PHYSICI LIBRI DVO, I» DeappctttuprimæMateriæ ad cardinale S, Marix in portiai, IL De dementis, ad Gardinalem Gurcenfem.

RHETORIC! DVO,dcimitatio ne ad Petrum Bembum» PETWBEM bi Veneti dcimitatione liber unus*

T crant i'n fabuli's Adonidos hotti,SC in re rum natura efl:ephemeronanimaI»Si oxx W ptseorumuclfpcótare imaginem,en tibi hunclibcllum, dieculæ fpatio conccptum unius,pari temporis interuallo animi geftatum utero, pari ferè in luccm effofum» An uero diurius illis (uperx Ejturum,alq iudicent, Tu uero fi ipfum exiftimaueris hortulum,noneaquidem fpecie,ut admitterepoffint fabulæ fatum ab ea quæ pulchritudinis anriftes habe^ batur.atfortafTeiblidæfrugi tutamentum præftitent* Si abomim cenfùcris potiuiquàm legirimum naturæ partu,at perfedhe foboli uiam forta]^ reduièrir. Agno fees certe uel exiguum mei in te anioris ÔC obfèruantiæ monumentum, Valc.

Augufti dccus unicum Senatus Ingentis Bibienna qui Leonis Ingentes pote fuftinére curas. Hoc meus tibi quicquid eft libelli Picus dedicatxunus inter omnes

. Aufus qui tribus explicate chartiS Formam materiæappetentis umbraSî Vmbras(Iuppiter)inuiaspçriris, Quare habe tibi, quod perenne fiet ' Perennis monumentum amoris ei«slt;

IOANNIS FRAn’ CISCI PICI MIKANDVLAE DOMINI, ' CÓNC’ORDÏ^fcQ_VE COMITIS, DE v, APPETITV PRIMAE MÄx.

PRAEFATIVNCVLA, Q.VA DOCÉTVR Q.VID ET Q.VOMODO AGEN DVM* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÀPVT I.

'CRIBITVR AB Äriftotele ,primo in libro de naturalibus principes, Lari ni primum Phyficorum communi üo ’ce ibient appellare.Materiam appetCx re formam.ficuri turpe pulchru, mina marem. Super quibus uerbis tanta ut cæteris in Ioris Peripateticæphifofophiîç inter Ariftötelis intétx prêtes uarietas reperitur,utin iplà uarietate qusefita uc ritas magis latere uideatur.ac tanquàm lubricus pifeis pîicatorum manùs eludere. Quæ quidem res cum dix gna coniyderatione multa.iure meritocç appareat.tèn tabo (ub examine reuocare uerba Philofophûuarîa^cp afFerre fentenrias interprétum: atcç inde anuero conx fonent perpcndere: fubinde quoq^ quid ipiè pntemgt;alt; perte fubrlcere.Ipfam^' deihum naturæ ipcculationcm ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ai fûbfignabo

IO. FRANCISCI PICI MIRAND, fubfignabo in autoris natura: contempIarioncm ôC ojîx tum debereconucrri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;' ■

DE MATERIAE NOMINIBVS VARIIS, ITEM CtVID SIT.ET Q.VO MODO AGNOx SCATVR. CAP, II,

ERB A ipià qux tradlantur quid fignifix centjôi quid id fit quod fignificatur,djifgrn ter infpidenda effc, tum Plato in Phædro in Conuiuio,tum Cicero poftca in prix

mo de ofïîcrjs libro,tum quicucß redle docêt, monucrelt; Igitur quid nuteria ,quid forma,quid turpe.quid pulx chru,uideamus.nâ fi de appetitu materiæ uerba fadêda funt,cum appetitus fit aeddens ô£ affetîlio ipfius mate riæ,uidctur uticp ut is appetitus cognoici minime poix fît eo ignorato cui aeddit ipiè,ÔC cuius eft flC habetur af feÆo.Materia itac^ quo ad propofitum pertinet opu fdilum,did fblet proprie,amp; ex metaphora.hoc aute dix uifionis membru à prEcfenti ipeculatione iciungemus. illud relinquetur bifiiriam diftindum in primam 0£ fex öindam.amp; hac etiam dimifta,prima fumetur nobis,de cuius appetitu difleramus,Prima etlt;^o materia ab Ari, ftotele didtur fubiedum uniuicuiui^ primum ex quo quidpiam fiat minime ex aeddenti : uel fi corrumpitur quidpiam in quod tan^ ultimum refoluatur, ex quo fiuntqu£Bcunlt;çfiunt,3Cinquô3.ea ipià corrunapûtur, gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Differt

OifFertautemà materia fubiedhim,uti uo!uitThenw?lt; Thonift* ftius in ea quam oe natura materiæ riigrcflîone primo Phyficorum Iibro conlèruit.Sanè Ariftotcles

9op, hqceft fubiedtum matcriam uocat. quod fi confy« dcretur in lèiè,tum materix nomen illi uerius cogruab fiuerofiibforma,fubiedireôlius appdiatio cotingat, tametfi nomen utrucp ex ijs habeaturquæ refcruntui ad alterum. Voluit item eam in ic rem cflê quâdam, Ä aôhi exiflere,deinde intelligi aliorum eiïé : Si primuni hancpofterioremconiyderationcm rarioncm potçn^ tiæ,contraherclt;Sed enim unita quidé formx ipfà ièmx. per eftdèdconiydcrariabfi^ ilia poteft exipia uidehgt; Kt ad formam habitudine,unde analogta decreuiç i^fam cognoici p^riloibphus Ariftotdes,Plato uero no Ariftotelef riia(fic enim aiût)rarionc,utpote quæ legitime nullâ fui co^itioncm daret ex iêiè,icd ex formæ complexu di-i gnoiceretur.qui quod complexus uarius eflct SC mulrix plcx,fijbindécç iugitcr mutaretur (quapr^ter Auerx rhois cenfiïit,cam ex tranfinutationc ita efle cognitam, ficuti ex opcratione forma depreheniâ eft)non defoe^ re tarnen SC ex Platonis amp;nbsp;ex Ariftotelis (êôtatoribus, qui aliter analogiam proportionemuc,Änotham ralt;lt; ttonemintelligerent.nâcp exnegarioneÔCabdicationé formarum omnium uoluerunt animo quoquo modo « uadllantccomprehendûquando ea tantum le^rima,. « Qecproponioe^uttdacionc iiUa nixa cogiutio fit,quæ » ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a J aliqua

^iqua rçi forma habitucß paratur. Videntur(]^ tj PIaz ’ tpmco ei dogmati nixi,quod eo l'n Dialogo proditur*

qui Parmenides infcrîbimr, cum docet negationès ia materia priaaâotiê fignificare.in deo ucro reru omniu caufamjdem Plato X“?“/»» id eft locum uidelicet amz .pIu,eamquâdôq^uocauit,Eandê(jmatrê priusà PU SimpliduC tone quàm ab Äriftotele nuncupatam cum alrj tu Sim plicius prodit: id^ propterea,quoniam fulcipiat earn quæ in ipfa fit formam ex parente rerum uniuerfarum. æias'«^ itidem matris atcß etiarn nutricis, quo nomine ufum quoœ Platonem afleuerat.conditiones exponit; (cfcnâcp fubuarijs formis ipéôtandam pra:bens ipfa materia,fui noudam ex ièiè non ïngerit contemplanti bus,fèd ipfa ex uariatione fubmini(CTàt,nec admodu k gitime,quoniam omnes formas amouere ôi abdicate oportet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Kj do,quanquam à Græco nomine B? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per metathefim deriuauerè nonnulIi:Spez

desautemàipedando uidetur dcdüdla : ièd iure hoc fiue illud maius,ab efficiédo operâdo^ notidâ fui Ion gelatécç

'gc laté(^ difïuditæadé R^rio nucupata eft,quod ex ea ut proditur à quibufd^,uet;a (umitur definitio. Rei eriam imago didtä èft amp;nbsp;Exemplar,ÔC Græco uocabux Io Ideandautemeftdicere (pedes,ficut/x.oj4)H forma.ut mirer Albettum nomen Idex tantum ad primumexe Albertus pfar,ut in eo ipfa confyderatur, cum hacde re ageret re

* tùIiftctParadigma uero ut eft ratio formæ:imaginis au tem ut iam eft in materia,ôi illam ipfam imitatur. At (pedes fonuaeç naturalis,de qua nobis eft (ermo, (ùàx pte natura (c(èdiftundit;(piritaliteré^ humanis obtuti bus exdpitur:quibus ôi ip(a (enfilis rerum moles Si di^ ftin(fta,0i uarie diftinôta,ôi cfRgiata perdpitur.deindc ip(a quæ tam uarie (pcótatur diftinóla Si afformata,iii (^et conuerti,agerc patiep cerniturtSi modo in unum cogi,modo dirimi atq; diipelci n'ta ut rerum fpedes no iam ab ip(b (ubiedlojfed à forma nomen fortiatur. Pul Pulchrü chri uero nomen tametfi rebus etiami compo(itis fipiz

’ plidbus'qj tribui quandócp (bleattnihilominus apud ce lebres autores,tam Platonicos Peripateticos, non nt

■ eximia quadam Si eleganti diuerfarum partium com^ ' pó(itióne:ex quibus ip(a pulchritudo conflatur,indéq5 ' diftùltat.Turpe uero ex pulchritudinis abfentia cogno ' ' (citur. eft enim cius carenria atqj priuatio. ilia perfcx

lt;ftvfmopus(uo ingenere,hoc. imperfeótuSi rnancu,ut hinefatisapparere indpiatycum didtur ab Ariftotelc

' . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita apx

ira âppctcrc .'materia formamitie turpe pulchnjm,amp; fcé mina maremtnon ira accipiendumsUt uno in gcncrc (îc Appetere coUario.icd in longe diueriîs^ippetere cnim idem efl:,quod deiÿderare, quod amare^uan^ hoc non ira exaàe congniat rebus inanimis.Turpequoîprum itf feie dum acdpiturjd pulchrum efle nun^ potefh foc^ mina ucro fuo in gqicre poteft cflè pulchctrima.icd ak ter intellexit Ariftoteles.qua de re lilaelli progrctfe diP (cremas,ubi quid alrj prius de hoc toto negodo (ètifè/*’ tint iûbfîgnauerimus.'

appctitusmcnrionéindicatfadâ,ut ratio reddere^’ appctêriægpetuætièd curönquit interprète Hermolao)fufdpit uitibus forx

masC'appctensdiuinitatiseft,8i diieupiens boni.uoco autem diuinum bonum primam formam : Si prima cauiam quo referutur,collimant(^ omniatdC cui quæqi res tendit fieri ^fimillima quantum poteftjpoteft aux tem quantum natura conceditur.ipièuero appetitus quid fit,ÔC in quo fit,ipfum fi interroges,ijs rei^fiiruS eftueibis:proFed:o inquir,ueriffimumputo quod did tur prouidenriam fiiiflhquæ Si. turpi defyderium hone ftaris,ôC egenti opulenriîcquâtum ut iatis iniccerit«Sub dit primæiUiformæÔC aboniriiabiûlt;îtæ materiatijsc^

' lt;onftitutæ,priuationem contrariam efTeSi aduerfam: Matcriam uero rcfcrri, Si quafi idêtidem ad forma re^-IjjeôtarcjCuius fit appetêtiflima:mox colligit in materia non eflèpriuationem,quia formam Si ipla fimul appc teret.fimulœ labem ctiam Si corruptionem appeteret (uam.SimpIicius uero differentiam inter matcriam Si exp. priuarionem cis uerbis faólatn putatied SL habitudinê quoq; amborum ad formam fubindicari cenlèt. Refe^ râ Latine fi potero,quæ hac de re Græcc ab eo funt Ccd pta.Dilcrimenmatcriæpriuationi^qîtradit:Si earn pa

: riterquæ amborum eft,ad formam habitudinem rcx fert.diuinum cnim quiddam Si bonum Si ddyderabi-' leeftformatSihâcappétit materia expropria natura, contraria autem eft priuario, quæ no deiyderat fiumet corruptionem. fiquidem diuinum illud bonum Si de^ fyderabilc,primam appellat formam,lèparatam,uidex

„ licet cam quam Si intellcólam Si primam caulam re uc ranuncupat,ab omnibus quæ natura conftituta fiint, ab ipfo ortu defyderatam:utpote quoi û diuina fit eau (a:atq; ca ita funt diljjofitauri unumquodcp corum qua pollet uirtute.illiusfimilitudinis deîyderio teneax tur.eaucro fimilitudo iplbrum propria perfedtioeft^ perfedtio autem compofitis eft, is qui fecûdum forma ftatushabc^’.matcriæ uero pfcdlio formæpartidpatio* hæcSimplicius.Deappetituüefo,quê tam iplc

qaim Arîftotelcs uocat.Latini uettut defyderium, ucf ba faciénsjcum non (ècus debere tribui docec inanimis naturalibus,ac animaris ojhûc apperitu Latine uo cant.unde inter apperitumôCdefyderium ita diremit: uri hune animaris,illud autem inanimatis rebus conz gruere docuerit.

ON placuit AuicennæPlatonê^ Ariftote lem iibenrius fècuto.huc eflè in materia ap petitu.trifariamcç argumêtatur in Arifto/ telem,quâdo nec animalis is queat eflè nec

naturalis apperitus:undenullo paôto materia: ineflè œ fet. Facile dabût omnes concedentqp primam fumpri partem,fecudam uero ipfè reuincerc conatur:deindelt;^ patcfacere in conexo eflè ueritatem.Primo quia ôi forgt; ma ôi inclinante uirtute,materia ipfa fùapte natura dey ftituitunnecß de ea inftar grauiû SC leuium decemi po^ tefl::quæ fuis formis,uel tolli in altum appetunt, uel ad ima delabi.Secundo fi formam appeteret materia, uel ex eo is dimanaret apperitus.quia careret omni forma: uel inde proueniret.quod multas una formas concupiz (ceret.uel faftidio prioris formæ fpcdlaret eô ut aliâ fiib rndueretTerrio metaphoram non admittit, quam de de^e

decerc philofophum exiftimat,ut qui poetarutn mox -re fceminä maris dcfyderio tencri tarn graui tanquam ferio de rebus naturæ conicripto uolumine prodiderir» hæc ex Auicenna. Auerrois autem Ariftotelis opinio^ nem hunc exponit in modum:ut is fit apperitus acqui/ rendæformæ,cuiutpoterei perfeôlæ atqj diuinæ quo ad poteft fimilis cuadere cupit.demumq^ Ariftotefem apperitus nomine putat fignifi'caflè id, quod ei ineft motionis ad formam fuicipiendam.ibicp dirimit appc titumïin naturalan uidelicet eum,qui fit fine iènfu,qua lern plantis natura præbuit ad Ce nutriendas:ÔC in fenx filem, quo pollent animalia. prioremqj ilium tribuit materiæad omnes formas uiciffitudineuariafulcipié das » Idcp uoluit prodire rarione priuationis, quæ ipfi materiæ connexa commixtâcç fit.Cur autem appe titum hunc introduxitCut ea fiilicet dignitate qua pob leret mateiéa, non omari priuationem fignificarettôC oftenderetpariterpriuationê ipfam eu materia iungt» Nec longe diieeflît Albertus cognomine Magnusî apz petitus mentionem fadlam indicans ob dilcrimen prix uationis atqj materiæteurhœ eius gratia innatum pu/ tat ipfi materiæ,non ut conieruetur.fed potius ut tranf mutetur in id quod appétit, ibidem quoq; poft nonx nulla quæ aduerius Platonem diôla fiiific autumat, fubiccit appetitum ex incompleta fimilitudinc pro x-dire:quæ compleri procuraturfattainidipfiimqucd

apperiturti-anfiTiutatione.quofituttaIis itifit matcriae appctitusobmixadnempriuatfonis:cum formæ ha^ beat inchoationcm,ad qua dcfyderat tranfinutari. fed ne officeret fibi ,regereret'’c^ quod exploferattpriuatio nem uidelicet non pofle habere formæ cupidinem, ut

pote rei pcmïtiofàstid autem ex eo fequi fi materia pri-^ uationisrationeidefficereuduplicem propterea priua uationem inuexit.altcram quæ fit aduerfa formæ : alte ram quæ fit aptitudo fufdpiendæ formæ in fubied:o re lióla:cui motus inidum,quo ad ipfam attihet materia, fertur acccptum,atc^ id caufa fit appetitusSi defydcri}, quamuifus eft quoquo modo probaflè opinionê lo.' Picus patruus in Heptaplo.Mox digredies Albertus, plurimâcç commifcens, duplidsmeminitappcrituSjin inullèai/ tenc(ftilis amp;nbsp;naturalis.atcç huncbifariâdocet pofte caz uus amp;nbsp;nazpi,uti uideIicetintenigaturineflematcriæ:Vel tâ^ fub turahs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reitquo paólo ncgat earn appetitu poUere:Vel ta

motæ rei à motore falicet:qui appetitu habet,d quo procedèns motus habet etiàm ut fitaóhis rei mobilise atc^ hue in modu materiæ docet inefte appetitum præ ' ordihato fine, in quern direóle mouetur ,quo modo fit diólum ab Ariftotele opus naturæ,opus eftc intelli^

gêtiæ.duplids poftca mcminit defyderfj, pcrenitatis ui dclicet.idc^’ rei perfedtæ uoluit aptari:0C tranfmutatiox nis.quodreidocct impcrfedas congruere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

EXPOSITIO S. THOMAE, Q,VA ET ARGVz MENTIS AVICENNAB RESPONDET* CAP.VI ——IA N CT V S Thomas ex aduerfo Auerrois uideturexponerciôC argumentis Auicênæ ;]^^^«^rcfpondet .exiftimat autem Ariftotelê uti priuationem à materia diftihgui monftra-' ret.appcritus menrioncm feriflè.Ideocç primo probat tum ab eo putat amp;nbsp;affirmando amp;nbsp;oftendendo materiâ cflè tan^ matrem,quæ una cum forma fit return caufà naturalium,Priuationem uero non conftituere Si ncrare:fcd detrahere Si corrupere id quod forma para tur:fonna inquâ quætan^ diuinum quiddam SC opti mum habita fit.Deinde idipfum probari exiftimat ex ■ abfurdo,quod fequcrctur ni ita dècretiîforet.unde apx ' pctitusmatcriædudtusefl in medium, quo poliere no -poteft priuatio.quo fit ut ni diftinguatur a materia, ipla quocß appetat,ôi lui etiam ipfius inde appetat cor luprionem.nihil autem eft aliud eo decemente appeti tus materiæ,fiaxti nec omnis alius qui no prodeat à co^ ' gnitione appetitus,^ naturalis quorundam ordiriario lecundum propriam naturam in finem fuum. atcç ita diftoluere conatur argumeta Auicênæ.necç enim aótu duntaxat ordinari putat in finem:Icd potentiam.qua-^ -(is materiatquæ tametfi formetur.nihilominus uti alias ‘ formas fufeipiat poteftatemnon admittinnce id ,euenigt;gt; re ex faftidio,aut oipidine confcquendi fimul cotraria:

Çed ipfa potenriæ coditionaquia fertur in alias formas dum una tantummodo potiatur.nec etiam figurata in quit Ariftotclé locutione uti,fed exéplo:quoniâ fupra-dixcrat matcriam proportionc cogno(ci,cum fefc habe at ad formas,quæ fubftantiam pariunt,perinde ac fen/ filis ipfa materia ad formas acddentarias.quâquâ (üb' dit,aduerfus Platoné metaphoris à Platone ipfo (unv pris Äriftotclcm difleruifle.

ERVM enimucro no iatis omnino pccpif feAriftotelis mente uident'’ citari interpre tes.utitur enim Ariftoteles ipib nomine È^ïtT'/cç.nam hoc nomen tribuit inanima/ ris rebus Simpliaus,oj£|//j ueronÓ rebus inanimis,fed pollentibus anima.uritur inqua nomine quern fiuc appctitum,fiue defyderiu nuncupes,ut eo interme dio monftrct,tria efle rerum naturalium principia,qua lia ipic ftatuenda praq3ofuit,materiam,formam,priua rioncm,non qualia philofophi priores inuexerât. eâcç omni no inter ic diftingui docet intermedio etiâ appeti fu:qui cum materiæ congruat.formæ non congruet.de' dit intelligi materiam arorma difpefci.idipfum de pri^ uarioneparauit.amp;quanquamanteadixerat hacde re notinihil

DE APPETITV PRIMAE MATBRIAE LIB. 1 «5 nonmhil, ut fatis coftanut eoam pauló poft expJicabi/ tnusthoc tarnen loco idipfum reperit tandfper du inter ipfa tria principia difcrimcn ftatuat.Alia etiâ uritur ra/ tione,nonquæ(cilicetiam(uniatur ex natura materiæ ôi confyderarione priuarionis,ut ante feceran fed quæ de condirione profluat appetentis def/deranris'ue na-turæ.eoru autem expofitorum, quos fupra citauimus, nullus hoc explicuitannuit Simplicius cum utriufq; ma teriæ uidelicet atqj priuarionis habitudinem ad for--mam citauit.Italt;^ Ariftoteles priuarionênonefTeidê quod materia decrcuinquoniamappetitus illi ad for/ mam habendam non congrueretiutpote ad id quo de/ ftrueretur.nihil enim eft auidu propri] interims, fi ilia (cilicetfit auiditasinufta namra.Duo itacß principia cu ftatuifletîaltcrû uri matre,materia uidelicet,capedinem amp;nbsp;tan^ receptaculu formæn'temqj priuarionê.quæ for mæ uidelicet aduerlaretunlariscp efle docuiftet hæc tria adornnesrescôftimédasidiftingui moxilla inter feft docuitipfoappctimiqui materiæquod intimus inne-xus(Ç effet ob perfecftionê namraliter quæfitâfuiiKd duobus illis,hoc eft forma,atcçpriuatione diuerfus ÔC effet Si iure méritée^ haberel; .quado alterû femet non appeteret,alterû fuimet cormptioné appetere nequiret. itaeç no ideo hune introduxit apperimm Ariftoteles» uel uri doccret priuationem dignitate non poliere in re rum generarioneiuel uci fubfignaret priuationem con

iungt cum materia, COS uiriehcetrcptehenfuruS qui id ’ ncgarenttquafi eos hoc dreuftaret incomodum, quia concedere ncquircnthocdcfydcrium efle naturaIc.Na Auicenna tantum aberat,ut hoc putaret abiurdum in philofophia:uttribusrärionibusipium tollere appeti tum,amp; à materia diipcUere tcntaucrinCuius rei mirum eft Auerroem hoc ipib in loco,id eft particula oólogefi maprima fuiftè oblitum:cum tarnen D. Thomas Qi cius opinionem dtauerit,0C rationes diflolucre procura rit.Errarc Auerrois praarerca uidetur, cum non intelle^ xit comparatione Ariftotelis de turpi Qi pulchro, Qi fee mina K marequæ primori fronte fatis fedflè illi no iàz-' OS uiia,mox libenter admiflaefttquando frrmo fieret Déclara? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frnfili,quam docuit præter compofirionem no in

fâûs Tho telligi.Mclius ccrte fanólus Thomas,cui placuit faóta mentionem:utinde monftraretur id non eftê priuatio quod materia,quando hæc appex tcret formam,quam illa neuti^ poffct appeterc, ni fix mul proprium interitum, propriam abolirionem expe teret,quod Qi antea Simplicius exiftimauerat. At optaf fern,uel inde eriamformæamp;materiæ diftinólione fiib indicatam,(altem earn qua ipfemet Ariftoteles uel exx plicat,uel dubio procul innuit,quod uel de longinquo

- utuidetur,Simplidusanimaducrtit.fripra etenim dox cuerat Ariftoteles materiam à priuatione differre, per illa uerba,V3Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si^niïip trf^op Iivm

DE APPETITV PRIMAE MATERIAE LIB, I -17 TO /JLt/j oUK op Iivai a'vp.f^tßiHKoQ th/j îfÀK/j, Tnp tPi si^Htfip klt;xt auTK/).hoc eft,Nos quidem igitur materia amp;nbsp;priuatione aliud eftè dicimus,hoc quidem non ens,(ccundum acd dens materiam,priuationem autem lècûdum fc ipfàm. Hoc autem totum quid aliudCquam altcrum efle non cns,hoceftpriuatione, Alterum ens.ideft materiam: fed ens ex accidenti,formæ (cilicet coplexu, per feipfam uero non ens, Mox amp;nbsp;(ubiecit materiam quide ipfam fubftariam fine eflentiam(nam apud eum iacet o\ia-'iap') cftc,nonfimpliciter,fed£77-uç, hoc eft iuxta uel prope, 8C TrSçjhoceftquodâmodo, nï/jiTt si^utfip ’outfa^wç, hoc eft,priuationem uero nequa^,Satis itaq; dederat Ari ftotclesintelligi materiam à priuationc difterre.amp;quia lila non ens efirt,{ecundum accidcns,amp; prope fubftan tiam^quodamtp modo (ubftantiatPriuatio uero fecun dum (ciplum non eflet,amp; nullo modo lubftantia, ac (a nèiduidentur fimulomnes committere, quod locum ipfum hon accipiunt,ut in eo fiat inter ipfa principia di ferimenzfed in materiam duntaxat atq; priuatione, De inde non fatis uidentur explicate,ubi nam fit ille appc titus. Apparet autem ipfi materiæ illû non incftc,fi Ab bertum fequi uolumusiledin eo fitum efle unde mo/ tuS fiat initium in ipfa matcriatfi ctiam fequi uolumus Auerroem,ubi illa prodit ucrbatSC fi non effet aliquod non habens formam,non effet aliquod appetens forx mam:poftformam,quo autem padfo proprictum dix c ceretur

ccrcturappetitus maccriæ; num paripadlo appeteret forma ÖCpriuatioCquandoquidem abeo qui motum parat,ira forma iungirur matcriæ,ôi materia formæzfix cuti priuatio fubminiftrat contrarictatem,atc^ ipfi rem gcnerati famulatur. S. Thomas idipfum uidetur uelle: led naturalis nihilominus appetitus exaóliore aliquan to mentionem dum fadt,materia: ilium potius uidetur iungere.

enim præter Auicennæ rationes, quas tueri poflctjqui fèqui uellet Alberti opinio nem,à materia qua fubieótum eft appetitu abdicantts:ÔCAuerroisetiam fenfum,qui materiæ formata: id uidef darcrpoilentmulta addud, ut monftraretur ipfi materiæ in fefe non efle appetitu. Neqjenimaliotenduntmagniillius philolbphi argu menta,quamutmonftret ipfi materiæ tribui appetitu non pofte,ut in fefe ut priuata forma cofyderatur. Adq dam quæpiam ut id corroborem.Appetere partes funt aótus iècûdi: lècundus autem aóhis primum fupponit, Sgt;C in eo tanep fiindatur SC ftabilitur.materia uero aótus primus no eft,led pura potentia ad aólu facta amp;nbsp;paraz-ra;quando omnis aólus à forma,ficuti ÔC omnis opera do.Necillaattus diftindtio, Ioannis Scoti fubrilirate excogitaca.

