationes Catholicorum, cur abfe^CS cilio nonpolTuntcum Luthe.concors dare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSz.d Rebellio contra Papam infœliciter ceS dit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7lt;ÿ,a Régis Franciæ fententia contra fcÀas. idiÿ.cl Regula falfà Luth.de Eccleiïa. 8y b Rcligionis dolofus prætextus. «4y.b ReuocatioLuth. improba. i.tj Rhetorcs [efabelici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;47.b R itus Græcorum poft Hnitam milTam» r, Ro.Pontauthontas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;axe Romximperiumad Germanos trams G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latum |
Index, '
latum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj.c Ro.EcclefiaomniumcertifRma. yi.d Ro.EccIeGa ab Apoßolis fundata fem perdurât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yö.b Sacerdotibus dei no maledicédêr. i oo.d Sacerdocibus dei maior dcbccur honor in nouo qua^in uet.tefta: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi.b Sacerdotum illicicaconiugia. lop.b Çacerdotum falfaordinacioapud Lu^ the, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j(f5.b Sacrikgiaper Luth, introduda. 14s'.d Sandiones patrum (èruandæ. lop.d Sandi'in coelo quomodo audiunt pre# CCS noßras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS$gt;.c Saxonum conuerfio ad fidcm. 57. c Scandalipeccatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.a Scelcratum uerbum Luth. 7.0 Schißnacicißneomnifpe falutis. 44.3 Scliifma quodcunque Deo difplicet. «cholaßicos pauperes alcre ac iuua« re. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iqpd Seditio rufiicorum ex dodrina Luth e. (47.b Seditiofa iierba Luthc. 47.c.4S.b Seditiofiffimus liber contra Principes. (4Sgt;'b Seditiola dodrina contra facculares. (îp.a Seditiofa uerba pro rußieis. ^j.b jSeditioß Concionatores amp;nbsp;feriptores. (iio.b Sedudorconicientiarum Luth, ys.b Senatufconfultum Anolorum. ns’p.b Sex quæfiiones in caula religiôis.ilt;ss.a Sex Anglorum conclultones Catho# year. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IbLd |
Subiedio iniqua Clcrigladio laicorû,»’ Superbia fedarum contra Papam.7î.a T. Tcmplum S. Petri Romæà Gotthis quoq; in fumma ueneratione habitum. fo.2î. Teßes antiqui de Sando Petro Rorriç. (2lt;s,a Timendum a Lutheri machinationi bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo.d Timendum ab ultione diuina propter Luthe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Ï.C Tradatus de religione V uittenbergæ. (nîp.d Tribunal uiGcatorum Saxonicorum. (lyz.b T urpiflima Bccleßa Luth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sxS.b Variatio proteflantium circa Confeß Conis amp;nbsp;Apologise fuse excmplaria. (1843 VenatioLuth inEmferumi 7. b Verbo Dei nihil addendum .nihil au# fercndumautmutandum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.d Verba Luth, pro Turcis contra Prin# cipes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48.d V erborum confecrationis nirtui non tranßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175).a Vidima.nonpaniSjßd corpus domi* nieß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyz.b Vindida iniqua Lutheri amp;nbsp;Narfetis. (igt;.c Vindid» diuinse exempla in Germa# nia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i22.b Virtute fpßitus fandi confîcitur facra mentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’pi-c VifitatQ |
Index,
Vifitatorumoffidum circa Parochias ' (jJTb VifitatorumEuangclicorum malicia.
Votum contïnentiae non efilaqucu».
(Ib.d Viilitas Sacrament! Confirmationis*
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( J40.G
Vxores duas limul habere non licet.
141.5
Z*
ZelusLuth.iniquus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.e
Zelus pro Ëcckfia contra Luth, jj,a Zuinglq error deEuchariftia. lay.a Zuinglii mendatium de £ patribus.
(lb.b
(148.C VkaClerinon euacuat Vim Sacragt; tncntorum,
Vita Parochorum qualis cfTe debet.
( iïlt;S.b
Vlcorfacerdotum Deu«.
Votum impeditconiugium, nbsp;nbsp;icfj.c
FINIS.
correctorivm erratorvm.
a,ï.faciei.linea2lt;s',adftaupicium.a 2.fa,i.li.j.I.nunc.a.j.fa,i.li,2tf.ada.4. fa.2. H, 4.tutin potius.Etli.lt;ï.inuitum.c,2.fa.i.li.2j.itafedari8,Eo.fa.2.1i.2p.fuplex petit. c,3;.fa.2.1i.i5!.Etideo.c,4.fa.2.H.24 autcufpidcm.D.i.fa.i.li.io Quoniam.D. 2. fa.2.1i.2O.idcou^iis,E,î,fa.i.li.io.Luthcre.E.4.fa.i.li.ij.prçponatur.Etli.jo.fi da.f j.fa.2.1i.25gt;,c^.g.2.fa.2.1i,ii. Cataphrygem g.j.fa.i. li.iy.fuftincbis, l.j. fa. 2.1i. i.ftatui.1.4.fa.2. li.s.communicant.Et li.ij.comederit.m.i fa.z.li.i .detraftio nis.n. j.fa,2.1i,2$'.airimilant.Et jo.Equites.n.j.fa. 2.11.24. tamen.n.4.fa.i.li.ij. et ilt;f.quod.Et!i.27.fuiireo.2.fa«.li.22,prohibita.p.i.fa,2,li. 25). fquamis. q.i. fa, 2. li,iy.dilefto,q.2.fa,2.1i.ij.oportebit,Etli.i5'.excitabk.s. i,fa. i. li.4. medicantis. s.j.fa.i.li. 2?. Efto. s.4.fa.i.li.)yi.uiros,t,i. fa.a.li. 2tf. urgeri. t.j. fa.2.li.25i. Com* ftantium.ii.i, fa.i,!i.2,indicate, ii.y.fa.i.li.ulc.innitens. x. 4.fa.i.li.y.fuam.j. fa.2, li. iy) Ad Arenij.2.4.fa.2.li.). fpirituum.Aa.2.fa.i.li. tf.de Aquino.Ët li.9. acter# nis.Eo.fa.2.1i,2tf.erant.Bb.2.fa.i.li.2i.in Ecclcfiam.Bb. 4.fa.i.li.ult.tnaledici,Cc, 2, fa.i.Ii.7.diccntc,Cc.y fa.i.li.i.Princcps.Dd.fa.i. li.iS.luggcftione.Et fa.2.li. feditioncs.Ee.2 fa.i Ii.iy.Cumpatientia.Ee. 4.fa.i.li.ii.quod.Ff 2.fa.i.li.4. ktt £yP':jj'^o 4'fa i.li.i.odio.Ii,4.fa.t.i^.amp; i7.ordinatur,Etli,ult,negauerunt,Kk
k
-ocr page 36-r.fa.i H.i darem.Et li.f.racfle.Ll.i.fa.i.H.tf.f’alutanonc.Etfx t. li.w.An baptff; num.ËcIi. ly .nouat.Mna.i.fa.i.li. jp. detraéloreg. Ëtli.aS-dccct. Mnti.y. fa.t.li» H.Üko Ëtli.ult.regencratur.Mm.4.fa.i.li.ïo.omittunt.Etfa,i.li.f pareinumi Eeltïp.donum.Nrtt fa,i.li- i8.don(iinatur.Nn.4.fa.i.li.iS.cordis.Et fa.Zili.iy. ipfos.Où i fa.i li.2.nobis Êt li.lO.not.Oo.i.fa.î.li.^ lelraelitac.Pp.ï.fa.i.li.zr. dominancur. Pp.4,fa.i. li. ly.Cubant. Rr.i.fa. i.li.y.noltrarum.Rr.y.faii.li.ult.E# Icdiores.Ss.i.fa i.li.d.exercentur.Ss.z fa.x.li.nonpo(ricnon.Tt.i.fa.i. li.27 po? tucrunt. Vu.y.fa.i.li.zo habebunt.Xx. 2 fa.i.li.i.eos.Yy.j.fa-ï.li iï' lubRantia* Y y. 4.fa.i- li.6. Ioannis. Et fa.z.li.i^.dependet.Zz.ifa.x.li. i4.Nojitâmen. Zz.z* fa.i.li.22.Ne cum.Zz.4.fa.i.li.2.Quo(nodo autem. Aaa.i. fa.i.lLy. Hicrony^ tt)U3.Ëtfa.2.li.p. Secundae.Aaa.2. M.i.li.irf fumptuum. Aaay. fa.i.li.^. notias. Aaa.4.fa.2.1i.i8.profertur.Bbb.j.fa,i.lt24.Di«an)(Ccc.i.fa ^.H.y.Primae.Gcc .2.fa.i.li tf.omncmC»kfti8amp;.Ddd.i. fa.2.U.24. Hos Tres. Ddd.2.fa.i. li.i. in
his Tribus.
MlSCELL^r.
-ocr page 37-MISCELLANE’ IOHANNIS CO-chlai; Tra^atusprimus Ltbri 'PrimL
INVECTIVA JOANNIS COCHLAEI in duas Epiftolas Lutheri ad Leonem Papam X.
Voufcjtandem abutcrcCatilina Saxonicc patientia noftrarquam dm nos ctiâ furor dletuusdudetr Qiiem ad fincm fife effre,^ natatadabit audacia f Qiionani procéder inaudita hçc tua malcdicédi liccntiarQL;i8 eritdenii$mendaciorum,cóuicicruni,in^’ iunaruin.caiuinniarum,omniscj gcncnspeftilcntiffimaru tuarum machinationum modusf Nolo tibi hie tuas impro perare haerefes,cxecrabiles alioqui,atq^ horrcndas,amp; cas qui dcmplurimas,quarûbonampartêiamolimuniucrfa daingt; nauit Ecclefia, Nee maledida tua nunc reccnfcbo,Dc una tecum expoffulo impudentia,qua tarn impudenter uniiicr ^quot;’P“dgt;citia fo illudis OrbijEccead fummum Pontificem alteram iam 5cdidifticpiffolam,quamfortecitius inuulgafti ad populu quam fignata pcruenerit(fi tarnen pcruenita,ut â rcunquâ tranfmifTacft^ad illum.Idquodin priorcquoqjad rundem epirtola fadum clTc arbitror,Sic enim in prçliminari rp fto la fcripfifiicum Staupicro.Rogo itacçjias mcasineptias fu fcipias,6i: qua fieri poteftinduliria,ad Optimum Pontifia cenijLconcm X.trâfmittasjitfintibimihiaducrfus ftudia tnalignantitim nice alicuius Paracltti.Vereir.cptias,quae cum grauifTimcIaffurarcrart animum Si Maitftaié Pon lificiSjtibi tarnenuice Paracleti efleibiuolebas.
a Die
-ocr page 38-Inufdiua lob. Cochlæi,
AedWo îniu impudcnti'flime/cnptas ne an tmpreffas ad cum tranf* fta. mifift r' Si uere uolebas cas ab illo approbari aut rtprobari, Cur antea cmififtiin publicû, quâ mififti priuatim ad lU û C* TuneindodusCutibi fcripfifti) rtupidus ingenio,uacuus eruditione, inuirus uenicbasin publicum i Q_uis iubtbat aut cogebatf Cur non expedabas(cui ftaturû tr dolofa hy pocrifi lîmulabas) Pontificis iudiciumfCur cmififti priul# quam obtuliftiMîob nudas propofitiones difputatorias augt; Hon {jareÿditumdetcaudieras pcffimum,quo nomen tuum ccram uo°atio, PontificigrauifïîmefeiebatjCurnopriuatim prius carum declarationêad ilium d?difti,utanimumeiusplacarcs,qu3 cuulgaris in tantum Ecclefiæ Romanç populicj Chriftiani fcandalumc^ QLiætecocgiineceffitas,utanfer ftrcpcrcs ingt; ter oloresf Si propofitiones illç,nô dodrinae,non dogmata, fed difputationcs erant,utfimulabasin cpiftola,Curnon potuiftieasreuocare,ubimiram tibiuidebasinuidiam cxea inuulgatione conflavif O transfuga Icuiffîme, quanto tum honertius falubriufc^cas aut omnino reuocalFes, aut faltcm fcandalum carum ad populum fuifTcs dcprecatus,hisaut fîmilibus uerbis.Non aflcrui fed difputaui: Aut difputatio# Turpisreuo fuere,non dodrinac,Q,uam poftcaquam cas xnrcfo# catio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lutionibus tuis ficquidem pertinacitcr aflerueras, ut in de*
clarationepofitionisL V111.paratum tedicercs igncm bC mortem pro illisfufcipcrc, ficnuncfcribas circa initium dccaptiuitateBabylonica. Vtinam à Bibliopolis (inquis) impetrarequeam, ôu omnibus quilcgcrunt pcrfuadcrc,ut uniuerfoslibellosmeosde indulgentijs exurant. Rogo te, combuftor petulantiffîmCjquampotuifretin teuel Papa uel Concilium fententiamdare grauiorem,quamdederis iam ipfe furore proprio,Icuitatc plus quam hiftrionica, im«’ pudentiaijplus quâ meretricia.^Qiio id facis cxcmplofqua rattone
-ocr page 39-InDuasEpiftoIasLuthcriadLcoflcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,
rationefCcrtcrationemnullam affîgnaSjnecjuKa tibifuppc tit exemplum hifloria.Sihac turpitudinc frons tua no ru^ befdt,qua tandem alia rubeat^nunctu Monache, quauis Pçouocatîo mullere lcuior, QC tn certamen prouoca utros ,amp;dfcauda# ‘quot;tolcn», cjflime,Surgitelitc uuiuerfi Adulatorcs Papæin unnm. Eluite hæc uiri.Hæc ne uiris digna funt, quæ meretrtcibus lt;ïaudtrent,rïfin forent f Cur nó blandulos Eunuchos mu# h'crculafue dteaces potius in certamen prouocas quam uigt; roSjCum tu fis omni adulatore blandtor in Epiftola priore, omnimulicrefallactorin pofteriore,''failaciam poftcareuelt;gt; labo, nunc adulationcm tuam plufquam Gnatonicam, tuisuerbis olkndam , Sic enim pricrcm concludis epigt; ßolam^
Quarc BcatifTimc Papa proftratummepedibus tuaeBeatitudinioffcro^cum omnibus quæ futn amp;nbsp;habeo, Viuifica, Occide: Voca^Reuoca^Approba, r«proba,utplacuerit,uoccmtuam uocem Chriftiin te præfideiiiâs Sc loquentis agnofcam »
Sunt hacc obfecro uerba hominis liberif funt uiric Quid feruiliusr quid effoeminatiusfProfcr,fi potes, ullum ex to? to Iuris Canonici corpore Titulum, Canoné, ucrficulum^ uemintmum,qui tamferuiliter aduletur Pontifici, Siccine alTeris in libertatem Germanosf heccine nobis erit per te li? bertatis Chriftianæ formuIarHifne armis expugna bis Pon tificemt'Hui quam egregius Dux Boemorum Nobilita? tistÿGcrmanicæ, qui fie bellum inférât Pontihei. Dignus nimirum,quêad tantum bellum fequant uiri Germant at^ Boemûdecuius leuitatefrontem contraherentMimi, Para fiti,Thaides,Lenones,ac feorta uulgatiflîma quçcf,Ferédû a 2 forte
-ocr page 40-Inuediualoh, Cochlæl fortequ!sdixen't,quodmietutamferuth'terteobtuîeris.Ve# rumtuipfcgenerofein prioriad Staupidum cpiftolaom^ nem procul à cemecdexcludisjpfic^ Pontificimortéquotÿ tuam juelutegrcgium adulationistux Colophoné,offers, pulchre(ut puras) fubiungens. St mortem merui, mort no recufabo . Ventam forte precaripoffis ,à uiris quos in rem (ta ut e, t3ntanîfeducereconaris,fîmetufolumautadulandi ftudio tam ferutliter illi,tn quem nunc arma concitas, tete obtulif^ feSjCæterumquod nonfolumabiede,fedettam fraudulen ter fie te obtulcris publice, Exemplum profedo hic dedifti omnibus bonis uiris,ut ttbiiure nullam penitus habeantfi* dem,QLianquamcnimdicis Pontifici,uoca,reuoca: Reuo candi tn animum nun^ habuifti,Nam paulo ante dicebas, Reuocarenon poffum.Dicisitem,Approba,rcproba,cum iam certiffime apud te ipfum decreuiffcsjnon folum reproe bationem, fed 2^ declarationem Pontificis (quod fatis iam reipfa confiât) nolle admittere.
Quin etiam in eodem libro multa afTeris conftan ter (ut tuais) de plerifqj nihil te dubitare proteftaris, Pro quibiifdam uero uel ignem ac mortem fufeipere paratum teferibis,.
Hæc ß ucra crant,illts certe uerbis:Âpproba, reproba,co fona no erât.Neç Chriftû ( ut mendaciter affentabaris) in Papa loquentem agnofeere uolebas, Tu ne igitur utrorum fortium (quos Germania et Boemia plurimos habet) per tantam animi mobilitatcm,impudentiâ,feruilitatcm,frau dulentiamcjDuxeris contra PontificemEcclefiamc^ Ro# manamtfateor equidem te argutiarum dcnfitate,al1ega« tionumqucfumo,ac uerborum technis egregie ualcre»Ât his rebus nonexpugnabitur fanda CathoîicaSC Apoftoli ca ecclefîa, quae firmiter ædificata eft et bene fundata fupra firtnatn
-ocr page 41-In DnasEpiftûIasLutheriad Leonern X. 3 firmarn petram,Contra quam jfîportæ mferi non praeua^ kbLinCjquomodoprçualebiti'nanisdtcatitastuat'
Dimilfa autem priori epiftola,quam Sgt;C. turpi adulatione fo2dafti,etmultoiurpius intra bienniii limul cu uniuerfis tuthf eiufmodilibristuisreuocafti.Ad pofteriorcm qua pöffum breuilTime refpondebo,non fane ad fingu'.a uerba,quod ni# mium fit uerbofa,fed potiiis ad capita fenfuum, öC ne ad ea quidern fingula,neinfuti!ibus futili labore tempus teram longius. Primum oftendas mihi uelim,ubi impij(ut uocas) adulatores turpius SC feruilius iuerintbuicnoltro Pontifici adulati,quamipfetufecerisin priori cpiftola. Ab ijs tarnen calumniofe SC beneuolentiam captas,SC facinoratua per to tamexcufascpiftolam.Seduidc,quamprudcnter ex noua tua R-hetorica beneuolenriam à grauiter læfo quçras,
Meminifti fempcrPonririci% At uelitille, tenun# quam fui meminifTejCoegerunt te tmpq adulatores. At ilgt; los longe magis obaedientes meliufs^ de fide ÔC ueritate fentientesquä teagnofcit. Vaniffimas ais Pi] et lulij Cotf ftitutiones quæftulta tyrannideprohibuerunt,ne quis à fe# dCiApoftolica ad futurum Concilium appellct. At uanif# fimam fcitilleprçfumptioncm tuam, ftultiffi'mumque co# natum,quo federnÄpoftolicam quæris euertere, quSom# nesReges,Imperatores,PrincipefqueChriftianiper totfac# culatantoperefunt ueneratijftrenuequetutati.Certe çqui# oresmulto funt ille Conftitutionesquamnugae tuç petu# lantiffimç. Namfi cuique priuatorumat futurum Con # cilium appellarelicebtt,omnibus impune licebit dC Pontifi# cemSComnemuexare Clerumecclefiamtjtotam,donee fiat Concilium. Q^iafi ucro non alia fintregibus Prihcipibusiç dC Prælatisnegot{a,quarnut omni annomenfcueConciliü indicant per orbéterrarum,propter unfus hominis priuati, a '3 K
-ocr page 42-Inuedtuaîoh, Cochlæi
ei’us quidcm lcui[rimi,contumacis ôC fupcrbi, uefantam nugaciffimasij nugas Jn quibus minime côftet ipfe fibi, 8^ quas ipfe tam partim neget,iâ uniuerfas exuri petat, ut non fokim damnoafficiat emencesamp; uendentes at(j Impreflb# reSjVerumetiamincredibilirubore confundat fuosfauto# res,quibus plus «equo placuerant eiufmodi blateramenta re bellionis. CXuid igitur opus eft Concilio,fi rcuocas ipfe,quç
Quakpetît ftulteacmalefcnpfifti i
Concilium Qiialeueroindicetur Concilium, quodtibifatisuidcat tutumÔC Iiberum,CumConftantienfe,quod omniumfuit liberrimum,reprobes maxime C Qualc igitur pctis Conci# liumfan aliud nebulonum nebulo,quam ubi præfint Cengt; tauUjR-aptoreSjObçrati.Huffîtæ ÔC id genus perditilTimç fideilîomines,quibus omneiudiciuminmanufîtamp;^uirin busflnterimtibi graiïari liceat, non folum in omncmconlt;’ ftitutionem Papæ,Conciliorumlt;5 décréta, ucrum etiam in omnia Chriftianç religion is fa era ôif facrameta facriliciaqj, ad gladnq? poteftatemattj furorem omnia difponas,
Incôftantîa turpcdueashodieaffercre,quod crasncgcs.Tuinigt; Hieronymi mirumHuffitæHieronymi Pragenfis exemplo, Qui tur^ Pragenus. piter nimistj mulicbnter ex carcere condemn a uit ac reproe bauiididafadaqj Iohannis Hufs,quæantca tammagnifû ceapud populumBocmicum uerbisfcriptisij laudaueraf, Acmulto turpius pofteaeundem loannem Hufs,cuius do drinam paulo antenon folum reprobaucrat uerum etiam abiurauerat,publiceiteru laudauit ô^approbauit.Quam«» uispauloantequaedamilliusdida (îc infana iibifuerantui ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa,ut minime crediturus fuerat,ea illius fuifle niiî ,pprio zo
uidus fuiftet illius Chirographo , uir inconftantiflîmus nuliam'penitusuirilitatemtantaanimi mutabilitate praefe ferensjdquodexaâis illius Côciltj in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feftîonibus
-ocr page 43-In Duas Eptftolas Luth.ad Lconem X» if aperttfltme intelligttur, Huius mores, doârinam, fcâamç per omnia diligentiffime fequitur hic nofterLiitherus»
Tam infignc fcilicet nomê,ncn nifiinfignioribus(ut per ElatioLw totamuidemusepiftolam)fcribidebcthteris,Tantaeftem then» hominis fiiperbia,iitreliquos Theologiae dodores dicatin# dignoscongredicum L VTHE K O,Qj.iid inlolenttus^ Quid alienius à Chriftiano pedore r Quid inuidiofiusin Monachof Hçc tarnen animi elatio turpiGjin cuculla men# dicante arrogâtia perplacct nouarum rcrum ftudiofis. Nec mobili uulgo difplicet forte tanta animi huius mobilitas, qua totiesiam per trienntum idem nunc afferit nunc negat, Bonis certeChriftianiSacmaturi grauifij animi uirisadeo muliebris didoru uarietas placere non poteft. Non em una folum aut alteram propofitionum fuarumretradat,fed uni uerfos petit exuri libros,quos taméetiam poft eiufmodi pe# titionemallegat,iedoremlt;jadeosaliquandorcmittit.
Quid dicadeBoemis.quosLypfiæpublice rc^bauerat in difputationc,8C in refolutionibus alfjscjnonuUis libris hç retiens uocaucrat, nunc eofdé ueros uocat Chriftianos, 6lt; nosimpios Schifmaticos. Certc fi uiri funtBoemi ut funt, tantamöCHicronymiamp;Lutheriin ucrbisfadisqjincóftan tiam laudarc no poffunt. Côdéno eqdem cufanda ecclefia Catholica et Apoftolica,hçretica dogmata Iohannis Hufs, Atmulto plus laudo (hoc eft minus re^bo) mores illius,^ lubricifllmoru eius difcipulorum HicronymietLutheri, q^ multç in Boemia mulieres atej ctia pueri adhuc uirilius con ftantius^ de lohâne Hufs fentiût, leuiffimi iftorn patro# noru animi,qui toties dida eius iam ap4)barunt,iam re^ba runt,rurfuf($c6^barunt ,paulo actenui momento leuiffî# mein hanc et in ilia partêdeflexi.Quanta per Deu immor# talem,immani furore pcituSjLutherus rc^batniic in no# uiftimis Teuthontcis Latinise^ fui$,furtjs dicam anUbeUix*
-ocr page 44-Inucâiua Io,Coc,
Quæ pnus ingeniofe atqup cum albo.plurfmorum baud uulgans cruditionis honunumcakuloprobaueratr Nunlt;gt; lt;nbsp;quam tarnen conftititfibt ipfi.ctiam in uno codemque abgt; quandolibello. Quodoftendcre tarnen potins conucniet, qnandoad eoslibros parabituraptarefponiio.Hiclongius uel milite ab epiftolarï refponfipnc protrahi t me dicax ôd pe# tnlans hominis inconftantia, Petit Concilium,cui tarnen nonfitacqnicturus.Et priufquam Concilium cogi queat, ipfe nugarum fuarum magnam partem per fefc renocat. Ait deinde Pontifici»
Non tarnen unquam interim animum meum ä tua Mendax Beatudtnefic alienaui, utnon totis uinbus optima Luth.adPP. quæqnetibqfedique tuæoptarim^cademquefedulis Leonern» acque,quât5 in mefuiqgemebundis prccibus apud Deum quefierirn»
Ecce quam fecure illudit bic Germanus Pontifici, Teuthonicifermonisignaro. Nemo fane Germanorfi,qui modo Luthcri ad Germaniac Nobilitate Theuhonicum ui# derit libellum,ignorat,quâ immanitcr dcbachatus fit in hue prefentis temporis Pontiftcem hie impiusin cuculla Mcze tius,Q_uitamenaudct hi'cimpudentiffimefefeiaóare^Bca^ titudini eins fe optima quecg optafTciugiter. Nó eft hie mos Germanorum, qui libertatis antiquæ memores,libere abfqj fidioneloqui acfacerc foIcnt,Dicquaefo Luthcre,quo té# porehancacdidcristuam EpiftoIam.CcrtcSgt;CNarratio tua, Datum ( utuocant) Epiftolç indicant,in proximo ædi# tamSeptembrijdicfcxra, Anno M,D. XX. At nos codé tempore hic Francfordiætuum uidimus Vena'em per nc# fcioquotmilis libellum iliuminiuriofiffimum ad nobilitate Germanicam ,aliumque longe impijlTimum demiffaEu^ chariftiüt^ Sacramento. Nega fi,libct,publicû tot mortaliu
-ocr page 45-h Duas cpiftolas Luth.ad Lconcm X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç
mRUnd'rjs'uünnonïô. Nam infames illilibellijnequclo/' cum neque 11 mpus emiirionis fuç indicant,quodin alfjs,qui aperte 6ê' fmehaude docétjpro more ficrifolct. Seit ramen omnis n:ulntudo,cofdem hie turn Venaks fuifie.
Qiiaigitur honte poft tâgrauitcr laefam per cos libellos, præfcntts noitri Pontificis ÔC famam amp;nbsp;Maieftatem in co^ munilinguanoftra,audeshic lingua latina fateri,quodfe^ duloüli, fediquecius optima quçcç eptarisf Cum eodem propc tempore aut paiiloantein propria lingua iîcci fucris imprccatuSjVelut pius,credo, facnficulus»
AudishocPapa.NonCandiffime,fed fccleratiiïï^ Qualiapreu me»Vnnarn Deusfedemtuamcsclftusquamprimum , deftruat,8ó in AbylTum inferni demergat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lutherus.quot;**
Sunt hæc ilia optima,queoptare foks,impie feurra Dia boli f Dicquiefo, fî pores, ubific Vuicleph, aut Hufs, aut ilkdifertus Hieronymus, tam immaniter taliaiit impreea^ tus fedi Apoftolicæ f' Væ mifero tibi nimiumtÿ fuperbo ac famç cupido: qui tamBarbarc nomen quæris in faeculo»Ni hil pene in omnibus bis nouitatibus tibi proprium uideo in uentum,prætcr unum,quo omnia fæeula fuperas: malcdi^î ccndiufum,Dogmataenimilia,fubtiliaquidem fed reproe Vfhcmentîa ba 5^ erronea,longeante tuas nugasf Id quod in Adis Cô malidcendi cilq Coftantienfîsuidcrc licet)protukruntVuickpb,H.!fs Luihcropro 8lt;H‘eronymus Pragenfis, Viciauero Romana iam pride ’ tada fueruntà Laurentio Valla, à Nicolao Ckmange« In Dialogo luîtjfecundijô^quidcm longefeftiuius. Qiiia au;’ tern bæcomniatibi fupcrbearrogas,moretuofacis,Etuul^ gusbçctibicünda tribuitacceptaejrefert, non ob alia fane caufam magis,quâ ob tuâ ubi^makdicendi uebementiam, qua fie in Papam Ckrumque uniuerfum infurgis atque
b ardefeis
-ocr page 46-Iniiediua Iohannis Cocixf. ardcfcis,utlaicis,qinpcrfcuitqs noftris (quis autceft:fine uicrjs i ) Ecclefiaih'cæ.j libertati fan's intcitifunt,nouus quidam utdearis Prophcta , ex ailcgationum fumo ijtr plane habearis à fiinplici popello Euangelicus ,Cum fadlis ta mé fis à Jodlrina iJuangclica longe aiieniffimus.
Bi'Knguis Erubefcantigituródconfundanturomnes,qui haec tua Luih, ftudia laudant. Non iiirile , minime nero Gcrmanicum fed mcretricium,punicumqueeft hoe bilinguecommcn^-tum,quod latine optima quaec5,Teuthonice ucro peflïma, quact^ Pont fici ( quem tories BeanlTimum praedieas ) ÔC facrofanâæfcdj Apoftolicacimprecaris ÔCoptas, Poftim^ pudens uero deoptimarum returnprecatione mcndaciu , fubilingit bilingutsifte PoenusueriusquâGcrmanus.
n i‘ non Aceufari me Q inquit ')Sgt;C. magno uernmthi ui a ^peickLuJtiointelligomeamtcmeritatem ,qua ncctux perfo^
PI, xoni». nuUiç (Tjodis probare pofTem, nihilque liben nus qiiâpalinodiamhuius tcmentatisamp; impietatis meaccanercm .Nonfumram flultus ,uteum inceO fam quem nullus non laudat.
Hæc ôd pkira in hune modum adulator ifteleuifft# mus fimul atcjmendaciffimushicpræludit.Dicite quæfo German« , quotquot infamemLutheri libcHum ad nobigt; licatem Gernaanicâiegiftis, Vidiftis ne unqtiam feripta in quemlibet aÜum Pontificemgrauiora ,magifuefrim«no# fa , quâinhuncnoftrum Pontifieem Leonern X, Teu# thonice fcripfit Lurherus C At quandofieferipiit f nemgt; pecodeminmenfe , quo hancferipfitEpiftolam,autpault;’ loante, Ecce feribit latine Pontifici, fe de perfona eins femper
-ocr page 47-InDuasEpiftolasLüth.adLconcm X. 6
Temper non nifi magnifica ôC optima dsxtffe. Oftenditc miht quaefo in Teuthontco illo libello,quæ nam fint ilia op# tima, cum totus pene libellus de PontiHceciufqj regiminc pertradft. ScilicetoptimumcftA. IIII, Qiiod PapàHy # pocritam aut Ido'umfacit oleatum,nunqua ucro Chriftia* numaut hominem religiofum. Autilludß, L quicquid é ßapcifmo ercpfcrit,iadare poteft fefe tarn facerdotem Epi# fcopumac Papain effe ordinatum.Ergo Vcrmiculus aut rana cßapnfinorepcns nobis erit Papa r Autillud ß.lllL Curfcquiinur Papam,qui nccjfidcm necjfpiritum habet;' AnilludC. 11.ÎÔ poteftati Papali nequa^* obtcmpcran# dumeftjfcdrefiftendum ci corpore,fubitantiajUiribuTcj quibus polTumus omnibus f An ucro illud C. III. Euigile^' musigiturôchariTeuthoncs,nerei paritcr fiamus omni# urn miferarum animarum,qua? percuntpcrhoc fcelcratum ac Diabolicum regimen Romanorum, Et indies magis ac magis Diabolus crefcitjfi modo fieri queat, ut regimen tarn inFernale polTit fieri peius,quod ego tarnen ncq; com* prchenderenequecrederepoflum.Dicitc uos Latei,Cuius hie regimen intelligitis r Nunquid aliud qua huius noftri Pontilicis Leonis X. ; At optima Temper de Leone X. , prædiearc fc ait adulator iftc mendaciirimus.Quam bona ucro Cunt,qiiac illic continuo fubiungit ad longum per iinil tos ctiam lt;^.i3ternioncs i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç h’O' .
Sed ex. ufabit fe forte ( utad omnia muliebritcr dieax eft ) hicnofttrSophifta, quodin gencrcloquutus fit,Tub# ticendo nomen Leonis X. Egregic profedo. Quafi ucro nefeiamus unicum elft Papâtnifi forte Luthtrushabcatur pro altero.Et rcdcqtiidcm Tecundumipfius iudiciu. Air. n, hunepapam potius Antichriftu c^ Papam agere.O. Palpo b 2 turpilTune
-ocr page 48-Inucdûia lorCoc, furpiflîm^jDcqiïo unquam Papa qutfpfam di'x/t pciora, quain tu de hoc noftro Papa Teuthonke fcn'pfifti ad popu lum fediciofîflimef Nec tamé erubefds,aut codé a ut prox»^ mo poft tempore ad Papam latine fcribere, quod non nilî optima de eodixeris.Quisteuirbonusamplius amarcque^ at f Qu is credat te ta cxercitatum Sopluftam ncfcire quod multa, que uoce genus fonant,reipfa ccrtam ex fuppoficio^ neperfonam dénotant,quando conftat unicum efte talc,ut fidicamus Imperator iuueniseftætate. Papa irafcitur Lu^ thero, frater Impcratoris eft Antuerpie.Quis uero ncfcit.Im peratorem eflé Carolum V.Papam Leoncm X .fratrcm Im peratorisFerdinandumfQuidigiturrcfcrt an in Papâdk cas,an in Leonem X,cum omnes utrobiquc eanden inteU ligantperfonamf
A» * ra Atdixeris forfitan ( utcallide folent mulieres attj So^ «ouana^ nbsp;nbsp;phiftæ) tehicfubperfona Pontificis,non Leoncm X.fed
lohannem de Medicis intelligere , Ingcniofe, mcHercle, Quid unquam fcripfîftide lohannede Medicis f Quis eft ille,cuius opinio uitæ inculpatæ fama ( utblandiris in cpiftola ) celebratior ÔC Auguftior eft,in omni tcrrarum or^ be,tot tantoru uiroruliteris cantata rquot; Quatre ex Erafmo,cx Reuchlino, ex omnibus noftri feculiuiris cruditis,Qin de Leone X, plurima Sd uere magnificafcripferunt,delohâ^ neautcmdemedicisuclminusfpJendide dixerunt uclomtf nino fiîuerunuTu ucro neque de hoc net^ de illoMagn/ficc fcripfîftiquic^, nifiaut turpi adulationeincpiftolis priua tis,autfaîfain Sylucftrumalioftj tuos Aducrfarios calum^ nia,quando per tuam Sophiftkâ importunitatem prom ptiflîmamtjdicacitaté finiftrainterprctatione fubito ineos retorques ea, quç ipfi nunquam cogitauerunt, Qiiod ôi. mk bi proculdubio facies.Sed die aut fenbç quod uoIucris,Ego
Deuto
-ocr page 49-In duas Epiftolas Lvnh,ad Lconem X» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Deu teftor,quod were 0^ ex animo feribo, quae mea fit de te opinio,Obrucrcmepoteris dicacitate,uentatcnu^ euinccs. Aliud Luth* Aisdeinceps Comunif inimpias doârinas inuedus riraendatiS, fum acriter^Et aduerfarios^non ob malos mores, fed ob impietatem,non feguitcr momordb Cuius me a deo non poenitec^utanimum induxerim,contempto hominum iudicio,in ea uchementia zeli perfeuerare, Chriftiexemplo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
Heu impudenti^m incrcdibilem at($ impiam, Mcntitur nebulo turpi(rime,Laudat fua uicia, contcmnit hominum indicia, ÔC maledidis fuis,quae tarnen in omnibus omnino uiris bonis difplicent,ctiam amicis 8^ fautoribus ipfius, fan# diffimapraetexitexemplaChnftijPauli, atq^ Prophetaru. Qin's ucronefciat,eumimpudentcr mentirihic,qui legcrit eius in SYlueftrum,Emferû,Ecciumlt;ÿ,ac Minoritâfcriptaî' Quid illi crebrius eft in orc atque ealamo,qua adulatiOjaua# ritia,iaâantia,infcicia,ftercus,Cloaca,ôC id genus criminal tiones,ïrrifîoneflt;$plurimæ:quibus non impiasaducrfarioru dodrinas (ut hie fcribit) fed mores hominumredarguitr
Qiiacobfecrouideripoteftimpia dodrina in breuiilla EpjftolaE« candidat^ Emferi epiftola,qua file primum contrafcandala fed. Boemorum,populi(5 uicinipoft Lipficam difputattonem aedidit fin Cam tarnen talemacdiditLutherus uenationem, Venatjo totconuicqs ,criminationibus ,illufionibus($refertam,ut Luthai. exercitatiftimus hiftrio impudentius turpiufque dicere nonpoffit, cum adhuc nullo penitus iniuriofoibi uerbo ciTet ab illolaceftitus,Et tarnen audcthic illi fuac maledicen# tiffîmæ leuitati,Chrifti,Apoftolorumt5,ac Prophetarum exemplum praetendere,Sedinuenitibiutrum uere germanu
b 5 loitemq}
-ocr page 50-Inucdiua Iohannis Coclæi.
fortemcçac nobilem. VnusenimillcEmferita uirilitcrâ Ce repulit Sophifticamhutusloquatitatem, u£ nun^ rcdicrit poftea Cnminatonlle aperta faltem acie aduerfus cum in harenâ,quamuis àlongefæpius(uelutmordaxcanis femel cgfcgæu’^Sus ) obliquistntcnmcauillisoblatraucrir,
Siuir eras Luthere , immo fi adhuc uUum habcs aul Scækratuni uiïilitatis,authoneftatis in te VenuIam,Rcfpondeadca, Kcrbû Luth, qyæ üle n'bi obiecit tot â teiniurqs antelaceflltus î fi non ad on«iia , faîtemad unum illud uerbum.quo apqdNobi# les quofdam Lipfiædixifti, *
Hanc rem non effepropter deum inceptam^nequc propter DeumelTe finiendam»
Ccrte ut obicdutn hoc uereplaniffimc^ diluas, omnis tua caufa,fibonamautiuftamuideriuelis, maxime efflagitat, CurhictamdiutaccsVenatorinuidiflime f Curinnocen^ tfam tuamnon oftendist'Quam illipotesimpietatem ucrc percaflestuaedicacitatisobtendererÈgofempercxpedauf, quidnam cfTcs contra uirum ilium oppofiturus. At nihil in ÿ terim audiui,nifi quod dixcris,lixas quot^nofTe criminari. Noruntquidem,taciuntautem minus impudenter quâtu» Erubuerunt ob id plurimû fratres tui,e quibus prudcntiores aliquandodixcre,huncuirumrcde tibilauifleCucurbitam. Qtiamuistu eum paulo ante inpetulantiflîmafupcrbiffî gt;nbsp;macÿtuauenationeitacontrmpfcris,utnunquâ cum con^ tra tequic^aufurum crcdideris.Cur igiturad uirilem eius refponfioncm nonrcbuccinaSjncmuflitasquidemf Inue^ nifti femel uirum Eunuche f Curmuliebrittr parafti nu lt;» perultionrm in exemplar inanimatum.Cum uii illcanimo fus adhuc fupcrfit f Si uenabulum habesuinle, eccetibi Capricornumnobrtem»Redi,fiuir cs,»n iiUus ucnationcm,
Vlinam
-ocr page 51-In DuasEpiftpIasLutheriad Leonern X. i
Vtinâ noffet populus fignatas illas bonorum uirorum ad Imwodefiia éditeras, ôdeasqutdcmpiurimas ,qukbus tclidelitcr mo; nuerunt,ut àmordacitatetlla tua ( quam tu hicimpie in Chrifti refers exemplum) defiftercs,agercG$ modeftius. At tu nonamicorumfolum.fed cundorutncontemnis ( ut hic
Luth, eciacii abamids reA prchcnfaf
aïs ) hoininum iudicia , Quid ni f Cum fapias ptr te feins, Dodiorc^fismultOjiionfoliim Thoma-SC Scoto cundif^ retro Pontiftdbus, Verum etiam ipfoAriltotcle,cuius ingt; fcitiam tain egregienofti unuSjV bi talia iadauit Chrittust* Vbitamîmpudentermentituseftuliusuirbonus f Vbi ßc momorditfalfiscriminationibusfProledofimilemtui Ca* lumniatorem nuncß habuit Germamia,beneq; fpcro,fimi it lern poft te habituram earn efle nullum. Subiungis hic, poft blandam fubdolamcja(ren*^ationctuam,de folito ftu gt;nbsp;dio mordaciffimS criminatione in fcdécuriamcj Roman Quod fie quauisßabylonc etZodoma corruptior, quod fitdeploracæjdefperatæ,acc^ conclamatæ im pietatts,quod c RomainOrbem inundetiam amul tis annis non’aliud qua uaftitas rerumjCorporum,ani marum^amp;omniumpenimarumrerum peffima cx{S empla,quode Romana Ecekfia,quondam omniu faniftifTima, fadafic fpelunca ktronum licentiofifj!
Mordax.
Criminauo»
fimajupanar omnium impudentiffimum, regnum peccati, mortis, 0(f infernu
O ftulte infenfatocorde,Crcdifncciufmodi uerbis pîaiî StuUld«» caripofte,grautter antclæfum à tc Pontificem f Tam ftui pidum putasefle ilium,tu csimpudrnsf Siharcuera funt, cuiiuftius,cp perfonæ Pontificis(ftib cuiusmanu atj^regi^ mine fedcs, Curia, eccleßacj Romana untit at^^cofiftit ) im putabût rNôpriuatus ibi degit,ut in Babylonc oHw Dan’cl fed
-ocr page 52-Inucâiua Io,Coc.
fed pubUcus eft idemç fupremus to tins Cuti« Eeciciïæcj Ro, Redor moderator» Nihil igitiir dicis in Ecclefîam Ro» quod in perfonam Pontificis peffima tuacriminatione ïn refolutio^ non redundct,O tranffuga lcuiffîme,nunc adularis perfonç nAu». Pontificis ( quamuts nimis fatue,omnique meretricio mo#-refallaeius ) ôfpelîimis criminationibus fandam impetis Ecclefîam Ro,Cum hand ita^diu alibicontrarium fenferis, ita dicendOjEgo audio Papam ut Papam»Id eft, ut in Ca^ nonibusloquitur,Nonautem,quandofccundum fuum ca put loquitur-.Quando obfecro femel erubefees effrons bi linguisNebulo^Enuerbis hic turpiter adularis Pontifici. Turpius infedaris federn Apoftolicam,turpiflime calum # niarisfacrofandamEcclefîamRo. Fadis uero fcdicioncm concitas in Pontifieem, Apoftolicç fedisö^ antiqua et noua iuraconcremas.Bncmiam iuftificasaimpiam Schifmaticâ« queuocasEcclcfîamRo.Hxc tarnen omniafert Princeps tcrrç,inqua habitas.Dequoipfc ante Biennium fcripfîfti, fi talis elT€s,qualis profedo nûc omnibus apparcs,quod fie» ri no poflet,ut istalcm peftem in fua permitteret uniuerfîta^ te,Cumfît Catholicæ Sgt;C Apoftolicæ ucritatis unus facile amantiffîmus, Sed uidemus Proh Dolor nunc omnes, Qiialia quantaque tibi audaciffîmoHcreticoimptiflimocj facrilcgopcrmittat.Dehoc aliorumefto iudiciu. Ego hic tuam incufoimpudentiam,quodtalem epiftolam bonis uw risoftendere fueris aufus, at($ ctiâin publicum cuulgare, Quam ego Pontifici no aufîm oftendere, ucl magno in id côdudusprecio.Audes.n,illiaduIariprimû,deindeatrocif? fîme criminari fedé att^ ecclefîâ RoiLegatum illius Palattjc^ magiftrü falfîscalûniisaccufare,nihilominustnimpudétifgt; fîmsper hæctibipacemimpctrari pofle fperas atque prac^ fumis.Quanta uero criminationibus tuis mifeueris menda# tia, in altjs refponfîonibus aptiusdicetur.Dpiftolaris modus
-ocr page 53-In Duas Epiftolas Luth.ad Lconem X, ad omnia hicrefponderinon finit.Nam ubilongam caiilæ MalfdaLu# tuae fabulam narrare incipis,infignem ipfe prodis Si propo then', fin' tui maltciam Si animi elationem » Si enim bona Si utilia exiftinias quç fcribis,Cur ea rcticerc uoluerasf Si mala funt cur tot fcandala publicepræbes expriuato inEccium,Caie tanumt^odiof Vtinamilliusuerbifuiflcs.infurore priuati uelodqueîiniuriæmemor. Qui fcandalizaueritunumde^’^*’’* P« fill is iftis,qui in me credut,expedit ei, ut fufpendatmola aiinaria in collo eins ,Sidcmergatur in profundum maris. Quid tarnen in tecommifitLegatus,nifiquod petqt litres uocaresdeindulgentijs perpcram fcriptafAtiam ipfe reuo^ caftituofoliusoeftropercitus.Curigiturilli potius quam tuonuncocftro (quod omni eft mania furiofius) irafccrisf Cur in Caietanum reqcis calumniofeculpâ,quafi palTus no fit ut fileresf Vbi iuflit te aut loqiii aut fcribere taliar Vnum iuffit reuocari libellum, At multos intcrea ^prio furore tur^? pioripalinodiareuocafti.Videobfecroquantam dehincfu perbiam proféras ex cuculla*
Vario (inquis)negotio cutfat 8i recurfitat Miltiti'zfiifantia us'jhomo nobilisprofapiæ,ad reparandum caufae^'“^ ftatum^quem Caiecanus tcmere 8i fuperbe turbaue^ rac,acuix tandem,ctiamauxilio illuftriflimi Princi^ pisFriderici Eledoris,cftecit:ut: femel 8i iterumfa^ miliaritermecijloqueretur,ubi denuo Pontificis no«' mini cefTi, para tu s filere»
O rafe rafe,quantamhic prodis impudentiam cEccenon erubefeisfaterijtantam fuifle turn infolentia tuam,ut Nun# cius Apoftolicus,ex terra ifta ueftra oriundus,nobilis Siho noratæfamiliæjuix tandem,tui Principisinterceffione, âte fanjiliarctmpetrauerit colloquium,Idqgfemel tantum Sitte
rum
-ocr page 54-Inuedi’ualoh, Cochlaci
Iniquul uiti oniszelus.
PerfidïaLu cheri.
rum 2C promagno imputas munere Pontifia', quod rurfus fueris iïlcrc paratus,Non igitur aut Chrifti aut reformatio# niszeloagis,quicquiduelfcribisucldidstcû fcribaste,ad unumbonum aut Pontificis,autnuncqctusucrbum,para^ tum filere » Qiiicquid ucrouclcriminationûudfcaftdalorû furiofeinterim euomuifti in publicü,idornncrc(trri débet ad priuatum irç tuae furorem,quem ccepifti priuatim in Ec cium.QuemadmodufecitolimNarfes Eunuchus luftinia ni,poft:debellarosinlralia Gotbos ,uocästcmcrcad longe maiora Italiæ däna Longobardos, qua X X. annoru bcllo prius perpefTa fuerat, propter unû Imperatrieis Cóftantino politançuerbûiniuriofum,quodixeratiîlûrediredcbercad penfa mulicrû in Gynecio diftribuéda,Is itaq^ impotêti trd fucccnfuSjfcribitLongobardiSjUtinuadantltaliâ, Semiuir ingratifrimus,conucrtens furore ÔC uindidam, nó in mulie rem. iniurianté,fed in terram innocente atlt;$ optime defeme ritam.Et paulo poft,coepti poenttens fenbit Barbaris,nc ue niant,reuocatc$inaniterfcriptapriora,Atnihtlominusmi# fera Italia periram illam iniufte data eft in ultionem. Bar# barorum immanitati fupraCC.annosobnoxia.Sicnoftcr hiccucu’!atusEunuchus,propteruniusEcctjuel audaciam uelpertinaciamdifputandi,quodis nonftatim fubmiferit fe uic^oriofæ actriumphanticucullaeinfurgitffatim impo# tentifurore tumiduscucullifer,collaudatfchifmaticos Boe mos,incitât feroces Tcuthones,fufcitatinfinjplici plebe tu multum: Non fane contra Eccium quidifputaucrat,Sed contra fummum Pontificemjâquonec^uerbonccj fado ullamaccepcratiniuriam,quin etiamilliusauthoritate Apo ftolica feTheologiæ Magiftrum fuerat publice profefTus: Contra federn Apoftolicam ,cui iuramentofidelitatis crat aftriduSjContra fandâ Ecclefia Catholics ÔC ApoftolicS, dus Décréta Concilia(jrçfutans,iu cuius gremio Chriftia«
-ocr page 55-In Düas epiftolas Luth.ad Leoncm X* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(o
nifmiim per Baptifmafufcepit,Contra ritus, ordinationes, facramêta, CerimoniaSjCófuetudincfij tonus popub Chri ftiani,quemtamdiu iam miferabilitcrjpcrniciofis Sophifti# ex fuaepraeftigqs fafeinat ac feducit. De ifto furore gloriat hicapud PontiHcem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ Iniq.iaglorl
Etrateor,inquic,hacoccafione,nonparumuenine atiodemalo ad lucctn Romanarumcorruptelarum, fed in qua^fi quid pcccatum eft,Bccfj culpa eft, qui onus fupraui« res fufeipiens,dumgloriam fuam funofecaptaqigs» nominiatn Romanamincotûorbein reuelat.,
O fuperbi(rtmacucuna,quid comiferat Ecctus, nifi quod inter difputandu ad genua tua non ^cidir,nc(j uiâû fe def dit f Quid in brcuiepiftolapeccaueratEmfcr, nißqjEcciiJ in difputatione ilia fortiiTimudixitjContra ueftru duos ftan t0tn,T?heoIogufTu illi nihil crebrius obtjeis glorie aucu f pium, Nec^ ego cu à aicio illo^rfus ifnunéafrcro,fcd ex aio dicere aufim,te in eo uicio löge fugioré elfe ill o. Tantôt^ pe iorem,^d noftiuiciuilludnoxiaquadâ hypocrifi obtegere g fimulatâ in externa conuerfatione fandimoniâ.lntüs aût longe magis Leoninu ,immopauonicu,fubouinacuculla geris aîm Thrafo gloriofîfrime,q uanâhuius mûdi gloriam tufeâaris,at($adeo auideaurâ captas populäre,utequoani mo no feras,aliû tibi,no dico æquiparari, fed neeôferri qui dem,Dicis.n.QuafidignifuerintcnLuthero congredi»
Etquamuisàtuis inimodiceLaudcris, id taniêminime Laudator tibifatiseftnifîôdtucrebrius laudarcs tcipfum,qddoâiorfuiipGu’ Lu lis Thoma,Subtilior Scoto,cruditior Ariftotelc, melior in dicrm^ fcribédaHterarchiaDionyfio.Vbitalia pdicatdefe Eccius Netÿ tarnen folum peccas iadantia plufêp Thrafoniea,ucrû ctianicaninapaUesinuidia,quaferrcnon potes aliumuel
c Z fine
-ocr page 56-Inucâiua loh, Cochlaci finecnminationetuHaudari* Quid enim intc cnminatus fueratEmfcr,qu5do candide filt;fîmplicitcrlaudauit Ecciûf Neçerubefcishic Ecciû apertaonerarecalumnia. Vbieni rcuelauitilleR.omanâ (^^tu facis) ignominiâf Egregius quidem es Sophifta, fed rogo te, qua infers confequentia, ÉcciusgloriamfuriofecaptatjCrgoRomanam ignominiâ intotum orbem reuelaî^ Efto,quodinique pcccaueritin teEccius:Curnoninipfum,fedin pontificem,Cardinales, Curiam Ro.Sedem Apoftolicam, in Côcilia,Décréta Pa#
• trum.In^DecrctalesPontificum,at(5adcoinSacraméta, QC in totamEcclefiâ,ultionisimpetum publice uertis r Cur feditionem potiusquamrixam îceleratemachinarisf Adeo ne ftupidum putas Pontificem, ut tanta tua ædita interim crimina a tc^ feeler a, ex Icuiffima tuainEcciumßuecaufa fîueoccafionc,purgariatlt;^ aboleri finatf Nec^rurfus erube^ feishiedehis tuis criminationibus ,datis($ pertotfcandala . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnis,iropudcntiffîmegloriariapudcum,queminiisom
Lu^’^defua n^umgrauiffîmelacfifti, Quinetiam audes, abfijomni malicia, nbsp;nbsp;nbsp;fronte,in maius,quam reuera fînt,dataper te damna extol#
lcre.Sic enim fuperbe fubiungis.
Quid fua adulations promouit, nifi malum, quod nullus regumpromouerepotuifTetÿ feetet enimho^ die,inqiiis,nomen Rom,Curiæ in Orbe,languct Papalis Authoritas , famofa infeitia male audit. Quorum nullû audiremus, fi Eccius Caroli amp;nbsp;meû de paceconfilium non turbaffet.
Proh fcelusatçpudor,quoduni Cucullac tantû liceat, quamimpudenter infultat Pontifici, â quo pacem fuppe# tit,quam gloriofe iadatfe demalo,quod nullus regurn pro fnouerepotuiiret,quam prçfumptuofc arrogat fîbi omnem
Curix
-ocr page 57-!
In Duas Epiftolas Luth,ad LconcmX, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11
Curiae Papæqjinfamiam: Quafianteipfîus cnminationcs non fuerinc acdiciin malos mores at^abufus Curiae Roma næ libelli plurimi,eius cacationibus longe fcftiuiorcs.Qua# iinihil dixeritVaUa,nihilIohannesHufs,nihilHuttenus, nihil alqdifertiatcjingeniofihomines plurimi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luth, in ma
Audctimpudens cucullafatcrijfe promouilTe malum, la potentior quod nullus regum potuifl’et, Potcntior nimirurcgeFran^ Regibu», ciae, atcjctiam ( fidqsplacet) noftro Cæfaretotregnorum Principe.ScdlongefallerisLutherefupcrbiffimejpoflcntil li multo pluraatqf maiora/fednolunt.Meliore habcntquâ tureligfoncm,maluntexemploConftantinimagni Ponti fices in Dei honoré ut patres uenerari, quam ut hoftes per fequi, Norunt ex hiftorrjs, Si fœlices colentium, amp;infoeliigt; cesinfcdantium,cuentus.Laudabiliusducunt cum Congt; ftantino Chlamidc,facerdotu fcandala obtcgere, quam te^ cuminanitcr abfcjfruduin populum euulgarc. Quid ein boni hadcnushocnefarioconatupromouiftif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid damal
Quae damna fenfit perte uel Papa uelGuria^ Idem ad# feit Luthe« hucregimen eft,qdem prouentus,cademcaufarum traâa# Roma.Pon# tio, eadem obedientia,eadem quotj Authoritas atçpote# ftas Pontificisperorbcmterarum,exceptouno Vuitenbet gæ tuæ angulojunde nihil unquâ obuenit Pontifici, quod penfitatione dignum foret, Nifi forte dixcris Indulgentia* rum quæftum per tuos libellosfquos tarnen iam reuocaüi) aderaptum.Quafiuerocx eoquacftu Pontifex uiuat aut Curia,TolleillosnummuIos,quorumfemperminimapars Romam pcruenit,ó^ nil damni fentiet, Caput Orbis terra# rum,cundis gentibus adhuc,prçter ßoemos,tuamijmifer rimam plebelt;ulam,uenerabileRomat Cuius nonuîli ciues hodiequo($ôi melioresöd ampliores habent redditus an^ nuos uel finguli, quam Principes aut Comités illi fub quo#
c 3 rum
-ocr page 58-Inueâiua loeCoc.
fum umbra tu tam fcrociter totum prouocas Orbcm» Damn i Tonum nos cantilcnætuçin fme(utdicitur)indcbimus, trh^r Lut tollcindulgentias, toilenn'flas, tollefacramcnta, omncmlt;^ Àerum. ' cultumdiinnumàfedudapcr terudiilla plcbc,tantû pro fïciesïnMifniæangulotllojquantiîprofecit HufsinBoe^ mta/tnmolonge mtferiorem magifcp incultam reddes ilia patnam,quâadhuc fit Boemia,Dtc lœlicem Boemiamjoç licem Grçciam,quod Ro.Pontificcm non agnofcunt,cum fatis confier terras illas ante annos centum fiibunitatcEc# çlefîæ longefuilTefœlicioreSjmagifijcultas. Nihil per hæc grauisdamniprocurabisautRotnæ,autPontifici,dempta una tot per tua fcandafaanimarum falute, Nos Patrum no ftrorum inftituta piefequemur,Pontificcm,ut ante,débita reuerentia colemus,Abufus Curiæ Principibus Prælatif^ Pium exem noftris,utçmendentur,commendabinius.
plum Con# nbsp;Et multohoneftius quam tu, cum Conftantino magno
ftantini, nbsp;nbsp;nbsp;(ut habet in X.libroEcclefiafticahiftoria)diccmusad Epi
fcopos.Deusuosconftituitfacerdotes, fi^poteftatem uo# bis deditjdenobis quo($iudicandi,Et iam nos â uobis rede iudicamur,Vos autemnon poteftisab hominibusiudicarf, propter quod Dei folius inter uoscxpedateiudicium .Vos Pralngt;**gt;* etenim nobisàDcodatiefiisDtj,8lt;noneftconucniens,ul homo ludicct Deos,fed ille folus,De quo fcriptum eft
Deus ftetitin fynagoga Deorum,in medio
autem Deosdifeernir.
Francfordiac ad MœnumiDic X X.Ianuarij
Anno Domini M. D. XXL
-ocr page 59-IX
MISCELLANE'
QRKM L13RI PRim
Traélatus Secundus,
DE PAPISTARVM NEGLIGENTIA Lutherus in refponfione fua Teuthonica conira Emferum,
1 VnciflafufFictStjUtuerolatius uidcamus j ' Emfcn,8C omnium Papiftarum amp;nbsp;menda ciaSCncgligcntias ,ctiamin fcriptispatnï Sifconfiietudinibus,qinbusnituntur,Di^ cunt Emfer amp;nbsp;omnes Papiftæ S. Petrum X X V'.annisRomæfcdiflcjEpifcopuij fuüTc.Lc lioc mers ac ingens mendacium ultra Mille annos ftetitjUndemerito longa eufpis fadacflct,Sifufficcretcon^ fuetudo,fecundumEmferifomnia,adfundandam uerita# tem.Namct S.Hieronymus in huncabduâuscfterrorcm» Adeo tépeftiiiemétiricŒpere Papiftç.Atcjita ulteriusab II, uno in alium fucceflit mendacii hareditas augmcntû,do nee ex Papa mcra mcndacia fada funt.Nunc igitur menda dum iftud,dc2f,annis S.Pctri Romae, itadarum faduri , fumus,utEmfirusquoc5 palpare qucat, S.Lucascap.j. fcribft.IohannêBaptiftacoepilTepdicarcAnno iç'.Tibertj CçfariSjEt quanc^ nemo feit ccrto,quam diu durauerit eius prædicatio,acquicfcim9 tn cómuni fermoni, Chriftu pdi;gt; caflc annis tribus et femis,fcilicet in annu uftj nbsp;nbsp;aut xo. Ti
berq,et in co ano crudfixü,furrexifl'e,ct fpiritu fetm dedilTe Apoftolis.Poftea impauit Tiberius in annuuflt;jx4. Poft eum Caius annis 4. Poft hüc Claudius 14. Poft quê 9^ Ne ro 14, annis. Sic igitur fiunt,âuicdîmoannoTibcrtjufi$ad ultiruu annum lS|cronis anni 3lt;^,copkte, In quo S.Petrua
-ocr page 60-Lutherus in Emferutn
(ut ipfî aiunt) â Nerone fît occifus »
IIII Quodfî S. Petrus Xf.annisRomaefeditjtncipiens anno ' QuartoClaudij(utipfîdicunt)tuncfolumundecimannïs poft AfcenfîonemChriftifuiffet Hicrofolymis àC Antio«« chiécjtcm affirmant eum Antiochixfedifi'e annis fcptem, V, atijitafolûfcx annisHicrofolymis. Hic S.Paulus com mode inter eiufmodi uenit mendacia,ct circum fe ierit, Scri bens Gallat. I. Quod uidcrit Petrum in Hicrufalem poft annos tres conucrfîonis fuac. Quod ad minus quarto anno poftChrifti Afccnfîonem contigit. Etpoftea rurfus poft XIIII.annos Petrum lacobum QC lohannem inuenit Hie rofolymis.Hi autem anni in unam fummam colledi faciût annos 18, quos S. Paulus Petro folum in Hicrufalem tri# buitjQuis ucrofcit,quam diu pofthac ibi manfcrit f
Adannos 18. autforte xo.adde fcptem annos Antio# chiæ, QC 27. annos Romæ, Tuncccrtc Petrus inX L VL aut X L V11.anno poft afcenfîonem Chrtfti, er it Crucifi# XUS Romæ â Nerone Cæfarcjqui ante deccm annos, nem# pe in anno 3^. mortuusiam fuerat. Hoc uocatur, puto, in Columbas iadarcjta fuccedit i}s ,qui hominum doÀrinis et confuetudinibusnituntur, quinonrcfpiciunt fcripturam, quifcriptapatrumcorradunt,qualiacun($inueniunt.
Quomodo nuncEmferer Quinunchaberetbonum pu VII. gioncmut cufpidcm , uthanc tcnebrofam nebulam fcri# pturaeilkiminarct,at(jex annis» quos S, Paulus Petro tribuitinHierufalcm,fcx annos facerc pofletjUt ^.anni An tiochiae ôi iç.anni Romæ fubfîftere qucant.Certe fcriptu# rahic tenebrofaeft nebula,
VIII. PrætercadicuntS.Petrum,quidam in quarto,nonnul fi in Secundo anno Claudij, Romam uenifle, Atç ita tri# buunt ci annos,Roin9t2^,ô^ tres Hicrofolymis»
Item
-ocr page 61-De Papiftarum Negligentia.
Item confonat S.Liicas Ad.18. S.Paulo Gal.i. dicens, iXa Claudiumexpultfle Itidæoscundosè Roma. Inter quos Aquilam nommât Ô^Pnfctllâ, Quomodotgiturpotiüffct jr, S. Petrus fub Claudio Romain uenirc.
ßreuiter.Inllabiliorcmatqj incertioré hiftoriam,quam degellis S.PctriRomenunquam legi,Itatjmultifuntjqui“^ ' palam aclibereaffirmant S.Petrum ininquamueniffeRo# mam.Hocfacitis uos Papiftteucftrismendacijsjöuinffabij XIL libus fcriptis.VnusdicitjCumcum S.Paulo,unoeodc(jdie ÔC. anno, alter in bienniofuiffemartyrio aftcdum,ö(^uaciP lat omne quiequid de ijs feriptum eff.
Qtianquamuero cgoteneo S, Petrum fuiffeRomç,ô^ XIII. adhuc,nollem tn fuper hoc mori,ue!ut fuper aliquo articulo f id ei. iNec noui fuftinere nee ^bare, imo nemo poteft, meo iudiciOjillud probarc. Ncij eff articulus fidei, Nemo eft ob id HçreticuSjSi non credat S. Petrum unquam Romæ fe^ diffe,Quamuis temerariû fit econuerfo,illud negare, priuf? quamfunditusreprobctur. Quocirca tutilfimum cft,relinif qucreillud fub dubio fiCopinione.
Quomodonotcncmurplus crcdcrc,nifiquaeDeusno XI III* bis in feriptura credere precepit. Cui nemo addcrc aut fub^ traherequiequam debet,uti Mofes docct.Et Paulus Gal.4 fcribir.Nulliushominis teftamentum mutât augetue quif# piam,QuantomagisDeiteftamentum nemo mutareaut augeredebet,^Ärbitror autem,fingulari Dei confilio fadu effe,ut S.Pauli,non S.Petri,profedio uerfus Romam,ue(J nerittn fcripturam,Quoniambencpræuidit,quomodo Pa piftae Papatum fuum fuper iftud crant ædificaturi*
Idcirco pofuit eos in ftcrcorc K harena, priufquam inci^ x V. perent ædificarc,ncc ullum cis certum rcliqtiit fundament-tum, Nam finon poteft firmiter perferipturas oftendi, S.
D Petrum
-ocr page 62-Lutherus in Emferum
PctfumRomæ fediiTejfîcut poflibile non eft, profeflo lam in Into facet Papatus, ôiomnino nihil eft. C£uoniam ficut noneft neceflaritim crcdere S, Petrum K.omçfuiire,ex quo fcriptura id no tradit, It a netj eft neceHe credere, quod Pa lt;= pa fedemeius hæreditario iure accipiat,6Cfit Papa,Vide igf £ur,fupcrquo Papa fedeat.Et quid faciantfuis impetitioni buSjUt magis ac magis inuenfamus falfum amp;nbsp;inhabile ipfogt; rum fundamentum,utc^uideamusjcos praecipitare fcipfos ex equo impctuofo fuo furore, Propterea concludo hie; NoneflenecefTarium.tenerepapampro papa, aut fedem S» Petri elTehærcditariam,donee ex fcriptura certificent S. Pe trum Roms fedi(re,Agite nuncpapiftç, fitis prudentes animofi,quærite cufpides,pugiones ÔC gladios,2lt;difpellitc hancfcripturænebulam.
Cogito autem an nc error cotigcritin 2.^, annis S. Petri Romç,quod alquisforfitan dixeritaut fcripferitS, Petrö Romam uenifle poft xç.annosJdtj aliquos fta intellexiflèi quod fuerit Romæ xç,annis,Nam fi i S, annis fuit in Hieÿ rufalem,Qucmadmodum Paulus Gal J.ait,Et feptem An tiochiac,ut ipfî dicuntjtunciÇ.anni hic iam funt complet!, fuiflettç poftea Romæ XI,annis,crucifixus â Nerone,anlt;‘ no eius ultimo,Hoc eft anno 3d’, poft afcenfîonem domini.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Similiter potuit elfe error ,uenifre ilium Romam tertio aut
quarto anno Claudq,Cum id fadu fuerit, tertio autquar# toanno Neronis,atq^itaX I,annis uixerat cum Ncrone, ufcç ad ultimum Neronis annum, id eft, decimu quartum. Non enim aliter contingcrepotuit,fi modo Romam ueoit unquam,Q.uod ego rclinquo manere,utmanet.
FINIS,
-ocr page 63-ASSERTIO lO
ANNIS COCHLAEI PK-O HIERO nymoEtnfcfo,Contra LutherumDeXXV» annisS. Petn'inEecicfia
Romana,
V neunquam Lutherecœlum,cuius lani torêtotinauditisimpieinceffîs contume^-lijs,non dice intrarcjcd ucl adiréudianuâ ciuspulfare præfumas f parum ne fuerit, fedem Apoftolicam à te, in barbarico ôi. fe-ditiofo ad Nobilitatem libello, ß^’^^lcdi^ cijUthorrendis imprecationibuscam in imam Tartarorum calumm'ae abylTumuelis coelitus præcipitanYAn uero leueid putes Lutheriin piaculum,quod in alio ad Germanica plebem (quâ tanto#Pap3m«‘Pgt; pcre concitas in fcditionem)libro afleris’, gloriofa quadam impietatis iadantia, ü hodieS. Petrus ipfe Romæ federet, ncgarctenihilominusuellecumforepapam,exdiuinaordi rationcfupraomnes alios Epifcoposf Alibi item,quod Pe trus non fuerit fuper alios Apoftolos,immo fub altjs ipfum' uis fuifle i Quod nulÜus urbis fuerit Epifcopus f Non ca* putEcclefiær^ Ncciura teneatlmpertj necç cœlcftis necjter reni^ Omitto infinitas ex tuis,præfcrtimTeuthonicislibcb Iis,lt;niurias,quasinB,Petri fucceirores,totamq^ Ecclcfiam Romanam, incrcdibili rabie furcns ,cuomis é taucibus fa^ neplufquamCcrbereis, undeuencnofalatilTime fpargis a# conita, Nonin unum fanepontiangu!um,Qiiemadmo# dum de Cerbero fabulantur poetæ,fed in omnes totius Gcr maniaeciuitatcs,uicos,'ô^ uillas,quibus populumDciinfi* cisperniciofîlîinrCjQn ex ore tuo impuriflimo quidcm iHo
D Z nihil
-ocr page 64-Io. Coch. De XX V.anm's S. Petrf.
nihilfpumatcrebnus,quam Papatum eflêmcram Tyrant nidem,eirercgnum ßabylonis,uenationem Nymbroti,pe* ftem animariim,pcrniciempopuHChriftiani}barathruui(gt;' ciorum omniu.Papam uero elPeTyrannu omni Turca cru deliorem,e(rclatroncm maximum,elfe fcaturigincm SCfon tern omnis hærefcos.eiTc fangiiinarium immaniffimii, cfTe uerum Antichriftm,filiumpcrditionis,hommcmpcccati, abominationem in loco fandîo,abf^ uirtute,abfiÿ fdcptia, abftÿfide»
Prouocatio Luth»
His Q(. alijsid genus plurimiscouiciorum a^ calumnia# rum teliSjCorâbaibaraô^indocfîa plebe ferociflimc pugnas in uentunijö^ omnes Papiftas in unum prouocas impuden tiflime,cumnuper uni mihiVuormacix in Comidjs Prin cipum fub iudicibus congredi non fucrisaufus. Tu nc igit poft hac aufis quempiam prouocare ultro ad pugnam f Au descerte,fcd cminus tantum,muliebritcr, per calumnias conuicia,in tergum,ex latibulo. Nunquam uero cominus nunquam u trilt ter nunc^ in facicm ad congreftum in apcri’ taharena.Nunctetuofçmeç prouocattonis pudet maxi^ me,iam uarijs dC calumntis ÔC malcdidis apud plebe tradu# citis me,utueftrum poiritisobtcgercpudorcm.Sedfruftra, quoniâeodé adhucanimo,cifdemcpucrbis,amp;pa(Sis tenue quo!$,quibusanteaVuormaciç,addirpiK3tionis Duellum prouocojhunc fanguine,6lt; hanc eorpufeuli mei compage, pro fide Sc Ecclciia abfij omni eundlatione ad fingulare tc# cumuiuæuocts certamendcuouenslibcralitcrultro.uelma gnocum gaudio .Tu uero boneuir baud aliter indicium cru^litorum fugis, quamfpjritns malignuscruce, Protcr^ UIS apud fimplices conuicijs SC allegationum fuels, ac no^ dumquærls gloriabundusin feyrpo, Caeterum ad rationes ücrâ^fcripturæ ex Dodorib.iiuelligendâ ita cçcutis, ut ad
rem
-ocr page 65-InR.o,Ecdefîamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If
ïctn aut raro aut nunc^ refpódeasjd quod liquldiffîmc uidc rchcet,in Thtuthonica tua contra Emfcri refponfionê tero^ da,ubi nodum uerü nuf^ diflbluis,ne attingisquidêjcrocï ter tarnen extra propofîtum euaganSjfcyrpeum üli nodum obqcis,proteruüTime contcmnendo cmnénoftramarma? turam,Sed expedapauhfper,occutrettibiprocul.dubio no biUsiUeCapricornus,abfcÿuUatergiucrfatione’,armis nimt ruminfuperabilibus ( uti uiru Catholicu decet} inftrudus,
Interim ego excurfionemtuatnjcuiter excipiam,quano Contfptor folumPape,Papatuiqjiniuriamcalamniofrffimeinfers,fed Deorum Ä etiâ ad umdicandam Sedem Apoftoheam prouocas omlt; nesPapiftas,utuocas,2lt; omnes omnino totius Ecclefiat CathoUce mortaks, Atqj ut airocior fit iniura,QUtesquo(j fupraomnium Gygantuimpudcntiam,trahisinh5cpak# ftram.5lt;præcipuumexqs,uelut alter Pentheus,deducts ac protrudis intokrabili contemptu inharenâ,exprobans no bis Gygantice uniuerfa,quibus uakmus,arma,ut fufti# neamuSjPnncipem ApoftolorumS,Petrum un^ Romac fuiffe.Proh perfidiam defperatam ,atcçhaâ;enus inaudita, QuânonCelfus,non Porphyrius,nonlulianus Auguftus, nec ullus Apoftatarum,Hereticorum, Schifmaticorumuc, quantumlibet uaefanus aut improbus,un^ proferrefacrik# ga temeritatcprxfumpfit,Vnusestu,quiiuxtaôCDeos homines contemnis,ut iam nc illud quidem tibi queat obq# ci,quod apud Yirgilium in Aphricano httore naufragus dixit Aeneas qs barbatisjqui ipfumharenxhofpitio prohk bebaut.
Si genushumanum ÔÔ mortaliatemnitisarma.
At fperatc deos memoresfandi atq^nelandi.
_ nbsp;nbsp;nbsp;Ntfi forte B, P vtrum inter diuos effe non ctedis, Ais n.in
Teuthonicadamnatoruarticulotuaflcrtione,Quod credo
D 3 Petrum
-ocr page 66-Io,Coc.DeXXV.annis S.Petnj
« Petrum 6dIacobum efTe fandos, Euangdtu cogit me, At quabseft fides coada,Etubidiciteos Eiiangelin fandos f Deus perdat hanc tuam Ironicam h'dé,Mox.n.addis ibilu^ dibrtofîffîme,Qi,iod autcm S.PetrusRoraaï,ct, SJacobiis Compoftellacfepultus fit,at(jibidem iaceat,non cft nccefle credere,quoniara fcn'ptura id nondicite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Mulwcredü Nihil ergo neccfleeft credere^nifî quod dicit fcripurafCur rnus quaeno credisuniuseflentiçTrinitatemfCur Patréingenitéi inf rjgt;3fcibilemf Cur filiuacqualê ÔC confubüantialê Patri f Cur Spiritu fandu ab utrocj proccdcntéfCurBeatam Mariam Génitrice dei,perpetuo uirginéin terris,SCpoft obitüin cae^ los alTumptamf Quibushçc proferuntur fcripturisrDic ma gneTheölogiaenouac Apollo,quçfcripturadicit ,qjunitas in Trinitate,et Trinitas in imitate ueneradafitfRurtus^qu? docet, Spiritus fandus eft â pâtre 6d filio,non fadus neccreatus nee genitus,fed ^cedens, q? alia eft perfona pa o tris,alia filij,alia fpiritusfandicQiiod in hacTrinitate nihil eft prius aut pofterius,nihilmaiusautminus C Curnon omnia ifta fimiliter reuocas in dubifi attj in hominuopinio nes f Vbtn.funt in facris literis expreflafaffer unfi,fi potes, locumtjsomnibus.Sedhæceft uetus Vualdeniîû, Pig* hardoru,Vuidcphiftarum,Huffitarua 06 id genuus barba ricae fecis hæreticaamp; olimdatnnata (cntentia,quâtunûc nouus BarbarornDux noua,pteruia renouare contendis, ut omnia fub dubio amp;nbsp;opinionc fint,quae apertis fcripturis flo fucrit exprefla^Vides neigitur,iam te proftratû cfle,pri* uf^cœpta fitpugna t'Cur.n.dubium effet,an B.Petrus un^Romacfucritf Qiiia Canonica, inquis,fcriptura id non dicit.Ergo eademrationedubiumforet,in diuinis effe »utTrinitatemPerfonarum,aut effentiac unitatem, Quia, nulla fcriptura ftcloquitur. Abfit,
-ocr page 67-InRo.Ecckfia,
Vtautcmapcrtiustuâagnofcasïnfolentiam,fîngulano8 ï tua lacula perordtnem,fidei noftraeclypeo fortiter excepta, * tdis ÔC armisnollris in te,Deo bene inuâtetretorquebimus, , Aisprimum,iners acingenseffemendaciumi,q, S. Petrus Lut XXV.annisfucrit Romæ,Et tam^parua fithaecin totam g/petnim* EcclcfiaminiuriajiAddisDiuLimquoc^Hieronymumin eo fuifTcRomj demfuiflTc errore. At hæc non ftatim probas,Ideo nos quoc^ 2j.anni», breuit er interim adiftafîcrefpondemus,Væcors amp;uacfana efthæctuaftukieia, cundis tarnen Morionibus ut pluris mumcÓmunis,qgt;rede numerarenefcis,Vide rationes tem porum ôi Chronicas percurre hißorias,ut cognofcas, non B.Hieronymum,ôic3etcrosEcclefiçDodores hiceflemen titos,fed te barbarîi ac furiofum Huflîtam, in damnabilem rapiacuoluiàCacodaemonetuOjhærefim at($errorem.
Affersdeindeprobationé ,itaclarâ(qucmadmodn gloÿ IL tiarts)utEmferusquo(5palpare qutat,Ego eerteluccm aut ïnfirmaLw daritatem nufe^ legt quempiam palpaffe,Inter plagas uero ‘” proba* ^^gyptæ’^um tenebrç memoraîitur,ita quidem denfæ, ut palpari queant.Sic fanetua itê probatio adeo tenebrofa eft, ut palpari queat eius obfcuritas fîmul amp;nbsp;infirmitas»
Incipisnamtÿâprædicationelohannis Baptiftç, Quo# Wodo uero inde fequit,Petrum non fuifleXXV.annis Ro maet* Cœpit (inqs ) Iohannes pracdicare XV^anno Tibcrq, QutsnegatcQuidtûpofteaf Atquamdiu predicauerit(in# quis)nemofcit, Qiiomodo tuigiturhinefeis et intelligis, S.Pctrum non fuiffe xç.annis Romæ f Acqutefeimus(in# acqukfcne quis)comuntfermoni,Chriftum prædicafle annis tribus çomuni Iw ctfcmis.Curautéhicno fimiliteracquiefeis comuni ferme# monL ni de XX V.annis Pétrit'Allonge comunior eft fermo de XXV. annis PétriRoroae, quamde tribus amp;femis an# nisChrifti prçdicâtis,De annis*n,PetriRomcconcorditet
ferifeunt '
-ocr page 68-fo.Coc. De XX V.annis S. Petri.
fcn'buntHiftoricijChronidjLcgcndarîj, atc^ facti Eccicfiæ DodoreSjDamafuSjEufebius,Hieronymus nbsp;nbsp;alq id gelt;gt;
^dicauït’ magna?Äuthoritatisuiri.Dctribusucro ÔCfemis annis Chriftur» Chrifti nc^ Euangclium babcmus neij Paulum,ncc ullatn omninofcripturam Canonicam,Probatiores item Chrono graphiati^hiftoriographide tribus annis fcribunt,non dc tribus et femis,Qiiinnimo Eufebiusin ChronicisafFirmat. In EuangelióIohannisfcribi,poftX V.annumTiberij Cç# faristribusannisdominumpraedicaffe. Quodfi numéros cius beneinfpexeriSjinuenies ibi Chriftum dominum elîe crucifixum aetatis anno X X X111. Addit tarnen Platyna tresmenfes,tot,n.intcriaccntabVllI»Calendas lanuartjad VlII.Cal.Äprilis.QiiodiefcrturChriftus Saluator nofter 6C in utero primum conceptus uirginco,£lt; in ligno crucis, poftperadu ætatiscurfum,fufpcnlus, SiuetaméTrestan# lt;um,fîue tres fiC femis fucrint anni prædicationis Chrifti ,ni hiladpropofitum, Quiaexqs nihil fcquitur, nee pro, nee contra XXV.annos Petri Romæ.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prætcrca , non bene obferuas Chronica , Dicens,
ror quot;Lutheri Chriftum prædicafte ÔC crucifixum eflè anno i f, aut In nuraerii. 2o.Tiberij,quiimpcrauitan.24.Eufcbius.n» Eutropiuscç Ennea.7, nbsp;nbsp;amp;i.Egnatiusfcribunt,Chriftum effe crucifixum annoTi#
berrj XVIIETiberium uero imperafle annisXXIll. Qui# busôd Sabellicusac Platynaaftipulantur,aflercntesTibc# riumobijfteanno Quinto, ab co, quo Chriftus paftus cft» Rurfus3d.annosdas Petro poft Paftionem Chrifti, Cæte* ri dant3gt;'. Addis item Parenthefim fatis odiofam.Vt ipfi a# iunt,Qt.iaiï Petrus non fit reuera à Neroncoccifus,fedopi# nionefolumodoSCmendacio Papiftarum, Atqui mentiris ipfcjtam impie contra gloriofum Petri Martyrium,^ impu dentercontra communiflimum fermonem omnium,contra conftan#
-ocr page 69-InRom.Ecclcfia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I?
conftantiffimamfamam atq^hiftoham,6C contra rcccptifli mam per tot fæcula tonus Ecclefiae authoritatem, Cum ta# men pro tuo interim mendacio ncunani atferas literâ,nccç uiluiTijUndeoftendi queat,locum affignes.
Inferspoftea, Six^.RomçSedit Pctrus,ÂnnochiçctHic rofolymis fold X Lannts fuerit,oportet,Sed faileris.Primd Malus com# Quia iam fupra oftendimus,3gt;*anrjos dari Petro poff paP putator Lu^ fionemChriftijideofalfaefttuacomputatio.Deindc. Non ttafedit ociofe Petrus Romae, ut extra urbem nufquam moucritpcdem,fedabijt SCrcdtjt,quocunq^ uocabat Prin# cipemuirumneceffîtaSjfideiçprimaplantatio. Erras dein rurfus 8C quidem admoducralfc ac fupinein perbreui XL annorum calculo.ltem affirmant (inquis) cum Antiochiæ fediffe armos fcptcmat($ita folumfex anos Hierofolymis» RufticimcliuscomputantLuthcre.Sciuntenim feptem et fexnonXI.fcdXl ILconftituerc,
Opponis nobis dcindeB. Paulu.qui primo poft tres an# v. nos àconuerfionefuafuit Hierofolymam uidere Petrum. luualidttm Deindepoft X1111, annos co rurfus ad illu redijt. Ex qui# arguments buscolligts Pctrum iS.annisfuiffe Hicrofolymis.At male al^anoinl» coUigiSjNameadem ratione colligipoffer, Paulum quo# que decern ôd odo annis Hierofolymis fuifle, quiapoft tres annos abeius conucrfionc,uiderit cum Hierofolymis la cobusfratcrDomini, amp;rurfusidem poft XIIIJ. annos cundemuiderit ibidem cum Barnaba 2lt;Tito, Noncnim oportuit Petrum SiC Paulum fixos atej immobiles per tot annos in uno codeme^ refidere loco, fed abicrunt Sii. redic# runt diuerfis tempcribus ,fecundum diuerfa nafcentisEccle fix négocia.Falfum tft igitur, quod mendacitcr adiungis, S.PaulumtribucreS. Petro »8.annos folumin Hicruialc
Vbi enim Paulus ait, Pctrum fuiflefold in Hicrufalcm 18«
E an#
-ocr page 70-Io. Coch. De XX v.annfs S. Petr/. ann/sf'Non pr/ma cfthæcfalfa tua ad/edio huius fîgni' ex^ ckifiüifolum.Dequaamp;antea tefaepe deprehendi coar^ gut,in Apologia Euchahftiæ.
Non reman nbsp;nbsp;Quæris itemnimis inuidiofe,Quis fciat,quam diu poft”
perPetuoin manferit.Quafi dicas S, Petrum, non Rome tuifle Hiemfalem. nbsp;nbsp;nbsp;Hierofolymismanfifle, Sedimprobaeft hæc tua quae#’
ftiOjNos enim feimus omnes S. Petrum Romae iuiire,non Hierofolymisperpetuomanfifle,teftimonio tot probatiffi^ moru Hiftoricoru, Chronographoru ÔÔ fandoru Eeclefiae Dodoru.Cumtu ne unu quide habeas tefté,quod Petrus perpetuo manferit aut Hierofolymis aut Antiochiac,
Maligna infuper irrifione colligis,Petru poft Afcenfio^ nemChriftianno4lt;gt;.aut4gt;,crucifixû efleRomae à Ncro^ p^arioYu^ ne,mortuoiamanteannos lo.Qin'setn dixit tibiS. Petru, iheri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8.annosinHieruf31égados,Antiochiçvniamp; Romç
iç.annos fedilTef Infpicepaulifper Chronicon Eufebij, Et tnuenies S.Pctrum„Quintopoft Afccnfionêdniano Angt; tiochenâ fundaffe Ecclefiam, ultimo in^ anno Tiberîj. Si igit uerecolligerecupis,itacolligeç.annosin ludça,?-. An# tiochiæxç.Romætribuimus Petro.Ergo 3gt;.anno poft a# fcéfionê Chrifticrucifixus eft Rome Petrus à Nerone, No 4lt;lt;'.aut4gt;,anno,utitutam im^be ^ftultecolligis.Itaein indodefupputas hic,ut à pueris ^lt;5 merito ridearis, Qiiis enim puerorunonuidcat,exlS,amp;Sgt;,at($iç,fummâ côfur^ gère ço.Non^d.aut 4?.^ lufta efthæc irrifionis tuç merccs fóretributiOjUt turpiter incidasipfe in laqucu,quê flagitio# fe paraueras nobis.Non ergo nos,fed tu uir impie, inter co# , lumbasiaditaSjEcclcfiamDei (quacin Canticis columba dicitur)fceleratiscalumnnsacdamnatis hæreticæ prauita# tis dogmatibus,fediciofiflimeperturbans. Nos rede colli# gimus,tupcrperam,nos ueritatemfequimur antiquam, tu
noua
-ocr page 71-InRom.Ecdcfiam« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS
noua tndodcfimulôC impie aftruis mcndacia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vit
Quod aütnoftrisinfuUaspugionibusödlanccis, ui illu^
minemus nebulam feripturæ, iaciendo annos fex ex annis
l8.Primûfcito,nôlanccisaut pugionibuscorporeis,tedlugt;
ceueritatiSjfchpturâ iUuminaii.Deir,dt'*Cur lotitshic apel
las nebulafcnpturïc,qalibi,pfcrtim in aflertionibotuis non puojon^
admittisobfcuriorceirefciipîurâdidisPatrûf Piecercano °
défunt nobis nctjcufpidcs necÿpugioncsadcôfodiêdâhâc
tuamimprobitatéjEtenim cufpidcs habcmus,Eufebii,Daz
mafi,etidgenusprobati(rimoru Authoru,QuiannosPc?
triamp;Caliorûpontificû digcflerût,nobifcÿpcrtotiamfa:cula
longiffimo abfe^omni cötradifiionc ufu tradidcrut.Habe?
musitépugionesHieronymi,Eutropii,Bcdse,Platynç,Sa beUici,Egnatti,quipto nobisfortifllme pugnâtinuiâi neej ate un^ uincendi .Et nos iam fup oftendimus,mctiri tc,cp Paulustribuat Petto annos 18.inHicnifalé,fedrefcrtfcillu .
intra tot annosHierofolymis bis uidifle, At no dicit, Petru
1 S.annosHicrofymisCquod tu falfo blateras)fcmper (cdiG feaut manfiffc. Poftremo feimus nos egregie, ex tuis » 8. annis facere annos,nonfex(utturides)fedquincÿ,utiftfult; Pueriles lap« prafcciitrus AuthoritatcEufebii,quiaffcrit quinto poft paf f“® Luth.in fionemdftiannofundatâeffeàS.Petro Ecclefiâ Antioche nâ.Tu ftulte rides,et iufte rideris, erronea rurfus calculaüo ? ne,TribuisemPetto 3lt;^. annos poft tncrteinChnfti,quos ftulte coUigis exfex,feptem,amp;: xç.Cum puerifciant.Ex his numeïisnô^Cî.fedjS.confutgetc.Ncsautcm 3gt;,annosafgt; fîgnamus Pctto,quircdeconficiuntutcxquinqj,fcptcm et i^AnuncÔôdocenoscompututnannorum ,.qui totieshic inbreuiffimis numetis niinistufticeac puctilitet abettafti,
Ridesiterumnos,fecundo ctquarto anno Claudq 6é annis Petri,Ridcsquidcmitnptobe, nihil tarnen oftend^s, pujatio.
-ocr page 72-Io. Coc. De XX V.annis S. Petri
Nosautem certos habcmusauthoresdci. anno Claudij* fî^deiç.annis Pttn,Naminter fecundum annum Claudq quo uenit Romam ultimum Neronis annum,quo cruci fixus eft Petrus xç.anni funtintcrmcdij,cum excliifionc tn cxtremoru, Sicciumdcuins illuftribus narrat B.Hierony mus.Syinon Petrus,PrincepsApoftolorum/ecudoClau dtj anno,adcxpugnandum Simonem magum Romam pcrgif .Ibicp xf .annis Cathedram faccrdotalcm tenuit, uLj ad ultimum annum Neronis,
Claudfo Im Addis ahum cauillu,qund Lucas in adibus confonct perarorein Paulo GaI.l.dicens,Claudium omnes ludæos Roma cxgt; Adib, Apo puhftc.DicquaefojimprobeCauillator.ubihocaflcrit Pau fiolorutn. lusf'percurre totam cius ad Galatas Ppiftolam, neqj tarnen unum inuenies ucrbum de Claudio, De quo Lucas fcribtt, quod inter cætcros Aquilam quoc^ cxpulit amp;nbsp;Prifcilla cius uxorcm,Dic tu nunc,lî potes,quo Claudrjannoid fadum X. fuerit,Dicitem,an inter eos Petrus quoij fucrit»
Q;jod autcmftultciimulatcp impie quæris, Qpmodo Petrus potuiflctfub Claudio uenire Romam, Refpondco» quod id facis,quiaabijftiinconfilioimpiorum amp;nbsp;ftetiftiin uia peccatorum,atc5 in cathedra peftilentiæ, fcu(ut Hiero# nymus interpretatur) deriforum fcdifti. Nifienim impius ellesfandæ Catholicç Sgt;£. ApoftolicæEccIcfiæderifor,ne# quaquâita quçrcres.Qu’a nemo dicit Claudium per omnc Qtiotoan# tempus impcrtjfuiludæoscxpuliflc, noClaudni» Lucâbn côfyderesredcpotcriscôncere, Claudia dfo» expulit fxpuh Ile ludços poft illos 18, anos,qs tu ex paulo alignas,
Ano fui Imperi) lo.forfitan aur ix. Intcrea ucto potuit Pe trus non fold uenireRomam,fcd etiâ fepius abire amp;nbsp;redire. Venir itacjRomâ XII. anno poft mortem Chrifti. Qiiod flutem Paulusfcribitfeillum Hicrofolymispoft 14, annos
uidiHe
-ocr page 73-In Ro.Ecckfia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*9
uidifTc, minime nos angit. Potuit cm Petrus no fold femd, Exo.m« fed quotanniSjCx Roma Hierofolymam uenirc, Quemadj? »,Para.»,lt;» modufacicbaniiiim iudeifinguhs annis icrfeeundule^». Qjod filudçis z Roma foluenubus fingulisannislicuit Pa fcha cclebrare Hicrofolymis,Cur non licuifftt Petro Ro, Pontifid,tn arduis nafcétisEcclefiencgotiis,caufis,etquç ftionibustcrautquater aut ctiam (æpius perxç,annos ex Roma ad Apoftolos amp;nbsp;feniores redire Hierofolymam, fi* , cut 8C Paulus ex alqs locis fecifTclegiturf Impiaigiiur K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
abfurda,non folumridicula eft tua Lutberiquaftio ,quati Suetoniu» dicule quaris.Qvtomodo Petrus fubClaudio potuiffet uc# m uita Ciao nireRomâ.Lueas.n.nonfcribit,quoto imperii fui anno, Claudius expuleritludaos.Nec Suetonius certum defig« natannûjfedbreuiter itadicit,iudaos jmpulfcre Cbri* fto affidue tumultuatitcSjRoma expulit, Nó plus dicitiftc, Necquic^ apud alios potui amplius inuenire fcriptores, Qviid igitutjfi forte ludaos expulit Tumultuantes, 6C non Chriftianose QLiid,ficmnesexpulit announo,0ialterofot lemoxreuocauit, Qtianto.n, rempore fub Cafaribusfinc ludais Roma fuit e Qtiid fi Claudius eos expulit in nouif* fimis annis fuis,quosrcuocaucrit moxciusfucccflcr ffuifle
* »n,fub Neroneludaos Roma,nemo negate potcrit,qui modoPauliinurbcmcxLucalegeritaduentum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
QiiodautcminftabilcmatqjincertamuocasPetribifto# „ • . .
rtam,tuoiamconfueto0Car.tiquo,ldeft,Harctico ÔC ^r« barico,morcfacis,Etenim Qtiastu legcris de Petro hifto* ni«f,Pc«i* riasnefeio,Ego profimplicitatecolumlainaiis optirne futn contentus,quas conformtter feribunt aut breuiter attingunt Eufebius Pamphili, Tuin Cbronieis turn in Eeclefiaftica, Hiftoria S.Hieronymus de uiris illuftribus,Eutropius in li* bris rerd Romanatum, Bcda de fex Actatibus, Platyna de
E 3 uitis
-ocr page 74-Io,Coc. De XX V.annis S. PetrL
oiti's Pontifkum,Sdreh'qui eiufdem generis ClaffiiciAutho res,quos tucitraimpudentiâfuggillarenopotcs,mLiltonii* nusrefellcreautexpugnarc.Hiaût,omncs,Slt;^ côplures ali), afTeruntjB. Petrum zç.annis Romç Catbedram cpifcopalé tenuiffe,NifîunûexcipiasEutropiu,quiomiflisannis,bre# uiteritadicit. Deniejoibusfuisflagicqs ctiam hoc addidit NerOj^dfandosDetApoftolos PctrûjPaulû^trucidauit. erodier« U I^cntirispoftmodumlongeimpudcntius,dicens,multos bellu« Vekü effcjquipalamaclibereaffirnient,S.Petrum nun$ uenilTe nt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romam.Hoc illud eft Luthere quod impia hæc tua partu«»
rit difputatio.Sed die obfccro,qui funt illi multi,qui fie afgt; firmantÆgo certe prætcr te nemini hoc aferibere nouûNi# fi forte infames Hæreticosinfimæbarbariei,autfemiturcos quofdam Græculos,allegaueris,quorum fufpeda tcftimotf nia impiafue aflertiones Catholica non admittit ecclcfia.
. Improperasdcinde noftrisf ut raendaciter calumniaris Petrus ïpfe)mendacijs,Qiiod unus noftrum ambosApoftolos Paulus Rogt; unoeodemc^dieSCannofimultriumphalTcmartyrio dicat, tnæ uno CO# alter uero Paulum poft Petrum biennio fuiftecapite cefum afterat.Visaudireuerume'OmnesprofcdoCatholici affir palulunt, mailt codem tempore Petrumôd Paulum,licet non eodem fupplicfj généré,fuifte à Neroneoceifos,Qiîodautemolim Dift.ii. nônulliHæretici,et hodicpauci:nefcio qua infecilitatc,pluf C.Quamuis oportet Grçcæ fideijeloquentiæqimagisquam ucri# tatis ftudiofijdiuerfos annos utriufqj Martyrio affignant, Quid ad nosf Horum tu quidcmpartim focius CCæmulus, partim ctiam dux ôi. auriga exiftis, At nos Ecclefiæ traditio nem fidcmc^fequimur.ÀudiigiturfilibetjQuid Pelagius Papa omnibus dicat Orthodoxis.Pctro (inquit) data eft etiam focietas Beatiftîmi Pauli,uafis eledionis,Qui no di# oerfo ( ficut Hærctici garriunt) fed uno tcmporc, una ca^J demij
-ocr page 75-In Ro.Ecclelîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20
dé(j dîe,gîoriofa morte,CU Petro,in urlie Romana,fubCç^ Di'Rfn.tt.p, fare Ncrone,agomzans coronatus eft,66 EcclcfiâRp.pan# facrofanda. ter Chriftodomino confecrarunt.eâtjoibusurbibusin uerfo mundo fuapfentia ati^ucnerado tn'umphoptulcruf, Itidemrefert Anaclctusquoc^.Etnehos ^tuain lcdé Ro» in\pbitateô6odio Apoftatico ,figméti(ut folcs)accufej,Ec ^„,13,0. ■ cetibiß,Ambrofiü,aItcriusecclclie Archicpifcopu,grauifli ferrao,lt;7» mç authoritatis teftcm,Qué Gratianus guide citatin Deere tis,fed abf($ certo loco,Rcpcries autem etj lo cû in tertia eius operu parte,DenataliApoftoloru Petriet Pauli.Beati(in^ quit) Petrus S6 Paulus eminentintcr uniuerfos Apoftolos, et pcculiariquads prçrogatiuaprçcellunt.Verûintcr ipfos, quiscm\ppGnatur,incertueft, Puto.n.illosçqualescffcme ritis,quia æqualcs funtpaflionc,Et fimili costideideuotioc uixiffe quos ßmul uidemus ad Martyrtj gloria puenifle,No n.fine caufa fadu putemus ,q) unadie,uno i loco,unius Ty rannitoleraucrefententiâ, Vnadiepaffi funt,utadChriftà pariterpuenirent. Vno in loco,ne alteri Roma deeflet, Sub uno perfecutorc,ut çqualis crudclitas utrumj coftringercr. Dies ergo p mcrito,locus pro gloria, pfecutor decretus eft prouirtute.Etin quo tandé loco Martyrium pertuleruntfin urbe Roma,quç principatu et caput obtinet nationû,Scih7 cet,ut ubi caput fuperftitionis craf,illic caput quiefeeret fan ditatis.EtubigentiliumPrincipes liabitabant,illic ecclo fiarum Principes morarentur.
Hçcintegerrimæ fidciteftis illc B,Ambroßus,Quipauü* cishisuerbis,nonhancmodofccleratam tuam difputatio^ né dt(roluit,ucrum ctiampluf^dimidiutotiustuaede Pa^ XIII. patu Tragœdiæ diluit,confutat,dtffipatqj 36 exterminât, Fkmiflîone
Ais deinde fada Ô6 ironica quads modeftia,q) teneas tu S, Petru fuifle Rome,nolis tn fup hocmorijUec noueris ftifti# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiff«
ncrenec
-ocr page 76-Io,Coc.DcXXV.annis S. Petri
•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neeprobarcjimmonemo,te ludtcc,probarc queat Sed ui^
deamuSjfi tu fuftincre non potes,cur tenes : Si probare no potes,cur tantus uis habcri Theologus, ati$ adeo Prophe# ta ,per que Deus tot noua doceat,ÔL tot antiquarefcllat C Qliç uero modeftia eft,ut fi tu ,pbarc no noucris,mox iudi^' ces,neminé probare polFefJEgo^^fedo nihil dotSrinç arrp# go mihi,facile tarnen,et quidem tirmiflime,probabo,S. Pe^ trum R.omaefuiire,Arripicnsinterim,Emfcriuice, gladios Pugiones0iLanceas,armafanefatis fupertjad omne lu# ris Si aequitatis certamen,in caufa Chriftiana,ualida. Cum Verba S. Petri,qui Si animo ôigladiopromptusfuit,caufa aga Petri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur,non erit nobis indecorum,pro eius defenbone uei duos
l. Pcuuk* arriperegladios unum fpiritus fandi Si feripturç, Altcrum CæfarisSi Impertf»
Ait ita($ Petrus ipfe Ponticis,Galatis Cappadocibus Sgt;C reliquisaduenisDifpcrfîonis.Salutat:uosEcclefia,q eft in Babylonecolleda Marcusfilius meus.Qiiae autem eft ifta Baby lof Certe utraeg Glofla, Ordinaria in^ et Lyrana, Româhlcfiguraliterintelligunt, propter Idololatriæcon# fufîoncm, Tûc.n.fub Imperatoribus paganis maxima erat Romç Idolorum multitudo Siconfufio,Aftipulaturitcm B»Hieronymus,deuiris illuftribus,ex authoritate Clemens tis6iPapiae,AddensMarcum,Romçrogatumàfratribus, breuefcripiiftè Euangelium, Quod cum Petrus audiflet, probauit,5i Ecclefîæ legendumfua Authoritate çdidit.De Ltt.Gap.ij' quo p’ura habet Hiftoria Ecclefiaftica.Etin pl^rifi^Epifto lis B, Hieronymus Romam Babylona uocaujt,ld quod AuguftinusquotçSiOroiîus obferuauerunt. Qtiod fî u# nustuLuthcrencgashic Româ per Babyloncm intelligi, Verba ChH contra omnium (_ quæ tua eft proteruia ) fentcntiam,a:quû fti ad Petru, eft^utalteram nobis oftendas,in qua Petrus hanc feripferit epiftoi»
-ocr page 77-înRom.Ecclefia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x»
epiftolâ.îdcçpcr ,çbatos Auch or es Autenticasc^feripturas ?
At uero li B. Petri quocÿut aliorû Ro»Pontiticû, Veripta non folâapocrypha,fcdctiâ(alfa ôô Hærctica(Proh impie ■ ’ \ tatcmcæteris in exemplum citiuspleô:cndâ)dixcris ,ciufcç tcftimoniû idcirco reicccris.EuangcUcü faltem(fi Apoftogt; licumcontemnis)admittctcftimoniû hfuChïdli, Q^iidi# xit Petro. Amen amen dico tibi ,Cum cites iunior ,cinge^ bas te,SC ambulabas ubi uolcbas*Cum autcmfcnucri^, ex# tendes manustuas,8gt;é aUustccingct,etducctquot«nó uis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cjnet
Hoc autem dixit (inquitEuangelifta)fignificans,qua mor teclariiicaturus effet Deum.Stglofiashic cotempferispro terne, Auguftinum faltem(^aquo te Auguftinianumnomi nas^audi.Bxtédcs,inquit,manus tuas ,Hoccft,Crvciiigc# ris. Ad hoc aût ut ucnias,alius te cinget, ÔC ducct ,non quo uis,fed quo non uis.Prius dixit quod (ieret,ôô deinde,quo^ modo fieret. Non eiïi crucifixus,ted utic$ crucifigcdusquo nollet,cft duâus. Nam crucifixus, non que» nolebat abqt, fed potius quo uolebat. Solutus quippe a corpore uolcbat effe cum Chrifto. Ad mortis itaqj mokftiam nolens dudus tft,fed abcauolens edudus eft.Noles adcamuenit,ftd uo* lens earn uicit,Etreliquit hunc infirmitatis affcdu,quo ne# mo unit mori,ufc5adeo naturalem,ut eumß.Petro nec fe# nedus auferrepotuerit.Cuididu eft,Cumfenueris,duce# risqnononuis.HçcB.Aug. Aequumeft igitur ,quifquis impie negauerit S. Petrum unquamRomçfuiffe,utalium nobislocum affignet,in quo P ctrus,teftimonio Cbrifti, ex tendit manus,affixuscruci,gloriofamqjobeundo mortem.
Aliud itemChriftiteftimonium ponitidemEuagclifta circa ultimam coenam,quando lefus Petro dixit,Quo ego uado,non potes memodo fcqui,fequcris autem poftca. At quo uadebatturn Chriftusfnonnc adcrucemr Aut igitut f aliutn
-ocr page 78-Eph.d.
C. defum# matri.L.i»
lo. Coch.DeXX V.annts S, Petrf, aliiimnobis per fcnptiirasoftendelocum fnquo cnicifixus fit Petrus,aiitR.omaninobifcum fatcreuerun? locumamp;fe dis Si^ Martyrij Apoftoloru Principis B.Petri, Quod iï gla diumfpiritus(quod cfl ucrbum Dei ) contcmpfcris impie, rcucrcre,faltêgladiu Irnpctiicu! Papaquoi^óóomnesEpi^ fcoposex aequo cum Laicisbarbariccuts fubefie.EccertÜ# giofî Imperatorcs,Grati3nus, Valcntinianus fecundusfi^ Theodofius maior tres Augufti fimu!,in publico ad popu^ lum Cóftantinopolitanu cdido,fub gladij poteftatc ita pci piunt,Cu.ndos(inquiunt)populos,quosclementiçnoitrç regit Imperium,in tali uolumusrcltgionc ucrfari, quâDiui num Petrum Apollolum tradidiffe Romanis, religio ufcß adhucabcoinfinuata,delt;larat,Q_uam($ Pontificé Damagt; fumfequi claret.Nunquid hos quotj tres Auguftos,L uthe re,fimul cum Papiftis dicas mentirif Caue,ne gladium in te ftringat corum fuccclTor Carolus V, à quo iam es publice, non folum Herefeos notatus,declaratus öC códemnatus,uc rumetiâBannofcuprofcriptionilmperialijalijstjHeretico rumpoznisetperfccutionibuscxpofitus»Tuuideris,ubiam plius impietas tua latibulum inueniat,cui cundusorbis Chriftianus eft fcucriflime, non folum ab Augufto praeci^
Magnifica
Pctri Sc Pau
piente,fedetiâomniûGermaniæat($ Imperii Principû ac populorum unanimi confenfu: intcrdidus.Videfne igitur, quodnon folum Papiftæ.fcd etiam Imperatores magni pu blice affirment S.Petru Romanis religionem tradidifle. Quid qgt;Maximus Conftantinus nobilifli'mas Petro K li tempURo Paulo Romç Bafîlicas extruxit magnilicétifTimer Ipfetuis oculisauguftifTtma ilia têplauidifti,Die obfccto,quamen(gt; tis cçcttate aut negas aut dubitas,illos Romac fuiffe, quoru totcertiffima monumêtaibi luminibus proprijs infpexiili Quales columnaru ordinesr Qiialcs contignationcscQiia«!
Ic«
-ocr page 79-In Rom. Ecdefiam«
Zi
îesfubfacraciiîîinis altaribusreconditas ucnerandoium cof porutnreliquias r Qualia fohs atna porticusi^ dC portas;' Qiialia intus Apoftoîorum fepulcbra Candelabra,iacra ua far Profcdo nifi trunco ftupidior faxoi^ durtor per b aereti# cam pertinaciam elfeSjin banc negandi dubitandiue amens tiam nunqiiamueniircs^SiigiturRoniçnonfuit B.Petrus Die ubi fuit, quando manus fuas in cruce ( iuxta uerbum loan.uitt domini)cxtenditf
Vndeei templumilludtoto Orbe2lt;abantiquoucncra« Totî Mûdo bilCjôd noua nuncmolcftupendufQuod barbaris Go? uencrabile this,licet Arrianis,in tâta tnucncrationefuit,ut Vifigotbo rumrex Alaricus,capta poft longâobfidionéurbe,publico nbsp;nbsp;nbsp;*
cauerit Edido,ne quis uiolarctur,qui in templum illud con fugiffet. Oftrogothorû uero rex Totyia,capta poft grauio?’ rem obfidionéeadépoft multos annos urbe,quan^iuftiffî;’ ma flagrabatjjjptcrgfidiâô^ accepta damna,ira,ante cmnê tfi ultionêtempluillud orandigratiaucncrabundusacccfiit armataftipatusacie,Pelagio£$Pontilicifuppli;itcr obuian Ûprotinus ueniâ dédit, at^cdido præcepit fuis, ne qucul? traRomanorûobtruncarcnt,Histeftesbabeo procopium, Paulum Diaconu,Blondû,Platynâ,Sabcllicû, Egnatium ÔC id genusnobilesHiftoriographos,qinbuslongeiuftius habet fides,quamimpiçac fccleratçtuædubitationi.
Omitto donaria reffrre,que.undiquccxChriftiânorum orbein templum illud à regibus magnifiée mifla unum iuuat ex Platyna recitare bieuitcr exemplum,fub Hormifda Papa. Dona, inquit, multa ac praeciofa codem temporeRomamad ornâdas Bafilicas fandorû funtmiG fa.Gemmas cnim magnæ aeftimationis Clodoueus Rex Franciæ m/fit.Dclata ô^dona,cumaurea turn argenrea, Delata EuangeUacum tabulis aurcis,gemmis diftindis, f X âliu
-ocr page 80-Io. Coc. De XX V.annis S. Petri
à Iuftinolmpcratore,uoti gratta.Mifit 0^ patenam aurcam librarumXX.cumhyactnthis.Scyphiimaureumgemmis circundatum» Ornauitâ^templumB. Petri Theodericus Rex trabe argentea mille ôô X L. librarû, Cçroftratis duolt;gt; buslibrarum LX X.Eccequot ueritatinoftrç atteftantiu regum Principum gladijs confoditur bçc improbatua c.defum# dubitatio.
rçatri. L. Vis ncpluragladioruteftimonia.^En tibi luftinianu Au Nos redden guftu,in Godicc legu,ita ad lohannem Papain, miffislega tis,ultro/cribentem. Semper nobis,tnqutt,Uutmagnu ftuo dium,unitaté ueftræ Apoftolicç fedis, 8C iiatû fandarû dei Ecclefîaru cuftodire,qui hadenus obtinet,ô(f incómote per maner, nulla intercedente cótrarietate,ldeoc^omnesfacers dotes uniuerß Orientalis tradusamp; fubtjcere ÔC unirefedi EotJ. L. In# ueftræ fanditatis properauimus.DicLutherc,quarn uocat 1er Claras. Imperator hic Apoftolicâ fedérNonne Romanâ Certe id Titulus ipfeindicat.Et Pontifexrefcribendo ita declarat,di cens,quod amore fidei,^d ftudio charitatis, edodi ecclefia# fticisdifciplinis,Romanæ fedisreuerentiâ côferuatis, SCei cundafubijcitis,ôi ad eius deducitisunitaté, Adeuius Au thoré(hoceft,Apoftolorûprimû)dnoloqucntepceptû eft Pafeeoues meas.Quâefteomniu uere ccclefiarûcaput, 2^ patru regulæ Qi Principu ftatuta declarant, amp;nbsp;pietatis ue# ftræreuerendiftimi teftant affatus. Præterca in Autenticis Inahtg.col quot^idé Imperator taie nobis,gladij fui poteftate teftimo)gt; ». utccclefiâ ninpræbct.Vtlegu(inquit)originemanterior Roma forti Ro.inprin. taeft,Ita5(^fummi Pontificatus apicem apud earn efTe, neo moeftquidubitet.VndeSt^nosncccirariuduximus, patriâ legum.fontemcpfacerdotijjfpecialilegeilluftrarc, hçc lmp;
Qijisautcmnefcit apicem ôd Primatû Roma. fedis,cfie perdifpofitionédiuinamàPrincipibus Apoftolorû Petro
-ocr page 81-InRo.Ecckfia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij
P aulo C Cette,fi aliqui ex fîmplicitaté ncfciant,tu ncfcite non poles,quiGalatastuostamglohöfealiquandoiaAitas lpfe,n,PaulusadGalatasitafcnbit,Crediiumeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
uangeUutnpr3eputii,ficutóó Petto circumcifionis.Qui.n. opetatus eft Petto in Äpoftolarum Circumcifîonis, operas luseftôCmibiintetGcnics.Metitoigituruertexfunnni As poftolaiusRomanætribuiturEcclefiae,quatn furami duo Apoftoli,unusCircumcifioni8,alterPrçputi),fanguinefuo ptæfcntiacç falutari gloriofe confecraucrunt»
Vis adhuc plures gladios e Ecceiibi nobiUffîmi fimul atlt;' que iuftiffimi Prxtedi Practotq Gladium , Scnatoris ÔC Patticq Ro.Caflïodori,quiui ad culmen Præfeduræ Prx totianxglotiofismeritisafcendetat,tnoxad eûdem Ichans nem P apatn ( ad quem fupra diximus ê Byzantio fcripfitTe luftinianum lmp. ) inter caetera fie fcripfit. Applicandutn Caffi.lib.xî. uobiseft BeatilfimiPatres,ut læticiam, quam per uos, Deolargiente,perccpimus,cuftodirinobis ucftrisoratios'quot; s nibusfentiamus.Vos fpeculatoresCbriftiano populo prçs fîdetis,ucs partis nomine uniuerfa diligitis. Securitas ergo plebi8,ad ueftramrefpicii famam, cui diuinitus commifla eft cuftodia.Quaproptcr nos decet cogitate aliqua ,fcd uos omnia. Sedes ifta mirabilis , proprios regat aftedione cultotcs.Quaclicet generalis mundo fîtpraeftita, nobis tas men cognofeitur 6lt; localitcr attributa. Tenemus aliquid fandorum Apoftolorum proprium ,lî peccatis diuidentU bus non reddatur alienum.Qviantum confeffiones illas, quasuidere uniuerfîtas appétit ,Romalœliciorinfuis finis busbaberepromeruit,Nibilergo timemus talibus Patros nis ,fî oratio non defiftat Antiftitis.Hxc religioûffîmus illeCaffiodorusMonacbus ,dum effet in (acculo Ptætorq Præfcdus.
