Afinus auis, o-r
H Oc E s T,
SIS NOVA, Cty A NOVITIV S QJZI-
®Am Sacramentarivs.Marcvs
Bomlerus, dutn temerè in auem falconem tranf-
ùe Yolwit, ùdiculo ecroiein afinum commutatus eft.
LH EL MO HO LDER O, ^dSAcrAmM-tArios Heydelbergenfes/criptA.
SCCLESIAST. S A L O M.
1
.CAP. X.
Stultus in viafua ambulans, cùm ipfe inCpiens fit, omnes ftultos xftimat.
I N F A L CONON.
jlwto (fttw nimium contenditad arduafalct, £t petit innocuoi quaf^ fitperbus aues, Nonimpunètulit: infandif^exciditAußs: ixcidit, ô'graditur tardus afeüus humi.
Nonimpunè tulitfaßum; fed, vtIcarus olim Incidit Aqttoreas non rediturus aquas:
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic mérita cadtt ipfefuo cœlo, atq^repentè
ritafinus,flreperamancipiumqjmala.
T V B I N G AE, Apud Georgium Gruppenbachium, D. LXXXVn. “
-ocr page 2- -ocr page 3-EGE DI V INA S A N C ET V M exo.îj. cft,vtfiquisboucinautafinumproximi, jocwt. 22. etiâ ininiici, vel errantem videat,vel fub onereiacentem, eumvt ad herum fuum reducat. Cùm itaq; fuperioribus diebus in veftrû afinum, viri Sacramentarij, tn-ciderim, nonfolùm à veritatis via procul aberrantem, îedamp;fuboncre, quodillià vobis.pro viribus longé gra-uiusimpofitum erat, plané fuccumbentem ,vifuinniihi eft, euni hoc breui-fcirpto,ceu freno quodam,ad vos,tan-quam legitimos poffelîorÆs, retrahere.
Neautem iniuriam illi à mealiquam fieri exiftimetis, •quodafinumegoiudicem, quem vos Leonem falsô cre-didiftisrrationibusquibusdam firmis atq; perfpicuis, il-ludoftendere conabor. Vos quæfo ne cogitationibus ye~ ftrisin cœlum nunc fubuoletis , fed hùcanimumamp; aures aduertite:neq;enimdc afini vmbra,fed deipfo afinove-ftro, quantus quantus eft, pugnabimus.
Et initio quidem.vtpluribus iftud euincam, pené nihil neceffe videtur, cùm ille ,prqpè fua fponte id profitea-tur. Etenim præfatione fua, rationem rcdditurus, quarc Grynsco, quiamp; feipfum, amp;nbsp;caufam veftram turpiter defè-ruerat,ipfe potifsimùm loco fuccefsiflet, ita fcribit: ludi- « cant viri cordati D. Grynæum multô vtilius laborare, amp;nbsp;maius operæprecium £acerepofre,fi otium amp;nbsp;tempusftu-diofæiuuentutipotiùs,quàmodiofis rixis amp;nbsp;contentio-nibus impertiat.
Fatetur itaq; palàm, amp;nbsp;libéré, A finus vefter, fc, fuorum etiamiudicio, neq;vtiliusquicquam laborare, neq;mains operæ precium facere pofte,quàm vt otium amp;nbsp;tempus odiofis rixis amp;nbsp;contentionibus impertiendo, perdit. Quod, quid quæfo eft aliud, quàm fi vno verbo fefe Afi-i num ftupidum dixiftet? fie vt vlteriori probatione res pene non indigent: T amen vobis gratificaturus,rribus ar-gumentis ceu tribus teftibus, demonftrabo, ilium Afi-
A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num
-ocr page 4-% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßnusams,.
num-efle, tanta perfpicuitate, vtetiamde veftro aflenfiF nihil dubitem.
Trimum Argumentum^^
Q^i rudior ettqiiouis Afino: Is non iniuriâ Afinus di-citur. Vefter ille quouis Alinorudioreft, Ergo.
Probatto Minork.
1.
Frttprfg.- 84,.
CVm negarenonpofsis ( aitde meAfinus) Panemiir Cœna ad elfe naturaliter, id eft, modo naturali amp;I0-cali: nolens volens concedes Corpus (Chrifti ) naturale J amp;nbsp;efi'entiale, naturaliter in Cœna adefl'e,quia tuaipfius J confefsiöne corpori Chrifti ,verè amp;nbsp;PRO PRIE tri-buitur, quodcunq;panifit: nifi malisdicere,panê qiioq; , fupcrnaturali modoamp;illocaliter adefle;- Relpondeo: Si D. Lutherus, autcgo fcripfi verè amp;nbsp;proprie corpori Chrifti tribui, quodcunq; de pane fiat: bona certè fuerit Argumenti illiusconfequentia. Verùm Afini veftririidi-tas,Viri Sacramentarij,nôpræiudicare debet noftræ eau--læ. Qupd enfin Lutherus fcripfit, amp;: ego repetij: Reâè amp;nbsp;benè corpori Chrifti tribui propter vnronem Sacramen-talem, quodcunqjpani fiat: Afinus vefter,omifsisparti-culis RECTE amp;nbsp;BENE, fubftituit: VERE amp;nbsp;PROPRIE. Et quidem vt Afininæaures confpici meliùs pof-fint, illud ( P R O P RIE ) maiufculis literis fcripfit : qiiafi verô inter hæc duo nihil interfit, Rede aliquiddici, amp;-Proprièaliquid dici..
Exemplo rem oftendam. Si dicam : Bemlerus eft Afi--nus: iftud reâè amp;nbsp;benè dicitur, oratione figurata,quia illemultahabetfimilià cum Afino, vtruditatem, ignaui-am amp;c. fed non propriè id dicitur. Cùm eniin Homo, afinus, fpecies difparatæ fint: propriè nunquam defe æutuÔ porerunt prædicari. Quod icaq;, quid fit Prq-prie
-ocr page 5-adSacramentarios^ ffejdelber^enßr^ prie dici, Ignorât veiler Aünus:illius ruditatetr nos præ-llarenonpoflunius.
ÇCripfitD.Iacobus: Quando Caro cpponitur Spiri- ii.
Otui, nihil aliud quam Caro intelligitur , liue de nuda dediäf Carne, SIVEpeccatiscontaminätaintelligatur. Exhis Cfcr//?ilo4n.5. verbis eiufmodi argumentum cxtruit Afinus veiler: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdto non pro*
Quando Caro Spiritui opponitur, nihil aliud intelli- defl. CJ^c.The^ gitur, quam Caro nuda ET PECCATIS contamina-««ji. 26.
ta. AtquibufdamScripturælocis, vbide Carne Chrilli *• ScriptoTriplici verba hunt, Caro opponitur Spiritui. Ergo Sc Caro ** fol, 24. Chrilli eil peccatis ccntaminata. Sicilië. Refpondeo.
Hicvero qucd dici folet: Afinus in paleas. Sed videte quafo, quanta fit Alini vellri ruditas, qui nec præcepta Gramniaticcs tenet. Si enim ex ipfo quæram: SIVE, cuius Partis Orationis? An non Coniunäionis? Vtiq;. Cuius potellatis, an nonDifiundiuz? Q^are igitur elilä particula.Difiunöiua, S IVE, inferit Copulatiuam,ET,. quafi nihil inter vtramq; fit difcriminis ? O recentes Virgas. Exemple declarabo. Sidicam: Bemlerus aut ho-nioeil,autafinus:- illampropofitionemille ferre pote-rit. Cum enim fatis fit, Difiunöiuarum alteram elfe ve-raro r ille homo elfe volet- Atfidicam : Bemlerus homo eil,ET Afinusrillud vixadmitter,cùm pericuiumfit, ne quis externa tantùm forma hominem cum referre,cæter£i Afinuin efl'e, exillimet. Cùm itaq; per ruditatem fuam D. lacobi verba Afinus veiler corruperit; quare ego rudita-tis illius culpam luam?.
Dlxeram, Caluihum,fi’ reöe mentem ei'us afiecutus fiin,perper2m ad Paulum tcrquere,quæ Lucas de AflorBwp.
comitibus eins récitât. Rudit Afinusrludicct cœlvm amp;nbsp;lerra,vtrumtuapcrtusCalumniator fis,rrf;cnc. Refpon-deo. si ollenderepoflet Afinus, qucd conatur:tarnen
A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calum-
-ocr page 6-'^ßnttsatäs,
caliimniaî me nunquamconuinceret. Q^recnim oniit-■tit ille, qiiod ego addideram? [ Si reétè inenrem eius alTe-cutusfum. ]Nam quôdobicurior eflet orario,noluiali-quidCategoricèafrirmare, fêdexhypothefi dixi: Sireâè -mentemeiusaiTecutus fum. Perinde autem colligit Afi-nus vefter, ac û dicam ego: Si AfinusBemlerus volât, habet pennas. Ergo Bemlerus Afinus, habet pennas. Nega-.turconfêquentia:quiapropofitio Hypothetica, cùin ni-hilponatinefl'e, vt vetereslocuti funt, neq; affirmât neq; negat. Quare igitur Categoricè à me diâum fimuiat, quod ex hypothefi diâuméft, nifiquôdruditasciusnon intellexit, quid fignificent verba ifta: Si modo mentent eiusreélè airecutusfum?Idcotanquam ad rem non per-tinentiaomifit. Interea tarnen, vtvideatis, an C^Iuino tribuerim quicquam calumniosè, re^ondete: Si hæcverba; Neminem autem videntes: n on pertinent ad Paulum, fed tantum de comitibus eiusàCaluino accipiiintiinquï cft ratio confequentiæ.aut quis nexus argumenti eius: Paulus vidit amp;nbsp;audiuit 'Chriftum in carne fibi loquen-tem: Ergonon abhoniine,feddiuinitùs emiflafuitvox ilia? An non contrarium potiùs fequitur ? Intelligitis ■igitur, Caluinum hoc ipfum voluiifcjquod ego ferip/ê-ram.Sed Afinus veRerper ruditatem nihil horuinalTe-
QVôd Tropis omriJa complerec Grynæus, amp;prælt;li-
cationesdeFilio Dei figuratas dicerec: admonitus fuit, videret, ne T A N D E M Arianifinum profiteretur, Hinc ARnus exclamat; abfurdum eïTe amp;i Rolidum. Q^o-modôcnim Ariânusad Arianos deRcerepoCsit? Atqui ego eum Arianum elfe, non dixi: fed nionui /blû,ne tandem ad illos deRceret. ARnas verô, qui ignorât, quid Aduerbiamillud (TANDEM)RgniRcet, amp;nbsp;quôd futurum tempus denotct: illud omiRt, quaRadprxfens negotium
-ocr page 7-ad'Sacräm entarios I^eydelhergenßs,
gotiuni nihil faceret. Etperinde me argumentatum fin-git, acfi quis dicat: Bemlerus, etfi hodie rudis,* amp;nbsp;imperi-rituseit Afinus:.tamen,.fipofthac literis diligentiùs in-cubuerit, euadet tandem in virumdoäum. Ergo,Beni-lerus hodieeft vir dodus. Negatur confequentia: quia diftindafunttempora, prüfens amp;nbsp;futurum. Ideoq;non debentconfundi. Videtisigitur, non orationem meam, Sed Afinumveftrum,propter literarum ignorantiam,lto-lidumeffe.,
EAdem cönfcientia operam fuam Illuftrifs. Marcliio-ni Badenfi Carolo p. m. Grynæum obtulifle, dixe.» ram, quä fe T-ubingæ iureiurando addodnnam Augu-ftanæ Confefsionis deuinxwrat, procul dubio ab eodem piifsimo Principe ad hanc eandem Confefsionem iura-' mentoaftridus. Afinuscalumniamefle rudit. Et Gry-næiis (ait ) nullo iuramento à Marchione Carolo attridus eft. Refpondeo. Efto : Num verb idcirco calumniator egofum,quiailleAfinuseft? Qiure enim omittit, quod egoaddidi,'proculdubio? Videtis-igitur,.ïd exceptione quadamà me didum. Tumenim nihil mihi certo confta— bat, fed ex confiftoriorum confuetudine conieduram probabilcm.fumebam. Idvero,4um ille nonintelligit, omittit, amp;nbsp;quafi fimpliciter, fine omni conditione affe— tuerim, fic verba mea récitât. Ex quo perfpicuum eft, non me ealumniatorem , fed ilium magnum Afinum efle.
Hoc verb iam addo ex oreeorum, qui illiusrei cog-nitionem certiorem habent. Grynæum vtiq; iuramento • id dödrinam Auguftana Confefsione ccmprehen^am obligatum fuiffe, Itavt fi fimpliciter etiàm, nihil tarnen । cakimniose, fed quod res erat, fcripfiflem. Illeautemve« fter,quaeft temeritate,autde incompertis fibi, autcertè contraconfcientiam vet ba fccit..
Scrlpferam
-ocr page 8-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' jlfinus auis,
VI. O Cripferahi pag. Prodromi : Et quidem quando’vèl QVj I. OquomodoPaulusChriftumvideritjdilucidè explicit-„ Cumeniniait:fibi omnium nouifsimè apparuifle:tefta-„ tur certej poftrefucreftionemamp;aicenfionem demuiftam „ vifionem fibi oblatam. Rudit Afinus: Aliud eft, inquit, „ loqui de tempore, aliud verodemodo, quofit: illudpri-„ us, cum, te quoq;tefte, Paulus tantumfaciat: certè po-,, fterius,quod fine omni ratione afleris, non attingit. Re-Ipondeo. Ipfe verb Afinumfeefle, fine omni ratione amp;nbsp;iudicio,oftendit. Quare enim eliditur, quod egodixi: [Quä'iido? ] Non emm folum: Qimmodo, fed quando amp;nbsp;quomodo coniunxi. Pofterius repetit,prius autem omit-tit. Dicat autem Afinusvefter:Quando,cuius PartisOra-tionisPan non Aduerbij? Cuius Significationis? an non Temporis? Id fi fciebat : quare exclufit, quafi ad rem non faceretPSinefciebat, quanta eft eius ruditas? quantainx fcitia? An non ferulis fubijciendus erat?
CApernaitas nos dicit,vt qui fenfiialiter Corpus Chri-fticomedi, amp;dentibus atteri doceamus , duiuBe-** rengafij Palinodiain, in gratiam Nicolai Papæ probe-** mus.Refpondeo: SedquareAfinusvefterreticer,quæibi-dem expilicationis gratia Lutherus addidit, videlicet, hac non de Corpore Chrifti, fed de pane accipienda: Corpus enim Chrifti dentibus nequaquam atteri pofl’e: Tribui autem iliaetiamCorpori Chriftire-ftè amp;nbsp;bené, non quidem per fe, fedpropter vnionem Sacramentaleni,propter quam de Corpore prædicentur, quç tarnen re ipfa defo-lopane fiant. Si ifta, vefter ille Afinus intellexit: quare dißimulat? Si verb adeorudis eft,-vt nihil horuin afl'equi pofsit: num propter rudimenta ipfius,nos Capernaitæ fuerimus.
et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
VIII. T^Ixerat Afinus: [Melanchthonem, doétrinam detrh J_^plicigenere prxdicationum, in pofterioribus feri-ptiâ)
-ocr page 9-ad Sacramentartos Heydelbergenfes^ 7
•ptis, emendafle. ] Cùmaiitem animaduerteret, quxri ad-hucpofle, priorânepotiùsjan pofteriora fcripta, dehac materia, probanda fint? ideo addit: Potter lores cogita-tiones, SEMPER meliores efle prioribus. Sed AG-nus, quid fignificet: SE M P E R: amp;nbsp;quod notationem feu vimvniuerfalemhabeat, quaett ruditate, penitus igno-lat. Petri cogitationcs priores erant : fequendum Dominum incarcèrent, amp;vsq; in mortem: Potter lores verb, longé fatius effe, abnegate Dominum,quàm venire in vi-tædifcrimen. Si igitur potteriores cogitationes femper funt meliores : ergo 8c illæ Petri? Et, fi vera funt, quæ di-citAfinus:laudandus Neufer us ,qui potterioribus cogi-tationibus, quæ femper meliores funt, locum dedit. Et improbanda crudelitas Sacramentaria, quæ Syluanum fupplicioaffecit capital!, cùm potterioribus cogitationi-bus locum dediflet, quæ SEMPER confueuerunt effe meliores. Agnofcitis ne,Afinivettri,ViriSacramentarij, tuditatem 8i infcitiam?
VT ottenderem Grynæum , etiam antequam Tubin- IX. gam accederet, clam Cinglianis 8c Dogmatiipforum fauifle-.ipfius verba recitaui,quibusdixerat,fefcriptorum Melanchthonis femper fuilfe amantifsimum. Et fe, cum »« Tubingam peteret, Vuitebergamabiturumfuiffe, quam •• fibidelegeritjnifiafuisadmonitus,8cimpeditus fuiffet; « Etaddidi: Fuit hoc anno 6z. [Cùm , fcilicet, iam omnia i)s locis,Sacramentarijs perfonarent.] Rudit ergo nunc «« Afinus.Anne, inquit, oblitus es verba Lutheri-.Eum con- «* temptum hominem efl'e coram Deo, qui Philippum con- «« temnat, 8cquod Locos Communes Philippi, etiam cm- lt;• nium Patrum fcriptis, longifsimeanteponat.Relpondeo. f Nonignoroitta:fed,Afinus ignorât, quidfignificent itta ' verba: [Fuit hoc Anno 62:] Ideoq;e numero reliquoruni illacxclufit. Atqui vulgo dicunt: dittingue tempora amp;. Au^u/f, concordabit fcriptura. Quod cùm à me fadum fit fedulo:
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afin us
-ocr page 10-$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^finus ants,
Afinus autcm per ruditateni fuam, temporis circumftafl-tiam omifèrit: iniquuinforet, me ipfiiis erroreni S: infci-tiam prærtare.
X. Ontemptores nos vocat noftri Magiftratiis. Illu-» v_yftrifs. enim noftrumPrincipeili, nobismandafle,ne tt pofthac Theologos Heydelbergenfbs , publicis fcriptiï lacefleremuSrEtfi antem, an ifthæc fie habeant, vehementer dubitem. Qiiis enim credat,afinii ad familiare Colloquium, tantorumPrincipum,admifium,vt etiaraforma-liaipforum verba commemorarepoisit. Tame efto: Nunquid vero nos contemptores magiftratus noftri fumus, quia ille A finus ert.’Dicat enim nobis,laceflerc quid figni-ficet? Prouocarenealium,an verore/pondere.^ Lacefses fcriptoaliquofinquit Cicero_)Ego enim faciliusrefpon-derepoflem, quàm prouocare. Atqui ego neminem la-ceßiui; fed cum difputatione publica nos lacefsiuiflet Grynæus: oppofitaà noftris fuit Confutatio, ad quam cum fuam edidiflet Apologiam Grynæus, ego ei refpon-di. Afinus verb vefter, qui nefcit,quid fignificetUacelTere: ait,me aufum Magiftratus mei pollicitationem irritam facere : cùni pollicitationem illani ( fi quæ effet) ipfenon intel li gau
J ÇCnpïérat qufdam Sacramcntarius,nihilampIiusinS. OCcEnapræberi,quàmin fimpliei verbo. Ad id rudit Afinus: Quis, inquit, te docuit.plura figillis obfignari, quam verbopromiftionisexprimantur?Re/pondeo. Sed quis Afinum docuit, præbere amp;nbsp;obûgnare, idem elle? An non præbitioad fubftantiam rei, obfignatioad finetnrc“ fertiir? Certèûquçrajn: Quid præbetur Afino?aliud eft, quàm fi quæram.quot;in quern Hnemprxbeturgt; Adprrorcm quæftionem relpondetur,præberipaleas;adpoileriorein verb quæüionem reipondebitur vt fufiiciens efTepofsit geftandis oneribus. Sed Adnus cùmignoretquidprxbe-' xcGgniHcet: confundir fublinntianir€i,cumeiusGae.‘
-ocr page 11-aâSacrdmentarîos Hcydelbcrgenßs, p
P Ag. îo.fcriptiTriplicis excLwat Afiniis :O rerum, nbsp;nbsp;•• Xl^’
verborummonftraàMancipijsVbiquitarijsenixa.Re- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lpondeo:0 folœcifmos à mancipijsamp;Afinis Sacramen-tarijsenixa. Iftud Hechingcnfe Latinumeft,Viri Sacra-ttientarij. Aut dicite vos, in quo Latino Autore eniti in pafsiuafignificatione legeritis? Siigitur pofthacaliquod fcriptumab Afinisveftrisenixum fuerit: relegetis prius, ne alios ridendo,vosipfos ridendos eruditis propinetis. Sicfol.p.eius fcripti: Deea( Spiritual! manducatione) ,« fibi vobifcum Nicolai Papæ amp;nbsp;Capernaitarum fobole, «« wagnum certamenefle Grynæusafl'erit,vtpote quipræ- f tereamveftros illos Patriarchas feculi,oralem quandam « fabricaftis. Refpondeo. Nobis autem, quod video,cer-« tanieneftj cum Nicolai Molitoris, amp;nbsp;Afinorum fobole. Qiuliscnimhæc cftconRriiótio? Veftros Patriarchas fa-bricarunt: aut, quod magis abfurdutn, veftros Patriarchas fabricaftis oralem manducationem ? Regula eft puc« tis nonignota : Nominatiuus præcedit verbum finitum, fimilinumeroamp;perfonâ.Sic pag.8.fcribit: Patres, hisvo-cibus,in,cum, fub , reôtè vfurpafte. Sed qualis eft con-ftruftio? Patres reétè vfurparunthisvocibus? Regula eft, pueriscommunifsima; Aftiua verba omnia Accufatiuos adfcifcunt.Prifcianus autem Sacramentarius, Aftiuavcr-bacumDatiuovel Ablatiuo etiam coniungit. Ita fcribit: Infpiciantur non folùm Grynæi verba, fed attendatur etiam eius mens amp;nbsp;confilium, amp;nbsp;verborum fuorum inter-pretatio. Multa fimilia prætereo : nec horum mentio« nemvllamfafturuseram, nifi illi fnbinde nobis infulta-rent, nuncHechingenfe Latinum, nunc folœcifmos,nunc barbarifmos nobis tribucntes,cùm fcribunt : Noftras fo-lœcifmos amp;nbsp;tf^cc^iueTte, iocandi materiam,nefcio quibus, prœbere.Et nemo noftros dodos virosagnofceret, fi femel nominanoftrorum,omi{roDolt;ft.oris Titulojfcribe-rentur.
Ne autem affedibus aliquid tribuere vidcar : Eccc, quæ adlaudem Afini veftri faciunt,non difsimulabo.
B 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indixcrat
-ocr page 12-Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pnu^ antSf
Indixerat nobis bellum, Granimaficale GrynsuSjCUiir fcripfiU'et: [promifcuain vfurpationcm harum vocum,in, fub, cum, abfurdain elfe.] Afînus autem vefter, illo haC inredoótior,largitur vltrô,non folùmindifFerentervfur-« pari pofle, fed amp;. vetuftatein amp;nbsp;ipfos Dodores Sacramen« j»tarioshas voces promifcuc amp;bne difcrimine(hxc enira gt;» verba eiusfirntJredèjpicjamp;verboDei conuenientervfur-^»pafle. Addit quidemillc: veteres ad relationem figniamp; lignati refpexiife.Scd idadincnon attinet. Præterquàni enim quod principij petitio hfcett, ad rem i'pfam ctiain nihil facit: Sed fufhcitmihi, euiciffe: has voces promifcuè vfurpare, feipfoabfurdum non elle rin quo cardo argu-menti verfabatur.-
XI II k 1Z7minutiorafunt,amp; Grammaticaliadun-JELtaxat, dicamus etiam de cæterfs. Contcndit riirfust corpus Chrifti fuifle fubftantiam in veteri quoq; Tefta-mento. VbiCaluinumipfiopponerc polTcm, quifcribit: Hodiemanducationem elfe Spiritualem, quç tum(in vet »gt;^teriTe(tamento)nondum cfl'epotuerit. Scddicatnobis Porph yrius ill'e, fi puer quiQiianT ex ipfo quærat: Cùm omnis fubftantia aut corporea fit, autincorporea: Anne corpus Chriftrcorporeavelincorporeafubftantiafuerit? Quid rcßionfiiriis fit. Si dixerit corpoream: Ergo vifibi-lem,ex veftra etiam opinione? Sed i 11 i opponent exEuan-gelio Dominicali: Multi Reges amp;Prophetævoluerunt vigt; dcrequævos videcis,amp;nonviderunt. Nifidicat elfe corpus inuifibile: amp;nbsp;fie erit Vbiqiiitarius? Si verô dixeritcor-pus Chriftiinvet:Teftamen: fuifiefubftantiam fncorpo-ream: quam erit ridiculus? Quid enim, quæfo, eft corpus incorporeum? Imô: Si fubftantia incorporea: autcreator erit,ôc fie Deus : Aut creatura, amp;nbsp;fie Angelus, quomodo ergohomo, aut humanum corpus, fiueNatura.’ Ergo autPorphyrij arborem corrigatille, necefl’eeft, autfatea-tur, afininum elfe reij^onfum, dicerc, fubftantiam efi'e quse
-ocr page 13-adSacramentartosHejfdeîbergenfes. )ƒ
^aæ nufquam in omni lerum naïuiaextet aut fubfiftat.
COnftanter affirmât :Sacramcntuni efle in Prædica-mento Relatiünis, fed quàm (citum iftud fit, hinc pa-tet, quôdfub nullum genus eorum, qua ad aliud referun-tur,collocari pofsit. Nam primuni genus eorum eft,quç ccuiparanturlecundum quantitatemautqualitatem, fe-cunduni mains amp;nbsp;minus, autmagisamp; minus. Secundum, quo contincntur ea, qua vt Agcigt;s amp;nbsp;Patiensconferuntur inter le mutuo. Tertium eorum,t]uæ comparanturvt nienfuraamp; menfuratum, vel vt taula amp;nbsp;effeéhis. Et ad quod genus, ex his, Sacramentumreferet? Idfi oftende-rit'.finedifficultateabfurditatis conuinci poterit. Quod cùm etiam anted obieâ:umilliàm.eefl'et,etfitaeendoan-nueret, tarnen pafsim iamfibi fnmit, nonefie aliam rati-onem Sacramentorum, nifi relatiuaih..
PEtieram, fl argumenta noftra airumere vellet, bona fi- nbsp;XVI-
dtageret, necde induftriâvitiosâformâvterctur,qua fibi euadendi finerefponfione feneftram aperiret ipfe.
Rudit ille;Poftulari à fc, quod fit plané impofsibile:vitio- lt;« farum enim return ( inquit ) vitiofa forma fit neceffe eft, « Ecce rudentes amp;nbsp;remos huius Afini.Ego veto putaui,for-niasfiuefigurasfyllogifmorum, in hunefinem inuentas, vt vitium quod in materia feu rebus eft , oftendi in forma pofsit.. Exemplo rem declarabo. Si fic formem argumentum: Omnis-Afinusrudit. Bemlerus eft Afinus.Ergo, Iftud argumentum Afinusvefter vixprobabit.Quæroigi-tur, analiquod vitium in forma fit? Vtiq, nullum. Eft enim in prima figura, in Dari).SedrefpondeEit ad mino-rem, perinficiationem. Vîtiûergoinmateriàe{re,amp;for-mamipfamArgumentibonam,dieet. Ergo,vitiofx rei,
, forma elfe non vitiola poteftquod Afinus vefter, qux eins rudera Dialeftica funt,negau it.
QVicunq;fefealijsprxfert, aliosq; prae fe contemnit: XV1Ï.-is homo anibitiofus eft. Id fecit Gry n«us. Ergo.Hoc
B 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meutn
-ocr page 14-JÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßnusawi,
menmcrat argumentum. Afi uns tantum per inHciatlo-nem refpondet. Et quidem Inficiationem,etiam efl'emo-dum difl'oluendi argumenta, non ignore: Sed earn, qua vel prsemiffarum altera, autcerte vtraq; negatur. Hicvero ad neutram præmifTarum refpondens,tantum conclufio-»* nemnegat. Grynçus, inquit, eft ex eorum numero, qui •lt; cum fingularimodeftiâfuummunus obeunt; cutu colle-»» gis pacem amp;nbsp;concordiam colunt: qui neminife temerè *» anteponunt. Reipondeo. Ego verôminoremargumen-timeiprolixè probaui. Qmirenon adeaamp;reniipfamre-ipondet? Conclufionem enim negare, præmifsis concef-Hs, afinorum rudimenta funt.
DIxeram: verifimile nonefle, Chriftum Metonymia vtiin verbiscœnæ,amp; ambiguitate verborum in fuo Teftamento ludere voluifle. Ille non folùm ad omnes Theologos, fèdIurisperitos,Oratores etiam, SePhilofo-phosprouocat. Verùmifto ruditu non opuserat,lîin DialeéHcis amp;nbsp;Rhetoricis præceptionibus vel mediocriter inftitutus eflet. Illi enim Metonymiam inter fallacias quas vocant extra diôionem, referunt: Et captiofæ falla-ciæà dido fecundum quid ad didum fimplicitcr,annu-merant. Hi veto inter tropos quibus vox à propria amp;nbsp;genuina fignificatione transfertur ad alienam amp;nbsp;pere-grinam. Apparet igitur rurfus, idhæc afinina ruderaef-fe.
PRolixèprobat:Chriftûaliquotiesin Scriptura, etiam ratione humanæ Naturæ Filium Dei dici. Reipondeo. Quis verô hoc negauit? Non hic eft ftatus, fed car-do quæftionis fuit : Cùm in omni Dilputatione cauenda fit amphibolia, amp;nbsp;diftinguenda ambigua, ne appareat oblcuritas:nonredèàvobis fadum , qui Filio Dei infti-tutionemS. Cœnæacceptam fertis, cùm alias perfonam fêcundam Trinitatis,aliashumanamNaturam,alias to-tam Perfonam,qu{e Deus amp;nbsp;homo eft, fignificet. Vagatur itaq;
-ocr page 15-aâSacramentarlos Heyädber^enßs, /
itaq;extraoleasAfinusvefter,dumprobat,quæ extra con- \ trouerfiam funt: ad rein ipfani vero furdus amp;nbsp;mutus eft. i
FAllaciat diuifionis me accufat, quod diuulferim,qua: « effentconiungenda,clum feiieriter dilt;fta(fic appellat « conuitia) fepareni à rebus ipfis. Refpondeo. Ergo ne, «« Afine, conuitia funtresipfac, autcertèrebusipfisitaco-gnata, vt ab ijs feparari nee pofsint,nec debeant? Nun-quidrifuintenebitisgt;ViriSacramentarij,cùmhos raden. tes,Afiniveftri,afpicitis? Iftud certè libenterlargior,vos \ conuitijsitahaftenuspugnare, vt pro rebusipfishaberc facile appareat, cùm omifsis ipfis rebus, aduerfarios con-uitijs defatigare vos poffe eredidiftis. Sed an conuitia ficcum rebus ipfis confentiant, vt feparari ab ijs, nififal-laciam diuifionis committas, non pofsiut : de eo leftor «uditus iudicabit.
