-ocr page 1-

ORATIOHABI

TAINFVNBRE RBVBREN*

.DIET CL AR [SSIMLVIRI PHILIP

PI HELANTHONIS, AVlTOVVlNSHEa^ MIO ARTIS MEDICAE DOCTOü RE DIE XXI ÄPRIHS.

?e ?t ?e

IMPRESSVM VITEBERGAE

PER PETR VM SEITZ.

Anno lx.

-ocr page 2-

-ocr page 3-

REVERENDI

ET CL AR.ISSIMI VIRLDOÙ

TRINA, VIRTVTE, ET FIDE

PR AB SEANTES, PATRON! ET COL« LEGAE COLENDt, VOSCty E OPTIM! AVDITORES.

ON cftjUtiam â me expedetis h orationem ftudio aut mcditatione ali g qua elaboratam, Qualcm hiclocus SC S argument! dignîtas requirebat, Nec^ w emmfn tanto hoc publico Iult;Su, ÔC meo acerbifsimo dolore ad dicendS “ alïerre pofTum cam animi præfenrisî am, et Spiritus atq; hæc ipla uox telîis pietatis, obferuaiv tiXjdC gratitudinis noftræ crga pientifsimum amp;nbsp;optimum Præceptorem,Lachrymis Slt; Mœrore impeditur atcj intf tercluditur.

Res uero iplâ, hoc cft pictas, docflrina ÔC uirtus re^ uerendi Præceptoris, de quibus hoc tempore diccndum eratjHon mediocrem dicendi lacultatem, Sed uim SC flu^ men orationis ubcrrimum poftulant,à quo me quam loru gifsirac abclTc fèntio.

Audietis igitur in præfentia non orationem uel htr^ ic loco,uel auribu s ueftris, uel magnitudini huius argu;? menti conuenientem, Sed miferas tantum, concifas, OC male cohérentes quærelas ,quales animi ludu SC dolore perturbât! temere folent effunderc, quibus ne uobis ni;^ mium molcftusfim , moderabor ipfc mihi,SC br cuit er tantum fumma quædam capita rerum percurram,cetera,fi iliHAm/oruflcalio tempore paulo wberius tradaturus.

A ü Etfiut

-ocr page 4-

Elfi ùt dixi,{ntclligo me ÔC propter ingcnfj teftuigt; totem ôlt; oratiom's inopiam hûic argumente pro digm'ta^ te tradando longe imparem effe,Tarnen uel dodrina ÔC ui'rtus hmus uiri, uel ipfius non tantum crga Germanie am noftram , Sed totum Chriftianum orbem mérita, precipue erga harum rcgionum Ecdefias ôé hanc icho^ï lam,ôô feorlum erga me beneficiauocê milii exprimant : ut bis iâltem lugubribus querelis optimi Præceptoris manibus parentem, quibusôd ingentia bona,.quæ integt; fitu buiu^itiriamittimus, SC Ecclefiarum ,fcholæ,ac nogt; ftram orbitatem deplorem.

Nam fi SC de poz nis diuinis, quae cum taies uiri ex Kac uita euocantur imminent, impendentibus nobis miièrqs dicendumforet , magis etiam animO frangerer, 6C uelut fiibimmodico onere uidus fiiccumberem.

De uita Reuerendi QC optimi Præceptoris, pauca quædam quantum per lachrymas potero,dicam,ubi ut res ipià poftulabit, etiam de dodrina ipfius.alfqua erunt infe;: renda , Deinde SC de fœlici ipfius ex fiuius uitæ miierfis tranfitu in xternam iândorum federn aliqua adqciam.

Natus eft Philippus Melanthon anno Millefimo' quadringêtefimo nonagefimo feptimo, die februari] deci mo ièxto hora feptima ueipertina in oppido Bretta,quod pertinetad ditionem Principum Palatinorum Rheni, in domo SC familia honefta, Pater ipfius Georgius Suartz^ erdt natus Hedelbergae ,, fuit Magifter armorum apud Principes Palatinos Philippum, SC Rupertum, Et prop;; ter eximiam prudentiam, artem^ fidem,acuirtutem cha^ rus Maximiliano Imperator! Sc multis Principibus atc^ comitibus,fuit uir pius Sc pene ulcß ad fuperftitionem re ligioius, fingulis nodibus hora duodecima confiieuit e’ (édofurgere ad ufiiatarumprectimrecitauonem, Libe^

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ros SC.

-ocr page 5-

ros familiam magno ftudio 6^ cura rcgebat hoc unice operam dabat, ut tota domus pic amp;nbsp;honefte ui'ueÿ ret. Dem'qj. ci'uis erat Pn'ncipibus, Reip: ac Patriæ utih’s^ Mater Barbara Matrona fuit honeftifsi'ma, fingulari {àpigt; entia ôC morum gram'tate predita.

Ex talibus Parentibus natus, ôd abbistamfanóc cducatus fuit Philippus , ut non fitmi'rumi'n tantum eum uïrum poftea euafiiïe, Vere enim didum eft à uete?: ti PoetHy,

Euo-tS/uv wdez Aar» là 2.cSict, c/'ult;wteKov ov.

Res fuit tills non tenuiSjSed quæ prope mediocri^ tatem (uperaret, eam fuftentabat', ÔC auge bat præcipuè BcncdiÂ'o diuina, ipforum lobria QC honefta frugalitas, amp;nbsp;in agrïcultura induftn'a ac uigilantia.

Et uiuitadhuc fuperftes Philippo Georgius frater in domo Paterna uir hoheftifsimus, ac præcipue authori^ tatis m Palati'natu» Pattern Philippus arnifit anno à nato Chri(fogt; I f o 8, die 2'9 menfis feptembn's, ipfe natus iam anoos duodecim, Auum maternumjin quo fuit ex^ cellens 5Cuere fenilis prüdentia , grauitas,ó(:integritas, coniunifïa cum authon'tate fumma, amifit ante Pattern diebus undecim. Huic Patte occupato negotqs Ptinci'zï pum,præcipue educatio ôd inftitutio Philippi curæ fuit. Quare cum in co admodum Pueto euidêtiora quam pro ætate,raræ at($ excellentis indolis inditia ineffe animad^ uerteret, quam primum per ætatem, Iitetas dilcere potui= itjcum in Ichola Patriæ publica erudiri curat;-

fndepoftea abduâum ptoptercontagq cuiufdam’ metum, quo icholæ gubernatorenr infectum elîè compe?: rerat, domeftico Præceptori formandum tradit,is erat [oü hannes Vngarus, qui poftea ftib ingraueicentem ætatem uerbi ditfini concionator faiftus eft in oppido Marchios

A iff: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natus '

-ocr page 6-

natus BadenfisjCui eft nomen à porta Herdnix, Vixitc^ ulcp ad annumànato Chrifto ex Maria uirgine i f f 3, quo anno mortuus eft» Conferuai^jt huius uiri memorie: am Philippus donee uixit, fingulari cumpietate ÔC ucnei ratione.

