-ocr page 1-

' 'i-




quot; lt;li;S W^çw

1 cjccæ lt;^' sgt;^-5J|=wlt;-

clt;c

CM

tclt;d

Cm

CÇCCC-lt; • «-

quot;'lt;gclt;gt;^-r lt;x(r lt;nbsp;rwclt;g^

quot;c m;:


«O£j «


WjC;lt;Ö^ '


'r^'fï'C I C lt;2 ' CtC d'' Bttcc ' c c_ ' Cjc cc @C'lt;.

lt;3®

g:


fe'


lt;3Ö ü.


c®^lt;cclt;lt;


-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-


-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

DE MISSA

■ Ntegrahistoria,

BX s ANCT IS B VANGELISTIS,

0 S T 0 L I S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HETIS, V E-

tcribus recendoribusc]^ Scnptoribus Ecclefia* flicîs, ConcilqsjPoritifîcum Decretis,ô^

ConftitutionibuSjCon«

eeïlat O

Per D. V alentinum V annium

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T). 10.

hannii Eabrt, apud ^ugiißam Eindelicorum in

ßttnmo temÿlo Çonàona,torts,de o^inata gt falso di£fa EuangeUia

Tomus prior, ;

/4\r

Cum Indice locupletifsimo.

l'ELG Æ. AT VT) y duam VIrici quot;Morh^rdi,

-ocr page 14-

-ocr page 15-

f^ST^ISSIUO P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T I A C

Domino,Domino Ottoni,Gardinali titulo

S,Sabina,Ep'tfcopo Aiigußenß,'amp;Trafoß«i Elua-ctnfijfalHtem in ‘Domino fem^i^

ternam.

E VERENDISSIMB ac illuflrifsime Princeps, fupe* rioribus annis cum Dgt;D» Io« hannes Fabri, Dominicafter, ÔC maioris Ecclefîæ Augufla* næConcionator, in publicum

ædidüTetlibrum Germanica lingua confcriptum, cui titulus eftÆuangelicæ Nliflæ pcrfedta demo« ftratio ex facris literis,5lt;c» rogatus ab amicis qui» bufdam, homini etiam publico Germanico Scripto, quantum fieri potuit, placide reipondi«. Sed quia ipfius liber poftea alterius cuiusdam opera,quoc^ Latine eft æditus,quô latius propa* garipofsit,mihi verbpræ alqs negotijs occupato, non licucrit meum transferre: tarnen vt exterae nationes intelligerent, proteftantes Germania: Status,Miflam non omnino abolere,quemadmo« dum Concionator ille falsb illis imputât, fed tan« t'umadprimaminftitutionem Domini noftri le»

X fu

-ocr page 16-

ET I sr o L A

fuChn/li, 8ó exemplum primitiuæ EccIeGæ re« ftaiirare, exoraui pium ôô docftum virum D.D* Guilhclmum BidembachjStutgardianæ Ecclefîæ Concionatorem,amp; mihi in Chrifto diledlum col= legam, vt ipfè pro fuis donis, hoc meum Scrip» tum de Miiïà quocp latinitati donaret* id quod etiam bona fide præftitit* Impofsibile enim eft, vt in contentiofis quæftionibus ledor æquuin iudicium ferre pofsit, nifi prius vtram'lt;^ partem benignis auribus audiueriu

Cùm autem Reuerendifs* Veflra Celfitudo, bodie (vt audio) tanquàm protedor Germanicæ nationisjin Romani Pontificis curia, magna cum authoritate verfetur, volui qualecunc^ hoc Scrip» turnde Miflà Latinum illi dedicarc* humiliter fupplicans, vt Celfitudo veftra, tanquàm natus Germanus, Germanicas res germane amp;nbsp;dcxtrè, apudRomanum Pontificem, óó Patres Concilq, promoueat amp;nbsp;protegat: illiscp pro fua authorita» te hortator fit,quo vel tandem omifsis non necel* farrjs quæftionibus Decretis, ièrib depræci« puoftatu c5trouerfiarum,ex Propheticis Apo ftolicisliteris,diiputantes dfjudicarent: amp;vt di« fputandi materiam haberent,hunc de Mifia libel-lum proponeren In quo, vt (pero, præcipuos ar-ticulosjdequibusolimeramus relponfuri in Co-cilio, complexos elïe cernenn Etlperohuncme»

um

-ocr page 17-

Tgt;ED IC 0\I A, umlaborettijCclfitudi'niVeftræ, Pathbus non ingratum futurum,fimodbrcmotis priuatis affe« â:ibus, diligenter perpendehtis* Deprehendent enim re ipfa, nos nihil aliud quærere, quam gloriam Chrifti èc Ecclefiæ, omnium«^ Ecclefiafticorum dignitatem perpe« tub faluam» Dominus nofter Ie« fus Chriftus Celf Veftram conferuet incolumem

perpetub» Amegt;

8

^Mrtniiß.Vtßrit QI-

- ßtudinit

Hum'illitnus

raltntintts Vannius, '

-ocr page 18-

Il lu ftr ifîîmo Principe ac Domino, Domino Chrifto -phorOjDuci Wirtembergenfi,ôô Teccenfî, (jjtnitt 'Mwtis Telicardi Dannnoftio (kmentißimo.

LLV STEISS TUE cepSjDomine clemencffsime. Concfo« nacormaiorisædisAuguftanae,OoAor loannes Fabri, profcfsionc Dominica« nus,annopoft natum Chriftum millefi* nio,quingêtef/mo quinquagefimo quin« to, librum fad s prolixum in lucem ædi* die, cuius titulus feu inferiptio prima fronte piamSi integram explicationena

Miffae Euangelicatpromittit. Inquocumnihil noui in medium adferat, quod non iamdudum ab Bedo, Vuimpina, Sidonio, SC caetcris eiusfarinaehominibus, maiori artificio traftatum fit,3 noftris auteraPr3eceptoribuseadextcritatcconfutatum,ut a ne« mineperfedius aliquid in hoc genere élabora ri pofsitt fupcrua« caneum forfan uideri queat, ueteri amp;C uulgatæ cantilenæ nouam refponfionem opponere, iuxta fapientiCsimi Salomonis prae« ceptum Prouerb.ió.Nercfpondeasftukoiuxta ftultitiam eius, ne elFiciariseifimilis.

Veruntamen cum uniuerfac hiftoriæ teftentur, nullum unc| tamcraffumtamtpabfurdumcrroremcxtitiffcjquinonfuos affe« das Sc applaufores inuenerit,periculum eft,ne hoc Scripto fimpli« cium hominum oculis SC mentibus nebulæ ac præftigiæ quae« damoffundantur, maxime cum in Latinam etiam linguam, ut longe latcf|;adcxterosfpargatur,iam pridem 'a cucullato quo« dam Carthufiani Ordinis translatum fit; Qyarc meo quidem iudicio necefsitas poftulat,ut non plane fine omni refponfionc di • « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitcatur.

-ocr page 19-

T10.

ini'ttatt«‘,quemadmodum Salomonprædido capitc monet: Re* l{X}ndeftultoiuxtaftulü(iamfuamgt; nefibifapiensuideatur.

Volui autem hifcc annis conniucrcjhacfpc fretusjforcjut Thea ologi quidam eniditione præftantes, amp;nbsp;fingularî facultate ad fcnbendum inftrudi,in banc arenam defcenderent, attf os jpiiuamp; impudens obturarenc.

Cum autem uideamillos malle bonas boras in explanationc facrarumliterarunicollocare,quam odiofis contentionibus cum Fàbro ifto decertarc; non potui ego, quamuis inter miniftroamp; Euangelij poftrennus,grauibus quibusdam de caufisjomitterc,. quin ad oronia jpfiusadultcrinaargutnéta,diuinoadiu(us auxi* liOjtefponderem»

Nam Faber ilïe non erubefcitjVefiraeetiam Celfîtudinis piam Confefsionem amp;nbsp;ordinationem rituum Ecclefiafticorum arrode« re; quamuis amp;nbsp;hoc tetSis attp fubdolis uerbis iufînuct. Mifoli* In Gevfflanîco Et* turgi,inquitjlnmutâdaformailIa,quaCoenamDom. celebrant, emplarifol mutâda item Confefsione flC ecclefiafticorum rituum inftitutione Intauao »■ isi' Euripoipfo leuioresac inftabilioresfunt,adeb ut uulgares etiam homines idanimaduertantjplanccÿdeprebendant, 5^ querimc« nijsprofequantur. Modo placet illis AuguftanaConfefsio, mox aliam comminifcuntur: Paulbpbftexiftitalius, quialiam fabric cet: fïc'cj! alijpcft aliosfuasConfefsionesconfuunt. Hæcillc. Prjlt; terea,nonunoln Iocofcribit,abrGgation€mMiflæ,amp; commun» onemlaicorumrubutra(:}?fpccfe,eir£ffflam,haerenn,amp;defe(ftios nemauera Catholica ÔC Orthodoxa Ecdefia: aliacÿ eiufmodi complura fcommata pafsim petulanter fpargit»

Quia igîtur Faber fuo Scripto Vcfiræ Cellîtudinîspiam Con* fefsionem,5C rituum Ecclefiafticorum fandlonem callidcimpetir, multisbl;bonisuiris furpedamreddereconatur,agnofco,mehoc cfRcluraEcclefi3edebere,ut]ibnim eius rcfütandum fufcipiam: ac ueritatem facrofantftae noftræ cœnæ coplofîus explîcem: ncc non idolatricæ Miflae abominationem in dariorem lucem pro« feram.

Sed priusqu'am caput con trouer fia? de Mifla aggrediar, rege»'

Celf»^

-ocr page 20-

T nbsp;nbsp;nbsp;F JT 10.

Cclf. Veßra confïderet, quo practextu, quîbus'qî fraudibus Fa* ber fuarn de MtfTafencenüâ proponac. ut hoc pado Cclf. Veftra commonefiat,qubdIubueftimentisouium,hoceR,fubuerborunti lenocinrjsS^ phalerata pompa orationis rapax lupus delicefcac, ac proinde fibiabiJlo,tanquamPfeudoprophMa,eius'cß fraudu» lento librOjdihg enter cauendum efle fciat.

Pn'mûm enimTitulus ipfclibriualdcfpeciofusefljquippcfb» lidam 8C piamMiffæEuangeHcædcmôflracionempræfeferens î quo quid honeftius,quiduefplendidius diet pofletc: Vndeamp;cga primointuituiucxhilararusfuijuc exißimarim,Fabrumnonfuo tantum calcuIododrinamEuangeltj approbate, fed alios quocj; ad id faciendum fuis fcriptiscohortari. Poßeaquam uerblibrît apertumpcrlegercm,diligenteruo]uensatf^reuoluens ,animad* ■ uertebâ hominem ißum fui ipfius,5ô tituliatc^inßitutifuiprotfi nbsp;nbsp;J

fusoblitumelTemec multumEuangelicifpiritusinuenicbam,

Qjjantumenim adprincipalemfcopum in caufa Miffarattinet, omnes fiios neruoseb intendit, ut puram SCucfc Eiiangelicam MiHam.hocefljfandifsimam Gœnam Domini noflri lefu Chrißi acrocifsimccalumnictur,ô^ fædifsime'peruertat. confia, exccra» bile idol um Miflæ fucatis uerbis omet defendat ; Sicut deinde omnia ôd fingulafuislocismonfirabo,

Quod uerb ad alia Si communia capita fpcdat,in quæ pafsim longifsime'euagatur, ciim tarnen ad principale negociumMifT» parum faciantjfed eb tantum tendant,ut nos omnibus ingratos et inuifosreddat,neficquidemanimum Euangelij ßiidiofum expe* rior.

Prætendit quideminfignemhumilitatemSi modeßiam.faepc ctiam nos appellat Fratres. Attende,inquit,frater.Et: hîc refpon* de frater. Et, b frater. Sic. intérim tarnen nobis contumeliofifsi* ma,8i a fraternoanimoalienifsima agnomina tribuit. Vnde fa* eile aefiimarelicet, ipfum perindefratrem noflrum efle,atq?olim Cain Abeh's, Si Éfaulacobifrater erat. Vocat enim nosfeditio« fos,perfjdos,periuros, fanguinarios, leues, temerarios,turbaro* lt;nbsp;rcs p3cis,euerroresRcipublicæ,pcfies humanigeneris,corporum ôi animarum perdicores,multoetiam ipfisTurcispeiores.Ipfam Werbpraedicationem Euangelij uocat trigenariam autquadrage^

nariaiM

-ocr page 21-

T FJriö.

nariatnre(îtam,raalumremen,quodbonumfriiAum ferre nequei ar, fed fie caufa omnium calamicacum miferiarum cociiis Ger^ maniæ.

Tandem etiam in cruencam exclamacionem contra fratres fuos nbsp;nbsp;nbsp;foi.lt;

prorumpic. Agedum.inquic, uosprædpuitumEcclefiaftici turn tat-fol-ii ciuiles Magiftracusac Proccrcs,uos Dei miniftri,quicius uicesge« ricis.quibus gladius commiiTus eft,difpicice tandem , quam horlt; renda ac execranda pariat fcandala nimia lenitas ac clementia.Ni« fienim hærefi eo,qui decec Chriftianum,zelo mature' occurratur, baud fccus quam cancer late'ferpic. HaAenus Faber.

Ex his amp;nmilibusuerbis nihil quamuindiAam â^contume« liam ßirantibus,quibiisliber ipfius fcatet,amp; ex eo maximé,quod Ecclefiaeantiftitcsmundano gladioarmat contra hxrefes, facile' VeftraCelf.profuaprudenciaintelligit, MilTam libroiftiusdca fcriptam.iam clTcEuangelicam^quam Euangelicafunt ucrbailla, quxinnos euomit,

Cum autem hx amp;nbsp;(îmiles calumnix ad Difpucationcm de MilTa propric' non pcrtineant,amp; antehac 'a præceptoribus noftris liiculenter conuiâi fint aducrfarfi,qubd Euangclio.qualc quidem apud nos prædicatur , omnibus'll! uera fide id amplcAcntibus uiolentaminiuriarafaciant : fuperfedeboprolixiorirefutatione, nccdehiscum Fabroulcerius rixabor;fed uindiAam Deo.iufto iudici, rclinquam, quam fuo tempore rétribuée. Ego uerbrcAa capuifeuftatum rei aggrediar.

Volui tarnen fubingrelTii SC ueftibulo difputationis Veftrara Celf.monerc,ut Fabri ampullas SC fefquipcdaliauerba ( Euangei lica,Modeftia,Fracres,Charitas, Slt;c. ) noncuraret, fed probarec fpiritumexfuis ipfius uerbisSCoperibus.anexDeofit

Q2,iamuisigitur Celf Veftra,utpotc'ornacainfigniprudentîa, amp;'aDeoipfodofta, contrauerfutum 5d dolofura Fabrilibrum perfe fatisprxmunitafit: tarnenmihiconfultum uidetur^hanc mcim refponfionem fub Veftræ Celf. nomine Só patrocinio in publicum exire,in gratiameorum.quipiam Veftræ Gelf.Confef* fioncm Se ordinationem Ecclefiafticam fubfcriptionibus atc^ fuf i fragns fuisapprobarunttutSC infidefua certiorcs,3Cinc5lcicns« tia fecuriores fadi , perfuafifsimumhabçant , quodin Articulo Coenædominicæ nullatenus 'a fanda Catholica Chrifti Ecclcfia defecerintjfed uaulcomagisad earn acceiïerinc.

-ocr page 22-

T FAT 10. ,

Vt autfmpi'us Lcâor expcdithis 8C minori di'ffi'cultate in hcc libre uerfaripofsitjObferuabit, quo ordineFabrorefpondeam. Nam quæcuncf! pafsi'm confufifsime' in fuo codicç tanquamfii chao quodam inuoluit, ea omnia in neuem certes titulos ceiï Claflês digeramjOrdinctf fingula reuellam.

Prima clafsis complcdetur ea , quæ ex quatuor Euangelißis Faber infubfidiumfuum aduocauit.

Secunda c lafsis erit de Apc ftolis»

Tertia, deProphetis.

Quarta de fanäa Cathoh'ca Ecclefîa.

Quinta,deantiquisPatribus5d Dodoribus Ecclefiæ, perün* gulas Centurias, ufq; ad haec noftra tempora.

Sexta de Romanis PontificibuSjquiPapæuocantur»

Septimade ConcilqsDecretis.

Odaua, de teflimonqs Iudæorum,Ethnicorum SC Turcarum*

Non'o Sc ultimbjdcexternisceremonijsMMFægeneraliter dis: cetur.

Omnia igitur, quæ ex iam enumcratis Clafsibus Faberadful* ciendam fuam opinionem diffuse'tradat,ea propitio Deofubijf« dem clafsibus figillatim in refponfionemea diluentur.

Porrb, ne pius ledor fufpicetur,me Fabri uerba no bona fide, fed peruerscix finißrcallegare,autalieniquippiamdcmeoaffin« gere, finguloslocos exipfius librot'amGermanicoqu'am Latino allegatosjin marginccertisnumerorum notis, quasCiphrasuc* canr,3nnotaui,utLedorftatim quæfitoamp; inuento folio,mea ac Fabri fcripta certius interfeconferre,amp; deutrifcj dexteriusiudi* carequear.

DOM IN VS nofterlefus Chriflus Celf. Veßraminagnita weritate eiufdemtp confiant« profefsionc clementerconferuet 8C mieatur, ad Ecclefiæ ÔC dulcifsjmæpatriæ noftræutilitatê, Amen«.

Stihditiif amp;nbsp;obfequentiß.

Falentirnis Fanniips Ec“ (leßaßes- in (ßandtßat..

-ocr page 23-

HOC C A LO G O r

res quam recenïiores Dolores Ecclefia,T^manï Eon-tificeSiTä' Qinäliagt;perßngulas(jeneunas eo orpine recenfintur, quo poßea pertotum librum in teßimonium addu-

cuntur.

CEHTK-RIJ I CEHTl^ 'Rr J

prima.

Patres

• jecunda.

Patres. AimoO.

Î

Tfiony^tis Areopagita dißcipuluiEauli.

q Iißintts %lartyr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»40.

d Irenxw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ijet.

2

3

Qemens diß:pulu^ Eetri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po.

Ignatius difcipulus Ioannis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iolt;j.

’Partialis eliß:ipulus .Aooßolorum,

Pontifices Romani.

7 nbsp;Origenes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230

8 nbsp;nbsp;Cypriamts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%qlt;3,

Pontifices Romani

(ƒ nbsp;Teleßhorus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go.

  • 7 Sother.

  • 8 Z^pberinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200.

p nbsp;(ßalixtus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ty

t 2

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

' nbsp;nbsp;4

ii nbsp;nbsp;nbsp;’

Tetrus jipoßolus. 44.. .ytnacletus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80.

po.

•ytle^ander. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uo.

Sixttts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ko.

Concilia.

Qoncilium .^dpoßolorum kAI. iq. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.

10 l^rbantts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

QEHTjßT^IA tertia,

Patres.

p Eußbitis Qxßarienßs. 32^* to .^irnobius.

II, .yd-tbanaßus

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.Hi-

-ocr page 24-

CAT ^LQGV 3

AnnoD.

»2 miariHS

Pontifices Romani»

o nbsp;FxUx.

iz nbsp;Eutichïanin,

Jj

ijf. Sylueßer,

gt;5 lulitPit

Concilia»

T^'tctenttm.

•Antiochenum.

Eübertinttm.

quart A,

Patres»

*3 'Baßliui ’^agnttt. ^61^.

14, Gregorius Nä^ia»^

37O‘

Epiphan'iM. 375* t(S Jimbrcfiui 3^®* »7 HieronymM» 3^5* 18 tAugußinuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395»

ilt;) loannei Chryfoßotnin.^fio, zo Cjrilltn Alexandrin, 440

Pontifices Romani»

«f ‘Damafur» 3*^8*

AsüoD.

^7 ^rtciuf,

18 tAnaßafiM.

InnocentiM primtts, 411, 20 Ä^iwwd'.

2t 'Bonifaciuf,

Concilia»

Sardicenfe.

,Ariminenfe.

Conßantinopolitanum primum,

Epheßnumprimum, 434,

CE quinta,

Patres»

2 t loannes ‘DamafceniP! maior.

32 Theophlya^M,

Pontifices Romani»

zz Ceeleßinw!

23

24 Hilariuf,

z‘^. Feelix.

2d GeleßM,

Concilia»

Chaltedonenfi 1.

Agatbenfe *


-ocr page 25-

jn H

Anno D-

u^gatiene, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;480«

545*

^raUArenjè^ 582.

QEKTr^jy^ VL

‘i’j Gregw'wi'^A^M

Tont.^m.

QE’KTmj y IJ.

‘il 'Beda.

34, 7)amafcenM minor. 730.

rm

quot;J^alanM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;825.

2d Tafcaßttf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88».

CEUTriijÄ IX.

27 rdalricw Ejifioput

jlrgufianM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pt».

18 Haymo Epifcc^ui Hal-

berßattenßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P50.

C£Nrr2^/^ X

39 Lampertin'^lonAilw Herutlderßs. io^o.

30 I^oltrtw.Abbas

'Tuitenßs.

7 \r^.

AnnoD.

CEHTr^RJA XI.

'Bernbardits Clareual-lenßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1100.

CEHTn^IA XII.

Thomas .Aquinas. »270*

35 'Bonauentura. »280« 3d G«»7/;e/»i»w 2)«r4«^/i. »285« CETlTr\IAXIII.

17 'Hicolaw Lyra, 38 Iohannes Huß. »395.

XIIII.

39 Tomas Tualdenßs. 1420.

40 Æ«e4j ». ’455« 4» 2)»oMjyM4y

thußanw,

42 Tlatina, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4lt;5$«

Concilia,

Çonflantienfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘4t$^»

Baßlienßc.

CEHTTI^IA XT.

43 Gabrtel'Biel.

44 loannes Hautlerw. »492.

45 lolydorw Tergilius. 4lt;^ GuilermiTofiilla. »500.

3 imEX

-ocr page 26-

mixT K7Ö coj^riNE^s

tn'uiA TatrumiScholaßicorum,amp; Conciliar um,

thor teßimonia tnutuatui e^. Ebi notabis, ea, qutn fe-qiiuntur Itteramb.inßecundoTComo , ^uerendA eße.

Adrianus Papa. fol. b, ii6.

AcncasSyluius.b. nj.

Agatenfc ConciliS, lox. 117.

Agathon papa. b. u 4«

Albertus Magnus, b. 1x7.

Alexander papa. 89.

Ambrofius. x;.4i. 1 u.a.b.

11X. 11 J. b. 6. 8i. 8/. 94»

I06. ï I ƒ.

Anacletus Papa. 89»

AnaftafiusPapa. 119.

AncyranumConcilium. x7.

Antiochenum concilium. » 07.

ApoftolorumConciîiû. 39.

Arnobius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97.

Arimincnfe Concilium, t xo.

Athanafius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97.

Auguftinus. XX. z6. 17. 4j.

64. 6'7. 78. 79. 80. 82.84»

86. 87» 88. io4. a. b.ro6. 111. a. b. 114 ï 17. b. «4» 16. 27. }8. 4i. 47.5λ 60. 61. 72.8 J. 86. 87. 92. 94» 97» I î7»

Bernhardus. b, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.

Bergomaten. 89. b. 6, Bertramus.b.

Bonauentura b. 39.40.1 j8.

Bonifacius papa. 119. 116.

Braccarenfe Concilium, «27»

c.

CalixtusPapa.

Carolus I. Cæfar. b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i « 8.

Cafsianus.

Cæleftinus papa.

Chalccdonen.Conciliû. 1x7.

Chryfoftomus. x;. 43,82.83.

98.1 JI. « i4» 110.1 i7.b.i6.

38.43.47.87.94. ^oi» »04.

Cicero, b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ico.

Cyprianus. 2 3. X7.76. 84.86.

87. a.b. 93. 100. 103.H7» b. 16. 38.93. 94.

Cyrillus. 43.78. ii7.b.87.

Clemens Papa. 7i.89.b.6x. Conftantinopolitanum Conci* lium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixo. »27.

ConftantienfeConciliû.b. 142.


Bafilius.

Bafilicnié Concilium, b» Bcatus Rhenanus.

Bcda.b.

i09* • 4i»

»}i»

Damafeenus. jix.b. 100.*îî*

DamafusPapa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119»

DecretumGraciani. 23 24.yg» 60.89.101. a, b. 117.1XÓ. b. x6.33.36. 38, 93.118. *21. «îj» »Î7.

-ocr page 27-

E X.

Decretales. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24»

DionyfiusAreopagita, 72.74^ 89. loj.b. iq4.

Dionyfius Akxandrinus. 88,

DionyfiusRickelCarthuf, b, 14«.

DifcjpuJus. b.

Durandusin Ratfonali.76.8^, i’’ï4.Ï5.}ö, 126,138.

Elibernnum Concilium, Epipbanius, 79.111.112,b,86.

Ephefinum concilium. 1204 Eufebius. 2.7» 81. 88. 95. 98.

100.103. b.6i. 96 140.

EutychianusPapa, b.

F.

Fafciculus temporü, 2 3.5.1 ; o, FoslixPapa.

G.

Gabriel Biel. 94. 1 i s,b, g. 15. 0.19. 57.41.44. 5Ö. 114. 119.120. 143.

Gelafius papa, 1x6. b.

Gerfon. b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2,

Gratiani Décréta, Vide Deeres tum.

Gregorius Magnus. 23. 5.67.

23.31.88.97,98.

15«.

Gregorius Naziâ.78.1,11 x,

GuilermusParifien.b, 143.

H.

Haymo Archicpifcopus b. 134 1 ieronymus 26.43.39.88.109

111. a, b. 113. 117. b.6t.

87.93. «i4.

HilariusPapa 97,12.^^

HonoriusPapa.b.

Hugo de S, Vidore 70. 88 .

b. 4«.

lacobus de Voragine. Vide Lombardica hißor.

Ignatius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i.73

Innocentius Papa 76,101.11

b.6. 37.129.

lohannesHufs b. 31. 33.139.

Irenæus 82,84.9o.b,33.

Ifichius b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62.

luftinus Martyr 84.92.

luRinianus Imperator.i 28.5,9 »*ƒ

LeoPapal, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124.5.0

L ombardica hifioria lacobi dc Voragine, »13,5.108,116. 129.

M.

Magifier Sententiarum, Vide Sentent.

MartialisEpiftola 72,5.74.5. Naude»


-ocr page 28-

N

Nauckrus, 89. B. 6,116. a, b.117.»ip.i;o.»}4.i4i.

Nicxnum Concilium. 17^ 106.

IXO»

Nicolaus Papa. lô.B, ip, Nicolaus de Lyra.

O

Origcnes. x8. pj.b. 61. t x4.

Ouidius dePurgatoriob.

p

Panormitanus»

Pafchafîus.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4îgt;’îJ.

Paulinus.

Petrus Apoftolus.

Platina. 88. IIp.b.ö.pó. 114.

tió.a.b. tiç^

Plinusfecundusb.

Polydorus Virgilius.

profpcr.b.

R

Kabanus. 76. b. «}ï‘ Richardus.

Romanüm Concilium.b. 1 lt;

s

Santes Pagnitius. 7j.

Sardicenfe Concilium. 101» «xo. • .

Scotus, b.

SententiarumMagiÜer. tx.So« b. t x7.1 xp. t }7.

SyluefterPapa.

Synodusfexta.b.

SyriciusPapa. 101.119» Sixtus Papa.

Sozytnus papa.

TckfphorusPapa. 97.

Tertullianus 4x.76.8x. 85.84»

87»9xgt;b.62.

Theodoritus.

Theophylaftus4j. ixj.b. 87»

Thomas Aquinas 64.b. i o. i j» ;8.i}7.ij8

Thomas Vualdcn.b. i4*

Toletanum Conciliumb. izó

Tripartita Hiftoria x6. x7.74* 77- nbsp;nbsp;*

Tritemiusabbas Spanhemenfis b. IIX

Vdalricus Epifcopus Augufté.

Vergiliusde purgatoriob. 9^ Vrbanuspapa

ï

Zachariaspapab.

rm) E X


-ocr page 29-

INT)EX T O ST EI^TO TOCA^r. lorum amp;nbsp;rerum tmmf)rdbiïiiiin. Obßrudb^s awem ybï~ cunq^ liter Am Ti. pn^xam iniienertt, fequentes numérosßecutdum tomum dejigndre.^

Abfolinioni's facram :ntalis uir tusFol. yj.19.

Abfoluttonis Papifticae forma b.77*

Abufumcœnæ leuiorcm fcuc« rillîme reprehcndtt in Corin thqs Paulus 59,

Abufus non collie fubllanciam reib. 40

Adiaphorxrcs neceiTarrjslegii bus non adftringendæ 40.

95.10 ju 19. b. z8. jS.iip.

»40

Adorandi uerbumlate patet b. 63

Aduocatis non opus eft coram Deo b. 37

Aegypeiorû facrifi'cia. b. i46

Agaparumcollatio

Agnus pa'chalis fuitfacrifici^ uminuereriTeftamento fi« eut MilTa in nono }6.b. i

AUegoriæ in concrouerfqs nia hilccrciconfirmant ii.ua= nicascarum jçf

AlbainNliiTab.

Alcorani Religio qualis b. 7»

Alleluia in MiiTa.b.

Altaria nulli Martyrum conftis tuuntur.

Altaria tot cum facerdotibus unde exorta. b.

Altariumconfecratio.b. jS Angelo prædicanti non cre« dendum^nifi uerbum Oei ad« ferar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65

Angeli eufiodes hominum. b* 7p

Anniuerfaria Martyrum. b 84

Annîuerfaria facrificia pro mortuis. b.96.1x6.

Antichriftus abolebit Tyncerum cultumDei.

Antichrifti fpiritualia funt ara ma.

Antichrifti miracula. b. 8y« lOO.

Antiquior eftuerbireligioom« nibus religionibus peruetu» ftis.

Apparitiones mortuorum. b» »OO» lox.

Applicatio meritorum GhriftI inMifla. b. 19. U. Ili

Apoftafia papatus. b. 8

Apoftoli quomodo non omnij necelTaria adfalutem fcripfea rint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

Apoftolorum facerdotium. ƒ4

Apoftolorum doftrinæcur crç dendum præ altjs Doftoria dus. 69

Y Aqua


-ocr page 30-

I N Ty

Aqua an caKcî addenda, b. ;8 Ariolis fimiles funt Miflarrj .b. Ausritta facrificuloru Miflas , auxi't. b,i8. ^2.

Auguftana ccnreflio aflentur.

2- * * b. 4R. ƒ auguftinus pn'nceps ueterum

Thcologoruir, go

B

BaptiTmi forma praefcn'pta an redc'ufi Apoftoli. b. 2^,

BapnTrairignifjcacio.b. 29

Bene dixie in Cœnaquid fignia fleet, b. 50

Bernx f lagi tium perpetratum â Dominicaûris. 6z

ßigamus non ordine tur. b..;^.

Bohemis utraq; fpecies sacra? crament!concclîa.b. i4i.

Bullae Fraternitatis tenor.b.77

c

Calicis utrac}; fpccies impie 1 aia ds prxreptat !ƒ, 94.99. lOJ.i I ;.i i4.b. x4.if;.i jj.

CanoncMiflàe nemo naclior fit.

i $6-

Canonis MiiTç errorcs maxime’ infignes. b.

Canonem cur ignorarc debe* anLlaici.b.S.-

Canonedenon publicandocx* cmplumhorribile. b. 8

Canon altauoce olim uulgari» terdiâus.blt;. t iS

Canon Bafilij.

Canoni darum grandia uolu* mina. t2.b. t j7.

Cafula. b.

Cafusreferuati.

Carholicus non eft qui auerbo Dei diftentir.

Catholica cur uocetur Ecclefia chrifti.

Caufafinequanon.b.

Cana ingt;.chriftum non facrifi* caffe corpus dd fanguinemr fuum. lt;i,7

Cana Domini non Papac cek« branda. 1..

Canam ad dominicam praepa» ratiodigna,2c»X9.uide prae« paratio.

Cana Domini non fumenda cû impns. ÎO

Cana domini magna religicnc apud procédantes célébra? tur. ;i

Cana papiftarum non eft Do« minica. ftd Humana. 11 j

Cana in mors domini prac? dicanda. b. ;o

Cana chrifti amp;nbsp;noftra fit ea« dem. b.4î.

Gacremonnspraedicat Papatus, negitdo uerbo,

(aretnon^s


-ocr page 31-

TNÎ) E Y.

^remonqs tot MifTatid conlt; reguntur fubïlantialia Mit fje. ilt;'»

Cscremoniae Miflatkae liberæ func. ffis» to^. iii-. b, i4c.

çærcmonije Gcntih'um rctcn* tæ in chriftian fmo. b. 56»

Cæremoniæ Miflae. b. i43.

Caerei per diem non incenden« di. 107»

Chriftus femel fêipfum obtulrt incrucenonincæna.j. i.ijt

C h ri fins eft iuftitia fideliû f jo» rum JO.

Ciiriftiis qu3P non docuit liben= terignoranda.4ï.

Chriftus eft Agnus Del. j/.

Chriftus folus audiendus eft.

60.

Chriftiofficium neganc aduerlt; farij. b. 9.

Chriftus facerdos inaeternum delecur per Hiffae facrifici = um.b. 15.

Chriftuspro on'ginali peccato fatisfecit, Miffa aucem pro aAualibus. b. 10.1

Chriftus permanumamp; os mf» niftri confecrac ô(. porrigii sacramentum. b. 49.

Charaderindelebilis. b.

Chrifmatis undio.b. j4* Gireumcifionis sacramentum.

b. 4c.

Cir.urrjciGonîs mandarum ad rempuR tranfgreffuna feu o» miffum.b.

Cïauivtmuîs.

Clerus quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9S. ,

Colladoncs ad cocnam faâæ.

8j.

Commuru'o olim uocata eft Mif fa. 18.74.

Communia priuata.b.

Communio unius tantum, b»

Communio LäICä. 98.

Gonciliorumauthoriras. 10^ t Goncomicantia phyfica in Eu* chariftia. I}. 14. j\, i8.io9» h. jr.

Confeffio auricularis.cx oper« operacoimprobatur. 19

Confeffionis auricularis irtcom moda. 2j,

Confeffio auricularis bona eft propter examen SC inftituti« onemuitæ. 19.

Coniugiumfacerdocumafferi« tur. b. î7. I î4. 1 ;6.

Confecratiotemplot umfeu a’« tarium. ixô.

Confecrationis uis non eft ex ordine aucconfecratione hu* mana. b. ;4.

Confecrare uellc Euchariftiam praeter uoluntatcm, id eft. uerbum , inftitutionem Dei. b. 4o.

Confecratiofacerdotis an faci* at corpus SC fanguinem Ghri fti.b. 41.4'.

Confecrationes magicæ, b, fOt 119.

Confecrare et fandificare quid fignifi.ent. b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.

■y X Confecratur


-ocr page 32-

T) E X.

1’0«»»y. b«7«

84.96. io4. VideSanflorü. defundis pro facrifîcare cæp» tum. b.

defundorû fuper fepukhra cia

bi Sô uina collata. b. 97, defedioà Chrifto per Paulum

prædida. b.

daemoni ukifeenti immolatilia

beri.b.

DiaconiolFkium. yy.74.i07. difeiplina publica olim in Ec« ckfîa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6.99»

Dq cclebrati in facris Gentilis um.

Diuoruintcrcefsio. 104. b. 7a vide Sandi.

Diuorum tutelarium omnia

plena in Papatu. b.

Dodorcs boni omni tempore

Bcclefiampurgarunt.

Dodores Ecckfiæ fæpc erra* runt. 67. b. 132.140. vide fan di Patres.

Dodores Ecckfîae non uulga« ria dona Dei.

Dodorum finguli aliquot ers roneasopinionestutati. 67

Domine DeuSjnoneftoduricr

SaraccnorSSoldano b.99 Dominkaftrorum fratrum im* pietates.

Dubitandum non eft in rebus fidei.b*

confecratur hodia altaris uirtu« tc tantum inftitutionis Chrifti«

b. J4.48.

confecratio lapidum âd lignos rumb.

confenfusecclcfiæ 59.7o.a.b« confuetiido uetufta nonfcmper fequenda

conftituno, traditio«

contritioueraquæ 22

corpus lChriftieciaracduntins!

dignib« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

«rearc quid fît b. ji.

«tedere fufFicit Scripturæ fa’

quot;æ

cruces amp;nbsp;pafsioncs Sandorum nonfuntfatisfaâiones 26, culpa 'a amp;nbsp;pœna redimitconj

fefsioauricularis 2ƒ,b. lOp cultusinfîituere ex propriade*

uotionefîne uerbo j. b. 90 cultusdiuinos an conderepofs

fitEcclefîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 J. 64

«uJturæ ueteris Teftamenti rci dudæinnouum m

cultusadimpios promptioreft mundusb.

cultus Dei facere intenuonc boz na b.

Curtifanorum rapacica s.b. 12 ƒ

D.

Daniell’s uatietnium de iugilà*

crificio

Danieliscapuf.r.proMiira.49 dedicatioEecIcfiarvm« dtfunâotum memoria in Miß

Ecclcfia uclut Ipolà Chrifioads haerenserrarenequit.;.

Bcclefia

-ocr page 33-

E X.

ccclcfia an pofsJt mutarc infiitu quot;nbsp;taDiuina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ty

(cckfia Romana impi'e ab omni crroreeximitur. nbsp;nbsp;nbsp;tS.óf

ecckfiæ poteftas contra uerbû Ä infiitutum chrifti nulla. 3$.4c.6 J.

ecclefia catholica alligata eft uerbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7.b.i7.

ecckfiæ notæcertae 57.61 ecclefia non cenfenda ex multic tudinesedatorum. 61. (6x

ecckfiæ ueræexiguus eft grex. ecclefia iuxta fpiritum inuifibia lis eft.

ecclefia an errare pofsit. 6 C.

b. 103

ecclefia fuos habet defeAus.66. b. 16.

ecckfiæ ucræ facies contempt!* bills.

ecckfiæ ueræ membra funtpak mites uitis Chrifti.

ecckfiæ r apifiicæ fecuritas ni* mia.

ecclefia in errante multi ramen

faluantur.b.

ecclefia mire conferuatur inter

multoserrores. b. 32.103 ecckfiæ benedidio per Chris

ftum.b.

Emaus in fradio panis. lo epifcopi officium.

tpifcoporum fucceflio ordina=

riagt;

epifeopi erant olim concionato

res ,non principcs,7 3. b. t, 34 ïpifcopi non uigilanter Scrip»

turæfaciæintcndunt. b. 86 erroriselFicacia inPapatS mifr facft.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.32.85.

error unus ex alio texitur die

milTo uerbo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28

Efaiæ Vaticiniumexca. 6i.sas cerdotes Domini uocabimi* ni ôdc.excutitur. 55.

Ethnicorumfacrificiab. 145 E thnicorum teftimonia de Mifs (a.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144

Ethnica exempla fequi.b. 102 Euangelq prædicationera cor«

rumpet Antichriftus. 48 Euc hariftia uera quid fit.7.122 euchariftiæ utracp fpccies. vi* de calix.

euchariftia abarcendi funt ins digni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.25.74

euchariftia utendi non habe*

muspræceptum ^fedpotius prohibitioncj inquitFaber, 21. 32.

euchariftia habet idem corpus

Chrifti quod pcpéditin cru« ce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35, b. 56.

euchariftiaquisdignusfir. 3!»

b. 45. VidePræparatio. euchariftianon referuanda auc

indu denda 31.37.53. b.31» ƒ8.61.

euchariftia inroxicata Henrico

Cæfaridata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62

euchariftiæ dignitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gi

euchariftia cur fic uocctur. 8* euchariftiæ uirtus amp;ufus. ti*

i2c*i22» b‘ 2c.25.31.37« 53.54.551.7’.

euchariftia non eft riGVRA i22.b.55.

y 5 cucharis


-ocr page 34-

louchanftiæunarpecies a Mani» chæis defcendit. 114 euchan'ßia quando non fit in Miflapriuata. Vidcmiflà.

euchariftiac ueritas. b,

cuchanßia extra ufum . an permaneat sacramentü.b. 50 cuchariftia nôconfecranda ,Fagt; bro,3pudægrotances.b. 58. eiicbariftiæ adoracio« b. ózgt;ó8.

euchariftia nequîc pro alio fiimi b. 204

euchariûia olim fidelibus in manusdata. b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62

excommunicati impq. 264 « 2 y exempla Chrißi non conftitu« une legem fine mandato. 10 cxêpla Sanétorûfabulofa.b. 89 exequiædefunâorura.b. 112

F.

Faber mitram Fpifcopalemam

Faber malitiofe intcrprætatur Scripcuram4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

Fabriks caui fpirant mendacia folleS4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21

Fabulæ quæcunqj,funt Papa« tuireuelattoncsdiuina# Facere,profacrificare. 7.b Feftiim corporis Chrifti.b. 6; Fidei ai ticuli noncontendi fine uerbot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Fide fpirirualitcr utendiim eft Sacramennim4

Fxdeifrudusfunc oblat'omun da4

Fideiarriculosan conderepo'quot;»

Gt ccckfia.

Fidem ’a pafsione Chrifii ad hult; tnana facrificia abducûc Pa« piftæ.b.

Fides aliénât bt

Fides altjscitOjalqs tarde dona^

tiir.b.

Fideles firsplicitcr faciûtquod chriftusiubetjCtfaciûtquod . mandatt

Fidelium tentationes ut a uer« Figuræ ueteres defierûttb. 15 t

bo abducanturtbt io| Francifeani Miflas celebrate a

Turca permiftuntur. bt 147

Fraternitatum D.ui. ht ',7 FraternicatumBullæ. bt m Fundatores anuiuerfariorum»

bt 127

Fundationiim formula# b. j t8

Fundationes impiæ uertend« • inpiumufum.b# ii^

G.

Genealog!« ludaicæ fimile*

Papifticist nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yg

Gentilium Religioludaicæimi* tatrix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎP?»

Gentilitquot;! uocatio .perMalachiî uan'cinata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5° 4

GeftusinMin'a. b. lyo

Grxciinobedic esPapæ.b.114

Gregorij anilesfabulæ.b. 97 Gregorio Miflanti fc rcuclaf

Chriftus.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»;o

H. I

Hæret?ci refucaci per DodorcS 1 cccleliæ# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70!'!

Hærcricorncôufnricula.rlt;î*^ƒ W Hjcretici quibus aruiis conuinlt;

ce ndgt; I

-ocr page 35-

certdf»

H ærctici quâdo cxîidarint» 121 Hypccritarum mos, iudicarc lineuerbc. b»

Hypocrifæ damnatifunu 30 H yrrni cantati a populo in coc^ na Domini. J lô.videPfalml

Hoc facitc,amp;c.id eft,Ta!equod ego fcci.

Homine in,id eftjCarnenonlias bitaebonum.

Hominis horrenda exfefe indi’s gnitas.

H oftia ultra nô eft pro peccaiis, etc. explicacur. 118

Idolatrfa unde dicitur. b. 87 Idolatriæ locus datur cû scrips cura facra negligitur. b. 86. ïdolainter Ethnica ÔÔ'Papiftica nullum diferimen, niü folis ncminibus.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

Jdolatriæ creuerunt cum bar« baric.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji

ïeiunia pœnitentium*

leiunis tantum communicani dum.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.

Ignorantiæ pcccata dicuntur purgari poil banc uicâ.b. 97

Ignorantia quand© exeufer, b.

118.140

Imagines ineccIcGa an haben« dse.

ïncorporataecclefiæ.fc. 125 Incrcdulitas nofira non tollit

ucritatemDei.b.

Indulgenciæ funt fatisfadtones pecunia redemptæ» InduIgcntixRomanenfcs.b.

Inftitutio chriftiimmota per ho minesdebetmanerc. 58.40 Introitusin Miffa.b.

Inuocarc Si. adorare idem uniimefi.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SS

lohânis Euangeliftac ca.g.quan-do cum c«na Dominicacon« ueniar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij. jS

lohanncsHufs.

Iohannis Hufside Luthero ua cicinium.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14®

Italica lingua corrupta. ixi. b. n4

IteMiflaeft, quid Fabrofigni« ficef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

ludacorum teftimonia de Miiïa

b. 144

TudæosTurca tolerat.b.' 147 ludicandumnon eftex religiO'» nenoftra,feduerbo Dei. 29»-Hypocritae.

luftitia perfe lt;fta nunquam quacs renda in bonis operibus. 50 luftificario gratuita olim etiam

negata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38

I •

Lafeis interdicîtur fcircqùid in factisagatur iç.b.S

Laicis altera fpecies ïuchari« ftiæ nô cripienda,uide Calix«

Laici fi fciuirtènr,nunquam tan» ta donaflenr.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.127«'

Laicusquid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98*

Lapidum portatiliü confecra» lio. b.

Legern Dei nequit diligcrenas tura hominis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22

Legend#


-ocr page 36-

Legende Sandorutn apud uei teres.

Lemures no Aurni non audien» di. b.

Libertas a Chrifto rellda ,uin» dicanda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58. ƒ9.

Liberæres,perChriftum, non faciende ncceifariæ per pas pam.

Limbus patrum.b.

Lingua uernacula omnia in Ec* , clefiafuntcelebranda.b.i 14 113

Litanie quando orte, b« 83 Liturgia Millam Papifticam de ftruit.

Lv T H B RVS agnitionem Dei rurfus mundo inuexit.

Lutheruscygnus. b.i4t

M

Magie proprietates.b. 119.111* deconfecratio.

Machabeorum libri cuius fint authoritatis.b. ne.

Malachie uaticinium de facri* ficioMilTefeu munda obla* tionc. 50. IOC. 1 i?.

Manuum impofitic. b. j-i, Maria ex (uirginematre) fada mediatrix amp;c. b. 7 ♦

Marie imagini facrificia fuper* ftitioleimmolata. b.

Martyrum annua facrificia ce^ lebrata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo;

Martyres quomodo colcndi.

Martyrum Anniuerfaria.b. 34 Mediarürcrum ufum Chriftui permifit liberum. )9. uide Adiaphora.

Mcdie partes Miflç.b.

Mediator redemptionis 5C in* tercefii'onis.b.go.

Melchifedechi facerdotiü quo* modofuerit figura facerdo*. tqChrifti. 44. 95.1 u»

Mericis in iufticiam querere, b. 67

Merita fandorum.b. 71

Meritum congrui condigni» b*7i

Meritorü ratio non eftcora DeO ficut coram mundo, b. nbsp;1 a

Merita humana non (labilien*

Minißri indignitas nil adimit facramento. b. 45.47,

Miracula magna ad fcpulchrl Martyrum fecit Deus.b.g ƒ

Miracula nonintuenda nifi pet uerbum.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8/

MiracuJaqueex Deo fint, art Diabolo, b.

MilTa dcfendl non debet fine uerboDei.i.b. i;i.

Mifl'e facrificium probat Deut ex ludeiSjTurcis amp;nbsp;Ethni* cis. I.

MilTa in exemplum SC mandag datumChrtfti imitandafolrt Î. ;.6.b. 119.

Mifla in accipimus potius quart! damusDeo. 1. ;.b. 1;.

Mifla Euangclica quid fit. « 4» Milamp;


-ocr page 37-

miffa non habet corpus Chriftù nifilegitime iuxtainftitutio» nem Chrifti celebrctur. ÿ-» b. 15.40.57.58.120

miffa VERnacula lingua celcs brata. 115. 115. 1x8. b. 114

miffæ Romanæ SCMcdiolanen* fis difcrimcn. 115

miffam ad cantauit populus. uide pfalm. Hymnos.

miffæ facrificium expiatoris um, ex opéré operato J cft idolum iuxta Chriftum.i 18 b. 11.15.1 ƒ

miffaticæ ccremoniæ. uide Ce» remoniæ.

miffarîj mediatoresinter Deum 8C homines loco Chrifti. i xc, b. IX.

miffa Papiftica quo tempore nata. b, 7,

miffa pugnat iuftificationi gras tuitæ. b. 10.1

miffafatisfacit pro Adualibus peccatis, Chriftusautem pro originali.b. 10.15.

miffaticum facrificium inftitus tumutnosPLENH faluetb.

miffæ facrificio deletur ætera numfacerdotiumChrifti.b, 1 y

miffæ facrificium SC crucis dis uerfum plane, b. lô

miffæ priuatæorigo.b. i8 miffarins folus comedic ac bis

bit. b. 17

Miffs priuatæ impktas. i S. 37* 41. 40« 74« 77.89« 99« *lt;6.

117.1x6,118. b.110.IlJ.

Miflae uis süma ac fruäus mur» mure tacico occukatur. 19. b

Miffanefarieperuerfa i9,b.i 1,

Miffa omnia* ca accipit quæ Chriftus in crucc facrificio fuoimpetrauk. 56.

Miffa non eft facrificiura expia« torium pro uiuis SC defun» ftis, fediCommunio corpo» risamp;fanguinisChriftiincô» memoracionemipfius 18,58 4;.69.7'«9y.no.b.i5t

Miffaticum facerdotium non fuit tempore Apoftolorum.

55.b.II.

Miffatici facr i ficq origo. 60

Miffæuocabulum. 72,

Miffaminterpretantur fponta« ncam oblationcm.crgo a no= kntibus intermitti poteft. 7 ; miffæ antiqux ritus uarijaclis bcri.74.9ô.io;.b.i 50. miffa optima quæi;^ polluit, b.

ƒ îx

miffales codices abolendi. b.

«n

miffa Papifticaeftnüdinatio.76 b.iS.61.1x1

miffa non tft folius faccrdotis fedtotius ecclefiæ adio. 82, 115.a. b.i 16.b.17.117

miffa olim nuda cum fola ora» tioneDominica.88.b.ô .

miffaquo fenfu fit facrificium, 78.94.io6.b.57,157,' l f »-»’

miffarîj

-ocr page 38-

r'biT) F. X.

MJflartj dkuiufeapplicaremea ntaLhrifti.b. iS.iix

Miflapriuata idolatn'ca.i 40 Miflarius Papiflis tft propitia» , cor^nonChriflus.b. iio MifiTa fecmc quando Icgi cæp^ ta.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii/pïiS

Mifla Latina quando obtriifa orbi.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

Miffa Gregorij reccpta obs rrufaomnibus, leieóaAm^ brofiana.b, ii7.i;o Mifl^ habeac. anntintiationem mortis Domini, b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119

Miflæ ipeflatoreS , non inteb ledores. b.

Miflaticae gefticulariones» b. 112.

Miffam exoperc operate ualc* re. b.

MifTæ excquiales retia peet» niæ. b.

Miflæ facrificiiimnoneft pros pitiatorium fed coramemos ratiuiim. b. ij. i ;7. ijg

Mifl'a gt;v ide coena,cærcmoniæ, confecratio, canon, E uchri^ fti3,Sacrifkium.

Morauis utracp fpecies Sacra« menti conccffà.b. 142

Mortui non inuocandi. b. 87. Diui, Sandi.

Morinis non credendum. b. 102.

Mors fandorum eß uitaillorS.

lO?

MortuifandPoefundi. xMortem Domini annunciarc quid fit, hStboic)

MultitudineexfcdatorG nocCfi fenda eft Ecclefia. 61

Necefsitas difpenfare cogit. b» i4. i5-59

Nerobergen, ordinatio Bcclcfk afiica commendatur.b. 140

Nicolaus de Lyra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

Nomen Domini muJtipIiciter in uanumaiTumitur.b. 17

o.

Oblatio Miflæ efi corpus Do* mini ofFerre fidelibus partis cipantibusad manducandu« in. 114

oblationesprimitiarum SC pa« num ad Coenam allata. 8;» b. 18. vide offertorium.

Offertorium Miffæ unde fie di* catur.b. 96. Vide oblatio.

Operibus in 56 meritis perfe« dam iußieiam quaerere.

opusoperatum hominis cxtclt; nuatmeritumChrißi. 29

Opusoperatumpoenitentiae pa^ piflicæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28

Opus operatum abominabile coram Deo. b. i 1.74

Opera fupererogationis b. 71, 109

Opera bona funtimperfeda. b.

109

Opera bona neceffario facienda b. 72

Oratio ex operc operate datn« nac. b» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 t

otdinci


-ocr page 39-

J Z) E X.

©rdfncsfeptîîïi. 9». toz. ^4 Ordinacio Miniftforum Eccles fiæ quails olim. 12Ó

Ordinaus quæ poteftas confes ratur.b.

Ordinationcs miniftrorii quas les elle debcant. b.

Panibiis propoliidoniim quo’ naodo confirmecur una fpc’ ciesCœnæ.b.

Papa non fequcnsueftigia Petri fucceffor eiusnôeft. 58. Pris tnatus,

Paparum multi parumboni po ficrisreliqueriint,. 58

Papæ officium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

Papæ olim uocati Epifcopi Ro» mani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.b.n6

Papæ quæftuofaaucupiain tos tomundo. b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tzy

Papacu inline difcriminc oms niacreduntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6;

Papatu in tenebricofo,multi fal uati.óS.b.p, vide Ecclefia.

Papatus. vide Error, primas eus.

Patronatuslusb. izy

Patrum teftimonqs abutuntur

Papiftæ. iS. 71. I zj

Patrum doeSrina in multis ers ronea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67

Patrum fcripta cïï fcriptis Pro’ phetarum amp;nbsp;Apoftolorum conferenda. 7c. b. öx

Patrum Apoftolicor^ fcripta.

fubdititia 8c notha. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 t

Patrum diâa per Scripturam illuftranda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8ó

Patres cedant Deo, Si infallibi

lieiusuerbo. »ox b.pr.ijt

Pauli doârinæ fubfcripferunt

omnes Apoftoli. 4o

Pcccarenunquam,diuinum fof lumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zö

Peccatorum enumeratioin Có

fefsione.

Peccatorum duorü genera non habent partem in regno Dei.

ÎO

Peccata fi nö imputentur, fic re mittuntur.

Peccatum Originale cum adua® libusconiundafunt. b. ij Peccata aftualia funt frudus

originalis.b.

Peccatum in Spiritum Sandü.

b.j}.

Peccatum. videPerfona.

Pœniteniia uera quæ Si qualis.

Pœnitentiæ publtcæ exempla. 27

Pœnitentia noftra non eft eau.' fa remifsionis peccatorum.

Pcenitentiæ opusoperatumex» tenuatChriftimeritum. 19

Pœnitêtiæ partes uocanturSa«

crificia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^

Peregrinationcs ad Sandos, b, 8y.io •

Perfonæ Deo placent! non im«

putatur peccatum.b. 24

1 Philofophia

-ocr page 40-

/ssrz) E X.

Philofophia corrupit Tbeolo* giam.b.pó. lox

Pontifex idem qui facerdos» 74

PoftillaGuilermi.b. i4;.

Prædicatores non inftituendi nifi quos Cbridus infticuic»

Præparationibus dignis fc ips fum fandificare ante Eucha* riftiæfufccptionem. io.29 primatus pctri. 58. b. 1 lö. proceflîonesinftitutæ cum crus cæ.b. 88.

pfalmi ab omnibus cantati ad Miflam. 74. i cp. u 6.114

Pfeudoprophetarum fingna mc: dacia. b. 100.

Purgatorium, b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

Purgatorium Ethnicorum. b.

Purgatorij ignis acerbitas. b.

*

Purgatorio c citiusliberarur di lies quam pauper, b. 1 27

Purgatorij ignis quando pris mumemicuit. b. 8

R

Rabinorum teftinaonia de Mifla b.i44.

Rationis amp;nbsp;uerblpugna.b.i i Religio fine uerbo,amp; pietasfine cbrifto,

Reb’quiæ Martyrum non ados ! randæ. b. 87- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Referuatae pontifieis, b, t i,j

• Rcuelationcs de Purgatorio.b’* 100

, Rituum externorum diflimilis cudine ofFenduntur fimplis ces. b. 7

RofariabeatæMariæ.b, 78

s

Sacramentum Eucharifiiæ inte grum omnibusfidelibus in« fiitutum. uide calix.

Sacramentum quid fit. 11

Sacramenta nifi in fide fpiritua liter fumantur nil profunt,

Sacramenta mutare Apoftolis' nunquamlicuit. 16,

Sacramentoruufumlegitimum corrumpet Antichriftus. 48

Sacramenta noua inßituere nö poreftEccIefia. 64.

Sacramenta nulli bominumin« ftituere licet. ;4

Sacramentis exbibetur quod uerbopromittitur.b.^p Sacramentorum inftitutio di» uinaff mutctur,iam nonerüt Sacramenta.b.4?«

Sacramentanonprofunt,nifiin' fide Sc uerbo. ;t

Sacramenta figilla funtiufticiae b.4y

Saa ameta extra inftitutionem Cbriftinonfunt sacramenta. b. 46

Sacraméta confirmât fide. b.4f

Sacramenta fine uerbo quid funtfb, 4o

Sacerdotum

-ocr page 41-

IUD

ïacerdotum dignitas Angeh’cæ præfertur»

Sacerdotis uocabulum latè pas tet.

Sacerdotiü in nouoTeftamen« to triplex.

Saccrdotij Chrifti amp;nbsp;Aaronis conuenientia,Sôc.

Sacerdotio de Chrifti unico 60

, æcerno.

SacerdotiumMifTaticum tempo re Apoftolorumnonerat.55 sacerdotium Leuiticum redu* xit Gregorius Magnus .b. 7 sacerdoces tot ôô Altariaunde, b.ig

Sacerdotum dignitasamp;opesex facrilegio.b.

Sacerdotum ambitio. b.

Sacrificia pcftolim conuiuia agitata,

Sacrificii cruenti amp;nbsp;incruenti diftiniftiolanguens. 35.78

Sacrificium crucis SCaltarisis dem unum eft. 3 5

Sacrificium(Chrifti )iuge abo« kbit ntichriftus. 48.78

Sacrificii uocabulum fcufignis ficatio.

Sacrificium Martyrum. nbsp;nbsp;10 f

sacrificia anniuerfaria pro mor tuis. b. lt;;ö. vide anniuerfa« ria.

Sacrificioîn cruciseraltaris ma» ximüdifcrimen.b.

Sacrificium miflænon cftpro« pitiatorium ,fedcommemos ratiuum.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137

Sandorum defunftorum uita

7: X commendanda ad imitaties nem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103

Sandorum memoria in mifla«

104..

Sanderum cömunio.b. 51.70 Sandoruminuocatio idolatri;

ca.b.

Sandi mérita fua ut communi* cent nobis, b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70

Sandi careant cultu 6C adora* tione.b, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87

Sandoruin cômemoratio fieri folita inMifla.b. 7». Vide defundi.

Sandi orant pro nobis.b. 88

Sandiinmultis fæpc labuntur

Sédccipiunt.b. 131.140

Sanda perfona(per ridem)fans dificat omnia.b. 24

Salve Regina cribracur, b. 7g

Satisfadio 3. pars poenitentiæ,

Satisfadiones Canonicæ. i7.b.

Satisfadionisopinio, undc ors ta.

Satisfadio nulla eft in futura uita. b.

Scholafticorum Dodorum figs rnenta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.16.19

Scripturam facram incertain faciuntPapiftæ.

Scriptura facra perfedum ho* mincmfacir.

Sententiariorum acumen, ii. b. I 37,

Simonia Papiftarum. b. i 21

Synaxiscur uoceturCoenaDo mini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.18.74

Somnj^^

-ocr page 42-

rUDEX

Somnijs omniBus credit Papa* tus.ójr.

Species incoena Domini quid fignificet.io.b. ƒ2,

Spiricuaiis manducacio suchas riftiæ. t

Spiritus fandusquomododo* ceatEccleßam omnem uerica tem b. ubifit,i7.

Spiritus uerax quomodo amc* daci dinofcatur.b.17.

Spiritus ueritatisubi fit.b. 17.

Spiritusmortuorum apparent, b. 100.

Spiritus cumulcuarrj. b. 100.

Stationary cxigendi. b. tz9gt; Stipendiumfufientationis Mif* fariorum.b.i 2;.

Stola de uiuere b, izj. 129

Scudijslinguarumetbonarum artiummunitur Ëcclefiacon craHæreticos. m.

Succeffio ordinaria S. Petri fee dem tcnentium. ƒ6.

SucceiTioniordinariæEpifcopo rumnoncftalligata Ecclefia. ƒ/• yS-

Succeirio Apofiolicædoftrina? non cathcdræattcdcnda.^ç.

Suinmiftæ pcrftriäi. 22»

Supcrftitiones creuerunt cum barbaric, b. i j i.

Taulerus.

Templar drjeleti.

Tcftamenti ueteris

nouo. 111.

Theologiam fynceram fermeH* tauicPhi!ofophia,b.96,

Tonfurafacerdotum.b.

Traditioncs Ghrifti 8(. Apofto* 1 lorum eædemfunt. 40.

Traditionescedant ucrbo. 1 o» Traditioncs quæ vjrÄ^i'us cauft inftituunturjnondamnandis ’°’*.

Traditionis antiquae dégénéra* runt. b. j6.

Traditioncs hominum cedant Diuinis. b.jp.

Tranfubftantiatio negata. i0lt; b.

Turcarum Religio .antiqua cft fed uerbum non habet ,quo3 efl Antiquiiis, 60.

Turcarum tcflimonia de Mifla b. 144» «47.

Vcnduntur cmnia fpiritualia, inPaparn, b. 121.

Verbo Oeiprobäduseftomnis cultus Dci.

Verbum inftitutio Chriß* opponancuromnibus muta* toribusReligionisDei, 12.

Verbiiinperutcnda SC intucn* daSacramcnta Dei. n.

Verba inftitutionisac promif* fionis circa Sacramenta intu* enda. « 9.

Verbo'a Dci ad hominum pla* citadcf.'cxum. .R.

Verbum per ufus Sacramento* rum accipicndus, 31, ucrbo


-ocr page 43-

Vcrbo Sc infiitutionc Chrifti fandificantur omnia facra.

Verbum pauci ccmpledGtur.

6 2«

Verbo relifto opiniones pro* prias fequi crrarc facit Ecclc» fiam, 67. b, ;o. lox*

V erbumDomini in uanum af« fumic Miffifex. b. 17.

Verbum extra, non nifi tene» bræ« b. p»

Verbum eft uelutlydius lapis, b. 19.102.

Verbi praedicationem a coena amouitSathan.b. }c.

Verbum potillimum eft in ufu Sacramentorum» b, 59.

Verbum acccdat ad ElementG Sc fit sacramcntumgt;quomos do intelligendum.b.4i. ,

Verbo Dei abuti contra uerbü. id eft ad resquæfunt contra ucrbumjblaiphemum. 6 ;.

Verbum qui nö curant permit» tunturmendaciocrederc. b.

lO^.

VerbumDei antiquius eft om ni Religione. 60.

Veftitus in fAifla.b. ifo

Vetuftas non patrocinatur era rori. 6c*

Vifionesquomodo interprctan dæ,b.t }o.

V nftio facerdotum.b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 f *

Vocisfeobftringere«b» nbsp;nbsp;nbsp;86


-ocr page 44-

-ocr page 45-

DeSubftantia

Miffæ.

•RJNCITIO T).

( afudt^iugujlam FindelicorummMoris

K lt;^digt;s tonctonator ,'^iijjAm in duasfartes Gcrm-fol-j-diuidït: quorum friorem, fubjlantiam Laun-ij. iffam eße ait^yti à Chrißo celehratUi in-llituta acfromulgataßt:fgt;oßerioremfar temah^foßolts,alijs^SanEtis'Patri~ lits, in celßßimi Sacramenti honorem ac reuerentiam,adie^amiCondnAm atq^ conßitutam eße.

quot;Poßen Jithßantiam 'Vhißo fartiiurintria:in confecrationem, Germ fol 8-ohlationem,amp; commumonem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Laün.fol.ij-

Per conjecrationem diatfanem amp;• yinum in corfits ac fàn-guinem Chrißi traßmutari, acfolamfanü yiniq^ßeciem manere reliquam . Perohlationem yero, Sacerdotem in quot;Mißafithßecie fanis amp;nbsp;yini, corfw ac Janguinem Chrißi T)eo Patri offerte fro yiuis defuncts : cumq^ deinde hoc ohlato Sacramento Jolits ye-ßatur,affltcarefer id of us, meritum leßi Chrißi, omnihusfro-fentihusße^atorihus^aliistie quihusiddeßinet ifiu ( ytiffilo-quunturßntendat. Porro in communione Laicts alteram tantum ßeciem dißrihuiinec id tarnenßemferffedcertis quihußdam tem-forihus , aut quandó iff hoc fêtant. Ita ex ynica a^ione cœna Dominiez facit tria dißMa of era, quorum ynumquoduis fiiam certamfrofrietatem ohtineat, nbsp;feorfim acßfaratim à reliquis

duohus exerceri yfurfarß ó* foßit eär debeat. Et hoc fere eif^ ßmmafrimtefartts de Subf antia'^iffîe,quam Faber frolixè in ßto libro trahlat, oCloginta cireiter integrü folijs.

Cum

-ocr page 46-

CLASSIS, T) E TESTE

Cum autemfiliM T)et Dominw nojhr hpi^ Chrijlu^, ipfenK^ facramentum corporis amp;nbsp;fangiiims jui, yltima ea noSle, qua trA' ditus injïituerit, quemadmodum fanSïi Euangeljßa:, ’Elal' thxu^pMarciti, zir Lucas, amp;nbsp;^poflotus Eaultks in nouo Teßa* msnto dsjcripjerutitmertto fanè faber, tanquamprxctpuuspa-ironu^ ’^rßx ,juam de ‘Elißajentennam, ex herbisprïmte injE tutïonis Chrt/li, quajipundamenti locopo/ïcts , euincere debuijjètgt; Hocenimfipacïat, iam 'EliJJamJuam opcimomummento tut actif tT'Stn mintis faciac, uihil eum magntcudo amp;nbsp;moles libn iuua-lït,etiamfi 'ytolumen ipjo fudauo Thalmud grandios confcribaC^ Tham tn omnibus' dißenftombos de Sacramenco cœnx DommiciCj hxcymica yia eCß^ ’nerïcacis, ycprimo amp;nbsp;/olidofundamcnco quot;^er-lorum injïicuciom^ Chrißi inmcamur nee addexcram,nec adß' nißram declinances,niß inpcrnicioßs err ores cereßimum cxi^ tium incidere 'Velimos.

Sed^Dideamos quicßo^quomodoFaber ßuamlencenciam demon-ßrec, In 'yierbis inßtcucioncs per longas ambages circule,amp; cupe-recßi quo modoßertpoßec,ea dißimulaticcr praiccrire.Ser.cic eoiini aculeos quo/dam in conßcieticia, quospriecioßi hac yerba ei inß-gunc,dumEabruin icaquaßalloquuncuriUcH me cangere. Ideo^^ omißis illisßorgumßermonem cexic ex Erophecis^ex yeeußis ec-cleßx doTribos, ex Conciliai amp;nbsp;TIccrecis, depoceßace Cachohat eccleßcs, deberpecuaßucceßione , de mulcicudineßeSlaCorum eins, de yocabul) ^Ißceßacerdocioßacrißcio, incruento, licicis, inuoca-ctonefanSlorum, exequijs, anniuerfarijs, amp;quodaudicuhorren-dum eTi de Tudeorumliabinis, Turcorum büßens nummis, ac Echnicorum idolacricis facrißeijs.

Tandem fummo pud.re cogence, necefße habec, yerba prima inflcuci nis in ceßimoniumßux ßncencite eciam obicer accingere. Terim ea inaißimahilisprxcij yerba cam mißre torquec, lacerat fix d’fccrpic, ycyehementer mirer, qua fronce id facer e audeat hat

-ocr page 47-

MÖKIIS

lac cctate^qua muhï adhuc, Dei gratta, tnuenitintur,prxdtti do^-no dijudicandt ßiiritits . Qwmadinodum enim aranea, exro/a fulcberrimi colorü amp;nbsp;odortt juautßimt, lethals ^enenum exugit, ita Faherpriecijtuè tres horrendos errores ex 'Merhisprimx tnfii-tuttoms haurtt : imoyeroex fai cerebri yertigine yiolenter Hits ingertt.

Frimtis error is eï^, quod Corpus säquot; Sanguis Chrißi fubßgt;ecte pants amp;nbsp;yini,in quot;^ißa Deo patri quattdie ojjèrantur,pro expian-dis chm yiuortim tnm mortuorum hominumpeccatit.

