Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

VM antchac omnia Mori mei mihi fupfa modu fcmpcrplacucrint, tarnen ipfe meo iudicio nonnihil diffidcbam,ob arótifli'ma inter nos amicitiam. Cæterumubi uideo doótos uno ore omneis meo fubfcribere

fuffragio,ac uehementius etiam diuinum hominis ingeniu fufpicere.non quod plus ament, fed quod

plus cernant, ferio plaudo meæ fentétiæ,nec uerebor poflgt; hacquod fentio palam eloqui.Quid tandem non præftitif fet admirabilis ifta naturæ félicitas, fi hoc ingenium inftix tuiffet ItaliaC fi totu Mufaru facris uacaret, ii ad iufta frux gem acuelutautumnu fuu maturuifletC Epigramatalufit adolefcens admodu.ac plerac^ puer.Britaniam fuam nu^ cgreflus cft.nifi femel atcß iterû.principis fui nomine lega^ tione fungens apud Flandros.Præter rem uxoriâ.prætercu ras domefticas,præter publici muneris fundionê.amp;caufaBî undas.tottantiscp regni negoefjs diftrahit'’, ut mireris efle ociû uel cogitâdi de libris.Proindc mifimus ad tc^gymna fmaca illius.Si Vtopiâ.ut fi uidef tuis exeufa typis orbi poz fteritatic^ cômendcntur,Quâdo ea cft tuæ oftcinæ autorix tas.ut liber ucl hoc nomine placeat efuditis,fi cognitufite Frobenianis ædibus^difle. Bene uale cû optimo focero,co iuge fuauiflîma.ac mellitiflîmis liberis.Erafmû fi'liolum migt; hi tccum comunem,inter literas natu,fac optimis literis in^ ftituédtt cures,LQuanij.vîu CatSeptemb.Ân.NLD^cvîL

•i

RATIAM SANfe INGENTEM A nobis intjfti Lupfete adolcfcctum do dtiflime.qui me porrcdta mihi VTOgt; PI A THOMAE MORI, ad iucudiû j fimæ fimul Si ufui fiituta: leólionis in/ tctitionem auertifti » Nam cum à me dudum precibus id contendifles.id quod meapte ipfe fponte magnopc reexoptaturuseram,utTHOMAE linacri meuL ri utrac^ lingua prxdarifTimi libros fex de fanicate tue da legerem,quos ille ex Galeni monumentis latinita/ te nuper ica clonauit, uel quibus ipfe potius lacinitaté» Ut fi omnia eius autoris opera (quæ ego inRar omnis inedirinæ efle puto)latina tandem fiant,non magno^ pere turn medicorum fchola Græcæ linguæ cognition nêm defyderatura uideatur.eum libru exfchcdis Liz kq A c RI tumultuaria ledlione ita percurri(quarum mi hi ufum tantifper à te indultum fummi loco bcnefp Krj duco)utea Icclione multu me profecifle exiftimemii fed exlibri æditione, quæ nunc à te fedulo procuratur in officinis huius urbis, ego maiorem etiam profedtfi tnihi fpondeam« Hoc nomine cum me ribi obftrîgt;

dtum efle fatis crcderem.êcce tu mihi uelut prior is be/ neficf) uel appendicem uel audlarium v to p i a M ilia MORI donafti, hominis inprimis acris,ingeniôcç az mœno,amp; in rerum humanarum æftimationeueterato ris.Eum librum cum ruri in manibus curfitando, fata/ gendo.operisimperitandahaberemCpartim enim no-Ai,partim audiAi uillacicis me negocrjs alteru iam hue annum multum operæ impendiHe) ufcp adeo eius le/ ótioneaffeótusfum cognitisôi perpenfis Vtopinorû tnoribus inAicucis,ut pene rei familiaris procuratio nem intermifcrim,atlt;^ etiam abiecerim.cu nugas eflè uiderem artem omnem induAriarhc^ œconomicam, omnino euram cenfusampliatricem. qua tarnen ipfa omne genus mortalium uelut œAro quodam inteAi-no amp;nbsp;congenito exagitari nemoeA qui non uideat K intelligat.ut legitimarum prqpe dixerim amp;nbsp;duiliu 9X1 tiumacdifdplinarum eumeiie fcopum fateri neceffe (Ït,ut tam liuida quam accurata folertia alter ab altero, quicuduilitatisius ei ÔC interdu gentilttatis interced«, quippiâ lemp abducat,abArahai,abradat,abiuret,ex/ primat,extundat, exculpat.extorqucat, excutiat, exen/ dat,fubducat,fuffuret^fuppilet,inuolet,legibus'cp par/ tim conniuennbus, partim autoribus aulerat ÔC intet uertatjdadcomagisinrjsgentibus apud quasiura. quæ ciuilia pontificia uocantur.amplius in utro^ fo ro ualennQuorum mqribusôC inAitutis earn inualuif » t . . ? A « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ceopiaioac

Te opinioné nemo no uiâet,ut hommes caurionu prü/ dentes uelcaptionû pohus,6i mconfultoru ciuiû aucu ' pes,amp; formularu, id eft excipularû opifices.ac padliKs lufis callenriffimi, Si lîtiû concinnatores iurisc^ contra/ uerfi,pemerfi,inuerfi,confulti,antiftites cflè l'uftitiæ quirariscpexiftimené’.foli^dignigdeæquo bonó^ rcfponfitentatq; etiam Cquod mains eft multo)qui cÔ. imperioac poteftate ftatuant,quidunumquê(çhabe re.quid non habere,quatenus ^diucç liceat-halucinâ/ ris id utiq; fenfus communis iudicio^quippe cû pleri^ hominum craftîs ignorantiæ lemis cæcutientes.tam quiftîmam ferècaufam unum»quêlt;ç putemus habere . quàm maxime ius poftulataut iure fubnixus eft » Gû fi ad ueritatis normam, ôi ad fimplicitatis Euangelici præfcriptum exigere iura uelimus,nemo fit tam ftupL* dus quin intelligat, nemo ta uæcors quin fateatur fi ur gcas,tâ ius Si fas hodie ac iamdiu in fandlionibus pon cifictjs,Ô^ ius atq; æquum in legibus ciuilibus SC pririci pumplacitisdiflîdere.quâm Christi rerurnhuma narumconditorisinftituta.eiufqj difcipulorum ritus, ab eoru decretis ÔC placitis qui Crœfi ÔC Midæ aceruos bonorum finem efle putantôC felicitatis cumulû.adeo fi iuftitiam finite nûcuelis quomodo prifcis autoribus placuitquæ ius fuum unicuiq; tribuatmel nullibi earn in publico inuenias,uel(fi dicere id mihi permittam)cti linatiam quandam difpenfatricem eftè ut fateamur ioe ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a J ccftefit»

\cefle fit.fiue nunc imperitantium mores fpcólés, fiucd uium inter fe ôi popularium affeólus» Nifi uero à ger-mana mündig æquali iu(litia(quod ius naturale uo^ canQmanaiTc ius id cotederint,ut quo quifqj plus pob leateo etiâ plus habeat. quo aute plus habeat,co plus cminere inter dues debeat.quo fit ut iâ iure gentiû recc ptu cffe uideamus,ut q nec arte nec induftria memora Dili iuuare ciues fuos X populäres poflunt.fi modo pa Y óliles illos nexus Si cotraóliles nodos teneât.queis ho-minû patrimonia obftringuntur, quofcç uulgus igna fum,hominescß literis humanioribusdediti ac procul foro,animi caufa aut ueritatis indagandæ ergo agen-tcs,partim Gordq uincula efleducunt.partim drcula-toria.nec magnopere miranda, rj millenorum ciuium ccnfum,ôifæpefingularum ciuitatum. autetiam am-pliore habeantrjdemcç tum locupletes,tum frugi ho-ƒ nbsp;nbsp;nbsp;mines,turn magnifici conquifitores honorifice uociteti

gentibus quæ id ius eife ftatuerunc, uc tarn fumma fû de atcp autoritäre quifqp fit,quam maximis opibus pe nates fuos architcdlatus eft, ipfe hxredesc^ cius. idcg co raagis atcß magis,quo eorum adnepotes horumq^ rurfusabnepotes patrimonia à maioribus parta lucu/ lentis certatim acoeftionibus cumulaucrint, id eft qüo longius latius^ confines,affines,cognatos, confangui ncos^ fummouerint.Atuero CHRISTYs poifeflio-

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BUtnwocH

AD 1/ V P S E^T V. M E P I S T, num conditor amp;nbsp;moderator.Pythagoricam comunio* ncm ôi chan’taccm inter aHcdas fuos relidam, luculeti to fanxit exemple,damnato capitis Anania obtemcz -ratamcómunionisIegem.Quoccrteinftituto CHRI/ : STVS omneiuris,iftiusduiïispontificticç adeo recen^-doris argumentofa uoluminaj'nter fuos quidem abrogt; gaflè mihi uidetur. quod ipfum ius hodie arcem tene, ce prudentiæ uidemus,ac fata noftra regere, v TO PI a ucroinfula,quamctiam vdepotiam appellari au dio,mirificautit^forte(fi credimus)Chriftianos ucro^ ritus acgcrmanâipfam fapientiâ publice priuatimcç haufiflcpcrhibctur.intemcratamcp ad hûcufcçdtem feruaife.utpote quæ tria diuina inftituta,hoc cÂ bonO' rum malorumc^ inter ciues æquaÜtatem, feu malisci uilitaccm numeris omnibus fuis abfolutam, 8C pacis ac tranquillitatis amorem conftantem ac pertinaeem, fit auri argenti^ contemptû confcrtis(ut aiunt;manibus tetinct.triafut ita Ioquar)cuerticula omnium fraudûgt; impofturarum.circûfcriptionum.ucrfutiarum, ôi. plant C carum improbitatum.Supcri fuo numine facerent ut hæctriaVTOPlANAE legis capita trabalibus clauis firmæacflatæpcrfuafionis infenfibus omniû moita l/um fîgerentunprotinus fuperbiam.cupiditatem.con tentioné uæfanam,atc^ alia pene omnia uulnifica Sty gij aduerfarrj tela conciderelangueréqj uideres,iurisfcp iilam uoluminum uim immenfam,toteximiafolidâ(^ • . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingénia

ingénia ad libitinam ùfq; derincntia.utcana SC uacanz àa teredinibus permitd.aut inuolucris oifidnanitn di cari.Prohdiui iramortales quænam Vtopianorum fandlicas earn diuinictis bearicudincm emereri pocuir» UC auaritia SC cupidicas in cam unam infulam irrumpe rc,auc irrepcrc toc (àcculis non potuerinc,nec inde iufti ciamoim pudoreproceruicace fua impudcnciac^ exx Clodere SC exigere.Deus nunc optimus maximus cam enigne cum fjs prouincqs egiffct.quæ ab eins facratif (îmo nomine cognomentum retinene SC ampledtûtur: certc auaritia tot mentes alioquin egregias arduasq? deprauans SC penundans,femel hinc faceflèret.SC aurez um fæculum Satumium«^ rediret. Hicenirauero péri* culum effe quifpiam autumarit ne forte Aratus SC poë ex prifei opinione falß fuerint,qui luftitiam è terris de cedentê in fignifero circulo colîocauerut. reftitiffe etn camin Vtopiainfulaneceffe eft.fî Hythlodæo credi-mus.nec dum in cælum perueniflè.uerum ego Vtopiâ extra mundi cogniti fines fitam efle percunôlando co péri,infulam nimirû fortunatam.Elyfrjs fortaffecamz pisproximam,(nam Hythlodæus nodum fitum eius finibus certis tradidit ut Morus ipfe teftatur) multas quidem ipfam in urbes diftraólam,fed unam in ciuita tem coèuntes aut cofpiranteis, nomine Hagnopolin, fuis utiq; ritibus bonisep acquicfccntê.innocentia bea^ cam^cæleifem quodam modo uitam agentem,ut infia cælum

AD LVPSETVM EPI ST*’ 9 cælum,fic fupramundi huiuscogniti'colluuionê. Quæ l’n tot mortalium ftudqs ut acribus ÔC l'ncitaris.Cc l'nani bus amp;nbsp;irritis turbide ÔCæftuofe l'n præcipirium rapftur» Elusigiturinfulæcognirioné THOMAE moro de^ bemus,qui beatæ uitæ exemplar, ac uiuédi præfcriptü aetate noftra promulgauit,ab Hythlodæo.ut ipfe tra^ di't,inuentum,cui omnia fert accepta.qui ut Vtopîanis auitatem architeótatusfit.ritus^ ïllis SC inftitutacodiz derit,(d eft beatæ uitæargumétu nobis inde mutuatus (ît,6Cimportarit, MORV'S certeinfulam ôifanôta infti tuta ftilo orationécç illuftrauit.ac ciuitatem ipfam Ha* gnopolitanoru ad normâ regulâc^ expoliuit.omniacg ca addidiuunde open magnifico decor uenuftas^ ac-* cedit, 6C autoritas,etiâ fi in ea opera nauanda fibi tantu partes ftrudtoris uendicauit.uidelicet religio fuit maio res fibi partes in eo opéré fumere,ne Hythlodæus iurc queripofletgloriafibi à moro præcerptam,præfloz ratamcß relinqui,fi quâdo fuos ipfe labores literis man dare conftituillet» iuXaß)ou^i.6ou (TïGt/j Sturov, ùôXo'iTokos ScuToç 0 TB SuiPtTroT/ays VHlt;Aa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iTritfo-Vtici trort

HS^ ^a^voiTo TavTHp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sturoû Toûy»

tyxaraArao^Tog aurSî -?i5oa7rxv0/o*(UBVo;j to KXio^ 'n!) lujé^ot/ TO^ toiÎtou ♦ Óbto) )lt;5{4) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccyaóunrt

ttgüj MORO autem hominiper fe 2raui,6C autogt; ritate magna fubnixo,fidem plané ut h^eâ,effïcit Pc triÄegidq Hantuerpienfisteftimonium.quem uirum ' b nun^

10 G y I b. B V, D AÇ V S L y p S E T. Oi nun^ coram àme cognicum ( mitto nue dodln'næ mo rumq^ comendationem) eo nomine amo quod ER Alt;^ SMI clariffîmi ui'riac de lîteris facn's, profam's, omneep genus meririflîmÉamiGus eft iurariffîmus, quîcum eriâ l'pfo iamdiu focietatem amicoru contraxi literis ultro citrócp obfignatis. Vale Lupfete mi diIcdtiffime,ô£Ll NACRVM Britânici nominis coIuméCquod quidê ad-literas bonas attinet)no magis iam ueftrû(ut fpero)^ noftru uerbis meis faluta,uel coram uel epiftola interz nuncia.idcp primo quoqj tempore.isem unus eft pau corum,quibus me perlubens approbarim fi poffim,cu Si ipfe coram hic agens mihi fe fumme, loannicp Ruel lio amico meo,ftudiorumcp confeio probauerit.ôieius cxcellentem doótrinam,exaótamcp diligentiam in prix mis fufpiciam,æmularic^ contendam» Velim etiam ut MORO falutemunâ ÔCaheram mandatomeo uelmit tas ut dixijucl dicas.quem uirum in Mineruæ facratius album iamdiu opinione mea, fermonéqj meo relatu, de Vtopia nouiorbis infula fumme amp;nbsp;amo, Si uene«-’ ror.Eius enim hiftoriam ætas noftra.pofteræq; ætates habebunt uelut elegantium,utiliumq? inftitutorum fe . minarium, unde tranflatitios mores in fuam quifep ci^ üitatem importent Si accommodent. Vale.Parifrjs , pridie Cal.Âuguft.

hexastichon änemolii poetae lay REATI, HYTHLODAEI EX SORO-^ RE NEPOTIS IN VTOPI* AM INSVLAM,

Vtopia prifds di'dla.ob infrequenti’am. Nunc ciuitatis æmula Platonicæ, FortafTe ui'ói:n'x,(nam quod ilia Ittcrîs Delîni'auit,hoc ego una præftiti. Vins ô£ opibus,optimisé legibus) Eutopia merito fum uocanda nomine.

VTOPIENSIVM ALPHABETVM» IJ a b c d c f g h i k Im n op q r s t u x y ôe®oo09G(;;)e)SAJLnnB[nQQ0,

Vtopos ha Boccas peula chama» QOlLrLBeÓ ©LffiŒÛB TQEISÔ ffiGÛAÔ poka chatnaan TLSmÔ O6ÛAÔÔJ-

Bargol he magtomi haccan eôBÔLS GG AÔSgLA© ©ÔfflGÔJ foma gytnnofophaon BLAÔ SBAJLBLPGGLJ.

Vtopus me dùx ex non infula feci't infulam. Vna ego terrarutn omnium abfcp philofophia, Ciuitatem phdofophicam exprcflï mortaiibus» Ltbcocer iraparctomea«non grauadm accÿiomeliora* b t

HIERONYMO BVSLIDIO PRAEPOSITO ARIENSI» CATHOLICI REGIS CA ROLI A CONSILIIS, PETRVS AEGIDIVS ANTVËRPI*

j VPERiORiB VS hifce di'ebus ornati'fli^ . me Buflidb mifit ad me thom as illc i M o R V S , te quoc^ tefte, cui' notifltmus left.eximium huius ætatisnoftræ decus, ü Vtopia infula,pauds adhuc moitalibüs cogni'ta.fed di’gnâ in primis.quàm ut pluf^ Platonicam omneis uelintcognofcere.præferdm ab homine facudiïz fimo lïc expre(ram,fic depióta,fic oeuh's fubiedlæut quox ties Iego,aliquanto plus mihi uidere uidear, cu ipfum Raphaele Hythlodæu (nam ei fermoni æque interfui ac MORVs ipfc^fuauerbafonantêaudiré» Etiam fiuit ille haud uulgari præditus eloquentia fie rem exponeret, ut facile apparereteumnó ea referre,quæ narrantibus alijs didicilTet.fed quæ cominus haufiflèt oculis.ôi in qbus no exiguû tempus effet uerfatus,homo mca quidé fentêtia, regtonû,hominu,SC rerû experientia uel ipfo Vlyffe fu/ perior,ÔC qualé oôtingentis hifceannis nuîcp arbitrer na tum,ad que collatus Vefpucius nihil uidiffe pureté lam præter^quod uifa audita narramus effïcacius,aderat hominipeeuliaris quxdâ ad explicandas res dexteritas, '5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'s Attamè

PETRY S AE G I D. B V S L I D I O. Attameti eade hæcquoties MORI peni'cillo depidla con tcmplor,fic affinor,utmihi ui'dear nonun^ in ipfa uerfa ri Vtopia.Et hercule credideritn Raphaële ipfum minus in eainfula uidiHe g omne quinquenniu quod illic egit, in MORI defcriptione uideri liceatTantu hie occurrit updiqj miracuIoR2,ut ambiga quid primu,aut potiffimu admirer,feliciifimæ memoriæ fidem,quæ tot res auditas duntaxat penèad uerbû reddere potuerit.an prudentiâ. qui uulgo ignotiffimos fontes, unde omia reipublicæ uel oriûtur mala,uel oriri poflent bona,fic animaduertit. an ? orationis uim ac facultatê.qua tanta fermonis latini puri tate.tantis dicendi neruis,tot res coplexus eft, præfertim u,n9 in tot publica fimul 8i domeftica negotia diftraëluS’ Verû hæc omia tu minus admiraris dodiiTime Buflidf, qui familiari etiâ cofuetudinc pëhitus habes cognitû,h» gt;nbsp;mine maius ac propc diuinû hominis ingeniu.In cæteris igitur nihil eRquod illius fcrïptis quéâ adfjcere.Tantû te tçaftichûuernacula Vtopienfiû lingua fcriptum,quod a MORI difcefru,fortemihioftêditHythlodæusapponen dum curaui,præfîxo eiufdêgentisalphabeto, tu adieëlis ad margines aliquot annotatiunculis. Nâ quod de infn Le fitu laborat MOR V s, ne id quidé omnino tacuit Ra-^ phaëtquan^ paucis admodû,acuelut obiter attigit,ue/ lut hocalfj ièruâs l'oco. Atqj id fane nefeio quo modo ca fus quidâ malus utriq? noftrû inuidit. fiquidé cum ea lo/, queretur Raphaël, adierat MpRVM ë famulisqüifpia,

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui

6 P E T R V S AEGID. BVSLIDIO. qui illi nefcio quid diccret in auré,ac mihi quidê tanto ac tencius aufcultanti.comitu quifpiâ.darius,ob frigus opiz nonnauigatione coUeôlûjtufliens.dicentis uoces aliquot intercepit» Veru non conquiefcâ.donec hâc quocp parte ad plenû cognouero.adeo ut no folum fitum infulæ, fed ipfam etiâ poli fublationê fîm tibi ad ungué redditurus, fi modo incolumis eft nofter Hythlodæus» Nam uarius de homine rumor adferf ,alq affirmant perifle in innere, rurfum alrj reuerfum in patriâ ,fed partim fuorû mores no fercntê,partim Vtopiæ defyderio follicitatu, eo remi' graflè. Nâ quod huius infulæ nome nufep apud Cofmo graphos reperiat'’,pulchre dîflbIuitHythlocfcEUS ipfe. Si quidem fieri potuininquit, ut nome quo ueceres fine ufi, poflea fît comutatu.aut etiâ iUos hæcfugerit infula,quâz do Si hodie coplures oriuntur terræ, prif^ illis Geograz phis intadæ. Quan^ quorfum attinethic argumentis aftruerefidé,cu morvs ille fitautorC Caeterûquod is ambigit de æditione.equidem laudo Ôiagnofco uiri mo defiiâ. At mihi uifum eft opus modis omnibus indigna quod diu premeretur,8C eu primis dignu, quod exeat in manus hominû,idcp tuo potiflîmu nomine cómendatu orbi,uel qft mor i dotes tibi præcipue fintpfpelt;ftæ,uel qcfnemo magis idoneus.q redtis côfilrjs iuuet rêpublicâ, in qua iâ annis copluribus.fumma eu laude uerfaris,tum prudêtiæ,tû integritatis. Bene Vale ftudioru Meccenas, ôC hui^fæculi dec9, Antuerpias An»M,D*xv i.CaLN ouéb.

endi laborcm, nequc de difpoOtione qui'cquâm Riinè cogitandum.cui tantum erant earécitant da.quæ tecum unà pariter audi'ui narrantem Ra-phaelem. quare nec erat quod in eloquendo labo raretur,quando nec illius fermo potuit exquifitus cHe.quum effet primum fubitanus.atque extern/ porah's,deinde hominis, ut fcis,non perinde Lati/ ne docîli quàm Græce,ôi mea oratio quanto acce/ deretpropius adillius negleólam fimplicitatcm, tanto futura fit propior ueritati cui hac in re foil curam Ä debeo SC habeo. Fateor mi Petre.miht adeo multum laboris hfjs rebus paratis detra dlum, ut pene nihil fuerit relidlum. alioquin hu^ ius rei uel excogitatio, uel ceconomia, potuiffet, ab ingenio neque infimo,neque prorfus indoólo poftulare, turn tempon’s nonnihil, turn ftudrj » quod fi exigeretur, ut diferte etiam res, non tanx turn uere fcriberctur, id uero à me præftari, nub Io tempore, nullo ftudio potuiffet. Nunc uero quum ablatis curis hfjs, in quibus tantum fuit fu-doris exhauriendum, reftiterit tantum hoc, uti fic fimpliciter fcribcrentur audita, nihil erat negoerj. fed huic tarnen tam nihilo negocq peragendo.cæ/ tera négocia mea minus ferequàm nihil tempo-risreliquerut

AD PETRVM AEGIDIVM PRAEFATIO,, risrelfquerunt» Dum caufas forenfei's affîdue aliz^ as ago,alias audio, alias arbiter E'nio, alias iudex dirimo, dum hie officii uifitur, ille negoci], dum foris cotum ferme diem altjs imparcior, rez, liquum meis, relinquo mihi, hoc eft literis, nihiL Nempe reuerfo domum, cum uxore fabulan-dum eft, garriendum cum liberisxolloquendum cum miniftris » quæ ego omnia inter négocia nu/ mero, quando fieri necefle eft ( necefle eft autem, nifi uelis effe domi tuæ peregrinus ) Si danda omnino opera eft, ut quos uitæ tuæ comités, aut natura prouidit, aut fecit cafus, aut ipfe delegifti». hrjs ut te quam iucundiftimum compares, mo/ do ut ne comitate corrumpas, aut indulgentia ex bitur dies, menfis, annus » Quando ergo feribi/ tnus Cnec interim de fomno quicquàm fum loz quutus,utnecdecibo quidem.qui multis non minus abfumit temporis, quam fomnus ipfe,qui uitæ abfumit ferme dimidium ♦ At mihi hoc foz Ium temporis adquiro quod fomno ciboque fuamp; furor, quod quoniam parcum eft,Iente, quia ta/ men aliquid,aliquando perfeci,atqueadte mi Petre tranfmifi V topiam ut legeres, Si fi quid ef» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c X hioiftet

filgiflet nos.uti tuadmoncres.Quanquacnitn non hac parte pcm'tus diffîdo mihi ( qui utinam fic ingenio atque doótrina aliquid eflem, utmex morianon ufquequaque deftituor) nonufque--adeo tarnen confido, ut eredam nihil mihi potuz ifle exddere.Nam amp;nbsp;loannes Clemens puer me/ us, qui adfuit ut feis unà, ut quem à nullo patior fermone abefle in quo aliquid efle'fruólus po/ teft, quoniam ab hac herba qua Si latinis liten's amp;nbsp;Græcis cœpit euirefcerc, egregiam aliquando frugem fperoa'n magnammeconiecitdubitatiox nem.fi quidem quum,quantum ego recordor.Hy thlodæus narrauerit Amauroticum ilium pon^ tem, quo ffuuius Anydrusinfternitur, quingen/ tos habere paflus in longum, loannes meus ait detrahendos efle ducentosjatitudinem flumin'is baud fupra trecentos ibi continere. Ego te rogo rem ut reuoces in memoriam. N am fi tu cum iL lo fentis. ego quoqueadfentiar Si me lapfum ere/ Nota The? *Pæ recolis,fcribam ut feci quod ipfe ologicâdif recordari uideor mihi, nam ut maxime curabo, ter mentki nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falfi.ita fi quid fit in ambiguo,

amp; menda/ potius mendacium dicam, quam mentiar, quod dû dicere. tnalimbonus effc quam prudens.Quanquam facile

AD PETRVM AEGIDÎVM PRAEFATIO; H facile fuerit huic mederi tnorbo, fi ex Raphaele ipfo. aut præfens fdfcitens, aut per h'teras, quod necefiè cft fadas, uel oh alium fcrupulum, qui no bis inddtc nefdo mea ne culpa magis, an tua, an Raphaelis ipfius. Nam neque nobis in mentem uenit quærere,neque illi dicere, qua in parte noui illius orbis Vtopia fita fit. Quod non fuifle præ/ termiffum fie, uellem profedto mediocri pecunia ' mea redemptum, uel quod fubpudet me nefeire, quo in mari fit infula de qua tam multa recenfèx am,uel quod funt apud nos unus81 alter, fed unus maxime, uir plus Si profeffîone Theoloz gus, qui miro flagrat deiyderio adeûdæ Vtopia:, non inani ôi curiofa libidinecolluftrandi noua, fed uti religionem noftram féliciter ibi cœptam, foueat atque adaugeauQuod quo faciat rite, dez creuit ante curare ut mittaturà Pontifice, atque adeo ut creetur Vtopienfibus Epifeopus, nihil eo ferupulo retardatus, quod hocantiftitium fit illi predbus impetrandum * Quippe fanëtum dudt ambitum,quem non honoris aut quæftus ratio, ambitus, fed pietatis refpedus pepererit * Quamobrem te oro mi Petre uti aut præfens, fi potes common dé,aut abfensper cpiftolam, compelles Hythlo-* c ) dæum

dæum.atcç cffici'as, ne quicquàm huic open mco, aut infit falfi. aut ueri defydcretur. Atquc baud ' fcio an præftet ipfum ei librum oftendi.Nam ne que alius æque fuffïcit.fi quid eft erratum corrige ■ re,necç is, ipfe aliter hoc præftare poteft, quam fi quæ funt â me fcripta' perlegerit. Ad hæc : fiet ut hoc pacto intelligas, accipiat ne libenter, an gra^ uatim ferat,hoc operis à meconfcribi. Nempe fifuos laboresdecreuit ipfe mandate literis.no/ lit fortafle me : neque ego certe uelim, Vtopien^ fium per me uulgata republica, florem illi gratf amque nouitatis hiftoriæ fuæpræriperc. Quan* quàmutueredicam.necipfe mccum fan's adhuc ingrataho conftitui, an fim omninoæditurus*Etenim tam diciiu™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palata mortalium, tam morofa quo*

rundam ingénia, tam ingrati animi, tam abfur/ da indicia, ut cum hijs baud paulo felicius agi ui deatur, qui iucundi atque hilares genio indul / gent fuo, quam qui femet macérant curis, ut % dant aliquid quod altjs,aut faftidientibus, aut in» gratis, uel utilitati poftit efte, uel uoluptati.PIuri* mi literas nefciunt: multi contemnunt, Barbarus ut durum retjcit, quicquid non eft plané barba^ rum. Sdoli afpernatur ut triuiale, quicquid obfo/ letisuerbis

AD PETRVM ’AEGIDIVM PRÄEFÄTIO. ' f j

ïètfs uerbi's non fcatct » quibufdani folum placent uetera,plerifque tantum fua. Hic tam tetricus eft, ut non admittat locos.hic tam inCulfus, ut non fe-rat fales.tam fimi quidam funt.ut nafurü omnem uclutaquam ab rabido morfuscanc/reformidêt. adeo mobiles aïq funt.ut aliud fedentcs probent, aliud liantes.Hi fcdent in tabefnis, Si. inter pocu' la de fcriptorum indicant ingenrjs, magnaqj cum autoritatecondemnant utciuique lubitum eft, fu/ IS quenque fcriptis,ueluti capillicio uellicantes,ipfi interim tuti, ôi quod dici folet t|M âeàouç . quip/ pe tarn leucs amp;nbsp;abrafi undique, ut ne pilum qui/ dem habeant boni uiri ,'quo pofTint apprehendi. Sunt præterea quidam tam ingrati, ut quum im-penfe delcólentur opéré î nihilo tarnen magis 3.1 ment autorem, non abfimiles inhumanis hofpi-tibus,qui quumopiparo conuiuio prolixe fint except!, fàturi demum difcedunt domum, nullis habitis gratqs ei,à quo funt inuitati. I nunc amp;nbsp;ho^ minibus tam delicati palati: tam uarq guftus: animi præterea tam memoris amp;nbsp;grati,tuis impen-fisepulum inftrue.Sed tarnen mi Petre tu illud age quod dixi cum Hythlodæo.poftea tarnen integrum erit hac de re cohfultare denuo. Quan/ quàm fi

Simos, uo cathomiz nes nullo nafo.

14 MORI. AD PET# AEGID. PRAEFATIO. quam (i id ipfius uoluntatc fiat : quandoquidetn fcribendi labore defunólus î nunc fero fapio: quod reliquum eft de ædcndotfe/ quar amicorum conGliumtat? queinprimis tuumiVa' Ie dulcifltme Petre^

Aegidiîcum optima conz iugetac meut foies a* ma : quando ego te amo enam plus quam foleo*

SERMONIS QVEM RAPHAEL HYTHLODAEVS VIR EXIMIVS, , DE OPTIMO REIPVBLICAE STATV HAx BVIT, LIBER PRIMVS, PER ILLVSTREM VIRVMTHOMAM MORVMINCLYTAB

WM NON EXIGVI MOMENx ti négocia quædam inuidiffimus An gliæRex HENRIC VS eins nomini$ odauus,omnibus egregq principis artibus ornatiflimus cum fereniflï d mo Caßeb

t6 V T O P I AE T H O M AE MORT mo Caftellæ principe carolo controuerfa nupef habui(Tet,ad ea traôlanda.componenda^.oratoré me * legauit in Flandriam.comitem ÔC collegam uiri incom parabilis Cuthberti Tunftalli.quem facris fcrinqsnu/ per ingenti omniu gratulationc præfecit, de cuius fane laudibus nihil à me dicetunno quod uerear ne parum lÿnceræ fidei teftis habêda fit amiciria,fed quod uirtus eius,ac doôtrina maior eft,^ ut à me prædicari poiTit, turn notior ubic^gt;atqj illuftrior,^ ut debcat, nifi uidegt; Parœmia. uelim folem lucerna.quod aiunhoftendere. Occurre runt nobis Brugis(fic enim côucnerat)hi,quibus à pfin cipenegociû demandabatunegregtj uiri omnes.in his præfedtus Brugenfis uir magnificus, princeps amp;nbsp;caput crat, cæterum os ÔC petSlus Georgius Temfidus Caiïw letanus Præpofitus.non arte folum, ucruetiam natura facundus,ad hæc iureconfultiflimus.traólahdi uetone-gocq cum ingcnio,tum afliduo rerum ufu eximius arti ^x.ubi femel atcp iterum congreifi,quibufdâ de rebus non fatis côfentiremus,iUi in aliquot dies uale nobis di fto.Bruxellasprofedti funt.principis oraculum fcifcita turi.Ego me interim (fie enim res ferebat) Antuerpiam cofero.Ibi dum uerfonfæpe me inter alios, fed quo no alius gratior,inuifit Petrus Aegidius Antuerpiæ natus m^nafide,ôi loco apud fuos honefto, dignus hone^ ftiflimo,quippe iuuenis baud fcio doólior ne,an mora rior.eft em à optimus SC litcrariffim9,ad hjçc animo in

.omnescandido.i'n amicos uero tam propéfo pecîtore amore,fide,adfed:u tam fy^nccro.ut uix unum aut akc/ rum uf^ l'nuenîas.quem illi fentias omnibus amidtiæ numeris cfTc confcrendum. Rata illt modeftia, ncmini longiusabeft fucus, nulli fimplicitasineft prudcntior, porto fermonc tam kpidus, ôi. tam innoxie facetus, ut patriae defyderium,aclansdomeftici,uxoris,amp;: liberoz rum,quorum ftudio reuifendorû nimis anxie tenez bar(iam turn enim plus quatuor menfibus abfuerâ do mo)magna ex parte mihi dulciflima cofuctudinc fua. Si mellitiflîma confabulatione leuauerit. Hune quum dicquadâ in templo diuae Mariæ.quod ôi opéré pulz cherrimum,ÔC populo celebetrimû cft, rci diuinae inter ftiifrem,atcç peraôto facro,pararem inde in hofpitium redire.forte colloquetem uideo cum hofpite quodam, uergentis ad fenium ætatis,uultu adufto.promifla bar Jba.penulanegleëlim ab humero dcpendête, qui mihi •cxuultuatcphabitu naucicrus cfTe uidebatur. At Pe* trus ubi mecôfpexit,aditac falutat.refpondcre conan/ tem feducit pauluIum,Ôi uides inquit huncf(fimul defi gnabat eum cum quo loquêtcm uideram) eum inquit iamhincadte reôtàparabamducere, VeniiTet inqua pergratus mihi tua caufa. Imo inquit illc,fi noHes hoz minem,fua» Nam nemo uiuit hodie mortaliu omniu*' qui tantam tibi hominu.tcrrarumqj incognitarum nar , rarepoHit hilfodam.quarum return audiendaru fcio - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d X

tS V T o P I AE THOM. AE MORI auidi'flimum eflè te.Ergo inqua non peffime conieda ui\ Nam primo afpedu protinus fenfi hominem effe nauclerum.Atqui inquit aberrafti longiffimemauiga/ ùit quidem non ut Palinurus,fed ut Vlyiresîimo uelutî Plato.Ncmpe Raphael ifte.Gc enim uocatur gentilició' nomine Hythlodxus, latinæ linguæ no indodus,ôi? græcæ dodiffimus (cuius ideo ftudiofiov Romanæ fuit.quoniam totum fe addixerat philofophiæ:qua in re nihil quod alicuius momenti fit, præter Senecæ quæ dam,ac Ciceronis extare latine cognouit)relido fratrp bus patrimonio.qcf ei domi fuerat (eft em Lufitanus) orbisterraru contemplandi ftudio AmericoVefpucio fe adiunxit,at(ç in tribus pofterioribus illaru quatuor nauigationu quæ paftim iâ Iegutur,perpetuus eius co/ mes fuit,nifi qcf in ultima cu eo no redqt» Curauit em atque adeo extorfit ab Americo.ut ipfe in his xxnii effet q ad fines poftremæ nauigatiois in Caftello reliti, qucbant'’.Itaqj relidus eft,uti obtêperare€' animo eius,' peregrinationis magis fcpulchri curiofo. quippe cui hæc affidue funt in ore,Cælo tegitur qui non habet uf’ nam.ôê Vndiq;ad fuperos tantundem effeuiæ*Quæ Apophthe mens eius,nifi deus ci propitius adfuiffetnimio fuerat gma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.JI. coftatura.Cæteru poft^ digreffo Vefpucio multas

regiones eu quinep Caftellanorû comitibus emenfus’ eft.mirabili tandé fórtunaTaprobanen delatus, inde* peruenit in Caliquit » ubi repertis cómode LufitanotS

■ LIBER P R I M V S» . . 19 nauibus,inpatria detiicçpræter fpemreuehitur.Hæc ubi narrauit Petrus, aóli's ei' gratfjs quod ta offîdofus in rne fuiffet.ut cuius uiri colloquiû mihi gratum fperà ret.eius uti fermone fruerer,tanta rationem habuifleK ad Raphaélem me conuerto,tum ubi nos mutuo falu/ tafTerauSjatq; illacomunia dixiflemus,quæ dici in pri^ mo hofpitum cogreffu folentinde domu meam digre dimunibic^ in horto confidentes in fcamno cefpitibus berbcisconftrato.cofabulamur. Narrauit ergo nobis, quo paólo poftea^ Vefpucius abierat,ip(e, focq^ eins, qui in Caftello remanferant, conueniendo atque blandiendo cœperint fe paulatim eins terræ. gentibus infinuarCjiamq; non innoxiemodo apud eas, fedetia familiariter uerfari.tum principi cuida ( cuius ô2 patfia mihfôi nomen excidit)grati,charicß effeæius liberalita te narrabat comcatum, atc^ uiaticû ipfî ÔC quinc^ eins comitibus aifatim fuiflefuppeditatû,cu itineris (quod per aquam ratibus.per terram curru peragebant) fide«* liffîmo duce,qui eos ad alios principes.quos diligeter comendati petebant.adduceret, Nam poft multorum itinera dierum,oppida atque urbes aiebatreperiftefci, ac non peflime inftitutas magna populorum frequen tiarefpubIicas»Nempe fubæquatorislinea tumhinc atcp inde ab utfoq^’ latere quantum fere fpatij folis or/ bita coplcditur, uaftas obiacërefolitudines perpetuo feruore torridas. Squalor undic^ ÔÇtriftis return facies^ d I hocrida^

JO V T o P I AE T H o M AE MORI horrida atq; I’nculta oinia fen's habitata, (crpêtibusc^, aut deniq^ hominib^, neep minus effens quam fint be luæ.neq; minus noxfjs. Cæterum ubi longiuscucólus fis.paulatim omnia mâfuefcere, cælum minus afperu, folum uiroreblandû, mitioraanimantiû ingénia, tam dem aperiri populos,urbcs,oppida,in his affidua non inter fe modo.ac finitimos,fed procul etiâ diffitas gen* tes,terra maricp comercia » Inde fibi natam facultatem tnultasultro citróep terras inuifendi.quod nulla nauis ad iter quodlibet inftruebatur, in quam non tllegt;comiz tes^ eius libentiffime admittebantur.Naues quas pri mis regionibus confpexcrut,carina plana fuiffe narra-* bat.uera conlutis papyris aut uiminibus intendebant, alibi coriacea • poff uero acuminatas carinas canabea ucla reppcrcrunt» omnia deniq? noftris fimilia. nautæ maris ac cxli no imperiti. Sed miram fe narrabat iniffe gratiâ.tradito magnetis ufu,cuiusantea pcnitus erant ignari.ideôcp timide pelago confueuiffe tefe,necp alias temere,rç æftate credere, Nunc uero eius fiducia lapi/ dis contemnut hyemcm, fecuri magis,^ tuti,ut perieu lum fit.ne quæ res magno eis bono fiitura putabatur, cadem per imprudetiam magnorum caufa malorum fiat. Quid quoqj in loco fe uidiffenarfauit.ôi longum fuerit explicare,nelt;p huius eft open's inftitutum.ôC alio fortaffe loco dicetur à nobis,præfertim quicquidex ufu

pulos uf^ duiliccr couiuences aniniaduertit, reéle pru denter^ prouifa.His cnim Je rebus K nos auidiffimc roaabamuSiSfille libentinîme diHerebat, omiiïamce-' rim inquifitione mon{lrorû,quibus nihil eß; minus no uum» Nam Scyllas amp;nbsp;Celenos rapaces,ÔiLeftrigonas populiuoros,atcß eiufeemodi immania portera, nuf^ fere non inuenias gt;nbsp;at fane ac fapienter inßituto dues baud repcrias ubilibet» Cæterû ut multa apud nouos illos populos adnotauit ppera cofuira, lie baud pau^ recenfuit,unde poflint exempla fumi corrigendis haru urbiu,nationu,gendum,ac regnoru erroribus idonea, alio,utdixi,loco à me comemoranda,Nunc ea tantum referre animus eft,quæ de modbus atq^ inftitutis narr rabat Vtopienfium,præmiflb tarnen co fermone,quo uelut traótu quodam ad eius metionem remublicæ de uentum eft. Nam quu Raphael prudentiiTime recen/ fuiflet,alia hic,alia iltic errata,utrobicç certe plurima,tix-quæ apud nos,quæue itë funt apud illos cauta fapietu tius,quum uniufeuiufej populi mores atœ inftituta fie teneret,tan^ in quecunep locum diuertiflet, tota ibi ui tarn uixifle uideretur,admiratushominem Petrus, Mi ror profeéto mi Raphaël,inquit,curteregi cuipiâ non adiungas.quoru neminé efle lads fdo,cui tu non fis fti turns uehemétergratus, utpotequê hacdodrina.atcç haclocorumhominumcp peritia no oblcótare folum, (ed exemplis quoque inftrueçc.atqj adiuuare confilio fis