Fuit eo tempore eelcbris lêhola in oppido Porta: Herciniæ,quam gubernauit Georgius Simlerus Vuim#; pinenOs/ruius integritaSjUirtuSjôô in docendaiuuentute afsiduitas , ac fides tum prae ceteris per earn Germanix oram prædicabatur. In earn ftholam Philippus miftus, apud fororem Doäoris Iohannis Capnionis cognatam fuam collocatur, Collegain habuit Simlerus quendam Johannem Hillebrandum , qui præter publicorum in Ichola ftudiorum operas priuata quædam cum quibuG dam habuit exercitia, in lingua utrat^ Latina amp;nbsp;Græca, Hoc Magiftrp Qi. Prteceptore primum Plfilippus eles: menta græcæ linguæ deguftauit. Vtrunep ut alterum Pas xrem coluit, 06 Simlerum poftea Tubingae publice dQgt; xencemaudiyit,

Cumautem reuerfus ex Gallia Capnio crebro in Patriam expatiaretui-jfnuiCendae fororiscaulâ,apudquam Philippus alebatur, confiderare naturam pueri atqp inge;« nium Ô6 profetftus explorare incipit, quæ omnia cum non pro baret tantum, fed admirarctur , quern dilexerat antea propter cognationis uinculum, eum propter inge^s nrj præftantiam etiam ut magnifaceret mouetur,donahs tumq^ libello græcæ Grammatices, Lexico ut uocant græco Ô6 Bibfiorum codice, adgnauiter ac ftrenueper^ gendum incitât, additisexhortationibusamp;impofitoin caput eiuspileo pur pur eo, quoipfecum Doeftor fieret, Drnatuts fuerat, talem futmum prxfagiens qualis euafit,

Biblioÿî

-ocr page 7-

BiHi'öfUfn eodiccm 5^ ó'rfnmtnlit fccnm pêf-petùo 8^kii gît diligentifsime, Ôôhanc legendi textusBiblicxconfuc^: tudinem, quodfibiadoleiêenti profuiflè pluhmum exs: pertus eflet jCum retinuit ipfe ad extremum uf(p,tum nos: bis uniuerfis diicipulfs fuis fæpe commendautt.

Biennium ueriâtus in ea ichola mittitur in Patriam Patris, Nempe in publicam icholam Hedelbergenfem, O bi a dole (cens propter rar i ÔC mirandiingentj præftans tiam morum^ fuauitatem ac uenuftatem, omnibus bo^ nis amp;nbsp;honeftis hominibus ualde charusfuit. Et cons: (èruauit locus ille memoriam Iiuius alumni iui Philippi cum perpétua beneuolentia uftpinhunc dicm. Ludoui?: GUS Cornes à Loenfteinibi liberos fuosillierudiendos commendauit, ÔC uixit in domo Docfloris Pallantis The;? ologi cuiusint^ritatem^uirtutem^Ôi^ fàpientiam nobis fæpe praedicauic,

Intercefsit illi Hedelbergæ fînguîaris familiaritas cumPetro Sturmio Argentoratenfifracre lacobi , cui cuticpriuatus Pracceptor erat Vimphelingius, uir ut ops: timus amp;nbsp;fntegerrimus ita cruditiisimus, Tricnnium Hedelbergg uixit,pattim ante, partim poft mortem Pa^ tris,audiuit ibi docentem GuntherumRethofem,et cum Sorbillo quodam poeta, cuius uenam fæpe laudabat, ui;; xit femiliariter,{cripftt iam tune adolefcens profeflbribus in ea fthola orationes,quæ publice récitât» îunt, Et lins: guarumftudia acpræcipue icribendi cxcrcitium foluta oratione ÔC uer(u excitauit.

Agitabantur eo tempore in ftholis qugftiones,qu3e habebantur uel Gordio nodo diffîcilius explicabiles de propofitionibus modalibus, itê de uniuerfalÂus realibus, muîtû hæ rixarum inter difputantcs partebant,dehis cnim inter feiugiter digladiabâtur, hos nodos ipfe diflbluit,ô^ certamina.

-ocr page 8-

tamina hxc cum magna omnium admiratione iuftuKt, confcripfit tuncamp;rudimenta Græcx linguæjquæ poftea in publicum édita funt» Primum fcliolaiiicum gradum, cui à Laurea nomen eft^afTumpfit , cum natus fam eflet annos quatuordecim, Nempeanno à nato ex uirgine Cbrifto I f I I,

Inde cum propter coeli grauitatem quotannis fiife autumnum cum febre conHiclaretur, mater periculum metuens Tubingam ipfum transfert, ibi recfîius ualuit,ô£ totum fexennium uixit, Priuatim ac publice cum magna laude 2lt; admiratione docuit, ÔCicripta quædamceuprü mos foetus, ex quibus (atis adparuit , qui prouentus in pofterum expecAandi forent, in lucem cdidit. Audiuic fbiamp;S lureconfultos ex quibus illo tempore eclcbres fue^ runt Lamparterus,Ebingerus 06 altj,Lamparterum præü cipue laudabat. Audiuit item Theologos, de quorum tneptis Ô6 inutilibus difputationibus in rebus grauifsi^ mis die ere,Ô6 multa ridicula ipforum deliramenta comme .morare idlebat.

De Monacho quodamconcioriatore eius loci nar# rare foiebat , quod pro concione omifla Euangeliorum doclrina,Ethica Ariftotelis explfcaflet nonparuo audi*; entium Audio, qui cupidius Ariftotelica cognouiflent, quam fabulas Aniles,quibus implere templa illius barbas: ricæ fuperftitionis temporibus ufitatum fuit,Chrifti mens; tioneprorfus negledla. Et hæc recitans fæpe deplorabat coecitatem Ô6 infæliciratem illius feculi»

Præfuit Ô6 Typographicæ officinx Anshelmi ali:s quandiUjExcudebatur tunc illud grande Hiftoricum uos: lumen Nauclerf, in quo multaquae corrupta erant, iple emendauit, mutila multa compleuit, confufanea in ordi^ nein redegit, obfciifis lucem reddiditjfuperu^canea prae#;

-ocr page 9-

cidit, efFedtlt;5; ut is libcr , qui antca crat farrago uerius quam integrum hifton'æ corpus,poftea â multis 8C adpe?: teretur, 06 magna cum utfli'tate legeretur»

Hoe fexennio crebro ÓC multum fuit cum Capni^ onCjFcruebat tunc certamen, quod Capnioni erat, cum ■hominibüs improbïfsimi's SC importunifsimïs, nempe cum Monachi's OC Monachorum propugnatoiïbuslo^ phi'ftis, CUIUS certamini'scaufæ 06 uarq euentus referuntf tur à Phi'Ii'ppoinorationequat extat, continens hi'ftoriam uitæ Capnionis, cum lus Catharmati's uir opti'müs Cap^ nio conHïdabatur,et quidemcrudelîter ac «Juriterab ilh's exercebatur, qui l'n ea confli'ifîatione iti^ult^ lcripnt,Quae partün Romam,partim ad Imperatorqn miflafunt, ex bis plerac^ Philippus ipfè fua manu defcripfit. Cumtç Capnion iubindeex StutgardiaT,ubingam ueniret,fole# bat apud Phihppu diuertere iniKo (chplaftico^diuerlbriis oJOjôôjina ç^eoïn CQÜegi'ocibunii^^i^bat, Stoffléî: run} ^at^qmaticupii'nTubingenG Ichc^a', jedùloaudi^ uit,quemprimis laudaré foleb^t , Audiuit tune 8^ Poctam Bebelium, SC iam tune ea erat ipfius authoritas, ut omnium oculi in eum coniedîi efïènt.