Secundus nbsp;nbsp;nbsp;quod Sacsrdos ifîo oblatoriofacramento, ßtb y-

traq^ f^ecie,folits yefcatur, etiampro yiuis amp;nbsp;defun^is : ijfdemq^ per banc theatrtcam aihonem, oninia méritapaßionis çjr mortis Domini noßrt Ie ju Chrißi applicer.

Tcrtius,qubd Laicosjpsàatores qnidcm eßeßnit, yernm illis ant nullum prorfus, atit eer te d.mtdiatum jLacramentum j ntmpi ßlum panem comm:inicat,caltcem facrilege ipusprariptens.

Ftautem omiies tnteïltgant,FabriimDomtno noßro TefùChrt-ßoßanllisFrophetis,j!lpoliolvs amp;nbsp;Enangelßis, yerèQatholicxsir Chrilliana tcclefiie, FanSiis Fatribus , amp;nbsp;yeteribus doHoribus ec~ clcßielttculentam iniuriam facere , diimßngit eos talem ’^'lißßam celebrahfe,injiituiß,tradidtße amp;nbsp;deßcripßße, qualem ipfe ßto libro deßribtt,amp; qualis hoc nojlroßculo à quot;^onachts amp;nbsp;Sacrificults ce-lebratur : age omnia eins argumenta or dine tir ßgillatim expendam . tum deinde facrarum literarum teßimonijs , sir fide di-gnis hifiorijs eccleßalhcis, altjs^ firmis amp;nbsp;legitimis rationibus demonfirabo, Chrßum in yltima csena corpus amp;fianguinem fuum neq^ Deo patri obttdiffe , nec yt à nobis o^ferrentur, mandafifieifid dßcipulis fiiis fub ytraq^fpecie edendum çÿ bibsudu dedtfi'e, in fiui commemorationem : ac mandafiTe, yt exemplum ipfius imitantes idemfiacerent: eumq morempo^ aßenfionem Chrißi yltra quin-gentofannos in ecclefiapurum atq^ilhbatumpermanfiiffie,

t Ft

-ocr page 48-

’ T 7{Ï\1Â CL JS S IS, D E TESTI

Et primo quidemfundamentilocoebcponamteßimonia Euad» gelißarum, deinde ^pojïolorum, mox Troph€tarnm,poß,Orth6' doxa: ecclefix yeterum do^orum . amp;ßc deinceps ordtneperfin* ^ulas clafifies progrediar.

Primum teftimoni-

um ex ßndis Euangeliflis»

VJUGELISTÆ. SI^ITLI cibui amp;perjfiicuii yerbti récitant, ejmi Dominitf nojler lejm Chrißits in ylti* |i cœnaßcerit. jccepit (aiunt) lefii^ panem, amp;nbsp;cum egiffetgratias,ß egit, de* ditjj dßipul’i.Similiter eirpoßejuam cœ* nauit,accepta calice ,gratijs aàte, dédit illis.

Uec mintts clarè eît aperte commémorant, quidin cœna dixe* rit, amp;nbsp;cjuid nabis faciendum mandauerit : videlicet, ^ccip'ite, -édité,Hoc eif corpus meum,quodpro yabis traditur.Et iterum, TSibite ex hoc omnesihic enim eif fanguts meus, quipro yobis amp;nbsp;*’ pro multis efiunditur in remißionem peccatorum , Hoc facite, quotiefiunq^biberitis, in meicommemorationem.

Quis oh fiera fina mente preditus,hæc diila faSla Chrißi a* liter inteliiget aut interpretabitur, quàm quod Chrißus difcipulis ßis conficratumpanem eir calicem corporis amp;nbsp;fianguinisßi eden* d'tm amp;nbsp;bibendum dederit i .Jut quis '^erepoteif dicere, Chri* ßum aliquid aliud faciendum manda fe,quàm. quod ipfe antea fie-cerit i Terba enim fatis clara amp;nbsp;dilucidafunt. Et yelpueri no*

runt.

-ocr page 49-

^IONIIS evangelist;

runt ^uidßgmjicet Eanii^ VmuTotpn^^Sanguis,EdereIBibere^ Grattas agere , ‘^emintße, Dare, Jiecipere, Facere, Omtttere, Omnes A\/lultiIDiJctpultIMagifier ,amp;c.

Traterea Cbrißtts nm cœlefit amp;nbsp;angelica, nee peregnna cä' ignora lingua noh^ locutw eT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligere ipfitps Jermonem

nequeamiis ; Sed quemadmodum fe nqftra cauja aliquandiu ê\ina^ niuitßorma fèrut ajjumpta, infimilitudine hominum conjhtutin, amp;nbsp;figura repertus,'^t homo humilem frahuit fèmetiÿjum, ira no-it4 hominibiia humana etiam lingua loqui yoluit, yt certo ipfuts quot;yierho de ^oluntatepatrio cœlejlù erudiremur . Itaq^ omnes créa-turns ijs nominihw apfiellauit, quihw eat primus parens nofler iAdamirs inßgniuit. eaq^ lingua yßn , quam d dileila matre fua Nlariadidicit,^ qua: in Syrtatum temport yulgata amp;nbsp;'^er-naculafuit. Nullum autem yerhtdum huiirs infiitutiontsfignifi^ tatßacrißcium ’^Aißa;, aut Canonem, aut alteram folummoabffe-ciem.

■ ^Ad hxc, tota orattonisßru^ura öquot; Verlor um compoßtio hiine fenßim nongignit, yt hcec yerha de facrißeio y el Canone '^'Itßxi yelde yna tfecie intelligantur. Teßantur enim Euangelißa, Chrijlum accepifßepanem caltcem . nulla htc ßaerißeij mentio. Teßantur gratias egifße amp;nbsp;henedtxiße . ne hoc quidem ßgniß-tat ßacrifcare. Teßantur dedifße . hoc forßan ßacrißcium deno-tarepoßetiqui enimßaerißcat,dat.Sedfequens yocula (dißctpults fuis)huncfenfum nonadmittit. Non entm omnis qui dat, facriß^ cat: Sedomnis qm facrifcat,dat quidem, yerum non hominihus, fed Deo. Chriftus autem dat,nonpatrtßddifcipults fuis.

Infujjer Chrißiis in exhihitione Sacramentt orationem fuam I non adFatrem cœlefem, fed addißipulosfuosdirigit,his loqui-I j hisdat : proinde etiam non facrißcauit : alias jeipfum , y el I corfjjif fangutnem luu dtfapults facrifcalJet.Vndefequerctur, I etiam '^liffarios oportere dißipulis faerißcare,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3 Fergunt

-ocr page 50-

CLASSIS, DE TESTE

7ergtmt Euangeltßis.Chrißin(inquiunt)dédit dißcipulii amp;nbsp;dixtt.Qmd ergo dixtt^ ydum dixzt, oßerte f tmmmeßd piteTorro qui acci^it^ non offert : non enim dat alterißdreciß id,quodßht ab alt er o datur. ^d qmd aut tn quem ußem lufftt cipere^num yt Deopatrt offerrent^mhil minu^,tmo dicit : Edlt;[ amp;nbsp;bibite ex hoc omnes. quot;Mullam adbuc audit mentionemßacrißlt;^ ^el oblationie, quinimb omnia hxcßacrißcio repugnant. Sequit^ mandatum feu inßitutio ; Hocfacite in mei commemorations^' Quid ergo faciant ? numnouum aut diuerfum aliquid, quodnc que Cknßu^ neqj dtßipuliin ceena fecerunt Quiö hoc dicere acht nam iuxta conßietudtnem amp;nbsp;prol)rtetatem omnium ln^' guarumi yocula, HOC 'vel Tyt L E, reßgt;icite!!r demslf ' ßrat idy quodprtccedit, ö* q^o^^^simailum eif, nonidquod in cruceperagetur. Itaq^ non dixit: Facite hoc,qubderas fa^urt’''' ßtm,fedfacite hoc, quodiam inceer.afeci. Hon ergo yt oßerali^^ fedyt edant amp;nbsp;hibant,ipßs demandâtur.

Qmd multis opits i’ Euangelißts in deßriptione cana: DoifSs nicee nullum plane yerbulum deßacrißcio faciunt : Sedhis bis ytuntur:gratias agere, panem amp;nbsp;calicem accipere, fran^^ re ,dßribuere ,'tgt;eßi,idqj in commemorationem Chrijli.

Quemadtnodum autem yerba primee- inßitutionis nonß‘ tiuntur, yt Sacramentum corports amp;nbsp;fanguinis Chrißi in cecii^ ßtßaerißeium , quodDeopatri denouoßßatur,ad réconciliant ipß yiuos eirmortuoseße etiam nonpatiuntur, yt Sacerdospoß* idßcrißcatum Sacramentum folws comedat, autpopulo dimidi^i^ tantum partem porrigat.

Honne enim merum ludcbrium effet ,ßSacerdos inpriuA^^ *hdiffa diceret: .^Iccipite, édité,bibite ex hoc omnes : cum tarfii^ decreuiffet, ße ahjs nihil, aut ßaltem dimidiam partem ejfe t' turum i* fßteriim de calice eequè ac de pane perfficua yer^^ ehr'/

-ocr page 51-

^dO^IIS ErMGELISTJI^f^ 4.

Chrifii extant: Sitmhter amp;nbsp;calicem accffit^dedit^ iUk . H« '\io-‘ ) nbsp;nbsp;ces(Si)r,iliteriamp; caheem)diltg€rtter jiintpcrpendendatt^uod 51~

I L 1 O D O cahcem dedertt , bibendumq^ manda-iierit,quo corpinßaim edendttm dedtt ,ßne omniperßnarum di-‘ Jmmme.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etprießrtim ~ivlattba:uf eic inflinBu Spiritus San^futurum

I trrorempramp;uidens, '^erba mandatum Chrijli eb diligentitts clariin ^preßit, yt nemo obfeuritatem yerborum arguere, aut

' excu]ationts loeo pratenderepofet. Sic enim inquittEt accipiem ' calicem, grattas egit, eir dedtt Hits, dtcens: Etbtte tbc hoc omneSt •' htc eSf entmfanguii metts nout tejlamentt, qutpro multts effun-' diturinremtßionsmpeccatorum. 0 E S, inquit,'vt ne-' ■ mo ^cludatiir.

I

(■

I

A

I

I

I

I

I,

I

I i

Et Lucas tnexhtbitione caltcü,prohts quot;^erbts : *Brib'tte hot omnesponitt'Dtutdtre internos,ide^,ßam cuiqjporttonem date,etiam ipfiprodttert, yt maneat communio . Siiut Chrtfitn ipß fatetur:Ecce mamts tradintis me,mecum inmenfa. Luca 22. Et’lM.arcus capM\..tnquit:Et biberuntcx tUo omnes.

Clare ergbpatet amp;nbsp;irrefragabiliter, qubd Chrißm iubeat 0-

'M E S facrum fuum fanguinem pro peccatis noßrüs efßi-ßum,ey: calice btbere: elir qsdod omnes , quifruChim aliquem e\ye-nerabilt hec facramento ßrcipere cupiunt, fanguinem ipfiits, amp;nbsp;qutdem e\ calice,bibere debeant.

Çffdautsm ad hac Faberaut quomodoyerbaprtmæ inßitu-tionts ^pltcat f interpretatur eaßa quadamperegrina lingua, quali apudnos .circumporanei mendtcabula'Vtifoient. Et plane idem facit, quodds lupoßrtur infabiilts, qui cùmfcholas adirée,ouem mercedus loco promererißuderet,lcClionem fuam re-ettans, inßngularum fyllabarum connêicicne, fubinde Ouem 0-uem ingeminabat ; adeb tenaciter in imü fenfibus eir in lingua harebat Outstnec corrigerepraceptor ’yiitiumpoterat.

Jta

-ocr page 52-

CLASSIS, DE TESTE

It a Faberfacrißcijs grauidits amp;nbsp;pragnans, nihil aliud eloi^ poteî^, quamfacrtßciutn, facrißcium . Tudefit^m quantuiti^ EudgeUßa dtäa t!j‘fa^a Chrijh in ultima cœna ßmplicißind^ 'fcribant, Fahro tamenßngulapropemodum yerha ßacrtficiuA^ facripcareßgnißcent.

» nbsp;nbsp;Farns amp;nbsp;Tinumdnquitßgnißcatßairißcium.

ï

3 4

5

Corptts amp;nbsp;Sanguts ejlßacrtßcium.

Gratias agere,^ dare,lignificatfacrificium.

Facer e,ßgnificatfacrificare.

Omnes, Jignificat '^ijjarios facrü inietatos, amp;nbsp;^ulti,ß^

OhßecroßßmpliciayerhaChrißi ita yiolet€r,et inperegrit^^ guddetorquere licet,quüs tandem certoßciet,quomodo Deits eß nos afßeBttsßt, aut quid à nohis exigat f Imo quts certtts eri(^ proximifui ergafe yoluntate amp;fententia^Siquidcm nihil eßß quodahßonditus thefaurus cordis manißßart queat, nßper humßicente T)aptißa:Deum nemo 'vid^f'vnquam. Tntgemtti^f lilts,quiei^ inßnupatris,ipß enarrauit nohis.

Jdttamen Faher circa yerhaptitnæ injütutionis 'Varias'^. ieiliones,eirßrmißimas,'gt;pt ipßquidemputat,rationes aßßert, husprohare nititur, Chrijlum in cœna corpits amp;nbsp;fanguinemß^^ fuhßeciepanis ^ini Deopntri ohtuliße : quihits fohts Sacer/^ yefci, elfaltem dimidiam partem Laicis communie are dehi^'

Geim fol.44' lac fol./}-

Germ fol-Lac XJ 4-

Frimùm, quia Chrißitsin cœnapatri gratias agens, pantA amp;nbsp;ytnum tn fuum corpits amp;nbsp;fanguinem conuertens, oculos tn lum leuauerit.Hinc colligit, Chrißum corpus amp;nbsp;fanguinemß^, ßih ßecie panis amp;nbsp;yini, patrißto cœlefi ohtuhf/e, amp;nbsp;ßrßm ßßeßcut in claufula. (Ite, quot;fftffa eT. ? ipßfatetur : Itei^v el^ , id eiC ifacrißcium perailum nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;^elhoßia Deo patrif

noßri confolatione tirfalute mißa eilß,.

Qwnunenos '^ertemitsiiAudimus enim htc, Chrißum

-ocr page 53-

UO mi s ErjKGELIST AT^yU, na, oculosfnoiin cæliiinleuaf[e,fimulq^facrificium corporis cirfan-guinis fin Deo patri in cœlnm mfifie. Sedfi interrogetur Faber ybi nam hocficriptumfit, refiondeti infiacro Canone ^fic enim fio-nant'•verba Canonts ; ifinpridie ^uampateretur , accepitpanem in fanzas ac 'venerabiles manus JiiaSi nbsp;nbsp;eleuatis oculis in cœlum^

ad te DeumparretnJuum omnipotentem . Sin quot;^vlterina roge-tur, 'vbi hoc in facris Uterisficriptum extet iquot; attrahit locum ex cap.^.Lucx.Cbrißits acceptis ejuinq^panibitsduobuspificibits, Jufiexit in ccelum, amp;nbsp;bene dixit Ulis amp;c. Qwrfum autem hxc ad ctsnam domimcam s’ ’Mum hos etiam quinef^panes cir duospifces patri fiuo gratias agendo eir in ccelum fiufiiciendo Jacrificauit? Mam tres Euangelifix fir ’Paulus, qui cœnam Domini diligen-tifiim'eper omnes circumfiantias defcripfierunt ,ne'Vnaquidemli' terula leuationts oculorum in ccelum mentionemfiaciunt,

1 Mil cat Faber pafiim infuo libro ecclefiam Catholicam, qua tanquamfionfa Chriftii fir firmamentum ac columna 'Tieritatis, à Spiritufianilogubernetur, fir errare nequeat : Seipfum quoq^pri-marijs eins ecclejia doUoribus annumerat. MosCatbolici, inquit, (ontintmus nos in ficuritate yeritatis.Sed yel ex hoc folo loco etia cœcns yideat,'vanamfirfruj1raneam effehanc iailantiam ; quia nonfiliim peruertit fimfiicia yerba, qua ab Euangeiifits in prima inflitutionerecitantur,yt fuprci diHum ei^: fed ternere etiam prater Euangeliflariim, fir Fauli yerba Chrißo tribuit, quod in ccena oculos in cœlum adpatrem fuumfinfinlerit ; mox huicputri-do amp;nbsp;infiabilifundamentoPacrijictum ^iffafiperflruit. lt;An non hoc ei^ yerbo Dei aliquidaddere, firfine yerbo Dei nouos cultus excogitare, eosqfinperfiihtijskominum additinnculis e\truere^

Ç^ia tarnen omnia non co dico , quod prorfits negate yelim, Cbrifium in ccena oculos in ccelum fuftuUfJe, cum alias ßmper cor-de,ore, oculis fir menibus ccelum méditatifs fit : fed quodFabro hanc licentiam nolim concedere, yt eicpropria deuotione Chrifio

D aliquid

-ocr page 54-

TiylvlJ CLÂSSIS, T)E TESTI-aliquidfir.e ttftimomjs fi riptura tribuat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde articules

Cir noues culttts diuinos ^truat.

Et yt maxitnè eer to eonßaret, Chrißum in cesna eculos in cf Ium leuaße, numprepterea terpw nbsp;Jangmnemßuum hoc^cß

Jdcrißcare yoluit f Si oculos in ccelum leuare idemßgnißcat jaerßeare, tum Chrißw etiam quinq^fanes duosfßes,tmc)V fßum quo^jLac^arum Jacrißiauit, cùrnjùblatK in ccelum ccults,i' Uts^gratijs^quinq^ milha hominum faßeret^ eir Labarum è mof' tuts ßußcitaret.

Germ folg. I at- f01,14.

Hxc de conßSla oculcrum leuatione reßondißße fufficiat, commente FaberJuum quot;^Iß'aticumfacrißttum fulchr'e.ßiDtjs fli cet^comfrobauit.

Secundo, ex prima inßitutione excerpit hxc yerba : Qwdpf^ yobis tradttur, Et : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mulcts effundttur, cÿtgt;

Hine irßrt, quia Chrißus non dtcat : Ç)uodpro yobts traditttf} amp;nbsp;qubdpro yobis eßundetur, inßuturo,inpo߀rum ßtlicet dietfi) qux magnaferiaßxta dtcitur,ßed inpraßntipaßtuo, Traduuï) Eßunditur, ind'eßequi, qu'odChrißits htc Icquatur deßatrißeiocct' n« ßea, in qua corpus ac ßanguinem ßuum patri pro dißpulis ol' tulerit,non tarnen cruento modo. Et de hacßtntentia Faber cutt^ fuofidalttio tarn certus e^, ytproea rogum eignes perped non dubicent.

Tdella mehercle ratioetnatio . ßoncedimusßan'e Chrißum huitif modi yerbüs in Ceena yßum,qua non futurum, fed prüfens tempuf deßgnent. Sequelamautem, quam Faber infer t, ytdeltcet qu'o^ Clmßits fubßeciepants amp;nbsp;yini,corpus amp;Janguinemfuum in t(t‘ naDeopatri incruento modo obtulcrit, nec yerba inßitutiond, neeproprietaspaßtenis amp;nbsp;mortis Chrißi admit tunt.

Hamß tnes uentvmfacrißetum ccente, aut (ßevt Faber appdquot; bett ) facrißcium peccata yiuorum amp;nbsp;mortuorum expif ret, nonnecefs'efutffet, Chrtßumpoßeapropeccatis noßrisßtngpf'

-ocr page 55-

ns ni funder acerhißtmam mortem fuVire.tAt 'Vero Chrt Jbti non contentin fuît infiitutione cœnx fite, necfiAtim â cœno) ad cœlot afcendif.jedprïus patri oie diens faults efÇ, uj'j^ ad igno^

'ƒ ; miniofißtmam mortem crucü.

(i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uodpaßio Cbrifiinonfolume^ßidfapplicium,quodin

• ! cruce fu/linuit , fed paßio eiit^ pro noii^ incepit in ytero matrts '' ■ juXidurauitq^ per tot am eins yitam^infameßtij xßu, gelu^ con-

) tumsltjsperßiutioniiuf} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfa 'vltimte cœnx

' gtaußimum amp;nbsp;arcanum dolorem cordis fenßt, non tantum pro-

! pter miferum ludam fedetiampropter reliquos dijcipulos, quos ea no^e turpißime à fe depe^uros norat. Eadem hora Janguinem fudauit in monte Oliueti. ’blecitaproculaierattempus, quoin Crucepaffurus erat, yt nouapromißione opus eßet. ßiruntamén

* mors eins in cruce recli yocatur quot;Paßio Chrifii, quodomnes ipßus • paßiones tune complets amp;nbsp;confimmatcefuerint.

’ Cumigitur Chrßus, tanquamynicus noßerTontifex , iam ’ tum in exna opus redemptionis noßra tra^laret, loqutturpnefen-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tilus '^eriis,de nullo alio facrificio,quam quod ipfe corporeßo amp;

totaßa quot;^ita facrificauerat, amp;poiîf, aliquot horos in cruce com-pleturus erat.Sic Iohannes quot;Baptißa non ait: Ecce agnus Dei, qui

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOLLET peccatamundt, fed: Ecce agnusDei, quiTO L-

’ LIT, inpraßnti,Erat enim Chrißus Ule ipfe,qui hoc efßcieiat. f Et tarnen longius interuallum intereeßtt à condone Ioannis, ufq^ adfacrifeium crucis , quam à ccena Domini noßri lefu Chrißi. ^Ljßdfi ßcefentia quot;^eria lohanis defuturis reins,facrßciu conßi-tuerent,fequeretur , lohannemßa condone Chrißum facrißcafß, ^dhiec,no modo facrarum literarü, fedaliarum etiam gentium ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eir linguaru mos e/l,propter certa impletionem,ßpe de reiusfutu

re loqtti,quaßdepteritisTt Efa.^Tuer natus eß noiis,lt;amp;‘fili'Uf datui eßnoiis.Et gt;gt;Ipo. 13. jignus occifus eß ai origine mundi, Eademforma Itquendi inyernacula noßra lingua ytimur,ygt;t cü D a agroto

-ocr page 56-

CLASSIS, DE TESTL

xgroto dtcimuf^.Si Jjocfeceris,iam conualuifli. y elpauperi :fili fecerii,iam diues es. Ita^^ quipt oiare yoEeric, Chri/ium corpi^

pi'gt;^g'tdnemfuum in ccenaJacrificaJJè , nece^e halebit , argumenta aeiferre, quam '^erba illa deprafentt amp;nbsp;futuro tefft pore

Hon po]Jùm autem fatts mmri, quare authores fan^ßil^ Canonbs, bxc yerba : Qßß OD VO^IS D nVconJetraMne omi'erint.Sienim funtfundament'i amp;nbsp;caufa, quare corbits Janguts Chrißi Deo patri in ofßd^ fan^Æ EliJJæ quoMte offeratur, ßcut Faber ajßertt, meritb flifit il’anon omittere oportebat.Cum y erb omijerint, argumenta el(_i qubd aut yerba hxc tarn non intellexertnt de Jacrißcio tcent) quam nos non intelligimits:aut ß intellexerunt, ßaerile^cs eff( neeeße e^ , qui eccleßam ynà cum bis,conßolatione plenßtmti yerbis, etiam quotidiano %iijßeßacrificio fjolient: ex quibutßF' les omnemßuamcorßolanonem (yt Faber altbi inquit)petereßo' lent. Quando enim y er bum non accedit adelementum, nonßt Sa' cramentumßcut .Augufltnus loquitur.

Hlt;ttyerba, H0 C EST COF^FFS 'UEFH ßunt qmdem forma conßcrationis, confcrunt iuxta tlloruA ßententiam corpus Chrißt. Ft autem hoc Sacramentum etiam fl facrißcium,adidrequirtturpeculiare yerbum.Ham mandatuni, (Uocfacite in mei commemorationem) non facit ex Sacramen' to facrißcium , niß anteaaCbriJloipfoordinatum ßtin facriß cium.

En quampulcbrc Faber amp;nbsp;C^noniflee confentiunt ? Sedde bat temerttate, qua Fapiflte JacrofanBis yerbusprimce injlitutionis pro fuo arbitrio nunc addunt,nunc de munt, quicquidipßs collibi-tum eif , poßea plura diccntur, quando errores Canonis recenß' bimits, Hunc audiemus, qmdylterius Faber eS: yerbis in/litu-tionis, addeJendendumfSlicium '^lißx facrißcium detorqueat.

-ocr page 57-

n

1

k

i

I t

I

Tertio, Faber m bce^ etiam 'verba curiosè inquirîî : Hocfan- Germ fol.yv in mei commemorationem: ex qmbics ita argumentatur. Qmc-^uidChriJhtA mandat, faciendum edf.ChriJiin in ceena,pra:ter-^uam quoddijct^lts corpics nbsp;nbsp;fanguinem fuum in efcam amp;po-

turn dedit, etiam c ce leftfto patri corpus amp;nbsp;fanguinem fuum ob-tulit ^idemqfnecclefiapojihékc cfferri mandauit . Ergo nobis idemfaciendum esf.

Et, facerefgmficatfacrificare.

Cbrijlus lubet difcipulos juos hocfacere. Ergo iubet eosJacrtjicare,feii oferre.

Tffmderjfmiphcircr. '^dandatoChrifiiobfequendumeffe con-cedo. F ater enim ipf ccslitus pracipit de filiofuo : Hunc audit e. Quod~autem Chr'^ug in ixnacoipttseir fanguinemfuumTatri obtulerit,yerbapnmx inftituttoms nequaqiiam docent. Seddifi-pults fiii tantummodb conjecratum panem amp;nbsp;corfecratum cali-cern adedendum amp;nbsp;bibendum dedtt : quemadmodtim fupra dare ofiendimits. Qiiapropter Chrijiits hifce yerbts ( Hocfacite in met commemorationem ) difcipultsßiis mhilaiiud mandauit, quam quodipfe cum Ulis in ccena fecit : Videlicet, yt quot;Deepatri grattas agerent: ac corpus janguinem fuum in pane çÿ yino ederent atq^ biberent:non , yt T)eo patri pro yiuis defundus overrent. Tirbum emm (Hocfacite ) pendet ex tot a adione ccena dontini-cai^ refneit ea omnia,quapracedunt,eir quafequuntur.

Fiec ipfa orationts forma amp;nbsp;lingua props ietas patitur ilia fe-parari, aut ad alias resfignificandas transferri. Quad enim pro^ci-m'eillayerba (Hocfacite )pracedit?.gt;dccipite,édité:tAccipite, bibite eichocómnes.Quidfequitur ilnmei commemorationem.

Ogi igitur difipulis dicitit^iccipite, edite:.^ccipite, bibite e^ hoc omnes,ille idem dicic:Hoc (yidelicet,edere amp;nbsp;bibere)facite. .-Adquidinum adfaerifeiumi’ minime ,ßdin mei commemorationem. .

’S 3


Eodem


-ocr page 58-

TiyUJ CL JS SI S, DE TESTL

Eodem modo EdulM hxc 'verha non de facrificto, fedtantn'/^ de commumone tntellêicit amp;nbsp;ë^plicuit, i.Cor. ti. c»w inquit : fache,quottefcunq^hiberitismeïcommemoratîonem. Qmtiel' cun^j enim comederith panem hune, amp;nbsp;de poculo hoc biberiti^gt; mortemDomtniannunciabicn, donee yenerit . Hici^poflolv^ tampræcedentia '^srba de edendo amp;nbsp;bibendo, quàm fequentia comme morarione mortis dominiez, per y er hum ( hoc fache ) con* iungh amp;nbsp;copulat:amp; interpretatur nondefacrîficio,fedde com)nti' nione:amp; commemoratîonem interpretatur, non defecretaffeeuîtr tione Canonis ,fed de publica prxdtcatioiie amp;nbsp;gratiariim alliont pro tanto benefcio Chrifli, quad corp us funm pro nobis tradidents amp;nbsp;fanguinemfiiumpro nobis eff^uderit,Ethxc tota aHio e/Ç yS‘ ra Euchariflia.

•crm fol. 7T, U-«,.

Et quidem ipfemet Faber metuh, ne non fatisfrma ft porti-cùla(Hoc)ad defendendum facrifeium ’Mi/Jx.Ideo mox ad alivi tranf liens, arriph ynicum illudyerbulum ( FACIE E] atq^ it a ratiocinatur : Facer e ßgnifcat of er re , Chrißus iubetdi-fiipulos fuosfac€re,Ergb iubet ipfos offerte.

Honne hæc nbsp;nbsp;nbsp;mirabilis expoftioi'Qctera omnia prima inßv

tutionis yerba fatis clara eSr manifeßafunt, nihilq in Ulis eß fig^ ratum,yt audiuimus. Qmdergbfbi yultChriftus, quod hoc ynict^ yerbulum( Fache )inperegrino fenfu y furpat S’ E^ffondet laber' Facerehaudrarb infcriptis diuinis iuxta hebraicam dtcendi con-fuetudinempro offerte y el immolar e accipitur . Itaq^eir hocloC^ mandatu Chrißi:Hocfache,f^ificat : Hoc oferte.O infignem amp;nbsp;tribus rubetspileis dignum Dolorem. Hebraice yult loqHi,ciir^ nondumfeiat Ger manice . Libros yult conferibere, cum nondui^ dtdicerhgenuina yerba officina patris fuifhoc eif.fabrilia.Quarf concinnum effet tale argumentufIn effeina Fabriferrum aliquot candetjid nimhum quod inf ornate mulcetur. Ergo omneferrttH^ candet. .Adeundem modu Faber noßer à particulati ducit ar^n-

tnentuA

-ocr page 59-

^ONIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELISTS

wentum adymutrfaU: Facere infmpturùßep'eßgnißcat cfferre^ Frgo in cæna dormni idemfignißcatßed nulla efi ratio conjemen-tix. Flam ettamji facere tnfcripturus milliesßgnßcaret oßerre, tarnen Falrumprobare oportebit, ^ubdetiam hoc loco, in inßittt-tione cœnx,jolummod'o oßerreßgnificet, nullum alium jenßum admittat.Hoc mßprobet, '^lißattcumßuumßacrßcium nun^uam deßendet.

Sed nequaquam ipß concedimits ,quodyerlum( FACE^RJE) in ylla lingua per ßßgnißcet idem ^ubd ßatrißcare ,prlt;eter^uam inperegrina labri lingua.Sin aliquandb 'ygt;erbum(F^CE FJd) deßdcrißeio intelligitur,neceße eßßacrißciumpraßipponi,de quo, tanquam defiibie^o,'^erbum,FACE‘JßE,prxdic€tur: J^t in di-^0 Ff aim. 6 nbsp;quodipßemet allegat, Faciam tibi boues cum hir~

ci/s,lt;amp;c. Htc Tropheta non loquitur de illts bolus aut hircü , qui inpaßuüs errabant,aut infiabults incluß erant. Q^m abßurdum emmhocejßet ? Sedloquitur de huiujmodi bobus amp;hîrcts,quos iuxta legemße Domino facrißcaturu youerat,ßcut ibide ait : In’» troiboindomum tuamcum holocauJKs, reddam tili yctamea, qux dißinxerunt labia mea, amp;nbsp;locutum el^ os meum in tribula-tione mea . Holocaufla medullata oßeram tibi cum incenßo arie-^ tum.EtßatimjeqUitur:Faciam tibi boues cum hircts.

Hoc locoyerbum ( F A C 1 AlA) per ß natiuum eix gfquot; nuinum fuum fenßum retinet . autem conßruitur cum his 'tfocibns ( Dolus cir hircis, qui antea yotoTrophetxßacrißcio de~ ftinatißunt ßgnißcat idem,quodßacrificium illorum boum hir^ corum exoluere,ac promßum e\equi,ßeußacere, qui cnim loues e!;r hircosma^at ad lacrißcium,üßacitaliquid. Et in hacßigni-ßcatione eruditi yerbo , Facere, nunquam alßolute,ßd tranlitiue (yt loqtiuntur Grammatici)ßsu in conßru^ione cum alijs nomi’^ nibus,'gt;sgt;tuntur,yt: Fado rem diuinam ,ßacioßacrumßacio 'Verbum,ßacioßolcümtatenie^c,

JiAe

-ocr page 60-

’ T cl^SSIS, DL TESTI-

' Indefequùur,quodyerbum, Facere, yb'tctm^j abjôlutè fine ff' gîmine aliorum nomintim,^finefiacrificiorum circtimfianttjs nitur J nuntjuàmfiacrificare, fidfimper amp;Jolnm facere aliquïk fimfltci eir yulgatofienfii figntficer.

' It A etiAm tudtcandum e^^ de cxterù diUis, qua: éic LeuiticOi librii ludtcum amp;nbsp;'Ecgum amp;nbsp;êic Luc a Allegantur:in qmbuf of!^ nibtttyerbum, Facere, adfiacrficïAillArcfertur, quxlegeT)^ mAndatA erant.

In quot;^erbii Autem infiitutionis cœnx dominiez, yerbuin( F d‘ C IT E)nonhabetAdïuniÎAintAlemaliquAm circumfiAtit'tAifii qux defacrificio intelligi queat : fid fiolummodo de ijs rebtts did' tur^quæ f race dunt tindelîcet,de acetpiendo, edendo amp;nbsp;btbendo: amp;nbsp;de ijs quafiquuntur,yideltcetfie commemoratïone Chrifii. Frc' inde de facrificioyelintelligiyelexplicari nonpote^Ç^. Fabrii^ ergo aliudqiiippiamprofiabihendo/uo Tvlifijatico fiacrificio comm^ ntfici necefie erit cum yerbum ( F A C IT E ) infiitutult ipfius nihil iuuet.

QuartoThac(‘B ITd IT E EU HOC 0

Faberaitpertinere adfiolos ^4pofiolos, eortimqfiuccel' fores,hoc e^,Sacerdotes,non item fieptuaginta duos dificipulosjA-liosq^Laicos: quorum aliqui proculdubio adfuerunt, quimenfi minifirarent. Hic denub adperegrinamfitam linguam recurrit) qua, 0 H E S, fignificat Sacerdoces,cir, nbsp;nbsp;nbsp;F L T t

Laicos.T^tione autem tali nititur: quia Chrifius hifee quot;verbisfi* los duodecim gt;A.pofiolos cum ipfo dijcumbentes, Sacerdoces confi' crauerit, prafiita illispotefiate, 'ygt;t qubd ipfefeciffèt, etiam il' li facerenc: quando non eis CAntum,fedeorum qucq^fuccefforibiü amp;pofieris dixeric'.Hocfacite m mei commemorationem . Quibiif quot;^l'erbis compellare yolueritpublicos ecclefia miniftroSypotejîateni^ feceric Sacramencum hoc conficiendi, ac deinde iuxtaecclefia cots' fiîtutionem idem altjs difiribuendi ac difienfandi . Septuagint^ aiitetti

-ocr page 61-

^iwtm duos difcij^los,alios^lideles Jxtc 'vocula ('Multis )comfre-hendi: ideo^ Chrzjlum AdfigntßcAndum hoc difcrimen diJlinWe di-xiffe:Qmfro yobtf (SAcerdotibzts) amp;^ro multM (LMcii) effiin-’ ditur.

QmddicAtn^QtmFAbertemerario aufuperßicua yerba Chri-ßi malùiosèperuertere non dubitet,fjgt;erare nonpoßfitm, ipßm re-''• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamuvs tpßßima yeritate conuincatur, ceßtirum^

'* Itai^^ nan in Fabric fed inpij le^orü gratiam demonflrabo, Chri-flum imegrum Sacramentnm nec Laicii nec Sacerdotibttf inßi-tuiffeßedjoliis dißipulü ßiü,hoc ef^ ,omnibzas credentibw, qui fe yniM Chrißi tanquàm Domini eär magiflri fui difcipulos eße a-^nofcunt amp;profieentur.lnqtiit eninij'Bzbite nbsp;nbsp;hoc omnesßic enim

fan^uù meus,qui pro y obis ( O 'M}! IS V 5 J eßundi-fur. Si er^ôfan^uinem fuumpro omnibw hominibu^ eßudit, cur inuideret amp;prxriperet ipfs calicem, ne eX illo omnesfan^uinem ’ ßum biberent Quod autem addit : Et pro multis:non îifcerrde * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter Sacerdotes çÿ LaicoSifed inter eleâos yerè credences, tjr in-

fideles feu incredulos.

Q^amuis enim Chrifln^, quantum in ß eî^,fanguinem fuum pro ommbtcs hominibits eßtderit, qui lohanne tefle ,fatù effc^ eif,,adexpianda non noflra tantum, fed etiam totiits mundipec-cata, tarnen non omnes hoc benefcium y era fide accipiunt . Et quamuispauci fint qui credant, amp;ptrangufiamportamadre-gnumDei enitantur ,ficonferantur cum illis, quilata eir trita yia ad damnationem ingrediuntur: tamenperfejùo numero xfti-mati, multifimt qui ab orttc ô* occafii folis yenient, amp;nbsp;accumbent in regno Dei cum^brahamjfaac amp;nbsp;Iacob. Et de his multis lo-quitur Chrtflus ,liue ilUfint Laid fine facerdotes.

Quodit /ilius Dei fanguinemfùum effudit tampro multis,quant pro omnibtcs, quiJùmus nos, yt feupreciumredemptioniSf yidelicet fanguinem Chrfii in calice ipfispraripiamtts^

C Sin

-ocr page 62-

CLASSIS, DE TESTE-'

Sin yero Sacerdotes ( quos feptuaginta duorum dz/iipidorii^ fuicejjores ejje tradunt)hoc etiam numero comprehendere ydiKli tum laicisprorßes mhil de Sacramento remanebit^enpicturq, tam altera quàm ytraq^ ßecies , Stet andern Satrtßculi non cede cem fßum, Jedintegrant etiam communionem, laicis ademptaH^ ad Jeßolos raptent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc tllttd eE^, quod Sathanper orgaf-^

fua molitur.

lam amp;nbsp;hocßquetur,ß Chrißus in cccna cum folti gt;gt;ipoßoln .Sacerdotibits locutitsßt, Jequetur,tnquam j omnes Exhortationi^ adßdem^ charttaiem,pattenttam, omnespromißiones de Sptrtt^ fanSlo, denttpj ardentßtmas Ulasprects Chrijit, quasjtnita cce^^ pro yntuerja Eccleßa, ad cœîefiemJuumpatremJudtty nemim foils duodectm •^^ipoßolts Sacerdotilus ni commodum amp;nbsp;J^^^ tern cejEtße. Qmdergo tandem mtfera:plelecula;de flttmo fejl^ , mento T)omtnt noßrt leju Chrijli, into amp;nbsp;de omnibus merittspf fonts ac mortis Jiia: reltnquetur^

Cum '^eroCbrtfluspofirema Juaoratione^cum tam angores ant‘ jni amp;nbsp;dolores mortis Juhttunis ejfet, omniaßia Iona Eccbßießui kgaueritapßtcaueritq^ficens-.TEonproeis (jdpoflolis)rogo tal^' tum, Jed amp;nbsp;pro tjs, qui credituri Junt per fermonem eorwm in mt) flue laici,ßue clericißnticumq^ omnes exhortationes, cyolationeh amp;nbsp;promftones tbtdemfaE(e,ad yniuerCos Chrjlianos Ex etqiiolji' Sfent,corpusqfhrijlt pro omnibus tradttum, aefanguispro omnii horainumpeccatis efufusfit : netejfarihßquitur,ha:c yerba (Di‘ bite ex ßc omnes)nonJolts ’^ijfartjs,jedtott Ecclefæ,quam tutti tempons t^EpoJlolt repreeßntabant,mandata tjfe. Etenim inyle ttma coena c-mnes commtinicarunt, amp;fingultpro Je mtegrum Sa-tramentum acceperunt, quemadmodum Chrfus ipjis amp;nbsp;promifi tlr exhibuit^

Trjiper f. in ylttma ccena,yocabtilt(m(cmnesJJigmfeet Said dotes, cogitarepoterurt lain , omnes Sacerdotes ejf immundos-; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diet

-ocr page 63-

\iO mis E l'y^G E L IsrAI^r^. 1 o 2))fïf e«»»ï Chrißin in ykima cœna duo/lecim difcipuli'j fiw ; Vqs tjïii mundtißediionomnes,J}OcFabri tnterjfretationentf T^oj multi (laict) eßts mundi, fed non omnes, ide^^, SAterdotes, non funt mundi.Si hoe Lutheruni facerent A^eu^ bone^quA ratione hoe tamgnnde crimen exfarentl’certè coram ’^enerabilipresby-terio aut ad^falinodiam adigerenturiaut tiara yoeeprotejlari co,» gerenturfe fatro Ord.ni Clericorum nihil detraSlum y elle. Fbur.e cum Cbrißit5,qui ipfa yeritas eß, hoc dicat,non mirumfihfi l^^“ ci non tantum cogitent, yerîm etiam certißim'eßatuant, yerißi» meomnes Sacerdotesimniundos eß'e.Fidete quAifoyos Saeerdotes^ ^uèim egregiumpAtronum, FAbrum ißtim,nAäißtüs.

DE FR.ACT1ONE PANIS inEmaus, Lucæ,

/'''gt;^mtb.FofleAquÀm Faber e\ yerbüsprimis inßitutionis ac» EuAngelißdS deferiptis, euincere nequitfKdißatn

fiiam efje fAcrißtium pro yiuis amp;nbsp;mortuis, eir Sacramentu laicts ßib ynaßecie dißribuidebersiconaturexemplo Chrißi comproba- Germ fol.sv reifiibynalfecie SAcramentum hoc accipi Heere, quia ipfemet di- Latin.fol.14’'^ feipults fub ynaßscieprßbuerit.Adducit etiam teßem ^Augußi-num,quipanemfraElum 'VocatSacramentumpants.Ferùm nos,iu~ cônfLifo^Vanac« uante Domino, hxc fuperiorïbus non minus friuola effe, oßendc- liaatungt; mtis.

Sed priufqiiàm adhoc ßculneu Fabri argumendureßondeam, le^oremadmonitu quot;Volo,in qua ßgnißtatione per tot am hanc dißu-tationem quot;vocabulo SFE C IE I’Vtarinimirum pro FAFfTE, quot;Vel quot;Vna quot;vel'vtrAq^-.SAcramenti. FlequaquÀm enim commentüFabri et fodalitij ipßus de TranfubjlAtiAtione,et accidentib'^ ßne fub-ie^o,afgt;jjrobo:fed breuitatüs tantu gratia, proyeteri more, nomi-naboßecies Sacramenti,qux relliits appellanturpartes.Frincipio

C 1 igitur

-ocr page 64-

CLASSIS, DE TESTI-

igttur clarè dico^ nuda exempla amp;Chrrßt, non conßituef^ legem quam nos Je qui oporteat,ßne pecuhart tpßw niandatOi Itaq^ ß maxime Chrijtitópanem in Emawfrangens, Sacramen' tum corporis Jui Juhynaßecie ( nulla emm fit caltcis mentii] prabuijßt^tamen non eßmits certtiOn nobis idtmitari liceret, iS ynam tantumßeciem acäpere. Imbfi nihil mfinudum exempluii Chrißi haberemits, quod dißipulis Jüis in ccena coipus amp;nbsp;fianguf nemfiuumdedijßt, eit non additum ejßet exprejjum mandatult (Hocfaciie)quis obfecro außtsßißet hoc exemplum Chrijii irril' tarilQuare Faber ex nudoelxemplo Chrißi in Emans, ynamfit' dem Sacramentieuintere nonpoterit.

Torro neutiquam concedimuspanemfralhim in Emans,fiuifit Sacramentum corporis Chrißi. Fuit enim tantum vulgarispatiif menfiæin diuerjorio,quem Chrijhts Jolenni morejuo ,fingttlaribist 'verbis amp;geflibns benedixtt,fregitq^,aStis Deo patri gratijs : ijs^ quot;Verbis acgejhbns manifiejlareJe diiobw dijcipulis yoluit : quem' admodum eodem die ^ïarite “Magdalena Je in horto manifejlauc' rat per hanc quot;Vocem ( Ivlaria ) Ham fipanis Ule corpus Chrißi eße debuit, propt er e a qubd benedixit, aSltisq gratijsJregit,eSr di Jlribuit, Jicut alias in defierto multiplicandis quinq^ eir ßptcm panibusjecitßebueruntetiam yerba hac adijc i: lt;Accipite,edite, hoceSiJcorpus meum, quot;Vtpot'eßbßantiAliayerbaccenæ:Jicutin-quit lAugußinics:Accédât yerbum adelementum ytS^fit Sacra-menttim. Tolle yerbum,nudum erit elementum, non Sacramen-tum.

Sin autem Faber immotns in hac ßntentiaperfißit, qubdpa-nis Ule fralfusfiuerit corpus Chrijh, nonhabita ratione omijßoriim yerborumjubfiantialium, tarnen per Synecdochen in pane fiubin-telliguntur. Seqiietur ergo Chrißum ibidemcalicemquoq^confie-craße,non habita ratione omijjicmentionis yini fiti calicis : calix enim a:que adfubjlantiamperfielli Sacramenti requiritur, ac yer-hii

-ocr page 65-

^fONl/S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

ia ßihflAnt\aliA:ßcut Paler ipß fateturCatholica Eale- fol.79'8£ 80' fia jùl '^na duntaxat j^ecie Sacramentum mtnimè confia uelcon-fecrart debere, quo Chrifiiinfittutiontfiat ßatis . ßjßdfi'^erba fulßantlalia ßil pane ftilintelltgi poßinty quid impedit^quo minus etiam de caliceßdjintelligi queat^Conßquitur itaqßhriflum duolus dtßcipulvs in Emans non nnam duntaxat (ßciem ,ßd ^-tranq^prxbuiße.

i^Ldhxc, nequaquam'Velconijcere yelcredere licet, im'oauditu harr endumeï^ , Cbriftum po^rejurre^ionem ßtamaliquid dixiße fecißeue, ßis ißtits 'Verbiß cäquot; fa^ts, mortem eiits ante-greßis,CQntrarium,idquod certefecißet fiduolugt;s dißipulis Sacra-mzntumßih ynaprxbuißet fj^ecie . ßonflat enim ipßum ante mortem juam dißiptilts Sacramentum non tantum fub 'Vtraq^ ßecie prteluiße,ßd'Vt idem ipß qnoq^ facer ent ,mandaße.

Q^madmodum ergojt qua quis deßruxit,ea rurßim adißcet, trangrefförem ßipßim conlhtuit,tefie Paulo Gal.y it a,ß qua quis ^dißcauit, ea rurßts deflruat,pari modoßeipßm transgrefforem conflituit. Si igitur Chrißus fuamßan^ionemjtir yltimum Teßa-mentum, quod etiam morte ßca confrmauit, deßruxit, cert 'eßeipßm trangreßorem conßituit, ac proinde non tantumpeccator, 'Vertim etiam minißerpeccatifaBus e^. Sedalßt, 'Vt dicamits Chrißum tarn mutabtlem eßfe, 'vt aliud ante, aliudpo^f reßtirre-ilionem fuam loquatur. Dicit enim ipfeiHac funt 'Verba, qua lo-cutus fum ad'vos,cum adhuc eßem 'Vobißum, tire. H Æ C, in-quit,amp; non aha quot;Vel diucrß.

Quißtautem, quod Faber exfraSlionepanisin Emaits 'vnam duntaxatßeciem Sacramenti eruere laboratts, de facrißiio '^dUße nullamprorfits mentionem faciati* cum tarnen alias 'Vehementer 'Vrgere foleat, Chrißum in coena dijcipulis ßis corpus eir fangui-nem fuum, non tantum edendum cîr bibendum dediße ,fedetiam quot;Deopatri ceeleßi obtuliße, mandaßeß quot;Vt eir ipß iuxta exemplum

C 3 ipßus

-ocr page 66-

CLj4SSrs, DE TESTE * idem offèrrent. Qmße ergo, ^uodChrißtn contraßua diSla faSla, nonetiamin Emaus je Deo patri oßerat dec Faber:S.lt;^ngußinum de ^na diincd^acßecie incelleßijß, yocaße Sacramencumpanic, (deßaertßciotacec }proindeje eod:m modo int eiligere.

Hoc ecommune eßigium amp;nbsp;quaß latebra, in quam Fa^ yulpino moreßproripit, auc inßar anguilhe elabitur, quotiesptc tnitur amp;nbsp;in angußum cogitur. Gim enim femel apud fe deireit^' rit, Tlißamoportere eße jacrißctumpro yiuis cäquot; mortiM, nbsp;ß

cramentum Laicis fiib yna tantumßecieprabendum eße, qiU' rit hinc indeprateictm aliquos, exJcriptic Erophetarum, JdpH' ßolorum amp;nbsp;Euangelißarum. Si bdc nonßtccedit,ad Eatrespto* uocat . Si ne bi quidem iuuarepoßunt, confugic ad EccleßaK^i cuiuc authoritas non minor ßt quam ipforum lt;gt;fpoßolorum.'^lö^ ad concilia, deinrttrßcc adßripturas, deniq^ ad ludaos ,EthnUO^ Turcasfefe recipit, luicta yulgatum prouerbium : Hdc fucceßit, aha aggrediamur yia . Et : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o”proßintßngidii

tnulta iuuant . Deniq^nihilnon tentât, tantum yt (acrßcifti^ quot;iFlißcc, tir ynam ßsciem Sacramenti defendat. Sedquaßde i'^ Euangelißartimtejlimonijsyerfatics eademin cxteric qUD^ ytitur,quemadmodumjùicloci5audiemitf • Erafertimyeroblt;^ in loco man fßam D. uo ^Augußino facit iniuriam,

^'^g'-tßinui enim nufquam y el dixit y el ßripßt, Girißu# duobics dßipulü in Emaicc Sacramentum fub ynaßecie pri-buißeimulto mimes inde eictruxitprxceptum, aut legem aliquaH^ de yfu yniut duntdbeatffecieiprßcripjit: rumpanturyt ilia FiC“ bro. •Appellat quidempanemfraSlum in Emaics , facramenttill^ panic: fed(yt teßantur omnes Ulinas loci circumßantiee ) ytittif yocahulo facramenti, ingenere, pro^lyßerio, amp;nbsp;nonin i^eeß pro Jacramento noui Teßamenti. Sicut Eauhes yirum mul

remi

-ocr page 67-

*MOniIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«

reWj myflerium 'vtllazrdmentum appellatEphe. Et Jhnus îpje paulo ante mmertfmcaptbrKmp'Jatim , yocat Sactn-mentumnumeri ynde l^mtiialis lt;amp;nbsp;moralti quidam fenÇuipai pote^^ , Won autem ytitur inJ^ecie ,pro faoramento noui Eefla-menti quodeï^ teßimmium amp;pigmtsgratis amp;nbsp;cltmentix Dei erganoi , Idcirco totailla lt;W.uguJliniQratio ei^ WLllegoria'êit qua tandem cwidudit, ncminempoffe Chriflum agnofiere nifi in corpore eiia iraieniatur , hoc , nifi in imitate fiards. amp;nbsp;^erè Qatholicx Ecclefitie Chrifil , qute quot;vnum cum Chrifio corpus eï^^ comprehendatur.

Toiro quantum iWllegoriie quot;taleant, quod in controueifiiji de religione nihilcertiJolidiq^ confirmentiubsi^ quot;verbo Dei, norunt apudnos,diuino beneßcio etiampueri in Scholtf triuialibitsijunt^ hac in parte malto dodiores iflo lt;Wugufiano concionatore: qui yt ordinem diuinum euertat, articulas fidsi Juper ^llegorijs truit.Qup ineptia amphari refiutatione indigna es^.

Ç^dyerb ^Wuguflinus hoc loco nihil de ynafipecie Sacramen^ tiloquatur, liquida ex alijs ipfiusficriptis comprobaripotc^,in quibuspalam fatetur ytrtujq^ fieciei yfiùm jua eetate in Ecclefia Girïfii incorruptum inte^um^fieruatum effe.Sed de his ir.frà di~ cetur,in quartaCenturia.

Deniq^,yt hoc Epilogiyice addam, faciat Faber amp;nbsp;confingat quicquid yelit, êicfradioneponts in Emau^ ; dcfendat yelynam '^tel’ntramq^lfeciem'.addat yerbis illis, yeldetrahatidicat, quot;vtru malit,fine figurât am (lue plana craticnem efie: imo aduocet etiam facras fcripturas, tejlin.onia Eatrum , amp;nbsp;quicquidtandem com~ minifeipote^ : mhiltarnen ha:c omriia detrahent prima; infiitu-ttom eit mandato Chriftiinec excuj'abunt temcrariam tefiamentià Chrifto tondit! mutationem, ac facrilegamyiclationem. Wospo-titts éic yerbisprima irfiitutionis, quot;hierum yfum ccenadfiamus, iM cxnaculo lerofolymitanomon in diuerforio Emauntino.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TESTE

-ocr page 68-

CL ai S SIS, DE TESTE testimo.nivm ex EVAN' gclio D ♦ Iohannis Cap » 6 ♦ quod Faber allegac» folio 8

CO^it Faber EuAngelißAm lohannem et 'iAm inuuu amp;nbsp;rent' tente,patro»nAn fiia de ^naßeae opintoni,cap.6.LojV^ Lat-fol.ijî- turdnjuitßhrißut ipße de ynaIpectedehanii 6^ St qua manducf Gcim fol- 8p- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex hocpans,tuet in aternu. Et mox.QMtnuM t^uorundti^

tnterpretatione ißhxc Chrißi'Verha de Sacrnmentali communio“ ne,quorundam yero de ß/irituali communione accipiantur, ne»“ trorum tarnen fententia euinci amp;nbsp;conßrmaripote^ , Laicos tramjj ß}eciem capere debere ,fi modo y elint corporis ßtnguii^ eiuf eßeparticipes. Sub pants enimßecie totsts hahetur Chrißvi} non dtßradus,ßdintegerjeiits caroßanguis, anima, diuinitas.St^ reicit enim Chrißi y erumj^inum,immort aie, naturale corpits,nd iddeinceps ynquam moriturum. Cum igituridemcorpitsamorti excitatum, reuera, amp;nbsp;fitbßantialiter [ubpants ß^eciepraßnsfih nonpotei^ ylließe ambiguum,quin yerum, yiuum, immortalh naturale cor pits fit, à quo certè non pote^f car o amp;fanguts abeft' Q^cum ita f habeant, in confeßo eCf, Laicum alteram dunitr X at pantsfitmentemßeciem, non foliim Chrißi carnem edere ,fd ttiam ftnguinem btbere.Htec Faber.

Hic mihiprimttm yide inßgne, amp;nbsp;dignum DoÜore Fabro artt“ ßcium.Tpfemet ambigit, an hoc caput de Sacrament ah, an de jf' rituali communione accipiendumßt : amp;• tarnen certb concludih Chrißum ibi de yna duntaxatßecie loqui.Deinde refragatur eX‘ prtßis yerbis Chrißi . Q^odenim Chrißtw yocatjTiibere, idipß iuicta peregrin'am fuam, hoc efÇ, ßbi propriam, altjs yerb igntf tam,linguam yocat,Edere JFhiJiederitts ( inquit Chrißits) cat“ nem,amp; biberitis fanguinemfilij hominis,ü‘C. Faber contra: Niß i»

-ocr page 69-

UONIIS E^yiNGELIST»j inJ^ecïepanù ederïtii ac iiberitü corpin amp;nbsp;fangumem Chrißi^ fimul amp;nbsp;CQmun^im,amp;c.

Quia yeroproprice conßientix teflimonio redarguitur quod hancJentenriam jacriiJcripturii euincere nequeat conatur earn ' Thilofephica amp;nbsp;Thylita ratione, al animalûs corporüproprieta-tiluf defumpta,fultire. ‘Matur ale feu animale corptu^inquit, nd caret fangums . Ergo laid ful{^ecie pand fimul eä‘totpu^ e!3^ fangiiinemChriJliacdpiunt.

Sedyt omnes intelligant gt;nbsp;quant alfurd'e Paler, de ynaßecie facramentietiamhoclocogarriat,initioofiendam ) quatenw ca-pttt fextum Iohannis cum cœna dominica conueniat, sir quatenits al eadem difcrepet. Pojlea quid de naturali concomitantia, qua fitjytfangud à corpore alefè nequeat, fentiendumfit ,perl^icu'e docelo.

Q^nquam confiât, Chrifiumin fexto capite Iohannisfacram coenam non infiitutße; (neq^ enimpanem lt;amp;nbsp;yinum, in mantis ac-cipit,yt confecret,amp; difcipulis yefiendum Itlendumq^ tradat : fed tantùmds jpiritualimodo , quo credences carnemamp; fangutnem ettis edant atq^ lihant, yere^ omnium forum leneficiorumparticipes fieri queant,prolixe conciona'tur)tamen quia incsena eadem caro eä“ idem fanguts Chrifiicumpane amp;nbsp;yino difiriluuntur, de quilus Iohannis jexto fine pane amp;nbsp;yino, nudts yerltscdctonatur, fiquitur eiufdem carnis amp;nbsp;fanguinis ytroq^ loco mentionemfieri, Meq^ enim Chrifiiis duplicem, fed ynam tantum carnem eJr fan-guinem halet, qua defiritu Sanilo concepta , eir ex 'Maria yir-gtne natafimt.Itaq^ nullum cfÇ difcrimen inter fextum caput Iohannis amp;nbsp;cœnam I)omini, quam quod illtc y er ho tantum pradi-c atur,lt;amp;fiolafidefipiritualiter accipitur,editur atq^ liliturdn cee-na yero, yltra yerlum etiam cumpane amp;nbsp;yino oretenus editur amp;nbsp;lilitur .Q^pr opter etfi y era caro amp;nbsp;fanguis Chrifii ( de quilus lohanis 6,dicttur)per fe fola non confiituant integrum facramen-

D turn

-ocr page 70-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLASSIS, de T ESTE-, •

tumitamenJuntpræciputs facramentiJiartes,fine ^uibus cccna Je nonpoteÊ^.

Trxterea. corfornîis manducatio fotns corporis ac fangV''^' nis Chrifli inpane e:s‘ ^ino nonprofunt,nfi etiamfide /fitritualifi^ manducetttr amp;nbsp;bibatur.Eiruntamen neutra pars altert repuppAtt nec altera alteram tollit : imb potins altera alteram requiritlS clartus êiepkcat.jdtq^ idem hoc locoJit,quod tn minoribiis ribus opertbits lepisfieri debet: iiiictaprteceptum Chrijlt °M.attbA^ ‘i'^.Hac oportuitfacere,amp;tllanon omtttere,

Hoe pa^o fextum caput lohannbs non in dubio relinquimitfgt; an de facramentalt, an de fiirituali communione intelligendtif^ fif.quemadmodum FaberJacit : fed difiin^'e dicimus, Chnjlum fO capite mhil de cœna docere,amp; tarnen altqua ratione etiam de dt' na loqui.Idfi obfcurius altcui yideaturjic expltcamus: ChriJhfA hoe capite non docere, quomodo corpus amp;fanguinemfiium corpo-rali ore edere ac bibere lub eieternis Spmbolts debeamus : fid do-eere, quomodo eundemfuum fangutnem amp;nbsp;earnem ( qua in ccenA eumpane amp;nbsp;yino oretenus eduntur ac bibuntur } etiamJIirituA-liter edere ac biberepojùmus,per 'yierbtim Videlicet,quod nolis dt Chrifo preedicatur.

Germ fol.gj- Ex quibus omnibus liquet, Falrumper ytm nbsp;nbsp;tniuriam no-

atm fol iyo. bis trtbuere,quod hoc capite Jimplicibiis, minimeq^ improbis laid^ perfitadere nitamur ,yitramq^JJeciem ab ynoquolibet ChriJïtanO Jumi necefjarib oportere. Flahemus entm ( Deo fit gratia ) aliid fir mins fundamentum , de'titraq^ljeciefacramenti, videlicet mandatum Chrifli in yltima cœna, de quojtipra fatts di^um eEjgt; Contra Faber ex hoc capite 'ytnamJJeeiem eiancere no potelj^-quia Chrifiui ibi nec de yna nec de ytrajfiecie loqtiitur fed tantum de yeritate eb- yirtute carnis ac languinis fui:qua extra cs-nam /olafide eduntur amp;bibuntur^iritualiter, in cœna ^cronon tantiimljiritualiterfèdetiam corporali ore, iuxta mandata eiii^ accipiuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Forrb

-ocr page 71-

^ONIIS EVAl^GELIST14

ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7orra de naturali concomitantia, qua in yero naturnli corpore

taro amp;J'anguü inel^ ,fciend'am , znhacdißiutatione de yna

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Vel quot;vtiatfj^ecie^non hoc quxrt: An torpui ChrijizJinelanguineßt^

nec ne : fedhoc quxri:Qwmodo Chrißtps janguinem jvM ex corpore eßaderitjcumq^ nobiâ ex calice hihendu, mandauerir.Tdfvt lo^uar

’ apirtiii^, quid CbrijlM ygt;edboJuo injiituerit atq^ ordtnauerit. ^nm homimhtcf idprohihere liceat,quod Chrijiu^ pracepitfßacro-j fanlla emm cœna e^arcarMm'MyJieri!i,non rationi'S^autjenfimi jedfidei. memo autem omnes creaturx ettam contraJuam natura yerbo ac ordinatiom diuinxcedere debcbant.QMrejytrtimnatu-) raie corpus neceßarib carnem amp;nbsp;fanguinem requirat,nec ne,idre-linquuntßdeles Eh'ßeorumßvLdicoru, et Laniorrum difßutationi-bns-.ipßinterim foli/s herbis Chrißi innttuntur, amp;fimpliciter cre-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dunt td quod Chrißits dixit,faciuntq, quodChrißns mandat, quo^

modocunq^ tande m cwn rattone e!S‘ naturali intellellu conuentat. lidem certißim'eßatuunt, nulli creaturx faspoteßatemq, ejfet dtiiinam ordinalionem mutandi.^landat autem Chrißus celebrate memoriam,non eins ßangmnts,quod tn corpore eius manßt,fed , eins, quodde corpore jiio eßufum nbsp;nbsp;nbsp;in remißtonempeccatoriim:

tirtamnobts mandat commemorationem fanguims eßuß, quam corpom tradtti. Quomodo ergo Faber ex naturali concomitantia eorporii et{an^uinis,alterdduntaxat ßacramentifßeciem euincetl

Sed concedamusßne,laicos calicem ßanguinis Chrßi non debe-re accipere,propterea quod corpus nonßt ablepfanguine,quid tum ßet de ipfis SacerdQtihus''Sequetur emm,etiam Sacerdotibiis non ' neceße eße,'gt;iit ex calice bihant,cum iam anteßbßeciepanis,'y)nd cum corpore etiam (anguinem Chrißi acceperint. ybi ergo facrifi-cium, ybipriuata'^lißd manebit f Imo fequetur tandem, Chri-ßum calicem ßanguinis fut,plane tanquam ßiperuacaneum quid-dam inßituißfe, qui neq^ Sacerdotibus necf^ laicis fit necefiarius, Sed abfit, yt de Chrißo tarn horrenda dicamus yel audiamus,

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di quod

-ocr page 72-

CLASSIS, DE TESTD

quodfui finemyita fux tam incon/ideratè inurzlia amp;nbsp;puerilia négocia traSlauerit ,jedde hitpojiea latuts duetur. Hunc obiter tantum attingere oportuit, yt animaduerterent omnes, Fabrum ynamjjieciem multb minuf ex fexto capite lohannü , quàm all J s EuangeUjlÙ5,euincere pojjè,

^tif.^'VtteJiimonijs Euangelißarum tandemfinem imponam, yides candide leCior , quomodo Faber fubinde ab alto ad aliiti tranßliat. Frtmùm enim dicif.panem ac yinumß^ißcareßacri‘ ßcium.Deinds-.corpui amp;nbsp;fanguinem Chrißi in cœna, per inde ac ß tarn in crucependeret,eß'eßacrißcium.Ef.Q^dpro 'nobts traditur amp;nbsp;eßßunditiir,ßgnißcare lacrißcium . Hocfaciteßgnßcare idem, quodfacrißcate , Inmei commeniorationem, /ignißcare ßicrifi' cium. Omnes, denotare Sacerdoces. Tro multts, deßgnare laicos.

omnia certißimo documentaßunt, Fabrum inßuaßententia de ‘''Kdtßaticoßacrißcio 'vehementerfluctuare atcf^ hteßtare.Si enim in quot;Vna fairem parte cert us effet defùa fententia, 'Vtiq, in ea per^ ßßeret, nec tta curiosè anxiè yndetjuaq^ imbecillia fubßdia e-mendicaret. lAos 'Veroex h^ fits 'Verbts, ( Edite, Tibite, Facite in mei commemorationem ) de facrofan^a cœna noßra certißimi fumits,ne(i^ ’vllrs alijsteßimonijs indigemus.

Ita ex fan^ù Euangelißts , quorum indubitata elf authori^quot; tasßde digna amp;nbsp;infallibilta teßimonia nobisßippetunt, qua con^ uincunt 'verè,Euangelicam °Miffam,non effe ihasixif/ feupropitia' torium facrißciumpro yiubs dr defunilistfidfolummodo eße com-munionem corporis eäquot; fanguinis Domini noßri lefu Chrißi ,fub

'Vtraj^ tfecie: amp;nbsp;recordationem feu commemorationem 'Vnici amp;nbsp;perpetuißcrißcij,femelpro no-bis in cruce pera^

dt.

S ECFK

-ocr page 73-

Secundi ordinis tefti.

monia ex fcriptis Apoflo-lorum»

OST ETâNGELISTJS, qui tam diSîa quàmfaSla Chri/ti accura» te,lt;amp;a.dfalutem noßram fitffiàenter de-fmpjerunt , ^fofloli pracipui teßgs ßtnt quot;Domini noßri leßt Chrißi. EritM^ inquit if)ß,mihi teßes, nonßlum leroßo-lymù j T’en'»?« eàam in '^niuerfa lu^at Sama,riaq^,deniq^ ad extrema terra, lABa.Et Eaulw Ebhe.t.Superßru^ifiiperj-undamentum ÄpO“ fiolorum ac Trophitarum ,ßtmmo angalan lapide ipß) leßu Cbri» fiOyamp;C,

Q^are nunc ßecundo loco ex ,Apoßolicis ßriptü amp;nbsp;geßis de-tnonßraio , ^Apoßolos teque ac Euatigelifias cæ^iam domini non wdicaffe effefacrißctum pro yiiii^ nbsp;nbsp;mortuti ,ßdfolam commu-

nionem corporis ac ßanguinis eins , amp;nbsp;commemorationem ynici ßacrßcij incruceoblati. Faber enim impudentißimo mendacio amp;nbsp;Germ fol j-atroci iniuria ,Apoßolos onerat, dum non yerctur afßrmare^ipßos I-at ^Apoßolos quot;^ßam celebrafß . Et alibii\lißßm qttalis hodie à Germ fol- itff-'Monacbis fir Sacrißculis celcbratur , ab ^poßolis acceptam, nbsp;nbsp;Lat-iSy-

hue ii^q^ßimmoßitdto afßeruatam eße. Quß aurem non ^idetTu-brum atitboritate ,gt;4poßolorum, qua apudomnespiosßmma eße debet^ad defenßonemßicrißcijßui quot;'Mißaticii nbsp;nbsp;’Unittsßeciei^ ne-

qußim'e abuti?

quot;Primitm autem d^cam de teßimonio quot;Patili, duobw locis de cee-na Dominißribentis,Videlicet t, (^r-io.cir u, Seddcynicoßacri-

D 5 ßci9

-ocr page 74-

CLASSIS, T^E TESTl^-ficio corporii f^Janguinis Chrißi loquitur ad Hebroos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to..^

dj immolanone agnipajchalu i.Corinh.iy. nbsp;nbsp;,

Ex quihtti Ioci'S Eaber coUtgir, Chrijlum corptts dr fanguW^ fuum Djopatri bts obtultße : tn cruce nimirum, crtiento modo: cœna autemJub j^eciepanis ac yini, incruento modo.

Cerm fol 91. Latfol. ijj.

luxtapriorem modum non ampluts ofßcrrt Chrißum,ßediii)(f^ poßeriorempuotidie in Liturgia‘Mißßsoßßrti.Uepari'eautem natur Eaulum tanquam errorvsßui teßem,infaljHm teßimoniV''^ adducere:ciim Eaulus tale quid, quale Faber ipß ujßngtt, mif' qudtn Icripferityinto ne in antmum qwdemfuum induxerit.

