BREVIS NARRA

TIO EXPONENS.

Qvo fÎne vitam in TER^

RIS SVAM CLAVSERIT REVE^

RENDVS VIR D. PHILIPPVS MELANTHON, Vnà cum præccdentium proxime dierum S)C totius morbuquo confedlus eR breui defcriptione»

CONSCRIPTA A PROFESSORS BVS ACÀDEMIAB VVITEBBRGENSIS», qui omi^us qux exponuntiv interfqenint*

EXPRESSVM VITTEBERGAB ANNO X f O.

oc anno Chtidi uertente M, D. Sexagcljmo X V. Calend: Marti) jÇoijipleuit Dominus Philips pus Mdanthon, Virdariflîmusan# num ætatis fêxagefimum tertium, qui eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic enim appdla^

runt Græciannos eos,quiex fepte^ nario, amp;nbsp;noucnario confumaptur, in quibus annis cerss tis de caufis, quafi pcr fcalarum gradus,qui græco uo^ cabulo (ignificantur,uirtus in corporibus moueri puta^ tur,Vt fint quafi articult quidam, in quibus ad fcquenw tis temporis confecutioncm fefe uertat amp;nbsp;infledîat, ltalt;$ quod fingulares turn motus fiant uirtutis corpogt;: rum,ut diximuSjpericuIofiiHi uitæ iunt,6lt;utapudmç dicos morborum , fie hi uitae quxdam halt;î bentur.

Sex^efimus autem tertius ideo efl périrulofior,' quod ièptcnaria ÔC nouenaria mutatio turn concurs rant,nam fepties nouem funt L X 111, Vt common?' tionem in cprporibus maiorëtum fieri neceflè fit. Hic Cliïnatfïer ienum appdlari (biet, per multos fenes exmagnisuiris QC mediocribushpminjbus, de uete^ ribus hiftorps Slt; noftra memoria commemoràrc pofis femus, qui illoætatis tempore mortuifuerunt , fi hoc ageretur,aut dedimacfiericis annis diiputatio inftitiie:; retur, quorum neutrum agitur in pracfentia,amp; de fuis^ obieruationibus unusquifep fibi. exempla in memoriZ am reuocare facile potcrit. Ad h une igitur uit« an^ num, Sc quafi flexum aetatis metuimus Domino Phis: lippo omnes,qui illas obferuationes eruditæ antiquitass jLis QQft C9jucmnimus,quas ipfo etiam autore m^is^'

Aij Ürànotj

ftro non contemnere didi'cimus, ItîuÇipfom quoc^ Me lanthoncm declïmacfîerehocfuo pie ÔC erudite di;^ (putantem iæpe audiuimus, cum recitaret nobis, quæ â clanfsimo medico ôô mathematico lohanno Virduiv go ci ex aftris quondam pracdida effent 8gt;( m^iîva^cès aftrorum ÔC efFedîionis cœli ab hoc ei uff^ ad Sexî^e^ fimum tertium ætatis annum computatas fuifTe,'fed poft hune annum,dicebat nullam ille mihiaddidit 7lt;a.ybjj, Et meminimus multas uoces ipfius, quibus fignificabat Ie non longe abeffeâ morte. Quotiefeunep etiam de quorundam hoftilibus conatibus et molitionj bus aduerfus fenarrari audiebat Temper hoc ille fub^ »feere foiebat, ut diceret; Nondiu hicobuerfendo eos ampediam.

Ad mortem autem fe parabat tum etiam accurat tius, deep hac cura lira quibufdam etiam uerficulis ftitt teftabatur, commemorauit enim nobis hoc diftichon fiium ante multos menfes : nbsp;nbsp;‘

Sic ego quotidie de lepo ftirgo precan do, Vtmensad mortem fit ducelætaDeo,

Hunc tarnen tam perfculofum climaefterem, ille, Dei beneficio,tta fuperauit,ut pene nullo genere inuas: lctudinis,aut nouo ialtem ipfiep inufitato toto Alo ten# taretur. nbsp;nbsp;Obferuatum autem 0(^ hoc eft, fiepe clima#

«ftcric» illius difRcultates in fequentem ufip annum dif? ferri uel extendi potius, Ô6 polTemus multa exempla commemorarceorum, qui mox poftcomplctum aeta;? tis annum Sexagefimum tertium mortui iunt, inqui^ bus ôi; D. Lutherus eft, qui poft climaderem eundem mcnlc tertio extindi us eft, quemadmodum fidDomis* nus Phdippus ferme, utdelèquente narrationecog^ noicetur«

no-cetur, Ttac^ hune annum cum fupcraflcc fam uiuciv do Praeceptor Ô6 Pater nofter, non tarnen folhcitudi'i: nemdeuitahuiusnoftram deponerepotuimus, quod fequentem metueremus, amp;nbsp;ipfeetiamadæftatemhusî ius anni de periculisuitae (iiac omi'naretur.

Hocautemani'maduertimus uniuerfi, quiconti: fuetudine eius ufi (urn us,ab eo tempore quo Sexagefi'#; mum quartum iiitæ annum ingreflus fuit,manifefte in dies fingulos corpus attenuari ôi. debilitari, utquan^ nihil quicquam omitteret, necß remitteret de laboribus illis uniuerfis, qai ei iam incubuere per annos quadras ginta duos int^ros,{criptionum tarnen operac,qu« in hac aetateipfius maturitatem habebant fapientia: con fumatae SC feniIis,atlt;jutCycneæ que^amcantionesab iplb præftandisi'mae elaborantur, hac igitur in pn'mis ei inter manusquafi ut adhaerelcerent,minuit^ expedi te procéderont,0^ longulo tempore ei opus effet, ad ea quae antea celeriter ablbluere confueuerau Haccita deprehendi potuere etiam â non magnopere attendent tibus» Ad V L autem Calendas Apriliscum de maiv dato flluftrifsimi Principis Eledoris ôde, ab Academia Lipienfi euocareturad examinationem, quae eotemü pore fingulisannis haberi folet, eorum,qui munificent tia Illuftriisima ibi aluntur datis ftipendfis ut iacris litet ris ftudeant,ad horum igitur examinationem turn euot catuSjCui ab aliquot iamannispræeffè file defententfa 0^ uoluntate Principis idlebat, hinc profedus eft Lipt fiam IIICalend:Aprilis,quæeft XXX Martij,atejt confedo ibi n^ocioad ftios reuertens,ex oppido Lipt fenft egreffus eft pridie Nonarum Aprilis, Et pot ftridie quse erat Nonarum dies öd quinta meftfis, hue

Aiif rediju

redqc. Etfi autcm antohac femper nbsp;nbsp;tuin ctfam ad

lïlas operas minimègrauate, propter amicos autemói Beceflarios fuos, quos LipGac habebat,etiam cupide eo excürrebat, ÔC cum faepe alias tuin in illo etiam iiinete laudare fólebatPrincipis Elee^loris confiliutn, qui fti* pendiariorum illorum exaininationes cum folennitate quadam adminiftrariuelkt; Ventola tarnen SC gelid^s ortempeftasülud iter ei tum infuaue reddiditjquar pro ficilcentem nonnihil afflixit,ÓC Calendis Aprilis iubito exorta tormina amp;nbsp;(/'laf jo/ao-commotio à prandioeutn ex^itarunt,et pallorem attulerunt folito maiorem,quç tarnen moxeuanuerunt omnia net^ pofthac recurreis runt. In primis uero Nonarum Aprilium die tempee ftaseimoleßa erat, cum ^enti boreales aê'ris fri^idita* tem augerent huraidiufculamjdeoc^ cum de uedatio^ nis inftiauitate,tum etiam tempeftate illa quacrebatur, t^tóta hyeme nonfe grauiorem ex frigore dolorem (enfifle dicer et,atft multa.ucl omnia potius ingeftibus Sc uocibusipfiuskdentis in elTedoarguebant non eflê: ei optime. Etiam calculi commotionem ex uedïatio^ nefe fentirequerebatur, cum Litbiafi , ut notum eft, iam a multis annis laborarit. Ita igitur domum re^ uerfus,ut diximus,biduo etiam tenuiore elTe ualetudiJ« ne uifiis eft ex facie magis uoce SC geftibus quam quaE** relis aut indicatione aliqua ftia.Sed node ea quae VIU Aprilis prarcedebat, quae eft V I, Id: erumpereiam malum illud incipiebat,quod cum confecit. Hla enim ferme tota ibmnum capere non potuit, quo de^ilis« tatem augefcereneceffefuit, cum in illa feneda corpus tenue ÔC exhauftumnulla re magis^ fomno ali atqj iu^ ftentariam'maduerteretur, quo ab aliquot iam annis minime

minime impcdito ui'us fuit. Malum igittri' turn ut ximus ct'umpci e débilitas magna exißerecaepir,ö^ quan^ ptæcedentibus illis dicbus vi.lt;r/Aiv4vuifus fucrat, l'ta tarnen hæc eum ualetudinis ipfius conuerfîo celerti ter accidebat , ut pene fubitaefleuiderentur omnia, quod die præcedente nihil taie metuipotuiffêt. Fie^s bant autem hæc, Vt calor fentiretur in corporealfcmV or,06 tufsis cxifteret (àtis uehemens , rcfpiratio etiara minus eflèt expedita,ô6 pallor Ô6 mades in facie augeCs c er ent, ÔC ut res poftea docuit febris hac node eum pri muminuadere cæpitilla, cuius paroxifmus lèptimus un decimo die poft eum fuftulit. In primis tarnen ui? rium imbecillitas magna exiftebat, quae tanta erat, ut cum rcmittere de laboribus ftiis nihil uellet,continuare tarnen Icriptiohes iuas non poftet , fed interquieß: cere fubinde necefte haberet, ut unoaut altero uerfti cxarato poftea in fedili longo decumber et fubftrata fub tapite uefte fua pellibus iubduda. Hæc cum itafie? rentjacccrftt ad fe genet Philippi Dodîor Pcucerus neu ceftàrium quendam ftium hora matutina fcxta,ut uidc^? ret ÔC confideraret imbecillitatem foceri, Ô6 fimul de animi iui perturbatione 5C folicitudinis ieniu f^nifi? cabat,quod cum inprxfentiaadhuc nihil appareretma toris periculi nunquam tarnen fe in ullo morbo foceri maiorem confternationem lenfifte dicer er, ÔC metue;« ret omnia,ut ftatim ominola ilia uiderentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«

accerfendo turn loachimo Camerio cogitabatur, cin cum Philippo Melanthonc per annosquadraginta amp;nbsp;amplius amicitiac, QC necefskndinis coniundto inters cefsit tan» , quanta inter homines efte poteft, de hoc

accer^ndo, ut cyius conluetudine 66 confpe»ftu * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime

maxime deleflar etw, ólt;f alqs quibufdam de caufis ferrf: mones turn habebantur, ÓC mjttebantur eadem die ad loachimum liter», quibus de prxfentiftatuualetudt^ xiis docebatur,

Occupabatuf turn D. Philippus fcribcndisliteris, Sd liabebat fub mambus epiftolam quam mitteret ad amicum quendam in Littore Balthico, cai de imbecib Iitate fua fignificabat icribebat autem iè poft iter Heii^ delbergenfe non fehfiffè maiorem, inter alia hoc eti^ am de morte iua praei^ium ad debat, Fortafsis Deum fe eripere udle ex iÿnodo Lyftricaquam Flaciani mo^ lirentur, fed uirium imbecillitatem icriptioper feindi^ cabat, eum exarata eftèt Epiftola literis admodum uass cillantibus, Vt autem antehac femper ita turn etiam medico utebatur genero ftio , qui quod S)(. de ipfius »grotiindicatione, ÔC ex urina Calculi etùm common tionem fimul fierianimaduerteret,iàcculos ei ad fomen ta untftiones ôf balneum parabat, quæ antea ei faepc ia Lithiafi profuerant, qu» cum ira fieri uïderet ad quen^ dam qui turn folus ante ipfum in fedili illo fiio decums« bentem aftabat, ad hune igitur tum ille,intus eft,dices’ bat,non foris,quid igitur proficietur làcculis illis ÔC uiv tftionibusjcum^ alter relponderet ad calculum ilia dis’ rigi,cuius fentiret motus aliquos , tum ille rurftis, uc^ rum eft inquit fentio calculum,fed puto hoc malum ma gis eftè à pituita C i» quo fallebatur, ut infra ^nolccs« tur)nam mihi etiam ivoji^'a molefta eft,quam etfi QC frm iolet calculus (ecumafferre, fentio tarnen hanc lealiam,$qualisacalculocflèlolet. . r. r ‘ i

Cumeç aliquantifper conticuiflèt poftea add$^ bathuius fententix uerba;SiDeiisttauol«ejrit»liben# termos

ter monar, quem oroutlargamp;turmîhi lætam deceßi#! cnemjquibus ad Simeonis Canticum allufifle uidetur, diferte tarnen îxticix uerbo utcbatur,2C lætam migrai tionem optabat, ficut 8C iupraexpofitumdiftichonipi: fins lætum ad mortem animum orat. Cum poft per (criptas Epiftolas ita decubuiflet ferme uicp ad horam matutinâ odauam,ad duos quofdam qui ante ipftim turn forte aftiterant,dicebat ab aliquot iam annis hoc tempore languere foleo, fed hoc anno accefsit Eclipfis in xquinocftiOj ÖC imminet Saturni, QC Martis coniun^ tftiOjqux incidit milii in ocftauam. Huius coniundio^ nis etiam ftquentibus mor bi diebus læpè mentionetn faciebat, Slt;qui hanc conte|nncrent ftultefacercdice^ bat, Significant tarnen tales coniuntftiones non tara corporibus, quam communibus rebus» Itac^ fterilita^ tem ipft etiam ex hac 00 alqs tam ftgnis quam praclagijs fuis metuebat,6^ autor erat Academiæ, ut frurtientum coemeret ad ulus luorum, ft annonæ caritas incideret, quod ÔC deconfiliis ipfius fatflum eft, 8C nunc quafi ex teftamento D. Pracceptoris ab hacalîèruatur, Atcp haeclocutus quod circa nonameftèputaret, quæerat ordinaria hora operarum ipfius publicarum , lurgebat de fedili, SC parabat le,ut ad praclecftionem Dialedîicæ delcenderet , nam etfi nihil omittebatur ô^orandoô^ hortando , obtineri tarnen non poterat, ut fibi hac in parte parceret, amp;nbsp;praclegendi operæ luperfederet,le^ gaminquit dimidiam horulam, poftea in Balneum de^s fcendam, Cumtß manus lauare uellet quod certo cons filio fiepe facereconlùeuerat, ôdadmalluuiumper lca^ bellum altiusalcenderet, ita dilRcilis eialcenfip fiebaç Ut labente genu altet o pene conddiflet, qua re commo

B tusnoiw

tus noftfti1ul,ego îtiqm'c cxtînguar ficut lue crmiîa.Nam ' ftatim inter initia morbi mortem cminari incipiebat, ôô iequentibus diebus omnibus in oreerat mentio hu;= lus, 8C fèrmones de liac multos QC iàpientes atep pios habebat,quorum deinceps fuo loco refer emus aliquos. Ita igitur ante^ odîaua audiretur comitantibus eum 6Ó deducentibus duobus in icholam publicam dodri^î næ (îiæ delcenditjinquoconlulto eum errare patieba^ mur,utletffiointeruerteretur etfi fufpicabamur eum alienam hora profeflbris eius, cuius'eft hora odîaua, quem tum peregrè abeffê feiebat, obir e uellc. Ad au;: ditori] fores cum perueniiTet , ita cecidit, ut perpauci fcholaftici ibi ^deflentjCumcp fignificaretur ci nondum elfe auditam O(fîauam,quid igitur hic agimus i inquit, atc^ domum reuertens,ab qfdem qui eum deduxerunt reduôius elf. Inter eu nd cm dicebat fi Kembergatn ulcp procederem fortafsis melius mecum herct, quod oppidulum diftat Vuiteberga aliquanto longiore fpa^ cio qaam eft paralàngg unius, quæ habet miliare ger;« manicum breuius, Etfi autem tantum itineris illaua;« Ictudinc fua nequa^ conficere potuiflet, Poft hanc tæ? men non lot^am itioncm de qua diximus alleuati non;? nihil uifus fuit ut domum reuerfus meliuftule habe;: retjperfeuerabat autem in fententia fe hora nona leóu^ rum effè, quod etfi erant qui auertendum iudicarent fignificationc contraria publice propofîta,ut reuertens auditores nullos inueniret,cofttra tarnen hoe metueba^: tur ne ea adueriatione QC fruftratione tali ita offenderc tur,ut iracundiæ commotio ei plus noceret, quam ul^ la defatigatio,id quod fàcftum fuiflet. Itat^ ne^ ilia die ne* fequentib«s â prselçâionum open's taUbuseonfi;:

Iqsqua?:

lijs quafi ui’olentis quibufdam abdiK^Lisfuitant dituSjCum femper quidem oraretur ut fibi parceret.Do mum redutfïus rurfus in fedth' longo luo dccubuit atgt; relicflo apud eum altero ex ijs, qui eum domum re^ duxerant,alter ab co di{cefsit,quod diceret ie literas ad Camcrarium obfignaturum, id cum audiret, icribe ei tnquit mecalculo impediri ab itinere Miihenfijinuita^ tus enim fueratad infpelt;flionem folenncm ludiillius, amp;C caetcrorum illuftrium, Interea dum nona audirc;: tur,de ijs ferme tantum, quæ publicæ in ledionepro# pofi turus eilet, fermones hab uit. nbsp;nbsp;Hora nona ad le^

dfionem deicendit, inquadifsimulans imbecillitatem quantum poterat, etiam uoce firmitatem præièferens, cum res difsimulari minime poiïct, duo tantum argu^ mcnta propofuit, quorum alterum erat Gregori] Na^ , zianzeni : Iio* 7o lt;xy7ov Traj^aj eiuimodi,Xü7fov eft 7oi7 Xcv7û(r.-Diabolus ita7£xlt;j iuxta didumEfaiæ

pSjj yxf UTTO 7o5 ttöVhjoÜ , mTr^äc utto’ dxU à

a/i ere quod argumentum tum ioluebatateg explica^ bat, quomodo diabolo non deberentur XuTja, aliquant to fit à Gregorio difertius, dC planius, Hæc lecfîio non multum ultra quadrantem horæ producQa fuit, 8C haud icimus an breuiorem leiffionem ab ipfo habij: tam antehac nemo meminerit. Sic igitur poft fini;^ tam lecQionem iterum domum reuerfus ftatim in La;; brum aquæ calidæ deicendit, fomenta atep uneftiox nés adhibitæ fuereillae de quibus fupra diximus,cumi: cp per dimidiam horam in labro defedifletadprandii: um inde egreiTus eft omnibus rebus ita ièdantibus Ut minus ei metucretur ut ante fæpe ita turn ctiani a calcule tantum omnis débilitas extitÜTe iudtearét’vr* ,Mu’~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßn rnßtan^

In prandio perparum QC comedebat, 8(f bibebatjiilan'^ ufculum fe tarnen,ÓÓ eum omnino præbebat, ut perii^ culum tn praefentta fuperatum efle plcn'q; conjßdcrent. Poftea quiek (e dedtt,amp;^ dormtuit per boras ferme tres qui fomnus cum ita confirmautt, ut (pes fimul omnis: um magis confirmaretur» Ante coenam (cripttones certas abfoluebat,et cumin cœnapoftea,tum poft hanc nihil animaduertebatur, quodlpemaplerißp concep^J tarn debilitaret,uirestamen (e non corroborabant, fed languor óó imbecillitas potius barum manebat non multo minor quam manefuerat» Nox fequens gras: uior erat,qua primum deprehenftrm fuit, quid morbi eftèt, quo laboraret ,nam poft medium huius paroxyG: musfebrilisrecurrit, S)C mane bora quinta qua furge^ bat declinatio huius manifeftedcprchendcbatur,itaqj tum gener medicus cum docerekbrem efle,nontan^ tum calculi commotionem SCipft etiam aegrotus idem iudicare Si (entire. Sic igitur tum agnitus morbus fuit,ôi finito paulo poft paroxyfinohoc altero dieilla quae erat Nona Aprilis Si V Idus minus male habere uifus , cum ufitatarum operarum (uarum nihil intern •nittebatjUt SC fequentibus ferme quint^ proximis di^s ebus continuis, tinn in Chronico didando, cuius fe;î cundam partem abfoluerat perduâa hiftoria ab inittjs mundi u(^ ad Carolum Magnum, bora ordinaria (ua pergebat, 8C ex notationibus recentioribus Rolandi epitaphium inter extera commemorabat, cuius uerfus Ut captus fuit illorum temporum nequaquam contem ftendi,‘«’ä0olt;r habent cleans SC pium^inbacdecau^ admodum ei placete animaduerterentm, qui ßc refe^

Tupatn'am repetenstnfti nos orbe refinquis Te tenet aula m'tens, nos lacrymofa dies»

Quod nuncPhilippo Mdanthoneamiiïo nimis «ere refpicientes ad luifiuofißimum tempus hocno^ ftrutn de nobis,Ecdeßjs, ÔC publicis priuatis rebus noftris dicere poiTumuSjCum quid morte huius amiiès: rimuSjSCqux pericula impend tant omnes iânos intdgt; ligere neceflefit, ipfius autem fândifsima anima in ue^ ra patria fùa codefti confuetudine fruitur.Sedquaere:« lis 8C dolori indulgereinpracientia non inftituimus, Fuitinhocgenere Chronico leôio illius ultima, quae inculcationem uerftium Epitaphiorumillorum omi nolàtn habuit, tarnde morte ipfjus quam de temporis« bus,quæ banc eflent coniècuturae, tumhanc etiam uo# cem ipfiusin primis ,quod de Rolando fiti cxtindîo ut a quibufdam perhibetur, uerba faciens haec , inter alia diccretjprxftantes uiros fubito abripi, Poftea diequæ erat 1111 Iduum, (eu décima Aprilis prorfus iam a morbo liber uidebatur, nam ille internus calor febris continentis Si perpetuae de quo poftea dicetur, non:? dum ita fe exeruerat,ut de eo certo pronunciari poftet, quod tarnen deprehenftimiam eilet, amp;nbsp;fcbrem efle Si tertianam febrem, medicus ei potionem parabat, quae bilem educeret, qua cum hac die mane uius eftet,? a ie allcuatum confitebatur» Nihil uero ille fibi minus parcere quam fi redilsime ualeret, cum nullo unquam tempore m^is ei quiete opus fuerit , Itacp cum ea? dem die certis de caufis Senatum Academiae fub ho? ram XIE conuocatum eftè cognouiiTet, ne ulla in parte deeftd: rebus publia's,in confilium publicum ue? nit d^ipfcj non tantum non uocatus, fedoratus etiam Blij utquie?

utquietî fuæ coftfûlerct, Præferdm cumncgotia eflêiit de quibus ageretur minirtie quidam ilia contemnenda, non tarnen eiufmodi propter quæ ita defatigari tantum uirum abeft cnim confiliorum locus ab ædibus ipfius interuallo non paruo)amp;tali tempore fuo, necefle eflet, quod fi grauifsima etiam fuiflènt, confilio tarnen eius alrjs modis res icholaftica frui potuilïèt. Sed ut anteliac lêmperintotauita, ita tumfibi etiam non pepercit,Slt; in ilia in^alitudine,Slt; uicina morti uel huic potius progt; xima imbecillitate iua , fe tanquam retîle ualente uftis eft quam diu potuit,at(^ turn in Senatu cum commotw one non parua contra uiolantes diiciplinam publicam amp;nbsp;tranquillitatem communem,multa dixit grauifsime, bC ftatuit lêuerifsime, lenitatem uel lentitudinem potii* useorumqui molliores bac in paiteefscntincrepauit, Sô de coniunc'îioneanimorum ôu pacis ftudio multa utiliter amp;C pie fnonuitad conciliandos animos,quor un:« dam (cholafticorû,inter quospericulofe rixæ extiterât Nos quidem meminimus quodam tempore eum cura ex Senatu poft grauioreni commotionem domû reuer teretur de fe dicere,animi commotiones taies ftias inter ca eflc,quae nwrtemipfi accelerarent, deiracundiæ commotionibus,cutis, 06 laboribus diccbat, his tribus rebus uitam ftiam confici, quæ tarnen caulà poftremo loco hoc tempore in Senatu proponebatur eiuftnodi crat,ut quafi arnica quaedam «a7lt;zsjo$H uiderctur, 8^ in hilaritatem quandam negotia definerent, ipfecp animo ledato uelhilariuiculo etiam inde furgeret, atcß ita dogt; mum reuerfus reliqua parte diei quietior fuit fit icripti:« onibus quibufdam, ôf emendationibustypographicfs concionis habitx in funere lUuftrifsimi principis Phi«;

ïippi duel's Stettin!* Pomeraniae Sgt;cc^ quae hic typ/s cxprimebatur , atcp epïcediorum quorundam, quac lcn'pta fuere eidcm Principi. Haec ominofà per fê fu:« ere uniuer(a,q,funebribusillïs opens eo toto tempor re occuparetur , Sgt;C res de ipfius eti'am uocibus magis ominöfa fiebat, tuin enïm n'dens ad aftantes familiäres fuos dicebat^ego iam tatum tratfïo funebria amp;nbsp;hic optf mpPrincepscui haec fcribuntur,Philippus fuit, quid ß ego Philippus unus ex uulgo eum fequar. Quae etfi io^: cäs dicere uidebatur,tarne ominofäm häc uocem fuifle fecuta mors ipfius docuit, Vndecimadie,quæ eft tertia Iduum Aprilisjtecurfio febris metuebatur, quac amp;nbsp;reiS currit,etfi tempus priftinum anticipabat, ut dici^ mus, fedquia ipfefibi minime parcebat , utfacpeiam querimur fruftraquidem, ncc^aboperisullis abftine^s bat,ncq; domi le continebat, ideo uulgo minus pericu^ li eiïè iudicabatur, cum tarnen publice £C priuatim pro iplö preces ardentilsimefierent» Et quan$ débilitas manifefta erat 8C ante oculos omnibus, neq? dilsimul^ ri poterat, tarnen ut alia mala antehac facpe, ÔC grauifsi^ mè etiam nonnulla, ita illud etiam pracfens ut fuperaret aplerilcj fperabatur, nihil autem occupationum illato^ ta die,quae à quibufcun^ negotn's olferebantur decli^; nai e,aut refugere, amp;nbsp;hora matutina lexta quam diebus feftis fibi fumebat nbsp;nbsp;prgcationcm Chrifti 7rjoa7û3V('ûv de

capite Iohannis decimo feptimo publice in lchola ex^ plicabat , quo tempore poft haôenus commemorata mortis ipfius omnina et praefagia,aliud nouum fingu lareatc^multo^ caetera memorabilius a.riimaduerfum fuit. Cum enim de morte fua antehac in publicis præ#; ketionibus non fokret mentioned «furpare, tarnen ôd ' “ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paucis

paiicis dicbus ante commendabat puero memon'ani fententiae certæjôC hanc poft mortem meam memento^ te dicebat, tn huius diet prælecti'one cum ftjmmam ÔC capita praecationis Chrifti auditoribus commémorai ret,quae ftint tria, PrimumjUt fit Ecclefia, Secundum, ut fit concors, SiC confentiens Tertium,ut fint fàlui SC hæredes uitx æternx aliqui, qux eft Ecclefia coeleftts, Hxc igitur capita cum ita commemoralïec,memini tas quit hæc tria meum patrem triduo ante mortem prei cart SC mox •?rej»aii7oAo7Mv(quod erateiinhocgenere Sgt;C in publico inufitatum)de fe fubîjciebat.Hæc tria uoi ta moriturus ego etiam meis liberis dC filiolis Cbis enim uerbis utebatur)relinquam,ut fint in Ecclefia, Deumcg rede inuocent,ut fint unum in ipfo di concordes, ut fint bxrcdesuitx æternae, Hæc igitur ille ut Pater trii duo,Sic ipiè nona die ante mortem fiiis præçabatur, In prandiopoftea faftidiumcibt SÇ potus,quod SCin cœi na, ei moleftumerat : Vires autem minime augeftei bant» Poft cxnam,cum perparum cibi, leniter dei guftaffèt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febrilis recurrit fub nodem quam üc

cum in ledulum fiium intulit cubitum abiens eodem tempore. Hic tertius morbt paroxyftnus per nodem fequentem aliquâto eum grauius exercuit. Cum^ non multumuel perparumpotius dormijffèt, SC ftirgeret mane hora quar ta eius diei,qua hoe anno memoria crui ciatum SC mortis Chrifttcelebrabatur,qu3c erat duodei cima menfis Aprilis SC pridiana Iduum, fic igitur SC uti gilijs Sc febre exercitus per nodem SC debilitatus, hora tarnen ftxta ad operas dodrinæ publicx redrjt,cum rxi de ualentem ante lucana aut matutina uocis contentio qua fertarum diebus utebatur,debiIitarefoleret,Et mai nifefto in

iufeftoxn hac fènecfïa ipfius ab annis lamaïi'quot depte;iS hendipotuit, palchatis tempore ualctudinem eïusextf continennbus lecfîionibus matutims ilh's admodum afs fligijCum per qurnc^ dies eas continuaret, una tantum die in uigiltjs Pafchatos uacuaintcrpofita,quodnon ebat alias totius anni tempore. Hac de cau(a a fblieitis quibufdam deualetudine ÔC (àlute ipfîus pauloante id agebatur,ut callide alqs negotqs obietfîis ab illis matuti^ nis operis abftraheretur,{ed non iuccellerat confilium « Inuitabatur etiam literis Principis cum Lipfiæinexæs minatione ftipendiariorum uerlaretur ad inlpcAbnem (cholarumillarum jquæ bencficenria IlluftrilsimaMil^ naCjCrema: et Portae apcriuntur de quo fupra etiam re;: tulimusaliquid , quam fi obqlset, abdudius fie etiam ab fill'spericulofis ualctudiniipfius open'sfuiflet, iedeum alia ei obftabant,tum præcipue,ne publica dilcendi ocs: xafio dilcipulis Academiæ noftrxinteruercerctur eo tempore,quo tantarum rerum memoria in Ecclefiaee^ lebratur.DEVS tarnen ut nunc intelligimus peculiar! gubernafione fixa eum hue reduxit , nc^ alio in loco quam eo quo iuuentutem amp;nbsp;Ecclefiam per annos qua^ draginta duos utilifsime docuit,8lt; inter oculos SC mæ: nus corum,quos maxime dilexit,mori uoluit.Sed hæc ab inftituto alieniora funt, Hora igitur diei illius mæ: tutina fextaElàiæ uerba Cap: L111. Quis credit moninoftroöCc.expIicabat publice, in cuius leäionis fine de nouae obedientiae necefsitate uerba faciens,haec dicebat,necefläria eft,06 noftra Panoplia, quae fuituox publice doéîn'nac illius ultima,nam ea quam ad Palchak tis diem meditabatur impedita fuit, ut poftea référé;: inus,Qi/lt;e ideo etiam commemorauimus, ut conftans

C ftudium

ftudtam buiiis nauattdf opcrain Lxckfiæ, rebus conf rnunibiiSjóó diligentia in odïcio SC afsiduitas induftrix incrcdihilis magis con'piciatürjCiim hæcufp ad extrc;« mum præftitcrit SC ftationem, ati^ locum (iium pene moriens defer ere nolucrit.Die enim ocflaua poft mor;« tuns eft ut narrabitur,quæ celebratioaduitçipfius non mortis hiftoriam pertinet, et ab altjs alibi præftabitur. Poft meridiem Icribere incepitjquod die Palchatos mo re Academiae SC Ecclefig huius folenniter proponerc;« tur. De cæteris nihil me minimus. Sub noeftem huius diei inter nonam SC decimam multi ftint fide digni hoi« mines, qui affirmant ie in nubibus ftipra oppidum Vui tebergammanifeftamfpeciemuirgarum infeopas cob' ligatarum uidiflê,ô^ primum quinep faftes, fed duobus cclerius euanefeenttbus , poftca tres diftineftis fpacqs apparuiftèjita ut rami uirgarum feu {coparum parte an^ tcriore feptentrioni, Pofteriore qua colligantur, auftro* obuerterentur. De quo prodigio cum D, Philippus audiuiftèt, ita hoc interpretatus fuit, ut diceret i;iobis pænas portendi paternas,quiau;rgae elîent, quibuspa«« rentes ad liberos utuntur, non gladq, SC fe fterilitatem jagrorum metucre fignificabat. Sed hoftibus dicebat impendentatfociora. Sæpifsime ueroilleante etiam-morbum degrauifsimispænisconcionari , at^ predb care Iblebat publice SC priuatim, quae noftti feculi petu«: lantiam, malicia , profanitatemjidolatriasjetinfi'nitalce leraalia obruituræ eficntjNeiÿ dubitandum eft,Deum puniturumhos mores,0d hæc tempora. Sedhge om^ nia non funthuius loci, Noóem lèquentem common damhabuitjóó bene dormiuit,qua ut ipftim referentern audim'mus in fomnis fibiaccinereilla uerbauifusfuit,

Defidç«’

Defidcrio dcfidcraui maftducare uobiïcum hoc Pa/cha, tjs modisquibus in templis puer olim accinucrat, ÔC ca fe contentioneuocis ulum, ut ipfèfede fomno excitæs rét,quod igi'tur bene dormiuifletjftnrexit è ledo deci;ï tni tertq Aprih'Sjid eftjduum dieihora matutina [ertia adabfoluendum fcriptum illud,de quo diximus,quo4 die Pafchatos proponereturjdep flits turn matutinis ho# ns defcribendq abColuit, quqd ultimum eft ex fts qux ad publicam leèlionem (criplit, Si quale fit cutn edimra extetjlegentes iudicabunt.

