Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

xnfbf inbuiuf muncli dcfidcnif' tn ï’nr rcftnngxtr’AJrnnnAf püTCmaü nno ie miri^çcî^Xl t üpprejYbru^^nyifiiaf »tuier lt;gt;pe Leiiez. VJ rlimfrcftfhcnnhuf.

y.' CiC TnAnruerado ZetuTtmpcrcr-qiiA uflnti^ ftucha nonicn^ruer^ ic Aciutnonc ruenT^ n^cumcn piecmf Umii^ fVruenb iirxVrinççntwfgt; ben eft ci if ^i^more f Cf uofmin ifberiif inAtnor^ /rc^upaimcp com^ toquenclo pefüin ccnctffT effejpTi'rnefciT^:\lrfiee^ejU^ lerer- nemmcninAnimo mi^clcimifcc

dam^ curauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

V L Y s s I M A R-T I N E N G O, COMITI BÄRCHENS I, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O H. Zanchivs, gratiamamp;paccm.

SV AB amp;qua[.!i,quiintaj^ßt noftrohocfeculo, generofe Cornes, in toto orbe Chrißtona, turrs rer um ferme omnium, turn maxime Ecole-faßicirumdej^religione, confufio aopertur-* batio : nemo eH horninum, qui non videat : ----- nemo bonuij qui non etiam doleat : nemo de-niquepitte, qui non fitmmacum admirationediuinorumiudi-etorum, tant am queque dtfleat Eccleßa calumitatem.

CAîigna quidtm 'veritatùluxnoflga hac at at e, per.aliquot fidos Chrtfii feruos, ftngulariDti beneßcio, efair 'is lïterb haufaié“ longe lateq^dtfufa, ceu Sol e Calo nobù affulßf. fed quot obfècro mox, qualtff errorum nebula, quàm multa dip atrahareßumnubes,pernonpaucos nebulones,diabQli^admi-»ißros,exinfei naltabpßo, ad tenebrashutc diuina luoioffun-dendas,excitât a,loUeilaq^fuerunt ?

De tjrannu nunc tacio : qui omnia fua arma, ownem fuam potentiarrt, omncsrf fùorum principatuum 'vires inho : fxeruerunt femper, atq^ etiamnum exerunt dfintendunt: t c Itteernù omnibus, teflaoe 'u quidem illutfatemur, in quibus ali-quidadhuc huiufce lucù refiat at que filendet, ferro confiai'u, funditui^ delet 'u, totum hoc (fiautoriplacet) diuinafapien-tia lumen opprimatur,penituiq^ extinguatur : Et in huius le-eum, infernales tenebra ab or co reugcata,fuccedant, pafiimfj omnia occupent.

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I J ï O I A

fto^rismißrutemfforibui, huiuf rti cauJJa iSiuin • ^AotqnAléfkeinfinitorum homifiur» CAties, mttl-tiii» heit berpetrAïXy imlß vtrofhiribm^ »snßmtl tent At A fuerint : inrecentthAbenmimemortAomnes. ,^tJ v'ero nufer DtAhaltti, ^fer^uos, intflit veflris VAUihus tnoHttu fit, quAn^HAtn Dea vosfretegente,CAdes ilU non fiuccejfierttimfijs exfintentia’. tuiffimeliùsnofii,quÀmnos. ^ifidnuncettAm SAtAn milk Artifex, eundem infinem ferfetub mAchinetur; quAconftliAAgitet : quas infidiai meditetur : quA Arm a frAfA-ret : quA bellu coquAt Aduerfitt fios Princifes ac MsgiPirAtus, quilucemhAnccekfiem infiiis dttiontbuf filendefeere volunt, in^ tot urn terr Arum orbem, pulfts tenebris, longe lute^ dendAmeurAnt : nouit ilk Dominus,qui habitAtineoelù, qui^ iniquA imf iorum confiliA,frofitA ergA nosincredtbili beneuo-lentiA,cum EcclefiAexfedit, équot; tyrAr/»inihilmtnw,quÀm fuorum diu diltgenterj^ coSiortim confiliorum firufirAtionem exfellAnt'.dißifAre, ce» ittAncs nubes, mirumodisdifiice-re fokt.

Teflesfunto PhurAones : SenAcheribi : AwAni : Ant tocht : lultAni: VA,kntes : amp;nbsp;t^lijtton shfimiks hofles Ecckfu. nbsp;Stut

enim fromiflio, fort a tnfererum non frAUsUbunt Aduerfiu {Am. Sed, vt omiflu tyrunnU, od mifirè diuulfum ChrifltA-ftA Reifub- cor fus r euer t Amur : quu ePi obficro,niji omn'u fror-flufietAtu exfers, quifbe^latAtAli t Ant Ay^huiufle corf or‘ti,e9-rum nimtrum omnt»r»,qHi Chriflum vt verum Deum,verum hominem,vnicum^mundi redemtorem frofltentur^inuo-CAnt, dtuerfas in f Artes dtlAcerAtione •. dtuerfls diuerfos erro-res, alqs qui dem fluresAcgrAuiores, alß fAUciores (f kuio-res.ferttnAaterdcfendentWM eAty^ hsne obcAuJfAm,Alß aUos fket quÀm VAtiniAno odiofrofequentibus, fiiuitiA flus quÀm NeroniAnA ferfiquenttbui, At que it a fefi mutub ferdentibus : quoi us tnquAm quisej^ eli, qui hAcfigt;e^Ans,qui hue Audtens, qui hAci»

A D C o M I T I M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

h£c in animo voluens,fummo dolore non afwintury non inge. mtßat, non lugeaty Uchrimtu nonfrofundat ? Romana Ecclt^ (iafuit o I'm ^ab antiquu temforibtUy propter fummum ßtn pietatUy cœUfiù doElrinAy diuini lultui, Chrißiana dißiplinay conßantia infidcy aduerßua omnes hlt;treticos,Jplendorem,ctle-berrima: acßiut Solincœloomnibuißeli'u, Stcillaomnibntin ttrraEtcltfiii, ßioHloeximiiipietat'u Chrißianntxemplo prn-luxit: at^ it a pralnxit, vt mater omnium Eccleßarum non prorjtaimmeritoypaßtmfuerit appeüata: fed inqualesporrb, quanttenebras, inßo Dei indicie, quafie cœlo deturbata, proieHa fitit t amp;in illts etiamnumfepultaiacet? ^^i in tanta Euangelij lute hoc non vidtt : u talpa cacior eil. Neque tsl res noua-, quando idem Eccleßa prim um Ifnelitica-. deinde Chri-ßtants in oriente, totaq^ Gracia contigiße 'videmw. ^an-quam nefcioquoßnguUri Deibeneficio,hacadhuc boni tn Ro. ntana Eccleßaferuarinemonon videt,nißqHi viderenon vult', quodnimirumßcut ßemper,fic nunc etiam conßans ßfirnu in vera de Deo,deß^perfona Domini noßri lefu Chrißi doEirina perfißitißj' baptizat in nomine Patris, à'Eilf nbsp;nbsp;Spirittu fan-

£li'. Chrißumß^agnofcit drpraditatpro vnicomundiredem-tore,futuroq^ viuorum mortuorum iudice: qui verosßde-lesßcum in aternam vit am recepturttt, incrédules autem impies inaternumignem cum Ditholis Angelis eitu,eie£iu-rusfit: qna caujfa eH, cur Ecclefiam hanCypre Ecclefia Chrißi itiamnum agnefcam :fidqttalii qualis ^ab Ofea alijsß Pro-phetit^ Ecclejia ifraelufitb leroboamo, nbsp;nbsp;deincepsfuijfièdeferi-

bitur-. nun quam enim refipuit a fuis fornicationibus. t^t^ hac de Ectkfia Romana.

De ill'u 'vero Ecelefiis, vt die am, qua a Romana in iBis rebtu, in quibfu iHa ab Apoßolis ocTnxtscoèacv ftcerat, tandem,propter illiM pertinaciam at que tyranntdem coaElafuerunt dtfitere: quam horrenda barefes in illarum nonnullit,per minißros Sa.

nnx IXinferù rettocutAfutrunt i f^fnaba^iißnui,Libertîni. fmui,Artani(niut, SAmo(Atentfmui,MArtionifmtia,EutjchiA^ nifmusjNefloriAnifnus,^ cfUA noni* tmo Atheirmu«,prob dolor, grAjfitur. Reßittrunt guident hu omnibus fidimi^. nißri Chrtfti, multu in locu hat Diabalicas doUrinoire-frefferuntyfiioaj^ Ecclefiasexfincera EuangelijdoSlrinA refor. rrtAias, ab his pejltbus immunes fruarunt, Dci beneficto ad-hucferuant,ita ut cum taltbuôliiiù nulla nobis intercédât ami. lt;tcia : interim tarnenZt^niahacnonpo/funtpenitus vbi^ex. ttrpari. Graffàntur adhucpaftm multapefles multi malt (jnritusfubinde veniunt in mundum. ^tàdigttur Chrifliano homini^ eut cordi eïi gloria Deifalus animifui, elrprextmifui, bonumj^ in Ecclefia nomen (nique enim res eli denthtlo, agno-fèidj'hiiberi inEccleßa Catholica,pro vero Chrißimembro : y qmd inquarn homini Chrißiano in tanta rerum confufione, «pinionum dtßenßone, hareßum multitudine, religionum va. riftate,faciendumfuerit? Similißpotero, explicaboßnten. ttam meam, cumfaerts Uteris confentaneam.

Si numerofißtmtts amp;nbsp;fimul etiampotentißimushoßium exercituf, it a inaliquagraffiturregione,omnia^depopuletur, •vtinde cito (fr facile peilt nonpoßtt : quidillitss regian 'ispopulo, vtßneßtorumqßiberorum faluticonßtlat,faciendumfuer it'i ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primitm, confugtendum eli in vrhes munit as : ibique

fermanendum, donee beneficia Dei,tot a regio hoßibus Itbere. 2. tur. Deindefiatim,neobfefsi,autfameperire,autfefehoßitan. dem dedere cogant ur: de commeatu

mè, omninoproßieiendum eil. ^^ia ver'b,nifiDominus cußo~ dier it ciuitatem, fiußra vigilat, qui cuftodit earn : idcirco ar-dentibus precibus totipopulo inuocandus eil Dominus ,t'dque 4- quotidir.vt nobis adfit,tueatur,firuet. t^dhaccurandun» eil, vt omnes duesfiaternaminterfifidem tdtle£tionem,pa-tem, (oncordtAm conßanter colant tquando omneregnum,vt dicere

dic(r(fokloAt quot;Dominui leßti.infiipßm diuifnm dtfoUtur .* Et teßtbui ettam Ethnicff,c9ncordi» resfuruAcrtfcunt'.dtfiordin AHtemresmag»lt;edtlahu»tur. T^j^negligtndtitli 'valetudo, q»a ciuei,lt;juoadeiti4fiert foteH, intolumes amp;nbsp;vtribfufrtedtti, ^dReipub. 'vtilitatemacconfi.rueititnem,(iruentur. Aegroti entm meile 'valentes, intaltprafiertimtemfore,farumpro. ^tfip:pofiHht Reipub. imoßpe oneri(unt nbsp;impedimenta : tan

tum abeli, vt contra hoßem pugnare 'vakant. Omnes ergo, ßuam quifiue 'valetudinem curent, necejfi eil, ^.^d htec dtli-genti vtgtlantia oput eïl\ ne haßes aut •vi repentina,aut ex inß dqs, e^per cuniculos ,tn vrbempenetrent, nósqueincautos (Ir imparatosadoriantur: hincexcubite. Sedquomodo vigtlari T» foteslfine fobrietate? Crapulaemm é‘ibrtetate,/omnttsex-(iiaturgrauif : tta 'vt'vigilialocuiejfinon nofomnoq^ fipulti,ab hafiibtts opprtmamur : fobrietate opm tii. ^^id veromagisnecejfartum, quam tenere/emper arma, 8» quibtu ipfiteilt tuti^ ab hoßium iaculu eßepofiimue: ho-ßem ipßmfertreacpropulfare 'valeamm? E-rgo praterfortes quot;vrbù murjts, bene^ muntta mœnia: dues et tam ipfo s, inar-tnisfemptreffè oportet, nbsp;nbsp;l^ljhil'vero peßilentitta ,0“ Ettpub. ?•

ftrnidofiMi contingerepoteii :quamßtn vrbe,prafertim tem-pore bellij habeat hoßium arnicas, qui cum illie retpfa colludant, ut ut cum ctuibus amiciciam,inq^ rebtts omnibus confenfionem, ‘verbußmulentac profiteantur: hominesnimirumperfidiat P^^ditores. Erc^o id cum prim’u danda dl opera: 'vt diligenter tnquiratur, qutnam in 'vr be fint: quid agant: quam 'vttam 'vtuant, nbsp;nbsp;'vnde vtuant : ac fi qui repertantur exorbitare À

tommuniciuium profefiione,vtta,mortbiu:qnotentur, exa-tntnentur,corrigantur,pleclantur,'vrbepellantur. Vfvero nihtldi, qttod ó’maioreminfamianotam ciuibtttinurere, eofdemgrauioreßptflicio dignos efficere pafitt, quamfi haß tum velpoUidtAtionibftiamp;largitiontbus peUtdi,patrtam prodant:

fijeruAta fide patriot ac Principitno, cum publica huiuf fidtipro feßtone, conßanttr ad mortem vfijue, pro arü focitpugnare pergof. Conßantiaigituri»ßde Reipub.’velPrincipituo da-ta,puhlicaj^eiuifideigt;vfyHe adt»ortemprofeßione , opta eit, ’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vrbes munit a, mihißtut, Ectleßa tUtt, qua ßtper fttnda.

modtim ex Euangtlto etiam inßaurata, 'verej^ reformatafun. dament a Apoßolica do^rina, cumfacris literdßrma ret inent: ea^ ficundùm orthodox ai 'vtterum Patrum interpretationes intelligunt ^explicant. Fundament ahacfiolitafemper fuit Ecclefia compledliHla daFlrinaformula,quamvocant Catechi. fnum : in quo in primù continenturfymbolum Apoßolorum, oratio Dominica,amp;Decalogus. Sjmbolum, quidnobis ere-dendum, in quem totafalutisfiduiiafit eollocaoda, br tuit er oßendit. Oratio Dominica, (ß quit nobis tnnocandus,^qua petenda fint, nbsp;nbsp;verb etiam quibus de caufsis, turn fioltss Deus a

nob‘uinuocetur,tum omnia quapetimui, abeo fiolopetere debt amtts, luculenter docet: quia nimirum ipfius folitss ePtre-gnum,potentia ^gloria ; quapartitula,ßducia adpetendunt attenditur. Decalogus, quomodo agendum cum Deo, quóue cultutllta nobis fit colendus : quomodo item cum proximo vi-uendum’. nobis verbipfits,hoceß,noßraconcupifcentiA: quomodo m oriendum,ea nimirumomnia, qua contra legem Dei ap petit, idifemptr denegando, non minusperfiticuè, quam bre-tttterprafiribtt. Hu tribus Catechifinipartibus, illis^ pra-cipuis,acceditquarta: doFlrinade Sacramentis: quanomine Baptifini muiK^o;^Aicôâç, in magno (vt votant) Sjmbolojfigni-ßcatur. Hac omnia èfacris Itterisfismmatim colletla, djr in breue compendium reda^ia'. totitts Chrißiana religionis fnn» damen-

A o C o M 1 T 1 M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

Ja»teMta,cum tot» •vetert EeclefiA ttppeÜAre non dubitAmui^ ^uia vert hAretici, cum hAcfundimentAfîmpliciter negArc-J non Auderent,eAplerum^ftlßs interfret Ationibiu^Adßtas refes detorférunty (^Adhuc det or teuerefilent : idcirco vt vern EccleßAAbhAreticorumconuenticulü dißcerniqueAnt : cApitA iÜA doU:rinA non aüo ßenßt^ciUAm quo nbsp;nbsp;vetw EccleßtA conßn»

tAnte cumßAcru Uteris, ex communi confinßDne,in Concilß prAfertimprobAtißimis,explicAuit, intelligendA nbsp;explicAndA

^idenim ( vt AliquidexempUcAuJßtdicAm )ßrmius, certius, clurimj^ Ad Articulumin ßmbolode perfinu chrifli, dicipotuitAutpoteH:quÀmqaAinfynodo Nic.ConßAnt. Epheß Chalced. Adde nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;VU a pß Petr thus contrA Arium^SAmt-

ßtenum,Äp6llinArem,Neflorium,Eutychen, MonotheletAS,ï ßtcru liter'is definit a fuerunt? ^uicun^ ergo deperßouA Chri-ßi, diuerßA À Conciltorum illorum deßnttiontbus docent: ij certi fundAmcntum hoc prAcifuum ChrßtAnA religionis, re£îè no» tenenh

DegrAtiA porro amp;nbsp;bénéficia Chrifli-, ciùttsinitiumePiA-ternusergA not Amor, grAtuitsj^Ad redemtionis Aternej^ Ça. lutfs pArticipAtionem,ele£lio:progre(ßtsAutem eÜipßui redemtionis,ßmel in cruceperASÎAgrAtuitA dt/penßetio, efficAX voca-tio, iuflificAtio,ßAn£ltficAtio, perfiuerAnÜA donum in fide : finis 'vtroipfiAgloriofiArefurre^io,^vitAAternA: DehocigiturAl-ttroprAcipuo chrißisnA religionis fundAmento, quidclArius, quidcertius ^copiofiusdicipotuit:quÀm quAinConcilqs Afri-CAnis,MileuitAno, ArAuficAne, aUjs contrA PelAgiAnos, eßt-tr ‘isliter 'udeßnitA,lt;^AbAugußino,vtdeAlßtAceAmus, mul. tis libris, contrA eafdem PelAgiAnos, difiutAtA tfr conßcriptA fuerunt?

De fAnSiAEcclefiACAthelicA,quidfcitu necejfiArium ePÏ, quad ab Augußino cum alibi, turn prAfertim in libris contra

T^onätißat, (xfandAmentuficrAram litertirum, cofioseßmtA Óquot; elilucideexplicttum non ftterit? Plurtmitin Autem refert, Jcire lt;^U£ ßt vbi ßt vera, Chrißi Eccleßa : cum extra EccU-fiim nulla ßtfalue : acproindearticulttseHfidei Cftrißiana no» poflremua.

De re etiantfier ament aria, ßquisßmplici •veritateveUt tjficontentua : quidilla doHrina clariua, quam veteres Patret^ lußinua, Jrenatu, TertuUianua, Cjprianui, d}' tnprimü Au-gußinui, efiacrif Itteru tradideruntjfiriptamß^noburelique-Tunt ? Vnui dicit : quemadmodum per verbum Dei, caro fa. ütti leßas Chrißtit, earnem amp;nbsp;finguinem habuit : Sic etiana per verbum precationu, dx gt'at i ar um a£lion'u,ficratam ab ipfo altmoniam, illiw incarnati lefit earnem amp;finguinem ef. fididicimui : (nempe iuxtailla verba Chrißi, Hoc eÜ corpaa meum : ) At qui Chrißui,id tai,Kéy(^fa£iui ePi caro, fine vlla ßti in earnem mutatione,fed tantummodo per vnienem hypo, ßaticam : Ergo nequepanUfa^u« eil corpus Chrißi, per vllam fui in illud Tranßßtbßantiationem, fed per ß)lam vnipnem non phyßcam qutdem illam, nee hypoßaticam ,ßd duntaXit faeramentalem t Item ait, ex illa altmonia panic nimirar» benedilii, fitnguinem amp;nbsp;carnesnoßras, per quandam muta-tionem ( fiti ßilicet w C hrist v nutriri : lt;prjç)cùiaoc}^ ad^iciç uß fc-iTuZeXlui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rifjt,îîv. Ergo pci.

•nt^oXri, quafit in Ccena, non esl panu tn corpus Chrißi, vt quidam male interpretati funt j neque Chrifti in nos, ßed no.^ ßri in chriflum, propter inßtionem : vt etiam Chrtßus dtxtfife legitur Auguflino, de fimtione Eutharißia loquens, Ego non mutabortn te,fid tu mut aber is in me. idem ait : i^d quod (alimentum Bucharifiia) neme admittitur, ntfiqui credit, ver am efè nofir am do£lrtnam, ablutus regeneration'» laut^ cro in remtftonem peccatorum, (fi fic viuens, vt Chrifisit doc »it. Ergo ad eatnam nonfunt admit tendt, aut infidèles dp

qui ba^tifmum Chrifti nondum Accefxrunt : 4»r iii m.vif^ 'u vittunt pecctitiit 'vtnuUAmEccltßx. dent ^tfi^ißeatiiß^tificAtionem.

Alt EuchirißiAnt conflAre exduAbuArebui, ter- Iren. K. rf«zt ^coelefit. PAnem, licet fAnSlißcAtumt rem tAmen ter-f^nini. wc At ■: quid it a ? qui a amp;nbsp;è terr a esi, e^ in terr'u exi-» amp;nbsp;terr eno ore editur : Corpue au tern chrißi, rem cœle-ßftn^on quod eiu^fubflAntiAfit è coelo,fedfArtim qui a in vni-tAtem perfioHA verbi Ajjumtum ePi , pArtim qui a in coelo ePi cpUAlttAtibuA caeleßibuiprAditum. Etfienirnhypoflafi,quAe2 ipfium u A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbiq^ePl: ßA tAmen propri a iaiix,, in ccelo

pAntum ePi^non interrA. ExquoettAmfiquituryilludnonedi, Mt Aterrenif hominibtts, Aut terreni corporis dentihm : fed gillist Ant urn mo do, quin At i eivußv, cceleß'u hominu imAgi. nem gift Ant, modóque cælcfli, menti nimirum ac fiiiritu e-dunt^ Et tAmen ipfiA quoq^fidelium corporA, dumJolAm rem ttrrtnAmedunt,ipfiAetiAm recaleßi Ad gloriofAm fui refur re. Etionem pArticipAnt, à“ AbeAuluntur: vt ipfi idem Autor ibi-demdtfirteexpUcAt,

Credo te C. El. ex qs, quA de quAtuerprAcipuis membris doPirinA ChrtßiAnA,exßmbolodtxi-.quidde toto corpore con. tludendum (it, fscilè quA tuA ePi piet as, eruditio,prudentiA,in. t'elligere poffe. Summ a bAC ePl: iUas effie veras Chrifii Ecclefias, eoque regni Chrifti vere munit as vrbes a nobis Appellsri : qua generAttm quidem fiacras literas,fieciAtim veroreceptu vbifi^ ^Atechifmum profit ent es : it a veteremEcclefiAm,veteresque Pitres venerAntur, itAquecumillisin Cxlo degentibus amici-ttAm colunt,(fi communionem hAbent: vt neq^ in dogmAtibus, neque etism in ficrArum lit er Ar urn interpret Ationibus fiicile ab illis déclinent : fed turn demum dunt ax At, cum mAnife-ßtßtrnieficrArum lit er Arum turn verbis,turn teßimonqs, eîp f lus quÀnt neceffitrijs, exprincipijsfideideduPüs conßcutioni»

ï® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o t A

bm, diJJentiyecogutttur.Hoc certe cumprimii vitio ditur ßorio, dr tnujß illt fuiffètantA hlt;trefiosßribititr : qubd Patri-buicontemtif, d'jbo csnfißtt ingenio fAcras literasprofuo CA’' pite interpret Ab Atur, ^^utd dicode 7(jßorio?Imoeundem Pa~ trumcsntemtum,eAndémquedefiioproprie ingenio,fuA^eru~

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditiont confidentiAm,Alqs quo^ maltu,niAgnii AÜoqui utritjitf

CAuffAfuiße,curin varias bare fi s lapßfuertnt • ex ecclefiaßic’u hißorijs e^ßynod 'u, facile mihi effet ffi breuitas epißolapatere-tur^ demonßrare.P'nde enim obficrofaHumfuit,vt peiifacra-tißimam illam Tficenam Synodum, tot hareticidenub extite-rint: quorum alifver Am d“ AternamChrißi T3eitAtemt.Alqve^ ram dyperfe^ameiufdemhumanitAtem alqveram vtritnq^ natura in vnaeademqueperfina vnitionem '.alq veramnatu-rar um y earumque proprietatum dißinSlionemy oppugnarunt? Inde fane, quia cant emtù Patrumin Niceno Concilio definition

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nib us, dpfacrarum Itterarum de perfona Chrißi interpretatie-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus : fuis autem confifiingenijs, fy hum ana veleruditione^

vel eloquentiainflati, facrasliterasyfideiquefundamentaypra fuoquifq^iudicio interpret art, hoc eli, deprauare auffunt.Per-ttnet hue quod rigilius contra Eutichen, lib.i. fcriptum reli-, f quit, de caußis hareftum: Sedhas ( inqutt ) inanium accufitio-num nebulas Uli effundunt pracipue :quiAut imperitia vitio, f, aut contentionit mor bo agrotant : Et dum petulant is animi/u-11 percilto eriguntur,Antiquitus tra ditos a Patribusfidei régulas, rx , ob hoc foliim defpiciunt, vt male concept as mobtlitatum fuA~ rumfententias,Ecclefiaintromittant, Hacp'tgilius. Confir-^ mant hoc quod dico, contraria Orthodoxorum Patrum inge. nia, vefligiAy verb A’, qui facris Uteris, fyfideichrifliana fun-dament'uyficundum vet er urn Patrum deßnttiones explicatist veritatem Chrifianareltgionis yUon minusféliciter y quamß-deliterpropugnaruntyConfirmatâmqji»Ecilefia retinuerunt-^^oßeSiant ida in ipforum deßnitionibus verba : D t fi n i-

A D C o M r T B M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

TIöNBÏ SANCTORVM PaTRVM SEQ_VflMTES V B 1-Conc. Caï B btregvlam; Et nos ba Dim dbfinimvs.

2(jbi[ergo tutiui, quàm vtquifquein hifit Ecclcßis^tanqunm in vrbibui bené munttù,fije con t ineat : in i^utbM facra liter a, fecttndum analogiam fidti àquot; ftcundum recept oi vet er urn Pa-trum interpretationes,explicantur:acproinde,quartim eadtm ttifides^quaApoßolorum,totiusqHe veterisEccleßafuit.

Dixi de primo Chrifliani hominis off cto,qui fefudmque familiam, tut am abhoflibus, adaternamfelicitatemferuari cupit:nimirum,ut in muniias vrbesregni Chrißi feferecipiat^ tbif confiant er perm aneat'. donee tandem profligatù per illu-flrem aduentum noßri Regisfijoßibus omnibus, vbij^ liberi àquot; tuti eßfe poßimus.

Redßne commeatu,q(tis uit am diu traducatfuami Com^ meatus nofler eS quotidiana verbi diuini auditio, ledlto, medi-tat io, facra Catna fuis temporibusperceptio : f^tro^ enim a-limurfouemur ^viuimus : idj^propter Chrißum vit am no-fir am, quem nobis ilia offer unt, amp;nbsp;exhibent, manducat hune panem: (ßueex verho,ßue ex facramento acceptum ) nonmorteturinaternum. In A£iis,difcipuliChrifii,erantper-feuerantes in do Sir in a Apofiolorum, équot; infiaSîione panis, hoc tll, in communibus ccydmnç, in quibus Cœna Domini celebrantfilebat. Ta lis autem cœleft'u commeatus, in vrbibus bené munitie deeffe nonfilet :fed nißedas bibas, vitimque tu am hac ttationefttfientest quidproderit e(fi inmunitisvrbtbus? Ergo fiequentanda condones, percipitnda facramenta, leHioni^ fier arum literarumincumbendum ell.

'Accédant etiam preces adDeum perpétua, turn publi-ta, tumpriuata, nece/fi elî : quibus ea petamus, qua Domintss lefuspeti a Pâtre iußit : omnia fcilicet, qua tum ad ipßusglo-riam,tum ad nofir am,proximiqj noftrifalutem pertinent ; ut^ 90S ab omnihofiiumgeneretueatur, ^tutosferuetin veritatCt

I£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o t A

Ifî die trihulationifjittuocahu menait Dominw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^n^eref

tum maxime dies eît afßiUion 'u : cttm^raßantur haTefe^^ tyranni vent at em perfiquunturi 'Tune ergo maxime lt;audits eU Dominus, idoine ex fide, ideo à“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofleins,inde-

finenter, inqitit, oraie: Et Chrißus, oportetßmper »rare^^ ^nondeßcere. ^)Mautemtta.orat,^3“exßdeorat ■. t^uomodo nonaccipiet i Ideojübditper Prophetam Deus, et ego bx-A y DI A M TB. Pelite (fiaccipietisj dicebat etiam Dominua ■ lefits'. quariteé'initenietis: pulfàte^aperietur'uebu.

4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ver0fieri potePi, vt ibi féliciter viuatur, eoque amp;

vrbsferuetur: vbi dues interfe non colunt amicitiam? Colen-» daergoePifraternadilecliopax,cencordia: quanihtl/ùauius, nihil Deo gr atius y nihil ad Eccleßarum conferuationem con» ducibiliuteßepotePl: ficutcontranullares ePi, qua cbiutper^^ dantur Ecclefia dx omnesfiocietates'. quam inuidia, quam odia, quamfimultate5,quam inimicitiie,quam difiidia,quampu^ gna domeßica. nbsp;ProfePib fides tbinulla ePi •. vhinon viget

caritas: cum ver a fides, tefie\^pofiolo,operetur per carita-tem. Et nota verorum Chrifiianorum femperfuit ,fiaterna, dilePiio: dicente Chrifio, in hoe cognoficent homines, quodfi-^ fis mei difcipuli, fidilePiionem habueritü ad inuicem. Hoe re~ ipfia docent ^Ha t^pofiolorum : vbi de fidelibus ait Lucas: Er at illu anima vna,èfi‘ tor vnum,nempe in Domino. Et Tertullianus in ^^polog. cap. pp. narrat Romanos dieere folites fiiifiè de Chrifiianü ; vide vt invicbm sb d

L I G A N T. enim fraterna dilePiione, tanquam iterp^.^ ChrifiianA pietatis fymbolo, dtfeernichriflianos anonChri-ßian 'u volebant.

^uam por re neceffariafit ciuibus in tali vrbe degenti-hus,adfejuofique, adeóque ffi tot am vrbem, aduerpss hofies tu-endam, cura valetudinis : paulb ante dtHum ePi. Valetudo fiiritualu, hic mthi ePï bona confiientia : qua ficut nafcitur

ijrdefßc eüantßdtm, »eprorfuspercAtytueturquentAdmo-dum vit A torporu pArit vAktudtnem ; Et VAletado, cor. pM tn vit A coaßruAt. nbsp;Cni^ igitar curAnduni cPi, vt bonam

ßrutt confcitntiAm. Sed quihüjHAm rAtionibmfern At ur ? Pri • mtim,ßrmA,püPiiußum dolorem,de gratuit a remifionepecca--torum À nobii Admißorum,propterChrißum flducia : Dein, de, verarefipifcentiA'. hoc eil, fir io vitandiporro peccatA,fer. ttandique mandata Dei,fludto :firmo dentcjue,ß eotinfirmi. täte lab Amur, denuo rejurgendt, ad Christvm pro condonaeionz_ , confugiendi, propofite. Hac rations, bona femperretinetur confiientia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc modo fuam curat con.

ßantervaletudinem'. ucertofitat, »et^uaijuampermtjfumiri A Domino, vt in at er num moriatur : hoc ePt, vt in doHrina ad falutemneceßaria.infinem vßjueerret(ßpereat. \_y4pofloltu enim ait Ttmotheo : Retinsßdem nbsp;nbsp;bonam confcientiam :

^uam quidam litm repulijfint, naufiagtum fecerunt circafi dem, hoc est, dodlrtnam fidei. Ergo, qut confcientiam bonam retinent: ij do^rina adfalutemneceßariA,exitio[umnaufia-gium nonfacient : Domino tllos,ficut bona confiientia thefau. ro,ßcetiamperfiucranttainßde^, ccelefiique do£lrinA,bene-ßcto,pro fuagratia donante^, nbsp;Res igttur tutißtma ell, cum

femper, turn prafertim in hac relt gionum varietate, in Eccle. sqs, vbtpurum fonat Dei verbum,certâquefideificundum Patrum interpret Ationes, fundamenta retinent ur ,perßften do , incumbere vetbo Dei audtendo, nbsp;nbsp;facramentd percipiendit'.

^d hac Autem omnia, quam necejfaria ßt vigtlan. 6, tta: quit,nißrerum prorfits omnium imperitus,ignoret? Ebi nihil prorßu metuendum ell, veluti incœle : ibt nuüa etiam opui eil vigilantia : fid in fumma fecuritate^ viuipeteH debet. vero, vbi non défunt fur es, latrones,ßAudAto-

«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A

res, adalAtores, impoftores, proditores.inimici, hoßesyomniii^ plena, fitnt inßdiarum ;ibi quam perniciofi.fitfecuritM o[ci-t Antia : quis e fl qui neficiat ? Idea Chrifiui prauidens mala,quA imminebant,dixtt Apofiolu'. Vtgilate équot; orate, ne intretis in, tentationem. Et Petr tu, So brij efiote nitgilate : quia aduer-Jarim vefier Egt;iabolu4,circuit ,quarens quern deuoret. ^ptaau-tem efi hac 'uigilantia, quam exigit Spiritus fanftus ? ,^id fit vigilare in animaltbus : not urn eH omnibus hominibus^ Er~ go tuncetiam homo,quatenus mente praditus efi, vigilare diet, tur: ciimptifia omni mentis oficitantia, apert ifiqueoculiSt ineUf qua proponuntur, attente tntuetur-. acqua bonafiunt, quaiie mala,quapropitiaed}- quaaduerfia,prudenter dificernit : vt inde p or rb voluntas, quareqeiendafiunt, refiiat: (ßqaaeli-genda,cligat : qua vitanda,deuitet,atquepropulfiet, df qua ad-rnittenda,admittat, aeperfequatur. Excufio igituromniscar-nAlu/ecuritatisfiomno,vigilandum; à“ ^binfiidys Diab o li, ab illecebris mundi carnis,^abhareticorumdoàrinisacfiophi-finatibus, diligenter nobis cauendum efi. Attendue vobis à falfisProphetis, dieebat Dominus lefiu ,quiveniunt ad vos i» vejlimentis ouium, intrinfecus autem funt lupi rapaces,

7- ^upmodo uero quis,crapula ebrietategrauatustvigi. y. Per, 5. in^equeat ? Sabrietasigiturpernecefiariaefl. ProindeApofto -lus Petrus pramifit ,3o3Kii istotb,c^ pofteafiubiecit » ‘•Tej. ET nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:Et Paulus :fiobrij (imus, nbsp;nbsp;vigilemus, Op-

ponitur autem fiobrius, ebrio ; Et fiobrietas dicitur quafifine ebrietate : qua voce, ipfia etiam crapulaperßnecdochenintelli. gitur, Eficnim(bbrietas,moderatus vfius,nonfiolumpotus» fidetiam cibi -, vttaliaetantofimus consenti, qualis é* quan-tus ad vitam fiufientandam, valetudinemque confieruandam Jufficiat. Ideo Dominus Jefius ad/obrietatem exhortant, tarn 1 Luc, 21. crapula, quam ab ebrietate dehortatus efi, dicens : Ne grauen-tur cor da vefira, crapula nbsp;ebrietate : vno verho,quam perni-

tiofißt tbr iet as, lucuUnter demonßrAns. Naw it a hACgrauAn-turcordA,^interrAmdefgt;rimunturAcfuffocAntur: 'vt Adres cteleßes ■, AdDeum ex Animo iftuocAndum, AdßrtAm rerum di-ttinArum contemplAtionem , Ad Attent Am fAcrArum liter a-rum U^ionem Auditionem, ver Am cognitionem, Adfulu-tArem denique myßeriorum Dei, vtteHCœnA DominicA, con-fiderAtionem,eleu Ari non poßtnt : Et qui huit ebrietatis vitio dedttißuntßAdomniapietAtif exercitiA, ineptißimißunt. Et quAm multi ftirit, qui opt er ventrem, à ver it Ate défi dunt ? tAntum Abeïi,vt velint Autpoßint, Aduerßuillittshoßes vif^i-lAreyàquot; ÀfAlfis Prophetisßbt cAuere'. itAtAndem mifiere pereant, necejjè ed. Sedlongtùs lAtius^fiß extendit ChrißianAfobrie-tas,dequA Apoflolus, Sobrq,inquit,Cimus,^ vigilemuf ; nimi-rum ad moder Atum non fieliim eficulentorum nbsp;poculentorum,

fidAÜArum quoq^ rerum omnium huiuAfieculi vfitm. Non enim vult DeuA, vt mimto diuitiaruniyVoluptAtum, honorum,Ami-corumfiiberorum, vxorum, nofira deniq^ vit a Amore, ceu dul-cißtmo vino inebriemur :ßd vtqui vxores hAbent, fint tan-quam non hAbentes: nbsp;nbsp;quifient, vt nonfientes : nbsp;nbsp;qui gau- '

qui vtunturhoc mundo, vt non abutentes, lt;^c. ^pfim verb JithAcfiobrietas Adretinendamfidem, verAm^pietAtem necefi fAriA-.declArAntilli, qui pranimiomundi rerumq^huittsfieculi Amore,deficere fiolentufide : Alijprorfius, vt qui nunquamrefi-pifiunt : Alij ex parte, vt quos Deus donut refipifientia : ficut l^emiu,de quo Apoßolus, Demos me dereliquit, diligent hoc 2 prafiens ficulum. Et Dominus lefiut cum dixilfiet,cAuete,ne corda vefirAgrauentur crApulA(^ebrietAte -.fiihiecit de hae Altera ebrietatisfiede,dicendo .-bt cVRis hvivs vitae.-£/ fit-per.ueniatin vos vltimus tile dies, Ende enim ha cura, nifii ex nipnfo a more huius vita Sed accedit tertia ebrietas, qua eb alqs peßilentior ed, quofiubtilior, nbsp;nbsp;admentem magis quam

ad car fier» pertïnet :ebrietM nirnirurn fapieKtiacafr/is, vati^-eloqucntia jfeculirùjj Philofophia. cntm ÿi, 'ut fucato dulci^uino,nimium funt addiSliyohleéi antur ^'ßdunt -.y for. ro fafltdientesfimfltcttatem doêtr'ma Chrißtana, baud diffi-cult er fiaei »außagtum faciunt : yua de re Afoßolm : 'videtCf Ketjuis VOS defradeturper fhilofifhiam ^ tnanem deceptie, nern. Dum enim myßeria Dei, yuaßmpltcißylo ac methode traditanobisfunta Spiritufan^o, neflris carnalibut fpecula. tionibus perßcrutarti legibus humana (apientia^metiri volu. mus : oppreßiA diuiuagloria, quam ferre non poßtimus, in ba. rathrum diuerfaru hareßum précipités damur : vt Ar io,Mar-tioni, omnibus ferme hxreticis contigit: quando prudentia carnis inimicitia edi aduerfus Deum: et animalis homo non per. éipit ea,quafunt Dei,nec potedi percipere :ßult it i a enim [unt tl-li. Exÿs,qua quantum breuitaseptfiolapattebatur,detripltci ebrietatedtxi: quam neceßaria ßt contraria ßbrietas adreß. fiendum heßibus,^ ad thefaurum diuinafapieniia confruan. dum : vt tu, mi Cames Vlyffcs, opttme noßt, ßc qui non poßlt, ß velit intelUgere, credo eße neminem. ^tdß accedat etiam nimius coecus amor dodlorum hominumßreceptorumq^ no-ßrorum : quo pleranq^ it a ebrßßmus : vt quacun^ab tllu di-cuntur nbsp;nbsp;ßribuntur, eaßne vllo tudicio probatione,tan.

quam oracitla Spiritus Candi i, contra Apoßolicum precept urn, omnia probate, qnod bonum edi, tenete, ampledlamur, mordi. cusy^teneamus? Sohrÿ ergoßmus, d}“tJigilemus.

lt;M'ma porro noßra,non ßnt car nah«,fedßiritualia, vt docet Apoßolus-.duplicisy^ßntgeneris : alia adnos tuendos, aliuf ad hofies feriendos accommodate. Primi generis funt galea, thorax,baltheus,futum : alterius,gladius,mißilia.,

Primiim it «que, interior'u homin'is caput, munit urn eße debet galea falutari: id edi,certA ßefalutis, innQbu,ßcut iam perChrißumz exfolagratiainco'âte,ßcetiampereundein, ex eadem ■

Ä D 'C o M I T B M? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

fudemgmtiA perßciendt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adßt h At cert A ß^es :

inpugni tonßßcre, eamcjue continu Are vaIcaî? PeSlui, tbi f Artes funt vitAlts, thorAce iuflittA tußittA inquAtn ßdei cum primis, ßmul etÎAm bonA conßcienttA, tircumqud-que munttum eßß oportet, enim congrediinpugnA tja-leAtcontTA tot tAntofquehoßes: nß nbsp;nbsp;Deumpropitiumßbiqj

quitAtCm contra quam, amet tußitiAm pro quA, inßitutA ^ip’tgrtA? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Lumbos circum ein £î 0 s ejßc oportet baltbeo 'veritAtli :pe. des vero calccAtos cognittone EuAngelijpAcis : hoe tPl, it a nos^ 0-tnni ex parte, veritatts cognttione, Amore viribus munitos (Jßco:tenit:vt femperadpugnapro EuAngelio expediti, ^pA. r AtißmusßnißrA mAnußutumßdei tenentes.quo omniA igni.. tA AduerfsrqtAcuU excipiamus (ß extingUAmus:dextrA Auterrt gladium verbi Dei,quo hoflispropulfitur,(^ confodiAtur. Scuta quidemßdei vtemur ,fi aduerßus omnia hAreticorum fiphi-fmataprincipiafidei, de qui busßupra dtximus ,ßrmA retinea^ mus, vt vt Strophas ipfas refellere nefeiamus'. gladio autem verbi,ßapert 'es ßacrarumliterArurnteßimonys, ^rationibus ex illis neeeßaria conßcutione deduElis, hoßes conuincamust ßßtam ad rem non parum proßuerit: ß acut a etiam mißtlia, aculeatasq, ßAgittas,ex vetußißtmorum Patrum pharctr 'u,in hoßestranßmittamui-. quemadmodum (ßPatresipßoßmetpo-ßeriores,priorum teßimonia (ß“ argument a, aduerßus hareti-(os,proßerentes, feeiß videmus. Sumendaigitur nobis eil to-tahac Dei Ts-äcvoTrXlac, cum ardentißimis adeumprccibue-.vt hot tempore adHerßacturbulento,tam mult'u,tam VArqs,tam potentibus aduerlarqs reßßere, tandernde Ulk triumphare^ poßtmiis.

18. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A

yÿj, co3ufor^bt^^, proditoribut repurgata, tuüorem tranqaiL Itoremg^ 'vitam degst: quis ntß rerum omnium prxteritA-rurn prtifenttum ornnino imperitui, ignoret? Dundu igùur opera eHprafecîis Ecclefiarum inprtmu CT Magißratibiti : vt Jècundùm f^pofloltcam dißspltnam, diligenter obßruetur, quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dnBriaam profiteatur^eß vit am traducat ; ae

quiedoEti admoniti reßpißerenolint : ijpalam toti Ecclefitt indicentitr^ à ßanElis conuentibui,CAterorumj^fideUum eojt-^ uerßationeßeparentur', ne illorum contagio,aiqquoqueinfiei-antur-. neue (vt Isquitur Apofiolus) modisumfermeatum,to-tam maßam corrumpat. Cuiß.^ autemßdeli, hutußcemodiprA. fiaólihomines,vtethnici^publicanißtnto: illudq^lohannia ßruator,ßquis venit ad vos, non adßerens hane do^rinam, quam videlicet Apoßoli tradiderunt deFiUo Dei,deqj fttnda-mentis ChrißianA religion 'is'. ne recipitetum in domunt, nee Aueeidicite. HacdßiipltnaeHEcclßaperpetua:- dequa^ TertuUiamts in Apologetico, cap.jij. AAagißratus autem pro qualitateporro criminum blaßhemiarum, in illos ex man~-datu Etei aaimaduertet.

*®* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extremum, de vltimo cuiusq^ dues oßßcio dixi-

mus: tllud in hoc etiam neg9tio,de quo agimusßacile eîî ad in. telligendum : vtinam amp;nbsp;ad praßandum^ Confiant er ergo adßnem vsß^ cumprofufione etiam, ßopusfit, ßanguinis vi. ta,fieruanda dl Principe nofiro lefiu Chrißo, data à nobis in Ba. pttfimate,fides. Acproinde, quam doEirinam ex Propheticia 0quot; Apofiolecisßcript 'es, exapertußdeeprincipqs nbsp;nbsp;nbsp;verb etiam

ex commune totius veter es Eccltfiaconßnfione, certbnouimua eße Chrifii dodrinam: ea cenfianttßimafide, aduerßus omnes dogmat um nouitates, retinenda nobis esi: necfioltim in antmo earn retinere,fidetiam oreingenueconfiteri, abea nos nun-quam defieEiere veile, libereprofiter! dehemus; at que it a de be. nius,vt nifiidfaciamets, nulla nobis planefieranda ßi ßalut.

Corde enim creditur ad iußitiam : ore autem confeßio fit ad fialutem. K^pud Dcum quidem, qui corda intueturfiolafides. Jat is fiter it: Sed apndhomines, nbsp;nbsp;propter homines ,neceffa-

ria etiam esi libera etta confefiio atqueprsfefto. ^pderubue-rit me coram homintbtti: erubefcam df egg eum coram Pat re meo: dicebat Dominus lefts. Per nosentmpromonendaesii» hoc Mundo gloria Dei,nomen ChriflifÇalus proximi: nbsp;nbsp;nbsp;nos,

qualem fquamur religionem, d}“ quetfideper Deigratiarn pra^ ditifimus, toti Ecebfia declaremus oportet: vt quanam fint eius membra, non plane ignoretur. Proinde idem Dominus, adconfefitonemhancnos excitans, adieett: ^ut me confejfts fuerit coram hominibus: confitebor ego eum coram Patres meo. Ergo neq^ muncribets alliciadprodendum Chrißum,ne-que terriculamentii autftpplicijs, a libera eius Confefiion^ abfterreridebemus : fidintuentespotius inipftm ducemfidei perfeclorem lefum, qui propofito fibi gaudio ,pertulit cru-cern,ignoniiniacontemta, e^addextram throniDei confedit, propofiturn nobisfiadium confiant er decurramtts. ^^i enint perfiuerauerit vfque infinem: hie faluus erit.

Elsedeccmcapitibus,mi C. VLeveramrationerntqua inhactanta, de uia falutis, opinionumdiuerfitate: malorum ftntuumin nosincurfioneatqueimpetu-. intantadeniquety-rannide Diaboli, fustquisy^ fuorumq^ faluti confulerepofstt'. e xp lie at am effe arbitrer,

Hane ego rationem vt fequerer, DEI bentfieio, operant dedi,annos ittn ferme 34'. ac praterfacras liter as,qua illamex Dei 'Voluntateeffe,manifefiifsinii docent,ip fa etiam mtdtorum annorum experientia, verb diuinam nbsp;nbsp;opt imam efie didici,

Ham hanc ob caujfam, reliöla Babilonica captiuitate, in libéré nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ras regni Chrifit Ecclefias, tanquam in ^rbes munit as, mecon-

tuli:inRheticasprimum,'vbimenfesociod!‘timplius: Deinde in Geneuenfem, quot;vbi itidem menjesplus minusnouem, •vitam

aduxï: Jnde Argentinam 'vent y^jbi GAUïca.nA tuneflorebât Ecclefia. : tbtque per annos XI, 'vixi docui : (id non finepugna, mortuo illo totitti Reipublicitornatnento, fiho-liparente Ucobo Sturmio,'veieribttjque Ratribut pAulatim de-fictentibm. PoSÏ, Qlauennam 'vocattu, in en Ecelefin puflo-remegi annos circiter quatuor : quamfiuEluose, licet nonahfi. que cruce,tu gencrofie ComeStqut pro tua fiingulari piet ate, me fiemperaudtaifli, ^inregnoChrtliipromouendo, tua (fiopera nbsp;nbsp;autoritate,nonparumiuuifii : optime etiamnofii, Pofi-

modum régnante magnotllo fi incomparabili Principe Fride-rico III, tns^cademia Heidclbergenfi, annos decem proftfius fitm : ac tandem Neufiadium veni in Illufirifiimi forttfit-mi Prtncipis Iohannis Casimiri oppidum , 'vbi noua Schola infiituta, annos docui féptem fi ampliu-s : Et 'vbi adhuc decrepitusfi’nex, bona tarnen per Dei gr at iam valetu-dine, ex met Principesliberalitatcviuoquot;. vtmundo ,ficut panlattm corpore, ßc etiam animo in dies magis ac magü me-riar, id 'vt pofium,operam do ; opto certb. Mundus enim tranfit fi concupifientia eius Et 'vermiculus apud lonam ,paruo horuUfiatio, radicem cucurbit a, fitb cuitts vmbra fiecurus 'vi-uebat, tta cor refit: 'ut iUa exiccata, bontts propheta,quofeab tmmenfo Solis etftu tueretur, non habuerit, Hane candem ra-tionem hberimei vt perfiequantur, exopto.

caufia ettam ePi pracipua, cur hanc totius Chrifiia-na docirtna fummam ,quA oltm a mein ahum communiorem vfiumconficriptafiuerat,nuncnonfiQlum meo, veritm etiamfia-milia me a nomine,in lueem edenda curatterim : nempe vt Itbe-ris meis,prAteriUam,quam quotidiein noflris Ecclestjsfionarae Chrifii doH rinam audiunt : meam quoq^ eiufidemfidei Chrifitari a,quam fiequantur,formulamrtlinquerem. Etfienim adfiub-ßantiam docirina Chrifiianaqued attinet,nihil ab eo,quodno-Jlra EeelefiiAprndicantÄn hac mea Confefiioue diuerfium döcea:

quiAtAmin^ijUAntum apud liberos vakaipArtntum autorit as ^exemplum, nonignoro: iäcircorem nonparumviilemme Ulisfaclurum iudicaui,fialiquam rnei^mea inquam nonfaciei fedfideiimagineniyinquam fubindeintuerentur,^ quaadfe-riumfacrarHmltterarumfludium, adprofecium in cognitione •veritatUyad perfitierantiarn deniqueinptetate,magu ac magis excitarentur ; in Ecclefia Chrißi relinquerern. Neque enim me latebat y hue maxime illud Apoflolt pertinere, quod ad Timo-° theum feripfit : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuorum prafrlim domtßicorum lu-

Huicacceßit alteracaußayquaadme, meamq^ conditione proprièpertinet. ^ua haêlenus deChrißoydeq^ttusreligioney corde credtdi, ore confeßus fumy atq^ et ia mult os anno s publice in Ecclefia,tum voce, turn Itbr'u edit is docui : ea vno quoq^ amp;iußo volumine,completdiuolui-. ut quanamfuerit meafides, totipofleritaticonfiaret :me(finharefes, quanunepafiim groß fantur, aut quavnquaetiamgrajfatafuerunt, nunquacon/èn-fijfe, omnesfideles tam praßntes,quam futuri,adeoq^ tot a vete Catholica Eccleßa,perfieElu habet et -.prafertim cumßquafor-taßu in refalfits fui, erratum hoc rtÙo Uhus iudicio fubfitam,, amp;nbsp;Ulud ad lydium lapidem facrarum liter arum, ad analogiamfideiy ab ipfa examtnari corrigi velim.

Tibi veroy mi C. TL: librum hunemeum vt dicarem,. multis Uluq^ honeflißtm'ts caußis, quasnec tibi, nec cuiquam alq bono viro improbatum iriconßdoyadduLlusfui.

Deeuit bona doUrina librum non malum, bonum habe-repatronum : qui:^ vellet ob pietatem, amp;nbsp;poffet oberudttio. nem, ilium tueri : amp;nbsp;id quidern conßanter : quam ad rem quantum poßit nobititas fanguinis ac generoßtas animiy ß cum verapietate coniungantur, longa didicimus experien-tia. Esl enim proprium viri nobilis, confiantem effe in re lau-dabtli, honore^digna: necßnerefe ab honeßopropoßto, vel feun-

21 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. E P I S T O L A '

ßcundis, t'daduerßs rebm abduci Sinceritas cotißAntitt talcs [tint vir tut cs, qua in rtiflicos feruiUs animos çadere ftonpcjjunt, t^ccedit, quad vt mea crga teobfiruantia, no-ßrACj^Chrißtamamicittrc^aliqiiodapud omnes extarct omni-bus/èculis monumentum : honeßunt aoneceß[aritim eße iudica-ui. Edenim resdj*apudDeum., apudhomines, omnilaude , dignißtma, illa qut ex vir tute, eoq, ßnccra ac ßltda ed amict.

tia : qual'isftdtinter Dauidem lonatham : Petrum dx lohan. nem,Paulum ^Barnabam. Et enim non omnium ePifides,ß-cut dixit Apoßolw,fic non omnium ver a edamp;micitia : Et vtfi. dcs,Cic ctiam diledio-AX Deo cd,ait Iohannes : naßiturq^ ex ve-ra pidate at que vir tute. Noflram eerte conciliauit non tara efi fanguis :fiedChriflw,ßcdpietasßedreiigio,eiufidemq^reltgio-risamor: cui poßea acceßitßmilitudö animorum,fiudiorum, rnorHm, fùauifiimaq^peraliquot annosconfuetudo, quibia iHa fuit confirmât a : at que it a confirmât a, vtnuUoetiamlocorum per multos annos, vel maxime longo interuallofimminui aut labefadaripotuerit. ^fitd? quad non fiolùm firma ac confians fimper hue vsqßermanfitßedettam increment a accepifß,^‘in diesaccipere videtur: Spirttu fand o fand am Cpigt;.afiiX(pia,v,in cor dibits noflrismagss atq^ magis accendenie? Ego certè, quan. turn me tui videndi, tecum colloquendi, teq, in Domine ample-dendi,defiderium teneat,fietttio : amp;nbsp;tJtcifitm ex tuis,turn ad me literis,tumpromtofficqs,quantit tibi cura fint rts me a, facile tntelligo, Sicfolent vers, amicitia, qua exSpirituDeiconciliant ur : perpetuo confirueri,amp; auger i.

^ptaautemexDeo fiant bona, ^alijsquoq^ vfiui efifiepefi fint : ca adipfiusgloriam, adfiatrum sdificattonem,quibufi-cunquepofiunt rationibuspradteanda celebranda funt. Vt ergo voluit Dettspeculiares quorundam fiandorum amicitias, fiacris literis commendari : fic perpetuofitlentio noßra fiepeliri nondebuit.

A D C o M 1 T E M* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23

htc, pnierquint quod non me folttm ( ‘vtdi^Ïum tff ) fidnteosquoqnecarißimos afßnesLirnacioe, totAmj^eAm honeßAm ChriHtAnAm^fAmiliAm,ßngulArituA benenoltntiAf fimperjfroßqttutne es •. eAetiam fuerunt é'funt tu» inmeoffi-ctA AC beneficiA : ’vt, nißpUne ingrAtus ejß voluißem, de AltquA tnihi,ßnon iuß» compenßAtione, honeßAßAltem grAti Antmi ßgnificAtione,omnino cogitAndum fuerit :prßertim cum inter ingrAtoStVerAamidtiAconfifierenequeAt. ,^jiidvero veltibi gTAtiteSy'veltuA piet Ate, 'virtute è'ttobiUt Ate dignités prAflAri Àmepotuif. quÀmßlibeüum hunc, quototitee ChrißtAnAdo^ ÜrinAfumntAm, quA potui breuitAtee^perßicuitAte, comple-xfisfumjuonominiconfierArem? ^^aIis enimquißquAmeli, é‘quAlem quifque profit et ur Artem, fiientiAm, religionem : tAltA ei dicAri amp;nbsp;commendAri operAßelent acdebent. Sic Lucas äUa, (uo équot; re nbsp;nbsp;nomine Theophilo :ßc Cæliies LadAntius

ßas ChrißiAnas inßitutiones, ChrißiAnißtmo Imper Atari Con-ßAntino : SicAmbroßtes,ßuospiosdefide,de^SpiritußAn^oli-broSipqfiimoImperAtori GrAtiAna,dicArunt'.ßcdenique nein reperfpicuA immer er, quicunqueßApuit.tAles ßbi delegitßue-rum ItbrorumpAtronos, quAlesfueruntlibri: vt Itbrorum ti-tuli, cum profeßtone illites, cui dicabAntur, congruerent. Ergo tùmnullAAliAmeliorirAtione,quÀm huttes Ubelli dedicAtione, tUA in me merit a, aliquA ex pArte compenßtre potuerim tjtoe quAlecunque munufculum,perpetuum AmoruergA temeiteßL monium, benigno AccipiAS Animo, meq^ vicißim, vtfucie, AmA^ repergas : meos vero Itberos, T. Corneltum : Ludouicum : Hier: Eobertum: LaI : ConfiAntium: An : LydiAm : ViolAnthem, cumAmAntißimAltberorum omnium mAtre, mihiverocArtf-fimAia Domino vxere, R. LiuiA,hAbeas,poIi meAmprAfirtim tnortem,commendatos, rogo é* obficro.

Ego ver 0 tibi À Dominoprecor meos Annos, C. Vl-.quoe^y tuis à- mets, imo amp;nbsp;»oßris Eeclesÿs, vt hallettw feeißi, dt» d

frodcjjècjaea,!-. fedfineilluincommodis meam 'vij^dtatem amp;nbsp;vltraferucniai, precor, quA decrepit Am fenechm confequi fblent : (ir quorum CAuJ/A^qui dixit kaKov j^ç^v,fubiecit etiAnty TmXiv : To yij^ç in p,ivov. Jdjtm 'ui. uerequoqjipßtmfenile ;t5otA£OTV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(olet ej/èfenibus: 'vtme^

ditAndum iUitpotius/èmperfit de morte fepultura, quAm de •vitA: quoipfitmquequenemen fi^uv, quafi-rlujylw'o^uv, nos femper tnuitAt.

beneficium : ^Alips multit vjuieffèpofiit : ^ipfii deniq^ etiArn CArnuincommodA, quAfene^ÏAm confiequuntur^ •vtiliAfintfii. rituiinpqs hominibus : his dec au fis longAm Alicui pio At Atem precAri,noneH mAlunt,fidbonum precAri: etiAmfi mAlu aH. quot CArerefiene£ïuA nonpofiït. D c v s ergo optimtu max: in bonAtefiruet •VAletudine'.^bonAlongAq^vitA-,AdrnuL, torum bonorum, pre fit a ben a lioluntAte donA-

Vah aliquotanteannisconfcripferamfidcicon-fcfsionem, Candide Icélor: eâ certis de caufsis.neqj in rebus.neque in verbis im mutare volui;fcd fi qu« aiitclariùsexplicanda, autpluribusconfirmanda elle videbantur : eaicorfiim potius declaranda amp;nbsp;conllabiliendaefleiudicaubquàm co(nmiccendum,vtipra Con-fefsiojquippe cuius iam plura, quàm decem exemplariacófcripta fueranrjamp; in mukorum manus perucnerant,aliquaex parte mu-tarccur.Qua:autem inter recognofcendum,dignacorreéiioiieoc-currerunt.vel côfirmatione: ea fuis qusq; lotis,in ipfâ Confefsio-rie.hacftellula * notauimus. Vbiergo hancnotam videris: ad ObsbrVATIONES recurrito,amp;idécaput,eundemq;Aphori-fÎTium confuiito. Aliud quoqj monendus es Leôlor.Cùm iam ab-folutaeirectotiuslibri cditio.certiorfadusfui.non deeflc,quiim-probent,quod alicubi fcripfijcap.xi. Aph.ij^, Chriftum non folùm fibi, fed edam nobis vitam acternâ promeruilfe : quafi illud S i B i, impie à me poficum fucrît. Miratusfiim inidôjamp; non parum fum miratus : cùm nihil hac dodrina fit clarius apud Patres, 'a quibus amp;nbsp;Scholaftici acceperunt. Sed fimülac in mentcm mihi venir: di-uerfa hominum elle palara: amp;nbsp;alijs quidê vt iuuenibus, vina noua acdulcia,magis(àpere,alijsvtlènibus, vetera tanquamfalubrio-ra magis probari;ftatim deb j mirari.

Veterem.illam elle doélrina, liquet ex vetcribus Patribus, qui locum ilium ad Phil.z. Propter quod 5c Deus exaltauit ilium amp;c, ficinterpretati funnvtdixerint, Chriilû fuahumilitate, obedien-da amp;nbsp;morte,fibi illam exaltationem promeruifle.

Auguftinus T.p. in lohan. traéi.io^. in caput xVii. Col. 505. explicans verbaApoftoliPhil.i. Humilicaseius (inquit) incipit ab eo loco, Semetipfum exinaniuit: claritasverb,incipit ab eo lo- lt;lt;nbsp;CO,propter quod amp;nbsp;Deus exaltauiteum,amp;c. Humilit3s,claritatis“ eft Mbkitvm; daritas,humilit3tiseftprxmiü,:fèdhocfaâ:um «« eft in forma (èrui: in forma verb Dei.fcmper fuit,fempereritclari-tas. Hxceadem AuguftiniverbaprobauitBedaieaenimretulitin «« fuos çommentarios,in caput a.Philip,

zb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I s T o L A

Ambroßusineadem verba ApoftoJi, PROPTER QVOD ET J, DEVS, amp;c: quidamp;quantu (mquic)humilitasmereatur,oftedir. ,, Hieronymus in eundem locum.- quia fe affumtus homo humi-,gt; liaredignatuseft: Diuinitas.quxhumiliarjnonpoteft, eumqui }, humiliatusfuerat,exaltauit. Notaillud, Q^via.

Vigilius contra Eiitychen,lib. j.pag.130: aitChriftûlêcundùm t) humanam naturam,obmeritum,honoresacccpifre.

IterHpag.132. demonfträs, HonoribVS svblimari, hoc non polTeattribui Chrifto, (ècundùm diuinam nacuram, led tan-,3 turn îëcundùm humanam.pratter alia ita (cribit.- Numquid amp;nbsp;ho-noribusfublimari, amp;nbsp;dignitatis profedibus augeri natura eins 33 (diuina)indigebat.'vchumilitacis Siobcdienti« ac mortis Mb-33 RiT o, fublimium mcritorum tenere fahigium, amp;i poteftatem 3 3 Coeli ac terrx mererctur accipere.tanquam qui an tea non habuit ? 33 Anfortè ncgabunt Domino lefti Chrifto ob meritum pafsionis 33 amp;nbsp;mortis hatcomniafuifl'ecollata? Legant Apoftolumdicentem 33 deiplb.-Humiliauitiemetipfilm, fadusobediensvfqueadmor-33 tern,morcemautemcrucis:propterquodamp;DeusillumexaItauic, 33 Scdonauit illinomenjquod eft fupcromnenomenjVtin nomine ,3 Ieru,omnegenufledatur,coeleftium,terrcftriumamp;infernorum. 3 3 ErDauid,detorrente(inquit)in viabibet,proptereaexaI.tabitca-^ , put. De torrente in via,id eft,de fluuio mortis humanx bibCfpro-3 3 pterea exaltauit caput, quia mortem guftauit. Et ipfein Euangc-33 Iio, propterca (inquit) diligit me Pater meus, quoniam animam ,3 meamponoproouibusmeis,amp;c.

33 Etpaulopoftfubdit: perlequamurergoomniaadhucbeatitu-,, diniseiusmunera,pafsioniseius Merito acquifita: quibuslu-33 ceclariusapparebit, non pofteei (ècundùm quod naturâ Deus eft, 33 (ed(ècundùmquodnaturâhomofaduseft,conuenirc. Legantur 33 quxfèquûtur. PlurapolTem proferre teftimonia; fed epiftolxbre-uitas non patitur, nequeetiameftneceft'e. HxccertevctuseftEc-clcfix dodrina. Rogo igitur conuiuas meos, vt ft vino amp;nbsp;veteri amp;nbsp;nouo in menfa propo(ito, ego tanquam Senex, relido alijs nouo, de veteri bibam : nc mihi fuccenlèant. Mex enim valetudini, vt debcoexmandatuDei, confulo:debonoetiam nouo libentius alioqui.quam de malo veteri,bibiturus,^

A.D L 5 C T o R 1 M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27

Ncqjhoc prxtereundum fuit : quodinter rclegendiim libru m ïam imprelTum,' óffendi erratum, in obfètuationibus, pag.24.8. li-nea 25: illi particular /Z, pr®ponenda eftdiótio, l’wwyitr; vtbxcfic ledio,illud I'a^fynrNon eni m de Cola illa particula fed de to-i to illo dióto Pauli, fermo mihi fuit: quemadmodum liquet exijs, quxibilequuntur.

Addam amp;nbsp;hoc. In appendice de perlbna Chrifti,ad calcem ob-leruationum,vt ex VigUio, breuem rationem, qua controuerfia, derealicommunicationeldiomatum.cociliaripoßitjindicarem: dixi, carnem Chrifti dici pofte, line vlla contradidione, amp;nbsp;omnipotentem , amp;nbsp;non omnipotentem efle, vbiq; prxfentem, amp;nbsp;non vbiqj prxlentem : diuerfts nimirum refpedibus.füa enim propria ««•('ÿ, nonefte.’ elfe autem ipfa V7rigt;çô,a-ei, qux ilti cum naturadiuina communiseft. Hîcergo,netibiàSophiftaaliquo fiat fucus: hanc notaexplicationem. Cùmdicimus propria »i7(=c,prxfentemnon efl'e: id bifariam intelligi poteft. Primùm hoclènfû.vtfècundùm quxftionem,qux to 077quôdfît,vocatur,ip(àcarnisChrifti fub-ftantia, realiter prxfens elfe dicatur, non fua cognitione, non fuo imperio.nô etiam tm ÖTorotT« tantum ; (êd reali ac propria fua iflcts quo (enfu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoque fua vbiq; effe verè prxdicatur : quia

fuaiî(r/Âomniaimplet.DeindehocaIterofênru:vtfecundùm qux-ftioné S’ iT/ÔTr quare fit, cauflTaquxratur, curvbiq;prsfènsfHa»(r(ii, elfe dicatur.- vtrû hoc habeat ex fua natura feu wt/â, an veto ex gratia donoq; vnionis hypoftatic® :quo lènfu etiâ dicitur Deus efle,Scomnipotcns fua àri'çt.-quod hoc habeat non exgratia,(èd ex fua natura atque »t/ä. De primo: multi hadenusacriter pugna-runt, vt partem affirmatiuam defcnderent : carnem Chrifti vbiq; efle fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idq; in hune finem fecerunt, vt inde earn fua ia-la. rea-

Iiterexiftereinpane,concluderent.Nosconftantervtrunqueper-negauimus. Defècundo: ijdemnegant,8credè,fèdneminecon-tradicente, carnem Chrifti ex (lia naturali ia-la, hoc habere, vt fit vbiq; præfems: fèd ex vnione quidem hypoftatica, hoc illam fuifle côfecutam,vtpoflet fi vellet,vbi^j elfe; àrefurrçdione verb .amp;glo-rificatione,idaccepifte, vtreipfafitfuawTk vbique exiftens. Nos vnumcum ipfis; alterum contraipfos, falfum elfecontendimus. Et ratio alteriusmembri h®c cft ; quiavnio hypoftatica fada eft

à.fvy^vTa!(,vt Concilium Chalcedonenfè definîuit.hoc ell, line Vila vel nacurarum feuT^ria-iw, vel eflentialinm proprie-tacummucanone,8iconfufione. Si àTfêçÿalt;-:Caroigiturab vnio-ne no accepit, muico minus à glorißcatione, aliquam in fua »s-/a, autinfuiseirentialibusproprietatibus.mutationem : fedmanec »«■(Äcreata,finita,circum(cripta. Non maneretautcm .fiautpoG. fee, autreipfaeiret vbi^; prxfens, amp;quidem fècundùm fetotam: ciimilludcadere non potsit nifi in »a-(6tz ihfinitamfimul, amp;fim-plicifsimain qualis eft diuina.Si àvm quibus ergo difeerni-tur diuina «in'(t,ab humana.ea humanç actribui non po(runt:alio-quiconfufiofequitur, quadifeerninequeat vna natura ab altera; ^an hæcChriftocomperant.dequeilloprjcdicentur,têcundùm dininam,an verb fècundùm humanam. AduerfushâcEutychia-iiam côfufioncm, adieda fuit àChalcedonenfi Concilio ilia par-ticulattä-v5.;)(^uTfrflt; .•EtexplicaturaPatribusjhacrcguIaj quam paf-Em legimiis: QiixcunquelegisdeChrifto,altioraamp;diuinajCadi-uinx eins naturæ.quæ humilioraSc humana,ea human« attribui-to. Iuftinusgr«ce,fol.i78.oTct)'*;lt;»a’))s'lt;!5'4f;?5i/.of tjKTas-èrai'TiiiCifwràf;

a.vS'in /xtn^av ly AiiS^aTit^ou.rïi Ài/ô^aTiv« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vrcii ;S

TO Töiz cta’vfzififdi'oV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, iHAfiif a-triifyKi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipytrtaf:

TOC qop T ei'« J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•vai'Tai’ àiuviov, 'O^S'^ATiiv rAi 9elt;A{ jjaipoCf

c/zoÄo^Ho-Hf. NeedifsimiliatraditCyr.T.2. Dial.5. cumHermia, Col.jio. Damafc.autemjlib.j.cap.ip. egregièrotnm hoc contra confufionemEutychianam explicat : acprxteraliain hicfcribic Verba.’SïÓTMT« p. bi» Âiy,oi/TSf.iV^^Teyof^a.i^a/jiîy AVT^cTATv^AySiaiTiriiTaf ]S'ta/jCATA,V^ IfAfAiV^QTItTA lt;W^^A9tt7Luy It KTJçLlÛ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AA^Aaf,ltTOt THf

iItoi Ày9^a)'r07ii7A AHTJcoy. Poftca quomodo de perfona gt;fiue ab vna natura.fiuc ab altera nomineturjquçcuiufqs hint natur« propria; pr«dicentur:fufiùs déclarât.

H« du« Cunt inuidt« rationes,quibu$euincitur,carnem Chrt-ftijnonaccepifleexvnioncjaut exglorificatione; vtfua proprirf itriÄjVbiq; efte queat.Si ergo concedenda fit(quod tarne non pro-bamus)h«clocutio,CaroChriftivbiq;pr«rensert: nonaliofenfii «fteconcedendaindocemus,quàmfua vTos-«iz«,veletiafualeien-'gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia.

tia, potentia amp;nbsp;imperio .• minimèautcm fua propria iu-îa. creata Si finita : quod hoc fit monfttum verè Diabolicum, verâ Chrifti hu-manitatem, qua nobis fimilis eft pcromnia,excepto peccato,pe-nitusabolens.

Poflec amp;nbsp;alia addi explicatio illiiis propofitionis, quam ex Da-mafcenocolligimus.LibroenimquartOjdeorthodoxafidejCapj. explicans, quomodo adoremus carnem Chrifti, ad calcem capitis, in hxc (cribit verba: K«» à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra-çust. vtçaffx,vvvp.iv ALùjàzÂÂ

a«5, »TO/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âtèiz. Poflumus igitur Sc nos fie explicate

propofitioné, Caro Chriftijd eft, Chriftus incarnatus^ vbiq; prüfens eft: lcd quânam fui parte,(eu fècnndùm quâmnam naturam? Faxit DEKS, vtomnes tandem idem in Domino (âpiamus, 5c loquamur. Tever6Chriftianelector,quifquises,Chriftianè, hoc eftjfincerè Scex animo rogo:vt fi quid forte,in hoc meo libello de-fideresîillud me libéré moneas,amp;amicèdoceas:certôperfuafiis, te mihifadurum rem longe gratifsimam. Nihil enim magis cu-pio, quàm vt antequam moriar, talem inEcclefia,fideiconfefsio-nem relinquam, quxadlapidem lydium fâcrarum literarum diligenter examinata, pio cuié[; amp;do(3:o viro, coqj toti Ecclefi« vete Catholic«, probetur. Vale: ScproveraEcclefiarum omnium nomen Chrifti inuocantium, inter (c cociliatione ac coniundio-ne.fubq; vnoamp;eodem capiteChrifto coagmentationej Deum

Pattern, per eundem Dominum lefurn Chriftum, nobi-feum rogato:meqj in tuis precibus commen-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;datum habeto.-woÀv

0 II Arn nunc demumj annum agens L.xx^ fro frA^familU nomine » in Tucem eden-dam curauit.

R E D I M V SjdeDcö, rebufqucdiuinis; adrcgnum Chrifti,falutéixque noftram pertinefitibusjàneminepoffe nos melius tpiß.ii. P certiùfquedôCeri,quàmàDcoipfo:qui

O necfalli necfallere poteft. Deum nemo lob. i.ii. vidit vnquam. Filius qui eft in finuPatris, ipfe enatra-uit nobis.

Deum autem nouimus, tametfi totius orbis homi-nibus,percaquæfaôtaabipfofunt,nonexiguam nèque obfeurara fuifuæquefempiternævirtutis acDeitatisco-gnitionem exhibait, ita, vtquotquot ilium, non vt Deum glorificaruntjnexcufabilesfaâifint: fuæ tarnen Ecclefiæpcculiariratione,perProphetasnimirumatque Hebr.2. '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afflatos, pérque ipforumfcripta,

2.Pet.i.2i. fuâmquevoluntatem,clarius plenivifque reuelafle: MAt.i.0,20 eôquefcriptaProphetica amp;ApoftoIica, ipfiffimum efle ' Verbum Dei..

Prophetica verb amp;nbsp;Apoftolica fetipta ea efle non dubitamus,quæideo Canonicorum librorum nomine EcclefiaDei appellate folita eft, quia cumhofeelibros 2. Tim, certonoucritefle ^ottk^çsvç, cos etiam folos procano-ne totius Chriftianæ pietatis, ad quem omnis de teligio-ne controuerfia examinanda fit, femperagnouit: Reli-quos, quanquam in volumine Sacrorum Bibliorum continentur, ideo tarnenapocryphos vocans,quod ebs ita efleàSpiritufanâ:o,ficut prions generis,minimèper-fpeCtumhabeat.

Conciï. Procertiflimo igiturverbo Dei, hofee libres ex vc-' Laoâic. teri Teftamento cumtota, tamante, quàmpoft Chrifti aduen-

ludithAm'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DAnielücAp.i3.lt;^i4.;

'^obiAm: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAnticum item triumpue-

tioafßxum:

Eßhera a tertio verfù ca-pitis decimi reltquum.

MACchAbaorum vtrumque librum^

ExNouo autem Teftamento nullum excipimus.* quoniam etfi aliqui G nt, de quibus olim fuit dubitatum, poftca tarnen agniti fuerunt amp;nbsp;ipfi non minùs quàm alij lt;nbsp;pro Apoftolicis fcriptis : quorum iudicio nos quoquc lubfccibimus.

Licet enim maioris cuiufdam autoritatis illi, de quibus nunquam, quam ifti, de quibus aliquando fuit dubitatum,quodam modoeffe videantur.- Nos tarnen perindc vnisatque alijs, tanquam certo Dei verbo credi-mus : apocryphis verb, qui in volumine Bibliorum ha-bentur, primumpoft Canonicoslocum tribuimus.

tlieron. tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proindeCanonicislibtis duntaxatad dogmata

lib Sal fidei probanda vtimur, vtendiimque efle cum Patribus cypr. in docemus.- Reliquos verb non parumautoritatis ad ca-symb.f. dem iam probata, poftmodum confirmanda habere ^77- fentimus.

Quareillud quoqueextra omnem controuerfiam habemus, amp;nbsp;habendum efle fentimus.- Licet Ecclefia à primis Pa tribus, Prophetis nimirum ScApoftolis, qui à Deo dodrinam immediate acceperunt^ cam que li ter is commi-

commiferunt,edoôla,amp;àSpiritufanftopcrfuafa, perpétua amp;nbsp;continuata traditionc, quinam fint, amp;nbsp;qui non fint Canonici, pofterisindicarit, teftimoniümquediuinæac cœleftis veritatis, illis dedcrit,amp; perpetuodet: nullam tarnen hæcfctipta accepitfc,haberéueautoritatcabilla, ' fed à folo Dco, proprio horum autore; eôqueperfefe, quia verbum Dei funtjus habere in omnes,dignâque elle quibus fimpli citer ab omnibus credatur amp;nbsp;obediarur.

fidem tAmen Sacrù Uteris apud hominesfAcien-dam : non pArum prodejje autorit Atem

Quanquam interim non inficiamur,quin autoritas Ecclefix, multum ad homines, quo Sacras literas, tan-quamDei verbum audiantaclcgant, permouendos,ha-beatpÖderis:iuxtailludAuguftini,Noncredidiflem(fic Tom. 6. enimfenfitJ Euangclio,nifiautoritasEcclefixmecom-mouiffer, Qjmd tarnen crcdidcrit,fc hoc non ab Eccle-fia,fedà 5piritufanä:o,cuiuseft donumfides,accepiffe, vbique prædicat idem Auguftinus.

Difputare veto an maior fit Ecclefiæ autoritas, quam facræ feripturæ, multó verb magis partem affirma-tiuam afferere, quafiEcclefiaprætcr donum, quod habet,cognofeendi Spiritus, fcripturâfque Canonicas ab alijsdifcernendi, deque illis teftificandi, illâfque inter-pretandi, habeat etiam autocitatem eis vel added! quid-

piam,vcladimendi,de'quc illisdifpcnfandi: plus quàin facrilegumcffe iudicamus. Deusenim mandat,nequid Apoc.'22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;addat, aut imminuat, neue quifpiam declinet ad

clextram,veladfiniftram,fedomnesad vnumfibi in fuis facrisliterisloquentifimpliciterper omnia obcdiant.

Scri^tUTAm S act am it a effè perfc^am., vt nihil eiaddi 'veladimianobis poßtt^

Eft enim Scriptura fan^ta vfque adeo amp;nbsp;perfeóta, continens abunde,quidquid ad falutem neceflarium eft, vt nihileiaddipofllt; Scperfede prudenterquc confcri-pta,vt nihil etiamqueatdeilladetrahi.

Proinde in dodrina facrarum literarum, ficut o-mncs pi) debent, nos quoquc acquiefcimustenentcs il-2. Tiw.^. ludApoftoli,OmnisScripturadiuinitusinfpirata,vtili§ '6- eftaddodrinam,amp;quæfequuntur.

2(jhilde Religione extra 'verbum Dei ejßeßatuendum : [edomnia adilludcorrigenda.

Difl. 9. Quare etiamfentimus, nihildereligione ftatucn-dum cfle in Ecclefia Dei, quod aut non habeat apertum inlibris canonicisteftimonium,aut manifefta necefla-riaque confecutione inde euincatur. Ac ft quid vnquam' irrepfit inEcclefiam, veldodrin«,vel cultus, quod cum Sacrislitcris confentaneum non fit: illud effe légitima rationevelprorfustollendum, vel ad regulam verbi Dei corrigendum; omnes item controueefias de religione,

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exijfdcm

Tr adit tones vere Äpoßolicas équot; catholicos in Ec. cleßa retinendas ejß.

Traditiones interim, quas manifeftè conftat Aug.rem, Apoftolis profcdas, in omnibus femper Ecclefijs obfer- 7-cent. Do uatas fuifle.qualis eft de die dominico,loco fabbathi fan nat. lib.4-ftificando, amp;fimiles:tametfi inSacrisliteris nullum de'^'*-illisferuandis exftet mandatum, in tinendas effc iudicamus.

Neq; vero folum abunde, verum etiamperfpicuè, totam falutis doctrinam, in Sacris iiteris traditam efle fentimus,atque nouimus ; cùm Deus populo fuo non fit locutus,nifi lingua popular!, quæ ab omnibus intellige-retur; vt fumma fit iniquitas amp;nbsp;tyrannis,eorum librorum lelt;ftionc,eóqucamp;inlinguam cuiufque gentispropriam pfalm.i, conuerfione cuipiam interdiccre, quosDeus abomni-busjpforu falutis caufalcgi,amp; in omnium manibus dies noCtcfquc verfari voluit, atque iuflit.

Etfivero Scriptura Sacra in ijs, quæ ad falutemne-ceffaria funt,peifpicua eft ; non improbamus tarnen cru-ditorum,

ditorum, piorümquc dodorum, tam vcterum,quàm rc-, P centiorum, intcrpretationes, amp;nbsp;cxplicationcs,nempe, il. quæ petuntur ex ijfdem Sacrislitcris, amp;nbsp;quatcnus Scri-

Pturæ per Scripturasexplicantur,idque côfentaneè cum primisfidei principijs: quorum fumma tum in Symbolo Apoftolico, tumetiamin fymbolisvcrè Oecumenico-rum.fandorùmqueveterum eonciliorum,aduerfusma-nifeftèhæreticos coadorum, continetur.

Nam nulla realia niti poteft aut debet fides noftra, Ro 10 17 Q’-i^mverboDei,inSacrisliteristradito: vtfcmperfidcs fitexauditu.auditusveroperverbumDei .cuiquidquid in quorumuis hominum libris aduerfatur, reijeimus.-quidquid eft confentaneum, ampledimur.- quod veto neutro fe habet modo, illud, prout Ecclefijs expedit, vel non expedit,admittimus vel reijcimus,admittcndum4i eûevelreijciendumdoccmus.

* Edodi igitur à Deo in Sacris literis, quae funt ipfîus Deuf.^.ô. verbum, credimus, vnum tantùm efle Deum, hoceft.

vnam fimpliciffimam, iippartibilem, æternam, viuen-tem, perfeâiffimâmqueefientiam in tribus feu (vt Ecclefia folita eftloqui)perfonis,îEterno nimirum ^*7. Pâtrc.æterno Filio.æterno Spiritufanéto, inter (e verè, fed citra omncm diuifioncin, diftindis, fubfiftentcni; principium amp;nbsp;caufam rerum omnium.

Ita cnimcrcdimus,atqueèSacrisliterisdidicimus, Piîrem per fe verum amp;nbsp;perfcûum efle Deum, Filium item per fe Deuna, amp;nbsp;Spiritum fanftum per fe Deum : vt tamennonmultifîntjfedvnustantùmichoua: àquoo-nania, per quem omnia, amp;nbsp;in quem omnia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Km.?/, ƒ

Profrietatihusferfionahbus perfionant aferfionudifitn-gtti: Pjjintiahbus autem ab emnitrea-tura differre^.

Quoniam veroSacrieliteraï ita loquunturdeDcc-Vt multas illi attribuant proprietäres, tuna clfentiales tum perfonales; amp;nbsp;cflentialibus quidem eum diflferre do-cent àrebus omnibus crcatis,perfonalibusautem vnara-quànaque perfonam abaltera diftingui: Idcirco nos quo-quecrcdinaus.ficut generate Filium,ita proprium eft Pa-tris,vtncqueFilio,neque Spiritui fancloconueniat, amp;nbsp;contra generali, non nifi Filio,atque itadereliquis: Sic etiam, fimpliciflimum efle, æternum, immenfum, vbiq; pr3efentê,ümpliciter omnifcium , fimpliciter omnipotentem, fimpliciter bonum,amp; huius generis alia,ita pro-

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

priacfleDei, vtnulli queant rcapfe communicate ctea-r turæ: itavreademfcxcmplicaufa ) immenfa bonitate, bona fit,aut omnipotentia omnipotcns,qua Si. Deus eft.

Agnofeimus enim in Deo propter eins fimplicita-tem, eflentiales proprietates, re ipfa non differre ab cf-fentia: ac proindeillas fine haccommuuicari nonpofle vlJi creatunc.- eóque necvllamcreaturam vere efle, di-ciuepofle fimpliciter (exempli caufa ) omnipotentem, fimplicitcrbonam, iuftam.fapientem, amp;nbsp;id genus alia: ’queraadmodum amp;nbsp;Dominus lefusdevno attribut© lo-quens, de omnibus docuit,diccndo, Nemo bonus ffim^

T^hilßmpliciter tale eße aut fieripofji, qualü eïl Deus : niß é“ ßmp licit er Detst

Quapropter,quiaHquamcreatamfubftantiam,vo-lunt fieri potuifle aut poffe diuinarum proprietatum, quibus talis fit, qualis eft amp;nbsp;Deus, vt fimpliciter omnipo-tens,amp;huiufmodi, participem : hancquoquefateantur cfle, aut effe poffe Deo ofjeoxianov, neceffe eft :quandoneq; Filiusipfe fimpliciter omnipotenseft,nifiquiaö/4ovlt;^r(^ eft Patri : atqueitaetiamSpiritusfanâus,

Vnde etiam inrclligiinus, qui fiat, quod,cum Filius non minus fit omnipotens,quàm Pater. amp;ita etiam Spiritus fanâ;us, non tarnen dicamus cos eflc tres omnipotentes, fed vnumtantùm omnipotentem, cumAthana- Symbol. fio, totâque Ecclefia confîteamur : quia nimirum vna Athanaf. tantum eftomniumcademque ovtnon- Cùm itaquenulla res creata vnam amp;nbsp;candem habeat cum Deo efîentiam, fed longe alîam atque diuerfam; fi ca etiam fieri poffit, communicatione diuinæ omnipotentiæ omnipotens, pluresvnoeficpofiint omnipotentes, neccireeft; quod. non fine blafphemia dici polie credimus.

Itaque damnamus amp;nbsp;exfecramur omnes hærcfes, quæaduerfushunc primum fidei articulumexortæ, aut abinferisreuocatae àfan£tis etiam Patribus in Icgitimis conciliasdamnatæ fuerunt ; Cerinthi,Ebionis,Valentini, Marcionis, Manicha:i,Arij,Eunomij,Sabcllij,Praxeæ, Fotini amp;nbsp;fimilium,velutiSeructiamp;Tritheitarum, bla-fphemiasquoquc ludxorum amp;nbsp;Turcorum ; ac denique omnes hærcfes, quæ aut contra vnitatem effentiædiuinæ, aut contra veram perfonarum trinitatem, fuerunt à diabolo cxcogitatæ :ac proinde, quæ vel ncgant,Filiü vc-tumamp;æternumcffeDcum,amp; itaSpiritum fanélum .• vcl quæhasconfunduntperfonas,amp;vnumatqucidcm effedicunt, quod propter diuerfos refpe£tus,di-uerfisetiamnominibusPatris, Filij, amp;nbsp;SpiritusfanCliap-peUetur. Ncc non amp;nbsp;illos omnes damnamus errores,qui cffcntialesDei proprictates, ab effentia diuina feparant : idquodnobisilliquoque imprudentcrfaccre videntur, quiillas alicuicreaturæ fine effentiæ communicatione.

Credimus Deum.antcquam creaflet raundumjam îndeab æterno pro fua immenfa fapienria, præcognouif-fe omnia, quæporroautfaduruserat ipfc bona, autper-milFurusab alijs fieri mala: vfque adeo,vtnihilenm vn-quam latuerir, JateréuepofTit : fed omnia, tara quæ fada funt, fiunt,fururâuefunt,quam quæ fieri poflunr.ctiamfi’ Hei.#./?. nunquam fiant, nudaamp;apertafemperfuifleamp;efleoculis eius, nondubitamus.

Deum omnia in fito ^tttrno confilioprafinittiffè, ad opti -m osßnes praordinajjz^.

Ncc folum præuidifle orania Deum, habcrcq; præ-fentia in fuo confpedu credimus: verum etiam in fa-pientifiimo fuo illo amp;nbsp;æternoconfilio,quæcunque aut admundicreattoncmamp;gubernatjoncm,autadEccIefiæ cxaliorumhominumcolluuiecollcdioncm,redcmtio-nem falutémqueæternam, pertinebant, ac pertinent, præfiniuiflc; ac malaetiam omnia,quæfieri fapientüTi-»le erat permiflurus,ad optimos fines, pro infinita boni-

Qiiaproptcrctiamnondubitamus, Deum.omniû hominum(vtdcAngelisnildicamusJ quoscreaturusin Adamo iuflos, præuiderat etiam in eoomnes pcccatu- Eph.i.^.^, roSjâliosin Chriflo elegifle, vteflentfandi.amp;immacu-latiinconfpeétueiusjn caritare,coque adæternam vi-tam, ex niera grafia,amp;fecundumpropofitum voluntatis fuæjprædcftinaflc: aliosautemhacgratianoluifledigna# ri,eôque tanquam vafa iræ ad interitum, pro iufto fuo iu-dicio, præparafle; vt in illis infinita ipfius mifericordia, in his autem iuftitia toti mundo pateficret ad ipfius glo-riam.

Quemadmodumenimvocatio adChriftum,amp;iu-ftificatioinChrifto,totagratuitaeft,nonautem exope-ribusnoftris:ficetiani intelligimus, totamprædeftina-tioncmf3ngtorum,gratuitamefle,quiain Chrifto fafta eft,amp;propterChriftumexecutionimandatur; vt nemo poffit in feipfo gloriari, fed qui gloriatur, in Domino g'orietur.