Germfol. gj.

Lat. 141.

Germ.fol. gj* Latin.fol.1j7. Gcvm-fol 91. Laun. yj-

Êlam quod ad locum i.Corinth.i 1. attinet, de inßitutione quot;nßi cxnee,ingenuefatetur Faber,Corintbios ytraqj ffecie yfos FortaßußnquitpPauli lußu cir conßituttone addubhjunt:prafi' tim cim ea communtcandi ratio fi^pja nihtlneq^ yitij neq^T^' prehenßjn^ babeat, fed Chrßi exemple in cœna œdito confirait fit.lt;A.libi tarnen ait ,Taulumprioremßiam corßitutioncm Cortntbios mut affe: modum yerb amp;nbsp;rationem mutationts expvfi^ re nequit.Ecquts, inquit,certum efficere queat,quie nam lApoß^quot;, lus apud Corintbios conftituerit, cum ipje fe ccetera, 'vbt yenerit) dffoßtarum firibatl’Quibits •y/erbis tacite innuit, Faulum ftib facramentu Sacerdotibitsjaicts yero fiib altera dunti' xat dißofuiffe.ßcwfep'egloriatur,yndßeciem tnde ab Apoßolo^ rum temporibus in yfufuiffe. Sedmox quaß oblitusfui ipfiits, in' quit,Ecclefiam f cuius non minorem quam Apoßoloru authority tem eße afferit) grauibus de caufis conßitutionem Fauli de cak^ niutaße.Tandem fatetur, non cert'o firi, quo tempore generalis y fus ynitts (feciei receptusßt.Farfus tarnen pro cerebri fui yef' ttgine,ait,Cbrißum yna/feciem prolaicis inßituiße, bi fee yerli^ (pro multis )de quofùprà in prima claße Euangelißaru diximitf»

Credo ego Fabrum prte nimia fapientia, qua preeditus yidß cubit,prorfus infanire,ita,yt quidloquatur,prorfits nefeiat. id' miirn enim Cbrißum ipfum ynamßeciempro laicis inßituißi di' ci(‘

-ocr page 75-

wmis iATOSTOLOI^y^ lé

àtJDeinde hanc conßitutionem adTaulitm refert^Tertiai catho» licte Eccleji:e tribiM. ex infiin^bn Spinttu Jan£li profe-

aßeuemt.T andern 'Vero,quot;i^nde ortaßt^ neßinfatetur : quod quidemegopræ Cisterii ommbuiample^or . Q^modo enimreligt;* qua inter je conßentiant,non yideo.

Eeruntamen ne in hac i^orantia dtem fuum claudat,pro ea^ culpadiuturnit'PurgtUorij cruciatibitsjQitüfacere cogatur^ bre-mter ipß demonßrabo, ynde ymu/sßcctei yßi^prima Juam origi-^ nemtrahaf.yidelicet^neq^à Cbrjlo^neq^d Taulo^neq^ à yereßaiho liea eccleßaßed à damnat a ’^lanichaorum hterefi: quemadmodum fexta Ilir JeptimaOnturijsßfßcienter probabimuf .‘î^dunc idtan* tum docebopPaulumprtediilo capite^'vnanißgt;eciem,eä‘Jacrißcium

, non tantum non cum Fabro approbare ^fed'Vehementiits etiam aper tilts q^ oppu^nare, quam ab yllo EuangelißafaElumfit, Fbam quod Euangeltjlatfiimplicibus amp;nbsp;yulgaribui quot;^erbti de in-flitutione ccemeficribunt, idFaiilw tanquam Taraphrafiespluri-biti yerbii dducidius explicatiita tameni^t Ulis non aduerfietur^ fedpulcherrime ipfis confintiat.

Chrißum bifice yerbiisÇFib tt ßc boc omnes) non Sacerdotibns tantiimßed i^r laicti yfitm cdlicts mandafie,prolixe à nobis inpri^ ma clafie,qult;e Euangeliftarufuit,qjîenjum eß.Hanc noßramfien-tentia Faulitsfua illa Epißola no paru confirmât ,dufn earn omni-lus Corinthijs inficribit. Liquet aiit^no omnes Corinthios Sacerdo-tesßedplxrosqßaicosfuifie.Quali^ cnimhxcejfitcofufioin ecclefia, fiomnes propbetarent(\,CorA^.)ideß,fiomnes efient Sacerdotesi'

Quodyero Faber obijcit,Corinthiosqt'idefiub ytraq,(^ecie cornu Germ fol 8j-nicaße, alias aut Ecclefiias, yt quce lerofiolymisfuerit, ynaspecie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A®

contentas fuifie,ideiufide epßohe inficriptio refellit.FLon enim Joli ecclefix Corinthiacte inficribitur,fiedel cmnibus(inqt Faulus)qui inuocat nome Domini nofiri lefia Chriftijn quouts loco^yelßo^yel ftioßro.ConfiElanäi ergo eßpFaiilu in omnibus loc»,in qutbusprx-

dicauit,ccena domini eodem modo trad.ß,quo Corinthijs tradiderat,^ nimirum yt ah ipfi Domino acceperat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ctsterum

-ocr page 76-

CLASSIS, T)E TESTE

Cerm.(ôt Sj- nbsp;nbsp;nbsp;(aterum quod Faher aïtThrifliim Eccleßx fua liberum rel^‘

Laun.foLi4lt;w ^ßlß^ßatuere ac decernere, qua forma eir qua ratione facrartieii' accißendum ft ,fcut amp;nbsp;^poflolü Itberam hac de re decef' nendipotefiatem reliquerit:idmamfejïè EauliPS confutatffirgt^ tantoper'einjlitutionem nonfuam, non Ecclefianon ^ngeli av iffiam^fed ipßw Domini noflri leßu Chriflt. Lîberè enim amp;nbsp;genu'efatetur,ße hac in re nihilßo arbitrio, y elpropria ( yt ^iunturßntentionefacere.Terba eins hacfimt. Egoenim( flolui nbsp;nbsp;doSor gentium} accepi à Domino (non à me ipßo,aut

quodam tgt;4poflolo,aut tgt;Lngelo aliquo)quod amp;nbsp;tradtdi yobti ( alijs quoq^, ) Quemadmodum enim ^Apoflolii non licet yllum Sa' cramentumirfhtueredta^ nec^quodà Chriflo inflitutum tare ipßs licet. Etiamßj inquit^nos (»^pofloliaut t^dngeluA ccelo pradicaueiit 'vobit Euangelium, prater id quodpr a dicaV^“ tntts ‘^obüianatlemaßt.Gal.i.

Ende apparetTubrum mutationem cœna dominica à Chriflo inflitutx, Diuo Taulo amp;nbsp;Catholica eccleßa impudenter adßcribere, quoßb tarn Jfecioßo preetextu recentem errorem yß yniitsßeciei contegere exeußareq^ yaleat.

Et quanquam EauUt^ non ytatur hts yerbii ( quot;Bibite ex b«^ emnes )fleut quot;^latthajti j tarnen alijs complurtbui yerbüßgnifl' tat,ßnguinem Chriflißorftm amp;peculiariter ex calice bihendüïA ejß.(um enim Dominum difcipults calicem prabuerit, Eauluf ß' xies mentionemfacit Bibenda, cuiits 'Mattheeiie! amp;nbsp;Lucat nullalA prorßufmentionemfaciunt. Solus °Sdarcut femel inquit : Bibt' runtq^eii illo omnes.

Frimb inquitiHocfacite quotießeunq^ biberitis. Secundo; Qm' tießunq enim comederitis pattern hunc^eir de poculo hoc biberitif' Tertio’.Qufquis ederitpanem hunc^ aut biberit depoculo DorfiA' ni indigne.QuartoTrobet autem homo ßeipßm, amp;ßc de pane H' lo edüt»

-ocr page 77-

UOKIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»8

lo edAt,amp; tie foculo Ulo bibat. Q^nto: Qm edit ^bibit indigne, Sei(tb:Iudtciumjibi i^ß edit eä' bibit

Vides 'PaulumJempercum ejupants etiant potum Calicts con-iungerCi huncijj non mintts quam iilum exigere . Qwd ex ipß yi yocabuli ( jimiliter) eluteßcif.yidelicet Chrißumßmili modo calicem infiituiße, quo panem . Inbis enim quot;herbis omnibits non

; iubemur bibere expane,ßedex calice domini.Itaq^ non minus ca-i. nbsp;nbsp;hx bibendus quam pants edendus e^.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hxc Juntplane fulmineatela amp;nbsp;tonitrua contra ynamJ^e-

ciem facramenti . Qi^nquam enim corptts Cbrißt in pane non ^tt Mutißtmepro Laniorumßubtili jen-tentiapugnat, tarnen ßanguis in corpore ChrijU non bibi, aut

Ipane exugißdtantummodb edipojjet, Qi^areßrmutnhocpermanet, Jdnguinemßeorßm bibendum eß

* nbsp;nbsp;nbsp;fe,qui ex corpore Chrifli eßußits efÇ j cjr Apane ac corporeßepara-

; tim,T^ dtJlinUè,ex calice btbendits datur.

’ lam 0* commune illudßeu yniuerßale yocabulum(HO IvlO) I ; dare conßrmat laicos aquè ac Sacerdotes ex caliceßnguinem ’ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrißi bibere debere. Probet jinquit ^homo ßeipßum, amp;nbsp;ßc de pane

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ulo edat,amp; de poculo Ulo btbat, amp;c. ,^n yerb laid non tarn ho-

; ' minum nomine numeroq^ cenjentur^quam Sacerdotes^ num Faber , ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illos inter bejlias relegabit Cert'eiuxta Fabrißntentiam, aut

I ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laid non funt homines,aut Paulus dicere debuit: Sacerdosprobet

, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feipfum.Sicut aurem omnts homo probare feipfiim iubetur , it a ö*

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnis homo proßipfipanem hunc edere , amp;nbsp;ebcpoculo hoc bibere,

■ nbsp;nbsp;nbsp;ßne omniperßnarum di jcrimine,iubetur . Hxc de yna amp;nbsp;ytraq^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjieciefacramenti ex yndecimo capite prioris ad Qnrinthios epißo-

I lx dix life fufßciat.

ISicut autem Faber ynamßeciem facramenti ex Paulinis yer-bts euincere nequitdta quoq ,amp; quidem multb minus , ei( yndeci-

’ mo ad Corinthios capite, facrificium fuum ‘Mijfaticum euincere

E non

-ocr page 78-

CLASSIS, DE TESTr von potent .Trimiim enimTatiltt! tnquït ; Itatjfratres me'i, cilt;f» conucnùa^amp;c.Qmbiiô yerbts docet, yenerabileJatramentum nx m publïco Ecclefix cœtu celebrandum effè. ynde amp;nbsp;Synaxi^) ^d e^iCongregatîo amp;nbsp;communio appellatur.

Sectindb.'Paulits Corinthios yehementerobiurgaf^^uodcceMl^ a Chrijlo ommbm homtntbwJineperfonarum reJJeEiu inßitKtäTfü) in priuatas amp;ßngulares cœnas canner ter mt : qtias netjua^uif^ cœnx dominicx afpellatwne dignatur. Jta enim inquit : Jgitiff cum conuenitti in eundem locum , non licet dommtcam cœnnK^ edere, qubd ynittquijq^ propriam cœnam occupât in edendo . E uerum^commoto unimo loquensiQmd^inquit Jdtcam yobn Lall' dabo y os In hoc non laudo : • yidelicet, quod ex commun! ccciM) priuata conuiuia iußruatis.

JJuidputas di^urumjuijjè ,ß confjexijßet aliquem, filium Dt^ de ncKooßerre^zb“ facramcntumpro jeßolotantiim edere amp;nbsp;biberh Jje^atoribjts yero aut mhil aut dimidiam tanthm partemprX' bere,idquodin%iißa fierißolet iProfeElonon tantum nonlaH“ daßet, Jedetiam diro amp;nbsp;horribilt anathemate in xternum dciKi-uißet, tanquam eos,qui de cotna dommica aliter amp;nbsp;J'entirent amp;nbsp;docerent^quamà Chrjlo amp;nbsp;Tanlo accepiJßnt.Gal.i.

Tertio, inquitTauhis : Quotießcunq^ come dentis panemhufK amp;nbsp;depoculo hoc biberitis, mortem domini annvnciabitis, donec y«nerit:paraphrafi quadam explicans ilia Euangelißariiycrba: Hoc ßacite in mei commcmorationem : docensj, non priuatam qUandam amp;nbsp;occultamßjcculationem Canonts,fedpublicam morth dominica annunciatione in ccenaadhibendaatq,exercendam eßgt;

Mortem emm domwi annunciare, cfÇprimhm qutdem hißo' Tiam ipfam prxdicare , quomodo amp;nbsp;quando Chrißttspaßits,mor~ tuus, amp;nbsp;refufcitatitsßt ; deinde catijas etiam expnnere paßiotiis ac mortis ipfins, Tidelicet, qubdpropter peccata noßra(pro qui-bits nulla alia ereatura neq^ incælis neqßn terris ßatisfacerepo-temt)

-ocr page 79-

%ÎOKnS

terat)humanam naturam affùmpjèrù ßt fatri olediens 'vßi^Admarcem, acßeipßum'^i^mam pro expiandù dilutndü^ peccatii noßr^i oltulerit,

•-Adhancprimam caMfam,qua a noßra culpajm 'ijeria amp;nbsp;dam^ nationependet:, accedit amp;nbsp;altera^ tngcm mmtrum amp;nbsp;inßabilts tmßricordia ör philanthropia, T)ei, qua motu^ Dew proprio ßlio ßio non peper cit,ßd tllum pro nobù in mortem tradidtt, Hxc om-‘ niapublice annwicianda eße TPaulw monet, quotießunq^ panent hunc come damns depoculohoc bibamw.

quot;Mam cum paßio Chrißi in yerbüs ceena tanquam compendia quodambreuißimo comprxhenßaßt, ac fruElw mortis eiw hijce 'verbis nobisproponatur atq^ oßeratiir, tum etiam omnibw t^ßn-gulis'verafide ample^entibw conßrmetur zir quaß obßgnetur: arte optima iure, quotießunq^panem bunc comedimWi tä“ depQ~ cula hoc btbimiis, ysrba illa folenniter iti yernacula amp;nbsp;nota lingua annunciari, decantaride^itariiamp; proclamari deniq^ conue-nit.

Summopere enimneceßarium es^,ßmodo digne hocßacramen-to'^ti acfruiyelimus, exippw Chrßi 'Verbis cognoßcere addißce^ reqj.quidßt,^ adquidproßt. 'Nee [atis e^^ßacramentum ob ocu-los poßtumintueri, fedyts quoq^iamp; efßcaciaex 'Verbis pneleSis tntelligenda eii^.

Hocin Canone nonßt. Ibi enim nulla ei^ commemoratio yo-calis, aut publica manifeßaqpradicatio: ßdfolummodb interior quxdamamp;fecreta cogitatio de morte Chrißi. Etquanqudm ’^liß Jariiis yerba itßitutionis murmuret, tarnen aut nimn fubmißum murmur • nbsp;,'vt quot;Vel /'eipßim yix eicaudiat: autß clarinspronun-

ciet,inperegrina lingua loquitur,

quam quot;Vix centeßmits in 'vulgo

intelligit. Et 'Vt maxime etiam paßionem prtsdicarent, calicem quot;Verb plebi non dißribuerent, ( quemadmodum Eaulw mandat) non tarnen hxc 'ver'e eßet ccena dominica, '

Faber

-ocr page 80-

SECmj CLASSIS, DE TESTf.

Faber in ßiQ îibro maiorem in moeinm amf ificat dignitad^ eonlecrati altarii lapidei^cereorum ardentium^imagtnvs quot;nejlium ‘MiJJaltum, aliarumj^ ceremomarum, quarum tn ygt;Jw e^.Äc tribuit Ulis hanc '^im^quodin cordthw credenti^^ memortam fanBtßtma faßtonis dominica refricent eir redifi^^' grent. Trolixe etiam ac tragic'epropemodum tonquerttur, bcß^ ' IMißx neruos oinnes in hoc int en der e, yt per abolitionem hui»/' modi ceremoniarum^memoriapaßionts Chrtßtpenitw ohliternfh amp;nbsp;nbsp;nbsp;animtsperpétua obliuione excluja, homines in amoreD^^

reßigefcant, atq^ per ingratitudinem tabefailifiammü yrantUf fempiternis.Tam inept'emigator ijle deblateratde ijsrebits , tantum inania,mutaamp; mortua/peÜacula Jünt, lüicta illudTßl' miuq.Os habent,amp; non loquuntur

'^fiua yerba Domini ( in quibtts memoriam mortisf»» repofiiit,quaq. yim yigorem cana tribuunt, ytpot'e omnesio' minictspaßionis fruUits nobts oßerentia ) maliciosè ^Miißariq ßolnm occultant ßibmißo eirperegrino quodam murmure ßedcA' uent etiam atq^ interdicunt,ne laid,quidagaturßciant, amp;nbsp;eade»^ yerba imitentur. i^n non, hoc ei^, cccnam Domini nefarièp(f‘ uertere, innocentes homines temerarijs calumnijs conuicijslji proßcinderei

Faber, amp;nbsp;Fabrißmiles,quantum inipßs eii^,folennem commt’ morationem mortis Chrißi prorftts tollutit t eir interim puerilt^ nugas atq^ aniles fabulas comminifcuntur, de quibus nec Chrißt^ nec t^ipoftoli quicquam praceperunt. t-Ac deinde inßar lupi ouem iniuße accußantis, innocentibus hominibtts idtribuur.t, quod (iia ipßrum culpa accidit : qui fane omnium hypècritariti» mos effe conßeuit. Contra qitos Faulus grauißimam fententiam pronunciansifogitas, inquir, autem hoe, b homo , qui iudicas qui talia fadunt, e^facis eadem,quodtu fußugies indicium Dei^ Scimus quod iudicium Dei ei^ fecundum yeritatem aduerßis eos

CtM

-ocr page 81-

UONIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a o

Ciitn ergoßmper mon Domini annunàari fublice^ pr^dica^ ri debeat,tjuotiejtuntfjpanti ille editur yisrpociilum illud bibitux, ^ua quteforatione teena domïnïca priuata et tacïtwnA^liffa ent, in qua nihil horum fieri ’^idemits ? Q^profter yndecimtim hot efifiol'epriorts aâCorinthios caput, tàm'^ifiaticiimfiacrificium,, quàm ynamfiacramenttf^eciem,ceu tonitru quodampercellit at(^ frofiernit.

Quarto. Faber ex eodem yndecimo capite hac 'Verba arripit; Ceetera ciimyenero^difionam. Fndecolligitaulumfitam de cœ-na confiitutionem non diutins fieruandam pracipere , quàm 'vj^ adfuum aduentum,tum/e aliter dif^ofitturum. Hune ycrofinjum 'Verba Fauli omnesq^ circumfiantite adie^a non admittunt.

Initib enim difirte tefiatur,non effe fiuam tradittonem fiu or-dinationem. t^îccepi, inquit, à domino. Ideoq^tanquàmdiuinant confiitutionem tanta fieueritate ipfis co mm end at,ne ’vnquàm mu-tetur. i^ldhac profit et ur ,fi ’velip/e yel Angelus de cœlo aliter doceatfiunc anathemati fiubiacere.'FIeqj'verb att,id quodipfis tra-diderit, durare tantîim dsbere 'vfiq^ adfitum aduentum : Jed yult firmumfixumq^ efie, amp;nbsp;perpétua obfieruari yfiq^ ad aduentum Do-mim-fi4m-tem,inquitfi)omini annunciabitü,donee yenerit. Hoc

‘cd extremum diem rat am immQttt^^cofieruabitts hanc^ non meamfied Domini traditionem.

Im'o yeroTaulus fiipßim explicat ,cuminquit : (atera dififio-nam.Hon,idquod antè dififiofiui,mutabo. Loquitur enimde alijt qtiibufidam externût ô* honefiùs ordinationibits, qua ad hoc pro-fiunt, yt cxna dominiea iuitta infiitutionem Chri/îi maiort reue-rentia,gratiaru abîione, celebrationeq^diuini nominùsperagatw: ytq^ in alijs etiam cxtibits Fcclefiia omnia decenter amp;fiecundum ordinem fiant,orando,pfiillendo,concionando,fiacramenta admini-firando,eîtc.i.Cor.i^.

Ex quîbui omnibus confieitttr, 'Paulum in jubfiantialibus eif E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necefja-

-ocr page 82-

SECOND J CLASSIS, DL TESTE neceßarijspartibu^ cænis dominicts,extra, yltra, yelcontra tutionem Chrijh, acficum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandat um Cor inthijs alijs^

tlejijs traditum,mhil immutajJe.Q^are Eaberneii^ ynamJ^ecttH^t neq^ ^LJJatictim facrïficium ex hoc 'nndecïmo castte euincet. yerb plurtmiim inde conßrmamur , quod yfus cœna dominicti qualts noßra cet tue in reformatti Eccleßjs celebratur ,cumprit6^ irßitutione Chnßi,^ traditione Tauh aptißitne conueniat.

In reliquif autem yerbu “paulueplane cum Euangelißus col^ fenttt,niß quodpro yerbo (Datur)quo Lucas 'Vtitur ,poßiit yefquot; bum(Frangitur)Jedtameneßyna eademq^fententia :poteßenit!^ intelligi de dtßributionepanjh confecrati, quemadmodum fcript^^ ra yerbo frangendi frequentur ytitur , yt : Frange eJurientipA^ nem tuum. VdpoteÏl^ tntelligt depaßione amp;nbsp;morte Chrißt, qU* corpjts ßum yulneribtts fra^um, ipfaq^ morte dßolutumfuit.d^ quo ßupra etiam nonnihtl in prima claße Euangelißarum dixi^ mus.

DE PRÆPARATIONE

ad coenam doniim'cani*

POßremb,yt Faberprorßis nihilpuri in yndecimo capitepri--orts adCortnthios rehnqtieret ,tnqmt, Fauliyerbanullutn Lat-fol z n ■ I ƒ lt;f- prxceptum adiunShim habere de edendo ac bibendo : Jed itjlitutio' nem quandam ejß mjormationem, ^t ße qui/q^ componere at prxparare debeat,nepar.emhunc edat amp;nbsp;calicem bibat in ßtiper-ntciem ac damnattonem :proinde prohibttionüpotuis quampra-loco eir accipienda amp;nbsp;interpretanda eße . Deinde altbi Latin fol-itftf. dicit, dîgnamprÆparationem adcenam conßßere injacramentali pcenitentia, contritione nimirum ßufficienti confeßione coram le-gttimo Sacerdote,ac dtgntsfru£libuspcenttenttis, lachrymts, ora-t-iombugt;{,tewnijs,'\'tgiltjs, eleemoJJ/nis ,AbJ^ hacprxeuntepra-parationt

-ocr page 83-

NirS ^TOSTO-LOI^r^. at faratione [acratnenrAtn acczpereidstejîabîlemejjetemernâtem.

.ylljentïor, ’Paulum Corinthtjs nobnq^ ommbw nullam legemj propneloquendo, tulzße , qua ad accipienditm facramentum''vel Jub yna yel fab ytraq^ f^ecie adfirzngamur. emm agît htc fuum proprium negotium ,fed quicquidde cœna loquitur amp;nbsp;hitjia ex mandata ‘Domini jàcit. Prxceptum iam antea â Chrifla datum e^^,^palam ^tat, antequàm Paulw bxt yerba loquet^ tur.^utputasne non ampliin efje yerbum Domini ,fi ex Paulig mandatum Chrißi referentit, ore procedat f t^inneßti Chriflum ipjumin Paulo loqui^z.Cor.i-^.eîr qui ^yipojlolos audiat, Chrißum, ipjùm audire^Luc.io. l^erbumDomini manet in xternum, qui^ cunq^ tandem tfßt,qui idloquitur ^ßue Dew ipß,ßue lAngelw^ ßue homo.

Sedyide mihi egregium acumtn Fabri.Fatetur ipße ,prapara-tionem adßacramentum eße neceßariam, eßum autem acpotum facramenti neceßirium non eße . 0 ßapientem archite^lum j qui ' ßumptum omnem in inßrumenta,amp;( yt it a loquar )prxparamen-taimpendit:interim yeroxdißcij,cui illaßubjeruiut,obliuißitur. Qua;ßo,quorfiim mihiprxparatione cpw erit,ßßacramentum non comedam atq^ bibam . ßium contemplabor tantiim aliosßacriß-tantes,yeßcentes^includentes,circumgeßantes,adorantes^ ‘Minime yero. Tnquit enim PaulusiProbet autem homoßeipßim, amp;ßc de pane Ulo edat,eir de poculo illo bibat .Mendacium ergo, nbsp;nbsp;hor-

renda blaßhemia e^,qubd Faber ait, yerba Pauli ( de pane illo edas, ö* depoculo illo bib'as ) non habere adtun^um prate-ptum, fed magts eße prohibitionem: quaft dicat Paulus.^: lgt;lemo panem ilium comedat, amp;nbsp;depoculo illo bibat niß feipfum antea prxparauerit.

'N’eqßd yerum eFf , qubdFaber ait, yerba^ Pauli tantum effe narrationem hifioricam eorum , qua Chriflus difcipulis fuù in cœna dixerit atq^fecerit. lmbßmt yerißimumprxceptum,

(X

-ocr page 84-

SECrWDÂ CLASSIS, DÈ TE STL

ex ipfoprecept0 Chrijli repetitum attjj renouAtum, Corintbijsi^'^' omnihiii à Taulo tniun£ium: quemadmodum ipfemet

Ego enim accepi à Domino,quod amp;nbsp;tradidt quot;vobif. Sedde hoc}»' ßra diiemm plura in fexta Qnturia, yhi de confecratione mw . Hune examinahimiüfi^tciam Fahrtprxparationem, modo hiec cum doUrina Tault eongruat.

Ham quodTaulusà communtcantihitf exigit,ytpri}ps /eiffo^ prohent at^prxparent,quo tantum facramentum digne acctptatth re^ßimeahipjo dteitur. Heq^ entm decetfanStum dare canibui^ amp;pracioßßtmam illam eorporù amp;nbsp;fanguinid Chrißi margaritai* fiiihuiproijeere ; fed omnino decet nos magna religione ac yeneftif tione facramentum tlludaccipere.

Si enim Dominum Deus Ifaêlitas ad audtendam promul^^ tionem legûs noluit admittere, nifiprins eertis quihufdam cert' monijs mundati atqJanAifcati efent, Exodi 15». Q^nto niAÿ/i conuenit, neminem adfacrofanBam cœnam dominicam admitth nifiprins fipfiem accurateprohauerit,iudicauerit,ac corpus dom^ ni dijudtcauerit?

Lex enim tram amp;nbsp;mortem operatur: in ccena yero annunc't^^ tur fitauifiimum Euangelton,per quodnohisgratta dr 'ygt;tta con^' municatur.Lexpeccatum ahundare facit'.Euangelton yero retni!’ fionem amp;nbsp;ahlationem peccatorum annunciat, qute beneficia nohi^ in cæna dißenfantur. Quare ergo impij amp;nbsp;immundi à ccena arceantur, chm ne adaudiendam qtiidem legem admifii fuerint^-Ergo inter nos amp;nbsp;aduerfurios non hoc controuertitur, an adca^ nam dignapreeparatio requiratur : fedquibus tn rebus digna ilb preeparatio confifiat^

Htc exclamat Faber, dignampraparationem conßfiere in con-tritione, confejlione, ci;'dignisfruEHbuspcenitenti/e.Sanefide pœnitentia loqneretur, de qua Chrifttis, Iohannes Hapttßa, Apc-fioli tir Trophette concionantur, bene inter nos conueniret. Ctitn yeT'o

-ocr page 85-

MKIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

f ero alïbiJacramentalempxmtenciam ap^elUt, iubeatt^^pœnicen-tem,ommapeccatii jua,quorum recordarifoßir,^oil[^ diligentem (onJàerUM exploratïonem ac inwjligattonem, légitima Sacerda-ii conßteri: Juo Je rndicio prodît, quad de 'Papijitcapœnitentia la-quatur:de qua Magißer Jèntentîarum j çjrfojiîllum Scholrßlici Lib 4- Diflinâ;- it-‘DoÜores, Canonifia:,SummiJlis amp;■ Sententiarij grandia quot;^olumina tonjuerunt.Ea yero pcenttentia,tam ahe^i^^ ytjit dignaadjacra-mentumprlt;eparatio,yt yix iilli hommes indigmores reperianturf quàm illi ipjhqui Je durißime ißapœnitentia affltgunt macérant

excruciant.

Etenim de prima parte pœnitentite, quam cotritionem yocant^ yno ore firihunt,quod)it dolor y ohm t anus, amp;nbsp;quaß quadam cor-dgt;} contritio,propt er admijßapeccata’.ei!' quod hac contritio opere-turremißionempeccatorumjtampro culpa quàmpropcena. Im~ poßiiile autem , hominem ex ant'ea^ie ytta exploratîone ta-lempæmtentïam amp;nbsp;dolorem haurire, yt ex animo peccataßa ' ßria quadam dif^ltcentia improhet atq^ damnet. Q^madmodum enimnullusynquam JitamipJiits carnemodio hahuit, imoenu-trtt ac fouet eam.tta qttoq^ nullus hominum ex yinhus liheri ar-) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hitri^ de concupi/centijs carnts,hoc eilf^ypeccattsßut5,ßerio dolere^

acfihi ipßdilplicereßeu ahominarißa dile^apote^.

tAccedit hue,quod quxdampeccata eiuß^odißnt, yt quo dili-gentius de Ulis cogites,eo maiori deleBatione afficiaris,yehemen-tioriq, impetu ad perpetranda eapracepsjerarts : cutujmodi[unt, inuidia,yindi^ie cupiditas, flamma hbidinum,auaritia, eiçf com-plura alia. Et yt maxtmef^eus ipfe hominem m agnitionempec~ catorum ducat,amp;per pradicationem Eegùs,aut horrenda dîuinx irlt;e exemt)ld,metum ac horrorem animis incutiat; tarnen ijla contritio peccata nondelet ,fedoperatur tantumtram Tiei, ac ipfam deniqmortem.'Hotaßtnt exemplaCaini,tgt;4hitopheliS, Etdx, qut in agnitione peccatcrum ßorum mifirrimè deßerarunt.

F ^Juare

-ocr page 86-

SECTj^TiJ CLASSIS, DE EESEE

■ Q^are homo aut nullum yerum dolorem de admißii/eocaîff. fentit;autßfennt, ea e^^ contririonió tllut^ naturn at^^ condift^i ytpeccatum non dele at, fedpotiits auge at at^^ exaggeret. modo ergo ijla à Eapißa conßila contrmo pars eße poter^t d^^^ fîf idoneatprxparattonts adlegitimum yjum ccena: domlnùis^

Similiter er attricularü confeßio,prlt;eparationts illitts, quot;Verè dignadici queat,pars eße nonpote^^ . lEEulla enim bterul^» aut ne minimtts quidem apex, de confeßione ißa in toto E(ß^‘ mento,tam nouo quàm yeteri inuenitur . faretpracepto, caït^ promißione,caret eicemplojacrarumßripturarum. Quit^uid emit pro defenßone ißitts ex diuinis Itterts producunt, aut feriitspre* trahunt, id yel nudaßgura nbsp;nbsp;nbsp;y elper tine t ad earn confeßioneltt

qux priuatim eäquot; ßecreto inßolins Eiei ßnum eßiinditur : y elpulgt;li‘ (è coram Eccleßa, aut coram proximo reconciliationis caufaßtH ßlet.Q^ de re^yt hreuitatißudeamits, nunc non eE^ dicendi lo' cits.

^dheec , ne minima tjwidem eins mentio ßt inßriptts Et-trum, eorum,quilt;etatemGregorii'\1agnianteceßcrunt . quot;Eldin qux cAugußino tribuuntur, in lilro de yera amp;nbsp;falsa pœnitentitt pitraputa funt ßgmenta. Hunc eriimnon eße tAugußini illnii Hipponenßs Epifcopi, dtligens eäquot; oculatiu leSlor ^ugußittiß-/ eile iudicarepote^lf^. ls[am yt extern taeeam, liber iße lt;Âugitfli-niim quodam in loco nominatim allegat : quodfieri profellb citrt magnam abfurditatem non poßet,ß yerè ipßus ^Augufiini eßet.

Quidi^quod ipße lyiugujlintts manifeße contrarium, e!sr auricit-lari confeßioni ceu eic diametro oppoßtum, afeuerat ƒ Sic enim feribit.

Auoufli'nus lib.io^Confefllo« o

nurn«cap.3»

Q^idmihi ergo nbsp;nbsp;nbsp;cum hominibtu, yt audiant confeßionti

meas.

-ocr page 87-

i

S

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎJ

■. tneas,quajt janaturifint omnes languors msoî Curwfiim genut ad cognojcendam yitam aliéna : dejtdtojum ad lorrigendamfiuam.

fi^ltnquitur ergo, librum ijlumab aliquo alio,cuitSr iffino^ menfuertt jiugufiino,conficriptum efi^etaut cert'e,ytpli^sponderif baberetfialfio ritulo ^urelij ^Augußni tenditatum, Ecclefict obtrußitnfuifie.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IKon minw etiam alij yeteresfiriptores Ealefice awicularem

, confefitonem aperte impugnant.

J

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cy prianus Sermone jr^de lapfis.

' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mandant aliptiidfieri ? Sedfifiiriptanonfiunt in ‘Domini lege,

I j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mandant, ante eli^,ytficiamiu illos deDeo impetrafie,^uod

; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pollutant,tant facere,^uod mandant, quot;i^eq enimflatim quot;^ideripo-

' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t:^ ds diuina maisftate concefium, ^uod fuerit humanapolltci-

' ' tatione l^romifinm, lt;amp;c. Si ergo in re conficientiarumprobibemur addere legi,amp;fncere qnodnobif reBum'ygt;idetur,cert'eoccultorum confefiio,ytut yideatur effie ytilts,tamenpericulojum efÇ nofixfi j iudicio ai^uieficerefine ficripturis,

Chry foftomus in epiflola ad Hebracos cap^vndecimo.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^on tanttim notpeccatores effie dicamui,fid etiamipfitpeccxt-

taspecialiter ßngula computemits . ‘ÎSlon tibi dico, yt te prodas in

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;publicum,ne^ yt te apud alios accufiesfied obedire te yolo Tropbe-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tx dicentii'fieuela domino yiam tuam. igt;lnte Deum ergo tua con

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiterepeccata: apud 'verum iudicem cum oratione deli^a tuapra»

I nnncia.

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IdeminPfabjro»

confunderis alicui dicere, qùiapeccafii, dtcito ea quotidie in F i, anima

-ocr page 88-

SECV'KTtJ CLASSIS, DE TESTl-

anima tua.’Mondico yt confitearii conjeruo tuoj''vt exprobref.di'*. cito Deo^ejui curat ea.Hac enimfi non dix erts, ignorât ea T)euf?-EJum^uidà teyulteacognofcere f Cum faaebas ea.frxßo erat: Cum admitteres,nouerat. Eeccare non erubuijli, amp;nbsp;conßteri erV/' befcisfdictto in hac yita, yt tn illa requiem habeas. ■

Ambronus ftiper Lucam, 8lt;S citatur de pcc-nitentia Difl.i.eap.Petrus*

7etrus doluit lt;amp;fleuit,quia, yt homo, errauit. 2Eon inuenio quid dixerittßio quodfleuit.Lachrymas eiits lego,fattsfaQionem non lego.

Fafciculustemporiim,de Gregorio Magno, circa Annum Domini.doo*

Hic Uber teßatur, Gregorium conßituiße, ne Confeßionari] yerbo,nutu,indiciQue alio frodant,amp;patef.aciant ea, quaincon-feßioneipßs contre dit a commit]aq^ßuerint. Ende elucejcit, confeß ßonem auritularem, quamuts net à Chrßo neq^ ^poßolts inßitu» ta,nec tnprimitiua Eccleßa ynquam yjurpatafuerit,tamenper^ uetußamejße,ac quot;fndcum alijs erroribwmox in Eccleßamirre-pßße,adeb,'tgt;t Grego/riumßancire oportuerit,ne Ccnfeßionarij arcana ê\: confeßione eßiitiant.Quamuts autem confeßio auricularti iamßatü longo tempore in ylufuerif.tamen temporibits Gratia-ni ( qui yixit circa annumDomini ii 6 o . ) liheram adhuc, amp;nbsp;nuUoprateptoßar.ätamfuiße,patet ex htsipßw yerbts.

De pœnitentia.Difîa.Cap.Quamuis pleni« nitudo.Paragrapho.Qiiibus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;authoritatibus»

Qmltu authoritatibits yel quibußibet rationumßrmamentif r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Vtraq,

-ocr page 89-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^TOSTOL07lt;^K%1. nbsp;nbsp;14

’Vtrajjfeittentia jattófa^ionii amp;nbsp;confeßionis innitaturyin medium ireuiter expojmmiu . (ui autem hArumpotius adhairendumß^} le^OTM iudicio rejeruatw : '^traq^ enimfautores habet ßapientej Ö* religioßs yiros.

Idemfatetur Tetrw Lombards y quorundam opinione frater Gratianiy in libra Sententiarum 4. Di//. 17. qubd confefiOy^ualti fuaxtateinyfuerat , ^pofiolorum temporihin nondumin yfu ' fuerit.

Glotfa ‘Decreticlarè dicity confefionem auricularem non man--dato dimno y neq^ d Chrißo inßitutam effe y fed ab hominibwyhoe e^ydb eccleßa. Et occtdentaltbue quidem neccffariam eße con-feßionemyHon autem orientalibuó.Eerba hxc fint,

In GloHa de Pcenit.0111.5:.cap.inPoe= nitentia autem*

yAsliits dicitur eam(confeßionem finf itutamfuiffe à quadam ’vniuerfalü Eccleßx traditione ypotiits quam exnoui yeî yeterùs Teßamenti authoritate. Et traditio Ecdtftx obligatoria eîf yt praceptum.Ergo neceffaria e^f confeßio inmortalibies apudnos: apndGmcosnonyquianonemanauit adillos talts traditio,

Qm tempore autem confeßio auricularü fub pœna peccati mort alts primhm inßituta ac prxceptafityinuenimits,

In Decretalibusinnocentp 5*Canone, Omnis vtriuscp fexus*

Inconciîio Lateranenft , quôd célébrât um e^^anno Domini 111 lÿ. ita conjîùutum efÇ . Omnùs quot;^triusq^ [exits omnia [na peccata confteatur ßdeltter, [altemjemelin annoyproprio Sa-cerdotiy^el alienoiprius tarnen à proprio Sacerdote impetrata've-

F 3 nia.

-ocr page 90-

SECK NT)/! CL JS SIS, DE TE STL n'la^qiioniAm aliter ille ipfum nonpote^C, ahfoluere quot;vel ligart.Et ßt/ttpiat reuerenter,ad minw in Êafcha, Eucharifitafacramttt’ turn, nifipropriitf Sacerdos ah eiitsperceptione duxeru abßinel^ dum, amp;c • Qw loco t^ibbas Eanormitanut etiamfatetur^aiit^quot; tularem confeßionem non diuinum,ßdhumdnumpreecéptum ef' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce

Etfi autem confeßio auricularts humanum commentum e^‘ tarnen Scholafitci ajjerunt, eam eße neceßariam adfalutem: frotter ipfam remiteifeccara, tum auod ad culpam tnm quod fcenam attinet. omnia expreßo yerbo Domini repugnant' Matth-1J. Fruflra me coluntßocentes doTirinas,pra:cepta hominum.Et mano. “i.clar'eafßrmatEauha : ^rhitramurßde iujtißcarib'gt;' tninem absj^ operibtu legif.Qißdßl^eccara operzbuf Icgü delcri «o poßimti^ux à Deo ipjo prxceptajunt: quantb minus per opera bU' manarum traditionum delcbunttirT,

Deinde hanc etiam ob caufam confeßio auricularis remißio“ nempeccatorum non meretur, qtiia iugum onusgrauißtmuin pctuimiis . Quis cnit» yn^uàm libera amp;• prompt a Voluut ate peccata ßa ( de quibits ce-ramßipß erubeßit ) alteri, cuiusfdes amp;int egrit as incognita confeßionem reuelamti

Diligit autem Dominw bilarem datorem i.Cor.^, requirtt populumßoHtaneumjoßerentem in ornatu fanilo 7fal. no. auricularis confeßio^ ytpote coa^um extortum opus, Domi'fi'’^ minimeprobaturinec remißionempeccatorum meretur.

•gt;idl}xc,is,qui conftetur,nunquam certo nouit^an omnia pec* cat a fuaßfficienter explorauertt, amp;nbsp;coram Sacet dote plene ac ci ' tradefeilumenumerauerit. ^pert'eemmEaulusfatetur,fepeC' catum non cognouiffe.Et DauidEfal. i ^.orat:Deliila quis intel* ligit i ab occultis meis munda me.Quibns yerbts yterq^ teßatcef occults

-ocr page 91-

’MONITS ^TOSTOLOT^l^U.

occcultapeccato-j, hoe , ea^qua à nohii non reputantur pec^ tAta, eße omnium maxima. dm ergo eonfitentes nunquàmdeéie-floracione a^^^ enumeratione feccatorum cerei eße queant, quo~ modo aurieularii eonfeßio ßet ex jide Torro quicqmd eic ßde non e^^peccatum e^ . T^m. 14.. autemfeccaeaj}eccat^ eiepiaripoße dieet.

Vdenspratereo tngentia pericula, quaplartsq^ ex eonfeßione auriculari ereataßnt:tta yt multi de eorporthus ßortunps^exi-flimatione nomimis, ammarum deniq^jaluteperielitatißierint. Taceo, quod anßam peccandi mag^prahuit^quampracidit con-feßio. Taceo quaflum amp;nbsp;tyrannicam carnißeinam, quam turba Sacrßculorum ißa confeßione exercuit . ^e omnia eertißimo documentoßnt, nolui/Je Chrißum Eccle/iamJuam hoc onere pre-mißquidem iugumßuum commodumt amp;nbsp;onwßuum leue eßepro-ßtetur,°Mlatthai.i t. Et Eaultts yhiq^ injitis epißolisßudiose ca-uet^ne euiußqudm conßientia laqueits inijciatur.

(^d autem Sophißce dicunt, conßeßionem auricularem à culpa amp;pxna redtmere, non ex opere operato , ßd yirtute ahßolu-tionü , qua tanquam ß^ßantialis pars confeßioni adiungatur, eSz conßtenti annuncieturemanifeftus error e^. Q^nquàm enim certum ßt minißerio clauium dißenßari nohts remißionempec-catorum, eandemqj,ßyeraßde accipiamus,certo nobü contmge-re:non tamsn fundauit abßlutionem Chrißw in peccatorunt tnumeratione, aut ahjs operibics humants, fed inße ipßo, c^S'gra-tuita piapromißione, qua folaßde non operibtes , accipi appra-hendiq^potel^.Quantum ergo Tapifla confeßioni auriculari tri-buunt in eiepiandtspeccatis , tantum merito Chrifli, quot;virtuti yerbi ipfius aefidei noßra detrahunt.

Ex quibies omnibusfatis conjlarepio lellori arbitrer, confef fionem auricularem, qualem Eaber cum ßuo contubernio exigit,

non

-ocr page 92-

SECrmj CLASSIS, DE TESTE non ej]eprxceptum dimnum ^fed merum commentunihumantnn’-ACproinde non eße mentum expiAtionuspeccntorum, tmopotiin multorumpeccatorum jcAtunginemjamp; ohm extitiße^Atq^ etiatn“ numhod:e,yti adbucretinetur^exijlere. Eut nunc, quiyolett^ far tem dtgnxprxpdrationts ad ceenam dominicam eße aß erat.

In tertia fartepœnïtenttx, quamfals'ojacramentalem yocA-runt,ira modum omnem exceßeruntSPonttfictj,ytiffosmettetnt* ritatûsßte nunc fudeat. Itaq^ non amphtts appellantfatüfoEiw nempropeccatus,fed dignosfru^uipeemtentns : qua transfirmo' tione nomini'S etiam Faber naßer 'Vtitur.Qma yerb alibi Ulis ipfis fruShbus pœaitentiÆ tribun mentum remißionts peccatorum, noit dubium ef^ , quinperfru^its pœnitentite tntelltgat Veterem ih lam Fapißicam fattsfadhonem, de quafic docent: Tnpeccatoße^' £{ari duo^culpam amp;peenam.Culpam remittiperablolutionem Sa-cerdotùs:propœna autem /atuspactendum eße,aut in bac ygt;ita,aiit inpurgatorio'.idq^yelproprijs aSlionihits amp;paßwnibtts, quas if[i pcenit entiic nomine confeßanus imponat, yel aliorum hominutn bonis operibu^, quxpoif obitum eiusproredemptione anima if-ßusfiant, eSrc. Hacyerb doSbànafiupra modum impia eSr blafibe-ma,totiq^facraficripturx contraria eif :qua falsb föabiliuntur mérita bumanorum operum, fides in lejum Cbrißwri, ynicum re-demptorem noßrum, adulteratur.

Tiullaenim aha fiatisfailio eif^pro peccatis noßris, quam in-noiens fanguis leju Cbrißipropeccatis noßris efifufus.Ipfi eff,in-qutt lobannes, pYopitiatiopro peccatis noßrisinonpro noßris autem tanttim,fedetiampro totiits mundi.i.Ioan.i.

TSeq^ y erb FiliusDei,minißeno clauium, ex dimidia tantum parte peccata remittit, quemadmodum homines int er dum Tindi-£{x cupidi aiimt,fe quidem aduerfarijs fuis igno feere, fed non orn-ninb tarnen condonare ; ant quemadmodum Fapa amp;nbsp;Fralafi m abfiolutione certos quofdam cafius qtios referuatos 'vacant, fdi

-ocr page 93-

^TTSTOLOT^r’U. 16 ƒ/« integros referuant,quos yulgaribw Confeßarijs non licet re^ mùtere. FiUm autem ‘Deifknè^erfe^e^ omnia feccataremit-tit:lt;juamremij^tonem fila fide, fine omnihw tam firacedentibw qtiàmjeijuentibuf ofieribta, accifiimnf. quot;Flon ex operibtn,ini^uit Tauhuj^utefinrin lujütia^qttxj'aciebamui nos,fiedJ'ecundHJuam mifiricordiamfaluos nosfecit.'Tit.'^,

quot;Flulliif item Tropheta, lA^ofiolm yel Euangelifia boc di-firimeninremittendtf feccatii fecit » ^uod quidem manifefiittt e^f^yciuam quot;^t confirmatione egeat. l^ana ergo e^ amp;nbsp;peruerfia di-fiinilto, qua'Monachi inremifiione fieccatorum fiœnamàcul^a feparant.

Cxteriim^quodtgt;idam,Dauid,alijqjfian^i Deihcmines etiam remißionem peccatornm jiiam crucem amp;nbsp;affli^iones fiijli-nent^idnonfitfœnie aut fatüfa^onü nomine pro feccatü prtete-rttti,fid tn caßtgattoneme^ dtfictpltnamipfiorum , quam Gract quot;locant : amp;nbsp;in exemplum altorumjyt maiori curapeccata ’^itent^qux tantopereDeodt/filtcere intelltgunt. Etenimficut af-fit^tonesprtefientti temporünon fiuntpares^adglortam^ciux reue-labitur erganos, T^m.Z. itaetiamnonfintparesadfatisfacien-dumpro minimopeccato, nedum adcommutandam aternampce-namin temporariam. Omnes enimpœtuspeccatorum Chrifio incu-buerunt^'^t nospacemhaberemustquemadmodum inquitEfiaias: Difciplinapacts noflrce fiuper eum , nbsp;nbsp;nbsp;liuore eins fianati Jumits.

Efa.ij 3. cum iudtcamur, à Domino corripimuriUe cum mundo condemnemur.t. Cor.ii.

Ende ergo orta ef^ o^):w:o de humana fattsfa^tonepro pecca-tis^Fatemur fane, '\gt;ocabulum factsfa^tonis in Scripcts Fatrum tä Decretis fonctliorum inueniri,fed longe alio fenfu^ quam qua-lemScholaflici affinxerunt.Fatresenimtarnfiueram atfcipltnam in Ecclefia exercuerunr, 'Vt ijs, qui temporeperfecutionis nomen Chrißt non confit ebantur,out aliud quoddam crimen,iff. ndiculum G Ecclefix

-ocr page 94-

-■iSECK2^‘DJ CLASSIS, DE TESTT^ Eccleßx frxbsns,^^ exconimunicatione dignum ^perpetrnueraiih non Jolnm inferiorem pxnitentiam cordts amp;nbsp;ammtmandtnenh per quam coram Deo gratiam amp;nbsp;remißionem peccatorum ccnß queremur : Jedextertorem quoq^, qua reßpij'centiam amp;nbsp;emertM' ttonem yttee etiam coram Ecclejia, quam malo exemplo ojßenit' rant publice teßarentur.De qua cenjura EccleßaJPaultts nonfUtl' laJcrtbita.Cor.q.e^r 6.

Hieronymus fuper Matthæum cap,ilt;j»

Fateor longe aliam eße rationem de criminumpcenitentia, lt;8 fattsfaUione^de qua Eccleßa, quando laßonem accepit amp;nbsp;oßenß el^public'ejuum indicium tnterponitßindicensßatüßallionemßiquot; blicamamp; grauiorem, ’ygt;t innoteßat omnibits,yerepxnitere)ß^ prompto ammoßußcißant,quiequidEccleJiadecreuerit.

Auguflinus ad Seleucianum Epiflola 108^

^gunt etiam bomines peenitentiam,ßpol^ quot;Baptifinum it ix peccauerint^yt excommunicari, elf poßea reconciliari mereantur-ßcut agunt tnomnibuf Eccleßjs Uli, qui proprieptenitentes appel* lantur.

TFec deßnt Ecclejiaßicarum bißoriarum exempla.

Sozomenus Tnpart.Hifi: Jib.p«

cap^35»

Quoniam omninbnonpeccare, diuinum eif yltrahumanamna* turam eße cognoßcitur ,peccantibiif autem pcemtentiam ageri' tibits, '^eniam Dens daripratcipit, qui yerb confiteri refugiuttt, maiitspeccatornm onus acquirunt:propterea yifttm eßatittqwS Eontißcibits yt y eint in theatro Jub tejhmonio Ecclefiaßiii po-

-ocr page 95-

puli deh^apandantur^^c.Ita Sidoniùm amp;nbsp;Celennum Jdouatta-‘nos,erroremfuumpubhcè coram Ecdefta, tonfeß'oSy amp;nbsp;magna cum fatufadîons ad Ecclejiamj^uam aliquandju dejeruerant rener-fos ejjeitefiatur Eujehiiu! Itb ô.EcilefiaJhcx hiJlQrix.cap./\.i,

IdcmEujebtw Lib.lt;j.cap.z^.fcribir,1^atalemtndutumfacco^

lt;ic confierjum einere , quot;vberrimnjj lacbryntMprofufis, lt;mtepedes »671 clencorum modo,fed amp;plebK proi^affè,publiceen oremßiii recantaffe : obteflatumq^ ej]e Eccleßamper mifericordem Chrijîuy yt in commumo7iem recîperetur,quod tandem etiamimpetrartt.

Hic fuit pri77i}ts, çjr gt;gt;ipoJlolieK fcriptûs JimiUimu4, fatiifa-dionit moSjàyetufitsEatribua obferuattes:ytdelicet,ytpœniterh tespublicè coram Ecclefapeccatafua confterentur,pro tjsq.fatis-faceret Ecclefx:ßbt ipjts tn dïfipltnam,eir tn admonttionem cautioner»^ aliorum : hoc efÇ , yt exemplum alios àpeccando deter-reret,amp; ipji quoq^ deinceps in off cio cotinerenttti'fNeqj enim tuni certa operajatisfadoria,nec certa amp;nbsp;conßituta temporapœniten-tiaprxfcribebanturßcut aperte docet Siuguflinus in Enchiridio ad Laurentium cap.6^.Inadione,itiquit,pcenitentix,ybi tale crimen commißitm efÇ ,yt is qui commifit, à Chrifli etiam corpore feparetur,non tarn conßderMa eßmesifura temporis quàm dolor is,

EolleaßcceßutemporisEatres hune moremfatisfaStonis ali-quatenuf mutarunt, ytpeccator, quifcandalumprxbuißet, non coram tota eccleßa,fed coram folo Sacerdote,tanquampublico mi-niflro Eccleßiepeccatum fuumconßteretur. Sic enimßribit So^o-mentts Ub, tripartita hifi. cap. 35. £f adhoc infiitutu, antiqui -EontificeSy’Presbyterumaliquem, cuitts conuerfatio eßet optima, tenacemetiamficretorum lt;amp;nbsp;prudentem,deputarunt,ad quern,qui deliquerant,accedentes,quageßißent,conßtebantU7-. KÂtillefe-tundum'VmufcuiitsqjCulpam,indicebat amp;nbsp;muldam. Quodetiam hadeniis diligenter in Occidentahbu^ feruatur ecclefijs, amp;nbsp;maxime apud quot;Rpmam, ybi etiam lotus e^ certuspcenitenrium.Stant

G 1 ’ enim

-ocr page 96-

SECOND A CL A3 SIS, DE TESTI enim rei,amp; quot;Velw in lamentatiombin cwßituti. (am enimß(i^ edebratio faerit adimpleta, illi commumotiem nonperciptentH camgemitu amp;nbsp;lamentatione(etpjos in terramprojltrnunt,ei)‘^gt;

quot;ivlox Eatret etiam certa qatedam^«nitentia: opera amp;ieiM^ conliituerant,'^ocarantq^ lattsfaliiones canomcas.Certos itemÿf' diti objeraarunt,quo or dine pcenitentes recipiendi eJJent.Sicuf^^' dere licet tn Conctltj TTicxnt canone ti.c^ Ldncyrani canone.t^gt;

Tandem ita créait numertts Jatufadionum canonicarufih tantajj molesgraaißimoram oneram adiebiael(,yt nalltts hor/d-numJeruarepotuerttijicutpert necejje el(, yht leges dominWf^ Jibi /amant in con/ctenttas, Hicinceperant Jattsfagones pecunia redimi : conjhttiebaturcertampreciumproyntusfeptimantt'^o^ ’tmiof diei ieianio,qao minipneterpanem amp;nbsp;aquam/timere lid“ bat . Hincortce/unt Indulgentix, ^aa tntttomhilerant alio^t ^àm remißio,'y!el mitigatio, yel conimutatio haramfattsfabtilt;i’ num peenitentialium.

Qaamats igitar mos ille hamano commento excogitate fit-(ntisqaam emm in firipturis prxceptam ei(, Sacerdotifecred confitcndum ef/e, aut/cruanda e/fe certa opera ac tempora/atts/n-Sfionts )tamen hanc ob caafamfait tolerabild, quod nemo coalltH flit omnia peccata fua per omnes circamjlantias confiteri, aiit per operafatia/alli onù fropeccatisfais Deofattsfacere : /'edtan* turn manifrjiae^ notoriapeccataChrifiana liber täte confeßi, amp;nbsp;htsfignispœnitenti/e yerampœnitentiam ac conuerßonem coram Eccleßa teflati ßnt.Ecad huncßnem mos ille referebatur,ytpec* catoreslacriferent Chrißo, çjr recociliarentar eccleßatomnesqad* monerentar^mores diligentiusregendos e//e.

De hacpriuata Conf‘ßioneamp;publica fatdsfaSlione/cribit (y* prtanas in firmone de lapßs,adkanc modum ; Conßteantarßngü* li,qua:f() '^osfratres,deli(lam/aamßamadhuc, qui deliquit/infe-culo e^,dum admittt confeßio einspotel(,dum fatüfallio amp;nbsp;rt* mißm

-ocr page 97-

UOJ^IIS cAT0ST0L07{l^^. a mißio peccatorum fa^a fer Sacerdoces afud ’Dominnm grata

De eade tum confeßione,tumßttufaShone^zntelligendxßint ad-hort ationes Ortgents w 'Pßil, tnLeuit. cap, Homelta ï, neminem debere eruhefcere confitert Sacerdott peccatafiia. Ili entmexhortatur tantum adconfeßtonem .* nemtnemyerocogitj multomintts enumerattonemjingulorumpeccatorumexigtt. l\[ec 'Vult^yt cttilihet hxc conßeßtoßat ;ßdttibet diltgenter attendere cut confiteripeccatatua '^elts,^pruts medicum (anima)probare. Itatfj Ortgenes ’Papißica confeßtoni amp;ßatüfa^tom nonpatro-cinattir,

£t huitisßattsfaEltonis hodte quot;^eßigia quxdam ßperjunt in facinoroßs amp;nbsp;altjspubltits peccatoribtts, qut Sacerdoti quidem peccataßaßcretb conßtentur,ßdtarnenpublic'e coram Eccleßat ßgna quadam reatits amp;panitentiageßare coguntur,

Habes tarnpte Le^or^ quo fenßt Eatres inde ab .^dpoßolortim temporibtts y/q^ adGregorittmlvlagnum, 'y)ocabuloJattsfabdionis *sgt;lifuerint.

Ebt awem ßemel à norma dtuini yerbi adhominumplactta deflexum ed^ßubtnde alttts error e^c alto texttur, donee tandem prorßts àyeraytaaberretur, Ita amp;nbsp;hoc loco accidtt. Ciimenim *P acres non inßncera amp;nbsp;Uitbat a ßententia, de yna^yera amp;Chri-fiiana pœnitentiaper man ferine y/edexternam etiam dßcipltnam confer ware yoluerint tandem eo res deuenit^yt pcenitentia, qua eratEccleßaßtcifori dij'ciplina , transferretur tnforumconßten-tta:adiungereturqfalfa amp;nbsp;impiaperfuaßo, quod contritione,con-feßioneamp;ßttsfaffionepeccatacoramDeoexptarentw . Id quod Gratianus cäf Longobardtts ynà cum Qinonißts amp;nbsp;SententiarijSt clore tefianttir, aflipulantibtts etiam Summtßts amp;nbsp;Itbris Confef-ßonaltbus. h yerbtam horrendus error edf, yt nullisgemtttbus, lacbrymis ör quereltsfatis deplorart queat.

G 5 Falso

-ocr page 98-

CLASSIS, 7)E TESTI-

talso igttur Tapijhci Scripcores erroribiu fuüspnetexunt tiOquot; mina fan^ïorum Tairum,^ abutuntur telUmomjs ipforum dep«‘ nitentia)Contritione,coKfeßione amp;J'atüf a^iïone: 'vt yulgoobtedi hac qnaß nebula perßadeant,ßacrament aient pœnù enttarn ctitn mntbwJ'uüparttbm ab ^Apoßolts amp;nbsp;primtttua Eccleßa orig^’ nem ßuant traljere.

J^tuntur qmdem 'veteres Tatres e^r'Pontißcij Scrtptores ijf dempropentodunt yerbtsßepœnitentia:res quot;vero ipfa amp;nbsp;ßentent^^ fub yerbts latentes longius dijiant quam cœlum aterra.'Mant pißica pixmtentia,contrttione,confeßione amp;nbsp;ßat^fa^ione conßanh toti antiquitati tgnota fuit, ytpot'e de qua ante quadrtngent»^ annos nullum adhuc in Eccleßapreeceptum extiterit ßcut ß'p‘' riits demonßratum e/Ç.

Sed yt ad reßonßonem contra Fabrum inßitutam reuertat) yides candide leblor,Fabrum, dum 'Fpmanam Ecclefiam^ eiitfi Dobloresab omm errore extmit^per JacramentalemptenitentiaTfl) nullam alta tnt eiliger e, quamtllam ipßmy quæ tarn ctrciter qua‘ dringentos annos à Sopbtßts tradtta eF^. quia cum ommhvf ßis parttbiis ßacra Scripturee amp;nbsp;Eccleßaßicis authoribtts répugnât,non pote^ eße dtgnaprteparatio ad hocßacramentum. ItAtj^ Faberßmma iniuriaF^aulum afßcit, detorquens adhortationelU ipß/ts deprobatione amp;praparatione adFapißice pxnitentiapartes,cotritionem,confeßionem cir fatisfablionem.Fides item,quaiU malaßde ßacras Scripturas tra£let,e^ (Sicut Fauhts loquitur Ium yeritatis non reB'eßecet. Flam quts Faulus nunquam ne co-gitauit quidem,ea ipfi tribuit'.videlicet, quod per praparationerU intellexertt Fapißicam pœnttentiam. qme yerb ex mandato Domini tradidit nobts ,'y)tdelicet, yt de pane hoc edamus,amp;de pocu-lo hoc bibamus,eaprorßts negat.Qutdergb mercedisloco FabrurU aFaulo accepturumputas l quidßan'eDiutts Fetrus iamdii-dumßententiampronunciauitilndoHt, inquit, parumq^firmide-torqueut

-ocr page 99-

^ONIIS STO

twquent nomttlla tn Eptjlolts 7auli,fictit amp;nbsp;cateras fcripturas^ adjuam ïpjorum permciem z.Tet. . Det 'Domïmts fahr o melio-rem mentem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Satistam comprobauitnits , quot;Paulum In yndecimo ta-pitepriorts ad Corinthios, mhil de Papijlitafcenitentiaparti-bus locutum ejje: nectn hts conflare dignam ad jacramentumpra-parationem : imo yerOiCum humana opera mentajjlabiiiant^ad Jummam contumeliam ccena quot;Dominica ^ergere,

Porr'ochm inquitFaberydeteflaMemeJJe temeritatem ^Jatra-mentum hoc abj^^ cordis contrittone , dolore amp;peenitentta accpe-re,libenterin meltorempartem interpretaremur, quodnimirum yulgi fecuritatem improbet^qua japenumero illotts ( ytdtcitur) manibus pedtbits^^,adfatrofanBum hoc quot;Myfierium, multi por corum yeriits quam hominum infiarproruunt. Sedquia inproxime pracedenttbus yerbis ait omneSjquipofihabitaj^retAq^ Ealejia QatholicaCP^manam intelligent)pura traditione ,finepœniten-tiaßneq^ confeßione cœnam Domini accipiantßudiciumJibi man-ducareimanipejlum ei^,Fabrum eos int eiliger e, qui Jacramenta-lem juam pœnitentiam negligant, hoc ei^ , omnes t^ugußana Confeßioni adius^os.Hos duorum criminum inßmulat. Pri-mitm, quoddeteßabili temeritate Papißicam contritionem, con-jtßionem täquot;ßatisßa^ionem omittant. Deinde, quod cœnam Do-minicam abßqjCordis contrttione, dolore amp;nbsp;peenitentia aceipiant, Vtrobiq^ autem impudent er illos calumniatur.

Primim enim,quiaßacramentalis peenitentia,quam Scholaßi-ti cumßuis partibtts conßnxerunt, purumptitum humani cerebri commentum eiÇ^^eoq^ tendit,yt extenuato Chri/ii merito nos ipßs proprijs mentis dignos tanto ßacramento eßßeiamits ; non teme-ritatis , ßed obedtentia tir diuma yocationis efÇ, earn omittere, (yquot; Innocentij canonem: Omnis wiujq^ßxits , c^c .impugnare. oportet

-ocr page 100-

SECry[7gt;j4 CLASSIS, DE TESTE.

oportet enim TEeo magif oledire quam homimbits . Contra autem Fabri ac Tonttficix turba temeritasferio deteßanda ef^i qttbdà yerbo T)ei ad humanas traditiones deßctunt, homines in' nocentes temerarijsprautdicijs damnant.Scimits autem,qubaiti‘ dtciumDeie^Jetundum^t itatem, aduerßt^eos, quitaliai‘ gunt,de qutbu^ahos iudicant.'E^m.z.

DE DIGNA PRÆPARA« ti'one ad facratifsimum Euchari« fti’æ Sacramcntum»

DEmonßraturtts , Fabrum innocentes homines temerarip praiudïcijs damnare,initio breuiter exponam, quaprsepO’ ratzone ccena “Dominica in noßrts eccleßjs celebretur.

In .yiugußana (pnfeßione Principes amp;nbsp;Statut, quos Trott* ßantes yocant,conßtentur, nonßlere admitti adcxnam, nißan* tea explorât OS dr abßolutos. Similiter in rituum eccleßaßicortim ordtnattone , Ducatus Fuirtembergici, ( yt cxterasprxteream) . conßitutum efÇ , quot;^t “Paßores ecclefiarum peccatores ßmtni diligentia eis'ßeueritate, ad *^eram amp;nbsp;Chrißiano homine dignatn pœnitentiam cohortentur,non inpublicis tantum concionibus ,ß^ in priuato etiam examinezac praßertim cœnam Dominicam celt* braturi, eccleßam filenniter hortentur, ytßnguliyqui ad cœnam accejßtrißnt ,priuà fe paßori explorandos ßßant ,ßiumqj dolorem de admißuspeccatis teßentur, dr Euangelicam abßlutionem ft* tant ,promittant^,ßpoßhacapeccat^ deßituros,acpi'e,fobrie,amp; iußeyi^uros ejße . TratereaetiamTaßor eccleliœ concionem yerohwu^ Sacramenti 'ygt;ßu habeat.Tum deindeßngulos priuatim explorer,pœnitentes abfoluat,impœnitentibips cœnam dorninicam deneget.

-ocr page 101-

- quot;h/lONIIS lt;AT0ST0L01{r%i. nbsp;nbsp;nbsp;50

Jnijua'^terlorumformula., cuiuM mimfiro Ecilefx argumen-' tum amp;nbsp;quufifummaprccjmhitur,eorum,in qmbw 'Verè àigna ad facramentumpraparatio coiffât. Eidelicet, qtwdfolipeccatores ad hoc jacramentum admittendi fnt. Ç^madmodum enim Chri-fw 'rgt;emt,'t)ocarepeccatores adpœmtennam^non luHos.^Matth.^. ita cœnam jùam propter flos peccatores, non propter iufios injli~ tuit. quot;Mam hocjihi yolunt yerba prima mflitutîonts ; Quodpro yobtstraditur . Qui pro yobts efunditur in remiftonempeccato-rum.Et rurjusiEenite ad me omnes, qui laboratü, onerati e.-ego refocillabo yos. ’^latth. u. Quts autem yehementi/tt laborat,autgrauiori onere premitur,qudmpeccatores^

T^on autem intelligitChrißusfecurospeccatores,qui perfn^a fronte,omniq^pudore cxuto,prapra£{è,inpeccarisperjeuerantineq^ ettam hypo entas, qui in externa quidem conuerfatione inculpate yiuunt,yerum noagnofeunt interiorem amp;nbsp;agnatam prauitatem, fed in fe confdunt ,qiibdJint iufi,qualù erat Eharifeus ille, Luc. tS . Horum duorum generumpeccatores non habent partem in ‘fegno ‘Dei.'Prohibet etiam Taulw, cum eiufmodi ne cibum qui-dem yulgarem capiendum effè, qui ciim frater Chrifiianw ap-pellari yelit,manifeßis criminibits flagitijs fefepolluât.Cor. ‘j.Quanto minuspaiiem yita cum eiufmodi hominibus edere coit-uemtl'

, Sed loquitur Chrifius de ijspeccatoribus, qui yel crajfa «ÿ* enormia fia deliBa agnofeunt amp;nbsp;déplorant; yelqut,etf externafuam yitam honefè amp;nbsp;inculpate agunt,nihilominits tarnen agnofeunt, quod infe,hoc ef ,in carne fita, non habitet bonum,qubd omnis homo ft mendax, amp;nbsp;qubd ipforum bona opera coram tnbunali Z)et conjifiere nonyaleant :proindeiram diuinam , amp;nbsp;mortcmpeccati ßipendium, metuentes, iufiitiam efiiriunt atq,ftiunt:ac credunt fbiper Chrifiumpeccata dementer condonan:petuntq,, Spiritum fandum , cuiiis dudu nbsp;nbsp;auxilio in poferum à fielenbits abfli-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H néant.

-ocr page 102-

S£Cmigt;J CLASSIS, T) E TESTE ne ant,donee tandem in futur ofecttlo perfeSlam fanSîitatem aii^ pifeantur.Tales,inquam,peccatoresJolt, digne eSr tdoneeadhot Jacratißimam ccenamprteparatiJtint.