DE APPETITV PRIMAE MATERIAE LIB. I cxcogirata:nifortcinampriusThcmiftius aducrtit in digrciîioncmarcrix.rcfragarctur » Imaginarctur cm'm adtumquêuocâtcnritariuumjiceat mihipcr uindices Romanæ linguæ Parificnfi uri ucrbo.illum l'nquâ ima ginatnr actû.qno fieri pofïèt ut fine forma quirct ma/ teria pcrmancre.quod Thcmiftius neuricp admi’tteret. ïllum cnim adhim cundem non facit cum co qui achis primus ab Ariftoteicnuncupatunquiép aliud non eft quam forma,fiue de forma prodicns:quo padlo dici^ tur anima efle atftus corporisrà quo uidelicet aiftu rcii-' quæ fiinóliones, hoc eft anteiligere, uellc, defyderarc, ôd cætcræ id genus,qui (ècundi aëtus nuncupautur, ex (ùrgunt.Dicetur fortaftîs.ex ipfo quod eft appeterc,cu de materia id prædical:,nihil aliud dari intclîigi, quàm inclinationem quampiam ÔC habitudinem ad forma, èfto.ftd de ilia quoq; habitudine ÔC inclinatione quarz' fti’o fiet.ca cnim cum relario fit, certe accidens eft:ut inx de adlus aliquis exiftimetur eftc.alt;ftus autem acciden-/ tis per fc exifterc nequitiquoniam omne accidens corx porèum forma: aduenit,SÎ cam comitatur uclut umbra corpus. SC quanqua'm inter accidentia funt quæ forma propius.funtquæ materiam proximius confequidicâ tur: nullu tarnen eft corum quod non compofitæ aduc niât rei:quodquc aut ccmi.aut ucrc poflît intelligi: priufquàm unum quiddam ex forma,atq; materia co aluerir.

to IO. FRANGISGI PICI MIRAND, avtoris opinio, et expositio aristotelis verborvm.cap.ix

——VPRA docuimus non redlefatis cxpofitu IM erhoclocophilofophum Ariftotclem.

noftra ferat opinio.uoluiflc uidclicet Arix ftotelem tria ilia return naturalium prinripia conftituc re, qua: inter fefe fuapte illoru natura diiTid'erent^quox niatn uni appetitus incflet,qui non eilet in cæteris:quæ alî altcrutris etiam qua contraria,atq; pugnantia dirix merentur:fubindeqj ipium appetitu non (atis confbne ab omnibus admiflum, necexaótc fortaffis intelleótu atqj perpenfumifed latius aliquato explicanda res eft, 6C præftandum quod polliciri (umus.ltac|^ quod appe tit formam,id aut ipfa forma eft,aut priuatio,aut mate riatinprinciprjsetenim naturalib js,atcK, ut ita dixcx rim,in ipfo primo naturæ finu,cum nihil aliud fit præx ter hæc tria,nihil etiam eft aliud quod appetat. An for teappetit formaCneuti^.quando ftipfum, nihil appex ri t;id enim appetitur quod non habetur. Adde quod naturalis forma per fele non exiftinficuti nee exiftit fix ne forma maceria.concurruntcnim, concidunt, cqnuex, niunt ambo in rei fenfilis compofitiöne atc]^ conffatu. quicquid enim in fublunari hac machina fpe(ftari,cerx ni,tangi poteft,ex illis duobus coflatur Si coaleCcic, Pri uatio quo minus appetere poteft.ipla enim no eft quic X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... ,quàm,iiifi

DE APPETITV DRIMAB MATERIAE LIB. I it quâm,nifi negatio in fubiedlo ad forma aptodioc au-' tem eft priuario formætquod autem ipfum no cft, nec appctcre utiqj poteft^Ad hæc nihil appctit quod congt;^ fcqui id quod appétit quoquomodo no poilit : faiftra cnimappetercuNaturalis autem rci dcfyderiû ftuftra elTc qui diceret,ÔC toti philofophiæ ÔC ipfi Ariftoteli ma xime aduerlaretur,qui ôi. in Iccudo Phyficoru QC in Po liticis ôi in Metaphyficis QC alibi naturam quicçp agerc fiuflra non admittiuQuare fi priuatio appctcrct,appc teretidquod habere un^ nequiret: atqj idcirco fru/ (Ira ôi incaflum talem appetitum natura parauilTct.Re linquitur igitur ut materia appctaLquod Ariftotclcs af firmat.fed hoc etiam nonnulla circûftant incommoda; quæ fupra duximus in controuerfiam,cum ÔC argumé-' ta Auiccnnæ traôtaremus,Si opinionem Alberti 5^ A-' uerrois non diflèntientem. Si noftras etiam ad id ratio nés explicaremus»Quapropter mihi uidetur materiam no qua materia,fed qua fibieótum appetere* fubiedlu inquàm hoc eft materia formata.Clarius loquar: max teria (ub forma-uoluit enim Bqethus ille inter Graxos Boethius Peripateticos Si uetuftus Si celeber:materiam qualitax tibus informatam, materiam amplius non remanerc» haxitaqj materia fub forma; nam fuapte natura prix mojfiue formam,fiue dimcnfionem,adeo ipfa uidetur ! appeterc,quia prior quodam ordine fpeótatur quam forma;adeo non.appetere,quU nunquam ilia caruit;ut

hinc Herum cum appctitum cfle negäfc quifpiam poCx (ct.Sub forma inquam aliam fôrmam apperiuqua ob tenta, ak'am fubindéq? aliamtadeo ut fuapte indinax done infinitas afcilceret fucceflione perpétua: ncc banc fblum,nccinamlignanter:ucrumformam ipfam abfo lute quod amp;nbsp;in communi,fed in particulari earn cui eft magis proxima fadtatuel ex ipfa formæ quam poffidet cognationctquæfiiopte ingenio magis illi propinqua habetur ÔC fit: quo paófo dicitur ab Ariftotelein fjs quæhabcnt{ymbolum,faciliorem tranfitum fieri :uel etiam adbonc agentis cxtrinfecus caufeco indinata, at(Ç diipofitaagnis enim ÔC aquæ multa eft difeordia, aeftione tarnen cofttinua ipfius ignis in aquam, ex ipfa aqua fit ignis, at aerex aqua obnaturæ minoremin qualitaribus repugnarionem fadlius prodiret. hinc no fruftra uidentur a quibufdam duo in materia appCx' Duo appe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxcogitari : quorum alter fit proximæ formæ cu-x •

’^^’f^dmque amp;nbsp;abfolute:quod uifus eft uellc,uel de loti ginquo Albcrtus.atquehuicappetituifcrri poteft ao* cepta generatio continua, Illi uero uaria formarum uix dfiitudo.Materia itacp formata quidem ,led fub ipfius ramenmateriæ ratione,formam appétit,SC particu-* larcm,0C in comuni, fiquidem ilia nun^ forma caruit: quare non potuit omni forma nudata formam appe^-tere:nccex fefe appetitum habere poteft:cum aóhis ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfit

DE APPETITV PRIMAE MATERIAE LIBi I x} non fîtjin quo fundaii conuenit appetitum.Ineft tamé €1 quâquàm (ub forma formæ apperitus non eîus quâ habet,(cd alterius,r)5 quos expofuimus modis, Atque hinc fimilitudincs illæ nbsp;nbsp;rcdtæ fint ab Äriftotele exco^

gitatæ,iâ iâ cric in promptu. id quod turpc eft, aliquid eft:quomâ ita turpitudo tn parttû côflatu diflono rafi ftit.ut pulchritudo in cleganti ÔC confono» Qiiod ergo turpc eft,appétit ut fit pulchrumrhoceft, cupit qüod imperfetftum eft, perfid » quà turpe, id eft (üb ration ne turpitudinis non appétit* turpitude enira eft ipfa ncgatio in fubiedlo: ipia priuatio pulchritudinis, ipia dctormitas,quænon peifidtur ipià,{èdabrjdtur adx uentante pulchritudine*Quare appétit id quod eft tut pc,abiccfta turpitudineac deformitate formofam inlt; , duere (pedem ÔC pukhramxjuod nihil eft aliud quam turpi explofa forma,pulchra forma ueftiri.utimur mcx “ taphoristquoniam cum defuntpropria nomina, tranf/ latitijs utendum cft:,quæ ÔC interdum ex ufu commua • ni loquendi rem ipfam exprimunt fignificantius ,Si tanquam fub oculos ponunnltaq? quod turpe eft,hoc eft fubiedlum quod afficitur turpitudine,pulchritudix-nem appétit» fic ôifœmina uirum eftc fiioptc ingex niocuperetmonquod turpis in fefc fcemineus fexus, fed quia uiriliimperfedlionquiaigiturfubicdlu imper «-lè(ftoicxuaffe(ftum eft, affidperfelt;ft:o cuperct»quiDus «■ ©mnibusconfidtwrmateriam fomaæ deiyderiotcneri, quoniâ

quoma pcrfcótam numen’s omnibus formam amp;nbsp;omni no pulchram non poflidctmec uUam talem in hac fub lunari machina cft rcpcrirc.hinc uariando formæ inna ms appctimsmt materia formam tandem in communi perfcólamq; induat:quæ quia non inuenitur.alias atqj alias quærit congenito delyderio lèmper auida, amp;nbsp;qua quamilliidiplumabciusautorefit indimm.in ca ta-^ me cft,id eft inclinatio ci ined ad formas à primo ortu naturæ congenita.

Bquoniam pamm ucl nihil,potius cft f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aólu.nifinobisipfisphilofophemur. alio^

qui male nos philofophari compermm cft conlcnfu omnium qui præclare in litc^ris au diucmnt Jdco ad inftitutione uitæ Si emendatipnem

„ morum totam difputationcm conuertamus : ut deum „ ipfum,qui cft finis ueræ philo(bphia;,intellc(ftu quoad fieripotcftcognitum,ôôamcmus,ÔC ipfo bcemur.Ita „ Pythagorici uctercs:ita Pîatonici quoquo modo:No^ „ ftri ucro qui uere fapiunt,uel identide ucl omnino fem per.PofiLîmus ex appetim formæ in comuni comprcx „ hendere cam pro modulo fiio, infimâqj rcrum (orte: fi „ ramen res dici cxadlc potcft:dcu quærerc. Deus enim

DE APPBTITV PRIMAE MÄTERIÄE LIB. I quanquam forma propn'c amp;nbsp;omm'no cxaóle did ncz « quit,qua formæ nomen materiamrefpicitmec item a^ « ótusgt;qua id uocabuli potentiam innuit : minus tarnen « improprie ita uocaretur,quàm uocabulo fignaref’ ma/ « teriæ omnium produólorum reru de(picatiflîmæ.itaqî « deum pro (uo modulo quærit materia:unde ÔC diuinu « quiddam appetere dióla eft.quia uidelicet forma diui^ nius quiddam quàm materia cxiftimatuLamp;fi Themi « ftio ftamus,ipfius primæ cauiæ eft appetentiflîma. Si « quoniamillamconfcquinequinuel tenue ipfius expex * titueft3gium,ideft,fenfilemformam:quaindutaquox « niam contenta non eft Si iatura,aliam quærit identide: «. Si quia non habet ,quam habet permutât indiga ma/ ioris boni.habetur enim minus bonum, maioris boni «« comparatione deteriustminu^; pulchrum,fi maiori co ponatur conferaturcp,turpitudine quadam uidebitur « dehoneftari.quocircainaotiseftiplabonitas,ipfapul « ' chritudo:quibusconficitur,ut prima materia reru pa-/ k rens fublunarium atq^ ftnfilium,ut indiga eft fummæ ec illius bonitatis.ita Si fitibunda: ^)ptereaqj ad ilia quo^ cc aduireseius(uppetunt,anhelatfemper.pudeatautem « nosjquorumanimifuntmultisuirijsquafimaculis fœ « di Si turpes, ipia nolle uirtutis fpecie pulchritudinéc^ « ueftiriîSi ex uario eius habitu,non permutato quidem « fediubinde aicito,adipfampulchritudinererudiuina ,c rum totis uiribus properare:ut quod Propheta cecinit, ^pheta.

*«■ rO’. FRANC.' PICT DE AP.PRI. MAT. LIB.I » cuntcs de uittutc in uimitefn,uidcamus deum deorum * inSton.pudcatnosuelabieciflè penitus, uel rewdifle « aciem congeniri ftimuli. Si prope innati à naturæ ortu, » quo beari cupimus.quando reru quæ fub obtutum cagt; 5* dunt pcreuntium,ôi fingulis momentis fatiicentiu, ua^ » naôiumbratüi prorfus imagine deccpti,nuntiu remit' « timus fupcrnis donis,diuinituscç illapfis formis uirtux » tu,quibusfit gradus ad ultima humani animi forma, « hoc eft diuina felicitate.Cuius quærendæ appetitio,dei « dono indita Si tan^ inufta naturæ, pcrmutatur defyx gt;• derio retinendæ formæ ignobilis,ÔC iæpe noxiæ,rcrum » minus bonaru,at(Ç affèrentiû pernitiem:ut quæ Si ftu =. porem animo,ôilethæam quandâ obliuionê cælcftiu « inducat. Adeo amentes,adco ftupidi fumus : ut uind « nos permittamus â rebus omnibus fola naturæ inclina » tionedonatismec mentis iudicio pollentibus,nec arbi' « trq libertatc,quo cæteris præftamus animantibus.quid « rcru ufi uocabulo iumusÇ’ quando ôd à prima ipfa, de » qua fumus locuti,matcria fuperemur.quæquoquo mo » do,nonautcmperfe(ftareseft:nihilominus agitatuco » tinuo earn nobis indicat:quâ habere poftunt omnes: « fed pauci uere uolunt,pleriqj non quærunt, nonnulli SI « pofthabcnt,etiam negligunt felicitatcm.

AMPLISS^ ET IL-

LVSTRISS. D»M» L.CARD.ET PRINCIPI GVR CENSI, AC IN ITALIA PROCAESARI, IO»

FRANCISCVS PICVS MIRAN DVLA FELICITATEM,

V P LI c I fer'e modo noftræ ætaris uiri doôlrinæ ftudrjs addióli philofopha^ tur»Alrj Ariftotelea pladta, aut inters prctantur,aut (èquumr.ucl folo i'n Ly . CIO uer(ati,uel in Academia: fpatrjs dc currentcs.quoingcncrcpleraqj ia (cri

pfîmus» Alq noua qua:dâ,amp;fi ab antiquis diflîdcant,co mcntâtur.Qua dc re nûc exdtandoru caufa ingeniorû, placuitcxpcriridc elemcnos,fi contradiccre ucEcribus philofophis ^babilitcr poircmtSi hoc de genere maio ribus tâ^ præluderc monuméti's, Dedifti occafîonê tu aliquâ,ut hæc ad te in præfcntia mittcrcmæxdtata nug abstede uifilibus radrjs quæftionc fubtilifïîma, qua: diucxagitatainelcmétistandêreccpta cft,Dcderis ÔC cumulatiorê (pero.ut maiorajta ÔC mcliora (cribêdi pa rata nobis propemodû uia:quâdo mcæ ditionis rebus tua Si autoritate Si opera paulo ante copofitis, potero quod têporis in pcrcgrinationibus.in cxilqs.in tv: multi buscontercbatur,idtotûôêdomi,ôiin patria ditionc. Si pacato in odo literarum ftudrjs impertiri» V ale»

OPINIONES VARIAE DE NVMERO ELEx MENTORVM, ET EORVM Q.VAE EX IL LIS CONSTITVANTVR» CAP, 1

ET VS opinio eft à primisufcßdedtu dia feculis,philoiophorum Si medico rumfirmatacon(èniu,remm element ta tranfmutari inuicem,atlt;ç mÜceri, Quo autê numero ilia eftènt,quo mo

do miicerentur,inter antiquos multa diftcniîo.Nâ qui plura quatuor,qui pauciora,qui numcrofiffima, qui in finita fecerint inueti iunuqua de re ÔC alrj plerfcp, à nos in primo De uanitate dodlrinæ gentium,late diiputa«^ musAriftoteles,0dquieum (equuti, quatuor contend fucretidcß uifumetiamPIatoni,Sed inter utriufcç (ex dlæ,hoceft,Peripateticæ,atcp Platonicæ philofophos nonparualis.Quoniamilliresquaipiam eximut etiâ corporeas ab elcmentis,ô£ eorum mixtionis faciunt inx munes: hi nullo padlo,Quintam rerum eftentiam cox mentus eft Ariftoteles ab elemcntorum conditione di wcrfamæâtç ôCcælum ftellas,fuperiorâ^ ilia omnia corpora

10. PRANCISCI PICI DE ELEMENTIS LIB. J corpora conftituir.Ex Platonïds uero funt qui quan^ cæleftia ex ipfis quatuor conflantelementis:pluritnuni tarnen ex igné habere contendât,nee aeris faciât omni no expertes.reliqua aut minime, aut uix in parucipatu admittunt. A cuius fèntentia no ufcçquacp uifi abhorx tere,qui materiam in cælo eflè contendunt,eiufdem eu ea naturæ quæ fub elemêtis continet'’;ex quibus omnia poftea fublunaria coagmêtata funt atq; coalita:ob præ ftantiam tarnen formæ cæleftis,ôi abieÂam rerum ter^* renarum (brtem,hæc tranfmutarfatc^ corrumpi fubin deq? generarûilla inuioîata ÔC incorrupta permanere decemunt.

DE MAGNITVDINE, ET Q_VALITATE ELE mentorvm, et mixtionis modo, DIVERSAE NARRANTVR SEN^

O D V M uero mixtionis uarium diuerfi red didere.nam qui elementa fibi certa Si figna ! ta magnitudine aliud alio præftare exiftix ___Jmarunt,eorumetiamqualitates certo quo dam tenore qualitatibus aliorum præftare dixerunt. Alrj uero qui excedere fe quidem elementa funt arbitra ti fuapte mole SC magnitudinetqui enim negari id pox teftCquoniam uifu coftat,terram ambiri aqua.ôC aquæ circûduci aeremtquem æthere,fiue igné uallari recipi fo let:i} nihilominus^quotaportioneaïterumpræftaret al d } teri, feiri

teîijfdri pofîc ncgaucrunt.ôC hæc,ut mihi uidetur,liera, fimilioromninofcntentiæquisem’m meriri magm'tuz dînes elcmentorû quirctCncdum adeo mctiri,ut quod cuicçpræcelleret,quotâcçporttone præflaret alternai teri.cxaôleccnfcrctCQuæcnimcernuntur clementa i-* gnis,aer,aqua,tcrra,proprieelcttientaeflê no rcdpiunz tur:fcd naturæ quæpiam ex elementts mixtæ,atquc cot alitætfiuc ca mixrio à prima rerum conditarum on'gi/ ne facfla fucrit.oim prima omnium materia dementis clementâque rebus, quæ cxipfis coaluerunt,(ubftrata (înttfiue tempore iuccedente poftmodum, idc^ identic dem obtigerit,manente uidelicet aliqua puri dementi particula in propria cuiufcç fphæratut uerbi caufà,cn terræportio ad terræ centrum, quod ex terr^urum, atque impermixtum uidetur quibufdam,fccenCTit: fyn cerus ignis ad lunæ conuexa migrauerit:Media quoq; clementa aqua amp;acr,ad fuas quodque fedes intimas imâlt;^ ièfe in penetralia receperinttquod placuiflè uide/ tur Auerroi,quartum Meteororum libn. m enarranti, quâ^ aliter fenfit media in Paraphrafi primi libri Mc teororum,dum aduerfus Alexandrum Aphrodiièum difputarettCertum lànèconftan^î haberi debet ,nuL lum elementum purum,atque fyncerum poflè fentint quâdoquidêiènfus ipfè ex diuerfis conflatus, nihil ni-* fi fimilc,id eft ex diuei-fis quoqj conflatu perdpere po^ tenseft:ea ucro perceptio qualitatibus quatuor fieri

omniu fere confenfu ciccrctû eftQuarS cuicç elemctt* to duas,permutaös tarnen uiàbusfnam uariæ uarfjs in dementis mi{cêtur)attribuere:eæ funtcalidi'tas, frigidû tas,ficatas,hufniditas»Terræ ficdtatêôi frigiditatem, aqnæ humiditatê ÔL frigiditatê.aeri humiditaré Si caliz ditaté, igni ficcitate ÔCcaliditatem tradidere, itaeç duo elementa penitus ab alqs duobus diilîdcnt.Quædâ ue ro aliqua ex parte œucniunt,aliqua ex parte remouen/ tunTerra cû aqua frigiditate co(entit,dinîdet humidi* tate,qua pollet aqua:ficcitate ucro terra pollet humidiz tari contraria.Terræ Si aeri nulla affinitas:utraq; enim pugnâtqualitate»ha:cficcacftfrigidâc]^,ille humens ÔC call dus. T erra igni (îedtate iungitur,difiûgitur frigore: eu igni calor obtigerit. Aqua aeri couenit humiditate: pugnat frigiditate calori cotrariaJgni aqua utraqj pu^ gnat qualitate.hæc frigore Si humorc prædita,ille ficdgt;t täte atqj calore uiget.Aer igni calorc confcntit,diflèntit hûore, quo neuti^ ignis partidpat.Extrema itaq^,terzlt; ra Si ignis fuis qualitatibus parte côueniût,hoc cft fîcci tatexpartc diffenriûtquâdo hic calore pollet maxime, ilia frigiditate. Aqua amp;nbsp;aer,quæ medium inter extrema funt locum fbrtita,inter fequidemhumore confcntiût, frigore difîèntiuntatque calore. ut hinc demirari quifz piam poflit,cur quæ maxime diftant fîtu, mundiçp rc/ gionem fortita funt maxime aduerfam atque remo* tam, qualitatibus etiam non maxime diftenu atque hinc

hinc(ut opinor)fuit Ariftotelcs hac I'n re uarius,quaJo in opere De cælo,terra oppofuit igni, ex maxima loco rum diftanria maximam repugnationem inueólus» in libris uero De gencratione,igni aqua oppofuit ex puz gna qualitatum,Sanè conuenire dicitur ignis fuprcmu fortitus locum ficcitate cum terra,Aqua uero igni propi or,ut quæ fuper terra fit collocataiutraq; ab igne qualiz täte dilfcntiLnam ÔC quæ ignis funt, amp;nbsp;quæ aquæ codi tiones,inter fe fic pugnant,ut pugnare magis non pof* fint:0i quan^ dici proprie 8i exaóle nequittut quæ inz ter (e no pugnat qualitatesj'ta ut altera expellat altera fi fit potentior,no fint aduerfe diflidentesq;: ut quæ ui dclicet feieeodeminfiibieólo compatiantur,etiam fi fint maxime intentæ,ut calor amp;nbsp;ficcitas in igne: quate^ nus tarnen diuerfis 0^ pugnantibus cdueniunt,eatenus quoquomodo difiidere did pofliinuficdtas enim Si cu calore frigiditatishofte poteft(ut ita loquar)hofpitari, amp;nbsp;ab ipfa quoqj frigiditate fuid'pitur holpitio : quæ cu fint aduerfa ilia,quoquomodo etiâ aduerlari hæc ipla inter fele uila funt.Sed utcunqj lèlè res habeat: ex qua tuor iftis qualitatibus,quæ primæ dicuntur.naid cuóla ueteres decreuere,Agunt itac^ inter lefe elementa, com merciaquædam exercent,(èfe^ pctunt, ä natura impc Vndcno/ tumna(^ lè{èmutuopetendi,Vndeillis Græd nome so/xe“agt;quafi uadercnt in fefe.uifa etiam tâ^ bel cos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lare armis uidelicet qualitatum côtrariaru:ita ut ex pugt;«

gna ilia,modo uióhoria.modo clades hincinde ipedle/ tur.coucnire ctiam inter fe uifa,0i quafi fœdera iungere amp;nuptias:exquibus proles exoriretur. hinc apudpri (cos illosphilofophos,qui fub fabularu inuolucris obx nubebant fecretioris dogmata philofophiæ, ex lite ÔC amicitiacundla fieri deaetumeft.Hinc louis ÔC lunox Expofïtio^

1 (I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 fl . antiquoru

nisnuptiætquandoilleproigneætnercue.undea dceicmen/ «ttô rov ^«r/;,hoceft,àferuorenûcupatus:Iunoproaëx re,quæ amp;nbsp;lôror etiam diôta,quoniam proxima ÔC cælo eademferècognationeconiunôla.hincôi louis etiam cum terra matrimoniu,quâdo pro parte ilia acris fum ptuseft Iuppiter,quipoteftin pluuiascogiÔC irrigax reterram.quæfufcepto humore parturitôC paritîqua propter ille ceci nit:

Cæterû tametfi coire inter le elemêta ipfa,talibus, ut ex pofuimus, qualitatibus prædita, receptû confeHumcp fit,SC concordi ferè fententia decretum: non tarnen quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äiH

paólo hæc ipfa ad res conftituendas conueniant, incon cênæAucr. trouerfiim habetur,fed res eft multarum fœta diftîculx K S, Tho. tatum.Alij enim mifceii ita uoluerunt elementa,ut unu quiddam ex qs conflaretur,quod eorum aliquod non cftct.fed ex omnibus quæ iam eflènt ipla mixtione ab olita,diftultarcLAlq integra manere cenfuerunt.Nec defuere qui mediam inter has fentenriam dicerent, ar^^ bitrati ncc integra manere, nec penitus aboleri: Irangi

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e tarnen

tamê ôi minui fie,ut abirct inte^itas forma:,retenta ni/ hilominus ipfius uirtute ÔC poteftate^Tantu fcrè de mi xtione elementorû,ab rjs qui ante nos feripferut difpux tata,cette ubcrius ab illiSjfub compcndio retulitut quid nobis in mente uenerit,comodiüs aperiremus,ôi cotra diccrefineotebraopinionumrepetitione poflemus.