Princepsautem S^:f!qniæ,^p|çi^or Fridericus,cu:? ius fapientia celebratur,cum ante anuos non multos mag^ noftudiohanc Academiam condidiflet,SC undecunc^ uiros docQos , quibus earn inftr uere SC exornarepofTet, conquireret, hac in re ufus eft confilio Capnionis in con?: uentu imperij Auguftano, Anno à nato Chrifto i f i g, Commendat Capnion Principi Friderico Philippuin tunciuuentmadhuc, quiipfum ftatim aflumptumhuc mißt,ut Græcam linguam hic doceiet» Quæ tenebræ tune hic fuerint,noniam dicam,Sed intra paucosannos Philippus earn lucem non tantum linguarum,Sed SC cæ^

B teraimm

-ocr page 10-

terarum- optftnamm difcipîinaruttiluccîttùlït, ntnfifits liuius uiningenio ÔC opera. Hæcïchola facile cacteras in Germania Academias celebritate fiiperaret.

Et quam id initio difficile fuerit, facile exiftimari poteftjCum omnia fœda Barbarie ceu denlà caligine ob:^ rataiacerent, Multi autem in illo Barbaricocccno fepuî:^ tijita ut fitjEtfipropter Principis authoritatem palam adÿ uerlari minus auderent, tarnen clam uel contcmnerent, uel obtredlarent, Deeflent præterca Exempla Græca amp;nbsp;offi'cinarum Typographicarum minifterium nonleuead excitandàftudia âdfhinïcul’um'. ,

Mcn’n'ni ip'fc cüm FcreTSiennium hic fuiflcm, Et Philippîcâ'â ï^emofïheniîs optimus FVæceptor nobis pU;? blice enarraretlt; Anno ab hinc trigi fimo fexto, Auditor res illi eramus numero tantum quatuor, propter exems: ploru^^ inbpiam,defcribere enim cogebamur,amp;î unicum tantiirù ^?àt Exemplum Præceptoris, uttde delcribereJs m us, tarnen ex Éis diffi'cultatibus oinnibus' efudatus efl ïncredibiiï pâttcntia,'durn etianl uigilfjs eo tempôré affliï: gerctür,Slt;^ ualetudine minus commoda uterctur. Vidi Epiftolam à Principe Eledîore Fridericotuncad eum lcriptam, qua iplum hortatur ut ualetudini parcat, nec nrmio fe laboreoônficiatj fif excellalua comfnodumpo^: turn idi offert, citabat in ea epiffola optimus Pn'nceps di^ lt;fîum Paulf Apoftolii Honorem habendum efle corpori, Etficætçra dïcfia Pauli uera éfiè credis,inquit, ôif hoc ue^ rum efTe, atcp illi obedienduin crede»

Cum autem ante iplîrm hue uenifTet D. Martinus Lutherus, qui hic Sacram Theologiam docebat, 66 cre^ bro difputabar, facile contraxit eos, ita ut fit, / mutua uir;i tutis Sô ingeniorum admiratio,Philippus in Luthero anis: mi magnitudinem peneplufquam humanam , ingenq acumen.

-ocr page 11-

acumen, in iudicando inimitabilem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in expU^i

candis controuerfijs docfîrinae, dextcritatem (uinmam,8C alia dona diuina,fupracopimunem hominem captum(u£ erat talium donorum Dei non iegnis eftimator) confide^î rans.cepit eum ut uirum fingularem dC Heroicum , per quern DEVS resmaximas efficere in animo haberetjad;: mirarijColerCjet magnifacere. Sicqp ipfum non tantum coluituiuentem fed2lt; poft mortem; donee ipfe uixit»

Lutherus uicifsim eadem dona DEI in Philippb tanquam iuam in ipeculo imaginem contemplans, 8C quantam lucem linguarum atcpartium turn dicendi, tumcæterarumcogniuo docftu'næ iàcrae afferret, expens dcnSjPræterea âô ingenrj fuauitatem, atc^illasleniores Si maniuetiorcs uirtutesin PhilippoconfijeranSjUt Siipfè non rudis talium donorum Dei eftimator, Magno uero^ amore iplumampleói cepit. Cum fuperhæc omriiahoc etiam in co inefte animaduerteret, Quod Philippus difs iöluta^ in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ordinem contrahere, confuia reile diftris

buere,incertis locum 2i quaft ius iuum reftituere, amfciis guiâ proprietatem, obfeuris, definiendoSi expIicandS lucempreberepoftet, Et breuiterquodipfefingulare Si rarum quoddam organum elTetper ,^uod DEVS aliquid rairandum eilet effe,(Hums.

Coniunxit igitur DEVS hæc duo orga’na lua at:# que hos duos uiros tantos mirabili quodam temperas inento: utcum Lutherus Erafmo Roterodamo Si alfts quibufdam medicus morborum Ecclefiæ immitïor uides retur, Philippus uero eundem curfum urgens,nec ab eo defleeftens lenior ac mitior habet ctur, tali o-u^npacr/a medis cationisDeo^ficut uidetur libuit uti, in hac extrema ecs elefîæ fenelcentis egritudine,Qugei4m,utilledefenefcête

B1} Rep:

-ocr page 12-

Rep: fua dixit,ncq; ifiorbos fuos facile nee remédia ferre poteft.

Cum igitur animis ÓÓ fententijs iam eflent eoniun^ dïifsimi Lutherus £lt; Philippus, euenit utEccius Theo;« JogLis per præcipuas Academias Germaniæpeneomnes^ circûuagaretur,Etubi(^themata ftia,quibus ièdempon;« tificiam ÓC eorüm temporum horrendos errores tuebaa! tur, diiputando (pargeret ac defenderet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deinde

fua triumphos Thrafoniço more decan tarer. Is tan;« dem Lypfiam uenit anno i f l Cum quo Luthe;; rus ut cöngrederetur Lypfiam uocatus fuit, qui fecum adduxitamp; Achatem fuum Phifippum,cum propter earn quæ inter ipfbs erat coniundionem, tum'amp;: propter lin;: guarum cogftitiOnem, ex quibus tanquam ex ipfis fonti:# bus detehimonqs fcrjpturæ antiquitatis certa dtjudi^ catio fieri poflet, ÔC nauauit tunc Philippus in ilia difputa^ tione earn operam Luthcro, atqj ita interpellauit ac re;« fiitauit Tccium,ut illeficut etat impatiens,tandem in hæc tterha pf of irmperet : Tate th Phil4)pe3actfia IHidia'curaj ne me perturba, pf ælâgtjt Èttióitunc credo âttiiifnjs,quai lem ilium aduerfarium aliquàndo efiet habituritS'.

Rediere ab illo congreflu noltri,à‘c intéf éos äffibr fàndla concordia in dies fingulos magismagifq; coagt; !uit»Fuit tune id tempus quofefuror aduerfarforum no;; ftrorum ufq? adeö efFundebat,ùt ne quidemfùrtis fuis,öd impeiliûfis placide contenti efie , auf quielcere pofient, Sed ea infuper pro fumma pietate, Sandh’monia, öd iufti;« tia adorari poftularent, Äccidit ei-2,ö^ ut Lutîicrus pene inuit^s ad contradicendüm manifeftis 'illorum Blafphe^ mtjs cpmpdlèr ctur,ad'fuit illjfiditkübiq^ amp;nbsp;älsiduus Triapy» soTw t’iwlippusjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ambq^i/f fit poft idb^fiefrütn

liùmin medium feftüm certâthinispertfahtfntw. Hoc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempos

-ocr page 13-

tempore muka moil'd furtt aduer/artf noftrosut cucrtc? rent,id quod fciipta amp;^adaeorum teftantur. Adiungunt 8lt; noftris aliqui fe qui wafaXo'ya’quædam mouent, Ikut fit rebus motis SiC perturbatis, Hoc loco in quas difficuk rates, 6ó quæ certamina Reuerendus Dominus Præcep^ tor incident commemorate poflem , Sedinaliudtem;« pus ifta referuo, Etfi hocquidem fcio dC uere affirmât e poflum,multas fanehorridas fententias, ne quid triftius dicam, ipfum tunc aliquibus cum multa lenitate amp;nbsp;man^ fiietudine c manibus extorfiffe , Quale hoc eft,homini Chriftiano non licere litigate in iudicio, aut Magifttatus Politici cognitione uel lubfidio uti, lus Mofaicum in fo;* rum effè reuocandum , necßuHisalijs legibus utendum ChriftianiSjNon ifta Lutheri culpa mouebantur, Sed fie^ bat id quod in talibus mutationibus medicationibus accidere fol et,bona enim laepe cum malis eradicantur, ôd. lànacum morbofis eijciuntur ..Notaadhuc mihiÔCquafi in con(pelt;ftu ftint eius ætatis hæc amp;nbsp;alia certamina, quae faftirtuit,8lt; iæpe de his quftelas ftias, Dominus Præjçepjs. to'napud me depoftiit. Sed ut formicæ cettum ÔÔ unum, iter terunt,Itaineunumcurfum urgebat femper, fim plis: Cem uetitatem,eam(Ç illibatam ut tueretur, ilium curftim tcnuit,eamqj metam focutuseft donee uixit , necabea. üllisfocontumelqsaut iniurrjs/dimoueri paffus eft , Et - Dèum immortaliem,quae interea ignita tela Sathanæ,quas infidias falforurn fratrum^quam tetram 6C abominabilem fiuiùs fcculiSophifticam, quæ mendacia,quas contume^ lias tanta cum patiencia,ac pene.fine fenfu ftiftinuit, quafi àd omnia hæc iam pridem ioccalluiftèt» nbsp;Nos uCro cum^

impacientia noftra moti, Sii. illius uicem dolentes, inters:, dum ei hortatotcs dC inftigatores effemus, ut rtfpondens: do amp;nbsp;mendacia refdlendo, Zoilis illis aliquando tandem

Biq oraobs:

-ocr page 14-

oraóbftfucrctjRefpondet iHe,doclrfnatn fuam ód fcnp^ ta nota efle,nihi! alfa rtiponfione aut refutatione opus eG ïè.Interea fuumiter,ut dixi,urgebat,Gum Pontificqs Do drinae noftræ hoftibus fua in ftationc acerhme depug^ nabar»

■ Edïdi't (cripta plun'ma uti'h'fsima amp;nbsp;ualde neeefïass n'a, quæ hic fingula, recenfere longum foret , fed fi'et àC hoc,Deo auxäiantejalio tempore,Suht autcin ex his quæ dam I^k7«7ik«, quibus præcipui libri iàcri luculentainters« pretationecxpJicantur , ut commentary inDanielem, ïohanncra Euangehftam , Epiftolas Pauli, amp;nbsp;alios libros facrös, quibus non fcio quid exacflius aut magis perfpG euum elïè pofsitjCçnferanthæc cum ueteribus, qui uo^: lent J Sc me uerum tcftem efle fatebuntur» Pugnat ôd cum hoftibus ueritatis ubitp,ut dixi,acerrime,Slt; illis quG dem iugulum premit, etfi minus fortalTe tumultuatur, quam aliqui ucIlcnt,Poftremo ut alia omittara , Sumam dodrinæ ccclefiarum.noftrarum commodifsimo eccru^ ditifsimocompendiocomplexus eft induplici »■1Auguftana,Smilla,quæ Aiperioris repetitio eft édita no Iff 1» nbsp;nbsp;His accedit plena amp;^exacftifsima explicatio

dogmatum fingulorum comprehènlà libro cui ticulus cftjLoci communes,“ Quem librum cum uidiftet l^uthess rus auluä fuit dicerc, non*dubitare^fe, Quinuetunurti-hunc librum Philippi omnibus fencentiarys, ôi^ fcholftftG cis ftriptis anteferret. Atc^ ut rumpant fe inuidi,qui po:# fteauirotanto obtredareceperuntjProferre necpexue^S' terum necrecentiorumicriptis, n,e£p ctiam fuo ex Theas:, tro quidquam poftuntj ciim hocficripto, quod fit confess tendum,Et fi non nimisiniqui iunt eftimatoresalieni lass boris,DicantilIinobis nifi utramcp eonfefsionem Philipss piôC locos communes haberent, Quod nam corpus ins:

tegrum

-ocr page 15-

aut quâm fiimniam hubs dodtniix cfTcnthab/^ turif’ Nonfam dkam derllius utilifsimïsfcriptismalijs difciph'nis, Quod compendium DialecfîiceSjquod Rhcsâ fonces,quod docQrinæ raorali's,quod deniq^ Phyfîces auf dodîrinæ de anima commodi'us,Luculcntius,aut exacfîiî! ushabcmus,quam ea quæipfe nobi's reliquit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dem'«^

quantuminomnibushis diïciplinis caliginis èCtenebra:# runvfuit,antequam ipfè his lucem præbuit Confume^ batur tota ui'ta in fola Dialedi'ca Ariftotelis difcenda, nec^ ad earn quantumuislongafufficiebat,de cetensut bi euitatis caufó ïam taceam,Hæc autem laboriofifsima fidefifsima apicula peruolauit per um'uerlbs ào^rim^ rum campos, atq^ inde ex uarîjs icriptorum flofcufis le^ dh'fsimum 8C dulciisimum Riccum nobis in fauos con^ geisit iuxta uetcris Poëtæ fentcntiam»

) Flon'fens ut apes l'nfaltibus omnia ïibant. Omnia nos* Indem depafcimur aurea didïa, Aurea perpétua femper dignifsima uita*.

Nunc ea uicifsim eft nofira gtatifudo,Iibenter qui;^ demhis donisDÉIfruimur. Sed his poftea obfàturati, rabiofis dentibus in îantorùïu beneficiorum authoi errt ferimur , ‘ÉtqUbd de in^atifsimis hofpitibus à PIault; to dicitur , Vitùperamus a comedimus tarnen , De fcriptis huius uiri , dei^ ingratitudine hominum pro bis,alio temporeplenius DEO iuuante, nam haec tem^ poris breuitas ad' alia me uocat. ' Scripta tarnen indk cantingenium quale fueritqtriïabores,quodftudiuin bencmerendt de toto genere liumano, Qycm ipfius curss fum utinam non fæpe interrupiflent certamina SC mb noftrorum tempofwmt In quibus ad perferendos

Uborcs

-ocr page 16-

îabofes moleßifsimos , iniurias infupcr rontumeltas, antmo femper inuicßo 5C parientifeïmo fuit, Nemo illura unquâ quantumuis importunus de gradu fuo detuibare ualuit,quinuen'tatem èc eam unam quæreretac propugü naret, Iniudicandoredus , inpronunciando cautus,ac circLiinfpcctus, incommunicando omnium facilimus QC fidelifsimus. Sed hoc ipfius fummum dC pientifsimum ftudium fæpe rnterpellarunt labores importuni 8^ odi'ofi, Quoti'es ad conuentus amp;nbsp;Theologorum congreflus auo catus fuit,quôs ibi labores, quas miferias fuftinuit f cum non tantum rabiofis aduerlàriorum morfibus expofitus eßet, (cd ÔÔ domefticorum ids ct/n.adla'i ferre cogeretur,