TAle proponit argumentum Afinus. Quicunq; do-cetjDeum ea facere, quæ implicant contradiftio-nem, videlicet, vt vnum amp;nbsp;idem numero corpus, fimul fit multislocis amp;c. Isprocul dubio negat Deum effe Omnipotentem. Ratio : quia illa facere non eft potentiac, fed impotentiæ : vt vno ore fatentur Patres. Atqui Deum ifta omnia facere,docet impie lacobusAndr.Ergo.
Refpondeo: Si Afinus didiciflet Dialedicam, lam feitet, quid efl'ent contradiftoria. Ariftotcles libro de Elen-chisSophifticis ait: Contradiftio eft, vnius amp;nbsp;eiufdem », non nominis,fed rci: quæ in eodem ad idem , eodem mo- », do, amp;nbsp;eodem tempore fumitur. SicDialcdici Regulas tradunt de oppofitionibus; Ex quibus ilia prima eft: In propofitionibus oppofitis eadem fint extrema, de eo-i dem loco,eodemtempore,refpedueiufdem, Scfineam-1 lïiguitate intcllefta»
Oftendax
-ocr page 16-^ßnwsauis,
Oftendat autcm, fi poteft, Afinus veftcr, nos codera modo amp;nbsp;refpeftu eiufdcm , ilia corpori Chrifti tribuere? Cùmidnonpofsit:Egoopponam Afino regulam quin-tam bonæ confequentiæ: Pugnantia non tribuunturvni amp;nbsp;eidem fimul, amp;nbsp;refpedu eiufdcm. Qimmodo igiturhæc pugnantia fuerint?
XX II. TBidem, tantum verfo folio, icribit Alînus ille: Aliud efle X corp5)Chrifti, quod nos fingamusinuifibile,illocaleamp;c. Aliud, quodChriftus affump/erit vifibile,palpabile, lo-caleamp;c. Relpoijdeo: Si aliud amp;nbsp;aliud corpus eft: quare paulô antè dicebas,vnum amp;idem numéro corpus nos la-cere fimul vifibîle amp;inuifibile.gt; Deinde, a aliud atq; aliud; quomodo contradiftio locum habebit,cùniillaeflè non poßit, nifi in vno Se eodem fubiedo? Tarnen vt Afino ve-llro làtisfiat, qufro:An non fit vnum amp;idem corpus,vnus amp;îdem Afinus, qui nunc definitur, vt quoddam corpus, ratione dimenfionum fuarum: deinde, vt corpus anima-turn, quodvegetatur, lentit,locomouetur? Eccetibidi-uerfos non folùni relpedus,(èddefinitiones vniusamp;eiuf-deninumero Afini. Quid igituradiftarudetAfinus?
XXin. CAEpiusvnaamp; eadem propodeione duo connedit, amp;nbsp;Onobisvtrumq;tribuit: quorum alterum agnofeimus quidem, âltcrum verôimprobauinius ièmper.Vtcùmait: nos corporulcm èc localem corporis Chriili prjtièntiam doccre, primû quidem verèdicit: qui^corporâlem, id eil, veri corpons Chrifti prxrentia.m credimus amp;nbsp;docemus. Alterum autem, de locâlitate, femper negauimus. Id tem dolose facit Afinus, ex captiofa fallacia, fecunditm plures vt vnâ, propolidones leu interrogationes. Si eniin negamuspropoiitionem: liinul negabimus quod baâe-nus docuiinus.Siadmittainus.-tumfimulprobauerimus, quod hadenus iêmper reiecimus. Difcatigkur Aûnus prxcepta Diaieâica, nec ludar porro eiufmodi fraudi' bus, quxruditatem ipûus demonftrent.
PrO'
-ocr page 17-aUSdcri'mni.wos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jç-
P!lt;opoiîtiyne!n(:iitAfinus)cuiiis omnes partes pro- XXIIIL priæfunt:amp;ipLm propriam elfe, necefl'e eft. Atpro-
poiitionisillius; Homoeft Dèus, amp;ccontra, (inquitille de nobis) omnes amp;fingulas partes, propriè accipiendas effc fatémini. Ergô amp;c. Reipondeo: Quoniani tantô-f ere placet veftro Afino, iilhic my fteria, lub leges Diale-âicas reuocare; Ergodicat nobis, cum omnis prædi-catiopropriaadvnumModoriimex quinq; prædicabili-buscongriiat: adquem modum ex quinq;illis, potifst-mùtnrefcrreiftamprædicationemvelit .Ego inter ex otU ofus fpeftator fedebo, vil'urus in quem lapidem , Qx his quinq;, maxime inipingerevelit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
Nihilnecefl'e elTe, ait Afinus, vtinpropofitionc , ho- XXT» moeft D E V S, mihi largiatur, hominem amp;nbsp;Deum, efl'e difparatas fpecies. Refpondeo: Sint ergo, tua opini-one, vna fpecies: amp;nbsp;quomodode fe mutuô prædicabunt? Nam quod addit: Hominem ilium in Perfona verbi fub-fiftere: verum idquidem eft, fed tarnen non vt accidcns inhæret, fed verè homo amp;nbsp;fubftantia eft, cui etiamhomi« nis defini tio re ipfa conuenit. Sed id euenire necefle eft i js, quidiuina hæc myfteria modulo philofophico metiun-tur.
NE Deumfiguratumfacerevclle,exiftimetun ait,ali— XXVI» udefl'e, rem aliquam figuratis verbis exponere,amp; aliud rem ipfam figuratam ieu nudam figuram dicetc. Refpondeo; Tollatte, qui non nouit. Nam res ipfx,’vera bisexplicantur. Certefigurataoratioillaeft, quaprædi-catum non propriè dicitur de fubiedo. Vt cum homi;» ncm dico Leonem aut Lupum: id propriè loquendo nun-quamverumefl'epoteft. Homo cnim amp;nbsp;Leo, funt difpa« tatç fpecies. Figurata autem oratione ilia redè dicun-tur : quia interdum homines cum Lconibus aut Lupis multahabent communia. Ita fi dicam, propofiticnemt Deus eft homo, amp;nbsp;contra: efle oratiouem Figurat.^m;
C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certe
-ocr page 18-certè nori-v,er è amp;nbsp;proprie Deus erit homo, fed tantum re-Ipeftu qùodâmj amp;nbsp;quiaF qiiidam hominis fîmilia DeiK habet, i' f ? . cc
xxyii.
ATqiii rudit ille: Vocabulum Deus,proprie accep-turn, effentiam fignificat, tribus perfonis Trinitatis communem; Et vocabulum homo, ïîgniiîcat humanam naturam'vqitierfaliter. Nifi ergo vocabulum [Deus] per SynecdocKeuiad PerfonamFilsj Dei : EtVocabulumHo-mo,|ad hoc indiuidönm refcratur, quod Verbum aßum-fit: quanta fequentHrabfurdaPRe^pondeo: Quisvcrôgt; nifi imperitus Afinus, vocabultim Deus in propofidone: Deus eft homo: abfolutè accipiet ? amp;nbsp;non potiùs de Per-fonaFilijDeis Aut quis ncfcir,pra?ter Afinos, vocabulum Homo inhac ipfapropofitione de hoc indiiiidiio,quod Verbum aftiimpfit in vnitatem Pcrlbnæ,intel]igendum? Quod fi quis vel inftitia vel malitia4udaf,Fallaciâ a diélo fecundum quidr ad didum fimpliciter : alia ratione ei obuiam irepoterit. Nani amp;nbsp;in alijs propofitionibus id in-terdum fit:nec tarnen ideo figuratp propofitiones tingen-dæ funt.Non igirur iftud magis ad rem facit, quàmillud Cafsiani, cui libenter fiibfcribinius, quod videlicet,in Fi-lio Dei Filius hominis, amp;nbsp;viciisim, nuncupetur.
Xxvi n.
MElanchthonem , niigatur Afinus , Sacramentales prædicationes inter inufitatas non retulifl'e,fed tan« turn perfonales de Pilio Dei,afl'umente humanamNa-turam. Refpondeo: Srita elTet, quid ad nos? Afinus vefter potiùs videat, quale fit argumentum eius ab Autoritäre hominis negatiuum. Sedvtad remipfamre-^ódeam.-Quid fi ego oftendam,Melanchthonem fiuefci-entem fine neftientem, etiam Sacramentales prædicatio-nes inter inufitatas retuliife. Etenim rationem redditu-rus, quare przdicationes de FilioDei inter Inufitatas referai,
-ocr page 19-ai Sacräwentiiriösl^eyielher^enßi, jy ferae, ait: Quia in hac propo(itione,Deus eft Homo, difparatnm dedifparato prsdicatur,quodalioqui inNa- «• tura, necpofsibilefir, necvJitatnm. Q^d fi verum eft, lt;* cùnr propofitionum Sacramentaliiim prorfus eademfic ratio, in qui bus Corpus Chrifti de paneprædicatur, di-fparatumdedifparato:an non re ipfa ad Inufitatas prse-dicationes etiam Sacramentales retukt?
.. nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I’ -
PHilippus, ait Afiniis, fententiam fiiam de tribus il lis XXIX. prædicationum generibus, pofterioribus feriptis rc-uocauit. Reipondeo: Siidverumeft,quarepaulôan* tèphilippiièntentiam fie mitigate ille conatus eft, quaff hæc non fuiflet eius mens St Iententia:Vidcatur pag. q']. ' Falconisamp;c. Denide, etfietiam poft D. Luth eri obitum, cùin Philippus iam errorem Sacramentarium, nontan-toperè difsimularet, libellus ipfius Dialefticus excufus non femel effet: tarnen nihil in eo mutatum eft, quod ad triplex illud Genus prædicationum attinet. Ergo ne Philippus leiens amp;nbsp;volens tantum errorem Icilicet inftil-lareanimis teneræ iùuentutis voluit? Præterea, Viôo-rinus qui Sacramentarius fuît, etiam poft obitum Phi- , lippiDialeâicam eius luuentutt Lipfenfi tradidit amp;nbsp;po- t ftea edidit: vbi triplex illud Prædicationis genus reti-nuit amp;nbsp;illuftrauit. Num veto Viftorinus Dialeâicam amp;nbsp;contra Authoris fèntentiam nbsp;nbsp;propriam fuam eon-
feientiam interpretatus eft? Et vt vno verbo dicam: non propter Philippuin iftam prædicationum diftindti-onem retinemus, fed quia res ipfa fie poftulat,cùm eæ ‘ prædicationes,quas nos ad inufitatas referimus, omnibus Philofophisignotæ fuerint.
SAepifsimè per ruditatem fumit id,quod in controuer- nbsp;XXX.
fia eft: petitionem Principij voeant Dialeftici. Exempli
C 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia,
-ocr page 20-Jöi .r 'ZifinwsaM^quot; t i « gratia, pag. 5y. probaturus arrogantiam in nobis câuîâiff eiïe mctus Synod,or-um, ait: Certo certiiis eij, candemef-' ,fc caiifain Contcinptiis amp;nbsp;inetus Synodorura in Vbiquita-rijs, quæ fuit in Néftorio. Ratio eft, inquit: QiûaVbiqui-tarijijsdcinplané Unit moribus, quibqs fuit Neftorius, amp;nbsp;eadem planeeft doûrina.,, Rclpondeo ; Çùip yeiô nos rationcin Maiorisnon minus negemus, qua^Hiipfaip Ma-iorcm: quarc ille fumitpotiùs,quàm probat id, qiiod nos nunquaniadmittere,nonignorat?Sic pag. 4p. probatu-rusj, Pattes non vfpsijsdçra aut fimjlibus phraubuS:, qiias »» Palinodia Bercngarij. habeat, fie argurncntatur: Patres, aut confubfta.ntiationenr approbarunt aut oppugna-jj runt.Si approbarunt: tune cum Palino.dia ilialocutifiint. fi Si verô oppugnaruntjVtcertè oppugnarunt ; quaredicis» »* illog^eum Palinodia loçutos eflc? Hic vidcfis,ncruumara gumentiefle, an Patres qppugnarinr, veram præfciitiatn corporis Chrifti cum pane, in S. Cœnâgt; quam ille per ca-luniniamy confubftantiationem vocat. îdcùmprobarc non pofsit:fumit,tanquam,proconfefib,cùmincooni-nis cardo controuerfiæ confittat. Similiter pag. 8p. gra-„ uifsimè, inqiiît deme, peccasin Deum ipfiun, quôd ex ,, noftrâfententia,quæ verboDci fulcitur, falfum conduit derc tentas^ Relpoudeo ; Hoc ipfum quæritur, an veftra.
ièntentia fulta fit verbôDeifQupdillefumit,fednonduni prohauit.Qupmodôenimexverbo Dei falfum fequipof-fitjCÙm fit ipiaveritas,ex veto autem nihilnifi verum fequatur? Inhancfententiamaliaplurimatranfeo.
quot;X TTruditatem fuam magis palefaciatrqurperIroniam r àmediéla funt, illeMnqiiam hypothefin certain ar-ripit,amp; nefeio quæ abfurda ncétir.-fallaciain Accentus voyant Dialeétici VtcùmdicoiDelapfi de tertio cœlo,fcili-cet Sacrainentariofnam de Sacramentarijs,amp;:in fpecie,de Nie. Heniiugio, dixerain)ille colligit;cœlum itaq; cer-ru,m locum efîé, me fateri, contra doârinamBrentiJ. Sed h.TcruiIi;r.cnra fiinr, Afinis non indigna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A S.?-
-ocr page 21-ad Sacramentarîot Heydelber^enßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j p
ASacranicntis argumcntatur ad verbum ïcriptum, XXXngt; tanquamàparibiis autfimilibus. Siceniminquit: Si
Sacramcnta ideo nuda Symbola funt, qnia in eis nihil airplius, quam in fimplici verbo præbetur : quid reftat, quam vt dicas, etiam ipfum verbum Dei vacuum amp;nbsp;inane quiddam,hoc eftjfalium amp;nbsp;mendaxefle? Refpondeo: ReguladeSimilibuseft:Defimilitusamp; paribus idem eft iudicium, quando ratio eft fimilis: fed hie ratio eft difsi-milima. Verbumcnim,Chriftum cum benefieijs offert auribus amp;nbsp;fidei. Euthariftia autem offert cum externis fignis, pane amp;nbsp;vino,corpus amp;nbsp;fanguinemChrifti (ficut verba inftitutionisperfpicue docent) ori,vtedantur amp;nbsp;Ubantur: Aceipite,Edite,Bibiteamp;c. Cùmitaq;tahtafit difsimilitudo : afinaliter ille colligit à Sacramentis ad ipfuni verbum.
NVnquam pene meaargumenta, débita forma, affu- XXX HI. mere poteft, tanta eius eft infeitia. Exempli gratia:
Dixeram: Quicunq; literisamp; manufua,de cófenfuin do-ftrinateftatuf, amp;nbsp;in eius reifidem,etiamlocumProfeffo-lis ill ilia fcholaexoptat: is non poteft dici alienus effeab eadoftrina. Grynæus ,defuo confenfu, literis amp;nbsp;manti fua,ad Præceptores fuos teftatus eft,amp; locum Profefforis, iuea Academia eptauit. Ergo. Id ille fic affumit: Quia cunq; literis teftatur, fe exijs controuerfijs velut tricis, non poffefecxtricare,.qu£E inter feamp; lac. And. agitantur: cum neceffe eft idem (entire, cum lac. And. At Grynæus literis teftatus eft, fcex illis tricis non fe poffe extricate.-Ergo. Aliud Exemplum. Quicunq;, eodem tempore,' de fuo confenfu, fua manu ad Præceptores, teftatur, amp;nbsp;fi-mulcontrariamdoftrinamfe ampledi, ad alios nondif-fimulat: is calidiim amp;nbsp;frigidum fimul exvno amp;nbsp;eodem ore efflat.Grynæusjetft fua manu ad Præceptores Tubingcii'-fesde confenfu teftaretur: tarnen affirmât,feetiamtùm temporis ad alios doärinam Caluiniflicam,profeffum. Ergo. Idillefic affumit: Grynæus co tempore,quo Tu-
C 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bingi
-ocr page 22-1,0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pHHSAUtS,
bingadifcefsitjamp;Rotelam venit,!dein fenfitcumlac-^'^ ' ac idem fatetur, fe aliquantó poft piam (Sacramentaria*’/ dodrinam amplexiim, Srprofefliim. Ergo, fimiil call amp;nbsp;frigidum ex eodem ore efdat. Aliud Exempluin. Sct’* pferam: Quicunq; Chriftianum fe dicic amp;nbsp;Chrifto contra-dicit: is falsó de hoe nomine gloriatur. Gryngus Chrilh-annmfe dicit, amp;nbsp;Chrifto contradicit. Ergo. Minorem probaui,qnianegatverampræfentiam Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti inCœna,dumMctônymiam fingitin verbis Cœnæ, quatantùm nomen rei fignatæ fignotribuitur. Et doftrinam deveraamp;reali feufubftantialiprxlêntia, Ca-pernaiticam vocat amp;nbsp;fermentum peftilensamp;c. Idillenc aftiimit: Gryngus dogmata lacobandrica improbat,eaq; fuiscoloribus depingit. Ergononeft Chriftianus.Aliud Exemplum. Argumentum meum fuerat: Quicunq; argumenta Aduerfarij deinduftriavitiosâ forma aflumit,vtea deinceps eludat,ne rcfponderecogaturdn eo meritodefi-deraturfides. Hoc facit Gryngus. Ergo. Idillefic aflu-mit: Grynçiis pertrahitfophifmataadfuas certas fallaci-as, ficut fugitiuamancipiaadfuos heros. Ergo. Sic plar-raq;oinniaa(fumit, itavticias femel, quoties Afinns argumentum aliquod in forma proponit, toties id ab eo fine per infeitiam, fiuepermalitiamin fraudem meamfa-dum.
xxxmi.
QVomodo debitum centum florenorum cum Sacra
mento conferam,miratur Afinus, 8c ridet, cum toto genere différant. Refpondco. Non Sacramentum, fed promifsionem,quçfadaeft in Sacramento, amp;iam cadit in debitum, vt vulgo loquuntur, cum illo debito contuli. Qi£od verb ait: Ea quæ toto genere différant, nullo modo compararipoffe:agnofeoruditatem Afini.qui quoddicit, neq;di dicit neq;intelligit. Si enimfimpliciter, genere differentia, nonpoffecompararicontendit, quàmab-furdumeft? Etenim Afinus amp;nbsp;truncus genere differunt: jiifi putet Afinus truncum quoq; efleanimal. Quis verb neger
-ocr page 23-aJ Suer (im entarios ^ejdelber^enß^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 j
neget illa duo inter fe conferri pofle, nifiqui Afinusamp; truncus fuerit? Si vero de ijs loquatur, quæ propriè toto genere diffère dicuntur; Afinina: antes prominent. Cùm enim eoruni quæ toto genere difterre dieunturjuonfit vna ratio (nam alia genereDialeâico,aliaphyfieo dit-ftrunt)quarenon diitindè loquitur ?' Certè mortaleamp; immortale, fi dicam toto genere differre reftè dixero. Rurfusfinon differre toto genere dicam, numvero erra-uero?Quoditaq;ifta,exruditate confundit ille, Afinum feefleoftendit. Ét vt paucisme abfoluam: fi tamperitus eflesliterarum faerarum, quàm rudis es, fmulamp; audax, deprehendifl’es, quoties Prephetæ, Chrillus, Apoftoli, resquægeneribus difertpant,inter feconférant, quos tu farcafnio Sacramentario [ô ingeniofamamp;Vulcaniamfi-nülitudinemlexplodis?Sedvt tibi aliquidpro ingeniofo luofigmento reponannfi fcire velis, quorum fint ingeni« ofiores fmilituóines, eegita de tuis Saeramentarijs,quo-rmn aliqui doótrinam de Perfona Chrifti, amp;S. Ccena, Cxcrementis Sathanæ, duobus pilis caudæ equinç, diui-nani Naturam Chrifti, fuis pofterioribus, ora Chriftiano-tuminaciioneCccnæjpofterioribus fuorum fcortorum, compararunt. Iftaverö Afelle, fpeciéne, an genere différant aut conueniant, exp ende.
VIdeamus etiam,quanta eins inRhetorica fit cruditio.
XXXV.
Figura Rh çtorica non inufitataeft,quam Prxteriti-cnem vocant: quailludipfum, quod fe prçterire veilefi-mulant, dicunt: id cam ob cauffam, ne fi aperte hoc dice-teveile intelligantur, adprobationes adigantur. Afinus vefter dum non intelligit figuram, prætei it, quod dicen-dum erat,amp;quod probaffe videri vult, ita difsimulat, vt prebationem fübterfugere veile facilè appareat. Proba-turus enim Minorera fui argumenti, qua dixeratjD. laco-bumlegitimam Synedum omnibus artibus impedire,ta« lidemonffrationeper præteritionem vtitur: DeSynodo
veto,
-ocr page 24-1-X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auis,
verô,inquit, quid attiuct multa dicerc, quam ftudiose, quani aihute, quantis conatibus,amp; calumnijs earn hade-nus inipediuiiti? Hæc eftprobatio Minoris eius. Ecce quànï erudito colore Rhetorico, fcilicet,amp; inuerfapra:-teritione, onus probandi decliner amp;nbsp;fubterfugiat?
XXXy I. Vm continens pro contento,Sc vicifsim .fumaturr K^Metonymiam elle, Afinus fcribit: Erfi autem non ignorem, magnam efl'e inter Metonyniiam amp;nbsp;Synecdo-chen cognationem: tarnen cum res quxlibetad propri-amluam federn amp;nbsp;clallem referenda fit: nifi Afinus eifer, ad Synecdochen merito retulilfet, earn feil: de qua in fé-quentibus plura dicam.
XXXVH. T Vtherus(ait Afinus)conftanter docuit, prædicatio-nes Sacramentales eifefiguratas amp;nbsp;tropicas, duni Sy-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necdochen in verbis Cœnæadmifit. IdeoD.Iacobonon
bene cum Luthero conuenit,qui illas inafitatas,non figuratas efle fcribit. Refpondeo: Nelcit Afinus quid fittro-pus:qui icilicet mutât fignificationem vocis in aliénant amp;peregrinam.Veriimciufmodi Synecdochen amp;nbsp;tropum Lutherus nunquam probauit, fed Grammaticam, quç retinetvfitatamfignificationem vocis. Sic ipfeLutherus, »’ quodruditasAfiniignoratjfcribit; Eiufmodi rationein »» loquendi, qua de rebus diuerfis .tanquamdevna, verba »» fiunt, votant Grammatici Synecdochen: ( Grammatici »» inquit Lutherus)amp;valdè,inquits vfitataeft, noninScri-»»pturatantùm, ledin omnibus etiamlinguis. Nonigitur tropuadmifit Lutherus,fed vfitatam Sccommunifsimani loquendi formam in omnibus linguis retinuit, quant Grammatici Synecdochen vocant.
XXXVIIh T7 AdemetiaminMathcmatisamp;Phyficis Afiniillipseft JZzruditas. Dixeramenim, Paulo in terris commoranti, vifumChriftum:cùm verooculi noftrivfq; ad fummum amp;nbsp;vltimum cœluni penetrate nonpofsint : fequi, Chriftu turn
-ocr page 25-Sacramsntiulos HeyMer^cnßs^
tum Paulo liiifl'e adeô propinquumi vt oculisquot; fuis ilium incarnecoràm intueri potuerit, amp;nbsp;fie, S^incœlo, amp;nbsp;alibi, âtqânduôbus diucrfislocis fîmul. Afinus negatconfe-quentiam.Ergodices,inquit,Soiem amp;reliqualidera,qug nobis quotidie apparent, quoq; in his terris prrfentiaef-i « fe?Eruditumfanèamp;Afinodjgnûre(ponfum. Dicatenim *lic,quçfitproportioftaturçhumana:advniucrfaniterrâ? AtquiPtolemæus 8c Mathematici docent, folem centies fexagies fexies terra maiorem eire,q«æ erlt ig^tur propor-fio Corporis Chrifti ad Corpus Solis? Sic ftellæ fextæ 8c niinimæ magnitudinis, dicuntur decies oâies maiores globo terreno : amp;nbsp;tarnen propter remotionem longio* ’■em, illæjvt caput humanum, ayt, Argolici clypeiinftar, Jiæ verôjtantùm vt punda Cœli apparent. Qujç igitur effet tomparatioCorporis Chrifti adilla maxima ftdera, ta-ceoiamquodCorpus Chriftitanto remotius à nobis eft'j quanto fupremum cœlum longiùs à nobis abeft,, quàm orbis Solis, amp;aliorum Planetarum. Ecce rudentes amp;nbsp;remos Afininos Sacramentarios.
EVndemChriftumjpro ratione diuerforum obiedo-rum,diuerfimodèoperaripoffe,hoceft,in pijsfalu-tem, inimpysiudicium,dixeram, cùmetiam in naturali-busagentibusideueniatjvt vnus amp;nbsp;idem Sol induretlu-tuin,amp;ceram liquefaciat. Relpondet Afinus: Simile mc-utn petere principium: cùm conftet ceram amp;nbsp;lutum eo-dem modocomparataeffeadpercipiendum’caloremSo-lis: fideles veto amp;nbsp;infidèles fibiinuicem ratione priuatio-nis oppohantur. Refpondeo: Etfi non fatis intelligam, quomodôex his petitionem principîj probate velit aut pof^it: tarnen vt quantusThilofophus fit, videatis , cogitate quid illud fit, quod feribit: Ceram amp;nbsp;lutum eodem modo ad caloremSolis percipiendum coraparata. Didi-tiffet Afinus faltem ex fuis Philofophis, Vidorino inpri-mis, qui alibi fie feribit: Lutum habethumiditâtem aque-
-ocr page 26-,, am, ccri'acrcam, Eft'äüeeni magna dirsimilitudo aqii* „ amp;aeris , ideo non niiranddm ,' cerânl'ltquéfieri,càmfit corpus äereum, amp;lutum indurari radijs folis, humorc abfumto. Qüömodo igitur eodcm modo ad calorem Sa-Hs comparata-funt? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n
IN ftudioIurisetiamquantumprofecerit Afinusveder, cognofcîté; Petîj ab illogt;vt quod dixerat de D.BeurliflOgt; p.m. vnico vcrbulo aut lyHaba vnica ex eins opufculiJ doceret,Ideuni calumniator non pollet, hoc tantum re-Ipo'ndet: Nos eoHCrà,'ait,iurenôlIroàrepoftulamus, vt nobis locum velapiCem è feripris Beurlini proféras, qnô Vbiquitaterfi'ille probârit. Rclpondeo. Et quodnairt eft illudiusveflrum, profeôtôiniquifsimum,vfquodnon Adori, fed Reoprobationesdefert? Beza certè quima-gham ætatis partem i n furis ftüdio tranfègit, vt etiam cau-j las egiife dicatur,priùs quàm fele tumultuariè Theolo-giæingefsiflet, aduerftisD.Brentiump. m. Icripfit: Af-Hrmanti non negaiîti probandi onus incumbit. Afinus igitur loquitur de rebus, quas non mtelligitîamp;fuorunï etiam cenfura amp;nbsp;iudicio condemnatur. Deindeoftende-rametiam ego,D.Beurlinum, Confefsionem noftrarum Ecclefiarum, de PerfonaChriftiamp;CœnaDomini fuama-nu fubfignaflé; quæ ante artnos penè trigintafit faftaluris püblici,dequaveftrifcripferunt,efre Hechingenfe Latinum. Ergo etiani îure veRrofeci, quod volebat. Quare igitur Afinusnon refponder? Anne Scilludiure veftrolicet, diftàmare mortuos, ôtcorananullo indicé fuperftiti* bus véllerelpondete?
SÇd videamus potiùs quantus amp;nbsp;qualis Theologiisfif.
Pafsim nobiscôfubftantiationem tribuit Afinus. Cùm cnim dicamus, paneitt amp;nbsp;Corpus Chrifti elfe vnû quiddâ in Sacramento: ille cocIuditjCrgolubRantialiterfurït vnû. Ita etiam cgodicarrt'Aflj'©* Stcarofuntvnumquiddamin Chrifto.Ergo fubftantiautervnum? Afine,PerfonîES.tri* nitatis funtvunm fubftantialitcr; verbum amp;caroinChri-ÂOj
-ocr page 27-^4 S^cramentariûs FlejfâeïbergenJès. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç*
Roj ftint vîium perfonaliter: Panis amp;nbsp;Corpus Chrifti in S. Cœnafuntvnum Sacramentaliter: quemadmodum Bem-Icrus amp;nbsp;ruditas eius, funt vnum Afinaliter.
CAptrnaitas nos vocat centres penè., 8: pofteros Ca- XLïl. pernaitarum, nepotes illorum, amp;fobolem,atq; fimi-lia.Sed iiefcit Afinus, quæ Capernaitarum opiido, amp;quis error fuerit. De ijs enim Auguftinus inquit : Dur us eft hie « Tr^Ä. 21. I» fernio, aiunt Capernaitf, quafi hoc difponcretlefus, car- lt;c loaantm. nem,quam indutum erat verbum, velut in fruftaconcifa « diftribuerecredentibus. Etalibi;Carnem intellexerunt lt;t Capernaitæ.qùomodoincadauerelaniatur, autinmacel- « C4p.2z. lo venditur. Et Cyrillus: Ad immanes ferarum nitres vo- « carife àChrifto arbitrabantur, incitariq; vt velleat cru- cc das hominis car nes manducare,amp; fanguinemhiber€:c5uç cc Tel auditu horribîliafunt. Oftendatautem Aftnus, quen» quam noftrum tale quid fcripfifle: aut certè ruditas «ius , Afinina lucc meridianaclarior omnibus erit.