( 3 Cuius
-ocr page 82-lo.Coc.DeXXV.annis S.Pctrf.
Cuius Princcps.RexGothorum AthalancuSjfïmilitcf adeundcmPapaindecledïoneRo. Poncificts, poft mulgt; ta,itafubiunxic,Gumde Apoftolictconfecratione Pon? Cafflt, nogt; tifidsintentiofortaftèprouenerit, ad Palstiumnoftrum no Epifto« pcrdudafuen't altercatio populorum, fuggercntes nobis, arum ep tjt jntratria Milia Solidorum , cum collcclione Chartarum, cenfemus accipere.A quibus tarnen omnes Idoncos, rei ip# flusconfyderationeremonemuSjQuiade Ecclefiafticomu nere,pauperibus eftpotius confulendum. Aliosuero Pa# triarchas, quando in Comitatu noftro de eorumordina# done tradatur, In fupradidisconditionibus ati^ perfonis, intraduo Milia folidorum iubcmus expendere. In ciuita*’ tibus autem fuisgt; tenuiffîmç plcbi non amplius , quàm Quingentos SoIidosfediftributLiroseflecognofcantjScri^ pfît Idem Rex Saluentio Pracfedo urbis,ftatim fequenti Cafflib.5gt;. Epiftola y inter alia,in bæc item uerba. Dudum, inquit, Epiftola ilt;s» Senatus ampliffimus, à fplendore fuo cupiens maculam foçdiffîmæ fufpicionis abradere , prouida dcliberatione conftituit, ut in Beatillimi Papx confecratione , nullus fe abominabili cupiditate pollucret, poena etiam confti# tuta,qui talia praefumere tentauiftet,Non iniuria, Qpia tunc Eledi uere meritum quçritur, cum pecunia non a# matur.Q.uod nos laudantes, ÔC augentes inuentum , ad Beatiftimum Papam direximus conftituta, que his ante# lata præfulgent, Vt ab honeftate fandæ Ro. Ecclefiaî, prophanus ambitus auferatur. Verum ut Principale be# neficium , 0^ præfentibus hæreat fæculis amp;nbsp;futuris , tam définira noftra , quæ SenatusConfulta,tabulisMarmo# reis praecipimus decenter incidi,6^ ante atrium Bead Pe^ tri Apoftoli in teftiraonium publicum collocari.
Hæc
-ocr page 83-InRo.Ecclefîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24
Hæc Athalancus Rex Gothorum totius Itaîi'ae, Sïî? CoIIatîo Re fHiae, Dalmatiæ ôé adiacentium Infularum olim Prtn^î gi«Gothor8 ceps, Aetate adbuc puer IX. aut X. annorum , Reli^ Luth« gione Arhanus, I nunc Luthcre,cum ßs conditionc holt;gt; ’’®* mo pn'uatus , ætate uir ,habitu rehgj'ofus, profetTfone lii« terariim Theologus,frater mendicus , nomine Catholic eus J Qilin etiam tua iadantia, èC multorum opinio# ne propheta, Et difputa S*Petrum nunquàm fuifle Ro# maCjNega eum fî hodic uiuerct, fore Papamgt; Die Pa#' patum eflejOunc robuftam uenationem , nunc merum figmentum, Imprecate facrilcgo gutture fedi Apoftoli# cæ, ut celitus in infima Tartara deturbetur , Nos tarnen nihilo fccius tot Principum fandorumqueexemplisedo# äi, earn fidem 6^ religionem fcruabimus, atquç ad mor« tern ufque propugnabimus , quam B. Petrus tradidiffe fcribiturfacrofandxEcclefiæ Roï
Enbinostibi gladios obiecimus,unum fcripturae,ab Duo gladij terum Imperij, Qtii proculdubio, cuilibet Pio Chriftia# fuffidunu no , ad tuitionem latis efle poflunt, Quandoquidem Luc,a»» Chriftus ipfe dixit, Satis eft,dicentibus difeipulis. Do# mine,Ecce gladij duo hie.Si fapis igitur,caue tibi àgla# dio B, Petri, ÔC à gladio noftri Principis QC Imp, Ca# roli V» femper Augufti.Nam ôi hi duo abunde polTunt contra impietates tuas aliquando fufficcre, Et tantum de gladijs.
Quas autem longiores in te Cufpides iaculemur, pro af# Longa Cu# ferenda S. Petri Sede Romana,quàmM,CCCC,SC co amplius,annorum,comuniflïmumfimulat^certiffimum
uniuerft
-ocr page 84-lo.Coc.De XX V.annis S. Pf tri
untuerfîpcr Orbem terrarum populi Chriftiani fcrmoncf Si tribus ôd fcmisannisacquicfcisdeprædicationeChndi, proptercommuncm fcrmonem,Cur hie rot fæculorum celc bratiffîmo fermoni minus acquiefeisjatej adeo ctiam contra dicis f Quis.n.præter unum te in dubium uocauJtimpia difputationehunc fermoncm r Certenon Martion,non Montanus,non Manichæus,non.aliorum, quotquot hue ufe^ fuerunt.Hæreticorum quifpiam,de hoc difputare prx^ fumpfitjNeefederatifideinoftrat impugnatores QC Apo# ftatæidattentaueruntjNon Cclfus, Non Apuleius , Non PorphyriuSjNec ullus item Hiftoricorum fine Gentiliutn fîueludæorum,quos ego uiderim.
Co. Tacitu» Qiiamuis Cornelius Tacitus alias maligniiïime de Chri hiftrlib.ftianareligionefenfent,DeinccndioVrbis,quodiu(ru Nf ronisfadumcredcbatur,itafcribens.Ergoabolcndorumo# ri Nero fubdidit reos,8lt; exquifitiflimis pœnis affecit, quos • per flagiciainuifos,uulgusChriftianos appcllabat. Author gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominisciusChriftus,quiTiberioimpentan{c,pcrProcu#
ratorem Pontium Pilatum,fupplicio affcâus crat. RepreC# facjinpraefens exiciabilisfuperftitio ,rurfus crumpcbat,no modo per Iudaîam,origincmciusmali, fed per urbe ctiam, quo cunda undicç atrocia aut pudéda confluût,cekbrant(|. At impia ifta huius Ethnici calumnia, facile ref el lit ur per modo Plint} Secundi Amici 8C Coactanei cius,ad Çraîanum ’Pr^ianum epiftolam,in qua de ijs,quiChriftum mctu per# fecutionis ÓÓ fupplicq negauerant,ita fcribit, Adfirmabant autem hanc fuifle fummam uclculpac fuæ ucl erroris, qgt; ef# fent fohti,ftato die ante lucem conuenire, Carmen«^ ChnV ftoquaff deodicerefccuminuiccm,felt;^facramcnto, non in fcelusaliquod,obftringcre,fcd nefurta,nc latrocini3,nc a# dultetia committcrent,nefidcm fallcrcnt,nc depofitum ap# pellati
-ocr page 85-Jn Rom. Eccicßam» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aç
appellat! abnegarcnuQuibusperadiSjniorem fibidifceden dituine,rurfuf($ad capiendu cibum,promifcuum tamé innoxtum.Quomagis neceflanum crcdidi,exduabusan^’ intcllilt;’o ’ cillis,(quæminiftrædifebantiir)quideflctueri, öepertor# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“
menta quærere Nihil aliud inueni, quam fuperftitionem prauamimmodicamjdeo dilata cognitionead cofulendü te decurri.
Qiiæ funtigitur o Cornell Taciteflagitia, de quibus im pienoftroses calumniatus t Sed miferandus es magis reif darguédus,quoniSnó tam malicia i^gcntiliü dcoi^ amorc, DomitianiTraianicÿcxempIo acnatiuo errorein odiü ueri deiueræqj religionis cçcusacmifcritacxarfiftijgrauifTimus alioqHiftoricç ueritatis aflertor, euftos teftifcjtidclis, pra# uushicBthnicç religionis(immofuperftitionis)affclt;fius te à tramiter.erç narratio nis, in dcuiu falfæ criminationis de# flexit amp;nbsp;abduxit,trahéte ik Geniü tun principe huius mun di.Nosigttur nihil ominusaccipimus ex hacCorneltj hifto ria,fuifleutiq;fub Nerone Chriftianos Romç,Qijis autem credat eos ibi fuifle ßne Epifcopo Aut ergo Petru ibidem fuiffe Luthere crede,aut alia illis affigna per fcripturas Epigt; fcopum.Negat Cornelius bonos fuifle Chriftianos,at non negat(ficut ne^ affirmât) Petru ibifuifle.Cur tu igit unus, cóculcatocómuniffimo cundorû fcrmone,impia uexandi fugillandi libidine,tam receptâ tot fçculorum fidem re# uocas indubium.
Excedis proledo hac immani tua fcandalizandi uolun^ täte cundloSj^libet prauos ac puerfos, Catholicçfidci ho^efs Luthe. ftes.Ncmo.n.pfequutoi^, nemo Poctaru aut Philofopho# rum,nemo Apoftataruaut Hçreticoi^itacontra comunê fenfum jUttufacisdelirauit.Multosfaneacgraues errores difleminaucrutMagiftritui,Vualdenfcs,pauperesdcLug
g duno
-ocr page 86-Io. Coc. De XXV.annis S.Petri duno,Pighardi,barbarusVu{ckph,0^ uicfnus (forfitanK cofanguincus^tuus Hufs,Caeterumhanc uefanam dubita tionem netnoillorum propofuit*
Dlucrff pro Poft gladiosigtturjUt ad pugtones tandem dcucniamus Vpcmjs^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lanccas Cufpidcfuclongas,primoquidem
Koirjfuit. comuniflimu(cuiftandu fupra putafti ) omniu fermone. Deinde Antiquiffîma Petri Pauli Romç tcmplajcliqas £)C monumenta.Item eertiflima Martyrij utriufqj loca ôé ue ftigia. Practerea paruum facellu in uia Appia,ubi Petro per fecutioncm déclinantiChriftusapparens,dixit, Vado Ro# mamiterum crucifigi.Vndercuerfus eft B. Petrus in urbé, eu tam ad primû ab urbe lapidécxijffèt,Id quod Platynarc^ fertjCx graut lîmul etantiquo authorc,Egefippo, téporibiis Apoftolorûuicino.Infuper uetuftiffimas at($ cclebratifligt; mas urbis ftationes, tot fçculorû annuo ufu obferuatas, ac maxima popult Rojrcquentia ftatis diebus repetitas.Itein ^batû per oés ChriftianorûBibliothecas feric fucccflionéij Ro.Pontificu,ubifempcrB, Petrodat primuslocus.Idcp no foin uerbis dC libris,ucrû ctiâ piduris Si. imaginibp, Qua lesprofetflointermulta alia decora,Senenfetcmplû admira Lundis aduenis pulchcrrime oftendit. Denitjreligionem l'pfamjcultuœdiuinûabillohucufiç cotinuatü Romç per oia fçcula nolirac falutts, Quinetiâ iugem illâ B. Petri uene rationéjhadenus indefinenteribi obferuatâ.Poftremo Ce# Icberrimas ô^abanti^probatiffimas Chriftianorû peregri# nationes adlimina B. Apoftolorû Pétri et Pauli,Quas pie# ritÿ etiâfanlt;ftorûfufccperutexremotiffimisq($ rcgionib.fl ueexuoto,fîucexiniû(ftapœnitétia,autqcû(5alia excaufa.
Nunctandéfî forte lôgiorahectela conerisuel deludere ucl excutere,ad brcues’pugiones,quibusomnistibt armatu ra di(roiuat,accedo. Sic.n. tua me coegit improba irriiîo bis tribus
-ocr page 87-InRom.Ecclefia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xS
tribus artnord gencribus pugnarc,Cum inieUigi uclit Em^ fer,per gladios fcripturâ,per Cufpidcs longu ufum, Per pu gionesuerodi(îïapatrû.Oppofuitibtecjuidcfupra,extcm# porû rcrutncÿ ac Cæfarû atcy P oniiticû fer iptoribus multos ualidosac nobilcspugiones,quos titra fummâimprobitatc atcçimpudentiâ,reiicerenô potes. Vttnapcrtiorîiathuius difputationis tuæ amentia, ex autiquioribus thecis graues 6C tortes quofdâ pugiones,pro B» Petri defenfîone contra te proferam.Omitto tnB. Clement« itinerariû,ne uelut Apo cryphumf^uisadmirabiles fîntiilibri)acrubiginofumirri deas,Omitto8^B.DionYfid,qui Pétri QC Pauli Martyrid defcripfiîTe f ertur in urbe. ndc poftea luit a Clemente in Gallias,Parifîoru Apoftol^ deftinatus.C^étuanteainRa bylone tuaimprobe fugillafti,Egefippniamaudifti,Qi.iid dicis ad uerbalgnatij Martyris Antiocheni Epifeopi, tertq àPetrOjAuditoris Iohannis Apoftolif Isin fua ad Roma^» • ■ noscpiftolalkait.Nonficut Pettusôi Pauluspcipiouo^ bis.lUi ein Apoftoli funt lefu Chrifti,ego auté minimus. At Gnonfuiffet B.PetrusRomç,nihil eis preccpiffvt.Ex t|uo
nulla extant eins ad Romanosferipta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^-»?
Qiüd uero de P apia,qui fimiliiet auditor Iohannis fuit et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ ■
Epifeopus HieropolitanuSjtibiuidet r Is certe ait (utEufegt; bius récitâtquot;)quod Marcus Euangelillaintcrpresfuerit Pe tri,2lt; quçcunqjmemineritabeo diëtacolcripfcrit. Nontn per ordiné ea ,qu3e à domino diÄa funt ucl faiSa, digefferit. Quia nô ipfe auditor domini fucrit uel feiHator, fed nouiWï me Petro adhscferit, ad utum ac minifterium prxdicandi, r.PcLult, non ad conferibendos domini Cermones.Hæcex Papia, Quacro igitur Lutherc, ubi nouilTime Marcus adhaeferit PetroriGnon Rom», die tu alium nobis ex feripturis lo» cum,Cette feriptura Pétri (ut fupra allegauimusquot;) dicii
g X Salas
-ocr page 88-, Io.Coch DeXXV.annisS,Petri
Salutat LIOS Ecckfia,quæ eft in Babylone(Hoc eft Roma) colledajfix^ Marcus filius meus.
Qua deindc’fmpudentia contemnes Hireneum audii» Inhîfto.Ec- torem PolycarpiApoftolorum difcipuli,EpifcopumLug dc.lib j.c.tf. dunenfemin Galliar Htcfucccftores ApoftoloruminRo. Ecclefia(utrecitatEufcbius)comemorat ufi^ad Soihercm fub quo fcripfit, Dicit autem Sothcrem X ll.Pontificem ab ApoftoliSjQuia Cletum ÔC Anaclctum pro uno pofuit.
En tibirurfus aliûpugioné,fenemquidcm 8Cillû,fed ua Caiu»Hifto lidum,Caiuin^ueterêHiftoricû, Qiii contraproculû Ca# ricu». taphrygum (ut EufebiuSjHicronymùs et Platyna referût) difputans ait. Ego trophça Apoftolorum habeo,quç often# dam, Siue enim uia regali pergas,quaî ad uaticanum duciG fîue OftienfîjTrophæa eorum inucnics,qui hanc ftabiliuc# reEcclefîam,Scripfitaut hæc Romçfub Xepherino XVI« fnhîfto.Ec# ab Apoftolis,Siib quo ÔC Origcnes(u£iexquodâ ipfîus lo cle.li,tf.c2i, corefcrtEufebius)Româuenit,dicés,uotifibifui{re,utan# tiquiflîmâRomanorumuideretecclefiam.Curautcmdfxit antiquiflimam, fî eam Princeps Apoftolorum Petrus non . fundauit.
c ï^*^**' * ** Q.uolt;^ ßIios probatiflîmos ÔC ipfa antiquitate uencran# dosPugioneSj^tcrùercpellisôôreiiciSjEccetibiCyprianô, que tu unum contra oés Romaniftas alibi fatis ualidumdi xiftûls ^fedoadB.CorneliumRo.Pont.xxtj.âB.Petro, inter cetera fie feribit. Poft ifta,nauigarc audent,et ad Petri cathedra at($ ecclefiam principalem.Vnde uniras facerdota Iis exorta cft,à fchifmaticis SC prophanislitcras ferrc,necco# gitareCos efTe Romanos, quorû fides, Apoftoloprçdican# telaudata eft, ad quos perfidia habere non poffît acceflum, Excute hune quoq5 fortiffimum, teipfo tefte Luthere, pu# gionem, utneueftigium quidemulliusin tefrontisrema# neat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N«m
-ocr page 89-In Ro.Ecclcfîa. *
NamS^Eufebiumjquoipfeinnosabufus« allquando negate hacuscfania cogens,Cuius hæcfunt uerba» Contis Eufcbîus nuonamcj inipfisClaudrjtemporibus, Clemcntia diuinae fnHift.cccle prouidentiæ,probati(ïimum omnium Àpoftolorum,et ma Ub,x,c,i4» ximum,fidei magnificcntia, uirtutis merito, Primorum Principem, Petrum, ad urbem Romam deducit ,ducem quendam ÔCmagiftrummilitiæfuar,fcicntcmdiuina præ^ lia gerere,Slt; uirtutum caftra duôare,Ifte aduenicnsex rientis partibus,ut cæleftis quidam ncgociator,mercimonia diuiniiuminis,fiquis uelitcompararc,paratus aducxit,Et falutan's prçdicationis uerbo,primus in urbeRoma, Euati^ geltj fui clauibusjlanuam regni cæleftis aperuit.Hi funt no# ftri Pugionesjabfi^rubigine uctufti,quorum profeSo ui^ bratamaciem,erroris tuicaligominime poterit fuftfhere*
Qiiomodo autem fuftinebitisjuim corum,quos peculia«» ritcrdicimusQiiatuor Ecclefiæ Dodores Z Hicertein pie? jcckGae. riftjlocislocuplctiffîmoteftimonioRomanamB^Petrife? dem amp;nbsp;afferunt Sô propugnantjSed breuitatis gratia pau^ Ambrof.de cifltmanuncproponemus.Ambrofiusitac^dcpedumpoft Baptifmum lotione,qua utebatur in Ecclefia fua ,ita dicit. c,i. Vticjipfcauthoreftnobishuiusaffertionis Petrus Apofto lus,qui facerdostuitEcclefiscRomanæ. Hieronymus eui? dentiffimofupracitatuseftteftimonio.CuiusÔC alia funt, plurimafane Bd illuftria,fcd maxime accommodatum illud, quod ad Damafum Papam dicit,Hçc eft fides Papa beatif fîmcquam in ecclefia Catholicadidicimus,quamc$ femper tehuimusjin qua fi minusperite autparum caute aliquid for tepofîtumeft,emendaricupimusàtc. Qui Petri Bd fidem Bdfedemtenes,Gregorium omitto,ne eum improbe,uelut in propria caufa teftcm,retjcias, Auguftinum tibi oppono, cumalibi,tumualidiffimeinEpiftolis,9 ».pz.pj.^in eo,
g 3
-ocr page 90-lo.Coc.De XXV.annis S. Petri quem de Hacreflbus infcripfitjlib^Ho* Quod fi omncs,quogt; habere poffumusjpugiones proferre uelim,multis ncbis li* bnsconftarcthçcinuacfanamdifputationcmtuârefponfîo.
Exhtsautcm , utcun^ prolatis,quifquismentis ÔC ragt; tionts compos eft,facile uidebit,quàm cçco rapiaris inhanc demcntiamfurore,utnegesimpieaut dubites improbe, S. Petrum un$ Romæ fuiue,Contra fcripturam facramjCono tra Canones Patrum,Contra leges Impcratorû,Contra co tnunem fermonêomntum,Contra fenfum tot hodic adhuc Romxextantium B. Petri monumentorum,Contra tot ue tuftiflimos Ecclefiae Do (flores. Contra Probatiffîmos item Hiftoricos,Cæfarum(ÿac Pontificum fcriptores. Breuiter conttl^omnem rationem ÔC çquitatem.Cum tu interim ni* hilomnino habeas pro impia tua difputatione,nifi unicum ex Paulo locum,cuiftulte fecundum Heteroclitumcaput tuum fîniftro intelledu,contra tot aflertorcs ueritwis.inni^-teris,Quod fcilicct Paulus 18.anno poft Afcenfionc Chri* ftiuideritHtcrofolymis Petrum,hincuanecontendis. Pc* trum antea Romæ non fuiffèjQuomodo uero id fequiturc* En ego nuper te Vuormaciæ uidi annoXXI.Nunquid ofa id Vuittenbergæ annoXX.nofuiftiÆtmeRomacanno iS.uiderunt multi,non tarnen idcirco cui^ admiferim, nu* ganti,me antea Coloniçaut NorinbergçnonfuilTe.Nun# quid rede dicas. Anno Petrus Paulum Hicrofoly mis uiditjErgo Paulus antea no fuit Antiochie, non in Cypro, non in Pamphiliaat($ CiliciafNonfederuntApoftolide* fidesociofiin uno loco,fedperambulaucrunt diucrfas regiones , fidem Chrifti dilatantes, Conuencrunt autcm fscpe nonnulli eorum , præfcrtim ptimorcs , in Hierufa* Icm,uelprifcöludacoruritu tempore PafchalijUel in ardiiis Ecclefix tenerz adhuc QC nouellz negocijs.
Non
-ocr page 91-In Ro.Ecckfîa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28
N on fgitur continue fuit B. Petrus Hicrofolymis 18» annis, Sedadi)tôtabqtpro ufuâCcommoditatc nafcentis Ecclefîae, Perambulautt intérim regiones plurimasgt;non fotf-lum propinquas ,Iudacam,GalIiIeam,6L Samariam,Verum ctiam Remotiores,Antiochiam,Cappadociam,Pontum, Galatiam,Bithyniam, Afiam. Qiiidmirum igttur, fîôi Romam interea uenit f Nunquid uero caufamuenicndi Romamnonhabuitf’Habuitcerteuelmaximam ,Ncmpe SymonemMagum,qui anteaconfufus ab co in Samaria (uti Lucas refertin Adibus) Romam ucncrat,ubitantu confequutus fuit nemen,ut pro dco haberetur. Ad hune igi tur expugnandum Petrusquoç Româfe contulit,utipoft Cleraentemretulerunt Caius,fcufebius,Hieronymus nbsp;nbsp;a#
Iq complûtes iHuftrcsamp; graues Authorcs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aft.8.
Quid ergofNunquid ideotccû negabimus,Petrum Romç Non omnia fuiflCjQuia id lucas no referte A bfît,Non.n.oia retulit Lu^ retulit Lu 8 cas.Vbi .n.referf,Petrû fuifle in Ponto aut.By thinia z fuit thjVtiteftat ipfein priori fuaEpiftolagt;mox â principio in ipfo titulo, Quod et Éufebius at^ Hieronymus altjtj ref crût HiftoricûSic non oportet,protinus negate, quicquid Lu^ cas aut fcripturanôdicit.Non.n.oiafcriptafunt.Quam^ nos fupra ex feripturis ^(joftendimus B.Pettû Romç fuift fe.Nam et tu ipfein libello depoteftate Papæ iîcdicis.
Ita uidemusec Ro.Pôn'ficesfempfuifTchonoraÉos ut fucceflTorcs Petri,Â' primo loco habitos.Etin hoc redeetlaudabilifaâûêetagit^agêdûtç êfine qrcla»
Siigitur rede et laudabiliter honorant Ro. Pontifices, ut Luth. corW B. Petri fucceflbrcSjCur tutiflîmumciTcdiciSjfub dubio Ôd tra fcipfunv opinioe relinqucrc,an S. Petrus Romam uencrit unquämf Dubium ne ptjs effe debet Chriftianis , quod Eceleiîa
Catholic».
-ocr page 92-lo.Coc.DcXXV.annis S. Petri
CathoIkajtotmunitafcripturiSjIcgibus, Canonibus, Mo# numentis, Dodoribus atlt;$ Hiftoricis ,pcr tot fæcula, abf* que omni contradiäione tenuit, 0lt;^ hodie firmiffime ad# hue tenet f
Fatfum fun damcncum Luth.
At non tenemur,inquis,plus credere,nifîquæ Deus nobisinfcripturacredcreprçcepit.Ergo nontenemur dere Ecdefîam Catholicam f nec patrem ingenitum r^nec filiumconfubftantialeme' nec fpintiim fandum afa utroij procedentem i nec matrem Chrifti ( Proh feelus ) Dei ge# nitricem ü Abfît, Abfit, Hxc omnia nbsp;adhuc multo plura
tenemur firmiffime crcdcre,quamuis ea Deus nobis in fcri^ pturacredere non praccepit exprc(re,Hercticus igitur eft, quifquis non credit S. Petrum Roms fuiffe, Quur itat' Quia non credit feripturæ, neeçaudit Eccleiîam.ldeo iux# ta Domini dodrinam,erit nobis fîcutEthnicus 8gt;C publi# canus.
Math. 19.
Ad uerbuni nbsp;nbsp;Ncij.n.Mofes ne^ Paulus huncreprobum ,quem ex cis
Dei nihil ad', fraudulenter colligis, fenfum intenderunt. Nihil uolunt derc,nihilaumutarijhicinnouo,illcinueteri,teftamento,Quis autem noftrum in hisquic^ mutât aut mutauit un^.^Nihil item uoluntaddi nihil fubtrahi, Rediffime profedo, Qiiis no#
ftrum,adfacrasliterasuel minimum addidit Iota.Nihil ad# dimus,nihil auferimus,nihil mutamus in facrofanâis utriuf quçtcftamenti textibus feripturaru, Multa tarnen credi# mus,quçin tjs expreffenon habentur,Si.n.omnia eflent in feripturis expreffie poijta,fruftra fuiflent ædita Symbola fi^ dei,Nicenum,SCÂthanafij,fruftrafufceptiamp; exantlati tot contra Arrium labores ,fruftra item fadæ Conciliorum circa fidem determinationes. Ad facros igitur textus nihil addit Papa,nihil Ecclcfia,Additautem ac déterminât mub-M,quçin illis expreflenon habentur,fîue demoribus fiuedc fide
-ocr page 93-In Rom.Ecckfiam.
fidcquæftio i'ndderitjRcdeadditEccIcßa Condliorum de creta,rede Pontifex Decretaks,rcdeglo(ras 0^ expofitio* nesfacri Dodorcs,redead duikm uitam inftiruendamk^ ges Imperator, quælibet ciuitas propria ftatnta., per haec tarnen facrac literæ non mutantur. ÿam amp;nbsp;ludaci praeter teis xtum antiquum multa alia fufecperunt feripta tum in Tak mud, tum in diuerfis expofitionibus feripturarurn* X V.
Quod autem Papatu inlutoamp;harena,atq5(utfoediflri# Nôiacetîn mein cukim etiam, non modo in coelum osponas) in ft er# corcconftrudumafterisjprofolita loqueris impietatetua, Nosaurem fuffidenter(ut fpero)ct hie amp;nbsp;alibi oftendimus Papatum firmifsimc ædificatumeflein gemina Petra,qua rumpriorChriftus,pofterior Petrus rede dicit,apudClafgt; ficos ÔC irrefragibiksEcckfiæ dodores.
Nee tarnen ftatim iacerct inluto Papatus ,ctiamfinon pofletperferipturasoftendi, Multa enimuel fublimilTima per feripturas non funt exprefla, netÿ tarnen ob id niox iagt; centinluto,Quis namlt;j außt Trinitatem unius deitatis, autBftentiamunam triumperfonarum proijeere farrtkgo uelorc uel cogitatu in lutum,propterea, quia per feripturas expreftenon qneatoftendir Qiiis tarn impius efle poffit,ut duas in uno fuppofito naturas Chrifti, Diuinitatim in# quam 06 bumanitatem,ineffabiliter unitas,ponat in kitum, quia nulla feriptura cxpreflefic loquitur r Tune B. Mariae perpctuamuirginitafécumHeluidio conftitues barbarico luroreinkito,quian5poffitperapcrtas feripturas oftc^ï^
Siomniaeflentfcripta,quidopusfuifietreuclationibus, Concilns,D'ecrctis, Traditionibus, legibus,öd innumens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta
altjs inftitutionibus,quibushumanum genus redeguber«' narurf ^oneniinapprobamusfcekratam (quam fedieiofe aftruis öd uindicas)libertatemjquapraeter feripturam cun#
h da *
-ocr page 94-Io. Coch»DeXX V.annis S. Petri,
lt;Sa hominum praccepta, leges Cerimonias, iura cófuetudi^ neft^ ac ordines a bqcis damnas ÔC cxplodis, Nunquid mox in luto facet Saxontæ Ducatus,quia per fcripturas oftendi non potertf Quafi ucro hominum iura nihil ualeat,aut qua fi totius Ecclefiac Authoritas Qi. unanimis omnium Chri# ftianorum conCenfuspro nihilohabeatur,
Certe non iaceret in luto Papatus, amp;nbsp;fi ne unum lt;^uidé d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facris deillo haberetur, Abunde enimaiuto
’ uindicaret dignitatem cius fublimiffimam unus omnium Chriftianorum confenfusinillumjfacrofanda totius Eccle fiaeCatholicae Authoritas, attj intemerata tot fæculoruro ConfuetudojNunc pro eo nonifta modo ftant ôi militant, Verum ctiam illibata feripturæ Euangelicæ Apoftolicaetj S. Petri epiftolæ (ut fupra oftendimus ) confefTio, fides aflertiOjPraetcreagloriofum Petri Rom» peradum Mar# tyrium,atcçinnumcrafedis Apoftolicætam feriptaquam non feripta fummæcertitudinis monumêta,quacà luto tux barbaricæfecisatlt;5cxtremç,penitus^comploratæ impie# tatis Papatum inuidiffime defendunt,
Falfa funt igituracimpia,quacad fincm ufqueexfallô XVI. fundamento deincepsdeblatteras omnia ,uti nos fupra re# probauimus. Ad quac longiori refponfionc nunc opus non cft.Multisenim modisànobis deftrudumeft fundamen# turn, fuper quod omnia ifta ftultifllmc in Hacrcticorum ha renaconftruxifti.Proindefriuolam,quam fubiungis dean notum numeris cmendationem, non magis approbamus, quàmfatuamtuamàprincipiofupputationcm,quam fane totrufticis erroribus,foedif(5,acplufquâ pucriübuslapfibus featentem,rifimusmagis, quam ut dignam exada repro# bationeiudicaremus,Et tantum de hoc difputationis tuas ïam ftultac quam impiat excurfu.
-ocr page 95-In Rom. Ecdefîam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jo
Quam iu fie autem tu noftris armis, iliudendo ac prouo candoinfultaueris,autnoua defenfîone comprobato, aut fi tanta tibiuifa fueritnodræ utsucricatis,hæcimpta tua corrigîto 8C fcandalis flagttiofe datis,fa lubri reuocatione qu’am prttnum occurrito.
FINIS.
4
Francfordiac.Dic VUunij Anno I 7 X I.
-ocr page 96-MISCELLANEO
LlBRl PRIMI
élatiis Tcrtius^
lOAN.^ COCHLAEI •
ad Principes facri Ro.lwpcrijContranefarios conatus Lutherü
Ogit me amp;^rcrumindfgnitas Si rdigionis Patriaecj pcriculum,Reucr. Patres atijU’’ luftriffitni Principes, uel inuitfi ac alrjs ftu dtjs mancipatü,ad Imperiale hunccostó ueftru, ucrba tandem facerc, non fane, ul uosmcanerba, fed utrem ipfam cófydere. tis,Qiiapropterfimpliciffïmeacbreuiflime,abf(jomniuerf borü pompa,^pona id quod res eft,ne occupationibus ue# „ ftnsjmoltomüximisatqpgrauiftimis, obftrepamintépeft»* ^mend^m i^’Us^Summa igithuius inconditiad gloriofumhuncRo. nobi» à Lugt; Impcrn Senatil, fcrmonis mei eft Luthcrus, iiir ingeniofus thero. quidê 5i eruditus,fed tjs bonis fuis non Utens nifî ad mal«, “ EftemufcjadeotemeritatcaudaXjimpetuqjanimi prçceps, Ul nifî furor eius cohibeatur authoritate publica,in præcipi# tiumdaturusfîtpropediemfecum uniuerfam (quodDeus ' auertat)Germaniam.Quid em aliud ab hominepenitus de fperato expedietis c Quoties nobis imprecat' extremû diem ultimû:^ Chrifti iudiciûcQuid aut uncß fuit aut grauius aut Wach. *4' horribiliusmudoc^dicsillacftfuturafEritem tunc(inquit ipfc Saluatornofter) tribulatio magna, qualis non fuitab initio mundi uf^modojnccçfiet.Quid igitur boni aut prat fumiauifpcraripoteftdeillo, qui tempus tantsc tribulatio«» nis
-ocr page 97-Ad Principes contraLuthericonatus» Ji
nis tam fedulo nobis cxoptat i Videtmifer,ïc ad extrema per turiofa ÔC impia fcripta fua redadum. At ne pereat folus, uellet omnia rapi fccum ,ueUet adeffeTurcas,ueUet ülvicefccremagnum diemdomini^Gaudiumm^tft mifetis, multos habere focios in pœnis. Qiiapropier, abieâo iam omnipudore,plenisuelisuehitur praeceps Óiamens ad om nemimpietatem,at($adeoad interitum totius generis nu# mani.Scit.nJiomocallidus ,ct infacris litens maligne ftu* dioexerc!tatus,nihil effemortalibus magisnoxium exi# ciale,^ncglcélumreligtonis,Vtigitur maxime nobis Deii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
teddat iratum,totis uiribus nunc publice fuadet,ut omnem penitus Maiorum noftrorum rcligionem aboleamus,
Sic.n.loqunurinnouiffimo nuper aeditocontraMmatn yerba Lu# Vbro,Apparet (inquit) fuper quodfundamentum,epi# contra fcopatus,Collegia,Monafteria ,T cmpla, Sacella, Altaria, totam rdw SCuniuerfumregnum hoe facccdotale PapifticacEcckfisego'^*''*'®» fit xdificatu.Nonne omniafuper Miffarum facrificia funt sedificata ftloc eft,fuper Idolatriam peffimamomniu,fu# per mendacia impurifftma,fuper abufumEuchariftise per« uerRfftmum,fuperinfedihtatem plufc^ gentilcm. Heccine fcripta,Chriftiani Principes amp;: Epifeopi, in terris ueftris po pulis ueftris Ubere uendantur f V tinara uerbatfta protulif# fet Arrius aut Neftorius,Pclagiufue,aut Donatus,pro paucis 2lt; fubtilibus,illis dogmalis fuis,quibus Orthodoxe fidei multis annis,immo £lt; faeculisaliquot,mokftiae pluri# ® mumintuleruntpcftilentes tilt Hxretici, Nemo protedo.' PrincipumChriftianorumillis temporibus fuiffet,c^uitam abfurda contra omnem religionem dogmata f qualia nunc omnibus in angulis,per omnem propeGermaniam,impio plaufu 8lt; cachinno,uenditantur,lcguntor ,rccitantur')im puneuelxdiuekircumfetripcrmiftffetjucl ad unum diem.
ft 3
-ocr page 98-Exhortatio Io. Coc/
Calumnia Quid obfecro crudclius contra nos proferrepofTetinima#
* Lutherus)çdificata funt, Templa, Sacella, Altaria,Mo^ nafteria,Collegia,6^rehquaid gcnusrdigionis noftrac or^ namenta,expiahoues,miniftcna,ftudia,cultus, profeffio^ ncSjôd ritus,Cur non omnia ifta femel retjeimus à damnagt; mus,ut in Bohemicas cryptas at^in Chaos Huffîticû, om# ncmfponfç Chri(tiornaium,amiduf($ uarictatcm(dequa Can.î. SCi, nbsp;nbsp;in Canticis amp;nbsp;in Pfalmis magnificisiaudibus Retina
Ptal. 44. clelîaprçdicatur)impicac barbariceconucrtamus.bi.n.di# ruamus omnia templa, Saceila, altaria, Si rurfus bicos fiericogamus ( ficut ante fufeeptos ordines fuerunt ) Epi#
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcoposjpresby teros, Diacones amp;nbsp;reliquum Clerum, Si Mo
nafticum habitum abqccre compellamus Monachos Si Moniales,dirutis omnibus Monaftcrijs,Quid obfecro rcli# quum nobis erit,in quo uelumbra alicuius religionis cul# tusçdiuini appareat i
Itnmanior nbsp;nbsp;nbsp;Nonuult Lutherus ampliuscelebrariMiflas,non decan
contra reli# tari horas Canonicas,Non uigilias,autMatutinas,non fe* ^ramLuthc Sandorum,non exequias mortuorum, non anniuer# ruicÿ Tur; iäria,non ieiunia quadragefimæ,non opera pœnitentix, ca. non peregrinationes fieri,Quid per Dcum immortakrn grauius inreligionem noftram ftatuerepoflet uidor(quod . Deus auertat) barbariffimusTurca f Quis unquàm Pa# ®ganorum fic alienusfuit,ut eft Lutherus,ab omni laude Ôi cultu diuino i Aut quæ unquâm aut ufquàra natio fuit tam barbara ,que nulla penitus facella, nullofquc fa# , , , cerdoteshaberet f At uobis, ne habeatis,legem fcribitffî \“c Vmn«
B.eg«r”ho# nbsp;nbsp;Confyderate quaefo quàm egregia fînt huius noui pro#
Minuta,' nbsp;nbsp;phetac inftituta,cum pro Republica.tum pro religionc, Pri#
mum
-ocr page 99-Ad Principes con tra Luth eri conatus Ji
mum abrogatomnes leges tam facculares quant Ecclcfia^
fticas.Hac.n.funt uerba etus in Captiuitate Babylonicai
Hoe ( inquit ) fcio, nullam rempublicam legibus foelici»
ter adminiftrari.Si.n.prudens 1 ucrit magiftratus,duöu na
lurac omnia fœlicius adminiftrabit ^legibus. Si prudens
non fuerit,legibus nihil promouebit nifi malum. Et poft
pauca. V t au lia ( inquit ) rcmedq fpes fit, nifi reuocato U# bErtati8Euangelio,fecundumipfum,extinâis femel omnii’ bus omnium hominum legibus,omnia iudicemus 6i tegagt; mus, Amen.His haud diffimilia fcripfit ÔC in alqs opufeuli» ati$ ut plebem commodius in rebellionem feditionemtç con ciiaret, ^uis nûc,fimulatamodeftia,plebi,uim clcro per fe, abf($principumiuffu,inferre,diffuadeat ,Teuthonicc quo que in eandem fententiam plçratj fcripfit ,cum alias, turn uero apertiffime in eo fer môe,quem de nouo T eftamento^ ideftjdemiffalnfcripfit.Deindeuilipenditfacrumlmperiû Calumnî® RomanumjCumaliasplçrumqj.tû uero manifeftiffime in paruulcillolibello,qucm adiecit,uelutappcndicem,adeum * P librum,qucmTeuthonice feripferatad Nobilitatem Ger* manix. Sed ÔC latine nuper in Ambrofium Catharinum fctibcns,itadicit,P3pætyrannismoxccepitinclinanteim« perio Ro. Sed amp;C de Ro. impetio, Ôi in Ro.imperio nata cft,ciqj in fuolocofucceffit,Translatumeft autemadGer^ manos finquit')Ro,lmpcrquocabulum,cumresiamnuV la Imperq amplius effet, El rurfus.Nonnehac ( inquit j Hidoth fuarum efficatia, Imperium nouum Romanum erexit,transferens illud àGrxcis(utdieit’)adGcrtnanos.
Qriod inter extera opéra Antichrifti uel principale K ma« ximum portentum eft. Tertio, dum fingulos dclecius Verba Lut. ad Nobilitatem feribens , commémorât, fola uidetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®
latrocinia tacite commendate, Egregius nivnhum legislalt;(
-ocr page 100-Exhortatio Ioh*Coc«
tor,q«t Mercatores rcpræhcndit,raptorcs tacite comment dat.Ait.n.Exi(b'mo,etiamfi Papa intolciabilibus cxaâio^ nibus fuis nos non fpoliarctjtamennimisacnimis adhuc pateremurab occultisraptoribus, rend fcilicet SC holoferid tnftitoribus , Repraehendit fanencgociationes maxima» quaf(5,quibusuti£5CrcuitadmagnasopcsGermania,quod mihifacilc credet,quifquispræfcntem patrienoftraeftatuni il!iantiquoconfcrt,quemlulius Cæfar,Strabo,Mêla ,80«! linus,Plinius,praefertimucro Cor.Tacitus defcripfit» Qua praecIaramigiturinftituetnobisCucuIlatus ( immo excü# cullatus iam ) legislatorifte Rcmpublicam, Qui feit ( fi d creditur) nullam Rempub.legibus fœlicitcr adminiftrari, quiridetimperium ucftrum, contemptim uocans nouum Romanum,immolmperijtranflationcm â GræcisadGcw manos fadam,inter Antichriftiopéra,uel principaleac ma ximum aitelTeportentum,Gerte quifquis Principumifta uidetur ftudiofus elfe RoJmperiu Reipublicæaut facri Ro.Imperij,Quod àCarofo Ma#
Pdneipes fummacum gloria tenuerunt, Qiiodet uos Principes Eledores ante biennium fœliciaufpicio,ambientibus in cafliim multis ac magnis Orbisterrarum Principibus acRegibus,Impcra# tori noftro CA R O L O V.faufta eledione tradidiftis» Atiîmerum effet (utaitLutherus )uocabulum,immoin ter Antichrifti opera principale ac maximum portentum, nonneridiculanimiuniijinaniseffctlmpcrti huius facratift fîma,cundifc5 Regibus uencranda jC^uinetiâ TurcisTarta riG^ fufpicienda, Maieftas r Qiiocirca profpicicndum uo# btseftjllluftriffimi Principes,nenimiaucftrapatientia ma# gnum tandem detrimentumpatiaturRtfp. ÔC Imperium ueffrum^fi diutius conniueatis ad tot contumelias excucul# lati
-ocr page 101-Ad Principes contraLuthericonatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Utihuius ApoftataCeCerte fî nos foli Gcrmani.ciufmodi inf iuriasjopprobria QC infultationes kgeremus audiremufuc minus mirarcr ueftra de patientia, Nunc uero, cum uir ifte furiofus 06 defperatus,maxima ÓCinaudita Ucentia,omnes Bi religionis 2ó Imperq ftatus fuggiUct,ueUicct,cóturbct,h befaâet,irrideat,ac publicc,non modo Teuthonice ad pof pulos ueftros, fed Platine ad exteras Nationcs, Si(quod dedecorofiffimttcft)ad ludaeosquocÿôC reliquos intidcles traducat.
Quid obfccro cxiftimetis, exteras Nationcs de ueftra la Ni’mia Prin diuturna patientia iudicaref V ereor equidem plurimos efte cipum patiÊ peromnê ïtaliam,Gallia,Hifpaniâ,Angliam,inferiorem($ “a* Germania,qui, ut legerinttotborrendas cótumelias,impie tates,blafphemiaf($uiribuius,credant ,omnes Germanix Epifcoposeffefalinfatuatû ôieuanidû ,oés Principes àfk deCatbolicadefcciffe,acnibil prorfus religionis Cbriftianç inSaxoniafuperioric^Gcrmaniafuperefte.Quisemnópu tet,facillimuuobis fore(uti eft)Si fuifle iam pridem,modo uelitis,unumbuncbominé,paupcrem 8lt; Monacbü,ueltol lere de medio,uelfaltcm uinclis £lt; carcere cobibere ^atq, ad palinodiâadigere,nccontraPapâ,omnéc5religionênoftrâ totabominabiliafcandala^dcret ad omnes populos ôigenf nbsp;nbsp;nbsp;,
testerræi
An uero fine ignominiatotiusimperq combutftt audaf Audax Lu# ciffimusiftefraterculus Vuittenbergxin publico,circuftan thcrifacinu« te catcrua fuoru,uniuerfum lus Canonicûf Quo em iurc a? contra lu« lio,probabitisluculentius Ro.lmperiû ad Germanos tranf^^*'®'^'^“* latum eftec' AnueroPetrus 2lt;Paulusgt;Clcmens,Anacletus Sixtus, Alexader,SYluefter,Hieronymus, Ambrofius, Au guftinus,SCreliquiid genus plurimi fanifti Marty res dodo res ÔC P ontifices, O rtbodoxa S4 Gatbolica didafuaCqux
i ini)e#
-ocr page 102-Exhoftatio Io. Coch, ad Principes (nDccrctishabenturquam plurima)ab hocimpuro etuçfa no HærcticOjnefarijsflamniismtrafines Ro.Imperijtradia ta,patientcrpcrpctuofcrentrVercor equidê, Optimi Prin cipes,ubiuidcrintuosdiiitiusadciufmodiiniurias uelcon? niuere ucl torpefccre,neipfipcrcxtraneam gentem fcelus hoc ultum cant prope dicm,
Luth.Vuor Qy«enimnon mirctur,fçclcratum hnncuirum,poftfa maciam euo ci'nus ifîud,adhuc recens £gt;^ calidum,fub publica fide, celfis catu», oculis ereâaqjceruice,pcr multas urbes amp;nbsp;populos, ueäum cfTe à Vuittenberga Vuormaciamufcjjn confpcâum tet Principum,Epifcoporu, Cardinalium ,at^adco Cæfaris quoej ïpfîusfquo uultu, quibus moribus, qua ^teruia,fuâ ibipertinaciamafferuit,facrjfcçCôcilfiserrorê, blafpha’mis faucibusogganniendo,exprobrauitrScimus proleclo qua feucra.ô^ plane ChrifiianifTimo maximeqjCatholico Princi pe digna ,fueritin eum Cçfaris noflri fententia,fcimus qua grauia fînt in eum Si latine6lt; Teuthonice feripta Edirta magnoijCæfaris noftriiîgillocômunita,fcimus item quan ta dementia diligcntiatç muUonim Principum Epifeopo^ rumtj SC Dodorû ibidem litmonitus,Nc^dcfuitqui cutn co uelit ue! ad extremû uitæ periculum,fub iudicibus à Cae# fare Principibuf($dcfignandis,fup erroribus eins difputare* ACta Luth, nbsp;nbsp;gç J quid obfecro profecimusr Erat nequiffimus uir ccr*
tus SC de fide publica SC de fauoreplurimorû.fciebatuim fîlt;gt; bi nulls ibiillattîiri,nccignorabat quo fibiredçudum foret, Quidmirumigitjfineodifputare nccreuocare quicquSuo lueritibi homo fuperbinîmus t Quid quod ^tcruiffîmere# ieceritôC futuri Conciltj iudicium r Nonne adlfummam to tiusImpertjiniuriamdciftaSC dementia uefira 8Cproter# uia fua,fefe ^tinus iaCîauit,at!$ libellos êC Latine Si Tcutho nice fuper his ædiditrLegimus prof eâo cas ltteras,quas uertens
-ocr page 103-Ad Principes conttaLutbcri conatug. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34
wertens,ex icincre ad uos Frydburgi fcriptasTcuihcnice,re Epiftoh L« tro Vuormaciam tranfmifit,legimus inquam, non quidem tnanu eins tcripr.as,fcd per ImpretTorcs cotinuodiuulgatas, legimus autem non fine dolore ÖC pudere,tam uerfutt homi nis ÔC fimulata ÔC dilTimulata ucrba,quibus,óó callidos irri? det,ÓC fimplicibus imponit,Primü,occulte gloriatur defab uoCxfanscódudu,Deinde audetfe homo impudens cius iaâarcGapellanum,àquocondemnatumfe,ut hacrcticum non ignorabat »Tertio quamgloriofepracdicatibifuasim^ pijirtmasdodrinas^tanquamEuangclicas : Quarto,quam fimulata modeftia iingit fe paratd ad rcuocationcm, h quis Euangelicisautpropheticisfcriptisdogmataipfius conmn cat,adeo,ut prunus cireuelit,qui libros fuosin ignem proq# ceretcQuodfiuere non fiâc,hoe dixit,Curmoxpofteitc« ■■ cufauii fub ludicibus difpumef Cur Cæfaris aliorüqj Prin cipacognitioncrenuitC Curfuturi Concilqdctcrminatto# nem declinauite Qiiifquis profedo uel illam ciusEpifto«» lam,uellaiineæditàipfiusadalegerit,facilenimtrum inteli» liget hominis improbitatem, qua ÔC triumphal ueftra de Clemcntia,8lt;fuaadpopulumdogmataexinde ómendat.
Nunquiducropoftcamodeftiorem fe prxftitittminim« fane, Nam tanta fuit proteruia , ut Caefaris fœciahm è Frydburgoremifcrit,priufquamdomumrcdirct,Et contra Caefaris iinerdidum publice praedicaueritin itinfre,Atc^ moxdeindeçdideritlibrumcontraPapam.deuifionc Da« nielis,famofiffimûfanc,omnischrcligionisnoftrçrcprchfn fiuum,Et tanquâparum adhuc teccril, aedidit pofthac T v u thonicumlibellum contra Parrhificr.fi s Theologes , adeo quidem fcurrilcm ÔC maledicum ,ut ctiâ mimum Slt; feurrâ kuüTirnüuixpaieremur,tanta fcurrihiate,in ^uisludûrOi
i X bonifi
-ocr page 104-Exhortah'o loXocb, ad Principes boni'suin's obftrepere. Ad quantamucro barban'cmimpie tatenn^ôCblafphcmiamtcndat omniseiusdodnna inf lentiOjin nouiffinio nuper libro patefccit, quem hoe htulo (tam fanefuperbo iinpio)infcnpfic.De abroganda fa priuara,Martini Luthcrifcntêtia.Ad eamenitn iam men tis dationem proceffitjUt amplius non opinionem dici, fed fententiam protinus cffcuclit,quicquidipfepronunciet, Scdnolitequæfojfapicntiffîmiatcj gencrofiffimi Princi pes,exiftimarc,ifta à mc dici, ex tetro in Lutherû liuorCjpo tins quam ex fy ncero in patriä amore, Deum profedo, qui folus intuetur corda, teftem inuoco, hæc à me candidedici omnia, no ad fuggillandum Lutherum,fed ad auertendam àpatria no ft ra 8C iram diuinä QC labern hæreticæ prauitatis Quanta c3^ cam praefertim, quç ufcjadeoô^ barbara eft ôô irrcligiofa. tra religi’ong Quid en im barbarius aut irreligiofiiis dici au t ^poni queat, barbarie«« quam in ciuitatibusprouincrjschChriftianorû nullas gmit^ tereleges necj fæculares neij Canonicas f nullos ordinari Epifcopos.nullos presbytères,nullos omnino gradusEccle fîafticosfnulla haberetempla,nulla facella,nulla altariarnul la offerte facrificiaDeoimmortalirnuilas celebrare miffas, nullas decantarehoras Canonicas,non Matutinas, non pri mas, non uefperasr' Nullas dedicate Ecclefias, nulla habere facra,nullasuenerari fandorum reliquias,nullasadmitte# refandorum uenerationes, nulla fefta, nullas imaginesfno pulfare campanas,non cantate miffas, no uti facro ueftitu« Non agete dies feftos, non folennes memorias B, uirginis aliorult;5fandoru,nonullâexhiberefpeciécultusdiuini,nul lam haberemortuorûcurâ,nonexequias,n5 anniuerfaria, non preces Miffarum r fed omnia mifeere, oia confundere, omnia perturbare,nullij haberedifcrimê ordinû,çqualitaté omni
-ocr page 105-Contra Luther» conatus,
omnibus»nducere,hodiefacerdotemagere,crasitcrumlai? / y cum fieri,Hodie effe Magiftratum, eras priuatu»!» : hodie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
Principcm , eras ruftieum, (cdicet »ta extgentc libertatc Lutheriana,quam uereChriftianamuoeatipfe.Heucæcos ôtmiferosiîos omnes,fî adhuc non uidemus ôd profpici? mus,quorfum tendaiLutherus»
Penfate,prudentiffimi Principes, periculofum fijnul ÔCdedecorofum fit uniucrfæ Patriae noftræjhuic uiro diugt; tiuspermitterefcribendilibertatem,immolicenttana,tanti(5 furoris ac defperat»onishabenaslaxarc,Nifi.n.prinao quoeç tempore,aut hominem conieceritis in uincula,aut omnibus fakem imprefforibus feripta eius feueriffima exequuiione inter ceperitis,audietis mox longe abfurdior a ,Nuper. n.eo ? pliceseius Vuittenbergæ difputaucrunt (uti fcnpfit mihi uirgrauisôCeruditus) MatremChriftinihilo praeftare re# Blafph«^ hquismuher»bus,eam^ plureshabuiffe filios,Poft banc impietatem non uideo,qutd blafphacmius dicere queant,ni ° fi forteChriftum tandem ipfum in hanc impietatum fua« tumfcacnamproducant,negantes fimul cumArrio,eum effe patri confubftantialem,Id quod iam pridem auguror, -Nam annus iamf crme eft ,ut unus eorum ad me dixerit,bo# nusille Arrius qüidfecit C Etcerte iuxta nudam feripturæ literam , multo facilius hanc impietatem Cuftinebunt ,cp innumeras ahas,quascontrabapti(mum,Euchari{tiam ÔC aliafacramepta,impuri(fimis buccis detonuerunt. Parum igituruobisvPrincipcs,aut pium authoneftum {uerit,ad huius hominisimpietatesdiutius detidere, Ait.n» Domilt;’ nus Deus,Qüifuperbierit,nolensobedirefacerdotis impe« tio,cx decreto ludicis morietur homo ille,amp;C auferes malum de lfrael,cun Aufi^populus audiens timebit,ut nullus dein# ceps intumefeat lupetbia»
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 3 Ca#
-ocr page 106-i'; lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exhortatïo ÎO. Goc.ad Prfncfpcs
Commlna« tJOius Dei» fc«ecli.j4.
ïnfultatio i ties Luth.
gt; Art. Ijl*
4gt;t44.
Gauetcquæfo, ncquando ditat idem dominus. Ecce ^gO’P^^^uperpaftores,requiramgrcgem meum de manu corum.SCccfldrefaciam.ut ultra non pafcantgregcm meö. hecpafcant ampliuspaftorcsfemctiplos.ScdSf contra üangeliuin agit(s,nifi^priinum utro huicobliUatiSjAit.n, Chriftiis dominus nofter,SiEcclcfiam non audicrit, fittibi fîcut Ethnicusct Publieanus. Audite ante quibuS nunc tier bis nobis Lutherus infultct,Patrcs(ingt)patres patres,Ecgt; clefia ecelefia ccclcfia,Côc»liafôcilia côcilia,Décréta dette ta décréta,Vniuerfitatesuniueriîtatesuniucrfitates.Quis ro go Echnicus,quispublicanus,qs ludaeus,qs Philofophus, Hxrencus,pcrfecutor,Apoftata,autfa!tcm quis Lcno,aut H itrio Lin^ per anosM.D.nobis ita feurriliter infultauitf Q^iodfileuiufculeforfitan hic infiiItaHc uideatur, audite, ^imperiofeinfultetPapæâi;omnibus presbyteris. Agite ( inquit ) nos inclyti facerdotes Baal, inuocate deum ue* ftrum,forte eft in itinere,aut certe dormit,Deus eft.n. au dict,Dicitc,ubi feriptum fit,Mi(raselfe faenficia ' Vbi dogt; cuitChriftus,pancm àC uinum confecratum offerte deor I* tem. Addle ( inquit ) uosabominabiliaMonftraterræ, K rationem redditc,Vnde2lt;quaautorttateuoseftis uoca* mini Epifeopir' Spiritus fandusuni ciuitatiplures conflit tuitEpjfcopos,Vos ßngnli pluribus, fie unus Papa omni* bus Orbis ciuitatibus ÈpifcopusefTenitirur.Qiia autoritär tefNonne ipfiufmet Satanæ ,aducrfantis peruos fpiritus fandiauthoritati f Quid habetis ( inquit )quodhicmu:gt; tiatis impiæ èi. facrilegæ laruae C
A qaot amp;nbsp;lt;,uanttR dä; t'anis eft 'i-MÜI,
Hxc Sc^id genus innumera opprobrat nobis Lutherus, poftea^eftàfumisMimdiVerticibus,â Pontificc,ô(^ Im* pcratore,ab omnibus Cardinaltbus,amp; Epifeopis Romæ, à udlro confeflujConfîlio!^ Vuormacisc.ab omnibus Theolo
gis P,a^
-ocr page 107-ContraLinhericonatus.
gis Pari(ns,Lo«anii ct Coloniae, ab omnibus exteris Na# tionibus Chïiftianorü,uno animo confenfu et ore,pro ba# reticoiudicatus,declaratus,condemnatus,Quacobfecropo ftentasiftacrcdatfHeudedecus Germaniac fempiternum, Vtunus Apoftata,{uriofus8lt;temciarius,atqj ab uniuerfis Ordinibus condênatuSjUfc^adeo licenter ct pctulanter, om nibusEpifcopis,Conciltis,óóVniuctfuatibus,Qpinetiafa# crofanétçEcclefiacCatholicaeôô Apoftolice,iâ diu infultct impune,inter Germanos,intra ivc,lmpcrr|limites» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PdorotnnW
Non taliaex^brauitnobis Nouatus,Non Donatus,No bus bxr«» Arrius,Nó Neftorius,Nó Pelagius,ró alijHarcticij^uiscisLutbtrus pl^rilt;$ corum in b^reiim fuam multos traxt rit nó modo ho mies fçculares,fed ôi. Epifccpos côplurim.os,quinettâ aliâ^t ConlelTores,nô ité pruiatos mô 2lt; plcbeios,fedetiâ plçrofcç Reges €tlmpcratores,Eo n.pduxctat Arrtus h^rcfim (uâ,ut uniuerfusproptmodumMundusiretpoftcum , lideCa# tholica in eas anguftiasredaâa,ut uix tres holes Çfi Hicreny nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contm
moercdius)ineapfifterent,Libetius,Aihanafi9,ctHilari9 Luciferia. tntrepidi côtra tot Epos Reges et Principes Orthodoxy ti deiaffertores,Qiiantas.n,Epifcoporû fynodos^ Arrq fa# âione côgrcgauit Imgaiot Côftantius,Mediolani, Arimi# ni,Antiochiç,Conftantinopoli,Daodici^,ôd alibi »ubiplae# rûcçEpifcopi fupra CCC.couenerunt,q(^ oês Arriani ,Et tamé omnia ilia Concilia,omncfc^Rcges et PrincipesRo» Pontifici,utuerect Catholice fentienti,tandemcefferunt.
Luthero autem ne unusquidcEpifeoporû aut Regum PrincipumcçChriftianorü adhçrct,cttn audet uir tm^biffi Luth», • musnuncttaferocirc,fefecçiaétaïeGermanice ad plcbé,qlt;^ oês Epifeoposet C.lericos rcdegeritadEliEli,moxqgfittos redadurusadExpirauit, Obfecro,Principes ÔC Eptfcopi Germanijfihotum uos non pudet, quatum qm^Co indigrii«
tatuta
-ocr page 108-UIL
Concilia prç dpiia.
Exhoftan'o lo.Coc.ad Principes tatumuos pudcat r Subquibus.n» Principibus ifta fiant:’ Nonnefubhisipfis, qui Cæfarcm de huius hominis conlt; demnationecollaudauerunt f Quo igitur omnium torpo4 re ita triumphal conuidus condemnatus Plærcticus.'' An uero nondum conuidus eft,quifefe totics hæreticum, non modo confitetur,fed iaditat etiam,ind ec^ nobis oppro brat et infultatr Quis autem un^ retro Principum aut Po# pulorum,poftR.o. Pontificis fentcntiam, aliam quçfîuit condemnationcm f
Cum igitur Luthcrus apertiffîme contra Quatuor ilia Con cilia,NicenumjEphefinum primum ,Conftantinopolita^ numôC Chalcedoncnfe,fcribatdicatôdfentiat, Quideft, quod cum tamdiu uetbofolum,no rectiamô^ exequutio^ ne,pro hæretico habetis perfequimini f An uero ncfci# tis ilia Quatuor Conçilia,Ôi: îegum ÔC Canonum Conftb* tutionibus antiquis,Euangeliorum inftar tenenda elTet Nó poteftis igitur diutius,fine lummoô^ueftro Si Patriçdede^ core,poftgeminamR.o.Pontificis (eut fummum prorfus amp;nbsp;ultimum de rebus fideiludtcium femperfuit,â Petro uO que ad hune nuper eledum Pontificem, ôd eum quidem Germanum referuatum ) Bullam QC fententiam ,hunc ho# minsm eiusçfacrilegas airertiones,ada,libros, ôè blafphx# mias,ueftrisin prouincîjs tolerare.
Nonprotva hcndaelTe cü xccucioneni E4idL
Quid expedatis Clementiffimi Principes i An Concilî) nouideterminationemr'AtLuthcrus populo iam prident perfuafit et erra (Te errare polTe Côcilia, Vobifqjipfîs ôi di xitô^ fcriplît,nollefecaufam fuâ autueftrtccognitioniaut Cocilqdeterminatioifubmitterc.Qd* fîuetuftiffîma Nice# ni aliorumeç Conciîiorum Décréta, Optimorumç Impe# ratorum Conftantini Valentiniani,Gratiani,Theodofij, MartianiijÔ^idgcnus aliorum leges , magis habetis (uC decet.)
-ocr page 109-Contra Luthericonatus
decct^præoculisjquâuaniflïmibuiusnugatons contradi^ âioncs.hævefes bla(phemias,Non debetis uUopaöo aut noxia düationc,poft Ro,Pont.fentcnttâ,aUâ dc rebus fidei uelquçrercuelexpedarcdctcvininationfm,DcfolocmPe» tïo legimus Chrdtum dixiffe,Ego pro te rogaui,ne deficiat fidestua.Anfottetimetisturbamautfcditionemin popw Non timen# lof At minime oportct,Nam ód Luthcrus mukitudinis iu// dam effc tur dicium contemnitjUanumqg 5)C falfum iudicat,Ethoneftifli bam, mi quicÿè populo , Qi.tinetiamcNobilitate Maiorûfuorû religioné cupiut manerefaluaet iUibatS, mirumqjin modu abhorrent 8C deteftant bas V uittenbcrgenfium nouitates fa crilegofcÿHuffitarû ritus,ac fummam putant effe(ut eft)le uitatem,ad fucos ÓC preftigia unius uerbofiac defperatiMo nachi,tamcitouaciUareinf{dePatrum,intraditionibusA// poftoloriïjin Conciliorüdecretis,inConftitutionibusPon tibcum,in ritibus Si obferuationibus Catholice per Orbem Ecclefiæ,atcçin fcripturis,ói tot Martyru aliorumqjfando rum confeffïone.Qytid eiïi intaâû Si integrum in bis omni bus nobis relinquit facrilcgus Si blaipbemus ifte Apoft at atquot;
Cui uero uiro graui placeat tanta hominis inconftantiat’ inconRâtia Quid enimdicithodie,quod non rctradet eras,quâlibctle# Luth, dein# ui aut irç aut fomnq noui motu agitatos: Nihil feio equidé, dulgcntijs, affirmaffe illuantctrienniü,qd interim no negauerit, dem«’ ptis conuicijs Sibaerefibus.Coepitfanede indulgentqspri# mum agere,fed mox pro fualeuitatc uariauit, aliterloquens in R.cfölotionibus,aliter in ferm one, aliter in atftis Augufté# fibus,aliter in difputationeLipfica ,Tandern in captiuitate Babylonicaita feripfit fub initium. Atcç uîinâ àBibliopolis (inquit’)queamimpetrare,amp;i omnibus qui legerunt perfua dere,utuniuerros libellos meos de indulgentes cxurant,ôi pro omnibus,quacde eisfcripfîjbancptopofîtionéapphen#
k dant
-ocr page 110-DeRotnan. Pont,
Exbortatfo Io. Coch, ad Principes dattt.Indulgenn'æ funt adulatorû Romanorû nequiciç. Ce Ro.aût Ponti quis uncß fenfit inconftantius^Nolo, mib» credatiSjIpfiïis confyderateiicrba, Aitita^in praeliminati ad Leone X.epiftola. Quare beatiflime paterj^ftratutn me pedibus tuæ B. offcro,cum omnibus quç fum et habeOiVi^* uifica,occide,uoca,reuoca,Äpproba,reprobaj ut placuerit, VocétuâjUocem Chriftijintepfidentis £lt;loquentis agno^ feam. Varie tRiamadulandoiamgftringcndofcripfitdceo dem,tu in Refolutionibus, turn in Sylueftru ôi in diucrfîs fermonibuSjVarieitcmin Adis Auguftcnfibus,in difputa done lypiîca 8C in eo que de primatu eiusinfcripfit libro,Va riedeindein unaeadé^adeundê epiftola,quâ adiûxit libro dclibertateChriftiana.Aitem.Etfadaeft Ro,Ecclefia,^n dâ omniû fandiffim a ,fpclunca larronû licentiofiffima, lu«* panar omniû impudentiflâmû.regnu peccati mords et infer nijMoxuerofubiungitJnterim tuLeo,fîcut agnusinme# dio luporûjficut Daniel in medio Leon û,et eu Ezechiele in 1er feorpiones habitas. At nô multo poft in Tcuthonica fua appellationeinhancloquit fentcntiâ.AppclloigiturabhoC Leone Papa ad futurû Côciliû,primû,tan^ à indice ternes rario,uiolétoetiniquo,Deinde,tan^ ab obftinatoerroneo et in omni feripturadamnato Hçretico et Apoftata,Tertio tan^abhofte,aduerfadoetoppflbretotiusfcripturç,Qiiar to tan$ à contéptore,uituperatoreet criminatore totius Ec defiæ ChriftijSuperfluûeft auté, deinaudito ciusinfubfe^ quêtibuslibrisfurore,adduccrequiccp. Adeo em furiofein eundêpofteainueduseftiamIatineiamTeuthonice, utfa? dusfueriteiufmodi blafphem.iasmutis(utuocant)iungere peccads,$earû recitatione uclaeréipfuminficere uclpias offendereaures,Bttnaudcttnfrunitusnebulo,nûcadplebc fcribereGcrmanice,uerbafua noeftefua fed Chrifti,
Qiiid.
-ocr page 111-ContvaLutheticonatus,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 S
Qiiiduevofenferit àprinctpio deBohemis ,opetaepre^' DcBohe# nameftaudire,Etenim,cumipfum EcciusBipfiac notaU fet,uclut patronum Bohcmorum,ita diluit earn (utipfe ait) contumeliâ. Nunquam (inquit) mihiplacuit,nec in ^tetnu placcbit, quodcunqjfchifma inique faciunt Bobcmi, quod ft authoritate propria feparant à noftra unitate', etiamfi ius diuinu eis ftaret,Cutn fuppremum ius diuinu fit charitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;».
Kunitas fpiritus. Similiter ÔC inGalatis fuis. Côfequenseft (inquit)qdBoheraorûdifcidiû à Ro. Ecclefia,nulla poffit cxcufatiôedefendi,qn fit impiû,et Chrifti oibp legibus con trariû,qa contra cliaritatéÇin qoésleges fumant)^ftat,Sed etTeuthonice ad Nobilitatê lcribés,plurimis uerbis fuadct, ut ad noftrâ unitaté reducant Bohcmi,atqj ut Papa de pote ftatefuâibinônilnlrcmittatj^ptcrfalutéanimarû.Sed augt; dite obfecro,qd mox codé ano feripferit eadêde rein Capti« uitateBabYlonica*Surgite(inquit)hicuniuerfi adulatorts Papçinunû,fatagite,de{enditeuosabimpietate,tYrânide, læfa MaieftateEuâgelii,miuria fraterniop^brq,qHserctilt;s cos iadatis eos, q no fecundû merû capitis ucftrt foinnium contra tam patêtes et potentes feripturas fapiût.Si utri funt Hçreticiet fchifmatictnominâdi,nô Bohemi,nc) GrçciÇqa Euangelns nitunt ) fed uosRomani eftishçretici, K impn fcbifraatici ,qui folo ueftïo figmento prçfumitis, contra tui dentes D'eifcripturas,H3ecibi.Hishauddiffimillima ,ivngt; moKgrauiora delatrat rabidoriöu ,in articulorûfuorum affertionibus tamEatinisquam Alcmanicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In omnlbu»
Similiter fecit K de Miffa, de facramentis, de défunt- diâisinc«^« dis,breuiter,de omniftatunegocioqueEcclcfiaftico,aliter hodie, aliter eras feribens K docer s, pro ut alio K alio per» citus eft irae atcç furoris oeftro, Huic igitur uos utro tam lubrico Kinttabili, ucntifque K undis mobiliori ,diutius
k X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;popu»
-ocr page 112-Exhortatio Io,Coch, ad Principes populum dei fucatis nugis allegationumcj inefca re,trahere,at(5inßohemicas tandem cryptas abducereper#' T»t»y« mittetisc'Ccrte non fruftra aut temcre dicit Paulus, Hære^ ticum hominem,poft unam ôif fecundam correptioncm de uita,fciês,quia fubuerfus eft,qui eiufmodi eft.Etdelinquir, cum fît proprio iudiciocondemnatus.Nolo bicdicerelllu^ ftriftîmi Principes,quam pueriliter lapfus iîtfæpiftîmein fuis argumêtationibusallcgationibuGjfcripturarûiOften* dimus enim hoc luce meridiana clarius, noftris in Refpon# fîonibus.partim Latinis,partim Alemanicis,
Periculofus Quid igitur uidetis Principcs,hoc in homine, quod tan homo Lu# ta 6C tam diuturna dignum fit Ôd Clementia dC patientiaue theras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftraf Doduseft SCfacundus,quis negat,^ Sed tanto pericu
lofioreftuobis2lt;Reip,religioni^haecucftrapatiêtia,quan to feuior eft eius impietas èi dcfperatio,dodrinae ÔC facünf Arifl 1 Poli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habens arma.Id quod Âriftoteles,homo prudens et eru
ditus in Politicis optime confyderauit. Nemo profcdo lu^ daeuSjNemo Philofophus,nemocuiufcun($ fedçuirinfi# deliSjtotpoflet populo Chriftiano fcâdala ponere, quot po fuitfcrpensifte,ingremio fandæ Matris Ecclefiç nutritus 8^ educatuSjRepcriunt quidê plenty cum inter ludços tum înterGentilis ,dodi facundi, hic in prophanisliteris, ille in facris, At tn ludçus noftram,hoccft,Euangelicâ 8C Pau linam, Gentilis etiâ Mofaicâ et prophcticâTheologiâ igno rat.AthomoiftcpcrfiduSjô^gloriaeftudioSCrugientisLco nis inftinâuaccenfus,at(5 in facris literis pertotâ Bibliam, literaliterfaltem,egregieinftrudus,ftudtjs($infupcrhuma nioribus,adconcinnandos dolos præparandofcjfucos,tam Latine quam Germanice,pollens8Cferociens,omnibus lu# dacis,Philofophis,perfequutoribus,Sarracenis,Turcis,Pa# ganisjTariariSjHuffîtiSjbrcuiterjCundis infidelibus prx'/ ftat
-ocr page 113-Contra Lutheïiconatus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39
ftat ac prxuakt in dandis ad populum Chriftianum fcan?
’^^lis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;, „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0, T n. ■ B. Pluspericu^
Inftruâus eft.n.doclnniSjïitibnsKmonbus nouns,At jj gß minimeignoratis,plusfemperpericulieffein beUo a defer# Domeftico toribus 06 domefticis hoftibus ,ab ijs pr2efertim,qui fuerant ab alijs, in confiliorumfecreta admiffî,quâm ab exttaneis,qui feere torum noftrorum funt ignari.Hæc dico,Principes,non quod putem hominem uinci non pofle, Scio.n» 6lt;Deum èc omnes fandos,quibus cor meum cognitumeft,teftes ef# fe mex contra iUum {iducix,quod nihil toret in hac uitaop# tatius mihi,quam ut Uceret mihi ( omnium licet minimo) per quodcunqj periculum cum feminiuetblo hoc de rebus ôCritibusreligionisnoftrx,fubludicibus àCæfare uobifç
Principibusdeputandis,abfqjomni appellatione,ucl adignemuelad gladiumdifputare.Sed ideohxc omniadixi, ut quàmprimumcogitcttsde rcmedio ,tam fane ÔC patrixnoftrx
BCanimarum faluti neceffario, quâmuobishoneftojglo?
liofoôC falutari.
Scripta Prancfordix, V» die Martij.
Anno, içxx» k 3
Mifceb
MISCELLANEO
LlBRl PRIML TR^-hiatus Q^artus^
CONSILIVM lO, COCHLAEI SVP^ per negocio Liithcrano ad RcuerendifT.ÔC Illu# ftriæCard.ôô Archicpifcopum Mogunttnum,
EVERENDISSIME DOMP ne, Bluftriffime ac Clementilïime Phn^ ceps, ut fuper negocio Lutherano paucis refpondam,Quatuorpræcipuemihicongt; fyderanda uidentur, Primum ne patian^ tur Germani, Cultum dei ac fandorutfl» antiquitus traditum, ac obfcruatum âmaioribus no ft ris, ulla nouitateminuijNe grauioré in'nos prouoccmus iram Kuindidam dei,Secundum,ut diligcntiflïme cuftodia# tur unitas Ecclefiaï,ne ullo fchifmate deficiamus à Sede A# poftolica,Extra eam.n.unitatem faluari non poffimuSjTcr cium,utomnemdodrinam feditiofam feueriffime prolngt; beantjidquod tempus neceflïtaftj uehementer expoftulat. Quartum,ut non patiantur friuole contcmni Conciliorum ftatuta, Ecclefîæ^ confuetudincs,ExcoenimcontemptU omnisrequiturdiicordiacontumaxi^rebcllio. Qtjam gra^ uiter uero à Lutheranis in bis quatuor peccctur, paucis co# naemorabo.
DE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEI ET
Sanâorum, Cap. I.
Nihil
-ocr page 115-Super negocioLutberano» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4®
Nihil fere in totareligioneChïiftiana pie inftitutû eft, quod no improbent ac deteftentur Lutherani, Nem pe domus dei ,BafiUcasfanÄorumjMonafteria,facdla,aka riajfimul cu omnibus dei miniftris, cû omnibus ornamen« tisuafis facrisjcundift^diuinis officiis,Miflis,horisCa# nonicis,feftis,Vigiltis,ieiunqs,decimisoblationibuf«j £lt; id genusaliis ,quæ ad Laudem dcqadboncrcmDei genitri« cisomniumcÿ fandorum ,atqj adfalutem animarum,pie acfändefuntâMaioribus noltris inftituta,Hjec inquam omnia non folum reqeiunt 06 contemnunt 'Lutherani ,fed etiam inter xi). facies Antichrifti fcelerato figmento com« mcmorant.Siquis mihi non credit, islegat Luthcrum in Catharinum, in eolibro quern Teuthonice inferibunt Gar aus. Suntquidemeiufmodilibrialnquoi^fatismuitijqui« bus ab omnibus illispqs inftitutis auocetur popuVjfedu* numindicaffefatiseft,Exeo.n.clarcintelligi poteft ,qualis fitLutheranorumintentioatqjreligio, Aeditus eft autem liber illc Anno domini i ç i i. non diu poft^ ,é Vuormacia dimiffus eftLutherus.
Et iam antea aedideratlibru de Captiuitate Babylonica, Varîeta«ri« in qua, non folum Indulgentias0CPapatum,uetum Ceptem facramenta aut omnino fuftuht,aut impie in hxre« * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
ticos ritus demutauitt^Vnde uidemusnuncturpiffimos ac maxime diuerfos at($ uarios ritus Luther anorum in bap« tifmo Si Euchariftia,Quicia.n. baptizant Teuthonice,q« dam fine antiquis Ceremonqs ,quida fine fonte baptifma«;
li in aqua putci,quidättiärebaptixant.lnMiffa uero adhuc maior diuerfitas eft et abominatio. Quida.n, tota, quidam dimidiâ célébrât MiffamTeuthonice,qdâlaicosfub utraï^ fpecieabfcÿpuiaconfeffionecômunicât, quidâ uenerabile facramentuin Ciborqs,môftraniqftitc{eïuari nopatiunt,.
Quidam
-ocr page 116-Confîh'umlo.Coc, Quidamindomibusapud infïi'mos,tmmo 6^ inter epiibs panemfiK^uinumuctbisconfecratiom'sporn'gunt, Qindâ deniij negantpanem in corpus Chnfti,conucrti OC uinum in fanguinem,8^ quidem fub mukiplici differentia, Luthe^/ rus n»ait corpus Chrifti adeffe cum fubftantia panis,Z win glius ÔC Oecolampadius negant ibi efle corpus Chrifti.Ec# ce quanta diueriîtas,contentio etimpictas intra tam paucós annos circa duo facramenta f At reliqua quincj reqciunt pœnitus, adeo,ut Vualdenfes quotj reprobet Lutherus, qp feptemponuntfacramentaacbonisopcribusnon nihil tn# buunt, fîcut Papiftica Ç ut uocat) Ecdefîa facit.
Qiiis iam non uidet.quâm imptjaut Væcordcscætcris Non efTc Nationibus uideripoffîmusnosGermani,fi hæc nbsp;nbsp;id gci»
Côdlio pro nus alia Lutheranorum dogmata uclimus,uekit dubia Si abihrda nbsp;nbsp;nbsp;difcutienda,inproximumreferreConciliumf Ergo fi nos
impia doglt; nonmoneatamor 5C honor dei,non cultus ôi uencratio mata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deigenitricisomniumq; fan(fforum,non pictas maiorum,
non ira Si uihdida dei,quam anno fupcriore uidimus,non timor grauioris plagæ,quæ procul dubio futuraeft, nifîdc^ fiftamus noftrafponteab his nouitatibus ,permoucatnos fakcmucrecundiaSi pudorhumanus,quem paffuri fumus coram caeteris Nationibus in future concilie, fi non totis uiribus anteahis irapietatibus refiftamus, Quis .n. Princi^ pum,Epifcoporum aut DodorumGermaniæ, fincrubore audiatjimproperarinobis uclioco,An du bit cm us tam hor# renda Lutheranorum didajfcriptaatcjctiam fada,damnai re per nos ipfos,uelut impia,ut opus fit noua C on cil q deters minationerPoterunt.n.CaeteriRcgfsEpifcopiacDodo^ resobtjccre nobis,Si quidem ueriffimc,^ Lutheraniaptid nosmanifeftilîimaimpietateÔi uerbisSiradis grauiffimas ; îniurias QC blafphemias commiferunt inDcum,in Chriftû, in Dei
-ocr page 117-SupcrncgodoLutherano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41
Dei genitnccm,in B. Petrum, in om nes fandos,in fep tc facrament3,in omnes animas fideliü defundorum,in Mif# fas,breuiter inomnes ritusamp; Cerimonias totiüs Ecclelïae. QuidergofaciantinConciliofAnnonforet maxima no# bis omnibus ucrecundia,fupcrtalibuscoram generali Con# filioconfultareautdcrerminationempetcref
In quo enim Concilio unquam interrogatû efl-,an demo liendafinttempla ó6 altaria D'eiran diruenda Monaftcriaf' annuptuitradendæfintuirginesuclatæac Deo côfccratçî' anMonachis uxoresducereliccatf’ an Chriftus in crucede# fperaueritran fuerit ucreDeus ÓC confubftantialispatrif'an MariafitinuocandaS^Laudandafan Saluereginafitcan# tandumr'An S. Petrus unquam fuerit Romaef An fandi fintin coelisranfintfeptemfacramcntaran profidclibusde fundisorandumiït{quot;an Miffafit facrificiumf An Canon Miflænon fit impiusfan feptem horæ Canonicæ fint in lau dem dei dicendae aut cantandæf an fint in Ecclefia undi ac cofeerati praeter laicos Epifcopi,prcsbyteri SC Diaconi r an nllum fit iacerdotiu uifibile innouo teftamento C Quis in^ Chriftianorum,hacc öi. id genus alia permulta Luthcrano^ rum dogmata, finerubore poffit Generali Concilio, uelut dubia,proponere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
An ullus eft apud Gallos aut Anglos tarn fimpIexRufti^^J^“^^^^ eus,qui de ijs definite fccundû comunem Ecclefiæ fide du# cutionc. bitet aut ignoretf' An ullus eft bubulcus aut fubulcusin to# taVngariaaut Polonia,quincfciatadhæc fecundum Ca# tholicamfidemrefpondcrcfQuaergo fronte Principesaut Epifcopi Dodorefej Germaniæ talia uniucrfali Concilio determinanda jjponantf Num Primas Germaniçfuper fjs dubitet fnumrcliqui Archiepifcopi,Epifcopi, Abbates,tot Praclati atij Dodores,quota multi Italiæ Galliçcj Gymna
1 fia
-ocr page 118-Confilium Io. Coch.
Âafrequcntafûtjiftautpcrfeimpiaacfemgpro dânatisha# bita,nó condemnentfNum PrincipesLaiciadtamhorren dacôniueant,qui,fià lud co ^pia nobis ialiadiccrcnt,mox * Hxreresdâ# Aamniis ultricibus uindicarétfNon igit folupictati animai nandæante# rumlt;$faluti,ucrnetiâhonoriacfamæfuçrcdecôfulécPrin quâfiatCô# cipes Gcrmaniç,fieiufmodiLutheranorndogmata,perfe«-eiliura, fe,mox in hac dieta,unanimi côfenfu,uno ore,timplici fecil dumfidéCatholicâdetermina£ione,abf^omnidifputatio# ne uerbofa,c5dênent,abrogent,execrent, anathemafizent, aefeueriffime j3hibeant,omnef(jeiufmodilibrosdiligétiffi# mecoquiri ac côcretnari iubeât,ante^ generale Concilium ^ôgteget.Sic cth cum lande ac fauore aliarû Nationû in c5 cilium uenturifunt,atc$ fua grauamina,ct quicqd abiifionu cftjCum frudu et gratia jpponcre ac emédarc potcrût.Si aût diftulerint hæc oîa ufij ad Cociltj determinationé,uercor $ fedo,ne forteuelut Ethniciuideant cçteris Nationibus,ac indigni,tan^ îj qui foris funt,u tfuper ijs iudicct, quae adeo manifcftefuntimpia,ut etiâbarbari Mofcouitç audientes talia moxdamnarent,exploderent,execrarcntur.
Necullûiminebit eisindepiculû,fiiftamoxinhacDic demnadone Spircnficodcmnent,Videnteiniamfubditieorû.t^ua# articulorura riediflideant Lutheraniinter fcfe,necignorâtc^ dure accru pcricului», déliterferipferit inmiferosrufticosLuherusiamintcrfeâos quos antcauarrjslibellis,fubptextu Euangelqac libcrtatis, ad tâ horrenda facinora cocitauit. Magis itaadubitantnûc populi,prçfertim Principû atij Epifeoporû lubditi, de do# drinaLutherijC^dubitaucrût foriîtanin prioribus Dictis, magifeç funt poftremis eius libellis offenlî, magis itê timidi poft rem malegeftâ,minus feroces,minus rebelles.Parebût igit nunc facilius, ac ^nius fequentur authoritatê ac deter# minationé Principû in hac dicta, in priorib. faduri crât, quando maxime fauebatur Luthero,ôf nulla erat adhucin*
-ocr page 119-Super Ncgocio Lutherano, tcrLutbcranosdifïenffio.
Quod fiCiuttatcsImpcriaksin eiufmodicondeinr^atio# nein confentire noUiertnt,faluentnihilominus Principes et Epifcopi animas et fuasS)Cfuorû,famamc$ethonorêfuû,ut potfint eo honeftius in Cócilio cóparerc.Credo equidc pau cas fore Ciuitates lm^iaks,que ptinaciter fint rcludatur^,fi uiderintimpiaüla dogmata unanimi omniü Principûatcç Prælatorfi cófenfu códemnata, Certitfimü cft em ea oia in Cóciliocódcnatüiri.QuodfiquiPrincipudequibufdadu bitent,poterintea modicis expenfis tranfmittere adTbeo* logosParifienfes aliofcÿfum^eruditionis ac integritatisui# toSjUtcttilloruconfilio certiusagantomnia.Neceffarioctn ftabiturtandêfcntentiçtalium,quantûcunqjdifferat caufa.
Nee timcndütft,($ calumniabuntLutbcrani,abfq5fcri« Non timen« pturis (ua dogmata códênari. Extant enim plurimibbri do diffimorumuiroruzx Anglia,Gallia,Hifpania,Italia,Gcr purcodem« mania,itéôCPolonia,atc5ctiâBohemia,quiplurimisetferi naiioncaril« pturis et rationibus ueterucj authoritatibus dogmata ilia ap culorutn» ti{nmccûfutauerût.Etego,oîmin{imus,QuingentosLu« theriarticulos uno in libello iamdudü edito partim ex (crilt; pturis,partim ex cötrarqsdnftis Luiheribreuiffime acfatis (ni fallor)plane re^baui. Qua iuftcaüt condénauerit ante annos (exLeo Papa XXuth, articulos 4t .folidiffimis æte dofcripturisôC rationibus,côtraLutheriaffertionêoftêdit Reue.EpifcopusR.oftenfîs,Cui nemoEutheranoruhades nus refpondit .Ego tjt$ contra tres primos à Leone dânatos articulos,tres bnlógosfcripfilibros,qb9 nemoillorûrhdit,
' Nifî^dLuth.primo multisrnditconuicqs. Aufim uero,^ honore et trâquillitateGermani3c,fub uitçpiculo cûLuthe to fuper qs tribus articulis cocertare, non uoce quidem corâ
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indodislaicisfed feriptis corâ ludicib .^sPricipes nobis in
1 X id de«
-ocr page 120-Confiliumlo.Cofh.
id dcpiitatun cfTentjirafdhcctjUt alter noftrum,qucm con* demnatun fint Judices,inexorabilitcr morti difnntt.Qind amplius poflîntâ nobisexigcre ornnes Lutherani(quot;Certe Vuormacie quoqj fïc me obtuli Luthero in facie, cum [crif pfiiFcm tres hbros contra Captiuitatem Babylonicam dcue nerabilifacraniento Eucharilfiæ.’fed renuit tunc illeomnes ludii.es, S)C maior erat multorumfauor erga eum , quam ut gratapolfituideri obbtiomca, qua femper iani per Qiiin^ quennium paratus fui pro fide Catholica óé patnæfalutc, mortis quodcuncjfubire difcrimen ,longumintcrcaexiliu ac multa opprobria perpefTus»
Mala apud nbsp;nbsp;nbsp;Opto igitur fupplici uoto ac intimo eerde, ut ucs Prin^
Ext^os fa^ cipesatcj Prælati,difigenticonfultatione banc rem expen# datisatijdefiniatiSjtam abfurdadogmata condcmnâtcs,ô^ »hc. quidem uniucrfaliterquicquidcontraquâcuncjEcckfiçde terminationcàLutheranisdocctur:nô expedato generali C5cilio,quianon abfcp grauipudore,acnotaoïm nofirum poteruttalia,tancp dubia,Cócilici^poni.Nuncj^.n.dcfinb et Conciliu fup fide contrariû eius,^d femel ab Ecclefia de# finitum cft.Etliberabitishacultronea ueftra determinatie# ne Nationê noflrâ à grauiflima infamia,^ à Luthf ranisco traximusapud exteros,dum audiunt, apud nos uaftaritem pla,fufFodi altaria,in terra ^ijci ucnerabile facramentum, DiripiMonafteria.facrasueftes uertiin prophanas,cóflari facros calices,exuri facras imagines,coculcari fandoru rcli# quias,fandâprophanaricrucé,ciuf(jimagincsalicubiin flu menprof)ci,rebaptizari,quofdamadultosaf£5 etiam fenes, concurrerenudosalicubi uirosSi^ mulieresabfc^ pudoreac fanguinis difcretione, Excuctillatis omniaefTe plena,nu# hereatqp etiam proftare Moniales, coniugia inirc presby# teros 6lt; Monachos, uetari confeffionem fecreta,prohiberi horas
-ocr page 121-SupevncgocioLutherano.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43
horasCanonicas,abolerimi{raslatinas,abrogavi ÖCfefta ac uenerationesfandorum 5^ memoriasatqj excquias defun’z âorum.HxcSC id genus barbapffiina tacinora cowplura, apud nospcrpetrariaudiuntreliqua: NationeSjAdquae ni^ inirumftupent,ac fignofecrucismuniunt,at«$Etiain Huf# fuis nos détériores iudicant,nimiun($mirar.tur tam incly« tam acreligiofamNaiionempotuiftciâcitoaciacüe ab u«' no Apoftatafratrurnmendicantiumin omnem leuuatem, ad oinne netas impelli.
Abhac igitur infamia egrcgie liberabitis Patriam no* ftramo Principes,fiueftralpunte i,unc tandem eondem* naueritistam abfurdaLuthcranorumdcgmata,fîcuiiaciût Heluetti,etplurimiueftrumfemperbadcnustecerunt,faxit Deus,utomnesunofenfuunoqj orenunc fimulitaiaciatis» ld.n,honcftiusat($falubriuscft,quàm expeâare fententiä Concdq, per quam, nonukro,feduidicumrubore,tefipb feere uideremint,
Vtautemfuper hacrcConfukatio ueftraccrtiorfit,fa* Qualeiadhi ciliusiç procedat, expedite fane eddetur mthi.uos autfofos bendi Gni inter uofmetipfosconfuftare,ant in conftlm adhibere Do« töfuUore«, Äosac graues bonac famæ uitacc^Theologos,qui toto uitsc curfuinrebusfideifunt uerfati,q certe melius ac fecurius uos informabuntöC de mente acconfuetudincluturi Con« cilq,SCdefideiCatholic3eregulis,c^ Apoftatici aut Poetici Theologi,qui lingua folum ÔCfblopollcnt,nonfolida eru« ditione.Necçadco tutumuidetur,hacin re multum conti« dcreautacquiefcere fententix fçcularium Confiliariorum, quifolldam inferipturiseruditionemnon habent, Vide* mus.n.^ aperteLutberizent plçriqj,etiam in maximis Get manixConfiftot^s,qs ergo in temporalibus Bi mundanis negoeqs fecurius crcditur,YnTbcologicis autempotius cre*
I 3 dendum
-ocr page 122-Conßlium lo.Coc.
dcndum eft TheologiSjVnicuicp ftatim in arte 6^ profeflio ne fua, Apoftatçuero periculofiirime fupcvhac re confulen^ tur,quantumlibetfint do(Si,quia non quae Clirifti SiC Eccif , fîæ,fedquæfuafunt,quacrentacfuadebunt, Sciuntautem, in pace et uraicace fidei omnem honoris aditum ßbi occiudi. Idcirconun^ confulentfideliter pro pace, fed ciiptent po^ tins per dilTidium regnare.
Summopercigiturcanendum eft uobis,nc ex hac Die« Timendum difeedatis re infeda.Deus.n.non irridetur,nec fic patiens e# ab ultionc rit fetnperufiç in finem,ad tot contra ipfumöCfandoscius, w hxS'es^ terr’S ueftriSjblafphæmiasomniftj generis iniurias Lui* ’ theranorum,Quam periculofa fuerit eins admonitio,qua rx fuæ fignum ultionifcj initiumin rufticoru furore often# dit,nemo ueftrum ignorât. Ego certe multo maiora Vo* bis timeojfidiutius ad tot contra eum impietates conniuca# tis,Non,n.folifacientes,fedetiamqui facientibus confen# tiunt ( inquit Apoftolus ') dignifunt morte. Niilla profe# doNatiouf^aut un^ inotbe terrarum fœüciter aut iw# pune âfide Catholica aut à fede Apoftolica defccit,non A# phrica,non Aegyptus,non Syria,non Græcia, non aÜa o# pulentifftmaatcjampîilliîmarégna,quae mifere nunc fœda feruitutepraemunturàTurcis,Ergo nccGermania impune deficiet, facict enim Deus Germanos contra Germanos ( fîcut olim Aegyptijs minatus eft p prophetâ ) concurrere, amp;Jquidemlongepericulofius,quàm anno ftipOziorc, quan# to maior uidebitur ueftracrgaDcum eiuftjcultum ( quem fîcminuuntabolent($ac prohibentLuthcraiii ) negligen# tû, contemptus atiçingratitudo, ß ad omnia hærcticoruW dogmata diutius diffimuletis, cum fitis etiam iure iuran# do,öd quidern multiplici ad ea cxtirpanda,Deo, Impcrato# ti Ro, ac fumo Pontifia' at(j adeo to ti Ecckfîæ dei obftrifli-
-ocr page 123-SupernegocioLutherano.
44
DE SERJ^^'ND^
lecumfedcApoftolica. Cap. IK
HAdenusprofcdo pcrannos fcieM.D.ita obfcruatû Nulla. (p«gt; eft in Ecclcfia Caihoïica,ui nemo ucre Chriftianus cé fereiur,nemo firmam haberet fpcm falutis,nifi qui B, Petrü ßdlegiiimos ciusinl^o.EcckfiafucceffoteSjUt uerum Vigt; caïiumChnftiacfummuPontificem,ouium($Chrittipat ftorem agnofceret,fic etenim docent nos facrae literäjficle«» gesdeftniunt ÔCCanones,fiepevhibent hiftotiae,fîc terum probat euentus,ficC'Ypnanus,fic AuguftinuSjfîcHierony/ mus,fîcomnes fanäi patres fenferunt ,Quin ctiam loi? bannesHufsjSC hic ipfe Apoftata nofter Lutherusid ipfum baud femel confeffi funt. Quifquiscrgo Ro.Pontiîicem utPaftorcm fuum,conque fummum,non agnofcit,is ncugt; tiquàmhabet locum intet ones Chrifti.ldcirco ft nullus e« ion.Mi tiam error in fide apud nos eflet,ipfum tarnen fchifma odigt; umqueinRo.Pontificem damnaret omnesLutheranos, nifirefipifcant,
Qualifcunque fit igitur in fide Germania ,^diu patitur Quantum iftud Lutheranorum fchifma contra federn Apoftolicam, animarum nonpoteftnonfubiaccre3eternçdamnationispericulo,CuiPquot;‘^“j‘’^j^ non folum mifere feduâa plebs,quae T urcam minus qu àm papjo,^ Papâ nunc odit,uerumetiamPrincipes ipfi prccul dubio funt pbnoxii, quamdiu fchifma iftud pro uiribus tollere non curant, Quin immo grauior erit eorum Ç ut ucrcor quot;) damnatio,etiam fi corde confentiant Pap ce, eo quot per« mKtunt,populum fic à Luther anis per tot calumnias 6C co^ uicia in Papamconcitari,dum prohibe re facile poffent,fi ferio refifterent. Quod quacfo nomen nunc in Ger^ mania uidctut ud odiofius tfd dcteft abilius nome P ap^f
Quomodû
-ocr page 124-Confih'umlo.Coc, Qiiomodo fiimus ergo Catholid,fifumum EcciefiçCatho licac Pontiticemat($ Paftorem,tam odiofum ac deteftabi^ lempopuIoChn'ftianoàLuthcranis impune fieri perniiti’ timus O latiflimam animarumperditionem.
Qriuefcclus Eo,n,fedudaeft maximo (iicucreor) pars Germanos diccre Papa rum àfceleratis Apoftatis,utpro ueroamp;f præcipuo Anti^ Antkhriftû. chriftohabeantPapam,acpro Annchrifti difcipulis,quilt; cunijin h'deacunitatecoinmicantPapæ,Qi.iidobfecro ad hæc dicat futurum ConciliumcO grauem Nationis ftraepudorem,multolt;jgrauioremanimaruminteritû.Hæc . n.funt uerbaB. Hieronymi ad Damafum Papam» Ego nullum primum nifi Chriftum fequens,ßeatitudini tiiæjd eftCathedræ Petri,communioneconfocior,fupcrillam pe tramædificatamEcclefîam fcio,Quicun^extra hanedo^ mum,agnumcomedent, prophanus eft, Qutcunej tecutn non colligit, fpargit, Hoc eft , qui Chrifti non eft,An^’ ^*^^*^*^*^^* Eccleiîæ ( inquit ) falus in fumnal facerdotisdignitate pendeuSiquis adhuc dubitet, is quæfo légat Cyprianum in cpiftolis,amp;^dcfimplicitate Pra.!atoru, IcgatantiquaConciliorumdecrcta,lcgat quofeum^ patres fandoSjNuf^ profedo aliter habereinueniet, Net^alia eft expcdandafententiaäquocunijCathclicorum Concilio.
AtdicataliquisJniquafuntGermanisimpofita â Se^ I Cor. 15. nbsp;nbsp;de Apoftolica grauamina,multæ abufioncs,grauia feanda^
Grauamina la,Efto,fcd omniafuftcrtCharitas,EthæcfuntipfiusLu^ maligne egt; theriuerbainarticulorumfuorumdeclaratione,anno fada,Quod G nunc,probdolor,Romæita res habet, ut bc? ne melius eflet. Non eft tarnen neq; hæc nccj ulla caufa tain grandis,nec fieri poteft,ut ab ilia Ecclcfia fequifpiam diucb lereacfepararedebeat. QLiin,immo,quâtopeius ibiagitur, tanto magis accurrendum 6l adhærendum eft. Hæc ÔC id genus
-ocr page 125-SopcïnegocioLutherano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
genus muka dixit ÔC fcripfit ipfcLutherus intra paucos an* nos,licet poftea,in reprobum fenfum datus, longe diuerfif# fimafcripfcrit.Èttarnen benigniffime interim obtulerunt feGermanistres PontificesLcüX»AdrianusV l.óCnunc prsfidensGcclcfiæ Clemens VI I. admodcranda quçcûqj grauamina.Atnefcioqua malignitate actum eft,ut ca,quç in Senatu Impcriali intra claufosparietcs Nurenberg^aâa at($tradatafunt,fupirgrauaminibus centum ,eamoxtam latine quam Teuthonice per Chalcographos in populum diuulgatafunt,antequam effent in Cede Apoftolica Cardigt; nalibuspropofitajNec^fatiseratmalignitatijColaGermano ' rumcuulgaffe grauamina.eaqjuerbis baudita modcllis, Quinctiâ totius Orbis Chriftiani Annatas Epifeoporum atqj Abbatuadiungcrelibuit,6Cquidemodiofiffime,immo nee fatis Catbolice, Ait eni fcriptor ille,baud dubieLutbera nus.RomanaEcclefia omniu Ecclefîarû (. fi credere las eft) Caput Ct mater .In line autem ficbabet.C^apropter potius admirationc dignum elfft, quemadmodu tot annis tantus tbeCaurusa Pontificibusdilapidaripotuit, quä quopado Chriftiani tot tantafc^ fraudes 00 exadiones tolerate ualue« tint, Sed ut in prouetbio eft, Male parta male dilabuntur* Hxcibi.
“Laudet banc pradicam,qui uelit,Mibi profcdonecplau ïtrpruden» dabilis net^ utilis uidetur, Ad quid enim diuulgantur talia praftka» inplebem,nifiutmaioriodiocôcitcturadtebcllionemtfru9 dum itaqjbuius æditionis guftauimus anno ftjperiore ,tan to cum damno rerumac fanguinis effufione. Nun^ certe probaboquodcunc^iniquum Nationis noftrç grauamen, non puto tn,hoc agendi modonos comode relcuari autlibc rari poffe.Quid enim attineteiufmodi diuulgare inpopu« lum, nifi ut maius inde Cequat odium in P apam ac omnes
m Eccle
-ocr page 126-Confilium Io, Coch.
Ecclefîafticos,maiordifréfio,graui’pdctradatiôi'spcccatB, Vdli oro’ Magi'sitaqjcommuniutilitatiexpedire u!dctur,utccrti Germani« Oratores commun! PnncipumStatuuracjgfacriRo.Impil confilium,. noie ac Decreto at^ etia plena authoritatc, mittant Roma quifuper omnibus tn grauaminibus tu abufionibus etfean dalis,cumipfofummo Pôrificc, totoqgcœtu Cardinalin,ft rio tractent in Confiftorio Pap31i,ac plena reportent, uel iu xtaCocordata Principuucliuxta aliumodu,côcordiâ,ne ficperpetuocótendat fruftrainanibus ucrbis.abfijefteâu, grauicupeccatodetradionis, fummo^animarû pcriculo» Id quod maxime comodu uidet,ut hoc téporefiat, quo in? uidiflimus Impator noftcr Romç affuturus efle credit, qn* certeiuftisPrincipu Statuucjimperq pctitionibus fauoré, affenfum,ac ope præbere ac procurare no defiftet, Ncc de? erit(credo)defyderqseoru Reue.Dominus Card.Campe? gius,qfingulari fauore Nationé nofträ femp profcquutus' eft,amp; apud fuinu Pont, non uulgaripollet tu gratia turn aU thoritatc. Ad hæc, uir eft ut iufttffimus, ita QC dodiffimus, . que atquitas caufç latere non potcrit,Cuietfâantc Bienniu Ratifponæjdum fedis Apoftolicae Legatum de latere age? ret,fan's comode uiampræparauitfuaConftitutione.
Pellimum Vercor cquidéjnegrauiiïima fupcrueniat in nos ultiodf? fchifma Lu? Uina,fidiutiusita pmilTumfuerit Lutherâisac plebi, tot in? dieranorû; lurtjsodijfc^acmaledidisinuicarmChrifti,Cathedrâc5pe tri publice peccarc ac debachari. Non eft obfeurum, qiiam
Num. Iff, j.Reg.itf. gt;nbsp;4.Reg.9.
2,Paral,zÿ.
grauiter ultus fit Deus fchifmaChoreDathan 6d Abyron, ItemfchifiTiaHieroboam,impictatemIezabel,tcmeritatem OfiæRegis. Atruultograuiuspeccant hodiein fummum Pontificem, omnemq? ordinem Ecclefiafticum L uthcrani noftri,quam un^ autufe^ antea pcccatueft. Qiii cm Tur? cæjautquiTartan'jtamhorrendafcrîbuntjdicuntjpingunt ludunt,
-ocr page 127-Super Ncgocio Lutberano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;?
ludunt,blafphemât,in PapâomnécuClerûdni,ql!atotofcÿ ptennio factût noftri LuhcranicVbi talia dixerunt aut tecea? rune cjcrant cum Choree' At cos abforpfit terra uiuos,acre# H^s didu eft,utfepararent fe ab cis, ne frmul inuoluerentur in peccatiseoru.Non eft afit minus,irho mti’to maiuSjChti fti quâludaeorûfaccrdotiû,Tanto maior tgitur timendaeft uUiodiuina nobis,ne fupcrueniat propedicm,c|uantoetfan dius eft facerdotium Chrifti,amp;: grauius fchifma at($ pecca*
tumLuthcranorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hiftoriadc
Quod fi externa nos minus moueant cxêpla ,reminifca'/ imp. Henric murfakem,quidacctderitomniûiortiflimo Im’^atoriolim collU. noftro,Henricoquarto,fchîfmateVuigbettino Kom.Pon ... tihees uexanti.NemoCnquitEgnatiusVenetus) beUacior çj^CefariiT hoc uno fuit, nemo coUatisfignisadhanc diem piuries cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
hofteconflixit,Q.uippequi M.MarceUum ÔÔ Cxfarem di# datoremfupergreftus,bis ôifexagiespugnarit ,8ed quam bello darns, tarn infedatione Pontiiicu infamis, à quibus diris etiam Poniificqsprimus Imperatorum poft Arcadiu petituseft . Qi.ro fadumeft, ut tandê àfilioproprio priua# tusregno,miferabilisuelhoftibus obierit, annolmpevq fiii xlviq.ldquod ex^prqs ipfius epiftolis plane intclligitur. Hxc enim funt uerba eius ad Archiepifeopos SC txteros Principes SaxoniaCjdumLcodq obfidioncm à filioimmi# ticrefibitimeret.
Kogamus uos 8lt; obnixe prccamur,quatenus pro dec ÔC honore regni SC ueftro,inftâtcr moncaiis f iliu noftrû,amo«’ do defiftat nos et fideles noftros pcrfequqct pacificc et quie« te uiuere permittat. Qirod finoluerit, rogamus uos per au'z
Verba ipRj Henrici ad Principes.
thoritatem Rom.Ecclefix,cuinos commitimus,2C honoré
rcgni,nefuper nos ÔC fideles noftros ueniatis. Quia manb feftum eft, ilium non cumdiuinxlcgis zelouel Romanæ m i Ecclefie
-ocr page 128-Conflilumlo.Coch.
Eccîefiae dikâione, fed concupifcentia regni', pâtre îniuftc copriuato.hocincepiflTc.Apud quem,fiinîerpellatio ucftra nuîlatjaliainteruentio ad præ fens prod eile potent, appellat» mus Rom, Pontificem,ôd fandam uniuerfalem Roma, fei’ dem ÔCEcclefiam.
Item in ah'aEptftola adRegni Principes, Coloma tunc propteripfumobljdentcs,Rogamus(incjuit)filiûnoftriîet Miferabilis multum precati fumus, ut dimiffo exercitu ordinate foniiTimi tur,quotnodopoflirausconuenire.Etinfra,Quodßnulla# Imperatoris tenuscefTareuoluerit,ProcIamationé indefecimus,ct fem# proceftatio. pcrfacimusDeoö^fandæMariæ,ÓÓbeatoPetropatrono noftro, 8C omnibus fan dis, Sgt;C omn ibus Chriftianis, ÔC. üo^ bis maxime,omni deuotione precan tes,ut dignemini ceifa# - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reeumperfcqui,adperfecutionemtantteiniurie6lt;uoseum
itpoftGrw goriûVit manumPontihcemPafcalem, amp;nbsp;fandam ôi uniuerfalem Sedem ÔÔ Roma. Ecclefiam.O exemplum diuinæ ultionis admirabilepariterac terribile,hoc tempore maxime præo# culls habendû.Ecce quantusImperatorèfolio,poftannoi Impq fui xlviif.deiedus eft, 5^ hoc (quod maximetragica eft) à filio pi oprio, Atej it a coadus Ro. Pon tificem,quem acerbiflime fuerat antea perfequutus, miferabiliter implora re,6Cquidemfruftra»Non enimexauditus eft,nemo ci fuc# curritniiimors ipfa,fcilicct ultima linea rcrum.
Extatfanealia eiusEpiftolaad regem Celticæ, qui Fran coriï dicit,mifcriarü eins tragœdiâ cótinens, que uel faxeas Llb. 7. C.K. mentes (utait Otto FrifingêiisEpifcopus)acl mutabiliurn rerd aerumnas cotemplandas ac dcploradas cmollire poflet, Quis ergo no deteftet impiâ hanc Luthera'noru Giganto# machiâ,quaRo.Ecclefiâ tamftulte prefumuntexpugnare, qua tâtus Impator debellare nó potuit.Cü uidcamus hodie pro
-ocr page 129-SupctncgocioLutbcrano.
proRo.Hcclefîa ft ave ipfum Cxfatem,tot regnorum pó^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
tentffimum Principemac dominum, Reges ité maximes Francia,Angtiæ Portugaliæ, Scotia ,Vngaria,Polonia
SCc.aliofcj tolius CAn iftianitatis potentatus.Si ergo no pro ptcrdeumacfalutcmanimarum,faltem propter infamiam NationisnoftradepeUendam,hocLuiheranorum fchifma primo quoqj tempore extirpate deberemusgt; ctiam fi nuUi prorfusbarefiobnoxiumelfet. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
DB SEDIT lOS^ DOC, trina Lutberanorum, Cap. HI.
SEditiofameffcLutberi coplicumc^ ciusdodrinam,ipfi Principesfimul cum Inuidiff.Cafare ante Quinquen^ niumteftati funt Edido publico Vuormaciç,Reqjipfanûc id clariuseft quàm omne quod dici poteft. Vbi.n. pacificc teceptaaut diffeminata eft ea dodlrinat Vbifuit aut eft bo# die cum pace f Nimis profetfto certo id conftatnobis,tan# to miferrime (edu dorum Agricolarumfanguine tot pralqs anno fuperioretufo.
Scribatnunc,quicquid uelit,Kutberus,ego certe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rua
■nftendijillasRufticorumfcditiones ex ipfius Lutberi fttinaproueniffc,adeo quidemmanifefte ,ut uereat pluri# doftritraLu mum,ne 60 Principes aliquifint tam multi fanguinis ali# iheri, quo modo rei,ex eo faltem,($ permiferunt fedidionum fe# minainfubditosfuosimpuncdifpergi.Vereor tarnen ma# gis,nelonge grauicr maneat cos diuinae ultionis plaga, ca'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj-rw
lamitas,clades,fi nondum uoluerint,tam grauiter admonij' ti,moxrefipifcerc ,fuoflt;$ fubditos in omnibus V niuerfali Ecclefîæ conformes acconfenticntestcddere,Id quod fa# m3 du
-ocr page 130-Concilium To.Coc?
du baud difficile fucrit nunc,fi modo Luthcranos Condor , natores librofij ubicÿ e terris fuis exulare fcrio t acianc, Incii’ piunt enim lam plebei quocç intelligere,non conftare fibi ubitjLuthcrum ôi^complices eius,proinde facihus nunc quàm antebiennium,cladibusmodo edodi,in uiamEccie fiac antiquam reduci poterunt,fi fcrio agant Principes,proigt; curantes,nihil Luthericum à fubditis fuis uel Icgi uel audiri» Inîuriofauer nbsp;nbsp;Nimis profedo diuturna ac male diffimulans fuit Prin#
ba Lutheri cipumpatientiaadtotLutheri,tum contraCçfarem etRo* contra Ro. Imperium,turn contra Principesetiamfæculares,iniurias, Imperium, publjce iadatas, quibusad rebellionem atque in Princi^ pucontemptum,fubditi uehementerfuntincitati.Minimc enim decuit,ad hacc Lutheri uerba tamdiu uel tacere ueldif* fîmulaj'e,quandoantetricnniiî,immoiam Quinquennium publicefcripiîtinCatharinum.Papætyrahis(inquit)mo)i Luih.inCan coepitincIinanteImperioRo.fcd ôfde Imperio QC in Ro. tharinutn. Imperio natacft,eiqpinfuoloco fucceffit. Translatum eft autem ad Germanos Ro.Impcrtj uocabulum ,Cum res iam nulla Imperii amplius effet.Et tanquàm parua fit haeciniu^ ria,ex facro Ro.lmperio facere,partim Tyrannidem (utuo cat) Papæ,partim merum öd inane uocabulum. Addition ge grauioremContumeliam,Germantae profedo Princigt; pibusminineferendam.Nouum (inquit ) Imperium Ro# manumerexitPapa,transferensilludâGraecis,ut dicit, ad Germanos,quod inter caetera opera Antichriftiuel princi# paleôd maximum portentum eft.