[n conuentu Auguftano,anno millefimo,quingen? tèfimo trigefîmo, eum noftra Confefsio abillo fcripta eÇn fer, quæ ut tune in Regum amp;nbsp;Princi'pum confefTu inuis: (fta maniïtj fta Deo 5C Domino noftro ïefuChrifto de^ fenfore manebit in æternum,-etiam contra portas infero;; rura,quemadmodum tune magno animo D. Pontanus coram Imperatore Principibus dixit, nbsp;nbsp;Hæc inquam

confefsio cum à noftris exhibita effet Imperatori atqjtos: tins Impcri] ordinibus, Fremuerunt Pontifi'cij, Slt; inpii^: niis Campegius , ateg in aula Impera^oris aliqui nonjiçfi;« mi. Qui împeratorem uel tot r^n? ip^diferimen corii]cé-gt; reparatum efle dicerent, potius quam ifta ferrer, Poftri«: die cum totum lt;r£4y£lt;f'p/ovcongregatum effet , accerfitur Philippus qui animo infradf o ad eos ingreditur , uidet ibife circumfeptum illo Gyro dentiumSatanx,ô6ut lo^ nas Propheta folus intracoft^s beluæ marinæ quaflàtur, fnflat Campegiusjamp;.horrenda fulmina iratifsimiac fguiß: (îmi louis fui uibratj, cæteritot regnorum potentiamSlt; uires contra iftum,heu miferum amp;nbsp;ex^uum imbecillium Chrifti ouiculariim gregem,minacitq^intentantgt; poterat ibi etii:

-ocr page 17-

ihi ethm uir fortis 5^ coftßans commouen’, Iftterroga* tus igitur Philippus num cedcre uclIct/efpondct,Ccdc;^ te non poiïumus,nec ucritatcm defèrere, Ofamus autcm propter DEum amp;nbsp;CHriftum, ut aduerfarq nobis igno* fcantjfiCjfi pofïiint,nobi(cum di^enfent, id eft,concédant nobis ea qux bona conftientia relinqucre non poflu* mus.Contraquamuocem auditam reclamat Campegius, Nonpoflum,non poflum,clauenon errante. Ad quod toniti uum Philippus, etfiftabat uelut in medio Leonum, Luporum,at(^ Vrforum, qui ipium impunc uel in minuc tas particulas difterpcre potuiflcnt, tarnen ingcntem ani* mum anguftoin corpore uerEns,fortifsime refpondit, Deo,inquit,amp; caufam QC nos committimus. Si DEVS pro nobis quis contra nos d Dcnic^ quidquid crit,fupei: randa omnts fortuna ferendo eft, AddidttQi. hoc, habe# mus iam in noftris regionibus tot miftrorura Parocho;« rum Qi miniftrorum Ecclefiarum coniuges Qi Iiberos,qui uel quadraginta millium numerum fupcrant, tot animas defer ere non poftumusjfaciemus igitur,quod poterimus, A Filio Dei,cuius hæc caußi eft, auxilift petemus,noftro in loco Qiftatione quoftuni^ labores Qi difficultates perc fcremus,etiam pugnabimus, fi neceftc erit, Qi moriemur. Si DEVS ita uoluerit,potius quam ut tot animæ â nobis {jrodantur. Hi (ermones, Qi eo in loco dilt;fti,num pufil* urnaut langucntem animum indicate uidentur C Quem ills maleuolifalfotribuunt, Suftinuit ftmilia certamina aliquoties in talibus congrefsibus , Qi nunquam tarnen animo fuccubuit.Longum ueroforet omnia ha:c in prac# fcntia commémorât c.

Deunoadhuc congreftu , qui iriternoftros fuit, pauca quae dam dicam, Qi ueniam mihi dari peto repet en* tinunc de hominc chariisimo morte erepto,ea, quae ipfc

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiuus

-ocr page 18-

uiiiiis nobis duIcifsitnorcrmoftefefcffefQlebat. EratiuG? fu Prindpum Torgœ in domo Parochi ■, inftituta inter Dodores noftrarum Ecdcfiarum pn'marios dehbcratio di'ffidllima , Aduerfarïj enim tunc pene lugulo noftro ferrum admouebaiit, fuperior poteftas pacem, quam tones noftri fuph'ces petiuerantin libra aurificis, ut qui;: dam præftans ÔC magnus uir dixit, nobis admetiebatur^ Noftriq; Principes amp;nbsp;qui docebant non leui decaufa comrnouebancur, Quapropter D, Martinus amp;' ali-j qui;: dam docentes, Torgam conuocabantur, ubi tunc aula eratjUt in medium coniulerent, quid fieri, uel non fieri pofiet, Exiftiment iam illi Heroes, qui nunc in tuto fe^ rocesfunt. Qui tunc Agon conftitutusfuerit , Namut de minis taceam , conatuscerteS»^ molitiones adiieriari;: orum eiufmodi erant, eacppericula nobis impendebant, quæ nemo fiinus facile contemnere pofTct. Contra quae etfi Principes animo uiderentur magno atc^ infrado elle, tarnen quiJ’ad multos pcriculum,pertinebat,qui non pa^; riter omnes animofi erant, amp;nbsp;magna uaftitas imminere. uidcbatur,paucis docentibus, qui aderant ualde difficis: lis confultatio propofita erat, Sedet igitur pauper SC paucorum Senatus, à folo Deo auxilium,orans, iperans, SC expedans, tandem poft preces SC fatis longum collo;^ quium , Philippus defatigatus SC moeftus furgit, erat cnim paulum euocatus nuncio quodam interpellante , quodimiftbin reditu ingreditur conclaue , in quouna erant miferæ mulierculæ, Paroçhi SC duorum Diacono^, rum coniuges ac paruuli libcri, quorum alfi iam mam^ mam fugebant , alrj à matribus preces recitantes au di;: ebantur, Adftat SC audit Philippus cumadmirationeSC magna deledatione, ficut foiebat, puerorum balbutient tes preces, memor didi, ex ore infantium 6C ladentit umper^

-ocr page 19-

um pcrfcciftî laudcm , Etquodpræcipuèipftim moiic^ bat , uidet ex Diaconorum uxori'bus unam lacfîantcfn fih'olum , QC fimul paftinacam in prandium Man'to inn ddentcm , atcp audientem alterum paruulum rccitan;! tem ufitatcs pree es ÔC rnuocantem DEum , Exelamac O tres iànëîos ôô Deo gratos labores, ab hoc fpedas culo confirmatus animo , ac iam let us atqj alacris in (enatum redit hilari uuitu Excipit eum Lutherus, Quid tibi Philippe accidit, inquit, quod ita hilaris ad nos redis, qui paulo antetriftiorhincexibas , refpondetil^ Ie,ne fimus animo pufiHo, Domini, iam enim uidi eos qui pro nobis pugnaturi funt qui nos défendent, quiq; contra uim omnem inuidi erunt ëé manebunt, Quæ?: rit Lutherus qui nam funt hi tam fortes duces , acmilû: tes, Parochorum noftrorum Ô6 Diaconorum Vxores, inquit Philippus, amp;nbsp;parUuli liberi , quorum preces iam audiui,Quas DE VS non eft lurdis auribus auditu^ rus, Neep easadbuc neglexit optimus Pater Domi;ï ninoftri lEfu CHrifti, nec porro ut iperamus , negli^: get » Exceptus hic lermo eft ut fœlix fauftum omen, ôôiamanimismagisconfîrmati , ftatuunt id quod pios amp;nbsp;confiantes uerbi diuini Doôores decebat , ÔC illud ipforum confilium,beneficio Dei làlutare fuit EccIeiîjs,ÔL adfli(ftionem,quæ imminebat,DEVS dementer lenijtj poftem alia multa commemorare, quxoftendunt etiam uiuo Luthero Philippum noftris neutiquam metuendi authorem, Sedad fiduciamin CHrifto conftantiani femper hortatorem fuifle»