TSoßra entmfanSlitas at^ßignitasnoninhoc conßßtt ,tpù)‘ nospeccatocareamits,autpracepta'Deiimpleamus, autludan'A more multnm facrißcemws, aut y it am pulcherrimts yirtutilitf (ondecGratam,honeßorum Ethnicorum exemplo, agamtn,aut niH ipfosmeritorijs operibus ( qui Tapßarum error eS^) dtgnoslt;S JanSîos efficiamw. Net conßjfit inperfeSlopropofito non amplis peccandi.^lm enimßat,'videat ne cad nt. Et îyisimi,id eß, Juf fié-entiafeu tdonettas noßraex quot;Deo eSlf,non ex nobts^SitÉetrumnÏ iuuabatprie darumJuum propoßtum: turpißtm'e enim eadem nodi lapßts edl[^,qua facramentum acceperat.

Trxterea,neq^ in hoc conßjlic rtf Ira ßanSlitasß exemplum Clß Jh imitantes, nos inutcem dibgamtts, quemadmodum tpje dilexit nos.Etßenim omnia iam em(merataopera,perfe bonajint, aeßm ettam tempore fuoq, modo yttlia atq^ neteßarza : tarnenßnt med legaîia opera,qute nojîrü ymbwperJeSl'e tmpleri nequeunttneq, huneßnem à T)eo dejbnata fitnt, yt per ea coram “Deo iujli cStJaIquot; uißeremus:idquodfaerce Itterx ybtq^ tejlantur.

Vertim in eo conßßit fanShtas atq^ dignit as noßra,qücdpeaa* tancbtsremittuntur,amp;tmputaturtufiitiaJeßiChriJli . Quent-admodum amp;nbsp;Dauidexplicat beatißcationem hominis, cui 2)011! imputauit iujticiam abfq^ operibits . TSeati quorum re miße ß.nt iniquitates, eSr quorum obteSla funt peccata . TSeatus quot;^ir cui non imputauit T)ominuspeccatum.fedimputauit ei lußitiam Chrißt-quot;ßom.e^. Qui faShes eif^ nobisßaptentia à 'Deodußitiaq eSrfar.Sd-ßcatio eSr redemptioi. Corinth, t. Sic Communicantes apudnos nonpeccata tantitmßa ,Jed ßdem etiamßuam in le Ium Chrißutn conßtentur»

-ocr page 103-

cDYifitentur . Et 'vicißim minifiri Eccleßx non erudiunt amp;nbsp;in» firuunt eos folo e^terno facramento , fed multo magüs '^Derio,^ inprimi^ abfolntione , qua de pectatorum remißtone certtorei funt,amp; confcientiajolatium atq^robur actipiunt.

^dhanc praparationem hortatw nos 'Paulus, dicens : Pro» bet autem homo Jeipßm, Et : Si nos ipfos dijudicaremus, eirc. Eult enim yt nos ipjosprobe excutiamus, amp;nbsp;tmhealhtatem in» dignitatemq^ nojlmm ex animo a^noßamus : it a jiet quot;vt pluri-maamp;horrendapeccatainnobis inueniamus , propter qux non foliim hu cxlefiibus epuliS, fed eirpans quotidtano, imo folis, quofuimur, aßeSlu, ipßusq^ terrX) qua ingredimur ,ßßentaculo indignifiimits. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

“Deinde y erb etiam corpus Domini ) quodin ccena nobts por» rigitur, dijtidicare debe-.nus , ab alijs yulgaribus cibis jecer» nere.Qupdtumßetßiconßderabimits, quare yerbum carofaihim

mortuumjit,qnem in yjüm tœna hxc injlitutafit j eir quomodo cibum hunc digne capere, einsqfrustum in tiobis^ non contemnen» dumßentirepoßimus. Ibi tum mox elucejcet, dignitatem non in nobis accipientibus fed in Chriflo inflituenteyofierente, amp;nbsp;exhi-iente confiflere. 'Nam quo quis feipfum digniorem iudicat,eb indignior, Chrifltis autem folus e/Ç, qui nos ex meragratia lt;amp;nbsp;miferitordiaperyerbum Juum dignos iudicat efficit . Q^d enim indtgnt ab ipjo accipimus, id nunquam digni accipiemus, Itaq^Paulusnon inquit ; Qutsquis IND I G NES EST. Sed , Qufiquts IND IGNE EDIT ET pipit. .N-liud enim eP^, dignum yel indignuni aliqua re eße: aliud , digne yel indigne re quapiam yti . Ex» emfi gratia . In Ecclefiafticis eir politicis ofßcijs multi, fi ipfirumperfinaslpe^es ,tanta adminifiratione indigni fiint : fi Hero pro yirili fua hoc e^^,pro facultate_^ nbsp;nbsp;captu tngemjJiti

H t yocationem

-ocr page 104-

-SECrNDJ CLASSIS, DE TESTE ■'^^ocationemjuamdiltgenter^fideliterobeant , tum digne pint juo munert, ettamfinonJemper rem acti tangant, yt dtctß' let,Jed interdum aliquiderrorü infunClionepta committant. HtceJJe enim, nos omnes cum (jenturione illo Euangelicofi*. ten,nos dignos non ejje,yt Chrißtts tedium noßrum fubeat. Ebbi' lo mintis tarnen,pcœnam luxta tnßitutionem Chrißi celebrerrii^i digneea ’Vtipoßumw.Ecdtrario, (jui ah inßituttone Chnft'i dtß(' dunt,mdigneccena ytuntur,I\edléenim ^Ambrojitts in i. Cor. ( '• indignum dicit eße Domino, tjui aliter myßertum célébrât, ab eo traditum eCp-ldon enimpotelï^ deuotu^ eße,qui aliterpr£‘ ' ßumit,quam datum ed^ ab autore. Ideopramonet, ytßcundu^ ord:nem traditum , dénota mensßt accedentts ad EucharißWf!^ Domini.

Itaq^ cum Faber amp;nbsp;Fontißcia turba inßitutionem Chrißi mbus modusperuertant, digneprofedlb tradlare nequeunt, quäSt' ttimcunqje ipjosßdlitiaJuapeemtentia, contritione, confeßione Û fat US fach one praparent,ac yel ad mortem ufq^ caßigent. Contr.ài cum Eroteßantes facrojandlam cxnam luxta inßitutionem Cirri' ßi celebrent,probentq^ amp;dijudicentßeipjos, luxtapneceptuTui^' li,conßat ipjos dtgn'e edere atq^bibere, quantumuisJuarumperßo' narum reßedlu indigni fint.

Summa bac eßo : ßolos quidem ivßos fanSlos de hoc pane dere , nbsp;nbsp;depoculo hocbibere debereinullos aute alios eßeJanlloSt

nißßolospeccatores reßpijcentes proinde adccenam Dominicnili nullos,nßpeccatorespeenitentiam agentes,admittendoseße_j.

Qu^ndoqindem ergo magna deuotione, religione atq^ reuerert' ( quodßne arrcgantia didhtmfit ) innoßrts Eccleßjs ceeiit peragitur: temeraria admodum Fabri calumnia eCp^, quam noli^ impingit, incißans, quodßne contritione edr dolore coreiM acßne e-tnm pœnitentia ccena sttamur, proptereaqubdßacramentalem Se' phißarurnpceriiteniiam explßmiif.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Atli,

-ocr page 105-

y

v

K

1/

'1

I.

fl

t'

fli

-Tv/ON/Z^ ^PO,srOLO7lt;J^J\d. 31

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco paulilj^er confideremM , quàm acerbo amp;nbsp;infeßa

odioDiabolw fAcrofanEldmcanam ‘Domimnojîri lejii Chrifliperd fequaturfimnemmouenslapidem, yr yarijs moâtâperuertar^ac tandemplard in mhilnm redigat.

Trimb. Commutât eum tn Sacrïficiumpropiciatoriumpro yi-uentibuf.

I'

I' y ')

(lt;

Secundo . Fïngit ex ea facrïficïum redemptoriumpro anima-bits fidelium inpurgatorio.

Tertib.Latcos calice depradatur.

Qi^rtbdKegat Cerarnprxjèntiam corporis ac fanguinis Chri-ßi tnpane isr quot;ynno.

Qmntb. Ctelat eâquot; occultât yerum yßtm facramenti,fubmißa^ 'Voce eir if^nota Itngua^.

Sexto. Qmtpansm includi^ amp;nbsp;iU' tbeatricapompa circumge-flari,amp; adorari.

Septimb.^butititr cæna, adpromerendas omnes eommodita-tes^tÿ fœlices jiiicejjits vi rebits temporalibus^eir ad depellendas omnes aduerfitatesleu calamitates.

Oifaub. Incitât hominesprophanoSy^t 'nenerabde hoc facramen-turn non foliim tanijuàm Juperuacaneam amp;nbsp;inutilem ceremonïam contemnat atg^ negligantßed etiam borribiliter blaßhement. Cum tnimproximopeßimatjuaqpmprecariyolunt,ita execrarifuient: Ft te Sacrnmentum Dei co'ifundat, inquiunt,perdatp^.

^onoMultisperjuadet^quodfip/osperprxcedentiabonaope-

M , ?2r traditiones humanas nbsp;tanto facramento dignos efficere

qiieant.

• Sed quia in hl'S omnibits, nequitia eins palam deprehenditUTt tir pnedicatione Eiian^elij reuelarur , quod mera Jint mendaciAi ac prim^ inßitutioni Chrifli prorfits contraria: transformat Je fjn-ritus nie m.ndax in angelum lucis , o* c:tm Herode ßmtilat, fi adoraturum . Tratexit igitiir,hocfacramentum H adeb

puerum hy.nc effe

-ocr page 106-

S'ECVmyJ CLASSIS, T)E

Aieo fangum amp;nbsp;diuinum thtfaurum effè nemo niß tntii Ulo yti debeat. Et hoeßum dogmapingit fucM ^uibujdami ex facra Scriptura accerßtts.tnquit enim Eaulw: Qt^^uts eder^ panem hunt, aut hiberit de poe ulo Domini indigné, xudiciumßbi' ipßedit amp;nbsp;bîbit.Hoc Sathan contraßententiam ipßw Eauli eo de-torpuet, yt dignitatem banc ar^ßimts terminis ineludat corda ab acceptione ßacramenti deterreat. Islon autem hot jerio agit pater mendacij, yt dignitatem ßacramenti auge at, amp;nbsp;nos ad dignampraparationem exu/citet: ßed hoc quterit, ytßub hat laï' uaamp; ßetioßo prxteictu legitimum yßim ßacramenti impediatgt; Sed tarnen ßero pijs candidts le^oribus haut me am qualem-cunp admonitionem de digna prieparatione ad idproßuturam, fibi à perßonato Sathana caueant ; acpotiits mandatum amp;ptO' mißionem Chrißi conßderent , quam juam ipßorum dignitatem) er 'Verßutißimas mendacißimi Sathana; in/idias . Et hat qui' dem de primo tejiimonio Eauli ex i.Cor.u.diSla ßnt,

SECVNDVM TESTIMO.

nium Pauli'ji.Coruo»

A Eter locus,quo Daultts cœnam Dominicam deßeribit

tat i.Cor.10.Eoculum inquit,bcnediSlionüs,cui henedicimu^gt; nonne communicatio ßanguints Chrißi e?^'’ Eants quemßrangi-mus,nonne communicatio corporis Chrißi eß ^Q^niam ynttspa-nis, ynum corpus multißimusinam omnes ex eodempaneparti-cipamus.Videte Tßraelem iuxta carnem : quot;Monne pui edunt yiUi-masparticipesßacrarij ßmt^Et mox l Eîonpotejlispotulum Do‘ ininibibere,amp;poculumDxmoniorum . ISCon poteßis menßtsDo' mini participes efß,er menßx Da:moniorum.

Germ fol. 6f. LAtin-fol- loS-

ßlunt locum Faber ita explicat: '\deminit, inquit, menß Do“ minh

-ocr page 107-

^TOSrOLOT^y'U. 33

Mini, i« ^K4 corpus! iamp; fanguü Chrïfii immolabatur.Ethmci enïm^ qui ‘Dxmonthtii Utatash^îiAs edebant quot;DAmonumpartiàpei e-rant:Fideles aittem, qui Jacrijicium domimcts menße comedebant, Domino commumcabant. Hortatur ergo Corinthios, ne Jumendo in cibum idolotbyta ex menpi Ethnicorum, focijpant Diemonio^ rum.Ex quibw tandem Faber colligit, quemadmodum ludtei^ lt;amp;nbsp;Ethnicisßsafuerint altaria,in quibitsjacripcauerint, amp;nbsp;de qui-bus come der int, it a amp;nbsp;Chnjhanos fiium habere alt are , menfam nimirumDomini, in quo corpus amp;nbsp;fanguis Domini à Sacerdote in cibum amp;Jacripcium tmmoletur,

Cxterimpßatum controuerpee, quam Taulu^ ab initio o^aui tapitts nbsp;nbsp;nbsp;adfinem decimi difcutit, diligenter fecundum omnes

circumflantias examinemus,manipeliumpt, cardinem controuer-px non in hoc •'verjatumpuiffe: lt;An Chri/lianis apud altaria Eth-nicoru etiam litare pufacripcare liceretf (hocenim apert'eprimo precept0 Decalogi aduerfatur, amp;nbsp;citra omnem controuerpó. impiu e^O Sedhoc quxptufuipè: AnChrißiants lieer et ynà cum Eth-nicts,poßperaclaßacripcia, in menfa eorum de idolothytth yefci^

Fuitenim hic mos obPeruatits à yeteribtts,tam Ethnicp quàm ludxis ,'vtßnitts culttbits çÿ facripcijs fuis , agitarent conuiuia dereliquijs: quemadmodum fer'e noßra at ate 'F^ußici infeßo De-dicationis templorum faÜitarunt. Etfuipfe hunc morem ludxts yptatumyteßanttirnonfoliimleges de Sacerdotibus,fedetiampri-mum caputprimi Ithri Samuelts, de Helkana, tir duabus yxori-lus Hints. Et decimo fexto capite eiufdem libti inuitat Samuel lefen'yina cumplijs adfacripcium. Ethnicos aut eundem morem fèruaffè;patet ex lihro^.Æneidos Fergilij,yhi Euanderpolpfa-^ crum Herculifa£{um,/Eneamadconuiuiü yocat.Et in hts conui-uiisDeosßos laudibtts t^rgtatijs eelehrarunt, yit in quarto libro Æneidos cernitur.Hoe ergo conuiuium dr banc menfam,quxper-a^ts idolorum faerpeijs , inßruebatur , confert Faulus cum men ja

-ocr page 108-

quot;'SECONDA CL JÎ S SIS, DE TESTI msnCa cœnx dominiez,in qua corpus iir fangupspuhlicè dijirtbuun' tur.lTec confert ludaorum amp;Ethnicorum altaria,cum aUardtii Cbriflianorum, quaß^ Iw tàm necejjariaejjentjûaakana'amp; Jacrificia,quàm illü.

Sic igitiir adqutsfiionem ollatam rej^ondet Taulw : Eumf^' babear Jcienttam Itbercatn Chrijiiame, fi ab Ethnicli, tanqMf!^ quot;iiicinMJ'uü,adtaletn menjam tnuitetur,habere bbertatem eun^iy quantumadjùamperfinamattineat: quiaemrmdolummhilfi in mundo, nec idolothytum altquidejje , aeproindenon peccAf^ Chrtfiianum,qui illo 'veficatur. nbsp;nbsp;nbsp;Jiqubsnondumplena Chrifiiiit

' nx bbertattt cognitione infiruShi^ fic,aur inprmo fratri ofiendid^' lumpnebeaemonet efium ^dolothytorum yitandum etje, pareen-diim^j înfirmx con/aentiæfratrti, amp;nbsp;ingratiamjratrbs aliquid^( libertate Chrifliana remittendum efie. hAcfuum ipfiw exemplunn allegat Eatdw, quod Polens amp;nbsp;yltro concefifiafibi pote/lace Ldpo-ßolica nonJit yjtes, ne abos offender et. 'Pojlea monet, ne qub ni-mium deJe prxfumât: quia Eatret etiam,fi externas cerernomAi ffeSles ffuerint popubts Deiplur es tarnen Deus non approbaiierit» Itaq^ neminemjibijpjitantumtribere debuere ,'ygt;t pree fie alios eon-temnat,aenulli parcat.

Stngulàriter deinde de hoc ne^ocio admon'et CorinthiostneqiiA-quàm conuemre, yt, qui de corpore amp;nbsp;fiangutne Chrijb m menfr Domini participent, ijdem fmul etiam participent de menfaDa-moniorum.Iudicant enim infirmi, eos, qui yefiantur idolothytti» ttiam communionem habere cum idolts.

Tnde autem 7aubes hanc de communieatione fieuparticipA-tione admonitionem deducith’^ naturaamp;toditionefiacrifiiiortim 'veteris tefiamenti.Tidete,iKquit,Ifiaêlem iuxta carnemiHonni qui edunt yHtimas participes facrarij Junti' Hoc ef^, nonne profit entur , fie huic Deo eif bis cultibiis obnoxios atq^ obflriSîos ejfigt; sir communem cumabfipetrtem habere Sic quot;vxores amp;nbsp;bberi Sa-cerdotwn»

-ocr page 109-

'MORIIS STOLOT^l/M. 34

Cer dot um ,ßc quot;yixores Heikante , ßc Jßai cwnßlijs ßtii, yeßcentes Jacr 'ßdjsyapprobabant fir conßtehantur hos cultw Dei : ac teßa^ banturße ynà cum communibw ßacrificijs commune etiam alta--

ynum eundemj^ Dcum habere. It a hot loco Taultn mo-net Chrißianos, yt quamuûsßcientia Chrtßianx dbertatttprxditi ßnt, tarnen ïn gratiam inßrmorum yltro de iure Jha concédant ne alijsßußgt;icionemprtebeant ^uaficommunieationem aliquant cum idolorum euhu habeant.

li)wmadmodum er^b ludxi eir Ethnici po^ ßaerißeium in temßo altariperanum t idquod reliquum erat in menßa, non ßacrißcabant ,ßdßmul conßumebant tarn Laid quam Sacerdotes ^atq^ it a deßacrißdo communicabantiHeos^ßuos celebrabant: itaamp; Chrißiani ^poßeaquamßmmits Eontijex ipßorumßemel in truceßeße obtulit , atq^teternam redemptionempeperit^ non am-plius mmenfaßeu altari offerunt, jededunt at btbunt corpits amp;nbsp;ßanpuinem Chrißi/tn tömemorationem ipßwannuntiant mortem Dominißonec 'Keniat.

Ergo dtdum EauU de eßtßacrificiorumt cit altari Tßraelita-rum iuxta tarnem, non detorquendum e^ ad collationem noui alt arts eir ßatrißdj °Mißatici in nouo Eeßamento: ßed id tantum obiter probare Taultts 'yioluitßominemi de tuiußtunq^ Hei menja comedatidußdem Heiparticipemßeri.

Sin autem Faber omnino Jgt;/lißßaticumßtrißtium ex hoc loC9 euincere yoluerit^neceßfe habebitpriwdemonßrare,Eaulum non menjam tum menßaßn quaßatrißcia comeduntur ,ßdaltare cum altariiin quo ßaerißeia immolatur, comparare.Fel iddemonßran* dum erit^ Ethnicos inmenßaßua idolothytts yeßcentes, rurßtsßa-crißcare . Sedneutrum herum, quantumuisßudetßemonßrabit, Tvlanet ergo adhuc ccena Homini, communicatio corporis eitßan-guind Chrijd^neeßt ßaerißeium.

Liquet igiturßanc Taulinamßententiam adeb nihil addefen-

I ßonem

-ocr page 110-

CLASSIS, DE TESTE^ ftonetn Jacrificij conferre , ye magii ilUm lahfa^et. 2Eon enim loquitur Edulus de menja, in qua (acnßcatur ßedtn qua communicatio corpora amp;Janguinü Chrijïi legitimo mode amp;nbsp;ßuxta Chrtßi infiitutionem ßeruatur^ßub quot;vtraq^ßeciepann nbsp;nbsp;yi’

ni : quam communicationem pojlea tn yndeamo eapitepïnrilfi^ yerbu luculenriM dejirihußcutßupra auditum efl. quot;Namß qud-quam de Fabri concomitantiajquod corpus nonJie abjq^ ßanguwi] fduiffet^eamq^mugni momentt «ßimaßet, proculdubioJubpäUf benedi^ioniijcommunicaeionem eumeorporef tumßangmnts comprehendißet^nec ita dßmd'e de ytreiq^ yerbaßecjßet.

SEQVITVR TBRTIVM TE* ftimonium Pauli, citatum à Fabroex EpiflolaadHebrços cap,9gt; 06 IQ^

r T E.b.^.'Paultesßcfcribir: ^e Cbriß tes acce dens’? ontifei^ •I- J ßuturorum botiorumiperpropriumJanguinem ingrcßus eiC femel in Jandla^terna redemptione inuenta.Et cap.io.Emca laeione perfe^os eßjecit in perpetuum eos^qm Jandißcantur.

Hxc yerba Eaber, yt Jolet, Jecundum peregrinam fuam guaminterpreratur,amp;per (S EVI EL ) diatßgnificariJBif» Latin fäs^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;millies,eÿc.Sic enim inquit : ^poßoln^

de cruento illo crucisßacrißcioßmellitatoagif.ChrtßiesJnquitnS) Jemeloblaties e^^, qtiodidem acßdiceret Cbriftuó femel t^ truce morttties eE^:cui nthilrépugnât id,quod Eccleßa ait,qucti' die eum in mjißerioyelßacramento,ab ipßo infiituto, Deo patri if memoriam cruentx cruets hoßix immolari.

Lat fül.tf-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»lendaciter conquerieur de mimjlris Euan^elß

Cermte ) inquiens, fratres, cuiußmcdt nobts turrtm ?abgjlonicat1i tjaruxerittSjCirt^ idyerißtme in ipfum retorqueripoteE^. Sujcf'

-ocr page 111-

Ivf om IS ^TOSTOLOT^r^ï. 3 5 fuemmjemelfir'tbtisßtis exxdtficandam ciuitatemtllamma-^nam ‘Babylanem de qua . t 8. 'Vf celebrefactae nomen juum,amp; mùram Epifcopalem^quam arroganter ambireyidetur^ lonfequatur.

Eae atitem Domïnuf ea'vert'i^ne ipßfmpercußitiamp; errarefeen y'nt nullam amßtw ünguam calleat. Qwdenim tottti mtindits yocatpanem^'yimum/orpw-Jangutnem^id ipfi lacrtficium yocat. Et quodaltjs omnibui e^f ^dare,frangereffaiere, Fabroe^ffa-crtfcare.Ç^dalijjOmnes,îdFaber Sacerdotes.Qwdabj, %îul-tot,Faber Laicos appellat: quemadmodumJupra audtuimin. Ita btcquoq^,quodin abjsommb^ltnguüs toüw orbùs terrarufignifcat

E'ME LyidFabrofignifcatü^s fnbpluries,q millejiesmdlies. Isbon dubito^qutn Faber Epißolam ad Hebrxos babeatpro yerba T)ei, ahoqutn non adduceret ex ea teßimomumpro defendenda *gt;^iffafua.Feft.aturautem epißola illa quam clarißtme,non fob'im afßrmatiueßbrißum /emeloblatum eßefedettam negatiufCbri-ßum pofthac non ampliw oßerri. Defenjürui ergo Faber °Mrßati-cum fatrßttum ex hac Epßola,alterutrum conuincat neeeße ejl: aut SE'^EL ßgnißcare bis, centres, millie staut, Epßolam hancfalfam mendacemq^eße. Flimvs enimfriuola efl^fubtîlls ip-ßtif drftmEliuncula, de eruento amp;nbsp;incruento modo . Flam ne iota qmdem ymeum de hac dißinHione extat in yniuerßs literls fa-crlstquemadmodumßio loco in Claße de Fatribw audituri fumits^

St ergo Chrißips femel tantum oblatns eß,yt yerbum T)ei teßa-tur,amp; Faber negare nopoteß,quarere ex ipfo libettquando eir ybi obldtiesßt'* Si reftgt;ondeat:in ceenatfequiturfùperuacaneumfuifèy Chrtßum poß catnam patt sir mort, ac facrificiufuum in cruce per-agere.Sm yero dicatßhrißum in cruce oblatueße (idquodyerif (imü eft)quxlo quorßm opns fuit oblatione in ccena ?Certeß Chri-ßuf bis fefe obtulit,imperfe^u erit eins famßcium,quemadmodu s'3’ Lex omnia ^aronica Leniticaqjacrificia imperfeSla ftierunt.

-ocr page 112-

SECONDA CLJS^S, T)E TESTE

Ita^jCumnecvocabulum S E'M E L, necyirttu amp;nbsp;ejjic^ âa Jdcrtßctj in cruce ohldti, (qua nbsp;nbsp;nbsp;aternd amp;ftrfeSta redeifi'

ptio ) fdttdntur Chrijium denuoofferri i ynde quajo Fdher JuAlli de cruento amp;nbsp;tncruentofdcrificio diJhnSîwnem confirmdbit enim dutoritds Durandi eix Edhri ßifßcit ,Jedreqmruntur JdCïA' rum ßripturarum ßrmamenrd-,.

Gcrni.fol 41.43. ^e/jfondet Fdber, quid idem corßt^ nbsp;nbsp;idemßngu^ in aI-

o tfÿ.70. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adßnr,qua in auce oblata fine,idea,qudntum ddlubßdntiAfA

ipßdm dttinedt, idem quot;Verobiq^ in cruce eJr cœnd obldtum eße . Et quidßdaißeij illiics in cruce litdti yus cr eßßcdcid dd extrentutA iCfqj diem ^dledt, illud ipßum corpus^quodpro yobü trudidit^tÿ ßanguinem, quem fro yobis eßudit, cum yirtute eßßcdcid crA‘ cis,per Sdcerdotis mini/lerium in dltdri “Deo pdtri oßerri. Idem ergopldn'e eße ßacrißcium dltdris çÿ crucisiquàm quod hoc crueth to modoßaibumjitdlludyero incruento modoßdt.Hac ille^.

^Aßentimuri idem corpics amp;ßdnguinem eundem incœndddef-ß^qua in crucepependerunt /t quidem prima inßitutio inuiolatA firuetur :ßed idem eßeßdcrißcium corporis eir ßanguinis in cœndt quodßueric in cruce,hoc conßdncerpernegdmus. Udmddßcriß-cium non requiritur tdntumpraßentid mdteria,quaßdcrißcdtur, fed ipß etidm dHio eirßnis j ad quem ipßa mdterid reßerri cF dirE gi debet: Tbi yerbdeei^ illa a^o, certe mdterid fold fdcrißciunt eße nonpoteEß.Exemplo rem,quoßt illußrior,decldrdbimics,

Eddem ouis el^,qudntum dttinet ddßbßdntiam cdrnis, cutis ,oßium,pilorum, ^c.ßue infidbulo,ßue coram dltdrifiet:ßnis autem yfus ddquem deßindturnon ei^ idem, fiddiuerfus amp;nbsp;dißimilis . In ßabulo enim hic ipßus yßes e/Ç, 'rt prabedt lac, Cdßeum, lanam, ßmum ddßercorationem agrorumicoram alta-ri dutem deßindtur mdilationi amp;nbsp;holocdufto.

Sic tarn in cruce qudm in ccend e/Ç quidem ynum eltr idem corpus fanguis Chrißi: y fus autem amp;ßnis ytriusq^ nbsp;nbsp;nbsp;diuerßes.

TLam

-ocr page 113-

^TOSTOLO^Vl. jS'

37lt;»m corptu amp;nbsp;fangtiis Chrijii m cruce ad hoeprodel^i^tper hoe facrificiumcumï)eopatre reconcUiemur,amp; remißionempeccato-rwn conjèquamur. ^em yjum Ejaia^ cap. gt;ÿ 3. copiosè traElauit. Htec reconcüiarioßeri nonpotuit, niß Chrißwpro nohii occidere-tur,ßcw Epßola ad Hehrxos aperte reßatur . Et TauUts ait^ Cbrißummortuum eßßepropeccatü noßrit. Et depeccato, tde^^ hoßiaßu yi^imapropeccato condemnafßepeccatuna. Sedin cœna corpits eirßtngutt Chrißi eo deßinataßtnt, yt nos edanuts , h 'iha-mtts^mortem eiits commemoremits,ac beneficia ipfiitsgrata mente celebremits. Idepaodfiuprateßimonijs Euangelißarumcompro-hanimits.

Duo ifitur requiruntur adfiacrificium expiatorium, tanquant partesintegrales:yidelicet corpits amp;nbsp;fianguis Chrißi, ceu materia fiacrificij:Et deinde ipfium opits at^jfinis,psr eßufionemfianguinist in cruce perfe^its . (um ergo altera pars tantiim in cruce, non in cœna inueniatur, chrnjj Chrißits femel tantum amp;nbsp;non his oßera-tur, reßat filam mortem Chrißi in cruce eße y erum facrificium^ cœnam autem eiits fiacrifiefi communicationem effi , qua in com-nemorationem ipfiiwfiat.

Jtaq^ ne hac quidem ad Hehraos Epßola Faber incruen-turnfiuumfiacrificium affieruit, Tranfieamits nunc adfiequentia^»

OVARTVNl TESTIMONIVM ex Paulo addudlum, i ♦ Cor ♦ 5 ♦ de AgnoPafchali»

Pj^fcha no fir urn,inquit ’Paulus,pro nobis immolatjts eß Chri- O-fius. His exyerbis Faber itaratiocinatur : Figura çÿ res figurata confintire atq^ concordare debent in eo, quod figura prxfi-gnificat t Confiât autem agnum pafichalem cœna Dominica ty-‘

I 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/»un»

-ocr page 114-

' SECmDÂ CLASSIS, DE TESTE-

pim geßi/p.T orroßguram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eE^)agniim Eafchalem necef-

ß erat immolan. Sequitur igitur etiam ccetiam ‘Dommcam litart dehere. EEamq^ Eujchults agnia, in memoria, liherattpopuli Ijrü't-litici Jdcrificabatur.deinde ettam in cibum fumebatur, ideF^, lt;(} memorialecomeßMeJacrificiumfuit. gt;^tqui crucü ’viblimA neq^ commemorandie redemptions nofire facrificium/uit ,ßdipß nofiri redemptioineq^ comefiibilefuit facrificium : quandoquidein cor pis Ckrifii yifibile ac mortale, dentibts lacerai i non aebebat, yt ludet quidam fibi perfuaferant . Ipfißtmum igiturpaßwnd eus memorialefacrificium illud eif, quodfubpans ac yinißedf ipfe nobs dereliqutt.EEa^enui Faber.

Simpliciter refiiondeo. .^Lgnum Fafcbalem fiiffe memoriAli liberations Ifrdelitarum ex Æg^pto, ür t^pum redemptionspef Chrißumfuture^ yltrb concedi mis. Hane autem figuramprxfigni' ' ficafie tantiimcanamlEominicam,nonfacrificium Chrifii in cruce, id Faber tefiimonijs feripturce nunquam demonfirabit : nos yera contrarium demonftrabimis ; videlicet, ^gnumTafchalem non fuijßtypum ccenx, fed mortis Chrifii in cruce. Sic deinde ‘Mijß, quam Faber huicfundamentoßperfiruxit^per fe corruet. nbsp;.

Quantum ad edendi eir bibendi rationem attinet ,pojfet forßn qutedam fimilitudo efp conuenientia inter agnum Faßhalein amp;nbsp;cœnam TEomimcam'. quanquàm in ritu agniFafchals nihildi bibendopræcipitur ficut incœna Dominica. Qt^ntu yerb ad comquot; memorationem attinet,reuera nulla htcfimilitudo reperitur. gms enim Fafcalis eratfacrificium memoriale, admonens Ificd-litasprieteriti? alicuirsrei , liberations nimirum Æ.gyptiaciS, ^^g^^f^ris Deo agendas exujeitans. Si ergo Chrijhs ram agni Fafchalis in ceena tmplere debut fet^ neceffe hahuifet in cœna etiam celebrare facrificium memoriale prteterita: paßtoni^ fux.’\deminiff'e enim)amp; commemorare,rerum eif pricteritarurni non

-ocr page 115-

'UO'RIIS ^TOSTOLO\y%l. 37 nonfuturariim. In cxnn aticem nondumperanum erat facr 'ißcwm crucn,Jediœnatn dernttmperagendum ernt. Hnllam tgitur tune commemoratïoneTn mortus ßte Cbrißu^ ßacere pot ernt. Itntjj facrßciiim agr,î7aji.halid nongeßit tjpumjacrßdj cœnte ,ficuc Faber argutatur,

Traterea amp;nbsp;hoefatemur . Chrißum in cruce nonfuilje fairifi-(lum memoriale redemptions noßra, ßd ipßam noßram redem-ptionem:agnum yeroFajchalemnonpraißgmßeaßeßacrißcium in cruce,idnegamis.Q^niam Euangelißa Iohannes cap. i p. teßa-tur,milites nonßegijße crura Chrißi, ßcut latronum, ab ytroij^ eits laterependenttum:Fa^a autem,inquit, hxc Jiint,'yitßcriptU’-ra implcrettir : os non comminuets ex eo . Hoc yeropræceptum denon comminuendo oße ,pars fuit ritis illiis de agno Fß'chali Fxodaz.Fbi ergo hæcpars in Chrßo impleta e^l'Hic Euange^ lißam aiidi,teßantem,idaccidiße in cruce, cum iamßiritum tra-didißet Chrißts, lacrificio crucis perfunEltts eßet. Heceße ergo ebßedaße, ^bi impleri debuit:nimirum ad faerß-cium crueüs Chrißi. Qupd tjuidem ipßmet facrißculi in Hlißaßua cantant,in prxfatione Faßhaliicuits quot;^erba hæc ßunt.

Cum Faß:ha noßrum immolatis Chrißis, ipße enim yens eï^ agnis, qui abßulitpeccata mundi, qut mortem noßram moriendo deßruxit,'amp;c.

Teßantur eir reliqui ^poßoli ac Eiiangelißee. Chrißum non idsb yocari agnum,qubdin cœna ,ßedqubdin cruceßefe ohttilerit, ilPet. i.Ciim ßciatis, yos non caducs rebis,yelut argento çÿ nura fmße redemptos à yana yeßra conuerfatione, quam eii Fatrum acceperats traditione, ßed precioßoßanguine yelut agni immacu-lati amp;nbsp;incontaminati ChrHU.Et ^pocal.'ÿ.yiginti quatuorßenia-res canunt canticum nouum,dicentes: Dignis es accipere librnm, amp;nbsp;aperire ßgnacula eiis , qv.oniam occißs es , amp;nbsp;redemißi nos Deoperßanguinem tuum,ex omni tribu, amp;nbsp;lingua, amp;nbsp;populo, eir natîone.

-ocr page 116-

SECV’iïTi CLASSIS, T)E TESTE natione.Et Iohannes Baptißa: Ecce^ induit, agnits ille Dei,^v!h tollitfeccatum mundi. Hxc diSfapmnia teßimomum perhihevt Taulo, agnumnoßrumTafchalem^iChriJiumi non in ccenafedïii truce immolatum eßße,

I^cenßet Faber fSx alias quafdam rationes ßmilitudints inte^ agnumpaßchalem, eä' cœnam Domimcam : quasparum apt'e amp;nbsp;'Violenter adßabilendam %lißßamßam detorquet. Siyerojimih“ tudinibu4 tirparabolts rem agere hceat, multa certe eic typo agni paßcalts magts cum noßra c«na quam cum prtuata ipßu^ conuenient, Exemph gratia^ quot;Paterfamilias agnumpafchaleif^ nonßolum comedebat,nec relinquebat quicquam nbsp;nbsp;nbsp;in craßinum»

fed comedebat totafamilia: autßhiecfolanonßfßciebat ad con* ßmendum integru agnum,accerfebantur etidyicini adconuiuWt donee integer agnus conßmeretur. Ita, quando celebranda el]^ eeena Donanica^non foliis Sacerdos in angulo quodam conuiuetur) exteris carentibua, fedommbitspetentibus communicet, eSr qid‘ dem integram cœnam, non dimidiatam, nihil de ea referuans amp;nbsp;incl:idens,aut circumgeßans.SedFaber neq^ teßimonijsßriptura, neq^ apttsßmilitudinibus aberroreßofe dimoueripatitur. Per‘ gamtts igitur ad reliqua :poßeaquamjatts oßenfum ef^ , typuri^ . agni Paßhalis multo magispro nobis quampro Fabrofacere,

qvintvm testimonivM Paub’num, quod Faber pro aflerenda vna (pecie accerfit ex Adis Apofto=

lorutti cap»27gt;

LiVvfoU^.' quot;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nauigans, inquit Faber, nonßolum benedixitpanel»

1 (hoc , 'Vnamßeciem facramenti) fed de manußaporrt' ft it LmcX} exteris dißipulis, Sic enim ßribitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 7.

evf»

-ocr page 117-

- %ÎOm/S STOLOT^y'KI.

îiKW dixißet:,jumptopane-^rMiai egitDeo incohße^u omniji: 'ÜI' cumfrègijjetycæpit edere.fitinc locumfretttgt;i authoïttàte Chry fofiomz Homel. » j, in ‘i^atthxum, ait intelligendum eße de hoc fane,qui nonfoïiimJanUißcatit^ , fidetiamfitn^ificatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ey-

fiin^ißcat accifientem. facit autent amp;nbsp;faulo Chryfiofiomo in-fignemmiuriam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

frincifd) enim non loquitur fauha eo loco de Sacramento corforts Chrtfii^fied tanttim de quotidiano amp;nbsp;ytilgari fane . Diet-lnc,infuit,decimu^ quartiu efÇ, quod exfeSlantet ieiuni ferma-netis,nihil accipientet : frofterquodhortor'yios,'VtJumatMci-hum,hocenim adfialutemyefiramfertinet: quia nulliw 'yiefirum caf illut de cafite cadet. forro , animit iam recreates omnxum, fimffirunt cibum,eÿ fiatiati fiunt, Deinde, nonfiolum Lucam amp;nbsp;reliquatfidelet hortatur,fied omnes quotquot erant in naui. Erant autem yniuerfie animte in naui ducenttefieftuagintafiex . Qertum

autem,fierotqillorumfiuiße imfiot fudxos eir Ethnicos, non Chrijiianos . Qu^ifironte ergo hoc de fianSlo fane cœnts Domwica 'interfretari audet Faber cum if fanif conueniat fiolif Chriflia-nis,lt;amp; ijt,qui feibfiosfrobarunt:neq^adfiatiandumftomachum,fid ‘adconfrmandamfidemdefltnatuffit.

^dhxc, quanquam fauluf, accefto fane,gratias egit Deo, '^firegit J «0W tarnen adiecit yerba frimx inßitutionif Chrifti: Hoc ei^ corfuf meurn. Fhec yenfiimile eifi^,’Paulum aliter frx-buiße cœnam Diuo Lucx,quam à Domino acceferat,eir Eorinthijs iradiderat,

Qubd autem Chryfiofiomicf id conuiuium more fiuo allegorice interfretatur,e^ ad cœnam Dominica accommodât, non male fit, nec quicquam inflitutioni Chrifii de accif’.enda ytraq^ ßecte derogat.Sicut alibi, feiffitm exfltcans, difierte teßatur, inter cœnam faicwum lt;amp;nbsp;Sacerdotum nullum eße difirimen . Sed de hoc in Clafifie,quam Patribuf afiignauimus, centuria quarta,agemnf.

K Sic

-ocr page 118-

CLASSIS, DE TESTI-

Sic igitnrnec Tauh nauigantü panem edentü exempïuit Fabropacroctnarur^flurimum laboranti, quopA^lo inßituttontit Chrißt conuellat, amp;nbsp;laicif alteramß/eciem eriptat. Sedfrußra faxum yoluït;manet enim, xternum^ manebit firma tbquot; immo^^ Chrißi inftttutio.

^bfolutti iam tandem Eaulinü teßimonijs, quot;Mißam nonßt-(rißcium eße, fed communieationem corports amp;nbsp;fanguinü Clrriß^ Jub ytraq^ßecie^conuincentibitsiage audiamies amp;nbsp;ahum quendaiti ^poßolu,quid ii de exna Domini docueritßerßferit amp;nbsp;ßnßril-

DJMatthteits,nonfoliim Euangehßafed amp;nbsp;^foßolitt Chrißi) yerba primx inßitutionit yigefimo/exto Euangelijfui cafite dl' ' feribity amp;nbsp;tarn defiibßantia q de ÿfu cœmc eaßem docet^qua; reit' qui EuangelißtefKdaretts,Lucasamp;Eaultt{ tradunt.De qua har' monia nbsp;nbsp;cocordia Euangelißaru,ciim fiiprà facts mult a in prima

claßfe di^laßnt, adreliquoru ^poßolorum teßtmoniaprogrediar.

Etß autem nulhts reliquorum jdpßolorumexprefs'ede infiitti» tione amp;nbsp;yßu ccence DominicaJcripJerit (nam fexto capite Lohanh nihil de externacoenafedtantiim deßirituali mandue atione ßot e^jdefd; in Chrißiim agitur)ccrtißimum tarnen ed^^ ymuerßis •^ipoßolos non aliter de cœna ßerfiße docuiße, quam DaultH eir Euetngelißxfriptis traßdertint.

Doßeaquam enim Eauhts feptendecim annis EuangeLion intet gentes prxdtcauerat, exorta fuit centrouerßa de articuloiußi-ßcationvs. Erant enim,qui docebant, hominem nonfolafde in le-ßum Chrißumiußißcarv.fedadtißitiam falutem eßfe etiam ne^ cejfariam circumcifionem,eä' obferuationem legis °M.ofaica:. ^d quam difeeptationem componendampPauhts tuxta reuelationem aßendit Lerofobymam, ynà cum quot;Barnaba tir Tito: ac contulit cum praciputs lt;^poßolts, qui yidcbantur eße columnce, lacobo, Betro tir lohanne^de Euangehoßo,quodpradicauerat inter gentes.Cum gt;nbsp;y erb lt;^poflolieognouißent^quameßcaxfuißet Dens in ipfoerga

gent es

-ocr page 119-

V.ONÏIS ^^OSTOLÜ\r^^. ' 5,

pintesidextras ipfidederiint^hoc nbsp;nbsp;nbsp;, conhtebantur plane rn om-

ftibu^partïbiis dobirinx Eitangelijcum Eaulo conjentire.eir in fymbolutn mutui conje^ijns dextras lungebant: quod inter armcos mutiix beneuolentix amp;nbsp;contordix indicium efje confueuit.

quot;l^emo autem exißimet, primarws illos gt;gt;ipoßolos tantitra do^rina lußißcationvs ( qux tarnen pracipua Cmcilij leroß-Ipjmitani caufa fint ) cum Êaulo ccnfinfiße . ’Mam amp;nbsp;de reli-qvM omnibiti' articulii fidei optime inter ipjos conuenit. Etenàm fi Tetritt, 'Vei ailiuif allies ^Apoßolw aliter de ccena finßßet amp;nbsp;docuißet i quàm 'Paulus i^rofe^b Paulus, qua fuit amp;nbsp;ardenti '^eloprxditus tam non ceßißfit ^^ipcßolts, quam non cefiit^nt adhoram quidem , PJeiidoapoßolis. ’Mam amp;nbsp;ipfiepoßea Petrum Mntiochix coram omnibus fratribus grauiter bhiurga-uit, cum in leuiori caufà ( quàmfit cœna T)omini ) non retape-deincederet adyeritatem Euangelij.Gallat.t.Mum tu ergbpar-furum ipßfutffe put as, fit ( quod Faber omnibus ^Apofiolis tribuit ) crn.m ’Dominicam f'enfiififiet, docuiljetue,efifiefiacrificium pro pec-catts 'Viuorum amp;nbsp;mortuoruml* Certè Corintbios fieruerifiim'e re-prehenditpropter fiolum cœnx “Dominicx abufum : quanto fieuc-riies ^poßolos ipfis reprebenfiirus fuifiêt, fi communîcationem torposM amp;nbsp;fianguinis Chrifii, in fiacrificium propitiatorium pro ’Vtuts amp;nbsp;defiui^n conuertißent , autlaicos alterafieciepriuafi-

cilio Apoftolorum»

MTnirnè nosfiugit,iv.quit Faber, Chrifii i^ipofiolos, primum^^ Gc«n fol. 51. illud ferojllymis coa^um concilium, de quibufidam , qute

Cbrifius liberapermifierat, legem fianciuijfie, qux tamenprocefja

IQ Z temportSj

-ocr page 120-

SEC A CLj^S SIS, T)E TES TT-ie)nport4,ce]Jante le^is illitis caufa,abolua eß amp;nbsp;alrogata. ut igùur ea quoq^penes Eccïefamauthoritasfit, yt Pauh co^‘' tutionem mutarepofiitf’Thee Faber.

Cxterùm,yt ommbm manifefiumfiat, qtiàmfalsb Concili] H' bitts Decretù Faber contra yjum calicis abut at ur, placet Jum Concilij de yerbo ad yerbum bût adjtribere : Apofloli amp;nbsp;Fresbyt'eri,amp;fratres,hts,quijunt .Antioebicein Syria, amp;nbsp;Cicilia.fratribtts qui fiunt exgentibttsifialutem, eSre. T^ijum Spiritui fianSlo,ac nobtSinequid amplitts imponeremits yobts ont' nis,quam btcc necefiaria: yidelicet, yt abßmeatts ab bis qu/efiunt immolâtafimulacbris,lyfanguine, amp;nbsp;fiufiocato, cirfcortatione.fi quibusficonfieruaueritis yos ipfios, benefacietis. nbsp;nbsp;Talete.

Tlon ent autem Faber yjq^ adeo impudent, yt difiienfiationttn fuam,quam Ecclefix tribuit, de ficortatione omnibus modisprobie bit a, intelligat. Hane emm Cbrifius ^equaq liberam reliquit,fii fub edminatione fieuerißimx indignationis acpœnx Diuinxprohi-buit.Qudcunq^ afiexerit,inquic,yxoremalterius, adconcupifeen-dam earn, iam adulterium cum ea commifitin cordefiuo . ^attbgt; ^.Eandemparifieueritate Apoßoli yetuerunt,ficortatores etiatn à regno cœlorum excludentesiTIe erretis,inquit Faulits,neq^ficor‘' tatores,neq^adulteri,regniDeibxreditatemaccipient. i.Cor.S. Hec y^ropoi^ Apoßolorum tempora, lex illa de yitandaßof' tationeßtblata eT^.Quia emmprxcepto diuino répugnât ,perpi' tubpeccatum manet . Hec credo Fabrum,quamutspropter fituni de perpétua caßitate yctum coniugtofit iniquißimus, idnegatU' rum effie. quot;fießar ergo, yt diß/enßtionem tllam non adfcortasiO' nem Sktendat, ßd ad medias tantum res, quarum Chrißtis liberum yfitm reliquit:yideîicet adidolotbyta,amp;fanguinem, cirfufi focatum.

%'Iea igitur bxcfit reßonfio. Frimitm, Faber Chrißo eir Apo-ßolis manifeßam hoc loco facit iniuriam. Heq^ enim Apoßoli ne-- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceffariaW

-ocr page 121-

' CONTIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

teJJarÏAtn Alïquam legem ijs de relu^ tulei utit, quas Chrïflw h-btras eße yoluït.t^ic ‘Decreti igt;4.poßolict Jententiam)de idolothy^ tiSifanguine fußocato,Tauhu ipfe, qui Concilia interfuit, alijs fuis Smptisperßicue explicat.yt cnm x.Cor.xQ.ßdeles hortaturt ne idolothytis yefcanturicaufdm hanc adfert : non quidemperJè illtcitum eße , fed ne infirmis in ßde luâneis oßendiculum detUTj Ahßinendum eße.Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.Tim.r^.docens de cihoritm li\

her tote,nihil prcrfiis excipic, niß yr fcandalum, idq^ non Thari-^ [Aicum, fedinßfmorum fratrum^caueatur. Eadem ChrißM iam antea docueratiEie homini, inquit,per quem oßendiculumyenit. Expedit ei 3 yt fußendatur molu aßnaria in collum eiw, ac de^ mergaturinprßtindiim maris Jtaq^Chrißi amp;nbsp;lt;gt;ipo/lolorum con-ßitutiones eaidem funt, atq^ etiam num hodie yigentiyidelicetiyc Chrißiani idolothytis, fußocato elsi' fanguine liherèyefcantur, yel non yefcantur,ß nullum fit oßendiculi abcuius periculum.lt;gt;4cce-' dente autem oßendiculo, ßuerißimepriecipitur, yt abßineamiis, Äcut apttd nos efiis carmum feria fexta,alijsqj yetitis diehiisper ß quidem non illicitU'S ciif^ißt autem illicitu^ , citm inßrmofratri \ oßendiculumponitur. ^alitiose ergo Faher Chrißi amp;nbsp;^poßolo^ rum detreta^yt nbsp;nbsp;alibi folet,nontam interpretatur, quam calum

niatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Eßo auttm^ quad ^poßoli tarn duras ó* rigidas leges, de relus,quas Chrißits liberos reliqttit,prafcripferint : quiejô quid hoc adynamßeciem facramenti attinet ? Flum Chrifliispotum cab-cisliberum çÿ innoßrofttum eße arbitrioyolitit!' %limm'e idqui-dem.Expreßa enim funt yerba : ^gt;1001^110,^311^0 ex hoe pmnes, ^ihi erode,ft Chrifltis tam difert'e idolothjtaprohtbuißet, quam ealicem fr acepit , nunquam .gt;ipoßoli, controriumßatnißent. Tdulla ergojimilitudo inter calieem T)omim , res illas medias,de qiiibus j^poßoli inpnmo (pneiho deoretumfecerunt.

Fraterea ,ß maxime medias amp;nbsp;adioohoras res neeeßarijs le-

-ocr page 122-

CLASSIS, DE TE3TD gibtti adjlrmxtßent lApoJloli, num tu «andernpoteflatem in ctri' uellanda injlttutione Chrißt tribues Ecc'eßte .^innejcüJancos illos Chrißi legatos maiort authoritatepoteßatej^pradjtos,quaiii (ateros Epijcopos amp;nbsp;Eralatos Ecäejuef Qua de re znpra znprzn^^ centurza locus diccndt dabitur. Etdes igitur primum Conciliutn •yipoßolorum non magis ynam /Jteciem Eabrt adjirucre,quam rt-hquorum Euangelzßarum amp;nbsp;i^poßolorum tumJeripta tum ad* adjlruxtße adiuzmus,

Torro ne quis dubitet.Eetrum amp;nbsp;reliquos ^pojlolos non tan‘ turn Taulide tußißtatione homims jententiam approbajjeßedotn-nibus etiam Epzjiolis tllzitsfubfiripßjße,age tejiem audzamus 0. Tetrumßecunda Epzftola capzte tertio itajeribentem: Q^pro-pter dtleE{i,patzenttd Domini noßrißalutem arbitremzni.qztetn-admodum amp;nbsp;dzleBusJrater nojler Taulus zuxta jibt datamß‘ pientiamJ'cripßt yobtsetiam in omnibusfer'e Epzjlolzs,loque'ns dt hü, znter quxßunt nonnulla dzfßczlza intelleUu, quie indo^zpH' Tumqjßrmi detorquentßtut cteteras ßcripturas adßzam zpjo-Tumpernzciemy tamp;c . Quibzzs ‘‘verbisßibjerzbit Tetrzts omnzbui Taulinis EpißoliSiei quoqj,qult;t ei^ ad(orznthios^cznuspars ef^ caput 'vndecimum . Troinde non alza Jvzt Tetri ac reliqztorttn^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pßolorum de cœna Domzni doElrzna ac fententta, quamqiif

Tazili fiiit,quam quzdemprxdiElo capite Jatzsperßzeue tradzdzt-Faber azztem nullizts tJApoßoli teftzmonium producer« potei(^gt; qui de '^zßßa tär'^na /pecze Jacramentz zta ßripßrit yeljenßerzt, yt à 'Monachis amp;nbsp;facrißeulis Tapißieü yjwrpatur . Fzuolum enim eii^,quodpro opinioneßza fuUzenda ex ,AElis lApoßolorvm

Getm-fol ’ll- cap.z probare nititur, Taulum nbsp;nbsp;Tarnabam in canaßaerzß' '

Lau-fol »18- Domino.’îylam 'Vox^’UaTe^rturru^^quam cum Eraßno iterprt-tatur,ßicrificantzbus Ulis, omnzzim erttdztorzim cozijenju, Fahr» etiam fatente , nonproprze ßgrzifzeat facrißcare : ßd generalzoti ßanilißcation« zdem eQ^, quod minißerzum amp;nbsp;oßßczum pzzblictnn obzri

-ocr page 123-

UONIIS ^TOSTO41 titre Jeu admimßrare , tam in Ecclejafiico quam politicoflatu. Cum ergo circa primitiux Ecclejix initium hoc ejjtt muntcs Ero-phetarumigt;gt;4.pofiolQrum, amp;nbsp;aliorum T)oCiorumEccleJtx, ytf radicar ent ^iapciJarentjCcenam dtßribuerent J orarent^ iezunarent ^e-leemofynas colhgerent, t^c . quodabundè ^Cla ydpoßolorum docent: reClenoßri yerterunt: ’\limßrant:bw Ulis ‘Domino,id ef^, demandatum minißerium eis' cultum dtuinum exequentibta in publico, non inprmato angulo cœnam facrißcantibits. IsLihil ergo ’Verbum ad^ijjamattinef.nec probat ^poßolbs'll^iß fam celebraßt^,

Adde j qubdne yno quide yerbuloaperta illo in loco mentioßt (orpom amp;Janguinis Chrtßi, qux incœnaprincipem locü obtinent. . Et quamuis coflaretßProphetas eit “DoClores eo in loco quot;tinci lum populo Antiochenx Eccleßx cœnam Domini celebraffe, tarnen ye-nt! cœnx yßts ex yerbuprima inßitutionüpotiitspeti debebat, quam ex hoc amp;fimilibit! locü AClorii yipofiolicoru^ybiob/cur'e tir obiter tantum deßaCddonepants,cÿ de liturgia mentio faCla efÇ.

Tandem yt tir hoc Fabro largiar, Âpofiolos amp;nbsp;Dolores in hac liturgia etiam cœnam,'nel (yt Faber loquitur} ’\'üßam celebraf-fe:quidtumpoß^a^Flumproptereapriuatam quot;^ißam approbabi. mus'‘(ert'e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(yt ante diximus) nonßgnificatjiiu aliqiiod

priuatumnegocium agereiquemadmodum ^iffariips tacite apud animum fuum Taßionem Chrißi conßderat ,Jolusqßblitii(mßuum facramentum comedit exhibittSedßgnificat,publicum ofjicitim in communione aliqua adminißrare:yt mortemDominiannunciare, tir Sacramentum folenniter dißribuere. Quomodocunq^ igitur Faber rem aggrediatur , hoc ex t^Sts tclltmonium,TviilJamipßns magis inßrmat quam confirmât : amp;nbsp;yicißtm cœnam noßram ma-gü adJlruit quam deßruit.

Itaq^ybi jeßriptü ^poßolorum tueri amplius dißidit, tandem hocßßiigiu quaritat:Äpoßolos non omnia ea,qua adjälutenoßra nsce/ßaria

-ocr page 124-

SECVVL'b.A CLjfSSrs, J)E TESTn

Cerm fol. 8j. neceffariafintifcriptit tradidtJJê.Sic enim inqtdt : Ècqittd randedl Latin fol-140- cirtum efpcere ^tieat,qii(e nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apud Cvhntldsi

ruerir^cùm ipjefe cxtera^ybi yeneritjdj/^oJiiuritmjcrihat^x. CoT^ t x.Hïnc moic infert, quxab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omxij'afint, ea Ecclefin,

hoce^, '^'lónachorum amp;nbsp;facrt/iculorttm conciliabulii reßrtidtA effè .■ cmw Eccleßie non tninêrem,quant ,gt;d.pojïoloruin fotejïated^ e/ßa/Jerit.

Gcim fol.93- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßlt;^ tandem Fabri bilu efferbiiit,yt qurßomniaßmulamp;ß'.

Lat-fo).Ijff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuulfuru^dpjit t^dpoßoln aperte infaaem contradicere non

dubitet.Qmd enim aliudjibi yult,quàm t^lpoßolos non reblopede ad yeritatem Euangeltj inceßiße P muîta ttem inßdeli amp;nbsp;inuidxt dißimulatione occultajße -, equxßir'e falutii mßrte interfit P attA^ men Spiritumßanilum Eontificxue etclefi^ talta reuelafß, qutepo^ fieaeic ßriniope^lortsßt nobu ettam communicant.Hxcßunt nO' mina bla^hemia:ßper capita befiiæßepticipitts,de qüaeP^ ^p0‘ cal.i i.Horrendaprofeilo amp;nbsp;detefiandablafihemiaePÇ^, t^poßo' los falji tefiimonij arguere, 'tiel ( yt in Schölts loquuntur ) negari primaprincipia^ amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reltgionis noflrte . Etenim tefits yeritA-

tem fübticens^quam dehebatproloqui, non minus, quam mendtó' cium dicens ,falfits tefiis habetur . Et notumep^ commune di‘ Slum; Qmtra negantem principia non eße dißutandum. quot;îdegAtt esiimprincipia, nihil aliud e^, quam totum naturte ordinein in‘ uertere:eir album aßeuerare eße nigrum, amp;nbsp;duo eße ’tmum.

Çum ergo Faberfcripta ,gt;4poftolorum ( quieprima quafiprinquot; cipiaamp; fundamenta Junt Ecclefix ) mendacij arguat, nbsp;nbsp;in dn-

bium reuocet, an oinnia adJalutem neceßaria in hü comprehenß fint,idem facit,acfiprorfits negaret atq^ re^ueret. Troinde diß^ non eße iudico,cum quo de hts dilßtteturPfidonet enim T) Johannit fecundaßa Efiiflola: Si quts ad nos Keniat, t!sr hanc doSfrinant no aßerat, necrecipiendum eumeße in domuin,nec aue ei dicendutn-Qm enim dicit illt aue, commiinicat operibus eins malii. Idcir^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tto»

-ocr page 125-

Morins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44

non propter Fabrum ,fed ad docendos amp;nbsp;lonfilandosfimplices at/j^ (redentes, demonjlrabo, i^ipoflolosfuf/iaenter amp;nbsp;intégré omma adlalutem neceßarta perfiripßße^nec omißjße quicquàm: imo^uod maint eî^iin rehtttßdei nihilreiipiendum ejß,qnam quodiFïpo* floli ßcriptum reliquerint.

Flam ad Epheßosßcribens Faulut : SuperßruBi, inquit,ßuper fundamentum i^ipoßolorum amp;nbsp;Frophetarum ,fummo angulari lapide lefii Chrißo. Idem ad feniores Epheß 'yierbafaciens, ac ya-ledicens:Stitii,inquiti quomodo nihiljußugerim eorum qua efßnt in rem quot;^eßram: quin annunciarem 'ytobit,^ docerem yospublice, ac perßngulas domos teßißcans ludaitßmul eär Gr acts, earn qua erga Deum efÇpœnitentiam, acfidem^ qua e^ erga Dominum noßrum leßm. Et rurßtt: Quapropter conteßor yos hodternodiCf qttbd mundus egoßum àßangutne omnium. Hon enimßbrerfugi, quo minut annunciarim omne conßlium Dei yobis.

lt;yludn Faulum, quàmutt in tertium cœlum ra^tut audiuerit arcana '^erba , qua fas non ft homini loqui, tarnen Euangelion per reuelationem lefu Chrißi accepttimßdeliter annunciaße^ nulla prorßtt re adfalutem neteffariapratermiffa.

Q^dß Faber dicat, hac de yocali tantiimpradicatione, non autem de fcriptit Tauli intelligenda eße , reßondebit ei D. Ioan-nesßnquiens : 'Multa quidem aliaßgnafecit lefut in conffe^i difcipulorum fiiorum, qua non funtfcripta in libro hoc: (ßenim fcribanturperfingula, nec ipfe, opinor, mundut caperet eos, qui ßriberenturfibros )Hac autemfriptafonti^t credatit,quod lefts e^ ChrißtK ille fliut Dei : eir quot;Vt credences yitam habeatit per nomen eiips. ha non dubium eh^, tgt;4poftolosmultas firaclaras concionespafim in toto terrarum orbe habuiff de Chrißo, etus^ regno,quarumpauca defripta ftnt . Hihilomimts tarnen in ijs

-I j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcrpea extant, plenefolideq^ traditum eh^, quicqtiid adfdu-

i tern e/Ç neceffarium.

-ocr page 126-

ZECVm.A CLASSI'S, DL TESTI-

QMmoilo enim ChnJlM celajjet ahqmdillcs,lt;imhn'! dicit: To' In datum noj]e myjleria regni cœlorum, tlli^ auttm wn tlatumf‘%latth. 13. Dicït qutdem alihv.tAdf^uc multa habeo jtix yobndïcam,Jednon potejiii port are nunc.Terhm continuo lubiunquot; git : Ciim autem yenerit ille pui el^ f^wittus yeritatis, ducet yos tn omnem ycritatem. Si ergo per promifjum f^iritum yeritatil omnia reuelata funt .Apojiotii , quts hxc effet ipj'orum crudelitat» ßinuidentes nob^Jalutem noßram, eaqua adconßquenda ipjafgt;^ necefjarib requiruntur, occulta/Jentf^Optât Eaulits anathema ef' fe à Chrifloprofratribtts fiiü iuxta carnem, hoc el^ j impijs Ju-diets : cif celar et gentes, qiiarum pracipue Dolior confiitutits t^i ea qua adßalutem neceffariaßuntlQuam iddeceret tantum Api fiolum,quiâ adeb cacus el^, qui non yideatd

Afiipulantur nobts yetußißimi Scriptores Eccleßaßici, qM-quot; rum teßimonia adß:ribere non abs re yißtm cl^.-

Tcrtullianus in libro de Pra'fcnptionibus, adiicifus Hærcticos»

Hane igitur dirtgimits prafcriptionem : Si Dominus leßis Chrifius Apoftolos ndjit adpradicandum, altos non effe recipieti-quot; dos pradicatores, quam quos Cbriflus tnjhtuit, quianec alius pair em nouit,nififiliitSjCä' cuißlius reuelauit : nec alijs yidetur re^ uelaffifflitts quam Apoßolts, quos mt (it ad pradicandum, yti/p qubd tilts reuelauit. Quid autem pradtiauerint, id el^.,quid tilts Chrißits reuelauerit ,amp; htc prafcrtbam.non aliter probart debere, ntßper eafdem Ecclefias, quas ipfi Apoßoli condiderunt, ipßeis pradtcando,tàm yiua(quodaiunt) yoce,quamper eptßolas.

Ambrofiuslib.44 de Virpinibus.

Qtta Chrißus non doeuit, iure damtiamtts, quia fideltbtts ygt;ta Chrißusel^.

Idem

-ocr page 127-

Idem in u Corinth» 4.

^^ctjuielnon ab ^poßolis traditnm nbsp;nbsp;nbsp;ßceleribwplena eß,

Hieronymus fuper Matth,cap»x3»

Quoi de Scripturis non habet author 'uatem, eademßacilitate tontemnitur,pHa probatur.

Auguftinus in lohan.Tracfl 49.cap.n»

'^am cum Dotninw leßts multa fecißet, non omma fcripta ßnt,ficut idem tpßeßanBtPS Enangelzßa teßatur^multa Dominutn Cbrißum eäquot; dixiffe feciße,quce fcrtptanonJitnt.EleBaßtnt au~ tem,quießcriberentur, quiefaluti credentiußufßcere yidebantur.

Chryfoflomus in M.atth*Gap»22»Homelia 41» ^cqmd cpixritur adßalutem, totum iatn impletum ef^ in ßrpturtt.

Cyrillus ad Reginas de reda fide»

Eleceßarium nobii ef^^diuinasße^ui literasin nallo ab ea» rwn prxfcripto dißcedere.

Thcophyladus in epiflolam ad Roma« nos cap.vitimo.

Qat altq^iiidadferuntprceter Äpoßolorum do^rinam dogma^ ßcandala, at heereßes eir dißenßones inducunt.

Itarjj yno ore nobißcumfatentur Eatresßcripttiram abund'e do-cere,quicquidzieteßarium adßalutemßt:nec indtgere nos ylla a-Ua reuelatione extraßcripturas. Qmu autem yllzoßolorum a^a fcriptaßint interpretatio ßeuenarratio fatrte StripturXjCertißi-mum ed^ hac ßola reuelatione omnia tiobts adßalutem neceßaria eßepatefi^aprater riuam qui alias reuelationes quarit,temera-ri(c cuiußdam curioßtatii culpam ßßinet. Eleq^ enim extra yel ßupraßripturasßpere yllo modo conuenit.

Sed

-ocr page 128-

r-SECVriDA CLASSIS, DE TE ST I

Sedquid ad htec Faber Scribas imitatur eirFharißeos. tnim ijiifigna de cœlo pet eb ant à Dcmino/um iam pridem in ter^ ra ccelejUbusßgnis cumulati ejjenttita Faberparum curat ea otn^ nia, qux Apojioli de yerè Euangelica °Fltßa, hoc e^^, de c«M Domtnifcripjerunt : autcerte fiihtijsJutsgloßt^ adFapißicatn ^MißTam decorquet. Vbi yerb nifnlhac de caujaßcripßrunc, ibi lif facrßcio de ’waßecte, de alijsqj abominattombics Ivlißd-ticis, ita anxi'e amp;nbsp;jcrupulos'e inquirit, yc ab e^cxcatts ludisi^) Ethnicüs Turcts teßtmonia mutuari non yereacur :ßcutino' il au a claße dicecur.

0 lepidumhominem, amp;TheologumbeUißtmum. Scriptural 'vbt aajùnt,repudtat:'yibi delunt,Jcrutatur, Stc tandem nulla erd tam abßurda opinio,nulhts error tampeßilens,nulla tam blaßht' ma hareßs, quam nonßihtiarum reuelattonumßuarumfucopiri' gere et ^cu/are que at. Sed y ale at Faber ac totum ipßtts fodalitiit cumfabuloßsßts reuelationibua . TFosßcriptapotinsßequamur Apoßolorum,quos Chrißits Eccleßaßtte donauit, ytfundamerc-tum tactant ettts ftruilurce, emits caput amp;nbsp;lapis angularis eß Chri'^ ßus, in quo omnisßruilura coagmentata creßeit in templum ßan-Slum in Domino.

Habes nuncpie leilor conßentientia omniu Apoßolorumßtßra-gia,qutbits teßantur,ccend Domini noßri leß Chrißi no eßeßacri* ßciumpro yiuis amp;nbsp;defunilis: fed eße comunionem corporis ac fan-guints Chrißi, in commemorationem ipßus. Itaqß Faber '^ißam fuam Euangelicam amp;nbsp;Apoßolicam eße demonflrare yelit, ahoS

Euangelißas eäquot; Apoßolos habeat neeeße eiß , quam quos Chrißits Eccleßxßa dedit,'sgt;t Faulus quarto ad Epheßos capite docuit.

-ocr page 129-

^IOKIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 4

\ Tertia Clafsis tefti-

MONIORVM, ex

Prophetis»

} ttone fercin^ miles facit,gui àprtmo eir

7 fecundopropugnaculo deieälps ,Juhïnde ad aliud atcfj aliud confugit, nee, quamuid ßtmmis conclujus angußijs , hojlt yiiïori fe Duit dedere : idem Fabrum pa^itare quot;Videas. Deflitutus enim in offerenda jua ^iffd nouiTeflamentifuffragijs,adTrophetas,ceu T^pmani olim lt;^dTriariQs,fefi recipit: ‘Dauidem, T)anielem, ^lalachiamf^lo-fen Efaiam . Eropheta;, induit, de ’Vliffx facrificio yatzeinati G«m fol.4r fint.Ende euiElurum fe arbttratur, '^tjfam pro yiuis amp;nbsp;mor tuis ßerificium ejfe.

Q^muis autemTropheta , ejuantum ad hißoriam attinetf prorfiis nihilde cœna T)ominicd fcripferint ( ne^^ emm Chrißits e~ ratipfis in carne manifeßatus , ßcur tgt;4poßolis û* Euangelfîis, ^uitquodyiderunt amp;nbsp;audterunt, tefatur) tarnen non detre^abo tolloquium eâr differtationem cum Fabro de Fropbetarum etiam tefltmonijs. Speroenim me iu’iante7)eo îdeféSlurum , '^t Lebior intelligatß^iffam Fabri multo minus Fropheticts , quam Euan-geltßarum çÿ ^poßolorum teßimonijs defendipoffe.