DEfine, inquit ad me, manducationem Sacranaétaletti ugnoamp;refignatadefinire.Refpondeo:Defineimpe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ritus Afinus efte,amp; da operam, vt amplius in Theologia proficias.Si enim non his duobus:ergo alterutro,aut forgt;. tènullo horum, Sacramentumamp; Sacrartientalis mandu-catiodefinietur. Irenæus lib. 4. cap. 34. ait ; Euchariftiani ‘ duabusrebus conftare,terrena amp;nbsp;cœlefti-.id eftifigno amp;nbsp;rç fignata. Auguftinus aitjhoc Sacramentum duobus.con-ficijduobusconftare, vifibili elementorum fpecie,amp;inui-fibililefu Chrifti carne amp;nbsp;fanguine.Scd Afinti ait; definant illiduabusrebusSacramentum definite,cùm AfinisSa-cranientarijsalterafufficiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ n,
SCribitetiâ.paneobfignaricorpgChriftiincnena. Quis nbsp;XLIU^
autéexvetuftateinquâficfcripfit.autlocutuseft? Coti» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
l pus Chrifti obfignatur per panem? fed potins per Sacrar» I mentû Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti in Cœna, obftgnän« 1 nbsp;nbsp;tur nobis ^pmifsiones de gratia Dei crganos,amp; petcatorû
1 leniiftione gratuita.ScdAfinis fignû cbfignat rem fignata:
-ocr page 28-vt iam dicendum fit: Hoceft Corpus mcum,idell,hicpj« nis obfignat Corpus meum, '
IS.L'V^ nbsp;nbsp;O Cripferat Zuuinglius: Panem Cœnae præterpanem no
*• ‘^efiequicQOamamplius.Anverójru'ditnunc’AfinuSjtii » fignum pro re fignata habendum putas? aut die, an vils »» modo fignum amp;nbsp;res letrena, aliud nifi res terrena amp;nbsp;fi-» gnumefl'epolsit?Refpondeo:Dictu,an Afinus aliud,nifi
I , nbsp;nbsp;’ Afinus efle pofsit? Chriftus dicit panem hunc efle Cor
pus fuum: hoceftamplius, hiepanis fcilicet Sacramenta-liter eft Corpus Chrifti. Auguftinusinquit: Accedatver-bum a'lt;Jelementum,amp;fit Sacramentum,hociamcritani-plius hiepanis. Sed AfiniTheologieirudunt: etiamfiver-bqm äfccedat ad crementum, tarnen elementum nihil efle aliud, nifi nudum efementum, eur igitur nuda figna vos in Sf Cœnadoeere negatis?
I’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SacramentariJ, ludere nos , quando fcribi-'
L/mus: Corpus Chrifti realiter adeft in Cœna,amp; adtft inhiyfterio. Relpondi: Similiteramp;ludum dicendum,fi quis dieat, Chriftum reueraafliimfifiehominemramp;qucd verbum earo fadüni fit, efle myfterium : Relpondetergo Afinusr Seite profedo amp;nbsp;fefttue ludum ludo accuniulas.
*’ Scilicet nihil intereft inter vfumvocabuliMyfterijjquan- ' ' dode Sacramentis, amp;nbsp;quandode încarnationeFilijDei ‘ dicitur? Nihil autem intererit,fiprobauerisChrifliCor«
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* pus eodem modo copulari cum pane , quo in vna Chrifti
’ PetibnayduæNafurævniuntur.Videteeruditamre/pon-' fionem Afint veftri: Non eft eadem ratio vnionis figni
• ’ ' : nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fiÿiati in Cccna,amp;Naturaru in Chrifto: Ergo hæc vuio
noneft, nee debet dici Myfterium. Sic tres Perfonæ Tri-flitatis, non vniuntur eodem modo, quo dur Natura in Chrifto, aufpanisamp;Corpus Chriftiin Cœnar Ergofiul-lumeftinifta vnioneMyfterium.^ Et quomodo Chriftus amp;nbsp;Ecclefiaerunt magnum Myftcrium,fiue Sacramentum, cum
-ocr page 29-oiSacrämentaic^zsHeyÄelbergenßf^
CÙmhocnominecum nullohorum modorurn compara-ripofsit?
NOndum eo vfq; profecit Afinus jVt dodrinam no- xLVn.
ftrarum Ecclefiar um, quam tarnen oppugnat, intel-ligat. Nunc emm nobis tribuit, qucd. doceamus,pro-prietatesDininitatisinefleHumana: Naturæ: nunc,quod præfentiam Corporis Chrifti in Canalocalemcreda-mUS. Et centies repetit:nos fcribere, Corpus Chrifti efl'c inpane,ficut pecunia fit in loculo, vinum in cantharo, auenainfacco,infans in cunis,amp;fimiliainfantilia. Nunc ait, nos docere, humanam Naturam Chrifti, in le, ex le, ' propter feadorari. Nunc ait, nos non negate panem amp;nbsp;vinum elle memorialia Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti. Et huius generis propè infinita; vt vix vlla fit pagina, qua ru-ditatem amp;nbsp;imperitiam fuam non prodat, Oftendat au-tem, fi Afinus eftc nolit, noftros tale quid fcripfifle : quod quuni nunquam pofsit, quis non videt, ilium controuer« fiamnoftram nondumintelligere, fed Afinumi,qucddi* Wfolet, in vnguento elfe.
COnuitiorum Grynsî tantum cumulum congefsi ex XLV11gt; Apologia,quantum vixvnanauis vehat. Adillare-fpondet Afinus: efle leueriora dida. Refpondeo: Si con-uitiaamp; feueriora dißJvnum amp;:idemfunt:quarecóuitiaT ri prohibetScriptura, feueriter autem reprehendere vi-tia, non prohiber? Extant certè Prophetarum,Chrifti, ApoftoIorum,Stephanimartyris, amp;aliorum multa feueriter diâaÏ fed plurimùm ilia abfunt à conuitijs. Quod velidco montre Afinum volui» vt infelligat, quanto iudi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
cio exempla Dauidis, Samuelis, amp;nbsp;aliorum citauerit.Nam vfexi4.antithefibus, nunc vnam tantùm repetam:pag.
31. Apolog. fic fcripferat Grynaeus : Vbiquitas vnum amp;nbsp;« cundem hominem concionatoremEcclefiafticum,Cpn-lt;« filiarium aulicum,Bebenhufianû Monachum,Profeiro-rem, Venatorem,volaterranuni, Metiochum deniq; fa-
D Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cit.
-ocr page 30-.
cit. DickeautemVOS per confcientiam,quid iflaadi'«'” faciunt?Aut quid docent? Vclquid xdificant? Autquc'” cmendant?NamvtdeD.Iacobo Andrcf, optimo amp;nbsp;hu-' manifsinio viro , vtilifsinus cius laboribus, A funiimS inRempublicam Chriftianam mcritis, propter qua tarnen abhocingratohomineconuitijs prokinditur, nunC nihil dicam: oftendatur eiufmodi leuitas in Dauide, Samuele, aut Elia, poflem id generis fexcenta adferre gt;nbsp;fitut in fcriptomcoad Grynxum videreeft. lam tantumdi-cit effe feueriora dida. Imo audite aliud, me, cum ifta dicam eflcconuitia, ait peccare ignoratione Elenchi. NaM iftaacria amp;mordentia remédia nonpugnarecumchan-» tate,fedcxanimocandido,amp; gemina Charitate ardente proficifei, amp;conuitiorumillorum finem elTeconuer-fionemhominis amp;nbsp;lalutem. Relpondeo: Certèlibenter fateor, me Elenchum iftum ignorare : amp;c nunc demum in-telligo, quare in conuitiandoadeo frequentes fintSacra-mentarij, fcilicet ne putentut mali Dialedici, amp;nbsp;quiigno-rent Elenchum: Imo amp;nbsp;candorem fuum hoc modo no-r bis probent, amp;nbsp;animum gemina Charitate ardentem. Et p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quare male audiunt in Scriptura conuitia, cum fint reme
dia falutaria, etfi acria Amordentia, tarnen conuerfio* ncm amp;nbsp;falutem hominis operantia?
) »
X Irl X' TVbet me ex Scriptura oftendere, ignem Babylonicum Xfimulvfsifle,combulsifle,amp;non vlsifle, non combuf-fifle. HicRhodus,hicfaltus(inqui^ Andrxa. Etaddit: Si dixeris ilia duo contraria realiter umul fuifie, hellebo-rotibiopus erte iudicabunt omneslani. Refpondeo:At tibi non tarn helleboro,quàm maiori diligentia in legen-dis Sacris Biblijs opus efie iudicabunt omnes fani, qut ‘ ifthæctualegerint. Nam Spiritus Sandus vtrumqjfimul lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;realiter fadum docct,Dan. 3. Dum oftendit ignemilium
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non folum lignaamp;reliquammateriam , ledetiam vincula
(ÇiUibusilli colligati erant combulsiiT», amp;nbsp;eundem fimul
-ocr page 31-SacramtntArtosHejdeJhergenßs, 49 îiîhil potcftatis in corporibus eorum habuifle, ficqui-lt;iem, vt ne cäpillus capitis eorumaduftus, nec odor ignis pereos tranfierit. Q^a de re fairem Bullingerum impe-ritus vefter Afinus confuluiflet,quiait: VinculailladiC- «« fülucrat vis ignis, qu3t interim nullam in Corpora eorum «* »imhabuit, Etrurlus.-Ignis Dei Marty res plané non adu« lt;• rit, amp;nbsp;IDEM ignis perfecutores Marty rum prorfus «• Comburit.Nam propter eleftos,Deus creaturis mutât na® turan],amp;c. EtquidemDanæus,illudcodem MOMEN-TO faétum eile ait, fie vtprorfus tollaturomne ambigu-iim.Ecce Rhodum tibi, Afine, ecce faltum. Tu vero ne faltaper tria, fed fingula diligentiùspofthac Bibliorum in-fpice folia,
DEümnaturas rerumfivelit mutar«,quod illc negi-rat, excmplo ignis Babylonici amp;nbsp;ferri natantis often-diiille cùmad remrefpondere nonpofsit,inuertit ftatü.t Si)inqurt,adremrefpondere, ficontradidionem tollere * Volebasi dicendum tibi erat,vtriîm ferrum fimul natârit, * amp;non natarit; ignis eodem moment© vlferit amp;nbsp;non vf-fcrit,combufleritamp;fton combuflerit. Sienim fimulilla ** fuifl'e negaueris: quid faciunt ad tuum figmentum (in- ‘ (juit) quo Corpus Chrifti vifibile fimul amp;nbsp;inuifibileamp;c. **, fingis? Huie noneltdifsimile quod pag. 85. fcribit,Cùm enim dixiflem, nonfequt; illodhoc modo non eft,ergo Hullomodo. Quemadmodum non fequitur: Prætor in Mibris caligis non eft in balneo-.Ergo prorfus in balneo nö tft. HabereenimDeüaliosetiammodosamp;rationes. Ke-«« fpondet Afinus, mutando ftatum: poteftne vlla ratione «• fieri,vt pretorvno amp;nbsp;eodem tempore, fitreipfa indutus lt;« taligis, amp;nbsp;non indutus: fi affirmas, inquit, pueris fabula,« fies:fi negas,qua fronte affirmabis Corpus Chrifii vno amp;nbsp;,« todétempore re ipfavifibile amp;nbsp;inuifibile amp;c. effe? Sic Afi-,, nus. Refpondeo. Primo de igni iam dixi. Deinde ift-' bæcnon in hunc finemàme prolata funt: cur igitur per infeitiam aut malitiam ftatum iuuertis Afine? £t tarnen
-ocr page 32-LI.
A«». 23.
50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßnttsauis,
▼toftcndam vobis Afininasilliusaures:Age,Scripturaîn-quit Chrillum,Tion Angelos, fed fernen Abrahæ aflUxTifif-fe: ficnosrclpondemus, Chriftum non ig nem, non ferrum,« on Afinosafl'umfifle, fedvera earnem, quæ exvni-onc ilia,per communicationeni proprietatum diuina-rum,etfinon fubiediuè, vere tarnen amp;nbsp;realiter id confe* cutaeft, quod neq; ignis neq; ferrum aut confecutafunt, aut confequentur vnquam. Hxc ratio diuerfitatls eftAfi-nc.
QVod Scripturaait :Dominu aftitilfe Paulo : id terusad Angelum retulerat.IlludvtdefendcretAfi-, nus,ait;ftepiusinScriptura ipfumlehouam Angelumdici. Relpondeo: Id non ignorabam. Sed fi tantus eft Theologus: in Nouo Teftamento, amp;nbsp;in Adis,amp; in hoclo-co, Chriftumangelum dici jillud oftendat.Chriftuî Angelus diciturin veteri Teftamento: quia crat promifliu Mefsias, cuius aduentus exfpedabatur. lam autemexhi-bitoChrifto, euin Angelum etiamnum dici:idfipo^Sit| doceat exScriptura, lohaud obleurè confirmât, dumcapite quomodofibi Dominus (Aft. 23. namde hoc loco dilceptamus)app3-ruerit, his verbis exponit: Aftititmihihac nofte Angelus Dei,cuiusfum ego, quern etiam colo. Tu verb Andrea vicilsim tuac Eutychianæ explicationis, Paulum, fi potes, teftemproferamp;autoremadhuncmodum. Sicilië. Ecce autemleftor humanifsime, quantum referat (vtilledi-cebat) bene leftum efte inBibliis, vt Scripturamper Sc«-pturam interpreteris amp;nbsp;confirmes.Et quis dubitat de Anni noftri explicatione? Vtrobiq; enim fitmentionoOTS» ▼trobiqjvtiturScripturaverbo afsiftendi. Et cùm pwor*
LI I.
äJ Sacramcntarîos Hcj/ilAbcr^cnßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5gt;
loco dicat Scciptura, node fequenti: i ii poiteriori vero, in noôlehâc:aniion iam extra controuerfiam eft,illamtfle haiicipfam alteriusdiei iubfequentem iioäem, amp;ficde vna amp;nbsp;eadem apparitions vtrunq; locum accipiendum? Videsue,leftor candide,acumen ingenij Afinini ? Atqui hincapparet,quid Aliniseueniat Scripturam citaiitibus. Quodenim Dominus Paulo aditiflelegitur Aftor. 23. id incaftrisLyfianis accidit. Sequenti die fada cft coniu-tatio 40. virorum, qui Paulum interficere decreuerant, fiadjudiciumproduceretur. Infidijs per Pauli fororis fi-liumdetedis,curatLyfias, Paulum Cæfaréam ad Præfî-deni deduci; amp;nbsp;quidcm illa node Antipatridem adhuc tuittitur, poftea Cæfaréam,fed nihil horum accidit, quod de Angelo,27. Ador. fcribitur. Felixcùm audilfet Paulum, cuftodirieumiubet, donee accufatores Hierofoly-inaveniant: quodpoftquinq; demum diesfadumeftjvbi audita accufatione amp;nbsp;relponfione Pauli, Felix differtfen-tentiam vsq; ad aduentum Lyfiæ. Poft aliquot dies cum vxore Drufillarurfus audit Paulum, amp;nbsp;idipfum poftea ali« quoties, quod fperaret, fe pecuniam ab eo accepturum, donee poft biennium demum fucccflbremacciperet Fe» ftum. Hie poft triduum lerofolymam afeendit : rogatus àludæis, negat fe Paulum eo addudurum : fed iubet,vt mittant aliquos adcognitionemcaufæ Cæfaréam; amp;cùm dies decern circiter ibi commoratus effet, venit Cæfaréam. Poftridie ad tribunal citatur Paulus, amp;nbsp;poft aliquot dies rurfus cum Agrippa rege amp;nbsp;eius coniuge colloqui-tur.Verumquod Cæfaréamappellaffet: naui imponitur, vtCæfarififtatur. Quantumautem temporis elapfum in* tereafit, vfq; adapparitionemillä Angeli, hiftoriaAdo-rumnonmeminit.ReferttamenPaulus, fuftinuifle ipfos inediam 14. dierum. Ifthæc verb omnia, quæ triennium, circiter, poftulant, dum advnum diem Afinus vefter re-fert;an non annum magnum Platonis computare vide-tur?Ecce ruditatem amp;nbsp;profedum Afini in Scripturæ Ic-
E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dione.
-ocr page 34-^ßnus antSf
äioiie. Qupd fi huic rnaio reniedium adferre volueri«! illudfuerit, vtdicat, fe non de eadem, fed diuerfisatq; diRinétisvifionibusaccipere. Sedrefpondebo:niagnutn cfleAfinum. Taleeniniericargumentum: Aét. 23' tur Dominus aRitilfe Paulo. Atqui Ador. 27. Angelus dicitur aRitifle. Ergo Dominus ille eR Angelus. Re-fpondeo: Exports particularibus nibil fequitur, nifi quód argumentum extrudum fit ab Afino',
JU jl, Ol(inquit Afinus^diRerunthae propofitiones :paniseft O Corpus ChriRi: amp;nbsp;panis fignificat Corpus Chrifti: necefle eR, vt hæequoq; différant : circumcifio eR foedus; circumciftoeftfignum faederis.AgnuseRtranfitus:agnus eR fignum feu memoriale tranfitus.Ratio eR: vtrinqj funt locutionesSacramentales, idcircoeodem modo inrelli-gendæ,Refpondeo:Nego confequentiam: nam ratiocon-lequentiaf eRfalfa,quod vtrobtq^ fint locutionesSacra-mentales. Afini na igitur argumentatro eff, qua fumitpro confefTo, quod non ignorât iure negari poRe,amp;haófe-'' nus abaduerfapartenegatumeffe. Deinde, etfiniaximè cRent locutiones Saeramentales :umen ingens eRintec has locutiones difcrim€:Cireumcifio eR fcedus : Cïrcwn-cifio eRfignü fœderisgt;ficutamp; in altera.Circumcifioeuini, Ede ipfaecrcmonia accipias : non eR foedus, nifiaccedat verbum amp;nbsp;promifsio. Neq^Scriptura dicit,Circumctfio-nem, hoe eR, nudam illam ceremoniam, padum aut fœ-dusefle,fedfignum foederis.Siautem accedat verbumad externa ceremoniamgt;amp;promilsiofada AbrahamoxtuM verè eR foedus amp;padum,interDeüamp;poReritatemAbra-hæ. Sic Agnus, non cR tranfitus, neq; Scriptura fic loqui— tur: léd vidimam tranfitns Domini appellat. Ideoq; quod Afinus veRer fumit tanquam conCeflum : non folùmnon largimuF, iêd ex Scriptura nunquam probari poffedici-mus.
nilL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-C^otnplementi,vt oflcndatnonludereeumqui
À iiopis amp;nbsp;Metonymia vtatur; addudt exemplum Cir-cumcifionis
-ocr page 35-^dCYdmmlarïOi
cnnicifionis, quæ fœdus :amp; Agni pafchalis,quitranfitus Domini : amp;nbsp;Arcse propitiatorij, quæ lehoua appelletur. Re{pondeo:De Circumcifione amp;nbsp;Agno pafchali iam dixi. DeArcaaacemconftat, nottfuifl'e fignum rei fîgnatæ ab-fentisjficutpanis Cœnæ Domini,abièntis ChriftiCor-porisfignumàvobis fingitur:fedalligâratad hanc Arcam Dominus fuam praefentiam verbo fuo amp;c promifsione. Cùmigituringensdifcrinien fit,perperam ab Afino hùc ïefcrtur:quældeo Arcateftimonij dilt;âa eft, quôdDeus ibipræfensteftetur defuavokintate, cxpreflb verbo. De quo Beza tuns te admonere potuidet, qui lcribit : Deuna
PRodigiofamveftramÇrudit de nobis Afinus) vnio-nem Sacramentalem non ignoramus , qua fingitis, *
Corpus Chrifti fubftantialiter in pane efle. Quæ fi vcra tftvnionisexplicatio:concedatis oportet, Corpus Chrifti cum omnibus arborum folijs, omnibuscantharis ccr-'lifiarijs, cum omnibus deniq; Creaturis Sacramentaliter ^niri, quia in ijs non minus à vobis conftituitur, quàm in paneCœnae.Reipondeo: Concedatis oportet,Viri Sacra-nientarij,Afinum veftrum non intelligere diferimen inter præfentiam Perfonalcm,amp; Sacramentalem. VndeAfi-naliter fie argumentatur: I« Cœna Domini præfens eft Corpus Chrifti Sacramentaliter. Atqui in alijs etiam locis præfens eft. Ergo Sacramentaliter. Refpondeos Inprimafiguracùm Maior non eft vniuerfalis, non pro-cedit argumentum. Et Lutherus refponfionem,eiuf- ‘ tnodiDialeAico dignam, feriptam reliquit: Audi ergo (inquit ) tu porce, canis, fanatice, aut quifquis fueris, infulfe Afine,( ecce Lutherum verum vatem) etiamfi Corpus Chrifti fit in omnibus locis, non tarnen tu ftatim ilium deuorabis amp;c. Quidita? Qmaaliud eft Deum efie ptæfentem; aliudtibieflè præfenteni.Quoditaq; rationc. Perfonalis vnionis alijs locis edam præfens eftihoc minus
E » eft»
-ocr page 36-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• J^ißnus auîsy \
eft, quàrninCœna,quôdinhac Sacramentaliter, àmihi prælenseft.
HAftenusdeprobationeMinoris: ex quaperlpicuum efTeputOjtantanicfle veftri Alini ruditatem amp;infci-tiam, vt ab Afino lanapotiùs,quàm ab illo folidum amp;eru- x ditumrefponfumexfpeélaripofsit. Qupdfi fortè meiim vobis non iinprobatur conliliû,libentercommunicabo. Retrahatur Alînusad triuiales, vtdifcatprins,quàmalios docerc conetur.Qród fi dixeritls: quis Afinû Lyrain,quis Afinû fnbfrenocurreredoceat? Refpondeo: Meminime legere, Afinumaùditoremfuifie Ammonij jpræftantifsi* mi Philofophi, amp;quidem PorphyriJ illfiis, inprimis au-tem Origenis condifcipulum: nolite ergo de Afino veftro omnem prorfiis fpem abijcere. Si verô ifthæc ratio vobis non'placeat: iàltem eum porrô nobis adeo rudem amp;nbsp;im-perituni non obtrudatis y alioqui aliud refponfumàme nonaccepturî,quàmillud Ciceronis inPifoneni: nunc,Afine,ego te literas doceam? non verbis hïc opus^ cftjfedfuftibus.
Secundum ar^umentum'^.
Qui ignauior cft quouis Afino:non imnieritôAnnus' dicitur. Taliseftvefterille. Ergo.amp;c.
Prohatio fjïïinorîs.
CNx-n nemo effet, qui Afinum commendationealiqua dignumexiftimaret: iplèmet prodit fuas decantatu-rus laudes, amp;præfatione fua fe ipfum prædicans, ait:Deus ** Grynæohoc bonum concclsit, vtDifcipuloshabeat,qui ** fine negotio Coccyfmos Vbiqujtariorum coherceant,re-*’ furentatq;conuincant. Qipomodo autem illud (finene-gotio) verum fit, accipite. Circa finemianuarij Anno85. iam prodierat Cuculus Caluinifticus, cùm illevixad ini-tiumScptembrismutil«mamp; crudû Falconem emitteret.
Mifericor-
-ocr page 37-ad Sacramentapos^ I^eyddbergenßs
Mifericordia mqtus j ex abu^dauti fex integros menfes adhuc ei largitus fuip, vt nuidumpatcqi^em qualitercunq; yeftituiu àbfolueret: ille alijs'lnruper J^çx menfibus fibi fumtis,tandem vixpoft fefquiannüamp;ampliusjifl.umin-felicem partum edicfit, quem reuera Afinum auem dixe-ris. Ecce Afinum citum amp;nbsp;expeditum? Mirum,nifii à fuo principe citis equis atq; quadpigis iungatur.
SCriptumD.Iacobi Andres» ait,adeöefl'e immodera- II. cviUjadeoconuitijs refertumgt;vtverèaffirmarepofsit,
poft homines natos nullum tale editum. Refpondeo:Sed quare adeo ignauus eft Afinus » vt^a bón faltem ex parte commémorer, atq; guftum aliquemledori exhibeat,ficut àmefaôumeft de conuicijs Grynær,nifi quôd non po-teft, fed fingit, fed mentitur conuitia. Scripferat idem de Confiitat:!) Jacobi, Grynæus.'Scdpetîeram vt fipoflet, monilraret monfirofas illas, quas diceret, calumhi^s atq; Conuitia:attamenSeriphias ranas vos videmus j,qui teuere inulta affirmant, fed per inertiam nihil eorum,quac dicunt, probare poffunt.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -
DTfputatione publica, Grynçum nos perftrinxilfe ne- nbsp;111..
gat, amp;inquit: Neminem veftrum vllo contumeliofo lt;« verbovelattigitjvellæfiutuaiftacomenta funtjtuafom- « niaamp; fabulæ. Verùm ego tantum vef 7.- Thefium con- •• uitia in vnum acceruum congefsipag. 48. Cuculi, vtex Hsjdecæteris etiâiudicarepolfetleôor candïdus. Qua-readeö defes eftAfinus ille,vt non legerit: aut fi legit,qua-retantaefteiusignauia, vtdifsimulare quam refpondere malit?
SOphifmataveftra,ruditAfinus, omnia iam confutata nbsp;nbsp;j
Junt, noli tam pueriliter exultare.Refpondeo: Sitace-re,fidifsimulare,fi ficco prorfus pede prxterire,eftre-fpondere amp;nbsp;refutare: fateor vera elle, quæ dicit. Atqui vi-deat leiäor ,in rciponfione mea,à paginapa. vfq; ad 10$.
E 3 vbi
-ocr page 38-^fintuaulSf
vbiexplurîmîs, p. loca commemoraüi, ad quæ îlle ne apicemquidemrefpondifl'et. Monuifi poffetjveladhuc refutaret: tanta autem eft eins ignauia.vt ne vnum ex omnibus, figillatiin, appofitisnumeris,commemoratis,non dicamréfutant(idenimnon polTet) fedvelattigeritvno verbo. Hoc tarnen eft refpondere: fie omnia, omnia refn-tata funt:præter igtiauiani fummam CabalU Cumaui,qaj adhucreftat.
T Dem plané fit de mco etiam ftripto. Si quid enim obic-Idum fibi à me videt,quod diluere non pofsit,ne calum« mam fateri cogatur.tacitus tranfit, facrofilentio, tan-quamPythagorxdifcipuluSjvfus. Exempli gratia. Cor-ruperat Gry nxus didum Auguftini,amp; pro his verbis : [Si qua (fortè) vrera (amp; fidei noftrar accomoda)dixerunt Phi-lofophi, ab eis vindicanda: ] Ille fie ftripferat: [Si qua verâ dîxerunt, ab eis vindicanda.]amp;c. Refpondi ego, crimen falfi admifliim, ipfiq; illud Athanafij eueniifeiEum qui iram concipiat.mendacium parère. Multaenimvera di« xeruntPhilofophiin fuo genere, qux fidei noftra tarnen repugnant.lllafcilicctvindicandain noftrum vfum fue-rint?Sedignauior Afinoçft,quineverbulumquidem re* fpondet.
r I. T^Txcrat Grynxus :Nos magiftratibns ipforu prxfcri-‘ JLzbere, quidcum hxreticis agendum fit. Dixi ego, eflc calumniam: cum magiftratibus enim nihil nobiselfene* gotii,fedcumipfis,quirerum criminalium indices,ca* pitalibus fupplicifs ceruices hxreticorum fubijciant, atq; magiftratibus, numinis diuini vindidam comminentur, nifi ignes excitent amp;nbsp;gladios ftringant : id quod ex eo* rum fcriptis docui. Sed ignauia Afini relpondereipfuKt nonpermittit.
WE pRoduxerat contra nos didum Apoftoli:Nuncdilpcr* JL tituseftChriftus? nunc Paulus crucifixus eftpro nobis?
-ocr page 39-ad Sacramentanos Fdt^elltrgenfef^ . nbsp;nbsp;^7
bis ? oftendi ego, quàm impertinenter tiietur, contra mentemamp; fententiam Pauli. SedignauusAfinüs nelylla-
I bamquidem relpondet.
De Saxonicis Ecclefifs quae ferrpferat: rurfus negarat, èe fceleratam calumniam eße dixerat Grynxus. Re-iponfum fuit: Diceret ergo, fi poflet, quafnam alias Eccle-fias intellexiflet. Tacet: quod quid aliud eft, quàm confentire Ôi confiteriJ
QVare locum difputandi D.Patientip.m. nondede-rit, caulâm fuifléait, quôd ille à Principe eiusreico-piaiiinonpetierit,autautor fuis fucrit,vt à prolixis fuis fermonibusabftinerent. Refponfum fuit : SiPrincepsin tanflafueritjquareaccufetfocios: aut fi foeforum culpa faftum fit, quare in Principem caïifam transférât? cur ac-tufetfocios, qui toties interceflerint, obnixè admodutn ïogantes, vt ille potîus audiretur ? Aut eut Principem, ïuindifputatio libera fuerit,nec caïquam omnium Prin-tipis veniaexorandafuerit gt;nbsp;amp;Princeps tantum primo amp;nbsp;poftremoaâui interfuerit. Agnofeit igitur prxtextum i^anifsitnum: ideo tacet.
■’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ- '
ÇVofufFragiovîéioremreprônunciârat:amp; fine Senatus Û Jecretotriumphum inftituerat. Admonitus ergo fuit» ne fe commendaret ipfe: Afinus tacet.
EVndem Phüippum nos làudare, amp;nbsp;înfedari, feripfe-tat: amp;nbsp;Momos nos dixerat. Refponfum eft: eße ca-iutnniam. Neq; enim eundemfeddifsimilimumfibi,dif-fîmili ratione, pfobari amp;nbsp;improbari. Tacet prorfusitan-i ^aefteiusignauia.
I ÇCtipfcrat Grynaeus : vnam pagellatti Buceri , plus I *«Jhabere, folidæ, feuerioriç, confertac doôcinç, quàm ternioncs
VIÜ»
IX«
X.
XI«
X1J'
0
-ocr page 40-^3 nbsp;nbsp;. * -J quot;quot;nbsp;jlftnusawT, '
ternioncs in pliirimts fcriptis Lutheri. Cùni autem egö contrarium oftenHeriin, cum ex fummoruin noftti feculi Principumamp; Theologoruni, turn ex ipfius Buccri tetti-monio: quare adeo ignauus eft Afinus, vtne tantilluffl refpondeat?
TÀTxeratjfe deordineTheoIogorum amp;detota Acade-JL^mia Tubingenfiamantiisimè Sc honorificentifsimè fentirc, amp;nbsp;loqui ctiam. Et turn fiimil fcriprcrät, moniturû feiuiientutenifuoexeiTiplo , ne pofthac quæuis locate-, inerè adeat, amp;nbsp;fi ne deleâu quofuis vitæ amp;nbsp;ftudiorum duces fequatur. Iftavanitascùni obieda vobis eflet, quare taçetis?