Eph. 2.

Epb. 1.4..

Eom. ç. //^

Vnde Sccredimus, cùm Deus nos clegerit inChrî- Eph. i.^j^ fto,vteflemusfidelesamp;.fan€lbamp;;inculpati, inconfpeéltt

ipfius, nosprxdeftinatos cfle, non folùm adfîncm, hoc eft adætcrnam vitam amp;gloriani: vcrum etiam ad media, pcrquæad finem pcruenitur.- atque inprimis adfîdem, 2 Cor.^.i^ qua inferamur Chrifto : ad regencrationcm,verâmquc üd.ô. refipifcentiam,quafadinouacreaturainChriftOjfandè viuatnusadeiusg!oriam,amp;proximi ædifîcationcm.

2(jneJfceUSÎos, toquenecféru Art pofè, cjuinunc^UAm Chrißo fer iffuA Sfiritum ,fdémlt;iue

Proinde illi turpiter, amp;nbsp;infuampernicicm fallun-Tit. i.-iti. tur.quiputantfceleâosefîe, amp;ideofaluosforc, ctiamfi 2.10. non fint Chrifto perfidem infiti, nequc rcfipifcantàpec-catis, nccftudeantvoluntatiDci, bonifqueoperibusfa-cicndis. Difiungunt cnim, quæ Deus coniunda efic vult.

Debere qiictnque confiderefe efèele^uminChrtfo : certi«-reiAUtemfierinosfofeexfdànoflrA, i»

Hinc etiam liquet, quanquamnemoingcncrecx-imcrc fc debet è numero clcdorum, cum ncque fcriptu-ra hoc faciat, fcdpotius confidcrc,fe, cum vocaturad Chriftum, fccundum æternum Dei propofitum amp;nbsp;ele-jCor./j.y, étioncmvocari.-fiquistarnen vclitdcccrtafui clcdionc fieri certior, huic rccurrcndum efle ad fidem, amp;nbsp;ad con-feientiæ teftimoniuman fentiat fe verèin Chriftum cre-dere, finceroq; amore affedum elle erga Deum amp;nbsp;proxi-mu m,ncc ne fentiat.Q^od fi etiam hoc non folidèamp;effi-MAr.f. 24 caci-ter fentiat ne diffidat tarnen,fed rogetDeum,vt-fuam adiuuetincrcdalitatem.-fpexansforc,vtfiat certior.

Ncquc cnim doârina deaetetna,gratuitaj amp;nbsp;immu-tabiliprædeftinatione inSacrislitcristradjtaeft, vt aut Chriftum negligamus.autde falutedcfperemus, aut fe-curiconcupifcentiæ fræna Iaxemus,autdeniqueinfole-fcatnus : fed contra, has præcipuas ob caufas. Primùm, Vtfciam us,extra Chriftum fcruari pofte neminem: quan- aSî. 4, tu do fundamentum totius falutis noftræ, in ipfo Chrifto antemundicreationemiaftum amp;firmatumfuir. Deinde , vt in tempore tentationum, nos, qui in Chriftum nom.s.ftr credimus, fuftentemusnosin certitudinefalutis, necaut tomm. defperemus, aut etiam diffidamus: quando ca certa amp;nbsp;firma eft in æterno Deidecrcto. Tertio, vtindeadftu-dium fidei in Chriftum, fanftitatis, bonorumque ope-rum incitemur : quando eleâi fuimus,vt fideles eifemus, amp;fanfti,amp;inculpatiinconfpedueius, amp;vtinbonis o- Ephef.1.4, pcribusambulemus. Deniqueneinfolcfcamus,ficredi- dra./o. mus in Chriftum,amp; fände viuimus ; fed totum foli gratix diuinæ in Chrifto acceptum feramus.amp; vt,qui gloriatur, i cor.i.31. in Domino glorietur : quando, vt tales eflemus. Deus quoque pro fua gratia ab æterno conftituit in Chrifto.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Credi.

Crcdimus, Deum ita efle omnipotentem, vtnon folumquascunque voluitac vult,feccritamp;Iàciat . verum etiam infinita,quænon vult, amp;nbsp;veile S. faccrcpoUk ; fe-quutihaceciaminparte doótrinam Iohannis.quidixit;

Mdff.j.p. PotenseftDcusfufcitaredelapidibus iüisfîliosAbrahæ, quod tarnen'facere noluitamp; Apoftoli fententiam, qui

Row.j). fcripûr, Deummifereri quorum vult, (cum tarnen poflit omnium J amp;nbsp;indurarc (non omnes, vtpotcft, fed) quos

TertuU ^ult: vt nimis impium fit,àfola omnipotcntia Dci,non contr. ' monftrata eius voluntate,aliquid fadumcflc, vel fieri, pmx. vel faüura iri à Deo, concluderc veile.

i-Tint./. Cum Apoftolusfcribat, Deum feipfum negate non pofle.-credimusnullamfieriomnipotentiæDeiiniu-riam .fi quisdicat,multa elTe,quæ fieri à Deo non poflînt : nimirum,quæ cura ipfiuspugnant natura, iraplicantquc contradidionem.

Cumenim fitfummumbonum, fieri certè malus, aut facere malum non poteft: amp;cum fitfumma veritas, ’ non poteft mentiri: cùm fumma fitiuftitia, nequit iniu-ftè aliquid agere; cum ipfa fît vita, mori quomodo poteft? denique, cum fît vnus tantùmDcus,ifque increa-tus,amp; æternus,in tribus tantum perfonis fubfîftens : eum non polTe aliquam creaturam ita fîbi aflumcrc, vt eam fî-bi faciat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;talem prorfus,qualisamp; ipfe cft,quar-

DEI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I?

ftihilquc hac confeflione, de omnipotcntia Dei decedere, aut detrahi, pcrfuafum habcmus. Certe, quæ etiam fafta funt, fieri non poteft, quin fint faéta ; vt cettum fit î quae contradiäiioncm implicant,ea nequeetiamâDeo fieri poffCjquifumma eft veritas. Hac enimratione ipfa quoquc omnipotentia Dei, quae fada fuerunt,aperte nc-garetur.

ftc Angelis quidcm ipfis manifeftat.* credimus, cum de nur. 13.3» Voluntate Dei quxftioeft, cam non elfe alibi locorum, quam inSacrisliteris.inquircndam : vbi,quaecunqueno- lob. 13.13. bisadfalutem necelfaria erant, abunde amp;petfpicuefup-peditauit,atque fuppcditat,quidquca nobis fieri velit, pro fua benignitate reuelauit per Spititum fuum,Deus.

Omnia fuiffe à Deo condita, amp;nbsp;qaidem bona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gtna.amp;i

Credimus, Dcum Pattern, omnia per Filium, vna CoU 16% ' cum Spiritu fanólo, vifibilia amp;nbsp;inuifibilia, quae cœli tcr-taeque nomine com plexus eft Spiritus fandus in Sacris li-tcris,amp; quidcm omnia valdc bona,intra fpacium fex die-

4. rumènihiloGreafle: eâque ad hominis vfum, Scadfuam Tue quot;°’ ë^oriam deftinaffe.- ita, vt tarn Filium amp;nbsp;Spiritum fan-' ’’ dum, qnàm Patrem,pro mundi ctcatore agnofcamus: CLim vnus fit idcmque Deus.

* Ncquc cœlum terrae mifcemus, eœlôfue inter fc 2C0M2.2 confundimus,fedcumSacrisIitcrisdiftinguimus:quem-Mat ó.te, admodum amp;nbsp;elemcnta, omniaque animalium amp;alia-, rum rerum genera diftincla efle videm us, Ac proindc eœlumquoque, inquobeatorum cumChrifto degunt animae, futuraq; funt omnium piorum corpora, amp;nbsp;quod lob. 14. 2. ChriftusdomumPatrisfui,amp;Paradifumvocat,Apofto-ciuitatemhabentcmfundamenta, cuiusartifex

'amp; conditor fit Deus : àreliquis coelis,multó veto magisà terra amp;inferis,difFerreconfitcmur. Ad quod amp;nbsp;Paulus

3 Cor 12 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enm dixit, fe raptum fuifle vfque in tertium cœ

lt;gt;ingelostreatos fuiffeomnes hones quançiuamnon omnesin veriuteperßiterint.

Credimus itaque, etiam Angelosomnes, crcatos fuifle bonos amp;nbsp;iuftos : fubftantias fpirituales amp;nbsp;immorta-les,intelligentia amp;. libera volunta te praeditas: quanquam Job. i. 44. nonomnes in cabonitateamp;iufl:itia,atque(vt Dominus lefus loquitur) invcritate,perfl:iterunt.- fed per multos Job,t,44-, doccmuràfcripturis,propria voluntateiam indeabini-tiopeccaflc,faftos Dei, omnis boni,humanique generis atque inprimis EcclefiaeDeihoftes, mendaccs, menda-ciuraque

ciutnquccxpropri/sloquentesjhomicidas,diabolos,ca-codçmoncs; häcq; ob caufam è cœlo in tartaru detrufos, catcnifq;caliginistraditosfuiffe,amp;damnationiafleruari.

Scd nequehoc fruftra fuilTe à diuinafapientia per-miffum,cfacrisliterisdidicimus.Namprçterquamquôd voluit in iftis fua patcfacere iudicia, iramque aducrfus peccata cuiufque generis creaturarû.- conftituitetiam, horutn opera, adnostcntandosexerccndófqueinfide, fpirituali pugna, paticntia, eóque ad falutem noftram Eph. ó.n, promoucndam,vti:amp;denique, cos voluit cfle fuorum iudiciorum aducrfus humanafceleraexfceutores amp;ad./Rf^.22.2i miniftros: vt, quiatnoremveritatisnoluntrecipcrc,qua falui fiant, feqijanturdoólrinas dænionioruiïi,eorumq; 2 Thef, z. mendacijs credant, amp;nbsp;pereant*

Rurfuscrcdimusexilliscœlcftibus fpiritibusinnu-mcrabilesfuiffegratiaDeipropterChriftumferuatos,nc cumalijspcecarent, fed perfiftcrcnt invcritateamp;obedi-cntia; atquehos fados effe nuntios amp;adminiftros Dei, qui faluti eledorum infcruiant, eófque aducrfus diabolos tueanturamp;promoueant regnumChrifti.-qui itanos amant,nobifqueinferuiunt, vtdefalute rioftra fummo-pete Ixtentur : nolunt verb à nobis adorari, fed folum Deumadorandumeffe moncnt,fequcnoftros aiuntefle Apoc.22.^ conferuos; quibufeumetiam in cœloaeternambeatâin- M.at.2i.ÿo que vitaraadurifumus.

Credimus, creatis iam rebus alijs omnibus, Homi-Gen^(.amp;j ncm etiam ad extremum,corpore è terra formato,amp;ani-ma, fubftantia fpirituali amp;immortali, ènihilofafta,amp; in corpusillud infufflata, creatum fuiffe ad imaginé amp;nbsp;fi-militudinem Dei : addita illi paulö poft vxore,ex ofiibus illius,ad corpus quod attinct, conflata,amp; ad candem Dei imaginem efFotmata,

Credimusvero,imaginem illamDei, in hoepotif. fimumfuiffepofitam: turn, quödficutDeus, abfolutus Cen.i.2t eftrerum omnium dominus.-fichominifubiedafuerunr omnia,volatilia coeli.pifccs maris, Sc beftiæ terræ, vfquc adeó vt Rex effet totius mundi : turn verö maximè,quod ficut Deus faniftiffimus Sc iuftiffimus eft, fie etiam Homo creatus fuitreftus,iniuftitia,amp;fanftitatevera, ficut in-terpretatur Apoftolus.

Hinc verb credimus, hominem in primo illo ftatu, nonfolum tali libertate præditum fuiffe, vt nihil veile poffetinuita voluntatc:fquælibertasfempcrinhominc manfitamp;manet)verùmetiam talibusviribus fuiffedo-ig natum,vtpotuerit,fivoluiffet,nonpeccarc, évnonmo-ri, fed in iuftitia perfeuerare, amp;mortcm euitare; vt meri-tó,quod vtrumque amiferit, illi ipfi atteibuendum fit, dc non alij.

Damnamus itaquc, Valcntinïanos, Marcioniras, Manicheos, amp;nbsp;quicunquc aducrfus hunc fidei acticulum aliquid vel docuerunt,vcl fcriptum rcliqucrunt : fingcn-tes,aut ab alioDeo,quàm à Pâtre Chrifti,omnia eflc con-dita,autab vnoDeo bono,bona, abalteroautem malo, mala : eum Deus efle non pofTit, qui non fit fummè bonus, amp;nbsp;folus return omnium conditor. Damnamus etiam omnes, qui aut docent animam hominis è fub-ftantia efle Dei :aut,qui eiusnegantimmortalitatem,amp; perpetuam aélioncm ; aut qui in folo dominatu imagi-nem Dei collocaut : aut deniquc, qui primum hominem verèfuifle creatum liberum, negant ; ,

CredimuSjDeum, creatis rebus omnibus, ita qui- Gin.z,ï, cuifleabomni opere, quod patrârat; vt interim tarnen nunquam defieritautdefinat.Mundum, amp;nbsp;quæcunquc ineofunt,tamparua, quàmmagna, atqueinprimis hu-manum genus, fingulólque homines curare, regere, gUi^ bernarc; ita vt nihil in mundo fiat, aut contingat,quod nonregaturdiuinaprouidentia.

Etfi vecó vniuerfa amp;nbsp;fingula, diuinæ prouidcntiæ fubieólafint: credimus tarnen,fpecialiquada curaamp;ra-tioneregiEccIefiam Dei, fingulófque eleótos amp;nbsp;eleótO' pum voluntates atque adiones: cum ipfos peculiaritcr P'W. i. li. vocer,iuftificct, fandificet, amp;nbsp;non omnes : cum in ipfis o-2 car.ó.ió perctur veile amp;nbsp;perficere,inq; ipfis inhabitare fedicat, amp;nbsp;non in omnibus; cum deniq; cos ad sterna vitam dedu-a^.i4:i6. cat, reliquos veto finarpro fuoiuftoiudiciovijs fuisin-gredi, amp;nbsp;insternum mere exitium : vt mcrito etiam nos peculiaritcr iubeamur omnem folicitudinem noftram in Deum proijcere, quoniam ipfi ( peculiaritcr) cura efidcnobis.

Deum ordinarie Mundum regere per cau-fatfecundas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

HocquoqueeSacrislitcrisdidicimus,quanquaDcus multa fus sterns prouidcntiæ decretaper feipfumfinc vllo externo coadiutore, imo Sc nonnunquam contra ordinatia media, perficit : multo plura tarnen amp;nbsp;ordina-riefolitum ilium elTeper caufas fecundas,tarn intotius Mundi, quàm in Ecclcfis gubernatione, exfecutioni 2.21. nrandare : cum ipfe dicat, fc exauditurum cœlum, coe- ' lum exauditurumterram, terramexaudituramfrumen-tum, frumentum exauditurum lezrcel.

zMedia adfinemcontemnenda non ejje\ tumnonmintti vnum, quam alter urn, Detafua velit prouidentia.

VndeetiamintelIigimus,licctccrtifunius,nosDco curæeffe:media tamcnad falutcmnoftri tum animi^tum . corporisàDeoordinata,cÔtemnendanonefle, Deumq; tentandum : fed fequendum efle Apoftolum,qui de falu-teomnium,qui in naui étant, pcffuafiffimus,nautis tarnen fugammeditantibus, dixitmilitibusamp;ccnturioni, Nifihiinnauimanferint,vosferuarinonpoteritis. Deus enim,qui cuilibct rei fuum deftinat finem : is etiam prin-cipiumamp; media, per quæ adfinem vfque perucniatur, , ordinauit.

Cumvcró Deus (ua prouidentiacaufas fecundas, quibus in mundi gubcrnatione vti folet,in fua quamque natura confcruet,amp; ita etiam moueat:harum autem aI iç adccrtaaffefta fintfuanaturadefinitæ, aliæ vcró indefi

nit«.•Nosintelligimusamp; confitemur, licet refpcäuDei, fine cuius præfcientia amp;volûtate nihil contingit-in Mun-dojomnia fiant neceffariô,tefpeûutarnen noftricaufa-lûmqucfecundarum, non omnia nccelTario, fed quam- nbsp;nbsp;'

plurima contingenter fieri amp;euenire- Quid enim ma-giscontingcns,atque adco cafuale effepotcft lignatori amp;nbsp;viatori : quàm fi è manu illius décidât fecuris, atque huncintcrficiat ? Dominus tarnen ait, fe ilium efle,qui viatoreminterfecit. Et Dominus lefus voluntarièmor-

tuuseft: is tarnen dixit, oportuit Chriftumpati. Hero-des item amp;Pilatus libera voluntatelefuradamnarunt :

Apoftoli tarnen aiunt, eos non feciife, nifi id, quod raa-nus amp;nbsp;confilium Dei dccreuerunt fieri.

Atquc hinc etiam intelligimus,amp; confitcmur,IiccC multa in mundo, dum Deus omnia mouct,admittantuc ^^-gt;72S ab hominibus fcelera; ca tarnen Deo, eiiifue prouiden-’ tiae imputari non poflc : quoniam omnia quidem illc '^oh.2,16. inouec,amp; virescuique adopetandu fuppeditatfuapro-uidentia : fed malitiam, qua male operentur, nemini in. ftillat. Vt igitur terra /fuccum non minus maJis arbori-bus,quàm bonisfuppeditans, reprehendincquit, quod malaarbormalosfrudus faciat: Sic multo minus Deus, uel autor vel caufa diciiurepotcft peccatorum noftro-rum, etiamfi manu fuaeprouidentiæ omnia, etiam im-Hfjr. J piosfuftcntct,portet,agat,regat. Inipfo (inquit Apo-^^■17.2^ ftolus) viuimus^mouemur,amp;fumus: tales nimirumab ipfo mouemur,qualesfumus;nifiipfenos pro fua gratia alios faciat.

tMdorAndu, non autem inquirenda ejje Arcana. quot;Dei con-ßliAtin Mundt gubernatione^^

Interim arcana amp;admirandaDeiconfilia,quibusin-numerabilia fieri videmus, quorum tarnen nullampof-fumus rcddcre,aut etiam nofle rationem : ea, qua debc-mus,reuerenti3, fufpicimus amp;adoramus: content! hac A14f.zo.aj, certa feientia.-nimirum, nihil in mundo fieri,fine volun-30- täte Dei : Dei autem voluntatem ita efle iuftam, vtfit Kow.jz./^, certiffi.maomnisiuftitisrc£”la:’:cproindefempetillud eflererinendum, quodApoftolusait. O altitudediui-jneomprehenfî-biliafuntiudiciaeiusyôcimperuefiigabilcsviæeius.Itcm illudgt;

illud. Nunquid eftiniquitasapudDeum? Ettaracn, Ex R«”» ipfo,amp;pcriprum,amp;inipfumfuntomnia. Ipfi fit gloria in fecula. Amen.

Itaquc damnamus omnes illuforcs, omnefquc illos j)hilofophos,quiaut prouidentiam Dcipenitus èMundo tollunt, ant humanas amp;minimas quafque res à Deo curati negant; illos item, qui prouidentia Deiabuten-tes, media àDeoadfalutem noftri, tum animi tum corporis ordinata contemnunt: ncc non illos,qui ita firn-plicitcr omnia cucnirencceflario contendunt, vtomne tollant contingentiam, omnemq;hominibus adimant libertatem : eos denique, qui ita volunt Dcum omnia in omnibusopcrari,vtpeccatorum quoqucnwiç^obamp;au-torem efle blafphcmcnt.

Credimus, cum primus homo ad imagincm Dei condituseffet,iuftusamp;reélus,verequeliber, vtquipotc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tat, fi voluiffet, non peccarc, amp;nbsp;nullo mortisgenere mo. ri:cum,diaboloquidemfuadentc,Deoautemnihilim. l^cdicntcjfedinmanuconfilij fui iliumrelinquente,per

KéW f.if). inobedientiamfpontÇjVcréquclibcra voluntafcpecca(-î fe : itavtpeccatifuiculpam,nequein fnam à Deoaccc-ptam naturam,ncq; in Dcum ipfuni,neq,uc in vlla m rem, créa ram transferre, fed fibi Vni,quia fie voluit,adfcribcrc-potuerit arque debucric.

Intelligimusenim Adæpeccatum, fuiflevolunra-» Gf».2.17. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuini mandati de non edendo vetito porno,(vt dc--

J 6, feribit Mofes) transgreirioncm,eôque( vt lopuitur Apo-'i.tm.j.iÿ. ftolus) inobedientiam ■: quæ nontaminexterno fado,i quàm in fpontaneo animi propofitOj quo noluit DeOt ôbedire, pofita fuit.

îtafatemur, hominem, deftitutam iam gratia Del,-, ▼îtam illam,quaDeo fanâèviuebat,fua culpa amififle, occæcata mente, deprauâta voluntate, omnique intc-gritate naturæ prorfus perdita, in ijsnimirum, quxad Job.s.34. Dcumvitàmque Deogratampertinent:faôtum peccati £pb. 2.1. feruum, amp;Satanæmancipium, veréque Deo mortuum : ««7w.j./2. incurriflcinfupermortem.tùm corporis, quæomnibus hominibus communis iam cft, cum_omnibus corporis calamitatibus: tum maxime totius hominis ærèrnam, hoceft, miferrimam,calamitofiffimam,infelici(rimâm'i* que,inæternispæniscum diabolo, vitam,omni morte, i.çtr. 1^, finevllacomparationcduriorcm:vndeliberarinonpo»^

vcró totum humanum gcntis, qüod cx Adamo per naturalem generationcm erat propagandum.in ipfius eratlumbis, vndeamp;præceptum cum fuacommi-natione coniunftum.non ad perfonam Adæ tantùm.fed ad totum Lumanum genus pertinebat : Idcirco cum Apoftolo crcdimusjamp;confitcmur, in Adamo peccante, omnes homines pcccauiffe ; Ita vt illa inobedientia non. tarn fucrit Adami propria, quam totius humani gencrii faäafitcommunis; quandoillius rcatus, omneshomi-ncsinuoluit,quicxilliusporrÖ femine procreaticarha-literfuecunt, amp;quotidieprocreantur: quemadmodum Apoftolus ad Romanosmahifeftè docuit, atqüeetiatn antithefi inobedientiae Adami,amp; obedicntix Chrifti fit-îmKfimècomprobauit. Si enîmobedientiaChriftinoti minusnoftra eft pcrimputationem, qüàmChrifti ipfius per ptopriam aàionem, quiacx ipfius femincincorru-ptibili, amp;nbsp;exclus Spiriturcnati futnus; efficitur, inobe-dicntiamquoquc Adami,nobisimputari, illiufqucrea-» tunostcneri, quia cxcarnali eins, vt patris omnium, fc-JDaine,gcnitifumus.

^itobeJientùm ÀdAmi,inJicutAmfutJJèiotius natur a corruptionem » in antnibus hominibui.

^Quemadmodum autem pcrfona Adami propter il-lamaftualcminobedientiam, moxiuftoDefiudicioco-fecuta eft totius naturç cortuptio,cÔcupifcentia ab Apo-ftolo»ppellata, quæ Su pœna præcedCntis peccati’fuit, amp;nbsp;7X».i«/, pcccatum.amp;caufa aliorûpeccatorum.ficomncsetiam Ptla'u.é homines,quinaturalipropagationc.cxilliusfcminecô-cipiuntur, cadem corrupts naturx contagioncinfeûos

nafci,tncnto,efacrislitcrisedoä;i,crcdimns,amp;cum tota Ecclefia confitcmur. Peccarunt enim omhes in Adamo, ciufdemque inobedientix rcatu omncs conftrióli tenentur,

Quapropteritavitiumhochæreditarium, amp;natu-rx contagionem, in omnibus hominibus peccatum eflc dicimus, amp;nbsp;peccatum Originale appcJlare folemus: vt tarnen à reatu ôcimputationeilliusprimæinobedientiæ, minimefeparemus- Qucmadmodumctiamcontrà,iu-ftitiâChiiftianorum,nontam inrcgcnerarione naturx, quæ fit per Spiritum Ghrifti, amp;nbsp;quæ iuftitix inhxrentis nomine appellari confueuit, quam inimputationeper-feftx obedientix, amp;nbsp;iuftitix Chrifti, cuius membra fiw mus, confiftcre non dubitamus.

Etfî veto contagio hæc,in pœnam illiusprimx tra^ greflîonis diuini mandati, inflida fuit non Adamo fo-lùm,fed toii ctiam illiuspofteritati : eam tarnen non fo-lùm pœnam cflepcccati,amp; caufam omnium porropec-catorum,fed ctiam verè peccatum, vt ad condemnatio-nem vel fola fufficiat, tamcertumhabemus èSacris litc-ris, quàm quod certifllmum.

Vfqucadcóautemdidicimusconcupifcentiamfua natura cflfc peccatum, pugnans cum lege Dei, amp;xtcrn» damna-

H O M I N 15. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

damnation! omncshomines, nifi pcrChriftumlibcren. tur, obnoxiosreddens : vt in ipfis etiam renatis, quamuis fublato reatu propter fidem in Chriftum,non imputetur amplius; verè tarnen, amp;nbsp;per fe peccatum efle, eôque x-terna mortedignum, nullo modo dubitemus: cùm fit i.ioh.^.4gt; legeDeidamnetur,vt etiam Apoftolusdocet. Rom.;./.

Credimusprsterea, prauitatem hanc naturalem, talemeffeomniummalotumfontemjeûmqueinexhau-ftum,vt perpetuo inde featuriant putidiffimæaquæ ma-lorumafFcâuum,impiarum cogitationum, prauorum defideriorum.-quæ, nifiperSpiritum Chrifti cohibean-tutjin manifefta tandem erumpunt fceleraatque flagitia, alia ali js grauiora : vfque adeô,vt ne vllus quidem fanftus fit, qui hanc vitiorum omnium fcntinam,fecum non fêtât, putidôfq;eiusvaporcs,femper exhalantes, nonfen-tiat, amp;nbsp;fubinde fordibus illis non afpergatur, amp;nbsp;contami-netur. Vnufquifquc (inquit lacobus) tentatur, àcon-cupifcentiafuaabftraétusamp;illeélus.- concupifeentiaau-tem,cum conceperit parit peccatum: peccatum veto, cum confummatum fuerit, générât mortem.

Ex quibus etiam omnibus ineafideconfirmamur, qua crcdimus.Dcum minime autorem elfe peccati; cum neque Adamum crearit malum, autadmalum propcn-fum.fcdiuftumamp;rçôtum: neque eum ad malum impu-lcrit vcl mouetit, fed ille fua fpontc,Uberâquc voluntatc

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 3

tifh.i.fâ. peccant: nequc ctiam hæc innata prauitas fit ex Deo? fed inobedientiam illam Adami iuftitia priuati, perfefit confecuta, iuftèDeoficpcrmittcntc,peccatûniqueho-xninûhac digna pœnapuniehte.

Damnamus igitur cumlrcnco,totaquc Êcclcfîa? omncsjqui Dcum autorem pcccati faciunt : omnes item PelagianoSjtamnouos, quàm vctcrcs,qui aut homines omnes in Adamo peccafle, primfqueilliuspeccatireatu, teneri negant .-aut ipfam innatam concupifeentiam* morbum tantum, pœndmque peccati, non autcmvcrc peccatumcffe,contendunt.-.auc in renatis faltemminime veri pcccati nomine dignam efle volunt. Damnar * musamp;illos,qui peceaxum originale docucruntefie fub-ftantiam : quod hæc opinio, aut faciat Dcumautorem pcccati; autneget, Dcum omnisfubilantiaeeflc condi-torem^ amp;nbsp;Doélrinam Manichaîorum confirmer,de duobus priraisprincipijs, fummoBonó, amp;nbsp;fummoMaloTà ' quibusomnia,àBononimirûbona,àMalomaJaprofc-dafint,amp;:proficifcantur. Damnamus inûiperStoicos, horum fimilcs, qui omnia pcccata,paria,neque vnum aliograuius çfle docent ; illos denique, qui aliquemin hoc mundo inucniripofîc contendunt,qui omnipror-fus peccato careat.

U ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liitri

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ -

Liberi Arbitrÿ nomine qttidintelligAmut. Cum omnes homines poft, amp;nbsp;propter lapfum àdà-mi, inpcccatis concipiantur, filijquc irarnafcantur, ad e/gt;amp;. 2.;^ bonumminimè.admalumautëquàmmaximèpropen g^b. 6.^. fi: haec »oftra eftde liberoarbitriohominis non renati, fides atque confeflio. Liberi arbitrij nomine, ita intel-ligimus liberam hominis voluntatem : vt ab ea tarnen non feparemus intcllcQus facultatcm, qua de rebus iu-dicamus, amp;nbsp;arbitramur,quid bonum fit, quid malum, quiduG cligendum,amp;.quid refpuendura,

I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

J^upUcem effi q^Aßionem, •vttAm de nAtnrA, Alter Am de viribue Liberi Arbitrq.

Diftinguimus autem quæftionem de viribus totius Liberi arbitrij,à qusftione de natura humanç voluntatis. Naturam vocamus,naturalem atqi eflèntialem à Deo in-ditam voluntati proprietatcm.quafitiVt,quidquidvult, fiue bonum, fine maîûî illud fem per velit libéré, fpontc, Vlttó,abomni femper coaCtionc libera. Virium autem nominejntelligimus innat amant donatam potentiam, quapoflimus tum mentecognofccrc, quæbona,amp;quaB mala : tum voluntatc, ilia cligere, hæovcrô rclpuerc.

Sicut igitur fubftantia Liberi arbitrij propter pccca-tum non perijt; (manfitenim intelledus amp;nbsp;voluntas, totaque animas fubftantia ) fic neque eiufdem natu-tam perijffe credimus, quin qusecunque ctiam num vuit cam mala., quàm bona, ca velit libéré, amp;nbsp;circa

oinnem fui coaâionem; vtverèdixcrit Auguftinus, îi-berumarbitriumfempercflc liberum (nimirum àcoa-âione) fednonfempcr cflebonum.

Dcviribusautemadbonumc]igendum,vclmalum rcfpuendumjitafcntimus. Diftinguimusbona,acmala, in cria genera: inea quæadanimalem, inea quæ ad hu-manam,amp; in ca quæad diuïnam, hoc eft Chriftianam vi-tam pertinent. Primi generis funt,quæferè communia nobis funt cumbeftijs, amp;nbsp;ad animam vcgetantem,ac fcn-tientem fpedant. In fecundo genere ftatuuntur, quas propria funthominum,amp;admentcm humanam pertinent: vtiartcsomncsjtam Mechanics, quàm Liberales, virtutes morales atquepolitics, deniq; fcientiæomncs, totaque philofophia. Tcrtium veto genus continet ea tantum bona, bonâfqueadiones, quæ ad regnumDei duntaxat, Chriftianâmque vitam ordinatæ funt : veluti cft vera Dei cognitio, fides, ciüCquc cfFcda, regeneratio, obedientia, charitas, huiùfque generisalia.

Im beciUes ejfe admodum vires hotninis non renati-, in ÿs» qusiadhumanam vit am pertinent,

Vt igitur de viribus humanispoftlapfum, inijsco-gnofcendis,appetendis,amp;,fi ofFerantur,eligendisac per-fequendis,quæad vitam hancanimalem fuftentandam, amp;nbsp;féliciter tranfigendamfpcftant, contrarijfqucfugicn-dis,nihildicamus,quodhæcnihiladrcligioncm demotes attincant, ( qua tarnen ctiam in parte, quanta fit homines confccuta turn iudicij, tumappcütusdcprauatio* quoti-

quottdiana docet cxpcrient iaj crcdimus, quanquam per Dci mifericordiä. aliqaid lumißis in humanis mentibns reliólum fit,partim ad indicium deæquo amp;nbsp;iniquo,bono amp;nbsp;malo in rcbushumanis, faciendum, partim ad multa-rum rerum,artium,difciplinarum, diuerfariimque vir-tutum cognitionem comparandam: tarn exiguü tarnen cfleillud,quidquid eftluminis, in Humana mente reli-ä:um.-amp; tarn deprauatameffe Humana m voluntatem:vt nifi amp;nbsp;illa coelefti lumine adiunetur,amp; Hæc fpeciali gratia ad propofitum bonum eligendum,malumque reijeien-dum.fledatur: homines ncqueant,vcl veras difciplinas amp;nbsp;artes fibi comparare,vel virtutes vlias qualefcunque in non renatis effe pofliintjaiTequi.vt non immeritö fcripfc-rit Auguftinus, omnes ctiam quæ in Romanis, infidelibus,fueruntamp; feientix, amp;nbsp;virtutes, velpotiusfi-inulacravirtutum,fingulatiafuifledonaDei.

Neque enim omnes infidèles, fuerunt, aut funt ijf-ticm velxqualibus prxditi virtutibus,amp; feienti js ; vt inde luculenterappareat,ca non fuiffe bona naturalia,fed dona Dei, addita naturæ.

At veto inijs,qux ad Deum, pietatem,rcligioncm, vitämq; Chriftianam pertinent,credimus,hominisnon renati mentem itaeffe cQecam,amp; cor ita prauum, virefq; reliquas omnes tarn effe nullas ; vt nequeat ,aut Deum,amp; qux Dei funtjvere cognofecre-.aut eum amare,amp;,qux illi grata funt, expetere; nedum cius voluntati,vt debet obe-

;Ce/quot;.2./4 jirc: qnando Apoftolusait ; Animalem hominem non percipereea, quæfunt Dei, nee pofle percipcre .-quomo-lob.is. J. do igitur veile amp;perfîcerc? EtChriftus, Sine mc(inquit) nihil poteftis fdcere.

Vt enim homo naturae amp;nbsp;hominibus mortuus, nihil eorum,quænaturjEfuntamp;hominum,pr«ftarepotcft;fic neque qui Deo,in peccatis mortuuseft.ea, quac Dei funt, amp;nbsp;vcrac pietatiszverè cognofcerc,faccréuc potcft,fed tan-tùm in pcccatisfoetere,aiquecöputrcfcere, nifi inde pet Chriftum exgracia liberetur,inq; vitam reuocetur. Sunt lpb.2.3. autem omnes homines extra Chriftum,SpiritiiqueChri-lob.}. SI. ftinondumrenatijVerèmortui. vtvcrèillidicanturviui-fieari, refufeitari, renafei, qui per fidem inChriftumà peccatis libcrantur,Chriftóqucinferuntur.

Damnamus itaqucPelagianos omnes, qui contra-rium docent, vitéfq; hberi arbitrij, contra gratiam Chri-fticxtollunt: Nee minus etiamM.aniehæos,amp; alios ex-fecramur qui hominem inftar trunci faciunt : qui ne in ciuilibusquidem rebus, vllûiudicio,vllâue voluntatis li-bertateprxditusfit.

Cùm igitur primus amp;nbsp;terrenus homo in tarn mifc-rabilcmftatum,fuaculpa, proprer inobedientiam ceci-diffet, amp;nbsp;cum co fimul eius omncs poftcri, qui in eo pcccarunt, amp;nbsp;qui rc ipfaconcipicndi erantinpcccatis, nafciturfqucfilij iræ; Crcdimus,Deum ex meragratia amp;nbsp;cen 3.13 mifericordia, Adamo atq; Euæ, amp;nbsp;in cis toti humanogc- 1co.1s.47, ncri, alium cœlcftémquehominem.èveraquidemverje 4S. hominisfubftantia,fed fine femincviri concipicndum, M«/. 20. cóquc amp;nbsp;fine peccato è virgine nafciturum, promififfe ; in quo,tanquam in altcrohumani generis ca pire,ex diui-naamp;humananatura confiante, veraDeiPatrisimagine, Spiritus fandi pleno perficeretur, quod in priori capite Adamo, ipfius cul pa, non fuccefierat:hocefi,vtipfe fc-cundus homo, nomine nofiri omnium, qui eramus ill: peripfius Spiritum inferendi, amp;nbsp;fpirituali rcgcncrationc futuricaro de carne cius,amp; osex offibus eius, perfedifii-mcDcoPatriobediret.fuiqucobcdicntiaamp;mortc,pcc- Eph.s.27. catum tollerer, iram Dei placarct, nos redi merer, iufiifi. Phil.2.g. caret, fanélificaret, fuoSpirituregerer, vera libertatc,vi 19-ribiifquc ad bonum donaret, amp;nbsp;denique in æternam vi- '3' tamlcruaretacglorificarct-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.

Adamus cnira, non vt priuata perfona, fed vt totius humani generis parens amp;nbsp;origo , ficut donatus fucrat iufiitia,vt cam in pofieros omncs tanquamhçreditariam propagaret,quadecaufaOxiginalis quoqjiuftitiaappel-

lari folita eft; fie fua inobedientia, loco i uß i tiæ, tranfmi-fit in omnes homines fummam iniquitatcm,omniûmq{ peccatorum fonrem, amp;nbsp;loco æternæ vitæ, æternam mortem. Neceftariumigituraliudfuitcaput.àquo propter ipfiusobedicntiam.deriuareturin omnia membra, vera cœleftifque iuftitia,fanßitas, vita. Hoc eft Chriftus.

Credimusautcm,ideóftatim poftpeccatum,ab initio mLindifaßam.amp;poftmodnm fæpius fandis Patribns rcpctitam,explicatam,varijfquemodis,fignis,facramen-tis confirmatam amp;nbsp;obfignatam fuifle hanc promiflio-nem : vt non folùmnos,qui poft ipfiusMeflîæaducntum futuri eramus, verum etiam omnes ali/, qui à condiro orbe credituri erant huic promiffioni, verâque fide vengt; turumhuncScruatorem araplexuri, per hanc fidem fièrent futuræ redemtionis participes, iuftificarentur, amp;nbsp;fer-uarentur.

^^otc^uot à. condito orbe, in Chrißtim 'ventttrum cre-diderttnt z eosßtruntos fuißc^^

Credimus igitur,quotquotàconditoorbeinChri-ftumpromiirumamp;venrurumcrediderunt, eos fuiûeilli per hanc fidem infitos: futuræ eiusobcdientiæ,paflionis, mortis,redemtionis participes.futurûciustradendumq; corpus comedifle, amp;fanguinem fundendumbibifle : amp;nbsp;deniq; omnesfuiffe Chriftianos,Spiritu Chrifti donates* amp;nbsp;in xternam vitam feruatos, non minus,quàm nos,

Acproindc damnamus, amp;nbsp;execramurcos, quidi-cunt, nemincin antcaducntumChriftifuiflcferuatum; illófque Patresnullas deæterna falute, fed dcrebus tantum tcmporalibus, accepiflcpromiflioncs,

Interpromißionem de rtdemtioneper Chrißum, e^eiuß dem comfUmentum,legem Moßsintercef.

Cæterùm, inter promilTioncm de redemtionc per Chriftum, Adamo primuin faflam, amp;nbsp;deinde tum ali js, tum maxime ipfi Abrah3e,clariusexplicatam,facramen-to circumcifionis obfignatam, ac ceu morteIfaaci pri-mogeniti in facriücium oblati, confirmatam , fœde-réque fempiterno ftabilitam; amp;nbsp;inter ipfum huiufee pro-miflionis complcmcntum,interieä:a fuit lex, per Mofen ttadita: colleäo iam amp;nbsp;mirabiliter audo populoefemi-ncAbrahænato,(exquoamp;Chriftusnafcituruserat) amp;è feruituteAegypti,admiranda rationeliberato, vtcerta amp;viübilis,atqueàcæteris Gentibusfeparata,amp;incerto lococoafta, exftaret Deo Ecclefia; in qua cuftodirctur promifiiode ChriftoPatribus faaa,gratüfqueDeo cul-tuscxhiberctur,vfque ad promifli veri Redemtoris ad-uentum: Lex.inquam per Mofen à Deo tradita fusEccle-fiæjintcrceffit.triapræceptorumgeneracontinens: Mo-ralia, quibus cuiufque pietas amp;nbsp;vita informaretur ; Cere-monialia, ex quorum præfcripto, Ecclefia in externo , cultuacreligione regeretur; amp;ludicialia,ad totiusRei-

jt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E L E G E.

publicæîn rebuspoliticis amp;nbsp;Occonomicis gubcrnatio-nempcrrincntia: vthacrationc populus Dei, ex quo fu-turus eratChriftus.amp;àprofanisgcntiumimpiarummo-ribus atqjdnlola trijs cohibcrcrur,amp; in officioatq; obc-dicntia voluntatis diuinæ contineretur, amp;nbsp;deniquc in fide amp;nbsp;fpecomplcndæ promifiionis de vera per Chriftutn redemtione fuftentaretur : atque ita ad excipienduni Chriftum,indiesmagisacmagispræpararetur:ficq;Deus i n il lo populo glorificaretun

Vt veröde poftremisduabus totius legis partibus, quæ ad nos non pcrrinët,nihil praeterea dicamus,fed tantum de priori : Credimus.ea lege,prout inlibris Mofis, tTint.^.16 Prophetarum,amp; ApoftoJorum explicatur, tarn perfede, quæ adfalutem neceflaria funt,ea explicata fuifle,Deiq; voluntâtem,quamànobisin hoc mundo fieri vult,reue-ƒ. 2a. Jari .Vt nihil eiaddipoffir,nequcdetrahi.

Crcdimusenim.hanc legem,explicationemcflclc-gisnaturae, quæincordibusquidëprimorum hominum pcrfedc.inaliorum aute imperfeûè amp;nbsp;ex parteinferipta fuit; eóq; hac damnari, quæcunq-, cum ilia imagine Dei» adquacreatusfuerathomo,pugn3nr. amp;nbsp;conrra,mandari, quæcunq; cii ilia funt confentanca.Voluiflccnim Deuh* hac lege dcclâTare, amp;nbsp;qualis fucrit homo in ptimo ftatu; ficqualisfaflusfitinfecundo, qualisq;efledcbcat: amp;nbsp;dc-mum^ qualisfututusclTet in tertio ex parte, perfedeautÉ in quaP

gt; DE LEGE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3,

în quarto, per Chriftum : ira vt nihil aliud fit lex Dei, quàinvera, amp;adviiiumexpreflaimaginisDci, ad quam creatusfuerathomo,piftura.quamoneamur,qualesfue-rimus, qualcs fimus,qualcs efle debeatnus, amp;nbsp;vero ctiam qualesfuturifimusjfiin Chriftum credamus.

Credimus vero, amp;nbsp;confitemu'r.quod Chriftus do- ’M.ut.ii, cuit,fummam feu fubftantiam totiuslegis.in hisduobus ^7. prxceptis eontineri :DiligcsDominû Deum tuû ex toto corde tuo,ex tota mente tua,ex totaanima tua,amp;cxtotis viribus tuis : amp;, Diliges proximum tuum, ficut te ipfum r quorum primum, fumma eft prions,alteium autem fumma pofterioris tabular.

Selum Titum effè adorandumßßlut ttittm tx to^-’ nbsp;nbsp;nbsp;to corde Amanduefit.

Si autem fum ma prioris tabular,quæ totum cul turn quot;foli Deo debitum continet, indikdioneperfeûa folios Dei confiftif. hinc præter exprefla alia Dei mandata, hoc mandatum cxplicantia, colhgimus amp;nbsp;credimus, fo-lum igiturDeum adorandum, inuoeandum,rcligiof0q; cultu colendum, pérque nomen cius folius iurandum cfle,quodhaEcin mandato defolo Deo, ex toto corde,a-mando, contineantur ; vt taccamus, quod etiam imago Dei, cuius piftura eft ipfa Lex, hoc idem docebat Ada-mum.

JffiAm quaque conettpifeentiam,natur nbsp;nbsp;corrupiio-

ncmeßeptccatum.

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E L E G E.

Acfilcgcdiuinadamnaturpeccati, quidquid cum ilia prima imagine Dei, id eft, cum iuftitia,fanditate,amp; reditudine, in qua.creatus fuit homo, confentaneum noneft:intelligimus,inhomine, non foJùmadiones ex confenfu volfttatis contra legem Dei admiflas, fed etiara motus cocupifcentix, adeóqj amp;nbsp;cocupifcentiam ipfam, totamquenatur®corruptionem,eflcpeccatum,legequc Dei.damnari: quia cum rcftitudine pugnatatq; iuftitia, in qua creatus fui t homo, amp;nbsp;in qua confcruare fe debuit* amp;nbsp;potuir,ft voluiflet,

Quanquam autemtamperfcda eftlexDci, vtneqj tota,neque fempcr, neque co modo, quo debet, feruari ab vllo mortalium potuerit,aut poflit.-credimus tarnen, haudfruftra amp;inutiliterfuifle datam,cum Deusnihila-gat fruftra, fed omnia ex fumma fapientia ad gloriani fuam, amp;ad vtilitatem falutemque noftram.

Primum enim ex perfeda voluntatis diuinæ pet hanc legem explicatione,meliushominesagnofcere po-terantamp;poftunt,quid Deo placeat:quid bonum, quid malum,quid faciendum, quiduc fugiendum fit; quàra ex lolis reliquijs legisnaturæ, inhumanamenterclidis; eóque, erepto onani ignorationis prastextu, ludæi mag’S» quàm aliæ genres, reddebantur, fi legem non feruarent, inexcufabiles: quæ res in magnam cedit gloriam Dco: quando inde homines intelligunt, iuftiflima cITe illiüS aduerfus nos indicia. Deinde ex additisamp;milcdidioni-bus

l)usaduerfus tranfgreflbres, amp;nbsp;benedidlonibuscrga ob-feruatorcs : homines magis, illarum metu, tanquam fr«-no, apcccatis admittendis cohibebantur: tùm harunl fpc, ceu ftimiilo, ad Legem, fi non in totum amp;nbsp;perfe-ûè, faltem ex parte, amp;nbsp;quo ad externa opera, feruan-dam,incitabantur: atque itain officio, melius retine-bantur.-quodquam vtilefitnon lolumtotiRcipublicæ, fedetiameuiqjhominiita fefegerenti, nemoeft qui ne. feiat. Poftremo, exeo, quod homines quotidiana ex--petientia videbant, fe femper aduerfus hanctam perfe-Ctam legem peccare, fentiebäntque fc illam non polTcjVt decet feruare, eóqne fe in dies magis ac magis fieri obno-xiosirxDeijteófque mortis JEtetnæ : fiebat, vtdefeipfis deque fuis viribus defpcrati.maioripromiffi Redemto-ris ac liberatoris defiderio afficerentur. Ac proinde, quo magis per legem cognofeebant pcccata fua,amp; imbe-cillitatem iuam, viuidiùfquc fentiebantiramDei : cö e-tiamauidiusefuriebantamp;fitiebantiuftitiam,amp;adChri-ftum fide excipiendum difponebantur ac præparaban-tur.- vt vere vtrunque dixerit Apoftolus ; Et, per legem Rotw.a.^o. cognitio peccatiamp;,Lex pxdagogusfuitad Chriftum.

Credimusvero, hofcclegisvfus, dum fumus in hoc mundo, perpetuos elfe : nonfolùm in non renatis, vt di-ftum eft,fcd etiam inipfisrenatis.Cùm enim adhuc mul-tis tenebris obducantur mentes noftræ, amp;nbsp;memoria fit lubrica,vtnonqueamus,quæDeifunt,autperfeàèintel-ligcre, autintcllefta retinerc memoria ; opus fern per ha-bemus hoc legis diuinæ fpeciilo,in quo,quid à nobis fieri

vclit Deus,quotidie contemplemur,certiùfqucin dies intclligamus. Deinde, cùm cor ctiamnoftrum, non fit pcrfeói:èahgt;omniprauiratepurgatum,vtprcnèaffici pof-Gal. f'17» fit erga voluntatem Deifaciendam, fed caro femper re-luôletur fpiritui : Idcirco neceflaria nobis eft lex, quæ fuis comminationibus territet nos compefcâtque à pec-catis:amp;fuispromifsionibuscxftimuletadobedientiam, Ejcicndimque iuftitiam. Deniq;,cùm nemoetiam tam ilob, 1.fanftusfit,quiinmultisnonpecc£t,amp;quinonhabeatin fe peccatum inhabitans, à quo imbccilli fimus ad bo^ num, amp;nbsp;ad malum fern per propenfi: idcövtilis nobis eft lex,per quam agnitispeccarisamp;imbecilJitatibusnoftris, m3gisacmagisindiesagnofcamus,quàmimpofsibile fit, vt nos per opera noftra, vllovnquam tempore iuftifice-mur,atqLie feruemur.- eóque maiori defidcrio,fame,amp; fiti iuftitiæ ChriftiafRciamur, fideque ilium ampleóta-mur: atqueitalex, cumnunquam poßitiuftificare,fal-tem perpetuo nos adChriftum iuftificantem, magisac magisiufiificandos, propiusadducau

Nouimusenim,amp;credimus,legem,quoad fubflan-tiamdoélrinæ, falutaréfq; illos vfus, dequibusdiximus, nonfuifleperChriftumabrogandam', eóq; necabroga-tam cfTe.-fed tantùm quoad malediftionem,amp;condem-lAJr. t. natione: quia nihil damnationiseftijs,quifuntinChri-fto Iefu,qui non fecundum carnem ambulant,fed fecun* dumfpiritum. Gæterùm,ipfaquoq5fuacondemnatio-oe vtilis eratlex,amp;femper eft ilJis, qui nondum in Chri' fto funt .• quatenus adChriltum, vt noncondemnentur, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;im pel lit»

DE LEG E.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J

lîamnamusigiturillos, qui Icgcm hanc,tanquani inutilem amp;ad Chriftianosnon pertinentem,exEcclefia teijciunt .-rurfus illos, qui doecnt, per legem pofle hominem, aut intotum, aut ex parte iuftificari.-cum data potiusfît, vt concludat omncs fubpeceato,amp;ducat ad Chriftum,quifolustollit peccatummundi. Atquehæc leh.t.if. noftra eft breuis Confefsio de Lege,per Mofcn à Deo tra-dita, amp;nbsp;per Prophetas explicata, homines ad Chriftum præparantCjdifponente, adducentc : ac proinde,euius fi-nis eftChriftuSjVtfcribit Apoftolus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Em./s.#»

VbI ITAq.VBVENlTPLENlTVDO T S M P O Kl S, quo promiflio redemtionis primo homini faôta per fe-cundumeratcomplenda: mi six De v s,Paterilleætcr-l'usjFilivm svvm, vnigenitum amp;nbsp;aeternum, eôquc Dcumverum,eiufdemnaturaecum Pâtre, factvm ex M V U B R E, fola fine viri feminc, coque vcrum quidem hominem, fed fine peccato, adeôquc verum Chriftum : FACTVM svB lege,eóqueamp;circumcifuöi,vteamlegem, noftri omnium nomine, perfeftiflima obedientia implerct : fadus Patri obediens vfque ad mortem, nem-

pe pro nobis, (cùm enim eßet fine pccato, mori non me* rebatur) vt eos svb lbge erant, adeóqueo-mnes eJedos, redimbret, fua fcilicet obedientia, 4lt;ï.2o .25. morte amp;nbsp;fanguinis effafione, hoc eß, infinitæ virtutis

(eratenim fanguis Dei) facrificio,efficaciiïimóqucap-; redimcret inquam à peccatis ad prißinam Dei imaginem.cóquead perfedainiußitiam; à morte item, adæternam vitam: Et àregnoSatanæ, ad regnum Dei: ET ADOPTIONEM EILIORVM R E C l P B R E M V S, CÔqUC Sc in plenam tandem,perfcââmqnc cælefiis bæreditatis pofleflioncm, tanquam filij ôc legitimi hæredes recipe-iph.1,10. remur: Erdemquevtomnia,amp;quæincœ’iisHint,amp;qua5 in terris, (ubvno capitecolligerct,fibiqueadglutinaret,^ in gloriam Dei Patris.

l«h. 1.14. Credimus ergo, lefum Chrißum, Filium DeJ eße-^hU^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturaFilium, ó^uo^cnopPatri, amp;coæ-

iïóhi '20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verum deniqueDeum lehouam: verum item

lißt.i.i. hominem, ex vero femine Ahrahæ atque Dauidis, fine opera viri, fed virtute tantum Spiritus fandi, eóquc in Heb. #. i^. vteeo Virginis amp;nbsp;fine peccato conceptum.atque ex ea na-Matt. 26. tum, vera anima, mentéque humana præditum, nobifq; üh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per omnia,demto peccato,fimilem eßedum: vt verus fit

Athtina.in Deus ex fubßan tia Pa tris an te fecula genitus,verus auteni sjinb, nbsp;nbsp;homo, ex fubßantia matris in fcculo natus.

mincm, coque verum Chnftumcredimus,vteumetiam folum,talem efle confiteamur : tùm ncque Patrem,neq; Spirirum fandum, fed folum wi' xóytv, carnem eflefa- ^oh. 1.14^ dum legaraus : folumq; Filiiim dicat Apoftolus, fadum cfle ex mullere, coque amp;nbsp;folum paflum : quanquam ad crcâtionemnaturæàFilioaflumtæ.non fol us Filius, fed ctiam Pater concurrit amp;nbsp;Spiritus fandus.

Tiittirnfa^um eJPehominemfine 'vllaftti mut nt tone, fed tAntumhunrnnxnAturA a/fumtione.

Credimus autem, l'ilium Dei, fadum effe homL BCm, nulla fadaeiusautincarncmconuerfione, aut in came mutatione, naturæuc diuinæ cum Humana confu-fione,fcd fola naturæ human®, in illius perfonæ vnita-tem,aflumtione: amp;,quemadmodum Athanafiusloqui-tur,nonconuerfionediuinitatisincarnem, fedaffumti-one humanitatis,inDeum .-ita, vt, quod crat ,illud nulla xationc dimiferit,fed, quod non crat, alTumferit; Apo-ftolo dicente, Filium aflumfifle fernen Abrahæ: coque docenteTicut Filiusaflumensjn remaflumtam mutatus non eft, (Deus cnim oranino mutari non poteft) fed manfitquoderatjàrc aflumta vere diftindus: fic fernen illud alfumtum, in rem aflumentem minime conuer-fum,fcd in vnitatem duntaxateiufdem perfonæ,cum di-uina natura vnitum fuilfe : iuxtaillud etiam,Verbum ca# rofadumeft. Caro ergo, caromanfit,amp;in verbum mu-tatanoneft,

2{^çiue natur am ajftmfifenaturam, »e^perfonamt ‘tUar» perfonam,fed perfonam Filÿ Dà natu-

Vndc etiam intelljgimus,neque naturam diuinam» tfiumperfoharum communem, imó vnam eandémquc omnium,fumfiffe fibi naturam humanam.-nequcperfo-nam.aliam perfonam, fed tantum naturam. Nequcc-nim Filius Dei aflumfit fibi filium aliqucm Abrahae, fed temen Abrahæ, id eft, naturam humanam, ex Abraham propagatam : eóque agnofcimus non duas in Chrifto perfonas, fedillam vnam duntaxat,per quam omnia fa-ftafunt , amp;quæitaperfcâ:a erat, antequam fibi aifume-ret fernen Abrahæ, vt ea alTumtione non fi t fada, vel alia, vel petfediorperfona, vel etiam reapfeimperfcda.

hamnKiimt non adnouamperfinam Chrißo con • ßitue»dim,vd(gt;rioremperficiendam : fid tant um in at sr namp; idiuaac perfedt^ima perfina ßocietattm 'vnitatemdajfiunttam

Etfi enim in Chtifto duas agnofcimus naturas, diuinam amp;nbsp;humanam : non admittimus tarnen, humanara ideö aflumtam fuiße,vt aut ex hac amp;illa.tanquam ex par-ribus,nouaGhriftocomponereturperfona: aut illaprior amp;nbsp;æ tcrna perfona, per nouæ naturæ acccftionem, per-ficeretur.fed tantiim.vthacinvnitatcmilliusabxterno cxiftentis amp;nbsp;pcrfedifîimæ pcrfonæ aflumta, Filius Dci manens quod erat,fieret quod non erat : haberétq; quod pro nobis Patri oftèrret. Ac proinde non fimplicitct probamus, fi quisdicat, itaperfonam Chriftiexdiuina natura Schumana conflatam efle; ficut etiam ex anima amp;nbsp;corpore, perfona cuiufque hominis conftat. Probamus veto vfitatam in Ecclefiaphrafin; Chriftum induif-fefegt;

fc fe,feu indutumeffe carne noftra. Vndc amp;nbsp;Auguftinus ait, Chriftum inftar hominis nudi de monte dcfcen-dentis, defcendiffe de cœlo; afcendifleveró, carne no^ jnra,ceuvefte,indutum. Hæc enim phrafis, quanquam nonita perfcclèexplicat vnionem hypoftaticam :mani-feftum tarnen difcrimen oftendit inter perfonam Filij Dei aflumentem, amp;nbsp;inter noftram naturam aflumtam. Eandem ob caufam ampleótimur locutiones illas Pa-trum, Humanam naturam geftari à Filio DEI.- Item, Subfifterc in perfona Filij Dei Scfimiles, perfonamFiliJ Dei aflumentis à natura affumra difcernentes; docen-téfquc, perfonam Filij Dei, accelTione humanæ naturæ, necaJiam,nec perfediorem fuiffe faâam.

Fatemur quidem cum Athanafio, ficut anima ra-tionalis amp;nbsp;caro, vnus eft homo, fic DEVM amp;nbsp;homi-nem, vnum efle Chriftum.- hoc eft, Chriftum, vnam tantum efle perfonam, licet dua: ineo fint naturx : ve-lùm non fic ex vtraque hae natura, tanquam ex partibus, ( fi proprie loqui velimus ) conftitui perfonam CHRISTI, quemadmodum ad perfedam hominis perfonam conftituendam, non minus corpus, tanquam pars cffentialis,quàm anima neceflario eoncurrit: cum perfona CHRISTI iam effet, câqùc tota amp;nbsp;perfeótiffi- ^Cor. 10. ma,antcquam in carne manifeftaretur : perfona au-tem hominis, puta Adæ nulla fuerit, antequam cum corporcanimaconiungcretur: amp;cum nequeaut anima y fibi corpus, aut corpus fibi animam affumat, ficut

Filius Dei, in vnitatem eiufdcm perfonæ, fernen Abrah» fibi afTumfit; amp;nbsp;cum præterea ctiam, corpus amp;nbsp;anima, duo fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Adami creatione liquet, natu-

raautem Humana nunquam perfcfubftitcrit.fcd tantùm in perfonaFilij Dei; vtadmodum inique ad fua fomnia probanda,hocpiofanóli viridido, nonnuüi abutantur. Différât enim is qui fefe manifcftauit ( hicautem eft pcr-fonaFilij Dei) à carne in quafefemanifcftauit, omnino necefte eft :idque non folùm ante,fed etiam poft rcfurrc-âionem,amp;addcxtramPatrisfcflîoncm .-quæ (vtait Au-gufiinus ) gloriam quidem attulit carni, fed naturarft non abftulit.

Chrifltit vriA tAniiintfitperfionAytAqaeAternA immutAbilisfiaA autem in ca nAturA modo exÿsconfiAre diet pofiit^

Nos itaque agnofeimus Sc confitemur in Chrifto» contraNeftorium, vnam tantiim perfonam.câmquc æ-ternam,fimpliciflimam, amp;perfecl:iflimam,eandémque in fempiternum manentera : perfonam fcilicct æternî FilijDei. Deindevero, huicætcrnæperfonæ,nonaliani perfonam, fed aliamnaturam,nempehumanam,in tempore acceftîfie; eâmq; non vtpartem eiusperfonæ àqua affumta fuit, fed rem longe ab ilia diucrfam, in illius tarnen vnitatcm,affumtam. Aeproinde tertio loco fatc-mur, invnaeademq,-Chriûiperfonaduasiam inefie na-lurasjdiuinamamp;humanam, inquibuseamfubfiftere.vi-uerc, Scoperarinondubitamus: quam obeaufam ctianl nonveremurficloqui,Chriftumconftarciamdiuina,amp; natura Humana in vnitatem perfonæaffumta: atquc fX ijs quodam modo compofitum effe.

i» vmmperfinam v»ifaßnt âiça-fW ««'y;^Taç :fatuù (if dißinB'u vtrimq^ proprietAtibtu, é’^^ionibus.

Duasautcmhas natutas fie in vnam Chrifti perfo-nam vere amp;nbsp;infeparabiliter eoniundas amp;nbsp;vnitas efie, crc-dimus amp;nbsp;confitemur : vt vtramque tarnen integram,pcr-*fe£tAmque. amp;nbsp;alteram ab altera vere diftinäiam perma-ncre, diftin^iäfque fuas retinere cflentialcs proprietates, amp;nbsp;operationes, omniprorfus remota confufionc, non dubitemus; ita, vtquemadraodumdiuinafuas retinens ptoprietatesj manfit increata, infinitajmmcnfa, fimpli-citer omnipotenSjfimpliciter fapiens *. fic amp;nbsp;Humana fuas retinens, maneat creata,finita,certxfque finibus termina-ta : Etficut diuina, fuam habet voluntatemöcpoten-tiam,qua Chriftusvt Deus vult amp;nbsp;operatunquæ Dei funt: fic humana fuamjquaidem Chriftusvthomo vult amp;o-peratur,quæhominisfunt: vfqueadeö,vtChriftus,ficut quaDeuseft, non vult necoperaturvoluntateamp;potcn-tia humana : fic neque idem qua homo eft, velit amp;nbsp;opere-turvoluntateacpotentiadiuina: quemadmodum feite iPatribustum aduerfus Eutychen, tumaduerfus Maca-lium definitum fuit. Itaq; femper placuit nobis didum Leonisprimi,adElauianum,hacdcrefcribëtiSjCum ait: 'Epifl.itt Qui verus eft Dcus,idcmverus eft homo :amp; nullum eft in hac vnitate mendacium : dum inuicem funt amp;nbsp;humilitas » » hominis,amp;altitudoDeitatis. SicutenimDcusnonmu- gt;» tatur mifetationc, ita homo, fid eft, humana natura in gt;nbsp;» Chrifto) nonconfumiturdignitatc. Agitenimvtraquc gt;» forma, cum altcriuscommunione, quod proprium eft: »» Verbo fcilicct operate quod Verbi eft, amp;carnc exfequen- » t

quodcarniseft. HæcLeoillemagnus: guxpofteaali quotilJuftratcxeinplis,quibusmanifeftè demonfttatiir, ficut naturç in Chrifto vnitæquide funt,fed diftiruftæ ma-nent,non autem confufæ ; fie etiam fuiffe amp;nbsp;efle aétioncs; quia quæ verbi erant,non præftabat caro, fed Verbum : amp;nbsp;quæ Garnis propria, non Verbum,fed caro, Sufeitare La-zarum à mortuis,proprium fuit verbi : at Glamare,Laza-revcniforas,carnis; adfufcitationcm tamenLazari vni-ta fuit vtrâque aôtiOjquia ab vno,amp;in vno Chrifto fuit,ôc ad vnum opus tendebat: diftindæ tarnen fuerunt. Rc-mittercitempeccata,propria fuit aâiodiuinæ natur«: atdicere,Rcmittuntur tibipeccatatua,human«. Cæcum à natiuitate illuminate, aftio fuit diuin«; at impo-nerelutum fuper oculos, amp;dicerc, Vadeamp;laua,huma-nænaturæ. Vnioigiturhypoftarica, ficutmon confun-debatnaturas,ficnequeaâ;iones,feddiftin(ftasretinebat; aeproinde neque proprierates naturarum. Sunt enim hæctria in eademperfona Chrifti,Natur«, Naturarum proprictates acfacultates,amp;harumaâ;ioncs: amp;nbsp;eodem modo fe habent in Chrifto naturarum proprictates, quo amp;nbsp;natur«,Scaftiones. Vtigiturmanifeftumeft.naturam in naturam non transfundi, neque adionem cum actione confundi: fieetiam perfpicuumeft, proprictatesco-dem modo fe haberc.

Probamus enim axiomaPatrum contra Eutychia-nos amp;nbsp;Monothelitas : nimif um,quorû funt cædcm eflen-tialcsproprietatcs,corumetiâcafdemcflcnaturasatquc eûcnt/a^-’

R E D E M T o R E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çt

cffcntias : amp;nbsp;quorum naturales proprietatcs confundun-tur, eorum etiam naturas confundi. Quodcumper fc verum fitinomnibus,rum veró maxime inDeo : in quo proprietäres cflentiales, nil aliudreipfa funt, quàmipfa effcntia; vt omnino necelTe fit, fi illæpofluncreuera amp;nbsp;proprièalicuifubftantiæ creatæcommunicari,ita vt ta. lis fiat, qualis cft Deus, puta, fimpliciter omnipotens.-cffentiam etiam ipfam diuinam eidem communicari poffe ; ita vt fiat xqualis Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eóq; Deo

fi etiam fit, cicfem æqualis, t? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cft,potentia, aut

alia proprietäre. Ita hîc duplex, illudque graue admitti-turpcccatum : vnum.quod, dum,quæpropriafunt Dei, verè amp;nbsp;propriè communicamus creaturæ, creaturam ex» aequamus Dco. Neque valet exceptio,Deum eas ex fe ha-bere,humanamautemnateiraminGhrifto,habercàDei-tatc. Nam etiam Filius àfcipfononeft,necàfeipfo habet cffentiam diuinam,fed à Pâtre.- interim ramen æqualis eft Patri,amp; eandem habet cum Patte naturam- Altcrum eft, quod dum diuinas eóque infinitas proprietatcs,puta,in-finitam potentiam attribuimus humanæ naturae : cam fpoliamus fua finita amp;nbsp;propria; non (ecus, quam gloria refurreftionis fpoliabit corpora noftra, ignominia fuæ corruptionis, cum ilia ijs vere communicabitur ; amp;nbsp;non fecus etiam, quàm immenfalux Solis, fitransfundatur in aêrem, qui luminc tantùm candelæ illuftrabatur .-lumen illud abforbet. Si enim omnia agit amp;nbsp;opcratur potentia infinita : finita fuerit otiofa, eóque nulla. Cæterùra cùm hæc hærefis noftro etiam feculo àplerifquc doclis viris fatis abundè amp;nbsp;perfpicuè fitrcfutata:nos,qui bre-uem fimplicémque noftræ fidei confeffioncm Ecclefiæ Dei, totiquepofteritaticxhibemus.-nihil aliudijs, qu« didafunt, adderevoluimus» *

Interim tantameflevimvnionisnaturaruminpcr-fona Chrifti, credimus amp;nbsp;confitcmur: vt primùm qui-dem,quodeftautagit Chriftusfccundum naturam diui-nâ,idtorusChriftus,fiiiushominis,cnejautagcre dicatur; amp;contrà, quodcft.aut agit, autpafluscft fecundumhu-manara,id.totusChriftusFiliusDeiDeus,cffe,agere, paf-fiifuefuifleinSacris Jiteris pridicetur: vt Ulud, Dcus(id ^^‘2o.2S, cft, Chriftus homo amp;nbsp;Deus) redemit Ecclefiam fanguinc fuo.cum vis rcdemtionis,adDeitatem:fanguiniseffüfio,, ad humanitärem duntaxatpertineat. Coniungunturta# men ambaehæadionesinvnum.déq; toto Chriftovtraqj fimul prædicatur.-quanqùam diftinftæ fuerunt amp;nbsp;funt; quoniam naturæetiam, licet diftinâaî, in vna tarnen Chrifti pcrfonacopulatæfunt. Imo nihil cgit vnquam autagitChriftusMediatorfecundum humanitärem, cui non fit cooperata amp;nbsp;cooperetur diuinitas: amp;nbsp;nihil fccun-dumdeitatem præftitit,cui non aut fubferuierit aut con-fenferit humanitas^: vt mcrito omnes Chrifti Mcdiatoris-operationcs àPatribusvocatæfint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundo

loco, Sicut tanta cft vis vnionis, qiiæ eft inter Pattern amp;nbsp;rilium,vtctiam nihil agat,nilque boni Mundo commu-nicet, nifiperFilium.- fie tanta etiam cft vis vnionis hy-poftaticæ duarum naturarum, vt nihil gratiæ, nihilfalu-cis, nihil vitæ in.nos àdeitate, niftper humanitatem, fide ànobisapprchcnfam,fluat: vt omnino nccefTe fit Garni Chrifti copulari.fiquis vitæætcrnæparticeps efle velitr quopertinetilludChrifti: Nifimanducaucritis carnet» Filij hominis, non habebitisvitam in vobis. Deniqueef-ficit,vtDcitatem inChrifto adorarenonpoflimus, niß fimul ctiâmhumanam in eo naturam adoicmus ; vtque omnium

R E D E M T O R. E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

omnino vnx tantum adoratione, ànobisadorandafic, tùmhumanatùmdiuinanatura,iuxta illud: Et cum in-troducit primogcnituna in otbcm tcrrarum, ait : Et ado-sent eu m emnes Angeli eius : Eum (inquit) id eft,totura, Deumamp;hominemfimul: cum tarnen Humana natura, per fele amp;nbsp;in fc fola confiderata, adorari non poflit née debeat. Solus enim Deus adorandus cft, Sed vnio, non qualifeunq;. fed hæchypoftaticadiuinx naturæ cum Humana, Hoc effici t. Proinde licet in fanôtis Habiter Deus; adorandi tarnen non funt, nee inuocandi, fient Chriftus homo. Magnam igitur vim efle fatemur Huiufcevnio-nisqua deloquimur: fed vnionem tamenefle dicimus, quæomnem excludat confufionem amp;nbsp;transfufioncm. Si enimvniointcrPatrem,Filium,amp;Spiritum fanctum, in vna effentia, qua vnione maior elfe excogitatlue nulla *• poteftjdiftiniftionem non tollit perfonarum: neq; etiam vnio Hæc naturarum, eôque amp;nbsp;proprietatum amp;nbsp;aftio-num in vna pcrfona,earum diftinétionem tolleiepoteft» amp;nbsp;confufionem inducer-e.

Chrißttm, eiu^homo eTl,dona.t(tm ejß, miximn qui-de/n ifedtAi»infinita. fgt;9ttntia,alÿf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Credimus dcnique,Chriftum,ficutquatcnus Deus eft,fîmplicitcreftomnipotcns,fimplicitérqucfapicns,amp; fie de alijs oumibus attributis: ita quàhomoeft,dona-tumeffe àPatre, potentia, amp;nbsp;feientia, omnium rerum creatatum tam cœleftium quàm terreftrium potentiam amp;fcicntiam longiffimè, Scinfinitispcnèpattibus fupc-rante,finita tarnen idémque de'alijs donis, amp;virtutibus oxaaibus,caiitate,p£udcntia,foititudine,iuftitia,gsatiagt;

u. 2. vcritate, amp;nbsp;alijs, de quibus lefaias, Et rcquiefcet ïupcr yoh. 1.14.. eum Spiritus Domini, amp;e. Et Iohannes, Plenusgratia amp;nbsp;vcritate. ItemLucas, Proficicbatfapientia amp;nbsp;gratia co-ramDcoamp;hominibus. Quadecaufa,diciturctiamquä homo.cxaltatuscflcfupraomnesprincipatus amp;potefta^

Itc®» Datum ei effe Spiritum non ad mcnfuram; Irem, In ipfo effc thcfaurosfapientix amp;nbsp;fcientiæ abfcon-ditos. Vndefir, vt qua homocft, nihil non fciat, nihil non poffi t corum,qusE ad fuum pertinent officium ; qu» verôà nulla crcata fubftantia, fed à folo Deo præftari poC ' funt, ea ab ipfo fieri potentiaDeitatis, voluntate tarnen Humana femper fuo confenfu amp;nbsp;ccurupplicationc ac-eedente: ita vt ad omnes Chrifti, quatenusDeuscft,a-Zliones ad falutem noftram pertinentes, anima faltem ipfius femper aliquomodoaccedat,amore,defidcrioamp;: -voluntatc: ficut ctiam in omnibus quæ egit vt homo, femper concurcit Deitas,in ipfa ctiam paffione morte; non quod Deltas pafla fit, fed quod amp;paffioncmamp; mortem Chrifti volucrit, paffionique Sc morti vim dederit infinitam.qua peccatanoftrapoflentexpiari: Ad fum-raam,DeduabusnaturisinChrifto,dequeillarumvnio* ne, amp;nbsp;proprietatibus, credimus quidquid in Concilio NicenOjConftantinopolitano, Epheßno öcChalcedo-nenfi, aduetfus Arium,2\.pollinarem,Ncftorium, Euty-chen : quæ item in fexta Synodo aduerfus Monothclitasi définira fuerunt.

Duo Aciionum chrifligentra : ac quA Icgitttr egijj^ fAjfits effe, CA omntA, fecundum rei va il Atem nonfecundum inAnem/peciem, geßA

Nunc vt à pcrfona Chrifti, eiufque Naturis, natura-rùmquevnione,pcculiariteradeiusadiones,officiumq; tranfcamus: principio crcdimus,fient duæfunt vers in Chrifto naturæ, quarum vtraque fuas habuit amp;nbsp;habet veras eflentialcfque proprietäres, coniundas quidem, quemadmodum Senaturæ vnitæ funt.fcd non fimul con-fufas: fieduo etiam efle adionumgenera, quasprono-ftrafalutc, partim præftitifle, partimetiamnum præftarc Dominus nofter Icfus Chriftus legiiur : alias, quæ ab ipfa Deitarcfluunr,alias quæ ab bumanitatc: amp;eas quidem ita partim fuifle amp;part]m elTe fimulconiunftas, fed tarnen diftinftas, vt vtraque forma, (ficutloquirurLeo) cum alteriuscommunioncfemperagat,verbo,quæ ver- * bi funt faciente, amp;nbsp;carnc, quæ carnis funt, cxfcquentc. Deinde,ficutquæ virtutc naturæ diuinæcgitChriftusamp; agit,veraamp;npn fimulatafuntopera,fvereenimnosre-conciliauitPatri, verèremittitpeccata, verè lamftifîcat amp;nbsp;regenerat : ) fie etiam quæeunque fecundum huma, nam naturam pro nobis egifleaut pafliis efle legitur, ea omnia vere,amp;reipfa,nonautem fecundum inanem tantum fpeciem, atque ( vt loquuntur ) apparentiara, ilium cgiffcamp;paftum efle credimus.

Credimus ergo, C hristv M,ficutverc concc-ptuseftexfemineD AV I n i s, verequeamp;verusnatuseft homo, vereque edit, bibit, aliaque humana præftitit opera : fic etiam vere legem pro nobis fcruaffc , vere carne pafTura efle amp;nbsp;mortuum vereque à mortuis in cadem came refurrexifle , fuoquc vifibili, palpabi-li, veto.

«eb.n.tt. lij veto, ecrtîfquc dimenfionibus terminato hutnano corpore,in verumamp;creatumcoclum,fupraorancshofcc afpeélabiles coclos pofitum, afeendifle.-arque ibi pro fu* libera voluntare agere amp;nbsp;manere; donee in eodemvifi-bili corpore verè è cœlo redeat, iudicaturus viuosÄ mortuos; verc etiam in coclo noftram falutem veile : no-ftricuramgercre.-innos,tanquaminfuamembra,fpiri-‘ tualemvitalémqjmotumamp;fcnfum influcre, totam de-nique Eccleßam regere.

Credimus vcro,Chriftum fua perfeda obedientia, nonfolumfibi, fed etiamnobis vitam aeternamprome-ruifîe: fua paflioneamp;morte, peccata noftra in fua carne expiafle : nos è manibus Satanæ amp;nbsp;à mortis tyrannide» peccatique feruitutcredemilTe: Deo in feipforcconci-liaife, carófque rcddidilTc, vt îuAi in ipfo apud Deum Pattern eenfeamur Rcfurreótione veto amp;nbsp;Afeenfionein coclum.rcfurreôtioncmquoq;nobisvtrâmque,primant • fcilicet amp;nbsp;fecundam, vtlohannesloquitur,impetrafle: cœleftifque hæreditatis poflefTioncm noftro etiam no-t.ie, mioefibiaccepilfe.-fcdcréqucaddcxtramPatris,hoccft» imperium fuper omnia in cœlo amp;nbsp;in terra accepiflc; ira vr,quatcnus Mediator amp;nbsp;homo eft,fecundum à Pâtre ob-tineatîoeum: caput totius Ecclcfiæ.tàm quæ in cœlis eftgt; quàm quæ interris.côftitutus: vt exipfo,adeôq;cxipfiuî carne, quidquid adnoftri viuificationem fpiritualémq» vitampertinct, illud in eos, quiipfitanquam membra capitiadglutinatifunt,deriueturperSpiritumfanû:uni» Ac pcoindeagnofcimus, credimusamp;confitcmur in vno

'Chrifto totatn falutcm, redemtioncm, iuftitiam,gra-tiamDci,vitam3etcrnamgt;pofitamefle; iuxta iliud, Qui/Cor./.j,. faftuseftnobis àDeofapientia,iuftitia, fanâ;ificatio,re-dcmtio; Item, Ipfe eft pax noftra; Item,IehouaiuftitiaE/gt;amp;.2.z^. noftra; In ipfo habemus redemtioncm per fanguinem ^3-cius,remiftionem peccatornm : Item, Complacuit ini. pfo omnemplenitudincminhabitatc: Item,Vita inPi liociuscft:eóqueintelligimus,quxdeRedemtionefacla fuerat primo homini promiffio, earn inhocaltcroho-minelefiiGhriftoyfuumaccepiffe complementum: ita, vt,qui vult eiusfieriparticcps,Chriftocapitiadglutinc. tur, eiufquc fiat membrum, omnino neceffe fit. Noù folum enrmpcr ipfum vtMcdiatorcm; fed in ipfovt in

' , capitc, habcmustedcmtionemamp; falutem. Hæc noftra cft fides de Chrifto Redemtore, dceiusperfona, naturis, .officio,falutcqjhumanigeneris in ipfo compléta atque tepofita*

Itàqnc damnamus omnes tam veteres quam nO uoshæteticos, qui contraria vnquamdocuerunt aut docent: Arium,Photinum,amp; nominatim Seruetum,amp;o-mnes alios huius farinæ impios homines, qui veram ChtiftiDeitatem negarunt.-Ccrdonianos, Marcionitas, Valcntinianos, Manichæos,Prifcillianitas, Apollinari-ftas, amp;nbsp;alios, qui veram Ghrifti humanitärem oppugna-runt ; alijsnegantibusjChriftum in carne vcnifle,verâm. que carnem habuifîe : phantafticum autem corpus ècœ-loeum attulifie,aut ex démentis, non autem ex feminc Abrahx conceptum habuifte, ex fœmina item natutù non fuilTc contendentibus ; alijs veram quidem humalt;-

nam carnem concedentibus, fed eum anima rational! fpoliantibus, amp;nbsp;Deitatem in locum animæ fubftituenti-bus; Neftorianositem, qui veram vnioncm naturae hu-manae cum perfona Fili j negarunt, amp;nbsp;duas in Chrifto per -fonas, duofque Filios, Filium Dei, amp;nbsp;Filium hominis fta-tuetunt» Necminusdamnamus Eutychianos, qui con-trà, ûcut vna tantum perfona eft Chriftus, ficctiamv-nam ineoduntaxat naturam, diuinam fcilicet reliqué-runt; humanam,quamaflumferat,aut in diuinam pror-fusconuerfamefledocentcs;aut itacum diuina permix-tam amp;nbsp;confufam fuifle ; vt nullam amplius inter pro-. prictatesamp;aûioncs diuinæamp;humanx naturædifFeien* tiam in eo reliqucrint» Damnamus etiam, qui ex ijs prodierunt, Macarius cum fuis: qui vnam tantum in Chrifto pofuerunt voluntatcm, diuinam fcilicet, eôquc nullam humanae voluntatis propriam adionem in Chrifto admiferunt. Damnamus item Ccrdonianos hac etiam in parte, qua dicebant, Chki s t v m non verè pafîum, nec verè mortuum fuifle, fed limuiaflcpaflio-nem,feu, vtalij loquebantur hærctici, putatiuè palFum amp;nbsp;mortuum effe; coque amp;cum iJs damnamus omnes, qui fimilia docucrunt aut docent, nimirum, .Chriftuin aut non verè in ca carne, qua mortuus fuerat, fed in alia diuerfæqucnaturærefurrexifîe: aut^ fi in cadem refurre-xit, non tarnen verè in cælum afeendifle, eâmque cœlo intuliffe, locùmuemutafle. Damnamus itemcumHi-cronymo, Cyrillo, amp;nbsp;alijsPatribus, Origeniftas amp;nbsp;ho-rumfimiles, qui docuerunt, Chriftum refurrexifle cum corpore inftar fpiritus, fubtiJi fllmo, amp;nbsp;fua natura inuifi-bili,amp;quod fubnullos cadat fenfus: Illos item, vt lu-dæos amp;nbsp;Turcos, qui bcneficio mortisChrifti mundum effe redemtum negant ; nec non denique omnes, qui in alia te,

alia rc, quàm in folo Chrifto falutcm vel ex parte vel in totum pofitam effe contendunt : amp;nbsp;alijs ctiam facrificijs, prætcrillud vnicutnChrifti, peccata expiari aut remit-ti blafphemant. Vnicumcnitn agnofcimus Redemto-rem lefum Chriftum, extra quem, ficut nullus eft verus Deus, ficnulla vera falus: amp;nbsp;vnicum facrificium, cuius oblationefemclfafta, non folùm peccata omnia eleéto-rum fucrunt in perfona Chrifti femel expiata, fed ctiam quotidièinfinem vfquemundiiam expiata condonan-tut credentibus.

DE VEKA REDEMTIONIS, falutis, ôcvitæ, quæin vno Chrifto pofita eft, difpenfatione: eóque denecefla-ria cum Chrifto vnitione

aC K0lt;l/amp;)Küt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■

Sdutem ‘vitam Aïtrniim in Chriflo foß-tAtn effè, vt inde nobis contmu-nieetur.

Credimus, ficut peccatum Adæ. amp;nbsp;quæ illud fccuta cft mors, non in folo Adamo permanfit ; fed ex illo, tan-quam excapite totius humani generis, in omnes homines, qui per communem generationem ex ipfo na- Rowj.«« ti funt amp;nbsp;naicuntur, permanauit, atque permanat : fic etiam Chrifti iuftitiam, amp;nbsp;quæ illidebetur,vitam æter-nam, non in folo Chrifto retineti, fed in omnes, qui

cum ipfoperregenerationemSpiritus fand! vnum Hunt, ipfique tanquam capiti totiusEcclefiae,ceuvera membra adgiutinantur,dcriuari: atque in hunc finem amp;nbsp;Chri-ftum vcniffe in carne,amp; totam in co, tanquam capitc.fa-lutemac vitam poficam elTc: vt fcilicet, omnibus clcctis ipfi vnitis, reipfa difpcnfetur ac communicetur.

Omnihtis quidemgratiam redemtionu,fAlatentfir'it, offerri'. reippittimen, non niße[ellü,qui vnum cum ehr iß ofinnt, commu

\mr.i6.\r Credimuscnimjicct omnibus hominibus per Eu-i6.^ angclij praedicationem gratia redemtionis, falus ac vita aetetnaàDeodi(penfanda,fcrioproponatur,fquôdenim permultihuius non fiant participes, ipforum fit vitioac culpa:) reipfa tarnen non communicari.nifi ijs, qui,cum. ab æcerno in Chrifto tanquam-omnium eleftorum capi-tc,adhoc,vt eius membra, coque falutis participes fièrent» eleóli ac prædeftinati fuerinr, poftea fuo tempore per Euangelium vocati, fideque donati, per Spiritum. j^nólum, Chrifto inferuntur, vniimque cum illofiunt,

^dverAmßAlutispArticipAtionem, quAmneceIßariAßt^ •verA vniotfiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum Chriflo,

joJrifri.i., Quemadmodum enim nequepalmesa vite,neque ramus abarbore fuccum vitalem, neque membra à capi-tc mptum, fenfum,vitämquc haurircpofliint, nifi vere amp;illi, viti atque arbori.amp;hæccapitiadglutinata fint; fie neque hominesà Chrifto, in quo folapofita eft, falutem vjtâpaquc perciperc queunt, nifi verè ei infcranturvc-räque.

Cum ergo tota verçiuftitiæ,falutis, vitîEqueparti-cipatio, cxhac pcrneceflaria cumChrifto , pen-dear,amp; ad hanctumEuangelijprædicatio, turn omnium Sacramentorum adminiftratio, adeóque totum mini-fteriumEcclefiafticum referatur; idcitco,quæ dehacrc fit noftra fides, breuiter amp;nbsp;pctfpicuè, quoad eiusfieri po-tuit, certis, quæ fcquuntur,Thefibus toti Ecclefiæ Chri-fti explicate, tcftatumque facere voluimus. Ac primùm, credimus,ficut ideo diligimus Chtiftum vt ait lohan-nes, quia ipfe prior dilcxit nos:amp; ideo ad cum noftro Spi-, rituaccedimus, quia ipfc prior fuo ad nos venit; ôc ideo ilium fide ampleClimut, quia ipfe prior vi fui Spiritus nos complexus,excitât in nobisfidem : fie ctiam nos non poffe illi adhastere,amp;vniri,nifi ipfc prior fefc nobis ad-iungat atque vniat. Vna enim,caufa eft altcrius: prior pofterioris. Qua re precibus agendum cffe,vt ipfe ad nos-veniat, amp;.manfionem apud nos faciat.,

VnioChrißinobißum, amp;nbsp;noßri cum Chrißo, quo~^ tuplex: tjuomodofint inttrfe

TripriccmporroChrifti nobifeum, amp;nbsp;viciftim no^ ftricumChriftoconiunûionë agnofeimus vnam-.in no-ftta natura femel fadamalteram, quç fit quotidie in fin-^nliscleûorum perfonis,fed pcregrinantibus à Domino:.

Et poftrcmara, quæfuturaeft itidcm cum Domino, in perfonisnoftriSjfedpræfentibusadDominum: cùm fci-Jicet Deus erit omnia in omnibus nobis. Ac prima quidem refertur adfecundam,amp; fccunda ad tertiam : fient naturaordinata eft adgratiam, amp;gratia ad gloriam» Nam prima etiamfaftaeft peraffiimtioncm naturae no-ftræ, in vnitatem perfonæ Aoyÿ. Sccunda fit per af-fiimtionem perfonarum noftrarum in gratiam inque corpus vnum cum ipfo myfticum,atquc adeo in parti-cipationcm naturae ipfius diuinæ , vt Petrus loquitur. Tertia fiet per aflumtionem itidcm noftri omnium in gloriam cum Chrifto fempiternam. Neque dubita-mus, quin C h r i s i v s nobis voluerit priorc,pofterio-rem : amp;nbsp;pofteriore, poftremam praemonftrarc ; vt ex iam facta, in fpe eius quae faCienda erat confitmarc-mur.

Sicutvniâfgt;rimafa£iiieH, vt cxpiarenlurpeccata:fie fiecHniiAmfieri, vt expiAtionù huiwfiAmue participes.

Credimusigitur, (vtiamomiflis.quæ ad rem prae-fentem non pertinent, propius accedamus) Filium Dei exæterna Partis,coque amp;fua amp;nbsp;Spiritus fanâi voluntate, quemadmodum, vt in feipfo noftra expiarct pcccata car-nemnoftram,hoceft,naturam humanam,vi Spiritus fui in vtero virginis conceptam, fibi ipfe in vnitatem perfo-næaifumfit, inqueealegem Dei pro nobis perfeótiflimè implcuit, faftusPatri vete obediens vfquead mortenxamp; tandem ea carne in facrificium pro pcccitis noftris ob-lata, æternam falutem nobis in feiplo comparauif. fic ctiamjVt huiufccfaiuris,facrificio carnisfuae^nobis iam part»»

partæ, nos reipfa participes efficeret, alio vnionis gcne^ re,fingulos eleûos fibi afliimere atque adglutinare vo-luiflc, amp;nbsp;confueuiflc; tali nimirum copulatione, qua cumipfo, licet non in vnamperfonam, invnumtamen verum myfticum corpus, cuiusipfe fit caput, amp;nbsp;nos fin-guli membra, vniamur, fiamûfq; participes diuinæ ipfius naturæ.