G O quide ut quæftionê de elemetorum nu mero non exaóte difcutiamallud tarnen af

3 feram,eumexaótcneföri.namóCqui philo fophorum (èntentiæ nollent acquiefcere,ne fdo quo palt;flo adftringi poflenttquando exiftimari co tingeret aliqua alia eflè elementa,quæ occulta quadani ui naturæ concurrerent ad res fublunares coftitucnda^.

Videri folumignem,aërem,aquam,terram:quæcu pu Rô opi/ ra non fint elemêta,eaicilicctquæoculisccrnimus:nihil Confirma referre fi dicâtur alijs etiam inuifilibus elemêtis mixta* tioß auto QuaratioeetiâPhauorinusnoadmifitfeptê dûtaxat Phauorin’ planetastquâdo coijci nequeat plures eflè no poflè, qui tarnend uideantur propter exuperantia,uel iplenlt;; doriSiUclaItitudiiiis,paris tamen ad tes effidedas uirtu tisôC

DE ELEMENTIS, LIB. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'5

h’s 5^ poteftahs.Fuere ite qui plura ftatuefent:amp; Icctes icetes^ Pythagorcus duas cfle terras eft arbitratusxuius de na tura uiribus quam di'uerla philofophi protulerint,{à tis(ut exiftimo)patefit primo ipfb cuius memini Iibro De uanitate dodlrinæ gentium.Fuere item qui paucio ra.Quoniam de iphæra ignis apud plero^;dubitatix eft. Etfuntetiam qui nullam uelint (phæram fimpli,^ cium elcmentorum:amp; qui eas uolunt,non conueniunt. nam Alexander urere ilium ignem uoluit, qui eft lunæ Akxâdcr proximusmec proprie igné did debere contendit. qua de re eft illi cum Auerroe in paraphrafi media libri Me Auerroi». teororum primi contentio:cui tarnen decretum eft nul^ , (urn reperiri omnino purum clemetum,propter ipfam primorum corporum æqualitatem:quæ cum fint max xime contraria,folamixrione coæquentur inter agenx dumôipariendum.Itaque de numero elementorum fi diuinum oraculum æditum non fit : humana rationc non eft ftntentia ueridico ore adeo lata, ut ab ea non detur prouocatio ♦ Sic SC de icdibus elementorum,quo ^m ordo apudplerosqjpneiudicatus eft.ànonnub (is etiam dudtus in controuerfiam. Certe cum Arix ftotelc,0Calijsplerifque philoIbphis magnus non fen/-fit Ambrofiusin Iibro fexdicrum : qui uidetur potiusAmbrofi’. ad deum appellate, cui notum id fit, ignotum autem humanæconiedhiræ.Nam fi ordinemin tribus

ut propterea confccutio conncxumüe non admittatuf» fi de fphæris impcrmixtis idi'pfum afferatur. Porro cir ca ip(a elementa.fiue ea fint quatuor,fine plura, fiue co ordine pofita quo multitudo cefct,fiue alio,ac circa qua litatcs:plurcs ne fint numero,an tantum quatuor :mul ta me(fi autoritärem philofophorum no admittam)te nctambiguitas:adeo,utrogatus fententiam difficilli^ mum uicicatur quo fe animus magis inclinet. Primum omnium hac in re fatis conftat fenfu id nobis non pate * re:quæ enim fub (ènfum cadunt elemcnta,uti fupra lax* „ tis eft habitum,pura impermixtâcç non fiint,fed prorx „ fus in(yncera:nec ulla omnino fimplex Si pura qualitas „ à corpore non omnino fimplici Si puro dimanat,qualc „ nullum in machina fixbiunari.quapropteriurc arbitra ri de eis fenfus nequittac per hoc nec intelleótus, fi Arix ftoteli ftandum cenfeamustapud quern pro conflanti rcccptum eft,nihil ede in intellcdhi quod prius in fenfix non fucrit.R.elinqui itacg uidetur ea ipfa de re fbla pha tafia,cui coniedtura nitatur,decemi poflè;quæ quam fit fallax,ncmo nefcit.eam enim quaque in re tarn ua-* nam eflè neceiïè eft,quäm uanum fuerit fenfus ipfa de re iudicium.fiquidem nihil aliud fit phantafia, Ariftox tele deccmcnte,Si confentientibus Peripatetids, quàm motus fadlus à fenfu fecundum adUim.

ELEMENTORVM Q.VALITATES PRIMAS, EARVMQ.VE NATVRAM, EX REBVS Q.VAE DE ELEMENTIS CONFLAN TVR ET COALESCVNT, NON POS SE COMPREHEND!, CAP. IIII

ER V M enimucro cx ipfo conflatu elemé^ torûmaior omnino difficultas oboritur. Si enim quodcunqj elementum fuapte in natura, hoc eft fynccrum Si impcrmixtû, lèorfum à nobis perfcntirctur,daretur utiqj aliqua no-^ bis uia de eorum qualitatibus.natura, mixtione, iudix candi.nam fi aquæ ièorfum,uel aëris ièorfum deprehé fie proprietates,coditionesue efiènnfic Si terræ,ôi ignis* Poftca dum aliqua res ex eis mixta fub obtutum cade ret,animaduerfis conditionibus ipfius rei,non omnino diffîculter præftaretuKut quas ab hoc,quas ab illo con ditiones traheret elemento, quoquomodo fieret iudi^ rium.quo autem eas modo cognofcemus,cum cx ipfa reiam mixta necefiè habcamus elementa cognofeereC’ quo fit ut credere magis.aut coié(3:ari,quam foire opus fit.cui nam elemento quaepropriæconueniant qualita tes.Namcosquiitafoîcntargumcntari,utefFed:u di-^ Remotio cant fè perpendere in diuerfis contrarrjsqj rebus eunde, obiediôis proptereacß ilium ipfiim acceptum debere referri difpo fîtioni aliquæ,quæ illis ipfiscontrarijs in rebus eadem

inucniatur,fadie non rcdpio: quoniam ei diCpoCitioni quanlt;^ utriq; rei commuai com'cótura quidcm id âcce paim referri potcft,non ante cctta ratione:nam for^^ mæ,ôi uariæ niixtioni,amp; diucrfe fympathiæ tribui etiâ poteft.unde non difficulter fallacia non ueræ caufæ ab p’icata.^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;damnata potcft oboriri. Soleo autem cgo

contra fic argumentari.quotieicüq’ aliquis effcólus» cut muItæinfintconditioneSjà pluribus qfdemqj diucrfis dependcat caufis:quæ nam códitio cui caufe afFerri de^ beat accepta,(ciri nequit,ni prius illæ ièorfum caufæ fin gulatim exploraræ adeo fint,ut eorum proprietates de Confirma prehenfæ fuerint.Alioqui,num quæ unius,alteri adfiri ‘æ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pferisÇ' Si augetur ctiam difficultas magis quâdoplures

cffe pofiènt caufæ,quæ ad effcôhim cocurrerint,^ quæ uulgo fint exiftimatæ. Itac^ cum nifi per ca quæ copofî tafuntexeis,poflîntcxplorarielcmêta,ipfauero perle SC fèorfitm neuti^ detur perdpere, conieôlura uadUa^ , Refponfio. bit.Dicetur fortaflè hac in re pofîè nos uia SC modo

ccdcre:quando uidemus ignem,amp;fi non fynceru omni no atq; impcrmixtû, aquam amp;fi no fuo purbq; in de mento conftitutam,fèd alrjs partidpantem,rctinerc ta^* men propriam uim infitam:hanc nigefadêdi SC hume i mukipkx t^âdi,illu calfaciendi SC exficcandi. At fi ignis ille fupre mus ÔC fimplex non urit,autore AlexandroT’non caletC At fi fimplidbus,uel faltem minus compofitis compofi dora plus intentarum poflîdcant qualitatumCut gla^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;des quæ

des,quæ eft: aqua fngidior,0i plumbum terra grauius: nam ôi illud admifit Auerrois in media Meteororum æditioîieîSi hoc in libro de compofitione theriaeæ ad--uerfus Galenum retulit. At fi alio ill elemento ignoto uis earum aliqua maior atque præftantior habereturC At fi in permixtionc eftèt liiutata condition’At fi difful tatet ex multisea ipfa uisC puta caloris intenti ex ca^ lore ignis ôi aëris,frigoris ex aquæ ôi terræ frigorc, fr'cci taris ex igné Si terra,humiditatis ex aqua ôi acrc,Nani fine calor ignis à caloris aërisfpecie rationeue différât, frigu^ue fit aliud fpccie in aqua quam in rerratfiue inutrilqueunius eiufdemque naturæfuerintteffugere nihilominus eas quæundecunque dreumftant difticul tates minime poteruntmam fi alia fpecics caloris in gnc,alia in aère, alia quoque amp;nbsp;diuerla natura frigoris ea habebitur,quæ in aqua quæ in terra.öC ita de teris fiat qualitatibus indicium proportione pari, Ac ui detur quidem rationi confrntancumiquoniam diuctfæ funt fiibftanriæiut diuerfas ctiam habeant quæ illas co fequantur proprietäres, Alius itaqj crit calor quo ignis, Particula z alius quo aèr partidpenduo igid* fub uno* calores, quæ enim lunt diucria fpcde,genere conueniunt. Si dixeris genusabftrahia fpeciebus cogitationc noftra,ÖC non (ubfifterc, nihilque prohibcrc fi tantum fint duæ gc^-nerisuniusfpedesîlllud quæfo rc(pondc,quopaffo csfutatio illas cflè in ipedes deprehenderisffi in aliqua alia fpede multiplex.

genus ipfum non deprehendiftifquo paóto' enim hogt; minem ÔC leone animalis efle fpedes iudicare iure pol^ fcs,fi genus ipfum in boue ÔC capra,aut aliqua alia ani malis fpecic adferuari non plane conftaretCSi maxime funt fpecies.ut numeri Ariftotelc autore.quibus addita uidelicet differentia fpedes uarietunopottet igitur adef fc id quod per diuerfasôô uarias diffecari differentias queat.habcbit'’ igitur calorta^ genus igne fuperior ÔC aeregt;quod in aliqua etiam foede inuenictur. tumcp aut elementare crit ille calorA uc plura elementataut cæle^ ftefdlicctôiquintænaturæ.ôitumid quod elf quintæ nature fiue clfentiæ,diuerli(:p omnino generis,mifeebi tur elcmentis,quod à Lydo prorfus explodct Ariftote Ics.quod fi eiufdem fpedei dixeris efletergo unum pen debit ab alioiSJ fic caliditas aeris pendebit ab igne:fi ue ra eft ilia ab Ariftotelein Metaphyfids pofita lex, in uno quoc^ gencrc eftc unum maximum,à quo depend deant illius generis cæteratfi maximu, ergo prius, quia P. Aureo/ ctia caufa : nifi forte Petri Aureoli opinio redperctur, lus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legem illam Ariftotelis paulominus abrogatis.lcd cer/

te fl alterum deriuatur ab altero,ergo fimulæterna non erunt elementa,ut uoluit Ariftoteles: quado in ætemis id quod eft effidens,prius effetftu non coftituitur apud Peripateticos,crgo nec^ etiâ fimul in creatione fuiffent conftituta.Si uero fingas ambo fummacfle,ratio repu gnabit ÔC uod,0C imaginarioni.qua: fanxit duo eadem , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in con

in condirione penitus fumma SC maxima eile non pof fe.ncc^ enim iili fubeflet fundamentum fcntentiæ, qua ftatuerctur in acre fummum eflè calorem:repugnaret enim Ôi fenfus ÔC ratio.quando nullo incommode exx' ccdetis qualitatis ab acre in fcfe afficitur ienfus, ficut ab ignecorporaaflficiuntunnecpatitur ratio,ut quod ex mixtionc tcmperatum eft, quemadmodum calidu cu humido in aere id eiufmodi haberi queat, ut ncqucat propterea rcmitti ille ex humore calor,quando humor non aduerfatur calidoticd left inuicem hoipitantur, Ci^ cut calor amp;nbsp;ficdtas:quæ quidem ficcitas cum non aufe^-rat igni id quod eft cobureretpariter nec humidum ca-^ Iori aeriSjfi in ca eflct fummus calor,ne combureret poftet aufcrre.Atqui cum temperametum omne ex frigido fit SC calido,autore Ariftotele in pro blcmatibus SC in librisMeteoroIogicistnu ali quod fimpliciter calidu^SC fimpudter frix* gidum:fimplex,non aliquo modocó^ pofitum, aut aliqua alia qualitate fretu.prius elcmentis quæ duo bus pollent qualitatibus,co gitâdû eflêtCEt hæc qui

HVMORES Q.VI EX PRIMIS PENDENT BLH MENTORVM Q.VAbITATIBVS, AVT Q.VOT SINT, AVT CVIVS NAx TVRAE, EX IPSA MIXTIONB NON POSSE EXACTE IVz«

Hed cnimcummixt^fintelcmêta:ÓJ exprfz mis illoru qualitatibus caliditatc, fiigidira^ tCjficdtatCjhumicîitatc.aliaE gcnerâtur quafi rates,quæ in uiuis Si. fcfe inouêtibus,locûé^ permutantibus animalibus uoeâtur humores, fanguis uidclicet,bilis SC rubra,ÔC atra,atlt;^ pituita:quorum fan guis dicitür fua proprietate reïpondere acri,ixibra bilis igni, nigra terræ, aqua pituitæ. In cæteris etiam rebus aliquodponunthis humoribus proportione rcfponx dcns,ut quæ de ipib elementoruin conflatu coagmen/^ tatafint,ÔCeorum exqualitatibuscoalita, ut propterea ’ dicant res alias calidæ frioidæuc,alias aut ficcæ aut hux

tnidæ eflê naturætMihi uidetur,ipfa in elementorû mi xtione.atq? concretionc, qua humores in corpore gene ranturhumanobrutoqj.eafdem euenire difficultates. Prima r5.Primumquod pIures nofint,effeue poflint,aut etiam paucioreSjienfiicomprehendi nequinPoflunt cnim ea ipfainmixtionelaterc,autin ucnis àlrjscp receptaculis

»gt;0’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft haben in diflè(Æiônibus,cû aliquod deeft, quod

D E ELEM ENTIS . LTB. Î . 4gt; adefl: in aliquibus.Fel cnim,quod bill's aut fons cfedi-' turenèautreceptaailu,aliquibusnon ineflè animali-' bus,autnon inueniri Icribit Ariftotekrs: Aliquibus uc- Alia ratio» ro adco magnu, utdemi'rationi fitatq; ftupori.PratCx-rca cum humano in corpore mixti fint liquores omnes hutnorcsqjata ut nihil nifi compofitu exomnibus pof fitautuideri,auttangi;quo pacÆode natura fimpliciû humorum,déqj illorum proprietatibus habebitur da*-ra noticiaCicnfii quidê minime poilumus cam coiequi: quado nihil lynceru,nihil impcrmixtu,nihil quod non lit concrctum,fub fenfum cadit: amp;nbsp;mixta cófufa^ funt omnia.Vndc media's régula eft notiflîma,ÔC prorfiis Côfirtni.' incotrouerfatdebere cos ex ucna mittcre fanguine, qui humores omneis uolut extrahererquado in co Si utra-quot; qjbilisSi pituitacofulainterfperfiicpcftmihil tame in uenæ diircdlionc,nifi languis fpcólatur.At fi non lenz lu poflumus id internofccre: fi foils uidelicet fenfuum oculis intclledlus iplc res materiæ obnoxias intuctur: ,quo modo huius ope fiet difccrnlculum C’affedto enim fenlurequapiam,mens ipla intellcdtusuc coniedtura . poftca quicquam alTcquitur: uti ex craflitic, tenuitate, colore rubro,flauo,nigro,albo ♦ Conqcit enim ibi lym ceriorem efle fanguinem,ubi tenuior fluxerit, Si rubor , infignius apparucrit. ibi pituitir plus elTc, ubi diluti^ or uifus eft languis: ubi uero nigrior, ibi plus atræbix ,ts :ubi flauus fefe impenfe præfcntaucrit, multum

Alla csfir rubrx bilis ineHe dq j Jicabit,At ncuti^ ccito id poted comprchcndi:pot2fl:em'ininaliq'jo indiuiduo fuapte natura nigrior eflefanguis aut dilutior.id cni'm ex di^ uerfa aliorum mixtione potuit contigi(K\quæ non qua titatc molis, fed qualitate aliqua Si. uarietate proportio RefpSfio. nis fit ita conftata,Diccs te effedt im dcprehcridere ex caufa,quod fanguis humidus Si calidus,quod bilis ru^ bra amp;nbsp;calida fit ÔC ficca,quod atra bilis ficca fit Si frigida Côfutatio. terræ uidelicet refpondens. Quæfo tc,à quo effedlu id es nadlus*rproprio nequaquarn.quia id non potes ex^ periri,quando purum non potes humorcm examinai Côfirma. te atqj perpendcrc,Si enim pharmacu aliquod exfim ßexeplü, plidbus quatuor herbis,aut radicibus compofitum ha beresmecalicuiusillarumhcrbarum perfefe natura Si proprietärem haberes exploratam:fcires tarnen hoc to turn ex illis quatuor compofitum pharmacu, elicere Si pituitam,ôê utranep bilem,atqj etiam fanguinem.nam Si Galenus elici {an2uinem,0d inter alios déliai humox res polTe non neganSi inquam (cires,idep identidê fie ri perfpicercs cui nàm tribuêtes eledlionê (anguinisC cui bilisCSd fic de cætcris»Certe nulli uni feorfum:quanx do nullius illarum per fefe naturam uimcç noui(ïcs,fed folius copofiri ex illis quatuor pharmaci. Ad hæc,fi nil cp darctur ut fingulas eorum proprietates nofceres,nu aberranti conicdlura, uel de tur magis. longinquo illud pronundarc:cuni aute conftet ut neux ti^ detur

detxir tibi purum aliquem humorcm poiTe perfpi ccre,nun^ cius naturam Ói qualitates ièorfum ÔC. per fc plané perdpics. Adde quod ficuri eflèótus illius de quo diximus pharmad, poHet aflcribi non alicui illaru fimx' plidum quarum meminimus hcrbarum radicuinucnca S)C tu duos fi affignares ex illis quatuor qui educunt'’ hu mores,non poiics rite redargui: no fecus ac fi fanguini alias uircs,bilis alias,pituitæ alias præfcribercs » quod fi frctus colore ignis,des illi ipfi flauam bilem:quo padto Remotio cadem fimilitudinis ratione acri dederis fanguinêCnâ tacite obîc f . r , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^111- «^tionis.

non conuenit colon languinis acr,terræquomodo bile atramÇ'nam terra, fi Anftoteli credimus in libro de cox Ariftoteks loribus,fuaptc natura alba eft,^uis nigra exaliarû re ru admixtione uideatur^Rurfum fi aëri refpondet faux guis,plurimôqj ianguine homo pollet præ cæteris hux moribus:cur tamê terreftre animal eft,amp;tam graue ut tolli nequeat ad cognatu aeremÇ’OiTium caufabis nax turamC ôi terreftrem parrê: Num in eo ergo plus pote rit atra bilis,quæ minima eft in homine,fi (anguini con feraturCAt fi iànguinem nun^ uidifti fimpljcem, nee bilem quoep rubram puram fcilicet ÔC impermixtaiquo modo ilium purpurcum,hanc flauam cenfet isC Aliun de igitur color humoribus aduenit, adfeitus cft, non tio. natiu js, ut enim fimplex erit color,à re fimplici ma^ nansrquod nequa^ admittent in humano corporcïcui nihil fimplex,fed permixta ex humoribus omnia : aut

aliutn omnino hutnorem præter illos quatuor aflîgtia ri imaginariuc fatis oportebit,aut cogitarc ex commu/ ni mixtionc huic ralcfn,illi talem aduenifTe colorem» re ftabitque tum quærendum, una cum fit conflatio ex nmnibus.cur tamen quatuor,nec plurcs,nec pauciores ccnfucrinteflè humani humores temperatncntifquan do nullaCut facile ex qs quæ didta funt colligi poteft)co uincat ratio,tnaiori eos,aut minori numéro efïè non genus cfïe uidetur» in fanguine auté ôi pituita genera no conftituunt » eft «nim bilis rubra,eft bilis atra ,bilis utraque:amp; plures quoque bilis (pcdesîuitcllina,quam dicunt flauam adgt; modum:ÔC prafina porraceâue:ôi asinaria, ita uocant Arabes,ceml eâ poflumus latine nunaipare.fed ÔC Ari ftotcles in Probîematibus,duo atræ bilis genera confti _ tuerc uideturtcalidam ÔL fi-igidâ.quæ quidem res cum quod répugnât qs,quæ dccernunt alq de nigra bile, tu ôi teraperaraenti ctiam fpecies multiplicabitînec ut^ læ præterea aut fanguini, aut pituitæ fpecies taies affignantur : craflîtie uero amp;nbsp;tenuitate plurimum Si fanguinem à iànguinc,ÔC pituitam à pituita iccernunt. Nec illud obliuifeendum ,quomodo atræ bili, quam teiTæfuapte refponderc proportione magno confenz fu dccernunt,frigidæ fcilicct amp;nbsp;ficcæ naturæ,ac tanquam torpenti Si. admodum ftupidæ:traduntur ab AriftotCz le cffedlus maxime calidi ôi nobiles emotæ mentis: Si confertur

•onfettur uino in Problematis.quod acriæ porius SC gncænaturæ,quam terrcæexiftimari omnium pene te (bmonio confhît.Gwcrum auc calor fanguinis fpede à calorc bills,aut minimc.Si primum cles:fuperigt; us aliquid cogitate oportebit,unde hæcprodeat diuer* fitas.nam fpecics diuerlas fub uno genere congrcgari,gt; atque uniri,fuisque diftingui difFcrentijs, inter doólos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

conuenit. Humoris igitur genus fuperius comminifeex ris.nam fi dixeris humoris fpecies ex genere quod non fit humor,penderen:anquam proprras gemina^ue fpe des ex alienogencreifine rifu SC cxplofionc,fi in corona literatorum dices,non audieris : igitur plures quatuor humorcs habebuntur.Si (ecundum relpondcrisiad alz -tcrumpcndereabaltero,minus (cilicct caliduma call-* diori:tum languis pendebit à bilc:ut SC quæ calidior ha.

beatur,0C igni lua proportitme relpondcantum etz go fanguis bile pofterius crit in homine,ôJ ab ipfa pcndebit.quod ncc Lydum,nee medico- ■ rum Icholæ redpienttapud quos Ian-* guis in animali,ôi præfcrtim in ho mine primatum habettisep SC.