PparetautemignauiaAfininaexeo quoq;,quôdal* ».’xAlegateaudet,quæ nunquam legit, nunquam inlpe-»,x(V,,Nanide.fortnulaConcordiærcribit AfinusîNosfum-njqta Àuguftanæ Confefsione, nouam forrtiulam con-tentionispomuni EcclefiæDei obiecifle. Atqui ‘ô Afine, non Iblwm inferta eft For mulæ' Concordiæ Confefsio ilia! fed fi faltem præfationem eius legiffes, didicitfes vtiqî) adeônonfunimoueri, vtpoft Scripturamamp; vetuftiorail-laSymbola, dicatureflenorniaatq; régula dodrinæno-ftrarumEcclefiarum. Nifi itaq; fummotâ diligentia igM-uiafuccefsißet, Afinus iftanqnfcripfîlfet.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç'Icde ApoIogiaErdfortenfiînquitzreiedamineàVbi-
Oquitatem, tanquam figmentum ocioforum hominum. Sedapparethinc, Afinum illam non legiife. Namfol:4gt; „fac.i.amp;.a.fcrjbitur: Docemus amp;nbsp;profitemur , quôdfiu-,, manæGhriftinaturæ ob pcrfbnalem vnionem amp;nbsp;exaltar »tionem non tantum creatæ amp;nbsp;finitæ qualitates data: amp;nbsp;»communicataffint,quasinfc amp;perfehahcat, amp;relpeclu »J quarum multis gradibus omnium landorumamp; Angelq-„rum donis excellât: Verùm etiam attributadiuinitatis „ propria acccperit: Talia omnino , quæ facrarum litera-„runiteftimonioverè diuinafunt amp;nbsp;infinitaidioniata:ve-
-ocr page 41-âdSacramentarios Heydelber^enßs,
lutiomnem poteftateni in cœloamp;in terra, Matth, ii. ^8. “ Apo. j.Dan. y.Virturemviuihcandi, Ioan. 6. Poteftatein “ exercendiiudicijioan. 5. Omnia pedibusfubieda Jiabe« re,Pfal-8. Eph. i.Emundareàpeccatis, i.Ioan, i-Omncs “ thefauros fapientiæ cognicioni CoL 2. Oninia im-plere: audiAfine, omnia implere, Eph, 4. amp;c. Siceapar-tequæfcriptaelladuerfus Bremenfcs, ait Apologia: Hæç noftra fides eil amp;nbsp;confefsio, Chriftnm corpore fuo quod infeparabilitcr fibi vniuit, Sc quod ad dextram Maiellatis amp;virtuiis diuinsE exaltauit, præfentem adefle, initio in S. “ Cana: deinde, totum Chriftum iecundum vtramq; natu- “ ram præfentem adefle Ecclefiæfuæ, Matth. 28. Tertio,*' Chriftum non tantum vt Deum, fed etiam vt hominem Omnibus creaturis præfentem efle, præfentemq; omnia ‘* gubcrnare, Eph’. i. 4. Pfal. 8. ccelefti tarnen, fupernatupa- “ h, Si incomprehenfibili ratione.
Etfi autem Apologia ^it, fe dcclarationem generalis Vbiquitatisplenariam, tanquam Myfterijin hac vitain-tffabilis, inatternam illamvitam reijcere: tarnen tantum ibeft, vt figmentum ocioforum hominum jefle dicat, vt de ociofis illis hominibus, quorum h æc figmenta ftint, dicat: Vt autem alferamus cum illis, de Myfterio illo (totum « Chriftum Deum.amp; hominem omnia.implere, omnibus “ creaturis prælèntem efl'e , amp;nbsp;præfentem non abfentem « omnia gubernare) nihil in facris literfs efle expreffum, « quinetiammultaS. Scripturæteftimonia illuddelêrtè Si a palàmnegate, confeientiaprohibemur. VerbaenimSpi- ,lt; ritus fanfti, ore Apoftoli Pauli prolata, Eph.i. amp;4.quæ « propriè agunt amp;nbsp;loquuntur de aflumtahumanaNatura ,lt; Chrifti, nullo modo negate pofl’umus. Verum grata lt;lt;nbsp;mente ilia tanquam vera mininèq; dubia, ita vt enunciata „ funt, acceptamus : necvlli Sacramentariorum ilia delete aut euerterevnquampoterunt.Exquibus apparet, illud, quod de Apologia fcripfit, figmentû efl'e ignaui amp;nbsp;ocioft . Afini, qui Apologiam illam nunquam legit,nunqu im in-‘Pexit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confefsi-
-ocr page 42-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ . ^\^ßnnsätilif
XV1» Ortfefsionem Augulianain à Phüippo non Vbiqiuta-^ Vyrio, fed Orthodoxo, hoc eft, Sacranientarioconfcrj-ptam fuife: ideo Grynæiiin eriam Sacrainentarium bona confcientiafubfcribere potiiifTe. Refpondeo: An non vos pudetjViri Sacramentarij.tantæ ignauiæ Afini veftri? Si cnim Melanchthon confcripfitConfefsionem fie quidein, vt etiam Sacramentarij bona confcientia earn ampleóti pofsint: Quare Calninuseam facem appellat,qua con-flagratura fitvniuerla Gallia? Quare Beza fcribit,fibi Confefsionemillaminquibusdam non fatisfacere? Ptæ-fertimincapite de Cœna Domini, fibi probari- minime pofre,nifi commoda interpretatione leniatur.
Tigurini vitro fatentiir,feConfefsionem earn in illo Arti-culo approbate non pofle,quödipforum doärinaineo ipfo nonobfcurèfit condemnata? Num veró,Afine,hi tui homines Orthodox! non funt? Aut aliane eft Gry-næi amp;horam conlcientia? Vi-de quid legeris? Deinde, ! fiàPhilippo Orthodoxo GonfefsioAuguftanaconferi-ptaeft:isipfe Philippus earn fcripfit, quieo ipfo tempore fcripfitt [Ego morimalim, quàinhoeafhrmare,quod illi affirmant, Chrifti Corpus nonpoffe, nifi in vuo loco efl'e. ] Isipfe Philippus, eodem circiter tempore fcripfit. f Indigna eftChriftianrs opinio,qiiodChriftusitaquan-damcoelipartem occuparit, vtinea tanquam carcerein-elufusfedeat. ] Isipfe Philippus fcripfit, qui fimulfcri-pfit; [Nulla fatis nragna caulfii eft, vt proprretatem verbo-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum deferamus, cum nulh Articulo fidei repugnet: amp;nbsp;hac
fententia de præfèntia Corporis Chrifti conuenit cuni alifs-Scripturis : quæ de vera præfentia Corporis Chrifti apudnos loquuntur. ] Afine, Icgiftine tu hac vnqnam? An non tibi lads videtur Vbiquitarius Melanchthon, iners Afine?Lege ergo prius, quam Icribas derebus pror-ftis incognitis. Et efto fuilfet Sacramentarius Philippus lt;tiaintùm.,amp;aper«iflet feneftram afl'eclis fuis, vt latere
-ocr page 43-aâ Sacrawenhinos Hejdelbergenfis^
fiib lt;onfefsione ifta potuiflent : tarnen cùm Grynaus nonignoraret, quâfententiàamp; Præceptores earn ample-ôerenturipfi,amp; qua ilium obligatuna vellent, quomo-dopotuitluramentum bonafide præftare hac confcien-fiâ. Id cùm etiam libello meo ei obiecerim^ tarnen tan-Ueft Afiniveftti ignauia, vt mutus tranfeat.
LVtherum (rudit Afinus) docuifle Corpus Chrifti XVII. inpanecflejficut auenam in facco, infantem in cu-nis.pecuniamin loculo, ceruifiam in cantharo, Schulte-tum in balneo. Videtis igitur Afini veftri ignauiam: nunquam legit vllum ex libris Lutheri, quos de caufla Sacramentaria fcripfit. Oftendat enim ille quicquam ho-rum ex fcriptis Lutheri, fi piger A li nus efle nolit. Imo contrarium pafsim illius libri habent. Confelsionc Minori ait: Cinglius Marpurgi prolixe amp;nbsp;abfurdè me- quot;nbsp;cumlocutuseftde locali inclufione, quod Corpus Chri- “ fti non pofsit effe in Ccena,quafi doceremus (audiAfi- “ ne) Corpus Chrifti efle in pane, ficut vinum in dolio, autftramen in facco. InMaiori confefsione; Quid opus “ ' eft multos fcribere libros ? Oftendant nobis ex Seri- ** ptura, Chriftum non habere alium modum præfentiæ fui Corporis, quàm localem , ficut farina eft in facco, “ aut pecunia in loculo? Et eodem libro; Ratio noftra “ (fateor) ftultè argutatur , quia dicitur in pane, quod ** vulgo fenfibili amp;nbsp;corporali modo accipitur : ideo Cor- ** pus Chrifti effe in pane, ficut ftramen in facco aut pa-nem in cophino : fed fides iftam particulam aliter acci-pit, amp;nbsp;intelligit, amp;c. Et addit : Sed quid fruftrà cum fanaticis illis de his myfterijs loquar , quæ illi minùs aflequuntur amp;nbsp;intclligunt, quàm Afinus Pfalterium. Ecce Afine.Sicinlibro, quodillaverbaimmota perftent; Hoc eft Corpus mçum; Atqui, inquit, cogitandunietiani eft
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;É a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illis
-ocr page 44-' ^^ßnus awSf
iliis fanaticis, Deuni piures habere modos amp;nbsp;ration» præfentiæ, quàmfolannllaincraflamjdequaipfi loquiin-tur, ficut vinum in dolio, panem iu cifta, pccuniam in loculo. Et, fi legifiet (vt Heidelbergenfium amp;nbsp;aliorum nunc taceam) ScriptaBuceri, Afinus.-quotiesexcufatLu» therum, faétam ei àfe amp;nbsp;fuis iniuriain ?Inlpexifl'et faltem» nifi adeo ignauus fuilTet, Formulam Concordiz Vuitem-bergenfis. Sed frufira me defatigo : defidia enim Afini facit, vtillhæcomniamagis ipfi fint peregrina, quàmpagi falcusBohemicL
jSk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nugatur Afinus, dodrinam Lutheri elfe
/xCardinalisCammeracenfis nuganientum: vtPohti-ficiætranfubftantiationis fufpeclum eum faciat, SedAfinus, qua eft ignauia,locum nunquam infpexit: amp;loquitur de rebus penitus fibi ignotis.- Lutherus enim ex verbo Dei, amp;nbsp;inftitutione Chriftf, fiiam fententiam defumfibde qua re cogitandr occafionem fibi à Cammeracenfi datant non inficiatur. Tu verb cogita, qualem Cardinalemaut Spiritum monitorem fuidogmatis Cingliushabuerit,de quo ipfeprofitetur: fe, ater ne an albus fuerit,nefcire.
XlX. TjErengarif Palfnodfam,inquitAfinus, Eutfienispu-,, DblicoScriptoprobauit,amp;fummoperè commendauit; gt;, quod ne tu quidem hilcendo negarc'potes : cur verb Lu-igt; therusinMaforifuaConfefsioneillamfuam approbatio-j, ncm retradârit: nobis ratio reddenda non eft neq; ilia „ res nobis præiudicioefl'e debet. Relpondeor Sedneq;pi-gritia tua nobis, Afine, praeiudicio elfe debet : amp;nbsp;de eatibi reddenda erft ratio. Afinus autem locum ilium nunquam inlpexit, nunquam vidit, nunquam legit. Etenimeodem tempore, anno, menle, die, eodem libro, folio, paragra-pho, vtrunq; fcripfit D. Lutherus. Ex quo apparet,nihil retraôafl'e.quod Afinus per inicitfam ex ignauia ortam ei tribuit: led feipfum peripicuè, contra omnemcalumni-am.
-ocr page 45-ad Sacramentaria Heydelbergenßs^
am,cxplicuit.EcceimpudenteniAIïnuni,qui Lutherum accüfat eius,quod nunquatn illi in nientem venit: amp;nbsp;quod ipfe Afinüs^ nunquam vidit aut legit.
EAdemprorfuseft ratio de dido Lutheri ex Homilia XX. de Sacramento amp;nbsp;frater ni täte. Cùm cnim ex ipfis ver
bis Lutheri, ex hac eadein Homilia delumtis, calumniam ipforum refutafl'em,nec haberet aliam comodam relpon-fionein: Ignofcat ( ait ) nobis lacobus Andreæ, fi Lutheri contradidiones probare non pofliimus. Relpondeo: Tu Homiliam illam nunquam legifti, 6 Afine, Neq; enim jpfiusaliqua, in Homilia ,contradidio : fed tua ignauia, amp;quamh3ccgenuitinfcitia,culpandapotiùs fucrit,cvini adeo perfptcue fefeexplicarit, amp;nbsp;contra inanem fignifi-cationem Cinglianam munierit. Ignofcas igitur Afine, quodtuaminertiam amp;. infcitiam probare nonpoffumus.
ALiquoties tumultuatur Alinus, tutfierum amp;nbsp;noftro» propofitionem iftâ: Panis eft Corpus Chrifti: mon-ftrosè permutaffe in has voces: panisjideft,in pane,fub pane, cum pane: Eft, id eft, includitur, alligatur: Corpus Chrifti, id eft, inuifibile, infinitum, gloriofum, Maiefta* ticum Corpus. Rtfpondeo: Si ittas phrafes ex Lutheri aut noftrorum fcriptis oftenderit,infinitum amp;nbsp;gloriofum Corpus Chrifti in pane includi,amp;fub panealligari:erit mihi magnus Apollo. Si non pofsit: erit magnus Afinus. Exhocvnumeft. Deinde,nifiiners effet Afinus,legifl'et declarationem Lutheri, quæamp; noftraeft,dehis ipfis vo-cibus, in, fub, cum.Illa fic habet: Q^od fi ita infidiose no- « bifcum agere voluerint, amp;nbsp;calumniari, ipfum verborum « Chrifticontextum ( hoc eft Corpus meum ) noftram in- « terpretationem ferre non poffetplurimum enimreferre, « vt fententia horum verborum mordicus retincatur, nec « ferre voluerint, vt alibi dicamus, in Cœna eft Corpus « Chrifti:parati fumus,hçc omnia amp;nbsp;recantare amp;nbsp;retradare, «
F 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec
-ocr page 46-JßntaaMS,
»» nee his vocabulis ampliùs vtemurjfedfimpHcifsJmedi-3i cemus: Hoe eft Corpus meum,fieut ipfe textus fonat,rao-33 doilliidemagant, Seconfentiant, AgèAfine,fihæclegi* fti, amp;fubfcribere voles: eece jiftacpartieula: Coneordiam nunquam impedient.QupdR aliud agis: prætextum qu£-ris, non veritatem.
LVthcrus conftanter docuit, ait Afinus, prædicatio-nes Saeramentales figuratas amp;nbsp;tropieas elTc. Refpon-deo. Sed quare tanta eft Afini defidia, vtlibrum, locum amp;c. nonafcribat? Qjure non recitatD. Lutheri verba? Qnï poteft efle adeo ignauus? Etquidquæfo dicit Afinus? Qiud pugnauit D. Lutherus cum Oeeolampa-dio, amp;nbsp;cætcris, nifi de hocipfo, prædicationem non efle figuratam aut tropicam, quod Oecolampadius acriter contendit? Et R vel Oecolampadij vel Lutheri libros extremis labris guftaflet: nihil horum fcripfifiet. Sufficiat nunc ex plurimis vnum locum attulifle. Confefsione Ma-„ iori ait Lutherus: nbsp;Cum veró hïeftent pro nobis verba
Dei, (Hoe eft Corpus meum) verba certa, manifefta,per-,, ipicua, vulgaria, amp;nbsp;communia, quæ tropus nunquam fu-,, erunt, neqjin Scriptura, neq;invlla lingua: necefle eft,vt fideapprehendantur. Si hoe eft tropum conftanter do-cerc: dicat Afinus, quid fit tropum conftanter reijcere.
Ontradiftionem fuam (rudit de mc Afinus ) filentio K-/itidem probat. Etquænam, inquies pie le(äor,eft ilia? Et relpondet ipfe fibi : Hæc eft: Corpus Chriftiadeft • amp;nbsp;comeditur Super naturaliter,amp;:adeft cum paneamp; com-editur fenfualiter, atqj dentibus atteritur, Refpondeo: Siiftaita fcribantur amp;nbsp;accipiantur, vttuAfineillarudis: fateor effc contradiiftoria. Sedoftende, quis ifta doeue-erit, aut vnquam fcripftrit. Primam propofitionem li-benier agnoftimus: alteram autem ncquaquam. Neq;vn« quamdocebitillam Afihusex noftrorumferiptis fic qui-dem,
-ocr page 47-Sacr^Metilarioi H^delhergenßs^
dem, vt hîc ilia allegatur. Hoc quidem non negamus: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Lutherumreftèfcripfifle,quod quæperfcamp; propriè fiant de pane, pofleper accidens propter vnionem Perfo-nalem,CorporiChriftitribui, Q^dautem ipfumperle Corpus Chrifti fcnfualiter comedatur aut dentibus at-teratur: tantum abefià rei veritate ,quantùm illeà diligentia legendi eos libros, qüos tarnen ftulta audacia ci- .
*at,cùm nunquam infpexerit. Et ignorât Afinus regu-JamDialedicam: Ab eo quod ineftperfe, ad aliudquod per accidens accedit: non elTe bonam co nfequentiam.
Citât Afinus locum ex pag. 591, Tomi quarti Vuit- XXHp» tembergenfismefeitappellate librum aut caput, imo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Latinusne an Germanicus Tomus fit.Et vt videatis igna-uiam Afininam,amp; quod nunquam locum infpexeritzquæ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
rite illampagmam in Tomo Latino,quærite in Germani-eo, qiiæritein co, qui exGermanico in Latinamlinguam translatus eft: nullum inuenietis ea de te verbulum.
LVtherus, inquit Afinus, licentîam dédît fuis feûato-ribus, fubvnavel vtraq; fpecie communicàndi, Libro de Capt. Baby Ion. Refpondeo: Ignauia Afini facit vtnefciat, Anno 20. amp;nbsp;fie primis Lutheri annis hune li« brum feriptum fuifle. Et fi præfationem folùm 1. Tomi legiflet iners Afinus , nihil horum Luthero obieciflet. Sic enim tibilegitur : Ante omnia oro pium leélorem,** if oro propter ipfum Dominum noftrum lefiim ChrL“ ftum, vtiftalegatcum iudicio, imocum multa miferati-“ One. Etfciât me fuiffe aliquando Monachum, Papiftam ** infanifsimû,amp;cùmiftamcauflam aggreflus fumitaebrî-“ irnijimo fubmerfum in dogmatibus Papæ, vtparatilsi-** mus fuerimonmes, fipotuiirem,occidere autoccidenti-“ bus cooperari, qui Papse vel vna îyIlaba obedientiam de-tredarent. Et paulô poftdta inuenies in iftis meis feriptis“ prioribus,quàro multa amp;nbsp;magna humilimèconceflerim**
Papæ:
-ocr page 48-4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^'-^ßnus Miif
*gt; Paps:quspofterioribus,amp;iftis teinporibus pro funim» »» blafpheiniaamp;abomiiutionehabeo.amp;execror :dabisigi-tur huncerrorem ,pièleétor4(velvt ipfi calumniantur) •
M antilogiatnjtemporiamp;imperitiæ mcæ.Et fub finemJ^?c », ideonarro, optime left or, ytfiledurus es opufcula niea, ,, memor lis me vnum fuiÛe, vt fuprà dixi, exillis,qui (vt Auguftiniis de fe fcribit)fcribendo amp;xlocendo profece-» rint: non exillis,qui d.énihilorepentèfiuntfuranii,cùni „ nihil fint, neq;operati,neq;tentati, neq;experti. Sedad » vnumintuitumScripturæ,totumSpiritum eins exhauri-„ unt. Hæc legere oportuit Afinum, óc meminifl'e fiia rc-gulæ;Poltcriorescogitationes, etfi non femper,aliquo-ties tarnen meliores efle prioribus^ amp;nbsp;fic non antilogias cnidam, ( quod Lutherus calumniamefie dicit ) fedtem-pori tribuiflet. Verùm fic eft candor Sacramentarius, Charitas eorum, amp;nbsp;Sympathia.
XXVI. Plt;lt;g. ÎO. ScriptiTri^.
FIngiteiusmodi contradiftionem in Luthero: Corpus
Chrifti nulla alia repræterquàm corde poteft accipi» fcribit Lutherus: amp;: Corpus Chrifti dentibus atteritur. Relpondeo. Afinus neutrum verum dicit. Depofteriorc propofitione quomodo per accidens verafit,fuprà me-mi ni, nec repeto. Sed amp;nbsp;prior propofitio, vt ab Alino ci-tatur , falfaeft. Loquitur enim Lutherus, non de Cor.« pore Chrifti, quod ori ad comedendum in S. CœnaofFer-tunfed loquitur de Chrifto, amp;nbsp;benefieijs eius, 'ficutin verbo perprscdicationemEuangelij, auribusoffertur amp;nbsp;cordi, amp;nbsp;fola fide apprehenditur. Verba Lutheri fic habet: Proinde vides,Chriftumf non ait CorpusChrifti Jtibi nontradiinmanus, non dilpomtibi inciftam, noninfe-ritibiinfinum,nondaritibiinos,’fed olferri tibi verbo, amp;nbsp;Euangelio(quidautcth Afine hoc ad S.Cœnam?) amp;nbsp;per aures cordi tuo, amp;c. Nec vlla alia re, quàni corde potes cum accipére. Sic ille. An verb Afine tu locum ilium reftè inlpexifti? An neïnter Chriftum amp;nbsp;beneficiaeius oblata verbo
-ocr page 49-44 Mcramentartosiiejdeiber^enjeh
'Vfi'boEuangelijj amp;nbsp;inter Corpus amp;nbsp;fanguineni eins în S. Cœnaoblata, nullum eft difcrimen? Anne qui ifta, vtpar «ftjdiPdnguit: fîbi ipß ftatim contradicit? anverôquiilla lt;onfundit, quodtufacis, inejJtus eft Afmus?
EAndern efle fuorum, quo ad fubftantiatn Çœnse Do- xx V H. nünijSt Anabaptiftarum .doftrinampcrnegat: amp;ait
Argumentum m€umc(reelumigt;eatq;rîdiculum,quôddi-Aeram; Ipfi Anabaptiftæprofefsi ftint fe nihil habere, in quovobis hoc quidem loco contradicant. Refpondeo:,, OlLæ autem caufta eflè potuiffet, Afine, vt in hoc folo fu- ■ am difsimularent fententiam, cùm in cæteris omnibus Articulis libéré conferrent?Præfertim,cùm ideô eô acceC. fiflent, vt doétrinçfuat publicèj^quamuismouo'in Impe-riüexemple, rationcm redderent, amp;nbsp;quidem vocati per ûluuni conduétum. Quare adeô es ignauus, vt cauflam UoII afteras aliquam, probabilem faltemDeinde,qua-reDathenus non oftendit difcrimen veftri amp;nbsp;Anabapti-ftarum Dogmatis, fi quod.erat ? amp;nbsp;conuîcit eos erroris, in quo àvobis diflentirent? Aut quare tu difcrimen illudnô oftendisjignaue, fi potes? Præfertim cùmintelligeres, te xonfen(usautcollufionispotiùscumillisaccufan?j
SChuuenckfeldianifmi Lutherum amp;: Brentium acculâti
id quod'Schuuenckfeldiusipfe afteuerârit. Econtrà XXVIII» veto me falfascontra Grynæum acculàtiones lt;onfinxi{fe ait, de Schuuenckfeldianifmo , quas munquam probate pofsim:aliâs,enimfi probate quid horum poflem, nun-quam filentiopræterijffem. Refpondeo: Ignauiain Afi-ninani agnofeo, qua feripta Schuuenckfeldij nunqusm legit: ficut necnoftrorûTheologorum,de hac ipfaCon-trouerfia. Illeenimhumanam Chrifti natura m, creatu-ratn efle negauit,fed Deificatamcontendit: id oftendat Afinus,fiperignauiampofsit, quenquam noftrûm do-cuille.Etmodo dixerat,efte argumentationem elvmbem
G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atc^
-ocr page 50-4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßnüs awif'
atq; ridicülamï Ansbaptiftæ fatentiïffê nondilîentîrei SacramentarijsînArticiilo deCœna. Ergo non diflenti-unr. Et tarnen ille fie argumentatur: Schuuenckfel-diiis dixit: Luthèrum amp;nbsp;Brentium fimiliafecum docuifles Ergodocueruntfimilia. Eft igitixr elumbe amp;nbsp;ridiculum 'î ridiculîAfiiii argumentum. Et nifi iners Afiniis eflet, didicifl'et faltem ex Præfatione D. Brentij, libello D. Schaft, Coccij p. m. præfixa, ( quem hic contra Schuuenck-feldiumihlucem emifit) quae effet eius de hoc dogmate fententia. DeLuthero verô,vtreliquataceam, velvni-cum refponfüm tabellario Schuuenckfeldij datum,abun-■’dèeumexcufarepotuiffet, fi Afinusvnquâlegiffet. Quod verô criminatiohes de’Schuuenckfeldij delirio, mecon-tra Grynæum confinxlflc fenbit: id oftendit, Afinumquâ cftignauiâjConfutationemD. lacdbi non legiffe,adquâ ilium rcmiieram. Legat igitur vel adhuc, amp;ad rem re« ipondeat: deprehendet enim aliquoties, non crimioiiti* ones', fed rem ipfam me dixiffe.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V
XXIX« „ T)Ezam,cum Stuccardialibéré fuämde CcenaDomi--” JZ/nifententiamaperîrét,Iacobus Andres amice com-» plexus, fratrem appellauit, fic animoperculfusfüit. Po-fteaqtramvérödiftefsit ille: lacobus Andres Germani-cum libellumemifit,quemille non intellexerat. SicAfi-hus: Rélpondeo: O ignauam amp;nbsp;ftohdam beftiam,qus horum nihil neq; legit neq; intelligit. Nam Göppinga: ifta,non Stuccardis acciderunt: amp;nbsp;quidem,an tratreni appellaritBezam, neftio: fed efto, fi Afinus legiffet Con-feisionem,quamBez3tùm fcriptam,amp;fuaamp;Farelli manu fubftriptam, tradidit, amp;in meaad Bezam admonitione extat:non miraretur eum fratrem à D. lacobo Andres appellatüm fuiffe, fi appellatus fuit.
Quod Ci ilia animo firiiplici amp;nbsp;candido fcripfiffet, vt tùm
-ocr page 51-ad Sacrämentarios HejidelLer^enßs, 49 îum quidem profitebatiir, cùm pecunijs noftris infidia-retur:quiseumnon fratreni agnofceret?
Et tnirabiles profefto homines,vos Sacramcntarij,^ eftis. Conqueritur Zanchius de noilra inhumanitate, quamuisvanifsime,quöd cùmper triduum Stutgardiac hæferit, nemoex noftris neq; inuitatus neq; inuitaturus accefl'erit. Qupdautem Bezam humanifsime excepit amp;nbsp;amice complexus eft D. lacobus: id timor is argumentum cft,quoitaperculfus, fei licet, fuit, vt aninius defecifle vi« deri potuerit: ficut nunc rudit Afinus. Quam candidè , veto amp;nbsp;libéré fuam fententiam tum aperuerit, de eo alij ficfcriptumreliquerunt: Tigurini vbi de re tota certio- « îes fiunt, tanta hominis impoftura acriter dolent, amp;nbsp;earn lt;e Confefsionem-magnacontentione oppugnant,Bezamq; tt falfi reum péragunt. Quid verö interim Beza, num fe de- « ferit? Minime. Audi artem tali artifice dignam ; vult perfuadere Tigurinis, dolum aliquando bonum efle, amp;nbsp;« aliud agere, aliudq; fimulare.- Sic ille. Q^æ ft vera funt, vbi eft candor ille amp;nbsp;libertas feu ingenuitas? Sinfalfa: quarctacuiftis hadenus^cùm etiamabalijs,ilia obiefta ftntvobis?
Inprimis veto pigritîae Aftnum arguit id, quod fcri-bit : lacobum Andreae libellum Germanicum , quern tarnen Beza non intelligeret, poftea contra ilium edi-* diffe. NamftvelPrxfationem legifset eius libri, depre-hendiflet ignauus Afinus , ilium iam dudum publica-tum fuifle, antequam D. lacobus Bczam vidiflet vn-quam. Neq; contra Bezam aut quenquam Sacramen^ tariorum, fed hoc fine editus fuit, vt oftenderetur, qual tenus nobis cum Sacramentarijs, integra veritate,con-uenire pofsit.De qua re,nifi ignauusAfinus eflet,Caluinus Epi/l* id l4CoS» cum in Epiftolis docere,potuiiret,qui aif.Quantùni intel- Anirex,
G 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligOj
-ocr page 52-„ ^ßnuidulSf
■fl J ’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' absq; acerbitate, aut cuiusquatn contuineîîa, quoJ
)f oppugno, défendis. Et rurfus: Quod D* lacobuS hû-wol. lUj^eit. iy drexrationenraliqiuinConfenfusfuoIibroquaefiuibß^C »’ modo lenire exafperatos aniinos, led etiam quod erat »* afpcriiis indööirina, mollire conatusell :etfi lludiueiuS »gt; laud'otfrudutn tarnen non tarn vberem fpero, quani initio putaueram. Stcille. Quomodoergotoncraßezäf^’^''^ cum eiuscontumeliaeditus fuît? •'
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
TN Saxoniaquid egeris, (ait Afinus deD. lacobo)
Xomnibus. Doétifsimos enim viros, qubs exhorruifti# »’ poftquam partim catceribusincludendosj pattini in e^i'* »» liii eijciendoscurafti: poftea'difputati'onem valde Athle-ticam inftituifti Vuitebergæ;- Refpondeo : Tu veto, Aß-quot; ne, quid agas,amp; quam fis ignauus; omnibus patet. Leg’^' ’■ fes enim^laltern D'.Serfiec’ceri Recitationem hiftoric3ni,amp; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ didicifles, quf^ Cahdidos^ iftos Viros, carceribus indufii-
h fet Slc^eniinillcîConniucndum ergo cùm'diutius Ma-»» giftratui iió éfiet: vniüs atqquot;; alterius lireras, qug in prom-* *» tu erant, perftgiiufsit : qui anted interrogati, numSa-(, cramentarijs addiâ:ieirent,refponderant,lein sternum v faciem Dei non conlpefturos cfle, fi vlla in parte Sacra-M mentarias opiniones fouerent, aut à dodriuaexpofitain
Lutberf Catechirmisrecedêrfenf.- Ledis verb literis,in-f, telléxftlhclytum caput; (Eleftor) fi: amp;nbsp;fuos fubditos tur-* Ji piter defufos, cfrcumdudos, 8c deceptos iam din fuifle, 8i J, titeras'àfermonibnsamp;Conteftationibus ipforum,remo-jgt; tiores efle, quàm cœlum à terra diftat. Ne tarnen quid de-», eflet dementis, Torgam denuo vocati funt deceptores, if 0?propofitafuntillis capitaiContinentia harum Ecclefi« Ji arum Confefsionem deCcena. Hie cum tandem eruni-. Ji perent, fe non ita fentire, nec fenfifle hadenus : ex iulU „ perturbatione 8c indignatione clementifsimi Capitis,ad „ aliquodtempus,anrequam plane dimitterentur, detenti n funtj non tàm ob falïa Dogmata,propter quæ diraitti fia-
tun
-ocr page 53-fidSacramentariosHejdeller^etiJcs. - çjr timpotuiffent, qua ni ob deceptiontm ptrlîdiam,qucd adtaöiihaltösannosEledoreni,Aulam,Ccnfiliariospn'» n:afi'0samp;fubditos,difcipulos€tiamamp; auditores fefellif- ** ftnt, amp;fntcrrcgati, feniper contfarium, addita fapèdi- quot;nbsp;taruniifi feïpfos'ifrprecatïone, aftirmaflent. Et paulo “ pc ft: In forma qbligationis (quam illi poftea dederunt) ** primùfn pcnitur manifefta Confefsiö efroneae doârinæ Caluinian{c,quamTheologiifti,clam in harumterrarum “ EcclefiasÄ: Scholas inuehere voluerint amp;c. Deinde po- ** fiitur Confefsio incogitantiæ, cuius pœniteret ipf6Sjamp; promifsio emendationis, amp;nbsp;Ipontaneæ fubfcriptionis', amp;nbsp;** obligatio ad cfcedientiam præftandam Indy to Eleftorï, ** inprimis in retutatione deliriorum Sacramentariorum, ** amp;nbsp;fideli executione mandatoru, quçElcélorlnclytusetiâ ** in pofterum datums eflef* Ad hunc modum Cafpar Cru- “ ciger, Henricus Moller , Chrifîophorûs Pezelius, amp;nbsp;Fri-** dericus Vuidebramus fui iinguli manu, cbligationi, 15.' lulij. Anno74.Torgæfubftripferunt,fidedataiuramenti “ii amp;veritatis nomine Sacrofanfto- Skille.- Ex quitus fa-tis apparetynon D. Iacobum,fed llluftrifs. Eleßorem Auguftum ( excellentis memoriagt; imô non ilium, fed perfidiam iftorû amp;nbsp;deceptionem ipfos carceribus indu-fiffe. Et Afine, vt videas ignauiam tuam; 15. lut Anno 74, illi dimittunturiD.Iacobus Anno 76.hoceft ,poft biennium demum ablndyto Eleftore in Saxoniam vocatus eft. Quomodoergo indufit carceribus eos, cùm bien-ftio ante dimifsi efl'ent, quàm ille eo per ueniffet, Afine?