Exordiar autem à telUmonio Dauidis,Ffalmo 11 o.de aterno Saeerdotio Chrißißeundum ordinem'^elchifèdech . Quem locum tanquam aheneum murum°K4iffæ fuæ Faber fubßruit, cum pro ßabiliendoerroreipßus quauts glacie fitfragihor . FerbaFfalmi biecßtntilurauit “Dominus,eir nonpeenitebit eum: Tu es Sacerdos

L 3 in

-ocr page 130-

TET^TIJ CLj^SSIS, DE TESTE

in ætei-nitm fecundum ordinem ^eUhifedeth. Hùs ex yerbis Ea' Gcrm.fol-î5 ber it a ratioctnatur:CbriJhn nbsp;nbsp;nbsp;Sacerdos Jeciindu ordtnem

, chîfedech.Ispanem amp;nbsp;yinum obculit. Chriftum iaitar eadeni of' La.un h\S9- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;/cv / (L

f 0-91.-91- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oportiiit. b irmamento atttem tait ytttur. Qiwd Melchif

dech J^brahamo henedtxit, amp;nbsp;deanias ab eo acceptt, ßmt qtudell^ Sacerdotalta muma, 'vernm omntbin Leutttctt Jeu Aarontcvi cerdotibiti communia : oblatio autempanii tir yini fait °hdelcb^' Jedecho conuenit, non ^Aaronicüs Sacerdotibtts. Siquidem ht tulos jboues, hircos, cabras, artetet, oues, alias^pecudes obtul^' runt. Et ergb Saceraotium Chrtjli cuin Sacerdotio '^lelchifedt' cht congrueret, dccuit Chrtßum ttidem off'erre panem ac yintiW' EorrotdnuJ'quàmnifitn facraCœna fecit idemq^Sacerdottbit^ noutTeßamentiJaciendummandauit, tn Eut memoriam. (onfc' quttur ergoEEEiJJam efj^e Jacrtficiumpro yiuis amp;nbsp;mortutt.

Simpliciter amp;nbsp;dtftinSlè rej^ondeo . Sacerdottum IvlelchtEt^^' cht fîguram fuijjè Sacerdottj Chrifii fatemur , edoSli certijltff^^ '^erbo Del Êfal. 11 o. Heb. 9.^10. Se d’Melcht Cede chum patri panem yinum obtulijje, atq^ hac in parte Chrijlum'^d-chifedecho correJponderepiegaMut.Hec 'vitiojamßiam confequcTli^ tiam Faber ex picrtt Scripturis ynquam contexerepoterit.

Ham in hijloria Hlelchife deckt Genef. 1 4. .«0« ex tat apt^^ ^loßn yerbum Pltckßb , aut ßmile quodpiani, Hebraicaphntß facrtßciunt expriment:Sed Hoi^i,quod yerterunt Gra;ct,\lli'ir)-’f.‘lt;i!-Latini,protulittGermani, (5v tvfu'i IjCvFtiv ''lt;’ïgt;ev/à;v

,’n / Edutt cum nbsp;nbsp;cella aut penu, efculentnm y el pocit-

lentum altquid depromitur, atep^ prolatum conuiuit apponitutf quo yefcentet recreentur . Qmßentit cum hac intcrpretattone E ßphufltb.t.lt;-A.nttquit.cap,\^.kuncadmodum ßcribent : °hdd' chißedccits mtlttet ^brahamthofjitahterhatuit, nthtleti adyE Slumdeejßpaßus : Simult^ ipßim adhtbitum menßx meritit laU' ddii^

-ocr page 131-

1'4^

extuht, ■ amp;nbsp;Ï)ea, cuiiK faiiore yiElona contigerat, debitct bymnoSi ytjaaptetate digmtmerat, lecmit. Sedamp; ipfa'^/etta tranjlario non ommno repudtanda es^ . Offerre emm j amplümß-gnilicationem habet, nee Jigntficat tantum fatrificare ^yeriim e-ttam reprtejentare, eichibere,porrigere. Et, obtulerunt dijcilnili quot;Dommopartempifiü aßi, zd ef^, propofueruntfeuporre\eru,nt. Et, obtulerunt eiparaljtzcum , ideb^, reprafentarunt 'amp;pojue-runtanteeum. ' ' quot;

Quta ergo bloßes riihilde ^lelchifedeeht facrificioßeä defolo commeatu agit,quem t^ihrahamo eizaq^ßeruti adduxerit,net yl-lo alzo loeo'^vlelchijedechitijacrißezj meminzt:frußra laborat Fa-- , ber,ytbinc'Mzßamfuamfujßilciat.

' Itaqjeßat alzudquzd, czeizts ratione çÿ re/ßebtii Chrißw cum ^elchißdecho comparatur.Idqzzalefit,T)auidperßieue explanat: Tues,inquit,Sacerdoitna:ternz{m (‘Vel,SacerdGS teterzius ) eundzun ordinem'^elchzßedech.E'icula zlla, ÆTE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E3,

rationemfiimilitudinti inter Chrifium amp;nbsp;'^lelchifiedechum j ra-tionem difiimilitudintd ae differentia: inter .Chrifium amp;nbsp;cAaro-nitos Sacerdotes exponit : non, (teut Faber ineptit, oblatiopants tr yini. Flam lAaroniei Sacerdotes erant temporarij amp;nbsp;morta-^ les: fiacrificta eorum imperfiebla erant, amp;nbsp;quotidierepetebantur. (ontra Chriflus in aternum permanet Sacerdos : amp;nbsp;Jacrificio fiio femel in cruce oblato perfeblos reddidit eos qui fanbiificantur , it a 'Vtpoflhac nullo alio facrificio, nullaq^reconciliatione opits habea~ tnits.‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .

Deinde,yocabulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eandemftmilittidinem diffimilitndi-

nernq^explicat . Chri/lus enimn-on Sacerdos tantummodb, ficut Leuita amp;nbsp;^aronici Sacerdotes, fed etiam Tgffx effe debuit, ’Fffi inquam pacts amp;nbsp;iujlitia.

Tertio, ratione etiam benediblionts Chrifiits cum’^lelchifide-(ho conferri meretur. Denedicit enimfiliospromifiionts, hoc , credences.

-ocr page 132-

TET^TIA CLASSIS, DE TESTL cred(me5,quifunt yerumJemen •AbrahaJJiritualïbus amp;nbsp;teler-nii benedi^ionibu^^

Sedqwd optt^ ef^ m re manifeßa tam prolixe immorari^

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Faber ipße Polens nolensßepenumerbfateatur, Chrißum ejje ater-

Germ foL jj- num SacerdotemFecundum ordtnem ‘Melchi/edech. QubdEater-LaUlKrot^X» C J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• n' rr ^-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rs' '

niii öacerdos eiC gt;nbsp;aterna etiam eJJe necejje el^ munia amp;nbsp;ojjit^^ Sacerdotalta , aquibusnomen digmtatemSacerdottshabetgt; Dicat ergo nunc Faber, ytrum inter hac duo Clmjlifacrificiax-ternumjii ,eir xternam redemptionem tnuentatf cruets ne, x'^

Htc ingenuefateturßacrificium °MtJJa non manßtrum inater-num,fed tantum quot;vfq^ adfinem mundi, ciim Chriflus yiftbili IJecit Germ fol-5ogt; yentttrtts eï^ ad iudtcandum yiuos amp;nbsp;mortuos. Et alibi confte-Lat fol jjt- Jacramentalem Jruitionem ynd cum hoe mundo defiturxrn-Sedjacrifeium crueù fatetur cum ^ApoJioloHeb.^.aternumelje) cuius yirtus lt;amp;nbsp;efficaciaperpetub duratura fit, cum aternam re-demptionem,,A.poJlolo tejle,inuenerit.

Ex quibits omnibus hoc conficitur : Chrifium ejfe aternum Sx-cerdotem ,ficundum ordinem °Edelchifidech, non ratione faerißn) 'ivliJJafedreJJeSlu facrificij cruces,lt;Altds ynd eumfacrificio fx,etiam Saeerdotium Chriftifiniretw.atq it a non aternus Saeer-dos ejfet.

Sin y erb Faber rejjonleat, Æ F E F IF. fapeir^ feripturis longi tantiim temporis durationem fignificare : pugnx-bunt cum hac refjonfione fua ipfiius yerba, pugnabit diuini yerif yeritas.(um enim ipfefateatur yim amp;nbsp;efficaciam facrijicij Chre-fle in aternum durare,fareturfimul, etiam tune duraturum, cxrx tempus ytpot'e ereatum quiddam, amp;nbsp;totus hic mundete defierint' Hac autem aterna yirttts nullt facrificio, nifi huic, quodin cruct pera^lum ei^, tribuipoteil^ : cuius commemoratio quadam el^ cæna Dominica.

Hunt

-ocr page 133-

. Hanc eße Jententiam Spirits fan^i, non hominü aluuiiif tomtnentum,eiufd€}nßtritu4 yerba Heb.7.declarant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim

meltin nomt ea quceJuntDei, quatn Sptritits Dei f Sic autem induit : leßcs iuxca ordinem ^elchißdetl} Tontifex failttt in «ternum. l^^amhic erat 'Melchißdech Salem pontifex Dei altißimi,qui oceurrit ^Abraha, reuertentià ctede Tegumj amp;nbsp;be-nedxît tlit, cut amp;nbsp;décimas ex omnibus impartittts el^ .^bra~ b am: qui jtrimtim quidem ëS: interpretatione diciturT^x iußitia: detnde yero etiam quot;ßex Salem,quod eë][ nbsp;nbsp;nbsp;facts^ignotifatriSf

ignotx matris J ignoti generis ^nec initium dierum^neq^ yittefinem habens, fed aßimilatus filio Dei manet Sacerdos inperfetuumi tire. omni eodem capite copiofitis traëlata amp;nbsp;expolita in-uenies.

^dhieCifi ‘Melcbifedecb, rationepants lt;amp;nbsp;yini, typumquen-dam ydtßaticifacrifcijprafguraffet^ opwtuiffet Chriflum ^uoq^ in teenanilnifipanemamp;yinum offèrre . 'd^deq^enirn’Melchifedetfi corpus eir fanguinem obtulit,nec yllttspoi^ '^elcbifedecbum Sacerdos . Eg igitur tandem res redtbit j nullum Sacerdotem corpu/s cisfanguinem Chrtlït offerte poße . En quamapt'eßmilitudotjia cum]acrificio ’Miffte conueniat

Itaq^ ciim necTfalmus tto.nec Epiflola ad Hebreeos feel minimam quidempanis amp;nbsp;yini à '\lelchtfedechoprolati mentionem faciantßatis apparet, Chrijlum nequaquam hacratione cum*Mel-chifedecho conferri, ac Sacerdotem ficundum ordinemipßus ap-pellari,

Sedyt 0* boc Fabro concedam (quamuis nolim, yt yeritati bxc prafirtbat conceßio ) Cbrißum in ceena Deo patripanem amp;nbsp;yinum obtuliffè,non tarnenpropterea Sacerdos erit fecundum or-dinem*Melchifedcclj federitpotius Sacerdosfecundum ordinem ^Aaronis. 3^»t ’Kdelchifedechum facrißcaffe panem amp;nbsp;yinum^ nec'MofeStnec Tfaitesnec tApojlohts tefiantur. Et yt maxime

tunt

-ocr page 134-

TBTIJ'IA CLASSIS, DE TESTI-tunc fatrificajjet, femel tantum idfeiijfet. He^^ entm, y el i^feï^ facrifcium re^etijt,yel alijs,yt repeterent at r£tterarent,dein^ dattit.

Sacerdotes yero uAaromci non foltim immolarunt '}gt;itulos, lgt;0' ttes,hircos,Capras,artetet,ones,amp;c.yt Faber att:fcdfacrtficarunh ettamyinumamp;Jimtlam, tnfacrtfictumcijr Itbamen: id^compl^ rtesfingulis diebus, tarn mane quam DeJ^eri, omnibits Jabhat^ tir Heomenijs.Quos ritits lAum. Deut.x 8 . coptose defr^‘ ptos, à nobis breuitatisfiudio omtffos, legere, qui yolet,potf rit.

Sic ergo, ftfacrificiumpanis nbsp;nbsp;'tinifeCies, Sacerdotium

ßi amp;facrifcium '\liffx(quod laler Chrißo tribuit ) erunt fecM' dum ordinem tAaronispotiugt;s,quam %lelchijedechi.ldquod Epi“ ßola ad Hebrxos quot;^ehementiftme impugnat. An non hoc ßo fe iugularegladio, amp;nbsp;feJuts ipfus yerbts condemnarei* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

Sin omninopertinacißtm'eFaber yrgcat, Cbrifium rationepA' nis fir yini cum °Elelchifedecho conferri : quffo cur non amp;nbsp;ipß cum fuisfodalibtts pane yino it a ytitur, fcut ^elchißdechuiA

Chrißum ijs yjfos fuiffe confiât P Supra enim oflenßm eif,gt; ^AelchiJedechuni non obtultff I)eopatripanem amp;nbsp;yinum,fediit' firibuiffe commeatum defeßis amp;nbsp;famelicis militibus lAbrabtt) yt cibo ac potu refeiU -yiires colligèrent . Adde, qubdidfimd tanttim fectt, nec^t alij id inittarentur confiituit. Similiter amp;nbsp;Chrifiits in cœna panent amp;nbsp;yinum Deo patri non obtulit ,fed '^crbafimpltciterfonant, difcipulis edendum tit btbendum dédit-Cur non idem faciunt 'P-/liffarij P cur panem amp;nbsp;^inum conficrof turn non difiribuunt petentibits P ß °h/lelchijidechi tit Chri/li ex-, emplum imitari cupiunt P Imb 'gt;i!erb, cur inpriuatis '\4ißispU' z tie contrarium ^hlelchifedechi tit Chrifii exemplo admittunt P dutA quafi quandam yfurpantes foli facrificant, foli come*-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dunti

-ocr page 135-

T\pTHETJT^y\ï, 47 «/«nf j ƒ/: hibunt , incerim plebeculx nil nifi inane J^e^acu^ liigt;n,amp; hißrionicarum gejïiculationum phantafmata relinq^uunt.

Eat nunc Faber eix nbsp;nbsp;Saterdotio '\lelchifedechißrmamen-gt;

r ?

X i

turn quot;Mißtefiitepetat.

Etbxc quidem imprxßntiarumde SaterdotioMeUhifede-tbi dixiffe fatüßt. Q^niam quidTatres deeo fenferint jtripfe-rintqj,tonlultbin tlaljem Fatrum reijtimtn.lgt;îunt alteriu^ Ëro-fbeta teflimonium dißtutiendum fußtipiemw.

Setunduf Frobheta , quem in partes fitas Faber pertrabere - 1 r , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ • Lacfol.lO}-

tonatur, esi^ Daniel, isnono eirynMcimotapitibus'yiatitina-tur, iuge nbsp;qubtidianumßaerißtium ïudæorum auferendum,partim dolo, partim tyrannide ßatidulenti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ab ^Aquilone

gredtenttis . Hint Faber it a tolligit : t^lntiothum Epipbanem aboliturum eße quotidianajatrifitiatempli . Huntporr 'o eße ty-pum lAntithrißi . Futurum igitur, yt gt;M.ntitbrißus quotidia-num fatrißtium Ettleßxßvlißam '^idelitet^aboleat.

Etrurfw : In Ettleßa ntui 'Feßamenti duplieiaßntfatriß-tta: dnterna feu lpiritualiai'amp; externa. Kgt;d.ntitbrißus autem interna abrogare nonpote^. Externum igitur, bot e^, Mißati-tumjatrißtium abrogabit,yt Fropbetia ‘Daniells impieatur.

Htsßane'^erbis nonfUitiamtantummod^ Mißam ßam Faber defendere ßudet : fedetiam omnibasMißam oppugnantibtts bant labern ajpergit, qubdfub lAntitbrißißgnls militent. Hane autemmatulammendaiißimihominis, ^erai^ßmpTiti reßonßo-ne aldlergemus.

Equiaem .^4ntbiocbum Epipbanem, Daniells yatittnioprxß-gnifitatu eße,fatiretontedo,prxfertimatteßantib^ MatbabaorK librls, Cär fofepbi bißorijs. Het inßtias eoßunc ipfum Äntioebum abominandxdeßlationls authorem ,prxturßrem extitißi ^nti-

°S/l a ebrißi

-ocr page 136-

CLÂSSrS, quot;DE TESTE

rhrißi. Sic enim Chrißui ipße yaticinium Danielù interfretattK %latthxi i^.°hdarci \-i,-'!!S'C^Sed'^EißAm eßß iu^e illudfacrßcwtngt; quod ^ntichrißuf abolicurusfit, tam abe^ yt concédant, plane contrariumßatuam. Dentonßrahoemmfacrarttm Itterarufi^ amp;nbsp;hßoriarum, quarum minime dubia fides ei^, tefiimonijs: fio' dalitiumFabri^hoce^,colluuiem Fontificiam, yer'e lt;^ntiihrtfii regnum ejfi^zi? '^iffiam non modo non ejfi tugefiacrificium Ecclt' Jix,fiedtpfifiimam abominationem defolaticmü qualem tAnrioih quot;Daniel tribuit.

Enimuero iuge fiacrificium, Jiproprie loqui yelimui,fignifictit tantlim agnos anniculos duos, ez quart am partemfimibe,^ yinii quie holocaußi amp;nbsp;libamenti nomine per ßngtdos dies à Sacerdott t)fierebantur,iuxta legem Domini.Exodt quot;F[um,iquot;(gt;.

(Jonßat autem ex i. ’^lacbab.t. .^intioebum Epipbanem not^ banc tantumfiacrficij fjedem abrogajje,fiedel reliquat omneset-remanias ^rittts ludaicosieircumcijionem ,Jabbatum,feßa ,äb‘ ßinenttam à carnefiuilla, totam deniq^ rehgionem LeuitidJiuti* fi(JJ^ßttdiJJe, fuperindudisper yim eä'tyrannidemgentilitijsamp; Grxeis Juperßttiombits atqfidolomanijs .Itaq^ Damel abrogatin' ne iugtsfiairißcij,non quot;^nicam tantum illam hiloeawjli dr Itbamen' tiffeciem, fied totum cultum tudaicum diuinitw in/dtutum deM' tat.Tfitata enim Sjnecdocbe efl^,qua pars pro toto,'rgt;elßedesptn generepon'tur.Et qutdem Danielexprejse addttTolluet fardluoe riumfortitudinis,id eb^,totum ctdtuni diuinumprophar.abit.

Sic igitur nibil 'y/lteriut ex bacfigura Faber enincet , quant q'tnd^ntichrijlnsge eraltter yerum eir ßneerum cultum Dei n ebrißo inßituttim ßt aboliturui , quemadmodum olim .gt;4nthio' ebui quot;Vtros cultios in populo fudaico aboleuer it. Fbec fequitur ul'-de K^dnticbrißum in Ecchßa inuenturum efie iuge fiacrificiurnt qquale apudjiidxos inuenit t^ntiochits. Fari enim ratione Jcqut'

retttf

-ocr page 137-

UOmiS TT{pTHETJT\y'M. 48 retur,etiam circumc'ißonem adhticinyßi futuratnelje, aliaj, ßrda ^uàmplurima,

Qeterum,quod Faber att,tgt;intichrißum int erna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germ fol ^4

ßacrißcia abrogate nonpoße:quia etiam Tjrannißquantumuii in Latïol.iotf-corpora Jtsuiant tarnen cordu jacrißeia pijs auf erre nequeant: craßißimam proß^b tgnorantiam prodtt, ^3quot; déclarât, je nejetre, quidjit Chrijhn^quid Jßlntichr^M, quee 'vtriufqßnt condttionei amp;nbsp;ofßcia, amp;nbsp;quÆ intemorum atq^ ^ternorum cultuum ft dtße-rentia.Etßenim magna e^^ inter ^ntiochum amp;nbsp;•^intichrißum ßmilitudo ( Ule enim yerum cultum ludtea abßulit, Gracas idolomaniat inuexit : hic'Verum cultum Eccleßce Chrißi abolet, amp;nbsp;ejferturjupra omne quoddicitur ‘Deits , aut quodcolitur) Ea-men magna efÇ in altispartibtcî dißimilitudo, Flam ^ntioebw mundanw quot;Efic zs' legitime ele^tcs fuit, amp;nbsp;mundano regno, toti 'videlicet Syria:,impsrauit. ^dhxcin terra IJra'èlitica externum amp;nbsp;carnalempopulum inuenit: inuenit amp;nbsp;cultict externos, legem, facerdßtium , jacrißeia, Gtc. Externam quoq^ potentiam amp;nbsp;ty~ tannidem in illos exercuit: externüs armts pugnauit : ßuos etiam txternos ,gt;lntagonißas ebepertus elif,,Flachabaos. T)€niq^cmnia in ^Antiochi EpiphaMi imperio ekternafuerunt ,'fft teßanturhi-ßoria.

Contra t^lnticbrßicc, qitamuisßanllos T3ei homines etiam externa 'Vi perßquatur ,proprie tamenloquendo non legitimw ^agißratus mundantts , proindenec tyrannus mundanus eße po-teif .Eyramius enim qui contra ttts amp;fas légitimapoteßa-te illegitiml abutitur.Sedproprie,iuicta etymon nominü, ^nti-tJirißus ef^ , aduerfariits ör hoßes Cbnlli ,fiïîus perditionü, qui injligante Sathana:, dr p-rmittente Deo ,lcelerata libidine Je in templumDei amp;gubernacula Eccleßie ingerit, zsr iffertur aduer-ßcs omne idq oddicitiir Deus, aut culttcs Dei, olfentansfeipßem tße Deum. Fiignat etiam tanqttam /firituahs hoßis, contraßiri-tuale

-ocr page 138-

TE'RjriJ CLJSSIS, 7)E TESTE

(Hale re^num Chrtßi,arm^J^ritualthttf^^ ßthl^iritualipratt^'' tu iirqßy^ocrßita latetprß)nattii nbsp;nbsp;laruattHi yt non mßhß'^

rituidi quot;Muchubxo reuelari amp;nbsp;interßci poßic ^ßintu yidelicef rrs DotmniJjoc e^^yerbo Euangehj.

Q^^ndoquidem igitur ^nticbrißtts f^iritualtt tyraiintHi ßirttualii etiam ertt tyrannbs ipßuf, amp;ßpiritualia oppugnabü' ßunt ergo ßiritualia famßcia in ßtrituali regno Chrß^[ 'Primiim amp;nbsp;præciljuum eÏ^ , facrißaum Chrißi pro expiant, peccatts in crute litatum . ^Iterum prtedicatio Euange^^j incorrupt a nbsp;nbsp;legitimtn yßts facramentorum . ‘Deincepsfequul^

tur amp;nbsp;aha, oratio, gratiarum a^io, mortificatio yerertt boJfi^' nü,eleemolßnx, amp;ßmilia, de cjuibut infra dicemtn^'t/bipecuhi^ rem traSlationem de facrificijsfußepturi fumttf.

Qim fint autem armaßiritualia, quibus lAntiebrißit! rituaha illa noui Teßamentz facrificia immani crudelitate of pugnat f De hts Eaultts not edoceat ï.Theffa. 2. fuiits ef(^ uentttf, inqmt, fecundum opsrationem Sathana, cum omm fgt;‘ tentia eirfigntt arprodigijs mendacibus amp;nbsp;cum omni deceptio' ne iniußitix tn ijs quipereunt. Et i.Tim. 4. t^dttendentesiß' ritibu4 impoßoribuf ac doEirintt dxmoniorum per ßmulationel^ ' falßloquorum, tire • Qtßbus yerbttgraphic'e depingitTauluifß“ rituahalt;gt;tntichrißt arma.yideltcet, operatzonem Sathanx,bf pocrißn,falßloquium, deceptionem, deniq, cir miracula^tir quiasti^ tanta, ytfiferi poffet,etiam eleÜi feducerentur,

TTam facrificium propzeiatorzum oppugnat tgt;4ntzchrzßtu 'ttlt;^ pia do^rinaßtztfaElionit, amp;nbsp;propriorum meritoru, 'PrxdicatiO' nem Euangelij obfeurar humanüs tradztionibzus-.yirtutem baptif' mz extenuat '^onaßieorum yotorumpTieconijHierum yßznfß'' nx Dominicx euerm per quot;Mz/faticum lacrificium ; precesfidelzüt^ detorquet ad inuocationem fanUorum gt;nbsp;Dreuiter, mendad frauigt;^

-ocr page 139-

frauAulentA tyrannide multo crudelita ^aflat interna, e^ j^iritué' lia noui Teßamenti famßcia,quam mundani tyranni y Ups quan-tumups atrocißimisperjecuttomhui yaßare queant.

Fuit itaq^ ^ntiochw Eßßjanes, qui in corpora amp;nbsp;for tun as ludteorumßeuielgt;at,typips ,gt;Lntichrifli,qui ytpote,jßritualps ho-flis in animas Chriftianorumßeuit.Et quemadmodum t^intiochws tor^oralibiis armis externum facrifcïum ludæorum aboleuit : fi( ^ntichrifltps Ifiritualilus armüs tnterna facrifcia Cordts abolet. Flilnlergohiclocits Fabri^dtffam adiuuat.

Citât Faber amp;nbsp;altunde teßimonium de '^ißfa, ex Danielis ca-pite feptimo:itapueriliter tarnen, c^^abßirde, yt me reßondert pigeret, niß mirißcefbi ob tarn egregium ßrmamentum placer et, palmartum je reperiffe putaret . lApudDamelem , inquit, v’anQ,foi *g, legts, ^n^elos obtulßefiltum homints, in con/fe^ antiqm die-rumfde^, ‘Patres cccleßis. Et quot;videntur binc dejiimpra yerba ïllacanonis : Supplices te rogamjts, omnipotent T)eits ,iubt biecperferri per tnanits fanCli angeli tui, inJubltme altare tuum in conße^u diuinie maiefiatis tuts,amp;c. Hinc Faber coUigitflvliß fameßefacrificiumincruentum.

Quid audio Num amp;nbsp;fanSli Angeli faUi ßintVliffarij 6* facrijiculii' QrteFaJser ipfe alibidicit, folis Sacerdotibtts banc coilatam eße poteßatem , yt e.v pane eä' yina corpus fanguinem Cbrßt conßciant, it) altari oßerant . Qci ei' Ga-briel'BielajßentiturßecliOHe^JJitera'B. add Sater dotij , inquit, authoritatem t^ngeli ccelorum dues ,non audent aßirare . (^i namq^ i^lngelorum aliquando dixit 7)eus ; Hoc facite in met tommemoratidiiemf^ ïtaq,Faler ^ jibUpf eirGabrieliTjielcon-trariatur , imo ipß Proßtette ‘Danieli, läquot; Gabrieli nbsp;nbsp;nbsp;chan-

gelo,qui tarn hanc quam alias yißones Prophetie explicat.

Licet enimyerbum (obtulerunt ) quod ex yeteri tranßatione

Faber '

-ocr page 140-

TET^TIJ CL JS SI S, DE TESTE-

Faier arrï^it, fap'e inJcriptunSJacriJicareßgnijicet : tarnenM' cumjîantite ilhu4 loct nonpattnnttir id deJacrtßcto intelligi. Sei ßmjjliciterjtgnßcat, iJ.pproptnquare feceruntlveltJdduxerunt) non adßacrtpcium,ßed adiudictum . Eatecmatw emm Daniel ee in lo:o Chrißum à Deopâtre conßitutum eße iudicem yiuorUiU amp;nbsp;mortiiorum.Quemadmodum auteminforo amp;nbsp;iudicio ciuilipti‘ MO collocanturßußellia : deinde iudek cum toto ^ßeßorum tai' legio ordtn'e conßdent : pot^ accußationes eîr reßonßonesquot;^Itroci-trotjj allatte audiuntur: tandem iudicialttßntentiapromulgatufi amp;in eicecutionemdeducitur. Itain nouißimodie, cum aduenerd - tempos iudiiij, yt reueletur, quiccjuidfuit abfionditum^f^ acci-piat ynußquifqßecundum opera /iiadbi tum Tater ipßjquantunf uii ßupremiif 'Monarch aßt,non ex er cebit indicium, fed tjngeli, tanquàm fatellttesßlium hominii in nubibttf comitabuntur, amp;nbsp;patrem cceleßem adducent, ft Td^egalia, amp;nbsp;iudtcialempoteßateKi (qtiod in coUatione Fetidorumßeri ’tidemits) actiptat. Sicut Dd-räel confeßim ßtbijcit: Et de dit ei poteßatem, amp;nbsp;honorem, amp;nbsp;re-gnum.EtChrißM ipfe loan.'^. Tater non iudicat quenquam ,ßi omne iudicium deditßlio.Et iterum: A modo yiaebittóßlium hominesfedentem à dlktris 'tiirtutüs Dei, eSr '^enientem in nubihu^ ccelt %latth.i6.

Quadß tAngeli ipß ßlium hominis non obtulerunt, hoc el^t facrißcarunt,quomodo Faber facrißeium humanum znde euinceti Sedeßo fane , quod Angeli Chrißum facrißcarint: num ideirco fuit imago faerßeij ‘\lißatici, ntmpotites facrißeij in cruce offerendi?

tAlios ergo Kliffeßea:pafronos queerat neceffe ef^, quam Da-nielem, qui neper fomniu quidem ynquam de quot;I^dilfatico facrißci» (ogitauit,cum de iAntiochi Epiphanü tiaßatione,tsx eictremo iu-dicio yaticinaretur.

T E TßT I Fnunc Trophetam Faber in fubßdiutn aduocat)

-ocr page 141-

^02^113 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

ahocat, 'Malachiam, primo capite it a yaticinantem ! T^on mihi yoluntas tn yobts,dictt 'Dominits exercituum: munw non fufctpiam de manu yejira , ortu enim lolit ad oicajiim magnum ef^ nomen meum ingentibits: ür in omnx locoßicrifica-tur amp;nbsp;offertur nomim meo oblatio munda, q^uia magnum nomen meumingentibufidicit Domina exercituum.

Exhac Trophetia tale argumentum contexit FabenTrophe^ tapromittit nouum facrijiciumtin toto orbe ojferendum, Torro id t^iaronicum facrificium ejjènequit, turn hoc außerendum nouum huicfuccejjùrumfit.Fbecintelligipote^l^ de internis amp;ßiri-tualibjtsjdcrificijs, hxc enim amp;nbsp;antedfempernecejjaribpneßanda erant à Fatribits , tàm fub naturee quamßripta lege degenti-bus.Sednec ipfacrucis hoßiadenotata eï^-.eanamqifemeltir 'Vno in loco, nempe lerofolymis lit at a e^. Supere^^ igitur Frophette 'Vatictnium nouum quoddamßacrificijgenttsße^aßße, ‘\liljam ni-mirum, in qua corpits amp;nbsp;fanguis Chrißi fubpanis ac yinißede Tbeo Fatrijacrifi'cantur.

Hic primum mihi yide egregias Fabri gloffas . 7gt;lamcum Frophetafimpliciter dicat, oblationem '\1 F F[ D Ain omniloio oblatam iri,Faber pro conßieta fuaperegrinalinguain-terpretatur, 2gt;l 0 F A fd oblationem : eamq^ 'vocem fexies yno folio repetit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem ßt inter %1 F Fl 7) F amp;

Fl o F FFi differentia,lippis^tonforibu^notume^^^un-dum enim idem e^ quodpurum,immaculatum, tarent labe.Fho-uum yero idßgnißcat, quod anted non extttit. Fnde ergo Faber affingit hanc yoculam, NO F F Fl? In textu certe non in-uenitur.Nec Fatres hoc 'Vatitinium interprétantes, de nouo,fed de mundo tantumfacrifitio loquuntur: yt infrd oftendemus . Ex fuo ergo cerebro hanc appendicem attexuit, tantiim yt argumen-tißihiatum expleret, Nam fine hacadditiuncula effent diffolutx fcopte.

N Fropheta

-ocr page 142-

TE7\TIA classis, de teste

Trophée a autem non loquitur de nouo alt^uolacrïficïo, ^nrea nun^uàm oblatumfuertt ; Jed de mundo erpuro illo tpfo nimirum, quodapudTatriarchas, Trophetas^ omnei Speros JJraelitas inde ah exordio mundt ujè}^ ad Chrißum in^^^ fuit.

Viticinatur enim Tropheta de yocationegentium, qua totum orhem terrarum di/jerjà yoce Euangeltj colltgendalin(‘ ynde nomen T)omim, quodanted Eudxts tantum innotuerat, etu^ intergentes magnu, hoc eß,celehre amp;gloriolumJitfuturtim.Gen' tes emmhDominum yeraßde agnofeentes, enuocantes amp;nbsp;conßtei'^“ tes,nomen eius celehrahunt ör henedicent. Hac ergo e^ Tropht' taßntentia t Q^madmodum Deus antehac notus fuitTameff’ chtspProphetts, amp;nbsp;populo ludaico, amp;nbsp;certts etiam facrificijs reli' giose cultus:ita diuulgato Euangelio Chrißi ,paßim in toto muri' docognojeetur,amp; offeretur ipffin omni loco munda ollatio.Gentts enirn adßdem conuerßa, nonJacrificalunt houes,oues, capros,U' gnos, cirfimilespecudes: fediuxtayaticinium Ofexcap.i^.reE dent yttulos lahiorum,hoceE)^,pradtcahunt, confitehtintur, inuo' cahunt,gratias agent, cir celehrahunt fanSßimum nomen Dei per Teßum Chrißum,ex y erafide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia non fiunt nouus quidam

cultus , Jeddilatationem amp;propagationem tantiim yeterts, irno yetufißimi cultus diuinifignificant.

Tradicationem autem Euangelij, amp;nbsp;cat er os firuElusfidei,e[' fe mundam illamohlationemgentium, Tropheta Juts ipjius yer-•hts declarat.Oferetur,inquit,nomini meo ohlatio munda. Quomo-do, autqua ratione tlludfietPQMa magnum,tnquit,nomenmeum tngentihus,dicit Dominw exercituum. °EdagniJicatur autem no' men Dominipradicatione Euangelij, alijsj^ fruSIihus fidet. Gentes,inquit Taulus ßom. . glorificant Deumpro mijericordta, ficutficriptum e^ Tfialm. t8 . Tropter hoc conjitehor tihi tngen-tihus,e^ nomini tuo canam. Et rurfim Tfialm. 117. Laudate Dominum

-ocr page 143-

mnum omnespentes nbsp;nbsp;nbsp;coUaudare eum omnespopuli. Et ru,r~

fwn Ejaias dtat:Erit radix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui exurget ad imperandttnt

gentibuidn eogentesjperabunt. EJ'a.u. Etmex de fe ipfo loquens T auiits ; Et firn, inquit, minißer leju Chrißi inter gentes, admi-nißrans Euangelium Tyei, yt ßat oblatio gentium acceptabilif, JanEßcata perl^iritum fanEium.

Eidei naFabrum ’Tperla’MalacJjite'violenter contraalio^^ rum Trophetarum amp;nbsp;lt;gt;4.poßolorum teßimonia ad ißud recens conpïÜum Flißießicrißcium de tor quere, Eergamm nunc ad aliud quoddam altertw Erophetie teßimomum.

 EJT 0 enim loco Faber pro aßferenda quot;MiJJa ßia propert leges ‘Fîojaicas de Sacerdotio amp;J'acrißcijs Leuiticts: att^ hunc in modum ratiocinatitr : Quemadmodum Tdominwper%lo-fenin'VeteriTeßamentoSacerdotiumamp;ßacrißcia inßituit ;ß-^ cutin Exodo cap.z^.amp; 2q).amp;Fbum.^ÿ. legitur. It a fuum etiam c^noui Teßamenti Sacerdotium, quodpurißimamßmilam,hoc j corpus fanginem Chrißi fubpants ciy yinijpeciebus quo-tidtefacrificat.

(^id dicam Faber in ^FaPJatico fuo facrificio it a perplexui h/eretiyt pbreneticorum more /tii ippius oblittts,quid dicat, quid-ue agat ignoret . ^Antea enim acerrime dimicauit, yt Sacerdoces noui Teßamenti ßecundum ordinem '^elchijedech, nonfe-cundum ordinem ronùs inßttutos ePfe conuinceret . Hune e contrario »Aaronicum Sacerdotium pundamenti loco ponit, cut Eapißieum Sacerdotium cir facrificium Hliffafuperßruat:

Sane externum Sacerdotium in Lege typum fuiffe Sacerdo-tp in nouo Teßamento, amp;nbsp;nosfatemur, aPpentientes Epißola ad Hebraos,prolixe hanc materiam traSlanti. Sednon necePParibfi-quitur, in Ecclefa Chrißi etiam e/Je éy:ternum Sacerdotium, in quo eertte queedamperpome peculiaribus ceremonijs conßerentur,

H 2 *veßian-

-ocr page 144-

. TET^TI^ CLÂSSIS, DE TESTE ad externaJacrifiâa peragenda dejlinenturreliquis Cbrifi^, n^nonfint communia. ’Mihil Ex nuda figura Le ait ici Sacerdoti] Faber euincet:fiedquemadmodum ^Miojes tn lege Exod.i.'i. î?' Expreßif yerbti externum Sacerdotium lAaronicum cum o'MH* lui circumfiantijs infiïtvat, tta amp;• labrum probare oportebit e^‘ freßts tir perfiicuif noui Tefiamenti yerbii , Chrifium 'nel tÂpO' fiolos externumJacerdotium tir fiacrifiaum irfiitmfile.Hoc quot;ntpîO' baret , multum quidem in torquendu yerbtf prima infiitutton^ Jùdauitfiedquàm yanolaboreExclafie Euangelifiarumtir fiolorum dîjcere leSlorpotuit. Ego 'nero contrarium demonjlrab'-quot;nidelicet neq^ Chrifium neq^^^lpfioloi externum Sacerdotium amp;nbsp;fiacrificium 'MifiTaticum in Ecclefia 'nelexercuifie yelinfiituifie.

He autem Faber exifitmet, me tantum yelle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antt

ingrefiumdifiutationls definiam, quid nomine Sacerdotü intelli' Hum yelim. Ita eluceficet, banc controuerßam none/fie yerbaîeWt fiedrealem,yel(yt Graci loqtiuntur )non eße T\.trlt;siiMxlxf,fidigitt' tgt;4.gitur enim de toto negocio j c«? tarnßeciopits titii* lui Sacerdotijpratexitur.

Focabulum (SacerdosJ latepatet, tir communifignificationi defignat eum, qui cultui diuino addiHtts tir dedicatitsfieu defii«^ tut eE^, Germanica autem yox () nimüs angußa elCgt; quam yt amplam Hiam amp;lat 'e difififiam latini yocabult fignificn-tionem exprimât.

In nofirafiquidem yernacula hnguaßacerdotes ( intelligunturfill illi, qui confiecrati fieu initiati fimt ad celebm'nr dumfiacrificiumpro yiuts tir mortuüs.

Vera autem ofificia fiacerdotalia tribus hts partibtts abfiol-uttntur,docendo, orando,fiacrificando. Tales Socerdotes erant m lege ^ofi. Frimo, adminifirabant ofificiumdocendi,teße ’\4alti-’ chia cap.i. Labia, inquit, Sacerdotts cußodiuntficicntiam, tir l' gern requirent eS: ore eiw, Secundo,orabant tir deprecabanturpre

-ocr page 145-

\10NnS T’B^OTHETA’f^yU. Çî populo. IKum. t6. Tertw,lacrificabant Tiomino omnitgenerisßi-crificia pro populo. Exod.z 8. Sic Ethnici quo^jantiflitesfuorum idolatricorum cultuum yocabant Sacerdoces, non tam propter fa-crificia, juàtnpropter facrorum oraculorum(qua Dij ipforujn a-debantfnterpretationem.Eodem fenjù eir lurifconfulti,Sacerdo-‘ tes dicuntur, non quod iura facrificent, fed quod iura traSbent,in^ terpretentur, confiant, amp;nbsp;in rebits dubijs de iure refondeant ^tq^ décidant.

quot;EPunc ergo difidamiu, quid de Sacerdotibus amp;nbsp;Sacerdotio in nouoTejlamento fcriptum extet:amp; an altquidde'\lijjatico facer dotio '^ifaticts jacrif cults traditumfit. Cur enim nos Chri-fliani eiufmodifacerdotiumampleSleremur, quod infiitutione amp;nbsp;quot;^ocatione diuina car er et?

tAaronicum Sacerdotium non bumano figmento ,fed diuina tirdinatione infiitutumfuit:alioquifuiffet irritumjmo etiam ido-Ititricum. Et Chrifiusfibi ipfi non yfiirpauit honorem facer dotijp feâ à pâtre ad id yocatuf atq^glorificatw fuit.Heb.fjPhdulto minus in nouoTeftamento Sacerdotium 'valelit, quod fine omnt te-fiimomo diuina 'voluntatts folo hominum arbitrio eleSlione in-ftituitur.

Triplex autemSacerdotiuminnouoTefiamentoailt;gt;ipofio-lis Euangeliflts defcrtbitur.

Trimum efÇ 'vnicum amp;aternum Sacerdotium Domini noflri defii Chrißt,

Secundum eP^ flirituale Sacerdotium , Chrifliants omnibtts commune.

Tertium Sacerdotium jipoflolti alijs^ minflris Ecclefiaproprium amp;fingHlare

?\Z’ 3 DE

-ocr page 146-

CLASSIS, Tgt;E TESTL

no Sacerdotio Chrifli»

ETifiola ad Helrxos Sacerdottum Chrißi à quinto capite ufj addecimum accurate amp;nbsp;eicquijttè per omnes ctrcumßantt^ defirihit, amp;nbsp;antitheßquadam Qjrißi eir Lewticum Sacerdotinfl^ confèrent, dßinEledocet, quibm in rebtn ycraqi-tùm conentai^ turn différant. Qwa yero ben'e longa efÇ ilia dt/J^utatio , repetiti'gt; eiuf odiofa effet futura , ß de y er bo ad ycrbumexfcriberetuï-Ideoq^ breui quadam fumma ytriutq^ Sacerdotij conuenientiaWt tir difirepantiam completîar.Si cui Itbet, integram .Apoßoli ttii'’ ^ationem perlegat.

Conucniunt autem Cbrifli Aaronis Sacerdotia, in hi's partibus»

» ^trobiq^ el^ Sacerdotium ynum.

t JEtrumq^ Sacerdotium ab ipßo Deo inßitutum

Ktriiaqffacrificia occiduntur.

Î nbsp;nbsp;ytriwsq^ßacrificia expiantpeccata.

Difcrepant porrb in fèquentibus panibus*

« nbsp;nbsp;Knum e/Çßecundum ordinem iAaroniti^AlterumßcundtiM

ordinem ^ielchifidech.

t f^nut Sacerdotum elß inßrmut ,peccator amp;nbsp;mortaltis homo, habet^ßoißuccefforts: ,A.lterpraterquam qubdhomo eß, amp;

-ocr page 147-

Mom IS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç?

amp; qmdem fine^eccato,etiam Dew eß^täquot; in teternumper-manet.

4gt; Vnw nbsp;nbsp;nbsp;externW:tgt;llter fjiirttualts.

ynw à Deo quidem inßitutw e^,Jedabf^^ iureiurando:filter autem tweiurando conßrmatw eiÇ.

J^nw habet terreßre tabernaculnm : Älter cceleße,

tÄlter ma^atpecudes ad/acrißciumtiÄlterßuum ipßw corpus tirait am.

i 3 Vniusßacrificium el^ imperfeBum , ideo/jj Jape repetitur: ^Iterius ,e0^ perfe^umddeoq^ßtßemel tantiim.

Ex hü Omnibus tandem concludit tÄpoJlolus, Leuiticum Sa-cerdotium fuijß typum exemplar Sacerdotij leßi Chrißi : amp;nbsp;Cbrißumynicoßuo amp;nbsp;xternoßacrißcio illudconjummaße acpror-ßts abrogaße.

lÄdhxc, Chrifius non ßolum abrogat quot;^etus Sacerdotium Leui-ttcumiSedoccurrit etiani .Äpoftolus in hac collatione omnibus a-lijsfuturü Sacerdotijs at^^ßacrßcijs ,qux 'vllo quot;yrnquam tempore txcogitaripoteriint. lÄamßngulafer'e yerba, quibits in collatio-ne ytriusq^Sacerdotij ytitur,e() dirigit,yt oßendat Chrißum cum ßio ynico,perfe^o,ßirituali, ceeleßi eir xtemo Sacerdotio, nullum aliud externum Sacerdotium amp;nbsp;facrißcium yel anteß,yel lu^ta fe}yelpol^Je, tolerarepoße. Ideoq^ Chrßus Leuiticum illud Sacerdotium

-ocr page 148-

’ TET^TIJ CLASSIS, 'DE TESTE cerdotium non folum de triiu tn tribum tranfluht ; 'Verum et 'nt^ externum in internum^tempomrium m aternum commutauit.

Si enim Dewprater/ilijjut Sacerdotium ^JatrificiumietiAi^ externum aliquod extare yoluijjèt, nunquaprofeSio yoluntateit^ ßtam mutaßetyjed yetw illudSacerdotium àfeipß) ii^itutwn i» ßio 'vigor e reliquiffetinec pafjwfuiljet templum alt are, Sacer^ tes, amp;nbsp;Sacrificia antiquißima, diripi ac deuajlari à Eejpaßano amp;nbsp;Tito,limants Imperatoribtts.

Hcec de primo genere Sacerdotij , quod toUw Chrilliell[_,t^ Epiflola ad Hebrreos ceu commentario quodam Leuitici Sactt’ dotij dixiße fußiciat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia quomodo cum ’Mißatico facriß

cio coüueniant,Faber quot;viderit.

’ DE SPIRITVALI SACER dotio,quodomnibus Chriftianis commune efl»

Q^nquam Chriflus folus fitfiiritualts Sacerdos amp;nbsp;Eontifi^ noui Tejiamensi,'Vt modo diBum eli^ : tarnen quemadmodum nos tanquam fratres amp;nbsp;cohtei edesfiuos ommu fiuorum cælefiium boii^' rum participes facit, itaqueq^omnes in fe credentes confecrati^ regale Sacerdotiu, 'Vt in Spiritu dr 'Veritäte omnia Sacerdotali^ off cia adminifirent,hoc e^f^,doceant,orent,facrifcent.

De bocffirituali Sacerdotiofiribit Eetrits,fecundo capitepri^^quot; risEpißolß-.Fosipfiquoq^, inquit, quot;Veluti 'viuilapides tedificemwh domitsfiiritualis ,facerdotium fanSlum, adofierendum ffiritUA^^ bofiias,acceptabiles Deoper lefim Chrißum . Et môk:Tos autt^ genw eîe£îum,regale Sacerdotium,gensfanSla,populuf qui in /«* erum acceßit,'Vt 'virtutespreedicetis illius, qui è tenebris quot;Vos 'VO' tauit in admirabilem Jùam îucem.

Qm fane 'Verba Eetrus non fcribit confecratis facrificulis ’Uf

-ocr page 149-

O Klis TT^OTHE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘i 4

faùjs i fed (quoi infiriptio Effloladocet ) ele^ aducnis^far^ firn incolentibniIPontum,Gdlatiam,Cdppadociam,tgt;d.fiam,e^ 'Bi-thynidm.fdufdm infuper reddtt,qudre SdcerdotesfinC'.yidelicet, quot;ptl^iritudles hojiids oferant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yirtutesprtedicent ilhw, qui

è tenebrii idoldtrite ydriorutn errorum in lucem dgnitionii “Dei i^fos yocduerit dtq^ per dux er it.

lohdnnes tApocdld.Qm dilexit nos,mquit)amp; Iduit not a pec-Cdtis noßrisperfinguinem ipfius eÿ'fecit nos E^ges amp;nbsp;Sdcerdotes Deo^eä^ pdtrz fuo.

Et pb^ cdp. q. ‘E^demißi nos Deo perfdnguinem tuu,ex omni trihu^ ör linguditäquot;populo, e!st ndtione, e!^fecißi nos Deo noßro quot;E^geseir Sdcerdotes.

j Et Cdp. 20. Dedtus amp;nbsp;fdn^M, qui hdlet pdrtem in reßirre-^ioneprintd. In ijs fecundd mors non hdbetpoteßatem, fed erunt Sdcerdotes Dei eis' Chrißi.

In his qudtuor locis mentio ft Sdcerdotij in nouo 'Teßdmento, (st nullihiprxtered,nifi in Epißold dd Hebrieos . fum dutem hac Epißold de ynico amp;nbsp;ttterno Chrißi Sdcerdotio, reliqui Iodide Sdcer dotio omnibus Chrißidnis comuni,loqudntur,ddhuc FdiriKlif-fd claudicdt.

DE SACERDOTIO APO» ftoloruni,aliorumq? miniftrorum Ecck'fiæ proprio»

Tf nomen S C E EfD 0 T I S intotonouoTeßd-mento .Apoßolis dc ctereris Eccleßie minißris nunquam tri-

luitur,eo quidem ßnßi,quQ Ether proKhffdrijs fdcrificults inter-pretdturitdmenf Ether dlid teßimonia e\nouoTefldmentoproferret , quihits Chrißus externum Sdcerdotitm (sr fdcrificium A-poßolisyel dlijsEcclefx minißris mdndafjet, qiueue Apoßolosta-

-ocr page 150-

TE^RJ'IA CLASSIS, DE TESTE le quiddam fibi yfurpaffe conuincerent, de nomine ac titulo [ani |, (pote^ enim omnibus rninißrü Ecclejia: tribm)non lidgaremiü» 'Meq^ enim de nomine Sacerdotus, fed de eicterno opere atq^ officio inter nos controuertitur : de facrifcio nimirum ’E'iiffatico, m ^fio fùbffeciepanùs eä' yini corpM amp;Janguinem Chrifli 'Deo patri of ferre tentant '^diffarif,

^ge ergo yideamus,quomodoDomintts Eccleßtefueeproffê^t’ rit}OrdinandtsminiJirts amp;nbsp;minijkrijs neceßarifs nunifoifan amp;nbsp;*M.iffas quot;Elißarios Sacerdotes inuenire liceatbquot;

^poflolos numero duodecim emift Jejw,quibttspracepit, âi-cens:Ërofe£liprtedicate,dicentes: gt;gt;ippropinquauit regnum cælogt; rumShdatth.io.

Et rurßosiData e/Ç mihi omnispoteflas in cœlo amp;nbsp;in terrtLjgt; Euntes ergo docete omnesgentes, baptifantes eos in nomine 7a‘ trbSyCir Filtj, eäquot; SpiritusfanShidocentes eos ftruare omnia^qW' cunq^pracepi quot;vobtsb^latth.zi.

^larci i6, Ite in munditm yniuerfum,e^prxdicate Euange-lium omni creaturæ. Qui crediderit,amp; Eaptißtusfueritßaluu^ erit:qui y erb non crediderit ^condemnabitur.

^btorum t. Eritü mihi tefles nonfilum lerofibymis, yeriM etid in yniuerfa ludxa, Samariaq, deniq^ ufq^ adêbctrema tcrrtt’

Eauliis i.ff'^rinth. 12. Et alios quidemfnquit,pofuit Deus iu Ecclefia i primiim ,gt;ipoßolos deinde Erophetas, tertio Dobfo-res,amp;(.

Epheß. Et idem dedit, alios qtiidem i^ipoßolos^alios ytto Erophetas, alios autem Euangelißas, alios autem Eaßores st Doblores.

tASlorum loSPaultts ßeniores Epheß it a adhortatur litten” dite igitur 'Vobis cunblo gregi, in quo yos Spiritusßanbluspo^ ßiit Epifcopos ad regendam Eccleßam Dei, quam acquißuitßn'' guine fùo.

OfßciiM

-ocr page 151-

MOKTTS

Officiumporro Epißopi EauliMjatiii exphcauù i.Tim.-^. Ebt non jolim é\igit,ytfit ureprehcnfibtlu^yerum etiam fit SxSini-^ ’nü'.^aptits addocendtim.

Et TttA.Epifcopum 'ygt;tdt non folum effe inculpatum^fed tena-cem quotj^ eiitf qui fecundum dobîrinam eif fidelü fier monts yit: Rötens fit etiam e\bortari per doldrinam Janam,iamp; conmdicente^ conuincere.

Offcium autem Diaconornm trat ,minijîrare menfis, hoc curare necefittatempauperum amp;nbsp;indigentium,^£î,7.

Ht funt loci noui Eejîamenti, m qiiibits ^linijlri Ecclefice à Chrifio ordinati, amp;nbsp;ab i^ipojlolts atq^ Euangeltfits luxta minifies ria amp;nbsp;officiafia defirtpti fint . De'^'lifjarfi autem fiacrficults altum eif ji'enttum. Hec mandatur cuiquàm l^liffiaticum offi^ Cîumfiedfolum officium docendi ac'pradicandi Euangelion.

^-'ipofioli namq^ erant tilt, qui toto orbe circumambulantes E-uangelionpradicabantiactejîes erant refiirreBionis Chrifii.^lar^ (I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelifiic erant,qui yelhi/loriam yita Chriftide^

frihebant,yelcertùs in locü Chrijlumpurèprædicabant. Erophe-tlt;c erant interprétés enarratores firipturarum t. Corintb .

Hosfiquebantur Eafiores amp;nbsp;Doctor es,qui apudnos dicuntur Ta-rocht. Htf xts fedtbits pafiim in ciuitatibtts cum Ecclffaperma-nebant (quemadmodumpaflor cum grege } zir infiabant docendo, arguendo, exbortando amp;cproyt Et^ecbielis 54. officiumpajlorts defiribttiir.“Deniq^ erant amp;nbsp;Epifiopi,quafifiuperintendenteszii' in-fieblores aliorum paftorum : quales fuerunt Timothetts ac Titus. T)e horum omnium commtiniofficio 'Paulus fertbit i.Cor.4., Sic nos lefltmet homo,yt mintflros Chrtfit, amp;nbsp;difienfiatores niyfle-fieriorum Dei.Et rurlus 2. Cor. Tcaq^ nomine Chrifit legattone fungimur,tanquam Pieo yos obficrante per nos rogamuspro Chrifio,reconciliemini‘Deo,(s-c.

Quodfe Sacerdotium '\iiffiaticum tempore ^pofio'orumfidifi-0 î fit

-ocr page 152-

TE\T[yî CLÂSSIS, 7)E TESTE ßtprxiipuitm amp;primariutnin EccleßAmmifleritim ( modum Eaber in loto juo bhro idBitat)ßeri^rüfeSlo mnpotnif[((gt; quin Euangebßie ^poßoli abquam faltem mcntionemeiinfiquot; lisent J fz'/w omnium alwrum Sacerdociorum amp;nbsp;minißrorum £^’ (leßa dcßriptionemJufceperinr, adeo, yt ne Diaconorum ßnt ohlui,

Q^ndoquidem yero nihil de eo fcripßruntiCertum eFi^,Sacer‘ dotium ßdcrißcium amp;nbsp;cßßcium temporihuó tApoßolorUfii prorßtißäße ignota:amp; lgt;ngo demitm temporepoïl^y ex hominüfi plaeiti'Spuxta exemplum Sacerdotij Lewtici^ in Eccleßam intn-duSla^mdiei magit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creßcente «etitate, maioraßhinde z«'

crementa jumpßßß, donee tandem in hane indigeßam molem eX' creuerunt j quam noßra tempeßate ^tdimue . Sedplura dc hü di' cendi otcaßonemprtsbeht Claßü quinta, qux Tatribits aßignati

Gcrm.foU7- Torro Eßaue teßimonium, quodebc capite lexapeßmo prime Laun-rul ii|. 7^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

laber allegat : l^os ( eir mmjiri Ecdelia ) isacerdotes Tiomini yocabimmt: %iinißri Tfez noßri, dicetur yobü:nihil in' ßituto Fabri ßruit. ITam etiampdeßolts .^Ipoßolü intelligendi eßetyiionßqueretur tarnen tllosfutures Sacerdotes^UffariosTe-fiantur enim omnes loci illius circumßantite , Trophetam loqui tautud: Sacerdotibtts docentib^, qui eixipfißnt minißri T)ei. Et quemadmodu Chrißits eodem capiteßintu 'Domim yngitur,et ad E FÂ1FG È L I Ixd T) F mittitur^'ptTT.^Æ, D IC EF captiuis indulgentiam, claußs apertionem ; itn etiam arbores iußitiiSjeä“plantatioDomini^ hoc eFf^.Apolloli,it' dßcabunt deßrta à feculo, amp;nbsp;ruinas antiquas erigent. Quo natn tnjdo^autquoinßrumentolnumcanone'\4iß I“ minime quot;^ero: fed^quemadmodum amp;nbsp;ipfi Chrißits,prxdicatione Euangelij.

Ohm d:cebant, Fßeras nee mehorem nee detcriorem redden hominem : quod inde accidebat, quia nulla habebantur condones yeßertinx.

-ocr page 153-

o Nils HE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 6

’Vi^mtnx.Sed nos yerè ^oljumiis idem afßrmare de Canone quot;^iß Jie,quod hominem non immuter ,fid qualem acceperit, talem di-mittAt.^J^a enimnon annunciaturpublii'e,necprædicaturlingua, tognita,n: tant ilium quidem cedificat. Si enim Sacerdos in Eale^ fia linguü loquatur,hoc e^,jubmijßa yoce amp;nbsp;ignota lingua quot;Miß Jam telebret, eix ingrediantur inireduli, nonne dicent ifjum inj'a^ nire^Qufidfiprophetet,tdefi^,concionetur amp;Jeripturas expliceti ingred'.atur autem incredulity, coarguitur à Saterdote amp;nbsp;dijudi-caturfic occulta cordis eiuy manifiejlafiunt : atqfitaprocidens in faciem adorabit Deum, renuncians^quod^Deus reuera in Ecclefia ilia fit. Hoc yerè e^l^ xdificare dejerta gentium , HeceJJe igitur t^,,Apofi(ilos eße Dolores, non fiacrificulos ’^lijßarios, quot;^it yati-' cinittm Efiaix impleatur.

i^itnequaquam Fabroconcedimiiy, hancTrophetiamEfiaix d^ fiolis i^ipojiolis amp;nbsp;minifiris Ecclefix eße pradiElam . quot;Pertinet enim adomnes credentes, qui in Chrifloßirituales Sacerdotes'^o-’ cantur, amp;nbsp;quorum opera omma exJideprofieila ßnt acceptabiles hoflix coram DeOy^t fiiprci diÜum e^.

Quare, yt fiiperiora omnia in ynamfiummam colligam, Faber é\ Leuitico Sacerdotio nihil aliudeuicit, quam Chrißumfolumin nouo Tefiamento yniium amp;nbsp;xternumeße Sacerdotem ,per quern omties credentes fiant ßirituales Sacerdotest^ApoJîolos autem,a-liosq^minifiros Ecclefix ejße Sacerdotes non mißificantes,ßedprx-‘ dicantes Euangelion.

' Itaqßim nec T)auid, nec quot;Daniel, nec^alachias, nec quot;MoJeSf nec Efiaias, quot;Mißaiicumßacrificium approbent,alios necejße e^ Prophetas habeat Faber,

ß tueri quot;Jvlißam fuam Délit

' Si». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o 5 ctTA-RJA

-ocr page 154-

CLASSIS, Tgt; E TESTI^ïO^ Quarta claisis tefti-MONIORVM, EX SAN-(flaCatholica Ecclefia*

E E^^D’MO T) Feiert ejitmonijs Euangelijlarum, lt;gt;1^' ßolorum amp;nbsp;'Prophetarum , coaatuf e^ quot;Miffatïcumfatrïfiàum af^erere: 'tta nun( ßinEla Qatholicx Ecclehx authoritadfl^ obtendzttcuiwpo^^facra Pïhlica . maximum poncttti ata^ momentMgt;

Stc enim Chrißips ipfe inqwt ^latth. »8. eccleßam nonatidii' rztßt tibi yelut Ethnicui amp;nbsp;Publicanm. Htc autemfummA o-fera danda e^^yt agnojcamui,qua;ßtyera ,fan^a amp;nbsp;Cathohc^ Eccleßa'.habet emmamp;Dzabolwßtam eccleßam , quie mahgnAfi^ ttum dicitur. ErgoßFaber tejlimonium yerte Cath olicx Ealiß^^ proférât^non minm eicredendum e^f,quam ipJisPropheti'S^Jp’^ ßolii, Euangelißis, amp;nbsp;ipß denïq^ Chrißo. Sin alterim ecclißae tt-ßimonium d.promat , nonpatiamur nobüs tarn fplendido fucat^ ecdeßa titulo oculos perßringi : /ed multo magus obferuenuu! aC teuereamur Patremßoc e^,Chrißum ipfim^quam ^latremiVmi TShouercampotiwßot e^ßdfam cSr hypocriticam Eccleßam.

Hane autem Faber iudicat eße ßatholicam Eceleliam,qult;ie oï' dinaria fuceeßione S. Petri federn teneat,credatq, id, quod ybiq,) femper^eSr ab omnibus ynanimiter creditum confeßum^fif-EAigt;^ ipfamporroefe 'Pomanam eccleßam,in qua Iulius ter tins, inde ä Petro ducentcfimits triceßmits primus Pontifex ßu Papa nuiW' retur.Ethuic Ppmanteeccleßx trtbutt Faber eaoinntd,quxin ertf Uteris yens ßatholiCis eccleßistribuuntunyidelicet, quodßt ßrmamentutl^

-ocr page 155-

NIIS EX S. CAT HOL, ECCLES, gt;^gt;7 ßrrnamsnnim nbsp;nbsp;columna'vcritatu:quodà Chrtßo amp;nbsp;Spmtïijan^

regatur: quoderrare nonpoßtt nee ylla beereji contatmnetur: ^uodpoteßas eiw non minorßt quam cApo/îolorum:qubdq^ ô hor-vendam execrandam yocetn ) abfq^ yutopoßit diuinusprxter-nfiißt^ conßitutiomhw, ßecialcs quajdam ipjaJanctre, Cnm ergo T\^mana eccleßa inde ab iXpoßolorum yjq^ temgoribuißtigra mille amp;nbsp;quadringentos annos cum toto orbe terrarum credzderit docuerit,amp; adbuc doceat, corpus J anguine m Chrßt ßubßeeie panii quot;ynni in Nltßfa Deo Eatri o^erri, non dubium eße, quin ßt facrificium ,quantumuii dApoßoli Trophetce nihil de eo jcripi'êrint.

In bac deßeriptione Eccleßce recenßet Faber quinq^ conditiones ßeuproprietates,ex qutbus tanquam inßallibilibusßgnü yera Ca-tholiea eccleßa agnoßi amp;nbsp;dijudtcari debeat, Erimo,fucceßionem Eontißcum,aEetro nbsp;nbsp;nbsp;adhaenoftra tempora,Secundo,yetußani

Ù diuturnam conjuetudinem. Tertio, multitudinem fellatoru amp;nbsp;adbierentiuniEpmanaeccleßa , Quarto, poteßatemparem cum ^poftolif. Qmnto amp;nbsp;quot;ultimo, ins ^poteßatem mutandi diuina^ (onßitutiones,

Hac omriiaßaneßecioßopratextu ornantur,Et quem tandem Mnpermouerent tituli adebßlendidi ecquis errare banc ec-tleßam exißimaretC Veriim quomodo hac cum yera Catholica eccleßa conueniant,ßgillatiin dißutiemus.

DE ORDINARIA SVC= cefsione EpiEoporum* ’

I2\r Eccleßa Chrißi eße ordinariam ßueeeßionem Epißcoporum, hoc esiß,alterum yßq^ ad alteriiis atatempertingere, atq^ itafi-biinuicemßuc(edsre,necnos difßtemur . Earn y erb ßueeeßionem lertis quib:ißdamßamilijs,pcrjontißoeti alligatam eße,ßciit olim Leuiticum

-ocr page 156-

CLASSIS, T)E TESTlW^

Leuiticum Sacerdotium alligatum fuit, amp;ficut Faber lon^atnß' riem T^manorum Fontificumtexit,idnon modo non concedifnn^’ fed contrarium ex facrùs Itterts demonfirabtmtts.

Çf^emadmodum enim regnum Chrtfii e/Ç regnuJfirituaUi etid noui teßamenti eccleßa hherauit ab externti ceremonijs circumßantijs locorum,temforum,perfonarum,y€ßium,eä‘^J(6 '^era Catholica ecclefiae^ tn omnibus amp;/ingults locis,regio'nd!^ } 'ygt;bz Euangelion legitime amp;publicèprxdicatur,^! Sacramenta fecundum in/iitutionem Chrißt dißenjantur. EtjV^^^ hic coetut idem docet amp;nbsp;confitetur, quodomnesFatriarcha, phet(e,gt;gt;tpoßoli amp;nbsp;Euangeltßa, altjijj Chrißifidelespaßim in to orbe dßerfidocent ac confitentur, iure optima dicitur Cathoh' ca,id e^,ymuerfaits ecclefia.

Etenim régna, ditiones, oppida, eir ß^ßniblica buius tnnn' dt non fimt Cathobca Ecclefia : fed e/Ç dßerfa htec ecclefia omnes regiones , omniaq, loca totius orbis.Q^madmodum Cbti“ ßtts ad Samaritanam mulierculam dicit, Ioan. 4. Eenit bora,amp; nunce^,quandb neq^ in monte hoc,neqj Terofolymü adorabitü trem, fed yeri adoratores adorabunt Fatrem in Spiritu eÿ ritate.Et Fauhts Ephe.‘j.Cbrißtts,inquit,dilexit ecclefiam,amp;ƒ' metipßm expofuitpro ea,'r)t illam fan^ficaret,mundatam lauoe croaquæper yerbum,e!s‘C.

tgt;4.tidtmits prxdicationem yerbi,cis''ygt;ßtm facramentorum,amp; ’^eram inuocationeminßiritu yeritate, efi'ecertasnotas eccle-fixiswn lerofolymas, non Fprnam , nonhunc y el ilium populugt;iigt; Q^quis eniminuocauerit nomenDomini,falu]ts erit.

Sic amp;nbsp;Hieronymus defcribit Ecclcfiam Catholicam,adEni(' nium Epifcopü,amp;repetiturTgt;ifi^-^. Ca. LegimustHec altera,in' quit,Fpmanx quot;^rbü ecclefia,altera totius orbis xßimanda el^, amp;nbsp;Gal'iix cir Fritannix. flam amp;nbsp;Africa, eir Ferßs, eir Orient, amp;nbsp;India,amp; omnes barbarx nationes ygt;num Chrißum adorant,ynant obferuantregulam '^eritatüs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAlbah

-ocr page 157-

EX s. CâTHOL. ECCLES. 58 ^Adh^c, nm in eo confißit ordinariafitcCeßio Epifio^orunt,yt w cathedra 'Pétri fedeane,fed yt in yejligiji Pétri ingrediantur. Qmd turnßt, cumgregetn Chrifltpâj'cunt ficut Chrijiti^ Petro niandauit^quod^ßdeliter executifs e^. Qathedram enim Petri ra^ax etiam lupin tenere pote^ , gregem yerb Chrifti pafiere nemopQte^,niliqui Euangelion prxdtcat . Porrbid Pontifices P^mani nbsp;nbsp;nbsp;adeo non priedicAnt,yt dlios idpredicant es ferro

^gni perfiequantur . Quod quam diu facer e pergunttnon funt 'yiera ecclesia,quantumuts cat he dram Perri teneant.

Qmbtn autem in rebus ordinariafuccefiio quot;Ver'e Chriflianorum Epifioporum confißatimultb certius docetPaulus Ephef 4.. fienditße Chrißo loquens, tnaltum, captiuamduxtt captiuita-tem,amp;dedir dona hominibits(pradicationem Euangelij, amp;nbsp;dona Spiritus fanSli)Et idem dedit, alios quidem »dpoßolos, alios ye.-ro Prophet as y alios autem Euangelißas, alios autem Paßores ac Tyollores^ad inflaurationem fanSlorum,in opus adminißrationts «dificationem corporis Chrißi täte. Et ad hanc militiam non firn-per'yiocat eQs,qui ordinariapoteßate magißratufunguntur fed hos ipfos ad giibernacula fedentes fiepenumero per pios DoBores amp;nbsp;P aflores, ex pleheio amp;nbsp;yulgari or dine à fie eîeSlos, atq^ excita-tos,arguit ^obiurgat, eit oppugnat.