(is idoncusTtmul hoc padto Si tufs rebus êgregfe cofa luerfs.SC tuorutn omniu commodfs magno efle adfu^* mento pofffs.Quod ad meos attfnetfnquft file,no ual decomoueor,nempefnquos medfochter opinor me ofFicfi mef partes impleuffle » nam qufbus rebus alfj no nifi fenes Si æÿci cedunt.fmo turn quoq; xgre cedunt, quum ampifus retfnere non poflunueas res ego no fa/ nus modo ac uegetus,fed iuucnis quoqj cognatfs,amf^ cfsc^ dffpartfui, quos debere puto hac mea efle bcni/ gnftatecótentos,nec^fdexfgere atlt;^ expeólare præte rea.ut memet eorum caufa regibus in fcruitiu dedamlt; Bonauerba inquit Petrus, mihi uifum efl: non ut fer^ uias regibus,fed ut inferuias.Hoc eft inquit illcjuna fyl laba plus^ feruias.Ät ego fic cefeo inquit Petrus,quo quo tu nomine re appelles, earn tarnen ipfam efle uia, qua non altjs modo Ô2 priuatim,amp;: publice poflis coda cere,fed tuam quoq? ipfius coditionem redderc felicio* rem» Feliciorem ne inquit Raphael,ea uia facere, à qua abhorrer animusC Atqui nunc flcuiuo ut uolo, quod ego cette fufpicor pauciflïmis purpuratoru cótingere» Quin fatis eft eorum,qui potetum amicitiasambiunr, ne magna putçs iaóluram fieri,fi me atqj uno aut alte* ro mei fimilibusfint câriturûTum ego,perfpicuum eft inqua té mi Raphaéhnecç opu efre,necp potêtiæ cupp dum,atq^ ego jjfcdo huius tuæ mentis hominênó mi ûùsüeneror ac fufpicio,^ eoru queuis,q ma^me rera

LIBER PRIMVS, - JI funt potentes. Cæterum uideberis plane rem te atquc ifthocani'mo tuo tarn generofo.tam uerc philofopho dfgnam fadturus.fi te ita compares,ut uel cum aliquo pn'uatim incomodoingeniumtuu atc^ induftriâ^pux blids rebusaccomodes.quod nun^ tanto cum fruclu queas.quâtofià confilqsfueris magno alicui principi, eic^Cquod te fadturu certe fcio) redta atcç honefta per/ fuaferis.nempe à principe bonorü,malorumcp omniu torrens in totum populu.uelut à perenni quoda fonte proma'nat. In te uero tarn abfoluta dodlrina eft,ut uel citra magnu rerum ufum,porró tanta rerum pentia,uc fine ulla dodlrina.egregium cofiliariu cuiuis regum fis præftaturus. Bis erras,inquit file,mi More,primum in me,deinde in re ipfa.nam neq; mihi ea eft facultas,qua tu tribuis,ÔJ fi maxime efret,tamê quû odo meo nego cium facefterem,publicam rem nihil promoueam.Prt/ mum em principes ipfi pleric^ omnes militaribus ftugt; dfjs(quorum ego necç peritiam habeo,neq; defydero) libentius occupantur,^ bonis pacis artibus, maius«^ multo ftudiû eft, quibus modisperfas acncfas noua fibi régna pariant,^ uti parta bene adminiftrent. Præ tcrea quicuncp regibus à confilio funt,eoru nemo eft, qui non aut uere tantu fapit,ut non egeat, aut tantum fibi fapereuidetuLut non libeat alteriusprobareconfi lium.nifi quod abfurdiftîmis quibusc^ diôfis affentiu/ turÔC fupparafitâtur eoru,quos ut maxime apud prin e dpem

dpcm gratiæ.ftudetit affentarione demereri fibi.Et cet te fic eft natura comparatum,ut fua cuicç inuéta blanz di'antur, Sie 0^ coruo fuus arridet pullus, fuus fîmia; caculus placet. Quod fîqui's in illo ccetu uel alienis l'nup dendum, uelpræfcrentium fua,aliqutd a(ferat,quod aut alqs temporibus factum Iegit,aut alqs fieri lods ui dit,ibi qui audiunt,perinde agunt, ac fi tota fapientiæ fuæ periclitaretur opinio, 8i poft ilia pro ftultis plane fînt habendi, nif aliquid fufficiant inuenire, quod in aliorû inuentis uertantuitio. Si extern deftituant,tum hue confugiunt,hæcnoftris,inquiunt,placuere maiorp bus.quorum prudentiâ utinam nos æquaremus.itacç hoc diôlo ueluri egregie perorata re confidunt. Tan^ magnû fit pericuiu,Gquis ulla in re deprehendatur ma ioribus fuis fapientior.à quibus tamen,ut quicc^ opriz me confultû eft, ita æquiftîmo animo ualere finimus» at fiqua de re potuit confuli prudentius,eam protinus anfam cupide arreptam mordicus retinemus. Itac^ in hæcfuperba,abfurda,acmorofa iudicia.cu fæpe alibi, tum femel in Anglia quoep incidi ♦ Obfecro inquâ,fu-' ifti apud nosC Fui inquit,atcç aliquot menfes ibi fum uerfatus,non multo poft earn cladem,qua Anglorû oc cidentaliu ciuile aduerfus regem bellum miferâdaipfo rum ftrage copreffum eft. Interea multum debui reue rendiflîmo patri loanni Mortono Cantuariéfi Archf epifeopo Si Cardinali,ac tum quoeç Angliæ Cançella - *• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'doiuiro

no.ui’ro mi Petre (nâ Moro cognira fum narratùrus) n5autoritatemagis,^prudêtia ac uirtute uenerabâ/.' Etenim ftatura ei medioceis erat,necætati, feræce dcns.uukus que reuereare,no horreasa'n congreiTu no diffîcilis. ferius tarnen Si grauis.libido erat afperius ingt; terdum copellando fupplicâtes experiri,fed fine noxa. quid ingenf),quâ animi præfentiâ quifq^ præ fe ferret, qua uelut cognata fibi uirtute,modo abeflet impudeti tia deleôlabatur,ôi ut idoneâ ad res geredas ampleóte^ batur, Sermo politus ôicfficax,Iuris magna peritia.in gcnium incoparabile,memoria ad prodigiû ufq; excel Iens.Hæc em natura egregia.difcendo atcç excrcendo ^ucxit. Huius cofilrjs rex plurimu fi'dere.multû Rcfp, niti(cû ego adera)uidebatur.quippe qui ab prima ferc Hiuenta protinus à fchola cóieótus in aulâ, maximis in negocrjs per omne uerfatus ætatê,ac uarqs fortunæ æfti bus affidueiadlatus prudentiârerum Cquæfic recepta n5 facile elabitur) multis,magnisc^ eu periculis didice^ rat.Forte fortuna quu die quodâ in eius menfa eflem, laicus quidam legum ueftratiu peritus aderat, is nefeio Dckg«b* , * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , _ paru ægs

unde naólus occalione, cœpit accurate laudare, rigida illâ iuftitiâ,quæ tu illic exercebat'’ in fûtes, quos paffim narrabat nonun^ fufpedi uiginti in una cruce.atq; eo uchementius dicebat fe mirari.cu tarn pauci elabereni: (upplicio.quo malo fato fieret,uti tämulti tame ubi(^ ‘graiïarenóTum ego.aufus ein fum libere apud Gardi

nalem Ioqui:nihil mireris inqua» Nam hæcpunitio fü rum SC fupra iuftum eft,amp; no ex ufu pubRco» Eft em'm ad uindfcanda fiirta nimi's acrox,nec tarne ad refrenan da fuffidens* Quippe ncq; furtum fimplex tarn inges fadnuseft.utcapitedebeat pledtunequeulla pcenaeft tanta,ut ab latrodnqs cohibcat eos,qui nullam alia ar tem quærendi uiólus habent. Itac^ bac in re non uos modo,fed bona pars huius orbisimitari uideturma^ lospræceptores.qui difdpulos uerberant libentius^ docent.Decernuturenim furanti grauia atqj horreda fit, ne 'tam fupplida.cum potius multo faerit prouidendu.uti ali* multi fint quis effet prouentus uitæ,ne cui^ tam dira fit furandi fures. primû,dehinc pereundi neceflïtas. Eft inquit ille, fatis hoc prouifum:funt artes mechanicæ, eft agricolatio.cx his tueri uitâ liceat.ni fponte mali effe mallent.At non ficeuadesinquâ. Namprimû omittamuscos,quifæ/ pe uel ab externis bellis, uel ciuilibus mutili redeût do mum,ut nuper apud uos 'e Cornubienfi prælio,Ôi non ita pridem è Gallico,qui uel Reip» impendût mebra, uel regi,quos necç priftinas artes exercere débilitas pa titur,nec^ ætas nouam difeere. hos inquâ omittamus, quando bella per intermiffas uices comeant. Ea cotem plemur.quæ nullo die no aeddunt. Tantus eft ergo no bilium numerus,qui no ipfi modo degant odofitan^ fuci laboribus aliorû, quos puta fuorû prædiorû colo/ nos augêdis reditibus ad uiuu ufi^ radunt. Nam eam folam

folam frugalitatem nouere,homines afioquin ad men dicitatem ufq; prodigimeru imraenfam quoq; ociofo rum ftipatorum curbam drcuferunc, qui nullam un^ quærêdi uiólus arte didicere» Hi fimul atlt;ç herus obie/ rit.aut ipfi argrotauerint.eqciuntur ilicomam Ô!. ociofos fibentius ægrotosalunt,8i fæpe morientis heres rio ^tinus alendæ fufRcit paternæ familiæ.interim illi efu' * riunt ftrennue,nifi ftrennue latrocinetur.Nam quid fa dant7 Siquide ubi errando paululu ueftcs ac ualecudi ncm attriuere,morbo iam fqualidos, atcg obfitos pan ilis.necç generofi dignâtur acdpere, necß audent rufti d:non ignari eum qui molliter educatus in ocio ac deli/ dis,folitus fit acdni^us adnaceaccetra,totam uidniam uultu nebulonico defpicere ÔC contemnere omnes præ fe,haudqua^ idoneum fore,qui cum ligone ac marra, maligna mercede ac uictu parco,fideliter inferuiat pan peri. Ad hæc illc,atqui nobis inquit,hochominum nus in primis fouendu eft.In his enim,utpote hominigt; bus animi magis excelfi acgenerofioris, funt opifi ces autagricolæ, confiftunt uires ac robur exercitus, fi quando fitcofligcndûbello,Profeôlo inquâ ego.eade opera dicas licet,belli gratia fouedos eflé fures, quibus haud dubie nun^ carcbitis,dum habebitis hos. Quin necp latrones funtinftrennui milites, neç^ milites ignà uiflïmi latronû.adeo inter has artes belle conuenit. At h'ocuitium camé frequenseiluobiSjrïo propriu.eO; cm c î omniû

omniu fere gentiu comune» Nam Galbas infeftat alia prætcrca peftis peftilentior,Tota patria ftipendiarqs, inpacequocçCfi ilia paxcft^oppleta atqj obfefla mikgt; tibusgt;eadem perfuafione induóti’s,qua uos odofos hie mim'ftros alendos eflè céfuiftis.nempequod Morofoz Ctuâ per/ phis uifum eft, in co fitam efte publicam falutem, fi ini rantVerpe fempcr adfit ualidum.firmumq; præfidium, tua militû maxime ueteranorû.necp cnim cofidunt inexercitatis præfidia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ud fjeo quærendû eis bellum fit,ne imperil

tos habeât milites,amp; homines iugulandi gratis,ne (ut habet facete Saluftius)manus aut animus indpiat per odum torpefcere.At quàm fitpernidofum huiufmodi beluas alcre,amp; Gallia fuo malo dididt, Si. Romanoru, Carthagincnfium,acSyrorum,tum multarû gentium exempla dcdarant,quoru omniu non imperiû modo, fed agros quocg,atqj adeo urbes ipfas parati ipforum exercitus alqs atcç alqs occafionibus cuerterut. Quam uero no magnopere neceflariû.uel hinc elucefdt,quod ne Galli quidem milites armis ab unguiculis exerdta» tiftîmi eum euocatis comparati ueftris, admodu fæpe gloriantur fuperiores fefe difceftîfte.ut ne quid dicam amplius,neprærentibus uidear adblandiri uobis, Sed nec ueftri iUi uel opifices urbid, uel rudes atc^ agreftes agricolæ ociofos generoforû ftipatores creduntur uaL de pertimefeere, nifî aut hi quibus ad uires atcç audaz dam corpus contigit ineptius, aut quorum animi uis inopûi

inopia rei familiaris infn'ngîtur,adeo pcriculu nuUum cft,ne quorû ualida Si robufta corpora(nelt;p eniin nifi feledtos di'gnantur generofi corrumpere)nunc uel clan guefcût odo, uel negodjs prope muliebnbus emolli'un tur.ijdem bonis artibus inftrudi ad uitam,K uirilibus cxerdtatilaboribus cffœminentur ♦ Certe utcuncç fefe hæc habet res, illud mihi nequa^ uidecur publicæ rci conducere.in euentum belli, quod nun^ habetis, nifi quum uultis.infinitam eius generis turbam alere,quod infedac pacem, cuius tanto maior haberi ratio, quàm belli debeat.Neque hæc tarnen fola eft furandi neceffi tas, Efl alia magis quantum credo, peculiaris uobis. Quænam eft ea. inquit Cardinalis, Oues inquam ue^ ftræ,quæ tam mites eflè, tam(^ exiguo folent ali, nunc (uti fertur)tam edaces atcç indomitæ effe cœperunt, ut homines deuoret ipfos,agros,domos,oppida uaftent acdepopulentur.Nempequibufcuncß regni partibus nafcitur lana tenuior,atquc ideo predofior,ibi nobiles Si generofi,atcp adeo Abbates aliquot fanóti uiri, non his contend reditibus,fru(ftibuscp annuls, qui maiori-bus fuis folebantex prædqs crefcere, nec habetes fatis, quod ociofe ac laute uiuentes,nihil in publicu profint, nifi etia obfint,aruo nihil relinquunt, omnia claudunt pafcuis.demoliuntur domos, diruunt oppida, templo duntaxat ftabulandis ouibus relidlo, ÔCtan^ parum foli perderent apud uos fcrarum faltus, ac uiuaria, illi

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boni

boni ui'n habitadones omes,öi quicquid uf^ eft cultf, uertunt in folitudi'nem»Ergo ut unus helluo inexplebi lisac dira peftis patriæ.côtinuatis agris, aliquot milli^ iugerum uno circudet fepto, efjciuntur coloni quidam, fuis etiam aut circufcripti fraude,aut ui opprefli exuuti tur.aut fatigati iniuriis, adigutur ad uenditione. Itaqj quoquo paólo emigrant miferi, uiri.mulieres, mariti, uxores,orbi,uiduæ,parêtes cum paruis Iiberis,amp; numc rofa magis diuite familia,utmultis opus habet maz nibus res ruftica, emigrant inquâ e. notis atq^ afluetis laribus,nec inueniut quo fe recipiat, fupelleótilé omne haud magno uendibilem.etiä fi manere poffit empto/ rem,quü extrudi neceffeeft.minimo uenudant.id quu breui errando infumpferint, quid reftat aliud denic^* utifurentur.Kpendeantiufte fcilicet, aut uagentur atcß mendicent.quan^ tum qiiocp uelut errones con^ qciuntur in carcerem, quod ociofi obambulent.quorS Opera nemo eil qui conducat, quu illi cupidiffime offe rantNam rufticærei cui affueuerut nihil eft quod aga tur,ubi nihil feritur.Siquidem unus opilio atc^ bubul eus fufficit ei terræ depafeendæ pecoribus, in cuius cuL tum,ut fementi faciendæfuffîceret,mukæ poftebantur manus. Atcß hacratione fit, ut multis in locis annona multo fit carior. Quin lanarum quoque adeo increuit precium,ut à cenuionbus,qui panos inde folent apud uosconficere,prorfus emi non poffint, att^ ea ratione

plures ab opéré ablegantur in odum.Nam poft auóta pafcua infinîtam ouium ui'm abfumpfit tabès,ucluteo rum cup'idicaté ulcifcente deo immifla in oucs Iue,quâ in l'pforum capita contortam cfle fiierat iuftius.Qiiod fi maxime increfcat ouium numerus,precio nihil decrc fcit tamen»quod earum,fi monopolium appellari non poteft quod no unus ucndit,certe oligopolium eft» Re ciderunt enim ferèin manus paucorum, eorundeihqj diuitu,quos nulla neceflîtas urget ante ucndêdi quàm libetnec ante libct quàm liccat quanti libet Jam cætera quoque pecorum genera,ut æque cara fint, eadem ra/ tio eft,atcß hoc etiam amplius,quod dirutis uillis, atqj imminuta re ruftica non fint qui fœturam curent» Ne/ qj enim diuites illi,utouium,fic ctiam armentorum fcc tus éducannfed aliunde macra empta uili.poftea^ fu/ is pafcuis pinguerint,magno reuendunt. Ideôq?,ficuti reor.nondum fcntitur totum huius rei incommodum» Nempe adhuc h is modo locis reddunt cara, ubi ucn-dunt, cætcrum ubi aliquandiu celerius extulerintillinc, quàm nafci poftint, tû demû ibi quoqj paulatim decre fcente copia,ubi cocmuntur,neceffe eft hic infigni labo retur inopia.Ita qua re uel maxime felix hæc ueftra uiz dcbatur infula,iam ipfam paucorum improbacupidi* tas uertit in pernicicm. Nam hæc annonæ caritas in caufa eft, cur quifi^ quàm poflît plurimos è familia di* mittat,quo quæfo nifi mendicatum, aut quod genero/ f fis

V T Ó P I AE T H O M AB M O R I fis animis pcrfuadeas faah'us latrodnatufQuid quod ad miferam hanc egeftatem,atq? inopiam adiungitur, importuna luxuncs.Nam ôl miniftn's nobiIiiim,ÔC opi ficiDus,ÔC l'pfis propcmodu ruftias,amp; omnibus deniqj ordi'nibus, muîtû eft infolêcis apparatus in ucHibus.ni mius in uiôtu luxus Jâ ganeajuftra jupanar.amp; aliud lu panar tabernæ, uinariæ, ceruifiariæ, poftremo tot imz probiludi,aléa,charta,fritillus,pila, fphæra, difcus, an non hæc celeriter exhaufta pecunia,rccla fuos myftas mittunt aliquo Iatrocinatum7 Has perniciofas pertes eijcite,ftatuite,ut uillas atcß oppida rurtica,authi rerti tuant qui diruere,aut ea cedant repofituris, atm ædifî/ care uoIentibus.Refrenate coemptiones irtas cîiuitum, ac uelut monopolrj exercendi licentiâ.Paucioresalant: ocio,reddaturagricolatio,lanificium inrtauretur, ut fit honertum négocia, quo fe utiliter exerceat ociofa irta turba,uel quos haertenus inopia fures fecit, uel qui nue erronés autociofifunt miniftri, fures nimirum utriq; fiituri. Cettenifihis malismedemini,frurtraialt;rt:etis exercitam in uindicanda furta iurtitiam.ncmpe fpecio (am magis,(^ aut iurtâ aut utilem, Siquidé quu peHi'' me finitis educari,62 mores paulatim ab teneris annis corrupi,puniendosuidelicet,tum demû quu ea flagi--tiauiri defignent,quorum fpem de fe perpétua à pueri tia ufcç præbuerât, quid aliad quæfo nbsp;nbsp;facitis fures,ôi:

tus intérim fe ad dicendum compofuerat,ac ftatuerat • fecum modo illo folenni difputantium uti, qui diligcn tiusrepctunt refpondent.adeo bonam partem lau; dis ponunt in memoria.BelIe,inquit,dixifti profeôlo» quum fis uidelicet hofpes, qui magis audire his de re^ bus aliquid potueris, exaóle quic^ cognofcere, id quod ego paucis efficiam perfpicuum, Nam primum , ordine recenfebo quæ tu dixifti.deinde oftendam qui bus in rebus impofuit tibi noftrarum rerum ignora/ tio, poftremo rationes tuas omnesdiluam atq; difToI/ uam.Igiturutà primo quodfum pollidtus exordiar, quatuor mihiuifus esîTace inquic Cardinalis: nam baud refponfurus paucis uideris qui ficincipias.Quâ- ExprclTit obrem leuabimus in prasfenti te hac refpondendi mo/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci

I n • r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 . . Cardinali

icitia,ieruaturi tarnen integrum id munustibi inpro^ familiäre ximum congreflum ueftrum, quem(nifi quidimpcz diat,aut tc.aut Raphaele hunc)craftinus dies uclim rc' loqùaciùs ferat. Sed interim abste mi Raphael perquam libérer agcret. audierim, quare tu furtu putes ultimo fupplicio no pu niendum quamue aliampeenam ipfe ftatuas,quæ ma gis conducat in publicum.Nam tolerandum ne tu qui dem fentis.At fi nunc per mortem quo tarnen in fur tum ruitur, propofita femel uitæ fecuritate, quæ uis, quis metus pofTet abfterrere maleficosiqui mitigation-nefupplici-j.uelutpræmio quodam ad maleficiu fe in^ uitatos interpretaréturC’ Qmninomihiuideturinquâ

44 V T o P I AE THOMAE MORI pater benigniffîme homi'ni uftâ en'pi propter ercptam pecumam prorfus iniquum cfle.Siquidem cum huma na uita ne omnibus quidê fortunæ poflèfli'onibus paria fieri poflc arbitror.Quod fi læfam iuftitiamji leges üioIataSjhac rependi pœna dicannhaud peeuniâ:quid ni merito fummum illud ius, fumma uocetur iniuriaî’ Manliana Nam neçhlcoû probanda funttam Manliana impez EX Liuio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficubi in leuiflimis parum obtemperetur, iilico

ftringant gladiummecp ram Stoica fcita, ut omnia pec cata adeo exiftiment paria, uti nihil iudicent interefle, occidat ne aliquis hominem,an nummum ei furripiat, inter quæ ( fi quic^ æquitas ualet ) nihil omnino Îîmi/ le aut affine» Deus uetuit occidi quen^,amp; nos tam fa eile occidimus ob ademptâpecuniolamCQuod fi quis interpretetur, illo dei iuflu interdidlam necis potcfta-tem.nifi quatenushumana lex declaret occidédû,quid obftat quo minus homines eodem modo conftituanc inter fe,quatenus ftuprum admittendum fit,adultéra/ dum.peierandumç’ Siquidcm quum deus non alienæ modo,uerum etiam fuæ cuique mortisius ademerit,fi hominum inter fe confenfus de mutua cede, certis pla/ citis confcntientium,adeo debet ualere,ut iliius præce-pti uinculis eximat fuos fatellites, qui fine ullo exem/ plo dei, eos interemerint, quoshumana fanôlio iuffit occidi : an non hocpadto præceptum illud dei tantum iuris eft habiturum,quanta Humana iura permiferintC acfict

ac fiet nimtrum ut ad eundem modum omnibus in rebus ftatuant homines,quatenus diuina mandata con/ ueniat obferuari. Denique lex Mofaica,quan^ inde-mens SC afpera:nempe in feruos,öi quidem obftinatos lata,tarne pecunia furtum baud morte mulótauit. Ne putemus deum in noua lege demétiæ: qua pater impe rat filfjs maiorem indulfiiw nobis inuicem fæuiendi liz centiam.Hæc funt cur non licerc putem.Quàm uero fît abfurdum,atq’ etiam perniciofum reipub.furem, atqj homicidam ex æquo puniri,nemo eft,opinor,qui nefei at.Nempe quum latro confpiciatnon minus immine-re diferiminis duntaxat furti damnato, fi præterea conuincatur homicidn,hac una cogitatione impellitur in cædem cius,quem alioqui fuerat tatum fpoliaturus. quippe prætercp quod deprehenfo nihil fit plus perieu li,eft etiâ in cæde fecuritas maior, Si maior cælâdi fpes fublato facinoris indice. Itaq^ dû fures nimis atrociter ftudemus perterrefacere, in bonorum incitamus perni ciemgt; lam quod quæri folet: quæpunitio poflît efle co modiorthoc meo iudicio haud paulo facilius eft reper tu:^ quæ poflït efle deterior. Cur enim dubitemus eâ uiam utilem efle caftigâdis fceleribustqua feimus olim tam diu placuifle Romanis adminiftrandæ reipub.pe ritiflîmisî' Nempehi magnorum facinorum cóuiólos in lapidicinas,atcç fodienda metalladamnabant, per/ petuis adferuâdos uinculis. Quan^ ego quod ad hâc f î rem

rfcm atdnct,nullius inftitutu gentis magis^bo, quam Respubli I id quod interea du pcregrinabarj'n Perfide obferua^ tar5°àpud ^pud uulgo diólos Polyleritas adnotaui, populu Perfas. necp exiguû,necç imprudenter inftitutu nifi quod tributum quotannis Perfaru pendit regi:cætcra liberu ac fuis gmiffum legibus. CæteR: quoniâ longe ab ma/ ri.montibus ferè circûdati,ôC fuæ terræ nulla in te tnali' gnecótentifruótibus, necç adeût alios fæpe,necp adeu tur.tamê ex uetufto more gentis,necp fines prorogare ftudent,ôC quos habent ab omni facile iniuria, amp;nbsp;mon tes tuent'’,ôfpenfioquâ rerum potienti pcrfoluunt.im munes prorfus ab militia,haud perinde fplêdide,atcg cômode,felices'q^ magis quàm nobiles,autclari degut» quippe ne nomine quidéopinor præter^ contermiz Annotan / nisadmodum,fatisnoti.Ergoapudhosfurti qui pen quifecus^ aguntur,quod fuftulere domino reddût,non,quod ali facimus, bi fieri folet,principi:utpote cui tantu iuris eftè cenfent in rem furtiuam quantu ipfi furi: Sin res perierit, pre-cio ex bonis furum confcdlo, acperfoluto turn reliquo uxoribus eorû,atcç liberis integro, ipfi damnantur in opera, ac nifi atrociter comiftum furtû eft, nec^ claudn tur ergaftulo,neqj geftant compedes.fed liberi,ac folu ti in publicis occupantur operibus.detrcftantes aclan guidius gereutes fefeznon tâ ui nculis cohercent quàm excitant uerberibus,ftrénuam nauantes opera, abfunt i. contumelqs,nolt;ftu tantu nominatim cenfiti eu b i eu Iis . • . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indudunt'’

LIBER P R I M V S 47 /ncludutitur.præteraflîduum laborem nihil incomodi eft in uita.Aluntur enim hand duriter qui publicæ rei feruiût,è publico.alibi aliter.Siquidê alicubi quod im penditur in eos ex elecmofyna colligitur,atq; ca uia cp inccrtanamcn ut cft ilie populus mifcricors nulla re penï’ uberior.alibi reditus quidâpublici ad id dcftinâ/ tur.Eft ubi ccrtum in eos ufus tributum uiritim confe/ runuQuin aliquot in locis nullum publicum opus fa* ciut,fed ut priuatus quifq^ eget merccnarqs.ita illorum cuiufpiam in cum diem operam,flata mercede condu dtapud forum,paulo minoris quàm quanti libérafue rat conduôlurus:præterea fas eft feruilem ignauia fla/ gris corripere,S ic fit uti nun^ opere careanttôC prater uiólum aliquid quot^ die ab fingulis publico inferadquot; ærario»Vno quodam colore ueftiuntur amp;nbsp;omnes Si fo li.capillo non abrafo uerum paulo fupra auriculas atz die famuli tonio,e quarum altera paululum prafcinditur.Cibum pukhnun cuicp ab amicis dari,poturhq5 ac fui coloris ueftem, li/ fibi ducûc cet pecuniam datam effe danti pariter.atqj accipiêti ca pitale.neq; minus periculofum etiâ homini libero qua cuncß decaufa nummum à damnato recepifte. Si fer^ uositem(fic enim damnatos uocant) arma continge^ re.Suos quæcp regio propria diftinguit nota,quàm ab ieciffe capitale eft,ut uel extra fuos confpici fines,uel cft alterius regionis feruo quic^ cfte collocutum,At neqj tutior fug« meditatio œ ipfa eft fuga. Quin confcium tail's fuifte

8 V T O P I AB T H O M AB'M P R I tails fuifTe cofilq in feruo nex cft:in libero feruitus» Co tra indici prætnia décréta funtdibero pecunia, feruo li/ bcrtas.utric^ uero uenia atq; impunitas confeietiæ, ne quando perfequi malum confilium cp pœnitere fit tugt; tius.Huius rei hæc lex atq; hieordo eft,quem dixuqui quâtum habeat humanitatis amp;commodi,facile patet. quando ficirafeitur, ut uitia périmât feruatis hominis bus,atc^ ita tradbatis.ut bonos efte necefle fit.öi quan/ tum ante damni dederunt, tantum reliqua utta refarti* ant.porro ne ad priftinos rclabantur mores,adeo nut lus eft metus, ut uiatores quoq; quibus iter aliquo in^ ftitutum eft.non alrjs uiæ ducibus fefe tutiorcis arbitré tur, feruis illis ad quamcç regionem fubindccomu/ tatis. Nempe ad perpetrandum latrocinium nihil ha/ bent ufquàm non importunum:manus incrmestpecu-nia tantum fceleris index:deprehenfo parata uindióta neqj fpesulla prorfus fogiendi quoquam » Quo enim padto falleret ac tegeret tugam:homo nulla ueftiu par tc populo fimilis:nifi abeat nudusfquin fic quoep ftigi entern proderet auricula. At ne inito faltem confilio co iurent in rempub j'd demum fcilicet periculu eft. quafi in tantam uenire fpem ulla poftit uicinia non tentatis ac follicitatis ante multarum regionu feruiti)S.qux tan tum abfunt à facultate confpiranditut necouenire qui/ demtSó colloqui aut falutare fe mutuo liceat:ut credan/ tur interim id confiliuni intrépide credituri fuis : quod reticentibus

Kticcntibus pcn’culofutn.prodentibus maximo cfle bo no fctanc.Quum contra nemo fit prorfus exfpes, obc* diendo ac pcrfcrcndo.bonamq? de fe prcbendo fpem» cmendatioris in pofterum uitæ, poHe his modis fieri* nt tibertatê aliquando recuperet, quippe nullo non an no reffitutis aliquot cómendationc patiétiæ. Hæc quu dixififem atep adieciffem nihil mihi uideri caufæ,quare non hic modus haben* uel in Anglia poiTiumulto ma/ lore eu fruôhi.quàm ilia iufiitia, quàm iuris ille peritus tantopere Iaudauerat,Sub hæc ille, nempe iureconful-nis.Nun^ inquic iftud fie ftabiliri queat in Anglia,ut no in fummum diferimen adducat remp, SC fimul hæc dicens.comouit eaput,ac diftorfit labrum, atep ita cotv ricuic.Et omnes qui aderanc, pedibusin eius ibant fen tentiâ.Tum Cardinalisno cO;,inquit, procliuediuina' re,commode ne an fecus res cefiTura fit,nullo prorfus fa fto periculo.Verû fi pronuntiata mortis fententia.difi ferri executionem iubeat princeps,atlt;^ hue experiatur morem, cohibitis afylorû priuilegrjs. T um uero fi res comprobetur cuentu efle utilis, reôlum fueriteam fta-bilirtalioqui tune quoc^ afficere fupplicio eos.qui funt ante damnati, neep minus è republica fuerit.necç ma/ gis iniuftum,quàm fi nuncidé fieret, nee ullum intereà nafci ex ea re poteft periculum. Quin mihi certe uiden tur erronés quocß ad eundê poffe modum no peflîmc trad:ari,in quos hadlenustâ multis æditis legibus,nihil g promouimus

promouimus tamê.Hæc ubi dixit Cardînali's,quæ me narrante contempferant omncs,cadcm nemo non cejr tati'm laudibus eft profequutus, maxime tarnen illud de erronibus.quoniam hoc ab ipfo adietftum eft. Ne* fcio an quæ funt fecuta filere preftiterit.erant enim ri/ dicula,fed narrabo tamen.nam non étant mala, amp;nbsp;ali/ quid ad hanc rem pcrtincbant.Âdftabat forte parafi* tus quidâ,qui uideri uolebat imitari morionê,fed ita fir

morionis. mulabatut propior uero effet,ta frigidis didtis captas rifum,utipfe fæpius,^ diôla fua rideretur.Excidebant

homini tamê interdû quædam^adeo non abfurda, ut fidem adagio facerêtjcrebro iaôtuiaci aliquâdo Vene rem.Is ergo,dicente quodam èconuiuisdammco fer* mone bene puifum eflè furibus,ate^ à Cardinale ctiâ cautum de erronibus,reftare nunc uti his præterca con fuleretur publicitus.quos ad egeftatê morbus aut fenc dlus impuliftet.atq; ad laborcs unde uiui poftît, reddb diftctimpotcs.Sine,inquit,me.nam ego Ôi hoc redle ut fiat uidero.Etenim hoc genus hominum mifere cupio aliquo è cofpcôtu amoliri meo,ita me male uexarût fas pe,cum querulis illis opplorationibus flagitarcntpccii niam,quas nuncp tarnen tam commode potucrunt oc cinere.utnummumàmeextorqucrent. Quippe femg ^Iterum euenit.ut aut non lï beat darc,aut ne liccat qui dem.quando nihil eft quod detur.Itaq; nunc cœperût fapere.namne perdant operam.u bi me præterire ub V... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcnt,prætcr

' ' LIBER P R I M V S, dent.prætermi'ttunt taci'ti'.i’ta nih il à me fperant ampli'/ us,non hercule magis quàm fi eilcm facerdos.Scd illos Prouerbin ego racndicos omnes lata legediftribui ac difpartiri iu “quot;’8° beo in Benediôlinorum cœnobia, Si fieri laicos ut uo- mendicos. cant monachosxMulicres moniales effe impero» Subz rific Cardinalis ôi approbat ioco, cæteri eriam ferio* Cxterum Theologus quidam frater hoc didto in facet dotes ac monachos adeo eft exhilaratus, ut iam ipfc quocy cœperit ludere homo alioqui prope ad toruita-tem grauis.At ne fie quidem.inquit.extricaberis â mê^ dids,nifi nobis quoeç profpexeris fratribus. Atqui.in/ quit Parafitus.hoc iam curatum eft.N am Cardinalis egregie profpexit uobis quum ftatueret de cohercen-^ dis,atq; opéré exercendis erronibus. nam uos eftis cr/ tones maximi. Hocquoque dilt;ftum,quumconic(ftis in Cardinalem oculis eum uiderent non abnucre, cœ^ peruntomnesnonillibenter arripere.excepto fratre» Nam isCnequcequidê miror)tali perfufus aceto,fieiu' AUufjtaj dignatuseft.atquc incanduit, utnec à conuierjs qui- illudHora dem potuerit temperare : hominem uocauit nebulo- lopfJoJg* nem, detraólorem, fufurronem, Si filium perditionis, aceto, tîiinas intérim terribiles citans e feriptura facra. Iam feutra ferio fcurraricœpit.ôJ crat plane infua palæ-* ftra, Noli, inquit, irafei bone frater, feriptum eft, irt patientia ueftra poflîdcbitis animas ueftras. Rur iîim frater (referam enim ipfius uerba )non irafeon

Vt fcruat inquit furdfer, uel faltem non pecco » Nam Pfalm^ harratiSef ftadi'ci't, Irafdmi'niSi nolitepeccare, Admonitusdez inde frater à Cardinale fuauiter, ut fuos affedtus corn-pefceret, Non domi'nednquit, ego loquor nifi ex bôgt; no 2elo freut debeo. Nam uiri fanôli habuerunt bonû gelum, unde di'dtur gt;nbsp;Zelus domus tuæ comedi't me» frftrcm ob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'n ecdefrjs.Irrifores Hclizei, dum confcendit

imperitiâ, domum dei, gelus calui fendunt, freut fortafle fentiet fum neu/derifor,fcurra,nbaIdus»Fads inquît,Cardinalis bo tro genere, no fortaflîs afFeôlu, fed mihi uideris faóturus, nefeio 'fcelus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanólius, eerte fapientius, fr te ita eompares, ne eum

homine frulto Si ridieulo ridieulum tibi eertamen infri tuas,Non domine inquit,nonfaeeremfapientius.Nâ Solomon ipfe fapientiHîmus didt:Refponde frulto fe cundum (lultitiam eius,freut ego nunc faeio,d£ demon frro ei foueam in quam cadet,nifr bene præcaueat. Nam fi multi irrifores Helizei.qui erat tatum unus caï uus,fenferunt zelus calui, quato magis fentiet unus dcgt; rifor multorum fratrum,in quibus funt multi calui C Si edam habemus bullam Papalem, per qua omnes qui deddent nos, funt excommunieati. Cardinalis, ubi ui* dit nullum fieri finem,nutu ablegato parafrto,ac aliatn in rem commodum uerfo fermone,paulo poft furgit è n)enfa,atqucaudiendis clientum negotiis dedit fe,no^ dimifit.En mi More,quam longo tefermoneoneraz ui gt;nbsp;quod tam diu facere plané puduiftetme, oifi tu Si

LIBER P R I M V S* -U cupide flagitaffes, amp;nbsp;fie uidereris audire.tanquam nol/ les quicquàtn eius confabulacionis omitti, quæ quan/ quàm aliquanto perftriôtius, narranda tamé mihi fuit omnino propter eorum iudicium.qui quæ medicente fpreucrant.eadê rurfus eueftigio no improbante Car dinale,etiam ipfi comprobarunt,ufc^adeo aifentantes ei,ut parafiti quoq? eius inuentis,quæ dominus per io cum non aipernabatur,adblandirentur ferio prope modû admitterêt» Vt bine poffis æftimare quanti me ac mea côfilia aulici forêt æftimaturi»Profeôlo mi Ra^ phaei inquâ magna me affedifi uoluptate,ita funt abs te dida prudenter ßmul SL lepide omnia, prætereaui/ fus mihi interim fum,non folû in patriauerfartuerum etiam repueraicere quodâmodo iucunda recordatione Cardinalis illius,in cuius aula puer fum educatus.cuius uiri memoriæ quod tu tam impenfe faues, non credas tni Raphaël quanto mihi ßs eßedtus hoc nomine cha rior.cu effes alioqui chahiTimus» Cæterumno poifum adhuc ullo padto meâ demutare ièntentiâ.quin te pla/ hè putem.ß animû inducas cuum,uti ne ab aulis prind pum abhorreas.in publicum pofle te tuis conßlqs plu-* rimû boni coferre.quare nihil magis incumbit tuo,hoc cft boni uiri.ofFido. Si quidem eu tuus cenfeat Plato, refp.ita demum fiituras effe felices,ß aut regnet philo/ fophi,aut reges philofophentur,^ procul abêtit Felici/ tas,fi philofophi regibus nee digoentur falte fuum imgt; gl paititt

^4 ' V T O p’l ÀÉ 'T *H*O M. ÀÉ M’O R I partinconfiliuCNon funt,inqui't,illetam mgratCquiti id libenter facerêt,imo multi libris æditis iam fccerut, fi hf) qui return potiuntur efTent parati.benç confultis parêre.Sed bene baud dubie præuidit Plato.nifi reges philofophentur ipfi,nun^ futuru.utperucrGs opinio nibus à pueris imbuti,atcç ïnfedli penitus philofophâ tiuni coprobentconfilia:quodipfe quoq; experiebal: apud Dionyfiû. An non me putas,fi apud aliqué regu décréta fana ^ponerem,Sô perniciofa raalorû feminai conarer illi euellereqjtinus aut erjciêdum aut habend« ludibrioCAge finge me apud regê eife GallorUjatcç in eiuscofidere côfilio,du in fecretiiïîmo feceflupræfiden te rege ipfo,in corona prudentiHimoRz hominum.ma Tcfte Gai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agituf ftudt]S,qbus artibus ac machinamêtis Mc

los dehor/ diolanu retineat,ac fugitiuâ illam Neapolim ad (è re^ tac ab Ica/ trahatcpoftea uero cuertatVenetos,actotâItaliâfubii ^a paran nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibüdeinde Fiandros Brabâtos.totâ poftremo But

gundiâ fuæ faciàt ditionis^Atcç alias præterea gentés,’ quaru regnû iam olim animo inuafitHic dû alius fuà/ detferiendû cû Venctis fœdus tantifper duraturû.dû ipfis fuerit commodum,cum illis communicandum co filium.quindeponendam quocp apudeofdem aliquâ prædæ partem.quam rebus ex fententia peradtis repe tiit.dum alius confulit conducendos Germanos, alius Eluecijt c5/ pecunia demulcendos Eluetios. Alius aduerfus nugt; duftitij. thenImperatoriæ maipftatis,auro,uelut anathçmate.

propitiandum.Dum alq uideturcum Arragonutn fe* se componendas efle res.ôC alieno Nauariæ regno, uç lut pacis authoramento cedendumtAIius intérim cetv retCaftelIiæprincipemaliquafpe affinitatis irrericnj/ dum, at(^ aulicos nobiles aliquot in fuam fadlionem certa penfione effe pertrahendos.Dû maximus omnû um nodus occurrit, quid ftatuendum interim de An^ glia fit, Cæterum de pace tradlandum tarnen, amp;nbsp;conlt; ftringenda firmiffimis uinculis.femper infirma focie/ tas,amici uocentur, fufpiciantur utinimici, Habendos igiturparatos,uelutinftationeScotos,ad omnem in/ tentos ocafionem,fi quid fe commoueant Angli proti/ nus immittendos, Ad hæc fouendum exulem nobilê aliquem occulte, naqj id aperte ne fiat prohibent fOÊz dera,qui id regnumfibidebericontendat, ut eauelut anfa contineat.fufpeôlum fibi principem, Hic.inqu^ in tanto rerum molimine, tot egregijs uiris ad bellum fuacertatim confilia conferentibus, fi ego homuncio furgam,ac uerti iubeam uela,omittendam Italiam ceor feam ÔCdomi dicam efie manendu.unû Galliæ regnij ferè maius efle,^ ut comode poflît ab uno adminiftra ri,nefibi putetrexde alijs adqdêdiselTecogitâdû.Tu fi illis qîponerem décréta Achoriorûpopuli.Vtopicn Excmplî^ fiû infulæ adEuronotonoppofiti,qquû,olim bellum gefliflent, ut régi fuo aliud obtinerent regnum, quod affinitatis antiquæ caufa fibicontcndebathæreditatc • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deberi,

fir- V -r O P’ I AE T H‘O M AE MORI deben,confcquud randê id.ubi ufderunt nihilo (ibi tnj PUS effe moleftiæ in rerinendo.quàm in quærédo per^ tulerûc,uerum aiTidua pulullare femina,uei incemxre* beUionis,uel cxtemæ incur(ionis,in dedicos ica femper auc pro illis,aut contra pugnandum,nun^ dari facula tatem dimittendi exerdtus,compilari interim fc.efferri foras pecuniam,alienæ gloriolæ fuumimpendi fanguf nem.pacem nihilo tutiorê, domi corruptos bello mo/ res,imbibitam latrocinandi libidinê.conhrmatamcX' dibus audaciam,leges elfe contemptui,quod rex in du orum curam regnorum difbradtus, minus in utnimuis animum poiTet intendere. Cum uiderêt alioqui tantis malis nullum finem fore,inico tadem con(ilio,regi fuo humaniHimefeceruntoptionem retinêdi utriusregni uellct.nam utriufep no fore poteftatem, fe plures cfTc, quam qui à dimidiato poHint rege gubemari, quu ne tno G't libenter admilTurus mulioné fibi cum alio com/ munê.Ita coadlus eft ille bonus princeps, nouo regno cuipiam ex amicis relidto(qui breui etiam poft eieäus eft) antique efle contétus» Præterea fi oftenderê ornes hos conatus bellorum, quibus tot nationes eius caufa tumultuarentunquum thefauros eius exhaufiftènt, ac * nbsp;nbsp;deftruxiftent populum,aliqua tandem fortuna fruftra

cefliiros tamê,proinde auitum regnum coleret, onarec quantû poflèt.K feceretquàm floretifti'mu.Ämetfuos SC ametur à fuis,cum his unà uiuat, imperetc^ fuauiter, at(^

LIBER P R I M V S. ' 57 ' atcp alfa régna ualcre finat.quando l'd quod nûc ei coti tigifret,faris amplum fupercp eflet.hanc orarionê qup busauribusmi More, putas exdpi'endam C Profeôto no ualdepronis l'nquam.Pergamus ergo inquit.fi con/ filiarfjscum regequopiam traólancibus, ÔCcominifcen tibus quibus tcchnis ei queant coaccruare thefauros, dum unus intendendam cófulit æftimationem mone/ tæ,quum ipfi fit erogada pecunia. deijciendam rurfus infra iuftum, quu fucrit corroganda.uti QC rnultu arris paruo diflbluat, ói pro paruo multum recipiat: Dum alius fuadet ut bellu fimulct, atcp eo prætextu coaóla pecunia cum uifum erit.faciat pace, fanólis cerimonijs, quo plebeculæ oculis fiat præftigium,miferatus uideli-' cethumanum fanguinem princeps pius: Dum alius ei fuggcrit in mêtem,antiquas quaidâ.ôi tineis adcfas Ie ges, lóga defuetudineantiquatas,quas quod nemo la/ tas meminiHet,omes fint trâfgre(Ti,earû ergo multas iubcat exigi,nullum uberiorem prouétum efle,nunum Jnagis honorificum,utpote qui iuftitiæ præ fe perfonâ ferat:Dum ab alio admonctur,uti fub magnis mulótis ;multaprohibeat,maximetalia,quæne fiant,in rem fit populi.poft pecunia cum illis difpenfec,quorum com/ modisobftatinterdiólum,ficóê à populo gratia iniri, amp;nbsp;duplex adferri compendiu,uel dum hi) mulófantur, jquos quæftus cupiditas pellexit in caffes,uel dum alijs uendit priuilegia,tanto pluris,quanto fcilicet fuerit me/ lt;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h lior

58 V T O P I AE T H 0 M ÄE M O R i liorpnnceps.utpotcqu! grauanm quic^ cotra popuK comodum priuato cui^ indulgeatôi ob id no nifi ma gno predo. Dum alius ei perfuadetobftnngédos fibi indices,qui quauis in re regio iure difcepcec, accerfen dos prætcrea in palatiu, atqj inuitados uti coram fe de fuis rebus difleranuita nulla caufam eius ta aperte iniz quam fore,in qua no aliquis eoru uel cotradicendi ftu dio,uel pudoredicedi eade,uel quogratia ineat,apud eum aliqua rcperiant rima,qua poflit intendi calunia. Sic dum iudicibus diuerfa fentietibus,rcs per fe clarifli ma difputatur,0i ueritas in quæftionê uenit.anfam coz modu rcgi dari.pro fuo comodo iusinterpretadi. cætc ros aut pudore accefluros, aut metu, fie intrépide fert\ poftea tribunali fentêtia. Nec^ em deefle prætextus poteft pronûcianti principe.Nempe cui fan's eft aut æquitatê à fua parte efte,aut uerba legis, aut cótortum feripti fenfum,autquælegib9deniq; omnibus præpon derat,apud religiofos indices principis indifputabilem Craffi diui præro^atiuâ.Dum omnes in Craftiano illo cofmtiunt tiS dldlum f P , KT II - nbsp;nbsp;nbsp;. . C ■ (T . nbsp;... r.

atep cofpirant, iNulla auri uim latis elle principi,cui lit alédusexercitus.præterea nihil iniufte regem faccre.ut maxime etiam uelit pofte. Quippe omnia omniû eius efte,ut homines etiâ ipfos,tantû nero cuiqj efte ^priu quantû regis benignitas ei no ademerit, qd* ipfum ut ^minimû finprincipismultu rcfcrrc,ut cuius tutamen tu in eo fitu fit,ne populus diuitrjs ac libertate lafciuiat.