Verum cum idem loquuntuf omnia ipfius ferip;« ta fortaftè luperuacaneum uideatur his immorari. Quod autemknfor natura 5lt; placi'dior fuù,ncc quantum aliquî

C q uellent

-ocr page 20-

«client tumultuatus eft , cum tarnen eundem curfûm, ronftantifsime urgeret,id laudi ponus quam uicio tribut ent homines modefti,Et de illo quidem noftrorumcoivs grcftuhaec dixifte (atisfit, Porto inconuentuRatisbo^s jienh'qui habitus eft anno â nato ex uirgine Chrifto if 41» tantoslabores pertulit Philippus quantos uix decern alûs os robuftifsimocorporepcrferrepoftecrederem utom^ nes mirarentur, quomodohoc tarn debile corpuftulmn tanto oneri iufficere poffet ÔC quid in eo conuentu efü fedum fit,notant 8C agnolcunt boni ac ph.

Ex his congrefsibus domum SC ad fcholaftieos eoamp; fibijUt ferebat , dulciisimos labores reuet(us,in illis quocp multiplicitetinterturbabatur, tarnen tantum erat in eo omnibus benefaciendiftudium , ut nihil moleftix pacientiænon uinceret, Huie uerfus uel Epiftolam,alten orationem, tertio praelecftionem autconcioncm fcribe^ bat ucl emendabat. De aulicis enim occupationibus SC Ecclefiarum gubernatione iam non dicam,His tantis taiv quam multis rebus,cum diftineretur , non tarnen tile do^ (ftrinx ftudium , non ferias meditationes ÔC (criptiones, non explicationcm grauifsimorum dogmatum omitted bat,Luthero alsiduus adiutor fuir,cum in altjs laboribus, turn SC in lacrorum Bibliorum ttanslatione, qux magno aliquot annorum labore inftrutfta SC perfeda eft. Fuitep inter eos,dum uixit Lutherus, coniundio plulquam fra^ terna,fpfe enim Luther urn teuer ebatur, SC ab ipio uiciGs fim ferio atc^ ardenter diligebatur, fucrunt quidem inter eos, ut fit inter homines Doc^os ueritatem inquirentes, aliquando inter difputandum diiceptationes quædam, Séria dinenfio,quod certo (cio,nunquarn fuit. Et quaiu tum ipfumamarit Lutherus inde eftimaripoteft , Cura Philippus Vutmari« in morbum periculofum inctdiflec, quo isui

-ocr page 21-

quo intra paixcos dies ita confumebatur , utiamomnes de uita ipOus defperarent, Accerfi'tur Pn'ncipis iuffii Lu# therus, qui quanta potuit edentate dies SC no^fîes iter fa# riens, ad eumuenitjCumtßitaad extremum attenuatum uideretjUt præteruocem , eamq^ualdeexilem, nullum uitac inditium amplius reliqui elTetjCum gemitu et lachry# mis exclamatjheu quam præciolum, SC Ecclefiae utile or# ganum diuinum,quam milere nobis eft afFelt;ftum,0C pene interqt , cumrp ipftim tantum làlutaflet,ftatim in genua procumbens, orarecepit, Scimus autera quam feriaSC ardens fuerit Lutheri precatio , qua fiC tunc Philippus quafi e media morte reuocatus credebatur.

Tandem cum Lutherus curfum fuum, iam confe# •cifletjSC DEVS ipfum ex hac mortali uita in illam code# ftem ftholam euocaflet , uidimus qua pietate interitum eius tulerit Philippus, quibus benefierjsuiduam relicftam SC liberos Lutheri cumulauerit,Ncc^ quidquam poft Lu# theriinteritum,uclin docftrinauelcæremonijs mutatum eft. Sed ftatim lecutum eft illud triftiisimum bellum,Si id ftcum,ficut fit, aliquid attraxit, non id Philippo impu# tandum eft,{ed potius temporum aiperitati, Etli in (cho# la ÔC Ecclefifs,ut dixi,Bencfi'cio DEI, doeftring uel cære# -mOniarum mutationem nullam uidimus, Excita’ta deint# lt;ie funt, inftigante Diabolo , difsidia SC certamtna inter docentes, qua? qui mouerunt quam graues SC neceftari# as caufas habuerint ipfi uiderint , Et nos nihil aliud illis precamur à Deo, quam ut ferio fentiant, quid fecerint, quodifta horribili diftraeftione Ecclefias lacerarunt, SC in tarn muleis piorum ac honorum hominum cordibus Spiritum (aneftum perturbarunt. Cogitent aliquando hanc feueram Cluiftiredemptoris uocem, qui tolerabili#

C iij us eftr

-ocr page 22-

US cfTc ait in too mari fùbmcrgi, quam faltcm unum de paruulorum g rege ofFendere»

Eft autetn in his certaminibus Philippus præter mcfitum fuum inclementer acceptas ab illis precipue, quos ipfe euexit,Summa peccati hæc çft, quod ! cm or cm poft bellum SC non lätis tumultuofum fuifle dicunt» Quodep confultationibus interfuit , [n quibus utrum aliquid aduerlârqs concedi poftet, quxfitum eft»

In his quæ fuerit eius conftans 5gt;C perpétua fenteiv tialàtis exponitur inlibro noftrorum de ac'îis Synodic: cis,ô^ teftatur repetita poft cas confultationes confefsio noftra , alfjcp librieandem dotftrinam continentes, qui;« bus facile placari poftent, fi lànabiles eflent. Qua uero lenitate et animi tolerantia illorum importunos clamores, iniurias , 6C contumelias'tulerit,5C qua interea fide atep afsiduitate ueritatis doeftrinam propagare perrexèrit, omnes nouimuSjHocautem conhlio tacuitSC itafèpro:« (cindipaftus eft , quiaptæcidcreuoluit cccafioncsmaio^ rumeertaminum non neceftàriorum. Vicit ergo illos, UC nouo ita pulcherrimo genereuieftortæ, nempe filcntio SC pacientia, luxta dieftum. In filentioSC fpe fortitude ue«; lira. Sed de his controuerfijs cum Icripta èC Apologiæ noftrorum uulgo extent, quibus fibilàtisfieripatientur, fiqui funt lànabiles, fuperuacaneum uidetur in præfen;: tia plurauerbafacere, ^Ad priera itaeç redeo. Mutatie;« n€m,ut dixi in Ichola SC Eccïelîjs, nullam uidimus, nec^ aliter docuit Philippus poft bellum quàm ante bellum ficutaliqui de eo falleuociferantur , quibus fortaftealio tempore plenius relpondcbttur î Hæc enim temporis anguftianos ad alla auocat ,De feriptig ipßus ÔC dodrina, deqjpcrs?

-ocr page 23-

lt;3ec|j perpctiro inftituto 8lt;f cilrfu uttae , quantum m hac am'mi mei perturbatione, ÓÓ temporis breui'tate fieri po;; tuit, dióumiam à meeft, nosenim, qui iam pcrannos multos cum hoc uiro uerfàti fumus hoc certo fcimus, eum omnesccgitationes, confilia, labores, 06 ftudia fua tantum direxifle ad uerae, certæ perfpicuæ docfîrinæ propagationemad gloriam Chrifti Filrj Deiilluftrandam, Denicp ad Ecclefiarum 86 quamplurimorumhominum iàlutem , Haec illiconftans Sgt;C perpétua intentio,hic lus icopus fuit.