Xam quemadmodum Deus ah initio mundi [alutares DoSto-respP atriarchas amp;nbsp;Prophetas eccleßa fux dédit,qui perpétua fie-tiefibiinuicemfiiccederent : Sicut inacie fublatts è medio ante-riobuspofieriores è yefiigiofuccedunt. Ira Chrifiits in nouo Eeßa-mento ecclefixfux non folùm dédit .Apfiolos eit Euangelifiasfed illis yita definil’S ,pafiim aliosfideles Epifeopos amp;nbsp;Paßores fuh-mfi;. Qfi etCi Prophetts amp;nbsp;gt;Apofiolis non fint comparandi, tefies tarnen funt Chrifti eit doSîrinx Euangelij. Omnibus enim tempo-ribus 'SierbumDei alicubi pureprædicatum, alibifaljis hxretico-rum dogmatibus oppugnatumfuit,

P Qt^ando^

-ocr page 158-

classis, de T est mo.

Q^ndoquidem enimßngultsfere annorum centvrijs noux rejes exortxJunt,fiibïndii ‘Deut heroicos altquos quot;DoSlores exdtâ-utt,qm harejes refutaruntyera dobîrina ,gt;4poßoliccE teßiwo' nium perhiluerunt.

It a, inprima centuria Dew eccleßa ßua dédit lohannem Ea* ptßam, Chrißum, ^poßolos^ amp;Jeptuaginta dißipulos Chrßü* %lorttw ^poßolteJuhjhttiit eorum di/cipulos,Tgnatium ^ntio* lt;hi(e,Quadratum tAth€nii,Eolycarpv.m Smyrnce, Irenxum Lag-duni. In fecunda eenturia eXatamt Tertulltanum in ^ßßica, Origenem i^tleXandriæ, Cyprianttm Carthagine. In tertia cent«' na, Eußebiam Cxßarexy •^thanaßum ^leXandrue, Hilariwtn ’Pî^autsfiregorîumUa^ran^îjEpiphamum in Cypro. InquartA eenturia, t^dmbroftum ’^ed^olani, Hieronymtim Detblshemit ^ugußmum EhpponeXbryßoßomum Conßantincpoli,eirßc dein-ceps, yßeij ad tempora Gregorij quot;^lagni. Qwmaamedum inßa igt;t Claße Eatrum dicetur.

gt;gt;it^ hißunt, qui Eccleßam magù «dßcarunt, articuÏosfi^it^ defenderuntitix noua dogmata oppugnarunt,quàm omnes T^mAHi Tontißces. Quad enim hi eximiußripßruntt quid loni pojierii re* liquerunti'IIam qui optimi inter illosßunt, Ihißßam eir alias cere^ tnonias inßituerunt. ^liqui magna eXparte, de externts opiluf, iurißdiSlione,gloria amp;nbsp;honore dimtcant, amp;nbsp;infinitam tyranniderit exercenf.quodex hißorijs eä“ communi ^perientia dißiitttr.

^ttamen inter quot;Eomanos etiam quot;Pontßces nonnullißuerwit ytiles atqßalutares.'Elam quanquam yaldeßnt dßimileSimaxi* m'epoT, Sylueßri pracipue tempora, quibwßuhinde amhitioßut Trimatum affeSlarunt : nihilominw tarnen Chrißjts aliquos he^-roas excitauit, qui tam ore quàm calamo h ar eße s impugnarwnt, (îrpuram do^lrinam Euangehjpropagarunt j nonnulli etiampro Chrtfloßanguinem ßtum proßuderunt.

^Torrb quipo^ Gregorium Tvlagnum Eetricathedramtenue.

runtt

-ocr page 159-

EX s, CXTHOL. ECCLES.

funt,prorßit degenerarunt, ex Epijcofis in Lapas transformati. Hi diuinorum oraculorum loco humanas tradttiones JubjlitueruCf amp;nbsp;fubfalfo tirulo ectlelta mundanum domimum exercuerunt.

.runtamen ne tum (jmdem Chrijim eccleliam Jùam pror^M dejeruicjedpol^rempora Gregorij '\dagm uj^j ad Concihum (^ôn~ Jlannenje multospræclaros Dotîores ecclejiæ dédit. Qui licet ye-tujhoribw Latrtbus non jint limiles , ac multa temporibtts fûts tribuerint, humanas tarnen traditiones acriter reprxhenderunty ^^'tieritatemfuus comprobartintjuß'.agijs . Ealesfuetunt, Tdedat ’^banwPBernhardtis^onauentura, ÊlicolaM de LyrajEaule--

complures altj, quiinfrà recenjebuntur.

Tandem excitauit 'Dominus lohannem Hufs, amp;nbsp;po?^ hune ^artinum Lutherum,qui Traditiones humanas eiromnes faltos ^^Ituf)Cumprimù yerbprophanationem cœneeDominiex in '\lif ftfortißime oppugnauit,euer tit expulit, amp;nbsp;quot;Biblijs, qux diutißt.» jubfeamno delituerant,in lucemprolatis, yeram agnitionent l^ei paßim in orbe terrarum plant auit.

Quarè ciim ßpmana ecclefia aliud Euangelion de cœna Domini pradiceCjCt Letrics Laulus à Domino acceperut ecclefiie tra-diderunt,profe£lo Lontijices ßpmani nîi /edent in cathedra Letri^ fed in cathedra deril'oru,yt primo Lfalmo ltribitur.(2uemadmridu enimin cathedra^î^/ts jedere, none^ tynagogamoccupare,e!:r ^lo/ewyielata facie legere , aut humanas traf tiones ärgere Jed rete^afacie °^lofen intueri, amp;fcrutari eimd de Ghriflo teripjerit^ idj^pub’.ic'e docereiSic in cathedra Letri federey non e^y eo in lo-cohab’tare, in ejuoLetrus pnedicauit, fedgregemft.'i aChrijlo eommiffum paCcere prædicatione Euangehj , amp;nbsp;foHicite cauere^ ne qua falfa doBnna irrepat ; idj^facere non turpts li. cri gratia, fid propenfo animo'.neqßominiumexercere aduerjus clercs , fed eLe exemplargregi's.i. Let.i^. Sic Hieronymus ad Elindorum fcribit .z.q.7, Hon omn.s. Hon e^ facileflare in loo Tetri «’ÿ

T z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T aide y

-ocr page 160-

CLASSIS, DL TESrmO^

7 aid I ,Jcilicet tenere cathedram iam cum Chrißo regnanttfttn' quia hii dicitur : Hon fanBorumfilij Junt, qui tenent loca faïtdn' rum^fedqui exercent opera corum.

Si ergo 'Rpmani Dontißcesprxceptu Tetri fequerentur, Ide^' ter eos agnojccremw TetriJucceßöres nojiros tAntiJlites. 'Vero nihilminuffaciant,cert'egloriatio ipjorum de ordinariaßt' ceßione tam non iuuat ipjos, yt fe Eccleßam Catholicam eßeprO‘ lent, quam non iuuahat ludxos iaSlantia ilia depatre ,ylbrahA-mo,ytfepogulu Dei efjeproharent.Hine Taulw i.Tim.i. Gent-alogia,inquit,nunquamßniendie,qua:ßionesprxlent magt5,qMfl^ «dlßcationem Dei,qu(e e/Çperßdem.

Quidenim anxia illaTapi/larum computatio eir enumerate ordinarixßceeßiones aliud e^,quàm ludaicagenealogia!'

Cotitrd yerodoSlrinade cocnaDominißonans innoßrüeeeU-ßjsharum regionum,pulcherrimè concordat non tantiim cum te-ßimonijs Euangeltßarum, gt;A.poßoloru amp;nbsp;Trophetarum, yertun etiam cumßriptü yetußiorum Tatrum nbsp;nbsp;Epißoporum, quiin“

dè ab ^poßolorum temporibtts yßf^ adGregorij'MagnifeculutA yixerunt : inßiper cum omnibits totiu^ orbti, extra Tpmamie^” . cleßjs, cum/p multif praftantißimü doSloribitf, quißib ipfoetiam Tapatu docuerunt, amp;nbsp;librospofteritati reliquerunt. VndeßeqW’ tur, apudnos eße ordinariamßceeßionem, non quidem externa cathedra; Tetri ,ßedpurlt;e eirfynceree doElrina ipßw: ac noßram Confeßionem tße ynanimem conßenßm yerx Catholicx Eccleßit) quem ab lApofloliiperpétua quadam firie Epißopi eir DoBoreS tarnßcriptii quam yiua yoce adhxc yß^ temporaperduxerunt.

Quocirca Faber authoritatemTpmanx ecchßx, tanquam A poßolicx eirCatholicx,aßerturw, alib confugtat neeeße e^, quant adß^ltttamßtcceßionem Tetri.Hißetiam alia teßimoniaadfimt pro ^lißaticifui facrificij deferfione, quam Tpmanenßs ecclfxi iußißima ratione reijeiemtif,

-ocr page 161-

mis EX S. C ATHOL, T. C CLE S. tfo

De vetufla origine, Sc diuturna coii= fuetudine»

SI Faler ea ejjèt «täte, 'ft Tetri eenlifcipulwmfuilJe confla--retjCrederermtsfortaßü affirmantii'MiJJam Tontificiam ai •A.j^oflolü,qui amp;nbsp;ipfi ’Xltßas celebrarint, originem duc ere.

FlMni tum ex relatu aliorum,amp;éic lacunù Lccij, Tuimpin«f Stdonij ifrteceptorum fiiorumjhaufirit^non immérité dicere pojju-tnttSi Falrum nimts hherali calcula 'fetußatem ’Miß«ßtpputaße. Extant enim libri,qui tarn egregijfcetu^lS/lißte inquam^natiui., tatem amp;nbsp;ortum referunt. eir tßantur illamnongentos annos nan txcedere. ,A.b Apoftolorum namq^ temporibus 'fßp ad Gregorium Magnum,hoc e^,ßxcentü annitpot!^ Chrißi adccelos aßcerßo-, nem,nufpuam in toto orbe extitit %ltßfaticumßacrificiumpro 'fi-vü (ir mortuii.

Ita^Ji diuturnitas temporis nbsp;nbsp;fetußas canßetudints aliquid

dirimendo de ’^ifßa certamine Malere debent, Fabro certe non (edimuf. Ham noßra Cœna ad minimumßexcentis annis °Mß.JJa antiquior, Et impudens efÇ Fabri calumnia^cum ait, ipßam fix ante annos triginta fei ^uadraginta in quibußdam Germa- Geim, fol-41-nue locus extztiße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latin- fol 6 8-

Sedjit fan'eHlißa tarn fetußa,quam Faberaßeuerat(quamuis tdin teternum probare non poterit ) numpropterea erit iußa amp;nbsp;pituiquafifera fetußa amp;nbsp;diuturna conßietudo non poßit etiam iniußa eßeamp; impio-, i .Alligauit enim Dominus eccleßam fer-bo ßio,ßne tuitusprxFripto nihil in rebusßacrtsßußipiendum eliß. Solum ferbumßquendum e/^, nec difiedendum fei ad dextram fei adßniftram: quemadmodum Dominits Deut. 4. Leuit. gt;8. pr«cipi{:Facietùs,inmic,ïudicia meo-^ prxcepta me a ßeruabi-tis, ambulabitis in eis . Qißcdite légitima me a atq^iudicio-,: eis' nonfatiatis ex abominationibus, quasfecerunt hi quißerunt

T 3

-ocr page 162-

CLASSIS, TESTl^ló^

lt;tntt yos,Sic Hïere. populo obijcienti yetußatem ^Itutuf* nirarem cukuum [uorum tdolatricorum reßondet Trophetä^' T^umquidnon Jacrificiunl’,quodJacrificaßit in autratibuf

tn P late vs Ierujalem,yos amp;nbsp;patresye]iri,reges yeßri^eä'p^^^ àpes yeßri^eä'popttht^ terrx,recordarns ell^ quot;Dominus, eir aß(gt;^ dieJùper cor eius(Et nonpoterat Dominus yleràporeareprof^ tnahtiamßudiorumyeßrorum,amp; propter abominationes juasß tßJs.fdcircb euenerunt yobts mala h(ec,t^'c.

Teßantur amp;nbsp;ipfa 'Ponttßcij Iuris décréta,conßetudinem nili^ contra yeritatemprteualere.

Diß. 8. 64. Ecrit ate manifeßata. Et Ca. Si conßietudintV^' ltem,^d!Pi contempta amp;c.

Q^libet tonßetudo quantumuis yetußa, tjuantumuis yul^A‘ tayeritatt otnninbeil^poßponenda. quot;Mam Dominus in Euan^t' lio,Egoßm,inauit,yericas:non dtxit, Egoßm con/uetudo, ftra igitur quiaam,^ui rattone conuincuntur, conßetudviem nol^ obijciuntttiuaß eonßetudo maiorßt yeritate : aut non /it tnlßf^ tualtbusßequendum,quQdmeleus à SpiritußnSlo reuelatumdt'

Ead.Difl.Can.Si fblus»

Stßolus ChFtßus audtendus e^Ci nbsp;nbsp;nbsp;debemus attendere,

aliquts ante nos faciendumputauertt : Sedquidpnmusqut attt^ omnes eif^ Chrißus priorfecerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim hominis conjuctui'i'

nem ßqut oportet,ßd Dei yeritatem.

St yero conluetudo abfi^ yerbo Dei altquid momenti haberett certenee fudxorum nec Turcarum religw ertt impia . Jftorutnf qutdem nugapllt;erxqj Canone ’\ißx yetullioresßiit.'Nec yllaß‘ leraHagitiaq^ punirentur ßadexcitßtionempeccati longa €7 fu'la eonßetudo paßceret.

Et autem eonßetudo aliqua laud.ibdis y el PalttM

-ocr page 163-

5^//J EX S. CAE HOL. ECCLES,

n nbsp;nbsp;nbsp;fit^neteße e^jeam 'Vtrio diuino fubniti,yèl cirtè ei non répugna-

reefed conjentire potiw. Alioquin confuetudo nihil aliud eiE quam mueeeratui corroboratuf error. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;'■

f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quapropter cum ‘^ifpt, qualii nuncper aliquot annorum cen-

ft turias in eccleßa lamana yfitatafuit, nonfolnm non haheat '^per-hum quot;Domini, fid eidem ex Diametro fit oppofita acfila conjue-

,, tudine quot;yietufiateq^ nitatur ^profeÜo Faber nec quot;fiomanenfis eccle-fixauthoritatemprimatumt nec'^zfiatici fiacrificij yeritatem

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hifice ruinofis cir fragilibui fulcrù fifientabit, Firmiora enim te-

ftimonia amp;nbsp;certiorafiigna requirimtts.

De numerofa multitudine fedatorum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanæ ecclefiæ»

, I* Ertiamnotam falfice ecclefix nbsp;nbsp;nbsp;falsb diSlaCatholics,afii-

'i. A gnat Faber multitudinem afieclarum. Htenonfiolumprc-aocat adConciliapPatres, Imperator es, quot;fieges, Qar dinales, Tri~ nnates,Archiepificopos, Epificopos,Academias principes, Mobiles amp;nbsp;ignobiles, amp;c. Sed ad nouas infiulas orbùs nuper cogniti, amp;nbsp;adciuitates aliquot, in quibus adhuc celebratur'^lififia. Ac tan-toper'ede hac multitudinegaudet, 'Vt in totoJùolibro huit argu-{ mento fiurimitm confidat.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trtmamfianè argumenttpartem non negamus . Habet enim,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proh dolor^ifiapluresfieSlatores, quam cana Dominica infiitu- ,

tioni Chrifti conformis . Sed alteram argumentipartem , quod ea propter quot;^^dUJafit fiatrificium pro ^iuM amp;nbsp;mortuûs, confiant er ne-

, gamus.Q^ emm hxc efÇ ratio confiequentia ? Aliqute ciuitates gt;nbsp;quot;E^egiones fsntiunt ^ifiam efie facrificiumpro yiuis amp;nbsp;mor^ , tutSjZsr exhibent Laitûs ynam duntaxatfieciem. Ergo yera efÇ

Femtificiorum doilrina. Hats tu, Ecclefia Catholica noneiC fi^~ perfiruHafiiper multitudtnem ,fid fiuper fundamentufn Apofio-lorum

-ocr page 164-

QTÂl^Â^CLÂSSIS, quot;DE TESTlUO^ lorum amp;nbsp;Erophetarum,fummo anguluri lapide lefu Chrifio. Otui tnex,induit ipfs ChryiM)'Vocem meam audtunr.Hiec yox Ckrifii quot;Prophetarum amp;nbsp;^pojîolorum,fola ei^ quot;veritas, omni errors a[lt;^ ambiguitAte carens. Hanc qutpradtcane, audiune, confitentnïi quantumuts pauci,quot;vera funt eccleßa^.

Q^dquod sir ipfe Faherpaulo antefajjM ef^, oblationem no‘ uiTeJlamenti (quam dixit ejje^ißam ) in toto mundo aborts occafum inter gent es eße offer endam, iuxta’MM-thia yaticiniumffpra expUcatum!^ Fhum ergo Fuimpinenfis tdi' quot dues amp;nbsp;Gamundtenßs, cum nonnullts alijs duitatults Ton' dßdam reltgionem ample^entibus,totum mundum conßuuund Qwdtumiudtcabts de eccleßjs Grxcits, t.gt;4ffrica, ,gt;ißx, Indnt» eircf Sunt enim adhuc ijs in locis multi, qui Chrißum confitentitr, sir tarnen Eccleße ‘Fomana nonßuntßbteSli, nec de ’\liffafsli‘, tiunt cum quot;Fomanenßbus. Taceo Eccleßas occidentales in Eurs' pa,qua no/lra eetate Euangelion agnouerunt sirproßtentur. Fuimpinenßum, Gamundienßum sirßmilium opinio non e^ C‘''‘ tholicus conßnjus yniuerfaits Ecclejue Chrßi ,fed efÇpartictdi' rtsfohus ßomanenßs eccleßa.

Cateriim diligenter cogitanti, cur Faber Fuimpinam sir tnundtampro conßrmanda-gt; ^lißa fua in teßimonium adducat) prateritis lt;y4,ala s^ Fuyla oppidulis, aque pertitiaciter defendentibtts,nulla aha occurrit ratio, quam quoddua illa tates fouent fodalitia %lonaßica fan^ißimi ordinis 7)ominiciinh fuius inßitutum ipß quoq^ Faber ßquitur. Solent autem in bis luquot; ßrts effe^eloß (propemodum dixeramfceleroß) inquißtoresharC‘ ticapraHitatts,qui nullam hxreßn patiuntur exurgere. Opera effeSlum e^,yt duee illee ciuitates inprißa religionepermre nerent.Sicgloria non adfolum ^dagißaitum quantumuisprüden-ter regentem,fedmul(o maxime adfan^umjuum ordinemredici in

-ocr page 165-

NIIS EX s. C XT HOL. ECCLES.

Ϋ lt;jito,ipje^o^or nbsp;nbsp;nbsp;eximius. En hX}es,quee jit jan£la Catholica

Ecclejia,tiif per quos conjeruetur.

Sed die quajo. Fuit ne Catholica Ecclej'iapriujquam ^lonaßi-(w ijle or do Trxdicatorum exortuf e/Ç nondum enim^uadrin^ gentos annot durauit. .Xut^nonpotuijßent quot;Bernâtes in Heluetia Chrijlum colere, nißDomtnicaßros aluißent qui tampulchram fahulam egerunt ^oh quam ab ipßs Epifcopts degradari^ü' ad ro-got condemnari eosoportttit. X4.ut,num e^ijlimas Ecclejiam Qa-tholicamperituramfuijß ,ßbeatißima memorix quot;Xlaximiliamts Imperator eo tempore totum ordinem Domimcaßrorum funditus exttrpajßet f quemadmodum Templarij ante ducentos annosßib Imperatore Henrico eittt nominit ßeptimo adinternecionemyfqj trucidati ür deletißerunt. Qwdjan 'ejupplicium non mimts com-fnerui funt TOominicaßri, non modo ob jceleratißimum ßagitium 'Bernxperpetratumftertim etiam qubd eidem Imperatori Henrico ßptimoß\4aximilianiproauo amp;nbsp;anteeeßori, ßacram ccenamßm-pturo, intoxicatam boßtam prxbuerunt, qua optimus Imperator longiori yito-) dignißimus è ytta fiiblatus el^, Tlatina

Xaudero tejltbits. Ende in perpétua ignomina itj'amiteq^ notam, aiunt Hominicajlros quot;^ißam celebrantes,hoßiam non dextra ma-nßquodalij Sacerdotesfaciunt) fedfinijlra accipere ad os ad-mouere.

Ferîtmtolerari yteunq^ pojfetfacinusparricidio crudelius^ne-bulonts ißius amp;nbsp;yeneßci “Dominicaßri^yitam Cafari eripientis,eo dlo,qui yiuificus effe debuit.Hoßer autem Dominicaßercon-donatorßmmi templi .Xugujlani, menfuram Tatrum ordinis ßd impleturus , non foliim armat Eccleßaßicos proceres mundano gladw, yt hxreßs mature in herba opprimant eradicent,ßd cupitetiamtotum mundum lethaliyeneno^ißatici ßcrtßcijamp; Unittsßeciei inßcere, eJr tarn animas quam corpora hominum x-terno exitio tradere , Ofaemus nefarium, amp;nbsp;homicidiumcmni-

-ocr page 166-

QVÂT^TA CLASSIS, DE TESTIMO^ P film, 95- nbsp;nbsp;nbsp;alijs cadibm longè trticv.lenttiti . (juo Domme,

^uo imptj exultabune f e^abuntur nbsp;nbsp;loquevtur prgfnEla orntifi

qut operantur tujhciam C Eem Domme le ju adjummenditm y^' tïonem de jangume lAhelü, amp;nbsp;ferucrum tiiorum, qmprojteï morn traduntur tot a die, hahztijunt yelut oues dejimatte tiom.lt;Amen,etiam,yem Domme lejù.

Sedyt adtnjiitutu,ynde dgreßimut ,reiiertamur ,concedtni^ fan'epltireseße fellatoresquot;KdjjisEontißcitequam cœnxDcmmUt-Sed qmd turnpojlea 1 Hum propterea Upmanenßs Eceleßa et^ yera Catholic a Ecclejia Chrijli 1 imo 'ygt;er'o hanc ipjam oh catßiK eritpotiw Ecdejta tAntichriJliETcßantur enimjacrce literati’!^ 'Verbii quam exemples,plerunqj maiore multitudinem in Etclcß fuijßepeßimam.JdeoqjpriecipitDomiriits Exod.i^ . Honßequeri^ turbam adjaciendum malumtnet in iudicioplurimorum acquit ’ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(esßntentits,yt à ycro deuies. Et Chrißits, multos quot;vocatoSipA^^’

cos eledos eße,non yno in locoajßrmat.Et HIatth.7.Introite,in’ quit,per ar Siam portamiquomam lata e/Ç porta amp;ßacioßa W) qua: abducit in exitium, multiqßunt qui ingrediuntur per illamt qtioniam angußa ell^porta jlriEfayia,quie ducit adyitam, amp;nbsp;pauciJunt qui inueniuntillam,iA.dde elr Tauli didum i. Theß]' Hon omnium el^ ßdes.

Temporibus Helix regimen Ecclcßx erat penes ^Achab amp;nbsp;Sa-M dotes Tiaal, multitudo yulgi it a ipßs adhxrehat ,yt Trophi t ajtbi ßolus relidin yideretur,qui genua ante Daal non curuaßet. Sic tempore naßcetis Chrißi,cum Scribi amp;nbsp;Dharißxi templu amp;nbsp;Sj occupauerant, exiguus eratpiorum numcrits, amp;nbsp;in an-gußum redadw : qttales erant ^Sacharias, Eli‘:^aheth, Simeon, Anna,amp;pauci fimiles.Hec id mirum^ e^,cum Chrißus in parabola de ßemente Hlatth.i-^. doceat ,paucißimos yerbum Dei y era fide am.plelîi.Acprxßertim de extremis temporibus,in qua nos in-cidimus, yaticinansiEutasne, inquitßhus hominis,quando yen-

turiis

-ocr page 167-

NIIS EX s. CAT HOL. ECCLLS. 6^ turtu e^^yßdsmreper 'tet m terrai Lui.x%. Confolatur auretnele-^os Luc.iz.Holi timer e pufiUegrex.

dim igitur nos tn cœna noflra 'rierlum ‘Domini à noflmJiarte habeamtii^ Faber autem jolam multitudinem contra yer bum ‘Dei obijciatiiure tpß cum regeE^echia Fr ophet a Helißeo infulta- .Reg bimusßtcentes: Flures nobijcum funt^quàm yobifcum. irbum enim Domini ßiperat omma.

Sic ergo Eccleßam e!s‘ Nlißam ßiam non def endet Faberßola multitudtnejniß amp;nbsp;yerbum Domini expreßum habeat^ßue man-dati jiue promißion^.

DE POTESTATE

Ecclefiac.

T‘E^es notæ Fpwanenßs Eccleßue, de quibus Faber hailenui gloriatus el^,ital])ecioßopratextu amp;ßlendido ornatußd-gent^ytfßeripoßet,etiameleSli in erroreminducerentur.Diabo-lus enim candido colore, ceii cerußa, illitits,fiicum mundofacere ßlet.fnhac autem quarta notaßepoteßate yidelicet Eccleß(e,ita enormiterfines modeßia Faber tranjgreditur, yt pios omnes ma-gis de cauenda çÿ yitanda .^intichrilli Eccleßa commonefaciat, quam ßducat.Hic enim Sathanaterrimo colore, eir fcetore teter-rima,manifeßißimeßeipßmprodit.Q^madmodum Faulufde ho-minibus mente corruptie,amp; reprobis circaßdem donoribus yati-cinattis e^.t.Timoth.Nonproßcient,inquit, amplius:ßquidem amentiaißortm euidens erit omnibus, quemadmodum eir Tanna

Idmbrx,qui reltßebantNloyß.

Faber enimnonyeretur ajßrmare ,poteßatem Eccleßx Fp- f“' ’’ manie non minorem eße quam .yd-poflolorum . Inßper etiam,'ßp- Q^^ß^ 'f\{f^^ manam Eccleliam abßqjyitio pofße diuinis pratermißia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latin.(01.147lt;

tionibiis,peculiares quaßlamßancire.

Equidim nos fatemur Eccleßam Chrifti in terris magnam

ö 2, /»rttcre

-ocr page 168-

CLA33I3, D E TESTJW^ haberepoteJiatem,amp;glorificamitiA^eum qui dédit talemJ/oteß^’ tem homimbits.Attamen earn contra quot;yielJufra yerbu Dei neqtttr quam extollimw, ctim ex ipjo yerbo T)ei manare deleatiiiixta Elum Chrijli Ioan. nbsp;nbsp;nbsp;Spiritui fanlîtt! 'Vos docebit omnia,

geret quot;vobii omnia quxcunq^ dtxi 'Vobts.Et ^atth.ii.DoceteotH' nes gentes Jeruare omnia,quacunq^pracepi 'Vobn.Ita potejlatem ecclejtie certn limitibw circumfcribit Ephefiij. Ecd^‘ fia,inquit,fubdita Chrißo in omnibus.

Vnde liquida apparet, eos quiJeJ'upra 'verbum DeieJJ-erunt, omißis diuinis conftitutionibus peculiares ipß Janciunt, nor. eß 'VeramCatholicam Chrißii,Jed A4ntichrißipotiui,eccleßam;qUAlgt;^ tali nota deßripßrunt Danielcap.ii.eir Eaulm z.Theßßi. ciim Deits ipße 'Verbum ßium amp;nbsp;cdjlitutiones fuas non mutet, fronte hanc ßbi poteßatem hommes arrogabunt f Sicuten^^ Deitsßeipfum negare amp;nbsp;mut are non poteE^,ita eir 'Verbum conß^' tutioncsq^fuas non mutât.Idee Ivlofaicam legem mutaß'et,mß jß^ hanc mutationem in 'verbofiiopromißßet.

.A.dde,quodecclc/ianon el^ Domina ac magißra, 'Verbi amp;nbsp;ßitutionuni diuinarum, 'Vtpro fuo arbitrio articulasßdei condt' re, cultusdiuinos inftituerepoßitßed tantummodo teftis T’«' terum articulorum fidei à Deo ipfo patefaEorum . Vos tejles nid ejlis,inquit Cbriftus ,quia ab initio nie cum eßis.Et .AEl.i. Erit^ mdhi teßes nonßolim leroßolymis, 'Veritm etiam in 'Vniuerßi E' d(ea,Sdmariaqj, deniq^ 'vßq^ ad é\trema terrx . Sciunt autem oni‘ nes,legitimum amp;nbsp;fide dignum teßem nihil 'vel addere 'veldetrs' here 'v -ritati debere. Torroqui omißis diuinis conßitutionibus i-lias ipfifanciunt,'Veritati addunt atq^ detrahunt : ideoq falßteßd inueniuntur, necßunt membra 'verte Eccleßte, ßedfalße amp;nbsp;hypO' criticte.

Deniq^ 'Vera Eccleßa C^tholica de 'verbo Dei non dubitat, ne( in conßitutionibus diuinis hteßtat ; fed cum Dauide Efalm. in-pradicAt

-ocr page 169-

EXS. C JT HOL. ECCLES. tf4 prxdicM magna opera Tiominï, inqtnrendapropter omnia deßde-rabiliafua . Glorioßum eix magnißcum opw eiWy ei!“ tußicia eiM manet m feculumJeculi. Idcirco ttixta Êauli ßententiam ef^^ co-lumna eix^irmamentum yeritati^ddedi^ßrmißime innititurfun-damento yeritatKjnec yllif mendacijsJe inde dtmoueripatitur.

Thomas Aquinas in fua fummajPartejj'n ad“ ditione quæflionis 6. ß^vt.6.

Qma Eccleßaßundatur inßde eir in Sacrament^, ideo ad mi-nißros ^nouos arttculosßdei adere aw aditos remouere, aut noua Sacramenta infiituere^aut inßituta remouere, nonpertinet : ßed hoc e^^poteßatis excellentite, quaßoli debetur Chrißo, qui e^^ Ecclßajiiudamentum.

Auguflinus lib,2*contra Crefco* o

niuracap, n»

enim Epißopipropter nosßtmus,ßedpropter eos, quibu^ 'terbum Sacramenttim dominicum minißramus . Qmbuf yerbts tAugußiniis nullam altam poteßatem Eccleßa tnbuit, quam 'vt illud ipßum yerbum, quod à Domino accepit ,pradicet, amp;nbsp;Sacramenta eodem modo, quo Chrißtts inßüuit, minijlret atq^ djlribuat.

Quandoquidem ergo quot;Epmana Eccleßa non inßola cana,ßed in alijs ettamplurimts rebus, corjUtutionem Chrifli abrogat, alias fancit jsro juo Itbitoecerte non CLrißiana ßed dAntichrißtana erit Ecclejia,nec pertinebunt ad earn amplißima promißiones Chrifli , quibits eccleßam Juam dignatus e/Ç. Itaq^ nos iure optima tamabhacipja 'Eomanenß eccleßa, quam à tejhmontjs ipßtts de 'iv'lißaßacrißcio,adyeram Chrißi Eccleßamprouocabimus.

i ^ides

-ocr page 170-

CLASSIS, DE TESTIUO^

Etdes Fabro adajjerendam falßefua Eccleßx autboritattil^ nilnlprodejje,yel longtßi;nu ijîum tatalogum de perpétua norumTontißcumJücceßione, yelconjuetudints 'Vetußatem at^ diuturnitatem,')pel numerofam multttudinem, y el opinaupoti‘ ßatem.T^eJlat ergo,ytnon modo aliosEuangelißas,Trophetas Apoßolosßdetiam quxrat aliam Ecclejtam:quam quidem anxi* curtoßtateJcrutatur, adeo yt deficientihui yerit teßimonijs,pt^ defendendo Ivhßattcofacrtficto,adludaorum d^binosjad Ethw' corum idolatricafacrificia, adTurcarum deniq^ aßeros numftio! confugiatlTanti amp;nbsp;tarnßrupulofilaborts e^,mendacium in yt‘ mtatem conuertere.

Germ- fol-1^6■ Hic ex aduerfo Faber reßonßtat : Eccleßam Fpmanam tan-40-170- quam cabut amp;nbsp;matrem omnium Eccleliarum nunquàm in erroti Latin- fol lic- r r j rr 1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

yerjatamledejjejirmamentum columnam yeritatts, itimqM Spirittti fanSlmperperuo maneat ; qux nuVam ynquàm bareßos labernJenßerit,fedpura femperßnuiolataq^permanjerit, amp;c,HanC cantilenam Fhraßomce multts in locü repetit, in fronte amp;nbsp;in ce ltbri,amp; in omnibitsferc °lvhßa:partibits, ybi agit de facrificie, de ynaßgt;etie,de tranfubßantiatione,de znuocatione fanilorum,(l^ a miiuerfaria defanSlortim commemoratione,

^lunt yulgb, tribui homznum generihui mendatia non facile exprobraripoß^ ; Feregrinantibjts, qui multasperegrinas eit ginquas regßnesperagraruttDoSlioribtts, quip mendacij arguait' tur,aiunt (e m libres legißfe . Senioribus, qutbus iunioresprcptei atatem non audent contradicere . Hts omnibtts multo audaciores Genn fol 169 ßint tmpudentiores,Faber,r^ ( quos Catholicam EcclefamnO“ Laun fol 191 minat)fr(eßdes atq^ FrafulespuFrelati. Hi enim, iuxtaFo' br i opinionem,mentir i nonpoßfmt: fed omnia qtiie loquuntur,fuiit Spiritus tiy yeritas. TUi, quos audaSler mentiri diximus,interdu parcius (3quot; timidius loquuntur,qubd metuant,ne altj ipfos aqiieitt domina,xtate, petegrtnattonibus. Hts yero ißapraerogattu^

concefa

-ocr page 171-

EX s. CXT HOL. ECCLES. 6gt;^ cmceffd eE^,quodmmini licet contra eos hifcere, nedv.m conciona-ri amp;fcribere:m]i tanquam rebellie cir hlt;erctnM eS:communicatiigt;-ntm amp;nbsp;condemnationem zncurrere yelit.

'Bone ‘Dew^pofleaquam hue detientum e^, ytJme dijcrimine tmma,ijua dicuntur^credere amp;nbsp;ap^robare oporteat(quethadmo-dum ante complures annos Jub Tapatn acctdtt)certe iamperijt eit prorfw euanmt yerttas. Huila emm erunt tarn abjurda jomniat qux nöpro diuints oraculif obtrudantur,nulla tam amies fabula^ qua non cxleßium reitelationum nomine^omulgentur. ïtaq^ mt~ rum e^^Th^ußieos non dudum àJacrijiculisperßsajosfuißetytpe-cudum morefxnum comederent.Sed benedzHw Dew amp;nbsp;pater Do mini nojlri leßi Chrißi^qui omnes reßßentes yeritati non Imitpro-jicere a npliwßed manifßat inßpientiam eorum omnibw^quem-admodum lannen amp;nbsp;‘Xlambren, reßßentes quot;Xloß, pudepecit. Tde idem ex mera gratia hispoßi-emis temporibw accenja clari/Ti-ma lampade Euangelij, nos docuit, ne ylli homini , imo ne ^po-flolis amp;nbsp;Angelis quidem credamw , nifi yerbu Domini adferatt Omnes enim homines eitßdritw y'verbo Dei caretes, nihilpofßmt quam mentiri, errare falli amp;nbsp;fallere . Itaq^ nunquamperfiiadabit nobis Faber,yt Tontißciam Eccleßam errare non poßeßatuamw.

Ft autem omnes intellligant ,inanemeffe Fabriiailantiam, quod Ecclefia errare nonpoßitßßinü'e de Ecilefa eif de erroribw loquendum ei^. Ftrunq^ enim fiio modo yerum eE^.Ecclejiam errare, 0* non Ecclefiam errare. Duplex enim Eccleßa : quot;^era tit falfa/quarumiUa '^ere fan^a tit Catholic a e^^ihac titulotenw tantum amp;nbsp;laruata quadam ffecie . Traterea aliudei^ errare, aliud in errore perßuerare.

Quamuis enim tot a Eccleßa, fißubßantiam tit ext emos cultw confier es,externa tit quot;vißbilis ßtßabeatq^ fiias cert as notas,qui-bus ybiq^ terraril à reliquis popults diignofci pote/fyidelicet publi-catnpradicationcm Euangelij , t^ legitimuyfim Sacramentorit, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;congruentent

-ocr page 172-

QVA’BJ'A CLASSIS, DE TESTlUO^ eongruentem tuminßitutione Chrißi : tarnen iuxtaf^iritwn,lgt;‘ tlem,ßgt;em,ßarAificationem,amp;c.inuißhilts eß amp;nbsp;abßondira, mundui ratio yidere amp;nbsp;agnoßere nequeunt, quot;yinde lAlmutlh id el^^aißondita dicitur.

Ham primîim,multißtnt in externa Eccleßaßolo nomine Chri' ßiani,qm yerbttm audiunt, Sacramentus ’ntuntur, doiiriM')^ non tmpugnant:reuera tarnen nonßnt renati ,ßd admißi Chrißianis,tanijuam ßi^ania tritico. Hi tolerantur adtn([ fern extremi indicij,aut certe yßfj adconuerßonem eir emendad'^ nem i^jorum, ‘Multi enim ^uotidie ex illorum numeroßunt eä/' yiua membracorporüs Chrißi.MatthT^m.i.

Secundo. Mtiltoties accidit, ^t tlU,qut regimen eä' cathednf^ in externa Ecclejia obtinent, non modo ipß nonfint renati, fii^' Itos etiam fieducant, docentes erronea amp;nbsp;vnpia dogmata , Cbrifi amp;nbsp;'Verbo ipfius contraria.Qm quamuts admoneantur,perfieueriit^ tameninerrore,necpatiunturfie in quot;viamreduci. Hi omninottlt;ilt;^ Jiint membra 'tierè fiatbolica ecclefia, fed hoßes amp;nbsp;yaßatoreS, tiamßad ramm nbsp;nbsp;nbsp;de ordinatione amp;nbsp;poteßate ßa declamiten^'

Scriptum ei^ enim:Oues me^ quot;vocem meam audiunt. Et: lt;lt;' Itud Euangelium pradicauerit, anathemafit.

Eertio . Tam amp;nbsp;ipfia inuifibilts amp;nbsp;yera Catholica Ecclefia,CiH^ ^iuüs fuis membris renatis filijs, habetfios quofdam nÆUOSÜI defeTlui. E^ enim circumdata infirmitate carnis, ör multifid truce.Int er dum etiam fuprafundamentum, quod e^ lefiis Clß flus, ledificat ligna, feenum ,flipulam, nonfimper aurum, turn, lapides preciofos. Itaq^ femper manet abfiondita amp;nbsp;occtibi propter infirmitatem amp;nbsp;crucem, çÿpropter hos etiam, qui in terna Ecclefia aut impie docent,aut impure yiuunt.

Qptfnadmodu ergo non is,qui in manifefio ludxwfit, luk't^ eflinec ea,quÆ in manifefio fit carnis circumci/io,circumcifio eft:f^ qui in occulto ludaus fuerit, is ludieus eif^ : circumcifio di^i

-ocr page 173-

EX s. C XT HOL, ECCLES, 6 6 iniCinumcïfiQ qiixj^iritu confiât non litera:cuiu4 lata non txhomtnihta e^fiedex Tieo.TS^ont.z.Itanon omnes ijfiint yera Lcclefia, aut yiua membra Ecclefix qui fi externo cœtui adiun-ÿint/velfubltcumofficium in Ecclefiageruntfedhifoli^qui yerè perfidem renati yt dignum eif^ Euangelio ambulantiqui non bominibia fiedfoli T)eo noti Junt.

QMcun^j i^itur fanSlx Ecclefia Catholica in ïejù Chrifiofro-^Eifiafunt: videlicet, qubdSpiritufan^ogubernanda, amp;nbsp;in omne '^eritatem ducendafit : quad portx inferorum nonßnt præualE turx aäuerfia eamtquodfit columnaamp;firmamentum yeritatä: ^uodnon erret,nonpeccet,tirc.eaomnia nonpertinent adifios^qui ßlo inani nomine Chrifii gloriantur , cum interim non fint yiua tnembra Chrifiifed Diaboli. Spiritta enim Dei non effunditur in membra Diaboliiideoqi adextremum yelutputridi palmites am-futantur,eir in ignem conijciuntur.

“Multb minta benignißima; illxpromifiiones Ecclefiae ^pertE fient adeoS) quigubernacula Ecclefite tenentes^ aliud Euangelion T^edicant.Hü enim dicitur:Qma tu fcientiam repulifii^repellam te,ne Sacerdotiofungarà mihi. Ofeie.^, Sedpertinent tantum ad quot;Xieram Catholicam Ecclefiam,qua: ex quot;Deo nata e^f, dr abfiondi~ ta.Externa namq^ amp;fcdsb diSlaEcclefia, nihilnifierrarepotel^, donee non ambulat in y era yia,qult;e el^ Ie fia Chrifita, amp;nbsp;yerlu eittsT’.ra autem Ecclefia, qua in Spiritu el^ abfcondita, etiamfi aliquantifier erret,fieri tarnen nonpote^, yt in erroreperfeue-ret, amp;nbsp;pereat.°M.atth.i^.

Exempligratia.Temporilui Xchab ‘Epgà Ifiaêlititi externa Ecclefia tarn crafià tenehra erat obduSla,yt Hellas,nonpaulb in-telligentior Fabro, put ar et neminem remanfiffe, qui non err ore ’Baalitico infeSlta effit, praterfi filum. Sed quiddicit ei diui~ num refionfum^E^liqui mihi ipfifiptem millia quot;Xiirorum, qui non curuaueruntgenua ante 'Baah^.7^g.i^.amp;^m.n,

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Temporibus

-ocr page 174-

A CLASSIS, DE TESTl^O^

Tem^oribits Jeremù tam Toraißtes, quam if forum afecU gloriabantur de remflo Domini,hoc eS^, de externa ceremonij!

cultib'’ diuinä: amp;nbsp;yociferabantur:1Id^eribit lex à SacerLtf, neq^ conßlium a lapiente,nec fermo à Drofheta : cum tamennibÜ antma e fent quam yem Eccleßa. Imb erant Idolatr«, mendaceS) fures, latrones, adulten,^ quidnon^VeruntamenDominw yi' ram Eccleßtim,in externa ißa latentem ,furam amp;nbsp;incontamiM^ tarn ab omni errore conßeruabat : yt Jeremiam, Daruch, Abde-mele(h,Æthiofem,Elnatan, Delaiam, Gemariam, amp;nbsp;nonnulbs alios.Iere.7.t2.-}iÿ.'^6.^3,

Tempore Chrißi,fereS:igua erat Ecclßa,^^ y erb Almuth ßa abßcondtta . Etenim Eonttßces, Tharifæi amp;nbsp;Scribxtrad tionibti^ fuà Eccleßamfxdißimb coinquinauerant.Hihilominia Ecileßs^ fiiam à corruptelïs doSlrinæ defendehat Dominust^t^^charioti Eli^aletham,Simeonem, Annam, Eaflores,e^ alios, qui in tut“ laexternte Eccleßa: latehant.

, At tarnen non Jqliimfalfa Eccleßa errat, quot;vt diximus-.fedipßi etiam eleSla Eccleßa,qux inßiritu eï^ abßondita.fuos habet dl-fedus. Q^anquam emm à SpiritufanSfo in omnem yeritatem du-catur:tarnen donee el^ in hts terris, non fine omni labe cf,ita yi frorßts nullam habe at maculam aut rugam: ßed in altera démuni yita perfeile mundabitur , Quod exemplafacrarum fcriptvM^ rum o/lendunt. Honne enim Eetrus erat yiuum membrum Ecde‘ ßxi'vel ettam,''vt Faber opinatur, caput i cum plenum fidei confef-fonem aidcret: Tu es Chrißus ßliits Dei yiuentis. Ende béants i Chrifiopradicabatur, amp;promißiones etiam ipßs irferis inßpera-blies accipiebat. 'Alox tarnen â Chrißo audit : Abi poiß me Sa-thana,obflaculo es mihi,quia nonfipis eaquee f'unt Dei,fedea qM ftnt hominum. Qmdei^ errareßßhoc non

Quodß Faber dicat idaccidiße , antequam acceperit FetritS Spirit umfanHuin) qui in dieß cntecofies ipßim in omnem 'tgt;erita-nm

-ocr page 175-

NHS EXS. CxrHOL, ECCLES. ^7 tem dux mt, auiùt,(^uïdEaului de eodem acceptum Spirit-tum janSiiim jcrthat: Videlicet, quvdnon reClo pede incejjerit adi ’}gt;eri:atcm Euangehj, adeo yt ‘Barnabam tit ex ter osfimulabdu-xertt injimulationem. GaLi. 'vbt Taultts teßatur, Eetrum non Jolum errnße ,jed alios etiam quot;^ind Jecutn JèduxiJJe,

Trxterea, nonne amp;nbsp;hie eraffw erat Eetri error yfolos Iudxos„ nonitum gent es, in commtinionem Euangelij reeipiendos eße^ lt;puem errorem oportebat eueleßi 'vißone, amp;nbsp;Jdngelo ecelittts demiß fo, donid Spiritus ßan^i miraeidoseßipergentes cadentibus,à 'Domino refeliijt^ é^c animo Tetri eximi.,.Altl.iQ.

Sm Faber exeipiat, Tetr um eße ynieum membrum Eeeleßx, non tot am Eccleßam,hoeßbi habeat, etiam fanSltßimam, tjux in terrés yn^uampueritjEetlßam,inter dum erraffe. Quß enim ne-, pet ^damum amp;nbsp;Euamfuifff Ecclßam Deié’ eum Ed-damyxo-tißx de ereatione, amp;nbsp;yitanda arbore yetitaßeientix boni amp;nbsp;nia^ li eoncionaretur.Hxe tarnen Eeeleßa ab errore nonfuitimmunid, ßdudaejuipp'efuit à ßrpente . Quodß..Adam amp;nbsp;Eua ereati aei tmaßnem Dei errarepotuerunt,(puomodo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effet,alios quo—

^ue hominespoé^ eorruptam naturam errare ,labi,falli,deeipi? Fide amp;Taulus non ignorans Sathanx conßlia, follicitam curam gent fro Eccleßa. ’Xletuo, inquit, ne qua fiat, '^t quemadmo-dumfierpens Euam decepit yerfftiaJua, ita corrumpanturfin.-fits quot;^lefiri afimplicitate,qux erat ergaChriflum.z.Qor.w.

î’ofÇ Trotoplaßos nulla procul dubio fianSdior fuit Ealeßa, quam .Apoßolorum,qui tanto tempore Chrißum ipfism audierunt, tiusq^miracula confiiexerunt. Et tarnen hi ante amp;podi^re/ur.-reShonem Chrißi fiatis araß'e errabantinunc contendentes, quis eo-rum 'nideretur efife maior in regno Deiinunc percontantes Chri^ fium,quando reßituturits effet regnum Jßräel.Erant enim immer^ fihuic opinioni, qubdÇhrifiusfuturw effet T^x mundanus. Luc,

tX,

-ocr page 176-

QVA’PJ'A CLASSIS, DE TESTl^O-

omnia,optime LeEïor,non ilcirco commemoro, yt doÜï^'“ nam ^poßolorum in dnbium reuocem ( e{^ enim indiibitatufl^ yerbum Dei,amp;fundamentum,fuper quod extrada e^ Ecclejni EpheJJ'. 2.) Sed'yx ojlendam,ipjos etiam lApoJiolos carnti guinis imbecillitatem fenftjjetacproinde 'ygt;( homines facilepotuijf errare, quoties citra 'Verbum Dei proprijs cogitationibits indidf' rint.Q^oniam quot;verb eleSU erant tejles Chrißt, eir quot;vtfapientes at-chite^i,fundamentum, Chrißum,ponebant,Dominus hos eiroreSt ßcut amp;nbsp;alia peccata dementer condonauit, amp;nbsp;per Spiritum quot;ved' tatü in omnem quot;veritatem diixit. Humanum enim ef^, errart-deßßere ab errore, tAngelicumtin errore autemperJeuerareiDiti’ holicum^

Irxtereo breuitatis cauß quot;vetußos Datres ^amp;DoClwes Eccle-ßte j quipropemodumßngulißuasquajdamin aliquibus capitilv^ fngulares amp;nbsp;erroneas opiniones tuentur . Tertullianus nitniuiv tribuit '\dontaniflis,Cyprianus ^nabaptißis. Hieronymus im-modieus laudator quot;virginitatis, coniugio e^f iniquior. tAugußd nus de cura pro mortuts quadam fcripßt inconßderatius . Sed qui ßit modeßia, agnouit ipfe multa inßuis librts non iniußb reprX' hendipoße.

Augufli'nus aj Vincendum Vidorem, lib, 2« 5^ citatur Difl,9«Can.Negare*

Hegare nonpoflùm,nec debeoßeut in ipßs maioribus,ita tnd ta eße in tarn multùs opußults mets, qua poßmt iußoiudicio 0“ nulla temeritate culpari.

Ssdquia aliasßiper fundamentum,Chrißum,ßiperßruxerunt aurum,argentum,lapidesprecioJlt;}S,ideo Chrißus ligna,fœnum amp;nbsp;ßipulam humanarum opinionum i^ni tribulationts exußit,ey dementer ignoidt, Hoßra enim fanîîitas perfedio non in eo confi-ßt,

-ocr page 177-

Kirs EX s. CAT HOL. ECCLES, ói ßitj^uodnon erremn^autpeaemii^,fedtjuoderrata täquot; deliSfano-^i^remittantur^z^j“ non imputentur.'E^m.^.Efalm.ii.

T^linquitur ergo, quantu ad error es attinet,nullum aliud effc mter Cerarn amp;nbsp;hypocritica Ecclefiam difrimen, ^uam ejuod ilia ^militer cum Efaia cap.‘ÿ'^.tonftetur ; Omnes nos ^uafioues er-fdwmus:^ cum Dauide TJalm .u^. orat : Erraui fcut outs qua

J quxrejeruum tuum ‘Domme: iamp; credit cum public ants peccatoribuSjJe aChriJlo tanquambonopajlore humanißimefu-fiifi.Hicc y erb, non tantiimfine fne errat, fed in err ore quoq^ re-dar^ui non fujlinet,acpertinaciter in eoperfeuerat.quod,yt dixi-^its plane ell^ Diabolicum.

Idemnofiris temporibtts accidit. EtfienimEcclefia 'Pontifcia fijrattfimum ccena ‘Dominiez Sacramentum longo tempore hor-tibiltter propbanauit ; ysra tarnen Eccleßa in hts erroribtts non pfrijt^nec SpiritufanSlo defiituta fuit. Klulti narnq^ pij homines idolatria 'ßixffatica, ’ysidelicet quhd Chriflits pro 'tnuts ^lt;irtuis oferatur, ignorarunt: neq^ collccarunt fduciam ftiam in ftrificio '^lißatico,Jedin ymco facrißio Chrfvatq, in medio quot;Ba-bylonis 'Papiflica amp;nbsp;tenebricofx Ægypti, per gratiam Dei pie in Domino Chrijlo obdormierunt : quemadmodum temporibtts Helia Dominitsfibißptem millia re[iruauerat,eorum,qui non curuaue-tmtgenua ante Baal..At q^ it a Chrifius promißionesfuasfdelit er 'Veraciterq Ulispraflitit ,ßii itu fuogubernans,amp;de 'vera remif fiwepeccatorum,de reconciliattone cum Deo, 6* ^ita aterna edb-tens.Sic cumdifj^erja Eccleßa in medio regni Babylonici Spiritus fanilits permanlit.

Sedhoefolum Fabro obflat, quod(ibiperpetubßlendidam tir pompaticam quandam Eccleßam imaginatur, quam multi Epi-fiopi amp;nbsp;Tralati eicternis ceremonijs regant, tir qua nunquam errate qiieat : quod ne yer a qiiidem Eccleßa fua Chrißits promißt. Quare cum tanta ßt Fabri tirFontißeix Eccleßx fecuritas atq^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 temeritas.

-ocr page 178-

CLASSIS, DE TEST/^iO^ etmerïtas, tradidit eos Dettâ in reprobam mentem, yt perpetugt;f erroribn^ inuoluantur. Qwdyelex hoc ynico Eibiri hbro citur:^ui,etfihorrendü crroribin Icateatjtatnen it a indurtitn^ fß ^tuthor,yt ne minimu quidem errorem a^noßat,fedtanquatn ijßßima 'veritatepropugnet.

Qppiptopter, yt Jemil dicam quodfentio, etiamß nullo ali^ tore inßSba eßfet TontißttaEcclefia, qitamhacßla perßiaßo^^^i quoderrnrenequsat, meritbcuiutt Chrißiano Jù/JjeSta eße debt' j iat^elT '^elis remi^^ fugienda . Etenim non alijpericuLfitt^ nbsp;nbsp;'

dunt, qucim qui maximeßecuri de caßu aditißima loca conßffe ' dunt.

Hihil ergo te moueat,nec tranßerßm abripiat inanü ißa fit' bri iaEantia, qua fe eif Tontificiam Eccleßam errate non afßrmat:net quæ de ^ißatico ßacrißcio, eit yna duntaxatßßtCtt Latein eichibenda d:blaterat, ample^lards, nißindubitata amp;nbsp;tgt;t' preßa diuini yerbi teßimonia proférât. •Adids cuecta cum ilt;et^ i duSloribits infoueam æterni exitij cades. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■

autemßtcaußa,quare Chrißits quot;yierainßamEccleßaHtf^ terris relinquat infirma, eit inter dum labifinat, breuibus tefbt^ Taulus exponit: videlicet, ne excellentia donorum efieratttfß ßiatßfißcerefiibi gratiamitirtus enim Deiper infirmitatem ficitur.Caußasetiamerroremfalf 'x Ecclefitc, quoniam ha nonfrt^ ciufidem generis,ßis locis demonßrabimus.

Hac ßemel eirfimulreßondere libuit,ad ea tmniaqua Eaberßarfim de poteßate Ecclefia iabli-

tat, Tranfieamusnunc ad alia.

-ocr page 179-

//s P y/

Quinta clafsis tefli-MONIORVM, complectens fex centurias Patruni, qui à temporibus Apofto lorum vfcß ad Gregoriû Magnum,hoc eft, fexccntis annis pofî: Afcen« lîoncm Chrifti ad cœ* loSjVixerunu

tuorprimà daßihtis, Euangelijlarum, ^poflolorum, quot;Prophetarum amp;nbsp;Ecclcßit CathohcÆ,demonßratum â nobdßt, '\ltjßam non eße ßacrißaumpro quot;yiiun tnoreuti, Jed communieattoncm corpords amp;ßangninii Chrißi^tn memoriampaßto-nii amp;nbsp;mortii eai4,ad excitandam gratia, t'uni adionem, çj;quot; conßrmandam ßdem no/iram erga quot;Deum : qua conßßione omnibtnpijs amp;nbsp;yeritatem amantibtti,itaßatüßadum tße arbitrertutb bancßntentiamßequi, amp;nbsp;contrarias omnes txplodere queant.Eamen hü non contents Faber ßubßdium opi~ nionisßua quterit à Patribus amp;nbsp;'Vetußis Tiodoribits Eccleßtey qui a Spiritujando(yt ipß ait) illuminati, cœnam T)ominicam ali-qwttesappellant^ltßamjßacrißcium, oblationem, immolationent tucruentam^eitc. Inßuper etiam raemoriam recolunt defundorum^ tarn eorum quorum mißere anima cruciatibtcs purgatorij tor-quentur, quam eorum, qui cum ßtnEbui iamin cœlts triumphant. F^nde Faber colligit,’^lißam, qualemhodie ’^'lonachi eit facrißcu-li celebrant,inde ab lApoßolorum temporibitsßemper in Catholica

Eccleßa

-ocr page 180-

QUINTA CLASSIS, DE TLSTlUO^ Eccefia celebratatri ejjetynde conßef eam ejjeßiamJanSlawEfty lemamp;falutarem . Ati^hic plenü bucci'S conmtiatn noJlroseUD-mit,qiiodßreta amp;nbsp;reie^a fanilorum Eatrum authorita(e,df)dtlt;gt;' res Jibi ipjis y 'ideantur,qiiamprifci Uh Tatres fuermt : ^uod^ß^^ ßia feU« y er hum Dei arrogent, quaß/'anUts ßatribtts aliß î** toto orbeßdehbtts ignotumfuerif,iamp;c.

Q_^ndoquidem ergo omnia Fabri argumenta femelrefut4^ ßtfcepi, hanc quoq^ clajjem Fatrum täquot; Scriptorum Ectlefilt;i]h^’‘' rum aggrediar, Fabro Ffeudoprophette yeßimenta ouium Utt traSlurus,’ygt;t rapax lupits fub hts délitefiens ab omnibus agnoß^ tur:amp; manifeßumßat omnibus, Fabrum non minorem iniuruilt;gt;^ Tatribusfacere,quam Euangelißis,^poßolis, FrophetU ti denitjj Eccleßxfeeertt : quod e\ quatuorprimts claßibus ruit.

Sedpriufquàm Fatrum ßntentiasßgillatim excutiam,cahfigt;' niam Fabri diluam , oßenjurus, Fatres à noßrU hominibiü modo non re/ßui, fedeorundem teßimonia ,pro defendenda noßfi cxnaßAifJie Fontificite opponi.

Ingens quidem efÇ difirimen inter teßimonia ApoßolorUif^t amp;nbsp;yetußorum Fatrum at do^orum Fctlefia:. .Apoßoli enim i^‘ m ediate à Chrißo yocati funt addocendum Euangelion, amp;ßnf ornati teßimonio Spiritus fan^i, ac miraculis, quod doUrinae'gt;‘ rum diuinafit, eit quad non errent in doSlrina. Epifiopi autem amp;nbsp;alij minißri Ecclefix, ordinarii quidem, fed tarnen per botninti quot;Vocantur,adpradicandum certis in low Euangelium. Et qMn^ tum ad doElrinam attinet,non femper ter tum e^ eos habere Sp‘ ritumfangum,quem admodum habent ipfum Apoßoltfedneceß babent yerbum ab .Apoßolts accipere,ti}‘ id abs^ omni corruptiU prtsdicare,nihil nouantes,aut immutantes. Hifi hocfaciantßA' (ill errarepofiunt,iuxta diElum Fauli'.Si quts 'yiobispradicauerii Euangelion, prxter id quodaccepißis ( nimirum ab lt;A.pofioli!) anathema

-ocr page 181-

11 s T AT^V^ «nathma fit, zir inter ipfios dolores non exigua difièrentia, *gt;111] enimfinderfiindamentum, quod e^ Chrifiuf, fiiperfirutint wum,argentumlafiidespreciojos: alij yero ligna ,fœnum amp;nbsp;fii^ulam.

•Attamenpia menti iucundum e^ yidere,quomodopoF^ pojîolorutn tempora fibindc à Chrifio Orthodoxi eâquot; qui^ dam düclores in dwerfis partihui orbis terrarum excitati fiue~ ^mt^ quorum multifiynceram do^rinam lt;gt;lpofiolorum contra in~ numeras harefies nonfilum docendo ebrficribendo approbarunt,fid [anguine etiam fiuo obfignarunt.'^nde nbsp;nbsp;’Martyres^hoc ei^^tejles

Chrifii appellantur. 'Nbon enimpo junt efiè confi£{a,amp; decompofi-tofibornata mendacta, qua à tot Janets ei' do^ifiimts yirts^ di^ uerfißitnü locis amp;nbsp;temporibus ynanimi confienfitficripta funt.

Tales dolores prof e^o non fiunt Bulgaria dona Tiei.Deditfn-^uitTaultis Epbefi^. T) 0 A hominibtts. Etmox: Idem dedit aliospaftores ac doblores. 'Meriti etiamfiuntfiuis 'ygt;igi-Ifi laboribits, yt magnas Deo gratias agamui, quod per illos multas barefisrefiutauerit) eit/ynceram doblrinamnobuspofieris ^uafiper mantts tllorum tradiderit. CumqfioHoreshodie'viua 'yio-ce ficripta Tropbetica Mpofioltca interprétantes magna yolu-ptate audiamus^eä' honorifice deillts fientiamugt;s: quanto magts in teflimonium fidei nofira audienda er legenda Jitnt yeterum au~ tborum monumenta, qui M.pofiolorum temporibitsfiueruntpro-ximi.In ciuilibu^ negocijsmultitm Valent Veteres limites, liter a amp;fiigilla, Quanto plus quot;yi alebunt apud nos tejlimonia eorum, qui Euangelion non ex l€blionelibrorum,fied ex ore ipfirum Mpofio-lorum haufierunt.Eere ergbpofium cum Muguftino dicere:Euan-gelio non crederem , nifi me Catholica Ecclefia amp;nbsp;quot;sieterum Ta-trum moueret authoritas.

Itaq^ cum luce clarittsfit,nofiram deccena Domini Corfiefiicnem tumprimitiuaEcclfia er yetuftis Tatribus cenfientire, nos Or-

J thodoxirum

-ocr page 182-

VE TESTl^iO^ thodoxorum quot;Piurum teßtmomapro confeffo accpirnu^ : non de tnßitutione Chrtßi quicquatn dubicetnu^s, Jed yt tejlemwgt;i^'^ fententtam noßram de cœna Domini^ac yero ipßjt'S yjujticnni^i^^ tngenioßnxijje^nee à confenßu (Jatholic/e Ectle^tx dijceßiße.

Ergo inter Fahrum lt;amp;nbsp;nos non hoc controwrtitur An FAtres eir Dolores Ecclejue audiendtßnt, nec ne ( ytraq^ ent»' pars Audeendos eßefAtetur.)Sed hic eï^ cardo controuerßa, pArs bona tntegrajjßde Fatrum teßimonia dlleget. tracunq^ parte tejlimoma Orthodoxorum Fatrum ßetermt, certum amp;nbsp;induhtatitm conJenCum Eccleßx Catholzcte habeiitt} yi^oriamq^ obtinebit.ßathohcus emm conßnjits Ecclcftis noneK^ ' aliiif, quam quo Fatrum ß:ripta cum jcriptis Frophetarum amp;nbsp;^poßolorum ( qui fitnt pracipua nobilißima membra Ecde' ßteßonßentiunt.De hoc conßenju deineeps ordtne dicemits.

Ft autem pitts Le^or expedttitts in teftimoniisFatrumye»' fari queat, obßeruabit, quo ordtne in his allegandtsprogreßur^' mus . Frtmiim enim pro duc am authores omnium antiqwßtnteh dißcipulos videlicet t^poßolorum, qui centum circiter priinis a»' mb pod^ Chrijli in ccelos aßenßonem yixerunt, amp;nbsp;annunciatepnf fiin in diuerßs locüt Euangelio,ßripta quadampoßeritati reltqM' runt.Hör um teßimonia an Fabri ’^ijjaticoßacrtßcio^ an yer'oc»-nx noßrxßuffragentur,examinabimus.

■■ Frxterea Epißcoporum quot;Fomanamßedem tenentium tonßitugt; tiones^tprpracipuorum Concilwrum décréta de ceena Dominica amp;nbsp;de^dtßa recitabimits. ^tqjtaperßngulas centurias celeberrt-mosquosq^Fatresconiungemits, eorumq^ teßimonia iuxtaanalogiam fidei penßtabimtts : itemq^jjpmanorum Fontißeumappen-d ces^quibiis indies Ivlißam auxerunt,annotabimns,yfqj adGre-. gorium '^lagnum) qui cathedram T^pmanx Ecchfix circiter annum Chrijli ßexcenteßmum tenuit. His ßx cent is annis Ecclejia

-ocr page 183-

K T iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. 7t

aurea lua atate floruit : mox enimflecuta e/Ç religionis vndinam,'^ resJubinils in deterius mutata flwnt.

'Patritm tejlimonijs continua flrie dedu-, conflrmAt'urum me confldo, ccenam Domini noflri lejù Chrtfli ^^lt;gt;nefleca.leflcrihcium qtiale Faber Juolibro deflnbitfledejjè tor/imumcanonem corporis c^juanguinM Chrifli flub ytra/j^ß^ecie pants ac ytni, in commemorationempaf?ionis ac mortis Chrifli, amp;nbsp;^’^atiarum abitonsm toti Ecclefla communem. Qualis cœna,dîui~ ^9 beneflciofinnoflris Fcclefljs tnflitutajoltnniter amp;nbsp;deuotè cele-^ratur,

/Patres primæ

centuriæ,

k

P^ncipio Fabcr in hac prima Centuria quatuor quot;Patres ci-tattClementem dijcipulum Petri,Dionypum .^dreopagitam difcipulum Pauli, Ignatium dijcipulum Iohannis, lt;(3!‘ quot;Partialem dtjcpulitm ^poflolorum ingenere, qui omnes in prima centuria fimuliamp;'\gt;no eodemjj tempore yixerunt, Euangelion docuerunt, etc Jcriptù ettam mandarunt. De his Faber eiuflmodi concluflonem ponit:Diflcipuli,inquit, tgt;4poflolorum,totam aFlionem,à Chriflo in t«ndcelebratam,'\Fjflam'\gt;ocarunt . Hincmox inflert,'^ijjam peruetujlam elfle,eirflacriflcium eflepro yiuts amp;■ mortuif.

Pofleaprolîxum Soriten amp;nbsp;aceruum tejlium accumulât. '\lijflam, inquit,flacriflcium effle tradiderunt nolis fdnCti Patres .

Patres idacceperunt à diflcipulis tgt;4poßolorum.

Dtfiipulî acceperunt ab ipfis tgt;4poflolis, lApofloli à Chrijîo amp;nbsp;Sptritu Sanbîo,

S i,

Chriflisii^

-ocr page 184-

ÇiYlNTÆ CL JS S IS, DE TESTl^lO.

Chrißits deni^ Spiritus SanSlu^ ab iffo Dso Eatre cxleßi 'ßehnquitur ergOf'^diJJam eße Jacrißcium,amp;permanJvMVH '^Jj,‘tdßneminttndi.

Qßinnnc nos quot;^ertetnuô? ^Judimti^ enïm Deiim Tatretn,!^’ Sßiritamfan^fam, tJpoßolos, tJpoßolorum diJ'ctpuloS) fanElos Tatres, lt;amp;nbsp;confßicuos quot;Doctores Eccleßx yno ore teßanWi '^.ßßam eßejacrtßciumpro yiuù amp;• niortuis.Q^ tot eis tarn lo' cupletibtts teßibus contradicere yelpoterit,yel audcbit f

Sedhetts tu. Uon nouum amp;nbsp;inußtatum e^, ßicroßan^o nomï' ne Det ör Jan^orum Tatrum authoritate,adprtetextuin amp;nbsp;lamen omnium mendaciorum amp;nbsp;nequitiarum abuti. Qms eniüf manifeßo aßentiretur mendaczo , nifi yerbi diziini amp;nbsp;yeritdtii quxdam tßsciesprditenderetur I Eua omnium noßrum communtf mater,ßerpenti nequaquàmcredidißet,nifit5de yerba Deicutnil-la dißßeruzßßet. Eadem yerßttia Faber quoq^ ytttur ; Verum qui' dem eli^ ,ßin^os illos Fatres Euangelium audiuißße ab lApoßo' ltt,hosa Chri/lo.Certum item e^ , zllos non yiua tantum yoce amp;nbsp;ßriptis, ßdßanguine etiamßuo de Chrißo teßißcatos eße,yt Fu‘ ßebiits Jcriptum reliquit.Hinc tarnen nonßequitur,Script a tiÿ’ E' lißolas,quÆillorum nomine circumferuntur,yer'e amp;nbsp;autborum ejße,aut yt maxime eorumßntßvlißßam eße JatrißciutU pro yiulf amp;nbsp;mortuis. ,

Epißola enim, quam Clemens 'ßomamtsFontifex ad lac obun Fratrem Dominißripßße fertur ,poßquam Fontificatum l^rM-num adeptusßt, ex qua Faber teßimonium adducit,nullo certo fundamento nititur.Etenimlacobns Ule frater Domini,ad mira-mum triginta annüs lapidattts ör martyrium perpeßits el^ le-Toßolymis , antequam Clemensfa^use^F^mamtsFontife'^-Q^modo ergabanc Epißolam adlacobum fcribcre Clemens pe-tuit^

iJd’jxCjEufebiits lib.-^.cap, 38. çlt;r Hieronymits de yirts ilu-ßriltü

-ocr page 185-

Kirs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENTnyj I, 71

fir Ans tefiAntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clemintis ùm di^ionis ihaniElere,

jua:n ipfijenju^Epifiola adlEbneos ej]e confimilem.Ißa aiitem. Clinic Eaber msmimt, nullam habet cum hacjimihtudinemjed Ti^man^ curïx)iylum redolet. Konenim commendac amp;prxdtcat Sacerdotïum leju Chrïfli,fedSacerdomim 'Eomani EontificùiEE^-liguai E^iJlalaSi jcripta ClementM,EuJebiu4 eodsm loco repu-dia[,ytpote ^uxjyncerum rebits ^pjjlolicio doblrtme charable-rem non tcneant.