LIBER P R I M V S. 59 qcf hæres minus patiêtcr ferât dura atqj iniufta impe/ ria,quu cotra egeftas at(^ inopia retundat animos, ac patiétcs rcddat,adimatqi preffis generofos rebellandi fpiritus. Hie fi ego rurfus adfurges cotenda hæc cofilia omia regi Si inhonefta efle,02 pniciofa.Cui^ no honor modo,fed fecuritas qc^ in populi.magis opibus fita fit fuis.qs fi oftenda, rege fibi deligere fua caufa,n5 régis,uidelieet uci ei^labore ac ftudio ipfi comodc uiuat, tutiep ab iniurrjs, eoeç magis ad principe earn ptinerc cura,ut populo bene fit fuo,cp ut fibi,nó aliter ac pafto ris officium cft.oues potius nbsp;nbsp;ferner pafcerc.quatenus

opilio eft,Nam qffpopuli egeftaté cenfeant pacis prac fidiu eftè,longiftïme aberrate eos ipfa res docet.Nepe ubi plus rixaru coperias,^ inter medicos^ Quis inten tius mutacioi reru ftudet,^ cui minime placet præfens uitæ ftatusC'Aut cui deniep audaciot impetus ad cotur banda omnia,fpe alicude lucradi,^ cui iâ nihil eft qæ poffi't pdereCC^uod fi rex aliquis adeo aut cotemptus effet,autinuifus fuis,ut aliter eoscótinere in officio no poflit,nifi cótumelrjs,copilatione,ói feólioncgraffetur, cosep redigat ad mêdicitaté,præftiterit illi profeólo rc^ gno abdicate,^ his retinere artibus,qbus imperq nome, retineat,certe amittit maieftate.Necp ern regiæ dignitatis eft,imperiu in medicos exercere.fed in opule tos potius,at(ç feIices.Quod ipm fenfit certe uir ereóti ac fublimis animi Fabricius,cu refponderet malle fe im .' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ht perare

pcrarc diui'tibus,^ diuitem effe. Et profeóto unum ali ' quem uoluptateac delicrjs Euere,gemétibus undiq? ac lamentantibusaltjs.hoc non eft regni', fed careen's effe ’ cuftodem. Denitç ut i'mperitiflïmus medicus eft, qui morbum nefeit nifi morbo curare, ita qui uitam ciuiu no nouit alia uia corrigere, quam adcmptis uitx como dis,is fe nefcirefateaturimperareliberis.quin aut inerlt; tiam potius mutet fuam, aut fuperbiam. nam his fere uitrjs accidit,ut populus eum uel cotemnat, uel habeat odio.uiuat innocuus de fuo, fumptus ad reditus accôlt; modet,refrenet maleficia,0£ reefta inftitutioe fuoru præ ueniat potius,^ finat increfeere, quæ deinde puniat.le ges abrogatasconfuetudine baud temere reuocet, præ lertim quæ diu defitæ nun^ defyderatæ funt. neque un^ commiifi nomine eiufmodi quiccp capiat, quale priuatum quêpiam iudex,uelut iniquu ac uafrum non patcretur accipere. Hic fi proponere illis Macarenfium Mira lex leoem.qui ÔC ipfi non longe admodum abfuntab Vto Macarêfiu H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.P

pia.quoru rex quo primu die autpicatur impenu,may. gnis adhibitis facrificqs iurrjurando aftringitur,nun^ îe uno tempore fupra mille auri pondo in thefauris ha biturum,aut argenti.quâtum eius auri precium æquec» Hanc legem feruntab optimo quodam rege inftitutâ, cui maiori curæ fuit patriæ comodum, diuitiæ fuæ, uelut obicem aceruâdæ pecuniæ tantæ,quanta faccret inopiam eius in populo.Nempe eum thefaurum uidc:

bat fuffeôlurû,G'ue régi aduerfus rebellei's, fiue regno aduerfus hofti'um l'ncurfîones effet confli'peridum» Cæ ’ ©

terum minore effe utanimos fadat inuadendi alic' ’ na.quæ potiffîma condendæ legis caufa fuit. Proxima quod fie profpeólum putauitne defit pecunia,quæ in quotidiana ciuium commutationeuerfetur}«ôiquum régi neceffe eft erogare,quicquid thefauro fupra legiti mum accreuit modum.no quæfiturum cenfuit occafio/ nés iniuriæ.Talis rex ôi malis erit formidini,amp; à bonis araabitur. Hæc ergo atq; huiufmodi fi ingererê apud homines in cotrariam parte uehementet inclinatos,cp furdis effem narraturus fabulam 7 Surdiffïmis inquâ, haud dubie. neq? hercule miror.necp mihi uidêtur (ut uere dicâ)huiufmodi fcrmonesingerêdi, aut talia dan da confilia, quæ certus fis nun^ admiffum iri. Quid enim prodeffe poffît, aut quomodo in illorum peôlus influere fermo tam infolens,quoru præoccupauit anp mos.atcp infedit penitus diuerfa perfuafioC’Âpud ami culos in familiari colloquio no infuauis eft hæcphilofo phia fcholaftica. Cæterû in côfilqs principu.ubi res ma ' gnæ magna autoritäre aguntur, no eft his rebus locus. Hoceft.inquitille.quod dicebam no effe apud princi pes locum philofophiæ. Imo inquâ eft uerum,nô huic phîà^fchof fcholafticæ.quæquiduis putet ubiuis conuen!re,fed eft laftica. alia philofophiaciuilior,quæ fuam nouit fcenam, eiep fcfe accomodans,in ea fabula quæ in manibus eft,fuas’

partes condnne Si cum decoro tutatur» Hac utendu eft tibi.Ah’oquin dum agitur quæpiam Plauti comœdia. ‘oMoïwo'(g nusantibus inter fe uernulis.fi tu in profceniu prodeas habitu philofophicoÄ recefeas ex Odauia locum in quo Seneca difputat cum Nerone. nonne præftiterit egiilcmutam perfonam,^ aliéna recitando talem fe/^ ciiTe tragicomœdiamÇ' Corruperis enim,peruerterisc^ TT^oa'aTroiJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fabulam, dum diuerfa permifces, etiam fi ea

quæ tu affers meliora fuerinuQuæcuncp fabula in ma nu eft,earn age potes optime.neqj ideo tota pertur bcs,quod tibi in mêtem uenit alterius, quæ fit lepidior. Sic eft in Rep.fic in confultationibus principu. Si radi citus euelli non poftint opiniones prauæ, nec receptis ufu uitqs mederi queas.ex animi tui fententia, no ideo tame deferendaRefp.eft, Si in tempeftate nauis deftigt; tuenda eft.quonia uentos inhibere non poffis.at nec^ infuetus Si. infolens fermo inculcandus,que fcias apud diuerfa perfuafos pondus no habiturum, fed obliquo dudu conandu eft,atc^ adnitendu tibi.uti pro tua ui^ rili omnia trades c6modegt;8d quod in bond nequis uer tere,efficias falte,ut fit ^minime malu. Nam utomia bene fint,fieri no poteft,nifi omnes boni fint,quod ad aliquot abhinc annos adhuc non expedo.Hac,inquit, arte nihil fieret aliud,cp ne dum aliorum furori mederi ftudeo,ipfecumillisinfania, Namfi ueraloquiuolo, talia loquar necefte eft. Cetera falfa loqui,fit ne philoz fophi

LIBER PRIMVS. -éj fophi ncfcio.ccrtc non eft meum.Quan^ illc meus fer mo ut fucht fortafle i'ngratus illis.atcp moleftus,ita no uidco cur uidcri debeat ufqj ad i'neptias infolês.Quod fi aut ea diccrê,quæ fingit Plato in fua Rep. aut ea quæ faciut Vtopiefes in fua, hæc quâ^ cßcnt.ut cette funt, meliora,tarne aliéna uideri poflint.quod hic fingulorü priuatæ funtpofleiriones,illic omnia funt communia. Mea uero oratio nifi quod ad eos qui ftatuiflent fecû, Vtopiéfiû ruere diuerfa uia précipites, iucundus efle non poteft, ‘nftituta. qui reuocet ac præmonftret pericula, alioquin quid ha buit,quod non ubiuis dici, uel coueniat, uel oporteatî’ Equidem fi omittenda funt omnia tanquàm infolenz' tia atcj abfurda, quæcune^ peruerfi mores hominum fccerut,ut uideri poffint aliéna, diflimulemus oportet, apud Chriftianos, pleracp omnia quæ christvs docuit, ac diiTimuIari ufqueadeo uetuit, ut ea quoque qué ipfe in aures infufurraffet fuis,palam in tedtis iuG ferit prædicari. Quorum maxima pars ab iftis mori^ bus loge cft alienior,quàm mea fait oratio, N ifi quod concionatores homines callidi, tuum illud conftlium fecuti puto, quando mores fuos homines ad chrix STI normam grauarim paterentur aptari, doôlrinam ciusuelut rcgulam plumbeam accommodauerunt ad mores,ut aliquofaltem paâ:o coniungerentur fcilicet. quare nihil uideo quid profecerint, nifi utfecuriuslix ceat effe malos, atque ipfe profedo tantundem pro^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficiam

fidam in confilqs prindpum. Nam aut diuerfa fentta, quod periode fuerinac fi nihil fentiam. aut eadem, QC. ipforum adiutor fim.ut inquit Mitio Terétianus,infa/ niæ. Nam obliquus ille dudtus tuus non uideo quid fibi uelitquo een fes adnitendum, fi no poffint omnia reddi bona, tarnen ut tratftentur commode, fiantque, quoad licet,^minime mala, Quippe non eft ibi difipM mulandi locus,nec licet cóniucre,approbada funt apcr te peftima cofilia.ôC decretis peftiletiftimis fubferibedu eft Spcculatorisuice fuerit,ac pene proditoris,ctiâ qui improbe confuka maligne laudauerit. Porto nihil ocx currit,in quoprodefl'equic^ poflîs.in eos delatuscoh legas,qui uel optimum uirum fadlius corruperint, ipfi corrigantur.quorum peruerfa confuetudine uel de prauaberis,uel ipfe integer atq? innocens, alienæ mali/ tiæ,ftultiti3cq5 prætexeris,tantum abeft ut aliquid pof fit in melius obliquo illo dudtu conuertere. Quam ob rem pulcherrima fimilitudine déclarât Plato, cur men'/ to fapientes abftineât à capeftenda Rep.Quippe quu populum uideat in plateas effufum afliduis imbribus perfundi,necperfuadere queantillis,utfefubducatplu uiæ,tcdla'cç fubeat.gnari nihil profuturos fefe fi exeat, utunacompluatur,femet intra teóla continent ha^ bentes fatis.quando alienæ ftultitiæ no poftunt medex ri,fi ipfi faltem fint in tuto.Quan^ profedto mi More (ut ea uere dicam,quæ meus animus fert)mihi uidetur ubicuncÿ

LIBER P R I M V S, 6$ ubkunq? priuatæfuntpoflefli'ones.ubiomnes omnîa pecunijs tnetiuntur, ibi uix un^ pofTefierhutcü Rep* aut 1 Lifte agatunaut profpere,nifi uel ibi fentias agi iu/ fte,ubi optima quæcç perueniût ad peflimos,uel ibi fe lidter,ubi omnia diuiduntur in paucifTimos, ncc illos habitos undecunq; commode,cæteris ucro plane mife ris» Q uam ob rem quu apud animum meum reputo, prudentiftuna atqj famftiffima inftituta Vtopiefium, apud quos tarn paucis legibus,tarn comode resadmi/ niftrantunutöi uirtuti precium fit,K tarnen æquatis re bus omnia abundent omnibus,tum ubi bis eoru mo/ ribus ex aduerfo coparo,tot nationes alias,fcmper or^ dînantes,nec ullam fatis ordinatam uncp, earu omniu in quibus quod quifq; nadtus fuerit.fuum uocat priua tum,quorum tarn mulræ indies conditæ leges no fufFi-ciunt,ucl ut confequatur qui f^,uel ut tueatunuel ut fâ tis internofcatab alieno, illud quod fuu inuice quifq^ priuatum nominat,id quod facile indicant infinita ilia tarn affidue nafcentia,^ nun^ finienda litigia.hæcin/ quam, dum apud me confydero, æquior Platoni fio, minusc^ demiror, dedignatum illis leges ferre ullas, qui recufabant eas quibus ex æquo omnes omnia par tirentur commoda»Siquidem facile præuidit homo prudentiOimus.unam atq; unicam illam efle uiam ad falutem publica, fi return indicatur æqualitas.quæne^ fciö an un^ poiTicobferuari, ubifua funt fingulorum i jpropria.

ff 6 VTOPIAE THOMAE MORI propria.Nam quû certis ticults, quifc^ quantu potelh ad fecóuern’t.quantacucp fiierit rem copia, cam omnc pauct inter fe partiri.reliquis rclinquutinopiam.ferécç accidic,ut alten' fintalterorum forte digniffîmi, quû ilU fint rapaces,improbi att^ inutiles,contrahi modefti ui ri,ac fimplices,ód cotidiana induftria,inpublicuni in femct benigniores.Adeo mihi certe pfuadeo.res æqua biliaciufta aliquarationediftribui, aut féliciter agicû rebus mortalium.nifi fublata prorfus proprietate.non pofle. Sed manente illa.manfura femper apud multo maxima,multócj optimam hominu partem,egeftatis ôdcrumnarû anxiam atqj ineuitabilem farcina.Quam ut fatcor leuari aliquantufii pofle,fic tolli plane coten-do no poHè. Nempe fi ftatuatur ne quis fupra certutn agri modum poflidcat,ÓCuti fit legitimus cuicp cenfus pecuniæ, fi fuerit legibus quibufdam cautum,utnecß fitprittcepsnimium potens, neep populus nimis info/ lens, Turn magiftratus ne ambiantur.neu dentur ue/ num,aut fumptus in illis fieri fit necene,alioquin ô£oc/ cafio datur per fraudem ac rapinas farciendæ pecuni», amp;nbsp;fit neceflitas eis muneribus præficiendi diuites, quas potius fuerantadminiftranda prudentibus. talibus in/ quam legibus,quemadmodum ægra aflîduis folent fo mentis rulciri corpora deploratæ ualetudinis, ita hæc quoep mala leniri qucant,ac mitigari.ut fanentur uero atq; in bonu redcat habitü» nuUa omino fpes eft.dum fua

fua cuicç funt ^pria.Qui’n dum uni'us partis curæ flux' des,aliarû uulnusexafperauerisj'ta mutuo nafcitur ex alten'us medela alterius morbus, quâdo nihil fîcadijci cui^ poteftAit non idem adimatur alfj.At mihi inquâ côtra uidetur,ibi nun^ comode uiui pofTe.ubi omnia fint cómunia» Nam quo paólo fuppetat copia rerum, unoquocp ab labore fubducente fc!^ utpote quê nec^ fui quæftus urget ratio, amp;nbsp;ah'cnæ induftriæ fiducia reddit fcgnem. At quum ô£ ftimulentur inopia nequc quod quifcp fuerit naótus,id pro fuo tueri ullapoflit Ie ge,an nó necefle eft perpétua cæde ac feditione labore tvrfSublata præfertim autoritäre ac reu eren tia magi/ ftratuu, cui quis effe locus pofïît,apud homines talcis, quos inter nullû diferimé eft, ne cóminifci quidc queo. No mirorinquitfic uideri tibi,quippe cui eius imago rei,aut nulla fuccurrit,aut falfa» Veru fi in Vtopia fuiC fesmecum,morescpeorum atc^inftituta uidiftespræ fens,ut ego feci.g plus annis quincç ibi uixi, neq? un^ uoluiftem inde difcedere,nifi ut nouu ilium orbe progt; dercm,tumplané fatercre,populumreóte inftitutuna nuf^ alibi te uidifle illic*Atqui profetfto inquit Pez trus Aegidius,ægre perfuadeas mihi, melius inftitutu populum in nouo illo,^ in hoc noto nobis orbe repe riri,ut in quo nec^ détériora irtgenia,Si uetuftiores opi nor efle,^ in illo Refp.ôJ in quibus plurima ad uitam commoda longus inuenic ufus,ut ne adqciam apud i i.

66 VT O P I AE T H O M AE M [O’R I nos cafu reperta quædam, quibus excogitadis nullum potuifiet ingenium fuffi'cere.Quod ad uetuftatemjn^ quicille.rerum atnnet publicarû,tum pronundare pof fes reëtius.fi hiftonas ilHus orbi's perlegiffes, quibus fi fides haben debet,prius apud eos erat urbes.quam ho mines apud nos-iam uero quicquid haótenus ucl ingc nium inucnit,uel cafusrcpperit,hoc utrobicp potuil ex titiffe.Cæterum ego certe puto.ut illis præftemus ingc nio,ftudio tarnen atcp induftria longe à tergo relinqui mun Nam(ut ipforum habet annales) ante appulfum illuc noftru de rebus noftris(quos illi uocat Vltraequigt; noótialeis) nihil un^ quic^ audierât, niü quod olim annis ab hinc ducêtis fupra mille,nauis quædam apud infulam Vtopiam naufragio perrjt, quâ tempeftas eo dctulcrat. Eieôti funt in littus Romani quidam, atquc Aegyptrj.qui poftea nun^ inde difceflere. Hanc unâ occafionem,uide quàm commodam illis fua feçit indu Hria. Nihil attis erat intra Romand imperium, unde poflït aliquis efle ufus,quod no illi aut ab expofitis ho fpitibus didicerint,aut acceptis quærédi feminibus ad« inuenerint.tanto bono fuit illis aliquos hinc femel illuc effe delatos. At fiqua fimilis fortuna quempiam ante.« hac illinc hue perpulerit,tam penitus hoc obliteratum eft.cp iftud quoqj forfan excidet pofteris,me aliquan» do illicfuiifc.Et ut illi uno ftatim congreifu quicquid a nobis commode inuencum eRJecerunt fuum : Sic diu futurum

liber. PRIMVS» 67 fiiturû puto, priuf^ nos acci’piamus quicquàm quoc^ apud illos melius nobis eft inftitutum. Quod unû maxime efle reor in caufa, cur quu neq; ingenio, neq; opibusinferiores fimus cis, ipforum ramen resquam noftra prudentiusadminiftretur.Si feliciusefflorefcat» Ergo mi Raphael inqua, quæfo re atc^ obfecro, dcfcri be nobis infulammec uelis efte breuis, fed explices orx dine,agros,fluuios,urbes,hominesgt;mores,inftituta,le' ges.ac deniep omnia,quæ nos putes uellecognofcere» purabis autê uelle quicquid adhucnefeimus. Nihil in^ quit faciam libetius.Nam hæc in promptu habeo.Sed res ocium pofcit.Eamus ergo inquam intro pranfum, mox tempus noftro arbitratu fumemus » Fiat inquit. Ita ingrelTi prandemus.pranfi,in eunde reuerfi locungt;gt; ineodemfediliconfedimus.ac iuftisminiftris nequis interpellaret, ego ac Petrus Aegidius hortamur Ra^ phaelem, ut præftet quod erat pollicitus. Is ergo ubi nos uidit intentos, atcç auidos audiendi, quum paux lifper tacitus ÔC cogitabundus aftediffet, hunc in modu exorfuseft.

HO REIP. STATV HABVIT, LI BER SECVNDVS, PER THO MAM MORVM CIVEM ET VICECOMITEM LONDINENSEM*

TOPIENSIVM INSVLA in media fui parte ( nâ hac latiflimaeft)millia paifuu ducenta porrigit'',magnûé^ per infulæ fpatium no mulz CO anguftior, fines uerfus paulacim utrinc^ cenuacur.' hi ueluc drcundudi circino quingentorum ambitu mil

lium, infulam totam in lunæ fpeciem renafcentis effî^ giant. Cuius cornua fretum interflucns,millibus paf-fuû plus minus undccim dirimit, ac per ingens inane diffufum.circiïieólu undic^ terræ prohibitis uratis.ua^ fti in morem lacus ftagnans magis,^ fæuiens omnem propè eius terræ aluum pro pof tu facit. magnôlt;ç ho^ minum ufu naues quaquà uerfus tranfmictit » fauces hinc

LIBER s E C V N D V s» 7« hinc uadis,inde faxis formidolofæ.ln medio ferme in. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na

n - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tura tutus

tcrlticio una rupes eminet, coep innoxta, cui inæciinca unico præ tam turrim præfidio tenent,cæteræ latentes 5C infidioz fldio defen fæ.Canales folisipfisnoti,atqueideonon temereacci dit,uti exterus quifquàmhunc in finum, nifi Vtopia/» no ducc,penetret, ut in quem ùix ipfis tutus ingreffus eft,nifi fignis quibufdam è litore uiam regentibus. His te non infrequentes portas. Atubic^ defeenfus in ter^ tatVfignis ram ita natura munitus,autarte,uti'ngentes copi'æpau cis inde queant propugnatoribus arceri ♦ Cæterum uti fertunutiep l'pfa loci facies præ fe fert,ea tellus olim no ambiebaturmari. Sed Vtopus cuius utpote uidloris Vtopîain/ nome refertinfula.Nam ante id temporis Abraxa di/ cebatur.quic^ rudern atcç agreftem turbam ad id quo ce. nunc cæteros prop'e mortales antecellit cultus,humani tatisep pcrduxit,primo protinusappulfu uidtoria poti tus,pafruû milia quindecim, qua parte tellus cotinenti Hoc plus adhælît,exfcindendu curauit.ac marc circuih terra du.' mum per/ xit.Quurncp ad id operis non incolas modo coegiflet fbdere. (ne cotumeliæ loco laborê ducerent )fcd fuos prætcrca qJômnT milites omnes adiungeret.in tantam hominû multitu bus cômu dinéopéré diftributo incredibili celcrftate res perfeôta, finitimos(q initio uanitatê incœpti riferant)admiratio ne fuccelTus ac tcrrorc perculerit.Infula ciuitates habet

Oppida quatuor amp;nbsp;quinquaginta fpanofas omnes ac magn»/ fuîæ?*æ *quot; lingua, moribus, inftitutis, legibus, prorfus qfdê, SiPitudo _ idem fitus omniü,eadem ubiq; quatenus per locum lp facies. Harum quæ proximæ inter funt millia VrbiS in/ quatuor ac uiginti feparant. Nulla rurfus eft tam defer ter fe me/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J55 3J aliam urbé pedibus queat unius itincre

teruaiium. dici peruenin. Clues quacp ex urbe term lenes ac reru pcriti traólatum de rebus infulæ cómunibus,quotanis cóueniunt Ämaurotum. Nam(ea urbs quod tan^ in umbilico terræ fîta maxime iacet omniû partium lega/ Diftribu£ tis opportuna ) prima,princepsep habetur. Agri ita có^ tio agroru. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciuitatib^ aftïgnati funt,ut ab nulla parte minus

. foli quàm XX paffuu millia una quæuis habeat.ab ali die peftis qna multo etiam amplius, uidehcet qua parte longius rerump. urbes inter fe difiunguntur. Nulli urbi cupido promo/ omnium. dorum finiû.Quippe quos habet agricolas magis eorum fe,^ dominos putant.Habent ruri per omnes agros commode difpofitas domos,rufticis inftrumétis n agricola *nfttn(ftas. Hæ habitantur ciuibus per uices eo commi aonis, grantibus. Nullafamilia ruftica inuiris mulieribuscp pauciores habet, quadraginta præter duos aftcripti/ tios feruos,qbus pater matercp familias graues ac ma* turi præfidûtur, Si fingulis tricenis familqs philarchus unus.E quaq^familia uiginti quotânisin urbem rcmi* grât.hi qui bienniû ruri compleuere, In horum locum totidê recentes ex urbe fubrogâtur, ut ab his qui annu ibifuere,

2 quot;LOt IS B'lt ’S ■'È ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'^'^ nbsp;nbsp;nbsp;75 nbsp;nbsp;nbsp;\’-

ibi fuere*at(^ ideo f ufticarutn pcriti'ores rerum,inftitu/ antur,ah'os anno fequentc doóluri.ne fi panter omn«^ ibi noui'.agn'colan’om'sc^ rudes effent, ali’quid in anno na per impen'tiam peccaretur. Is innouandorum agrigt; colaru mos,Ói fi folennis fit,ne quifquam inuitus afpc-riorem ui'tam cogatur conn'nuare diutius, multi tarnen quos rufticx eei ftudium natura dcleótacgt;plures fibi an nos impétrant. Agricolæ terram colunt, nutriunt malia,ligna comparant, atcp in urbem qua commodû eft,tcrra,mariüe conuehunt. Pullorum infinitam edu^ cant multitudinem.mirabiliartificio.Neqj enim incu^ Mira ratijy« bant oua gallinæ,fed magnum eorumnumerumcalo' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

re quodam sêquabili foueqtes animant, educanccp, hi fimul atc^ è teftaprodiere,homines,uice matrum comi ' tantur,amp; agnofcunt.Equos alunt per^ paucos,inec ni yfus equo fi ferocientes, neq? alium in ufum quam exercendæ re* rum. bus equeftribus iuuentuti. Nam omnem, feu colendi,^vfusßoS. feu uehcndi laborem,boues obeunnquosCut fatenturj equis impctu ccdcre.fic paticntia uincere.nec tot obnolt; xios morbis putant,ad hæc minore impendio.ôCopc^ ræ,ôi fumptus ali.ac deniq? laboribus emeritos,in cibû tandem ufui effe. Semente in folum panem utuntur» Nam aut uuarum uinurn bibunnaut pomorum,piro/ Cibus.ac

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pOtUSf

rumue, aut denicg aquam nonuncp meram, tæpe etia, qua metautglycyrizamincoxcrint, cuius haudexiguâ habent copiam* Quum exploratum ha;beant ( habent

Modus fe/ em'm certiflîmum ) quantum annonæ confumat urbs, * mentis. ci'rcunieôlus urbi conuentus, tamcn multo amplius fementis fadunnôi pecudum educant,^ quod l'n fu/.

os ufus fuffidat.rdiquu impartituri fininmis. Quibuf/ cuncp rebus opus eft, quæ res run’ non habentur, cam fupeileótilem omnem ab urbe petunt, Si fine ulla reru commutarione.a magiftratibus urbanis nullo negodo z

' feftum diem conuem'unt. Quum frumentandi dies in^ ftat,magiftratibus urbanis agricolarum phylarchi de^ nundant, quantum duium numcrum ad fe micti couc ^ra quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multitudo frumentatorum, quum ad ipfum i

tâ uakat. diem opportune adfit, uno prope fereno die tota fruquot; : mentatione defunguntur.

X 'T Rbium qui unam norit, omnes nouerit. ita funt V inter fe(quatenus loci natura no obftat)omiiino Amaoroti fimiles.Depingam igitur unam quampiamCneœ enim . Vt^kTû ^dmodum refert quam) Sed quam potius, nbsp;Âmau-

urbis de/ rotumCqua nec ulla dignior cft,quippe cui fenatus gra. fcriptio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquæ deferunt,nec ulla mihi notior, ut in qua an--

return,in leni dcietftu montis,figura fere quadrata.Nâ , latitudo eius paulo infra collis inccepta uerticem, milli/ i , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus paf»

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t 1'B' ë- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N'egt;’s, _, rr

bus pafliiu duobusad flumcn Anydru pertifletfecuti dum ripam ah'quanto longior. On'mr Anydrus mdiZ Anydri flu busoótoginta fupra Amaurotum, modico fonte, ïed ahorum occurfu flumi'num, acq^ i'n hi's duorum ettam mediocriura audus, ante urbem ipfam, quingentos in latura palfus extendi'tur.mox adhuc amplionfexaginx ta miiia prolapfus, exdpi'tur oceano. Hoc toto fpaci'o, quod urbem ac mare i'nten'acet, ac fupra urbem quocj^ aliquot milia.fex boras perpétuas innuens æftus, ac re fluus alternat celeri flumine.Quum fefe pelagus infert, Idem fit trigintain longumilia,totum Anydri alueum fuisoc^gi”!influx cupat undis.profligato retrorfum fluuio.Tum aliquan mincTha/ to ultra liquorem eiusfalfuginecorrumpit.dehincpau tatim dulcefcens amnis, fyncerus urbem perlabitur, ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’

refugientem uiciHim purus amp;nbsp;incorruptus,ad ipfas pro p'efaucesinfequitur. Vrbsaduerfæfluminisripæ.non pilis ac fublicibus ligneis.fed ex opcre lapideo, egregie cq Amau/ arcuato ponte,commifla eft,ab ca parte,quælonginî--roto conuç me diifat à mari ,quo naues totum id latus urbis pofx , fint inoffenfæ præteruehi. Habent alium præterea fluquot; uium.haud magnum quidem ilium, fed perquàm plaz cidum, ac iucundum. Nam ex eodem featuriens mon^ te, in quo ciuitas collocatur, mediam illam per deuexa perflués Anydro mifcetur.Eius fluurj caput,fontcmcç, Vfus a/ quodpauloextraurbem nafeitur, munimentisample xi, Amaurotani iunxerunt oppido. ne fi qua uis ho/

y T P P T. H ^Br o r i (liutn mgmau incerdpî, atqiaueitiaqua, hé ue corrutn pi queaL Inde canalibus codlilibus.diuerfim ad inferio rcs urbis partes aqua diriuatur, id ficubi locus fieri ue/ Mœniutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capacibus, collecta pluuia, tantundê ufus

munimen Mfcrt»Murusaltus,acIatusoppidûcingit, turribus.ac «a. propugnaculis frequensjarida fofla, fed altadatacç, ae ueprium fepibus impedita tribus ab latehbus circûdat Platcæcu/ nicenia, quarto flumen ipfum pro fofla eft. Plateæ eu iufmodi. J ueôluram,tum aduerfus uentos deferiptæ, comode ^edificia neuti^ fordida, quorum longa, amp;nbsp;totum per uicum, perpétua fériés, aduerfa domorum fronte con/ Aedificia. fpfcitur.has uicorum frontes uia diftinguit pedes uigin ti lata» Pofterioribus ædium partibus, quanta eft uici Horti ædi/ longitudo.hortus adiacet,latus,ÔC uicorû tergis undiqj bus adhæ/ circumfcptus^Nulla domus eft,quæ non ut hoftium in platcam,ita pofticum in hortum habeat.Quin bifores quoq; facili traôtu manus apertiles, ac dein fua fponte coëuntcs.quemuis intromittût, ita nihil ufquàm priua Kaecfapiût eft.Nam domos ipfas uno quoen decennio forte cox tê Platonis mutant. Hos hortos magnitaaunt. in his uineas, tru* élus,herbas,flores habent. tanto nitore, cultuc^, ut ni* hil firuduofius ufquàm uiderim, nihil elegantius. qua Vtilitas ftudium eorum,non ipfa uoluptas modo, fed uix hortorum corum quoqj inuicem de fuo cuiufqj horti cuku certa^ bî prædiî^ accendit. ôi certe non aliud quic^ temere urbe to cata. ta rcperias,fiue ad ufum ciuium,fiue ad uoluptatem co , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modius

ƒ q Igt; lïB BHF S E C V N'V Si T modius. CÔCÇ nullius rei, quam huiufmodi hortorum, maiorem habuiffe curam uidetur is qui codidit» Nam nbsp;nbsp;' '

totam hanc urbis figuram,iam inde ab initio defcriptä ab ipfo Vtopo ferunt. Sed ornatu.cæterumcp cultum, quibus unius ætatem hominis haud fuffeóturam uix dit.pofleris adqcicndum reliquit, Itaqj fcriptum in an nalibus habent,quos ab capta ufq; infula,mille feptin^ gentorum.ac fexaginta annorum compledlentes hifto riam,diligenter ÔC religiofe perfcriptos adferuant,ædes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

initio hurniles.ac ueluti cafas, amp;nbsp;tuguria fuilTe, c quoli-bet ligno temere faótas.parietes luto obduólos,culmp na in aciem faftigiata ftramentis operuerant. At nunc omnis domus uifenda forma tabulatorum trium,pari ctum facies,aut filtce,aut cementis,aut latere codtili con ftrudtæ, in aluum introrfus congefto rudere» Tcdta in planum fubdudla,quæintritisquibufdam inffernunt. nullius impendrj,fed ea temperatura, quæ nec igni ob' noxia fit, amp;nbsp;tolerandis tempeftatum iniurrjs pTumbu fuperet.Ventos e feneftris uitro (nam eius ibi creberri/ mus ufus eft:)expellunt.lnterim ctiam lino tenui, quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

perlucido oleo, aut fuccino perlinunt, gemino nimiru commodo.Siquidem ad eum modum fitutói plus lu cis tranfmittat,ÔC uentorum minus admittat»

TRiginta quæcç familiæ magiftratum fibi quotan nis eligunt,quêfuaprifca lingua Syphograntuni

7$ rV T P P' I^AE T H O M AE M O R I uocant, recentl'ore phylarchum.Syphogranris decem Tranibor’çum fuis families Traniborus oli'm, nunc protophyïarz linguafó^ didus præfiqtur.Dettium Syphogranti omncs^ nat præfe / qui funt ducenti, iurati Iccturos fefe, quem maxime dû prima, çenfent utilem,fufïragtis occultis renunciant prfndpem Mira ratio unum uidelicet ex his quatuor,quos eis populus nomi crcâdi ma/ nauit. Nam à quac^ urbis quarta parte, feledtus unus lyranni^s commendatur fenatui. Principis magidratus perpe* inuifa bc tuus eft iu omnem illius uitam, nifi tyrannidis affedta.-tæreip.* fufpicio impediat»Traniboros quotannis eligunt. Cito diri^ Ca:terum baud temere cómmutant.Rcliqui magiftra^ trouerfiæ/*-“^ aunui» Tranibort tertio quotç die, interdû quas nunc fi res poftulat fæpius,inconfiliû cum principe ueniunt* ^^immerv nbsp;nbsp;nbsp;tcp^confultaut. controucrfias priuatorum ( fi quæ

fum proro funt) quæ perquàm paucæ funt,mature dirimunt, Sy^ phograntos femper in fenatum duos adfcifcunt,atque Nihil fubi/omni die diuerfos.cautumc^ ut nequidratû fitquod dum^^'^^quot; nbsp;nbsp;remp.pertineaude quo non tribus in fenatu diebus

quot; nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;ante agitatumgt;quàm decretum fit, Extra fenatum, aut

comitia publica de rebus comunibus inire confilia capt taie habetur. Hax co ferunt infiituta, ne procliue effet, poiuratione principis, acTranibororum, oppreffo per tyrannidem populo,ftatum reipub.mutarc.Atq; idea quicquid magni moménti iudicatur.ad Syphogranto rum comitia defertur,qui cum fuis familijs commun ica ta re,poft inter fe confultant,ac fuum confilium renun/ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciant

I ' U I B E R S E C V N D V S, quot;quot;nbsp;ciant fcnarui. Interdum ad totiusinfulæ confik'um res dcfcrtur. Quin id quocp moris habet fenatus.ut nihil, VcinSidê^ quo die primum proponituneodem difputetur.fed in fcquentem fenatu differatur, ne quis ubi quod in bucz Gltjs. cam primum ucnerit, temere cfFutierit, ca potius exco/ gitet poftca.quibus décréta tueatur fua, quam qua: ex reip.ufu fint» maliccp falutis publicæ, quam opinion is Hoc fibi de fe iadluram faccrc,pcrucrfo quodam ac præpoftcro ue puaorc,ne initio paru prolpcxilie uideat.Cui proipi bium,4v va ciendu initio fuiuutconfulto potius,cp cito loqueretur.

DE ARTIFICIIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

A Rs unaeft omnibus uiris, mulieribuscB promiA^8*‘’5°’a/ r , I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nocomuZ

Icua agrtcultura,cutus nemo elt expcrs.Haca pu nisomniû, eritiaerudiuntur omnes. partim in fchola traditis præ^quâ nunc ceptls.partim in agrosuici mores urbi,quatiper luaum^gtemptos edud:i,non intuentes modo, fed per excrcitandi corpor^O'eimus, ris occafionem traótantes etiam. Prxtcr agriculturam ; (quæ eft omnibus, ut dixi, comunis) quilibet una qua- non ad lu/ piam, tan^ fuam docetur, ea eft ferè aut lanificiû, aut operandi lini ftudium.autcemetariorum,autfabri, feu ferrarij, feu materiarij artificium» Necß enim aliud eft opificium ullum, quod numeru aliquem, didlu dignu occupet iIlic»Nam ueftes, quarum, nifi quod habitu Cultus fi/ fexus difeemitur, ÔC cælibatus à coniugio, una per tolt; loilitudo. tarn infulam forma eft, cademep per omne æuum per petua, nec ad oculum indecora, öc ad corporis motum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habilis

8 0 . V T O P I AE T H O M AE M O R f habilis,tum adfn'goris æftus'que rationem appofira» Ncmo ciui Eas ihquam, qaæque fibi familia confiât» Sed ex alrjs ilHs artibus unufquifque aliquam difci't,nec uiri modo* fed mulieres en’am. cærerum hæ uelut imbecilliores, IcA uiora traólant.Ianam ferè, Knum^ operantur.utris ar-; tes reliquæ magis labonofæ mandantur, maxima ex parte quifcp in patrijs artibus educatur.nam eo pleric^ Ad quam natura feruntur» Quod fi quem animus alio trahat, in mrafiup'/ opificij,cuiuscapiturftudio, familiamquampiam pofitus.câ adoptione traducitur.cura non à pâtre modo eius, fed difcatarte, niagiftratibus etiam præftita.ut graui.atq^ honefto pa trifamilias mancipetur. Quin fi quis unam perdoôlus ' artem.aliam præterea cupiuerit, eodem modo permis titur. Vtramqj nadtus, utram uelit exercer, nifi alteru-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra ciuitas magis egeat» S y phograntorum .præcipuü

ac prope unicum negocium eft, curare, ac profpicete, Ociofipd/ ne quifquàm defideat ociofus.Sedutifuæquifquear/ pubiicZ^quot;^ fedulo incumbat.nec ab fummo manc tarnen,ad multam ufque noôlem perpetuo labore.uelut iumen/ ta,fatigatus»nam ea plufquàm feruilis erumna cft.qùæ Modcran/ t®*’’^’^ubic^ferè opifi'cumuita eft,exceptis Vtopienz dus opifi/ fibus, qui cum inhorasuigintiquatuor æquales, diem cumUbon connumerata nodle diuidant, fex duntaxatoperi degt; putant.tres ante mçridfem.à quibus prandium ineunt, atcp à prandio duas pomeridianas horas,quum intcrgt; qqieuerinc, très deinde turfus labori datas, ccenaelault;. dunt.