Neque dubitamus, quin ïiliusDei, Dominus no-ftcrlefus Chriftus, ficut in prima vnione,carnemamp; fan-guinem noftrum fibi copulauit, virtutc fui Spiritus -.(fuit cnim conceptus homo de Spiritu fanü:o,eóque fine pec-cato : qua etiam de caufa, homo cœleftisappellatur;) fie ctiam infecundafuam viciffim carnem,amp; fuum fangui-nem.fequetotum nobis communicet, eâquecommu-nione nos fibi confociet, adglutinet, atque incorporer, efficacitateeiufdemfui Spiritus .-vtfcmpcr copula, qua vt Chriftus nobis, fie nos vicilfim Chrifto coniungimur, fit idem SpiritusChrifti; qui ficut in vtero virginis effe-cit, vt Filius Dei faCtus fit caro ex carne noftra, amp;nbsp;os ex of-fibusnoftris: Sicetiam incordibus noftris operando, amp;nbsp;nosChriftoincorporando,efficit,vt viciffimipfi,parti-cipatione corporis amp;nbsp;fanguinisChrifti,fimus osex offi.

buseius,amp; caro de carne eius: præfertim cùmfidem ctiam in nobis excitât, quaChriftum pro ve-loDeo amp;nbsp;hominCjCÔq; pro perfeêlo

Ita credimuS;hancquoqucalteranivnioncm,nonfc-Tcminus,quam priorem ( fiita loqui liceat) ficfpiritua-lemefle, vt tarnen fitvcraatqucrealis; Quiaper Chrifti Spintum,nos licet interris exiftentes, cum Chrifti corpore, fanguine,amp;anima in cœlo regnantibus, ciimque natura ipfius diuina innobismanente, reapfe amp;nbsp;vete copula mur.' vfqueadeójVt myfticum hoc corpus exChri-fto tanquam capitc, amp;nbsp;ex fidelibus tanquam membris cohçrcnSjnonnunquamChriftusfimpliciterappelletur. iCor.iijj Tanta eft Chrifti cum fuis fidelibus, amp;horum cum Chri-fto coniundio : vthaudraale dici quodam modo pofte vidcatur,ficutpnraavnio faólafuit exduabusnaturis in vna perfona ita hanc fieri ex multispcrfonis, invnam ccu naturam ; iuxta ilia difta, vt diuine cificeremini con-3 Pet. t.4, fortesnaturç: amp;, Sumus membra corporis eius, ex ofll» Eph.j.^D. bus eius amp;nbsp;ex came eius.

Quemadmodurnenim Anima in homine, quia vnâ amp;nbsp;câdem, ac tota non minus in capite.fingulifque mena-bris ert, quàm in toto fimul corpore, cfficit,vt finguU membra in vnum corpus fub vno capitc Vniantur amp;nbsp;coa-lcfcant:fic etiam vifpiritusChrifti,quia vnusatq; iden* cft in Chrifto amp;nbsp;in fingulis fidelibus, fit, vt omnes tumi' nimis tumetiam corporibus in vnum fpiritualitercon-nexi, vnum amp;nbsp;idem corpus cum Chrifto capitefimus: corpus

DISPENS ATIONE-corpus inquam myfticum amp;fpiritualc,quianexuarcano ciufdem Spiritus, connexum amp;nbsp;compaftum cft.

Vnïonem hnnc,quta fit vi Spiritui fanSlt, impe-diri ’vUa locorum diflAHtia non pojfi^.

Vnde amp;fcquitur, nulla, quantumuis raagna loco-Tum diftantia, vnionem hanc veram atque realem, licet fpiritualem, noftrorum corporum noftrariïmque animarum, cum corpore amp;nbsp;anima Chrifti, impediri pofle : quippe quae fit efficacitate talis Spiritus, qui à terra vfque in cœlum amp;nbsp;vitra pertingit : mcmbrâque Chriûi in terris exiftentia, cum caplte in cœlo, ad dextram Partis feden-tc,nonminusaraèinvnumconiungit, quàm anima hominis pedes ac tibias, reliquâque membra cum capite in viïum corpus adglutinat ; etiamfi talis homo tam ma-gnus effet, vt eius caput pertingeret vfque ad nona fphæ-ram,amp;pcdcsinterræ centrorefidercnt. Tanta eft ani-mævis: quanta veto Spiritus fanai, vcriamp;omnipoten-tisDei?

Spirit um, quo fit httc vnio, don Ari À Chrißo, adprxdia-tionem Euangelq, SAcrAmentorum AdminißrAtionem.

Hune porto Spiritum, quo Chriftus amp;nbsp;fcipfum no-bis, amp;nbsp;nos fibi copulatjfuâmquc cum noftra.noftrâmquc cum fua coniungit carnecredimus, ab ipfo Chrifto,pro fua quidë gratia,quâdo amp;vbi Sequomodo vult.ordinariè tarnen ad prædicationemEuangelij amp;nbsp;Sacramentorum adminiftrationcm nobis communicari. Cuius rei vifi^

biletefliinoniumfuit.cum in nafccnte Ecclcfia, HU qui fide ampleâcbantur Euangeliura, amp;nbsp;baptizabantur in nomine Chrifti,aut fupcr quos imponebantur manus, præter inuifibilemgratiam regcncrationis, variaetiai» amp;nbsp;fenßbilia dona Spiritus percepifie leguntur.

Vndcetiamhauddifficulterintclligimus,quispra?-cipuusfinis fit tumprxdicationisEuangelij, tumadmi-niftrationis Sacramentorum rnempe hæc cumChrifto Eilio Dei incarnato.próqucnobispaffbamp;mortuojnunc autem incœlo régnante,falutémque ac vitam fuis clc-ólis communicante, x5lt;Pû)j/Z«t:hîcincoa ta,in cœloautem perfîcienda: vtnimirumex hac porro noftricumipfius carneamp;fanguine,totâqueeiusperfona, verà amp;reali co-pulatione, falutis quoqueætcrnæ, quxabipfo parta,in ipfo etîam refidet,participes fiamus*

r»ie»em hancnencjfiimaginariamy neefieri participai tionetant/im donorumfid communicatiir-nefiubfiantia,

Cetcrùm, fdeo prafiéntem banc nofiri cum Chri* fio incorporationem, veram amp;nbsp;realem, fubftantialcmqj cfle diximus rvtoccurrcremusilli errori,quo quidam cx-iftimant, imaginariam duntaxat quandam, coque fai-famànobisfingivnionem; autnon aliam veramftatub quàm quæ fiatparticipatione fpiritualiumdonorum,^ gratia:Chrifti,abfqaecommunicationc fubftanti« car-nis dcfanguinisipfius.

D I s P E N s A TI o N E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;7

Sedrurfus, nealijhincfalso elicerent, talem à no-bis concipi vnionem,quæ aut cum carne Chrifti in his terrisrealiter cxiftente, per phyGcum aliquem fiat con-Uûum fine craffum fine fubtilem, qualirer fcnfilia mniavniuntur cumfcnfibus, alia craffiore, aliafubtilio-remodo ; aut qua: cum eadem in cœlis manenre,per fpe-cies in mente (vtloquuntur Philofophi) intelligibiles fiat,qualiter omnia,quae intclliguntur,vniuntur cum in-tellectujilla per imagines quafdam percipientc: Idcir-CÓ adiecimus modum, quo hæc vnio atque incorpora-tio fiat; nempe, perSpiritumChrifti,nobis communi-catum,reapfe in nobis manentem, Chriftóquenos co-pulantcm,amp; excitata ftde,vtChtiftum ampleftamur, cfficicntera.

'CenfirmAtio 'vtriußj^ue cApitü; nempe, vntontmejjitt-ttAkm ejfe ,fedper folum Spiritum fieri, no-ßrAm^ßdem,

Vtrumquccnim,nimirum,copulationcm hanc, amp;nbsp;«ffcntialem effe,amp; per folum Spiritum fanéium fieri,per-que noftram fidem ; copiosc fimul amp;nbsp;dilucide tradunt faerx literx. Apoftolus feribens adEcclefiam Ephefi-nam, quia fublatis inimicitijs per Chriftum, amp;nbsp;diruto macerix interftitio, rcconciliati fuerant Deo amp;nbsp;inter fc ludxiamp;genres, duodiuerfiffimipopuli, omnéfq; Chri-fto per eundem Spiritum fanftum infiti, amp;nbsp;renati : Id-circominimedubitauitdiccre,conditoseffeambosnon in vnum populum ( vt dicendum efle videbatur) : (cd

meliushanc vnionem,quàni ardafir, cxprimcndi caufa IN V N VM NovvM HOMINEM, in ipfo Chtifto. Ergö quia omnes vno eodemque Spiritu, tanquam vna ea-demquc anima renati, viuimus, amp;nbsp;vni capiti Chriftoad-glutinatifumus.-merito vnushomonouus,omnesfiniul appcllamur. Et in eadem epiftola,aräifljmam hanc amp;nbsp;cffcntialcm incorporations dcfcribcns, comparât Chri-ftum capiti, nosomnes membris,cum capite perneruos, iunóluras, amp;nbsp;ligamentaconncxisSc coagmentatis: quæ vita motumq; à capite hauriunt. Qua fimilitudine nihil fere frequentius eft in facris li tcris: vt hinc qualis ôcquâta fit noftri omnium cum Chrifto,proptcr Spiritum cius in omnibus rcnatis inhabitantem, coniundio, facilius amp;nbsp;^pb.2.zo. ciariusintelligeremus. Eandem obcaufani idem Apo-' ftolus comparât Chriftum fundamento, fideles omnes lapidibus, f fed viuis,ficut amp;c fundamentum,vt pofflntab illo accipereincremenrum) fundamentoipfifuperftru-ftis: ex quibus omnibus totumædificiumcoagmentetur ßccrefcatintcmplumfandum in Domino per Spiritum t6 is f^ndum Jdquod ante Apoftolum fecerat Chriftus ipfe non femel, faciens fe fundamentum, Ecclefiam autem

a;dificium, reiplafundamento innixum, amp;nbsp;infeparabili ïoÂux.z, nexuadglutinatum. Eodempertinct,quodChriftusvo-cat fc vitem, nos veto palmircs : qui à vite vitam fuccum-que haurientes, viuimus,frult;ftufquc proferimus bonos. Idemdcmôftratur fimiliarboris amp;oliuæ,cuifidclcstan-quam rami excifi ab olcaftro, infiti funt, vt bonas oleas proferre poftint. Inferuntur autem per Spiritum fan-ótum,amp;fidcm. VndeadPhilippenfes,communieSpiri* vocaturperque fidem Chriftus dicitur habitarc in ‘ cordibusnoftris, Nequeobfcurumeft,quod Apoftolus incorporationcmEcclefias cumChrifto, amp;Chrifti cum Ecclclia,

Ecclcfia, finguHfque fidclibus, coniugium vocatiuxta confuctudincm Prophetarum : in quo,duo, vna fiunt ca* ’ ’ ro. Eruntduoinvnam carnem,dixerat Deus: Apofto- ” lus autem,Myftcrium(inquit) hoe magnum eft. Ego ’’ autemdicoin Chriftoamp;inEcclefia. Illud vero femper occurrit, quodlohannesfcribitdehacvnionejdeqjSpi-ritu, per quem lila fit, amp;cognofcitur ; Perhoc (inquit) cognofeimus nos in eo habirare, amp;. ipfum in nobis, quod de Spiritu fuo dédit nobis-Habitat igitur in nobis, amp;nbsp;nos inipfo,per eundem Spiritum fanüum,quiamp;inipfo, Sc. innobiseft. Quo etiam illudpertinct, Qiii non habet Rom.s.^. Spiritum Chrifti,hic non eft cius» Chrifti autê efle cosin-tellexit Apoftolus : qui funt vera amp;nbsp;viua C hrifti membra»

CQnclußü,E/]cNtulcmeffe,perque folum Spiritum Chri-ßt) amp;fidem nofirAw fieri hAne lon-iunSiionerrt.

His ergo atque alijs fimilibus teftimoni js Sacrarum Iiterarumadduä:i,nondubitamus,quin Chriftus amp;eius Apoftoli fignificare nobis voluerint, communionem quam fideles omnes tarn parui quam magni habemus cum Chrifto,adeóque cum eins carne amp;nbsp;fanguinc, veram ac realem effe : amp;nbsp;tarnen non alia fieri ratione, quam ne-xu amp;nbsp;vi Spiritus fanai, Ac proinde, licet arcana fit amp;nbsp;my. fteriorumplenaacfpiritualis,quiafit per Spiritum amp;fi. dem : non debere tarnen nos dubitare.quin propter eundem Spiritum, tarn vera amp;nbsp;eifentialisfit, quam quæ eft inter virum amp;nbsp;vxorem,in vnam carnem adglutinatos:in-ter fundamentum amp;nbsp;lapides fuperasdificatos : inter arbo-icm Sc ramos; inter vitem amp;nbsp;palmites : denique inter

membra amp;nbsp;caput, ligamentis amp;nbsp;nccuis connexa, amp;nbsp;codem animo viuentia,atquc operantia.* vt nulla maiot hac fieri pofllt cum ipfoChrifto,dum fumus in hac carne mortali, coniundio*

Certè fi vna amp;nbsp;cadem anima in omnibus effet ho-minibus ; cfficerct, vt innumcrabiles perfonæ, vnus tan-tiimeffenthomo: Quemadmodumamp;devnaeademq; effentia in tribus pcrfonisdiuinisexiftente.Theologico-cludunt, ideo vnumtantumeffeDcum. Id verb multo t ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiam clarius apparet effeverum: fiilli multi homines

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnum tantum habcrent caput,cui effent annexi,amp;à quo

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vno haberent motum, Q^id mirumigitur, quodSpi-

ritusSandus in omnibus phs vnus atque idem, qui amp;nbsp;in j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifto exiftens, ita realiter nos cum illo copulct, vt

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnumfimus cum co,amp;inter nos corpus: imo vnus nouus

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homo,omncsinipfocapiteChrifto?nam ijsduobwsre-

fpcdibusjvnius fcilicet fpiritusper quern, amp;vniuscapi-tiSjCui, omnes annexi fumus; Paulus dixit, omnes fideles vnumeffe hominem nouum.

Ex vnionecum Chrißo,bentfitiorummortu rtfur-re£îionû eius farticipationem in nosderiuari.

Exhac verb cum Chrifto Jteiy^jp/Xfcquitur 3c pendet participatiobencficiorumcius.falutifquein ipfius carnc amp;nbsp;fanguinc nobis pattæ ac refidentis, vt cnim palmitc« fuccum à vite haurire non poffunt, nequemembra àca-pitc.

pits, nequclapidesviuiàfandamcnto,njfireapfeconno-xa fint cum fuo fundamcnto,cum capite , cum arbore, cum vite, amp;nbsp;in illis mancant : ficnequenosà Chrifto capite noftro, fundamento, arbore, vite, nifi reuera fi mus per Spiritum fanâum illi infiti.atq; in illo maneamus;fa ft i caro de carne cius,amp; ofla ex oflibus eius: vt fumma no-bis iniuria fiat, fi quisdicat, ideo nos veram carnis amp;nbsp;fan-guinis participationem negate, amp;nbsp;participationem dun-taxatdonorumac bencficiorum eius afferere: quia non admittimus, cum neqjpofiimusadmittere, verum Cbri-fti corpus pet noftrum osrealiter tranfirc in noftra corpora. Quafî verb quæ fit pet Spiritum fanftumamp;fidem, nonficveraatqueeffcntialiscommunio; cùmnihil ma-gisatftèdiucrfas fubftantias amp;naturas in vnum eoniun-gerepoCit quàm Spiritus fanftus : Quemadmodum in incarnatione Filij Dei videmus: amp;nbsp;in hominiscreario-, ne, ex anima amp;nbsp;corpore compofiti. Certèfiveraamp;falu-taris non effet ilia, quæ perfolumfpiritum, amp;peifidcm fit, cum carne amp;nbsp;fanguine Chrifti, vsivuvia,, nifi etiam per os tranfeat in corpora noftra : malèconfultum fuiffet à Chrifto fuse Ecclefiæ. Proinde amp;nbsp;in recept ione foliusEn-angelij.amp;infufccptioneBaptifmi, eandem fieri voluit quemadmodum de prima teftatur Iohannes; amp;nbsp;de fe- ’ cunda Apoftolus. De vera igitur communions cum 'Cor./a.'# Chrifto in genere, coque de difpenfationc falutisac vitar^ quæ in Chrifto eft, hæc noftra eft confeffio.

Improbamus igitur eoiu n errorem, qui per opus vt vocant, opera tu abfque fidc, amp;nbsp;abfquc vera cum Ghri-ftovniüone, docent remiffionëpeccatotum, falutémqj ■homini-

hominîbuseommunicari: corumvero damnamusblaf-phemiam, qui id per opera à Deo non mandata, fed ab hominibusexcogitata, plenâque fuperftitionum amp;nbsp;ido-lolatriæ fieri contendunt: necnonamp;eorum,qui mini-ftcrium vcrbi nihili facientes, docent,falutcm perindc fine,atquccumauditione verbi amp;facramentorum per-ceptione communicari : multo veto magis eos,qui contendunt, omnes tam infidelium quam fidelium paren-tuminfantesinvterismaternis,beneficijChrifti participes fieri,

CùmEuangeliuminprimis, amp;dcinde ctiamfacra-menta,Baptifmusamp;Cœna,externafintorgana,perqu2B legitinaèadminiftrata, Redcmtornoftcr Dominus lefuS Chriftus,gratiam redemtionis, remiflîonémquepccca-torum mundo offerrc ac difpenfare, fefe nobis cleftis, virtute fui Spiritus communicate, nófquc vicifllmfibi incorporate, cóq; falutisSc vitæ, quam in ipfo habcmus» rcapfeparticipcsefficcrefolituseft: idcirco, qua: etiarn de ijsnoftra fit fides, brcuiter,amp;fimpliciter,EcclefiæDci explicate fiuduimus,

De Euangelio igitut, iuxta fignificationemin Ec-clcfiareceptam vfitatamquecredimus, nihil aliud eflc» quàn*

quàtn doéVrinam de Chrifto cœleftcm, petChriftutn i-pCum, Apoftolófque prçdicatam. Si. in libris noui Tcfta-menti comprchcnfani, optimum lætiflimùmque nun-tium mundo aiFerentcm : ncmpc.humanum genus per mortem Icfu Chrifti, vnigcnitiFjlij Dei,redemtum efle; ita vt cunâis hominibus.modô refipifeant, Si. credant in lefumChriftum, paratafitomniumpeccatorumgratui- Mat./, taremifiio, falus. vitâque æterna. Qjw de caufa merito Vocatur ab Apoftolo Euangelium falutisnoftr«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i, i/.

Etfienimmyfteriumhociam indeab inîtiomundi tcuclatumfuitPatribus, deque hoc locutifnnt Prophe-tæ : tarnen quodilli prædicarunt, promifTiones potius fucrunt Euangelicæ, illæquc in ter ludæos re tent«, quàm Euangelium ipfum, quod omnibus gentibus erat publi-candum : cum vatieinati fint de re futura, non autem rem iam præfentcm, aut præteritam annuntiarint.-vt^^^^^-^^. Apoftolus docet ad Romanos, amp;nbsp;Petrus in cpiftolapri-oie.

TamPAires perßdempromißionibttt deChrißoPedem-twepraßitAm feruAtosfuißi: quÀm nos qui , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credimtuEuAngelio.

Intérim non dubitamus, quintam Patres, promîf-ïïonibusillisEuangelicis de venturo Chrifto,amp; caput fcf pends contrituro, credentes. feruati fint : quàm ctiani nos per fidem, Euangelio,Chriftum iam veniffe, mun. dûmque xedemiHe, nuntianti, fiaeftitam, feruamui ; vs

Apoftolusabundèdocct, cum alibi tum ad Romanos dc f r.Z./ÛZ Abrahamo.amp;adHebrxoSjdealijsomnibus; vtfummafit blafphemia, diccre,Patribus res tantum terrenas fuifle ptomifTas, talefq;perceptasabillisfuiflc,nonautcmcoc-IcfteSjremifTionempcccatotumamp;vitamætcrnam.Quod Jiom ii6 ^^^'^”°b*5e^Euangcliumproprièacccptum : hoe illis ' fueruntEuangclicæpromifliones:potcntiafcilicetDci, ad (alutem omni credenti»

Do^rintm EuAngtlijitdßtbflAtttiAm quodattinet, •vetußiß firn Am (ffn At que At er nam.

Vnde etiam intelligimus, doärinam Euangelij, ad fubftantiam quod attinet, minimenouam effe, fed vetu-ftiiïïmamdamindcàconditoorbepatribusprædicatam.' vt^ nonimmeritoIohannes vocarit Euangelium, Euan-geliumætcrnunb

Tria porro funt Euangelij capita, quæ ànobisexi-guntur,vtpraeftemus: PœnitentiainDeum, Fides in Ic-aH,u.2i. fumChriftum, amp;ftudiumfcruandi quæcunquc mandgt; Uirc.1,4, uit Chriftus.

MAtt. 2t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y J,

Euangelium enim proponens nobisChriftum cur» totagratia amp;nbsp;mifericordia Dei,cum expiationc ac remif-jfionc peccatorum, cum tota denique falute amp;nbsp;vita octet-nainipfopofita: hæctria tantum requirit, PrimHm,vt \ fcriodolorc totiusvitæ malcaólxafFeftijCupiamuscxa-nimomentcmnobis,cóq;omnes aiFectus inobfequiui» voluntatis diuin» àDcoimrautariacinnouari,atqueid vtfiati

DEEVANGELIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

vtfiat, precibus petamus,amp;operamdcmus: Deinde,vt ' vera fidc Chriftum cum toto eius theiauro ample-üentes, certö amp;nbsp;fine vlla hæfitatione credamus, omnia pcccata ex gratia amp;nbsp;mifcticordia Dei, propter folü Chriftum, in perpetuum condonari, nos ingratiam recepios cffe,fadófqueDeifilios, ôchæredesvitæxtcrnx; Poftre-mó.vtita degratuitaæternâq;falute, propter Chriftum pcrfuafi, deinceps id demus operam, vt quæcunque no-bismandauitChriftus,eafetuemus,adgloriamDei,amp;in falutemproximi: fidenosfempcreomitantevfquc infi-nem, qua credamus, quidquid ctiam in hae noua obc-dientia delinquimus.aut peccamus.id totum nobis propter Chriftum nonlmputari ; contra verb, perfeóta Chti-ftiobcdiêtia,iuftitia,amp;fanótitatenobisimputata,imper-feótamnoftram obedicntiamperfici.amp;inconfpeduDei pro pcrfeCtiftima accipi ac reputari* Ad tria autem, o-mnia Chrifti mandata referuntur, nimitum vt abnegata impietate, amp;nbsp;fecularibus defiderijs : lobriè,(quoad nos.-) nbsp;nbsp;nbsp;2.

iuftè (quoad proximum)amp; pic ( quoad Deum)viuamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

in hoc feeulo ; exfpeftantes bcatam fpem amp;nbsp;aduentum gloriîtmagni Dei. Hanccredimus fummam effeeorum, quæànobis exigitChriftus fuaEuangclicadoCkrina: eó-que 11 Los vcrc efle Euangelicos, vereque Chriftianos, qui inhorum ftudium ferib incumbunt,

Atq; etiamexhis, quæ diâafunt, apparct nos non confundereLegem cum Euangelio. Tametfienimfate- 1x019^^ mur tarn Leg's quam Euangelij autorem efle Deum, amp;nbsp;tana illam efte per fc fan£tam,iufta amp;bonam,quàmetiam Row.7. li.

Euangcliutn; Credimus tarnen non paruum difcrimen cflcinter vtrumque: Non folum quia ilia fob's Ifraelitis fuittradita,Euangcliumauteni adomnesctiam Gentes pertinct; neefoKim, quiailla temporariafuit, adChri-ftiim vfque duntaxat duratura, Euangelium autem æter-num eft; ncc folum, quia ilia per Mofentradita ac pel Prophetascxplicata fuit,Euangelium autem per Chri-ftum allatum, amp;nbsp;per Apoftolos toti orbi publicatum: verùmetiam,idqueinprimis propter has caufas; Primo, Quia legis materia, tantum funt madata, additis irreuo-cabilibus malediflionibus, fi vel minima in parte ea vio lentur. HabetquidemScpromilTioncs, non folum ter-renarum, vervimetiam asternarum benedidionum: fed omncscumconditioneperfedilFima! obcdientia:,nullas autem gratuitas. At veto Euangelium proprie felix eft nuntium,ChriftumRedemtorem,pcecata gratis remit-tentem, amp;nbsp;feruantem, gratisetiam proponens ; nihflque à nobis exigens ad fa lutem conlcquenda m, nifi veram io Chrifto fide, qua: fine pocnitentia, fineq; ftudio faciend» voluntatisdiuina:,id eft, viuendi fobriè,iüftè amp;nbsp;piè.vt fu-prà explicatura eft, cflc non poteft. Deinde,quia lex, quodexigebat,nonpræftabat: neque cnim virespræbC' bar,quibusferuaripoflet,eóque ineffieax fuit, amp;nbsp;literâ occidens,miniftrâq; irxamp;mortis,peccatummagis irri-fans, quam tollens; Euangelium autem, quod exigit, il-lud ctiam prsftat, coque amp;nbsp;quodofFert,illudetiam rei-pfa nobis communicat : quatenus fcilicct Spiritus fafl-dusperillud efïicaxeftinclcdis, adprædicationem Eo-angelij: excitans in illis veramfidem, quaChriftum ob-latum appréhendant,amp;cumillofalutcma:tcrnam.Ficl^® enimexaudituEuangclij : obedientia autem non eft anditulcgis. Q^oniam Spiritus fimdusad auditioneio

legis, ncmini vires præbebat,quibus illam feruarc poffet ; quemadmodum ad auditum Euangclij, fidein in clcdis excitât. Qnadecaufa,ficutLcx,literaoccidcnsvocata cft ; ficEuangclium fpiritus viuificansappellatur : eóquc verum amp;cfficax eftorganum adfalutcm omnicredenti» Vnde ctiam fcquitur tcrtia differentia : quod, fcilicct, lexnoninferibcbaturin cordibus,fcdtantiim intabuli« infcripta manebat,CÓ que homines non mutabat .-At verb Euangeliû,in cordibus elcétotû inferibitur per Spiri-tum fangum, eóque Scilla immutat amp;nbsp;renouât, nempe quonia morganuraeÛ Spiritus fanai ad nos fanaifican- iQor.3,ii ^s ôc feruandos,. ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ex ijs, quædiximusjliquidb Ctiam apparct,quænof ftrafitfidesdeabrogationeLegis perEuangelium» Cre-dimusprimùm,Euangelio,quatcnusomnia, quæ inve-teti T eftamento figutatc præmonftrabant Chtiftum, ca omniaannuntiatinhoclefu (vt fupra capite ii.diaum cft) impletafuiffe-.Lcgcm de Gcremonijs,facrificijs,to-toque extcrnocultuMofaieo.fimplicitcrabrogatameflc doccri'.iuxtaillud Apoftoli: omnia hæc fuifle vfque ad tempus corrcàionis impofita; ôcillud.Lcgcmquidcm fuifle pet Mofen datam, fed veritatem fuifle per Icfum ’’ ’ Chriftum faaam. Deinde, quatenus Euangelium orga-num Spiritus fanai eft, quo nos inferimur amp;nbsp;vnimut Chrifto, amp;nbsp;rcdcmtionisfàlutifquefimus participes; (vt fuprac»p.XlLdiaumcft,) eatenusLegemquoqueMo-talera, ad malcdiaionem aduerfus tranfgreflbrcs quod attiact,pc£EuaDgcliûChiiÂi,abrogaii côfitemuf. iuxu

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 5 ■

Rw». 8.1, illud Apoftoli, Nihil damnationis eft ijs, qui funt in Chriftolcfu: cuiusreifignum eft, quod ijnon fecunduni carnem ambulant,fed fecundum Spiritum.Cæterû,qua-tenusEuangclij doärihaexigitpoenitentiani,totiut.quc vitæfanâ;itarcm,amp; vt fobriè, iuftè, 5cpie viuamus:cate-nusetiam legem non tollitdemoribus. Tota enim con-fcntaneaeftcum doólrina Euangelij de vitijs vitandis.ôc virtutibus perfcquendis. Poftrcmö,quatcnusetiäCbri-ftusfuo Euâgelio nullas fuftulit leges poli ticas a pud genres, cum lege natur« non pugnantesddcircolegcsquo-que politicas populo Ifraëlitico traditas, cuiqueMagi-ftratui liberum elfe fentimus, illasin fuam ciuitatem in-duccrc,illifq;,quibus«quioresnullefunt,fuosrcgere populos. Quarc fumma fit iniuria Euangelio Chrifti,fi quiJ illo Refpub. turbari amp;nbsp;cuertidicat. H«c noftra eft de Euangelio lefu Chrifti fidcs.

Damnamusigitur Antinomos,amp; quicunq; lege Moralem improbant,eimq; è fuis Ecclefijs, quafi Euangelio eontrariam.autadChriftianos nihil pertinente eijeiunt: cofque improbant Magiftratus, qui politica Mofisprat' cepta,infuasinducereciuitates,prolua viriliconantur-

Quoniam Deus, ad rsivuvtav illam cum Chrifto» in qua falutis participatio confiftittota, perficiendain» voluit non folùm verbo Euangelij per fe folo, verùn’ ctiam externis ad id accommodatis amp;nbsp;verbo adiunfti^ figniS)

fignis, exquibus duobus conftat Sacramentum, abuti; idcircó poftconfeflionem de jEuangelionofttam, a.dij-cimus eam etiam, quaedeSacramentiscft.breuem, pcr-(picuam,amp; cum Sacris lit cris, primifquc fidei Chriftianae piincipi js, confentaneam.

Nouimus, facramentum propriè facrum effciura-mentum, feu promiffionem, vtiinque, hoe eft, inter Deum amp;nbsp;populum faftam .• non fimpliciter, fed facris ri-tibus ac cercmonijs conftabilitain : Qncnnadnaodunx manifeftè in facramcnto Citcumcifionis inter Dcum amp;nbsp;Abrahamu apparuit : amp;nbsp;inter ChriftumSc nos in Bapti-fmOjquifucceifitCircumcifioni- Itafacranaentum pro rota ilia aftione, fiue Baptifmi, fiue Cœnæ Dominicac apud Patresfepe fumitur : in qua,ptæcedit vttinque pro-miffio, ritibus externis ac fymbolis, adeóque fanguinc Chrifti, fanéte confirmata. Cætcrum poftca per cvuiK^a. %lu) facrameti nomine intellexerunt folosritus, feu fym-bola, addita verbo. Atque haec altera fignificatio obtb nuitinEcclcfia. Nos itaque Sacramentum iuxta rece-ptaminEcclcfiarignificationem,vocamus,non verbum folum, nec elementum fplvma, fed Elementum fimul cum verbo Euangclij, ex Chrifti inftitutionc, coniun-aum,aquam,vel panemautvinum: iuxta illud Auga. ftini; Acceditverbumadelcmenta,Scfitfactamentum. *

J Quiavero otnne Sacramcntü,alicuiusreieftfacra-j nbsp;nbsp;nbsp;mentum •.hanc rem effcdicimus id, quod verbum Euan-

gel ij fignificat : nimirum, gratiam Dei in Chrifto,vcl po-tins Chriftum ipfum, cum gratia amp;falute in ipfo pofita. •Hunc cnim in fumma proponit Euangelium : amp;nbsp;ad huius jo/pWaf, ficutverbum, fie etiam facramenta, inftituta funt, nofiraCque mentes fua fignificatione adducunt .: eóque, quod foris exhibetur, fignum eiusdicimusefle» quod intus percipiendum proponitur : amp;nbsp;quod foris agi-tur, fymbolum eius,quod intus inanimis noAris Spiritus fandus opera tur-

Ex ijs quoque intelligimus, quibufnam partibul proprièconûctSacramentum, verbo fcilicet amp;cxtcrno fymbolo:fedcum relationeadrem per iliafignifieatam, acrepraEfcntata,amp; cuiusfunt Sacramentum. Res enim, cuius aliquideûfacramentum: ipfum Sacramcntum,auC pars facramenti efie non poteA; cum omne facramcn-tum,alteriusrei a fediuerfasfitfacramentum. Interim remipfamàSacramentofimplicitcrnonfeparamus.-nc-queinficiamur,quinapudPatres, amp;nbsp;aliosplerofquc dodos iz. pios viros, in nominefacramenti,res quoque ipfagt; cuiusaliquideAfacraraentum,comprchcndatur:qucm-admodum nomine Baptifmi, non folum externa aqu^ ablutiocumverbointelligitur, verum etiam ipfa firnu^ interna confeientiæ à peccatis purgatio ac regeneratio lt;X)ntinetur. ProindcilludlreneididumdeEuchariflis» cam conAare terrenarc fimul amp;nbsp;cœlcAi ampledimut-neque nos ab huiufmodi locutionibus, cum de facra-jnentisloquimur,abAincrcfolemus.' verùm hoc fenfu» non quod proprie pars fit facramenti,cum fit potiusit!» adcuiuspattieipationcmno$adducuntfaciamcDta:A«

•quod ad cam, Sacramcntum myfticam habcat relatio-ncm : amp;nbsp;huius relationis nexu, res tcrrena cum re cœlefti copulatafit. Et ita conciliamus multorum doftorum virorum, atquc etiam Patrum dióla : qux diuerfumali-quidfonarc vidcntur,cùm tarnen eadem fit omnium amp;nbsp;vbique fententia; plcrifque omnibus, facramenta firn-pliciter vocantibus figna, figuras, fymbola,typos,antity-pa,formas,figilla,fignacula,cercmonias, vifibilia verba, amp;alijsfimilibusnominibus; Alijs ea conftare cxretcr-tena amp;cœlefti dicentibus: quod quomodo intelligen-dumfit, modo declarauimus: omnibusautem fæpenu-mero facramenta,nominibuscarum rctum,quarum funt t facramenta, iuxta confuetudincm facratum literarum, appellantibus; cùm tarnen omnes, in facramentis,hæc stria intellexerint,profefiiqucfint:Verbum,Symbola ver-lt;boaddita,amp;Res, quarum ilia funt fymbola.

'Ciupi^ cur Zier ho Euângelÿ uddißgneiexternAVo-lucrit Dominui, cur 'verba, •vifibi •

Credimus etiam, amp;nbsp;ingenue confitemur, vifibilia figna ex Dei inftitutionc,vcrbofuiflcaddita, addcndâqî cffe,adampliotem firmiorémque verbi in animisnoftris confirmationcm; cum idem etiam fit finis, cur conferi-ptislitctis,amp; tcftamentisfigillaapponifolitafintvbiquc amp;apudomnesgentes. Quae etiam caufa eft, cur externa 'amp;fubtcnfum cadentia fymbola,appellentur ab Augufti-no verba vifibiliaquia nimirum ad hoc inftituta, amp;nbsp;ver^ bo addita funt, vtfaciant, quod amp;nbsp;verbum facit .• hoc eft:, vt.quod verbum auribus fignificat, hoc idem figna ocu-lis alijsque fenfibus repraefentent ; coque verbum con-

firracnt,amp; promiffionesDei; Acficut vcrbo cxcitaturfi-lo. ties in anim is noftris ; fie etiam externis Sy mbolis j ceu fi-gillisobfjgnerur,vehementius confirme tur,amp; a ugeatur*. Et deniq;,vt,fient verbum, fie etiam facra fymbola organa fin t fpiritus Sanûi, quibus in xatvuvUv cum Chrifto ad-ducamur,autineacoalefcamus. Totum autem hoc à Deo inftitutum effe propter infirmitatë noftram amp;nbsp;igno-rantiam, fideiq; noftræ imbecillitatem : vt ea non foJum verbo, fedetiâ vifibilibusfignisfublcuetur: quapropriè fit,vt Chriftum ampleôlamur,inqj iilo coalefcamus:om-ninonondubitamus.

Fbition récitantur •verbu inßitutionu, ibi nullum ejji SucrAmentum : eo^ extra •vfumnilejjè, ntfi quodßtntßtA natura.

Sicut veto credimuSjfignaaddi verbo,non ad fuper-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitionem, fed ad maiorem fidei noftræ confirma tionem:

fie etiâ verbum in Sacramentorûadminiftrationc ita nô ad incantationem,fedad fidem excitandâ neceflariü efle confîtemur.vt, vbinÔ ficrecitantur verba inftitutionis, vt audiantur,amp; intelligatur, quo excitari fides poffit ; ibi facramentum verum efle negemusxoqiextralegitimuio vfum.fymbola non efle facramenta,fed tantùm id, quod fua funt natura,amp; præterea nihil,affîrmemus. Perfolui» cni m verbfl fymbola,à profano vfu ad fa crû transferûtur: id quod multi vocant confccrari amp;nbsp;fanftificari:amp; ea re fi-untfacramenta, iuxta illud Auguftini,Aeccdit verbum ad elcmentum,amp; fit facramentum,accedit autem: vt in-tclligatur,amp;credatur.

Itaq; crcdimus, figna ctiam Sacramentalia non eflc fimplices tefleras,quç nos ab alijs populis omnibus, à ve-raEcclefiaalienis, tantum difcernat.-aut quænobisChrî-ftianae tantum focietatis fymbola fint ; aut etiam quibus fidenoftram publiceprofiteamur,agamusq; gratias pro beneficio redcmtionis.fed efle organa,per quæ.dum aóli-onesbencfîciaqjChriftinobisreprçfentâtur.inmemori-amreuocantur, promifiiones obfignantur,fidesq; exci-tatur :fpiritusquoque Sandus Chrifto nos inferit, infi-tosferuat.'amp;coalefceremagisacmagis in vnumcûillo, indiescfRcitûdq;, quöraaioriinDeumfide,ardentiorc inproximumcaritate, noftriqucmortificationedonati vitam vitæChrifti,quoadeius fieri potcft,fimilem,in læ-titiaamp;gaudio fpirituali traducamus; donee tandem cu ipfoin cœlo,fandiflîmc felicifiimeq;, infempiternum viuamus,

Confitemur etiam cum Auguftino, Sacramentaa Chrifto nobis tradita eflc numero pauca,fadufacilima, if. intellcdu auguftiflima ; Numero pauca, quia duo tan-tùm,Baptifmû amp;nbsp;Cœnam : Fadufacilima ,quia nihil vel inBaptifmo,vcl inCœna eft,quod non poffit facile pre-ftariamp;recipi nihil moleftum, nihil iniucundum, aut ab humanis moribusalienumjntellcdu dcniqueauguftifgt; flma quia etfi res,quæ videntur, viles fint : quæ tarnen fî-gnificantur, quacuementicogitandæamp; confiderandæ amp;nbsp;intelligendse proponuntur, augûftiflimæ funt, cœleftes, diuinæ.ad æternam falutem pertinentes.

Vhdè etiam intclligimus, Sacramcntaad dîgnatn fui pcrceptionem , mentis aftioncm atque attentio-nem, amp;fidem à nobis exigcre; qua,quid per ilia fignifi-^ eetur amp;nbsp;cxhibeatur, intelligamus,amp; mente fideaffeda Luc.i3.i^. apprehendamus; ficut 0cChrjftusdocet,cum deCœna Î Cor. ii. ait ; Hoc facite in mei rccordationem : Et Apoftolus hçc Chriftivcrbapcrpendens.abundeexplicat. Quofpeftat amp;nbsp;illud, Surfum corda. Res enim auguftæ, coeleftes, ac diuinæ, mente intelligendæ, amp;fîdepercipiendæ propo-nuntur.

Rem facrumentiproponidmnibue fèrib, licet no» omnes earn vertferciptAM^ßdtantum eleSii fideles.

Etfî verb non omnes accedunt adSacramentoruw pcrceptionem cum fide verdqueintelligentia.attamen, fieut fymbola omnibus Chriftum profitentibus exhi-bentur, fie etiam credimus res perfacramentafignifica-tas, ferio omnibusàChnftoofFerri: coque propterinfî-delitatem fymbola tantum fufcipicntium,nihil defacra-mentorumintegritatedctrahiiquippequæàfolapendeC Chrifti inûkiïtione, verborùmque illius veritatc.

Hum timîniflrAntur SAcrAmenta,Spiritum Chrijlieffi.^ CAcem ejji infideltbus : eoque ip/os no»Çolum^ym-bolApercipert, ßdre etiAmJîpnificatA pArticipAre^.

Ccterum licet in omnibus hominibns, quibus Sa-cramenta difpenfantur, non fit efïîcaxSpiritus Chrifti» ßeucneque dampraedicatiuverbumjdqucipforum cul-* pa,quôd

pa, quod non adferant intelligentiam amp;fidcm: in ipfis tarnen elemis fidelibus cfficacem cum effe credimus: quatenusillosfide ex auditu verbi donatos^ôc expcrce-ptione factamentotum in eamagisac magis confirma-tos, in Chrifti ttsivuviav adducit,aut in ea coalefcere facit : coque iftos amp;nbsp;verè à peccatis in Baptifmo lauari atque purgari vifanguinisCbrifti : amp;nbsp;inCœna vera Chrifti carnevcfci,veróque fanguine potari confitemur,

Vnum veto facramcntorum.ficutautorë, fie ctiatn verum difpenfatorem agnofeimus. Dominum noftrum lefum Chriftum : qui externa quidemfymbola per mini-ftros homines difpenfat, fed rem facramentorum pro-prie amp;nbsp;verè efficiënter ipfe per fe feu per fuum Spiritum eommunicat; quemadmodumamp;lohannesBaptifta di-cebatjfequidembaptizare aqua, Chriftum autemSpiri-tu. Ac proinde freut nemini hominum licet noua infti-tuerefacramenta ; fic ctiam nemo gloriari poteft, fe vers amp;nbsp;ptopriè aut confeientias à peccatis purgare, aut vero corpore amp;nbsp;fanguine Chrifti pafeere ; fed tantum ( vt lo-quuntur J minifterialitcr,

Si verb Chriftusfolus, verus eft facramentorum non autottantum.fed ctiam difpenfator; facile intelligimus, vitijs miniftrorum,quorum opera illevtitur.facramen-ta ali js fidelibus non contaminaci : quin ea digne fumcic,

Tit.i.ij- amp;reîperfacramcntafignificatæatquc oblatæ participes fieri poflînt,Omnia enim manda mundis.amp; Chriftus per fijem habitat in cordibusfidelium,cam fuis thefauris.

Exijfdemetiam fundamentis,confirmamur in re-eeptaàpijs omnibusfentenria, Gratiam Dei facramen-tis nonalligari.ita.vt qui ea recipit gratiam quoqj, id eft, rem per facramenta fignificatam amp;nbsp;oblatam ,eum perci-perenecefle fit,tamctfi fide deftituatur ; quafiexopere Mtr.is.ts. (vtvocantjoperato.rem facrameti confequiquispoflit-Noncnim Chriftus fimpliciterdicit,Qui ßaptizatusfue-rit is faluuserit,fed præmifit, Qm crediderit.Et Simon file Magus Baptifmi Sacramentum fufeepit : ncque tarnen remBaptifmiconfccutus eft . cum adhuc(tefte Pc-tro)in felle pecca torum effet amariffi mo, amp;nbsp;nexu iniqui-tatis, diabolicæq; malitiæ implicitus.-eoq; pars illinon effet in regno Chrifti. Multi quoque ( vt ait Auguftinus) cdunt panem Domini,fed non pancm Dominum. Sicut enimremiflionispeccatorum, quam Euangeliu annun-tiat, participes non hunt, quicunque illudaudiunt.niû eos pœniteam maleadæ vitæ,amp; credant in Chriftum ; fic neq; earum return,quæ per facramenta repr3Efentantur,amp; offerunrur,compotcsfiunt,quiaeapercipiunt:nifiacce-- dat vera pcenitentia amp;nbsp;fidcs.

Neq; tame ob id tollimusvel infirmamusvim facta-mentorûinditâq; ipfisà Deoefîîcaciam,quam fatemut minime ab indignitate vel miniftrantium vel fumen-tiuW

tium.fedàfideamp;virtuteChriftiSacramcntoruminftitu- ' -torispendere. Sicutenim Euangelium perfefuamfem-pcrretinet.amp;fignificationcm, licet non ab omnibus in-telligatur : amp;nbsp;vim ea exhibendi,quæ offert,quamuis non omnes eorum fiant participes, fie etiam facramenta,verba vifibilia,eodem fe habent modo:nempe,vt ficut illud perfefemperpotentiaDei eftadfalute.fcdreipfanonni-fi credenti-.fic etiam Sacramenta efficacia femper fint or-ganaSpiritusSanä;iadfalutem,vtut hanc cfficaciiatem non percipiant nifi vere credentes.Qua de caufa Apofto'i.Cor.s, It» li non veretur omnes,qui baptizati funt, vocare fanctos, renatosjiuftos, quamuis norint inter illosmultosfuiffe hypocritas.Significabantenimtalibusfermonibus indi-tam à Deo facram£tisefficaciam,amp; quid ilia effeciffe crc-dendum Gt,nifi forte noftra hypocrifisimpedimeto fue-rit.Quo fenfu fi quis dicat etiam ,quicunquc panem Domini, edunt ipfiusquoq; corporis Domini participes fieri, ideft,pervimSactamenti autpereius autoremamp;di-ftributorem non ftare, quin participantes facramento, rei quoq-, per illud fignificatae ôcoblatæ participes; talem locutionem improbare non poffemus; modo tales etiam adderenturexplicationes,quibuspopulietudirëtur, falfaqj iamdudum conceptae opiniones de opere opera-to,illorum animis eximerentur.

Licet etiâdicamusjRemfacramentorü facramëtis alligatam aut in ipfis inclufam non effe nempevelphy-fice, vel localiter,vel corporaliter, aut etiä nexu obliga. tionis, quafi Deus fimpliciter omnib. facramenta fume, tibtts,Ytvt fide caieant, tes tamcn ipfas promiferit, ita vt cas

casjmpœnitcntibus ctiam amp;nbsp;incredulis communicate teneatur ; non ideirco tarnen omnem tollimus rei figna-tæ cum fignis copulationem, amp;nbsp;nexum.Sacramentalcni cnim agnofeimus amp;nbsp;côfîtcmur : hoc eft, talcm vnionem, quæconueniat facramentis,cum rebusfacramentorum. Hæc autem facramentalis vnio, in myftica quadam ßi-crâqne relatione confiftit; quatenus fcilicet figna, resfi-gnificantacpercipiendasofferunt.'amp;resperfigna fignifi-cantur, atquc exhibenturpercipiendae; nonfecusatquC vnio eft inter verbû fignificans atque exhibens,amp;intcr res per verbum fignificatas atquc exhibicas. Pendet autena tàm ilia facramentorum, quàm hæc verbi, cum rebus i* pfis coniunûio, à voluntate confiliôqueDeiinftituto* J vis; quicuminftituit Euangelij prædicationemamp;admi-J niftrationem facramentorum, hoc confilio inftituir, quod iam explicatum eft; amp;nbsp;vtnos, audientes verbum,amp; fpeftantes percipientéfque ligna, ftatim oculos mentisi adres per ilia lîgnatas attollamus : amp;nbsp;oblatas, fidei mani-J bus percipiamus ; Chriftôque, quem ilia prædicant, fua fignificatione ceu digito monftrant, reipfa vniamur« Sicut igitur noftri cum Chrifto coniuna;io,tota myfteriÎM plena eft, vt Ephef.y, docet Apoftolus: ficetiam vnioj| ncmtàmvcrbi, quàm facramentorum, cum rebus,qua^ rum funt figna amp;nbsp;facramenra, myfticam fpiritualcmquc , elfe fentimus,

Sacramenta igitur,vt multa paucis compIcdamuG iudicamus efle externaamp;fubfenfumca den tia ligna :vcr-bo Euangelij, propter noftram ignorantiam amp;nbsp;infirmité* ' tem, fideiquenoftræ vehementius cxcitandæ amp;nbsp;confit' | mandægratia,fecundumChrifti inftitutionem,addita' quibuJ

quibus ad veram rcalcmque cum Chrifto, adcóque cum eius came amp;nbsp;Canguine ttsivoivMv, ac proindc ad eorum bo-norum,quæ in Chrifto funt, amp;nbsp;quæ per verbum atqj fym-bolafignificanturamp;offcruntur,participationcm,omncs quidem homines fcrio vocantur ,Elcdi autem ac fideles per fpiritunrSanótum intus in animistrahentem, reipfa adducuntur:vt Chrifto incorporati,corpus tandem toti-us Ecclefias praefinitum à Patre, compleant.- adlaudem gloriæ gratiae illiusA ad ipforum asternam felicitatcm.

De Sacramentis VeterisTcftamentinon eft quod nosmulta dicamus,cum fint abrogata,nifihocvnum-.ni. mirum,quod cum illis PatribusidemfueritDeus,eædë promiftionesjidem Mediator, idem fpiritus regenerans, cadem fides amp;nbsp;Cpes : eadem quoque ad fubftantiam quod attinct,quæ eft Chriftus,illis fuiffe facramenta: vtvt cerc-monijs diuerfa fuerintà noftris; præfertimcumincundë fincm tradita illisfuerint,ipforum, in quern amp;nbsp;nobisno-ftra traduntur; nimirumvt infideChrifti confirmaren-tur.inqUllius X9JVMWÄ coalefcerent. Quo iliafpcClant, ■ nbsp;nbsp;nbsp;Agnus fuit occifus ab origine mundi'.ltem,Omnesbibe-

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X V111.

S ' Duo autem facramenta, qux co nomine propriè icenfenda fint,ScquævniuerfàEeclefîæChtiftianæ, fem-per communiafuetunt, agnofcimus.Baptifmum ôtCœ-

na m Domînî.quornm v’num propr ièad initium natvui/iat cumChrifto, altcrumadincremcntumpertinct. Vndc amp;nbsp;vnum Lauacrum regenerationis:alterum, Sacrû con* Hiuium Si Coena vocatur.

Non poflumusigitur probate cos, qui Sacramen-1 tumibieflevolunf, vbinullumauditurvcrbum, fedfo-lum fpedatur elementum : Neque illos, qui remuera' mentià facramento non diftinguunt: fed perinde in os cam venire volant, atquectiamfacramentalefignum:cö res racramcntißtid,quod,ßgnumfubfenfum cadens,fa* citin cogitationem venire,nonauteminmanum velio os caderc.fed neq; illos, qui in facramentis nihil confidc-3 rant,niliquæoculisfubi;ciuntur:autqaiea, teflerastan^ tueflevolunt,quibusabalijspopulisdifccrnamur:nudâ' lie figna, non aurem organa fpiritus Sandi, per qua: effi-caci ter in nobis operatur, amp;nbsp;in communione Chrifti có-^ 4 firmat.Damnamus veto, qui noua inftituunt Sacramcn-ta,praeterea, quæ Chriftus inftituit : eófque qui Sacra-5 mentis alligant grat ia m Dei, amp;rcsperfacramentafigni-ficatas.'ita vt omnis qui ligna per cipit, femper ejiam teo» ipamp;m pcrcipere veredicatur.

Pra;ter ca, quæ de Sacramentis in gcncrc dixi-vius, de Baptifnao quoque fpeciatim hæc credimus confitemur,

Baptifmus primuni Noui Foederis facramentum M4«. xiC eft’.quocumorancs, qui vel pœriitentiampeccatoruKi profcfli,fidcm ctiaminChriftum,adeoq; in Deum Pa-trem, Filium, amp;nbsp;fpiritum Sandum profitentur, vel fâl-tem propter parentum pictatem ad fœdus pertinerc ere- ' duntut; turn maximeilli,qui vere ad fœduspertinent, Chrifto.tanquaraeiiam perfpititumfanâ;umincorpo-ratbobfignantur ; vt nonlint amplius fui iuris,fed illius, perquem in foederis focictatem , coq; in vnum corpus cum co fanftisq; omnibus , amp;nbsp;in omnium fpiritualiura eœleftiumque bonorum participationcm, afeitiefledi-cuntur.pcrhuncBaptifmum,tanquam lauacrum rege-ncrationis,apcccatis vifanguinis Chrifti, mundati, amp;nbsp;Apoclt;tl.s. cum Chrifto confepulti in mortem : vt quemadmodum Tir. j. ƒ. illc refurrexit à mortuis per gratiam Pattis, fic amp;nbsp;nos in ^om.6.4. nouitatcvitxambulcmus.- Vndc amp;nbsp;facramentum pœni-tentix inremiffioncm peccatorum,facramentum fidci, fymbolum fœdetis, Lauacrum tcgcncrationis , Ablu-tio peccatorum , Sactamentum nous vits appellaii confucuit.

F/w Eiptifhti ÎH folù EleSiis habere locum-.folos^ nt» aqaa folùm,fid é'jfiritu haptizari.

UlitanquamorganofpiritusSanéliadhxcefficicnda,at- / ttibuantur.cóqueamp;omnesquibaptizantur.talcs fieri Sc cffe, facramentaliter vete dicantur; tcipfa tarnen, non nifi in clevis, fpirituChrifiidonatis,implericrcdimus: cum ijetiamföli vete ctedant, vcréqucadChtiftum, 3c admyfticumeius corpuspcrtineant; Acproindc,omnc$ quidcm aqua baptizari , folos autem elcftos', fpiti-tu ; Sc omnes fignum accipetc j non autem omncs rei

Crcdimusautcm,ad integrum facramentum Ba ptif miconftituendum, eaduofufficere, quæChriflusinfti-tuit,nempe,fimplexelementumaquas,quahominestin-gantur,fiuepcrimmerfionem,fiueperafpcrfionem.amp;il-lamverborumformam, quaChriitus baptizari docuit, in nomine fcilicct Patris,amp;Fili),amp; Ipiritus Sandi : neque autalia verborum forma vfos fuiifcApoftolos, autalh * quid aliud aquae adiccifle,pcrfuafum ha heraus.

Credimus cum tota ctiam veteri Ecclefia, ad facramentum Baptifmi,admittendosefle,non folùmadultos, qui pœnitentiam peccatorum profeffi, fidem etiam in Chriftum profitentur : verum etiam ipforum infantes, / Qor7i4 cumadfoeduspertinere omnino cenfendi fint, diccntC Apoftolo, Filiosfîdeliumfandoseire:præfertimCÛnul-libi Chriftusmutauerit mandatum Dei fadum Abrahae, * deobfignandisfignofœdens.ipfisctiamfideliumlibcris: imodixcritjfiniteparuulos venire ad me,quódtalium fit 14. nbsp;nbsp;' regnum cœlorum.

Credimus Baptifmum in Ecclefia omnino necef-ûriumcficjtâquam facramentum à Chrifio inftitutum: ..... amp;

amp; quo carcrcEcclefia vfq; adeo non poteft,vt, vbi locum non habet, cum po(fit,ibi Ecclcfiam Chriftinonagno- -fcamus» Cuiqueautem ad falutcm ita neccflariumeflc fentimus:vt,fi quis tarnen propter defeftum miniftri, no autem ex contemtu.hincaqua non tinótus,decedat,non cumptopterea damnari.æternôucexitioinuolui.creda-mus.Puerienimfideliumideôferuantur,quiainfœdere * Deifuntamp;fanfti:adultiautcm, quiaverafidein ChriOu credunt,quç certè contcmtum mandatorum C hrifti fette nonpoteft-

Credimusprarterca, ficutCircumcifio in came femel tantùm fiebat ; ficBaptifmumaquæ,quiCircumci- cgi,2. fioni fucccfllt,femel rite ac legitime fufccptum, non effe denuorcpetendum Ritèautemaclegitimèadminiftraii intelligimus, cum dodrina primùm præcedit Euangeli j, iuxtaChriftiinftitutioncm,deveroDco,amp;Chrifto,eiuf-que officio ; amp;nbsp;deinde aqua homines baptizantur idq; à Icgitimo miniftro in nomine Patris, ScEilij, amp;fpiritus SandiNam Chriftus etiam femel tantùm rcortuus eft, amp;nbsp;fepultus-.nos veto in eius mortem baptizamur, amp;nbsp;cum ib Rom.6.4.. lo confcpnlti fumus per Baptifmum. Neque Apoftoli le-gunturquempiamvnquamrebaptizaffc.nifiPauluseos„xS.z 9. j. quiritebaptizatinonfuctant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Eifi verb ad factamentum Ba ptifmi femel tantùm acccditur.credimus tarnen,tem huiusfacramentijciusq;

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. Î .

nem, coq; amp;nbsp;bcncficiorum eiusparticipationcm, ablu-tioncm pcccatorum,amp; rcgenerationcm.quæ in dies ma-gisacmagisperfpiritum fandumpcrficitur. Apoftolu* cnim aitjChriftum Ecclcfiam mundarc lauacro aquæ, in vcrbo:vtcam fîbififtatgloriofam,amp; fine macula. Etfan-• i, guis cius emundat ( quotidic) ab omni pcccato. A.C proinde fideiibus, facramento femel fufcepto contentis» quotidiè illius memoriam efle rcfricandam: amp;, in quem nam baptizati fimus,quiduc per Baptifmum à Deo fimus confecuti, amp;quid viciflim Deoipfi promiferimus, animo repetendam effe fentimusquo amp;nbsp;in fide magis aç magis confirmemur inq; xojFamp;iwctcum Chriftocoalcfca-mus,8cnoftrifaciendioflficij ftudiofioresfiamus. NeqüC cnim Baptifmus in remifiionem duntaxat vel Original^ pcccati, vel praetcritorum dclidorum confertur: fedia omnium totiu'que vitæ : quemadmodum etiamextra-dio ex aquis, fignum cft nouse vitæ,nonvniusdiei,fcH totius temporis noftriJicente Apoftolo, Gonfcpulti fa* mns ( femper) eum illo per Baptifmum in mortem vt ficut Chriftus refurrexit à mortuis per gloriam Patris» fic amp;nbsp;nos in nouitate vitæ (perpetuó ) ambulcmus. A-qua externa femel abluti fui mus : fed fanguis Chrifti pet* pctuusflujiius cftgt;nos à pcccatis quotidicabluens, atqae n# un dans.

Credimusetiam', perillosadminiftrandumelTeft' Mittthis crumBaptifmum; pcrquosctiamEuangeliumprxdic^* ■ tur. Chriftus enim , quibus dixerat, Euntes in vniuct' fum mundumprædicatcEuangelium: ijfdem etiam^i* xit, Baptisantes cos in nomine Patris, amp;nbsp;Filij, 8c fpit*' tü*

Damnamusergo tara veteres, quàm nouas ha;refes, qu® contra fanam dodrinam de Baptifmo fparfævnqua fuerunt Seleucum Si. Hermiam, qui in igné baptizabant: Cerdonianos amp;nbsp;Marcionitas, quialia verborumforma Vtcbantur.quàm qu® præfcripta fuit à Chrifto: amp;nbsp;in altc-riusDcinomen,quàminnomenPatris,Filij, amp;nbsp;fpiritus Sanâ:i;Qui item baptizârunt in nomen Iohannis, vcl ab terius hominis.- Cataphryges, qui baptizabant et iâ mor-tuosxum Donatiftis etia m Ânabaptiftas, qui ad fe accedences rebaptizant: qui item infantes baptizandos ne-gant : Eos ctiam, qui verum effe Baptifmum inficiantur, nid accédant exorcifmi,fputum,fal,amp;aliæ ab hominibus cxcogitatæ ceremoni®.

Ex ijs, qu® turn de itwuvi/f, cum Chrifto, turn de TCtbo Euangeiij,de Sacramëtis in gencrcjdeqs Baptifmo diximus: facile, qu® ctiam noftraût fides deCœnaDo-mini,intclligi poteft.

CrJI’X SACTAmtntumt argAnum tffe (pirittu SA»£ii Ad »fÿivüyiav cum Chrißot EccleßA fromouendAfn^

Credimus igi t ur, Sacramcntum Cœnæ efle non’fb-lùm teftimonium noftræ cum Chrifto adcôque cuin eius carne amp;nbsp;fanguine, amp;nbsp;cum tofa Eccicfia communio-nis; verum etiam organum fpiritus fanéîi, ad eandeni hQoTMtô confirmandamacpromouendam:diccnteApoftolo,Pa-nis,quem frangimus,nonne communioeft corporis Do-* mini?Panisbenedidifraftionemacfumtionc.commu-nionem vocat corporis Domini : quoniam , qui hunc aâualifidein Dominum ipfum, cdunt,in cum ipfoDomino amp;nbsp;cumeius carneamp;fanguine coalefcunt: 0 -i-S- quemadmodum etiam, quiverbum Apoftolorum fide ampleótuntur, communionem accipiunt cum Apo* ftoiis; amp;nbsp;comm unio ilia eft cumPatre, amp;nbsp;Filio cius left Chrifto.

Sicutenim Baptifma, organum cftadhanc;c«2gt;'amp;)w«t incoandam,quiaperilludrcnafcimurinChrifto:ficCoC' na ad earn pcrficiendam inftitutaeft.-quiain ea alimut carne amp;nbsp;fanguine Chrifti,v t adolefcamus in ipfo:dicente i. Cor. 12. Apoftolo,Omnes nos in vnum corpus baptizatos efle;^ t}. omnes vnapotionepotariinvnumfpiritum.

Sunt amp;nbsp;a 1 ij fines inftitutæ Cœnæ Dominic«:ncnipö vt tum verbis tum fymbolis mortem Chrifti amp;nbsp;fangui' nemeius pro nobis cfFufumrcpræfentantibusadmonit^» i.Cor.n^ beneficium Redemtionis mente recolamus : dicent® 2». Apoftolo , Quptiefeunque manducatis panem hunCz mortem Domini annuntiatis.eóquc finis cft,vt in fide d® remit'

icmifllonc pcccatorû confirmemur,in fpem bcatç refur-reCtionisnutriamur, gracias illipro canto bcneficio again us, ad pœnicentiam cxciccmur, vtdeniqucpalàm coram tocaEcclefîafœdus inicum cum Deo, renouemus. Scd quoniam hæc oinnia eo fpe£tanc gt;nbsp;vc magis, ac magis vniamur Chrifto,fiamusque vnum cum ipfo illeq; effica-ciusviuat in nobis, amp;iws in ipfo, faótiiamcaro ex carne Gai. 2.^»^ cius,amp;offa ex oflîbuseius: idcircoadhuiusvnicionisôc ^pb.s.sa, comunionis cum Chcijloincrementum,inquoperfici-turamp;confumnaacurfalus noftra,Coenamcumprimisin-ftitutameffemondubicamus. Quôeciamfpcaatpanisamp; vinum.alimëta corporis : vC pro ccrciflimo habcamus,id cfle animis noftris alendis, amp;nbsp;in vita fuftentandis, car-nem Sefanguinem Chrifti,quodeftpanis amp;vinunacor-poribus.

Vnde etiam intelligimus,cur Chriftus pancm hune vocatie corpusfuum;nempc,nonideô,quodaucpropric fil illius verum corpus, aut quod in eo conclufum fit taie corpusaut etiam,quod nudum fit fignum corporisipfius pro nobis fraûiôc mortui .-fed quod illius fit Sacramen-tum, (facramentaenim, ait Auguftinus nominaearum rerum fumunt, quarum funt facramenta )eoq, amp;nbsp;orga-numfit fpiritus Sandi, ad verum corpus Chrifti nobis communicandum, nosq; in eius communione confir-mandos. Quemadmodumeandemob caufam Apofio^ lusquoqueBaptifmum vocauit non fignumregenerati-oniSjfedlauacrum ipfum regenerationis; nimirum quoniam per hoclauacrum aqux in verbo,tanquam per ido-neumorganum, Chrifluscfficacitatefuifpiritus,nosin. tfh.s.iô, ..?rnè lauat,purgat,regenerat.

rcrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpm Chrißi, depeine pretdicuTi,

Quarc non dubitamus,quin in verbis Cœnx verun» amp;nbsp;natural e corpus Chrifti,de pane prçdiceturzpræfcrti ta, cum cxplieationisctiam caufaad^atur, Quod pro vobis traditur : ita, vt veriffime dica tur Panis eft corpus Chrifti verum illud vi delicet, quod pro nobis traditum eft : Sed hoc impropric ac figuratè : cum reuera panis pro nobis traditus non fi t:fcd CorpusChrifti vcrum,cuius,panis efl facramentum.

Hincetiam confirmamur in fententia:ficutpani3 non eft propiic ipfum Chrifti corpus, fed eius facramen-tum; fic etiam corpus Chrifti non effe realiter,amp; propric inpane.Infacramentisenimrcs,quarû funt facramenta, reapfc inclufaenon funt, quamuis'illatu rcrfi nomina fu* mant, quemadniodum de Baptifmo res eft extra contro-uerfiam : in quo nemo includitfanguincm Chrifti, quo abluimur à peccatis:aut ipfam regenerationem, Nam; neque in verbo Euangelij inclufafunt ilia realiter, quaî per ipfum annuntiantur. Suntautem facramenta, verba vifibilia. SednequeChriftusdixit,Corpus meum eft in hoc,id eft, in pane : fed longé diuerfa locutionc, nera-pe, Hoc,id eft, hie paniseft corpus meum. Quod fi eun-dem quiseffe fenfum contendat : confequetur,fi in pane eft realiter corpus Chrifti,etiam panemrealitcr,propriè, ac fubftantialiter efle corpus Chrifti. Quod fi hoc im-pium eft dicerc •• neque alterum pie dici poffe, fentimus.

Sacramcntaliîcr tarnen ineffc, co fcnfu, quo amp;nbsp;in vctbo Euangelij ineffc dicimus remiffioncm peccatorum , amp;nbsp;falutcmacvitam, quaniannuntiatamp; offert. non inficia-mur. Verùm, cum huiufcemodi locutiones.t rahi à vulgo foleant ad fuperftitionem; omninoab illisabftinen-dum, amp;nbsp;fimplicibus faerarum literarum locutionibus vtendumefle, iudicamus.

Hoc verb apud nos extra controucrfiam pofitum eft : licet corpus amp;nbsp;fanguis Domini non fint, hoc efljuon cxiftant fua fubftantia,ac rcipfa amp;nbsp;proprie in pane amp;nbsp;vino, fed in cœlo.-cum ipfa tarnen panis amp;nbsp;vini diftributionc,i-pfam etiam veram carnemedendam, amp;fanguinempo-tandum,vercomnibus ofFerri: non quidevufimplicitcr, fed quatenus amp;nbsp;illa in morte m tradita eft pro nobis,amp; illc cfFüluscft inremiffioncm peccatorum noftrorum. Ma-nifefta enim funtverba Chrifti apud Iohannem,de eden- nbsp;nbsp;nbsp;6.

dacarncfua,amp;bibendofuofanguinc, fi quisvelitvitam in fe habere : amp;nbsp;Apoftoli,confcntance cum Chrifti verbis, dicentis ; Qui edit panem amp;nbsp;bibit poculum Domini indigne, eumreum fieri corporis (veri) amp;nbsp;fanguinis Domini. Neque dubitamus, quin Chriftus, ficut aperte iuffetat edi panem : fie etiam mox fubdendo, Hoc eft corpus meum, tacite iufletit illudedi,non minus,quàm , panem, fed fuo quodque modo.

CjEferùm licet omnibus edenda offeraturcaro Chri' fti in Cœria : à folis tarnen verè fidelibus verè edi credi-mus:tum, quia ij folicommunionem iara habent cum Chrifto adeoq; cum eius came amp;nbsp;fanguine.rcliqui autcm nonhabent, neque ctiampanemfumendo, illius fiunt participes: turn, quia ij foli Spiritum habent Chrifti, cuius foliusvirtute caro Chriffivcrecommunicatur: tum ctiam,quia foli verara adferunt fidem,citra qua m ilia verè percipi,ediq;non potcft. NamnequeChriftusvcrurn fuum corpus verè 5c reipfa exhiber edcndum , nifiillisi qui non minus verè credunt, illud pro fc traditum eflc in mortem ôc fanguincm fufum in remiflioncm peccatO' ru mfuorum^quàm verba ilia cffevcraiH o c bst cor* P V S M I Y M.

Interim non inficiamur,quin hypocritæ ctia m, v6 fa amp;iuftificantefidedeftituti, accipiendo edendoq; pa-nem,tanquam lacramentum corporis Domini: ipfuiri quoqueverumChrifti corpusederedicipoifinr^nempe facramentaliter,nonautem verèamp;reipfa.-queraadmodö amp;nbsp;Apoftolus omnes Corinthios,quiaqua baptizati fue-rant,aitfuiirefan£lificatos,iuftificatos,ncmpefacramen-falitcr,vtfupràdeclarauimus:quanquamnon omnesverè tales fucrint effedi.

Inde etiam didicimus, tiia elfe hominum genera, qui in quæftioncm venire poflunt,an edät carnemCbri-ftj,

fti,nécne edant. Primumcorumeft, qui panem fumunt, vt cibum comrauncm, non vt facramentum. Ij verum Chrifticorpusnoneduntvllaratione;amp;verifunr Caper, naitæ, eorumq; comeftio merècarnaliseft.Alijcontrà, panem non fumunt (non tarnen excontcmtu ) fed Euan-gelio tantum credunt : horumq; manducario mere fpiri-tualiseft.Dcm'que funt,qui non contenti fide erga Euan-gelium panem etiam fumuntmon fimpliciter,veJuti pri-mi, vt panem nudum: fed vt facramentum corporis Domini :Vndefit, vt etiam làcramentalirer (umereamp;ederc dicantur.Verum hoc,cum tam à pijs,quam ab impijs hy-pocritis fiatjfcd diuerfa ratione, ab vnisper fidcm, abal-terisfine verafidezidcircoetiamdicimus, impios hypo-critas facramentaliter tantùm, pios autcm facramenta-liter fimul amp;nbsp;veraciterac fpiritualiier eôque ad falutem, nbsp;nbsp;*

Cum veto à folis fidelibus vcrum Ghrifti corpus, no folùm facramentaliter, fedctiam verèfumi dicimus: in-t elligimus illud edi,non ore corporis, fed mentisScfpiri-tus,fidepraEditi : idq;peroperam fpiritusSanéti, efficaci-terinnobisoperantisamp; totum Chriftumnobisapplica-tis. Eftenimcibusmentis(vtaitCyprianus;nonventris. serm.dt Etcaro nonprodcftquidquam(vtaitChriftus,amp; Augu- cœna. ftinuscxponit)fcdfpirituseft,quiviuificat. EtApoftolus /• cor. n. docct,pervnumeundemq,Spiritum,omnesnos,tumin vnumcorpusbaptizatoscffe, tumvnapotioncinvnum fpiritum potari, Acfiomnisveracum Chriftovnitiofit perfpiritumSandum, etiamfi ille fuocorporemaneat in cœlo, nos veto in terra: manducatio quoquc codem fiatmodo,neccflccfi:. Quid enimaliud cficdcrc,quàm

cibum tibi ad nutrimentum ciuspartis, cui deftinatuf» débita ratione fumere ôc vnirc? Caro autem Chrifti (vt didumeftj cibus eft mentis, non ventris. Neque certè corpus Chrifti aliter editur, nifi quatenus mortuum eft pronobiSjfadiimqueexfangue, prout verbafonant, fra-ftioquepanisrepræfentat,amp;vcrôctiam,ficutpafcha, o-mnéfqueviiftimæedebantur. Nuncautem corpusviuit, amp;carerefanguinenonpoteft: ficutne inprima quidem Cœna caruir, mortuiimuefuit. Illud igitur propriè iß noftratranfire corpora,amp;quidem per os, fine facrilegio diccrenonpoflumus. Quorfum etiam,qucmadmoduin panis facramentum diftribuitur fine vino, amp;nbsp;vinum fine pane: fic fine fanguine corpus, amp;nbsp;fine corpore feorfuiß daturinCœnafanguis: nifi vtintelligamus, hæcfuafub^ ftantia, próque vt fehabent incœlo, pernoftraora non tranfire, fed fideli tantum recordationc per Spirituni fanâumefficaeitcrexcitatapercipi? Nam hocctiam i' pfumpetijtDominus, dicendo, Hocfaciteinmci reeoP jdationem : ncc non dicendo,jHoc eft corpus meum, quod pro vobistraditur, Exigebat enim ita loquendo» fidem,qua hoc crederent,amp;credendo ederent : id eft.- fibi in cibum vitàmqueanimæapplicarcnt. Quare illosve* re, non autem perimaginationemedcrc carnem Chrifti' perfuafum habcmus .- qui credendo, illam pro fuoruin pcccatotum expiatione traditam efle in mortem .-caiß ctiampro tali facrificio, fidelimenteamplednntur, ft' bique applicant. Ac qui ita cdunt corpus Chrifti, vt mortuum : cos, cidem iam viuenti amp;nbsp;viuificanti, non , dubitamus magis ac magis adglutinari, iux ta promif-

Cvim porro modushic edcndi carncm Chtiftbnemgt; pe perfidem, Sccertusfitacfalutaris: alter veto, quo fin-gitut edi orc corporis, è facris literis demonftrari non poflltratque vt probabiliter aliquid forte de illo dicatur, neceflarius ramen non fit, aut etiam animas aliquid con-ducat, fecum veto multa inEcclefiam inuehat mala, portentofashærefes, idolomanias,idololatrias, turbas, fchifmata, Ecciefiarum diflipationem : religionem de-nique Chrifiianam infidelibus deridendam prxbeat Credimus,pietatempoftulare , vt omnes manducatio-ne, qux inCœnafit perSpiritum aefidem,content!,de alteromodoncfinamusfoliciti; fedeo valere iulTo, ca-ritatcmfratcrnam,pacemque,inquemetiam finem in-ftituta eft Ccena, fanfte colamus. Neque enim ad extremum alio fenCu concedi ilia locutio potfet-.quàm quo etiam quxaudiendo per auresverbo,intelligimus,ea nos auribus haufiffe dicere folemus. Sed in religionem Chriftianamphrafes àfacrisliterisalienas,præfcrtimvc-ïó, quae non modo inut iles,fed et jam',pernitiofe funt,in-ducendas non effc, omnino fentimus.

Exi)S veto, quae turnde vetavnione, turn de vera manducatione diximus: facile petfpici poteft, quid de vera etiapraefentia credendumfit.Credimusitâq;,ficum, Chnfto,adeóq5 cum eius caxne amp;nbsp;fanguinc verè amp;nbsp;tea pf® ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnimur;.

vnimur,amp;, fi reuera cdimus earn cm ci us a c bibi mus fan-guinem:eundcm eriam Chriftum non folum fua dcitate, fed carne quoq; amp;nbsp;fanguine præfentem efle i 11 is, qui vniti cum jllo funt,quiq; illiusedunt carncm,amp; fanguincm bibunt. Qiiid enim magis præfens tibi effe poteft, quàm id, quod vete edis amp;bibis, amp;nbsp;cui fubftantia coniunûus es tua,quodque viciiTim tibi copulatum eft fua: amp;nbsp;à quo, tanquam à capite,inte,tanquam in membrum, vita flu.it atque motusï

Sed ficut tarn vnio,quàm manducatio per fpiritun» fit,acperfidem ficetiampræfentiam non nififpiritua' lem efle, amp;nbsp;in hominibus fpiritu Dei ac fide prxdi tis, ßC' ri, credimus atque didicimus.Ac proindc illam nulla lO’ corum,quantumuis magna diftantia,impcdiripoflc,

Rtm abquam utenmfieri prafintent, vel ah fint em :qut-tenus percipiturj'velnon percipitur.

Neque cnim locorum autpropinquitas ,aut Ion* ginquitas vt aliquares prüfens fit vcl,abfens cfficit eius rei participatio, vel non participatio. Sol certè, quamuis maximo fpatijintcruallo à nobis diftet: prsefen’ tarnen dicitur,amp;verèdiciturcflcnoftrisoculis, cumü-lius fimus participes : contrà abfens, cum aut^obdufti’ nubibus, autadalterum hcmifphærium profcflus.ànO' vol. Ept^. bis^non confpicitur ; Caeco prorfus homini nunqujn’ præfens,eft illiuslux^.etiamfiinipfius oculos maxime i** currat:qucmadmodum amp;nbsp;furdo m'gnus Mufice conceJ*'

tus: amp;nbsp;impcrito, orationis intelhgentia. Deus quoquc proculab iinpijseffedicitur,quia fide ab ipfis non perci-pitur:cumtamcnfua effentia non proculabficabvno-quoquenoftrum.In ipfoenim vivimus/niouemurjamp;fu-mus. Quatenusergoaliqua res vcl percipitur à nobis, vel non percipitur,fiuc.Tlt;w3-^ji7r]jjtip,’fiuefen.fibusfiue mente, fine alia ratiotïç •.«»icnus.ctiam ptaffens effe dicitur vcl abfens.

I« iS

I' n

J-

Iff

Quare licet imptobernus, aut muta ta panis fubftS-tia,autinnihilumred3iffa, fucccdcre in eiuslocum verS Chrifticarnem,amp;ita fieri præfentcm,vtfubaccidcntibus panis latitet vera fubftantia corporis Chrifti: licet ctiam negemus carnemChrifti realiter,amp; fua fubftantia præfcn-tem effe in pane,qui nullam cum ilia Habet vnioncm,ni-fi facramentalem.qux in myftica relatione fundata eft:li-cet etiam inficiemur, prxfentem effe impijs, qui cum Chrifto jcoikdüWÄv illam fpiritualcmnonhabcnt,neqjcar-nem illius vete dici poffunt comedere: licet quoque non admittamustalemcorporis Chrifti præfentiam, qua fi-cut in prima Ccena, ipfis Apoftolisvifibiliafpeau erat in menfa prçfens.-fic nunc fidelibus fit coràm in terris,fed inuifibili,amp; fenfibus impeiceptibili modo, tempore cœ-ns,quöd hoc non folum cum natura corporisChrifti, fedcûScripturisapertèpugnct; deniq; licet deteftemuc præfcntiam,quanônullifingunt carnem Chrifti,fua fubftantia, vbiq;realitcr exiftereitalcm tarnen credi mus amp;nbsp;agnofeimus præfentiam, quae non minus cffcntialis eft, propter res,quæ verèfunt nobis præfcntes ( quippe, qua-lum rcipfa participes fimus ) quam fpirituahs propter

res, quæ vcrè funtnobispræfentcs('quippc,quarum rei-pfa participesfimusJ quam fpiritualis propter modum, quo pratfentes fiunt amp;rcuera communicantur. Quine-tiam minimediffitcmur, carnem Chriftipræfentem eflc in pane, amp;nbsp;fanguinem in vino : fed non alio modo,quàm quoctiam,quidquid verboEuangclij annuntiatur amp;of-fcrtur, id ipfum in eo pracfens efle,amp; con tincri, d icere co-fucuimus.quando etiamfacramenta verba funtvifibilia; amp;omnisresfignata,in fuofigno,aliquomodoincft, amp;nbsp;cum illoexhibcrifolet,

Praßntiam corporu ChrißiinCocnA non abvbiquiiatef fid à ver bit Chriftipendere^.

Vndc amp;illud conftat, præfentiam corporisChrifti inCoena,nonabvbiquitate,ficut quidam fomniarunt; fed ab ipfa Chrifti orationc,opérante in nobis, quibus fit præfens, Spiritu fando, pendcrc, Apoftoli cnim, fi pa-ncmacceprume manu Chrifti comediflentjVcrbiseius, ncmpe,Hoc est corpvs mbvm, nonauditis, neC fide perccptis : nihil profcdo aliud accepiflent, ediffént-ue, quàm panem ; vt ad realem præfentiâm in pancfta-biliendam, nihil turn eos potucrit iuuare portentofum, Deoquc amp;nbsp;Ecclefi® eius inuifum dogma de vbiquitate, cxfcholafticisquidemdiftindionibus, fed contraipfo-rumetiamfcholafticorumfentcntiam,hauftum. Atque hæc noftra eft de vera de vera manducationc r deqj verapræfcntia corporis Chrifti fidcs atq; confeffio.-

Cana célébrât tone vfiurpandifint. De ritibusSc ccrcmonijs, in celebratioric Cocnx Dominicas, hoc ynum tantùm dicimus eos maxime pro-' nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' bandos

DE FIDE, SPE, ET C ARITATE 107 bandos cffe, qui ad fimplicitatetn Apoftolicam quàui proxioiè accédant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Ad infitioncm in Chrifto facicndam, communio-nemquepromouendam.vtiturquidcm Spiritus fanftus cxternisorganis, verboEuangelij amp;nbsp;Sacramentis: fed ni-fi Fides, qua Chriftum cum cius thefauris nobis obla-tum ampleCtamur, in nobis per cundem Spiritum exci-tctur; organa illa nihil, nobis adfalutemprodefle,con-fitemur : Ac proinde ad vnionem cum Chrifto, bono-rumquc cius participationcm, ncceflariara cflc fidcm non dubiramus

Nominc autem Fidei, non humanam quandam opinionem, aut perfuafionem de Deo, amp;nbsp;de Chrifto : {ed donuna diuinæ fapientiac atqucprudcntiaî, per Spi- Ephj.t, titumfanftumincordibusnoftris, ex auditu verbi exci-tatumintelligimus: quo cum toti verbo Deiin facrisli-terisreuelato,tum verb maximèEuangclio, Iztum nun-tiumde rcderationepcrChriftumfa£ta,afFcrcnti,fincc-ro,firrao, amp;nbsp;conftanti animo, proprer autoritatem Io- * quentis Déi, affentientes, Deum in illo, Deique volun-

ïos; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E F I D E. S P E,

ratcmzChriftunixMediarorem, eiusq; beneficia rerè in^ telligimusxertè nouimus^peramanter ampleâimur: fir-niaq; fiducia de Dei mifericordia, atporeq; erga nos im* mcnfo,conccptacunîinuocaanis;adeumrcdamanduin accendimur.atqucadfidcleobfequfümilliprxftandum, cumqi bonisopcribus,amp; caritatis erga proxinaum offi-cijs glorificandura, infinem vfque vit« conftanter iingt; pellimur.

rhiLi.iç, Neque enim verafidesex hutnano eft ingenio fcï . /. i. donum Dei eftineque donatuc omnibus, fed tantum elc*

6Eis.-neque opinio eft,derebus promiffis, incerta, atquc ütur.u.i. hæfitansfedwTTOîaiTjç-,firmaq; amp;nbsp;ftabilisrerumpromifla-rum ccrtitudo,amp; eorum quænonvidentur, certiflîma n.om.’io.ir' comprchcnfio.Ncqucnafciturexauditishumanisratio-

nibus,fed ex auditu verbiDei concipituramp;autoriräte fO' lius Dei loquentis amp;nbsp;promittcntis,nititur, Neque eft aut hypocriticusautfimulatus,aflenfus,fedfinccrus. NequC perfuafio eft teniporaria,fed conftans Sc perpétua : quan* quam faepc earn noftris pcccafis labeftótamus : Neque eft rcsc«ca,aurtcmcraria,fcd fümmafapicntia , qua Deunt tphef.r.s'. amp;Chriftijm rc.‘quc diuinas cognofcimus: amp;; Chriftiana

fed ad verum vfumcamaccommodcmusrNecdcniquC^ **lt;;. 2'. te.reseftmortua.-fcd viuaperque caritatemefiïcax.

Etfi vcrofidesElcélorum nunquam penitusexddit» fcdfcmpetviuit : nunquam tarnen itaperfedam Sccoa-fun»*

C A R I T A T B/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0,

fuMt»atameffcnouimus,quin quotidicopushabeatin- ƒ. crcmcnto: pro quo ScApoftolirogar un nos Temper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;7*

Credimusetiam, veram fidcni non pelTe ingenua Veritatis confcffionc, cum opus eft, earere : cum Apo-ftoIusdicat,Cordccrcdituradîuftitiam,oreautcmcon- i». ». w, feffio fit ad falutem : cóquc damnamus Libertinos amp;nbsp;alioshuiusfarina: homines, qui putantfibiliberumcf-fe, vbiuis locorum, amp;nbsp;apud quofuis homines verita-temdinimulare,amp;adquamuis rcligionemfefc accom-xnodarc.

Credimus ctiam, exFide nafei fpem, amp;nbsp;illafti huius efle fundamentum, dicentc Apoftolo, Fidem efle hypo-ftafineorum^quaefperantur. Idcoenimfuturabonafpc-lamus, amp;per patientiamcertoexfpeäarausTquia diui. nisctcdimuspromiflionibus.'

Efiautem Spes.donumDei, quo bona promifla, qu«nondumhabentur,nccvidcntur,per paticntiamexRow.r.7.* Dei mifcncordia.amp; propterfolius Chrifti meritum,tam €crto cxfpcûamus^quàm certo etiam credimus.

tta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE r iD E, ' S PE,

SpcseniiEChriftianorü, ficutnoncxhumanispró' mifllonibusnafcitur.ficneq; humanis meritisalitur,aut nititur, fed fola diuinarum promifllo^um vcritatc.mul-tismodisconfirmata,amp;in cordibusnoftrisobfignata:fo-la item ciiifdcm promittcntis Dei efficaci omnipoten-tia,tumcrgaomnes crcdcntcsdcclarata,tum vcróoiaxi-iph.i. 20. mèinChriftopalam exferta, cumnimirumiliumfufci' 4aui t à mortuis,amp; federe fecit in fupercæleftibus addexte-ramfuain:foladcniqueChriftiinqucm credimus, amp;in quofperamus, obedientia atqjmeritis, innixa tata ; compicmentum falutis noftræ,rcfurreftionem videlicet à mortuis.aduentumglotiæmagni Dei,acScrua-torisnoftrilcfuChrifti.plenamdcniquecocIcftis hæredi--tatis pofl'efllonem,ccrto amp;nbsp;conftanter exfpedau

Credimus etiâ ex vera Fide nafei veram Carifatciii« per quam operatur, amp;nbsp;quantum cfficaxGt.rcipfa decla-raf.diccntc Apoftolo, eamfidemplurimumin Chriflo iioh.4.g. valere,quæperCantatemoperatur: amp;Iohanncaffirma-.£c,Eum nondumnofleDeum,quinondiligit. Itâqjnon lac, 2. ij. agnofcimusprofratribuseos,quifidcmiaói;ant:cumnüi' la praediti fine caritate.

Credimusautem, ipfamquoqueCaritatemfingU' donum efle : quo erga Deum Pattern, amp;nbsp;erg* Chriftum Redemtorem , redamandum amp;nbsp;glorifican-dum toto corde afficimur; amp;nbsp;ad bencuolentiam ac bc-ncficcntiam turn .erga omnes homines, atqj adeô ctian* ■ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfö^

ipfos inimicos noftros, tum maxime erga Sanâos, in-clinamur, propenfiquc fimus. Itaque damnamus cos, qui dicunt, hominem pofle fuis viribus naturalibus Deumfuper omnia amare. Dilcóliocnim ex Deo cft, ait iiBb,4,z. ohannes.

Ncque vcró illam credimus vcram amp;nbsp;Chriftianana' cffeCaritatem.quænonacccdatadcam naturam, quam, Apoftolusdcfcripfit in priori adCorinthios,cap. i3:rii- verf,4,i, mirum vt fit paticns : comis; noninuidcat : non agat pet- 6.7. peram: non inflerur .-non agat indccorè: non quærat quç fua funt.-non irritetur.non cogitet malum .-nongaudeat iniuftitia,gratuletur autem veritati : omnia fufFerat, amp;nbsp;quaefcquuntur.

Credimus vera Caritate Ksivuvi^v cum Chrifto, amp;nbsp;cum Ecclefia vehementer foueri, augeri, amp;nbsp;conferuari : quatenusamorvnitinterfcpcrfonasamantcsamp;amatas: cum Iohannes dicat, Qui manct in Caritate, in Deo ma-, iab.4.n}, net, amp;nbsp;Deus in eo.

' Tamctfihaecomnia, Fides cum Spcamp; Caritate, Re-, n fipifcentia,Iu,ftificatiogt;Studiurabonorumoperum,fan-

dæq; vitas, reipfafcpararià fc inuicem non pcfTiant: qui-tenustamcn vnumpendetabalio,eatenusctiam diftin-gucnda.amp;fingulafeorfum, quid fint,quidue efficiant» confideranda efle nouimus.- coqj amp;nbsp;nobis, quidnainde flngulisfentiamus, breuiter expiicandum efle duximus ac primùm de pœnitcntia, perpetuoamp; indiuiduo fidci comité. Licet enim poftluftificationem quotidieper-ficiatur ; quia tarnen nemo etiamiuftificatur fine pœni-tentia,amp;huiusinitiumipfam iuftificationcm præcedit-' idcirco de hac priori loco,quænam noftra fit fidcs, exp.li-careconflituimus.

Credimus.ad veramiuflitiçChrifti participatiofi^gt; eoqucad xaiy^uwaï/cum Chrifto, ncceflariam efle poenP tentiam; quaàpeccatis Sc mundo, mutationcanimiaC vo]untatisauerfi,adChriftumconucrtamur,illiadgIuti' nemur,cóque remiflionêpeccatorum in ipfoamp;exipß’ côfcquamur, iuftitiaque ipfius amp;nbsp;fanditate induamu^* Primumenim,quodpraedicauit Iohannes Baptifta,at* que etiam Chriftus,fuit pocnitentia in rcmiflionem peC-t}.}. lt;atorum.Et,NififinquirChriftus)poenitentiamegerin5gt; omnes fimilitcr peribitis.

Nomine autcm pocnitentias, duo potiflimum intclH' gimus,primùm, Seriamdolorem, veramquetriftitiai* depcccatisaducrfus Deum admiflîs:idq;non tam met“ pocnac.pcccatodebit«,quàm propter ipfum Deum fuD*' mum bonum, noflcumque conditorcm amp;nbsp;Patrcm à

bisoffcnfum : amp;nbsp;deinde, vmm mentisac cordis, confilij acvoluntatis, adcôquetotiusvitæmutationem. Hanc cnim partem,quæ propriè vocatur à Chrifto, Refipifcen-tia,amp;àProphetisConuerrioadDeum,cordisqueeircû-cifio, ApoftolusexprioreproficifcidocetjVtramquefi. nuilconiungens, cum ait triftitiam, quæeft fecuadum Deum,efficerein nobis refipifcentiamadûlutcm.