Ecce LutherusGermanorum Imperium Ro.uocat An# «ulatur in ftchriftiportentum,ôdquidemprincipaleacmaximum,Id# iupfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quefacit fub umbra Öd protedione,non hoftis aut alienige#
nac,fed iurati PrincipisacEledoris,Quis hadenus tama# Ifocerainiuriamuindicareftuduit t' quis ad animum re# uoca#
-ocr page 131-Super ncgocioLutbcrano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
uocauiirCertefiPapaaut CatholicorumqulfpiS fie ferip# iïffctjtam pridem de ubione feueriffirne cogitatum atqüe etiamdefinitumfuiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
(^LÜddicam deinfidiofoiUo corâento,quoCæfari Prin cipibufc5periculüintendebatur,quandoLutherus,è Vuor jgj-apto Lo maeia diroiffusjingebat uiolatofaluo condudu intercept^,, thero. curremifit Caduceatorem.priuf^domumredierit fcur fub ornabantur Equités, qui Lutherum amice, non hoftiliter, interciperct tcur tot mittebantur nunc q Vuormaciam ,fal«-fa nunciantes c Siccine decet agere cum Caefaret'
Neejtamé contentus fuithac mahgnitateLutherus,ucrü Calumniaio ctiam publice traduxitgrauiffima calumnia Ccfarê,fic feti« Csefareno. bens in prÿatione contraRegcm Angliç, Apparui ego (in^ quit) iam tertio cor am eis, Dçni($ V uormaciam ingreffus futn,etiamcum(cirem,mihi uiolatameflè äCxfarcfidem publicLNam didicerunt Principes Germanix ,olim de figt; delaudatiffimçgentis,nunc in obfequiüldoli Romani, nilt;ï hilmagis ^{idemcontcmnerc,in perpetuam Nationisig^ nominiâ,HçcibûQuidobfecro uel fcekratius uel atrotius inCefarem acPrincipesGermani^diciqueatfCur ergo tot ac tam atroces iniuriac à uiliffimö mendicantium fratrum Apoftatafic tolerant ,ac tamdiu perferunt^uas nemo Re# gumautPrincipuraimpunedifturus fuifletf O graue aA nimarumpericulum,Deuscertenon fallitur,nouit .n» cor# diumabfcondita,etiam fi homines interim fallunt ÖCfallun i.Reg.id, tur.lpfe ergo caufam,cur fic diffimuletur,plane nouit, atqj Hierea?. ctiani fuo tempore iudicabit,fi nonrefipuerimus»
Quantis uero calumnqsT euthonice incefferit Principes Seditiofa adcômunempopulûLuthe.nimiSfpleâolongumeffethicuMba l^th, referte,Retuliautébonapartéinrefponfionemeain libellu riuscótrarufticos.Hicexduobus tantwfocispaucaiefera«
Sic
-ocr page 132-ConfîltumIo.Coc,
Sic ergo aftfn libro de mundana fupenon’tate,Mundanf funt Pn'ndpes,Mundusautcmoditdeum,Idcirco oportet cos facerCjquod Dco contrarium, Mundo confentaneuni cll,ne fiant infames,fed maneant Principes Mundani. Ne mircris igitur ( inquit ) q? contra Euangclium fueruntacin faniunt,Oportet eos Titulo nominit^ fuo fatisfacere. Scias itacÿ,ab initio Mundi uf($,admodumraram auctîicfTe Prin cipemprudentem,multoadhuc rariorem Principem prolt;’ bûjfereenimfuntuelmaximifatuiuelnequiflimi Nebulo«* nesfuperterram ,Idcircoabipfisfemper peffîma,ac parut« boniexpedareoportet,præfertiminrebus diuinis,quæad falutem fpedant animarum. Item* Non fiet, non poflunf, nonuoluntueftramTyrannidem petulantiamij diu ferre, boni Principesac domini,fecundum hoc feiatis uos dirige re,Deus non uult diutius ferre.Non eft nunc amplius dus talis ut olim,quando uos,homines ut feras uenabaini^ ni ac uexabatis Idcirco oinittite ueftram temeritatem aC uim,ôdcogitate,utiureagatisHæcibi.
Deinde,inaltcrolococontra duo Cæfarismandata,fie Tu^cis ^tjbiungit.In fine( inquit )rogo omnes pios Chriftianos, contrauelint fîmul orare deum pro tam miferis ac cxcæcatis Prin^’ dpesnofiros cipibus,quibus nos Deus magna,proiculdubio,ira tribulat ne uHo paâo confentiamus contra T ureas uel proficifei uel contribuere»Quandoquidem Turca decies prudentior ac probioreft quàmfînt Principes noftri. Quid enim talibus fatuis contraTtircamprofperefucccdat,quiDeumtâgra# utter tentant ac blafphæmant.Hic enim uidcs,quomodo mifcr,mortaiisucrmiumfaccus,Imperator,quifuæuit£eno ad oculiidu meert us eft,impudentcrfeiadaf,qgt; fituerusac fuprcmusDefenforfideiCatholicæ.Et Paulo poft.Eiuf^ modiconqueror (inquit) omnibus bonis Chriftianis ,ut
-ocr page 133-Super NcgocioLutherano.
49
iplîmccum fupethuiufmodiftohdos,fatuos,infanos,rabis dos,ddiros,ftukos,habeantcommifcrationem.Debcretfa# nequisdeciespotius mori, quam tales blafphcmias 2lt;con# tumeliasdiuinacMaieftatisaudirc.Sedeft demetitum pro tnium,quod perfequuntur uerbum Dei. Idcirco debent tâ palpabilic3ccitatcpuniriat($incurrere.Deus liberet nosab eis, det nobis ex gratia alios Regentes, Amen,Haec ÔC id genus multaTeuthonicead populumLutherus,Qu?c fiiu fto pcrpenderenturiudicio, non dubito, quin Millies plus culpæctiminiscçad feditionem excitandam iudicaretur in uno Luthero ede,quamfuerit in mille ac mille Rufticis fugt; pctioreanno propter feditionem occifisjd quod exrefpon# fione mca facilius intclligi poteft,
CircumferturÔCalius libellus Teuthonicuscurotafor? Scditîofiffi* tun3c,abflt;$ nomine Authovis ôi imprefforis, ufi^adeofcdi# tnus liber, tiofusacfanguinarius,ut nihil poflit in Principes ctudelius cupidafor# autpericulofius excogitari, NamSó fcripturas plerafqjin mnserota. Principum torquetexitium.HabetXl. Capitula, exquo? rumfeptimo pauca,exempli gratia, refera.Breuiter (^inquit) Omnesdomini,quipro beneplacitofuoac proprio cctebeV lolegesftatuunt,taceo quitributum ,cxaftioncm,Thelo^ neum,Gabcllam accipiunt,SC quicquid eiulmodieft quod communi burfacac manutenendae Reipublicae defcruit ,q funt proprie ac ucreraptores ac hoftes publier propriorum fubditorurn»Hunc ergo Moab, Agag, Achab ,Phalarirn acNeronemexfedibus deiurbare,funamumcft beneplaci# turnDeo»8cripturaeosnominat,non miniftros Dei,fed ferpentes,Dracones aclupos. Forfttanergo uenitad aures Domini Sabaothferiusac miferandus clamor mefforura iac,j» acuoxoperatiorum,ut cos tamclementer exaudierit, quod n dies
-ocr page 134-Confîlium Io. Coch, dies occifionts fncipiat fupcr fagmatas pecudes, quae cor* da fua paucrun t omnibus delicijs ex pauperie communis po puli, (^uod autcm prouincia aut communitas aliqua pote^ ftatemhabeat,perniciofum dominum fuum dcponere/’^ diuino iure X i 11,didis oftendam.Et infra.
Depofuitpo Nonneclara ac diuina funt haec omnia dida contra tentet de fe# piamfupcrioritatem,quæ toleranda non eft,fed abft$oinngt; reucrentia deponenda.Adhuc tarnen audent aliqui Mulo^ chriftiani dicere,quod Euangelin no tangat gladiûfçcularc fed cor eorum falfum eft SC maledidii. Et infra, Atijutora CIS obturemex iure ipforu facculari, Papa SC Cçfarnonat* fed eledifunt Principes,qui pofTuntdeponi, Id quodpro# ptereorum malefada faepefadiîeft. Et tamé hi funtfum* mi PrincipatuSjEt eorum delegati,ut funt Principes ftlaM domini,non deberent deponi de mala potcftate fua; Quod ß dicant eiufmodi depofitionem potentum fpedare ad C^e farcm,no ad eorum fubditos.FriuoIu eft. Quid enim ß far quo^ SC Rcgesipfi fint inutilest' An non funt in memo* ria hominum Reges SC Caefares etiS hoc modo à fuisfubdü tis expLilfifln fumma, non debet conftitui Iudex partialis, P alioqui nihil efficictur,nifiiuuame,fupportabotc.
HçcôCid genus multacircumferunturadhucin populo.
’ Ncc^definunt occulte res nouas adhuc hodie quaerereLu* therani,quorumomnis fpcsSCfalusati^poteftasindiffidio . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft PlebisClericjSCOpt(matumacPrincipum,Sedôipu
blice adhuc concionari audent alicubi ne plebs rufticorüin clade territa defperct,quoniam filq Ifrael bis fuerint à Ben* iamitis fufi ac uidi, uicerunt autem SC fuderunt illos tertio tandem praelio. Alibi alTimulat plebem paruo Dauid,Equi te uero Principum magno SC armatoGoliath. An ergotu* turn fit Principibus noftris,diutius ad tamfediciofoslibros
turn
-ocr page 135-Super Negocio Lutherano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T®
concionatorefcjó^ fufurroncsLuthericos.coniucre autdifi^ fimulare,ipforum iam efto iudicium,
DE
cretis ac Ecckfîæ Confuctudinibus.
CapJlH.
DVobus nituntur Lutherani fundamentis,fed falfisac Duofalfa ruinofisjöbus omniafere dogmatafua probant,Qtio rumprimu eftjquod fola fides iuftificet, Hinc cunfla rei]'«' ei ut opera bona ac mérita fan Aorü,cunólos ordines religio forum,omnefatisfadionem pro peccatis, omnia promeren dx uitx xternx ftudia,8lt;c. Alterum cft,quod nihil recipcre teneamur,nifiquod inferipturiseft exprelTum ,Hinctollüt feptemfacramenta,prophanant fefta,abrogantieiunia,reii» eiuni Pontificum atcjCociliorum décréta, rident Ecclefiæ ritus ôCCerimoniaSjôCc.At falfurn eftutruncj corum fun^ damentum.
PrimuclareconfutatinEpiftolafu? S. lacobuSjS.Cyj Dcfolafide, prianusinTtadatudelapfisacin epiftolis,S. Auguftinus de fide SC operibus, Alq quoc^fandi patres permultuEt no* ftristeraporibusreprobatumeft àplerifcç doétiffîmc,prçfer
' tim abEpiCcopoRoffenfi,àChlichtoueo,àlohanneEaÿ bro,àDietenbergio,ÔCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luth.lnlib'«
ÉtLuthcrusipfefaffuscftmihipublice,afe,non aPaugt; côtraCoch.
lo adiedâeffehanc uocera SOL A,Cumobieciffemei,qd neq(Paul9 netçulla feriptutadiceret.nos folafide iuftificari.
Altcïum eorum fundamcntûmultipliciter cofutatûeft à tnus.quç no Chrifto,àPaulo,ab Auguftino ÔCc.ôCnoftristépoïib»puU funtexpref* chetïime àdno Rofïenfi alqsc^ pmultis. Quod et ego uatqs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feriptt
libellis fallu effe côuici,Tr aduxi itc in T euthonicû îdioma
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n X quendnci
-ocr page 136-Confih'umlo. Coch, quendamtradatum Vuidcfort,contra Vui'ckphum, Au*’ guftæexcufumjin quo pluhmts ac planiffimis rationibusct cxemplis falfitas ifta confutatur.Hic fufficiat diccre, quod firmiflime credere tencmiir.In Triniratediuinaefletrcspct fonas Óó unamcnentianijDeum tn'nuni ôi unum, Patreiu ing£nitum,ftliumconfubltantialempatri, fpmtûfanâuin ab utroij procedentcm,Mariä Dd genitriccm, fempcr uir# ginemamp;^c.Ettnnoïaiftanóhabentficin fcripturis expAa* gt;. QiiodiîdicâtjAduerbûdeiniliüaddideberejHocintd ligit deeoquod fitucrbo Dei côtrariû.Sidicanr, à Chrifto reprobariraandatahominuÆthocquo^detjs tantû tr.angt; dads intelligit ,quç funt rnandatis dei contraria aut impcdi tiua ,utt aperte infinuat Textus Efa.xp.Math. i ç.Cum tur Chrdius iubeat nos audire Ecclclîâ Matth, ig. Paulus obedire noftris Prepofids,Heb.i3,obfcruareprçccpta Apo ftoloru ÔC fenioru Adi, kJ,Stare ac tencre tradidoncs, quas fîueperfermonêfiuepercpiftolam didicerimus.z.Thcff.i. NoncôtenderecontraconfuetudinéEccidîçdd i, Cor.H» Manifeftuuti^eftextjs 8d id genus alijsfcripturis, nos ad multa tencri,quç non in fcripturis, fed ucl in Concilijs aut à fummis Pontificibusfuntinftitutafeudecretajuclgenerali Ecclefiaeconfuetudine recepta di. approbata^
Cócillorutn Non contemnenda funt Concilioru Décréta Ecclefiae^ décréta ne; c5fQetQdjf,cs,uelutmädatahominu etcoftitutiones huma ^^^^^j^°”nae.NaminIegitimecôgregatisCociIqsadeftctiâ Chriftus Watth.18, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritus fandus. Ait enim Chriftus. Vbiduo aut tresco;
Ad.!;. gregati fuerint in nomine meo,ibi fum in medio eorum.Et in primo Conciliojdum finefcripturis daretur conftitutio, didum eft.Vifum eft fpirituifando QC nobis.Nequaquäm igitur credendum eft, quod legitime congregatum Con; cilium poffit in fjs qusc ad fidem fpedant errare,Cum in me ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dio
-ocr page 137-Super negocto Lutherano.
$•»
dio eius fit Cbnftus óó fpiritus fandus.Hinc ergo Paulp uo catEcclefiamcolumnâ ÔCfirmamentûuentatis, uTimo.j. Vndemeriio debent nobisLuthcrantcffeuelutEthnicij dum,contra Cbriftum £lt; Paulum, Ecclefiam dei contem# I-utberani^ nunt,in facro Canonc,in Concikis,in bonis confuctudini# bcckfiæ có^ bus,inantiquis deniqj ritibuset Ceremontis,inimaginibus 1X01°!^*
Crucifixi8lt;fanâorum,ii-ilciunîis,in abftinenüa carnium certisdiebuSjindiebusfeftiSjtn procclTtonibusôCletantjsjin horisCanoniciSjincelebratione Miffarum,in exequijs ÔC mcmort)sdefundorum,inbenedidionibus aquae,faliSjCae^ rcoruin,herbarum,palmarum S^c,Hacc cnim ôC id genus alia complura 6^ fandiffimefunt inü.ituta,ôi antiquiffimo ritu per omnes Ecclefias ubit^obferuata,
Quanquàm uero non de omnibus ritibus SC obferuatio nibusEcclefiæpoffitratioex fcripturis dare reddi,Tarnen contenant minime debent,Muka enim nobis per Apoftotf Aug.inepb losatcg'Apoftolicos uiros tradita funt fermone, quae non RolaiiS* funt fcripta,Difputare autem fupcr ciufmodi,quae tota ob# feruat pet orbem Ecdefia ,an tenenda fînt,infolentiffimæ eft (ut ait Auguftinus ) infaniae. Quanta ergo ud fine feri# ptutarurateftimontls fit authoritas Ecdefiae, ex pracallega# tisbaud obfeurre cognofeitur, De qua multi muka dode fcripfetunt ,Ego quoque duobus libris latius banc mate# riam tratftaui,qui uel bis aediti funt iampridem.
Nibilofecius etiam ex fcripturis rationem mukarum Ecdefiae Cerimoniarumreddiderunt multi Pontifices quidem antiquiffimi, uti uidere licet in ipforum cpiftolis decretaltbus,quas ego,fi opus fuertt, exbibere potero ex otdine aClementeptimouf($adGrcgotiumprimum. Sed be Canones Apoftolorum atqg antiqua Concilia, Ç quae bicanno fuperiotc aedidimus) multorumquac in Ecdefia n 3 fiant
-ocr page 138-Concilium lo.Coc.
fiuntratiofiem ex fcn'pturis paffim d cducunt. Extat prætc^ tea Rationale diutnorumDurannj,inquo latifliineac pla# niffimcratio ntuumac Cerimoniarum etiam ex fcripturis oftenditur.
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et nos nuper ædidimus Colonise X IL libros Rnpefgt;
Tuicienfitde Abbatis olim Tiiitienfis Dediuinis officijs per circu^! diuini« offü' ^um anni. Quem profedoauthorem nemo L.utherano«’ ci]». rum iure contempferit, Turn q, ante annos C C C C, fcripfit in Germania 6£ quidem exercitatiflimus ac magt; ximeilluminatusin fcripturis, turnqgt; â Lutheranis pri^ mum eftaeditus in altjs quibufdam opufeulis. In tjs ergo X11, libris uidere licet, quàm rationabiliter ac pie fint om# nia Ecclefîæinftituta à fandis patribus ordinata,Dode enim ac folide rationem corum reddit ex fcripturis, non folum de horis Canonicis ,omnibusque per circuium an# ni feftisô^ dominicis, uerum etiam de ornamentis, uafis amp;nbsp;ueftibus facris, quid myfteriorum in tjs contineatur, Nequaquâm igitur æquo animo ferenda funt impia SC fcurriliajilla improperia Lutheranorum , quibus ufque a# deo Barbare inuehuntur in facrum Canonem, in Conci# lia , in patres atijinuniucrfamEcclefiam Dei,
Luth.de ab# æ Çonftantiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lohanncm Hufs ada funt
Certe fîomnesaltæ Nationcsad huiufmodi calumnias fniuriafque tacercnt,conniuerent,riderent contemoerent, Germani turn minime ferre deberent.quibus maximam ijs , lie e# nim fcripfit ante Quinquennium Teuthonice in lohan# nem Eckium,
In difputatione ( inquit ) Lipfica nonlegeram lohan# nem Hufs,Alioqui non aliquos,fed omnes einrs articules, Çonftantiæ damnatos tenuiffem, Opemadmodum eos nunc
-ocr page 139-SupcfnegocioLuthcrano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fX
nunctcneo,poftlt;$inius iobannisHufs fummedodi noÿ VerbaLu»2 bilem ac Chhftianiim libcHum, Cui fimih's intra CCCC. contra Con annos non cft feriptusjegi. Qui ÔC diuino confilio Clialcographiam æditns e(t,ad tcftificandam uen'tatem,atgt; queadirrogandam publicaminfamiamomnibusquiiïium condemnauerunt.NonfuutcniniicbanisHufs,fed Chriîf fti,Pauli,ôlt; Auguftiniartkulijualidiffîmefundatiatijirre# fragabiliterprobatijUtifateri oportet omnesquilegerint il# lum^Vtinatn dignus fîm,propter tales quoque articules comburijdilacerari, difeerpi ucl contumeliofiflîme, Etfi mille collis conftarct mihi, omnia offerrem, Dico igitur, ad faluandam confeientiam mcamde fanguihe innocen# te contra omnes, qui huiufmodi articules pro condemn natis habent, ôC feiant, quot Chriftum ipfum negant ac condemnant. Verum quidem eft ,quot Iohannes Hufs cxuftuseftantequàm fuerit ibi confirmatus Papa, Et hoc ipfum eft mea querela, qgt; nebulones ibi regnaueruntfuis opiniôibu,antequàm reda Papatusordinatio fuerit fada.
Sicutergo dixi,qgt; lohanni Hufs fides publica non eft fer* uata,ita uerumeft ,Id quod clare exprimunt hæc uerba. Quantum in nobis eft ÔC fides Orthodoxa exigit, Vicit autem Ecclefîa per annos iam 1400« complures harren ticosjfed nullum antequàm exuftît, præterquàm Papi ftæ Conftantiae. Lapides ergo adhuc clamabunt contra Huffiticos homicidas, quod manifeftum iam fit, Huflî caufam fuiflemdiuinam, Conftantienfem uero Diabo# licaiTi,Haecibi Lutherus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confufîo
Necmitiora fcripiît poftea turn latine tnm Teuthonice GermanorS in alTertione XXX.articuli fui,Quç longum eflethic refer propter Lu| re, Extat doda ad ea refponfio Epifcopi Koffenfis ,ex qua iherum, facile
-ocr page 140-Confih'um lo.Coc,
factie intdh'gi‘tquifijCatholicofum,quaIjs fit Lutherus
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid ei debcatur.Confydcrent ergo Principes noftrt,an de#
ceatjtalem hominem in futurum referuare Conciliü, Quid Tlrj. enim dicetur cisfAn non iufte dicat Concilium,Quid agij* tiscum homine,quióiomneCondIiumcontcmnit,amp;^ ie# ipfum ore proprio iam pridem uclut Haereticum condetn# nauit,iuxta uerbum Apoftoli uobis maxime dcuitandus, quia fubuerfus nbsp;nbsp;proprio iudicio condemnatus f Creditis
ncjpoffe aut deberenosdamnare autrefcindercadataprç# clartaclegitimiConciltiifinibus ueftris cclebratif Sihoroi# cidæfuntjfîChriftum SC Paulum negauerunt ói condem# nauerunt,qui lohannem Hufs Conftantiac exuflerunt,Get manorumutilt;5 maxima eft culpa ô^infamia,Non enimni(gt; / fîGermanieumconbuflerunt, Imperator Sigifmundus reliqui Germanise Principes.Qi.iid ergonouumcxpeâatis cum homtneifto Concilium i Nonnefateturipfc,qgt;decieï magis hæreticus fit quâm Iohannes Hufs fuit.
Luth în afÿ I^inime igitur decet aut expedit,Luthçranorum caufatn rcr.îo,art. futurum differre ac protrahere Concilium.quae totics co Non expe# demnatacft,nonfolum àfummo Pontifice,multif(5 Epi# ftandum tft feopis SC uniuerfitatibu3,ucrum ctiam à Cæfare noftro ,ip# Dieta Vuormacienfi,Qiiintmmopro# °quot; pria quocçconfeflioneipfiusLuthcri.Nimisprofedofint^ plices,indo(fti,ftolidi aut parum fideles exiftimabimu r, in Conciliôjfî dubitemus earn caufam condemnarenunc,quç loties condemnataeftantea. Nonne Lutherus ipfc ob hoc tnaximæftoliditatisarguitPrincipes noftros,qgt;pofteon# demnationem Vuormacienfcmiuftcrint Norinberge , h# brosipfîusrurfum difeuti in Dieta SpirenfifNon poteftig* tufcaufaifta,nifi fummo cum dedecore totius Nationiî» graui cutn periculo Principum,aEtenïo corn interitu ani# niaruo»
-ocr page 141-SupcrnegoctoLuthnano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj
warum in futurû referuari aut procraftinari Codlifl.Nunc nunc determinanda eft femel, fî tuti ac falui efle cupimus. nbsp;nbsp;-
Et nequis Luthcranoru dicat fibi per hoc uim fieri, non iuftitianijEgocertcprohonore patriç toti^animarûfalutethcru». ultromcofteramin extremûuitæ omniiîqp rerum mearum dffcrimenjfic ncpc,ut infcribâ ac obligem me ad pcenâ dt bi tam,fccunduformam iuris, fi Icgiiimo fiftat iudicioLuthe fusjuificonuicero eumde grauiftimis friminibus,quçuel fingula fccudum omne ius tam diuinu quâ humanû digna funt morte, Agant ergo Principes cum llluftnæ Duce Sa# xoniæ Johanne,ut fiftat Luthcrûlegitimo Iudicio,ubimegt; cum fub aequalipericulo experiatur de iure SCiuftitia. Nihil Gne dcprccor.quinpoenâ talionis ipfeperferam, fi ilium no côuicero. Non ob id fane, quod priuatum fit mihi ullu odiu aut inimicitia côtra illû, fed quod uel fanguine mco uelim rc dimcrehocNationisnoftraedcdecustot(Tp animaru interi# tum,Tantu fane abeft, ut male opfern Luthero priuatim, ^d uix eft alius,cuius falutê magis dcfydercm. At ialuari no poterit,nifi abiuratis tot hærefibus re uertatur in unitateEc# clefîæ CÛ poznitentia.Siuero femper manfurus eft in fua per tinacia (uti permafit hadenus ) nihil magis decetaut expe# dit,quam primo quoejtemporeipfum de medio tolliJam^^Qpj/^ pridem enim minatus eft nobis publice, nunquam habitu # £cdeC rosnospacemquamdiu uixeritipfe,
CONCLVSIO.
HAec funt ReuerendiJTime Domine,Illuftrifs, ac Gra# tiofifs.Princeps, quae fupcrnegocio Luthcrano hoc tern pore ex animo, acbona confcicntia,haudfecus qua in confpedu dei,dicereuolui,roganshuinilitcr,ut Rcuc.acll# luftrifs.Clementia ueftraçquo accipiat animo, Siquid libe#
o riu$
-ocr page 142-Confiltïimlo. Coch.
rius didumeft,certc non aliter nifi ad honorem S^faîutcm Germaniædixi,fi errant aut peccaui,paratus fum ucftraad^ monitionc con igcre. Non em nieum honoré aut cômodû hiccj}43cro,fed cômunis patrtæ dccus,pacem,ôi^ falutem de^’ fydcro,etiam fiobid mthiition'unduinfit. Anteomniaer* go præeauendum exiftimo, ne Lutheh caufa, tanquam in tuturum referenda Concilium ,cum tanta nationisnoftrï tnfamia animarumçperniciefufpendatur»
NulKus unlt; Satis enim confiât, nullius uni^ hacrefeos caufam fuifl^ quâ hçrcdci ^urpiorem.Nemo efh hærcticoruper annosM.D.tamab«’ turpiorfuit furdefenfit autfcripfit,quam feribunt fcntiunttj Lutheran caufa quart! ni,Nemo tot conuictjsinucôlus eflin federn Apoflolica^ Luthcricft, omnemqgfacrum ordinem.Nemo tam proterue omniaË^^ clcfiæinftitutareiccitjNemo fie omnium Conciliorû deetc ta contempfit,Nemo fie omnes fandos patres rcpulit,Natn amp;Hufsôlt;^Vuiclephagnoueruntac uenerabilitcr receperut Dolt;floresEcclcfiafticos,adeo,ut Vuicleph didlusfuerit a fuis Iohannes Auguftini. Nemo denitj aufusfuit totûius Canonicû feuEcclefiafticum,in dcfpcdum Ro.Pontifkis ac totius Ecclefi3e,côcremare,quod antefex annos Vuitten bergç aufus fuit Lutherus.Nô poterit igitur nifi graui cum dedecore Principum totiufqj Nationis noftræ,caufa ifta futuro Conciliorcferuarû
Hisitac^altjscç nonleuibuscaufismerito debentmoutd Principes noftri contra hanc haerefim Lutheranam non (of lum ad placandam iram dci,uerum ctiam adabolendâ tionis noftræ infamiam, quam ex hac hærcfi ufij adeo turn Oculu« ne# ^Ëfurda tum impiacontrahimus,quam diu cam tokramus. quam adfa# Timeoautem uehcmentfr,nemultornmLaicorum,etiam cnlcgiare# fuprcmi ac medtj ordinis, finifter acnequam fit oculos, iptdeni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo
-ocr page 143-Super NegocioLuthcrano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-4
quopcrauanciam(quældolorumeftfcruitus) malecsecu^ £phe.frf/ ticntes,ad bona tcmporalia Ecclefiarum ac Monafterioru, fubhuiusEiiangeltj Luthenciprætextuoccupanda,rcfpi» cj3nt,ad quae aliter nullo luris titulo fpem ullam habere poG fint. Quod fi ita cft,infruduofa erit (ucreor)ornnis admoi« nitio,qiiantumcuni5fithonefta,fidehs,iufta,pia. Aitcnim Chriltus.Si oculus tuus fuerit nequâ,totu corpus tuu teneÿ Matth,éf, brofum erit. Siergolumen,quod fnteeft, tenebræ funtj ipfætenebræquantæeruntrVtinamucro tal^teraffeói,di^ ligentius confyderent, quahs fueritantca ciufmodi rapto# rum acfacrilegorumexituSiPlenaenani^funthiftoriae turn facræ tum prophanx de tragico eiufmodi tyrannoru exitu, Etnoftro tempore baud Icuia aut parua uidimus in tales diuinxultionisexempla ctiam in Regibus ôd Principibus, quös nominate non expedit. Certe uel rufticoru clades pof# fit eosture acmetito abfterrerCjfino penitus fint abominabi li auaricia cxcæcati,ne impierapcre querantea quç dci funU Ait enim Cbriftusin Euangelio Matthxi,nó Luthcri.Red Matth.22.' dite ergo Cæfari quae funtCaefariSjiSCquefunt Dei Deo.
Certumeftigitur,ncminiprofpcrecelIilTeaut ^^‘^derefa^Qgyç^j-^ crilegia,qux tarn rigid» funt omnibus legibus tum diuinis hamo Lugt; turn humanisprohibitas.Caueât ergo noiiri,fifapiunt,ne therico. huncimpietatishamuincautep Lutheranosinefcatideglu tiant,Quos equidem gemina exhortatione ante triennium per uarias fcripturas ct hiftorias fidcliter adrnonui,ut confy derent,quampauperacinfœlix fuerit Germania, quando nullos habebat presbytcrosac Monachos Chrifti.Crcuit autécumreligioneChriftianafîrnulomnis noflra profpe# ritas.Qiiodfiqui miniftros ChriftiiEnminuere attentaue^ rint,imm{nuctureisproculdubio cunda falus SC profperi«« taSjtumin hoc tumin future faeculo.
Quod
-ocr page 144-Confih'umTo.Coch.
CxempTum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncc^ timorultionis diuinae,nc(jinfamtafce^
pecendum â abftcrreat,moucat eos faltem ptetas maiorum, Laus 6d Caroloma; honor atcjprofpcritas Prtndpum pïorum « Quis cnimfuit autfamaciarior aut bellis fortiiatiorCarolomagnpf At co^ dem nemo fuit reIigioßor,ncmoRo.Pontificibiisamidor, nemo maiorum ac pluriû Ecclefiarum atep Monafteriorum fundator,Nectame fuit inde paupcrior fadus, Qtiis enim Imperator poft ipfum filqs fuis plura quam illercliquif.
Quodfi ne laus quidem ac pietas maiorum ad cultum C de eoT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;augendum,faltem côferuandû, noftros exttmu
aud-L Sta^ Isrequeatjattendant falte animos ad legem Imperialem Fri tuinlui. nbsp;nbsp;nbsp;derici primi,in Codice kgum publice receptam amp;nbsp;approba
tarn.Qua Coronidis uicehicrecitabo. Statuimus(inquit) hoc Edido,in perpetuum ualituro,ut Poteftates.Confules fiue Redores,quibufcunlt;$ fungantur offictjs, pre defe nfio ne fidei præftent publicciuramentum, quod de terris fueiu rifdidioni fubiedis,uniuerfosHaereticos abEccIefia deno# tatos,bonafidepro uiribus fuis exterminate ftudebunt.lta ut amodo quandocuncÿ quis iucrit in poteftatem feu tenV poralemfcuperpétuaaflumptus,hocteneatur Capitulum firmareluramento.Haec in Conftitutione Imp, Frid 1. mi^ nime adhucabrogata.Magna eft igiturindida tumPrind • pibustum Redoribus Ciuitatum 8C fidei defendendae Si haerefeos exterminandæ neceflritas,quam negligere diutius non poftunt,fi nolunt Deo hominiif bust^culpabiles uideri.
-ocr page 145-SupernegodoLutherano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fy
Frucias UoFlrince Lutbcriar^
Minuiwr Cultus dei Dcfinit faccrdotum cafti i tas, Ceflat obedientia Mona/ chorum, Nubiint Moniales autpro# Rant. Frigefcit laiccrum deuotio, Confunditur ordo ftatu i urn» Labitut omnis difdplina uitæ, Cadifrcucrentia Magiftra# tuum. Crcfcit odium in fuperiorcs» Increbrefcunt Scditiones, Exhauriutur Cellaria et Gra naria» ßuertuntur Arces Mona fteria. , Trucidantur infatuati Agri colæ. Depauperantur Principes Nobiles« |
Varia Si incerta fit Cbrifiiaif na religio« Tot iidei nouæ formulae, quot fedarum duces, AlilFarum con temp tus abrogatio. Horaruni Canonicarum de riiîo, Proceffionum ac Lctania^ rum omiflio« Bonorum operum uitupera tto ncglfdus, Sacramentorum prophana^ tio. Corporis et fanguinis Chri^ fti abnegatio, Stulta quorundam rebapti# zatio, Dei genitricis blafphaema detradio« Sandorum,Coeliduium,in honoratio. Reliquiarum proiedio« Imaginum facrarij deftrii# dio« Miniftrorumdei perfequu# tio. o 3 ßtjeiuotur |
Confîlium lo.Coc»
» Eqciuntur boni Monacht et Moniales» Expilant Epifcopi ÔC Pref;; byteri. Decrefcunt h'terarum ftu* dia. Pcreunt Vniuerfîtates ôd Gymnaßa» Ncgb’gunturlibri ac fcrmo i’ nesuetcrum. SeditiofîsSdhacreticis libn's complenturomnia. Innumera fiunt ôd ui ô(^ fur s» to facrüegia. |
Populiuanadelitcris hcris ôdfidecontcntio, Dierum feftorum malicio^ fa uiolacio» leiuniorum crapulofatranf; grelTio. Carnium efus in Quadrat gefima» ' Peregrinationû Confeffio^ numcçabolitio» Ricuum ac Cerimoniariim UGterumirrifio. Chriftus ucrfatur in ore,Di» bolus in corde» |
tiac, Anno i ç x
-ocr page 147-MISCELLANEö
LlBAl VRIMI
3-atus Qwntus^
i
EX DEFENSIONE DVCIS GEORÿ gtjTeuthonica per lo.Cochlçum, Aducrfus Luihcri feditiofum Caluirniofum librum.
EX GERMANICO IN LATI^ nunijDcucrbo ad ucrbutn traduda quacdaniparticula.
MPLIVS SCRIBIT LV^ thctusjfîcdirensjra oporcct Mundü Euangelio hoe Ignotniniæ pallium induerc^ UC Temper criminetur illud baud aliter quàm fediciofum, in obelt; diens repugnans,
Adhocdicojdfeciffequidcm Pagam'cumautludaicum mundû, MundumneroChriftianûdidicïflcàCbriftoaut geliohonors Cius Apofto'is,Euangclium infummo habere honore,ue# Math, n, lut bonumnuncium Gratiæ dei,quod paupcribus fpiri* tu annunciatur,uelut uirtutem dei quam non erubtfeit Paulu’! : uclutucrbum in'tæ ,De quo per Efaiam aitdo^^ minus.Qyioniodo defeendit Imber Si nix de coelo Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ''
lue uitra non rcuertitur, fed intbriat terram Si'infundite^i ,i am, Si germinare earn facit, Si dat fernen ferenti, Si pa^ sera comtnedenti ; lie cric uerLum mciun quod egrci?
dictur
-ocr page 148-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfîo Duel's Georgq
di'ctur de ore meo. Non rcuertetur ad me uacinim,fed facict quæcunçuolugôi^profpcrabitur in his ad quæ miß tllud» Honoramusprætcrea tllud,uelutnouum ÔC acternum Te^ ftamentum,uclut legem charftatisamp;S pacis, uelut doârini omnisdifciplincôduirtutis.Quaproptcr et audttnusô^ nunciamusilludreligiofa cum honorificentia in Eccleiia, nudatoliantescapite,Atqg etiam in ludicqs proponinuis illud iuratuhs hominibus,uelut feripturam ÔC tcllimoniiim ueritatiSjper quod fancadmonitos eos uolumus,ut nihil hud quàm puram dicant ueritatem.
Abuflo E# C^odautemLutherusEuangeliumindoânna depra^ uangelii. int,Slt;inoperibuscoad inobedientiam omnemejnequicia abutitur,ac merum Latrocinq feriptum mendadoruinç librum ex co facit,hoc nobis merito dolet,Quia blafphçtnia cilSdcrimen Içfç Maieftatisdiuinac diuinii^ nominis,ptr quod Euangeliumnoftrum ÔC apud ludæos acTurcasma le audit contemptuicç habetur, 8d apud carnales homines cundis fcelcribus,uelut n’cquiciac uelamcn ôi pallium, pracgt; tcxit4Vndefit,utnoshicfumma eu ueritatepoffimus thero eiuflt;$adiutoribus,complicibus,ôd Sucrmeris eumte# citare textum,qucmipfeantc annos Odo feditiofîs recitan
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’P^^ rurfus pro^
- . I ii?, ,priocondcmncturiudicio,etfuoipfîusgladioiuguleturfugt; 'perbus Sdaudax Goliathifteincircumeifus. In hacc fcilicct uerba.
Thr» Tripliciapeccataper^horrcndaimponuntfibihomines Lw1F**\o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortem 9d corporis aut animae merentur multi^
•rio gladió pliciter,Primum,qgt; Superioribus fuis fidelitatem iuraue# lugulatur. runt,ôdiureiurandopromireruntfubiedionem Sdobedien# tiam,Quemadmodurn præcipit Deus,ubiait, Date fariquae funt Cæfaris.Et Ro. 13, Vnuîquifq^ fuperioribus obediens
-ocr page 149-Contra ScdttiofumLibrum Lutherf,
obedicns efto, ÔCc, Deinde, quod fcditioncs excitant,delt; prædantur ac diripiunt friuole Monaftcria,quae ad cos non pertinent.Per quod faneuelutpubliciuiarum præclones ôd latrones,ueldupliciter mortem turn corporis turn animae demerucrunt. Tertio, quod terribilia SC horrenda fcclera ifta obtegunt Euangelio, nommantes fe Ciirilhanos fra# trcs,recipientesiuramentaauthomagia,at(jcogentfs uia# !ios,utfecumhuiufmodifceleriïparticipestiant. Per quod fane omnium maximi blafphcmatorcs ôôuiolatorcs Diui# ninominis hunt, honorem in hoc déférentes QC feruientes Diabolojfub praetextuEuangcltj,Quainreuel dccics mor temó^ corporis animae merentur ,uthorrendiuspccca turn cgonunquamuidcrim QCc,
Procunâis hifee fcelcnbus,quibus iampridemdignus morte Lutherusfaduscft,uultfanguinariusiftefurcitcr6C laudari SC gratiarum adiione dignus haberi,diccns.
Ergo,fi qua gratia de maledido 8^ nefnrio mun# do promerenda effet,8Cego Dodor Martinus alias nihil boni docuiffem aut feciffem, nifi quod fæcula^ re Regimen 8c dominium fic illuftraui ac decoraui, propter hanc unâ tarnen rem debereut mihi ÔC gra# tias agereÔCfauoremexhibere. Quandoquidem ogt; mnes pariter, etiam peffmi inimici mei bene fciunt, quod talis intelledus de fæculari dominio,fub Papa tu, non folum fub feamno delituit, uerum etiam fub omnium feetidorum ac pediculoforum facerdotum Monachorumqj Si mendicorum pedibus ipfum oportuitopprimi ac conculcarû
Ad bate ita refpondenm,Etiâfi inflatusiadator iftcnihil P aliud
-ocr page 150-DefenfioDucis Georgtj
aliud malï aut docuiflet aut feciffetjniß quod fçculareRegi men ÔC Dominium »tamnequiter ac federate obfeurauit acdeturpauit,mcrito tarnen iampridem debebat inpulue^ rem redigijVftjadeo longe abeft, quod etiâ peiTimi mimi# VtrunSiRc ci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sciant , quam egregie ipfeillud illuftraucrit aut
gimen^u# decorauerit» Maniteftum eft en!m,ôlt;^ negari non poteftj thero turba? antequam cœpericfcribere Lutherus, SC facculare SC Ecclc# lt;um, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiafticum Regimen atqj dominium,fimul cum fuis fubditis
longe melius ÔÔ habuerunt, ôi uixerunt acgubernaucrunt quampoftea in omnibus ciuitatibus SC dominijs, ubicunç Lutheri dodrina admifla eft, nullo penitus cxccpto, Qiiu igilur ex frudibus cognofcatur arbor, 0^ ex operc fuo ipft opifex,non opus eft huicmendaciiadantiæmulta reddert uerba»
Non tarnen perhæc negauerim, Lutherum aliquando bonamquorjdodrinam fcripfifte,Totumuero permixtu cftat($infedum fermentofeditiofo,adeo utomninocre^’ diderim,quodfibonaeius defæculari dominatu dogmat ta in altera contra mala expenderentur lance, mala longe ac longe praeponderatura elfe bonis,quam longe molarefaxu præpondcrat facco plumis pleno. Quemadmodum ego Coclju«in duobus in Capitulis Septicipitis Lutheri, nempede obedié tia erga poteftates SC de legibus Imperialibusclare oftendû
Verum Lutherus impudensamp;abnegatusCucullifenni* hil curat,ÔC femper ulterius iaditatjdicens.
Talem enim gloriamamp; honorem ego (per Dei gratiam) inde habeo/iue placeatfiuedi^Iiceat Dia bolo amp;nbsp;omnibus fquammis eius,quod à temporis bus ufcp ApoftoIorum^Nuîlus dodorum aut ferip^ torum,nullus Theologorum aut lurifconfultorum, tam
-ocr page 151-CohtvaSeditîofumLibrumLutherî» Ç8
tam pïæclare 5lt; egtegic/æcularium ftatuum confçi
cntias confirmauerit,inftruxerit confolatufq^ fuerit,
atq5 ego fcci, pet ftngularem Dci gratiamjioc certiC
KE S P O N S l O. Sapiensait, Landet te alicnus K Proucr.tr^
non os tuum.Exttancus,2lt; non labia tua. Ego profedo ab
eruditishominibus,quiLntheiifcviptalegerût,adhuc nu#
quamaudiuijàqnopiamhanccitvibuigloriam. Iplemulto
adhucplutaîaditat,quæfcediflimafuntmendacia. Qnare
miUiescertiusôCfecunusforetjBalaamiAfinælidemhabe^
ïequamiadabundomugientishuiusMinotauriridui.
Sic quoi^ iaditat, Euangeliû fuum lucidius ata clarius 5^^ effequamfucïitEuangeliû tempore ApoftolorûJtéGer«' mo.dcdcftru manosantcipÇuinnun^ucrumhabuilïeEnâgeliû Bic. At ftioncHie# eiufmodi iadantia uf($ adeo £lt; ftolida ÔC monftrofa, nuf^ reperiiuï apud antiqnos 8lt; graues autorcs. Ego uero peni«-tuscontraïiumteneo,nôfanein defpcdumeius,fedad Dei BCueritatis honorem,quemadmodû in corde ÔC coram deo in confciêtiamea teneo,Et dico,rae omnino crcdere, quod àtemporeludxScariothis,nullushominum peioremha# buerù contcicntiam quamLutherushabct,necullûfui(re, qui confcientiasfxculariû potcftatum aut fœdius implica# ucïit,autgrauiusoncrauerit,autnequiusfeduxcrit.Breuita tis autem gratia refero me ad duo fupra dida Septicipitis
LuthmCaptah. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ HlduolÈrl
Merito igit indicaUet nobis, quinahbroru luoru ta præ fcnpdfunt claraprofxcularium Principumac pcteftatumconfcien;’ ante^aper# tt^sproférât.Certe optimiexeisÇfîmodouUus eft inter om# te rebellauit nés libtos eius uere bonus') funthi duo ,V nus de decé pr^ce# Euth. Anno plis,alter dcbonis opcribus. At iî arbor ex frudib.cognoki’
P 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debet
-ocr page 152-Defcnfîo Duct's Georgtj
debctjfîcutChnftusdocetjLuthcrus ufqjadeo nullum pro fcdubonitatis inter Principes Qi Poteftates ex utroij libro comperit,utcos poftea longe magis qua antes, criminatus fueritjmaledixerinj Sc coram Deo atijhominibus reproba uerit attain infernii uelutTyrannosprotruferit, Qiiodaut cos longe poft in uifitatione Saxonica iterum Honorare iu# bet;id Magiftro Philippo acceptum referre habet,qui id ipfum prius in Latina praefcripferat uifitatione,
Forfitan cum fic iaditat librum fuum,cuius Titulus eft, Liberifteae# OefaccularipoteftatCjufcsadco altcfuper omnes Dodo# no domini fenptores. QLnlQ’J's autem ilium pcrlegcrit,muenKt if If. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullum librum aut feditiofioremaut confcientiæ fæcularis
poteftatis grauioremeffe pofte. In co cnim continenturfe# quentes ifti.SC pleriqj alq (quos breuitatis gratia prætcreo) tcneriplacidi^ articuli quos tam altciaditatipfc.
DlCr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EX LU
bro de Saeculari Poteftatc,
REsfupra raodum ftulta eft, quando imperant,ut Ec# clefiæ, Patribus,Conciltjsçcredatur,ctiam fi nullum ibi fituerbum Dei, Apoftoli Satanætalia imperant,non Ecclefia.
II.
HL
At multoadhuc ftultius eft, quando dicit, quod Reges QC Principes ac multitudofic credunt,
Sic tarnen pergunt nunc Imperator nofter SC prudentes Principes,ÔCeo fe perduci finunt à Papa,Epifcopif($ SC So# phiftis,àcçciscçci,utpræcipiantfubditis ruis,credcre abfç uerbo Deijficut ipfis placucrit, Et tarnen Chriftiani (quod Deus auertat) Principes dici uolunt.
Cum
-ocr page 153-Contra Scdi'n'ofumlibrumLuthcri.
Cum Jgitur uniufcutuGj confcicntiæ incumbat,quomoll 11« do credataut non crcdat, amp;nbsp;in hoc nihil fubtrahitur fgculaü ri poteftati,Debet(pfa quoiç pacifica elle , öó fuis intendere rebus, ÔC permittere,ut unufquifqj credat fie uel fic,ficui feit Ôé utile,
VerumfîfcirccupiSjCurDeuspcrmittatjfæcularem poÿ v. teftatemtani horrendeimpingerc,Dicam übtDcus tradia dit eosin reprobumfenfum,ô^ uultcumipfisfacere finem, peiindeat($cum Ecclefiafticis domiccllis.
Seculares Dominideberent prouincias ôi homines gu^ bernarc cxtrinfecus,hcc omittunt. Nihil amplius feiunt ni# fiexcoriare ôd deglubere , Teloncum ununifuper aliud, Decimamunam fupcraliamconftituerc,hic urfum,ibi lu# pum emittere.
Ad hçc,nullam fidelitatem nec ullam ueritatem apud ip # V I I, fos locum habere finunt,8^ agunt ea,quæ uel raptores fiC ne bulones agere non deceret. Et facculare ipforum regimen tam profunde iacetjCjuàmiacct Ecclefiafticorum Tyrano# rum regimen.
Quare amp;nbsp;ipforumfenfusperuertitDeiis, ut prepoftere VIIV ßubernare incipiantjUolentes fpiritualiter in animas fibi uendicareimperium,Quemadmodum illi uolunt faecula# fiter gubernare,utconfidenter imponant humeris fuis pec# cata aliéna,Dei cundorum hominum odium, donee in# tereant fimul cum Epifcopis,prçfby tens QC Monachis, ne# bulo unus cum altero,
Quandoigitur Princepsaut faccularis Poteftas praeci# VIIII. pit tibi,ut cum Papa fentias,ut fie uel fie credas, Aut praeci# pittibi,utlibrosabqcias,fîcdicito,NonconuenitLucifero, iuxtaDeum federe,
Diraitte modo furere fatuum,bene inueniet iudicem fu# nbsp;nbsp;nbsp;'
um.
-ocr page 154-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfenffoDucisGcorgtj
um»Dico.n.ttbi‘,fi non contrsdixeris ei,ô^ ccfleris ci, ut ud fldem uellibros.dbienpiat,profcdo Deumnegafti.
■ Talesem'mTyrann!aguntjficutdebent Prindpcsfai^ cuIares.Sæculares Principesexiftunt, Sæculumauté Deo inimicumeftjQnareöCipfosfacereoportet, quod fit Deo contrarium,fæculo placitum,Vt non fiant abftj honore,fclt;J maneant Principes fæculares,
'X11 Qpapropter mirari non debes,fi contra Euangeliu f urut ‘ nbsp;nbsp;nbsp;’ QCdelirant.Oportet eos 8Ctitulo SCnomini fuo fatiffacere.
Scire itaiÿdebeSjQ, ab initio Mundi admodum rara uis fuerit Princeps prudens,8i adhuc multo rarior Pdoi’ cepsprobus*
X1111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sunt frequenter ucl maximi fatui nel ncquiflTiminebu^
lonesfuperterram.
X,V. Quapropteromnitemporepelîîmaquaeq^deipfisprç* fumenda funtjSd parum boni deipfis expedandum eft.
Namperpaucifunt Principes,qui non habeantur aiit pro fatuis aut pro nebulonibus.ln caufa cft,qi Qi. exhibent fe taleSjSCcommunis populusfit intelligens,ac Principuffl pl’g^ (. quam deus Contemptum uocat ) potenter ingruit in plebé et communi populo.
XVIL Non fercntjUcijpoiruntnec uolunt Tyrannidcm pe* tulantiâcÿueftrâ diutius pcrfcrre,ó Principes 3d domini.Se cûdûhoc fciatis uos dirigerc, deus no uult ampliushabere. Y V r TI Non eft nunc amplius talis mundus, qualis olim eraf, * quando uos homines uelutferasexagitabatis 3duenabamigt; nijQimittiteigitur ueftram temeritatem öd uim,Sd confyde rate,ut iure agatis.
XIX. Quod fi multum gladp uibrationem cxercucritis,uidete neueniataliquis,quiuosgladiumrecondereiubeat non in ' JOd nomine.
At
-ocr page 155-Contra feditiofum librum Lutheri. tfo AtdixcriSjfiergoInterChriftianos nullus fæcularis gladilt; us effe debet,quomodo igitur extnnfecus gubernabunturf NamSdinterChnftianos Potcftatemmanereoportet.Rc« fponfio.inter Çhhftianos nee debet nee potcftullaeffepóte ftaSjfcdunufqutf^alteripariter fubieduseft, Sicut Paulus aitR-o.ix.Vnufquifi^teneatalterumprofuo fupcriorc.
Hi Sgt;C id genus complûtes articuh ( quos hic teferre At Paulus longumforet) funtpracclaraKalte iadata dodrina ilia “on ita ha^ €upra omnesDodoresôCfcriptoreSjâ temporeufc$Apo# juxtaLuAe ftolorum , Quam Lutherus ad huius Eledoris Saxonisc nipfiuitts» Patremfcripfitjdequa ficgloriatur.Ego profedononre^' lationem, ciperem X, Milia aurcorum,uthuncinmodumadDu# cem Gcorgiumfeditiofecontraomnes Principes fœcula? £)ux faxo# resferiberemjs enimadeo probus 0Choneftuseft,utiftud niæGeorgia nequaquàmpermitteret. Effet enim horrendiffimum fee# us no admis lus 6C Crimen lefæ Maieftatis, Tot Chriftianos Impera« fit Jèditiob tores,RegesPrincipes,quiÔÔ fucrunt£lt; adhuc^tutu# rifunt,itacriminariac condemnare« Neque tam fimplex foret dominus meus Gratiofus, ut non notaret aut intel# l{geret,fequoquefimultangi,Cum 8lt; ipfe fit faecularis poteftas, Qui proinde ferio didurus effet ad me, O fe# ditiofe Nebulo ôd nequiffimc proditor , exiftimasne eG femeuelproditoremuelhoftemCxfariSjomniumquealio# rum Regli Principumi^ ÔC Dominoru ,ut omnes illos au # fisfub protedione meacriminari, calumniari,damnare, ac populo exofos reddere, ad perdendum ÔC pénitus ex# tirpandum cos per feditiones f An non Só ego faecularis fum Ptinceps f Nunquid ob id raox fatuus aut prauus nc# bulo ôC nonChriftianusexiftam C
Immoueronon Lipfiam,nonDrefdam,ne totum qui# detnMundii acciperera,ut fub hoc Principe tales in lucera ederexn
-ocr page 156-Defenfîo DudsGeorgtj cderem articules , præfertim ipfîus nomini nuncupates, Qiiemadmodum Lutherus huius Eledoris parent! iccit et infcripfit.Oportcretmeprofedoaut Alfaim epotare aut in puluerem exuri,etiam (i dodior eflèm quâm uel AriftotCi’ les uel Auguftinus extitit«
Ne caeteri Principes polFent ei exprobrareualgarc illu^ prouerbium.Confentiens eit fîcut faciens»luxta didû Di^ Ro.t ui Pauli ad Romanos. Qiioniani quitaliaagunt,digni fut Dift.Sÿ.c,Er marte,non folum qui ea faciunt Jed etiam qui confentiunt facicnttbus,Quadereô^ fandus Papa Innocentius.i. ante Mille annos ita dixit. Negligcre,cum poffîs perturbare, pet , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfos,nihil aliud eft quâm louere, Nee caret ferupulo focie
tatis occultât,qui manifefto facinori defînit obuiare.Certe iïEledorfaxonixeo tempore feditiofa ilia feripta prohibuiffetôdrupprefliffetjpoftentadhuchodicplæriafe^ ditioforum rufticorum aut Suermerorum, qui occifî (unG uiuere«
Lutherus uero non defiftit à falfa gloriatione, Sii. ait-
Quoniamneçp Auguftinus neep AmbrofiusC qui tame hacinrcoptimifunt)mihihic pares funt.Ûe hocgîorior^Sf fcio^huiufmodigloriationem efteuc^ racem Sx^c^
Ego uero multocertiusfcio,mendacem cfTe gloriatio^ nemiftam,Quemadmodum Lutherusex proprijs fuis uct^ bis ôu feriptis , iam commemoratis , conuincitur. Si^ quismulta ipfîus feditiofa feripta uidere cupit,is duo perler gatCapitulanoftrifepttcipitisjubi comperiet, Lutherum nonfolumconcitareplebem in Principes,uerum etiam cat pereIurifconfultos,ôdreprobareiusCiuile,acuelle,utfolu fecundumEuangelium ôidiuinamfcripturam debcat gu* bernati
-ocr page 157-Contra S^ditiofumLibrum Luther!.
bctnarbQLiinctiam aufus eft fctibere,noeffc pulchrïusRe«^“‘h • deC^ gimen fæciilave quam Turcarum, qui tarnen ncq Ganoni# concc^Ciuihiureutantur.ltem, O»'nneseos,quihgesholt; utatc Germ, minum ad legem Dei fuperaddunt,cffceeniftime inimicos Luth .inlib. DeiSó Apoftolos Leuiathan SC quicunc^ eas acceptaue# dccöfeff.ad tintSCferuauerintjCosefte difcipulos Leuiathan SCc.Lgo autem longe potiusteneo, Lutherum longe raagis Leuia'/ Leuia than qua Chriftiaut Pauli Apoftoluet difcipulumcffc,De than. Leuiathan enim ait feriptura, Iptc eft rex fuper omnes filios lob. 41. fupcrbix.Chriftusueroait,Difciteäme,quiamitisfum ÔC Matth. 11. hunailis corde. Et Paulus .Non plusfapere quam oportet, (ed fapeve ad fobrietatem,Quanta ucro fit humilitas,immo fuperexcellens fuperbiaLutheti, unufqutfi^uir prudens fa cileconfyderatex proprqs ciusuerbis, dum protcruit,fcro# cit,inuehitur,conuiciaturiCriminaturjmalcdidlis8C iniurqs afticitquofljbetalios,Seipfum uero impudentifftmis SC in# auditis gloriationibuslaudat SC extoUit.
Qitandoigiturultcriusait. Adrnodum tidtculum 8C iocofunaeffe fi Doäor Martinus arouatur [edition fus,quontam affintUbri,teftes ipCius, præ manibus*
Ad hac egoita refponderim,Pieri quidem poteft, quod intet feptemhuius Monachi Capita,h cec tria, nepe D 0 dot MârtinusôCuifitator,nonadmodum feditionis arguenda fint,Cxtcrum alia quatuor Capita,nempeLutherus, Ecclc fiaftes,SuermcrusôCBarrabas,ufqj adeo plena funt ethçre# feos SC feditionis,ut ebulliât fupra, Dehocreïero me ad ip# forumlibros 8C uerba propria,8C in hoc exponam corpus SC uitam,adprobandum idipfum iudicialiter ex propres cius ' teftibus.Quiduultamplius r
X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod fi iam ualde ridiculû SC iocofum eft ipG(Quemgt;
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admodtt
■i
-ocr page 158-Defcnßo Duel's Georgfj
Non Fuit ft# admodumôdtn maxima feditione,poftea$occifîfucrunr ditioGi iocÿ Rufticij hdebat 6^cum cxcucullata Moniali fua nuptias ce uiprx O. lebrabaQnequa^ taméndiculumerataut focus fuis Apo# ftolis K difcipulis,^ucrmeris ôC Rufticis, quando Princi# pesôiLiga Sueuicaineos fagittas emfttebant,equitantes irruebantjin foffas ôiflumina adfgcbant.punëiim caeGiniJ fenentes,atijLuthennouas indulgentias ibi jîmercbâtiir. Quod Geijtan^fcelcratiffimo ôi. GtiêtiffimofanguinisCa# ni,ridicu!umeft,SCtitillatcumuoluptas,quamextantaca«» lamitateacdamno ( tanquam uerus Diaboli ApoftoIus6^ hoftis totius generis humani) accepit, Bonis tarnen Chn# ftianis netÿ ridiculûnclt;5iocofumeft,quodunico huietna^ ticiofo ,petulanti,fanguinariocÿ Apoftatæ, tot feditioGbgt; brijpermittunturimpune,tanquam Reucrendo deuotofi^' deli deledo. Cuius Parricidaiccor nufquam adhuc fatia«’ turn efttantis calamitatibus ôi fanguinis effuGonibus, quacintraXlII. autXIIIL annosper eiuslibrospaflîni ubique contigerunt, donee ipfos Principes excitet Si contra feinuicem committat, unde uerum exurgat bellum prouinciale, K propter dainnatum acmaledidum Euan^ gelium ipiîus tota Germania(utiiain pridem comminatus eft)eatinruinam.
Adhuc tarnen no definit glorian'illotum osiftud, donee propedfem gloriando rumpatur,amp; aft.
Hie ftatfadum Sc opus, quod egoinproximafe ditione unus eram, qui contra feditioncmdocebam 6C fcribebam^ancequam crumperet.
Pritnuspro Refponfio.Egofupra indfeaui X X.artfculos ex uno rufticisUber eiuslfbello,qufclareconufncunr,mentfrf hfc Lutherum ac LutherU falfo gloriari.Cuicunç uero in hfs fatisfadum non eii,is lelt;
-ocr page 159-Contra ScdittofumLibtumLutbcn’, dx gat primum eiusUbcUum Rufticanum (ut feditiofa eius fcri ptacontra duo Mandata Imperialia ôi contra factum Cafl nonem Miff^taccam)et comperict ibi,quodLutherus non folutn pkbcm ad tumuUuâdum excitauit,ucrum etiam tu^ tnultuantes Rufticos in propofita feditione contra Princi« pes ôCdominos colortauit.QLiemadmodum ex fj|j)fcc|ué# tibusdUuslibeUianicuUsconqcere licet,ubific ait,.
DIGTo^r LJ^THERI SEDl^ tipfa pro Rufticis Contra Principes,
PRimum ,netnini poffum acceptum referte id tutnub
tus ÔC feditionis c^uauobis Principibus 6i dominis, Lutb.inelU prxfertim uobis cxcis Epifeopis Ôd ftolidis ptesbvtetis ac bortaiione MonaeWs,
Quodadhuebodieobftinati nonceftatis infanireaeftv tere contra (anftumlcuangeliumjameifi fciatis,iUud redu cffe^ncc^rcptobarepoftitis.
Prxtctcain fxculati regimincnihil atnpliusfacitts,nifi quod cxcoriatis ÔC exaöionibus alfligitis, ad tuftinendam pompam ÔC petulantiamuefttam,doncc pauper ÔC commu nis populus diuiiusperfetrc nec (cit ncc poteft.
Gladius incumbitiam ccruicibus utftris,adhuc tnpu# lin, tatis,uostâlirmitcrin Sella federe, quod non poffitiseqei.
Tailsfecuritas ÔC oftinataptxfumptiojtangit uobis cob y lum,iduidebiti8,
Âdhocluûamini, 6C uultis in Caput {criti,hic nulla iu# VI» uat admonitio nec ulla exhortatio,
Quum igitut litis Caufa huiufmodi itx Dei pro# VIL
ft
culdubio
-ocr page 160-Defen Cü Duel's Gcorgfj.
cul dubio fuper uos quoç exibit,fi adhuc non emcndaucnlt;* tis uos cum tempore,
Vn I. nbsp;nbsp;Oftcnta in coelo et monftra fuper terram portendunt uo
bis,boni Domini,nihil boni fignificât uobis,nc(^boniquic quam uobis continget ;
IX. Hocenim fcirc debetis,boni domini, Deus ita procurât,
quod neij polTunt, ncijuolunt neij debent Tyrannidem ueftram diutius tolerate,
X. Oportet uos hlios fieri 2C irae dei cedere, Si non feccritis
peramicabilem8lt;uoluntariummodum, Oportebituos fa J cere per uiolentiam SCexitiabilem deformitatcm, Sinonfeccrint Rufticiifti, alios facere oportebat ,Etfi omnes profligaretis, adhuc tarnen improfligati exiftunt, Deus alios excitabat.Ipfe cnim uult profligate uos amp;nbsp;profli : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gabrtuos,
XII, nbsp;nbsp;NonfuntRufticfbonidomini,quifefeuobis opponut,
Deus ipfecft qui fecotra uos ponit,aduifitandam ueftram Tyrannidem,ô^c.
, Annonfuntproditoriauerbahæcuiruicnti Principum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuiiTetillo tempore magispro*
then', ditorie pradicaier' Exiftimo cnim non eflc perniciofiorcs
Regum ac Principum proditorcs ijs Capitaneis, qui occuh tecum hoftibus confentiunt,Etquando iam conferendat funt manus,ipii p mendacia Dominum fuum reddunf p'J^ fillanimem,0dcxercitummeticulofum ,ncuirilitcrpugnct, automninoin fugam ucrtunt, Lutheri autcm archtpio^ ditio adhuc multo pcior crat,Plonge maioradamnafe^ cifTetjnilîDeus fingulari gratiamifcricordiaà fanguii^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narq Parricidæ proditione Principes confcruafTct.
. Lutherus enim eiufmodi uerbain Publicum ædebat ge^ ncralitcr
-ocr page 161-Contra feditfofum librum Luthcrû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3
n eraliter ad amicos amp;nbsp;ad hoftes, ad terrcndum Pn'ncrpes i fimulcum populisfuis(ficnim crcdidilTenteijCum dicegt; ret 5Deus ita procurât,quiuuk profligareuosÖCprofligas bituoSjNon funt Ruftici ,qui fefe uobisopponunt,Dc? usipfeeft cor nimirum èC animus concidiflet eis ad pugnandum contra Deum ) óC ad confortandumpcrhçc Rufticosanimofofc^rcddcndosjjanquâmeffet ibi Deus pro ipfis ói contra Principes,Dcus enim uel per unum Anu gelum aut hominem multa Milia interficere poteft, uti fcripturajeftatur,
Rex Saul eratprofedo fortis Sianimofus Princeps ( de 4.Reg.jygt; quo Samueladomnem populum dixerat, Videtis quem elegerit dominus q? nuHus ei fimilis cft in toto populo, nbsp;nbsp;nbsp;*'
ratenim tam proccrçftaturæ,utabhumcris furfum emi? neret fuper omnem populum )erat item bellicofus amp;nbsp;ui^ âoriofus inexpeditionibus Si prxlqsimperator ,Vbiüef ro Samuel (àmortefufeitatus) dixit ei Q_uid interrogas me, cum dominusrecefferit à te, SC tranfierit ad aemulum tuum f facictenim tibi dominus ßcut locutus eft in ma^ numca,quianonobedifti uoci domini,neq^ fcciftiiramfu roris eiusin Amelech.Idcirco quod paten's,fevittibidomi^ nushodiCjSC dabitdominusetiamlfraeltecum in manus Phil!ftijm,Crasautemtu Si filtj tui mecumeritis, fed SC Caftra Ifrael tradctdominusinmanus Philiftnm, Statim# que Saul ceciditporredusin tcrram,Extfmueratenim uer ba Samuelis, SCroburnon cratineo, Ita 6C hic conijcere licet, qp ifte feripturæ peritus uoluerit Principes noftros fimilimodoterrerc pufillanimcfque ac imbecillcs reddcre, quandofcribebatjDeumeffe SC contra ipfos SC cum Ru# fticis Sic,
DicatdeThoma Muncero Lutherus, quiequid lubet, q 3 Mortuus
-ocr page 162-Dcfcnßo DucisGcorgtj
Lutherui fe» Mortuus cft ille,öi de feditionc doluit,confefrus cfl: iniqui# dicioGor tatem fuam amp;nbsp;fuppHcium accepit.Ego uero dcctvs mallem Munccrus. reperiii in akcro feculo apud Miinccrumqu äm apud Luthe rum,G iiftjad mortem in fcelerefuo pcrfaieraucrit,Et aufim prouefte aliquainirccertamen eumquopsam,quodcgoex Lutheri libris plura queam profcrre dogmata fcdttiofa quam illequcat exlibris Munccri.Sed SCidud omnino neo, quod nonfuifletfadusfeditiofus Munccrus, ß non prius fcripfiffet feditiofe Lutherus, Vtmcrito timeredc«’ beat Lutherus, ne Munccrus ä^fiftulator fimul cum und uerfisturmis 6lt;complicibusfuis,in cxtrcmo iudicio,co# ram deo SiC omnibus Angelis cius,ctiam coram toto Mun# do, uindidam aducrfus cum clamaturi fint.
Et Lutherus ( fi non uult in pace QC rcquic dimitterc, mortuos ) merito hie parcere debcrct Elcdori Saxonix Domino fuo, Cum fatis conftct,qUod is Munccrumto# lerauerit in Alfter, ôôfiftulatorempromoucritac miferit in Mtlhufen. Quemadmodum audire ipfum oportuit Au# guftæ, à Clementi Domino meo Duce Gcorgio ,quan# do aegre ferebat, quod Dodor Eckius feditionis argue# bat Luthcrum.Sed hocconftat, quod Dux Georgius antefeditionem ,fide!itcradmonueritElcdorem Saxonite, Patruelem fuum ,utà Muncero caueretfibi,acrogauerif, ut cum ab Alftetamoucret, Munccrus enim tunc fimilcm ludcbatludum cumciuibus Domini mei in Sangerhuftn, qualem nunc ludit cum Lipfenfibus Lutherus,
Quod autem deploratus Nugo gloriatur Carfarem,Re# Mendadfli* gem, Principes,Epifcopos,atc$ adeototum Imperium Ro# mu» nugo rnanum Auguftaeconfeftbsfuifte öifconfitcri oportui(re,q» Luiheru». Luthcri dodrina non fit feditiofa,red maxime aducrfusft# (Jitionesdepugnctjhocufijadeo manifeftumeft mcndaci# . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urn,
-ocr page 163-Contra feditiofum librum Luthcri.
um,utnullaegeat redargutione, CuLutherusipfetamuc* hementer 8lt; (editiofe fcripferit contra Comitia illain T euto nica fua admonitione,6C in Glofa fua,at£5 etiam in hoc ipfo fuolibellofamofo, Conftatitem , Magiftrum Philippum nonLutherumjSi cornpofuilTe,0iinlucem edidiffe tùCon feffionem turn Apologiam Lutheranorum,In quibus fane multomodeftiusfcripfit quâmfcit autfolctLutherus.Pro* be ÔC hoc conftat,qgt; in Receffu Auguftenfi repetitum reno# uatumij acdenuo contirmatu tucht Edidum Vormacie* fe,ln quo clarehabet, Luthcrus nihil ferme aliud fcribat, quod no tendat ac fcruiai ad feditioncs ad fchifmata,ad belt la,ad homicidia,ad depopulationes ,ad incédia,ÔC ad omni * modamdefedionem à fide Chriftiana^Ex his bene poteft Lutherusuidcreôiaudireffîmodo habeatoculos ad ui# dendum aures ad audiendum ) immo palpate 8C range# re,fîoculos2lt;aurcspcrdidit,q)gloriatiofuatalfa,ôô os atqj cor eius mcndaciis plenum eft, adeo,ut pene nihil aliud quàmmendaciumiît ipfetotus.
In confimili ueritatc,immo manifefto mendacio iaditat fefeftolidaÔÔSuermeticahaec Cynomia,ncquam Luthe«' rus,qipfcperfuamdodrinam quater autquinquics me# lius contra feditioncs pugnauerit, quàm dux Georgius per gladiumpugnarepotuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oranihiftr»
Quifquis autem fupra récitâtes eius articulos 8C libres oncimpudl rede infpexeht , is confeftim intelligct, friuolum hunc lior Luth, Blateioncm minus crubefcercad mcnticndumquàm ulius faciat mimusauthiftrio, Sicnim Dux Georgius eo tern# porenon plus contra feditiofos Rufticosfeciffctquàmfe#
/ ccruntLutherusôi Eledor Saxon iç,timendûccrtefuinct, ne Ruftici totä Saxonia ,T urigiâc^ct Mifniâ deuaftaffent, prædifi^ôfincendnsgraffatuiifuiuent» Quare Slt;hocfœdû
...... ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft
-ocr page 164-Defenßo Duds Gcorgij eftamp;putidum mendadum eïus, dum fcnbit, quodDux Georgius imputctipiïconftdamfcditionisculpam,ex iai uidia^ odio,contra propriam confdentiam fuam.Nam ex fupra commcmoratisarticulis udfimpkxR-ufticusccr^ tilTime cognofcere poteft,quodLuthcrus feditio«’ nis culpa non uacet, S)C quod merito pkdi debcatjiuxta tenorem propri)fuiiiv dicij, uelut teterrimus tumuk tuator óó feditiofus
Nebulo»
-SCÄ/TTezT DRESD^E
Menfe Maio. I 7 3 4»
-ocr page 165-MISCELLANEÓ
Rl^M. L13RI PRIML flatus Scxtus.
dialogvs ioan. cochlaei de tollcnda in Fide 6C Rcligione difcordia per Con^ cilium Generale.
'Paceus qui uelut mediator pace inter difcor^
dantes componere quacrit.
Interlocuto^ Pg£cg,u5 Pctnfidem Eccleiiam con# resTres,
trahacreticostuetur.
Arenius,qui Luthcri fecflam, quae fupcr are# nam fundata eft.defendit»
DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in fide
Religione inter Germanos difcordia» Caput I,
A C E V S, Bone Deus,quam faeuum 8^ Qjiantaboi» hoftile malum eft difcordia mentium in nàinuexit religione, Heu nimis uerü cft nobis Gerlt; Gennani« manis illud Saluftq, Concordia res paruç Chriftiana crcfcunt, difcordia magnæ dilabuntur. ’’“'S*®» _________ Ante annos D C C C. quando maiores noftriin paganifmoldolis fcruiebant,nullashabcbantur# bcs muratas,nullas literas,nullas leges ciuiles. Poftcaquam uero à Scdc Apoftolica milTi fuerutin Germania,ad euan^ gelizandum Chriftumgcntibus, fanât aceruditi uiri, Ki# r lianus
-ocr page 166-Dialogus Io. Cochlæt
Iianus,Bonifadus,Burcardus,R.ußtus, Vuilibalduj, Vu»* ^ibrordus,amp;^^dgenusal^j,tuncccrtecŒperût^nf^n^bus no# ftris çdifican urbcs,miinin arecs,cxtrui tcmpIaJundariCle ricorunfi Collegia,Monachorum Cocnobia,uirginumi$fa# crarum Monarteria, ut in tjs iugiter 6C laudarctur Deus u# nus ôlt;^ uerus,2lt; fupplicareturpro populo fideli dieac noât Nemo fiebat pijsin cultumDci donationibus pauperior, Quanto plus donabatur deuotis Deo miniftris, tanto ma# iorem rependebatDeusomniûrerumabundantiamjQué# Malacli.^ admodum perprophetam quendam promiferat,dicens Jn# ferte omnem dccimam in liorreum meum , ut fit cibus in
domo mea,ô^ probate mc,fi non aperuero uobis cataradas - cœlijôd effudcro uobis benedidionem ufqjad abundan# alt;rGwmai^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti religione
tum.
no8tran»la# uftjad fummum rcrurrt humanarum faftigium ,utctiatn feeptrum 3^ gloria Romani Impertj (quo nullu fuit in tn? risneque maius neej potentius neç^clarius)adGermanos franfierit. Et in fupremo ifto rerum 6l dignitatum culmine
Wattb.iÿ. Mar.io.
Sap.-r,
immutabilitcrftetitDC. annis patrianoftra, Vtnonim^ meritOjdum omnia ea bona Chrifti ( qui in Euangelio fuo promitrit palam pro eiufmodi ad pias caufas donationibus 6óin temporchoc Centuplum ,Äin futuro fæculo uitam aeternam) accepta referrer, dicerepotuerit de fidei Chriftia' nae uerafapientia. Vcncruntmihiomnia bona paritercuin »lla,SCinnumerabilishoncftas pcrmanu5illius.Nuncucro, pofteaquam intra X V. annös turbata eft per hærefes fides religio patrum noftrorum,nonne protinus omnia iÜa bona nobis aut dilapfa pcrierunt omnino, aut fic diminuta funt Ct obfeurata, ut difticillimum fit, ca in priftinum flofis Ct fplendorisfui ftatum rcducif PETREIV S, Qtnd Paceus qiienturlecumitatriftisfquidita fufpirat,altoflt;? trabit
-ocr page 167-DcTolkndaDifcordfa. ,
trahit gemitusf quid fie compHcat manus, oculos in cœ# Ium attollit ( Accedam ergo,SC hominem,naiura lætum a# lioquiöCbenignum,exhilarandigratia compcllabo.Salue Pacte Dominus tccû, P A.Etcurafpiritu tuo. PE. Qiiid folito triftior elt nunc uultus tuus f Num omnia rede non habentf P A.Quid rede,in tanta 5gt;C rerum turbatione amp;nbsp;a# nimorum difeordiaf P E. Itaexigunt peccata noftra publia cam hanctribulationcnoftram.Qiioniamomne caput (ut Efx». ait propheta) languidum eft ,ÔC ita uiuimus in delicijs et pec catis,ut à planta pedis ufeç ad uerticem,non fit fanitas in no bis.Sedbono precor fis animo,Nam,ut ait Apoftolus, Ogt; Cor.u. portcth3erefese{re,utôCquiprobatifunt,maniteftifiant in nobis. P A.Qiiis autem ex tanto numero altcrcantiu m in ; terfefe,publiceatcçpriuatim,tot($in uulgusedentium turn fermones tumlibros contenciofos,facile difeernat, aut ma# infidc. nifcftumfaciat,utrifintprobatir'Quistantarum tamcjfub# limiumrerum,dequibuscamacritcrdtfcfptant,ldontus in hoc mundo iudex eritf dum omnes qusc fua font quaerunt, nonquæIefuChrifti,et mundifequunturiUecebras.Quo# tus enim quifcçeft ,quiuerecum Paulo diccrequeat, Per Chriftum mihi mudus crucifixus eft,ôô ego mundof Nun quid animalis homo pcrcipit eaquæfunt fpiritus Dcif Si loh.iy. mundusodit Chriftum SC eos qui Chriftum uere fequun? tur,quosipfedemudoclegit,Q.uomodoifti,quçfo,quide# lictjs mundinon modoftudent fed penitusetiamimmerfî funt,rede iudicabunt,utri contendentium fint uere in Chri ftoprobatifPE.Habét(utait Dominus) MoyfenôC Pro phetas,audiant illos. P AC E V S. Scioquidrmac firmi# ter credo,Quæcun(çfcriptafunt,adnoftrâdodrinâfcripta i.Pct,i. 5C À fpiritu ueritatis ( qui nee fallit nec falUtur) Tandis Det hoîb^ infpirata cfTejQuandoqdêetipfe dns ait in EuâgcUo iviatih.j»
r X Amen
-ocr page 168-‘ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dialogus Ioan« Coch.
Amen died uobis,donec tranfeat cœlum et terra,iota uniim xPetjf. nbsp;nbsp;nbsp;aut apexunus non prætcribit à lege,donee omnia fiant, Ve
rum tarnenßcutin Epiftolis Pauli, itaôôinaliis feripturis fandis ,multa funt intelledu difficilia,quæ indodi 5gt;C infta biles deprauant ad fuam ipforum perditionem.Etenimno ignoras Petrei, in quam multos SC diuerfos fenfus SC feäas tuskripturf tempore hoc noflro,diftrada fint uarijs opinantium intern pretationibus,haecclariffima alioqui uerba Chriffi, H O C Luth.lib.r. EST COK-PVS MEVM,CerteLutherusipfc,halft contraZuin fideSCreligionedifcordiarumfons ÔCorigo, ante annos g lum. y j j gjT conqueftus eft, Ea uerba à diutrfisfedis in dece diuerfosfenfus SC expofitiones re^bas diftorta fuiflCj Quibus SCipfenouamadijeitjdum ait, Hoc,idcft,Hicpa^ nis eft corpus meum, Quantis uero interim conten ticnibus ÔC uerbo et fcripto,fuper his uerbis fruftra, itho pcrniciofe, interfefedecertarut^SC nullusadhuc difputationu finis eft» ludkiü fum nbsp;nbsp;nbsp;Quisigitur hie mihi dicat aut indicet,quçnam fedaiu
mi facerdo#rediusifta Chrifti uerba interprçteturrPÉ. Huie difficulta ti fatisprofpedneft,bone Pacee,autoritate utriuft^ Tefta^ Deut, gt;7. menti. In ueteri enimfichabeturcautum diuinitus,Si diffi^ eile Sc ambiguuapud teiudicium e(Ie,profpexeris, SCiudi^ cum intra portas tuas uideris uerba uariari, Surge SC afeen^ de ad locum, quem elegerit Dominus Deus tuus, uenief^ acMacerdotcs Leuitici generis, SC adiudicem. qui fueritillo tempore,quærcfcçabcis,quiindic3bunttibi iudicij ucrita*» Autoritas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouo autemTeftamentoaitipfeChriftus dominus
Petri nofter,adBeatum Pcrrum,primum Sedis Apoftolicæ An tiftitemet Ro.EcclefiçEpifcopû,Tu es Petrus,et fuphanc petram ædificabo Ecelefiâmea.Etportçinferinôpræuale^/ bunt aduerfus earn, Tibi dabo claues regni cœlorum. Ego ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rogaui prote,ut non deficiat fides tua, Et tu aliquando con
uerfus
-ocr page 169-De tolknda difcordïa.
conuerfus confirma fratres tu os,Tu qui me plus his diligis loh.xi, pafce oues meas,pafcc agnos mcos»
Exhisita^diuinæ fcripturat locisfacileintelligisj^in huiufmodicontentionibusjubi eadem fcripturae uerba adiÿ Claues fciS# uerfîsdiuerfîmode interpraetantur,fidebeat efle ullus con# tiæ amp;nbsp;pote; tcntionum finis,ncceTariorccurrcndum fit ad Sedis Apo^' ftolicæ iudicium,Quemadmodum tota Ecclefia per annos iamM.DJiadenus obferuauû, Petro enim Qi. fucceflbri;
bus eins in fede Apoftolica,datae fun t clauesfcientiæ po ÿ teftatis acfupremum in Ecclefia iudicandi tribunal,uti om nia confitentur Concilia facra 66 Generalia, P A» At apud nouasnoftritemporisfedas,nihilcftuel odiofius ucl con; temptius nomine Papae aut Ro,Pont. Quomodo igitur adeum recurrent, eiufueacquiefcentiudicio P E,Quam uisin hocgrauiterpeccent66 iniqueagantjuelut oueserran ç tes,quæ non audiunt diâo fui paftoris, incurrentes per matrini, L* hancinobedientiam,66 fcclus Idolatriac,ut ait Samuel,66 j.amp;L. No* crimenlæfçMaieftatiSjEuangeltjlegumqglmperialium Si «ddente». factotum CanonujAttamenadhuc alia reft at eisuiaperqui rendæ ueritatis iudicq acdeterminandaequaeftionis,circa quam digladiantur SC dubitant.PA.Quæ eft uia alia, præ# tet fcripturam 66 fupraemum fcripturæ Interprætcm,cuicla uesdedit Cbriftus i P E,Quamquàm indigni funt, ut au « diantur,qui fuptemum Ecclefîae tribunal audire contemn niint,Netameninfin{tam plebis multitudinem per obfti^ natam contumaciam fuam in æternam damnationis uora;
ginem fecumrapiant,aliam eismonftrabo 66 aperiam ex E; uangeliouianxper quam contentionibus fuis finem ftatuei# requeant, PA,SiexEuangeliouiam aliamoftenderis,no . , arbitroreosillam declinaturos e(re,Quandoquidcm præ# ' altjsdeEuangeliofefeiaditant,66 Euangelici dici uolunt,
r 3 Sed
-ocr page 170-DfalogusIo.Coc^ Scdecc€oportuneucnithucArenfus,quî Lutherifedç in* pendio faiict,Hunc igitur accerfamusjpriufquàm de uia la différas, P E.nougrauaborcum illoquoque amice, utte cum,fuper his rebus colloqui.modopacifice id fieri queat, PA,fiet,fpero,Nocnimrarode qfcediffeniîonibus amice mccum fabulatur. Ades hue Areni,commode profedo ad/ «eniSjfalue.ARENIVS.Saluete QC uos,amici,Quid rei eft,aut quid noui habetis f* P A,Scio, Arenijtibiquoij diO plicere d lut urn as iiias in fide religio ne eontentiones, ex quibusmifere Germania tot clades 3^ calamitates accepit, Nuncantequàmaduenires,aliquandiu confabulatus fum cum Petreio noftro,ad inquirendam uiam aliquam como/ dam,per quampoflînt diflîdia ilia componi,rcandalaçtoU li.Scio quidem tibi mecû communcm effe querelam de ua/ riafcripturaeinterprætatione,dumdiuerfac partes eandem feripturam in diuerfas trahunt fententias, Necç ignoro,tibi tuifiçnonplacereutfuperîjsdetcrminandis Ro. Pontificiî antiquo more iudiciumrcquiratur.AtaliammihiexEuati gelio uiam promittit Petreius,quam te non inuitum audü turij effe opinor,qui tantoperein Euangelio confidis. AR. Iibenterprofedoaudiam,quicunlt;5 ex Euangelio me doce feuoluerit,Tantumabeft,ut Petreium,ueterem familiärem a micum noftrum,audire de Euâgelio reeufem. P A.Tu/ umeftigiturPctrei,iamdicere,ut promifîfti,PE.Quando quidem ira uultis.obfequar amicis, Deumtÿ precor, üt ad uerba ueritatis habeatisauresaudiendi.
Autorîtag Condlij.
Mac.*«'
Etenimipfa ueritasin Euâgelio fie air. Vbifunt duo uel tres cogregati in nominemeo ,ibifumin medio eoru,Quis autemdubitct,in legitimoConciliocongregari Chriftifi# deles in nomineChriftifSiergoin medio eorumueritasipf faeft,nullaprofedo falfitasibilocumhabere poterir. Me^
-ocr page 171-Deîollcndadifcordia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9
rito ignur in diffcnfionibus magnis acquiefccndum cft fen# têtiæGcneralisCôcilq,in cuius medio Chrift^ eftj^ß uia ueritasóóuita.AR..Admittoquidem,ttChriftus fit in me# loh, 14. dio ruorûfideliumjqui ueri Chriftiani iiint,fed minime con cedotibijqjfitinmcdio hypocritarum,Papæ,Cardinaliu,et Epifcoporumjac Sophiftartt,qui folent in Concilijs primas fibi arrogate partes.Ùeillis,n.Edchteradmonetnosipfe do minus in Euangclio,ut ab eis caucamus,dicens, Attendite à falfisprophetis,quiueniunt ad uosin ueftimentis ouium öfc. Per hoc.n.Euangelium fubuertit dominus funditus ac radicitus PapatijQi. omnia Conciliafutait Luther,nofter) Qiiianontenemurferuare^d Papaprçcipitamp;hoies con# Luth. In po ftituunr«PE.Bonauerbaqfo,Areni,Sidominus pcriftud a te produâumEuangelium funditus ac radicitus fubuer^ ““ ’ ” tit(utais)Papatumctomnia Concilia,Quoigiturtot re^
trofeculisperanos M.Dicû Euangelioiftafteteruntf P Lutherl in Non uidet mihi uel æquû ucl oportunü Areni,ut iftud Lu. dfâumhucafferas,Si.n.uerumcflet,quod ille dixit,ridicuÿ lum fuiffet Illuftriffîmo Prindpi Eledori Saxonie fuis cum confœderatisjtoties futurû appellate Concilium, in oibus fere CouentibusÔtComiciisImpcrialibus,AR:CerteLu« therusconftantcribiaffirmat,q,mcntirioporteatucl Euan gclium iftud,uel Papam fîmul cum Concilijs.PA, Parum conftanter affirmathoc didum Luthcrus,qui contrarium fçpiusafleruit.Meminifle.n.poteSjIpfummet longe aliter Vide Septi# tum de Papa,tum de Concilijs Sgt;i fenfiflc amp;i fcripfmèjn plç rifi:$librisfuis,maximeucroinfuisRofolutionibus,p quas Orbiprimiiinnotuit,ProindeCumcœpcrimusamice col loquideinueniendauia,quatoni qucant iftaeinfideS^ relt;j^ ligioncapud nos Germanos oborfx controucrfiæ, non dccet, Aren« , neque expedit j «t turbulcflta Luthed
fcripta
-ocr page 172-Dialogus lo.Coc.
Luthenfcffptam mediumproducas.Nofti fane,quam kaudiatabaduerfarqsjpropterfuamin fententijs uariatiogt; nem QC incondantiam.
Verba Lu« Nolilgitureaproponere,quae ad turbandam pacem thcri contra unitatem Ecclcfiae ab eo fcripta limpliciter ,Sed eapctius leAas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß omnino eius meminifle iuuet dC de eo mcntionem face#
reltbeat ) quaï contra Barbaras Suermerorü SC Anabapti# ftaruminfanfasediditjquxcum^ ad redintegrandam Ë« clefîæ pacem conducere utdebuntur A R. Quamuis in illos multa fcripferit Lutherus,per ea tarnen non iuftificauit Pa# Luth. Hb.i. pam3^Concilia,PA.Propioratamenadpaceinibipropo# contraZuin fy,j. nbsp;nbsp;guermeros enim fcribens,fatetur,eiufmodicontro#
’ ueriîasjlnquibusfcripturafacraàdiucrfîsfedistn diuerfos trahiturfenfusjtolltnon poffenifiautoritäre ac détermina# tioneConciltj,In Anabaptiftas ueroinuehens,multa ultro
Verba Lu, tribuit Papatui,quae fi tu quotj tribueris,fpes eft,nos collo# contra Ana quioifto ad uia pacis SCconcordiæ peruenturos effe. A R» hap« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quaefuntilla C P A.Tametiï telegilFe non ambigo, récita#
re tarnen non piget.Nos autem fatcraur ( inquit ) fub Pa# patuplurimum effe boni Chriftiani ,immo omne bonutn Chriftianum,atlt;5etiâillincadnos peruenifle, Qiiippefa# temur in Papatu ueram efle fcripturam facram ,ucrum ba# ptifm3,uerumfacramentumaltaris,uerasclaucs ad remiffi# onem peccatorum,ucrum prçdicandi officium,uerurn Ca# techifmüjUt funt Oratio dominica, X.praecepta. Articuli fideüDico infuper ( inquit) efle fub Papa ueram Chriftia# nitatem,immo uerurn nucleum Chriftianitatis.Qualiaiie# ro bona in Lutherifmoiînt,Lutherusipfcmultisquçrelisct inuifitatione faxonica,ód in plaerifc^libris ód fermonibus fuis palam facit,Bgotibi pauca biereferam.quac antepau# cos menfes,uir quidam baud indodus, ad Lutheri propu# gnatorem
-ocr page 173-DcToUendaDifcoïdia»
gnatoïcm prxcipuû,Philippum McUncbthoncm, priua^ ümfcripfifle fcïtur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;.
Experioï(inquit) indies mi Philippe, Geut in magno corpoteCemper aliquideft.quod qucrelamafferat,2lt; men# dicantis manum requirat,ita effe in Ecckfia, magna domo ÔCïegno.AntcùatumChriftum,tcfteAuguftino,h3eref£S fnevunixS. Aetas Auguftinihabuit longe plûtes ,hoc eft, lxS»Siquishaius noUrifermentati fæculi errores numeret defideTrinita'tis,ßaptifmo,Pcenitentia,homineChrifto, Chrifto Dco, facraméiis ôôc.fere totidem inueniat. V t ego promeatenuitatefoleam perpetuo in ore habere P olycarpi illuddidum.O Deus,in quæ tempora nos pofuifti.Olim, ^s timor Deino cohercebat, coherccbant Synodi. Multis annisnullamfalutatem Synodum habuitEcclcfia .Etta# menmorbihorumtcmporumuerc expofccrent medelam, Queraadmodummultum eft paffim querelae ÔC mali. Ex# Maiabuius cuiitur à plerifcçiugumhominum, pauciffimife fubmittût iugoChrifti.Sathan callidusfuit,huc multos agitat ,ut dû fumroa inconftantiaiamhoc iamillud credunt,pofthac ni# hilprorfuscredant, ôi euadantin populum Afototum .Et inîra.Certeomnia plena periculifunt, ÔC negleôus religio# nisuet^,honeftaïumdi(ciplinarû,cumprimisTheologiac» Exftudiofistariffimus inuenitur,quife parabilem prçbcat, utifi^iXKTiHoçeuadat. Adeo omnes horrenthanc profemo# nem,ÔC caufanturhocdiffîdium.Vt ne(ciam,quales pofte# titasfithabitutauerbiprçcones .Papatusreqciiur,Chrifto non dantur nomina.luuentus fere nihil Deihabet. Ablata aut contempta confeffione,Catechifmus non excrcctur. Iftis malis omnibus,fi nos iungeremus dcxtras,8lt; in domigt; no côfpiraremus,poftctprxftntiffimum aliquodPhatma# cumexhiberi,mutuisauxilqs firmarétur omnia redigeren#
s tue
-ocr page 174-f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dialogus loan.Cochlxi
rur in ordincm confufa.Hxc S/C id genus plura, uir illcdifff tus,quicum aliquot annis fuifletLutheranuSjad Zuingliu poftea defccit. In qua feda adhuc mifcre computrcfcit. £lt; uerbis tarnen eius facile intelligis, ipfum quotj concordiï nuam De auidum efle, Quem huic interefie colioquio peruelioi’ wiofum ef/ PE»Exhiscófyderesrogo,Areni, quanto periculofius ÜG à Papa dcfi^ ftare à parte uel 2Suingli} ucl Lutheri uel cuiuflibet alterius «te* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcdx,quam remanere fub Papatu, ficut permanferunt rill’
co Maioresnoftri. Maxima nimirum peccatorum molts ccruices Sdconfcientiam Luthcn(cuiusdefedio prima fuit radix fcaturigo omnium eiufmodi malorum)grauitcr premit, Ex cuius manibus Deus in nouiffimis, tot animai rum per boe diffidium perditarum milia feucrifTime requis ret,quarum fanguis incciTabilem in ilium uindidâ de abyf^ foclamat. AR, De anima fuauidcritipfe Luthcrus.Ego puramEuangdii dodrinam.quam ipfe primus Orbiapw ruitacdédit, relinquere non poflum* P Ê, Ita neapeniiiac deditf R, Itafane, utnunquam clarius ab ullo prxdica* Luth.InFer« tumautinterprctatumfuerit,Euangelium Chrifti,neApo ftrudio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*’’Po*'*£^s,utiLuther» ipfein Dorni#
rufakm. * no gloriatur, PE, Non in domino,fed in patte mendaeij fit Matth.7, gloriatur. Omnisenim arbor ex frudibus fuis cognofeitur.
QualesuerofintLuthcriciEuangclti frudus,iam audifti, Quales autem fuerint frudus ucri Euangelij,temporc Apo ftolorum ÔC Martyrum Chrifti,exadibus Âpoftolorum, fîCcxEpiftolis Pauli, atijexhiftoriaEcelefîaftica liquido cognofcimus.P A, Comparationesfunt(utuulgodicitur) odiofae, Omiffîsfgiturillis,ad propofitum potius deincf^ nienda concordiæ uia, utili Slt; arnica confabulationereutt^/ tamur.
Ce
-ocr page 175-PE.Dicoigit tibi Arcni,6f perte omnibus Linhcranis,
Zuinglianis,AnabaptiitiSj6lt;cuiufIibctfcâçnouçucl Concilq iu^ autonbusudfequacibuSjQiioniam cxeifdcmfcnpturæfa# dido acquie cræucrbisjdiuerfoselicitisamp;aiïingitis fcnfus.Et fedis Apo ^lt;^®reopor* ftülicaeiudicium amp;cognitioncmnon fo!urcnuitis,uerum ctiam cotemnitts et blafphematis,Ncccflariuprofcdoeft,fi lïtium ucftrarüullus debet efle hniSjtotiiis Ecclcfiæ (quam uniuerfale Concilium rcpra:fcntat)iudgt;cium rcquiratis.ciqi reuerenteractranquilleacquicfcatis. A RE N1V S. Non abnuo,Petrei,Synodi Occumenicar cognitionem et lud ilt;= dum uobifcum pctcreacquærere,eit^iuftidamcaufçnotf ftræ fubmittere drjudicandäjfi modo ßc fieri queat, ut in ta li examine,non hominu traditiones et eômenta,fcd diuinae fcripturaeoraculafquæ nun^ lallunt)Iudicu uice habcant. Si Cinincaufafidei hominûindicia,uelut articules fidei re# cepfrimus,fetnpertimorcacdubitationê inftillabit mentir busnoftrisbreueillud Pfalmiftçucrbû,Omnishomomen dax.PE.lamfupradixicxEuâgeliocertiffimâ Chriftij?« Pfafm.nr. mi(rwnê,quapollicct,fein medio eorüforc.qcógregantin Matth,jfc nomineeius.SiergoEuangelicuscs, utigloriant fedç tuac homines,Curdc Euangelio hoedubitas c Cur cinon firf raiicrcredisf' A R, Non dubiro de uerbis Cbrift j, fed de tjs hominibus,qui Cocilio ucl præcfleucl intcrcfle uolüt,quos non arbitrer in nomine Chriflicongregari. PE. Quinam funtiftiufmodi.''ÂR.fipacÇtuadicerequeam,ditam tibi candide acingenue,ficutin cordefentio, PET.audiam £cquo animo, modo id facias abfqj contumclqs ôf blafphe# mijs, ARE.abfintàfamiliaricoiioquiohæcuftia.In quo
actif
-ocr page 176-lt; lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diaîogus Ioan. Coch.
Héritas Hilda concordia faSutahs ,at^pax J5ccleïîaea6oin . nibus defyderata quaentur.
uuK^ ’ Primum igitiir attende ôd expcndemecum, Petrei, Num Chriftus uelit autpoflit in medio eßeillorum, quicumfint » ftatu ôi. ofdinc homines Ecclcfiaftitijuxu deliciarum, umtjfplendoreet reliquo externç pompç apparatu,quofuis fçculares Principes ac regulos,fi non fuptrat,certe exequât, nonfîmplicitatéôdhiimilitatêacmanfuetudinêChrifti i®* tantesjfed aftutiâ fupcrciliult;$ SC faftum Phaiifaicu pre
lac.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rentes. At fcriptutft,Deus fupbisrcfiftitjhumilibpautédat
gratia. PE.Nonap^boAreni,quoslibctPrçlatoruautquo nimcunqj GlericorumexcefTuSjfiuein uita Sc moribuSjfiu^ I'n externo cultu peccet, alioftjjquibus odoruitacin oitam Corin X deberentjoffendant ac fcadalizent. Scio fcriptiim
Lcui.iÿ. * faßdi* €ftote,quoniam8Cego fandus fum, Dominus dfiis Eia. sz, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uefter. Item,Mundamini,qui fertis uafa domini.ItemjVos
Matth, f, cftis falterrç. Quod fi fal cuanuerit,in quo falieturfItcm,D* Ibidui. nbsp;nbsp;nbsp;f-ite êi me,quia mitis fum 8C humilis corde.
Vita prxh9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credendu non cft,q, Chriftus propter uitia facerdotiî»
torum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciat fua promiffa. Sicut,n.in facramétis adminifirâ^
dis no attendit uita aut cxteriorcultusfacerdotis quieaini^ niftrat, fed magis uirtus diuina, inftitutioChrifti QC forini uerborü.Quandoqutdéöipermalü facerdoté adminiftra^ tafacraraenta gratia afferunt digne fumcntibus. Ïta S)C inEc clefiægubernationeÔiiregimine.magis attcndi debet poteƒ ftas 9d ftatus PrazlatorS,quacorn uita SC couerfatio.Ncu^ deamur magis cofidere in hominis uita, qua in inftitutionê D’ei,Nam3^m31is,fecundü ftatu poteftas diuinitus pto^ miftaacdata,fuumreperiturhaberecffcdum.EtenimCai^ Exo.m« phas,cum effet Pontifexanniillius, prophctauit, Etiudas PialnxSi. Scarioth miraculafecitjUt cxtcri Apoftoii, Et fcripturaiio ' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cat
-ocr page 177-De tolknda difcordia. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1
catEcclefîæPrælatos Dcos,ut ibi.Dqs non dctrahcs»Item, Deusftetitîfynagoga Deorû,î medio aut Deos dijudicat, Ioh.ia SicChhftusipfeait,Nonefcriptumcftinlcgeueftra, quia eeodixi,Dneftis,fiillosdixitDeos,adquosfermoDei fa* , âuseftô^c. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Pieigiturcredendum eft,acpromiffioniChtiftifirmiter adhærcndum,^inGeneraliConcilio,legitime in nomine Chrifticongvegato, affit Cliriftus in medio Prelatorum, quifecundumftatûôduocationem fuam in ter effe debent, fi non fecundum gratiam gratum facientem ( utloquunt ur Theologi) quam pcccata mortalia praepediunt,fimali morialiter peccantes fint Praelati,faltem fecundum gratiam gratis datam,Cuiusmultipliciafunt dona, Quemadmodn Paulus ad Romanos atcg ad Corinthios Ephefiofcy com* R0.14» memorat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E hef’**
Grauiteritac^peccatis ÔC inique ag{tis,omnes,quotquot jsfondcbcnt.. nouarumfedarum ftudiofi eftiSjduni Ecclefiæ Prælatos Laiciiud'ica tamatrociteradplebemtraducitisSC iudicatis,eif^ proter* rcPraElato*. ue refiftitis.Scriptu eft enim.Nolite tangere Chriftos me* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
os.ltem.Tu quis cs qui iudicas alienum feruum i Domino fuo ftataut caditJtem Obedite Prçpofîtis ucftris,ÔCfubia* Gaby,’ ceteeis.Item.Vtinam £lt;abfcindantur,qui uoscotiUirbaht» Eft enim q malifint,öiomninö tales,quales àuobisdicun* turacdepinguntur, Propter ftatum tarnen £lt; uocationis fuae dignitatem,quam in Ecclefia Dei obtinent,honoran* difunt.
Dauidcnimuirfan(ftus,nolebattangcreaullçdere Saul Exemplum regem, licet malum ac reprobum ôt à Deo iam reietftum, Quern cum Abifaiuelletintcrficerc,dixitei Dauid»Ncin* ' terficias eum,Qiiis enim extender manumfuam in Chriftu dominijôiinnocens erit f Et Paulus,quàmuis inique per*
s 3 cuffus
-ocr page 178-Dcfenfîo Duel's Gcorgij
gt;quot; cüffuscumdfxiffèt Pnndpifaccrdotû,Ananiae,PercuHrt te deus panes dealbare,SC abaftantibusob hoe argueretüf, dïxtt.Nerciebamfratres quiaprinceps cItfaccrdotuin,Scri ptum e(hn* Phneipem popuU tui non maledices.
Exo kt QuisigituruirbonusôCpiusponitprobarctotmalcdiâa Malèdiàa tamtjatroces blafphçmias,quasfcdencuç,adcxcinplû Lu ScAarurnin theri.in CLinium Pontificem SCin omnes tcclefiç Prælatos Ko.Pont. effutiut ÔC cuulgant tota die, cû plenis côuiciorû plauftrisi' Qiiisuos conftituitindicés corû r Aut in quo mcliorestftis R.O.I. iIhsfut polTitis effugere illud Apoftoli, Propter quod inex«' ïoh.8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cufabilis esÔhomo,omnisquiiudicas.lnquo.n.altciûiud*
Math.tj. nbsp;nbsp;caSjteipfum condemnas.Etillud Chrifti, Qui fine pcccato
eft ueftrum.primusinilloslapidem mittat.AK.Nonaufim dicere,nos fine peccato efTe,Chrifti tarnen exemple,illorum uitia remprehendimus, Quandoquidé Chriftus inEuan* gelio Pharifæos ( qui cætcris ludçis fandiores uidebantur) uocat Hypocritas, Duces cæcos ÔC ftultos,Serpentes,geni* Non licet tnina uiperarum 5Cc.PE.Non eft uobis ea in illos poteftas, EeAisquod quaeChrifto in Pharifæosfuit,Nequaquâm igitur pariiu* iJeuit Uhri; re illis malediccrc poteftis. Vobis.n.dicitur. Omnis animî poteftatibusfublimioribus fubdtta fit,N5 eft.n.poteftas ni^ fi à deo,fuiftis autem omnes fub poteftate SC lurifdiâione P‘*PÇ,Ql’*®^’‘§°'JO5indeexcmit.'quot;autquoiureeimaledicitit acrefiftitisf Quis nos in cum indices conftituit t'Dc Chti* Math 18 ^utem longe alia rcscft,Ipfeenim ait.Mibt data eft om# lobj. ' nis poteftas in cœlo et in terra.ltcm. Pater non iudicatqué* lb.8, quim,fed omne indicium dédit filio. Item. Qjiis ueftrum arguer me de pcccato, Talia ucro uerba nemo ucftrum de feipfoucredicerepoteft. Non eft igitur uobis cum Cbri* fto æquata poteftas, A R.. Nequcegofaneid dixcrim.Non liideo autem,quomodoillorumacquicfcamiudicioautde* cretOj
-ocr page 179-Contra fcdftiofumlibrumLötherï.
crctOjfupcr tam muleis Si arduisin fide SC dodfina contro* Sap.». ucrnjs,Cûfintiplîôiinuitareprobi,8lt; indodrina erronei, fcriptumeftenim.Qiioniâinmaliuolâ anima nonintroi* bit fapientia ,nec habitabit in corpore fubdito peccatis, Spi ritusenimfandusdjfcipiinçeffugict fidum , ód aufcrctfc àcogitationibusquae fiint fîneintelledu.PE,Non omnes Extant ad# funtuelinuitareprobiuelindodrina erronei, qui Ecclefijs bue multi prçfunt.Abfit.SienimtcmporibusHeliÇjfub regibus Ifrael^°'’g idololatrisjeliquit fibi Dominus feptem Milia uirorû,quo j Reg.jÿ, quot;nbsp;rum genua non crant curuata anteBaal,Qiianto magisnuc temporefalutis ôdgratiaccredcndûeft,plufcp Septem Milia uirorum,Inter Ecclefiîc Prçlatos,nontnunaduntaxatpro# uincia parua ,qualis ludæa fuit,fed in multis ac magnis per Orbem terræ prouincijs ôdregnis,reperiri poffcjqui; ÔC verf boôdexemplo benc prçfunt,atcç de diein diem meritis SC uirtutibusproficiuntôd clarcfcunt ÔC apud deum 6d apud homines f Quot rogo ôd quantos polTet numerate unus ErafmusRoterodamuS,DodifT. Epîfcopos,aliof^ pro# batç uitæ atque dedrinæ ueros Ecclcfiafticos ,litcrarum commcrcio fibicognitosf Quot Sadoletus e QiictBudae* hæm^Erati us QuotViues f Quot alq Clariflimi atgj dodifRmi ufri innumeri Abfitigitur ,ut fanda Mater Ecclefîa ,Cui da^ tus eft fpiritus ueritatis ut cum ipfa mancat inæternum, fit temporibus noftris ufque adeofterilisôd effoeta,utfab fumdeeafiat illud Pfalmiftç Oraculum,Propatribustuis pfaîn,,^^ nati funt tibi filtj, conftitues eos principes fuper omnem terram.
Quid dicam de hoc fumo Pontificenoftro,P A V L O lIl.Q.uîuitæprobitate,omnicç uirtute ac eruditionc,atq! e# Paulu» Pat tiâlinguarûperitia,cû Opt.ôdDodilT.Antectfforibusfuis P* haudnuftecôparariqueatjplurimiseiiâpreferrijQuiet in£ uiuenies
-ocr page 180-Diaiogus lo.Coc.
uïurnteshodfe( licet hoc fæculum Typogvaphiç benefit ciOjCudis retro faeculisjn orbe Chriftiano pkires Iinguar’^ peritia,uariaque dodrinapræcdlentesuj'ros habcat)null' pietateautcrudftione fecundus habetur. Iniqua eft hxctuacauffatiOjquapijs Laicis fufpeda reddere conaris futuriCocilij aduerfuserroresueftros décréta.Aufim eniiP Copia libro affirmare, nullum fuifle retro in Mille anm's Concilium) quodplureshabueritdodos uiros,quam habituru eft turumConcilium,fi bellaamp;^Rcgumdiftidia rem non imgt; pedierint. PA.Haecomnioouerilimilia mihi uidentur,ft# cillimumeftenim nuncoptimeper Typographos excufos libros 8C ingentia uolumnia paruocomparare præcio,Itaut Epifcopusaliquishodie Centum aureisplures ac meliorts ledutjfacilioresqueatcompararelftiTos in omni tû lingua regulata turn facilitate aut arte, quâin potuiiret ante C.aut C C.anos,per fcribas Qi. notarics,feruof($librarios 0^ ptores,Mille,immo bis aut ter Mille aureisconquircre. AR» Hoc negate non polTum, At uideo non tarn probos clR nuncEccleiiarum praelatos,quàm olim fuerunt quàm rimi, PA. Semper fucre bonis mali permixti. Qiicruntur dt Semper ma malisin Epiftolis fuis Apoft oli ,queruntur fandi Martyre» libonis per# jDfonyfius,Ignatius,Cyprianus,Querunt’fandiCoftlTo# res,Gregorij multi, Chryfoftomiis, Ambroiîus,Hirrony^ mus,8C Auguftinus,Etinfacratiffima Synodo Nicena no Vide hift« omnesfucreboniô^ irrepræhenfibiles,Quandoquidémul# Eccle.Iib.io. j-offerebant Imperatori.Conftantino Magno, libd# Et tripertitâ losaccufatorios,contrafratres fuos. Quos fane libellos rcii# lib.z.cTx, nbsp;nbsp;giofus Princeps,pro conferuâdo facerdotibus honore,mox
VerbaCon inignemproiecitpriufc^ Icgerct,hæc addens pietatis pft# ftantini ma^ nilTima uerba.
S''*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus (inquit ) uos conftituit facerdotes, Sipotedâtet^
-ocr page 181-DcToUcndaDifcordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;3
uobisdeditdenobisquotçtudicandi.Etidconosàuobiste
âetudicamur.Vosauietn nonpoteftisab hominibusiudi#
can.Propter quod DcifoUus inter uos cxpedtate iudicium,
Sc ueftraiur.^ia quaecunq? funt, ad iUud diuinum referuen#
tur examen,Vosetenim nobis à Deo dati eftis Dq, ÔC con# pfalm. si.’
uenicnsno eft,uthotnoiudicec Deos,fed iUe folus,Dequo
fcriptumeftjDeusftetitin fynagoga Deoru,in medio auté Deos difcernit.P E.Quam longe dégénérant hoc tempore à generofahac Conftantini veligiofitate,pleri($Nobiles atcç etiam Principes Germanise ,quiinClerum Chrifti omnia
fibilicere autumant. P A. Mak profedo decipiunt in hoc Luth. »d no àquibufdâ Apoftatis,qui docetReges ÔC Principes in pro« biUtatc Gen* uinciarum fuarûEpifcopos ÔC Clericos poteftaté à dco ha# “'**''*• bcve,n6 folum iudlcandi,ucru ctia gladq exercendi, at($ id# ipfum etiâinfummû Pont. permittuntRo .lmperatori(_fi ûqsp\acet)belliiftiïerûomniûtumdiuinarû tum humana rum indices et arbitri furrepticn,q ultrofe ingcrflt,^sncmo adhocuocauitaut elegit,Qiri contra oêm rattone 2lt; çquita temfubqciuntpatresfilqs,ouibufqjpaftorcs , Sedmiffosfa ciamusiftospublice pacis tranquillitatifqj et omniû ftatuû * ptUïbatores.Quos nec Areniusin omnibus ,pbat aut fcqui luï. AR.Eatcor Pacee,nÔ oîa mihiplaccre,uu^noftri, affe dibusaliqnimmoderatis geiti .temercinuulgus scdidcrût. Dciudiciotnpr3clatorûintuturoCôcilio,adhucfemph3ef fito,eo qd plures crût ibi mali quâboni Juxta il’ud Salomo t cck,i. nis.Peruertidifîicile corrigunt,ÔCftultorûinfinituseft nu merus.P A.NÔ deferit deus bonos ;pptcr malos,fed potiusp^us pardi parcttmalis$pterbonos.Qt.iodfîad preces Abrahç,homi mali» pro« nis unius,uoluitDnusparcere quinqjRegû populis, fi rep'/ nbsp;nbsp;nbsp;bono»,
titniisîutffentuel decéhomincsiufti, Quanto magisfpe« tandûeftnobis,qdad pees lotius pet OrbemEcclefiçfquæ Gen.18^
tempo»
-ocr page 182-Dialogus Ioan. Cochlæî temporc Con ctirj pro congregatis in Concih’oquotidieorî tiones in publico ad deum tacicr) Cbriftus gratia et fapien^ tiam future Concilio dabit et propter malos non fubtralKt, Ut poflit recèle inter bond et malu difccrnerc,fidcmij Catho licam ab omni hacrefî purgarc,Cû non fold decern, (cd plus quam Genties decern uiri boniô^ doâiinco reperienturi ' Ä R.FiatjUtfperas.PE.Sinobisjpfis non deluerimuspet uitiofos carnis afTedus,qui mentem hominum excæcare 5^ intranfuerfumagerefolent. Non décrit nobis inuoeâtibus gratia Chrifti, Qui flat ad oftium SC pulfat,qui ait,Petite £( dabituruobis, Quidatomnibusalflucnter, ÔCnonimpro^
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perat.PA.Orcmus igitur omnes unanimiter ad ilium,ut fa
lutare Concilium mature nobis præbeat, PE, Amen.