DÖßorem lacobum fcripfiflc,ait Afinus: hominem
Chriftumhochaberecommune cum omnibus fan- quot;nbsp;ûis, quod cumeoPerfonaliter Deusvnitusfit. Seddefi-dia Afini locum non mfpexit.. Sic enim habet! In Chriflo u Deus dicitur mortuus, primo quod hçc contumelia in « ’ Deum redundabat, cum quo Perfonaliter homo vnitus « cftet: quod tamenhabet commune cum omnibus Sandis, h
G J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non
-ocr page 54-f 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ' ' JfinusMtSj
*gt; Non te, inquitDens ad Samiielem, fed me abieceriint, « ne regnem fuper ipfos. Qimd itaq; D. lacobiis de con-tumelia Chriftofafta, dixerat, habere eiim,illamcoin-munemcumalijsfandis: idAlinus ad Perfonalem vnio-nem torquet, cùm exemplum etiam Samuelispenitus re-pugnet. Verùm Afini illi inertes, nihil legunt: fed ex alijs fine iudicio colligunt ineptè, quæ non intelligunt ; vt non immerito Afinosillos ignauos dixeris.
XXXII.
Difputationiscuiusdam fua:,fcripferatD. lacobus Andrea;: Quemadmodum verbum fine af-” fumta humanitate nihil, fed in ea, cum ea, amp;nbsp;per eam ” omniaincoeloamp;in terraagat:ficctiam Naturamhuma-” nam fine verbo nihil pati,quia in Perfona Chrifti adio-” nes amp;pafsiones,quanquamalterius Natura: propriofinfgt; ” toti tarnen Perfona:, quæ nee Deus tantùm, nee tantum ” homo fit, fed Deus amp;nbsp;homo, invnaPerlona,attribui. Ex hisitacolligit Afinus. Ergo, cùmdiuinaNaturaperhu-manam ita agat, telle D. lacobo, vt proprias adiones omnes ei realiter communicet: etiam realiter crucifixio-nem, pafsionem, amp;nbsp;mortem atq; refurreftionem Humana Diuinæ communicabit. Proinde patibilis amp;nbsp;morta-lis Diuina Naturaefficietur. Relpondeo: Afinus, euffl locum non inlpexiflet: folutioneni, quæ in eadem Thefi adiunfta eft, ignorât. Ait cnim pro explicatione huius Thefis, toti Perfonæ tribui, quæ alteriusNaturæ propria fint. Quæ fi Afinus inlpeäo loco animaduertifset,inifta abfurda non impegilfet.
XXXIII.
Dlacobum fubimperatoreMartiano Stipendia mehrere, Afinus ait: quia dixerat, negate carnem Chrifti Spiritualem, elfe blaiphemiam. Id enim ille Afinus, qui locum non infpexit,ad clfentiamrefert:cùmD.lacobus de conditionibus Spiritualibus, quas Corpus Chriftipræ alijs corporibus acceperit, loquatur. Sicenim addit:
-ocr page 55-aJgt;^acramentarlos Heydeiler^enßs^, $3
addit: Quo nomine fuper conditioncm oiïinium alio- lt;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.lt; * ■
rumcorporunieucâumeü: nihilominus verum amp;nbsp;effen- « tiale Corpus permanens, non in Spiritum conuerfum eft. « Vbivocabulum [eflcntiale]D. lacobus literis maiufcu-
lis fcripfit, vtfi Afinus aliquis locum infpiceret, cxplica-tionem, nifi plané ftupidus effet, videret.
pOffem ld generis etiam alia plurima refcrre, nifi Ie- x'XXniï. * «Sori parcendum effet. Sed vt vno intuitu videatis, ^uam frequens fuerit in ledionc illorum fcriptorum,quæ ^Ppugnat, duo adhuc addam. Prius, quodfcribit : Nos ** verba Chrifti perpetuo in ore habere, fed devfu eorum nctantillumquidemfolicitoseffe. Refpondeo: OAfi-*ï numpigerrimum. Noftrine nihil, amp;nbsp;ne tantillum qui- ' dem devcrovfuCœne Domini foliciti fuut? Anverôtu Afine in illorum fcriptis pro ignauia tua ne tantillum qui« deinlegifti? Namvtcxtera fcripta,conciones,amp;fimi-liaprætcream,quibusprolixè de veto vfu Gænæ Domi-ni admonüCrunt , amp;c folicitè: inpolemicisdicoidemab ijs faftum, cuius vel hic ipfe Liber D. Brentij de Maie-ftate Chrifti, quem aliquoties citât Afinus, teftis effe pofi-fit:quo,peculiari capite , per paginas oâo, copiofifsi-tnè, de vero vfu amp;nbsp;fine S. Cœnæ Brenrius diflérit, atq; quadruplicem ilium facit : quod non ignoraffet Afinus, fi per ignauiam noftrorum lcripta Icgiffet. Pofterius vero eft, quod feribit i nos negare propofitiones- Sacra-dentales, effe figuratas , amp;nbsp;tarnen propofitiones illas: ChriftuseftPetra,eft vitis, amp;nbsp;fimiles, ad figuratas referte, quæ fint Sacramcntales. Refpondeo : Si Afinus pro« bauerit, noftros, iftas propofitiones inter Sacramenta-les vel retulifle vel admififfe,vicerit. Quôd fi ille per' ignauiam, qua noftrorum Scripta nonlegit,illudigno-rat, amp;perPetitionem principij fumitidipfum,de quoin-ter nos controuertituncertè inertiamipfiuspræftarenos non poffumus.
-ocr page 56-Apnuiduts,
^XXV. OIcetiamD. Brentio in Chritto piè defunâo ttîbtiîtj Oquod docueritSatanam quoq; Sc Angelos eius efle in Cœlo; Eliam autem amp;nbsp;Mofen, lient amp;nbsp;Angelos^ incœlo l^eMiticß.pa^. fimul efle amp;nbsp;nobifeum. Relpondeo: Afinus non legit» quæD.. Brentiushac derefcripfit. Diftinâèeniro locu-„ tusfftille. Si,înquit,loquendumeftdecœlo CotpQteO/ quod eft initiô â Deo creatum, N O N eft iHud vbiqj gt;nbsp;habet fuum à terra difcrinien, amp;nbsp;diftantiara amp;p. .Si autem ,, loquendum eft de incorporeo Sc Spirituali cœlo ; non eft ,, cogitandum, quod fit certus locus fuis ijpacijs circuin' ,, feriptp, fuper omnes cœlos,in quoSandiJocaliter amp;nbsp;cor-„ poraliter ftent, aut fedeant, aut déambulent; fed quod „ fitregnum cœlefte,quod nec locis, nec locorum inter» „ uallisXedMaieftateDei definirur,vtvbicunq;DeusMaie-ftatc fua regnet, ibi fit incorporeum amp;nbsp;Spiritualeillud cœlum, de quo nobis inprælèntialèrmocft, Quoditaq; Afinusiocum non infpexit,amp; quod diftindè amp;nbsp;fecundum quid diftum, illud fimpliciter accipit : eins ignauia viro bono pxaîj3udicare vtiq; non debet, prælêrtim cùmis ipfe» quafi lefe prçmunîeritcontra çalumniam hanc, dum ibidem fcripfit : Sic fcilicethabituros efle Sacramentarios, quod pro ingenio amp;nbsp;candore fuocalumnientut amp;nbsp;exa-gîtent.
XXXV. O Ed quid in noftrorum lcriptis præftaret Afinus, qui t» Oneqjfuorumvnquam legit? Scripferat enim Cinglius »»de Chrifto: Abeflefinamus, donee veuiat, prf fertim cùm Corpore eîusnihil opushabeamus. Idcumdefendere no pofsit, amp;nbsp;tarnen ex animo eum tantarum nugaruin pude-at: pernegat. Prius, inquit, illud, in noftrorum fcriptis ** reperiri non memini. Quare tuum figmentum.( ait) elfe ** nondubito. Relpondeo: Teapud tuosnon reperiflêli« benter credo, vt qui per pigritiam nunquam quxfieris, ideonontuumfigmentum,fediguauiam tuam elïê,non *’ dubito. De pofteriorivero ait: Tuum crimen eft,quod tuaübididauitYbiquitas. Quis enim quæfo per Deum ioimortalem
-ocr page 57-adSacramentartos Heyddhergenßs.
îihortalem ex noftris vnquam dixit autfcripfit:nos Cor-pore Chrifti nihil opus habere: profer fi potes vnum api- « cem: fin minus, calumniator efto. Refpondeo : Bona ver- f‘ ba,mi Afelle, exlpefta pauca, Sc patefaciam tibi tuis fo-cordiam amp;nbsp;negligentiam tuam. ;Sunt ergo hæc Cinglij verba. Habes autorem, quis ex tuis ad fcripferit. Scripfit inExegefi fuaÆcce tibi,Afine,librum. lam attende non apicem tantum, fed locum integrum: Abelfe ergo fina- “ mus, ait ille,-donec redeat, cùm Corpore eins nihil opus tlt; habeamus, Spiritu omnia reéliùs gerente, quam pofsit a vllacaro. Iamiudicentfratrestui,Afine, egóne.calunia niator fim, an verb tu ignauus amp;nbsp;impudens Afinus.
SCripferat Cinglius.'pertertiumccelumintelligendum XXXVI» elfe per Hyperbolen , vehementem quendam cxcef-
fum, Id cùm ego retulilfem, rudit Afinus : me diAü Cinglij corrupilfe, dum de tertio cœlo acceperim, qux ille de toto raptu intcllexerit. Sed ignauia hoc ipfum Icribere iufsit:locum enimnunquaminlpexit. Cinglij verbahæc funt.Per tertium ccélum ego fimpliciter puto, per Hyper- lt;lt;nbsp;bolen, vehementem quendam excelTum, amp;raptum intel-ligi. Ecce Afine,‘nonait:per raptu puto.excelfum quendam, fed per tertium coelum vehementem excefl'um amp;nbsp;ra-ptum intelligi. Da igitur, Afinejoperam, ne defidia tua alijs te ridendum propinet.
NVllam, inquitAfinus, nififidei manducationem di- jj-dicimus, illam folam agnofcimus. Etrurfus : præter
Spiritualem manducationem carnis Chrifti, nulla eft alia. lt;c Etâit,nos peterc Principium,cùm fumamus tanquâ Con- '' felfum, duplicem elfe manducationem ', Spiritualem feu fidei, amp;nbsp;Sacramentalem, quam ille oralem vocat. Refpondeo: Facile credo, te vnam tantùm didicilfe, Afinè , aut forte neutram. Sed dicere, vnam tantùm elfe : id Afini-numeft, Etpolfemvno verbo relpondere: Contra negan-
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem
-ocr page 58-' ^Jlnns auiSf
» tcmprÎHcipu nonefle uüputaadii.Sed vt apparent,quan* tùm pofsic ignauia, temeritate armata : audiamus Cingli* uni, Caluinu, Gualtherü. Hic enim ait: Nullam hic (Ioan.
” 6.)Cœnç mentionem fieri: imô ne quideminftitutamlu-gt;gt; iflejcùnihæcdicerentur , vt libenter fatemur,itailline-gare nonporerunt, hoccapire de Chrillo vero cibovitas, « amp;eiiis niandacationeexprofeflb difputari.Et rurfus:Nô negainusin Cœna Sacramentale quoq; manducationeni ” fieri: fed quia prodeife ilia nonpotellpiijî ifta accedat:fiu« » ftrailliproSacramentali digladiantur..jpcceAfelle,Spiri-tualem manducationerm Eccetibi Sac rame utalem. Etfi vna amp;nbsp;eadem eft: quomodo ilia ad hanc accedet? Imô non folùm inter vtranq; difcrimen elfe docuerunt, fedcoHati-oneinftituta,rationes dilcrepantiç oftenderunt.SicGual-teru8:DeeiusraodimanducationeIoquitur Chriftus,qu3s ” per fead falutem necefl'aria eft,amp; fine qua nemo feruari poteft. At Ccenaad falutem nô ita neceflariaeft,vt nonfi-” neillaferuentur,qtiosnecefsitas, non prophanus côtem* ” tus,abeiusvfuexcIuditÆrgoiftaad Cœnamnondebcnt »» reftringi.Deinde, de eamanducationeloquiturDominer cui falus necetfariô coniunda eft.Cœna autem multis ex-^ itiuni potiùs, quàm làlutemaftert: ficuti ludæproditoris, ” ôc Corinthiorû exemplis docemur, Quapropter Chrilli verba de eiusmodi mâducatione debent exponi.quæ nul-lisexternis rebus alligata, femperamp; vbiq; poteft fieri ab eleâ:is,amp;quæfo!aad falutem fufficit. Caluinus vero fcri-
’’ bit:Neq; (hîc) de Cœna habetur concio, fed de perpétua ” communicatione,quæ extra Cœnæ vfum nobis conftat.Et ” paulôpôft:Exhisv6rbispalàraapparet,perperamdeCœ-naexponi totumhunclocum. Nam fi verûeiret,qiiicunq; ” ad làcraniDomini mclàmfeingerimt,carnis amp;fanguinis eius fieri participes: omnes fimiliter vita referrent. Sei
quot; autémuftisinexitiûcedcre.Etcertèineptumfuilfetacin-tempeftiuû de Cœnatune dïflèrere,quam nondûinftitue-Jn2o4».p4g.3op, rat. Cinglius auté quinq; notas ( fie vocatj comemorat, . 3 O» ex quibus difcrimen Spiritualis ôi Sacramencalis mandu-cationis
-ocr page 59-aâSacratnentarios HeyMhergenfès. ^7
'Càtionis agnofci poteR.Et de quinta nota inquit: Hæc eft quintaamp;difertifsimanota , qua deprehendimus Chriftû “ hîc nullo pado de Sacraméto loqui.De quarta veto ait: Et “ hæcquartaTiotaeft, Chriftû hîc de Sacrament ali efunon loquijfed dtefu fidei.Et rationem addit: qua qui volet,ibi quot;nbsp;viderepoterit.Er recitârunt noftri alibi non has tantû,lèd plûtes etiâ rationes diffcrentiæ:quas ego breuitatis cauffa omitto’.ex his enim fatis perfpicuû eft, aut nullam penitus eflevel fieri manducationemcarnis ChriftiinS'Cœna,aut certèaliam effe amp;. rationcm,quatninfpirituali amp;folius H-deimanducatione.cumipfi Sacramentarij inter vtramq; tantoftudio diftinguant. Videtisigitur ignauiam veftri Afini : qui verè ait, fe non nifi vnam didicifle. Si verb per pigritiam fuorum duntaxatfcripta legifletididicifl'et fortè amp;nbsp;alteram.
DlftumApoftolidecaptiuändaratione in obfequium xXXVHt^ Chriftijfic interpretatur: Q^afi verb, inquit, hæc fit „ difti Paulini fententia.Ex hominibus prudeiitibus, amp;nbsp;res „ ^ijudicarevalentibus,rationedeniq;prædrtis,conueTti-tniniinbrutaanimantia.Etaddit:Elegansprofedb amp;ar» ,, gutainterpretatio. Si dignaquæ nôhomini ratione præ-dito,fedcuculo,fed equo, fed mulo, fed afino attribuatur. Siciile.RefpondeozSi per defidiam potuiflet infpicere, mô dicain VetuftatiSjfed fuor û faltem interprctum cxplicati-ones,iftanunquâfcripfiflet.Vtenim aliospr£teream:Cal- k uinû,quicæterosantecellit, audiamus, q fie fcribit. Hinc, te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.cap»
inquit,faciendûeft exordiû, vtquifapienseft,ftultusfiat (aurcs artige Afine) hoceft, jppriaintelligentianosabdi- « cemus, amp;carnis prudentiæ renuncietnus, atq; ita vacuas « fnentesChrifto offeramusjvtipfeeasimpleat. lamdicite: « Caluinus ne,an verb eruditifsima veftra beftia, fit equus, tnulus,Afinus?huiusne,vel illius inagis fit arguta explica-tio? Quærit etiam ex me: quis,inquit,rogo te,exnofttis dixit,fcripfit, aut fenfit,non verbû fed fidem facere Sacra-tnentû?Re(pondeo:Nifiadeb ignauus effes,nôquxreres fed feir es : Sic enim Beza:Fide præfentia nobis funt, amp;nbsp;qux
Ha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfunt,
-ocr page 60-fS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ftnMAuiSf
„abfunt,amp;quç nondumfunt, quiafides eft (inquit) hypo^ „ ftafis return non exittentium. Vbi nunc prætereo, quo-modo ex infcitia locum ad Hebræos citârinadeoperiti Theologi funt Sacramentarij : hoc folùm obferuetis, Viri Sacramentarij, fi verbû facit Corpus amp;nbsp;fanguinem Chri-fti in Cœnapræfentia: quare ille ait, fidemiinaabfentia,amp; quidemprociil abfentia,pra?fentiafacere?Audiatisamp;Da-næuni :: Eflentiale Chrifti Corpus, fola fide alicui rei præfens fit ac coniunmâii. Audiatis etiam Oecolampa-diû,quifuperlatiuogradu ingrcditur:AbfentifsimuChri« ^^fti Corpus,PER FIDEM præfentifsiinum efleanimo.
Sequitur ergo,nififides præfens efficiat;Corpusnobisab« fentifsimum efle, vt cunq; adfit verbû. Aut fi propter verbum iamprçfentia funt:.quare dicitis,fidem,abfentifsi-mum Corpus,facere præfentifsimum animo noftro?
Q^d veto ait, diftinguendum inter cauflam efficien-temamp;inftrumentalem : quæroego ,an noninftriitnenta-les cauffæ inter efficientes referanturP An verôinftrumen-tummateriarei fit,autforma,autfinis? Neq; quæritur, quo inftrumento percipiatur Corpus Chrifti ? Sedquf fit cauflaefficienspræfentiæ? Anneiuxtaverbum amp;proinif-fionem Chrifti adfit realiter amp;nbsp;diftribuatur? Nos afiirma-mus, propter verbum inftitutionis : vos dicitis , nifi fides accedatyelTe abfentiïsimum, fidem autemfaccre præfentifsimum. Q^d quid aliud eft, quàm fidem elfe caulfam efficientem præfêntiæ Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti in Cœna?’
XL. ÜHilippum, fi à mortuis refurgeret, ait Afinus, ineptos JT fuos imitatores ( nosautem perftringit) tàmpercel-„ leretfuaautoritate, quàm olim Vuormatiæ Brentiû, pn-mum amp;infauftum VbiquitatispartumeiofFerentem.Afinus ignauùs nihil ftudet. Neq; enim primus, vt Afinus ait, partus hi'c fuitrfediamdudumin Côm.inAôa Apo-ftolica Anno 34. in Lucam 37. In loan. 45. edirîs, iftud ipfum ex verbo Dei docuerat : quod ex admonitione mea
-ocr page 61-ad S'acramentanof Heydelhergen fes.
ad Bezam, nifi iners Afinus effet, viderepotuiffet, pag.57.
Deinde fcribunt Sacramentarii reliqui : Brentium, arcanum illud Omniinaieftatisjviuo Philippo non effari au-fum.QuodfiipfeBrentius Philippo illud obtulit: an non mendacij conuincit fuos homines, vefterAfinus? Et qua-re fingit fimultates eiusmodi,Afinus,interBrentiumamp; Melanchthonem? Si legiffet Epiftolas Philippi ad Came-rariû: rudimentis illis Afininis,.opus non fuiflet.Sic enim Philippus hoc eodem loco, Sc durante conuentu ad Ca-nierarium : Nunc inter noftros Collegas non folu diffenx “ fio nulla eft, fed dulcisetiam confuetudo. Inprimis ante “ candore Brentij deleftor. Vides ne. te nihil legere,© Afi-ne?'
DTxeram Grynçum, diftum Chrifti: Pater maior me vr » eft: de diuinaNatura interpretatum. Rudit Afinus: j,
Tàni verum eft, quàm fi fingas Grynæum pro ledione pu- „ blicafe Pontificem Romanumappellafle.Sed vbi os tuum, „ vbi frons, vbiconfcientia,vbi religio? Cui non eft religio, „ eacomminifci, quæ tot honeftifsimorum hominum te- „ “ ftimonio falfitatis redarguipoffunt. Deus tarnen , quiiu-ftus iudex eft,teitaexca;cauit,vt hanctuam calumniam „ itacommemorares, vt nemo fanus dubitare pofsit, te fal-fumdicere. Tempus enim,quoGrynxusillud dilt;äum de Deitate Chrifti enarrauitxomittis: locum in quo ifta accix „ derint,fludiose difsimulas:teftes,quiadte detulerinr,no- „ minare non audes.Q^is ergo non intelligat, te nobis fa- „ bulam narrare.. Profer Andrea, fi nobis fidem facere, fi „ tea calumniæ crimine vindicate vis, tempus, profer Io-,* cum, profer teftes, iftiustuæ calumniæ, proférés autem,, poft exadum magnum annum Platonis. Ecce Afinum clamantem amp;rudentem. Auresergo artige Afine,fiet vt petitur, T. Teftes funt ipfe Grynæus : Prælediones eius in ïonam ab ipfo editæ: Typographus à quo excufæ. 2. locus cftBafilea vrbs, amp;nbsp;auditorium Theologorum, vbi publi-
H 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cam
-ocr page 62-jßmisäuis,
camleétionemhabuir. 3. Tempus eft annusSi.ii.vel.q. laiiuarij, præledionibusin lonain, pag. 139.140. Etvsq: adeôArnanifmumredolet interpretatio illa,vt Grynæus cùm olfaceret, etfi fruftra, excuiare tarnen aliquo modo conetiur. Et fic iuxta Afinum, exaétus eft magnus annus Platouis, amp;nbsp;Grynæus Pontifex Romanus, vefter autem ille, Afinus Rheatinus declaratur, qui nunquam fuorum, nêdumaduerfariorumfcripta per pigritiam legit.
XLII. , Aluinum aut Bezam durins quicquam contra Patres ’gt; V—zfcripfifte negat: amp;nbsp;me peruertere Caluini verba ait, ” cùm comparatiuè tantum ille locutus fit,Patres cum Scri-” ptura conferendo, amp;nbsp;hanc ilhs præferendo : de Patribus
« autem honorificè cum amp;nbsp;fentire amp;nbsp;loqiii, Refpondeo; Afi nus, qua eft pigritia, locum nou infpexit. Caluinus euim poftqualapfus amp;nbsp;errores Patribustrïbuiiret,amp;quod aurum cum ftercoribus mifcuerint,tandeminquit:Multa ignorarunt famfti illi V iri, fæpe inter fe confliétantur, in-terdum etiam fecumpugnant ipfi. Anne hoe comparatiuè,an vero abfolutè didum fit, iudicabuntij, quorücon-firmatius eft, quam huius Afini indicium.
P'ief4t.Jn/litut. (lil li.^e/nGaU-
XLIII.
BEzam autem, ait, tantum de ijs Patribus locutum eife, qui circa Theodofij Magni feculum vixerint. Re-Ipondeo: Àfinus nunquam inlpexit locum. Etenimfiitx efiet, ficut non nego, ilium de ijs Patribus etiam loqui, ciini tarnen addat: dodilsimos Patrum eo tempore exti-tifle: quid de reliqua Patrum turba iudicandum fuerir, fi doftifsimi illi, Bezæ non probantur. Sed aliter etiam res habet: cùmenim omnem Patrum gregeminduas clafles diftribuifletjinvetuftifsimos ,vsq; adConftantini Magni tempora: amp;nbsp;inde vsq; ad Imperij Romani inclinationem, ad quod tempus etiam feculum Theodofij Magni refer-tur : vtriusq; clafsis Dodores improbat amp;nbsp;reijeit. Quod Afinus fi legiffet, facile deprehendiflet.
Qu«
-ocr page 63-adSacrafnentarioi Heydellergenßs^
QVacmaiorlauseffe poteft, ruditiners Afinus,quàrnâ nbsp;nbsp;XLIÏIÎ;
talibushominibus rcprehendij quaJes hodie vulgó
putantur Vbiquitarij, maxiniè vero Tubingenfes? Et “ lurfiis: Nemo vos dodos Viros agnoicerct, fivellèmel “ veitra nomina» omifl’o dodoris titiilojfcriberetis.Etfi aii- quot;nbsp;tem hic Afini ruditusfit, quo non magis mouentur illr, quàin digiti crepitu:tamencùmGrynæusfcribat,Sncpf-fiumamp;Heerbrandumveneror.-idemetiamdehis Toffani judicium fit: apparet Afinum ilium non diligenter ver-fatum in fuorum fcriptis, vt qui aliasipforumindicium, nifiperdefidiamignoraflet, nonfuifietcontempturus.
VT oftenderem, particulas, in, fub, cum, non mutate
propofitionem : Panis eft Corpus Chrifti: fed eflc XLv. îEquipollentes:à fimilitudine phrafeos ex Scriptura argu-mentatus fum. Ilia enim dicit : Chriftum elfe Deû: ôc Deû elfe in Chriftô.Refpondet Aiinus: Me argumentari pcrin-dc,atq; qui colli gat exbaculoftanteiiiangulo, Chriftum natum efle in Bethlehem: quia prior propofitiooftendat, quisfit Chriftus , relpeâu fuæ perfonæ: pofteriot verb, non quis fit Chriftus , fed quid nobis in Chrifto, amp;nbsp;per Chriftum Deus præftiterit. Sed dignus etat Afinus, cni propter pigritiam, per baculum ftantem in Angulo re-fponderetur, an forte hoc medicartiento curari ignauia eius, amp;nbsp;veternus excuti pofsit. Si enim Vetuftatis non voluit, faltem fuorum dodorum interpretationem le-gilTet. Cingliusenimde pofteriorictiamtoco,quoDeus in Chrifto eiredicitur,ait: Oftendit( Paulus) Chriftum non fuilTe nudum hominem,fed etiamDeum,quan-tumuis eflet humilis amp;nbsp;defpedus, dum inter mortales verfaretur. Bullingcrus inquit: Sentit (Paulus) Chriftum non modo hominem elfe nudum,fed amp;nbsp;Deum verum. Sic etiam Gualtherus: fic etiam alij. An verb ifti non ad Perfonam Chrifti hæc verba referunt? An non æqui-pollentes faciunt has propofitiones ? An no vefter, Afinus
ignauus
-ocr page 64-^ßntttaulSf
ignauus eft,quivt nihil intelligitper ruditatem,itanec quicquam legit per ignauiam?
XLVI, TNeundemfinemproduxeram difta Scriptur« de dex-XtraDei, quibus^diciturChriftus federe àdexttis Dei,in dextraDei,addextramiDei.Cùm negate nonpöftitjcius-,, modi figmentum.adfert: Inter nos, ait, quæri de loco, in „ quo fit Corpus Chrifti, quandocœna adminiftretur. Nos „in pane, amp;nbsp;fub pane, ( tanquam in loco) illud elfe affirma-„ re: feverô.amp;fuosdocere,CorpusChrifti manere incoélo, „ fed,imedianteSpiritu fànâ:o,fidciinftrumento percipi, „ Atqui.cumdedextraDeidilputetur , non quæri de loco, „ in quo Chriftusïît, licet ;non nifiin cœlis fit : fed quæri de „ gloria amp;nbsp;Maieftate, regno amp;potcntia. Refpondéo. De-us bonê”, quanta eft ignauia huius Afini, qui nondum neq; ex noftris, neq; exfuorum fcriptis didicit, quid vel illi vel noftri doceant. Nam fi inuertas quod ille fcribit,tum fco-pum redèattigeris. Sacramentarij enim, cœlum certum locum elle docent,amp; dextram Dei certum locum in cœlo, ad quam Chriftus fedeat: econtrà,Chriftumin S.Cœna localiter adelle, noftrum quenquam docuilfe: poft exadû annum magnum Platoriis probabit. Ita vt hæc Afinina relponfioprorfusineptafit, amp;nbsp;ad rem nihil faciat. Taceo, quôdfiitaciret,huc non pertineret. Sufficit enim mihi probafte, has particulas in Scriptura indifferenter vfur-pari: in hoc enim cardo quseftionis verfatur.
XLVii. nbsp;nbsp;\TErifimilcelfe,ait, aliami. Cor. p.amp;ahami. Cor.ij.
V appafitionem à Paulo commemorari: quia etiam di-uerfi fines fint. Relpondeo. 'Verifimilepotiùs,imôcer-tifsimum eft, ilium ignauû elfe Afinum. Nam Caluinus, Gualtherus, amp;cæteri etiam SacramentariJ magno numéro, deijsdemvifionibus amp;nbsp;eodemfine accipiunt, ad eun-demlcopum referont. Caluinus in Êpift. Pauli priorc ad Corinth.p. 15. Gualtherus Homil: dj. inprio-gt; rem
-ocr page 65-' ad Sacramentaria Heyieliergenfes^ Cl îrcm ad Cor. Hæc fi Afinus legiflet, acutamillani diftin-âionem fibi referuaflet.