Ab ambitione'quàmiongiisime abfuit, honorem 86 opes non curauit, nec quefiuit,quod hæcmifera rude;: ra rei familiaris fàtis teftantur, Delecfiabatur hocdicfto Achillis , quod eft apud Philoftratum, è^a.ov es« 7o îs-à/ov 7«v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rA£ûV£K7s77« 0 êbXo^tEVOî, id , mea fît

laborum pars maior, pecunia autem abundet, qui uolet, fcimus quam amplae conditiones illi fa?pc oblatæ fuerint non utànobisdeficeret (quod quidam propria malitia, ficutficariotesille, 86 multo leuiore compendio mod fecerunt ) fed ut tantum in quibufdam dodrinæ patri;« bus mitius agcrct , Sic enim diccbant,concederetquæ?: dam,quæ non magni momenti cfTe uiderentur, nec fine? retobiftalcuiaconcordiamEcclefiædiiîblui , Ad quæ refpondit illCjicire fc etiam olim Arianos ab Homoufia? his eodem modo poftulafîè, ne propter duo uerbaEc? clefiamlacerarifinerent, illos ramen non concefsiffe , fe quoqj nihil illis largin' aut concedere pofle , Haîc dog? mataoportere pura conferuari, 86refutationem tarnte? trorum errorum necefiâriam efic , Sicut illis tune rc? fpondtt, ita perpetuam eius Ô6 conftantem fcntentiam fuifle , ipfius fcripta tefiantur 86 norunt omnesquibus propiusnotusfuit.

Nunc

-ocr page 24-

Nunc ucttio ad motes 8^ uftam interiorem,fn qoflt;j bus nihil alperum fuit, Scd fum ma lenitas dC manfuetu;? '* dojnambilem , qua corpus in iuuentuteafficipoterat, meditatione ÔC patientia manfuefeccrat, Sacpe enim hoc Sophocleum in orc habcbac,s£n£z/» ^aj «, îs-aSûà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x?ó»

vós ^uvcd/j fkizK^os ißiißiTMi, KOU lû yiwcâop lollop , In famiiari conuidu Sgt;C colloquio omnibus nobis fuauitas âlius ut notifsima itaiucundifsimafuit, Deairjs non dicam, ^o quidem lachrimo, quoties cogito, qux meafutura fit in hacmifera fcncdutcillo amiflo Iblitudo. 4gt;/Xoffo7j(a/j non lcio,an in ull© homine maiorem, uidcrim tanto amp;C tam ueroamore coniugem, liberos, nqx)tes ÓC ncptes com# pledebatur,Hæc me uera dicereomnesnouiftis. Bene# fa'centia uero, at(^ etiam, ut in ilia tenuitate ret familiaris crga omnes munificentia pene maior fuit,quam ipfius res ferre poflèt, Nemo ab illo beneficium aut elcmofynam fruftrapetebat,Nelt;5 ulli quantumuis importuno petito? ripræclufà erat ipfius benignitas* Rem familiärem tenu# em attritamreliquit Sed locuplctilsimumPatrimoni# urn liberis eft bona fama parentum, QC DEVS hgredibus ipfius etiam benedicct»

Viribus corporis imbecillibus fuit 6^ ualetudinc tenuiindeufîÿà pueritia, fed temperantia, fobrietatcac optimo uiuendi ordine,ita corpus alioqui debile robora# uitjUt maximis etiam laboribus fufficeret, Animaduer# timus tarnen poft coniugis interitum in dies fingulos ma# gis attenuatum ac debtlitatum fuifle.

Animo ad mortem, Temper fuit acquifsimo inde ufc^ à iuuentute, Hoc autem proximo biennio etiam eu# pidus moriendi, quae caulà fuerit facile exiftimart poteft, tædebat eumiarapetuIantiæ,Sycophantiarum , Ôd mali# twe hominum huius noftrxætatis»

VItimus

-ocr page 25-

Vlnmus autem aifîus têftïs cR ccrtißimüs de fOjlt; ta eins fupérioreui'ta, animo, amp;confilrjs omnibus , atc^ oftendit, quodnihil unquam fpeôaucrit autquxfiuent aliud, quam gloriam Chrifti SCEcckfiæ iàlutem,tempus enim 5)C hora mortis non fert hypocrifm, Quoties his an^ nis S)C præcipue proximis menfibus ante mortem cura gemitu ÔC lachrymis deplorauit Ecclefiarum noftrarum diftrac?îionem,quam ardentibusuotisamp; precibusàDco petiuit i ut ipfe inter docentes concordiam iârciret, ôC hæc mala lànaretf' Hæc una cura illi femper in oreôô cor^; de erat.

Et de famonibus ipfius ante mortem multa dicere poiTem, fi hæc-temporis anguftia pateretur , Præiàgiit enim ipfe fibi inftare dicm migrationis,milult;ç paulo ante mortem dixit, Nefa'o quid mihi feret coniunt^io Martis £lt; Saturn/, qua: erit décima quinta die huius menfis, Cumcp febrecotreptus eflèt , ego borpulculum iam antepencad extremum attenuatum confideraremjanj cum gemitu dieerem j Quomodo feret hoc corpus fejs brem paulo longiorem iubridens refpondit mihi, cupio diflblui SCeflecumChrifto.

Dixit ÓÓ pridie quam moreretur ad generum,Non motbomoueor , necpulla eft folicitudo, quaeanimum meum angitaut perturbât, Vna cura eft, una folicitudo, ut Ecclefiæfint in Chrifto lefu concordes, Hine fais ad#: paret, quæ fuerint eius perpétua: cogitationes, 2lt; quid femper animo propofitumhabuerit,Dixit Sf eodem die, Sime DEVS iam euocauerit exhac uita,liberabor ab inimicis plenis odiOjSophiftica , ÓÓ mcndacijs,hocrnon#: ftrofbanno natura: , Sæpc ante mortem iterauithanc precationem Redemptoris , quæ eft in lohanne , Sint unum in nobis, Sieut QC nos unum fumus,,Sæpe ,ôf hoe

D dkftura

-ocr page 26-

diâum Paulx ApoftoH, quod eft in pnorc ad Corinth : Chrxftusfaduseft nobis (apientiaa DEO, iuftida,(ans! dlifîcatiOjô^ redemptio edidit aKas multas ante mortem fendifsimas uoces,quæ fuerunt teftimom'a pietatis ipfius, nelt;ÿ hie referri omnes poflunt, Paulo autem antequam exhalarCt ammam, cum â Domino Paftore recitarentur uerba,quae funt in Euangelio Iohannis» Dedit eis pote«? ftatem,ut filii Dei fiant,qui creduntin nomine eius» Sub* latis oculis ÔC manibus dixit, Hoc did? urn animo meo lemper obuerfetur, O te foelicem,Praeceptor, qui in hac hora hanc firmifsimam ialutis Anchoram prehendere, potuifhjDenicp a{sidue,donec Ipirare potuit,iterauit hanc precationem.DEVS mifereremeiper CHriftumfilium tuum, ÔC fenfibus int^errimus fuit,ufi^ ad ultimum uü tæ articulum, Nam hæc fuit eius poftrema uox,quatetf ftatus eft leaudire ÔC intell^ere ea quæ à nobis ex Sacra Scriptura rccitabantur. Relblutus itaqp paulatim pene fis ne lènfii mortis tandem Ipirare defijt, Sd quafi oblbpitus iacuit, nccß ulla in fadcadparuit deformatio, aut linca* mentorum mutatio, Sicut in morte fieri folet,foelix ipfe, quem poft talem confefsionem ôd tam multiph'cem ins uocationem DE VS itaplacidoSd tranquillo tranfitu ex hac mifera Si aerumnofà uita ad æternam foelicitatera tranftulit,Nobis autem, fuilc^ omnibus 06 harum regio* num Ecclefijs , atqj huic fcholæ triftilsimum lui defides rium reliquitjQui cum uelutin feuis tempeftatibus maris iadîemur, Nauclerum noftrum amifimus, tunc cum eius præfentia nobis quam maxime opus efletjUcc^ ullo tern* pore minus quam nunc co car ere poteramus. Et iàtis ad* paretquid DEVS in animo habeat,cum tales homincs ex hoc mundo aufert, ne fint ipedîatores imminentium calamitatum, Nolo male onunari,ad poenitcntiam tarnen nosôd