INC fatis patere poteft medicos minus con fuite egifle cos, qui quatuor temperamem ta dûtaxat attulerc.fiue etiam oôtot (împli-^^^da quatuor, quatuorc^ copofita, atqj unû ^üû.PIutes enim omnino(ut aroitror) fiierintj fi rem ipîam pcrpcndere,ÔC rd naturam ducere in Controuer^ fiam malüerimus,^ fine difquifitionc inftar irtationa lium animantium ^ius poft âlium ire.Mcdicis au t pro ptcrca non puto fucccnfendumifi rationê folum habue runt methodi medicæ facultatis.quæ fub quibufdaca-* pitibuscogitmultâdiuGrfitatê,ad parandas curatrids „ artisregulas.Itaqî fl côftituerûtôi languineû tempera mêtû ÔC pituitofum.ôi rubræ choleræ Ôt atræ,ut mittete hos hûoresè corpore præcipuos eu excteuerint queât, ut aptare quoq? illis pharmaca poftint,quoru fit^priu ilia educereæis inquâ no exiftimo fiiceenfcndû.fi crafïa (ut did folitu cft)Minerua idfanxerutad methodum

parandæ fanitatis facilius confequendâ.Sed fi ad ôlam noticiam id fecerint,minime rccipioî cum no iatis mêtalis œftet qui na fint amp;nbsp;quot humores, ex quitus ilia ipfa opinione temperamêta côftituunt.Sed fi gratis etiâ cocedatur eis

Ut exploratum fit atq; compertu qui ÔC quot humores: maxima ctiam reftat difficultas in deccmendo tcmpc ramentotut proptcrea (dri nequcat,quot ÔC quæ tempe ramenta fint conftituenda.Nam proportio diuerfa mi Alia xtionis,diuerfas temperaturas parit: amp;nbsp;cum hæ mixtio nes no quatuor duntaxat habeantur,fed multo plures, multo ctiam plures habebuntur tcmperaturæhumani aut eriam brutorû corporisapfa enim mixrionis ,diuer fa ratio diuerfaue proportio uice habet propriæ amp;nbsp;fpe-* de afferentis differentiæmam proportiones numeroru inftar habetur.quare ubi diuerfa merit proportio diuer (a prodibit fpcdes tempcramenti,Alioquin fi eædê foe Alia ratio cie effent,ôi ob exccdeté dûtaxat qualitaté fortirenf’ (pc Queens ad , r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incoucnle

aes tuas corporu uiuentiu temperationes .lequerentur tia. multa quæ explodi oporterenunde Si illud ex quo fcx quunmr,pari deberet cenfura damnari,Nâcç in homi^ num fpecie diuertæ tpedes proportionû Si conflatus.ef (ènt eiufdé fpcciei.Fac em duos in caliditate exccdere:re Confirma liqua mixtio fit penitus alia: puta très ille pituitæ gra^' “° dus,qcuor ianguinis,unû atræ bilis habeat : hic quinqj fanguinis,duos atræ bilis,unû pituitæ:tû enim mixtio/ nis erit diuerfa fpccies:nihilominus und tpedes habebi tur tempcramêri,fcilicet cholcrid uel biliofi,Si exempli gratia plurimos unutquifq; gradus bilis rubræ in têpcz ramento potfederit, an eodem etiam paôto hominis maximoperc cholerici eiufdê eflèt,quo ad temperamê/

tu corporis attinet,eiufdê in^ eu leone fpcciei^ manat cciteaiuerfitasfpccificæqualitarisà diucrfitate mixrio nis,Adeóq^uariat,ut tua cria rubra bilis à mca fpede difFcrre no iniuria dici poflîttno quatenus calida aut q. tenus bills, fed qtenus tua aut mea,id eft,quatenus in tuo meóue eorporc eâ forti t'quot; eu alfjs hûoribus mixtiox-né caloris,quâ no eft in alio ati^ alio forrita.nec^ enim ipià bilis eft fimplextfèd ÔC ipla quoq; ex uaria mixtiôe primaru coflata qualitatu:adco,ut non folû magis mt nusuecalida,fcd ex diuerfa mixtionc coalita.Eadé quo bilis(ut dixiinus)in plures diuidi^ feindit'’eu fpeciesu à quæc^ prias habet opationcs,ex quibus fpccies Aîia ratio. p(às ôi. indagat Si coftituit Ariftotdcs.Diuerfa quoc^ il

lis medici adhibet remedia.Cæterû fi diffen ét tépamè' ta côplexione'sue(ita iuniores dicut)calidæ à calidis (bla intcntionc,adeoutiCquod uolut)exccdcns ÔC alqs præe minens qualitas coftituat fpeciétéperario hominis call da à calido cqui têperamêto,nifi intenriôe Si remiflîôe didèrrct.fî ncges,tibi aduerfari's.fi cofirmes,id fequi^ab fùrdi,quod operationes differut, Si no differt fpecies à Refponfio qua illæ prodcut.Alri enim effèétus à caliditate huma^ ni têpcramêri,alri ab equinæ temperaturæcaliditate di mananr.Si dicatur.catéperamêtafpcciedifferre ^pter latitudiné, puta extra laritudiné equini têperamêri aut huani cû quic^ ftatuas:tu fpeciéemegere uariâ,ÔC hoc ^pter formamCut aiunt)fubftârialé hominis,id eft ani

tnani amp;nbsp;formam fubftâtialem equi,quæ funt fpcdc db uerfætproptcrcâq? tempcramenta eriam fibi aaföfcunt fpccic diuerfa.Contra ftabit rarioîquia intêdo SL remif Côfutado fio nunquàmuariant fpcdemtVbi ergo (ùb eadem lad tudine,putaealoris,uef intend uel remifli.quiddam ipc de inuenitur diuerfum:ipfa fpedei diuerfitas alicui afio referenda eft accepta.Nec id diuerfæ formæ quam di-^ cunt eirentialem, dâdum efttquia reftaret difïîcultas in hominis cadauere ÔC equi cadaueretex altero tarnen etc bro.ex altero minime generatunSi alia ex hoc,alia ex il lo euenta dicuntunnec tarnen forma fubftanrialis uld-' ma,id eft anima ulli eoru ineft.Praxerea différant fpc de temperamenra membrorum unius ÔL eiuldem cor^ pods.multo magisalieni,con(ècutio nota.6Cquod am^ cecedit,probatur ex operationibus:quæ,ut inquitAuer rois,formam fadunt cognofceretnam alia cordis opera tio, alia epatis, alia fplenis, alia capids, alia digid, SL hoc nifi ex uaria mixtura:ut mittam cuiufdam ma^ gni uiri opinionem, cuique membro diuerlam forx lo.Sco. mam fadle concedenris. Et cofirmari hæc omnia pof funt autoritate Ariftotelis ita in Problemaribus dccergt; nentisîubi enimdc tcmperamcnto in quo bilis effet rkafé. atra.diflèreret iratV t enim fpcde inter fc diftat nó quia fadcm habcnt : fed quia fadem talem, id eft, alq pub . chram, alrj turpem : Si qui nihil fuperuacui gcrunt,q datafuntformatée etiamqui leniterhabituilloconx

Alia rô cir ftatit.n medium tertenhqui plene,n lam diflimiles mul nimas. titudini euadunt. Cæterum in rebus etiam inanimis ‘ diuerfam têperaturæ mixtione indcpreheniam efTeuif/ dem quibus ufi fumus ratioibus poflcc cofirmari. idc^ perdpi facile poteft ex colore.na multa rubri,muka ab bi temperameta.muka uiridismaqj mukæ funt différé tiæ uirentium in genere uiridium:fub genere item colo ru,fub genere qualttatû:aliud enim uiride, fubalbidû: aliud quod anatu colla præfeferunalia fambuci,alia cix tri,aliaoliuægt;aliafalicis uiriditas. Diuerfa uidelicet ex mixtione temperamêti:ficut amp;nbsp;panis ex diuerfis cofcAi granistquædiuerfaru efiknt Qiecierû.proportio itaeji mixtionis elemêtorum hæc omnia operatur.Quare cq Epilogus. tantu eleméta habeantur, ex quibus quatuor temperamenta coflenturtfiue fola copofita, fiuc etiarn fimpEda: SC addatur etiam quæ fit æqua ex omnibusî non poterunt diuerfiffimi ÔC mille differentqs effeétus inter Ce diuerfi,ex tam pauds mixtionibus prodire^qui quidem effedus cum nefeiri queant,nec eorû fane cavu {æ,ôimulto certe minus ipfà temperamenta. Quoniâ quæ ilia parit elementoriï mixtio no cognofeiturngnp^ raturenimipfaproporrio.Ethæc tan^intrafcuriu de elcmenriSjôi de eorum mixtione fint diÿutata* R,o-* mæ Pridie Kal.Ianuarij. M. D. i.

riquos imitanri Icriptorcs, tu deimitationcmccum diflcre ti jaHentiri an aducrfari dcbc rem,nondum latis Bembc iu dicaui» Quando ipfos etiam ueteres qui proponuntur imi tadi, hac de rc cu uarios tum

fi gcrmanis ad ucritarcm inJacandam nqs urimurjis adhuc (ub indice inancre uidcoatur.Verum enimuero dum cogitarê acriusdpfarnqj imitationê animo uolue/ rem,in earn fum adduólus fcntenria.uti nonnihil qui^ dem imitandum aflèucrcm ufqjquaqj uero no putem: imitandûinquâ bonos omnes, non unum aliqué.nec omnibus etia in rebusiquod tute ipfe arbitrabare»Qua quidc in re ut ita (èntia, multa me mouét.eóqj animus inclinât uti aduerfus te ftandu facile exiftimê ï idipftim tibi dedarare tentabo conaborcp quibus potero ratiogt; nibus:ut fi nó ego in te(quis cnim in amicu.SC talé qua bseftBembusidfaccretC)(èntentia fcram,ip(è tarnen fortaflis litem fecudu te dandâ minime cenfeas.Ac pri mum omniu fatis confiât imitatorcs à Platone uel ina ni.uelnuUoueriustituIonotatosiutqui proprio digni nomine non habeantur.nifi quod eis ilia ipfa imitatio fecerininhonefha uero Flacci nomendatura damnatos ÔC appellatos fèruu pecus.Hinc uidcas omneis quicult;^ aliqua in re autores celeberrimi extiterut,aliunde ex imitationê gloria,quæ de rebus præclare geftis exurgit, camcç cómitatur ut umbra corpus,fibi ipfis quæfiuiflè» Ac potius uel intenta cotentionc aducrfatos prioribus uel adnixos longo'eos intcruallo præterire, non fcqui» Qui enim afTecla cupit fempcr efle,primum fibi nun^ uendicabit locum. Ad que uidetur uel naturæ propenx {io,uelnefcioquaceiteanibitiototis uiribus anhelare.

At imitatus dicitur Hamcrus Orpheum adeo.ut carx men quod hic poëmati de Cerere compofito præftitu^ it,in Iliade duobus tantum nominibus exccptis ocula^ tiiïîmus cæcus illc tranftulerit» nullus tarnen inde ho--nor eft Homero partus:(cd quonia fonora magis gran diorique tuba res Troianas cednit,multa ilium ôi unx dcquaque eft gloria conlequuta, Obfuit magis quam profuit imitatio Vergilio,quoniam præclariliïmo ua--ti, Si quod ad indicium Poëticum pertinct, omnium omnino præftantiflimomihil fere magis uitio uerti fo--let,quam imitatio nimia ueterum poetarum^ à quo tax men uitio longe ilium abfuifte cenleo i nequeenim ox mneis aliorum imitatus eft partestfuos ipfe habet nux mcros,propria tenet lineameta,dilpofitionemq3 in pri mis peculiarem Si maxime propriam(ut alia taccam) quæ non (tint ei communia cum cæteristæmulator uetc rum uerius imitator» Si quan^ mutuo fi non furto quædâ hinc inde quafi figna ueteru atqj toreumata car pfit ad ornanda fuoru poëmatum a:diridaq)roprrjs ta-« men ilia funt ornametis magis confpicua.atqj omnino magis illuftria»Cicero quoqj neutii^ Demofthencm, quod multis credit?’,enixius eft imitatus : plerisqj fane in rebus æmulatus fuu retinuit filum Si inftituta dicem di.T»Liuius Saluftioclariftîmo hiftoriaru Icriptori pal ma ucl æquâ habuit,uel præripuit,diuerfam th cucurrit uia ipfî9côlëquêd;r gratia»Debita quoeç lande n,cc Cor nelius»

nelius,ncc Curtius carucrc, QC primis illis amp;nbsp;alter alten diflîmiles, Quod fi Græcam traóles hiftoriam, quæ maior quàm inter Herodotum ÔC Athenienfèm lum cum ducem,tum firiptorem rerum d fè geftarû, dif ferentia ftiIiC’utriufcç tarnen laudes arnphnimæ. Ad philofophos fi deueniamus Græcos t Ariftotelis dox quêtiamagnoperecelebrataeftcum Græci's.tum Lad nis qui Græce îciunnPIatonis ucro nunquàm fatis lauz data.cum tamê illius ftilus huius fit graphie diflîmilliz mus,nccetiam Atticæ fimilis Mufe,quâquam célébra tiflîmæ:ÔC Platonis plane diffimili cum firibendi ordix ne turn uerbis,quibus hic ipiè Xenophon ko/vo“ç,Plato aût Kaxo7;(ut Græti dicutautorcs)utebat'’,No defuitau tem Ariftoteli facultas imitandi, cum præicrtim, cuius auditorij limen uiginti annos frequentiflime contriuex rat.Non defuit eruditio,non iudiciû;maluit tarnen fuo incallepræcedere.quaminlataaliorumuia uel fècunx dus eflè uel tertius,Inter Latinos uero Cicerone Si ronem quæ nam quæfo loquêdi differentiafneqj cnim hune ille quanquàm undecunqj doôtiflîmum.aut ftilo imitatus eft,aut ordine rerum icribendarum, SC modo^ Antiqui enim illi præclariflîmi uiri nunquàm aliquoru imitationiftudebantita.utin eorum uerba,membra, circuitus iurarent,quafi ièmper infantes, quafi alitibus poftponcndi,quibus à paréribus extra nidum cduôtis fatis eft fi ter uel quater uolanteis illos afpexerint. Car

DE IMITATIONB AD; P. BEMBVM* pcbant exunoquoque, quantum (atis edc uidebatur ad phrafira uci cpnftituendam, uel omandam xquæ tarnen cfTent uel propriæcognata naturæ,ucl accômolt; da materiæ quæ rrad:aretur.fic Si Celfus Si Columella clari,nitidi,preflîôielegantes:in altero tarnen egregia mundicies,in altero flolculi fortaflè crebriores. imitatio nem in illis mhilomi'nus uel nullâ, uel certc paruam es deprehêfurus: geniû propéfionêép naturæ eorû quifeu (cqucbatur.Et fi enimhomo omnium maximeuim ob tinetimitandi,uthincôi multaôC uaria difeerepolît, quod feribit Ariftotelcs in Problematibus:eâc^ de eau (a Poëticam homini naturalem eflè,primo quem ea de facultate libro fcripfit,eft aperte teftatus: proprium taz men amp;nbsp;congenitum inftinótum ôê propenfionem anix mi nadus eft ab ipfo ortu,quam rrangerç SC aliorfum, uertere eft iplam plane uiolare naturam.Itacç cum no ftro in animo Idea quædam SC tâ^ radix infit aliqua, cuiusui adquodpiam muneris obeudum animamur, ÔC tan^ ducimur manu,atq; ab alqs quibufdam abdu dmurtcolere ilia potius quam inciderc,amplcdli quam abalienare opcræpreeium eft,nihilenim noftræconlù' ,c lensjfelicitatigt;autauirtutcalicnum,aut noxium nobis,, impcrtrjt ipla natura Jdcam igitut ut aliarum uirtutu,^ „ ita SC redeloquendi fubminiftrat, eiuscç pulchritudiz « nisaffingit animo fimulachrum: ad quod refpicientes idenddem SC ahenaiudicemus SC noltraNec^ enim eâ quifquamadhucperfedeatrigitjUthac in .re illud etiâ

„ poflît dider,Nihil omni ex parte bcatxim.quandoqùix-« dem non uni tantum,fed omnibus ÔC uniuerfîs diftrix » buitprædara fua munera:ut ex ipfa uarictate totius „ uniuerfi pulchritudo coftituatur.An putas fruftra pru dcntcm ilium piôtorcm cenfuiflè omnia fc uno in fœ^ mineo corpore reperire non pofTe ad uenuftatem ÔC incaflum putas prudcntifTimum oratorem eius indux ftriam fccutum,longe etiam illû pneteriHc iudicio Çqui ut imaginem illam pulcherrimi eloqucntiæ corporis ef fingerctjomneis delegit uiros facûdia præftantestcum ille quinc^ folû Crotoniatas fèlegiflèt uirgines pulchri-tudinecelebratasmecfatis illis fîdens,forma ipfam fèq fpeciem abfolutam eloquentiæ,nulli prorfus addiólam fola imitatione dignam exiftimarit, imitari itaq? earn dcbemus,quam animo fcilicet gerimus dicêdi perfedlâ facultatemrqua ÔC aliorum ôi noftra cum errata in obe/ undo loqucndi munere,tum uirtutes etiam metiamur: fîucca ipfa penitusinnata fit idea,atœ ab ipfa origine perfeôla,fiue tempore procedente multorum autorum ledhone côfumata.Ea fiebat ut M.Ciceronis aures fèm per Demofthenes no impleret, Ea ipfa Patauinitatem in Liuio caufabatur Afinius Jpfà eade Si. Brutus clum/ bcm Ciceronem,quan^ amiatm præcipuu iudicabat: Alq Afianum,tumidum,redundantem, nimium uiro mollioremgt;qua etiam faôlû opinor, ut nec aliqué unü fcrupulofiusimitandum uel Celfus,uel Fabius præcepe rint.nelt;^ edam ipfi fuerant Ciceronçm,quem maxime faudât

lau(iât,i’mitari»Qui'd enira caufæ fuit,uttot l'IIos unrqs non folum in rébus,fed una eadenic^ in facuîtatc diuer fos dicédi artifices pofucrint inmediumfnifi utuelab hoc uel ab illo quod placeret magis.decerperemusîfiue impulfu aôli naturæ,fiue iudicio.Nam qui non ita cen* fent ,illud oro diHoIuanncur f) qui Ciceronem tam lau dant ,quàm qui maxime,illu ipfum tarnen no funt imi . tati ftilo (cilicet ÔC figura dicendiC An id fcilicet non po/ tucrunt Celfus,Cæcilius, Plinius,Fabius,alii Ciceronis læculoproximiîcumreftarétadhuc tanquam reliquiæ ÔCinuiolatæillæquidempuri Romanic^ fermonis,ix pfarncç Latinitatem fugerentcum ladle nutricumî’An ignorarût imitandum efïè magno fcilicet amp;nbsp;excelléri in genio uiri,qui ÔC alqs de imitatione praxipiebantCDicé dum potius uidetur eos noluiflème fi uoluiflequod no potuerât affcramus:uel tacito nos eorum opponamus gloriæ,qui quod illi non potuere uiri clariflîmi,nos ipfî uel obtinuerimus,uçl {peremus.Didtur9eft fortaflèqC-piam,eos qui magis nobis plaœnt,cflc magis imitant dostquod ego quidem non condemnarim:placeat præ alqs Plato,placeat Cicero,non opinione folum,fed ftp lo Platonicus:eos (cquamur.Nam quanquàm fiia eft cuiq; propria faciès animi,ficut ôi corporis : ut duos oz-mnino fimiles non facile fit inucnirc:minor tamê in ani mo noftro eu aliquibus præ alrjs eft diffimilitudo» atlt;^ per hoc fadlius ent nobis,uti fimiles euadamus. memi - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi nerimus

nerimus t^mén nos fimias non eflTe oportere,qtiæ detc ' riora fibi deligunt ad imitandum. Sunt em'm qui negt; nos,qui cicatrices,qui maciem,qui excrementa etiatn ef fingere uelint,uelnuUa uel minima ratione habita ÔC la certorum,ôi uiuidi roboris,ô4 gratiæ.Âb qs no diflimP bs,quibus magna cft cura,ut rara quæpiam uocabula, quæ forte aut Ciceroni exciderunt multa fcribenti, aut uitio tcmporum fuere in eius libros introduéla adeo ut fi ab inferis excitaretur,à fe prompta negaret,gcft:ien tes furripianttuel etiam quæ mancipes librarfj integrita tem leétionis dum paffimcorrumpunt edidcre,ipfi ôb fcruentmagnacum diligentia.Superfluum præterea uanumq? exiftimari debet] fi ad omnem Rhetoricam portionê imitatio adhibeatur.Inuentio enim tu laudagt; tur magis,cu genuina eft magis.Ôi liberatexplodi^ let quæ ereptida iudicaf, nedu accerfita.Vnde nâ quæ^ £b ilIud,Furem non poetam fabulam* dediiîèCAn etiâ aliunde prodr)t,ut illi omnes damnarentur,qui dû Mu làrum ÔC Apollinis haberentur ludi, aliorum imitation ne fibi quæfiuiflent unde probarêtunôi foli relata fit à Critids palma,qui ex féfe ÔC ex qgt;pria penu eruditi ^m plcrat opfonium animiîtametfi eo non ita conuiuarû guftus obleôlareturC'Difpofitio uero fequitur inuentio nemata ,ut hicqualisfuerit,talemquo rite dilponatur , ordinem expetaune id quod efFingis,quafi intelleólile , corpus oradonis,aut uafta nimis,aut pufillanimis, aut t , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnino

DE IMITATIONE AD P. BEMBVM. Âi omnino præpoftcra,inembra.lt;iefomient » Tua autem •« htc ut ftt,necenarium dubio procutomni futurum arbi « tramuræôa maiori tibi fiieritadnitendum diligentia, « à te ipfo uidelicet non ab alijs petendatquo maioribus ingenij uiribus in ea perfidenda opus nbsp;nbsp;nbsp;Plinio ma^

ximccrediderimus,affirmanti ôibarbarosetiam inucz nirc magnifiée ÔC. enundareîreôte uero difponere ôi fix gurare, non nifi cruditis conccflum eflè» Elocutio uero num ôi ipfa fcquitur inuentionêCquando diueriam ad materiam diuerfa phrafis adhibenda eft» Num amp;nbsp;ipfa quoq; difpofitionem comitaturChuic enim alia,illi alia tribuenda eft:ita ut à te ipfb omnis tandé pendeat ora tio»Nam de memoria Si pronundatione tacendum pu to,quando earum neutra chartis mandetunôi alteram nulla ex imitatione tibi comparesjfèd ex matris(ut in^ quit LAtdllius)bulga tecum feras:ut autem hic exercita^ done perfid foletuta exempla maiorum alijs partibus quæ referri literarum monumcntis queunt,opem ferre non mediocrem iure aifirmauerimToteris enim inuen tionem quapiam de te ah alqs traditâ, uel æmulari,uel fuperare:poteris difponere melius,eloqui etiam ornax tius.Necp enim quafi uetula mulier.fuis eft uiribus pa/ «= ' rens effœta natura,ut noftro fcilicet hoc fæculo quahni •« ; mio partu laiTata defecerit ^Nec deus optimus maxiz « mus npftræ ætati non cft largitus ihgenia.utinam tam « ‘ bene excoIerenWTiquam bona fùnt asditaîôCïion inani « ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h , busnugis.

» bus nugi's ac fabulis,quafi glande amp;nbsp;filiqui's edehdis de ». dita.fùa alimoniafraudarêtur.Itaenim macerata fùnt » nonnalla,Si quafi tabe confiiniptaîalioqui fuapte natu » ra formofa,ut fimulacri SI euanidæ umbræ magis nbsp;üi

M ui animi effigiem præfcferanr.Crelaint(ut mea fert opi M nio)uerius^decrelGâtingenia.MuItaenimquâ:ad re » rum (pédant notitiam.ÔC noftriî (æculum,£lt; huic prox* » xima nouere.quæ doda (lia iraorauit antiquitas.Linx » gua cette uetcribus illis cum Græca turn latina quafi na « tiua ad(uit:quâ ab coru libris petere nos oportet: qbus » maior ea de re fît leoitimæ laudis acccffio.llli cm ucl no lentes SC in Hcllade Grace,SC in Jtalia Latine loquebâ tur:nobis Italisqui Latine loquamur, nedû Græce, id noftra eft partum SC claboratum induftria.inde fîet,æz quum rerum æftimatorem fi (brtiatur noftra ætas, pof (è eos qui nûc medio enter loquuntur, præcipuis illis SC antefignanisiure præfcrritqui (cilicet inter Gothos,Vâ dalos,Hunno^c^ uerfati prifeam illam,ÔC tot fæculis ab olitam dicendi rationem aut teneant.aut teuere conenquot; tur imitatione continua:qua etiam in rc mira fubtilitas Si forte nimia.Nam nec curfu folum uetcribus fimiles, nec greftu uelefle ucl uideri uolunt quidam:(èd ita incc dere,ut eorum in ueftigrjs ponant ueftigia.At fi ueteru maioraueftigiafiierint, ut etiam corpora:num in illis minor pes fîrmabitur, an labafcet,fi folû maxime fubu dum fueritç’fiuero ilia noftris minora extiterint,num

. DE IMITATIÔN'E ad P» BEMBVM. Cj cxcludêtur curiofi pedes, ôcfruftrabuntur uorofæquû enim uefttgium quod omni ex parte quadrct,quis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

uencritfni calceorum fortaflîs ofïîdna quæpiam è Ro^ manis cruta ruinis formulas nobis quafdam fubmini^ ftraueric.At quot ueterum pedes,tot calcci,Nec ambi-' gas Bcmbe ctiam fi antiqua fiindalia in abfconditis thcfaurisinucneris,ôiaptaueris tibi,te unquàm pro/ ptcrca poflè à Criticis impctrarc,ut antiqua credantur» efficict hoc inuidia:ferapcr fimultas crit in caula, quo/ ad illam ipfam dies longa præfcripferit. Neque enim alia habebuntur quàm nouathoc eft,non abfoluta,nec omnibus pcrfeôla numeristquod quidem in fignis eue nire perfæpe fiimus contemplati:quæ ÔC fi quando prx ftantiora fiunt quibufdam,quæ uetuftis illis ficculis ex culpta fuere,nihilominus cum ut noua circumfcruntur, imperfedlioribus pofthabentuntantum uana ilia mil/ le annorum imago quafi peftis inuafit hominum iudi damam fi uetera creduntur efle, fi etiam (peôlator cft animi dubius, antiqua ne fint an minime, mira laus: nulla infurgit cenfura rigidionat fi compertum fuerit re tenter ædita,prodaturcp etiam nomen opificis : tu mil le Ariftarchi,tum Si fibila quadoeç erit audire» turn no tertius modo cadet de cælo Cato,îèd ôC Timon atquè etiam Momus exurget ab inferis.Nouimus hominem (cripfiflèepiftolasfiib Ciceronis nominexjuæ non lau di folu, ucruetiâ admirationi maximæ fuerint: cûdêcp ipfum epi

ipfum epiftolis G'ccromsfuû adfcripfifle nomen,dem pristantumodo fjs uocabulis quæ prodere fallacia pof lent. Es ne Bembe crediturus,quod illæ ipfæ Ckeronis epiftolæ ôi. mbras cæras,amp; uirgulas,ôi aftcr;fcos,ÔC obc Ios,amp; fexcêtas cenforias notas pperi quiuerint nouæ in fcriptioisrâufaîquæ tamé antea (ûb ueteri ritulo fuerât nû^ (ans laudatæ ÔC celebratæ. Incaflùm nbsp;nbsp;nbsp;fâtegerat

illeprioribus in epiftolis dum uerba rimabatur.dû cæx fa metiebatur ÔC membra,dum circuitus deligebat, dû numéros mandabat memoriæ,dum obfèruabat lineaz méta:ut quæ fcribcbat,Ciceronis eflè uiderentur.potcz ratenim paruo impendio Si labore id præftare titulus, amp;auferre.Sedilludquomadnimiam auiditatem imi tationis compelcendam raccrc poteftî quod mediocris ctiam autoris fcribendi genus,nedû Ciccronis,no imix tabile uidetur omni ex parte:fi quæ de complexu illarû muneris loquendi partium fùpra diximus,ad memoz* riam reuocentur. Vbi enim inuentio,quæ quafi matCx* ria oraaonis eft,ead€ no habet'’:ncc forma,nec quæ illa nexu inièperabili fequiturdifpofitio eade prorfushabc bitur.fi autcm fimilis,quoquo modoîfi difTimilis.nuIlo padlo conueniet.Quorum autem qucncp reperias,etia fiadcerfas Aeibpi gracculumpennis omatum alienist qui quæ aliorum funt propria,eadem prorfiis Si impu-denter cogïtetcxpromere,ÔC impudentius difponat, SC cfïutiat impudentiflîmeCfed fac eadé effe omnia: mox dimoue