Credimus, Pœnitcntiam donum efleDei, ex meta cius gratia proficifeens, non autemvllisnoftds mentis, autpræparationibusdebitumrdiceatc ApoftoIo,Si qua- a do Deus det illis pœnitentiam ad cognolcendam verita- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tem,amp;vtrefipifcantàdiaboIilaqueis:amp;Prophcta,Con-^^’'''^''^ * uerteme Domine, amp;nbsp;conuertar.

lt;gt;idfœnittntium in nohù excitAndam, Deum ordinariè vti verbo Legit ^Euangely: acfrotnde vtri-ufo^ue Auditianem in EccUfiA neeeß fariAmeßLjt

Solet autem Deus ad pœnitentiam in nobis cxci-tandam vti ordinariè, turnLegis, peccata noAra detege-tis, irâmqueDei patefacientis, explicatione : turn Euan-gelij,remiflîonem peccatorum,amp;gratiamDci in Chrî-fto monftrantis,prædicationc .-quemadmodum cuique pio viro,qui legit fa eras literas,manifeftum cft. Ac pro-inde vtri ufque in Ecclcfia explicationem amp;nbsp;auditionem ncccûariam eOe iudicamus-

Summa do^nna defeenitentia adultis omnibut vbi^ amp;nbsp;fernher adjalutem necejßiritt.

Summa igirur noftræ fidei de pocnitentiaomnibuJ adultis vbique amp;(émpcradfalutem neceflaria, hæceft: Pœnitentiam cffcaîentis accordismutationein,verbogt; tùm Legis, tùmEuangelij, pcrSpiiitum fandum in no* bis excitatam .* qua peccata noftra omnia, atqne adeo êc ipfam naturæ corruptionem, tanquam res cum vo-luntateDci (vtLexdocct) pugnantes,amp;quibus(vtEU' angelium prædicat) expiandis neceflaria fuit mors Filij Dei : ex animo dolemus ; dctcftamur; deploramus; amp;nbsp;lt;cumindignatione exfecramur.- coranique Deoconflte-mur : Sc corumveniam ac remiflioncm fuppliccs mus: de cmcndationeautem vitas, perpetuóque inno-centias amp;nbsp;Chriftianarum virtutum Audio, fedulô cogitai mus, amp;nbsp;in eoomnibusdicbusvitænoflras, nos ipfos diligenter exercemus : ad Deigloriam,amp; ad Eccleflæædiâ* cationcm.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI,

rulgitat pMÙentufartes, contritioner», confeßionem feccatorumtèquot; fÀtufalîionem oonftmflt-

De pœnitcnriœ partibus, præter cas, quas explicate /unt,non multum difputamus.-perfuafi è facris lit cris» cam fummatim confiAercinfcria veteris hominis mor-fificationc, amp;innouiviuificatione: Quarum prior vin» habet à morte Chrifli ; pofleriorveroab eiufdem rcfur-rcdione,Spiritufando vtramque nobis communicante : Interim non improbamus fimplicitcr, illam diu i® Scholisreceptam atque retentam partium pœnitcntiac diflindioncm, in Gontritioncm,confeflioncm peccato-rum, amp;fatisfadioncm: nimirum, fi ad regulam facra-' xUiiüifCtarumcxam;)::j?nujc.^^j?üsvetcrisEcclefiaenio-ribiv^

ribus acconfuctudinibus non déclinent. Contritionis cnim,confeflionisitidcmpeccatorum,tùni coram Deo, tum coram fratrc,quemoffendimus, tùm ctiam co ram totaEccIeliatCum expedit : non défunt in facris literis teftimonia. Quin etiam, fi quis pcccatorum mole, amp;nbsp;perp lexis tentationibusopprcflus, vclitconfilium.infti-tutionem, ac confolationem ptiuatim, vel àminiftro Ecclefias, vel abaliquo aliofratre in lege Dciexercitato petere:nonimprobamus. Satisfadioncs itidem Ecclc-fiafticas, de quibus apud Tertullianam, Cyprianura amp;nbsp;al’ios, quæ in eo tantum confiftebant, vt certum ver« poenitentiæ teftimonium toti Ecclefiæ præberetur, id quod vocabant facbrs poenitentiam, non poflumus damnare. Damnamus veto additas fuper-flitiones, confcientiarumcarnificinas, amp;opinionesim-pias: quibustantùm nonfepeliturbeneficiummortisSc fatisfâdionis Ibsv Christi, vnici peccatorum no-ftrorum expiatoris, amp;nbsp;ab omni culpa ac pœna perfedi Red-mtoris.

Ver a do»ifiturpa;nt{e»tia,eesettitm viunfide donAre, Chrtßo infert, tntpjo ittflificari.

Hominemcontritum corde, fuâq; ex animo dctc-fe/S.^^.a. ftant-êpeccata,totiûfqj malèadçvitat verèpœnitentcm, ad Deumvero prorcraiflionepeccatorum fulpirantem:pya/.^2 6 verâmque Clîrifii iuftitiam efurientein atq; ûticntcm,M4rf j

hune crcdimus, ficut à Spiritu fanólo donatus fuithac vera in Dcum pœiiitentia: fie etiam ab eodem viua in Chriftum fide donari, Chriftóquetanquam membrum abæternoad hocdcftinatum.fuocapitiadglutinari: coque amp;nbsp;in ipfo, primùm quidem remifiionem peccato-rum confequi, perfeftaque Chriffi iuftitiadonari, atquc ira vcrè iuftum, propter Chriftum,cui infitus cft, reputa-Ktnt.g., ri,amp;abomnireatuabfolui:dicenteApoftolo, Nihilda-tcar.t.^g, mnationis effeijs, qui funt in Chriftolcfu; amp;nbsp;Chriftunl fa Junlnobisc^^eiufiitlam-

propter Chrißum,cui inßtM e^, iaßttt cenßtur : eun^ dem lußittA etiam inhärente donnri.

Credimus porro, qui iam propfer Chriftum,cui per Spiritum fanólum infitus eft, iuftus cenfetur, vereque iu-ftus eft,confecutus iam in Chriftö remiflionem pcccato* rum,amp;imputationetniuftitiæ eins; eundem ftatimetiä donoiuftirixinhaerentisaffici, vtnon foliimin Chrifto capitcpcrfeótiflumèamp; plcoilTimèiuftusfit, fed etiamin feipfo veratn habcat iufiitiam, qua fiat Chrifto reipü conformis.'quanquam,dum fumus in hac carne,nun-qiiara earn perfeftam, fednoftra culpa multispcccato-ikh / rum fordibuscontaminatamfemperhabemus. Dequa 'iuftitiaaitlohannes, Qui facit iuftitiara, ideft, Opera iu- , fta, iuftuseft. Vtramque enim hanciuftitiam coniungit femper i\poftolus, tum adRomanos,rum in a lijs Epifto-

Phil.i. ii vtramque per Chriftum donari fidelibus docct: quemadmodum etiam adPhilippenfes confirmât: Et quidem poftcriorem iuftitiam, cuius fruiftus manifefti fiunthominibusjitamanifeftumefleprioristeftimoniu ‘ dicimus,vtvbihaecdeüdcretur,ibincque priori locum elft

Cflc cum Tandis Apoftolisprofitea mur: tantum abcft,vt dodrina de iuftiftcatione per folam fidem, peccatorum femiflionemamp;imputationem iuftitiæChrifti apprchc. dentem, frena laxcmus impi js hominibus.

Confitcmur interim,banc iuftitiam inhaerentem itaefle noftro vitio imperfedam , vtilla Chrifti iuftitia

fola, qua nobis non imputantur peccata, non folum initio conuerfionis, cumeximpijsfimuspij, verùmetiam poft infinemvfque vitae verè iuftifiamus coramDco,amp; proiuftishaberipoflimus: dicentcDauidc,amp;fubfcribSlt;gt; te Apoftolo, Beati quorum remiflæ funt iniquitates : amp;nbsp;itcrum, Non iuftificabitur in confpedu tuo omnis vi-uens. Itäqucconcludimus, in folaremiftionepeccato-tum amp;nbsp;imputatione iuftitiæ Chrifti, veram noftri iuftifi-cationem coram Deo confiftere»

ter fidem percipi^Anqu 'ußtin Chrißo iußificatus eoque tilem tunt diti, perfidem

QiVia verb iuftiftcatio non fit fine cognitione amp;nbsp;Ten-fu, adcóque amp;nbsp;affenfu illius, (de adultis fermoeft) qui iuftificatut,fenfusautcmifte,fenfusfideieft:idcircótum demum iuftificari hominem dicimus per fidem,cum qui infitus eft Chrifto, is hoc percipiens, propterea perfua-fum habet, fibi ex fola Dei mifericordiaA propter folam Chrifti,cuiinfituseft, obedientiam, fatisfadionem, fa-

crificiutn,ita rcmilTa eflc pcccata.vt ab omni culpa amp;nbsp;pÇquot; na peccatis débita fimplicitcr liberatus fit : pamp;rfcdam au-tem Chrifti iuftitiam ita imputarb pcrfuafum habeat, vf propterea vitam ætcrnam non minus fibidebcri, quàm debebaturChriftoyOmninofentiat; cóqj verè ex gratia, amp;nbsp;non fuis operibus earn dcbcri intclligat.

cnim, luftificare in Sacrislitcris, tarn ve-tcris quàm noui Teftamcnti, præfcrrim apud Apofto* JQ.cumdehoc agitnegotio, fignificatremitterepecca' ta, coque à culpa omniamp; pœnaablolucre, in gratiaiH item rccipere,iuftiimque pronuntiarc,amp; pro iufto habere : non qui fimplicitcr iniuftus eft,fed qui propter impe-tratam remiflioncm peccatorum iniuftus amplius nofl eft. Deinde licet Dcus,quos in Chrifto, tanquam meiB-bra in empire, abæterno elegit in fiJios,eofdemetiamifl eodcm femper Chrifto pro fuis agnouerit, amp;nbsp;übi in Dilelt; ûogratosgratisfccerit: quia tamen reapfenondum ffl-musinChrifto,nifi poftquam perSpiritum faniium.ini fumus infiti ôcincorporati, hoc veto no fit in nobisàditl-tis, nifi cum donati fide, Chriftum pro noftra iuftitia a-gnofcimus,amp;vttalcmample(ftimur.idcircótumdcnifl nosiuftificaridocent Scriptura:, idq; perfidem in Chriftum, abfqjoperibusnoftris, cum totiihoc verafideerfl-dimus, hoc cft.cum perfuafum habemus,peccata noftra, tanquam femel expiata inChrifto, nobis non ampliut imputari, fed ex gratia Dei, amp;nbsp;propter folumChriftuifl ' çondonari.contrà verö,iuftitiam Chrifti ^iobis,tanquam noftc4,mimputari, amp;nbsp;noshacornatos inconfpeduDei, yerc

vere inftos cenferi amp;nbsp;tflc. Cuius rei t fFcótum.eóquc ma^ nifeftum tcftimonium eft ipfaincoata, vtantediximus. Si inhxrcns in nobis iuftitia'.quæconftatodiopcccatLamp; amoreiuftitiæ, ftudióque bonorum opeiuni«

Proindc, cum dicimus, Hominem fide aut per fidê iuftificari; minime intclligimus,fidei virtutem id efic, quo, tanquamforma,vtloquuntur,amp;vcraiuftitia,iufti-ficemur : aut id, propter quodremiÖionem peccatorum amp;nbsp;iuftificationem mereamur : aut id,quod tanquam prima aliarum virtutum,omniümq; bonorum operu caufa amp;nbsp;fons, trahit fccum alias vittutes,caritatera, cordis mû-ditiem,internam iuftitiam.bonâqueopera.quibus iufti-ficemur; fed quia ccu lumen eft,quo intuentesin fpeculû Euangelij, videmus, qualesfimusin Chrifto,ex gratuit a Dei bonitate ac voluntatc,amp; propter mérita ipfiusChri-fti: amp;nbsp;fimuletiam,quiaccumanuseft,quagratiamhanc Dei,amp;beneficiumChrifti, inEuangelio nobis monftra-tuna, amp;inperfona Chriftiprxftitum,arripimusatqjam-plcélimur :vel, vt breùius id, quod teseft,dicamus; dici-mur iuftificari fide,id eft,remiiïionepeccatorû.iuftitixqi Chriftiimputationc,perfidem apprehenfa-.ita, vt fides pro re crédita feu fideapprehcnfa,accipiatur.- quemad-modum amp;nbsp;de Abrahamo legimus, Ctedidit Abraham Dco,amp;imputatumcifaitadiuftitiam.nimirûid, quod « ctedidit de femine fibi pronftiffo,id eft,de Chrifto.ls emm iuftitia eft omnium eleftotum verè credentium, filio-xumque, vtferiptura loquitur,promilfionis.

y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine

Hincfacilèetianiintelligitur,quidfitjquodcumft-crislitcris, amp;nbsp;fandis Patribus feinper confefli fumus, amp;nbsp;conftanter confitemur, nos fola fide iuftificari. Cum enitn fide coram DEO iuftificari , nihil aliud fit, quàm remiftione peccatorum, amp;iuftitia Chrifti, pct fidem apprchenfis, iuftum ccnferi : hæcautem fola fit vc-raiuftitia:quando,quidquid in nobis eft inharrentis iufti-tiæ, amp;nbsp;quidquid facimus bonorum operu, tale eft, quod TJ,t42.i. iniudicioDeinon potcftconfiftere: iuxtaill'ud.-Nonin-tres iniudiciumeum feruotiio Domine, quia noniufti-J' ‘io- 3- ßcabiturinconfpedutuoomnisviucns:amp;iuxtaillud,Si iniquitatcsobfcruaucrisDomine,Dominequis fuftine-lt; bit? luculcnterapparet,fidemnoftram deiuftificationC pet folam fidem,certiflimam,veriflimàmqueefle.

T^onfoluminitio conuerßonis, (edtoto vit/t curricula nd mortem vfiiHet folaf denosiußißcari.

Hine etiam fit.vt non pofsiraus non credcre, amp;nbsp;cofl* ftanterconfiteri,nos non folùminitio,cumfimuscxifl' iuftisiufti; fed etiam toto dcinceps vitae noftræ curriculo, infincm vfque, fola fideinChriftum iuftificari: vt noftt^ iuftitia fit femper ex fidcin fidem. Nemocftenim,qU‘ quotidiènonpeccet: vtopus fcmperhabeamusdicere, icora.30. Dimittc nobis débita noftra: amp;nbsp;Pro venia peccatoruiö iioo,2,z. orabitadtc,inquitDauid,omnisfandus;amp;Chriftusnofl femel, fed femper iuftitia nobis eft, fandificatio,redefli' tio, amp;nbsp;propitiatio pro pecca tis noftris.

Nequiivero exiftimet.imaginariamquandamàno* bis fingiiuûitiam,quæ nihil in nobis habcat fundamcH' ti,Ä

ti, amp;nbsp;cfficacitatis; repctimus, quodantè ctiamprofefli futnus-.primumquidem.fidem, quadicimusnosiuftifi-cari,fidcmcflcviuam, iScpercaritatcm efficaccm.-deinde, Deum nos non iuftifîcare rcmifl'ione pcccatotum, amp;imputatione iuftitiæChrifti, quinctiam nos participes faciatfüædiuinç naturæ,quin rcgeneret,refingat,fan-ûificet, inhærcnte iuftitia donct, conformcl'quc faciat inaaginiFilljfui: hanc autem incoatam iuftitiam,tefti-rooniumeffe naanifcftum alterius veras amp;pcrfcâ.as iufti-tiae, quam in folo habenrus Chrifto : amp;nbsp;eiufdem Spiritus fanóli nexavtramqueconnedi,dicente Apoftolo, folùm gratia’Ti Dei, fed etiam donum in gratia, quæ eft vnius hominis lefu Chrifti, in multos redundaffe. Vt e-nimnon folùminobedieritiaAdæ nobis imputata fuit, fed etiam naturae eiuscorruptio innosderiuatacft : ficc-tiam non folùm obedientia amp;nbsp;iuftitia Chrifti nobis, illi infitiSjimputatur, vetùmetiam fanda eiusnaturare- 2 Cer.^,17 ipfacommunicatur,vtnouxfiamuscreaturaB,iuftiamp;fan. .ifti in nobis etiam ipfis,feâ:atores bonorum operum.

Quemadmodum veto dicimus, priorem illam iu-ftitiamoperibus noftris nequedeberi neq; incoati,neq; augeti;fichancalteram,licetoperibusnoftrispraEccden-tibus,nondcbcatur,necincoctur.(omniaenimfunt pec-cata,quandooperabonanonpræccdunt iuftificandum, fedlequunturiuftificatum) operibus tarnen fubfcquen-tibus,pietatifquecxercitijsconferuari promoucri,amp;au-geri, confitemur : docente Apoftolo, dona Dei in nos collata, huiufccmodicxcrcitijs,inftarignis.excitari,fo-ucci,nutrin:Ôcdcquo iuftitiæincicmcntoait Iohannes;

0,22.II. Qui iuftus cft, iuftifîcctur adhuc- Ac proindc, fi de hac inhærente tantum ferme fit; non inficiamur, quinexo-peribus bonis, amp;nbsp;non tantum ex fide,homo iuûificetut* idefi, magisactnagisfiatiufius,

Ittßitii quA conflit renttßonepeccAtorum, imp ut at tant iuftitu Chrifli, non ex operibu^proprie hominem iufltficari'. fid iuflificatum ^iuflum ejfideclarari.

Si veto de priorcinterrogemur : rcfpondemns,Hominem ex operibusfuisnunquarBjfcmperautcmexfola fidepropriè iuftificari.- fed exoperibustarnen, aniuftuJ fit, tàm vna,quàm altéra iuftitia,necne fit.dcclarari; cuiH nemo priori iuftitia iuftifîcctur, quin ctiam pofterior« donetur,amp;vtraquc bonis opcribusdcclaretur: Quo fcD-fulocutum fuiftTe lacobum, non dubitamus.

Damnamus omnes Pelagianos, qui putarunt, infantes concipi fine peccato : eôque ad falutcm non o-pushabcrercmiflîonepeccatorum, amp;bencfîcioChri(li' Illositcm,qui docent, etiamfî opus fît rcmüTionc pec-catorum: cam tarnenpofleimpetrari fine fîdc in Chri-flum : Illos quoque, qui fentiunt, etiamfi opus fit fidein Chriftum cam tarnen non fuflSccre, fed operibus ctiam noftris, tan qua m m cri t i s, a d Lm petrandam re m i flioncni peccatorum ncceflàrijs, opus elfe : maxime veto, qui ' hocfîeri per impioscuJtusamp;fupcrftitiones.docucrunt-Neque illos probamus, qui non alia iuftitia nos iuftifica-xi tradiderunt, quàm interna amp;nbsp;inhxrente : Sed rurfuJ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nequ«

ftcquc îllos, qui rciniffioncm pcccatorum abfquc interna renouatione amp;nbsp;iuftitia,confiftere poffeputarunt. Dana namus etiam cos, qui fidcdc Chrifto hiftorica amp;nbsp;quan^ lacobus mortuam vocat, id cft, nullam, cxiftimant, fc pofleiuftificariatqucfcruari. Improbatur nobisquoquc corum fentcntia, qui hominem iuftificari, docucrunt, non remilfione pcccatorum, amp;nbsp;imputatione iuftitias Chtifti, fed ipfa eflentiali, vt voearunt,iuftitia Chriûi, aobis realiter communicata.

Credimus, qui Chrifto infitifunt,cos,ficutin îllo înftificantur, ita in codem etiam regenerari, nouâfquc fieri creaturas, participationc diuinæ illius naturae : ac proindeliberoà fieri, viréfqucad malumvitandum,amp;ad bonum pcrfcqucndû,àChrjftoipfo,tanquam membra à capirc,amp;fieut palmitesàvitc.accipete; dicente Domi-no,Verèlibcricritis,fiFiliushomimsvosliberauerit.Tûc^‘’ ‘ nbsp;nbsp;*

autem liberamur.cum Chrifto inferimur,amp; illius Spiritu tegenetamur; cum dicat etiam Apoftolus, Vbi Spiritus Domini, ibilibertas.

G-i!.z. 20. Confifemurcnimcum Apoftolo, Chriftumin nogt; biscxipfiusSpiriturcnatis, viuerc^ncqucotiofumviuc-rc, fed operari, rum vt velimus gt;nbsp;turn vt pctficiamus pro’ phtl.z.i/. fyj gfgj (JQ5 bona voluntatc fuoque Spiritu auxiliary infirmitatibtts noftris.

Renat um tn aEtionibua etiam ad animaknt amp;nbsp;hum an ant •vit am pertinentibfUfpraßanttMfe ger ere quam non renatum : ebque magie eßß liberum.

Ira homo rcnatus, præterquàm quod voluntatetwquot; rctinct ( ficut etiam non rcnatusfcmper ab omni co-adione liberam: in omnibus eriam aä:ionibus,tam ad a-nimalcm, quàm ad humanam vitam pertinentibus, if quibusaliquid homo non rcnatus vaict, mulro mcliuä amp;præftantiusfegcrit,quàmnonrenatus;cum à Spirit“' fanaojnijsetiamaótionibiis agatur, mentemilluftrafl' te, voluntatem amp;nbsp;cogitationes regentc, ad:iones dcniqgt; ex bono fonte,hoc eft, ex corde bono,cducente,amp;ado-ptimum finem, hoc eft, ad gloriamDcidirigenteuno-I cor.io.it nente nos ad hoc etiam Apoftolo,amp; dicente, Siue editis, fiue bibitis, fine aliud quid facitis, omnia in gloriam Dei facite, Ac proindc magisetiam liber eft in hocadionum gcnere, quam non renatus : quatenus fcilicctnonitaà fuiscoHCupifcentijsad has aftiones abripitur, ficut non renatus; fedaôfusàSpiritufanifto, circumfpedius,pru-dentiusjamp;rcligiofius omnia cogitar.vult,3ggreditur; io hocfempcrintentiis, vtomniaàfcfiant adgloriamDci, adfalutem fuam,amp;; adaliquamproximi vtilitatera. Il* ludenim Temperrctinet Apoftolicum, Nullusnoftrutn t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibi ipfi viuit,aut fibiipfi moritur ; fed fiue viuimus, Do

fftino viuîmus: fiucmonmur,Dominomorimur: fcm-pcr cnim Domini fumus. Ac proinde fuas adioncs o-mnes,diuinaecommittitprôuidentiæ:amp;cumlacoboait, vcl faltem cogitat, Si Dominus voluerit, hocautillud faciam, hue aut illuc proficifcar;

tn virtutibfü efiam morultbtis compATundis liberiortfff ejjè érfortiorem hominem renuttim^

Licet etiamconfitcamur, hominem non renatum auxilio Dei fpecialiadiutum, pofle morales virtutes fibi comparare : credimus tarnen,hoe fpcciale auxiliuni longe præftantius effeinrenatis: idque propter prafentiam Spiritusfandi,àquoilluminantur,rcguntur,aguntur: vt Tertul.A~ meritö àPatribus demonftratumfucrit aduerfusvanam Gcntiumiaâationem,virtutesetiam,quasvocant,mo-ralesjlongè alias elfe in Chriftianishominibus,quamfue-rint,efféuepoflïntininfidclibus: cum in illis fimulacra dèciu.Dei tantùmfuerint virtutum,in verisautem Chriftianis verç n.i^. c. virtutes.

y, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Celf.

ligenda, eligenda^prafianda, faltim renatum À SpiritufanSlo, lt;veretlluminarit

Credimus vero, in ijs,qu® ad verum regnum Dei pertinent, verc intclljgcndis,cligendis,præftandis,folos icnatosita regià Spiritufanfto: vtfoliea verè intelligat, vclint,faciant.-cum dicat Apoftolus, Animalis homo icor.t. 14. nonpercipit ca, quæ funt Dei, nee poteft perciperc : de

Égt;E Libero renati rcnato auteitj fubdat, fpiritualis autem omnia diiudi-phil.2.ij, cat: amp;nbsp;alibi, Dcusinnobis operaturvt vclimusamp;vtper-ficiamus,

Exijfdcm Apoftolicis diótis,aliifquc facrarum lire-rarum teftimonijs cdodijconfitemur,hominesrenatos ita agi à Spiritu fanélo.vt amp;nbsp;ipfi agant: amp;nbsp;ita in il 1 is Deum opcrari veile amp;nbsp;perficere, vt ipfi fint illi,qui vclint a c per-ficiant. Non enim ftipite» fiint, aut beftix, fed homines, praediti mcnte.quaintellignnt: amp;nbsp;voluntate,qua volunf, amp;quaimperant alijs animæ amp;nbsp;corporisviribus, vt, qu» bonafunt,cxfecutioni mandentur.

Liberi Arb 'ttr^ vires in remttis adhuc ejp infirmas : vt nouofiemperDei auxilio ofus habeamns, nee omniA pefiimus t qua volumus.

Carterum, Quia noftri regeneratio incoata tantum cftjôc nondum perfcda,it3, vt cum antea t oti efiemus ca-ro, nunc conftemus partim Spiritu, amp;nbsp;partim carne, qu« ctiam aduerfus feinuicempugnant, vtnon,quaîcunquc o*/-;. 17. volumusbona,iliaperficcrepoffimus,fedmcntequidem feruiamus Legi Dei, carne autem legi peccati ; idcircö V-e»t.7.2s credimuSjid quod amp;expcrimur,in renatis, multumad-hucremanere feruitutis: multas in mente caligines: io corde prauitates : in omnibus animæ amp;nbsp;corporisfaculta-tibus, imbecillitates: vt nouo femper opus habeamus Dei auxilioi nouäque gratia, qua amp;nbsp;mentes magisac ma-^is iJluftxcntur : amp;. voluntates inmelius corrigantur : amp;nbsp;virO

vires ad bonum augeanturApctficianrur. Ac proinde dum fumus in hac carnc, noftrum liberum arbitrium nunquam verèamp;perfcûc eft liberum; id eft, ad malum vitandum, amp;ad bonum faciendum, fatis per fepotens: præfertim cum rerum etia omnium euentus, non in no-ftrapoteftate, fed inmanuDci pofirifint: fitque necef-fe, vt ea omnia fiant, non quæ nos cogitauimus, fed qu»-cunq; manus eius amp;nbsp;confilium decrcucrunt fieri,

Beum it A piorum mentes amp;nbsp;voluntAtes regere, vt in ipfo tentationum CArnis cenfltSlit no» finAteospœnittts a fi ex. cidere^.

Illudintcrimrctincraus,corum,qui Chrifto infiti funt,animos amp;. voluntates, Spiritufamfto iam donnas, ita propter Chriftum à Deo régi amp;nbsp;fuftineri : vt, licet fi. nantur multismodis, multifq;teHtationibuslabcfaâ:a.i^«f-2-2.^a ri: penitus tarnen, amp;nbsp;in fincm vfque fuccumbere, tan-^'’'”'^'^r. démque perire, non permittantur,

Damnamus cos, qui renafeentiam vcl negantes, vel exténuantes, hominem renatum, asquè impoten. temadbonum, amp;2quèferuum peccati cfle volunparque ctiàra erat, antequam renafccrctur : contrà nimis multa amp;manifeftaSacrarumLiterarum teftimonia, de renatorum à feruitute peccati liberatione, amp;nbsp;ad bo-nuna libertatc ; vt de fumma iniuria, quat fit Spiritui fanûo, in nobis habitant! amp;agcnti, taccamus : Rurfus amp;nbsp;illos improbamus, qui hominem renatum italibcra-

tumcflevoluntab omnipeccatiferuitute,vtnon poflit amplius vllo modo pcccarczconttadiccncibus omnibus in vniuerfum facris literis, amp;nbsp;quotidiana expcricntia. Etfi cnim no permittimur peccaread mortem, multa tarnen admitti à nobis pcccata,fuanaturadigna morte,pet fe notum eft. Itàque contrà ctiam illorum non ptoba-turfententia, qui in renato ita vires Spiritus exténuant, amp;nbsp;rcliquias carnis amplificant: vt fæpe Spiritus opera-tionem viribus veterishominis penitus exftingui, dicât : ipfiimque renatum gratia Dei omnino excidere, ætet-niimque perire doceant : contradicente Deo per Pro-phetam,Dabotimoremmeum in corda eorum, vt non recedant à me: amp;nbsp;Apoftolo affirmante, Firmum ftarc a T»«o. 2. fundamcntum,amp;c.amp;,Qui incepit in vobis bonum opuamp;

Chrißo f»ßtifunt, tes ai Am inde h Abert vnde à* vi» UAnt ifß, ^optTA vit A aI^s prefer Ant : Attune hune effeßnem inßttonisprA-

Sicut pal mes ex vite non folùm fuccum haurit, vb-de viuat ipfe, fedetiamexcadem habet, vndc bonosfrd* dus nobis proferat.fic etiam credimus/anftos à Chriftu» cui infiti funt, habere non folum vitam^ qua ipfi viuant, verùmctiam vim, quafrudus bonorum operumedanf» ad gloriam Dci, amp;nbsp;ad Ecclcfîæ ædificationem : dicente

o PE RIB VS. , Domino,Ego fum vitis, amp;:vospalmitcs:quifnanet in joha.tj.f. mc.amp;inqnocgomaneojisfcretftüélum multum. Quo dr. illud ctiam pertinet, Ipfius faftura fumus, conditi Chnfto Icfu ad opera bona,qua; præparauit, vt in ijs am • bulemus.

Bonorum au tem operum nomine intclligimus o-mnes illasadioncsamp;opera, quæàrcnatis, cxpræfcripto diuinas voluntatis, in verbo rcuclataî, amp;nbsp;ex viua fidciti^^ CnftHm.eôqiexpurocorde,perSpiritumfanûümfiunr. ‘ ' Sicut enim omne, quod non eft ex fide, pcccatum eft : fic g,. omnia, quæ ex fide fiunt, coque ex corde puro, bonàquc confeientia, bona fi n t opcra,ncccfle eft : Quare inter bona opera, Deoque grata minime ca connumcrari pofle 0/0.2. //• fentimus: quæ ab impijs fine fide, finéque verbo Dei,€i- 2/. trâquc Spiritus fanûi dudum fiunt : vtut ipcciem ha-beant maxims pictatis,amp;cultusdiuini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9'

palmitcs vicis,aut rami Oleaftfi.infiti bona; oliuæ, frudum àfeipfis non fcrunt, fedex vi vitis.atquc oliux,quibusinfi£i(unt.- fic etiam nos opera bona non facimus ex nobis ipfis, fed ex vi Spiritus Chrifti. cui fumus incorporati, amp;nbsp;vndcctiam vitam,qua viuimusipfi, haurimus : Chrifto ipfo in nobis per fuqm Spiritum opérante,turn vt vclimus bonum, turn vt pcrficiamus.

^oita opera non ej[e caufam.,fednoflri cum ' Chrifio vnitionis itiflificationiSf no-

Qucmadmodum etiam palmites, amp;nbsp;rami nonide^ proferuntfruftus bonos, vt per illosautinfcranturviti^ oliuæ, aut ipfi viuificcntur, fed ideojfrudificant,. qui^ infiti iam funt amp;nbsp;viuunt, ac proindc boni illorum fru-ftus caufænon funt infitionis amp;vitæ,fed cfFeda amp;mani-fefta teftimonia; Eundem admodum fefe rem in nobis cum Chrifto habere,credimus: ficut amp;nbsp;Augudinus abun-dedocet,qui etiam dixit, opera bona non præcedef® iuftificandum, fedfequi iuftificatum. Ac proindc con-ftantcr confitemur, hominem ex opcribus (propriet de iuftificatione vit» loquendo} non iuftificari, fediU' itumcnedeclarart

Licet net ex operibut noflru non iuflificemur: alios tarnen . pipe adtfifiitri Äs’ fleruari.

Interim illadetiam addimus, ficut exfrudibus arbo-rum,quanqua ex ijs ipfe non viuunt,al i j tarnen vt anim^' lia amp;nbsp;homines alunrur, amp;nbsp;in vita fuftentantur : fic licet ex opcribus noftris nos non iuftificcmur, alios tarnen in* de non parum ædificari, amp;nbsp;tum ad Deum glorificandutUr tumad veram in Chrifto iuftitiam Scvitamquacrcndä ex-emplo noftro cxcitari,côq; feruari : dicente ctia Apofto ' lo fc idco minifterium fuum inter genres ( diligentia fei-licet,amp; fanélitate etiam vitæ) illuftrafte, v t ad œmulatio-

n ë prouocarçt eôfanguineos fuos,amp; aliquos ex illis ferua-ret:Etalibi, Nonnunqua perconiugefidelem (pièfcili-cet amp;nbsp;fan6tÇ-viucntë,offi£iùmqj facientcm^infidelë con-iugein

o PE Rib YS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;3»

iugcm feruari. Et adTimotheü,fi curet fuumjd eft, Epi-fcopifacerc officiä, fcribit cum amp;nbsp;fc ôc aliOs fctuatucum*

Licet negemus,per o^erA hominem iufiifictiri^nonpf opterez tameniUAÀnobisâamnari.

; Quamobrcm, licet negemus, hanc ob caufam facienda elTe bona opera, vt per ilia iuftificemur : proptc-rea,quodkoc gratiiitamDciiuftitiam,totùmque Chri-_fti beneficium euertit : non propterea tarnen improba-musftudiumfan(ftævitæ,bononimq;opcrum;imôcom-ifticndamusjvrgeinùfqucfcmpcrpronoftra virili.

“ t^ultas,eaßj^grauißimasej]e cAufiU^curbonu operibuifA-cienclußudendum ßt\

Suntcnimmultæ.grauiflimæq; caufç infacrislitcris cxplicatæ.curin ftudium bonorû operum, quanquâ per ipfa non iuftificemur, diligenter tarnen incumbendum nobis fit; quarum aliæ ad gloriam Dci immediatereferû-tur: aliæadfalutemproximijEcdefiaequevtilitatcm.- amp;nbsp;aliæ ad noftram erga Deum gratitudinem,'amp; verb e-tiamadfalutcmnoftrara pertinent. Deushoc mandat; cftautéDeo fimpliciter obtemperanduna. Deusperîiæc glorificatur.-eftautë promouenda gloria Dei. Deus propterea noselcgit.creauit, redemit, Chrifto inferit jvt fo-briè,iuftè,«5c pic viuamus in hoc feculo.non eft auië Deus fuofinedefraudandus.Dcoplacët :odit eniminiquitate, amp;:diligitiuftitià.funtautemfaciendanobisea, quæpla- colo. i,io, cët Deo, etianafi nulla vnquä vtilitas inde proueniret ycl proximo vel nobis. Sed amp;nbsp;proximo, atq, adeo ipfi Eccie- / fiæ cü ptimis, vtilitatis t|uàm pUrimû accedit exoperib.

noftcis; non fo’ùin quo ad corpus, cxtcrnäquc cominœ da,fedctiamquoadiïternamfalutcm: dumnoftroexê-2 cor.1.4.. plo ( vt alia taccamus) ad ftudium ciufdcm pietatis pro-uocantutclcdi. Nobis vcrôprofunr,primùm, quia pet Heb.19,24 bona opera, tanquam per effefta cleàionisamp;vocatio-2 Pet. 1.10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerrara fàcimus vtratnquc, tum nobis, turn alijs : (c^

cundo, quia fides fuis frudibus non folùm fefe patefacit 1,4 arqueexferit,verùmctiainexercctur,acccnditur,corto-boratur,augetur : quemadmodum omnes etiam virtu-tesmoralescx fui exercirationeincrementum ôcfiabili' ^ph-4.30. mentum capiunt: tertio, quia fîcut peccatis conttiftâ' mus Spiritum fandum, in nobis habitantem: fie bonit operibus exhilaramus, eôquc noftra corda 5c confeien* tiasfpiritualilætitiaafficimus; contrà veto diaboli ten-Deur. 2g, tafionibus refiftimus: quarto, quia ficut vitando pecca-ta,multa: etiampœnæ vitanturr fiebona opéra facicn-tes, multasDei benedidioncs confequimur, tùm inhî^

Z. 19. vita, tùm maxime in altera idcniquc, quia funtviæipe^ quasordinariè Deus fuos cleftosinvitamdcducitïtct-nam: amp;nbsp;nifipalmesfcratfruclum,cxcidctur,amp;inigncD’ abijcictur.

Exquibus intelligiinus, licetoperibus noftrisnon lhc.io.,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobiscæleftishïte-

Rom.6.2i. ditatis poifeflioncm (gratia cnim Dei eft vita æterna.J earn tarnen tanquam incrccdcm, fed exgratuira Deimi-},7- fcticordia,3c propter mérita Chtifti, nos confequi polie-

o P E R 1 B V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjj

Damnatrus igituromncs,qui cxdignitatcfuorum ópcrum, docent, fibidcbcri velremiflionem peccatorû, vel vitam xtcrna,vcl alia quæuis bona. Nam ctiamfi per- rwr. fedè mandata Dei fcruaremust futuri tamë eflemus fcrui inutiles. Nuncautem nemo, ctiampoft infitionem in Ghriftum amp;nbsp;iuftificationctn,fcrüat mandataDei, vt pat eftjfcruate. Interim non improbamus Patres,cumvtun-tut nomine mcriti; quatenusfcilicetca voceaihil aliud intcllexerunt, quàm opus bonum, ex fide fadum, cui ex gratia, amp;nbsp;propter folaChrifti mérita, rcpcnditur mer-ces. Rurfusillosnon polTumusprobate, qui de boniso-peribus ita difputant, perinde atque fi res fint indifferentes.- coquedicunt, canon folùmnoncfrcncccffatia, fed nihil ctiam fa cere ad noftramfalutcm. Quomodo enim fetuariquispoteftfinefide? Quomodoautemfidesviua lac.i.ia, cfTc poteft, fine ftudio bonorum opcrum? Quomodo item fidem retinere quis poteft, nifi rctinea t bonam ctia confeientiam? Quomodo autem retinerebonam con- iTimo./f. fcientiam,nifi ftudium retincat vitandi pcccata, bonaq; opera faciendi, amp;nbsp;totam vitam ad voluntatem Dei tom-ponendi? SimplicitervetodamnamusLibertinos,qui-busperindeeft, mandataDei feruare vclnonferuare.be-ncfaccre «5c malefaccre. Damnamus amp;nbsp;illos, qui opera «oftra bonaipfisetiamdemortuorum animis,inat.cen-fo quodam igae, quem purgatorium vocant, collocaris, prodeffe docent.- cum fcriptura dicat, vnumqucmque iudicatum irifccundum operafua, quæcgit ipfein corpore fuo.- amp;nbsp;ipfos mortuos opera non

aliorum, fed fuaipforum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apo.iY.ii

ƒ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter alia bona opera,à Deo mandata,non po-

ftremum eftinuocatio, vfq;’adeô,vtfæpe infacrislitcris prototocultuDeiaccipiatur, cui amp;iufiurandum addi-tur,tanquarn parsdiuini cultus:idcircö,quæ fit noftrae-tiani ijs duabus de rebus fides, breuiter explicandum du-ximus:præfertim cum etiam de vtroque articulonoB-■ nulla fi t CÖ trouerfîa inter eos, qui C hriftu m profitentur.

Credimus, cum deinuocatione agîtunquçadreH-gionem pertincr,vcrum Deum,fis autem cft Pater, Filins amp;Spiritusfan(âusJ,eôq;amp;IefumChriftum,aduocatûnO' ftrum,efleànobisinuocandos,amp;prætereancmincm.De

■ foliusenimDciinuocatione exftSt manifefta mandata; quando folusetiam eolendus amp;adoranduscft. DeChri-ftoctiam, tanquam mediatoreamp;aduocatOjteftimonU exem plâqj non défunt in atlis Apoftolicis,in Epiftolis.îB Deu.it n Apocalypfi. Qucmadmoduhi vero cxpreffècauctur, ne yiitt.^.ig. vllam puramcreaturam,quæcunq;ilia fit,vcl‘in cœlovd Col. 2. is. in terra,adoremus amp;nbsp;colamus: ficctiam prohibemuril-lasinuocare. Siautem,quidquid noneftçxfidc,peccatû Joliitfi.hô. eft:multômagis, quod contra manifeûum Dei verbum admittitur ; cum ne gentiles quidem fenfennt, quem-piameircinuocandü,nifi quiproDcohaberctur.Etquo-ipodo inuocabuntjnquit Apoftolus,in quem non credi-derunt'

dcrunt.în folum autem Dcum,amp; in lefu m Chriftum ctc-dendû effe,tota facra fcripturaitotâqjEcclefia catholica, vel ipfo fymbolo, quodquotidic rccitatur, manifeftè docct.

Credimusetiam, Chriftianohomini licere, legiti-inèiurare,nimirum in vcritate,(vtdocetPropheta)iniu-dicio, iniuftitia: itavt iufiurandum fitneq;falfum,neq;

tcmcrarium,ncqj iniquum. Ncq^ cnim damnatur, quod quisaffumat nomen Domini, fed fiaffumat in vanum^Sc ad mendacium. Et apudomnes genres,iam indcàcondi-to orbCjiuramentum fuit receprum: quando ad gloriam Dcifacitjamp;advtilitatcmproximi. QuinDeiipfiusquo-, que amp;nbsp;Chrifti, amp;nbsp;Apoftolorum cxcmplis confirmatuna fuit.cum fit pars diuini cultus; vt de perpetuototius Ec-clcfiæconfenfutaceamus. Quare dodrina Chrifti apud Matthæum. amp;nbsp;lacobi inEpittola,cumhacpugnare non p'oteft. Nam aduetfus abufusiuramentilocutifunt; amp;nbsp;veram intclligcntiam mandat! de iuramento explicate voluerunt.

Credimus, cum iurandum’eft:, neminem praeter beum in teftem confeientiæ noftræ inuocandum, citan-dûmueelfe : eôq; non effe iurandum.nifi per Deum. Soins eni m Deus cordium noftrorum infpedor cft, amp;nbsp;folus in animas noftras habet poteftatem: ac proindc folus hoc honore Sccultuafficienduseft, vtteftisaevindex in ani-

noftrasà nobis appelle tur, fi non feruemus, quod iu-teiurando promit tiinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

■4 U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I V.

I V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

. • y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I °

Hine, propter honorem Dei, cuius nomen in iura-mentis^quafioppigneratur, omnia iuramenta Icgirimc fdda, fcruandaefle, confitemur: quemadmodnm amp;lclt; mandat, Nequeenimnomen Dciinuanum,autin men-dacium fumendum eft.

Iftramenta de rebut impÿs itiilt;juu, hocel1, eum Le^ pug»»«ttbui, non eßftcienda: non ejjißruanda.

Rurfus.cum nihil vnquam impijaut iniqui.hoceft, cumLcge Dei pugnans,promittendum fit: multominuJ iurciurando,amp; intcrpofito nomine Dei, confitmanduiu / cffcjiudicamus; quod fi fiat, talc iuramentum perfeiU'' citum,noncflcferuandum,affirmamus : quod illud prx-Mat.14,7. IJando bis peccctur; ficut de Herode IcgimusapudEu-. angcliftas.

ïnr Ament At cjUAßne trAnsgreßione Legit diuinA ßruAri • non poßtnt^ non effi(er u And a : etiumfi n annul- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Illudquoqucadijcimus.quaeuis iuramenta, qua;fi-C.at.f.#. ne mandati diuini tranfgreftione feruari non poflunt,Ji- * cer etiam per fc iniqua non fint : ea tarnen fcruanda non effe. Ac proinde, quicœlibatum pcrpetuum,fcxcmpli canfa) iurciurandopromifit.qucmpofteafinemanifefta Legis Dei tranfgrclfionc feruare non poteft.- hunc tale iuramentum feruare nullo modo dcbcrc, fentimus.

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Errores.

Improbamus igitur, qui inuocant idola, homines dcmortuos,res inanimas, eäfueadorant. Improbamus amp;nbsp;Anabaptiftas, quioranciuramentum fîmplicitcr damnant, nullûmque licitum effe, contcndunt, homini Chriftiano; NccnoBamp;illos,quialios,prætcrDcum.tc-ftcs inuocant in animas faas: deniqueillos, qui vota amp;nbsp;iuramcnta pci fc impia, amp;nbsp;qujc fine fcelere feruari nc-queunt, ea tarnen omnino fcruanda clTc, contcndunt.

Quia conftat, qui Chrifto,tanquam membra capi-•tî, nexu Spiritus fanâi adglutinati funt, ex ijs conftarc Ecclefiam Chrifti, quae eft corpus ipfius ; conftatque, verbum Euangelij amp;Sacramcnta,quibus, tanquam or^ ganis.hominesChriftovniuntur,nonadminiftrarinifiin Ecclefia : quicunque ctiam vera fide in Chriftum, fpe,ca-ritatc, pœnitentia, ftudio bonorum operum praediti funt, hos ad Ecclcflam pcrtincrc ; idcirco, de Ecclcßa quaenoftraßt fides, explicate, operæ pretium duximus; prÆfcrtim,cumdehocpoti(fimùmarticulom3ximçfinc controuerfia:. Acprimùm quidem, de Ecclefia Chrifti in gencrc; fie cum tota ipfa Ecclefia confitemur fidem tioftram, diduri porto fpcciatim de militante, deque ijs qux ad cam pertinent.

Nominc Ecclefias Chrifti, intclligimus ccrtumgt; Deóquc notum numcrumac cœtum, tum Angcloruin tum hominum : non folùm ad habcndä perpctuam cum Chrifto, amp;nbsp;intet fc communionem, amp;ad verumDcum cïipfius voluntatcatqucmandato,perpetuöcolëdunigt; féque mutuö finccra amp;nbsp;perpétua caritate a mandos, elc-ftorumaepraedeftinatorunr. verum ctiam in temporee* aliorum numero cfRcacitcr,pcr Spirirum fandlum, cuo-catorum,3c Chrifto, tanquamcapitifuo,adglutinatorUj coque verc fanftorum : à condito orbe incoatü,amp; in vfque tempora perpetuo filo, nexuque Spiritus fanift*« colieclum ac cÖtinuatum,amp; in finem vfque mundi, imo inomncmxternitatCjContinuandum : partimq; iaht i«» cœlis cum Chrifto triumphantem: partim in terrisad-hue, cumvarijs hoftibus, pro Chriftomilitantem: vet-bum Euangelij praedicantem amp;aadicntcm : Sacramenta adminiftrantem amp;nbsp;percipientem: przeeptdque Chrift* fcruanda,tum publice tùm priuarim curantem.

EccleßAm (ß cœtum tx multu conßAntern, Ecclefum cnim elTc cœtum,ex multisconftant^^^c ccu

cræ liter«: cum earn vocant corpus Chrifti.varijs diftin- Eph./.ift ftum membris : gregem item ouium, rcgnumqucDei, 3c ciuitatem multis conftantem ciuibus, vocibus.

amp;fimilibusaliis „ /

' Htb, ii, tt.

Hos verb multos, cquibus conftatEcclefia.noncf-fc,nifi clcftos, Chrifto iam infitos, amp;Chrifti fanftitate donates : eædcm facræ liter« abundè docent, cum alibi, turn præfertimad Epheflos; vbide Ecclefia,eiufq;mem- Ephf^,^ bris loqucns Apoftolus, omnes nos ait fuirfe cleftos in Chrifto: in ipfo habere redemtionë: obfignatoseffe fpiri-tupromiffionisfanCto: Chriftum datum effc caput ipfi Ecclefiaj.-Ecclefiamcffe corpus ipfius Eft igitur tale corpus, cuius fingula membra vnoeodémqucSpiritu,tùm capiti Chrifto,tùm inter le,conneCtuntutià capiteviuifi-cantur: illiufque fanétitatcdonantur,ita,vttotum hoc corpus vere famftum fit, amp;nbsp;fanóta vocctur Ecclefia,

Neque verb ab hoc C hrift i corpore,quod eft Ecclc-fiafancla,cxcludimusAngelos.tuinquia Apoftolusapcr. tèdeEcclefialoquës,compleftiturineaetiam Angelos.-turn quia amp;ipfinobifeum.fubvno amp;eodê capiteChri V-ph. i. la, fto, in vnum corpus collciftifunt, amp;nbsp;manifeftè Chriftus Co/o. j.z«. ab Apoftolo caput Angelorum vocatur: tiim quia fefe vocantnoftrosconferuos • cundemqj nobifcumhabcnt Pâtrem,amp;eundemcoluntDeum,firaùlq; omnes infem-

DE ECCLESIA pitcrnum futur! fumus ineadem ciuitate Icrufalcm Icfti: funtdcniqucamp;ipfifanai. EftautcmEcclcfiacoio-anunio omnium fanttoruin.

Ita mcrito crcdimus,amp; profitcmur,rcprobos hypo* ,critas,licet inEcclcfia habitent, amp;intcr fandosverfen* tut; eos tarnen non efle de Ecclcfia.neque Ecclefiae membra, cum reuera capiti Chriftoadglutinatinon fintnccii eius Spiritu donati, eóquc ncc vere ßntfandi: dicentc ' etiam Apoftolo lohannc, de quibufdam hypocritis, gt;nbsp;Exicrunt à nobis, (vt faeces è corpore ) fed non crant cX nobis- Nam fi fuiffent exnobis,manfilfcnt vtique nobif-cura, DcEcclcfiaigiturnonfunt,quitandcmà Chrifto deficiunt, amp;nbsp;perpetuam cumChrifto, amp;cumfandis 0' mnibus communionem non retinent .• vtut magaiamp; praeclari in Ecclcfiaviri ad tempus efle videantur,adcóqi -» ôc Reipublicæ Chriftianægubernacula teneant, totiquc præûnt Ecclefiae. Menibra cnim funt Satanæ, non ‘Chrifti: quicunq;Spiritura Christi non habent,lclt;i

Confitemur autcm,Ynàm duntaxat femper furfleamp; effe Eccicfiam Chrifti: quia vnum tantum femperfuit amp;eftcorpus, cuiChriftus datus cft à Pâtre,caput; vnus tantum Spiritus, quo omnia membra fimul curacapitc connexafunt: vnustantùmDeus, ad quem colendum«

amp; in fcmpitcrnum glorificandum, clcäi vocatiquc fu-musomnes: vna omnium credentium fides, vna falus, vna deniquc omnium hxrcditas coeleftis. Quofpcdat, quod ctiamChriftusfuam Ecclcfiam,vnam fempctno-minauit, amp;nbsp;vnum grcgcm. Non aliam igitùr facimus Ecclefiam, quæ fuitàcondito orbe, amp;nbsp;ùitc aducntum Chrifti : ab ca, quæ iam eft; amp;nbsp;vfquc in finem mundi futu-ra eft; fed vnam omnium tcmporum,omnium locorum, omnium perfonarum, Chrifto adglutinatarum: cóquc vnam omnium fanftorum communionem cfle dici-mus: à qua qui fcccflionem faciuntpcrpctuam, cos ad hoc vnum corpus non pertincre, pcrfuafumèfacris Uteris habemus.

Hine in fide confirmamur,cùm vna tantum fit Ec-gt; clefia Chrifti, qu« eft corpus ipfius : vnum ctiam dunta-xat ciuseffe, Sefemperfuiftecaput. Capitis autem nomine cum intclligimus, quia Deo, iamindeàcondito orbe in eum finem datus eft Ecclcfiæ, vt ciufdem tandem fierct cum ca: naturae, vt cam redimeret : vt cam fibi ad-glutinarcf.vteamviuificaret: vt cam fplendore fux fa-picntiaeiliuftraret.-igncdiuini amorisacccndcrct: ad o-mnes bonos affeéius, bonâque opera effîcaeiter moue« ret ; perpetuö regerer, atque feruaret. Hoc enim proprium clTc capitis erga totum corpus officium ; præicr quotidianam in natura experientiam, exipfis quoque fa-«islitcrisdidicimus, Quis autem hoe potucritprxfta-tc. praeftiterituc Eeclefiæ, amp;nbsp;praiftct : neminem prxter Ïefuna Chiiftum agnofcimus ; interim non inficiantes,

quinomniu hypocritarum,quifuntinEcclcfia, cóquci-pfiusEcclensehypocriticKjVnumpoflltefle caput; cùni hoc futurum prædixcrintProphctae, amp;Apoftoliconfif-E/gt;fc.z.i2.marint- At veto fand« Eeclcfiæ vnum tantum cffec?-d'put, IcfumChnftum:cumfanilisApQftolis credimusamp; Ofc,.«.confi'œur.

Vndc etiam fequitur, hanc Ecclcfiam idco vcrè fanflrameflc: quia fanditUmum habet amp;fandificanscaput: quianullaciimputanturpcccata: quiaab eo fpiH-tum haurit fanflrificationis : quia, quidquid fanflitatis eftincapite,totum hocßngulismembrisimputatur.

Confitcmuretiam,camcfleverècâtholicam,idengt; vniuerfalem:quiacaputeiusetiamcatholicum eft amp;2' ternum.omnibustemporibusJamindeàconftitutioD® , mundijvfque in finem,ex omnibus hominumgencribiis» amp;nationibus,amp; vbiqjlocorû membra fibiadglutinaos, atque ad æternam beatitudincm ftbi regens ac kruans*

EccUfiim hint vnAm, pArtim in cælu ej]e T'riumfhAnte»^ ßs'pArtim in terru MtlitAntem,

Agnofeimus verb, Ecclefiamhanc,Iicetvna fit, fcin-perqucfucrit: itatarneneflediftinfl:am,vtvna pars fitif* cocl o,cum Chrifto, ia m refufei ta to, amp;nbsp;ad dextra m Patris fedentc,triumphans:alterain terris,cum carneadhucamp; fanguine, cum mundo,amp;cum diabolo pugnans. Vndc ilia reeepta eft apud omnespios Ecclefiae diftinfliogt; triumphantem amp;nbsp;Militantem.

Qiianquam cx ijs, quae dc Ecclefia in gcncrc confcC fi fumus,quid ctiam pcculiaritcrde militante crcdamus^ facile quifque vidercpotcft: quo tarnen clarius amp;nbsp;faci-liusfidesnoftraintelligatutjCóftituimus feorfum dehac Ecclefia,partim quæ difta funt de tota,breui rcpctitionc adhanc referent es, partim, quæ propria huius funt, ad-dentes, nofiram explicate fententiami

in Chrifto antemundi conftitutionem eleftorum.- qui ‘‘ 4-in tempore è mundo ad Chriftum, amp;nbsp;è regno diaboli ad

regnum Dei, per Euangclij prædicationem, amp;nbsp;per Spiri-tumfanftum euocati,amp;in vnum corpus fub vnocapitc ff Chrifto collefti, eóq;vcrèiuftiamp;fanö:icfFeüi,vbicunq;

fintjamp;quamlibetmultivelpaucifint.-candcm inDeum amp;in Chriftum fidem, eandem cœleftis hxreditatis fpem

propterfolaChriftimcrita,eornndemChriftimandato- j0f},'ig,27. rumobfcruantiam.cóqucftatcrnamintetfe dilcQionc, amp;nbsp;veto ctiam erga omnes caritatem, fumtna cöfenfionc, Sc ex animo profitentut; verbum Euangclij prxdicant amp;audiunt: factamenta ex Chrifti inftitutione admini-

ftrant,amp;accipiunt;atquevtomncsfobriè,iuftè,amp;piè vivant in hocfcGulo,id diligenter dantoperam:intcrim, dumfuntinhaccarne, perpetuöpto regno Chtifti mili- nbsp;nbsp;nbsp;f'-

tantes, contrâque pcccatum in carne habitans, contr* mundum, fc aut adpcccata allicientem, aut propter Chriftum perfequentera, contra denique diabolumdc-certantes: Se per patientiam aduentum Chrifti, a:tcr-nâmque feîicitatem exfpeélantcs, inter quos multi qui-Mattb.ij. jjgreprobictiam, amp;improbi hypocritæ verfantur,cu-

démque Ghriftum profitentur: fed ficut ipfi nihil minus, quàmdeEeclefiafunt,fîceorumimprobitas,EcclcfiaiU nontollitjEcclcfiæquenomendelerenonpoteft. Nelt;l) enimdiffitemur, quin nomiaeEcclcïiæ, hypocritæetia, M4tth.i3, ijy gj funt, comprehendantur ; dicentc Domino, cam fimilcm elTcareæ, in quafrumentum amp;nbsp;paies .-agro, inquotriticum, Sc zizinin : fagenæ,in qua pifeesboni liat.if.i. cœtui deeem virginum, in quo aliæ fapientes, aliæfatuæ.fcdeofdcmdcEcclefianonelTc : idemDonil' nusdocuitjcumdixit, fetalcmEcclcfiam ædifîcatututn, aduerfus quam portæ inferorum nunqua m effen t prætf^' lituræ ;amp; Iohannes confirmauit in fua cpiftola, curii iiob.s.if. jit^Exieruntànobis, fcdnoncrant exnobis. Hanc crc-

dimuscffcvcramEcclefiæmilitantisdefcriptionem.Ha' .bct enim manifcft* c facris literis teftimonia.

Ita, quanquamTriumphans amp;Militansvna amp;ca‘ dem fitEcclcfia: quanturritarnen ctiam fit diferimini^ inter vtramquc facile intclligimus. Nam præterquaW, quodhxcMilitanscxfolis confiât hominibus, cum iH* bcatosquoq;angelos habeatannexos, atque præfcnteS' opusetiam hîchabcmusprædicationcvcrbi, facramcD' torum adminiftrationc, morum difeiplina, quæ in cocl'’ locul®

locum non Iwbcn t. Ab ilia item omnes excluduntur im-pijamp;hypocritac; inhscautcmfempercumbonis permi-xti funt mali, cum bonis. Et illi quidem frattes coele-ftes, tanquam rude donati, de deuidis hoftibus trium. phant,atquc cxfultant,præfentesadDominum,eûmquc vident facie ad faciem: nobis autem certandum adhuc cftcumcarnc amp;nbsp;fanguine, cum mundo, cum peccato, cum Satana, principe huius mundi : amp;nbsp;videmus per fpe-culum in ænigmate, peregrinantes à Domino : jlla de-nique ita vnacft fempcr amp;nbsp;eadem,vt neque in partesdiui-datur, neque vllisobnoxia fit mutationibus,id quod eerdé dc Militante dici non poteft.

\Mdittntem EceUßAmitt effe vmm tandem, eim^ xatholiiam : vt nonßemper timen eodemfe habeat modoin multas dißtn^Haturpirti-

Agnofcimus igitur etfi hæc Militans vna fempcr fuît amp;nbsp;eft eaque Ca thoiica Ecclefia, quia fempet iam inde à condito orbe amp;nbsp;vbique locorum, vnum fempcr amp;nbsp;idem habuit caput, Chriftum, vniucrfoscx omni natione elc-dos,fibiin vnum corpusadglutinantem .-cam tamë non fempcr codemfe habuifleóc habere modo; amp;nbsp;in multas particularcsEcclcfias, tanquam multa,variaq; membra, diftingui, iuxta varietatem temporum, locorum, popu-lorum. Aliterenim fefehabuit in Paradifo terreftri ante pcccatumi aliter poft peccatum ante diluuium, amp;nbsp;inter Eatriarchas; aliter fubLege,amp; aliterfubGratia .amp;aliter temporeChrifti inter folos ludaeos,aliter po ftChtifti glo-nfic«ionem,cxIudaeisamp;Gcntibusper Apoftoloscollc-' nbsp;nbsp;nbsp;da, idque nou vno in loco, fed diucrfis: neque ex vno po-

pulo,fed cx diucrfis amp;nbsp;multis : ncque eafdcm femper amp;nbsp;v-' biq; retinensccrctnonias, quibus reCpeâibus diccre fo-lemus,aliam fuifle apte,amp;aliam poft Chriftumramp;illain veteris,hancautem nouiTeftamëti Ecclcfiam; veterem item amp;nbsp;nouum populum vocari folitum fuiflc,legimus; aliatn item Ecclcfiam,quæ Romx crat,aliam qux Corin* tbti,aliam qux Ephcfi,atquc ita dereliquis.

Rurfus, licet propter multos diuerfófq; iatn cxpll* catosrefpcftus,multxetiamac diucrfæ, particularéfquc fcmper fucrint amp;nbsp;fint Ecclefix.agnofcimus tarne,quo fubftantiam, vnam fempcr amp;nbsp;candem fuiflecxiHis omf»' bus conftantë Ecclcfiam : camque Catholicam, amp;nbsp;ApO' ipb,2.1^. ftolicam, atquc fandam. Vnam, quia in vnum corp''* fub vno capitcChrifto, per vnum amp;nbsp;cunde Spiritum 'B.fh.4. J. lcdafempcrfuit,atq;colligitur, vnâqucomniûcftfid^*’ fidciqjconfcftio.catholicam.quiainvniucrfa extendin'^

tempora amp;loca,amp; ex omnibus perfonaru populoriimlt;l’ gcneribus conftat. Apoftolicam.- quia fundata eftfup^* fundamcntu, quod Apoftoli ieccrunt, lefiim Chriftnm* nititurquc Apoftolica dodrina, quxeadem certèfuit^' tiam Prophetarum, àconditoorbe. Sandam deniquc-non, quod nullum habcat peccatum, fed, quia cum !'*■ Chriftoinfita,perpetuâq;pœnitëtiaamp;fideprxdita.nul!* ei pcccata imputantur,fed omnium rcmiflîonem conft' cuta eft. quia ité Spiritus Chrifti fandificantis amp;nbsp;rantisjfada eft, particeps: quia deniq} iuftitia amp;fandit’^ ipb. lt;. 27. Chrifti illi imputatur ; cuiusrei caufa, fine vlla quoq; r'''

■ nfn^'f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.

Inde verö agnofei pofîe credimus fîngulas parti-culares Ecclefias, an fine veræ Ecclcfiæ in Domino collcftæ : vndç etiam Dominus Icfus cas voluit ædifilt; cari : ex prædicationc nimirum' Euangclij, ex admini-firatione Sacramentorum à Christo inftituto-rum, amp;nbsp;ex obferuantia mandatorum eius. Illas igituc Ecclefias pro veris Christi Ecclefijs agnofeimué, in quibus primiim quidem pura Euangeli) dodrinapræ# dicarur, auditur, admittitur.- atquc itafolaadmittitur, vccontrariç locus non dctur.nequeaures. Gregisenim feu ouium Chrifti vtrumque eft proprium : nimirum amp;nbsp;audircvocempaftorisfuijôc alicnorum rcijccre: in quibus deinde Sacramenta à Chrifto inftituta, quoad eius ab ipfis fieri poteft, légitimé, hoc eft, iuxta Christi' inftitutionemadminiftrantur.percipiuntur: ac proinde in quibus Sacramenta ab hominibus cxcogitata non admittuntur; in quibus deniqucdifciplina Christi locum habet : hoc eft, vbi tùm publice, turn priuatim admonitionibus, corredionibus, amp;adcxtrcmùm,cum opuseft, cxcommunicationibus, ex caritate curatur, vt mandata Christi fcrucntur: coque vtfobric, iuflè, tim. g J amp;pieabomnibusviuatur,adgloriam Dei.amp;adproximi acdificationcm. Vbi enim ftzelera, amp;omnis vitæ im-puritas publice obtinet, ncc iuxta Chrifti difciplinarti coarguuntur manifefta flagitia: ibimultos quidem bonos amp;nbsp;pios viros efle pofte, credimus.- fcdpiumamp;Chri-ftianum cœtum efte non credimus : diccte ctiam Domi- leh,

/ƒ.ƒƒ« no. In hoc cognofccnthomines,quôdfitismcidifcipu/ lifidilcäionem habueritisadinuiccm.Qualisautemdh Jcdioibieflepoteft,vbinoncuratur,vtiuxtaChrifti do-0:nnam,fratrcjpeccantes corrigantur, refipifcant, Domino lucrifiant, Si. feruentur î

i^qunliEpißoporumßicceßtoneelemenftrari poßit. Ec--defiant alit^utimeJJ'e Apoßelictm.

Itaagnofcimus.âperpetuaEpifcoporum in aliqua Ecclefiafucce(rione,nonqualicunque,fcdca,qu3sApo-ftolicæquoquedodrinae continua tionemfecum habeat adiundam : rede.Ecclefiamillam Apoftolicamefle,de' monftrari poffer qualis fuit olina Ecclcfia Romana, amp;nbsp;Epifcoporum eius,ad tempora vfquelrenei.Tertulliani, Cyprianijamp;aliquot aliorumfucceffio.- vt nonimmcri-tóadcam,amp;adaliosfimile», Patres illiprouocare,amp; haî-reticos fui temporis citare foliti fiicrint. At veroquot;, ficü^ Ecclcfiasillas,inquibusApoftolicadodrina,cumChri-ftiana difciplina. Sc légitima Sacramentorum adinini-ftratione, pura retinerur, etiamfi ab Apoftolis nonfuc-runr plantatæ,nequeperpctuam Epifcoporumdamindc à temporibus Apoftolorum, fucccffionem babeant,pro Ecclcfi/s tarnen vere Apoftolicis agnofcimus,agnofccn-dafquc cffe,cum' Tertulliano amp;nbsp;abjs Parribus dicimus: fic contra,qua:ab Apoftolisplantatæ, amp;nbsp;irrigatæ fiicrût, etiamfimaximèpoflîntcontinuatam, amp;minimèinter-ruptamPontifîcum fuccefl'ionemdemonftrare,fi ramen vnàcum Epifcoporum,ipfiusquoq; Chriftianxamp;Apo-ftolicædodrinæeontinuationcmdemonftrarenequfât: cas.Chriftianas quidem amp;nbsp;Apoftolicas Ecclefias fuifle» fatebimur, fednunepro talibus minime agnofeere pof-fumuJ'

fiimus, Sicut cnimhabitus, vtinproucrbio eft,non fj. citMonachum, Icdpictas amp;nbsp;vitæüinâ;itas: fie ncq;Epi. fcoptfed dodfina Chrifth Chriftianaque religio, Ecclc^ fia in faciunt Chnftianam.

îtactiamintclligiinus, non àqualicunqucEcclcfi-arum inter feconfcnfionceuincipoflcjillas eße veras Dci Ecclefias,cum Sc inter Synagogas ludæorum,amp; inter cœ-fusTurcorum,amp;olim inter conucnticula Arianorum amp;Donatiftarum fumma fuerit confenfioifcd ab illo dun-taxat,quieftin pura Chrifti doftrina, veraque pictatc, confenfu.id fieri pofte,fentimus. Cumenim Apoftolus /cor./ h, ait,ObfecroVOS,fratres,pernomen Domini noftrilefu Chrifti,vtidcmloquaminiomncs, amp;nbsp;non fintintcrvos fchifmatagt;fedfitiscoagmcntati eadem menteamp;fcnten-tia:intelligit,inilloDomino lefuChrifto, per cuius no-menidpetebat.

Sedneque interim ita iniqui fumus; vt inter quas non prorfus de omnibus rebus conuenit, easpropterea ChriftianasEcclefias efte, negemus. Sicut enim non o-mnis confenfus conftituit Ecclefias : fic neque omnia diflàdia tollunt: modo fundamentum,quod eft Chriftus, verus Deus amp;nbsp;verus homo, verus amp;nbsp;perfedus Seruator, fittnum tencatur, coque in fummam dodrinæ Apoftoli-qus in Symboio traditur,confcntiatur.

IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„I

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, ConßrmAtiofitperiorü/intentitt.

Sicutenimreprobihypocritæ, fua in ccclefijs pr«-fentia,Ecclefiasnonimpediunt,quin vcratmancant Ec' elefisc: fic neque diffidia, quæ inEceJcfijs aut abimpij$ excitantur, aut ctiam inter ipfos fanólos cx carnc vel i;' gnorantiaoriuntur, illascxtingucrc poflunt: Apoftolo idem docente, cum de miniftris vcrarum Ecclefiaruitt ioquen«, ait, fupcridem fundamentum alios ædificar^ aurum, argentum, lapides pretiofos : alios veto lignum» ftipulas, foenura : amp;nbsp;ad Philippenfes, explicata fummi Chriftianas dodrinsB, amp;nbsp;hortatus omnes, vt in eaperfi-ftant, quicunque profecerunt, poftca fubijeit; Quod ß quidaliterfapitis, Deus id quoque reuclabit, modo in co, in quod pcruenimus, permancamus. Ceteróqui« fi vbicunq; excitanturdiflidia de religione, ibi veras feEcclefias.ncgandumeft: nequectiam Corinthij teW-ppre Pauli, fuit EcclefiaChrifti: vbinonfolumfchifma-ta vigebant.alio dicente.Ego fum Pquli,alio,Ego Ccpb?gt; alio, Ego Apollo: verumetiam mirabilcs controuerfi* dcrcligioncexortæ fucrunt : ncq; ctiam in Galatia.- qui* in illisEcclefijs paulb poft.'quàm à Paulo optiinefuil-fentconftitutx.ftatim exortifunt fedudores, ôchærefcs excitatç.dcniquc neque in Oriente, neque in Occiden-tc vllæ vnquarn dicipoterunt fuifle Ecclcfiæ : quia nun-quam caruetuntcontentionibus, non folüm inter Catholicos amp;nbsp;hæreticos,è catholicis ta men exortos, vcrùm ctiam inter ipfos pios Patres, ( vt abundè docent hifto-rise) cxcitatis ; vfquc adco, vt Chriftiani propter illaS' diffenflones amp;nbsp;fedas,in thcatris àgentibus infidelibuî derideri folitifucrint: ßeut ctiam nunc inter TurcosS-

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludaioJ

îudæos candem ob caufam ridcmur omnes. Scd ficut inptimitiua Ecclcfiaex illis Chtiftianoruni contentio-nibus non fequebatur, cos igitut non cCfe populum Dei; ficncquc nunc idcmcnoftriscuinccte qnismcntö poteft.-vtiamnon dicamus,indepotiusconttatiumcö-cïudi poffe, quia hoc proprium eft boni ttitici, id cft,Eu-angcli), quoEcclefiæ colliguntur Ghrifto,vt,vbi illud fc-nainatutjin eodemftatimagroabinimico Satana fupct femincntur zizania. Ncqueccrtealibi,nequccitiusau-ditifuerunt Simones, Mcna^dci, Ebioncs, Ccrnithi, Valcntiniani, amp;nbsp;fimiles pcftcs : quam in Ecclcfia, amp;nbsp;poft prædicatum Euangclium Chrifti. Scd ncquc Ecclcfia .hxc præfentis feculi vcre militansEcclcfia dici poffer: nifi haberet amp;domi amp;nbsp;foris, quibufcum pcrpetuö pu-gnandumfit.

Proindcncqucprobamus,quódquis àfua Ecclcfia feceffioncmfaciat.paccmqucEcclefiarumturbct amp;fta-' ternam dilcdioncm violet; multo minus, vt vna EccTc-fia alteram damner, propter quamiiis differentiam in dodrina,aut in ceremonijs, vbi retinetur fundamcn-• tum ; vt merito Vi£tor, Romanns Epifcopus, olim Ec-lt;clefiasAfiæ,quôdinquibufdâritibusabipfodiffentirerit, ' excommunicaturus, reprehenfus fucrit ab Irenco Lug-' dunenfe Epifcopo. Neq; enim propter ftipulam fœnûm-■ ne, fuperxdificatum fundamento, vult Apoftolus fchi-quot; fniatafieriinEcclefîa,Ecclefiâfuedamnari: quandoneq;

Ecclcfia dcnnit efle Ecclcfia,amp;quidcm fanda, fponfiqi*® z. Chriftiformofa,licetfufca fit , rugafque adhucamp;nauo^ aliquot habeat. Ad fummam,quanquam errorcs amp;nbsp;ftausnunquamfunt diflimulandi : inquibufcunquetä-men fundamentum,fummâque dodrinæ Apoflolica ic-tinetur, cóquc nulla manifefta admittitur idololatria: cumijscœtibus, tanquam verisChrifti Ecclcfijs,paccin amp;. communionem colendam efle, fentimus; Tanti fi' cicnda eft vnioEcclefiarum.

Cum igitur ex pluribus amp;nbsp;particularibus Ecclcßji tanquam ex partibus, confier tota ilia vna amp;nbsp;catholic^ Ecclcfia, quae adhuc in terrismilitat : fi cum quauis parti-culari colenda eft coniundio in Domino, multotnagis I vnitati totius Ecclcfiae catholic» fludendum cife, no« ignoramus, nec diffitemur.

Nomine autem vnitatisEcclcfiae catholic«,intel' ■ ligimus cledorum ac renatorum omnium, vbicunqae terrarum illi fint, cum Chrifiocapite,amp;inter fein vnuffl corpus per Spiritum fandum fadam coniundioncm-' quam in Symbolo communionem fandorum voca raus» icôr’i2^i’ Apoftolusetiamhancvnitatcmdefcribens.-docef» Colo t ‘ig. Ecclefiameifecorpus, varijsmembrisconfians, cuiusca-Eph^4.it. eft Ghrifius, Spiritu fuo omncscrcdcntes in vnutn iph.a.if. noHumhominem condens, viuificans, agens arque fcp Rom.s.ii, uans. Vnitasigiturcorporis,fîngulorûmquc membro-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum

rum cum capitc amp;nbsp;inter fc, vnitas eft Ecclefix : cjucmad-modum amp;nbsp;Auguftinus definiuit contra Donatiftas.

Knitatem Eccteßx Adßtmmum incAdemßdtin ehrt-ßttm^ ^incAritAteergAfiAtres con.

Quia veto ad hanc coniunàioncm, conferuandanx Cc fouendam, vtitur Deus turn fide noftra in Chriftum, per vcrbumEuangelij,perquc etiam Saeramenta, inani-misnoftrisexcitata: tùmnoftracaritate, ciufqucofficijs erga ptoximum : imo vcró etiam, quia hxc manifefta funt veræ communionis fanftorum, amp;nbsp;coniunûionis cum Chrifto.tcftimonia : idcitco confitemut in fumma, vnitatemEccïcfîæ catholic«, in imitate fidci, amp;nbsp;in vinculo dileftionis fraternæ confiftete; hoc cft.vtcandcm _ doftrinam, quam Prophet® amp;nbsp;Apoftoli fcriptam nobis teliquerunt, vera fide amplcftamur omnes, amp;nbsp;puram pu-tam publice profitcamut ; facramenta eadem, quae Chri-ftus inftituit, finccra amp;nbsp;fola rctineamus : difciplinam à Chrifto inftitutam amp;nbsp;mandatamjn qua fraterna dileCtio cxeteetur, amp;falusftattispcccantis quxritur.nonncgli-gamus ; vt denique nos mutuo diligamus, oflficiaque ca-jitatiscxerceamus.

Quibus cnim rebus diuerfi populi in vnum colli-guntutcorpus: ijfdem etiamcos vnitos conferuari, amp;nbsp;in '^nummagisacmagiscoalcfccrccrcdimus Cum itaque £ccieftx colleftio nonfiat, amp;confcructur ptopriccerc-xnunijs, fed SpiiitufanQ;o,ftd vcibo, fed fide, fed carita..

tc,fedobferûantia mandatorum Dei; ijfdem quoq; vni-tatcmeiu$rctincriamp;foucn,nondubitamus; cumApO' ftolus quoque ad£phefîos,vbi dc vnitate£cclcGzagitgt; rpb. 4, ^.eam in hifce rebus confiftcredoccatgt; nulla ceremonia* xumfaólamcntionc.

VnitMtm in ijfdem ceremonjs etfinon vbique firn-gt; ferexpedtt'.vbi tamenobtinet^ibiturbAn-dam non ejfe^.

Interim non negamus, quin vnitas in ipfis ctiat» ceremonijs amp;nbsp;ritibus cuiufque Ecclcfix, quo ad eiu^ fier» per confeientiampoteft, rctinenda fit atque colenda-Duo enim rerum genera funt, in quibus vnitas Ecclefia® eflepoteft: quxin verbo Deitraditxfunt: amp;nbsp;quæ verbo nonfunt expreflxjqualcsfuntexterni multi ritus, amp;cc-remonix Ecclefiafticx. In illis vnitatena vbique amp;nbsp;fett'* pcrnecelTariameffc.crcdimus: in hisautcm,ctfi nont'^ per fe neceflaria, fed pro diuerfitatc locorum,amp;: pro d»» ucrfa temporis ratione, vtile eft, diuerfos habere ritus : y bi tarnen certi aliquid de hifce rebus ad xdificationent £cclefix infiitutum efi atque rcceptum, ibi vnitateiu quoque in huiufeemodi ritibus cuique retinendaniefle, amp;nbsp;ordincs Ecclefiafticos non eifeturbandos, fentitnust /Co./^.^öiuxtarcgulam Apoftoli, Omnia in£cclcfiaordine, de-centeramp;adxdificationem fieridebere : quibusde rebus tpffio.iiS.duis ctiam Auguftini Epiüolas ad lanuarium fcripMS» vcbcmcntcr ptobaraus,atquc amplcólimur^

V' ■quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuw

■ Cum igîtur duplex fit Ecclefiaftica vnitas, vna cf-» fcntialis,eóque perte, vbique amp;nbsp;temper ncceffaria, ac proiude propria Ecclctiæ Catholicæ.- altera accidenta^ ria, amp;pro rationc locotum ac tempotum mutabilis,' eóque patticularium Ecclcfiarum propria ctedimus, nemini licere, ab ilia prioic, vllo tempore, vllifue de cauGs.fccctfioncmfaccrc.quod hoc nihil aliud fit,quam deficcrcàC H «. i s t o ,amp;aDco,Spiritaiquc fanfto rc-nuntiate, amp;fefc à tpto corporc Christi fcparare,quæ omnino vera eft 3c exfccrabilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alteram verb

deferete, adprioremredcundi,illamquc retinendi cau-fa,nonfolùmlicere, fed'etiam ncccffarium cffcculquc, pcfuiafum habcmus : multo verb magis, fi ctiam ritus Hli amp;ceremonix, inquibuscratvnitas, varijseontami-natæ fint fuperftitionibus; maxime autem,fictiam Sa-cratncnta,àChriftoinftituta,fintadulterata,pcnitùfquc àntiquata,ita vt bona confeientia illis participate non poffis ; quid verb, fi ctiam coclcftis veritas ab illis cxfulct, amp;nbsp;eius loco pradicentur ac defendantur dofttinae dx-«noniorumï Quidfi ctiam nc mutusx^uidem ibi con-fiftcrc poffis. fcd_aut veritatem Dei abnegate, mendaeijs verb diabolicisfubfcribcte,autvitam profundere k fan- , guincm, cogatisï

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£cc/e/?4 Romana defecit, non fropterea turn v-

A.poftolicaChriftiEcclcfia,illiusqucvnitatcmabrupiffe iiicatnui:, quia cum c«tibus Romanx Ecclcfixinimpijs

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V a

fuperftit ïonibus amp;nbsp;idololatricis cukibus, communicäic ampliusnolimus: fed veterem dodrinam,cultumamp;dif-ciplinam per vetos Chriftiferuos, Dcibencficioreuoea-tam, fequi malimus : proteftamur coram Deo Sc Angelis eius, totaque in finem vsqj mundi Ecclcfia, infignem in-iuriam non folum nobis, fed et ia ni Spiritui fanâojtottqi veteri Ecclcfiæ fieri.- cùm nihil hacin parte fccerimus» autfaciamus,quodfacere àSpiritufanâoiufii.amp;àPatri-bus cdoóti, atque etiamà Pontificijs ipfisadmoniti, non fuerimus.

\^ctrinl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptimiscauet,nc cum idololatriî»

’ amp;pertinacibusapoftatis,atq;haereticis, inipforumido-Tà. ƒ. to. lolatrijs, amp;nbsp;hætefibus communioncmhabcamus. Ne^ 'Rom.ii.ij fecus docuerunt Pattes (quemadmodum vcl in ipfo df' creto teftes adducuntur) quàm,non folùm,fi quis he-mo, fed etiam, fi qua fit Ecclcfia, quæ fidem tcfpuat,ncc Apoftolicasprædicationisfundamentapoffidcat, inquc

doôtrina Chrifit non permaneat; earn efledelcrcndam, Neque aliam obeaufam à veteribus Patribus cclcbrata femper fuit, quæ turn temporisflorebat,Romana Ecclcfia, amp;nbsp;ca fan£ta, matérque Fccicfiarum vocabatur : nifi quia dodrinam ab Apoftolis acceptam, alijs plcrffquc abcadeficientibus,conftanrcrretinebat. Nunc autem, qualis fit eiusdodrina,qualifuc cultus, amp;nbsp;quantum à veteri, multis in rebusdefecerit: fatisfupérque notum cft. Proindedenuo proteftamur, nos ab Ecclefia præfcnti Romana, difcefilonem non fecifle,nifî verbo Dei coados, atq; vt Dco, id mandanti.obtemperarcmus.-coquc nein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab Ecclefia Catholica amp;nbsp;Apoftolica, am-,,

plius pcrraancrcmus.fed ad cam tandem aliquandotcdi-remus, abhuius corruptiflimx Romans idololatrijs di-feedendum effe, omnino iudicauimus.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecelt/u RomMi nos nonßmplicittr difctßijß :

NonenimabEcclcfiaRomana fimplicitct amp;ino-mnibusdcfccimus: fcdinillis duntaxat rebus, in quibus ipfadcfccit abApoftolica, atqucadcoàfcipfa, veteti Sc pura Ecclcfia; neque alio difceffimus animo, quam vt, fi corre£ta,ad priotemEcclcfiæformamtedeat.nosquo-que ad illam rcucttamut,ôc communionem cum illa, in fuis porro ccetibus habeamus. Quod vt tandem fiat.toto animo Dominum Icfum prccamur.Quid cnim pio cuiq; optatius: quam vt vbiperbaptifmumrenatifumus, ibi — etiam infinem vfque viuamus ? modo in Domino.

Ego Hier. Zanchius, cum tota mea famiiia,tefta-tum hoc Yolo toti Ecclefiæ Chrifti, inomnem xterni-tatem.

CitholicAm quidem Eccleßum errAretotAmnon^er-mittt'ßngulai vero pArticulArts errArc

Crcdimusvcro.amp;agnofcimus.EcclefiamhancCa--tholicam, qualem fupra defcripfimus, itategiaSpiritu Chrifti, vt cam totam fimul erratenunquamfmat; quia femper inaiiquibuspiisfetuat lucem veritatis. Sc per co-lum.minifterium putam rctinet in finem vfque mun-dijScadpofteros ptopagn. Quo pcttincre nondubita-naus, quodPaulus dixit,Eccleüam columnam effe Sc fir. » Tirn.^.if, y i

mamcntum vcriratis, quia extra Eeelefiam nulh cil veritas, in Ecclefia autem perpetuo feruarur ; cum peraliquis cœtus,inagnus vcl paruus, reperiatur, in qu^^ refonct verbum veritatis., Cctcrùm de particularibus quibû'queEcclefijs, qux fempef mixt« funt bonis amp;nbsp;ma-lis,!ongcaliameflcrationcm,didicimus. Primùm enim» In his coctibus aut purum Dei verbum prædicatur: aut cum ipfo, mcndacia ctiam docentur. Nam vbi plane nullum eft verbi minifterium, ibiEcclefiamnullant agnofeimus. Siitâquevnàcum veritate,falfactiam dot gmatadoccantur; quomodoccetus illc errarenon pof Ic dicendus fucrit, cum manifeftè erret? Si autem purum Dei verbum doceatur, hypocritac ccrtcrcprobi,qui non credunt, femper errant, cum veritatis lucem rei/' ciant, amp;in tenebrisambulent,horum autem femper nia-iorfercvbique numerus eft; pios verb, licet nunquafua Chrifto ita finantur errare, vt in crrorc perfeuerent)*^ pereant; dicentecodemChrifto,ElcaosncpcrmirâcU' la quidem amp;nbsp;prodigia Antichrifti fcduci pofte, neiup® in finem vfquc,ad cxitium ; errare tarnen pofte, ttunßu-Gil.t, n. guloslcorfum,tiimmultos{imulcoados,idqucnonfo-à'G nbsp;nbsp;nbsp;Jùm in moribus, fed ctiam in dodrinafidei, hiftoria:tani

» Cor. i.n. facras, quàm Ecclefiafticac, amp;. qux contigerunt pijsctiaiu ^tlat li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifeopis, coriimque Ecclefijs in Oriente amp;

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confirmutiofuftr'iorùr'ittentu.

Petrus certe errauit Antiochi«, amp;nbsp;multi inCu^ rinthiaca, amp;nbsp;quàm plurimi in Ecclefijs Galatix, fcdudgt; âPfcudapoftolis, turpiftimc ertatunt: quanquanjou” ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itaffUJ- J

îfâiïiuîtopoftâb erroribus per Apoftolum reuocatï fu-' crunt. Dauid qaoque docct, ipfas ctiam oucs Chriftt pj-,, errarepoffe, cum dixit, Errauificutouis,qua:pcrtjt. Et quorfumminifteriumvcrbiinEcclefia,pijs',omnibus nc-teffarium : fi errare non poffint ? Cum finguli igitut ctiampijinaliquaparticulariEcclcfia, caque vcraamp;pu-ra, fapc errarint- amp;fubinde errent ; hypocritæ verb nun-quam vera fide donentur, quarcâc fa plant: quomodo devUa patticulari Ecclcfia dici poteft, eam errare non ‘ 'polfe? ld’verb multb minus affirmare queas de illis, à» quibusexfulat veritas, Sc in quibusobtinent mendacia^ jpfAquciniquitas, SeCimmerixtenebræ. Certè,quxta-IcsfuntjVeræ ChriftiEcclefiæ effe nonpoffunt; fiEccle-fii cft columna amp;nbsp;firmamentum veritatis: Itâque con-'^’”’-^'

cludimusjvnumquemqueparticularem gtcgcm, Sc fin-gulas eius oues, eatenus errare non poffe, quatenus duQæ à Spititu fanfto, voeem fui paftoiis, C h «. i s t i, au-diuntfolam : fimulacvcrb definunthunc audire, amp;a»

lienorum vocibus aures praebent, ftatim eas non polfc aliud, quamerrare. Quia verb, infummactiam omnium Ecclcfiarum diffipatione aliquos fibi feruat Deus, quos rctinet in veritate, amp;nbsp;per quorum minifteriumil-lamdenub propagate vult infinem vfquc mundi; idcit-cbconfitcmur,nunquam totam fimul CatholkamEo* lt;lefumcErarc petmitti,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falntem^

? Hlncctïaittconfcqucterintclligimusjamp;ctedimus, bancEcclefiam Catholicam ita folam cfTefanaam , amp;nbsp;ïeruaii*. vt extra cam milla fit fanàitas, nulla falus -:

cum ctiaminhacfola ita fulgcat veritas, fine qua falu* neminieontingitjVt extra cam nuliafit:amp;cumdcniqj nô nifi corpus Chriftiferuaripofiit. Nemoenimafeenditin cœlum,nifî qui defeendit decœlo, Filius hominis,qui cftin cœlo: totus fcilicct Filius hominis, cum toto fuo 2Pet.24. corpore, quod eft Ecclefia : vt non immeritö Petrus Ec* clefiamcomparaueritarcæNohæ, in quafola feruatuffl Gen.^.Zi. fuit humanum genus, amp;nbsp;extra quam quicunque repetti fucrunt, aquis diluuij perijlfe leguntur. Sed quod de to-ta Ecclefia, tanquam certiftimura, confitemur.- hoc de fingulisparticularibuseoncedercnequimus : nempe, vt dicamus, in folaEcclefia hacvel ilia, Romana vclCon* ftantinopolitana, veritatem amp;nbsp;falutem vigerc; ita vt cxrtaeamnullafitfalus:acproindcabilladifccdi nopol-fe,quindcferaturveritas,falus,Chriftus. Poteft cnitnEc* clefia aliqua ita efle comparata ; vt nifi ab illius commU' nionedifeedas, partem amp;communionem cum catbo^' ca, amp;nbsp;cum capite cius, habere nequeas.

Confitemur infupcr, Ecclefiam hanc CatholicaiW» quia catholica eft, idcirconulliscertislocis, autperfo-nis, amp;nbsp;gentibus alligatam efle ; vt, frquis velit de hac EC' clefia efle, huic vel Romam, vcl V V itteberga m fefe coti-ferre, aut ab illarum Ecclefiarum, Pontificum, amp;nbsp;Mini-ftrorum autoritäre pendere,neceflum fit : quando vbiqf locorum Chriftus eft, amp;nbsp;vbique verbum audiri, fymbolo Baptifmatisobfignari, præccpta Chrifti fcruari,amp;coni' munio cum Sandisomnibus haberi poteft. Vbicunqut autemhsclocumhabent,ibiEcclefiacft; vt meritodâ;

mnatî fucrîntDonatiftz, quod in Africa tantum, amp;nbsp;qui-dem nonintota,fedinquadamduntaxatcius pane, vbi jiimirumipfihabitant. EcclcfiamChrifti concluferint, ibique tantum eiTc.docucrint: nec minusimmeritoda. innandi illi fint, qui nullas cxtciorum Eeelefias pro veria Ecclefijs habent. fedeasduntaxat, qux ex fuae gcntis hogt; BQiaibuscouitaat.