ACtor. 22. (ait Afinusï Paulus fuitiriEcftafi: crgo non oculis corporels Cnriftunividit.^Ré/pondeoJgna-uifsime,quare adeo négligeas es in tuorum-fcriptis legen-dis? Bullingerus ait, Petrum Matth. 17. fuifle in Ecftafi: amp;tamen Zanchius fcribit, corporalem fuifle illamvifio-neni,amp; oculis.corporels perceptam. Qu^æfi verafunt: quomodo cum tuaconfequentiaconcordant? Et fi maxi» mè vera efl’et tua confequentia: tarnen quod inde cólligls, Afininumeft. Sic enim haberettuû argumentum. Aâor. 22. apparuit Dominus Paulo in Ecftafi. Atqui 23. cap, rurfus ei apparuit. Ergo rurfus in Ecftafi. Relpondeo; Ex puris particularibus nihil fequitur: nifi illud, argu-i mentatorem eflc Afinum.
XLVIII.
MVfculum,ait Afinus, non duorumlocorum,fed du-orum tantùm raptuum meminifle : itaq; me calum-niatorem efle. ’Reipondeo: Non dicam te cälumniato-tcm, fed pigerrimû Afinum efle. Quare enim nori infpc-xifti locum Mufcùli priùs, quàm refpohderes ? Aut quarc meacorrumpis ac.detruncas verba? Mufculuscnimin-quit:In tertium coelum raptus fuit Paulus, vtviderct glo-riamDei, amp;gloriamregnantisincœlo Chrifti : ’In Parady fumvero, hoc eft, in federn beatorum Spirituum,Pa-triarcharü,acProphetarum:vt non modo quö amp;nbsp;ipfepoft diflblutionem Corporis venturus eflet, videret, fed arcana quædamaudiret, amp;c. Et rurfus : Quantum amp;nbsp;qualo difcrimen fit inter tertium ccelum amp;nbsp;Paradyfumgt; diftu-tiendum mihi non fumo. Et paulö poft: Nolim tarnen fic intet tertium coelum amp;nbsp;Paradyfumcoeleftem beatorum Spirituum manfionem diftinguere,vt eos,qui in paradyfo funt, à Chrifto ftparem,cùm ad latr onem ille dixerit,Ho-die,amp;c. Anverödiftinäalocacrediderit Mufculus tertiü 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coelum
XLÎX.
Ä4
cœlum amp;nbsp;paradyfum, an verô îllevcfler Afinus îgnauuf fit : ex lus lâtis manifeftum eft. Et contra conlcieiitiam Afinù veftrü fcribere, id argumente efi: cùm hæcpoftrç-fna Mufeuli verba ego citaflein,amp; eademille nunc in fus refponfione repeteret: iftliæc, [ beatorû Spirituu manfio-nem ] ille oniiïit : quia intelligebat, teftante confcieritia, lcdoremexhis iplis verbis fraudem eins animaduerfu-rum,
ir.
rfammasvifibiliter in Apoftplos dclapfas,per Meco-JT nymiam (ait^ dici S. fandum : quia externs Ipeciei tribuatur nomen rei ipfius,quam illa Species reprsfentat: bec dici pofle, flammas ipfam Spiritus fandi eflentiani fuifle. Reipondco: Quemadmodü columbam iplam Spiritus fandi eflentiani eflcyilemo dixerit, nifi Afinus :irt neq; flammas. S'ed tarnen Metonymiam tantum efle,qua nomé folùm Spiritus fandi tribuatur columbsfautflani-mis:idAfininumefl:.Seddicimus,ipfumSpiritumlänöö, fuâeflentiapræiéntem fuifle cofumbs amp;nbsp;flarnmisivtqui ▼iderit has vel illanijverè dicere potuerit, fe Spîritû fanftû vidïflc. Quod cùm neges: ignaüiæ te ex tuorû icriptis con-uincam.Beza enim ait: Spiritum lândum columbs,quani Toannes viderit Chrifti capiti illabentem,prçfênti(simuni füifle.Etne dicasjidtfevirture vef operatione intelligent „ dumxalibiinquit:Hocvifibili Symbolo exhibitam fuifle „ Ipedandaib tùm virtutis,tùm Spiritus, alioqui inuifibi-„ lisjprslêntiam.
P AuIus lcribit, 2. Cor. 12, /ê habuiflè vifiones amp;reuela-rîones,ait Afinus, amp;exeoinfert:Videreper vißonem, nihil eflaliud, quam idcam aliquam ab/èntis ficimprimi teprîCièntari ßue fenfu^ßuenienci,acß prxiènsaflaret ©bociil'os.Acute fané, ô Aßne:fed quare adeôdefèsAfinus es,vrtuorû7criptanô perIuftres?Caluini, GuaItheri,Mu-fculi, Zàchijimprimis ? Qui, ficut amp;nbsp;cpreri, feribir: Quo-niam Apoftolusex hisvißonibns probat refiirredionem ChrjüiàmortuisiOporruitergOfinquir Chriffû VERO S'Y O CO RP ORE Paulo apparuiflè. Vbi amp;nbsp;Cualthe-
rus
-ocr page 67-sä Sacramentartos Heyäelhergenfes, df ms verba ScripturæJn hoc apparui, amp;c. videres iuftuni: maiufculis literis fcripfitj vt viseorum obieruarifacilitnc pofsit. De quo cum in Prodronio nieo eciamadmonu-Crim: nolopluribus nunc inculcare. O Afinuminertem Ad Patrum teftimoniaab Afinocitatavenio. Hievero
LII.
pafsim aures Afininae enormiter fefe oftentant, amp;nbsp;de-teftanda ignauiaJnterdü enim citât Patrese fed quo libro 4utfcripto,cû.ipfemetignoret,non dicit. Vt pag.po.Ainb. So. Auguftinü. 8p, Cyrillum. Interdum citât librum» fed neicitcaputaut iêrmonem,vtpag.8p.Bcrrihardüin Cant, caiiticorum.Etfi autem liber ille imperFeftus fit:extant tarne hodie fermones 8d.in eum lib r ü. Gerte decebat Afinum, nifiadeoignauus effet, inquirere,amp; annotate caput amp;fermonem:fed habet eins rei caufamjdcquapofteàdi-cam. Citât interdum libros qui nonextantxvtpag.yj.libru tertium Auguftini in Leuit: Atqui Auguft. vnü tantùm li-brum in Leuitîfcripfit.Vbiigiturjô Afine,tertium inueni-cnius? Sic autem res habet. Scripfit Auguftinus libros 7. QiKcftionü Veteris Teftamenthquorum primo Genefin, fecundo Exodu, tertio Leuiticû, quarto Numeros, quinto Deuteronomiû,fextolofuam,feptimo Indices explica-üit. lllexùmnumerûternariû alibi vidiflet,libros autem Angulüni nunquam lcgiffet,pro tertio hbro quæftionum Veteris Teftamenti, qui eû in Leuiticû, citât tertium Au-gufiini librum in Leuiticû. luterdum citât libros amp;nbsp;caputgt; ficut extant: led fi quæres locû, ne verbulum ea dejre inue-nies.Neq;eniminlpexit locum Afinus,lèdexaliquo men* dofo excmplari locû defcripfit. Sic citâtpag. lt;54. lib. y. de Ciditate Del,cap. 10. Et ibidem lib.ao. contra Eauftum cap, y. Sed deijs, quæ ab eo dicuntur , nullum ibi jota. Aliquando citât, quæ ad rem non faciunt: vt Auguftinum pag, 71, Quod Corpus Chriftifitinaliquo certo cœli loco, propter veri Corporis modum. Sic etiam VigiÜûpag. 9p. in eandem lèntentiam. Sed quis negat? Id potius pro-bandû erat, non fupereffe vllû alium modû aut rationem, qua per diuinâ fiiampotentiam,Chrifl:us,Corpus fnûîn
I 1 Cœr.a
-ocr page 68-66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(luis,
Ccena,autEcclefia fua præfens præftare pofsitJnterdû cî- -tat, adquædudunircfponfutn eft, vt Aug. pag. J4. ex cap. 5. lib. 5. de doftriria Chriftiana; Sic pag.' 5^. lib. 3. Anguft-contra Maximinum, cap.22. Adquæinhac iplâ velitatio-ncD.IacobusrelponditinConfutatione fua.'Adquæetfi pro ignauia fua tacuerit p.rorfus, tarnen teftimonium Au-ghftini denuô profert Afinus. Aliquando citât:fed ea, quatexplicationisgratiâ à Patribusaddita funt, omittit, nedoluseiusdeprehendipofsit. Vtpag.64. diftumHie-ronymiadEuftoch:Deum noh pofl'e fufcitare virginem poft ruinam.-addit'i Hieronymus iquianon vultcoronarc corruptam; Sic eadem pagina citât Auguftinum, Deun ideo quædàm non poife, quia fit omnipotens. Additur autcmibh 'Diciturenim omnipotens'faciendo quæ vult, non patiéndo quod non vult. Sicvterq; non ad faculta-teni prihcipialiter, fedàd volüntâtem rclpicit. Dè volun-tate autem Ch'riffi ex verbis inftitütionis confiât: ilia igitur nonr hue quadrant;idèo ab' Afino'omiifa funt. Et h«c eft caufa, quôdinterdum nec libros nec capita adno- • tat, ne dolus animaduertâtur,cùm non omnibus fitociû ■ inquirendi. Sic coacer uat aliquot Auguftini dilt;fta,ex alio-rum centonibus, de Spirituali manducatiône:amp;fatetur Afinusiplè, lôqui ilia de Spiritüali mandùcatiône. De qua cùm'nullapugnafitinter nos: quare nob’is ilia oppo-ait, nifi vt fe Afinum elfe doceat,qui Spiritualem amp;nbsp;Sacra-m entâlém mandùcationem confundat ; de qua etiam fu-prà.Duotamen funt,adquæiamrelpondendum mihivi-detur: Vigilij altcrum, alterum Ambrofij teftimonium^
l, 11 J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacobus OrtKodoxum Pattern amp;nbsp;Märtyrern Chrifli
1—x’vigilium, diabolico farcafmo Dormilium vocita-uît, inquit Afinus. Relpondeo: Sinonpœna, fedeaulà Märtyrern facit: nefcio an fie martyr Chrifti ille dici debc* M at,decuiusmartyrioita lcribitur: Proftabat invalleilla, »» quacfiumenSarcham fundit, SaturniacrcumSimulachrô, quod
-ocr page 69-aäSacramentarios Hejdeller^enfes^
quod incolæ homines feri amp;nbsp;agreftcs,magna religion« vc- »« ncrabaniur. In hanc itaq; ferendi Euangelici feminis gra- « tiâprofeftus Vigilius, Randenam peruenit,ac PR O TI-« NVS in ipfum idolum incidit.Zelo itaqjDei cxæftuans, « Spiritu IsEtusamp; alacer’, Saturnû aggreditur, ac fpurcum«« idolum deijcif, frangit, amp;nbsp;inipræterfluentem conijcit.« Mox verô in baiim feu fulcrum deieâi idoli refidens vir»« Dci, verbum Domini illis, qui eius facinoris Ipeôatores« fuerant, prçdicare capit. Gæterum barbari, amp;nbsp;impi j ido» « folatræ,Deum Sc religionem fuam contumelia affeôam« putântes, concnrrunt; amp;nbsp;feruum Chrifti*, animam fuam« Patri commendantenijlapidibus fternunt. Ex- bis iudica- « bunt ledores, quid de martyrio eius hominis ftatuen-dum Gt, qui fecuri rem aggreifus, quod 'officij îpGus non crat, fimukch'r um demolitus priùs, quàm doceat Emula- -chrum aufidolum'cflê.-
Quod verô AGnus ait,elfe diabolicum farcafmum pro' Vigilio Dormilium dici. Relpondeo: Id facit eiusigna-U!a,fi enim in kôione Vetuftatis plufculum verfatus fuif, fet, lègiffet'Tortè Vigilantium à Hieronymo Dormitan-tium non femel dici. - Nunquid diabolicus Hieronymi Sarcafmus fuit? Certè quicunq; examen inftituerit, di-ftorum S. ScripturæàVigilio citatorum, quàm dextrè amp;nbsp;verboDei conuenienter produxerit, illc fatebitur vitro,, Vigilium fœpiufculè dormiilfe.
AMbrofijteftimoniûm mecortupilfe aitAfinus:neq; iiin, enim duorumraptuum meminilfe, fed fe raptum,bis
dicere. Refpondeo: ■ Qöpmodó ergo fuprà dicebas, Afi-ne, Mufculum vcftrum non duorum locor um, fed duorû raptuûmeminilfe?Numitaq; ille contrafententiam Vetuftatis Paulum interpretatus eftïlkdvideamus non Am-brofium folùm, fed alios etiam ex Antiquitate, vtignauia AGni ampliùs patefiat; AmbroGj verba hscc funt: Bis fe nbsp;nbsp;nbsp;Comî.
taptum dicit àDco, hinc vfq; ad tertium calum : deinde**
X 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in-para»-
-ocr page 70--69 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' * 'Jt/mMaMs,
„ inpatadyfumxaleftem, in quo latroni dixit Dominus. quódelTetfuturus'Cumeo. Certè.fî Ambrofius dixiifet: Bisdicit fexaptum.tùmaliquis effet color figmentitui. lam^erôcùmdicat: bis raptum : apparet te locum non inipexiffe, ô iners Aline. Et duplicem effe raptum, di-Itributio ilia cuincit, qua dicit:hinc in tertium cœlum vsq;, deinde in paradyfum .cœleffem, Sed vtvideatis, Viri Sacramentarij, quàm inepte Afinusveftercolligat: Hie-ronymum amp;nbsp;Athanafium audite. Hicenimatt: Atertio cœlo (inquit JPaulus)inparadylumfumraptus. Illevero fcribit: Quia itcrumrepetit, oftendit aliamfuiffevifio-nem. Etrurfus: Iterandooffendit Apofl:olus,huncugt; lemhominem, fecundô raptum fuiffc, lèmel vsq; ad ter« . tiuwi cœlum, vbi viditvifiones: amp;nbsp;lèmelinparadyfum,vbi reuelata funt ei verba ineftabilia. Quod û ifthxc non jgnoraffet Afinus,difsimulaffet facile,quæ mihi perca-lumniam , de Ambrolio afAnxit. Sed Aûnus eßin rti' _gucnto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
LV,
OBijcit antilogiam D. Luthcri, de diuerfis interpréta-cionibus didi Chrifti: Caro non prodeft quicquam.
Sed cum de ea, vt amp;nbsp;de alijs pluribus, qux ille nunc repetit, non folùmin Apologiaformula: Concordix.lèd amp;in refntatione confenfus Orthotoxici relponfum lit : AG-num ignauumeô ablcgamus, neq; propter eins pigritiaffl eadem fubinde inculcate neceffeputamus.
■Hadenus defupinanegligentia amp;ignaaiaveftri Afîni, Viri^iacramentarij. Quod fi meum forte requiretis con-filium, refpondco: plagis etiam Phryges emendantur.Et certè Syracides iftam rationcm vobis monftrat, qui fcribit; cibaria amp;nbsp;VIR G A amp;nbsp;onus Afino. Quod fi lus non «mcndatuninpiftrinuniablegandum ccnfeo,vbi, fine-mini proderit, ncc tainen vcftr« exiftimationi oberit, ficuthadenusjcùm vos omnium ludibrio ruditate fua amp;nbsp;jgnauiacxpofuit.
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertium
-ocr page 71-^^Sacramentarios HejfMer^enßt, '
Tertium argumentum,
Qiji ftupidior cft quouis Afino,is mcritoAfinusdici debet. VeHcr illequouisAüao eft ftupidior. Ergo amp;c.
Probatio Minoris.
STarim in ip(b limine Afinp impingit,amp; titulo libri ftu-piditatcm prodit.Falcoenimlibriinfcriptioeft. Ve-tùm adeôftüpidüscftyvt rationeiti aliquam probabilem riusrituli neqoidem confingerepofsit.Gapuam Campa« Diæ vramp;cm Fakoöiam olim didam volunt. Sed ratio hacc adfertunquod Falcones, dum locusvrbiquæreretur,re-pertiibi fucrint.Verùm cùm toto hoc ipftus fcripto etiam diligenter inticftiganti, praeter A fiûû nihil inuenire lice^-at: Afirtariapotius Sacramentarij, ficut Plautiana, quàm Falco dief debüit.Forte verâcauflamdicerc non audebat, tiitniru : Falco, quia ficut ille esteras aues plerasq; volatu tranfcendit,amp; fuperat,ficifte vefter, viri Sacramctarij,vos omnes eruditione St iudicio excellit. Atquivos rationem illatn vix at q; ne vix quidem admittetis.Fuerit ergo ifthçc; ^tiiavifos bonos vneis pedib. comprchéfoslaccrat,amp; fa-Riä amp;nbsp;exiftifnationé eorû adunco fuo roftro Izdit ôc violât.
Namqùod aitsFalconemlê emifluni,ad capiendû,de-p{âmandum,amp; dilaniandum Cucülnm quendanuid valdc ftolidum eft.Neq;enim Falcones in hune finem aut ma-{no pfecio efnuntur,aut multolabore inftituuntur,vt eu» culos infeftentur: Quàm ridiculumideflet?fcdvtârdeas perfeqùantur.Neqjvt déplument, ant diIanient:Qüomo-doenimlerriiftud pofsit? Sedvt fuperaus comprehen-dant amp;nbsp;exhibeant.atq; Ipeâatoribus iucundum fimul amp;nbsp;vtilefpcâaculum præbeant.VerùmAfinusvefter incaula magis quàm in aula ver fatus, adeo ineptè de his rebus lo-qnnurjvtfi non plt;tna,certè rifuamp; corn mi fe ratio ne, eins tei peritis, dignus videatuT..
Siautenï omnino hacc eîus ratio effe dcbuitîillefmea opinione)
-ocr page 72-70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' JfinMüMf ,
opinionc) rcdiùs Ss magis appofitè dixifTet : Falco Sacra-mentarius, cmiflus ad capiendum Chriftuin,atq; certo coeli loco,tanquamauiario, includendö, Aut: FalcoCal« uinifticus, cmiflus addeplumandum Chriftuno omnifua potentia amp;nbsp;maieftate. Aut ccrtc: Faico Neftorianus, emif-* fus ad dilaniandum duas Naturas in Chrifto. Imóvtdi-cam quod res eft, quando de ignauia eius cogito, qna plserumq; ad rem non relpondet,fed eftiigia quacrit-fi onw nino auis efle volebat, Mergum iè veriùs, quàm Falconem dixiffet. Ille enim aquis innatans, cum fepeti videt,aquis fubmergitur, neq; vsquam apparet: fic quoq; amp;nbsp;ille.
j j nbsp;nbsp;Ç'ïmili modo amp;nbsp;præfatio Afini vcftri, Viri Sacramcnta«
u^rij, de ftupiditate eins teftatur. iQupd.enim pro Gry-næo, qui dêferto vadimonio,ièlè fubduxerat, ipfe rcfpon-deat, hajic caulàmefle ait: quod indignis modis à me ac-ceptus fit. jAtquitantùmiemel infcripto meoillius me-„ mini: amp;nbsp;his qiiidcm verbis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veto de Bomlero quo-
dam :amp; prodigiofa eius eruditione narras : hic eft illc prorfusilndigaus modus.' Sed.aures Sacramentariorum adeo tenerae funt, vt fi non audiant reuerendifsimi » cla-rifsimiÿ.excêllentilsinïijgrauifsimi amp;nbsp;fimilia, ftatimof-fcndantur,amp; indignis modis ft accipi exiftiment.Verùm nifi ftupidus elTet Afinus refter,iftade fe ipft nunquam fcripfiflet.
, I A Dfert amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rei rationem: Ne ftilicet D. laco-
Zkbus iniuriam, qua Senatum Academiæ Bafilienfis affeccritjimpunèferat. Atqu« eftilla iniuria? Petierat ille, inquit Afinus, à Senatu Academia: Tubingenfis, nc patereturD.Iacobumaliquid moliri aduerfus Grynçutn; fed repulfam tulit indignam. Relpondeo: Quàm ftupidus ' eft Afinus ille?Efto enim peccatum hac in re fuifle à Sena-
. nbsp;nbsp;tu Academio T ubingenfi prudentiisimo:num atquum eft,
▼t D. lacobus eius errorem praeftet? O Afinc. Deinde quid fi in poteftate amp;nbsp;ar bitrio Senatus Academici non fuit? An
non
-ocr page 73-ad Sacramentaïdos Heyddhergenjcs^ 7)
•nontu Afinuseris, quiaà noncaiifla. vt caußa argunien-taris? Etfueritetiam inmanu eius: quomodo indignara repulfam dicis? Iuris naturalis eft:Qupd tibi non vis fien, alteri ne feceris. Poftquam igitur, Senat nsAcadcmix Ba-filieiifis pafliis eft Grynæum inoliri pro libidine,aduerlus ßnceram doftrinam noftram,que velit conuitia amp;nbsp;calum-was,nec fua interefl'e,reâ:è credidit: quomodo indignant repulfam arbitrabitur, ß noftri non difsimulanda, fed Ättiolienda conuitia ifthæccenfuerunt^
IAm bis tertia ratio, ftolidior fuperioribus, acccdit.Nc, nbsp;nbsp;j । j j
inquitAfinus, contumaciam, qua magiftratus fui autoritärem alpernari eft außis/ferat impunè. vConcedamus autem tantifper verum efle, qnod illementitur fceleratè: an non Afinum ftolidifsimü’fe.elfc oftendit,argumentan« do: Theologi Illuftrifsimi Principis Vuirtembergici Tunt contemtores fui magiftratus: Ergo Afinus Sacraincnta-rius ex Palatinatu prodire debuit, qui ,amp; Princijßsillius autoritärem;Vindicct,amp; contemtæ voluntatis pœnas fu-tnar? An non perindc argumentatur Afinus,acfi dicat: Afinus molitoris Tigurini ignauus eft amp;contumax.;Ergo Zanchiusiureineum vindicabit? Certè tanta eft illuftrif-finiinoftriPrincipispietaSjVtnihilhaiäenusnobisihiun-gat,quodnon.vitro facere paratifsimi fuerimus. Tanta eft Gelfitudiniseius,nefcio humanitasne potiùs, an dementia _dicam,vt ad fandam voluntatem eius, noftrao» etiam, noftraiponte, conformare geftiamus. Et fi quis afpernariautoritärem aut ncgligerevoluntatem Celfitu-dinis ipfiusaudeat:credemihifatis amp;nbsp;autoritatis amp;nbsp;viri-UmeftipfijVt cohercere eiusmodi contumaciam pofsit, uec Afm^rum patrocinioindigeat.
AVdiamus amp;nbsp;quartam rationem. Dod. lacobus pra: iracundianon meminit meritorum Reip. Bafilien-ßs, in Ducesamp;populumVuirtembergicum. Refpondeo:
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QE.’’
-ocr page 74-Äßnfts'outSy
Quæfint Rcip. Bafilienfis in noftros, Sc vicifsim etiaitl mérita,- ea hue nihil pertinent :amp; quis nifi Afinus ftupi-dus credat, Remp. Balilienfem , noihramlitem-, fuamfa-durameflePEt vt faceret, quodpro prudentiaipfius forte in incntem ei nunquam venir: num proptereàproden-da veritas, negligenda gloria diumi nominis, amp;nbsp;pluri-morum falus? SiAfinuspotiùsmeminifletdodrinæVe-tuftatis,quàm meritorum Reip. BafilieniGs »-rediùs fibi confuluiflet. AugulHnus inquit: Non præponderarc »» debet amor rcligioni, non fidei, non charitati multo-»gt; rüm. Eece Afine. Hieronymus ait : in fufpicione hære-»» feos nolo qiienquam patientera eïïc, ne apud eos qui »» ignorantinnocenriameius ,âifsimulatio confeientia iu- ' »gt; dicetur,fi taccat. Chryfoftomus feribit: Nolirasiniu-»gt; riasab irapijsillatas finedidofine fado, magnanimiter •» fuftinere difeamusr Dei autem iniurias amp;nbsp;contemtum»-ne quidera ad auditum vsq; fufterre. Quoniamin pro-»J prijs inkinjs, patientera quempiam elfe, laudabile eft:in* n iurias anteioDei difsimulare, nimiseft impimm Vetu-ftum igitur illud tibi, Afine,refpondeo. Amicus vtiq»-Plato »amicus amp;nbsp;Socrates gt;nbsp;fed magis arnica veritas;.
VI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonam, inquit Afinus, gratîam inieritis apud
^^hæredes Illuftrifsimi Marchionis Badenfis,quôd no.* mina eorum Formular Concordiæ (VBiqùitariam vocat Auritus)inferuiftis: vos non ampliùs laterearbitror.Re-ijjondeo; Ego autem ftoliditatem tuam neminem ampli-us latere arbitror. Quæ enim amp;nbsp;tum fuerir, amp;nbsp;hodie fit iftorum-Prirteipum Confeßio : ex eo fans' raanifeftum cfTeputoz quôd fingularidementia fufcepilfc amp;fufi:ipe-re, fouifle liberalitei, amp;nbsp;foücre eos confiât, quos Sym-pathia Caluiniana amp;nbsp;charitas Sacramentaria,etiam contra ius amp;nbsp;fas, fuis fcdibus expulit.
TP- TVramentura adeo fincerè amp;nbsp;conftanter feriiauit Gry-nzus.
-ocr page 75-Sacrameniartos Heydelbergenßi.
îiæusjinquit Afinus, vt autor noftris extiterit, vt Augu-ftana Confeßiopublicein Academia Heidcibergcnfi ex-plicaretur. Refpondeo: Eft oppidum quoddamAlfatiæ, Pontificiæ Feligionis.-eius SacriHculus Auguftanam Con« fefsionem proconcione publicaexplicauit; Ergo cx hy-pothefiAfininadodrinam Aoguftana: Confefsionis fin-•cerè amp;nbsp;conftantcr tradidit. Pontificij, Sacramentari; gt;nbsp;'amp; fanaticicæteri, inScholisamp; templis retincnt,amp; tradant Euangelia, verbainftitutionis, EpiftolasPâuIi. Ergodo-* drinam Euangelij, amp;nbsp;Sacramentorum conftanter amp;fin-eerè tradunt. O ftupidos Afinos. Etdicatille:aut cnim veramamp; genuinamfententiam illius'tradunt,qui expli-cant illam : aut ad fua fomnia perperam detorquent Sc calumniantur. Siprius: quomodo conuenit illis cum csEteris,quiaiunt, feillifubfcriberenonpofle: fuam eniin, 'hoceft, Sacramentariam dodrinam , non oblcurè in ea çondemnari? Sipofterius; quomodo conftanter? Qup-modofincerè?
CApernaitas nos cfleita probat: Quibus eft idem in- mx. ftrunientum amp;nbsp;fubiedum, illis idem eft modus agen-
■di. Ratio: quiailladuo modum agendi determinant.
Vobis,inquitAfinus,eftidem fubiedum Scinftrumentuni cum Capernaitis. Ergo. Refpondeo: Sacramentarijs cum porcisamp;Afinis, fi bis obijciaturpaiMS,eft idem inftru-mentum amp;nbsp;fubiedum. Ergo prorfus eodem modo edunt Sacramentarij, quoporciillorum amp;nbsp;Afini,
SVbtriftem fe fuifle Tubingæ, dixcrat GryntEus, fi quandoaudiretmagnos viros (Sacramentarios) ho-' ftiliterperftringi. Refpondi ego,id argümento eflè,ilium àSacramentarijs etiam tum non fuifle animo alieno. Ad illud relpondet Afinus : omnem fenfum amp;nbsp;bumani-tatem nos exuifle, in Stoicos nos mütatos: petit, vt Chri-ftianam illam Sympadiiara Sacranientari)s relinquamus
Ka nbsp;nbsp;nbsp;amp;
-ocr page 76-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^finusauis,,
amp; lcuitatcm non nominemus. Refpondeo: Video ego' Afinuinnon fenfum foliim, fedomnem etiam rationem amp;nbsp;indicium exuilfe, hoc eil, verè Afinum eile Suprà eiiitn dixit,efle dida feueriora, ex-animo candido amp;nbsp;gemina charitateprofeéta;falurisamp; conuerfionis cupida. Ergo jiunc non in Stoicum, fed ftolidum Afinum commutatus eil, vt qui de hollili animo ifta interpretur.Gertefiho-die à mortuis refurgerent Gerinthus amp;nbsp;Marciô;quàm bo-namgratiamapudeos iniretiners veiler Afinus, contra Stoieos illos loannem Apoilolüamp;PoIycarpum, quiOffl-nem fenfum, fcilicet, exueruntPSed (i tantum amp;nbsp;tàm grande peccatumell, verbis perftringere ha:reticos:quid/iet de illis, qui non verba,fed gladiosin eos ftringunt,etianifi errores renocent, ne fcilicet ad vomitum redeant? Ni-mirum, ferendi, non inclamandi funt lupi in gregem Domini fæuientes, vt caueri pofsint : fed vt canibus mutis fraudulenter nobis veriändum in opere amp;nbsp;vinea Domini,’ vt Sacramentarijs placet-
X.
DTxeram Grynarumcontra confeientiam, BrentioF.
literis adulatum, dum per ipfum. Patri commendari veliet : qui tarnen fimul tacite amp;nbsp;in Sacramentariorü ami-citiam feinfinuaret. Reipondet Afinus: non pöifenos hocargumento Grynæum in Leuitatis fufpicionem ad-ducere , quandoquidem amp;nbsp;Brentius Maior, cùin adhuc Bafilçæinflatu exinanitionis eifet,nec rapinani duceret æqualemeifePrincipibus huius mundi,ad Galuinumlii terasdederithumanitatisplenas. Reijjondeo: Adeoilu-pidus eil Afinus, vt non intelligat quid dicatur. Neq; cnimhoc agitur,an hceatdareliteras inuicem etiamhii-manitatis plenas : hypocrifis accufatur, quod petit fefc commendariBrentio Patri, cùmtarnenfimul amp;nbsp;ipfumamp; doftrinam eins odiifet, vt qui clam cum Sacramentarijs colluderet. Often dat au tcm Afinus, D. Brentium, etiam in €Ülio,petijife apud Sacraraentarios docendi locumi fi-
»ein
/
-ocr page 77-ad Sacramentarios Heydeliergenfes^
Be in Sehola Hue in templo. Hoc eft quod volebam Afine ftupidifsime. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Væfiuitex Grynæo: (î tantopere,vt nunc quidem icri- x k K-4bit,ipfidftplicucritdefinitiovnionisPerfonalis,The« ologorurti Tubingenfium, amp;nbsp;confulio Articulorum fidei: (fic enim ille ex Cbaritate gemina caliiniatur ) quare earn publica dilputatione, pro conlequer.do fummo gradu, defenderit, amp;nbsp;poft cacti am teftimonium iftudpetierit, gradum confccutus fit? an non iftud argumentum in-fignisfit Jeuitatfs? Afinusftupidifsimus Quæftionem non intelligit,ideoq;rudit: FateturGrynaus,àfefaftumim-prudenter,quod à te,homineinfjami gradum Doftoratus petierit.' Refpondeo; QuodD.lacobusàfamofôAfino» infamis dititur, infamis hominis conuitium efle iudicat. €ur vero Afinusvefter non ad rem refpondet? Neq; enim à quo,fed qua fronte amp;nbsp;confeientia fuminum gradum pe-ticrit amp;nbsp;acceperit, id quæritur: nialam fidem, inquam, amp;nbsp;riegleôluæconfcientiæftimulum, AlTne, accufamus. Sed Afinus efuriens, aiunt, fuftem neg|igit.