VICE RECTOR

ACADEMIAE VVITEBER,»

GENSfS, GEORGI VS AIA^ lOR THEOLOGIAE DOCTOR.

Hoe anno l^öo» Pafchaab exitu Ifraeh'*

tarumexA^ypto, 306«?. celebiatur. Tot annos cumfilius Dei, qui tuncagno ueicentes texit, feruauerit Ecclefiamfuam, Speremus 2lt; reliquias cle;s menter feruaturum efle, donee palam oftendet fe rur;; lusgeneri humano, Si lætifsimo triumpho uniuar^: lam Ecclefiam adcœleftia gaudia ducct, ubi erit Deus in beatis omnibus omnia, Étfi autem afsiduein uita re?: petenda eft co 7itatio de diftincftioneEcclefiae Si genj: tium,de mirandis operibus Dei, Si de benefiefjs filq Dei, Si afsidue excitanda eft fides Si gratiarum acftio, tarnen fit intentio maior, cum tempus de tantoagone fihj Dei nos admonet.

Tibiisitur omnipotens Deus,æternx Pater do^ C q mininois

mini no ft ri lefii Chnfli, Creator una cum fliio tuo, 6^ Spiricu fan(So grattas agimus,quod nos uocafti ad ue^ re Ecclcfix focietatem, in qua amp;nbsp;filium tuum rcóe ag:# nofcimus, amp;nbsp;benefieijs eiusfruimur. Alix Sctfîx fu^ rentes contumdijs adficiunt filium tuum dominunt noftrum [cfnm Chrifium, ut ingens multitudo Maho#: mctica,ct perfonx Chriftf diuinitatem dctrahitjCt auda cifsime tollit ofiiciumjnegat iram Dei placari unius all;: CUIUS ini^eii hominis cruore , deniq) tetra multadicit. Pontifi'eij hiftoriam utcunc^ retinent , 1'cdadplicatio#: nemobruunt, uetant teftatucre Chrifti obedienriant pro tuis peccatis precium eiTe, te elle luftifi'catum laiv guine fill] Dei. At uera Ecclefiaretinet uocemEuan:# gelrjinPropheticis Sd Apoftolicis icriptis fepc rcpeti^: tarn, quæ de officio fie nos docet luxta hæc uerba Pau;: Iijurtifi'cati ianguine ipfius , Item fanguis [efu Chrifti purifi'eat nos ab omni peccato. Propter tuam obelt; dientiam nobis donatam reputamur lufti, amp;hercdes aeterna:^ iaiutis, non propter ullam dignitatem noftram. Pro hocimmenfo beneficiotibi omnipotens Deus, terne Pater,Creator cum filio 8C Spiritu iancflo gratias agimus. Tibietiam fill Deigratias agimus, quod fa^ ifîus es Redemptor nofter, 8C te ueris gemitibus prclt; camur , ut luccm fidei uoceEuangeffi tuiÔÔ Spiritu (àndo accendas amp;nbsp;augeas, nos infirmos gcftes,guber^ nesjprotegas amp;ialues,Adhxc beneficia danda fcimus te refufcitatum e{îe,amp; federe ad dextram xterni Patris colligentcm xternamEcclefiam,ac daredonahomini;: bus.Hxc fxpe iam cogitemÿ,et collecfîionc infigniunr tefiimoniorum nos amp;nbsp;confiïmemus , 8C adgratiarum ?clionem,2lt; ad inuocationem exufeitemus. nbsp;nbsp;Sic nos

Pauliïs

Paulus lubet/öfTa^^/,^.» TraXaeiSc, I/, J«/xk kä «'a? kjûù . vh^i'aç , «JÄeJ amp;]uxio/lt;r £/A»hj(Vï;«ç Kol âXHfliJaç. lubct Feftum diem celebrare non fermentoucteri, id eft,non opinionïbus Si adfedibus carnalibus, Sed azymis finceritatis QC uenïatis.Sint uere de Deo cogita nones,fit inuocatio ucra,fint afFecftus fincen', îiX’kjik/ç, id eftjfèiuncfiislutulentisfecibus, Amemus Deumamp;^ nondedecoremuseius gloriam fcandalis, non antefo ramus propn'as cupidjtates,ambinonê odia ueritati et gloriae Dei, non faci'amus diftracfnoncs non neceflàn'sî as,fed fànemus potiïrs uulnera noftra. Deni'cp fint pe^ (ftora templa Det, qui nequaquam inter fun'as habitat, quae accendunt in atheis rabiem fophifticam j barbarû cam crudelitatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alias peftes.

Quare propter gloriam Dei6lt; 1'alutem ueftram uos obteftamur, utgratitudinem ueftram erga Deum, 6C dominum noftrum leftim Chriftum modeftia ue^ ftra Ô6 inuocatione oftendatis. Leti etiam confirmate uos fpe æternac falutis intuentes dutcilsimos congrefü fits fâneftorum, quorum baud dubie m^num coetum Chriftus reuiuifcensfimul refuldtauit. amp;nbsp;confentanes: urn eft faepe adfedifte Heuam , Saram QC alias lancftas matronasapud Mariam, amp;nbsp;einarraflefuorum tempos rum agonas, aerumnas SC liberationes, ÔC Deo, Sgt;C huic Filio gratias egifle, • Illi dulcifsimi congi elTus quadras ginta dictum uerefucruntaurea aetas,intota lerietcm porum , quae antecedunt poftremum Triumphum Chrifti, inquouniuerfam Ecclefiam liberatam à pec^ cato Sc morte in coeleftia gaudia ducet. Hane auream setatem optemus ÔC Iperemus talia cum Chrifto Sgt;C Pa^ tribus, SC toto agmfnecoelefti colloquia plena ueræ iæ«

C ii) picntilt;x,ad

piemiæ,ad quæ tarnen pcnicftiri ftoft potefl, ftifiluc ek menta uteuneç dikamus» Quare amp;nbsp;dodrinx cxerci:^ tijs ddediemur. Et ut oftcndatis uos reucrenter fentire de dodrina Sgt;C uoce tniniftertj Euangelici, adferant fin;# guli ad Aram fignificationem gratttudinis.

Hune honeftum morem (citis uos ôlt;^ commoner fadtionis ÔC exempli caufà confèruari ut rudiores commonefiant dereuerentia débita minifterio Euant? gelq. Datgin Palchate Anni i f 6 a. quod eft ab ext? tu liraelitarum ex Aegypto Palcha 3069.

Hanc autem diem pridianam Pafehafos â muk tis iam ^nru's feruare folebat , qua Liera communione Uteretur , Itaqj ad concioncm in templum oppidi des: Icendit SjC myfteriorum corporis amp;: fanguinis CHrifti publice cum myltis alij s partiçeps f^dus eft,

CVM intemplum delcenderet illudlcriptum proponendum diximus inofficinamtypographi# cam prius detulit quam ad templum ueniret. Domum rcuerfus,inprandioparum comedit, mox languor aq^ gelcere ÔC caetera omnia febris recurfibnem certam fig^ nificare. Poft meridiem horam circiter iecundam ite^: rum in officinam typographicam abqt, ut uideret quid amp;C quomodo elaboraretur, ne fi ceflàntibus operis edi?: tio impediretur inufitata in Academia deformitas no;# taretur,ôlt;^ debitum eius diei ôô temporis officium non praeftaretur,atç^ in publicis negotijs negligentia aliqua culpari poffet, hæc ultima illius fuit in publicum pro;# grefsio , Nam domo ille fixa poftea non eft tgreisus amplius.Sub hoc tempus,febrilisparoxyfmi,quafi ante curfores quidam ei molefti elTe, languor,inquietudo 0 {citation

I

orcftatioftcsjaftiiam cofttcfltio.. Iraqnlîcaî/qtiaWirpcr in icamnum dccumbcre, mox inde fm'gcie,in niufaeo óbuerfaii, etiam i'n commune conchue de(ccndere,at^ Q; omnibus geftibus male fibieflcoftcndcre. Subho^ ram uero quartam ïn inferion'bu^ gradibus (calarum quibus in Mufæumipfius afcenditur defedit caput fnanu fuftentaUs nixä cubito. Eo tempore loachimus Camerarius confeÆs domi publicis operis ad uifen^ dum Phih'ppum Lipfia excurrens , hue uenit,ólt;^ do:ï inumMelanthonïs Ingrediens itain gradibus feden^ tcminuenit, Cumqj cónialutaflent inter fe, paulopoft fub horam quintam febris quarto cæpit Trajo^oueiæca hiuafione manifefta. Itacp quod Iioc uellctjftatim in less (fîulum eft abdueftus, nbsp;nbsp;Ita autem inuadere cum febris

foiebat ut horrorem quidem ffiguticns , ut Plautino uerbo utar,fentiret ualdegtauem ÔÔ moleftum/ed qui tarnen non eflêt expers interni æftus cuiufdam ÔC ali? enij a quo ôô ipfe fimul affligeretur , quare KmâAôveflè fufpicabatur,quam febrem ÔC piyoirvfilcv uetcresappeî^: iarunt,quod fimul æftucntamp;algeant,quihac corripfi: untur. Medicus uero nequaquam ita (entire,fed mas: ius malum effe int eiligere, èC periculum metuere grass uius, quod enim nun^ fine calore alieno corpus eflè fentiret febrem continuam efle depreliendit, qua ufcs res conlumerentur, ÖC inteftino incendio colliquefcas rent quafiq; conflagrarent, ad quam cum periodos ib las tertianas accedere uideret, « ^a^ov efleiudicauit, qui ex tertiana amp;nbsp;continua fit, ÔÔ manifeftisde caufis ferme (emper eft incurabilis , Quod a utem in urinis lentum amp;nbsp;nigrum, ÔC quafi piceum quiddam fubfiderc folebatjid a plerif^ pro «kwU materia habebatur, eum öefinearc^

fineatenulisnun^ eflefttjSC furbidæ fcmpcr,quod febris calculum fimul commoueret, Talem auteni urinam in calculi commotionibus faepe excreuerat an;î teajôC liquid aduerfi lenlcratantea, fitalemedidilTet urinam, nihil aliud nificalculum elTecertoftatuebat longæ expericntiac arguments cdoctus. Hoc i^ituf quod turn edebatur Medicus nofter 2lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ycifj.QV iyx^’

dicare amp;nbsp;neo-àü^oKl/Kovaliquideflet metuere fe figni^ ficabat , interrogantibusjcuiusconieduras redasSd indicium uerum fuille exitus comprobauit, QC nimis quidem,nam hæmitritæamfcbrem fuifle,quai: D. Phi;« lippum confecerit, ô^uires in corpore (enili t cliquas abfumferit,dubitari n on poteft» nbsp;nbsp;Quæ d e mor bo ip;«

fiushoc modobreuitcr indicanda putauimus , ' Sed propter paroxyfinum ilia uelpcri cibus autpotus ei dæj ri ne(^ potuit,ne(j ipfe expetiuit. Nocflem autem fc;« quentem totam, Ut in paroxyfmo, pergrauem habuit, éc inquietam,{ub diluculum tarnen acquielcens, dot;« mirecæpit,Slt; lômnus produtfîus fuit uftç ad horam ntatutinam fermequintam nbsp;Quo temporediei illius,

quæ fuit décima quarta Aprilis 6C Pafchatos dies,de le^ lurrexitjamp;^quan^uiresitaerantimbecillæ, ut uix ingredi polTeuideretur,tarnen adleiflionem publicam delcendere uolebat, qua hora lexta hiftoriam Euar^e;« licam , quæ eo die in concionibus làcris proponitur, Icholafticis explicaret,(ed impedita res fuit,SC adaudi;« tori) fores nunciatumD. Philippum non elïèledu;« rum, ita auditores conllirrexerunt, quiconuenerant frequentifsiini, lam ille ueftem fumferat, fruftra ÔC orante, ÔC dilsuadente, ÔC hortante Camerario,nein publicum prodiretjcwi ille aduerfans, tantum aiebat, unicam

Um'cam fenterttiam pucris cxplicabo. fta illis contro;^ uerfantibusinteruenït Philippi hlius, SCnunciat Patri ncminem eflè in auditorio, qucm Pater durius com^ pellans, ergo tuinquit dilcedere lulsifti f quod cum fïlius negaret,pater animo fedato, cuiigiturlegam^in* quitjfi nemo adeft , ÔC finegrauiorecommotioneue^: item rurliis depoluit , atqj hac minima fraude illa ei auerla defatigatio fic fuitjUt quam minime commoner rctur,non tarnen nihil, quam non potuiflèt fuftinerc, Expecflabat turn ad fores muiæi tabellarius mifliis ad cum ex Pomerania, dC erant eodem tempore literæ ei lcribendæ ad Ducem Borufsiac ÓCc ♦ Impedita igitur praeledionispublicæ opera ut diximus, hacc agebat,ói^ Borufsiacas primum in manus fumebat, cumqt in hjs fcribendis.aliquo ulc^ piogreiïus fuiflèt, fe pofitis ifs, Pomeranica expediebat , ut minus op erofa négocia. Literas igitur tum in Pomeraniam Icribebat ternas ad minimum , amp;nbsp;libellos pluiculos eoncionis habitx ad funus Ducis Pomerariïac Philippi S^c, de qüa fupra diximus,amicis inferibebat. Fortafsis autem hoe etiam inter ominolà referendum fexta ante mortem die eum funebres conciones inlcribere. Sub id tempus nun^ ciabatur ei de conatibus maleuolorum,quibus infidi^ arum eer tar um tendiculos illi ftruxerant cuidam quein cum bonis facere grauiter ferebant, qux tarnen ita ab illis agebantur , ut riiu potius quam dolore q conatus digni uiderentur, ÖC incogitantia crudelitatis SC maleis uolcntiae illius manifefta nerct omnibus qui audirent. Itac^ restota ab ipfo etiam ridebatur , fine ulla animi commotione, Sedamp; temporis ratione itaflagitans: te,2lt; qqod ad altarc more folenni munus ea die ofFe;i_

D rendum

rchdiiffl effet {ft tempîtim,ablere caeteri, feîWo aptrd pracccptorcm [oachimo Camerariojnterea tllæ Pome;! ranieg à Philippo Icriptiones pejrfeóg fuere, ôC tabellaÿ riïis dimifTus.

Poftea prandrj tempore, cum ad hoc dcfcendiï;! fèt, 2lt; uix âm menfae accubuifTct,tormina ei molefta fuere, ut fecedere necefTe haberet, mox reuerfus, gu;! ftauit aliquid de gallo,quern noftri homines a betula cognominant, funt qui attagena uetcrum efle putent, quern una cum gallina eiufdem generis fiC perdicibus aliquot llluftriisimus Princeps Anhaltinus loachimus ex uicinia ad eum miferat,cum demorbo eius cog nouifîet,quern dolenter ferebat,ut mortem poftea do^ fcntifsime,fuitc^{nhocgenere utante femper, fictum maxime erga ipftim perbenigna Ô6 plane ofheiofahu^ ius uiciniac nobilitas. De illo igitur gallo guftabat turn aliquid, ôi. de prunis coeftis, fed neep multum nec^ cupide, Afferebatur etiam ei uinum rubrum Rena;? num,quod uulgo à firailitudine coloris , quam habet cum pede anlèrino cognominatur, Dominus Phi;« lippus duplicato uerbogrxco per iocum ap;: pelhre foiebat,hoc turn fuauiusutebatur, 0^ fibi iapcre dicebat, atc^ laudabat etiam admodum, Etfiautem hilarem feexhibebat, 6C cum amicis præfentibus cob loquia habebat fuauia, languor tarnen magnus erat, uel imbecillitaspotius nonparua, quae pene in momenta augelccbat. De menfa cum furrexiffe in mufaeum ab rendit, ibi^ in fedili illo luo,cuius iam igpe mentionem feci mus,quieuit'aliquantilper. Poftea ftirgens ad Bo rufsiacas literas retftft, quas maneut diximus luculen;« te inchoarat,et quan^ turn addebat plufcula,tarnen uix dimidiam