DE. REFORM^TIONE CLE
riperConciliuminftituenda. Cap. HI.
Curferoln^ A RE.Omnesqijidembonacuoluntatishomincs,tutu dicitur Con „£^proptererrorcsextirpandos,tumpropter reformatio cilium. . nbsp;nbsp;nemtaciendam,Conciliûfieridefyderant,Sedlongacon^
fuetudineitacoparatumeft,proh dolor,utij, quireformagt; tionepracomnibusmaximcindigerent,Conuocandiacce# lebrandi Conçût) poteftate (îbi fob's arrogent Slt; adferibant. Vnde fit,quod tarn uartjs technis dilationismoras nedunt, uanif^promiffis de anno in annum protelant. Vbi ueroab Impcratoreaut à Regibus amp;nbsp;Principibus urgcrefe prclTius uident.tales proponut celebrandi Conciltj formulas condi tionestj articulos,ut proptereorum importabilem diffi^ cultaté â petendo ulteriusCocilio Reges Slt; Principes dclï^ ftant ultro.P A.Haecfi ita fchaberent,quis obfecro laudart pollets P E.Intelligo cauillisiftisRoma.pungi Pontifices, ad
-ocr page 183-DeTollcvanda Difcordia»
gt;4
adquos(olosomniiurefpe(ïiat,conuocareConciUutn,ubi €un(çopusfuerat.AR.reA€inteUigis.Hifuntcnimquotû Curia maxime indiget refotmaïione.P E. Abufus quosUgt; betRo.Curiaenunquâprobauerim ,quos nbsp;in ipta Curia
Ro.multis bonis uiris difpliceie non ignoro.Ei takm nunc habemusper fingularem Dcibcnignitaiem fummum P on ti{icem,qui,cumpct fefefit natura benignus ÔC ad quscuis boneftatis ftudiaultropropenfus,facile acquiefcit t|a:uis omnium Nationu petitionibus ,carumc^ de iniquts aRo» CuriaimpofiiisgrauaminibusquerelaSjèC benigne audict, ÓCcordepercipiet,curabitc5,utadhibito æquitatis modéra# mine,omnia mitigenturacleuiorafiant.P A.Idipfum ÔC e# gofperOjCumenimPapafît generalis pater ÔCpaftorom# niûnoftrûjôC uicarius Cbrifti,ex aequo profpicere omni# bus debet, ne propter paucos qui Ro » Curiam fequuntur, aggrauei alios omnes aut certe quam plurimos,
QuotenimperCurtifanosintraXL.anpos adinuentæ funtnoualitiumtricac SC improba pecuniarum aucupia, cupiaCurib quitus graues acmolefti atcçetiam importabiles farJlifunt fanotui».
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uniucrfo mundof Redundat quidem in ipfum P apam que
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tela Si odium publicum, quod ex illorum nequicia confia#
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn efi,(ed uel parum ucl omnino nibil utilitatisjnde acci#
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitipfe.TaleenimactantumcflSaPetripatrimonium, ut
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roma Pontifex minime indigeat inuidiofo illo emolu#
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mento ,quodpertccbnas ÔC improbitatesCurtifanorum,
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Ecclefiafticorû bencficiorum litibus atq uènationibus,
i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non fine graui Ecclefîarum per uniuerfum orbem detrimen
' 1 toacdc(olatione,accedit.PET.Nondubiioeqdê(ubboc * ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifiec multain melius reformatum iriin Concilio, ubi
1 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium Nationum uota atqjfufiragia pix eius uolûtati ac
t X ceSe^
-ocr page 184-Dialogus Io. Cochlaet cc(Tertnt,uteoIibcriusatlt;5 fecuriusdeomnibus difponcr« ‘ ac ftatuerepoflit.Romæenim, non tarn facilepoffetjUniis Cardinale«, contra multos,omnia corrigerc,A R.Audio quidem, Pontificêperfefe,fatisproeliuueire,adcouocanduCociliu generale, fed obfiftere Cardinales, ac diffuadere nefaciat. PE. Ncicio equidcm,quid infccretoconfulantautconful# tent illijfcio tarnen pleroftj exipfis efledodlrina öd bonitate
Hier e, 17.
praeclaros,quiutilt;$ commune bonumagis promouerequ’ impediredefyderant, AR. AiunteosmagistimoréCaefai’ ris quamdefyderio bont publici,Pontifictad tndicendum Concilium confentire, PE; Noneftnoftrum, Areni,cof/ da illorum iudicare. Scriptum eft cnim,Homo uidetea quac patent,Dominus autemintueturcor. Item, Profundu cor hominis öd infcrutabile,Qitiscognofcetilludf Ego do^ minus,ferutans cor öd probans rencs. A R. Ferunt, Caefa^ rem tune eins reigratia.exHifpantjs in Italiamnauigare.ut perfonalipraefentiafacilius quamper literasimpetretàPa*
pa,matureindici Concilium.
Humilitai Cxfaria.
Matth,11.
Ibid.i. lac.4.
Mihi uero rem indignamfefacere uidetur, ödquod nigt; miufehumiliâtergaPapam,Sdquod abalteropetit quo^^ adfefpedtatödinfuamanupoiitumeft,PET. Siuere uangelicuseffes.Areni, non polTet tibi difplicerchumilitas, uirtus in EuSgelio magnopere laudata, Nam dominusip^ ait.Difciteàme,quiamitisfum 5dhumiliscordc.Item,Qpi Lu.i ^‘8, fehumiliat,exaltabit.Etm3terDomini,Depofuit(inquii) potentes defede,öd exaltauithumiics. Item frater Domini aiCjDeusfuperbisrefiftitjhumilibus autemdatgratiä.Non cftigiturCæfarinoftro,Opt.acreligiofi(r.Principi,uclin“’ decorum uelindignum,humiliarefcfecrga Papam. Itaew decet filium erga patrê,ouem erga paftorem, öd Chriftianö Principéerga fupremu in terris uicarium Chrifti, Quam#
UlS
-ocr page 185-De tollend a dtfcotdia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;7
uis cnimmaximus ac potentiffimus fit Ptinccps,idemqjfQt
UcilTimuslTOpetatorJilius tarnenEcclcfiae, ibC ouis,Chrifti
permanct, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s K' r I
Proiude non audit Lutherum necBuccrutn, qui uolunt^P'J^'* **
eudoccre,ut fupetbiat aduerfusChnftudnijfubqciatc^ eû ’
gladio (uOjSC fpolieteu poteftate conuocandiConciliû ge#
netale, quâantiqlTimo iure obtiet ille,tû ordinatioe diuina,
tum omniû Chriftifideliû corhuni per tot retro fecula con«
fenfu.Non audit inquam hos filios fuperbiæ Caefar noft er, job. 41. qui expatrcfuntfuperbo,Dequofcriptum eft,lpfceftrex Eccle.j. taper uniucrfos filios fuperbiae,fed audit potius fapicntem iliumfilium Syrachjqui ait.Quanto magnus es,humilia te in omnibus ôCcoram Deoinuenies gratiam. AR.Sithu# milisin corde fuo Cîtfar quantum libet, lura tarnen Ro. Imperq per nimiamhumilitatcm fuamno minuat. Minuit autcm,{iper humilitatem à Papa petit, quod ipfe prxftare habet,hoc eft,indiccre Concilium generaleJmperator enim eftmûdidominus,cui^uelut fublimiotipoteftati, omnis a# nima fubditaetfe debet,auwrirate Pétri ÔC Pauli Apofto« lorum,quorumfuccefforemfèPapa effciaAitat, P E»lm'/ ,pjt peratorispoieftatiinregiminefacculari nihil derogaucrim, ro.iî. In quo baud iniuria fupremum obtinct locum, Scd aliud cftreginemEcclefiae,lnquoCæfar,utouisChrifti^ tilius Ecclefi2c,fuperiorem meritoagnofcitacrecognofcit, eum ci^q^adPatf quem Chriftus paftorcm ommbus fuis conftituit, eiqj lom pam fpeamp;at gealtiotem,quàmlmptratori,poteftatem dédit per claues regnicœlorum.Cumigitur Concilium generale,non adfç# cularefed adEcclefiafticumregimcn pertineat (longe enim aliareseft facra Synodusquam cogrcgatio {orenfîs,quâm Comitiaprophana ,quàm Conuentus Imperialis etc»)non Imperator ,fed Papa illud indicere ibiprsefidcre debet,
i Non
-ocr page 186-Dfalogus Tohan.Cochfxiquot;
No fn/m Cçfarifed Petro dixit dominus,Pafcc oueswta^* Confirma fratres tuos.Idco non ad Imperatore, fed ad ftorcm polius fpedat,conuocare oues Chrifti in unû,P^’ æqua mihi uidentur ifta,fed quid,fi Papancgligcretcuta'’^ falutis animarum,Si propterfuacSmodaautmctureforiria tionis Conciliumconuocarenolietf PE,Depatrc nbsp;pafto^
renoftromeliora fpciamus 6ipr^rumimus,Qj.iodfipatct in hoilem,paftorinlupum uerteretur,non deefl'cntEccleß? oportunaaduerfus eu remédia.De quibus hicdilTererelon^ CociliaPr/* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foret.AR.« An non habemus ex biftorqs compertutn»
cipalia. nbsp;nbsp;nbsp;.^fçpepcrlmperatoresindidafuerûtConciliai Qiiis rogo
In Autc Col indixit facraciflima ilia Quatuor Cocilia Nicenu,Conftaii la.p. coniti« tinopolitanum,Ephefinumprimûet ChalcedonenfcjQuo tu.tf.inprin? décréta tum à Papa tum abimpcratoremaxime auten* tica habcnturcNonne per Imperatorum litcras fumptufquc congregata fueruntfPE.Non fua,fedRo.Pontificû auto/ Vide in de* ntatcea Cocilia indixeruntimpcratores illi Optimi ac Po/ c'^Vexw^S*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cucdionibus ac ucrcdartjs fuis Ro.
liodu». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifices adiuuabât. Audifti cnim fupra.quàm modcftus
fuerit in Niceno Concilio Conft an tinus.ut nihil lurifdiâi/ onisin Epifcopos fîbi uRirpare ucllet,Ceteri très, Gratian^, Theodofius,etMartianus,illiusfequutifuntcxemplü,Qu0 Dift.pÄ. per admodum parct tücxTrißtita hiftoriatüex publiciseotuni totuin. fcriptis öi edidis,Dequibusetin Decretis nonihil rcpctit.
Illi igitur Imperatores procurarut ca Concilia,no fane intib tisautrefiftentibus R.o. Pont.fed illis pctentibus fuäqj au/ Vide Tri' *^‘”^^''^’^®*^^^*’P®'’^‘^^‘^'-’5ïAR..QuotputasconuocaireCÓi’ partita hift^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ro.Pontificis autoritate,filiû Conftantini Ma/
,Ä s. gniConftantinum,qui ArrianuseratjôiLiberium Papatn fandû^ Athanafiûiaexiliumabirecoegitf PE.Muîta c5/ uocauit,fateor,fcd omnû in irrita ceciderât, licet in plçrifi^ fuchnt
-ocr page 187-tuent plus minus CCC.Eptfcopi.( QuidâDC.EpiCcopos
in AïiminêGfuiffcaffiïmât^NifiSardicéfe excipiaSjinquo
OfiusCoïdubéfîsEpifcopusnomîeApoftolicçSedispiu*
it,fKut etiNiccno ciufdé uicc et noieprçfuiffeUgitur. AK,
Qniduidet tibi de fortiffimis et beUicofiflitnislmperatmt« bus,Héïicis etFïidcriciSjQuos GermaniaImpio dédit; ISO montra Ro, ne inuitisRo.Epifcopisfçpe Concilia indixerntf t^E.indt^ Vont, xerunt ^dem,(ed parum rœliciter,et ex tado tantUjUon ex iure,Pïoindegloriçfuç,c|uâarmiscom^auerant,maculam nonkueminduxerûtpirrcligiofascûRo.Pontili^usco# tentiôes,qs utpatres audireac uencrari dcbuiffent,Quis au«, tê fuiffet gloriofior HéricoJilEfî Ro,Pontilices per Anti« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
papas fuosÇ^sin CÔciliabulisfuiscreauerat)norttuiuctin^ Egnanuad« (eaatus;Nemo*n.bellatiotÇutaitBapufta Egnatius)ho^c C^fariRlib, unofuit,netnocollatisfigoisadhancdic pluriescum contlixit. Quippe cj^uiMarcum Marcellum et C^Catem Di^ datorem fupergteffus, Bis ÔC fexagies pugnarit.
At mifenlle,qui hottes pr^lio ubiq^uincebat, fuos non potuituincereafedus,doneeuincerettandé.abeo,qui aiù nbsp;nbsp;nbsp;Hentid
MibiuindidamSCego retribuam.Scisne Areni,quantû \Uv, illifortiffimo Pricipi profuetii,Ro,Poniiticibus repugnaf fefAR.QuidhocnocuitcifPE.Maximeproledo.Namà pïopriofiliofuotandem ab ïmperio deturbatus ,per tugas
«.rumnasplurimas ,ad reperandum bellum bine inde digt; tcunensexcommunicatus àRo. Poni.ôCexautoratus ab
Eledoribus Principibus Imperq, defpedus St in^orius, witam miferam fummo cum dolore corddque trittitia tw îïuitLeodq cumimperattetannisXRV 111, P A,Hot« tendum protedo divtinae ulticnis exemplum eft iftud ,quod nonimmeritocundosRcgcs 8lt; Principesabfterreredebe* ret.ncmanustuasin Chriftos domini extenderent ,ne uc uîurpaÿ.
-ocr page 188-D/alogus îo.Coc.
Rex Ofîa»» ufurparcntGbicaquçomniiureadEcdcfiafticospcftinctif' »Parai,ztf, Namô^inueterilcgetcrribilc ponitur exemplum,huic non admodumdifTimile, De Ofiaregeluda,qincum elEt bcllatorfortiirimus.acmultisuidorijs inclytusctgloriofus, omnem gloriam rerumgeftarumobfcurauittandem ufnr* pationelurisfacerdotalis,quandouoluit adolereincenfuin, contemnens fummi facerdotis monita, qui dicebat ci. Non efttuiofficij Olîa,ut adoleasincenfum domino , fed facets dotum,qui confecrati funtad huiufmodi miniftcriiim-Quid ergo accidit ifti Régi f Statim orta eft lepra in fron« eius,coramfacerdotibus,8C eiedusdetemplo,pcrmanfitk^ profus uft$ ad diem mortis,habitant in domo feperata, pk* nuslepra.PE.LongumefletjPacee,omnia diuinac ultio* nis exempla,quae in noualegclmperatohbusRegibuf^d alqs Principibus,qfuperbeiaccrdotü iura lnuafcrant,acügt; deruntrecenfere.Nosdepietateót^continentialmperatoris noftriCAROLl V. fccuri,hçcreligsRegibus2lt;Ptin^ dpibus,qui ab Apoftatis fcdudi,in terris fuis temcre utriul que poteftatis iura fibi ufurpant,in exemplum commemo# rata effeuolumuSjDeumcj precamur, utpios Ro. Pon^ tifidsamp;Ro.Imperatorisconatus,ad reformandam Eeck^
NeeefTan’a keforoiacio
Gcn.fî,
nerak Condliumad cffcdum perducat. Adeo cnim corro^ pti funt mores hominû omnifcj luxata cft difdplina Ed cldîaftica,ut nullus fît ftatus in mundo, qui reformation^ noindigcatjadeoutdicerepofTimusilludfcripturæ.Omnis aro corrupit uiam fuam fuper terram.
CONCILIO CHRISTI^^
no 6^ Libero« Cap. 1111.
AR^
De Tolicnda Difcordia,
A R E. Si reformatio fieri debcat, neccflarium eritpro^ fcâOjUthbcrcatqjimpunepofTit unufqinftjiudicare di'feâus^enormitatcset abulîoncs,quæ(fiiperfeminantcz« zaniamdiabolo)inagrum ôôuincamdomini.pcr PræSato? fuintumincunamôdnegligcntiam, tumprauam uitâmo* ref^corruptosirrepfcrunt. PE.Atîcntior,modû id fiat (û débita honeftatcôé rcucrentia,nô per procaces impropera# tionesà^ infult3tioncs,quas Laici nouisfeâis addidi,in prcfbytcrosamp;Monachosapud nos pctiilâter ÔCinucrecû^ deinclamartfolcnt. PA. Longeabiittalis impudentiaS^ barbaries àfacroConcilio.Aiteniin Apoftoki^Omniaaii tem honeftc,ô^ feeundum ordiné fiant in uobis. A R. Petie rut Principesnoftri inukis iam unis,in omnibus faerilmpn Concilium conuentibuSjUt Chriftianuin ac liberû célébrét Concilium Chriilianfî in Germania,SCannuitpetitionicorumCæfar, atnon uult nbsp;nbsp;* «rum.
annuerePapa,qui probefcit,quaminiquegrauetur â Ro. Curiapergrauamina Centum una Germania. PE. Non reenfat Papaifte, Paulus I I l.celebrare Concilium,neqjetia reeufarunt AnteccflbreseiusLeoX. Adrianus VI.amp; Cle^ mens V N.Extant paterna 8C bumaniratisati^ humiliratis^jJjJj^’^g^ plena ad Germanos refponfa AdrianiV I.patria Germani. nbsp;nbsp;Cöcilio
Extant item odo Articu!i,quos Clemens V1 l.pcrnunciû fuuin,adiundo etiâ Cæfareç Maiefta. Oratore.Germaniæ Principibiis propofuit,dccelebrâdo Côcilio, Qiiostnplc^ ri($ Imperij Principes ac ftatus, quantuuis æqui honeffi iiidcrent.acceptare nolueriit. Vnde fit ur nônulli fufpicen^’ tur,Liitheranos uirbo tantum,non corde,Conciliû pctere, A R.Extat Sc noff rorum Principum ae ftatuum ad cos arti CLiIos data refponfio,quæ indicat.quâ iuftis rationibus mo* tilint,ne illos accepter articulos. P E.Vidi et ego nfponfio^ nemillam, Anuero fatisiuftæfintcaufæ,pro(5tcrquas in
cos
-ocr page 190-Dialoguslo. Cochlari èosarticulosconfentirenoluerunt, aliænationesin ConciV Ito iudicabut.Mihicertcfut ingenue fatcar) non fan's uidco turiuftac, A R, Quid ita f P Primum, quod caufantut
' nbsp;nbsp;nbsp;per eos articulos non fore Synodum libcram et Chriftianâ,
fnlana reie « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen Papa mox in primo articulo ,cótra hanc cau^
dio illorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,difertepofueri{,ut Conciliu fit liberum,atsjiux^
articulorura ta morem Ecclefiae confuetum, at(j multis ante faeculisab initio uftjuniuerfalium Conciliorum obferuatum , Quid hie defyderas ArenifLiberum et Cbriftianum Conciliuiu^ utruntj tibi in primo ftatim articulo promittitur, Liberuin inquam,cxpreiris uerbis,Chriftianum uero in hoc,quod ft lebrari debeat iuxta morem Ecclefiæ confuetum,antiquum Ciabinitioufcjferuatum; Qiiis poteftobfecroefle ueltam impudens uel tarn impius,ut dicere aufit,ab initio uf(j,nul^ lum retro tot fæculis celebratum fuiffe Concilium Chrifti’* numf A R.Liberum nosô^ dicimus uolumus,neprxiu‘ dicio autoritatis cuiufquam praegraucmur.Cbtiftianuni rojin quonon ex conftitutionibus Pontificum,aut opinio Lutherani ’nibusfcholaflicis,fedexipfis facrisliteris iudicet.P E,Vul^ uolunt eile li tis ergo effe liberi,ficut Onager in deferto,fine omni autou) berificut Of tatiscapiftrofQuid ergo defy deratis Concilium, cuius au* «agfU toritati Sgt;C cognitioni def erre noiŸuultisf A R. Defcremu’ fiexfacris literisiudicet. P E» At fupra didum eft (nemint noftrum contradicente)facras literas diuerfis modis intcH**
X giatc^interpretari â diuerfis fecundu diuerfosfenfus, Quid ergo, fiConcilium facras literas exponat intelligatijalit^ quam uosuulfis fquot; Acquiefcctis nctunceius cognitioni » Luthe cotra decretof A R E N Î V S. Non opinor, Lutherusenim falfodidumaffirmât feita certumeffedcfuadodrina,utne Angclum ftatum ËC# quidemdecozlofuper ea aliter iudicantem ferre uelitlt;P xlcfiaßicum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tah»
-ocr page 191-C c T olîenda Difcordi'a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ®
TaUaLutberidida,nimis (utuidentur)fupftba acnnbll» knta,ne^aequitatinc($pacidcfcruiunt, Qiifniadmodum tgitur fiipra à anica te rogaut, ita óó nunc togo, Arcnt, ut talia omittas.ARE.AtnonmodoLuthcruSjfcdctiâ Prin^ cipesctftatus Imper ti,quicuncpeiusdoärinainrcccpcrunt, in eadem funt cum Luthcro fentcntia, Dicunt cnim in re# fponfionefua ,quod non poffint Chrifti ucram fiCclaram ÈuangelijdoârinamC^hoc eft quam docctLutherus ) abtj# ccrcjctiamfi damnarent cam Pontifex 6lt;ti qui ei addidi funt.PA.Quisautcuos ccrtosreddidit,Luiheri dodrinä Lutherid«# effeueramChriftiödclaramEuangeltjdodrinamrCuihoc ärina cuiu» reuelatumcftj'quocomprobataeft eadodrina miraculof Quemadmodumde Apoftoltslegitur,quod pracdicauerüt ubicj,Domino coopérante öd fermoné confirmante fequen tibus ügnis ♦ Cum igiturLutherus in dodrina fua pcrfæpc contradicat fibqpfi,öd fignum nuUumfaciatjQiiid eft obfe cro,quod uni ifti homini,tam fuperbo omnium cotempto# ti,tot($carnisaffedibusöbnoxio,plusuukis pcrpctuocrc# dcrejqaamtotrettoConcilqsfandifcgdodoribus (quibus in plerifcjarticulis contradicit)öd quam tot grauiffimis atej dodiffimisuiris,quiinfuturo Concilio congregaticruntî' A R..N0S ei credimus, quia puruEuangcltu Chrifti docct.
P Ä.Euangelium docent omncs,^tquotChriftü cofitent, fed altj aliter intelligunt eadem Euangelqucrba, utididum eft antea. Quis ergo crit iudex inter diffenticntcsf A RE# NIV S.Ipfafcriptura.P A.Atpartcs inter fediffenticntes An Jude« candem ^fcruntfcripturä,fubdiuerfo tnfcnfu,ctquçrunt, queat eJT« utrapartiùteneat genuinum etgermanu addudaeftriptur^ ieripeura, fenfum. Quis pronunciabit aut difcernetc Nunquid ipfa fcripturafAtcum litres inanimata,per fefeloqui no poteft, u z multo
-ocr page 192-Diaiogus Ioan. Coch.
multo minus didare fentétiâ. A R.. Quis poteft efle ccftiof Iudex quam fcnprura diuina, In qua f aUi nihil rcpcrit f Nihil quide falfieft in fcripturaji lane intelligatur,fecundâ cumfcilicetfenfum,inquocft àfpirituucritatis diâata,Si uerointelligat finiftre,fetLindûreprohû nbsp;nbsp;alienüfepfuifl)
quem fpintusfandusnunquam intcndit,fitutiqj blfajamp;^ in falfo fenfu fallu omncs,qui 1 alfo fxpoiitori confcntiont*
Ioh‘i4lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verbi gratia,Flaec Chnftiuerba, Q.uia pater maior mefft»
In fenm Catholicorum uti($ uerafunt, Qiiia pater tft ma'’ ior Chrifto/ecundum naturam humanam'accepto. In ftn* fu uero Ärrianorum, qui ctiam fecundum diuinam natiiw .. . Chriftum patreminoremdkuntjUticjtalfafunt, Sicö^ilh Chiiftiuerba.Hoccft corpusmcum, in fenfu Catholiccrö, (fîcut intellexcrût fandi patres) ueriffini a funt.ln fenfu ro 2Luinglianorum,Vualdenfiumalioruiri^hæreticcruiii) maxime funtf alfa, ôf innumeram plebcmm falfo fenfu nefinefallunt, AR.E. Dicisergo fenpturae diutnacuerba cfle falfa r P A. Non dico fimpliciterfalfa, fed f alfa fecund dum quid,nempe fecundum falfum intelledum harerifo^ CertilTimu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N l VS. Quis igitcertos nos redder detifdcH'
iudex incon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feripturæ, fî ab alqs ôd alqs aliter atcj ahter intelhganiî
rroueriii« tur,In quo nam fenfu iînt ueraj- P A. Arbitror cquidem nci feripturç fai minêredius nos certosreddere poftequâ facru Côciliû, lo crû Conci# cuius medio eft Chriftus et fpiritus ueritatis,uti fupra ex foi î*“™’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pturç teftimonijs manifefte prsbauimus. P E. Omnino (Ù
bi aftentior Pacce.Quia nulla poteft alia uia uel dtjudicandi dubiauelpacandi ambigcntesconfcientias (ut Lutherani Ioquunt)certiorquam ifta reperiri ,necxcogitari quidtW-A R E N 1 V S. Nunquid homines in Concilio con^ gregati,certioresfuntminuf(5 fallibilesôd mendaces quant eft feriptura diuina r P E. Nihil derogamus feripturse facra fccun^
-ocr page 193-De tollend a Dif coVdia.
fecundumfeconfyderaiXjQuoniam ueto ab indodis 6ó in ftabilibus ( ui ait Pettus Apottolus) fçpe deprauatur ad ipforum perdiüonem,Tubuselt ÔC fecunus ,ln fenfu du^ biofchpturx,adElt;;tlefiamconiugere,qux cft columna ÔC bafts(utati ApoftolusPaulus ) uentaiis.
Otnnis quidem homo mendax eft fecundumfe, ut-ait Pfalraifta.AinoneftmendaxEcclcfta,cume;ua eft Cbri« Non efl mÉ ttüsipfaueriias,ufcg ad confummaiioriemfxculi^Qtii daxEcekß* fpiritum uetitatis dedit ci,ut cum ea lil ufqj inxternü,Quift quisigituï Concilio Generali pertinacnercontradicK,aut Pfalm.ns» ciuscognitioni dodriuafuamfubmittcredt^udicandam te Matb.ult. cufat,isciuaniumuisdeEuägeliofeiaditct,ucre tame Site 'ob.i4r ipfaEuangelicus non eft Jed uoce tantum, CuiEuangeliu fupcrnataiinfaliuajincotueronondefcendtt, Quandoqui demfperntttotEuangehliocos,qui affirmant in Concilio légitimécongregato,cflx Chiiftum,effefpiritum uetitaiis, effe Eccleliam,quam fiquis non audierit,pro Ethnico publicano habcaiur, Qttoniam ipfa eft columna amp;C bafis
ueritatis.
Tabs i git nt fuacontumatia veusfitlefx Maieftatis CbrU
fti ,quc uti^ tericit 6lt; contemnit,dumreffcit QC contemnit QumtS p«c Concilium,in cuius medio ipfe eft,uti left atur in Euangc« camtft.fpcM liofecundumMatbxum,Ç^ietaitin Euangelio fecundii
I Eucam,Qui uosaudit,me audit»Quiuos fpernit, me fpc*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir.t,ataetiameffe|ui memifitjSpeinitetfpiritum(andu, vuc.io.
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiinEcclefiamaneiinxternum,Videsitae]gAreni,c^uàm iola.14.
li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtauefit peccaiumueftrum, dum Ecclefiam contemniiis
li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bafim ueritatis,2)C fpem ueftrara ponitis in bomine uno,qui
V ' Be ftbi ipfi peif^pe contradicens,mendaxeft,6C ex menda«
I eqs lotus conftaius BC confutus, Qui (uperbiffime fibi ipfi ft conliditjfux innilus prudentixjn oculis (uis (apientior u ♦ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5 niuerfis.
-ocr page 194-DialogusIo.Coc.
Prouer.r» nfuwfîs, contra manifeftas Dei fcnptufas,quætalià proh(lt;' tói.y. bcnt.Ak.Qtiantumlibetó^ Papâcxcufetis SC Liitheruifl reprçhendatis,negare tn non poteftis. Papa non m German nia(uti Cçfar PrinnpeG^Impertjpetierunt )fcclin Italia de An InGer#ftin3(felocû Cócilio.PË.SifoÜGcrtnaniinCbrifiüne tumeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn Germania duntaxat edebrari deberet Có^
celebrariCó cilium.Quoniâuero multæaliequotj Nattonesin Chriftu ciUutxk nbsp;nbsp;nbsp;creduntjSC ad Conciliü pertinent,non debet Papa German
noriim duntaxat cotnoditatem attcndere,fcd ex aequo cun disprofpicere,udutcommunis omiitu pater acpaftor.Ne^ quetamen multûquerdædelocohabcntGcrmani, Qiian^ doquidem in ijs finibusconftitutus eft locus,qui flint Ger^ maniac proximi,atq^adeo con termini. PA. Nó tiideturtni# hi aequa uel petitio uel querela ueftra dcloco, Areni, Qtiolt; modo cnim in Germania ubi tot funtmodo Sedae noux, quae Papac CardinalibufcjSC omni Clero peftime uolunf, tuto aut fecure pronunciarcpoffit Concilium,quid credent dum,quid ue tenendum fitr Si mineaudiebantur V uorma^ ciac SC Auguftç,quandodeLutheri negocio à Caefare Prin cipibufcçSd ftatibusimpcrij tradabatur, Quid ficrct obfe^ cro,fiâ Papa CardinalibufijSd Epifeopis atej Dodoribus in Concilio pronunciareturfententia,ct inuniucrfum dawlt; narenturomnesfedaenouacfDamnaricnimcasnecdTeffl', ß imitas Ecclefiç perfifteredcbet.Vbi.n.funtfedç,ibi noeft unitaSjNec ibi poteft Chriftus ad patrem orare illam faluta loh.iT. rempetitioncm dicens,Vtfintunum,ficutSC nos,Item,Vt LiberûCon omnes unum fint,ficut tu pater inmc,amp;: ego in te,ut dC ipß in nobis unum fine A R,Etiam fide loco taccamus ôi ac# quiefeamus uobis,delibertatctamêConciltj ( quam Prin* cipes Status Imperîj th quàmplurimis Conuétibus pubt licis à Caefarc ôd à Pontiftee petierunt ) minime fatisfacit O obis
-ocr page 195-Dctollenda difcordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jo
«obisinarticultsfuisPapa.PE.Quomodo non fatïsfarit, qui mox in primo articulo liberum fore promittit, immo ut liberum fit petit r A R.Liberum quidem uocat,fed aliud alt;-gitrcipfa(uti declarant in refponfione fua Principes noftri) Turn qgt; mox in eodem articulo addit libertatis reftridionê in eOjQ» uult Synodum haberi more hadenus feruato,T urn qideindeftatiminfecundo articulo uuk obligatos fibi hao oereomnes Potentatus,qui Concilie intereruntjUtConci# lij decretis flare QCinuiolabiliter parère profitcantur QC pro# mittant,lam nonignoras,Petrel,quam contraria fit libet# tatiobligatio,PE.Nonuideo, Areni, quomodo libertati officiât, ficclebretur Concilium more confueto, qui ferua# tus fuit uflt;j ab initio, Alioquicaptiua diceresfuifle omnia hadenuscelebrata Concilia ,faccres Chriftum ac fpiri# tumfandum ineiscaptiuum, qui in medio eorumfuerunt Watth.rlt uti ex Euangelio didum eft fupra, ÔC ex Adibus Apofto# Aâaf. lorumin primo Concilie ab Apoftolisetfeniortbusdidum fuit, Vifum eft Spirltuifando nobis. Quantum uero adobligationemattinctjfateor equidem, contrarium cf# feobligatum libero, fi ad idem reterantur,Hicautem non refcrunturad idem,Liberumcnim erit Concilie, ÔC om# Libertas amp;nbsp;nibusincoconfiftentibus, fie uel fie dclibcrare,confultaÿ' obligatio ci» re,dcccrnere Sed pofteaquâm deliberatum decretum^ caidem.ftd que ac definitum ôô conclufum femel fuerit,iam omnes «ode» crunt obligati, ut feruent, quod libéré decreuerunt. Ad quid enimualcrctdecretum,fî cuique liberum foret, illud feruareuel non feruare f Nam amp;nbsp;in legibus Ciuitatum,fta# tutifquecollegforum, la fieri folet, ut liberum fît, fuper ijsdeliberate atque confultare , antequàm promulgantur. Vbi ucro promulgata fuerint, iam obligantur omnes ea feruare quat libère ftatucrunt.
Et
Diafogus lo.Coc»
Et in uotis qtioqj ac in matrtmonio fimilis cft rati'o, libc* rumtibi eft uti^,uel ucuere uel non uouerejtem Inirc ma^ trimonfumuelnon inire,Vbiautem femel uouifti aut ma^ trimonium contraxtfti.non eft tibi amplius liberum refiliK-P A. Optime dicis Petrei,fienimiiberumforct,Concilndt creta uel feruare uel non feruarc,niliilo certiores elfenip poft Concilqdetermtnationem quâm fuüTemus antea, atcç its omnino fruftra tot laboribus Sgt;C impenfis conuocarentuf Eptfeopi dé Regum Pnncipumgjó^omnium Potentatuu Oratores ex omni Natione in Concilium.
DS FIDE ECCLESIAE
Chrifti» Cap. V*
PE.Siquando ighar rongregatiin unum fucriijt uirido (fti acreligiyiï ex Jin natione quæ fub cœlo eft, ut m ares deprauacos reforment, atiç abufus feandala tollant 8^ âfetftis at.çerroribusBcclciiaAn!iberent,Tunccertt’funi# mus P J iritcx ,a .1 fckîjrü pr/j/eifîres^quos paterno zelans amor\propjft.jraii fuo ptîieio,in Sccleiix uuitatcærcdu^ cereconabitur,uttuxtaGuangeiiumChrifti,ftatunum oui le Sô U nus paftor, Dicet.
ViJetis tratres,quat milia funt in Chriftianis ex omninî Toh to tione,qui ereduntin Chnftuinunanimiter,fient credidcrût Vide A'I- patres 3^ inaioresnofti i,2i^ omnes æmulatores funt E. ck* iîaftieæu.i)taris,Audicruntautem deuqbis,quia difceflio/ Oratio Ro. nem d acetis à Sede Ajpoftoljca amp;nbsp;à ritibus Éeclcfiæ atiti# Pont, ad fc# quis,q'josobferuaueruiitpatrcsucftri,quos ÔC uos ipfi diu obferuaftis,eofcç àoarentibus uelut per manus accepiftiset cum ladefuxiftiSjCmatrum ueftrarumubäribus.Qiiid er^ go eft
-ocr page 197-DcTollcnda Difcordia,
«1
go eftïïattesfVti($ oportet conuenitemuUitudincm,utom nes fitnus unn in Chrifto,ÓC no fintin nobisfchiftnata, Si# xnusautempetfeûiineodemfenRi ÔCin eadem fçientia.ut id ipfutn dicamus omnes jidenrc^ fapiatnus,ôC in eadcna pet inaneamus régula. Meiito debucratuos ànouis dodlrinis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H
detcrtereillud ApoftoliadGalatas.Etnuncitctumdicouo Gap,.
gamus autemuos fratres, ut non cito moueamini à ueftro
(en(u ,necg terreamini neaper fpiritum,neqj per fermonem
neqj per epiftolam tanqu âm pet nos iniffam, Sed ft ate ÔC tcnetc ttaditioncs quas didiciftis.
Non ignoratis Iratres, quàm neccftaria fit ad falutetn Cbarita» dif Charitas,qux difiunda unit, ac difpetfa in unura congre« iunfta unit. gat.Sienimlinguishominntnloquar6C angelorum,2lt; fiha r Cot.ij. buetoprophctiatn,SCnoucrimtnYfteria omnia âC omnem fcientiam ,5lt; fihabueto omnem lidem,itaut montes tranf« feram,charitatcmautem nonhabucro,ÎSlihilfum.Vt igitut rcuertamininobifcumin unum.Bt qui a nobis exr^ftis ,ad nosrcdeatiSjdabituruobisplacida acplena audientia ,fu# per omnibuspunélis ÔCarticulis,propter quos difceffionem ànobistecifti8,acfchiCmatacontraEcclcfi3c unitatcm ex« citaftis, Sihacc aut fimilia uobis placide dixerit Ro. P on# tifex, Arcni, publkein Concilio, quid babes qu3efo,quod Lutb.in tpi* uelexcipias contra baec, aut îlliopponas r AR.Cum bacc ftolâ ad Gai pacis SCunitatisuerba fint,neqjexcipereneqopponerccon#'**'^'‘5* tra ea quicquamlibet. Nam 2lt; ego unitatis auidus exifto, ac difceffionem ab Ecclefia probate non poffum. Quam ÔC Tradkionee Luthetusualdereprxbenditoliminplacrifqglibris fuis.
Veruntamen h puraEuangclqdodrinaamp;CïideCbrifti,^^^^^“^*^^ propter iraditiones P ontiîicum ÔC fcbolafticorum imputas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theo#
s nugaSjlogorum.
-ocr page 198-Dialogos Io. Cochlasi nugas defcifccrc no poflum.P A. Aequa dici's Arcni,fi do probare poffis,Pontificum traditiones SiC. fcholafticoru Theologorumfubtilitatcs,quas tu nugas uocitas, eftecon^ tradodrinS Euangclij fidemuc Chrifti. AR. HaeenofW multis probauere libris. P E.ad Laicos fciiicet indodos u(* cuntjprobauerunt.Experierisaót propediem in Conefc qua difficile fit ilia probare ad uiros dodos,et ex omni natio Nonomne« unumcongregatos.Tametfinequar^adhucomnibus LaiciGer# Germaniç Laictsiftaperfuafiftis, ut interim de laicisalian» manix Lu* nationum taceam,qui dogmata ueftra maxime abhorrét ae therani funt deteftanuQuemobfecrononmouiftislapidêr'quénonfu*’ btjftis laborê fquo non eftis ufi dolo aut fubdolo uerbi Dei prçtextu,^ Quosnon fubornaftisperfuaforesfutinfedâue ftram traheretis NobiliflimuRegé noftru ac magnos quo* dam Principes,turn Eledores Imptj ut Albcrtu Cardinale ArchiepifcopûMogontinû 6CMagdeburgcnfcm,utfra trem eiusGermanû,Marchionê Brandeburgenfem,utLu^
Heb, IV
HæreGs (if dei contra* ria.
doutca Comité Palatinu Rheni Ducem($Bauariç,Tum3* Iios hand obfcurosRoma.Imperq Principes,ut GEOR* G Î V M Ducem Saxoniç,utHenricu,Ducem Brunfuid» utVuilhelmuetLudouicufratreSjDuces fuperioris rioriftj Bauariae omneftj Principes fiC Potcntatus inferior» Germaniç,ôéc. Neqj tn quen^ corn per totiam annosati) ctiâannorûluftra perfuadereaciucrari, hoccft, fcducereac perdcre potuiftis. P A.Haec rrltfla faciamus Pctrci,0^ ad rP rum,de quibus difceptamus,capita intendétes, primutn de fideconfabulemur, Quæin rebus diuinis,ue!u£fundanito turn primu, maxime neceffaria eft. Sine fide enimimpofli^ bileeftplacereDeOjUtait Apoftolus, Nifienimfides rede habeat,quaecun(j fuperftruxcris.corrucn t. P E. Rede mo^ nes Pacee, Adeo enim nobilc ac neceflàriû donum eft fides, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utßt
-ocr page 199-DcToUenda Difcordia.
utfituitaanimXjÔCfinecaiuftus uiuercnon poîftt, luftus enimex fideuiuit,ut ait quidam prophetaôC Paulus Apogt; ftolus.Qvnproptergrauiffimû malum eft h^veHs,quae tam AdTit.r. nobde donum Dei corrumpitjóóanimam omnibus dcfpo« Uatuirtuium bonis.ldco hærcticumhominé iubct idem Agt; poftolus poft prima et fecûdam correptionem deuitarc, ucf lutfubuerfum ac delinquent cm,propnoqiudicio condem# natum.P A.Hoc eft ergo,quod mihihoc tempore maxime dolet,totcffeapud nos hacrefesôC fedtas intra XV. annos exortaSjSCab inferisinluccmreuocatas» ARENW S. AnÔCLutheripartem fedam autbærefim dieftisf PET» Quis dubitat f Omnis enim pars multitudinis a toto fcuu# niuerCofuofeparata,fedalatine,àfccando,ÔCh3crefis Grægt; cedicitur. ARE, Quisuero frequentiusaut copiofiusagt; Paradoxa ctiufue f idem his noftristemporibusjdocet.aftruitac deïem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ditquâtotlibrisfermonibusq}amp;^ epiftolisfecitEutherusf P ET.Vtinam uctbum omnino nullum de lidefcripftftet, AR.Qiùditac’P E.Rogasf Cuienimunquam proluit no uisfuisdefide Paradoxisf Quotucroftrages corporumf QiAotinièritus animarum î* Quot Eeclefiarû perturbatio*
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nesatc^ruinasf Quotuitx peftes,morumcorruptelas, reift
’ eionisprifcæ ÔC timoris Domini exufRationes ,peftiferis ** luis de fide difputationibus procurauit ac dédit. ARE. î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quando nobis hacc unquam probabisf P ETRE Y VS,
Nuncftatim^tiuis.ARE.Quâuisbacc tuadida mibimalt;r xime ÔC Paradoxa ÔC inctedibilia uidcantur qaudiam tarnen te patienter,ne dicat Paceus,me,qui poftremus adueniue* fttum perturbarecolloquin, Dicergo,ubiiotmaliscaufam fideCuideditLutberust P E.Dicam Atcni,nc) illiusodio, fed ueritatis amoreincitatus,in xdif icationê fane ÔC utilita* tem proxitûorûjUon ad defttudionê aut iniutiâ ullius morgt;
K X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttlittca
-ocr page 200-Di'alogus lohan.Cochlæi
talium.Primum fgiturdico ilium fuis defideparadoxisne# miniprofutirejObluilTc auteminnumeris.AR. id oftende Muc^ex^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doârins
ua fide Lu; minuit cultumDeiJnduxitcontemptumfacramentorutn, therl attulit negledum SC omilïîonem bonorum opcrum,ôi lab
fam perfuafit liominibus de falutefecuritatcm. AR.haecnc* gabitLutherus.PE.EgobreuilTimeex propres eius didis
oftédam. Primumnam(j,qgt; minuit cultumdei,bine patet, p’lq»f*^fipfitinfua Babylonia,Nos çumDeonun^ aliter age* c^âr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polïè quàm fide in uerbum promiffionis eius,quia opera
* Deus nihil curet,nec eisindigeat, AR. Qiiid hic mali eftf
Pfî.plufiÇ expedit,Nam per hoc didum tollitur laus dei^ gratiarS adio depraeteritis bonis,quç Deus hominibus co* Dei'g«na# tnlit,cum uerbum promiffionis non fit nifi de futuris. Dein rum aiftion? de tollitur primij 8C maximum mandata legis Si Euange* amp;nbsp;dileftionc lii,quod cft,Diligas deum ex toto corde tuo ôic.Qtiia Lu* Del* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;therus docet nos no nifi fide eu deo agere pofle. Ait itaij nos
Exodiy. Luc. 10.
debere Deo fidem,proximodiledioné. Quid ampliusftol* lit praeterea omnem cultu SC honorem dei,qué hominesdeo in templis cxhibcrefolent,duma(rerit,q) Deus opera nihil curet.Hos tres errores breuiffime tribus feripturat dicüis co futabo.Primumper illud Moyficanticum,Cantemus do*
R-O.x.
Prophanit Sacrament
mino,glonofe«n,magntficatus cft ó^c.Secundum per «w® Chriftiuerbumad Legifpentum.Inlegequid fcriptum e» fîdc.Hoc faCjCtinues.Tertium per illud Pfalmïftæ Si Apo* ftoli.Tu reddes unicuït^luxta opera fua,Vides neiain Ar^ ni,quâin contumeliófus Si iniquus Deo fit per fuam de W de dodrinam Lutherus f A R, Noftri non ita declarant* ta. P A., fatis fuperque ôC breuiter SC aperte declarata funt* Luth, In af* p Audite igitur nuncaltçrum malum, idque grauiP fer,arc,1. fimum ,quo facramenta Ecclefiae hominibus contemptih**
-ocr page 201-De tollenda Difcordfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83
lia fedt. Ait enim in alTertione fua. Non faluat baptiC* mus, fed fides baptifmi, Non facramentum, fed fides facramentiiuftificat.Item.Nos autem dicimus,necnoui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{
nccuctehsTeftamenti facramenta,fedfolam fidem iufti# ficafTe.Docetitacÿfacramenta Ecdefiæ taniummodo effe figna externa,quæ non dent gratiam recipienti ilia.Hinc or ta funt maxima fane quàm plurimain populo Deimala. Quintjenim facramenta blafpheme accontemptibiliter rc# ieâa funt ab omnibus nouis fedis,quxex Luthero natae funt.Duoreiîdua multis erroribus iniurijf(jprophanata,
Indenegatur baptifmus paruulisapud Anabaptiftas, et Anabapti« rebaptizantur adulti ,tâquàm baptifmus paruulis, qui non ftarura orU dumcreduntnecjfidem per actatem habere poffunt,nihil S®’ profit.Aduerfus hune errorem Lutheri multa feripferunt EpifcopusR-offeniis ÔC Iohannes Cochlaeus,quae referre longum eiïètjHic fufficiat earn tribus confundere feripturç lods.Quorum primus eft in Euangelio Iohannis, Hic eft igbaptizatinfpiritufando.Alter Pauli ad Galatas. Qui# J?*]’’* xum^cnim in Chnfto ;b3ptizatieftis ,Chriftum induiftis. Tertius Petri in priori Canonica,QtiodôCuos nunc fimilis formaefaluosfacitßaptifma.AR.Iftam Lutheri fententiâ clariusetcopiofius afleruit in locis communibus Philippus nofter. PA. Atubiuidcrunt tanta inde cxoririmala,'poeni# tendo aliter feripferunt ambo,tum contra Rebaptizatores, tum in uifitatione Saxonica amp;nbsp;in Apologia fua Philippus» PE.NeijtamenibifyncereSf abfejerrorefcripferunt.Et fi nihil erroris ibi’e(ret,apud Änabaptiftas tarnen nihil amplip proficerent,qui femel hauftum ac deuoratum errorem mor dicusperomniafupplicia tenent.Rei funt igit ( utuereor) ambocoramdcouniuerfifanguinis,quem Anabaptiftæ tä atrociterfundunr,quia falfumiftud dogma defide »contra
X baptiO
-ocr page 202-Dialoguslo.Coö
Negleftu« bonorS of perum.
Luth, côcra (9. Cochkû
baptifmum,liltsfuggeflcrunt.PA.Pergc ad tcrtq maltd^ clarationem.PE.Tertiûdixi malum,qgt;attulit ncgleduô^ omtlTtoncmbonorûoperum.Boncdeus quantum hicmali deditacprocurauitjdura docuitaducrfus Cochicum, tnre confctentfarum’folam ftdem totu'efl'e,opera nihtl clTc.Hinc fnnumeri facerdotes öó Monachi omiferunt boras Canonic
Luth.Infer# ino.lta deus diiexit tnun dutn.
cas ôd multa alia deuottonis pietatts cxcrcida.Hinc Qiiï dragefima cum alqs leiunijs in crapulam tranGcrunt,Hinc pauperibusfubtradac funtelecmofynæ, adeo, ut in plxrif* qucoppidis Mifniæ,Lufattæ,Siefîæ filt;c, ubi prius nutric* banturCC. aut CGC. fcholares paupercs, mine per an# nos aliquot,poft hancLutheriaduerfus opera de fide do# (ftrinam,uiK alantur X X. aut XXX,
Dixitenim alicubi Luthcrus.Angufta eft uia,oportcttc fieri tenucm,fî uis per cam tranfîre,acper petram penctrare-Qui autem operibus onerati funt,ficut conebilibus circutn* feptifuntperegrini S.Iacobi,q penetrareno poterunt.ldco oportet te tenucm ôdgracilem fieri.Si ueneris cum magnis faccis,operum plenis,deponcreoportebit,alioqui penetrate non poteris.
Match, to.
Ib.itf.
Ib.tf.
Apoc. 14. KiTimoiii
At contra bas falfiftimasi'nfanias etus,manifcftcdicit do minus in Euangelio.Quicumtjpotum dederit uni ex mini# misiftis,C2(liccm aquæ frigidæ,tantum in nomine difeipu# li,amcn dico uobis,nonperdet mereedem Gjam.Item.Et tuc reddet unicuit^ fccundum opéraeius. Item Thezaurizate uobisthczaurosin celo.Et Iohannes in Apocalypfi.Ope# raenim illorumfequunturillos.Et Paulus ad Timotheum, Scioenimcuicredidijôdccrtusfum ,quia potenseft depo# fîtummeum feruarein ilium diem. P A. Oquàmdurum crit Luthero,de tot bonorum operum omifTionibus per fu# am doârinam procuratis,Deo rationcm reddere, Cum ex
Euange#
-ocr page 203-DetoUendadifcordta* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
EuangeUo manifeftum fit,quid Chriftus .in nouiffîma die Matdi.tf« ' ad operummifericotdix omiflbrcs didurusfit, Efutiui öi non dediftis mihimanducarc8lt;c.
Sedperge ad declarandum nobis Quartutn ( quod cotnlt;’ mtmotafti) ttulum,lt;juodl.uthaoin,ptagi!.P iTä.iÄ fauo impingevem üli,fed ucrba cius nittuum lunt onanucwa AitenimioluaBabYlonc.ltauides ,quam diues fit homo Captii Chriftianus fiuebaptizatus,qui etiam uolens non poteft nbsp;nbsp;Babylo.c.d«
* dcrefalutemCuum quantifcuncj peccatis,nifi nolitctedete.bapnwno. NuUaenimpcccatacüdatnnatepoffunt,nifi fola inctedu# Utas,Cxtera omnia,firedeatueittctfides in promiffionem diuinam,baptizatofaöä,in momentoabforbcniutper can àemfidem,H.çc ÔC fimifiadida cius ita reddüt pfçtofqj fto* Udcfecuïos,mcredât fe nuUis peccatis falutem petderep^# (e,dumcredunt fiblin baptifmofemef ÔC peccata tctniifa 6C uitam xtetnampromiffam itafuiffc, ut nuUa peccata, qu^poft baptiCmûfiunt.^miffionê iUâkïitâ teddetc qant.
AthxcfaffifTimacflèjquisdubiteif Nam ipfc dominus ^^pvobado aii,fetuos (eiens uofuntaté domini fui,ôê no iaciens,uapü# Vue.«, labil mu\tis,Ei Paulus.V idc (^inquit quot;) bonitatem ÔC feuetU Ro,n» latem Dci in eos quidé qui ceciderunt ,feueiitatcm ,ln te lutem bonitatem dei,fipcrmanfetis in boniiatc, AUoquin ßCtucxcideiis.ltem.Quiftatuideatne cadat.EtPetrus,ia i.Cot.io* da (unt cis pofteriota détériora priotibus.Melius enimetat xV*'-*» iWis ,non cognofcerc uiam iuliitix ,quam poft agnitio^ nemtetrorfum conuetti ÖCc» AtKutherus ita excutitom# nem Dci timorem à mentibus hominum per nouam dc fidcdoärinam (uam, ut inalio quodamloco dicat,q fides nubomodo effepoteft,nififituiuax quxdam ÖCindubita« In comme» taopmio,quahomo certus tftfupcromnem certitudinem, feie placcic Dto , (e habete piopicium amp;C ignofeentem'^
Deum
-ocr page 204-D/alogus lo.Coc.
■ ? ’ Dcum in omnibus quæ fecerit aut gefferic, propidum in bonis,ignofcentem in malis.Qpid enim eft fides ( inquit) quxnoneit talisopinio;'
Ad hatc S£ id genus innumera Lutheri falfa de fide P3* radoxa,qùid n?.ias, Areni,in Concilio diduros cflc Dodos uiros ex omni Nation ein unum congregatosr An no obij^ BccIcGa.f. cicnthicprodnus illiid Salomonis. Sût iufti ati^ fapicntts* 6^ opera eotum in manu Dei,Et tarnen ncfcit homojuntu” amorcanodiodignusiitjfed omnia in futurum fcruantd incerta. AR.Huicobiedioniiampridem refpondcruntLi* therus ôi Philippus, PE,facile quidem refpondent ad bem indodam,cui tam plauiibilia placent,fed uiderint, Dcoaliquando refponfuriiînt,fiC dodis in Concilio uiriS' P A.Mihifaneifta excufatu difficillima uidcntur,utpd^ abfurd3,fc3ndalofa,8^ fcripturisat^etiam rationi natura'i eontraria*PE,Sed adhuc magis abiurda infinitisamarülc^ tiirimifc^ contentionibus docuit L u therus de fide,dum
An fob (ii tendit,qgt;folafidesiuftificct,Qiiodô^ Philippus eius affir* dea iuftificet mât,fed extat contra hoc eorum paradoxum bene Icng* confutatio per Cochîcum in Tertia Philippica, Nufouàm cnimprobarcautoftenderepo(runt,qgt;haîcuox,Sol3,*fîtd fcripturis fid ei adiunda, dum ei tribuitur iuftificatio. baud obfcure ipiimet hoc ipfum redarguunt,dum affirmât, ueramfidemiineoperibus nonefle,qucmadmodum ncci^ gnis finecalore eft,nec aqua fine humore.Et ramé ,cum di# cunt,Sola fides, maxime opera excludere 8C à fide fcpara# re uolunt. P A. Nimis intricata docent,dum fic docent,im# plicant enim contradidionem,PEJta eft,fcd ipfi importa# nauerbofitatcomnesobtunderefatagunt.AR.Atnihildo ccntcontraXII,articulosfidei,quiponunturin Symbolo Apoftolorum.P E.Sidoda uiri in Concilio cxaminaue#
-ocr page 205-DcToIlendaDifcordia« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iÇ
tint eorûCatechifmos,multos apponétfhaud dubito)obc* lifcos.NospauculaquçdâindicaffefutFiciat,ncucrû ((Te pu ies,quodfupra diccbaSjUemmedcfcndifleiidcm acnïis aut copiofiusquâfeccrit Lutherus.Manifcftû cft cni ,^dnunc multo debilior fit fides in mentibus hominum quâ fuit ante annosxx.ante^ Lutherusdefidefcriberecœpiflet.Sicrgo ex frudibusarborrcciccognofcit,quid dubitas,malâiÜâ dânare ac makdicere arboré, ex q tâ mali nati funt f ruélustquot;
DB BQ(JLBSÎ.^ BT E l 3
membris» Caput VI.
PACE.MultasaudiopafTim contcntioncsdeEcciciîa mêbrif(ÿeius,quasexpedirct gCocilq determination thcHdc nc'tolli. A R. Si hicap^baret régula, quâ docet Lutherus, défia, moxomnisceflarctcôtétio.P A, QuçeftillarcgulafÂR. Stgnum(inquit)quocognofcit ccrtifïîmûjubi Ecclefia fit, cft uerbu DeijEcclefia em fit uerbo Dci,non ipfa facit uer# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mif#
bum,Non enim ideo uerbum dei eft quia Ecclcfia dicit, fed fa,° quiauerbumdicitjidco ecclefiaeft.Hçc Lutherus. Male igi turiaâitantfePapiftæ,qui traditionibushominumnitun!?
tur,quod apud ipfos fit Ecclcfia,cum non habeant uerbum Dei,P quodEcclcfia fit et cofiftit,P A.Qiiid tibi uidet Pen treifadmittis iftâLuttheri régula, et banc illationc Arenijt' PE.Quamuis pacis gratialibentcradmittâ,quicquidbona confcicntiactfalua fide admittere poffum, Attamcn hæc turn Lutherijtum Arenrjucrba fîmpliciter admittere non poflum. P A. Quam habes aduerfus ea caufamf P E.Dicâ, Reprobatio Sienim uerbum dei fîgnû ccrtifTimû cfr ad cognofeendû, ubi nam fit Ecclcfia Chrifli, ludæi quoc^ ÔC hçretici haberet apudfcEcclefiâChrifti. Nam Ôéipfihabent uerbum Dei»
y ARE.
-ocr page 206-Dialogus Iohan»Cochlaei
A Rtludæi d^bxrenci folum habciit ucrbufcriptum Si htÇ ram mortuä.Ecdeßa anc habetuerbum Dd uiuum ÔC. fpiH tumuiuifïcantem,nioslitcraoccidit,Ecclefiamfpiritusui'^ 9,Cor,fgt; nbsp;nbsp;uificat.PEJvcdcdicisArcnijAtludçi quo($ct bçrcttctaf*^
firmant fe habere ucru ô^uiuâ iierbu dei, non mortualitc^
, nbsp;nbsp;nbsp;ram,fed fpiritum uiuificantem,Quidcrgo,fi deEcclefiano
bifcum cótendantjquot; Quis inter ipfos ÔC nos difeerncteA R. Spiritus ueritatis,qui iuxta promifliim Chnfti,docebit nos Ioh.i4gt; nbsp;nbsp;nbsp;omnia* P B. At illi non minus quam uos ilium fpiritü ucri^
tatis fibiarrogant,A R. Quis eis credatr P E,Qiud fi i eoi» uetfo dicant,Qiiiscredattibif A R.Nos habemusteftimo I Cor.'ii,' feripturæ facrae,ubi Chriftus dicit,Dic EcclefjZjSó Pau lus,anEccIelïam Dei cotemnitis,PE.Eademucrb8 profes fe adducent et haeretici,Iudaci afit ea quidem non recipient fed alia pro fefe longe antiquiora producent,ex lege,ex Deut-ij. nbsp;nbsp;mis Si ex prophetis.In legeeoim fcriptum eft.Non intrabit
Ffalm.xi. Eunuchusecclelîam Domini. Etin Pfalmis,Inmedioed Thrcn » clefiaclaudabo tc.Item,Lauseiusin Ecclcfia fandoru.Dci' lohd 3. ’ nbsp;nbsp;nitjinprophetis aitHieremias in Threnis. De quibus prat#
ceperas,neintrarentin Eceldiamtuam*Eclohel, Sanâih* cate ecclcfiam*
ObîeÂio lu nbsp;nbsp;Qi’td ergOjfî dicant nobis ludçijfc antiquiora ex feriptü
dsoruni. rishaberciuraad ecclefiat nomen qua nos habemus.''AR, Quid hie dicam autrefpondcam,non fatis fcio, Nonenim recordor,ubinodumiftum diflbluerit Lutherusaut Philip pus, P E.Ita ne totus pendes ex Lutheroet Philippof A R, Hi mihi præcipui uidcntur,S^ praecattcris placent.Forfitao autêÔCipfoscum Virgilio dicereoportet,Non omniapof# fumusomnes.Situautcmhabcsin promptu,quid hie lu# dacishacreticifiÿrcfpondcas,rogo,negraucrisdicçre,ôircin iftain
-ocr page 207-DeTollenda Difcordis.
iftam explicarc, ne nos altercando rem totampcrdamus, a^ lijs eam iibi uendicanhbus. P E. Si diccndii mihi fit ^d fen tio,fub corredione, faluo fern per mcliori iudicio,di(fïu uo^ lo.P A*Nullusadcfthic Cenforfcucrus,rigidufiicbarrtti^ cx prauittatis inquifitor,qui uerba tua duriter captct,aut ad rigorem normç fuæ cxaminanda contorqucat ► L)ic ex bo^ noôiæquo,iuxta animi tuifententiain, fecundum dida f tnen feripturæ amp;nbsp;fandorum patrum, P E. Primum igitur Refponflo^ ludçisitarcfpondcrim.EtfiMaiorcs noftri ante Chriftt fal# uatoris noftri natiuitatem, qui Cbriftum expedabant óif in eumcredebant, ucramhabueruntEcclcfiam acuerumuer# bum Dei ÔC fpiritum uiuificâtcm ati$ adeo ipfimet ucra do* mini Ecelefia fuerant, De qua iam addudæ à me fupra,in * telligidcbent fcripturæ.Aduentu tarnen domininoftri lefu Chrifti uctula fada cft ftenlis atej effoeta I udacorum Ec* dcfia,Dcqua feriptum cft incantico Annae.Et quçmultos pp ’* habebat filios infirmata cft. Et in Efaia, Multi fili] dcfcrtac magis quam eius quæ habebat uirum»
Morte autem domininon folum ftcrilis uctula fed ctism Meretrbet crudelis ód blafphcma mcrctrix fada cft,fine lege, fine rege, fincundione, Cui impropcrat Dominus per Efaiam di^^ cens. Qiiomodo fada es mcrctrix ciuitas fidelis. Et per Hie Hierc ƒ* remiam. Frons mulicris merctricis fada cft-tibi. Item per Ezechielem. Proptcrca mcrctrix audiuerbum Domini, Hæcdicit Dominus Deus. ludicabo tc iudictjs adultéra# riimeffundentiû fanguincm.Itcm pcrDaniclem,Et poft Dan.^, bebdomadas L X11. occidetur Cbhftus, 0£ non ent cius populus qui cum negaturus cft.
Scelcreigit crudelitatts infidclitatisfuçfadaeftgcns ludæorum Ecelefia malignantiûôdfynagoga Satanç,acue
X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y 1 raeccj
-ocr page 208-Dialogus Ioan» Cochlxî
rac Eccicfiç tum nomine tum dignitatc et gratia luftedcfp» Pfalra I' ^*3*:3‘d^*’dtusenimincruccaliamfibjfponfamex gentibu« Gea.x2** uelutfecundus Adam,delat€ïcfuoproduxit,Dequadi* cit Pfalroifta. Et bcnedicentur in ipfo omnes tribus terrae, omnes genres magnificabût cum. Et longe ante cum dixe# rat Deus ipfc ad Abraham. Bcncdicêtur in fenriinc tuo oim* nés genres terræ.Hæc breuiter ludæisrefponderim,quib«s uerbumDcifadum e(t panisludus Slt;^ menfa fcandali,litt* raoccidensôôpoculumBctuSjSicutait ^phetice Pfalmi«’ Pfalm.tfS» ft a, fiat menfa eorûeoram ipiîs in laqueum,ôi in rétribution’ nés in feandalum, obfcurenturoculi eorum, ne uideant, Ô^dorfumeorum fcmperincurua, PA. Pulchreprofctfro retûdis ludæoru fupcrbiâ,mutuatiscx jjpna corû pharetra fagittiSjdumexueteri tcftamcntoprobascunda que diers. Hçreticî La Nunc fi ex nouo teftamêro hæreticorû fuperbiâ identic pithç Tuntet dem rctuderis,8Cfponfam Chrifti fandâEcclefiamabcorâ Centauri, impuro complexuuindicaueris, non minori laude mihidi^ gnus uidebcris,quam Poetis fftThefcus,qui fpófam Pinn’ thoi ab iniurtis Lapitharuet Cêtaurorû armis ôi graui prc^ lioafTcruiftefcrt.Qtiid cm aliud funthçrctici^ monftrabi formia, trucefeg Centauri.^ qui Tub pelle ouina rapaces funt Iupi,acucreHippocétauri,quifponfam Chnftirapcrc,ctifl per fid iae caftra abftrahcre moliuntur. PE.Vercor, Paccc,ne forte Arenius cxiftimetinfcdidu,filiberius quçfentioin hçreticosdidurusfim. A R.Tumcigiturprohxretico besrPE. Ego teut ucterê amiculibcntcr^ bonouiroacci# pioati^ habco, modo non fis nimium addidus Luthero, .quern nectflariopro hærctico me habere intclligis R fariopro'hç S.Quid ncccftario.'’ PE.Cogcotemepublicorutn recico habéi iudieioru autoritäre.Qtiomodo cm pro haeretico no habea dus eft, eum,quem2crummus Pontifex R.omç cum omnibus Cat di/ialibus 3^-Theólogis fuis in Bulla Apoftolica,qucm Ro»
-ocr page 209-De ToJknda Difcordia.
Imperator Vuormaciaf cum omnibus Prindpibus K ftati* bus Impertim publico Edido, Que tot Vniucrfitatcs præ* clararperfuosDodorcs, lunfiurandi rdigione conllridos amp;nbsp;in examen addudos, folennimorein fuis detcrminatio* nibus,pro herctico dcclarauerunt ac damnauerunt publicer' Nonne reuscfTcm fiCldololatriæper peccatum inobcdicnif tiç,8lt;læfîeMaieftatispercontemptum,fiillumnon pro bç i.Reg«»J» retira, fed pro Dodore Catholico amp;nbsp;approbato tcnetem, maxime fi amp;nbsp;Dodrinam eiusacceptarem 8C fequercr, Que à fummispotcftatibusjueluthaereticum totiam annis prç^ iudicatumatq^damnatum nonignoremf An non incidc«gt; rem atcj per inobedientiam impingertm ëi in Canonc m,iU lûApoftoli.Ornais animapotcftatibusfubbmioribusfub* ditafit.Quienimpoteftati rcfiftit.Deiordinationircfjftitf AR.DurafunthæcPetrei.fed deperfona fua uideritipfe Lutherus,EgoEuangeIiopotiusquâm illius perfonefum addidus.PE, Contra Euangelium nihil unquàm diccre feiens prudêfœ uolo. A R4facjle igitur te audiam,dic,ut pelt;? tit Paceus.P E, Audtftis iam fupra,lefumChriftumjDo^“ minum ÔC faluatorcm noftrum,dato fynagogac libello repu Sponfi dij,aliamfibiin crucefponfam,exlatcrefuoproduxiflc attj Chnfti. copulaflejôd quidem indiuiduæconiundionis uinculo,De quo Apoitolus ait.Sacramentumhoc magnum eft,ego au# tcmdicojn Chriflo S^Ecclclîa.Dcquo ipfemet drmi^ Fphe-y. nus predixeratin Euangelio.Egoiîcxaltatus fuero àtena,loh,i2. omnia traham ad meipfum. Et præceflcrat mox abinfrio crcaturaepulcherrima huiusfacramenti ÔC iacratifTiiraî de* fponfaîionis SC copulæ figura,in primo Adam dermiente, ex cuius latereformata fuit Eua,uirgo,fponfa SC uxor eius, Cen.2. Dequaipfe,à fomno excitatus,propl\ftice dicfbat,Hoc nuncoscxofribusnieiSjôCcarodecarncmca.Harcfublimis
y 3 ille
-ocr page 210-Dialogus lo.Coc; iWedtuinonïmperfcrutatormyfter’orum Paulus,'in ferciB cdum raptus,clarecognofcens,in epiftohs fuis paffim nuat nobis,pro modulo captusnoftri, Aitenim ad Coring’ thios.Vos autem eftis corpusChrifti,SC membra de meifl^ bro.Item.Faduseft primus Adamin animam uiuentem, nouilTimus Adam in fpiritiî uiuilicantcm. Item. Drfpon# i.Cor.iî. diuosuniuiro uirgincmcaftamcxhibcreChrifto.EtadE#
I phcfios.Etipfum dedit caput fupcr omnem Êccklîam.quç Epheu*’ eft corppipfius SC pknitudoeius,qui omnia inoibusadim Ib,y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pkt. Item. Viri diligite uxorcs ueftras.iicut et Cbriftus dilci’
xitEcckfiSjSCfcipfum tradidit proea,ut illam fandifica# ret, mundanseam lauacro aquç,in uerbo uitæ SCc.
Hane igiturEcckßam,dominus,ex hoc mundo difeek EcekfiaCh? furus,Peirorcgendamcommifit ,quando dixit ei, Simon rifti Peyo loharinisjdiligismepliishis rPafeeagnos mcos,pafce oucs eomraen a .HuneChrifti Vicarium,0C prçcipuum ouium Chri* lokai. ftipaftorem,cuitraditac fuut clauesrcgnicoelorum ,uclut fupremum uerticem inEcckfiaDei,uencrabiliteragnoucigt; runt omnesaIt|Apoftoli cum toto credenttum in Chriftu numero,Quemadmodum SCex Adibus Apoftolorum 2C ex traditionibus fandorum patrum manifeftc conftar, PrimatujPc In omnibus enim Ecckfiçnegocqsipfe primatn tenuit, Nam mox poft afcenfîonem Dni, ante^ complet! eftent Ml. dies PontecofteSjCum alius eligendus effet in locum lud» proditoris,Exurgeus Petrus inmediofratrum, caufam ÿi ib.M pofuic,Etaccepco inlinguis igneis fpiritu fando, Petrus ftans cum Vndecim.deuauituocem fuam, 0^ locutus eft ludçis admiranubus,Cûqimulti corde compundi diccrent Quid faciemus uiri fratres,non alt] refponderunt Apofto^ li,pracfente Petro,fed ei tanep fupremo cefferunt loquendi acprxliniendiautoritatemjita ÔC Iohannes,quern maxime cÜligebaC
-ocr page 211-DetollendaDifcordfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 S
diligebat IcfuîjCeflit Petroinfanationeclaudf,Cu»r)q|Capd Ib.fc iam effent,rurfus Petro ceflit loqucndt autoritatcin,lta ct in Ib.4. -prxuarkatione Ananiacamp;Saphyrac Pctruspraealtjscorri# piendiautoritärem habuit,CumqjIudaci facerdotcspracci# piendopræcepiffent Apoftolisnedoccrétin nomine lefu, R-cfpondcns Petrus ct Apoftolidixerunt,Obcdirc oport«. Deo magis quàm hominibus. Si iam nihil prçrogatiuç præ alqs Apoff olis habebat Petrus,Cur ubitj nominatim 6c fpe cialiterpracalijs commemoraturf Curait Lucas,Refpon# dens Petrus K Apoftoli dixcrunt,Cumbreuiusdiccrcpo« tmffctjRefpondentes Apoftolidixerunt cLongumforct omnis ex Adibus Apoftolorum locacommcmorarc,
Eaeftigiturueraà VniucrfaîisEcclcfiaChrifti,quçPe* trumôifucccfforcseiusjuelutfupremum paftorcmamp;i Vi^ go uera amp;nbsp;cariumChriftiagnoftitjCiqueobcditjamp;fprocoorat, Qtic# Catholic» admodum in publiris prccibus dicere folemus. Oremus Eccleßa» propaftorcnoftrojhoccftjpro Papa,feu Ro»Pontilicc.
Quifquis ergo hunc Eccleiîæ paftorcm 6lt; Principcm fum* mumcjfaccrdotcmnon audit,fed contemnit,hie non eft de EcclcfiaDci,nccdeouibusChrifti.Vocem cnim paftoris audiuntouEsChrifti,uocem alienino audiunt,ut affirmât ipfe Dominus in Euangclio.Qi^’^'”^’? igitur feparant fe à Ro,Ecclefia,quecaputeftomniûEcclcfiarû,dcucraChri? loh.io. fti Ecekfia effe non poffunt,Qiiia non tenent caput ( ut ait Apoftolus)cx quo totucerrpus per nexus ct coniun âiones Coloffiai fubminiftratu ct conftrudu,crcfcit in augmentn Dei. AR.
Si Papa temporibus noftris talis effet,quahs Petrus amp;C fuc4 ceffores eiuspcrmultifuerut,ncmoquçrcrct abeo feperari, CumautRo.CuriafitquaihiBaby’oneccrruptior, ^d ObkSîocS unitÛ,fi uiri boni ab ca exire ft ftinent, ut falucnt animas fu^’ nbsp;nbsp;nbsp;ï’ o»
astCiarii enim habemus cius reiexemplum 2lt; autoritäre in
(aetiB
-ocr page 212-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DialogusIoan.Coch.
Qen.igt;.
Ela.yï^
».Cor. y, Sûlucio.
iJ’ec.f.
Aug. de cî mOeilib.iy c,i4.ôe
loh. »7.
Ephe,4.
facr/s Uterfs,Nam cum Loth de Sodomaextretardarct,Art gcliiubebant.tmmofogcbantjetappræhenfa manueduxe«* runt curhjdicentes,Saluaammamtuam,nolirefpicere ppft tergu.Etprophetaclamat,kecediteR.eccdite, Exite inde, pollutum nolite tangere,cxite de medio dus,Et Apoftolus. Scripfi uobis in cpi(loia,ne commifceamini lornicarîjs. lté. Noncommifceamintcum illo, ut confundatur. PE. HsfC funtficulnca ilia pen'zomata,quibus pudenda hacretfds te^ git DiaboIuSjUtretincateos extra Eccldîæunitatem,in cef^ to æternçdamnationis ftatu.Qtiemadmodum enim nctno extra arcam Noç in generalidiluuio faluari potcrat ,lta ne# mo poteft extra Êccldîam ( quæ tefte Aug. per Arcam Ib gurata fuit) faluari unquàm poterit.AR.Tufacrçfcriptu^ ræloca,Diaboli perizomatadidsf'PE. dico,fi male intck ligantur,aut in reprobo fcnfu plebi proponantur, Nofti nimquotfcripturæfacræallegationibus ipfum dominum, quiomnianouit.in prædpitiûdareuolueritTentator.AR. Egonuliumhiclocumfcriptureinrcprobum fenfumretor^ fi. PE.Aliter tarnen intelligis,aut intelligi uis, quâm opor# tet.Loquunturenim addudæfcripturac,deexterna dû cor* porali cohabitatione feu conucrfatione,Tu intclligis aut in^' telligt uis de interno fpiritus uinculo, quo Chrifti membra ÔC fibi inuiccm per charitatem 5)C fidei unitatem , capiti per obediendæ officium ,conncxa funt, infeparabilitcr coniunda permanercdebent.ut fîntunû in Chriffo,Q_uégt; admodum Chriftus ipfe petiit,ôéApoftolusdocuit.Ob* fccro ( inquit ) nos ego uindus in domino,ut digne ambu* Ietisuocatione,quauocati cftis.Cum omni humilitate ôé manfuctudine,cum paticnti3,fupportantes inuicem in chalt;gt; ritate,follidti,feruare unitatem fpiritus,inuinculo pacis.Et alibi ait. Alter alteriusonera portatc, 8^ fie adimplebitis U* gern Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtinam
-ocr page 213-DeTollcndaDifcordîa»
Vtinam uero Arenihic diligenter legeres atcjrelegeresLu# Luthe, pro* thericommétariumfuper hune locum Pauli ad Galatas, ut prio iudicio »ndeintelligeres,quam fceleftum Si impium fit Ro, Eccles condênacui fianijpropterprauosmores eorûquiR-omæ funt ,dcfcrere, ÔC per feparationé fchifmaticam ab ea difeedere. A R. Legi profedojfed nihil talcibi inueni, quod tu dicis.P E. Forfî# tanincidiftiinexéplar poftcriorisæditionis, Pofteaquâm cnim ipfe met à Ro.ccclefia manifefte defciuit jueuideretur feipfumdamnare,omifitibimulta,quçpriusedideratanno Domini M* D. XIX, A R,V nde id noftir P E. Certa ex# pericntia,Nam annodominiM.D.XX IlI.Cumobii# ceremLutheranisquibufdam locum illumLutherijipfi ne# gantes taliaibi habcri,offcrebant mihi exemplar pofterioris æditioniSjQuod cum perlegcrem in eo locojôd nihil tale re# perirem,ipfî fubridendo fatcbantur,data opera omifium fuifle quod ego quçrebam. P A. Si ad pacem Si unitatem (quamdefyderamus 8Ccolloquioiftoquaerimus)feruiunt autconducuntjquçperperam ibiomiffa funt,ne graucris quçfo,ex priori eius æditione paucula ex qs recitare.P ET. Prolixiora funt quam ut hie commode recitari omnia pof# fint,fed ut mones,paucula recitabo.
H£cemfunteiusuerba.Alioquin(inquit)Curn6 Mo# VerbaLur» fesquocjreliquitduræceruicispopulûfCurn5Hehfçus3d contra feip# prophetaeregesIfrael Idolatrasf Cofequens cft,quodBoe# fum,amp;con# morudifeidiu àRo.Ecclefia,nullapo(rit excufatióe defen# d{,quin fit impium,3CChrifti omnibus legibus contrariû, Quia contra charitatem,inqua oés leges fummant,perftat. Nam hoc,quod unice allegant.fefe timoré Dei Si confeien tiae defeciffe,nc inter malos facerdotes 0^ pontifices uiuer?t, hoceosmaximeomniumaccufat.Siemfunt mali pontifi# CCS,facerdotes,aut quicunc$,8lt; tu ueracharitatc ferneres,no
s diffus
-ocr page 214-Dûloguslo. Cochlæi diffugcres, fed ctiam (i in extremis maris eiïès, accurreres, fleres,moneres,argueres,prorfus omnia faceres.Et banc poftolidoârinam fecutus,non commoda,fed onera faen^ da tibi eße fcires.Ita^daretjotam Boemicæ iftius charita^ tisgIoriam,eHèmeramfpeciem lucem ,in quam feange^ lus Satanæ transfigurât.
Attendçolc nbsp;nbsp;Nunquid QC nos,qui ferimuson€ra,8Cuereimportabilia
monftraRom, Curiæ.ideofugimus ^difcedimusf Abfit, abfîr,Reprehendimusquidem,deteftamur,oramus,mone^ ' muSjSed non fcindimus ob hoc unitatcm fpiritus.Non in# flamuraduerfuseam,fcientes,quod charitas fuper omnia e# minet.non tantû fuper rcrum corporalium damna, fed etiâ fuper omnia monftra peccatorû,f ida charitas eft, quænon niiîcommodaaltcriusferrcpoteft.Haccibi Lutherusinfot ina,quod aiût.Ex quibus facile intell(gitis,quale maneat iu , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diciû uniuerfos Luthcranos,gin finéuflt;$ Ptinaciterindiflî
dio ifto fuo perduraucrint, P A, Pulchra funt haec 6^ fcitu necelTaria.
Ad Arcni tarnen locos nondum fatis cfare uidetur abs te refponfumeffe.Sienim excundumÔ^recedendumeftâtna lis corporaliter, quomodo feruatur cum illis unitasfpiritus in uinculopacisfQuç enimunitasfpiritus,quîcpax eftim# Efajy. pqsf^P E.Caufaerecedendi àmaliscorporaliter funtmultç» fimul cum mails pereant,ingruente Dei uin#' Iis corp ™aU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^£cœlo ut in Sodomisjîue per bellaut in Hiero#
ter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folymis.Altera,nefcandalisexêplif(jctcotagionefceleruin
Cor r deprauent etiambonijiuxtailludApoftoli,Nolitefcducij ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corriîpunt mores bonoscolloquia mala.Tertia,utmaliin#
de cofundant ,ÔC per confuiîoné uerecundiç ad melioré fru gern reducan t ,Hec ad tria per Arenium adduda feripttiræ îoea breuiter dida fînt.C^terû quomodo feruent bonieutn malii
-ocr page 215-DeTollendaDifcordfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90
mail's,ptj cum I'mpfjs.fn Ecclefia Chrifti,unitaté fpiritus 0^ k nbsp;nbsp;nbsp;uinculu pacis, Vtinâ hoc uobis tarn bene explicate poffem,
qua libcnter uellem » Si cm hoc Huflîtç amp;nbsp;Lutherani rede intelligcrent,àmultis4)fedocrroribuspcrhoclibcrarentur* P A.Dic ut potes fuperuenient altj, qui fumpta hinc occaiî fîone,melius explicabunt poftea,Facilecftcniminuentisad dere. P E, Ne igiturin acquiuocis abfqjdiftindione confus fe!oquamur,praemittam gcneralesquafdam diftindiones, uulgoreceptas.
Quarum prima hæceft ,Ecclefia Chriftiin patria aliter OupiexEc^ confyderat quam in uia. In patria triumphans, in uia mili# ckfîa.mili* tans dicirur,una quidé fecundum fubftantiâjdiuerfa fecun? tans amp;triu# duin confydcrationé 3^ ftatum.Triumphâs etenirn per om pbani. niafanda ell ô^immaculata,nonhabens maculam autrui gam,aut aliquid huiufmodi,ut ait Apoftolus.Non intrabit Ephey. in cam aliquid coinquinatum, aut abominationê faciens mendaciû,utdicit in Apocalypfîlohanncs Apoftolus.Mi# Apoc.tv litansucroeftmagna ôôampladomusdei,Inquanon folû i.Tim,z. font uafa aurea 2lt; argêtea,fed ctiâ lignea et fidilia ut ait A^ poftolus.Et quçdâ qdêin honoré,qdâ aût in cotumeliam.
In militante igitur EcclcTia non omnts funt fandi Bonkt mall immaculati, fîcutinTriumphante, fed funtin ea fimulboy fîmulin Ec* ni 2lt; mali,Qiiemadmodum in area Noæ étant fimul mun «kiiamilis da 8Cimmunda animalia,pardi amp;(.hxdi,lupi S£ agni »Et de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
hacmilitante Ecclefiaait Dominus in Euangelio. Simile Matthui. cftrcgnumcœlorumhomint quifcminauitbonum fernen inagrofuo. Cumautemdormirent homines,uenitinimi? eus eius,8dfupcrfeminauit zizania in medio tritici,5^c» Item fimileeftregnumcœlorum fagenæmiffæin mare, 6d Ib.«. ctxy« ex omni gencte pifeiû congregâti.Item fimileeft regnû cœ lorumhominiregi,quifccitnuptias filiofuo.ltcfimile eft
Z X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcccra
-ocr page 216-Dialogus Ioan» Cochlarf
Decem ui'rginibus,quarum quinç crant prüden tes 6^ quin ' quefatuç.P A»QLnd^negantiftaHufîîtaeaut Lutheraniï PÉT»Negarenonpoffunttamclara Euangclrjuerba,fc^ adulterinofenfucorrumpunt.utmalosprælatos âmembris Ecclefîæ feparentjfed de qs poftea.
Duplex fiÿ Nuncaham auditediftindioncm,fidesinChn'ftum,foï des,formata mata didtur,cui forma dat charitas. De qua dicit Apofto# amp;nbsp;informis, lus,fides quæper diledionem operatur. Informis uero dkii’ turquae etfî omnia credenda credit, amiiïa ramen per pecca turn mortale char)tate,nihi!prodefi: ad falutem,De qua do#
Matth.7. nbsp;nbsp;minus in Euâgelio ait. Non omnis quidicit mihi Domine
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domine,intrabit in regnum cœlorû, fed qui facit uolunta#
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempatrismei.Et Paulus ad Corinthios,Etfihabucrooin
nem fidem,ita ut montes transferam, charitatem autem no habuero, nihil fum. P A. Quid hicdefyderant Lutherani. P E.Noluntagnofcerefidcminformem.
Duplex gra Scdutperucniamquotendo,aliamrurfus diftindioné tia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præmitto.Eft gratia Dei gratum faciès, que peccata remit#
»C°r îx' tkôi Dco gratum facit,De qua ait Apoftolus, Gratia Dd
' nbsp;nbsp;‘ fum id quodfum.Et Dominus ad eum,Sufficittibigrati2|
Tiuj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mca.Et ipfe ad Titum,Iuftificati gratia ipfius, Eft item gra
tia Dei,gratis data,quæ dona dei in nobis multiplicat. De quapulcherrime differir Paulus Apoftolusin plerifijlocis, quos commemoratelongum fuerit. Et haec fccundum mut
«Cor.«, tiplicia dei dona,multiplex eft, Ait enim Apoftolus.Diui# Roro.ii. fionesuerogratiarum funt,idem autem fpiritus. Item habé# tes donationes fecundumgratiam,que data eftnobis diffe#
Watth.io. rentcs.Et ChriftusinEuangelio.Infirmos curate,mortuos fufcitate,leprofosmundate,dæmonescijcite,Gratisaccepi# ftiSjgratis date,
Differt autem talis gratia, qua? gratis data dicitur, ab ca
q«£
-ocr page 217-DeToIkndaDifcordia* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿi
quaegratumfadensappellatur, Qiiiahçc fine charitäte no eft,nec flat cum peccatomortali,nia uerofæpe etiam malis contingit ,quia datur in utilitatem Ecclcfiæ,poflunt autem amp;malihomines31tjsfecundumdonaDciprodcfle Quales Matth,?* funtjde quibus Dominus ait. Multi dicent mihiin ilia die, Dominedomine,Noneinnomine tuo prophetauimus,Si in nomine tuo daemonia ciecimus,0^ in nomine tuo uirtu# tes multas fecimusr' Et tunc confitebor illis,Quia nun^no uiuoSjdifcedite â me omnes qui operamini iniquitate. PÄ» Necelîaria fanemihi uideturifta diftindio. Quid Luthe# rani.negant earn f P E,Ncgant amp;nbsp;explodunt,uelut fchola# fticâadinuentionê,Qua tarnen tot fcripturis fundatamui# des0lt;^hinein multosdecidunterrores,utaudies paulo poft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cor
Nunc Quartamfuper addam diftindioncm,quæ Si ip# pus.Hoino* fa contra illoruerrores ncceflariauidetur, De membn's Ec# geneum amp;nbsp;clefîç,EtenimEeclefia corpus Cbrifti dicitur,ut patet fupra Hæterogci exApoftolo. Corpus autem aliud Homogencum,quod eiufdem naturae partes habet cû fuo toto,Verbi gratia, om# nis pars uiniuinum eft,omnis pars aquae, aqua eft, omnis pars ligni lignum eft,omnis pars terrç terra eft, Aliud Hete# rogencum,quod diuerfae naturae partes habet, differentes fcilicetamp;interfcfeßC àfuo toto. Verbi gra tia,partes corpo# fishumani funt,caput,pedus,uenter,crura,pedes,bra'chia manus.Partesarboris radix,ftipes,rami, Partes domus, fundamentum,parietes,tedum.
Secundum hancduplicem corporis confyderationem DuplidaEç DupliciafuntmembraEcclefiæ,Quaedamfecundum gra^ ckfiæwemif tiam gratumfacientem,quae quum foli Dco cognita fit ( Ne bra. fcitenimhomoutrumamoredignusfîtan odio) non facit Eccle.j» manifeftam nobis inter Ecclefîac membra diftindionem, Nonenimnoftrumcftiudicare,anhomoin gratia Dei fit R0.14,
Z 3 neene.
-ocr page 218-Diaïogusïo.CöC.
ftccnc.Ajeeni'm Apoftolus.Tuquises quiiudkas aKenurtt feruumc'Dominofuoftatautcadft»Quçdarnuerofunt
I. Coras, delîçmembra jfecundum gratiam gratis datam,Dcquitgt;u’ Ephe.4. loquttur Paulus ad Ro.ad Corin.ôd ad Ephcfîos.Qiiod (ï^ cut in corpore humano noheundcmacflumhabent omnia membra,Ita 8C in Ecclefia,quæ corpus Chrifti eft,non om/ nia membra eundemadum habent,fed aiiaalium habenlt;: adum.fecundumdiucrfadonafpirituSjfcu gratiægratis da tac.Et fecundum diuerfa membrorum officia ÔC ordinum diftindiones Alii’d eftenim officium Prophetç,aliud Do* doris,aliud Paftoris, aliud interprçtis ctc.Ncfjdicédafunt hæcadinuentioneshominum,cumiîncordinationesChrilt; fti amp;fandifpiritus,fîcut manifeftiflîme docet Apoftolus, (.Cor.is. Inepiftolisfupraallegatis.Diuiiîones (inquit) gratiarum funt, idem autem fpiritus.Et diuiiîoncs miniftrationiim funt,idem autemdominus.Etdiuiiîones operationû font, idemauteraDeus,qui operator omnia in omnibus,Vni* cuiejautem daturmanifeftatio fpiritusad utilitatem, His igiturredeintelledis,facileeft Gatholicis,omnesde Ecck* fîaô^mcmbriseiusLuthcranorum captioncsô^ errorcs ef* EcckitaR,olt; fugçrc, PA. Id nobis dccIara.PE. Primum. Inique,fab fe,impieô^blafphemedicuntEcclefiam Papac effe Eccle* fiam Antichrifti 8CSynagogam fatanac. Quia nulla Eccles fia in mundo poteft ita continuam ô^ccrtamCucceffioncm in prelatis fuis oftendcrc per annosM.D.fîcut poteft Ecclc fia Papæ(quæutic5R.omanacft,à Petro fundata öófuc* Matth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceftbribus fuis ab eo relida ), cui Cbriftus Petrum fuc*
Luc.«». ’ cefforeseiu?,ipfemetpræfecit,Hisid genus alîjs uerbis, lob,«i. Tu es Petrus fuper hanc petram aedificabo Ecclefiam meam, Tibi dabo cla.reg.cae.Tu aliquando conuerfus con# firmafratrestuoSjRogaui pro tenc deficiat fides tua ,Tulî dib'gis
-ocr page 219-Dctoîlenda difcordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿX
dïligis me plushis, pafce eues raeas. Nonneigitut ual^ de impium 3C blafphemum eft, contra tot facratifuma uer^ ba Chrifti, Papam dteere Antichriftum, 6^ Ecclefiam eiu» (quaeutiiÿalia*non efl; quämEccießa Chrifti,quam ip* fc Petro regendam 8C pafeendam commiftt ) Synagogam fatanacfAR. Poffunt ne tot mali homines Romæ, qui nulla Cbriftimandataferuant,fed omnibus uitijs macui? Uti, etiam paganis peiorem uitam ducunt, effe Eccleiïa Chrifti,fponfa ilia fanâa 8^ Immaculata,ut ait Apoftolus. CuiinCanticoCanticorumdicitfponfuSjTota pulchra es arnica mea , amp;nbsp;macula non eft in te i P E, lam fupra dixi, quodalia eft ratio Ecclefiæmilitantisquâm triumphantly,
Maliigitur non triumphantis,fed militantis Eccleftæ perfidemôC facramentorum communionem officijiç mù Quoœodo nifterium pars 6^ membra effe poffunt, A R. At qui fie uiuuntinomni turpitudine ÔC ncquicia , ueram in Chriis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
ftum fidem non habent, fides enim iuftificat à peccatis, luxtaillud Prophet3c,Iuftus ex fide uiuit, P E, Audifti fu* pratales habere fidem, non formatam,fed informé. AR. Abacuc.» Quomodo igitur feruant in Ecclefîa unitatem fpiritys,qui fpiritum non habentf fecundum carnem enim ambulant, P E,Diâum eft fupra,q» taies ctfî non habentfpiritum Dci Quomodo fecundum gratiam gratumfacientem, Qualem habuit A# roali habent poftolus,ubiait,Charitasdeidiffufacftincordibus noftris fpirltS Dci, per fpiritum fahdum ,quidatuseft nobis,Habent tarnen aliquo modo fpiritum dci,fecundum gratiam gratis datam, Ordinationcs enim minifteriorum in Ecclefîa Chrifti à fpi^ ritu Dei funt,Ait enim Apoftolus,Alrj quidemper fpiritu '»Cor.iv datur fermo fapientiç,altj autem fermo feientiç fecundû en« dem fpiritum,alterilidf s in eodcm fpiritu »alij gratia fani# tatum in uno fpiritu, alrj operatio uirtutum,alij propheiia,
alij
-ocr page 220-Dialogus Ioan. Coch.
alq difcretiofpiritum,alij genera linguarutn, altjintcrpfcta/ tio fcrmonum.Haec autem omnia operatur unus atcj idem fpiritusjdiuidens fingulis prout uult.Audiftiiam fupra,A* reni,hxcdonafpirituseciammalisin£ccleiia Piælatis dari pofTcjin aedificationem 0lt;udIicacem aliorum inEccleiia,
Qiiemadmodumigitur facramcnta poiTunt fecundum gratiamgratùm facienté utiliteretiamâmalisprælatis pio * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populo adminiftrarijita Ô^Dona fpiritus fecundum gva^
tiamgratisdatamdarf polTuntuel pedimis hominibus,ut: i.Cor.». nbsp;Gaiphædonumprophetiæjludxproditori operatio uirt«»
turn 0^gratia fanitatum,ad utilitatem aliorum. Nam unilt; lok.ii. cuiç datur ( inquit Apoftolus ) manifellatio fpiritus ad tilitatem,Sic^oIudasScarioth,mortalium omniu pefli^* mus,potuit eflr Apoftolus Chrifti,dçmonia eqcere, infit«* mos curare,0^ alia gratiæ 0^fpiritus dci dona in fehabere, ôi ad utilitatemaliorum in opus perducere,Cur non poflent id ipfum minus mali.quàm ille fuit,in Ecclefia Praelati,Papa, Cardinales,Epifcopi,Abbates,Paftores ÔC. alij quicu® uh lam habent in Ecclefia adminiftrationem aut officiu r A R»
Opinio Lui Facile admitto,qgt; tales poftunt eftein Ecclefia Dei,fed non theranorum ftjnt Etclefia Dei nec membra Ecclefiacdei,quia Ecclefia eft corpus Chrifti,Illiautem in peccatis mortuinon poftunt cffeuiua membra Chrifti autEcclefiaeeius. De quibus lo^ hannes ait in fuaCanonica.Ex nobis prodierunt, fed non ».loh.t, nbsp;nbsp;nbsp;crantex nobis,Nam fifuifTentexnobiSjpermanfiflcnt uti$
nobifcum, P E.Hic eft nodus Gordius, Areni,ad quern be^ nefecandum opus nobis eft gladio fpiritus, quod eft uerbu
Ifohef Dei.Hic triumphat,0d acutus fibi uidetur in Dialogo fuo Bucerus Apoftata,per hanc quam propofuifti diftindio# nem,quauult,malospraclatosefte quidem in Ecclefia,fed non de Ecclefia necmcrabra Ecclefiac.Et intelligere oportet J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hçc
-ocr page 221-DeToIknda Difcordia,
93
hæceiusyerbadeEcclcfiamilitante,In tnumphance enim nullipoUuqc etretnali,
SeddtcmfhiArcni.fibonitantumjquilidem lormatam Rtprobatio habcnt,hoc eft,g in pcccato mortali non func,Ecckfia Chri ftifunt,internshicmilitans,Quisnie dcccclcfraChnfticcr tiorércddct,quaïnatnfit autubifitr Cum ego feite nó pofïgt; “ ■ ' firn, qui nâ homines uere boni fixfline peccato mortali fint. Et fi quos feiré tales eflejincertus tarne adhuc cflem,an fem^ per boni fine peccato effent permanfuri.Scriptû eft cnim Prouer.14. Septies in diecadet iuftusamp;refurgct. A R. NosEcclefiam Chriftinon feimusubi fit autqugfit,fed credimus,ltacnim aitLutherus.QuisEcclefiâ illamnobis monfttabit,cum fitoceultain fpintu,0ilfolum credat, ficut dicimus, Credo Ecclcfiâfandam.PE.QuomodoergoChriftusdicit,Dic Ecclefiæ,ôlt; fi Ecdefiam non audienr.fit tibi ficut Ethnicus ]'cor,quot;.* Ô^publicanusfltem ApoftoluSjAnEcdefiamDcicontem nitisf EtquomodoLucælauscratinEuangeliopcromnes ' quot;nbsp;Ecclefiasjfi Ecclefia nobis occulta ôd incerta eft,
lam uides,opinor,quo tendat ifta Apoftatarum dodrb Lutheram's na, Nempe uttollant nobis omne autoritate ordinationéi^ ôiinftitutum Ecclcfiae,omnia^nobis reddant dubia amp;nbsp;certa,ut nefeiat homo Chriftianus, ad quam fugiat Ecclc^' fiam,cuiercdat,cuiobediat,àquonamprælato ßcramenta ôiabfokitionempetatô^accipiat.A RE.Vndehoc noftif PE,Tunondumuidesf Sienim nemoeft de Ecdefiaaut membrumEcclefiæ,nifîquifinepeccatomortalieft ÖC fidé formatam habet,Tu uero feire non poffis,quifnam talis fit, autquamdiufinc mortali pcccato permanfurus fit in fide formata, lam dubitare poteris, an ullum fit uerum in uni# uctfa terra Ecclefiçmcmbrum, Quia de nullo certuscs,an ftdem formatam charitatehabeat, a'utquam diu habiturus
fit,
Aa
-ocr page 222-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dialogus Ioan» Cochlaci
fitjß habetjNam Ô6 Apoftolus ait.Ita^ qui exiftimat fe üa^ re,uideac ne cadac.Bt ia uitis patrum repcriuntur, qui fan^ ƒ diffime uixerunt ufç ad diem mortis. In mortis autcm arti culodefeceruntjtentationibusSaranac uidi.Qiicm igitur audias in Eeckßa ut dicit Chriitusfaut cui obedias præpoH Heb.tt, nbsp;nbsp;nbsp;to feu Prælato Ecclefiæ,ut præcipit Apoftolus, fî Ecclefîa
occulta eft 8^ res quædam Mathematica,quæ fine certofub iedo nbsp;materia fît,utidocent Lutherus,Philippus et Bue«
rus f A R, Audiam cos qui Euangelium docent, eifq^ obe^ diam.PE.Qiiis te certumfaciet,eos habere fidem formata £lt;EccIefiæ membra efte,^ Nonne SiludasScarioth Euan^
gelium docuit QC fîgna fecit, dCquidem longe plura quam omnes fecerunt amp;nbsp;faciunt hodie Lutheranif A R.Quomo doigit tu nos deEcclefiamembnfqjeiuscertos reddest PE. Per ucrbiim Dei,quod omnium cft certiffîmum, AR. Die age. P E. Aufculta itaq^ diligenter,res non Ictus mométieft. Ncrtioeftîn AR.Fateor.PE.Primum,audiftifupra ,ChriftûEcclefiâ EcckGa Ca fuâPetrotanê^fupremopaftorfrcgendâcSmififfèjhfnciiU quî Papæ ut tclligis,nullam Ecclefiâ uere Catholicâ effe niiï quae Petru ^ftoriobe# etfucceftbreseius^Jucrisagnofcitouiû Chrifti paftoribus, dit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Excluduntur itatj per hoc à uera Eccleßa omnes hacrefes SC
feâæ, quantüuis de uetbo Dei glorient ,quçcûcj Ro.Eccle cleiîæfubeffcnolunt.P A.Hocualdedurum uidetur, Quâ multaccnimfuntin Orbe terrarum nationes amp;nbsp;prouinciï inaximç,quaE in Chriftu crcdunt,ôf th Paptçnon obcdiût, neep pro fupremo paftore fuo agnofeunt,ut Græci,Ruthen ni,Mofchi,Armeni,Indi, Actbiopes,amp;c. PE. Siuemolle fit fîuedurum,Ego aliter dicere non poflum. Oportet cniiu ïoh.io. nbsp;nbsp;nbsp;fub uno uniuerfali paftore unam cfle uniuerfalé Ecelcfîam,
rCor I. utfîtunumouilcôCunuspaftor,EtnonfîntinEcclcfiaDci Caatf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^perfedafponfa Chngt;
-ocr page 223-DeTolknda Difcordia*
fti.Vidcantigiturquicuncÿ popuîi,tribusô^!ingiiæ,ut ß -nondum agnofcunt Eccle/îâ Ro. amp;fupremu Ecclcfiæ ia terris paftorcm agnofccrc quâ primum fatagât. Eft cniin hocdcneccffïtateialutiSjQuemadmodumdodeSócopio^ feprobaueruntcontra Græcos 3ô Armcnos San. Thomas g deAquina,ôiRichardus Armecanus. P A, Tu igitur tot t/aerrorc» Myriades hominumper tot latiffiina régna in Chnftuper Græcorum tot fæculacredcntium.propterautontatemuniushominis, EtdercgW Rom, Pontificis aflerendam,damnarc ÔC externisfuppli« Pnncipu cijs adiudicarenon ucreberisf P E. Non eil meurn, iudicare ‘‘ ueldamnare ullasNationeSjEft qui iudicct, Cui pateromü! neiudiciumdedit,amp;cuius uentilabrû in manu fua eft » Hic loh ƒ. Clara uoce dixit Petro,Pafcc oues mcas. Qui igitur huncpa W^tth.i, ftoremagnofccrcnoluntjOuesChriftinonfuntnccadouile Chriftipcrtincnt,
Sed aliudcft,nolleagnofcere,quam non agnofccrc.Hoc Excufabik« excufabileeftin !onginquisnationibus,utlndiacöd Acthio jndi.nöLu* piçpopulis.Illud rebellionis QC inobcdientiæ damnabilccri tberani. menfecumaftcrt.Quemadmodumfaciunt nunc (prohdo lor)LutheraniÖComnes aliaefedæ nouç,cx Luthcri dcâri
roper impiadefcóiioiïcniagnofcercampliiisnolutjNatio# nes autem fupra didenon ita rcfiftunt Ro. Pontitici. Agno uerûtillumucncrabilitertûinmuln's Cocilijs gcncralibus, utefthodteccrncrein eorum appenfis figillis6lt; tttubs, circa antiquas Bullas Conftanticnfisamp;^ Flürentini Concilij, Tu in publias Lcgationious fuis,quas Romam aliquando mi^ fcrunt. AgnofcuntigiturRonianum Ponnficcm,fî noa? âu,faltcm aptitudine.Et cxcufabilcsmihiutdétur, propter locorum diftantiam,lî modo fanam 2lt; intégra habeât fidê, nulla herefî maculatâ.Ettantû de Ro.Pont.qui uicariû fub
Chri
Aa Z
-ocr page 224-Dfalogus Iohan»Cochlaci
V/carîG calt; Chhfto Ecckffæ Catholicx Caput eft. Ideo nemo lam in^ put Ëcclcfîç cercus de Eccleiiaeifepotcft,qui Papa no ignorât. Ad que Ro. Pont, omnes maiores Ecclefiae caufæ, uelut ad Caput, referenda funt,uti docent,no fold antiquiffima Concili3,Sedetiâan# tiquac hiftoriæ fanciorum Patrum ac Martyrum IibnS^ Epiftolæ,
frenaeui Uj. Hicbrcuitati'scaufafufficiatum'uslrenaei breue didum in tertioaduerfus nærcfeslibro.MaximcCinquit)ô6 antiqft fimaeSf^ omnib.cognitç,à gioriofllTnnis duobus Apoftolis Petro et Paulo,ko.iundarçet côftitutçecclefiç,câquâba bet ab Apoftoiis traditione, ÔC annunciata hominibusfide gfuccefiones Epifeoporû gucnienté ufejad uos, indicates, Confundimus omnes,qui quoquo modo uel per fui placen tiam malam,uel uanam gloriam, uel per caccitatem amp;nbsp;ma# Iamfententiani,prxterquam oportet colligunt, Adhance^' nim Eccle(îâ,^prcrprinc/paltatc, necefleeftomnécóueni^' reEccIcfiain,hoceft,eos quifunt undit^ fideles.Hxcilie* Ad Papam nbsp;nbsp;nbsp;Semper igitur certum habemus refugiû ad hanc Ro.Ec#
fentiperin clefiæpctram,fîquidEcclelîædicenduoccurrat.AR.Etian dubti« recur geliumlonge certiuseftqua Papa,qui Euangeliû parum renduro eft. cQrat,6lt; nunquam docet aut prxd icat. P E. Euageliu qui# demfecundü fecertiffimum eft uti(5,fed ubi uarie exponit à diuerßs, excotentione difceptantium fit fenfus eius apud nos homines incertus,Ad Papaigitur recurrendueft.utE^ uangelift,certuquidcmin fe, nobis quoejin ucro fenfucer^ turn faciat.Non poteft igitur ullaccrtior uia aut régula de# monftrari,ubi nam uera ct Catholica fit Ecclefia,quam ifta, Vbi Pap3,ibi R.oma,ubiRoma,ibiEcclcfiaCatholica.
Aug.confra Qiiemadmodum pukherrime docet S, Auguftinusin epifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra Epiftolam Manichxi quam uocabant fun#
nich.c.4. nbsp;nbsp;damenti,fic dicens.In Catliolica enim Ecclcfia,ut omittam
fynce#
-ocr page 225-De tcllenda Difeordia.
fynccriffîmam fap/cntiâ ( ad cuius cognitioncm pauci fpi# ntales m hac uitaperucniunt) multa funt alia, quæin cius gremio meiuftiflimctcneant.Tcnctconfenfiopopulorum ate^genttum, Tenet autoritas, miraculis inchoata, fpc n tnt3,charitatcauda,uctuftatciirmata,Tenct ab ipfa fede Pétri Apoftoli ( cui pafeendas ouesfuas poft refurretftio? nem dominus commendauit ) ad præfcntem EpiCco^ patiimfucceftiofaccrdctum.Tenet poftremo ipfum Ca# tholicae nomen, Quod non line caufa intertam multas liærcfes fie ifta Ecclefia fola obtinuit, Vt cum omnes harren ticife Catholicos diciuclint,quærcnti tam en peregrine a#^ licuijUbi ad Catholicam conueniatur , nullus haeretico* rumuelbalîlicamfuam ueldomum audeat cften.dcre.Hçc
Vis ergoïam tandem audire.quàm longe àucroabfînt pr^oretLui Luthcrani,dumftulteamp; impie arrogant Catholicae Ec« theride Ec« clefîæ nomen fecTæ fuac. A. R.. Veritatem audire non pi« ciefia.
get,modo fînecontumeliadicas.P E,Dicam breuiter ac modefte. Errant primo ,dum partem fuam fehifmaticam pro Catholica Ecclefia haberi uolunt, Qiioniam confiât Catholicamdurafte M. D. annis,Luiherana autem fetfta nondumX X.complcuitannos.Errantfecundo,dum ucs; rum Éuangelqfenfum arrogant fibi,adimunt fedi Apo# ftolicac, Contra Chnftum, qui dixit Petro, Rogaui pro te ,ne deficiat fides tua.Errant tertio.Dum ecclefîam putât occultaminfpirituSéfolumcredendam , Quod reprobar tum eft fupra, nbsp;nbsp;ipfimet reprobant hoc ipfum, dum Ec# Euc.Jt.
II.
III.
clefiae t-aditiones confiteantur, quafdam ctiam tenendas cefeant. Errant Quarto,dum non diftinguunt inter Tri« IIII. iimphar tem ÔCmilitantemEcclefiam,nrcj interfideminÿ formcmôflormatamjncijintergratiam ,gratum facienté । , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a 3
-ocr page 226-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÜfalogUsIo^CoC.
amp; gratifdatam , Cum fint hæc omnia fupcn'us ex liter» facris comprobata.Errant Quinto,Dum cos tantum pro Ecclcfiae membris habcnt,qui fidem formatam tenenr. Q_uia per hoe totam Ecclcfiam cum omnibus membris fuis incertam nobis reddunt, Quandoqutdcm nemo no^ drum uere feiat, quinam homines fint abfquc peccato mot VL tali,atque charitate formatamfidem tencant.Errant Sex^ tOjDum Praelatos Ecclefiæ malos , pro Ecclefiac mcm^ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bris non agnofcunt,6d per hoc tollunt abcis poreftatemda#
' uium ÖC adminiftrationem facramentorum, quæ Ecclefie, fponfç K corpori Chrifti data funt.Iam fi mali prxlati.Ec^ clefiac membra non elTent, non rcciperent influxtim à
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, pite.quiaeflentmembrapræcifaÔ^mortua.quaeeratiaeint
quot;■’quot;J“’’'“'- nbsp;nbsp;nbsp;J,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
I, Qua propter grauillimepeccant.Prrrho contra DfUt”»
q, poteftati Papæ refiftant, per hoc enim Dei ordinationi rcfiftunt.Ro.ij.Sccundo contra Chriftum,qgt; nolunt re* HI. cognofeereeiusVicariumpaftorem.TcrtiocontrafpirituW faniflum,lt;^ordinationcs eiusin Ecclefia perturbant,coni funduntarqjetiamretjciunt. Ethic certe multiplex corutn peccatum ell. Nam eos quosfpiritus Chrifti pofuit in Ec* cîefia EpifcopoSjDodorcsÔC paftores, fpfî contemnunt, arcj etiam rctjciunt,ac feipfos inordinate in locum corum ingerunt,aut alios Apoftatas rebelles intrudunr.
ReilxfcMa EtperhocrcifiuntlæfæMaieftatisdiuinæ.AitcnimA* diui? poftolus ad Corinthios ( qui utiç non omnes crunt fanâi n«' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necomneshabebantfidemformatam,quiain multisab Ai
itCor.ix. nbsp;nbsp;poftolorepræhenduntur) Vosautemeftiscorpus Chrifti»
. et mcora de membro,Et quofdamquidcm pofuit Deus in cccîefîa,primum Apoftolos,fecundo prophetas,tertio doi âorcs,Deinde uirtutcs,exindegratias curationum,opitula*
tiOQCS»
-ocr page 227-De tollen da difcordi'a^
tion Cÿ^gubernationcs,genera Iinguarum, interpraetatfones ferm onum,Nunquid omncs Apoftoli Nunquid omnes Prophctaeramp;r.Itcm. Omnia autcm honcfte Si fecundum ordin em fiant in üobis.Et in aho loco. Nee quifquàm fibi fumithonorêjfedqui uocaturà Deo tanquâm Aaron» At Lutherani fibi iplîsfumunt honorem,quos per facram orlt;? dinationemlegitimenemo uocauit.P A.Qualc igiturpu^ Turpiffîma taseffeillorumEcclefiamfPE.Turpifliimam profcdo,ac EedefîaLu^ magisinordinatamacbarbariceconfufam,quamulla un^ phorûhçreticorumfuiflelegitur.Quç.n.un^fuithçrefîsa^ deo contumax Si fuperbajquç fie oîa facramenta uel impie reijeeret uel male inuerterete^quç fie cotemneret ac blafphc^ maret omnes facros ordincs Si gradus Ecclefiee'quç fie progt; phanarec templa,aboleret müTa» ealearet uota,nuptui daret Monialcs.^Breuiter,quaî fîeomnemordinationem bonam Ecclefiac uel tollcret uel peflîmc immutaretf Sed defino, ne uidear uobiSjCriminâdi potius ftudio quâm explicandçue^
rit a tis amore hadenus de Eecclefîa difleruifle,
Vt aût hçc noftra difeeptatto, grauiflio altâ teftimonio corroboretur,addâ ea,quac S.Hieronymus'in Dialogo adigt; * uerfus Luciferianos fub fincm propofuit. Verum Dnquit ) quiaiammultûfermocinatifumus,fi^prolixitas concertai» bonis audientiû ftudia laflauit,Breuc tibi aptâçanimi me» fmtentiamproferam.Inillacfleccclcfiapermanendumjquç ab Apoftolisfundata,ufi$ ad diem hune durât. Sicubi au» dicriseoî,qui dicuntur -K Chrilli , non à demino lefuforte^^ Chri Chriftojfed âquo^ alionuncupari,ufpura Martionitas, ftiant Valentinianos,MontenfesfiueCampateSjfcito,nonEcde» fîam Chnftijfcd Antichriftiefle Synagogâ.Ex hoc.n.ipfo qgt;poftea inftitutifuntjCos fe efle indicant,quos futures A# pûftolusprænunciauit.Necfibi blandiantur,fîde feriptu^
,rarmn
-ocr page 228-Dialogus lo.Coc, rar um capitulis uidentur fîbi affirmarcquoddicunt, Cum 8^ Diabolus defcHpturisaliqua fit locutus ,ói fcriptur», Roninkgendo confiftant,kdin intelHgendo.PA. Gram's mee ac notatu digna eft haccDiui Htcronymi fententia, atcç omni harreticorum uerbofitati longe prçferenda.