Crcdimusdcniquc, Ecclcfiam hanc partim effete-.■era vifibilcm, partim etiam inuifibilcm,fed diuerfis rc-fpcâibus: vifibilem quidem, quatenus confiât ex ho-xninibus, verbum Dei vifibilitcrtraftantibus ôc audicn-tibus, Sacramenta adminiftrantibus Sc percipientibus, Deumnonfolumpriuatim,fcd etiam publice inuocan-tibus, officia dcniquccaritatis ergaproximum cxcrcen-tibus, amp;nbsp;tota vitafua Deum glorificantibus: quz certs przftari non porfunt, quinfcnfibuspercipiantur. Ac fi plane inuifibiliscffjt.difcerniafjmagogisimpiorumqut poflet? Kurlus.lnuifibilem etiam efle dicimus : primù m, quia, mixtos cumhabcat per multoshypocritas, externa omnia, quas 5c clefti,przftantcs:quinamfint elcdi, (ex hisautem foils confiât Ecclcfia) certo à nobis cognofci non poteft,fed à folo Deo,iuxta illud, Nouit Dominus, zTi.i.ffi , (folus) qui fint fui.quopertinetamp;illud Apoftoli,Non, Roma.it quiinmanifeftoludæuseft,isludæuseft;fedquiinoccul. ^9*

9 to. Deindc.quia, ad externam etiam faciem quod atti. J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;net,cum Temper calamitatibus prematur in mundo Ec-

,{ elefia; nonnunquam Uaimminuitur fidem Chrifti pro-„ ûtcnüamaumecus, Scincas angufiiasChrifiianxEccle-li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

fixomnesrcdiguntat, vt nulla plane am'pliùs rupereflc videatur.- ncmpc, cùm nullus amplius apparcat publi-ciis cœtus, in quo nomen Deiinuocctur ; quemadmo« dam fæpc contigifle, turnlacræ,rumEcclefiafticæ hißo-riæluculentiflîmc Sc copiofilTimè docent; cùm tarnen certum fit Deum fcmperaliquamfibi Ecclcfiam in terri* Mit i613 fcruarc;diccnte Domino, Et portae inferorum non ptat-Matt.2S. ualebuntaduerfuseam; jtera,Ecccegovobifeum fan» vfqjadconfummatipncmfeculi; idquodamp;nosinSyifl-bolô cum tota Ecclcfia confîtcmur,dicentes. Credo fan* âam Ecclcfiam Catholicam, ab initio fcilicct, femp«* fuifle,efle, amp;futuram eflein fincm vfquc mundi, in ipigt;* etiani terris. Propne enira fempcr credimus, quae ndn fempcr videmus. Hæcnoftraeft, dcEcclefia'Militaoi* confclTiozQuid fit .-Quidà triumphantcdiffératrQu^'* fæpeàfcdiuerfa^Quomodocxmultisparticularibusv”* cöftet Catholica ; Q-nbus notis vera à falfisdifccrni

Qu?lisEpifcoporQfucceffio; qualifucconfcnfuJ''^* ram acmonftret Ecclcfiam : Quod non propter quairquot;^** difftrenriam in ipfa ctiam dodrina vnitasEcclcfix rumpenda: Quid nomine vnitatis Ecclcfiafticae gendumfit;amp;. quibus inrebus confiftat.-quantiitem * ficienda: Quatenusetiam erratepolfit, amp;nbsp;quatenus^*^ pofl'ir:amp;quomodo extra Ecclcfiam nulla fitfalus: denique qua tenus vifibilis fit amp;quatcnusin- ,p.: uifibiiis. Reftat,vtnuncdcciusg^^-

Credimus, ficut per Chtiftum omnia fada funt, Co/B.z.rx.' j confiftunt, reguntur; fie ab codem, tanquam Eeelefix J antorc,rcgc, capitc,Ecclcfîamipfam,quæeftregnum amp;nbsp;j.corpus i P fl us, peculiarirationc, quàm reliqua omnia, agubernari'. dicente AngelodcChrifto,amp;regnabitindo-nao lacob in æternum ; amp;nbsp;Apoftolo, Eum, vt Filium, jdomuifuæpræc(fc,hancverôdomumnoseflc,idcft,Ec- , , clefiam : amp;nbsp;alibi, Eum cffc caput Ecclcfi«, amp;darc falu-..tçm corpori.

$11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IL

■« Chrißum idminißrAre Ecclefumpartimptrßipßtm^Ar- , 'tim ceoptrAnysßbtAjßtmtif.

Dupliccm autcm nouimus gubernationcm, qua. quot;Chriftus fuam regit Ecclefiamvnam, qua ipfe per fcfc amp;nbsp;per fuum Spiritum, fine vllo hominum minifterio interne in animls credcntiura rcgnat, opcriturque amp;nbsp;Phil.2.13', veile Sc perficcre, adeöquc omnia in omnibus: nófque Bphe.1,23, agit ad bonum, óctuetur àmalocontraSatanamjmun-düm, hoftes omnes. Alteram, qua ita ipfe adminiftrat* ^.Ecclefiam: vt aliorumquoque, cùm Angelorum, turn maxime hominum opera amp;nbsp;miniftetio, adfalutemEc-ciefiat vtinondcdignctux ; de Angelis diçcntc Apoftolo»

EoscfleadminiftratoriosSpititus,in miniftcriummifl*ot propter cos, qui haereditatem capiunt falutis:debomi^ »Cr./j.^nibus veto codem dicente, MiniftriDcifumus, perquol credidiftis. Quemadmodum cnim ca put in hominc itgt; pcrfe,vi mentis, qujc maxime in ipfo viget Sc operator» totumregit corpus, vttamcn fingulorum ctiam mens' brorum opera adtotius corporis falutetn vtatur: fie SC Chriftus, caput Eeelefiæ, incius gubernationcfc gerit» idque non fuaipfiuscaufa, autquod opushabcat mini* ftcrionoftro, fed propter noftram ncccffitatem, multi* pliccmquc vtilitatem.atqucctiain honorem facie.

. Interim agnofeimus diferinsen inter miniftcriuiö Ängclorum amp;hominum: quod illinequcad doccnduH* kiEcclefîa, nequead facramenta adminiftranda, feda^ alia officia amp;cicnda » eiquefcrè inuißbilia, amp;nbsp;quod etiamfcmpcrautordinaric.ncqucadorancs.fcdquand«’^ fltadquos vifum fueritDomino,mittanturihominu«’* veto minid^erium amp;nbsp;confpicuum cffi Sc perpetuum» adomnespcrtinct«

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conßltißimißtri, quo J Angeli non Jtceitntin Ee-

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cltfiA, fid homines.

Confultiffimc autem Sc fapientiffimc fieri à DcOy intenigimus,quodnonpcrAngclos,fcdpcrhomincsdo-ccat in Ecclcfia Chriftus: turn quia libcntius finimusnoi ànofttifîmilibus familiaritet inftitui.quam à longèdif* fimilis naturae fpirinbus,cu» iafialitanaaicltatc»docrtgt; ‘ . nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuR

tùn quia facilius à Satana, menticnte fe mifTuon cCTcà Deo, icquc in Angclum lucis transfigurante, dccipi po£lt; fcmus : qux ctiam duc caufc funt.noftro quidem iudicio non poftremc, cur Fi lius Dei fa élurus officium Doftoris inEcclcfu, fieri voluit homo, amp;nbsp;frater noftcr.ac familia-ris, perque omnia fimilis, excepto pcccato : quo illud pertinet, Annuntiabo nomen tuum fratribus meis, in Ktb.2.rt, medio Eccicfic laudabotc; amp;nbsp;illud, Nou iffimè locutus Hrtr. aa cftnobisinFilio,ncmpc, iamhominc faQ^o, ócfamilia-titer in Ecclcfia agente,

Hofftinum duepdttßimum effigenerii, quorum mtfiißert» uiEccleß^^ubernAtionem équot; frotcciiouem vtiturChrißtu,

Etfi verb nullum eft in toto hoc magno Eccicfic corpore membrum,quo Chriftus ad aliquam alioium membrorum, eóque amp;nbsp;ad totius corporis vtilitatem, t Ctr.t2, quemadmodumPaulus docet, non vtatut : duo interim prxeipua fatemur eflehominum genera, quorum opera ac minifierio ad Ecclefic gubernationem amp;. con(cruagt; tionem vti folet:;Doä:orcs feilicet inprimis, aliófq; verbi,facramentorum,aliarumqucrcrum Ecclcfiafticarum adminiftros : amp;nbsp;deinde pios Principes ac Magifttatus, quorum tarnen miniftcria non confundimus,fcd non fo. lùm diftinda. vcrùm ctiadiuerfiffimacffc,agnofcimus: inter quasdiffetcntiascaquoqucnon eft pofttcma,quod Doftorumquidcrofctrpetncccffarium eft Eccicfic mi-nifteriUjMagiftratuum autëpoliticotumnonita,quan-doilliscatcrc nunquam potuit,iftisautcmfepecaruit, amp;caictepotcft Ecclefia.

i VI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

lt;^cmadmodutn vcro fûmtna pietatis Chriftian* tribus in rebus conGftit, in fide in Chriftum .-in perpétua pœnircntia,hoc cft, in noftr« carnis, noftrorùmq; vitio-rummortificationc,ac Spiritus viuificationc:«5cdcniqup in caritatc erga proximum ; fie ctiam, très prxcipuasECr clefiaftici minifteri j partes efle,nouinius. Primuin,doçç; te, vcrbdmq; EuangeliJ prxdicarc, ac fimul etiam facta-meta adminifirare.amp;publiCafacrificia laudisDeooffci' rc,per lefum Chriftum; Deinde, inuigilaregregi,Jcui.àa^gt; mores obfcruarc, vitijs corrigendis incumbere^ èc curare s«w. 12, t. nbsp;nbsp;quifquc,tanquam verusfacerdos,(eipfum ofFcrat Dcf»

boftiam viuam, fandam, Deo placentem: amp;deniqaf curam pauperum fufeipere, ac,nc quid cuipiam défit,diligenter operam dare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

VII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j

Juxt A tres miaiflerij EetltfiAflici fortes, tres etùm miitißrorum Eeäefiaßicorum ardines (onßitui,

Ita,iuxta has tresminifterijEcclefiaftici, dequibi^ modo diximus,partes,videinus ctiam, in facris literisiu-ftitutosfuifle à Domino tres cumprimis Miniftroruiö ■Ecclefiafticorumordincs; quorum primus inijspotiiu-mum verfatur, quz adfidem in Chriftum cxcitandam fouendam pertinent :qualcsfuntDodorcs,Paftoréfquç» qui adminiftrant Verbum amp;nbsp;Sacra men ta in cœtufido hum ; alter in ijs,qux pcculiaritctad pocnitentiaminftl-tribuscxcitandam inftitutafant;qualcsfunt Prcibytcrb

« -lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cenfo;

Ccnforcsmorum,quicuMmdifcjplinx fufcipiunt, atqj vt quifq; Chriftianè amp;fanâè viuat,ad gloriam Dei, amp;nbsp;ad Ëcclcfiæ sedißcationcm, quanta poflunt diligentia, curant ; de quibus cum alibi Apoftolus,tùm maxime adTi- ' mothcum: fie locum ilium cxplicantc Ambrofio, amp;'?• optimisquibufqj interpretibus: tertius vetoca præcipuè Iradat.quæ caritatis propria eflevidentur;vt,curam pau-perum fufcipereamp;ægrotorum, quales lunt Diaconi,dc ïluibusAa.ô.amp;alibifæpc a pud Paulum.

KMinißrortim alioitjfi grdinarios amp;ftrpetuos:alios ex~ ZibiV'' traordtnemiamp;adtemfusiiocAri.

■jOsQ Miniftrorumporro Ecclefiàfticorum.corûpræfcr-«im, qui verbum pracdicarcdcbcnt, totiùfq;Ecclcfiæcu-ram fufcipcrc,duo nouimus cum priinis cfle genera ; vnu coiü.quosfibi DominusIcfusordinariè affumit coope-tarios,incolligenda,doccnda.rcgcndaq;fuaEcclefia.-ac proindc,quos etia perpetuos in hoe vult cfle officio, qui amp;.Ordinarijminiftrivocarifolent.quslcs fucrunt in Ec-clcfiavercrisTcftamentiPontificesacLcuitæ amp;innouo Teftamento Dodores funt amp;nbsp;Paftores. Altcrum eft co-rum,quosidcm Dominus extra ordinemexcitât, vocat, mittitqiinEcclcfiaivtordinarijsfuum ncgligcntibusof-ficiû,Ecclcfiâmq; perdentibus,ipfi amp;nbsp;illos redigant in or^ dinem,amp; Eccicfiam ad priftinü ftarum rcuocent atq; fer-“uent:qua!esfucrûtinvetcriTcftamcntoProphçtæ,cx a-ljisetiam,prxtcrLcuiticam,tribubus, excitati: amp;nbsp;qualcs in npuo fucrunt Apoftoli,Prophetæ,amp;Euangeliflç.quo$ ï^pminuspeculiaritcrfibi dclcgit, vt,cumiamomnia v-locorum eflentperdita, tàm inter llraëlitas, quam ifltcr genres, pet horuiu minifterium fibiEcclcfias vbiq;

«*• »E ECCLESIAE MILTT ANTI« colligeret, infticucrct, fcruaret. In horum ctiam, cxti* ordincm vocatorum numero^, multos noftro tcinpogt;^® hecoicos,fortefque viros, amp;nbsp;veros Dei feruos, collocate - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non dubitamus : qui rebus iam defpera tis,à Spiritu Cbri-

■ fti excitati fuerunt, vt fefe Catholic« Apoftafi« opponc-rent:amp;priftinamdoürinam,cultum,difciplinam,in^^ clefiamquafi poftliminioreuocarent: idqucinuitisfrcn* dentibus. renitentibufquc ordinär!js Epifcopis, K.cggt;' bus, potentiÛimifque Principibus, totóquc mundoXlt;^ frullrà.

Plurcsautcm miniftrorum verbi ordincs, à Cbrift^ SnEcclcfiainftitutos,non agnofeimus, quam quo$Aplt;^ ftolusinEpKtolaad Ephefios expreffit: Apoftolos, FtO* phetas, Euangeliftas, Paftores,Doftorcs: quorum priores nullis certislocisaddiftoscfîevoluit, fed mod® hîc, modo illic,aut EGcIefiasfibi colligcredcplantaff» quemadmodum fecerunt Apoftoli : aut ab Apoftolb planta tas irrigate, foucre amp;nbsp;confirmare,vti Prophet« ft* ccrunt amp;nbsp;Euangclifl« : quos propterca ctiam non opof* fuit perpetuos: duos verb poftcriorcs voluit certi* Ecclcfijsrcgcndisamp;conferuandiseonfecrari.Paftorcsnl' tTm.3.2. mirum amp;nbsp;Doclores, idqueinfinemvfquemundi.-qi’O* Ttt.1.7. idcoctiam ordinarios amp;. perpetuos miniftros appellate ^p^J“*‘'^‘folcmus. Nam,quódmcntionem fæpefaciantApofto iiEpifcoporum,Prtftgt;yterorû, ôtCatcchiftatii,earcsno» Tir. t. vQsminiftrorûvcrbiordincsnonconftituit:quoniâ qa* /«•j.u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijdcmctiam nomineEpifeoporum ïempcr.fç^

Apoftolus Petrus fefe vocat prefbyterum: Catechifta-lum autem officium faccrc foliti fucrunt, non folùm Pa-ftorcs ôc Dodores, vciùm ctiam Apoftoli ipfî amp;Euan-geJift»,

Cctcrura.fvt illis omiffis,quorum minifteriû tcm-porarium cfle debuit, amp;nbsp;quos extra ordincm nonnun-quam vocari, diximus, de ordinarijs tantum amp;nbsp;perpetuis verbidicamustametfi horumduos tantùmordines à ChriftodatosfuifîeEcclefiæ, apud Apoftolum legimus, ^f^*'*-* Paftorum fcilicet.vt diàum cft,amp; Dodorum,quorum hitantùra docebant, illivcro Sacramenta etiam admi-niftrabantjdifciplinæ præerant, amp;nbsp;Ecclefiam regebant : Interea tarnen non improbamus Patres, quodiuxta va-riam, tùm verbi difpcnfandi, tùm regendæ Ecclcfia: ra-tionem,variosquoqueordinesminiftrorumnaultiplica. rint; quandoid eis liberum fuit,fîcut amp;nbsp;nobis: amp;nbsp;quando conftat, id ab Ulis fuilfe fadum honeftisde caufis,ador-dinem,addecorum,amp;adædificationcmEcclefiæ,proc0 tempore, pertinentibus.

Conßrmatio tiufdemfententu, cum explicit tone iliqutt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ '

Nouimus enim.Dcum noftrum Deum cfle ordinis, nonconfurionis.amp;EcclcGamfcruariordine.perdiautcm

; qua de caufa multos Ctiam Sc diuerfos, non folùm uluainlû:aèlc,verùm ctiam póft in Ecclcfia, cxlu-

DÊ ECCtESIAE MILITANTIS dæisamp;gcntibuscollcâ:a,miniftrorum ordincs inftimit i(.candcin ctiam obcaufamliberum reliquit Ecclcfijs,v^: pluresaddetent, vel nonadderent, modöidadzdifica-tionem fieret. Ergo quód, cum prius omnes verbi miniftrbtùmPaftores, tùmEpifcopi, tùm Preihyteri ex «quoappellarcntur,a;qualisctiam cum effent autorita-tisgt; poftea vnuscœperit alijs omnibus præfici coMcgis» quaaquam non vt Dominus, fed tSquam Rcólor in Aca-dcmiareliquis collegis,amp; huicinprimiscura totiusEc-Icfîæcommiffa fuerit, cóquc amp;nbsp;kout quandam i» folusEpifcopi amp;Paftorisnomincappcllari confuetierit» rcliquis Symmyftis nomine Preibyterorum contentis, ita vt in vnaquaque ciuitate vnus tantùm eoeperit cfTc Epifcopus, amp;nbsp;multi prefbyteri: hoe minimèimprobari poffejudicamus. Q^aderc,Hicronymi,cumalibi,tùm in Epiftola ad Euagrium, in commentaries Epiftol« ad Titum cap. to. narratio amp;fentëtianobisprobatur,di’' centis.' totumhocmagisexconfucrudine, quàmcxDO' minicæ difpolitionis ventate profcüum effe: vt diflefl-Honum plantaria tollcrentur óèfchifmatum. Hacfancra-tione qua; ctiam de Arcbiepifcopis, imö amp;nbsp;de quatuor Patriarchis, ante ipfum etiam Concilium Nicenum,crc-atis,conflitutafucrunt, cxcufari,defendiquepoffc, fefl-timus : quanquam omnia fucceffu porto temporis ad fummam tyrannidem atque ambitionem deduda fue^ runt. Qixæ caufa eft, cur, quo propius acceditur, in ijs ctiam ordinibusmininrorum,adfimplicitatcm Apofto-licam;cómagisctiam nobisprobetur:atque, vtvbique accedatur,dandam effe opcram, iudicemus,

Cctcrùm.quod vnus.tanquam caput, omnibus,pct vniuerfum terrarum orbé.Ecclefi js præfici,iûfquc amp;nbsp;plc-nitudinem, vt vocant,potcftatisinomncshabcredcbc-at ; illud demum non folùm non polTumus probarc, fed. contra non poffumus non exfccrari : multo verb magiSafi illud fibiiure diuino deberi.contendat.

Et amplcftimur diftum Gregorij primi ad Mauri-ciumlmperatorcm: QuifevniuerfalemSacerdotcmvo-cat,autvocaridefidctat.- hunc contra ftatuta Euangcli- gtfl.ep.it,' ca,amp;coBtraCanonum décréta,nomenfibivfurpatc -. amp;nbsp;prxcurteie Antichriftum,

Credimusetiam,advcram,falutarémqjEcclcfîçgu-bernationê pertinerc ; vt non quifque, vel fefc obtiudcns, vclabalijsmiffus,adminiftcriûadmittatuc.fedvt,quimu nifteriofunfturuseft.decopriuscognofcatur, an à Deo, fcuacapiteEcclefis,Chrifto,adEcclcfiafticafunftionem. vocetur ac mittatur,nec neamp;deinde,ab ipfa Ecclcfia,légitima ratlone eligaturamp;ordinetur,diccntc Apoftolo, Nemo Gbi affumit hunc honorem, fed qui vocatur à DeOjGcut Aharon,amp;c.

Credimusautem, eosàChtiftoadminifteriumvo-cari,quos ipfe ad illud obeundum idoncosfccit ; illosau-temeffe idoneos faftos, quos prxtet voluntatemregni Egt;ci ptomouendi, amp;nbsp;fanda vita Deum glorificandi, fan« ctianado£ttinxlt;ognitionc,eàmqucpopulis adfalutciA

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y a

proponendi facultatc donauit : qucmadmoduin jrT/wj.2.ftolus cùm alibi, tùm ad Timothcum amp;nbsp;ad Tirum lit. 1,6, cuit. Quosenimcligitacvocatâdaliquamfunâioncgt;* Deus: cosetiamdonisadeandcmneceflarijsomar:coiô rc ipfa magis, quàm verbis nos vocct. Acproindc,q^* non tenentfanam Euangelijdoârinam,nequccam pO' pulos docenr, fed potiùs contrariam: cos, fiucfua fpont® currant,fiucabhominibus,ordinariam etiam mitten^* autoritärem habentibus, mifll veniant ; pro miniftris ti' mcn,à Chrifto vocatis, minime agnofeimus; ac propi^' rca neque etiam audiendos efle, fentimus.- dicentelo rI»Â4,/ff..hannc: Siquis venir ad vos, (ncmpc,fiucfpontc,fiiJ5 xmlltusà quibufuis hominibus) amp;non adfcrt banc doôlt*' nam,nolitccumrcciperc,nccAue eidixcritis:Dcoquo-que apudrcrcmiam,quinamàfemittantur, amp;nbsp;qui non ttre.23.11. mittanturProphetXjhisvcrbisdcfcribente, Curreban5 amp;egononmittcbameos : prophetabant, amp;cgonongt; quebar adeos- Prius enim membrum pofteriori exp^'* cans,docuir,eos à fenon mit ri, qui non loquuntu t ex ofî Dei: ôccontrà, qui verbum Deiadferuns, eos àfemitti’ Et rationem huiufcerci non ignoramus. Cum cnimmi* ifh,4^,12. niftrimitrantiirà DeoadædificationemEGclefia:,huni2-nis autem doûrinis potiuseuertatur, amp;foloDeivcrtgt;o ædificetur: certèa Dcononmittuntur,quivc£buûino» adfcrunt Del.

Cùmvcrôomncsvcriminiftrl Chrifto vocentur: credimus, cum vocarc hominesad minifteriumduplici lationc; nempe, aut ixnmedi^è per fe £blum ; aut médiat«;

(Hate per ipfosctiam homines,id eft, pct Ecclcfiam, eóq; Gakt./, t, minus vnos, quàm altcros, efle audicndoSiamp; pro ve

Gum|vcrÓ Chriftus, quosipfe vocat, cosctiam,o-roncsidoncosfaciendo.àfemittideclaref.tùm maxime, id praeftat in iis,quos per fe immediate, pérque fuum Spi-ritum, amp;nbsp;extraordincm vocat ac mittit. Eos cnim pecu-liaribus amp;nbsp;cxccllentibus donis, atque in ptimis magna. Spiritus fanfti copia ; ardenti zelo glorix Dei; fingulari V erbi Dei, quod adferunt, cognition«; vt ilique amp;nbsp;perfpi-cua docendi rationc: adeóquc amp;nbsp;felici fucceffu laborum ütorum liberaliter donate folitus eft ; quo ScEcclefias ci-tius atque cfficacius ad piiftinam, hoc eft, ad Apoftoli-cam formam reuocent ; amp;nbsp;Ecclefi js faciliùs certiùfquc légitima diuinâquc ipforum vocatio innotefcat^Omnes enim,quosChriftusdatEcclcfijs miniftros,adcarumæ-dificationemdatxvtfaciléhincconcludcre liccat,quo-rumoperaxdificatiEcclcfiasvidcmus: eos àChtiftovo-catosfuiffc,eorû.mqucminift£rium diuinum cffeatque kgitimum».

^5 ƒ extm ordintm, à'perfiiffum mitùt Chrißui mi-nißros : horum 'vocationemnon[imper wirAiK^ lisconßrmari.Aut^'vt conßrmeturt

ïîcquc cnîm credîmus, ad huius generis mîniftro^ nimvoc«ionem,miaifteïiûmq;confitm3ndumfcmpet

miflionem miraculis fuifle confirmatam, legamus: Spiritu duntaxat Dei, amp;nbsp;zclogloriæ cius, quo flagrabant» amp;nbsp;vcritateinprimis verbidiuintquod non fine fandoru» id eft, cledorum in Ecclefia, inftauratione prædicabant: quando contrànonnulli ctiam Pfeudoprophctac figna^^ portcntaediderunt: idquodóc dc Antichrifto fururuifl 2Tlie.2.^. prædixit Apoftolus, amp;nbsp;antccum Chriftus: quos tatneo W4K.24. qaia verbumDcinonadferebant.fed mendacia,vtq;po^ dcosalicnosirctur, populumadhortabanrur.audirino-luit nee vult £)QgQ^n^s; jmövt ctiam lapidibus obruan-tur, mandauit.

Chrißtliferminißros extra ordtnem mi/ßs injlnur it Eccleßai : eat veraseße Ecclefiai -.eoj^ tbt légitima eße mini' ßeriam,amp; Legitim am 'vocandt ordinandtjj mi-nißros,aat or it at em.

Cumverohæcita fehabeantdc miniftris,extract* dinem vocatisà Chrifto:credimus ctiam,quas horuop^' ra amp;nbsp;minifterio inftaurat, amp;nbsp;féliciter reformat Ecclcfia’» ïcftitutaverædoâ:rinçprædicatiohc,legitimafacramcC' torû adminiftratione,cultiiq;abidololatrijs amp;fupcrfti-tionibus purgato,reuocata item, quoad cius fieri pote^» vera difciplinae cationc.côq; amp;. cû Apoftolis communio-ne : has cfle verasChrifti Ecckfias^ ac proindc cas habetc autoritäre, miniftrosporró legitime vocâdiamp;ordinâdi*. cóqjitafucceflronem miniftrorum apud fc continuandb vt dubitarï non poflrt amplius,quin i bi miniftri minifttj® legitime fucccdant,verrquc fint ordinarij Ecclcfixmint-ftri : tam diunimirü, dum fimal cum pcrfonali,vt vocat, fuçcclfionc, in ipfaquoqucfanas dodrinz prxdicationc fuc,cedunt,ncq;perûûunt.

Nouimus enim,ficut,vbi dodrinatantùm.finc c-tiam continuataEpifcoporu, iam inde ab initio, fuccef-fionc,dcinonftranpoteft,ibiamp;Ecclcfiavcracft,amp;verum etiamaelegitimum habetur minifterium; fie contra,vbi perfonalis tantutn fucceflio iaftatur, fed doiirinae vere Chriftianæpuritascxfulat, ibi nullum effe minifterium lcgitimum.qnâdo,ficutEcclcfia,ficctiamEcclefiafticû minifterium nonperfonis,fed vcrboDeialligatum eft.

y-AutoritAtemminiflrorunntdeAtAntumextendi,iiido[tt» ettam ipß vocutißtnt À Chrißo^

Credimus etiam,Icgitimis miniftris magnam effe à Chrifto datam autoritärem,ad eanimiru, ad quœetiamj^^^ vocàtifuntgt;prxftanda:adptædicandumEuangclium:ad,cgy fatras literas iuxta fidei analogiam interpretandas ; adncl,, 6.1. Catechizandum .ad docendos populos,quae fit voluntasG^U. 6,6. Del; adarguendumamp;increpandum tarn magnosquam'Ti. j,2o. paruos:adremittêda,rctincndâq;(minifterialitcr)pecGa.^Ti»j.4.2 ta : ad ligandum, (impœnitentes) amp;nbsp;ad foluendum, (refi-'“^-^®-^?-pifeentes) ad facramenta item,qux Chtiftusinftituit, iuxta rationemabeotraditam,adminifttanda-. addilci-j^,^'^*''^-plinäexptxfcripto Chrifti, per Apoftolumetiacxplica-^^.^j, ' to,cxercendam.-adcadeniqjetiam omnia,qua,licet ex. Munb. i». pteffa non fint in facris literis,pertinent tarnen ad ot is.amp;c. dincra,amp;ad decorum,faciuntque ad ædificationem,non'C‘»'J. 4-auteru ad deftruàionem, iuxta rcgulam generalem ab , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolo

17« DE ECCLESIAE MILITANTIS j^poftolo tradifam, Omnia in Ecclefia fieri dcberc ordi-ne,decentcr,amp;adædificationcm. Ncquc enira vltrafi' ncs verbi Dei extendi,aut in aliumfincm.quàm ad Eccle-fiæædificationem, traditamefleminiflris vllam autoritärem, credimus; Acproindepernegamus,vllumEpi« fcopum,autetiamomnesfimul, autoritärem habere a-liquid contra feripturas ftatuendi.: aliquid illis addendi vcl detrahendi, vel in illis immutandi : mandata Deidi-fpenfandi ; nouos fidei articulos condendi: noua facra-mentaioftituendi: nouos cultus inEcclcfiaminducen-di; Icgcs, quæobftringantconfeientias, quæueautorita-tclcgidiuina6cxæquentur,fercndi.- inEcclefia amp;nbsp;fidebu confcientijsdominanditquæDeus conccfllt, liberâqu® cflevoluit,prohibendi: aut denique aliquid, tanquam ad falutem neceffarium, extra verbum Dei mandandi ' quando netota quidem Ecclefia hanc haberc autorité' tem, vcrèdicipoteft.

Intérim non diffitemur,Epifcopos,qui fimulctiaOi Principes funt, præter autoritärem Ecclefiafticam» l'’* ctiam habereiura politica, fecu]aféfquepotcftatcs,qu^' admodumamp;reliquihabent Ptincipes.-iusimperandifc-cularia: ius gladij : nonnullos ius cligendi, confirman-diq;Reges amp;nbsp;Imperatores: aliâquepolitica conftitufO' di amp;nbsp;adminiftrandi:fubditófquc fibi populos,adobcdi-entiam fibipræfiandam,cogcndi.- Aeproinde fatcniuf' politicishorum mandaris,quæfinctrâfgreflionelegisdi' uina; feruari poflunt, à fubditis obtemperandum effe» Rpw. //.j.iiion folum propter timorem, fed etiam propter côfcici’* tiafli'

’tiam. Nouimus cnim, omnem poteftatcm aDeo gt;amp;quicunquepotcftatirefiftit,Deiordinationi refifterc; honotandos item efleReges:ac Principibusamp;Dominis in omni rimore fubiedos nos effe debere,non foliim hu^ .manisamp;modcftis, fed etiam dyfeolisfeu iniquis.

lt;amp;ad honorem ipfius minifterij,eóquc amp;ad veram Ecclc-'fiaïgubernationcm, pcrneceflariumefle, credimus ;vt liberumæqucillispcrmittatur, atque eft etiam Laicis,vt vocanttomnibusconiugium : quando Chriftusnulli ho- ' minum generi hoc prohibuit’.imo.dccoclibaiuloquens dixit, nonomneshoc CvtfcilicctvitamducantcœlibÊ)

capere; fignificans id, quod porro Apoftolus rotundis Verbiscxplicauit : nimirum, qui non poteft fe continere, hunc debere vxorem ducerc, Honorabililc cnim in-

terquofuis coniugium effe, amp;nbsp;thorumimmaculatum, i£um Apoftolo confitemur»

. Sanum amp;nbsp;laudabile effiyßqitu donutui continentie donot a toniugta abßineut»

Interim non inficiamur, quin, qui dono puri cocli-batusdonatifuntàDco-.ij commodius rebus diuinis vacate,ôcEcclefiæ infcruircfaciliuspoiTinf.quàmqui ma-trimonio iunguntur.- propter multas graucfquc curas »^que molcftias, quas fccum affert coniugium .• amp;nbsp;quibus vclinuiti à rcrum diuinarum ftudijs, ad domcftica, .huiûfqtiç vita: molcfta negotia abftrahimur : dicente ctiU

jc*r.77i Apoftolo, Qui cœlcbs cft, curat ea, quæ funtDomifiir quoniodo placeat Domino ; amp;,qui duxit vxorem, curat ca, quæfuntmundi, quomodo placcat vxori, ócdiuifus cft. Acproindcjficutfualaudcnoncarcntilli, quiidco vxorem ducunt,vt munda purâque confeientia Dco vi» ucrcpofîînt: ficnobislaudandi omninoijeflevidentur, qui, quo expeditius Ecclefix fuam nauare poffint ope-ram, caftum fibi deligunt cœlibatum, in eôqj tantifpct, dum poffunt, viuunt.

Nouimus autem, amp;nbsp;confitemur, matrimonia o* ‘ mnia contrahenda efle in Domino, ex iurc natur«,1«' géque diuina, nee non amp;nbsp;iuxta honeftas locorumcon-fuetudinesrfanétèquoquceflccolcndazacneminilir^' ' ^'^*re,lcgitimam vxorem dimittere, nifi fornicationisci'^' fa: fl qua tarnen infideliscum fideli,odiorcligionis, eo-tCor.r.t;. h3{jjfarenolit,eamvinoneiTeretinendam.-fidelcmnon effe in huiufceraodi, feruituti fubiedum,fedadpaeem Yocatum efte à Domino,

Ete/uirepndiauft adult er am, qui defirtuefuit abinf-quot; delt :eintnmi»M lieer e,nouunt centrahere matri-monium, quàm ei, cuidefun^a eH vxor.

Credimus etiam, non minusci.qui aut Icgitimèrc-pudiauit adulteram,aut defertus fuit ab infidcli,quàin H' li.cui prior mortuaeft vxor.liccre, nouas conficcrc nuptias. Illud cnim de omnibus non coniugatis amp;nbsp;viduu

• gvbernatiönè. lt;ƒgt; pcrpctuó verum amp;nbsp;falutarc eft ApoftoU verbum;BonutnCur.z- ». cis'jfi manferint vt ego •• quod fi fc non continent,nubant.

Cetcrùm non probamus, vthorum quidpiamfiat inEcclefiafinelegitimaEcclefiacamp; Ghriftiani, fihabca-tur, Magiftratus cognitione.iudicio.atque fententia .-ac proinde, conftituendos efle in Ecclcfia pios,pcritos, pru-dcntéfqueviros, qui matrimoniales caufas cognofeant, dequehifeerebus iudicent, omnino fentimus ; vt nihil fiattcmerè,autimprudcntcr,nc cuiquc,quodlubet, li-ceat : fed omnia legitime, ad ædificationcm, amp;nbsp;fine cu-j^ iufpiam iniuriafiant ; neue nomen Dei per nos, inter fideles blafphemetur.

Cunndum effi qs etiam, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eitlesijs, vt fide Hutu

Cum his coniungitur cura liberorum. Credimus igitur, adperpetuam Ecclcfiæ conferuationem ncccfla-rium efle, nonfolùm, vtfuosquifque liberos eurer infti-tuendos in vera pictatc.in moribus Chriftianis,bonlfquc liccris, aut honeftis artibus; verum ctiam,vt Ecclefia ipfa huiufee rei fufi'ipiat curam,vt fefe tandem reddant vtiles amp;Ecclefiæ amp;nbsp;Reipublicç: quo pertinent tùm publicili-tcrarumludi, honeftarùmquc artium cxcratia, tùm Ecclcfuftici Catcchilmi.

De Sa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^inißroshotteßis^ liberalibutflipendÿseflêcuin/ùit'

Ecclefia- Credimus ctiam, rede gubernari Ecclefiam non’ poflc,nifiminifl:risljbecaJircr fuppeditentur, quæcunq? funt illis amp;nbsp;ipforum familijs ad honeftam vitam tradu-cendam neceffaria; cumnemo,nifi habcat, vndeviuaf. Hit. 16.10, facerc fuumpoflit officium ; amp;Chri(lus dicat , Dignuin efle operarium mercede fua,amp; Apoftolus copiosè haede icor.^,^, rc non vno inlocofcribat; multisdcmonftrans. Mini-ftris,qui feruiunt Eeelefix, deberi abEcclefia ipfa,qu®-»7 cunquefunt illis adpræfcntem vitam ncccflàtia; illôfq;

JUS habere hæc petendi : tantum abeft,vt pcccent : quem-admodumnonnullicalumniantutjfi accipiant. Àuari-tiamtamen, cumin omnibus, tùm maximèinminiftris» 'S’i. fummoperècum Apoftolodamnamusrqucmadmoduo’^ amp;nbsp;prodigalitatem non probamus :amp; neutrum vitiumfO' uendum,fcrcndûmquc ciTci docemus.

Bcclefidrum mn tJJediläpidandit,ßdinßtßentAtio-nem minifirorunty Aliôfipue pios vfitt di-ßribuendi.

Cùm vcrömulta bona,libcralitatcPrincipuna liorumpiorumfuerintolimdonata, amp;nbsp;nunc ctiam ali-eubidoncnturEcclcfijs: iudicamusffiquæEcclefixtalia habcantbona, diligenter curandum effe, ncdilapiden-tur, neue in profanos vfus, multo veto minus in facrilc-gosjconucrtantur, conucrfâucdiffimulcntur: fed in cos duntaxardiftribuantur,adquosetiamdonatafueruot,âd piesnimirum vfus. Probamusautem ilJam veterem bo-jafitumEcclel^fticocum partitioncm,vt vnafcilicet pars-

cédât pi)sEpifcopis,idcft,Doüoribus,miniftnfqucverbi, amp;eoruinfami]ijs.aliaclcricis,idcft, ftudiofis,ininiftcrio Ecclefiæ deputatis : amp;nbsp;omnibus Ecclefîae inferuientibus : tertia paupcribus amp;nbsp;pcregrinis: quarta Ecclefijs, Scho-lifqucreparandis: ad quam partem pertinent nonfolùm xdcs miniftrorum, dod'orum^ftudioforum, bibliothecas cum-fuis libris, inftrumenta denique amp;alixresomnes, templis fcholis neceflariæ: verum ctiam nofocomia amp;nbsp;xcnodochia, aliâque fimilia loca, vbi illi degunt, quorum peculiarcm curamfufciperedcbcntEcclcfiæ.

^AliAeJJtdebeantUMplA Chrtßi^tnorum-.ijutlingUAin iUa vtendum: qmli ornatu amp;nbsp;'vefltbus : qut feru fan- nbsp;nbsp;pjj^

liberos ejji debere, qui À Chrißo, eiufue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nijs»

Quia verb non poftrcmacaufa, curfidclesfimulin ijfdem vrbibus, oppidis, pagis, quoad eius fieri poteft, habitarc foieant amp;dcbcant,eaeft, vt, fcilicct nonfolùm priuatim inter fe quotidie communem foueant fanâis colloquijs fidem, amp;nbsp;mutuam Chriftianisoffieijsearita-temexerceant, verumetiam, vrcertisinlocis,certlfquc temporibus in vnum omnes conucniant ad Dcum publice laudandum amp;nbsp;inuocandum, ad eius verbum audie-dum, facramenta pcrcipienda, opera caritatis publi. ca erga paupcres prasftanda, quae quidem res fine lingua, fineritibusôc ceremonijsfieri non poffuntridcirco de ijsquoquc qux noftra fit fententia, breuiter fic cxpli-^oius. Cùm extra controuerfiamfit pofitum inEcclc-fiadcbcrcomnia adxdificationemfieri, omnemqucab •afijpeiftijignij fpeciem amoueti, iudicamus, verara

pictatcm, amp;nbsp;Ecclcfiarum xdificatiönem poftulare, Pfl-TttnpU. ipumquidemdeLocis; vt,ficoncedanturvctcraamp;pro-fanatatempla, ca ab omnibus idolis, amp;. abomnisidoU* trias ac fupcrftitionis reliquijs ac monumentis rcput-gcntur, Quæcnimconfcnfio templo DcicumfimuU-cris? Deinde, Lingua non vfurpetur.nifiquæ roti nota ‘ fit Ecclcfias. Quid enim ædificationis acccdit Ecclcfi# iCo 14 2g jgnota lingua? Hos certc iubet tacerc Apoftolusin

Eccicfia, qui lingua loquuntur ignota, nifi ipfa addaruC nr. etiamintcrprctatio. Tertio, Tollaturomnisveftiui* ornutus. luxus, omnis vanitas, omnia denique ilia ornamenta» . -quxmagis profana gentium thcatra, quàm facra Chri-ftianorum templa decent : amp;nbsp;quæ ad carnis potius oble-étationem, quàmad Spiritus ædificationem faciunt; 0-mnia veto fumma cum reucrentia atque modeftia in Ec-clcfijs, tanquam inconfpcâu Dei amp;nbsp;Angclorû gerantun Etfi vero de forma veftimentorum.quibus miniftri publié ccvtidebcant, vcl inminifterio, vel extraminifteriunb nonita difceptandum efle cenfcmus, vtpropterca tut-banda fitpax Ecclefiarum : vbi tarnen propiusacceditur adfimplicitatcm Apoftolicam.eas Ecclcfiasmagispro* bandas efle iudicamus. Quarto, VtfingulisdiebusDo-minicisconuocetur Ecclefia, cœtûfquefacrihabeantur: cùm vidcamuSjdicm hune iam inde ab Apoftolorû teffl’ poribushuic factootio confccratum.fanôtificarùmquc fuifle. Poft diem Dominicum non poflumus non probate illorum quoq; dicrum fanâificationcm, quibus memoria recurritjCelebratâq; in veteri Ecclefia fuit Natiui-tatis Domini noftri lefuChrifti, Circumcifionis, Paflio-nis.Refurreûionis, Afeenfionis in coelum,MiflIonis Spiritus fandi in Apoftolos. Reliquis diebus, prout quxque ^cclcûa expedite iudicauetif. ficetiam façruœcoetum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cohuo-

conuocet ad verbum, ad facramenta, ad prcccs,ad collc-üas.Sempervcro abfit omnis dierum fuperftitiofa obfet-uatio. QuintöJ, prcces ad folum Dcum, amp;nbsp;ad Icfum v. ChrifiumfundantunfinevllavelAngelorum,vclfando-rumdemortuoruminuocationczqucmadmodumfecc-lunt amp;nbsp;Prophetæ amp;nbsp;Apoftoli, amp;nbsp;tota vctusEcclefia, vt in antiquiscolleftis, facile eft,vidcrc,de'mandato Dei vt ta-ccamus: qui fibi foli vult hoc laudisamp;labiorum offcrri facrificium. Sexto, deritibusacccrcmonijs inEcclefia feruandis, eadcm pictas amp;nbsp;Ecclefiarum ædificatio flagi-tat.ncnimisacriter,quafiproarisamp;focis,vtditifolet,fic dimicatio,difceptctur: fedfingulisEcclefijs liberirelin-quantur:quemadmodum etiamin veteriEcclcfia faâû fuifle,apud Socratem, amp;nbsp;alios Ecclefiafticos fcriptores Jegimus.quibusdc rebus in generc probamusatqucam-pleäimurvtramqucepiftolamAuguftini adlanuarium. Tcm.i.ep. Hæcenim faciuntadEcclefiæadificationcm.

leiu»iafublicA Aliqutindo ef/ei»iiicenilA, tique tjji vtilif-fimA lAudAbtltA : fidAdca cogtndum tjje neminem.

Eodem, ad falutarem videlicet Ecclcfiæguberna- D® ieiu-tionem pertinet : vt, ficut priuata iciunia libera funt, fic “*)*• ctiam ad publica inuitentur quidem omnes, cogatur au-tem nemo. Non poteft fatis laudan ieiuniorum vtilitas .• amp;non rarocontingit, vt fintneceffaria zitavteogantur pijMagiftratusamp;miniftriEcclcfix,placandac vehemen-tisiræ Dci caufa,publica indiccretotiEcclcfiac iciunia.-quetnadmodum amp;inveteriTeftamento,5c inprimitiua Ecclefiaficri folcbat z non quöd ijs rcmiffionempeccai toiutti naetcamur^amp; mitigationem irae diuinasz fed,quöd domita

BE ECCLESIAE MILITANTIS doiritacarnCjSpiritusadDeumardcntiusinuocandunS’ amp;nbsp;per fidelem inuocationem placandum,cxcitetur. 1“' terim ad Ecclcfiæædificationem pcrtinet.vt nullius coo-feientia ad huiufeemodi ieiuniaadigatur,amp; conftringä' tur : cum debeant cx Jiberogt;fpontaneóquc,amp;. vcrè hunJi' liatofpirituproficifei; quemadmodum ÄdeElcemoly' nis in paupcrcs crogandisferibit Apoftolus, non ex trift*' tia, aut ex ncceflitatc, fcd,prout quifquepraoptatcoP de, eas cfle faciendas.

ietKpore,fublicorum eÜAm ieiuntorumt empört, cliqua cibi genere interdicendum ejjè ßdeltb(ugt;

Hine ctiam fequitur, nullo vnquam,'vcl ieiuniO' rum,vcl nonieiuniorum tempore, interdicendum cuipiam, vllo ciborum gcncre: cum nullus horum i®' Tzr.z.z;. quinäre hominem poflit, fed omnia fint munda mu**' dis.amp;Apoftoluseorumdodrinam.quiiubentabftinet® 3* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cibis religionis caufa, dodrina m dæmoniorum vocetz

De xgro •• v^egretos inuifendos effi, con/olationibuj df/^ciendoh tis, amp;nbsp;le- , /zzfide confirntandos, agentes animam,precibui conti-pulturx tandos,chriß0quecemmendandos -.defiun^orum Autem corp or A cum honore/e-peliendA.

Nequeminori curæ effedebent Ecclefiæipfi «gto-ti, quam bene valentes : amp;nbsp;mortui, quam viuentes : cun* -omnes fint membra Chrifti, amp;nbsp;corum corpora tempis Spiritus

SpiritusCnâi. Agnor..imusigitur,advcramEcclcfiarû gubcrnationem pertincrc.vt conftituanturviripijatquc prudentes.- qui agrctantes inuifant : confolcntûrquc ex verbo Dei, amp;nbsp;confirment in fide : ac fi contingat, vt ex mundoilliægrotieuocenturàDomino,cos a nitnentad hanc migrationem. Animas cnim fidelium, fimulac c corpore egreffæ funt : confeftim migrate in çœlum ad Chriftum : fubueftas co à Spiritu Chrifti.amp; comitatas ab Angelis eius. bcatófqnccffe,qui in Domino moriuntur» Addant amp;nbsp;pieces, quibus agentes animam ad portura vfque comitentur,amp;Chrifto commendent. Horum veto corpora cum honore adfepulchrum deducenda effe, non dubitamus: quemadmodum noftrx Eeelefiæ, tùm verbis, tùm tcipfadocent: palàmtcftificantcs, cafuiffe tcmpla Spiritus fancti: nunc quidem deftruCta, fed fuo temporerurfus inftauranda, amp;advitam, câmquc aetew nam,cxcitanda^ipfainterim fcpulcra amp;cœmcteria fan-ftèamp;rcucrcntcr,vtfitapudnos,cuftodiendafunt:dcfun-ftorumautem liberi, vel parentes, confanguinei amp;nbsp;af-. finesconfolationcafficicndi-.cifque omnia humanitatis officia, quas prçftati poffunt,amp; prxftarc ftudcmus,amp; prae-ftanda cffe,doccmus. Ac,fi quidex Pfalmis de refurtc-ûionemortuorum inter deducendum funus alicubi ca-nitur.velaliquapofttraditumterræ cadaucr habetur ad populum concio,io qua aliorum quoque, quifanâèob-dormicrunt in Domino,honefta fiat mentio mottuorût id ncquaquam imptobamuscùm non pro falute defun-vel dcfundotum.fcd ad confolationcm amp;nbsp;vtilitatcin ?tuorum,amp;ad totius Eeelefix ædificationem fiat. Cre-dimusenim fideliumanimas,corporibusfolutas ft»tim mstare adChtiftumincoc’.um: coque noftris fuffragijs

»U DE ECCLESIAE MILITANTIS opiisnonhabcrc : Ecclcfiæ veró xdificationcm fcnipcf cflc, quacunquc data occafione, promoucndam.

UgitimUi Itber’u, óquot; Chrifl'iAnu minifirorum conut»’ ttbtu AC Sjnoiiff EciltfiAm rt£iè guberuAri

DeSyno fjoj. quoquc pcrfuafifUmumhabcmus, tum faerie ^*** ]itcns,tvim perpétua eipericntiacdodi; non pofleEcclc-fiam rede gubernari, nifi certis tetnporibus habeantuf conuentus miniftrorum, tumpriuati in vnaquaqueEc-clefîa.quiconfiftoria.fyncdriâqucappcllarifolcnt, tàn»' public! arque communcsin vnaquaq; Prouincia aut Regno, qui amp;nbsp;banc obcaufam Prouinciales Synodi voca»' confueuerunt:tùractiam,quoadeiusfieripotcft,omDi« intotoorbcChriftianopopulorum, communes, qui^^ Oecumenica concilia vocabantur : in quibus de omnibus rebusad Ecclefiarumfalutem,confcruationcm,cxie-dificatipnem perrincntibusdeliberctur. libera cuiufque audiaturfententia : amp;nbsp;communi confenfu ex verbo Dei, amp;nbsp;ex probatiffimis alijs Concilias definiatur : qnemad-modum amp;nbsp;Apoftolos, totam veterem Ecclcfiamfccil^ fejegimu».

De Difci Ecclefia enim regitur difciplina, ii. fine difciplini' piina, nbsp;redegubernarincquit. Eftautem difciplina,ratioatque

itiftitutio: qua nos tanquam difeipuli ChriRi, inciui ftholadifcimusviuereDeOjOmniaqucfaccrefecunduni ^odtixwxa fiuangcli), turn public«, tùœpriuatim, ad Ecclefi*

‘Ecdefia; ædificationem, amp;nbsp;ad Cal u te ni noftrani' Idco lotam complcüitur pietatem, jnitium^progre£fum,amp; -ftnem.

Porro difeiplina hæc in Ecdefia duplexed, Vnato-tiuspopuliChriftiani comnaunis, quç amp;nbsp;popularisdifcü Jgt;lina à multis vocatur : altéra, propria nainiftrorum, ho-niinûmqueEcclefi3.fticisofficijsdeftinatotum,quxidco «üam Clcricalis difeiplina a ppellari confueuerat.

Communis ilia ac Popularis inhispotilfimùm rebus confiftit : Primùm, quo ad initium, vt, cum quis in Eeelefiam recipitur, difeat Dcum amp;nbsp;Chriftum cogno-fcerc.eum inuocare,quæ fit eius voluntas, intelligc-re : Hoc fit per Catechifmum, quo fummam Chriftia-xiæ pietatis quifque docetur : edoâ;us veto fuam fideen coramtotaEcdefia profiteatur,obedicntiimquc Chri-.ftoamp;eiusEcclefi«iuxtaEuangelijdoéirinam promittat. Deinde, quia in via D El non progredi eft retrogredi : 2». ideô,quôpoffmtpij verum in pictatcprogreffumfaccrc, incœtusfactosconftitutislocis amp;nbsp;temporibus frequentes conucnire,amp;fefc verbo Dei audiendo dedete, preces vnàcumalijsfaccre, amp;oblationes liberaliter conferen-

caritatem in paupcrcscxcrcercdcbcnt, Qmaveio in hoc progreffü fubindc labimut omnes, alij grauius amp;nbsp;cum maiori Eedefix feandalo, alij minus grauiter : idco tertia pats in cenfura morum pofita eft : ncmpe'vt - quifque (cfeçcnfijjxiafincmvfque vit® fubijciat,cotre- /Tim.j.a»

»SS DR ecclesiae MILITANTIS' dioncfqucfratcrnasadmirtat. Acfiquisinflagïtiumah' quodgraue, Ecclcfuque notum incidcrit, êcreprehen-fus,abeo nonvere rcfipucrit,propterquam’caufamm^ rcarur à Cœna ad tcmpusarccri, amp;, ad Éicicndum verani pœnitentiam,ligari,donccpub]icam vcrærcfipifccnti« fignificationem Ecclefias det: tails fra ter à facris arccatur» Ócligctur; rcfipifcensautcmfoluaturungratiamrccipia-tur,amp;3dpriftinatncommunionem admittatur. Hxccft prior difciplina,cuius finis eft,vt quifque viuat Deo, tan-dénaque etiam moriatur in Domino Icfu.

Interim, heet huic difciplinac Chriftianx omnesi tam miniftri,quam laici,vt vocant,fubijciantur : acccdC' bat tarnen apud Patres peculiarisetiam quædam corum difciplina: quorum eft non folum vcrbojfcdcti^ vitx exemple, diligennqueoffîcii fui funftione^alijs pre-ire. Huiuspartes hæ crant præcipux. Prima, vtamul-tisabftinerentjquxalioquiinlaicisaliquomodotoler^-ripoflunt : vcluti funt multæ carnis dclicix, lautiorcJ J pompx, fplendidiora conuiuia,prctiofa fupellex, proft^ numfamulitium,amp;hisfimilia, Secunda,vt ea omnia huius vit« negotia rcijccrent: qu« impedimentumad-fcrunt, ne fuum pcrficerepoffint officium, quod in facriJ potiffimum legitime obeundis.vcrboprçdicando, difciplina morum cxcrccnda confiftit ; cuiufmodi negotia funt Militia,Mcrcatura,occupationes forenfes,Ars infti-toria prxcfTecauponis, Sc omnia fordida cxercitia. Tertia, vtpeculiarem promitteret obedient iam in rebus ho-IT. ncftisfuoEpifcopo,amp;EpifcopiMctropolitano. Qiiar-U, vtdiligcntius,quam laici, kûioniacftudio facrarum litcra-

lÏtcrtrumincumbcrcntjilHfqucartibus amp;linguis,quibus fàcræ liters mcliusintelligi pofliint,adcóquc amp;nbsp;prccibus amp;nbsp;fandis contemplationibus. Quinta, vt cura ctiam diligentiorc nonfolum in proprium cuique demanda-tum officium ; fed in ca ctiam omnia incumberent : qux ad totiusEcclcfixxdificationcm pcrtincrc viderentur.

Wæ funt partesdifciplinae, fine qua,quomodo vlla’ ■ Ecclcfia redcadminiftrari amp;nbsp;conferuari poffi t, non vidc-mus. Qrtomodoautemdifciplinahsclocumibihabere potcft,vbinunquam conueniunt inter feminiftriad co-gnofcendum, quid inEccIcfia dcfidcretur, quibüfuein rebus peccetur.ad cenfuram morum faciendam, ad iudi-candum de dodrinis,fi quae fpargantur noux,dcniquc ad deliberandümdcomnibus,quæadfalutemEcclefiçper-tinent? Conucntusigiturminiftrorum,amp;SynodosEc-clcfiafticas, ad veram falutarémque Ecclefiarum admi-niftrationcmamp;cÓferuationem, perneccflariaseflc,iudi-camus: quando neqjvllapolitia, nulla Rcfpublica, nul-lum regnum.fine fuis fenatibus, confili js, parlamcntis, vt vocant.amp;conucntibus eonfiftcrcpoffiint. Proindenobis vehementer placeret, veterem Ecclefiarum confuc# tudinem , ab ipfo quoque Impcratorc luftiniano noua conftitutionecomprobatam.reuocari:ncmpc,vtinfin-gulisprouincifs, bisfaltem in anno Synodi celebraren. tur: amp;nonnunqu3m etiam generalis, ex omnium, quae Euangclium profitentur , prouinciarum dodioribus, modeftiotibus, amp;nbsp;prudentioribus miniltris, ac Princi-pumlcgati$coglt;retijr; quae fivnquam fuit, inhoccertc

no DE ECCLESIAE MILITANTIS calamitofo temporc,quo tot tantçquc hsercfcs paflim inferisrevocantUGperneceffarianobiscffe vidctur. Prc-camutDeum Pattern totopeólorc per lefum Chriftum Dominum noftrum, excitet pios amp;nbsp;fortes Conftantinos Valcntinianos, Theodofios ; qui fua autoritäre talcm cogant Synodum, in qua, ipfisquoq; pra:fentibus, Syno-dù mque moderanti bus,de pia concordia, pacéque amp;nbsp;à-JuteomniumEccJefiarumamicèacfratcrnè cfacrislite-ris,amp; exSpiritu Dei deliberetur,adgloriam Dei amp;nomi' ïjis Chrifti4amp; omnium eleclorum falutem. ,

lmpfobamusifâquc omnia illa,quäB cum pra-difta dodrina, facrisliterisconfirmata,pugnant :atqueinpri-mishæcpræcipuacapita: i. Ecclefiam exfolis conftarc hominibus, Angelos veroadeam non pertinere. ram Ecclefiam, quat eft corpus Chrifti, conftarenonfO' lum exeleftis.fedetiamexreprobishypocritisjamp;hosvt-la efle Ecclcfiæ membra, 3. Rurfus, Ecclefiam ita con-ftareexeleótisjveréquefanftis: vt nulli incacontinean-tur hypocritæ,amp;Ecclcfiænominenunquam in facris Iv teriscomprehendantur. 4.Ecclefiam, quæfuitantead-uentumCiirifti: nonfuiflevcramChriftiEcclefiam.fcd ciusduntaxattypû.quæ perChriftum amp;nbsp;Apofiolos crat colligcnda. 5, Ecclefiam Chrifti duo habere capita, vnii inuifibile amp;inccelocxiftcns,nempc Chriftum. amp;aliud vifibile in terris dominans,Romanum Pontificem : cum quo qui non confentit in omnibus ad religionem perti-nentibus, amp;nbsp;inomnibus non paret, isad Ecclefiam noa pcrtincat.amp;feruarinonpofllt. 6, Departiculati aliqua '£ccicfiaaffirmare,caminfidecrrarenonpoifc. ?• It»«!-ligate

îîgare Ecclcfiam ccrtis locis amp;nbsp;perfonis, v t,apud cos tan-rùmEcclcfiam efle,dicas. 8. Eas non agnofcerc pro Ec-elcfi js Chriftt qu«, lieer tcneant fîdei fundamenra : in cc-remonijs tarnen, autetiaminaliqua parte doôtrinae nogt; bifeum per omnia non confentiunt. g, Seceffionem fa-ccrc abEcelefijspropter quemuis errorera : autpropter malamaliorum vitam. lo. Vnde cxfulat vera doélrina, veruscultus, 5tpura facramentorum adminiftrario, ibi tamen, contendere,! Jeoveram erfe,3c Apoitolicam.pu-rämqueEcclefiam.quiaä temporibus Apoftolorumcô-tinuata Epifeoporum fucceflio ibi demonftrari queat : contrà verb, eas non efle veras Ecclefias, quæ, licet reti~ ncantpuramdodrinam,puraSacramenta,verâmquedi-fciplinamrperfonalcm tamen amp;nbsp;non interruptamEpi-fcoporumfuceefiionemac continuationemdemonftra. re non poflunt. 11. Autoritärem cuiufpiam Epifeopi, quâtenusEpifeopuseft,vitra ea,adquç vocatuscftà-Chri-fto extendi. 12, Ecclcfiam habere autoritatem quidpiam infacrislitcrisimmurandi, aut mandata Dei difpenfan-di,autnouasleges,confcientiam obftringcntes,condens di. I }.Miniftris verbi non licere, coniugium contrahe-re,velfaltcm,fecundasnuptias. 14.Nonlicere miniftris, certaaccipereftipendia. 15. Liccrevcrô,in templis lingua vtiEcclefix ignora, etiamfi interpretationonadda-tur. 16- Licere etiam, przter Deum amp;nbsp;Icfum Chriftunv Mediatorcm,fanaosdemortuosinuocare,precéfquead; illos.amp;facrificiumgratiarumaaionisdirîgcre, 17. Non licere Chriftianis,tempore ieiuniorumquadragefimæ,amp;

18, Eclefiam benè faeere, fi orct pro animis fundorum, vt ex igné purgato-fio hberentur.

Quandoiamdiftum eft deprimo hominumgcnc* re, quorum opera vtitur Deus in gubernatione Ecclefi^» deminiftrisnimirumEcclefiafticis, deque illorum offi-eijs,amp;alijsadcospertinentibus.- reftat vtnunedeaircro ctiam, hoc cftgt;dc politico magiftratu quæ noftra fit fides» paucisexplicemus. Namhuiusctiam,præfcrtim.fiChH-ftianus fit, minifterio vti folet Dominus ad fux Ecclcfi^f protcótionemamp;conferuationem.

Omnent MagtfirAtHmtßut jgt;iu}n,ßae impium, tffe a Dev ACfroinde, nullt MAgißrAtui fimplùiter tße reßßendum,

Crcdimusigitur.omnem Magiftratum,tam impi^’ Row. y.7. quampium, à Domino Deo efle, miniftriimq; cfleDci: iPet.z.ij. advltioncmmalcficorum,laudcm verorcâèagcntiuoi, f.om.t3.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acproindc,amp;timcndumcum,amp;honoranduit*

effc, mandatifque ipfius.quæ bona confcientia,amp; finclc-gisdiuinæ tranigrefliooc/feruari poiTunt, obtemperan-Row./j.j. dum ; idq; non folum propter timorcm, fed ctiä proptef confeientiam r nempe, quia fic mandat Dominus : non Rtm./ji, jgitur, quatenus minifter Dcieft, illi efle rcfiftenduin î quod, qui rcfiftit,Dciordinationi,Dcóqucipfirefiftat.

Siquidtamen Magiftratus contra voluntatem eins, à quo miflus t(t, amp;nbsp;cuius miniftcum fc cfle profitetur, no bis man ■

bismandet: cum Apoftolis non dubitamus, dencganda illieflc obedicntiam,diçcndümque,,ObedireoportercAÂtf.;.^ Deo magis, quàm hominibus: cum reuera miniûer Dci non fit ea in partc^ taIis Magiftratus. Q^arc ; fi propter confcicntiam*amp;non folùinproptertimorcmfubieûunj cffcoportetgt;amp; obtemperandum eft Magiftratui ;.vbi igi-tur propter confeientiam non licet obedirc,nçq;ctiam propter limorcm obtemperandum efle,.concludimus. in alijs rebus,qui poteftatircfiftit,eum,nouimus,DcQrc-K9»j.z/^J. fiftcre,fibiquc condemnationem acquircrc.

tfje pro magißrutibui omnihui, vt, quo'dßui tU officÿ, tllHdtÙAm rüpfr prAßent : ö* ^utd-nam fit cutufjue MAgifirâttu

Ccteràm,quiacuiùfq; liberiMagiftratus officiant eft , tùm iuftis legibus ferendis, tùm iudicijs faciendis. tùmfccleribuspuoicndis,quàmdiligcntiffimècurarc,vt fubditi viuant cxvirtutcamp;cxnatura,Dciq; Icgibus.qua-rumfummaeftjVtfobtic,(coque cafté amp;honeftè) iufte, Tif.i.i^ ( coque pacificé cum proximo)amp; pie Cquoad Deu m ) vi-uamus inhocfeculo,hocautëofficiumpræftarc non pof-lunt ex te Principes, nifi à Deodonentur fui officij cogni-tione, amp;nbsp;exciteturin cis veile atqueperficere-.idcircó, phil.2 quod fiCimusipfîiuxtaptæccptum Apoftoli.alijsquoq; iTm.A.t. eflefaciendum,docemus:nimirum, orandum efle pro ipfis Mag'liratibus,qualcfcunquc illi fint ; vt, quod fui eft officij (5j prxftarc velint amp;nbsp;polfint•.eôquc cfficiant, vt quitta mamp;tranquillamvitamagamus in omnihonefta.

musfîmul omnes: publica etiam honeftas ferucfur, verapietasatquercligiocuftodiaturacpropagctur.

Pr incident ChrißtAnum cum frimu f er t inert, cunnt fufiipertreUgienù Chrißtant.

Si veto Chriftianus etiam amp;nbsp;pius fit Magifiratus: credimus ad cumfpeciatim pertinere,præterpublici ac politici boni feu commodi, publics amp;nbsp;politics pacis atquehoneftatisprocurationem, curam quoque pccu* liarcmfufcipercChriftiansreligionis:quandoDominus fccit eum cuftodem vtriufque rabuls, mandatque illi, v£ itf. t, S, tanquamPrinccpslcgcmDcifcmperhabcatinmanibüS Deu.ij.j, fuis; amp;vttaminidololatrasatq;blafphcmos,falfospro-phetasacfeduftores animaduertat, quàm inhomicida* a tq; adulteros exemplis piorum Regum in Ifracl,amp;Chri-ftianorumPrincipum,Conftantini,Valentiniani,Theö-dofij.luftiniani,amp; aliorum, idabundeconfirmantibus» quippe qui iuxta mandatum Dei, non fol ùm vt homing priuati, fed ctiam vt Reges, feruicrunt Domino : qucf»' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admodum deipforum officio ex Pfalrao fecundoDiuus

’ J.2,epi9. Auguftinus prudentiflimeobferuauit. Sc, cxplicauitai Bonifacium Comitera.

ofßcium pÿPrittcifù in reltgiene, duplex eße, ^quibuß nam in rebusprius conßßAt.

Cumautem pijPtincipis. hoccft,cius Magiftratus» quiliberumiushabctiaaliquempopulum,amp;autorirat^ in fua ditione religionem inftituendi vcl reformandi,duplex fit officium, quod religionis caufa Chrifto débet ^cclcfis, (^uQjiiuvvnura in rebus ipfis ad rcligionem pct-tinenti-

tsYicntibuisvcrfatur, alrerum verb homines rcfpicirquos jnfuahabctdjtione,fiblquc fubiedos; credimusadpri-jnurn quodattinct, officium ipfiuscumprimiscfledili* genter curare, vt ex puro Dei verbo, per ipfummet Dei verbum explica to,amp;iuxra prima fidci principii.(id quod vocarcfolentanalogiamfidci) intcllcdo; religio in fuo principatu, feuregno, aut inffituarur, aut inflituta pura confeructur.-aut corrupt a, inftaurcturamp;rtformetur:ad gloriam Dei,amp; ad populi ful falutem. Hoc enim amp;nbsp;mandatum à Deo,amp; à Mole,Prnic'pibùlquc pijs omnibus fer-«atum fuifle, Icgimus.

Crcdimusigitur,pij Magiftratusofficium efle, pri-mum quidem, cognofeere ex verbo Dei in genere, amp;nbsp;ad fummam capitum fidei, quæ fit vera amp;Chriftiana religio, quæae Apoftolica dodrina, adquam reformandx funt Ecclcfiæ:vt nihilexfoloaliorumiudicio.fedexcer-ta fua feientia, inrc praefertim tanti momenti agat, agc-reueaudcat. Deindc.hoccognito,curare,vtminifttiad officium idont'i, non ex (uoarbittio,fediuxta regulam verbi Dei, cxemplaque Apoftolica cligantur, vocentur, ordinctur. Tertio, efficcre, vt per hostvim dodrina fa-Jutis in facrislitcris tradita,proponatur, explicetur, in-culcetur ; tùm ïaeramenta iuxta Chrifti inftitut iontm adminiflrentur; tùmdifciplina àChnflo in ft it vita excr-ccatur. QuartOjincumbereetiaminhoc, vt fcholae in-ftituantur, in quibuscùm bonæartcs amp;c linguae diligi n-tertradantur, turn maxime facræ literæ fidclitcr expli-tcntur,fummâmque Chriftianaefapientiaeftudiofi docc-*ntut. Qiunto, quo miniflri amp;nbsp;Dodores in officio con-

fineantur, cóq;verarcligioperipfos in Eccicfia confer-' uctur,opcram dare, Vf praeter ordinariâ.priuatàquefync-dria,Synodi ctiam', ficut ante didUmcft^, prouincialcs-bis faltcnr in anno cogànturfextó bonorum’dcniquc Ecclefiafticornm curamgcrere, vtinfnos, hoccft, vcrè pios vfusfidclitcrdifpcnfctur: quscunquc ncccffaria' funtEcckfiæ, ciufqucminiftrisjfuppcditcntur.

Cumvcróf vtdealtcropi,' Principis officio inrcH-gionebrcuifcrdicamusdiucrfa fint hominum genera, quosfubfuo haberepoteftimpcrio Princcps, nimirum, autfimplicitcr infidèles vaut fidcm quidemChrifti pro-fitentes.fcd fimulctianivelapertosidololatras,amp;abA-poftolicaEcclefiamultisinrcbusapoftatas.velinaliquo fidci articulo manifeftos hærcticos, vel fimpliciter errantes .- vel dcniquc bencin omnibus firnticntes : Nos certè, minimcaequa erga omnes horum hominum ordines rations vtidcbere Principein, perfuafum habcmus : cum aliffint cari habendi, foucndi,amp;honoreafficiendi: alij tolerandi, alijnonfcrcndi.-alij capitaliteretiampleâcn-di.-nulli autcmCfiriftum blafphemare, colcréue idola^ Sc impios ritus retinerepcrmittendifint.-

Gmnes homines fablimioribus fottflstibus fubie^osejji debert:omnes verb,ßtblimiores etiaM,pote^

Crcdimus dcniquc, omncm animam, hoceft,o-rhticm homincm,ncminc cxccpto, eôquc amp;nbsp;omncm inferiorem poteftatem fuperioriacfublimiori fnbiedara cflcdcbcrc : fuperiotem vero etiam poteftatem non minus, quàm inferiores, omnéfquc reliques homines, ipfi ChriftoRcgi Rcgum',amp; omniû Dominorum Domino, Apo.17.14'. Deusenimvult,vtomhcs ofculenturFilium,amp;illiusiu-goacdifciplinæcollafubijciant. Acproindc,ad Ecclefi« gubernationcm amp;nbsp;œdificationem, crcdimus, pertincrCjVt ipfi Principes inprimisfefcfubijciant verbo Dei crudiendos, monendos, corrigendos: quorcliqui, ipforum exemple, idem alacriusfaciant : ac, fi facere re. eufent, liberius in ces animaduertcrc,amp; o tpnes in officio Ätincte, Principes poflint.

Damnamus igitur omnes Magiftratuum content-tores, rebelles, feditiofos, fuæquc Reipublicae hoftes, amp;nbsp;quiconque débita officia Magiftratuipraftarc vel palam reeufant, vel aftutè renuunt* Damnamus nominatim errorem Anabaptiftarum,dicenrium,nonlicerchomini • Chriftiano, Magiftratum gercre, multo verb minus fua vti autoritäre in fubditos religionis caufa : liberum enim elle cuiquc quam velit, fequi rcligionem, ac proindc, ad fidem neminem effe cogendum. Improbamus ôc il los, qui autoritärem inreligione, dicis tantum caufa, attribuant Magiftratibus : dum illosnegant,autoritatem habere conuocandi Synodes, deliberandi de rcligione, rc-forraandi Ecclefias,amp;,qu« ad populorum falutem pertinent, cfacris literisftatuendi: aliûdqueeos eflenolunt, ^uànacotum,quxabEpifcopisdcfiniuntur,exfccutorcs»

Scdncqucillosprobamus Magiftratiis,qui Gne legitim» rerum cognitionc, mutant pro fuo placitorcligioncm.' damnantinauditos.fpoliant.profcribunticanoncsderc-Jigionc, non cx facris litcris, fed potius contra verbum Dei conferibunt : amp;nbsp;non vt ferui Dei, fed vt Domini Ec-eleGarum fefc gerunt in EccleGa Chriftirfudmque col-lum iugoFibj Dei fubijcerc noluntz-pibus maiorem Dei xognitionem, melioremque mentem precamurà Deo Patre, amp;nbsp;à Domino lefuChrido.

ferpetUAmin EccleßaelferemißionuptaAtorumdilpenfi^ tionem -.àquot;Adhancperpetuum verhiminiße-riumeJßordinAtum.

Confefliantea fumus^fimulacquis per Spiritumfan-ftum infituseftChrifto.eumftatimconiequi remidion^ omniüadmiflbrü peccarorum, nouamq; vitam àChri-ftocapitehaurirc.atq; ira viuum ctiä fieri EccleGa: mem-brum. Verùm,quoniâquifanâinîimietiamfiint inhac militante Ecclefia: quotidie ramen peccant in fine vfqi vitXjCÓq; femperOpushabentnoua peccatorumremif-fione.quemadmodum etiam nouapocnitenti3,nou3q! fidejemiflionem pcccatorü inChrifto apprehenderte: fidcsautemamp;pœnitentia.minifterio verbi (Scfacramcn-torum cxcitarifolcntjidcirco credimus,pcrpetuoinEc-clcfia

PECGATORVM REMISSIONS. »9, défia pcccatorum remifiioncm difpcnfari per miniftcriû veibi amp;nbsp;facra mëtorum, Sc ad banc totû miniftcriû Ecclc-fiafticum quod perpetuum eft in Ecclcfia, ordinatû e£fe.

Cum autem in pcccato tria fint, aûiotranfiens.-a-ftionis iniquitas^eóq; peccantis culpa manens, amp;nbsp;debit« pocnçreatusjculpae cohxrcns-.tùmintclligimuspeccatû nobisremitti,quand© non folùm culpa amp;nbsp;iniquitas non imputatur.fcd ctiam rcatus tollitur,dcbitâqùc pœna cö-donatur, Propriccnimrcmittuniur débita ;amp; nos, cum in orationc petimus, remi tti nobis débita noftra.non folùm petimus, nos àculpa abfolui, amp;iniquitatem nobis nonimputari, vctùmetiam, pœnamaccondemnatio-nem,nobis propteriniquitatem,débita, cÔdonarijtaliqi nosreatuacdébit©liberati; quand© neq;n©sdebitar‘e-mitterefcatribusdicimus,nificum ill©s débita f©lutio-neacfat^sfaûionelibcramus•.certûmqueeft,n©sn©niu-beriàDe© peterc, nifi quod Deus ipfepræftarevult; 5c Chriftustótiusdebitinoftri chirographum frcgit,fâ£ta pr© nobis perfeûafolutioneacûitisfaCtione,

^^ffli£iiones, quihuifoHcondenata fecatApTtmttntur Jan£ii,non eJJepKnojpit'ufASttoneßtefroftt-

Quod veto poftremiffionempcccati foleat Deusft-îiostuosvarijsaflftigerçamp;cœdereflagcllis: credimus,hoc notÄDeo fieri, vt pro peccatisadmiffisbac rationc, vel in totum, vel ex patte fuæ iuftitiæ fatisfiat, cum vna plena CmxistI fatisfa€lio nobis imputata failsfupérquc fit . fed.

fit ; fed, vt ill is, ecu paternis ferulis,i quæ certè ad pcccati innobishabitantismortificatiouempertinent.inpoftc-rumcautioresfiamus:néueainpliùs tamfacilèinpecca-Tj.defiei tanosipfi ptoijciamus: vndc amp;ccrtamina fidei, exerci-fuppliciapcccatorû ‘*P’ï3 amp;nbsp;cû AuguftinoappelIamus,amp;appellandcbere,docemiiS-

ChriftumMcdiatorcpcccataproprièrcmitti:cùmetiani illeipfefolusfitjnquëpropricvclimmcdiatèvelmcdu' tè pcccatur, dumipfiuslegëtranfgrcdimur: infoliusvc-

Lget rócrcditorispotcftatepofitumfitjdcbitoribusfuisgrati-ficari,dcbitaqueremittcre- Vnde amp;nbsp;Chriftus,vthomo, j.2, Patrcmrogauitprofccrucifigentibus vtillis ignofcer^^» ’ pcccatiimquercmittcrct:amp;quoddixcrantliida:i, poteft remittcrcpeccat3,nifi(blusDeus, partim tacco-do, partimedito miraculo,confirmauit. t Quarc exeo» quod Chriftus, fua autoritäre remittebat pcccata, cum Patribus,meritócuinciicredimus, cum vcrû efle Deum • cum hoc fieri à pura creatura non poflit,nifi miniftcriali-ter,vtloquuntur,amp;in nomine atquccxautoritatcDciî id quod non vnitanriim.fcd omnibus Apoftolis,cóquc ^IcgitirnisminiftrisEuangelijomnibuscxatquodatufl» cflc,nouimus.

Chrißum,T)eum dy hominettt^rtmhterequidemptttdUi Jed dfffertndt ratione, qut Dim fir qttA htmo:

Vnde etiam fcquitur, id quod amp;nbsp;confitemur, Chri-ftumDeumamp; hominem, vnà cum Pâtre amp;nbsp;cum Spiritu fanfto remittcre peccata : fed alia ratione eum idfacere, qua Deus eft amp;nbsp;alia,quahomo. Nam, qua Deus eft, pro -priè,ptopriâqueautotitate, amp;nbsp;vete efficiënter idefficit ; quà homo veró eft, id facit, amp;nbsp;antea etiam fecit in earns mortali.tanquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deitatis: voluntate fua Hu

mana,diuinaeconfenticodo,amp; verbis pronuntiando,Rc-mittuntur’tibi peccata tua ; Leone etiam primo fie ad îlauianum explicanteatque dicente, Agit vttâqucfor- Epi#. ina,(Deifcilicet ScHominis; cumalteriuscommunio-ne, quodproprium eft: verbo fcilicet opérante, quod vcrbieft.ôccarneexfcqucnte,qüodcatniscft. Remitte-re peccata, propria fuit aftio diuinx naturæ ; at diccrc , .Remittunturtibipeccatatua,Humanx. Hscille,

Infola Chrißo »jferri remißtonemptccutorum, äßolu eU£iù ,fide donAtüyper ctpi^

Sicut autem in foloChrifto Médiatorc amp;Rcdcm-torCjtanquam totius Ecclefiæ carpite, habemus redem- Epfc. /, tionem per fanguinemipfius.rcmiffionem peccatorum, t itavtexira GHriftumnullafit.-ficctiamcredimus fol os cle^^os,vetapocnitentia,vctaquefide donates,Chriftoq; pcrSpiiittimfanftum,vt metnbracapiti, infitos,illius fieri participes: coque, licet omnibus Hominibus per tu-angelium annuntietut remiffio peccatorum, reprobis tamen,vtpotcimpocnitentibus,amp;incredulis,nunqui.m lenaitti; led ipfotum vitioamp;culpafemper rctincri peccata.

I - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.A

Credimusctiam,ficutChriftusnonproaliquotfccf pro omnibus pcccatis noftris vna oblatione fa tisfecit: fie ctiam nobis, verèpœnitentibus, non quorundam tantum, fed omnium fimul peccatorum noftrorum remif-fionem à Chrifto amp;nbsp;in Chrifto per EuangcliumofFerri; M4tth. i8, per Spiritum fanftum communicari : perq; fidem recipi' ó-c. quando Deus, propofita parabola, declarauit,fetotui» debitura, non autem partem remittcre.

Remißtonfm peccatorum infela Ectltßa diJJgt;enfart,ptr folamfidem recipi, idque in Jo la hac vita.

Denique, vt concludamus,credimus, ficutinfolef Chrifto inucnitur remiftio peccatorum, fic eriam in fol* cius Ecclefia illam difpenfari: amp;nbsp;ficut folius C hr i ft i met*' tisamp; fanguineparra nobis fuit, ficetiam citra mérita no-ftra,per folam veram in Chriftum fidem recipi; amp;nbsp;ficutl” fola hac vita Euangelium prædicatur,pérqucillud reW*^ fio peccatorum pœnitentibus amp;nbsp;credenribusannunti*' tur,fic etiam in hac tantiim vita illiusfieri nos participe’ pofte: quandopofthanevitam nullusdatur fidei amp;poe' ni tent is locus :ac proinde, Ecciefiam fuo miniftcrio prodeftc amplius pofte hac vita defundis ad remilfiO' lt;^y?r-ad nemillisimpetrandam:dicente etiamCypriano,Q!i^{’' Domw. doifthincexcefliimfuerir, nullusiamlocuspoenitenr*^ eft.nuliusûtisfadioniseffèdus. Hîc vita autamittitut/ aut tenetur hîc faluti stern« cultu Dei amp;nbsp;effedu filt;le’ prouidetur.

PECCATORVM remissions. ioï îuxtahæctria capita articulû de remiflionc pecca-toram in Symbolo interpréta mur : nempe.priniùni qui-dempoftarticulum dcEccIefia, deque tômunione ftn-ftorum fubijci articulum hune, vr intclligamus, extra Ecclefiam, pcccatorumreraiffioncm nôdilpenfari.nul-lûmque haberelocum. Deinde, eundem lubijci poft confeflioneradefidenoflra inDeum Patrem, inFilium, amp;nbsp;in Spiritum fandum, deque fide, qua credimus, EceJc-Eiam Chriûieflcfandain,amp;cxfocictatecommunioncq; fanftorumconftare; vt teftificcmur, nos nonexmeritis noftris,fed propter fidem in Deum Pattern, in Filium, amp;; in Spiritum fandum, amp;nbsp;proptcrca.quód fumusin Ecclc-/ïa, conununionémquehabemuscum fandis omnibus, idcopcccatorum etiam remifllonem quotidic cöfcqui. Ac deniquecx hoe ordine articulorum fidei,credamus amp;nbsp;confiteamur.poftreraifiioncmpeccatorum in Ecclefia hacmilitantc'impctrata.-nil aliud mortuis exfpedandu cfle, quàm camisrefurredionem amp;vitamæternam.

Itadamnamuserrorc,quo quidam docent,remifla culpa,rcftarepoenaîdebitû perfolucndü : hanc vciopoc-nam,cùmfitæterna mors, per pœnitentiam com mii tari in poenas tëporaleszquasoporteat vel in hac vita, vel poft mortem in purgatorio luere,nifi per miflasindulgentias, -aliaque fufFragia inde liberemur. Secundo,da m namus amp;nbsp;illorum blafphemiam, qui alibi, quàm in Chrifto remif-fionem pcccatorum quærunt, amp;nbsp;quærendam efle, docent: Item, qui alia ratione, quàm perveram fidem, pérque Spiritum fandum earn fibireipfaapplicari pofte, lt;ótendunt,amp;percipi, Damnamusitem factilcgam illo-

rumdodrinam,qui docent, nonomnia fempcrpecc^t* credcntibusàDeoremittLfcdquædam fcpc ctijniret^ neri,quæporrôexpiandâfintivrunjis,eleemorynis, ot^' tionibus.alijfqueopcribusnoftrisyvclaliorum etiamob' lationibus,amp;üiccrdotumûcrificijs»

K^nimtu nt^ cumcorporibut interire, neqnefolutas tof-poribfti dorniire,aut extrA ccelnm amp;nbsp;t Art Ar um quießere, ne^ ettAm in ignépurgA^ tor io tor querte

Credimus, Animas noffrasnequc cum corpore iff' tcrire: neque folutas corporibus dormire : aut vigilant«J extra coclü Se. extra tartarum, certis in locis abditisqui«' feere: neque etiam in igne purgatorio torqueri : fed extra corpus etiam,omnium hominum animas viuere,intein' gcre ac veile : piorum autem in cœlo cum Chriffo regna-rc.impiorumveroin inferno cum diabolis cruciari. de illisdicenteDominOyCümhominespiJamp;mifericordcJ ' dcficiunt,hoe eft,dccedunt ex hac vita, eosgt; id eft, corurn animas, recipi in æterna tabemacula : amp;nbsp;alibi docente, E^sfecum effeinparadifo: deiftis vero exemple Epulo-LudO.i^. nis propofito, eas in infernum, ideft,in locum æternis Àcii.i.z;. ignibusdcftinatumabire,ffîcutdcludactiamlcgiœus:j , ibique cruciari.

Diuerfa ejfe loca, vbifidtlium, amp;nbsp;“vbiinfideUum uniitui foU mortem corporum degitnt.

Cum veto tam diucrfa fit conditio animatum fidc-Iiumamp;infidelium'.credimus,diuerfa ctiam e(feloca,in quae migrant . sterna videlicet tabernacula.feucoelum, paradifumquepijs deftinatum.amp;tattatumfeuinfernum impfjs præparatum : quando vno etiam in loco lucem immenfamftatuuntfacrxliterae.in alteroveromaximas tenebras,quasChriftus vocat tenebrasexteriores. amp;nbsp;qua- f do idem Dominus ait, fevcllc,vt vbiipfeeft, ibifint amp;nbsp;loh.tra^ credentcsin fe tapette fignificans,eo in loco,vbiipfeiam eft fuo corpore amp;nbsp;anima,cffc ctiam amp;nbsp;futuros fideles : pri-mùmquidëanimis, deindeetiam tandem fuo terapotc corporibus: infidèles ante ncutto, amp;nbsp;nunquam: vtfum-mameffeimpietatera iudicemus,dicere, cœlum effe v-biquc,curahocimpi)snufquam, piys autemfolispalfim infacrislitcris, tanquam propria amp;aeternafedcs,afligne-tuf.nccelfc veto fit,certo locorum fpatio.tùm corpora, etiam poft refiirrcótionë circumferibitum animas iam definitiue faltem,vc loquuntur,continet!.

'^inem httiui mundi certofuturum,OTnniA^innoitAtum iri, gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus ipßtmignoretur^

£tfivetó,quandofutunis fit finis feculihuius,àno-bis ignoratut, vtnefeiri etiam polfittcredimus tarnen, omnino futurum t tüneque immutatum iri nonfolum tcrtam,fcd ctiam cœlos: futurùmque cœlum nouum.amp; ,7 lerram nouam; mortuófq;omnes, ctiam impios,Chri. 2z, fto pcrvocem amp;nbsp;tubam Archangeii,ad indicium vniucr- vf.i92,2‘^

D^n.z2 2. fos vocante, refurreduros; adquarum rerum certitudi-ncpcrtinet.quod Dominas Icfus cumlerofolyinxdefo-

2Pet.3.i3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prædixiffct,ftatimetiamdchifccrebuskraio-

îtidâ^^ 'i's nen^inftituit; vt nimirum nos ex ijs, qnæ vidimus lero-Ai4tf.24. tolymx contigiflc, ea etiam certofutura,credamus,quS5 L«c. 21. f. dc fine feculi fimul prædixit.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtßirreöioros efipuUrù,

tur.fic per Chriftum omnes,impiosctia m quoad corpus, cfle viuificandos,anima cuiûfq; fuum refumente corpus: quanquam aliosadæternamfelicitatem.aliosad damna-tioncm fempiternam refurreduros.confitemur: dicentc Ith. 2jgt;. Chrîfto,Etprodibunt,quibonafecerunt,inrefurrediO' nem vitx.qui veto mala egerunt, in refurredionem iadi-cij : vndc etiam ordorefurredionis confirmatur, qudquot;

/ Tlief.4.. Apoftolus tradir, dicendo, Eos primum rcfurrcdutos, qui funt Chiiûi,deinde reliquos.

l^n noua corpora creatum irianimisnoßris,ßdeadtn flâne J qua ceciderunt,refurre£lura.

Credimusautem, non nouumcuiq;animo corpus formatumiri.fedcadem fingulorum, quoad fubftantiä, quæceciderant,rc(ùrredura, licetcerrisqualitatibusdi-tCo t^,^6 uerfa: docente Apoftolo,deijfdcm piorum corporibus, Ù42 amp;C. excmplociufdemfementis.aliafeminari, amp;aliarefurge-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re;feminaricorruptioniobnoxia,fufcitariincorrupta,amp;

quæ fcquuntur; amp;c lobode fuafpc (iuxta verfionem vul-Jeb.sf.23. gatam) fie teftificante, Scio quodRedemtor meus viuit, amp;inno-

Stinnouiffimo die de terra furreétarusfum ; amp;nbsp;in carnc meavideboDcumSaluatorcmmcum,quern vifurusfum ego ipfe, amp;nbsp;non alius, amp;nbsp;oculi mei confpeCluri funt. No-ftris enim corporels oculis C h r i s t v m vifuri fumus in nubibus ad nos fuo corpore tedeuntcm;amp; in coelo ctiam legnantem.

Exemplo corporum noßrorampoH refùrre£iionem monßrArtj Chrißi corpui no» e/ß 'vbique^.

Cùmvero Apoftolusdicat,Chriftum corpora no-ftra bumilia transformaturum, vt conformia fiant cot-poriipfius gloriofo: credimus, ficorpus Chrifti propter gloriam.quam àrefurreàioneaccepit.acccpitetiam.vt tuafubftantiafitvbiq;; fic noftra quoq; propter candem gloriamvbiquefuturaeffe; quod cum futurum non fit; neque etiactedimus, corpus Chrifti,vtut gloriae plenum fit ÔC maieftatis, vbique iam effefua fubftantia,finitum cum fit ipfum,amp; gloria eius finita : praefcrtim.cumetiam dixerit, fe veile,vtvbiipfeeft,nos quoque ibifimus, nos hh.17.24t autem futurinonfimus vbique corporibusnofttis.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Errores.