ïîïmidïam partem härum confïciebat, net^ j'IIa d/c ab;« (olucie eas potuit. Cumq^ dcfatigatus Icnbcndo amp;S ualdelangucns indfta ante foresmufæiaflêdiflèt, de domino Dotfîore [ohanne Bugenhagio Thcologo clarifsirao ÔC Paftore Eedefiac quondam noftræ fîde?; lifsimo,qui biennio ante mortuusfuit , in tnentem ei ucnitjdehoc igitur referebat, eumnon morbo ied taiv tumuirium defedu mortuum , eiuiiß recordatione motus minime optandum efTe dicebatJ eoutcß produ;« ci uitam cui^, ut talis fieret ienetfîa, qui opera fixa in^ feruirenemini ampIiuspofTet, atq?itanon obîcurefig^s nificabat feab lioc fibi metuere, quodam etiam ex fc^ quentibus dicbus,audientibus pluribus,Deum preca;« tus eftjUt fi eumuiuere interris uellet diutius, eiufmo^ di uitam ei largiretur , quæ alrjs ufui efle SCinquaEc;« clefiæ Chrifti, amp;nbsp;ftudqsiuuentutisinftitutioniutiliter infcruire poiret. Atcß has preces aliquoties etiam rcpeti «it deinccps , metucbat enim ut diximus hedicam {eÿ netfîutisôd tabem Jongam , ut iaceret telluris inutile ponduSjqui ufui effet nemini, quod propter corporis ipfius foliditatem alq etiam complûtes futurum fufpi^ cabantur. Hæcex qs qux ifla die acciderint in memo^ riam nobis hoc tempore reuocare potuimus, Poftri;« diana quæ fuit décima fèptima Calendis Mafj,id eft deü eima quinta Aprilis cum præcedentem nodem mcdi^ ocriter commodam habuiffct, ôé dormiuiffet fàtis, ma?; ne ad operas priuatas fcriptionum fuarum reuerfus eft, nam ad publicas nedefcendere uellet amicorum pre^; cibus, tandem a fe impetrari paflus fuerat. Adhanc digt; em cum pcriodus tertiana metueretur,prandium eipa^ ratumeft^iquâtomaturius, fed ferius tarnen nâinter

P ij prandendueû

cum inuafit poft horam antcmcridiansm nonam, fta^ cp de menfa in ledulum eft abducius , Ante^ad prandium defcendit,cum alia commemorabat,ut libcn ter fe hinc migraturum efle,fi ia Deo uideretur,ofteiv derer,turn pronunciauit hociCupio diHoIui S)C eflecum Chrifto. Intercÿ hæc de Ggmbcan'one uerbi paulini quærere cæpit, demonftratocp nbsp;reel tato loco exEpi;s

ftola ad Phili'ppenfèsîî e'xmv £/$ loavaXvir«/, i'iv terrogabat loachimum Camerarium, qui tum aderat, numquid inter ea , quac de figun's orationis Paulinæ cdidinet,notata ifta eflênt, fed is prxterita ilia eftè dice^ bat, le quod non attendiGct, ægreferre , uolebat tarnen Phdippus locum requin' cumcj uerbi iftius mentionemnon effefadamcerneret, difputauit dein^ decum Camerario dcfignificationehuius,quæ nequa^ quam eflet ea , quam inter près uerbo latino uoluiflet cxprimere^, répugnante etiam genere ÔC diathefi, 8lt; dilcedere atq; migrate uel parare abitumucrbumgræ^s cum fignificare docuit, Gcut KaJachu^// diuerti Si commits grareôC KalaXva-nr diueribriumat(ÿhofpitium,ut uer^ ti ifta debuerint hoc modo,cupiditatem Habens ad de;; , ,, cedendum Si migrandum feu apparandum iter, qui-'’^ nimirum eftex hac mifera Si laboriofà uitaad beatam quietem abitus, Atep aiebat Clarifsimum uirum pie^ täte ÔC dodîrinac eruditione praeftantem D. lacobum Milichium paulo ante morbum quo confedtus fuit, cum mortis incidiftèt mentio, dix if le fieri pofte, ut ui;; tam hanc in terris relinquere aliquis non grauatim ue^: ïitjled ominno mortis cogirationem efte horribilem,^ lententiam ualde laudabat D. Philippus, Si monebat mortis formidinem comtnemotatione incommodo;;

rum

rum uiraf non dcpelh', 5lt;r ad banc præfentc animo obtf eundam alia elîe orati'one S)C t^tione opus ♦ Atcp rccordari lè mukorum aicbat, qui fuo tempore uita erepta euentus tn'ßes declinafTent, ad mords tarnen terrorem alia quafi arma requin. Hiigitur turn lermo;« nés illius fuereante^ ad prandium de{cenderet,ex quo propter praefentem in letßulum ut diximus des; duiAus fuit. Hoc tempore ita in ledo decumbere cæ^ pit ut thoracis tantum ueftibus ièruatis exteriores relis: quas exueiet, fquod antehac interdiu præcedentibus liismorbi diebus omnibus ut faceret, perfuaderi non potueratjlacuit ira horas tres,in quibus furrexit aliquo^^ ties ad fccelîus neceiïârios,ita enim mundus fcnex, ôd prudens erat, ut ne tali quidem tempore Rio porreéîû ones aut minifteria cuiuf^hacin parte ferre poflèt. Sed circiter iècundam pomeridianam cum iterum RirrexilTetjS^ deledouRßad feneftram cubiculijub matula iplb ita uolente deponebatur , proceflifset re:s uertens ad lelt;fiulum, cum in hune afeendere uellct,dcs: ficere eum uires , ut in icabellum ante leeßum ins: ter manus loachimi Camerarîj amp;nbsp;generi Peuceri cols: laboretur, ied celeriter adhibita ea fuei e quæ folcnt glt; debent ut A«7ro4-ux'a auerteretur, cum^ paulifper ita iacens le recollegiflct, in lecfîulum poftea fublatus eR, Vbi iacuit uf^ ad fequentis diei matutinam horam cirs: citer quartam.Noâem autem illam præ cæteris grauem habuitjin qua dC (bmni parum tufsis molefta , quod ei'poft paroxyfmum femper accidere folcbat, urinæ mittendæ caufæ fàepius furgendum fuit, Hæc fuit quinta XKi'a-qua aftiigebatur èc grauius amp;nbsp;diutius

ullaexprsccedcntibuSjdurauit enim morbiparoxyR D iij mus

mus ufcß ad (cptimam ferme ilhus diei uefpertmam, ur eflèt horarum ad minimum decem,q«alern necß aiv tc,nec^ poft fenfit ullum, Frigere ei in lilo æftu febril fi manus SC pedes folebant,et tarnen calorem internum tantum fentiebatjUt intra ftragulum pedes ad dimidia femora iifqj non poftet eontinere, aut contetfta efle figt; nerc.kaq; cumcflèt ut diximuspudcn tifsimus, nccp afpici nudationem talcmfuam, netp contreôtaionem ab explorantibus quomodo aftcôum corpus eft'et, tequo animo patiebatur,u{cp ad extremum 06 ( quod animaduerti potera0hac una de caufe fequcntibus die.« bus abire à ièiubebat,qui oftïcrj eauia ad eum uifeiv dum conuenerant» Hac die Epithemaei parabatur, in quo genere ualde laudarc foiebat coralllorum uirtugt; tem Ô6 eftïcaciam,quam ante annos uiginti cum ex de^: bilitatc cordis grauifsime laboraret VVimariæ, expert rum fe efle prædicabat præfentifsimam, applicante ei c:^ pifftemata ex bis Georgio Sturciâ'de medico clarifsimo quibus cum uftis fuiftèt, per quietem fibi oblatam fuift fè dicebat fententiam Prophetx î Non moriar ,fed uft iiam,ô6 annunciabo opera domini,ÔL paulopoft leçon ualuifle. Hæc igitur quod meminiftêt fibi in maxima debilitate profuilFe atq? ita quidemut ftatim cumap? plicarentur corroborari fefentiret,et cû remoucrentur, débilitas recurrcretjdeo turn etiamex corallijs SCalft is quorum non minor adeorroborandum uirtus eft 2*6 efticacia epithemata ei parata fuere,ut diximus, quft bus poftca omnibus morbi diebus fequcntibus ufus eft» Ad dccimum fextum Calendas Maq, quæ eft Aprilis décima fexta dies , cum furrexiftet de letfto ut diximus circiter horam matutinara quartam, præcibus fuis

ad Deum

ad Détim pcfadl/s,^âs fadebat «t antcbac Cxpejtsi h/s morbidiebusai'dentïfsiïnas, QC ante omnes diumas operas (uasjhis ut Chn'ftianum hominem faeere par eft primam tempus dabat, Hisigitur dióis ad h'teras Bo:« rufsiaeas reuertens quæ addere cogi'tauerat perftribei? bat, Hac die Camerarius hinc difccdere cogitabat,ut conftituti's domi rebus publias ôd priuatis luiSeCt confir mata familiahucquamprimumredirepoft'et,amp; maners re cum neceflârio fuo, dum quo res euaftira efletjCogü nofci pofTetjSC (óliditas corporis, óó præcipuorû mem;? brorum firmitas, cerebri inprimis hanc fpem afferebat, futurum ut cumfeptimoparoxyfmo febris, utferme tertiaire folent,defineret,2lt; quamuis imbecillitas mani? fefta erat,tantum tarnen uirium adefleputabatur , quæ morbum præ(entem,fi non fuperare, ialtê fuftinerc di?: utius pofTent, nam ficut fieri folet, dum fpiritus eft,fpes non deponitur,2lt; fecundum Poêtæ uerficulum ;

Prona uenitGupidis in fua nota fides.

Quod in hoc caiu magis fiebat,cum conftaret ardefl;? tifsimas pro ægrotonoftropreces fieri publice 00 prb uatim,quod precumftudiumin hominibus noftris au^ geftebat hoc tempore, quo non amplius in publicum prodire D.Philippus con(piciebatur,6C leótionum opc:?: lt;nbsp;r as intermitt ebat. Hoc enim cum non nifi extrema ne? cefsitate coaóum facere eum (cirent, Si ilh's etiam die^: bus experti eftent, ex eodcpericulo æftimabaturjatq^ ita] precibus magis intendebatur. Quod igitur loachi;? mus ea die a Philtppo diftcdere cogitaret, Si ægrotus nofter pridiana die propter febrilem paroxyfmum pe?: ne'nihil cibiaut potus afiumfiftet, apparabatur ei ali;? quid ientacuH loco , quo loachimus difcclTu;?

rusjut

rus,ut tum conftitucrat , cum I’pfo ut er etur ,quo cum pluribus cibum capiens fuauius amp;nbsp;plus atTumcrct, Ad illud igitur ientaculum ante^ ex mulæo defeenderet, cum forte aflediflent ambo , Camerarius SiC Melan^i thonlupra fcamnum,quo pleruncp foiebat adianuam, reliquis qui ofncq caufa Temper ei adetant,plures quam opus erat fiC commodum circumftantibus, amp;nbsp;uerba fierent de ualetudine QC uita ipfiuSjtum igitur D, Pht# lippus tanquam ultimam falutem loachimo didurus î Mi Domine loachime, dicebat, fiimus iam amici ab annis quadraginta , amp;nbsp;uera fuit,atc^ mutuainter nos diletflio , ex qua neuter fibi quic^ quaefiuit, fuimufe^ duo quidam ludimagiftri , boni Traças«!« fuo quifep loco,SC confiidolabores noftros multis profuifre,quod fi DEus ita uoluerit, ut moriar amicitiam noftram in ilia altera uitafàndifsimècolemus. Poftea ad ientacu^ lum fimul defeenderunt, cum$ accubuiflet Camerarif gcncro,qui coniugem amifit, ÔC turn prope eum conus federatjbuic igitur dicebat, hac node habui fomnium deuxore tua quam mihi uidere uidebar morientem, hæc matrona anno SC feptem menfibus antea fandiß: sime mortua fuerat,quam quod efla praeftans pietate, SC omni laude matronalifoemina , ualde Philippus di^s lexeratjSC morte huiusgrauifsimèafficiebatur, piofqp fermones huius recordabatur SC celebrabat, quospau^ Io ante mortem ex ea audiuerat. Vnam quidem uocem huius præ cæteris prædicabat, quod in extrema debili^ tatedixiffe eam,meminiflet, ScioDeum mihiaffutuis rum efle,quam uocem tanti faciebat, ut fæpè diceret fe per omnem uitam huius non obliuifci pofTcjSCquois dam tempore ad mentiones dogmatis de dubitatione ail (Imus

an fimus in gratia, ad hune cundem qui maritus illfus fuerat,5lt; forte tum prüfens a ci erat, ad hune ^itur turn nie,lie nonloquebatur uxor tua mortens, S)i Ûmul uo?: cem tllam huius commemorabat. Etiam alias fæpe teftabatur ièmatronæ illius memoriam in tota uita non poiîe deponere, Propter talem igitur affecfîioncm erga banc iitarn fieri potuitjUt per quietem etiam memoria illius ei obueriârctur, hoc præfertim tempore quo de morte plurimumeogirabat, cuius fœminæ ôé lequen* tibusuitæ diebusaliquoties mentionem faciebat fuit non parua exitus utriufqj fimilitudo. Poftea Si de carmine refcrebatquod tcrtianotfle ante accincre fibiinibmnisuifusfuerat : Defiderio defideraui Sic, In illo igitur ientaculo cum de iuiculo ôô alqs ualde pagt; rum aifumfiiîèt (namcibi ferme nihil airumebat illis omnibus morbi diebuSjS«;: de potu quidem modicum) tum igitur iubitô débilitas cum tanta occupabat, ut in mufæum fuum redire uellet, 8C ibi in lecîulo le ad qui^ etem componcret, ibmnum expeeftans, quo illis die^ bus ferme foloalebatur recreabatur, Hæc res ita loachimumcommouebatjUtconfilium de dilceiïu de;: poneret, ôd mutata fententia illo die le hinc nul(|uam commoueret. Sedquicicensinlecfîulo Dominus Phi;: lippus, ut diximus paulo poß obdormifeere cœpit SC dormiebatilletum fomnum , ut ipfe poßea narra;: batfuauem , led primum ßipinus ÔC palpebris male conniuentibus amp;nbsp;ferme lèmiapertis , eratc^ omnino Ijjecies dormientis,fub initia Ibmni illius triflifsima ut plerüqj ilia lacrymas exprimerct , a domefiieis autem tanquam mortuustumdeplorabatur,. cum folicitudi;; nés quidem augcrentur,uniuerfis, fed paulo poß in la^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E tus fecoru

tus fe conucrtctts fine ulla thftiorc fpecic dorm/ebat, Sgt;C ita ut animaducrn poflctjCum fuauiter dornure. lrw= terea loachimus edatn ad quietem fccedere ,qu€m mis; nime bene aftecîo corpore ÔC animo efle apparebat. Poft horas ad minimum tres, quas continuas D. Phi«: lippus dormiuerat, expergiîcebatur , ßbiep fuauifsisä mum ilium fômnum fuilPe ad omnes teftabatur, St fa^ ne hoc ita recreatum eum apparebat , utreftusuel minus faltem male ualere uideretur, quam præcederic? tibus morbi diebus uniuerfis. Sub id tempus ex Acas: demix noftræ Theologis unus dilcefturus inpatriam Cherfonefi Cymbricæ, D, Prxeeptori falutcm dixit ukimam, quem honorificè a fedimittensdibros ei dabat turn recens apud' nos editos, ad R^em perfei cndos, StfCjCum in præfentiauirium imbecillitateimpedircjs tur, literas ad Regem prima occafione mifturum dif cebat, quibus eius ferenitati gratias efletaefturus pro benignilsima uoluntate SC munificentia ergaipfum fua,SC pro ial Ute régis, St regni illius uotatumSCpre^ ces addcbat,quahbus in hoc genere uti lolebat. Allans tx ea die hue funt chartg aliquot fcripti cuiufdana quod Staphylus contra Philippum ftib prelo turn adhucha^ hebat, editx lingua germanica , Id quale fit lediores uidebunt, St iudicabunt. Afferrebatur SCaliudeadem die, de confilijs quorundam quomodo in Synodo fo?: lenniter damnari poflent tj,quihacftenus minus folerb? niter condemnati aliquibus uiderentur, quod quale fit ctiam i^fum in medio relinquimus indicate nolens tibus:ow nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KKnüia', Quæ icripta a bonis SC aman^:

tibus Reipuî cum dolore Iegebantur,cum SC quid age KCturnon eftet oblcuru,et ualdeinfupcr miferabilc,tali tempore

tempore Ecdefix ÔCRcip: falia fcn'pta iioJitareSCtain pencuJofe xgrotante uiro optimo, dc($ Ecdefia2lt;re«« bus communibus ita merko, tah'a lamenta fieri, ôi. fult; nus iam pene huius a Chriftianum nomen profitent!«* busitacohoneftari, Hxc igitur præfentcm dolorem iblicitudinem bonorum iam non mediocriter auge# bant, ÖC quid de mortuo eflet futurum ex his conqcere licebat. Sed ut ad inftitutum redeamus, ita illo iomlt;« no confirmatus fuit, ut ad operas icriptionum fuarum rediret, Sgt;^ literas Boruisiacas abiblucret, in mufxo ÔC domo ita obueriâretur, ita«^ faceret ÔC diccretom^ nia, ut nunquam ante in ilJo morbo alacrior fuiflc ui^ deretur, Incoenaautem,adquam hora quinta dciccnic debat hilariorem ie prxbcbatquam illo omnino tem^: poreipfius expediaripoterat , Omniacß in ipfb eiufi: modi uideri, ut Ô6 ipes bona confirmaretur, fiC loa^: chimum Camerattum cuius præfènriæ etiam non;; nulla dariiudicabantur, commoratum efïe nobiicum lactaremur. (ncidebatin cœna dequibufclam men^ tio,quipix Ecclefiarum coniundioni maxime obifa«# rent, Si diftradionesat«^ diisidiorumcaufasinhas at:« tuIiiTentatcpinferrent hadenus,00 hisadhucteteriora quotidie molùêtur. Ad hanc mentionem D.Philippus animo commodore ,et uoce etiam contentiore, funr il^ li inquit ne^homines, Si pergunteiïè tales, ÔCefïèeos tales Deus oftender atlt;^ dedarabit,cum intota coena ilia nihil dixiffet de publicis aut priuatis rebus trifH*? us. Atc^ ita turn hilarem fe prxbebat , italt;^ tenebatur fermonum uicifsitudine Si quafi poft Icoenationc quadam coHoquiorum (uauium ( qualiü bus ab omnibus , qui turn aderant ftudebatur,