FINIS DIlt;^LOGI, DRES-
dx feripti. Anno 173
MISCËt^
-ocr page 229-MISCELLANEO
COCHLi^fUk Lî-
bri Sccufidi T'ra^atus 'Primus^
^^cincntia Papa 3i feruus feruorum Dei, Illuftriffïmo Phn opiô^Eledori Frtderico,Salutcm ôd Apofto# licam benedïdioncm»
Itede fili'.fatis SC plufquam fatis fuftinui# musjdiledej'n Chnfto,fîforte Deipfetas tuam animam dignaretur inuifcre acdare pœnitentiam ad cogrtofccndam ucrita# têjUt rcfipifceres âdiaboli laqueis, âquo ____eaptiuus detincris, Nouimus te paterne nionitû â fœ» Rc, prxdeceßbre noftro , ut à te feparares illampcrniciemChnftianæ religionis, Martinû Lutherû, Pernfdc» Cumiamorbimanifeftaefînt fceleftiflîmæ machtnatfones Chnftianae fiuSjfperabamusSCtcadcorpœnitcnsreuerfurum , Sed u^ ’gioni»« uam expedauitnus, Sgt;C ecce labfufcas,quia fruftra coflauit conflator, Maliciæ enimtuæ non funtconfumptæ,Coc# gitnosmiferatio,uospaternistnonittsadhuccômonefe,utQ ucl tandem refipifcatis,ante^ plane in uosconueniat quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
moxfubdit Propheta, Argentum reprobum uocatc cos, quia dominus proiedt illos, Et quid dicemus uobis, quam «tGalatis fuit didum,O infenfati Saxones,qui6 fafcinauit^’ÿæ^* uos ueritati non obedire,currebatis bene»
Interrogate patres ueilros ÔC dicent uobis,maiores uci? SaxoncsJ ftrosô^ annunciabut uobis,Quod ab ca çtate,qua unà tem Carolo mai
B b pofcgnocôuerfl.
-ocr page 230-Epiftola Adrfani Papac V L
AfirlaflUa porc eodcm uixerc Adn'anus Romanui Pontifex » Et PapaJ. Carolus ille magnus Imperator Saxonicac ffdci plantato* res, ad noftra uf^ct Clanffimi in Chnftofilij noftri Caro* * ii tempora, Aui ac Proaui ueftri, atque adeo Saxonesom^ nes femper habiti eftis, ueluti pacis fidei propugna*’ tores, óf per omnta obedientiac pacifici filij ,Talefque,ut nonimmerito Gregorius quintusnationis Saxonicac olim Romanus Pontifex Saxoniç dueem in Romani ratoris conftituerit Eledorem,
Incrcpado nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo ergo tam cito mutatus eft color optitnus.''
^hren^l. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;transferimini, ab eo qui uos uocauitin
tiam Ghrifti in aliud Euangeliumrquod non eft aliud niß funt quidam qui uos perturbant, 8lt;uolunt conuertereE* uangelium Chrifti,Qiifs uineam domini tam pulchre plan Pfal«.7ÿ. tatam eft demolitusf certeexterminauitcamapcr defylua ÔC fingularis ferus depaft us eft cam, Sed uat illud à uobis do mefticis Sdamicis 8lt; cruciatu præcordialiter, Obfecramiis te fili dilede in Chrifto,lcua oculos tuos in diredum ,8^ ui^ de ubi fis proftratus,confydera quantâ Bcclefiac Chrifti tot raalis unditj circumuallatae ac pene oppreflç, per opem qu’ illifubueniredcbueras.cladcminfuperintulifti.
Varie Oppugnatur foris ab infeftiflïmo illo ac potentiffimo clefiT? Chriftiani nominis bofte, dilTidcnt intus Principes publics,5Çin mutuamannatiperniciem cruentiffimiso^ dtjsinterfeconflidantur,9^in fraterna uifcera ferrum ftrif gunt, ut uix Ethnici inter fe crudelius.
Maximum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At haec tibiita uifa funt non fatis grauia, nifi contritio'/
inalum,ioue nem induceres fuper contritionem,r\utriens ac fouens rc hacrcticS. pentem Lutherum ilium in finu tuo,qui ueneno lingueldÇ Ecclefiam SC terras infecit, adeo ut iam peruenerit gladius «fï
-ocr page 231-AdDucetnFridtticamEleâoïcm Saxoniæ» 0
uf($ad animam. Quanto autem pluris cft anima quam cot pus,tant© grauius eft proedidis omnibus horrendum il» lud ac plufquara tartareum ucnenum , quo per haercfum ÔCfchifmatum contagionem tot myriades animarum ini’ tetietunt,intercunt($adhucomnes,quotquotnuncpaffim ab unitate matris ecclefiac recedunt. Quo fubuertitur in* malorum i dodum uulgus,acmille prxftigqs ac fafeinationibus rclt; Luthero. ttahitur â fide quam fuxit ab ubere matris, Qyto b a Mie x (untfineplebibus, plebes finefacerdotibus, Sacerdotes fi» ne débita reuetentia, óó fine Chrifto denique Chriftiani, quod factamétafidei no factacenfentur,Quod factamentu Dei fandumeffe negatur,quod dies f eft i teftiuisfruftren* tutfolennqs,quod homines moriuntur in peccatis fuis, tapiuntut animx ad tribunal terrificum , ncc poenitentia tcconciliati, nec facta communionemuniti. Qviod pulcher timusilleordo tabernaculi confufusfit* Et pro Chtiftia« napace ac tranquillitate adrebellionemrapinasÔCcedesct incendia cum magno SC manifefto Reipublicae diferimi* nc ,uduti daffico paffim excitati, pro quibus egregqs tuis inEcclefiaChtiftimeriii8,quoprcmio, quo non fupplicio dignumcenfeamus f
At dicis f Otte, ferpens me decepit ,dignam cette mercelt;“‘^'“°'?' dem ,qui Mum enutrifti in finu tuo, Sed ita ne ftultus
1 nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fine corde , ut in eis maximis rebus , in quibus errate
damnavieft,unihomuncioni cooperto pcccatisquamtot (anefiftimis ab initio patribus, qui irgt; lege dei meditatifunt dieacnode, Et quam tot uniuerfalibus conci\qs,aduer« (us quae impudens os illud, ucluti fepulchrum patens fc apctircnon erube(cit,Sand3c deniqueSC CavboliexEC* C. E E SY AE Q cuius ritus SC confuetudines ac décréta à
Eb X tempo
-ocr page 232-Epiftola Adriani Papæ V I, temporibus Apoftolorumadnosufi^racionabilitcr obfer# liant ,quæunijs i'fte facrikgatemehtatedeprauaiepr3Efigt;^ mit5 pluscredercpotuiftir O caccam dementiam acpotius ludaicam cæcitatcm.
Oinncs hae« nbsp;nbsp;At fortaffts hoc tibi impofuitjQuod uetcrator illc Martin
retki exfcri nusöCeiusfequacesdeCapitulisfcripturarum uififuntfua pturis fua^ confirmare.Etquistandem hæreticorumita nonfecitran non funtuctcrisferpentisaftutiîc,quihacuelutiefca addUi^ (Sohamomiferis animabiis mille technis SC ucrfuttïsfcinlt;’ per eft infidiatus, Qiitque quo angularem infringerct uuse fidei lapidem,ac Chriftianam feinderet unitatcm,inferipW rarumagrunijfuum feminare fernen,8£ peraerfsm fcriptuiî rarumintelligentiam,non iam pridem eft aggreflus.
Difficilisin^ Cum itaej maxima femper pars Eccleiiarum impeniä telligcntia^ turbafit^Etuixunus reperiatur aut alter qui fpiritualibiis
P ’ oculis deferipturarum intellfgcntia digne ualcat iudicarr, Apoc.ft nbsp;nbsp;nbsp;Siquidem hbrum iignatumlegimus, quem folus Ico detri^
bu luda dignatus eft aperirc, aut foluere fignacula eins. Quanta Ex Quæ tandêcftilla diabolica excæcatio,uni carnali homunlt; csecatiocoti cioni,fempererudanti crapuläamp;^potü quäorbi uniunfo» trafandos quâtotfpiritualibuspatribus,qucrûuoluntas fempfuitio patres. legedniquiuitæfandimonia 66oftenfione fpiritus Si tute,gloriofo deni^martyrio fuâdodrinâcomprobarunt, in feripturarum intelligentia plus fidei habuifle 66 habere potuifte t O cæcitatem nouam et inauditam unus apo^ ftata tibi potuit pfuadere, fefelliffè priores uniuerfos, errate pofteros, 66 in folum fe Si quos decepit pcruenifte regnunr Dei,perucniftetotas miferationumdiuitias ac gratiamfi^ uniuerfitates. Et quid nondum dicimuscum Propheta, Hicre.4. nbsp;nbsp;ßgy domine ergo ne dccepifti populum tuum,quin potius,
cut
-ocr page 233-AdDucem faxonixFrtdcricumEiedorcm»
furnondeuitatisfecundum apoftolicum præceptum quae# ftionibus ac pugnis ucrborum;exquibus oïiuntur tnutdiç, contentioncs óó blafphamiae fufptüoncs malaCjConflidiones ,,7inio,/. bominum mentecorruptorumSlt; fubuertûi corda audicn# lium ,cx opcribus fuis iuxta dominicam dcfigtiationemftu duifticognofcerepfeudoprophetamiftum,qui ad uosue^ nit primo in ueftimentis ouium , lupus intrinfecus rapa^ ciffimus,
Siquidem nonexfoliis,non ex floribusjed ex frudibus arbor cognofcenda crat, An non manifcfti funt nequiG buscogno # fimi fruâus ittius i Siquidem facrilcgus hic aduerfus fciturLurbe deum,lmagincsfacras,atq5adeoipfamcruccmChrifti feeler«’* tabs manibus confringere et pollutis pedibus conculcare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
non formidat,Contra facevdotes deifuroreirapio, temeras rius non definit laicos adlauandas fibiin corum fanguine tnanusfedulo concitare,EcclcGam Chrifti parricidalibus armisoppugnans,h0cagitaflidueut fufEoeentur homines in pcccatis fuis,hoc unum elaborat,nc Diuinamifcricordia fuis factaraentis ( quac peccatorum remedia cfficatia eflc uoluit) uulneratosinecclefiafuacuretjtacnim ea autfu# ftulit uniuerfa,authacrcfeas fuae peftifero intccit ueneno,ut toxicum magis requirat quam animarum' medicinas,prae# cepitfuis,neindignantidcoquisfati8faciat,ncleiunqs,ora#
I tionibus jLamentaiionibus peccataredimat » Nchoftia illa placcnsdeocorpusÔC(anguisdomininoftrilhefuChrifti â faccidotibus offeratur quottidie pro peccatisnoftris,uota docctnonreddercdeofuo.Etcumfit ipfeapoftata ac pro« teffionis fuae defertor^ut plurimos fui iaciat fimiles, Sanda iliauafapollüere non ueretur,Confectalas dco uirgines ÔC uitam monafticam protcffas,extrahete àmonafterqs fuis et inimicojimo Diabolo redderc quem fcrad abiurauerunt,
Bb 3 Quod
-ocr page 234-Epiftola Adn’ani P P. VI,
Ql’o^ tû lïetcri lege umbraticis faCcrdotibus dotMi'nus nofl cuiic,quodethntdsidolorumfuorumflaminibus homines funtabbominattjChriftifaccrdotes uüiflîmis copulat me^ retricibusjdodos illos patres, quorum uita ÔC dodrina iHu'/ ftrauituniuerfumorbem,non folum dcbito honore non
Lutheri co4 nacus 'corn era oranes le
Noncreden dum Luihe# rode ipiricu (luemiadau
fequïtur,fed multoquàmCayn fceleftiusdefptcit,deridcti contcmnit,Ôdinfedatur,Sacrisfcculisomnibus uniuerfalii’ busconcilrjs tmpudenti orepalâcotradicit,ac facrilegalin^ guadetrahicjibertatis fpem Ucentiofam quandam uicam nullis conftridâ legibus,ac fere ferinam inducere conatuf* Vnde QC exlex homo contemptor 8C utolafor Icgum omnium,intantamerupitmencisuefaniam, ut fanâiiH) morumpatrum décréta ÔCecclelîafticos canones igné blico concremare non formidauerit Et breuiter ebriftia*' namucritatem , omniumrcrum ordinem.pulcherrimam denique facicm ecclefiæ, â Chrifto ab Apeftolis Apofto^ licifej uiris ac fandiffîmis patribus ab initio conftitutam» unus hic poft tot centenos annos difcindcreinuertere, ac deformare molitur.
Quod fi nondum fa cis etiam internofcis, de Chriftiano magtftcrio,andc Antichrifti fpiritu ifta proficifcar,tur,Si ita te fafcinauitpræftigiatorille, ut crederepoftis, unutn perfidiflimum apoftatam uclut alterum Helifcum haberc duplicemfpiritumHeliac, aut alterum efte ( quem fe iagt; dat ) Danielcm, in quo ßt fpiritus amplior amp;nbsp;jntcîîigentia fcr/pturarummaior,quam in omnibus olim fandiß imisi^ lis dodilTimifcg uiris,quam in facrofanda Catholica eccle^ fia, Qiiid te uno caecius f Aut fi iam exfrudibus arbotrm
congnofcens,in erroreperfîftis tarnen,quid te mifenusi' :Q,Corin. n, Sedefto transfiguratus fit contra te fathanas ille in An^ gelum Lucis, èC quac mahifefta funt carnis ac Diabo* lica,
-ocr page 235-AdDucemfax.Frid. Ekd. loo
Uca, fpiritus effc 6lt; Chvifti opera uenenata ,fua facundia pcïfuadcrcpotucritj nünquid nonubiqueuelhocipfepro# Quali» didit cuius nam fpiritus fitf Vt omnisfermo eius ama# ruscft,uirulentus,arrogans, ac malediccntiffimuB nuf# quam non fcatere conuicijs , blafphemtjs ac fcomatibu» plufquàm uenenaiis aduerfus omnem pietatis,tnodeftiæ, inanfuetudinis,ac benignftatis officium, Nunquàm ita docuit Paulus cuius iaäatfe fpiritum habere , cum nul# la dus extetepiftola,quaenon pacem unitatem amp;nbsp;alia id uirtutis genus redolcat, An non Romanos fuos horta# tur in domino, ut in charitate fraternitatis fe diligant in# uicetn , Sedeniur quae funt pacis, öó quac aedificatio# nis euftodiant C Corinthijs, an non teftatur fc docere in 4cclefis deum , non diffenfionis fed pacis deum cffe , Et bteuiter nonne ubique clamat, ubique docct Euangeli# ca illa tuba, Vt digne ambulemus in omni humilitatcac tnanfuetudine cum pacientia fupportandi (e inuicem in ftrina Paul! charitate,folliciti feruare unitatem fpiritus inuinculopa« Gal.tf. cis , utque deponamus omnem iram indtgnationem blafphemiam , maliciam , turpem fermonem ? Quo igitüï pado maledicentiam, amaritudinem ,lram , indi# gnationem, blafphemiam ,inflacionem, I adationem C qu x ita huic peculiaria funt, ut Paulo ac illius difcipulisuni# uerfisjtnitis BC humilis corde^ non Paulini,non Glni# ftiani, Sed Diabolici fpiritus effe , certiffimo indicio ueV catco non clariffime apparet ex uerbisillius,
Qiromodointellexifti effChriftumin cotdeCuoan uc# toAntichriftûhabercjfecundûq^ipfaueritasinEuangelio ait,progeniesuiperarum,quomodopoteftisbonaloqui CÛ eftismalijdehabundantiacnim cordis os loquitur, ut cum fcïiptutnfit,quod malediftitegnumDei nó poffidebunt, I^atth.igt; lUïUïft
-ocr page 236-Epiftola Addani PP, VI, iCor.ÿ. ïtcram inEuangelio dicitlefus, Quicuintj di'xentfratf' MÀtch.y. Racha,reuseritconfîlio,quiaiKcmdixeritfatue,reusg£hefl nac incendio,Ilium autem Antichnfti apoftolum efle, cui^ quâm obfcurumefle potent f”
Qui non modo facerdotcs de/, Sed etpr/nc/pem facnciö^ turn, Petri Succcflbremjleiu Chnfti in terris uicariumj tam , nephandijjinfanis nominibus,tam inauditis contumclijs , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuicns 3^ blafphemns nuCquàm non lacerat difcet
dem Apo^ » Raatur, ut ea commemorare pudica rcrugiat «n» ftolioara,( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audirehorreantaurescaftæ,Qiii Apoftolicam Ca^
thedram,inqua praefeditcaput Apoftolorum Petrus,eu* præfuerunttotfandi Pontifices ( Quam cccicfîam unde fît orta principal!ter unitas Saccerdotalis, Sandus Cypd’^ Gyprh Hb,i. nus acgioriofus martyr non dubitat SC affirmât ) Iinpio ac epiitolaj. peftiJentiorecathedrampeftilenticam antichriftianâ , dia^ bolicara,6dfîqeiæpotuitexcogitarencfandiora,totics ap^ pellare non ceffat, Qui fcliolas chriftianas,quæ tam multos dodilïimos facratiffimof^ uiros ,tam egregias in ccckßa dei columnas nobis protulerunt, impudica lingua fua, ( Lupanaria,Sodomas,ÔCGomorrasubi^uocarenon unfi cundatur.
Qciinon fatis omnipotentis dei habet facerdotes pro* ^f*5o*^nibus,conuictis,contumdtjs,acblafphemrjshorré* facerdotêr?^ ^sacinauditis nufquamnon publice Slt;i palam infedariö^ quibusuis cafibus uiliores faccrc,nifi etiâ laicos concitet ad j Iauandasmanusj'nfanguineipforum,Cum tarnen quanto amore haberi uelit fuos facccrdotcs, maxime principem
Deut.1T. nbsp;nbsp;facerdotum, Idem ipfe dominus in Deu.teftatuscftdiccns,
SidifficileSCambiguumapudteiudicium effe profpcxeris ; inter fanguinem ôifanguincm,caufam QC caufam,lepram [ amp;C !epram,5lt;iudiciumintraportastuas uiderisuerba uaria*
K, Surge
-ocr page 237-Ad Ducem SaxoniacFndedcum Elcdorcm, lor
Surge ôiafcende ad locuquemelegcrft dominus deus tuus' uenienfiçad facerdotesLeuinci generis,ô£ ad ludicem qui fuentillo temporcjquaerefi^abeisquiiudicabunttibiiudt^ cijueritatcm,ÔCfaciesquæcunçdixerintqui præfunt loco quem clegtritdominusSCdocucrintteiuxtalegem eiusfe* querifi^fententiâ eorumjnecdeclinabisnci^addcxtrâ necç finiftram, Qui autem fuperbierit nolens obedire facerdotis imperio,qui eo tempore miniftrat domino Dco tuo,ex de^ creco iudicis morietur homo ille.ct auferes malum de domo IfraheljCundufijpopulus audiens timebit, ut nullus dein^ ceps tumefeat fuperbia ► nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“■
Et Samuelcumfpernereturâfilnsirracl,an no dicitdo:« minus, Nonenim tefpreuerunt fed me, neregnem fuper ^“fu^rnît eos,manifeftcoftendens,inuifibilem feccntemni,Cum uiif deû Ipcrnît. fibilemquis fpernitfacerdotem. Quare6C Moyfcs mur^ Exo.itf. muranteaduerfusfe populo refpondit, Non aduerfumme murmuraftisjfcd aduerfus dominum Deum ueftrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Qiiodfi Leuiticosillosfacerdotes tanta honoris præro^ Maîor debe gatiua præccllere uoluerit dominus qui exemplari ôô um«’ tur honor brætantumdeferuierunt,cœlcftium in umbraticoillotaber fa«fdotib^^ naculofacrificiorum officia cofumantcsjQiîo tandem ho/ noris loco eos habere uoluerit, quibustradiditclauesregni cœlorum, tantamç tribuit poteftatem ,utqu3e ligauerint fuper terram ligata fint SC in cœlis,ô^ quaccuncj folucrint fuper terram, foluta fin 18C in cœlis, u tey quorum ipfi dimit terentpcccata,dimi(raforent,quorumrerincrcnt,forentregt; tenta,Q.ui non fanguincm hircorum Thaurorum SCui/ tulorurn,Sedhoftiamuiuam,fan(Sam,immaculatam,cor/ pus 8C fanguinem Domini noftri Ihefu Chrifti ofîerunt quottidie pro peccatis noftris,conficiunt uerbo fuo, tradât manibus, Ôi breuiter facramenta omnia , quibus homi/
C c nibuÿ
-ocr page 238-Epiftola Adnani Papje Vî» nibus uica falusc^thbuitur animarum, fuis perficiunt tionibus,
Honorandi Quanto,fnquam,honorehoj pracccllcreuolucritdonii* facerdoKï. , q^-j tandem dubitabit,quod nee idemipfctacuiti** J-ucua, EuangeliOjCum dicitadeoSjQui uosaudit me audit,6^ qui uos fpernit me fpernic,qui autcmfpcrnitmc,fpein‘^ cum qui mißt me. Etquid coafcquiturquaminauditn^ dum exemplum blafphcmia 8gt;C malcdidum qui factrdc? ti Chhfti aut blafphcmat aut maledicit, An non hoc exem^ Bxo.io. plum mandatum in retributionc,honora patrem amp;nbsp;tna^ trem ut fis iongaeuus fuper tcrram,qui autem maledicit pa? tri0^matri mortemoriatur,nunqnid ad carnales parentes tantumillud c(l referendumamp;£non inteiligendumadeosgt; qui nos Chrifto regencraucru t, per quos Cbriftiani fumus» qui nobis peccata dimittunt, qui nos cozkftibus pafeunt Mcramentisc'
Honorandi Quid ß peccatorcs funt Somali facerdotes f quid fi ôi Ämalifacer pajxntesfnunquid proptcrcaeosnon honorare,auteisiiia ledicerelicebit i Nunquid ludascrat inter eos quos do?
Matth,lo, minus mifit ante faciem fuam ôf ad quos diccbat,qui? cunque non recipit uos nci^audicrit fermoncs ueftros,tx? euntes de domo foras à ciuitatc,cxcuttite puluerem de pc? , dibus ueftris, Amendico uobis tollerabilius crit tenæ So? ' domorum ctGomorrcorum in dieiudicq quam tillciuitati.
Meb.jf, ”0’’ praccepit ifta Apoftolus, Obedite prjepofitis uelt; tlob I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubiacete ds. Qpod fimalis 0^peccatonbus nonlit
obediendum,quibus tandemc’quoniam fi dixerimus quod peccatumnon habcmus, iplt nos feducimus ÔC ucritas ia Dobis non eft.
Oui5«jnoUdifcurerepaftoKm,noIite tudican Dd
£00
-ocr page 239-Ad Ducefti Fn'dcncum Eîeâorcm Saxoniae. soa 'conftifuerröCChriftj, annonttapræcepit Dominus in NcLifdfu/ uangelio' dicens , Supra Kathcdram Moyfi fedebant dicent preß Erit^ Si Phanfaei,omnia quædixenntuobis,tacite,Sccun bytero«. dumuerooperaeorumfacere nokte, mamfcilcijgnificans habere cos dignitatem,tametfîuitæexiftantperditæ.Nun? (oh.iX quid idem Dominus cum poftea tempore paiTionis alapam accepiflet à fcruo facerdotis,dicetis fibi. Sic refpondes Pen tifici,aduerfus Pontificem quicquam dixerit cotumeliofe, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
Quinmagis innocentiam luam afferensôi oftcndens,Si malcinqu;t,Sic»An non 6i Paulus cum cçderet in Concis lioiufli) Ananiæ, dicerctcÿ ad cum, percutiet tedcus paries dealbate, ôitufedens iudicasmcfecundumlegem,ôicon^ tra legem iubes me percuti,audiens ab aftantibus. Hic ink? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
mulas facerdotes dei, maledicendo ipfum tantum inane no men ,Etumbram quandam facerdotis cogitans expauif, Nefciebam inquit fratres quia Princepseft Sacerdotum, Scriptum eftcnim,Exodi uigefimofecundo,Principi po? pull tiii non malcdiccs,
Qpo magis miramur, quod ex iftis diabolici fpiritus Of FurioiTcoü peribus,ueluti frudîibus nequiffimis,arborcm peffimamLuthlt; nondum cognouifti. Et quis eft tandem ita hebes, ut non uideaqquo nunc prorumpant fufiofiffimi conatus iftiusf Cuutquifi$eftfacinorofiirimus,defpcrati(nmus,autper^ ditiffimuslatro autbomicida,fub iilisucxillisÔi figniscon ueniunt,Ecclefiäiam parricidalibus armis et facniegis ma# nibusnoclam fed palä oppugnantes, Confccrata deo loca tépla ôimonaftcriaexurutct^phanât,Chrifto dicatasuir gincs,SacerdotesCbriftietmonachoscrudeliiïime pfequiî tur,Ecclefiarum bona diripiunt,ôibrcuitcrrapinislatroci# uqs/xdibusacincendijsconfunduntuniucrfa, Excçcante
Cc Z nimitum
-ocr page 240-EpiftoIaAdnaniPapæ VL ’
. nimirum eos iufto dei iudicio, Ô6 mfaniam tam tnanjfe ftam erumpere permittente, ut neminem iam laterepofTtnl fceleftiffime machinationesiftius, At ht qui peftifera con^ tagioneipfîus infedosfefe nunc tandem cognouerunt,fciû matico errore depofito, ac hxretico furore deferto, unitatis acueritatisdomiciiium fidei fanitateappetunu
Increpatio Inter quosdilede nobis in Chriftolefu cumte non ex InFrid, Ele. poftremis recurfurum ad finum matris fperamus,que reuera tentemlibenter utobutjs nranibusexçeptflemus,bonafpt tandem fruftratijUidemus fupra firmam petram induruif* fe te faciem tuam, V idemus perniciem illam animarû Lu^ therum fub tuo patricinio latitantem, fuum adhucuiru» Hatthj. longe lateque fpargere. S cd quoniam adhuc potens eft Deusetiamdelapidibusiftisfufcitarefilios Abrahæ, antc^ quam egrediatur ut ignis indignatio eius.ôd fuccendatur, Admonitîo necfîtqui extinguat.ldeofili diledeih Chrifto,obfccra^ paterna. mus peruifeera nunc redemptoris noftri lefu Chrifti,
Chriftianamunitatem,percbaritatempatriac,pcrtuaffldf^ nique ipfius tuorumc^faiiitem, mifcrcrcEcclefiæ Chrifti) totmalorum incurfionibus iam undic^ cxagitatæacpcn^ opprefTæ tua maxima culpa, aliquando fer opem, miferrrï patriae noftrae,quæfynceræ olim fidei,eximiæ religionis fan(fiae,fub iugo domini acreligiofæ obedientiae infigo* “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prçcellens gloria,perniciem iftam religionis Chr iftianç,
dei,acpietatis publicum hoftem Martinum in fuis fc rifle acfouifleuifccribus, nue crubefeit, Mifercredeni^tiH ipfius,tuorum(jmiferefcduâorumSaxonum,
Cominado Qj.jos,nifi refipifcatis,3i quidem cito ,manetprçfcii5 deukionedi accertaultiodiuina,quamnecgin hocfçculo effugietisnt^ Hkr'ty* ' quein futuro,hçc dicitDominus, Audi popule Itulte audi
-ocr page 241-AdDucem faxoniacFridertcumEkâorem. I03
principes,qui non habes cor,qui habedsoculos 6Ó non ui* detiSjaures ôC non auditis, me ergo non timebitis,amp; âfacie meanondolcbitis,nun^nonauditisqu3efcccrim a diebus aniiqsflegitcfcripturasinquibusputaiisuoshabereuitâacÿ ternâ,2Cinuenietisquamgrauis femperfuit ôôterribüis di# loh.y. uinauindiftain iUos,qui in populo dei febifmata concita^ ucrunt,nunquidnonlegiltishorribilemdiuinamultionem aduerfus Data ôô AbYron,qd mukitudiné aduerfus Moy ÿ fenconcitaffentjquosdehifcensfubpcdibus terra 66 aperi# ehs osfuum deglutiuit ÔC omniaqu3C ad eos pertinuerunt, itautdefeenderent uiuentes in iniernû,Et aduerfus Chore, quemeandemob caufam cum ducentis ÔC quinquaginta uirisceleftisflamma deuorauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgt; 1 •
Quodfiobduriustortaffisin ipfum împeriû,aut quo# Ira Dei in rundam paftorumfeuignauiamfeu maliciamfchiftnataexgt; citanda putatis,Nunquid non cxlibroRegum audiftis,in^ dignatum dominum fuiffe aduerfus decem tribus filioru Ifrahel, ÔC in omne fernen eorum ut dimoueat eos ÔC tra# diderit in direptionê,donee proheeret eos a facie fua. Ob quam tandem culpam,nifiq? ob durius Impcrlu Salomo^ nis,Etimprudentiu$ arrogantiufc^rtfponfumRoboam re j.Reg.u. gislherufalem^fciffacfuerunt à tïibuludaöC Beniamin.
’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quam prüfens fempCrfuit dominus uniucrfisfacerdoti# i.Reg. ly.
bus tuis C An non Saul ab regio abieótus honore ,Et O fias Vitor iacet rexludxpercuffuslepra,propicrea^qu^facerdotumétant pquot; contra facerdotes dommi funt aufi ufurpare , fufticien-'z * ti potueruntuobis etfe arg^imento.Etbreuiter ,an non om# nesteftantur hiftoriae,uniuerfos ukrici manu dominiinfeli ciperqffe exitu,quiin Chriftos domini facrilegas manus inqcerenonformidarunt,Contra autem felicia omnia ÔC longam ibis contigiffe Uttam, qui Chriftum in facetdoti#
Cc 3 bus
-ocr page 242-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola Adn'ani PP,VÎ?
bas uenerati funt rMoueanf ergo uos exempla aîioruillt; Si cogitate quid uobisfit expedandum, qui uenerabiki” dei chorum in manus tentatis tradcreprophanas.
Tcrribile ex cmplum uh Cionis diui;
næ.
i.Cor.j.
Imicarl Pau tum.
Pfoindequod dominus per Moy fen præcepit uniuci'^ fo populo Ifraelut fepafareturatabernacuIisCIiorCjDatan Q(. Abyron,nec rangèrent quic^ quod ad cos pertineret, biuoluerenturin pcccatis eorum ,hacc amp;uobis praecipue^i tibidilcdefili,eiufdem domini noftri audoritare praecipi^ mus SC obfecramusin Chrifto Iefu,ut fcpcremini It Martin no Luthc* auferatis à uobis petram illam fcandali,netj tan# gatis quod illius eft,neSC uos diuina ultio inuofuat fubiw inpeccatisillius,Expurgate quàmprimum fermentumib lud quod religuam fidei ucftræ maflam corrumpit, tit fids noua confperßo,noua(5creatura.Non dedigneris tili dilc# de Paulum imitari,quemficut in ccclefîæ dei perfeeutione, tam grauem animarum perniciemfubtuo nutriens patro# ciniojitarcuerfusad cor,cffice,ut intelligant omnes con# uerfionemtuam. Vtquequipcr te funt icandalifati,inte rurfusglorificentdeum,Maximcautemhoc præfta quàm primum,ut impurum illud os obftruarur,ut capulctur blaf# phemiæ lingua,quæ contra deum 8C fandos eiusloquinon ccfTatjSC uirus fuum undi($ fpargit.
Admonkio pia, Hiere. lt;S.
Ephc,4,;
Bt ut Prophetae uos uerbis ammoneamus. State fuper utasSCuidcteacinterrogatedefemitisantiquis, quae fit uia bona,6Cambulate in ea,6C inuenictis refrigcrium animabiis ueftris,State inquâm,6C dodrinis uarijs SC peregrinis nolite abdueijinterrogatedefemitis antiquis, quae fit uia bona per quàmambulauerunt patres ueftri, quàm dcmonftraiic# runt tot myriades martyrum ,docuerunt($ tot milia conlcb forum,2C ambulate in ea, Quod fi â uo bis impetraucrimus, fîcutSCfynceriierfperamus, erit quod gaudeamus cûan^
-ocr page 243-AdDucemfax.Frid. Ekâ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104
gdts depeccatorcpœnitcntiam agente, ÖCpcrditamac rurf LoeVj. lusinuentamouem,humetisnoftris ad ouüe dotnini gaugt; dentesdcportabimuSjpatcrnaqj pietate quantum in nobis tueritjftûlam uobis pnftinamreftitucmus.Quod fîdixcrw tis,nonambulabiinus,ôi paterne falubritcrc^monitiuos te fponderitis,Non audicmus,ldeo audite genres,dicit demi# tiuSjEt cognofeite congregatio,quanta ego faciatn cis .Ec# ce ego adducam mala fupet populum iftum,fruôlum eogtgt; tatiQnuineius,quia uetbameauô audietunt,ÔC Icgetn sne^ am proieccrunt,
SedôChoc tibi denunciamus in uirtutc omnîpotcntis dci8lt; domininofttiIcfuChriftt,cuius in tetrisuicadus fu# tiodeuwoqf mus,necteinpr3efentifeculohoclatururoimpune,oCinfuf g\adio._ tU!’O3eterniteignisexpedlareincendiû,Vtuunt una Pon, Adrianus,ôireligiofiffimusimpetatoï Karolus,meus Cha# tiffimus in Chrilio fflius K alumnus, Cuius tu edicturn uere Chriftianum aduttfus Luteranam pcrlidiam,tt quod talemdccebat imperatore ,non fine graui onenta ac utlt# penfione Caefarcae maieftst's utolare non dmuifti. Non committemus ,utquo5 olim cum magno C«olo Adna« nuspcnti{cx,inChriftog«nuetunt,NuncAdnanusVon.
Et imperator Karolus Cub fcbiCmatico nbsp;nbsp;hxuttco T'yran ?
no,hçrefum ac (chilmatum finamus interirc teteuettiminiadcor,acTefipikitc tu tuiejpopy tut dudorum Saxonum, nifi uirumqj gladtum, n* poftoUcum fimul ÔC CefateumoUm ucliti# cxpctitl.
SC£t~11gt;Tgt;gt;r RO AnnoDorotoi lîxi,
-ocr page 244-Mise ELL ANEO’
RIXM LI BRI
T racldtus Secundus.
ARTICVLI CONTRA QVENDAM Paftorem Milten bergen fem nomine loan nem Draconem inquifitorij.
Mprimis lamdidus procurator fifci ponit ÓC dicitjEtfi neceiTe fucritprobarG intenditeundcm domina lohanncmp’^ lam publice pracdicaffe,Quod tempo* requadragefimali ab efeis carniû et
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niorum minime fît abftinendum jNeqot
Chriftifidcleseodem tempore ad huiufmodi abftinentia’” fore obligatos aut cogendoSjCum infacro Euangcliodefu* per nihil repcriaturcontineri.
It
Item dixit, Quod omni die licitum fît Chrifti fidelibtit uefei Carnibus amp;C.ladicinijs,net^defuper cis iugumit^P®^ ni,ne(^ad obferuantiam huiufmodi aftringiquif^ debcat
lit
Item,Quod idem dominus Iohannes temporequadragt; gefîmaliproximepræterito ladicinrjs publice in hofpie^ JurÄvon no ufgoreindulti Apoftolici ,fed aufu proptio
Oefcinonerubuit.
lilt nbsp;nbsp;nbsp;Item,Quod idem dominus Iohannes prædicafle dici^
tur,Quod celebrate miflas amp;(. pfallere boras Canonicas,ati£ uigiliasnihil fit,ne(5animabus defundishuiufmodi op«’ In aliquo fint fuffr3gantia,aut cuicp in aliquo meritoria.
Item
-ocr page 245-Contra Articulosloanm'sDracontSe lof
Item dicit fimilitcr prædicafle, Qiiod mffla à. Sacerdote V» malo cclebrata, nemint fit mcritoria utilis ant mfta, Nccÿ tniffam cniquamforemcritoriam, niß cam nte SClcgittime cclcbranti,
\r T
Item fimilt modo in concionibus fuis diciturpracdïcaflc, *' neminem foreobligatumad eelebrandû ftfta fariócrum, aut aliquem diem feftum,præter diem dominicum ft ftiua^ riÔ^cclebrarideberenccj Sextisferijs Sabatinis diebusabci« fuearnium foreabftinendum,fciiicet omni die licit um fit uefcicarnibus ad placitum»
Item idem Dominus Iohannes procediones tn feftoS» VIL Marei folitas et per DiuumGregoriû Papâinftitutas,aca^ liasprocediones diebus rogationu pagi folitas, publice fieri pro2tibuit,atc^defupdixiirefcrtur.^cb bit bid) vmb Cbvi (îi^efu blue wtlUn/buwólU|l nit walUnobcv mit bct| CtcuQcngbcn/oann ce cy td niebre.
Itemdicitprocurator,Quod huinfmodi diabolica prae? vill, dididomini Iohannis fuggtftionu, populus more folito prxdidisproceffionibus intcreflcneglcxit,in diuini cultus diminutionéacinffiturionisfummorû Pont, derogatione.
Item idem dominus Iohannes pubiiccdocuifleetconfu# IX luilTedicit Laicos,fubutrac5 fpcciecômunicaridcberccon trainueteratâ ÔC approbatam ecdcfiæ confuetudinem, Ac eundctnfubutracjfpeciecommunicarepræfinnpfifre.
Itcm,Quod dicttur prædicaire,quod licitnm pcrmtG fum fit facerdotibusducereuxores légitimas, Saccrdotibus ex hoc,!uxus incontinentie, aclafciuia frena iaxando.
Item, Qiiod Sandionesdécréta’5lt;^ Sraruta fummorum^f« Pontificumô6 Conciliorum, contra prædidasipfiusdni Iohannis Trach Conciones QC perfuafioncs, édite fint hu# maneconrtttutiôcsad quarûobferuâtiâ nemo fit cogedus,
D d Item
-ocr page 246-Refponfîo Ioan. Cochlæi
Xn, hem, Qiiod idem dominus Iohannes praedidis CfWi neishærchcis SiC. deteftabilibus infoientijs minime conteni tusjfed ut pacis ô^trâquillitatisinimicusacIraternJtatisinfi diator,nuper ab ingrelFu chori fe tucri, ac praefentias nod» deferuitas recipere nifus huius prætextu feditionis intcf confulatum ÔC plebcios contra dominos ÔCcoafratresfuo! de choro Miltenbergcnfufcitaffedicitur.
gt; xiH nbsp;nbsp;Item dielt Procurator prædidus, Qiiod licet praediôu*
dominus Iohannes facris iniciatus fit ordinibus,Idcm tam^ officium fuum excqui,Canonicas horas perfolucre, acpfgt;^ micias celebrareneglexiffe dicitur,inanima£fuae falutis fpendium,2lt;approbatæconfuetudinisuilipendium.
XIIII, Item dicitur fîmiliter publice prædica(re,quod ad rampœnitcntiamfufficiatpænitentifolacontritiojfineofis conleffione,auferendout uerifîmilitcr pratfumitur à nitentibus ôic uerecundiam ctpudorem,ac deimcjucndi au^ daciam præftando, '
RESTONSIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GQ»
chlaei,contra eofdem articulos.
CONJRA ARTICVLVM t DE efucarnium in Quadragefima
in
gefima.
Rgutnentum abEuangelio 6^ Paulo gatiuenihil ualet, fciunt etiam hocpued, Dialedicae rudimentis imbuti. Neijeifl
Euangclioaut Paulogt; Dominicus habcatur feftus» J Quem tamen uult feftum haben noft«
-ocr page 247-' Contra Articules Ioannis Draconis» lolt;J flIeDraco.Vbiautcmfcriptumcfluelin Euangcliouclin Paulo quod in Quadragefima minime fit abitinendum ab efu carnium ÔC ladicinioiumc Vbi iegitur Cbnftus auc carnes aut laâicinia comedifle, prafertim in Qiiadragefi# ma^’ubiApoftolif'ubi fandorum quifpiamf Qua igitur tcmcritate nouiiftiThcologiaudent, contra obfcruantiam totius Ecclefiac 0^omnium fandorum,perM, D» angt; noscuftoditäjincipcrcnouaGafrrimargiâ ,Epicureum^ efum carniumin Quadragefima r Qiiis ante coshoc fc#, citcQuaidfaciuntautboritater qua leger quo exemplof' Atdixerint forfitan, Paulum argucre eos,qui abftinere i, Tim,4. iubent à cibis quos deus crcauit,
Sed non rede intelligunt Paulum, Non enim prohibcf, paulusiti irguitue abfhnentiam Quadragefimalem , fed errorem Quadragefi Pfeudo apoftolorum, qui fideles ad legis uetcris obfer mjcarnes uantiain afiringcrc uolcbant, in qua â multis abftinebatur '’° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
cibiSjUelut iinmüdis, At immundi per fe no funt cibi quos Deus crcauit, Ab eis tarne abftinerebonum eft gracia ma«i ectadicorporis,utpoffitlibcriusuacarcdeoanimus. Idqd _ diligen ti (Ùme fccit Paulus. Ait enim, in labore 6^ oerumna inu!gilqsmultis,infamcfilt;fiti,iniciunqs multis. Often? dantipfinobis,ubiuiiquam Paulusleporem aut pcrdiccni autquafeun^ carnes in Qiiadragefima comederit, Qtiid autem refpondebut Paulo de grauiflimo ifto fcandalo fra^ trum,quos perefum carnium fcandahzantr V^tinam dili^ êentiuslegantxiii]. Caput ad Ro,6l Odauu caput l.ad Rom,r4.
orint. Bonum eft (inquit) non manducarecarncm,nc(5 bibereuinum,nequein quofratertuusoffenditurSiifcan;’, dalizatur aut infirmatur. Item fiefcafcandalizat fratrem ’
Dd z
meum
Rcfponfîo Ioan» Cochlæi
I, Cor. I- nbsp;nbsp;mciim,non manducabo earn cm rn aeternuifl ,nc fratrenl
iticum fcandalizem, Quomodoautemnô feandalizentuf Laicipernouum iftumcarniumin Quadragefima cfunb contra Ecclefiæpraeceptum,contra exempla fandorum,co tra tam andquam tot retro fæculoriîobferuantiam,'‘Nonn^ ipß Q(.omnes majores eonim abftinueruntfSed nouiN poftoli iftj abftinuerut, antc^ ad bas declinaucrüt infanias falfas.Nos Quadragcfimalisabftjncntjæhabemusfanâiûi ma exempla. Mofen,HcljamjDanieIem, loanncm ftam,Chri(lum,Apoftoloset omnesfandos.QuidhabcnC iplipro carnalijfta Gaftrimargia QC. fcandalofa uoracitatÇ fuar Ollcndätfaltcm unum etotMjlljbusf3ndorinn,qui carnes in Qiiadragcfima fanocorporecomedcrit»
11, DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibt^S QM-
nidiecomedendis.
Matth 14. X Tßifcriptumcft,quodlicitumfitChrjftifjdeljbus,on’ «Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y nidjecarnjbiisucfcirLcgimusChrjftûcxqufnlt;jp2^
Nfrtio Chrî nitiyj duobus pifcjbusqujni.ÿM(Ija ui'rorûjtemex (epte panibusôipaucis pifciculis QiaatuorMina faturafie, Atçf comedic, nbsp;nbsp;ctiam poft refurredïonê manducafle pané pifeis affi et fauo
Luc.ult. mcllis.Etiuxta ftagnudifcipulisdcdilTepanê ÔC pifcé pru* lohan.ult. pjg fuperpofitû. Quid fîmiledccarnibuslegit Draeo^ Ao ty nbsp;nbsp;nbsp;ignorât fepulchraconcupifcentiæflbienimfepciieriint po*
Ado ilt;s* puliîquidefyderaucratcarnes» Etin Adibusdecreûcftab Matth, 18» Apoftolis amp;fenioribus, ut fideles exgentibus abftinrrcoi abimmolatisôdfanguineS^fuffocato.Et Paulus præefpic*
■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;batcuftodirepræcepta, dogmata ^décréta Apoftoloniio
Si fcniürum,Cum igiturEcclefia praccipiat quibufdamd*^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busàearnibusabftinerc.pro Ethnico habendostftpW’
uerbum Chrifti.quifquis contra Ecclefiæpracreptumetco* fuetudinem,omnidieuultcarnibosuefci» Quisenim fafl* dorumhoçfecitf'
-ocr page 249-* III. DE L^^CTICINIIS ■
dotctn fanum in Qtiadragrfima, eumpracfcitim,qui èC uerbo amp;nbsp;exemple uult alios doccrc, An nero is non timeat Ro.14.
Collo fuo de mola a fin aria f Qiiafi ucro malum non fit ho# i.Cor.S, wini,quiperoitendiculum manducat, QC percutit inlir# mam confcieociam fratrum. Vidcat igitur jUt huic fcan#' daloremcdiumclarareuocatione dignaque poenitentia ÖC fletu praebfat, fi non uult fubiaccre molae afînariæ àC male^ dido Chrifti.
un. DE .^BROG.^TIONE
mifiarumamp;f horarum Canonicarum,
GRauilTimus profedo error eft , pro nihilo habere fic omnia religionisnoftrç facra^finc omni rationc et fcri# ptura,Vbi enim fcriptum eft, nihil effe Miffas, nihil horas Canonicas,nihil uigiliasrNihil ergo inftituitChriftus r ni#. hilApoftolifnihilomnesfandirChriftusccrte dixit Apo# ftolij,Hocfacitcinmeamcommemofationc.Et fexta [^c^ *5Çtcra^ nodus ait lacobum francm dominiatij Bafilium magnu dift.i. lacoi «didilTe nobis in fcriptis MilTae celebrationem. Sed 8C B, bui.Diony.’ Dionyfius MilTacritum pukherrime defchbit,Et De horis dcccc.hierar Canonicis plenahabemus teftimonia in fcripturis SC fantfto c-s«pwcot, rum traditionibusatqucexcmplis. Quis cnim fanâorum facerdotumperM, D. annoshoras iHas non obfcruauitÿ Nonne Cbuftus ipfe dixit. Quoniam oportet femper ora^
D d 3 rc fiC
-ocr page 250-lt; gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refponfîoloan, CocEIæi
Lue. il» Luc.d'. Luc.il.
Atftio. (.Cor. If» Diony. f prac,7.
fcKfton deficcre f Nonne fuïtipfe pernoâafîs in or^tiof nedeif Quid aliud faciebat, quando nodibus moraba* turin monte oliueti f Scd Qi. Petrus ôô Iohannes afccndc^ bant in templum ad horam orationis nonam. EtPetruî afeendebat in fuperiora , ut orarct circa horam fcxtatfl» Orarc item pro defundis femper fuit legitimum Chri^ ftianis. Ait cnim Paulus. Alioquin quid raciant,quiba^ ptizantur pro raortuisr^Siomnino mortui non refurgunG ut quidbaptizantur pro illis f Et eius difcipulus. Dio^ nyfîus docct orare pro mortuis fed QC B.Auguftinus de cura pro mortuis agenda fcripfit, Denique Ecclefia ton pro mortuis orat, ôd in facro Canonc ( qui utique anti# quilîîmus e(l) eorum inftituit memoriam.
lofacerdote celcbrata.
Ambro. lt;nbsp;layßcrtjt i dandu»
LV th er U s ipfe aliter fentit in fua Babylone,Et Aügil# ftinus contra Donatiftas per libros de Baptifmo oltendit.facramcntorum gratiam pcrminiftrorumpccca# ta non impedin'♦ Et Aœbro. pukherrime docct, non miniftri fed Chrifti uerbis confecrationem panis amp;nbsp;tlinl fieri» Adde quod àLuthero citatur Gregorius in teftem, quod Mifla mali facerdotisnon minoris ducenda Hequâm boni cuiufcumque»Nec uerumeft, quod nulli fît merito# ria miffa ,nifî celebranti,quiaoffertur(uteftuiderein fa# cro Canone) pro multis turn uiuis turn defundis» Et Lu# eberu^ ipfe publicam â priuatamifTa difeerinc*
«i
-ocr page 251-Contra Articulos lo, Dr a to nil
Dlcatnobis Draco,curmagisfimus obligati ad ctk#
brandum dicnadoniinicum ,quâm aliaieftaab Ec? nbsp;nbsp;nbsp;praecM#
clefia inftiiuta ,Cum nufquamin fcripturis fit praeccptutn puEcckû» de dicdominico celebrando« Addcquodncque Chrtftus, tiequeApoftoli diem dominicum,fed Sabbatum obferua# runt . Obligat igitur omncs præccptum Ecclefiæ iuxta uctbumChrilti Math. 1 S.Tn omnibus Icftis legit» time cckbrandis,qucmadmodû et in alqs conftitutionibus fuis.lmo non licet ederc carnes in fi xtis ferqs , quia con* trariû cft Ecclefiafticistegulis confuetudinibus.ld quod quot;'P J olim prudent« Auguftino refpondit Ambrofîus»
yil, DE TAOCESSIONI-
b as ôd Peregrinationibus,
CVr obfecro probibet Proceflioncs Draco î* An non dixit,ChridusfiduocxuobisconfenfCTint ruperter«
1 nbsp;nbsp;ram de omni re quànacumqj petierintjietillis à paire mco
1 quiin cœlis cft. Sed nccç ucrum eft , Grcgorium primo
1 inftitüiffe proceffiones,Meminit enim proceffîonum,qu3C Inautcn. de I ciïcatempla{iunt,ctiam Dionyfius Pauli difcipulus.lnlee fanAiff. E* 1 gibus quoquefit mcntio Letaniarutn (quæ proccffiones
; funt) longe ante Gregonum» Et quando unquàm
' proceffiombus fuit Relligio Chriftiana r An non fup«^’ aÂ,*.
\ nbsp;nbsp;uenit fpiïitusfanftus ex alto, quando étant omnes patiter AA,»»
\ in eodem loco f Et quid aliud erat , quàm Letania autpto'cefamp;o quxdam,quando pto Petto ,qui («uabatut
in.çat»
-ocr page 252-C’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RefponfîoIoan.Cochlæi*
Math.17.
Z, Cor. 8.
Luc.ufgt;
Heb. II. i,Pcc.z»
fncatcere,oratiofiebatfineintcrmifliîoneabccclefia ad de* utn f Nonne uero QC ex præcio Redemptons noflric'tnpt*'® eftager Acheldemach in fepultiiram peregrinorum C Se“ ß^omnesCandi aliquandoperegrinatifunt,.Et Paulus ƒ Lucam ordinatum effeab Ecclefijs comkem peregrinadoƒ nisfuac. Gerte Chriftusquo^ in fpecic peregrtni appaf^'^ duobus difcipuliseuntibus in Emaus»Et fi nihil aliud bon' fieret â peregn’nantibus quàmquodfignifkâtanimasnn* ftrasin hacuitaperegrinari ,fatis effet rationis ,q, toll' aut improbarinondebeant,Ait enim Apoftolus. CôfitcnteSi quia percgriniamp;^hofpitesfuntfupcrtcrram. Et S. Petrus» Chariffimi ( inquit ) obfecro uos tanc^ aduenas SC pere'' grinos,abftinereuosàcarnalibus defîdcrqs SCc.
niI.DE 'pÿ.QCESSlOt^l-
bus per feandalum neglcdis,
Mach-13.
amp; Luc 17.
VTinamredcconfyderct Draco Chrifti fententiaflide eo,qutunum ex pufillis feandalizauerit, ut poffitag* nofeere culpamfuam , qua nonunumex pufillis,fed to* tumgrcgcpufîllorumgrauiffimc fcandalizauit falfa cotta proceffionesLetanias 8C peregrinationesdodrina,ô^àclel uotionceultu^diuino rudes laicorum animes ,fatisalio* qui hoc tcmporefrigidos,abftraxit. Quid dicâdecius con^ tumacia côtra totâ Ecclefiam fAd qiudualetciufmodidû* drina^nunquid adpietatem enunquid ad bonos mores!' ad falutê corporis aut animae ad nihil omnino,nifi adfean* dalu Ct feditionc.Nonne profecerût Gcrirani noßriinof* nibus bonis,quâmdiu letanias SC proccffioncs peregrina^ tionefque approbatas deuote peregeruntf Quid profuil Graecis Bohemis contra Ecclefiam rebellion'
IX,
-ocr page 253-Contra arti’culosloan.Draconis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la^
IX DE COMMXN/ON^ fubutra^fpecic.
De Communicatione Laicorû^fubutracj fpccicegrc# gienupcrcôfutauitLuthcrûEpifcopus Roffenlîsin
Angha circa X Vl.articuli rcprobationê Confutaucrunt et slij fatis efticacit€r,Sed 3^ Lutheriis ipfein fua Babylonc fa^ ïÇtur,n5 eiTe neceflariûjLaicos fub utratj fpccie cômunical tijdicat aut nobis Draco ubi fcriptû fît,quod Laici fub utra quefpeciedcbeantcômunicari. Namucrbû illud Chrifti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
Bibiteexhocomnes.ad Apoftolosdidneft,quifaccrdotcs iamerant,non adLaicos.SedôôLaicifumunt fanguincm Chriftifubfpecicpanis,quiatotufumût Chriftûcû carne fîmulamp;fanguiné,at($etiam cum anima 8C deitateparitcr, EtliberrimumcftEcclefîæjUfum facramentidare ctiâ alio nrô quâ Chriftus dédit. Nam öd Apoftolf aliter dederunt baptifmum quam Chriftus pracccpit, ncmpe baptizarunt «nnominelefUjCum Chriftusiuflerit baptizare in nomine Patris 8d Filrj Sd Spiritus fandi. Et hoc facramentum Chri ftusuefpercdéditôdcœnatis.Nuncautem rede daturantc -ante prandium ôd iciunis. Friuola eftigituriftaattentatio
abfij neccffîtatc.
X DE CQNîl^GlD dotum ôd Monachorum »
DEfeclcratofacerdotû Monialiumtj coniugio dodiE foannes Fa# lime olim Hieronymus louiniano ôd nuper foanncs bn refpotw
Fabri Luther© refponderunt» Often dit certeFabcrnoftcr, ’ nonlicercfacerdotibusuxoresducere cxCanonibus Apo# ftclorâ^explurimis Si antiquiffîmis Concilijs, ex patribus,
Ee exbifto
-ocr page 254-s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rcfponfîo loanCochîæj
lWacth.J2« ».Reg.»*’ l.Cor.7’ g.Titn.J'
exîiiftorîjsjCxDecretts anti'quorâ Pontif/ca 66,Martyr»; , Infuper et ex Indoru,Mofcouitarû,Graecoruij amp;nbsp;ludæoriJ atcj eitâ Saracenoru conftitutionibus,Etnon obfcureconi* i uinci't, impuriorêefle bac in parte Lutherum quâ fuit Ma* humetus»Tanicopiofefanequaeftionem tftam difcuffît,uf omninofuperfluu fîtueliota unum adijcere, Sufficiterg» hic, qgt;Chriftus caftitatê fuafitin cafttatis,ppter regnû cce* lorum,et ^d Dauidi 8C pueris eius non dabant panes tionis,nifî mudi fuiffent â mulieribus hert Si nudius tertius» Item,quod Paulus etiâ coniuges ad tempus propter oratio* nem abllin ere iunit,Sd eas damnat, quæ primam fidem irr* tam fecerant^Diflbluât ergo falaces prefbytcri et Monad» Monialeftj priufquam ineant inceftuofa facrilega eoniigt; gia,Hierontmi Fabri Argumenta,
XI HE. S^NCTIONIBI^S
Ôddecrctis Pontificumôd Conciliorum,
Matth, Luc.»^ loh.ult. loh.io.
Hebrc lilt, B.Timo.ylt;
VBifcriptuquçfoeft,quodrummorS Pontfanâioni* bus et Dccretis no fît obediendu i Quis fantfiorudJ obedirenoluitÆertcChriftusdedit cis poteftatem foIiK»* diôiligandi,Etproeisrogauif,nefides corum dcficiat ouium fuarum paftores inftituit, Atc^ paftoris uoccm unit abouibus audiri.Oftendat nobis Draco, ubitaliafcripta lint de LutheroS^cætcrisàfede ApoftoJica deficicntibus» Certe Paulus diligeternos admonctobedircpracpofitisno* ftris,eofahonorareuel duplici honore, S/i. fenforcm ut pa* trcmobfecrare,nonincreparc.Sedhacdcrecopiofifl(mctra datum eft àFabro,à Caietano,à Catharino £lt;c,Et Roft» fis in xç.articulo pulcherrimeô^ex fundamento material” iftampeitraâat.Habçnt pro fç furaini Pont,fcripturas,B^
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uang««
-ocr page 255-Contra articüiosloan,Draconis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i îo
oangelium,Paulum,Concilia, Patres, Leges, Confuctudi^ fies écfanâorum omniumexemplalongiffîmamijpracfcd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
ptioncm.Quid habentLutheranix*
XU. UE. SEDlTlCiNE CU
uium contra Clerum fufeitata*
Matth.v;
C^Hriftus ait.Quod tibi non uis fieri alterine feeeris. Et ^ufcjadeo nonuult propter uilem pecuniam fufeitari ïitem(multominusfeditionem)interlratres,utdieat,Etab CO qui aufert tibi ocftimcntum,etiamtunicam noli prohibe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
re.Omniaiitcmpcicti te tribuc.Etqui aufertquç tua funt, nîrcpetas. Minime igitur Euangelicum autChriftianum . i cft,petere abinuit{s,quæ tibi nulle iure aut confuetudinc de Ro.it. bentur,prarfertim(î per feditionem petis,Non ita fecit aut Ephc.4. docuitPaulus,Pacem (inquit)cumomnibus hominibus habcte,Cum patentia fupportantes inuicemin charitate, ' Sollicitiferuareunitatcmfpiritusinuinculo pacis ,Etipfe, nequodoffendiculumdaretEuangelioChrifti,nôcft poteftatcfua,utmetcretcarnalia eorum,quibus fpiritua^ liafeminabat.Argentum (inquit) âd aurum aut ueftem nul liùs concupiui, quoniam ad ea, quæ mihi opus erant amp;nbsp;his quimècumfunt,miniftrauerunt manus iftæ.Quisîaudct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
igitur,proptcrpraefentiascontraiusamp;confuetudincm par ticipandasin abfentia,fufcitare litem ÔC feditionem,contra# ïribufi^confîareodsum àC inuidiam (
XîlL DE OMISSIS OFF h
cijs Diuinis.
Ec 2 Si Pc
J
-ocr page 256-Kefponßo Ioan Cochîæi
AÄ.y, et IO. QI Petrus afcendit latnin tcmp'um i'am infuperiorado* Pfaltu.118. jjmusadhoramoran'onis fextamamp;f Nonam,EtDauid fcpties indie laudem dominodixit.Et fimiliter fccmintä temporibus Apoftolorninhancufc^ horäomncs fanäiö^ religiofi Epifcopi SC prefby teri.Nó uideo, cur id no dcheat GC Draco noftcrfacere,qui uticjncq^maiorne^occupauor cd Petro, Dauide, Ambrofio, di. Auguft. Vbi autê feriptu cft,quodfacerdosadhoras Canonicas non teneaturf Vbi habetur in facris literis, ut legibus fuperiorum fuorü SC lau Rom ira ' dabili confuetudini non obtempcrctur i An non refiftitdd Heb.ult. ordination!,qui poteftatibusrefiftit c Omnis enim anima poteftatibus fublimioribus fubdira efle debet, Et pratpofi^ i.Pet, s« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis nodris obedire oportet, Et S. Petrus ctiam difcous do^z
minis uultobediri,
^liu. rgt;E SOL.^
tioneabfîjoris confelTionr,
QVod non fufficiat fola contritio,fed requ/raforcHam oris confeflio SC operum fatisfaó:io,in ulrimis conti* liis,etiam in ijs quç funt maxime facro fandta,df terminauit Matth. i3. Pi^ mater Ecclefia,Cui quifqs nó obedient, pro Ethnico ba «.Timo r, beri debet,iuxta ucrbü Chridulpfa enim ed ftede Paulo) columna Sc firmamentum ueritatis. SedSc B, Cyprianns (quem unumLutherus contra omnes Romanidas iibifuf ficcre aiQinplerifcj locis,tum ucro copiofe in fermonedt la pfis,probat.Exhomologcfin confcfRoné, 8C CitislaCiio^ nempoenitcntibusncceflarjamefle,obferuauithocuniiiffi’ fa eccleiïa per annos M» D. Quis ergo nunc tam fatuus ct pracfumptuofus fît, qui confidat fe nouo fuofigmcnto to# jamEcckfiam peruetterepoflefLegat Hicrpnymu, Amb.
Augu#
-ocr page 257-Contra ÄrtkulosIoa.Dfaconis. Ill
AHg.HilariumjAtbanafiumjChryfoftonum amp;fc. Annon ubïiÿinucniatpœnitcnctsr opera.ScdÔ^Chriftus ipfe non Luc.io. raro dix!t,Siin Sodomis fadacfuiflentciufmodiuirtutcs'ct lone,*. ^*3na,egiflent iam olim pœnitentiam in cinere S)C dlicio.Ec fuvgentin iudiciocontra ludacos ( quibus prxdicauit ) uiri Ntniuitæ.quipœniïentiamcgeruntin flau ÔC ieiunio,in cinere Ô^facco6lt;;c,
Scripta Franckfcrdiac ad Mœnum.l y z 2,
Hic Draco forfîtan adhucuiuit,Vidienim Anno Do# mini i 2. Libelîum ab co æditum ,fupcr Pfaimû ilium omnium brcuiffîmû,LaudatcDominû omnes gen# tes,Qucmille i f^.Nosauteni mJ.DicimuSjillecumuna# lui katifponenfi dedicauit,in haecuerba.Hunc (inquit) Pfalmû 11 gt;. ob nihil aliud fub nomineueftro atdidi,nifî uehementergaudco,Dcu procurafle uobis,quotidic audire EuangcIin,Tacco,qgt;m hacurbetalis de iuftificatione ap# paruit dodrinac confenfus, ut fperem, Dcum ca proptrr num^abbacurbcablaturumcireucrbumfuum,eoqgt;arti# culusifte nihil aliud eft^fundamcntunijfuper quod om# nia ædilicari oportet,quaecumq^ inChriftianitate de bonis operibusdoccripoffunt.HaecibiDracOjQuiiamaliudfibi nomenufurpat,DicensfeDraconitcn,homoperfidus ÔC profiigus,qui ubi populum Miltenbcrgcnfcm in barretim et tebellionem contra Principem et Dominum fuum, Archie« piicopumMoguntinum feditiofe concitairet,ne($uiüta# nonem net^iudinum expedauit,fed ncquiter aufugit, rd^ «0 in pcriculis populo,quem fceleratiffime feduxerat.
Ec 3 MISCEL#
-ocr page 258-Ada anti'quîdiffidfj
Mise ELL ANEO
LI BRI SEQ^-J^D^ 'Lradiatus Tertius
ANTIQ.VÄ TEMPORE EBËl^^ hardi EpifeopiVuormacicn,Ex codiccquodaw fcripto excerpta Moguntiæ»
Ircaannos dominfrjg i. C/uitatesp^ tentes Ratifpona fcilicct NórenbcrgaS^ 3lt;?.Oppida SueuiæCircaRhenumBa*“* lea,Confluentia, Argentina,Spira,Vtioi'^ macia,Moguncia,Colonia 8Cc. Item’*’ ___ der Vuedcrau , Franckfurth, Fn'bufgi uetzflar,GeInhaufcn,8Calia Oppida ÔdCiuitatesffg’^ les,nec non aliqui Baroncs,nobiles, mil)tcs,ôô armigcn/t firaccipue duo Comités Iohannes ÔC Rupertus de Naf* àUjôCplures alij fecerunt ligam ,nominatam,der Stett handt, condueentes multos armigctos lanceatos,quos tna«’ gnis ftipendtjs falariarunt, quibusjuolebant refifterc iw ptoribus qui circumquaque uagabantur,QLjia Principes terræ tales^ nequâm raptores fouebant , Ita quod nuSliiJ fecurus audebat pertranfire terram de loco ad locum»
Perrecutîo Clcri in Ci# uiuctbu».
Interea Bafilea j Argentina , Spira , Moguntia, Vuormacia, Colonia , Su far a , maximam clero infere; bant perfecytionem, Itautinquibuf^JamlociSjUtiVuor# maeix
-ocr page 259-Inter Principes Ciuitatis Germants» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» iX
tnacix, Moguntix, communioni Oppidanorum 6C Opi* ficum cmendojuendendojpifcando amp;Cc. tnhibuerint , In quibufdatn ,ut Bafilex, Argentinx,Columbarix, ad om# nia onera Laicorum fupportanda dericos compukrunr, ôi fie ipfos Clericos magis quàm ludxos perfecuti funu _
Non curantes Principes tetrarum (cd proprias uo« ijoumamp;^C^ luntates exequentes , fpretis iuribds Legalibus, Canonic nonum. calibus,nec curantes incidcre pœnas Canonum Ôdlegum contra talcs promulgatas pro nihilo reputabant» Infuper hx dux ciuitates , Vuormacia ôd Moguntia ftatutum (ecetunt abhominabilc , quot nullus conciuium fuorum deberent ferre mcofuram antiquam à Clericis dantibus* Sic quod Clerici uina fua non potucruntuendcrer
Tandem in O dobri ôd Nouembri ciuitates 6d opi# ” ur f da 8d all) ad confœderationem pertinentes obfedcrant ' J MunitioncmBurgkfoltnsôd tribushebdomadis obtinue^ gnaw, runt ôd funditus deftruxerunt. Etat autem ilia Municio (irma Habenspoffefforem loerum Sirnpertum.Eabcri (i^ lium comiiis in Solms»
Anno 1 3 S X, In fine îanuarq cxetcitûs ciuitatum Infolentia Moguntinen, Vuormacien, Spiren, Hagenau, Argentin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ
nen,Franckfordicn,circa C C C C C» Lanccatos cum : nbsp;nbsp;nbsp;Sagittarqsprofedi (unt contra Dnm lohannem Roden«
\ ftain,oppidum,Sd cadra dida Schotten ,Ôd munitionêEt# metfeheim deftruxerunt, fie hx ciuitates cû aln,s opi# dis Sueuix confxdcratx,multas exercuerunt infolentias contra Clerum ,ualde in elationem elatx , quia aliquân tulum profpcratæ funt, quxdam caftra poffidentes ôd. dominos Arcium obfidcntes. Et fie animum (uunv conuetterunt in clerum exiirpandum, infurgenres in li« bcriates Eccleûx Qvjapropicr ta Moguntia ceffatum
-ocr page 260-Adaantiqutdiffidfj eft âdtuinis pcrmultos annos,quod ciucs minime c.ii'afiît’ . imodcridebantjquiapullulabant in hærefîjpræcipueha^ : dcult nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Articulos. Multotiens conuenerant tradati^® j
de hçrefi eorum,praecipue ilia quod nullus presbyter po“’^ conficere corpus ChriftinififoliprcsbytchconiuganJt^''^ • prohibuerunt dicere, Aue maria, amp;nbsp;fymbolum, Clerus amp;iufmodimencientes,
Vuormacia Anno autem 13 8 Ç» Ciuis Vuormacien. cicro tnax'^ receffit. mam uiolentiamintulerunc,8lt; intcrcjetera mala abfeca^ , runt cis incurtjs 6C domibus eorum omnem ftruâurafl* præeminentem fuper plateas ÔC angulos platearuiBjW”^ clerusreceffit àciuitatc, relîquétesbona ÔC poffeffióesfua^
Cótumada Anno I38d'. Ciucs Vuormacien. fepius euoca» Vuorma# citati ad tribunal regis Romanorum Vuentzeslai per der«» denfiura, propter magnam uiolentiam quamciues intulerant ckro» Ipfi aut dues in fuarebcllionepcrlïftentes,noluerunteo^ parerenec fe defcndcre,confidentes confœderationi fcili^^d der Stette bundt,amp; Gc regali fententia fuerunt condemnat* in nonnullas marcas auri e
Compofino Tandem per Illuftriffimü dueem BauariaeRupertumlu* faftainter niorem QC Henricum Comitemde Spanheim uiliscompo* Ciuescc CIc fitiointerclerumSCciues VuormatienJada eft,uixduranS * ‘’°*’ ad lo.annoSjó^ pace fada Neuhaufen rccuperata eft. Con# tinet autem litera compoiitionis haccin fe, Qpod Saccr# dotes uinum uendere pofTunt in ciuitate antiquæ menforse quod defuis habentbenefieqs uel bonis paternis perfeptew fcptimanasjincipiendo äfefto Pafchç.Sedpoftcain minoi rilicet eis uendere menfura, dequotn facerent ficutciufs ipfifacerc folent, interfe tarne propinare pofiuntjSednon uendere Ö^c. Item quod Sacerdotes pro abfolutioneciuiun) Vuormacien.öCciuitatisfollicitelaborarcnt.
Anno
Infer Principes SC CiuitatcsCcrmaniç. 113
Annoautem 13 s?-. feriafextaante Martini,Ciuitatcscon# Bellum inter fcedcratçfciltcet,Moguntincnfis,Vuormadcnfîs, Spiren# cfuitaccsöc fis,fcxccntoscongrcgantcs terram intraucrût ducis Ruper r nbsp;nbsp;tSau«
tiBauariac,comburentes Se uaftantesomnia.Idéucrodux*^’^ fuos congregans fatelUtes, Ipfîs obutam dans eos audader iimafitôCincostnfîltensduccntosinterfecit.trccentos SCui ginti captos tcnuit,SCad Altheeiam duxtt, inter quos cranC Sexaginta fatellites miniftri quos comburi in Kalkofen præcepitjdicenSjUos tempore nodurnoterrammeam corn bufllftiSjfed ego uos clara die comburi faciam, alios autem copiofe cxadionauit.Aduferia tertia ante Martini anno IjSS.PofteaidéDuxetiâfuis lanceatisante ciuitatéMo^ Dux uidor guntinen omnesuillascircufitoscombuffît, Hcphcim,Bre Ciukatum, zéheim,Bodéheim,Laubéheim,Eadéfaciés SpireE ,Vuot macien,ÔC Franckfordien, Argentinen SC alijs ciuitatibus exiftétibus in confœderatione, qui fe nullatcnus defendere potuerunt.nccullus aufus fuit exire oppidum ac ciuitates, Erfîcconfœderati nihil fecerunt,fed uim SC pudorcm paffï flint,priusmagna arrogantia omnia fuper rura præfume^ bant, lllisautcm diebusin Almaniæ partibusautregionc Rheni publicac ftratae itincrantiû intrantium defertae funt, quod graminà in eiscreucruntqualitcrinpratis.
Poft hæc propofucrunt ciuitates praedidae amplius nolle egredi ad terrasprincipuminimicorumfuorum nifiinlocis na Ciuitates ualde propinquis.Exquibus cadem nodeaut die ad fuos redire pofTint.Sic iniftispraedidis guerris Principes ÔC ciui tates raulîa damna inuicem fecerunt. Sed tû ciuitates multa maiora mala perpeffæ funt in abfecationc uinearû, fulcatio num^agrorâ,ctpratorû, ÔCin conculcattone fegetû,ct corn buftione prçdiorûiPoftea circa PentecoftcSjCum ciuitates «eûmes in confœderationem,maximas expofuiflentpe
F i cunias
-ocr page 262-Ad, Änti.difTiJq inter Pn'n.öd Ci'u/ta. Germa; pccunias circa condudum exercitum ( nam habueruflt tZQo, lanccatosjcxccptis innumerabïh uulgo ciuium chanicorumrufticorumarmatorum) alia maxima dam* naintraffentjquia nihil utile cgerunt,fcdubiç fuccuml’^* banuTunc dominus Adolphus Archiepifeopus Mogun* tinenfis fiCEpifcopus Badenburgen, cum magiftromili^'î hofpitatis fandæ Mariæ teutonicorumqui diccbaturloa” nés de Vcmingcn,fe interpofuerunt, QC paeem fccerunt.n^ ciuitates diucrfæ magnas fummas pccuniarum folucrf^J principibus pro damnis uillanis illaiis,amp; ruborê ÔC pudom magnû in tanta expofitioneperpeflæ funt.Et fie côfpir^tm côfœderatiôis ciuitatâ annihilata et foluta et lis fedata eß*
Exferiptum Moguntiæ,Anno I ç 2 x.
MISCELLANEO' LlbRl T raélatus Ç)^rtus^
lt;^GE1SIDI
ad tollêdum in reh'gioncdiffîdiumL utheranum.
VIA MITIOR CONTRA Lutheranos.
Audare antfquam pictatem ÔC obedient tiam Germanorum, per quam non folum foelicitatem in cœlis, fed gloriam opcfij ac dignitates côfequutifunt in terris. Itaiÿ eiïe hodie Germania opibus,potcntia,bo* noribus ac optimis quibuf^ uitat inftitof'J long«
-ocr page 263-Duæulâf ad toîicndum diflidjum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 14
ritjpcrmancndum Jgttur in antiquorû fj’dc Si rcligtonc,Nc finmlcumrcligionepcrdant omnia alia bona,ficutpcrdide riit Aphti,Aegygti,Oricntales,GræcijSlt;c.(X^ia dcrcduas fcripfi exhortationes fub hoc titulo Roma Germanie.
£)eaüegatisgrauaminibustuneoportunetradan poffe IL amice Si fideliter,quando prius extcrmincturhærcfîs, inecciefiæunitatcmpopuIusreducatur.Obftarcnuncani# morumdifcordiamac proteruiam, qua fubditi putant fe polTeâfupcriorlbusfuis extorquere quicquiduclint,Fore rê mail exempli, fi pax Si unio fie redimatur, cum fpôte ref dire debeant,qui friuole difceflèrunU
Colh'gere articulosqua plurfmos Lutheri, diftirtde fecû^ J J J dum diuerfam matcriam,amp; breuem adijccre fîngulis repro# piun'mi art! bationem ex fciipturis,aut euidenribus alijs rationibus. Ita culiLuthe. i cnim amp;nbsp;populo grata crif,réagi feripturis Si rationibus, no Catholidg folum autoritäre aut mâdato,ÔC Lut hero diffieileforet, om CCS articulos ita reprobatos aflcrcrc * Certe puleberrime rcf' ;pbauitXLI.articuIos(quosBu!laApoftolica damnauc# rat) Iohannes Epifeopus'Roffenfis in Anglia,;Ita prior apud PTædicatorcs Franckfordiæ C X X XI X.articulos cujsre^bauitdeuotisMenafticiSjô^egoTcuthonicc 15-4» articulos eiusdeMifla Euchariftia redargui, Sed SiD. bannes Fabercopiofilïîmc illipcr C X X VI. refponfio# nesobuiauit. PoiTent igitur fadlc conquiri C C. aut CGC. articuli erronci.paucis rcprobandt,prætcr eos quos reproba ucrunt Bulla,Roffenfis Prior,ôd Faber. Vt mcritocaecus 6^ cxpesiudicarctur.quifquistot articulorum reprobationc â Luthe.hærefî non abfterreatur,
Permittere Cæfari Si fepte Eledorib.ut jî euidétiori do# 1111. gmatura Luthericotutnfalfitate depraehendenda, conffigt;
F A tuaul
-ocr page 264-Duæ uiæ ad to’kirdtjm difTidium;
ludtccsinter ttiantcertosiudiccs^abftjtamé prçiudido Sedis z’^poftolü Luth, et dus cæ,ad quamunam pcrtinetde hdedibnitiuciudicare) quj aducrlarios, fupennu’ndant ö^iudicentintcrLuihcruin ” cius acucif?
rtos. ElTenancçaliquos»quifub iudicibus cudmodbciim ipfoctiam ufqjad mortemcótenderc ucîin(,6t hoc ad ætp» lcpcriculum,abf(jfaluocondudu,uiuidusmox luatpœ^ namfccundumquod dccreucrint nidiccs.Hanc proIt(So conditionéprobde Catholica 8lt; pro Ecclcliæpace acuni«» tare libcnfcrfubibunt,Prior,Cochlæus,Mei)fingusô(;hn’^ fcruSjfed nctj Faber detrctfiabit.amp;Eckiusnctÿ de fide nfij de tngenio fuo diffidct»Certum eft autem Liithcrum niim# meaufiimeffcautucllejub ciufmodi tudicibus dchgnaiis difpucare,uti fçpeconfctrus cft,Ptiam publicisfcriptis.lr.d£ igitur non parua futura effet Ecclefiafiicis ad populmnCQ* tra illu fides 3d bcnfuolcntia,fî uiderent ilium nufej cfieaii^ fum line faluo côdudîu comparerCjneculli ludicio Raie aut caufamfuam committere,Scit enim fefeab omni Catboli# CO indice damnatum in\
Emûtereintcreaplerofi^librosbcnefundatos tumratio^ Confut«io nißus turn feripturis contra illius maxime barbara ograiatu. dogmata, quae ctiam populo ipfi difpliceut ud uuda ôd iincreprobatione,
, yf- PratcipereEpifcopis,utClerfifuumfiibmebori,qna^ Ckri^ hadcnuSjdifciplina tencant,in ueftitu, in conucrfatiotif,in facrominiftcriojôôinfacrarûlitcrarumffudio, NebabcaJ’t Concubinas,nc totadieludant,ne Temper fint ociofi hncligt; briSjCumpanperum contemptn»
VII. Conftituere dodos amp;C bonaeuitae Concionatcrcs,qugt; Pq Conciolt; populo prædicent uerbu dei fyncerc in manfuetndine, fccu natorcs, nbsp;nbsp;dnm expofitionéapprobatorum ab Ecclcßa dedorû, adm*
feendointerim non affedatam,fed fecundum materiæjl^^^ poiîtaî exigeniiâ occurrentc Si oportunâ Lutheranoru^o#
-ocr page 265-Duæuîæ ad toUcndum diffidium». i IÇ gmatumteprobationem,id($modcftc, fine conuicqsjîidc# -liter ÔC ex quadamcompaffionc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--
Aedertlibres,praefertim Tcuthonicos,in commendai'VIH. tionêMiflæ5Saeramêtorû,Caftitatis,B, Mariæ uirginis,S. Laude« fanj Laurentq3Caliorumfandorum,Taliü enim Lauües tæeruntpopulo,maximefifiantmodefte£gt;Cfine couteian« diamaritudinc^Ètnonparumoffenfifuniboniboniinesex diâisLuiheranorumcontrafuperius enumerata,facile igw turper horum laudes reduci poterunt.
Èxponere populo,tumin Contionibus, tum adendis,quid boni defignent ritus ÔC Ccrimoniîc in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ceremonial
diuino,pr3cfcrtiminMiffa,Namualeteiufmodi expofîtio rum, ad excitandam in populo deuotionem,2d ad odium 6ó de? teftationenïLutheranorumdogmatum,quçbarbaticeom# nem exteriorem cultumdei ,non fine difpliccntia boniôC
communis populi,contctnnut\t.
CommendareantiquamMaiorû noftrorum pictatetn, y, inExequqs,Vigdqs SC Anniuerfarqs Mortuorum ,qui ex Pieta« erga acerbiffimisPurgatorq Ignis (quem dérident Luiherani) defunfto«, pœnis ad nos clamant,fîcut in Euangelio Diucs ad Ab?
* taham ÔC Lazarym. Magnam itaeg effe ÔC impictatem fie derelinqu^rc maiorcsÔC propinquos noftros in tantis an guftïis,2lt;ingïatltudinem,nihilboni conferre qs qui nobis omnerafubftantiamôCb^rcditatcm reliquerunt. îniuftitiâ
1 denicjj,non(truare[undationt8,quasinfalutemanimatum
l pieinftitucïuntSCperfoluerunt dcfundi.Difplicetenim K ' nbsp;nbsp;nbsp;ifta Lutberanoïum barbaries populo commuai,qui pro fi#
delibusdefunûishadenuslibêlorauitctelccroofynasîecii.
coNT
theiumAuUetioi«
• Cens
Düxu/asadtoIîendumdi’ïTidiiit«^ '
Y. Z^On^ucnapudCæf.Maîef.dctamuartjs ac diufiiW^* LftxrC.Gra Sedem Apoftolicaminiurijs ôi. contumelijs,que’^ uiminuin. impïjspubIiceôCimpuncfiunti'nterrisInipefq,prærcrt)ue* j roin duitatibusImpcriabbus,contra eius Edidiî. Et quoô , Éniquifltmumcft,çditû iam cfleQi. latine2lt;TcuthontccLij । brum,in quo,fub nomine Principum BCftatuû Imperii, folum Lutheranaquaedam dogmata continentur, fedetiî Annatç totius Orbisinuidiofcjadmaiusexcitanduminp® puîo côtra R.o»Ecclcfîû odiu,funt enumerate,et quidé
II. Conqueri item apud Catholicos Principes, utpotc 3^ Scandalofa pud Ferd.apud Duces Bauari3C,apud Comitem PalatinUi qujedam in Ducem Saxoniæ Gcorgium etc.q? fub nomine cipumô^ftatuumlmperiitalia(înt,non folum dida et pta in confilio fecreto intra parietcs,fed etiam in populû ß’’-^ omni frudu ôd necclTitatCjin odium S.Ro.Ecdefîæ, euu’^ gata,Qiialia cette à Catholicis Principibus,ab nsprçfertim quibus Luthcra.hxreiîs ficdifplicct ÔC molefta cft,nec5',did nelt;jfcribiullomododecet,Sunt,n.plçra(jex tisfriiiola,in^ iuriofa,fcandalofa,at(5 etiâ reproba,quac Lutheranâ fadio* J J J nc(quâ ip(î perfe^ ÔC opprimcredicût ) in pluris comedât. Contra rei Expottularecurn Archiepifcopis amp;nbsp;Epifcopis rponCü N5# ntac,cum ipfî iînt membra Impcrß, qgt;in tale refponfuni qo Apofto; (inquoiîccommendaturfautoretreceptatorLuthcri)co^ lico datum. fenferunt,cum ncminigrauiusimmineatpericulumquant ipiïs SiC eorum Cîero atcj etiam ouibus ôd fubditis.
IIII. ArguereitemEpifcopos,lt;ÿtotIupisululantibus ipfî ß^ Ndqrmiunt,utnecçfcribantaiitpracdicent ipiî,netjfcribfnti^ prædicanttbus auxiliarcs manuspræbcant,Præeipt'' fc infuper eis diftridiirtme.utdecætcfo quihbetin omni Diocefî fuaprohibeatrealiter ÔC cum eiïedlu, nelibrf Lik theraniuendanturautleganturjfed ubicuntj reperiantur, tollantut
-ocr page 267-Dux uix ad tollcndum diffidium, J tollantur de medio.Contrarebdlesprcccdantuia luris, aut fîcenfuræfpcrnantuïjui ÔCcarcenbuscoercçantur»
Vt quilibct Epifcopus habeat aliquemuirûpradicutpj ProceCTutcG upotcOfficialemaut Vkariutn,quidiftriôeprocedatcolt; traLutbua* traLuth£ranosprçdicatorcs,Atneuifolû aui terrorc agetc tiideatur,dcbeât ci ab Epifcopo adhiberiduo aut tres Tbcof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^ogidoöi(qualesfacile reperiuntur in Monaftcrqs 8C in coi aut Vniuerfitatibus)qui errantes per piam in fcriptu# tisintorinationenareducant,fi autem obftinati fint ,prohigt; beantur amplius predicate,ÖCproccdatur coiraeosprout de iure.Poterüt certe fic^multi abft crreri uel authoritate ludicis
Affefforü^uel falte metu pœnçô^ cenfurarû atc$ fcandali» MandareEpifcopis,utuirisdodis,quicontraLuibcra«
na dogmata doôe fcribunt, affiftant, quo poffintbabete ptort» Ca^ impreffortsidontos,quiopufculaeorumexcudant5gt;Cucn# ihoUco«» dant,utc5 eosiuuent etiain mutuando nonnibilpecuniç ad facicndasprolmpreffionelibrorumcxpcnfas.Poterit cnim talis pecunia ucnditionelibrotunarccuperatijfi non tota^faU tetnfinegrauidanano. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIL
1 SciibereCatbolicisPrincipibus,utfeä:äLütb.acrluS'p« Pcrkula arxi ' fequantur,nonfolumiuxtaEdiôûCçf.Maief.etf pter ob# marum ÔC 1 nbsp;nbsp;nbsp;edientiam,quäin talicafumaxime debet Sedi Apïicç, fed PtinôpuKu
1 tiiam ÿpter faluté animarn et ,pptin peticu\û,Q.uoniâ Eu» i inpl^riiqglibris populuminPrincipesccncitatfediciofisamp;C
calumniofis didis.Nimium effcdedccus,totPrincipcstam diu tolerate uniusMonaebi Apoftatç tam fuperbi,2lt; incow ftantismalediôa,cor\tumelias 6C minas.
AgerecumHeluetqs,utnôpermutant amplieisEutbe,
\ nbsp;nbsp;nbsp;VbTosBafileximprimi,nec finantVlricbum’Zuingliûtan«
\ tam deincepsinlamiam per totbærifumiam olim damnagt; taïuminftauïationem,lamigcratecorû Nationi fuper in# ducetejttlottiffitnam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àpattuna ttltgione
-ocr page 268-DuSuiae ad tollen dum difTÏdi'uffl.
fX. AgCTC ttemcum Argcntinenfifaus,nctot dC tam uan'oÏ Problemata fiCdiuerfoslibrosLuthcranosi'mprimißnant,cumfjt ho^ BrunfelfiV Anno Itnpreffus ibi libellus quidam cxprelTe contra
fuor Euangelia* Admonere infuper Franekfordienfes» nepofthaculloslibros Lutheranos in nundinis fuis tieudi finant,quia inde cumulatim in omnem Gcrmaniam canturbisperSngulosannos. Scripta Rom^. Anno
MISCELLANEO
LlBRl SÉCi^NDl
Tra3:atU5 Qwntus^
NECESSITAS RESISTENDI Sedarum nouitatibus.
X Icgediu{na,Nstti cofltra fus dfiiini’’’’ occupant bona Ecclefîaftica, Lcuù i?' Quicquid femel fuerit confecratum, dum fandorum erit domino.Secund^ periculofum eft illis cobabitare.NuniC'iy Recediteàtabernaculisimpiorum hoW** num,amp;^ nolite tangerequac ad cos pertinent,ne inuoluani*^ ni in peccatiseorum»Tcrtio,Tolerarinon dcbent,Dcut«l5‘ Sitibiuolueritperfuaderefratertuusjilfus matristuæ.^i’f filius tuus ucl filia fiueuxor quæ eft in fînu tuo,aut amRH’ quemdilfgis utanimamtuam, clam dicens.Eamus S)^ uiamus dîjs alienis, quos ignoras tu 6^ patres tui, Non quiefeas ci qcc audias,ne()parcac ci oculus tuus ut mifett^^
-ocr page 269-Ncccflitas rcfißcndi Seâafüm noußatiBus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 gt;
rîs S^occuîtcseum, fed ftatim interfidcs. Sit primum ma* nustuafupercumS^c.Matth.ç.ôC ig.Sifcandahzat tcocii lus tijuî,eruceum,âi protjceabs te » Quarto, Hoftis Turca iiinci non potcft,hærefîdurante,Iof.gt;.att dominus. N cc po tcrit Ifrael ftare ante hoftes fuoSjCof^ fugict, quia pollutus eft deanathcmate. Non ero ultra uobifcum,donec contera* tiseumquihuiusfcelcris reus eft, Quinto,Mctuendum cft, fi tol2rentur,nc per cos Deus deponat Principes noftros, iî* eut depofuit Saul regem, quod no interfeccrat omnem A# ma!ech,t.R.eg. Pro eo quod abiecifti fermoncm domini abiecit te Dominus, ne fis rex.Sexto, Opprimcntreliquos Catholicosfinonoppreflîfucrintprius. Gal.c». Qiiicuntj Uoluntplacerein carne,hicogunt uoscircumcidi,tantuni ut etucis Cbrifii perfcquutionem non patiantur, utglorien turin came ueftra. Septimo, Alias quotj Nationes inficiéC libnsSioccultisprædicatoribusquosmittunt x.Timot.x. Mukumproficiuntadimpictatem.ôdfermo eorumutcan# ccr ferpit.Haec raagnopercconfyderanda funt. Deus enim nonirn'deturGakd.Ncc mentitur. Nume.23, Exlcgehumana, Quia plurimæ funt leges in Codice, H. multiCanones in Decrctis,ubi praccipitur, ut extermineni» turlisercticiô^puniantur, Atnulli unquam fuere hæretici aelfchifm,atiçiiftispcrtinaciores,magisimptj Siblafphemf,quot; magis facrilcgi ,magis féroces,inquicti 8é fcditiofî.Nifî igi* ïurftatitncompefcantur,praeualebunt6CopprimcntCatho licos. Quid enim habent,quod antca damnatum non fit in Iouiniâo,Hcluidio,inLconiftis,VuiclcphiftisôdHu(ntis:' Non oportet ita» expedareConcilium futurum»
Êxhiftortjs.Quisfuft fœliciorô^ uidoriofior in bellis, IH» quis libcris,honoribus,omnibusa bonis fortunatior aut afgt; fluentior Theodofio Magno amp;nbsp;Carolo magnofAcifti accr
G g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rime
-ocr page 270-Nçceflîtas Refiftendi Sedarum Nouitatibus» rime pro fide contra hxreticos di. infidèles pugnaucnint, indemeruerintdchoftibusuidorias.Ltcetenim bellumg^ rerent contra hoftes barbarosjHunnoSjGotthoSjamp;c.lntf* eim tîî haereticoslegibus pœnifep coercebant, Qui id neglexerûtjUt Henricus 111L ÔC Vuenceslaus,régna pr^ priaperdideriîtjÔi cum perpétua infamiapçricrutinglorillt;
Scripta Nurenbergæ,Anno l f a 4« per loan, Cochlacum.
MISCELLANEO'
B.KM.. LIBB.1 SECUNDI 'T'raélatus Sextus^
chlæi ad R. D, Vuilbelmum Epifeopum Arge» linenfem,amp;Locum tenentem Mo^ guntini Archiepifeopi, S* P. D,
i V M débita rcucrcntia 5C. obedienfia, RcucrendiffimednCjPrincepsobfcfuan* difs.mittohicReuerendifs.D. V.libdioï
meo,non fane,q«od uUa in eis fitcnidi tio,fcd utfîntqualifcuntjoccafîodiligtn tius,quam hadenus fadu eft,cogitandi de periculofiffima iftafadioneLutherana.Nimiumenimexpertiiam futnu’ quidLuthsraniuelintjfipoffent.PoteruntaótjQifireligio# fepro#
-ocr page 271-Ad^pîTcopumArgcntincnfem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îiB
fc profpexerint Principes » Videmus enim quafltù' fît ubi($ Experientfa diffidiumperomnéfereGermaniam»Nunccerte oportu# niffimu eftuobisecclefiafticis Principibus tempus vcndçreligionisSdIibcranda: ab ultimo exitio patriæ, Nifî enim ftenttn parte uelfra fæcuiares Principes, non fatis e^ nintôCipfituti . Egent igiturôiilliopcmutua,fi àrebek lionibus falui efle uolunt.Certifiîmum cft autcm,cum Lu^ therana dodrina net^ pacem nec^ obedientiâ ft are pofte. Id experti iâcftiSjô^ ex his meislibellis quilibetfacileintelli gct.Neceftarium eft igit uobis utrifij Principibus, in unû Vt faeeuh confentirc, aeftare in parte Catholicorum, ut unanimiter concludatis femcljmpenalibus çdidis,Apoftolociscjma'n * c5fen^ datisprafbereamp;confenfum ô^executionem. At Lutheri i»tjant in unu xant(dicetis forfitan)aliqui Principes, Efto, plurcs tarnen nonLutherizant,ô^ quidem potenriores,qui Caefaré quo^ 6^omnesEcclefîafticos in parte fua habent.Qui ôô cæte# l’os in partem fuam traherc poteruntjfignauitcr agent in ptoximefuturaDieta.Aqua certe nequaquam abeffe de^ betperfona RcuercndilT. D. V. Quarnon folum Princi# peSjUerum ctiam Comités S)C Baron es totamç Nobilitaté,
confilio facundiai^ informarCjS^ authoritate meritifij pefmouere,fanguinis item propinquitate in fententiam fuâ pertrahcrefalubriter poterit.ducc amp;nbsp;adiutoreDco.
Vidifane literas ex Eflinga ad amicum 8C confanguincu Reuerendifs.D.V.reuerendum illuftrem dominû Deçà - , num Colonien ôfc. datas ,quibus iîgnificatur, Generalem tur'publke dietam âCaefare indidam efte,mox poft feftum Sandï deiidc. Michaelis Auguftæ celcbrandam. Dequa profedo be? nefperandum nobis eft ,fî uos Ecclefîaftici Principes uigili fokrtiaofficiu ueftrû impîeueritis ,non fane,ut in uocalc di
G g Z fputa«
-ocr page 272-Epiftola Ioan. Cochlæi
fputationero coram Laieis, totfidci caufas amp;nbsp;articulos(qui totamconccrnun£ecclefîam)deducifînatiSjquod ex literis fupra didis intendi uidetur.Ex tali cm difputationejclàmo fafcilicetctcocenti,ofa,maiorfequuturaeflêtcôfufîoetfcan
Tcrtullia de ^^^'-’’^jQiJ^ndoquidéanfmi Laicorum ma gis fanent diâis ► prçfcrip.’c. Eiithcri,quibus côtraCkrû i'.iisblandit. Nam et TertiilHa defuinma nus ante mille trecentos afios eiufmodi difputationes ad Ion Trini.L, Ne gumdilTuafit.Quas ôd Valentinianus acMartianusImpc»
Aug.publica lege prohibuerunt.Quoniamomnes eios argt; riculi prius multipliciter funtin generalibus concilijs ab uni uerfaliecclefia damnati, Et maxima pars eorumhoc quoi$ temporeconfutatacftinfinitJs fcripturisôC rationibus,nô folum àplerifi$Germaniædodoribus,VerumetiamabIta liSjGallisô^ Anglis, ijG^dodilïîmis J quitus adbuc nihil»
Multiplex præterconuitia,refponfum cft âLutheroô^ complicibus confutatio U eius. Quod (îprolixas pétant uidere côfutationes,oftcndan brorûLuth, tur eis libri Epifcopi Roffenfis,Iodoci CliehtoueiJoan. Fa
tri,Ioan.Ecctj,Ioan.Dietenbergtj,Hicro.Emferi,Âmbroi Catharini ôfc. Si breues,ecce quingentos articules in uno libeHo meo breuiffîmeconfutatos. Multos etiam ad long« in alqs libris turn Latinis tu Teuthonicis rcprobaui,quibus adhucnemorefpondit. Nifiquod Lutherusipfeadunum articulum femel mihirefpodit. Sed utinam licerctmihtfub certisjà Caefarc fcilicet Principibusdefîgnandis,iudicl tus,cum illo.fuper refponfîonc fua pro uita ôd morte certa# te jquam libenter uelim cutem meamin periculum uitae pr» patria ô^fidccatholicatradere^,
quid fc nbsp;nbsp;nbsp;Si uidebitur igit,R.euefendinî'me dne,in futura dicta ud
^ertCo# necclTarium uelopportunum,eaderequic^ diccre,potent
ReuercndilTî.D, V. alacriter SC fecurc,de me pufillo ôé mi# i cirao fubditorum ueftrorumjpolüccrireligs Principibuset I obijee
-ocr page 273-Ad Epjfcopum Argentiocnfeme nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
oî)tjcere Lutfaeranisquibufcun(j,me paratum cffcjfub uita a morte iudidum ferre, fupcr uno lilo 6C primo articulo, Quem bulla apoftolicareprobauit» In quem ÔC ego fcn'pß» l^egratia fcilicet facramcntorum,6CLutherusfcriptîsmihi fefponditjCgoi^ alio libello contra refponfîonem etus repli# caui, Nolö quidem uerbofa aut clamofa cum co difputatio necoram Laids contendere,Sed paratus fum,cum illo fta# tecaptiuus,adcertammortis,uelmea£uelipßus,fniamj fub quibufcuniÿ ludidbus à Caefare Principibufqg,fî non omo nibus,faite ElcdoribuSjdeputandis,Obtulicerte ôf Vuor# n^acix me fimiIiter,ÔC quidem infaciem ipfî Luthcrogt;fupcr n^ateriadefacramentoEuchariftiae.Nuncautem non plus peto,nifîut fupcr primoarticulo(quemLeoX, Papa dâ# nauit)Lutheri meai^fcriptafubcertamortisfententia iu# dicentur.Non enim timeo,pro ueritate catholica mori,pr£# ftrtimin tantispatriæSC animarumpericulis,
Necullumerit ibi prçiudictum aut fidei aut eccleiîae» Nam dato cafu, qp ego morti â iudicibus illis adiudicarer, nequaq tarnen adhuc faluus aut uidor effet Luthcrus.Nam fn uno tantum articulo uinccretjnon omnes fane,fed me u# num,PoffuntauteminuenirimilIe,imo ter milleDodorea uiridoâiflimi,qui cumillo fuper eodem articulo poffent conccrtarc.Quodfîfuper uno articulo nonaufusfîtmecum capitale iudicium fubire,quidfaceretdequingentis f Quid de multo pluribus qui affignari polïùnt f
Agite igituiriliteruos Principes eccFifticf,obturate fe# Qualiter c» mêleraLutheranis. Nam R opus fucrit, fpero me multos Luthero cer habiturum effefocios,qui iîmiliapcricula pro patria SC falu^ landum Gu teanimarumlibentcrfubibunt,Nonfanc,utuocaliconten# troc corâLaicis difputemus,cor3 côfufa multitudinc,fed ut ' fcriptanoftracertis ac depùtatis iudicibus, etiam fub uitac
G g 3 penculo.
-ocr page 274-EpjftoIaÏo.CöGt péHcûîOjîibétcr’fubmittamus.QuidampKuspcfcfcâftob^ poflent omnes Lutherani f Nolo autem,cum Luthero tuf diciumfub faluoconduduinire.Hocenim tenderet ad lius pompam 6C ad maius fcandalum populorum, ficut Si Vuormaciaecontigi(réuidetur,SCLipfiæ,fed ß uocemu' fub scquali periculo,ut ftemus captiui fub iudicibus, doncc feraturfententta,qua alter noftrum deftinetur mortijiben* tiffimeprofedocomparebo.Firmiffimeautemcrcdo,Lu^ thetum non comparitufum effefub tali conditione,Etfito jpareret,nihil profedo timercm Scio cnim q, euadcrenon polTetjnifiiudices clTentipfo LutheroLuthcraniores.Ha^ tarnen breuiffima uia poffet ( ut mihiuidetur ) multis pulis,inique de uiô^ opprefltone Euangelij falfo conquci* rentibus,benigne ac liberaliter fatis fieri à principibus,
, . nbsp;nbsp;nbsp;. HçcR.euerendi(rime Domine bona faneintétionef^f*^
uintent . ßg^non aliud quçrens (teftedeo)gô^patriç pacem 5)i h'/ lutem animarum.Scio enim certiffîme, fub Lutherana Ej dione nullam forepacem, nullâ animarum falutem, felt;l co fuiîonemdedecorofam acuaftitatcmirrccupcrabilcm'Ro* go igiturhumillime,utReuerendiffîmaD»V.hocftudiuifl propofitumçmeû çquo animo accipiat, fîbitj perfuadcat» tneomni honore reuerentiaç obcdientia preceptis ue** ftrispromptiffîmefemper pariturumelTe, Quam èC opt** tneualereprecor. Ex Colonia quarto Nonas Septcmt’f*^ Anno dominiM» D. XXV,
Reuerendiffime domine,Clerus Franckfordie n.mak ne xatur à Lutheranis,Niiî ci Rcuerendiffîma D, V. fuccur^ rat,peribitinfinem.Egoccrte, nein ullum articulum Lu^ theranumconfentire cogat,longum patiof exilium-Malf km autem domi cffecum matremea inter mcos libres,ui a: officio Decanatus mciprouirili fatisfacercpoffem.Ne^
-ocr page 275-Ad Epifcopum Argen tinenfcm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iio
quaquam tarnen rcdibojniß tutus ibiefle queam â Luther ranorum UJ'olenti'a.Commendo igitur fupplicitcr pauper? amp;nbsp;mifere uexatumClerum ilium KeuetendiffimjD.V, Ut opportune fit ei preüdiOt
RcuereDdiffîmç D, Vi '
Dcuotefubditus
Iohannes Cochlgus.'
Scripta Coloniç Anno 17x7,
miscellaneo« .
LlRRl SECü^Igt;IDl '
'JT raólatus Sc^timus^ ^dmonitio io. cochlei contra icditiofum ÖC facrilcgumlibellum» Argyrophy?. laâis,Spirç in Conuentu Imperialt
Anno 17x6,
Onfatis mirari queo Reuercndiff.äcIllu^ SeditioGC3 ftriffimi Principes,apuduoslicerc adhuç ^onatore» feditiofîs ac peftilentibus uiris,poft tot da desueftrçRcip.pcreorumnouos contra acceptas, ''OMIS ad dilcordiä cócinnatis nugts amp;nbsp;ca
Hs üçiba taceie,C$ ViQ »liud iniêdâl fub p ten to ifto in .Cktum
-ocr page 276-Admonitfo îo.Cochlæi
Cîcnimôdia,quàmütd!fcordiæfemina inter uosiaci'anf, quo facilius liceat inquietis ac infenfîs per feditiofos eotunt ItbrospIebibciSjtn uos per difeordiam diuifos infurgereac fçufre.Sciuntenim qu âm alte infixumacimplantatum fit fubditorum ueftrorû animis, quod ipfî de liber täte cxcutiégt; dofjiugopubliceprçdicarunt acfcripferunt,Scfunt ueftr» authoritatcm,p£r Luthcriçpscontemptusminafcj8lt;inful^ tationeSjapud fubdïtosueftrosuehementcrlçfam aciniwi* ' nutam effCjSciunt quam auidi fint ad rcbellionem animi eorum qui clade fup,eriorisanniuel parêtes ac propinquos dolent interfedoSjUel grauimuldatiteredifficulterexoluc* repolTuntquodimperatumeft,
Qiiçruntigiturnouiscommcntis ( quitus oboco'®* ad uob{sponunt,ac fuadendoinculcant,Ecclefiarum ac có nafteriorum bona inpauperes acRcmp.coucrtendapct*quot;^ quam in ociofos ac pingucs ( uti quiritantur) uentres Clc* ricorum ) uos per difeordiam abinuicem feparare, ut uifos ac d ididêccs uos in plebium ueftrarum manos acpo^ teftatemtradantjNon enim ignorant,nulliunquàtnR^§'’ au t Principum foeliciter ceflifle faailegia,ad quaeuos ficutantcaplebcm,exhortari audcnt,utpcrea fupcrt-icntaC fn uos ira ultioç diuina,baud fecusquàm in rufticos nit anno fuperioreueftros* Crédité mihi Principes, barbarefimpliccsfueritisquàm Ruûici ucftri fucrunb^ Barrabarumiftorumeonfiliafequif quod Deus auertaO audeatis,non mcliorem uobis, quâm rufticis dederunt ftri3,mercedem retribucnt,remalcccdcnte,Maleautenicf dentproculdubio facrilcgia, ad quac nuncuos,ut antea rü fticos ueftros,incitareaudcnt,Iuxta illud Sapicntis.N^^ confilium,noeftfortitudo, non eftprudentiacontra dn , Q.UIS autem non uidet,maximecontra dominû efle.q
-ocr page 277-Contra Lib» Ärgyropluladi’s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill
fiiadcnt uobis iftifedatum duces,fpoliarc templa diripere monafteria,domos dci,infedari ac perdcre dei miniftros fa^ ccrdotcs ac Monachos deo facratos,abolcre dei cultum lau# dê($tâdiurnâquamnodurnam,ucrtercin ufusprophanos uafaueftescjfacras^Hcu quam graue inferunt uobis dede# eusapud exteras Nationes Cofultores ifti pcffimi,ubicu^ diceturautfcribetur,taliaad uos confiliaimpunehicin tarn fplendidoac amplo Chriftianorum Principum conuentu per omnes paffim angulos ac plateas circumlerti ac diuédi, Si deus Pharaouem,regem potentilTimucütotoexerci# Exo.14. tudelcuitinmari,qdpopulü iudaicumdno facrificare^hi Exempla ul bucrat,Si rege BabyloniaeBalthairareade node, qua facris tionisdiui# templi uaßs in ÿphano utebatur couiuio manus dni extin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iàcrilc#
Xit,SiOziamregcïudathurificarepraefumentélepraper'z cuffit.Si fanguiné Achab régis Ifrael canes linxerunt,quod i.p’aral.zÿ. miniftros dniperfequebatur,Si Antiochûamp;Heliodorûin j.Reg.ix* templumunû impia molientes,horrendo fupplicio ultiodi »»Macha.if. uinacontriuit.SilulianûfortiffimuacpotentiffimûImpe# ^^ori T i tatoretn,facerdotcsChriftiapoftaticeperfequetem,im^ui# partitæ^u, foteloficpercuffitiuftadeiuindtda,utdiceret,ViciftiGali# c.47, lxe,uicifti;Quis obfecro ueftrü,Clemcntifs» Principes,prç fumât aut fpcretjinultum fibifore fi faciatquiequid ferpens antiquuspernouoshosPighardos contraDeumdeiqgmi# niftros ÖC templafuggefferit.