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Damnamus impia deliria tùm philofophotû illo-

tum.qui mentem humanam mortalem effe docuerunt ; tùmillorum hærcticorum, qui animas omnium homi-nu à corpore feparatas in cettis abditis locisautdormi-rc,hoceft,omnifenfuamp; mentis opera tionepriuatas effe; aut vigilate quidem , fed qulefcerc, donee refuroan.t corpora,ac tùm demumvel in coelum ad mittendsselle, ' vcl in infetnum detrudendas, putatunt ; nec non 5c

COS,qui multorum piorum animos in purgatorio quo. damigncpurgari àreliquijspeccarorum, amp;pœnas dare temporales,fomniarunt. Improbamusamp;illos.quinon diftinguunt coelum,vbi pij, ab inferno.amp; tattarOjVbi im-pijftiturlcffeleguntur: feddifenmen vtronimque ineo tantùm conftituunt, qnod alij beati fiunt,alij infeliccs, quanquam eodetn in loco fint omnes, Sed neque eo$ probarcpolTumus, qui, fi non certum diem amp;nbsp;horatn, certumtamen tempus,menfem velannumaiuntdefini-ri amp;nbsp;Icire polFe: quo venturus fit Dominus, finémque huic feculo impofiturus : cum tarnen Chriflus dixerir, xffor./.z. Noncftvcfttum,nQflctempora. Exfecramurvero illos, 2Pet.j.j. dcquibusamp;PetruSjillufores: qui mundum perpctuofic amp;(, manfurum fentiunt,omnemqucfuturam vitamnegant atquerident. Damnamusetiamomnes,quirefuncâio-nem demortuorumncgant;nccnonamp;illos, qui,non hæceadcm corpora, fed alia noua nos habituros, mniarunr. Illos itemdamnamus, qui docuerunt,tot* pora poft rcfurreûioncm 'futura ita fpiritualia ; vtin-ftarSpiritusamp;aeris, nccvidcri,nccpalpariqueant:qua-Ic etiam Chrifto poft refurreólionem nonnulli afHnx^ xunt corpus: amp;alijetiam innaturamdiuinamquA-fi immutatum cfle.fingunt,impudcnterquc mentiuntur, ira vt iam ampli us dici non poflit efle

iTA£lAad Aduentum Tiontinilefù ecœîo, mortuorum^re~ furrtSitenf,^^ viuorumimmutAtioneiChriflHtn moxfiß

«tftnibui 'vifendum inniibihuitxhibtturum:: obuiam ituros fidtles omnes dn Acrem.

Crcdimus, faCka , ad aduentum Domini I e sw, mortuorum rcfuncdionc pci minifterium Angelorum ; qui tum fupcrcrunt viui, cos quidem non moritutos,fcd tarnen in eorum,quirefurrexerunt, conditionem aüu-tum immutatum iri-.ae tuncChriftum.iam è cœlo ad nahes vfque, vt inde omnes iudicct, deque omnibus ferat fententiam,reuerfum,fefc omnibus hominibus confpi-ciendumexbibiturumefle; ei vero, Angelis fuis ftipato, êc in fua maieftateac gloria apparent!, pios omnes obuiä

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ituros, c terra in cœlum vfque nubium träslatos .’quem-’'T

Chrißum vißbilittr rediturum è loco Ad locum', (oçiue corporcvißbiliilocAli^finito^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’tet,freut ctiam fpeftantibus Apoftolis è terra in cœlum

eft: aeproinde quod ànubibus, in quas dcfccndct, terraproculdiftat; amp;itaetiamfuon3turali corpore dc-feenfurum, credimus; vtillud neceflefit, locale efle at' que finitum, ac proindc non vbique cxiftens ; quando ta» lisetia'm defeenfus fimplicibus populis à Spintu fand^ defcribitur, quem non nifi mutationc loci fieri poflcgt; demonftrat-

Ref robes infidèles nenferuensuros vfi^isd Chrifium in nitbibnsfiedensem : fied in terr a mAnentesfers-tenttAm ludicit Auditnros,

Cifm veto Scriptura de folis pijs pronuntict, cosra* .ptumiriinnubes,amp;obuia ituros Chriftoinacrafcredi-nius,impiosadChriftumvfquenonperuenturos,fedfui’ pedibus eius in terra manentes, fententiani Iüdicis aitdi* turos, ite maledidi in ignem æternum, fandis omnibw^ quiinaërccumChriftoeruntjfcntentiarnludicisapprO' tCo.i.i.} bantibus, iuxta Apoftoli fententiain, fandos iudicatu-

Credimus verb, duabus potiflimum de caufisiUr dicium illud, in quo Chriftus omnibus confpicuus o-mnesiudrcabitjnftitutum fuifle.- primaquidem quæ nuncabdita funrhominibus,tam innocentia,fidcs, bonaq; confcientiapiorum.quamhypocrifis, fcclcraq, im piorurn,tot i orbi patefiant : amp;nbsp;inde etiam indicia Dei quàmiuftafemperfuerint^ ad extremum vfqueluculcn-

Rouj. a./. tcrapparcat. Vndeamp;diesille,d'icsreuclationisab Apo-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ftolo

ftolo appclhtur. Altera caufa eft, vt, quas promlffa fa-crat tam bonis bonorum,quàm mails malorum opcrum mcrccs, tunc plena Guique reddatur: dicente Apoftolo, Omnesnosmanifeftarioportctcotam tribunaliChrifti, aCor.j.zo vt reporter vnus quifquc, prout geffit in eorpore.fiue bo# num.fiue malum; Vndeôcabcodem Apoftoloiufti iu-dicij.diesvocatur.

Vitim itermm, qm tîeéii eionabu»tttr,mercedem voari àquot; ; fed totimgntuitimy nobif^ minimi, propter chriflum,dt-

bitim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Etfienim,quod clcdi acceptuti funt, metum Dei donumeft,foliusChriftimcritispartum; mercedem ta-mcnamp;cffe, amp;vcre nominari,non dubitamus;cumDo-minuslefus earn Gcappellare dignatusfit, mercedem ni-mirum gratuitam ; quando opera ctiam ipfa piorum bo--na,cautacqucomnes,vndeproficifcuntur, dona funtDei gratuita; gratuita cleClio; gratuita redemtio : gratuita vocatiojfidcsjuftificatiojtegenetatio, peccatorum rc-miffio, defeduum denique ac deliftorum, quibus ipfa bona operanoftta inteCtafunt,gratuitacondonatio, amp;nbsp;contra, pcrfcäixobedientixChrifti, qua noftraimpetfe-ftaexotnatur, Deóq; fitgtatiffima,gratuita imputatio: ac proinde.fi ptoptie loqui veil mus, mercedem effe, minime propter opera noftra in feconfiderata, fed tantum propter imputata mérita Chrifti, nobis debitam.

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI.

Finito iftdicio, confeßimpios in calofutur os cum Chriflo, ‘ impies iif tern in inferno cumdiibolo i- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^Angelüeitu^

Crcdimus porro, poft illud iudicium confcftim'' piosin coelum fecuturos Chriftutn, impios vero cum diabolisdctrufum inininfernum, dicentc illis Chriftor Vcnitebenedifti Patrismci, hisautem; Itemaledidi igncm xtcrnutn*

tgt;itm inum tucundißmum futurum , eo^ expe.^ tendumt imfijstrißißtmum, nbsp;nbsp;nbsp;ill ’ußß

Tta crcdimus, ilium'vltimumdicm, ijs, qui Chriftty înfitifunt.futurum omniumfeliciflîmumaciucundiffi-mum, ac proinde ab illis amari arque expcti, amp;amandô ’^obisefleatque expetendumûmpijsautem omnium in^ feliciftimumactriftiftimum: acproinde mirumnonef-fe, cur diem ilium oderint, mcntionémque illius ferre' non pofllnf,

OafïinâmuSjft quis neger Chriftum veræ amp;nbsp;rcapfe irf fuohumano corporcdefcenfurumefleècœloin nubes, amp;nbsp;inde in cœlum cum eledis rediturum, fed fine vlla loci mutacionc , per apparentiam duntaxat quan-dam, vtvocant,acdifparitionem,totumhoc futurum. xlt;7flr././z.contcndat r conrradicentibusAngelisadApoftolos, Sî-cut vidiftiscumafeendentemincoelum,fieveniet. Im-probaraus i 1 los, qui docent, opera pietatis in fe confi-derata, Ve ram effe caufam,propter quam datur vita æter-Utm.à.2^ na,veràqueefîebuiusmérita: Apoftolo contra feribefl-tc, amp;nbsp;dicente, Donum Dci eft vira «texna, Neque ctiam

quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■. ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptoba-

probamus fententiam Chiliaftarum de mille annis : qui-buspoftiudicium Chriftus verfaturus fit in hoc mundo cum fuis eleCtis : illique in d elici js carnis, fed honeftis, v i-öturi.amp;liberosadhuc.fedfanftos.procteaturi fint,actum demum in coclum transferendi. Damnamus veto amp;nbsp;cxfecramur errorem eotum, qui contendunt, Ignem, in quern mittentur impij, tandem aliquando exftincium iri ; ita vt omnes etiara diaboli féliciter vi£iuri frat in tegnoDei, contra manifeftaChrilU verba , Ite in ignem aternura.

Vifi AtcrnA donAtum iri omnes , qui bona operibus iefli^ ficAtifuerinti fe 'verè Chrifio inßtos fuiffe, amp;nbsp;in Chrißum credidtjße,

Credimusigitur ad extremum vitam ætetnam, id tft.plcnam amp;pefc£l:amæternxvitæpoffeffionem dona-tum iri in die illo vltimo omnibus.' qui per Spiritum fan# ftum vere. infitifuilfe Chrifto,coq; amp;nbsp;credidiife inDeum Pattern, in Pilium eiuslefura Chriftum, amp;nbsp;in Spiritum fangum, membrâque viua Ecclefiæ fanftæfuiffe,com-xnunionémque cum fanftis omnibus habuifle, amp;nbsp;confe-cutiremiffionem pcccaiorutr.fuiffe, ex manifeftis veræ fiieiamp;pietatisoperibus, coram omnibus angclis amp;ho-minibuspalàmdeclarati,luculentiffimèdemonftrati, amp;nbsp;ex fententia iudicis Chrifti pronuntiati fucrint ; hoc i-pfaradocenteDomino,quiait,fc diilurumhis, quifuc^

Matt. 2j. rint à dextris, Venite benedifti Patris mei, pôflidctc re-gnum, vobis paratum à conftitutione mundi : Efuriui enim, ôcdediftis mihi manducare, amp;c.

nam dart »onpropriepropter opera n»flra,J'edpro^ pter Chrifium, tn quo gratis ek^i, bene-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di^i, filq Dei effect

Hiscnimvcrbisdeclaraflenobisvidctur Dominus, opera noftra bona,cfle noftri in Chrifto clcâ:ionis,bene-diftionis.filiationiSjCÓquciuris hæreditarij tcftimoni«' caufamautcnijcur fimusvitamæternam, cæleftifquff^' gnipoflefTionemconfecuturijefle, partim, quiaiama''” te mundi conftitutionem, ideft, antequam quidguai” boni egiffenws, regnum illud gratis præparatum nobis iph 1.3. Chrifto: partim, quia fuimus bcncdidià Pa»«’ ' nempe, omnibenediû-ionefpiritualiin Cnrifto,eôquî pergratiam vocati,iuftificati, remifllonempeccatorum confecuti, fandificati : denique. quia in FiliosDei inco-dcm Chrifto adoptati, pérque Spiritum cius rcnati.eôq; amp;nbsp;cohæredcs rcgni illius efïedi fumus : id quod illo vet-bo )cÄgt;gt;^oviifa.i^Qa,Tt, ideft,iure haercditatis, tanquamfiüj’ poflidetc, manifeftè fignificauit. Quod igitiir opcr^ pietatis commcmoraturus fit Dominus, hocideoft-durum eum, non dubitamus: vt ex illistoti orbipi' tefaciat, nos verè fuiffc bencdidos, cledos, iuftos,^ lios DEI, quibus haereditas debebatur: diccntectiau’ Rtw.S.i7gt; Apoftolo, Quöd fi fill), amp;nbsp;hasredes : filios autcmuos c(ic Dei, declaratur rcgenerationc : rcgcncratio vcro i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rege-

Sicut veto crcditnus,filiosDci vitam confccuturo» xtcrnam: ficetiam confitcmur,hypocritas .impiófquc cranes abituros in ignem, nunquam exftingucndum, ibiquein xtcrnum cruciandos; Chtiftoapcrtc diduro, uat tt Itcinigncmaeternum.

Quidautenn,amp;qualisfit ifta vita,quantâqueilia Felicitas,quæ nomine regni cœleftis fignificatur,fatemur cum Apoftolo ingenue,nec oculum vidiflc, necaurem /cor.2, 9. audiuifle, nec in corhominisafcendiflei remenim efle maiorem amp;præftantiorem, quàm vt,ab humano intcl-Icducomprehendiqucat ; tantæque felicitatis, qua nihil Felicias defideràri à pob.is.poifitS- Itâquc fimplici-tcr crcdimus, nos, qui forains Chrifti, qui ab ciusSpiri-turegimur, quiabeiusverbopendcmus,quidcnique to-tam falutis fiduciam in co collocamus: futures omnes fcliciifimos ; fulfuros omnes, ficut folem in confpe- Uatth.i^. ftu DEI : vifuros omnes Deum, ficuti eft; vifturos o- 4:?. nanesvitam cœleftem atque diuinameum Christo ^cor./j. amp;nbsp;cum Angelis eius ; liberates omni peccato, omni oîiferia,omnimale:fine vileampliusdolore,finemetu, fine

fine vllius rci indigcntia au-t defidcrioc; quocniam ©eus ict.i;.2s erit omnia inomnibus . amp;nbsp;nos videbimus facicm eius .Æ ^poca.22. jjj vrbe nox vkrànon erit, ncquc opus ei erit lu-ccrna, neque lumine Solis, quoniam Dominus Deusil' luftrabit nos : amp;nbsp;regnabimus in fecula feculorum

cumChrifl:oIefu,capitc,Sponfi3,Seruatare, '3 Domino noftro: cui laus, honor. amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ f

EC paucsE,nec lcucs funt cauflac; quibus addudusfaijVt hafcc obferuationcs con-fcffioni mcæ feorfum addcre, quam ali-quid in ca immutare maluerim. Pauci nonfunt, quibusnotumeft: quaoccafio-ne, quo tempore, quorum iuflii, quorum nomine, amp;nbsp;inquosfincshancego, inuitus fane at. que coaóius, doftrinas Chriftianæ fummam conferipfe-rim. Etfivcroncmononvidet,confcflionemhanc,nun-quam vtfperabatur.eorum nomine,quorum cauiTa con. fcriptafaerat,ediumfuiire: quî ramen hoc factum fit, amp;nbsp;quibus de cauiTis faäumßt, non omnesperfpedum ha-bcnt;multisfaâ:umadmirantibus,verasautcmipfîusrei cauflasignorantibus. Hinc quàm variaemultisfufpicio. nesincidere: quàm varia etiam turnde me, turn deipfa confe(amp;one,iiondicamàpriuatis hominibus, fed ab Ec. elefijs etiam ipfis indicia fieri ; quàm var ij denique amp;nbsp;fi. niftrl fermones, in vulgus fpargi potucrint.- quotusquif-quchominumcft,quincfciat? Occurrendum ergo tan. dem mihi fuit,antequam moriar, finiftrisprauifque de mcadodrina, fufpicionibus, iudieijs, fermonibus. Id nulla meliorirationefieri à mepotuiffeiudicaui: quàm fl amp;nbsp;confefiionem, prout fuctat à me conferipta, feorfum; Et feorfum etiam in illamobferuationes, quibus fi qua fint obfeura, expliccntur: fiquæ dubia, confirmcn. tur,edcndascurarcm: amp;nbsp;indicium de totonegotio toti Eeclefiæ vciè Catholic» rclinqucrcm. Putaui prattetca.

ad falfas fufpiciones ex animis hominutn, fi qu3f conceprsB, tollendas, non parum profuturum fuifTe.' quaenatn àdolt;3:isviris de confcfllonc fada fueruntiudi' cia: ea ex ip for urn literis, pijs omnibus nota faccrem» Præfertim cum ex illisetiam,quafnam ob caufTas, co quo conftitufumfucratmodo,nonfucrit cuulgataconfcûio» facile quifquc intclligere poflit.

Quod de confertionc tua fcribis.* ea magna cum vO-luptare, amp;nbsp;à me, amp;nbsp;à N. amp;nbsp;aJijs pcrlcda eft : quae amp;nbsp;erd* ditilTîmèfcripta accuratilfimamcrhodo.'ErJimO dó quod in finede Archicpifcopisamp;Hierachiaaddis,c^' eipias,mihi fummopcrc placuif.Scd cum de via amp;nbsp;ration neconcordiae inter omnes noftraeconfi?flionis Eccleii^^ ineundc,cum fra tribus N. N. qui hic funr.delibcrarcniüJ-illi vno cöfcnfu, hanc amp;nbsp;vnicam amp;nbsp;tutifUmam, amp;nbsp;cxpcdi“« tifTimaincfreccnfuerunt: vt iarareccptæamp; édita-àfingUi latum prouinciarum Ecclcfijs fidci confcffioncs, io nam Harmoniam componcrentur, amp;nbsp;compingeren-tur : quod amp;nbsp;fimilimae omnes effent quoad ÔC fua â nulla Eeclefia repudiaretur. Hoc fuum confr lium, cum nobis multis rationibusprobaflcnt.-advosdc eofcripffmus, amp;adreucrcndos fratres N. N. 5c alias nobis vicinas Ecclcfias : quibus omnibus idem illudvaldè placuit.

Häc ex magni illius viri literis. In caodem ferme fentenriam, non pauca, exaliorum quoque de eadetnre fcribenrium literis proferre poffemus; fed cum non fit Mcccffc. breuitatis cauUa omitûmus.

îi 'Cùm vtimur vcrbo damnandi, nihil aliud volti-snus; quàm.quæ damnaræfucrunt ab Ecclefu Cathoh-cahaerefcs; cas nobis quoque damnari; Et quæ ilia non pcobauit, caquoquenobisiraprobari ; idquc totipoftc-ti.tati, icftatum nos efle vclic.

Qubd Apocryphisin vclumineBibliorum.poft li-^quot;os Canonico?,locum primum tribuerimus; idfecimu« adduaijmorirateEccleûæGræcçamp;Latine-quç hocho-^’Orcillosfolosdignatafcæpereft.vtcumCanoniciscÔ-iungcrcntur. Vide loca citata ex Hycrony tno,Cy priano, concilioLaodiceno,inconfeflionCjCap.i.Aph,5. Deinde de libris fcrniofuit , non dequibufuis feriptis : ajiçqui £ymbola occumenicapra;ferirauslibxisApoGryphis.

l^eo tarnen loquentes, altera vti locutionc^ eâque ctiam yfitata,certis de cauffis maluimus: nempe, vr cum pri-paisadueifus Atianorum nottri temporis calumnias amp;nbsp;farcafmos, eflentiamillam diuinam, non nifi in petfo-nîsrcperirijdocercmus; nonigitur ànobis effentiam Ic-èrrumàpcifonisfubfiftentem conftitui,in qua porto tres Pvrfon« fubfiftant: quafi quatuor in Dco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à

- ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^phirif.3^ 1 ’ii;lt; ïtri nï aqröïiï

De hac rcali cfTtntialiuni Dei proprietatwm COM-ftiunicationc, peculiarem confcripfîmus St. nos tionem, in libro cui titulus crit. De incarnatioqe pili? DeirinverbaadPhil.z. Quicùm in forma Dei effet, ad quem, qui pleniorem cupit huiusdodrin« explicilt; tionem.leäorem fuo tempore remittimus. CerrèDo- ; minus Iefusabillaeffentialicognitione,quaamp; Paterno-uit, fhoc eft, vt fcholaftici loquuntur, compfehendit,^ Filium, St Filius Pattern .• omnem plane creatam men-temexcepit; citmdixit, NemonouitFilium, nifiPater; amp;nbsp;nemo nouit Patrem, nifi Filius, amp;nbsp;cui voluerit Filius • rcuclarc; doccns quiequid cognitionis dc Deo habent infefe creaturæ, illud effcaliquomodorcuclatum: eóq; i feientiam effe non illam Dci effcntialcm, amp;nbsp;infînitai»^ fedcrcatitiam amp;infinitara. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jsdsöinui» l

creationc, amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

t^phortf.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.rf.i.qta

Coclum bcatotum,in quo iam eft Dominus lefi^ fuo corpore, diffenc à terra, ac rcliquis coelis, effeque f#* pra omnes iftos afpcâabiles coclos : prætcr ca, quae diftl funt confirmant ctiamhæcpauca: Epb,4. ChriflusdU citurafcendiffe fupra omnescoe’os: alibi legitur afcenf diffenonfupra.fed inCoelum amp;cffeincœlo, confédéré addcxtramPatris. Hocigiturcœlum, amp;nbsp;fnpra reliquoS eft, amp;nbsp;ab illis difFert- Sic Col. 3. Apoftolus locum, vW ChriftuseftindcxtraDeiPatris.diftinguitàterra: Et vo-cat s VB s V M TO a.vu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m0,1/1^(p^ovetTi : ÿ vbi ChriftuS

nempe in has partes inferiores: piófquc omnes raptum iriinnubibus obuiajn Chrifto inAëra. In fublimicrgo eft cqclum iliud, non in terca, non in Acre : multô minus Tbiqhe. Defcendct cnim vifîbili corporis forma,ex alto cœlojn regioncsjftas, vthîciudiccûturviui,amp; mortui. Dehoc cœlopcculiariter egimus, in libris de operibus Dei, intra fexdiescreatis. Improbamusergocontrariatn doârinam: qu», cœlumàterra: Et cœlum beatorum,à fcliquis cœlis non diftinguit, fed vbique efîe contend! t.

auîiff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

s 'lt;• 4|#€r alia quæ etiam Augudino peccatum origmis ÂCMÎ^çdtfendcnti, obiecitlulianus Pelagianus,fu-crunt amp;nbsp;hæc: quod autfacerct Deum autorem peccati, aut diabolum conditorem hominum ; idque propterca, quod putabant Pelagian!,ab Auguftino peccatum originale, ipfam hominisfubftantiamconftitui. Quæomnia obieûaipfe diluit tomo 7. contra lui. Pclagianum, lib, 5. cap. I. hifee verbis : Nec Deo adfctibimus iniquitatem, fedpotiusasquitatem, quia non iniuftctotamp;tantis mails, quæ fçpilTimè cernimus, etiam paruulus pleditur. Nec diabolo conditionem hominis, fed humanæ ori-ginisdcptauationem; necpcecato fubftantiam députa, mus,fedin primishominum afium : in eorum veto po-ftetitatecontagium: nccparuulis confeientiam fincfci-cntiâjnquibusnecfcientiacft, nccconfcientia: fed fei-uitillequidfecerit,in quoomnespcecauerunt, Si.fingu-Unaalumindetraxcrunt, amp;c,

s -/,'; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.y-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£e S

Qupmodo fe ab hoc crrorc cxciperc poflint,*qüî Patres venmChrifti carncm comedifle ncganc,non vi-' demus: quafi quia re ipfa nondum exiftebat in natora; propterca in certa Dei promiflfionc non extitcrit;amp;proi inde per fidemapprehendi amp;coniedi non potuerit. Ge-r neralisenimcll,amp;adomnes,amp;omni tempore pertinenît propofitio : Nifi manducauentiscarncmFilij hominis, nonhabebiris vitaminvobis. Vita enim non comma*'

nicatur, nifi i 11 is, q u i Chrifti carni, amp;nbsp;percarnem fpiritui» feu ra Äaya, quicftvita, fide ceucapiti membra, copti-lati fini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Voluiffccnimamp;c. Quod dixi de primo, fccuKda quot;nbsp;tertio amp;nbsp;quarto ftatu: çlarius fuitfet, fi dixiffem: quails fucrit homo ante pcccatum ; qualis poft peccatum: qua», lisfitfubgratia;amp;qualis futurusfit ingloria.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^phorif. 6.

Perfonam Chrifti, proprie loquendo, ex natura dJ-. uina immenfa,acfimplicifsima.amp;exhumana finita,qu« in infinitum minus eft, quàm pundum,rcfpcâudîùin«, tanquam cxduabus vere aCproprie didispartibuscotn-Tfco. S‘ p- pofitamcfle.-cumfcholafticis meritonegamus, Qus©'’ nimproportio fipiti, ad infinitum, amp;nbsp;crcaturac ad crca-(oiem^ Confiteiiies inieiimcum vctcnbusPatribus,eo fenfu*

fénfa dicî pofle compofitam, quo fcriptura top Ao^y^fadumeflecarnem: Et qui in forma Dei crat.iatn in finailitudine hominum,fadum efle dicit. Hoc vcro nil aliud eft,quàm quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia sterna, in duabus nunc

fubfiftatnaturis: ita vtChriftus iam non minus fit verus homo,quàm verus Dcus.Huc fpedat,quod ante diximus de fimilianimaeamp; corporis: (exijsenim, tanqua ex veris ^cflentialibus partibus confiât perfona hominis) illud nonperomnia quadrate: probantes interim hocfimile, quatenuseo Athanafius amp;alijPatres,advcrä amp;hypofta-ticam diuerfarnm naturarum vnioncm demoftrandam, vfifunt: tametfi nonperomnia,vt ctiamluftinus inex-pofitionc fidei, amp;a]ij Patres, ingenue faflifunt, huic my-fteriocongruar. Simileveftis,frcquentiflimumeftapud vetercsPatres:prsfertim apud Athanafium, amp;confen-taneumcficumfcripturis. CaroenimChrifti,quateda fuit Deltas, velum vocatur ab Apoftolo. Heb. lo. ver.20. Acpulcberrimc hoc fimili reftis, dogma dereali Idio--matum diuinorum, in humanam naturam effufione vcl eommunicationc, funditus euertitur: quod fimili ferri igniti, amp;nbsp;corporis etiam animati confirmarc conantut aonnullhquanquam minime poflunt.

-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7''

Corpus, 5c animam duo elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixîmOî;

Ethocliquerein Ad3mo,cuiu.s corpus primCi per fc fub-ftitit : deinde anima fubftantia etiam pet fe fubfiftens, ad-ditaillifuir. Idem etiam liquet in fcparationeaniraæ à torporc : quoru vtrunq; fcorfum fubfiftit.Cacterii m cum fint parteshominiscflentialcs : fingulæquidem funt fed imperfeda; coniundæ autem, vnum pcr-fedum

fedum vi^içtlp,ivov, hoc eft, perfonam hominis, confti-tuunt. InChnftoautem nonita fe res habet, quoad nx* tiiramdiuinamamp;humanam. NaturaenimhumanancC ante vllo modo, ncc poft afliimtioncm, per fe fubftitit, autfubfiftit: fed in Ver b o tantum; Verb v m autcffl/ pcrfeamp;pcrfcdiflimumfemperfuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Simile folis, non quidem tarn bene quadrat, atqae {imilc glorlæ, qua noftra corpora funt afficicnda: quit hæcgloria, ignominiam noftrae carnis prorfus toilet, fed fol lumen candelæ tantùmobfufcat, nonautempenitus extinguit: Interim tarnen perfpicuè monftrat hoc foils fimile, quod volumus: nimirumrcali illiuscum aëre com municatione, lumen candelæ prorfus inutile reddi«' coque ceu extingui, amp;nbsp;nullum fieri: At verb eflcnrialflS carnis proptietates, nunquam propter vnionem hyjx*' ftaticam, autpenitus tolli, autinfirmari, ita vtnulliuot vfui, conftare; quod tarnen vitari nonpoflet, finatutt humana realiter diuina omnipotentia participarctrit* vtca poftetquæcunquc Deus poteft. Nihil enim fruft« autfumfit, autretinuitamp;retinct Aoy©-, Filius Dei.

'gofimili foils hand inefficaciter confirmatur, quodfi-mili gloriæ, quæ om ne m à nofteis corpoiibus ignoBik Alam tollet,probatumeft.

Hîc in primo membro, ad nomen Chtifti, additum cft, Filius hominis: in altero, Filius Dei Deus: vtfignifi» ca re mus, amp;nbsp;diuina de Chrifto homine : óc. humana de Chrifto Deo, prædicari : quando ipfa Chrifti perfonx 'quot;’•Qblq»

Deus, totùfquc homo, licet non to-tum (vt loquiturDamafccnus; J quippe qui in duabus diftin^isnaturiSjVnusamp;idemfubfiftit. Hocitaexplicat Damafccnus,lib.3'cap. 7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fièi/èvèçj ôêoçTeA«^,

(Àsyi^£5îoç, it fióvov^os, à^a^civâ'^ie'uiiç. Keef oÄ@^ Av-S' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oÄev avô'^uTnç.ig peevov ôévS'^aTisç,

TefiSf^^oAoViÇvereegèçi mt^^TtKev ; tooä@^ iJe ó»»-SweFAiç. amp;)a5quot;ÉÇT0jM'Égt;'lt;4Â.o,'(pvojfii)ç;TôaZ\@.lt; Jg, ÔOTÇBtc’ï’àJç. oAeg dteitur contra NeftoriumràzôAovJî contra Eutychen.

Quod vçro diximus de adionibus, fiuc fecundùm Ïiïimanamnatutam,fiuefecundùmdiuinamcdiris,quod cas tarnen vnus amp;nbsp;idem totûfq; Chriftus prxftct : id inde ßcqdct,quia aâiones funt f vt loquuntur fcholæ ) fuppo-^torum,feuô^lt;ç»^Aîv«)/: Diuerfitas autemadionum,ex diuerfitatc naturarura,feu formarum,per quas fiunt,pro-ficifciiur. Cùm igitur in Chrifto fint duac natura:, vna autem perfona : inde fît, vt vnus tantummodô etiam fît

^vo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yo'm^y»ce/, VtidcmDamaf.CX-

glicat,lib.3.cap,iç. Qituv^^Ksif vcrovocantut evi^yetof'. non tam quod fint ab codem agente, quieft ^'àç quàm quod ad hzc falurisnoftræ opera, non foU Deitas, fedhumanitasquoquc concurrat.-fuas quaq; adioncs, cumaltcriusaûionibus,coniungens. Atque hæceft prima amp;princcpsvnionisl^poftaticxvis;quod nimirum, hac,du«natur«, earùmque proprictates amp;nbsp;adiones. in vna cademque pctfonajta vniunturvt illc,qui propter formamDci,inqua fubftitit ab «fcrno,Deus eft, amp;pro-pterformamferuijnquanunefubfiftir, homoeft: idem amp;nbsp;totus Deus, totus fit homo.* amp;totushomo, totus fit Deus: coque amp;totusfitomnipotens, ac vbique præfcns, amp;nbsp;totus impotcnsAcccto loco cxiftens:idémquctoti» Ff

mortuus fit, ôctotus mortemmoriendodeflruxent:ï{ per confequcnsdenique,quôd ad falutem nóbiscomp^' randam.communicandam.amp;applicandam nonfolâdi-uinaopcrcturnatura,fedetiam numanacooperctur.

Secundavisexprimafequitur: quod videlicet hu-mana natura,ad omnia beneficia in nos conferenda,Dci-tatis organum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnitum, eôquc cfficacilH-

Tertia,quod propter hanc vnionem,cô dignitatis cuedafithxcmaflazvtadionem noftrx adorationis.fi-dei,inuocationis,diIedionis,infoIamFilij Deitatemin* tenderenon poirimus,autdebcamus.- vtin ConfefiionC cxplieatur. Filiumenim ipfumjdeft,petfonamadorarf iubemur,Heb. I. Etinipfum credere.

Quarta vis eft, quod quia hunaana hæc natura, iîîîçww vnita eft diuiuæ; ideo doiia DEI, fine menfU' ra, in earn coliata fint, vt cxplieatur aphorifmo quenti.

Tametfi cùm hanc Confeflîonem confcribcreni, omniaquç adhiincarticulûde perfonaChriftipere inb complcxus fuifle, mihi vifusfura : placuit tamen, maio-ris explicationis caufta, hæc quoque,quæ fcquuntur,alijs paulo ante didisadijcerc.

tçm, buraanxalfümtæ naturae, pergtatiam vnionisby-poftatic«, communis fafta eft.

In Aóywcnimdiftinguendacft ^tna, quamcumPa-tre ÔC Spititu fantlo communcm, imó candcm habet : à modo fubftftendi proprio, quo fit, vt certa fit nç feu Perfona, àPatre amp;nbsp;Spiritu fando diftinfta ; eôquc propria Fili j, feu t5 Aoy« vwajamf, perfonâque appclletut amp;fit.

Hæc verb acterna hypoftafis, tS Aôy« propria per na-turam ; faCta eft, vt diximus,per gratiam vnioniS: huma-næ aflumtæ naturaecum diuina communis; nempe, vc non minus in hac Humana, quàm in ilia diuina tealiter fubfiftat : Et ea re non minus fit vêtus amp;nbsp;perftftusHomo,quàmverusdeperfedus DEVS; faluis interim Scdiftinàis manentibusnaturis, proprietatibus, aefionibus.

3. In illiusitaqucimmcnfzjfimpliciffimx amp;perfeflif-fimæ perfonæ vnitatem, natura Humana, id eft, maf-faillaex animarationali,amp; ex carne Humana conftans, finita, compofita,multotum indiga, affumtaeft.

Quomodo verb ? non ita, vt v. g. aut illam infini-tam perfonam, intra fux finit» fubftantiæ terminosin-cluferir; autininfinitam illius amplitudincm, ipfa ceu ccêXtenfa,pcnetrarit. ac quod de hac proprietate dixi-mus; idem derehquisfenticndum Steredendumomni-noeft.- quia omnes manent immutabilcs, amp;nbsp;impermi-xt». Quomodo igitui Humana aûumta eft? Ita qui-dem in vnitatem eiufdem perfonæ; vt tarnen non fit faûa ipfa perfona ; féd in petfona potius exiftat, à per-fona geftetur, fuftentetur, totâque ab ilia femper pen-deat.

'm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Ùiiü cttâT^tT^af âavy^^^^fiTùis à^tcct^iTamp;iç-

Sicut enim ex vnionc duarum naturarum, non eft conflata tertia quædam natura: fie neque ex aflixm-tione naturæ humanæ in vnitatem perfonæ diuinæ, ccu nouaperfona compofita cft, quae propria fit Chrifti,amp;à. perfona r^Aoya, quæ eft ipfc Aóy(^,différât,. Eademc-nim omnino cft: ncc à fcipfa differt, nifi in hoc, quod quæinfola (p^Ta^afubfiftebat, ôctatummodôDcus crat:nunc informa ctiamfccuiCubfiftit.amp;homoquoquc cft: amp;antecratccu rexnudus, nunevero catnenoftra, tanquam vefte purpurea veftitusî.itavt hancobeauflam non immerito àPatribusperfonaiam (quodam modo) compofita cflcdicarur- Sed hoc,prætcralia,difcrimen obfcruato ; quod veftis,ad cflentiam Regi.snon pertinetr humana autem natura in Chrifto, ita fc habet, vtiam, quid fit Chriftus,definiri fine ilia mini mèqueat.

caro,omnipotenseft, amp;vbiqucprælens. Vndectiamfif, vt qui honos debetur Aoya per fe: idem etiam carni in Ao-7^ amp;nbsp;propter A^oy» deferendusfit : quia vna cadëmquc cil vtriûfquc natur« ÙTnçxmç^

6. Adde prâcterea.maioris cxplicationis caufla,quôd licetvbicunquc ipfeeft, ( cft autem vbiquc ) ibi c-tiain idem fit non folum Deus, fedetiam homo,idque propterea,quôd vbique naturam humanam fibi ««S-’ çKwvnitam habet; non tarnen illi naturx.vbicunquei-pfc cft,fed tantum modo,vbicunquc ilia cxiftit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fc

Quomodocnim,vbinoncxiflit.- ibidiciqucat fii-ftcntari? Pcdesabanimafuftentantur,nonvbicunquci-pfa eft,puta incapite : fed vbi duntaxat ipfi exiftunt.Cùm catoeffetin vterovirginis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certè illi

vnitus.eamnon fuftentabat extravterum Mariæ; fed in vtero tantum talis fuit ci ÔOTçjefnç.quæillamibi ,ôcnon alibi fuftentaret: id quodde tota porro Chrifti vira, cùm invarijs verfaretur locis, dicendum eft. Poft mortem quoque corpori demortuo, amp;nbsp;lépulto vm?Klt;nç fui t, illud in fe fuftentans i feef vbinam locorum f non cette in cœ-lo, vbi non erat fed tantum modo infcpulcror quem-admodum contra animæctiam feparataeàcorpore, non in fepulcro.fed extra fepulcrum,illaraitidem fuftentans, hypoftafi-sfuit: amp;nuncin coelo.nottinterra, multominus vbique, vtrunq; fimul, animam amp;nbsp;corpusfuftentar.

J. NequeexhacdoôlrinaÉequitur, folui vnionem per-fonalem, amp;nbsp;efRci, vrnon. tota perfonafitvOTçainç carni, fed tantummodo ex parte. Ratio cft r quia perfona hæc Aoya, ficut eft infînita, ficctiameft fimplicifiima: ac pro-indeamp;totacftipficarni,vbicunquehæcexiftit : Et tota etîam alibi, vbi caro non exiftit, vm^ffjçeü, exî-in forma Dei. Ccrtcanima,vtantcdi(ftum eft, tota ùaïîîucnf capiti.illud viuificansjfuftentans: vbinam ve-ïôïnoniuomnipaitccorporiSjfedin ea tantum, vbi eft

caputipfum: Et totactiani extra ca put. eft pc-dtbus, illos etiam fuftentans : non quidena vbi caput, fed vbi pedesipfifunt. Numigitut foluitur vnio,quant habetanimacumcapite:quiaetiam extra caput, inpe-dibusefttota?

8. Ad extremum, quo omniadenud, quae de vnionc perfonalidifputantur,clariusexpliccntur,hæcaddo.

Anima, eft oculis: qualibus veto? qualcs funt; nempetanquam organisad videndum,nonautcni ad audiendum, accommodatis; Contra auribus adau-diendum, non ad videndum. Sic Aax(^, naturae humane, nonad mortem deftruendam, quod proprium eft 7«; fed ad mortem perpetiendam, quod proprium eft carnis, vTrejatnf fuir.

Denique illieft,nonadhoc,vt fitvilid.vcl tale, quod amp;nbsp;quale eft Vbrb v m : fed id amp;nbsp;tale, quod amp;nbsp;cuiufmodiiptà eft, velpernaturam, velpcrgratiamilli realiter inditam, quam vocant infufam Sc habitualcin-Gratia enim vnionisefthæc, quod fit inhanc vnitatem perfonae aflumta.

Eadcm doflrina noftra confirmatur cxijs quae de officio Mediatoris, hoc eft, de fine incarnationis.tùmin facris literis, turn à Patribus traduntur.

Fines multi huius incarnationis obferuantur àPa-ttibusin fcripturis, amp;peculiaritcr ab Anfelmo.inlibro, cuitituluscft,cv«. Devs hom o : (cd præcipuusamp;im-mediatusfuit.nonfimplicitcr vtnos Deusferua-ret,(potuit enimhocfuàomnipoiëcia, ôtioloiiiffu nas carnisaflrumtioncperficcre:) fed vt nostalimodo, hoc eft, per propriam fuæ perfonç mortem à morte feruaret: Et perpropriam refurredionem, nos ad vitam reuoca-ret : iuxta i 1 lud Apoftoii ad Hcbtæos. z. verf. 14. Vr pçt mortem

imoftcm dcftrticret cum,qui amp;c: Et 2 ad Tim- i.io. Qui amp;nbsp;inortcmaboJcuitjôcvitaminiuccmproduxitamp;c. Qui-bus fuccinitvetusEcclefia,diccndo: Quimoitem,mo-riendodcftruxit : amp;nbsp;vitam,refiirgendo rcparauit. Einem huncLeoprimuscxpreflît.diccndo; FiliumDci fumfif-fecarnem noftram: vtmoripofletex vno, amp;mori non poflet ex aitero. Sufcepitigitur carneminhuncpræci-puum finem : vt talisfalutis noftræ perficiendîe caufTa, perillamcameraeaageret, quæperfe inforraaDci,præ-ftare nonpotcrat; veJuri eft patiamp;mori. Occidcre e-nim mortem firapliciter,potcratipfe pctfc: fed occide-repermortem, fine afTumta carne mortali, in vnitatem fuæperfonæ,infeipfononpotcrat. Non igituraflumfit carncm Aoy(^, vtquæipfius propriæerantadiones,eas percarnem cderet;(cd vt 0!.OT7iAe(r/z.rt,hoccft,falutemno-flram,rali modo, adionibusnimirum fuis proprijs, cum a^ionibus carnis noftræ coniuniftis,operaretur.

De hac vera amp;nbsp;eflentiali vnione noftri, noftræquC carnis, cum carneChrifti,infignis locus eft apud Cyril-Iura in loh. lib. 10. cap. jj. Col. 500.

Non negamus, refta nos fide, caritateque finccra Chrifto fpiritirSliter coniungi: fed nullam nobisconiun-aionisrationem,lecundum came cum illo cflc,id profc-ÛOpernegamus:idq;àdiuinis fcripturisomnino alienu dicimus. Quis enim dubitauit, Chtiftum etiam fic vi-tem effe, nos veto palmites, qui vitara inde nobis ae-quitimus? Audi Paulum dicentem.- Quia omnesvnum corpusfiimuscum C H r 1 s t o. Quiaetfimulti fumus; vnum tarnen in eofumus; omnes enim vno pane participa mus.

cipamus. Anfortaflisputatignotamnobis myfticafbi' ncdidlionisvirtutemeflc? Qnxcùm in nobis fiat; noti-nc corporaliter quoquc facit communicatione carnb ChriftijChriftumin nobishabitare? Cur enim inernbrt fideliuni, membra Chrifti funt ? Nefcitis, inquit, quia membra veftra, membra funt Chrifti ? Membra igitu^ Chrifti,mcrctricis membra facia ?abfit. Saluarorcriarn: Qui manducat carncm meam, ait, amp;nbsp;bibit fanguincm meum, in me manet amp;nbsp;ego in eo. Vnde confiderandutn eft,nonhabitudinc folum, quæper caritatem intellig*-tur, Chriftum in nobis efle: verum etiam, amp;nbsp;participa-tione natural!, Nam quemadmodum,fi quisigne lique faâam ceram, al i j ecræ fimiliterliquefade ita mifeuerit, vtvnum quid ex vtrifquc faftum videatur: fic commu- . nicationccorporisamp;fanguinisChrifti,ipfe innobiseft, écnosinipfo.Nonpoteratenimalitcrcorruptibilis hsc natura corporis, adincorxuptibilitateamp;vitam traduci: ‘ nifinaturalisritx corpusciconiungcretur. Non crediJ mihi hæcdiccnti; Chrifto ftc obfecro/fidem prxbcgt; Amen Amen, inquit, dico.vobis; nifi manducaucritis carncm Fili) hominis, amp;nbsp;bibcritis fanguinemcius:non habebitisvitamin vobis. Qui manducat carnemmcam, bibit fanguinem meum; habet vitam a:ternam, amp;ego

fufeitabo cuminnouiftimodie. Audis aperte claman* tern, non habituros vitam, nifi fanguinemeiusbibcri-mus,amp; carncm manducauerimus. In vobis autem ipfii, dicit,ideft,incorporevcftro. Vita autem,iurcipfavitas carointelligi poteft: hareenim nosin nouiflimo diefu-feitat. Et quomodo dicerc non grauabor. Caro vitas, faéia vnigeniti caro, ad virtutem vitx traduifta eft : non poteft igitur motte fuperari. Proptcrca in nobis fadi, intcritum à nobiscxpeilit.Non cnira abeftab ca vnigeni,

tusDci Filius. Vndc quia vnuscft cum carne fua; Ego, inquit, fufcitabo eum. curigitur fecundùm carncm pal-mitesnosdicipernegat? Annon conuenientcr dicipo-teft, vitem humanitatem eiusefle, amp;nospalniitespro. pteridentitatem naturxi Eiufdem enim naturx vitis amp;nbsp;palmitcsfunt. Itaamp;fpiritualiteramp;corporaliternospal-inites,amp; Chriftus vitis eft. Hæc Cyrillus.

In toto hoccontextu propofitum fuit Cyrillo de-monftrare: Chriftum nonfolum fecundùm Deitatem, vtvolebant aduerfarijNeftoriani, fed etiam fecundura carnem,cflevitem,à qua in nos tanquam palmitcs vita fiuit: acproinde etiamnos tanquampalmites, non fo-lùmDeitati,fedetiamhumanitati,adeôquecarniipfius, effc infitos ; coque amp;nbsp;vitam, amp;nbsp;fuccum omncm fpiritua-1cm,nos non tantùmàDeitatc,fed etiamab ciuscarnc haurire. Etratio duciturabvnione hypoftaticaquafit, vt Aoy(^,amp;caro in eius vnitatem afrumta,non fit nifi vna perfona, vmis amp;nbsp;idem Chriftus, vna eademque vit is, Nos igitur non pofte coniungi Deitati Chrifti, quin etiam c-ius carni vniamut : necab ilia,nifi amp;nbsp;ab hac, nos vita hau* rite pofte,

Vthancintimamamp; realem noftrxearnis, cum car-ne Chrifti copulationcm, dare explicarct ; fimilc cerx attulit:nonquodquadretperomnia, vtnotum eft, fed quod nonxi^x2Lt{,verùm realem amp;nbsp;fubftantialem dfe no-ftramcumChriftoxeivamp;iwcti/,pulcre demonftret. Atque hoc fignificat,cum concludcnsait, non spipitvali-iBR, fed etiam c OR p OR AL IT BR, f ideft, non folùm, quoadSpiritum,fedetiamquoadcorpus:) Et Chriftum cflevitcra.amp;noseiuseftepalmites. Non igitur demo-do, quo Chriftocopulamur, fitnc fpiritualis vel corpo-ralis . fed de rebus qua! copulantur,quödfcilicct non tan-

*34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OBSERVATION ES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

tunianimje/eufpiritnsnoftrijCumfpirituamp;anlmaChrf' ! fti, fed ctiam caro noftra cum carnc eius arâiflîm« coniungantur. Liquet hoc ab aduerfariorum propoû-tione, aduerfus quam difputat : nimirum, quod i4 0gt; €VM CHRISTO CONIVNGAMVR GARNI. C0I.500.R

, Aducrbiaigiturfpiritualitcröc corporaliter, Cyril-lo non fignificaruntmodum, quovnimurChriftoviti: fedrcsqua;vniuntur,vtdi0tum dcexplicatumcft. Mo-dum autem efle iph etiam CyrilJofpiritualem, hoeeft, per fidem noftram, perq; Spiritum Chrifti,conftat : quia vblque,amp;fpeciatimin6.cap. Ioh,docet, carncm Chri-Ai, à nobis manducari fide. Ex hac autem manducatioßC concludit incorporationcm.

Si quis hîc excipiat de lege: An non in vetcri Tr« ftamento, cleóti donabantur gratia feruandi legem; fr cut amp;nbsp;in nouo donamurgratia credendi Euangelio? fpondco. Donabantur: vcrtimnonadauditumlegis,fi* cut ad auditum Euangeli j donamur nos fidc;fcd quia cre-didetant prius Euangelicis promiflionibus de ChriftO' acproindeaccepcrunt donum feruandi ( incoatiuc tarnen, amp;nbsp;ex parte tantiim) legem : non quia audierant legem : fed quia crediderant in Chriftum venturuffl : vt femper obedientia legis, ex fide Chrifti, tanquameff«-dum cxcaufiaconfcquatur.

Cùmdiximus rcceptamcflc fignificationemiacra-OiciTtij vt non vcrbumfolum,ncc clemcntum Colum .fed

elctnèntam’fimulcum vcrbo.voccturfacramentatn; nihil aliud voluimus, quàm ficut folum verbum fine cle-mento feu figno,non poteft dici facramentum.- fie neque ■ fignum,fine verbo. Sacramcntumcnim(vt inEcclcfix definirifolct)cftinuifibilisgratiæ,vifi’ ’le fignum faddey exverbo,hoceft,exinftitutioncChri{ deamrem.con-fecratum : hoc eft, à profano vfu, ad i.anc rem ùcratn translatum.

- Sic A.uguft.T.ç.dcCiuitatcDci,lib.io. cap. 5. Sa-etificium ergo vifibilcjinuifibilisfactifieij facramentum, tiocctt, facrum fignum eft. EtinD.deconfecr.dàft. 2. G-facnficium:Sacramentumeft(inquit) inuiûbilis gratia,vifibilisforma.

Idem veto Auguft.Tom.ç.inloh.Ttaâ:. 80. ait de verbo Euangclij.-Acccdit verbum ad clementum, amp;nbsp;fit facramentum, ctiam ipfum tanquam jifibile verbum. Sacramentumigitur,fccundumreccptam inEcclefiafi-gnificarioncm,agnofcimusamp;agnouimusfemper,eflevi-ïibile fignum: Etcuiufnam rei? inuifibilis gratis. Sed vndchochabctjVtfittalisreifignum? Averboinftituto-ris Chrifti. T olle enim verbum; nullum fuerit facramen-tum, Detrahe verbum (inquitAuguftinus) Si quidetit aqua,nifi aqua? Hiceftfenfusverborumnoftrotum; non quod verbum fit tacramentum, aut propriè loquendo» parsSacramenti,proutSacramentfidefinitur vifibilc fignum effe, inuifibilis gratiæ ; fed quod fineverbo, ele-mentum vifibile, Sacramentum rei inuifibilis effenon poffit : Cùm ideo fit vifibile fignum rei inuifibilis ; quia adhoc verbo Domini inftitutum eft.

Etiamlrenæus, nulla verbi mentioncfaéla,fquia hoc kmper fupponitur } fetiptum jeliquit : Euchati-V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Û g 2

ftiam,hoceft, Sacramcntuin Euchariftiar^duabus rcbu^ conftare ; terrenî (hoc eft,figno)amp; cœîcfli ( id eft rcfigo^' ta.-) ncqiie tarnen res fignata, fignum eft,feu facramentii' fedquia fignum eflenonpoteftfinerefignata.-feuius^' nim alioquifignum eflet?) ideo Euchariftiæ facraoic’’' turn.conftare dixit amp;nbsp;re terre na fid eft, figno;) amp;rcccC' lefti ( hoc eft, re fignataj Ha’cadcius,quoddiximus^l^ verbo amp;nbsp;elcmento,confirmationcm pertinent,

Dcaqua conftat ex Adis: vbi nihilvnquamab A' poftolisadiedum fuifle aquae, liquide) apparct. Fornianl aliquam baptizandi non inftituit Chaiftus, praeter illaiH/ quam habemusMatt.2S. Apoftolos autem Chriftofim* pliciterobrempcrafle,extracontroucrfiamcft. Quodi-giturlegimusin Adis,abApoftolisbaptizatos fuilfeali-quos in nomine, amp;nbsp;in nomen Chrifti: illud ad formal* baptifmiChriftianam, nihilpertinet. Iohannesquidei^ baptizabat in nomen Chrifti, vt conftar,quo tarnen no* mine, vt Ambrofius cxplicat,Trinitastaciteindicaba-tur,nempeperfonavnda, hoceft,Filif, quoad affumtani naturam : perfona vngens, id eft, Pater :'Ec vndio, id perfona Spiritus fandi, Chriffus ramen propriam ba-ptifmi formam expreffir, dicendo, in nomine PatriSjFilif amp;nbsp;Spiritus fandi. Q^re conftar,illamlocutioncm, ba-ptizari in nomen Chrifti,nihil plane ad formam bapti-fmi Chriftiani pertinere»

Id quod inde etiain confirmatur.- quia nunquanl legis, quod Apoftoli quempiam baptizarint, dicentes, fe ilium baptizare in nomen Chrifti ; fed tantum legi-mus,

Hjus.quod multi fuctuntbaptizati in nomine, amp;in nomen Chrifti. Quid igitur ilia loquendi forma fibi voluit Spiritusfan£kus? Haec,meoquidem iudicio voluit Cum-matim indicate : primum,quód,qui profeffii erant fideirt inChriftum, baptizari iubcrentur,hoc fieri in nomine amp;nbsp;autoritatCjiufluquelefu Chrifti; Imoquodetiambapti-zarentur in hancformam.hoc eft, in nomine Parris, Pilij, amp;Spiritusfanfti,hoccfleex mandatoChrifti. Baptizen-r turergo in nomine Chrifti, hoc eft, fecundum mandatum amp;fotmara à Chrifto prxfcriptam.-

Secundoqui fic baptizabantur ; eos ficuti iam co-tamDeo,perfidem erant Chrifto incorporât!,inque noUi fœderis focictatem admifli ; fic hoc noui fœderis fi-gno, cotam tota Eeclefia, Chrifto confecrari, amp;nbsp;ad fidem incumretincndam,amp;ad obedientiam mandatis eius ptaeftandam obfignati, inquc corpus Ecclefixeiusinferiï cóquc incommunionem fanftorum, amp;nbsp;ad perpetuam ' refipifeentiam, fidemque in Icfum Ghriftum, in fincm vfqucvitæcontinuandam,recipi. Tota enim Eeclefia, amp;nbsp;finguli fideles, baptizari funt in mortem Chrifti, amp;nbsp;cumeofepulti;cuius fymbolum, eft ipfa in aquam ira-merfio;vthincintelligamus,per totam vitamnoftram, morienduna nobis effe peccatis, amp;nbsp;viuendum iuftiriæ ; id quod eft verebaptizari in nomen Chrifti, nempe pro nobis mortui amp;fepultt

Subftantia quoquelegis, ctiamccrcmonialis, perpétua eft,coq^fempertetinenda. Non enimChriftusve-nitvtfoluctetlcgcm,autPtophetas,quoadrubftantiadc-ftrinæ. Ad fubftantiam autem legis de circumcifione, pertinetj vt qui fiiBt in foedetc ; figno etiam foederis,Deo

obfignetttur. Nouiautem foederis fignum eft bn ptifmus' qui circumcifioni fucccfGt, Col, 2.

Addc locum Petri ex Ad. 2. verf. j8. Refipifciteamp; baptizetur vnufquifquevcftrum in nomine lefu Chrifti» in remirtioncm peecatorum, accipictis donum Spiritus fanóti. Vobis enim fada eft promiifio amp;nbsp;liberis ve-ftris, amp;nbsp;omnibus qui longé faut, quofcunque videlicet aduocaucrit Dominus Deus nofter. Ad quofcunque igitur pertinet promiftio falutis per Chriftum : ad cos ctiam pertinet baptilmus. Atqui promiflionem ad fi-deliumetiaminfantes pertinerc,docct Petrus; Infantes igitur baptizandL

Cum Paulum diximus,cos de quibus A 3:. 19. denuo baptizafle, ranquam non rité baptizatos: id fine vllius interpretispræiudiciodiximus: neminem enimdamna-mus. Tantùmrogamusledorcm, vt illud verbum r«-BAPTiZANDi,dextrèinterprctetur. Nonenimintelle-ximus, qui rite baptizati fuerant, eos poft modum fuifle rebaptizatos; fed qui veto baptifmo, præcedente fcili-cet vera de Deo Pâtre, Filio amp;nbsp;Spiritu fan3o dodrina, baptizatinonfuerant; cospoftquam vcramamp;integiant de Deo Chriftododrinam, àPauloedodifuiffcnt.-tuin demum verumetiam baptifmum fufeepifte.-amp; poft ba,-pt^fmum,pcrlmpofitionemmanuum,ipfumet!äSpiri-tum fandura,eiiifq; donaaccepifle. idquodpropriclo-quendononfuitrebaptizari.fed verèbaptizari. '

Curautcmficfenfcrim.amp;adhucfentiam.'adduftus fui cum Patrum, atque in primis Ambro fi j amp;nbsp;Hierony-mi, ilium locum fie interpretantiumautoritatç; turn c-tiam rat jonc, ex ipfo contextu defumta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ad autoritatem quod attinet ; primùm ncmo vn-quamcxPatribusverbailla, ba fuilTe Pauli, de illisqiü audierunt lohannem Bapti-ftam.docuit.fedomnesranquam verba Lucædeijs, qui audieruntPdulum,interpretatifunt, SicChryfoftomus Tom.J.in Ada,homilia4o: SicOçcum.inAda.cap.ip. SicAuguftinusTom./. contraPetil. cap.7. SicGrcgo-tiusTom. I. inEuang. homil, 20 : Sic Bcda in Aéla.ca.19. Sicalijomnes.

Deinde pleriqucîpforum difertè fcribunt,illos duo-decim difcipulos fuiflc à Pajulo, vel faltcm iuflTu Pauli baptizatos:tanquamnonritèanteabaptizatos.- quippc qui non audicrant doûrinam de Spiritu fanélo, nec in eiusnomen,fuerantbaptizâti. AmbrofiusTom. 2. de Spiritu fando ad Theod : Imper, capite 3. Denique amp;nbsp;illi ipfi qui dixcrant : Nec fi Spiritus fandus fit, audiui-mus, baptizati funt poftea in nomine Domini lefu Ghri-fti. Ethocabundauitadgr3tiam,qui iam Spiritum fan-dum, Paulo pradicantecognouerant. Nec contrarium debet videri/quia quamuis ctiam poftea taciturn fit de Spiritu ; tarnen ereditum cft,amp;quod verbotaciturnfu-erat, expreffum eft fide. Cùm enim dicitur : In nomine Domini noftri lefu Chrifti; pet vnitatem nominis, jmplctummyftcriumeft : nec àChrifti baptifmate,Spi-. ritus feparatur, quia Iohannes in poenitentiam baptiza-uitChriftuSjinSpiritu. HaecAmbrofius.

HieronymusTom. 6. in loheJ, cap.2. pag. 66. Ergo falutarcDei viderinon poteft, nifi Spiritus ikndus effun-datur : Etquicunq; credcre fedicit in Chriftum,non cte-dens in Spiritum fandum : perfedæ fidei oculos non ha-1 bebit, Vndeamp;inAdib. Apoftolorfi.-quibafptizatieiât baptifmate Iohannis in cum qui Venturas erat, hoc J . J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft, in

eft in nomine Domini lefu: quia rcfpondcruntPauloU' terroganti; fed ne ft fit quidem Spiritus fanäusnoui-mus: iterum baptizantur : imo verum baptiima acO-piunt, quia fine Spiritu fanfto amp;nbsp;myfterio TrinitatiS; quicquid in vnam Ôcalteram perfonam accipitur, imper* fedum eft, amp;c. Auguft. contra Petil. cap. 7. col. 4^8,vult illos duodecim fuifle baptizatos à Paulo : aut quia non acceperant baptifmum Iohannis, fed mentiti fuerant: aut quia fi illius,non tarnen baptifmum Chrifti acceperant. SenfitenimcumCypriano amp;Tcrtulliano, amp;alijs Patribus differre baptifmum Iohannis, amp;nbsp;baptifmum Chrifti: quaderepoftea. Exnoftrisetiam dodilfimus VVoltFg.Mufculus,deIocoAd.i9,fenfitcum Ambrofio» In locis communibus, loco de baptifmo.- cuius verba» quia prolixe hunc locum tradat, non reciramus, Etan-tcMufculumBucerus, turn in 3. cap. Matthæi,tuminE-piftolam ad Ephef. cap.4. In Matthæum hæc verbale-guntur. Paulum Ephe fi j s ill is, qui in baptifmo Iohannis baptizaticrant, ignorantes quid ipfumelfct, quia Sph*' tumfandum adhuc ignorabant,quosilloChriftumba-ptizaturum tantopere praedicauerat, dixifle legimus» Ad. 19. lohannesquidem baptizauit barptifmo poeniten-tiaî, populo dicensjneum qui venturus elTetpoftfe»'^*’ crederent, hoc eft, in Chriftum lefum. Quid iam nos »-liud vclfacimusbaptizando, vclfacere debemus? VuQi nofter baptifmus, pœnitentiæ eft : dum qnos baptiza-mus, in mortem Chriftifepelimus, hoc eft, in cum nu-merum adferibimus, qui peromnem hanc vitaxnpecca-tis mori, amp;nbsp;viucre iuftitiæ debeant : quod ta men fint nofl nifidono Chriftiaccepturi. Quareabadultis, quosba-ptizamuSjfidem in Chriftumrequirimus ,amp; infantes m cahdem educandos, Ecclefiæ commendamus. Nun* quam

lt;quamîgiturrcba ptizaflet il los EphefiosPaulus,(î Iohannis baptifmo, id eft, quo foiebat jpfebaptizare, in pœni-tentianiamp; fidcm Chrifti fuiflent baptizati: Sed cum effent tantum, vt Lucas meminit, in baptifmalohannis, quod tarnen nefciebant,quale eflet, ignorantes in totum baptifmum Chrifti Jd eft,Spiritus,baptizauit eos: decla-rato,quid fuiftct lohannisbaptifmus: amp;nbsp;quomodo iJle inChriftum baptizafl'et, noninfuam iftamtinftionem, quafi ea vllis poflet faluti efle. Baptizauit itâque eos hoc ipfo baptifmo Iohannis, id eft, vtillefolcbat, in no-men Domini lefu: amp;nbsp;mox impofitis manibus, Chrifti quoque baptifmo,id eft, Spiritufanfto. Nam ftatim vernit fuper eos Spiritus fan£lus,vt illic Icgitur. Hæc ibi.

InEpiftolam veroadEphef.incap. 4. idemBuc. in ^hatc verba fcribit. Hine liquet amp;nbsp;illud, Ephefios illos duodecimviros, qui nefeiebant, num Spiritus fanctusef-fet,quosbaptizauitPaulus,nonfuiflebaptizatos baptif mate Iohannis, id eft, quod Iohannes adminiftrauit: fed vtdefeipfiteftatifunt, inbaptifma Iohannis. Iohannes cnim à fe baptizatis omnibus prædicauii, Chriftum ba-ptizaturumSpiritufan£to,atque in hunc horiabatur,\ t ctederent,atque ab co Spiritum fanâum pcrcipcrcnr. Quocirca igoorareSpiritumfanflum hiEpheftjnon po-tiuirent,'fieofuiirenttin£tibaptifmarc,quöd vciè lohan-nisdicipotuiffet. Idquodamp;Apoftoli verbaad hosviros . fitis indicant ; Iohannes quidem bapiizmit baptifmi pœuitentiæ, populodicens, vtinvenientempoft fecre-dercntjhoceft,inChriftum. Hiscnim verbisdocere voluit,cos non Iohannis baptifma pcrccpifle,qui Iohannis de Chrifto prædicationem, amp;nbsp;promilfioncm nondum tioucrant. Hxc Bucerus.

tcrprctati, vt modo explicauimus : Quis obfecroe^ ] lîm, qui tot tantilque doä:oribus, in taJi huius fcriptur« j jnterprctatione,quæneque vim facit contextui, nequf ä cumalijsftripturis,nequecumanalogiafidcipugnat,ne- j quevllafccum affert abfurda,contradiccrcaudeam,aut debeam^ -

Si quis enim ex contextu obijciat, illud ƒlt;.£»' Sa .ni-hileuincit aduerfusPatruminterprctationera: cùmncc infolensfit Apoftolo, præpofito p,tv, non fcmpcrfubde-rcaduerfatiuam Je.- Rom.j.vcrf.z. C0I.2. vcrf.23.amp;al^ bi.• Ethuic^tèy, aliud Je, quod brcuitatis caufTa reticait Lucas, fubintelligi commode poflltjficuti poftmonftra-bimus.-vtnonfitneceffe, cumillo^tep, coniungcrcillud j J^è, quod fcquitur in vcrfu 5.- quo Patres volunt fermo-nem non Pauli, fed Lucas continuari» Patrum igiturin-terpretatio,nonpugnat cum contextu. Sed nequecuffl aljjsfcripturis. Nam fi quis dicat, Paulus ad Corin, fcri-bit, fcgauderc, quodneminem baptizarit, nifi domuffl Stephana:.-refpondcri potcrit, verum eft.nempeCorin-thi: fediftiduodecimerantEphefi.' Deinde de baptizî- 1 tisfuamanuloquebatur.-hosautcm iz.baptizarcpotuif, ' aliéna : vt de temporis circumftantia non difputemus. Cum analogia verb fidei non pugnare, aut vlla fecuin ferre abfurda, certum eft: quia Patres de baptifino legitime adminiftratOz quafi ill-um repctierit Paulus,mini-nièloquuntur. Parrumigiturinterpretatiof'mcoqur- | dem iudicio) nonfacilèrefellipoteft. Quarehæc prima ' caurtaeftjcurficdc ilia Pauli aâionefcnferim, amp;adhuc f:ntiam.-quanquam incaufla, curApoftolusillos baptr-zarit, cum omnibus nonconlcntiam ; fed tantum cum Ambrofio amp;nbsp;Hieronyrao.

Baptifmum Iohannis alinm fuifle àbaptifmo Chti-Ri,doccntPatrcs,tumexco,quód Iohannes dixit, fc ba-ptizatcÇtantummodoJinaquazChriftumvero in Spirt— tu fanä;o,amp; ignc; tum ctiam inde,quia baptifmuslohan-nis, baptifmus pcenitentias vocatur : Chtifti autcm ba-ptifmus in icmiifionem pcccatorum dari dicitur : Et quod illc præparaucrat adhunc; atquc vt T ertuU. loqui-tut) baptifmus illepœnitentiae fucrit ceu candidatustc-miflionis pcccatorum Öcfanftificationisin Chriftofub-fccuturae. Legatur Tcttul. de baptifmo, pag. 707*

Sicamp; Cyprianus fermone dc baptifmo Chrifti, amp;nbsp;inanifeftationeTrinitatis,pag.43O. Sicamp;Auguft.To.7. contraPetil. cap.7. Scd nonomnes intelligimus,quid. fibi dc hoc baptifmi difcriminc,voluerint Patres. Non cnimvolucrunt, vnumab altero differre vel in materia ac fymbolo, vel in dodrina formaque baptifmi : fed tan-tùm in cfficaeitate : quod nimirum, ctiamfi rcmilfio pcccatorum,dabatur illis,qui baptifmolohannis tingc-bantur: catarnen nonfueritexbaptifmo Iohannis, hoc cftaqu3t.fcdexbaptifmoChrifti,qui eil baptifmus Spi-titus'.quoilludpcrtinct,Egobaptizoinaqua,illc autem inSpiritufanCto. Hoc autem Baptifmo Spiritusjlli ta n-tummodo bapiizabantur, qui in Chriftum credebant, quem Iohannes dicebat iam adeffe; licet non ab omni» i nbsp;nbsp;nbsp;buscognofeeretut. Proindehäcfidem inculcabat infuo

tur. Quarc falfi funt, qui propter banc diuerfitatem, rc-petendum fuiffebaptifmumaqus putarunt.

Auguftinuscont.Petil.vt pauloantc attigimus,rc-fctt quorundam fuilfe fententiam, illos 12. mentitos fniffc Apoftolo, cùm interrogati, in quidnam baptizati effent, tcfpondeiunt, in Iohannis baptifma. Ita ex

co^quodprius illi Ephcfij dixerant, fc ctiam nonaud«'^ uiflc,an fit,id eft^cxifiat ifte Spiritus fandus,corum ninU* tum,dc quibusfuerat fcrmo, donorumautor: mcndacó illoscóuiciffe,dicendusfucrit Apoftolus,hocargumétO' Quicunq; baptizatifuerunt.ijprofefllfuntfidë inlcfuiï* Chriftum vt Filiü Deijdeóq; amp;ineiusPattë,amp; in vtriûfflj Spiritum. Hanc cnim fidc cxigebat Iohannes : amp;nbsp;fecund'^ hâc homines baptizabat: amp;nbsp;baptizando femper vrgebat» Icfum Chriftum ilium eflc, qui baptizaret in Spiritu. At' qui VOS, vcftra confefllonc , non noftis hunc Spiritu coque nonverccreditisinlefumChriftum. Ergoamp;c.

Verum enimvero illos duodecim mentitos foiflc Ecclefiæ, amp;nbsp;Apoftolo: nimisduTum,amp; indignumhorni-nibus,qui Chriftum prefitcbantur,mihi omnino effevi-dctur. Hancqueobcauftam.magisnobisfemperplacuit Ambrofij amp;c Hieronymi fententia: illos duodecim VC' rum dixiffe,fe in baptifma Iohannis baprizatos fuiflc.vC' rum non à lohanne ipfo,fcd à difeipulo al jquo Iohannis» quifinceramde Deododrinam illisnon explicarit:iac proindequiritcillos nonbaptizarit. Quiautênonfunt ritebaptizatiinIcfum Chriftum, vt Filium Dcinatura-lem,acMcdiatorcm,eóqueÓcineiusPatrcm, amp;nbsp;in vtri-lifqucSpiritum reosefterite baptizandos,cxtracontrO' uerfiameftapudomnes Patres. Meritoigiturillosia.non quidembaptizatos.fuiifercbaptizatos; fed tanquamno ritèbaptizatos,fuifleàPaulo,pramifla vera dodrina de Trinitate, quam amp;nbsp;Iohannes pra:dicaucrat,.vero bapti-Iino baptizandos..

A tquashœcde Patrum autori'tatc: à' quibus,ni{rnia' nifeftiflimisrationibus cogar, me pro mca tencra con-£cicntia,vcl in dogmatibus,vcletiam in fcripturarum in-terpretationibus^prslettimvbipleriqueonuiesconfen-tiunt.

Ratîoquoquc prater Patrum autotitatem, exipfo contextu, per Patres,vt fupra vidimus,dedufta,me in ca-dem fententia confitmauit. Ratio hac colligitur partim ex ijs,quæilliEphcfijàPaulo,anaccepifîent Spiri. tum fanaum,hoceft,dona Spiritus fan£ti,intertogat tre-fponderunt jdiccndo : fe neque etiam, an fit, hoc eft, exi-ftat, amp;nbsp;fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifte Spiritus fanétus, quem fcilicet

Paulus volebat effe illorum donorum autorcm, audiuif-fc: tantum abcifc,vtcum eiûfqucdona acccpcrinf. par-timetiam ex ijscolligitur, quaPaufusdedoârinaamp;Ba-ptifmo Iohannis rctul itdicendo : Iohannes quidem ba-ptizauit baptifmo tefipifcëtix,diccns populo, vt in eum, qui venturus erat poft ipfum crederent, hoc eft, in Chri-ftumlcfum; quafidicat, vosautemnon rcélc credidiftis in Chriftum talem, qualis eft,Eilium Dei Deum ; cùm il-lius Spiritum non agnofeatis- Conclufio fequebatur ; lllos ergo, ctfiin Iohannis baptifma,àncfcio quo,bapti-zatifuerint,nonfuifle ramen ritèbaptizatos; cum in do0 ftrinadepcrfonaChtifti,inqucm credi opottere, nem-pequôdnonfolùmhomo, amp;M.effiaseflet, fed etiam Ei-lius Dei Deus, à quo etiam amp;nbsp;àPatre procedit Spiritus fàné^uSjprædïcabat; coque in doûrinaDeDeo Pâtre,Ei^ lio amp;Spiritufan£to, in quorum nomen conferendus eft baptifmuSjinftitutinonfucrint: Acproinde,illosopor-tere,perccptavctadoarinadeDeoPatre,amp;Eilio,amp;vtti-ùfq; Spiritu, inque ilia accquiefcentes,legitimum fufei-perebapttfmum : vt poft modum per impofitioncm etia manuum reciperentdonahuiusSpiritusfanCti.-idquod ' poftea faftum fuiffc.docetLucas, dicendo;

( netnpe illi dnûdecimEphcfi) ; ) quid verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ià

eft, pcrccpta Pauli, de veta in Chriftutn Filiu m Dei,eoq; amp;incius Patrem acSpiritutn fandum fide, quam amp;Id-feannespraedicauerat, inque ilia acquiefeentesbaptizati funt,amp;c, HaeePatrum intcrpretatio,ncmpeillosi2. non redcindoiftrinadc Dco.Patre, Filioamp;Spiritu far.doin-ftitutos, coque nec rite etiambaptizatosfuifle: confir-mari poteft.tum ex ipforum iz.genercamp;gente: turn cx caufla,quamobremPaulusomifsisalijsomnibus,hos pc-culiariter, an accepcrint Spiritum fandum, poftquaW profefli funt fidem in Chtiftum,intcrrogarit.

Erant gencreludæi,vt liquet cx baptifmate Iohannis, in quod dixerant fc fuifle baptiza tos : Et à ludæofuc-rantbaptizati. ludæiautemvt plurimum nonredète-nebant dodrinam de tribus perfonis in vna eflentia fub-fiftentibus. Itaqueiftietiam 12. Jicetadmitterent lefuin effe verum Mcftiam : duas tarnen duntaxat perforas agnouifle videntur : perfonam Dei Patris, amp;nbsp;perfonani Meftiæ, nudi quidem (vtpleriquc putabant) hominis, fed tarnen in quo habitarct Deus Pater: Spiritum veto fandum eflerem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a utorcm,pla

Gauflaautem, cur Apoftolus ingreflus Ephefum, vbi multi erant difeipuli Chrifti, hos 12, ludæos peculia-nterintcrrogant:aliqua certèfuit.EftautcmjexilIoruni refponfione,probabile: Apoftolum,aut cxipforum col-Ioquio,autcxreiationc aliorum fratrum, pcrccpiflc, hos duodecimnonredefenfiiredeSpiritu fando.

Ad fummam : Hoc fuit argumentum Apoftoli: quo probarc cx illorum refponfione voluit: cosnonfuif fevero Iohannis baptifmate baptizatos.

fuit ; IS ctiam illius doârinam de Deo Pâtre, FiJio, amp;nbsp;Spiritu fando audiuit, eâmquc profefluseft: ac proin-indcipfutn quoque Spiritum fandum nouit. Haec pro-pofitio reticetur, fedhuius probationcm attulit Apo-ftolus, verf.4.dicendo: Iohannes baptizauit,amp;c. hoceft, Iohannes prædicauit non foJùm pœnitentiam,fed ctiam fidem inChriftum.- nempe eum effe non folùm hominem, Meffiam: fcdetiamFiliumDei Deum; à quo,fient amp;nbsp;à Patte procedat Spiritus fanólus, amp;quödisbaptizcc ia Spiritu fanólo : eóque in hunc, tanquam verum Ser-uatorem,efle omnibus Gredendum, qui cupiunt falui fieri,

Atqui vos, doflrinam hanc non audiuifiis, nee profeffi e ft is, eóque nee verein Chriftum, talem fcilicct, qualis eft, etedidiftis. Dieitis enim vos, nc audiuiffe quidem (cùmfcilicccbaptizarcminijanfitôccxiftatiffe Spiritusfanftus. Ergo,amp;c. Ac proindereftar,vthanc doftrinam Si. fidem profefli ; iegitimnm fufeipiatis ba-ptifmum ; Et poftmodum per manuum impofitionem, ipfaSpiritus fanftidona. Hæceft argumentrexplicatio, fecundum Patruminterpretationem. SedLucas, vt fo-lent Prophet« amp;nbsp;Euangcliftæ, paucis verbis, fummara complexuseft.

Quid veto hincobfecro fcquirur abfurdi? aut quse nis fit narratio'ni Apoftolic«',? Num fouetur Donati-ftarum Sc Anabaptiftatum hærefis? Nihil minus, Illi enim rite baptizatos, rebaptizant : Apoftoinseos, qui non fueraot rite baptizati : vt qui doftrinam de D EO veram , non audierant, nee profeffi fuerant ; rite ba-Pózandos curauit. Hos autem (De adultis enim fer-cùm veniunt adEcclefiam Catholicâm, ve-ÎO baptifmate, præmiflâ vera dodrina de Deo, deque

iiicis!x,iJi,£v‘. deSpiritusfanóli donis.intclligi non pofle,li' quet ex fequen ti admiration is plenaPauli interrogatio-ne :«ç -n Si/sSa7rjiird)]7s-, ncmo cnim baptizatur? in don* .Spiritusfanóli;fedinipfumSpiritumfandum,ficutiamp;ii* Pattern amp;nbsp;in Filium. Erat autcm extra controucrfiam apud Apoftolos, quicunquc velàlohanne, verifquceius difcipulis,velàdifçipulisChrifti, baptizati fuiflent:eos, perceptavera de Spiritu etiam fanóiododrina, inilHus quoquc nomen, iuxta Chrifti inftirutioncm.baptizatQS fuifle, Hincadmiratioilla: «jTïKi'ÈSötTfl/ff^óyTïjRefpon-dentilli,«çToiflwi'iÿ/3Â7rî«r/4lt;acn: Hoc Paulovidebatur âîi-çK'îoy: vteffent legitimo Iohannis baptifmatebaptizati.' Et tarnen ignorarent,imö ne audierintquidem.ancflet amp;nbsp;exilieret ifteSpiritusfanftus: quem tarnen Iohannes^ nouerat,öc omnibus qui ad fuum baptifma veniebant, prædicabat: necprædicabat Chriftum, fine hoc Spiritu» Dicebat enim le baptizarc in aqua : Chriftum autem 1^' fum,b3ptiz3rc inSpiritufanfto.

Hine fadum eft, vt conuidurus cos, non fuifleà Johanne : imö neq; à veris ciusdifeipulis baptizatos,fub‘ iccerir,diccndo •• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Illud juèfjparticulaccr-

tecll aduerfatiua ; qua voluit monllrarc, cum baptifnio legitimo Iohannismoncongrucre,quoddixcrät,fencqi audiuilïe(cùmfcilicet baptizlt;rentur)an fitSpiritusfan-dus:ciim Iohannes, fineilliusmentione, baptizaritne-minem. Et huicexprcffo/z.èr, refpondet taciturn Jev£ fit tale argumentum, quaic ante expreffum à nobiseft. Johannes quidembaptizauit,amp;c : quafidicar,Iohannes ‘prxdica-

rpraedicauit amp;nbsp;pœnitentiam,amp; fidem in Icfum Chriftum, n qualis nimirumeft. Filins nempe Dei, à quo fieu t amp;nbsp;à Pa-ifrcprocedit Spiritusfanôtus, amp;nbsp;qui baptizat in Spiritu i fanôlo: amp;nbsp;in hùiusdoctrinaîconfeflioneni ƒ homines ba-fptizabat. .Sub^jcienda cratminor: quam jpfe Lucasta-. cuit, quiacontineturinillorum J2.confeirione,-à?i^’ i(ij'g 4 « 'Àyiw èçiv, Scc. xQuid clarius ifto eontextn ?

i ba funt Lucas,quid poft iilam Pauli argumentationem, fecutum fit,fidclitcr amp;breuiter narrantîs : _ a (nempe illi 12.) quid à)taffï«/7îî? quid fit verè credere in ' ChriftumA quod iuxta confeflionem huius dodrinas de ’Chrifto, deque ei us Pâtre, amp;vtnufque Spiritu nbsp;nbsp;quôd

Chriftus vt vnicus Seruator,folus baptizet in Spiritu fan-gt; ûo : hominesbaptizarit : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in quam hæc, non au-

ribusfolùm corporis, fed etiam animi. coque amp;nbsp;creden-teshoc,ac confitentes; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àç TQa’iapM tS ivira : id

* eft,inlefum,ficutnominatur amp;nbsp;deferibitur inferipturis î^non homo tantùm fed ôcFilius DeiDeus, àquo ficut à PatrCjproceditSpiritusfanûus: coque vt vcrusamp; vnicus Seruator, fuo Spiritu fando nos baptizans, amp;c.

Accedit, quod fecundum illam nouam interpréta-tionem, non parua, in breuiftima narratione,adniittitut ßAT]oÄoyich.' CùmenimPauIusde lohanncBaptiftadi-xerit: I /AHI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AêJ/âJy,

«s TOV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ïyob TnçîvUOÎ, TSr’iÇJV,

l'ijirSv: Quorfum de baptizatis à lohanne fubieciflct idem Apoftolus, AzidAv-nç i$e, nempe populi feu homines iîli,baptizati funt ? Qmsenimex'præcedcntibus verbis non intellexit, fi Iohannes baptizabat.- Ilios igitur,qui eius depœnitentia,amp;dcfideinChriftumdodrinâaudie-^jant Scprofîtebautur,füiire à lohanne baptizatos?

Ad extremum, fi illam admittcrc interprerafio nemvoluiflem: non videbam, quid aliud fibi voluetit Paulus concludcre fua tota narrationc, nifi illos Ephe-fios,ritè fuiflcbaptizatos:acproindcnihilaliud reftarc, quàm vtper impoßtioncmmanuum,rccipcrent Spiri-tum fandum, Sed hæc conclufio mihi non Gongrucrc videturcumpræcedentibus.fedeflefuperuacanca.

Explicaui, prout potui, Patrum in hunc locum, iir-terpretationcm,idque modeftè,amp; fine vlHus præiudicio:' non in alium finem.quàm vt frarribus, qui fortafleoffen-’ fifiint ilia particulain mea confeflione, quodPaulusil* los 12, tanquam non rife baptizatos, denuo baptizaritr quapoflem rationeperfpicuum facercm, menonteme-re.illa verba in mea confeflione pofuifle. Interim, vtdi-ximusaliorum interpretationem non damnamus.

Hoc ego ingenue denuo profiteer, talem efle means* c0fcientiam,vt à veterum Patrum, fiue dogmatibus, fiue feripturaru interpretationibus, non facile, nifi vel mani-feftis fact. lit. teftimoniis, vel neceflarijs confequentijSr apernfq; demonftratianibusconuiólus atq^ coadusjdi-feederequeam. Sicenim 3cquiefcitmeaconfcientia:dC inhacmentisquietecapioetiam mort

Proinde omnesfratres humilit€r.rogo,vt hacin parte, fi quid diuerfi abipfis fentiam.-ne vllomodooffen-dantur : prxfcrtim, cùm ad dogmata Ghriftianx fidci quod attinet, conftans fit internos confenfus.

Locnsiftei. ad-Cor. 6.diligentercxpenfliis, fSkur »tians fupra in Cap. XV, Aph. 14. monuimus) conciliate •poflet

ppfiét contfoucrfiam,de tnanducatione inipiorum.hoc çft, hy pocritarum ; dcq; facrarnentali tnanducatione.

Nosdicimus, vcrum Chrifti corpus pon edi abhy-pocritis, vcra fide deftitutis f nempe verè amp;nbsp;reipfa edi, cùm reuera non cdatur,nifî per vcram fidem, qua, illi de-fiituuntur)fed tantumnaodôfacramentalitec,hocefi,fa-cramentum amp;fyinbolum ipfum reuera edi: Aduerfarij aiuntitidcm, verum Chrifticorpus abhypoctitis edi fa-cramcntalitcr tantummodo: fcdhac voce intelligunr, non folùm facramcntû.ideft fy mbolum,fed ctiam rem i-pfampcrcipi: quanqua nonadfalutcm. Sicodemfenfu hocintelligant,quo amp;nbsp;Apoftolus dicit, Corinthioso-nines cfle fanâ:ificatos,iuftificatos,amp;c. nempe,quod pet-cipicndo baptifmû vcrx regcnctationisamp;VanQ:ificatio-nisfacramentum.reputentur rem etiampercepiflc,quia per ipfum non fieterit facramétum, quin ctiam vcrx îan-ftificationisfaûifint participes,quâquam reipfa nono-mnes fint faûiilliuscompotes, propter ipforûhypocri-ticam fidem : Ego certè non video, quomodo non poffit talis admittilocutio; modô,vt debet,ad fenfum Apofto-licumexplicetur. In medium duntaxat propono ; vt fra-tresdciuftaconcordiæ tatione,ad tantum fcandalumex EcciefiatoUendum, cogitent. Siftemuromnesantetribunal Chrifti.

Hîc fubdiftinguedi étant pi^quia ali) digne acccdût, alij indigné ; imo vnus atq-, idc pius,aliquando digné,ali-quandononfatis digne edit, de quibus i Corin, tu Impi) quoq; qui non veié petcipmnt rem facramenti,fed tanta ^l«mentum,non omnes eiufdemfunt generis. Inter hos . cnimetiâhypoctitx,dequibusmodo diximuseötinen-

Duo funt Kominuni gcncra,qui ficut adandicndum’ Verbum,ficctiam ad Cœnam Dominiaccedere poflunt: impij amp;nbsp;piji Rurfus impiorumj aiij funt prorfus Si fini' plicitcr impip vt Kominesludæi item acTurex, dcniqucomncsquiniKirintelligunt,niKilcrcduntcorögt; quæ velaudiùnt in prædicationeEiiangelij ; vel fieri fpc-ûant in Sacramcntorumiadminiftratione ; imo potius omnia rident Sc contemnunt. Ifti fi accédant ad men* fam Domini; nihilprorfuseduntautbibunt;nifipanent’ amp;nbsp;vinum ; idquectiam,non vt funt facramenta ( non c-nim intelligunt, quarum rerum fint facramenta) fed tantummodo quod funt fua natural panisnimitumamp; vinum. Nametiam ad'prsEdicationem Euangeiij.nil niß’ nudaverba,ftrepitömqueverborumrecipiunt. Alijfunt impiircipfaamp;coram Deo,licetnon fint; nempC profeflione, amp;nbsp;coram hominibus : vcluti funt hypocritx in Ecclefia : qui fide vera ac viua, quæ propria eft elcélo-rum, donati non funt :.fed temporariam tantum habentr amp;hypocriticam. HiaccedentesadCoenam,rcipfa non pluseduntamp; bibunt,quàm priores : panem fcilicetamp;vinum; Ratio eft, quia verafide, quafola vereediturcor-pusChrifti,præditi nonfunt. Difcriraen tarnen eftnon’ paruum inter hos amp;nbsp;illos.

I'. Quia illijCum nihil plane eorum quæaudiuntdc corpore Chrifti in Coena, mente credant : nihil etiant mente percipiunt, nedumedunt verum Chrifticorpus: fed ore tantum corporis edunt panemvtcômunempa-nem. Ifti autc,quia per fuamtantû hiftoricâ.hypocritica amp;temporariam fidem menteintelljgunt,amp; vtcunqjcrc-dunt quæ dicuntur amp;nbsp;geruntur : idcirco cadem cria fide ac mente.

ttmente, corpus Chrifti vcrboamp;facramentis oblatum Vtcunqucpcrciperedicipofliint, atquc ctiam vtcunquc àeguftare : quanquam reuera non edunt, cùm ad fui Spiritus nutrimcntum in ventriculum animx, non deglu-tlant atque retineant: (Koc enim propriè eft edere :) fed potiusdegüftatumcxpuunt,autcuomuntvtcunq;ctiani tcceptüm.’ Sicenim ctiamad Hebr. 6.deijfdcmtempo-rarijs legi mus : quod guftarint donu m cœlcfte, amp;nbsp;bonum Dei verbum ; quafi dicat, guftarunt quidem, idquc ctiam dônoSpiritus fanûi,fed guftatumexpuerunt. Et inpa-rabola'dc femine; temporarij rccepific fernen verbi di-cüntur :fed non retinuifle, coquefrudum indc nullum retulifieV- hæc de^ rimogencrcimpioriimdici nonpof-funt:quxdchocfccundo, de hypocritis videlicet tem-porarijs veriffrma funt. Hoc igiturefto,primum diferi-men:intcrillorumamp;horuramanducationcm,hincaL. tcrumfequitur.*

llli,cùmpancm,qucmorc fûmunt.non agnofeant ncccredant eflefacramentum corporisChrifti; idcirco ilium ctiam fumuntScedunt,non vtfacramentum, fed Vtcommuncm panem: quare nequectiamfacramenta-litercorpus Chrifti comedifle dicendi funt. Ifti autem panemfumunt, non vtpanem communcm, fed vt facramentum corporis Chrifti : amp;nbsp;ca re, ipfum corpus Chrifti, licet non reuera, cirm careant veræ fidei ore, amp;nbsp;dentibus, facramentaliter tarnen cderc dicuntur : argumento à c ô-iugatis.vtloquunturdufto: edunt facramentum, vt facramentum eft corporisChrifti: Ergo corpus Chrifti c-dunt facramentaliter, amp;nbsp;facramentôtenus etiam, quia non re ipfa corpus Chrifti,fedeius duntaxat Catramen-tum edunt.

ximus.haudimpièfimplicifcramp;abfoJutèabiîlisdicî,{îof ipfoshypocritas,nó folumfacramcntum, fcdetiamreni facramenti.hoccft.non pancmfolummodö, fed etiat« ipfumcorpusChrifti,ederecontendunt. Sed quónafen-fu?ncmpe,quoamp; Apoftolusomncs.quosCorinthidixc-rat in priore ftatu fuiffe immûdos, irnpios amp;c.- poftmodu cos dixit,non folùm ablutos (quod quispotuiflet de fol* aqua baprifmi interpretari) fed etiâ fanótificatos, Sc iuftf ficatoseflcj ciim tarnen nonomnesverè ta les effen tfadi» fedadhuc non deeffent inter illosnonnulli hypocrite.