Etj utexhila*:

ut exhilaration! ipfius hoc modo inferiiiretur^ut muls to diutius poft cœnam afsideret, quam facere folcrcl recfte ualens,amp;^ cubitumtret hora ferme ocftaua, quod erat ei inufitatum facere, Hæc eft ultima cœna ad quam in domo iua ex mufeodeicenditjnam quid ex fequentibus diebus facftum fit deinceps referetur,Nox autem fequensprorlus quieta ÔC fomni fatis ncqj foms niorum expersfuit Oblata enim ci,ut ipfepoftea refes rebat in fomnis haec Pauli fententia fuit ; Si Deus pro nobis^quiscontra nos,

.i-

Mane décima quinta Calcndas Maij quæ eft prilis dies décima feptima loachimus paratas adirer . uifp ad horam fermé matutinam leptimam cum eo cols ïocutus eft,quo tempore D. Philippus Borufsiacas lis teras primum quay urn iam fiepe mentio falt;3a eft ,cum attexiflet turn etiam aliquid, obfignabat nbsp;nbsp;nbsp;itemc^ ad

amicos in illis locis quofidartiaddebat alias, quibusplus res uolebataddere,fèdfibi parcereiubebatur. rlnftris bebat tarnen libellos adhuc aliquot amicis, qui cod cm perferrentur, S)C ad Ducem etiam Borufsiæ quofdam perferendos dabat. Iraq? defatigatus,quod Ak4'o' febris lis non longe abeftet in letftulum dccubuit,ibi tum los achimus dilcefturus ftipremum cum fölutare ÔÔ ualere iuberÇjDeôC^ commcndare QCc^ Cui Philippus uoce penefebrili relpondere hisuerbis: leftis Chriftus filius JDdftdensad dextram Patris SiC dans dona hominis bus,conftruet te 8é tuos , nbsp;nbsp;nbsp;nos uniuerfos, amp;nbsp;fimul

coniugem huius fttis verbis ûlutari mandabat, lt;Hæc fuit ultima confalutatio inter hæc noftri temporis nobile par amicorum, netç enim pofthac uidit utmsali;

terut»

ter um,step file qmdem hune ne mortuum qm'dem, ut tw'deret fuftinere potuit de quo tnfra cognolcerur. T urn I'gitur adducflum ante ædes Melanthonis equum confcendit eac^ di'eLypfiam ad fuos fœh'citer reuerfus futt.Itaautem difcefsit, ut expeditis rebus finsquam primuin hue reuerri cogitaret,et oppen'ri, quid de PKi^ lippi ualetudine futurum efTet, Coeperat pridiana die hocagere , utpcrliterasadfijtosmifsisquasiamcoiv icripferatô^ obfignaucrat fe^xpediret , fed comitis, quemfecumadduxeratinualetudoobftitit , qui per liunc CÛ literisillis itineri fèfôlus committerenonpo^ -tuit cum huius opera ad eas perferendas uti uelletjSed nos exiftimamus diuino confilio rehi gubernatam, ne mori uideret eum,quer^ofl:ea tnortuum afpicere non potuit,ut referetur, Diiceisit igitur turn Joachimus hoe animo, ut quïqiram primum efTet reuerfurus, 0i ualde folieitus, quid deparoxyfrno inftante efTet futu^ rum , dC. quanquam metuebantur omnia, tarnen ad minimum ante ieptimum paroxyimum nihilf graui^ oris mutationis metuebatur. Pracfertim cum pri? diana die talem cum uidiflemus , ut fupra expo^: ftiimUs. JVfiferat hue Illuftrifsimus Princeps Angt; haldinus foachimus SCc. pro affeefiione erga D, Phis lippum benignifsima fua,qui eum uiferet, Is etiam fub idem tempus hinc difeedebat, ut de ualetudine Philips pi Principi fito referfet, Hunc igitur legatum tum ita à fe dimittebat ut Principi optime precaretur uerbis teftantibus fummum erga iUum Principem ftudiuni fuum , 06 piam 8C iùbmiflàm curam de rebus huius xiniuerfis, quæ fine laery mis au dire nemo poterat. ,

E if)

Paulo poft afferebantur Iitcrae ex Heluetijs,quij5 bus fcribebatur Romanum pontificem Concfltum mo lirt, ad quam fignih'cationem ille in hanc ferme fentenü tiam refpondebatjUt dicer et,mou fibi melius efte,quaiTi ad concilium uenirc, nara quæ diftracftiones turn eCt fent futuræjSC inquot partes dilcefturi eftent,“quipu:s fiorern dodrinam proHterentur,facile pafte æftimari ex praefentiftatu return, qui ante oculos eftèt omni^ bus, Mox fub horam otftauam matutinam febris Cextt to cœpit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atqj tum aftanti cuidam ad Ic;^

(ftulum propius , hac node inquit cogitauide ftultis difputationibus eorum , qui negant quod CHriftus mortem cxtimuertt,imo fiC timuit file mortem dicebat quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^ tanto magis quanto melius intellexit quid fit mori,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam nos cogitate poftTumus folemus. Atc^ hoc lo?

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co obiter referendum,hanc quæfl:ionem eum ultimam

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ethicis difputationibus fuis ’Publice propofuifte,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo uoluntas in CHrifto for midante mortem

congruatcum uoluntate aeterni Pattis, quam morte abreptus inexplicatam reliquit, cumalqsinicriptisip:« bus ea fatis explice^ur f Quadam etiam ex lupcgt;: rioribus diebus cum loachimus adhuc adeffet , (e 'in eaopinionefuifte dicebat , neruos tantum ex lace;« rarione dolorem (entire , Sed rem aliter (è habere, id(^ (è exrjs , quæ turn in (è experiretur difcere, neruos etiam aliunde dolorem pctcipcre , dei^ diftTolutionis in natura (ènfu aliquid diftèrcï bat , ut intelh'gi ppfsit hisuerbis non tumprimum cogitationes illius occupari caepjfte.

Poftea rurfus ei in mcntê uotuebat de Camerarq filia mortua

mortua fîîa de qua Capra diximus/ortafsis aCpcifta etb am manti huius de hac commonefadus, qui propc ledum aftiteratjhuic enim ilIetum,Vxor tua qua aetagt; te erac,Slt; quali corporc,amp; tarnen quam leuimomento extinguebatur, fuit illius morbus dicebat non^ifsimii? Iismeo,nam fplencm fimilitcr male affed urn habuiffe, mihi uifa eft , S)C ego inquit ibidem dolorem fentio, Tanta tarnen débilitas mei corporis eft ex obftura cault;= fa Jic enim iudicabat. Et paulo ante cum in ledulum dccumberetjß mors non eft dicebat, ualdcgrauis eft hxc caftigatio,morbum fignificans. Erat in parie«; te Icdulo proximo tabula affixa contincns piduram lt;nbsp;regionum Europx, quam cum aliquantifpcr intentis oculis aipexilfe, Poftea conuerlusad aftantes 06 lua«; utter ridens inquit , Virdungus quondam (^cuiusfti? pra mentionem fccimus) pracdixit mihi exaftris,mc naufragium fadurum in mari Balthico, lam non Ions ge abfum a mari illo, erat enim pars tabuLx ea, qua hoc dcpingitur,ledulo proxima,

Interea horrore fcbrili definente Cum xfluare incie; peret , accidit ei quod fupra ftripfimu« , ut intra rtragulam crura continerc non poftet , quod autem nudationem talem ftiam conijaicf grauiter ferret, 0^ plures turn ad eum uifendum conueniftent , cum quadam commotione dicebat, quin a me re^ cedttis r qux uox in cau(a fuit, ut picric^ poftca timidiores eftent in eo uifendo , eacp die minor eftet uiftntium frequentia * Dcfincbat hie paroxyiï; mus ante pomcridianam fecundam , Ut eftet longfe quam pticcedens proximus amp;nbsp;breuior ôd Icnior, in quo

quo 6(5 deiecttaliqdd adufti excrement/,nfgrum prorjs /its 0^ fub finein paroxyfm/ lenis fudor per Votum,cor^^ pus cx/ftebatjpulfus etiam, Vrtnxóó cetera in fumma un/uerfa eiufmodi erant qual/a die debent,qug infebri /pern bonam medico fac/unt,{ed euentus poftea doem't effè illam 'tjiV'V ut medic/ loquuntur

Tr/ft/a tarnen erant /npr/m/s I'llud n/grum /n excre^ ment/s,0lt;^ quod poft paroxy/mum cum collocato in fel lam antelecftulum c/bus ei prxberetur , quicquid aamp; (umferat ftat/m reuomebat , hoc en/m,quantopere uentrfculi u/rtus afflicfta eflct,arguebat,prxfcrt/m cum cum c/bum uomi'tu reijeeret, quo fuau/us quam uUo alio /Ill's d/ebusuefc/ (blebat, qut erat fruôuum eorum qui limones uocantur cotfti cum u/ho SC croco afperfo,. hæc fiebant poft horam illius die/ pomer/d/anam fecun dam, Poftea I'n ledîulum reuerfus dorm/uitulqj ad qu/ntam,8C turn I'ncub/culum fe deduci uolu/t, ubi /a#; cuit ufqj ad diem (equcntcm,eaqj nocle fomnos cap/c;^ bat non longos, aliquos tarnen,Sed ei totagrauis fuit, qua omn/a fic inutatafuere,ut metueretur ne feptimus paroxyfmus quicquid adhucreliquumeftèt uir/um om ne confumeret, id quod SC acc/dit. Itat^ metuebatur dies illius Poftr/diana, IpCe etiam ægrotus finem prope efle di'cere SC inter preces Rias exclamarc: Domi ne fac finem , quam uocem Erafmum Roterodamum j in /upremo illo morbo (uo ulurpafte, nobis referebat ad nouilunium autem quod impendebat ad diem ab co,cuius hiftoria iam in manibus eft leptimam de pc:? nculoluoorainabatur,fcdnimis multae caufæ erant guæ ad illud ufq? tempus fuftineri morbum pofte non finebant fperare. Itac^inftantisparoxyftnipoftridiana

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo metu^

eo metiiebatufjUt diximus,qiiam tarnen ipfam móts ut audietur anticipauït. Mane igitur diei' Cequentis qux fuit deci'ma odlaua Aprth's ÓC Calend ï Maq dejs cima quarta,furrcxit hora quarta amp;nbsp;ad letfïulum i'n mui (aeo alterum decubitus diurnidedudus eft, ibicum neep animo deiedo uideretur Ô6(ènfibus uteretun'nuî tegerrimis, uirium tarnen imbecillitas admodum atn: gefèebat, Hac igitur de cauß lec^ulus illc in mufaeo apan'ete remoucndus erat SCitacoIIocandus ututril# que a partibus acceiïus ad eumpateret , quod tarnen incommodior illeuideretur prorfus tum remotus fuit, fit^repofitus alius de genereeorum, qui uiatorq a noiî (Iris hominibus appellantur,quod in itineribus talium ufus fit. In hunc cum eilet collocatus, hic inquit uiatf torius leófulus appellaturjquid fl in hoc migrem» Vrt« næ ante fuerant turbidae , ut diximus, ÔC tales ut nifi a calculo illæ eiufmodi fierent , mortem fignificarent ccrtifsimam, calculus tarnen hoc toto tempore ei fimul moleftus efle, Slt; arenulæ omnibus diebus copiofe ex:s cerni,quadam etiam die éx praecedentibus ipfemanu fuaereptum calculum dimidiæ fermé lenticulæ magi nitudfne after ebat SCoftendebatamicis, nbsp;nbsp;Tales igii

tut urinse cum fuiftent antea, hoc tempote hae quotp mutari, nec^illudfeculentum amp;piceum dequo ftipra diximusinhis , nec^arenulae magisapparere ôd^turbii dæ efte definere, ied limpidæ atep bene coloratae coni , ^icijcum in extrema debilitate natura in morbi matei riam nihil fuarumuirium exercerct, hæc igitur omnia qualia eflent facile intelligebatur, ut de uitaiam prori fus de Iperari inciperetur.Ipfeetiam ægrotuSjCtfi ani tea , fed t«m magis ad mortem feparatum animo QC

F «ol«ni.

üolüntatc profîtcbatur , cumq? ante ïcuulum Paßor Ecclefîx noftræ una cum alijs fub horam illius dief, oiSauam aftaret^debac eàdem re , 0^ quod ad mortem eßet animo conHrmato,uerba faciebat, Sgt;C mox inquit îgt; Ego DEI bcneficionullum habcodolorem domeftii: cum,quo iam peculiariter angar. Etli mihi neptes 0^ nepoteshic anteoculosobuerlantur quos ardenter diligOj tarnen me hoc confolatur, quod pios parentes habent, quos amp;nbsp;ipfos diligo, qui curx illos fibi elle pa^ tientur,ricut mihihaclenusfuerunt, dum ualui t Sed. publica me afficiunt, inprimis ea quæ hoc malo 06 phifticq ieculo in Ecclcfia commouentur., Sed Dei beneficio dodrina noftra explicata eft. Et paulö« poft conuerfus ad aftantes quoi^dam alios,Deus inquit,. uires largiatur uobis iuuenibus uideteutreóehis utamini, Eadem die ÔC ex neptibus filiolam natu maximam generi Peuceri anteledlulum obueriantem^ fie compellatjUt qui earn poftremum falutaret : Egogt; dilexi te inquit,mea filia^uide ut cobs parentes tuos 06 morigera eis uiuas timeas Deum,is te non deferet» Hunc oro uttetueatur dC benedieat tibi«. Goeteras ctiam natu minores familiarius compleóebaturj filiae autem commendabat maritum, omniac^ ita dicere SC facere^ut qui exhac uita migraturum fe fentiret. Mit;« tebantur eadem die literae ad loachimum Gamerarium Lipfiam,quibus icribebatur ei,fi Pbilippum Melantho.« nem uiuum uidere uellet,ut reuerfionem ad nos access leraret,etfi tabellarius ferius egreflus quam promiferat literas illas tertia primum die poft reddidit, qui tarnen ctiam fi fidem præftitiftèt .uix potuilTet loachimus ante mortem huius hue redire^ Sed ut ordine narremus, pa«lopoft Qtîîau^matwunaguftauit aliquid de iufculo ’ 06 bugt;

Sc bucellis LimofiiTm^póftci fiib hôfàm ftoftam getreu: rum medicum compellanSjquidj cibi inqait:,utäecur de morbo meo,SC quid fpei habes,m'hil dfßinlula. Cm' me dicus Î Deus eft uita tua longitudo dierum tuorum, TUI banc commendamus, fed quia uerum me uis dicere 11 PEyfîcæ caufæ confidercntur , profedo res minime caret periculo , imbecillitas enim magna eftfiC in moîs mentaaugeicit.TumilleTurftis egoidem{entió,ÓCme 'am imbecillitatem intelligo, Paulo poft quæriiubet in «hards fuis pagellas quafdam,in quibus-teftamentuni fuum longo tempore ante defcribere ita coeperat, ut föam de fingulis rcligionis Chriftianæ capitibus lènten tiam explicaret atc^ teftatam ad pofteritateni faceret, quem Sgt;C uerum atcp praecipuum teftamentorum ufum apud prifcos illos, ÔC iancftos patres fuifte conlèntaneS eft.Hoc igitur ille luCuIente facere inceperat, eamcp in^ choationem multi üideruntj{èd ut meminifle uidemur non longe progrefttis d'efcfibëdo fuerat* IUeigicur pass gellæ cû iubenteipfb, ut diximus diligenter tû quîere;* rentur,ubic^ in omnibus mulæi {criniis,inuen^ri tarnen nonpotuere,utâcuriofo aliquo, quod genuswçcundû Plautum ièmper eft malum , ftirreptas illas fulpicio fitj quod fadum eft de chartis ÔC lcriptis altjs in Biblio'the;^ ca illius plurimis. Cum non inueniretur ilia uetusin;« choatio poft multos (èrrnones quibus Genero de rebus priuatis uniuerfis uoluntatem ftiâ et fententiam,prius expofuit lcriberet juouam deftriptionê ftiftipit ièdês ad mcnfulam fuam, quo folebat cum quid icriberet lub horam lêcundam, 6C qùan^ ualetudo et ùfres itaerant ut diximus,nec^ prêter^ de priuatis rebus xaK tempore Rio perlcribere poflèt, eûne hocquidem per débilitai« tem perficeret î quod tamen femper de publicis