DE IMITATIONE AD P. BEMBVM, 65 dimouc lincamcnta.ucttc mcmbrum.uaria numcrum, toile drcuitum.omtiera orationis l'ntcgritatê fuftuliftiî adeo confiant illacoagmcnta ncxis omnibus,quæ fibi propriapeculiariâc^ adfdfat:ut ex illis ipfis eifdcmqj fb lis,non alienis,non mixris,no pcrmutaris,côflctur atqj diflultct.Huc accedit feripri genus uarium, quod uariâ quoq^ fibi uedicat phrafintCiccronis cnim O rationes, libri De oratore ad Quintû fratrcm,De claris oratorio bus,ôi alrj plcriqj, magno eloquétiæinundantur flumi ne,fi no potius Occano:fcd ille ipfè tam uaftus fîuuius uix irrigat Rhetoricos libros:ôC eos qui de üniucrfitate, Si de fato inferibuntunidemq; ipfe uix ftillat in TopP cis.Mutatur quoqj ætatc mutatatôC ab eodem Cicerox' ne diôla efl canefeere orario:quæ alia indem eft dû mo net,alia duqj refpodet: diuerfa quoque dum depreeax tur.dum interpretatur,dum inuehitur» Varia item pro uarqs animi affeóVibus, Si fæpe corporis,nedum rebus :quæ ipfofunt explicanda lermone»Huncigi^ tur unum dices imitandum, quern natura produxcx rit.ut in eo fiias uires omnis experiretur cloquétia:cócg fieri ut mifcere.cum ipfe fiteriam uarius,ipfum Cicerox nis filum qucastôC quaqj de re quæribi dicenda traëtâx dacj; fiicrit, poffis ipfius morc,0C(ut fic dixcrim)Cicero nianeloqui.At forte ueiitas efTctin connexo,ni duo iL lud aperte diftrahc:2n.,Primum,quod propterea quif piam non effet Ciceroni fimilis.Huius cnim uerba ctiâ i filoca

fi loca mutent,erunt tame uerba Ciceronis,nô aut Cite roftis ca coftruótio,qua ipfè no ftruxerit: Sed tan^ ex lapidibus illius alius murum c5fecerit.Cui fi quidpiam alienæ calcis amp;nbsp;intriti mifeeatunne uero mifceaó' fieri ne qua^ poterinied amp;fi lapidé lapidi iunxerit hærentius aut minus nimiouc plus in dolio merfauerit,nequa^ Tullianus paries illefuturus eft. Alteru eft quod tacito uideris exiftimare,ut cæteri autores legitimi no fint na* turæ partus:(cd tan^ abortiuitac ut eu eis prædare aga tur,ucluti oélimeftres infantes habêdi.Si ita reris,fi ita' eenfes.dabié’ prouocatio ad eloquentiæ magiftros and quos illos quidê Si probatiffimosripfum etiam appella bo Ciceronêîpropoluerut enim non unû quêpiam,led multos imitandos:nec id laris ad iplàmideam filu elïè dirigendu præceperut.Nû igitur mihi qu^o licebit,nu Si expediet uim Demofthenis,^^ earn expreflîflè Ci s eero dicitur,in ipfo potiusDèmofthene, ubi ineflè illâ no ambigitur,ÔC demirari SL imitariCSic ÔCeopiam Plà tonis,Si iucunditatê Ifocratis.à fonte purogt;non à deeuri rentibus r iuis,ubi ipla milcetur eloquêtia: lympha,cobi bere.Adde quod alio hic,alio illecharaéhere deleélabi^ niriôi alia aftîciet'’ figura dicêdiîutnecfruftra nec incon fultouarioseiufdêfeidicend^modos.quæ chria; did Ibicntucteresilli qui eloquentiæ tradidere prajoepta, ex eogitauerint.Necnequic^ habuerunt diutafa genera dicendfprobari diuerfitate uidclicct iudidoru,à diuerz

. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lahumaai}

. DB IMITATIONE AD P» BEMbVM^ lamp;humani tcmperamcnri proprietatc mananriu.Hüic ampIumóóAuguftumdiccndigcnus:hinc exile ÔC tcx tïue:hinccx utroeç permixtunn quibus qui excellucrint diucrfijdiuerfam quoq^ fibi gloriam paraucrunt. Hinc amp;(. ficcum 8i nudum:hincfiicculcntum,ÓC uario eruditio nis Colore ucflitum.ôC hæc omnia introduóla (ùnt duce natura.Eritcnim illefuopte ingenio Laconicæ breuita ris amator:alius Afiaricæ fcitilitaris auidus: hic Attiex illius Si aatex mediocritaris æftuabit delyderio : Rho/ dio ille temperamento delejflabinir.tot iunt uariæ ani^ mi uoluptatesxut eriam de numeris terminandæ claufu ïæ Si pedibus multa fit inter antiquos,at(Ç inter Arifto telê SC Cicerone orta difTcnfio^Induebantanimu illi ua rijs habitibuS;4:eu ipfis quoq; ueftimêtis induimus cor pora. Atq? ut in his no fecus in iUis uaria materies, uax riæ figuræ,uarqc]^ colores Si placebât olim,amp; nûc eriam placénfunt em noftra tepefitate plurimi qui pâno uefti « ant'* libérer, qui fitcotextus ex lato illo Ciceronis ftami “ ne, amp;p(ïo Plinrj fubtegminc,^Admittût etia trama Cel « fi,ôi Columellæ.alrj qafiigusfortaflcmetuût,conât'’ ut euoluâticrinia Carmêt£E,undepeplû furripiâtaptandû fibi:Nec eo côtéti,uetuftos illos Si carioÇos Romanoru auguru Martiorû fratru cophinos adeunate^ eu re fciuerint Catone Si Enniû ditadè patriâ,in eorû etiâ fu pelledlilê prædabûdi Si populabûdi penitus irruût.nec defiint qui Afinum eu cxiftimêt bellum animal Si au/ ■ ' il reum,

« reufn,lt;îeilliuspdîsfibilacemam confidant.Qui ucro abalicnati (cnfus hæc figna ducercnt,arris mcdicæ regu lis frcri.audiant Hippocratcm atari,tempori,confuctugt; dini quidfHam dandu eflè præcipienté.Sed ut in fum^ ma dicam:utuarrjfunt autores,ÔC in fuo quicç genere probatituaria quocç huani anitni propcnfio,atcç adeo diuerfæ in eadem criain facultate idcæ ipedcsue dicêdi, LatajPrcfTa, Mediocris, Auftera, Dulcis.diuerfacç qfî fila diuerfæ texendæ apta orarioni:quibus de rebus a^ pud probatos autores cum alios.tum maxime Diony fium ôi Hcrmogenem præcepta dantur,ad unam hæc omnià.quam in mente gerimus ideam referenda funt: amp;nbsp;habenda eft in confilio ratio',mixtioq; paranda tax lis:ut una ex omnibus quæ nulla fit illaru:fed gfedbflîx ma tarnen ilia quidê quoad fieri pofïît.ôi cófletur ÔC co' alefcat orario.tantum abeft ut quifpiâ unus ufqjquacç fit imitandustquafi ille Deo pradlaret opt.max.qui no bis ufcpquacç imitandus non proponif:necp enim po tenriam eius pofliimus : nec fapienriam aut debemus, aut poffumus omnino imitari: fed quam ille uoluit ex foie illo intellecftili noftris menribus illucelcere , earn ipfam excolere operæpredum efttad ipfius dei manifex ftandam gloriam:ad accendendum noftris in pedlorix busamorêdiuinæbonitaris:quæ quidê nobis, quoad uires noftræqueunt efficçre.proponitur imi’tanda amb, re intcntiffimOjÔC oftîd}s, qui de illo prodéunt : quibûs

Si boni ipfi effidmur:5C umbratilis huius. uitæ peradlo-curfu.omino felices» Htec habui ad præfens Bernbçde imitatione quæ dicercm ,fcx(ni conieôhira fallor)aut fe ptem horarum fpario.eacp intermpto,ac fine libris,fti/ lo ÔC memoria ufi,quicquid CeCe obmlit,arripuimus at(^ compegimuSwScis enim me more tabellarfj muta^' ris eriam ad celeritatem iumentis hucufcp cucurrifiCeded necp infirias iuero,medeprecari culpam,fi qua occurre/ rint errara.Quare fi hiulca magis ôC diuulfa, fonora amp;nbsp;prcflàcompofitiotfi fraôla amp;nbsp;ftridula, æquâbilis, aut numerofa uidebitunueniâ præftes oro:ficut ÔC poe-tkæuenæ inædendis inter cxpellêdam Venérematcç Gipidinê carminibus arcfcenri nuper, ut arbitrer, præ ftitifti^Qui em fieri poteft,ut praa:er etiâ ab æquo non abfoluar iudice,qui inter Thco'ogos attç philofo pbos noftrates iftos recentioreamp;mentequidem plus^ fubriles,(cd rubiginoia SC plus^ barbara lingua diutif fime ueriàtus, adf manfuetiora ftudia, ad Rhetorica de linimenta,numeroscç poeticos interdumquodâqua' G poftiiminio reuertorCQuibus in numeris SC exculta il la phrafi,à priieis illis duÀa temporibus î fi noftro hoc (æculo inter eos qui nunc uiüût, ÔCnobiamp;nori (untaplè ' tibi palmâ no uendicafti(quod ego nequaœ obftinate negaucrim)propiortamenauc es,antiant breui es fux turus primo tertio. Vale. Romæ.terribdecimo Cal^

EC TE atcçamanterfadlu abs te efl; quod eius lèrmonis tuas partes,quetn unà de imitandi rati'one nu per habue-ramus, eriâ tuis ad meperhumaniter fcriptisliteris perferri uoIuifti.Quanc^ cnim propter eximi'am tuam in omni genere dodlrina

rum præftantiam,ôi meum fummum ergateamorem, fingula tua dicila inhærefcere penitus in lenfibus cofue/ uerint atq; memoria meattamen ea ip(a prodita literis SC ftabilius atqj diutius permanent,amp; facilius repetunx' tur»Tum aeddere etiâ illud folet,ut ea quæ chartis man dantur,pleniora uberiorâq; fint,^ quæhomines inter „ fècoIIoquutur»Additenimfcmperaliquidftilusamp; feri * bendi mora,crefdt(^ cogitatione ipfà oratio Jtac^ fèrx mo inetuus,quime mirificedele(fîabat,cute loquentc audiebam:idcm perleôtus in tuis literis mihi fanèmub to iocundiHimus fuit.Quibusomnino literis quoniam meamantiflîme prouocas.rçfpondebo non tam quidé adueriàndi tibi ftudio.quâm tuendi meûnec^ tam rex fellendæ tuæ (èntêtïæ caulà,^ ut quæ me rationes imx pulcruntjUt eos Iaudarem:qui quidem quem (cirent in , - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' eofaibendi

CO fcribendi geniere,irt quo fibi claborandum eOe duxif fenit,exceUere ac præftarc cxteristilM fibi unû ad irnïtam lt;ium proponcreKcas tu rationes côgiio(ceres,quas tibi coràtn explicandi mihi fane otiu non fuit » Scd ante^: illo ucniam:peto abs tc:quoniâ initio literarum maria ita fcribis, uideri tibi inaitandos effe omneis bcMiosîcur in reliquis earum ipfarura literaria partibuSiCos qui ali quâdo ittiitati funt, uiiiucrfos uituperesdaudcs nulluC ïioc fl te proptcrea dices faceretquia maîos quidcm ha» béas,quos reprehertdasibonos quos ornes,no habeas» Primia id quidê ucrifimile no eftamitandi artê efle ali^ quâ,quæ laudabilis fitiea ucro arte qui fit reôte ufus,ne minetn ununa inueniritpræfcrtim in tara imitatoru fre^ quétia, quâta neceflê eft ôi efle nuc,ôi fuiflc antea omni têpore,ôî deincepsïèmp fütufâ.Imitâdi enim uim,atlt;ç « fenfumacæmulationequadâmixtâ cupiditatê namra « omnibus hominibus tribuinquæfedari ÔC côprimi ra^ « tione quidê poteft,cuclli prorfias extirparicp nô potefl» «» Deincfe fi tibi concedatur,imitatia fuilfe rc^e neminet uideo enim tibi etiâ Marone ipfunx bonum imitatorê non uidcriîcur earn probas artemuh qua tametfi innu^ merabilia fêdariflima ingénia exercuerintilaudem ta-^ men boni artificis,atc^ nomen tuo iudicio nullum eft eorumconfequutum^ ac plane cur non potius ad Bim te fententiam conmlilti,qui affirmauerunt imit^ HP oportereîdananaucrutiqi quiciai^ idfecerGnt,Ôfquo quo modo

quo modoC'Acquius cnim fiierat uel in illos te non i'nx uchi,quorum artem antea probauifles: uel earn artcm nÓ probare,cuïus amanteis ÔC ftudiofos homines tato^ pere fueras,tamqj mulris uerbis improbaturus. Nâ id quidê(quæ tua eft in fcribêdo uis ac eloquêria)fadllime aflcqucris,ut illos achter ac uchemêter infcôlere ♦ Qua tu fentenriam fi efles fcquutustôi ribi campum libehox rem difpurandi patcfedflesiôCmihi laborcm refpondc di tuis littcris non attulifïcs.Reiedflêm enim te ad Pau li Cortefi-) cpiftolam,bcllam illam quidem,ÔC cum argu tulam,tum criam graucm^qua isPoliriani uidni fui do tfti mchcrcule,ac ingeniofi hominis: lèd(ut mihi quidê uidctur)non mulüumpmdérisjeuitatcm Ireginquipro fcéto Ciceronianam illam Icribcndi rationem atqj rorx mam,à qua longiufcu’c abfuit,lèfe alTequi nullo modo poflè cum uideret:ad cos damnâdos,qui fibi ilium ex.^ primêdum fumpfiflcnr,quiq; omniiio ftiîum imitatio ne aliqua colercnt,fc conucrtit Jtac^ Paulus doóte fane ac prudenter illius dilfimularionem reijdcns,tibi criam latis faccre potuifTct.fi cum illo fenfifïês ► Nunc autem cum affirmes imitandum quidem eflc uerum non unû aliqucm,fcd omnes bonosthoc quemadmodum acdpi as no intclligo » Nâ fi ornes f),qui aliquo uno in gencrc boni fcribêdi magiftri funthabiri,parcs inter fefuli no bilitate.fcriptorumqj elegantia extitiffenri concedi ribi fortairepoteratidquoddids,nonuni eorum operam à nobis

à nobis cfic dandam,felt;I plané omnibus» Nue ucro eu uniuicuiufquc ratio uel ingenij, uel artificq uniufeu^ iufcç.cuingenio turn artifido difpareflèdiflîmillimâq^ rqgt;eriatur:fitlt;ç alius alio præftâtionquid effe cauße po tefttquin fi melioribus opéram dederimus:eos,qui mi^ nus boni finit, negligamust An fi inter illos quicuncp boni dicuntur eflè,unus eft omnium longe optimus lo gccçpræftantiffîmustutquæ fingula infuntin cæteris, ea uniuerfà in uno illo fplendidiora etiam ornatiorât^ confpidantuneum unum multo omnium maximum atq? fiimmû redle imitati cum fuerimus : nifi illos ctiâ, qui boni mediocriter habentur,imitabimur,nihil profi ciemus^quafi neceflè finqui Apellis more pingerc didt ceritîcuius arté reliqui piôtores admirati,primas ei tes fine controuerfia tribueruntîillum etiam Pol^gnoti ÔC Thymantis tabulas,ä quibus doceretur, adhibuiflè: Auteum,quiLyfippiexcellensac prædarum fingêdis imaginibus artifidum expreflèrit,Calamidis figna rigi da,uel etiam magis rigida Canachi fuiflè cotemplatu» Atqj illi artifices cum Alexandri uultum imitari fois ar tibus cuperentmeminem alium intuebantur : mentem in eum unum foam at^ oculos intendebant» Nos, qui eius firipti fimulacmm, quod fit pulchcrrimu ÔC perfe^ ôtiffimum nobis proponere debemus:in quo efnngeti do ftudium Si diligentiam adhibeamus»cum illud ante oculos habeamus : ad eorum etiam, quæ non ita puL k dira font.

chra funt, exprimendas imagines curam atque ani x mum traducemusCMihi quiocm falli Pice ufdeLur,qui « Cc cxiftïmatmec^ enim ita Formatia Dqs immortaJi-^ « bus fumus,ut CU iuppeditarc nobis ea,quæ prima funt, »gt; ualeamus, feólemur quæ fccundafunttmulto minus » quæ funt infra fecunda. Animus enim nofter fummü »» quiddam ièmpcr atq^ altiifimum fufpidtJtaq^ ut dixi,^ ualde miror te non ita potius fcnfiifc, ut alterum eoru ; ftatueres:ucl omnino imitari non oporterc:uel fi imitâ' dû quidê eife duccresmon ad ea quæcûcp bona eflènt, (cd ad illa tantummodo quæ optimagt;quæcp perfeóliflï ma habercntur,imitationiseflènoftræ^ omnes neriios intendendos.Nam de Ideis quod icribis,difficile quix « dê eft tibi homini dodlilTimo,ÓC in omniu philoibpho ■ « rum diiciplinis ÔC (cholis,multa cü laude atqj gloria diu.

uerfato.aliquid affirmanti non crederc:(èd quam tu ef. (è in animo tuo infitam,atc^ à natura traditam fcriben. di Ideam atcp forma (èntias,de eo ip(è uideris.De meo quidem animo tantum tibi affirmare poifum: nullam gt;nbsp;me in eo ftili formam,nullum diólandi fimulacrum an. tea infpexillè,^ mihi ip(è mente Qi, cogitatione legcngt;-dis ueterum libris.multoru annonim ipatio,multis laz ‘ boribus , ac longo ufu exercitationecp confeccrim : ad j quod nune,cum aliquid (cribendum eft,me couertotui/ dcocç quafi oculis,fic cogitatione,quæ confidaido fcri pto opus funt,undc furaam. Ante autem,^ in i)s,quas/ dicocoz

di'co cogitarionibus magnopere eflèm uerfàtus, infpix-debam quidem in animum meum nihilo fànè minus: quærcbamq; tan^ à fpeculo effigiem aliquam, a qua rnihi fumerem conficererhq; quod uolebam.Sed nulla inerat in co effigies,nihil fe mihi offerrebat,nihil eófpix ciebam Jtacç fi quid calamo uterer,fi quid molirennon lege,non iudicio quo uolèbam, fed temere inconftanx' tertç ferebarmulla me eanim,quas commémoras,Idea fpeciescp modcrabatunNeq; uero fum nelcius:te id eu diceres,de Platonicorum fententia dicere;qui quæ prigt; mà,quæcç præflantia in namra rerum fiint,uel eflè aligt;-quo modo poflûnt,ad diuinas illas imagines fpecicsqj referebant»Acegoquidem fic exifiimo iniplb mundi acrcrum omnium aurore ôi effedtore deo, ut iufficiæ, ut tcmperantiæ,ut aliarum uirtutum:fic ctiam recftelcrï bendi fpeciem quandam diuinam illam quidem, amp;nbsp;cui nihil défit,atcç omnino beatiffîmam exiftere:ad quam amp;nbsp;Xenophon amp;Demofthenes,ôi iplè imprimis Pla^ tOjtum ÔC Craflus ôô Antonius amp;nbsp;Iulius,amp; maxime o-* mnium Cicero, cum diolarent aliquid ôi feriberentj quantum confequi cogitationepoterant, reljpiciebantî atque ad illius quam animo conceperant imaginem, ftilum mentemqué dirigebant» Idemque nobis fax dendum arbitror : conandumque modis omnibus, ut ^d eius formæ fimulacrum feriptis noflris, quoad fieri poteffiquàm reóhffima,quamque proxime accéda^ k X mus*Quod

miïS » Quod fi in animis etiam noftris Ideæ illae inR^* dent.quas dids,fingulæ in fingulisttum diueriæ inter fc atque uariæ: pront illas à natura ipia ego pro mea, ta pro tua,pro (iia quifcß animi corporisque temperatio/ ne initio naicendi eft fortitustab fjs fi cura diligentiacg noftra ftilum fleótere in quacunc^ uolumus partem no bislicet:curnontueumunum,quifît omnium maxigt;* mus ati^ fumus, imitari nos tantumodo ftatuis oporz tcreCfinoIicet.curomnesbonosC Nam ÔC inuidiofum quidem eft, quod homines poflunt aflequi aliquo in genere optimum,id omnibus no proponere:04 fiiperz* uacuum omneis illis bonos imitandos efte dicere, qui^ bus animum à iua (cribendi ipecie atc^ forma: quam à natura traditam poflîdennfacultas reuocandi non eft dataxSin ucro,quod eft tertium atcç ultimum, in quox rundam animis Ideæ illæ atlt;^ (pedes eiufmodi infunt: ut fi quis ftudium adhibeat,uerti atc^ inftedd facile pof (innin quorundam ante eiufmodi,ut nuUo modo pof/ finneodem tarnen deddas,eodem labare neceffe eft»na necß q,quibus negatum eft aliquo progredi, ad ullum imitationis genus inuitandi (îint,ne£Ç non ad optima: qui quo libuerit,fi notent progredientur, (ont indtanz diJn alteris de facultate ne quid detrahatur,adhibenz da cura efttab alteris,ut inepti eile definant,non eft rez quirendum.Acego illis nec imitandum efle qnen^ fta tuomec uero uUo in genere quicÇ conandum,qui praz