Sicomnes,quiprofeffifidéinChriftum,adeiuscoC‘ namacccdcntes, edunt facramentu corporis Domini:!■ pfumquoq; corpus Domini vcrûediffe dieu tur -.ncmpc propter vnioncm facramentalcjqua fit, vt qui fignû acci-pit,rem quoqj fignatam aecepiffe, ab Ecclefia iudicetur: quoniam neq; per inftitutorë facramenti, neq; per facta mentuni ipfum ftetit, quin qui ilJud accepit, amp;nbsp;edit,hoc quoq;alterûacceperitamp;cdcrit:Chriftovtrûq; vcracitct per miniftrumofferentc.amp;intcgritateveritatéquc facta« menti, non ànoftrafide, fedabinftitutioneChriftipefl' dente .• ira vt fi non integrum facramentum, fed fignum dûtaxat fine rc fignata accipiamus, culpa in nobis hcrcat; qui vnam partem orecorporisaccipimus, altcram veto noftra infîdelitatc('fides cnim hypocritica,quædam eft «7nî7«^rcijcimus; difiungentes, quæDcusconiunâacf-fcvoluit. Ex ijs apparet, quantum diferiminis fit inter inâducationemfimplicitcrimpiorum,amp;hypocritarum.‘ quanquam ncutri,verum Chrifti corpus, verè edere dici poffint. Illi cnim foli vcrc Chriftum edunt,qui etiâ Chri-ftoverè infîtifunt.pcr veram viuimquefidem:qua fola donanturclefti. Mortui corporaliter,corporcumetiam cibum edcfc non poffunt ; quomodo igitur mortui fpi-rituahter,

OB s E R. V A T I o N E Si iitualitcr,fpirituali cibovcfcipotcrunt? Soli autem fideles,ideoviuunt,quia fide viua,Chtifto qui vita eft noftra, adglutinatifunt,vt membra capiti.-vt palmitcsjviti.vt o-mnesrami, fuæ arbori. Acfi,vtaitCyprianus, cibus cft mentis.non ventris : profedo non editur corporis, fclt;L animæ fidelis dentibus ; quod foli poflunt pij.

Si item corpus Chrifti, reseftf vt loquitutltenxus); «œleftis.quomodo edipoteft ab illis, qui nihil habent • tœlcfte, fed funt toti terteni homines ; nulla fide præditi,, qua in cœlum confccndcrc, ac cibum cœlcftem edctc, queantï Soli ergo pij,hoc poffunt.

Sed pijquoque,ncqueomnespatiter,nequc ijdcmgt; eodemfemper modofunt affeäti: cum fatpenumero digne, nonnunquametiara contingit,vtindignecdanf.amp;r ideovariasàDeocaftigationesaccipiant.

Digne illicderedicuntur, qui priufquam edantde. pane domini.fe ipfos probant,an fint in fide; ac fi fint,hu-iufccquoq-,myftcrij fignificationcm, acmagnitudinem diligenterconfidcrant: Deinde confeientiamfuara examinant, an vcraducanturrcfipifccntia;amp;advtrunqucgt; ardeniibus prccibus fc excitant.

Indigné-veró Uli, quilicet per fide amp;nbsp;Spiritu regcnc-rationisinfitifint Chrifto;curistamehuiusfeculi,aliifue carnis afflt;£kibus, fide vtcunque fuffocata, non fe fatis probant ; nonfc diligenter examinant,ncc ad feriam tan. timyftenjconfiderationëexcitant; necatteta mente CÔ-fiderant, quid in facta ilia menfa diftribuaiut, quid à fo lequirat Dominus,quibùfnam amp;quorfum haec cœna fit à Domino inftituta;Dcniqiilliindignemaducant,qui,(vt Apoftolusloquitur} i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to (rzMjLtlt;*TSx.oç(K; eóquc

cum débita reucrentia, amp;nbsp;timoteDomini,ad menfam il-lam nonaceedunt; mente ac fidc,tcs fignatasà fignis,amp; fi..

gna à rcliquis cibis ac poculis communibus, non fat is, Tt dignum crat,difccrnentes : quo fit,vt ctiam non ita os in-terioris hominis, ad cibum fpirituaiem, quemadmo-dura os exteriorisad cibum (fuânaturà) corporalem c-dendum aperiant. Huius officij negledi caufla, quM fcilicet feipfos nonfatisprobcnt,nec dijudicentfeudiquot; fccrnant corpus Domini,ac proindc quod indigné edant panemDomini, Chriftiani alioqui, pij homines, varijs àDeo caftigationibus, in ipforum tarnen falutem,nefci-licet cum hoc mundo daranentur,vifîtarifolcnt. Acdc ijspropriè loquitur Apoftolus i. Cor.ii. non autcin de fimpliciteiimpijsamp;veris hypocritis; cum ait,hosfîbiiU' dicium manducare,amp;c. Hoc inde liquet.

I. Quia non ait, hos indigne manducantes, fibiedere quod æternum exitiumfignifîcat, fed qu® voces, quantum inter fe ibidém différant : ex ipfoliquet contextu, cùmait Apoftolusverf. 32.

Z. ■ Cùm explicat poenâ,quaE confequitur indigne édentésnon commémorât, nifi caftigationcs temporales» nulla plane faéla æterni exitij mentionc ; inquK»

»'ô^t£9a,quiaài'«.^/à)çcdimuspanem Domini, vocatsTay^e«-nobisvtiliffimam ? Siccnimait,Kc/vó[^ivoi«î'è,ri

Ttvçiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ïvci p,ii mu ru )(slt;rptu x,enu)t(/^up.iv.

Etquidemcollocat fe, o mnéfquc alios veros fideles, in corn numero, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a Domino crudiunt ur ad

falutcm. Duosenimrtatuithominumordines-.impios, qui nomine mundi intelligunïur; amp;nbsp;hos docet manerc To xa£]lt;xgt;tg//z«{., ideft. exitium æternum: Et deinde pios, quiptoptcrvarioslapfusamp;indignitatcsjvarijs ctiamca-ftigationibus erudiuntur, ne cum impijs fimul condegt; mncntur; amp;nbsp;hos jcçï^Mt'nfubijcit, vtcuitcnt Kojaxg//*«... Locus igitur ifte propricdcfidclibus, fedimpeifeétis, idco grauitcr peccatibus, quia ètva.^üuç acccdunt ad mcn-fam Domini, intclligendus eft.

Quod vcro de impijsquoq;multi interpretentur, amp;«^ijM,otprox.ct]agt;tg/jtt«- accipiunt: hoc potius perconfe-quentiam quandam fieri, argumento ducloàminori ad maius, quàmcx vi contextus, intelligcndumcft; Si pij, qui nonnunquam ctva^luç cdunt,jtçïylt;,ct fibi edunt ; quod-nam gt;ttft7Mx,g/jxa.impios manebit ï

Kçi/zoe.igitur,fi de pijs fetmo fit, pro caßigationc ac-cipitut : fi verb de impijs, ætcrnumexitiumfignificat.

De adukishîc nobis fuit fermo: de infantibus fide-Tium adæternam vitam eledis, alia efl ratio .-vt alibi ex-plicatumeß. SpirituscnimfandusillosChtißo,vtvc-ta membra capiti,à quo vitam hauriant.infcrit ; nec non etiam illos Spiritu fïdei donari credimus ; quanquam propter naturae imbecillitatcta illo vtinequcunt: ficut nec vim intelligendi, cùm tarnen non carcant mente» gt;c.iûfque facultatibus, cxetcctcpofiunt.

niisduabusvocibusfapientiæamp;prudentiæjibcntcf vfusfum in defcriptione fidci: fccutusdoainimüTheo^ logutn M. B. inEpiftolamadEphcf.quia priorc complC' dor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;religionis Chriftianæ, de Deo, de Chd-

fto,amp;c.- Pofteriorc, ra, Tr^icldjca.-. in quæ fummatim d*-ftinguirur totum Euangelium, quod fides Ghriûianâ j amplcótitur,amp;quo foJonititur. *

Accedit, quöd alij quoquc docent, Fidem efle ccf-tamnotitiamDeiamp;Chrifti,exvcrbo Dei concepts amp;C' Tota autem doftrina Chriftiana, partim partira in pofitaeft.

Sunt ctiara duo adionum fidci genera ; vnum intcllcdü,alteruminvoluntatc.lntelleftusluminc fidcf ■donat’,rcspcrvcrbüpropofitas,intelligit,aflenritur,cre-•dit; Voluntas efficacitatcfideiafFeda,easvtbonasaniaf» vult,aniplcäritur: Acporroquæadexternactiaraopcr» pertinent: eafidelitcramp;prudcnter per aliasaniraæfacui' sates amp;nbsp;corporis organa, executioni mandat.

Quód locum dc fide Abrahæ, exGcn. 15. amp;nbsp;Rom«4^ îracxpJicaui,vtdixerim,imputatumefleilliadiuftitianigt; ilJudipfum,quod deChrifto feminepromiflberedidic-id feci rem ipfammagis ,quàm nudam fidci vocemfpe-ôans. NonautËigHorabam, amp;Mofenamp;Paulumdcfidc Abrahte,quôdhæcfucrit-illiimputataadiuftitiam,locu-J’osfuiffc:cùmapertèApoftolusab Abrahæ exemplogc-ne^a^lcm doftrinam colJigens,fubdat hæc verba : Éi veto. ,, quino»opcrat-ur/edcreditineum,quiiufiificatimpiö,'

imputatur r i d e s eiusadiuftitiam: hoceft,ideo apuA Dcum pro iufto habetur: quia credit in cum, qui iuftifi-cat impiutn : quo loco, luculentiffimc à vcra noftri iu-ftificationcjcxcluduntur opera noftra, amp;foU6dci, tarn quo ad finem,quàm quo ad init ium, illa tota pcnit us ad-fcribitur.

Cacterùm, cùm quaeritur, quidnam in cauffa fit,cut iuEVlHcatio attribuatur fidei,non autem eius opcribusi refponderi folet,amp;benèac verè,quia ipfa,non autemc-iusopera,apprebenditrcmiflioncm peccatorû,5cÇhri- \ Rumiuftitiam noftram. Non enim iila, quatenus opus cft,nos iuftificari .fed quatenus C n r i s t v m habet pen« feapprehenfum: cuius vnius iuftitia nobis imputata, propric üifti reputamur coram Deo : id quod ali j dicunt, fidem iuftificarc non refpeftu fui, fed tefpeftu obiedi ab ilia apptehenfi. Ira hinc liquet, verum elfe quod dixi, illudproprièimputatum fuifle Abrahæ (^tanquam cius proprium) ad iuftitiam ; quod ipfe de Chrifto credidit Deo ; quöd videlicet in ipfo benedicendæ effent omnes tentes-.eóqueamp;Abtaham ipfe^

Nccprobamuscos, qui iuftificationcm noftram,m folaremiffione peccatorum collocant : negantcs impu-lationemiuftitiæamp;obedientiaeChrifti; quodcumfcri-pturis nobis pugnarevideatur.

lef. 7. Puer datus eft nobisamp;c. Quicquidctgo egit’, Schabet totum noftrum cft.

Rom,s.Sicutpcrinobedicntiavniu6hominis,peamp;^ catores conftituti funt multi; itapcr vnius obcdicntiam, iufti conftituentur multi. Inobcdientia Adami fiait ttanfereffio mandati diuini; Ergo Chrifti obedientia,

t«^agt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O B S E R. V A T I O N E ?..

non folùm in morte, fed ctiam in tota praïccdcntc lègi®' obferuacioneconHftit. Itemgt; inobedientia ilia Adamir tota nobisimputatur : cur non igitur Sc tota Chrifti obc-dienria ? Bifariàm item per inobedientiam Adami ‘ fumuspcccatorcs: nempepctimputationem tranfgrcr-fionisillius,amp;pcttcalcmpcccati,id cft, concupifcenti« in nos dcriuationem.. Cur igitur de Chrifto non idem fcntiamus? Vis obcdicntiæilliuscrga mandata Dci Partis, nobisrcapfccommunicatur, iravt incipiamusobc- *' dire amp;nbsp;nos Icgi Dci.. Quid ergo prohibcti quin dicamus, ùotamillamobcdicntiam nobis imputari Corin. I. Fa-ûuseftnobisfapicntiaiDeo,iuftîtia,fanôlificatio,amp;relt;-dcmrioi Phil.2,Eadusobcdicns vfquead mortem.pro- j ptcrquam humiliationcmamp;obediétiam v'fqucadinor--tem, Deus cxaltauitilium,ôcnos in ipfo, Scc. PromerP tus eft amp;nbsp;fîbi, ôcnobis, fua obedien tia ,,«tcrnam gloriani: ficuti.omnes Siholafticii ôc Pàtres doccnt.. Ergo illius! etiam obcdicntia crga legçm,,nobis imputatur ad iufli-tiam;.

Gai. 4. FaiStuscftrubrcgCivtcos/quifublcgccrant»-redimcrct.. Ergolegçmferuauitpropternos,'noftrâmq;‘ falutem. TeftimoniaPâtrum ziterododorum viroruniquot; huiusfeculi,breuicatiscauflaomittimus.. Adfummamz^ credimusdeChrifto) fîcutproptcr.noshomincsjamp;pro-' prcr noftram-falutem defcendirdc cœlis, amp;nbsp;incarnatus eftr fie ctiam eandcmobcaulfam* cum fcruaflelcgemA omnia cgifle*.

«xbona confcicntia fcripfi ; Et ficut credidi, fie ctiam li-beièlocutus fum ; vt faciendum effe docent (acrx liter«.. Eides autem mca.nititut cum primis amp;nbsp;fimpliciter vetbo Dei: Deinde nonmbil ctiam communi totius veteris GatholicçEcclcfiæconfenfu,fiille cum factis Uteris non pugnet. CrcdoenimquæàpijsPatribuSjinnomineDo-ininicongrcgatis, communi omnium confenfu, cittavl-hmfacratum litccarum contradiâioncmi définira amp;nbsp;regt; ceptafücrunt : ca ctiam (quanquam baud ciufdcmcum ftcrislitctis,autotitatis) àSpitituûnaocfle. Hinc fit, Vt qux funt huiufcemodi ; Ea ego iraprobarc, ncc velim, née audeam bona confcicntia. Quid autemcertius ex hiftbti js,cxcocilijs,amp;exomnium Patrumfctiptis:quam iilosrainifttotumordincs, de quibusdiximus,communi totius B.eipubUc«Ghriftianxconfenfu, inEcclefîacon-ftitutos,rcceptôfque fuiffe? Quis autem Ego fim , qui quodtotaEcclcfiaapprobauitjimprobemï- Sed neque Orancsnoft'titemporis doéti viri, improbarc aufi funt; quippamp;qui norunt, ôt licuiflehscEcclefix, Se ex picrate,, atquc ad optimos fines, proElcd'orumœdificatione, ca omnia fuifleprofeftàamp;ordinata..

Huius rci conftrmandæ cauifâ, placuit hîc infercrc qux de ijs rebus fcriptarcliquit Mart. Bue. p.m. vit fingü--Ihti amp;nbsp;pietatc Ct-etuditione clarUfimus, incpiftolam ad’ Epbefios.

Vèrbi vcróad'miniftratiójCÜmfiatleftioneSèrecii fiptem, tationc diuinatum feripturarum, caium denique inter- » » pretatione.amp;expUcàtione.indéqjdefumtisadhortatio; »»• nibus, tunvrepet itione amp;nbsp;Gatechifmoi qui mutuis perfi-citur Catethizantis amp;nbsp;Catechumeni interrogationibus-. atqjicrefpoufionibtts ; item fanfXis collationibus atquc;

difficiliorum religionis noftræ quæftionum excuflîonî-bus: (ccundüiïihanc multipliccm dodrinæùlutaris di-fpcnfationcm,multiplicataetiam funt huiusfunâioniî munera. Quicquidenimad perfedilTimam doccndira-tioncm pcrtinet .-id in adminiftratione doétrinæ falutis» Le/findum eftfummoftudioadhibendum;quia nimirumtradide-ville, betfcientia,omnium vtdiuiniirima, itaamp;difficilliroâ» dijcciindü viuëdiDcum.eùm fis homo. Qui iamdiligêter artesdo-Deiiin,vil, cent,.ccrtislibriscomprehéfas,vt fiquimathematainfti-'^'Leum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ocere cxEuclidc.-ijprimùmomniû legcntamp;rc-

Docerêpro ch^ibuntpropofitulibrûrmoxvocesfingulasnon vulgo prie quid uot3s,vtquæq;arsfua propria habet vcrbaamp;nomina,ex-fit, plicabunt.Indefi qua colledioamp;argumcntatiocôcifiof fit,cxplanâtlt;ii'AAvirÆlt;,pluribufq; cxëplisilluftrant:cxprx-ccptis generalibusdocent particularia, quärnq^latciH^ pateant,edocët:quodeftproprièdocere.Hecveró,quan-quâ fideli ttaditione dodrinç.nô eft contentus verè fidus doûor, repetit etia amp;nbsp;exigit quæ docuit: præftoq; fe exhiber dife i P U H s, vt de quib. reb. dubitât,peterc ab i pfo que-antexplicationem planiorem.Prçterea quç docuit, pro-ponitetiam publicisdifputationib’ excuticnda,vtnihil I omninoremancatdubij, Adhæcadhibetctiam fæpead-- hortationesad promouendumprobèinpropfifadoûri-na;amp;debortationcsabijs,quibusimpcdiripo(rint.-itcm admonitionesatq; reprehcfîonesôcobiurgationcsgenc-rales. Poftremôobferuattalisprxceptor diligenter, quid quifq; difcipulorum proficiat; amp;nbsp;fiqueanimaduerterit ceflare in difeendo, cura amp;nbsp;priuatim corrigit amp;admonct officij:fi quë cernit gnauirer pergere in difcendojcum appellat fubinde,collaudat,atq-, vt ftudiû eius magis magif-tx fepttm queprofequatur,inflammat.Hasomncsfcptcmrationcs deeedi per doccndi^ChriftusDominusipfequoqifecuauit. Infyna-gog*

OBSERVATIONE S. - . îtfj goga. Nazarcthana Icgcbat caput ex leC 6i. Sc interpréta- ^ir4tie»}2 batur,Luc.4. PræceptaDci cxplicauitin monte, Mat. 5,. Etpaflîtndocuit; t5c hortatus eft . reprehendit ôcobiut. gauitexverboDei. Interrogantibus quoquefefe,omni-bus bonis amp;nbsp;m a 1 is refpond i t : a c i nuic c m i nterroga ui t, v t Matth. 22. Difcipulos fubinde catcchizauit : ipfe quo- trodatth que Catechifmo interfuit, Luc. 2.

Cùm itaqs adeo multiplicem opera requirat mini-fterium docendi; plûtes etiam miniftroru m ordines funt huic miniftcriodeputati;amp;primiomniüleólores,quo-rum munus erat inpulpito,loco editiore,diuinasfcriptu rasrecitare. Hæc veiödiuinarumfcripturarum tecitatio inhocfuitinftitutajvt amp;nbsp;lingua ratióqucloquendifcri-pturçjpfaq; feriptura populo tota redderetur notior at-quefamiliarior.Intraannûenimomnesfactoslibtospo-pulorccitabant:cùmijquifcripturascnarrabant,nôpoC-ientnifi aiiquam parte feripturarum, neceammagnam vnoannoexplicandoabfolucre. Intérimautem populo per folam diuinorum librorum recitatione.confirmaba* tur mirificè cognitio omniû dogmatû faiutis noftrç : nâ ilia in ßngulis fecris libris itentidemrepetuntur. amp;alijs atqjaljjs nominibus explicantur, vt populusfemper ex fequentiledioncdifcetctnonpauca,quac ex priori plane pcrcipercnondûpoterat:eadémq5 opéra confirmabatur judicium populo,de omni religionenoftra,vt de feriptu-rarü quoq.; explicationibus, atq; omni doftrina, quç i 1 li afferebatur, velper Icgitimos Ecclefia5curatores,atquc doftores, fiue per alios. His de caufllsmagni fuit habita inptifcis Ecclefijs êc hoc munus diuinas feripturas fim-pliciter populo recitandi : nec deleft! ad hoc tninifteriû fuerunt, nifi de fingulari pietate commendati. Quod cumexaliisyetermnsûonumçnüseognofcçre licet, tur» snaxim^

OB S ERV A T IO NE S. maximècxvnaamp;altcraDiuiCypriani Epiftolaperfpic’' , tur ; vt exepiftola 5. lib.2. «(e Aurclioordinato Icdore.-^ epift.22.lib. cpiftola 3.dc Saturo,atque in libro quarto^C Cclcrino Coclcftino.Hisleétoribusadiunâi poftcafun^ amp;nbsp;Pfaltar, qui dccantandis Pfalmis amp;nbsp;Hymnis prxcrant« DeIcgcndisfcripturis,gratia Domino,probe conflitutu cftinEcclcfijsAnglicanis: fiidoneimodoinftitucrcntuf r lcdorcs, qui dignam diuinis minifterijs, quæ Icdionibi’^ facrisrecitantur, adhiberent grauitatem atque religio* ncm. Diligëterergopcrpendatur,cuius feospræbeanh quidiuinoslibros populisinfacris cœtibus récitant .ni' mirumDei omnipotentis; turn quanti fint momenti» quant«dignitatis,quxrccitantur,quæverbafunt,amp;prç- ! ceptavitœætcrnæ: poftremó,quibusnamhominibus,^ ad quam rcmdcferuire debeant facrarum fcripturaruiH lcdore,«!. Nam FilijsDei, quorum pro falutc fanguineO' fuum fudit primogenitus Dei Filius, adminiftrarc de/ hent; quibusfaills eadem illis magismaglfqucparefiat, amp;nbsp;pcrficiatur. Quæ fi quis fecumreputct vcra fide,quid poftet grauitatis,decentiæ,religionis, vlla in adionc ad* hiberi, quod ciufmodi ledor queat prætcrmitterc? U vero fempêr, quihocfungunturmunerc, in confpeftu animi fui debent habere: ad aedifîcationcm fîdei in au-diefitibus,quæ præleguntur, dcbcrc cfficaciter defcruifc: idque turn demum fieri, cùm ca amp;nbsp;probe intelliguntur, amp;nbsp;vt Dei verba excipiuntur. Ad vtranque autem pro-nunciatiorequiritur fummè perfpicua, di fer ta, grau is amp;nbsp;religiofa. Vndcdeprchcnditur,illosnoncfleChriftimi-niftrôs.quificrecitant diuinasfcripturas, ac fi idvniim tcquircrctur.vt quam minimum morx inhuiufmodi rcgt; lationem infumeretur.

tcrprctatlojdeftjverborum ócfentcntiarum fîmplicior cxplicatio. Hoc miniftcriumEpifcopiobibant,amp;prc-Ibyteri ; nonnunquam tarnen cx ordine diaconotumi atq; fubdiaconorum ; aliquando etiam cxlaicisadhanC adhibebätfundioncm,quos deprchcndiflcnt perSpiri-tum fandum ad earn vtili ter obeundam, faftos idoncos. SicOrigcnesctiamlaicus, ad hocinunus afcitusfuitin Ecelcfia Cefarcæ PaJæftinæ per Alexandrura Epifcopum Hiltanum: amp;per Thco6liftum,eiufdemCasfarienfisEc-clefiæepifcopum. Item Euelpis à ISftonoEpifcopoLa-randorum.: amp;nbsp;Paulinus à Celfo Epifcopo Iconienfi : amp;nbsp;Theodorus ab Attico Epifcopo Synadorum. Haec legun-turapdEufebium lib. hiftor. Ecclcfiaft. 6. cap. 20: amp;nbsp;ex cpiftola duorum illorum Epifcoporum,AlexandriHie-rofoîymitani,amp;TheodiftiCæfaricnfis,Epifcoporumin Palçftina,ad Demetrium Epifcopum AlexandriBum,qui fadumhorum duorum Epifcoporum deOrigencrcprc-hcnderct, tanquam inauditum effet, laicum hominem præfcntibusEpifcopis, verba ad populum inEcelefiafa-ccrc. Iftud verb ifti Epifcopiaffirmant manifeftè,verum non effe, fed fanélos confueuiffe Epifcopos,quos in laicis cogiiouiffcnt idoneos,vt vtilitatem aliquam populo in-terpreiandifcripturaSjamp;docendo afferent, eoshortatos füiffe,vt etiam fe præfentibus, hocminifteriofungcren-tur. Et fecundam itaqueamp;tertiamfacri minifterjjpar 2.amp;j. tem, interpretationem fcilicet amp;doa:rinam; Epifcopi atque'prefbyteri præcipuc adminiftrabant per fe : atta-tnen amp;nbsp;exinferioribus ordinibus atque exlaicis, fiquos »nimaduertiffent, ad hoe munus idoneos fibi adiungebant. Ad eundem modum adminiflr.ucruit Epifcopi amp;nbsp;preibyteri, amp;nbsp;quartam tradedædodrinæ par- 4? Ccm,qaaelt;;fl^cxdiuinislibrisexplicâtis adhortari adoffi-

*«lt;5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O B S E R. V A T I O N E S.

cia pîctatis, dehortati àpeceatis,amp; omnibus rebusqü» curfum queant piæ fanóta.’q; vitæ vlla ex parte remoran» autimpedire:pcccätesreprehendereatq;,obiurgare,pö^; nitenteseonfolari:quanquâiftam funûionem epifcopi amp;nbsp;prefbyrerimaximèipfi præftiterüt,propterea quodco 5« nbsp;nbsp;majorerequiratautoritärem iTim.5 Quintam partein»

Catechifmos nunc ptefbyteris, nunc Diaconis, nune in* fcriorumordinû miniftriscômendauerunt. proutquilq; magisad hocgenus docendiapparuitidoneus.Ita amp;Ori-genes Catechifta cr^ A!cxandtiæ,lib. 6. Eufeb.Cæfa-biü-Ecclefiaft. cap,i3. amp;20. Sextam ctiam partem, fanft’S difputationes.defercbantculquemagisidoneo; tametl*' maxima ex parte ipfî epifcopi his praseflen t. Scptimâ partem priuatamappcl]ationem,admonitioncm,etiâEpÉ fcopi per fc facere ftuduerunt : fingulos autê prefby tcros, grauioréfq; ex inferioribus ordinibus, vtidem facerent» itmmA fcmpcr hortatifuntiThef.ç.ltaquc dodrinç rainifteri» horuni/. obircdebentledores,diuinas fcripturasrccitandoiEpi' üfdtnum. fcopivero interprctando,amp;docendo,hortando,difpurâ-dojpriuatimqiappellandoiquinamp;lcgendoatqj eatechi-zando,fi dcfint pcculiares lecïcresamp;catcchiftaî.Cætcrùi» catechifmoscomraittebant ccrtisprcfbyterls.atqiDi^ conis.vel ctiam'deledisad hoc exinferiotibus Qrdinibus. Sicut etiam ex hisad muncra înterpretandi,atq; docend» scdifputandiadhibcbant, quofcûnq, ad ifta muncrade-prehendiiTent idoneo^inquouis facriminifterijordinc, ac ctiâgt; vtdidum,ex laicis.ld verb inhis diligenter obfet' uandum ; Spiritum fandumquidemficdonahascdocédt dilpertirefuis hominibus, vtvni det donam, amp;facultate fingularcm feripturas inrerprctandi,amp;elucidandi,cui tarnen non dat, perinde dextrè ac féliciter religionisnoflrç dogmata ex diuiais fcripturisdocere,atquecoiifîrmarc-velcâ

vc’’. ea ctinm difpiitando commode rueri. Alij verb fup-peditatfacultatem peculurem amp;eximiam,horrandi fia-tresexfcripturis,moncndi rcprehendêdi.itëcatechizan-di,amp;priuatim appellandi ;cui tarnen, valere ai ijs docëdi nmneribusnonlargitur.Hanc varietatcmdonorum Spiritus fanClicxperimiirquoiidie in ijs,qui publicè docent populum Chrifti,quç vcrx Ecclefiæ Chrifti funt,amp; regi fc aSpiritufanftoomninofuftinent ; bæobfcruantreligio-(è, quid cuiqne in Ecclefia fpiritualinm facultatum fit donatum.amp;adipfum funö;ionisvnumqucmque, quantum inipfiseft applicant. Quocirca adfingulasdocendi partes, fingulosadhibcntminiftros.fi infuis-hominibus inueniant.qui adfinguladoce-ndimuncrafintfiugulari-ter à Domino faä i ßcinfttudi. Atquianeceflceftadlalu-tempopuliDeijVt nulla prorfuspartiü docendi,quasfc-ptera enumeraui. vlla inEcclefia prætermittatur, quili-bct minifttOTÜ jmb Si. laicorum quocunque loco fit col-locatus inEcclcfia,debet bas omnes partes docendi, quo adpoflit,obireamp;lcgendi,amp;interptetandi,amp;doccndi,amp; hottandi,amp; catecbizandi,amp; difpuiadi amp;nbsp;priuatim appellandi. Debet etiam quifq^dchis adminiftrandisfunftio-aibustot fibi defumerc, tantdmque cuiùfque partem, ad. quot amp;adquantam cuivifq^pattëfenfetit fc àSpiritufan-ào c(fe inftructum. Gonfideretur exemplum rite inftitu-tæ.atque difttibutæ domus,in qua alia munia obit Paterfamilias, alia materfamiliâs;aliafilij,amp;filiæ ••aba famuli ëtfamulæ ; Hie dum finguli adfunt amp;nbsp;valent, obiteettè qulfquefuummunus'.atfiqui ex familia abfint,aut non teûcvaleant,incidit verb minifterij alicuius necclfitas, itaquifque ei fuccurtit neceffitati, vt fæpe viri mulie-tum.Stmulieres virorum obeant munia,dorainifetuo-lum, amp;nbsp;(crui dominotum.

-- Tertia difcîplinæ clericalis pars eft ;fubieàîopcctt' liaris, qua clerici gradus,amp; tninifteri; inferioris fe fubij-ciunt illis, qui fuut in ordinc amp;nbsp;minifterio fupcriotf» Hane difeiplinæ partemdocuitDominusnos, amp;nbsp;exem-plofuo, qui difcipulos fuos futures doâ:ores eleâoruift Dei, per vniuerfumorbem, peculiar! ad hoc munus ma« , gifterio,amp; quadam domeftica difciplina inftituit :quettt imitati Apoftoli, fuos quoque difcipulos vnufquifque habuit, quos ad faccum minifterium rice obeundumfbt' marct.

Omnis cnim difficilior vitaj funâ:io', peculiarcm quoq; ac perpetuam requirit dodrinam,inftitutioneiö accuftodiam: vti videreeftinphilofophiæftudijs.amp;iti« ' flitutione militari. Q^odperpendens Lycurgus, Rcmi pub. Lacedaemoniotura fi.c inftituit (vti Xenophon tc-ftatur) ne vllusinRepub*ordofinefuo proprio elferma-giftetio. Item amp;nbsp;Plato in fuis legibus, amp;nbsp;Repub.requirit, nequidomninolitinciuibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine amp;nbsp;Domi

nus nofter,cù.m vult fuos ficcommitti inuicem,amp; cob«-rere, vt membra in corpore commiftafunt atquccohæ'* lent; £ubijcicfane,vnumqucnque fuorumalijs,àquibus tanquamàmembrisamplioris ac latins patentisvirtuti» amp;nbsp;efficacias cuftodiatur, moueatur amp;nbsp;regatur. Idempr«-cepit Spiritus lànârus, fubljeimini inuicem in timoift Dei,Eph.ç.

Ifta itaque confiderantes fânài olim Pa tres, cum in cicri ordinc defcripferunt, vt caitcri omnesclerici à pre-Ibyterio fingulari cura cuftodirentur amp;nbsp;gubernarenturr Inter prclbyteros verb Epifeopus, vt conful inter fena-toresReipub»itahicprimam,cum tocius Ecclcfiæ, tu»

OBSERVATION ESi * ßngularitcr ordinisclericalis vniuerfi curamgercrct, at-lt;iuc cuftodiam. Epifcopos vcrö ordinaucrunt fingulis ftequentioribusEcclcfijs,atquc cuiquetaliumEcclcfia-rü viciniores, quasin minoribuseflcntoppidulisvelpa. giSjEcclefiascommcndauerunt, eóquevolueruntpref-byteros atque curatores iftarum Ecclefiarum, quosvo-cauerunt Chorcpifcopos.quófque viciniori fibi Epifco-po, amp;nbsp;prefbyterio aufcultare» Quos Epifcopi illi primo-tcsfubindccum omni fuo clcro conuocabant, amp;nbsp;infci-«ntia atque diligentia muncris fui inftaurabant. Cum Verb vclit Dominus, vt fui homines fe mutuö complc. ftantur, amp;nbsp;curam fui inuiccm gerant, quàm longe latcqj polfint (funt enim Chriftiani omnes vnum corpus): con-ftitueruntfanóti Patres, vt Epifcopi cuiufqueprouincias (in prouincias enim iam omnes Romanis fubieûæditio-nescrantdiftributas) conuenirent vnà cum prefbyteris, quoties quidcm rd Ecclefiarum vfus pofcerct : certo tarnen bssinanno,dequeChrifti doârina atqj difciplina, vt illa in quibufque Ecclefijs adminiftrarctur, 5c vigeret, inquirerent: ac vbipeccatum cfle deprehendiffent, id corrigèrent; quæ cognouiflent rede habere, confirma -'rent,amp;prouehercnt. Vthæ verb fynodiredè amp;otdinc adminiftrarentur, volucrunt ill is præeffe 5c conuocandis Sc moderandis, Metropolitas, Epifcopos cuiufque Me-tropolis : Sic enim vocaba tur præcipua in vna quaq; pro-»incia eiuitas,vbi fupremi praefidispraetorium erat; Ac ptoinde his Metropolitanis Epifcopis iniunxerunt cu-ramquandam, Sc folicitudinem omnium Ecclefiarum per fuam prouinciam ; vt fi quid minus rede, vel à mini-ftnsEeclefiarum,velàplebibusinftitutum,fadûmucin-tcllcxiöent, moncrënt de eo in tempore : fique id fuis ad-■wnitionibusnopoflent emendaie, vtad corrigenduxa

illud epifcoporum conuocarent Synodum ; nam niW^ iudicijiliisconccflum erat, quodfuapropriaautoritatc cxcrccrctïtinEcclefijs,quæipfaefuoshaberer)tEpifcopos: omne enim amp;nbsp;in plebcm amp;nbsp;clerum indicium, erat penes fuam cuiitfqueEcclefic epifeopum amp;nbsp;prefbyterû;Epifco# pos autemiudicabat Synodus.EôquccùmEcclcfijscißt ordinandiEpifeopi, confti tutu crat, vt ad candem Ecclc-fiamconuenircc cum cundis(Si id fieri Ecclefiaru cotn-modo poflct)fin,cum31iquibus,non minustamenduo-bus auttribusprouinciæfuæEpifcopisjquicleôtioncepi-fcopi (Si facie da adhuc effet) gubernarent,fadamqueex-aminarent, ßcincleduminquircrent quàmfeucriffitnè, vitâmq; omnem eiusamp; facultatëad epifcopale munus cxplorarent.ac turn demuad cpifcopalcm fündionem initiarcnl.Quæ omnia co crantinftituta,amp;valebant,vt effet inter Ecclefiasamp;carum miniftros, quanta omnino poffeteffe notitia, curaque mutua; amp;adarcendaatquc depcllenda eunfta dodrinæmorumqucoffcndicula, ad fidciatq; vitæ Cbrifto Domino dignçaîdificationefii-ftentandam prouehcndam,atqjefficiendacfficatioreni: adeo.vt fi a liqui ab officio ceflaffentfuo,cætcriEpifcopi iiiccurrerent.etiam vfqueadobftinatorumabftcntionë, ac ctiam à munere Epifcopali deieólionem. Confide-rentuj quae DiuusCyprianus ad Stephanum Romanum Pontificcm,de Martiano Epifeopo Aretalenfi, qui in fc-ûarnNouationi tranfierat, lib. ?. Epift. ij. turn iliaqu® fcripfitinEpift.3. lib.i.dediftributacuiqucepifcoporum certa gregis portione: Et quae præfatus eft, amp;nbsp;in Cone. Catrhaginenfi, vtferipfit ad Quirinum.

Porro.vbi orbisEcclefi js refertus fuit.ac ipfi quoqiie Metropolitan! fuafingulari cura opus habercr:ncccniingt; prout cœperant elle plurimi, ita omnes pro fuo loco fatis

fatisvcl fapiebantjvelvigilahant f paucisenimferaper» amp;in omnibus horninum ordinibus pra:ftantes(epifcopis quibufdâ primarumEcclefiatû aliquot prouinciarü cura demädata eftjvt Romano,Conftantinopolitano, Antio-çheno,Alexandnno,Deinde ôc Cæfarienfi, Cappadociæ, amp;alijsquibufdä, prout fideliumChriftiEcclefijsmultipU catis,neceffitasvidebaturrequircre.Histamëpriraatibus îpifcopis ( quos poftea vocaueruntPatriarchas ) nihil mnino iuris erat in illos Epifcoposalios, vel Ecclefias,vitra quàmdixi,cuîqî fuifle Métropolite,in Ecclefias atqj Epifcoposfuœprouinciç.Quîfq;fuæ portion! Ecclefiaru debcbat Gngularcm cura, amp;nbsp;folieitudine ; monere quoq; Epifeoposin tempore,fi quid peccaffetaliquis,aut in fuot muncre ceffaflet .amp;fi nihil ptofeciffet moncndo,concili^ adhibeteautoritatë. Inter hosprirauslocus dclatusRo-manotcum ptopterD.Petri teucrentia.tum propt ervrbis, maieftate.QuamrationemfccutipofteaPatteSjfecundas ttibuerütConftantinopolitano,vt alteri Romç.fedifque imperijepifeopo; cùm Antiochenusantefecundumlo’ cum inter hos Patriarchas obtinuiffet.

Vtautem natura hominum vitiata ambitione fem’-permagis elaboiat, vt latè,quàm vt bené prefit; PatrL archœiftij oecaûone iftius generalis cure Ecclcfiarum ,, ipGs demandatæ, pertraxetunt ad fe, primùm vicinio-aumEpifeoporumordinationë; atq; per earn ordinatio-nem.fenfim aliqua in taies epifeopos, atq; eorû Ecclefias artipuerunt.côfirmarûntque iutifdiétionem. Quod malum cùm iam glifceret,coepit graue exiftere certamen,de generali in omnes ecclefias impetio : quod quidë ptimû' hbifumereconatuseftlohannes quidâCôftâtinopolita-nusEpifeopus,fublmperatoreMauricio-.de qua Côtenti-iiepetmultæEpiftolægt;iûter epift, D,Greg.li.; .6.7. extant.

Tandem fub Phoca obtinuit Romanus hunctituluw vniuerfalis Epifcopi, quo fenßm abutimagismagifquc huius fedis Epifcopi cœperunt ; donee occafionc, pri-mùm diuifioncimperij fubCarolo Magno, poftca diffi-djjsPrincipum amp;nationum, quibus fregerunt potetiani Imperatorura occidentis, arque regum aliorum : fc inil-lam.quaranunciaclanr.Antichridianampotentiamcï' tulerunt;opprcflaprimiimEpifcoporum,deindcomniû ctiam regum amp;nbsp;imperatorum poteftatc. Sic itäque c-uertit fatan omncmclcricalis ordinis falutatem obedie-tiam. amp;nbsp;gubernationem : Romanus cnim Antichriftus i immediatum fibi fumfit imperium in omnem clerum» ac ctiam laicos: atque Epifcoporum, cum bonieflent, eußodiam amp;curamcrgaeorumßdeicommendatosdif foluit. At quiaomninoncccflecftjVtfinguli clerici fuos habeantproprios cuftodes amp;curatorcs, inftauranda eft» vt Epifcoporum, ita amp;nbsp;archrdiaconorum, aliorumquc omnium, quibufcünqucccnfeantur nominibus,quibus portioaliquacommifla eft cuftodiendi gubernandique cleriautoritas,potcftas:fed amp;nbsp;vigilantia, Aanimaduer* fio,nequisomninofit inhocordine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hade-

nus Buccrus,noa folùm fîdeJiter rccitans, verum etiam laudans veteris Ecclcfie?, in varijsEcciafiafticarumfun-üionum otdinibus conßitucndis; de quibus dos fupi* diximus, confuetudiucm.

Fuit mihi pr«tcrc' Labe:, la ratio illarum ctiam Ec-clcfiarum, qurjiicct Euangcliumamplcxæfint: fuos tarnen amp;nbsp;re amp;nbsp;nomine Epifcopos, atque Archicpifcopoi retinuerunt.

Quid ? quod in Ecclcfijs etiam proteßantiumjnoa defunt rcipfa Epifcopi, amp;nbsp;Archiepifcopi ; quos mutatii bonis Gtæcis nominibus, in male latina, vocant fuperin-tcndcate»gt;

ïendcntcs,amp;generalesfuperintendentes? Sed vbictiam neque illa vetera bonagræca,nequehæcnouamalèlati-nanomina obtinent : ibi tarnen folent effealiquot pri-marij, penes quosferètotaeftautoritas. Dcnominiljus ergo fuerii controuerfia ; verum cum de rebus coniic-nitrquiddenominibusaltercamur^ Interim, quemad-modum non improbaui Patres inea re, de quaeftquae-ftio'. Sicetiaranon poffumnoftrorum zelum nonama-re ; qui ideo illa nominaoderunt, quia mctuunt,ne cum norainibus.vetusetiamambitio amp;tyrannis, cum ruina ï.cclefiarum,reuocetur.

Nam neque Chriftustalc caput conftituif. neque vcteresPatresadmittetevoluerunt,quia nonexpediebat Ecclcfiæ-.fcd quatuor patriarchisfuerunt content i, Rom, Conftant, Mex, ôc Antiochen ; qui omnes æqualiseffent “ autoritatis amp;nbsp;poteftatis; amp;nbsp;fuis quifquecontentus effet finibus; quemadmodum in Concilie Nicenodefinitum fuit, amp;nbsp;in alijs eonfirmatum ; idque non fme multis amp;nbsp;grauibus cauffis; quarum hæc,mco quidem iudiciomon cftpoftrema,ncfcilicettyrannidiinEcelefia foresaperi-renturfed potius,vtfivnusaliquid contra fanam Chri-ftidodrinam, contraq-,libertatemEcclcfiæ, tentareau-dcret alij non minoris autoritatis Archiepifcopi cum fuisEpifcopis,fefeopponerc,amp;illius audaciam compe-fcete,tytannidémque frangcre poffent. Ecclefiarefpe-ftu Chtifti, regnum cft ; refpedu hominum ,*qui inca funt,amp; vclrcgunt, vel reguntur, Ariftoctatia eft»

\ Duælongè diucrfxfùnt quxftioncs-.vtrumEpifco-1 ■ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm

pisJiccatctiamcflcPrincipibus, principibilfquc effe^ pifcopis, fuis retentis principatibus: amp;, an qui EpifeoP^ iam funtfimul amp;principes.- ij præter autoritatem EcclC' fiafticam : iura etiam habeant politica in ciues fibi fubic* lt;toscoque an fubdici illis tanquam principibus obedii^^^ debeant, nec ne. InmeoAphoriftno nihil prorfusdept^ ori quæftionc locutus futn.quianon fuitneceffe: fed tan-tùm de pofterioti. Quisautem, illisomninoobediëdun'^ «ffe,quoi ure, qua que iniuria principes fuerintcrcati.’ c* teftitnonijs àmc allatis non videatapertè dcmonflraril CurenimquifubditifuntMoguntino,Golonienfi,Tt£-uirenfî Principibus impcrijfimulamp;Archiepilcopis,intC' bus cum pictatc Chriftiana minime pugnantibus, non obtempèrent ? Seditioforumcertc fuerir.non obtempe^ tare. Quodfi iftis ;.cur nonetiam Romano, ijfdem intC' bus,amp;eandemobcauflàm,quifubcius viuuntimperioî Eadem cnim horumomniumeftratio.-

De priori qu3eftioncnihil(vt an tèdixijdiifcruî; fed ncq^etiamnunc^inhac mcabreui confelTionc difputai® conftitui : cùm feiam, non omnium candem eïTefenten-am;amp;invtrânqj;partëmulta dici poiTint.-locumillum Mat. 20. (Scitis, quod Principes gentium dominantur in «as, amp;nbsp;magnates poteftatem exercent in cas, vosautcni' non fie . galijs vno modo, amp;nbsp;de folis Apoftolis ac verbi. miniffris; ali js alio modo,amp; de omnibus Chtifti difeipu*-iisac Chrifiianisinterpretantibus.

Qui feribunr, cfl*enTiales dinina; natunc proprfeta-ie«»humans lealiterclfe cooiraunicatasr non vt fint i»

ipfa.antcffentialitcramp;formaîitcr.autfubieâî'uè amp;habi-laalitcr, fedrationctantùm ôcrctpecluvnionis'hypofta-ticæ (ficenina loquuntur^obfcurcfanè amp;nbsp;ambiguë cum xlaiiùs poffent Sc debcicnt) Si hœc nonalio fenfu in-tclligunt, quàm quo VigiUus fcriptum ^eliquit Sc fen-fit, nimirum,proprictatcs naturarum,Chrifto ipfi fa-•ftas effc proptias, naturis autcm’inrcïfe,nonin ipfis. fedinChhfto,hoccft,inperfona communes': Ego cer-tè non conttadixcro: nec quempiam viium bonum amp;nbsp;dofturo contradifturum efle, perfuafum habeo. Vigilius cnim fecundùm dodrinam Catholics Ecclefiae, ex contUioChalccdonenfi loqucnsyeodcm plane fenfu dixit amp;explicauit, ptoprictatesnaiurs humanæ coramu# aesfaûasçffediuin» : quoetiam,qus funtdiuinç. com-municat® effe dicuntut humanæ. Atqui humanitatis proprictates, puta pati, moti, ita communicatæ funt Dcitati, vt non proptcrca tarnen Deltas ipfa fada fitrc-apfe paffibkïis, moctalis: Cuius tei cauffa, hæc à Vigi-lio offertui ; quia nimitum pati amp;nbsp;mori, non niû in per-fona , fada funt Deitati communia ; ita vt hæc non poCfint, nifi de natura humana pet fe, amp;nbsp;de petfonæ fecundùm amp;nbsp;propter humanam natutam, verè prædi-caii.

Etgo idem de communicationc diuinatum pro-ptictatum fentiendum ôcdicendumomnino fuerit. Vi-gilij verba hæc funt lib. ƒ. cap. 2.

Et quia nunenobis intentio contiacos eft maxime, ,, quicrtorcvniusnaturæfedantcSjdectctoConc.Chalcc- ,, doncfis,pettinaciobftinationctcfiftût:commodûputo „ adeoiû inanes conttadidiunculas, vitreifq; fententias, vetitatismaUeoobtcrcndas,de humana Eilij Deinatu-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta,quàm in eo modis omnibus ncgant,paucatepetcrc,amp;

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm X

quàmtîonfintChriftiani,amp;à fpc falutis ætcrnœ pcnitus A alicnijdemonftrarc. Regula eft fidci Catholics, vnuffl eundemque Dominum lefum Chriftum, ficut verum Deum,ita verum hominem confiteri : vûum ex vtróquc, non duos in vtrdnque : ipfum fine tempore natum de Pâtre, ipfumex tempore natum de virginc: ita vt vtraquc natiuitasfic vnum teneat Chriftum, vt in nullo fui pertu-lerit detrimentum. retinens in fe quod eft fui generis proprium,id eft, vt amp;nbsp;verbi natura non mutaretur in carne,amp; carnis natura non fuiflet inverbo confumta. Hine Do-minus IcfusChriftus idem verus eft Deus, idemverus eft homo : ex duabus ineiFabiliter, virginali aluo vnitis iß pcrfonanaturis,exiftens. Quae naturæ, quoniam inilli mirabili counione non funt in eo abolitæ ad demon-ftrandam vtrariimque proprietatis extantiam, invnofe ipfovtriuCquereslocutuscftatqueegit.- non voces diui-dens.nonafpcótus particns,non geftafecernensrfedipfe vnus in fe i pfóque ex vtróque ócin vtrûnquc conuenienî» amp;nbsp;quod proprium fuerat loques amp;nbsp;peragens. Et, vt quoi dicimus,planum fiat, aliquovtamur exemplo,vcrbigra« tia: Ego ipfefum, q’ui oculis corporels album colorent nigrumue difeerno : amp;nbsp;ego ipfe fum rurfus, qui malunt iniquitatis, amp;nbsp;iuftitiæ bonum , mentis obtutu diiu-dico; ncc tarnen ideo aliûsatquealius fumlquiavtrûnquc mihieftexdiuerfo. Non cnimipfisoculis videova-riari colores, quibus video variari férmones: amp;nbsp;tarnen ego fum ipfe, qui ex vtrôqucago.-vtrdnquemeum eft) non videreiuftitiânifi oculis mentis,amp; men meft non vi-, derecolores, nifîoculiscarnis: amp;mcum eftnonvoccm oculis audire, amp;nbsp;meum eft non videre lumen aiiribus: meumeftnondifcernerenaribusguftum amp;nbsp;mcumeûpa-Utononpercipereodoratum; Ettùxn totummeum fit

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniBC

in me ipfojd cft,vidcre,audirc,odorari,guftarc : amp;nbsp;tarnen aliud eft mihi vnde video, aliud vndeaudio, aliud vndc guftoodorefque difeerno : amp;nbsp;cum fit in metotum, quo- \ dam ptiuato iure diuerfum atquediuifura: ego tarnen ' ipfc diuidi amp;nbsp;feparari nonpoffum. Ita ergo amp;nbsp;C hr i ft us ipfc vnus atque idem eft,amp; creatusamp;non creatus-.habens •' initium, amp;nbsp;initio carens ; xtate atque intclledu profi-ciensjamp;intelligentiæaetatifqucaügmentanonrecipiens: mortem perpetiens,amp; mortis legibus non fubiaccns: honores ob meritum accipiens,amp; nullo honore indigens: amp;' cum hæc omnia diuerla fintinfeipfo, ipfiustamenfunt' propria: amp;ideovoces,affectusamp;gefta vtrinquecongru-entia, in fe ipfo non diuidet ; quia ipfius eft vttunque quod habet : fed vnum illi eft exnatura verbi, quamDeus’ permanens non amifit: amp;nbsp;aliud illi eft ex naturacarnis, ‘ quamhomofa£tusaccepitlt; Adhucdicamus quxvnatn naturamaffirmantmanifeftius : propter eos qui pet im-petitiamfenfus,naturarum proptietatemamp;communio-. nem,quemadmodum dicatur in Chrifto,non intelligentes,abutuntur ôcrcfugiunt hæc nomina»

Diuerfum eft atque alienum, initium non habere, amp;exinitiofubfiftere; mori,5cmorinonpoffe : amp;nbsp;tarnen ficut ipfi Chrifto proprium eft vttunque : ita non ipfi,fcd inipfo eft vtrunque commune. Si cnim dicamus, quia ipfieft communctoeceffeeft, vtexigatur à nobis dare amp;nbsp;oftendcre alium, cum quo ei fit hoc ipfum commune: qux profeffionisncce(fitas,inNeftori) vergit impium dogma. MLeliusigitutamp;catholicedicimus, lnipfo,amp;non ipfieffecommune: Etmeliusipfijamp;nonin ipfodicimus proprium effe. Ergo proprium eft illi morhpropter na-tutam carnis, qux mortaliseft: amp;nbsp;proprium eft illi noh. morijoroptet naturam verbi,qux mori non poteft. Item . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ra 3

propter incffabilc myftcrium vnionisvtrarómqucnatö' rariij communis inipfofuic raottalitas earn is, vetbir naturae, quæmori nonpotuit.-Sccommunis inipfocftiiu-raortalitas verbi, naturae carnis, quae morti fuccuboio Etgoficut illi mori amp;nbsp;non mori, ex vttrfquc naturis£0 proprium : Ita commune cft in ipfo vtrifquc naturiSj qnod illarum eft proprium : amp;nbsp;vt exempli gratia dixc* rim, proprium mihi eft notam liuoris cuiûfque verbe- ' ris gçftarç in corpore meo per naturam carnis mc« ^ Item proprium mihi eft plagam verbi, id eft, fermo-nem durum geftare in mente mea, per naturam animas meae : amp;nbsp;proprium mihi eft, eandem plagam nonpor-twe, in corpore mco per naturam carnis meas. Et ein» fit mihi vtriinquc proprium j amp;nbsp;corpori amp;nbsp;animae mc« virunquealicnum : quia nee corpus,durum lætûmue fetgt; roonem inrelligit, nec anima flagelli vulnere liuefcit’ Vtriinquc tarnen communeeft in mc ipfo, amp;nbsp;anim« amp;nbsp;corpori meo: quia nec anima extra corpus fita, quod ci fentire proprium fucrat, fenfit : nec corpus extra a* nimæ confortium, plagarumindicia geftauit. Quod ergo proprium mihi eft in fingulis, amp;nbsp;alienum eft à fingu-lis: Ld commune eftinmeipfofingulis, quod proprium, cftfingulis.

Et tarnen ego ipfc vnus fiimin vttïfque, amp;nbsp;in mc ipfo comraunibus : amp;nbsp;ego ipfc vnusfum in fingulis mihi-metipfi proprijs. HxcVigilius.

Qmd ad praefentem conttouerfiam, dcrealiidio-matuni communicatione componêdam,dici poifitac-commodatius; Inhasenimprxcipuaspropofitiooesad cauiTam noftram pertinentes, refoluitur totus ifte Vi-gUij contextus. Nam régula fidei Catholicae prxmifla, qux'in contextu notata eft litca A:cx iila deducit certas thefes*

fhefcs,quibus harcßn Eutychis.manifeftc réfutât. Sum^ Bia rcgul« fidcii hçc eft: vnum cundemque Chriftum,eCgt; fe Dcum amp;nbsp;hominem: falua vtrâque ineo natura. Ex has régula colligit Vigilius has thefes.

1. Dominus lefus Chriftus, idem verus eft DEVS : idem verus eft homo. Ratio : Ex duabus enim naturis Cdiuinaamp; humana) in vna perfona incÆabilircr vnitii idque in aluo (feu vteroj virginali, exiftit. Et hoc contra Neftorium : contra vcröEutychcn,fubdituralia thefts.

a* Hç narurç in illa mirabili counionCjrton funt in co (GhriftoJ abolitç. ConfirmatioftibijciturcxvitaChrt-fti: quia Dominus lefus didis amp;nbsp;fadis, vtridfqueiiata. ræ proptictates in fe ipfo faluas efte monftrauit : ideo fubdit.

}. Ad demonftrandara vtrariimquc ptoprietatis cx-tantiam(ideft,exiftentiam'.- hoc eft, in feexiftere diftingt; ûasvtriûfqucnaturç proprietates: ) invno feipfo, vrrr-irfquc ( naturç) res locutus eft atque egit. Hoc itideiw ContraEutychen.

Sed quomodbf ita nimirum, vt oftendcrit ea df-da ôefada, fuifle non duarum perfonarum, fed vnius» . Ideo contra Neftorium denuo fubdit: Non vocesdiuf- »r dens, non afpedus partiens, non gefta fecernens ; fed gt;nbsp;» ipfe vnus in fcipfóquc ex vtróque (id eft, ex vttaque nai * gt;nbsp;tura} amp;nbsp;in- vtrunquc conueniens, amp;nbsp;quod proprium fu«. »gt; j «rat ( vtriûfque natùrç ) loquens amp;nbsp;peragens.

Ex ijs verbis, duo hçc luce meridiana clarius elin. cenr: vnum, in Christo, non duos fuiffe opérantes, «olentes, intelligentes, fed vnum duntaxat: nempe ipfum

ipfum Aoyox incarnatum, qui diciturChriftus; idcoaït» IN VNO SEIPSOamp;C: Item, SED IPSE VNVS, in SE. IPSOQJ^E LOCtyENS PT P E E A G E N S ; hOC cftprinUlffl» idque contra Neftorium.

Alterumeft; Duo vcróin eodcm Chrifto agente, fuifleamp;.cfleaaionumprincipiajintcrfediftinä:a:exqui-büsformaliter (vtloquuntur fcholæ) aüiones ills, pet agentem dedueebantur : duarum nimirum naturarum facultares feu Idque contra Eutychen»

Et idco fubdit, ex vtroqve (id eft ex vtraque natura) lt;lt;yoD proprivm fverat ^cuiufquefcilicct natUræ^ E o oy È N S, E T P E R A C E N ï.

Qu^is veró hinc non vidcat,quae Chriftus cgrt fccun-dum vnam naturam : ilium ea non egiflcfecundiim alteram gt;nbsp;E X V T R O oy E enim agebat, quæ cuiûfquc erant propria : non ergo fecundum humanitatem, quspro-pria erant Deitatis : nec contra.

Hase porro confirmans. Sc illuftrans, adfertexemplum vniuseiufdemque hominis, qui fecundùm diucr-fasanimifacultates,diuerfasetiamaftionescdit, Stopera cuique facultati conuenientia efficit.

Tantum diligenter obferuandæfuntparticuls,non folùm affirmatiuæ, fed etiam negatiuæ. Negat eniffl hominem oculis carnis videre, quæ oculis mentis vider; Et contra. Negat igitur etiam Chriftum,fecundùm car-nem agere .-quæ fecundùm Deitatem operatur. Hoc cla-rc explicat,cùm ad Chriftum accommodans exemplum, præter alia dicit de Chrifto, sed vnvm illi est ex NATVRA VERBI, QyAM D K. y S PERMANENS NON A-

Item notandumcftjVigiUum ram negate,Chriftum cxcarnc, ideft, fecundùm carnein agerc, quæ Dcitatis Ihnt propria : quam negat etiam eundem fecundùm Deitatc paffumefle ótegiffe, quæpropriafucruntcarnis.

Subdit praeterea Vigilius fpecialem de proprietatc amp;communjone naturarum explicationem:eamq;per. fpicuam0cccrtam:cùmait; ADHVc dicamvs mahi-TBïTivs propter BOSamp;c. Summahæceft:

4.. Vtriûfquenaturæproprietates.ipfi Chriftipetfonæ, luntpropriæ: naturis autem inter fecommunes, non in ipfifmetnaturis,fedinperfona. Explicatie hæceft.

Morienim ( quæ eft proprietas carnis) proprium eft Chrifto. Q^öd enimdicatur mortuuseffe .• id propric dicitur propter humanam naturam.quæ in ipfo eft. Non moricriamcidemproprium eft: propter naturam diui-nanaip(iuspropriam,qus mori nonpoteft.

Mori itidem,comraune eft verbo feu Deitati Chri-fti:noninipfa natura diuina, quippequæ mortisparti-cepsefle non poteft.fed in perfona commune hoc i 111 fuit cum carne.quia perfona camera fuftentans, in carne mori poriùt,amp; mortuus eft Chriftus. Idem de altera parte d i-cendü acfentiendum eft : quemadmodü ipfe Vigilius ex-plicat.addito etiam exemple fui,id eft,hominis:cùm ait, MT, VT exempli GRATlADIXERlM amp;C. Nihil in hoC exemple eft oblcurum.

Diligenter veto notanda eft conclufio, vbi aitqv o d SRGo PAOPRlVM MlHl EST IN S1NGVL1S.1T AL I-ÏN VM EST ASINGVk-Is: ID COMMVNE EST IN ME ÏPSO SINGVLIS., Q_V OD PROPRI VM EST S I N G V L I S : XT TAAIEN EGO IPSE VNVS SVM IN V T R i s QV E ET

Nihiladquaïtftionisdcreali proprietatum commii* nicatione,explicationem, dici poteftcJartùs, Primùns cnimdocet, proprietäres vniusnaturasitaefleilljuspro^ •prias, vtabaltera natura, prorfus funtalienæ, atque ira* aliénas, vtnullomodoinfuaipfius kaîci, co mm unes fieri ’ pofl'int: hoccftgt;itarealiter conamunicarirVtipfaquoq; fiat vel id»veltalis,quodamp;qualiscft altéra na^ura^ pura^ vt humanitas fiat vei Deltas, vel omnipotens, queiMadlt; modum ncc contra Deltas, humanitas, vel paffionis pat« ticeps fieri potuitautpotefi;..

Zi Deinde, difertis verbis tradit, proprietäres cuiûfqj' naturæ, efle Chris t o proprias: quia nimirum illi ialt; feipfopropriumeft, v. g. pari, ex vna fua natura, amp;nort poffepati exaltera: ita vt hoccum nulla realia habeat commune : vel in cœlo, vel in terra, vel in feipfo. Nani’ nihiialiudpræteripfum,eftDcusamp;homo fimul:amp;neii« tra in co natura, alteriusquoque naturæ proprictatesi» præterfuas» in fua habet Solius igilur Chrifti Dei amp;hominiseft,elFcntiaIescuiùfqucnaturæ, diuinæamp;hu-manxi realiter in fe ipfo habere proprietäres cóquc ßbiJ propriàsi

Quare h'tnc etiam îiquetid.quod an te de corn mu-nicatlonediûum eft. Si enim hoc perfonæChriftipro-’ prium efi,,vt de ipfo hæc contraria, v. g, pati, amp;nbsp;non' pofl'epatl veièamp;reapfe prædiccntur,non tamcnfimpli« citer fed teetr , hoceft,fecudùm alteramChrüH na* turam : Etgo neutriillius naturæfeorfum hoccongroit;' nempe, vr cadem n3tura,vcrèamp; realiter drei ppffit, amp;nbsp;pa« 'ûpotuiflc,amp; non pptuilTepati^in fua îilt;ncç.

3. 'Q^s Chrifto proprias cffe dixit naturâruftr pro-prictates; cas communes quidem ipfis, verùm non in iplismetnaturis;fedinpetfona,faö;aselfedocuit. Puta.-P ATI, quod eft proprium humanae naturæ fimplicitec amp;nbsp;per fc, in fua ilt;nÄ, perfonas autem- proprium eft v.a,x «iZKo,ideft,fecundùm camera tantùm ; hœc inquara ef-tcnrialis carnis proprietas, propter vnionem.quaraca-to cum Deitate ipCa habet in eadem ùnnjçüéo-«, fafta eft ipBctiamnatutasdiuinxcum humana com munis .-quo-' modo communis Ï ncmpe,vtipfi quoquediuinæ, p ati vcrcattribuatur.

Sedquomodo.cùmpaflioinillamcadctcncqueat^ Commune eft igiturilli pati, non inipfamet islt;nlt;^Qzi enim patinon potuit,nccpotcft) ; fed in Chrifto,hoceft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

inperfonaChrifti,quæduabusconftatnaturis-. Et idco, qux jcojct Çaçjca duntaxat paffa eft •. ita vt paftio in propria quidem Dcitatis nbsp;nbsp;nbsp;nulla, fed in communi dunta

xat perfona,.propter camera hæreat : ac proinde etiara Deus quidem paffus effe dicatur, cum tarnen Deltas nihil fit paffa, fed tantum perfona Dei amp;nbsp;hominis , id eft, ihe qui Deus-eft amp;nbsp;homo, Jtaja Repeto: Pto-prictates v. g. humans naturs, putapatipoffe amp;mori, idco dicUntur eft'e c o m m v n e s Deitati .- quia hsc quoique illas habet. Si enim nullo modo haberet; nullo ctiam modo dicipoflent huicille fa£tx effe cum came communes.

Ideo verb dicuntur communes effe Deitati cura humanitate, nonfimpliciter, fed*?pfi)C H RiST o ; quia illas non habet in feipfa, hoc eft, in fua ftcut ca-to habetted folum in perfona Christi, qus vna 5c . eadem eft vtriufqne naturs hypoftafis, cùrain vtraque fubfiftat.

Animaêtiam.proprictatcscorporis, fibi nes habet,non in fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus; fed in perfona ho

minis, qui ficut vttâque,tanquam partibus eflentialibus tonftat,ficctiamvtriùfqueinferealiterhabe»proprietâ-tes. vrvcrèdicipoffitamp; vifibiliseflexamp; inuifibilis: mot' taJisamp;immottalis-..

Quod veto diftum eft de proprietatibus hnman« naturae, cumdiuina communibus, nonin propria cius ilt;rjc6, fed in com muni vtriùfque naturae perfona : idem do oiuiniscum Humana,fentiendum acdiccnduincfle,doter VigiIrtisEpifcopusamp; Martyr.

CÙ m h®c itafe habeantre ipfa : hinc fequitur, qua-IcsdehifcercbuSïConcipiveraepoffintcnunciationes.Si proprietas carnis, puta p ati . communis eft aliquo modo Deitati; Ergo aliquo modo de ilia praedicaripo-teft. Si non eft eiita com munis, vtcamhabeat in fe ipfa, feu in fua «cn«., neque vt parrem fuieflentialcm, neque vt accidensin fubieâtoÆrgoDeitas dici non poteft/uaÿin^«, elTc paßioniobnoxia,.

Si veroeft ci communis in perfona tanturamodor Ergo E-A, TI de Dcitatc, in abftrado praedicari non poteft^ fedtantiim in concrcto; hoc eft, tali nomine.quo ita note turDeitas,vt perfona connotetut rqualia funt nomina. concret3,vtDeuamp;.

Hoccnim nomine, quatenus figniftcatur perfona' CHrifti.qui Deusetiameft, nonnudushomo,vcrèamp;realiter dicitur Deus, paflusamp; mottuus^efle: non fimplicitet tarnen. amp;nbsp;fecundùm etiam Deitatem, fed tantôt» xala.

cuius proprium eft patiamp; moei*. Quarc, vt hic ell verifti ma, Deus paftuseft.-fic hæcaltcra fall] ftima. Deltas paflà eft: vel Chriftus fecundùm na tu ram etiamdiui-wm pafluseft.Ha:ceftdodtinaVigiIij,amp;totiusEcclefie-

Cùm autem qux tradit Vigilius, de naturatum pto-ptictatibus amp;nbsp;cônnanionc,de omnibus ex squo ptoptie-ratibus amp;nbsp;illarum cô munionc in Chtifto dicantnr ; ita vt ptoptcrvnioncm hypoftaticam, codemfcnfudiuinxdi-canttttfaaæeffe communes humanitati, quoctiam hu-manæ, Diuinitatinempe, non in ipfarum natutatum iffjcMç,fedtantùm in Chrifto, perfonâque Chrifti ; Sequitur, ficuthæc propofitio impia cft gt;nbsp;Deltas ptopter vnio-nem cum carne inpcrfonaPilijDe», fada cft in fua ätn« paffionispatticeps: ficetiam hçc fit blafphema: humana natura, propter vnionem cum diuina, ab ilia accepit, vt infua nbsp;nbsp;nbsp;realiter fit omnipotens, amp;c.

Si iarn hisaddantur.quae idem Vigilius, excommu-ni totius Ecclefiç Catholice confenfu fcripta reliquit, lib. 4. cap. 4; Luculentior fiet bee, quam ex co modo monftrauimus,doàrina. Difputansenim aduerfusMo-nophyfitasjàdiuerfisproprictatibus, qux In vno codem-que Chrifto fpeftatç^fucrunt, amp;nbsp;quaspraedicant Caere li-teræ ; luculenter euincit gt;nbsp;non pofte in co V brb v m amp;nbsp;carncm, vnam efte naturam ; rationem adfert, quia vna natura, contrarium quid amp;nbsp;diuerfum, non recipit in fc ip(a: Prêter alia,hxcquoquefcribif. Deinde fi verbi amp;nbsp;i carnisvnanaturaeft-.quomodo cùm verbum vbique fit, “ I nbsp;nbsp;nbsp;non vbique inueniatur amp;nbsp;caro Namque quando in ter- lt;nbsp;«

I ipfamChtiftum fpeft-enausventurum de cœlo, quem le-1 nbsp;nbsp;nbsp;cundùm verbum nobifeum efte credimus in terra. Igitur

fecundùm vos, aut verbum cum carne fua, loco continc-i tur.aut caro cumverbo vbique eft .- quando vnanatura I contrarium quid ôc diuerfum nonrecipitinfeipfa. Di-1 ucrfiina eftautem 8c longe Aiflimile.circumfcribi loco,amp;-

/vbiqueefTcramp;quia verbum vbiquc eft, caro autein éittS vbique non eft : apparet, vnum eundémque Chriftuniv-triiifq; effe naturae : SceflCequidem vbique fecundum n^-turamdiuinitatisfuæ,amp;lococontineri fecundumnatu-i ram humanitatisfuæ: creatum eire.amp; initium non habere :morti fubiaccre, amp;morinon.poire:quod vnüillieft cx natura verbi, qua Deus eft .'aliud ex natura carnis, qu* idem Deus homo eft. IgiturvnusDeiFilius.idemquebo-minis faólus'Filius.-.habct initium ex natura carnisfuçgt; amp;nbsp;non habet initium ex natura diuinitatis luæ : crcatus eft per naturam carnis fus, amp;nbsp;non eftcreatus per naturam diuinitatis fuæ î circumfcribit per naturam carnis fuæ» amp;nbsp;loco non capitur per naturam diuinitatis fuae; minor eft ctiam Angelis per naturam carnis fus,dcæqualise(l: Patri fecundum naturam diuinitatis fuæ: inortuus eft turâ carnis fuæ, amp;nbsp;non ett mortuus naturâ diuinitatis fus-Haeceftfides-amp;confefl'iocatholica,quam Apoftolitradi-derunt,martyres roborauerunt, amp;nbsp;fideles nunc vfquc eu-ftodiunt. Hæc Vigilius.

£x quibus idem, quod ex præcedcntibus euincitur nempc, non folùm vnius naturae efle non pofle,v b r b v m amp;nbsp;carncm,vt volebant Monophyfitae .fed etiam proprietäres vnius naturæ.alterircalitercommunicari non pof-fc : ira nimiruqt.vt cas habeatinfe ipfa,amp;talis fiat vna natura, qualis amp;nbsp;altera,puta vt c axo ,propter vnioné euni V B K B O, cum eodem etia m vbr.b o fada fit vblqueprç-fcns fua Abhac enim propofitione, tanquam in confcflbapudomncsorthodoxos,pofita,nempe,c aro propter vnionemcum vbrb o,non cft confecuta hanc proprieratcm v e r b i, vt nimirum ipfa,.cum verbo vbl-qucfitfua lubftantia praefcnstabbacinquampropofitio-Mc concludit, Ergo ncquc fada eft eiufdem naturæ cum

Ä'P P E'bî O l Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28r quot;

VB R B O. Hoc certè cft argumentunî Vigilij, irtio to-tius EcclcfiæGatholicæ. Qaid reftat? Hoc vnum, vt fidicendafitcfle vbiquepraefens: non alia rationc.quàm ‘ foa viarajafr«, quæ cft ipfum v brb-ym, vbique prçfcns* cffcdici quean

In natura enim ChrlftiHumana, duo tantùm fünf: propria ipfius naturç kaict, cum fuis proprietatibus ac crearisdonis: Et communis cum diuina ûsr5^lt;rtç, qu« dVipfum VE R B V Mquot;- Propria ^«'a'finita eft, coque vno tantum loco cfle poteft : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infinita, amp;nbsp;immenfà

cft ac fimplicifllma. Hæc igitur fola, non autem pro- • pria ÿOTÂ, vbique praefens cfle pptcftj amp;nbsp;rc ipfa eft carogt;^ Ghriftj.

Quod veto dé Hat prôpriefatc didum eft : idem de ' omnibustamvSRBi, quàm garni s, fenticndum cft* ' Naminpræcedcntictiam argumente coRtraMonophy* ßtas,libro4, cap. 4. idemconcluütyàquibufdam verbi proprietatibus, Vf cft, eflcincrcatum, inuifibilcm.in-contredabilem; dixltque,impoflibtle efle,vt ijs condi-* îionibus caro fubiaceat. HinccoÀclufit,carneMer-go vnius naturç cum v er b o, cfle non pofte ; cüm fieri lt;nbsp;nullomodoqueatinuifibilis,increata,incontreâabiiîsr^' ifttellige in fua : cùm tamenin fua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ ib

Jicum VFRBo communijeft, reuera fit, fient vbiqj præ-fâns, fie etiam incrcata, inuifibilis, incontredabilis, amp;nbsp;quid non, quando eadem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE VS etiam eft i-'

Hæcomnia certafunt,amp;plana, amp;abillainfallibiliregu-la,quàmlib.ç.capitc2. tradidit, pendent,videlicet ;Mea fttisigituramp;Caltholicèdicimus; Inipfo;amp;nonipfiefic * commune : Et m'elius ipfb amp;nbsp;non inipfo dicimus pro- -EFiumeflc.'

Prccoromnes Chriftianos, per Dominum lefumï vt pofitis vanis priuatorum hominum fomnijs: poßt» etiam proprijs carnïsafFe£tibus,odi)s,inimicitijs.-ample' xiveró ccrtamac falutarem veteris Ecclefiæ dodrinanb Chriftianamqucdiledionem; coëamusomnesinvnam fidem,fanâ;âmq;amicitiam; ficutnobisquoqueonini-busvnuscftDeus, vnusMcdiator, vnum Baptifma, vna fpesvocationisnoftrç:adgloriamnominisDei,EcclcfiÇ ' «dificationem,(àlutémqueanimorum noftrorum- i ; tiusenimquàmputamus/fjftemurante tribunal Cbriß*» vt référât vnufquifqueproutfegeflritin corpore,amp; in hac vita,quando poft hanc vitam nulla fpesveniæ nullus reßpifcen-

tiçlocus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

He nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideiChrißtAna Ariicultet Aduerßu

•VK'i.::h.:;ß(s, vtrÿs tei;iporib;SfpA/üm Hei^ '.ilberg^, p.zrtim tÏeufiAd^ di(^utatA.

N qucm fiaem, ego Confeflïoncm' hanc cum /iï ôbferuàtionibus in lucem dedi .• candem ob cauflàiTi, hafce varijs de rebus, hoc tempore vc.itrtu^rfis thefes, p''.rtim f»’bp. m.Frideri-co 111. Heid.,lL' ;rg'«2, parti m Cub lohan. Cafimiro, huius fcholæautoiMdomino clementißlmo,hiGl]euftadij,ad. uerfus V ’ „ hrjrefcs, propquot;^ collegi: atque vt fi-mulcsllsö:- jVnàcumœ’^ '.soiïfefliGaeirnprimcrentur, curaui : nirc-:up?oVt tsti pofteritati, me in talcs hærefes, quæ hac ne ' æta te ab inferis rcuoeatæ fucrunt,nunquâ confcnfîffe, «i'',riusinnotefeat: idqueadgloriam Dei, adxdificati'-nemE£clcfi!e,amp;adfalutcmmultorum,per lefum Chtiftum Dominum nofttum, Amen.

Ift« vcrö Deus,etG vnus tantiim cßTchoua,non vnu» tamcireft, fed pluresElohim:quorumnumerum,amp;nO“ min^ Eilius Dei, Deus in carne manifeftarus nobis dare, amp;nbsp;(ine vUa ambiguitate reuelauit : nempe æcecnus Pater, sternus Eilius, amp;æternus Spiritus fandus.-in.

Porto hi tres Elohim vera funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;câquc

indiuidua,viuenria,intelligentia,volentia : eóque vcrx ^vt hadcnusloquuta eflEccIeûa^perfonæ...

A tquc ita inter fe funt diilindi, Pater, Eilius, amp;nbsp;Spi-«itusfanàus, vt vnus non fit alius.

DE V N I V S V E R I DEI,, NATVRA, SIMPLICITATE,. atque immenfitate.-T H E S E Annt^iv

VT At v^R'AK Dei nomine, non folum ipfius clTcnrîâ,. fimpliciter in fe confiderata verum etiam omner eius proprietäres, feu attributa, quibus qualis fit, nobis noficaque caufia declaratut; fignificari folent.

Mcriio itaqucdiei folct Deus, fua natura cicmchf, 6pieasdgt;onus,.dcalia id genus efie»-

ïtG veto quaîitates multas,huic fuç naturae fîmîl es» inderehominibusfolct, quibusfimusiufti,boni,fapicn-tcsjfuam tarnen natura nullicrcatçrcicômunicat,quod Jicque communicati queat,nifi plurcs fieri poflint di j»

Eftautcm præter alia Deus, fimplicitcr fimpkxj vt nullo plané modo dici poîflit pluribus exiebus compoû-tus, ne ex E s s 1 quidem amp;nbsp;cffentia.

Etfi enim multa fibi in facris Irtcris, quafi multas quaîitates attribuit,Aft quod fit iuftus,bonus,potes,reuera tarnen in Deum nullacadit qualitas-.fedqualis qualis eft.fuafimpliciffimaclfentiataliseft-.verùmvatijsnomi-nibus infinita fimplicilfimæ eflentiæ peikamp;io nobis fi-gnificatur.

Nonfolùmautcm nullam admittit infecompofî-tionem Deus 5 fed neq; in vllius rei creatæ concietionem venit,ita vt eius fiat vcl forma, vcl materia.

EftpraeteteaDcusvcrcimmenfusamp;infinitusjamp;ideô ctiam vbiqueptaefens; idque non potentia tantùm amp;nbsp;vir-tute, fed to ta fixa cffentia ; coclum amp;nbsp;tetr am atquc omnia implens.

Etfi veto vblquc præfcns cfifiiaefîentia: mâgis tarnen incœliscffeprçdicatu^quàm intcrris; amp;nbsp;magis in fandis,quàminimpijsi magifqj invnopio,quàminalte-ro *. V etùm id non ratione fus cfientiae, fed efficacitate operationis Sc gratis.

Qoare quum et iam in fa cris litcris legitur Deus, aur anobisrcccdere,aut ad nos redires non mutatione loci id facere credendus efl::fed efFéâis fuæ præfentiæ.cùm inter*' nis^tum cxterniss.vel exerendisjvelfubtrahendis.

Cafterum in Humana Chrifti'natura lóngè aliain-cftratione,quaminnobiss nempe non folùm cfficaciùs opérande, verum etiam irufAAlix.uç inhabitando,amp;tan-quampars compofitij.vt illcût verus Deus, nosautenx eflenonpoffimus,..

Eft porro ira Dciproprium,cfle immenfumamp;infi-tum, ac proinde etia m vbiquc præfentem ; vt in nullam planerem creatam, ne in humsnam quidem Chrifti na-* turam,competerepofûti:

Quemadmodum cnim fieri acquit, vt erettura fiat Deus eflentias ita neque fieripoteft, vtqucdDeus noû eft,fuacflèntia vbiquc exifterepoflits cùm nequeinfini-' tuméfié queat, amp;immenfum.

Proinde fient ex eojquôd demonftratur Chriftum cfievbique fua eiTcntiajVerèctiam euincituripfumefle verum Deum: fie fi qui contendant corpus Chrifti fua fübftantia vbiquc exitiere,ij, aut ex ilio argumente Chri-fii De i ta te m pro bar i neget, autnouumfabricent Deum, oumque corporcum,oporteu

Pra-fens quidem eft corpus Chrifti, fua nonfolùi» virtutc, fed ctiam fubftantia, piorum omnium ménti-

V - f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus,

fcîus, illud vera fide percipicntibus, eóquc pct Chrifti Spi-titumcum ipfo Chriftomagis acmagis coalefcenribusj non minusjmó magis, quàm Sol onanium fc videntium oculis: Sed tarnen multisinlocisfimul.ncdumvbiquc, tam cxiftcre poteft corpus Chrifti» eo exiftendi modo, quo eft in cœlo; quàm etiam Solis corpus in omnibus cœli terræquepactibuS) ea rationc, qua in fuo eftorbe, exiftere queat, -

Nequetarnenhinc feqv.itur(vt quidam impuden-tet calumniantur) negari aetcrn?,m, verâmqueChrifti Deitatem : Sed contra potiùs afferitut; cùm talis cfle DcitatisôAey@-,defendatur,quaîinnullamremGreatam ita effundi poCfit, vt ca aut Deus fiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut Deo diui-

NequecnimvetusDcuseffet óAóy^’, fiqualisipfc cftjtalisomnino fieri quoq; poffer aliqua creaturaj etiam fpîritualis,ncdumhumanura corpus.

Ex aductfo potiùs, quiitainChrifti humanitärem effufas effe volunt diuinas, effent ialéfquc proptietates,vt tamhscfit omnipotens,amp; vbique,quàm ipfius Deitas; nonfolùm ampliffimam aperiunt àtianis ianuam, fed ipfi vcramGhrifti Deitatem tollunt,

Etcnim is vêtus Deus non eft, cuius effentia Stnatu-ta,ita realiter in ali quam rem creatam effundi poteft,vt ipfaquoq; talis omnino fiat, qualis eft ifte Deus •.realiter amp;nbsp;perfe,infinite potens, infinité fapiensjn infinitum (vt ' nbsp;nbsp;nbsp;italoquar) fefe extendens, amp;nbsp;ca te vbique fuaeffentia,

Nam cflentiaics proprietatcs Dei rcipfa nihilaïioi funt,quàmipfaeiuseirentia :quia alioqui nmplicifTiini cüe non pollet.

Dîccrcitâq; humanitärem Chrifti, tam faólam cflc omnipotentem, amp;nbsp;vbique prxfentem, quàm eft eiufdeia Deltas :perindc eft,atqueft dicas, earn fadam elfe taleffl fua eftentia, atque natuta, acproinde vetum Deum.

TalisautëDeitasveraDcitasnoncft.ideóqjèAojzf^ fquæ horrenda eft blafphemia) verusnonfuctit Deus.

Addequod non folumabfurdilftmc, verum etiâi» imp! jlftmè dicitur, proprietäres diuinænarutæin humä' nam cfTafaseire.

Namncquelegimusvnquam wAoyoyvlldmueciiK proprietärem fuifle in fernen Abrahæ cfFulamjftcut con-trà fernen AbrahæfuifTe à FilioDei aftiimtum: Nequer« Äoyu proprietäres cfFundiin humanam porucrunt natU' am, fine naturae ipfius.eflentixq; diuinç elFufionetcùni lie nihil aliud reipfa lint, quàm eftentia diuina*

Non poteft autem natura diuina transfundi in hu-nanam,quin definatnaturarum vnio, ôcmixtio fiat atq; ;onfufto. veto ira mifeentur, deftnunt efle id» juod étant,

Denuo itâquedicimus,Deitatem illam,cuicxçqua-poftit tes aliqua crcata,veram Deitatemnon efle.

O’poTtucntcnim,vt aut res exæquâda fiat infinitajid quodomnino ä^twetjov eft: autDcitasilla,cuiexæquan-dacftTitfinita, cùm nihilfinitumexæquanpoflit,nifi fiai to» îinita autem Dcitas,vera Deltas non eft.

QVumDcus in factis literfs vocatur potens, nuira itv Oeo pafliua potentia animo nobis eft concipienda?^^ qua aliquidpati,amp;aut quod efi . eûè defincre : aut quod' non eft,cum aliqua fui mutattone,fieri poflit; Sedaftiua tantum, qua fempcragat,amp;agere poflitjficut reuera eft^r ficetiam firma fide, ctedendacft.

Eftenim Deuseflentia fimplicifljma,pcrfeaiflima Verèætern3,omnis paflionisexpers, atque incommuta-bilis,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: à qua, amp;pcr quam funt^fiuntque-

Scd neque aâiua potentia tails in t)co fingcndaeft: quçaliquid fit ab élus eftentia diueifum.

EftenimDcusfuaeflentiafimpliciflimatalisqua-Usqualiseft: iuftuSjbo’'’'”!-omninntPiTs,

’ Etfi veró reapfe vna tantum eft: in Deo potential yropterdiuerfos tarnen rcfpeâus, quibus confidciatutj multiplex effe baud impie dici poteft.

Alius enimrefpeaus eft, dum confideratur, quate-nus Deus in feipfo femper agit, intelligcndo, volendo, amando; Et alius, dum earn contemplamur, quatenus Deusextrxfeopcratuscft, mundum creando: amp;nbsp;femper opetitur, ilium regende; operarique irinumcrabilia,lï velit,poteft.

Sicutergoaiftiones Deinen ineptèdiftinguunturiu immanentes, amp;nbsp;in ti-afeuntes:ficpotentia Dei duplet eflenouimmeritó di'iipouft; vnc,qut infe abomnije* ternitate-fcttiper egit, amp;nbsp;git : ócnltcr-j, qua in tempore extra fc, r. fplùm w mai : condidit, regit, operatur : ve-liira ctiam infinita,que iv’uqu .m cfficict,effïcere potelK

Ita fit, vt h»c rurfus in aftualem, quæ operatur quas^ cunqu. vult: amp;nbsp;in a' '':lut_m, qua infinita etiam, qu® non vult, iwp^rr' i potvft : diftingui folita fit, quod alio-quifim; licite», omnip tens cfle,dici non poftit.

Sir'tcnimnonrcntimuscumillis, quiideoDcum vocarijcnanipotentcmpurent: quod fimpliciter, quæ-cunqu' -’.iGipofrunt,autexeogit2ri,fiue ma]a,fiuc bona, fiuct?ntradi(ftioncmimplicantia.cidcm ctiam efficerc queatfic ncque illorum fententiæ fubfcribimus,qui non alia de caufla, Deum omnipotentem appeilari, amp;nbsp;elTc contendunt; nifi quia quæcunque vult, poteft; quod sonlatiuspateat eius potentia, quàm voluntasj fed ideo • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrc

tsrcrè omnipotentem effe ,credimus; quia prætcrquam ,quödpoteft quæcunquevult: innumerabilia etiamipo-t teft amp;nbsp;veile,amp; efficcre, quæ nunquä volet, nequcefficiet.

Q^um enim fcripturadicit, Deum quæcunque VO. ’luitfecilTe: aperte docet,multö plura etiam facerepo-tuifle, fi voluiiret» Et qui dicit, fe mifereri quorum vult, . amp;nbsp;quos vult,indutaretluculenter demonftrat,fe tam pof-fe, aut omnium mifereri, aut omnes indurate, quàm etia poteftquofdam indurare,^amp; quorundam mifereri : eóq; plurium fe pofle mifereri, quàm mifererlvelit: ae pro-. inde plura eflc,quæ poteft, quàm quæ vult.

’ Nam qua poteft,natura poteft leóq; facere nequit, ,quin ca pofTit : nifiçtiam poflit cfficere ne fit Deus.

autemextrafe vult,libéré vult;cóque potuit etiam ca non vcllcjVt manifeftum fit,Deum plura poire,quàm vCU • ilc. çùmpofsit etiam veile, quæ non vult.

' Ea autam omniadicimusDeum pofle:que aut cu m rproprietatibuseiusperfonalibus,autcumeiufdem effen, ‘tia, naturàue non pugnant: aut quæ contradióiionem ?non implicant : aut deniqj quæ à defcciu potentiæ, fi ad-mittantur, non fint.

Ita licet Patcr.Tilius effe nequcat, nee Filius, Pater: ncque etiam aut Pater alium ex fe Filium, neq; Filius iti-demvllumexfe generate poflit: non idco tarnen definit aut Filius, aut Pater effeomnipotens.

pcrct, non generetur, Filius autemgcnerctur, non gene- ’ ret : nequeeflentiaDeifcrt,ycplutesibifintPatres, pb-IcfueFilij.

Ncqucitidem aliquid de potentia Dei dèccdit, fi Deusefficcre ncqueat,quin fit bonus,iuftus,fapicns: cùm Deus efle ncqucat, nifi talisfit, qualcna faeræ litcrx dc-icribunt.

X V1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ita potentiam Dei minime tolJimus, aut infirma^- | mus; fidicamusDeumnonpoflepeccarc, non pofle pâti,non pofle effîcere, vt aut quod cft.dum efi, non fitauC quefaâafunt,fintinfeâa:quoniâhæcpartimfunt exdc-feâu potentiæ,partim contradiôtionem implieant: Eô» quccumveritate Dei ex diametro pugnant : aefimplici* terfunt

Eft autem ira Deiproprium, efleomnipotentem-vt in nullam rem creatam competere polfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Cum cnim omnipotentia nihil aliud fit, quàmipfa immcnfî,infinita,nulliquccrcaturæcommunicabilisef-lentia; fieri non poteft, vtinquam rem non poteft competere, vt fit Deus fua effentia : in earn quadre tjcffeomnû potentem:-

Ncqueetiamrei infinite capaxefTepotefi res finira; , eùm vnumquodque reeipiatur fecundum modumfvt loquuntur} recipientis.

Pugnatetiam cum natura Dei, vtplures fiut omnipotentes ; non minus, quam vt plures funt Dij, Vndc neque religio Chriftiana fett : vt très inDeo pciibnæ, tres dicantut effe omnipotentes.

ProindcliccthomoChriftuslcfusvcrè fitomnipo-tens, quia non homo tantum, fed ctiam Deus eft: ipfius tarnen humanitas.propricomnipotens effe,autdicbfmc impietatis ctiminc non poteft.