F q rebus

rebus cura et potior eflk, nonpotuitfacere,quin bre^ utter tum ettam tjs, quæ de bonis fuis conftituebat,de confeisionefidei fuae quafipræfaretur,quod procemi^ ölum illius cum ad publicatn uoluntatis ôd (èntentiæ ipfius conteftationem perrincat hac,etiam de cauïâ op^ timofi'de transferiptum hoc loco inferendum putaui^ inus , præiertim cum tjs etiam quæ tarn de teftamento huius narrauimus explicationemafferat.Verbaigitur quibus teftamentum luum D« Philippus horis asnte mortem uiginti nouem delcribere cæpit hæc iunt : Anno If 6 o.die Aprilisdecimoocfîauo icripfihoctc ftamentum in meomorbo breuiter deiisreliquqs fats cultatum^quas mihi DEus dedit. Confeisionem fidei ÔC gratiarum adîtonem ad Deumamp; Dominum noftrû kfum CHriftum, fcripferam antea bis,(ed chartac iunt intercept«, Volo tarnenconfefsionem meam efle Re;« Iponfionesde Bauaricis articulis contra Pontificios,AiJ nabaptiftaSjFIacianoSjô^ fimilesôCc.Pofthæc fcquungt; tureaquæ de rebus fuis fieri uoluit, amp;nbsp;ad hæredcs ip^ (tus tantû pertinent,etß eorum, ut diximus deicriptioi# nênon potuit,abiôluere quod feribendoiam très pagel las confcciflèt,at(Ç ita fc defatigafièt, ut nihil poffèt ad# dcretumampliusjièdinpofterum diem differret reli# qua deficientia, quo ipfo tarnen in extrema uiriQ defe# tàione lcribere nihil potuit,ut infra cognolcetur, Litera rum autem ex aratio nequa^ eft talis, de qua tam pro# pinquamorti débilitas deprehendatur, ôi minimeß# milis icripturae illius qua undecima die ante,quæ mor# b/j)rimafuit,literasad amicum in littore Balthico ab CO exaratas , fupra fcripfimus. Nam etß præceden# tibus diebus (crîpferat quæd^m multo mçlius, dc epi#

fiolant

ftoIamadDiicem Borufsiæ omnino optime, tarnen hæc ultima de qua dicimus (criptura ipfius eiuimodi eftjUt faepe recîîiisimc ualens non pinxentliterasma? Iioies,quod infpcdtantcs facile iudicarepolTunt,

Mens autem conftabat int^errima amp;nbsp;fincerifss fimaulcpad extremum uitæ halitum, nccput antea in totauita,ita etiam illo moi bi temporehcecullomodo attentata fuit, cumqj cœterain corpore iplîus ra cm«; bra folida eflènt cerebrum tarnen erat firmilsimum, quod nib tale fuiflet , tantos file ÔC tantar urn occupai? tionum labores , pertam multos annos fuftincre atcpperferre minime potuilTet atcj uelhac eadem die , uel lequente ad filiam teftabatur fe D E I be^ neficio capitis imbecillitatem nec fcnfifle nec fentire ullam. Non deerant qui ex hac foliditate corporis, amp;: membtorum præcipuorum uirtutc , uitaeextin* t^ionem metuerent duriorem , QC ut Ari^ ftotelcs appellatjnon fenilem fxi^avcr'iv. Confercbat aui? tem cum gencro turn etiam de communibus rebus Academiae noftrae , amp;conftituit de dolt;fîrina publica poft mortem (uam , quemtÿ fibi fticcedere maxime ucllet, de altjs quibuldam, de quibus hoc loco dici nihil attinet , fententiam ftiam explicaban Hora ter^ tia ex mufæo in cubiculum reduci uolebat, nam ut hoc ctiam obiter referamus , nun$ ille toto hoc morbi tempore alibi quam in cubiculofuo, quo per Icalarum gradus fedecim alcendendum ei erac , pernoflare uoluit , atcp in in cœteris omnibus,ita ctiam in hacrefibinonpepercit , neq; defatigationcm itionis £lt; afcenfionis talis refugit. Eo igitur turn deducftus plucide obdofraitbat, dwraïuefomno ille ferme ufq?

Fiij adueamp;

' ad uefpcrtinam fextam. nbsp;nbsp;Inter ca afferebantur It!^

teræ abamkisex mcrcatuFrancofortenO d^Eipplicijs piorum hominum inGalUa, de quibus cum poft (bnii: num ad eum referretwr , Nullos dolores corporis fui cantos efle dicebatjquanri eflent am'mi propter Ecclefiæ tales calamitates quæ augerentur diftradtiontbus non ^rieceflarj^s, Ô6 maliria ac petulantia cor-um, qui cum â nobis dilceßiffent prater caulam immaniodionoftri nihil non molirentur Sc parcerent nemini ,de'i$ hac re multagrauiter quaftuseft , ut per turbationem mags: nam elle appareret.ltacp hoc turn agebatur , ut recitas: tione literarum minustriftium QC fermonibus etiam aftantiuin hilariulculis à dolore abduceretur , quo SC ■profeeftum fuit nonnihil,Multa enim poftea ÔC ftiauiter -omnia loquebatur, adpralentium fermonum oceafios: neSjUt tocos etiam ÔC rifus ufurparet, cumqj ieprabes: retjUt conualeftentia multi cum certifsima ipeillo ueamp; pcreab co difcedcrent. Producebantur ilia colloquia, quod fjs deledarianimaduerteretur fermeulqjad hos: lam odlauam. Quo tempore cum quieti fe dare ueb letjCondita cerala affumebat aliquot uinihauftulum unum,qui fuithauftusillius poftremus, ut ad fomnum aliquid quafi uiatici (uppeditaretur, quemtamen noefîe fêquente tenuem admodum cœpit. Ita iam narrations perduximuSjàifcp ad XIII. Calendas Aprilis , quæ fuit décima nona ÂpriIis,ÔC uitæ Philippi in terris dies extrema. , Etfi autem ægritudinis 6C trifticiac pct;i turbatio , quameadiequa morientem cum xiidimus, tantum fenfimus, qua non potuifiet maiorcm animus fuftinerc, Harum igitur perturbatio etfi meraoriam ita impedire lblet,ut nihil magis, tarnen quæ meminia mus collatis notis noftris, communi opera nunc deinceps

dcinceps optima hek, tit hadtenus unfaerlâ exponc»» mus. Cum nodîe ilia perparumdormiuilTet, ut dk ximus , ÔC mâne hora fccunda in Jetfîulo fecrigcictj medicus ad eum accefsit , ibi denoôe præterita, qualcm habuiffèt figntficabat , amp;nbsp;quod fomnos habuilTet , ut loquebatur tenues , aîiquos tarnen, fibitç tterum per quietem oblatam paulinam fenten;? dam :■ Si Deus pro nobis quis contra nos. Pogt; ßea ad priores quærelas, de Ecclefiæ calamitatibus dibatjà conteftationê doloris fui propter has, Slt; fignk heationemipei, quamhaberet de pofteritate optimam propter peripicue explicatâ noftrarum Ecclefiar um do^ (flrinam , QC uota pro Ecclefia mikebat ardentia ad Deum et gemitus, at(^ ita produis cum genero ufep ad tertiam colloques , eo tempore deduefîus ex cubk culo fuit ad leóulum iUum uiatorium in mußeo col#s locatum, Ibi tum obuerfans aliquantifper, poftea de?: cubuit, fermones habiti pro occafionibusuarii, donee obdormiiceret, ÓÓ inter dormiendum lenitcrrefpira?: retac fuauiter , utuideretur placide quieicere. Ex lioc expergefaäus fomno circa horam fextam matutü nam, cumcapillus ei uideretur longior petit a genero ut hunc fibi pratcideret, cuius minifterio ad earn rem femper uti folebat, quo fado etiam uefteslineas inter;? nas mutare ,-qualibus ad fouendum calorem corporis fenilis uti confueuerat a multis annis triplicibus, una fuper alia induda, Etiam redimiculum nouum capiti fumebat de genere lineoru illorS qualium per nodes ufus eftjöf iple inter diu femper domi utebatur, eaq; in re fe propinquum luum loannem Reuchlinum üirum clarifsimum imitari dicebat. Hoc igitur modo orniari

©mari comi uolebat eummigrationem præfentiret, Paulo poft ab amicis quibufdam hofpidbus D. Paftore TorgenfjjSC quodâ eins Diacono ac Dodore medico Kcntmanno,quf ad eum mfenduexcurrcrant (alutaba tur. Repetebatad hos inter alia,quæ tum dicebat uaria hilari SC uoce ôC mente , ipacio’penedimidiæhoræ, (êrmones diei prioris, ut de affetftioneanimi ftiiapud hosetiamteftaretur. Sepriuatum dolorem* DEI beneficio nullum habere, Sed confpelt;ftu publicos: rum malorum (efe affici pofteritatiscauià, quæ petit;« lanter non neceffàrqs contentionibus excitata Eccle;« fias noftras horribiliter dilacerare, ôô uim facere ueri«: tati uideret. Sed hune uiciftim dolorem knirefibi aiebat hanc confôladoncm , quod feiret doeftrinam noftrarum Ecclefiarum ueram 06 retftam eflè, Ô6 dexis tre explicatatn, addens Ô6 hæc uerba. Si morior nunc, fingulari Dei beneficio præripior impendentibus ma«: Iis Ô6 quidem hoc monftrofb anno naturæ. -Cumep iolicitis-ô6 flebili uoce pronunciatis precibus Ecclefi^ am Chriftifidelium filio DE I commendaftèt, holpi«: tes fecedere uolentes j ut fecum pranderent,rogabat futurum dicenSjUt amp;C confpetftu ipforum Ô6 iermoni:« bus inuitaretur ad aliquid guftandum, Etfi itaep prandïum hi condicebant: tarnen cum alter eorum in^ terea nuncium accepiftet de morbo fili'x, Philippum poft feptimam horam iam corripuiflèt non w«9os fe^ brile, ied ingens languor,non ita multo poft a Philips« popoftremum Elutato relâlutati çum pia benedidio^ ne , diîceflerunt. Conuenerunt ad eum turn D, Palior Ecclefix noftræ cum aliquot Diaconis Ô6 Pro:« fcftbres plericp unà cum ait)s quibufdam compluribus, quorum

quorum aKqui fubhonm nonam auocabafttur ad fob uendum precium pro frumenti's dè (èntenua 5»^ qtiafl ex teftamento ipfius pubikê coëmpds , quae tum ad^ uehebantur, dequibusfupra retulimus, qm'tarnen paulo poft ad lecftulum præceptoris (ui confedîis ne^ gotijs reuertebantur. Sub horam igitur matutinam ocftauain , quo tempore A»iïlt;rfebrili's expecftabatur, fubito m'res prorftis concidere ægrotus etiam animo linqui cœpitjô^ quod grxci dreunt A«7ro4ux^p, Récréa atus tarnen ifs modis quibus oportet,i'acuit ita aliquan;« ti^er qm'efcens» Aliquanto poft ceuexperreeftus ex (bmnoprecum ftiarum formulam qua quotidie uteba^ tur,repeeebat , SC reertabat totam, uocequidem ftib# mifsiore,fie tarnen ut fingula uerba exaudirentur, atc^ ut cognofcatur ab omnibus , qualis ea fit ÔC quid pau^ cis illis ante exitum ex hac uita fiium Boris orauerit uir Optimus ÔC ßncftifsimus, integram iUam hoc loco de? (triptam iubiecimus. Deum igitur inuocans his pre? cum uerbis tum ufus eft,

Omnipotens, æterne uiue SC uere DEus, Créa? torcœliSC terrât SC hominum unà cum filio tuocoe? terno DominonoftrolESV CHRISTO cru? cifîxo pro nobis SC refufeitato, SCSpiritutuoiànCîo uiuo cafto Sc ueraci ; Sapiens,bone,uerax, mifericors, iufte,dator uita: ÔC legis, liberrime, cafte, faluator, qui dixifti. Nolo mortem peccatoris fed ut conuertatur SC uiuat.Item inuoca me in die tribulationis SC eripiam te: Confiteor tibi me miferrimum peccatorem habere multa peccata,6C multipliciter deliquifle, SC doleo toto corde quodoffendi te, SC oro ut propter filium tuum

G dominum

dominum noftrum lEfum CHn'ßum crucifixumpro nobis amp;nbsp;refufcitatum mifereansmei, èC remittasonv nia pecCatamea, amp;iuftifices me per ÔC propter lEfum CHriftumHlium tuum ’Kôyovwù.vH.ôvif. o-ovoü/m quem uoluifti pro nobis eile uidimam {jsa-'ilnv iKilnv mirabili dC inenarrabili confilio SC immenfä iapientia ac bonitate, SC iànCîifices me fpiritu iândîo tuo, uiuo, cafto. Sc ueraci :ut Te omnipotentem uerumDeum creatorem cœliôC terrae et hominum,aeternum patrem domini noftri lEiu CHrifti, öi lEium CHriftum fili? lium tuum ^óy^v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;rou ki/'tbV, Qi. Spiritum fanCîu

paracletum uiuum,caftum, 6C ueracem,uereagno(cam, tibi firmiter eredam , tibi uere obediam^tibigratias agam,te uere timeamjte reCîe inuocem,tibi fèruiam,te uideam propieium in tota æternitate. In te Domine fperauij non confundarin tota æternitate ; Iniufticia tua libera me. Conuerte me Domine ad iufticiam SC uitam æternam. Redemifti me DEVS ueritatis. Cuftodi SC rege Ecclefias noftras SC politias ÔC hanc fcholam,8C da eis falutarem paccm, SC iàlutarê guber^s nationera. Rege SC protege Principes noftros. Ale Ecclefiam tuam, collige ÔC ierua Ecelefiam in bis régis; onibuSjSC iânCîifica,et coniuge earn Spiritu ianClo tuo, ut fit unum in te,in uera agnitione ÔC iuuocatione Filq tui IHefu CHrifti, per SC propter hunc æternum filiss um tuum dominum noftrum IHefum CHriftum, crucifixum pro nobis SC refufcitatum.Amçn,

Omnipotens xterne fili D EI domine IHefii CHrifte, qui es XÓ70S «od £/kqv Sc('lt;/'pî 75 a/Aow-zralf,^$,ÖC gt;«flt;7wt'^r«iT)(5nofter, crucifixepro nobis'ÔC refufti^ täte.

täte grattas ago tibi toto pêc^ore, quod afTumpfî/li hur manamnaturam , 6^ conftitutus cs Redemptor me^ uSjS^ paflus ac refufcitatus carne intercedis pro rne.O;^ roterefpiceme^SCmifereremei, quoniamunicus0^ pauper (um ^o,Augcin me Spiritu fönrto tuolucem fidei,Slt; tnfirmum me geftajguberna, protege Sgt;C iälua : In tc Domine fperaui, non confundar in tota cCterni^s täte,

Omnipotens Spiritus ßncfie,paraclete,cafte,uiue, uerax,inumina,rege, fandifica me, confirma in mente mea SC corde meo fidem dC ueram confolationem, ftrua ÔC guberna me , ut habitemindomo Domiif ni', omnibusdicbusuitæ meat , utuidcamuo;^ - luptatem Domini ut iemper fim 5^ maneam tem^s plum DEI in tota æternitate, ÔC Temper DEO Ix^ tusgratiasagam SC celebrcm eum cum totaEc^s clefia cœlefti Amen.