,liber SECVNDVS 8» duntQuum primam horam ab mcridtc numcrét: fub oólauam cubi'tum eunt.horas oólo fomnus uendi'cat. Quicquid inter opens horasacfomni cibié^ medium effet,id fuo cuiuflt;^ arbitrio permittitur, non quo per luxum,aut fegnitiem abutatur, fed quod ab opificio fuo liberum,ex animi fententia in aliud quippiam ftu* dt] benecollocenhas intercapedines plericp impendut literis. Solenne eft enim publicas cotidic leóliones ha/ beri,antelucanis horis,quibus ut interfint,q dumtaxat adiguntur,qui ad literas nominatim feleôli funt.Cæte • rum ex omni ordine mares fimul.ac fœminæ multitu--do maxima ad audiendas lclt;ftiones,alq alias,prout eu iüfcy fert natura confluit.Hoc ipfum tempus tarnen, fi Studia li/ quis arti fuæ malit infumerc quod multis ufu uenit (quorum animus in nullius eontemplatione difeiplix næ confurgit)haud prohibetur, quin laudatur quoq^, ut utilis reipublicæ » Super cœnâ turn unam horam lu' tufus fn dendo producunt,æftate in hortis,hyeme in aulis illis coenis. communibusa'n quibus comeduntlbi aut muficen ex/ créent, aut fe fermone reereant. Aleam ateç id genus Atnunc^ï^ ineptos ac perniciofos ludos ne eognolcunt quidem, cæterum duos habent in ufu ludos, latruneulorum lux fù's'eft. “ do non diffîmiles. Alterum numerorû pugnam,in qua numerus numerum prædatur. Alterum in quo eollata Lufus uti adecum uirtutibus uitia confligût. (3 uo in ludo per^ quo^. feite oftenditur de uitioru inter fe dillidiû, SC aduerfus

ui'rtutes conGordiau'tem quæ ui'tia,quibus Ce uirturibus opponant,quibus uiribus aperte oppugnent, quibus machinaméti's ab obh'quo adonâtur, quo præfidio.uir tûtes uitiorum uires infnngant,quibus artibus eorum . conatus éludant, quibus deniqjmodis alterutra pars uiôlon'æ compos fiat. Sed hoc loco, ne quid erretis -quiddâ preflîus intuendu eft. Etcnim quod fex dum.gt; . taxat horas in opéré funt,fieri fortaflepoteft.ut inopiâ aliquâ putes,neceflariaru rerum fequi.Quod tam lonz ;

abeft ut accidat,ut id temporis ad omniu rerum co piamquæquidemaduitæuel neceffitatem requiranz ^omînQ comoditatem non fuffîciat modo, fed fupeffît genera. etiam,id quod uos quoep intelligetis fi uobifeum repu/ tetis apud alias gêtès.quàm magna populi pars iners degit.primum mulieres fere omnes.totius fummæ db midium,aut ficubi mulieres negociofæ funt, ibi ut pluri mum,earum uice,uiri ftertunt. ad hæc, facerdotum ac

«Pojucpo/

nobilium

rcligioforum.quos uocant quanta quaeç ociofa turba, adijee diuites omnes maxime prædiorum dominos, quos uulgo gencrofos appellant ac nobiles,his adnuz mera ipforum famulitiû,totam uidelicet illam cctrato* rum nebulonum colluuiem.robuftos denicp ac ualen/

tes mendicos adiunge.morbum quempiam prætexen/ tes inertiæ.multo certe pauciores efle quam putaras in-Prudentif/ uenies eos,quorû labore confiant hæc omnia quibus fime diâû. mortales utuntur.Expêde nunc teçu ex his ipfis quàm

pauci in neceflarijs opificijs uerfant^fiquidê ubi omnia’ pccunrjs metimur,multas artes necefle eft exerccri ina^ nesprorfusacfugfluasjuxustantû ac libidinis minix ftras.na hæcipfa multitude quænuc opa€’, fi partiret; in tam paucas artes, paucas cómodus naturæ ufus poftulatn'n tâta reru abûdâtia: quanta nue efte necefte fit, precia nimiru uiliora forent,^ ut artifices inde uitâ tueri fuam poftent.At fi ifti omnes quos nuc inertes ar tes diftringunttac tota infup ocio ac defidia languefces turba.quoru unus quiuis earu rerum quæ alioru labo ribus fuppeditatur: quantu duo earunde operatores cofumita'n opera uniuerfi atcç eadc utilia collocarenif, facile animaduertis: quantulu teporis ad fuppeditada omniatquæ uel neceftitatis ratio: uel comoditatis effla eitet (adde uoluptatis etiâ quæ quidê uera fit ac natura Iis)abude fatis fupep foret.atc^ id ipfum in Vtopia res ipfa pfpicuu facit. Nam illic in tota urbe cu adiacete ut rinia uix homines qngêti ex omi uiroru ac mulieru nu mero,quoru ætas acrobur opi fufficir.uacatio pmittit^. Ne magi/ In hrjs fyphograti(^^ leges eos labore foluerut) ipfi déTbopc/ taméfefenoeximûuquofacilius exéplo fuo reliques re ceffant. ad labores inuitent.Eade immunitate gaudethi: quos cómédatioe facerdotu,pfuafus populus occultis fypho grâtorû fuffragrjs ad pdifeedas disciplinas ppetuâ uaz cationê indulget.Quoru fi qs cocepta de fe fpem fefeb lerit:ad opifices retrudit'’, cótraq^ no rarerer ufu uenit:

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 nbsp;nbsp;nbsp;ut mechanicus

Ut mechanicus quifpiâ,fubci(iuas illas horas tam gnagt;* uiter impêdat Iiteris,tantu diligentia proficiat,ut opifi-» do fuo exemptus, in literatorum claftem prouehatur» Soli literal Ex hoc literatorum ordinc Iegati,facerdotcs,Tranibori ftralus W3i acipfedenicpdeligiturprinceps.quem illiprifea ipfo/« cantur. nbsp;nbsp;rum lingua Barzanem, recentiore Ademum appellat»

Reliqua fcrc multitudo omnis: quum nec^ ociofa fit: nec inutilib9 opifierjs occupata,procliuis æftimatio eft, quàmpaucæhoræquantû boni open's pariant, ad ea quæ commemoraui,hoc præterea facilitatis accedit Ctuomo, 4“°*^ neceflarrjs plerifqj artibus,minore oga quam do uitetur alte gèntes,opushabent» Nam primum ædificiorum, autftru(ftura:autrefe(ftioideotammultorum aftîduâ ‘ ubiep requiritopera.quod quæ pater ædificauitîhæres paru frugi,paulatim dilabi finit.itaquod minimo tue^ ri potuittiucceiTor eius de integro impendio magno co gitur inftaurare.quin frequeteretiam quæ domus alrj ingenti fumptu ftetit, hanc alius delicato animo conlt;-temnit,eaqj negledlatatqj ideo breui collapfa: aliaali^ bi impenfis non minoribus extruit. At apud Vtopien/ fescompofitis rebus omnibustôi conftituta rep. rarifti me accidit:uti noua collocandis ædibus area deligatur ÔC non modo remedium celeriter præfentibus uitqs ad hibetur.fed etiam imminentibus occurritur. Ita fit, ut minimo labore,diutiirime perdurent ædificia, amp;nbsp;id ge/ nusopifices uix habeant interdum quod agannnift quod

LIBER S B C V N D V S. 85 quod matenam dolare domi amp;nbsp;lapides intérim qua/ drare atc^ aptare iubentur.quo (fi quod opus incidat) maturius poflît exurgere Jam in uefttbus uide, quàm paucis operis egeant: primu dum in opéré funucorio negledlim aut pellibus amiciuntur quæ in feptenniu amidlu. durent.quum procedunt in publicû.fuperinduût chlaz mydem ueftem.quæ rudiores illas ueftcs cotegat: eius per totam infulam unus color efl:,atlt;^ is natiuus. Itac^ lanei panni.no modo multo minus quæ ufquàm alibi fufficiuueru is ipfe quoqj multo minoris impcndij eft, at fini minor eft labor,eocç ufus crebrior.fed in lineo folus candor, in laneo fola mundicies confpiciif, nullu tenuioris fili precium eftJtaqj fit,ut quum alibi nuf^, uni homini quatuor aut quinqj togæ laneæ diuerfis co loribus,ac totidem fericiæ tunicæ fufficiant, delicatioriz bus paulo ne decern quidem,ibi una quifc^ contentus eft,plerun^ in biennium,^ Quippe nec caufa eft ulla cur plures affcólet.quas confecutus nec^ aduerfus fri/ gus effet munitior, neq; ueftitu uideretur uel pilo cuL tior. Quamobrem quu Si omnes utilibus fefe artibus cxerceant.Si ipfarum etiam opera pauciora fufficiant, fit nimirum.ut abundante rerum omnium copia, inter dum in reficicndas(fiquædetritæ funt) uias publicas immenfam multitudinê educant, perfæpeetiam quu nec tails cuiufpiam operis ufus occurrat,pauciores hoz tas operadi publice denuntiét, nelt;^ enim fupuacanco

«Ä- V T O P I AE Thomae mort labore dues inuitos exercent magiftratus: quandoquP dem efus reipub.i'nfti'tudo hunc unum fcopum in pri/ misreipidnutquoadperpublicas necefli'tateslicet:^ plurimu tempon's ab feruitio corporis ad animi liber/ tatem cultumcp duibus uniuerOs alTeratur Jn eo enim fitam uitæ felicitatem putant.

SEd iam quo paólo fefe mutuo dues utâtunquæ po puli inter fecommercia:quæq? fit diftribuedarum return forma uidetur explicandum.Quum igitur ex fa miirjs conftet duitas:familias ut plurimu, cognationes effidutNam fœminæfubi maturuerint)collocatæ ma ritis:in ipforum domicilia concedunt.at mafculi filrj,ac deinceps nepotestin familia permanent,0£ parentu an tiquilfimo parennnifi præ feneóla mente parum ualue Numerus enim ætate proximus ei fufFidtur. Verum ne ci duium, uitas aut fieri infrequentior: aut ultra modum poffit . increfeere, cauetur, ne ulla familia, quarum millia fex, quæq; ciuitas,excepco conuentu,compled:itur:paudo* res quam decem:pluresue quam fexdecim puberes ha beatJmpuberum enim nullus præfiniri numerus po/ teft.Hic modus facile feruatur.tranfcriptis hijs in rario-res familias,qui in plenioribus excrefcunt.At fi quado in totum plus iufto abundauerittaliarum urbium fua' rum infrequentiam fardunt.Quod fi forte per totam infulatn

LIBER SECVNDVS» 87 «nfulam plus æquo moles i'ntumueriutum ex qualibct urbe defcriptis duibus in continente proximo ubicuq^ indigcnis agri multum fupereft,ôi cultu uacat: coJoniâ ' fuis ipforum legibus propagant, afcitisunà terræ in' digenis fi conuiuere fecum uelint.Cum uolentibus con iunôli in idem uitæ inftitutumæofdemcp mores,facile coalefcunt, idcç utriufcç populi bono. efîiciunt enim fuis inftitutis ut ea terra, utrisc^ abunda fit:quæ alte-ris aut parca ac maligna uidebatur» Renuentes ipfo/ rum legibus uiuere, propcllunt his finibus quos fibi ipfi deicribut.Aduerfus repugnantes,bello confligût» nam earn iuftiffîmam belli caufam ducunt, quum po/ pulus quifpiam eius foli quo ipfe non utitur, fed uelut inane ac uacuum polTidet, alrjs tarnen qui ex naturæ præfcripto inde nutriri debeant,ufum ac pofleiTionem interdicat. Si quando ullas ex fuis urbibus aliquis ca fus,eous'cÇimminuerit,utexalijs infulæ partibus fer* uato fuo cuiusqj urbis modo,refarciri no poflînt(quod bis dumtaxat ab omni æuo peftis graflante fæuitia fer turcontigifle)rem{grantibusè colonia ciuibus replen tur»Perire enim colonias potius patiûtur,quàm ullam ex infulanis urbibus imminui. Sed ad conuiôlum ci uium reuertor.AntiquüTimus (utdixi) præeft familiæ» sîcexcludi Miniftri funt uxores maritis,ô^ liberi parentibus, atqj poteft odo infumma minores natu maioribus. Ciuitas omnisin nift/oruml quatuor æquales partes diutdicun In medio cuius'qj l partis

partis foru eft omniu rerum.Eo in certas domos opa cuiufcç familiæ conuehuntur.atc^ in horreafingulæ fe/ orfum fpcdes diftributæ funt.Ab hqs quilibet paterfa milias quibus ipfe fui^ opus habcnt,petit, ac fine pex cunia,fine omni prorfus hoftimento quicquid petierif, aufetuQuareenimnegeturquic^Cquum SC, omnium rerum abunde fatis fit nec timor ullus fubfit, ne quif^ plufquam fit.opusflagitareuelitC Nam cur fupuacua pctiturusputetur is,quicertuhabeat,nihil fibi unqua auidum acrapacem, aut timor ca rendi facit,in omni animantu genere,aut in homine fp la reddit fuperbia.quæ gloriæ fibi ducit, fuperflua reru oftentatione cæteros antecellere, quod uitf) genus in Vtopienfium inftitutis nullum omnino locu habet. Adiunóla funtforisCquæ comemoraui)foracibaria, in quæ no olera modo.arborumép frucftus SC panes com* portâtur,fedpifcesprætereaquadrupedûc^ SC auium Tabes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appofitis ubi

fordes pe/ fluento tabum acfordes eluanf’.Hinc deportant pecu/ ftem inue/ nbsp;nbsp;nbsp;occifas deputatascu manibus famuloru(nam necn

hit ciuitar- » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ A' r i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tibus. filos ciues patiuntur alluelcere laniatu animaku, cuius ExpecudQ ufu, clementiam humaniftimu naturænoftræaffedü d^dmus amp;nbsp;paulatim deperire putant.neqj fordidu quic^ atq; im homines mundujcuiuspucredinecorruptusaermorbupoftètin iugulare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pferri inurbem finunt. Habet præterea qui*

interuallo diflantcs.nominc quancp fuo cogm'tas.Has coluntSyphogrâri,quarû unicuiq^ttt'ginta familiæui dekcet ab utroq; latere quindedm funt adfcriptæ.dbû ibi fumpturæ»Obfonatores cuiufcç aulæ,certa hora co üeniunt in forum,ac relato fuorum numero, cibum pe tuntSed prima ratio ægrotorumhabetur.qui in publi äs hofpitrjs curatur» Nam quatuor habent in ambitu ciuitatis hofpitia,paulo extra muros tarn capacia,ut to tidem oppidulisæquari poflînt.tum ut neq? ægrotoru numerus quâlibct magnus angufte collocaretur.ôC per hoc inc5mode,tum quo hi) qui tali morbo tenerentur, cuius contagio folct ab alio ad aliu fcrpere, longius ab àliorum cœtu femoueri poflïnt. Hæc hofpitia ita funt inftrutfla, atq; omnibus rebus quæ ad falutem conférant referta,tum tam tenera ac fedula cura adhibetur, tam aflîdua medicorû peritiffimoru præfentia,ut quu illuc nemo mittatur inuitus, nemo tarne ferè in tota ur be fit.qui aduerfa ualetudine laborans.non ibi dccum beté œ domi fuæpræferat, Quû æorotorum obfona/

Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf - .A ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. comunia,

tor cibosex medicoru pra:lcripto recepent,deinceps ^jmifcuacp optima quæt^ inter aulas æquabiliter pro fuo cuiufqj numéro diftribuutur, nifi quod principis, pontificis,amp; Tranibororu refpedlus habetur, ac legatoru etiam,' amp;nbsp;exterorûomniûcfî qui funt,qui pauci acraro funt) fed hijsquocß cü adfunt,domicilia certa atq; inflruéta pa-tancur, Ad has aulas prandqxcensècç ftatis horis tota * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m fypho'-

90 VTOPIAE THOMAE MORI fyphogranti'a conuenit, æneæ tubæ clangorc commo-* ncfaóta,nifi qui aut in hofpitrjs, aut domi decumbut, ytubiqtli quanquam nemo prohibetur.poftquam aulis eft fatis befratL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èforo domum cibum petere. fciuntenim nemi

ne qd fiat ncm id ternete facere.nam SC fi domi prandere nulli ue a coadis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,ncmo tarnen hoc kbenter facit, cum necç ho-*

neftum habcatur,amp;^ ftultum fit deterioris paradi pran drj fumerelaborem, cum lautum atc^ opiparum pragt;* fio apud aulam,tam propinquam fit Jn hac aula mini ficna omia in quibus paulo plus fordis,aut laboris efti Foeminae obeunt fetui, Cæterum coquendi, parandiq^ cibi offi* cöu'iuijV cium,ÖCtotiusdeni(^ inftruendicouiuqfolæ mulictcs exercent.cuiufqj uidelicet familiæ per uices. T hbus.plu ribusue menfis pro numero conuiuarum difcumbitur. Viri ad parietem, fœminæ exterius collocantur, utfi quid his fubiti oboriatur mali, quod uterum gerenti* bus interdum folct accidere, imperturbatis ordinibus exurgant, atque inde ad nutrices abeant»Sedcnt illac . quidem feorfum cum ladentibus in cœnaculo quo-* dam ad id defiinato, nunquàm fine foco atque aqu9 munda,nccabfque cunis interim,ut SCrcclinareliceat infantulos, SC ad ignem cum uelint exemptos fafcqs liberate,acludo reficere.fuæquæcp foboli nutrixcft^, nifi aut mors,aut morbusimpediat,id cum acddit, uxores Syphograntorum propere nutricem quærunt, ncc id difficile eft, Nam quae id prajftare poftunt. nul liofficiQ

Lt BE R S E C V N D V S. '91 h officio fefe offcrunt libentius, quoniam ôi omnes t-audeamp; cam mifericordiam laude profequuntur.ôC qui cducax u«op«/ tur,nutriccmparentisagnofdtloco» In antro nutri- meiuitanf cum.confidunt pueri omnes, qui primum luffrum no agendum, cxpleuere. cæteri impubères, quo in numero ducunt Educatio quicucpfexusalteriusutrius intra nubiles annosfunt, aut miniffrant difeumbentibus, aut qui per ætatem nondum ualenc,adffant tarnen, atque id fummo cum * filentio. utrique quod à fedentibus porrigitur, eo ue/ fcuntur.nec aliud diferetum prandendi tempus hax bent. In medio primæmenfæ (qui fummus locus eft, amp;nbsp;cui.Nam ea menfa fuprema in parte cœnaculi tranf uerfa eft ) totus conuentus confpicitur, Syphogran z tus cum uxore confîdet. His adiunguntur duo ex na tumaximis.Sedentenimperomnes menfas quater ni.Atfi tcmplum in ea Syphograntia fitum eft, facer fupraprin dos, eius'que uxor cum Syphooranto fedent ut præfi/ c«pcm, At deant. Ab utraque parte collocantur luniores.poft fez Epifcopi nes rurfus, atcç hoc paefto per totam domum, K æqua vs manci / les inter fe iunguntur, Si diilßmilibus tarnen immifeen cefunu tur,quod ideo ferunt inftitutum,ut fenum grauitas ac reuerentia (quum nihil ita in menfa fieri,diciiie poteft, ut«os ab omni parte uicinos effugiat ) iuniores ab im maioribus prbbaueiborum,geftuumq;licentia cohibeat.Cibo- «dm'xti. rumferculanon à, primo loco deinceps apponuntur, nbsp;nbsp;nbsp;habi

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra 1 loci

9X V T O P I AE THOMAE MORI lod funQoptimusquifq; cibus infercur. deinde reliquiâ æqualicer minidratunÂc fenes laucidas fuas (quarum non tanta état copia,ut pofTet totam per dotnum affa tim diftribui) pro fuo arbitratu circunfedentibus imz partiûtur. Sic ôi maioribus natu fuus feruatur honos. amp;commodi tantundem tarnen, ad omneis peruenit. Id hodie Omne prandium.cœnamcp ab aliqua lectione aufpt/ C3titur,quæ ad mores faciat,fed breui tamê ne faftidio uanr. nbsp;nbsp;nbsp;fit. Ab hac feniorcs.honeftos fermones, fed neque tdquot;

Scrmoncs ftes.ac tnfacetos ingerunLAt nec longis logis totum oc 1 côuiuijs. prandium.quin audiunt libéter iuuenes quoq?

atque adeo de indudria prouocant, quo Si indolis cuz iufq; ôi ingenrj per conuiuq libertatem prodentis fefegt; captant experimentum. Prandia breuiufcula funt,cœgt; medici da/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,i i n , r - r.

mnant. næ largiores,quod labor illa, nas lomnus Si nocturna quiesexcipit.quam illi ad falubrem concodlionem ma Muficain gis eHîcacemputant.NuIIacœna fine mufica tranfigi’z» conuiuio. jyj. yjjjg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecunda menfa bellarqs.odores tn/

ccndunt.ôi unguêta fpargunt.nihilcp no fadunt,quod exhilarate conuiuaspoflit. funt enim hancin partem Voluptas^ aliquanto procliuiores,uc nullum uoluptatis genusCex àfpcrnâda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fequatur incommodi) cenfeantinterdiôlutn.

Hoc paôto igitur in urbe couiuunt.at ruri.qui longius ab fefe diflîci funt, omnes domi quifcp fuæ comedunu nullt enim familtæ quicquàm ad uidtura decft, quippe à quibus id totum uenic,quo uefcantur urbici.

DE PEREGRINATIONE VTOPIENSIVM» AT fiquosaut amicorû alia in urbe coraorandu, aut ipfius edam uidendi loci defydedurn cceperit àSyphogrands ac Trani bons fuis ueniâ facile impe-* trant,nifi fiquis ufus impediat. Mitdtur ergo fimul,nu merusaliquiscumepiftola principis.quæ ÔCdatam pe regdnandi copiam teftatur, ôi, rcditus diem præfcribit. Z Vchiculum datur cum feruo publico,qui agat boucs Si curet.cæterum nifi mulieres in cœtu habeât.uehiculum uelut onus Si impedimentum,remittitur Toto idnere cum nihil fecum efferant,nihil défit tarnen,ubiqj enim domi funt Si quo in loco diutius uno diecomorentur, fuam ibi quifqj artem exercet,atq; ab ards eiufdé opf ficibus,humaniflîme traôlantur.Si femet autore quiC quàm extra fuos fines uagetur, dcprehenfus fine priti çipis diplomate,contumeliofe habitus, pro fugitiuo rc ducitur,caftigatus acriter. idem aufus denuo, feruitute pleiflitur* Q uod fi quem libido inceifat per fuæ duita-' ds agros palandi,uenia patris Si confentiente coniuge, non prohibetur.Sed in quodcunc^ rus peruenerit,nul lus antecibus datur, quàm ante meridianu operis pen fum,(autquâtum antecœnam ibi laborari foiet) abfol uerit.Hac lege quouis intra fuæ urbis fines ire licetEric enim non minus utilis urbi,quàm fi in urbe effet. lam uidetiscp nulla fit uf^ociandi licentia, nullus inertiæ pra:text9,nulla tabema uinaria, nulla ceruifiaria, nuf^ m J lupanar.

94 V T Ö P I AE T H O M ÄE M Ô R t O fanftâ Iupanar,nunacorruptelæoccafio,nullæ latebræ.codlia/ K ud Chr’i bulum nullum, fed omnium præfentes oculi neccffita^ ftianis imi tcm aut confueti laboris,aut odj non inhonefli fadût» tandam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populî morcm nccefle cft omnium rerum co/

Aequabili piam fcqui.atcp ca quum æquabiliteradomncsperuc tas facit,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimirû.ut inops efle ncmo aut mendicus pof'

Fefpubli ca nihil ali

fit.In fenatu AmauroticoCqucm utidixi terni quotatv nis omni ex urbe frequétant ) ubi primum conftiterit, quæ res quot^ loco abundet.rurfum cuius alicubi max lignior prouentus fuerit.alterius inopiam, alterius pro tinus ubertas explet,atque id gratuite faciunt, nihil ui/ diïîm ab his recipiences quibus donant, Sed quæ de fuis rebus unicuipia urbi dederint.nihil ab ea repeten» tes,ab alia cui nihil impendcrut,quibus egent accipiut. Ita rota infula uelut una familia ed.At poRquàm fan's ud $ ma/ pfoul^bm ipfis eft, (quod non antea fadum cenfent, gna quælt; quàm in bienniu propter anni fequentis euentum pro Q’exerint) turn ex hisquæfuperfunt magna uimfrux menti,mellis,lanæ,lini,ligni,coccigt;ÔC conchyliorû, uellc/ rum,ceræ,feui,corij,ad hæcanimaliû quoque in alias re Negotiatio giones cxpottant.quarum rerum omniu, feptimâ par Vtopiefiû. inopibus eius regionis dono dant.reliquâ predo mediocri uenditant, quo ex comercio, non eas modo merces,quibus domi eget, (nam id ferè nihil eft præter ferrum) fed argéti atc^ auri præterea, magnam uim in patriam reportannCuiusrei diutina confuetudinefu/

LIBER S E C V N D vV S. 9$ pra cp credi poflît. ubîlt;^ l’am carum rcrum copia abun dant» Itacç nunc parum penfi habent,præfente ne pe^ cunia.anin di'em uendâtmukoc^ maxima partem ha béant in nominibusgt;in quibus tarnen faciendis no pri/ uatorum un^,fed confeâ:is ex more inftrumentis, pu blicam urbis fidem fequuntur, Ciuitas ubi folutionis nerût fuæ dies aducnerit, à priuatis debitoribus exigit creditum, atcp inærarium rcdigit,eiusc^ pecuni« quoad ab Vto ^ua ratio pienfibus rcpetatur, ufura fruitur. Illi maxima partem nuncp repetunt, Nam quæ res apud le nullum habçp pecunia, ufum.eam ab hisauferre.quibusufuieft,baud æquum een Cent. Cæterû fi res ira pofcat.uteius aliquâ partem alrj populo mutuâ daturi tînt, turn demû pofeunt, aut quû bellum gerendum eft» quam in rem unam totum ilium thefaurumquemhabentdomi feruant.uti aut extremis in periculis,aut in fubitis præfidio fit, potifTi/ mum quo milites externos (quos libentius quàm fuos „fg auHr/ dues obrjciunt diferimini) immodico ftipendio condu déclina» cant,gnari multitudine pecuniæhoftes ipfos plerunqj mercabiles.ôC uel proditione, uel infeftis etiam fignis humanüa inter fe committi.Hanc ob caufam inæftimabilem the/ faurum reruant,at non ut thefaurum tarnen,fed ita ha bent, quomodo me narrare profetfto deterret pudor, metuentem ne fidem oratio non fit habitura,quod eo iuftius uereor.quomagismihi fum confeius, nifi up O artifice, diftem præfens, ægrepotuiftera ipfe perduri,ut alte ri idem

ti idem recenfenti credere. Neccflè eft cnim fere quam quicc^ eft ab eorum qui audiunt mo rib us alienû, tam idem procul illis abeflc à fide, quan^ prudens rerum æftimator minus fortafte mirabitur,quum reliqua co/ rum inftituta.tam longe ab noftris differant:fi argent! quocß atq; auri ufus ad ipforu potius,^ ad noftri mo ris rationemaccomodetur, Nempequu pecunia non utantur ipfi.fed in eum feruent euentum.qui ut poteft ufu ucnire.ita fieri poteft ut nun^ incidat.Interim au^ rum,argentum«^ (unde ea fit) fic apud fe habent,ut ab nuHo pluris æftimetur,^ rerum ipfarum natura mere-vtii^^quan fiJ*'’q“^9u*snon uidet plonge infra ferrum funtf ut tû ad ufutn fine quo non hercule magiscp abfcç igni atq; aqua uf/ attineti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortales queant,quu interim auro,argentócp nul

lum ufum,quo no facile careamus,natura tribuerit,nin hominu ftultitia precium raritati feciflet. quin contra, uelut parens indulgentiftima optima quæcp in propa/ tulo pofucritjUt aerem,aqua,ac tcllurem ipfam.longifi fime uero uana ac nihil profutura fcmouerit.Ergo hà:c mctalla fiapud eosinturrim aliquam abftruderetur, princeps ac fenatus in fufpicionem uenire poffetCut eft uulgi ftulta folertia) ne delufo per techna populo, ipfi aliquo inde comodo fruerentur,porró fi phyalas inde aliaqj id genus opera fabre excula conficerent, fi quan do incidilTet occafio,ut conftanda fint rurfus,atc^ in mi litum eroganda ftipendium,uidentjiimirum fore, ut ægre

’ 'L I B E R S B C V N D V S, 97 «gre patiantur auelli quæ femel l'n deli'tqs habere cœ--piflent.His rebus uti occurrant, excogitauere quandâ rationem.utreliquisi'pforum inftitutis cofentaneam, üaabnoftris(apud quosaurû tari fit,ac ram diligêter conditur) longiffime abhorrétem, eoqj nifi peritis no credibilem.Nam quum in fiôtilibus e terra uitróq; ele* ganriflîmis quidê illis,fed uilibus tarnen edât bibâtqj, côtumekâ; ex auro,atc^ argento no in eômuntbus aulis modo,fed tn priuatis etiam domibus,matellas paHim,ac fordidif Cmaquæq^uafaconficiunt^ Ad hæc catenas ôi craflas compedes.quibus eohercent feruos:rjfdem ex metallis operantur.Poftremo quofeune^ aliquod crimen infa/ mes facit,ab horum auribus anuli dependent aurei di Aurum ge , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç . fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftamen in/

gitos aurum cingit,aurea torques ambit colium,a ca/ famium. put deniq;aurouincitur»Ita omnibus curant modis, uti apud fe aurum argenturiicç in ignominia fint, atc^ hoc padho fit,ut hæc metalla, quæ cæteræ genres no mi nus ferè dolenter ac uifeera fua diftrahi patiûtunapud Vtopien.fi femel omnia res poftularet efferri, nemo fi/ biiacluram unius fecifle aftis uideretur. Margaritas Gemmas præterealeguntinlittoribus,quinin rupibus quibufz dam adamantcsacpyroposquoq;:nelt;^ tarnen quæ--tunt,fed oblatos cafu,perpoliunt.His ornant infantuz los,qui ut primis pueritiæ annis,talibus ornamétis gio riantunac fuperbiunnficubi plufculum accreuit ætatis, cumanimaduercunteiufmodinugis non nifi pueros -- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n uti,nullo

9 8 V T O P I AB T H O M AB M O R I ud,nuUoparentum momcu.fcd fuotnec I'pforu pudogt; te deponunt.non aliter ac noftri pueri,quum grande^ fcunt nuces,buIIas,0C pupas abqciunt Jtaq; hæc tarn di uerfa ab reliquis gentibus inftituta.quàm diuerfas id* dem animorum affeóliones pariat,nun^ æque mihi fimafabu/ Atiemoliorum legatis indaruit» Venerunthi la, Ämaurotum(dijmegoaderam) ôi quoniam magnis de rebus traólatum ueniebant,aduentu eoru terni illi nues,ex qualibet urbepræuenerant, fed omnes fïniri^ marum gentium Iegati,qui eo ante appulerât, quibus Vtopienfium perfpeôli mores erantapud quos fumz* ptuofo ueftitui nihil honoris haberi intelligebanuferi/ cum contemptui eflè,aurum etiam infame fciebant,cul '• tu quàm poterant modeftiflîmo uenire confucuerant.

At Anemolti,quod longius aberât,ac minus cum illis comercq habuerant,quum accepiflent.eodem omneS, côcç rudi corporis cuitu efle,perfuafi non habere eos, quo no utebâtur,ipfi etiâ fuperbi magis,quàm fapien* tes.decrcucrunt apparatus elegantia,aeos quofdam rc ► nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prafentare, miferoruoculos Vtopicnfium,ornatus

fuifpicndore praftringere*Itac^ ingreflî funt legad tres, eu comitibus centum,omnes ueflitu uerficolori, pleriqj fcrico,Iegati ipfi(nam domi nobiles crant) ami/ iflu aureo,magnis torquibus, inauribus aureis, ad hæc anulis aureis in manibus,monilibus infuper appç fis in pileo,quæ margaritis ac gemmis affulgebât, omi bus poftre*

■ LIBER S E C V N D V S# '99 buspoftremo rebus ornati.quæapud Vtopienfes,aut fcruorum fupplicia.aut infamium dedccora, aut puex rorutn nugamcnta fuere. Itacg operæpredum erat ui/ dcre.quo paólo criftas crexcn'nt,ubi fuum ornatu cum Vtopicnfiu ueft:i'cu(nam in plateis fefe populus effudc rat)contulere.contraq? non minus erat uoluptatis cofy derate quam lógefuaeosfpesexpedlatióqj fefellerat, qua^ longe ab eaexiftiraatione aberanuqua fe confe cuturos putauerat.N empe Vtopicnfiu oculis omniu, cxccptis percp paucis, qui alias gentes aliqua idonca de caufa inuiferantjtotus ille fplédor,apparatus pudê» dus uidebatunôi infimum quenq^ pro dominis rcuc/ renter falutantcsjegatos ipfos ex aurearum ufu cate/ narum ,p feruis habitos.fine ullo prorfus honore præ/ termiferunt.Quin puerosquocç uidiffes,qui gemmas ac margaritas abiecerant,ubi in legatorum pileis affi^ xasconfpexerunt.compellare matrem ac latus fodere. En mater,quàm magnus nebulo margaritis adhuc Si «TtX»*/’TV gcmmulis utitur, ac fi eiTet pucrulusï^ At parens ferio «tiam ilia,race inquit fili.eft opinor quifpia e morioni bus legatorum.Alq catenas illas aureas reprehendere, utpote nullius ufus,quippc ta graciles,ut eas facile fer* 'üus infringere.tam laxas rurfus.uti quum fuerit libitu poflGt cxcutere.ôC folutus ac liber quouis aufugere. Ve/ lt;um legati poft^ ibi unum.atc^ alterum diem uerfati tantamauri uimin tanta uilitate confpexerunt,ncc in

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q i minçr«

100 V TO P I AE THOM AB; MORI minore contumelia,quara apud fe honore habitam ui diffentjad hæc in unius fugitiui ferui catenas compe^ des'q? plus auri,atc^ argenti congeftum, totus ipfo-» fum trium apparatus cóftiterat,fubfidenribuspenniS omnem ilium cultum.quo fefe tarn arroganter éxtuleîî rant,pudefaóli, fepofuerunt.Maxime uero poft^ fa/ miliarius cum Vtopienfibus collocuti, mores eorum atcgopiniones didicere,miran€’ illi fiquide que^ efle Dub us di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubius

xi^obgem obleétet fulgor,cui quideftellamaliquam, atc^ipfum mas faftiti deni(^ folem liceat intueri.aut quecp tarn infanu efle» dubiadîr nbsp;nbsp;nobilior ipfe fibi ob tenuioris lanæ filum uideatur,û

xitexiguû quide hancipfam(quâturauis tenui filo fit)ouis olim acmalignü geftauiuttec aliud tarnen interim,^ouis fuiu Miratur item aurum fuapte natura tam inutile,nunc ubicp gen tium æftimari tanti,ut homo ipfe per quem.atcp aded in cuius ufum id precq obtinuit» minoris multo au-rum ipfum æftimeturufqîadeo utplumbeus quifpiâ, duSuere Sicui no plusingenij fit ftipiti, nee minus etiaimpro bus quàmftultusgt;multos tarnen fapientes ô£ bonos juiros in feruitute habeat,ob id duntaxat, quod ei mâ/ gnus contigit aureorum numifmatu cumulus, quem fi qua forcuna,aut aliqua legum ftrophaCquæ nihil mi nus ac fortuna ipfa fummis ima permifcet)ab hero i Urn ad abieólifli'mum totius familiæ fuæ nebulonê tranfgt; tulerit, fitnimirum paulopoft,utin famuli fut famufe-bdum

r I B E R S E C V N D V S, quot;nbsp;lOl lidum concédât, uelut appendix additamentunicç nu-* mifmatum, Cæterum multo magis eorum mirantur, CLuanto ac deteftantur infaniam qui diuitibus illis,quibus nec^ debet quic^,necg funt obnoxq,nullo alio refpeótu, cß Chhftiano quod diuites funt,honores tantu non diuinos impeiï' «ulgus.; dunt, idc^ cum eos tam fordidos atq? auaros cognox : faint,ut habeant certo cettius ex tanto numoru cumu/ lo, uiuentibus illis ne unum quidem numulum un^ adfeuenturu,Hasatq^huiufmodi opiniones partim cx educatione conceperunt.fn ea eduóli Rep.cuiusin' ftituta longiffime ab his ftultitiæ generibus abfunt, partim ex doólrina amp;nbsp;literis»Nam Si fi haud multi cu/ ’ ; ;; lufc^ urbis funt,qui cæteris exonerati laboribus foli di fcipÛnædeputantur.hijuidelicetin quibusà pueritia cgregiam indolem,eximium ingenium,atcß animu ad bonas artes propenfum deprehendere, tarnen omnes pueri iiteris imbuuntur,KpopuIi bona pars,uiri,fcemi næqî,pertotâuitam,horasillasquasab operibus libe ras diximus,in Iiteris collocant. Difciplinas ipforu lin* Studia K giia perdifcunbeft ein nelt;ç uerborû inops,nec infuaz vto^îê'n^ uis auditu,nee ulla fidelior animi interpres efa eadem , ferèfnifi quod ubiq? corruptior,alibt aliter)magnä eius orbis plagam peruagatur»Ex omibus his philofophis, quoru nomina funt in hoc noto nobis orbe celebrîa, ante noftrû aduentû ne fama quidêcuiufç eo guenc/ tat,â£ tarnen in mufica,dialeólicaq^,ac numerâdi Si me lt;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n } tiendifaenna.

Dialeftica. ncre.Cæteram ut antiques omnibus prope rebus exæ Arithmcti/ quant,ita nuperoru muentis dialcôticorû longe funt Apparet impares. Nam ne ullam quidem rcgulam inucncrunt f °b ° earu.quas de reftriôtionibus.amplificationibus.ac fup CuQK pofitionibus acuti'ffime cxcogicatis in paruis logicali' bus paffim hic edifeût pueruPorrb fccûdas intetioneS tam longe abeft ut inueftigare fuflFecerint.ut nec homi tîêipfum in comuni queuoeât ^^(ut feitis) plané coa loflèû ôi quouis gigâte maioré.tû à nobis præterea di' gito demonftratûjncmo tame eoBâ uidere potucrit» At Aftrologia funt in aftroru curfu,amp; cæleftiû orbium motu,peritiHt mi.Quin inftruméta quoc^ diuerfis figuris folerter ex cogitaruntquibus folis ac lunæ.ÔJ cæterorû ite aftroru quæ in ipforu horizonte uifunt'’,motiones ac fitusexa-, ... (ftiftîmecôprehêfoshabent.Cætei^amicitias,atcperrâ gnàt? inter tiu diflîdia fyderû,ac totâ denicp illâ ex aftris diuinâdt Chriftia/ impofturâ.ne fomniât quidé.Imbres,uétos,ac cæteras no^hodic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(îgnj-g quibufdâ longo pcrfpe/

Phyfîca oi ufu præfenciûbSedde caufisearu rerû omnid, Si mnifi iheer de fluxu maris eiufcß falfitate. Si in fuma de cæli mun/ tiflima. nbsp;nbsp;^i^origine,ac natura partim eadé quæ ucteres philo/

fqphi noftri differuupartim ut illi inter fe diftîdent, ita hi quoep dû nouas rerû ratioes afferût,ab omibus illis diftenriût,nec inter fetaméufc^ quacß coueniûtjn ea ^I?/lo;fophiæ parte qua de morib9agit'',eadé illis. difpi»

rj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantuK

LIBER S E C V N P V S, , loj tantur quæ nobl's,de bonis animi'quærut Si corporis, Ordo to - I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 1 • r norutn

lis animi dotibus conucniat.De uirtute diflerut, ac uo/ luptate,fedomniü prima eftac princcps cotroucrfia, jqua nam in re.una pluribusue fitä hominis felicitatem putêtAthacinre^penfioresæquouideni: in fadtio- Vtopiani ne uoluptatis afTertrice.ut quaueltotä,ucl podflïmâ felicitatis huanæ parte definiât. Et quo magis mireris luptate me abreligioncquoqjCquægrauisamp;feuera cft feréc^ triz tiuntur. 'ftisôdri2ida)petûttaméfcntêtiætâdelicatæ patrocini _ .

um.Necp em de tehcitate diiceptant uncp, qutn princi phUofo/ piaquædâexreltgioe deprompta,tu philofophiaquæ phiæcre rationibusutiturcôiungant,fineqbusad ueræ félicita' p«enda. tis inueftigationê mancâ, atq; imbecillâpcr fe rationé Theolo^ja putânEa principia futhuiufmodi.Anima eiTe immor-* *“• talé.ac dei beneficêtia ad felicitate natâfuirtutibus ac be nefadh's noftris præmia poft hâc uitâ.flagitrjs deftina immortaii ta fupplicia.Hæc tametfî religionis fint.ratioe tame cé/Q“’ fentadeacredéda,Ô£cocedendaperduci,qbuse medio paud et.-ï fublatis,fine ulla cuótatióe pnûciât neminê efle tâ ftu Chriftiam pidu,qui no fentiat petcndâ fibi per fasac ncfas uolugt; yj nsquæ ptatê.hoc tâtu caueret ne minor uoluptas obftct maio uis expctê ri.auteapcrfequat'’ qua inuicem rctalietdolor. Nâuir pj,” tutê afpcrâ,ac difficile fequi, acno abigere modo fuaui dolor affe? tatem uitæ,fcd dolorem etiâ fponte perpeti, cuius nui/ ß* dû expertes frudtuCquis ein poteft effe frudtus fi poft caufa.

. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ mortem

ia4- VTOPlAE THOMAE MORI mortem nihil afTequeris quum hanc uitam tota i'nfuagt; uiter hoe eft mifere traduxeris) id nero dementifTimu ferunt.Nunc nero non in omni uoluptate felicitatem, fed in bona.atcç honefta fitam putant»ad earn enim ueluc ad fummum bonum, naturam noftram ab ipfa uirtutepertrahtcuifolaaduerfa fadio felidtatem tri^ Hociuxta buiuNempe uirtutem definiunt, fecundum naturam Stoicos, ufuere ad id fiquidem à deo inftitutos effe nos» Eu ue/ ro naturæ dudum fcqui quifquis in appetendis fogie-dis'q; rebus obtempérât rationi»Rationem porro.mor tales primum omnium in amorem.ac ueneratione dp uinæ maieftatis incendere, cui debemus, K quod fu^ mus,Si quod compotes effe felicitatis poffumus, fecun dum id commonet,atlt;^ exdcat nos ut uitam licet mi nime anxiam,ac maxime lætâ ducamus ipfi, cæterisc^ omnibus ad idem obtinendum adiutores nos pro nagt; turæ fodetatepræbeamus» Nelt;ß ein quif^ un^ fuit tam triftis ac rigidus affecla uirtutis,ôi ofor uoluptatis, qui ita Iabores,uigilias Si fquaiores indicat tibf ,u t non idem aliorum inopiam, atc^ incomodä leuare, te pro tuauiriIiiubeat,Siid laudadum humanitatis nomine cenfeatjhominê homini faluti ac folatio effe, fi huma^ num eft maxime(qua uirtute nulla eft homini magis propria)aliorum mitigare moIeftiam,Si fublata triftih* tiauitæ iucunditati,hoc eft uoluptati reddere.Quid ni natura quen^ inftiget ut fibimet idem præftetCNam aut mala

aut mala eft uita iucuda,id eft,uoluptaria, quod fi eft, At nunc non folum neminem ad earn debes adiutare,fed omi cer^nTdo bus utpote noxiam ac mordferam,quantum potes adi lores uelut mere, autfi conciliare aiqs eam,ut bonam no licet mo' [jj do,fed etiam debes,cur non tibi in primis ipfiCcui non cum ferêdi minus propitium cfte te quam alijs decet.neqj em quu ß^ncfdant re natura moneat uti in alios bonus fis, eadé te rurfus ad pietatis iubct, in temet feuum atq; indemetcm efle,Vitam er-go lucundam inquiunt,id eft uoluptatem tanc^ opera turæ nccef tionum omnium finem, ipfa nobis natura præfcribit, ex cuius præfcripto uiuere,uirtutem definiunt. At quu natura mortales inuitetad hilarioris uitæ mutuu fub* fidiumCquod certe merito facit.neq; em tarn fupra gez neris humani forte quifœ eft,ut folus naturæ curæ fit, quæ uniuerfos ex æquo rouet,quos eiufdem formæ co munionecópleólitur)eadem tenimirûiubetetiâ atqj etiâ obferuare,ne fie tuis comodis obfecûdestut alioru procures incomoda.Seruanda igitur cenfent non inita Pafla K Ic folu inter priuatos padta,fed publicas etiâ leges, quas aut bonus princeps iufte^»mulgauit.aut populus, nec oppreftus tyrannide,necdolo drcufcriptus,de patrien-dis uitæ commodis, hoc eft materia uoluptatis,comu-' niconfenfufanxit.Hrjs inoffenfis legibus tuum curare commodum,prudentia eft:publicum præterea,pie/ tatis:Sed alienam uoluptatem præreptum ire,dum co fequate tuam:ea uero iniuria eft.cotra tibi aliquid ipfi

dcmerc,quod addas alqsj'd demu efl: humanitatis ac Officia ui/ betiignitatis officiu.quod i'pfum nun^ tantu aufcrt co tæ mutua. modi,quantüreferc. Natnamp;benefïcioru uia'flïtudine penfatunói ipfa benefaóti c6fcientia,ac recordatio cha/ ritati's eoru amp;nbsp;beneuolentiæ quibus bcnefeceris, plus uoluptatisaffertam'mo,quam fuiflet illa corporis qua' abftinuifti.PoftremoCquod facile perfuadct animo li ' benter aflentienti religio)breuis amp;nbsp;exiguæ uoluptatis' uicê,ingenti ac nun^ interituro gaudio rcpcndit deus, Iraq; hoc paóto cenfent,Ôi excuîla fedulo Si pcrpcnfa reomesaóliócsnoftras^atcp in hisuirtutcs ctiâ ipfas, uoluptatem tandé uelut finem.felicifatemqj rcfpicerc, ,, , Voluptate appellant omne corporis animi uemotu quid. Itatucpan quo ucrlari natura duce delectet. Appctitio nem naturæ.non temereaddunt.Nam ut quicquid na Falfæuolu tura lucudum eft,ad quod neq^ per iniuriam tenditur, ptates. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iucudius aliud amittitur,nec labor fuccedit,nó fen/

fus modo,fed reóla quoqj ratio perfequit'',itaquæ præ ter naturam dulcia fibi mortales uanifli'ma cófpiratio' ne confingunt (tan^ in ipfis eftet perinde res ac uocagt; bula commutare)ea omnia ftatuunt adeo nihil ad feli citatem facere.ut plurimu officiantetiam,ucl eo quod quibusfemel infederunt,ne ueris acgenuinis obleótaz mentis uf^ uacet locus, totum prorfus animum falfa uoluptatis opinionepræoccupât.Sunt enim pcrquam multa,q uæ quum fuapte natura nihil contincant fua^' uitacis

liber s E C V N D V s. 107 uitatisu'mo bona parsamaritudinis etiam plun'mum, pcruerfa.tum l'mprobarum cupi'ditatum illccebra,non pro fummi’s tantum uoluptatibus habeantur: uerum . etiam inter præcipuas uitæ caufas numerentur.In hoc adulterinæ uoluptatis generc,eos collocantquos ante mcmoraui,quiquomeliorem togam habcnt.eo Gbi mcliores ipfi uidêtur.qua una in rc,bis errant» Ncque em minus falfi funt, quod meliorê putant togam fuâ, cuitû pla/ quàm quod fe.Cur enim fi ueftis ufum fpcôles,tcnuio «nt, ris Gli lana præftet craflîoriCat illi tarnen tan^ natura no errore præcellerêt, attollut criftas,amp; fibimet quoq; precrj credut inde non nihil accedere»eóqj honorem, quem uilius ueftiti fperare non effent aufi elegantiori togæ.uelut fuo iure exigunt.SC’prætermiffi negligêtius indignantur.At hoe ipfum quoq;,uanis Ói nihil profu turishonoribusafficfannon eiufdeinfeitiæeftCNam quid naturalis ÔC ueræ uoluptatis affert nudatus altex fins uertex.aut curuati poplités,hoccine tuorum popli turn dolori medebiturCaut tui capitis phrenefim leua/ bitC'In hac fiicatæ uoluptatis imagine, mirum quàm fuauiter infaniunt rj qui nobilitatisopinione fibi blan diunturacplaudunt,quod eiufmodi maioribus na^ fei contigerit, quorum longa fériés diues (ncque enim nunc aliud eft nobilitas) habita fit, præfertim in præ/ nobi , dqs.nec pilo quidem minus fibi nobiles uidentur, liras, etiam fi maiores nihil inde reliquerint, aut reliólum

StultifTt quot;nbsp;obligunerinuHis adnumerant cos qui gcmmis ac mauoiu/ lapillis(utdixi)capiuntur,acclqquodammoao fibi uigt; ptasexgê/ denturfaólbfi quando eximium alique confequantur, eius præfettim generis, quod fuatempcftate.maximo _ . . , apudfuosæ(limctur.necuemapudomnes,neq;omni Opinioho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. c I -r-

miiiû pciû tcmpore,eadem genera lunt in precioîoea nee mil ex^ auro ac nudum comparât. Imo nefiequidê, mis?' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adiurato uenditore,ÔC præftanti cautionem, uerâ

gemmam aclapidem uerum eiTe,tarn folliciti funt : ne oculis eoru^ucri loco adulterinus imponat.Ät fpeóta/ turo tibi,cur minus præbeat obleólaméti faótitius.qué tuus oculus non difeernit à uero.Vterc^ ex æquo uale re debet,tibi,nó minus hercle cæco. Quid hrj qui fu* perfluas opes adferuannut nullo acerui ufu,fed fola c5 templationedelcólentur.num ueram percipiut: anfal/ fapotius uoluptateludunturCaut hi qui diuerfo uitio, au rum quo nun^ fint ufuri, fortafle nec uifuri ampli^ US, abfeondunt, öi folliciti ne perdant, perdunt. quid ein aliud cft,ufibusdemptum tuisöi omniu fortaffe mortaliu.telluri reddereCSC tu tarnen abftrufo thefau»

Mira fidlio ro,uclut animi iam fecurus lætitia geftis.Quem fi quis amp;nbsp;aptifTi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuftulerit,cuius tu ignarus furti.decem poft annis

' obieris,toto illo decennio.quo fubtraôlæ pecuniæ fup/ fuifti,quid tua retulitfurrcptû anfaluû fuiflèf utróc^ certe modo tantundê ufus ad te pcruenit,Âd has tam Aka ineptaslxtitias,aleatores(quorû infaniamauditu,tion ufa

LIBER SECVNDVS. 109 ufu cognoucre)uenatores præterca,acq; aucupcs.aditi Venatio, gunt. Nam quid habet,inquiunt,uoluptatis,talos in al ueum proqcere.quod toties fecifti.ut fi quid uolupta*-tis incflet.oriri tarnen potuilTet ex frequenti ufu fatic^ tas:autqux fuauitaseflepoteft.acno faftidiu potius» inaudiedoIatratu,atq;uluIatucanumCaut qui maior uoluptatis fenfus eft,cum leporem canis infequitur, cp quu canis canemCncmpe idem utrobicß agitunaccurri tut enim,fi te curfus obleólet. At fi te cædis fpes.laniaz tus expedlatio fub oculis peragendi retinet.mifericor/ diam potiusmouere debet, fpeólare.lepufculum à cagt; ne,imbecinum à ualidiote,fugacem actimidu à feroce, innoxiu deniqj à crudeli difcerptû. Itaq^ Vtopiêfes to turn hoc uenandi exercitium,ut rem liberis indignam, deorn au in laniosCquâ artê per feruos obireeos fupra diximus) teiecerunt.infimam enim eius partem elle uenationé ftatuût,reliquas eius partes ôi utiliores ôi. honeftiores ut quæ 8i multo magis confcrant,ÔC animalia neceflïta tis dutaxat gratia périmât, quû uenator ab miferi ani* malculicæde ac laniatu, nihil nifî uoluptate petat, quâ fpeélandænecis libidine in ipfis etiam beftrjs, aut ab animi crudelis affedu cenfentexoriri,aut in crudelitaté denicç, aflïduo tâefferæ uoluptatis ufu defluere.Hæc igiturôC quicquid eft eiufmodi(funteminnumera)^ pro uoluptatibusmortalium uulgushabeat, illi ta^ men quum natura nihiljinfit fuaue,plane'ftatuût, cum

no V T Ö P I AE T H O M AE MORI uera uoluptate nihil habere comercq.Natn quod uulz gofenfum iucunditate perfundunt (quod uoluptatis opus uidctur)nihil de fententia deccdunt. no em ipfi^ usrei natura,fed ipforum peruerfa confuetudo in cau^ fa eft.cuius uitio fit,ut amara pro dulcibus amplectan grauidis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;muliercs grauidæ picem K fcuum,cor

rupto guftu,mellemellitius arbitrantur.Nec cuiuf^ tarnen aut morbo.aut confuetudine dcprauatum iudi dum,mutare naturam,ut non aliarum return, ita nec Verse uolu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft. Voluptatum quas ueras fatetur,

ptacis fpés. fpecies diuerfas fadunt.Siquidem alias animo, corpo^ ti alias tribuunt. Animo dant intelleótum,eahiq; dulce dinem quam ueri contemplatio pepererit. Adhæc fua/ uis additur bene aôtæ uitæ memoria, ôi fpes no dubia futuri boni. Corporis uoluptatem in duas partiuntur formas,quarû prima fit ea.quæ fenfum perfpicua fua^ uitate perfundit, quod alias earum inftauratione par-Volnptaz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,quasinfitus nobis calor exhauferit. Nam hæ

rum copia corpus exuberat.hæc fuggeritur,dum excre métis inteftina purgamus.aut opera liberis datur. aut ullius prurigo partis friéhu fcalptuuelenitur.Interdum uerouoluptasoritur,necrcddituraquicquâ quod méz .branoftradefyderent, nec ademptura quo laborent: cæterum quæ fenfus noftros tarnen ui quadam occuL ta,fedilluftri raotu titillet afficiaccj, ôC in fe conuertat, qualis ex

qualis ex mufica nafdtur.Alteram corporcæ uolupta' ds forma,cam uolunteflc.quæi'n quieto,atq^ æquabilt corporis ftatu confiftat,id eft nimirum fua cuiufqj nul lo interpellata malo fanitas.Hæc fiquidê.fi nihil eâ do loris oppugnct.per fe ipfa delcôtauetia fi nulla extrin^ fecus adhibita uoluptate moueatf» Quâ^ em fefe mi/ nus effert,minus'q; offert fcnfui,^ tumida ilia cdêdi bi bcndicß libido,nihilo tarnen fecius multi earn ftatuût uoluptatû maxima,omncs fere Vtopicnfcs magna ÔC uelut fundamentu omnium acbafim fatentur, ut quæ ucl fola pladdam ôi optabilemuitæ conditionem red/ dat,ÔCquafublata,nullusuf^ rcliquusfit cuicp uolu^ ptati locus.Nâ dolore prorfus uacare,nifi adfit fanitas/ valcat ftuporê certeno uoluptate uocant.lamdudum explolt; pofTefTor fum eft apud eos dccretu illorû,qui ftabilcm Ô2 trâquil lam fanitatêCnam hæcquoqj qua;ftio gnauiter apud cos agitata eft)ideo no habcndâ pro uoluptate cenfcx bant,quod præfcntcm no pofte dicerêtnifi motu quo piam extrario fentirùVerû cotra nûcinhocpropcuni uerfi cofpirant.fanitatem uel in primisuoluptati cfte» Etcm quû in morbo,inquiunt,dolorfic, qui uoluptati implacabilis hoftis eft,no aliter,ac fanitati morbus,qd ni uiciftim infit fanitatis tranquillitati uoluptasC nihiï cm ad hâc rem referre putât,feu morbus dolor effe.feit morbo dolor ineftedicaCTâtudêem utróq^ modo ef fici.Q,uippe fi fanitas,aut uoluptas ipfa fit,aut neceffa

Ill V T o P I AB THOM AB - MORI rio uoluptatem pariat.uelut calor igtii gi’gm'tur nimp rum utrobicç effidtur,ut quibus I'mmota fanitas adeft hl's uoluptas abefle non poflît.Præterea dû uefdmur» ihquiunuquid ali'ud quam fani'tas quælabefaôlad cœ perat, aduerfus efurientem (dbo commih’tone)depur gnat.i'n qua dû pauladm înualefdt, îlle ipfe profedus ad foiltû ui'gorem fuggedt inam,qua fie refidmur, uo* luptatem.Sanitascrgoquæin confliôlu lætatur, eadê no gaudebi't adepta m'ôtonamCSed prifti'num robur, quod folum toto conflictu petîuerat tandem, felidter aflecuta,proti'nus obftupefcetCnecbona fua cognofeet atcç amplexabiturCNam quod non fcntiri fanitas di/ ôlaeftjduero per quàm procul à uero putant»Quîs cnim uigilans,inquiunt,fanû efle fe non fentit,nifi qui non eftCquê ne tâtus,aut ftupor,aut lethargus adftrin git,ut fanitatem non iucundâ fibi fateatur ac deleôlabi lemÇ'at deleôlatio quid aliud quàm alio nomine uolu^ ptas eft'TAmpleótuntur ergo in primis animi uolupta tes,(eas cnim primas omnium principes'q^ ducût)qua/ rum potiffimam partem cenfent ab excrcitio uirtutum bonæqjuitæconfcientia profidfd Æarum uoluptatû quas corpus fuggerit,palmam fanitati deferunt,Nam edendi,bibendi^ fuauitatem,8C quiequid eandem ob ledlamentirationem habet,appetenda quidem,(èd non nifi fanitatis gratia ftatuunuNeqj em per fe iucü/ da elTc talia Jed quatenus aduerfæ ualitudini clanculû furrepenti

L I BE R SECVNDVS ii, furrcpenti refiftuntadeócj fapienti,ficuti magis depre? catidas morbos, quàm optandam medidnam.SJ dolo resprofligandospoüus,quàmadfdfcenda folatia, ita hocquocß uoluptati's genere non egere quam deliniri præfticeritjquouoluptatisgenere fi quis^ fc beatum putet,is necefle eft fateatur.fe turn dcmum fore feliciffi mum.fi eauita contigerit, quæ in perpétua fame, fiti, prutitu.efu.potatione, fcalptu.fa'ótuc^, traducati quæ quam non fixda folum, fed mifera eti'am fit, quis non uidetî'Infimæ profecfto omnium hæ uoluptates funt, ut minime fynceræ.tiecp enim un^ fubeunt, nifi con^ trarfjsconiundæ doloribus, Nempecumedendi uogt; luptate copulaturefuries,idlt;ç no fan's æqualege.Nam ut uehementiordtalongior quocç dolor eft.quippe ô€ ante uoluptatemnafcitur, ÔC nifi uoluptate unà como/ tiente,non extinguitur. Hutufmodi ergo uoluptates, nifi quatenus expetit neceftitas,haud magni habêdas putât.Gaudét tamê etiâ his.graticp agnofcunt naturæ parentis indulgentiam,quæ tetus fuos ad id quod ne ceftîtatis caufa tam aftidue faciudum erat,etiam blanz diftimafuauitatepelIiceat.Quantoenimin tedio uix uendû erat,fi ut cæteræ ægritudines quæ nos infeftant rarius,ita hq quo(^ condiani famis ac fins morbi.uenez nis ac pharmacis amaris eflent abigcndicAt formam, uires.agilitatem,hæc ut propria,iucunda^ naturæ do jia libéter fouenuQuin eas quo^ uoluptates,quæ per

H 4 V T o P I AB T H o M ÄE MORI âures,oculos,ac nares admittunt'’,quas natura propn'aS acpeculi'ares eflTe homi'ni uoluit (neq; cm'm ahud aniz raannum genus,aut mundi formam pulchn'tudinêq^ fufpicit,autodorum:nifiaddbi difcn'men,ulla comoz uetur granatneqj confonas inter fe di fcordes'cp fonoru diftantias internofcit)S^ has inquam ut iucunda quæ» dam uitæ condimenta perfequunturJn omnibus au^ hune habet modum ne maiorem minor impcdiat.neu dolorem aliquando uoluptas pariat, quod neceflario fequi cenfent,fi inhonefta fit. At certe formæ dccus coa temnere:uires deterere,agilitatem in pigritiam uertere, corpus exhaurire ieiunrjs,fanitati iniuriam facerezSi cae tera naturæblandimenta refpueremifi quts hæc fua eo moda negligat,dum alioru publicamueardentius pro* curar»cuius laboris uicc maiorem a deo uoluptatem ex pcólenalioquin ob inanem uirtutis umbra nullius bo-no,femet affligere:uel quo aduerfa ferre minus mole-« fte poiTitmun^ fortafl'e uentura.hoc uero putant eflè dementiffimü,animi^ amp;in fecrudelistamp;erga natura ingratiflîmûcui tanquàm debere quic^ dedignetur: ' omnibus eins beneficiis renunciat. Hæe eft eorum de diiigêter. uirtute ac uoluptate fentetia:qua niii lanctius aliquid infpiret homini:cælitus immüTa religiomullam inuefti gari credunt humana ratione uerioremtqua in re rcólé ne an fecus fentiantexcutere nos,neq? tempus patitur, neej necefle eft.quippe quinarranda eorum inftituta, V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonetiam

non etiam tuenda fa fccpim us. Cæ ter um hoc mihf cerz’ te pcrfuadeomt ut fefe habeât hæc décréta: nuf^ neq; præftantiorem populum, neqj feliciorem eflê rempu/ blicam.Corpore funt agili uegetôcçtuirium amplius ptio. quàm ftatura promi'ttat. nec ea tarnen improceratSi quum neqj folo fint ufc^quaép fcrtilimec admodû fa/ lubri cælo:aduerfus aerem l'ta fefe temperanti'a ui'dlus muniûtrterræ fie medentur induftha: ut nufquàm gentium fit frugis,pecohscç prouentus uberior: aut homi nû uiuaciora corporatpaucioribusep morbis obnoxia» Itaq^ non ea modo quæ uulgo faciût agricolæ: diligen ter ibi adminiftrata confpicias: ut terram natura ma.-ligniorem, arte atc^ opera iuuent:fed populi manibus alibi radicitus euulfam fyluam, alibi confitam uideas: qua in re habita eft no ubertatis: fed ueôturæ ratio: ut efifent ligna,aut mari.aut fluufjs,aut urbibus ip fis uicigt; niora,minoreenim cum labore terreftri itinere,fruges quàm ligna longius afferutur.Gens facilis ac faceta,fol Içrs,ocio gaudés,corporis laborûCquum eftufus) fatis patiês.Cætcru alias haud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fane appetês:animi (lu vtilitas lin

dfis infatigata.Qui quû à nobis accepiflênt de literis ôf 8«« græ« difciplina Græcoru(Nam in latinis præter hiftorias ac poetas nihil erat quod uidebanf’ magnope probatù-ri)mirû qüâto ftudio cotenderut.uteas liceret ipfistno' Docilitas lira interpretatioe pdifcere»Cœpimus ergo legere,ma/ Vtopisfiü gis adeop'rimû,ne reeufare labore uideremur,^quod

fruólu ci’usahquêfperaremus.At ubi paulutn proccfli mus.ipforu diligetia fedt.ut noftra baud fruftra impe denda animo ftatimpræciperemus.Siquidê literariî formas,tam facile imitari.ucrba tam expedite pronun^ dare,tam celeriter mandate mcmoriæ,ÔC tanta cum fi/ de reddere cceperunt,ut nobis miraculi effet Iocogt; nifi quod pleracç pars eorum,qui non fua folum fponte Atnuncfti accenfi.ueru fenatus quoq; decreto iuffi.ifta fibi difceti dîces^icle fumpferûuE numero fcholafticorum, felecftiffimis literis: feii/ ingenqs,amp; matura ætate fuerunt. Itacç minus quàm ^eniauôki *^dennio nihil erat inlingua, quodrcquirerent bonos ptatib’ cor autorcs,nifi obftet libri menda,inoffenfe perlcgerenu rumpunt, Kteras ut equidem confjcio ob id quocp facilius ar ripuerunt.quod nonnihil illis effent cognatæ.Sufpicor cnim earn gentem a græcis origine duxiffe: propterea quod fermo illorum cætera ferè Perficus,no nulla græ/ ci fcrmonis ueftigia feruet in urbium ac magiftratuum uocabulis.Habcntex me, (Nam librorum larcinâ me»* diocrem loco mercium quarto nauigaturus in nauem conieci quod mecum plané dccreucram nun^ potius redire quàm cito) Platonis opera pleracg. Ariftotelis plura,Theophraftû item de plantis,fed pluribus,quod doleoJn locis mutilum. In librum enim dum nauiga^* bamusnegligentius habitum,cercopithctus indderat: quilafciuiésacludibundus, paginas aliquot bine at indecuulfaslacerauit. Ex hijs qui feripferegraramaa*’

liber SECVND VS 117 çam.Lafcarem habent tantum,Theodorum cni'm no aduexi mccum,ncc didlionarium alîquem præter He^ fychi'um.ac Diofcoridem:Plutarchi libellos habet cha^ riflîmos,ÔC Luciani quoc^facecijsac Icpore capiuntur» Ex poetis habent Äriftophanem,Homerum,atq3»Eu^ npidem:tum Sophodem minufculisÄldi formulis.Ex hiftorids Thucydidem atc^ Herodotum: neenon Hcx rodianum»Quin in re mcdica quoc^ fodalis meus Tri dus Apinatus aduexerat fecum parua quædam Hip/ pocratis opuGula, ac Microteehnen Galeni, quos li^ Medicina bros magno inprecio habennfiquidem Ôi fi omnium quot;tdiflima. fere gentium,re medica minime egent,nus^ tarnen in maiore honore eft,uel.eo ipfo quod eins cognitionem numerat inter pulcherrimasatq?. utiliffimas partes phi lofophiæicuius ope philoibphiæ dum naturæ fecreta ferutantuLuidentur fibi non folum admirabilem inde uoluptatem perdpererfed apud autoremquo«^ eius* Contcpla/ atqj opificem fummam inire gratiamtQuæ cæterorum tio natur» more artificum arbiträturtmundi huius uifendam ma chinam homini(quem folum tantæ rei capacem fedt) expofuiffe fpeólandamïeóq; chariorem habere: curioz fum a*cfollidtum infpeótbrem„operiicp fui admirato^ rem: quàm eum qui uelut animal expers mcntis:tantu ac tam mirabile fpeôlaculum,ftupidus immotus'ep ne glexerit. Vtopienfium itac^ exerdtata literis ingénia mite ualent ad inuentionesartiumiquæ faciantaliquid

ad commodæ uitæcompêdia.Sed duas tarnen debent nobis Chalcographoru Si fadendæ chartæ, nee fob's ta inen nobis fed fl bi quoqj bonatnei'us partem. Nam quum oftenderemus cis libris chartaccis impreflas ab Aldo Iiteras,SC de chartæ faciendæ materia, ac b'teras imprimendi facultateloqueremunab'quid magis ex plicaremusCneq^ enim quis^ erat noftrum qui alteru-tram calleret)ipfi ftatim acutiffime conieceruntremtSi quum antepellibuscorticibus aepapyro tantu fcribe/ rent,iam chartam ilico facere.ôC literas imprimere tenz taruntiquæ quum primo non fatis procederet, eadem fæpius experiedo,breui funt utrucp confecuti, tantu^ effecerunt.ut fi effent Græcoru exemplaria librorum: codices deeffe no poffent. At nuc nihil habet amplius, à mccomemoratu eft,id uero quod habet impreffis iam libris in multa exemplarioru millia propagaue** re.Quifquis eo fpeeftadi gratia uenerit, quern infignis aliqua dos ingenij aut longa pegrinatione ufum: mub tarum cognitio terrarum c6mendet(quo nomine gra-tus fuit nofter appulfus)pronis animis exdpitur.Quip pe libentcr audiunc,quid ubitç terrarum geratur. Cæ^ terum mercandi gratia non admodum frequenter ap/ pellitur.Quid enim ferrent: nifi aut ferrum, aut quod quife^ referre mallet,aurum argetumueCTum quæ ex ipfis exportanda fint,ea confultius putantab fe efferri quam ab alfÿs illinc peci,quo SC exteras undic^ genres cxplorauores

r LIBER SEC VNDV S, 119 cxploratiores habeantnec^ maritimarû rerum ufum ac perinam oblîtum eanu

PRo fcfuis necç bcllo captos habent nifi ab ipfis ge Mîrahu/ fto,neq^feruorumfilios:necpdenic^ quencp que iusgentis apud alias gentesferuientempoffent comparare, fed aut fi cuius apud fe flagitium in feruitium uertitunaut quos apud exteras urbes (quod genus multo Frequenz dus eft)admiflum facinus deftinauit fuppIicio.Eorum enim multos,interdum æftimatos uili,fæpius etiâ gra tis impetratos,auferunt.Hæc feruorum genera non in opéré folum perpetuoruerum etiam in uinculis habet: fed fuos durius quos eo deploratiores,ac détériora me ritos exempla cenfenr, quod tam prædara educatione ad uirtutem egregie inftruôti: contineri tarnen ab fee/ lere non potuerint. Aliud feruorum genus eft: quum alterius populi mediaftinus quifpiâ laboriofus ac pan per elegerit apud eos fua fponte feruire» Hos honefte tradlant acnifi quod laboris:ut pote confuetis, impo* nitur plufculum non multo minus dementer ac ciues habent: uolentem difeedere (quod non fæpe fit)necç fétincntinuitum,neque inanem dimittunt. Egrotan- Dcægro/ tes: ut dixi, magno cum adfedu curant, ni hi lep pror-fus omittunt quo fanitati eos, uel medicinæ uel uL iftus obferuatione, reftituant. Quin infanabili mor/

bo laborantes aHîdendoVcolloquendo.adhibéndo demum quæ poffunt leuamenta folantur. Caetemm fi nonimmedicabiUs modo morbus fit ucrûetiam per pctuouexetatqj difcrutieutum facerdotes acmagiftra Mors fpon nbsp;nbsp;bortantur hominem,quandoquidem omnibus ui/

fuæ fuperuiuat.ne fecû ftatuat peftem diutius aciuem alere.neuc quum cormentum ei uitafit rnori dubitct, quinbonafpc fretus acerba illauita uelut carcere atcç aculeo uelipfefemeteximanuelabaltisen'pi fe fuauo luntatepatiatur: hocillum quum non xommoda, fed fupplicium abrupt U ru s morte fitpruden'terfaôhurum, quoniam ucro facerdotum in ea reconfilqsad eft inter/ pretum dei fit obfecuturus,etiam pie fanÀéqj faóluru» Haec quibus perfuaferintraut inedia fponte uitâ finiût, aut fopiti fine mortis fenfufoluutur^Inuitum uero nez tninem tollunt necofficq erga eum quic^ ïmmi'nuunt perfuafos hoc paélo defungi honorificu.Alioqui qui mortem fibi confciueritcaufa non probata facerdoti^ bus amp;nbsp;fenatui:huncnelt;ç terra nccç igne dignantunfed in paludem aliquam turpiter infepultus abijcitur,

”0^ ante annum duodeuicefîmû nubiuMas non nifî expletis quatuor etiâ ampIius.Ante coniugiu, mas aut fœmina fi conuincatur furtiuæ Iibidinis,graui terineueamue animaduerti6coniugi0q; illis intotu interdicitunnifi uenia principis noxam remiferit, fed SC pater

pater K matercp familias cui’us in domo admi'fliim ffa gitîum eftîtan^ fuas partes'parum dili'geter tutati ma gnæ obiacent infamiæ:id facinus idco tam feuere uinx di'cant.quod futurum profpidunt,ut rari in com'ugale amorem coalefcerenta'n quo ætatem omnem cum uno uidcantexigcndâ:amp;pcrfcrcndas mfuperquàs cares affertmolefti'asmifi â uago concubîtu diligêter arceau tur.Porro in deh'gendis coniugibus ineptiflîmu ritum (uti nobi's uifum eft) adpn'mec^ ridiculum, illi ferio ac feuere obferuanuMuIieremem'm feu uirgo feu uidua Et fi paru fit,gram's SC honefta matrona proco nudam exhiber, nbsp;nbsp;j

ac probus aliquisuir uiciffim nudum puellæ procum men in/ fiftit.HuncmoremquumueIutineptum ridentesimx' probaremus.illi contra cæterarum omnium gentium infigncm dcmirari ftultiriam,qui quû in equuleo corn parando,ubidepaucisagitur nummis,tam cauti fint, ut tpuis fere nudû nifi detraóla fella tamen,omnibuscç reuulfîs ephippqs recufent emere,ne fub illis operculis hulcusaliquoddelitefceret,indeligenda coniuge, qua ex re aut uoluptas,autnaufea fit totâ per uitam comh tatura.tam negligenter agant,ut reliquo corpore ueftp bus obuoluto,totam mulierê uix ab unius palmæ fpa/ tio(nihilenim præteruultum uifitur)æftiment adiunz gantcp fibi nonabfcç magno(fî quid offendatpoftea) malecohærêdi periculo. Nam netÿ omnes tam fapiê/ tes funt ut folos mores refpiciant, à in ipforum quocç r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q fapietitum

fapientum com'ugqs^ad animi ui'rtutes non nihil addb tamenti corporis etiam dotes adrjciunt,certe tarn fœda deformitasJatere fub illis poteft inuolucris ut aliéna-* re prorfus animu ab uxore queat, quum corpore tam feiungtnonliceaùQiialis deformitas fi quocafu cott^ tingat poft contraólasnuptias.fuam quisc^ fortem ne cefle ferat.ante uero ne quis capiatur infidqs, legibus caueri debeta'dc^ tanto maiore ftudio fuit curandum quod ÔC foli illaru orbis plagarû fingulis funt contend Dtuortiû, c6iugibas:K matrimoniû ibi haudfæpe aliter,^ mor te foluiturtnifi adulteriumn'n caufa fuerir,aut morû no ferenda moleftia.Nempe alterutri fie offenfo fadta ab fenatu coniugis mutâdi uenia: alter infamem fimul ac cælibem perpetuo uitam ducit.Âlioquin inuitam conz iugê,cuius nulla fit noxa repudiate,quod corporis obti gerit calamitas, id uero nullo paólo feruntmam amp;nbsp;cnigt; dele indicant,turn quen^ deferi.cum maxime eget fo.« Iatio,ÔC feneeftutuquum ÔC morbos afferat ÔC morbus ipfa fitn’ncertam atcç infirma fidem fore» Cæterum ac/ ciditinterdum ut quumnon fan's inter fe eoniugun» conueniant mores repertis utric^ alrjsquibus cum fpe^ rent fe fuauius efte uicftutos amborum fponte fepara* ti:noua matrimonia cotrahant, haud abfc^ fenatus au/ toritatetamen,quinifi caufa per fe atqj uxoresfuasdi ligenter cognita:diuortia non admittit.Imo ne fie quw dem,facile»quod rem minime uttlem fciunt firmand« s. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniugnm

LIBER SECVNDVS iigt; cöttiugum chantàti,fadlem nouarû nuptiarum fpetn efte propofïtam. Temeratores com'ugrj grauiflîma féruituce pleôluntur, amp;nbsp;fi neuter erat cælebsa'nfun'am paflî ( uelint modo ) repudiatis adulteris cóiugio tn/ ter fe ipfi l'unguntur alioquin quibus uidebitur.At fi læforum alteruter crga tam male merentem con/ iugem: in amore perfiftat : tarnen uti coni'ugf) lege non prohibetur fi uelit in opera damnatum fequi: • r acdditc^ interdum ut alterius pœnitentia alterius of fidofa fcdulitas miferationem commouens prindpi. libertatem rurfus impetret » Cæterum ad fcelus iam relapfo nex infligitur» Cæteris fadnoribus nullam eer Acftîma/ tam pœnam lexulla præftituitî fed utquodi^ atrox, c^pen^s^ aut contra uifum eftn'ta fupplidum fenatus decer- magiftra/ nit. Vxores mariti caftigant, Si parentes liberos: ni/ fi quid tam ingens admiferint : ut id publice puniri, morum interfit, fed fere grauiffima quæ^ fcelera fer/ uitutis incommodo puniuntur, id fiquidem Si fcele/ ratis non minus trifte: Si reipublicæ magis commo/ dum arbitrantur, quàm fi macftare noxios Si protiz nus amoliri feftinent. Nam Si labore quàm nece ma gis profunt,Si exemplo diutius alios ab fimili flagitio deterrent.quod fi fic habiti rebellent atqj recalcitrent, turn demum uelut indomitæ beluæ. quos cohercere career Si catena non poteft,trucidatitur. At patientibus no adimit'’ omnis omnino fpes: quippe longis domiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

124. V T o P I aE T h o M ab MORI mails fi earn pcenitentiam præ fe ferant,qux peccatuin teftetur magis ris difplicerequàm pccnam,prindpis in têrdum prærogatiuatinterdu fuffragijs populfaut mû StuprifoV tigatur feruitus aut remittitur.Sollicitafle ad ftuprum nihilo minus quàm ftuprafle pen'culi eft.In omni fiqui dem flagitio certum dcftinatumq; conatum æquanc faôlo.nec^ enim id quod defuit ei putant prodeiTe de-f Voluptas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quem no ftetit:quo minus nihil defuerit.Mo/

c monozriones indelitr)shabentur,quosut affedffe coutume^ lia magno in probro eft.ita uoluptatem ab ftukitia ca pere non uetanuSi quidem idmorionibus ipfis maxi/ mo efle bono cenfent,cuius qui tam feuerus actriftis eft ut nuUum necß faótum nccç diótum rideat ei tutan dum non credunt.ueriti ne non fatis indulgenter curc' tur ab eo,cui non modo nulli ufui,fed ne obleôlamen/ to quidemCqua fola dote uaIent)futurLis effet. Irride te deformem aut mutilum.turpe ac deforme no ei, qui ridetur,habetur,fed irrifori qui cui^ quod in eius par reflate no erat ut fugeret, id uitq loco fluke exprobrcc»

Fucata forma naturalem no tueri fegnis atcç inettôî forma, ducunt,fic adiuumentu ab fucis quærcre infamis apod

illos infolentia efl. V fu cnim ipfo fentiunt, quàm txjii ullum formæ dccus uxores æque ac morum probitas Et praemf)» ôi reuerentia comendet maritis.Nam ut forma nonuû ues'^^ôffî capiuntur,ita nema nifi uirtute atq; obfcquiare dura, tinetur. Non pœnis tantum deterrent à flagitqs, fed propofitis

propofinsquoqjhonoribusaduirtutesinui’tat.ideoc^ ftatuas uiris înfignibus ôi de republica prædare merîtis in foro collocant, in rerum bene geftarum memoriam, fimul ut ipforum pofteris maiorum fuorum gloria cal-car ÔC incitamentum ad uirtutem fit. Qui magiftratum Damnat’ ullumainbieritexfpesomnium redditur. Conuiuunt Honor^ma amabiliter, quippe nec magiftratus ullus infolens, aut giftratuü. terribilisefttpatresappellantunSC exhibent, rjfdem de ^îndpîs, ferturtut debettab uolentibus honortnô ab inuitis exi^ gitur.Nc principem quidê ipfum.ueftis aut diadema, fed geflatus frumenti manipulus difcernit, ut pontifi-cis infigne eft prælatus cereus. Leges habent per quàm paucas.fufficiuntenim ficinftitutis pauciffimæ. Quin pau^L hoc in primis apud alios improbant populos,quod le gum interpretumq^ uolumina,non infinita fufficiunt. Ipfi uero cenfent iniquifiîmum:ullos homines his obli gari legibusîquæ aut numerofiores fint.quàm ut perle gi queantîautobfcuriores quàmut àquouispoffînt intelligi: porrocaufidicos: qui caufas tracÆentcallideî ^duocato/ ac leges uafre, difputennprorfus omnes excludunt.cen rum inuti» fentenimexufuefletutfuam quifq^ caufam agatt ea/ derhcß référât iudici: quæ narrarurus patrono fuerat. SicÔC minus ambagum fore ôi faciliuselici ueritatem. dum eo dicente:quem nullus patronus fucum docuit: iudex folerter expendit fingula: ôi contra uerfutorum calumnias fimplicioribus ingenrjs opitulaf’. hæc apud

6 V T O P I AB T H Ö M Ab MORI alias gcntesîin tanto perplexiffimarum aceruo legum difficile eft obferuari. Cæterumapud eos unufquis'cg cft legis pericus^N am amp;nbsp;funtCutdixi)pauciffimæ:Si interpretationum præterea ut quæcp eft maxime eraf faa'ta maxime æquam cenfent. Nempe quum omnes leges (inquiunt) ea. tantum eaufa promulgentunut ab hrjs quis'qj fui commonefiat offi'cq: fubtilior interpre^ tatio paueüTimos admonct (pauci enim funt qui aflèz quantur) quum interim fimplicior ac magis obuius Ie gum fenfusïomnibus in apto fit:aiioquin quodad uul gus attinet: cuius ÔC maxim us eft numerus ôimaxiz meegetadmonitutquid référât utrum legem omnino non condas: an conditam in talem interpreteris fenz tentiam:quàm nifi magno ingenioôê longa difputaz tione nemo poftît eruere: ad quam inueftigandâ necç craflum uulgi indicium queat attingere : neep uita in. comparando uiôlu occupata fufficere.Hqs eorum uir tutibus incitati finitimiîqui quidem liberi funtôifuæ fpontis (Multos enim ipfi iam olim tyrannide libera/ uerunt)magiftratus fibi:ab illis alrj quotannis:alij in lu ftrum impetrannquosdefunôtosimperio, cum hono» reac laude reducuntmouosc^ fecum rurfus in patriâ reuehunt,Atcç hi quidem populi optime profeóto ac (aluberrime reipublicæ fuæ confulunt: cuius falus pernides.quum ab moribus magiftratuum pendeât: quos nam potuiflènt elegiffe prudentius, quàm qui ne(ç

' U nr E R s E C V N D V s» 117 nc(Ç ullo precio queant ab honefto deduci ( utpote quod brcui fit remigraturis inutile ) ignoti ciuibus.aut prauo cuiuscp ftudio aut fimultate fledli» Quæ duo mala,affeä:us atcç auaritiæ»ficubi incubuere iudicqs.il lico iuftitiam omnemjortiffimum reipublicæ neruum difloIuunt.Hos Vtopiani populos, quibus qui impc-rent ab ipfis petunt'”,appellant focios, cæteros quos be neficqs auxerût amicos uocât, Fœdera quæ reliquæ pg fœde/ inter fe genres to tics ineunt:franguntac renouant,ipfi nbus,^ nulla cum genre feriunt.Quorfum enim fœdus inqui/ untrquafi non hominem homini (atis natura concilier quâm qui contempfcrit,hunc uerba fcilicet putes cura^ turum Jnhanefententiameo uel maxime trahuntur, quod in illis terrarum plagis,fœdera padtaep principe folent parum bona fide feruari.Etenim in Europa idcp his potiffimu partibus quascHRiSTi fides K religio poflîdet.fandla eft ôd inuiolabilis ubic^ maieftas fœde rû, partim ipfa iuftitia ôdbonitate principum, partim fummorû reuercnriametuqipontificu,qui ut nihil in fe recipiunt ipfi:quod non religiofiffime præftant. ita cæteros omnes principes iubent, ut pollicitis omnibus modis immorentur,tetgiuerfantes uero paftorali cen fura Si feueritate compellunt.Merito fane cenfent tur/ piffimam rem uideri fi illorum fœderibus abfit fidest qui peculiari nomine fideles appellantur.Ät in illo no' uo orbe terrarum,que circulusæquator uix tam longe V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q 4. ab hoc

Z8 V T O P I AE THÖMAE MORI ab hocnoftro orbe femouet: nbsp;nbsp;uîta mores(^ diflidêtî

fcederumnuHafidudaeft:quorum utquoq? plurimis ac fanôliffîmiscercmonqs innodatum fueritn'ta me foluitur inuêra facile in uerbiscalumnia,quæ Oc in^ ten'm deinduftria diôtantcallidetutnunc^ tam firmis adftringi uinculis queant: quin elabantur aliqua, fagt; dus'q; ÔC fidem pariter éludant. Quam uafriciem, imo quàm fraudem dolumcp’.fi priuatorum deprehenderét interueniHe contraóhii: magno fupercilio rem facrilegt; gamtScfurca dignamclamitarent, hi nimirum ipfi; qui eius confilq principibus dati:femet gloriatur Autorcs. Quo fit utiuftitia tota uideatunaut nó nifi plebea uir/ tus amp;nbsp;humilis.quæq^ longo interuallo fubfidat infra re gale faftigiumtaut uti faltem duæ fint quarum altera uulgus deceaupedeftris 6C humirepa: neue uf^ fepta tranfilirequeacmultisundiq; reftrióta uinculis, altera principum uirtus,quæ ficuti fit quam illa popularis au guftionfic eft etiâ longo interuallo liberior, ut cui nihil non liceat nifi quod non libeat.Hos mores ut dixi principumn'llic fœdera tam male feruantium puto in caufa efle:ne ulla feriant Vtopienfes: mutaturi fortaf* fe fententiam fi hic uiuerent. Quancp illisuideturut optime feruenturtmale tarnen inoleuine foederis omni no fanciendi confuetudinem qua fit, ut ( perinde ac fi populum populo: quos cxiguo fpacio, collis tantum autriuus difcriminat: nulla naturæ focietas copularct) ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoftes

; P I B E R S E ,C,V N D, V S. II? hoftes atqüe inimicos înuicem fefe natos purent,merigt; totç l'n mutuam graflari permaem.nifi fœdcra proht béant,quin his ipGs quocç l'nîtis, non amidtîam coalc fcerc,fed manereprædandi h'centiam,quatenus pcn'tn prudéciam di'ôlandi fœderis,nihil quod prohibcat fa/ tis caute comprehenfum in paólis eft. At illi contra cen fent.nemincm pro inimico habendum, à quo nihil in-iuriæ profeôtum eft.Naturæ confortium, fœderis uicc efle,ôi fatius,ualcntiuséç homines inuicem beneuolen/. tia.quàm paôtis,animo quàm ucibis conneóli»

T3 Ellum utpote rem plane beluinam, ncc ulli tarnen J-'beIuarumformæintamaftîduo,atq; hominteft ufu,fummopere abominantur, contrat^ morem gcn/ tium ferme omniû nihil æque ducunt inglorium, atq; petitamè bello gloriam. eôq; licet aftîdue militari fefe difciplinaexerceant,ncqueiduirimodo,fed fœminæ quoque,ftatis diebus, ne ad bellum fint, quum exigat ufus, inhabiles: non temere capeftunt tarnen, nifi quo aut fuos fines tueâtur,aut amicorum terris.infufos ho-ftes propulfent, aut populum quempiam tyrannide preflum,miferati, (quodhumanitatis gratia faciunt) fuis uiribusTyrâni iugo, amp;nbsp;feruitute libèrent. Quan--quàm auxilium gratificantur amicis non femper quiz dem,quo fe defendant,fed interdum quoqi illatas reta • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r lient.