DB IMITATIONS AD PÏCVM 77 oo,qui tcnui.qui inerti ingenio fiint,qui dura atc^ im-«' placabilem naturx fuæ quafi fadem præfcfcrunt. Scngt; bant q mihi libros,nec ne:uigilent,dormiant,nihil mo^ ror.Eos uolo,eos alloquor.qui fi opera dederint.fi anigt; mo non frangentur.nihil non aflequi poterunn öi. quo rum ingenia,fi cxcolantur.fruólus uberes atlt;ç ma^oa ferent» Neq; illud me mouet,quodexiftimem, qui ita formati finnut quibus artibus animu intenderint: quo in genere (cribendi elaborauerint: fua illos fpes non fit fruftratura eflè non multiflimos»Nelt;^ enim aut Cicex ronem â fcribendo deterruit pulcherrimos illos Debra ' tore librostquodqualem in qs ftatuerit oratorem effe oportere,talem fbrtaflè neqp legerit ipfe un^,neqj au^ diucrit. Aut Plato Reip*fuæ leges propterea no perfcri pfinquod cas ab ufij atlt;^ confuetudine gentiu longius abeiie arbitraretur,^ quibus ullos populos,ullam dui tacem efle ufuram cófideret,Qui enim artem aliquam •• 1 rcdte prædpiunnno id cogitant,ut omnes aflequi earn •lt; pofltnt: (ed id potius,ut qui poteftjta affequatur.ut ni lt;» hilpoffiteflè eo in generepradlantius»Quicquid aute «* cft eiufinodi,qui pradlanti ingenio non fit, aggredi for « tafle potefttaflequi atlt;ç perficore nequa^ potefLItacß « mediocritatem ingeniorum reqdunnnihil enim medio «« cre idem atc]^ prolans eftquod cum fit,pufillu ad nux -merum res redigaturnecefleeft.Praeftantia enim quas « fiuic,eadempettarae^côfueuerût:rariorâlt;^quo pnamp; « k ) ftantiora;

ftannora.Præftantium autem rerum paucitas ,mcdiogt; crium mukitudini, non modo non pofthabenda, (cd longe etiam anteponenda eft.Placet(^ Nantes ille mi/ hi Virgilianus,qui Aeneam admonet, quo in Italiam rranfmittere facilius poffit:quicquid inualidum ac melt; tuens peridi eft, efiè reijdendum :quod cu eflèt faótu, Po'êtaftatim intulit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Ex quo apparet:Poctarum fapientiflïmum non uirtugt;* tem modo in illis,quos commémorât, requifiuifle, fed etiam uiuidam,hoc eft præftantem.Quan^ quidé no ego ulla fimulacra,quæ nuf^ fint, quæque uix animo perdpi poiTinnquemadmodum illi duo,quos dico, fex ccrunttnoftris hominibus ad imitandum propono : cu eum unum,qui fit omnium optimus atq? præftantiîïî/ mus,illis propono.Quod fi facerê,nü^ me tarnen illo/ ru defenders exemplis»Poteft em quilibet cu oratoriæ, acrerumpubl.ratione atc^ modo conftituendaru ,tum aliarum plané rerû artes Ä difdplinas ita tradcre,ut ad excellentiorem ftatum atq^ formam uelit earum cupix dos progredi,quam cuius fimulacra ocuiis cernätur,ma nibuscß contineanturJmitatio autem quia in exemplo totauerlatur,abexeplo petendaeftjd fi defit,iam imi tatio eftè ulla qui poteftç'nihil eft enim aliud totu hoc, quo de agimus,imitarimifi alieni ftili fimilitudinetranf tmc in tua fcripta: ÔC eadem quafi temperatione fcribc/ diuti»

di un,qua is eft ufus,quem tibi 'ad imitandum propox fuifti»Sed redco ad illudiquod ais.imitadoscfte otncis bonos : quærocp iterum abs te : uclis ne nos ita bonos omneis imitari, ut eorum cuiuflibet uniuetfatn icriben. dl rationem exprimamus: an iatis habeas, qua quifcç i in rati'onis fuæ parte maxime bonus eft habitus, earn nos tantummodo ab uno quoque mutuariî' atque ita mu Ins ex rati on urn partibus, quibus rationibus lunt alq permulti ufi, unam conficere rationem integram, qua utamur^Vtro modo accipi dogma iftud tuum ma. lis,uide»Sed prïore uelle te non eft exiftimandu. Quid em efte poteft abfurdius,quam quas multi fpcties icrix bcn.di atque formas,dîuetiàs illas quidem inter fe,mulz tumq^ Cepe difterêteis funt aflèquuti:fuis eas membris omnibus,fuis partibus præditas,una in icribedi forma ■ acfpecie uelle uniuerfasexprimi atque continent quafi exiftimes,exædificandis unis ædibus multa ædium cizi ' 1 empla uariarum imaginum atque operum omni ex tïarte pofte repræfèntari.AItero modo fite dices ueb, e:Primum iam id quidem imitari,non eft plurimis ex : partibus,quæ fhlum fingulorum conficiunt, aliquam unam tibi fiimeretut cum id fepius fecerisi fumere aux , tepi ex multis potes : ftilum inde conficias tuum. Exx cerpereid quidem potius dicendum eft taut, filibet, etiam mendicare Ita enim. degere homines in ui x äus mendicitate confueueruntt ut quæ fibi opus ad uicami

uicun (ünt,non ab uno,(êlt;l à multis petanhimitario aii ccm totam complelt;ïl:itur fcripriotiis alicuius formâ^fîn-^ gulas cius partes a0cqm poftulatnn umuerfa ftili ftru-' dura atque corpore uerfatunNequeenim qui Salu/- ' ftianam breuitatem affequutus fiuuerbis autem illatn aut obfoletis aut popularibus,ftrudura etiam incodiv na congIutinauerit,SaIuftiü imitari eft dicendus»Necß qui lull} Cæfaris in cnarrandis rebus temperantiam ex preflerinfermone uero plané rudi in ilia cxprimeda fit nfusas erit proprerea dignus exiftimandus,quern Cæ* gt;nbsp;fan's imitatoremuocemus» Totam mihi oportet eins ftili fadem exprimatîcuius ft imitatorem dici uult, que eo nomine dignum putem Jtaq; Cicero cum eins uer^-bi definitionem traderehimitationem eftè dixit illam, qua impellimur cum diligenti ratione,ut aliquoru fimi lesindicendoefleualeamusHSuntneifta Pice TuUiax na uetbafingula,quæcomemoroC’Qui autem fieri pogt;quot; teft:ut aliquorum fimiles eftè ualeant rj,qui de fit^Iis fiimunt quod exprimannde omnibus,ut nihil afl^ua turCDeinde.fi tibi etiam de uerbo conceflèroî ambitio/ ft enim tecum agere nihil uolo, Næ tua ifta imitandi multos ratio optari potius quam Iperari.fingi quam tenerijore did quam re perfid fadliuspoteft» Na nec^ » qui eodem tempore imitari plures uult, quic^ ab ullo ‘ « profidendiftrahit enim mente atcp ftnfum copia, necß » hærereanimumfinit:cuiusaute in nullohæret animus, '

îs omnino reifte conficere nihil poteft. Neq? qui alîutn . poft alium aggreditur:ei quâ in uno curam intenderit» . no in alio fepe remittere neceflè.eft^Capimur enim pie ricp omnesnouitateîàquaita obleótantxir quidam,ut ctiam ilia damnent, à quibus reccflerunt, Accedit eodé fcriptorum diuerfitas ôi diflîmilitudojtaqj dedilcêdæ plerunq^ funt ueteres perceptionesîut nouis perceptio-^ nibus curam atqj animum adhibcamus.PIacet enim in alio cum dignitate quædâquafi lèucritas orationis:hix , laritas in alio,comitas,lufus ipfi multu probantur.Hox-, rum cum imirari alterum didicerimus,alterû doceri ag-grediamur»Rcqcere multa cogimur eorum,quæ paulo/ ante fumma induftria,fummo noftro labore fumus co fequuti»Quamobrë frangitur ftudium,debilitatur dili gentia,contentio ilia nofba ardorcp omnis animorum elanguefcit atq? reftinguitur:dum hue illuc tan^ à ftu^ ftibuSjfic in excmplorum uarietate iaôtamur » Poftre-^ mo quod tu fingulas uniulcuiufcp bonas parteis imita lt;^s eftè tantummodo cxiftimas:id fi reôte con(yderagt;^ bis,quo modo aftequi poflîs,non inuenies. Omnibus enim ex partibus uniuloiiufqj feriptoris conflanir coa/ lelcitcç id quod in quoc^ bonû atq^ præftans efttomes eins uirtutes,ÔC uero etiam uitia,fi qua infunt in illo uP tia,eam conficiunLNam ut hominum uultus,alius mo rum benignitatê,alius alacritatem naturæ, animi alius fQrtitudinem,alius ingenq fertilitatem,alius maieftatç, . '. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I àlius

» allUS uetiuftatcm præfcfcrunneæautem fingulæ indox • les non ex oculomm,aut ex fuperciliorum folummodo ” formaiaut oris,aut genarum, auc cæterarum ex aliqua « partium qualitate:uerum ex omnibus fui quætç uultus * partibusarqjmcmbrisfuntcoftitutæ: utfiquis aliqua « pidlor imitaricoloribusuelic,is fingulaseius faciei par *» tes, cuius eft ipfa indoles,ante exprimere cogalf.Ita me » hercule in fcribendi rationibus infunt eæ, quas lauda/ » mus,fiueuirtuces,fiuelumina fcriptorum fingulorumt * quas profeóto uirtutes præftarc noftris in fcriptis mini me pofTumusmifi etiam uniuerfas iUas,quarum funt i-pfalumina,fcribendi rationes ptasftemus. An tu cando rem ilium puritatêc^ fèrmonis,quam inluliocftè ma-^ ximam atcç mirificam uidemus,imitari te pofte exifti^ mabis:nifi ÔC temperamento fueris ufus tanto, quanto ille maiore ufus eft,^ un^ aliusï propterea, quia ipfè de fè fcripfït,ne aut odio in fcribendo uideretunaut cu/ piditateulladuaï'amp;negledlum cundem eloquutionis expreftèris,qui eft ab illo uel neceftïtate inftitutus: quo niam plurimis agaidis,maximis difficilimisc^ rebus oc cupatus,diligentiam in fcribendo maiorem adhibcre non potuitniel accerfitus induftria.ne plane crederetur potuifteiut exiftimarent hominestmulto plus illû gra» tiæ fcriptis fuiftèacquifiturumfuis,fi plus ei teporis ad fcribêdum bellicaru rerum occupatio fuppeditauiftctC Atque ipfe quidem candor no fcfe, fed cum ex alqs,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tumex

turn ex hts duabus prædpue partibus conftare mihi ui dct'’,quas dico.Has fi tu duas parteis non præftabis,câ dot iam illc tantopere laudatus nunquàm mcdiusfidi/ us exprimetunfin præftabis:uoles autem etiam Cicero niznam illam maieftatem feribédi aflèqui, quâ omnes laudibus ufque ad cælum ferunn neque hoc quemacL* modum optabis,effides:amp; illudquod effeôlû iâ état, perturbabis.Quantum eni'm addes ad alterum, tantu-dem ex altero adimas neceflè eft. Ita quæ per fe atquc fciundta eximia utraque prædarâque habentur.eorum neutrum,fi permi(ces,(uam priftinam faciem dignitax temque retincbîLQuod fi ôi candorcm Cæfaris, Ôi ma ieftatem Ciccronis,tum 5!. Saluftrj brcuitatcm,ÔC uber^ tatem Liuf),amp; nitorém Celfi.Si diligentiam ColumcL læ:fi denique quod in unoquoque feriptorum egregio rum proprium eflè Iumê,tanquàm in uultu indoles ço^ (pidtunea omnia præftanda ciTc ftatues icriptis tuisxuc rcor ne non tam quidem imitari illos uoluifle,quam ib luderexnecp tâ aflèqui, quâm peruertere uidcarc. Quâ tarnen fi eftugies calumniam uoluntatis tuæ: illud certe non euitabisiquin appareat,neminem te lUorum no di dm reôte aflèqui,fed etiam cflîngere mediocriter polt;lt; tuiife.Denique fi quis deus id,quod fponté noflxa fa^ cere nullo modo poflumus, te doceret: artem uidelicet quandânouamacpUncdiuinamiqua imitari multos lt;âllcrcs,qucmadmodum prædpisitamêcflèt uerendu, 11' numilU

num ilia lane arte tibi cfTe utedum ftatueres» Qui enfin fieri poteftjUt qui multos aflèqui una icribendi rationc uultæius oratio non diflimilis.non impar»non fibi di-^ uerfa in conftansqj fit,non incondnna,non parum cox hxrenstdum huius lenitatem,illius uero ardorem,altcgt; rius ornatum,alterius negligentiam:quæ quidem inter dum ut in muliere non fucata fades,fie in Icribcnte gragt; tior eftifexcenta prætcrea alia uaria,multumqj difteren tia feribendi genera qualitatcsœ compledliturC Ac mi^ hi quidem uetuftiifimiPoëtænnxifTe Protea uidêtur: cum ilium modo aquam fîeri.modo ignem.modo bel/ luam diccrentmun^ tarnen eodem afpeôlu plus una fijrmam præ lè tuliflèinon folum quia id pofle fieri nô exiftimabant,{èd etiam propterea,quod quo paAo di uerfiç fade res inter iè^ uariæ apte coniungerentur, no uidebât^Sed iam de tuis literis haôtenus,uel potius dé ca warum literawm parte,ad quam quidem relpondc fe me operapredû duxi.Nâ adonies neeg multu necef fe fuinà hæç ipià fatis multa eflè pofluntjpradèrtim tv bi qui no modo ea,quæ icripta funt,qualia iunt,reôte foidestfed ilia etiam,quæ feribi in hanc ièntentiam pof funt,ex rjs,quæ leges,per te ipiè fadle conlyderabis» Ve nio igiwr ad illâ pattern iermonis noftri,in qua ea mea fèntentia fuinut diccrem,eos mihi uehementer proba-ri,quiproiàorationefcripwri, Ciceronem fibi unu ad imitandüm proponerétîheroids carminïbus. V/rgtKu^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inquâ.

DE IMITATIONS AD PIÇVM* hi quam omnino fcntcntiam no (âne ut primum ciuigt; modi res traólare animo cœpimus, ftarim adducb (ù* musticd poft multas cogitationcs,ac per quofdara qua fi gradus ad earn acceftîmusîut non temerc ilia inucnta fine progrediendi fecifre,atqj in ea quieuifle uideamur» Nam initio quidem illud mihi fepe ueniebat in men^ tem:ut in philoibphiæ opinionibus atqj (ententrjs, fie “ in feriptorû generibus Si ftilo,nullis nos legibus fubrj/ “ ri:ncmini addin',atque aftringi oportere, fed quod in “ quoqueprobaretur,idfequi.Quæ profeefto (èntentia tuæ fuifte fententiæ fimilis atque co^nata ùidetur, De qua quidem me tentantem conâtemq^ eo in genere to to multa,illæ tandem rationes depulerunt: quas fuperi us,te ut etiam de tua deduccrêt,fi poflent,conegi * itaeç ea (èntentia deiedhis ad illud me contuli : ut ducerem, æquius eflè, ôi profccto conducibilius, nouam inta^ lt;ftamlt;^ ab alrjs rationem ac plane fuam quenqj confiée ré (cribendiudcß putarem omnes homines nifi inuidi atque maleuoli effent,laudaturos* Quod cum placuif^ fetjUellem aùtem,quantu in eo polfentxexpeririîomnis lioftra cogicatio,diiigentia,ftudium^Qniniadenicp nogt; fter labor irritus atlt;^ nullus (uinNihiteniminueniebâ, qiiód nó uelabaliquoueteru (criptonï ftilo hauftu ui qeri facile poftet ,uel omnino fi id effiigeram. tamê cul ad illorum fcriptaconfcrebatur.mihi non (ummopere difplicéret»Quippequoduenuftatéféfnionis,propriéx * ' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l 1 tatem,,

tatcm, maicftatcm eorum feculorum non rcdolebatï nullum antiquitaris ueftigium,nulla notam referebar* Ad hanc fruftrarionem laboris noftris illa cogitatio ac cefTinquod animaducrtebam cos,qui fe neminé imitâZ' ri prontebantur,partim (cribcndo pamadmodum pro' fcciflc:partim etiam fuis cu libris atq; icriptis plané inui (os Si deipeólos iacerc.Quamobrem ca etiam (èntêria damnata aliam inirc rationem ftatuimustquæ quidem ciufmodifuiL Voloautcmfingulos tibi animi mei motus confiliommq; uarictates perfcriberc: ut fi aliqua ex parte prodefle tibi error meus poflît,ea ne celcre.Nâ quoniâita natura comparatûuidcbam:ut quoties ma gnumaliquidatq; arduum moliri homines cuperent: eius fi facinoris exemplum haberêt aliorum, qui idem aliquando effent conatiæaremultum illis çuræad id, quod aggredi fl:atuiflènt,multum laboris,multum etiâ ambiguitatis,multü deniep diffieukatis demeretur: eoz^-^'tare coepi fis in ftudfis,quibus fèmper dediti fuimus, optandû eflèîut quem quifep imitari pofret,qui feribex te aliquid cuperet,ne decirefdtaf^ fiue ut in itinere con ficiendocumducemna^ifumus,fècurtore animo uiä ingredimurxfic in reliquis rebus alacriores ad illa fuz mus , quorum doólores Si magiftros habemus î fiuc ctiâm ad omnem excellentcm laudis Si gloriæ cupidita tem nulla remagis,^ aliorum amulatione indtamun mihi quoe^ idem fadédum putaui,cum poetids in ftux

drjSjtum in oratoria difdplina:quod permukos fedflc inteHigcbainait in utraq^ eamm arrium, ÔC duccm que (equerenôi gloria illuftrem, quem æmularer, eligerem: teihïc^ipfe quafi fignum proponerem,ad quod quide çonarus omncs noftri cogitadonesq^ dirigcrentur, Id cum dcliberauiflèmnnagna mehæfitatio tenuit: debcx-rem ne eos,qui mediocritem non cxcederêtran illos po tins,qui cflcnt omnium cminentiflîmi,ftatim initio ag greditquos omni ftudio colcrcm:ad quorumcç fimili/ tüdinem mcquàm diligentillimecompararcm. Nam fi animum ad fummos adicdlTcmallud uerebanne me uel rei diffîcultas ab incepto deterrereüuel certe frangcgt;-rctfufccpri onerismagnitudo:cumme parum pronce^ re optimorum foiptorum longeqj præftantiflîmorum excmplis comparationeque cognolcercm » Sin autem mediocribus metradidiflèmæquidem fperabam fore: ut cum ab illis,quantum uellem,profcdHem, ÔC fadlica: mihi efict Si plane tutior ad eos tranfitus,qui primi ha berentur.fcd angebar animo : quod ut odore nouum uas,fic quo primum rudimentoftilus imbueretur,perx tnagni intcreflè audicbam :mentcm etiam Si cogi** tationem meam, multo libcntius in fummis excel--entibusque uiris. fixam ereôtamque dctinebam. ât tarnen,fine timorfiue imbedllitas planènoftra uox* luntatis propenfionem : qua trahebar. Itaque dedidt • me qs raagiftris inftituendum : quorum Impta non

tam laudarem.quod bona:^ redpcrem,quod[paradQ ra oprimis commodiorac^ ad imitandum uïderentut^ Eos ïgimr acerrimo ftudio.fummat^ diligentia eu tarn diu cfFem (èóhatus,quoad mihi uideref me eins, quod concupieram.tnagnam eile pattem conlequutum : ad illos me contuli.quos efle facile prindpes omnium ho/ minum teftimonio fenticbam:ut eos item fequerer.ani murhep meum atque mentem ad ipforu rationes haiiz riendas imbibenda^; traducerem Jd cum (edulo etia atque eriam experirenmea me dclufum Ipc fané atque deceptum cognoui. Non enim folum fadliorem mihi eorum imicationem aliorum fcripto*rum imitatione non efle fadlamtfed multo etiam difficiliorem,præclux fosqj ad earn aditus potius quam patefaótos uidebâ» Nam,qua mihi ufui putabam fore infumptam in exgt; primendis mediocriDus operam,ea fané impedimenr^ to Elit,Animus enim iam nofter diligenti exerdtatioz ne illorum fcribedi rationibus eruditus atque aifuetus, cundem morem diu retinuini quo quoniam aberat is, quedeoptimishauriri oportebancontra quam exifti/ maueramfiebat:utfdlicet multo minus ad eos expri-mendoseflem idoneus, fime nun^ mediocribus • tradidiffem^Quare multis me meis laboribus id unum ellèaffequutum cognoui:ut imitari fummos indperc mihi certe ne rum quidem liceret propterca,quod ea di diccram:animumque meum fjs quafi maculis infecera, quibiis

quibus refidentibus perfeélæ rarionis ulla in eo depi’nx gi reôte fades imagocg non poflèuDeleri nero ea, quse « quis diutumo ftudio în animum induxit fuumî non ta « fæpefadleeft.quàmoporteLSed nihil eft profeôlo ta « perdiffidle tamqj durum,quod non laborenoftropof « fe uind fuperarique uideatur: præfertim fi in eo quanx turn facerc ÔC conièqui poflumus.contendamusJtaque « fumma à nobis adhibita diligentia: c memoria tâdem noftra deletis penitus ijs,quæ alte tune imitatione non optimorum infederant in ea rationibus, omne meum Ihxdium ad illos contuli,optimos atque fummos quos dico Jn quo quantum profecerim fi me roges:fanè ni^ hil tibi refpondebotpræter hoc unum, mei me confilq non pcenitercrpræicrrim cum eoru fcripta Iego,qui aut nullum,aut omnes,aut non tantum optimos emngerc præftarec^ uoluerunt.Sed non debebis tu quidem ab hac capeflcnda firibendi ratione abfterreritetiam fi mi nus tibi id,quod alqs pfuadere cupimus uidemur cffc ipfi confequuti,Non enim quantû potuimus.in eo imz pendimus uel temporis uel laborisrquippe qui ctiâ uer naculo (èrmone quædam conlcripfimus.cum prola ora none,turn metro plané ac uerfuAd quæ quidem cofai benda eo maiore ftudio incubuimus.quod ita dcprax uata multa atque pcruerla iam â plurimis ea in lingua tradebantur.obfolcto propèreôto illo ufu atque ,pprio fcribendiîbreui ut uideretur,nifî quis earn fuftentauiP m fet,eo

fet.cô prokpfura ut diuöflïme fine honore,fine fplenz ‘ dore,fine uUo cultu diginitatec^ i’accreuQuare no opor tebit te exemplu à noftris fcripos caperetut quanta nos Latino (crmone optimi's I'mitandis æmulandiscg prox fecimus:tantundem putes alîos,nec eo amplius qfilem artibus poHe proficerctfed id potius cogitare: cum nos celte aliquid ea fimus uia co(equutilt;fi modo id aliquid eft,quod à nobis cofedum eft)qui quidem tame alias etiam fixibendi uias ingrefti fiimus:illos,qui nihil agex re,nihilconarialiudftatuent,præterid anum:ineo pla * ne efle, quæcunque uolent, confequuturos. Habes ox mnem rationem confili) mei : quoque pado in cam tandem fèntentiam,quætibiquoque uellem probari poflet, uenerim î quam perplexis cogitationibus, quix bus mæandris,uides.Inquaporro adhuc eo libenx tius conquiefco, quod alijs prius toitatis omnibus di* ligcnter orationum uf)S,ea me tanquam portus ex Ion go errore diu iadatum excepit» Hane qui S£ initio inx gredi poterunt, ingrefti nunquam fe ab ea defledi finentxquemadmodum illi, qui in curfu nihil often x dunt,celetius curriculum confiaunt,œ qui lapfi aliquox i ties fiinnfic ipfi ad meta titius fine ulla oftenfione per^» uenienr:quancult;^ qs metam fuu fine ingenium,fiue in dufttia,fiue omnino utruncç ftatuerit : quod profedo ' etiam fub fortuna pofitum,atque cafu interdum uidex turtita multain uiu læpe acddiuit,quaz auocent ab inx /

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftituta

' ftituto animum, aliorfumque, quàm oportet ducant. 'Sed illud tenere omnes debebunt: Si quantu in quocß, « . cft,niti atlt;^ perficare,qui aut oratoriæ,aut Poëtices ftu,. « • drjs deleëtabuntunut cum Ciceronem,tum Vergilium, lt;c fèmel complexi,nûquàm dimittantmûquàm ullis alio/. rum fcriptorum illeccbris ab corum imitatione æmula/ « tioncquereuocentur.Qui fi non ita omnibus artis atcp « ingcnq luminibus abundarennfi non uniuerfis fcriben di uittutibus præditi cumulaticjt conlpicerentur: eflent

. aût ipfi cæteris una tantum uirtute probatiores:tamen . eos nos unos fequi tantummodo imitarique dicerem oportere:propterea quod uicinius ad perfedam ration

. nem illis dudbus.quàm ullis alqs progredi Si contende re poflcmus.Nunc uero cum nulla omnino uirtus,nulx lumfcribendilùmê,nulla cgregia indoles,nulla laus in ullont,quænoninutrouis corum inelie,longe etiam præftantior atquc abfolutior repcriatur: multo id no-^ 'bis erit conflantius, multo diligenttuS faciendum t ne (i alios imitandos fumpferimus.uel praui iudicrj.uel imx becilli animi notam fubeamus:cum aut in eligendo no prudentes,aut in aggrcdiendo timidi fuifle uideamur, ^Namde Vergilio quidem nemo ambigit: omnes in uno illo omnium poetarum (de latinis loquor)inueniri * ' pofle uirtutes fumma fingulariê^ dignitate,addût etiâ “ .. admirabiliores multo fingulas Si præflabiliores : ut fi * natura ipla hominû rerurncç omniu parês,ea loqui uer “ » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m 1 fibus

« flbus uoluifequæ ab ipfoperfcripta font tncc meKuS * affirment,nec omnino aliter foifle loquuturam. Cicero « nem quidam aiunt uerboâorem eflè interdum gt;nbsp;quam « neceffe fittpræfertim cum de rebus à fefe gcftis,dcqj Co « folatu lUo foo mentionem focittcæterum ilium non mo », do omnium eloquentiffimum foifle, fed ab eoeloque* » tiam ipfam effe gcnitam atque natam putanuEgo ue-* ro’id neque uituperare audeo.poteftenim illi conceffiC-fcfæpedignitasfoa’, aut inimicorum improbitas, auc Reip.ftatus aliquis,at alia omnino caufo atque refpez ftus.Quare quæ aliquibus foperuacua in legendo ut* dentur,ea in agendo neceflaria foifle à multis poterunt exiftimari»Necç defendere magnopere laboro » Id eni fl peccatum eft,non ftili culpa, fed animi uitio contra-* ttum efttaddo ctiam,fi ufs,iudicri quadam peruerfio-* ne:dum quæ ab ipfo pra^tereunda filendo foerant, ea il li digna uifà font,quæ recenferenturtftilus uero amp;nbsp;fcri-* bendi ratio eandem illam egregiam prædaranicç fem-* perindolemretinet,eundem orationis fplendorem ac maieflatcnwræfert»Quamobrem non tarn quidem ac cufandus efle uideturfli modo accufandus eft^quod ea fepe comemoret,quæ à fo reticeri æquius foit,quàm lau dâdus,quod ita femper Ioquatur,ut comemorari aper-dus non queanhQuid fi qdem edam parum conffon-* tem foifle lUum dixerint;aut omnino îmbeciUiorem,^ uel rario,uel eius dignitas poftdabatî Num ent nobis propterea