) nbsp;nbsp;Hæc cum ita peroraflet acquicuit aliquantulum,

poftea fublatis oculis ad generum conuerfus , Ego, ims quit, in morte fui, fed Dominus dementer retraxit me. Hoc etft de præcedenti dcliquio animi intelligcj! baraus,tarnen cum id fecundo repeteret ad alios etiam, Sufpicabamur eum turn ludae aliquid fuftinuiffe.Cum ergo ex aftantibus unus diceret : Nulla nunc condeni;* natio his,qui in Chrifto lefu ambulant. Ipfe mox fub^ debat : CHriftus fadus eft nobis à Deo fapientia,iufti^ cia,(andificatio, ÔC redemptio. Vt quemadmodum . icriptum eft: Qyi gloriatur in Domino glorietur. Et fœpè has uoccs repctebatt Domine miièrerc met nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

G q Pulfiis

Pulfus autem euatieicerc cxtrcma membra frigefcere, refpiratio criam fieri concitatior, oculiôC i'ugulifubfidcre , atcp omnia in Rimma, mortem pfo^ pinquamoftendere , neq? paroxyfmi febrilis recurfio, fed débilitas uel collapfio potius uirium extrema fems titî. Nihil tarnen omittebatur, fient par eft omnium quæ fieri poterantôi debebant^ Itac^ ut aliquid uirium recolligeret , interrogabatur an cibi aliquid afliimere uellet , quod cum interrogantibus permittcret, aniis plius quaerebatur an iuiculum uellet, cumi^ annueret, ftatim apparatum fuit unum excereuifia Hamburgen«! ! nbsp;nbsp;fi,qua i 11 e in cibo ac potu fuauiter uti folebat. Hoe igü

. ttir iufculoallatoexhaufitcochlearia tria , collaudans infuperquam bonuminquithoc éft'iulcülum» Htc dbus ei ultimus fuit, neep enim.potus aut cibi quic^ I guftauit pofthacamplius, Refeeftus me^iocriter etigi feiubet, dC poftulat Chartas in quibus teftamenti den Icriptionem incoarat, ut quæ cogitauerat,amp; de quibus pridiana die teftatusfuerat,ea perfcribcndoteftameiv turn ab’folueret , cum ad earn rem ; fe coniponeret cuperet qüidem fcribere, uires autem deficerent,- ego inquit feftinatione excludor, fignift'cabaf autem læti feram debilitatem, qua mors eum anteuerteret,: ut cos gitata-perlcribere nonpoflèc, quoaniraadueffonerho amplius qUiCquam fcriptionis tab's co expedtanit aut expetiuit, præfertim cum pridiana tdietjaatibne. dis (erta de iua fententia atep uoluntate , Ôi -dé 'omnibus quae (cripturus crat,teftatuscflct,amp; ex ijs quæiam pers icripta crant, explicate caetera non videretur diffkile^ Haec fâdîa fuere circiter hotam de'eimarn marptinam. Rurfus decumbeîis , iacebat ita nudatis utifoles bat crus

bat cruribus quafî qui æftum fêntirct cum cxfrcma ci iampridemfrtgeCcerecoepiffent , ut diximus,nef^jad genua ufcß caloris aliqutd a tangentibus deprehende^; retur,etfi illas explorantium contredîationes pro pu^: dore fiio grauiter ferre animaducrtebatur ex eo,quod quottefcunc^ a folicitis tangcretur, femper fe contres dationibus fubduceret, rubor tarnen (parfus quidam quafi macularvrm quarundam calorem adhuc fuper^ clîèin tibijsamp; ulnis docebat, SCuirtutisaderat adhuc tantum, ut nonlblum manus amp;nbsp;pedes expedite mq^ ueret, fed fine ullis adminiculis ab uno latere in alters rum fe iadare poflet. Pulpa uero ilia furae in cor^ pore maxima, turn cœteri in tibtjs amp;C femóribus mus: jeuli illo biduo pene inter oculosalpicicntium carne cuanefeente attenuabantur , ipiratioauterii paulatim magis magifep impediri dC anhelatio crelcere. nbsp;nbsp;Cum

crgoadhunc mods placide ceu quiefeeret D,Paftor compcllandum eum effè interdum ebnfcbat,accedens ergoad ledulum iubet clara uoce l^iexutrocp teftas: memo quaedarajquibusmaxümè ddedatS ciTe norat. ”• I. Legebantur ergo,turn ö^-abipfoD, Paftoreô^ per uices-aDiaconisMagiftro Frofchelio i ÔÔ Magi^ ftroSturionePfalmialiquot ut 2 4. 2 £♦ 6d'2 iaecaput f j^igClohannfscaput 1 7»-Ad Romanos eapur f ,00 plura alia ex ElâiaJohannejPiàltniSjjôCEpi^ ftolis Pauli. Quibus finitis cum confiluiflemus omnes, Ipfe femper efe, inquit, mihi in animo 2lt; inconfpedu didum Iohannis de Filio DElî Mundus eum non recepit, C^iautemreceperunt eum/illisdedit poftes: tatem filios DEI fieri, nbsp;nbsp;qui erédunt in nomine eius,

Haecclarauôée cûtii pronunciaffèt, poftealabra rur^s

1'quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Giq ûïsita

fus ita mouebat quadrantc horae, ut qui otatct tacite. Hora lam prima pomeridiana imminente, eu curai ent ad lediulum praeceptoris fui tj profeiïores uniuerfi quo rumliint pomeridianæ operæ publicæ, nccptalitem^ poreabægrorecedendumfibiputarcnt, Ô6 in perturb batione animorum maxima ad praelecHionum operas obeundas nemo idoneus eflèpoflèt, fubito conicribe;« batur aliqüid, ut necefTe erat fieri,tumultuariè, no;# mine omnium , quo publice propofito neep fe I^ere poffe,expofitis caufis , ÔCdepericuloin quouitapræ^ ceptoris ueriàretur (ignifîcabant, ciuicp fiilutem precies buscommunibus commendabant, quibus tali tempos redifcipulos potiusquam ullis rebus alijsuacarcopor;* teret. ’Forma icripti hacc cft : Charifsimi auditores, -in qua rolicitudine,môeroreôd metu uerfemur, propter aegritudinem Reuerendi Prxceptoris ÔC Patris noftri dominiPhilippi,nonignoratis,Ô6haud dubiè nobiieu ierio adficimini.Patienter etiamferetis, operas lecflio^s num hoc pomeridiano tempore à nobis omitti,Signi;s ficare autem uobis hoc ideo uoluimus, ut iciretis mor?«

' bum ita intendi, ucnifi DEVS iuapotentia nàturam iuueritS^ fuftentauerit, dominum Præceptorem uim morbi rolerare diunon ualiturum. Hortamurau^ tem uoSjUt nobücum Deum ardenrer inuocetis,ut mi? feram Eccicfiam amp;inea iuuentutem clementer refpi^ ciat, amp;nbsp;ne ingratitudinem noftram hoc modo puniat, ut hune fidelem ftudiorum gubernatorem nobis ach huequidem eripiat, r

His precibus hoc uacuum tempus obfecro trit buitepotius quam altjs ftudfis , QC uos, Ecclefiam Sd ualetudincm præceptoris noftri Deo diligenter corns!

mendate»

weftdate. Hoc fcrfpto pfopofito aftimiprorfùscôïv fternari, Si folicitudtne at($ tnftiaacbmpknum'uer? forum,quod uuku,inceflu SC geftibus omnibus pleric^ fignificabant. Etquan^ dicbusillis inpn'mis , qui^ bus Dommus pracceptor non amplius in publicum prodire animaduertebatur,preces publice amp;nbsp;priuatim, ut diximus,intcndcbantur , Si fcholaftici fic obuerfa? bantur,ut de animoru perculfione iudicari pofly:,Ta:s men poft banc fignificationem priftina augcbantur ora nia,amp; ficut ante fecerant,ut fores domus Philippi Me:^ lanthonis. Si ingredientesatcp egredientes in uiapu^s blica obferuarent, Si uultus, SC uoces horum confide:^ tarent :Ita igitur bate turn magis ab his fiebant, ut ÔÔ an te fores ædiû,ô^ in uia publica illius uiciniæ frequentes conuenirent, atqpconufterent, amp;i uoces SC uultus, om:# nefcp fignib’eationes captarent, ex quibus de ualctudis ne magiftri fui doceri poflent, Sed ad rem teuere tamur. lacebat ita per horam unam aut alteram ocuss lis conniuentibus »pedes inter dum contrahens, inters dum extendeftSjUeftem etiam ftrs^ulam nonnunquam fubleuans ut loetifera anxietas facile animaduertere^ tur,neq! loquebatur ille ferme nifi interro^atus, in ore ramen euidentes motus appar ebant tacite precantis Si fenfus erant ÔC manebant integri ufe^ ad extremum, uox etiam non impediebatur ut audiret Si inteli: ligeret, Si ad interrogata refponderet omnia , paulo etiam ante ultimum halitum fe exaudire Siintelligere qux acclamerentur uoce iuateftabatur,utreferemus,

Cum(^ ita iacens à genero interrogaretur an ucIjs let altquid/re^pondit aliud nihil nifi cœlum. Ideo non fins mihi tnolefti amplius intcrpellationibus talibus»

Häc

Hjcc fta Rebant ufcp ad horam pomcn’di’anam tc/tianij ibiqgt; incommodius in lecRulo iaceret, delapfus de eer uicalijhocagebaturutcomponerctiir melius SC cerui^ cal fubderetur, quad cum fieret ut aegrotus attollere^ turabaftantibus, ex eatraäationisilliuscommotionc animus eum linquere , QC omnis uirtus ita concidere coepit, ut ftatim putaretur expiraturus, reuocatus ta^ menïjsqux in animi deliqutjs adhibentur,iterumfe recoll^itjó^ cum acquieuirfct, cur inquit turbatis me^ am mihi quietem tam fuauem, Sinite ut quiefcam ad uitx finem, qux non procul abeft. Hoecafu fa^ lt;flumut abomni demcepscommotione ipfius prorlus abftineretur. Quod autem extrema jam client omnia, plen'cp precibus (uis hoe a Deo petebant,ut cum nuk Ia ^es uitæ lupereffet benigne d mortiferos dolores, 6^ anguftias abbrcuiare uellet, QC exitum foelicem ac:^ celerare* Nec^ omittenda iudicabantur ea qusc ad morientes fieri folent. Itarp,Dominus Pallor noller aliquoties pias preces rccitare quibus ægrotus con^ firmaretur, ealcç uniuerfi, quiaderant, ingenuapro^ cumbentes animis SiC uotis fuis,fequebantur * Recital bantur ÔC ex ßcris litcris,ex Prophetis Efeia ÔC Olea,ód nouo teftamento loca multa ut antea fuerat fiadum, / quæ prxlèntibus rebus conueniebant quorumeç mes ditatione antea in uita fefc confirmare confueueratj quibulcç eum maxime deledatum audiendo dC legens do memineramus , qualis eft locus in lohanne cap : XII11. Ne turbetur cor ueftrum, X V, Si quis diligit me,fermones meos leruabtt. Et XVII. caput eiufdem.Etiam ex decimohacc uerba : Oues meae uos cem meam audiunt ô^c. Ex Epiftola ad Romanos Vi caput

caput magna ex parte , amp;fex VIII iWud triumphale : Si Deus pro nobis quis contra nos, quoillealiquando pro Symbolo ufus fuit, S)C quæ fequuntur. His pet;# adis difeedebant aliqui,cœnaturi modicum, quialio:« quin iUo die nihil cibi guftarant. Sub horam ueiper^ tinam fextam cum conucniffent rurius picric^ omnes, amp;nbsp;ipiritum ille ægrè duceret, addebatur â Sacerdote M.Sebaftiano Frofchelio etiam «uAo7/a Nu?= men' VI : Benedicat tibi Dominus SC cuftodiat te: oftendat Dominus faciem iuam tibi ÔC mifereatur tult; î conuertat Dominus uultum fuum ad te,SC det tibipa^ cem.

A Vito autem VVinfemio medicinae DotfiorCySC grxearum literarum profeflore amp;c. acclamabantur ei ex Pialino ilia : In manus tuas Domine commendo fpiritum meum , redemifti me DEus fidelis SC uerax. Cumcp eum interrogaret D»Vitus,an intelligeret,quae dicerenturr'relpondit,[3, quæ eft affirmantis particula in lingua noftra, nonjfgnota etiam externis gentibus. Ita autem hoc exprelTe SC diferte enunciabat,ut exams diretur a circumftantibus omnibus quifuerunt nu^ mero ad minimum uiginti. Itaqj Vitus iterum SC teti^ tio ilia ex Pfalmo uerba acclamabat. Mox M Sebafti? ano FrOxchelio Symbolum SC orationem dominicam pronunciante,et tandem eorundêPiàlmirepetitionem inchoante, cum in faciem ægroti diligentius intuere;; mur,expédiantes extremum halitum,animaduertimus ma'nifeftifsimé os eum fic commouere , ficutoranseo die fæpius folitus fucrat, 00ante toto uitæ tempore, quod cum aliquantifpcr in eo gaudentes religiofum gaudium fpedîaremus, fubito ille dodrante iam poft horam fextam elaplb fine ulla contorfione oris aut cor^s

H ports

pons commotiottccxpirauit, âtc^ /ta placide 5é Icn/tcr ut non artcntiTsimorum oculos SC præfen«am,fugcre rcs indeprehenfà potuiffet, nbsp;nbsp;Ncq; in toto agone ait»

commotio aut perturbatiOjUlIa delormitas ulla in pans teanimaducrfâ, nulla uf^ immundicics ncc^ 7/a(,nccp quicquam eorum quæ morientibus ferme accidere coniîicuere. Ad cætcra quod attinet, eut uixit (ândîejita mortuus etiam fandîifsimè fuif,uita clau(a pijs ÔC afsiduis precibus Sgt;C fermonibus , quos utinam uniuerfos recordaremur, SChoc Iocopcr(crigt;: bere poflemus,nulla cnim rc magis hæc expofitio mor;^ tis illius noftra commendabilis bonis 8C pijs Omnibus redderetur,quos tarnen meminifTe inhocingentedois lore, 6C perturbatione iumma noftra potuimus , eos bona fide retulimus.Meminimus fparfim quoiunda qui quibus morbi diebus QC occafionibus habfti fint, non polTumus dicere, fis propterea hune locum pecuis liariterreferuauimusjubi promifeue notarentur. Erat autem in primis his morbi extremis diebus familiarisa: fima eijSC frequentifsima uox, quam turn fingulis penè momentis cum gemitu, intima cor dis motu repeter bat : Ah DBus miferere met, SC ilia Piâimi : In te Do^ mine fperaui,non confundar in tota ætcrnitate,6t rur^; fus alia Piâimi: Vnicam petfi a Domino,hanc requiram ut habitem in domo Domini omnibus diebus uitæ meæ, SCuideam uoluptatem Domini,SC uifitem ternes plum eius» Cumep in tota uita quod omnes {ciunt,qui eum nouerunt,ardentifsime orare folitusfif,hoctanien morbi tempore prioris uitæ hac in parte diligentiam SC pietatem longe uincebat. Itac^ pietatis fententiæ SC ina terdiuei in ore elfe ÔC per quietem offerri dormienti. Quotielcuncjâtitein noetg è lônuio expergilcebatur, SC (etofi

fcmpcr nthil aliud ex co quam gemitus ad Dcum Sd precantis uoces audiebantur. In primis tarnen pro Ecclefia hoc cxtrcmo tempore luo orabat ardentius quam unquam antea, cuius calamitates in hoe ftatu ip:i fius mifero QC affliÆlsimo uehementer eum crucian bantjde quo et uoces atcß conteftationes i'Ilius fiipra ress tulimus. Et plerun(j in hi's ultimis pro Ecclefia precis bus fins,hoc dtferte à Deo pet ere (olebatjUt coniunói^ onem piam conciliare uelIet,Coniunge aliquos ô D E^ V S, dicebac, quam uocem fàepifsime ex eo multi auM diuerunt. Filium ad precum, ÔC concordiæ ftudium hortabatur,ÔC tumdicebat^Deus tibi benedicet.Repcsî ti'jt mentioncm, quam facere crebro folitus fuerat, fermonis habki à clariCsimi uiriD, Iohannis Strambur^ geri coniugeuidua. Earn cum aliquando laborantem tabifico morbi malo hortantibus amicis accelsiflet, po^ Ilea dixit feillius oratione non parum fuilTe confirma^ä tum. Sed pratcipue hxc commemorate foiebat, illam cum pronunciaffet fententias aliquot, quibus fiducia meriti lefu Chrifti fola eflehominibus (alutaris demons ftratur,qualis eft haîc , SicDEus dilexit mundum ut filium fuum SCc, Et qui uidet filium,ôf credit in eum, habet uitam æternam , Et,iuftificati fide pacem habeas mus : His igitur pronunciatis illam dixifte,fe nihil fen^s tire triftieix animo ftio , nec^ aliud cupcre 2lt; precari quam confolationem iftam efte Sf permanerefirmam, neep ulla alia cogitatione aut cura fe affici. Atqj hæc recitans quorundam qui præ cæteris doefti re^: ligiofi uidcri uellent , futiles , ÔC inanes , atep ctiam turbulentas difputationes contentiones reprehendebatC^unius mulierispietatem ÔC ueritatis ftudium illorwm clamoribus ÔC zelo opponebat*

H i) Si quaiv

f

Siquando mcntio fieret hoftiliirm/nfèdadonum, qui^ bus oppugnabatur , mini refpondebat aliud , quam illud Plalmi, Illi malediccbant,ego autcm orabam» Et rurfus hæc Plalmi CXX: Molefta eft habitatio animæ meæjCum his qui odei unt pacem. Ego pacificus,fed cum loquor,illi bclligerantur.

Eo die quo publiée poftremum prglegit,adoleG centibus quibufdampetentibus teftimonium initiatios: nis fiiaCjCepit Icribere hos uerficulos, quos tarnen non abfoluit»

AEterno genitore nate CHrifte, Orator patris ex finu uerendi, Vocem Euangelq ferens fuauem, Quacredentibus exhibes potenter Vitam iufticiamcp fempiternam. Et qui fanguine nos tuo redemptos Exaudis, reputas facifq^ iuftos, Oftendifqj pqstuum parentem.' NoftrasChrifte Temper doceto mentes, Ac in pedora gratiæ arrabonem Noftra efFundito Spiritum mouentem. Cafta incendia amp;nbsp;inuocationem.* Faepars agminis ut tui per omne Aeuum fimus, alacriterq^ Temper Aeterni Patris tuas fonemus Eaudes Amen.