VT o P I AB T H O M ÄE MORI lient,atcß ulcifcantur iniurias.ueruni id ita demum fa* dunt, ff re adhuc integra confulantur ipfi, Si probata caufa,repentis ac non redditis rebus belli autores infe/ rendi fint, quod non tunefolum dccernut,quotiesho ftili incurfu abaóla eft præda.uerum tum quoquemul to infeftius, quum corum negotiatorcs ufquàm gen^ tfum.ucl iniquarum prætcxtu legum, uel finiftra deri^ aacionebonarum.iniuftam fubeunt, iuftitiæ colore,ca lumniam. Nee alia fuit eius origo belli.quod pro Ne* phelogetis aduerfus Alaopolitas, paulo ante noftram memoriam,Vtopienfes gcftèrc.quàm apudÄlaopolt tas Ncphelogetarum mercatoribus illata prætextu iu/ ' ris(ut uifum eft ipfis)iniuria certe, fiuc illud ius, fiue ea iniuria fuit.bello tarn atroci eft uindicata, quu ad pro-prias utriufcp partis uires, odiacß circûieôlarum etiara gentium ftudia atque opes adiungerentur, ut floren^ tiftimis populorum alrjs concuffis,alijs uehementer aß fli(ftis,orientia ex malis mala, Alaopolitarum feruitus demum, acdeditio finierit,qua in Nephelogctarum (necp enim fibi certabant Vtopienfes)poteftatem con cefrere,gentis,florentibus Alaopolitarum rcbus,haud quaquam cum illis conferendæ. Tam achter Vtopien* fts amicorum, etiam in pecunrjs, iniuriam perfequunz tur,fuas ipforü,non item,qui ficubi circunferipti bonts excidant.modo corporibus abfit uis hadenus irafeun tur,uti quoad fatiffadio fiat, eius comerdo getis abfti* néant.

LIBER SECVNDVS. ip ncant.Non quod minons fibicuræ dues, foctj finr* fed horum tarnen pccuniam interdpi, ægn'us fuam fcrunt.proptcrea quod amicorum negotiatores,quogt; niam de fuo perdant priuato, graue uulnus cx ia Aura fentiunt. At ipforum duibus nihil nifi de publica périt, prætcrca quod abundabat domi, ac ueluti fupercrat, alioqui non emittcndum foras, Quo fit uti intertriz mentum citra cuiufquam fenfum acddat.Quo circa ni mis crudele cenfent id damnum mukorum ulcifci mor tibus,cuius damni incommodum nemo ipforum,aut uita.autui(flu pcrfentifcat.Cæterum fi quts fuoru ufi^ per iniuriam debilitetunaut occidat.fiue id publico fa/ drum confilio,fiue priuato fit,per legatos re comperta, nifi dcditis noxqs placari no poffunt.quin ilico bellum denuncient, Noxæ deditos.aut morte,aut feruitio pu-* tiiunt, Cruentæ uiôtoriæ non piget modo eos.fed pu Wagno detquoqj.reputantes infdtiam eflequalibetpreciofas merces nimio emiire,arte dolócp uidos, opprcfTos ho ftcs impendio gloriantur,triuphumq; ob earn re publi ritus agunt,ôi uelut re ftrennue gefta,tropheu erigunt. tunc enim dcmum uiriliter fefe tadant, amp;cum uirtu/-tégc(rifïc,quoties ita uicerint, quomodo nullum ani^ mal præter hominê potuit,id eft ingenq uiribus. Nam corporis inquiut urfi, leones,apri,lupi,canes, cæteraîcç beluæ dimicant,quarum ut pleræcp nos robore ac fero riawiacunt,itacun(ftæ ingcnio, ÔC ratione fuperantur.

Hocunum illî in bcllo fpeólant,uti id obtineant,quod fi fuiflent ante confequuci,bellum non fuerant illaturi, aut fi 1'd res ueter,tam feueram ab hts ui'ndiótam expc/ tuntquibus faótum imputant,ut idem aufurosin pogt; fterum terror abftcrreac. Hos propofiti fui fcopos de* ftinant,quos mature petunt.atita tame,uti prior uitan di periculi cura.quam laudis aut famæ cofequendæ fit» Itaq^ protinus indidto bcllo,fchedulas ipforum publf co figno roboratas, locis maxime cófpicuis hofticæ ter fæ,clam uno tempore multas appendi procurant, qui-bus ingentia pollicentur præmia,fi quis principera ad/ uerfarium fuftulerit,deinde minora quan^ ilia quoqj fingulis eorum capitibus, quQy rum nomina in-qfdem literis profcribut,hii funt quos fccundum principem ipfum, autores initi aduerfus fe confilij ducunt.Quicquid percuffori præfiniunt,hoc ge minât ei,qui uiuû è profcriptis aliquê ad fe pduxerint, quum ipfos quoqj profcriptos,præmijs fjfdem, addita ctiam impunitate,contra focios inuitant. Italt;^ fit celeri ter,ut Si cæteros mortales fufpcôtos habeant, amp;nbsp;fibi in uicem ipfi,neqj fidentes fatis,neq; fidi fint, maximóqj in metu Si non minore periculo uerfentur. Nam fæpe^ numero confiât euenifïè, uti bona pars eorum Si. prin ceps in primis ipfe ab his proderentur.in quibus maxi mam fpem repofuerunt»Tam facile quoduis in faci^ nus impellutmunera,quibus illi nullum exhibent mo - J . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum»

LIBER SECVNDVS, IJJ dum.Sed mcmores in quantum difcrimen hortantur, operam dant,uti periculi magnitude bcneficioru mo/ le compenfetuneóqj non immenfamraodo auri uim, fed prædia quoqj magni redit9 in Iods apud amicos tu tiffimis.propria ac perpétua pollidtantur,ÔC fumma cu fide præftant.Hunc licitandi mercandiep hoftis more^ apud alios improbatum.uelut animi degeneris crude-le facinus illi magnæ fibi laudi ducunt, tan^ prüden-tes,qui maximis hoc paólo bellis,fine ullo prorfus præ Iio defungantur, humaniep ac mifericordes etiam.qui paucorum ncce noxiorum,numerofas innocentium ui tas redimauqui pugnando fuerint occubituri. Partim è fuis, partim ex hoftibus, quorum turbam, uulgusep non minus ferme quam fuos mifcräntur.gnari no fua iponte eos bellum capeflere,fcd principum ad id furrjs agi. Si res hocpaólo non procedat, dilfidiorum femi-' na iaciunr,aluntqj fratre principis,aut aliquo e nobiligt; bus in fpem potiundi regni perdudlo. Si faótiones in-ternæ languerint,finitimas hoftibus getes excitât,com mittunc'q^cruto uetufto quopiam titulo.quales nunep regibus défunt, fuas ad bellum opes polliciti, pecunia afnuenter fuggerunt.Ciues pardftime.quostam unice habent charos,tanticp fefe mutuo faciunt,ut neminem fint è fuis cum aduerfo prindpc libenter commutatu-ri.Ät aurum,argentumcp quoniam unü hunc in ufum omne feruant,haud grauatim erogant.utpote non mi , ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r } nus

Quin præter domeftkas diuitiascft illis foris quoquc infinitus thefaurus.quo plurimæ genres, uti ante dixi, in ipforum æfe funt. ira milites undicp conduCtos ad ' bcllum mitcuntgt;præfcrtim ex Zapoletis. Hic populuS quingentis pafluum millibus ab Vtopia diftat.orien/ tem folemuerfusjhorridus.agrcftis.ferox, fyluas mon tesc^ afperos, quibus funt innutriti, præferunt. Dura gens,æftus,frigoris,ÔC laboris patiens, delitiaru expers omniû,nequeagriculturæ fl:udens,ÔC cum ædificiorum turn ueftitus indiligens,pecorum duntaxat curam ha^ bent.Magna ex parte uenatu amp;nbsp;raptu uiuunt. Ad fox lum bellum nati, cuius gerendi facultaté ftudiofe quæ runt,repertâ cupide ampledtuntur, SC magno numero egreffi.euiuisrequirenti milites uili femet offerût.Hanc unam,uitæ artem nouerût,qua mors quæritur, fub qui busmerent.acriterprohrjs amp;nbsp;incorrupta fide dimicât. Verum in nullum certum diem fefe obftringunt.fed ea lege in partes ueniunt, ut pofteriore die, uel ab hoftix bus,oblaco maiore ftipendio fint ftaturi.tjdcm peren/ die rurfus inuitati plufculo remigrant » Rarum oritur bellum.in quo non bona pars illorû in utroi^ fintexer citu.itacp accidit quotidie,ut fanguinisncccflitudine, coniundi, quiamp;qfdemin partibus conduôli familia^ riflîme femet inuicem utebantur, paulo poft in contra rqs diftradi copias,hoftiliter coaçurrant.Â infeftis ani quot;nbsp;* î - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mis»

LIBER Sec VN DV S, 155 mis.obliti generis,immemores amidtiæ, mutuo fefe co fodianr,nulla alia caufa in mutuam incicati pernicieni. quam quod à diuerfis principibus exigua pecuniola condudli, cuius tam exactam habent rationem, ut ad diurnu ftipcndium unius accefli'one affis facile ad com mutandas partes impcllantur.lta celcricer imbiberunt auaritiam,quæ ramen nulli eft eis ufui, Nam quæ fan-guinequærunt, protinus per luxum,ôô cum ramen mi/ îcrum confumunr. Hie populus Vtopienfibus aduer/ fus quofuis morrales militât,quod tanti ab hijs eorum conducatur opera quanti nufquàm alibi. Vtopienfes fi quide ut bonos quærût quibus utantur ita hos quoeç homines peflimos quibus abutantur. quos quu ufus poftulat,magnis impulfos pollicitationibus.maximis obijeiunt periculis, unde plerunc^ magna pars nun^ ad exigeda promifta reuertitur,fuperftitibus,quæ funt polliciti bona fide,perfoluunt, quoad fimiles aufus in/ cendantur.Necj enim penfi quicquam habent,quam multos ex eis perdant. rati de genere humano maxi^ mam merituros gratiam fe, fi rota ilia colluuie populi tam tetri,ac nepharij orbem rerraru purgare poflent» Secundum hos eorum copfjs utuntur, pro quibus ar* macapiunt,deindeauxiliaribuscæterorumamicoratn turmis.Poftremofuosdues adiungunt,èquibusaliz quern uirtutis probatæ uirum,rorius exerdtus fummæ præficiunt.Huic duos ita fubftituunt, uti eo incolumi, ambo

' V T O P I AE T H Q M AB M O R I ambo priuan fint,capto aut interempto, alter èduob9, uelut hæreditate fuccedat, eicß exeuentu tertius.ne (ut funt bcllorum fortes uanæ)periditante duce totus per/ tutbcturexerci'tus, Equaq; ciuitatc delcótus exercetur ex bis,qui fponte nomen profitentur.neque em'm fnui tusquifquàm foras in militiam trudi'tur, quod pcrfua^ fum habcant,fi quis fit natura timidior, no ipfum mo. do nihil faólurum ftrcnnue, fed metum etiam comitiz bus incuflurum » Cæterum fi quod bellum ingruat in patn’am, i'gnauos huiufmodi, modo ualeant corpore, in naues mixtos melioribus collocat: Aut in mœnibus fparfim difponunt. unde non fit refugiendi locus. ita fuorum pudonhoftis in manibus, atq? adempta fugæ fpes, timorem obruunt, 6^ fiepe extrema neceflîtas in uirtutem uertitur. At ficuti ad externu bellum ex ipfis nemo protrahitur nolens, ita fœminas uolentes in mi/ litiam comitari maritos,adeo non prohibent,ut exhor tentur etiam,öilaudibus incitent,profedascum fuo, quaîhcp uiro,pariter in acie conftituut.tum fui quernc^ libcri affines cognati circunfiffunt, ut hi de proximo fint mutuo fibi fubfidio, quos maxime ad ferendas inuicem fuppetias natura ftimulat. In maximo prolt; bro eft coniunx abfcp coniugeredux,aut amiffo paren tereuerfus filius.quo fit, uti fi ad ipforu manus uentn fit modo perffet hoftes, longo Si lugubri prælio ad in ternitionem ufque deccmatur.Nempe ut omnibus cu/ rant

liber SECVND VS, IJ 7 tant modisne ipfis dimicare neceffe ßt, modo bello pofßnt uican'a conduôlitiorum manu defungi,ita quu ujtari non poteft quin l'pfi meant pugnam,tam intre^ eide capeflunt,quàm quoad licuit prudenter detreôta/ banunec tam primo ferodunt impetu quàm mora fen fim amp;nbsp;duratione inualefcunt.tam offirmatis animis ut interim! dtius quàm auerti queant:Quippe uidus ilia fecuritas quæ cuilt;ç domi eft, ademptâqj de pofteris anxia cogitâdi cura(Nam hæc folitudo generofos ubiz quefpiritusfrangit)fubIimemKuinci dedignanté fa^ c!t.Âd hæcmilitaris difciplinæ peritia fiduciam præz bct.poftremo redæ opiniones (quibus Ôi doôtrina Ä bonis reipublicæ inftitutis imbuti à pueris funt)uirtutê addunt.qua nec]ß tam uilem habent uitam, ut temere prodigant.necç tam improbe charam.ut quum honegt;' ftàs ponendam fuadeat.auare turpitercß retineât. Du ubicp pugna maxima fcrueuleóliuimi iuuenes coniuz petendus, rati,deuoticß,ducem fibi depofeut aduerfum,huc aper “* te inuadunt,huncexinfidqsadoriuntur,idem eminus bellum, idem cominus petitur,longócpacppetuocunco, fum-miflis aißdue in fatigatorum locum recentibus,oppugt; gnatunrarocß acddit(ni fibi fuga profpidat)ut non inz tereatautuiuus inhoftium poteftatem ucniati Si ab ipfis uidloria fit,baud quaquàmcaîdegraflantur,fuga/ tosenim comprehcndunt,quàm oeddunt libentius; nelt;^ unquàm ita perfequuncuc fugientes, ut non unä

iH'î V t Ö P I AB H O M AB M O R ï interim fub fignis inftmdatti aciem retineant,adcâr uifi cæteris fuperati partibus.poftrema acte fua uido riamadcptifint,elabipotiushoftes uniuerfos finanr» tjuàm infequi fogietes perturbatis fuorum ordinifaus infuefeanr. memores fibimet, baud femel ufu uenüTei ut mole totius exerdtus uidaprofligatac^,quu hoftes ufdloria gedientes,hac at(^ iliac abeuntes perfequere ;tur,paud ipforura in fubfidijscollocati ad occafioneS intentijdifperfos acpalantesillosÔCpræfumpta fecuti täte négligentes derepente adorti,totius cuentum pras Iq mutaucrunt.cxtortaq; manibus tarn certa SC indtl-bitata uidloria.uiód uidores tnuicem uiceruntHaud facile didu ed,adutiores indruendis infidtis.an cautio res ad uitandas ficnt.fugam pararc credas, quum nP hil minus in animo habent,contra quum id confilrj piunt,nihii minus cogitate putes^Namiinimium fc(e fentiunt,auc numero,aut loco premi, tunc aut nodhr, agminedlente,cadra mouentautaliquo dratagema/ te eludunt.aut interdiu ita fenlim Cefe référant:,tali fet^ uatoordine,ut non minus periculi fit cedentes quàm indantes adoriri. Cadra diligentidime communiunc fofla prealta lataque, terra quæegeritur introrfum reic lt;étn,nec in cam rem opera mediadinoru utuntunipfo/, rum manibus militum res agitur, totusc^ exerdtus ia .opere ed.exceptis qui pro uælo in armis ad fubitos ca-fus excubant » Ita^ tarn mulds adnitentibus. ma^a tnultum«^

LIBER S E C V N D V S. - ’ ij9 tnultumcß ampîexa Iod munimenta, omni fide dtius perfidunt. Ar mis utuntur ad exdpiendos idlus.firz Form» ar/ tnis^nec ad motum geftumue quemlibct ineptis, adeo utnenatandoquidcmmolefta fendant. Nam armati * natare inter militaris difdplinærudimêta confuefcut, tela fnnt eminus fagittæ,quas acerrime fimul ÔC cettiffi tue iaculantur non pedites modo gt;nbsp;fed ex equis etiam, çominus nero no gladq. fed fecures uel acie letales, ucl pondéré feu cæfim.feu puólim feriant.Machinascxco gitant folerriffime.faiflas accurratiflime cælantne ante ^ditx quam res poftulet» Ludibrio magis quam ufui (int,in quibus fabricandis hoe in primis refpidunt, uti neótu fadles Si habiles dreumadu fint* nbsp;nbsp;Initas eum De indu/

hoftibus inducias tam fanóte obferuant,ut ne lacefTiti quidem uiolent. Hoftilem terram non depopulan^ tur,neque fegetes exurunt,imo nehominum cquo-' rurhue pedibus,conterantur,quantum fieri poteft pro üident, rad in ipforuni ufus crefcere * Inermem nemiz nem Iaedunt,nifi idem fpeculator fit*Deditas urbes tuentunat necexpugnatas,diripiunt,fed per quos.dc.* didoeftimpeditaeosenecant.cæteris defenforibus in feruitutem addiótis. Imbellem turbam omnem rdinz quunt intaótam.Si quos deditionem fuafiiTecompere rint,hisèdamnatorum bonis aliquam partem impafquot; tiuntjeliqua fedione auxiliares donant. Nam ipforu netnoquiequam de prædacapic.Cæterum confeólo

Viflores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amids impenfas in quos infumpfere,.fed ui/

maximatn lt;^*5 imputant.exiguntq; co nomine,partim pecuniam partem de/ quam in fimilcs bellofum ufus referuant,partim præ^ pen unu dia quæ fint ipfis apud eos perpétua non exigui een-fus» Huiufmodi reditus nunc apud multas genres hagt;* bent.quiuarrjsexcaufis paulatim nati, fupra feptin/ genta ducatorum millia in fingulos annos cxcrcucre, in quos e fuis ciuibus aliquos emittunt quæftorum no mine,qui magnifiée uiuant,perfonamcç magnatum it lie præfeferant,atmultum tarnen fupereft quod infe/ ratur xrario,nifi malint eidem genti credere, quod petantifperfaciunt.quoadutineceflefit uixe^ accidie unquàm,ut totam repofcant.Ex his prædrjs partem af fîgnant illis,qui ipforum hortatu tale diferimen adeut quale ante monftraui,ß quis princeps armis aduerfus eos fumptis,eorum ditionem paret inuadere » magnis illico uiribus extra fuos fines occurrut:nam nec^ terne-» re in fuis terris bellum gerunt,neq; ulla necefli'tas tanta eft,ut eos eogat aliéna auxilia in infulam fuam admit/ tere*

R ELI GIO NE s funt non per mfulam modo î uerum fingulas etiam urbes uan'x ,alqs Soïetn, Lunam abjsgt;a]jjs aliud crrancium lyderum dd uîür

LIBER S E C V N D V S, 141 uencrantibus, funt quitus homo quifpiam, cuius olim aut uirtus aut gloria cnituit.non pro deo tan/ turn, fed pro fummo etiam deo fufpicitur. At multo maxima pars, eademq; longe prudetior,nihil horum, fed unum quoddam numen putant, incognitum, æter num, immenfum,inexplicabile,quod fupra mentis ha manæ captum fit,per mundum hunc uniuerfum, uirtu te non mole diffufum.hunc parentem uocant» Origin nes.auótusjprogreifus, uices,fines'qj rerum omnium» huic acceptos uni referût,nec diuinos honores alrj pras terea ulli,applicant. Quin cæteris quocß omnibus,qua/ quam diuerfa credentibus,hoc tarnen cum iftis conue/ nit,quod eflequ idem unum cenfent fummum, cui Ô2 uniuerfitatis opificium,^: prouidetia debeatur,eumc^ communiter omnes patria lingua Mythram appel/ lant,fed eo diirentiunt,quod idem alius apud alios ha betur.Autumate quocjj quicquid id fit,quod ipfe fum mum ducit,eandem illam prorfus effe naturam, cuius unius numini ac maieftati, rerum omnium fumma, omnium confenfu gentium tribuitunCæterum paulagt; dm omnes ab ea fuperftitionum uarietate defcifcunt» atlt;5 in unam illam coalefcutreligionem, quæ reliquas ratione uidetur antecellere.Necp dubium efl: quin cacz teræ iam pridem euanuiifent.nifi quicquid improlpcz ram cuiquam inter mutandæ religionis cofilia fors ob icdfle,noQ id accidiifc cafu,fcd cæutus immiiiim inter/ s $ ptecaretitf

14,1 V T O P ï AB T H û M AE 'M O R ï pretaretur timor,tan^ nutnine, cuius relinquebatt» cultus,impium contra le propofitum uindicantc. At poftca^ acceperunt à nobis christi nomen,doâ:ri nam,morcs,miracula,nec minus mirandamtot marty rum conflantiam,quorum fponce fufus fanguis, cam numerofas genres in fuam fedtam longe latéquc tra-duxic.non credas quam pronis in earn affeólibus etiâ ipfi conceflerint.fiue hoc fecretius infpirante deo, fiuc quod cadem ci uifa cil hærefî proxima, quæ eO; apud ipfos pociirima.quanquàm hoc quoc^ (uiHe non pau^ lum momenti crediderim,quod Christo comunem fuorum uicflum audierantplacuinc,8f apud gcrmanif/ Ccenobia firaos Chriftianorû conuentus adhuc in ufu efle» Cer/ te quoquo id momenco accidit,haud pauci noftram in religionem coicrunt Lymphacç facra funt abluti. Ve,* rum quoniam in nobis quatuor(totidcm enim dunta* xat fupereranîus,nam duo facts conceflerant)nemo id quod doleo,facerdos erat.Cæteris iniciati,ea camé ad/ hue facramenta defyderanc,quæapud nos non niit fa^ cerdotcsconferunt,intclligunt tarnen, optantqj ita ut nihil uehementius.quin hoc quo cp fedulo iam inter fc, 4ifputantan fine Chriftiani pontificis miiTu quif^pc fup numero deledlus facerdoti) confequatur charaâ;e ççm. êCeledhih.fanèuidebâcunuerumquum ego dp ƒquot;£derem^nondum eIegerant.Quin hi quoque religio

, ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ni Cbriftian« j

ni Chriftianæ,qui non affcnriunr,neminem tarnen ab fterrenc,nullum oppugnant imbutum» Nifi quod unus c noftro ccetu me piæfcnte coherdtus cft» Is quum fccens ablutus, nobis contra fuadentibus, de ' CHRISTI cuitu publice maiorc ftudio,quàm prux dentia diflercret, ufqueadco ccepit incalefcerc, ut iam noßra modo facra cæteris anteferret, fed reliqua pro* tenus uniuerfa damnaret* Prophana ipfa, cultores impios ac facrilcgos,æterno pleftendos igni uodfera* rctunTalia diucenrionantem comprehendunnacre* um non fprctærcligionis,fcd excitati in populo tu- hendifunt multusaguntperaguntque.damnatum.cxilio muh lîgj^ncm^* étant, fîquidem hoc interim antiquiflîma inftituta nu merant.ne fuacuiquam religio fraudi fit* Vtopus enim iam inde ab initio, quum accepiflet incolas ante fuumaduentum dereligionibus inter feaflîdue di* micaflè,atque animaduerriffet earn rem, quod in com munc difli'dentes,fingulæ pro patria feétæ pugna* bant, occafionem præflitine fibi uincendarum omnû um,adeptusuid;oriam in primisfanxit.utiquàmcùi quereligionem libeat fequiliccac,utuero alios quo* que in îuam traducat, haélenus niti poflît, uti plaz dde, ac modefte fuam rationibus aftruat,non ut acer* be cæteras deftruat ,fi fuadendo non perfuadeat, ne/ que uim ullam adhibeat,8C coniudjs temperet,pez

14.4- V T O P I AE THOMAE MORI tulantiashac de reconcendcntem exili’o,auc femituce muIdlant’Hæc Vtopus inftituit no refpeóln pads mo doquâaflîduocertamine,aclt;çine xpiabiliodio fundt tus uidit euerti,fed q, arbi'txatus e ft, uti fie decerneref, ipfiusedam religionfs inccrefte,de qua nihil eft aufus temere definire, uelut incertu Habens,an uariu ac mub tiplicem expetens cukum deus,aliud infpiretaltj, certe ui ac minis exigere,0i quod tu uerum credis idem omni bus uideatur,hocuero0£ infolens SC ineptum cenfuit, turn fi maxime una uera fit,cætcræ omnes uanæ, facile tarnen præuidicCmodo cum ratione ac modeftia res agatur)futurum denilt;^:ut ipfaperfeueriuis emergat aliquando acc^ emineat,fin armis di tumuicu certecur, utfi'ntpeflimi quicçmaximeperuicaces.optimam ac fandtiftimam religionem ob uaniffimas inter fe fuper/ ftitiones,ut fegetes inter fpinas ac frutices obrutum iri* Itaq; hanc totam rem in medio pofuit,0C quid credent dum putaret liberum cuicß reliquit » Nifi quod fandtc ac feuere uetuit,ne quisufi^adeo abhumanæ naturae dignitate degcneret,utanimas quolt;$interirecum cor pore,aucmundu temere ferri,fublataprouidentia pugt; tet,at(ç ideo poft hanc uitafupplicia uitrjs décréta, uir/ tuti praemia coftitutacredutcotra fentientem,ne in ho minumquidemducuntnumerojutqui fublimem ani mæ fuænaturam, adpecuini corpufculiuilitatemde-iecedt t tantum abeft ut inter dues ponant,quorum inftituta

LIBER SECVNDVS» I45 inflituta.moresq; (fi per metum k'ceat) omnes,flocctfa d:urus fit.Cui enim dubium efle poteft, quin is publi/ cas patriæ leges,aut arte clam eludere.aut ui nitacur in fringere, dum fuæ priuatim cupiditati feruiat, cui nuL lus ultra leges metus, nihil ultra corpus fpei fupereft amplius,(^amobrem fic animato nullus communica tur honos,nullusmagiftratuscommittitur, nulli publt co muneri præficitur.Ita paiTim uelut inertis, ac iacen* tis naturæ defpicitur.Cæterum nullo afficiut fupplicio, quod pfuafum habeant,nulli hoc in manu elTe, ut quic quid libet.fentiatXed nec minis adigunt ullis, animum nt diflimulet fuum,nec fucos admittunt.Si mendacia. quæ uelut proximafraudi.mirum quam habet inuifa. Verum ne pro fua difputet fententia prohibent,atque id duntaxat apud uulgus. Nam alioquin apud facer/ dotes,graues'cç uiros leorfum, non finuntmodo, fed hortantur quoque, confiG fore, ut ea tandem uefania rationi cedat. Sunt amp;nbsp;alienee hq fané pàuci.nempe im prohibiti,ueluti neque ratione penitus pro fecarentes, nequemalùquiuitio longe diuerfo,brutorum quoque atternas effe animas opinantur.Atnoftris tarnen necç „,^8’ bru dignitatecomparandas,necß ad æquam natas félicita/ torura» tem, hominum enim cunôliferé tamimmenfam fore beatitudinem pro certo ateg explorato habent.ut mot bum lamententur omnium, mortem uero nullius, nifi que uident anxie é uitadnuitume^ diuelli, Nempe hoc t pro

pro peffimo habet augun'o,tan^ anima cxfprs ac raa leconfcia,occulto quopiam imminentis pœnæ præfa-^ eio,reformidet exitu. Ad hoc haudquaquam gratuM aeo,eius putat aduentum fore.qui quum Gt accerfituà non accurrit libens,fed inuitus ac detreélans pertrahi* tur.Hoc igitur mortis genus,qui intuen^* horrent.itac^ defunôlos,mœfti ac filentes efferut, precatiq^ propitiu manibus deum, uti eorum dementer infirmitatibu^ ignofcat,terra cadauer obruunt. Contra, quicunq^ alagt; criter acpieni bonafpe decefferintjhos nemo luget, fed cantu profequuti funus, animas dco, magno com* mendantes afFedlu.corpora tandem reuerenter magis qua'm dolenter concremant, columnarncç loco infeub ptis defunóli titulis erigunt.domumreuerfi,morés, aólac^ eins recenfcnt,nec ulla mitx pars,aut fæpius,aut libentius.quàm lætus tradatur interims. Haneprobi* catis memoriam,0C uiuis eHicacinïma rentur incitamen tauirtutum.ôf gratiHimumdeHindis cultumputant, quos interefle quotç de fe fermonibus opinanf’,quan/ quam Cut eft hebes mortalium acies) inuifibiles. Nam neque felicium forti conueniat,libertate carere mtgran di quo uelint,amp; ingratorum fuerit prorfus abieciffe de (yderium amicos inuifendi fuos, quibus eos dum uiue rent,mutuus amor, charitasep deuinxerat, quanquàm bonis uiris, ut cætera bona, audam poft fata potius, ^àm imminutam coniedant, Mortuos ergo uerfari inter

LIBER SECVNDVS. I47 inter uiucntes credunt.diótorum faólorumcp fpedato res.eóqj res agendas fidentius aggrcdiutuntalibusue lut freti præfidib^.ôi ab inhonefto fecreto deterret eos, crédita maiorum præfenti'a.Auguria,cæterascp fuper^ ftitionis uanæ diuinationes gt;nbsp;quarum apud alias genres magna eft obferuatio.negliguntprorfus, atque irrt dent»MiracuIa uero,qu£C nullo naturæ proueniunt ad miniculo.uelutpræfentisopera.teftesc^ numinis uenc rantur.qualia amp;nbsp;ibi frequeter extare fern nt, amp;nbsp;magnis intcrdum acdubijs in rebuspublica fupplicatione, cer-caoim fiducia procurant.impetrancquc. Gratum deo cultum putant naturæ contemplationem, laudernqiie ab ca.funt tarnen,hqcß baud fane pauci,qui religione du(fti,litcras negligunt,nulli rerum cognitioni ftudent, ncque odoprorfus ulliuaeant,negocfjs tantum,boz Vita adli/ nisé^ in cæteris officqs ftatuuufuturam poft fata Felicia tatem promereri, Itac^ alrj ægrotis inferuiunt,alrj uias reficiuntpurgant foflas, pontes reparant,cefpites, are/ nam,lapides effodiunt,arbores demoliuntur ac diflè/» cant.bigisqueligna,fruges, item alia in urbes import rant, nec in publicum modo, fed priuatim quoque mi niftros, ac plus quàm feruos agunt. Nam quicquid ufquam operis eft afperum, difficile, fordidum,a quo plerofque labor, faftidium, defperatio deterreat, hoc illi fibi totum libentes, hilares'que defumunt, cæteris ocium procurant,ipC petpetuo inopereaclaboreuer-r a fantur»

148 VTOPIÄE THOMAE MORI fantur,nec imputant tamen,nec aliorum fugillant uitä, nec fuam eiferunt.Hq quo magis fefe feruos exhibent» co inaiore apud omnes in honore funt. Eorum tarnen hærefes duæ funt, Altera cælibum, qui no Venere mo do in totum abflincnt Jcdcarm'um efu quotç.quidam animalium etiam omnium,reieótisc^ penitustâquàm tioxijs uitæ præfentis uoluptatibus, futuræ duntaxat^ per uigilias ac fudores inhiat, eius propediem obtinen dæ fpe*alacres intcrim.ucgeticp »Altera laboris haud minus appctcns.coniugium præfertut cuius nec afper/ nantur folatium,S2 opus,naturædebere fe,K patriæ li-* beros putant. Nullam uoluptatem refogiutquæ nihil eos ab labore demoretur. Carnes quadrupedu ueleo, nomine diligunt, quod tali cibo fe ualidiores ad opus quodcp cenfeant, Hos Vtopiani prudentiores,at illos fanóliores reputant. Quos quod cælibatu anteferunt matrimoniojafpcramc^ uitamplacidæ anteponunt, (ï rationibus niterentur irriderent,nunc uero quum fe fa* teantur religione duci fufpiciuntac reuerentur* Nihil enim follicitius obferuantquàm ne temere quicquam ullade religionepronuncient.Huiufmodi ergofunt, quos illi peculiari nomine fua lingua Buthreicas uo-* cant, quod uerbum latine religiofos licet intcrpretarj» Saœrdotes habcnteximia fanótitate, eóq? admodum paucos.neqp enim plus quam tredecim in fingulis ha* bent urbibus pari templorum numero, nifi quum ituc

L I B ER S EC V Pt D V S. ’ T49 f ad bellum»tunc em feptcm ex illis eu exerdtu profedlis totfdem fuffi'ciuntur intérim, fed illi rcuerfi,fuû quifep locum récupérât, qui fuperfunt, hq quoad decedentigt;' bus illis ordine fuccedant, comités interea funt Pontifi cis.Nam unus rcliquis præficitur.Eliguntur àpopulo; idcp cæterorum ritu magiftratuum, oceukis, ad ftudia uitanda,fufïragr)S.elcôli à fuo collegio confccrâtur.Hq rebus diuinis præfunt.religiones curant, ac morum uc* luti cenfores funhmagnôq; pudori ducit'' ab hfjsqucn/ quàm tanquàm uitæ parum probatæ accerfi.compella riuc.Cæterum ut hortari atque admonerc illorum cft, ita cocrcere atque in facinorofos animaduertereprinx ripis,atque aliorum eft magiftratuum.nifi quod facris interdicunt, quos improbe malos comperiunt, necu^ lumferè fuppiiciumcft quod horrcantmagis.Nam amp;nbsp;fumma percellûtur infamia,amp; oceuko religionis me/ tu lacerantur, ne corporibus quidem diu futuris in tu/ to.quippe ni properam pœnitentiam facerdotibus ap probent.comprehenfi impietatis pœnam Senatui per foluunt.pueritia iuuentus^ ab illis cruditur,nec prior kteraru cura.quàm morum ac uirtutis habetur, namcp fummam adhibêt induftriam,utbonas protenus opb niones.ôi conferuandæ ipforum reipublicæ utiles, tcnc fisadhuc,amp; fequacibus pucrorum animis inftillcnt,, quæ ubi pueris penitus infederint, uiros per totam ui/ tam comirantur, magnamqj ad tuendum publiçæ tei 4 t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t J ftatum

150 -V T .0 P I AE T H O M AE M O R I ftatum ( qui non nifi uiti-js dilabitur, quæ ex pcrucifis nafciintur opinionibus)affcrunt utilitatem.Sacerdotb feenîo^s fœminæ finc.nam neque illefexusexcluditur, fed rarius,SC non nifi uidua.natuque grandis eligitur) uxoresfunt popularium felcdtiffimæ. Ncqj enim ulli apud Vtopienfes magiftratui raaior habetur honos ufqjadeo.ut fi quid etiam flagitij admiferint.nulli pult; blico iudicio fubfint,deo tantum, ac fibi relinquuntur, Neque enim fas putant ilium, quantumuis fccleftum, mortali manu côtingere,qui Deo tam fingulari modo uelut anathema dedicatus eft.Qui mos illis facilior eft ExeSmuni obferuatu,quod facerdotes ÔC tam pauci, ôi tanta cum cura deliguntur, Nam neque temere accidit, ut qui ex bonis Optimus ad tantam dignitatem, folius refpeôlu uirtutis euchiturgt;in corruptelam ôC uitium degeneret» Si fi iam maxime continoeret.ut eft mortalium natura O

mutabilis,tarnen qua funt paucitate,nec ulla præter ho At apud norcm poteftate præditi,ad publicam certc perniciem turba'eft? magni ab his momenti pertimefeédum fit.Quos ideo tam raros atc^ infrequentes habent, nedignitas prdinis, quem nunc tanta ueneratione profequuntur, communicate cum multis honore uilefceret, præfer* tim quum difficile putent frequentes inuenire tam bo nos,ut ei fintdignitati pares,ad quam gerendam non fufficit mediocribus effe uirtutibus.Nec eorum æftima tioapud fuos magis,quàtn apudexteras etiam gern tes

tes habetur,quod l'nde facile patet, undc ctiam natum puto.Nempc dcccrnenribus prælio copijs.feorfum illi non admodum procul confidunt in gcnibus.facras in/ duti ueftcs.tenfisad cælum palmis, primum omnium fa«rdo

, r f gt;nbsp;O - r I *■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes noftris

paeem,proxime,luis uiCtonam,led ncutn cructam par longe fan/ ti comprccantur, uincentibus fuis decurrunt in acicm. fæutentcs^ in profligatosinhibent,uidifle tantCi atqj appellafle præfcntcs ad uitam fads, diffluentium con/ tad;us ueftium .rcliquas quoq; fortunas ab omni beV lorum iniuria défendit, (^uaex reapud ornes undiqj genres,tanta illis uencratio,tantum ueræ maieftatis ac ceflît, ut fæpc ab hoftibus non minus falutis ad ciues reportarint.quàmab ipfisad hoftesattuliffent.fiqui/ dem aliquando conftat,inclinata fuorum acie, defpcra tis rebus,quum ipfi in fugam uerterentur, hoftes in cæ dem ac prædam rucrent, interuentu facerdotum inter/ pellatam ftragem, ac diremptis inuicem coprjs,pacem Æquis conditionibuselTe compofitam atquc conftitu/ tam»Neqj enim unquàra fuit ulla gens tam fera,cru de Iis acbarbara, apud quos ipforum corpus non facro/ fanlt;ft:um,atqj inuiolabile fit habitum. feftos celebrant Feftoçî die initialem atque ultimum cuiufcç menfis diem, K anni ytop’jfgƒ item,quem in menfes partiuntur,circuitu lunæfinitos, obferuatio ut folis ambitus annum circinat. Primos quofque dies Cynemernos, poftremos ipforum lingua Trapemec ROS appellant,quæ uocabula perinde fonant, ac ft pri^

1$1 V T O P I AE THOM AB M Ogt;R t fini'fefti uoccntur.Delubra uifuntur egrcgia* utpote no operofa modo,fed quod erat in tanca ipfo^ rum paucitate neceflarium, immenfi etiam populi ca,( pacia. Sunt tarnen orania fubobicura, nec id ædifî' candi infeitia faótum. fed confilio facerdotum ferunt, quod immodicam lucem cogitationes difperocre, par/ tiore ac uelut dubia colligi animos, amp;nbsp;intenc^ religio/ nem putant.quæ quoniam non eft ibi apud omnes ca dem,K uniuerfe tarnen eius formæ quanquàm uariæ ac multipliées,in diuinæ naturæ cultum uelut in unum flnem diuerfa uia commigrant.iddrco nihil in templis uifitur, auditurüe, quod non quadrate ad cundtas in commune uideatur. Si quod proprium fit cuiufquam fedtæfacrum.id intra domcfticos quifque parietes cu/ rat,publica tali peraguntordine,qui nulliprorfus ex priuatis deroget. Itaque nulla deorum effigies in tern/ plo cofpidtur.quo liberum cuié^ fit,qua forma deum uelit è fumma religione condpere » nullu peculiare dei nomen inuocant,fed Mythræ duntaxat,quo uocabu/ Io cundti in una diuinæ maieftatis naturam.quæcuncg fit illa.confpirant, nullæ condpiuntur preces.quas non pronunciare quiuis inoffenfa fua fedfa poffiu Ad tem plum ergo in finifeffis diebus uefpere conueniunt, ad hue ieiuni,adluri deo de anno,mefeue cuius idfeftum poftremus dies eft,profpereadfo gratias,poftero die, tiam isprimifeftus eft, mane ad templa conftuitur, ut