Tan to nimirû grauior erit ultio expedanda,quanto ma^ iorfueritChriftiani qua Gentilis aut ïudaeiPrincipisingra Grauior in^ titudo,Et tanto ffueriusueftra(fi confiliatam impia ample
J xi fueritis)quârufticorum ueftrorû facrilcgiapunict domilt;5 'uindiftafi* ' nbsp;nbsp;nbsp;nus,quanto maior fuerit culpa feienter ac fcandalofe peccâ fimiliur kee
1 nbsp;nbsp;nbsp;tiûPrincipuquâ fuit rufticorû,qui^fimplicitaté male de# rint.
l wptiabhisnouis dodoribusjignorantcraut impvudcnter 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pecca#
-ocr page 278-î : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refponßoloan. Cochlaei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
peccauefunt,putantesfeobfequium præftare dco, fi nouorum prophetarû fuoru dodn'nam eucrfis templis Monaftcrijsfacros calices accunâapraeciofa uafadiripcf^ acconflarcnr, èfachs ueftibus diploidas acfaga ' bi faccrcntjMonachos cxturbarêt, Moniales à uirginali lo ad inceftas nuptias impcllcrent.miflas abokrent, fuffoderentomnemijdei cultu femel abrogarenr» At aliter iudicauit Deus,amp; poft rem malegcftâ ipfî quoçP^ phetaenequiflîmi,quifimplicem populû ad tamnefaria*^ îera ( ad quæ Si uos nuncincitareaudent)côcitauerunt!aU teriudicabant,diccntes,miferosilios rufticosobeafacin^^ raô^corporel anima æternalitcrdamnatos,Quod6^u^^ rumquideert,fcdnondebebantnccß ruftici netÿ Principe’ Quale Ar# talia fcelcra âfalfis illis prophctis doceri. Nolite PrindpfS huic ferpentino fibilo aures credulas prçbcre fîcut ftultf ctiscofiliu, pracbueruntfîmplicesruftici, no em fideliseftifta prowi*^ fio eorû,qua dicunt. Siegetis pecunia, en maximum uobis thefaurû oftendimus.Sinite Monachos SC Monachas aU^ re,fiCquicquid opum illisfupereftin ufusucftros 3cRf*P' pauperumtjconuertitCjItaenim promiferunt pauîoantta rufticis quocj ueftris,fed re male cedente illis, aliterloquu» funt poftea.Ita SC uobis facient,fî ultioncm diuinam ptt facrilegia,quæiftiuobisnuncpublice(prüh pudor)fuadftlt; ' incurreritisjncurretis autcm proculdubio, fi eos audiedi*'’ quemadmodum 8lt; omnes rufticiueftri SC omncs alij faft*^ legi Principes regef^ incurrerunt ante uos,Faciet em Dci” Protî.M. Germanos pugnarecotraGermanos.ficut per uerupmphe Efa.ip. tam Efaiam prçdixit,faciet(j côcurrere fratré contra fratre, et amicucotraproximufuû. Non eftconfiliu contra dnm. hc^Oï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitatis,ditari uos poflèfcx bonis Ecclefîaftids»
fîcut cogitauerunt rufticiueftri, multû fallet uos cogitatus uefter,quemadmodû iamolitnfefellit Pighaidos Huit
-ocr page 279-ßtas. Sic ctenimcogitabant oUtn etiam Bobemi, doncc ex
tegnoflorentiffimo cffeccrunt altcubiborrendiffimaslatro#
ciniorumcçdiumcÿfpeluncas.Fadum eftenim,indignante
domino,ut primû uarqs praeliis ôô côflidibus uexarentur à
Germaniæ Chriftianis Principibus Si popuUs, Deinde in
fuaipforum uifccra crudeles couertevent enfcs,Bohemi cen
ha Bohetnos,Et quâuis primo impetuprscualucrint Hufgt;
fitainuicefimû ufij annum,iufto tn Deiiudicioitaconuet fa tandem fuit fortunae beUicæ rota,ut àBohemis CathoU# cisuno die,capta Praga, occifa fint Huffitarûxxii» Milia, îc paulo poft uno pr^lio inter Brodam ÔC Coloniam cecide tint exHuffitis circiferlxxx.Müiauirorumfortiu, Reliqui in deditionem acCepti àBohemis CathoUcis tranfmifli f unt paulo poft abVraperatore Sigifmûdo contraTurcasinVn?
gariam, Noliteobfecro Principes fimili aufuconfimilem pïouocareinuosDeiuindidam,
Quodfiuicinumiftud exemplum à facrilcgoiftoBatta barumnoftrorû côfilio animos ueftrcs non detetret, deter# jnCerma# leant faltem ca,quachis annis proximis fieri uidiftis ôC audi# nia, ftis,Quid proluit Nobilibus quibuîdâ(qui Apoftatis qui# bufdâmalectedulas prebuerûtaures)anticiuumacucnera# biléTreuetorûEpifcopatûinuafiffe ; Quid rufticis cotulit
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totMonafteriorûactéplorûdireptioc Quidnouis ;pphctis
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tufticorumfeditiofa couocatiof An nonfunr,piclt;fti afacie
terrxficutpuluisquêproqeituentusc Perpcndite faltéui#
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teshominûÇfi dciultionê cotenitis ) quihuic nouorû ,pphe
taïûfeamp;^cundis uiribus refiftere cogitât,quâ pcticuloCum foret,totCatholicorû Principatushominû fimul cuira 8lt; indignatione dei omniûqjfanctorû eius inuosprouocare.pg^fjjpÇçu^Q Crédité mihi,quclibct ueftïû,fi peftimoshos fequutus fue ^phttarum lllCÔfilUnosÇquinûçdiçûtuobvs,qdfiinluriâcôtumeliâqjVïomiff^ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ Hh X diwis
-ocr page 280-Refponfiû Ioan, Cochïæi diuis fuis fieri clamitét,finitcdiuosfeft' uicifci) no rtinusiîÇ ccptu irigniciofiffime,^ deceptifunt miferhmi ruftidj^, falfis j3phctis,cgbusLuth.diC£batcontrauos,Nonrufti^' ,funt,bonidni,feddçusipfecft,gg rufticos uclhâuult gare tyrânidé. Munceius aût dicebat,omnes Bombardarii globos in manicas fuas impune fe excf pturû elTe, alij allait ditabant,donee omnis corn acics,peeorû inftaf,tnaâatç difperfefunCjQiiod (îunus Angelusunanodlepotuit ocç* dereclxxxv.Miliaarmatorui’n caftris Sennacherib,Qp« ^.Reg.i^, ueftrnpfumat impune contra fejJuocarepoiïe tot DiiiofU) quicumDeo Qi, Chnftoeiusin perpetuum uiuuntöi gnant,Milia,
Qinfquisigtt ueftrumeosadfacrilegtagpetrandafequ^’ VItiodiui# fyj fueritjis j)culdubiofentietmanûdni,quâolimfenfîtpo
Dan y nbsp;nbsp;nbsp;tentiflïmusrcxHalthaflarJcntietmanumnóuniusmo^n*
Luc.18. nbsp;nbsp;nbsp;gelijficut Sennacherib,fed totius cœleftis cxercitus,^tquot
Apocrf, nbsp;nbsp;incœlodiiiï funt,quoruultionécôtemncreuosdocé£ Coi
Deut, jz. nbsp;nbsp;fultores ifti,cum tn Chrifti ac Ioannis teftimonio,
dla haudfruftra clamétdieacnode,fentiet,ptecfloréotnniu in fe fperantiû deu.qui ait,Mihi uindidâ ÔC ego reiribuaW, fentietdenicçSihominiîiuftu J) Catholicç fidci dcfenfioc zelûjQuis ern credat oês uos ad tam impia ac facrilfgacon Vkiohuma induci pofle. nbsp;nbsp;Quid dieet religiofilTimus iînnil èCpo#
na, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcntÜTimus Imperator nofter Carolus V, cuilibet ueßrM
nomêhonorét^acdignitatéfuâtam nefartjsmaculareaufit facrilegijs,quæiftifuadent,iî propedie potend manu poft tot foelices uidioriasad uosredierit f Quid aliæcogitabunt Nationesf Annonpoterunt diccreBohemi, Sipium fuit Germanis contra HufTitasnoftros bellum fufciperc,arma inferre,Cur nobis non liceat in Lutheranos Gernianoruni pio zelo bellamoueref Abftinete igit ô Principesà tam nd
-ocr page 281-Contra lib, Argyrophilaâis
IXJ
hïtisperditorum hominû cogitatibus 5)(. confîlijs,6d fî dare non uukis plurafaltem rdinquite dci miniftris quç maiotes «eftridcofœliciterdicarunt Jcnptumeftenim,QuæDei DeOjSCquçCçfarisfuntCacfaridate.lftosuero Confulto^ tesac Prçdicator€s,utfeditiofosimpiof($ac kfçMaieftatis Kos dtgnis compefciie modis»
Scripta Spiræ,Anno l y x d»
MISCELLANEO-
K/zm LLBRl SEGl^NDl
Traclatus Oélamts^
RESPONSIO lO, COCHLEI AD IN» terrogationcm 'Zuinglianam De Corpore Chriftiin Euchariftia,
Vando interrogatur,an Chriftus fît in fa^ Id2 covpm
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crucefre^
fpondeOjEft utit^fic ibi in fubftantia fîia, ’ïX’iu* ' fed non in accidcntibus tjfdcm , Nam ^11 corpus eins in cruce crat uifîijilcjpalpabilc, ^__^^ppaffibile,mortale,calidum ,etc. nihilhom acddentiuêîFîubuenerabiUfacramcto in corpore Cbrifti» Tam ucretft igiturcorpus Chriftifecundum fubftantiam fuâinfacramétoquàmuetefuit in cruce, fed in accidenti» bus multa ÔC uaria cft differentia,in cruce crat localiter, pced naUtcr,uifibilitet Sic.ln facraméto nôita. EtTLuinglius in g,,Qj2;uin» hoc maxime faUitur,q^ non difccrnit diuerfos modos effen« diln.utloquuntut Dialcdici,Non enim répugnât, Chri« “ 'ftumuno ÔC codemtempore cum corpore fuo effe ÔC in cac#
Hh 3 b
-ocr page 282-RcfponfîoIo.Cochlæi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
b localiter atij in propria fpccic ÔC in facraméto facrainet^ liter atçfub aliéna fpecie.Conceditnus itaej ultro, non ƒ Chriftû in terris nunc iîcut in cotlo eft aut iicur ante paffi“’* nemin terris fuitjHinc tarnen non fequitur,Chriftuni nU“ lo modo apud nos tn terris efle, Quum dicatipfCjEte^^^ ego uobifcumfum omnibus diebusuftj ad confumtnatK^^ nem fæculi Matth^ult,
Error Luthe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repugnat,carné Chrifti S)C fpiritaliter per
ô^facramentaliterin propriafubftantiamanducari.Idfî“'^ feipuli intellexiflent,no abtjflentretro,Putabant autécati’^ Chrilli manducandâ eire,non facramentalitcrjfedearnalif» fîcut carnembouinamcmacellojTalisautemcarononpf?* deft,Et S»Aug.exponens,addit,caro, fcüicet fola ÔC abf? fpiritu , nonprodeft , Atcaro cum fpiritu multump®* deft.Lutherusautcmnunc ftolide carnem folam poniHn facramentoeximprobacontentionede utrai^ fpecie,an£^ rens in pane folam carnem Chriftieffe abfc^ fanguineetan^ ma,Qtndmirûigiturfîabitretro,quiataliscaro no^dc»' Externa itacçmanducatioabfiÿ fide no^defl-,quia qui ß*: manducat,ine fe no probat,Quid miruigit,fi manducanao ; indigncjiudiciu fîbi manducet, no dqudicans corpus dni -
NecreciemfertZuinglius,Chriftusnon eftcibuscor^ Corpu« poris fed animae,crgo hçc uerba,hoc eft corpus meum, dw Chrifti amp;nbsp;a# bent fntelligi fpiritaliter tin. Nam Hilartj, Ambrofi ac CyriW nimæatcor jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.jßyj çfihoC
uenerabile facramentû,^ Chrifto realiter unimurô^ in cor/ pore ÔC in anima,luxta illud Pauli Ephe.ç, Quia mébrafu^ mp corporis eius,de carne eius et de offibus eius Et i.Cor ƒ• Nefcitis quoniâ corpora ueftra mébra funt Chriftir' Necité ualetcôfequentia,Quia corpus Chrifti facramentalif digne fumptutncibusanimeeffcpoteft.Eteiufmodimanducatio
--- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dicitiK
fcx.. -
-ocr page 283-AdïntcrïOgattoticm'Zuingnanatn.’ 124
âkitviïfpiritaUs,nonfanc5^ibinonfît corpus Chriftiuerû,
fed^fpiritu OC fide,non corporaliter nec oculis carnalibus
»pprçhenditur,quia non eft ibi uiftbilitcr Si palpabiliter fîgt; eut cft caro bouina dum editur,
Quandoigiturcontendit’ZuingliuSjChiiftum no effe Aequiuo« amplius corporaliter in mûdojlallitfalliturqj çquiuocatio« tio in uoca» nc.Gorporaliter,n.bifariâintelligttur,Quodfîdicat,Chyÿ buloCorpq ftû nô effe in tnundocorporaliter,hoc eft uifîbiliter amp;C pab ’'alittr, pabiliter.ficutantepaffionem fuit ÔCfîcut corpora noftracU fçfolent,libenteradrnittimus,Sin ueto,per hâcuocetn,cot» poraliter,uultintelligere,effecum corpoie,ncquaquam ad^ mittimus 0atemur enitnChriftum corporaliter,hoc eft,cÛ uero corpore fuo.in uenerabilifacratnento effe.
AtdicitZuinglius,deinuifibilircdituChrifti nullâ ha// Quomodo bemusCcripturam.QuidtüfNecjnos inuifibilcm teditum CorpÿChrt uocamus,nec5omniafuntfcripta,Nimiutnfanc fallitfallbfti tUï(5Zuinglius,dumputatChriftutnècoeload nos in cramento uenire motu locali,aut redire ficut abiens locali ter redire folet.Nos nihil tale cotnnrinifeitnur, fed dicimus, Chïiftûlocaliter permancre in colo donee uenturus eft ad
' nbsp;nbsp;nbsp;indicium,Effeautemeundetninucnerabilifactamcnto,no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
\ motulocaliautttafitucorporali,fed tranffubftantiatione ÔC
\ conucrfionefubftantiali,quandouirtuteuetborutnChitifti
V fubftantia pants tranfit ÖCtranftnutatur in corpus Chrifti, 1 abfque ullaj corporis Chrifti feumotione ftu tranftnu» \ tatione.
V naeft igit refponfio noftta ad oês tcxtUs,^s’Zaingliu8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aw
aSert de Gbto in celo,et no in terra corporalff exiftente,Nc qy^uocado# pc (ÿ^quiuocatto eft inhac uocc Corporaliter ,Cocedimus enimChriftû no effc in Sacramento corporaliter ,id eft mo« do corpoteo,ficut effefolet corpus naturale inloco uifftgt;ili*
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter.
-ocr page 284-Refponlîo lorCochlæi
tcr,S^ palpabiltCer,8Cper motum,Maxime (amen affirit”* mus Chriftu effe corporaliter in facramêto,id eft,cû corpo^ refuo uero fiibftantiali,Netlid fine feriptura dicimus,ûl calumniatur Zuinglius,quia Très Euangeliüæ dC Paiilu’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apertiffimedicuntuerbaChriftijhoceft corpus meû,
funt uerba ueritatis quibus nitimur,quibusetecclefiautitü’ columnafirmamentum ueritatis i.Timo.j«
Ad didaPauli i.Co. i i,No apteneij uere Zuinglip rndeG Qeiia uerbofe arguit eosqui cænamdni contemnunt, qu'J _ Paulus dicat, Aut eeelefiam dei contemnitisjnon dicit suf tcEccîSam cænamdomini contemnitis,Quid opus eftigituf ' nbsp;nbsp;nbsp;ifta uerbofîtate de contemptu cænæ, quum Paulus arguât
contemptumEcclefîae,quam Xuinglius dC focq fui niaxV mecontemnunt fquot;Noscerte nttÛum approbamus conteiu^ ptuminiquum,longe tamenrediusintelligimus hic Pau^ lum,qgt; ideo fit aliquis reus corporis ôd fanguinis domin*) quia manducat Si bibitindignejnon probans feipfuni,neç dijudicans corpus domini, lîc enim loquitur ipfe Paulus» Quomodoautem fieret reus corporis domini,fi corpus do^ mininonfumeretindignee'Qiiomodo autem fummat„fi Corpu» Do corpus illud non affitr Quod autem cauillatur Zuinglius mini panis q, Paulus noncorpu? fed panem manducari dicat,friuola dicitur» nbsp;nbsp;nbsp;eft obiedio per locum ab autoritäre negatiue,contra arten»
Dialedices,Neç tarnen ait ufquâm Paulus ,q, corpus do^ mini non manducatur, Et fatis aperte de hoc loquitur, dû ait, Non dijudicans corpus domini,Et Chriff us ipfe apertif fîmedixit loh.e». Qui manducat carnem meam, Paulus augt; temfequiturhicconfuetum loquendi modum,fecundunt . gt;!fenfum,quia fenfui appareteffepaniSjquâmuisreucrapoft uerbaconfecrationis non fit panis ,fcd corpus domini fub fpeciepanis.Vocatqr itai^adhuc panis propter remanenté fpeciem
-ocr page 285-AdIntcrfögationcmZoingh'anatn. ”■ iiy ïpedcm panis,Sicuc SC uirga Aaron dicitur uirga, quæ tn colubrumucifacratjExo, vt).Sed deuoraiut uiiga Aaron uirgas eorum,fciltcetmagorum.
lt; AitZuiaglius,huicdido,hoccftcorpus mcunn,fcmpcr Hoceftcor# adiungijQiiod prouobis traditiir. Quid tum f Certe nos P^* mcura. non aliud corpus domini,fed illud iplum quod pro nobis
in crucctraditum cd, in facramento alTerimus Sgt;C fumimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
Et tarnen Mathatus SC Marcus,hanc claufulam ,Quod pro uobistradetur,non appofucrunt, Nes au tem non dicimus cumerrante Luthero hunc panem naturalem effe corpus Chrifti,nclt;$dicimus,Corpus Chriftieft panis pro nobis tra ditus,uthic nugatur Zuinglius ,Ncqjitemdicimus, Cor ƒ pus Chriftiin pane pro nobis traditus eft, fed fine omni ad^» ieâione dicimus fimplicitcrcûtextu, hoe eft corpus mcû.
i Quodait deinde Zuinglius,fufficerc unara,qux pq Chri(tipa(rioncmfaâaeft,peccatorumremiffîonem,utn9quot;'* fit opusaliam confequi, Concedimus quidem hoftia Chrj ftiincrucefufficcrefecundumfepro omnium redemption nc0Cremi[rioncpeccatotum,ucrumquum nosfaepc pecce musjfaepe nobisquxrcndacft pcccatorumrcmiirio per Ecn cl cfiæ fa crament a, qugeex pauione Ghrifti uirtutem fqam receperunt. Alt cm Chriftus Petro Matth j 8. Non dico tigt; bifeptics,fedfeptuagicsfeptics. AtgrandeSCimpudenseft ineBdacinm,maiorem partem uctcrum Dodorum fenfifte cuniZilihgUo.Cuiuscontrariulatiflimeacmanifeftiffime oiîj, demonftratEpifcopusRoffenAib.4. contra Oecolampa? dium in prologo,ubi SC Au guftinus ciiatur, Cuius didum hie non répugnât corporiChriftt in facramento, quia cor# puseiusnonfenfibihterautcarnalitermanducatur,ficutca# robouina,fed in myftcrio fub aliéna fpccie, ubiopus éfidc»
Cxterum no eft incoueniens uinûidemcorpus dni ÔC li fignuctt
-ocr page 286-' Refponffo Ad Intcrroga. ZuingKanant» . fignum eflè8lt;fignatumrefpcdu diuerforü,Eftcniß’ßg'\ fpiritalisunionis Ecdcfiae,quae corpus Chrifti cft,adCbriftum caput fuum,Eft amp;nbsp;fignatum,quipp^‘‘t ' alienisfpeciebuspantsmyfticeô^ facrametaliterdefig”^/ bj mT PoftremOjdiciturhocfacramcntumTcftamcntunb'’® ftamentutn' ^^^otfaltter,fed figniftcatiue, Sicut 6^ in Icgc Moyß » p**’* fignificatiue X4.dicitur,'Hic eft fanguis fœderis â^c,quia fanguis in tcre fignificabat fœdus feu Teftaracntum uetus, quo“ * Paulus affirmât Heb.p.fed non erat effentialiter tum Qiiod autem uult Zuinglius,non ualcre Teftatn^”* tumjUifi teftatore iam mortuo, hocdehumanis Teftan’^*’^ ttsdiâum eft per fimilitudinem,quia amp;nbsp;Chriftus morttiuJ - eft femekDediuinis autem no oportet, Quia teftator deus inueteriTeftamentonunquâmortuus eft,Slt; tameo ualui* lt;lludTeftamentum,Sicutô^ Chrifti teftamentumualuitni cæna,licet Chriftus nondum effet mortuus, ualuit amp;
num.ValetqjadhuchodiCjlieetnunquam ainphusinornu) rusfîtipfeTeftator,
Drefdae die d. Dccembn's,Anno tj'iÿ»
MISCEb
-ocr page 287-Mise ELL ANEO'
LlßRl SEQ^lSiDÎ ^raélatus l^onus^
^ontr^ confession nem Auguftanam.Dida Martini Lutheri amp;nbsp;Phi lippi Mclanchthonis.pcr lohannem Co^ cblæuna collcda, Anno,
I Î 3 o»
DE TRINÎTATB PERSONARVM in una Diuina eiïentia, iuxta Decretum Nice^ næfynodi» Articulus 1.
HiÜppus Melanchthon inlocis cotnmu# Contra Ni# nibus jPauca exempta huiufmoditradi#cenâ SynO# tionum rcpetemus,è quibus çRimari poG dum. fîtjidquod totics monct feriptura, nihil perindc pietati aduerfari atque hominum
dodrinas.In Synodo Nicenaconftitutæ
funt quxdam pœnitentiac formac,non pronuncio,quo fpi#
ritu dccreuerint patres. At uidco bonam Euangelq partem, immouimgermanam Euangelq obfcuratam eflTe eatradi# ttone.Namindeprimumnaraîfuntfatisfadiones.Obfcu# rata eft gratia, S£ quod Euangelium fideitribuit, coeptum cft fatisfaâionibus tribui. Quo quid eft impiummagisôd perniciofîus f* Et his mails cette occaßonem dédit Nicena
jf^Synodus» ,
U X Luthe#
-ocr page 288-• Dida Luthcn SC Phil/ppi.
Idcm,DeuotisMonaüicis,aitquodinÇonqlio
no fides Si Euangelidm dccreuerunt. Human acautcpitrâ^ ditiones inualuerunh
Ecce in Confeffîone prætexunt autoritatem fyno^^ , Nicenae, Cui in aUfs feriptis fuis tam atrociterderoganf» Philippus ait, per earn fynoduip obfcuratam effè bonam Euangdq partem ,imo germanamEuangelij uim, Luther rus cäkimniofeait Hdmoufîon infôelidter ïbireceptünid^ Hiero.inepi fe,ôd âHieronymoatij à multisdodilïimisrcfutatufn«!'’ ftolaad Daü confeffîone autem longe alia eftdeHomoufiaTrinitateCul mafuna Pa# yocajHieronymus)fententia.
; DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ORI.
gtnali Articulus. 11» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
PHilippus in locis communibus. Scriptura non facit difFcrentiam inter Originale Aduale peccatunigt;
Nam 0^ Originale aâualiseftquædamprauaconcupif«gt;ï . Contra Ba^ tia.Luthcrusin aflertione ait articulox. Negate in puero ptifmi effica baptifatoremanens peccatu, eft Chriftûôi^ Paulum fimi» •iam« conculcarCjNccuultadmittcrc utilludquod remanct di# caturdefedus Si nonculpa . Et pro mfania habet, fi'libiaö «iâ fandoru parentu dû générant,no peccatu fed drfeâ^
-ocr page 289-ConfnCotifcTiohcm AuguUanani. ugt;
dicat nV, In articulo item Tertio, ait fomitem ptceay (qui rcmanetinbaptizato ) impedire animatn ab ingreCTu coeli, Etiam fi nullum affit pcccatum aâuale»
tis in Cbnft o. Art.111»
PHil.lnMatthaeam.Summa in Chtifto pauotis cauf^ Contra diui erat,cffentiebatdefcrticncm0lt;iram diuinam,'quando nitaU ChrU öutabatinterinfcrnumßCuitam.lncopauorelaäatftdcj fit fettio donorum in Chtifto 8C defpoliatio charitatis , Nam (ubtrahentefe diuiniiatc non flagrabat charitas» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Lutherusad VnaldenfeSjOcgaiBC irridet Concomitant
tiam in uenetabili àctamcntoEuchariftiac, ÔC ait ,Thcolo«t gosiucantatcaftimamctdiuinitateminpancm.lnConfeft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ƒ
ûoneautetnredeôCrcUgiofedicitur,lt;$duxnatuï2e,diuina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'*'
hutnana in Cepaiabilitcr in Chïifto coniunÜÄ tunt,
DE tlDEl IP-STIEI. i
» cations, Artt 1111,
\ TvHilAn\ociscotnmunibus,Noncharitaamp; iuftfticat ted Conwa ope 1 X lidesquxCharitatiantcfertur.Euth.ContïaCochleû, ^hatiu^ t Paulus uïgci maxime ,operibus iuftiticationem omnino .
» auteneamp;CtolihdeitïibucïeAtemAnrcbus conVcientiac Cola tidestotutneft,operanihftCuntAlt;Jsm deCapti.Eab'ylo.P et tolamhdempoffumus cum Deo agere.OperaiWe nihil cugt;
\ tat,nectisindigetAdeminaftettionc,Neqj uetetis neqjno»^
\ nbsp;nbsp;nbsp;ui A eftatnenti tact amenta lcd tola tides iuftiticat,
\ V
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i '
\ s-e 1
-ocr page 290-DïiAa Lutheri amp;nbsp;Philippf
D£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEI ET
de Sacramentis. Art. V« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Art.», T Vth.InalTertione.Hçreticaeft/edufitatafentendâ/’^ Contra?, fa | ^gamcntanouaelegïsdarcgratiamtllfsqui non craraçntx ot,icem,Itcm.De capcï.Babylo. Prtncipio ( inquit ) da funtmihi feptcm Sacramenfa,óópro tempore Tn'at^ii tumponendaJtemadVualdenfesfcribensrcprathendiyö^ ( quos tarnen fuperomnes alios Chriftfanos in plçrif^'^*’ dabat)inco,çcumRomana6dPapiftica(ut ait) fia Septem ponünt Sacramêta.Et ad fenatum Pragcf‘‘’j dicit.Non efleunum facramentum alib dignius,cun’f’’\ nia in uerboDei confiftant.Idem in plçrifijfcrmonibUsP“ uerbum Dei iaditat omnia Pontificum ConciHo\^
. décréta, tanquâm humanas traditiones reijei. Atlt;î «iiirrfitatt«* Vniuerfitatesreijeiunt, Qiias Lutherus pro ultima
’ cehtiffîma Antichrifti facie habet, 8^ perIdolum ; præfiguratas effcdicit.Philippus in Didymo fuo
easnon tarn Papacquàmipfius Satançinucntumcfl^»^^' bus nihil fit nocentius aut impiummagis.
PHil.Inlociscomunibus, Omnium opera hoitiifli’*’’’ quantuuis laudabilia apparent, dctcftabilia furtt i na opera, cataôi morte digna.Eandcm fententiam aflerit Luthcff ' quoq^tn articulis fuis 3 l.et 3X,qgt; iuftus in omniopetf etiam optimefado,peccet. Item.DeuotisMonaftic*^”'’ fidem 6lt;opera quàm longiflîmcinter fefe diftarc QC cotn riàn,ut non poflint opera abfej fidci iadura doceri,Eu «S® qui in Chriftum credit,non pofrepcrullaopera,quanttin’ J uïsiöalagt;accufari.Item DeCapti.Babylo.att.Qino*’
-ocr page 291-Contta CénfcfTionèm Auguftanam* lait tsi nihil uakte apud deum,aut fi quid ualeant,omnia (amen fint çqualiaf€cundumm«itum,Ët contra Cathatinum ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
^hnftum inftituilTe^ut nullum fit pcccatum nifî incrcduU* tas,nee ulla iuftitia nifi f idcs.Dcnicj dc libettate Cbtift. ait» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Mala opera non facere malum uirum»
DE ECCLESIA.
LVth.Inaffertioncatt.x7»Ccrtüeft,ne(5Ecclefiam ne^ Contra Ecgt; -quePapamhabere poteftatem condendi aiticulos fü ckfi» amp;C5 dei,necÿetiam leges motum aut bonorum opcrum .Et Art. ' j*?™“ l«.ait Non effe peccatum.agcre contra Papac Ecclefix *-conftitütiones,etiam fi inqs nonerretur.Et Art.xp. fic ait.
Via nobis fada eft enetuandi authoritatcm Conciliorum, Êlt;libereGontradiccndieorumgeftis,etiudicandieoturn dc cteta,Item,de abrogandamiffa,Quod abfqjuerbo Dei or* din5tur,non ab Ecclefia ,fed à Synagogafatançfub nomi* neEcclefixordinanWï. Ecckfia occulta eftinfpirituôCfo*
I lutacreditur.
DE MlNlSTRl S P^ER^ bi beEcclefix. nbsp;nbsp;Atu VIH.
LVth.ad fenatumPragenfem.Ceffent (inquityhomi« ^nummendacia.ClaucsfunttotiusEcclcfixÔt cuiusligt; bet raernbri eins tam iure quàm ufu ÔC omnibus modiSjEt inaffcrtioncArt.jo.aitjNonaliquos »ftd omnes articulos Iohannis Hus Conftantix damnatoscffc,ab Antichrifto Ufins Apoftolisin r^nagogai\laSaianx,exfcelcratiffimis
I nbsp;nbsp;(ophiftis congrcgala.Confeftioautem mails quoc^potefta
lem elauium bC minifterium Sacramentotufft çonccdft»
QnoûHusbCV uiclepbnegauctint»
DB
-ocr page 292-«' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B^T^-Fl'SMOi ''Z
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Art. IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;;
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -W 'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ I
E?r X VtÏKdcCapti.Babylo.Baptiftnus ncmi'ncm niftif*'’’]’ Lndumquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodeftjï^d foîafides.îdcm- Conxra GôchlÇ“'
Np'n fuüthaptizaadi Inta'ntcs,fi ucrum cfteosnpn re,neirndcâtur Sacramentum SCucrbum Maicftatis.Eti’' ’ quodamfcrmohé, Baptifmus(inquit) infanu nihil
L ƒ , nbsp;nbsp;, dsftnififidempropriamhab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
VE Bl^CHc^RlSTl^^^
Art. X.
Sm Com' «T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f®'*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;T“quot;''™,',’?»
Vff
munionem» JL/trtftes, aiilict3s,perturbatas,confufas a crroncas «« jbent confcientias.Nam ucrbum diuinæ promi{rionisbigt;*^ ÖacramcntijCUm cxhibeatpeccatorumremifnonem)'^*-'^,. acccdit, quicunijpeccatorum fuorumucxaturfiue fiuctidllarione.ldcmde abrogandamifla. An ) omnèsfaèrjficosfdolatraseffe, ÖK^ töticsidoïatrtam re,quotiesfacn'ftcantjrcntadVualdenfes.Nonniclio«’^ । hibetqr ibi honor Chriftoquàm fuit honor illoruni QUI I ,, nüflexodicebantei,AucrcxIudæorum,forfitan ig’t“ curiuaeft, non adorare quàm adorare,quia in adpfâdop*® , pcrk'ulicft.
' DR CO/^FESSIO1lt;R^
Art. XL
Contra fei'- Vth.deCapti.Babylo.Admofteo Principes Babdjj
ÏeffionemTquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopos Bethauen,ut defiftant,
-ocr page 293-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra ConfeiïîonemAuguftanam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;up nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
T nbsp;nbsp;nbsp;tereraavccafuSjD'dndcutpoteftatçmaudiendiconfênioné nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libera effcfinant omnibustratribus ctforohbuSjUtpcccator
I nbsp;nbsp;nbsp;cuicuncçuelicfuareucletpeccata,Confuloitem,utomncs
'1 nbsp;nbsp;nbsp;circumttantiæomninoccitemnantur.EtinlibroadFfancü
i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcû de Sicking,Fidele confiliummeû hoc eft,ut homo Chri
VI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftianusin tépore Quadragefim^amp;C Pafchatis neejeofiteat
nec^commuoicet, öi. cogitet fic. Propter hoc ipfum,quod ? ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homo,nempe Papa,praecepit,nolo facere ,fa(fturus autem
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çffem,Gnonpr3ccepiftet.
DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'POE-
nitentix. Art, XIL
LV the, in aftertione.T res effe partes peenitentix, Cotri Art.y, rtionCjConïeffioné ,fatisfadlioné, non eft fundatii in fa crafcriptura,nec in antiquis fantftis dolt;ftoribus,V ehemetet autodictCublatumuellemhoc uocabulûfatisfaélio .Item,
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eontritio qux paratur per difcuftionc,coUe(ftionem et dete Art.d,*
I nbsp;nbsp;nbsp;ftationempeccatoru,facithypocritajimomagispeccatoré,
ó DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S^GR^MEN-
toïum. An. XI11,
'*A *T Vuth.ContraCochlxum.Baptifmus fine fide non iu
;. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JL_yftificat,fides aûtfinebaptifmo iuftificat, NuUa igitur rentiam
A nbsp;nbsp;nbsp;pars iuftificatiôs tribui poteft baptifmo »ItéjDeabrogâda charlftix,
' y nbsp;nbsp;nbsp;miffa côténit obferuationc antiquâ de no tangédo Eucha#
' nbsp;nbsp;nbsp;riftiâ manibus ^pphanis SC de non fumendo cam poft ^fios
cibosAtctn,lL)ccontcffionc,aitomnia peccatahominû,quç toto ano tiunt,etiamGtotus annus Cat nifpriuiû foret compotatur Kfaftatur, nonforent tarne tanta, quanta fiût
f inuUimafcptimanaQuadrageftmxetindicbusPaVchat^,
-ocr page 294-Diâa Lutheri K Philippi
DE ORDINE S^GER-
dotait Art» XIIH,
Cotraracer# y VtherusdeCaptiuita.Baby»Quinonpracdicant,tirt Ote» no, €, J[^yocant quidemadprædicandiî,Papifttcifuntfcdno*’
Chriftiani facerdotes.Itacj horaks 2C miiraks funt faccrdo^ tes.Id eftjldola quædâ uiuajnomen facerdotishabcntia/“ fintnihilminus» Qualcs faccrdotes Hieroboamin Betha# uen ordinauit.Item de abroganda mi(ra,proftcrcore babi* to illo ficflicio charadere amp;nbsp;oleo, ôtrafo ucrtice, ÔC ueftif'’
Pharifatcoiftoriitnfacerdotum.NoneîhDco ,fcd Satan» facerdos cft qui ciufmodi eft. Proinde nihil in toto Mundo æquefugiendum deteftandumçeiTe arbitrer (inquit) atç fpeciofas huius facerdotqiaruas,minas,cukuras, ptctatcsct religioncsjfîquidcm præftat publicum Lenonemaut latto uemeiTequam huius generis facerdotem.
DE RITIBNS ECCLE-ûx. Articulas» XV.
LVthe.Contra Catharinû.Quinta facies Antichriftitft illudegregiiî pdendæ pecuniae artificiû,inftrucndis,c* piaixiacra rigcndis,Iocuplctandistêplis,Monafterijs,facellis,altaribus ôdeius generis operibus.Omitto Calices,Imagines,uafaugt; tenfilia,aurea,argentea,lignca,tum uela, pa H a s, corporalia» Sk^ fine modo ÔC numéroornamenta, Iumina,lampade5 Si fiquaiîmilia,Idem Contraftatum Ecckfîafi:icû, Vbi alias habitaret Deus aut ubi maneret à Diabolo tutus, fi fantÜJ Epifeopi non perfunderent 8d fumigarent lapides f
DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L^rRl
teftate. Art. XYI.
-ocr page 295-ConttaConfclTionctn Auguftanam. 12p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]
LVthe,Defarcuiaripotcftatc«lnter Chrifttanos needed Contra gla^ betnecpoteftefreullafupenotitaSjfcd qlibet cuilibtt^ï poteftate
Kqaatitcr fubieduseft » Item, Inter Chrillianos non potcll elle gladius. Quare inter ôi fug Chriftianos gladio uti non potcs.Idcm.ln Capti.Baby/Scio nullu regimen legibus be ncgubernari.Phil.lnlociscoramunibus.Optarim etiâ uti Chriftianos ea forma iudkiorumquâMofesprodidit. lté plcrifcjGeremonijs. Praeftaretenimuti Mofaicis illisquâ cumgentilibuslcgibus,tumPaptfticis ceremonqs.Idcmfu perepiftolam Pauli ad Rom.in annotationibus, SiPapa autalia poteftas prxeipit tibiinire bellum contraTurcas, nc obedias, quia eft contra ius diuinum,
DE EXTREME ïl^,
dicio. Art. XV11»
LVth.inferm.dcdiuiteSdLa^aro. Anima fiuefpiritus Qp’dfinu« ihominis nufep quieté autlocu habet,ubi manere queat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
praeter^ uerbum Dei,donee ad nouiffimum dié ad claram^ Dei contemplationê gucncrit, Qtto circa finû Abrahæni^ hil aliud effearbitrarnur,quâ uerbû illud Dei,quo Abrahac promiffus eratGhriftus,utpote,In femine tuo bcnediccnt omnes genres.l nfernum aut arbitramur effe malâ confeien
, tiam,qu3cabf($fide2iCuerboDei eft.lnquantfcpulta et co clufa eft anima extremûufqj ad dicm, quo corporeiîmul ÔC anima ad uerum corporcum Infernum homo detrudeturé DE LIBERO ^RBL
txio, Artt XVllL
LVuth.InaffertionCjLibcrumarbitriûpoft peccaturcs^’^^*^^ reft defolotitulOjËt du facit quod in Ce eft,peccat mor
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 talitcrnijgj
-ocr page 296-Dida Lu th cri amp;nbsp;Philtppi talitcr,tnio fimpliciter debui dicere Liberum arbitrium figmentum in rebus,feu titulus fînerc» Quia nullf eft in nufua,quippiam cogitate mali aut boni,fed omnia(i’'' 'Zuiclephiarticulus Conftantiaedamnatus,rcdedocet)^*^ icceffitate abfoluta eueniunt, Philippusin locis coniinngt;^* »us.Quandoquidcm omnia quceueniunt,ncccflarioiiixt’ 4iuinâpraedeftinationé eucniut,nulla eftuoluntatis noftf? libcrtas. Quid igitf Nulla neeft in rebus contingentia,nil’‘*‘ cafus,nihil fortunaf Omnianeceflario euenire doccntfcf*igt; pturæ.Et ego (inquit)nego uim efle ultamin hominCjqi'^ ferio adfcdibus aduerfari poflit. Chriftianusfgitiircogno^ feet,nihil minus in poteftate fua cHe quam cor fuum«
DE
tu Art. XIX.
PHilip.inannotationibusfupcrcpifti Pauli ad Roinî» Certum cft,omnia à Deo fierifiuebona fiuemal3.D*# operari bo# cimusautemDeum nonfolumpermitterecreaturis,utop® naamp; mala, rent, fed ipfummet omnia proprieopcrari.QuemadinoclO igit confitemur,uocationê Paulifuifiè^priû opus amp;nbsp;adulteriijDauidis,0C fæuicia Manlij, atqjetiam proditio . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludæj^priûopusDeifuit.Dcusemoîainomnibusoperat
• principalitcrà effediue.Lutb.inalTertione.Quomodopo reft homo fefe ad bonum pparare,cu ncc in poteftatefîtfuas uias malas f aceref Nâ et mala opa in impijs Deus opcratur» ■ DE FIDE ET BONIS OFE-ribus. Art. X X.
Luth. dcX. Ç Vpra ,art.4.8C 6. declantâ eft, quid de bonis operibus prxeeptis. j^docuerint,Quoniam uero hie iaditât fcripta fua de X.
■ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptXkî
-ocr page 297-Control Confcffîoncm Auguftànam. 131 Præceptis,ref erenda funtcxiisquacdain breuiter ,qù3e ipfi neqiiaquàm feruâtjed in peiusnnitauerunt,ficenimibi di» xerunt,In diebus teftisquinqjpcragendafunt, Audite mifÿ fam,audite fermonem,orate,offerte,ÔC de peccatis conteti. Et in his omnibus fequi debet unufquifc$,non fuum iudici» urn aut opinionem aut deuotionem ,fed otdinationetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
poteftatcmEcclefiae.Ecclefia enim errate non poteft » Qui^ Ubet autemin fua deuotionc pottft crrate.Non eft igitut tui tum,propri3einnitideuotioniaut cognitioni contra aper# tos Canones,qui propterea conftiluti funt ad tedfc dirigent dum populum,Haec ibi.
©
, DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ET IN.
uocatlone (anûortîtn. Art. XXI,
LVth.In Cer,de natiuitate Mariae,ait fic, Nos Chtiftiani ßhfpbaem^
^fumustilqSChxtedesDeiper Cbtiftum,Ideo futnus inB.Vit^i^ sque magni (icut Mater Dei,fumusMariac fratres amp;C fo^’ nem, roresAtem.PetCanguincmChtiftiparitcr tnurtdati fumus àpeccatis ÔCin cxleftiabonatranfpofiti,fihxc itafunt, fu» tnusptofeAo acquefanAi ficutipfa eft, Et tua oratio tam chata eft quarrt üUus.Cur ita f Qpia fi credis Chriftum babitareinteacqucficutm iUa ,poterismc tantum iuuate quantumillajtem.lnfcr.deS»Crucc» Reliquie inqutt ; ConttaS. nihil aliud (um qttàm deceptio popull, Deberent igitut Cruccro. omnihofubtetraoccultati, Vellern equidem nullam fmgt; neam coronam, nullam crucemfanftam ad lucemucnifte, Item.ln Canone miffçnonfanûorum fed Diabolotum no
1 nbsp;nbsp;nbsp;minaffaredebetent,ftcutjBCreucraDiabolifunt.Itennmfcr. p
1 nbsp;nbsp;nbsp;dcMammona,aitfic, PrometitisS.Peirinecbuluquvlt;’
1 c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk 3 deoa
-ocr page 298-Luc. 21. i.Timo.j. Èphe.4gt; ».Tirno.;,
Dîâa Luthcri' Si Philippi ^ctndarCjUt me iuuarc debeat,feipfumi'uuare non poteff» Quarc mendicus quifpiara utilior mihi efle poteft quâirt S. Petrus, .. Hæcexemphcaufaèplurimi'spauciilarecitafa fint, quibusledorfadhinteHigit,quanta fitdocSrinæ diiicrßt^’ in Confeflione Auguftana SC in altjsLutheri Melancbtho* nifij Si eorum complicum fcriptis, E quibus nihil ftabiü^ ter pro uera fide 6C rcligione Chriftiana colligi queat.D^ reliquisfeptcm articijlis,quos contra abufus addiderüt,br£* uitatis gratia nihil recito.lnconftantiaenim SC diffbnanf’’ eorum exiam didis unicuiijfatis paterepoteft.utab eiscai ucatjód fidem fiiam fuper eorum dodrinam non fundcf» Nedicatur eiillud quod in Efaia habetur,Ecce confidis per baculum harundineumconfradum.cui fi innifus fu^* rit homo,intrabit inmanucius óó perforabit eam,Scdcon^ fidat pottus ô^fundetfe fidem fuam fuper illud uerbtim Egt;omini ad Petrum,Rogaui pro te nedeficiat fides tua» Etfuperillud uerbum Pauli, Ecclefia eft columna à fundametum ueritatiSjNe circumferai?
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turomniuentododrinæinnequigt;
cia hominum mente corru?
ptorum,qui errant,Si alios in errorem
mittunt.
Scripta Auguftac,Dic3»Scptcmb,Anno i
-ocr page 299-miscellaneo« L13ÿ.l SECl^lgt;lDl 'Tra^aius Z^ccimus,
INSTRVCTIO pro VISITATOR!# I^us Catholids per loXochlaeum Inter* rogatoria Paftorum«
E Döän'na 8^ fide,quid credant ac docc* ant,circa Symbolum Apoftolorum,circa Orationes circa X.pracccpta,circa gt;. Sa^ § cramenta,circa Ecclefîæ Ccreinonias,Cir* conciones publicas.
_______Circa Symbolum, 11 doccantaccredant Tresperfonas unius 5C ciufdem fimpliciffime cffcntiac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide in
qualisMaieftatisjnTrinitateindiuiduaeflc,licct hæc ucr? Symbolo, ba infcriptinisnonfintcxpreffa.Sccundo.In Chrifto efle duasnaturas in una perfona diuina, non confufas neccom# mixtas, fed infeperabiliter uniras,licet ifta uerba non fint infcripturisprolata.Tcrtio, Matrem Cbrifti Mariam effe Deigenitricem,amp;perpctuam uirginem ante öd poft par# tum at^ etiam in partu , quàmuis Kifta non fint in fa# crislitcrisexprefla.Quarto.Chriftum pro nobis uere paf* fum,crucifixum,mGrtuum, fcpultum,ad inferos defeen# diiïèôd ex mortuis rcfurrexifle,incœlum afeendifleibique federe addexterampatrisö^indeuenturum efle ut iudicet uiuos etmortuos^Qiiinto.SandamEcclefîatn Catbolicam
fando#
-ocr page 300-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InftrudioIo.Coc»
fandcrumcommuntonctn extra quam netjucra „ f. fpeschantas ne^falus animatfpcraridebeat neqs’fJ’’“'' daranaUo. peçcatorum,Sexto, Omnes homines in dieludknr^fi”^^ Lutli.deab# dutos à mortuis,ct ituros alios in uita,alios in poena rog-miiTa 8c Ex his infertur, primo damnandas omnes hçrcf« contra La; (cres 8^ nouas contra Trinitatem exortas,!n quibus tonjum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conupj-gjhepdjtQfnihiljecipit nifi in fcripk^
hs fit expreflum,unde ôdHomoufîon retjcit.Secfidoda«^’ nantur Ncftorianiôi: Entichiani atq^ Acephali uctcrcs^ noui Anabaptiftæ,qui errant circa duas naturas in ChnW quorum aliqui dicunt Chriftum non natura Deum gratia tantum, filt;prophetam fuifle potiufquàm JDeunb atiquigrauilTimeblafphaemant euin cruce perdidifle ritatemac defpcra(re,qualia öf^inMelanchthonisquibuN^ fcriptis reperiuntur, Tertio damnanturHeluidianinff^ff’ Phil.Mel.in 8Cnoui,quidicunt Matrem Chrifti plures peperiffe Annotatio# fîcutfonareuidcntur quedamfcripturc locadefratribus^*
Match.IS.
H-Aft.i. PhiLs.
,, ftum in uera carne humana paflum refurrexifl'e 6^ in a(cendiffe,eo qp Paulus dicit Chriftum formam ferui piffe ÔC habitu inuentu ut hominem. Quinto. Damnanti” Donatiftacac omnes haeretici, qui feperant fed general* clefia, amp;^afleruntfolumin partefua ueram effe Ecclcfia**’' quod 8lt;Luthcrani nuncfaciunt, contra manifeftam fd** PhitinApo ptufam Pfalm.x.Poftulaàme S^c.Et Pfalm. iS.In om* logia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem terram SCc.Et damnantur omnes ini,non folum proP*
ter hacrefim , fed etiam propter fchifma , quia diuiduni inconfutilem tunicam domini, iam non habent ueram ncccharitatem necremilTionepeccatorfi , quia extra Ecdd fiam nihil horumeft neefpiritusfandus, utpatetex Cypr*’ dcfimp.prælatorû, Sexto» Damnanturomnesilli qnlt;
-ocr page 301-Pro VifitatoribusCaihoHds. 133
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|antcarntsrefurrcâioncm,tmmortalitatc animXjInfernû
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»aliatn uitam poft mortem.
) ) CircaorationeSjPrimoqua expofitione utantur in Ora Quatuorarl Hone domtnica,quia noui Catechifmi acdtti funt per quos ^uli circa
, f€düfitpopulus,utédûeftigtfcxpofitioneCypriani,Chry Oratione«.-
, ( bftomi,Aug.ôCc.K forma côfucta,fccundo an ôi faluatio« ne angelica utantur tû priuatim quotidic mane et uefpcre et
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in precibus fuis tû publice ad populû in cocionibus.utpetât
dici non folum pater nofter fed etiam Auc Maria, more có^ ,fucto,quianouihçreticiidnolûtfacerc,Tcrtio, An^tidie le ganthorasCanonicasfecundûRubricâDiocefiSjNam 6C bas noftri haerctici omittunt ac uilipendunt, Et putant fe ’
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad cas non obligati quia fînt inuentum hominum ÔC confti
tutiohumana.Contraquosinnumerafunt feripturarum
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locaSdfandorû exempla,pro Canonicis Boris diligenter ôô
' intègre obferuandis. Quarto, An faluc Regina dC Regina
’ cœli feruent ÔC canant more antiquo. Nunc enim hærctici quædâ in tjs mutât,dicétes Salue rexlefuMifericordiæ, Ad
1 uocate nofterÔdc.tanquâ non rede conueniant Mariæifta
l cantica,quosrcprehenditS.BcrnhardusettotaEcclefia,qa
I nbsp;nbsp;nbsp;tft uctus error Leoniftarû,Pighardorû,Vuiclephiftarû8lt;c»
I CircaX.pr3cccpta,primo an récitent ea populo more an Quînt^ pun I tiquo,non fecundûCatechifmos nouos,In quibus ordo da circa X.
' I BCexpofîtiouartatur, Secundo an examinent in qs pueros præccpta.
' nbsp;nbsp;nbsp;confitentesutrecitent,Tcrtioandoccantadultoscxtjs colli
I nbsp;nbsp;gercôi memorarefua peccata, Quarto, anpropter ca calum
nientur ôCcontcmnantprxcepta Ecclefiae ÔC cÔftitutiones j.
j nbsp;nbsp;nbsp;PontificutnôôConciliorumtanquaminucntahominum,
utfaciuntomncsha£reticinoui,Contrafcripturam,dicen# Matili.xO» tctti. Quçdicuntfacitejtê,Qui uos audit,me audit .Item,
U .. Non
-ocr page 302-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InftfuâioIdan.Cochlæi
Luth. in fer. Non enfin uos cftisqui Ioqui'minf,fcd fpintus patnsuef^ Quoufque^ gi^c^Q(4into,An fortecum Lutheroalicubi ncgentnos^' MoyfetkgS præceptisobligariquiaàMoyfetraditafintjMoyfesautEi” Matth.io, nos non obliget.Hoc autem eft contra omnesEcckfîxI^'’ Luc.io, * dores £lt; contrafcnpturam,dicentem,fi uisinuitamiDg'’^* di,fcrua mandata.Item hoefae uiuesjamp;^c.
lt;.PunAa cir Circa V II« faciamenta Primum fane circa BaptifiH“' Luth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pueris infantulis^fît baptifmus quinihilint'quot;'
fer,art. I« guntaut creduntdum bapnzantur,Decepti cnimfuntf^ i.Pet. J. nbsp;nbsp;nbsp;Lutherû Anabaptifte,diccntê,quod facramentanouelfg”
PhiLMel, in jantgratiâ,8Cquod baptifmus nonfaluet.fedfidesk'^’ lock comu. g^^^ContrailludPétri. Quodôf uos nunc fimilis
faluos facit baptifma.SecundojAnabaptifmum reitcraK’ ceat,Nam Lutheran! uolut baptifmum nihil aliud eftqi” pœnitentiâ quæ utiijreiteratur. Tertio, An utanturfo«”’ confueta dûbaptizant inexorcifmoôfin undioneCk»* matiSjNouienim hæretici hæcrerjciunt.QiiartOjAnbefl^ dicantfontébaptifmimorefolito,quod hacrctici 6^ irrident,U tentes aqua comuni,baptizantcsinpcluiabi? ftr ar^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emundetàpec^’ j
to Original! ôd adultes ab omni peccato. Nam idncgâi^* i noui hæretici,quorum alij negant pcccatum Original»’'!' negant per baptifmum tolli» Sexto, An doccantde bapw* mopopulumfecundumnouos Cathechifmos Si fccu’’“® uifitationum formulas nouos,ubimulta tradunturfalla * erronea.
f.Punfta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CircaEuchariftiâ.Primo, An comunicêt popul«
quos fub utraqj fpecie.aut doceât,melius efle fub utraij qigt;3 fub altéra communicate, iîcutcontcndunt poft Bohcnjo’ Lutheran!,contra Conciliorû determinationés, Secundo, Andoceant fub una fpecie uere Si fubfiantialireradeiftcot pusct
-ocr page 303-Pfù Vj/îtafûriBus CathöKéfs;
pys fanguinem Chnfti, eins Item anima SC dcitatcm per concomitannam,qu5 noui hacretici irndent.Tcrtto, An do cçantjlubftantiâpanis SCmni ucre cóucrti ÔC tranfTubftan^ tiari in corpus £C fanguinem Chrifti per uerba confccratio^ nis.ut poftea non fit ibi fubftantia panis aut uini,fcd folum açcidcntia eoru,quod negancLutlierani, contra illud Chri ' ftt.Hoc eft corpus meum. Qiiarto, An doceantpopulum communicarctemporepafchaliiuxtac.Omnis utriuftjfe^ xusextradepen.5Cre«Hocenim Lutherani contemnunt B^indefpeâumeiusnolunteo tempore communicatecon traillud l.Rcgum Jç. Melioreftobcdicntia quamuiefti^ tna.QuintOjAn doccant nihil referre leiuno fumaturftoÿ macho an poft cibum,an debitequis confeftusfitnecnc,fi^ cutdocentôi faciunt nouihæretici. Sexto, An doceant MiiramelTcuerum 0Crealefacrificium,cuiLisoblatio profit uiuisäC defundis,quod negant noui hærctici. Septimo, Anobferuent utruntj Canoncm Miflæ, Acceffum item RecelTumaltarismoreconfuetor’quodnon faciunt hærc^ tici.Ociauo, Quid fcntiantdelibrisLuthertetaliorumdc abroganda miffa,cum fint peffimi SC impqffimi.
Circa Confirmationcm, Primo, An fit fpccialcfacra#.Punda. mentura,ficutBaptifmus SCEuchariftia, Nam hoc ne« ganthacreticinoftrfiSecundojAnconferatgratiamrite fuf mentibus.Tertio, An à quolibet facerdote pofTit admini^ ftrari,cumreucraifolisdcturEpifcopis,Lutheraninonfa« cramentitm fed Ceremoniam ex eo faciunt quod eft erro# ncuin,contra totam Ecclefiam 6C uctuftiftimos cius doClo# Ks,Dionyfium Areopagitam ÔC Mdchiadem Papam SC AÆ s-ÄTiy. martyrem,etc« et contra tot feripturae locadc impoßtionc manuumpoftbaptifmumfada.
Hx Circa
-ocr page 304-Inftfuâio loah.Cocblæi.
4PuQfta« CtrcafacrosOrdincs, Primo, Anordofaccf facramentum,quod negantLutheranictaltjhaîretkino^’ Secundo an conférât gratiam imprimatcbaraderein*'’ dclibilem,fîcut teftatur S, Auguftiniis lib.z.contra Pafi^ nianumôd Decretum uq. i.inmultis c.Ethoc negant^ , irrident PighardiantiquiÔC noui*Tertio,An Lakusp^ baptifmumaeque bene fît faccrdosfîcut prcfbyterautfcp' feopusriteordinatus,fîcutuult Lutherus cumfuis. Qpo
bilitatéGer# nbsp;nbsp;contra totamEcckfîâôCcontra Paulum in pkrifijlo'^*^'
maniac.
1.Theiry.
1.1 ncii.y. Quarto anLaicus autCkricus minor,aut etiam Diaconn’ ».Timo.y. poflitconficcreEuchariftiam ô^miflam celebrate, ut pü^^ haerctici,contfafacratiffîmumConciIium Nicenû,£^^°*’
tra antiquiffîmas Canones Apoftolorum dC martyrum.
y.Punfta.
. nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Circapxnitcntiam.PrimOjAnfîtfpeciakfacramcntui^
Phif inlocis baptifmo 8C alijs diftindum,quod negant hçrctici. Lu3ï*quot;naamp; dOjAnritefufcepta conférât gratiam,quod itidem fcr.arc,i, * hæretici.Tertio, An habeat très partes integrales ÔC neceH’ rias,Contritioncm,Confcflîoncmamp; Satisiadione«’,^’ { hocneganthçretici. Quarto, An Confcffîo auricularisquÇ
bikeft)péccatorum, fît neceffaria ad rcmiffioncm pcccato^ rum,fîfaccrdosbaberiqucat cui hat loco Dei\ luxta ilM Iohannis uicefîmo, Quorum rcmifrritis ôdc, Quinto, An
^Punàa.
fatisfadio pœnalis,quæ pro peccatis iniungitur, fîtpeccato ri neceffaria,Cum hæretici dicant, Chriftum praomnibus peccatis fatisfeciffe,nihil effe fatisfadioné noftram cofltri Gyprianumô^ antiquilïimosCanones.
Circa extremam undionê.Primo, An fît fpeciak facra^ mcntum.Secundo, An conférâtgratiam htefumentibu?. Tertio, An obferuentin coritum antiquum in ungendo, inprccibus,8C4nfanâoruminuocatione. Qiiarto, Qpid fentiant
-ocr page 305-ProVfïîtatioriB'usCathoIkü. lt;37 fenti’antdehæreticorumdidis 6C fadis contra Sacrum il^ ludolcumqiiodinhunc ufumabEpjfcopoconfecratur» _ CircaMatrimomum,Primo, Anfîtfpeciale facramcn^ Luth.^^ça* tumjquodncganthærericijduo tantum ponentes Baptif# Babylo. roum Euchariftiam,Secundo,An conférât gratfam rite Ephc.y, contrahentibuSjEft cnim Sacramentum facrae rci (ignum, Et hoc Sacramentum magnum cft in Chn'fto Si Eccle» fîautait Apoftolus.Tcrtio.Anfîtper adulterium itafepas rabilejUtliceataltcrinubcrc, pn'oreadhucuiuo i Quarto, Anliceatpraesbiten'sMonachis Si Monialibus matn'mogt; niumeontrahere,Quinto. An liceat abftj difpenfationc in gradibusprohibitis contrahere. Sexto,an liccat marito aliâ ducereuxoremfiUxorfuaaufugiat autalq adhæreat r Rcÿ iieranihilhorumlicctiuxtaftatutaEcclefîac, fed hæccm* niacontemnunthçretici. Etiantum defeptem facramentis»
Circa CeremoniasEcclefîæ.Primo. An obferuent ritus vni.Pun# ântiquos inadminiftratione facramentorum ,quia nouos «Sa. «cogitâthæretici,hoccft,an baptizent,cômuniccnt,cd« Math.1l. . hrcntjungant, ccpuicnt matrimonia more antique Qui enim in qs Ecclefîam non audit,eft iîcut Ethnicus Si publi» canushabendus.Secundo, An dominicis diebus benedw rant aquam Si. fal,ac in circuitu populum afpergant,ac b« nedidofaleutidoceantamp;benedidaaqua more maiorum, hæcenimirridenthçreticijContra Paulum hTimo,4.quia fandificantur pet uerbum deiorationem. Tertio, An be# ncdicantmorcantiquoriuptias in publico,amp;herbas in fef fto AffumptionisMariaCjCafreosin fcftopurificationis ,car nesôôouainpafchatCjNamô^ illafandificâtur uerbo Dei fî^oratione,licetimpiecontemnanturabhçreticis. Quarto, An ütantür confuctis Ceremontjs in Ecclefîa coram popu# b diebusfeftis amp;nbsp;dominicis thurificando, cantando, celc#-
L1 3 brando.
-ocr page 306-în{rrü(?îf,o lo.Cof, ferandojprçdkando. Quarum multas no obfcfiîaflt ci in Ecclefiæ dcfpcdtû,qd‘ eil grauiffimum pcccatum udu^ Idolatria i.Kcg. 17.Quinto.An patiant ab edilibus niinu* expenfas priftinas,q impendi folcntin cçrcos, in oleii
, padum,inornatumEcclefiç,inucftcsfacr«slauandasÊ^rf' fartiendasjin mundanda templa et altaria.Quç omnia bçrt ticitanquàminutiliacontemnuntjfubprçtcxtu illo.utinf^ Matth.«J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expendant in ufum et fuftentationé pauperum. Ait aût
dominus, Hçcoportuitfaccrc,et ilia non omittcrCjMaiofts ergo noftri utrumtjlaudabiliter fecerint,et minus depaapt^ ratifucrûtquâ nos. Sexto, An obferuét ritus priftinos in dicationibus procfiTionibus annuis que fiuntin diebus rdgationu 8£ in Letantjs Quadragclîmç ubi nominatitningt; uocant fandi,Hçc.n.hçrcticiautomittuntaut mutant.St^ ptimo. An feruent ritus uetercs in fepulturis,cxcquiis et »n^ niuerfartjsdefundorum.Nam ctibi contra uctuftiffîmunt Ecclefîacmoremmulta aboient autinnouant hçrcticiteme* ritatepropriaabfc5omniautoritatc30ratione.0â3uo. A'i patiantur minui confuetos Ecckfîarum prouentus in dcei^/ mis et oblationibusaltjfi:çaccidentalibusobuétionibus,qua rufubtradionedepaupcrâtur Parochiç.utpaftorcsnopof^ fint alcre amplius Capellanos et prçdica tores fîcut prius,Hç reticientmin odium Clcri ut fauorem popuSifibi concilia ent,illasomittunt SC dandas effe negant.
VLPunfta. Circa Concionespublicas.Primo. An prçdiccntfingoîj* domtnicis et dicb.fcftis more antique abfcç innouationc té^ ports aut modi.Herctici.n.omiffis milTarû celebrationibiis tantum predicant, aliter quam pnus procedunt in fer^ mone,qdâomittûtEuangeliiîdedieôfIegunt exlibropjt^ tem alterius Euangelq qd* ex ordine prçdicant,ut fint, Ca# tbolicis per oîacontrarij ftudio innouationiî. Secûdo.
-ocr page 307-Pro Vifitatóhbus Catbolicis,
Vus utanturhbris Si expofitionibus plçnc^.n.nunc prçdiÇ'St cxpoftiihsLutberijex PomcranietahoriimhæreticorûjCX* pofitionibus,exuifîtation€Lutheranoructc. Hi omnes de îaâo funtexcômunicatiiuxta Bullam Lconis PP.X.etin digentabfolutione PapaltVtiÜuscrgolegcnt PoftillasI?, PckijjCenturias D. NaufeÇjHomilias patrujfermones Ap^ guftini SC Bernardi etc.unde non feducat populus ncc con* ctteturadrebdlionemetfeditioncm ßcut fit per libros here ticorum,Tcrn'OiÄn doceant ucnerationé amp;C Inuocationcin fanâorâ et annunciêt eotû feits bebdomadatim more an ti^ Multi.n,nunceaomittuntctdi(ïimnlant,niultienam palâ Luc.jo. rcprehendunt.Côtraillud Cbrifti, Qui uosfpernit,mefpcr Matthieu nit»EtQuirecipitiuftuminnomlt;neiufti,mcrcedeni iufti accipiet,Quarto.An pronuncient dies exeqpiarum ôtS dies anniuerfarios prodefunâis,ac petât pro eis oration» â po# pulo fieri more antique, Hoc enim omittunt SC contemn nunt haerctici.Con tra legem charitatis,qu ae iubet orare pro inuicem,0L membra commembris fuis compati i. Cor. U.
6iJ3.Quinto.Quiddoccantdcbonisoperibus,defola de,de gratia deijdelib.arbitrio amp;nbsp;de prçdcftinatione Dei, înhis enim multi funt hodic errorcs SC fcandala haeretico, tum,quæuttaridebét,ô^ ad populum uel taeeri penitusuel reprobarî funditus.Sexto.Quid doceant S^feruét de Qua^ dragefîmaô^alqsleiunns, deefucarnium fextis feiqs ôi^ç. An eiu.fmodi tranfgrcflîones ligentconfciétiam SC üntiicf re pcccata , quod negant haereticlôif contemnunt uelut ftatutaHumana, CDe uita SC conuerfatione , Primo, Anlegantquotidichoras CannonicaSjSC peragantdiui^^ V.Punâa. naofficia mor« confueto iuxta fundationes approbatas, ÎMam nihil horum faciunt haerctici, contra Icgem iufti#, Hx âC conpa obædfeùtiani Bcdeni;ci Secundo. Q.po
utantui
-ocr page 308-Inftruâ/oIo.Coc.
Otantar ucft{tu,Hærctj'ci cnim in contcmptüm tur plærutnij breuibus tunicis SC pileis uclutlaici, ncc deilt;* runt rafuram coronac in capite, ncc utuntur fuppelh'ci|s in contionCjUt laicorum fauorem per hoc fibi aucupent.Con’' trauencrandos Canones PontificumSC Concilioruni,qii** busrepugnarequafîpeccatumariolandieft SC quafikelu! Idolatriac nolleacquiefcere i.Reg.if,Tertio. Cum quibu» côuerfcnturin publico, Hacretici cnim utClerum pkbi de* fpedumreddant,per omnia lateisaflimilariuolentes,con* fociant fc illi in t abernis publicis,confabulates ibi odiofa de^ ttadlione de Epifeoporum Canonicorum et Monachoruw * cxcefltbus,ncgligentqs,opibus, comeflationibus, hbidinii bus SCc.Contra illud Chrifti,Nolite iudicare amp;(. non iudi* cabimini,nolitecondemnareSC noncondcmnabtmini.Et contraillud Pauli.Tuquiscsquiiudicas alienum feruumî' Domino fuoftat aut cadit. Quarto. Quorum utanturcol* «Tinto.». ïoqutisôCconuidu.Quidam cnim incaufeconuerfantuf «'Cor.ij.* cumuidnishaerctidsà quibuspedetentimcorrumpuntufi luxta illud ApoftolijQuorum fermo ferpit ut cancer. Item Corrumpunt mores bonos colloquia mala. Quidam cum feditiofisSCrcrumnouarumcupidis,quidetrahuntfuperioi ribus,pr3efertimEccleiîafticis, Quidam apud laicos eon^ Matth.»o. queruntur contra Praelatos SC Patronos fuos quafî metant iîliin ocio quod ipfî forts in labore SCfudorc feminant,et per hocfiuntingratierga Patronos à quibus collatum habent bcncficium,ÔCabf(ÿcorumcollationehaberentnibil, Vnde reprachenduntur in Euangelio.ubi cis dicitur. Amice non facio tibiiniuriam,Nonne ex denario conuenifti mecumf' Tolicquod tuum eft SC uade,Quinto, Qua utuntur domi familia,Quâmuiscnimomni tempore illicita cft fornicaf tio,nunctarnen maximegrauis SC fcaadalofa cft in facer;
detibus
-ocr page 309-ProVifitatoribus Catholicism
dotibus qui concubinas domi alun t. In quoru odiu Haerc^ ticiuxores contra oês Patrufandiones amp;nbsp;contra Chrifti Apoftolorûcxcpladucût,tat5^continerenopoflînt,con# ioh,ilt;î. traillud ChriftùSi potes crederc,omnia polFibilia funt cro dcnti. Item fi quid petieritis pâtre in noinine meo dabit uo# biSjDcferendæ funt igitur concubin æ,S^ firma fide peten # dum eft ä Deo donum caßitatis 8C dabitur nobis.
De eura ÓÓ officio paftorali.Primo,Qualcshabcant Ca pelhnosjne forte fint Apoftatæ hæretici quipopuiufedu# cunt. Secundo,Qiialia fint curç onera, an habeât Eeelefîas filialeSjô^iuftamcopetentiam.undepofTintonera fufferre* luxtaülud Apoftûli, Nemo ftipendtjs fuis militât »Tertio, i.Cor.p, Qiiales habeant fubditos,an interfint facris in diebus feftis 6idominicis,anaudiantalibifermoncshæreticorum, taies enimetfidefaâoexcomunicatifunt.debcnt tarnen prohi; bcriamp;publicedcnunciari,fi non defiftant, Paulus cm hçre;’ licosdeuitari iubct.Qtiarto,Qualis fit fubditoru conuerfa« tio,anfînt ibialiquinun$ confitentesaut cômunicantcs, ïnfintfufurrones ÔC detradatores contra fupcriorts,an fint quiprædiccntinangulis,anquifcientcslegcre,bærfticoru librosprælcgantuicinis.Talcs cm adfupcrioresdenunciari ’.Corf.' debcnt,neparuum fcrmentumilludtotam plcbis maflara Cùrrumpat»
DE MODO r^lSlT^EJDl
6^ Interrogandû
Vîfitatorcs conueniteffein officiopublico,ut Officiai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
les,Vicarios,Comiflarios,Sigilliferos ôfc.quibus adi»
iiingidocetfingulisbinosTheologos,Fifcalé5ô Notariij, ut in una uifitationc mittantur petfonx quatuor autqu/nqp, nempe Officialis,DuoTheologi aut untis cum lurifperfto CaQonifta,Fifcalis2lt; Notarius » Qui omnes ad certumIogt;
Mm cum
-ocr page 310-ïnftfudJoan.Coch, proVifîtatonbusCatholicis» cum publica commiffionedcputati, euocent uicinos Paf/ rochos óó Cappellanos, quos medio iuramento defingulj* interrogent amp;nbsp;difcutiant ,5lt;^ fccundumqualitatem cuiufl'^ bet agant infonnando,corrigendo, hortando quantum tcruntjGiauioresexceflusöCincorrigibiles Clericos remits tant ad fuperiores,8C tradant cuftodie,donee referiptumba Leant à Principe quid cum qs agendum fit.Et dum citais' fînguli,forfitan expediret,iniungieis,ut unufquifœdepf^ prijs libris fuis Catalogum aut regiftrum fecum dcicratj^ quo cito intelligent utßtatores,quale fit uniufeuiuf^ftff“'® qualis opinio 8C feda. Aut fi regiftro eorfl non uidcatiff'’’j bendafides,poterit fifcalis ad fingulos pracmitti, qu* fingulos defcribatlibrorum attj etiam familiar inuétariu^' Exquocertius intelligant uifitatores qualis fit unufqf^**^ domi. Qui enim in corde Lutheranifunt, non mag” ciunt iuramenta,quorummcdiointerrogantur. uotaô^ iuramentaDeo publice ô^fpontefada contéu” Qi. conculcant,longe facilius cotemnent QC nihili facilt;-”^ rumenta coada quæ uifitatoribus pratftare debeant. E*P, dit igitur,utalia quocjdocumenta quaerantur uel inqu’*' : ne fifcalis per inuentarios uel teftiheatione uicinorum*! integri QC fidedigni habentur»
Scripta Moguntiae Apud S. Viderem Extra muf”’ Die 2gt;.fcptcmbriSjAnno Ix.
-ocr page 311-Miscellaneó'
LlBRl SECl^NDl
■ Tra^tusundceimus,
SERMO generalis de CONf fedione Chrifmatis.
dminae bom'taris eft indicium,fra Pr^fatio, tres mei. O uos facerdotes domini ÓCcx^
|ji teri Clerici, neenó Slt; Laici,qucd nos pius i conditor ÔC redemptor nofter incolumes in hunc locum congregare dignatus cft,ut credimus , adnoftramaeternamfalutcm, ^rcclefiae Catholicæ fublimitatem . Qina hodie excm# P'oDomini faluatoris ÔC Apoftolorum fuorum operan# eft myftcrium, quod abfeonditum fuit â fæculis fæi» ^Uiorum, Quapropter opus eft non folum mihi indigne, JJ*Siuobisomnibus, utîeuemus corda cum manibus ad Deum in cœlum,quatenus inde fperemus auxiliu, quo ri? ïepoffit impleri quod agendum eft myftcrium.
Nemoenimfatis idoneus,ncmoprorfus eft dignus,qui
per fefine diuino auxilio ÔC cæterorum adiutorio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’3*.
W fit nociplum pçragcre, quanto minus ego indignus. non pollui/ Hoc enim myftcriumtalceft, utnoftris pecccatis pol? wr,
luinonpoflît, C^uia ut in Epiftola Papac Anaftafqcapitu lo VII I.legimus, Malibona miniftrando lîbi tantummo? do nocent,nec Eccleiix facramenta comaculant.Et taie eft
Mm
quia
Sermo Generalis
Alias Co fcâione.
qufa quamuis prefByten's, ficut Epifcopis, difpcnf’* tiomyften'ofuin Dei coramifla fit , Etquamuisin* confcinonc diuinicorporis ÔCfanguinis confortes ciifflE* pifcopis fîntjHoc tarnen nu lit praeterquam fummo Pontis fielconcclTumeft,Ideofumma ueneratione honorandtinj 6^ humiliter eft tralt;ftâdum,Qtîia eni'm tarn fandum Äalm
Dies cecnx Domini,
loh.i;.
cft.Ideo diuino auxilio Sgt;£. ueftro plurimum indigeo deuo^ to adiuton'o,
Haec enim diescaena domi'ni dicitur,quod in nofter pafca SCconuiuiu fecit,ubi 0^ ludas rniferfucrat,qi'' eumeadé node tradfturus erat, qualiter iilud cpnuiuifit^' lebratumfi'tjIohannisEuangeliumnarrat, Hodienan? in forma ferul,quam propter nos accepit, pedes difcipulj’^ rum lauitjôé nobis humilitatisexempIumdedit,Hodief»’* tum eft uetusTeftamentum,6f inchoatum eft nouuWjt’”^
die multa ad noftram falutem fada funt,qu»uobis enuni^ rareperlongura eft,quiaadalia tranfirenecefTeeft.Hodic!” faodaEccîefîa referuatur corpus domini uftjin craftinuiHi lauantur pedes fratrum in exemplum domini difcipulo* rum,Nudantur altaria ufç in fabatum fandum,ctpœniico fes ueniunt ad abfolutionem.
Triplex con nbsp;Hodie tribus modis confecratur oleum,oleum pro infe
lecraturoku nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populo,oleum principalis Cbrifmatis,2Co!etin’
ad unguendos Catecuminos ÖC Neophitos, Poteftqii’d^'” Deus fineolco fanare infirmes,fandificarccj fuosö^dx* . mones effugare. Sed propter fragiles animales aguntuf haec uifibilia, ut fpiritualia 2iC inuifibilia facilius capiant« Oleum ucro quando offertur Pontifici, fimplex liquor eft, amp;nbsp;fpeciem habet corporalem,fed per benedidionetn dotum transferturin racramentum*
ƒ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Con
-ocr page 313-DeConfcdtoftcChrifmatis. I $2
Confccratioucrohuius Chrifmatis old dicitur principal lis,quiaadeiusundioncmprindpalis tribuitur fpirituSjid Chrifcoatw, eft feptiformis paradetus.Habet enim officium per fe ,pri» moexorcizatur, Ddnde dominus uobifcum, ÓC futfum corda,eiusbenedidio inchoatur, finiturque p Dominum noftrum,qui tecum,ÔCc. Confccraiurenim ineoloco,ubi pacemfolemusinter nos dare jEthoc eft opus gratiae dtgt; uina , ot pax ÔC concordia regnet in nobis, ut Ifidorus att. Olea eft arbor pacisinfignis, Hiccnim nonfolumo#’ kum fed SCBalfamum confecratur. Balfamum arbor eft
una aromatum quæ funt odorifera. Et odor Baffami iii oleo demonftrat opinionemfacrarumuirtutumab hisqui eodem oleo perungendi funt, latedifperfam opérantegra# tiafpiritus fandi. Oleum ucro facri Chrifmatis conficitut aqua Baptifmatis, 8C éfficitur fons gratiae ccleftis»
Baptifmati« effcAufc ,
Baptifma enim eft aqua , quae tempore pafGonis de latere Chrifti profluxit, Nullumque ut Ifidorus ait, aliud elementum eft quod in hocmundopurgetuniucrfa,quod uiuificetcunda , fons autem Baptifrot eft origo omni# urn glotiarum ÖC uirtutum.Nam uideturquidem BaptU
zatus in fontem defcenderc , uidetur aquis intingi, ui# detur de aquis afeendere, Quid autem in illo lauacrorc# genetationis egerit,minime uidetur. Sola haec fldeliura pietas nouit,quia peccator in fontem defccndit,fcd pu# tificatusafcendit.Generatusper eulpam defcendit,rcge# neratus ad gloriam afcendit.Naius ad mortem defeendit, ténatus ad uiiam afeendit,feruus pcccati defeendit,fed èohæres Chrifti afeendit.filius Diaboli defeendit,fed fi# lius Dei afeendit. Sola Ecclcfia mater quae generat haec no# uiuCaeterum oculisinfipientium uidetur talis exirc defon# iç inttauU.- Sed qui ex aqua ÖC fpirttutegnanturi
Mm 3 inui^i#
-ocr page 314-inüHïbiUterinfioaambominem mutatUf, «dccarnal^^^ citur fpin'tualiSjQuia ficut fpiritus inuifibilis eft noftris « dlibus.na is qui per gratiam Dei renouatur ,tnuifîbihtcgt;^ . fpiritualis öd hlius Dei, Magnutn namijeft baptilnii mentum,ubi aliud uidetur,«: aliud intelligit. VidctW plex aqua.ö^intclligitur Lauacrumcelcfte, Vidctuflpquot; des corporalis , 8C intclligitur in ca plenitudo Trinft*^ Quia in ea (ut liîdorus ait) picnitudo diuinitatis fat corporaliter. Caute follicite ,ôuos facerdotesY inini,miniftrandum cft tantum myfterium,quodnc^' amp;nbsp;uobis commilTum cft , dum ibi fandam Trinität^quot;’ adeffe, nullt licet dubitare Catholico , Vnde nequaq’quot;* fandificatur Baptifmi ofticio,niii qui fub Trinitati’t*® guitur Sacramento, ut ipfe dominus dilcipulis fuis sK» Ite Baptizate cos in nomine patris ôi filrj ÔC fpiritus fany'* Chrifmatc unguendum, primum Moyfesin ExodO;
VnAîoCrif jubente domino commifît, quo primum Aaron raat». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcjundi funt. Bratque co tempore tantum in
bus 8C facerdotibus myftica undio , per quam Chrift“’ figurabatur. Vnde ôd ipfum nomen à ChrifmatediciW' Sed poftquàm dominus nofter, uerus rex 8ifacerdos ternus, à Deo pâtre, cxlefti ac myftico unguento eft^ .libutus,iam non foli Pontifices8lt; Reges ,ftd omnisE^ clefîa undione Chrifmatis,pcr impolîtioncmanuumco^ - fccratur, Quod folis debeatur Epifeopis, ut coniign^o*» «O ” fpiritum paracletum tradant. Quod non folum ton* , fuetudo Ecclefiaftica demonftrat, uerum öd ilia leâio a^ duum Apoftolorum,quæ aflèritjqutbufdam in nofflii ne domini lefu Baptizatis, per impoiîtionem manuort Apoftoli Pauli datum efle fpiritum fandum,utlcgitut.B cum impofuifftt illis tnaaus Paulus, ucnit fpiritus fanflu»
-ocr page 315-! fupttcos SC teliqua.Item in alio loco fcribkur, qj ApoftoU Aft,»,
imponebant rtlis manusSC accipiebantfpiritumfandum, Spiritum autem fandum accipere poffumus,dare non po(*
I nbsp;nbsp;tamus, fed ut detur,dominuminuocamusjbi aperte datut
’ inuttigi,foUsPontiticibus,Apoftoloïumuicariisdcbeiiui tonfignentjSCparacktumitadant,
IngeftisPontiîicaUbuslcgitur, q^Syluefter Papa con# Ncctffari» ftituit, ut Baptizatum Uniat pratbyierCbrifmatekuatum Chnfeat» de aqua,propter occationcm tranfitus mortis, ne ptoptet abfentiam Epifeepi SCdifficultatem cum confequendi,(inc inanusimpofitioneBaptisalimigrarcnt. Quiafiquis fine ea obierit,periculofum iter arripit. Timendumeft ,ne iua differentia fit inter eum quimanus impcgt;fitlonem accipit, SCeumquinonaccipit, quae eft inter fteUarum daritudi^
1 nbsp;nbsp;netn.Hoc eff,quamuisnonexdudantur àregno Dei pro»
1 nbsp;nbsp;pterbonaopera,tarnennonbabcnhocum quemnabetent
' nbsp;nbsp;fiiUamaccipcrent.Penfandumcft debisquipet negUgen#
fiamamittuntEpikopi* ptsefcicntiamSCtamcfufciprunt ^vWent», I nbsp;nbsp;inanusitnpofitionc,ncforte ptoptercadamnentut,quia u
\ ftinaredebuerintad manusimpofitionem .
\ nbsp;nbsp;densPapa Sviueftcr,quantum poluit, fubuenît,ÔC
I tuit,ut propter abfentiam Epifeopi, âprœfbvtero ’P
1 zatiunguerentur.VndcdicitBcdaintradatufupet
' nbsp;nbsp;Apoftokrum.Namprefb'yterisfiue extra tpikol^ ntteaf
ptxfenteEpifcopo ,cumbaptizant,Cbiiftnate ap losun2uerc\icet,8cd quod ab epifeopo fuetit con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Kon tarnen fron tem,quod fobs dftbetut Bpifeop»»
\ tkem ex codem okofignarebcet. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 ««n beet,
\ nbsp;nbsp;nbsp;' ^\amfottc cogkaubquis fide ftagff« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Qgid
-ocr page 316-Sermo generalis
VtÜka« fa# Quid mihiprodeft,poft myftcrium baptifmati's cramentiCó Confirmationis Nam fi poft fontem adiedione nojj' firraationw. generis indigcmus,quantum uideo,non totum de fontei fcepimus»Non(tamtelligendumeft, dnedi(ïïmi,Nani3“ prodeftjfîquifquàm parcorum,magnam paruulo conf«’^ Alfa» * utilftatem , nifi prouideat iili tutorem t Ita pars* cultatera» clctus regencratis in Chrifto .euftos amp;nbsp;confolaror Qi tu'of eft,Pofluntenimfuadente Diabolo iïcutparuuli faculw* tem,perderebaptifmi utilitatem,fi non habcant tutort^’ fpiritumconfolatorem, In hoe enim mundo totaxtauui^ dun's,inter pericula ÔC inuifibiles hoftes gradiendutnfft» uelut inter ferpentes amp;nbsp;fcorpiones,Quapropter eonfolatd 6C tutor eft neceflarius fpiritus paracletus Jn Baptifmo generamur ad uitam,poft baptifmum armamur 8C confoi . nbsp;mamur contrahoftes ad pugnam.InBaptifmo abluimuf»
poft Baptifmum renouamur In Baptifmo rctnifTionen* omniumpeccatorum,fiue originalium,fi'ueadualiuniacf' pimus y Poft Baptifmum fcutum fidei, galeam falutis gladiumfpirituSjContra hoftes affumimus, ut undi^arinäi
Verba Mei# ti ftcmus.De fpiritu fando accipimus,ut fpirituales effids* chiadi» Pa# mur,Qiita animalishomo non percipitea quæ funt fpirttü’ ^cra dift dfi.l'Jefpiritu fandoaccfpimus ut fapiamusinter bonuiquot; c.,. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' óimalumdifcerncre,iuftadiligfre,iniuftarcfpufre, ut
Kciae,àc fuperbiac repugnemus,ut Luxur æ ac diuerßsIHf^ ccbrisjôt foedis iniuftii^eupiditatibus refiftannis.Dcfpi^ «. or,i. ritufandoaccipimus,uitæaeternçamoreflagrare,amp;im£D^ tem â tcrreniserigercjó^ ad cæ’cftia fubkuarc , Quo not pérdominûeiufdem fpiritus Paradeti peruenire concfdafi îefus Chriftus dominus noftfr,qui eu pâtre amp;nbsp;fpiritu fafi* do uiuû QC glortatur in fæcula fxculoruqj Amen»
TtâJifi
-ocr page 317-DcConfefTioncChrifmatfs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141
Tranfcdptuseft hic fcrmoln Stolpcnfiarce (quæcftEpi* fcopiMifnenfis)Ex uctufto Pontiiicali, Anno 1 ç 3 gt;. Et concordat per omnia, cum co, qui habetur in grandi uolu* mine antique,Quod pukherrime fcriptum eft cura 6C im* penfisGundecharifecundijlqui fuit decimusodauus Epi# fcopus poft S.VuilibaldUjin Ecclefia ôd Epifeopatu Eyfta tenfi,Circ{ter annum Dominicac incarnationisM.L V11» Virfanefandiffimusmiraculifc$clarificatus,Dequo iftud habetur Diftichon antiquum.
Eft tiWSolonis mens Prxful os Salomonis.
Ephot Aaronis cum rcliquifqj bonis.
MISCELLANEO.
LlbRl SEG^^NDl quot;Traélatus Duodccimus^
'4 »
i
Q.VAESTIO» VTRVM LICEAT CHRI ftianoDuas autplures habere uxoresfimul ÔC eodem tempore.
Vod Non. Probatur autoritate 5^ ratio ne,Autoritatefcripturarumutriufqj tefta menti,Conftitutione legum 60 Canonu, Decretis et fcntentqs fandorum patrum, antiqua confuetudine Ecclefix.et praefcri ptionc longiffimi temporis. Rationibus praeterea müîns.quas fcholaftici ptaefertim DodoresTheo ^ogiae copiofecommcmorant.
EtcnirainuetenTeftamétoaitfcriptura Genii.Maftu U
Na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lu tn
-ocr page 318-fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quscftioutrumliccat Chriftiano
' Exuet.tefta lum Sdfœmihamcreauiteos. Ecceunitasin utroç fexuex ( menco pro# prima hominis creatione à dcoiuftituta,Ergo pluralitasu* badoncïfex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marito eft £d contra inftitutioncDeiamp;^cof*
U.
tranaturam,Naturaenimreru ex prima Dei creationeongt;^ nibus indita eft, Ne quis aüt dicat,liomini licere,ficutcquogt; tauro,arieti,ceruo,gallo, 8Cc, plures un’â habere foemin^; Textus hanc abfurditatéexcludit, quia de folo homine,n^ de alqs animalibus,‘dicir.Er creauit Deus hominé ad imaSj né dC lïmilitudiné fuâ,Itaq} ait Dauid Rex et propheta.P^’* mo, 3 i.Nolite fieri ficut equÿ ôC mulus.ln quib.nÓ eftiny* ledus.Talcs enimreprehéditóéHieremias prophetadicf^» Equiamatores in fceminas Sé emiflarq fad'd funt»
SecundOjR-urfus ait Deus Gen.2,. No eft bonu hoinjn® éfle folujfaeiamus ei ndiacoriu fimile fibi.Ecce et hic fingu lari utitur numero, qui unicatis, non pluralitatis eft, ßcul 8dfuprafoefninam,nonfœminas dixic» Ita hic quoij ad^ I'utoriUjUon adiutoria dicit.Eftigit contra fadura ct opus Dei.unu uiru habere fimul Sd codé tempore plures uxorcs.
llh
Tertio, Subiungit textus ibidem ftc. Et scdtficauit To* minus Deus coftam, quam tulcrat de Adam,in mulictooi’ Encoftamunam.nonduas auttrcitulitDeus de Adam,cl in imam,non in plures,aedificauit mulicrem. Ordinatfonc igitur diuina uni marito non licet nifi unam habere uxo^ rem, Qiii plures fimul habet, Dei ordinationi refiftit, St' fibi damnationemacquiritjUtait ApoftoIusRo, 13.
nil.
Qiiartó,Rurfus ibidem fubiungunt haccuerba.Qiiam^ obrem relinquet homo pattern fun amp;nbsp;matrem,Sd adhaereWt uxori fuæ,et erunt duo in carne una.Ex his qnoç uerbisfa* eile dinofeitur,contra ordinemôé naturam atlt;j inftitiitio* nemmatrimonq efle,fiuirunusfimulhabeatDuasautp!ii (£S uxore's.Talis em'tnnon uaqarifed uxoribus adhaerct
n03
-ocr page 319-Duasuxorcs habere fîmuî» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
nSGjnt ibi duo in carne una,ficut lex matrfmonij coftituir, fed fuiu TreSjfi duas,aut quatuor in una carne ,fi Tres uxo reshabcatßmul.VioIatigiturSi prophanat ius Matrimo# nq jquicuntjplures fimuluxorcs habet.
Quinto he ait Adam ad Dnm Gcn.3.Mulier,qu5 dedilt; y* ftitniliifociam,dcdit mihide lignocomcdi.Hicquoqg fatetur Adam,Coniugiu à Deo inftitutum efle homini ad unâ,nonadduas aut tres mulieresfimul. Non enimfocias, fed fociam dixit, pluralitas igituruxorum cotra ordinatiogt; nem Dei eft,qui unam dedit fociam uiro, no focias plures» Peccatigiturö^peruertit ordinationcm Dei ,quifquisplu res uxores fimul habere audet*
Sexto Gen.^.lcgitur pluralitas uxorumàLamcchuiro y
malo introdutfta efl'e. Qiii primus accepit duas uxores, amp;nbsp;Lamech ex dixit cis.AuditeuocemmeâuxoresLamech.Ecce ait, Au« ftirpeCaint dite uoccmmeam,et non ait,uxores meac,fed uxores La* racch,Tanc^diceret,Noneftismeæfecundum Deiordina tioné,Deus enim unä uni copulari ordinauitjfed eftis uxo^ resLamech. De Lamech aut dabitur ultio feptuagie«fc« pties,Lamcchita igitur potius quam Chriftianus dicendus tft,quifquisexemploLamech duas accipituxores,8lt;adci uitatem Dei non pertinct,quia contra Dei ordinationé fa«
citjfedpevtinet ad ciuitatemDiaboli,ficut Lamech, qui no , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*x
exGenealogiabonifilti Seth,fed Cain parricidçdefccndit#
■ Hæc ex uetcri teftamento breuiter dida fint.
Exnouoquocÿ teftamento facile reprobatur uxcrum pluralitas. Nam Chriftus in Euangelio plcraq; uerba ex No.teft. fupradidiisrepctitôd confirmât, dicens.Matthaei ip* Non probatione« legiftis , quia qui fecit hominem ab initio, mafculum ÔC timilkcr lex fœminamfecit cos ,00 dixit.Propter hoc dimittethomo pa trem ÔC matte SC adhaerebit uxorifuae,SC erunt duo incarne
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N n X una,
-ocr page 320-n.
Quæftioutfumtkéat Cbn'ftiano unajtacjiam nonfuntduo,fedunacaro,EeceChfiftüSi'’ | Euangelio exprelTe dicitcum fcnptura. Et erunt Duoin carne una,Et addit ultra fcripturam.Itaij iam non funt fcduna caro.Eft igitur manifcftecontraEuangeh'utnjfii’)’ unus plurcs fimuluxores iiabeatjbi en im non Duo (utd^ cit Euangelium)fed ires aut quatuor effent in carne unaSt unacaro.
Secundo, îbidemitafubiugitChn'ftus.Dico autuoE”^ quia quicuncjdimiferit uxoréfuâ,njfî obfornicationew^^ aliâ duxerit,mœchatur,ô£ qui diiniffam duxeritjmcednn Hincfanefequit',multom3gismoecharicû,quiuxoréfuai’’ retinet 8Caliâ adhucducit,Cum qua utiiç mœchatur, con^ trafidê priori uxori data,Prophanat igitur Euangeliûjtju** quiscarnéfuâinpluresuxores diuidit,6C mœchatur cun' uxorefecundacontrains primae. Sieînmœchaturcuniftj cunda,priore dimiffa,quanto magis mœchatur ,prioreno dimiffa,fed ins matrimonij retinenteamp; agnofcentcf^
Ill,
TertiOjAit Apoft.R.o.gt;.Lexin hominedânatur,quâto tempore uiuitjNam quçfubuiro eftmuUer,uiucntfuiroal ligataeftlcgi,fîautcmmortuusfuerituireius,folutaeftàk ( geuiri.lgituruiuenteuiro uocabitur adultéra, iîlucrit cunt aliouiro.SiaûtmortuusfuerituireiuSjliberatacftâlegeui^ i ri,ut no fît adultéra,iî fuerit cum alio uiro. Ex his quoi^ufl [ bis clarcfequitur,noliccre,ne^uiro necÿmulierinubcrcah teri,priorecoiogio adhuc durante.Sicut igitur mulierquse alteri nubit,uiro fuo adhuc uiuente,adultera uocatur Si cft: Itauirquo^,qui alteram ducit, uxore fua adhucuiuente,« âe adulter uocatur SieftjViucnteenim uxorcprima,a!Iiga tuseftlegiconiugaliquam diu inauixerit,lcxcnimconiugt; gtj iubet eum adhærereuxori fuæ. Vinculum quippc coniti gale æquealligat maritum ôi uxorem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Quarto
-ocr page 321-DuajhaScreuxoresfimuI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143
QiiaKo.Rurfusait Apoftolus i.Cor.xVxoriuirdcbio ini, turn reddatjfimih ter autem amp;nbsp;uxor uiro, Mulier fui corpo^ tispoteilatem non habet,fed uirjîmiiiter autem ôd uir fui corporispoteftaté non habet,fed mulier,Ex hisquoijucr# bis Pauli clarcpatet,non liccre uiro Chriftiano, duas aut plures uxores fimul haberc.Tenctur enim uir uxori debitû tcddere,Atdebitumilludexigitbonamfidcm,Bonaautem ‘ides exigit,lit eircddatcuidebetur,fi ergo fcddatur alteri, •am non eft bona fides, Praetcrea,uir non habet poteftatem corporis fui fed uxor, Non poteftigitur uir corpus fuum al# tctidarc,uxoreadhucuiuente,Sicut ncc uxoralteri corpus fuumfubfternerepotcft,uirofuo adhuc uiuente pari enim uinculo utrincj alligantur uir dC. uxor.Multa quo(j alia funt incodemcap.teftimonia Pauli contra pluralitatem uxoru ucrbi gratia. His quimatrimonioiunâlfunt,praecipio non fgo fed dominus, uxorcm à uiro non difccdere, SC uir uxo# rem non dimittat.Hinc quoçpar coniugij uinculum utro# bicjeflcconuincitur, Situt igiturnon licet uni uxori duos habere maritos.Ita nec uni uiro licitu eflepoteft,inter Chri^ ftianos,duas habere Qxores. Item Mulier alligata eft legi, quanto tempore uir eiusuiuit. Quod fi dormierit uir eius, liberata eft à Icge.Cui autem uult nubat,tantum in domino Hæc tbi Paulus,qua: ÔC uirum iimiliter obligant,non eft.n, liberatus â lege,quanto tempore uxor eius uiutt,
Quinto.IdemApoftolus Ephe.ç.idipfumaffirmât', di# cenSjVmdiligiteuxores ueftras,fîcutôCChriftus dilexit Ec clelîâ. Itêuiridebêtdiligcre uxoresfuasutcorporafua,Qui fuamuxorem diiigit,feipfum diligit,Ncmo enim unquàm carnemfuamodiohabuit,fcdnutrit8Cfouct eam,iïcut SC ChriftusEcclcfiam*Itcm,Poftharcuerba (quæSCfupra ex GencßSCexEuangeliorecitata funt) Eteruntduoin carne
No 3 uoa
-ocr page 322-Quatftjo VtrumliccaiCfinftiano Ufta,Âcaît,Sacramcntum hocmagnuirjeft,ÊgoaufCm I coinChnfto ctinEcclefîa.Veruntamé ôi. uoslîngüliiintiS quiftj uxorem fuam diligat fîcut feipfutn, Vxor autcm ti* meat uirum fuu» Hæc ibi ApoftoIuSiEx quibus aperte co# J nbsp;nbsp;nbsp;in'ncitur,fîcut Chriltus non nifî Vnam habet fponfam Ec#
cJelîam,dequadicitinCanticoSa!omonis,Vnaeftcolub3 mea, perfeda mea, Ita ôi uù Chriftianus non nifi unaw debet habere uxorem uno eodem^ tempore, Alioqui nÓefr ' fet Matrimonfum conforme facramentû Chnfti amp;nbsp;Etdo fix,Hoe autem eflet contra Paulum,qui ait hic,Sacramcn^ tum hoc magnum eft SCc^ Vni icaqjuiro ubit^unam appü^ catuxorem,nufi^duasautTres. Verbi gratia, ait fie. Q'j uxorem fuamdiligit,feipfumdih'git,Nô autem aitfic.Q}i* uxores fuasdiligit.Item.Nemo unquâm carnem fuâ odio habuit,Aitcarnem,noncarneB,Vbiautcm dicituiros,dicit S)C uxores,fîcut hic,Viridiligite uxores ueftras. Aequipaf^t igiturnum(rumin utro^fexüjUnam uni,duas duobus xores permittens,uni autcm Duasnuf^admtttit.
VI. Sexto.Aitrurfus idem Apoftolusi.Thc(ra.4.Hæc^quot; . cnim uoluntas Dei fandifteatio ueftra, ut abftineatisuos a fornicatione,utfciatunufquif($ueftrumuasruiim poffidä { re in fandificatione et honore, non in paflîoncdefydcril) j ficut genres qui ignorant Deum.Hic quoij ait Apoftcgt;^ lus,uasfuum,nonuafafua.ïnnuensperhoc,uniunatn,non duas aut tres uxores apud Chriftianos permitti. Et rantum ex utriuftçTefta, feripturis, Caetera propter prolixitaté bfC commodereferrinon pofTuntjnecopuseft plura nunc af^ ferre.Qiiifquis enim non ueretur tam multa fcripiiiiæ loca uelnegateuel in reprobum fenfum retorqucre,is longe nusreuerebiturcxteraquxprætcrfcripturâadduciqueantlt; i Scripta Vratinauiae.Die 13,Septetnb. Anno tÇ4o. (
-ocr page 323-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»41
MISCELLANEO'
IQ, GOGHL^-TEl LI.
htr Tcrtius Traclatus 'Primus»
annotationes io. COCHLAEI inEpiftolam quandäè Franckfordia,quç ad Moe# num feu Mogunum fita eft, datam, Anno Domini M, D. XXXIX,
EPISTOLA«
Vblicam paccm fperandam cffefcrtur. Namuenerunt ad Franckfordiam Epi# fcopus ( quem ita uocant^ poftulatuJ Conftantienfis« Et Matthias Helt,com# miflarij Caefaris cum plena poteftate.Le# _____ - gi exemplar literarum,quibus imperator ’ concediteistantâpoteftatéoia licitact tolcrabilia agendi, tranfigendi,pacificandi,6fpacera confirmandi,quantam ipfepræfenshaberetamp;polTet.Duo eltdores Palatinus Brandenburgenfis funt pacificatores inter ConimiiTarios Caefaris ödnoftros,noftri hijsdiebus obtulerunt pacifica# toribusGrauamina fua, utuocant, amp;nbsp;adiecerunt articules pacificationisjiniciopetunt ut perfpicue declaretur,quae funt® Caufae Religionis » uidelicct non hae tantum quae fidei tardis funt. Verumetiam quae ad lurifdidioncm Sgt;C bona ecclefiae pertinent,öd quae huius funt generis-® de ijsnonfitius Camerçiudicare, utque omnia prius à iudi# cio Canuræ in hijs caufis ääa iudicata abrogentur«
Deinde
-ocr page 324-MifcdUib.III, Trad. I.
Deinde ut indices fciltcetafleflbrcs Camcrae ^exiitraq«« parte atquaUnumcro eltgantuf, ut non folu ReligionisCaii fae,hac Ratione non fufeipiantur à Camera. Verum ftiam utnoftriin Ciiitlibus etiamConfrouerfijsnonhabeantini^ quosludices propter Rcligionem. Adhçc petunt utliccat । ipffs Interra temporis dum Religionis Contreuerfia pa^^ cificc componatur tradare,bona ccclefiaftica admini^ ftrarefuis eccclefijsproutqueantin Conciliogenerali ro et no parttali,aut î legittimis Impcrtj Comictjs tucri.Pw ptereapetûtjUtetiâalijsftatib.impertj libera fitEuangc* lion agnofcerc, ac ut fubditiquoeç aliorum ftatuuin nofl tradentur à fuis ® Crudcliter, finoftram Rcligionem gnofcantjfed aut dimittant coslibereèregionibus fuis.Sa^ luis tarnen publicis legibus ÔC. tributis ( ut fieri folct)^* migrareautlïnantipfasimpuneapud fehabitate,ß publicam ipforum Rcligionem nó turbauerint aut Con^ ucnticula fecerint.Dcinde petunt ut matrimonia fac^* dotumnoftrcrumSC fpiritualiumagnofeantur Pro mis Coniugtjs permittât cis ac liberis ipforum publicad uulgaria lurafuccelïtonis ôChçreditatis, Poftreino petüfl^ i deluditio * Caufartïmatrimonialiu,utnoftrisliccatinfiia I eujuftj lurifdidionc deijsCognofcerc,6lt; ne ab extranet | is quidem ad epifcopótum fora citentur, Haec fere maeiufmodieotUm quaenoftriad conftituendam firmatö certam 6C perpetuam pacem petunt.
Quid poft haec autemadum fît ignoro interim tarnci* dumhaecaguntur mifertintnoftriCapitaneosfuosad guftâjVlmam ô^reliqualoca ut diligenter obferuenc uerfariorum conatus. Si fîqutdcm aduerfarij conferibunt cxercitum,ut8Cipfî-{(^ confcribant milites, Si fîcnimpî^*^ . ficatoresbcnepolliceantut de pace, noftri tarnen non'^ mitten'
-ocr page 325-Annotatîones Ioan. Cochlçi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14Ç
nifttent curatn fuam donee uidcrinf,rcm in futo cfTc» Ego uideouobisutHm^fngendapeHcuîa immincrc fi bellum c* •■■tjnos ludicabimur autores,ff pax 0^ tranquillitas,noftri film metus abfucrit magfs inhiabunt in bona Ecclcfiafti# fJ quam curabuni EcclefiamjßC Pontifex Romanus capta U occafîone paeem ctiam luramentis firmatam f acile regt; feindet 8€ Caefarem â promiffionibus pro more exoluet, Quareutcuncÿrcs adaaut tranfada fucrit,nobisè manu domini pendendû cil,qui ecclefîam fuam ucl inter aduer* wriosuel mter uos probe tuebitur »
Annotadoncs Ioannis Cochîaei,
A Licita amp;nbsp;tolerabilia: Ergo fi Pacifîcatorcs dccerncrcnf, ut part sduerfàretincrct Lutheriaut Zuinglij dodnnara, tan^ Euangeli^ ‘ eain.amp;dcboni» Ecclefiarumdifponcrctpro libitofuo,fîcuthaAe^ nus iniaftcfcciulmperacoriftafcruarcaut rata habtre minime tcnc* ^wr,quia nec licita forent ncc tolerabilia.
B Caufar rcligionis. Hinc cognofeitur hypocryfis partis aduert gt;æ,quæhaftenusEdiftaamp;mandata Cæfaris religionis prætextu fluGtjtan^ contra fuam confeientiam facerent, G Lutberi amp;nbsp;comr plicumeiusdoftrinamdimitterent,amp; antiquam Ecclefix fîdem re» tipercnt-Nuncautem uolunt Rcligionis uocabulum,extendi ctiam îd lurifdidioncm amp;nbsp;ad Eeelefiarum bona,qu3c ipfi Irreligiofccon^ traomneius, tamdiuinum rphumanum Êcclefiisamp; Monafterrjs ablata rctinenqut facile intclligas, oculum corum non tam adfidc conrcientiam,lt;$ adexternamiurifdiAionem amp;rerum temporat lium poiTciTionem refpiccre.
C Ùeijï non fit iusCameræ iudicare,Cur non^ Quotenim leget habentur in Codicc ateg ctiam in Autenticis.De rebus Ë cclefiarum nonalienandiif Legant faltem Ambro. amp;nbsp;Âugu. ut ex qscogno# feant, ad iroperatorem fpedarcjbona Eeelefiarum tuen'.
D Ex utra($ parte æquali numero cligantur. Hic fan's aperte fat teneur fchifmalmperiî.peripfos introdudum, Alioquifruftradice rét. Ex utra($ parte. Cur non potius feruetur ordo antiquut Impc# ri) amp;nbsp;Camerae, G ntrilura fit in Impcrio fchifma C
Oo Intere*
-ocr page 326-' • Mtfceîl,Lib. III.TraâatusIL
E Interea temporis. Hoc eft.ferapcr amp;nbsp;in perpetuum uolunt^ . na Ëcclefiaftica pro libitu fuo adminiftrare.Quia nun^ poterif^ lebrari Conciliiim,quod ipfî liberum amp;nbsp;non partiale dicanCjPap’*“ ênim pro partehabent^Sc non pro pâtre.Concilium autemPspJ'” excludere non poteft.
F Liberum fît Éuangclionagnofcere. Vbiquaelbprohibuitnö Cæiàrf ubi Papaf fuit hoc ultra Mille annosfemper liberu(P‘'L Chriftianis Principibus. Sedipfî Euangelion nouum comminiic“^ tur.in quo licet laicii occupare ac poffiderc Ecclefîarum amp;nbsp;Mo*'’' fteriorumbona,cultumdiuinum,proquoferuando eiufmodibo” data funt à pqs, impie abolere, amp;nbsp;Ecckfîæ ritus attÿ obferuation'* defpicere ÔC calcare. Hoc non Chrifti fed Sathanae tuangdiu®':”^ G Crudeliter. Nemo rede dixerit Crudele eile, fî de noxijs dum leges fummuntur fupplicia. Qualia in harretiros conftitu'’ legunturâ Catholicisimperaioribus C.de haercricisperrotu(ngt; , H Matrimonia, fed non merentur ita did, iliieita perfidorum quot;’ pofîacarum contubernia.quae potius funt incaefîa connubia dtualia contra uotum adukeria, tam legibut nbsp;facris Canonib»*
atq^etiam facris literis prohibita.
ï Caufàrum Matrimonialium . Hae ad EpifcoposfpeAant, ne' ad laicosjQuia Matrimonium unum è iêptem (acramentis tft.Qi” rumadminifîratio amp;nbsp;indicium ad facerdotespertinet.
* Conferibant milites. Contra que hoftemf Contra ImperatOK' : At is no hoßis fed dominus eorum eft , Cui rebellare amp;nbsp;fediiiofütO «ft amp;nbsp;damnabile,quia cftdiuinæ ordinationirefiftere. Ro.iy- / i K Autores. Rede, quiautric^poteftati rebellesamp;contrarntflgt;’» | Siuetgiturinuadatisnosultro , fiueutramc^ poteßatem pertinaci I contumacia ad corrigendum uos impuleritis,belli autorci ehtis- ' L Magis inhiabüt in bona Eccic. Ita male imbuti,acincitatifunt a'uobis ö Apoftatae. Nam antcep ueftra in lucem prodijt dodnnî p(èudoeuangclica,nequa(^fîcinhiabant Principes Sc ctuitarespar# tis ueftrx in bona Ëcclefîartim.ledrelinquebantea pie, fîcutfectrâl pij maiores eorum.Ëcclefrisac Monaftcrrjs.ad peragendum culturti Dei,propter quem Eccleßafticis perfonis donata fuerunt, VosaSt docuiftiB,impiumefreeumcultum,amp; cruentasedidiftisßullasadJt ftruendum Ecclefiafticorum regimen; fubhac quidcin nequiffim» att|! impqfîima fpe.ut fublatis de medio Caiholicis facerdonbusad 9 Monachi»,uobis,tan^ ucris Ëeelefîx miiiiftris^ülorü rdinqutri^ I turbbtiâ
-ocr page 327-AntiotatJoncs loan. CocWçî,
Cmbona.Nuncuero.ubiuidetisea bona, maxima ex parte rêtîncrl j utftn» lïici»,uobiî autcm non tantum indedariquantum fperaba tls.cauiUamini ad inuicem in anguiis.ueftrot magis inhiarein bon» Ecckfiafticaq! curare Ecclcfiam.
,M luramcntis.Rcafutrintillicica amp;nbsp;contra publicum bonum.auc contra RdemEccieGac. Piumeft enim inturpibu» promiffis refcin? dertfidcm.
N Ecclcfiam fuam Domlnu» tucbitur. Non eft dcboc dubium, TutatuscftenimcarnhaaenuB. isoo . annii, contra longe maio# »«s 8i fortiort» perfecutorcs atqj hæreticos cçhodie funt. Scd domi niÊcclefianoneftnoua LutheriautZuinglqfefta.quæuticçperi# I'it,fient haftenus perierunt omnei alise ledæ, Chriftu» autcm in Catholica Ecclefia pcrmanebii ufcç ad confummaiionero fxculi»
Annotaüones fcnptæ Mifnæ Anno Domini*
I î 3 9-
MlSCELLANEO'
LlBRl TEP^Tll ;
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trnlt;^dtHsJëcw«d/W»
fiDVERSVS QVERELAM LAZARl Uai ac Ucrilegi.Defcnfio Canonicorum,pct loan.CocWæum.
conftrmatum JmpctatoTumqjamp;ialioïum Pïincipum Chriftianotum religicfa infundationibjargita Ualt;iauûû,aboktçnnnc moUunt ,aon (olu gjtauib.calün^s
oncrant
-ocr page 328-• 1 MtfcdLLiK ni;TraâamsIL
©ncrafit GIcram Orthcdoxum,fcd etiam facrflegas adiifN fuscosrapinas PrincipibusSdMagiftratibus (quosfubfu* tato Euangclîjprxtextu fanunt)pcrfuadcreconfiâis dccU mationibus nonucrentur.
n II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quamuis non ïgnorenGquS grauitcr ab Hdia rcprebfo
Achab conlt; fus ac incrcpatus fiierit Achab,»mptus iIlcRcx Ifrad, qui « ira Naboth, lumntjs ôi. perfuafione impiae uxoris fuæ Iczabdis indu'gt; dus, uineam unam, SC quidemprophanam ercptam Na^ bothlfraditacjiniuftepoffîderepracfumpfcrat. Ptr uineam aût figurate fignificari Ecdcfîâ, non cft obfcuru ijs, qui fa^ Pßlm.7y. crasliterasudlemdperkgerunt. Ait cnim Pfalmifta. VÖ Mæ 41 neam de Acgypto tranftulifti SC plantafti cam, Et Efaias, ’ Vinca Domini Sabaotb domus Ifrad cft, Et ipfcfaluatot inEuangdio.Homo cratpaterfamilias quiplantauituh ncam,ôdc»Iuftcquidem ab Hdiarepræhenftis fuit Achab, quiuendere aucquauis ratione alicnare nolcnti uineam fu^ uxoris fraudibus erfpcrc ac poftîdcrenon erubuif.
Attamen fî fadum iliud manifefte impij ac Idolâtrât Regis Achab conferaturcumqs rapinisÔC facrilegils,qiiÇ nunc Rhetores Euan^lici (uti fcipfos uocant)fuis Prinfigt; pibus,quiprac alfjs de Euangdio fefe iaditant, perfuadent atç iuftificantjpoterit proredo Achab præ illis non ini# quus,immo æquiffîmus uideri, Quid ita r Primum, Non | gloriabaturAchabderapinailla, fîcutgloriantur Euangei lici defacrilegts fadis fuis,Quum enim audilTctHeliæfcr* moncm Achab,feidit ueftimentaTua,ôtoperuit carnem fuamcilicio,iciunauitcç SC dormiaic in facco, SCambulauit
Pfaltap» dcmiflbcapite.Nihilhorumfaciuntnoftri Euangeliciifti» fed gloriantur etiam de tot iniquitatibus fuis,ôdl2tantui cum makfeccnat,at(}cxultant in rebus peftimis.
-ocr page 329-Aducrfus QiiærcIamLasari.
^«iridenonabftulit Arhabufneam Naboth fflOScufaut Proti«r.gt;» •mpcdofomandatOjfîcutiftifaciuntjDîxcratenimadcum -, Da mihi uineam tuam,ut faciatn mihi hortum olerum,quia uicinaeftö^propedomurameam,dabo^tibi pro ca uinc5 rodtorem,Autfi commodius tibi putas, argent» prçdum puätumdignacftjEcceRexiftequantumuisimpiusacfc« '«atus ( nempe qui fccit malum in confpedu domini, ut »acta teftaturhiftoria/upraomnesqui fucrunt ante cum) non pcttjt gratis fibi uineam dtmitti aut donarijfed iufto co^ traflu à fubdito fibi ciue obtincre iliam fatagcbat,utpote ucl iufto cmptionis praccio uclmeliorisuineae commutationc, Licctimprobepractfxcrepotuiffet( fi Euangclicis iftis fii* miliscffe uoluinet)ius rapicndi cx ucrbis Samuelis pro* j,ReS *lt; phetac,longe antca dcfundi, Qu»ex ore domini dixerat. Hoc crit »US Regis qui impcraturus cft uobis, filios ueRros tollet 6^ ponet in curribus fuis.Agros quotj ueftros QC ui» neas8óoliueta optima tollet,8C dabitferuis fuis, Non ta* men ius iftud arrogauit fibi Achab t ex,fed iufto contradu, ( ficut folethomo priuatus à. conciue fuo) uineam â fubdi#-tofuopetijt.
AtEuangclicinoftri Prindpes,älezabclicjs perfuafi Rc* Rhetores. torib.audet abbatib.ö^alqsEcclcfiaru Prçlatisatijpaftoris! IcaabcUci» bus.uiolentis mandatis diccrc,Ccditc ac date nobis uincas, quibushadenuspræfuiftisjnci^mclioresânobis acceptu* ri,n£^ullumargent»prxcium prodsrcccpturi. Qiiin po# tiuscediteaedate non folum ipfa tcmpla Monafteria, quac habetiSjfcd SC omnia eorum uafa 6^ ornamenta,aurea, argentea,gemmea,fer»ca, Holofcr»ca,polymita, ÔC quan* tu»nuis ucl arte uel materia prædofa,etiam fi ab Imperato*' ribusantiquisautàmaioribusnoftrisfînt uoto aut ultro* VerbC Do# ocadeuotioneteinplisuefttisnuncupata, Deoç confeera# mini,
O O 3 ta^Qpam*
-ocr page 330-Mif«n,!ib.nLTfaâatJI^
Ca.QiiSuis,n.Principes 1111’de uerbo Deimaximc tur,« in faliiia eorû femper natct.ilIudîEfaiç .Verbum (nanet inacternum,Quinedamin feruorum fuorutn msn' cis.etdomorutn dealbatis parietibus ( fîcut in ludaiciso'i phyladcrtjsetfimbrtjs fadumfniffeexprobat Pbaf»Çlt;^ Hypocritisdns) depingant Qin'nij literas grandiufw illius Oraculi.V.D.M.l.E.Semper ut memores uetbi dn uideantur, Re tn ipfa femper obliuifcuntur certiflïmihu’^ uerbiDomini,quod î finclibri Lcuitici clare habet cxpfÇ‘* fum,ncmpe.Quicquid femel fucrit confecratiî.fandlû laij^ dorumerit Dno, Adeo.njrreligiofeattredant Ôi“ RexBakhaf facra uafa,ut etiam Babylontorum RexBalthafTarfacra^^ dem fed alicnçreligioniscultuiconfecrata uafa.minus pietradaffe uideriqueat.Non.n.legiturisfacraTépIiHiy rofolymorumuafaperfeferapuiffe.fcdàpatre fuoin beb lopubticorapta.conutuis exhibuiflein ufum[potand!,qil» effet ipfeiamtemulentU5,Neclegiturc3 connafle in nias,nccin torques conuertiffe.necmulicribus in mundtiifl prophanum ôdn fupeibiac oftentationem condonafle,nlt;^‘’ : haflçfubieciffe,necpubliccinforouendidiiTe,ficutab nbsp;nbsp;|
uangeheis uidimus iam aliquot annis,6^ uidemus adhuc . fieri hoininibus Neochriftianis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l
Q;iorumVifîtatores.faccrdotibusquidê^îhibentfacfoi I ornatuumet uaforumufum.Magiftratibus Ufroj)^ “ nbsp;nbsp;’ phanis.prçtenfa Pnncipûcomiiïîone,pcrmtttuntati$ ftu
prçcipiuf,è templis et Monaftcrtjs omnia facra tollere, atiÿ in p’-çtoriumafportare, Et hiceft piusDei cukus.qué tap# topere laudant Luthericideclamatores, hoc uerum Eiianf gelq nom’minifteriû,hçc Principumofficia (iî drjsplacet) quç Deo et Ecclefiç dcbent.ut impudentiffime rethoricant unpîjRhetoresiftilezabelicijfanguinarijhoftesClcri Or«* I thodo#
-ocr page 331-Aduetfus QasctdamLazMî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H*
tbodoxi, fcclerati fratrcsproditorisfaccrdotûDoc^^ius nc(ario côfilio ac ope intcrkûi funt in die uno
Viriueftiti Ephod linco,totacj’ciuiias facetdotuïn,Nobe, in ore oladn percuffaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , r , vu»;«..