Tali igitur fine uitam in terns firam claufit D Phi^^ lippus Melanthon, quod unum nobis in præièntia ex;s* ponendiim fumpfimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitac illius iam extat den

fcriptio

(criptio edita,S^ defcribetur hxc ab alnsjUt confi'dimus copiofius. Vixïtautemannos LX III, 6C dies» to#: tidem,extindus eo horæ momentoftib uefperam,quo in lucem editum confiât. De morte autcm hums cum per oppidum increbuiflet magnus fcholafiicorumnu#: merus ad atdes conHuxit, cum lam ante frequentes ibi confiitiflèntjÔ^ ut antea {bllicitudinemjfic iUo tempore dolorem fuum officio tali ofiendebant, Morientem autem nemo qui aderat ficcis oculisuidere potuit, ne i) quidem^qui animis maxime uirilibus mortis tempo;? re confolari atcp confirmât e alios fiiunt j quodomne roburanimi amoris erga Carifsimum præccptorem afFedio luperaret. Sub uelperam ftatim ab Academia ad Principem Eledorem miflæ (untilteræ,quibus de hoc luduofifiimo cafii mortis Philippi Mc’anthonis perfcribebatur, quae ante meridiem dici ab hac tertiæ Principi red dite fuere. Compofitum autem corpits depofitum, ilia node in mufeo afleruaturn fuir, mane diei X 'X, Aprilis Mortui etiam facicSjUt ante* uiuentisjab artifice depida. Cumq; inaftedione crga magiftrum præceptorem fuum fingulis pene mo;; mentis uenirent, qui peter ent fibi uidendiillius mor^ tui copiam fieri, quern uiuum dilexerant, ÔC admirati fuerant, nec^ negandum hoc multis de caufis uidcre;? tur,ita(^totailla die, amp;nbsp;u(qjad meridiem pofiridianæ, qux fuit uigefima prima Aprilis,quafi funus more ue^ ten' publice propofitum effet, Itaadmifsi fuere ad afpi;? ciendumhocomnes,qui expetebant, Necjefie putas mus multos in oppido nofiro Scholafticos aut ciues, qui non illiusdiei ôi. dimidrj fequentis tempore, ut dv’ ximusadeura uidendumuenerint’, aut fine lacrymis cum alpexerint» Multi etiam hofpites qui audiendi iU

H iij lius cavp

feus caußalt;#nosuenerant, mortuum tum prim nm ut* der une,quorum ut uiuentem m'derent non fuit ca fce^ Iiçitas. Opinio autem de mortuoamp; affeifïio erga hunc jïn Ipetfïatoribus illis ex eo etiam turn apparuit, quod pennulae quibus in icribendo ufus fuerat, amp;nbsp;chartae in quibus aliquid fua manu deicripferat, amp;nbsp;quæinpaui# inento mufæi abiedæ iacebant, óó quæcuntç alia ufus ëC præièntiæ illius memoriam teftari poffent, à quibufs dam ftudiofifsimecoUigerentur uniuerfa, Ea die de funeris exequijs et fcpultura dccrctum eft,ut quam boss norificentifsime Herent omnia.Sandapila autem plum^j bea,quæ ex plumbo albo eonfeda fuit, in qua exuuix fius uiri,quo Deus ad maximas res uiuseft, compone^ ^rentur. Hæc in ligneara alteram fuitinclu(a,attß po^ (iridié fubhoramfecundam, impofitis etiam in landau pilam plumbeam illam alijsquibufdam , intemplum, quodadarcem Vuitebergenfem eft, delatumfijit,0lt;f propeLutheri corpus, cuiin uita TrapasalHcr fuitunus çmnium Optimus, fepqltum,.eft.

SCRIPTVM AVTEM INSAN^ dapilain cum alqs quibufdam Cale j'mpofitum fuit.

IN hac Sandapila continents exuuiae Philippi Mcrf lanthonis,qui fuit profeffbr iaerg Theologiæ,amp; phf» lo'bphiæïn Academia Vuitebergenfî Annos ^i.Vir præflans doârina,humanitate, prudentia , uitæ inte^î gritatCjS^ fancfîimonia, Chriftiana pietate, ac toleraru tia,bene6centia erga pauperes. Reuerendi uiri Dogt; ôoris Alartini Lutheri purioris religionis inftaurato* ris,w«jas«7K5, ëC adiutor præcipuus ëC fidelifsimus in emenda^

emeftdatiohe doêînfiaî fâcræ fraitdc PofitiHcum Rev manorum èC Monaehorum pïæftigîjs corruptæ, 6t in abrogatione abufuumjtnuet^orutn ab qfdcm: Autor confefsionis Auguftanæ, quæ eft poft incboatam An# no I f i7 cmendahonlt;mEcclefiarum,amp;S mutationem, exhibita InuicQiisimo Imperatori Carofo Quinto in comitiis AuguftaniSjAnno a nato ex Maria uirgine kfu Chrifto fàluatorc » p 3 o, Propugnator ueritatis cœleftis conftantifsimus totis annis triginta, cum in plurimis conuentibuslmperii,tum alias priuatim 8C pu blice/icut icripta,quæ extantjteftantur.Natus eft in op# pido palatinatus ad Rhcnutn Brettajhoneftis parenti# bus,Pâtre Georgio Sehuuartzerd , qui fuit Magiftcr armorutn apud llluftriftimos Principes, Philippum ÔC R-upertum ,Palatinos ad Rhenum,Ele(ftores Impei q ôî^c.qui ÔC Maximiliano Imperatori £lt; præcipuis Gcr# maniae principibus propter uirtutem, integritatem, prudentiam, SC artemcarusfuit, Matreuero Barbara Reuterin,Anno 149 7,die menfts fcbruarrj 16, hora /Scrup.d poft folisoccafum uefperi.Accerfitus Vite# bergâ ex Academia Tubingenfi ad interpretationcm græcæ linguæ ab llluftrifsimo Principe Friderico ter# tio Duce SaxoniæjôC Imperrj Eletfîore fiCc. conditorc huius Academiæjdeconfilïo Iohannis Reuchlini cog# natieius, Venir in hanc urbem Anno i f 1 g, die 2 £. Menfis Augufti, hora prima Pomeridiana. fbi Lutherus motis iam controuerfijs , cum probarct fngenium eius, copiam ac uarietatem dolt;ftrinæ,glt; iu# dictj acuraen,ac re(ftitudincm,fibi eum adiunxit. Vxo# rem duxit Catharinam Grappin natam ex honefta fa# milia in hac urbe, Anno 1 f 2 o die 2f menfis Nouem# bris,Ex liae ftifcepit filios duos rotidem filias, Filio#

rû Georgius altero anno mortuus eß. Philippus Patri iuperuixit. Fiharum Anna nupta fuit Georgio Sabino Iuris utriufcp doißori, Magdalena Cafpari Peucegt; fo artis medicæ Dotflori,

Coniunx Catharina decefsit cx hac uita Anno I r r 7, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i Menfis Odobris cum maritus

abeffètVuQrmatiæ j njiflùseôad diiputationem inftiü tutam decreto Senatus Imperij de controuerfrjs reli^: gionis» Ipfe Philippus reuerlus ad Acadcmiaiti, uixit poft coniugem incaclibatu uftç in annum tertvs um , quofubnoóemfeftidie Palmarum,ut uocant febri correptus , quam medici iudicarunt efte «auîçh Icciov, tandemcß fuperatus morbo propter imbecillitajs tem corporis confecli ætate,curis,ôô laboribus aftiduis ac diuturnis,expirauit placidifsime cum uera ÔC ardcnü ti Dei Patris , Fili] 2lt; Spiritus iandii inuocatione, Die menfis Aprilis | p, quadrante horæ ante fep^ timam uerpertinam,Anno à nato Chrifto i f 6 o A rondico' mundo f f 2 2 î Has terras dementer ôôfœliciter gubernante IlluftrifsimoPrincipe Auguiquot; ftoDuce Saxoniæ , facriRomani Imperq Eledore, S)C Archimarfchallo i Landgrauio Thun'ngiae, Mar^ chione Miihiæ, amp;nbsp;Burggrauio Magdeburgenfi, cum compleuifl« annos 63. dies 6 Anima fruitur corts fpedu 6C confuetudinefilhDEl cuEcclefia coelefti iu^ xta di(ftum,Beati mortui, qui in Domino moriuntur, Exuuias. certiCsima ÔC fi'rmifsima ipe futuræ re^ fuiTedionis condidit hocfepulchro Academia Vmgt; tebcrgcnfisjfoluens Patri, Patrono, 06 Præceptori op^ timo fideliftimo ÔÔ carifsimo gratitudinis pietatis officium poftremum, Anno l f d o die menfis Aprilis 21» Redore Academiac Georgio Cracouio

I. V. Dodore profcffbre, Profeflbribus The# ologiæ,Paulo Ebero Paftore, Georgio Maiore, Pans« Io Cfdlio dodonbus» Profeflbnbus dodnnae iuris, Laurentio Lindemanno ordinario, loachimo à Beuft. lohanne Schneideuuein dodoribus, Profeflbribu» dodrinx medicx Melchiore Fendio, Cafparo Peuce^ ro. lohanne Hcrmanno dodoribus. Profeflbribus Phdofophix fiCliberaliumartium, Vito Ortel Vuins# hemioartis medics Dodore. Sebaftiano Tlicodo# rico. M^hxo Blocbingero» Petro Vineentio, Efro# mo Rudingero.Cafparo Crucigero. lohanne Bugen* hagen. Heinrico Mollero. Eufebio Menio liberalium artium, 8gt;C Philolbphiac Magiftris. Et Acacïcmiæ mini* ftris Nicolao Rtifenbergio, SiC Michaêle Maio, Anno menfe Qi. die,quo fupra,

Pompa funeris breuittr hxc fuit,nam res ab alqs delcriberurcopiofius’.Conftitutifuerunt ex Profeflbri* bus collegtj Philofophici qui efFerrent , ab his igitur pullatisindutis ueftibtxs talaribus,qualesSacerdotum funCjS«: habitureliquo honefto dclatum primumin templum Parochiale oppidi VVitebergenfisfutt,SC antealtare depofitum, quo loco flexisgenibus orarc folituserat, cum manuum impofitione, Qi precatione commendaretur docendi munusin EccIeOa legitime wocatiSjibi poft Piâlmodias,Slt; accentiones alias quales in uefpertinis precibus noftrarum Ecclefiarumulur* pari Iblent, PaftorEcclefix VVitebergenfisD.Paulus Eberus concionem habuit funebrem, explicans Apo* ftoliuerbain Epiftola ad ThelTalonicenfes capite 4, quæ concio editur, ut fit in manibus omnium, Hac, Qi uelpertinis precibus finitisin templum arcis dedu* dum (wit Î Vbi ante fepulchrum depofito funcre, ex

I pulpito

pulpito in in'cino loco cxtrucHo ofatioftem habtJif de tnortuo'Latinï 'Vitiis Ortcïius VVinsheniius, inedis» cinæ Dodor et Graecarum literarum profcHórjqux £gt;C ipfa édita cft,poftquam fepultura peracflafuitj cumres produdta eflct uiqj ad horam quintam, Deducenti^: umautemfrequentia tam {cholafticornm, quamciui^s urn', óóhoneftorumhominum omnium ordinum, qui ex uicinis locis conuenerant, tantafuit,ut nemo me?: minerit in noftro oppido maiorem , Venerat eadem die fob horam antemeridianam Nonam.^^ loachim.us CamerariiiSjCumClanfsimouiro D. DocSoreMot? chioad D. Pbilippum uifendum reutrtens, cui tarnen initinerede morte huius nunciatum fueraç : Is cum ad Philippi acdes antequam funus efFerretur uocatus cHèt, ut eo ueniret, amp;nbsp;inuitantibus obfequeretur,facere non potuk, fed poftea fandapilis omnibus clauhs ad dedu^: óionem funeris primum eó acceßit. Dolorem uerô fuum ôf uultu óójacrymis fois homines teftabantur maximum , êó quacuncß funus procédons ferebatur omnibus à partibus ÔÔ eiulatus muliebres audiri, £lt; la^ crymae tarn huius iexus quam plurimorum , amp;nbsp;uiro?: rum iuuenum conîpici.Elemofynæ autem pro re S)C CQpiû datæ fiierC'SC pucris Scholafiicis qui præctntiot? nes funèbres adminiftrabant,amp;.Pauperibus qui expegt; tebant omnibus, Ätfß hæ quidem utôôcoztcra ex publico Vniuerfitatis ærario. Quomodo igitur SC mortuus D.Philippus Melanthonfit, quæfuncris exequiae fuerint,haflenus expofuimus, cuius uiri me^: moriam quibus uerhiscclebremusnos,, in prsfcntia nonteperimus. Hoc quidem ante’oculos eft omnis: um,quantasres DE VS inhuiusuirihumerosimpo^ focrit, de quibus rebus, quod periculum ßt.ne iam ips;

fo fubî=

fb fiiblato attenfcntur 5(f labefâ/îcntar àjmultfs gt;. quis m'uumut odcrant, ficetiam metucbantimpr^uuiTiau«,. tem metiiere lam fortaCsis definunt,odiflèperguntjab, rjs igitur quin tetcrrimx quæqj molitiones cxpedansf dæ Ont nimis multa docere poflunt. Ec^mcminimiis ipfum Melanthoncm cum alias fepe turn quodam tempore cum Lithiafi periculofç laborarçtj de fe dice;« re/e mortuum laboremreliiflufumPo'ctis, amicisau# temâ^œva: tTr/ra^Lv. Videatigitur Obi unulquifc^ut ad,imp?iidenp'a omnia,tum animo quam à cœteris qui;« bus opus eft uniuerfis, paratus fit, neep de hoc in praetf fentiaplura diciattinet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ i ;gt;i'; r

Çelcbrationem auçem moftui, etfi ci aliens præ;« dicatiône minime opus eft, amp;nbsp;Poëtæ , qui funt,Slt;.alq boniquam plurimi fufeipient, cuius rei iam quafi

inmanibvsJÂint non pauca. Att^ ut hoc etiani addamus,meminimus D,Philippum aliquot ante mor^ tem aniftsf cum inter ,amicos fîë clarifsî noftri tempos ris Poetam Sîigeliura familïariyjs in {neKlt;:^tyj Lipftnft uernirctur,, petijffe igitur rum PhiOpputn aPoçt^ iUp meminfmus,ut Obi mortuo Epitaphium feriberet, brç«! ue quidem,et fimplexiatc;^ ut melius intciligaSjdicehaf, quale uejim, ex tempore tum , argument,ilqco,hoc diftichon pronunciabat,^ qupd fubiccimvsî

Hoctumiiïo parui rcqiiicrcuntoka Phdippi, Qiii quafs fucrat neicio,tab's erat*

Alter nero ilkSë Poêta uir optimus,rhihi ucgt; ro inquit unum tantum uèrbum fn tuis uerfibus mutas: re liceat , 6é habebo epitaphium lèpulcro tuo non ins: dignum,nimirum ut pro talisjmagnuslcribatur. Hæc

I ij igitur

^itur tumîta Rebâtit 8^ dfcebatttur àïocantibus, »Nos autem qm' uir D» Phfl/ppus Melantbon fuen't,amp; quid morte hums amiffum fit , Poêtts atc^ bonis 8C dodis quam plurimis alijs defcribendumrelinquimus in præ^f fcntia, quihancde morte ipfiusnarrationem feftinata opera hoe tempore edere uoluimus, utextaret mortis eius ceu hiftoriola ad pofteros propter mendacia, èC calumnias hoftium, nbsp;nbsp;Quæ ucro hadenus de priuatis

rebus 8C fermonibus expoiuimus , nam publica nota funt pluribus,eorum teftes in præfèntia facimus Eccle^ (ix V Vitebergenfis Paftorem,D.Paulum Eberum, miniftros Ecclefiat cœteros» Ex Profeflbribus autem publicis pleroftj , é quorum funt numero Georgius Maior, Paulus Grellius Theologiæ Bocfîores, D. lo;« achimus à Beuft, D. Iohannes Schneideuuein I.V, DO(fîores.D. Vitus Vuinshemius,DÆa{parus Peu^ cerus gener. D. Iohannes Hermannus medicinæ Do*: ôlores, 8C Iohannes Maior loachimicus, Theologiaî Doëîor. Etphilofbphiç profelToribuSjMagifter Seba^ ftianus Theodoricus,Cafpar Cruciger^ Esromus Ru:* dingerus,Eu(ebius Menius,unà cum multis alq s uiris, éc iuuenibus optimis, Ôf fide digntfsimisjquorum

•nominanimis longum fier et,hoc loco pcr^ Icribere, EtfinecefTefueritediquo^ cunq^ tempore poterunt,

FINIS.

VVITEBERGÄE EXCVDE/

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, BAT PETRVS SEITZ.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ANNO LX.