Idem ïudîcandum de Epifi^ola Tgnatij ad Smyrnenfes, ^uam tt'idem Faber alle gat. De hac Eufiebuts lib. . cap. jd. lo-^uensiHic Ignatiitf, inquit, cum Smyrnabs jcriberetiyerbus ne-fiio 'Vilde liimptii yfiut es^ . Et I-heronymui lib.'^. Dialogorum tontraEelagianosfianc Epifiolam tn dubitim reiiocaticnm mqitit: ^ajci tcfiim'mijs(Ignat’.i)finon'Vteri-i ad F TFI 0 7^[-TAT E^, y tere fiait em ad AKT I IT^-T E %!. Ideod^^ ,ylbbat Spanheymenfis earn yelut incerta:fielet Efifidam om'ifit:nec accenfiat alijs Epifiolitiqiix ah Ignatïofieri F'^Trhibentttr.

lam amp;nbsp;Liber ille,qm Ecclefiafiica Hierarchia inficrtbitur, an ficDionyfij .Areopagitte ^dubitatur . Qrt'e Laurentiw Falla amp;nbsp;Erafimttf ’Epterodamtts nehementer reclamant.Eufiebiiu me-minit (juidem ‘Dïonyfij , /^uod tAthenienfiit Epificopwfuerit : fied ^uodlibriim alitjuem l'cripfier 'tt, ne gry epuïdemicum tarnen alibi fi^mperyde Epificopbs /cribens, mentionem Epifïolarum aliorum fiperumfiquie ficripfierint, facer e fiole at. Kec Hieronymits de Fi-rd iHullribui libri illiiis meminit.

- Hlic acccdit^tjuod 'Dionyjtits ifte citat Clementem ^lexandri- Inlib dc diuinis numjS^tromaton hh.^.qui yixit anno Domini 21 lt;^.hoc 5 o. »^“inibus-annbipo^ Dionyfiim .Areopagitam. En ex ipfia temporiim ra-tione,aliumiJïiFï libri authorem efifie, ^uam Dionyfiuim ^Areopa-gitamfiepreheiiditur.

S Torro

-ocr page 186-

QTI'MTÆ CLJSSIS, DE TEST1\1O^

Ad Burdega- E* orro ^h/lartialii Epißala^ quam pro defendenda quot;^lijjafua Fi' her allegat, cum aram in nomine Stephani de die at ampraduet, in qua torpui ßinguu Chrijii in yitam «ternam oßerantur, n-que dubia tir incerta eE^,ac Clementü amp;nbsp;J^atij Epiflola. ergo Faber tarn objeurts incertit teßimonijs comprobabß Flam qiialibet conclufio certas pnemtffas habere debet, prteßet' timßpugnet cum re,tot certijiimts tefiimonijs conßrmata.

Sid yt Fabro largiar, ipßs lApo/lolorum dijcipulos, eirßn‘ Slot Chrißi Fdartyres has epißolas amp;nbsp;libros po^F^ ße reliqiiißt) non euincet tarnen Faber %ltßaticumßtum facrißcium . Si efiun teßimonia illa accurateper omnes circumßantias, eis' in origini-li lingua, quaprimiimjeriptafuerttnt, perpenderimts, 'ftiq^ ni' hil inde aliud colligerepoterimits,quam quod/anlli Fdartyres tüquot; nam quot;Dominicam appellent %lißam elr Jacrificium . autein eF^iqui hoc negeti

Quoniam yero non modo difeipuli udpoßolorum , fed lt;amp;nbsp;alij feriptores Ecclefiaßici y/sq^adCregoriumFdagnum, ccenaraDo-minicam multoties Fffam eir facrificium nommant, ne eadem fapiiis cumpaßidiorepetendaßnt,priw exponam, quidyniuerfr liter Tatres Jenfer int, quoties cœnam E)omini Fdifam y el fcri' ficium nuncuparunt.

DE VOCABVJ.O

Mifc

F Aber in omnibus teßimonijs, quts ex antiques feriptorilvt decerpfit,duo hac yocabula maxime yrgeti'^Ufam, eÿ facri ficium ; ér ybicunq^ ea repent, adpriuatam '^ifjam detorquet» Fdifa, inquit, dtSlio Hebraica , diliturq oblatioßiontansi primitiarum,ex quibus Tfraelitaplacentas corßdebant, eir leM‘ bant in facnficio. Q^a ergo Eatres ante mille elr quadringentoi

anno!)

-ocr page 187-

m/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 73

a^ionsm Chnjh in cœna ^lïjjam nominarunt,ßqui-tur quot;Mijfam eße facrißdumpro ytun amp;nbsp;rnortud.

EqHidem fateor^aliquos ex Lät'mvißriptoribta ante Grc^o-rium 'Magnum ceenam 'Dominicam no minui appellaße Miß am, quampofi Gregorium 'Pontihcij Ebapfodi appellauerint.SedHe^r brituam diblionem eße, qua oblationemjignißcet, amp;nbsp;to Jenß ante Gregorium accept am atq^ yj'urpatam eße , quo pojbfa ^ßurpari conjiieuit,amp; à /abro 'üjurpatur, hoc opm, hic labor e^^ demons ßrare.

N.an Santes Tagninta in noua translatione ’Bibliorum locum ilium ‘Deut.i6. à Fabro allegatum interpretatur, no oblationem, fed fufficientiam, hoc eff ,prQ yt ferunt cuimqßacultates . Et hune ßnfum tefiimonijs infignium Hebrxorum confrmat: amp;nbsp;ßf~ fragantureidem yerbaproxims fubfequentia: luxtabenediSlio-nem Domini Dei tui.Fagnino igitur, tanquamperito cFprobato Hebraica lingua artißci,malo hac in parte aßentiri,quam Fabro, nec Hebraicam neC Germamcam linguamprobe callenti.Et quia Fagninui eiufdem cum Fahroprofeßionü,ordinii amp;nbsp;religionii eß, non ^ote^ tanquàm jißeHin aut partialis C yt loquuntur ) in^ terpres,à Fabro reijei.

Sedquidmultis peregrinis teflibus opm e^ , cum Faber ipfe alibi Latinam yocem eße fentiat?Ite,Mijßa efÇ, ideï^, facriß-ciumperanum e^,yelhoßia Deo Fatripro nofiri confolatione amp;nbsp;falute miffa ei^. Tanta hominis yerrigo,ytipfe quiddicaf fcribatu'e, non confideret.

Sedfitfane Mißa di^io Hebraica,ftgnificetqj ßontaneam oblationem,yt Faber contendit, num propterea Mif/aticumßum fa-crißeium euicit^Ftatftßontaneum quodßonteßt, amp;nbsp;ad quod/aciendum nullo debito obßringimur.Cana autem Dominica non Spontaneum quippam , quodyel agere yel omitterepro noßro arbitrioliceat,Sed quia mandat0 Chrifii pracipitur,e?f fa-crißeium

-ocr page 188-

QTINTÆ. CLj4SSIS, de TESTIW^ trificiam dehitum.Similiter amp;nbsp;'^ïfja EoMifitia, quàmßiontOM^ oMutïofic^apudpleros^j l'acrißculos,bqwdo apparet.’Mdjienïm dcbito Fiindationii,yel amore Prafentiarumi yt yocant, ’Mtffài celebrarentymaior earum pArs,aede mihiiOmitteretur. Itaq^ '%rdica dïFaopK'hpja^ nec cœtia Dondnicx, nec 'MiJJatico facrtßigt;''gt; congruit.

‘Porro Graca diBio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altqui obinantur.

'yilicunq^ Latini interprètes ponnnt, ibi in Grteco dC h(iTi/f}-’cePilgt;iff}-i«,7i}’i)trfefv,\xiifjitnâf(iii.a'wâ}-et(i^ ßmilia: quorum tit' hilpropriè '^lijja interpretaripote^ . Karv^yix enimßgnißcat Wi' niflerium eîr ofßciumpublicum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßacrn a^io e/Ç, cultv^

dtuinits. 7!ftlt;i'!!gt;t^vmu}Uis ßeu oblatio . wR\iiriâle(i, conciontf» coni'.ocare ßeu conuentum celebrnre . irwayn^i congregare, i3 conuemre. Sed quomodo hxc cum ’^HßTa conueniunt t*

Exempli gratia, ßan^us martyr Ignatiw, qui Graceßcrif[f(t in Epißola quam Faber citat, ponit yerbum quodLt'“ tini interprétés ^erterunt, ^Itjßas celebrare. Torro id nec Greè yerbi propriet as, nec argumentum el}' omnes Epißola illiits cif“ cumßantiaße ’^ißaticoßacrißcio intelligipatiuntur.

Foßqtiam enini ^poßolt alijq dtßcipuli, qui Chrißum ipß'^ yiderat amp;nbsp;audiueranr^'ynta deßunBi eßßent, ei} Fßeudoapoßoli haretici neminem ampliu} metuerent , turmatim eruperunt) ß/ncera doElrina ^poßolorum impudenter contradicentes,ut E^“ ßeßiis author e^.lgnatuts igitur ynus exßenioribits, cum ttochia^ Fomam captiuits traheretur, leonibus atqßeßijs obijeief^“ du^, fidelii eir ßlliciti paßorüs ofßcio fangens, in itinere mult^f Eccleßas tarn yitta yoce quam Epißolts conßrmauit, admonuit^ 'vt ab haretieüs eif clandeßinds ßduBoribits cauerent, qui clancv* Ium inßijs EpifcopisJ,oc e^f, legitimispaßoribtus (tum enim E“ pißoßi nendum erant mundaniproceres atq^ Frincipes,ßedpau^t‘ res Eccleßaßa)ßefe iußnuantes,plebeculamßeducebant, ei}privà-

-ocr page 189-

Klis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEKTTI^TJ L 74

tA (ogebant conuenticula,quod ^nabaptißie hodiefaBitaut. Inter externautem Srnyrnenjes quotj^ adhortatui:Konlicet,inquit, fine E^ificopo ne^ ojfierrefne^jAcrifieïum immolare^neei^ X9T8f?tö*, ’MiJJas celebrare.

HocAutem non depriuatn Kltfifia in ^ua Sacerdosfolit!Jderi-ficAt nbsp;nbsp;yeficitur^intelligipote^ : fid de publico minifierio Eccle-

fiiit)amp; integra aUione, qua inEcclefijs celebratur. quot;vtfiitntf concio-nari^ orare^ eleemojÿnas colliger e, baptit^are, cœnam Dominic am luxta mflitutionxm Chrijli minifirare. Et hunefenjumpraceden-tia yerba Ignatijgignunt:Ea demutnfirma efi^,inquit) Eueba^ rifiia^qux ab Epijeopo concedttur. Qwbtu yerbü Ignatiw déclarât, fie \lilfiam non ludicare efiè Jaertficium) fidEucharifiiam, id gratiarum r^ionem.

Sic 0* Dionyfiij Hierarchia Eccîefiafiica quam Faber âtat, Grade conficripta in qua hoc facratißimum Sacramentum non ^ppellatur Jacrificium , fied myfierium

Fièt inquit, infiieitndum ffÇ, cuiw rei gratia quodalijs Cap-}-diuinüq, myfierijs commune yocabulum ei^^ buiepra ext errs pracipue ac peculiar iter applicetur, ytfingulari-ter comtnuniofiue fiocietaSyS^fiynaxisfiiue colleHio dicatur. Kempt enim eir ynaquxq^ fiacramentalts infiitutio idagit, yt noflras *tstas inplura aiuijas, in ynicum ilium flatum, quo Deo iungi-murtColligat. Eides Dionyfij at ate (quern tgt;4pojtolorumtempo-rihusyixijjt Faber afifierit ) nomenJatrificij yel oblationts ccena Dominica attributum nonfuiße.

^oic etiim infiecunda eins capitis parte exponit, quoritu hoc jAcramentum ^thents eelebratumfuerit, FrimiimfitnquitfiPonti-fitem ( quern çÿ ^ntifiitem Sacerdotem appellat ) incenfium m altari addere, deinde omnes Ffalmcrum melos concinere, turn fifiarumficripturarum leHionem à minifiris recitari. Tofi bac in-dignos afiacramento arcerijdiaconospanem ealicem benediBio-

7* nis

-ocr page 190-

^I^TÆ, CLASSIS, 7)^ T EST I'M altaïïbtii imponere SacerdotetnperMia orafione

pacenï omnibtn nunciare )(3f ad medium aîtarii aß^entetn, ßer 'hi ''nlfacramencapris^erAtareuerenter oßendere, 'vt^ omn^^ fommitnïcentihortari:ßtm^ta demùm nbsp;nbsp;nbsp;omnibia tradita co^‘

munione,^rattjs finem myßerijs imponere,

in tcrtia eiuscapitij partC) clarè oßendit,hoc SdcmmtH* rum omnibuifub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[^ecie îgt;:htberi.Ica enimfcribitßane

tumpanem cÿ indùiiduum aperit, in frußa concidens, érßngvlt‘ rem calicem ommbm imfartiensj^nitatemßgnanter muleißd^ «r^ dbßribuitßnj^ hts conjùmmat cccleße inyßerium.

Mine eluceßcit, cxnam ‘Dominicam tempore Dionjßij ttonfui!“ ßepriuatam Mißamßdpublicam, in ^ua toti Eicltßai inte^^i'i^ Sacramentum dißributum e^^, obßerüato etiam 'vero pßu, yi^i‘ lieetycommemoratione mortis Domini,predicatione, oratione,i^ gratiarum aifione . nonyidet lila omnia noßra exna co^ gruereßh,dißlt;e yeruEontßeix f diametro aduerjaril

Itaqiio^j S. Martialis in Epßola adünrdegalenßsßtis cIa* teßaturj/e non loqui deßairißcio Miffatieo ßßd de légitima gt;nbsp;Hione totius canß, Inqtiit enim inpi'incipio capitis tertij : Tiittii autem multo magis Sacerdotes Dei ommpotentis, qui yitam'V'i* bis tribuunt in calice eir fane'iiuo ,honorare debetis . Etinßnt eiußdem cafitistßcut communia 'viui Dei ell^ yobis yita:ßcpas-ricipatio menßx ßmulachrorum erat ycbis aterna mors. ßlilid btc audis deßacrißcio Miße ,ßdde ccmmunicne yiui Dei in Sa-cramento:nihil etiam de 'tmaßeciepanis, fidtam in calice, quam in pane yitam tribui. Tot am quot;rero aSlionem cur ßacrißcitim no-tninet,paulopol^ dicemw,

^liudexemplum adducit Faber ex tripartita hißoria lib.^. tap^n. Miß as celebrabant^ tire, SicEpiphanius Schclaßicits in

ter-

-ocr page 191-

tcr^retaiiit tf^.Sed So^3niinuf,^ui hanc hißoriam Graceßcr't^^ fi()ita habet: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tïib ^ttJiut wfl’ \«vTiis Imw©' «■a/iirrti \xx}iinnx[i(ir

Qrtiim es^ antem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncn idem eße, quodJacrifcare^

aut 'Mißas celebrarejtd in Eccleßa lonuemre '^leladconcionem accedere . Inju^er etiam circunßiantia ifii»s loei ^ ^item Faber nimn decurtatitm alle^at, ojlenduntt non de Frittata “idijja^aue facrifico '^hdißaticio : jed de catibtts Ecdeßaßicit, cultjbta di' aims , ^tti yniuerja Eccleßa communes Juw f intelligcndutn

Fbam antequatn Imperatores fidem Chrißi ample» - (ferentitr, magna erat in Eccleßjsperßecutioni obnoicijSftonßißo, ^iiqui enim hxretici kabebant propria conuenticula amp;nbsp;oratoria . tAlij yeroyt tArriani, admißcebantßeQtthoUcis eir Or-thodixis. Etiamß enim Qatholici Hccretici ßententijs qui-iufdaminterße intticemdijcreparent, abEthnictstarnenijdem eenfibantur, amp;nbsp;parit er aßfligebantur : amp;nbsp;propter communes ca-lamitates in fiipßs curioßttu inquitere nequUgt;ant: eamq, ob catt-famfacileßebat ytßngttlißeparatim conuenientes Eccleßas eol-iigirent,^ continue inter je conuerßantes, Itcetpauci eßent, non diuiderentur . Qmßantinits autem Imperator adßdemChrißa-_ üam conuerßts, legem tulit, qua oratoria illorum deßrui,Eccle-fßl eos coniungi, eif nec in priuatis adibtcs, necpublicis Eccle-ßam colligere mandauitFiecentiui enim eße monebat,cum ßa-tholtca Eccleßa communicare , amp;ytinhacconueniretur ,con-ßlebat , Foil^hanc legem, necpublicetanquamprohibiti nec latenter conueniebant. HincfaSlum efß, 'yt maiorparspertergt; refabla ßatholicee Eccleßa ßeße coniunxerit . Qua omniaßpra d'.Ho loco tripartita Hißoriaßußus trablantur,

\

l

Inhae tot a btßoria nullaßt mentio priuata ^\dißa 'Unitts ali-(«iui Sacerdotis:ßedpublicorum catuum, qui inuicem communi-

E 2 cabant,

-ocr page 192-

QVIKTÆ. CLAS3I3, DE TESTEND, caiant^non modo de confecratopane calice Domini yerttm t‘ tiam inprxdicatione)Orattone,gratiarum aciione, eleemofynü,lt;S ticterù cultihu^. Iraq^ nec 'verbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec conßtetudo E(‘

cleßte, temporibuf Conßantini ^ßtatai Eontißcix patreü' nantur.

Eadem ratio e/i^ aliorum Tatrum amp;nbsp;Do^ortim, qui Grei^ firipßrunt^Origenis,lt;A.thanaJijjEEaßan^eni,Epiphamj, Chr^ ßojlomi^amp;ßmilium . Ex quibu^, quottes ahquidde alls^^ turiCertum ei^^nec 'vocabulum %lißx, nec ßntentiam deßacrili' tiopro 'viu^ amp;nbsp;mortuvs apud illos extare ßd loqui tantiim hoc efi^, de intégra

Sacramenti,qux totim Eccleßx communù eÏ^.

Factunt tgïtur tniuriam Gratisßriptoribtts qui yßcm 'ved' bull '\Eißße)'amp; totam '\lißam Fatinam, ac quot;Epmanenjem ex ifß probareconantur.

F^eßat itajj, ’^Eißam nec Hebraicam nec Grxcam diilionei^ eßeß'edLatinam'.'videlicetFarticipiumfœmininum 4 mitten/ii'

Öpx auternßuius etymologix ratio lt;amp;nbsp;origo ßt, amp;nbsp;quo tern* pore primum indita/it cœna Dominic« hxc appellatio, multx amp;nbsp;tä“ 'Varixßtnt, acproinde incerta tarn 'veterum quam recentiO“ rum fcriptorum ßententix.

Ex nudis Uteris amp;fyllAfis 'Vocabuli '^ifßx, nihil certi collige potei^.Qißf enim fcit^qua resß quo, amp;nbsp;in quem locum^ fSr'Vndt mißaßt i cum abßolute tantumdicatur nbsp;nbsp;nbsp;1 S S A. Fleclgt;igt;f'

Junt Fapißx primam amp;nbsp;'veram huius yocabuli originem induii' re.En tarn egregio (S' certoßndamento idolum ißud Fapiß^run nititur.

Fergilius Eolydorus de Enuentoribus rerum Itb.q. cap-riuat à Grxca 'Voceih'^sit,idefÇ, mißio. Tgt;Eam ebi ^Apuleij Ulno n.de aureo aßnoprobat i etiam Ethnicorum Sacerdocesperadis fuisfacris folitos eße renunciare: -nh «ftoiSj hoc ei^: Fopuhs mißiegt;

-ocr page 193-

m/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. 7i

mißia.ldem igitur mos à nofirü et jam Jeruatur ( in^ttit quot;Poljdo-rus) ytperailisJacrà,per 'DiaconJimpronunaetur: Ite, quot;MiJJa t^ihoc e^,irelïfet.Ÿîon ef^ autemprteter conluetudinem,quod Vlißa i non mtßjo ^onunciatur, ^uando nojir« religionji^ author es promilcui mijlionem, amp;nbsp;°MjJJam yßtr^are, Diutts (Jypria-nusteßatttr,quj remijjam ßecca^orumfcripjit.lib.z. Epiß.adFor-tunatum de inßantjbus ba^ti^andis.Hac ergoß^jß ßa, MCißiturpro djmißione^yt ciimplebs Ix concjone, ajst Schola-ßiti e jchola dimittunttir : amp;nbsp;Latinaphraßs e^^, dimittere ex-ercittim,'^elSenatum. Eodemßenß'Mißayotabulum accipit Io-armes Caßianus de inßitut.'^lonach.ltb.-i.cap.7. amp;nbsp;Eeatus 'Bße-nanus in ^nnotationibus in Ijb. 4,. Tertuiliani contra '\dartio-nem. Etßußa^atur conclußo ^tißßßn qua Sacerdos adpopjilum conuerßus,cantat:Ite, quot;^lißßa f/Ç.

catjone '^iß

^lijj^t ‘ßabanuslib.i.cap.iz.Hugo deßtnSlo EjSiore,deSa-tra.lib.iparte ^.cap.t^.. Innocentiits lib. 6. de Sacramento tgt;Llt, 'Elßl.Can.i.afßrmant,'Mißamdici abemittendùs CatechumenüSt idel^ynondum baptit^dtis.'gt;^ntJquitt(S enim, cum Sacerdoces finita Offertoria,confiecration^ myßlerium incapturi ejßent,dimitte-lantur Qatcchumeni. Iffeq^ enim nondum baptit^^atis conßecrationi biiitts Sacramenti intereße licebat. Et btccßententia minimi imgrobanda.

Durandius in 'ßationalt dtujnorum lib. t. *R^b, 7.aitßh/lißßam inde nominatam,quod Sacerdotes orationemJeupreces, tanquam nuncium,mittant adDeum. E/ßt cif hoc etymon tolerabile ,ß de tammuni^recatione totius Eccleßx, non de jnterceßione Sacerdo-tis qudfimediatoris inter Deum amp;nbsp;homines, tntelligeretur.

Sed Faber in capite declaußiila: Tte,'\'liffa e^, banc racionem naminis aßignat. Ite,inquit, ^iifßa e^, id es^,ßacrißciumpera-Rum ef(^, y el, hoßia i)eo Fatrt pj-o noßri conßolatione e^rßalute mißßa . Qi^d inßolenniortbusßeßisplurtbus yerbis d.citur:Ite

T -i yot

-ocr page 194-

CLÂSSIS, 7)E TESriUO^ y6ibenediSliamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pacis . quot;Pro quot;^00! 7)eo fatri hoßi

bac fintentia imfia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir prima trfiitutwiàt

ac quot;vero yfui cana contraria. Et faw dtgtium nbsp;nbsp;patella oferttr

litmtidolatrica quot;^ißa idolatrica conuenit conclvjio.

Ego yrrb ,ßliccrer, dicerem (cumprorfus nihil certide hsi quot;Vocabulo conßet ßMäßJam nee Hebraic am nec Gracam. nee Li‘ tinam yocemeße,Jed Chaldaicàm:fret its 'vaticinio 'Danielis,^lil Chaldaicoidiomate longe ante Pontißeia '^^iifr'e idolomaniAtt^ pradixijfre yidetur.Siceniminquit^cap.u. Deumpatram juorvt^ non reputahit(t^lntichrißits. ) Deum avtem '^laußim f l.'roß‘ tnodum ’MiJJam dxifret) in locofrto 'Venerahiturdr liev.m/pu'iA ignoraueruntpatresfriiÇide^^, ^Apoßoli)colet atn'o, drarçd.tfi dr lapideprtcioßjrelusqjprecioßs.

Sed yereor,ne,fihoc dicam, Faberputet, me ftrtire Fapatut» effr regnum gt;H.ntichrifli. ^^d,JiT)iisplacet,ingens sjjetpiat»-lum, Sedme tacente, ipJePapatits ß ,H.ntichriJiianJnn(gt;n:f turn quot;vno indicia prodit.

1 Pct t-

^t Ji Faber pro frta ruditate dr infeitia linguam ChaUaicAti Hon intelligat,dr hac etymologia minits eiplaceat, non ermrati) ß Germanicam yocem ejje dixero , qua celelres dr frequent^ nundinasßgnificet. HamFrancofurtenfres, Lipficas ,’HorFi'ii' genjes, dr fimiles nundinas Germani Jua lingua \lijjas quot;tocAiK. Fhec inepte quadrat hoc efpmon Jaltjße Foruificia . Qucmailtne' dum enimfrUj huitts frecult in eiufmodi nundinis 'Varios contïA’ Sus exercent,emendo,'ygt;endendo, '^fruris, doits, fraudihus,merdA‘ cijs,Jèepè yiciofas mercts pro Iona pecunia extrudentes : ita pri‘ iiata '^ijja nihil aliud ef^ quam nundinatio, qua facrißeuli amp;nbsp;^onachi ita negociantur, quot;yit impoßuris fuis dr JSitijsJi rnudA“ hits,(qutmadmodum Fetruspradixit ) omnesjer'etotius tnurdi opes adß rapiant, Sed mißißcent, 'quantum 'Vtlint, iudicium (A^ ffteit

-ocr page 195-

NIIS TCENTK^IA I, 77

me» ipforum non tardai, amp;perdit 'io ilîoram non dormitat, quot;Nam jua menfiira menfißint, g adem remetietur lUn Domenus, , Qma yaro ex fimplici nbsp;nbsp;nbsp;nudo ^ocabido Nli/fte , T'cntifida

^ßa enind^ deffndinon^j}otel^ ,confugiunt althui nojlrorura aiiierfartorum ad dißinliionetn °hliJJx.’Patres,inqmiint, dijiinlle lijUiint-Kr de lAßJa : abam^riuarain, aliampuUicam dicentet» Ideo'i^^laataerit aliquidaliud,qnàm cæna toti Eccleßtt^ foinmums.Qmder^o erit^fMrißdiim,aiiint, Saurdetis^ro amp;defunllis.

i' Detts lone, qnotict repetendiimnolii el^, nos non de 'verlvs pu^nare, iptiltn interdnm yeteres fcriptores cœnam Dominicam lono amp;fimplici animo appellarunt fSedde ip/îs relta, de fuljîan» (.d] inpta, cxnæ, de '^ero 'vfa amp;■ abufa, de olferuatione yiola-done inßitnfiond Chrißi • Hic non yerld pàtimiir nolif fatisßs-. riißdrebus ßntentijs.

' Fatemur quot;Patres de publica eSt ^riuata 'Nlißa lo/pui. Interim tainsn ftinuis^cos ’^triupappelUtione dcnotaßefolamcommunio-nem corp,ris ô* fangitinis Cbrißi, nonpriuatam l^lißam amp;facri» fidam ^ißiticum. Inter dnm enim cœna Dominica Ivlijßa publi» cadicitur ,quodinpublico, amp;nbsp;in communions totiiis ecclefies cele-Iratafuerit. Inter dura yeroIAijJaprinatadicitur, eo,quodnon inpublico cxtiiSfêd inpriudtis adtbiis, eegrotisdKlartyribns, ex-tommunicatis, lapßs, in articulo neceßitatis Jiibminißrari conlùe-ueritiTaient faißepublicee amp;priuatx communionis morem,teßa^ tur tripartita Inßoria Itb. 3 . cap. tt. Itatj^ kac dißindiolvlißant Pontificiam nihUisittat.

Hecergb fiintma ßt eorum,i}!txd;ximu^2 Primhm ßKiißam nttf^ Grxtam neip^ Hebraicam di3ionem effet ac prorndetum tiApo--ßolis, titnieorum dtßipulis, tum ''vräuerße Eccleßteprimitiueeßi-^ pra trecentos annos ignetamfuiffe.

Secundo, omnes Patronos lAiffie nulltimprobatusn autha--

rens

-ocr page 196-

CL ais S IS, DE TESTlUO^ rem Latinum proferre pojjè, ejui ccenamhocnomine appellauet^^' antefan^x memorix Épijcopum Et^orem l^ticenfem, qui hifi^' riam l^andahcx perfecutionn conferipft, eir ^tnte Epiphanui^ Scholaßicum Hijlorix Tripartitx interpretem. Qm ambo quarr am t!Sr quint am centuriam yixerunt.

TertibjEapißas ne ynum quidem yelé^ Grxcü y el ex »ts 'Patribu^poße adducere, qui ante Gregorium quot;Magnum ter yßßnt yocabulo quot;Mißx, quam pro légitima amp;nbsp;publica allio^^ cxnx Dominicx,qux roti Eccleßx communü e/Ç.

Quomodb ergo Faber altj^parroni Mißx ex 'vocabulo probabuntjipfis t^ipoßolor,eorumqj difcipulos, amp;nbsp;reliquospr^' tiux Eccleßx Fatres Mißam priuaram celebraffe,\vel aliqwd^^ ea ßriptumreliquiJJe.Qrte merxfuntprxßigix,quibttsßmgli(-^ plebeculam faßinareßudent, 'Vt credat recens natam tantx 'vetußatis effe,yt à Chriflo ipfo,a fanais ^poßolis,eoriMili dtßipults originemßtam ducat.

Quidautem Fonrißciorumfcriptorum turba,pol^ Gregon^^ Magnum, ^sq^ ad noßra tempora, per yocabulum Mißx ir.tel^^' gant,fürs locü,iuuante Deo,oßendemus. ’Kunc de yocabuloßr(^‘ ficij aliqua dicenda reßant.

Fentadmodum Faber ^ocabulum Mißx buc illuc reflexif. Ita 'tgt;ocabulumfacrißcij,'tgt;bicunq ydi* facris Eiteris 'Vel in Fatrum fcripttd reperitur,'violenter ad irßitutumdetorquet: ’videlicet, 'VtMißam probet eße facrifciui» pro 'viuts amp;nbsp;mortué . *Kon eße autem banc (acrxßriprurx mm‘ tem, in tribusprimù Claßtbtis prolixe à nobü demonflratutn efC' JIunc quidFatres de tofentiant, conßderabimus. Frimum dicemtu,

-ocr page 197-

mis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r. 78

àiceimigt;s,eleui etßgnificatwneyocabult.Tieinde commemornlimits

'1 CAufas, quare T acres cœnam Domtnïcam Jacrtjicium ap^ellaue-r rwtJ'Püßremo docebimiis, Tatrum diBa non de Jacrißciopriuatte i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Mißxßed de intégra cœna totuts Ecclefiie intelligenda eße.

'3 Germamca yox, pifcvtî/ phertsq^ non tam cogmt a efÇ, quÀmfrequens aliorjuin amp;frotrita ejjè Jolet. 2d^ec dubium eP^y

'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quin ab oßerendo dtiîaJit. Grata autem yox^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latina

lt; J'Acrißcium,ycm yocabulTdilucidtus explicantyquam Germamca. t 2dam generaliter Jignißcat facram a^ionemifeu quoduis ojw JanÜam amp;pium. EtJacrißcaregeneraliter el^, aliquidfa~

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crum facere, Sacrificiüidemfonat, quodfacrum oJßcium.Ende

i IS S Æ, qitafifacram,tâtLieoconuenientemcultum.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnr ,'S)tfanÜa focietate inbare amies T)eo, relatum fcilicet âd il-

lumfinem boni,quo yeraciter beati ejfepoJfumies.Ciim igitur facra

I vtna in bunc yjùm à ChriJlo inßitutajit, ytper banc ipßjanida focietate( yt jAugußinies loquitur finbare amies nbsp;nbsp;per ipjum de

mi}^ beati efßciamtir, fan^i Fatres religioß zsr deuota mente, buicpracipuo (fi externos cultiesße^es) amp;nbsp;quotidiano cultuidi-uino,nomen facrißcij indiderunt.

^bdulta autem funt caufe , ob quas cœna Dominica facrißeij nomen optim'e meretur.Ordine autem ßex caujas recenfebimies.

Trima cauja bac eif^.Inter omnes externas ccremonias ritus facros , mos facrißcandi pecudes e!3i Cibos notißimies fuit e!st 'vulgatißimus, non modo inter ludaos, qui ex mandato Domini iuge facrificium yefjeri öquot; mane facrißcabant : ’LLurn. 28. Exod. t^.'yierum etiam inter Etbnicos , qui eie incredulitate, exempla Tatriarebarum imitati ,Jua etiam immolarunt facrißeia . Ciim trgo Lccleßa ex Iiidais amp;gtntibies ,perpradicatione Euar.gelij

V collera

-ocr page 198-

firiHTÆ CLaiSSIS, T)E T EST 1^0^ colleSlaelJèt, confuetum nomen Jacrificij tn yjupermanjit ommbni noui Tejlamentt cultibw tribuerecur, inter quos cttui Dominieaprintipem locum obtinet. Q^nquàm i^ipojtoli amp;nbsp;tujîi E Aires probe norant, omniA tjpicA y et erts TeJiAmcntij^' crijiàa J ymicoJatrifitio Chrijîi in cruce conjummAtafinita^ amp;nbsp;deinceps nbsp;nbsp;nbsp;Adfinem mundi aIia ffiritUAliAfAcrißciA offereU'

da,lAbiorum nimirum yittilos, amp;nbsp;veterus homints mortißcätVgt;’ nem . quot;De quA mnndAZb- AcceptAbili oblAtioneJupra ex tz.cap.s^ l^m,amp; 'quot;MAÏAch.i.nonpAucA AnnotAUimw.

Et hoc finju ^yLthAnAfitts cœnAm 'nocAt exAngtiem immob“ tionem.Qyrillits ineriientum fAcrifcium. Et Gregoruts ^enits : ofAcrificiA mittentes incruentA SAcerdotes. Qua locii il tefiimornum %lißAtici fAcrificij Faber Adducit , amp;nbsp;confert !»' cruentumfAcrißcium coena ciim cruento fAcrißcio crucis .* affr' mans, Chrifliim femel in cruce cruento modo oblatum, in quotidie incruento modo offerri .Hune '^erb inauditam, amp;nbsp;confi^Amfriuolam dißinEhonem^de duplicificrificio Chrißißuett-lente refellitEpißolaadPlebrxosTerproprium, inquit, fangitt' nem Chrißtts ingreffus e^ femel in finSlA, aterna redemfM^^ inuentA. Et moxiNon ytfepiw offeratfmetipfùm: Alioqut opffi' tutffet illumfcpiitspaffim fuifle . Et in eptlogo : Quatenus dlu^ niAnet homines, ut femel moriantur, po^ hoc autem iudiciiM' itA sF Chriflus femel oblatus, 'ygt;t multorumpeccata toller et, rutquot; ftsabfijpeccato eonficieti r, ijs,qui illum expeSlAnt,infalutei»’ Heb,^.

^dhxc, faber diSlu Eatrum de incruento facrificio infdcïi' ter truncatim , prout ßtx caufx ferutre iudicat, citare folet-Cyrilli yerba in Epißola contra flejîorium ßc habent : .ylnnunquot; ciantes enim earn, qux fecundum carnem e^. mortem ynigeni* tißli 'j Dei, hoc e^, lefu Chrißi, eir ex mortuis refurreSionen!) inq^ calos affumptionem conf tentes, incruentum in Ectlefijsfer' ßcimtis

-ocr page 199-

fcimu^ culcum ( ^«Tf««f| (attende ) yocat Cyrtlhts ,nonfaLrtfi-»um : jigmjïcat autem xaife’« in genere cultum dimnum ) accedt-wntsq^ ad myjiicas henediEïiones, amp;nbsp;Janiiißcamur,ej^cimur/^participes faniix carnis (s'precioli^anguints , nojlrt omniumJaluato-rù Cbrißi.

Hisc Cyrilli yerba tejlanttir, prtsdicationem (7 conpeßtonem Euangelij ej^e inmientumcultumi(s' cxnam eße parttcipationem carports (r jangiiinis Chrifii . Eiber autem omißus Ulis circum-fiantijs, qua: S/lißatico Juo ßacrificio aduerjantur excerpit duas tantum yoculas de incruentoßacrißcio . Idem facit in tefiimoniß ^Achanaßj amp;nbsp;TSIao^an’i^eni. fpuam hoc deceat yirum bonum, ipßs etiam aduer/arijs tudicandum relinquo.

lUam collatio cruenti amp;nbsp;incruenti ßacrißcij , apud Tatres, nondtdinguit interßacrißcium cruets^(7Jacrißcium cœnie Domi-nineßedmter culttts yeterts amp;nbsp;noui Tejlamenti. Hoc enim 'Patres yolunt dicere ; Externum populum yeterts Te/lamentiha-builße Cuos externos cultus amp;nbsp;facrißcia, qua al/ßq^ßanguims eßu-ßonefaUa non fint : Chrißianos autem tanquàm ffiritualempo-ptiliim, inlpirituali regno Chrißi habere etiam ßios/pirituales cultus (7 Pacrißeia, qua fpirituali (7 incruento modo offerantur. Inter qiios incruentos cultus cœna 'Dominicapracipuaspartesß-bi yendicat.

Itaq^ quod^thanafitis , Cyrillus (7 Haßiaru^enus incruentv.m jacrificitim appellant,id Ej^iphanius yocatnouumßccrißciü,quod yeteribus legalibtis (acrißctjs liicccdsns à Chrißiants iuxta inßi-ttitionern Chrijlicelebretur.ltb.i.Tomoy.contra '^lartiomftas.

Secunda cauß , qtiare Patres integram ccenam appellent ßa-crißcium, hac e?Ç ; quia commemoratio ynici jacrißcij Chri-fli,fennel in criice perabh . Q^matlmodum emm Leuitica picri-ßiia pramonßrarunt ynicum eir aternum jacrißcium Chrißi futurum (7 peragendum ; iflt;i nunc cœna Dominica pera^i (7

V z perfekt

-ocr page 200-

QriNTÆ CL JUSSIS, TiE TESTI^IO^

Jeruar, 2Lam ftepè Jolent 'yierbaper Catathrejin amp;nbsp;abufienerU)^ res proprijs nominibti^ carentes , âfimiltbus nbsp;nbsp;cognatü rebv^

transferrt.Sic amp;nbsp;Eatrescommemorationem Dniâfacrificij Chr^ appellantßtcrificium.

Ica ^gnw Eajchalu, ^tiem Ifi-aelitaquotonnes in terra Öi^ naan mailabant amp;nbsp;immolabant_, yoeatur facrißeium Eaßtgt;^) e^,tranßctcs:erat emm memoriale eiicsßacrißcij^ cuitesßan^^^ olim in Ægyptoßiperpofies amp;ßuperltmmaria illities,prohibebst tranfiuntem pereußorem à plaga di/ßer dente.Exod.iz.

Eorrb ccenam Tiomini hone ob caußamfacrißeium diii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

'Vnici facrißeij Chrißißt commemoratio, teßatur amp;nbsp;ipße jlintes adHonoratumEpißola 120. Zrew ad'Bonifacium Epiß.i]'

Sxpe, inquit, it a loquimur, m Tafcha appropinquante dicA' mieSi craßinamyelperendinamelfe Domini paßionem, cttmd^‘ i ante tarn multos annospaßiesßt, nec omnino niß femel illapaßio ’ faElaßt.Uemp'eipfo die dominico dicimtesiHodi'eDominusreßü'^' rexitjcum ex quo refurrexit,tot anni tranßerint. Cur nemo ineptus el^, ’ne nos it a laquent es arguat eße mentitos nbsp;nbsp;niß qui*

ißos diesfecundum illorum, quibus hxcgeflaßnt, ßmilitudinef* nuncupamies,yt dicatur ipßdies, quinon el^ ipfe,fedreuolutilt;i‘ ne temporésßmilis eiies,^‘ dieatur illo dießeri,propter faerame^ ti celebrationem,quodnon illo die,ßdiam olimfaàum nefemel immolât us e/Ç Chrißies irißipfo nbsp;nbsp;nbsp;tarnen in SacramtH'

to non ßoliimper omnes Tafcha: folennitates ,fedomni diepopulh immolaturmec ytiq^ mentitur,qui interrogaties, eum reßonderd ’ immolari l’ Si enim Sacramento quondamßmilitudinem earum ' rerum, quorum Sacramentaßnt, non h aber ent, omnino Sacramento non effent.Ex hoc autem ßmilitudine plerunq^ etiam ipß“ rum rerum nomina accipiunt. Sicut ergo fecundum quendam mo' Jum Sacramentum corporis Chrißi, corpus Chrißi el^, Sacrame/i' fufff

-ocr page 201-

mis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C EUT y‘RJ J L 8 O

fanguinù Chrijli, fanguii Chrifii ; ira rir Sacratnenruin

^dri Jdes

Idem Auguftinus in Pfatii» Sc repetitur de Confècrat,diæx.Can«SemeI*

Semel Chriflta mortutn , iußtrsproiniußti :amp;Jcimui, Ùcertumhalemtrs,amp;lßeimmobili rerinemtn . Qwa Chrißitf reßrgens à morrurf,iam non mortrur:mors il’i ylrrà non domina-luw.Eerlaifla ,gt;4.poßoli ßtnr.Tarnen ne obliuißamini,quod femel fa^um efÇ, in memoria noßra ßt omni anno^quotiesRafcha (elebratur. ‘Humquidrotter Chrißtrs occidttur ƒ ïlon. Sedanni-uerfaria recordatio repræfentar, juod ohmfaBum efÇ: amp;ßc nos facit moneri, tanquàm yideamtis ^rxfentem Domtnum tn cru-ce.

Ex bis 'herbis tgt;4.ugußini liquida afparer, quo fenfu Tatres tordus amp;fanguinem Cltrißi in ccena yocarint facrificium : eo ni-mtrum, quo magna feria fexta dicere folemtts : Hodte Chrißus faßtts die TaßhxtHodteChrißw refurrexit.QMmadmo-dum enim Chrißtts non fingulis diebw Raraßeuespatitur amp;nbsp;mo-ritur,necßngulis dtebtts Raßchx refurgittira non quotidie de nouo fdcrißcatur. Erßcut Ulis diebusßt tantiim commemoratto earum rerum, qux olim in diebtts illisgeßxßnt: ita in Sacramento fola commemoratio facrificij Chrißi celebratur.

Cum quot;^erb tyLugußinus inter prißosT atr es facile princepsßt^ *rixeritq^anno circiter quadringenteßmo poii^ natum Chriflum, orium'^dagnum, nonei^ dubium,quin

annis ante Greg

amp; taten Tatres ante amp;po^tgt;l.uguftinumjeodemßnfu,quo ipß^ cmam Dominic am facrificium appellauerint.Qi^madmodum infra ßgillatim de ynoquoq^ auhturißimtrs.

•Audtamtis quoq^ ex Rontißcijs fcriptoribtts aliquem. Tetrits y 3 ergo

-ocr page 202-

^INTÆ. CLASSIS, DE TESTlMO^ ergo Lombar dm, ^iiem y oc ant quot;Magißrum fententiarum}ltbgt;^’ i2.it a Jeribit.

Po/Ç hoc, tnqnit, quieritur,fi,juodgerit Sater dos,fro^rii^^' catttr Sacrifiiium yel immolatio, amp;• ß Chrtßm quotzdte ttntnolf' tur,yelfèmel tantiim intmolatm ßt : ad hoc brem ter didpote^-illud quodoßertttr amp;nbsp;conßeratur à Sacerdoce yocari/äerißd^^, i ejpe oblationem, quia memoria e^ nbsp;nbsp;repraßntatio yeriJàcrij^'

dj,amp;fanblæ immolationsfatîee in ara cruets . EtßemelChrißi^ mortum in cruee c^^,ebzßimmolâtm es^ inJ'emettpjô. Quociilif ' autem tmmolatur tn Sacramento, quia in Sacramento record/tf^^ ßtillim, quodjaSfumes^ j'emel.

Et quia '^lagißer Senttnciarum coryphxm ef^piriptoïi^l^ Eontifictorum,yixitqj pim minm quingents anntspod^ Grepjquot; rium %lagnum, amp;nbsp;quadringentts ante noßra tempora, ac extitit,qui ei contradieeret ,facire colligitur, non aliamfuijßf^’ liquorum dm turbxßriptorum ßntentiam,ßquando °M.ißam caruntfaerißeium.

Hic reßondet Faber, fe quoqJateri,Chrißum folo cruelsƒlt;* ftcrißeiopromeruißje nobis remißionempeecatorum, eir yitam ternam . Sed in '\4iJJa Sacerdotem illud ipjum facrifitium tot' ports amp;nbsp;fanguints Chrißi in altari Deo Eatrißßere , in recat' dationem mortis dm incruce . Hihil ergo nouumejß, quot;^Ißemaßiges cœnam ßeamJacrificium commemoratiuura appd-lent.

^gt;4.udio qiiidemßeciofa yerba, fed metuo ne ßnt yerba, boe ^^ifabulce eJse fgmenta. Si enim Faber ex animo jèntit, Saera-mentum altas is ejfe duntaxat faerißeium commemoratiuum, ctit Germ fols, alibi inquit, °M.ißa abolit a prte ßoribm adeße tram Dei praoi' Latin-fol- II' cupantem impios î Cur facrißeio '^ißx erimina estpeecata dele-riaßferit Qur non laicis coneedit, yt aqu'e ac Sacerdotes bant commemorationemperagant ƒ Flam ciim in Itbro fuo frequences inculcet

-ocr page 203-

Kirs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.

wctilttt difcrimen inter Laicos Sater dotes, interq^facrißciu tommuntonem : amp;nbsp;afjirmet, Jolos Saterdotes conjecratoSiCorpus amp;Janguinem Chnßi ßih j^eciepants amp;nbsp;ytm in IvliJJa o^erre, non pro ßetpßs tantnm, yerum etiam pro alzjs cum yiitü tum mor~ ttiis Laicos yero ynam duntaxatßetiemproßetpßsJolummodo accipere : quisnonyidst mera eßeßgmenta ,quaciinq^Faber de commemoratiuoßacrißcto loquitur, omniaq^ hiic tendere, yt Veteres ahominationes priiiata ‘^Itßx hù coloribitspingantur atßßa-bdiantw.

Sin autem Faber ßmplici amp;nbsp;candtdo animo totam aEîionem ttenx T)omintciE,amp; non Joints Sacerdotts opits, commemoratiuum facrißcium nuncuparet, nonpugnaremtts, net inflitueremits

. Hxc enim ßorma loquendi tarnJatrts literts^quam Fa-tribus ßitata ePß^ ytpaulo ante diximus , öquot; de incepsplura di~ temtis. Fhnrixamur de appellationibits Satramenti, Jed de yju Ùabujuilliits : acßacile patiemur ctenam illamßacratißimam^ non modoßatrißcium dtcißed alijs etiam Jublimioribits ac diuinio-ribttstitults inßgniri atq^ exornari.

Etenim dignißimum illud corporis ßanguinis Chrifli Sacra-mentumtantttm eß myflerium,lt;amp; tam in^haißits cœlejlium bonorum theßaurits, yt nidlorum bominum Unguis ßatis pro dignita-te celebrari queat. Qida e^ conimitnicatio corporis amp;ßnguinis Chriflißgillum iuflicite amp;nbsp;yitx acpignttsfuturagloriee amp;nbsp;bea-titudinis. F[ec tantnm Fatriarchce amp;nbsp;Frophetx deßderarunt quot;widere, qute nos yidemitsaudtre^qua nos audtmitsßd ipßetiam ^Angeli deßderant profßicer ein ea, qute nunc annunciantur nobis per prtedicationem Fuaegelij, t. Fet. t. 0 quam beatosße iudicarent ßan^ Angeli , ß diuinx eß humante natura Chrifli , quemadmodum nos in cxna , participes amp;nbsp;conßortes ßeri poßent i“ Sed hoc datum Ulis non ei^ ; non enim Angelos afl ßumpßtf

-ocr page 204-

QJfl'NTÆ CLASSIS, 7)E TESTlXlQ.

ßmpßt, fed fernen ,gt;ibrahx . Heb.z. Eerum,()turpifimamamp; decefiandam ingraeitudtnem nojlram.tgt;4iijperuertunt amp;nbsp;corrum' pune Tejlamentum/ilij Dei: alij negant:altj negligunt ndtur.Q^re optaremm^ytfi fiertpoffet,facrojanè{a; cœna an^t‘ gt;

lie a nbsp;nbsp;dïwna nomwa tribuerenturjifortaßii aliqui ad maiorefH

amorem amp;nbsp;yenerationem illiuf exatarentur. Sea horrendum

ufum,quem Faber fiectofo notntnepalliar, nullo modo approbrff^ aut toleratepofiumtts.

'Tertio. Eatres cœnam Tominicam bac etiam de caufafao'^“ ficium nominant : quia plerunq^ cum celebratione cœnte faerte amp;nbsp;pia:precesfideltumiexq^publicXiConiunguntur. Sape autempred^ inJacrir litemficrtfiaj nomine appellantur . Exodi ^o.pracef quot;Dominjif ‘\ioji,yt ^aron eirfibj eittsfingulis diebtrs, yefiieri H mane perpetuum thymiama in alt art adolerent. TdSpiritMftlii' ' Slut ipfe de oratione interpretatur, Efal. 141. Timgatur oratilt;^ meaficut incenfiim in confiera tuo, eleuatio manuum mearumf cut facrifitium 'ygt;e/^crtinum . Et Luca,cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arias in orditif

yicts fua odores tn templo Tomtni tncenderet, omnts multitK^ popultprecabatur forts tempore thymiamatts. Et ait angelus ß^chariam;Exaudita efÇ deprecatio tua.Et Heb.i^.Chrifitts^ dtebus carnisfua amp;precationes amp;nbsp;Jupplicationes apud ilium, pot er at ipfum à morte firuare^ cum clamor e yalido amp;nbsp;lacbrj^^ obtulit.Irem lt;^poc.‘j.amp;8. cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

dim ergo oratio in Ecclefia nonpoflremtts cultusfit, (adbefft^' , i-Tim t- gYiim Eaulus, yt ante omnia fiant deprecationes, obficrAtio' nes,interpellariones,gratiarum a^ionespro omnibus hominibuf) ; foleatq^infcripturisyocart facrificium : Eatres totam alïiontf^ ' coena facrificium quot;y/ocarunt,propter communem omniumfidelivi^ in Ecclefia orationem ,pracipuam Uhus aShontspartem . Et^^‘ quaquam fenfirunt, fiparatum ifiudfolius Sacerdotts opus, panem amp;nbsp;yinum in ihdtffa offert, effepeculiare qtioddam amp;

UK’”

-ocr page 205-

I, ii

^umfacrificium, qw hominescum Deo reconcilientur.

Torro oralionem à Eatrihm di^am eße facrifiduniy non atiun-tiè, ^uamex ipßs’Patrum teßtmonijsconutncemus . K[amTer-gt; tulbanttsßnptor antiquißtmtu tn [apologetica3 cap.'^o. Tpße el^, intjun3qutßluf prajiat:^ ego Jùn},cui impetrare deieturifamu^ lts eiu4;qut eumfolum ohjeruo3 eputpropter dilciphnam eiw occi^ dor, ^ui ei oßero opimam matorem hoßiam,quam ipje manda-wf.orationem de carne pudica,de anima innoctnsitdeßiritufan-^0 profe^am.

Idem ad Scapulam. Ita^ facrificamitspro falute Imperato-ftfßilicet Deo noßro, amp;nbsp;ipßtts : fed,qtiomodoprtecepitDeuf3pura ffecejrenxits liher ^..contra Harefes cap.^i^.Eult nos Dominits adferre mumts ad altar efrequenter fine tntermißione . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo

elitäre in ccelts, illuc enim pre ces noßrx eir oblationes diriguntur^ adtemßum.

Sacrificium autem orationü de tota allione cœna Dominicte tntellifißariits teßatur Chryfoßomus, i. Corinth. 8. Homel. 1 8. Ißfin çÿ inprecihus, inquit, 'Siderit qutspopulum multumfimul ofi^rre;communes enimpreces à Sacerdote,(^ ah illisfiunt,cä^ om-nes 'tmam dicunt orationem, orationem mifericordiaplenam. Ec moxiEaqute funt Euchari/Ute, idel^, gratiarum aliionts,com-tnumafuntineq^enim ille(Sacerdos) folttsgratiasagit, fedetiam omnis populus. Eiits rei '^eßigia qutedam fuperfunt in °hdißapri-u^ta^inqua ColleUte , Secreta, Complendæ, imo amp;nbsp;orattones qult;e-dam CanonK,non in fioltus Sacerdotts.fidamp; totuts EccUfix nomine,leguntur Gr cantantur.

Qt^rtb. ‘Patres ccenam Dominicain appellant facrißcium, à prxcipuo eiits 'vfu,propter quem à Chriflo inßituta eP^: quot;Videlicet, ^tcredentesDeumpatremperChriflum celehrent, eiq^gratias a-litnt,cHmpro omnibtts heneficijs,tiim pro illo maxime, quod morte Chrißi ab xterna morte redemptifumus, Pnde Gl^ Eucharißia,

-ocr page 206-

CLASSIS, DE TESTl^îO-hoc eß, gratiarn aHio Iicitur.ChrißHf enim non ideo cantntn nam mfinuït, 'Vt ïnfane amp;nbsp;yino corforit acfanguinü eim ttcifesßeremw, eiusq^ memoriam celehraremiti : Jcd Eatt^ etiam cceleßt gracias ageremiif,ßcut drifjem irißuntione cccft^ gracias egic, mandamcq^Hocfacice tnmei commemoracionem.

Frequencer aweminßripcurcs laudesDomini, graciarum aSftonesJacrißcia dicuncur. Ffal.tÿo.ImmolaDeoracrificiumlAU-dis,amp; redde alcißimo yocacna. Ec in fine eiics Ffialmi : Offeren! laudem honorißcahic me, eir ibi yiam oßendam Uli, in ßaluCAri Del. Ec pfial. 6^. Laudabo nomen Dei cancico, amp;nbsp;magnfical^ eum laude ; cirflacebtc Deo mages, lt;^uàm taurus amp;nbsp;iuuenitH, ^ui cornuafroducic cir yngulas. Ec Eccleßaflici 35. Qui ofierefi rmlaginem , recrtbuec gractam. Ad idem fiaaficiutn horcaCiCC Apofioltts' Helrxos caf, ij. nbsp;nbsp;nbsp;iffium ( Chriflum ) ofiftramus bquot;-

ßiam laudcffiemfer Deo, hoc eii^, fru^um labiorum conficenciulU nomina eiccs^

Aüguftinus Epiflola i2ogt; adHonoratum, de oratia noui T eftamenti, O

Hincgracias agimus Domino Deo noßro,quod eß magnum (ramencum in jacrificio now Tellamenci,quod,ybi,amp;(juando,amp; ^uomodo ofièracur, ciim fuercs bafcte^acics, inuemes.

Eufebius hb, k de Demonflran'one Euangelica» cap« lo«

Igtcuramp;fiacrificamuseirincendimw, alias quidcm mentorf *nimagni illiusjacrißeij, fecundum ea, ^ux ab ipjocradtea fimCr *nyfleria celebrances, e^rgracias Deo pro faluce noßra agences, re-^^E^ofios^^ hymnoSf cr oracionesfianfÎAS iUi ofierences ; alias nos ip‘

-ocr page 207-

Klis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEKTK^RJA I. î?

totos eï confecrAntes^àM^f Tont'tfiiï, ïpfi yerio, carport »nimo^ dicantti.

Tertullianus lib» 4* contra Martionem.

Intellexer At SAmAritts yer Am fe Deo omnipotenti ahlAtio-^ wm,grAt'tAr»m fciltcec A^ionem, Apud y er urn templum, amp;nbsp;ye^

Tontificem e 'un Chrtflum fAcere.

Chryfoiloinus Homclia 16, fupcr Matthacum»

G^timA^mp^eleneficïorumcuflosel^tpfd memoriA lenefià-trunt, örperpetuAgrAttArum confejlto. TroptereA reuerenda At lalutAriA UIa my^lertA, qux omni certe Etclefix congregAtiane celebramM j EuchArifiiA, id efÇ, grAttarum allio nuncupAtur. Sunt enimleneficiorumretordAtioplurimorum, caputq^ ipfiim di-uincs ergA nos chAritAtis ojlenduntt nosq^fAcimt debit as DeogrA-tiAS femper exoluere.

Omniam ergogrAtiArum aIHo, exprxcipii^ yßbuA cænx no» injimtts efÇ,o- (Acrißciumdicitur,fAllum el^,yt EAtres tot Am A^i.onem ceenx EuchArifiiAm^amp;fAcrificium EuchArißicum yocA- ' ' ttnt, KefjuaquAm AUtemßnferunt, corpus amp;ßinguinem Chrißi jubßiecte ftAnis amp;nbsp;yini tn °M.ißApriUAtA eße fAcrißcmm^quod ap-plicetur Alîjs, non edentibits amp;nbsp;bibentibtis. Hic enim ubufus yl^ traßxcentos annos po^^Chrißt ud ceelos Aßcenßonem EAtribus ignottts fuit : ytßuo loco Audiemits.

Qmnto.Hnnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obCAußimyeteresTbeologi cænamßÄcri-

fitium yocArunt ; quia,populns ad celebratione cœme aßerebatpri~ iniriis lrugu,,pane,yinu,aliai^jmunera pro coßeruatione minißerij Etcltßßlici, li^ßubleuAtionepauperu.Kd inprimis initijs Eitle-

-ocr page 208-

CLASSIS, T)E TESTJXJO^ ßx^EpJco^i cateri minißri non habeiant conßitutaJalart a annuos reddttui,quemadmodum nofirid temportbtt^. Stcut fill] JfraèlfjontaneaJacrtßcta ad tabernaculuni aßerebant .Exn^' 2‘j.queniadmodumfrxceßt ’Mojes Deut.tó. quot;Elon apparebtt nrt^^ ‘Domtnum yacujußed offer et ynujqutsj^jecundum ^nod habuerth wxta benedi^onem ‘Domint^quam dederit ei: ka Chrijiiam äb’ ^uiin frimitiua Etcleßaomnes Juas ßibßantias’^endiderniK) fojueruntj^ ad pedes i^ipoßolorum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,M.ltj de borti/l

Juis e^i^, collattones amp;Jubßdtapro necej^itatepattperuW ßubminißrarunf.de putbus t.Cor.tó.eir z.for.S.ç^r Elonmdlt rà pro y et en conßuetudtne legis ,'ygt;inum,panem,primitias Jru^ttrfii amp;nbsp;ahas «?-«r«î in Ecelefia contulerunt, ad'vjitm cœnlt;e DominiC^) amp;nbsp;Jißentationem minißrorum, iuxta præceptum Chrißi :P)ignvf operarius mercedeJùa, Luc. to. Et Eaultts^ Galatas capd-hortaturtCommunicet autemjquicatethit^aturfermone,ei, qtiiß catecbijat in omnibits bonis.

Talia munera amp;• collationes in fatris Uteris yocantur factiß Phil Deo grat a amp;nbsp;accepta. Sic Ehilippenßbuspro mijßoficbfidio in-digentixJùie Eaulusgratias agit : ExpletttsJum, inejuitjpo/leA-quàm accept ab Epaphrodito, ^ua à yobis miffa Juerant, cdererrt bonafragrantiaßoßiam acceptantgrataniq^ quot;Deo . Etprouer. tÿgt; Fœnerattir Domino,qui mifereturpatperis, amp;nbsp;yiciffttudinemJtA reddet ei. Quis autemnegetJacriJictumeffe, quodDominodatut feufœneraturEîEon dvbtum ergb eT,iCleemofynas efje facrißciutt^ Deo acceptum.Sic nbsp;nbsp;Heb.r^.’Beneficentix tir communicationtsne

oblitiiJcamini.Talibus enim '^iTiniis dele^atur Deus.

Ex huittjmodi ergb muneribtts eir collationibuspioriim, qui-bus miniff riEcclefia:,err pauperesßibleuabantur,e!3: quantum ne-ceffeerat adctente dtftrtbuttonem,ßgregabatur. Eatres totama-Slionem ccenx Domtrâcx appellarunt facriffcium, çr menfam,tn qua munera ilia collocabantur^ menjàm Domini,interdum ettam ' x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altart

-ocr page 209-

7^l/S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEKTrJlt;JJ I. 84

«Itare dtxerunt, idqjßmphci ammo awniiflgt;;gt;^ixSt, non errore amp;nbsp;«bttfu Tapillico,quemadmodtim taber contendtt.

Ita lußtnin J\dartyr ^Apologia 2.pro Chrißianü ad^Antoni-num [mperatoren^Ditiores ,inqmt ,ß libeat ,pro ßia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yolun-

tate confer'unr:collega deponuntur apud quot;Prapoßtum. Is lubuemt yidtfid, amp;nbsp;propter morbum aliamue neceßitatem egenti-igt;tn i^ïn^is quoq^ acperegrints j amp;nbsp;inJumma curator fit ommum inopum,

Tertullianus in ^pologetico cap.^^.Jvlodicam 'Vnufiqutsq^fii-pitn menflrua die^yelciim ‘ygt;elit,e!si‘fimodopoßit, apponit, fiîam nemo compellitur ,fiedjßonte confer t. Hxc quafi depofita piet atü ßnt. nam tnde non epulü, necpotaculüy nec ingratts yoratrinis dißenßantur; fed egenü alendts humandüq^, c*puerü acpupillü ffacparentibus deßitutü , xtate^domitüfembusßtemnaufra-}amp;ß qui in metallüßn infulü, 'vel in cufiodijs dunt ax at ex caufa T)ei feBx,alumni confeßionü fuaßnt.

Itenxw Itb . 4 . contra hxrefes cap. . Ecclefia in yniuerß fnundo offert Deo, ei qui alimenta nobüprxfiat, primitias fuo~ fum munerum in nouo Teßamento.

Et cap , 34. Offcrimiis autem ei, non quafi indigenti, fed grattas agentes donationi eiuf, eir fan^ificantes creaturam. Et flatitn eas oblationes recenfet: EJitrientespafcere, nudos cooperi-ffiamp;C,

Cyprianuffermoneprimo de Eleemofyna, diuitem quandam tnatronam bis yerbts obiurgatiLocuples amp;nbsp;diues, domimcum ce-lebrare tecredü,qux Corlanam omninonon reßicü,qux in domi-nicumßneßacrificto yents, quxpartem de facrificio, quodpauper t)ltulit,fumü. Hic Cyprianus cœnam Dominicam yocat facri-ficium, afacrificio collationumpropauperibus , qua à fidelibuf Dommo offerebantur, ac deinde ex lUü Sacramentum coena pro omnibuspraparabatur,

X 3 Idem

-ocr page 210-

■QffHTÆ CL JS S IS, TiE TESTlUô*

Idem tn epißola ad Clerum eâquot;plebem de ViHore, tos Chriß^‘ ws,qut Eleemojynas inßortuln afferebane adEccleßam^ ßortulantesßratres.

S. Eaulinu^ in libello de Ga'^ophylaào refert,menfam in £(' clefiaponi foUtam qult;emenja ‘Domini yocataJu: in quant locU' plettoreSipro reßciendi^paupertbui,cibos amp;potumponebant^

’J.ugußiniii depijs qmbufdam mulieribui, quæ à ‘Barbi^^f eaptiun abduSlxfueranti itaj'cribit epißola 122. ad l^iEtorianiiifi' Sic enim ßmt illx in terra captitiitatùßix qttomodo erant illtlt;^ ea terra, ybi nec facrißcare moreßopoterant Domino ,jicîitnci ißxpoßunt yel ferre oblationem adaltareDei, yel inuenireib* Sacerdotem,per quem oßerant Deo,

Hic ,gt;lugußtnus Eleemofÿnam piarum fœminarum'^W^^ facrifcium, tir men jam, in qua ponebant,altare Dei.Diferte tern aitifœminas offerte,quod nullo modo de facrifcio '^ißa intelligi. Huilaenimfœmina, ne ipff quidem yirgo ‘IMaria’^^f fam celebratepote^.Eatet ergo, totam a^honem cœnx dici ßcium , propter collationet illas munerum,qua ad celebratioWi^ ttenx à populo adferr i amp;nbsp;offerri folebant.

* tJcßhe dubio orationes illx, quatum aliqux adbuc extnni I” colleiiió ffcretûs,coplendti i^r canone,non fuper Sacramento,fedff per collationibus eleemoffnti fidelium , quot;vtDeitr benigneegt;^ a.cceptaret,di^xfuerunt:pofteà yeto ad corpits tit lan^uinem ßi detortx fiint, '»tperfacrifcium illud^îiffatttu Deuf reteWt-liaretut. Qif abufuf manifeßior eß,quam ytnégaripnßit.l^‘'^ ßcreta oratio quintx Domimcxpoß Eentecßesralts eîf : ciare Domine fupplicationibuó noßrtet amp;nbsp;bas oblationesfaiwdei'H amp;nbsp;famularu tuarum benignus affume, yt quodfingtiU ohtulerunt ad honorem nominis tui,cun^ir prcfciat ad /alutem-per Domina, t^c.Similes fiint fiecretx Domdnicx fextx amp;nbsp;feptimx.Hxc antein nonpoffiunt incelligi de facrifitio corporù tir fianguinis Cbrißi,

-ocr page 211-

K//S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.

collattonibia eleemofynii. Fit enim mentio Famulorum FADwlarum.ItemjQwd S I Fl G F L I obtuleiunt, amp;c.

permanßt tile mos (ßerendi Eleemojynas, in Offertoria '^iff«,ejuamuù Ecelejia magnas opes acquijiuiffetyitaj^vt hts col^ lationibiis nonindigeret. lujl'eergo conqueritur quot;Durandits hh.^. quot;Par. 2. 3^^rjc4 4,. Sacerdotes hac in parte exemplum Floyßs nonimitari.Sane, induitßfvloyßes widens,quodpopulus multaob-tulißet, iußitprxconts yocecantari, ne quü yltrttofferret. Exod. 35'Ö‘ . FLulltts tarnen Sacerdotum nojlri temports tahaßacere yißti e^.Hxt Durandtts yerè tax at. Expert a enim e^ (uperiot lt;etas ffaerißculoru loculos amp;nbsp;crumenas fundum non habere. Ho-d^ieq^ maiorpars tantiimpecunia caußaFliffäs murmurâtyielcan~ tillat.'Kiß enimffes nummi affulgeret, moxfrigerent omnia al-taria^^panacei idoli cultus euaneßceret. Flamplariq^ ad acci-piendos nummos, quam ad legendas Fliffaspromptiores O' tiui-diores ßunt,

Sexto.QenaDominicaßacrificium dicitur à Fatribus^propter ßiritualia quadamßacrißcia, qua in quot;^ßu cœnafrequentius nbsp;nbsp;ar-

dentius,quàm alias^exercentur. Quamutis enimfoluó Deits pecca-ta remittati '^t Eßaia 43. O' Flard z.ßcriptum tarnen '\gt;a-rias ceremonias nbsp;nbsp;cultus inßituit,quibus tanquam légitimas in-

ßrumentts amp;nbsp;organ-»^cœleflem hune theßaiirumy remißionem quot;videlicet peccatorum, hominibies impertiat amp;nbsp;dijßenßet, acßmul etiam credentes dignos ßruBits peenitentia publice proférant teßentur . Eiufmodi organa funt publicapradtcatio Euange-liji'BaptfmM, Foteßas clauium, eir cana'Dominica^quai'Vtpo-flrema e^ ordine, ita dignitate amp;nbsp;celebritate elf praßantiffi-ma,inqiia digni fruBitspœnitentia omnium mamfeßißime conffi--fiuntur.