Qiianto igitur minus iniquus uideri potcft fuiffe Achat Ac^
RexIdolâtra,quàmfuntnouiEuangelii ^tcfforcs ifti hoi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fu„t
âiefUle,n,uineâdûiaxai(rcm utiqg^phanam)ab inuito ex falio torquerenitcbatuï,Ucetçquofubprçcioat($ctiamfub m?« Euangdkû listis uineçcôrnutatiôe. Vfti autc ornatus ueftefeç 6C cratilfimaÇc^uotûbona pars aliquot feculis diuino cultui a pnsPrinciptbus deftinataôC in ufu factotum rituuro habita côfccratafucrat^facctdotibus ÎS^onachis utolento im#
perioaufertenô uerent Jtc Achab,pbftea^ tefponfum Na j.Re*.»w both libéré ac animofedenegantis audiuit ,f Dtxlt.n» ad eu nbsp;nbsp;nbsp;“
NabothjPropicius fit mihidhs,nedchçteditatépattûmco
I nbsp;nbsp;nbsp;tum tihi,)non eft accenfus irafurentc ad fçuiendum in pau
\pctcmctfubditfi fuum,ncc mtnatus é quic^ mali,ncc dixit (.fient nficEuagelicotü fuggeftioe fupbedicit^nlfi dedetia tn fpontCjCgoipfeui tapiam,auînoua\egc uindicabo mi hijSedlicet^getrimefettetpaupetistâconftans ac libetum tefponfum ,abfqj tarnen uiolentia domum abqt, 64 ptoqei^ ensfeinlcAulum fuum,auettii f acietn fuam ad patietetnjamp;C non comedit panem.
Noftri autem Procctcs ac uifiiatotcs,nouoE,uangeVû ta tntdtnequaÇ^ita fe humiliant,animofqj demittunt ttifbcs,fi quando audtunt Abbatcm a\iqucm,aut alium quempiam Ecdefiae Vïx\atum,libctius,quâm tpfis ÔC adulaiotthus eo# tum îcquumuidetut ,ingcnuapietaie dicentem cum Na# \ both (.fientdixit 64 bcatus Ambtofius advutfns Impcta# 1 nbsp;nbsp;nbsp;loremValcntiniannmW.'^Ptopitins fitmihiàommus,nc
V nbsp;nbsp;dernh^reditatempatrutn Kncoiûùbt,V eibi gtaüa,ncdc t\bt
iV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bm
-ocr page 332-haûc ad iUatn Cathedralem autCoHegiatam Bccleß^ annosD.aütD C.autco ampliusfundatamabho«
lo R.cgc aut tmpcfatorcjhoc uci ülud Monaftedum ab b® autillo Principe aut fando Epifcopo religiofecoftfud^'quot;’ opulentis cenfibus ad perpetuum dei cultutti pic doflatuiquot;’ CC antecefforum meorum frugalitate ac diligentia bene a audum,acpraeciofisinfuper in honorem Dei ÔC lanuof ciusornamentisdecoratum.
p , nbsp;nbsp;. Vbiergo hæc audiunt Vjfïta(ores,mox rapiuiU
V^ûtâtwS. Ptælatum ad ca!umnias,öd dicunt Principi,Eccc rebd'f
aefeditiofum Monachum,qui papifticainduratuspeït*'’’ cia,Priacipis ruiiuflÏsparcrcrccufat,Eijciendus eft ig'' êfinib.Dominijnfi, cundifcj exuendus pofleffion/bn’’'' difcat SCfuoobedireprincipi SCuerbum dci non mare.Ait énim Apoftolus, Non eft poteftas nifi â D®’» quæautemfuntâDeo »ordinatafunt.Itacjqui rcfîftitP®/ teftatijDei ordination! refiftit,Hoc itacÿprætcxtuinucft’'* ac fubuertunt omnia VifltatoresiftiEuangdicijquieontf’ mentem Pauli fuis Principibus omnia arrogant,
tum fît öó ex facris literis 6^ exfandorum intcrprstationG Paulum fuadere ibi debitam obedientiam, quæno fît co«* tra Drum, ßçnlm cotra Deum quid precipiat princeps,at# tendendum nobis eft ad illud Apoftolorum,Oportet Dt® obediremagisquäm hominibus»
Ordinata Oeindeconftat Paulumibiloquideordinatapotcfta^ Poceftas, nbsp;nbsp;te» Ait enim,Non eft poteftas nifî à deo, Quç autem â Deo
funtordinatafuntjamomnibusliquet.ordinata poteftate, nonCæfarcm ducibus,fed duccs Caefari fubeffeac obedire debere,Quum igitur Caefar in legibus fuis ubicç uetet faerie Iegia,praecipiat(5 cultus diuini in templis fiC Monallerijs antiquam obfetuationem, pcruerßftime profedo fuadent ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facriiegi
-ocr page 333-Aüucifus QuærclamLazari» facrilegi declamatores Principibus fuij,qui Cæfari fubicdU funtjUt contra Cacfaris 8óleges SCuoluntatem,facrilcgo au# fu tcmpla facris uafis et ornaubus defpoHcnt,ac Dei cultum multisfaeculis ,ïuxtatundationis rcgulamÓC tenorcm, pia dcuotioncobferuatuni.interdicant ëC aboleant,iubeant(ÿ tradi in manus publicoru Ecdefiac hoftiu hçreditatcm patrâ noftrorum. Quod nequaquâm petijflclegicur impiusille tcx Achab â facerdotibus Dei Ifrael.
Abfît ucro à nobiSjUt ex eu fare uch’mus j’mpq Iiuius Rc# gisuel facinus iftudiniquumcontfaNaboth,quod S.Am btoGus integro perfequitur libro,ucl infinita alia cius feeler ^a,quibusiramDci in ultionemcocitauit malus ÔC impius ‘upra omnes qui fucrunt ante cum, Hac tarnen hiftoriæ col latione ptjs Chriftianis oftendere uolumus,quanto iniquio ’■cm foueantnûccaufam Euanglici(fi Dijs placet ydeclama fotes,quâfouit ibi uiro fuo impio fccleratiffima mulierle zabeljcuip malicia noméeius cûdis fcculis detcftabilefecin«
Sed uidcamusnuncquam iufta 6C pia fît Vuittenbergen QuarrclaLa fispeclamatoris quacrela,qùâexEuangeliodediuitc6C La zari, zaroaduerfus Clerum Orthodoxum proponit, acRhetori ^isfucis incrùftat actorquet, fanguinarij Doeg artificio ÔC fxemploedoâus,Ne tarnen plus æquoprolixa fiat refpon# fioaduerfus quærclam iftam ( tametfî nonadeo longam) non ad omnia inania eius ucrba,fed ad praccipuos calumnia •■iim falfarumcjglorationû locos, breuiterrefpondebimus,
quidem fobrieac fine bilis commotionc»
Aitcrgo.PuIfa uerifas ex Ponfificiï colfegfjs Sc Co Venta». cilf)s,nobifcum adhucdcibeneficio philofophatur i
Nobis autemfepticeps Lutherus ucfter,8C biîinguisin fuis ad Romanos comcntarnslocifœcomunibus bis æditis
P P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philip#
-ocr page 334-Philippus Si frequétes ucftræhoc afio habitçinf uoscôtfH tiofç difputationes de lege SC Euangelio ac de poznitetia,!^ üarijs SCcotrarqsfententnsuent«lacæ,nian»fefte oftcnduG ûentatêàuobis4?cul exuiare(quÛJn contrarrjsucritasfuf’^ Matth «■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non quear)uofi$ âucro Euangelio (cuius fermodf/
•.Cor.i,’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effèEft Êft,Non Non)longe aberrare,Concilioruniw^
to décréta Mille iam SC amplius annis perdurare facrofan* daadhuc,acfolideinniti uetitati,Qualia funt(exempligf* tia) Niceni atç Chalcedonenlîs Conciliorum décréta, quo^ rum hoc D C.ôd X X Xdllud C C C, 8d X V11 h Pon«‘^ iices congycg^tos in unum habuit»
Aie amplius declamator. Qijærendum igitur eft tempore,qui référant Lazarum, qui imitêtur diuit^» Si uere hoc amp;nbsp;fimpliciter dicendum eft, Nos itio^ fcholaftici,Deinde omnes facerdotcs,qui uulgo in^ UiG ac fprecijcum alijs çrûnis conficiuntur, turn ucï® cum uxoribus ac paruis liberis famecôtabefeunt, U zari funt,Econtra imitacores illius opulêti, qui præcipue Pontifices, Epifcopi, Canonici(,Monî^ chi,amp; horum fatellites tyrannû
Dciuuandi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcholafticis inopibus,qui ad'ftudia fua profequefld»
fcholafticis. alienoegentadminiculo,iam diu,etiamuiuenteadhucpiP* fîmo laudatiffimo principe,Duce Saxoniæ GEORGIO» cogitauerunt Epifcopi Si Praclatinoftri, quanârations uandieffentjobtulerûtcçfuafponteinfignêpecuniaruiu^ mâ.^tannis ad eorû ftudia iuuanda partim in falaria lt;îloru,partim in alimoniâ,aliaf£j neceiTitatesflddifcétiû,!-quot; pfîæcertacotributioneprçftandâ. Sciunthocuetcrescon liarijaf(5,puinciales,quipublicisinterfucrctraâatibus.be rem banc uere piS,Slt; ReipuJaIutaré,Ecclçfîafî Cbrifl«
-ocr page 335-AdüctfusQuærdaml-azari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffd
cefTariâjtmpediucrunt multa, ncpc prèle dorfi hutus tempo ris hifeein terris rara in fide Catholica fynceritas accelerata mors opt, Principu,filq primu Fnderici, paulo poft paigt; trisGcorgtj,Ducu Saxoniæ.mutatio regiminis et Côfilia# riorû,alia tides Sgt;C religio dominantiû, Super oia ueropubli ca in facerdotesacMonaekos omni ucxationû genere adau da gfequutio,quam Lutherus Apoftata primus in Germa nia gniciofiflimcinuexit.Vndc fit,ut patentes,licet pauges exiftant,malint ftlios Cuos artificio manualiquâliterarû ftü diotradere. Paucitasigit fcholafticorû neminiiuftiusim^ putari poteft quâ noui Euangclij prçconibus, amp;nbsp;quidc prac cipuis inter cos,Luthc. ÔC Melaneh»qui anteannos xvitj.amp;^ fcholas pubiicas dixerunt efte Satan» lupanaria,0lt; aboléda eireliterarû,pfertim Grçcarû amp;C latinarâftudia fuaferunt,
Quodaûtdeclamatorifte Lazarosefle affirmâtoésfa^ Sacerdotc« cerdotcs,quicu uxoribus acparuis liberisfame côtabefeût, uxorati, utinâ tam ucrc QC ex animo diceret quâ dicit nequiter et in# uidiofe,Digniemcffcntciufmodifaccrdores omni contu^ tntlia et egeftate,tum quia liærctici funt amp;nbsp;Ecclefi» Catho lie» defertoreSjtû quia uel Apoftatçfunt fi ab Epifeopo le# gitime ordinati fuerunt,ucl facerdotes fiâi actalfi fun t, qui facctdottjordinéuelfraudulentermentiendofibiufurpant, Luiberano'# qucucrcnon habent,uel fineundione fanda ab Apoftatis, rüIdolatria. quorûnullus cftuere Epifcopus,nullitcracceperut,ad per# petrandâquotidie ferme horrendam Idolatria, quandopo^ pulo porrigunt merum pané ÔCuinum pro uero corpore et languineChriftijQuandoquidé cm non funt ab Epifeopo aliquo legittime in facerdotes ordinati,confecrâdipotcftatc uere habere no poflunt,Si ein Diaconi,quiuere ab Epifeo# ConcilNic. po ordinati funt, confecrandi Si offerendipoteftatem non «abenti ficut teftatur Nicenum Concilium, Quanto mi#.
Pp Z nui
-ocr page 336-Mifcdî. Lib.nLTraâjr. ‘
nas habet illicmcntiti faccrdoteSjquireuera purifiinth’^^'' NulIumemordinéClertcalé legitime abullo Epifeopo^^ ceperunt.Et eiufmcdi facerdotibuslaSfisimptjiij tris repleiur miferabilitcr multis nunc in prouinens nia et totû Daniæ Noruegiætÿ regnu Qui fane iuftifl*“” bonis Chriftianis inuifî ac fpreti effe debentjhaud fecusat*? f.Rcg.jj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludacis defpediamp;^ exoiî erantfacerdotésExccIforui”»
quos denouiffîmis populi fccerat impiùs Rex HieroboaU') qui peccarefecit Ifrael,
MaliacfalG nbsp;nbsp;Contra taies ^fedo faccrdotesLutheranosfalfoçps^^“’
paßores. nbsp;nbsp;res uera 6d horrenda eft querela dni per Zachariâ ^pb^^a® '
Zach.ii. quoddifperfumnonquçruntjfed diffip3ntamplius,necf‘’ tritam fanant,fed ^rfus occidunt,quibus fingulisueriffii’^^
ExccUh. dici queat.O paftor 6^ Idolu derelinquens gregé. Et chielê adhuc grauius coquerit et côminat’ idé Dns adutf^ fus eiufmodi paftores,^rû fcelere greges dni fiunt in raping ÔC in difperfîoné,atcj in deuorationé omniû beftiarû, eo rio effet paftor uerus ÔC legitimus,g retincret ae pafcerci gf“: gern dominiin unitate EcclefîçCatholice,fed falfî aefuppo fititrj paftorespafeunt fcmetipfos, öfgregijCuityraiinit^
I Reff t præficiuntur,longcfupcrbiusdamnant ,quamfeeeruntfilt; ' “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ItjHelijQuorumpueridicebantpopuloimmolant!,daiiti*
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hicarncm,utcoquamfacerdoti.
m^exaffio Vifitatorcs em nouï largiter eiufmodi uxoratis facerdot^ 1^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busprofpiciunt, haut triplo aut quadruplo plus à pepulo
exigere aufint quâ datum eft antea Catholicis populi paft» ribus.Qiiippe dabant antca quatuor per annicirculu niimi muli à fîngulis Chrifti fidelibus iure offertorq, nue uero fxi gunt noui paftoresTernes aut quaternos modios frumen^/ ti â fîngulis agricolisfuis,id($faciuntpraetextu Imperijapt maadati Prjncipis,Et donabatur antca greffus facerdoti de fponfanti
-ocr page 337-Äducrfus QuætelamLaÂart fçi fpôfanti jftunccxigûtur odo aut noucm, Nihil antea exige tatur,qn facerdos uelbaptizabatuelægrotû comunicabat « inûgcbatjNucueroadeo^Jteruifuntalicubipaftoresno# tHutnolinttniniftrarefacrainenta,niiînuineratani pn'usui* dcantpeccuniam,
Quam iufte auiem habeaftt uxorrs 5^ parues libérés, fpfî Sacerdotum uiderint, nos feimus corum coniugia carere uetcrû exemi* uxores ac li# plo2lt;dccreto,Nunquàm enim badenuslicuit ullifacerdoi’ tiautMonacho prokffonubere,Non funtigitur reuera U# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
xorcs fed feorta pottus auf concubinç, nccfilij eorum rede ■iberidicunt,fed fpurij potius uocandi funt,quia no funt ex Jfgitimothoroprocreatf» Quod fîhæc uidcâtur eis iniurio^ fa,nospctimus ab eisius aut exemplum approbatum,quod 'î â'iqninEcclcfîaChriftiitafacerelieueritjfîcut ipfî faciunt, csuidaLa# Vlterius declamator illetotaconuidorumamp;calumniarû zari in Cio plauftratamimpudentcrfane ^inimiceinclerum Orthop ruro. ’loxum largiter effundit,ad quæfîgillatim refponderefî^ fupcruacaneumforetjNihilenimhabent no# ui,crcbro audiuimus ea prius,nifî fuco Rhetorico alicubi ‘üntuennftius adormata.
Vocatnoftros, ignauosuentres, Sardanapalos, gt;tCßetiam parricidas, qui opibus Ecclefiæ fuauifliö me in odo ettranquillitatcfruentes,non modoipfos munereille defraudent, fed etiam Tyrannico faftu lt;ontemnant,amp; fumma odi] acerbitate inflammati, ipfos truddare ac deJere conentur, amp;nbsp;in bis fuperent etiam ilium diuitem, qui Lazaro lucis ufuram non enpiebat/ed ci locum ad ueftibulum concedebac^at Çueetiamfuofruebaturpatrimonio, Eptfcopi uero Canonici«^ ac Monachi aliéna interuertant,eac^ tur^
P P f pißime
-ocr page 338-MifccII.Iib.IILTraÄ.n;'
piflîme perluxumSc libidinem diiïîpent ac profund dant, Nofccusac fponfi Penelopes Vlyflis tes dilacerabant,
Hxc SC td genus alia odiofaaduerfumnos improper^ damantium R.hetoreulcrum,breui diluirefponfo pouiiflb peruerbum,Non credo,quum accufatores ifti nihil quçdicunt,probare,autrationeulia tefteucfideli ftrarepofllntjSC nobis longe facilius fit,eacriminaucriusi® Ignaui ucn# ipfosretorquere,Vtrienimiuftius dicantur ignaui
SC Sardanapali, Nuueteresprç(byteriacMonachi,quif^ bantesfoli8Cfeorfum,uentrempcr ieiunia antiquitus iD«‘* tutaatlt;5obferuata caftigantjSC ea quacfubuentrcfunt,uo* luntariocclibatufandecuftodiunt,Anuero nouiifti pa* ftores Euangeliei,qui fibi fas dTe non putant,uelunatn diem domi feorfum à multeribus cubarc,nee ulla obfrruanf Êcclefîçieiunia,feduelutirrationabiiia peccra omnidirqt” libct fruurtturcfca,calcata fuperbe omni de ieiunijs Ecdefia^ LcuL Ip. 3£ antiquaSClegeSCconfuctudine î' Vtri funt hifeein rfbn’ magis mcmores ac obferuantes uerbi dci i Nemo certe garepoteft, haec elTc uerba Dei, fandi eftote,quoniaw* ego fandusfum dominus deus ucfter.Itcro,SimundifLinl j tia.;*- S pucri.maximeàmulieribusjmanduccntpancmfandiii’^»
Item.Mundaminiqui fertis uafa Domini, Item, Non di* cat Eunuchus,cccc ego lignum aridum SCc.
Eunuchi Jq (ofo teftamento nouo commendahtur praecipoe fa* cclo? abft{nentia,non folum lege ÔC dodrina, uerinn f* Fum™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imitationisexemplo.Etenim ipfe dominus in
Matth.ip, Euangclio eos praedpue commendat Eunuchos, qui feip* Luc. 14, fas caftraucrunt propter tegnum cadorum , SC liberalW pfomittitGçntuplûatijetiâ uitâacternamci.quireh'qiicti^ ' uxoie®
-ocr page 339-Aducrfus QuacrclamLaza»/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyx
Et quid dirent coniugatiacuolu^ a ƒ °” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum Chnfti, Siqüis uenit
°” patremfuum matrem,ÓCuxQremjet
■‘os,0Cfratres,amp;fororcs,adhuc autem ódanimam fuam, poceft mcuseffedifcipulut i Qiio fc tucbuntur Apo#
n°a*fChnfti difcipulorum exemplo,qui poll uifceptiim facerdotium, aut poft emiffum caftitati» uoturftiixorem duxerint, ficut ducunt hodie abfi^ omni uerccundia ipfi Euangelq noui præconcs Quis igitur tam ^fttiâç frontis, ut dicere aufit, Catholici facerdotis auC ^onachiuitam ( qui dC fcipfum caftrat propter regnum tæiorum, ôlt; Eccicfiacieiunia obedienter in débita abftinc^ Haobferuat) fimiliorem effè uitae Sardanapaliquàm eft Wa nouorum Euangeliftarum, qui omni node QC cubant «fudantcumillicitedudisuxoribuSjSCnullutn diem per iotiusanniçirculum ieiunioconfecrant f
Quisdeindeiuftiusdicctur ParricidafNutniSjquifuo Parridda. contentusftipendio aliénanonrhuadit, necakcrialimoni# am rapit aiit praccidit i An uero is potius, qui calcato fan^
religionis 0^obedientiae uoto, aduerfus pattern fuuro infurgitjôi aduerfus matris fuat filiosfcandala ponit in^ fumera, eorumque ßc infidiatur fanguini, ut confidis bulks 0^ indulgcnttjs concitet mantis laicorum ad eftun^ dendum fanguinemfacerdotum ac Monachorum,
Qiiemadmodum igitur olim iuftc redarguit impium Lu'b. inliK regem Acfaab Helias propheta, propter fpoliatum uinea
6i occifum perfalfa teftimonia paupercm Naboth , di
Cens, Occidifti infuper amp;pofledifti,Ita amp;nbsp;hodie iuftiflimc j. Reg.»»..
redarguipofTentimpij ViiîtatoresiftipfeudoEu3gelici,qui Tribunalufe acefptaâLutbe.Principibu5pQieftate,tot5eorûpHagaï)t
(triam,
-ocr page 340-MtfcelUUb« IIK Trad.y,
terrain 8d ex omni oppido ac rure,ad rigtdum ac fupcrbufT' tribunal fuam,pauperem citant Clerum Gatholicum/ui incxorabili rigorc prçcipiunt,nouoparereEuangcliofuo,tt fubcarccrismortiicÿminisinterdicunt,neullam de uellegant uelcantec miflam.nifîafTintaliquifub utrat^lp^^ ciecômunicaturi, nc ueullilaicorûdeincepsinuiaticûa^if quouis alio modo prxbeant Euchariftiam Tub panis taxat fpccic,ne uc infantem uiium pofthac baptisent niigt; Teuthoniceiuxta nouamipforum formulam ,lt;nqua Baptifma nonfolumomittunturmulta ucrba preccfij uctchsS^
Lutherano# fueti cxorcifmi, uerum etiam capitale habetur piaculiu”' rum. Baptizatuminfantulum uel facroChrifmatc uel oleob^* doinungere,autlutoexfputofado infantis au re J narcii? ucteriritu attingcre,autfal inoseiusmittere,aut ardcntei” •candelamccream manui eiusapplicare,
R • fi,ç Qiiod fî cuifacerdotu in refpondendo uerbum ftùs°Vifita# Jit’criuselapfum fuerit,quodfaftuofascorum auresmo^.^ torum. dad aliquQ ucro raferit,autquod praefumpte corum dig^ tatinon fatis iuftos reuercntlx atij honorificcntiac . deferreuifum fucnt,is mox toruo uultu truciqi rcufrl’‘^ƒ. tus incrcpationejtanquâmlefacMaieftatisreuSjaut^'” i grauioribusangitur,auttetrocarcerimancipatur,utdi‘^ S)C.fobricloquicoram tantisdignitatis nouxuertinWVj non blafphçmarc ipforum Buangelium,quod gratia ô^bcncficiopcrLutherum mundo iam tandem
Senh prçf# xcrit.Vnde fadum eft nuper ante hoc triduuni.quum byùrirefpô# dos quidam ruralis, uita inculpatus Sif annis grafdatn^ fum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corum citatus tribunal,libcrius dixiftetjfe parochum
iamannis X L VII.acBaptizafleomncsparocbiano^^^^ quotquot effent fuperftites,tribus aut ad maximum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
tuorexceptis,ldeoncquaquàm decerc fcaut xtatem'
-ocr page 341-»Î3
Aducrfus QusetdamLazari.
«tnouamtccipiatautaddifcatbaptteâdifoïmuhm,akam# ue fuos doceat (idem,is tanquam rebcUis ^indeuotus in ra tciuffuseftcarccrem,quod didis addidiflet loco oni um FXcomplohonetriumdiffitomm. , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 4 -,
Hie protedo facerdos non admodum iniufteaut mdeccz tcvconferripoteritEkazarocuidamexptimon us cn az turn,qui fub Antiocho iUufttianos natus Nonagtnta,quu urgMfturTYvannicomandato,ad guftandum hnter,carnespotcinas contra kgem Moy li,e ixit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
tinofttxdignuinefttingcre,utmultiadok tentes,ar 1 raz icsEkazarum Nonasinta annorum tranbffe ad uttam alte nigcnarum,8lt; ipfi propter mcamfimulationem Ä proptet
dkUltXt.lt;ldVlUl»vi»‘ ------ P J
«CünçïXÎentiiempoïefupp^ici^sboïnitT^inenptaï, e ma num omnipotenlisncc uiuus nec dcîundtus e ugiam » i çlt; facerdos iUe pius ÔC in fideCatholica conftans confîmdc nimiïumhabuitco2.itationcm ,nc tacer.do uidctct no# uamLutheranommkaamcxBcckfixfepusiranRffe,gra ui cum (câdalo mukorum adokfccniium ,quos iplc rnu Ca
tbolicobapiizauerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
Etquanto gloriofiusbic Eleazari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excmplu, vifitatore»
tâtodcdecoïoüüsuilkatores illiaffmnlârur Saulo,m-iteuua Bnsik« Sau« agnito Gbrifto Hdus eft P aulus.Nam ficut tile adhere Ipt lt;nbsp;tq pwfecuto tans rrrinarû cïcdis in difcipulos domini,accemi ad prinlt; ciperr\(accrdotum,2lt;petqt abco Epiftoksin Liamavcum ad(ynagoaas,ut fi quosinueniffethuius uie uirosac mulie tcs,uindospetduccrct in tVicïuïalé.lta ôé uifA atores ifti ( q ptxftrtim qui iam ukraX. X..annosHuthcri SC pet eum Sa t,hanx,tnikra quidem fedlabore ftrenua maneipia exiften#
\ nbsp;nbsp;testxietis afteffotibus dodiotes habet! uoluntquot;) acceperunt
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.q àPtin
-ocr page 342-Tyrânica Gcacorüui Icnda,
Heb.u;
I, Mach. 2
Mifcelk Lib.î I l.Traâatus 11“;
â Principe fuoliteras ad omnia oppida ei fubiedajUtquof* cuntjinuenen’nt facerdotes Catholicæ ftdei tenaces,aut^ ' fedibusfuispellantjUtalienis rclinquant dolentes ac inuK' ,• Iaboresfuos,autuindosperducaniincarceres» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
if VndefitjUthacfaeuicta multos ex infirmiorib.çræ^r f. tens(quibus durum uidctur ôC intolerabile,cedere è
rum temporaliLim pofleffione, alijfi^relinquere totiûs angt;i meflenijCum ipfî cundas agriculturç impenfas pertukd” / in fedam fuampertrahant.Licet nondefintnobispc^^ tiàm Deiegregiaquorundamexempla,quiad fanguquot;’ i uftjrefîftunt janquamfortes Sgt;C intrepidi acmulatores/' 1 çlcfiæfandxCatholicæ,utexemploMacbabæorû afgt;* ti,non folum relinquant uniucrfa quæ habent ten^’^ poralia,fed etanimas fuas dent pro tefta^' , mento patrum fuorum,
i
Scripta BudilTenae inLuCatiajDieluIn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Anno I 7 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
-ocr page 343-MISCELLANEO'
Rl^M LlßRl TERTII
TraSlatus Tertian
PRAEMONITIO IOAN, COCHLAEI deColloquio à Pcoteftantibus petito»
B^^^^^flEreniffîmcac PotentitTimeRcx, Omniu
S' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Princeps 2«^ dne,Maicftati
ueftrefuppHcideuotióefuggtro fipUctta^ CIS mcçcôieôurâjfuper ijs fcriptis Luthera norü,quac Cçfareæ Maicft.oblatadicunt, ôiperTypographos ædita publice circum l«uutur,V idi cquidem ex qs duo,quorum unnum Latine, alterum Teuthonice feriptü erat,In utrac^ aüt inftantcr pe^ tütjUt aliquo Theologoru prolixocolloquio quæratur con cordiadodrin3cEuangciicçpropace'Slt; unitateGermaniç, dîfco^d^i .faltcm P Nationale aliquod Concilia. Videt quidê hçc pia et honefta petitio,qua tollat difcordia in f idei dodrina inter ; nos Germanos,fed uereor ego niitiium, ne talis, qualem illi quærunt,côcordia,nos maxime difeordes et alienos reddat àucrauniuerfâlisEccleGæfideôô rcligione.Exblsfanera« itionibu3.Pvima,quia nufquam pollicenturfcredire ad nos, ,âquibus cxicrunt ac rcceflcrunt,fed quærunt potius nos ’trahereadfein damnatumôddamnabikfchifma fuum,ut ciscôfenciétcs dilfentiamuB fîmul cum ipfis à Catholicae Apoftolicac Ecclefiæ fide 2lt; religionc antiqua, l n T cutho4 ! aico cnitnfetipto petunt à Caef, Maieft. ut pacte aduerfatn
Qa X eoin^
-ocr page 344-MifceliJILLibJIJ.Traâatus III.
eoinclinetacducat, urabeafentcntia quae ucrboDeif^* pugnat, defiflatjDicunt autcm,ucrbo Dci rcpugnarc int'J ta,qux Catholicaperorbetn tenetEccklia, ucrbigrati^^’ Chnftnate SC oko fando circa baptifmum, Tranfllibiiaw tiatione SC facrificio circa Euchariftiam, fatisfadionedf^’ poenitcntiä,mi(rarumcdcbrationeprodcfundis,aflei'bO* Purgatortj.inuocacione fandorum,ö^c. Secundajqui^ dicunt in Larino fcripto fuo,quod Smalcaldiajeo*” damnata, pofucrunt , Si abqccrent Confeflioncm fuain ,
tirent ab Apoftolica SC Catholics Eccicfia, a.' feipfos gerent ab iila liera Eccicfia omnium temporum,Nolunjtgt;§' turroncordare nobifcum nifi comprobemus ipforum fe(rioncm,Ateam publicercprobaiiit Auguitaflmpef^’to'^ Auguftus cum toto fimulobcdicntiu fibi ImpertjRo-P'^*'’ cipumôiftatuiîcoctu,tuminConfutationepcr Theo‘0^ gos fada.tu in ReccfTu Imperiali. Quomodo igit ea nunc Nonomm'a tandem ap^ibareconcorditer cum ipfis pofliimusf Tertio, dogmata les quia dicunt in codé illo fcripto fuo, fein confcffionc iHa clc Ôse incôkii dojfjrfna SCritibus Ecclefiarû fuaru nihil occul tafle,bd lot* Eone conti« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genuscôplexosefle,undctntellfgiqucat,ipbis^*
ncntur.
poftolicæSiCatholicæEcclefiæ Chrifticôfenfum urrefe** qui. At fi hoc ueru e(ret,nos ad ipfos tranfirc.ac Ko.Caiho* licamt^pcr orbéEcckfiamrclinqufreoportcrft,Noiieruiil autem ôCambæ Maieftates ucftrac ÔC omnes facri Ro.In’f^ rq Principes acftatus.In côfufationeTheoIogofûcotrar’’ huius didi in pkiifqiarticulis oftenfum f uiiTe, Nam mnl
MifTa.
miffàrum ufum,in demob'cndisaltahbus, baptfftcrtis, ûl'* QC aqueafperfionibuSjtn defundorû excquijs Sic. De busnihil dixcrör in fua Confpflîonc,Quçdani uerofalfo di xeruntjucmpc MtiTam apud ipfos noti abokri, fed retinen quot;nbsp;»£
-ocr page 345-PistmonitioIo.Coc»
acfurha rtuerentia cdebrari,fetuari itê ufitatas Ccretnonias fere omnes,pr£terc^ latinis conctonibus admikcntut au» cubiGermankç. Ailciunt iptt probejctn longe autet nabc(-tCjQuandoquidcmettpfutn uocabulumMiV^aboimn^# Wtacdeteftantur,adco,ut ipieLuiberuskripfciiijGMiftia nos non minus lerteri ac fi gno crue« muniti debc^,e^ no« minatur Mifla,quàm quâdo nominal faian autDiabolus, Quatta.Quia uerendum eft ,nc occafionc coUoqut) calum# nienturCoViocutoresac talfo traducant cos ad plebem,ficut facetenoerubefeuntjinbinis nuperad Cçf.Maic.daiis Icri« jj, CoMocu® ptisfuis,aduerfus eos,ejuicumipfis Auguftoc in colloquio toroCaibo tuerunt, HteniminftriptoSmalcaldianobisaffirmät.Öt« Uco», leftosadiUudab Aduerfatiiscolloquium, expteffe in prx« fatione teftatosluiftc,fe nihil mutaturos effe deVua Venten« tia,fedhoc tantum aAuros,uteos ad ftia deliria infleftererrt quae aperte pugnant cum Euangelio.ln altero autem fcri*
1 nbsp;nbsp;nbsp;pto ,quod Gandaui per fuos Otatores Caef. Maicftati ob«
I nbsp;nbsp;nbsp;tulerunt,adhuç atrociorero protulerunt in Colloeutores illt;
I nbsp;nbsp;losca’iumniam,Nempe,tj)noftri,antequamcum illisage«
1 nbsp;nbsp;nbsp;rent,proteftati fint,fe non eo difputaturos cumeis,ut quic«
I nbsp;nbsp;nbsp;qnàm de fua opinione uel ritibus remitterent, uel ut uicia
1 nbsp;nbsp;Clencorumcortigetcnt,quacPapaHadrianusper Orato«
I nbsp;nbsp;temfuum Norinbergx tanta effe confeffusfit,utlaterctur,
I nbsp;nbsp;nbsp;nihil efftfani in toto Corpore Clcricalis ordinis a Capite
1 utc^adplaniampedis,(edinpracfationc teftatifint ,(e nihfl I de lands tamcç manifeftis ÔC per hiciofiffimis uitqs re« I miffurosSicorteAuros.Haecilli ad Caefaremipfum ,quac \ nbsp;nbsp;ptoledo ImpudentiffimaVuni ÔC maligniftimae calumniae,
1 nbsp;nbsp;Quodfinonerubclcuntjaliaadipfum fcribere Cscfarem,
I nbsp;nbsp;quid non audebunt ad plcbem, ft deputentur Catholici ho#
1 minw,qutcolloquiumcumipfis iutantf Bfto, Augu«
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qfl Î ft»
-ocr page 346-MifcelfMUKTrtä^IIL
'ftaetoHoquio ilh'codeputatusintcrîui, probe rcfordóf,!!^ ftros in præfatione teftatos iuilïe, fc nihil conclufiu£ aduros e(rc,nifi prius omnia ada referrent ad Cæf.Makl^ temô^ ad Principes aeftatus Imperi]. Quod ÔC ipfi barttur identidem,omnia ad fuos le ante conclufioncm iaturos, Verum de uitijs aut delirqs non remittendisneew' rigcndis,ncunumquidcmuerbum ibi didum auditui”^^ quot;fuit(quod equidemfeiam) â quopiam, Quiscniml^H’ ''■■■■ abfurdc malus pertinaxcç impius fit,ut protcftarinoni'' Concordare f®atur,fenolle uitia aut deliria corrigi aut remitti ( Quinte cum Luthe# ratio. Qiiia ubitjin feriptis fuis prætendunt paeem 8C uni* ranis eft ina# tatem Germanicae Nationis,nihil de fide ÔL rcligione ali^ lus khifraa njm Natiorium etfedis Apoftolicæcomemorantcs,Tan$ facerc. p^tis efledebeatyfi folaGermanica Natio inter fefe de fidcct religioneconcordiamaliquamerigatjfiue cumalîjs Naiii)* nibus SC cum Ro.Ecclefîa concorder fiue difeordepHocan fem nihil aliud foret,quàm fchifma ipforum augere, t”* tam Germaniam ab uniuerfaliEcclefia feparare,noiia 6^^* ^■üerfaàreliquis Nationibusfide,fed abfit,ut Cæf. acRfg-
MaicftatcshancGermanicæ Nation! maculam inari, tam latam animarum perditionem introduci pcrmittanli Nulla enimanimarumfalus ulloin fehifmate fperanda dî, Qijcmadmodum copiofilTime probant S.Paulus l.Gpr.lJ ProllxûCol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S* Auguftinus cod^
loquium in# traDonatilfas. Sexta. Qiiia colloquijpractextu quæruat uttleeftaduc dilationcm caufæ ÔC ncgocij,utinterea fedam fuam latiu’ ramconcor^pcrcæterasÇerrnaniæ partes extendant,fîc enim aiuntin cTeuthonico feriptofuo, Caufa tcligionis, cum fitmulu* plexmagna8Cpondcrofa,multum temporis, deliberation nis SC tradationis neceflariorequirit, atcç itain breui tfin* porc,fî modo fundamentah'ter finalitet ÔC conclufîue tra* dandui”
-ocr page 347-Conf ucaiio Excufattonis. 5
âaiidumfîtjfintrinon poteft, At contra huiufmodi con*, tenciofum Ôi dtfputatiuum colloquium ait Apoftolus ' î.Timoii.Noli contendere uerbis, ad nihil enim utile eft nifiadfubuerfionemaudientium. Item. Prophana autem “ Siuaniloquia dcuita, multum enim proficiunt ad impies tatem ,2lt; fermo eorum ut cancerferpit.Non eft igitur uti* le,multo minusnecelTarium ,prolixum cum illisinirecoU loqutuin,quodifferatur caufa,ut interim illorum fcimo ut cancerfcrpatlatius indies, Sed breui colloquiopoteritmox intelligi,ancum Ro.2lt; Catholica Ecelefia in fide ÔÔ reli^ gione uelint una nobifeum confentire,ficut confenferunt patreseorum,necne, S^ejuidem in omnibus articulis ad fidem SC fubftantiam religionis Catholicae pertinentibus, non in uno aut altcro tantum ,fed in omnibus fimplicif, Bonum enim ex integra caufa eft , Diftentire quippe ne in uno quidem fidei articule ab Ecelefia ulli Chrifttano* rumlicct,Incaffïim igitur conftitueretur colloquium pro# lixi temporis ad excutiendum noua difputatione quosli^ bet fidei ct antiquæ religionis noftræ articulos , fidei c# nim non difputatio fed obfequium debetur, luxta illud Apoftoli X. Corinth, lo. Confilia deftruentes et omnewt altitudinem extoV.cntem fe aduerfusfeientiam Dei, et in
captiuitatem redigentes omnem intelledum in obfequi« urn Chrifti,etin promptuhabçntes ulcifci omnem inobe* dientiâ.Septima.Quia fatent ipfimeti fcripto fuo Schmal Schmakaldi caldiano,cp nihil profit,pacifcideritibus aut de Iurifdidiolt;t.*quot;“™ ne cu qs,qadhuc reuera in articulis Principalibus dodrinae-P gjjjyy „„j diffident. At inter principales dodrine fux articules po^ inj tide congt; nunt,®fola fides iuftificet,lt;$llo. Pontifexfit Antichti# cordiaro., llt;o,Ecclefiainfideerrct,^uera et Catholica at^ Apo
ftolicaEcclefiafil apudLuthc.noapud Papâgt;q? Mi»a
-ocr page 348-Ät facrificium,cj5 no fint feptem facramenta rtoux legis 6^^’ Hos autem nbsp;nbsp;id genus complures arnculos comprobarf)
autfupcrtjscofentireds nequaquàmpofliimusjruftraigij . tur pacifceret fuper quibufdam articubs ,in fpede, quosu« ipfi PrçIatiEcclefiarumuelVifitatoresnouelIiueluttoto* biles66indifferentesattjmediospacis amore cóprobaKHf» i quales forée dequibufdam Cercmontjs 66 ritibus,quabiigt; diucrfis prouinctis uariari licet,Dequibusait Apoftolwlt; Phil.j.Siquid aliter fapitis,ô6 hoc uobis reuclabit Deus.A“! dit tarne mox,ncin principalibus, tidem 66 religionis fu^’^ ftantiamconcernentibus,articulis abinuicem düTîdeamus» dicenSjVeiuntamen ad quod peruenimus, ut idem mus, 66ineadem permancamusrcgula.Quumigituridcfl’ PidetRo.Ec Apoftolus aperte dicat Ro J. qgt; Ro.Ecclefiæ fides annun* clcGxpcr to cieturinuniuerfo mundo. Et in fineciufdem Epiftolæ mra Mungt; cipiat,utRomaniobfcruent eos quidiffenfiones66onfi’^ daw*quot;quot;”quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam ipfi accepcrunt ac
runt,facii:nt,06iube3t declinareabillis.Huiufccmodiein'^ Chrifto Domino noftro non feruiunt(inquit)fedfiioucn* tri,66 per dulces fcrmoncs S)C benedidfiones feducunt corda innocentifi,Veftra aut obedientia diutiigara tffinomn'l®^ I co,Huic ^fedo dodrinç Pauli Apoftchloge tutiuscófcö* । timus Ct adhaeremus, quàm ut ca relida aut contcmpta,no^ | uâfequamurautprobcmusdodrfnâ Luthcri,aUtciiKisuis altcrius Sucrmcri,quilnnocetum corda à Ro. Ecclefîæ deô6obcdicntia feducit, Nos enimGermaninegarenuß* quàm poffumus,Matrem noftram in fide Ro.Ecclclîâme, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïpfaenfm66nonalia,pcrEuangcliumfnCbriffoncsrfgE*
ncrauit,fcriptum eft autem Prouer, 1.66 d’.Filijne diiwttas legem maths tuac»Quapropter nequaquàm opus eft nobis prolixo fuper fidd domina eolloquio cum proteftan«^ J
-ocr page 349-Praemoftiffö löan.Cócft, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içgt;
Theologes,qui ufq; adeo adorn nes fraudes tccbnafij 5)C ca* kjmniasfuntproni SCintenti,fcd fufticcrenebisdebet illud Apoftolj ad Rom, i.quod Romanæ Ecclefiæ fides annun* ciaturinuniucrfomundo,Ä quanosinnullo prorfusfidci arttCLilodifcedcre fincanimarum ucflrarum indubitato pc ricuIopoffumus.Qiiodautcm adabufuum ÓCuitioru cor* rcâionçmattinet.rescalongcutilius cfficatius in Gene* tali traâabitur Concilio,ad quod celcbrandum omnes pio* rum mentes fedulis fufpirijs 6C. efflagitationibus gemunt contendunt èC afpirant.
Scripta Hagenoiae,Die iz.Iunij i ç 4 o,
MISCELLANEO'
LlURl TERTll
Tra3:atus
CONFVTATIO EXCVSATIONIS SCiaâantiæ Proteftantfum,per loan,.
Coclilxum,
Eueriffimcacinuidifllme Rc5c,Omnià Clementiffîme Princcpsac Domine,cir* ca aS.articulos ConfefTionis Proteftan# tium,quidfentiât Catholici,nupcr facra* tiffimeMaicftati ucftrae indicaui, Quo* niam ucroiaditant eorum Concionaro*P‘'’Pp** tcs,nihilâncbisiuftccontracamobt}cipoiïè, opcrcprcciûjo^ri^^æ fuerit Maicftati ueftræpaucisindicare,circaunûfaltfm,quiMiira, demifla£ft,articu’um,quantafitcorum pcrplexitasat^ di
Kr ' uerfitas
-ocr page 350-lt; : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MifcdtLibJU Traä HIL
Perplexa di# acffitas fum tn ufu facramentijtum in doär/na ucrbi, EffJ ! uerGtaj do # ntm iaditant tum in confertibne tum in Apologia fua/efä'
* foaccufariquod Miffam abokant, cumrcligioferetincanl acdefendant MilTamjacfumma reuercntia cckbrent, f«* ucnttjetiam ufitatas Cerimoniascirca cam fcreomncs,ni* fi quod Latinis Cantionibus admifccantur alicubi Gcrinä* nicae. At fciunt rem aliter habere in fuis Eccltfi]’, quam referunt in ContelTione Qi Apologia fua, Narnmä jtimacx parteabolitafunt alcaria,proquibus poniturinen* fa prophana, ad opus milTx nec deftinata neq^ confecraW» Necç uocatür ab cis Miflà opus illud quod fupcr earn wen/ fam faciûtjfcd Cxna Domini,ctiâfî mane pcragatur,Qpin ctiamin odium ac deteftationemipGus nominis ö^uoca* bull MilTx demoliti funt altaria, 8lt; licet ante mcridiefuai? peragantcommunipnem,malunt tarnen cam potiusco^nä dominiquam MilTam nominate. Ncquaquam igiturb# ciuntinfuis Eccléfqs,lîcut loquuntur in fua conleffionfj ne(j etiam fic docent in fuis concionibus,
Quinimo prxcipuusautoreorum Lüthcrus, norieft ritus publice fcribcrc, poft xditam corüm confcflioncm, Luth.inet^# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^jU
anzul^.* teimdiftant inter feTencbrxöilux,immo quantum JDiä* 1 bolus K Deus. Ait itatj MilTam nihil aliud ciTe quam p®* I uerfam deordinationem acnundinationêfanâi facramen* ti,etiam fiqinmdeuotilRmccelebretur, ProindeuclIetMif famfunditusdeleri,optans,äDcodari omnibus Chrifti»* nirtalecorjUt fiquandoaudianthancuoccm,MilTa,extfr# reantur,6d figno crucis fefe muniant tanquam contraDb* gt;nbsp;boli abominationcm.VocatprçtercamilTamIdolüm,qiiod
â Daniele didum alTerit Maofim, tjfdem fcriptum litcris, quibus fctibitui milTa, Qpa igitur ftoote nunc iaditant fe i
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CjjlßCI
-ocr page 351-ConfutitioBxcurationïs. : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rçf
ceant de Mirta quam loquitur corum confefllor Cum igifi
amp;faâisab earcccdcre circa articulum deMiffa,quicftomlt;’ nium maximus SCpræcipuus»
Netjreâe dieu nt, fein ConfefTioneruanihiîoccuîtaiïc, Falfa îaÂan fed tocumdoârinaegenus ingenueÔC iîmpliciter complc# tia de Cotii Xosfuiffe.Suncenim quampIurimierrorcsLuthcranædo^ fcITione. * ârinac(ütinterim de Philippi Melanchthonis, Pomerani, BuccrijZuinglq.OecoIampadtjjBrcntijjPcllicanijôCidge _ j nusaliorumnouæfcdæfcribcntium ôi Concionatorûma gnis et erroncislibrisdiflimulcmus)dequibusnihildidum cftinConfefsione ilia,Quorum nonnullos Maieft.ueftrac breuitercommcmofabo,utuideatMaicffasueftra,quâinie quafitcorum dcc5fe(rione,iaôantia 8Caducrfum nosque* tela.VltraigiturxS.articuloJiconfcflîonisenumcrabo quof dam alios fubdiucrfîstituIiSjôfuniufcuiufcj ccrtumcxLu therilibris locum indicabo in margine, ne uidcar calûniari.
; DE FIDE CHRISTIANA, L
NOs autem dicimus.nec Noui nec Veteris Tcftamen Luth. h «f* ti facramcnta.fed folâ fidem iuftiticarc,In rcconfdcn fcr.art. i. 1 tiarum folafidestotumeft,operanhil funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Centra Co
Nos cum Oeonunquam agerc aliter poffumus quam deinuerbum promifsionis dus. Opéra ille nihil curat, neccisindiget, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
Kr' X De
-ocr page 352-MifcelULibJILTraaini.
DE VERBO DEE II, Luth Jnoro QlpfophctanonfumjCcrtustamcnfumjapudmecffeürt logoafTer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dej^non apud COS.
Teuth con# Vcrbum Dei eft fuper omnia. Dinina maicftas mecuirt tra Regem facit,Ut nihil curé,fi Mille Auguftini,Mille Cyphani, Mil* Angliæ. jj. £cclcfiæ Hcnrician» contra me ftarent, S^miiTa^^” confeientia nouit,nec dubirat, Eccleßä nihil ßatuc* re aut ordinäre citra aut ultra uerbum Def.
DE SACRA SCRIPTVRA III.
Vod in feripturis non habetur,hocplaneSatanxad* De abrogan V ƒ ditamentuin eft, da miiTa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Agite,prodite uiri Papenfes, oftendjte unum
Ibidem. pturacdeminiftcrioucftro, broquot;'cat^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod folo litcrali fenfu pugnandum eft,qui
’ euseftpertotamferipturam,NihilOrigencs,nihilHiffO* nymus,nihil omncs,qui plures fenfus dedcrunt» DE VETERI TESTAMENTO nn.
Contra ru # T N nouo teftamento necjtcnct neej uaict Mofes.
fticos. i Suermerisitaobturandumeftos, qnandodicunt,quot; Quoufci; le# Jicit Mofes. Attu die, Mofes nihil ad nos pcrtinct,P*:^ Mofe^* Exoixo .Ego fum dominus Deus tuus,qui tcex Afg)'* Ibidan, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domo feruitutis cduxi, Ethoc textu clarc habcmuSi
quod ctiam decem præcepta ad nos non pertinét, Nont® nos, fed fobs ludaros ex Aegypto eduxit.Et infra, NuHu* apex in Mofe ad nos pertinct.
DE NOVO TESTAMENTO V.
In D xfat' t? Piftola lacobi, quum diredîe cótra Pauliim omncnn^ Tcutho. xSahJnifcripturam,opcribusiuftificationem tnbuaqH^ Inpræfanô; cat($ Abraham ex opcribusfüis iuftificatumcflc, Nondl ne Teuth. lacobi autulIiusApoftoli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni
Plane ad Ebreos epiftolâ no efte Pauli aut ulh'us Apeßo®
IK Teuth, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum,
-ocr page 353-’ • Cónfütaiio BxcufaK^nis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
SCiendum eft phmojopinioncm cam, Quatuot tan^/ In prxfat.
tum fintEuangdia totidemlt;$ Euangdiftac,tepudian*
dameffc.VidenetaciasexCbrifto Mofenaliquem,ne($ ex
EuangeUoUbïumIegi8autdoôrinæ,fîcuihaftenus{aôum Tcuih,
tft,6lt;aUc|uot Prolog! etiamS.Hieronymifîc fonant.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
Euangeliumtam copiofe prxdicaiumcft modo ,uttam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d«
darum non fuerit tempore Apoftolorum »Ideo périclita# Hierufalct».
biiur Germania,quoduercor,ibit in ruinamfunditus,
DE CONCILES GENER ALIEV S, VIL
BOcEuangeliumfubucrtitfunditus 2lt; radicitus patutnSC omnia Concilia,Quia non tenemur fetua# dheàtalprb gt;nbsp;ret^uodPapapïæcipitôôhomincs conftituunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phe.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ncc^PapæreqjConcü^snccuIUhominumcommibibldtm.
(umeft,utftaiuat6C concludat,quid fit fidcs,Quiadicit, ®®*
\ CaucicàIalfis,OportetEuangtIiummcntiri,aut Papatn
\ GmuIcumConcib^s,
i Extantprxtereajo.PropoEtiones contra
I nbsp;nbsp;nbsp;autoritatem V uittenbergaç difputat*^Ionge poft àeditâ Au#
\ güftatConleffionem.
' DE ECCLESIA CAT HOLlC A, VIIL
ÇlErtumeft,In manuEccIcfix aut Papac prorfus non inaffcr. ait» J efte,ftatuere articules fidei, immo ncc leges mor um i7. feu bonorum oper um,
1 Ignur Gue Papa fine Pars,Gue Concilium fic aui fie fen* nbsp;nbsp;afia, am
\ nbsp;nbsp;nbsp;tiat,nemiui debetèffe prxiudicium, fed abundei c^uifqj in a».
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr 3 feuSft
-ocr page 354-c 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^WifcaUib4H.Tttiâ.I I IL
*fcnfo füö in ds rebus quænecefTarix hon fünf ad Dtabroft Igiturquod fincucrbo Dei ordinattir.nonabEcfH’i laißa. fedäSynagogafatanaCjfubEcclefiac nomineordinatuf« DE ECCLESIA ROMANA. IX.
Contra Epi ç I ßc Roma eredït,bcata Grçcia.beata Bocmi'a,beàn ■toracn Syb ^ncsquifeabeafeperauerunt.
n a^r so» nbsp;nbsp;^8° uero,ctiam ß S, Petrus hodie prçfidcret Rom?
-art, gaboRo.EpifcopumcfTePapam.Papaenim res ftdat* in mundo,ne(j fuiLnecjeft, neij erft, fed fingitur efle, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quare ipfam federn Beftiç nego,nihil moratus,fit nf
, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nusan malus,qui in ea fedetjfedesinquamjquefitfuß®*”*
nes fedcs,nulla eil in Ecdeßa iure dfuino, fed ocs fot
DE SANCiTIS ECCLE#
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fix Dodoribus. X,
Vantierrores in omnium patru feriptis inuentifcnj' ße b’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QiioticsfibiipfispugnantfPfalmoCfz.Mirabllisf
tni(amp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandis' fuis,finit cos in multis S)C diu tarn ignorât
IbidcmT quam errare, inducent (fnquit ) in crrorem,fifieripot^' ’ eicdos,Hoc eftjindudos in errorem.tencbunt, ut uidean# turcueisinerrorcmancreSópcrirCjNonnehoc in ^ö,Gregorio,Bonauentura,Sc multis altfs uidemus, qu* taultis 5^ magniserroribus permanferunt cum Impijs»
, DE VNIVERSITATIBVS. XI. Contra Am T^AVodccimaSC ultima facies Antiehrifti eft Chaos il* bro.Cathari. J__/lud ÔClanua patensinferni,fncredibtli faciefpeäabi* hs,Vniuerfitatesinquam,lnquibu8 periuriaöC abufusnof minis Deifunt introitus,Deindeconuerfatioin omnefff* lus libera Sc licentiofilTima.
»idow , Quid autem prxllant tandem f Primum,
-ocr page 355-CohfutattQ Excufationu«]
lef o
FopuIiGhnftiànjsdolcfceniei hic proûituuntur,K in pit ïfnsguttur Inferni proijciuntur.
Vtuideaturad Euangdiutn funditus extinguendum ,,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
aftutiûs ncc cffkatius inucflifle Satan commentura, *‘««**?
DE RO* IMPERIO. XII.'
TRanflatum cft ad Germanos Ro.Impcrrj uocabufum, quum res iam nulla impcrqcflèt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ 'bro. Cathat
InterChriftianosneçdebetne^poteftulla cflèfuperio# rL t'USjfed unufquifç alter altcri fubditus e(l,Gcut ait Paulus nbsp;nbsp;nbsp;Poteftat
Rô.i2.Vnufquif($alterumprofuofupcrioteteneat. teiacculari, , Hicuides,quomodomifcrmcrtalis uermiumfacGusim i)erator,quiuitæ fuæneadi?îum oculiquidê fecurus cft, ConrraDuo impudcnteriaclitatfeuerum fupremum Chriftianæfi# Çxftfisajjji âei Dcfenforcm.
DE PRINCIPIBVS SECVt . latibus. XIII.
INterChriftianosnonpotefteflè gladiur» Eoigitur fu# feeulart per 5C inter Chriftianosuti non potes- Deus ita procurât, P®*'
O Principes,ut Tyrannis ucftrà diutius tolcrari nc^ pofttt ne^uelitneijdebcat.
Deus uultuospercutcre5^percut(ctuos,Non funt ru# rußkot ftfci,boni domini,qui fcuobis opponunt, Deus ipfe eft,qui rum turnuW feopponituobis,aduilîtandamucftramTyrannidcin. tu. Ibidem,
2
Ad nobilitâ
DE TVRCIS. XIIII.
AliintjOulIumrcgimcnfaecufarepulchriuscfleufpiam ï'*” quàmapudTurcam, qui tarnen neque Canonicum e^nrraduo nflt;$ Ctuileiushabet/edfuumduntaxat Akofanbm« Cxfariio^ TnrcaDccie55dptudctiotô^4)biorcftquàm noftri fût dat^ Print
-ocr page 356-Mifccn.fib.IILTraâ.IIIÎ.
PrfncfpM.Quid hukifmodi fatufs contra Tufc am _ P ... refuccedat,quidcum tam alte amp;nbsp;tentant SCblafphat'’^”’*' de^moribus Mkacula ôi. monßra abftfncntiç amp;nbsp;difciplinæ Turcorum. carum religiofis,qucm non pudifacerentMonarhotf’”’ ueßtCarthufianus (qui uolunt optimi uideri) didinusfVmbracfuntnoftrirebgiofî ad illoscollab»^^'^ ' gus noftrum plane prophanum ad illorum uulgus con*^. paratum.
DE BELLO CONTRA TVRCAS XV.
IH AfTcrt. T^RacliariaduerfusTurcascftrcpugnareDeoiVifiwi’' JL tijniquitatcs noftraspcr dlos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ibidem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öl’* habet aures audiendi audiat,amp; â bdloTutcico 3
ftineat,donee Papac nomen fub ccelo eft.
in ftneoro cunÓtos pîos ChriftianoSjnc ullo padoPf’”^ Cæf^an^ ci'pibusnoftrts obfequantur,ueladprohcifccndufniß ta. ' litiamueladcontribuendum aliquid contra Tineas.
DE SACRAMENTIS IN GENERE. XVI. ïn CaptiuL T^Rtneipio negandamihi funt feptem Sacramental' ßabylo. ‘ tantumTriaprotemporeponendajBaptifmus.Psi’i^ tentia, Pants.
Ad Vuab nbsp;nbsp;nbsp;Hocquo(5improbo,qgt; more PaptntcacEcclcfixfeptc’” (
denfes, ponatis Sacramenta, quum tarnen feriptura tantum Duo norttjBaptifmum SCEuchariftiam.
în Capdui. Non poteft tgitur elTcuerum, SacramentJS in eflêuini Babylo. efficacemiuftificationis.feu efle ca ligna etïicacia grattï» Hxcenim omnta dtcunt in iaduram iidci.
DE SACRAMENTO EV? chariftiar, XVI1»
‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Nonn«
-ocr page 357-Confutatio Excufatîonîs.
NOnne iamdudum uides, omnes facrificos ïdobtrasDeabrog. effe,et tones Idolatriam perficcre,quoti€s tacniicantt
lt;^id reten,fi nihil tkuareturr Ex honunibus enim cft ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ „
«leuatio,non ex inftituto Chnfti.
Vbic^uidts illam adorationcm facramcnti non cffe fine pcïiculojubi tides 2lt; ucrbum non exercent, Quarc lutius totfantuerit,cuin Apoftolis,non adorate,quampto tnorc ulo unlyi adorarc, BE GKADIBVS CONSANGVINITA tisSd Affinitatis. XV lil.
HIncfequitur,c^uod pattuclcs,hoccft,tratïum aut fcro Dc uka con jum tüq Si tilix,poffunt pie ÔC Catholice copulari,çia iugaU.
EeuuiciiS.perfontetttcnon funiprohibite,
' Itempoffumhabcrenoucrcaimex tovorem ,Itctn patrisibidem.
tneiaut matris mexfoïoïêcxaliero parente,Amplins poB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' \
tumSiCfratris aut forons tncae tiliamhabere,ficut Abraham Ibidem, Satam (uamhabuit ,P offum habere fpontae aut uxoris mc^ fotorem poft mortem eius.ltcm tiliam frattisuxoris meac, DE DIVOKTIO XIX.
QEdhocadrairor magiscur cclibem coganicflchominê,DeCaptlui. Oc\uidiuortio(cparatus cft aconiu§etua,ncc aliamduce^Babvlo. te permutant.
Inhis cafibus,ubi coniugum unus alterum ad uitam non EpUbala« Ghriftianamurget,autteabeo€epatat»lbialtcrnoncft calt; nrio. ptus ncc5obligatusi\liadh?ercre,potcft crgocumalio cotra htre,penndeac fi mortuus effet prior vWc coniunx.
Quid ergo,fi fecndusquocp coniunx fimilitcrtacerct,hoc cft,fiurgeretcontratidem Chriftianamaui ditcedcret. Si» militer fi tettius amp;C ciuartus,ÓC fic ulterius’.Nunquid fiepof«-\ nbsp;nbsp;nbsp;tet uit onus habere decern aut plurcsuxotes adhuc uitten»
\ nbsp;nbsp;nbsp;Useiu^ab co dffceffcrint.Et contra,muller unadccêautplu
'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ss tes ma»
-ocr page 358-res ittan’tos qui ab ea difcciïcruntf'Refpondco,Nos S.p3ü lononpofTumus os obftrucrc,ncqjpoirumus eosprohitc^ re,qui eius doddna uti uolunt,quonefcun!ÿ uokint.Vcf^ ba eius dare fiant hic, quod liber 6^ folutus fit frateraut fc* ror,fî colunx eius ab eo difcelferitjÔ^ cû eo habitarc nolunit» Et non didtjUt femel tantum fiat.
DE DIGAMIA XX.
Dt Captiui,
Baby, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVTEcfatiscrat Hypocrifî 8C operationi erroris nmu’»
Digamiamprohibere,hoceft,Nequis duas uxoKî habcat fîmul,utinlegefiebat (id cnim Digamiamfîgni^** carefeimus) fed Digamiam interpretati funtjfîquisdu’^ fucceffiue uirgincs duxifletjaut femel uiduam,
De dioamîa Conflatautem,DigamiamopusDeiefTc,âPaulopw^ Epifeoporû. batum, ôi^inbenedidioneDeiGcn,!. comprachcnfuin.S* uero feandalum eft,apud impies Papiftas fcandalûcftlt;4'*'
Ibidenii bus omnia uerba opera Dei nihil nifi feandalum fußt' SiquidemnotafuntiuraMofaicade fratris defunâin* xore à de filia corrupta inuito pâtre, quac cogunt pluriom cfreuxorumuirum,Quse non magisfuntabrogataquârt , liquaomnia,fdtfllibcra,necpr0htbitanccpracccpta. j Exhisfanelx,propofitionibusLutheri,quasfub XXTi^ ( tulisenumeraui,facile cognofcitfacratinima Maieftasüd ftraquamimpudenteriadlitent ProteftantcsinfuoadCst^ faream Maieftatem fcripto,fe nihil in confcflione ftia occiil laffe,fedtotumdodrinægenus complexos fuifTe.Poflfiß profeâo multo plurcsâ^ titulosS^ propofitioncs comnit* morare,fîopus forct,fedfatis ex iam diefiis manifeftiinicflf arbitror,quam falfa fit iadantia illorum de Confcfliôncfuî Auguftenfîjt^am uelut Euangelium, faerofandam babd j ri uolunt, Cuai tarnen ipfimct earn minime obfenicnt, uti lt;
-ocr page 359-Confuîatio Excufationfï,
deMiffa probatum cft fupra.
Ethnic pcffpicüum fit rccfiecog!tanti,quodnequaqu5j^^^ polïit inter nos amp;nbsp;ipfos ucrain hdeôC religioneconcordiaugra erigicS conftitui t ni(î abokantur onincs erronei peftiicntcsÜbn cordia,nifi (quorû ingens cft et numerus ÔC magnitudo )diucrfcrum abokantur Concionatorum eorum,præfcrtim Luthcri,quiucl folus^^^“ Luthe. poHet totum uenelïcis Qi. uirukntis libris fuis inficcre mun^ dum ,fiubicj poiïent libère impunediuendi. Quantum cftcnininiarcerrorumSC calumniarum in unoillius opère fermoniim,quod Poftillam uocantf’Quanta facræ feriptu ta: deprauatio in totius Bibliæ translatione Tcuthonicat' Quantum uencniin GcrmaniciseiusCantiknisf Atopera ifta mordicus tenent populi proteftantium ,nccfa dimit tent,utucreor,ni(iuifilt;nietucoadi, Rcftatigitur,ut Dci OptimiMaximiopemfcdula deuotioneimplorcmus ,qui foltispoteft fuauiter pergratiæ fuse illuminationem corda proteftantium ab crroribustammultis adeoej pcrnicio# fis,ôilatifsimediuu!gatis,in uiam ueritatis priftinamreduccre.
Scripta Hagenojæ ç.lulîj I f 4 o,
Ss X MISCEL.
-ocr page 360-MISCELLANEO'
TEB.TII
'T ra^atus Qwntus,
SEX ARTICVLl’ PROTESTANTI^“^^ quos tanquam neceffario rcdnendos proponiint» ‘ Qax ita^ interim ncccffario prj s retinenda .ducimuSjhæcfunU
Rimum eft dodrina de iuftificatiotif ) V cxfola miferreordiadeip meritû Chrii‘) dâhâcmifericordiâ in Chriftodnoci^quot; fide àmpîclt;flimur,rcmiffioné peccatofUi gratiâ Dei,ct uitâ xtcrnâconfcquin^urft _____________ hacfolafiducia mifcricordiænobisgC*”^' ftumreconciliatçcertiamp;f fecuridefalutercddimur»Qpan^ ; qiiam cnim hæc fides non pofîit efficax effe per diktîîio*’® j ad bonaopera,quçcun(ÿDeus præcepit,et Deus hçcopcra quoc^libcraliffimercmuncrctpræfcntibusô^futurisbonfs. Confeientiatamen ,dum ln'cuiuit,femperpeccaticonfcia) qui legi nunquâ fatisfacimus,fola Chrifti redemptions quiefccrc poteft,ô^ de gratia dciccrta fieri.
II. Secundum eft légitima facramentoru adminiftrafio,ut illis WitTa, redéptio ôi. comunio Chrifti populo cû clarc tu eerto cxhigt; beat,idc^ita ut dns inftituit. Quare eâ tin miflaru rationrm in Ecclelqs recipiendâcrcdimus,q populo redéptio Chrifti atcj comunio etrcligiofa pdicatione cxplicct, et faerairéto «tro^pbcat.rScc aliârationémiiïarûfandipatrcs nourrût tanquam
-ocr page 361-CoftfutatioExcufatiotiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilt;5'3
tanqiiàm ul miffac iUæ priuatæ ÔCdimidiata Sacramento* turn difpcnfatio uUius autorkate Concilq uel probati auto# tis in ccdcfîamtrrepfcrint, ut extant ÔC Canones ÔC kges, quibus fi parère liAict, ut dcbcmus, Nam fcripturx dei ton# fentiunt,nullus in ecclcfqs iftisinuentis locus relinqukur.
Tertiumeft^difciplina Euangclica,uerus ufusclauium, in. utqquipcccant^adpænitêtiâôCukxcorrcôlionem addù# PtxnkentU» eantur,ôi qui p^niiciiam afpernant ,communionc ecclefiæ abftineât,qui($admiffap3cnkctia inuiamredcût jabColu# tioneerigantur ÔC conlirmentur,
, Quanumeftjfinequonullaucra reformatio côftitui po left,Inftkutiolégitima miniftrorum Ecclcfiæ, qui munus nbsp;nbsp;orma i
fnumdigneobeant,ÔC inculpate uiuant,iuxta Canonem Üiui PauliôC conciliorum décréta,ex co Canone dcduda»
Quintum,quoditemconccdinonpoteft,eftlibcïtasfa*
I cticoniugq,facienda omnibus,quibuseo opus eft ad pure \3onlugîuro ' uiucndum,quicquidqautuouerint,autlegis in.fe recepe« faccidotutn» \tint,Nam nec uoucripieàquoquàmnccprxcipicui^po*
teft quod laquco fit, ut cclibatus neceffavio eft omnibus qui uetbum deqsquieunuchieffe uolunt propter rcgnum cç* loïumnoncapiunt.Ccrte fi uetc caftos ecclefiarum mini# ÙtosrequirimuSjUt resnuncbabcnt inecclefia,ipfa nos ne# celïitasadigit,utlibertatemconiugq, quam (criptura con« cedit,Blt;ccclefiaadhuc tempore NiceniConcilq retinebat, miniftrisccclefi3ercftituamus,nibil etiam intcmpeftiua^ôC ingratadeouota morari,quorum etiam D.Cyprianus no# lüitrationemhaberi inqs quifenon poffcntautnollcr.t re# tineri.Nam quvcquidbomououerit, fempcr uerum manct uetbum domini per P aulum,melius eft iungi matrimonio
\ quàmuïi.
\ .SextutntfttÇbïlftianaUbcïtas petmitttndaEcclefqs in ■y y,
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ss 3 tkibus,
-ocr page 362-Mifccîl. Wgt;4ILTfaa. V.
fîtibus, quf non funtcerto SCexprefTo uerbo i Deopf** | cepti,fed pro cuiufijpopuU conditione adornandutn^^ 1 prouehendutnfacrumuerbï ÔC facramcntorum * um fnftituunturjtcm hbertas utendi îjs qiiæ deus hon’'”'* bujadfumendumcumgran'aruadione condidit. Qpai” tarne libertatemflcmoderari oportet,ut ad ædificanonfi'® ftdei ÖC morum feruiat.ncc feneftram aperiat ulh pertiirb’* tioni in ccclcfia uel licentiac carnali.Ifta Cex ita neceffan'a ï'' clefijs fut,ut fine cis necefleccdcfia nec Cbrifti religioflf'^ retinerc poffitjldijfic habcre,non folum fcripturis, fed lt;lt;•*, clariiïimis ueteris Ëcclefiae teftimonijs euinci SC probafi potcll»
lO» COCHLAEI AD VLARTICVLOS.
quosproomninoneccflartjshabcnt Protc* ftantcs,refponfio»
DOdlrina de iuftificatione facile concordabitur i non contendatur,folam fidem iuftificarCjó^ow^^f’* Pj tur affedata uerborum nouitas.Si rerineatur potius uefii® ‘°* * nbsp;nbsp;dicendi modus,quo ufifunt patres noftri antiqui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
bus jS.CyprianuSjS. AuguftinusDc fide à operfbus» Si fides ucra nunquam eft fine bonis opcribus, ut ipfi I cunt,Qiiid opus eft, addcrc hanc uocem fola, ut cxdu^ dat ä fide opera f Hoc enim intendunt potifniTse.quao# do dicunt,folafidcsiuftifitat,ut à. iiiftiiicatioßeopcrart cludant, Quoniam uero , propofitio üla, Sola fides to fttficat,rcprobat â S.Iacobo,ô^à S.Aug.exprcflis uerbis, ÔC multa in populo bene agendi ncgligentiam gcncrat,at^ quectiamccrtilTimis rationibusDialcdictc faÜa cflccoW
' uincitur,Quiafifo!a fides iuftificaret, fequerrt Qgt; PCt D« i US,necgratia,neccharitas,nccSacramcntum baptifmiaut I
, , .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panü '
-ocr page 363-Confutatio Excufattonis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^4
pœnitentiætuftificaret,quta nihil horum cft fidcs,Sequigt; tur fane ex Dialedica ,fi fola fidcsiuftificat, quod nihil, quodnoneftfidcs,iuftificet,Skut fequitur,Solus Deus treat aliquid ex nihilo, Ergo nihil, quod non eft Deus, ex nihilo aliquid créât. Redius igitur omittitur hacc de fola tide contentio Slt; dicendinouitas , ut tnaneatnus unania tniterinantiquaS« lacobi Auguftini,totiufque Ecele# fixfentcntia.
Nempe, ut non Baptizatus pcccator perfidem 84 Ba# Deluftificaa ptifmûiufttficetur,Baptizatus ueropeccator iuftificctur tknc breui« per tidem 84 pccnitentiae Sacramentum. Hoe breuiter di# âumeft,84 neminem fcandalizat, nee eft contra ullam feripturam, nec mifericordiae Dei,aut merito Chrifti de* togat, fine quitusuticjncc fides nec Sacramenta per fefe tant» forent aut effe po (Tent efficatiae, ut peccatotemiußi* ficarent fine gratia Dei 64 merito Chrifti.
Quodauté aiunt,nos hac fidutia mifericordiae cettos 84 chHftian'ïf fecurosdcfalutcreddi,fimilceft illi Lutheri Dodrinx,cp „rtu« fii ,flt; homoBaptizatus falutcm pcrdcrc non poffit,nifi noUt cre# Deo placere« ^Ete,quia per fidem Baptifmi dUm credit aut recordatut fe Baptizatume(fc,ftatim omnia peccata abforbeantur,Et ad
i hue audacius ait Philip. Mel.in methodo fua 84 in com »
I nbsp;nbsp;ment,ad Ro.Eosqui dubitant, an confecuti fint remiffloi?
nctnpeccatorum 64 deoplaccant,attain gratia eins fint,no clftChriftianos fed Ethnicos,n€c tedeinuocare Deû Ô4 c» Athuiufmodi temeraria de uita çterna prçfumptio certitu* do($S4fecuritas,totirepugnatfctipturç^amp;C uet.84no.tefta. Quiainprophetis fçpe adqcitur dubitationis uocabulum Quis fcit,forte,foTfitan,utDan.4.lonae3.1ohel x.ludith
1 gt;.EtEccle.9.apettiffimedicit,Nefeithomoan amoreaut
l nbsp;nbsp;odio dignus fit.la nouoquotj uft. Ait ipfe dominvi»,Ma,gt;
1
-ocr page 364-Mifcdf.Iib,JII;Traâ.
Non omnfs qui dicit mihi domine domine, Item Anguß’ eft uia óóc.Ei Paulus Ro.p.Non eft uolentis nccÿ currrn* tiSeEt 11 .Tu fide ftas,noli altû fapere,fed time 0lt;c. «. Cor.4' Nihilmihiconfciusfum,fed nonin hoc iuftificatus fum-Praeterca,dum aiunt, confcientiam fibi ftmperpe«’“ confciamefre.quialcginun^ftatiffacimuSjHocalluditä'’ ill os reprobos Luthcri articulos,qgt; luftus in omni opercboi no peccct,qgt; nobisImpoflibilefîtiegéimplereS^c. Atiäi” didum eft,qgt; Paulus ait. Nihil mihi confcius fum. Efg“’ confcientia non eft fibifemperpeccati canftia. EtLuf.l«? parentes Iohannis Baptiftac ambulauerint in lege donu^‘ fine querela,Mar.p. qgt; crcdenti funt omnia poffibiliai^ Phil.4. Omnia poffiim in co qui me confortât. Etfan^ Dodores Hiero.ô^ Aug.dicunt, grauem cfte blafpho”'^’ dicere,qgt; Deus nobis impoftibilia præceperit. Quia nicum cft,fubditis impoftibilia iniungcrc aut praecip^^*’' Triaigit funt in primo articulo,quac debêt corrigi, pr^’ Nedicat,folafidesiuftificat,Secûdo,ne dicant,Nos tia mifericordiæcertos reddidcfalute.Tertionedicâl) legi nuni^ fatiffacere, fed in omni opcre bonopeccare. liaenim dida non ædificant,fed fcandalizant populü
Abufui pelfimL
öacramcntorum légitima adminiftratio.Hic uident’ oculo noftro feftucä,6^ non uident trabéin oculo fuo.lP . n. maxime illegitime admtniftrant facramenta.iitpoi^’ ris,extra Ecclcßam.in fchifmate öd rebellionc.HiC cß nium pelTimus abufus.In Mifta praeterca utruniç Cau ncmreprobant öd omittunt, Cómunionem uniusfp'^'-p uocant dfmidiatam difpenfationem.cum tarnen extrau’' famfemperin Ecclefiafueritincommunionelnfirniuf^ J Euchariftiam pro infirmis non referuant, fed circa
-ocr page 365-De VI. Afticulis Protcftantnim
perpanemSCuinum.SCnn'ttuntcainosinfirmi.S^pleruncj rcfiduucaliciSjquod infirmusnon cbïbit.fiinduntin terra» f^ecrerinentnumerom z. Sacrainentorum, altaria denio^ l.iuntur,mi(raspriuatasabrogant,In baptifmo CbrifmaSC oleum aliacpmultaomittunt Óf dcfpidunt, qusefempertatf mea inEcclefiafuerunt. Qtjomodotgiturfuperijs potcri* museum eis concordaref Melius profedocftjfi ah his malis cedereö^ceffarenoluntjUtnos permaneamus cóformescü teliquis nationibus, quam ut accedamus eis, ÔCfimul cum eis fiamus fchifmatici,Ô^ eorum fchifma augeamus. Si dixe tint ,nosiii tjfcecapitofos cfsc dicamuseis,ut ipfîpnus ab alijs Nationibus de tjs conucniant,ii ab aitjs Nationibus co fenfumhabuerintS^ àR-oma. Pont.(quodcftimpofsibilc),; nos itidem confentiemus libenter,fcd cófenfum ilium nun# quam obtinebûtjfcio.Magisigituripiî quam nos, Capito# fiiurediccntur.
DifdplinaEuangcIica,ucrusufusclauiü. Huncarticu# Iumfaci!cadmittimusperomnia,(îredlcintelligatur,fcdad monendifunt,quod maximuseft apud ipfosclauium abu# fus, nam cas committunt multis qui ucri presbyteri no funt utpoteâ nulio Epifcopo nteordinati.fiC pernouum eorum EuangcliumomnisEuangclica difciplinaeuanuit,quia in co non übeditur prçpofitfs Ecdefiarum ordinatqs, et omnis deuotio,timor Dei,uifitat!o Ecdefiarum, Oratio, leiuniü, 6Cc,in populo langLictSCminuitur»
InftitutioIegittimaminiftrorumEcdefiæ. Ethiequoq! m f inuerbisnuilaeftinternosdifcordia.Infenfuautemmaxi« Nouaiäcer# iT»a,quialegitt/ma(n inftitutionem uocanripfi,ubi nouico dofumordi# rumuifitatoresS^ fuperattendentes digunt QCnoua benedi cendi formula preebyteros 5lt; Diaconos inftituunt, ubi nul luseftucrusEpifçopus.TaîisauteminQitutiOjUteft maxi#
lt;• ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt xim«
-ocr page 366-MifcdLLftJII.Tnâ.V» ' mcfnuoîa,tta in Ecdefîa tot retro fæcuhs nunquaw^PP^® bata aut ufîtata fuit.
Votûimpe^ nbsp;nbsp;Libertasfacri coniugtj.Hic difficillime concordab«”^’’
côiugiû, DifFicillimum ert ein nobis,à tam anriqua amp;C lege et conW^ tudinctotiusEcclefiæ difcederc,cif(5confentfre, Contül»* natus tn non minus nobisqnâ ipiîs difplicet,libentcr it^?^ rtiul eu ipiîs confulere in medium uo!umus,quomodôtOquot; qiieat fcandalâ iftud,Vota aût Monaftica,quac tot oWW teftamentifcripturisfuntfundata,amp;totfçcuIispcroniiJf^ ecclcfîâc5probata,amp;in pcrpetuoufu feruata,calcarciaffl^ pro nihilo habere no poftumus.Vt igitur diccrc no nosnoftra difleniîoneuellepacêôôuniratêGermanicae W tionisimpedire,dieamuscis6^hicßcutfupraart.x Vt F prius fuper hac re quacrant confenfum aliarû Nationu«” Kom, Pont.finequorum confenfu nos in nouitatemifta^ confentire non pofTumuSjquiafacercmus nos aliènes abw larumcommunioneamp;ucrefchifmaticos»
An uotGcô Namquoddicunt,äncmincpieuoueripofreädla(]Uf^ làquco^habS ^àt,Negamus noSjUotûcontinentiaelaqueoefTe keundu^, fe,licet per accidéslaqucofieriqucatijs,quicarnalttcruiuuf amp;côncupifcentiælaxanthabenas.Secundûf£ucroeftpul* ehrum falubrefanâitatisuehiculum,ucr£^pictatis Ä ui* tæChriftiançadminicuIumjfîcutexprcfledocet S. Paulus », Cor.xVirgo innupta cogitât qiiç Dei funt.utfit mon da corpore 8C fpiritu. Nec cft impoiïîbile uotu il lu d fcniaîf» quod tot Milia MonacborûSC Monialium pcrtotfætula feruarunt,Omniacnimpoteruntin eoquieoseofortabat Phil,4.Qtiin ctiâ ludæi Effaei,tefte lofcpho,6C uirgincs ut loFephu« de ftalesmulti^Gentiliûfacerdotes amp;nbsp;flamines perpetuâpro bello ludai# fein fueruntcôtinentiâjQuâtomagispoffîbileeft hoc Chri» «;olib,*.c.2, ßfaoiSjpcrßdetnfi^gratiaroDei f Ctedcntiçihomniafunt'
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poffibW
-ocr page 367-De V I. ÄrticuIisProceflanttum; poRîbiliaMar.peSC continentîâpetétibus dat Deus Sap.S. talfumcft autem, quod atunt, libertatcm coniugij fcripiu* tam concéderc contra uotum,eam($ tempore Niceni Con gt;nbsp;ciltjin Eccicfia fuifle,
Nunquam enim probate poteruntjtcmporeillius Conci j:jQ„ach,’9 ItjltcuifleuIlifacerdotiMonachoucaut MoniaHcoiugium côiugiû ini^ ^’**'^îQpandoquidêamp;Apoftoiofû Canones no omnibus rerunquam ckrtcispcrmiferunt nubere, fed tjs tantu qui in minoribus kcuiu erant conftituti ordinibus.Caetcru Pauli ucrbfi, Melius eft nubcrequam uri,aliû habet fenfum quara ipfî putant,Non enim ftatim uritur,quera ftimulus carnis ucxat, fed qui téi! tationciunciturjSCconcupifcentiaîconfentitjIuxtailludla cob.uVnijfquifcj uero tcntatur â concupifcentia fua,abftra âusamp;illcâus,Deinde concupifcentiacum concepcritpatf lt;it pcccatum.At Paulo,cum uexaretur illo carnis ftimulo diâum eft, fufficit tibi gratia mca z. Cor. 12 » Hoc amp;nbsp;uni» cuilt;} Ecclefïaftico dici poftet,ii forti animo contra ten ratio nescarnirefiftcret.
Chriftianalibertas.Hancduplicempetuntjin ritibus 5i iincibisjut tollant per hoc omnem Ecclefiac ftatuendi ac pro PcteRas Ee/ htbcndi autoritatem,At hoc eft contra omnem fcripturam, ckCæinfta^ ChriftusiubetaudireEcclefiamMatth, i8.Praclatos,LucæfV5”‘^j lo.Paulus Prefbyteros 8^præjîoiîtos i.Thefla.ç.Heb. 15, 'cor.i^ Apoftolipraccepcrûtabftinere à fanguine fuffocato Ad» iç. Paulus iufttt taccrc mulieres in Ecclefia 8C uelatas eftc,rt aüj multi ftatuerunt multa quæad pietatcni amp;nbsp;Dei cultum deferuirc uifafuntjNon eftigiturhaec Romano Pontifier KConcilqs tollcndaautoritas praccipiendieaquæadpopu liacdiûcationem faeiunt. Chriftiana enim libertasliberat à peccato 8C à feruitute Diaboli Ioannis odauo, dCRomagt; norurafcxto.Non autc àiugo præçcpti, quod fuaue uocat
Tt 2 ipfe
-ocr page 368-MtfcclI.Lib.IlI.Traâ.V. ‘
ipfe dominas Matth.11. Ait cnim lohan. 13.Hoc cfî pcummcum,utdiligacistnuiccm.
Verba, Lut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lutherus olim in ferm one de indiilgcntiîs dixit, qü’®
to plus eft pracccptijtanto maior fecuritas ÔC plus mcnti«^* fupcr decalogum fcribens,doccbat,non clFc bonû,fînepf^^ ceptiseftc.allegans illud lud. ultimo.ln dicbus illis noncf’^ Rexin Ifraeljfedunufquifijfaciebat quodfibiredumui'i^ batur.Hocautcm dicebatLutherus non eftè bon um.
DOMINI LAZARI BAIPHII ORAi ' tons Regis Franciac fententia ex eius orationc ad Status Impertj habita,Confyderata Ha#, ganoacjid’.lultj 1 7 4 o.
CHriftianifsimus Rex, Cum intdlcxiflct dietn y sdCe^ dandas Gcrmaniac controuerfias, Spirac fuiflèindl* Prfmogcnl* lt;Sam,mox(jiuftisdecaufishtc,utomniaad pacenió^twn^ tiya nomi? quiHirateiti dcducercntur,memor primæ geniturar newi^ nisRegis nisfui,ftatuit nosfuo nomine intereflè, Acceflitadbcf hortatiolroperatorisCaroli(quemhonoris caufa nomin’ mus ) perpetuo fœderc QC amicitia Chriftianifsimo Rfg’ coniundi, qui ( ut quem fuo nomine depuftarct }amicf rfj flagitauifjRex ita£jChriftianifsimus,nos hucfui oicetfa'’* mittendum ftatuit,in primifc^ uo bis panter omnibusfalu^ i
tem amp;nbsp;fœkcitatem pernos ex animoprccatur.
Sentëti^i Re# Cacterum,quöd ad negocium cum his, quos ProtfftaJ’^ Frandæ tesuocant, attinCtjRegiChriftianifsimonulle paóoco”^ Contra Pro ftjlmm uidetur,ut in controucriïam per Germanos traW^^ (c »nee», beatid,quodmultisiamanteadisfaefulisf ucterum ptoba# tifsima dogmata fequentibus fignis di mirsculis inlninc ufijdiein nobis tradidertinhCuai ueiercs, dodrina, fa«
-ocr page 369-De VL Arriculw Protcftantiuax. lf^gt; ütt acautoritate, longe nos antecefferinu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Atfîqui adfuni(quos abufusuocant) Quorùin r.on vuollaniur nullosintcr noftri ordinïshomines ciTcjinfiaasnon imus, Abufu», »n hoc ut Chriftianiffimus Rex egregiam fuam amp;nbsp;dêbitam woluntatcmdemonftrct,pollicetur omnem operam fuam
ftudium eocollaturum, ut inprimis fummum Pontifia cc(nutifidehsexoret,ucRex futnominis montât,fuadeat amp;hortetur,ut primo quoiÿ temport abufus coilantur,iQ «neliufque cmendanda reformen tur. Nec utrttur, quin fua Lnâitasad hoc fefc facilem prebeat.Hoc que medio arbi# traturChriftirel^(oncminconcuflamfore,qux ut Chri’ ftitunicaünitaefKdebet, fîmulquc Rex Chriftianiflimus polliceturGermaniae unitatem, omni diligentia amp;nbsp;opera procuraturum, Adhocenimmultisdecaufistenetur. Pri# niogenitura namqueChriftianiffîminominisfui hortatur ioîul amp;origo,quàm ex Germanis,non iîneanimi hila*
litate, dtduxifle gaudet.Religionem iraiÿ petma/ jius fibi à patrib. traditâ,côkruandâ,Slt; ucfttB pmnium emolumêtum ac dccorem pro#
Cttouendum , debens ac lu # ben* poUicctur»
Tt 1 MISCEt#
-ocr page 370-MISCELLANEO
LlRKl TERTll
T raélatus Sextus»
gt; CERTAE EX REGNO ANGLMB Nouitatcs. Anno Domini I f40.
SENATVSCONSVLTVM PRO ,, riarum opinionum abolitione in aliquot fuis partib^^’’ Chriftianam rcligioncm conccrnens»
Vutn excdlcntiflima Regia Maieft^J^ ® diuinoiure huius Vniucrfalis Eccl^*’|^ Cogi'^g^tionis Anglicanç immedi^tt. Deo fupFcmum Caput,omni fuo,ao « dem eccicfiam et congregationc Ang'**'^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ham,in fyncera K confonänti Rcligw^*
Cliriliiane dodrinaincolumnem pruandam,adhibito'* dio,In fartdam memoriam fuä uoeâs tam mâgnam tamtÿfccuritatem, foelix ihcrcmentum, bonainfinit® qu£ ex opinionum cbneordia ,cofônantia,amp;: unitate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Concorâïa in rcligionc
funtorta,QuamrurfummuItiphanapcricuIa,mala^i*’* j cômmoda,qu$fuperioribustemporibusin multis locisaC patrijs,animorum ac opinionû uarietas,maxime in hisquÇ ad Religionem Chriftianam pertinent, inuexit. Nihhq^^ magis fibi foHicitudini Si curæ Habens,quâm inhis qnæ ad Chriftianam religionem pertinent,firmam concordiamSi confonantiam conftabilirc, eam($ ficconftabilitam in hc'/ norem principalitercundipotentis Dei, qui omnis congt; 1 cordiçucrusauthoreft ÔCfons perennis,Confequcntcraii^ | terain uxilitatemfug MaieftatisRegni,omnium (ubdito* rum,
-ocr page 371-Chuiftiançïcbgionisconcoïdiaraconfta^icn nbsp;nbsp;nbsp;’
wgemiffiraift^ex caufis inbunc dkm
V^ntetque omnium Atchtcpifcorum,Epi( P mommen#
tumt^Ecdefiafticorumjquos Dodhina cdcbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
lnhocScnatu,8vnodo,ÖCConuentuaUquo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quatf
qu^ftion«s,quead Chiiftianärdigioncm petunent J)po^ 4^ ntbâtuïJnprirmsVtiu inbcatifftmoaUansfaaameto polt caufa RcUgi conCectationcmataiapanis ÖCuiniTcmanet. Secundo. An on», Huediuinoneceffefit,utoêsbomincspromifcuecommuni^
1 «ntfubuwaafpecie.TeriiOjVwnwf^c^^^®^'^®’^^, nomi* ,
1 ti«dedicaüpetfacerdotiumDeo,poffint iuic diuino,po« , (aais inuiaü funt,uxotes ducere.Q^ïto .V wu uota
\ nbsp;nbsp;taftnatis fiueuiduitatis,nontemere €aüa I^o per uwum fi
' nbsp;nbsp;ue tceminam ,iutc diuino (unt obferuanda. Quinto ,V ttum
Çïiuataemiffx iutidiuino quadrant,ÔC in bcciena ac con« gtegatione Anglicanafunt cdcbrldx, tan^ tes jCX quibus ÇïobiChïiftianipoffintfimulôC diuinam conlolationem
i Stialutariabeneliciarecipcre.Scxto.V trumauticuVatia co
\ nbsp;nbsp;bViioinEcdcfiantctfferetincnda ac cxercenda fit.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RcgiaMaieftas prudcntet Iccumtcputana animaduct«
\ nbsp;nbsp;tcn((^,inua\dcentibus uarqs de qs atticuUs opinionibus ac fu^iatiofupe»
’ nbsp;nbsp;iu'ikqs,magnam dilcotdii tarn intet Ecdefiafiicos (ui Re« quot;qkt Qu^fito
\ g’'''iqnametiamf3ccu\atesunicedi\eöos fibi Vubditos ortä rkbw».
effç,magna (pe et îiducia du dus,habita (emeVbor û atticùlo tû maturadeciamp;one,concotdiâ inter unice dftedos fibi Çubgt; ditos coaidcere, Non CoVum Arcbiepifcopis ac Epilcopis
\ aXt^îquc Gkïi fui eruditis , bos articulos difputanûi de^^ \ queqs bene deliberandi prouinciam dédit, ac ddibexagt;
1 tas fuçtx iatrvdidis ArticuUsûlotumopinionesintneàium' \ ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çtotcs*
-ocr page 372-MiMMJILTraâ.VL
pfofcwtab omnibus cognofccndas iiiffît,Verum criamlii'' maniffîme in K.egali perfona , in Senatum fuum mumdefccnderedignatuseft, ibiqi ut Princeps prudent® musiuxta accruditiirimus, reconditamejuandam crudi® nemdeijsarticulisac controuerfijs ad concordiam reto” cinnandam dcprompfit.Tandern poft longam fuper bis Ucuh's debbcrationem,poft confultationes plurimas,p® denicÿ argumenta ultro citroçinfinita conneKajOroniu*^
gt;. tam Kegiæ Maieftatis,quàm utriuf($ Senatorq Ordinis’ plcbisin huncSenatû coa(ftç,fummoconfenfu fuitS^^; refolutu,decifumacftatutfl,eomodo ac forms qua ftq®'
, InprimisJnbeatifttmoakarisfacramcntOjper
05« Gatho*# efficatiam potentiffîmi uerbi Chrifti,iîmul atç iHüd ’lie«» çerdos ore loquutusfueritjfub forma panisô^uini natur’
le corpus Öd fanguinem dominicum,conccptum ck Mau* uirginc,rcaliterade(rc,Etpoftconfecrationcm nullam ’ri' panisautuini,auta!iamquàm Chrifti,Dei 6d homimsJ^* manerefubftantiam.Secundo,Communicarefub utraq® fpeciCjttoneftomnibushominibusiure diuino ncceffe’ falutcm,Credendum(ÿcft ÔC non dubitandum,quoniagt;’' in carne fubfpccicpanis fît ucrusfanguiSjôdcum fangu^ ftib fpccicutni fîtuera caro tam diuifim quâm coniund®'
Tertio.Sacerdotes,poft^facrisinitiatifunt,iurediuiu® non poflunt uxores ducerc,Qiiarto,Vota caftitatis fîue® duitatiSjÀuiro foeminauc non temerefada Dco,iure dfut* nofuntobfcruanda,Chriftianiqi populi libertate quadaf eos priuant,qu3 nifî uouilTent,potu!ftent uti but.
Quinto,Miftas priuatas in bac Regts AnglicanaEcc«* iiaac congregattone,admitti acccicbrari, fîmul ôd bonii^ QC nece(rariumeft,Perquasprobi Chrifti3ni,quorumiu'’
-ocr page 373-Cer tse ex Regno Angliæ Nouitatcs» tecipiunt,mi(raf($ cclebrari iuri diuino quadrat.
Sexto, expedit ncccffcqj cft auricularem confeflîoncm tctineriinEcclcfiaDei,
Regiæ Maieftati tam pio affedtu tâ diuino ftudio,tanlt; Côprobat« •tistationibus fupradidorumarticulorum decifiones excu# g««««*«quot; tiêci^obfequentiffîtne ac maximemorigericius fubditi,Or# ç°c5clufiô do fenatorius uter^,plebs in hune Senatum coada, omnes ne,^ nonfûlumgratiasimmortales agunt,fcfccÿut Deum Opti mutnMaximûcjairtduisprecibuSjpro conferuandoinmul tosannosRcgahsMaieftatisfuæ ftatu interpeUari,obno# xios effe agnôfcunt V crum etiâ cupientes diu inum Regis conatum bonum fortiri effedLim,adcoc5conft abilirijVt pri mum in Dei honorem, confequenter autemin totius regni uergat utilitatem,fupplices abs rcgecontcndcrunt fupra di^ âoïum articulorum decifiones huius praefentisfenatus au^ thoritate conftrmariac muniri.
QuocircaRegiæMaieft.authoritate,acfummoutriufqj SenatuFcó^ otdinisfenatoriiplcbif($inhûcScnatûcoadçconfenfu,infuhnabomÿ
I nbsp;nbsp;hunemodum ,qui fequitur, latum eft fenatus confultum.
i Quiuelinhoc regno Angli3C,uel{nalioquouis Rcgtæ ap^batum. l nbsp;nbsp;Maieftatisdominio,poftXll.diemlulq,quiptoximefc# DeSacramc
l nbsp;nbsp;quetur,uerbo,fcripto,pr3elo,(idicqs charaderibus aut alio to Euchari#
1 nbsp;nbsp;quouis modo,publice concionantur, docent, dicunt, affirm
, I nbsp;nbsp;mant,declarant,difputant autratiocinâtur ,in beato facra^
l mcntoaltarisfub fpeciepanis2lt;uini,poft ciusconfccratio# l nem,naturale corpus ôC fanguincm faluatoris noftri lefu l nbsp;nbsp;ChYifti,conceptum ex Mariauirgine,realiter non adefle,
1 nbsp;nbsp;Quipofteiusconfecrationem aliquam ftibftantiam panis
l nbsp;nbsp;bCuini.autaliamfubftantiam quâChrifti Dei8lt;hominis
JI nbsp;nbsp;temanere,Qui poft dicfupraprçfixum,publicât,cocionât,
, I àoccni,dicunt,affirmâtincarnefub (pecie panis no effe uc^ ',l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vu turn
-ocr page 374-MM.Lib.ni.ïradt.VL
rum fangin'nê Chhftj,aut cum fangin'ne fub fpecîeuæ*'’® cffeucrâ carnem Chriftitâ diuffimquâcôiundim, Aut“) centjcocionant, declarant,aut affirmantdidufacratnei’t alias elTc fubftantiæ quam fuprademonftratum eft.Aut’ quo pado contemnunt aut uituperant beatu facrawc”' I altaris,Tamprincipalisreus,quäalqfubfidfariij,ö^lt;]uic®^ filioautreeumiuuerint,qomnes,poftcaquamcaforn’3W ris,quç infra fequitur,de illius acillorum malicia conib'^' habebunturha?retici,omnc(jhuiufmodimaleficiutnff^ bitur haerefis,Huius haerefis codemnatijigne uitae am'**'® । nem fuftinebûtjcicâis omnibus abiurationis Ckri aut “ fylibencficqSjbönac^damnatorum,tarn mobilia quafli''” mobilia omniaconferenturinfifcum,quac tcropprekquot;^® i aut poft delidicommifTipofTidebant per feuel per alio5,^'
Contra co ÿ munionem
fubutrac^ fpçcie.
incriminelæfæMaieftatis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Prætcrea,Qiii poft iam diâum X. I I.diem lulij pubby cocionat apud régis fubditos,Quidocetinaliquauniu«'’ IifchoIa,QiiiapudaIiquecoucntüpopuliuerbafacit, QPJ j in ius uocatus,ea forma iuris quae infra declarabitur, P^^ttf“' j nacitcrobfirmato£$animoacopinione fuftinetaiit dit Comunionê beati facramenti al taris, in utraij fpeeie)*“
Contra con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figura panis ÔÔuini,neceffari5 effe ad faluté aniins^’
iügiû facer f Oportere^iamdiâum facramentualicuifub utraijfpf“^'' dotum, dariacminiftrari qua facerdotibus milTam cclcbrantibiiS;
beatumcjfacramentu altarisconfccrantibus,Quicónogt;’^', docct,déclarât, affirmât, aliqucm, poftcat^ facris initnt^* fîr(utfupra demonftratum cft)po{reuxorcm duccre. Q('* fuftinetuiruautfoemina,quiqueue non temercuotum“^’* C5fe(fionc° tiel uiduitatis iam promifit,ucl in pofteru promittft' ai^i^iari poffeuxoreinducere, aut uiro nubcre« Qiiipriuatasmifl^s uo«». improbat, caf^ no laudabiles ncc in hoc regno celebrsn^^’
-ocr page 375-neciuridiuinoconfonasfuftinct, Qui auncubïé confetfio
nein inutilemnecneceffahameffeiuEcckfiaDei défendit*
Autfî facerdos uiraut fœmina poftiam didû dicm lulq,
qui confuUoiamuouerit,aut poft iam didum dicm uotaca
ftitatis uel uiduitatis uouet, uxoré duxerit aut uiro nupferit
Autquiidlicitumeffedefendeïit,autmatnmoniûin€huiuÇ
WodiuctoobftïidosconwaxeïiijEftSCetit furiudicâdus.
Reic^buius ctiminisea forma iuïis ,qux infra fequitur,
conuifttaccondemnati ,easpaenaspaucntur,quasturtoit
togatijegibus ac côfuetudine receptum eft ,reicdis omnigt; busCleriabiurationisaut Afyb priuilcgqs,bonaqj corum, ut in cafibusfurti,infifcumconicrcntur,iufc$ bona iUorû damnatorumecciefîaftica ab^s conferendi ad toUatoresredi
, nbsp;nbsp;nbsp;bit, petinde ac fi uita defu ndi effent,
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quxfequuntuï,pertinent adexccutionem eorumqux
\ fupraconftitutafunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c n r r Magiftratu.
i Etut ea,qu3efupraconftituta font, eneaum iuum lor? exequen#
i nbsp;nbsp;nbsp;tiantuï,(imul aic^Xll.dicslu^q eiaptus fuerit,uariedekga das prædis
i tiones in omnesbuiusret’niamp;C V uabiæeomitatvis^omniaqj ^as Conclu \ alialocaRegifubdita trantmittcntur,ludiccfc^delegatie« rones, \ nbsp;nbsp;runt /Krcbiepifcopi ,Epi(copi,lborum CanceUarq ,O ff icia«
\ nbsp;nbsp;les,quosRegiuifuraerit nominate, AutCubdelegatiabqs,
y nbsp;nbsp;quibusRex fubdelegandi poteftatem dédit, Archiepifeo« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
\ pus,Epitcopus,Cancebarius,Officbks,a\qqgVudices de« l \egati, Aut ex qs très Jta tarnen ut iborum unus fit Ar « \ cbieçifcopus ,Épifcopus ,Canccbarius , aut Officiabs, \ intra territorium (ua dcîcgationis , o,uater aut faepiu» \ in anno ,protribuna\i fedebunt, buiutc^ fcnatufconful lt;t \ ti autoritate de omnibus amp;(. fingubs bærcfibus , furtis , \ nbsp;nbsp;eôtumacia,a\qÇque criminibus ,qu^f uprademoftrata funt,
\ nernetratis intrafinesfu^ delegationis per modû aeeufandi, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V U X denun
r
-ocr page 376-MifcdULibUItTraaVL denunctandi, «a tavacn,ut duo accufatores fint omni exd ptione maioresac inquirendiXII, hominum iiiramcntü plenamhabebunt cognofcendi potvftatem.Etomnishu* iufmodiacfufatio Sc denunciatiOjfadum,nomen, cognü^ men,domjcilium Reipublicæ,dicm(ÿ et annum,locum,k'* ritonum,ubi Sé quando huiufmodierimina erant co'”* miffa jContinens, eiufdem erit efFjcatiaemiudicio,acfic^*
Verdit. hibita fuilTent per Verdit, id eft, uerididionem duodecim hominum,
Qualiscon# Prætcrca omnes Arehiepircopi.EpifeopijillofumCan^ ^reos ludi cdIartj,Ofticiales,Archidiaconi,alij(ÿ Ordinarii,quiinhlt;’5 cijproceflus regno aut in Vuallia aucalqs Regis domintjs, Ucelcriaitica aliquâ peculiaré lurifdidionéhabcnt poftunt in uim buius fenatusconfulti,deomnibus,quærupra eómemoratafunt) criminibus,intra fines fui territory,per modum inquirendi) denunciandi,accufandi^, tam folcnniludicialimore,qus fummarieôd deplanocognofcere,Talifq?accufatioaut de* nunciatio Ordinarijs territory iudieibus fadîa,non miner« critroboris,quam ß exhibita fuifiet iufticiartjs pacis fokn^ niterpro tribunalifedentibus,
ludicum po luftitiarq pacis folenniconuentu pro tribunali fedenr tes,Cæteriqjpedanei,indices,huius fcnatusconfultiaiitork tateeandembabcbuntXII,hominum iuramenta deom* nibusquæfupra cômemoratafunt,criminibus intra fines fui territory dclegationisc^perpetratis ,inquircndipotcft3^ tem.Prçtereaiudiccsdelegati,Ordinary,ait] Cf ad quos ho* rum criminû cognitio fpedabit, accufatores diligctci inter* rogabunt dealqs teftibus ,qui delfcfto cômiflo,iamcf in iudi Siftiiudicio, ciÛ4)dudo,interfucrut, alqfiÿ ad ^s noticia delidiguenit. Habent quo^ ii,3pud quos crimen dcnunciat,potcftate obligâdidenunciatores,aliof$ad quoscrimtnis noticia de* uenic
-ocr page 377-Ccrtæ ex Regno Angh'æ Nouitates. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i gt;nbsp;i
aenitjfub pcena Quincÿlibrarum in cuentum contumaci« àfifcoexigendajillodicfciudiciofiftcre,quo Indices prô ttibunalifedéccsdchoccriminecognofcêt.Ei isapud quos teushorumcriminumdeiertur,intraVicefimû diem poft faâam dcnunciationem tenetur membrano feripto ligib lo fuo munito.horum criminum delcgatos Indices aui iUo# tumunum,in cuius territorio denunciaium crimen dicitur commilTum,huiusdcnunciationiscertiorcmrcddcre, 8lt;nc gligentiaeius,quiludicemdclegatum tempeftiue huius de nunciationis non folennitcr commoneieccrirjXJibrarum mulâa punietur.Prxterca Indices Delegati,aui ad minus illorum tres,ut fupra demonftratnm eft, in huius fenatus confultiacdelcgatimunerisnim,eomodo poffunt procès dereaduetfushorumcriminum latentes reos, quo legibus ctconfuctudincreccptumeft,incafibusfuïti procedi,hûc# queprocelTum habere locum tam intra fines fui territory, i quàtninomnibus alqslocisregni ,Vuallia ,alqfque Regis i domint)s.
l SedfiReus iudicio fefiftit , huius fenatusconfulti de# inreuw'po» I Icgatiquc muneris autoritäre habebant Indices Dclegati uftatdcfinil I plcnamdecaufacognofcendijcamcglegibushuiusrcgniac l bocfenatusconfulto definiendipoteftatera.Prafterea,hoc 1 fenatufconfultoconftitutumeft,utludiccsdelcgati,fîmul I nbsp;nbsp;atquc reus aliquisdenunciator, diligenter curabunt ilium
' I ’pprxhendi,appr2ehenfum($ in carcerem conqcere pote# M nbsp;nbsp;ftatemhabebunt.Etludices Dclegati,aut duoillorum con
gt; 1 nbsp;nbsp;nbsp;iunâim,cautionem fideiufforiam de iudicio fifti àreo acci#
* ' nbsp;nbsp;perepo(funt,Prxterca.Siquisludicum àelegatcrum,ali#
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuiushorum criminû defertur,cogctut fccundum huius fe
' l nbsp;nbsp;natusconfulti formam,abdicate delegationis muncre, co#
’ I nbsp;nbsp;tamqsludicibus,quosadhocRexconftituet,caufamdi#
'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V« 3
-ocr page 378-Mifcd! JibJ I I.Tradt.V Î.
cere.Praetcrea,hocrenarufconfulto Reojtn X quorum Verdit,ld cft Verididioneautftetautcadat,«'*’ niæô^inimicitiarum nulla competet exceptio. Pf omniu caufarum ex his criminibus defcendentiunijf^*^, omnibusexceptionibusdilatorijs,quæ illorum cogdt“! nem differrent,ad Indices delegatos ftatim cogfiitiopff^ netjCafiÿXl I.Hominum uerdit,hoc eft Verididion^A Conilitutio aliquadilatioetcrm{nabut,Prçtcrea,hocfenatufc5fultlt;’^‘^ ' dc cuftodta ft/tutumeft ut omnes qui cxequendis fuis præfunb'l'’ reorum, cuftodiam carceris agunt, bona fide ac diligenter bus ludicum delegatorum mandatis obtempèrent,«*® rumque décréta cxecutioni m andent, Prceterea hocfenaf^* confulto conftitutum eft,V t Indices dclegati fimul at® tioresfiunt de delegationismunere,diligenterea quaeW®' illiusmuneris curabunt, Etpriufquâm iliius exercitie Ie **^ mifcentjCoram CancellarioAngliac,autalio,cuiiain^^ i dus Cancellarius per refcriptum Regis,cni nomen eftjb' dimus poteftatem ,mnnus accipicndi luramenti delega^ ► uerit, iurabunt,Tenor luramentifequitur.
Tuiurabisjita tna dodrina,ingeniopoteftatefwf^ luratnenti bona,mnnus tibi à Rege delegatum,ad coercendos hxreW iudïcFbus dæ nbsp;nbsp;nbsp;aïfofqu^ malcficos introdudum,abfque aliquofauotc,
fatur. ' affcdu,corruptela,metu,doloueexercere,utteDeuscu(n omnibusfandisfuisadiuuet. Et fi Indices delegati lura^ mentum praeftare nolunt,aut nepraeftcnt uïtro feabfen^ tantjX.Marcislegalis monetæmuldenturfufpeâi.Prst^ terea hocfenatufconfulto conftitutum cft,Vt omnesac Cura de li# Dclegati Indices omnes libros , qui in hoe regno bris impri# Angliæ alijfqueRegiædomintjs imprimcntur,Inquibu! raendii. nbsp;nbsp;nbsp;aliquidhuic fenatufconfulto repugnans aut diffonument,
in corum cuftodiam fufeipiant ,Ïndicefquedclegati, aut ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illoruin
-ocr page 379-CatxexRcgnoÂftgliscNouîlâtcs, 1gt;X
Wotum très coniunftim ,iUoslibres aut igt'c aut alîo pat
âo,pïo ut bonum iUis uifumerit ,confument» Trankrû
ptaiuntbaecHagcnoixVLluli^ iç^o«
B
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ius Temporis ExEdidïoCscfarco ad Flandren«
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(es Anno iç40.
l
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gigitur ca conf^derantes , cupiirrus Permanent
' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potcntia noftra extirpate atgt;
”11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delete Vupta feriptas damnatas fet
' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hxreCes ,ÔC Cubt
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofttos confetuatc in timoré Dei,
'1 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandta Catholica fide ,öC in obxdient
' \ tia matris nofttae fanûx Ecclefiac, Nos itaque maturo ' \ nbsp;nbsp;ac bene ddvbcvato conftlio ,atquc cliatn cum conblio 6C
' l nbsp;nbsp;conîenfu Cbatac (ororis noftræ Do minx Matix Re?,it
' 1 nxDouagicre,Vng;atix,5lt; ßobemix Slt;c. ïtegentis fiC Gubernantis in tetris noftris hue ucr(us ,Bt fimilitet cum \ (üçremo Conftlio noftro ÔC (ententia otdinauimus SC ftatüimus, Ordinamus ÔC ftatuitnus pro Bdiûo amp;C pet t
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pewale^je, ut (equitut.
' \ Prvmum,Vtnemo,cuiu(cu«\qutftatusaUtconditionis
' \ nbsp;nbsp;nbsp;Uetit, pofte debeat apud (e habetc , ueudcic ; portare, P’® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
1
-ocr page 380-‘ Mir«IUib4II.Tfad,VIt '
darc,kgefe,prædicare,doccrc,toJerarc,defendefc,tnipâ*,*''' Caralo2u« autdifputarejfiucoccultc,fiuemanffefic,dedoânnadç*^ HxreucorSi pt« libns,quos feccruntautfacere poteruntMartij’
Lutherus,Iohannes Vuicleph, Iohannes Hus,Marß'‘ de Padua, Icolampadius, Vlricus Zutnglîus, PhihpP^ Melanchthon,Francifcus Lamperti, Iohannes nus,OttoBrunfeliïuSjIuItus lonas, loannes Pupff’ Gorcianus,autalt) autorcs decorum fcda. Similiter nés aliae fedac ab Ecclefia rcprobatæ. Nccj etiam dodri” abcorumadhercnnbusJautoribusÊCfœdcratis. gt;
Libri prohîi bid.