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infequentis

LIBER S E C V N DVS, I$5 infequentis anni.mcnfrsue,qucm ab illo aufpicaturi fe/ fto fint.fauftum felicemc^ fucceflum comprecetur» infinifeftisanteaquamtemplumpetut uxores,domi confefTio ad uirorum pcdes.Kberi ad paretitum prouoluti, pccgt; Vtopiéfiû. cafTe fatentur fefeaut admiffo aliquo.aut officio indili/ genfer obito,ueniamlt;^ errati precatur* ita fi qua fe nu Dccula domefticæfimultatis offuderat,tali fatiffadio/ tie difeutitunuti animo puro ac fereno facrifierjs inter/« fi'nt.nam interefle turbido, religio eft. eóc^ odi), iræue in quen^ fibi confeij, nifi reconciliati ac defecatis affe^ nos q funt ftibusad facrificia non ingerunt fefe, uindiôlæ celeris, jpqu’natif , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-,,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 fimi.ans

tnagnæqînîetu.boquumueniunt,uiri in dextram de.*, ^ximi efle lubri partem,feeminæ feorfum in finiftram commeat* côtendût. tum itafeconocant,utcuiusc^ domus mafculi ante pa tremfamilias conGdeanc,fœminarum materfamilias agmen daudat.Ita profpicitur.uti omnes omnium gc/ ftusforis ab hisobferuetur, quorum autoritate domi acdifciplina reguntur, quin hoc quoeg fedulo cauent, uti iunior ibi paffim cu îèniorecopuletur,ne pueri pué ris crediti,id temporis pueri’ibus tranfigant ineptrjs,in quo deberent maxime religiofum ergafuperos metu» maximum,aeprope unicum uirtutibus incitamentutn cocipere^NuIlum animal in facrificijs maólant, nec fati guine rentur, ac cædibus diuinam gaudere demétiam^ qui uitam animantibus ideo effi clargitus,ut uiuerent» Th^ incendunt ÔÇ ^ia item odoramenta» ad hæc

fcos numerofos præferunt, non quod hæc nefciant ni hil ad diuinam conferrenaturam, quippe ut nec ipfaS hominum preces, fed amp;nbsp;innoxium colendi genus pïa/ cet.Ôi hrjs odonbus luminibusc^, accæteris eriam ce« monfjsnefcio quomodo fefe fenn'unt hommes erigU atque in dei cultum animo alacriore confurgere^ Cati-didis in cemplo ueßibus amicicur populus gt;nbsp;facerdos uerficolores induitur, 0(. opere amp;nbsp;forma mirabiles ma/ tcria non perinde preciofa. neque cnim auro intextæ, aut raris coagmencacæ lapidibus, fed diuerfis auiutn plumis,tarn fcice,tanróc^ arrificio laboratæ func,uc ope ris precium nullius æftimacio maceriæ fueric æquatxi^ ra» Ad hoc in illis uolucrum pennis, plumis^,d^certis earu ordinibus,quibus in facerdoris ueRe dikriminan tunarcana quædam dicuntcotineri myftcria, quorum interpretatione cognita ( quæ per facrificos diligenter traditur)diuinorum in fe beneficiorum.fuæc^ uiciffim piecatis in deum,ac mutui quo^ inter fe officfj admo^ neantur» Quum prirhum facercms ita ornatus ex ady* to fefe offert, cunóli protinus in terram uenerabundi procumbunt, tarn alto ab omni parte filentio,ut ipfa rei facies, terrorem quedam uelut praefentis cuiufpiam numinis incutiat » Tellure paulum morati, dato ab faz cefdote ngno,erigunt fefe.tum laudes deo canut, quas Mufica nbsp;nbsp;mufiäsinftrumentisinterftingunt,ali)s magna ex par

taq; ficuti quæ nobis ia ufu funt,multum fuauitate uin cuntj'ta quædamnoftrisncconferenda quidemfint. Verum una in re baud dubie longo nos interuallo prx cellutquod omniseorum niu(icagt; (iue quæ perfonanir organis.fiue quam uoce modulannir Humana gt;nbsp;ità na/ turalesafredusimitacurSC exprimit, ira Tonus accom modatur ad rem, feu deprecantis oratio fit, feu læta, placabilis,turbida,lugubris,irata,itarei fenfum quen* dam melodiæ forma repræfentat.ut animos auditorü tnirum in modum afficiat,pénétrée, incendat » folenes ad ultimum conceptis uerbis preces, facerdos paritet populusq^ percenfent,ira compofitas,ut quæfimul cund;i redcant,priuacim quifque ad femet referat * In bis deum dC creacionis,amp;: gubernacionis, Si cæcerorum præterea bonorum omnium gt;nbsp;quilibet recognofcit auz tore,tot ob rccepta beneficia gratias agit» nominatim uero quod deo propitio in earn rempublicâ inciderit quæ fit felidflîma,eam religionem fortitus fit,quâ fpe^ ret eile uerifTimam» Qua in re,fi quid erret, aut fi quid alterutra melius, Si quod deus magis approbet, orare fe eius bonitas efficiat,hoc ut ipie cognofcat.paratum enim fequi fe quaqua uerfus ab eo ducatur, fin amp;nbsp;hæc Reip.forma fit optima, amp;nbsp;fua religio reóliffima, tu uti Si ipfi coftantia cnbuat,8C cæteros mortales omneis ad eadeinftituta uiuedi,in eandê de deo opinione perdu cat,nifi infcrutabiléeiusuoluntaté etiâfit, quod in hac religio/

15 ö VTO P I AB THOM AB MORI feligionum uarietate deledletDenicß precatur.ut facigt; le defunótum exi'tu ad fe recipiat.quam cito.feroue præ fini're quidem no andere fc.Quanquam quod inoffen Ca eins maieftate fiat, multo magis ipfi futurum cordi iindiffidUima morte obita.ad deum peruadere, quàm ab eo diuti’us.^fperrimo uitæcurfu diftinen'.Hac prez ce dióta rurfus in terra proni.paulocp poft eredti, difce dunt pranfum.ÔC quod fupereft di'ei, ludis ö^exerdriö tnili'taris difdplinæpercurrut* Defcnpfi uobis quàm potui ueriflime eins formam Reip* qua cgo certe non opcimam tantum.fed folam etiam cenfeo.qux fibi fuo îurepoflîtReip.uendicare uocabulum.Siquidem ali-bi.de publico loquentes ubicç commodo,priuatum cu rant» Hic ubi nihil priuad eft.'ferio publicum negotiu agunt.certe utrobic^ merito» Nam alibi.quotus quifc^ cft qui nefciat,nifi quid feorfum profpidat fibi, quanz tumuis florente Rep»femet tarne fameperiturû,eôq^ neceftitas urget,ut fui potius,^ populi id eft aliorû ha bendâ iîbi rationê cenfeat.Cotra hic,ubi omia omniu funtnemo dubitat (curei^ modo,uc plena Ont horrea publica) nihil quic^ priuaticuiquàm defuturu» Nelt;^ enim maligna rerum diftributio eft, nec]^ inops,nequc mendicus ibi quifquàm.Si: quum nemo quicquàm hàz beatomnes tarnen diuites funt» Nam quid ditius eflTe poteft,quàmademptaprorfus omni folicitudine,læto ac tranquillo animo uiuere non de fuo uidu trepi/ dum.

liber s E C V N D V s. 157 'dam, non uxoris querula flagitatione nexatum, non paupertatcm filio metuêtem,no de filiæ doceanxfum, fed defuojfuorumq; omnium, uxoris, filiorum, nepo-« tum,pronepotum,abnepotum,ÔC quàm longam pofte forum fcn'em fuorum,generofi præfumunc,uiâ:u eflè, ac feliritate fecurum. Quid quod nihilo minus hi’s pro Ipiacunqui nûc impotcs olim laborauerunt,quàm bis qui nunc laborant» Hicaliquisuelim cum hacæquitate audcac aliarum iuftitiam gentium comparare, apud quas difpeream, fi ullum prorfus comperio, iuftitiæ, æquitatis^ ueftigium,Nam quæhæc iuftitia eft,ut no bill's quifpiam, aut aurifex, aut fœnerator, aut deniq^ alius quifquàm eorum, qui aut omnino nihil a gunt, aut id quod agunt,eius generis eft, ut no fit Reip.ma-* gnopere neccftariumtlautam acfplendidam uitam,uel exocio.ucl fuperuacuo negotio confequatur.quumirif terim mcdiaftinus,auriga,faber,agricola, tanto.tamcç aftîduo Iaborc,quàm uixiumentafuftineant,tamne»* ccflario.ut fine co ne unum quidem annum poflit ulla ,durare Refp, uiólum tarnen adeo malignum parant, uitam adeo miferam ducut.ut longe potior uidcri pof fit conditio iumentorum,quibus nectam perpetuus la bor,necui(ftusmultodeterior eft,0iipfis etiâfuauior» nec ullus interim de future timor. At hos 0£ labor fteri lis,atlt;^ infiru(ftuofus,in præfenti ftimulat,ôiinopisre* cordatio fenedtutisoccidit, quippe quibus parcior eft « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a diurna

Ijçg V T o P TAB T H O M AB M O RI tîîurna merces.quàm ut eidem poflitdiei fuHîcere.tan^ tumabcft utexcrefcat.ôSfuperfit ali'qui'dquod quott die queat in feneôlutis ufum reponi. An non hæc ini/ qua eft ÔC ingrata refpublica, quæ generofis ut uocant Si aurificibus, id genus reliquis, aut ociofis,aut tan» tum adulatoribus, inanium uoluptatum artificibus, tanra muncra prodigit.agricolis cótra,carbonarqs,mc* diaftinis, auiigis Si rabris, fine quibus nulla omnino Rcfp.eflet,nihil benigne profpicit, 5ed eorum flöten» . tis ætatis abufa Iaboribus,annis tadem ac morbo gra ues,omnium return indigos,tot uigiliarum immemor, tot actantorum oblita beneficiorum miferrima motte repenfat ingratiflima.Quid quod ex diurno pauperu demenfo diuites cotidie aliquid.no modo priuata frau de,fed publicisetiamlegibus abradunt,itaquod ante uidebatur iniuftum,optime de Rep.meritis peflimam referte gratiam,hoc ifti deprauatum etia fecerunt.tum prouulgata lege iuftitiam Jtaqj omnes has quæ hodie ufquàm florent Refp. animo intuenti ac uerfanti mb hi,nihil fie me amet deus, occurrit aliud quam quædâ' Hàfc anno confpiratio diuitum.defuiscommodis Reip.nomine, lakaor. titulóc^ tradantium»comminifeunturep Kexcogitanc omnes modes atque artes quibus, quæ malis artibus ipfi congcflerunt.ea primum ut abfque perdendi me» tu retineant.poft hoc ut pauperum omnium opera,oc. bboribus quàm minimo fibi redimant, eifque abutan?

L I B E R S E C V N D V S. Î55 tur.Hæc machinamentagt; ubi femel diuites publi'co no mine hoc eft etiam pauperum, decreuerunt obferuan, iam leges fiunt. At homines deterrimi cum inexplebilt cupiditate.quæ fuerantomnibus fuffecftura.ea omnia intet fe partiuerint.quam longe tarnen ab Vtopienfiu Reipftelicitate abfuntC c qua cum ipfo ufu fublata pe-* nitusomniauidttate pecuniæ,quanta moles moleftia rum redfa, quanta fcelerum feges radicitus euulfa eftC* Qu is enim nefcit fraudes, furta, rapinas, rixas, tumuh tus,iurgia,fcditiones,cædes,proditiones,ueneficia.coci dianis uindicata potiusquàm refrenata fupplicqs, in* terempta pecunia commori, ad hæc metum follicitu/ dincm,curas,labores.uigilias, eodem mometo quo pc cunia perituras.quin paupertas ipfa,quæfola pecunfjs uifa cft in digere,pecunia prorfus undicp fublata, prod nus etiam ipfa decrefceretad quo fiat illuftrius,reuolue in animo tecum annû aliquem fterilé atcp infœcundu, in quo multa hominu miliia,fames abftulerit, conten* do plane in fine illius penuriæ excuftisdiuitû horrei^ gt;nbsp;tantum frugum potuilTe reperiri,quantû fi fuiftet inter eos diftributum,quos macies ac tabes abfumpfit illam cæli,foli^ parcitatem,nemo omnino fenfiftet. tam faz die uidus parari poftet,nifi beatailla pecunia,quæpræ elate fcilicet inuéta eft,ut aditus ad uicftum per earn pa^ tefccrct,fola nobis ad uiólum uiam intercluderet. Sen dunt ifta.non dubito.ctiam diuites,nec ignorât quan,*

Ilt;îo VTOPIAE THOM AE MORT to potior cfTetilIa conditio nulla rcncccfïaria carerc, quàm multis abundare fuperfluis, tatn nuracrofis eri' pi malis.quàm magnis obiîdcri diuitrjs. Ncque mihi quidem dubirarefubit,quin uel fuicuiufc^ commodi ratio,uelCHRIST! feruatorisautoritas (qui ncc^prq tanta fapicntia potuit ignorare quid optimum cfîct, neq; qua erat bonitate id confulere.quod non optiraû fciret)totum orbem facile in huius Reip. leges iamdugt; Mircdidû traxilTet.nifi una tâtum belua,omnium princeps parcnscp pcftium fuperbia, reluôlaretur.hæc non fuis comodis profpcritatem, fed ex alienis metitur income modis.hæc ne Dca quidê fieri uellet.nullis relidtis mi/gt; feris quibus imperare atque infultare poflît. Quorum-mifcrijspræfulgeat ipfius comparata félicitas, quorum^ fuis explicatis opibus, angat atque incendat inopiam. Hæc auerni ferpens mortalium pererrans pedlora, ne melioremuitæcapciTantuiam,uelut remora rctrahit acremoratur.quæquoniampreflîus hominibus infix xa eft,^ ut facile poflît euelli.hanc Reip.formâ,quani omnibus libenter optarim,Vtopienfibus faltem conti giffe gaudeo.qui ea uitæ funt inftituta fequuti,quibus Reip.fundamenta iecerunt non modo feliciffîme, uez rumetiam quâtum Humana præfagiri conieôlura contigit,ætcrnum duratura.Extirpatis enim domi eu mere ten's uitrjs ambitionis,5i fadionum radicibus,nihil im pendetpcriculi, nedomeftico diflîdio laborctur, quæ

} LIBER SBCVNDVS. l6i una mukarum urbium egregie munkas opes peflun-' dedk.At falua domi cocordia, SC falubribus inftkutis, non omnium finitimorum inuidia prindpum (quæ fæ plus id iam olim fcmper reuerberata tentauk) concute rc illud imperium,aut commouere queat.Hæc ubi Raphael recenfuit.quanquam baud pauca mihi fuccurre bant.quæ in eius populi moribus, legibusep perquam abfurde uidebatur inftkuta.non folum de belli geren-di r ado ne, Si rebus diuinis, ac religione, altjscp infuper eorum inftitutis.fed in eo quoque ipfo maxime, quod maximum totius inftitutionis fundamentum eft uita fdlicet,ui(ftuque communi,fineullo pecuniar commer-rio.qua una re funditus euertitur omnis nobilitas, max gnificencia,fplendof, maieftas, uera ut publica eft opi nio decora atq; ornamenta Reipub. tarnen quoniam defeftum narrando fciebam,neque mihi fan's explora tum erat,ponct ne ferre,ut contra fuam fententiam fen tiretur, præfertim quod recordabar, eo nomine quof-dam ab illo reprehenfos,quafi uercrentur, ne non fans putarentur fapere,nifi aliquid inuenirent.in quo uelli^ care aliorum inuenra poftcnt,idcirco Si illorum inftitu tione,amp; ipfius oratione laudata,manu apprehendens intro cœnatûm duco,præfatus tarnen aliud nobis tem pus, qfdem de rebus aldus cogitandi, atque uberius cum eo conferendi fore. Q uod utinam aliquando con tingeret interea quemadmodum baud poftum omni-u ) bus

bUSafïentiri quædida funt,alioqui abhominc citfa controucrfiam eruditiffimo fimul 62 rerum humanaru perkiflimoaca facile confiteor permulta efle in Vtopigt; enfiumrepublica,quæin noftris ciuitatibus optarim uerius,quàm fperarim»

SERMONIS POMERIDIANI RAPHAÉLlS HY THLODAEI, DE LEGIBVS ET INSTITVx TIS VTOPIENSIS INSVLAE PAVCIS ADI|VC COGNITAE, PER CLA/ RISSIMVM ET ERVDITISSI

ftudium, intulifle in rem Si cómodu finguloru.nifi uel ea ( quæ tua pietas Si liberalitas eft) conferres in uniuetz*

fum.ratus hoc(tuu qualecunc^ foret) beneficium-, eo maiorem hinc mereri fauorem, uenari

gratiam,aucupari gloriam.quato illud latius propaz gatum,ôi in piures diftributum,pluribus eflet profutu rum»Quod Si ft alias Temper præftare contenderis.taz men id maxime es nuper mira felicitate adfecutus, feilt cet pomeridiano illo fermone abste inliteras relato» Quern dereefte Sibene coftituta(ab omnibus expeteti da) Vtopiefium Rep.ædidifti. In cuius pukherrimi in-ftituti felici defcriptioe nihil eft, in quo ucl fumma eru ditio,uel abfoluta return humanaru peritia defyderari poflit.Quando ea quide ambo in illo tanta paritate Si æquabilicongreftu cócurrunt.ut neutro alteri herbam ^rrigente, utrunq^ æquo Marte de gloria contendat» Tam fiquide multifaria polles doótrina, Rurfum tarn multa,eac^certareru peritia,ut prorfusexpertus aftirz

HIERONYMI BVSLIDII mes quicquid fcripfcris, doótiffimc fctibas, quicqui'd afFirmandum deftinaueris.Mi'ra profedto.raraq? felici tas,ac plane eo rariohquo magis ipfa fefe i nuidens plu rimis.nó præbet nifi raris,Maxime qs,qui ficut candoz re uelint.ita eruditionc fciant.fide qucat,autoritäre pof fint,tam pie,reële,prouide,in cómune cófulerc,ficut tu iam facis probe,qui quod nó folum tibi,uerûctiam to/ tl te gentium orbi exiftimas,operæpreciû duxcris,hoc tuo pulcherrimo mcrito, uel totu ipfum orbem demelt; ren^qd* præftare alia ratione neqj redlius, necp melius potuiffes,^ ipfis mortalibus ratione pollentibus,^am Reip.idcam, earn moru formulam, abfolutiiîimumcç fimulacrum præfcribere,quo nullo un^ in orbe uifum fit.uel falubrius inftitutu,uel magis abfolutu, uel quod magis expetendum uideatur, utpote multo quide præ ftante,atq? longo poft fe interuallo relinquete.tot celez bratiftîmas.tantopcre decantatas Lacedæmoniorum, Atheniêfium,Romanoru,refpublicas. Quæ fi rjfde'm effent aufpicrjs aufpicatæ, ijfdé (quibus hæc tua Refp,) inftitutis,legibus,decretis,moribus,moderatæ. Profe/ ëlo hæ nodum labefaëlatæ Si folo æquatæ» lam proh dolor citra fpem omnem inftaurationisextinëlæ iace/gt; renuSed cotra.incolumes adhuc.beatæ.felices.fortuna tiflîme agerent. Interim return domina:,fuu late impe rium terra maricp fortitæ. Quaru quidem reru publi/ carum,tu miferandamiferatus forcégt;ae alix itidé(quae hodte

hodie rerum potîtæ fummu tenent)parem fuftinerent uiccm,profpi'cere uoluifli, fdh'cet hac tua abfolutiflîma republicagt;quæno tam incondendis legibus,^ uelpro batifiimis maoiftratibus formandi's, maxime élabora**

uir. Nec id quidé ab rc,quâdo alioqui fine illis omnes (ucl optimæ) lcges,fi Platoni credimus,mortuæ cenfe-rentur.præfercim ad quorum magiftratuû fimulacru, probitatis fpccimcn.excmplar morû,iuftitiæ imagine, totus ftatus. Si réélus tenor cuiufuis àbfolutæ Reip.fit cffîngendus.In quo in primis concurrant,prudentia in optimatibus,fortitudo in militibus,temperantia in fin gulis,iuflitia in omnibus.quibus quû tuaCquâtantope re celebras)refpublica fit tam pulcherrime.ut Iiquet,cox pofita.Non mifûfi hincucniat non folûmultistimen da.fed ÔCcunélisgentibus ueneranda,fimul omnibus fæculis prædicanda. Idcp eo magis,quod in eaomnis proprietatis cotentione fublatamulli fit quippiam pro prrj.C£Cterum in rem ipfam comuncm,communia funt omnibus omnia, Adco utomnis res,quæuis aélio feu publica,feu priuata,non ad multoru cupiditatem,non ad paucoru libidinem fpcélct, fed ad unam iuflitiam, æquabilitatem,c5munionem fuftinendam (quantula-* cuncç fit}tota referai:. Quo ilia intégré relata,omis ma teries, fax amp;nbsp;fomes, ambitus,luxus,inuidentiæ, iniuriæ faceifat ncceife cil. In quæ nonnun^,aiit priuata reru poifeflîojaut ardens habendi ficis,omriiumq; mifcrri/

H I E R. O N Y M I B V S L I D r 1 ma rerum ambitio,tTiortaIes(uel reluôlâccs)protrudi'rgt; maximofuo.idcp incomparabilimalo. Quando hi'nc fæpenumero diflenfiones animorû,motus armorum» amp;nbsp;bella pluf^ ciuih'a derepente on'antur ♦ Quibus non folum florentiflîmus ftatus bcatiffimarû Rerûp.funz ditus pclTundatur, uerumillarum olim parta glon'a, aôti triumphhclara trophea.totiescp opima fpoka,lt;dc uidtis hoftibus relata,pcnîtus obliterantur» Quod fi in his hæc noftra pagina minoré forte,ac uelim.fidem fe* écrit,certe in promptu aderunt teftes ad quos te relëgé, locuplctifRmi,uideIicet tot amp;nbsp;tâtæ olim uaftatæ urbes, dirutæ ciuitates,^ftratæ Refp.incenfi Si côfumpti uici, quorû uti hodie uixullæ tâtæ calamitatis reliquiæ,aut ueftigia uifuntur, ita nec nomina illoru ulla quantuuis uetus,ôi longe dedudla hiftoria.fat probe tenet.Quas quidem infigneis dades,uaftationes,cuerfiones,cæte^ rascp belli caTamitates,noftræ (fi quæ fint) Refp. facile euaferint,modo ad unam Vtopiéfium reipublicæ nor mam fefe adamuflïm componentes, ab ea ne tranfuer fum quidem,ut aiunt,unguê recedant. Quod fie demû præftantes, tandem re ipfa cumulatiflime agnofeent» quantû hoc tuum in fe collatum beneficium profuerit, maxime quo accedente,didicerint, fuam Remp. faluâ incolumê,triumphanté feruare.Proinde tâtum tibi fuo præfentiflîmoferuatoridcbituræ,quantû is haudiniu riapromeretuhquinôtantû aliquem èrepublica ciuê.

A D' T H O. M O R V M EPIS Ti fed uel ipfam totâ Rêp.feruarit. Interea Vale.ac feh'cigt; ter pcrgc nonihil ufq^ meditari, agere, elaborate,quod in Remp.coIIatum.illi perpetuitatem.tibi immortalita tem addat. Vale doâ:iffîme,ÔC idê humanifTime Mo re,tuæ Britânix,acnoflnhuius orbis decus.Ex ædibus noftris Mechliniæ, Kt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Vis qui uirtutum fontesî’uis unde malorunt Principia;” ôC quantum rebus inane latetC

. PrudensCmpIidtasamorc^ rèóti

IN ERASMVM ÔPT. MAX, PHI LIPPVS MELANCHTHON, K^aTHjotç îi TraSw lûxop turaro ViKTci^îovz, J'iôi

H 3ï« ngü) SfX^ivSiî, Sc/A^oo'/a/) ïi^ fAi/x-KÓ-niip TSOi^VAOiiap 4MXo-nio‘'«g «pÇSo*«, TN «Po HTT/©^ O ^£UÇ , TtKVOp iii'ül 7ramp;^ip.op tLcyXoi p.i7^0 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

•n^p cvpiTTorap ■^va.tff'ap, îû^/x(^ Sctö 'ritù ißu^txp TO «jSj a/xaÂ3£lt;HÇ «tçaç , ïjaa'/xiKW^ 1?^ iivQiap, iQp HÜuJ'îap ,'KÓ.^i, tv/x^^p ôuiZ/aç ev^amp;aißap, 611^ à)Kta.vêi 'm vtxTaf®' K^êçortaç üj?gt;lt;j ■s^JiHO'p.ovl!, «su (Po, p.t7ult;j)^oyyoii}, tMaViflfTl^TTVISop STOp^cHy, x.a.'Kolii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, wix()^0 f

t^a.a'p.iK^ Ta Si'pH 0£o'ç, ràr /ló^ v^vaw'oiti ’a77£)SK£'i^ Treâw*. ^oî (f'i ovp-TroJai XOi^OWl , Ti^TTOVTai KEjS tS/j av^i(igt;p i^aa'p.iKZp,

r CCEPIMVS iam pridem.ErafmiRo jterodami compatn's noftri Epigram j mata à ftudiofis fummopere Hagita/ ! ri.Proindc dcdimus operam,ut quic* îquidilLusucrficuIoruaut apud Bea* turn noHrum Rhenanû effet,aut Bru notiem Amorbacchiû, id omne uno complexi libello typis noftris exaideremus » Quan^ intdligebamus, plurimum nos hac rc ftudiofis, Erafmo uero minimu gratificaturos»Nammagnam horum Epigrâmatum partem non in hoc fcripfit ut ædercntur.fed ut amicu*-lis fuisfut eft minime morofus) obfequerct'*. Quin ipfi nidimus cum abhinc fefquiannum apud nos ageret Euâgelica Apoftolica monumeta, partim latine uec tens,partim recognofcens, SC dodliffimas illasin nouu inffrumétum Annotationes.ncc non in diuum Hiero* h/mu fcholia fcribcret, deum immorralcm, q? laborio fis lucubrationibus gt;nbsp;pcrtinaci ffudio, quantum fult; dorisilli cotidicexhauriebaturCipfi inquam uidimus nôdcfuiffe'emagnatibus,qui uirumoccupatiff mû (H quifquàm in literis unquàm fuit occupatus)intcrpella'

10, FROB, AD LECTOREM EPIST. re de nugis audercntaKquot epigrammation aut epp ftok'um ebIandientes*Scd em quid ageret uir fuauiflï ma morum facilitate præditus.negaret,inauile hoc exi gentibus uideret^.fcriberet, at animus alfjs cogitation!/ bus impcdiebatur.nec ab inceptis faboribus quic^ rc fpirarelicebat,Nihilofecius fcribebat,fed extempore ÔC obiter ad Mufarum facra diuertens,Quan^ huius extemporalia plané talia fuut, ut aliorum diu médita' tis anteponi mcreantur.Et ueniet nunc triobolaris alp quis pædagogulus, qui inftar Momi, tâtum carpendi ftudio fingulis curiofiflime exploratis, uerbulum* alp quod repcriet,quod fibi nó probet'’, ut non Baptiftinia nicum aut Fauftinum,aut denic^ fi dijs placet Marulli cum » hic ftatim fucclamabit, o uirum carminis indo/ ólum. Rcgererem in ilium ego,fi quem fuperbe fic ingt;* eptientemaudirem,o nebuTonem,o furciferum.Tu ne tantum tibi tribuis.ut tanti uiri cenforem agasC* Dc^ cem totis menfibus non pofles uel unum uerficulum fcribere,caput fcabens amp;nbsp;arrofis ante digitis, quod ge* nus hic multos,(ut Horatiusinquit) ftâs pede in uno, minima parte horæ,amanuenfi fuo diótat.Sed hxc in malignos iftos,Candidi uel infeliciora boni cofulunt, tantum abeft ut quæ doóla funt,uelliccnt, Benç Va/ k.BafileæCal.Martns. Anno mT ï5? xvïTl De£,Erafmi

DEamp; ERASMI RO TERODAMI RHYTHMVS lAMBIGVS q IN LAVDEM ANNAE AVIAB lESV CHRISTK

Alue parens fanóliflïma. Sacro beataconiuge, iSacratiore (ïliagt; Nepote facradflïmo.

Tam multiplex habuitdécus» Tantum unamonftrorum tulitï* Hic bic maritum annis grauem Effœta anus facit pattern^ Eftuirgofœtafilia Nepos deiuerbum.ac deus» Gener pudicus fc negat Partus parcntem uxorq» At integram iurat.ncCÿ Riualc pallet fufpicax»

Procax facerdos reppulit, Heus,inquit,hinc mihi ocyus Prophana uota tollite, Ipfi fimul procul procul Aris iacris abfiftite, Veftran’deo donaria

Quo fc locorum uerterenc ‘ Vultus pudcntum coniugum, Repulfa quos tarn fœda,catïgt; Infignis exanimauerat?

Cælum penetrarutit preces A deft ab aftris Angelus Qui prole protnifla,graues Ludus iuberet ponere.

5urgunt alacres.inuiceni Narrare uifa geftiunt, Porta maritus aurea Se queritantem coniugem

Haud uana uox oraculi Lufitpiam fenum fïdem; Bis Luna nata quinquies Atium uidetpuerperami

Tantoquidem felidus, Fœcunda quanto ferius. Fit Anna filiæ parens, Nee filiæ cuiuflibet.

Sed fîliæ,quæ fertilis Eadeiht^^ uirgo gigncret. At quetn beata gigneret^ Summi parends fik’um»

Qui fceptra terræ SC ætheris Cum pâtre habet communia. Qui deus SC idem homo.neds Autore.uiólo per necem,

Vitam reduxit mortuis, Aperuit in cæios iter» O tercp quatercp SC amplius Parens beata,Nam potes luua preces mortalium Tuo uacantum cultui, Nam te patrona quidlibet Speramus aiTequi.modo

GVILIELMVM COPVM BASILEIENSEM DE SENECTVTIS INCOMMODIS, HEROICO CARMINE, ET lAMz BICO DIMETRO CATA LECTICO.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carmina^

Confiftimus feneôtæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

Tempora,duntaxat fpatium effluxifte uirentis lam clamitant iuuentæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Quoep magis fpatium feiunget corpora noftra, Mutuus hoepropius peeftora iungat amof. “

EminifTe debes Henrice Dux illuftriC fime.eos qui te gcmmis, auróue ho» norant,darc primum aliéna, quippc fortunæ munera,præcerea caduca,de/ inde qualia plurimi mottales poG fint elargi'ri, poftremo quæ tibi ipfi domi abûdent,quæq; donate alijs cp accipere, magno

principi longe fit pulchrius. At qui carmé fuo ingenio, fuis uigilrjs elucubratum.nominituo dicat : is mihi no paulo præftantiorauidetur offerre:utpote qui non ali cna,fed propria largiatur,nec paucis annis intermoritu ' pa : fed qux gloriam etiam tuam immortalem queant efiEicere, turn ea quæ per^ pauci poffint donate ( necß enim pecunioforum amp;nbsp;bonorum poetarum par copia) deniqj quæ non minus fit regibus pulchrum accipere.

remunerari.Et opibus quide nemo non regum abu ‘ dauit, nominis immortalitatem no ita multi funt afle* quuti.quam quidem illi pulcherrimis facinoribus erne-« reri poflTunt, at foli uates eruditis carminibus præftax re.Siquidem Si ccras Si imagines,Si (lemmata, Si aure as (latuas,Si incifos in æs titulos, Si opcrofas pyramu das,longa annoru feriesdemolitur, Sola poetaru molt;

numêtau'pfa ætate.quæ resomnis débilitât inualefcut» (^lod prudéter intelligens, Alexander illecognométo Magnus.à Cheiylo pocta.no admodiî fane bono,fin/ gulos uerficulos tolerabilcis, fingulis Philippicis ex pa (fto redimcbat.profpiciebat nimirû Si Apellis tabulas. Si Lyfippi ftatuas, paucis annis interituras, nec quic^ omnino fortiû uirorû menioriâ æternâ poflè redderc: præterimmortalitate dignas,eruditoru hominumlitc ras.nec ullû efle gloriæ genus fyncerius,ac præftantius, quod à pofteris uirtuti datur hominû,non fortunæ. non ab amore,non à metu.non ab affentatione.fed li» bero iudicio profedu. Age iâ qui malos uerfus tâ chalt; re prodigus emit, none optet Homericos non fingulis aurcisjfed fingulis urbibus emercariC Q^uê quidé poë/ tâ,ÔC in delitrjs habuiflè.ôi Achilli inuidiffe legitur.bea turn illû pronuncians,no folu uirtute, fed potilTimû ta li uirtutû fuarû præcone. Q uan^ no me dam eft, bac noftra memoria,principes plerofcç literis tâ non dele-ólari,^ eas no intelligunt.qui utrûc^ iuxta ineptû exi-ftimant,imo pudendu,optimatê uiru, uel feire literas, uel à literatislaudarûquafi uero fint ipfi.uel cû Alexan dro,uel cû Cæfarc,ucl omnino cû ullo ueterû.aut graui tate,aut fapientia. aut benefaôlorû gloria conferendi, Ineptû putant à poêta laudari,quia defierût facere lauz danda,nec tamèn à gnatonibus fuis laudari refugiunr, â quibusrideri fe,auc fciunt.auc id fi nefciût, ftukiHîmt fine

AD HENRICVM DVCEM EPISTOLA, ^9 fint oportetQuos quidêego uel i'pfo Mida ftolidiorcs iudico.qui afininisauriculis deturpatus eft,no qjcarmi na conteneret.fed quod agrefti'a præferrct eiuditis,Mi dæ i'tacß no tS. animus defuit,^ iudidu » at his noftris utrun^, A quoru ftultitia quu intelligere generofam tuä indole uehementer abhorrefe,dux clarürime, eocp iä nunc à puero tuos conatus fpeólare,ut non ta tuoru temporu,^ ueteru fimilis euaderecupias.non ueritus fum huncqualecuncp panegyricu nomini tuo nucupa re.Qui fi tuæ celfitudini,Iongeimpar(utefl:)uidebitur, memineris facito amp;nbsp;Artaxerfem regem præftâtiffimû aquâà rufticano quodâ operario,quâ ilie manu utra/ CÇ hauftâ,obequitâtiobtulerat,hilarê,fubridentê^ cepiflèjôi ciufdê nominis aliu ( ut opinor ) pro malo, à • pauperculo quopiâ allato,perinde,ut pro magnificent tiflimo munere gracias egilîe, ratû uidelicet, no minus eile regale parua prompte accipere,^ magna munifîx ce elargiri.Quidç' nonne etiâ fuperi ipfi,qui nullis mor taliû opibus egentita muncribushuiufmodideledan rur,ut cotempta interim diuitu Hecatombe, rufticana mica,Si thufculo paupere placentur,animo nimirû of* ferentis no rcrû precio,noftra donaria metiêtes.Et hæc quidé interea tâ^ ludicra munufcula tuæ pueritiæ dica uimus,uberiora largituri.ubi tua uirtus unà cum ætate accrefcens uberioré carminu materiâ fuppeditabit, ad quod cquidé te adhortarcr, nifi Si ipfe iâ dudû fponte

tua ueli's.remisq^ (. ut aiunt ) eo tendéres,6i domî habe resSkeltonum,unum Britannicarum Ii'terarum lumen ac decus.qui tua ftudia poflît,n5 folum accendere, fed etiam confummare. Bene uale,8i bonas literas fplen dore tuo illuftra,autoritäre tuere.liberalitate foue.

’ ODE ERASMI ROTERODAMI DE DAV dibus Britanniæ,Regisq? Henrici fcptimi,ac regiorum liberorum, carmine hexa/ metro, Si lambico trimetro acatalcdtico,

India,ex/ trema. Arabia.

I iactare licet magnoru munera diuum, Sibic^ ueris fas placere dotibus, *^r^Quur mihi no uidear fortunatiffima teilte' 3:) Digna eft malis.bona quæ paru nouit Vltima lanigeris animofa eft India lucis, (fua.

nîfbarüæ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gaudet Panchaia diues harenis

faciunt animos feptem oftia Nili, VinaRhe/, nbsp;nbsp;nbsp;Laudata Rheni uina tollunt accolas,

f**« La:tanecuberibusfibidifplicet Africa glebis, , Hæcportubusfuperbit.inamercibus.

At mthi nec fontes,nec ditia flumi’na defunu Suldiie pingues,prata nec ridentia.

Fœta ui'ris.fœcunda ferisjœcunda metalh's Negloricr,quod ambicns largas opes.

Serus in occiduas mihi Phœbus conditur undas, Sororcp nodleis blanda ducit lucidas, Poflem ego laudati contemnere uellera Beti, Vbi uillus albis mollior bidentibus C

Temperi/ csAnglii.

L5gi dies. Nodes luz cidæ.

1 Lana An/, gliæ-

Regisreli/ Numinisac cælî tantaeftreuercntia, quanta ' Nec état Metello,necmaritoAegeriæ»

Rc^is facûz llt;Jotî melk'ta magis Pylio facundi'a régi, Nec Cæfari mens maior.aut fublimior.

Regis libc/ ]\]ec Mecœnatî.ucl dextra benignior unœ raliliimi 17 । nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

guinis pa'r Creditus Aeneas Veneris de femine cretus * ümonia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dictus patente Scipio fatus loue.

Nonne louem humanis ipfum fuccurrere rebus, Noftro latentem credidiflentcorporeC'

Atcß hic Temper erit magni mihi numinis inftar. Meus hic Apollo fæculi pater aurei.

Alludjt ad oriente meis gens ferrea ceflßt ab oris, perlum Fraudes reuerfa Aftrea diftulit malas, Ai^ditad fecus,ac toto uanefcunt fydera cælo uiducura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,-., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ .

nTdcbaf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lanum fas eft,iam ducere longas

giiæ. , Memiferam,quurhuicæternosluppiterannos ^morcah ' addidifti,cunóla quum donauerisC' tarera. Nolunt noftra fuis æquari numina regnis.

Hune répétant fuperi.fed tum, quum Neftoris xuu, Vbi fenedlam uicerit Tithoniam

Etuiuet tarnen ufc^ mihi,dum regia proies Rcferet parentis nomen,os,amp; indolem.

Quæ mihi purpureis iam quina adolefdt in aulis Regum futuri tres patres,matres duæ.

Non aliter piôtis Pefti uernantis in hortis, AImo nitentis rore pubefeunt rofæ, Formofæ Veneri flos acceptiffimus.ôi quo Nec fpirat alter, aut renidet blandius, Nec cui nexilibus fit gratia tanta coronis, Ambire folus regiam dignis comam.

' Mifcere gaudet punicanteis candidis» Plurimàq^in (pina rutilât rofa,SC albicat, unà

Laus regis libe/ rorutn.

‘ Côparatio derofispe? ftanis.»' Rofælau/ des.

Sunt duo,quæ uariant, cognatac^ germina pulchros, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hæc niodo nata, latet propè cortice tota uirenti, Tenuicç rima tenera lucet purpura.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O Hæc .

Rofa Ma/ Hæc niuei tantum faftigia protulit oris, ‘ Senfimatdehifcensturgidosrumpitfinus*

rici.

Rofa Marz garitæ, 1

Ulac^laóteolosnondumexinuauicamiiftus, ' Vix credit auris tam rudeis adhuc opes,

Candida fed tenui fuffunditur ora ruborc, \ Seu fratris hie eft.fi'ue fyderis color.

Non fic lana rubet bis Concha imbuta marina, Non fic Eois phœbus emergens aquis,

Arduri in Afpicc quod fpedmen generofæ frontis in illo eft, doles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt lucet oculis uiuidus mentis uigor.

Arduri Praecoqua nec tardam expeótat fapientia pubem, ' ' præmatu t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præuerrit annos indoles ardens fuos.

ra^pru enz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimillima proles,

Salomon Hæcquandoandpitempotuitdtflbluerelitem, puer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Malanicß fraudem.fraude dodla prodere.

Hic teres eft, nec inæquali leuore rotundus. In Margaritæ moribus fcabrum nihil.

Atmea uirgo pi)s eft addidliftima diuis, Cadumc^ mauult.quam uagum pelagus fequî«

Hane qui cum fodjs uidiftet ludere Nymphis, ,. Habiliépfratremtelatorquentemmanu, Aureus hie Phœbus,foror hæc argentea Phœbi eft. Per ipfa iuret alma Phœbi Ium ina.

lam puer Henricus genitoris nomine lætus, Monftrante fonteis uateSkeltono facros.

Palladias teneris meditatur ab unguibus arteis» Quam multus illi lucetin uultu pater, Talis in Afcanio renitebat imago parentis, Sicpulchram Achilles ore readebat Thetin*

Maria laus.

Edmonctt laus.

Muneribusblandis cunabula fpargite Nytnphaî, Aggerite.quicquideft odori graminis.

Ambrofiä.Cäfiä,Caltharhlt;^,Thymumlt;^,Crocunicß, Et Syra Ämoma.nec infuauem Amaracum*

Hane turbam, hanc niueam pulchris mifeete corollis ’ Gaudet paternis parua proles floribus»

Vosprecor o puero date uellera candida Parcæ, Ëaclt;ç faufto molle flamen pollicc.

Vid dum mittimint uerenda ad ora Gaguini.laceræ ac leues Cameenæ. Reftatis trepidà^cç pallidsecp, Nec non Parmeno uti Terentianus

Caufasneólitis.ecquisC’ecquidfecquo» 'Vos folas adeojugit Roberti Nomen,feripta diferta cuius ingens Nouit,fufpicit,ac ado rat orbisT’ Ergo noshumilescp barbaræcç Ad tanti patris irruemus,altas Doóti,nobilis,ac potentis ædesC Magna efl ruflicitas,nihil pudere. Summa eft ruflicitas nimis pudere.