GRynæum,ait Afinus, poftquam animaduertifietjD. Xlgt;gt; lacobum Thefesfuasneqjcominùsneq; eminùs de-fendere potuifle; ideoad Sacramentarios defecifie. Re-Ipondeo: Stupiduses, amp;nbsp;ad rem non relpondcs Afine. Dixienim^ilium poft dilputationem,fummigradus teftimonium petijfle, iuramentumptaftitilTeypoft'ea aliun-dedeconfenfufuo fuamanoteftatum efle, locum ProfeC foris in ScholaTubingenfi exoptafle,amp;Emilia: adifta re, fpóndendum,iftacum tuoillo refpenfo flolido concili-anda etant,Afine. Qutlutdusadcocs,cuiauiesluntt2n» patulac?'
C/pitedeBafidoÄrin« Sacramcntarlac de CcenaDo- XIIl mini, ait: verbainftitutionis efle fundamenta amp;nbsp;ba-
fin adamant
-ocr page 78-76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfßnMAtäSt
„ fin adamantinam fuse fententiæ.Deinde autem eodem cs^ „ pitefubfincinillius contendic, cùm de veto Si genuino fsnfu verboruniinftitutionis inter nos quæratur, nihil rt ,, illis probaripofle, nec pro argumcnto ( multo ergorai-nùs pro fundamento ) afiiimenda efle. nbsp;nbsp;Afine, quid cft
ftupiditas, quid vertigo, fihæc non eft?
XIIll ÜEdum ftrepitu D. D. Marbachiuitt pctitum amp;nbsp;ex-A plofum, Afinus fabulatur. Refpondco: Id fi reruin cft, quarc Grynæus indignabundusconqueftuseft: Hîte non funt digna ftrepitu. Quarc Dominus Baro voluit, vtD. D. Marbachius fuis interdiceret, ne ftrepitu eius-modi vterentur ; num quod tanti facerent autoritatein D. D. Marbachij? Scilicet. Sed amp;nbsp;ipfi ftudiofi alfixa. feheda loco publico fignificarunt, qucni cxplofionc di* . gnum propter eruditas folutiones iudicârint, cùm inter •’ alia de Grynaro dixilfent: Non Theologi, ièd fophiftx ** partes eum cgregicfnftinuifle, Principia Philolbphit*amp; •’Theologicâ inipudenter negafle, feopum controuerfix •’ deditaopera declinalTc, nihil ad rem relpondiife,femel conccifa mox reuocafie, Sc vt eIaberetur,ccElum terrx mi-
** fcuilfe: eum fçpcdibus cxplodcrc voIuilTe. Tanta tarnen cftanimalishuiusftupiditas, VtD. Marbachiüàfuis con« temtum fcribcrcaufît. O Bxotiçmningcnium.
XT. T’ Itéras D. lacobi ad Senatum Academicum Bafilien-JL'fem calumniatriccs appellat; amp;nbsp;amen codem loco fatetur easnecacceptas,ncc refignatas,fed autori refti-tutas. Relpondeo: VndccrgoconftatAfino tam certo, de earum argnmento, vt publicè de fumma carum decl^ mitet,calumniatriccs vocans? O vcrtiginofiim,ôftoli-dum Afinum.
obicritjCum fu-Jjis tantûpcriculûCancellarioOhemio creafleait,apud Illuftrifsimum E^eÄorcm (Ludouicum p.'m.) vt, nifi De-
us
-ocr page 79-aâSacramentàrioiHej^delber^enfet, . 7«
US mirabili ratione fortißimutn hunc.viruni liberaflet, Hydalpenvixeftugifl'et. Relpondeo: Q^xAfinushîc commémorât, faôa funtfubannum qó. amp;nbsp;yy.Bidemba-chins verô,cuius Afinus hîc meminit,à Domino euocatus fueratjfubinitiumanniyi.SequiturergOjBidembachium illum,poft fextum annum obitus fui capitale periculum creafle Heidelbergenfi Cancellario. O inlulfum, ô ftupi-dum, âtemerariumAfinum.
CRimen fàlfi admifl'um in Pafinodia Beren^arij citan-da,cùm penitus negarenonaufit;mirificefefe,vtex« XVlfc cufet, torquet.Primoait, eum qui decretum Iphonis edi-derit, fcriberegt; multa dcprauatè citata cfle in decreto Gratiani,quæ ex Iphonis decreto reftituendafint. Re» fpondeo: Quid fi Afini mortes commémorer Afinus. Quare enim non dicit, quis fitillc, qui decretum Iphonis edidit? Neqjenim mirum,ilium fuû laborem commen-daflcjvt faciliùscmtoremiqiieniret. Deinde efto, quale cftarguincntumî Qjwtdam in Gratiani decreto corru-ptafunU Palinodia Berengarij eft in decreto Gratiani.
Ergo quoq; corrupta eft.Negoconfcquentiam : ratio eft, quiain prima amp;nbsp;fwundafigura Maior fempet fit vniuer-ialis.
Deinde GuitmundumÂ: Lanfrancum in fubfidiû votât, qui aliter légerint, quàm decretum Gratiani habeat. Refpondeo: Quare non afsignat Afinuslocuniraut récitât corum verbaPSed efto illud etiam, tarnen Afinum tondes iniAfelle:quidenimadnos?De Gratiani decreto côten-dimus: iftudà nobis citatum fuerat, quod vos corrupifle, vti oftcndimuSjita negate, vtcunq;impu4entifsimus Afi-nus fît, non audet.GertcBeza, amp;nbsp;Galuinusipfe, aliquoties citâruntvcrbaPalinodiae ex Gratiani decreto: nec decor» tupto libre, aut Guitmnndi vel Lanfranci leâ:ione,quic-quamprætenderunt.Sed hic eft Afini fucus amp;nbsp;effugium-
OBiedum Grynaeo fuit,vocemblafphemameire, qua XVlI^ dixerat, nos ex Sacramento totidem idola fàccrc.
Negarat
-ocr page 80-79 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ßniiiäuiSf
Negarat ille,amp;diabolicani verboruna fuoruminterprc-tationemefledi3terat:cgo eutnex Apologia blalpheniix conuici.CùmigiturAfinusnec negate.nec excufare pof-»j fitj tantum hæcrelpondet: Leuicula funt ifta, quibus Vbi-» quitasocioabündansfele obleftat,fed valeant. Etquod addideram exEpiftola 70. Bezæ, qui ex animo candido gt;. amp;nbsp;gemma Charitate, fcripferat de noftris : Eum efic Zelu jgt; noltrum, vtfcortatores,ebriofos,fœneratores, quosuis J, deniqjquantumuisdiflblutævitæ homines, noftrifæpefi-igt; miles, ad Gœnamadmittamus:egregièdifsimulat. Scili-licet, Viri Sacramentarij, res leuicula eft Idolatria: res leuiculæfuntfcortatio, ebrietasjvita.dftl'oluta; res leui-' culaeft,amp;hos ad CœnamDominiadmittere. Imorero
Afiniis non leuiculus fed leirifsimus eft, qui ifta liç ere* ditjleuftsidiuS^quide nobis iftafcribit.
■ nbsp;nbsp;.-f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.TK. . J,'.I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
A S*quot;“® ftupiduspftenfurus,qu!id Si quantum Interlit» xxfcilicet, inter has propofitiones : Panis eft Corpus Chriftj:amp;.In pane, velcurti pane eft Corpus Chnftfair» priorempropofitionem oftendere, quid fitpanisinCœ-na,pöfteriorem veró indicate, vbinam fit Corpus Chrifti. Ecaddic: putafhe te pofft adhæcetiam relpohdere? Relt; Ipondeo; PutatAfinus argumentum efleadeo firmum,vt difiblui nequeat? Sed,aut illeftoliduscft,amp; lententiam noftramnonintelligit: aut certc doftrinam de pracdica-mentis ignorât. Nam localem prælèntiam nunquani probauimus. Atquîpr«dicamentum,Vbi, locum dénotât. Quómodo ergo in pane aut cum pane idem nobis fi-gnificaret, atq; inlocoeodem panis? Et vt ftupiditatem intelligatis, Viri Sacramentarij: Qmcquidinlocoeft,auc in eo eft naturaliter, aut violenter. At Corpus Chrifti ncq; naturaliter neq; violenter eft in pane: Ergo non in co, vt in loco, eft: Minoremprobo: non naturaliter, quia non quatenus graue aut leue eft, vt in corpori bus natura-libus» fed propter verbum amp;nbsp;promifsioncm :multôycro
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minus
-ocr page 81-näSacramentanot Heyâelhergenjès» .$o minus violenter, fed potiùs Sacramencaluer. Ergo non ludicat vbi fit, fi dicamus: in, cum, vel fiib pane. Sedquid dehiscumAfino? Cùm non temerè.diftûfit, Afinicau-dam non facere cribruin.
COnqueftus fuerat Grynæus ; transfubflantiationeni fibiamp; fuis à nobis tribui. Ego ifiudnegaui: quomo-do enini transfubftantiationem ftatuerent.qiii pratter nu-daSymbola nihil in Cœnadiftribuifabülentur? Hîc Afî-5us vtroq; cake in me fertur: Impudens, inquit,calumnia çft: oilendeéius reivel apicem tantum, amp;nbsp;te calumniato-km non elfe docebis. Relpondeo : Quàm. ftupidus eft Afinus? Rcfponfione me a decem teftimoriijs ex Sacra-mentarioruin libris defumtis illud oftendi: videaturpag. hj. Et quia apicem tantum petit: Ecce tibi fententianî Cinglij integram : [ Quodad rei fubftantiam attinet, ( ait ille) pratter panemamp;vinum non adeft quicquam.'] Sier-go non funtnuda ligna: die quid praeter.ilia adfit; fi quicquam præterea adeft, quomodo non arguitur men-dacij Cinglius, qui ait, non adeft quicquani præterea?
XX»
N Eq; transfubftantiationem ipfis tribuimus. Sed de media via locuticùm efiemus, vtriusq; extremorum mcntio facienda fuit: fore fcilicet, fimedia.viaingrcdian-tur, vt neq; in nuda ligna, amp;nbsp;Metonymiam, neq; intrans-fubftantiâticnein,tanquam alterumextcerauiimpingant: nifi forte purent impofsibile , ex fubftantiatore transfubftantiationem fieri pofte.
XXk
NEgatnudafignain Coenadiftribui.'Verùm, viri Sa-cramentarij, fi in Cœna nulla eft corporis noftri gt;ftio, nifi acçipere nuda Symbola: amp;fi præter ea noh adeft quicquam: quomodo negatur,nudafignadiftribui? Infertquidem ille: Fidei tarnen aélionem non tollimus. Refpondeo: Neq;nos: fed tarnen.non confundimusadi« ones diferepantes, cùm Sacramentarij ipfi dodiorcs,
XXIL
L * '' inter
-ocr page 82-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^finusant^,
inter fidei manducationem, amp;i Sacramcntalcm » diftiti* guendum doceanc,
I
COenam Domini Cyclopicam à fins didaln ncgat.Sed cum non ignorer, conuinci ipforum, Bezx præfer-tim, verbis pofl'e,fic ekidére conatur: De ijs, inquit,locutî funt,qui Corpus Chriftifenfualiterdentibus atteri,amp; in ventrem traijcidocent. Refpondeo: Quàm ftupiduseft' AfinuS, quiputat calumniam pofle tegi aur exculàri per mcndacium. Oftendat illc, quis iftud docuerit. Qupd cùm nunquam pofsit: an non ludû ludo, hoc eft, calumniam calumniæ, amp;nbsp;mendacium mendacio accumulât?
xxini.
CInglitis, vt fuprà memini, fcripferat : 'quöd ad réi fub-ftantiam,praeter Symbola panis amp;vini,nónadeiretin Ccenaquicquam ampliüs. Id Afinus fie emollirecona-tut roppofirifle Cinglium ifta verba transfubftantiatori-bus amp;cônfubftantiatoribüS. Refpondeo: Eftofanè:Nun-qüidigiturinficiaberisjhan'c dus fuilfe mentem amp;fen-tentiamdeveraprsfentia Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti in Cœna? Nunquid contra confeientiam, falfum veto oppôfuit?quot; Etvt videatis, non’aliquo caîore contenden-di, cuitrs eum deinceps pœnituerit, i fia fcripfifle, alibi in-quit: Colligimus Paulum in Cœna hat non quicquamali-üd, quot;quàm panem fubftantialîter manducari crcdidifl’e; fccee hæc non de confubftantiaroribus, fed de Paulo amp;nbsp;Scripturaillclocutusefbatqjfic Afini veftri colorempe-nitusinducit.
XXV.
LVthericSaft'AfinùSjignotüm fuifie triplex illudgenus praedicatiortumi itaq/aut omnino eum non intelle-tifle doftrinam dé Sacramentis, autterfé ex parte faltem. Rcfpondéô : Ç^afi veto Über Dialedicus Melanchtho-his poftLuthcri demum obitum exeufus eflèt? Et quo-modo Luthcfus UbcllumiHumalijspûtuitcommendare?
Deinde,
-ocr page 83-èiSaeramentaftoi Hcydeïhergenpi^ $3, Deinde, fi Afinuslegifletdifputatipnein Lutheri de præ-dicationcldentica, didicifletex ea, Lutherum difFerenti-*ni prædicationunvnon prorfus ignorafle. Et efto, Lu-therusillud triplex genus prædicationum non intellexc-rit:numidcirco necdodrinam de Sacramentis? Proba «rgotu,miAlèlle, Paulum amp;nbsp;ester os etiam Apoftolos* cùm Corinthijs amp;nbsp;alijs fiiisauditoribus dodrinam de Sacramentis traderent, anne triplex illud vel duplex tantum genus prædicationum vel intellexerintipfi, vel fui» hoc modo explicuerint., Id fi non pofsis : lêquitur ex hypothefi tua Afinina,tantum abeflejvt doârinamde Sacramentis, alijs rede tradiderint Apoftoli, vt ipfimet Wm.automnino non, aut fàltem ex parte intellexerint. tece ftoliditatem Afini, qui nihil admitti in Theologia pofle putat, nifi adpræcepta artiuni amp;nbsp;leges Philofophi-casacconimodçtur,
I (
DTxcram, Sacramentarios non pofie verba Inftitutio- nbsp;XXVÏ»
nis pro bafi amp;nbsp;fundamento fui dogmatis habere. Ilia
«nim dicere, panem Corpus Chrifti efie: Sacramentarios autem docere, panem fignificare Corpus CKrifti. Rudit ergoAfinus, me collocate infidias vniuerfæEcclefiæ: quia non diftinguamefle fubftantiale, ab eflerclatiuoamp;ana-logico.. RefpondeoiVos veto, Viri Sacramentarrj, procul dubio agnofeitis, vos ftupidum Afinum collocaflc Ecclefiæ Dei. Primo enim fumit, quod eft in controuer-fia. Neq;enim vnquamconceisimus,Sacramentum efle inprædicamento relationis. Et Afinus.vt fuprà oftendi, argumentum meum diflbluere non potuit. Deinde po-namus ita efle: an non confirmât Afinus fiolidusidipfum» quod ego dixeram ? Nam fi relatio tantùm eft inter pa- n nem cœnæ amp;nbsp;Corpus Chrifti z nonmagispaniseritCor- « pus Chrifti,quàm Pater fit filius,aut Dominus fit lèruus, « autlimesager.Cùm tarnen non alterû,fit alterum, vel Sa- « cramentali velvllo aliomodoifed tantû relpcdus quidam „
L a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inte»
-ocr page 84-^finus aws,y
i liter ilia fit. Imo, fitfle non eft aliudj quàm analogicumr certè inter quatuor amp;nbsp;ofto etiam lt;nbsp;analogia quadam amp;nbsp;proportiaeft, diipla videlicet. Ergo aut Afinum veftruiU egonon'fatisintelligoiäutpanis fie erit Corpus Chrifti, quemadmodum quatuorfunt ofto. Oftendat auteni nobis Afinusgt;ex dodrina Chrifti , aut Apoftolorum, aut prifnitiuæ etiam Ecclefia?’,,has phrafes amp;nbsp;interpretatio-nem: Panis noneft’Corpus Chrifti,nifi relatidè Si analo-gicè, velfecundumaliqucmrefpeftum. Id fi non pofsit: dicemus dóétrinam Sacramentariorum neq; relationem aliquam, neqianalogiam, neq; relpeftu aliquem velcum, Scriptura, vel cum'Antiquitate habere.
WIT' /^Hriftum fidci obieftumefle, negate quidem non au* V_ydet:idenimquàmcraflumeflet?Attâmenquaertftu--piditate,reftringitad.altetam.tantum.'amp;'diuinànTNatu-ram: amp;nbsp;Chriftittn lêcundiim’ vtranq; Nâturahi’obieâum fideî dici, ait Neftoriânum efle. Relpondèo: Quæ autem ifthæc vertigo eft.^Chriftus enim non Natur« nomen eft»-fed pérfonæ : quod etiam Sacramentarij non diffitentur. Si itaq; CHriftui fidei obieftum’ eft r non altera tantum' Natura, {êd‘perlbnaina,xluabus Naturis cönftans, fidei obieftum erit. Deinde, Afinus per ftiipiditateinarticulos fideii oblitüs eft. Neq; enirn in folum'Dei vnigenitum,' fed ôi Mariæ filiiim fub Pontio Pilato pafliim ', crüCifixum, mortuumamp;fepultum,credimus. Nifîfortèputet Afinus,' rfta proprie de.fola diüina Natura accipienda. Nefto-rianumitaq;fnerit Symbolum Apöftolicum ? Etquæhac cftftoliditas? P'rætereàj.annon Chriftus fideibbieâûeft, vt mediator nofter ? Nifi forte in Medtatricem pôtiùs,gt; quàm in Medîatorem,earn refpicerC exiftiniet. Atqui non fantùm vtDeuSjfed etiam vt homo,amp; ita fecundu vtramq; Nafuram mediator nofter'eft. Sic Scriptura:Vnus eft Deus amp;nbsp;vnusMediator'D'ei amp;nbsp;hominüHomo Chriftus lefus. Sic Grynæus: Cbtiftus Mediator eft vtriusq; Natur« re-fpeönt
I
-ocr page 85-ad Sacramentarios Heydeihergenfes^ nbsp;nbsp;nbsp;«4
^eftu: neutra enim Natura fola mediatrix eft. Sic Zan-chius: Chriftus Mediator fuit non tantùm quà homo, fed etiam qua Deus. Sequitur ergo, aut Chriftûnon elfe Me-diatorem noftrum,aut certè fecundum vtramq; Naturam fidei noftræ obiedûelfe. Etquomodo confentitillecum fuis, qui inconfénfu Orthotoxico fcribunt : De adorati-onis cultu, qui Chrift'o fecundum Ytranq; Naturam, amp;c. exhibetur? Autergo oftèndatnobis Afinus fraudem fuo-rum, his verbis commiflam: autfateatur, feiftaneq;Iegif-fevnqiiam, neqjintelligere..
T Amen quaeftftoliditate Afinus, putatfenobispcr— XXyHi» fuadere polfe, eandem fuilfe Cyrilli etiam lèntenti-am. Atqui vix quisquam ex omni.Vetuftate adorationem Chri fti, lêcu ndû vtramq; Natu ram, maiori per Ipicuitatc docuit,quàmilléipfé.. Siceniitn Epift’oliio.. Non alter *• firr.iil cum altero adoratur', fedivnus Chriftuslefus,vna “ adoratione propria cum carne adoratur. Et rurfus : Pro- “ Cttp. i. IM», priamenimillam(çarnem)fibifecit,amp;inipla,amp;eum iplâ adoratur: vnùsenim ex ambobus Chriftus eft.. Etrurüisi *‘Derttf4fiJ« Si quis dicat; inadorabilém Domini noftri carnem vt Ho- “ adReg. minis, amp;nbsp;non. adórandam vt Domini amp;nbsp;Dei carnem: hune anathematizatlànftaamp;CatholicaEcclèfia. Ecceftupidû ’J Afinüm',.quf audet CyrillatriBuere errorem,quemille anathemate dignum iudicat. Et certè hic ipfelocus,quem citât Afinus, nihil aliud vult, quàm Chriftumnon folùm vtDeum‘,fed etiamvt hominem adorandum. Nonredè *• dicunt;ait.Cyrillus,quifaperevolunt,quôdin SOLVM « credamuamp;Verbnm,neq; tanquam in VN VM nobis fimi-lem, neqî etiam in hominem (Icilicet Soium) tendit fides. Huiusexplicatibnis,amp;fic fui ihterpres eft Cyrillus ipfe.
Etenimlib. 5. Dialog, de S. Trinit. fcribit:Nam cum fid'es »« nonfitfîmpliciter inhominem^ledinDei Naturamamp;c. « vhi etiam ad Del Naturamfidem relpiéere ait, fed non fo- « Um,ficut nec ih hominem folu , led in vtramq; Nuturam.
L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simili-
-ocr page 86-^ßnttsawi.
Similiter de refta fide ad Reg.inquit: Omnem fideiter-niinum in Chrifti Perfona (eccein ChriftiPerfonaait, «on in altera tantum Natura) praeftitutum eile.
XXIX.
AVguftini quoddam diftam, ne eadem totics repc* cendaeflentjin réfutât: Conlenfus Orthotoxici,con-dutacum eflê dixeram. Rudit ad aliud Afinus : Adeö fibi cauerepoteft And. Refpondeo: Qwre non itiderafibi cauet Afinus? Duplex eniin eiushinc apparetftoliditasi. Putat pulchrum, eandem cantilenam fubinderepetere, St cumCuculisSacramentarijscoccyfare. 2. Q^dipfefibi fuinit, hoc eodem feripto : id reprehendere conatur in alijs.Cum enim pag. 117.amp; nS.refponfionis meae ad Apol. lecitaflemodoteftimoniaVetuftatisrille ne ad vnu qui-dein refpondet, fed tantum (ait) loca ilia mciuuarc, quantum fol æftiuus niuem aut butyrum. Deinde, cùm lt;lehisipfis(ait de leAfinus}in noftro Elencho difputa-uerimusàpag. 7i.vsq;ad78, non neceffe eft eadem hoc loco repetere, itaq; ledorem eô remitterc non dubita-mus. AdeofibicauerepoteftAfinus. Et tarnencùmpaginas illas inlpiciasj etfiea quac de fubftantiali prsefentia loquuntur, attigit: de ijs tarnen quæ de manducationein-di gnorum ex Auguftino, Ber nhardo, Gregorio M. addu-xi, nullum verbum inuenias. Hoc nimirum eft fibi cgrc-giècauere, adlibrumabicgarc, qui nihil horum habeac riifi quod fperat, vix quenquam aidco futurum ftupidum» vtahquidtemporis in ledione nugarum ipfius colloca* turus fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
«
XXX.
OBiecerat Grynatus, nos Spiritualem pr«/èntiam ne-gare, amp;nbsp;tarnen feribere, elfe diuinam, fupernatura-Itm, amp;nbsp;cœleftem: quafi verb (dixerat ille) modus Spiritu-alis différât àdiuino amp;cœlefti? Relpondiego:ilium non intclligeredifcrimeninter eflerei, amp;eflèndi modum.Etlî autem id non diffiteatur, ficuti fequens calumnia teftabi-tur:
-ocr page 87-ad Sacramentarwi HejMergenfes^
tun tarnen ait, fimul me, filentio meo , contradiâionein agnolcere. O ftolidum Afellum. Si deipfa præfcntiafer-niofit,dicimus efle corporalem ,non fpirituakm, hoc eftgt;quôdChriftus vercfuo Corpore præfens fit cumpa-ne, non tantum fidei prxfentia. Siverô de modo quæri-turprælèntiæ.-dicimus efie coEleftem, fupcrnaturalem amp;nbsp;incffabilem. SedAfiniifianonintelligunt: ideo quafunt ftupiditate ,.contradiôoria illis videntur,
ATqui, inqnit Afiniis ad me, tuum crat,fi quidem tan» turnccrebribabes, probare, tenon fimulipfumcflc rei, amp;nbsp;eflcndi modum cxprimere. Reljpondeo : Quantum cerebri tibifitAfinejvelhocipfum teftatur.Dixerat cnim ß. Iacobus,amp;Grynæusetiamrepetierat: cuius modum» , modum, Afelle, modum fola fides intelligit. Sihoc non «ft modum exprimereperfpicuè: quid tandem làtis per-ipicuè dicere poterimus, quod Afini ftupidi intclligaot?
NO n ideô vacua figna lu nt ( rnquif Afiftus^figilla lite» risappenfa, etiamfi resiplanonfitlocaliter ijs contenta. Relpoiideo; OftupidumAfinum. Namquisvn-quamdixit,remipfam fignisexternis localiter contincri? Nac tiiAfincintelligendofacis,vtnihil intelligas. Deinde , cogita quanta fit vtriasqÿ difsimilitudo. Literæ Si. figilla non promittunt,multô verô minus ofFeruntrem ipfam,hoe eft,ptælèntem pecuniam:fed tantum teftan-tur de debito. Imô, qüia rem ipfam non ofFerunt, ideo fatenturdebitum. Nec literis aut figillis opus cflet,.fî resipfapra:fenscontineretur. Sedverbum Chrifti cum fignis S. CcensE, etiam rem ipfam, hoc eft. Corpus amp;nbsp;Sanguinem Chrifti promittit, amp;nbsp;prxfentia offert; Ac-cipite, édité , hoc eft Corpus meum. Quomodo ergo vtriusq; efletpar ratio? Et vt retorqueam fimile tuum: fi quisfanââfidclàtisfaôionem debiti,amp;in folutionem eius pïîtlèntem pecuniam,in certumdiempromitterct: deind«
-ocr page 88-$7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^finusaws,
deinde vcrô, co die literas tantum adferrctfigillis muni-tas, anne fie liberaflet fidem fuani? An non creditor im-poftorem hune diceret.quipro rebus, hoceft,pecunia débita, amp;nbsp;exprefsis verbis promifla, nil nifi literas,amp; nu-da verba adferret? Hoc re vera effet verba date.
XXX III, T^Txeram, qui Chriftiim omniprælèntcmfatetur, non Ly negifc carnem etiamcius omniprsejentem t cùnica-ro Chrifti ad conftituendam Perfonam.eius necelfariôre-nquiratur. Rudit illerMulta de toto dicb quæ tarnen non »» fingulis partibus conueniant. Sic hominem mortalem gt;» dici, cùm tarnen anima fine magno errorc mortalis dici *gt; non pofsit: ideô.me fenfu communi ofbatum elfe,ait. Re-fpondeo: Si Afinus non omhi fenfu .orbatus eft, dicat mihi, antotum âlicubi fit,vbinon;fintromnes partes eius? Aut vt reddam ipfi fimilitudinem; anhomoalicubieffe polsit, autfine corpore, aut fine anima, vt tarnen homo, totumilUid, ibielfe vcrc dici pofsit? Neqj.enim alicubi 'totumeifepoteft, fine partibus fuis fubftantialibus ,pr«* icrtim'illud totum, cuius partes (vt fie loqUiliçeat) m - æternumièpararinonpoifunt, vt duacNatiirçinPerfona Chrifti. Illcitaq; ienfu rcgUlaeDiäleftic«orbatuseft,qua dicitunExpuris particularibpnihiIfequitur.Sicenimar-gumentatur : In multis rebus, vbi non de fubftantia rci, led qualitatibus quibufdam agitur, tribuitur^toti quod non conuenit omnibus eius partibus. Chriftuseftquod-damtotum ex Verbo amp;nbsp;carne jfubfiftens. Ergopoteft ci tribui, quod fit alicubi, etiamfi caro eius non fitibi.
CRueiatus amp;fupplieiaf ait de me Afinus ) qur Galli, Belgæ, amp;Vngariiam multosannostulerunt, te non modo ad commiferationem non alliciunt/iêdetiamini-
Keipondeo: Qupd Afinus, qua eft ftupiditate, non intel* litót,quibus amp;quo nominclylândrigladiumobiecerim: id me«
-ocr page 89-ad Sacramentarios Heyddhergenjès, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$3
idineanonrcftrt:pato carjdi4iim ledoremmeam men-temfatisaflecutû. Quod ^uteni mendtur,nulla. nosconi-inifefatior.enioueri,fed ij^uper etiam infiiltarezidgra-titudinis'Sacramentar^ ^rggmentumeft,£Ùm Principes noftri non iolùra verbis, hoc eft, intcrcefsionibus, led re ipfa,hoc eft liberalibus eleemofynis ipfos adiuuerint,exi-lium fcriptis Epiftolis lenierint. Et li lcire.vultis, Viri Sa-cramentarij, qnis veftros homines crucntoLyfandri gla-dio obijciat, dicam. Sunt quidam, quorum verbaamp;res, Sdcramcntir^ hoceft,fcripta amp;nbsp;exempla docent, in hxf^ticos gladio Jïcdoctttt. aniinaduertendum. Hac Maiore concelTa: infertur ab ali js^ Minor: Sacramentarij fuut hæretici. Hine fequitur con-clulio: Ergo gladio in eos eft aniinaduertendum. lam di-cite,quis porrigat hoftibusEuangcliJ gladium, vt veftros iugalent.
11 Kt - nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
CHriftum non veile nobis Corpus fuum in Ccena rea- XXXV. liter exhibere prxfcns, jdixerant Sacramentarij, quia nonplus velit,qiiàmpræftarepofsit. RefpondicgotErgo con de voluntate.fcd facultatc amp;nbsp;ofnnipotentia Dei litem Cobis,mouefi, qucdfcilicct nonpofsit id præftare,ideo neepromiferit. Adifthaec refpondet Afinus : Quid ergo « reftat,quàmvtdicas, Chriftumplus veile, quàm prarfta- « re pofsft. Relpondeo: Non hoc dico,ledil,luditeplus conari,amp;alijs de teipfo polliceri,quàm poßis.prxftarc.