NecjetiamnouaTertamcnta,Impreflra apud Adr^'j. de Bergis,Chriftophorum de Kcmunda, loannem ’ Phrafes fcripturæ diuinac, Intcrprætationem nomii”quot;® ChaIdeorum,Epitomen Topographicam Vadiani,P3’’ lipomcna return memorabilium,hiftoriam de Gertu^”” rumorigine,Commentaria in Pithagoræ Poëma,Cci” mentaria inPhyficam Ariftotelis per Velcurioncinit” i bani Hefli opera, Dominicas precationesGriphij, MdW dumin præcipuos fcripturæ diuinælocos,ErafmiSart^, rqCatechifmum, Scholiaeiufdcmin Euangcliû Matd’^' Marei 8ë Lucæ, Poftillam ciufdem in Euangclia Domi”' calia per totum annum, Item de rationc difcendæTheo'”^ giæ,dcinftituendauitaôëracribus cerrigendis. Parent'” Chriftophori Hegcndorfini,Eiufdem Chriftianam inm* tutionemftudiofæiuucntutis cum expefitione Oratio”'* j Dominicæ , Philippi Mclanchthonis Epitcmen Cbr*’* i flicarum latinam 8ë Germanicam,Annotationts Sebaftia ni Munftcrijin Euangdium fccundum Matthæum,ot Comaedias,quæ nuperadæ funt in urbe nofira GandaUOi per XI X.Cameras Rhetoric»,quæ fadæ funt fuper bjit quædioncm. Quid morienti Ijomini maximum fit lo'’^
-ocr page 381-DcCatalogoHxrctkorutn» cium,EtfimiUteïomnes alios libres qui intra XV III. ant nos imprcffifunt, ÔÔ nomen imprefforis. Autoris,temporis be loci nonbabentjNecç ullum nouum Teftatnentum, E0 uangelia,Bpiftolas,Prophctias aut alios libros^r» Gallica îutRandricalingua,qu3cliabcnt prsefationes K prologos poftillas aut glolas qux Suermericâdoûrinâfapiunt côtra tiâfanâijtidci noftrae.facramcntisdei amp;Cecclcfiçpr^ceptis.
Neqjitem pic'lutas habere aut dcpingitacerc,aut apud fe reiiuere ullasimagines aut fcâdalofas alioqui figuras de uit dalofas pi# gine Maria aut de tandis qui ab Ecclefia Canonizati tunt, dura«, am bangere Slt; abolereImagines, ciuae ad honorem ÖC mcgt; moviam fandoru fadac tunt aut fieri debent,Et fi quis eiuC# tnodilibros apudfchabeat,ut confeft im comburat,fub pcÄ nisÇfiquiscomperiatur contraullaVuprafcripta punda te# i ciffe)declatandis£lt;excqucndis,ncmpeuiros gladio fericn i dos jMulietcsuiuasdefodiendas effe, fi modo errores fuos 1 tolerareautdefendcrenolint.SiauteminerioribusöChaere gt;nbsp;l fibusperfeuerareuelint, igne ad mortem adigendi funt, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bComniseorumfubftantiati(conoftïoap^'
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicandaeft»
\ ExferiptaHagenoix /\nno 17 o.'Die to Julq.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx
MISCEL#
MISCELLANEO'
Tra^citus Qélauiis,
aliorumfada Vuittenbcrgæin acdibuj Lutbt^ ti X X 111, Matj, Anno M.D.XXXVJ.
Cófeffio de Euchariftia,
1 VdiuimusDtBuccrum jCxplicanf«’]/^^ J ódaliorum,quiunaadfuerunt,fentff'^^j facramento Corporis ÔC fanguinisdoi”'
hoctnodo. Confitcnturiuxta uer^s naci cóftarc Euchariftiam duabus rel’ij ’
tcrrcnaamp;Tcoelefti.Itaq^fentnint
* cv coEieiii, iraij icntiuni w cum pane amp;nbsp;uino ucreÖófubftantialiter adeffe,exhiber Hçc omnia fumicorpusChrifti ôifanguinem.Et quanquam nf§^. fine feripeu# fieri tranirubftantiationê,necfentiuntficri!ocalettiih^‘^ nemin pane,autdurabilem aliquam confundionrni ufumfacramenti, tarnen c5cedunt,facranientaliiinio’’^f’ nem elTe corpus Chrifti, hoc eft, fentiunt porredo muladeffe et ucrecxhibericorpus Chrifti, Nam extra uhiiï’ cum adferuaturinpixide,autoftenditurin procelTionibu’’ utfitâ Papiftis,fentiunt,non adefle corpusChrifti. inde hanc inftitutionem facramen ti fentiunt ualcrein
ris dicun:ur, amp;nbsp;Humana commenta funt.
fia,necpendereex dignitatcminißn'aut ficut Paulus ait etiam indignos manducare.
Ita fcntiunt porrigi uere corpus amp;fanguinem dni indignis QC indignos fumere,ubi feruant ucrba 8C
Cohfeflîo Buccrij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^o
Ghriftijfed tales fumunt adiudicium, ut Paulus ait.quia ab utunt facïamento,cufînc poenitentia 8C flde co utant. Idco tnitn ^pofîtûjUt teftctur illis applican beneficia Chnfti, ÔC fieri eos mebra Chrifti,S^ ablui fanguine Chrifti,qui agunt pœnitentiam,5d erigunt fe fide in Clniftû, Cum aût pauci conuenetimus, et opus fit utrinque,hanc rem ad alios concionatorcs ôi fuperiores referre, nondû licet nobis de co cordiapacifci,priufÇ ad alios retulerimus.Cum aût conti«^ tcantur omncs,fe luxta ConfefTionem Apologiam Pria cipumEuangeliû profitentiû,in omnibusarticulis fentirc Et docfrcuellc,maxime cupimus farciri 8lt; conftituiconcor diam,6lt; fpes eft nobis.fî reliqui utriniÿita confenferint, fol» damfuturameireconcordiam.
Subfcripferunt,
B.Vuolfgangus Capito. M, Martinus Buccrus» Martinus I^rechus,
Martinus Lutherus» Cafparus Creutzinger. ïoannes Bugenhagius Pomeranus.
Philippus Melanch,
lacobus Othetus»
BonifaciusLycoftc I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luftus Menius Ifenatcn*
Vuoltgangus Muf.j amp;•
'I nbsp;nbsp;Geïuafiusfcholaftic9Mem. FridcricusMyco.Gotenfis»
' I nbsp;nbsp;loanncsBernardiFranfor, nbsp;nbsp;Mattheus Albert^yp .,
'I nbsp;nbsp;Marti,Germani Francfort loan.Scbnadin^j ‘
’1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE BAPTISMO*
'I
DEBaptifmoinfantiûomnes fineulla dubitatiocco# fenferunt ,qd ncceffe fit infantesbaptizari.Cum enim l promiffiofalutispcrtmcatetiâadinfanteSjôCptineatnôad , l iUosquifuntcxttaccckûamtneceffeefteâappUcareinfantü ,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx X bus
-ocr page 384-MifccIULib.lILTraa.VIIt
busper rainiften'um, nbsp;nbsp;adiungere eas mcmbris Cccîcfîx,
Cumijdetalibus infantibus,qiufunt inEcckfiajdiâui” fît,Non eftuoluntaspatris, utpereatunuscxilhSjConlb' infantibus per Baptifmum contingere rcmiffionem tioriginaliSjôCdonationcmfpiritusfanâijquiineisetfic«!^ eft pro ipforum modo.
Quaeftio de , Rcijdmus eninl errorem illorum,quiimaginanturinfan 'quot;ua fabûîan nbsp;nbsp;p'accrcDco ÔCfaluos fieri fineadionealiquaDei,Cuii’
nir^nefcr^ ^h'^*^’-’5‘'*^’'^‘^’^^f’^*^9U’5renatusfucritcxaquaamp; fpgt;^ pturis, côtra ritu fando non poteft 2lt;c. Êtfî igitur nos non intclligimiis uirtutem Ba qualis fît in infantibus,tarnen certum cft in eis noiios ôi ptifrni à deo motus cffici, Sicut SC in Johanne in utero nouimd^’ in Kutam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam etiamfî non eft imaginandum,qiiodinfanKS
intelligant,tarnen illi motus et inclinationes ad credendutn Chrifto 3C diligendum Deû funt aliquo modo fimiies nio# tibus fidei Si dile(ftionis,Haccdicimus,cum infantes fidcn* haberèdicimus.Ideo cnim fîcloquimur,utintclligipoæ^’ quodinfantesnonfiant faluiôCfandifîneadionediuinain ipfis. Quanquam igiturmos eft alicubi, uteertisdiebuspu blice adminiftretur Baptifmus, tarnen docendi funt homt* nesjfî quid pcriculi eft uitae infantium,ut eos intérim bapti» sari curent,SCminiftri debent talibus impartin'.
Subfcripfcruntquifupra.
DE ABSOLVTIONE.
Ethic fine Tr^Eabfolutioncoptant omnes,utinEcclefîaetiani pri' fcrpiuris col J__/ uata abfokitio confcruetur,8C propterconfolaticnfm loquium âf confcientiarum,8C quod ualdeutiliseft Ecclefiæ difcipbna molooefi ilia,in quapriuatim audiunturhomincs,ut JmpcritieMûiti feucôfeiTio# poftint.Nam,pfedo tali colloquiô 8C examineopusffttult; ne pcccato# dioribus.Necÿideo uctusconfeftio SC enumeratio deliôoiî rumprobandaautrequirenda cft, fed colloquiumilludpw pter
-ocr page 385-Confcflïo Buccti* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IM
fttabfolutionem amp;{nftituttonem confcructur. ld ,qut ptafubfcripferunt,
gïRratus CiuilisoHidum pertincatabokre itnpios cultus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
De officio miniftrorum Euangeltj certum eft, qgt; tantu uerbojhoc eft,docendo,debcantreprçhenderc impios cultus,proponere pios cultus,Nee debent miniftriEuan gcltj ulla uieorporaliprohibere impios cultus,ficut Paulus ait. Arma militiccnoftraenon funccorporalia,Imo nee roailt;gt; giftratusCiuilis debet ritus mutare,priuf^ populo tradita fitpia doârina,quia mutatio line dödrina non prodeft confçieniqsjimo potius perturbât2lt; confeientias et refpub. Quare ante mutationem docendi funt homines,Vbi au# icmpopulusiamaudiuitpiamdo(ffrinam,lbi quaeritur de officio Magiftratus,Etdehoc officio debent miniftriE» uangeli) doccre pios Magiftratus, ficut decaftcris bonis opcribus homines in qualibet uocatione doceri debent. lux ta illud. Omnis fcriptura diuinitus infpirata utiliseft Óóc. ad omne opusbonum, Quare hic difputandum cft, quid ad officium Magiftratus pertineat, ÖC quatenus debèat
1 Magiftratus impios cultus tollcrc.Refpondeo igitur, Per« ' tinet ad officium Magiftratus prohihere impios cultus, I fed tarnen in qs ecclefqs, qux ad ipfius dominium 24 ius ' patronatus pertincnt,noninalienisdominqs24alienoiugt;
repatronatus 8lt;c. Prior parsnon cft dubia ,quod Ma« i giftratus in Ecclcfqs pertinentibus ad fuum dominium I aut ius patronatus, dcbcat prohibere impios cultus, 84 cf# I ftituerepios. Namfecundum pracceptum Dccalogi iubet 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx 5 pro'z
-ocr page 386-MifcdUKIILTraaVUL
prohibcre punire blafphaemias, pcrtinct autem ftof ccptiim cnam ad magiftratum, ut in fua uocationc prohi* beat blafphaemias, èc Magiftratus cuflos clfe debet no® tantumfecundac tabulae,fedettampnme, quod adcxltt* nam difctplinam attinct.Conftat autem irnpia dogmat®^ imptoscultusblafphaemias efle, Quare non dubiiim fib quin magiftratus debeat prohibere lalfam doârlnâ fid ii»* pios cultus, Sed hæc pars non habet magnam coutroutf^ flam. Illud difputatur ,ubi Magiftratus debeat uti ofFloi® At uanen# fuo,Dc hac parte refpôdeo,ut de caetcris quae ad. offidun' quTirintcr? Magiftratus pertinent, Ut inalqscafibus.itaôi tn hoc no* nifuisplenâ gotio Magiftratus non debet irrumpcre in aliéna donti* haberepotej nia,fedtantumuti officiofuointrafuumdominium.Qp'’ ftatem tain Petrus uetatinuadcrealiéna officia,ôi. Paulus iubetunum^ îm^tfTï nbsp;nbsp;ftoiemque fue uocationi inferuire. Et Euangelium proW*
betfeditioncs,Hocé,^hibctarraacapere,autuimcorporalo exerccreaduerfus alienos praetextu Euangeltj. Qiiarc non debent Magiftratus Chriftiani exerccrehiumofficiumi® alicnis dominas, fed fuis. Certe praetextu Euangclij irrui® perein aliéna dominia ÔC. iiti ui corporall inalicno, p®^ gnatcum Euangclio,quiaEuangeliutn prohiber fedido^ nes,utdiâLimeft. Vt igiturnulli Principi,praetextu uangelijîicet occuparedominiauicini principis,autineitH dominio aliquidconftituerc,Itanec Ciuttatibuslicct ocf cupareEcclciîasillas,quarum dominiumôi ius patronal tus prorfus nihil pcrtinct ad ipfas ciuitates, fedimmédiat tepertinetadCaefarem.Nunc cnim fecludenda eft in ba® tur\u^horb d’Êputationc autoritas Ro.Pontificis ,qua feclufa, tasRo. Pôc Ecclefîa Cathedralis uacua lu dit, côftat cam iuturamlîm pliciter Cæfaris,Sd non Ciuitatis. Ergo dominiumtalni®] Ecclefiatum feu ius patronatus gtinet ad C^farcm,ô^nô®o ipial
-ocr page 387-Confcflïo Buceri» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IM
ipfasCus'tates.Hæc igiturratio cft noftrae fentcntiç* NuHi Pkncj dt fa licet’irrumpcre in altena dominia,Magiftratus,cum offici# p umfuum uülunt exercere in Eccklijs illis Cathcdralibus,ejt cianatore» «cent poteftatéfuam in alieno doininio,Ergo exercent po? cos de hoe ieftatêfuam,ubi non opus cftjn hocargumento intelligU nonargufit» mus ntaiorem propofitionem concedi ab omnibus, fed ne# gariininorem.ContendûtenimCiuitateshaberc aliquàm fuperioritatem fuper illas Eccle(îas,quia in ipfîs urbibus fî t taefint.In quibus fenatus habet merû imperium. Ad hoc ré fpondcmus.Quam^ fîtx fint Ecclefiç iftç in urbibus, ta* mennonpropterca pertinct dominium autius patronat us ad urbeSjfed immediate ad Caefarem. lam enim fcckiditut autoritas Pontificis. Sicut ipfe Cxfar in pacificationibus fecludit,cumpermittitPrincipibus y ut in fuis dominas oïdinent Ecclefias. Hic cnimomittit autoritatem Ponti# ficiSjôC fîgnificatfeloqui de qsEcclefns , quatum demi* nium autius potronatus immediate pertincret ad ipfos Principcsjfîtftaeresnon effentfacrae, utuocantur.Quod autem dominium autius pa trônât us Ecclefîarum Cathe* draliumnonpertincatadCiuitates, inde intelligi poteR, quia fî(ut dixi)lièrentuacuae,non fuccederent Ciuita tes,fed Cæfar immediatefucccderet,fiuequia fundator eft,fîuc propter alias caufas, Quod autem fîtius fundatoi ris,noneft obfcurum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde «rtS
Quanc^igitur fortalTe fubtilcs aliquac rationes contra deliniant ius
I nbsp;nbsp;hoc €xcogitaripoffint,tamenexiftimamusbanc effefiropli
cemucriîaté.Et cette fie iudicant orones flatus inîmperio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ano*
quod taiesEcclefiçnon pertineant ad Imperium aut ius palt;^ nibus obtdi# l nbsp;nbsp;tro.Ciuitatum,fîcutParrochiçfundatse abipfîsCiuitatib, unt.j
1 auiMonaftetia à ciuiwiibu» condiia, aut fiçut Pairochi^
1
-ocr page 388-MtfcdtliWILTraaVI IL
qaas conférant Principes,ad eorum dominium tronatuspertinent»Dccctautem nos in bis pplitids fequi interpretationemipforu Principum bene fcntienf'^; Etquia uideturhaeccontrouerfia habere aliquid atntgt;*S*’2 prodeffetjfœderatos habere iuftam delibcrationem . hibitis prudentibus bonis SC dodis uiris,ftatucre,quat£^'’ liceretMagiftratibusuti fuo officio in talibus caßbus» certo fciret finguli,quouf(5 progredi liccrct» Nam pr^’P' incertain opinionem non accerfendum eft certuffl pf''*^'i ' lutn.Et quàm graue fit confcienttjs,fine neceflaria o« motibus publicis occafionempracbere,Quampericuloiigt; fitjOmncs prudentes norunt.igitiirprodcirct,iftosfædcf^ tos haue rem diligenter deliberare.
Nos non difputamusdepracteritis falt;flis,Quia enin’ farconce(ritqualcmcum!$pacem,præteritadiirimulat,5*^ defuturisdifputamuSjôCdeipfoiure.Etintalibus nego^l* | ambiguis, unde facile pofTunt exoriri ingentes motus,pf®* deft etiam minus andere,ficutmediocritas in uirtute nbsp;nbsp;nbsp;'
perminori numero uicinioreft*Etcum adminifteriuwb uangeltj nonpcrtineat,ui aliqu3corporaliïiti,præcipiic^quot;’ cet concionatoresdehacremoderateloqui,nfc fumtref’^J omninoiuditium derebuspoliticis,fcd etiam audire illotU luditia qui diferimina dominiorum inteiligunt.
De CatbcJ Milita pr3etercaobqciuntur,Primum,de pericuÜs draltumËc# *gt;onum SÜ altjs.Cum enfin relinquuntur in una urbe diw clefiammdo miles cultus,confirmatur aliquorumpertinatia^cxifiuntfä minioPro« (ftiones SCdiftenfiones.Agnofcimushæcpcricula,fcd no” contra. concedendum eft ius magiftratui in alienum, Nec inrnta proccrtisafteuerandafunt.Ethispericulis occurrantCon* cionatorcs fideliter docendo.
Secundo, allegant quidam, hasEcclcfias habere curai” animanii”
-ocr page 389-ConfefTio^ucerh anlmatu quae pcttinent ad ctuitatem ,fcd hinc nondum po teftcffici,quod dominium templi,aut lus patro.ad ciuitate pettineat,fi ciuitas non uult uti iUorum facerdolum miniftc tio,quscratalios miniftros ÔC alia templa.
T«tio,dc protedioncallegatutj^d à Scnatu defendant ilia Collegia,Necj etiam hinc poteft eftici,quod ^ptcrca do miniuautluspatto.pcttineatadciuitatcs. Etquan^ nolo fubtiliter difputare de hoc iure ^icdionis, Cette dec« M a# gifttatum cauere,ne ciuibus concédât licentia uim infctédi iniuftamullishominibus fine inquilinis fine ciuibus. Et f or taffis mandata Caefaris debetent illoshofpites tueti» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Quarto,Donata Ecclefix debent ufibus eiuslociEcclc fixtelinqui.Hçc templa ô^c.donatafunt Ecclefqs hatûur# biû,Ergo urbes polfunt,illa transferred fuo iudicio admef lioresutus Ecc\efi3e,Refpondcmus.Etfi minor ueraeffet,in talistranslationo poteft fieri contra uoluntatc fup«ioriset uetidni,ficutetiâlex delegatis inquit. Deindehaefundatio
I nes çprienô funt donate ciuitatib.fed funtpeculiaria domi I nia,ficut ipfiEpifcopatus.Etfuntfad^fundationes no hogt; I turnlocotucaufa,fed uteffent ibi pub, perfonçferuitur^ad 1 minifttationimultatum Ecclefiarum ,utin fcholis funt pu#
Wicxpnfonæ.
Quinto,SiCanonicusaliquis cacdêfaccrctautftuprü, ïionneScnatus,quifolushabct g\adm,dcbcrct cum punire, iuxufcïipturâ.Ergo ad huncmodn debet ,pbibere puni tebWpbcmias.Hoc ata^umcntu ptoptcr imiuodetatas Über tatcsfpeciofumeft,fcd tarnen bçcratio non efficit,quod nc cdTefitcaperelurifdiAionesotdinarias Cobegi'^s autEpigt; îcoçis.NâCanonicusiWebatbetfuos Indices,qui ft funt nc# gVgentes ,ta\nen fine au tot itatc fu p etiot is D otnini ,nô funt
1 oceupandi^res eotutn.Quodueto dicitur,neminem in taU
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuitatc
-ocr page 390-t quot;nbsp;MffcdliLOU Traä.VIIL fiuttate habere fus gladij przter Senatum,nonïaciï ad jpo(ïtum,quia collegiahabent fuas lurtfdicSioncs SC p®”’’ Deinde diffi'militudo cft, Aliud cft occuparetemplaó^f^’ Czfaris,aliudeftpunirealiquâpcrfonâinali^ criiniflf'’®j torio.Itemhçc négocia religionis dilTimilia funt notorijsct' minibus,quiahabétadbucobfcuras 3^magnascontfou^* ] fias. Et alius eft modus procedendi de rebus quzuocantiH j in dubium,alius decriminibus notorijs«
Poftremo,quan^ homines acuti multa in utran^psf’^ difputare poffunt,tn ambigua uitanda funt,eteligfnda^^’ ta.HçcccrtafuntjMagiftratûdeberepiosdodoresfuisPt*^ pulls prçficerc,ÔC rede ordinäre ecclefias ,quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
'dominiû ÔC. lufpatro.pertinent, fatis habebit negocij fi ho^ fecerir.Altcrumambiguueftan debeant ordinarc Ecekfia^ , alias Cathédrales,cum non fitcertum, pertineread ciuitat«^ dominiû earum aut lurifpatro.Nec nos uolumuseffeaut^ res incerti ct amb^ui cofilij.Non cft ein accerfcndûgkP^ fine certa 0^ necciuria caufa. Et hçc régula pia eft, pact publi.nequis irrumpat in aliéna dominia»
Hoc bono animofcripiîmuSjô^ rogamus.ut bonicoP'^ lant Icdores, Deinde,fi quibus hçc no fatisfaciût,rogan’i'’ ne propcrentjfed référant hanc tantam rem ad fœderato* rum confilium.Efthocquoij Chriftianæmentis,inrebu^ pcriculofislibentercxplorare confilia prudentum Si pkf^ quia fcriptum eft. Noninnitaris prudcntiztuac.Necfaij’ cft in tantis caufis habere Laicalia argumenta, fed ad cas ad ' hibendaeft fingularis prudentia, Si earum rcrum doäfiß’ quas caufa complcditur,
Luther» Creutzinger. Pomeranus, Philippus»
MISCEL/
-ocr page 391-: Miscellaneó’
'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LlBRl TERTll
f I
11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^raélatusNoniis^
,1 'NQi^^e OVINIONIS Lï^.
1 ^Heranotum.quoddicunt» Inhoftqs(utuocanQCcu
'{ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particulis confecratis, poft ufum communionis
t I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïcmanentibus,nonremancai Corpus Do#
*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mini jReprobatio pct loan.
i I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CocWxum«
il OyOD IN PANE ET VINO CONSE»
11 nbsp;nbsp;nbsp;' ctatisucrcôC fubftantialiui mancat Corpus ÔCfan# ,
fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulsChriftiquâdiuintegræamp;éfaluaepcrmanent
Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(peekspanis2)Cuini,probatur auto#
51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titaicôCrationc,
1 AVTORITATE SCRIPTVRAE ET
I - (anaorumPattumôCEcdefîxCatholkac,
I 1
' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Attb.xlt;3?,Mar,t4.Luc.xx.AitipfcDomi
' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus.Hoc eft corpus mcumjnc eft fanguis
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teft anaêti.Conftftitigit ueritàs
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W öCperfediobuius facramentiin ipfacon#
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcctatione.fiueufus fumendiaffit fiuenon
' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affit. Quamprimum cnim intentione
I eonkcrandi proper utur à confect ante ifta uerba ,uerc ÔC fub \ ftantialii gUcii hoc factamentûjet uere acfubftantiaUtet af# 1 (unt corpus ÔC (anguis Chtifti, oa uerba ilia futrt ipRusmei *1 I . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' T Y X
-ocr page 392-MifccUXtb.III.TradJX.
ucritatis,qu«emcntinautfalfumdiccre non poteft, lobi'* I^.Ego (um uiaucritas S)C uita, Afliint autcrn non wo® !ocali,nccgcneranone,neccrcatione,fcd fubftantiali tran^ mutationefeuconucrlïone fubftantiac panis in fubftaiiti3 corporis Chrifti,6ó fubftantiæ uini in fubftantiä fanguingt;5) Corpus enimChrifti ncc^generaturnec^ creatur de nopPi necetiam moueturdeloco coeliubifcdeïad dextrampatf*^» fed idem numero eft in cœlo äCin akafi,licet diuerfomodo-Quippein cœlouifibiliterac localifcr, In akariautetninm* fibiiiterSCfacramentaliterjEtincipiuntibi efle fubftann^'' ter Corpus ÔÔ fanguis Chrifti, uirtuteucrboru Chrifti, qu*’ ipfe dixit öd fadafunt Pfalm,32.0d . Cum igiturDO” proferantur alia uerba,quorum uirtutcibiefle definant,nf^ celTarium eft diccrc ac f irmiter credere,manercibi corpus farrguincmChrifti, quoufcç manent fpecies panisS^uiU'i quibusuirtutc uerborum Chrifti femel aflunt, fiueufus au' fumptioaffîtfîuedefit,Verba enim Chrifti non tranku^» ficut träfit ufus aut fumptio. Nec ab ufu aut fumptionc,'*^“ àconfecratione ueritatem habet öd fubftantiamfuaiubo“^ facramentüjNon enim ab ufu ,fed ab eo quod res tioueradicitur, Hxcautem Oratio,Hoceft corpusmc“) eft oratio Chrift i,ergo eft ucra, quia eft ipfiusmetueritau'' Si eft uera, ergo adctt öd manet ibi corpus Chrifti, mox da uerborum prolatione,antequam fequat.urufus aut fun^ ptio.Eftigituribiuerecorpus Chriftiperuerba Chrifti)''* neufuödfumptione,Eftenimibiantequamufus fübftqquot;? ! tur,Nonigiturab ufu habet,quod ibi fit aut mancat,-qu’’ uere ibi eft antequS ufus accedat. Non eft igitur ufus dc fut’ ftantiaôdperfcdionecius,quiafîneeo per confccrationcf confeqiritürfubftantiam Sd pc rfcdioncm reale. Sicrgo €oeft,ergoöd fîneeo manere poteft . Abeodcnicuif ■ -■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haßt'^
-ocr page 393-Nouæ Opimonts Luth»repfobat/o.
habet efle QC manere,Qin’d enim ahud eft manere quâm ib* aliquandiu eflcf Eft autem ibianteufum,crgo6C manen'e hianteufum,Non eft igitur ufusdefubftantia eius,igitiir une eopoteftfubfiftcre,quia eft uera fubftantia quje per ft exiftit.Qijod ft anteufum aut fumptionem noneflet aut mancretibi ucre 6^ fubftantialitercorpusChrifti,falfacf# fwtuerba Chn'ftidiccntis, Hoc eft corpus meum , quod eft impoflibile, quia ueritasipfamentirinon potcft.Et cotf ftcrans non debcret diccre,FIoc eft, fed Hoc crit corpus ChriftijUtpotequando fumeturabaliquo, Neque debe^ tentjUerba confecrationis â confccrantc’proferri,nifi quan# dö fpcciempanisinos mitteret fumentis, quia ante ufum fumentisnon poftet uerc dici, hoc eft corpus meum, ft uij fus eflet de fubftantia eius,
Quicumq; igitur aftcrit,poft confccrationem non mane reibifubftantialiter corpus Chrifti,abfq3ufu aut fumpnoe; is multa incurrit abfurda SC impia. Primo falftficat uerba up ritatis ÔC Dei omnipotentis, ifta fcilicct, Hoc eft corpus meum,quiacontrarium aftruit,nempc, quod hoc non ftt corpus Chrifti.Secundo,Extollit fefupraDcumuelut An tichriftus z.ThciT.x.Qind itafquiaquod Deus aftruit,di* cens,hoc eft corpusmeum,Idipfencgat,dicens,hoc non eft atnpliuscorpusChrifti,Tcrtio,Virtutcm fuac opinio^-nis maiorem facit uirtute uerborum Chrifti Dei omnipo* tcntis,Conftat enim uirtute uerborum Chrifti uerc dici. Hoc eft corpus meum, Hane autem üerborum Chrifti uir* tutem nititur 1'1 le deftruere,non uHis quidem uerbis Dei aut fcripturæ,fedfuaetantumopinionisaftertionenuda,SC nul lisfcripturis aut rationibus firmata» Qiiarto.Confecrando mutâtuerba ueritatis in mcndacium,Dicens enim hoc eft , corpusmeum,mentiturfibiipft,credcns,qgt;noneft,fed erit
Y y 3 corpus
-ocr page 394-Mifccn.îibJILTraâ.lXe quot;
fcofpa»Chnfti,ncmpetuncquandomittetun'n os iis.Quinto porrigit fidelibus merum pancm pro corpo^ Gbrifti,Nam ante ufum ait non ciîeibi corpus ChriftiJ” ùfu autcmnonprofcrt ucrba Chrifti per quç confccf’'“’ fitjErgo nihil porrigitniiîpancm,ex pane enimnonfit^of^ pus Chrifti fine uerbis confecrationis»Sexto peruertit or^’ nem ueritatis,Nam quod uerbis confecrationistribuere^ bcret,tribuit ufuifumentis,Non entra per ufum fit pr^^f* corpus Chrifti,ut ipfeputat, fed per ucrba confccration*’» quçanteufumfuntprolata,Ipfeigt'turperuerfetribuitp® | fterioriquodpriori tribuendum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r
Quod fiquis dicatjln alijs facramcntts ita effe, Utin ir j ùfuperficiatur fubftantiafacramenti,ficuteftüidereinl’’/ ptifmo,c5firmationeamp;c.Nonenim perfedum eft bapt“* ma,niiîquando aquae applicatur baptizandusô^dicituf^' Egotcbaptizoin no.pa.etfi.etc.HuicrefpodeturqiiOquot;®^ tpfodiffert Euchariftiçfacramcntum abalqs,qgt;aliorunip' fcdio in applicationc feu ufu.hoc au te in confetrationcp’^ nis amp;nbsp;utniperficit.Idcoô^in alijsfuonoie agit miniftff)^ I ego te baptizo,ego telinio ÔCconfirmo amp;c.In Eucharift'* autcm,non fuis fedChrifti utituruerbis, At ucrba Chr*“ cfficacifftma funt,longe magis quàm miniftri.Imo nono ^qua n omnia iîmilitudo. Perfedto igitur amp;(. fûbftatiÇ chariftiçfacramenti,non ufu,fed ex uirtute ucrboruf' Chrifti,expendenda eft.
‘ AVTORITATE SANCTORVM
Patrumamp; antiquorum.
ANtiquiffîmus Apoftolorum difcipulus S. Dionya*^ in lib.de Eccle.hierar.c.j. ait iîc. At ucro Pontifex,f® dtuinamnueralaude^fecutusfueritjfacrofanda Si augU^ ftiftîmamyftetia conticic,SCquæantelaudaucrat,ucnc(ai’^
-ocr page 395-ConfcffîoBucetû
flisopertaataabditafignisjinconfpedumagit, diuînaque munerarcucrenf oftcndens,ad facrâiUorû côtnunione« ip fecôuertitjôôreliquosutcomunicéihortatur.bxnisco tat^ hçcfacramentacçkftiapconfecrationisuerba pnus co ici, £lt;populoreuerenteroftédi,ante$fcquaturufus lumendi.
Ireneusauditor Polvcarpi,quiSJoannesEuang. ƒ cipu iv lus{uit,aiilib.4.c.3X,Nouitcft.nouamdocuaoblaiioncm qaàm Ecckfia ab ApoftoUsaccipicns,lnuni^ïlo mundo offen Deo,De qualatiusinfta,c. 34^ differit.Conftat aute oblationem preccderc ufumfeu fumpiionem,pnus enim a endos dco offertquàm de obbtioncipfe cum a qs partiçw pat Lcui.6,Non offert autem panem et uinum fimpuciter, ted in corpus ÔCfans.Chrifti tranfmutata, Ait,n, Iren^us. limnoniôn.unispaniseft,ttdEud«ùftigt;.« dvwbas K«
1 nbsp;nbsp;Usconftan!,ttncnaKcœkfti.Eftigitut iblucic co.pu.
\ nbsp;nbsp;nbsp;Chtiftiper confccrationem,quodetoffertur Deo anquâm
1 fubfequatur ufus communicandi.Er go non ex uVu, led ex
' nbsp;nbsp;nbsp;eonfecratione per uerba Chrifti fubftantiafiter adeft corpus
Cbtifti,fiant uere adeft,^sadeffeprohibct,nifimox kqua^
\ tutufus,Cünonabufufedäconfccrationebabcateffef
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TenuU.Aphcr,uctuffiffimu8 intetbiinos autor,iib.x, ad U V
1 nbsp;nbsp;nbsp;uxorê fuâ fie ait,Non feiet mar itus ,qd feer cto ante oem ei*
\ nbsp;nbsp;nbsp;bum gufteSjEt fi feiuerit pané, no iUû credit euej^m dicitut
\ nbsp;nbsp;nbsp;EtiUb.de corona mrtitis fie ait,Eucbariftiçfacrrn,oC in tern
I nbsp;nbsp;nbsp;poreui(ffus,et oibus mandatû à domino,etiä ante lucanis
\ nbsp;nbsp;nbsp;ceiibus,necdca\iorumanu^prcfidétiûfumimus.Ecce
\ nbsp;nbsp;nbsp;xor Chriftiana domifecreto ante oém cibûguftauù pané,
\ nbsp;nbsp;nbsp;que Euebariftiâ dicimus,manfit ergo ibi corpus dnimu\ to
\ nbsp;nbsp;nbsp;têpore,antc^fumeret,Éticctibus ante\ucanis fumebat à
\ nbsp;nbsp;nbsp;facerdote,quiptiuscófecerat puerba cofecrationis,^ obtu
\ nbsp;nbsp;\«at in miffa D co ,ante^ portigeret fumentibus,Nó igitut
\ ?bufu,(ed aconfectationeeffchabetEuebatiffia, Ouÿ
-ocr page 396-MifccIIJtMrLTraâ. IX.
nil. ôngrncsinMatth,Homcl.3ç’.fîcàit. Panis dcüs uerbum,corpus fiiurn cfle Iatctur,uerbum eft nutriifl* rium anima rum,uerbum de dco uerbo procedcns, Si p’'quot;’ de paneccleft:i,quipofituseft fuper menfam, Dequa ptum eft, Præparaftiin confpcdu meo menfam, aducriu* eosqui tribulantmc.EcceÔ^ Origcnes teftaturjpancrn'^ ftum effc corpus Chrifti ôi pofitum effe fuper menfam, N ergoufujfedconfecrationetab's eft,quia ante ufum fuf^ menfam ponttur.
V, nbsp;nbsp;nbsp;Cyprianus in fer.de lapfts, fic habet. Et cum quaeoa®*
mulicrarcam fuam,in quadominifandumfuit, manitquot;’ indignistentafletaperirejigncindefurgentedcterritacft)'’ änderet attinsere.Hinc maniieftc conftat, fandum doni'* ni,id I EuchariftiS,eo tepore etiam domi priuatimmai^ retentum fuiftCjT antum abeft,ut abfcj ufu cfte aut ad tempus non poflit.Semelenim uerbo dei faâum, netfcmperquàmdiumanet fpeciespanis qui in iHud co*’* fecratione facerdotis conuerfus eft.
Y I, Necexufudependitj^aperfefubftantiaeftSCpftft^^“* fiftit. Ambrofius in lib.de exceiTu fratris,c.xficait.In |
•’ fragioconftitutus,nonmortémetuens,fedncuacuiisniy^ fterijexiretè uita, Quos initiatos efle cognoucrat,abhi^ diuinumillud fidelium Sacramentum popofeit, Non iil curiofos oculos infereretarcanis,fcd ut fidei fux eonftqu^^^ retur auxilium.Etenfm Ügari fecit in orario, Si orarium n’* uoluit in collo atejitafedeiecit in mare,fideifo!iusarmaqi'? j renSjNecdcfcruitfpcs ,ncc fefellit opinio. Denicj primti! feruatus ex undis,amp;inportum terrenæ ftationis prxfulem fuum,cui fecrediderat recognouit. Nam qui tummyftcrqcelertisinuoluti in orario prxßdium fuim' expertus,quantum arbitrabatur,fi orefumerct, Si toto
-ocr page 397-Noiîæ opfniönfs Luth.Rcprobatio, i» lt;?ions haiiriret area no f Quam maïus putabat fufum in ni* fcera,qiiod tantum fîbitcdûorario profuiflet, Qiiidobfe^ cto apertius hoc San, Ambrofq teftmiomo afterri aut dici «îucatrEcceabinitiatis feruabat fandum domini in nauf, à Satyro fratre S, Ambrofij recipiebatur non in os,fed in colloteâumôd inuolutumorario,ÔÔ ciuspræfidio primus emarifaluatuseuafit, Quis ergo negate queat,ucrum ibi fuiffecorpus domini,quod tantæ fuit uirtutisfSô tarnen iî# ne ufu fumptioneibi erat. Ergo falfum eft, illud fine ufu non elfe autremancrc.Multo quidem plurafunt S« Ambro fijteftimonia,dehocfacramcntoinlib, deinitiandis myftc rtjs Lib,4. c.4.defacrainentis,fed eabreuitatis caufa hicomittuntur,
PiusPapa.I.quipræfeditcircaannu domini.l 73. Sic VII. ait,Si pernegligcntiam aliquid de fanguine ftillauerit in ter^ côfccra. ram,lingua lambetur,tabula radctur,S(i facerdos qo, diebus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ- “ ß
pœniteat.Ecce quam aperte dicitantiquusifte pontifex,fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
aliquiddcfanguineftillaueritin terram, Quaigitur fronte neget aliquis nunc, extra ufum non effe ibi fanguinem, fed dfundimerum uinum dicat î' Qrn perconfecrationem ui# num tranfîuit in fanguinem,ut ait Ambro.
Paulinus in uita S. Ambro. SC Eufebius quidam in uita S, Hicronymiatteftantur hos fandos in exitu fuo corpus jjjj dominifibi allatum fumpiifre,Et Eufebius in Hifto. Eccle. byter, refert quendam non potuilfc mori, donee affcrrctur ei in ca niftroiunccocorpus domini miflumà facerdote. Semper igiturlicitumfuitjCorpus domini referuare in uiaticum,pro infirmiSjQuadereapcrtusextatCanon antiquus Conciltj Guarmacienfis.In liæc uerba, Prefbyter Eucharißiam fern pcrhabcatparatam,utquädoquisinfirmatusfueritftatim eumcommuaicetgt;neiinccoramunionemoriatur.
Zz Symmji^
-ocr page 398-MifcctI.Lft)JII.Traâ. IX,
IX, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sy tûmaclius Papa,ante mille annos,fedt Rom» in
Exlib.Pon# tica Sylueftriô^MartinifuperaltareCiborium argenteui” tificali, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod penfabat libras ex X, Similiter et in BafîlicaS.An*
drcæapud bcatû Petrum fecit Ciboriumex argentoôif^”’ f e(rionem,pcnfantem libras C X X. At nemo ignorât, û* boria fieri,ut in qs refeructur ucnerabile facramentuw, , Dent(^inConcilioArelatenfifîcftatutum legituï.Qi'’ dift jVSui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f’crifidum,fi^mu8 uelaliud aliquo®
bene non. animal illud comederit L X. diebus pœnitcat » Qui autei” perdiderit illud in ecclefîa,aut pars cius ctcidcrit,6^ no”quot;” uentafuerit X X X.dies pœnitcat .Exhocquo^ Cano* ncliquidilTime côftat,Euchariftiamextraufum conwni^ cationismanereS^referuari polie, licet propter ufutnwn^ municandi referuetur. Nam tum ftatim definit ibi c»*i“ nonaflitmoxufus,
Infinity profedo extant biftoriae, cxcmpla apud Bt* dam.Anfelmum,Lanfrancum,AlexandrumdeAk’)^'* bertum ,Thomam, Antoninum ,Vincentium, Seeded* rqs miraculis,quaccirca corpus DominiinEcckfijsi't*''^* uatum contigcruntjVt impudentilïîmum fit, omnia neg’ re, ÔC dicere,ibi non eflecorpus Domini, fedpanem tum,Cumconftetcx Sando Ambrofîo,pcrconfecratiofl'’ uerbapanisfubftantiam tranfmutatam ô^conuerfatnt'*'’ in corpus Chrifti,quod uana et erronea opinio neqoaqtpn* deftruere aut corupere aut ex fpccicbus panis dcpclkre po* teft,quorafitibi uirtute uerborum Chrifti,quç longe liorcft,quamutccdatimpiçopinionis figmento liuinaDO,
RESPONSIO AD OBIECTVM.
IN Epiftola Clementis ad lacobum fratrem Domini 111 hibttuttCctte tanta in altario bolocaulfa offeraotgt;lt;iu^”^ tapo*
-ocr page 399-Nöää opinion» Lutb.Rcprobatio.
Upopulo fufficere debcant.Quod fi rcmanfcrint y in eratti# num non referuentur,rcd cum timoré amp;nbsp;tremorc ckricorfl Sc diligentia confumantur.Ex bis patct,quod referuan ho^ ftix conCccratx non debeant in craftinum, fed confumi à Clericis.Refponfio.Eo tempore non erat nec£ffarium,ho # ftiasteferuare infirmis,ficut nüc eft. Qiiiatunc quotimc communicabant omnes , utpatet ex dccimo Canonc poftolorum’« Deinde non negat Clemens inteferuatis aut teliäispoft populi communionem particubs effe uerum Corpus ChriftijUtinegat noua opinio, fed cótrarium platic in eadem affirmât epittola. Sic enim ait. Qui aiucm refidua Corporis Domini,quae in facratio rclida funt, côfumût,no ftatim ad cómunesaccipiédos cibos coueniat,nc putetfan* âxporcionicommifccrecibû,quipetaqualiculosdi^uus in ftceffum tunditur .Quinetiam refcruari 8lt; cuftodiripcr^P iniittitincadtmcpiftola.Sic enim ait,Tribus gradibuscoP miffafunt facramenta diuinorum fecretorum ,id cft,pterp byterOjDiacono 8C miniftro, Qui cum timoré 2lt; tremore ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clericorum ,reliquiascorporis dominici debent cuftodirc
I tragmcntorum,nequaputrcdoin facrario inueniatur. Vt I nbsp;nbsp;nbsp;cumnegligenteragitur,potcioni corporis domini grauisin
I nbsp;nbsp;nbsp;leraturiniuria.Exhisigitur conftat,femper licitum 0^ con*
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(uetumfuiffein Chriftiecclefia,teferuarc ftC cuftodire in fa#
I nbsp;nbsp;nbsp;crarioautciboriopartieulasconfecratas,quashic Clemens
I teliquias porcioncscorporis dominiciuocat, Quamuis I cantcljc gratia Cctipferit, eas teliquias àClericis confumi ' nbsp;nbsp;nbsp;debere, Qciia tunc minus neceffarium erat,quam modo
tefetuarein craftinum ,quîldo omnes fideles quotidie com . municabant»
-ocr page 400-' MtfccHXib. IILT«â,IX, ’ï
Si dicatur, Euchariftiâconfccrari in cibum QC potual’i* m!C,nonadrcferuandum,faciliseft refponfîo,quod referuatx hoftixconfecratxin cibumSCadufumfiin^“'?’ rcferuantur,amp; in hoc nihil ht contra ullâ fcripturam • M potcrit ex ulla fcriptura probari, corpus domint dcfîn^f“^* ’ efle,niii ftatimfumaturjb'alfaigiturô^impiaprorfuscft“'’ noua opinio.
Error noux opinionis inde ucnit,quod nefciunt minesdifferentiâ inter Euehariftiâ ÔC alia facramcnta,Q!'s fane duplex cft(ut fupra quoijdidu eft) una in boCj^o®“ aliorii faramétoru pcrfedio confiftit in ufu SC applieat'^/ materix no in cofecatioe materix,ficut Euchariiha,BaP*'* mus enim noeft gfedus, qn benedicit fons, ncccoflhf^’ tio,qn cófecraturChriamp;na/edqnaqua et Chrifmaappl’^^^ turin ufumcfi débitauerborû forma, At Euchariftia”^'”' eft pcrfe(fia,^uando uerba confecrationis fuper matcrun* profcruntur a facerdote. Altera differentia eft in boc,q“® circa alia facramentautiturfaccrdosuerbisfuis,utEgotf^’ ptizo,Egotclinio,0Cc. InEuchariftia autemutiturnóiu'’ fed Chriftiuerbis ,utidocet S.Amb.dcfacrameiisli.4’M*
Magna eft igittemeritas impudcntiacjSCimpietasU* theranorum,quicontrafidemtotiusEcclefixac totretrolÇ culorm,audcntabfcjomni fcipturx authoritatCjaffirn’^'^ quod in rcßduis particulis confecratis, qux rematienf P^'‘ cômunionê in altari, et cóferuantur in ciborijs pro infirn’^ autrcponunturaccircumferunturinMonftrantijs,nonfii ampliusibifubftantialitercorpus domini, licet ibifanitan tea per uerba confecrationis. Hócautemnouum impift’^ . tis figmentum confutari poteft per fubfequentcsquo$^f‘ uiufcula s rationes*
Ratio*
-ocr page 401-NouæôpinfonisLutb.reprotâtfo»
^^Tl ONß S XX. CONTRE.
nouam Lutheranorum opinionc de Euchahftiai
X 7Erafunt ucrba Chrifti,Hoccft corpusmcum,Athçc V femel fuper refiduas partes pxolata funt, crgo uere ^Peisdicûtur,fcn'ptumeftentn). Cœlum 3d terra tranfibût Wcrbaautcm meanontranfibunt,Matth.X4.Luc«xi. _
Scriptum eft Nu.ii.Si dcderit mihi Balac plena do# quot;* trium fuam argenti 8d auri,non potero immutare uerbum l^ominiDei mei.Aihoceftuerbumdomini, femel prola# tum fuper panem,hoc eft corpus meum .Quis igitur pote# tit hoc immutare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Nu.zj.Non eft Deus quafi homo ut mentiatur ,Ncc ut filius hominis ut mutftur.Dixitcrgo ôdnon iaciet f lotf cutuseftôdnonimplebitf Atd»xit,hoc eft corpus meum, biceftfanguis meus,Ergo non mentitur nec in uetbo fuo tnutatur,Mutareturautê,ficontradidorium (nerope,hoc uoneftcorpusmeum ) fieretuerüm». ” î..-. .j.
Exo.^.Poneucrbameam oreeius,etego eroinorc tuo,ID^» ßdinoreillius.Hanc fententiamueriflîmedicere poflumus defacerdotcconfecrante.Quia non fuis fed Chnftiuerbis conticit,Cum igitur dicat,hoc eft co.m.Et non fit Deus fi# cuihomoutmentiatur autmutetur,Non eft credibile, ^d hæcuerbaChriftifiantfalfa,aut mutentnrs ex hoc nbsp;nbsp;non
ftatimpofteorumprolationemfequitur ufus aut fumptio facramcnti.Nuf^ cnim feriptum eft ita,Hoceft corpus meum,fi mox in os fumatur,Définit autê efle cor pus meû, , nbsp;nbsp;finonftatimfumatur ,Temcreigiturhoc ànouis fedtis af#
l (eritur.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Reg^j.Creuit autemSamuel,6d Dominus erat cum Y•
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Zz eoôd
-ocr page 402-MifcelUibJILTfaâ. ÏX.
co,K noncedditexomnibusu«biseiusmtcrfam,Sinihi! uerborum Samuelij cecidit in terrain, quantominush^c^ facratifliinaucrbaChriftijhoccft corpus meum in tarJi” cadent f Caderentautem in terram,fi ullo padofitr'”' falfa, aut contigcret ca in cafTum ÔC fruftra cffe proljt^i
' Quoduti^fieretjiideiineretibieflc corpus Chrifti,antf* quam fumcretur hoft ia»
Yf. Gen.x^.DixeruntLabanctBathueljAdominocgf^^’ J ’ eftfermOjNonpoffimusextraplacitueius quic»?^ alnid lo' g tecu,Sic Ct ifte (crmo.Hoc eft côrpusmcü,à dno egrdwlt; 'cft» Nemo igitur extra placitum eius quic^ aliud log autuere poteft. Aliud auté loquit,qui ait,Nó eftibi amp!j, corpus Chriftijfi cefletufus aut fdptiOjCt non ftatimfumst'
VI Dcut. i.Increduli ad fermonem Dei murmuraftisint’* bernaculis ueftris. At ifte eft fcrmo Dei,fuper panem tus,hoceftcorpusm»Ergo incredulus eft Si murnwratoG qui negat ibi cftc corpus Chrifti,ufunon ftatim fcquentf* Nuft5-n.prçcipic,utftatim poft prolationéfequat fûpt‘®‘
VUL nbsp;nbsp;3 • Reg.Igt;.Ait muiter ad Hcliam,Vir deies tu, ucrW
domini in ore tuo uerum cft. Sic Si in ore facerdotis crantis uerbum domini uerum cft,Hoceft corpus w. Efg® ma net uerum. Non cnimprædicatur ibi accidensde fubd doquod praeter fubiedi corruptionem adefle Si abeff««’® tingat.ficut quando dicitur,homo eft albus ,fed cft ibi prÇ^ carlo fubftantialis ÔC idcntica;Córpus enim Chrifti non® accidens,fcd fubftantia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ;
Pfal.jx.Quia redueft uerbüdni,8i omnia opaoinsin
IX. fide.Âtinc5fecrationeEuchariftiaeucrccftucrbûdni,ôi®* , pus cófecrationis n on hois fed del cft,ur ait Arabro. El?® uerbum illud eft redum ct opus illud in fidc.Ait n.S.Aug* Qpid eft,Rcdus eft fcrmo dnifNon tefallit,tu eu noli*quot;* kfd
-ocr page 403-Noua OpinionisLutb. veprobatlo. iSo kre,lmotutcnoUfaUeïc. Quls.n.faUetoia fcientcm t Sed mentiia eft initias fibi,qïh te dus cft fertno dni,Quâ aût te âus effet hic (eimo ôi hoc ucrbutn dni,H.oc eft corpus tn« fi conwadiAoriû eius (hoc non eft corpus nt.^ effet uerutn et ttäumfAut quohoc opusinEuchariftiçcôfecrationc effet inhde,inueritate,finon pertnanerct redum ôC uctum, a.Tim,z,Dcusfidehs]gmanct,negarefctnetipfûno po« X. ttft. At ipfe dicit in ore facerdotis ,hoc eft corpus tn.Qviô i# giiurtidcUsgïnanet,finômanct ucrûqd ipfc dixitfSi afit uetûmanet ucrbutn eius,faffum uticÿ 6lt; impiû cft,dicere,lt;$ non maneatibi corpus Chrifti,quod ipfe conficiendo dicit dicendoconfie«,Quifquis igitur id negauetit, 6C Dtus ( nbsp;nbsp;negabit eum,finon crédit,ut ait ibidem Apoftolus,
1 Pfaf.l »lt;5,Quoniam confirmata cft fuper^nos milcricot# XV 1 nbsp;nbsp;diaelut,6C uetitas ànimanetinçtetnû,Quoauictn confit#
\ nbsp;nbsp;tnatamanctei’ mffericordiafu^no8,fiexEuchatiftiatemei
\ nbsp;nbsp;nbsp;confcctata corpus dni cuanefcitf Quod.n.euancVci^ncj dt
\ nbsp;nbsp;fitmumaut confirm atû.Si et go uetitas dniih EucbMitua
\ tft,utilt;5manctinatetnum,amp;Cnonpotetittaffita8iDinabc# l nbsp;nbsp;te focum,quia uetitas dominimanet in aternum.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfaf.U$An ateinôdne pmanct ueibûtuûî c^\o, vnge#
\ nbsp;nbsp;nbsp;neiationc et genetatione uetitas tua,fûdafti terra et P^jrna »
\ nbsp;nbsp;net. Athoc ucrbû Dni dat nobis pancm de cefouetû Voh.ô
\ nbsp;nbsp;V tritas igitur eius permanet,ÓC non euanefeit ceff^te uru,
l nbsp;nbsp;Non.n.abu(udepcndctÇubftantix uetitas ,PGtcft,n,\u^
\ nbsp;nbsp;ftaniiaeffcfiacu(u,fcdnonecontta,Vfus.n,accidcnseff 24
per (c fubüftercnon poteft ,fîcut poteft f ubftantia,f undauit \ nbsp;nbsp;nbsp;itaojdominus tertam,corpus fuum in EucVrariftia,utgma(»
y nbsp;nbsp;neat,nonutMan(eatautcuane(cat,ad\ibitumhotninis aut
\ nbsp;nbsp;adfaffaopinionisphantafiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Xllli
\ T obre, tpiwio, Audi ÜU mi Utiba oiis mei, 24 ea in \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coiuft
-ocr page 404-MifccIIJtb.riK Trad,IX,
lt;ord€ tuo quafi fundamentum conftruc. Haec in Chrifti dtda funt. Verba fane confecrationis funt uabacf fiuSjErgofuntincordibusnoftn's perfidem confttuen autftatucndaquafîfundamentum ,SC non quafîfuan’ fuperficiesjfundamentumautem ftabilccft ÔC non fcit.Cum (giturper uerba confecrationiscorpusChnHgt;' r fubftantia panis conficiatur,eis firmiterut fundamento^ hærendum acinnitendumeft indubitata fide,ac mm’''’ credendum autopinandum, ne fufpkandum quide^ ’ «el leuIter cogitandum,quod propter ufum ceffanlé cen mox etiam ipHus rci ueritas ôd fubftantia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
XHn. Pfalm. 144, Fidelis dominus in omnibus tierbis fn‘^*
Qé fandusin omnibus operibus fuis.In Euchariftia eft ÔC uerbum opus domini,nonhominis,Ergoinds'‘, delis eft et fandus. At fî non pcrmancrct ibicorpus donquot;'’' ufuceflantc,necfidelis effet DeusinuerbisconfecradoniS! ncc fandus in opère confedionis, Quianccuerbisindquot; ■ ueritas,nec operi firmitas ,fancrrcenimfirmarceff XV. Prouer,3o,OmnisfermodeiignitusclypeuscftoniD'
bus fperantibus in fe,Ncaddasquic^uerbisillius,nei'quot;'^^ niarismcndaXjMendaxeftigtturquicunçp bis uerbisD^'' Hoc eft corpus meum,addit alia uerba,ex fuo pedore«”' fida,Qualiafunt. Tune primum quando fumitutjltf'”' quouflt;ç durât fumptio,Item,quando in ora fidelium titur,Itemantequàmfumendiccffetufus, NonautemP®'* quàm ceffat ufus.Nihil enimhorum uerborum in uerbis o'” rcpentur,mcndax igitur inuenitur,qui talia ex fe confiné git ôf uerbis dei addit,
X V t 1 Ecclefi. 12. Verba fapientum , iîcut ftimuli, K 9”’® claùiin altum defixi,quæper magiftrorum confiliumds/ tafantàpaftoreuno,hisanipliusfilimine requiras.Qpquot;*
-ocr page 405-, Nouse OpimonisLuth.rcprobatio» iSi quisigituruerbis confecrationis amplius additautrequirif, Contrariuseftueritati,0i uerbaDd habet, non qualî clauos i nbsp;nbsp;nbsp;in altum defixos, fed uelut arundiné aut ftipulam quolibet
U uento fâlfæ imaginationis agitatam. Ait ita($ fupcr hîcc ? uerbaS.Hieronymi.Exceptishisuerbisquæabuno pafto i nbsp;nbsp;nbsp;te funt data,ôi à Concilioatc^confenfu prolata fapientum
1 nbsp;nbsp;nbsp;nihil facias,nihil tibi uindices,maiorum fequcre ueftigia,ab
1* nbsp;nbsp;nbsp;eoruraautoritate nondifcrcpes,Alioqui quærenti raulta,
i nbsp;nbsp;nbsp;infinitus librorum numerus occurret ,qui te protrahatad
il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«rorcm»
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecckfiaft, 2, QiütimcntDominum,non erunt incre# X VII»
dibiles uerbo illius,6lt; qui diligunt ilium, conferuabunt uer
1) biimillius.Hinc ergo fequitur, quod neq^ timentnet^ dili« 0 guntDeumü,quinegantineonfecratahoftia extra ufum * wtnptioniseffecorpus Chrifti,Quia nec^creduntnctjcon 111 fetuantuerbumdominiquod jn confecratione prolatû eft, i) I fedcontradiâorium dus temere fîneomni fcriptura 8lt; ra^ i I tionecontra data fandorum patrum teftimonia afferunt.
I Efaixquadrageiîmo.Ceciditflos,Verbumautem domiXVIII. i* I nbsp;nbsp;ni ftabit in æternum,Et c. nbsp;nbsp;nbsp;Sic crit uerbum meùm quod
I tgïcdieturdeoremeo.Norcuertcturadmeuacuum,fcdfa
1) I cietquæcuntjuoluijôd profperabitur in his ad quae mifiiV
gt;1 nbsp;lud,Conftatautemhoccffeuerbum domini,Hoc eftcotÿ
Il I pusmeum, Ergo ftabit in æternum, ÔC non reuertetur ua«
■*I cu«m,'Caderetautcmôi uacuumfierct,fî corpusdomini
ft 1 cffcceffaretquod uirtute confecrationisfemclfuit,
£11 Hieretnise fexto.Ecce uerbum domini fadum eft eis in XIX.
i 1 nbsp;nbsp;opprobrium, ôd non fufcipient illud. Et infra, Argentum
i teprobumuocatecos,quia dominus proiccit illos.Hçc Pro ft I phetsequserelaôdfententiaeos utiqjperftringitac percellit, 1*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aaa qui
11
n
-ocr page 406-MiiceltLib4IhTraâ.IX, qui uerbum confccrationisnon fufcipiuntnifi ad tempus quod ufui aut fumptioniimpenditur fed trabu illudin opprobriumö^ ludibrium popult,dum tarn hoftiam in capfulis autmonfträtijs rcpoßtam pfol^ Io habent amp;Î abominantur ,0^ confccratum uinum .. quam effundunt in terram aut retro poft altare.
Eiä. »• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt argentum reprobum, quod in fcoriam ucrfum dti
uinum eorum mixtum eft aqua,uta!ius ait propheta.
XX. Secundo Corinthiorumfexto,In omnibus exhibtat” nos met ipfos fient Dei miniftros,inmulta patientia ; / uerboucritatis,inuirtuteDci,AtnufquamcxhibcntKgt;’'’ nifeftiusfacerdotes Dei miniftros quam in altari, quan gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo ueritatis S)i. uirtuteDei (nonfua)Euchariftiainto‘'
ficiunt.Non euanefcitigiturilkid uerbum eteauit tus mox quando ceflat hominum ufus in fu ƒ mendo.Eft enim uirtus in finit a,Ô£S do/ minusipfe ait,Verba meanon tranGbunU
Scripta funthæc Mifn«,menfeIunio,Anno
MlSCÊl'*
-ocr page 407-MISCELL ANEO
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LlBRl tert 11
11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TraS^atus TJccimus»
BXCVSATIO CATHOl^îCORVM EX#
1 V^üiiwm {ututiConcü^DetertninationemPcï loan.
i I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cochlxum,Ratifponx iSAuni]
U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» î 4
' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nuidiffime Imperator, Augufte Sacra
' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiffime acRex CathoUce, Princcpsac
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniû Clementiffime ,C.û facratiu»
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maieft.tua non leur cumdifpendioVum#
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptum amp;C regnotum atqjprouinciarum tua
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïûpeviculo atcp incommodohuc uencrit,
\ ^nôbrcuitemporeexpcdetPrincipû,acftatuûfacriRo, Iroprr^ conuentû,utfua ÔCfapientia ÔC autoritäre cocordes
i teddat nos Germanos, in tide 6C religione fupraX X Jam
1 annos maxima cum animarum iadura dilTidentt^, Nonul
A li interimProteftantiu Concionatores non uerent nos pu»
1 lgt;lkctraducere,atqjetiam damnare, 66 abyïïblnftrniadiu»
I dicare ,propterea,c^uod nolumus in eorum fententiam con
1 redete,antequam eorum dodrina publice in Generali ap»
1 Vtobttur Concrlio , Nouo itaqg agnomine probri gratia
I uocanr nos Expedant es,qui falutemnoftr am coftituamus
1 tuper ttaditioneshumanas,P roinde comparant nos lud^is
I qui uaneluum expedant Meffiam. Operçprcciûigitur
1 ruerit,nosab hoc probro excufareac uindicarc 6lt; expeda» I tionisnofttat caulas reîerre, ut tepellamus ÔC conlutemus \ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aaa 2 gra»
-ocr page 408-MrfcctLibJILTrad» Xgt;
grauiffîmamSCiniquiffimam eorumcalumm'am,cjü3fl‘’’ pubh'eedtfFamant,dicentes,nos fcire,quod eorum dodf*'” ueritas fîtÔd ueriimEuangeliu,idcjnos agnofcere ac d, nihilominus tarnen ucritatem Euangelium tnur.Qiiod autem nos non ex malicia,odio aut iniiidisr ex iufta ÔC neceffaria falutis noftræ cura 8lt; fynccro tiniöi'’ tæconfcientiædidamtne,ucrjijEuangelii autoritate.t^';''^ femus eorum dodrmam approbate ÔC acceptare, nifî examinetur Sc comprobetur â Generali CóciliOj aut àfummo Poniifice Q)(. fede Apoftolica facræ tuæô^ mukis SCiuftfsrationibusprobarepoflîifflUS.Q!', rumnonullasbreuttercômemorabimuSjgquasS^' tuaeetoptimisquibufi^uirisnos excufatosfore
Primu igit’jCû probe fciam us,Luthehreprobadogf’jl iampridemantcannGsXX.publicedamnataene,ud^L fa ô(^ hærctica,Vuormactîcquidcm in Conuentu per Edidum publicum,at^ etiâ per fententiam â tua propria manu fcriptam,Romæ uero à Papa in'publico cofiftorio,per bulla autenticam peromn^’ * tioncsChriftianinominis promulgatam, At^etiaiuç fqSjLouanijjôdColoniæperfolennia décréta ôif JDeterminafionesprobatiflimoru dodorû faciikat*^ j, !ogicæ,Qijin etiam feueriffimis interminationibus,k^ disSdlcntentrjs Cbriftianorum Regum 6^ totam fere Europam ,In Gallijs,Hifpanqs, Anglia, Italia,Polonia,amp;c.No eftigit nobisp cofctêtiasnolk^^^ | tcgrû aut fecurum,contra tot ac fantas damnation*sKgt;^ tias,Luthcridoëirinam,quamipfecum fuisadban^*’ ,j, proEuangcliopererrorem(utarbitramur)habet,appf^ re,nifîaliter ab uniuerfali Eccleiîapcr Generale decret» fueritjd quod nun$foreputamus,Tenei^i'*^ j
-ocr page 409-Excufatio Catholicorom» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 3
non folum propter iram,fedctiam propter confcientiaxn,fu Pwïoribus nofttis patere,ut ait Apoftolus.
Secundo.Cum non ignoremus,Lutheru in dodtina fuaperfçpeuariaffeacmutaffcfuamfententiamj^fedo no potuimuspconfcientiam,Ecclefîç(c|uâm Paulus uocatco lumnamet bafîmueritatis)fententiâ, à tot fandis patribus traditara Slt; approbatam,atlt;5 totfçculis uniuerfaliter per to tam ChriftiEccleßamritu continuo obferuatione per# petua confirmatamjtemere dcrclinquçre,ÔC neuis Lutheri ôi quor undâinquietorum et nouas res querentium homk num,complicumeius,dodrinaset Ceremonias amplexari. Quia magis crcdendum eft Apoftolo,^ columnâ ÔC bafim uerit«tisuocatEcclefiâi$Luthero,qui uft^adeoincôftani * uarius eft in dodrina tua,ut non folûTheologi £lt; erudw tihominesjfedetiaranonnulli laici antilogias eius deprae; hendcrintjQLÜppc extatquçdam contradidionum eius ta bula,in quaGafparus Querhaiæet,GiuisHaUenfisin faxo • nia,demonftrauit ex diuerfisLutheri libris XXXVECon tradidiones circa unicum articulum,quicft: de Comunio# neEuchariftiç,Non igitur fuper ft abilem petram,fed fuper mobilemarenamæditicataeft eius dodrina,Nonpoffu# mus itaquefaluaconfcientiafidcm Ecclefiæ antiquam 6C firmâ deferere,et pro ea Lutheri dodrinam teraete,ante^ à Generali Concilio difeutiatur ,ampledi,
Tertio.Nonlatetnos ,quantafuerit hadenus difeot# dantiaamp;i contrarieras inter Concionatores Proteftantium, in plaerifcçarticulis,maxime de Sacramento Euchariftiac, i nbsp;nbsp;nbsp;Namlibri eorom contra fe inuicem xditi id eos negate non
l nbsp;nbsp;nbsp;fînunt, Nonpoffumus igitur bona confeientia certamEc#
I clcfîxdchuiufmodicontrouerfqsfidcmôC fententiam di# I mittete,iocertis illotum opitiionibus nouis aut male re^ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aaa 3 nouatii
-ocr page 410-MifccîUiKIILTraâ.X. nouatisatqueinterCrfccontralijs adhaereie, nifipcrfpij!! turn fandum in Generali Concilio aliud edoâiao^*' füerimus.
Quarto. Videmus cos multos nunc alTerere articu®^’ quosfcimusiam olim ab Ecclcfia contra antiquiortsbï* tefesdamnatos clTe,Qiiales pcrmulti Icguntur circa res Leoniftarum.Vualdcnfium, Albigenfiiim, darum, Vuiclephitarum ô^c.Verbigratia , Horas Can® nicas ôi uarios canendi modosinEcclefijs nihilproddw Item Sandorum fefta,Ie(unia, Ordines , Bcnediflio” faits,aqiiæ,herbarum Ôlc, Pro nihilo efle , DécrétaP’’ trum, Dccrctalefqj Ro.Pontificum, QC fandorum patnquot;” expofîtiones nullius ede autoritatis óóc. Quomodo nunc tandem faluaconfcientiapoffimus talia in nis approbare,quætot iam faectilis ab uniuerfali Ecd^' Prouer.iî. publicefuntreprobataet damnataf Scriptum eftento-^, (b.cu.amp;tf. tranfgrediaris terminos ant/quos quospofuerut patres tut« Item.Nc dimittas legem matris tuæ.
Quinto,Expert!nuper fumus,HagenoiæôiVuortn2t ciae,quâm infida lubricafiteorumftipulatioatquepff miiTio circa concordiae tradatus, Nam cum anteanobi* fcum Auguftac in multis Conleflionis fuae articulispct ptenorum colloquium concordaflent, aufifont earn 0^ gare SC rccufare concordiam, in publicis Impcri) Conueo* tibus, Nos ißitur aufi non fumus ncque confcicnttjsnofttt’ tutumeft,a certts Ecclefite traditionibus rcccdere,atqut incertos concordiae articulos ab eis rccipere, quos poß^] forfitan iterum fint mutaturi. Prohiber enim nobis idud facra fcriptura, dicente Apoftolo',ad Galatas.Siquis bis aliud Euangclizaucrit prêter id quod accepiftis,anathti ma fît.Item ad EphefiosJam non fimus paruub’ flutßuani ‘ tes,»
-ocr page 411-($4
Excufatio CathoUcorum.
tes,6{circumfcramuromniuentododrinæ in nequicia ho minijm, Scimus autem muliis experiments, quàm incetf txfîntnouæ apud Lutheranos ordinationes ,at^anno in annö uariabiles, Si iam fæpemutat:c,adeo,ut no ucreant *^iquando publice prçciperc,iUa 5u iUa effeobferuandajdo» nee aliter aut melius ordtnetur.
Sexto, Nihil illicertius pro Buangfelq ueritatc nabent ïpudfcmetipfosquàmfuam Conteffionem ÓC Apologi«’ gt;na,quasC3cf, Maieftati obtulerunt Auguftx» At probe eonftatnobis ,in qsquoque non femel ab eis uariatumeb fe,Namautoripfe Apologise publice praetatus nbsp;nbsp;nbsp;Apo#
^ogiamincafnrma,quaC!ef. Maieftati obl^a eft, a ie ae# ditamnon effe,Bt Confeffïonis OriginaleGermanicum, , nbsp;nbsp;quod Cxf.Maieftati oblatumeft, non per omnia concor#
I dat cum latino cxemplari, quod Paulo poft euulgaturn I ^uitjPrxtereaobttuferuntnobisnuperVuormaciaein Col I nbsp;nbsp;Bquio nouum ÔC Confeffïonis 2£ Apologise exemplar
I ^uod in pluïimislocis aliter habet quàm habuçrunypriogt; l nbsp;nbsp;U exetnplaria,Qita igitur confcieniixfecuritatepolumus,
\ tiufmodiConfeffionem amp;C Apologiam, toties uariatam, I paulo poft iterum uariandam, pro uerbo Dci autpro l nbsp;nbsp;Huangelqucritate acccptareôC agnofcerc r Cum Veriptum
l fit,VetbumDomini manet in xternum.ltem.Celum ot \ lettatïanfibuntjU^rbaautemraeanontranftbunt.
11 Septimo , Quamuis uulgo dicant, fe ucllc perma# 11 nete circa iam diftam Confeffionem 24 Apologiam, ' l Reipfa tarnen cempertum habemus, eos in praûica (uaîgt; \ 1 tnm Ecclefiarum multa aliter doceve ac faccre quàm ha# \ I bet ac docet Confeffio 24 Apologia^Verbi gratia , laôi#
l tant (e(e in illis quod Miffa non aboleatur in corum Bc# . \ cldns jfedobftruetuireligioftffiw conftietis C^remonqs, A V
-ocr page 412-MifcdtîibJILThaX*
nilî can tu s altquando Germanicu» admifccaWf P/% populum.At publica corum pradica longe aliter Lj deOjUt ante annos Quin($ ,n5nulli Côcionatorcs Ciu Impenalium,cum de Concordia inter ipfosôd genfes Thcologostradaretur,grauiter contra rum ritus fint conquefti,ncmpe qj uterentur adhiK busjueftibus facris,eleuationc hottiæ confecratx bus Kc. Quibus illi,ut fatisfacerét,dicebant,in Hafliâ modi ritus non amplius obferuari, Quomodo . uant Miffam confuetis ritibus,qui potiffimam Miß* P j tem ( nempe facrum Canonem ) non folum tuntjuerumctiamdeteftantur, acdamnant ueluti^F’ Non poffumus igiturbona confcientia eorum ConMquot; ' nem acccptare aut féru are,quam ôé ipfi non feruant in clefqs fuis, fcimus enim Luthcrum ita cxofam habere*” fam,ut nomen ipfum dicat efl*c abominabile, quo proW^^’’ cruce fignare fe debeat homo,perinde at^ fit quando pf^‘ fert nomen Satanse, At nulla fcriptura ficloquiturdetnii‘’t ut ipfeloquitur,Non eft igitur Euangelica eiusloqud’.
Odauo,Expertiperfçpefumus,quantostumutoS)”* xas,feditiones,at($etiam cruenta bflla hoc ncuumeoruH* Euangeliumpepererit.Cum palam fcriberent acprxdi»' tent aliqui, Vbi Euangelium fit ibi tumultuari oporteat) quia Chriftus non ucneritmittcrepacem fedgladiumjdeo uerum Euangelq fignum fit,tumultuari, Ncculla debca* autpoffitinter Chriftianoseffe fupcrioritas. Sed nostalia dogmata,contra Chriftiô^ Pauli dodrinamfanam,pfoE* uangelio habere per confeietiam no poflumus, quia mani* fefte funt feditio(a,frudus autem fpiritus non funt tumult tus 8f feditiones,fed pax,gaudium,charitas ô^c.Gal.ç»
Nono Jnuenimus item plæraqg eorum dogmata,non folufl)
-ocr page 413-Excufatio Catholicotum?. i8y
folum falfa 8^ antiquitus datnnata,uerum tttam fcandalo* fa,Sc contra bonos mores abfurda,Qualia profeâo nó pau .. ca euulgauerunt contra ius 8C honcftatem Matrimonq, ÔC quidemuariis modis,adeo ut ne ipfis quidem Concionato f ribus inter fefefuphisconueniat.Aliquievn ex eis adcofunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘‘
mente corrupti ac moribus deprauati, ut fanâum ac ucne^ rabilefacramentum Matrimonq (quod certe magnum eft SCReipublicoc Chriftianx tam oruamcntum quam firma^ mentumjSCChriftiatc^ Ecclefîæ myderium) non profan ’craniento,fedproreomnino prophana.ÔC fxcuhribaberi . udint, ut nihilo fanâius aut uerius effe debeat. inter Chrif ftianosquara inter Iudxos,Turcas aut Ethnicos matrimo# nium, Ne autem plus xquo prolixa fiat hxc noftra excufa tio, fi omnium illorum errorcs SC fada turpia recenferemus, unius Lutheri propofitiones quafdam crroncas,non folum faclufcandalofas^fed etiamdidu fœdas ÔC abfurdas corn# memorabimus,quas inter uere Chriftianos nemo approba tcqueat.
CONTRA SACRAMENTVM^ Matrimonii,
?\ Atrimonium pro facraméto habetur abfcj omni fcri I* IV lptura,ôC fadum cft merum ludibrium,
quot; Nufquamlcgitur,cumaliquidgratiædei accepturum, j quifquis uxorem duxerit.
I Ncclegiturufpiam,iUudàDeoinftitutumcircad(îgni I IL
I nbsp;nbsp;nbsp;ficandum aliquid»
I nbsp;nbsp;nbsp;■ Nullxfubfunt rationes,utfacramentumnouaclcgis SC mf,
1 fûliusEcclefîæpofTitdicimatrimonium.Nonminusenim l uerafuntinfideliumquamfideliummatrimonia,
I , Infaniaeftdicere,lneuitabilemlibidinem parentumfan inaficrtio.* I nbsp;nbsp;nbsp;âorum, dura générant, defedumeffc, ÔÇ non,uere peçça# art.x.
I A- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bbb ' lum
-ocr page 414-MifceLLiMILTrad, IX
tum et culpam.
Y j Vodferor(inqiiit) clamo.Caufas matn'moniaïfsn“’’* DecauGs * adme,fcdadfaccularem poteftatem rekrri debere,amp;'ß^‘'' matrimonia Chriftus ait,Gnerc mortuos fepdi rc mortuos fuos, Nf«”? ^ibua. enim negate poteft, Matrimonium ciïe rem cxtcrnaniÓ^‘5 cuIarcm,Gcutueftcm,cibum,domumó^ aream,acfæfiilJgt;’ poteftati fubiedam,
Dß CLANDESTINIS CON#
I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Landeftinicontractus matrimontj Gmpltcitcrrcijf'^'
Ibidem. V^bcntetpromatrimontohabcrinondebcnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Sincfcitu ôé uûluntate parentum non ualcnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
mille adfuerint teftes,
IIL» Nelt;5ualeredebcnt,etiamn dati fîntannuli, iundæ, autiuramenta przftita.
DE IMPEDIMENTO CO fanguinitatis.
Ibidem * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vicunij in Tertio aut Quarto confanguinitatisg'’*
y 2_ du contrahunt,nunam Gbi coram Dco de hoc cofl* feientiam formate dcbent,Id cnini,nc($ feripturisncçlcg^* bus prohibitum eft,
Etfi legibus prohibitum ßt,in Cecundogr^äacontn^^ re,ncmpecumfiliafratrisautÂ5roris.Sitamcnfaâuinfuf* rit,non debet matrimonium illud difliblui«
nj. Pie deChriftianæ inter fcfe contrahere poHunt matrto^ duorum fratrum aut fororum filij amp;nbsp;filiac.
° *II1[ ItempolTum contrahere cum NouercacmcsefotortjW -Ibidem. ’ cumpatrismeifororeexalteroparente.
DE DIVORTIIS.
Ibidem,
CHriftus propter Adultcrium cocedit diuortium/fgo parsinnoccnspoteftcumalwcoßtrahcff»
-ocr page 415-Excufatio Cathoh’fornm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijef
Potcft ô^adukcr,fî non interh'ciaturj'n aliam abirc ter'» IL ram ibi cum alia contraherc,fi contincre non pouU, De his plura Brenuuslt;Luthcri difdpulus.
DE DIGAMIA,
NVlIiusgcntisautlinguacuCu Digamus dicit, qui plu j
res fuccelTiueuxores feu uiduamduxerit, fed natura j5e tjfgamfa «ocabuliDigamusistantumdicitur,quifixnulplurcsuxQ# EpifeeporQ reshabucrit,
Logamachiaigiturct prophana Papiftaru Cenophania [j, tft, Digamum de prauato uocabulo dici, qui untus fccun# dçautuiduæautcorruptæmaritustucrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj j
Nunc^iierofadumuel auditueft,DigamosapudGcn tes criminofos ac non potius honoratos haberi.
Siraul conftatjDigamiam opus Dei efle à Paulo proba/ mt tum,ô£inbenediâionedeiGen. i.comprçhenfum.
Siuerofcandalumeft,apud impies Papiftas fcandalum y, tft.qbusomniauerba ÔC opera Del nihil nifi fcandalu funt.
Hxc ÔC id genus multa pub.docct Luth. Ex quibus mul txin Itcpub, Chriftianaoriuntur abfurditates à fcandala, dutnaliquifado diuortio aliam ducût uxorcpriorcadhuc uiuente,aliquiuero ctiâfînc diuortio fupcr inducunt fccun damuxorcm, ex falfis amp;nbsp;fcandalofis dogmatibus ÔC confi# lijsLutheriet côplicû eius,Quomodo igitur poffemus bof na confeientia approbate tarn abfurda, quae non folum Cri ftianis fed etiam Romanis Ethnicis maxime difplicuerunt (cmper.Tutiuseftigitur futuriConcilq fententiamexpe/ dare quamtemerc approbateautcredcre tarn abfurda»
ScriptaRatifponXjDieii.Iunq 1741.
Bbb X MISCEL#
MISCELLANEO
LI BRI TLRTL
.Lraélatui p’^niccimii^^
mgt;lSTOL^ rgt;E COLl'^‘ quiopriuato deTribus praccipue articu!is,Rat)fpcß?^ - habito ,cum llluftriffiimo Elc.dore Bran#
deburgcnfî»
ILLVSTRISSIMO AC GENER fimo Principiac Domino,Domino Ioachim,facriR®‘’' ni Imperq Principi Eledori ÔC Archi Camerano»
MarchioniBrandeburgcnfijDuci Stetinen PomeraniæjCaffubiorum ôtc.Domi no fuo Clementiflimo» S. P. D,
Lluftrifli'mc acGenerofifs, PrincepsEl^/ doróó ArchiCamerariefacriRo.Imp^'l’ Domine Clemétiffîme, Hefternadie?!’®^ eftjUicefimo feptimo die Maij dignatarlo
acparuitatê meâ clemétiffime allogin
Sencda,
3itu QC in horto fratram Prædicatorû S)C inter eolloqutn^” meae uifa eft mrfcreri fenedæ. Qiieniadmodu ôi- inuCPfij) cepsacdns Dns Georgius March, Brad. etc. Jlluft.Ce^ ueiirç Patruelis,g ut acrius me admoncretâ paterna
-ocr page 417-EpiftoladcPriuatocoUoquio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ gt;
‘ricmca,tantft erronca rccedere,dicebat tire^ in ulnis gerere, Sd altcrü in fepulcro pedé habere qucucftrum admonitio plusapudmepoderisha »q a tumad(cnedamfpedat,quàmhabueruntomnia nbsp;nbsp;ra
contrafidci noftrxCatholicæ antiquæ articu os q o gt;nbsp;dam argumenta,Senedam enim,2^ breuitatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ui x
libenter agnofeo,Errorcm circa f idem in Catbo ica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o#
manaEcclefianuV.um prorfus nouiautagnolcc), * abufusquofdamôCfcandala quædam haud .cuia in ici r non poffum,qux neqjlaudarencq defeniere unquâm dc-z ctcui.CxterumColloquqiftius argvmcntacirca rcs pr^/ cipuearticulos uetfabanrur,quorum pr:mus de cc e la, e cundusdefacrificioMiftcrTcrtiusdelnuccationelando# ' rwmerat.
DEEcdefiafaneXttufttiff. Cdf^ucftta (acÜe intdligw
I bat,quàm difEicdc nobis fit,uctevem ,c\uæ Ro,P onü^ bcem pro (ummo in terris paft orc ouium Cbrifti agnofeit, dd«we,acnouâ,c^uxintraXXVÏft /XnnosnaU cftjpti«» ttri amp;Camp\cdi,0pod ut ftluftriff» C.ueftra adbuc danus, intd\igar,TOitto cidcnVnunc ca,c|uxnupcr in Veptimu Con ftffior^isDominorum Proteftantium articuknn (cripfi amp;lt;. Moguniiïetubindeproptcr-Didambanc imperialem tam nee epiftols Getmaniccquàm latinepublicaui, ca nimirum intentione banc cxbi« i utLedor indeintelligat,quàm breui compendio poïïitbec bui, ^optet I in bde inter nos Germanos ditcordia ad ueritaiis metS per \ duci,
41
'i
Catcïidcognokcndam uwatn Cbïifti Bcdeßam non Atvog,anüa (üS\cii,lt;$dkuï\t a\ic\ui,fehabctt«ctätnVcnptUYan\€lt;u« otnnwtnb^« bum DûuaxmqjÇacxîivneuioiUTO adminifttaüontYn Adco Ytikoium.
I^bb 3
4
-ocr page 418-• ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MjfcellJib.IIL Trad.XL
«pud fe ueram effc Chrifti Ecclcfiam,óó non apiid alioS)^“ dicuntintra fe.Ecce hic cft Chriftus. Nam hæcgîoriad“’ omnibus fcdis communis cft,Noncnim folum modoL^^ tbcrani,ffd 8C ZuinglianiöC Anabaptifta: in Germania,* Calixtini atque Pighardiin Bohemia ,Græci practmaamp;' Armeni ,Iacobitæ,Georgiani aliæque fcâç in Afia ram uerbi Dei prçdicationem SCfacramentoriim niftrationcm iîbi arrogant prae omnibus alqs ,£lt; intnip'^* fcdasadhucfubludicelis e(l.
Oportet igitur ultrahzcaliqutd certi fuperaddere,?^ Vndc CO# quod ueraChriftiEcclcfîa ab omnibus fedis proprio“! gnofcituruc fccrnatur,Hocautê cft Antiquitas feu PrioritastemP'’^'’ ra Ëcclefia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praepofitorum in Eccleiîa fucceffîo iîciit praedaf^
contra omnes fedas probant antiquiftimi, fcriptor€S,V^ Irenp» lib. nçus Sgt;C Tertullianus,Et poft eos S. Auguftiniis
Egt;onatiftas,firmi(Rmc autem fundatur hæc ratio in Aug ep^fto# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti ipfius, qui dixit de fe ipfo, Ecce uobiftutnl'’
laio» uf^adeonfummationem fæculi.Et defpiritu fanâopf®^ mittit idipfum ,ncmpc quod manfurus fit nobifi'nini acternura, Vndc2«I Phil.Melanchthon coadus eft teri , quod Ëcclefia Chrifti femper durât, Hanc aut^ gloriam,utpotcfernperdurare,nullafibi Ëcclefia rogare potelt practerquâm una Romana, ad qua® .. ad principalifltmam antiquiftîmam ôc rnaxiniam Ç , Irenæus)omncs alias Chrifti Ecclefias coniungiopof^rti nulla igiturfcda,quæ Ro.Ecclcfiæ aduerf3tur,ueraCnf fti Ëcclefia eflet poreft, quia nullafeda femper durauit, eut durât Ro.Ëcclefia.
DE S^CRlEîClQ,
Miffac, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, „•
-ocr page 419-Êpiftolade Pn'uatocoUoqaio.
Ïtluftviff.Celf.ueftraualdeacrisac uchcmcns in oppu# gnationefacïificiimibi uifacft,exduabus praedpuc ra# tionibus,Quarumuna «at,auahtia facerdotû qui pro pe# cania facriticant. Altera,Paulus femel oblatumeffe dixe til Chnftum.Ad priorem refpondi breuiter ,non tollcndam elfe fubftantiâ propter abufum, corrigendum effeabufum, feiuandumfacrificium,Paulum prxiereaadmittere,utqui altari(eruiuni,dcaltariuiuant.Ad poftcriorem quoc$ bre^ ».Cor.y» uisetatrefponfio nbsp;nbsp;Chriftus femel quidem per paffionem
Sc mortem oblatus cftincruce. Öftertur autem quotidic per ra^ftcrium in altari in repraefentationtm 6C memo'j tiamilUusoblationisincrucefemelladx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ird obU
Addebamex AbbateTuitienfi ,q^ in ultima quoqj cena
Chriftus corpus ÖCfanguincmfuum in m-^fterio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiwe in no»
i t)eopatri,ldagconuinciacprobari ex figura agni pafca^ uiff.cçtra l«# l lts,quiimTOolanduseratXiin.Oi«^d uefperam,Chri# ftaeft. 1 nbsp;nbsp;ftusautemincrucc oblatuseft non l^.fcd 17.die mentis,
1 fgiturneceffarioprseceflitoblatiom’yftica iq.diein c»na, \ Ahoqui non(attfteciffet Chriftus tigurx agni pafcalis..t.i ». hancrationemadhue ualidamctfctxiftimo,\iccthcri da# l nbsp;nbsp;tnofe aquibufdam cir cumft antibus c ontr adiccte tut ,O pot
\ nbsp;nbsp;ttlenimnosfaluarct’fpumagntpa(calis,quia(«iptutalo4'
\ nbsp;nbsp;lui nonpotcft,AcceditSlt;cömunisoblattonum ritus,quia
\ nbsp;nbsp;ihomnioblationc6CCacriîicio,antcquàmpopulu8Cx^o u
\ nbsp;nbsp;mertt autederetjofferebatur afaccrdote,Non debet igitut
1 nbsp;nbsp;exhocfacro pane 8i calicefumi à populo ,rtiti priusci#
\ IcratUT à (acerdolc in altari , Alioqui caffa bt rana ite# l ttt omnium oeteris leftamenti (actificiorum amp;C oblatto# \ nbsp;rmm figura bC (ignificatio , qux omneshoc unum uo. t«
\ ftamenti (acrificiürcprefcntauerunt,Conuinciiprettct^^^ \ VUmift^bt Apoftotawlus ^qu^docetChtlftum^efte
-ocr page 420-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MifcellJib.IIL Traâ.XI,
' facerdótemgt;non fecundum ordinem Aaron,fed ordincm Melchifedech,Quipanem ÔC uinum obtuHt ftus autem nuft^ obtuliffe legitur panemj 8C uinum, nquot;' 'nouifttma coena.Ne ucro hie moleftior fiam I Huf» Cd***' • ftr« longioribus de hoc facrificio noftro probationibuSjö^ fero ÔC exhibeo eidem Teuthoni.cumlibellum Jntjuo’ ‘XIII. Fundamenta Lutheri, quae contra miflam pop'’ refpondi.Qucd ß ocium non fit,perlegerc totum.’faft^ P/ legat III, Cel. ucftra,ea quae contra tertiu eius fundaw^”', re(pondi,ubieadem tradatur obiedio,quam heriobi^' Ili.Ce. ueftra.QiTod îî refponfio mca ibi nofatiffaciatJ^S prçcor,in.C. Veftra illud fakeCapitulum.InquodeML tarn uarie attjetiam contrarie Si contradidorie intLi'‘\ difeeptant feptem Capita unius LuthcrijVndefacilcio^^ liget III, Cel. Veft, quanto fecurius fit credereEcekfi^sb’ tholicae qu âm uni Luthcro de Mifla,
■ Si autem dixeritIlI.C,V.Noncurarefe, quid Luthef^ affirmet aut neget,fed placere fibi ea quae Phil. Melaiitbo grauatïm exhibebo,fî pcticrit IlI.C.V.Eaquæadeumart'* culum,qui eft ordine X X1111. rcfpondi.Nunchoc unD bumiliter ac deuote deprccor,ne IlLC.V.potiuscrcdcreüji Phfltppoquàm totiEcclefiædignetur, fcio cnim SC probare pol’fumjDeo bene iuuante.In unjuerfa Chrifti y clefîa MifTam per M.D.Annos à cundfsCatholidsprof’ crificio habitam e(rc,0C netnincm ex omnibus produci fe,quitantasfn MifTam dixcritbiafphcmias,quantasdid' Lutheruscum complicibus fuis,
DE INVOCÀTIONE SANCTORVM. . Illuftri»'
-ocr page 421-Epiftoîa de Priuato Colloqulô» j Lluftriflîma Cclfitudo ucftra gratiofe admifit, fanâtes in Xcozloôiorarepronobis,ôdànobis uenerandos ôi. hono^ ïandoseife, Acïiter uero contendit,non effe inuocandos ■«nobis,quiauoccs noftras non audiant, cum non fintom« •^'potentes ut Deus cft^EgoautcmjCtfi fandis in cœlo cin^ ‘'’potentiamtribuerenccjuoloneqjdebco,Inuocandos ta# ^en eiïe non dubito, Obicci ex tempore ilkid Epulonis ex buangelio, Pater Abraham mifercrcmci QC mitte Lazarû Qiiomodo ö^c.IlluftrifT. Cclfitudo ueftra,mox (utcft ingenioprom# Abrahä au# pta)refpondit,Parabolam,non hift oriam effe. Ego ctlï per diuit uerba teuerentiam,quam tantoPrincipidebco,non rcprehendi acritereamrefponfionem,cumfciremex Theologis quoqj tlïequofdam eiufdem opinionis.Refpondi tarnen,Chriftu ta Epulonis uerba nnfquam reprebcndilTe, ü autcmimpia tffentjmeritodebuiffereprcbendiab illo uere pietatis dodo tf,(ïcut reprehcndit illiusexceffus in epulis K ueftibus ÔC ne gleâamcrgapaupercm Lazarum mifericordiam. Cæterû, ùim textus non dicat parabolam effe, fîcut circa alias para# bolas diccre folet, tam facilceft negarcquam affirmarc, palt;i rabolamenejmmo longe fimiliuseft uero,non parabolam fed hiftoriamacrem ueregeftam cfre»Tum,quia Euangeli ftafîinpliciternarratjUt hirtoriam .Turn quia mcndicum ex nomine uocat Lazarum, h oc autem hiftoriæ potius eft, quamparaboIæ.Vtcuncj autem fit,Exhocexcmplopotcft probari,fandosin coelo apud Deum pofle inuocationes no firasaudire.Nonenim tam magnum Chaos cftinterEccle fiam triumphantem 6^ militantem, quantum eft inter hcif tos6^damnatos.Si ergo Abraham potuit audire Epuloné in Inferno fcpultum adfeclamantem,quantofaciliuspo# teft Bcatiflima uirgo Maria,Dci genitrix, aut Janitor coeli Sandus Petrus,autquiuis aliorumfandorû.qui Dco om#
Ccc nipo#
-ocr page 422-Quomodo fanAiin coe loaudianc preces nogt; ftra».
MifceIl,Lib.III.Trad«XL . nipotenti coiundiffimi funt,audire inuocationes eoroj^? cis charitate coniundi eiufdem corporis Cbrifti(9“°*^ , Ecclcßa)mebrafunt:lam aperte ait Apoftolus priin®'^.j rinthiorum duodecimo, Vt non fît fcbifma in corpora» in idipfum proinuicem folicita fînt membra. Etfi titur unum membrum, compatiuntur omnia mcjnhf’' ergo non eft fchifina in corpore Cbrifti, non rede die« magnumefleChaos inter fandos incoelo Sd fidelesin ra,fîcutrede dicitur effeinter beatosô^ infernofepult^ Si ergo non obftitit Cbaos illud magnum, quin EpU'” nisuocem audierit Abraham , etiamfi nos non intel^ mus aut humana ratione capiamus, quomodo audiertf* Quanto minus obftabit Tandis incoelo localis à terra d‘* ftantia,quin|audiant uoces noftras quibusinuocantUf^ nobis.Cumfînt nobischaritateconiundi,ô^ Deo,qui OB’* nia uidet ac audit, Temper coniundi, In cuius intima coß^ iundione uident acaudiunt omnia,quaccos noffeco««^/ nit,licer. nos modum autuiam,quomodo uident et audiuj inliaccarnis humanacrationis infirmitate,tntelhgff^gt;’^ ualeamus, Sufficiat nobis Ecdefîac fides, Spiritus autoritas quae adduâum proponit exemplum,ôiî miraculo rum euidens effedus, ac probata ueterum dcmultisün®’ narratio« Sienim Illudriffîma Cellïtudo ueftra concedit) quodfandiin cœlopronobis orant,debet eadem ration^ concedere,quod rede à nobis inuocantur, Inuocaturenim utorent, (ïautemnei^uideant nei^audiant quæ noßraül neceiïîtas ,aut quid nobis contingat aut immineat,quid orabunt Deum pro nobisf
Negate igitur Inuocationem fandorum eft (ut mihi uilt; detur) tollere commercium inter membra Triumphant«
-ocr page 423-Epiftoladc priuato CoUoquio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;190
niilitantisEcclcfîæjEft poncre magnum chaos inter bea* tosinrc8lt;beatosinfpc,eftinducere fchifmain corporeu#» nius Sc eiufdem Capitis, Eft præcidere charitatem illorum ttganosôCnoftramfiduciam crgaillos ,Eftprohibcretri# bulatts refugium adamicos ÓCdomefticosDei,Breuiter, «ftomnium CœlcftisEcclefiafticæ Hiérarchise ordiné ati^ coniunäioncm turbare attj abrumperc»
Nee ualet argumentum, quo nunc plçriqj abutuntur, Argument« •Nihil'habetur inferipturis de inuocationefanftorum ,er^inuahdum. gononfuntinuocandùTum quianonomnia funtin feri# ptuhscxpreffa,fedmukaper Apoftolos orctradiia autpet fpihtum fanâum Ecckfiae fuggefta , Turn quia ncrunt
» I nbsp;nbsp;bialeâici , locum ab autoritatenegatiue non ualere,Tum
11 äeniqj,quodfalfum eft antecedens. Nonenim omnino ni# 11 hildelnuocationcfanâoruminfcripturishabctur.Scriptû 11 tftenim Genefis quadragefimo ofiauo. Et inuocetur fu# 11 pet cos nomen meum,nomina quoqjpatrum meorum JI Abraham 6ClfaacJtemlobquinto»Voca ergo fi eft ciuiti^ 'j I birefpondeat SC ad aliquem fanâorum conuertcre. Item» li I Plalm, ixo.Lcuaui oculosmeos in montes,unde uenict JI auxilium mihi. Et in Nouo Teftamento ait ipfe Do # JI tninusLuex tC». Eaciteuobis amicos de Mammona ini#
1 qviitatis,utcum,dcfcceritis,recipiantuos inçternatabcrna# ill cula,Sia'Jl«n'fanlt;ftiin illisacternistabernaculis non effent,
I nbsp;nbsp;aut in illisnos no audirent ,quomodo nos.ubidctecerimus
ÿ I nbsp;nbsp;nbsp;in illatecipcrent.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si quis autcra contendathoc Chrifti didum inulligengt;
1 dumeffc ,non de landis in coelo , fed de fanôis in terra '* I quâuistextusidnonhabeat,necin terra fint acternataberna
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccc z cula
-ocr page 424-Mifcell.Lib.III.Traâ,XL euîa,necîn illanos redperc poffînt if qui în eisnonftinO Stabil nihilominus adhucin fuo robore argumentum Su® fli Hicronymicontra Vigilanttum quod non conditiofandorumin cœîoquam fandorum in terra, S* ergo fandi in terra poffunt 8C ânobis inuocari nosprtc* bus fuis adiuuarCjCurnon poffînt idipfumfandiincfflO' Qualishaere Vereoritat]^acfufpicor,nouosdodores,quinobisfan(S^^ ticorumde inuocationeminterdicunt,muffitare inter fcie,ô^'® (anttu hdcs cor4j{,QsfuisfîbidicercK exanimocredere(Iicetfor3spr®' ferre acdicere non aufînt) quod fandt,qui decefTcrutjUO”^ dum fint in CŒlo,fed anitnaseorum uclin fepulcrocume’’^ porib,uel î ali^ fpecu SC nobis ignoto reccptaculodorrny^’ donee refufeitentur in nouiffi’mo die, Alicubi cnim ob^gt;* unt nobis,ne quaeramus ueritatem à mortuis uoeantes ucrenter mortuos,qui in perpetuum cum Chriftouiuun^ acregnantjSC in Apologia ait Philippus Mciancbiho”’ nullum in feripturis extarc teftimonium de mortuis or^n* » Macha jj» hl)us,praeter illud fomnium(utipfeuocat)fumptumcxplt;’ Matth, * fteriore libro Machabaeorum. At contra hunc erroremsit Phiii. in Euangelio Dominus Saducaeis, Non eft Deusmertu^ rum fed uiuentium. Et Apofiolusad Philippenfes gt;nbsp;uiuereChnftuscftöCmori lucrum, Cupio diflblui cn Chriftojdfj ait effe multo magis melius quam perman^ réincarne»
Nonellcon. Proindenecillaualctobiedio,qua iHuftriffima Celn^ tra Chriftü, tudo ueftra querebatur inuocatione fandorum detra^ inuocare hoQ^j-j Chrifti, q folus fit mediator et aduocatus
°®* Namnos,dnfandosInuocamus,nöfacimuuscosChrii^ contrarios,quos feimus eiusin cœlo fratres ac coheredcsii* noiam feruos fed amicos effe, ^inde cos no aliud uclle^ quodChriftus uult,cuius eolutati in nullo sduerfaut reßftjuf
-ocr page 425-Eptftoh de Ptiuato colloquio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191
Tcfift n n t. Scd Chtiftus non cft tnuidus aut oforfandotuin, quafiputethonorandos aut Inuocandos non effc fandos fedfcfolum^Nufquàm dicit ,tnc foltim honovate ÔC in* uocate,non fandosquimccum funt ,fed teftatur potius, tosjanquàm fratrcs ÔC cohaeredes fuos , à nobis honotf tandos effc, diccns eos ÖC à patte fuo honotificari, Quin^ Luc.n. imo affirmât , quod faciet eos difcumbere ttanfitns tninifttabit eis ,Redc igitur abicns dixi, Non effe Cbtiftu Sffandos eius inter fefecontrarioSjideononpoflenobisiu# fte obt^ei de cuUu fandorutn iff ud uerbum Chtifti, Nemo poteft duobus dominis fcruire » Hocc funt Iffufttiffimc ac Genetofiffime Princcps Eledor ,qux obiter fupet heftet igt; no coffoquio noftro commemorate ÔC Iffufttiffimx Ceb
1 fitudini uefttxhumffitet deuoto obfequio fuggetete uolut, ne credatmetemere in fide maiotum nofttotum pctma#
I nere,amp;ónouisfedarum opinionibusconttadicet€,Regt; Prouw.i.Sc I linetenimme fcriptuix autoritas, ne dimittatn
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcgem matris mex, neuettanfgtediattetd
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minos quos pofuctunt pagt;
\ ites noftti.
\ Ratifponc Anno 1Ç 41»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccc 3 MISCELLA#
-ocr page 426-MISCELLANEO'
RJ^M. blBR.1 TERTll
Traélatus Duodccimus, FRAGMENTVM DE SANCTIHCA* tione donorum,8C dé ca quge antea fit gratiaruiP alt;Sionc»ExGraecofupcr Canonem
Commciitario»
, PtimchoepadoSd facerrtme difpoto*; quid fupcr eft,niff ut facerdos ad agtudquot; gratias deo prçbitori omnium conucrtatur,imitatus ptimum factfd®
Ji qui gratias egit Deo 8i Patri,priüsqu^ I' myfterium communionis tradcrct.lP'
Luc.n. igitur facerdosante orationem Perfeâiuam,perquagt;^l’' Canon dici^ chfïcat fanda, hancgratfarum adionem,Deo Si PatriVô noftri Icfu Chrifti facit.Gratias agamus Domino, per e lua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aftant compofitis Si dignum ac iufto®
dicentibusjpfcpcr feipfum gratiarum adioncm rcfertd^» Praefaci'o an Giorificans eum ód cum angelis per hymnos akccoHau* uGanonetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratias profcffùs largitori bonorum omnium,
quæab aeterno nobis impartitus eft,ôd demum ipßusi^ dicibiîis, fcrmonem omnem fuperantis, Sakiatoris nw‘* pro nobis Conticrfationis memoratus, poftca facriW præqiofa dona, ßt^uniuerfum abfokn't facrificium. Et äil
Quomodo modum uercndam illam edifTercns cœnam , aiîdJro. quomodo ipfam ante pafTionem fandis difcipulis pi ttbu«, 6: q, accepte Calicem amp;:q,acccpitpanê,ô(: gratiasagenslji
-ocr page 427-Fragmentum de fanâiîicatîonc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipx
bbiipfauctbadixit, mox prociditoratquç ôifuppUcat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...
utdiuinae iUx uocesunigenitl ipfius tili) faluatorisnmln,
num uero in immaculatum ÔC fandum fanguinem.Qui* busaâisôédidis ,qnicquid ad facrificiutn atnnet,ex^ ftumeftjôC adfinem peruenit, donaque fanctihcataôç (acriticium petfedumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Magnaqne uidimaôC hoftia ,qux pto mundo ma^ panis, data eft, in facta menfa iacens qidetur.Panis enimnona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uera uU
hue Dominici corporis Tvpum gerit, ncque eft donom cot# imaginem ueri doni fetens, ncque pidoram quan am m ^Yin aUart , ftar tabulxin feipfo fa'utariumpaffionom^ïtat^ ip'/ eft poft cons i nbsp;nbsp;(umuerum donum,Ipfum domini totufandumV^orpus, ftciaüonoao.
1 nbsp;nbsp;quod omnia iUauerc fufcepit, opprobria, contumc
\ nbsp;nbsp;bices,Crucifixum, mortuum, Quod fub Pontto i a o
I nbsp;nbsp;pukhram Conîcffîonem teftatum eft, alapts curn
I nbsp;nbsp;betatum, fpmis dedecoratum, quod feldeguftau . im
I nbsp;nbsp;liter 5C ipfe (anguis, qui madato corpotc gt;nbsp;°
I nbsp;nbsp;pus cumillo fanguine, quod ex fpiritufando cone p '
\ nbsp;nbsp;natumexbeatautrgine,Sepultum,quodtcrttadtefuttextt„
\ nbsp;nbsp;afcenditincaelumetad dextetaropawlsfedet,
\ VNDE TVTO
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M'jftcttum«
\ -TT quæfidestîpfe dixtt,hoc eft cor
\ nbsp;nbsp;Ü/Enguts meus. Ypte quoque apoftolis tu t t
\ cereni,bCpertllostottecclctt^,Hocenimattfaci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAatiKitf:
\ commemoralioncm.Nonuttqf iufttffetutboc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
-ocr page 428-Mifeen.tibJII.Tfad.XIL
mentum. Luc.14. loh, 14.
VIrtutc rpl# tus f Spiritus Sandus ex alto Apoftolos rcpiens, ItirW ' ritui San# quod dtdueft âdomino.SedeteinCiuitatc ferufaltif di conficü necinduaininiuirtuteex alto. Hæcillius defeenffus tur Sacra # no.n.fcmel aduenfens nos pofteareliquit,fcd nobilt'* eft Si crit femper, propter hoccnim mißt cum Saluatof“ maneat nobifcum in aeternum » Et alium paracifiy'’' ( ait) mittam uobis,ut maneat uobifeum in æternun’,‘’P' ritumueritatis,quem mundusnonpotcftcapcre,
Maab.uîc.
am nelt;5utdetnc(]gcognolcitiplum.Vosautem cog“”?' tis eum ,quoniam apud uos manet amp;nbsp;in uobis gt;ƒ dusfpjntus,pcr manum ôdlmguam facerdotum ria perficir, Nec Sandum Spiritum folum mißtüc*”'* nus nobis ut nobifcum mancret, Sed 8C ipfe promißt m** ncre nobifcum ufcçad confummationem fa:coh,Vcf''‘’’ paracletusinuifibilis eft,quia corpusipfe nonattulit,D‘’^ minus per uerenda Si facra my fteria tangi fe permittit,tj}* qui noftram naturam fufccpit,amp;inxternumlaturustgt;M Haec facerdotti uirtus, Hie facerdos. Non cnim femd fumoffcrensôd facrificans Saccrdotium dimiiit,fcdco*'J tinue cundem nobis miniftrat min!fterium,pcr cjtiod aduocatus pro nobis ad deum tn aeternum. Cuius didd eft ad eum.Tu es facerdos in sternum, propter nuJIaeftfidelibusde fandificationedonorumambiguit^^» necdcaliismyftcrijs, ft fecundum propofitum Si of^tid nera facerdotum pcrficiantur,Ethacc quidem hsdenus»
DE COMMnSri GR^TlJ'
rum adione,quæ in communicationemy fte;
riorumfit,8lt;de ultima oratione»
Sacerdo*
-ocr page 429-Fragwicntum de Sanâificationc» »^5
SAcerdosucrocosquimYftetiaacccpcrunt,datoriDcoGratiarn a»
ftbiuultuoxh3cc,rcdi,nonuidelicetiaccnt€snon fedentes
UdSCanimam ÔC corpus ad ipfumextcndcntes.
Pofthxc aliasquoeç conVuetasad deum fundi deprcca« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p*ß.
tionesadinonens,abaftaiicxit,ftansq^anteueftibulum pro finitammiti ûtnnibusorationêlegit,fedilludquoqjnotaïioportet,quod fam.
Voft facïilicationcin, éc eam quæ in hac faôa cft glorifica# tionem tanquàm debitis omnibus erga deum complctis, facetdosueluiifeipfumabfoluensabea,quamcum deo ha# buit,confuetudine,tlliufqjfublimitate,in hominû conuctfa# üonem paulatim defeendit. Modo tn qui eft facris conue# tïicns,quippeorans hoc facit .Otationisqj fériés ÔC locus ipfam defeendentem oftendunt.
Prias namcçintra altareôC per feipfum nullo audientc, addeû intentas orabat.Nunc ab altari exiens ÔC intra mub titudincmquafiunus ex medio îadfus, omnibus ^dienti# facerdo# ^usproecclefia etoâbusfidclibuscômuncfacitdtpcationê. tis.
Dchinc primo oblalum panem, à quo Sacrum abft ule« Diftrib jûo 'fit, in multas (ecans poïciones fidelibus diftribuit ,ueluti fanClamcxipfarepofitioneadtemplûôC oblationciam et« fîùam.lpft ucrocum omnifufeipientes pietate ,(acerdoti8 dextctâdeo(culant,uelutiqu3cdeïcccntr totiusfanûi falua tnrisCorpus atügcrft,amp;Cillincfanéfificationcm quâ^ccepe pça\m. quê tir trader etangentibus evedatur Anterim fideles caufam prç decantât çolt; fittorerrroghorùbonorum glorificant,glorificationé àfactis çuius, littrisaÇfumentes,Sil nomen domini bencdiamp;um, ÔC qux tequuniur,Qaodubi mu\tociensacclamarunt,pfalmumlc gurrt gloïtficatione ac gaüarum adftone redun dantem , ui# àdtcets^enedtcamdorrrtnum in omni tempore.
-ocr page 430-MifcdUiKIII.Tralt;lXIÏ.
Orado facer nbsp;nbsp;Pane difcributo GC Pfaimo finiro, Sacerdos cxfrcffläC»
dotisad po# multitudtniorationem cxequitur,Non folumcxtra ïltJf' pu um. omnibus audientibus, Sed 6C adipfam multitudinei” ucrbaorationisexccndens,maiorcmnuncquàm antea/ui” mukitudinecomfnunicationcni oftendit.Quæ antcmo* ratio f Vtobmifcricordiamfalucmur, ueluti nihil haben* tes domo, hoc cft ex proprijs noftrtsoperibus, inferred* lute dignum,fed ad folam afpicientes eius quae faluare P*** teftjbcnignitatcm.
n orum tn Ptopter hoc SC multofummeminitinterccnbrunijbs^ o Oradonc mrenobisauxilioencpotentium.Atej ante omnes fpl*'*’ fitmenuo. fandx dci matris , cuius gratia ab initio fumusmiff*'*
’ nbsp;nbsp;nbsp;cordiam confecuti,prooemiu ante orationis Chriftus,oetö’
nofter deus,nonunus cxadulterinisacnothis SCfalfou®* catis dijs,Qiios multos aliquando (utnus ucnerati,kd pcfteriusuixinuenimus,Dcusucrusnöfter,proptcrb‘’^ itipfi utdeodccctomnis gloria honor SCadoratiocun’P’* tre eiusfine principio,Atc^totofando bono SC uiuiw’quot; fpfiusfpiritu.NuncÔC femper tn fcculafcculoru
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Excriptum Ratifponac x^.Iulij,Annolf4i.EausP^‘’'
ES CQGHE^Él^^
Pio ledori,
HOs Qiiatuor Mifcellaneorum libros propernnth’’ nunccmitto,CandideIeâor,campotiflîmecbc3^^
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fam,quod facratifftmusImperatornofterCAROLV^ f
V.decrcuiire dicitur ,praecipucdecaufarcligicnisinb° • uentu Vuormacienfi nunc nunc cclcbrando cum bus ÖCftatibusfacriRo.Impcrqtractate,Cum fidereligioneTradatus,quiperXX111, annos in fislocis temporibuftjSC exuartjsoccafionibus
-ocr page 431-Fragmcntum de fandificationc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
tn his Quatuor libris habcantur, Vifutn eft mihiopcrc prç* cium fore,uthocprxfertim tempore in publicum emittan# tur,ln nullius autem odium gratiam ue priuatam cos nunc »do,(ed in publicum dumtaxat pacis amp;nbsp;concordiae bonû refpicit hie oculus meus ,uthac aeditione fuggcram x^s, cjui legere dignabuntur,occafioncs cogitandi pie ac diligenter, tiuomodopoffitcommode,falua lidc Catholica,confulict animarum faluti ÔC public« per I mpcrium in Germania pa ci.Quoduiit^per gratiam Deilieripoterit,fi omnium o^ culiinfideiCatholic«ueritatemuniceintentifucrint,utno
poffitnobisillud Apoftoliuereaut iureobt^ci,Omnesc|ue Pbil.x fuafuntqu3erunt,nonc|u«le(uCbrifti, Quae funt autem leluChriftifYnitas,pax,ueritas,tides,fpeSjôC Charitas, Ipte enimrogauit deuotiffime pattern fuum,non folum pro Apoftolis fuis,fed etiam pro cis qui per uetbum corum infc credituri étant ,ut Omnes Qinquit) unumfint,fitui tupat«inmeÔCegointe.lpfeait,Pacem rclinquo uobis, paceramcamdauobis.lpfedicit,Egofumuia,ucritas uita.lpfe mandatum nouum dedit nobis ut diligamusin# uicem,lpfeptoÉtbnico iuffubabeti cum qui no audit Ecgt;
I tlcfiara. Audiamus igitur ,quid nam de.omnibus control
I uctli\s,quxnuncinre\igionenospcttutbant ,ftatueritdo«
Uolens, matris praefumat ettemagifter ,ut aufiteam aliter docere quambadenus àfpiritu tandocdo€taeft,ypfac« nimeft columna iundawentum ucTitatis,Bgo itac^ut hxc omr\ia,mecpic ip(um £ubif\cio iudicto bCCorredioni ».Timo. larrdxSedis Apoftolic^SCKo.EccleCLe, j!\àc\uàm emtres Chriftianos jpptet Ptincipalitatem conuenue opoïttt,Û4 eutS,docet Ixeneua.
-ocr page 432-