Ecqucm fingitts obfecro RobcrtumC Perfonam TragicamCcauete cultum Tam raris ftudfjs, amp;nbsp;expolitum, Vulgi moribus æftimare peótus» Sune faftidia tetra barbarorum» Sunt commercia gratfjs folutis Cum blando Aonidum choro fororum» Vanum ponite pedhoris ti'morem. Et dodlum celeres adite uatem» Vos quamuis humilescç barbarasep Blando comiter ilic.candidoq; Exceptabit(ut eftbenignus)ore» Si didtaeç falute.redditâcç Percontabi'tur, illico,unde,cui'æ^ N e craflum pudeat folum fateri. Obfcuriue uocabulum magiftri Si quid ueneritis rogabit,hocora-tum carminis huius ut Poëtam Commendatum habeat,fuum^ feribat»

Vper quu uiridisnemorofo in margincri Irrigua fpatiarer in hetbsb . (px O » Eirabam

Quum fubiro affulgens, Veneric^ firaillima puldirx. Obuia fit tua raufte Thalia,

Protinus ilia oculis eft eminus arnica noftris, • »r II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Viuit uterqj.K uterc^ fuo deuindus Erafmo* Aut eadem,auc meliora precatur, Gaudeo.uerum age dic,quidnam molitur uterc^ Quod cantet fchola Franca,legatuef

Quæreor à tam ditibusate^ feracibusaruis, lamdudum annua munera fperat, Autumnurhc^ fuumCprimum tuus ille Robertus Exæquat fermone foluto

Stemmata Francorum,amp; dccus. Si ferapræliarcgum» lam nihil eft,quod Gallia dodo

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An filet

An filet.alterna cupicns recreare quictc Longis haufta laboribus aruaC' lUe quidem Felix agit ocia.qualia quondam

50 4 des, ERASMI R OTERODAMI Quod necç grammaticus tencræ didlarc iuuentæ, Plagofa ucreatur in antro, Nec tetrico Hippolytum pudeat recitare parend Feliccm ter ÔC amplius ilium, Quifquis Fauftina dicetur arundine Gallus, Vel Varus,uel Pollio quifquis, Viuenôi æternum pulchro cum carmine notus* Quadrifido cantabitur orbe.

Iror,quæ mihi fydera Nafcenti implacido lumine (ulfcrinc, O Gaguinemeumdecus, Nam ku iure aliquo noftra négocia

Ignés ætherei regunt, Me primum teneras lumen ad infolens Aedentem querimonias, Nec mitis rutilo fydere luppiter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -

Tantum Mercurius celer Adfalgens nitidis eminus ignibus. Adflarat fua munera, Sedftcllauetuitfalciferinuida, Vulcanicßminaxrubens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Riualis,

Seu tres tern'genùm deæ Fortunas tripItci numine tempérant. Sum duriffîma ftamina Sortitus,VoIucrem,feu poti'us deam Verfare omnia credimus, Hane in perniciem certe ego deierem Coniurafle meam mifer, Felicis mihi nee fataPolycratis, Nee Seyllæ precor improbus, Arpinas toties confuhiniquus Fortunam infimulat fuam, Quæ tot profpera,tot dulcia.pauluîo Fermento uitiaueriti

Ingrate ille quidem rufticus,ac foro Rerum nefeiusutier, Alterius dominæ qui queritur uices, Sat felicem ego ludico. Qui præfentia'Ienire poteft mala. Aétis profperius memor, Ac fperare iterum iam fore,quod fuit. At me matris ab ubere Fati perfequitur triftis ôi afperi Idem ac perpetuus tenor. In me crediderim proruit improbi Pixis tota Promethei,

joe deS#erasmi rot.' Ec quicquid ftabulat trifte uel afperum, Nigci in limine tartaric Heu quid (implicibus uatibus inuidum Numen.quis Genius malusC Quæue infefta nouem luno fonoribus Sic noftrum caput impetit O fatisgeniteprofperioribus Bis Gaguine meum decus» Hunc ß tn minime temnis amiculum. Non totus fuero mifer, Nec cedent grauibus peólora cafibus.

E qa fim no magna,caue cotepferis hoftis, Arx Tarpeia Remi no mage tuta foit. bene defenfat primu hieq fuftinet aggt; Tu q me cingit no inamœna pal9.(ger^ Ifta quidem omnigenos mihi comoda feruit in ufus» At fubito infufis,quum uolo ftagnat,aquis. lam uero,ut ceffet.uigilum cuftodia pernox, Stertat ut acra Lynceus in fpecula, Attamen excubias Grus officiofa diurnas Intus,noóte foris peruigil Anfer agit» Grus neq; doda, nec admonita,fpeculantis 3d acra Refponfansiacri clangit in aftra tuba»

.B P 1 Ö R A W H AT Ä, Ce procu! infidias ( natn præfentire uidetur ) Fida,fono uigili prodit ôi arcet aufs» Anfer item non dodtus,obit fua munia,quum fas PabuIatSC nota ad fymbola rurfus aded» Afi ubi uidno fe condidic æquore Titan, Milite tum denfo mcenia noftra fubit» Partituren aliquis mira arte locosqj.uiccs'qj Quiue ætate prior fortéue leÂus erit. Neccedunt (latione fua,dum rurfus ab undis Emicet,8C darum lux agat aima diem* Adde quod hic miles tam fidus ôl impiger,annos Complûtes,nullo iam meret ære mihi, epitaphivm odiliae figenz

Epulta uiuum te falutat Odilia» Quid ad fepultæ uerba mox fugit coIorC Viuum faluto uiua»quur lubitum efl; rei Placidæ bonæcn uocabula» Mala uita mors eft, 6C fepulchrum,amp; inferi» Vna hîEc tibi timenda,fi mortem times» Nam quod uocant mori,eft prjs renalcier» N oftri peribit nihil,ÔC hand pilus,nifi 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pl Petit

Perit,ferad fernen abditum fcrobe, Mox fe bcnigno redcfi'turum fœnore. Si rem putaris.quid mon eft.nifi fen f Condi fcpulchro,quid nîfi ocean fata î* lamcp l'n propînquo eft ille fatali's dies, Quum uere noftro flantibus Fauonrjs Rediuiua putri pullulabunc e eauo» Moxe^ emicabit læta corporum feges» Quorum uiror perennis,baud un^ amplius Marcefcethanc in fpem Fidelis interim Sopita gremio terra feruat fragmina» At mens caducis expedita uinculis Inuifa quanquam,uiuit,ac te cominus SentiLuideccÇjtriplicidifcrimine Vitæ anteaôtæ mérita carpens præmia, Meflemcß pro femente quam fecit metens» Bona pars relicftis artubus circumuolans Captat,pias hac commeantium preces» Vt à luendis expiata noxfjs, Quas tenreo contraxit è contagio lam pura purum adiré poflit æthera. Has flagitato fubleua precamine, Memor,uices te mox manere mutuas.

Pendentis alto uidtimæ de ftipite Mors obfecranda eft,obfecranda uulner a. Hoc Fonte,fi quod efficax piaculum,

— nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viuislt;^

HId:u erat ad facras mihi nome Odilialym IdcK mei folu.ia fupereiïe uides. (phas.

A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Cætera mors rapuitcineres atc^ arida tan Terra parés gremio cofouet ofla fuo^Ctu Quid tibi te dignum,nifi te mors fæua precemur Scindere cui cordi eft,quæ bene iunxit amorC' lam nihil eftcharam à membris difcerpere uitam Quiddam etiam duld duldus eft anima» Tu potes â gnato dileólam auellere matrem, Impia,uel centum rumpere uincla potes, Quos natura potens,te præter in omnia uiótrix Mutua quos pictas.quos ita rata fides» Quos mores placiti,amp; dulcis concordia uitæ

Hos tu ut diftraheres tollis,fine pignore matrem Atqj ita pars melior orba relidta mei eft» Sed bene.qd* mors noftra fcidit,tua christe refarz Pluses boni reddit,^ dédit iftamali» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cit

JIÔ DES. ERASMÏ ROT* RESPONDET FILIVS SVB PP CTVRA CHRISTI CRV/ CIFIXI MOYSI ET SERPENTIS*

Ita fîigax haud loga dedi't di'uortianoRri, En mors æqua tibi,qd* tulit l'pfa refert* Vna duos pi'ctas uiuos bn iuxerat,uc nue Amborû cineres una recondit humus« Amborum,uultus tabula uifuncur eadem,

At tu fpeôlator,fortis memor omnibus æquæ, f Hæcfaltem ex animo fundite nota fins»

CHRIS TE necis domitor ac uitæ perpetis autor» lugem animis uitam morte repone tua.

Tu facra ilia filcx,teretis quæ uerbere uirgas Vitaleis featebras gentibus iôta dédit.

Tu^ falutiferum ferpentis in arbore fignum, Quod ueteris colubri cunda uenenadomac.

Quin hodiécç pqs uitæ fons ille perennis\ Pcôtore defoflb fanguis ô£ unda featet* lUe dat exanimes redud recalefcere flatu Hæc animæ maculas abluit omnigenas.

His age muneribus dulci cum pignore matrem fn dextrum referens aflère c hriste gregem*

IN FILIAM BEKAE Q.VOD SONAT RIVVM DINGVA NOSTRATE» BVm Gulf eltna, pre Arnoldo cognomfne lurfs fos gcmini,no mo rf u^erac. (Bekajs

I Cuf gener Antoni placuffti ex omfb9 un^, __y Ifbrandum referens ore anfmóqj pâtre. Nee minus efl; mea uita tfbf,quam forma probata, Templa,domus,proles,hæc mea cura fuit. Quatuor enixam pueros totidernt^ puellas, Mors rapit,intra æui feptima luftra mei. Leftorage huic requiem, cineric^ .animæcç prccatus, Viue diua'mo diu eft hic nihil,ergo bene.

EPITAPHIVM MARGARETAE HONORAS, Hic fita Margareta efl:,merito cognomine Honora, Fifcini tedis digna Guihelme tuis

Quàm bene congruerant,amp; forma, Si pedus,8£ anni. Et ne morte quidem diflolüendus amor.

Rapta fed eft uiridis primæuo in flore iuuentx, Vt rofa laôteolis femadaperta comis. pimidius fupereft dulci fine coniuge coniunx Mœrens.ut uiduus compare turtur aue, EPISCOPO TRAIECTENSI DAVID

j Digna pâtre, jples magne Philippe tua.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifte

Iftegregem pluf^ patna pietate fouebat. Pacis amans, uirtuti l'ngcnrjsc^ fauens ♦

Hic Dauid ille duci proies iaólanda Phili'ppo, Commiflum patrio fouit amore gregem» lACOBO BATTO, græcodimetrolambi'cOi iaKwßgt;£ ßdcTTE

DVO salina ARGENTEA ABBATI CVIgt; dam dono mifla,à monialibus, monafterq, uulgo diôli, uallis uirginum,

Virgi”^^ de ualle,duo fine labe falilla Âdfumus,hanc menfam non nifi pura decent,

Concinimus fex æra,at ego cui maxima uoxeft Alpha ÔC M T riadi rite dicata uocor ♦

Nosgt;ædcmq? racram,Scafti pi'a cura Girardi, Præfulis,abfumptam fulmine reftituit.

IN TINTINABVEVM MARIAE SACRVM, Aenea mi uox en;,ac fie nulla ænea uox^e^l, VtparChriftiparælaudibus efle queat.

Pecro facrafugo cacodæmonas.arceo fulmen, Funeräcß, 8!. feflos cantibus orno dies^ Q.VINTVM MAGDALENAE

Sum Magdalenæ,iuuit impium fulmen, Meliora quando cundla dar pius præfui, SEXTVM OMNIBVS SANCTIS SACRVM.

Exilis mihi uox,(êd quæ ferit eminus aures, Dac mihi cælicolûm nomina rota cohors^

Non mihi Dodones.non æra prophana Corinthi Certent.nam cunôlis tïnnio cælitibus,

Et fun't in clerum.capi’t hinc exordia famæ, Eep Mida fubi'to uertitur in Phalarim,

Sic quondam exufto peperit fibi nomina tempîo Credo autor generis graxulus ille mali,

Tam ftolidam mencem nullis aboleueris undis* At rabiem folus tollere mucro queat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Tam ftolidum credo,nec te Mida pedus habebat Malce nec in clerum tarn uiolentus eras*

Quam quidam,non eft fententiadicere nomen, Nam famam aftedat qualibet ille uia, Huie utinam aut aliquis alininas addat Apollo Aut ambas Petrus demetat auriculas,

Autcerte crepet ipfc magisjaciatq; paterni Quod cognomenti fyllaba prima monct, IN EVNDEM,

Bacchanti in clerum tibi dixerat Vrfale quidam Et ius Cæfareum lædier atlt;ç facrum»;

Hic tu ridebas hominem multumcß diuc^ Et merito,quid enim hoc ftultius ac leuiusC

IN PICTVRAM FABVLAE GIGANTEAE, En ftolida fine pâtre fati tellure Gigantes Montibusaccumulant montes,ipfumq; minantur Cxlicolûm regem fupera detrudere ab arcc,

IN EOSDEM FVLMINE DEPVLSOS*’ luppitcr excruélas dtfturbat fulmine moles ^nibus inuoluens rapidis,monceisé^ uiros^» fie uis fine confilio.fic impia fadta Præcipitata munt fuperis ultoribus ufep.

Matris enim.Orgiadùmcç manu, Dum fera creditur effe,périt. Quàm fceleri bene pœna fuo Congruit.ôC mala digna malis.

IN PICTVRAM EVROPAE STVPRATAB.' Hic qui à monte boucs ad proxima littora uettit, Aurea te.quis fit.uirga monerc poteft.

Si rogitas quid agat,patrio fubferuit amorû Infcius.obfequio,furta dolofa tegens.

Raptor cnim niuei latitat Tub imagine tauri Improbus.aeprædam per fircta longa uehet;

Vt Crctam attigerit.mox taurus definet efle iuppitet.ôC uirgo non crit ifta diu.

Quid non cæcus amor mortalia peólora cogac. Si taurum æthcrcum non piget efle louemC

Aut quæ formofis fatis eft cautela puellis. Hie quoqj ftuprator fi metuendus eratC

Chriftianum orbem tuend qui faueds Cæfari, Huie fauebitislibello,qui tuetur Cæfarem.

Huc,fiquidem pia,(i pudica Mufa Deledtatnihil hicuel inquinatum. Vel quod melle noeens tegat uenenum. CHRisTVM totafonatchelis Guihelmu

Non ego Buflidiæ decus adfero bibliothccz;, Sed decus apponit bibliotheca mihi.

Q uur adeo ledtor crebris offcndcrc mendi'sC' Qui caftigauit.Iumine captus erat,

SVB PICTVRA WLTVS CHRISTI. Hie intuetur Ôi intimes mentis finus, Fac tota niteant pedon's penetralia, AGIT CARMINE GRATIAS PROx

MISSO MVNERE, Antiftes facer elegantiorum.ac Princeps Carmiliane literarum. En uerfus tenuis tibi Pocta Hos pro munere fplendido rependit. Hoc eft fcilicet.ære mutât aurum. At quid tandem aliud deis uel ip fis, Gratus fed tenuis referre uates Poffit,quam numéros modosépCuerum Largiri numéros tibi Petre, hoc eft Syluæ ligna, uago mari addereundas, IN FRONTE ENCHIRIDII» Nil motor aut laudes,leuis aut conuicia uulgi, Pulchrum eft uel dodis.uel placuifTe prjs. Spe quoc^ maius erit mihi fi contingat utrunep.

Cui c HRisTV s fapit,huic fi placeo,bcne habet. Vnicus ille mihi uenæ largjtor Apollo.

Mittcrc quur ucrcar magno leue munus amico Quum capi'ant fummos thufculapauca deos» lOANNI OKEGO MVSICO SVM^

Vox lila quondam nobilis, Aurea uox OkcgiC' Sic ttîuficæextindtum decusC Di'cage.dtcfidibus Trifles Apollo nænias* Tu quoq; Calliope Pullata cum fororibus Funde pias lachrymas. Lugcte,quotquot muficæ Dulce rapit ftudium, Virumep ferre laudibus. Artis Apollineæ Sacer ille Phœnix occidit. Q uid facis inuida morsC O bmutuit uox aurea Aurea uox Okegi, Vel faxa fledlcre efficax, Quæ tories liquidis Et arte flexilibus modis Per facratcóta fonan^

Dcmulfit aurcs cxlitum Terri genumcp fimul Penitus^ mouit peótoraC» Q uid fads inuida morsC Vel hoc fniqua maxime, Aequaquod omnibuses* Sat erac tibi promifeue Tollere res hominum, Diuina res eft Mufica Numina quur uiolasC henrici episcopi cameracen

SIS EPITAPHIVM, Henricus hie eft.Bergicx ftirpis decus. Qui laude morum auita uicit ftemmata* Gregis falutc nil habuit antiquius. In quern pius paterna geflït uifccra. Hic incitatus amore miro cælitum.

îHe gregis Cameracini præfulcp paterep, Cui fimul Si patriænon fibi.natus erat, Bis^ lacobæam uifit pius aduena federn, DehincRomâ,ôi Solymas uedus adufep faci^. Sic

,O DES, ERASMI ROTERODAMI Sic pictate uagus.uirtute grauifrimus,a:uum Exeoit felix ói fine labe fuum, o

IN MAGNATEM Q.VENDAM, SED FICTO NOMINE, CLVI LAVDES SVAS EXIGVO MVNVSCV^ LO PENSARAT.

Orrexiterrorem meum Lepide Marullus, nam mihi Laudatusæquo largius Nimiumpufillo prodigum

Vatein redonat munere, Ô pedlus,ó memorabilem, Huius modeftiam uin’, Non uuk cani.quæ non facit. Vult amp;nbsp;fileri quæ facit, Proin pudendis præmrjs Inuitat ad palinodiam. Inuitat ad filentium, Non fuadet hocfrugalitas Tenaxc^ Parfimonia, Quiim fannionibus quocç Fœdisc^ Morionibus Prolixa donet munera, Quod ifta donat uatibus, Quæ dare minus nbsp;nil date eft,

ï P I G R. A M M A T aZ Jxl ODE DICOLOS, DISTROPHOS, ADTERO ucrfu Hcroi'co Hexametro.alcero lambico

Cquid adhuc uetcru fcqui’mur fpcótacuïa Hue hue frequentes currite. (rerûî' ,

Hie euius tonitru telluscp tremifcit amp;nbsp;æther, Teneris erepat uagitibus»

Emicat.K patrios uagitu difpuit ignés. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ]

* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Circumfufa

Lætam prole dco uideas geftire parentem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

idea td , ' (lus, Dicitc

Forma rapit multos, me nil formofius ufquàm cft,, Formam ardet banc nemo tarnen.

Ipfe ego fum ætherei fplendorc^, decuscç parentis,. Me nemo ftupet,aut fufpicit.

Viuendi reôte certiflîma régula folus,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Inuitum feruare,nec eft mentis,puto,fan£C, Et patria prohiber æquitas» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Procul ergo facro à limitie Morum arceant mihi literatores luem. Nihil hue recipiant barbarum.

Oepen't fauftis auibus precatnur.

Semper augefcens meliore faro, Htc nouæ fudor nouus officinæ, Aufpi'ce lEsv» Hi’cradisftanquàm noua tefta)pubes Literas Graias.fimul ôl. Latinas,

Quid fuit læta fobolem dedifle Corporis formaCnifi mens Si ipfa Rite fingatur,ftudqscp caftis Culta nitcfcatC

Stirpe ab hac fenfim noua pullulabit Ciuium proles, pietateiuxta.ac Literis pollens,breuiterep regno Digna Britanno.

Ludus hic fyluæ pariet futuræ Semina,hinc diues nemus undequai^ Penfius furgens decorabit Anglum Latius orbcm.

CARMEN PHALEÇIVM» Sedes hæc puero facra eft ies v, Formandi's pucn's dicaca.quare Edico,procul hinc faceffat, aut qui Spurds uionbus,aut inerudica Ludum huncinquinct eruditione.

Qui'n hunc ad puemm pueri concurn'tis omnes^ Vnus hie eft uiïæ régula,fonsqj piæ»

CREDO. PRIMVS ARTICVLVS» Confiteor primum ore pio, uenerorep fideli Mente deum patrem,uel nutu cunda potentem, Hunc, qui ftelligeri fpaciofa uolumina cæli. Et folidum omniparæ teiluris condidit orbem,

EiusitemgnatumiEsvM,cognominecHRiSTVM; Qucm dominum nobis agnofcimusacueneramur»

Et graue fupplicium immeritus damnante Pilato Pertulit,infami fuffixus in arbore mortem

Oppetijt.tumulatus homo cft.daufusqj fcpulchro. Interea pénétrât populator ad inféra régna»

Mox ubi tertia lux mœfto fe prompferat orbi, Emerfit tumulo, fuperas rediuiuus in auras»

Inde palam æthcream fcandit fublimis in arccm Illic,iam dexter patri aflïdet omnipotenti.

Idem olim rediturus,ut omnem iudicet orbem, Et uiuos pariter.uitàqj ac lumine caiTos.

Te quoc^ credo fide fimili fpirabile numen Halitus,afflatusq? dei facer,omnia luftrans»

Et te confiteor fanóbffima concio, qua gens Chriftigcna arcano nexu coitjomnis in unum

Credo,uel ijs facro fucrint qui fonte renati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Vtraqj pars noftri corpusq;,animuscp deinccps lunóta iïmul,uitam ducent fine fine perennem.

Hoe quoq; perfuafum eft, ecclefia myftica fcptem Munera difpenfat, quæ facramenta uocantur» Hinc uariæ dotes, K gratia plurima menti Cxiitus inferitur, fi quis modo fumpferit apte.

Munere coniugrj nati hunc prodimus in orbem, adeo pulchri,pulcherrima portio.mundi»

Munere baptifmi longe felicius rjdem prius, in te christe renafeimur, atlt;ç nouamiw.

Deinde in amore dei, nos confîrmatio facra Conftabilit, mentemq^ inuiôlo robore durât.

Myfticus illc dbus(Græci dixere fynaxin) Qui panis uini^ palam fub imagine, CHRISTVM Ipfum præfentem uere exhiber,intima noftri Vifcera,cælefti faoinat.ôC educat efca, In^ deo reddit uegetos,S2 reddit adultes.

Si quem forte deo capitalis reddidit hoftem Noxia,continuo metanœa medebitur illi. Reftituet lapfum.refciflaq; fœdera rurfum Sarciet.offenfi placabit numinis iram, Commiflï modo pœniteat, pigeatqj nocentem, Iscj uolens peragat præfcripta piamina culpæ.

Vnguinis extremi munus nos munit.K armat, Migrantemcp animam per fumma pericula.tuto Tranfmitit patriæ, amp;nbsp;fuperis commendat euntem.

Hæc eft indubitata fides,cui peôlore certo Nixus, amabo pattern fuper omnia cundipotentem. Qui mecondideritqj,^ in hune produxerit orbem. Rurfus amore pari dominum compIedariESVM, Qui nos aireruit,prcciôc^ redemit amico.

— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritum

Spiritum item fandum.qui me fine fine benigno Afflatu fouet,atlt;ç animi penetralia ditans* Docibus ,arcanis,uitali récréât aura» Ätqj hic ternio fandtus, amp;nbsp;omni laude ferendus, Toto ex corde mihi.tota de mente,fupremis Viribus,obfequio,meritôcp coletur honore. Hune unum rcuerebor, Si hoc femel omnis in uno Spes mca figetur, hoc omnia metiar uno. Hic propter fefe mihi femper amabitur unus. Poft hune haud alia ratione,ac nomine charus Ipfe mihi fuero,nifi quatenus omnis in ilium Ille mei referatur amor, fontemcß reuifat.

Culpam præterea fugiam pro uiribus omnem, Præcipue capitale tarnen uitauero crimen* Q uod necat atc^ animam letali uulneret iâxu

Ne faftu tumeam, ne uel liuore maligno T orquear,aut bili rapiar feruente, cauebo.

Ne uel fpurca libido, uel infatiabilis aluus lmpcret,enitar,ne turpis inertia uincat,

Ne nunquàm faturanda fames me uexct habendi. Plus fatis ut cupiam fallads munera mundi.

Improba peftiferi fugiam commerria cœtus Omnia.fummo animi conatu.prôqj uirilL

Atcç hue incumbam neruis acpeôtore toto, Vt magis atqj magîs fuperet mihi gratia,ui'rtus, Augefeate^ piæ diuina feientia menti,

O tab O, fuperos'e^ precum libaminepuro Plaeare adnitar.cum tempore fcdulus omni. Turn uero eximie,quoties lux fefta recurret.

Frugales epulæ femper.menfæq; placebit Sobria mundicies,ôî auari nefeia luxus.

Sanôta uti fint mihi fecretæ penetralia mentis. Ne quid eó fubeat fœdum ue,nocens ue.ftudebo*

Ne temere iuretne unquàm mendacia promat, T urpia ne diôlu dicat mea lingua,cauebo.

A furto cohibebo manus, ncc ad ulla minuta Vifeatos mittam digitos » Si fi quid ademptum

RESTITVTIO REI FORTE REPERTAE» Id quoqj reftituam.fi quid mihi forte repertum eft. Me penes baud patiar prudens aliéna morari»

Nec fecus atq^ mihi fum charus.amabitur omnis Proximus,eft autem(ni fallor)proximus ille Quifquis homo cft,ac fie ut amor referatur amid In CHRiSTVM.uitahiq^ piam,ueramq^ falutem, Huic igitur fucrit quoties opus,atcp neccffe, Scdulus officio corpusqj.animumcç iuuabo, Vt mihi fuccLirri cupiam,fi forfan egerem» Id tarnen in priinis præftabo utriq? parenti. Per quos corporco hoc nafci mihi contigit orbe, Tum præceptori.qui me érudit,inftituitq; Moriaerus fucro, ac merito reuerebor honore.

At rurfusq? dulcisq? fcholæ.ftudijcp fodales. Semper (uti par eft) iyncero ampleôtar amore.

Si quando crimen fuero prolapfus in ullum, Protinus cnitar, pura utconfeftio lapfum Erigat, ac iufta tergatur noxia pœna.

SVMPTIO CORPORIS CHRISTI IN VITA» Aft ubi facrati me ad corporis atep cruoris Cæleftes cpulas pietasqj.diesqj uocabit, Iliotis manibus metuens accedere, pedus

Ante meum,quanta cura.ftudiocß h'cebi't, Purgabo niaculis,uirtutuni ornabo nitelis.

Porto ubi fatalis l'am terminus ingruetæui, Extremumcç diem cum morbus adefle monebit. Mature facramentis mearmareftudebo, Atlt;ç bis muneribus.quæ ecclefîa fanôla miniftrat Chriftigenis, reteget confeffîo crimina uitæ Sacrificojfumam christi uenerabile corpus»

Quod fi uicinæ propius difcrimina mortis Vrgebunt, fupplex accerfam qui mihi rite Oblinat,ac fignet facro ceromate corpus. Atcß his præfidrjs armatus,fic uti dignum eft Chrifticola,forti ac fidenti peôlore.uita Decedam,bonitate dei fuper omnia fretus.

IN LAVDEM MICHAELIS ET ANGE/ lorum omnium, Ode dicolos hendecafyU laba Sapphica.fuffigenda in tem plo Michaeli facro.

Aelitum princeps MichaëIe,ÔC omtlcS Spiritus facri.libeat precamur Supplicum uotis tribuifle pronas Cælitus aures»

Sordidæ fed ne mento canentum Sordeanc odx,dtus hue ah arce Oeuolec fulgente, Seraph decons Igneus all's» Q ut foco facro ufe^ catenris aræ Odculum uiuutn rapiens(uc olim| Applicec noftn's placidus labellis Ora^ cergan Luridasquicquid maculx,peruraamp; OeHdem pellens animo teporem* Igneas cancenc acies (ut squum eft) Igneauerba» t^orrb tu primas tibi uendicato Carminis partes Michael beate, Primipilari ducequo triumphant Âgmina cæli» tn quibus luces, itidem ut Pyropus Nobiles inter radiat lapillos, yt ue Formofus focia inter ardet Lucifer aftra» lustibifummumnecisatcßuit«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J.

T U pias lætis animas reponis Sedibus,cantu procul audiendo Squalidis olim gelida exciebis Funerabuftis»

Quàm dédit lætos pia turba plaufus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ e

Quæ tuas fuluas fugicat fub alas tæta, præfenti fed adhuc periclo Palpitans,elapfa uelut rapad Aies ab ungui.

Efgo ne quid iani trepident.cadauer Trifte deturbasdabatac labatitis Pondus exhôrrens.aperit profunda Tartara tellus.

Non fetus,quàm fi Siculo Peloro Pendulum in fluctus abeat cacumen» T erritum cedtt, refluum^ late Diffilitæquor.

Ferrcis illic domitus cateriis, Horridum quaflat caput,ac minatus Multa nequicquâm, furibundusiras, J ' Voluit inanes.

Te manet palma b Michaël fuprema» Tenoui plaufus,tibi non iniquas Impius'pœnas dabit Antichriftus, Orbeleuato.

Orbis.en hymnos canit,altus æther lucly to gaudet duce.gaudet æque Præfide tellus^

En uides.quands miferi premamur Cladibus (noftro merito fatemur) Tota proh cxci terimus nefandis Sæcula bellis.

Fac rua lenis precc.rex olympi, Vindiccm condatmifcratusenfem» Feriasdonet.referacc^ fefïis Ocia terris.

E quibus digne rednetnus odis Gabriehquem rire chorus fupernus Proximum primo eolith Q ronanris Armigeralti.

E P I G R A M M A T A. ' k4-gt; Tu eenes oracula facragt; ce ohm N undo,cafus didtdc fucuros, Ilie quem infonti leo gaudet accox

Tu Zachariae ueculo manto, Thura dum feftis adolec faceilis, Pignons fen fubitusflupenti Nundusadftas.

Cundla quid fruilra lequimur canendo. Illiusduke eilmeminiiie nund, Læcius quo nillachiymofus unquam Audqtorbis, Nec fafus ohm,necß fpes falucis Vila eranfed mors ftygqs profeda Sedibus,gentem rapiebac omnem, Vindice nullo»

Turn nouas autor meditacus artes, Ipfe uc inutfac homo fadrus orbem, Terei tantæ Gabriel,miniftrum Deligicunum.

■Sic opus amp;d:o.ne(^ plura fatus XUe,tu lapfu pladdo uolucres , T J DiiTecas

Q U all's aduerfos feriente nimbos Sole, refplendet(monumenta padli Iris andquijuarioq^ cælum

Vidic obliquis oculis uolantem Dextero cælo.metuitc^ lacis Incubans cerris draco, lurido^

Palluicore, TeélacupernixNazaræacangis, i Mox ôi. ilîapfus chalamis pudicæ Vir2inis,mandaca refers fereno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Noftra cui primum hic lyra graculetur, Hæficac,mundô ne malis leuaco, An deo fœcæ pocius puellæ, An cibi diue

Confciomencis,mericocç fummis Rebus accerfi, cibi ram facraco, Tamq? felici licuic ucl uni

N offer Ó falue bone pacifer, qui Surculum adporcans oieæ uirencém, Nuncias primus, melioramerfis

Roximc primis Raphaël cancre, Ordinfs pars non humilis fuperni, T Ute nam darum comi'tem duobus Terti'usaddis, b falus,ac certa hominum modela

Luminegnatum» Nec modo faluismaed ôi ære largo Diuitem,multa feriedientum Diuitem, ac longis gregibus, noua^

Coniuge lætum» Ethm’ci Phœbumqj gcnus'cç Phœbi, Saxeos olim'colucre diuos, Hos rati morbis dubqs rogatam

Nos magis nos te colimus,potentem Vcl nigro mânes reuocare ab Orco, Rurfus ÔC pigris animam liquentem

Ec tacendi cftis proceres.ducesc^ Cxceri nobis, brcuicercp cunôbi Milites regis dicione lace CunAatenentis.

Inuidet ueflræ mifer ille forti, Eminus fedes quodens ademptas Sufpidc frendens,8C inàufpicad Pcenitetaufus.

Vefpero quondam (imiks rubenci Inter æternos rutilabat ignés. At fimul r^is diadema miles Ambijtaudax, lana

lam pares uoluens animo cathedras Flammeotelo.gregecum fequad Idus eiedus^,ruaem ruina Terruit orbem»

Excipit partim caua Styx ruenteis, Abditur lucis bona pars opacis^ Curfitat magnum per inane, multo Plurima turba»

Denfior,^ Cecropqs in hortis, Tinnulos æris crepitus fecuta, Euolant examina,quamq; cælo Decidit imber.

Pugnat hoc unum hæc uigiLimprobôcç Q mnis incumbit Audio, pios ut Diftrahat,tundat,geminQ£ß raptos Funere perdat.

Ah nefas,quantum daret ilia Aragem*» Cui falus tandemCnifi frangeretur Obuqs uobis furor,Si nocendi DiralibidoC

VcAra nos tutela fidelis ortos Excipit,nec luce prius relinquit» Semper hac freti nihili furentem Ducimus hoAem.

Nuncfj crebri uolitatis,inter Arduoscælos.humiles^ terras, Hinc preces fertis queruïas,at iftinc

Porro nos tantis meritisCquod unum Po(rumus)gratos memori camœna Reddimuscantus,fcrimus^ templis Donadicatis»

BRASMI ROTERODAMI CARMEN lAMBlz CÛ, ex uoto dicatum uirgini Vualfingamicæ apud Britannos »

ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p-UTt^ i^i’ÄoyHpSjJH,

KÓVH yuudlKSii} 6£Oto\©-' t|gî)j TrajOevoç, A^oi pSz/aJÂvaç ifo! J'rJ'oarfr æwjt'aç, Û fjSüyi XS“'’'«’/'»® waXi/j TDji a^yv^oii,

Av^ojp ïtTrflaTao'’ 0} vyttiivamp;p (Tt/xag » A'amp;iOi cOi wAVtS/; , Kott t/veç ^ttwottxi'» KuœVT©-* ouvojjLiÄ7rl]amp;/} ■jB-ogd’i;, Tivi^ y/jovT©^ aîwjuttç Aocx«/^»

AMToii (fStoi(Pos, £U/;ÂlZ)}ç, isiVH^ 7’o6lt;uç Srîxovii t où gt;o(^ £'^£OŸa/iâ^o2{ AootWÇ Sc^XO(JJiàv ïUTtÀtSaTKÇjy^ÇttÇ Kityisoii cttT$, aiùj KaÿJ'iap nao'ûj/j ^a-^TiZp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

/ Pax fituiator,tacitus hoslegasuerfus, Vt facra uerba muffîtanc facerdotes Ne mihi fuauem ftrepitus auferat fomnum, Repetaccç uigiles ilico fins fauces. Nam fcurrula hocce fterto conditus faxo. Quondam 1 lie magni clarus Eurj myftes, Vt qui bis odo luRra perbibi cota^

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ V i Oculis

548 DES- ERASMI ROTE ROD AMI Oculis profundus,deinde fomnus obrepfit, Vt fic,benigno membra cum madent Baccho» Atqj ita peradtis fuauiter bonis annis. Idem bibendi finis atcp uiuendi Fuir.fed etiam me aliqüis ebrium credat, Aut fomniare,qui ifta dormiens dicam. Vale uiator.iam filenter abfcede.

Obile Sleftadiu, tuaqs poméria primus Signans, ram dextris codidit aufpicf)sC’ Vnde tibi Genius tâ félix,tâqj benignus» Sydera nafeenti quæ micuere tibiÇquot;

Cum uidearis enim, necg muro ïnfigne capaci, Plebe ncc innumera diuitijsue featens, Vrbibus in cundlis,tarnen baud felicior ulla eft Quotquot Cæfarea fub ditione uigent.

Non ego iam memoro,quod fertilis undiq? campus Adiacetôi fegetem profpcrat aima Ceres»

Q uodqî bine uitifoos monteisjhinc ditia Rheni Fluminaprofpedlas,grata quod aura fouet» Comoda bella,fed hæc tecum comunia multis»

Dotibus hifee fimul uinceris.ôi fuperas» Ilia tibi propria cft.quod ôi una,ÔC parua,tot ædis

Virtutc infigneis ingéniée^ uiros* - 1 • lt;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Totpa

E P I G R A M M A T A, 54. Tot pariter gemmas,tot lumina fundi's in orbcm, ' Quot multis alqs uix genuiffe datum eft.

Doôlrinæ procercs tot habcs.quot proditor ille Vi'x belli proceres occuluiflet equus.

Quam no Vuimphlingus, qua no Spiegellius urbem, Quam non Kirherus nobilitarequeatC

Vnde tibi Sapidus.doólis quocg dignus Athenisî' Vnde facer Phrygio, Storkius unde tibiC’

Vt fileatn reliquos,non te fatis ille Beatus Rhenanus,lingua dodlus utraq;,beatC' Q^uæ tibi cum liquido tacita eft cognatiq caloC Nurn quod Palladia numen ab urbe fauetC Corpora gignit humus,mens æthere manat ab alto» Membra aliæ pariunt,tu paris ingénia»

Quis non inuideat tam fplendida commoda, ni quod Non tibi,fed mundo fertilis,ifta paris»

Gloria te penes eft unam,fed fruiftusad omneis • Peruenit, humanum qua patet orbe genus»

Hxc memor hofpitq, tibi carmina panxit Erafmus Haud lepida,at grata qualiacuncç cheli»

.AD SEBASTIANVM BRANT ARCHIGRAM/ mateum urbis Argentineh, Phalecium Erafmû O rnarunt alios fuæ Camœnæ, Ornas ipfe tuas magis Camcenas»

Multos patria reddidit célébrés, Vrbem tu celebrcm.celcbriorem Multo conftituis Sebaftiane, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Sic cum fœnore plurimo rependis, Acceptum decus,è tuo uiciium IIIuftrans,patriamq^,literasc^»

Quas mihi tranfcribis dodliflîme Didyme laudes, Vt funt maiores,quàm quas agnofcere poflïm. Niprorfus frons nulla foret, fie rurfus eædcm Sunt adeo doôtæ.taliq^ è peôlore natæ, Vt minime Iibeat,quas das referibere. Veras Efle perinde optans.quàm funtlepidx.atqj uenuftæ» His ego non fane placeo mihi.Tu mihi Vates Lauro digne places, nam dum me reddere magnum Carmine magnifico doôle conniteris,ipfum Te oftendis üere magnum,ueréq^ ftupendum, Vt qui uiribus ingenrj poflîs Elephantum Reddere demufca.nihilicp attollere tricas.

Sed quo iudicium minus approbo,maxime Vates Hoc mage lætor amore tuo,candoré(j mentis.

DES* ERASMI ROTERODAMI CARMEN lAMBICVM, AD ANDREAM AM^ MONIVM LVCENSEM, INVI^ CTISSIMI REGIS ANGLO' RVM À LIBELLIS, Vicuncp dotes reputet Ammoni tuas, Oculiscp totum luftret admotis prope O ris decus,proceritatem heroicam, Vultucp toto uniuerfo corpore

Bene temperatam dignitategratiam, Nitentium blandumuigorem luminum, ' Linguæc]^ pledlrum tam fuaue tinniens, Mores dehinc horas ad omneis commodos, nbsp;nbsp;’

Facileis,amicos,melle melleos magis. Veneres,lepores,gracias,rifus.iocos, Mitem indolcm.mentisq^ candorem nouum, Mirecp mixcam fimplicem prudcntiam» His peôlus addc fordido auerfum lucro, Dextramcp quàm pro forte largiufculam. lam quàm benigni uena diues ingeniC Quot animus unus expolitus literisC Ac rurfus his par addita eft facundia» Demum uniuerfa hæc rara condit comitas. Et improbi liuoris arcet fafcinum ModeRiæ iucunditas,aim dotibus In tam fuperbis,nil fuperbum in moribus»

Hxc quifquis inquam penfitet,tot affatim Congcfta in unum,nonnetnerito dixeritC Soli parentem fuifle naturam tibi. Contra noucrcamcxtcrismortalibus. Horum licet tibi ipfe debes pleracç Reftant tuæ Fortuna iam partes,uti Dotesita amplas.opibus exæquestuis, N ifi uis uideri aut cæca plane aut inuida.

Exhauftum immodico nouale cultu Mentitur queruli fpei coloni. Effœtum ingcnium labore longo. Nil dignum parit hoc amore noftro Quo te profequor unice,inter omneis Mcllitiflime Paliureamicos, Nec dignum meritis tuis, nec ipfi Quod refpondeateruditioni. Quod folum licet,hoc in omne tempus Præftabo,ex animo medullituscp Noftf um (fiic meritura eft}amabo Lucam^

Des. Erafmi Roterodami. Alludi’t ad carmen Marti'alis de Catone, Audiuit olim cenfor ille Romanns, Ludos iocofxquando noueras Floræ Cur in cheatrum Cato feuere ueniftiC An ideo tantum ueneras ut exiresgt; At 1'ure nunc imbcllis audiat Gallus, Ludum cruenti quando noueras Marti's, Animos ferocis quando noueras Angli, Quid quæfo in acicm timide Galle prodifti, Ferro minaci fplendidas agens turmasC An ideo tantum ueneras,uti fœde Fugiens fequenti tergauerteres hoftiC' Ac fi pedum certamen effet,baud dextræ» Cato fœminas uidere non poteft, Gallus Viros.Cato mutarc poteft non uultum, Gallus nequit mutate peólus ignauum, CVM. MVLTOS MENSES PERPETVO PLV^ iftèt, ôi. per unâ modo dieculâ fe mundo fol often differ,rurfusep no minus odiofe cp antea plue gt;nbsp;ret, ER ASM vs Bafilea répétés, in itinere ficlufitin Iouem,ANJvi D.XV.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Agros

Agros lam male pcrdidiflct omnei's, Vexaflet fegctesq^.uineas'c^, T andern defierac.pudore credo. Et tandem licuit uidere folcm, Q^nem migrafle polo.timebat orbts, Acternam ratusimmi'ncrenoótem.

Vixdum fcfquidicm niterepafliis Obduci’tnebuliscß nubibuscß Totum qua patetundequacß mundum-Ac rurfum fimik's fui effe pergit. Iftoc fi' moderere paólo olympum, Nee quic^ es nifi nubi'um coaólor,

Quis non officium probet gigantum Et cognomina confueta uertens, Peffimum uocet, infimumqj diuumt

Pietas. Hic nofter facet unicuscateruæ V index,ille Philippus,file dudum ' Ccetus gloria prima Cluniad.

epigrammat A. Jyç Huius funcra non puto decerc Âut pulta.auc lachrymi's nigrandum»

ERASMVS ROTERODAMVS GVILIELz 1^0 NESENO CALAMVM DONO DEDIT CVM HOC EPIz GRAMMATE.

Tantillus Calamus,tot,canta uolumtna fcn'pfî Solus,acarticuii's dudtus Erafmiacis.

Aediderat Nilus.dedcrat Reuchh’nus Erafmo, Nuncrude donatum. me Gulielmus habet.

Iscß facrum Mufis feruat,Phœbô(Ç dicatum, Aeternæ charum pi'gnus amicîtiæ. Ne peream obfcurus,per quern cot nomina nofcet Pofleritasjongo nunquam abolenda die.