Neqjcnim Aline ftupidifsime,hicftatus noftericftifedhoc quæritur,an non omnipotentiam Dei in dubium voce-tis, dum fcribitisiDeiinon pofte id prxftare? Ex eo etiam perfpicuumelle,quodnihiltalepromiferit. Adillud re-fpondendum erat Afino, ft per vertiginem, qualaborat, potuilfetintelligere, quid potifsimùm in quæftione eflet. SedBæoticæaures iftanonadmittunt.
FOrmaucrat Grynxus duo argumenta de eadem re. XXXVI. Prius in fraudem noftram valde abfurdum , amp;noftrû
M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elfe
-ocr page 90-Ôp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ajinttfäuit,
eße elixer at: alteruni redè propofucrat, ii addiderat: Sitf formaflet argumentum fuum Schmidclinlis. Refpondir prius argumentum noftrum nequaquam eflezpofterius autem me pro noftro agnofeere : illud, fi poflet, euerte-ret. Quid veto Afinus?^ Suam ftupiditatem mukis nominibus oftendit. Primo (ait de me) conqueritur, Grynat-um non bona forma aflumfiffc argumentum ipfius : interim quae de reipfadifta funt, difsimulat.Refpondeo: Sto-iidifsime, cum argumentum id meum non fitt quid ad me attinet? Refpondeat iHe, fi quis eft) cuius intercft.DeindC) inquit Afinusdeme:Ita tremit , vt argumentufuunifor-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mare aut aflumere nec aufit nec pofsit.Refpondeo: Quam
ftupiduseft Afinusille:annon dixi pofterius arguments in ea forma,qua ^ppofitü fuerat,nie pro noftro agnofeere? Quidigitur aliud formarem Afine? Tandemfe recolli-gens,inquitdeme Afinus, fatetur redè formatum fuum argumentum à Gry n£E'Ojamp; ad illud fibi reiponderi petit. Reipondeo: Nonloquoregoaliud amp;nbsp;aliud: idco, quix‘ ftoUdus Afinus es: de pofteriori dixi,amp; repeto) pro no» ftro argumente me agnofeerefid quod tu ad prius refers, quod nec turn nec eriamnum pro noftro acceptamus.O ingenium) quouis piftillo retufius;
SCXXVII» TNclitus Senatus Academiat Bafilienfis,à me, fi Afino Àcredimus, ridetur, mulis fefemutuo fcabentibus con-fcrtur,falfi teftimonij Grynço exhibiti infiniulatur,dere-busfibiignotis pronunciare accuiatur. Haftenus Afelli rudera. RelpodeozDixerat Gryrtæus,mendaciûcfie,quôd' pracceptores vllo vnquam contiimeliofo verbo pro ledio-nibuspublicis impeticrit:amp;opponerefeteftimoniû Academia; Bafilienfis-.Refpondi egozteftimonium illud nihil aliuddiccre, quàm deeo fibi minime conftare: quodetiâ crcdibile fit.Cumenim Senatus lediones ipfius non au-dieritzqupmodo conftarepofsit? Ethoceftaccufare Senatum Academicû, quod de rebus îgnotîspromuKiârit.
O Verti*
-ocr page 91-Saeratnfntarîos Heyielbergenfsi^ po
‘Overtiginofum Afinum. Deinde dixi,nefruftramevr-geretillotéftimoniojCiiiipfeinet omnem fidemderoga-ret.Qupd enim illud, Praceeptorem ipfius,D.Iacobü t vi-rumclarifsimum: ille Proteum, Momum,Volaterranum, i Mufis amp;nbsp;Gratijs, virtute Sc pietate alienum, dicerct. Q^od ill lid huac, tantum Theologuni •: ille hominem te-fricum, indoëtum Sc caballû Cumanum, atq; ferulis fub-ijciendumappellaret-Ethoc cft Senatum falfi teftimonij infimularePSed quæ hæc eft ftupiditasPPræterea dixeram, ne fuperbiret illo teftimonio. Ncq; enim ignotû efle,qui0l teftibus domefticis tribuendum fit: quod adeoconftet inter omnes, vt-ctiain prouerbiali lèrmone dicantur, mutuô muli fcabere.Et hoc eft illud.de quo Afinus rudit.Quis veto non Theflaliim Afinum ^um dicat? aut boucm mari-nuni?
DTftumHieronymi,aitAfinus, hue reipicit,vtquisq; XXXV Ht in fua funftione amp;nbsp;officio optimos quosq; artifices amp;nbsp;magiftros eiufdem fundionis semuletur. Refpondeo.
O ftupidum ftipitem. Hoc eft, quod maxime volebam: quod vel applicatio illius didi, nifi truncus efles, te do-cuiffet, quadixiiSic nos cum Hieronymo : proponant fibî lurifperiti Bartolum amp;nbsp;Baldum,Mediei æmulenter Gale^ num amp;nbsp;Hypocratem, amp;c. Adeo igitur ftolidus eft Afinus vcfter,vtdumfemearefutare putat,ampliùs etiam confirmer.
CVm exemplum LucæEuangeliftæ nobis oppofuiflet nbsp;XXKIX»
Grynæus,refpondiego: aliud elle hiftoriam conferi-bere: amp;nbsp;aliud de Controuerfijsreligionis,præfertim veto detantis Myfterijs pronunciare. Ad ilia rudit Afinus: Ergo Lucas feribéndo hiftoriam facram, controuerfias de religionc cxplicauit, veritatiteftimoniûpcrhibuit, Chri-fti amp;nbsp;Apoftolorumdodrwiam fe probate amp;nbsp;ampledi te-ftatus eft. Refpondco :O ftupiditatem Afininam.Epipha-Jiiusdogmataamp; errores omnium penè primitiuç Ecclefif hçreticorûhiftoriacomplexus eft,ficut Lucas Apoftolorû Ml nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodri-
-ocr page 92-^finus auû,
dodrinam: ergo hærckbus teRinioniû perbibuit, amp;nbsp;eo-^ ruTu dogmata le probate amp;nbsp;amplefti tcilatus eft? Neq; enim Lucas controuerfias explicauit, a ut veritati, nifi per accidenSjteRimoniuniperhibuit: fed ab alijs explicatas, nobis feriptasreliquit: amp;quomodo Apoftoli veritati do-drinàamp; fanguineteilimonium perhibueriut,docuir,de-fcriplk. Etvtitaelfetznunquid Afinus dieet, Lucaniiîiie vocatione iftudfibi fumpfilTePQuodcum nonpofsit: quid i^ludad vedros Medicos amp;i lurcconfultos?
XI«- A exemplum Eldad amp;Medad refponderam: extra-Xxordinaria ilia elfe, etiaui Caluino tefte: ideo nihil probate. Quæririgitur nunc ex me Afinus : Quidlîordi-nariè prophetaÇTent, meritône fuiffent à lofua reprehen-fi? Re(ponde,inquit,fipotes, Andrea, Refpondeo: Ar-dua fanèamp;difficilisQuæftio. Quid, mi Afinc, iîruat cœ-lum,aut volet terra? Vtrunq; mirum. Quo enim ruât il-lud, cùm non fit locus extra illud? -Aut quomodo hæc vo-labitjCÙmpennfsdeftituatur?’ Atqui fi dicam.- iRos vires fiordinarieprophetairent,immeritôàlofua reprehenfos fuifie, cùm iam in ^Jtdinaria fuifient vocatione : quid tu, Afine,refpondebi$?Aut quidadtuuminftitutum confir-Hiandunifaciet?
ATjinquit Afinus, vtpropius te vrgeam: hoc propo-^ fuitvübis Grynæus cogitandiim, vtrum eo Spiritu fitis, quoMofes, qui hos duos, non folùm non prohibue-rit, fed optârit infuper,vt totus populus prophet2ret?Re-fpondeoi Vtinamvero, O Afipewuontibi flt;)lùm,fedomnibus etiam Sacramentarijs, omnibus fine Medicis, fiuelii-tcconfultiSrPhilofophis aut OratoribpSyquibulcunq; er-foribus faicinaris , ca donaefiènr.vt controuerfias reli-gionis amp;nbsp;rede intelligere ipfi,amp; alijs explicate dextrèpol-l;nt. km veto cùm non finguli eiufniodi donis inftruâi int, fed vt, Apoftülus ait, vnusquisq; proprium donum habtat
-ocr page 93-adSacramentarios Hcydelher^enßs^ pX fiabcatexDeojaliusquidem fie, alms vero fic,ficut vni-cuiqsdiuifitDoniimis , ita ambulet: vnusquisq; in voca-tioiie,quavocatus elhpennaneac. Sed quid Afino Scri-pturas comnienioro, margaritas porco?
COnfundere me,dicit Afinus, vnionem Perfbnalem XLII, tuin comniunicationeldioinatum, moreNeftoria-
no. Refpondco: Tu veró mea confiindismore Afinino.
Sic enim fcripferamiHumana.Chrifti Naturactfi nohfit aliud quiddam, rarioneiubftantiæ, cftèfta; tarnen bene-ficio vnionis Pcrlonalfs, per communicationem proprie-tatibus fupernaturalibusexornataeft An vero, Afine,non alius, qui prællat beneficium, amp;nbsp;aliud beneficium præfti-tum? Cùmitaq;communicationemillambeneficiû vni- . onis Perfonalis dixerim,amp; hçc duo perlpi’cuè diftinxerim: quoniodomeconfunderedicis? OPhrygium regem.
DIacobus ciim fuperioribus annis Mompelgardum ‘vtfolet, ait Afinus , expaciaturus efl'et, amp;nbsp;Tigurum veniflet, aduentum fuü ftudiosè difsimulauit,vnica Gual-thericoncione ira perculfus,vt omnem in fuga falutem fibi pofitam iudicaret. Refpondeo : Mifiiis erat vna cum alijs ab Illuftrifsimo Principe noftro,S.m. Chriftopboro, incontrouerfiagrauifsima,.Mompelgardum. Itaq;extra veriratem expaciatur Afinus , dum animi gratia fadum, nugatur.^ Et quam Rolidus elt? Si enim in loco publico, publicæ concioni interfuit: quomodo aduentum fuü ftu-dioscdifsimulauit? Visne hclleborü AfineFAtBullinge-ruin nonalloquutuseft? KefpondeoiNec ideoeovenerar, vt negledavocatione,alienacuraret,^.
Sacramentariamimitaretur : fed vt iliac tantum .lanliiet. Quidigituriiludad rem facit? Vidtsne,quàmproculà fcopo amp;nbsp;veritate expacieris ? An non hircum mulgcas ?.
XLlin.
CHriftum in tertio ccelq Paulo apparuiife, facile pro-
M 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, bari
-ocr page 94-‘ JßnuJäMS,
Li. 12.
Kufcul- 2. Cor.
12.
bari porte, inquitAfinus,nifiea, quse AuguftinusdeGc-aefiadliteramfcripfèrit, amp;quæ Paul. 2. Cor. 12. comme-moret,exScripturatollamus. Relpondéo. Stupiduseft: quis enim negauit Chriftum in tertio cœlo apparuiflc Paulo? etfiille hoe exprefsè non fcribat. Qnæflio potiùs eft,ancap. p. amp;nbsp;prioris ad Corinth, ad ilium locum Paulus relpiciat? Qnpd (i oftendiflet Afinus, ex Scripturi amp;nbsp;^ntiqiiitate, Paulum adhunclocürelpexifle: lèquerc-tur Zuinglium, Caluinum, Bullingeriim amp;nbsp;cætcros à lcopoaberrartc,vtquilocum iftum contra Scripturamflc Vetuftatem interprétât! effent. Sin veró Scripturzamp;Vc-tuftatis autoritateexplicatio ifta dcftitucretur: quo loco habenda elTet, nemo non videret. Locum autem Augu-'ftini Afinustemerè citat,cùm nunquam inlpexerit. Adeo enimobfcurus eft, vt etiam Sacramentarij fcribant, eflc prolixumamp;intricatum. Qupmodo ergoftupida h«c be-ftiaeum intelligeret, cùm feipfam nonintelligat.
XLV.
DTalelt;3:icaVbiquitaria,inquit Afinus, non abfurdum ccnfctdicere, Corpus Chriftiinpanedelitefcere fine acctdentibus,amp; fine proprietatibus fuis eflentialibus.Rc-fpondeo: DialedicaVbiquitaria dicit,in Bömlerodeli-tefcereignauumamp; ftolidum Afinum, cuius tarnen aures fubinde adeo eno.rmiter promineant,vt agnofci facile polsit.Dicatenimprimo,in qua Dialedica Vbiquitaria legerit,Corpus Chriftiinpanedelitefcere? Siid,fine ci^ lumnia, non pofsit: dicemus, eum forte in Afinaria Plau-ti iftud reperirte. Deinde, quare vsq; adeo abfurdum pu-tat, Corpus Chrifti fine accidentibus phyficis in Cœna prarfens cfle, cùm Auguftinus lêribat:Valet diuinapoten-tiadeifta vifibili Natura Corporum, quibufdammanen-tibus,aufcrre tarnen quas voluerit qualitates?Q^d fi di-xeris, loquite de proprietatibus fubftantialibus : quarto, qusnam illæ fint?Si dixeris,locum: certè aut ccelum Corpus naturale non erit^aut Corpus naturale fine propric-tate
-ocr page 95-ad Sacramentarios Heydelhergenfes^
täte hactuafubllantialiefTepoteritjCÙmin nullolocofit, Sifvifibile efle] fubftantialem proprietärem dixeris-- cùm ! nbsp;nbsp;nbsp;obieâum vifus,-eolor fit, qui inter qualitates amp;nbsp;accidcn-
j tianiimeratur, quae adefle amp;nbsp;abefl'e pofliint fine rci cor-ruptione: quomodo [vifibile eife] proprietas fubftan-tialis fucrit, fine qua Corpus naturale fubfiftere non pofi-fit? Si verb dimenfiones Corporis inteJligis: Athanafius tibirefpondet: Stolidi funt,inquit (ecce quomodo Atha« nafius me fuo calculo in mea fententiaconfirniet)qui car-nis Chrifti dimenfionem conantur facere. Corpus quodlibet naturale, compofitum ex quatuor illis fimpliciori-bus,fineq; graue,neq; leue fit, quomodo mouebitur?
j nbsp;nbsp;finonmouebitur: quomodo erit Corpus naturale? Et
tarne Martyr de ferro natante locutus,nein maius aliquod : abfiirdum impingat, vitro largitur, ademtum ei fuifie pondus, amp;nbsp;refte quidera. Nam amp;nbsp;Auguttinusinquit; Cedantpaulifper moles amp;nbsp;pondus (fine modus amp;nbsp;pondus/ ille hæc facit, cui nihil «ft impolsibile,
NOn cntis nulla cfTe accidentia dicitis, ait Afinus: amp;nbsp;X LTIi tarnen non abfurdum videtur dicere, non entis eflc
«ffeétum. Relpondeo: Si de fubftantia Corporis Chrifti j loquiminiydicimus, illud non magis extitiffe in Vetert j Teftamento,quàm Mariæ Virginis, ex qua carnem fuam ! Chriftus affumfit.Sed tarnen effeöum Veteres, in vmbris, confecuti funt, perquasDeusincredentibus eundem ef-fieâum ad falutem operatus eft, cùm eundem Chriftum, quâmuisdiuerfaànobis ratione, in illis vmbris fide ap-prehenderenc, quern nos in carne exhibitum ampledi-mur.
A DfertdidûquoddamAuguftini,quo feoftéderepof. nbsp;xtVH»
/*feputat,diuerfasamp;pugnantesvnius difti Scripturae interpretationes , cum nullo periculo coniunäas efte. Etadditi Adferreillam pugnantiam baud exiguum mo-tnentu, ad rccóditam Scripturae vbertatem commendan-
dam.
-ocr page 96-^finusAws,
dam. Refpondeo: Fateturiplè Afinus, Auguftinum lo-qul de obfcurioribus Scripturæ locis. Ciim verb Sacra-mentarij omnes, Zanchius inprimis, fateantur, nihil ob-' fcuritatis habere locum ilium deapparitioneChriftûcùtn necefle fuerit, vero fuo corpore eum apparuilfe, quando-quidem Corporis refurreélionem exeo confîrmabatPau-lus: quid igiturftupidum Afinum iuuatille locus Augu-ftini? Deinde cogitet,quàm bellefibi conueniatcuiu Zanchio:quiin meinueftusacerbifsimè,ait, me retege-re omnium oculis, magnorum virorum ( Sacramentaria-rum ) pudenda, quæ tcâa elle debebant : Tu verb ais, eflß laudabiles conatus: amp;nbsp;facere illud nonparùm ad coni-mendandam reconditam vbertatem Scripturæ.
xLvin.
AVdiamusaliud piaculum.D. Tacobus fcripfit,Gry-næumdicere, nomen tantum Corporis Chrilli cum panepercipi: cum il le dixerit, nomen Corporis pani tribui, non percipi, Reßwndeo: EafolùminCœnaperci« piuntur, quæ verbainltitutionispromittunt. Verba Cœ-næ (ex hypothefi Grynæana) pollicenturpanem, cui per Metonymiam tribuitur nomen Corporis Chrifti. lam, Afine,tu infer conclufionem amp;nbsp;die, quid percipiatur,amp; quantum dirtent Inuicenvtnbuere tantum .nomen Corporis Chrifti pani in Ccena,'amp; percipere tantum nomen Corporis Chrifti cum pane in Cœna.
XLIX.
PEtij,doceret, qua autoritäre pro Domino, vt textus
A(ft. 2j.habet,GuaItherus nobis Angelumiiibftituat.
Rudit Ali nus: Qua autoritäre Lutherus verba Elàiæ 6. Vif di Dominum: interpretetur fpeciem Domini.* Rclpon-deo: Anneputat Afinus, Elâiamiplàmeflentiam diuinara in fe, vidirte? atqui Icriptum eft, Deii nemo vidir vnquam. Neqjenim videbit me homo,amp; viuet, inquit Dominus. Vidir ergo Elaias Dominum lpecieea,qua fele Dominus ei videndum obtulit. Verùm de Corpore Chrifti, alia ratio
-ocr page 97-ad Sacramentafios Heydelbcrgenfes, ^6
oratioeft:ideoftupidus eft Afinus,quöd argumentaturà Spirituadcorporalemfubftantiam , tanquama paiahus: ciim toto ccelo différant.
DTxerat Grynxus:Negamus Paulum vsquam affirma- k rc,impœnitentcs feu infidèles corpus Chfifti man= « ducare: de ijs autem loquitur, qui à Domino caftigantur, quod de infidelibus dici nequit.Egocontra oftcndi, Cal-ninum amp;c Bezam ducesSacramentarios locum Pauli de in-' fidelibus, fcelcribus pollutis,amp; impœnitentibus inter-pretari. Refpondet Afinus; Quisverovnquam ncgauit cosdignoselTe, (indignos roluit dicere) qui fide amp;poe-nitentiavacui ad Crenam Domini accedunt? Refpondeo: Curftatum difsimulas Afinc? De loco amp;nbsp;interpretatione Pauli quaeftio eft. Oftendi enim ego, Galuinum amp;Bezam 'de infidelibus ficfceleratis eumintelligere. 'Quod ft hæc eadem tua opinio eft: à Grynæo Si A feil is eins diffcntis. Sivcroalió tendit refponfum tuum, vtin genere potius deindignis,quàm inlpccie dehocloco Paulino loquaris: ïnalitiosè ftatum déclinas.Neq; enim in genere, fed de l o« co Pauli Ipecialiter Caluinum amp;nbsp;Bezamïnterpretes addu-xeram.
SIChriftuseodem modoviiiificat fideles, amp;nbsp;morrificat infidèles, quofolceramemollit, lutum indurat: turn ■fcquetur (ait Afinus'^ChriftiCorpusviuificafua virtute, alios viuificarc, aliosmortificare. Refpondeo: Quisdi-xiteodemmodo idfieri?(^are,ftupidifsime Afine, mets verbis iftaaffingis? ïHoc dixi: finaturaliter agentia, vtfol, diuerfimodè operaripoflunt, in diuerfis fiibiedis : quid inirum, eundem Chriftum, qui eft agens liberrimum, di-uerfos efteftus opcrari in diuerfis obiedis, fidelibus amp;nbsp;infidelibus poffe? Quodautemeodemmodoidfiat,vbi di-xcrim, oftendc.Atqui inquis, fic fimile erit difsimile. Re« Ipondeo: Omninö,hacïnTe eftdifsimilc. Si enim fimile quadrat et in omnibus,nó effet fimile,fedprorfus idem.
N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In
-ocr page 98-' Jßntuauis, .
Ineoauteninoneft difsimile,iii quo à me collatio vtri^ iisqjinftitiuaelh Quod verötulatiusillud, amp;nbsp;alio exten-dis:id ftoliditatcmtuam óc vertiginem deinonftrat.
j Q Cripferat Grynæus, nos doc ere, indignos ipfo vfu Sc. Oipfa per fe participatione reos ficrLld ego calumniatn efl'e dixi. Earn lie à fuis reniouere conatur Afinus : Quid ” ergo» inquit, voluntfibi ifta tua verba,in vfu Cœnæ non ” Iblum.fideles, fed etiam indignos amp;nbsp;impœnitentes Cor-” porisChriftiparticipes-fieri, non autein ad viuificatio- , ’gt; ncm, fed ad indicium, quos in vfuhuius Saccamenti, re-” os fieri dicit Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti. Vbi Afinus duoiftavocabula [in vfu] maiotibus literis fcriberc voluit. S«d tantum abeft,vtcalunmiam ficexcusaritjvt etiam ftupiditatis Afininæfe reum faciat. Aliud enim eft IN VS V, amp;aljud ipfoperfevfureumfieri. Siipfcperfevfus reum faceret : turn etiam pij reifierent, quoties S. Cœna vtcrentur.Q^od verb in vfualiquidaccedit.,.videlicetper-fonæillius,quaî Sacra Cœna vtitur,indignitas:id exacci-dente fit, non ex ipfo P E R S E vfu. Afinus igitur eft, qui ignorâtregulam bonæ confequentiæ: Ab eo quod per ac-cidensaccedit, ad id quod per fè ineft,. non efle bouatn: confequentiam..
11» X Zlm viuificandi à communione Corporis Chrifti le-V parari nunquampofle, ait Afinus, à Scriptura amp;nbsp;toto Patrum choro liiculenter confirmari.Refpondeo: Qwre Afinus ex toto choro nonproducit aliquos,autexonini Scripturaaliquot eius rei teftimonia? Certè in Deo cum nullæ fint qnalitates, nulla accidentia, lèd omniaelfenria-liaztameii'Deus,-quinon minus rationeeffentiæImpijs, quàm.pijs prxfens eft,.non fe illis vt his eommunicat. De qua te Auguftinus fenbit: Deum vbiq; effe, fèd non vhiq; habitare: quanto verb magis Chriftus fuo Corpore effc pofsit cum impijs* vt taraeaeos non viuificet.
Cihgli
-ocr page 99-nJ Sacramentarios Heydelhergenßs,
CInglij ineptias de duplici Chrillicarneita cxcufat, vt dicat: Me fycophanticcexagitare, quæ vcrc verboq;
1 Deiconuenienter fint fcripta. Et addit:annontuquoq; r duplicemcarnemChrifti in Cœna agnoicis? Si verbum
Deiduplicem carnem Chriftiin Cœna docet: quarenoa pro conuitijs tuis illud verbum potius nobis expofuifti, Afine, vt relpondcre nunc ad rem pofiemus? Et mirabi-Ics profefto, Sacrameutarij,eftis; alias dicitis. Corpus Chrifti non magis præfens efle in Cerna, quàm regem Hi-Ipaniarumlndiæ Orientaliziam ad dextram nimis déclinantes, duo Chrifti Corpora nobis fimul in Cœna offerts. Etquaefojvnde eftalterum illud?Num itidemexftib-. nbsp;nbsp;nbsp;ftantiaVirginis? Aut forte fecum Cœlo detulit: aut nifi
’ nbsp;nbsp;nbsp;fallor, Campani delirium infeius amplederis , qui pa-
neindixdt Corpus Chrifti, quia fit creatura eius.
NOn fequitur,ait Afinus,Paulus vidit Chriftu'mfuo Corpore: ergo fimul fuit in pluribus locis. Quia.
Maria, loannes, Crucifixores, etiam- viderunt Chriftum: nec tarnen ideo fuit in omnibus cantharisamp;c. Reipon-’ deo: Calumnias Afini huius non facimus. Et reipondeo . nbsp;nbsp;ad rem iplam, ftupide Afine,quare non diftinguis tempo-
• ra? Anne quæ tu dicis, ante vel poft Afcenfionem fada I funt? Certècùm exhypothefi veftra , nunc poftaftenfio-nem incœlos.Chriftustantum in cœlisfit,amp; oculiCorporis humani ad fummum illud amp;vltimuin cœlum penetrate non polsint: fequitur, Chriftum fuo Corpore turn non in cœlo tantùm, fed in loco etiam propinquiore ad-fuiffe Paulo, vbi ab eo videri amp;nbsp;agnofti potuerit, amp;nbsp;fic duobus locis fimul fucrit.
«
-A 7Tprobet, Sacramentalem manducationem nihil efl'e
V aliud,quàmfignorumanducationem:adfert Augu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
iliniteftimonium.Huius rei Sacramentum (inquit Augu- quot;nbsp;ftinus ) id eft, vnitatis Corporis amp;nbsp;Sanguinis Chrifti ali- “ Tr4(!I. i6. in
N a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cubi ioM,
-ocr page 100-99“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;, ÄßnHtanUf.
ciibiquotidie, alicubi certis intertiallis dicrum ininicamenfa præparatur amp;nbsp;funiitur, quibiisdam ad vii' tarn, quibusdam ad exitiuni, quicunq; eins particeps fue-rit. Paucis refpondcor nifi Afiniis ftupidiis efletjqui nihil intelligeret,iftuni locum nunquam in hunc finem ci-taflet. Sienim Augiiftinus defignistantùmloquitur,cur ait: q uibusdam ad vitam? Nurn vero nianducatio panis amp;nbsp;ligni conducitper lead vitam ætcrnam ? Ecce vertiginem Afini: Ecce auriculas Afini rex Sacramentarius habet.
tVIIi A CtaColloquiJ Quedliburgenfis (ait Afinus) à no-xlftris édita, teftantur luculentiïsimè, Heshufiû Vbi-quitatem oppugnare. Refpond'eo: Qui vobis aäailla communicauit, homo perfidüs cft.- Quid igitur ei tribu-endum putatisPEcce Aline firmitatemtuiargumenti,Deinde D. D; HesKufius non folum Formulæ Concordias fubfcripfit, fed hodie etfam profitetur, feita illam amplé-óti, vt in doâ:rina, iftæformulacomprehenfa,quam illc fubfignarit, vsq; ad extremum’fpiritum conftanter diui-nabonitateperieuerarevclit; Atqui, tu Aline, quarevo-cas illam formulam Vbiquitariam? Si itaq; Vbiquitatem* formula ilia docet:quomodo Heshufius earn impugna-bitPPrætereafuprà dixeras, Apologiam Erfordenfem di-cere,,Vbiquitatem figmentum efleotioforumhominum: cùmautem eorundemEledorûamp;Principum ijdem The« ologicolloquio iftiinterfuerint, qui Apologiam edide-runt.-quasfoqu« controuerfiaintercos fuit? Autquare inter illos non conuenit de PerfonaGhrifti? Si Vbiquitatem hicoppugnauit,illiitidem figmentum otioforu ho--minum eße dixeruntP Etde hishadenus.
Habetis itaq; Viri Sacramentarij Afihum vcftrum i ha-bctis ruditatis, ignauiac, amp;ftupendæ ffupiditatis eius rationes pluresfortafle quam velletis: qüibusita inhocat-eumento verfatuseftj^vtmcritd Afinus portans myfteria diet
-ocr page 101-aiSacramattartotffeyMer^enJéii |0or
A'cipofsit, vtqninccfuos, necfeipfumetiâintelUgat,fed feipfum, dodrinam veftram, amp;nbsp;vos omnes omniü eru-ditorumludibrüjftoliditatefuaexpofuerit. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
In eum vero an grauius aliquid decerncndum, yt aut Giimas in exilium deportetiir r ibi enim viros inueniat, qiiiartetradare Afinos noruut;aut in piflrinum aliquod ablegetiir, loris vtibi ad necem vsq; operiatur :deeovos proeximia amp;nbsp;fingulaii veftraprijdentiaftatuetis.Egocer« te venia aliqua dignuinilium exiftimo. Afinus enim erat, qui neq; literas, neq; natare, fine ration«, fine iudicio, adeô infeniâtus, adeô ftupidus, vt is ipfe Afinus videri pofsitjde quo jpuerbio dicitur: Afinùsneq;pluuiacom-pluitur, neq; foieaduritur : eumvos,ôvirr, Afinum fcili-eet ad tibfas, in publicum protrudere, nelcio qua vana perfuafionedecepti, aufi fuiilis.Vobis igitun quçillede-liquit, iure imputabuntur;.
Dicetis fortafle: caula noftra erat penè deplorata,vi-ôoriaincertaamp;dubiâgt;amp; hune ipfum, qui nunc iècutus efteuentum» animus præfagiebatPutauimus itaq; fie faciendum, vt quomodocunq; cecidiiTet, non magnaiaftu« raelfet Afini.Redèfanè.-at memihifle vos vicifsim opor-tuit, eius,quodvulgô dicitur: quibus domi plauftrûeft, ijconduditijs Afinis non opus habent. Quôdigitur vos, ViriSaeramentarij,alienum Afinum indeèTfguro voca-tum, preci'o contra nos eonduxiftis: an tion idargumento eft,magnamapudvos eruditorum virorum elfe penuri-am,vt quibusalieno iumenro,amp; quidem adeo tarde amp;nbsp;mutili rus fuüm colère neceiTefit..
Sedvtcunq; habeantifta, fine in boue, fine in Afino,aut inboueamp; Afino fimul, aut etiam in vitulo vobis arare porrô placeat: à me iânè nullis vcftris farcafmis, nullis in-iurijs, nullis contumelijs, vllum pofthac refpcnfum cx-
N 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torquebitis.
-ocr page 102-JÔJ J^ßntiSAuU, AiSdcramentatîos
torquebitis, vt qui conltituerint, non mecuiusquàmSa» (Tramentariorum nugis fcripto priùs obuiam itufum, quàmilli calumniari,mentiriamp;conuiciaridefinant. Aut igicur veltro lcribendi labore porto fuperfedebi-
' tisiautà confuetismendacijsatq;conuicijsroa bistemperabicis. (^od vos,quorun»
intereft, (cire volui.
’• FINIS.
-ocr page 103- -ocr page 104-