-ocr page 27-

nos ad patiefitiampræparemiw, Htueliram Domini efFugere,uel,fi fit opus,paternam caftigationem obedient ter ftrre pofsimus, Debet enimtaliumuiroruminteritus nosexcitaread timoremDei, ad pœm'tenti'amôf arden»; tiorem precationem, amp;nbsp;ut caun, diligentes, ac fideles fis mus incuftodiendo depofito, quod hi duo uùi Luther rusac Philippusapud nos reliquerunt, Nempeinpurix tatecaftac éc incontamminantae dodrinæ confèruanda, Nonigitut nunc hora eft , utfimus fècuri,autftertarhus, Sed fimus uigilantes. Vidimus quid poft Lutheri moi» tem feeutum eft, quid iam fit expedandum pro fe quifip reputet. Nonpoliumpluraaddereob temporis breuttas tern, amp;nbsp;animi meiperturbationem,

Tibi æternae Deus SC Pater Domini noftri IE S V C H RI S T I gratias agimus, quod hunc uirum, hunc inquam Angelum tuum nobis tarn diuconceftifti,amp; Lu^ cem uerbi tui per eum inter nos accendifti» Oramus te, ut alios huic fimiles Dodores, ÔC miniftros iemper in hae Schola SC Ecclefia excitare uelis, iuxta dulcifsimam pro^ miisionem lEfu CHrifti Filij tui. Non relinquamuos Orphanos , Certe nunc Patre hocamiflo Orphani fu^ mus, nifi tu DEVS optime , nos dementer rdpes; xeris , Tuigitur Lucem uerbi tui in nobis non patiare extingui, tu femper tibi Ecdefiam inter nos congrega, qu?e te redeinuocet SC celebret in æternum, Tu da fi^ dos Dodores,qualem iam d nobis ad tercuocafti,Et nos in fide Chrifti filq tui in fide inquam uera SC in uerbo fincero conferuain omn«m xter#

mtatem, per Chriftum Filium tu^

‘ um AMEN,

-ocr page 28-

r’VTn rr* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-t:’’

•• jof ;! Jjiy; }-! / lt;-3

j’ïi r'Tî:,'îlt;nîinfiun:4'gt;rn'T i?3r »lt;ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. - .; -. n'/. t j

*••-gt;’ ■■;; v.jiftioqï-, A / ' quot;lt;5 nij L,. ;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ .?

'P lt;' !■gt;’» iO'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'l'*' i a; I i')!' j •; ■ f )

lt; j;:; nbsp;nbsp;nbsp;••! (j ouL iP P'--'? Â’ji.cn »h r b/ujt

ra3lt;;rr-/ï^3;,;. ^jvptbi ;^or. bîjq;î.îm;lt;;'r;Ç xjui j’A;i Tni c Q ^T.nnf ob r:osfrK;-nEînowi-ïj brr '» gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn ;'. •,'H:-f'r; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î b( 0* J lt;nbsp;Î11 ».lt; . f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• gt;nbsp;* ' *'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.' \ - '

'r,/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/1 : C: i rtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.oJl.. ■;

V,.;. ' :;^qrn,. {Iigt; -'•■ ••’nruor, ;v;Z Jiiup-.rii'i,:cn fdnqi gt;;n jp-JA-.o'.S , Ko ''■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'■-‘1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tf.r*' )■)' ■ b’/i

'i-H ''‘-A'-rf-) Ji2I2

■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;quot;■■'.■■' --Tf. ,.b . ' . b. ' . b •-■

t'- '■ nbsp;nbsp;nbsp;^' •• .lt; ''b ■'f? •j:'.i f, ‘W.ï;}', Ibî I'j;; J (! ■).gt;

! .qrr ■ 'ii A^ bo lü:' cCIo-ii'O.Ü O'-quot;k'.-ï- f =■ ' p ' ’A-''- s- A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.•bï-nU ./5 ;J'; k

b . ■. ■OOI .1. ‘ ': y.--' -- - - • ■

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï, 4 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.:,-■.

'■■■ ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L.'

■ ' ■ ' ■ ■ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' i ' i ï i ,, 3 4j,. i jlt; t f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.J *3'1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ' ' ƒ 1

t.oa'oi;'; .uiP/k'Pk VO'-, ,rrj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..o

i' , ir. 'n o ?■! j^ïdAóo :A rcri ak-'o ■

îP,Ao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.' b . or î- . k ■■ - 2' ... • ■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ gt;.:h

f . j '. i ■ ; ? ! ' - i i ’ '.b, 0 J ■ j ..7

lt;*bo.. C i .-.{o .il „ ,’i'j'olt; nbsp;nbsp;nbsp;'i', .;?' 0',.^r

. :;ik tOLi-h-l ■ 4:JMi'J 1gt;-- imo.ïk^

X k .(/; 2\ -pu . '

oCi-v 2.1, k 176

-ocr page 29-

-ocr page 30-

-ocr page 31-

nmormVCei: me lunùnimuf error

■ pcun* prtore- Kre tUtf pilatufHabc nfcuftodia'trc cuthxitrc fleur fcuif-lUi 4uf dbainjxf-inunxà'tïnr fcpiïL cbm-Swnanrcf lâfndc'ciî eufiodi^ efperc aur ßibban quelucdbir

in prima faWjan'^uaiir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trüg'

dalcTia- dUen mart^i uidcrc fc -pi4drr«--€r cccc rcrrçnoruf fiî»ïlur eftTnamuif-liTigcUifmïdni defeert dir de c^-Cr accalenf ixuotiur laputon-'^cèfedcbar ftip cûEraraur aTpedtuTciuf fleur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uefli

gt;, mennî ciuf rieur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nmor^

aur eujf cxwnn Rmr cuftodcf-

k fiuÆi funr ueiur morruv K„ef)jim deafangduf'dixir muheribuf-NoUte nmere utrf-Scio cnr qd^dna

rtV finmnC-yitrn ë tne-

âolt;^‘^r dtuulŒ ifïud ^ud uid^ dion- (JndccuTi ahicrujir m gaU cOTifttrua'ar dl« eum admauerun didmauennir-E« euf eft eif dicoi mf poKllaf^tn ej cef ergü docccc I zanrefcaf in rum! dfpirfcl- docenri quçciïtp maiidJ lt;go uubtfînî fill eonfinriTTianl lqjcPti_eiT J S c o''AU nbsp;nbsp;I

l « Cl e ir al C VAHôf hr. ‘àl

-ocr page 32-