^pptcfcaab imicationc repelIendusCMihi plane, fi Me (entiâ,^^ quid ego male mehercule fentiâ de tanto ui roClèd fi ego quoq? idem fenferotmihi eius fottaflè uigt;* ta non ufcçquacç probabitunorationis auté SC. ftili ra^ tio nihil improbaDitur,qui eflè optimus in uita no opti ma poteft»tametfi id quidem etiam fi orationis eflè m7 tiumiudicetuKnonegohuiusinaitationis,aut ita par^* ds extendo,præftâda ut uitia finnnec folû ut in fade ne ui:lèd ulcéra etiam ôidcatrices fint exprimendæ:quod qui fadunt,merito ab Horatio,eo que tu locum affers, irridentuRAut modum præfinio ficîut fi quis tam prae ftans ingenio eft,tam induftrius,tam etiam felix,utan teirc magiflru poflîntamen id fieri negem debere,cuc^ is ilium cæteris in rebus aequaucrit.fi prudentiam adhî beremaioremuolet,noprobem»Mihi quidem ÔC Phi dias ÔC Polycletus probantunquorum alter Eladiî (cul pendis,alter Ageladem fingendis imaginibus,quos ha DebantmagiftroSjluperauerunt: Et Apelles,qui qui* dem in piôluræ artifido Pamphilum præœptorem £u£î longiflimointerualloqjoftlèreliquitJta^ ualde mihi illud exlt;mtandum efle uidetunita animatum, ita infti tutum eflè quempiamtfoes ut ilium fit omnium homi num eloquentiflîmum futurumjquod Sêfi longe maius atlt;ç præclarius efl:,^ quod temere Iperandum eflè ui deatunnulla tarnen natura lex,nulla prælcriptio prohi bet,conlpid un^ nepoflît» Etenimquemadmodu Ci ~ m 5 cero inter

ccro inter Latinos exriricnam de Græds nihil loquoti qui unus omnes quicunep ante ilium boni (èribédi ma/ giftri fiïerunt,excelleret:quod quidem magnum atque diuinum fuinfic profeólo alius exiftere aliquando potc rit, à quo cum reliqui omnes,tum etiam ipfe Cicero fu-^ pcrctur.Id autem nullo modo accidere racilius poteft, quam fi,quem antcire maxime cupimus.eum maxime * imitemur»Abfurdum eft enim confidere nos aliam inx quot;nbsp;uenire uiam pofle,quæ melior fit,quam eft illa uia:quä Cicero non tarn quidem inuenit ipfe,quam ab alrjs ingt; *‘Uentam ampliorem,öi illuftriorcm reddiditîprælèrtim, cum quo tempore id fieri neceftè eft,quantum ipfi pla^ ne poftumus,nondum cxploratum habeamus. Quod fi quem maxime imitati fiierimus, etiam aftèquemur: turn adhibêda cura erinut ilium anteire ualeamus.Sed omne noftrum ftudium,omnis labor,omnis noflxa co gitatio in fis aftèquêdis,quos imitamür,maxime omni um eft infumcnda,Non eft enim tam arduüm eos fu^ perare atcß uincere,quos afïcquutus fis, quàm aflèqui quos imitere.Quare hoc in generc toto Pice ea eftè lex » poteft:Primum,utqui fit omnium Optimus, eum nox gt;• bis imitandû proponamus:deinde fie imitemur, ut af/ » fequi contendamusînoftra demum cotentio omnis id » re(piciat,ut quem aflcquuti fiierimus, etiam prætereax » musJtacjjduasillasin animis noftris egregias plurix » marum,maximanimq^ rerum c6felt;ftrices æmulationé . - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atcçfpem

atcß fpcm habeamus.Se3 æmulario fempcr cum imita tione coniunëla finfpes uero ipia noftra non tam quix ' dem imitationê,^ fuccefliim imitarionis fubièqui ôtifiîmepoteft.AcCfceronisquidéimitatio omnibus, qui pcdeftri oratione foibere aliquid uolent,opportun ' na eîlè poteritiquacuncç illi de re atq; materia fit icribê dumJdê enim ftilus aptari rebus innumerabilibus po/ « teft,Ncc audiendi funt, qui exiftimant Plinianam de « natura return hiftoriâ,Ciceroniano fcribedi modo atq; uia tam percommode explicari non potuiflè,ut ab ipfo eft more illo fuo explicatatquod oportuiflèt in infinitâ magnitudinêopusexcreuiflèjfi ad illas multiplices inz numcrabilesq; res,de quibus erat foibendum,exuberâ tiam Cicero fuâ ornatû(:p fermonis adiunxiflèt. Nec^ enim in omnibus eius fcriptiscum idem fit ftilus, eadé tarnen amplitudo incfte,idem uerborum apparatus co (picitur,Sed quædam ubcriora funt, ÔC tanq^ fucci ple-^ na:quædam exilia ôê fiio tantu roborc nitentia, ut eftè quafi fine cortiœ uideantur,Necp fi crefcere eorû libro^ rummagnitudodebuiftct,non propterea fuiftcnt ipfî nobis multo etiam gratioresicum quanto plus ab eius calarao atramcntigt;tanto plus ab ingenio atqj attificio dignitatis Si pulchritudinis haufiflenLEJc Vergilto ue ro no idem poflùmus dieere,utidoneus fit:quê,qui car minibus deleôhant'’,imitari omnes qucant^Necç enim quiautElegos,aut Lyricos confîciunt uerfus, quique ucl Co-

ucl Comcediarutn uel Tragœcîiarum (cribendaru ftux dio derinêtunhorum ullos v ergiliana carmiLum ftni dhira,numerus,ratio ipfa multum luuabittSecl imiten tur t) quidem eos,quos habentprinapes,fingulis in ßx( ptorumgeneribusfingulos,arque illis aflèquendis foz perandi^ (èfe dcdant.Quod profeóto nos aliquâdo fedmus:ut in Elegis pangêdis ,qui optimus eo in gene re poematis nobis uifus eft,eum imitaremur» Heroids autem conferibendis carminibus qui fe dederitthuic eer te ent Vergilius edifcendus, ebibendus. Si quam maxi me fieri poterit exprimendus: quemadmoefum coram tibi dixeram mihi uideri,Atque hac quidem cum Ver gilrj,tum Ciceronis.tum aliorum exccllêtium in fuo cuz iufcç genere (criptorum expreifionem non ira intelligi uolo.ut præter ftilum amp;nbsp;fcribendi rarionem(uti autem me qfdem fæpius uerbis non pœnitebit)nihil omnino à quoqua fumendum exiftimcm.Nam ÓClicuit id quigt; dem certe omnibustSC femper licebit^ Quis enim opus legirimum conficere poteft uUum, qui nihil mutuetur: nihil â quoquam fumat,quod (criptis inferat atque inx terfpergat fuisCQuis nó aut fententias, aut fimilitudi^* nes,comparationesque,aut alias fcribendi figuras atc^ Iumina:quis non aut locorum.aut têporum defcripriogt;* nes,autordinemaliqucmacferiemïqKisnó etiam aut belli,aut pacis,aut tempcftatum,aut errorum, aut con^ filiorum,avit amorum,avit aliarum omnino rcru cxemz

DB IMITATIONE AD PICVM* 97 pïum aliquod ab ijs capiattquos multu perkgerinquos diuinmanibushabueriùcum Latinis,tum Græds/tû certe ctiam uemaculistut funt nonnullï excellentes in ea lingua uiriCltaque liccat.quicuncp id facere uult,ut (cm per licuitïfumantc^ ab alfjs.qui (cribunt, quod uidebix tur^Sed paree id ÔÎ pudenter fadanttnó (anç quia (urne rcetiamreótc multa nequeamustpoflumus enim,ói multi magni atque dari uiri idem fecerunttSed propte rea.quod praxlarius eftîilla omnia inuenire nos ÔC qua-* fi parère,quam ab ali)s inuenta mutuari.Màxime uero earum rerum ratio turn probabitur, laudabili^ue eft: fi id perfidmustut quæ mutuati fumus ipfi, ea Iplendix diora illuftriorâque noftris in feriptis, quàm in eius, à quo fumimus con(pidantur:ut non minor in exoman do laus,cp inueniédo fuiflè uidcatur* Neq; enim mihi placet Atilius, qui SophodisElcd;ram optime feriptâ male tranftulifle didtunSed nofter Maro.qui ab Hcz* fiodi Georgicorum libris multa fumens,atque in fiios tranffercns,ea omnia reddidit meliora.Quâquàm qui dem eius generis ita multa Vergilianos omneis libros referlcruntîut appareat non tam ilium,quod ex fe pro/ meret,defydcrauiffe: quam quod anteiret,cx induftria quadiuiflctmultoque plus in ulâ:orla,gloriæ, quàm in inuentione pofuine uideatur* Quate quidem de re omni eo monitum uolui:quod funt quidam, qui non folum ea qux ad ftilum fcriptionemque pertinent ; fed n ilia

lila etiam, quæ dico, quæcç de genere ah'o funt, cum (iimuntununo iinitationis nomine indudant. Qui qui dem mihi Ciceronem,co quo fupra commemoraui 1 ox cojegifle parum uidenturrubi ille,quid imitatio fit, dez » finit.Nam fi ea profeólo imitatio eft: qua impellimur, w ut aliquorum fimiles in dicendo effe ualeamus:in imi^ » tatione autem non ftili modo,fed ctiam materiæ,ordi/* « nis,fententiarum, aliarurnque plane rcrum extra fti^ j. lumpofirarum ratio induditur: quid eft, cur non ego

Aencæ,Afcanil,Didonis,tantum mutatis nominibus. Vergilt) Acneida mihi totam fumam:aut etiam ne mu tatis quidemT’fic enim illi fuero fimilior. Quare fi no-* lunt f) parum hærentia uideri diceretaliud fumere,aliud elTe exiftiment imitariröi cum Heroicorum Catulli uer fuum rationem imitatum fiiifte Vergilium dixerint : fi modo id uolent dicere.'tum fi eum affirmabunt cum ab illo,tum à cæteris uel Latinis,uel certe Græcis non poé/ tis modo, led ctiam oratoribusac philofophis multa fumpfifiCeiuerifttme pronundabunt, Acmihi quidem ipfe interdu uideris,cum tuas literas lego.ita fenfilTc:ut utrum quis aliquem tmitetur,an ab illo fumat,quod in fua ftripta transferattdifferte nihil duxeris: quod fi eft, equidem læcor unius tantummodo uerbi interpretatio ne mutata;rerum non minimarum,neque lane fpemê-f darum intef nos magna ex parte controuerfiam pofte finin.Quid enim mihi elTe aut propter noftram bene^ uolentiam

uolentiam iucundius:aut propter aliorum exiditriâtio né detuadoólrinalaudabilius poteft, quàrn nulla me in rc,abs te magnopere diflentire : homme multarum maximarumquererum difciplinis erudito, fummoiiix-gcnio,fumma integritate prædito:ÔC in (ccunda fortu^ na tcmperato.in aduerfa ereôlo:atque in omni uita ma gno ac probato uiroCcuius tam multi leguntur iam ha Dcturq^ in manibus egregie pericripti librimt me nô fo lum opinionehominum facile uincere.ièd etiam obrue re fcriptis pofïîs»Sin uero aliter fe res habet,tarnen gau deo nullas inter nos opinionum fcntentiarumquc di^ ucrCtates Si contentiones eflè tantas pofre,tamque gra ucis:quas profeôto uel mea fumma inte obfcruantia, uel tuus erga me amornon leuifTime ferat : præièrtim cumdcamorelibrum confcribas : de quo qui cæteros doces.non uereor,ne illud non didiceris:Amandam ef/ fe imprimis ueritatemridque qui fadat,in eo neminem lædere:aut ctiam qui fe facere exiftimaù nam id quidé in multis credi quàmfciri façilius poteft »Quanqua'm non ego is fum,qui me falli non putem pofte t præfcr^ tim cum Ariftotcleos tam multis in locis libros.atque uniuerfam propè antiquorum philofophiam,abs te re^ prehendi uidcam.Fieri enim poteft,ut quemadmodu ego retfte me (entire exiftimo,qui tibi uideor à ueritate abe(relongiftîme:itatureôlefcntias,cum mihi tarnen

BÎdeat? fccus.Nca illud mihi aOumotut his Iiteris te at/ que cæceros,qui aliter fentiunt, ad meam opinioné acz que fcnfum traducam.quid enim efTct ineptius, quàm cuiautMaro,aut Cicero diuina iilafuorum fcriptoriî cotatque tantorum maieftate imitandos eiTe fe non perfùaièrunt.idei putare me una mea epiftolaper^ (ùafurumÇ’EO: tarnen humani animi,dC ut ego arbitrer« non contemnendi:qua ipfe uerifimilitudine dubqs in rebus cognition^ue digniilßmis ducatur, quàm plurimos uelle certes facere: ut aut reprehenßone aliorum fe corn* gere,aut comprobatione con firmare poflitJd me unü noluiilè.uc exiftime^ ceetiamatqueetiâ

ON ERAM ncfcius Bcmbe, ßquxde imi'tatione conccx peram.ea adte perfcripfip (em:fore,utin irritatos era-brones incurrerem : uerum hoc me confolabar,quod eo rum aculcos plurimum ha.^ here dulcedinis.ôC quideni ifùauiflîmæ,no ignorabam:

ut qui (èdem haberent in alueahbus dulciffimarum apum:quæ tantum Arpinatis mellis ipfb in iólu relink quere folercnt:ut fine Pæonqs herbis,fine uUa uulneris obligarioe,ip(a per fè(è fanitas accurreret* qua in re me nihilfanefefellitopinioxtatumenimfuauis acrimoniæ pndeferunt illi ipfi aculei,tantumlt;^ me tua fimul, ôi pu pugit.ôi obleólauit oratio,ut iteru pungi cupiam, quo poWm iterum obIedlari.Sed quanquam tu es in fmbe do multo accuratiflïmusdocus autem ad me impugna/ dum ampliflïmus præberi tibi uideretunquæ tua tarne eft modeftia,quibufdam ilium quafi puneftis anguftu teddidiftixnam SC paucula quaspia carpis,S^- multa prax' Q ) Ecris filentio^

tens filenrio.Mukum ucro de tuo imi'tationis inftituto amp;nbsp;gnauiter ÔC doóle pfcribis. Ego uero ad omia ea rex fpondcbo:0i nonnulla eriam fi quando fefe obtuicn’t occafio,quæ priori epiftola mea contra imitarione mix nimeattuleram.nongrauaborafferretquo minus me fiœnireat aduerfus morofos omnino,ne dicam icrupu/ ofiffimos imitatoreSjdifTeruifle. Prindpio pugnare hæc mea in epiftola,aut non cohærere fibi uideris exifti mafte,imitandos efle bonos omnis,ôC imitatorcs uitux perandos.Putaftifortafteidemefle imitari fimplidter abfolutecp,0C bonos omneisimitari:quare cum alteru laudarim, damnarim alteruthaud reële à me faëlu cen fere queant probari rerum æftimatores. Sed nulla eft rcrum,nulla eft pugna uerborum: ncq? cnim ilia eadê, fed diuerfa funt,0C ab alterutris longe fcmota.quando* quidem cum omnes bonos dixi,ôi unum etiam quem^ piam proprie atq; fignantcr exclufi, quem quifquis de* mum ille merit qui duxerit omnino imitandum,0i irri-* detur ab Horatio,Si à Platonc condemnatunCur igix tur cos laudauerim,quos cotempfit antiquitasf Atqui Maroncm æmulatorem dixi,qua parte æmulàtio præ/ ftat imitationi : tantum abeftutcum inter imitatores collocaucrim.neqj opus fiiit Bembc.ut affirmarem imi tari non oportcretquando non ufqucquaque,ncc unu qucmpiam,quod tuteipfe arbitrabare:fed bonos ox mneisdixi nobis proponendos, ut imitaremureis uix

DE IMITÀTIONB AD P. BBMBVM ,ioî delicet in rebus în queis maxime illos excclluiflè putax bamustnihilo ramen minus aenium inuertèndum na

eiTe penitus admonebam, fèd dirigendum efTc filum orationis ad cognatam animi propcnfionem ideamc^ dicêdiJaudaui îanè eos,qui ab unoquoqj excerpant fi-bi id,in quo fimiles merito ut euadant,conari debeant» damnaui qui uniufcuiufpiam (criptoris ncuos, cicatrix-CCS, uitia, excrementa enîngcre procurant : quæ ita in corporis oratione quantuinuis cximia ccrnuntur, ac in humanis pcrfæpe corporibus.Potes igitur Bcmbe per/ cipcrcmeôCdialeddicæreguIæ illius non eiTe oblitum, repugnare fibi ipfi inter difputandum fas non eiTe : Ôi ' fruftra me ad Pauli Cortcfrj cpiftolam abs te iutflè re-Icgatum.non proptcrca folum quod alia eft inter te, ÔC me,quàm inter ilium Politianum fait controuerfia, fad quoniam quæ Paulus conatus eft,afïcquutum non magis ilium uel aliud agens fubiudicaui,quàm p Oligt;^ TIANVM Tullianam icribendi rationem indeptum faiflè.qua etiam in re tibi non aiTentior. quandoquidê quot;nbsp;potuiiîe ilium exiftimo quemcunque uoluiiTct fcripto- “ rem effingcre: eiufque rei aliquando præbuit indicia» quot;nbsp;Sed maluit ab eruditis haberi fe hominem, quàm aut quot;nbsp;fcruum pecus,aut fimiam.Ac fimilitudo ilia parentum “ quam nati refcrant,parum iuuit Cortefium, quâquàm “ luuencm ingcniofumjÔC bene de litcris mcrçntuextrin * fccus ilia tantumodo cerni^mcc omes neuos, reprafan/

canncccapillorumaut unguium, qua: multi afTedbnt contemnenda præfcgmina.funtéç multi qui diffimiles parentibus habentun egregio tarnen colore muniriôi faciem Si membra præiaèrendo:fi non fimilia,at notas minime detcriorisîiudicanturc^ fepenumcro non de/-générés,(èd longe præftanu'orestut mittam, quod hæc hliorum erga parentes imitano,natura confiât, non ar te:ut potior fit ilia fîmiæ comparatio,quàm nati: eu hic affeôlatis gefliculationibus patris uultum,aut corporis rcliqui habitu referre nequa^ poflînilla quoquo mo-^ do ucl de longinquo hominumtquorum c numéro cü ncqueasomni ex parte pulcherrimum quodeffingas corpus inueniretmiror te pulcherrimum quod imiteris orationis corpus, uno in feriptore prorfus inueniffe, quod fieri nô poife.tuo ex Cicerone refeire facile potui fii.Addcquod fublunaria ifthax,uteriam tibiantea plane teflàar,non funt omni ex parte beata : cum dix ftribuat natura parens non uni tantum, fèd multis fùa ■ munera,amp; fuas unicuic^ rei propriast^ uirtutes elargia tur.ex quo fit ut pulcherrimum illud quod quæris ora/ quot;nbsp;rionis artificium,ipfa in natura,inque animo potiffimu tibi unde eius proxima origo in uerba amp;nbsp;literas deriua tum,fitindagandum:nonautem una uniufcuiufpiam ' autoris in pagina,in omnibus poriu5,aut in plurimis » cmnium.quando uti in uniuerfo hoc quod oculis cer^ » nimus animantium omniû habitaculo,uariæ funt reru eftîaendaru

DE IMITATIONS AD Pe BBMBVM loÇ cffidcndarum lparamp; uîitutes,tio coadlæ una in ofâtita necuno inautorequafianguîo quopiâ hûanæ Reip^ intcOTa Si petieiïn eft norma loquendi coftituta» cuius quidem tei priori in epiftola muleis te admonitû uolui» Sed quoniam (atis ea non fuifïè deprehendiequoniam iterum dubitas,amp; quid hæcipfà fit perfeôlain animo (pecies ideâue dicendi, curiofe fcifdtarisîhaud equidem dubitabo ea de te plura diflêrere : 8i quanquàm te ad Cicerone relegate poflummihilo tarnen minus amp;nbsp;quæ ipfe fcntiat,ôô quæ ipfè putem,ut omnis tandê â te fou pulus extrudi poflît, amp;nbsp;tuas bac de re diflbiutas argu^ mentationesagnoïcerequeas,fuslt;]^ dec^ narrare proti Cicero)maius,quàm cum tanz ta fit inter oratores bonos diffimilitudo, indicate quæ fit optima fpecies Si quafi figura dicedifâ bono ad opti mum drjudicandum loquêdi diffieuîtas innafeitunDiz-ces fortaflê Bembetquæfiuit illud ipfiim Cicero î deinz de inuenit. Si quale nam eflèt expreflÎLÂt ilium ipfum audi hæc uetba promentem: Atlt;^ ego in fummo orato « refingêdotaleminformabo,qualisfortaflènemo fuit: « npnenimquæroquisfuetitjfed quid fît illud quo nihil « poflît elfe præftantiusJingitigitur Cicero qualem nec « uidit,nec nouiuAt certe uidit in animo:quod enim fin/ « gituradalicuiusimaginisexemplar:fi nullaextat exx trinfecus imago,ad earn iplàm imagincm quam menz-te gerit, quisquis ille fîôlor fuerit,id ipfum fabricari nez

ceflê cfl, Amge aurcs Bembe,ÓC Ciceronis no mei's haiï riixerbis,quiai'pfadeldeaorationis decernendum fic» Ego,inquit,fic ftatuoinihil effe in uUo genere tam pulx chrnm,quo non pulchrius id fit, unde ulud,ut ex ore ali quo quafi ôi imago exprimatunquod neq; oculis, nelt;^ auribus,necç ullo fenfu pcrcipi poteft:cooitatione tanx turn amp;nbsp;mente compleóh'mur » Idem poftea de Phidias artificiofis imaginibus cum diiTeruiffennon ex animait exemplo.aut fculptis fimulacris eas duxiiTe ilium affirx mauinfcd in ipfius,inquit,mente infidebat foecies pulgt; chritudinis eximia quædâ:quâ intuens,in eacç defixus ad illius fimilitudinem artem manumq? dirigcbat» Vt igitur in formis Si pidluris eft aliquid perftlt;ftum Si cellens:cuius ad excogitatam fpecicm imitando referun tur ca,quæ (ub oculos ipfa non cadunnfic perfeôlæ eloz quenriæ fpeciem non uidemus,effigiem auribus quæri mus.Has rerum formas appellat Ideas ille non intellix gendi folum,fcd etiam dicendi grauiffimus autor Pla-* toteascp gigni neganôi ait (èrnper efte,ac ratione Si in^ telligenna contineri.Cætera naici,fluere, occidcre, labt» nccdiutius eftè uno eodem ftatu,qua de re magis mirror te ab ipfo quern colis Cicerone, tatopere deiciuifle: qui affirmcs,te non tua ex mentis penu,fcd ex ueterum libris traxiftè.ôi muko annorum ipatio, multis Iaborigt;lt; bus,ac longo ufu exercitationèque,ôi ftili formam Si di tftandi finülacxunrnec ullum antea ipedlrum, nec uUlt;

DE IMITATIONE AD P. BEMBVMV 107 prorfus l’magincm bene dicencîi tuo in animo confjjcx xiflc^Verum enimuero quando tu id fottaflè nimia ex modeftia SC Kns,SC (cribisiut quod tibi ipfi cgregie lox quêdi munus acceptum referri debet,id antiquorû uir tutibus,quas æmulatusfueris,tribuaturîducamte per lincas quafdam fine mæandrisullis,aut labyritithis, quo ad te ipium Si ad tuas animi dotes fadlius pcrue^ lîias:Iiccat enim mihi de te id, quod tibi de te ipfi non licet Si Ioqui,ôC icribere» Tua ilia Bembe commode apteRomanéquedicendiuirtus,nifià te ipfa pendex ret, fruftra Ciceronem legendo triuifles » quo paólo enim fieri queat non uideo : nifi nos ipfos ignoremus: utCiceroniscuipiamuniprxalqs icriptoribus placerc poflStoratio:quieius ipfius orationis uelperfcólam, uel inchoatam imaginem mente non geiïèrittquarix do ca ipla quifpiam Si ducitur,K quærit,8i iudicanfi mile enim fimili(uterat Democriti, nec fine ratione « prouerbium ) diuinitus copulatur»Sed quid loquar de • Tulliana orationeC' ilia ipla in uniuerfum,qua de rc tantopere loquitur Cicero, fpecies Ideaue dicendi in^ fidet animoîquæ nifi infedifïèt, quo paóho fuiflèt tanto Audio a multis atque ab ipfo etiam autore quæ/ fita.quod enim omnirio ignoratur,quæri omnino nonpoteA. Itaque fi norat earn Cicero:faneaut ex fe,aut aliundeillam nouifle dixerisTi aliunde,undc

• nam quæfoÇ’ ex aliortyn librisCat fuifTet inuenta^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;01 exaliorum

ex ahorum animo:fcd quo nam paóto animus anfmu di'uerfum poteft intxierimifi uerbis ueluti fignis atq^ dicibus,0C quibufdam quafi fpeculis ad animalem rcd^ dendam imaginem natura fabricatisCqux quide imagt; go quoniam diutius manere nequit,Iiterarum notis tâ

uinculis contineturteam Platonid à primis illis Ideis fluere fànxerût.fed ubi nam iliac Ideæ,ÔC quo paóto in/, de manarent animales imagines,inter eos non fatis coz uenit.degenerare quidemipfascumdeorfum exdpcx tentur,plurimorum confenfu decretum eft;adeo,ut ra/*, donum potius cum illaberenturin animos,^ Ideariî appellarione dignas exiftimarecpro captuetiam Qi ua ria exdpientium animorum conditione diuerias, quan quamfuo in fonte nullam uarietatem patiantur. atm hinc potes animaduertere minus reóte ièiè habere qagt; lcripfifti,Xenophontem,Demofthenem,Platone,Ciz ceronem,alios in ipfo mundi ac rerum omnium autorc deo redr fcribendi ipedem cotemplatostcum enim in^ terfefediuerfiiTimià fint,ôi habeanturfcriptores, aut exemplar diuerfitariSjaut ipfbs imitatores, uel omnes, uel plurimos,fiue hebetudinis,fîueinertiæ damnaueris: adeamueriusquâ proprijs quifcß in animis habebat ab’ortunaturæ infcuIptam, ôCtanÇ inuftam imagine relpidebantîquam amp;nbsp;corporis temperamentum mode rabatur,quod unufqui(que obrinet ab alio diuerfum, lUud tarnen non ignorandum,fublucere ipfa. in mente • perfedius