Nam Humana Chrifti natura, licet vnitafit diuin« invnam4-5 Aóyx petfonam: tarnen ficut non propterea fafta eft Deus,fic neque propriefaCta cft omnipotens : fed fuamretinuii imbcciditatem,quapati pro nobis poftet amp;mori.

Nequeenimpotuiftetpati, fi ficut Deus, fic etiam ipfa fafta fuiffet omnipotens ; cum pofte pati, irapo-tentiæ fit ; amp;nbsp;ideo Deus pati nonpoftic, quia omnipotens eft.

Acfi propt-crvnioncm hypoftaticamfaâafuit hu-mana natura inChrifto omnipotens ; cut quód corpus aut non vidcrit corruptionem : aut etiam quód anima ei ■teftituta, tefurrexcrit à mottuis,hoc facræ literæ non hu-«lanitati, fed Deitati attribuant!

Accedit, quód vteorpushumanum, propter vniö* icai eum mente, nequeiubftantia fit incorporca,in-

tclkd'u amp;nbsp;voluntatcprædita : ncq; aut immortalitateni^ autvimintelligendi voicndiueabillaaccipit; fic ncque' Humana natura, proptervnioncm cum diuina tS Äsyifgt;' autfafta efteirentiaperfefubfiftens,fimplicifsimaamp;pcr-fedifsima ; aut ab ilia accepit, vt propricfit omnipotenS’

Argumentum porroi quoPàtrcsabomoipotcntiî' Elio in facris literis tradita, cum verumeflcDeum.'ad' Hcrfus Arrianosdemonftrarunt, pcnituseuertitur; fi o-mnipotentiam alicuirei cceatçconimunicari poife con« oedimus.-

Deniqj dc rcligione, noirnificonfentancecumff' crisliteris, amp;cum anaJogiafideiloqucndumeft. Sacras aurem Jirere non aliunyprçtcr Dcum predicant eflco-omnipotentem', neque ctiam Ecclelia in fuis Symbolic alicec vnqqam eft pcofella..

Quod verópoft'refurreéïionenTdixit CHriftus, nàt- ( fa eft mihi omnis poteftasrAliud eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud Svvapi'

aeque dixit, Data eft humanitatimeæ.fcdmihirncquc sefpedu naturae, fed officij. Mediators hoe fuitdift'amgt; ©fficiumautem totius fuit amp;nbsp;eft perfonae, fecundumVquot; m. am que na t ura m..

Solum igitur Deum vete amp;nbsp;proprieomn ipotcntenii «fle, ficut per Spiritum fanftum credimus ;fic «tiameun»

Humanam autemChrifti naturam, tum ca potcn-fiâ quanquâ finita, que omnium returncrcatarum tam cœleftium quàm terreftrium potentiam longe fuperet; ac ptoindé,qua omnium creaturarupotentifsima, pro-priè amp;nbsp;merito dici pofsit,donatam effe non dubitamus î' tumetiampropterhypoftaticaracuravercomnipoten-tc Aôywvnionê*. licet proptièin feralisipfa nonfit:quo-dam tarnen modo ipfam quoque omnipotentem dici. polfc conccdimus:)aengt;pe quatenus ita tw Xcy m vnita eft, vt5c,quçpropriaT5A07«funt,eade ipfaquoquej, fed in concretoprædicentur ; amp;nbsp;ó Aoy ©^,ad multa fuæ omnipo-tentie opéra præftanda fuo animo atque corpore tanqua. proprijs organis, (diftinàis tarnen manentibusfingulo-tumproptictatibusamp;a£tionibus);vfusfuetit,atq5etiara ^ri pofsit;-

P R O V1 D M TK M à Grçxîs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atq; ctîam 'srçj- nbsp;nbsp;nbsp;1?. 14.

of/r/Mv vocatam; qua respraenofcuntur,‘^præordi-bLuc. 22, nantur atque® reguntut ; in Dco efle,exverbo cius, credr- pf mus atque doccmus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dpr.n9.91

EffautcmDeiFK o vint ntia, *^(apientiflt;imum, u-fiufiiamp;imum, atque ‘^immutabilc confüium, quo tes Vdcu. X

TT i4$.’7* omnes, tam încoe’is,quàm interris, vtamp; ^fièrent, amp;ci cK 3t îb ratione atque fcric, quafiunt:/ab ætcrno’infe-Eia. 14.27lt; ipfo conftituit : Sc ad cuius exemplar.omnia etiam in doa'°’ 31 tempore.' modo per certaamp;ordinaria media, modö^ tTUul*)7 fineillis,femperautem^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpetuo admini-

f i’ro.k.zî* tira tac régit: id que tumad”Eleftorumfalutem,tumvc-rômaxinièadquot; fuæipfiuseloriæ illuftrationem.

gPCiIÇ.Çi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

hCcn.i. iLf.î6.4. Pf 104. 4 .HoC 2,21, Eph. 4. n. kBeu.R-s. Pfal.72.iî. Ier,32.2O-l'Rrg i;»*- 1 Pfal. 115. 3.R0111.9,10 m Pfalm.nï. *. Daa. 4..’2. loh.5,17. aGea. 50.20 Kom.Si.ag, Cor.s.zi oPlal.'i9.i. iPai«29 11.12.Rom. 9.17.

a îere. j». Nam præterquamquod manifcftumeft, Deutnefic I * omnipotentem, fapientiffimum, optimum; vndc buVr.iT ncquit.vtampliiïimumhuncmundumabsfc'^crea-»4. turn, amp;nbsp;in quo Chrifti '^EccIcfia degit, fortunæaccafui Matth.19. temerè volutandumpcrmiferit; Ipfæ etiam facræ lice-cGeti.1. rç, lucu'entis verbis docent, mundum hune à Dei P a e-Hebr. II î. V1D fc N T1A gubemari.

gj, e Pfalm sj amp;nbsp;147' lob.s.ibi,9.ibi.37,3Î,39. capttibus, Sap.14.3, Colo.i.i*. Hebreor. 3. lof 42. 3.

3.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N B e vero * vniuerfalem tantum, qua totam

Ador. 17. finiulmundimachinam moderatur, Pr o videntiam Hebr. i.j.'tt D EO ftatuimus ; Verùrn etiam illam fingularem, b lob. 37. qua (ingulas quafque res feorfim agit amp;nbsp;regit; atque . inprimishomines;amp;interhos,Eleûosfuos,cumo-Pf. 104. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r •

,47 mnibus iplorum aaionibus, agnofcimus ac retmemus. Mal,«. 26. ,Q. 29. lnhan.4.lt;,7. cPfalai.S.i. lcrcœ.ia.23. dlcT4}'i. PfaliB »lt;lt; Plaim. 139 Zacb.z.K» Malt. 6,10.

aMat.to. Nouimusenim nihilinmundoficriautmoucrißnc Luc.IS. « voluntatcquot; Patris : vt nihil abfurdius fit, quàm dicerc ' nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquid

THESES». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jaj-

«liquid in mundo fieri: quod Deus ante non ordinarit, quodquelua manu nonregat.

Nequc tarnen propterea fimpliciter negamus,quin «lulta'’ contingenteramp;cafueueniât; cùmhoc redèin- aExo.zia^ telleâ:um,cumæternaôcinfallibiliDbiProvidentia Pro,16.j?». non pugneu

Deusenim fua immutabili Providentia non folùm,vtfièrent, quæfiunt,conftituit: fed ctiamvt co». quo cueniunt, modoxomnia euenirent, ab æterno or-dinauit.

Sednequequia dicimus non fine voIuntatePatrisgt; quidpiam inMundoadmittirideo Deum ipfum aâ:io-num omnium fapientifiimum amp;nbsp;iuftiflimum modera-ratorcm ; aut pcccato inuoluimus, aut peccati autorcra facimus.

Peccatum cnim ** lt;voju.lt;«eft,atque ä refta legis di- «»loh,3.4 uinæ linea deflexio. Deus autem ncque à fuæ volun-tatis reftitudine declinate poteft, ncque alijs vitium Hebr.e,.?. declinandi inftillat, imopcccati oforeft amp;nbsp;vltor iu- «ioh.).5. filffimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oft,,

Quare cura ad P r o v i d e n t i a m Dei pertincat, lef. 59.17. vt peccataàDEO iuftö indice puniantur: Ex doétrina de Providentia cuincitur poriùs, Deura effe timendum,peccatâquevitanda:quàm vt indequeatvl-in Deum culpa transferti, noftrdque excufari faci-floia,.

f Gum veto prêter hunc.quem modó diximus,mülß . . alijfinthuiusdePaoviDENTiA dodrinefalutarcsvfus' .aî.râr« 14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;•

li» ij duo tarnen, cum primis obfcruandi funt: Nitnitu® rßi. 46.1. quödeö piosadducit hçcdodrina, vt in omnibus rebu» j Aamp;.27U3* aduerfis ad^ Dcum omnia regentem confugiant,inque 55. cius finu recumbant: amp;infecundisei vniomnemdefe- |

VerCc.5. ,-içi Vila nobis poft orbem conditum contigit, con-tingeréue poteftbencdidio,adquamnonfucrimnï antcraundiconftitutionemeledli ac prædcftinati: ncq; per alium, neq; alio modo ca confertur, quàm per quem amp;nbsp;quomodo præftari debuerif,in eterno Dei confiliodc-finitumfuerat: dicente Apoftolo,nosomni benediftio-nefpiritualibcnedicloscfleinChrifto, xetôàgclegitao!» ante mundiconftitutionem.

Sicut in folo Chrifto omnem fpirïtualem confc-quimut benedidionem; ficetijm incofolo.adeam con-fequendam, eledifuimusacprædeftinati : cum vtrumq; dicat Apoftolus, ncmpe nosinChriftocffebcncdiü:os,óc ** in ipfo etiam fuiüx eleâos.

Quicunq;clefiti fumus.- nonfolumadfincmddcft, v„nt. 4. ad ætetnam vitam.veiùm etiam ad media ad fincmordi-nata,eleaifujmus. Ait enimPaulus,Deumnosclcgiffc, vt effcmus fanéli amp;nbsp;ineulpati.

Quod nos elegctit Deus, idexfuacaritatc erganos, ver.gt;4,« ficfecundumbeneplacitum voluntatis fux effccit, «óque lota elcàio gtatuita eft.

Pinis gratuitx ele£tionis duplex eft, noftra falusamp; verfie.$. glotiaDei ; De prima dicente A poftolo,nos effe prçdefti- V«ûe. 6« aatosinadoptionemPiliorum Dei,eóquc adcoelcfteai hxreditatem; Dealtera,hoceffefaaum inlaudem glo-îiæ gtati» ipfius»

SalusitaquceleQ;aruminChtifto,cettacftamp;neccC-‘faria;cuiusfundamcntumeftxternum,gratuitum amp;nbsp;irn-mutabile propofitum voluntatis Dei.

Qmcunquc ab stternoclcai fuetnntin Chrifto ad «ternamfahucm, mediâquead haue*, ij etiam omnes amp;nbsp;fohintcmporeàPatrceonftituto, quodplenitudotem-potis appellat ur, fucrunt teapfe pet Chriftum,amp; in Chti-Û0 tedemti à pec€atis,eóque amp;nbsp;amalis peccatum confc-

cutis: dicentc Apoftolo, in Chrifto habcrc nos rcdéffl’ tionein.remiirioncmpeccatoruin.

Tinjv.5.. Neqjvcrofecundum mérita, operÀueiaftîtiæ,^]*”® v«Cf.7.. f^cetimusnos, fedfecnndum Dci mifericordiam.fecun-diimquediuiriasgratiæipfius, per fanguinem lèfuChri* fti redcmti fumus ; Apoftolo vtruinquc manifelliflini®’ confirmante.

Quanrquamautem Pater æternus redcmitnosamp;fcr-uauit perFilium.per quemetiam crcauir.-Filius tame«’ is eft. qui kat a-ppellari folct in Ecclcfia Der, biR t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mani generis redemtor,feruatórqucnoftcr.

ijtwir. »5. Solus enim Filius, Deus amp;nbsp;homofimul fuitamp;cftï’ m.4B.49eóq;folusproprictatisfimul,vtvocant, amp;propinquita-

tis ius ad nosrcdimendos habuit: foliifquc fanguinem,-quoranquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redemtifumus,effudit: Solusdeni-

quc iseft, in cuius perfona jserfeóla cft amp;nbsp;confummata re* demtio noftri.

Nomine autemâwAûî^«T«f,quamh’abcrc in Chfi-' ‘ ftodicimur, intclligimusplenam.confummatamqjrc-dc m t j o n c : q u 3 ten us ni mir um non fol um re m i flionen» ' peccatoruminhacvita.verùmcfiamquæfuturacftinal-tçrofcculo, perfedam abomnimalo, omnifquecorni-pTionisferuitutclibcrâtioncm com-pleûitur: vt nulla fit'

lt; mnredemtore. qui fâûuscfthobisà Deo.ficutfapientia,. mfticia.amp;iandificatio,üe etiamredemtio.

T)E TES V CHRISTI A M O R-ituis rcfurredti^ne, in coelum afcenlione, ad dextram Eatris (effione, ex Pauli adEph.capn.

Eus magnltudincm potcnti« fu®, cfficaciter exct-cuitinChrifto,fufcitanscumàmortuis:folusigitut Deus, fua infinita po£entia,cauffa eft cfficiens refureftio-^nis Chtifti, omniumque moituorum.

Scd amp;Chriftus fc ipfum potcntia fua ab i jfdcm cxci-tauit.iuxtaiilud; Soluitetcmplum hoc, amp;nbsp;in tribus die-’iohu.-r». bus ctigam illudDicebat autcm de templo corporis fui: fcillud; A.nimam meam ego pono, vt iterum fumata iohao,izgt; cam. Chriftus igitut non minusDcuseft, quàmPaier, » Äcque minotis potcntiæ Deus.

Nonpoteft autcmidem effe,àmortuis vcrè amp;fti-fcltansamp;fufcitatus’, nifi vercdiuerfis conftctnaturis, di-uina.fccundùmqüâfufcitct.amp;humanafccundùm quam fufcitctur. Idëigitur Ghriftus,vtverusDcvtseft, i Pitti^ficv€rushomocft,iô(xoalt;n(^matiiamp;ftatribusftus,

Nequcquifpiam àmortuis fufcitari.Strefutgprcvc-icdicipottft: niftetiamveicmoituusfuiflcAverececi-

diiTcdicatur. Morsautem invera animi àcorporcfepv rationc.qua fit, vt corpus moxcadens, cadauermcrito appelletur,confiftit. Chriftus igitur fi vcrc refurrcxita ‘mortuisj quin verè etiana mortuus fuerit, animaàcor-poce verèfepatata, nullo modonegaci potcft.

Si autcm lt;nbsp;quia Chriftus vcrè mortuus cfl) neq; ei® animafuitpcrillud mortis tempus in corpore,-neq;(quia vcrè fepukus eft) corpus eius exiftens in cruce, erat in fe-pulcro, autiacensinfepulcropendebat in cruce; nequc (quia Deus ilium vcrè cxcitaui t à mortuis) vel anima corpus, vel corpusfe ipfum à morte ad vitam reuocauit : Ergo humana in Chrifto natura neq; omnipotens fuit,neq? vbique fua fubftantia prsefens.

Si cut enim hæc non valetconfceutio,Ipfc Chriftus mortuusamp;fepukuseft, ac refurrexit àmortuis; Ergofe-cundum vtranque naturam mortuus amp;nbsp;fepukus cft,amp; re-Mat iï.zo furrexit: Sicnequcifta, Ecce egovobifcum fumvfqjatl eonfummationem (éculi ; Ergo non folum Dcitatc, fed etiamhuinanitatisfubftantia,nobifcumrcalkcrptxlcoï eftinterra.-

Sed ficuthæcvalet,ChriftusDeus, eft paflus, ergo non fccundùm Dcitatcin, fed fecundirm humanitatem v’ paflus eft: Ita haec altera, Chriftus homo, eft vbique,amp; fimpliciteromnipotcns.ergo nonfecundùmhumanam, fedfccundùm diuinam naturam vbique,amp;oninipotens eft; quando non minùs diuina humanae, quàmhumana diuinæ nat ur«,i n eadem C hrifti perfona vni ta eft.

Si ipfe Deus, adeóque diuina in Chrifto natura cor-pusàmortuiscxcitauit.nonpcripfumcorpus, fedpcr fe ipfam ; falfum igitur eft, diuinam in Chiifto naturam o-mniaegifle amp;nbsp;agere nonfolùra in, dccum.fcdctiara pct humanam.

Aninaa nanq; Chrifti non omnia opcratut per corpus, qucmadmodum ncqucnoftrx mentes per illud aut intclliguntautvolunt.-idquepropterea,quód,vtPhilo-fophi quoquc docuerunt,nequaquam mens noftra à cor-poic dcpendct.Multo minus igitur Deltas Chrifti omnia per camera affumtam operatur.

Num cnimDeitaspet humanum intellcâum intel, ligit, aut pethumanam voluntatemvult? aut nunquid pethumanam naturam, ipfammet humanam naturam in pctfona Aóy« fuftentat atquc feruat ? aut omnia per humanam portât carnem.anvcrôpotiùs verbo virtutis fus? Deniq; fi forma Dei nihil agit nifi per formam fet-ui,quomodo verum fueritilludLeonis; vttaque forma agit quod fuum eft cum communione alterius?

Sicut igitur alia eft formaDei, alia forma fcrui; fic alix hint amp;nbsp;proprictatcs amp;nbsp;aûionesillius, amp;nbsp;alic iftius ; quahquam fxpenumero vnum atqueidemcftvtriufquc

Quarc minime confcquitut; Adquemcunq;C.hti-ftusvnài^umPatre vcnitfecundum formamDei,ad cun-

dem ctîam venir,amp; in eodcm fua fubftantia rrianctrccuR» ' dùmformamferui/multó vcrö minus vbique.

Quemadmodum porro non alius, fed idem Chtn ftustfic nee inalio, fed incodem corpore, in quo paflus» imortuusamp;fcpultusfucratjimortuisrcfurrcxir.

'Non enim verèdicitur à mortuis cxcirari Sc •rc.-nifiquod veremortuum ccciderat, illud ipfumidc-gt;nuó viuificatum,rcfurgat.

Corpusautem,quo Chriftuspaflus, mortuus amp;nbsp;fe-pultuscft: corpus fuit verè huraanum,vifibilegt;palpabilc» • circunferiptum. Non igitur poft refurredionem, corpus ha buit retinuirque Ghriftus,nifi quod certo loco circunferiptum, vbicunquc fuit aut cft, videri.óccontrefta-ripotuitaepoteft.

j Cor.ip AddequodApoftolus dequalitatibus, quibuscoi-pora ad vitam teternam à mortuis cxcitataornabuntur» diligenter differcns, non commémorât vel äsaa^ar, vel äipgt;iÄa(p)jlt;7nair: fed tantum

Kit,, non quöd mutâda fit fubftantia corporea inincorpo-ream,fedquödfvtvnovcrbocumGrascisdicamus),i5*' ra]a,, 3c Spiritu fando perfedè inhabitante amp;nbsp;opérante plenafutura fint. Docuir ergo Apoftolus, haseife quah-tatesàcorporibusnunquâ feparandas; nempcquöd fint circumfcripta,vifibilia,palpabilia. Quarcuequecorpus Chrifti, has depofuit poft tcfufrödioncmqualitatcs.

Nee valet exceptio, Chriftum à refurreótioncjanuis loh.io««?* elaufisingrcffumfuiffeaddifcipulos. Nequeenimpro-pterca velinuifibile, vclincircunfcriptum,vcl impalpa-bilefaftüm fuit: eiim Ghriftus moxingrefTuSjamp;àdifci-pulisconfpedas,dix'. ht,Palpatcfeucontrediateamp; vide. Loca** -tc,quia Spiritus carne-tn amp;(. ofla non habet, ficut me vide-tis habere: aeproinde mutationulJa (vtPatresdocent) in corpore Ghrifti faûa fueriuficuti nee cùm déambula*. bat fuper aquas vcl ipfe vel Petrus; fed omnipotentia» Deitatisimperium in omnia habentis, fores ceflerint ve-roacfolido corpori Filij Dci.'^

Quare merito àPatribus nonfolùmMarcion, Ma-' nichæi amp;alij, qui Ghriftum non verumacfolidumhu. manum corpus, fcdphantafmaticum fütnfi(rc,omniâqi

Çia.^ciaia,v cgiffc docucrunt ; vcrùm etiam ■ Origeniftæ,IohannesHicrofolymitanus, Euticius Gon Hier.T, ftantinopolitanus epifcopi,5calij. qui dixerunr. Ghrifti ’hium^æ* corpus poft refurrcdionemitafad'umfuiffefpirituale,vt Greg. in effetfübtiliusâcre,coque inuifibile amp;nbsp;imp.alpabilc, da-mnâti fuerunt.

Cùm autem inCœna non aliud Chriftî corptisi.-quàm illud.quod pro nobisfeadum, hoc eft, verepaffutn amp;mortuum eft,nobis edendum detur ; efficiturj corpus^ ^hrifti verum, qood in Coena edi mus, verè circunferi-ptum, vifibile amp;nbsp;palpabilc effe ; Ac proindc, cùm ïni ^œna nihil, præter pancm,videatur,tangatur,fentiatur; »in?mèilludfubfpeciebuspanisamp;vini,aut inpancipfo’ amp;nbsp;vino.latcns atqyc abfconditum, fua fubftantia reapfc; contincrî,-

Agnofcimus veto Refurreftionem Chrifti, amp;nbsp;cauf-famamp;exemplareflenoftrærcfurredionis tumfpiritnalis tur»corporalis: Spiritualis quidemcauffam, propterll' lud Apoftoli ad Rom. 4 j Refurrexir propter iuftificatio-Ram. fc nem noftri; exemplar vero, propterillud, Scpultiigitui fumus vnà cum illo per Baptifmum in mortcm.vt quel»' admodumexcitatuscftChriftus'cx mortuisper gloiiai» Patris, ita amp;no8 in nouitate vitç ambulemiis»

■ Corporalisverocauflameflenondubitamus, pro-ptcrillud.quoddicitApoftoIusgt;SiChriftusrefurrexit,amp; nos refurgemus; amp;nbsp;propter illud, quodidem Apoftolu5 ait.Chriftusprimitiçrcfurgentium: exemplar veto pro-» pterillud,quod abeodem Apoftolofcribitur, Configu-rabit corpus humilitatis noftræ corpori fuogloriofo. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;■ XXI1.

Ex quo ctiam fequitiir, aut Chrifti corpus non c/Te inuifîbile, impalbabile, incircumfcriptum : aut noôrt quoque corpora futura inuihbilia, impalpabilia,incit* cunferipta,coque non corpora fpiritualia,icd ipiritnsia* corporeos.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

*c Af««- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùm cnim ait Chriftus,Palpate amp;nbsp;videte, quiaSpi-

rituscarnem ôtoffa nonhabet, ficut me videtishabere: non folùm conclufit, fe non effeSpiritum, fed illud i« primisdocuit,nullaslt;fle carnes, nullâueofla,quâE videri amp;nbsp;palpari non polTint.

Scripturatradit,amp; Ecclcfia confitetur, Domînuffl Icfum Chriftum, pofteaquam à mottuis excita tus muleis argu-

Tîiîarjnmentis,per dies quadraginta, fe verè rcfurrcxîflç, dilcipulisluisdemonftrafletr ètcrrafurfumeleuaium, in cœium fpcaantibus Apoftôlis afcendiffe. Sicut igitur noaaliusGhriftus,.lt;quàmquiniortiiusfuerat,rcfurrcxit : fie necalius.aliôue corpore afcëdit in cœlum,quànî qui, amp;nbsp;quo verèà mortuis refurrexerat,Filius Dei, corpore ve.. irèhumano,vifibili,palpabili,€ircunfcripto.

Quarc ficut ctiam conuerfatio ciufdem Domini :lcfuChiifti,qua poftrefurrcôlioncrn cum ApoftoJis per -dies quadraginta efteonuerfatus, non fuit phantafniati-* ca,fed rcalisac vera; fie ctiam Afcenfio nori folù ra vifibi-lis.fcd ctiam verè(vt Patres loquuntur)localis fui f.quan-do Apoftoli eum è terra furfiim afeendentem videtufft,

Talis autem afcenfio arque motus, diuinæ natunt non conuenit :fccundiim igitur humanam afeendit.

Neque tarnen intcrca infîciamur, quin Chriftus, vt Deus, ficutdiciturdefcendifle decôelo,quatcnus exina-niuitfemetipfum,vili forma feruiaflumta, inqucea paf-fuseft: fie ctiam reftè dici poflit, afccndiflcamp; exalta tus cffeincœlum; quatenusnimirumincademforma ferui iam glorificata,ipfa ctiam forma Dei per amp;nbsp;poft afcenfio-nem, quodammodo fuit glorifîcata; hoc eft, tot i mundo illuftriseffcéta.

Cxterùm liquet, ficuti hæc confccutio non valet, ChriftusipfeDcusamp;homoafcenditmotulocali amp;nbsp;vifi-biliincQclum. £rgofecundùmctiamDcitatem eodem

fnodo afcendiu- ficnequehanc valercj Ghriftus DcuJamp; homo nobifcum eft vlque ad confnmmationem fcculi verèamp; fuacflcntia prasfens, Ergo tam fublbntia corporis atque animat, quàm.Deitatjs effcntia, nobifcum eft io terris præ fens.

Si etiam Apoftoli oculis fuis Ghriftum corpore foQ* per loci mutationcm, è terra furfum afeendentem vidc^ tupt:coelumigitur, in quodafeendit, cœium vbiquita-rium elfe non poteft, fed procul à terra difte t, necefteeft;

Adde, quod Senatura, dcomoisatquitas poftülat.vt locus cuiquç rei conueniens aftignerur t quemadmo-dum à Dco in rebus ab ipfo creatis, faäum fuifle vide-ipus. Cùm jgitur nulla res creata præftantior inuenirii polTit ipfo Chrifti corpore, tum propter vnionem cuiO' Àôya, tum propter exccllentiffima omnium dona inco« creata,adcQqucamp;propterpcrfcdiinmamgIoriamacfc-lt; licitatem, in qua iam viuit; inaliquocerto ôçfeliciflijnôj loco, illud corpus exiftat, ncçefle eft.,.

Ncque nifi ex vera pietate, amp;nbsp;vera erga Ghriftuin-rpuerentia profleifeitur, quod credamus corpus Chrifti,. non infra terram,non in terra, non in.aquis,non in fruftult; lo panis, non in fingulis arborum folijs, neque in acre,, autinorbibuscoeleftibus, fedin locoomnium ficutfeli-ciflimo, pulcerrimo, perfediftimo, fic etiam altillîmo* h.abitare: quemab Apoftolo indicatumfuiffe cumAm-brofio non dubitamus, cùm dixit, feraptumfuifleintcra tjumcoelum.amp;inparadifumj

«f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Açççdit, qubdcadem facriptura tradit,'amp;rfidcsCä*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thojica?

’tholicacreditaccöftfltcnir,ex codera cœlo,cùhdcm le-lùûîChriftum innubibus, adiudicandùm viuos amp;nbsp;mor- ,Thc.4.ii ruos, rediturum: nôfqùc à morfuisexcitatôs,-èterra in iThq az eiusoccurfumrapiümininnubibus.inacra^amp;ücfcmpcr

Hocporrocœlura.4uodamp; domus Patris,amp;vrbscœ-Iefti,s,-alijlquenominibusvocatur,fupra hosomncsalpe-ttabiles ac mobiles cœloscflecollocatura, euincitfcri-ptura : qüæ Chridum pra!dicat,amp; afcenaiffefuper omnes Kph. 4. ctelos, amp;nbsp;effe in cœlo.

in quo fucuri nos quoq; furaus animis amp;nbsp;corporibus no-'■ftiis.vaftumamp;increatum.nefcio quod fpacium elïcpo-’ tcft ; partira quia nihil eft increatura, nifi Deus, partira quiaapertèad Hebræosopificiura cfîe Dcrprædicarur.

Cauffa pofro cifticiens illius motùs, quo'co'fpus iù •eoc’um fuefum ferebatur, primaria ac princeps, fuit diui-na in co inhabitans natura,iuxta 11 lud Philip, 2 : Deus ex-alcauitil’um:iternaffuratuscft(aDc0)ingloriam. Secundaria verb, doniim agîhtatis,glorioratn'corifequen3 refurredionem, àDeitate in hûmanam naturam colla-

tum: qûo ilia caro neque ab Angelis,neque à nubibus gc-ftata aut fuftentata.vt olim Elias curruîgneo. fed fpontegt; fine vlla moleftia aut difficultate afcendebat.-eôqj motus ille non fuit violenrus.

IpfavcrôChrifti capitisnoftriafccnïiocauffa amp;nbsp;cx-tmplar fuit, arque eft noftræ futurx incœlura afcenfîo.

nis. Q^ia cnim caputafcendit,ideóamp;membra tandc®' afcendant, nccefle fuetit; Et qualis illa, talis amp;nbsp;nofttï-phiii.j.it. Configurabitenimcorporanoftra corpori fuoglcriofO'' iiiK.4,17, gjrjpjeæurinnubibusotjQiamChriftoinacrajamp;ficfem-

Si igitur noftra, veracrit afccnGo,ócnosvcrèèfct-taincœlum eleuabimur: Corpus igitur etiam Chrifti»-verè c terra in cœJum afcendit , nonxara ^ÓKr,aiy amp;nbsp;pu-Utiuè.

VtiliflimaverÖeft amp;confolationumplena, hæcdc' vera Chrifti in cœlumillud fuprcmumafcenfione, pee petuique in illo manfione,doàrina. ■

Primùm enim facit^adifidcmdecertoJoco confît-' '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandam ; vbicorpus Chrifti nobis fit fideioculis,amp; ma-

nibus.contcmplandumjtangendum.apprchendcnduni^ Deinde ad fpemconftabiliendam . fore lciliccr, vt etiam ante corporum relurreeiionem, a ai mi noftri àcorpori-busfeparati;ncque infra cerramdefcendant.neqjinaquis aut inaëre vagentur, nequecum orbibus ccelcftibus ro-tentur:fcd fupraomnes hofcecœlos, inbeatiflimam il-lam cœ'eftem Patris domum perferantur, in quam amp;nbsp;Chriftus fuo ingreflus^eft corpore, vr femper fint'cunv Chrifto : poftremó etiam ad amorem amp;nbsp;ftudium vitæ có-uerfarionifque cœleftis, in cordibusnoftiisacccnden-i-i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud Apoftoli,.Si confnrrcxiftiscumChri-

fto, quæ furfum funt,quærite, qua; |urfum funt,fapite,vbi Chriftus cft, in dextra Patris fedens..

T H E s 1 s; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiy-

De ssssione ChrisTiaddextramPatris,ficlo- n^chfßi quiturApoftolus: Et ledere fecitf Chriftum iamà mot- ”dDcxtiâ iüisexcitatû,amp; incœlum eueftum)in fupcrcœleftibus, Patris. . fupraomnemprincipatum, Scpoteftàtem, S^ virtutera, amp;dominium,amp;omneiaomen,quodnominaturnon fo-lùtninhocfeculOjCedetiaminfuiuro: amp;nbsp;omnia fubiecit füb pedes illius amp;c. Ac cum i js, quxcunque alibi de bac ^fcflioneinfacrisliterisleguntur,autin fymbolisconfite-tutEçclefia; confcntanea funt.-

Nullibi autem'legimus, propter felEoncm ad de-xttamDci ,autChtiftum,vUum aliud fibi fumfiffe cor-pus, quocunque nomine illud vocetur jaut in naturali eins corpore aliquam fubftantie, vcleatum naturalium qualitatum, proprictatümque cifentialium*, quas poft tefutreftionemretinuit,mutationemfuiffefaftam» Cö-ftat igitut Chriftum;.quo in corpore refurrexit , öc quo afcenditincœlum,viftbilinimKum,palpabiliamp;circum-fctiptoieodem plane etiam federe ad dextrara Pattis in cxcelfis: amp;nbsp;vbicunque eft,aut elfe vult, talcfibifempec corpus retinere..

Teftatur ctiam Apoftolus,amp;in fymbolis confitetut Eccïefta,Chtiftumpriùsmortuum,fepultum,cxmottuis cxcitatum,Sî.incœlosaffumtumfüiffc;quàm fedcrit ad ûextram Patris. Autigiiurfalfumeft.humanam Chrifti naturam,tumprimùmacccpifle,vtfubftantiafui corpo-tisvbique realiter effe poffet : aut fi hoc verum eft, non «gohocabvnioncaccepithypoftatica,quxinipfafa£ta . eftincarnatione.

ST« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’Tr-H E S E S.

'NeGVâlctexceprioyabvnionchypoftancarh'Ocfü^ 'feillidatumaótuprimo,feu, vtfivellet, vbiqjprxfense^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fctifed à feffione ad dextratn concefliim fuiffc adu tccua*

Nam prxfcrqLum quodipEa huiasdiftindionisno-mîna, nomina funt, non ex fontibus IfratI, fed ex paludi-bus fophiftarum defumra, ipfe quoque Chriftus excc-ptionemhancrefellit: qui nondeadu primo,fedde ft* cundo, hoceft, de aduali praefentialoquens, cùmantc mortem dixit, Vbifuerint duo vcltrescongregati in oo-mine mcojbi in medio corum fum; tum poftrefuredio-nem,anteafcenfionem,£cce,jnquit,vobifcumfum,vf4i adconruoimationcm feculi.

Exq'Jîbusctiamdidisluculentcrapparct,Chrifta£* aut de real i præfcn tia corporis locutum non cffe,fcd tan* tum de Deitatis'prxfentia, fuique Spiritus c-fficacitatc^ aut eadem nobifcum, qua tune cum Apoftolis fuit, ni-mirumvjfibili, præfcntcm cffc; quando non dixit,Ero» fedfum; neque vt fenfus verborum varietur, vlla cogit jneceifitas.

Addc,quódfi de cadcmrcali corporis præfentiâ Io* queba tur,amp; prom i ffio hæc non ad A poftolos tantu m,fed eriam ad alios omnes fideles, qui turn in mundo erant, pertinebat ; baud verum dixiffet Chriftus. Non enimaut antemortem,.Tutpoft refurredionem, vifibiliprifentia ■ fuircumomnibusfidclibus, qui tum erant in mundo, amp;nbsp;innomineciuscongregati.

Quaproptct docirina de rcali amp;nbsp;fubftantiali, fed ihuifibili corporisChtifti interris amp;vbiquc prxfentia, cum facrislireris confentanca non effc,fed ad Manichco-ruttifigmentum potiùs: quif vt refert Auguftinus contra H, ao.c u. • feuftum) corpus Ghtifti exfingulis atboribusinuifibili-ter pendetcdicebantgt; accederc videtur.

Si etiam non ante refùrre£ïronem,afcenfioném que ihcœlum, Chriftus fuo corpore fedit ad dextram.v t tota confitetur Eeclefia : impia igitur öchaereticacftillorum: doftrina, qui docct Chtiftum ab vtero matris fecundùm carnemaffumtam, fcdilfe ad dextrara virtutisDei.

Si illùd quoque verum eft,quod Apoftblûs dócct;amp; tota feriptura confirmât, amp;nbsp;CatholicaEcclcfiaconfitc-tùt.Chriftum non folùm turn demum fedifle addextram ‘ Pattis,cùm afeendit incœlum, verùm etiam itainipfo-cœlo collocatum effe ad dextram Dei, vt nunquam lega^ tur alibi, quàm incoclo adtalemdextram federe.- Ergo non folùm dici non poteft fecundùm fetipturas, Chriftäi alibiquàmincocloaddextraraDeifedere.’fed etiam fal-fumeft,eum itain tetrisquoque federe : vt non minùsin. paneGoenaDominicç,ôcvbiquelocoium,quàm incoci lo, fuicorporislubftantia realiter praefensfit.

Nam alibi quoque contradicit Apoftolus, ptafér^' tira ad’Hebræos, vbi exeo, quod Gbriftus ad dextram throni Maieftaiis in cœlisfcdcns,fuo petfungitur facer-

Chtiftum porto federe ad dextram Dei patris.figH-r ratamcflelocutioncm,extra controucrfiarneffciudica-miis: cùm Dcusproprièloquendo,ncque dextram,Dcq; finiftramhabeat jncqueetiam defellis vclfolijs, inqui« busfedeatur,carnalealiquid in illo cœlcfti regno cogita-refasfit; amp;fæpeinfacrisliteris,verbumSedendi, prætcr ' alia fignificata, pro habitare, pro regnare, pro iudiciun» , excrcere, amp;pro quiefcerevfurpetur.

C^od vero hac phrafi Apoftolus noluerit fignificarc, Chriftura fno corpore vbique locorum vereamp;fubftan-tialiter prçfentcm effc;prçtcr ea,quç difta funt,exijsetiaj , quæ cxplicationiscauffa fubdit, luculenter apparet.

Illi enim Chrifti ad dextramDei Patris feflioni, cxplicationis caufla fubijcicApoftolus: primiim,Chri. ftumita collocatum fuifle ad dextram Dei, vt fueritfti-pra omnemprincipatum,ideft,vt nullam fupra fe, autfi-biæqualcm, ne in cœio quidem habuerit creaturam.fttl cxcelfiorcœlis,rcbùfqueomnibuscœleftibus faâusfitî Deinde addit, omnia fuifle ci fubieûa, hoc eft, infra fc cum nihil habere, in quod nonhabcat ius atqucimpc-hum: Tertio,ipfiEcclefiæ datum fuifle caput.

Sicut autem quxfuprà dixit de rcfurrcélionc à mor-tuis, coque de afeenfione, intelligenda efle diximus de Chrifto, fccundum humanam naturam: fic ctiam hsc cum primis fecundum eandem humanam naturain intelligenda efle, aim Patribus orthodoxisfentimus.

Bifariam vcró natura Humana in Chrifto'fupra o-’mnia exaltata fuiffe intelligi potcft ; aut quo ad fitum lo-gt;calem,ficutÖcillud,Afcendit fupra omncs cœlos, vt 5fenfus,eamnaturamhumanamlocaUtcrfupraomnesrcs ctcatascollocatamcffe: aut quo ad cminentiana digni^ tatisamp;imperij.vtfitfenfus, Chriftumquö adhumanam ethm naturanvpræfeétum fuiffe omnibus rebus creatis, datûmque illiinomniaimperiumamp;poteftatem. Duo-;bus enim ijs modis aliquid eiufdem generis dicitur effe fupra aliud, aut loco, aut dignitatc.

Si hoc igitur altcro modo diàum intclligatut ■. inde Vbiquitas concludi non poteft 5 quia Chriftus ea fua natura Humana poteft imperium hoc in omnia exercere, etiamfi fui corporis fubftantia non fit vbiquc. Si priori modo jErgo noneft vbiquc: quia quod vbique eft.tam eft infra,apud,amp; intra,quam fupra omncs creaturas.

Paulusautem aperte docetfChriftum (quo ad hü-manam naturam) ita à mortuislt;refurrcxiffe,vt non fuerit ampliùs inter mortuoss amp;nbsp;ita in cœlum afcediflc, vt non fuerit amplius in terris ; amp;nbsp;ita fupra omncs créa turas exal-tatum federe addextram Pattis,vt non fit vel infra,vel intra res creatasi tum omnia fint fubiefta pedibuseius.

Ncque caput dici poteft fua fubftantiaeffe, vbi pedes, licet in cis fit virtuteSccfficacitatcfua5 atqjetiam tarn ipfum pcdibus, quam pedes ca piti coniunfti fint fu a fubftantia, per neruos Scanimam.

Apoftôlüsautcm dîcit,Chrift'um datum efle Ecclis-lia capatyoempeetiam fccundum humanitatem : caput autem toti eminct corpori.

Nil minus igitur voluit A poftolus verbis de fcflionc ad dextram Dei, quàm concludere, corpus Chnfti,iui' fubftantia vbiquepræfenscxiftere. Quarc iniuriamfaci-unt Apoftoloj qui hocindc concludcie fuis fophifmatù bus conantur.

Sed neque Vila neceffaria confecutione, cxilloartP culo fidei, cuinci poteft talis Vbiquitas..

Etfi cnim concedcretur ( quod non poteft concedij ex fcfTioncad dextram Dei, humanam naturamfadai«’ efle verein fefe omni potentem: nifi tarnen probetur ira öirefaiftam omnipotentem, vt fadaetiam fit infinitaamp; hnmenfa;cuinci nullo modopoteft, corpus Chriftito' liibftantia vbique prxfcnseße,.

Hæc cnim ita fola caufla eft, curetiamDeus verè' fita eflentiafitvbiquezvtfiimmcnfitatemabeotollas/is-vbiqueefle fua eflentia, minime dici queat,

Ac fi etiam corpus fingas infinitum, amp;nbsp;earc vbiqQC «flc.- in fingulis tarnen locistotum fimulefle, nunquam i'Bæternum probabis, nifi illud fimplicifTimam quoque cfli’ntiamefledemonftres: quando etiam Deus ideo to-tus vbique eft, non autem fccundum partes, quia-fimpli* Ciffiina c/î-eflentia.^ '

^tgt; vniï^^ nchypoltatica.fiucàdextraDcixfiueàvcrbisGocnæ, fmt {jf jj,s, àvarjjscffendi modis, fiueàveibo, Dataeft mihiomnis* ’ potéftas/amp; fitnilibus diftis argumentantes : paralogi-ffnumfempcrinhac difputatione admittunt f vtdc alij^ç inpræfentiataceamus) qui vocaturnon cauffaprocauf-tfi-t Qifi illis argumentisdemonftrenijfubftantiam corpo-tis Chtifti, faftameffeimmenfam acinfinitam, amp;nbsp;fimul ctiam fimpliciffimam.qualis eft eflentia Dci.

NequctamenproptGteancgamus^quincorpusDo. mini noftri Ida Chrifti, licet incœlo maneat,nobis ta. ‘-men reuera præfens fit, fixa non folàm efficacitate, fe d •Ætiamfubftantia.

5cd quomodo, aut quali pratfentia ; praefentia cettè vera; ledquaerealiter in nobisfit perdus in nobis Spiri-'^tum amp;per noftramfidcm .• ac, fi licet fitnilibus vti, quali prxfi ntia caput fingulis inembtis, Ctiam pedibus, vctc amp;nbsp;‘tea pfeptae fens eft.

Quomodo autembïcfibvinuicemprætentiafüntl FOnlocipropiBquitatc(alioqui cnimcaputPigmxi ma-gisprxfensefletfuispcdibus,quàm caput Gigantis)fedV'i vniusanimæ, amp;nexu ncruorum aeligamentorum.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùm igitur, fccundum fetipturas, codem SpiritB

nos,noftrâq^ corpora,amp;corpusChrifti,fimulvctcconnc«-ôantur; ita vt nos fimusvnûamp; idem corpus fubvnoe^-dcinqycapitc,qaodDettsdeditEcelefi3c,ncmpc Chtifto:

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S s 1

Caeterùm deSeflionead dcxtra nos crcdimusj Apo» ûolum hac loeutione fîgaiiîcarc voluifle, Chriftumfc-cundùm humanitärem, poft multosgrauiflimófqucno-ûræ rederationis caufla, exantJatos in terris laborcs,tolc-ratôfquc mortis dolores J nuncin cœlisgloriofumquiC' fcere, eùmque Patri carifllmum in fummafelicitate vi-uerc. in confpeâu DeiPatris pro nobis apparete, amp;cius interceflionematque ï\a,a-[£ov Patri gratiflîmumcfle: re-gnareitemcumPâtre,amp;ab eoiudicem, qui tandem ali-quando veniat adiudicandum viuos amp;nbsp;mortuos, conflit î;utum,inque cœlcfti foliocollocatum efte.

Sedercenim amp;nbsp;quiefeentiseft, vt Tertullianusdo^ çuit; amp;nbsp;habitantisamp;;rcguantis,aciudicemagentis,vt Ail-guftinus: nequeaddextramfederedicuntur, nifiquicâ;* jyftimi funt amp;amiçiflimi.,

lôib £».,4,. Afcendirincœlum,. crédité: fedet ad. dextram Dci„ crédité :.Sedece,inrelligitchabitar.e;.quomododiciraus de quocunque hominc, In ilia patria fedit per ttesannos. Item:, Sic ergo crédité, habitare Chriftam in dextra Dei. Patris,,ibieft. Nedicatvobiscor veftrum,quid;agit? No-lire quærere.quod nonlicctinucnirc; Ibieft, fufficitvo-bis; Beatuseft, amp;àbeatirudinc, quæ dextra patris voca-tur, ipfiusbcatitudinis nomen eft, dextra Patris. Nam fi caxnaliteraccepcrimus, quia fedetad dextram Patris,illc ad fini'

ad fihiftram: nunquid fas eft, vt fic i Hos componamus,Pi-liamaddextram,Patrem.adfiniftramMbi omnis dextra cft,quia ibi nulla eft miferia..

Item : Seffionetn iftam diledifsimi, nonaccipiatis gt;**’• ’• humanis membris pofi t S,tanquam Pater fedeat in fini-ftra, vt Filius fedeat addextram, fed ipfam dextram intel-ligite poteftatem, quam accepit homo ille fufeeptus à Dco.vt veniat iudica tutus, qui prius venerat iudicandus.

Item .- Qmseft,quifedet addextramPatrisï Homo'''’’’-'*’^ Chriftus. Nam inquantum Deus,femper cum Patte amp;nbsp;ex Patte; amp;nbsp;quandoad nos procefsit, à Patte nonrecefsit. FlocenimeftetfeDeum,vbiquecfletotum. Totusergo FillusapudPatrem, totus in c oclo,totus in tetra, totus in vtero Virginis, totus in cruce, totus in inferno, totus in paradifo,quolatronemintroduxit. Non per diuerfa tempora vel loca dicimus vbique effetotum,vt modo ibi totus fit, amp;nbsp;alio tempore alibitotus, fed vt femper vbique fit totus..

Item; Sed hOc quod Filius dicitut federe ad de-ibidem, xtraroPatris, demonftratur, quod ipfehomo,quemfu-CcepitChtiftus, poteftatem acceperit iudicantis-

Item; Regnat homo iam fufeeptus à Chrifto ad de '''’•'»•«■z xtram Pattis fedens..

Item; Cætetùm id, quod Deus eft. amp;Patriæquali6 ibidem, eft, Sc femper iudicar, femper præfenseft; venict autera Redcmtorineaforma,inquaaflumtuseft.*

Tantumigiturabcft,vt feCsione ad dextram Dei, fi-gnifiearc volucrit Apoftolus,Chriftum fui corporis fub-ftantia in tetris amp;nbsp;vbiqueeffe, vtpotiusconttatiumdo-cuiffe vidcatur ; quando in cœlo folùra.non autem in his tcrris,pcifcCtahcminum beatitudo confiftit j Sc in cœ’is,

non autem in terris Deus habitare, amp;nbsp;in cœlis potîî», quàm in terris regnaredicitur; Chriftûfque non è terris, fedècoeloadiudicandum viuosamp;mortuos, venturus^r-, fe creditur ac prædicatur.

gt; Addc.quodficut pedes Dei per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no iû

Aft.7. 9. cœlisefledicuntur, fed in terris.iuxtaillud,Cœlummihi fedeseft, terra autem fcabellum pedum meorum ; fjc ctii rciufdem dextra in cœlis potiùs,quàm in terris locum habere, baud immeritó dicià nobispoteft.

ConcludirauscrgOjficut exdodrinaApoftolica dc rcfurreétione àmortuis amp;nbsp;de afcenfioncin cœlum, dc-monftrari non poteft vbiquitas corporis Chtifti, fedpo-trus rcfcllitur.-fic ncquccxca,quæ dcSefTione cftaddc-xtram Dei, earn neceifario inferri poflc.

îmmo fi tails Vbiquitasadmittatucjdicimusomncs 'hosFidci articules, dc Incarnationcin vtero dûtaxat Virginis fifta; de vera morte, hoc eft,veraanimiàcorporc feparationej devcracarnisrefurrcftione j de vera óevifi-bili è terris in eœlum afeenfione ; de vera ad dextram Pa-irrisinfqpercœleftibus locisfeflionej deniqucdcvifibili reditu exijfdem locis adiudicandum viuos ôemortuos, non tam labefaâ:ari,quàm penitus cuerti.

Corpusenimquodvbiquceft, c loco ad locum fc-cundum fetotum non moueri, turn vera philoiophiadc-monftrat, turn etiam ChriftianaTheologia confirmât,-quædocet, Deumidconô moueri è loco ad locum,quia immenfus cùm fit,omniaimplct.

Lxxvni. Nequcctiam quod vbiquc eft corpus, iîlud vcl ad dcxtram vel ad 6 niftram altcrius federe reft è dici potcft 5 fcdconfundas fubftantiam-fedentis, cutn fubftantia de,-xtræ, ad quam,amp;cum fubftantiaeius,cuius eftdextra ne. celfeefticùm ideoetiam Pater, Eiliusamp; Spiritus fanótus eœlum amp;nbsp;terrant implentes vbiq$ fint, amp;nbsp;omnes Scfingu-li,quiaomnesvnafunt eadcmquccffentia..

Ad extremum fentimus doCtrinam banc de mutfi-bili St inpalpabili carnisChrifti vbique ptæfcntia, neque veratn neque falutarem cfiè..

Non vetam quidem, quia nondùm earn autmani? feftis facrarum iitetarura teftimoni js, aut neceffatijs inde dedudis confeeutionibus, demonftrari, videre potui- ' mus-; Immo eam cum facris literis, ôc cum Catholico vetcrisEcclefiæcÔfenfuadfideiregularïh fymbolo Apo.-ftolico comptehenfara, diligenter examinatis, pugnara animaduertimus.

Atque itaillamcum fcripturispugnarcobfcruauï’ mus, vt amp;nbsp;qux fymbolum tradit, amp;nbsp;quæVbiquitatiæ do-ûrinx autores fctibunt, fimul admittcrc, fine manifefti contradiCtionis impli cationc non poffis,

Non falutarem veto ; quia quod cum vetbo Del confentaneum noneft, illudtanquam contentaneum ôc adfalutem ncceffarium ptoponere,credereautfeiuate, pcccaturacft’.diccnteDominOjNonaddasnequedetra-bas : St àpoftolo ; Omt\cqqodnoneftexfide,peccatum «ûtftigendium autemgeccati,morseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.ô.zj

Denique,quia flopinio ilia de Vbiquitatc corporis i ‘Chrifti,vcraeflecredatur: impedimento fucrit, ne quis veram Chrifti carnem in coclo exiftentem, mente per Chriftiimfubleuataapprebendatamp;edat.-quo tarnen^ Apoftolus amp;nbsp;Ecclefia nos vocant, diccndo : Surfum cor-

Nihil minus igitur,quàm carnem Chrifti cdunt,qüi ' earn non in cœlo, vbi reuera eft,cötemplantur .• fed vbiqî fuafubftätiarealitcr præfentemefleimaginantur. Aefo* picus canis, rclida vera carne, vanam carnis vmbrain* quiavidebatur grandiusfruftum,ftuiteperfecutuseft.

quot;DJohinnts Antichriflum deßribeKs.ait : Omnu Sßrituf^ qui non confitetur, lefum Chriflum in CArne(vere huiaan») 'Vt’ mJJe-jex Deo non eH : Et hic eïi Spiritus ille Antichrifli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

Cum verb Chrißus,quAmfimela(fumfitCArnem,tAmnitti‘ tjUAm depofueritjiäßcum in calum At tulerit., in ca ontui!’^ hominibus conßicuA,AeliueiicAndum viuos(^mortuos,ifi^i*^^' bus redit urusfit : ^stritur^ CuiufitAm Spiritus Uli fint., nomine AppelUndi, qui Domino noftro lefu Chrißo,ne(cio CArnem inuifibilem, incircunficriptAm, impAlpAbilem, vbij^lnquot; cor um,in ccelis et Afi:rü,in Acre,in terra,fiubtus terrAm,in infi^' M),efi-in ßngnlupArtium mundipArtihus, pArtiupArticulit, pArticuUrumqjminimupArticuru,totAmtotAjj (fiDeopUctf) fubflAntiA,reAÜttr exifientem,contrA (cripturAm,amp;contrA Or-thodoxum EcclefiiA CAtholicA confenfium, Affingere cum vetert-b US hAreticu nondubitAnt. •

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï.

TAOminvS noster Iesvs Christvs , in quo ^et,7.5c:ï, ad æternam falutem elefti fuimus, non folùm nos femel redemit, per fanguincm fuum, temiffionepecca-torutnimpetrat3,amp;vi£loriaparta;vcïùmetiamredem. tionisamp;(alutisgratiam,quôtidiçnobts,difpcnfat,atquc communicat.

Perfc£lieBimredcmtoriscft,nonfolumdatOÄvT?M redimere, vcmmetiam rcdcmtioncmfaélara, redcmtis fignificare.eófq; èmanibus tyranni inlibcrtatemreipfa afferere; quemadmodnm boni ctiam capitis eft, quam in le habet vitam, fenfum, ac motum, cum in membra deriuarc.

Difpenfare autcm folct Chriftus hanc falutis gra- quot;v«C u. tiam, petfcrraonem veritatis.hoc eft, per Euangelium falutisnoftrx-' cum quo Sacramenta etiam tanquamft-gilla, ötfalutisorgana, coniungimus.

Euangelio cnim.notum nobis facit myftcriumvo- w.sAm luntatisdiuinæ, denobispetChtiftum ipfum feruandis, amp;nbsp;omnibus tam qne in ccelo,quam c^uæ interrafunt,col-IjgendiSjamp;vnicapitiChriftoadglutinandis.

Ncc folùm perEuangelium,notutn facit falurisrty- i fieri um-, v'erumetiam ad fe, amp;ad fui wFaw««», coque ad redemtionis falutifquepacticipationem,nosefHcacitei vocat, atque trahit.

Rom»- Ï • ßjgjjjj fidena in cordibus noftris;qua credarausincuingt;amp; in ciuseonanaunionena recipiaoaur.

wf,'?» Donat etiam Spirltum fan^una, per quern nos rc-generat:amp;impr€ffaDciimagine,adplcnana ætcrnæ feas« reditatispofleinonena obßgnat.

PereundemSpirituna, nos adßudium fanâç.vit*» bonoruiaaqueoperuna, excitât, agit, ducit..

,4, Ac fi in peccata (lt;quæ no ft ra eft inabecillitas ) labi* naur, inde nos donata refipifeentia fubleuat : amp;nbsp;dercmif-ftone certiotesfacit : Sc ea re per ipfuna Spiritum, tanqua’ pcrarrhabonerti,nosinccrti£udjncfalutisa:tcrn»,niagiS' acnaagis indicseonfirmat..

Tctf, i4i Facit vcrohæc innobis Ghriftus officia, nunquanl nos penitus deferens, donee tandem â prima quxcftà rcatuamp;leruitute pcccati, amp;nbsp;à poteftate diaBoli, ad alteram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimirum Tn^’^njtrtas, qux in per-

feda affertionc, plcnaquc cœleftis hsreditatispolfcflloA ne confiftit.profua gratia,iœmenfâquccrganos bcncuo-Icnüa petducac.-

Cçterùm Dominuskfus, ficutrcdemtornoftcrcft, caput totius Ecclefiç,fccundum vrramq; naturam : ficvrc’C », etiamfalutcm vitamqjærernam communicat, no folùm qua Oeus.fcdctiam qua homo eft iu-xta il!ud,Cófidefili, reinifli funt tibi.peccatatua: Et mox vt autemfeiatis, quodEilius hominispotcâatem habcat temittendi pec-catafdicitparalyticojSurgetollctuum leâum.amp;abido-mum tuam : vtraque natura,cum communione alterius, quod proprium eft, opérante.

Sicut enim nature ita vnitar funt inter fe,in vna per-fona,vttamencqjintcripfas,neqjinter iptarü propricta-tes,vl)afaâafitvelmutatiovelconfufio:,ficctiamaâio-nesitavniuseiufdémqucfuntpcrfotçaâioncs.vttamcn verè inter fe diftinguantur: atque ita diftinguantur, vt qux ab vna funt natura, illnifque propcis, cas, licet cum altcrius fiant communione, abalteratarnen,aut fecun-dum alteram àChrifto fieri, nefas fit diccre.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIII.

Qu^propter Geut probamus Patres, cum dicunt, «äionehChriftiinnobistedimendisatqjlrruindisaäi -ncsfuifle amp;nbsp;efle 3t«KÎg/x.«t{ : fie et ia m dictum il'uj Leonis Epifeopi Romani celeberrimum, in Epiftola ad Fiauia-num, vehementer laudamus, firmaq; fide retinendum efie,docemus: nimirum, a g 1 t t n 1 m v t r a q^v e f u R-MaCvM COMMVNIONBALTBRIVS, Q^V OB P RO P RI-

V M B i I : V b R B O SCILICET O P i R AM 1 b Q_V O D V B R-»I M iT, E I CA RN B b X B Q_V fc NTB (ÎJ/ O D C aRni S b S T,

P ffus enim eft pro nobis ôîmortuus, amp;nbsp;fepultus. fccuiidum carncm : Rd giatiam prcmueodi, nbsp;nbsp;t£,

dimëdi dédit pafConi, per quam nos redcmir, fccundun» Deitatem; omnia vetohæe voluit fecundum vträinqu^ ' nbsp;nbsp;natura nu

w*ZO.2I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refurrexit item à mortuis amp;nbsp;vifibili locallque af*

ccnfioneafcenditincœlutn, cxaltatus fupra omnes Angelos, fecundumhumanitatem.’ fedrefurreótionéiplani afcenfîonem amp;exaltationem, operatus eft fecundum di' uinitatem: voluit autemfecundum vtriufqj naturx vo» luntatem.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;-

QucmadmodumjgiturcredimusGhriflumnosre» After. 2£K demiffc fecundum vtramquenaturam.iuxtaillud, DeuS^ Ecclefiam fuam acquifiuit per proprium fanguincm'. étiamnondubitamus, cundemaddexteramPatrisinfn-percœlcftibusfcdentemacquiefccntem,omniâquecuni Pâtre regentem,gratiani redcmtionisa:terna?qucfalufisi totiEcclefiæ, quæeft corpusipfins, fingulifq;eiusmcm-bris,fecundumvtramquenaturam, ècœlodifpenfareaC. communicare; verboquod.verbi eft, amp;nbsp;carne quod car-fiis eft, efficiente»

Etftcnim minifterio verbi ôc Sacramentorurti,per Uominesadfalutemnobiscommunicandamvtitur.ipfe tarnen Chriftus, amp;nbsp;qua. Deus,amp;quâ homo, isproprièeft, qui nos vocat, fide Sc refipifeentia donat, ac credentes KATx 7i}v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftificar,rege»

Proinde fîdcs etiam noftra, qua falutem in Chriftoy vttamqueaîternamapprehendimus, noninvnam aut in alteram

theses;;'.’ artetamfcorfumnaturam.fed intotum ipfvim'Chriftum,, Kfpicere amp;nbsp;recumbete debct,quernadmodum ôc Ephcfi j, fidem dicunturhabuiffe cwKuçfà)

Ex quo fequitur, qui in Chrifto aut alterutra natu-lam negant, aut alteram ab altera diuidunt, aut vtramqj fimul confundunt, ita, vt eumaut pro veto Deo, aut pro verohomine, nobispcr omniafimili exceptopeccato, nonagnofcant, amp;nbsp;vt talem eóq;,veium, amp;nbsp;perfcólum rc-demtorcm non amplcciantur .• eos redemtionis, ætet-paquc falutis compotes fieri non poffe-

' Nam ficut qui credit inChriftum, qualiseft,habet vitam aeterna ; fic qui non credit, eamhaberc non poteft».

QV AE D E ' DOMINO N O-^ ftro lelhChriftoj poft vnionem, prxdican-tur : ôcquonam prædicentuv modo.

A PosTOt V s fcribitjChriftumàmortuisexcitatum, ‘‘eôqueverèmortuumfuiife.-alibi veto,Dominum

mintsfuiflemordtraditum. Inijsautcmomnibuscnnn-tiationibus,de cadem perfona,Filio nimirum Dei incar-nato.fempcr eftfermo. Perfona ergoChrifti,quxin his propolirionibus mbijcitiir, tribus nominum gcncribui fignificanfolct.-oimirum,qucaur diuinam tantum na-turam,modcgt;rationeeflentiç,modo ratione bypoftafc-os, notant.'vt, Dominusgloriæ, vnigenitus Dei Filiu^': «ut humanam duntaxat eodem modo, vt,homo,Filins Marte .aut vtranque fimul,yt, Chnftus,Immanuel,Deus incarnatus.

Addîmus veto, nominibus ctiam, quç ab officijs Mediatoris denominantiir,perfonam ipfamChrifti figni-ficari : Veluti funt hçc: Mediator, rcdemtor,.feruator, pontifex.aduocatus amp;nbsp;hisfimilia. Sed hæc adtcttiutB genus referri poHunt; quia ijsvtraque natura in vnapet-l'onaindtcatur.

Nomina coneretiui à naturîsdenom'înafa,vthomo abhumanitate,amp; Deus à Dcitate,-cùminfermonibus de Chrifto fubijciuntur,duo fimul habent fignificata:vnuffl formale (vt loquuntur Scholç) amp;nbsp;alterum materiale; quorum priorenatura ipfa, alteroperfona notatur, quM talent habet naturam àquadenominataeft.

Sicut enim nomina abftraZiiua folam naturam amp;nbsp;îproprietatem,quç alicuiincft,fignificantûc omnia con-cretiua,amp; natutainacqualitatem quçineft.amp;hypofta-lin.cuiinert connotant; VtexemplicauflTa.nomcniufti, amp;iurtitiam,qua,amp;eum qui iurtusert/imuldcmonrttat.

In his itaquefu- iedis nominibus, quæànatUTÎs BOtninata, perfonam Chrifti monftra»t ; modo n-iu'ç ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprie;

ptoprïctas, modó vnitaspcrfonç indicaturïac proindc pro varictate piædicatorutn incelligenda amp;. explicanda Aint fubied^a.

Inhaccnimorationc,riliusDc’L çtcrnuseft: fubïc-ö:um,fecundum proprictatcra naturae, explicandum cft, In hacautcm, Filius Dcivnigcnitus,paffuscft;(ecundunni vnitatcmperfonç.Paffus!cnimeftillc,quinonfolùmhO' mo,fed ctiam Deus eft : Dcitatc impaflibili permanente.

Non inficiamut, qüin nonnunquam inueniantut nomina abftraûiua, que fubijeiantur, vt, Luxvenit in munduiu: ficut amp;nbsp;quç prædicantur.vt.Ghriftus eft lux mundi,noftra iuftitia.pax : fed ilia vicem tenet concteti-üotura; Vt, luxvenit in mundum,id eft, lllc,qui nos illuminât. Proindc pro talium nominum ratione ad ali-quodillorum ttium genetum, referenda funt.

tT ria potró funt attributotum genera,quç de eadeni ï)eiamp;horainisChriftipetfonagt;quouisnominefignificc-tur,prçdicari folent. Quædam enitn propria funt diuinc nature, cóquealt^ri nature.minimcrcalitercommuni-eabilia;vt,effcimpatibilem,çternum,immenfum. Quç-dam propriahumanç.côque alter! teipfa protfus kxsiva-^ villa, vteffefaftum, finitum.patibiletn. Aliaveropro-priatotiusperfonç.vtrâquc natura conftantis,ac proindc ■vtïiquc fimulnaturç communia-, Vt,cûe îAediatotem, Kederatorem, Seruatorem.

àdtertium hoc genuspertinent aCtiones.quasGræ-ci pattes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cveçy «otç appellarûtquo i n operibus

lî» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T H E S e s;

quod proprium eft, verùm cum communionealterÏüSi’' -Verbo agente, quod Verbi eft, amp;nbsp;carnc exequente. quoH /carniseft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Horum trium generum attributorum, baud diffi-mile exemplum in nobis ipfisreperimus. Inhomince-nimquædamfolius animæpropriafunt; Vt,immortale eflCjintelligere,volle. Quædam folius corporis, vt, efle mortale,palpabile.ponöerofum. Quædamvtriq; communia, vti funteaopera,adquæ peragenda, vtraque hominis pars agi t, quod fuum eft, cum al terius communie-ne : qualia funt fcribere,loqui, currere, Sc deniq; quçcun-queminiftcrio quidem corporis, fed non nifi viamp;duftß animæ perficiuntur.

Exijsvcrô,quadefubie(ftisamp;prædicatisdiucrfisdi’ â;afunt,fequiturdiuerfitasctiamp}ædicationis. OmnÎJ jgitur de Chrifto prædicatio aut propria eft amp;nbsp;ïîmpleï» aut iæpropria amp;nbsp;figurata.

Propria acfimplex, duobuscontingitmodis. VnuS cft, cùm quæ funt vnius naturæ propria : ea de perfonâ Chrifti,nomine, velabcadem natura denorainato, vel perfonæ proprio,exprefla,prædicantur;Vt,hic Deusno-fter,velChriftus,omnipotenseft,amp; vbiqueprçfens.ltem, hic homo, vel Ghriftus, paftiis ac mortuus eft. Alter eft, cùm quæ totius funt perfonæ propria; ea de totaetiam perfona, nomine vtramquc naturam compledente, fi-gnifîcata, prædicantur; qualia funtea, quæ ad officium Mediatoris,amp;honorcmcapitispcrtincnt, Vt,Chriftas, Immanuel, Deusincarnatus,nosredemit, fanftificauiti feruauit,

THES E S« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^77

feruauîtjCiftrex.adorandus: quæidcirco dicuntur pcrto-næ propria,quia neutri naturæfeorfum rcûè accommo-daripoflùnt. Suntautemomnes hæ enunciationespro-.pciæacfimplices;quiainijsomnibus,quæeiufdcmgenc« iisfunt,conae£tuntur prædieatacani fubie£tis.

Impropria autem amp;nbsp;figurata itidem duplex eft. yna,cùmquæ totius faut petfonæ, fine ad officium Mc-diatorisjfiue ad honorem capitis pertinentia ; ea de alte-. ranaturaffiue abftraftiuo, fiue concrctiuo nomine figni-ficata.piædicantur : V t caro viuificat, languis lauat à pec-caùs.Deus redemit£cclefiam, Mediator Dci amp;homi-,num homo,amp;c.

Altera, cùm quod vnius eft naturæproprium, de altéra natura concrctiuo nomine fignificata, amp;nbsp;petfo-nam connotante, prædicatur : Vt, Deus paffus ac mot-tuuseft ; -Homo cùm effet in terris, fimuletiameratia »sœlis.

In ijs enim altctius modi propofitionibus impr«-ptijs, diuerforum generum idiomata.feu concretiua nomina copulantur ; amp;nbsp;idcoimptoptlè dicitur Deus paffus, quatenus nomenDei, fua .propria fignificationc, ef-■fentiamdiuinamfignifiicat.qu« pati nonpoteft: fed rc-fpeftuconnotatxperfonç.quæ etiam homo eft, v era eft, licet impropria, propofitio ; amp;nbsp;ideo o-uvix,^o;yx.clt;)ç etiam , hxc dicuntur de totapetfona,cùmtameneireucxa non xongtuant, nifi vnius naturæ refpeftu.

Hanc alteram orationisimpropriæ for mam, cum 1 Græeisvocamus Jôtvwwitv iS'iwftaTwv •. quàmTheodotetus

Lib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;explica ns vocat ftstvuvtav, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;órs^tiiTitfpiEiDa'

Idioma cnim illis fuit nomen concrctiuum.iJiWTiy^^» proprictatcmalicuius naturçfignificans: amp;nbsp;ksivuvm, feü ó-yTj^sojs, fuit rautua amp;reciprocavnius,dccon-crctiuoalteriusnaturænomine, perfonam connotante, prædicatio: vtfummafitinfcitia, putare, cùmPatrcsde coramunicationeidiomatumioquebantur, eos dcrcali , cflentialium proprictatum vnius naturæ, in alteram, vel effufîone, velcoramunicatione, diflerere voluifle: cùm aperte feribant; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ts-oiamp;t Tagt;

Sicnimdenaturisipfis, quæ in Cbriftofunt, nobil ?,?fitfermo : Theodorctus, cum aliis patribus, docct, fie 67, B, nobis loquendum elfe, vt non, quæ vnius funt/Urf.altcfi etiamrcapfecommunia cfle doceamus: fed, vt que ett* iufquefunt, illi ctiam foli tribuamus. quemadmodutS amp;nbsp;qux funt animæ non damus corpori, fed animæ foil, amp;nbsp;contrà. Si veto de perfora loqnamur : fie componen-dam eflcorationem, vt quæ cuiufque naturæ funti^»»» caetiam toti perfonæ verè amp;rcipfa communiaeflefigni-ficemus: quemadmodumetiam, tamquæ funtahim«, quàm quæ funt corporis, toti homini realiter amp;nbsp;in verb tatetribuimus.

Suâ^tautembçc ciusverba, poft allatum fimilcani-mæamp;corporis,totiiifqj hominis: «Tà)

Vli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TJi/a, Tyî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OTuy Tüi

«rSlt; TK •ZfÇÿo-UTra miufzt^ ÂÔyaç‘. ifsiVA^ij^têiv to, tuv (pu-p^a^ i^ia :

TsiiTit, KaK,civA,TM truT^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

s^Tciv oujriiv KctXêiv ^ov,^a,v6^u-!ny: 1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^5, m'cgt;' civê^cÜTs-ii:

'iov xug/oi/ ^a€(^; cari^p,» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^miriTijv aSccc-

fiandem doftrinara ex AmphilochioTconijEpifeo- riiau.p.,, pOjamp;exalijsPattibuspaifim in fuis dialogis confirmât. t«'? Îb23 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVIII.

.Damafcenusquoquevteandemremexplicaretmi-ïnirum,quomodo,quçvniusfuntnaturæ,altericomma-niccntur.ncmpc inperfona; In hæcvetbafcribit; oi^a-2t«! ^gT« av6çw7nvaèÂoy(^. a^\^è‘n\ ■/?? «y‘«ç 3UÇ C^al,-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^V iêlUV Ka.Tlt;^ TOr T-^Ç «.Â^O-

^natç 'C^iTnv ; ^ta, t^jv «ç «Âvgt;iÀlt;it..T«y fzi^uv xaô’ vm^tnv zvutnv.

nus,quæfiint carnis,attribui ÀÔyw.quàm.quæ Acysi,car-ni: Deinde non alio modo, quæAôya funt.carni tribui, quàm quo, quæ carnis funt, Aoyw at tribuuntur.- Denique modum hune, modum vocari äv^t^oorc«);, id eft, mutuæ prædicationis, non fimpliciter amp;nbsp;in naturatum nomini-busabftraCtis, fedinconcretis,petfonamnotantibuf.

.n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX.

»Sen Quîs pono fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficvocctur,

«pUcat idem Damafeenus cap. 4. tam excmplis,nuTlad fincm,hisverbis; àT(^fcçipà.Æ^ooïwç,èx.ciniç«tç

-n}la,;t7i)v «ça?À»îÂa6«/rarv'aTêlt;z«§^‘^*-*^^quot;^275 ,îupa,ut6dt «-irâv â);tetç5, St(^ è }î'cç. ^tbÏçàvÔ^w-

mvavzçpa-!^»! *. ô avôç«7r@^ âT@^ » à,]dti^ç èçj ciTnah^Ç * 3^ à'5iBlt;^j^Â'7ri@^.

Exempla veto fubic(îla,quomodo vnâ natara to altcri attribuât,Ôc propter quam cauflam .luculenter do-. cent. Non cnim Deus prout hoc nomine fignificatur ef-fcntia diuina, in terris vifus eft ; fed tantum, prout fignifi' ca tur perfona, quæ amp;nbsp;Deus amp;nbsp;homo e(t.

Communicatio rdiomatum, eft prædica tio, in qua proprietasvni naturae conucniens, tribuiturpcrfonje,in concreto : quia hæ duæ natur«, Aoy(^ amp;nbsp;natura affumta, funt vnum

Sic ergo non male definiri pofte idiomatumconf-municationcm, iudicamus: Idiomatum comraunica^ tio, eft prxdicatio, feu forma fermonis: In qua Idiomar hoc eft,nomen concrcriuum.vniusnaturçptoprietatcni fignificans.de perfona Chrifti alrcrius naturæ nomine ft-gnifîcata.rcalircr.dcnaturaaurcm ipfa altera,in concre-co,nomine tenus, propter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturarumamp;vniO'

Idem autem effé dicimus, praedicari de perfona, co* cretiuoaltcriusnarurænomine,fignificata: atq; decon-ctetiuo alterius naturae nomineperfonam connotante, prxdicarir ftcufctiam idioma in hoc ncgotioamp;conere-tiuumnomen vniusnaturx fîgnifîcâs, idem funt.

Quæftioenim hæc à Fatribuy aduerfus hæreticos, non ram de rebus ipfispropofira fuir, quàm de formislo-quendi, quibus feriptura fândladeChriftoloquens vti-

îur: càm modo ait. Dominum glotiæ crucifixum effe, modô.Filium hominis,cùm effet in tcrris,fuiflc etiam in cœlo; amp;alia ijs fimilia : quomodo nimitumhæphcafes fintintelligendæ.

Nemo enim reàcfentientium dubitabat, ficut na-fUtas,ficetiameffentialesvtriufq;naturçproprietatcs,ia perfonaChnfti,poftvnioncm,diftin£las,integras,incon-fufasmanfiffc ; ita, vt necDeitas (exempli cauffa) fada fit paffibilis.amp;localis, nechumanitas, impaflibilis amp;nbsp;incir-cumfcripta: quemadmodum hærctici nonnulli fcriptu-ns adultérantes blafphcmarunt,

Fundamentum autem totiushuius expllcationis,' fuitvcraamp; intima duatum naturatum inter fc vnitio, amp;nbsp;invnamcandémqjperfonamcoitioà'TÇêSTÎMç, fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arque «x® g/çaus, ineffabilitcr effetia.

Hog enim cxplicans Damaf. poftquam docuiffet, '**’■ quomodo,quçfunt carnis.attribuanturAóyw.amp;viciffim, quæXcya,ipfi carnicommunicentur,nempc jcatja tiv

ttç a^rjXec, p,i^uv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ô'aroçwcrji' £vamp;)w;

Et cap. 4. «T@-£wCinquit^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àv2«^00ï£«)ç,£X.a]£çetç

êTïÇÂTaiâ»*, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'OIüTBT)}.

Tij» «ç a,XKgt;iÂet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Z3êlt;Xquot;Ç’î‘’’''’

nîg/xwçjifnç autem, ipfa cft ivumç, hoc cft, intima amp;nbsp;vndîque perfeâia atquc abfoluta vnitio, vt ipfc, cùm alibi, tum maxime lib.4. cap. 19- explicauit,dicens a?A’ »j

KC$Ç (iVU}!/ a'pptfîov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tVü)ffiyÄt}lt;fAiV, - • xrouri

Addimus nos,candem vnionem cauflam etiameflc finalem huiufceformæloquendi; quoniam ideohxc rc-ciprocaprædicatiotradita eft à fcriptura fanda, vt vcra naturarum eyamç in vna Chrifti pcrfona oftendctetur : qua eaufla eft, curneque hæ verbalesprædicationes, ina* nesaut vans vllo modo dici pofllnt : cùm maximum ha-bcant vfum, duas naturas in vnamperfonam àmyxvTus vnitas,oftendcntes.

Eandem porro idiomarum communicationem(cx^ empli eaufla, in haepropofitione, Deus eft crucifixus)^ verbalem efle dicimus amp;nbsp;reale, diuerfis refpedibus. Qa^' tenus cnim hac voce concrctiua,Dcus,fignificaturpcr-fona,quasnonfoKimDcuseft,fcdetiamhomo .realisefi pradicatio. Nam,quiahomocft,ideovcrcamp;reipfamorgt; tuuscft.Q^atenusautemformali,vtvocant,fignificatio-nc,notatut Deltas, feu Dcusfimplicitcr.- verbaliscft, quidemvera. Dcuscnimvercdiciturcfremortuus,pro-ptcr pcrfonam quae connotatur : nec tarnen reapfemot* tuum eft, aut mori potuit,quod Deus eft : taraetfi qui Deuseft, reuera mortuus fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jd

Hisita cxplicatis; facile eft, de varijs cnunciatloni'-bus,qurnam verçfint, quæfalfæ, amp;quo, quæqueprxdi* cationis modo enuntietur, indicate.

De vna natura,abftradiuonominefignificata.-altera natura.eiüfue proprietates,ncq j per abftfadiuum,ncq; per concretiuum nomen vllo modo prædicari poflunt. Tam enim falfactt haec, Humana natura, feu humanitaft eft Deus;

cftDeus; quàm hæc, humanitaseft Deltas.- Et tam hæc, humanitas/ eftiramenfa amp;infînita: quàm hæc, Humani-tas,cftipfaimmcnfitasatque infinitas.

w De vna natura fiucconcrctiuofiue abftraâ:iuo no- a; mine fignificata; altéra natura,eiùfuc proprietates,in ab-ftrafto prædicari non poffunt. Vtraq; cnim hæcpropofi-tio,falfacft. Deus cfthumanitas,amp; Deitasefthumanitas.

r De quauis natura quoeunq; nomine fignifîcetur : quæcunq; îllius funt,verè ac propriè prædicantur, idq; in cphcrcto de vttâquc.-dcdiuina autem, ctiaminabftra-£lo,propterciusfimplicitatcra. Tamcnimvcraacpro-priaefthæc, Deltaseftomnipotcns, quàm hæc, Dcus cfl: omnipotens, atque ctiam fua omnipotentia. Et rurfus humanitas amp;nbsp;homo eft mutabilis.

OÏ' Deperfona, nomine proprio amp;vtramqucnaturam Rcg«*‘ notante, aut nomine Mcdiatoris officium fignifîcantc, cxpreiTa : tam quæ vnius, quàm quæ alterius, aut vtriufq,-fimul funtnaturæ, verèamp; propriè prædicantur: Vt Chri-ftuseft Deus vel omnipotens : Item Chrifluseft homo.eft mortuus. Item Cbriftus,eftRcdemtor, Mediator. Item Mediator eft Deus,eft homo,eft immortalis,cft mortuus, redemit nos.

't Deperfona, per nomen vnius naturefignificata; quçfuntilliusnaturç,verèamp; propriè prçdicantur.Vtjhic Deos, aut vnigenitus Dei Filius, æternus amp;nbsp;omnipotens

eft. Item hic homo, aut Filius hominis, in nouiflitnü diebus natus eü, mortuus cd.

«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dc vna natura, fiue abftraótiuo.fiue concretiuo no

mine fignificata,quæ funt totius pcrfonc.non nifi ;hx.mç, parte pro toto fumta, prædicari poflunt: Vt, caW viuificat, Dcusredemit Eeclefiam,

Quocirca illud Leonis, vtraque forma agit, quod fuum ett, idem efle, cumDamafcenodicimus, cum co quoded (idque proprie) Chridus fecundum vtramquc formam agit. Adiones enim fuppofitoium proprie fuut» feuperfonarum.

Sic quod lohan.ait : Sanguis eius lauat nos à pcccatis; Et Chridus, Caro mea,verè ed cibus; Item quod viuifica^ re.quódq,- adorandaeiTc dicitur; nomina ilia pro concrc-tiuisponuntur: ncmpe.caroChridi, proChridoincar-nato: EtfanguisChridi,pro, Chridus fuofanguinc,

Quienimdixit, Qui editcarnemmcam,'habet vi-, tarn æternam : idem dixit. Qui manducat me, ipfe viuct propter me. Et qui fcripdt, Sanguis eiuslauatnosàpcc-iCatis.-idemcxplicansfefe,ait:Chriduslauabitnosàpcc-Cyrill. in catis nodris,in fuo fanguinc. Etquidefinierunt,carncm cxpiiiana-ajotandam effe ; ijdem cauflam expreflerant naifl.V.^ nempc,non quia caro, fed quia caro Dei ed, coque pro-ca.s,5cii. prie non carncm,fcdDeumincarnatum,5tûi'c#^TOçj«*»5*’'î“» àChridianisadoraii.

Reg. 7. De perfona per nomen vniusnaturæindicata,qu« funt alterius naturae, verè quidem amp;nbsp;realiter, fed impro-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pricac

prieacfiguratè per communicationem idiomatum pre-dicanrur; Vt,Filius hominis,incœlofimuleft, amp;interris. ltem,vnigenitus,amp;Dominusgloriae,crucifixus eft.

Hineetiam aliafcquitur ; de natura vna, concreti Reg»”* uonomine expreffa, quae funt altetius propria , ea vere quidem propterpcrfonamconnotatam, fed ramen non. realiter,verûm nominetenus tantum prædicantut; vt, Deusformali fignificatione acceptus, mottuus eft.- ho-n'io,aicrnus eft.

Quarc ilia per communicationem idiomatum pre-d i car I dicimus : quæ, ciirn fint propria vniusnaturç, altert quoq;,in concreto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo, communia fiunt ;

Cùm cnim Chriftus vetiftime amp;nbsp;rcaliflimc fit 5c Deus amp;nbsp;homo; vete etiam ac realiter, ScpalTumeffe (ex-tmpli cauffa ) fecundumfcilicet vnam naturam ; amp;nbsp;nihil effepaffum,l'ccundù.mfcilicetalteram;dicerc, ôt cum tola Ecclcfia prKdicare,non dubitamus.

Ac cùm fcriplura dicat, amp;nbsp;Dcura à^âvô^ov efle, 5c eundemvlVcmoiiuum feu crucifixum; in priori (etmo-ne nomen Dei isinùiSàç. in altcro, vot5w2»x,wç accipi, do-cemus ; ac ptoindc in oratione de Chrifto, vttumque vc-1 nbsp;nbsp;nbsp;rum eflr.fcd diuerfo pcxdicandi modo,de eodem vitum-

QuTcunqjin tempore,Chrifto,poft vnionem,KJ' liter data fuifft*,lcguntur: eadeperfonarcfp ftuhuma-nit3tis,eóqjamp;de human irate ipla realiter amp;nbsp;proprièpr«-dicantur:refpeduauremdiuinitatis.idq;concrctiuono-mine indicarae.non nifipercommunicationemidiomi-tum prædicariintclJigcnda funt. Exemplû primi,Ief. it. requiefeet fupereum Spiritus fapientiæ amp;c. Exemplum fccundi, lohan. ?. Dedir ci ( filio, qui de cœlo eft,quern mifit Deusparer)Spiritum nonad menluram.Ncqjenim quatenus fitius vnigenitus, Spirirum accepifle rcaSircG ■ fed tantum per coinmunic:^tionemidiomacum,dicipo* ' teft,

Qus autem hoc modo data fuifle fatemur : ea non fueruntcflcntiales Dei proprietates, fed dona tantuffl creatiria,amp;gratis,vtvocantjhabituales. Q^spartimad humans inChrifto naturç perfedioncm: partimadof« ficia mediatoris perficienda: partim ad honorem capitis Eccicfiç pertinent.

Proprietäres enira Dei eflcnriales, cum natura qui dem humanarcaliftimèvnirç funtineadem perfona: fed realiter illiin ipfa einsàin^nequaquam funt communi-carç,

Nam ƒvtaliaspropèinfinitasrationesomittamus, Sc teftimonia, tum ApoftoJorum tum vetcrum patrum) Qiiecunquc accepir Chriftus, vt homo in fuç nimirum AtHanaf humansnarurs: eaaccepit,vr,t3nquamcaput,illa «ontra A- infua membra deriuaret: teftibusAthanafioamp;Cytillo: quandoideo cliam ic fanclificauit, vtnos quoque effe.

mus fanâifîcati : amp;nbsp;oleum fuper caput Aaroniscflfufum^y''^*’^'’j^ fuit, vt in omnia rcliqua élus membra, ad fimbriam vC quevcftis,deflaerer,

Quisautem efîentialcs Deiproprictates innosde-riuatum iri dixerit, nifi infanus?

Cauffaetiam.cur Ghriflus»'l{uâDeus eft,creatitia ^donaacccp'iffc jdicinon poffit: hçcà Cyrillo affignatur; 305’ quia,vtDeus,ijsnoncgebat.Ergo,fietiam,qua homo eft, cffentiales Dei proprictates, fibi realiter coramunicatas 4ccepitxreatitia Spiritus fanöii dona, ncquaquamacce-piffediccndusfuerit. Quotftimcnim finita potentia cbquiinfinita realiter fibi communicata prxdituscft?

INDEX P R AE C I P V O R V M DOCTRINAE CHRISTI ANAE CA-1'ITVM HAC CONFfiSSlOMB explicatorum.

qutindignemunducantpanent Domini,tncap.XVJ, 25Î ^^nfideltum infantesfidem habeant,»ecne,in cap.XVII. ill Deiuflißcatione, de^ tUoloco-. Credtdit Abraham Dee, dyim-putatum efl tlli adiuflitiam, in cap. XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2si

Item, tuflificationtmneflri, non inflola remifionepeccatorum, fldetiam in imputatione ohedietia Chriflt confiflere. 2S9 De uarijs miniflrorum in Ecclefia ordinibus,prater idos, ex preße in fltcru lit eric habentiir: vt de Archiepiflopii eir Patriarchs ^c, in cap. XXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;It

I^DICVLVS DI SP VT ATIONVM ‘ de prçcipuis aliquot fidei Chriftianç articulis.

fitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29»

perChrtflumfaLia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;304-

r VL DeChrifliàmortuurefùrre£Iiene,inccelnmafcenfione, addextram Patru feßi«ne,ex Pauli adEph. cap. i. sop VII. De dflenfationefalutuper Chriflum,ex i.cap, adEph. pag, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;329

fdg 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f rs,generdli,lege,generari, fdg.

fre,,^„ti,lcgeaind f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12t,.fre,fiienlta,l fiientid,f Afh T.l.i.frt,

I t^tçi!J.iva..f.ead.^f.8 mfine,fra dtuinaamp;naturahnmdnd.l. diuina natura ü-httmana amp;c. f. i-,, Afh 14 /. ;o fafl farttetfes, adde,ßant. t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xa,.deleiUndSfi^OD.f. loï .Afh.xi.L frafinamu,,lfimM f. lo«.-

•fixn.id.i froctrtè.l.cert'o f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7. Li. dele,cnm kanis, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L^.fra,

quot;‘tkttdntjegehakttabant. f t^o,^fhl^.l.^^.pra,caf.\oLcaf,^ f 211 tn cap. aif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,1ph.\2 l.Zo.fro.ferenttnt,Lfertinent,

raardtnt''^ ’”^“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zii.laT-fre,eum tnclertordtne,l.eitm tncle^

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctrcumJcnbitHra

L,	Ue fcrtpturii fan^ie, (otitet Chrißieinet religionk fun^
L,	damento.
IL	Ue De», diuira'fqueperfonit nbsp;proprietatibue,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
III.	UeprAfiient'tA nbsp;nbsp;prAdeßinattoneDei.	IZ
Jr.	Ue om/tipotenttA amp;nbsp;volant Ate Dei.	tf
	De mundi. creAtione, de Angeldde p	rims hominis
		17'
	UeprouidenttA, mündiggubernAtione	2t
VIL.	UelApjU homtn'u, dt^peccAto origtnAlt., nbsp;nbsp;eittt fru£li
		2!
VIII.	De libero homin'a poli lApfitm Arhitrio.	3»
IX.	De pronußtone redernttonif jAlutdper	Chrißum.34.
X.	De Lege. .	37'
XL	De Chriflo Redemtore..
X.II..	De verA redeenttonu.,fAlutu,^ vita. quA	invaoChri.
	ßopofiiA eß.dtJprnfAtione :eo^de neceßariA cum
	Chrtßo vnittone ai loivuivia,.	SV
XI IL.	De Euangelio, dej^ltgu per Euongeltu AbrogAtione.12
xir.	De (AirAmentu nout tcjtarnenli.	7^
xr.	Da Ripttfmo..	fO'
xn.	De CœnA Domini.	9S
xrtL	Defide.fpe^ nbsp;nbsp;c Ar it Ate.	JOI
XriII. Dupœniteutta.		lit
XIX.	De iuflifiiAttone	ns
XX.	De It hero reKAii hoir.', nis Arbitrio j.viribüßque sd bo-
	num.	123
XXL.	De bonis operibite.	12S
	JaUi ft fl —‘Jlf nbsp;nbsp;nbsp;IV	ÏSLII.

	INDEX.	34gt;
XXII. Deinuocatione iuramente.
XXIII. De Eccltßi Chrißi in genere.		J37
XXIX. De Eccleßamtbtantt.
xxr.. i.	Ecclefijt militant it gubernatioae, EccUßaßieo. ^coniugio. flipendijs bonit^ 'Lcclefiaßicu. Temp lu ßx ceremon^s.	dtg^ minißerio tlt;73 177 1S9 iSt
Vbi delt;	letunijs. ciborum deleXl u.
	agrot 'u e^fepulturx. Synod'u : ^tßtplina.	r*