DE IMITATION B AD P.BEMBVMi 109 pcrfcdliusquoddamfimulacrumquo congenita ipià amp;nbsp;ex corporels fenfîbus difliiltans dicendi propenfîo, SC. augeri poflît ÔC perfîci» atcç ad excogitatam ipeciem imitando referri.qua exreperdpere facile poten's »cur non unum aliquem cenfuerim fcriptorem omnium ma ximum atc^ (ummum,fèd omnes bonos imitan oporz tere»deeftenimille maximus,fi perfeôlo illi quem geri mus animo ipfum committas»dici enim non facile pof« fit,quantum is qui fummus habebatur, ipia coUatione decreicat» ex omnibus autem facilius multo perfedho ipia conflabitur. fiquidem propriam unufquifq;bono rum,ÔC peculiarcm orationis uirtutem fortitus non ianfiexi(i:imaaii:îGc,atanimametiâmôCcorpaSyà: quo ilia ipiàpcndetoratioîquæ fane ah exemplo petenda eftiperfeólo illo quidem,non uno aliquo charris corn-mendatotmagis autem ab omnibus bonis ea quam iàî pe diximus,ÔC nunaut earn ipfam inculccmus r uidetur opus ratione,qua fparfe (dlicet (unt uirtutes ipfæ SC dif feminatæîadeo,ut unuiquiique illorum proprium infix gne gerat, quod non fit et commune cum cæteris* Tex nenda aut funt fua cuiqj non uitio(a,(èdtamê proprias ita em cenfet Cicerotatq^ idipium paulopoftrepetens, expendere,inquit,oportebitquodquifque habcat fui, * eâque moderari,necuelle experiri* quàm aliéna deceât» “ ïd enim maxime qucm£^dccet,quodefl:cuiufc» fiium niaxime»iSunt ne ifia Bembe TuUiana uerba fingula,

*3 pta, SC fub oculos pofita C Ergo (èqui debemus prox » prium ani'mi inftinóhxm.óC inditam intiatamque pro « penfionem: deinde uarfjs aliorum uirtutibus unum » quiddam quafi corpus coagmentare.fic pidtor ille celegt; bratus,populum (è dixit habuifTe magiftrum ♦ fic illc alius quinque non unam uirgines adhibuit ad fimula' crum in Crotonis phano pingendumrquoniam uno in corpore non poterât,quæexcellentem pulchritudinem omnino præ(èntarêt,reperiri»Praxiteles uero cum una ex Phryne renudatani,ód ex mari furgentemVenerem efïïnxit:Cupidinemuero nuUo abanimali exemple, præterquâm ex afFcdbbus,quibus intus aft'iciebatur,ex preflît:ûtis dédit intelligi ex animo magis quam ex a£-formata quapiam SC in materiâ imprefla imagine poC-fe pulchritudinem effingi SC manifeftaritquando Cupi dinem ipliim multo excellentiflîma pulchritudine præ ftitifle matri memoriæ proditum eft.Ex animo itaque qui trahunt luo,ôi qui ex multis aliorum in eloquendo uirtutibus unum quafi corpus eloquentiæ conficiunnrj optime dicuntur imitarirnon furari,aut mendicaret quod i} præftant qui in concerpendis claufulis SC hemi », (h'chfjsueteriscuiulpiam autoris confènefeunt: rj ipfi,fî » forte eueniat,ut fine illo quem colunt, peregre profidx » fiantur,autcafiiquopiamimpediâtur,quo minus eius „ ipfius compotes fint,feribere illis nihilominus incumx batzhaxent -

DE IMITATIONB AD P. BEMBVM. ni batîhærentin ucftigio:ncc hifcerc uerbum pofTunt. « At fi nunquàm loquantur nifiex commentario ,aut nunquàm loquentur,aut parcius omnino quàm Laco ncs:déqueautnullis,autpaiidffimis rebus tiet oratio, ergo uis orationîs,qiïæ conciliatrix eft humanæ fodeta « tis, femper crit ex commetario petendaT'O uanitatem „ operofiflîmam, o fèruitutem incomparabilem homix nntnanftar aûium caueis indu(arum:quæ uoces huma nas ôi nullas nifi quibus idenüdem ferulæ eriam magi/ ftcn'o aftueuerint,reddefe nequeunt ♦ fane Mard Tullfj de imitatione defînido,quâm attulifti,nobis abunde fuffragatur: tantum abeft ut refragetur aut noceatînam aliquorum fimilcs eflè oportere docuit» qui imitarentur,notæ alicuiusnd autem eft imitarf uin-tûtes, uitiarelinquererfimilis enim poteft quiipiam eflç Ciceronisin facilitate,amp; perfpicuitate,amp; maieftate: Cæ faris in elegantia uerborum ,ôi candore: Salufti) in breaitate,ôcfetitentiaram wauitate: Columellæinorx namentis t Celfi in nitore : Plinrj in lenitate » Idemque “ poterit elumbe illud, Si redundans, Si Afianum, fi ** quod tarnen eft î at certe SS antiqui ôimagni autores “ itafènferean Cicerone damnatum efFugere»eiufdem “ autoris repetitionesnimiasdcdinaretcauere àfîccitate “ Cornelrj, à nimijs Columellæ floribus, a negledu “ Cæfarisîab obfoletis Si Catonianis Saluftij uerbis “ abftinere» neque enim tua iUa redpio, imitatores ’* cuiufpiam

cui'ufpfâ autoris totam cius ftiU fariem exprimerc opor tere;quod fi næui illâ infu(can'nt,quid erit caufe ut tic/ queantlucempro tenebris reponereCfi eriam uulnera iTialas,aut nafum deformarint,fi-ontem aut oculos tan tumtiequeamimitariÇquafiaperta Lacenæ,ôi opena Thefpiæ non potuerit Apelles dûtaxat exprimere^aut Lampetæ fuperdlia tantufaut aliqua folum ex qs,qua! apud Philoxenum laudauit Cyclops in Galateafpote rit inquàmid præftare is,qui ita erit animo afFeótus:ut quod eft uniuKuiufq; optimum,ÔC experiatur a^o/ (catinfeieutidtandemfequatutjKaDeoquod illi eft aduerfum,penitus abhorreat. neq; enim eum, qui huic obeudo muneri fit aptus.uolo ut metis emotæ,ut obli-uiofus,ut tardus fit:ied peripicaci ingenio,memoria te* tiaci,(blertia præterea ÔC induftria non mediocrimeque ctia uolo,ut ex hoc K ex illo quic^ decerpattut ex mo dis loquendi diffimilibusdta orationem tancp ex diuer fispanniscentonem confuatifedutconflentur omia: ex(p tjs ipfis tua propria phrafis, quæ nulla fit comm; præclara ilia tarnen,amp; digna laude coalelcatratq; ita in/ ftar apum diuerfis ex floribus non ipfbs exprimes flo^ tes,fed dulciflîmum illud aut Hymetium, aut Hybleiî mei coagmentatum*Atq? hæc quidem fatisfut puto)fu turafuntprorefutandisijs,quibus noftrade multoru imitationeôC idea animi propria rerjciebas ; relpondi enim ad epicheremata omnia,quanquàm fingulis non eodem

eodcm modo»Nunc,quod neminem unum quod ta-^ mentxiconducercexiftimas.imitari opotteatîôi de tuo inter imitandu inftituto uerba faciam Jmitari nos unu quempiam omnibus in rebus Si modis (criptorem,nec deberc.nec poffe prioribus literis patefadum cxiftima bamratque ex qs quæ hadenus difputauimus ,opinor abunde confirmari poruiflc:fed minute magis tradan da res eft:amp; exemplis ctiam.ut arbitror,munienda ♦ Si nullum tuum iudidum Bembe in fcribendo fequa^* re:fed autoritati cuiulpiam autoris omnibus in rex bus pareastquid tandem ex ipia tua imitatione confi-^ desCfimilis dices fiam.at quo nam padoC'imitabor inx quies omnia quoad fimilis euaicro.fcd fi prorfus eadc no dixerisî ÔC eodem modo.eifdem ucrbis,figuris,linia mentis,numeris, diffimilis ÔC, eris ôi iudicabere. atque bac ratione imitator no fueris.quoniam talis niG à pro poGto recédas,eflè no potes,niG fimilis cuaferis. Gn aût ea omnia præftiteristfimilem tute ipfum fortafiè fadu arbitrabcrisxalq uel ilium quem imitaris, non te quale nis haberi,efïè decement,aut furem aut merum exfcri-quot; ptorcm iudicabunt» An ignoras proditum memoriæ Critica ilium Ariftophanem confenfu dodi illius coïtus ad Philadclphi litcrarium certamen congregati eu damnafïè furti,qui matcriäm ex fciè no fabricalîèt ora tionis:hoc eft,non propria effet ufus inucntioncCquid putasfuturufuiff:flalicuiusautoris cæfa,ÔC membra

forto fuftuIifTctCtantum prifca ilia ætas monebat diofos Iiterarum,ut homines tandem uellent fe effe^no-fimiastquod fubfequuta fæcula cuftodifle illud fit indiZ cio:quod ôi Terentius à foris nomine maximopere ab horruinôi Manlius gloriatus eft fe(è no fortu,fed opus æditurumtut qui neminem unum fequeretunquafi tad todoceretimitatores nimios â foribus nihil omnino differre»Dices non efte neceftarium uti nos aliorum irt uentione:ut fimiles habeamur qs quos duximus imita dos:fed opus efte noftram,qualifainlt;^ ea foerit,ueteru nominibus,tropis,numeris,daufulis,periodis,tan^ prium corpus panno peregriniscç coIoribus circumuex ftiri.fedlaruæ,ôôfimuîacra,ôieuanidæ umbræ potius homines dicentur qs fimilesgt;quos cupiunt rcpræfen tarn»Décrit enim uiuidum robur ÔC fpiritus» Atqui prioribus in literis oftendimus inuentionê,quætan^ materia orationis amp;nbsp;eft,SC habetunSC difpofîtionê,quæ illi aptetur:SCeIocutionem,quæutrifc^ conueniat,{èqui oportere»fifecus fiat, rifus non demiratio exdtabitur: queadmodum fieri quadocp affolet:cu pidtores quida, poftremi ordinis nec (ymmetriæ ullius, nec coloru, ncc umbrarum memores,extrema quæpiam lineameta du cunt præclaris pióloribus forte fimiliatacftutumc^ autu mant feillos probe foiflè imitates: fed euenit ut fois quas pinxerint imaginibus poftea nomen infcribant eius ipfius quod repraefontare cupiebatit auimalistalio-

DE IMITATIONE ÂD P. quot;BBMBVM; -1»$ quiquidnâelTent tnoliri haudqua^ intemofcerctur. quod fi paulo etiam cruditiores rucrinfni tame ex ani tno idipfum^mpferint fimulacri,quale autor ille prom pfit qucm imitantur,neuti^ fimilcs futuri funt.etiam fi omnem opcram.curam.omnem deniqj diligêriam po/ fucrintinimitando»Eft idipfum (æpenumero uiderc incuriofisimitatoribusîqui firibendo cum ncqueant que maxime uellentjmirarizfimilcs fcfètamé haben ô€ cupiunt ÔC dicûnnô minus Si amâtes ÔC admirantes fua quàm fuos Delphini filios. Ac memini olim me hofpiz tio ad multos menfes quendam excepiflè uirum doôtiî alioqui,nec malorum ut uidebatur morum î fed tanta in effingendo Gceronecura,ne infaniam dixerim, lax borabanut fcmetipfe dum quod uolebat omnino nori poiTct alfequi,penè cruciarœquapropter fepe quæ côgt; pofuerat dum recitarct,ut qui fc fîlium elfe non nolfet, exdamabat idcntidem repetebatc^ î Audite fimiam Giceronis.Fit etiam quandoque, ut uel unum tantum ex multis detur aflèquitôi id quod proprie maximéque imitandû eflèt peruertatur.quod olim à difiipulo quo dam Apellis faólum me legiffe memini.nam cum ma^ giftrum imitaretur in Helena pingenda,ac fimulacrum gemmis.margaritis ,auro, purpura referfilTct, Helenæ ' pulchritudinem fibi ipfi exprelfilTe uidebatur : non ica tarnen uifum Apelli, qui diuite cultu pulchritudinem iraitatam admonuithoc ne aliud quàm manu amp;nbsp;colo-'

res non conueniflc cum animo,mi iudicandæ pulchntu dints 2C arbitrium ÔC poteftasC’ An putas Bembe ullos noftri temporis Ciceroni fore in loquendo fimiles: nifi in intclligedo etiâ fimiles fuerint.Sane Auguftinus eos non probat, qui linguam Ciceronis tantum, non ante pcótas admirantur : ut qui probe nouerit eruditam Si ornatam linguam: nifi ab exculti pedtoris imaginibus prodircpotuifle.hocquid eft aliud quam cum forma conuenirematcriam,0i elocutionem inuentioni, atque difpofitioni ad unguem iungi.Si tan^(ita dixerim) fer ruminari oportereCSed finge quæfo te materiam ean-^ dem,aut non diflimilcmtfinge etiam potiorem nobilio rerncp inueniftr.putabis ne ^pterea pofTe te ilia ipfam Tulliana elocutione pertradlarefubi enim eædem erut pcriodi,cælà,manbra,pedes,ôi numeri apud ilium lem per uarrjCquæ quidem uarietas indcprehcnla eft ♦ Ali} enim habentur in alt;ftionibus:nam ilia omnino eft pox-pularis oratio»Alrj in libris philofophiærquibus doólis Icribebat.Alfj in epiftolis,atque rjdcm ctia fepenumcx ro diuerfi:ut diuerfi erât Si animi affe(ftus,0i res de qui bus agebatur,0C homines quibus fua fenia per literas fi gnifi(^5at» Period! cæfis, membrisque conftituuntur» * hæc uero nominum uerborurhque compofitione, atlt;^ * conflatu conftant.illa uero compofirio atque commix-»» ftio tarn eft uaria funt in orarione daufulx:quas ma

fola em'm uerbi cuiufpia trafpofirione uariantur»Ncc • pedes Si numeri ftari funt atqiteperpctuf» cos ad aurix utn iudidum:quodeftquidenilongediuerfîflîmû. Ci/ cero delegauinquare non (èmper ab exemplarirquafi à prætoris edidotautaduodecim tabulis pctendi funt, fed èx animi auriumcp fententia * Ncq; enim audienx dl qui etiatn à bonis ludicrjs explofi,cxiftimant fcfe Ct cerom's imi'tatores eflèanodo duo nomina uel ad fumx mum tria incalcc periodi (cruputofè etia obferuarint, Effcuidc^ utilIudjeiTeuideretur, quoad nueros fepcrepetierinti amp;nbsp;tui Si mei llt;Ka quâtû fpedat ad elegantia diutiflime mei* penfitarint quafi hæc ipià edâ quâdoq; ille no uariauez ritidiuerfisôî pedibusô^nûeris ô£lincamétis ufusgt;Atq gratis ctiâ tibi ueterenoflra amidtia cocedo:ut iftiuf modi fàndalia»de quibus priore epiftola fedmus menx , tionê,c Romanis ruinis tibi afciuerisîut in ueftigijs Ciz eeronis inoffenfè poflîs ambularetdo eriam ut tuis pex dibus inftar Sicyonei calcei eleganter aptentur. Ad re^ liqua corporis membra cum pcrucncris quid fietC’ncc^ cnim ex fandalfjs homines ueftiûtunAmidus alij afci^ fcendi funt:fed quórtiam corum nomina uerius quam rem tcncmustói figuræmagna ex parte nobis comper/ tæ non funttpericulum crit opinor: ne paludamentum protoga:neiacernaproabolla,ne tunicam etiampro ddamyde capias: tanta eft antiquarum ueftium nox

” ftris temponbus ignoratidtputo etiam quandoquècÏc » ii'gi' i'ncofulto poflè pro (ago mafturcâ ÔC (arrabaram» fed eô eriâ procede:ut imagmeris Apellem te:aut Zeu/ fim:Phidiatn eriani amp;nbsp;Praxitelem ô(. Lyfippum Pyr gotclem exdtafïè ab inferisrut tibi non ucftcs : fed cor^ pus Ciceroni's repræfentent.ubiemmagni illi artifices tibi uel penicillo, uel cælo,uel arte fuforia imaginé eius ipfius,(ub oculos pofuerinnfiio ipfbrû erunt officio per runéti.piétus ramen ille uel marmoreusiuçi æreus Cicc ro fueritmon carneus.do etiâ aliquid plusicarnem quæ Ciceronis fuerat afîèquantur imitandoiat animùm : at „ (piritum:quibus ilia ipfa caro informabatur. num igit: „ uerus ille fojum habendus Cicerojqui (cilicet forma ora „ rionisconcipiebatanimo:amp; uiuidum robur adicicbat: „ Si gratiamimox huiufcemodi omnes promebat animi „ motus interprété lingual Oportet itac^ gerere animo conceptus Ciceronisteflè præteréa inftruótos rerû mut tarumiôC magnarum doÂrina Si experimentis eos:qui (èexiftimantuiuam linguam Ciceronis effe confequu/ tos: ne fi Tulliano careat fpiritu eos Cato nuncupet Mortuaria glolTaria.Dices fortaflè teuerba primûob feruaturum : inde numéros Si lineamenta ftruôlurâcç omnemmihilcp prorfus afterre quod non fit etiam alz latum à Ciccronexnec alfjs omnino loqui de rebus ueix |c:quamdcf)sdequibus ipfe differuit ♦ hoc fùrari erit Dembe : non imitari » Hoc Ariftophanes ille non férz

DE IMITÄTIONE AD P. BEMBVM, 119 irctî tantum abeft ut probàret: quando etiàmut pccx-lia afïîcerctur ccnfui't: qui quæ alrj dixiflent fuis in luca brationibus ipfe rètuleritâdque eius indicium totius pé nè Græciæ:quæ turn maxime litcris florcrc credebatur; confenfu publico eft approbatum.Venio ad imitandi rationcm.quateipfitibi propofuifïc dicis Ciceronem pro fa orationegt;uerfu Vergilium:ÔC quàm tibi dedifce^ re amp;nbsp;aboleri ex animo phrafim perdifficile fuerinquam ex fontibus autorum fecûdi ordinis imbiberasîut quæ impedimento effet hauricndæ celebratifTimorunî autorum elocutioni : nequaquàm enim tibi rem futuram cumf)s,qui fè neminem imitari profiterentur:quogt; 'niam fcribendo parum admodum profeciftè tibi ui^ dercntur: amp;nbsp;cum fuis Itbris atque fcriptis plané inuifoâ, acdefpedlosiacere.Ego quidemni teuiderem Bem-be tam Ciceroni addiólum quam qui maxime ; QC in eius non folum uerba ( quod dici aftolet) iuraretfed apices etiam literarum : amp;nbsp;punóla : quibus ïnterftin guitur leftio : tanquàm in arcanis cuftodire : conarer in id : uti docerem fieri non pofte ; ut fis omnino fimilt;-lis Ciceroni , hoc enim aperit ratio naturæ : quam ars imitatur : quæ eadem omnino efte non poteft ubi eft naturæ ipfius in temperamento diuerfitas. Hoc di^ ôlat idea fine fpedcs ipfadicenditquæitafefe haben ut numerus autore Ariftotele, qui uel additione uel detraôtione uoitatis tam uariat : ut fine ulla autoz^

- ritate quilibct ctiam è medio poflît viiderc idipfiim: cfle ttSv StXHÔtç ♦ Quod fi dixeris tc ex I'mitatione ft non fimilem.propinquum tarnen ali'qua ex parte fie J n’.ipfe quidcm tibi ut gratulabor.quod imitando pro^: fi?ceris:atquc inter imitatores quando ita uoluifti egre^*' gium tibi locum uendicaucrisn'ta tarnen non aHcntiar folum Cicerone quâquàm eximius ille,amp; extra omne alcam haberi profa oratione,fic numeris omnibus con fumatum,ut dcfpecbs cæteris is nobis omnino fit pro^ ponedus: in quem noftra ftudia ôicogitationesdiriga: mus : feligenda potius ea in quibus eminetxSi aiafendi cætcri funnqui quanquam aliqua re inferiores: præfta-^ re tarnen airjs in rebus exiftimcntur : quod non (bluni ijs quibus ufi fiimus rationibus tueri poftumus:fed ex/ emplo ueterum omnium boni nominis (criptoru : qui non ilium unum : fed multos potius imitati ftint : Si fe ipfos in primis (ecuti:hoc eft propria animi Ideam pro penfionernqjdicedi:quadereprioriin epiftola longo quodam difinrfu fedmus mentionem:quorum exemx plu Cequuti funt noftra tempeftate plurimi,inter quos HERMOLAVS BARBARVS duis tuustioANNES PICVS patrUUSmeuSjANGELVS POLiTIANVSîôi qui i}s ætate antei bat theodorvs Theflàlonicêlis» magnos bofte uiros fuiftè nee tu ncgaueris,nec uUus ar bitror, qui intet uitos bonos ÔC de literis bene audiengt; tes locum, obtitiuerit*» corum ne aliquis te quæfb

DE IMÏTATIONB AD P. BEMBVM. Ui Bcmbe Ciceroneeftimitatus figura dicendiCDe her MOE AO id afferrc non potes,qui fefetotu Plinqs ad^ dixit, THEO D O RI feélator,q in transferêdis Ariftote le Si Thcophrafto,Plinrj,Celfi, Columellæ deleétatus eft charadtere: eis autoribus quos interpretabatur con/ (êntaneo»Verbis fane quibufdam Ciceronis utitur, at non phrafî:alioqui fatis ei non fuiflèt quantum char/ tarum.aut in Piceno,aut in ripis Bænaci decennio con? ficitunSC fi quando aut epiftolas icribit, aut in uerten/ dis autoribus Græcis, Si Latio infcrendis proœmiaf’, diciiurenonpoteft Ciceronis aflèda.Patrui ftilus(ut de incomparabili ingcnio Si dodlrina filcam) Ciceroni magis accedit quàm Plinio.ièd proprium quiddam Si peculiare præiCTert. POLITI an vs uarius in dicendo, ut qui diueribs quandoque uoiuerit effingere, crebræ tarnen in eo acutæqp ièntêtiætmultâque leôtione Si eru ditionenonuulgariiuareferfit opera*Si hos Bembe nullum antiquitatis ueftigium redolere putas î fi inuP fosôC deipcÂos iaceretquoniam uel omnes,uel eox rum aliqui iè neminem imitari forte profiterentur :ti/ bi non fubiraicar quiderntmonebo tarnen ut dicas me* liora»uiuuntcnim in memoria hominu,uióluric^ ftint. Si forte magis quo magis hominum ftudia procefiTc/ rinnnequeenimrerjcioPindaricumillud, XoiTTo» lUajTujEç a‘ûlt;ptaTlt;x.Tou De me uero illud tantum afferam, bene mccum aôùim putaturu ftiiffe.fi ualuifi fern Ci

fern Ciccroncm cffingcre tanrifperdumpofTetdiajm dcquam belle is cgcrit,qui in imitatoribus arcen^ dis ipfe egregius imitator eße uideatur:magnoperc tarnen lætitia non exultaflcm. illam potius imitation ncm maximi facerem, de qua Paulus loquitur apo^ » ftolusmam quanquam reóle loqui prædafecç diflèrere * dei donum eflè non ambigo:quatenus elegans dicendi munus in bonis dudtunfi return tamê honcflarum, 3C » quæ ad felicitatem conducant pondus non fubfit:erunt » neaIiud uerbaCiceronis,quam

» Propterea cenfiii me meis in fcriptis,ut inomni ui7 « ta,res magis quàm uerba præftare oportere:maio^ rernque omnino uim impendcre in dirigendis adnor » mam ueræ religionis animi affcôlibus, quàm in ora^ ” tione ad Gecronis amuflim lineanda:ôê illo eflè uiderc’ EfTc mdey fur fine tcnninanda.Atque hadlcnus de noftra eontro ron^ana^ u^rfiatquamaugctepotiusuidererpotuiflcminue-' ciaiifula. fe:fi quæ à Græcis rhetoribus quibufdâ QL nonullis La tinis afferunif,euentilaflèm:(cd noftra quàm aliéna ad præfcns attuliflè forte præftiterit.Tu autem amice pox tius quàm eleganter lcriptam epiftolam cótemplatus* cui nee iuftum triduum impendi,boni confulas quælb* nec^enim cgi,utquiquartanamlaudant,aut qui firix bunt encomia Therfitæ,SC Bombylos pancgyricis pro fcquuntur.fcilicet putafne tempus mihi fupercflè ad ex • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creendum

DE IMITATIONS AD P. BEMBVM, liJ crcendum ingcniumrquod uix poflum tueri'.ne tot mo leftiarü,quibus premor.molibusplanè fiiccumbattpux tascp præterea mc non ex animo focutum,{èd ad often tationem potiusïut qui nolim alrjs conuenire, uera lo^ quonaut u decipionralfa tarnen me fcribere non putaf feexiftimes,uelim:óêlibertate potius ingenijdu(ftü^ feruitute.illa enim ipfa libertate fretustphilofophorum etiam qui maximi fuerunt noftra ætatc,non proba re doólrinamfepenumerofi)leo:ut qui religio nbsp;nbsp;nbsp;„