Ettnim in publie apdicatione Euagelij remißio petcatoru gene-raliter

-ocr page 212-

CLASSIS, DE TESTlMÔ^ raüter omntbM cùm bonü tùm improbü offêrtur ; Sed in tninißf' rio clduiumper abJolti:ionem]ingulMjjgt;eciatim applicatur. Si( ’Baptifmo non Joliim feniores, fed amp;nbsp;infantes actipiunt remif'gt;‘ nempeccatorHm:adEaptipmum quot;^ero admituntur ij fbli, pu ta prÆceptum Eaitli Jeipfs probartint . Q^madmodum exin^ Trtnceps ommbus qui dem fubditM amp;nbsp;auluts Juii dementer uetijolos tamenfibizntimos amp;nbsp;charißtmos menfx fuee adbde(‘ quod eximia cuiufdamgratia amp;fauorts indùium ef^, yt i»l»‘ jloria ^tephibajeth, filij lonathan, cernere ef^ : quem propter lonathanpatrem eiusßa menfa dignattir nbsp;nbsp;Satn.^di^

“Domintts eos foîos menja fua dignatur, qui aliqua ratîone cxti' rd dtgnioresfunt. IsLam ante pubhcam prxdicationem, Daßl' mum J amp;nbsp;minißerium dauium non requiritur ab homine (dii prxparatiOi qualem antefumptionem QenaTaultisrequirit II. Ê*robet, inquit, hontofeipfum, fie de pane illo edat, amp;c-rurfits : Q^qud ederitpanem hune, aut biberit de poeulo doitii' ni indigne, reus erit corpord amp;ßnguind Domini.

Inter reliqua autem, qua ad dignampraparationem runtur, enumerantur amp;nbsp;hae : ^n d, qui contmunieare eupit)prir ponat amp;nbsp;deeernat,fe, iuuanteffiiritus fandigratia, 'neterem b' minem cum coneupifientijs amp;nbsp;membrd fud mortifieare yelle,^^ yitam in melius inftituere. Item: t^inper charitatemeumpr'^' ximoßo ynu^pand,amp; ynuspotus fieri eupiat. .gt;Ln in patiert' tia amp;nbsp;fie crueem fuam ferre, amp;nbsp;cum Chrifio ^na 'vinereamp;m’^''^ pielit. De bd omnibusproteflatur amp;profitetur ChrilHanus nam accedens,multo clarius, quàm alijs temporibtes, amp;nbsp;in dtd' fumfaeramentorum luxtapraceptumTault •.Trobetanttr^ homo feipfum,eisc.

Ha yeropartes pcenitentia ö* probationd fui ipfius in ficf^ fcripturd appellantur facrificia.l^t I^m.iz. Obfecro yosfrntrts, permiferationes Dei, 'Vtprabeatd corpora quot;yiefira hoßam

tent .

-ocr page 213-

Kris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. a

fantam, acceptamT)eo, rationalem culeum 'veßrttm. Et Samfictum Deoßirituf contribulatu^. h auteme^^

(ontrMattif ßiritui qutpeccata agnofat, iramT)etamp;- mor^ tem ex^auefctc, amp;nbsp;iujiietam eßtrit at^ßttt.Eccleltaßici. 55. z/jci-tur; Sacrißcium falutare efÇ, attendere mandatts, amp;nbsp;dißedere abomnitniijuitace. Et ßatim : Qm facit mifericordiam, offert facrtlîcù(în quot;Marei, xz.fatetur feriba,diligereproximum 'Vt jeip-fnm, ffttf eße quam ymuerfaholoeaufomata amp;nbsp;yi^rnas. Sie Eaului Thtl.t.QM» etiamfi immoîorffper hoßia faerifeioqffdei yejlra,gaudeo amp;nbsp;eongaitdeo ommlftts yohts. ItaqfPatres ecenam Dotmmeam nuneupruntfaerffeium,propter adiunSia illa ffiri^ tualia facrffcia, qux fmulperaguntur in eeena.

.Augufintt^ de ciuit. Det Itb. »o. C4/gt;. 6. Hoe faerffcium Chrißianorum : '^dulti ynum corpies fumtet in Cl}rißo,quodetiant facramento altarit fdelibui noto fréquentât ecclefia,yhi ei demon-' flratur ,quüdineaoblatione ,quam oßert, ipfa offeratur^ cÿc. M.udl5 Saeramentum non offerri Tatri, ]ed ipfofmet Cbrffianot fefe offerte, cum per eharitatem, tanquàm in ynam maffam, eoa-lefiunt : id quod e^c toto Ulo capite manifeflè cognojeitur.

Idemin epißola adEaultnum. Eouentur omnia, quK offe^ runtur 'Deo,tnaximèfanBi altaris oblatio,quo Sacramentoprcedi-dicatur noßrum aliud^otum maximum,quo nos youtmies in Chri fio effe manfuros, 'yttiq, in tompage corporis Qhrifii : cuiits rei Sa~ tramentum efÇ, quodymtspanis 'gt;pnum corpus multifumus.

7orrb bescffiritualta lacrffcia, non d folis Secerdotibus initia-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis,fed ab omnibus Qhrißianis offerrt, teßatur Cyprianus in fer~

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnone de lapßs, ybi de fecmina quadam loquitur,qux tempore per-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecutionis ßdem abnegauerat, poßed yerb tempore pacis rurßes fe

(ßrißianis admißens,'^na cumillis Sacramentum acceperat.Eer-

1 baeius hcecßmti^At yerbea,quce etateproue^a,esr inartw adul-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riortiw tot^lituta facrific antibus latenter obrepfit,non cibum fed

-ocr page 214-

CLÂSSIS, DE TESTIW^ gladiutnfibißitnens, ^yelnt quædam 'venena lethalia intra ces amp;nbsp;petits admittens, angi^ anima examinante concludt tUGdttm cœpit.

E^dem in loco teßatur, minißrum Eccleßie oßerre SacranteH' tiim non ‘Deoßedhominibns.Ebi yerb, inquit :ßolenmbtts atl^^ pletbs calicem dtaconttf offerreprxßentibw ctepitacctßentil^ extern loctts eitts aduenit, amp;c. (ßiM loco yides inept'eFabrutn cere, qut ybiq^yocabuliim oßerreproßacrißcare interpretatur:^^ omnia Fatrum di^a deßiritualibjs jaerßeibns omnium Cbriß^' ^norum,adjacrißciumpriuat(e’\1ißx,reclamantibitsßripotf^

Fatrum teßtmomjs, dotorquet.

Eßo autempPatres ^lißee cä- Saerificij yocabulùs,eoplane ßt yßos eße quo Faber ytitur (quod tarne nequaquam concedirnti^) num idcircoFatrum di^ü, absq^feriptura yeletiam contraßdquot; pt. ramprolatts,aßintiemur{'F[dne aequiuó ei^,obfcura'di^AÎ^ trumperßcripturas illußrare, quam clarißimasfcripturas per^fquot; Sa Fatrum obßcurare P Certe eäquot; facrarum literarum Fdtri*gt;'^ teßimonijs conuincam, in controuerßjs rehgionü fintentiatn ferendam eße, nec dijudtcandas Utes, ex hominum tdiSis eif ditiombuf, quantauts doSrma,ßanSitate amp;nbsp;antiquttate ant: fed ex jolis facrii ßripturis, tanquam certißimis nbsp;nbsp;»jinigt;»‘

fallacibus ipjits quot;Dei oraculis.

‘Deuteronomt] q. cap.prohibetDomintts, ne ylhus Fropbe(igt; amicus,frater, yxor inßnu noßro, nec integra etiam ciuitasjo^ eß, ne qutdem ßanSßimi, amicißtmi amp;potentißimi audiant«^ amp;nbsp;tolerenturffi'Djs alienis jeruiendum ejfeßadeant, hoc ei^.ß aliter de T)eo ipftus cultudoceant, quam ipfe Deus feje 'nerbopatefecit. Et quid dico de bominibus j cumne.ßn^elf quidem, qui pluris fnt quam homines, contra yerbum Dei auß^' endi amp;ßquendißnt. Quis ^poßoloru maiorem authôritatemtfff

^tiàm aliorum Fatrum el}- DoSorum,qui ipjbs fecutiJunt?

Et

-ocr page 215-

EttamsnTaulus Gal. i, non quot;veretur dicere : Etiamfinos aul ' ^ngeluitcœloprxdicauerit quot;vobü Euangelitim, prater id quod Iradicauimits yobts, anathema fit. Itaq^ Chrifltts Luc. ip. nos ad friptaras ahlegans, inquit : Habent fdofen ac Trophetas, illos audiant. Lucerna enimpedibus nojlris quot;verbum Domini, amp;nbsp;cer-tifima yeritatês régula : quemadmodum toto Tfalmo i tp. e^re-giè celebratur.

Hanc regulam fan^ Tatres amp;nbsp;ipfiobferuarunt amp;alijsobfer^ Handampraceperunt. Etdemihi exemplum .^ipofiolorum. Htin primofonciliolerofolymitanocongregati, 15. quantumuis « Spiritufan^ofngulariter illuminati effent, fua tarnen de iufli-fcationehominispeccatorts Décréta, ex 'Prophetts amp;nbsp;quot;Veteris Peflamenti librts haujerunt atq^ confrmantnt.

Itaetiamfuccefores .Apcfolorum amp;nbsp;Patres primitiua Ec^ tleßx,nullis hominum diUis amp;nbsp;fcriptis fe conßringipatiuntur,fed adfolam fripturamprouocant: nee fuaipforufripta ahquidya^ ïfre Volunt, nißquatenus cumßripturafacra conueniunt.

Cy^rianus ad Pompeium contra epißolam Stephani, hanc ma^ teriam copiosè traslat, amp;nbsp;fimilitudine illußrat elegantißima : qu^im non pigebit adßrtbere. Sic ergo inquit : Si canalis aqult;e, qià copios'è prins eir largiter profluebat, fiibitb deficiat, nonne adfontempergitur, quot;Vt illic defElioms ratio nofcatur , quot;Vtriim ne crefcentibits quot;vents in capitcfccauerit, an quot;vero integra inde amp;nbsp;plenaprocurrens in medio itinere dejliterit ? .gt;d.t ß quot;vitio inter-ri'pti aut bibuli canalis effeElum eiif,qub minus aquaperßueran-‘ ter continua ac iugitcr ßueret, refeÉfo amp;nbsp;confirmato canali, ad vfim atq^potiim ciuitatis aqua collegia, eadem quot;vbertate atq^ in-tegrirate repraßntatur, qua de fonte proßcifc.tur. Q^d amp;nbsp;nune facere oportet Dei facer dotespraceptadiuina fruantes ,quot;vt in ali-qiiofi nutauerit o* 'VACillfiuerit 'Veritas,adoriginemDominicam

T. lt;3- Euan-

-ocr page 216-

QTINTÆ CLASSIS, quot;DE TESTlMQ-amp; Euangelicam ^^Apoßoltcam trailitiotiem reuertArnM, inde ßirgat aiîui noßri raao.^ndt amp;nbsp;or do amp;nbsp;ori^ofurrexd.

lertullianuf Cypriano yetußior in eandem Jententiant ßrt^^ in hbro deyelanda yirginiltu.Oßendam inquit^hoc exigefe ritatem^cuinemoprxß:rtiicre pott^^^nonß^Atium tempor um, 'î'”’ patroctmaperjonarum,nonpriudegium re^ionum. Ex hti ferè conjuetudo initium ab aliqua tgnorantta yelßmplicitate fit a,in yßtm perfitcceßionem (orroboratur, amp;nbsp;it a aduerfits tatem ymdicatur.SedDominw naßer Cbrißitn yeritatemje, conßtetudtnem cognominauit. Et mox: Qupdcunq^ aduerßts tatem japit,hot erit heereßs^etiam yetu^ conßetudo.

(yprtanui in epißola ad Ce cilium. Si ßolits Chrißns audien^''^ ell^,non debemitt attendere, quid aliqun ante nos faciendum tauerit: fed quidprimits,qui ante omnes elf, Chrißtts, priorjelt;'^‘ rit: neq^ enim hominis conßetudinem fequi oportet, fed Dei ritatem.

Idem in epißola ad lubeanum de heereticis bapti:^andif. . ßra quidam,qui rationeconuincuntt{r,conßetudinem nobis obif' unt,quaß conjiietudo tnaiorfit yeritate, aut nonjtt in ßintudl'“ bits ßquendum,quod melius à Spiritu Sanilo reuelatum elf.

Sic amp;nbsp;pins Imperator (onßantinits Tatres in Hicano (f'^‘ (ilio adhortatur: Euangehci, inquit, eir ^yipoßolitilibri, neenlt;i^ antiquorum 7rophetarum oracula plane inßruunt nos fenß mints. Eroinde hoßilipoßta difcordia, fumamus e'k diilis SpiritttseSiplicattonesquaßionum. Theodoritus lib.i. cap.7’ t^Lugußinus epißola 48. adî^incentium 'Donatißam,de ,dyp^'^eini,lt;gt;igrippini,e;^ aliorum Eatrum librts yerba fadenh inquit: Hoc genus literarum ab authoritate (janonis dißingv-^^quot; dum elf .Hon enimfic leguntur, tanquam it a ekeis teßimoninff^ proferatur,'^t contra fentire non liceat,ftcubifort'ealiterfenf ritif, ^uàm yerùaspoflulat.

-ocr page 217-

W/ZJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L '88

I

I /

II

1

IdtmAdHieronymiim epiflolaA^. Ego emmfateor chanta' tl tuit,jolts eis fcrtpturarum libris, qui iam canontci appellantur^ dtilict hunc honorem timoremqj deferred 'vt nullum earum autho-rum fmhendo aliquid erraffe firmiffim'e eredam. t^ilios it a lego^ yt quantalihet fanait ate doUrinaqjprxpolleant non ideo yerum futem, quia i^fiitaffnferunt, Jed quia mihiper Ulas canonicaSt yelprohabili ratione, quod à yero non abhorre at perjuadere po-tuerunt.

Idem epißa^^. ad Fortunatianum. T^eq^ quorumlihet dijju» tationes, quamuis Catholievrum tir laudatorum hominum, yeluti fcripturas canonicas hahere dehemitst'élit nobis non liceat falua ho~ norißeentia,qux Hits debetur hominibtts,aliquidin eorum fcriptis improbare atq^ rejjuere, fifort'e inuenerimus, quod aliter Jenfe-Tint,quam Seritas habet, diuino adiutorio yel ah alijs intelleUa, yelanobis.Talis ego fum in fcriptis aliorum,tales quot;y/olo ejfe intel-leilores meorum.

HieronymusJuper cap.ri^atthxi.Quoddefcripturis nonha-bet aHthoritatem,eadem facilitate contemnitur,quaprobatur.

Hu^o de S. KiUore lib.z.par. »4. cap.^.Iple(Hieronymns) yidsrit, quid dicere y/oluerit, ego rt puritate Chriflianxfdei non difeedo.

Tanormitanus lurifonjiiltits, fap, fi^ißcaßi de Ele^ione, ^Itts credendum 'vel fmplici laico feuipturam producenti, quam totißmulConcilio.

Ttionyjms Epifopws ,gt;4lexandrinw, teße Eufebio lib.7. Ec^ tlej.hiß capM. excufatf, quod dogmati clarffimi yiri 'Hepotis

Fpifeopi contradixerit,his Verbis : V’.ritas arnica eîf, tirpracun^lts honoranda,eij‘fiquidreUedicitur,laudandum amp;nbsp;ap-probandum candide : qux yerb non fane fcripta yidentur, inqui-renda ßtntjCir refellenda.

Qur ergo Faher affidue fcriptis tit authoritate *Patrum nos oh-

T } tundit

-ocr page 218-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLASSIS, T)E rESriW*

tmdiT^cum iffimet frohiltant, ne y el fu^ fcriptü yel diururft^^ confuetudmibui fides habelt;ttur niß cHmJàcrarumfcripturdrv^ quot;^entAte confenttant.

hxc deprimx centtertx Tatribus, hoc e^^,tgt;4.poßolornii difcil)uln, ^uiprimopo^ Chrißumßculo yixeruntßcrßßeruMij)i dixißße ßufßcidt.

i^uncquid T^mani Tontißces ,qHi Eccleßte in prima centuf^* prtefnerunt^ de ßxna '\'lißaßenßerint, breuiter comtnemoriiü’ mw.

Pontißces R.0-

mani,pnmæ centuriæ.

12/prima Centuria,Chronià Eccleßaßiciquinq^ Epißcopoi‘R^‘ manos ordtne énumérant , quißnguli aliquidds quot;Mißa anßt‘ tuerint: yidelicet, 5. Eetrum lt;^poßolum , ^nacletum ntentem t. jdlekandrum t. amp;nbsp;Six tum t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

! 2/otahis autem^ontißces Tamanos à Eetro yßq^ ad Gre^ÿlt;'' um ’\d.agnum, non Tapas fed Epißopos Tamanos appellari.

Q^a hmplicitate Tetrui ccenam dominie am celeirauentßl^’ tina in yita Sixti i.fol. 1narrat: 2/uda,inqitit primo rant, cä^omniaßmpliciter traSlabatur. Tetrits enim yhi conßt^' uerat, oratione Tater noßer yßts e/^. Teßantur autem ipfi’P^^ tißcij hiflorici, Tetriimfa/lum eße ßomanum Tontificem domini 4. 4 .^oc e/f,annispltts minitsdecem ab ^fcenß-jiie Cbn' ßi,ac Jediße annos zlt;ÿ.Et Anno domini 6 quifuit yltitn»! nua 2/eronüs,fub2/srone crucßxum eße. Knde colliftur,^^’^^ j annispo^ Chrifli afeenfonem, nullam aliam ^iißaniin mana Eccleßa celebratam fuiße , quam cœnam dominicani t fola Oratio dominica adhibit afuerit, Heus ô Tapißi^^gratictt

-ocr page 219-

mis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEKTn^IJ I. lp

hù habemtn, qui cænam Dominicam ad tot armos nobis puram Telsnquitu iHunc entm iuuante Domino per plures annos purita-tem eins demonßrabimtis.

^Anadetits eins notninis primusordine tertius,failus cfÇ lontife'ic ‘B^manus anno Domini 8». Omnibusßdelibus mand,a-uit/vt communioneßacerdotispera^a,etiamJe commumcent: qui 'verb noïlent,Jacris eedibuspellantur. V'de Gratianum de Conje, dfia.cap.EpiJiopus.

Qlemens i.EontifeicquartuSi elelhis anno Domini p fuit diJcpulus'Petri ^poßoli, amp;frturßripßjfe lihelium, cui titulus f^'-fanones lt;gt;lpoßolorum. Is (Janonedecimo it a flatuit: Omnes fideles,qui conueniuntin folennibus facris ad eccleßam,ßripturas ^^i/ioßolorum öquot; Euangelium audiant, Qw autem nonperßuera-uerint in oratione, nee fanilam communtonempercipiunt, yelut inquietudtnes EccUßx mouentes, conuenit communione priuari,

Ciim autem Dionyßus, qui horum Tontificum temporibus yi-gt;^^jßfrtur,in Eceleßaßica Hierarchia cap.i.teßetur,Diaconum nonfolùmpanem ,Jed amp;nbsp;calicem confecratum omnibus im^artiri^ arte cotnmunio, de qua Eontifces Uli duo loquuntur, non de yna duntaxatjpecie, feddeintegroSacramentointelligidebet . Nec fuit cœna tunc temporispriuata ^liffa ynius hominis,jedpublica cwmunicatio corporis amp;nbsp;fanguinis Chrißi Jub y traqjJJecie , toti Eecleßx communis.

Alexander i. Tont.6. Elelïus .gt;Lnno iio.in \lijfa ad memo-riampafioms Chrifti inculcandam,addidit: QuJpridie quampa^ teretur,eÿc,'tgt;fq ad eum locum:Hoe enim eE^ corpus meum. J^i-de “Bergomatem lib.^.fol.i-^6.

Statuit quoq^,'vt yna tantum °h/lijfa in die ab yno Sacerdote ce-lebraretur.Eide de (onje.Dilî.i.fJa.Jùfficit Sacerdoti.

Gblationem etiam non exfermentato,fedex ai^ymOj^t antea (wfueueratferimandauit.Dç ConfbißA^Cudn Sacramentorum

I^oluit

-ocr page 220-

^lUTÆ. CLÂSSIS, TESTmO^

Koluit eriAm aquam in confeiratione fanguinif admtfceri. l^ide viauclentm Gene , lÿ.l-oL 22.

Injîituie item, yt aqua fan^a, fale admixto, ante benedtteretur, yt ea cun^t /dnBtficentur amp;purificen(Vifgt; De Conjè. DiJ. 3. Ca. -Aquam J'aie conjjerjam.

Q^muü autem ißa Conjlitutiones ,gt;ilexandri ( /imodo ii^^ earum author ei^) Jatii lubrica amp;nbsp;JuperflitioJaJînt,imjcet yinum, tij- benedtcit aquam,Jine mandata Chrijli, ytirur^ bulo SacerdottSjJ'acrißaj, 'MiJJte amp;c: tarnen certum eï^, tA turia cœnamfui/Je adhuc totun^opuli communicationem corf^' rts, amp;nbsp;fanguints Chrijli, fub ytraq^/Jfecte. Itaq^ nonpoJfMt ^elgt;0‘ dierna '\liJJ'a Eontificia intelligi:Jedeo fenfu accipi deb^nt, in fuperioribtts claßibits copiosè expcfuimus.

Sixtits t. 'Pont, 7 . ele^tus ,gt;inno. 12 1^. in celebratione hiaU' dautt, yt SanHtis, San^us, San^us, Doniinuf dev^s J^baodi cantaretur. PlatinaJoL i6.

Idem conßituit, ne, quod Sacerdotes Corporale yocant, alio quàm lineopanno, amp;nbsp;quidempurißimo candidoq^eret. tina ibtdem.

Hæ Conßitutiones Sixti nihil addunt yeldetrahunt ßibfldrß^ cœnx Dominica, fed in ea fubßantia relinqutint, qua à Chriß^ t f inßituta elf : ac ornamenti tanttm decorts gratia celebf^' tiont cœnæ adhiberipojßmt.

lamigitur Fabroprimamcenturiam,in qua difcipuli ßolorum amp;nbsp;Pontißces aliquot T^mani citantur, 'quaßßingt;n^ ’M.ijfaticifairißcijpropugnaculum eripuinuts: oßendimitsf namDonainicam, primoillo po/l natum Chriftum feculo, f4 publicam a^iqnem totiut etclefta, in qua credcntes de corpvri^ fanguine Chrißifub ytraaq^ßecie communicauerint, amp;paßioii^*^ morte Chrißi in memoriam reuocata,pro redentptioneßa no Patri eger 'tnt.

ct'^

-ocr page 221-

IT. 9a

centvria SECVNDä*

lt;gt;iTaßoloru difit^loi^qut in^imacenturiaflortitrunt, iumquatuor inßgnes Eatres DoElores Ecci-ße nu^ ^‘rantur, quorum teßimonia Faber pro %lijjati(o fuo fatrtßcio

IrenxMydïJcipului Tolycarpi, auditorii loannit Fapti-

Eßtßopus Lugdunenfis in Gallta, tAnno Domini » 6o. Tertullianus Carthagtnenßs, quifidem Chrißianam multisprxclarü Jtnptis aßeruit in .^ifrica. ,^nno 3 2‘j, Origenes Tresbjter amp;nbsp;facrarum liternrum in ßhola i^dlexandrina Ægypti. '^tmoi-^o.FtOyprianus EpifcopM Carthaginenßs tni^ißtcaf ’^areyrio clarus. t^dnno 2 50.

Irenaus, inqutt Faber, yerba^lalachix de °hd.ifße facrificto'^^rmiß.-ei.. ^t^epic. enim lib. 4.. C^p. 32. aduerfus harefis ’Valent, (ßri-fitis noui Feßamenti nouam docuit oblationem: quam Eccleßa ab '^poßolis atcipiens,in 'vniuerß mundo offert Deo, ei qui alimenta nobis prxßat,primitiasßorum munerum in nouo Teßamento: dl quo in duodecim Frophetis ’Malachias prxßgnificauit lä'c.

Tertullianus lib. de corona Militis : Oblationespro defunUts, pro natalitijs annua diefacimus.

Origines Homelia i^.in diuerfos Euangelij locos : Q^ndoffn- GermJoLi»-^um cibum, illudqffincorruptum accipis epulum,quando'vitapa-ne poculofrueris, manducas amp;nbsp;bibis corpus amp;nbsp;fanguinem Domini , tunc Dominus tub tedium tuum ingreditur.

Cyprianiis lib. 2. Epß. 5, Obtulit Chrißtts, quod '^lelchii^e-^ffF ^ff^^ dich obtulerat, id eïl^, panem amp;Vinum , ffium Jcilicet corpus fanguinem.

Ex bis omnibus teßimoniqs Faber euincere conatur, corpus tir languinem Chrißißub fpeciepanis eäquot; 'Vini in ‘Miffa Deo Fatri à Sacerdote offerri,pro 'viuis mtrtuts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autemfide idfaciat,

breuiter commemorabimus.

JF Frimtint

-ocr page 222-

QVl'blTÆ. CLASSIS, OE TESTlgt;

Erimùin Faber manifeßam imuriamfaàt Irenxo, dum becil‘ It tribute, qubd'Verba'îvlalachKs de^Mt/Jattco facrißcto tntellex-trit. ITuJquam entm Irenaus yel in hoc capite, yel tn aiiTS,W'' bulum '^ißte yjurpauit, multb minui ftnjit, Sacerd tern cor^tH' amp;fanguine Chrtjlijubßecielwpants amp;nbsp;yini Deo offerte pro vi-uts dr mor tuts: oblatumdetndepanem nbsp;nbsp;'tgt;inumjibi Jbltedereamp;

btbere, relt^uos autem ociofosffeSlatores relinquere, aut Jaltt« ynamffeciemSaaamenti communicare. Htcc, hxcinquam, Fi‘ i brumex Irenaoprobare oporttbat. Idautemfaciet adCaltrÂiH Grtecas.

•^idhtec,Faber ScriptaIrenximalitios'eperuertit nbsp;nbsp;differpit*

Odies enim hunc authorem citât, fed it a concise dr mutilate, ' 'Veram ex Ulis fententiam nemo haurire queat. Cteterum confih rat is omnibus circumfiantiqs, liquida conßabit, Irenxum ne^M' quàmdefacrificio'F^lifflt;e,Jedingewerede ffiritualibus facrtßeiß noui Teßamenti locutum ejß.

Stattts enim totius diffutationis dr controuerßa:,quam IretHquot; Its 52. dr 'il- capitibus quarti libri contra harejes tradat, el^Ff!' qubdlanga frie orationis, mvltis ßriptura Iods dr exemplis cd‘ tis, docet, quaßnt yera facrificta, non illa externa tanti/m i» ge pracepta, feddr interna, yelutt quot;veram fidem'dr a^nitiortff^ Dei, yerum timorem dr dtledionem Dei, obedientiam erga um,patienttam in affltdionibits, dtledionem ergaproximtMtfil reliquos cultits ctirdis internos drffiritualestquintfiexternis tff^ tibus drfacrificiqs adtundißnt, nihtl aliudffnt externi caltf*^ qua m abominatio, ficut ibidem citatur leremia fententiacs^* 6. Tandem ferè circa finem capitis ita concludit : Ex qutbits oitf' nibtts manißftum ei^ .quia non facrißcia'dr holocaujlomata rebat ab eis Deus,(edßdem, dr obedientiam, dr itßitiamdlf' pter tllarumftlutem,ficut in OJeaErópheta, docens Deus yoluntcttif’^t

-ocr page 223-

MIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IL . 9lt;

t' WwrffffWj dicehai : \lijericordiam yob^ quàm facrißcwnii - ^^nitionem ‘DeiJuper holocaujîomafa.

HEîenM Irenxw ofiendit^ Tkum in noua Teßamento inter '' na tit^iritualiaßacnßciadnQhvsreijwreret externa autem ßne ' Illi^ execrari tir damnare. •• 'V

Deinde èttam dt)cet hiißtirttualibits culttbuf externos tjnos-dam coniiingendàs ejße, ex ßde tarnen : 'Videlicet, opera chant atü ergaproximos. Et locj^niturpracipuè de eleemojynü, inprt~ mitiua Ecclelu feré tiini conferebantiir ac difiribuebantur, cùm cxnaDominicahdberetar. Has^ocat oblattones primitiarumy quot;inodo loque)idi,fmpto ex yeteri 'Veßameto,ybi primitix fru^n-tim exprxcepto Domini t^erebantur. Virba eiwhxcJiintiSed amp;nbsp;fuis difipulü dans conßlium, primitias Deo oferre ex fuü crea-twis,non‘quafiindigenti, fed'Vt ip/t nec ingrati nec infru^uof fint, eum, tjui ex creatui'a panü efÇ, accepit, amp;nbsp;gracias egit, d -cens : Hoc efÇ »if»)« corpits. Et calicem fmiliter, tpui efj^ ex ea creaturai qux fecnndiim nos e^, fuumJangiiinem confettis efÇ, Ù nom Teßamenti nouam docuit obîattonem , ejuam Eccleßa ab cApoßolü àcci^iens, in yniuerß mundo offert Deo,ei,iitii alimen^ ' tanobüprxßat,primitiatßorum munerum in nouoTeßamen-to, de (juo in duodecimDrophetu ‘K'ialachtasßcprxßgnißcauit ;

'Hon mihi 'voluntas in 'Vobü, dicitDomintts omnipotens, tir jacrificium non accipiam de manibus 'veflrü, quoniam ah ortu fo.-lis yßj ad occa/ùm nomen meumglorißcatur intergentes, amp;in pmni loco incenfum offe'rtur nomini meo, amp;nbsp;facrißciumpurumt ■ ‘ Ha^entts Irenxu^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,-

Ppomodo autemhxcDrophetia^lalachixproprioßioßnßt in~ * telligendaßt, fupra in tertia claffe Erophetarum diximus. Hunc oflendemtts tantiim, quoJenfu Irenaus eamintellexeric atq^yfur-I - pauerit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a '

’ k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Faber

-ocr page 224-

QJfiriTÆ CLASSIS, !)£ TESTÏ'M^-

Faber ip fifat et nr, nbsp;nbsp;firmifiitnè afierit^pcï^ conficrAtioni^

P ans m nm ampluti e/fi panemfidtranjmutari nbsp;nbsp;converti i«^^'

pw Chrijh, eir 3acerdotes teterno Fatri cfierre eirfijiere buncß' humfiuum.Filitu autem 'Dei cert 'e creattira non e^i^, fido/nniK^^ creaturarum creator, tgt;Lt Irenxw in^wtPDominum dedtfie filium dijcipultsfuü yt ex creaturüJitts ofierantprimitias D('gt;' Sequitur ergo, Irenxum non de Jdcrificio filij Dei in '\hjja fed de oblattontbus amp;nbsp;munerzbus ^quxfiebant ad alt are, tum,clt;iflt;* ccenaDominicelebraretur . Hxenimfunt creaturxDeii^ttß^^ fide pauper ibus difiribuuntur, y el ad confer uationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ecclefiajhci conferuntur ,fiunt mundx Deo acceptx oblatzowi' quemadmodum Juprdprolixe de yocabulofacrificij diximus.

Forrbhas eleemojynas, dir collationes efie hanc ipfam oblat^^ nem , quam Ecclefia ab ^yipofiolis accipiensdn ymuerfimu^^ .ejferat Deo, declarat ipfe Jrenxusfequentibus yerbis : Offertje | quit,Ecclefia Deo ei,qui alimenta nobisprxfiat,primitiasfiicrvf^ i munerum.Sedadhuc clarius cap.'^^.Ofierimits autem ei,nonq«‘^‘ fi indigenti: fedgratias agentes donationi eius, fanSificantti creaturam. Qilpsnadmodum entm Dew non indtget eorum, qtt/i^ nobis fitnt: fie nos indigemus offerte altquidDeo,ficut SalcTUf-^ aittQm mifereturpaupert ,fœneratur Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim nullitts iti'

digens el^ Dezes, in fi affumit bonas opez'ationes noftras, adhotgt; yt prxfiet nobis retributionem bonorum fuorum, ficut Dominv^ nofier aittEenitebenedi^ Fatris mei,pertipiteprxparatum T«-bisregnum . Efuriui enim, dedifiis mihi mandueare:fitiui,^ potaflis me:boffesfui,amp; collegijlis metnudus, amp;nbsp;cooperuißis tnt: infirmzes,amp; yifiraßis me:in car cere, dir'Venifiis ad me. Steur igi-tur non his indigens, attamen à nobtspropter nosfieri yult, neß-tnus infiru^uoß; it a adipfum yerbum dedit populo prxceptumfa-fiendarum oblationum, quamtiis non indigeret eis, yt difiertt Deoferuire,rä‘c,

Jnlii

-ocr page 225-

CEnTFJ^IÂ^IÏ, 21

In fiM yerbii Irenxi obferttatu digmßimum gt;nbsp;lt;juoel de (Auja (S' fine oblattonn nojlrx jmbit ,pracepta,m hanc à ‘Domino tßo dicensjtam in yereri quam nouo TeJiamentOinon,'^t nos Dea Aiijuiddaremuf,aur aliqwdhac oblatione mereremur: fednein-fruiluojt amp;nbsp;tngratt effemw^at quot;vt difceremin Deoferuire. Quxbui 'verb» Irenxus confutat caput idolamx in'^ilfa ^ytdehcet eic-pianonem feu propiciationem pro peccatis tamyiuorumquam

I mortuorum. Vdt enim nojlram oblationem effe grattarum a£lto-nempro accept» beneficijs, non meritumpromerendi noua beneficia,

Infuper docet etiam Irtnxits ,publicasprecesfidelium effe ge-nw quoddam ffiiritualtum facrzficiorumnouiTeflamenti, inqui-tns : Idea nos quoq^ oferre 'Vult munus ad altarefrequenter ,ftne intermifïone. ergo altare in ceel», illiic enimpreces noflrx Ù oblationes noßrx diriguntur,'Vt ad templum.

'' Hanc effe fummam horum duorum capitum Irenxi, qux Faber ad\lijfamineptißim'edetorquet,candidi» ö“ diligens Lefort fi locum author» inßexerit,perff)icueintelliget.

Fraterea Irenxus quoq, fatetur in ^t.cap.panem in cœna effe corpus Chrißi, calicem quot;Vero effe fanguinem ChrifliVïde^ appa-ret, ipfit» tempore 'vtramq^ßeciem Sacramenti in 'vßfuiße: alias enim iuxta Fabri fententiam dicere debuiffet, Towawiffieciempa-nisfmul (s corpt» (sr fanguinem Chrißi eße.

Sedhas omnes circumßanttasFaber tranfilit y quot;Vtpotefibt ad-uerfimtes : cÿ excerpit duas 'vel tres 'Voculas e\.toto capite, quas contra 'Malachix ac Irenxt fententiam detorquens , reperitur falfi» tefl» . ß«t enim altert quot;Vel dt^lum 'VelfaClum tribuit,cuiw nie author non e^l^ ,falfum teßimonium perhibety etiamfi di^lum 'velfaHumilltidper (e bonum atq^iußumfit.

Eodemmodo 'Fertullianum travat Faber . 'Houtmuffanty ’itl tactnte Fabro y autborem ilium mtntionem facere annua-

Z Tc rum

-ocr page 226-

' IliTÆ. CL A J J IS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TESTl^^‘

y um oblationum pro defunEl^ . autem oblattones tnreUi^^^’ ipfe met in lApologetico cap.-^^.interpretatur. ''Isdodicam, yn ufquts^j flipem, menjlrtia. dte, yel cùm y élit, amp;fi modo foß' u^pponit . Ebiamp; recenfit, non in epulas amp;nbsp;compotatronei,le^^^ JiiJbntAtionempauper um, finum, pupillorum, altorumq^eq^^^'‘' rum hdfie eleemi/ynas impendî. Hdc autem mtinera, tam bliorum,quàm inTatrumficriptit,dtcifiacrificia, patet exfufi j rioribM . Loquitur ergo Tertulhanuf de eleemofynü qua i Uerfiarijs dtebia dillribttebantur : tir yocat oblationespro ' ^:s,non quodexpient peccata defunSlorum, fedqubd in mem!gt;^‘ ' am amp;nbsp;recordationemdefun^îoriim fiant. Ignorât enirnTeft^'^-' 'lianue facrificium corporti tir fdnguinif Chrifii in quot;Klifia. Et taillis temporibw fiiit^Iffd, tir nomine , tirreipfia, .

ynum quidem iota, in omnibus TertulUanifiriptis, de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

uenitur.

'Prafiertim yero 'Malachite yaticinium non de %lijja, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fi^iritualtbus fiacrificijs, quemadmodum tir Irenxits, tnterpftl^' .rur . Sic enim inquit inlîbro aduerfits ludaos : cur itaqpoßii perTropbetas fßirituspradicatfuturum,, yt in omni terra, in omni loco ofierantur facrißjcia T)eo,ficuti ipfe per ^laladni^ yAngelum ynum ex duodecim Trophetis dicit.^IIon recipbwfi crificium de manibus yejlri5,tirc.

Qua fane yerba de facrificio ^i/Ja intelltgi nequeunt. fdenim non tn omm loco /ed in filis templts confècratis, t^r in altari b' ptdeo offertur.De (onfe.'Dift. \.(fa.Sicut non aliffcemCan.Alquot; earia fnon. 7Iec ab ommbtu hominibus, fed à folis confecraiif ■ Sacerdotibus offèrtur . Itaq^ Tertulliani yerba intellt^endaiunl, de ffiritualtbtus facrificijs, qua omnibus Chrißianis funt commit' nia, de quibus lohann. 4,. l^eri adoratores odorabunt Patrem ^iritu amp;nbsp;yèritate,» Et Eertulliantts ipfenon multbpoi^i

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuait*

-ocr page 227-

CEKTKfJJ ILx tualia famßcia de. frudicaàone Euangelij expornr : Indubïtati, j ^‘gt;i^ït,^uodin omni terra extre hahebatpradtc^io jdpoJlolGrum.

^dhxc, tefiatur lib. ‘ÿ.aduerfM '^a.rticnemjua. atate 'v-Sacramenti yjurpatameffe : quod tejhmxinium Faber ï^je allegat. Fants amp;nbsp;Cahtts Sacramento, inquit,tam in E-ttangelwfrobavimfts, corforts amp;fanguinis Dominiti quot;yieritatem aduerßn Fhantafma ’Marcionii,

Origenem ^uinqwes y el ßxies Faber tn Itbro ßo titat : cum tarnen nec ^ißte nec ßacrißcij mentio ßat in illis dibits. *\lul-to mintts fentit Origenes , Sacerdotem ex ofere operato quot;De-utn reconciliare cum bominibtts : Sed apertefatetur, ab omnibus credentibits , inpane edi corptts Chrifli, amp;nbsp;in yino bibi eiui fanguinem.Flihiligitur aliud ex origine Faber euincet,quam ces-nam Dominicam eßß communieattonem corporis ßanguinü Cbrifli . Q^dmagts facit pronobts, quam pro Fontißeij s, cee-naminnouum quoddamfacrtßcium expiâtorium transformanti-bits.

Etquanquam alij Dolores eo feculo cœnam facrißeium ap-fellauerint, Origenes tarnen ßne ßperßitione id yocabulu^ ac-nftpro lultu Diuino, non pro oblatione corporis eir fanguinis in 'Ùt/ja.'Mam lib.t.in Epißolam adFpmanos cap.i .fatetur, fan-guinem circumeißonts oßerre^ idem eße quodjecundum legem cir-i cumiidi.

Fbec nonhac in parte ^lißam priuatam ofpugnat, quad ex-trayßm ceenam non agnofeit pro Sacramento corports amp;nbsp;fanguinis Chrifti.Sic enim ait home.. 5. in Leuit.cap.7. Fbam zir Dominus de pane, quem difcipulis dabat,dicebat eis: j^ccipite cir man-ducateinon difiulit, nec referuari iußit in craßinum . Fbihil ergo Origeni tum Fabro conuenit.,

Cypriani yerba non minits quam ßperiorum Tatrum detor-q^ttùptrutrtit F(J}sr..,j^ enim totttm argumentum epifiohe ad I '.iM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ceciliuni

-ocr page 228-

QVinryË CLJSSIS^, Tgt; ET EST IM Cecihum confiner e[ur, af par et t Chrifium cum '\lelchifedechocvii^ ferri,non ratione Ja(riftcij,fedpanM nbsp;nbsp;yini. Erant enim

fore nonnuUts in loctf Eftjcoft^ ^utfacrum calicem fola aqua ni^^' cebanr.Hos refrxhendens Cyfrian-M, monet Ceciltum amp;nbsp;cateruh yt non fola aqua, fed yino ettam cahcem mifeant. '-^dtq^ hut commodat '^elchïfidechi figuram,qui nonfolumfane aquangt;) fedfanem^yinumfrotulerit, atq^hac tn farte cum Chrifr[ conuenerit. In Sater dote ^elchtfdech,inqui[,facrfcij Dotntfii^^ fatramentumfrxfguratum 'videmus, Jecundttm quod ftriptvf* diuina tejiatur amp;nbsp;dtctt:Et '\lelchijedech nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salemfrotuhtf^

nem tÿquot; yinum. Fuit autem facerdos Dei Jummi, amp;nbsp;henetltxlt;f Abraham. Etfolî^. Ft ergo in Genefifer°hdelchifedech fater^ tern benedi^o ctrca ,^braham, foßtt rice celebrari, fratti^'’ ante imagofatrijicij, in fane amp;nbsp;yinofetlicet conjiituta.

Hlcfrimiim nocabti, Cyfrianumnon yti yerbo OHTELlT^f fedFEOTFLiT. Fuit ergo die ere, '^elthifedethum tanqft‘‘'’*, Esgem jdbrahamo tir militibtn eiui commeatum fanti amp;nbsp;aduexijje : fed yt facer dotem Dei altiftmi decebat, t^brabi«^’^ etiam benedixiffe.ChriJlttc autem,cuites %îelchifedechfuit ty^^t Ffil. »O. tanqud ’^erus Ef^fctci^ amp;nbsp;iußttix, fiemmtes noß^'^ Fontifex in xternum, fiifftim Fatri obtulit, non in ceena, fe^ cruce. Simulautem nobis idobtulit eät exhibait, quod '^elthtß' dech tgt;tbrahx eitts^fotijs, yideltcetfanem amp;• yinum, turn bus loniuniîa ftnt corf us amp;nbsp;finguis eius. ^tq^ his donis omm!»*^ benedixit nos omm bsnedi^.ionejj)irituali in ceeleßibus.

Qmd yerb in eadem Efiftola Cyfrianus exnam yocat fattß' cium, amp;nbsp;myfertum facrißcij Dominici, alibi clarius exflicatjf non loqui, de exfiatorio facrißeio %lifa,quod joins facerdos gat, fed de facrificio laudis, eis' gratiarum aSlionis tä' commetno' rationis. Nam in fermone de lafßs inquit : Fbi Jblennibus adtni' flttis calicemDiaconus offerrefrxfentibus exfit eirc. Et ibide^'

-ocr page 229-

mis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEIITV'RJA I. 51

quaatate prottelfa , amp;nbsp;in annü adulttorii»i con-fiituta, lacrificantthtu latenter obrepßt, non cihum t fedgladium fill fument,'amp;c. En 'vides,amp; Diaconum ipjiim,^populum,fimul, (stjihi inuicem coenam offêrre, Q^d nequaquam de °h4ißts facrif-tiemtelligipote^: quia nee populttf, net Diaconi poteßatent fiahent celehrandi ’Mi/Jam. ^eeeße ergo ef^ intelligi de legitimo yfuctena 'Dominica, qua elif^ facrificium Eucharifiicum laudis, amp;nbsp;tommemoratianis. 'A.tq^ hoc fenfu Qyprianuf facrificium dr ^filerium Dominici facrifictj nominate

quot;Praterea, Cyprianitt in ea epifiola Sacerdotet non ad figu-tdm quot;^lelchifedech, fid adprimam infiitutionem cœna ahlegat.

%} inquit, Ule Sater dot 'vice Chrifii ’ver'efungitur, qui id, qitod Chrifiuifecit, imitatur. Etfacrificium y erum plenum tunt ofiert in Ecclefia Deo patri, fific incipiat offerre, fecundum quadipßm Chriflum quot;videat ohtultffe.Et mox : quot;Mon hoc idem fa-ttre, quodfecitDominui, quid aliud e^, quam fermonet eint «■bijtere, tir difciplinam Dominicam comtemnere ƒ Et iterum : ^amftin facrifitio, quod (fbriftitt efÇ, non nifi Chrifiut fequen-duf efÇ j Id not ohaudire amp;nbsp;facere oportet, quod Chrifiuf ft-f’G amp;nbsp;quodfatiendum efie mandauit.

Qercum e^ autem, Chrißum in tœna neq^panemneq^ 'vinum, corpus, neq^fan^uinem fuum Deo 'Patri ohtulifie ; fed difei' pullt fuis edendum hthendumqj dedtffe, in fiti commemorationem, Cur non idem faciunt '1\diffarij ?

Infuper Cyprianus in eade epifiola facrificiu 'Vocat,non corpus fitnguinem Chrifii fuhffeciepanlttir'vini, ßd ipfamChrtfli ptißtonem, yna, tumpaßionis ilhus recordatione. Qwapaßionlf tins, inquit ,mentionem in fatrificijs omnibus facimus ( paßio ti^tnimDomini fatrifitiumquodofierimut ) nihil aliud, quam a nuod

-ocr page 230-

' ^INTÆ CLj4SSrs, DE TESTl%iO-■’ ^uodillefectt ,' facere delemw. Scriptum enim dicit : cuu./^ edefitii panent ijlum, amp;nbsp;caltcem tßum btberttts, morii^ Dumini annunctabitvi, quoad nbsp;nbsp;nbsp;’'vemat. ^ttejcunq^ er^ixdt'

eem tn commeniomtionem Domtm lt;amp;paßionti etw oßerinw, quodconßatT)oniinumfeciße ,factani]n,

Videsquant clar'e explicet, cur ceenantßacrißciunt appellitth nimirum obpaßtonentQ.rißi, in cuius comnientomttoneni cè«^ i celebmtur. Quia yero légitima commemoratio non e^prw^^^ ' 'Mßa, fed publica annunciatioe^r gratiarum a^io, corfatf^ prtanuni mhslbtc de °h/lijfa Tontißcia, fed de cœna ‘Donitni' itl‘‘ re. ^tqßocßacrißciunt, non fuiße priuatuni ynius Sacirii‘ ttsopuSi ßdpubltcam a^tonem totius Eccleßte, comniunùiquot; tionent integrt Sacmmenti, fub ytraq^ ßecie , expreßis idem author teßatur, in hb. i. epiß, i, ad Cornelium s TEam quomodo, inquit, docemus, autprouocamics eos^ in confié f ßone Chrißinomintsßanguinemßumßundere, ß eM mtliMiifi^ Chrißißanguinem denegamus ^ut quomodo admartyrijß^'^' Ium idoneosfacimusjjinon eos adbibcndumprius in Eccle/la^Oquot; culum T)omini iure communieationis admirtimus En CypriA* nus communieatione calicts appellat IVS .Q^a ergoßonte Fahcti omnesqj'Papißa^hancfacrilegam temeritatem excufabtmt, fquot;** laicis contra ittsamp;xquum ’ElouiTeßamenti calicemeripittnf^-Q^anca i/lorum hominum impudentia eß, qui '^ißamprtitAtA'^ amp;nbsp;ynam Sacmmenti ßeciem authoritate Cypriani deßnict‘ non erubeßeunt f Imo yero quanta blaßhemia efÇ, Chrißo, ipß y^eritas, cir Taulo hoc tribuere, quod Saemmentum . ynaßeciepro laicis inßituerint, cum audiamus Cypriani terrß' ribuS) hoc eF^, 250. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nato Chrißo, ytramqfßeciem Iaui^

tommunicatam fuijße f Q^d amp;nbsp;Gabriel Eiei fatetitr Led.

- , - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84.

-ocr page 231-

^iïs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II 91

8 4.. /itéra ï^. Loquuur, induit ) tv.xta morcm frx Ecdefus, cui i^jeprtejedii: in qua fort'e tempore fiio particulariter yi-init communio fub ytraq^ l^ecie, idem fatetur Do^or Eicïw de ßtm^tione Euchartflz« 3 Homelia 33. No« dubium ergo ef^ Cj^ùnum d nofirvifiare partibw.

’Miror autem, Fabrum quatuor illosEatres concise allegan-tem,frxterirel'aniium'^lartjrem Ivflinum, qui eadem centuria exprofef/ö celebrationem amp;nbsp;'^fum ceenx 'Dominica tarn piè quam difirt'e defcripßt. Sed ytomnes intelligant, quamfraudulento confilio Faber lujltnum ^iartyrem omtferit, grauißtmi huius authoris 'verba adfcribam, é'ic t^ipologia feciinda , pro Cbri~ flianis ad potentißimum Imperatorem ^ntoninum. 3îc ergo inqud: Eo^ precationemßlutamus nos oßculo mutuo. De' inde aßertur pracipuo fratri pants amp;nbsp;calix aqua dilutm : qui-bus aueptis, laudem ac grattarum ailionempatri omnium of -fcrt pernomen flij , fan^iq If iritus , atq^ it a Eucbarifiiam aliqttandiu célébrât. To^. preces amp;nbsp;Eucharißiam, totus ca-tus accinit, .Amen. Fa quot;Vox Hebraica lingua idem fignificat quod Fiat.

Tergit Tiißinus. .Ahfoluta gratiarum ailione Frafulis, amp;nbsp;ominatione totius plebi4 , Diacom quos^ocamits dantßngults pra/entibtis partem pants amp;nbsp;calicts dilutißüper quos faila eif^ gratiarum aSlio : atq^ etiam deferre ßnunt ablentibits. hoc autem alimentum apud nos 'Vocatur Eiichartßia : ad quod nemo admittitur, nifi qui credit , 'veram eße nojlram doilri-nam, ablutus regeneration's lauacro in remißionempeccatorumt amp;ßc quot;Viuens yt Chrillus docuit. Flon enim 'vt vulgärem panem amp;nbsp;quot;Vulgare poculum hac ftmimus ; fed quemadmodumper 'Verbü Deicarofa^us lefts Chrijlus feriiatornoßer,carnemamp;fanguine ptofalute noflra habuit^ßc etiaper 'Verbuprecationis amp;nbsp;gratiarn Ä X a^ionis^

-ocr page 232-

iirmTÆ CL JS s IS, DL TESTLUO^ ^Uionis,facratain ah ipfo alimoniam, quxmaata nutrit carnet ti}'Janguinem, tlliw incarnatt leju carnem tirfarguwd!^ effedidtdmui . Ham ^pofioliinJuM Scriptiftquxyocanturi’ uangelia,ficJihi mandate lefum tradtderuntijumftopane,ddi^lt;^ grntijs diXt^e:I-lo(factte m met memerrtam: hoi efi^ corpm StmiliterJ'umptopoculo, a^n^^grattjs dixtjje : Hu e^^fan^Vii^ metUjtä'Jolis ipjis lommunicajje.

Et mox. ŸoIÇ hac conßirgimtts omnes, tirpreces offeritnv^) quihwJinitiSiproJertur,'yit dtximuspants,yinum amp;nbsp;aqua. Erxpojittts,quantum pot ei^, preces oßert amp;gratiarum ailioneh plehs yero Jmen accinit.Inde confecrata djlrihuunturfingulislf ahfentibrts mittuntur per Dtaconos,amp;c,

Hxc lujiim 'Vet ha Jitnt public a confeßio totitts Eccleßaill^ rum temporum. Qtm enim Chrißiani iniußißtmis accuj'ationili^ ^agißratui deferrentur,quaß illegitimos cir improhos conuenHgt;lt; agerent, quot;Vude aicidebat, quot;Vt crudelißimisßppluijs tanquaW ditioßpleSferentur, conßcripßt lujhnws apologiam totttts Ecch' ßx nomine ad Imperator em T\pmanum,tJ.ntoninum 'Pium^in falfas criminationes amp;nbsp;calumnias in Chrijlianos confiClas amoU' turtlonga orationis ferie enumerans, quißnt Chrißianorum nior(^gt; quxfa^d^qtti congreßtts,qux doBrina.qux Sacramenta, amp;nbsp;mis:,quibus ritibw cœnaDominicaperagatur . Ihi'Verbne'^(f’ hulum quidem audisße 'VnaJJecieße facrificio expiatorio, alßi ahominandisl^dtßx Tcntißcix erroriltts idolatrijs : Jedtdit' tiim de doElrinaJBaptifmoprecihtts,gratiarum ahlicne, eleemfy nis,amp; commumcatione corporis acfanguinis Chrißi in Euchdri-ßia^qux toti Eccleßx communis fuit.

Et hac .Apologia Imperatori ALntonino Tio , quantunmh Ethnicoßafitisfalfufuit,'vtpublico EdiSloperfecutionem Cbri'

^nilf

-ocr page 233-

II. 5^9

Ende technas Fahri leilor facile deprehendet, qui lußinum ideapraterijt , quod wideret ipjum erroribui fuK manifeflè ad^ ^(rjm^^ïuculentum yeritatiperhibere teflimonium.’FLihil au-ttmFabroprode^^ifia tergiuerfatio : cumpublice txtet lujlini '^rtyrù confefio quce dißimulari aut opprimi nunquam po^ terit.

Hac de Fatribuf fecunda centurix di^afnt.Hunc adl^pma-»orum Fontiftum teßimonia accedemtn.

Pontifices Ro-

mani »

13^^ ßcunda centuria rurßts enumerantur quinq^ Epißopi mani, qui aliquidde ccena Dominica yel de quot;^lif^a conßitue-rint.Sunt autem hi,qui fubfequuntur.

Teleßhoriu eiw nomints t .ordine 8. ele^îits FontifexF^m, iAnno Domini t^o,cotßituit,'y)r in lgt;iatali Chrßi noHu tres ’^if ß celebrarentur, ciim omni rekquo tempore ante horam tertiam celebrare interdiurn effet, qua hora Dominum noßer cruci affigi-tur.DeQonfecrat-Dißa.Can.'FLo^efanÜa.Et Flatinafol.xj.

Çonfl'ttuit etiam, 'vt ante facrißiium hymnue Ule ^ngelorum taneretur,Gloria in excelfis Deo.Fide ibidem.

Mother I. PoMf. 15. eleUits .yinno 165 .ßatuit,ne 'vllus Sacer’-ios'^tffarumfolennia , nißduobtts folternpraßntibits , firipß tertioprafente, celebrare tentaret. De Conje. Diß. t. Gt«. Hxc n

Statuit, ne facri minißerij '^afa à quoquam contrtSlentur,ni~ ß d Sacerdote.Diß.iyCan.Sacratas,

^pherirut^

3

-ocr page 234-

CL JS sr S, ,T)E TESTIUO^

Z^pherinn^xrPont. x ^.eleCltt^anno z\Q,ßat:uit:, ytconf' craûo ‘DtuimJangutnn tn yttreo yafe, non autem tn Itgneo,'^^ • nbsp;nbsp;ante afiebat, conjecraretur. De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;t. Can. VaJ'a ïn ijU^-

iui.

Qalixtuf «. Tont. i'/.ele£ius anno u^. Conßitutionem Jni-cleciße quaßi^ra in centuria prima di^htrn ei^j repetiuit : y tilt' , licet^ytperaSa conjetratione, omnes communicent, qui noluerint, Eccleßaßictt carere bminibits : ßc enim amp;nbsp;^Jpoßolißatuerunt, Z^rßun^a Tpmanatenst Eccleßa.De Conße.Di/i.z.Can. Tera^iLj’

Vrbanui i. Tont.i'i. eleEltt^ anno zz6. lußit de catero omnH altarü yafa,aut ar^entea,aut aurea,autßanneaßeri.De (onß' Diß.i.Can.yt calixDomini.

Etß autempi ima Conßitutio Telefßbori, de ßato tempöre, amp;nbsp;fecunda Sotherts, de non contreSlandteßacrus yaßs, amp;nbsp;2^phenM i ac yrbani, de lignes, yitrets, aurek eir argenteùs yaßs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ßtperßitioßtllt;e, eärß conßientias tllaqueent (qiiod noßra tempefiA- ' teaTapißisßt ) etiamcumChrißianalibertatepugnentiiuxtii • di^um Tauli (oloßz. Ue qtM yos itidicet in parte dieifeßi, CTC- 1 Et.'Q^d quaß yiuentes in mundo-,Decretus tenemini lgt;le teß * gerit, amp;c. Tarnen cum Gregorius ’^agnut, qui quadringenti^ annispo^ hos Tontißcatum tenuit ,fextopoilß^ Chrißum fecnlo, ad .jugußtnum .Jnglorum Epißopum ßribat, Heere ipßex diuerßs conßtetudinibus in celebranda ehgere, amp;nbsp;quartKunq^ yelit, multo minus fecunda: centurix Tontißces, cùm doilrina adhuc effetpurior, amp;nbsp;ceremonixpauciores, confcientt^^ his ßtis Conßitutionibus conjlringere yoluerunt : fed tantum

caufà, falua libertate Cbrißiana, paucula quxdam dißoßu' runt.

LJdde,quod hx Conßitutiones funt Jdiaphorx,qux per ß, («!' nam, yt à Chrißo inßituta ei^,, nequaquam mutant autperuer-tunt: acproinde falua conßientia in celebrationc cœnx yelyßif'_ pari

-ocr page 235-

^ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IE 9 7

yel omitttjpro Chrtßiana lïbertatMplacitopoßunt.

7ræterea Teleßhori Jecunda (onJlituM de t^dngehco bym-na conta,ndo,pia efÇ atq^ laudabtlti. Et tam abe^^,yt cænlt;e Do-rmnïcx aduerfetur yt yelpracipua eiwparsfit. E^^ emmgra-ttarum abho, qualem amp;nbsp;Chrijbu ipfie tn ccena yjurpamt ac nobts ttiam mandauit. Quomodo autem nos ïn hts terrts quot;Deum mapni~ ficentuts celebraremtts, et^^pro acceptts beneficijs grattas agere-mus y quam ipfi ,gt;d.ngeh tn teelts Deum celebrant, prxdicantteä' afiiduagrattarum a^oneprojequuntw^ Quapropter amp;nbsp;nos hunc hymnumincelebratione cœnx decantamu^.

^AdhieCjQonfiitutio Calixti tefiatur, EcclefiamEpmanaminde ab ^Apofiolorum temporibtts hunc morem objeruajfie, yt omnes tum Sacerdote communicarent ^aut facrts eedibus expellerentur, (jgt;w,mumcalje autem omnesfiub ytra^fiecie, Tatres, quthacea-d^m centuriaflorueruti aperte teftatur^ yt paulo ante oflendimus,

Infitper in omnibtts htfice Tontificum Qonfiitutiosiibtts nulla fit tnentio inuocationis fian^orum, Exequiarum, Turgatorifi eÿfi~ fftdiumnugarum . 7\[ecrefelluntur ea, qutsTatres illius atatts deytraq^l^ecie Sacramenti, amp;nbsp;de memoria defiunÜorum citra fii-ferßuionem ficripfierunt. Ende certb colligitur, quot;Pontifices isi hùs o-rticuhs Patrum contemporaneorum jententiam approbajfie : dt-tenteChrifio,Qui non nbsp;nbsp;nbsp;aduerfits nos,pro nobts efÇ.

dam igitur Fabrum de fiecundo propugnaculo fiecundce centurie deieiimtts.

- CENTVRIA TERTIA.

L tertia centuria Faber quatuor Patres eues fieeuîi citât, qui de quot;^iifia amp;nbsp;de cœna in Scriptts'fitts teftatifint. .

Eufibîtts Qefiartenfis .^nno Domini 525. cowJMKKiowji* Germfol-Sy.

totniionemfacit ltb^^,cap.y^.EeeleJiafi,Hfi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latin

v/ir«o^igt;w

-ocr page 236-

^LHTÆ. classis, de TESTI’MO'

gt;amp; Trxceptor La^iantij in gt;^' ^^'frica. ,gt;4nnoi^o. tncercætera fcriptaTJaheriumenarmuit-inpjal. tio.ßc dicit : Chrijitt^per myjleriumpana ac quot;yiini dosfa^ti in acernum, Jccundum ordtnem ‘Melchifedech, Panem amp;nbsp;yinuin filtn obtultt infdcerdotibu^, dum ^Abrab^'^ 'viElor reuereeretur deprxlio.

La^foi • '-^thanajinf Epifcopm ^lexandrinns in Æ.gypto j4nno °Miffam'ygt;ocat exangueimmmoltitîonem. Itb. i. ad,yin[ioibv^gt;

Germ foLjo. nbsp;nbsp;1:1ilartu4 Epifcopni Tt^autenßs in ^^quitania, ^Anno ]

J^g’ßf.lniiate. De'\)eritate carnii amp;nbsp;f'anguinn nn'^ efÇ reliUîti ambigendi locti^. Htinc.n.e^r tpßm Domintprofiß^'gt;‘ ne amp;ßde noßra quot;^erè caro e^, nbsp;nbsp;quot;^ere fangun el^. Et bat

tepta at:p haufla id efßciunt, quot;tt amp;nbsp;not in Chrißo, amp;nbsp;Chriditi iquot; nobisßtamp;c.

Hine Faber ratiocinatuTi cor pits amp;ßanguinem Chrifii in quot;Mif ßtß»bßgt;eciepanis amp;nbsp;''viniDeo Fatriofferripro quot;»uns amp;nV)i' tuis.

Ego ’^erbßipernacaneum duco,ßgillatim adhxc quatmr tt' flimonia Fabro reßondere. Ham quod^rnobitts deßguraßeuty po Hlelcbißdechißcribit, ßipra in tertia ilaße Frophetarum A' bund'e ekplicatum e/Ç. Deinde Hilarij tejlimonium pro noßA coenacontra Fabri Hhßßam militât. Hihilenim dicit de^lßA, ßicrißcio, ßacerdote^ Inuocatione SanElorum, ßtisfaUionepo mortuis in Furgatorio, Sedßmpliciter conßtetur, 'hierum corpn Chrißi in pane edi, eÿ* Herum ßanguinem eiits in Hino bibi. Intof nos quoqjatemur,ßmodo ctena legitime iuxta inßitutionem Chri-ßi celebretur.

(ur autem iAthanaßus ,ßcut amp;nbsp;alij Fatres, cœnam Hoc» exanguem immolattonem,ßipractim de Focabulo Sacrißcij dice^ nmuf, oßenßm fuit,

Sditu

-ocr page 237-

KHS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III. 9S

^i»f Eufebij teßimonium le laicA eommunione, avlitu no»

t amp;nbsp;nou4m eif^lùationem meretur. Faber (juidem ait^ Eufebium lib. 6. cap. de laica communions fcribere : quid '^^Ktmilludfit ^callidedtßimulat. Et tamenßatiminfert, lai» communionem nihil aliud eße, quam folampanif ßeciem in Sacramento yelporrigere, yel accipere.

Hic Faber rurßu ad pere^inam ßam lin^uam confugit Clericum interpretans,Sacerdotem conficratum: Laicos, ’^tulguf ^enconfecratum. Communionem autem miranda '^ietamorphoß tranßnutat in proprietatem, qua ßbi quit proprium amp;nbsp;peculiare aliquidpriuatim yendicat. Sd.t non Jiint tarn obßura amp;peregri» na yocabuta, yt genuina eorum fignificatioignoretur. Fiant

( quod Latiniper cltrumpronunciant ) propriepgnißcat firtem, amp;per 'Metonymiamßpe accipiturpro minißro, quißr» ff ad mintßerum eligitur, yt 'Matthias jdpoßolus eligebatur» 'A^\. Et Leuitte dicebanrur clerici,eo quod 'Dominus ipßs à reifens tribubus ßeparauerat, ne partem amp;nbsp;poljißionem aliquara finnfratribttsßü haberent : quiaipfeDominus poffeßto amp;nbsp;ha» redttas eorum e^^. Deut. lo. ür »8. ergo minißri Ec» clefite in nouo Teßamento peculiariter ad docendum yocantur, * »ec decet eos, yt mundants negocijsßfe implicent, cum Dominut ßt eorum hiereditas ( ^tnde amp;nbsp;t^ipoßoli 6. dicunt : quot;Flon efÇplacitum, yt nos dereliBofermone Dei, miniflremus menßs ;

6* Chrißtia Luc. it. gentium dominantur eis, qui po» teßatem habent fitper eas, beneßci yocantur ) ideo quot;Veteres Sert» ptoresfimplicifenßt,iuxtamoremLeuiticum, clericos appella» runt : interim de ßptem ordinibus , de charaSere indelebili, ac cteteris nugis nihil nouerunt, neq^ Eccleßam hts ineptijs feindere 'Voluerunt.

Sic eäquot; Gratis idem eÏ^, quod Latinis plebeius,popula» rit : quayoce denotaturpopuluffidens amp;nbsp;audiens, aefibi mini» b flrari

-ocr page 238-

QTimÆ. CLjiSSIS, DE TESTl’MO^ firarijintns. Si reuelatumfuerù aßidenti) inquù, Taulus\. Cf/t'

taceatprior, fciliietTropheta feu conctonator : laicuf'Velplebeiu^Jedeat, audiat^jtteteros, ûquot; dijudîcet. pote^^ acàdere, yt clericifant lata.

E^quidem in Ecclefiaßtca Hierarchia difcritnen aliquodi'A* fer clericum amp;nbsp;latcum,fi dtJiinUa munta çr minijleria inter fi tonferamus :quemadmodumEaul'w Eph. 4. Chrifurn dedijfe altos auidem tgt;4pofiolos, altos atitem Euangeltjlas, altoi pajiores ac dolores ; ac proinde altos dedtt horum dijcipulotù auditor es. Et enimpaßores, ouium paß or esfiint, yi ‘R^lationisi ita clerici, latcorum clericifiint. %gt;îttamen inter perjonas ipfif rtim coram Tieo, eât in communione fiin^orum,nuUum efÇ difcdquot; men. quot;EEam quemadmodum in Qtrifio défit, non elf Iitdxus nelt;^ Griecus, non feruus neq^ liber, non mafculus neqfamina ,fedoine nés 'ygt;nus fitnt in Chrifio lefu ; it a coram TDeo non elf clericus ne* quelaicus, nonffiiritualis ne^^fecularis.

Eorrbficut coram T)eo nullum elf dificrimen inter clericunt amp;nbsp;laicum ; ita, tjuantum adcommunionem per fie attinet, nullu»^ elf dificrimen inter communionem clericorum amp;nbsp;laicorum : nifi ^uod Clericus laico Sacramentum porrigit, quale tir ipfie fiinid. Laictts aiitem à clerico accipit, amp;nbsp;non difiribuit alijs. Idem a^‘ tem '^trobiqj corpus, idem fianguts Chrifti elf.Teßatur hoc ipfiuW Qhryfiofiomus in 2. for, 8. Home lia j8. Z'/f autem, inquit, yVi nihildiffert Sacerdos dfiubdito, yt quandofruendum efi horren/lli' myfierijs : fimiliter enim omnes, ^t iliapercipiamus, dtgni halt' mur.Hon,ficut in yeteri lege,partem quidemfacerdos comedcbat,-partem autempopulus, ör non licebatpopulo participem efe eo-. rum, quorum particeps eratfiacer dos : fed nunc nonfic, /verunt omnibus ynum^ecrpus proponitw» à'powlum y num eirç.

fommuntonà

-ocr page 239-

tIT, 9 9

■ Communïonis 'Voiaiulum Faber eodem modo dißimulat t Ett^ feliiu, induit, lo^uitur de communione laica,

''d.ge,fiSacramentum e^ communia (quodEufibiui teßa-) ^uomodo ergo eritpriuata camp;na '^mui facrificuli ï' Commune enim amp;friuacum è diametro funt o^pofita. Et yt maxime *Mißßriu4 laicii ynam ßeciem Sacramenti communicet ( quod tamenrarbßt) tarnen ei^ yaldèinaqualts amp;nbsp;ini^ua dijlrihiitio, »ff ffÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;communicatio. Tpß enim comedit eirbibit, re-

li^uos ycroßlo eßt conte^itos eße oportet absq^potu. Cum yero talix, cui benedicimuf ^no minusßt communicatioßangiiinis Chri-ßigt; quam pants benedi^ ei^ communicatio corporis ßhrißi^cer-tè integra non erit communia, ybi calice carendum el^. In mun-danis amp;nbsp;Politicis conuiuijs magna eßet cum inciuilitas tum ini-quitasßquisßolus omne yinum appoßtum exbauriret, reliquis, quiequaliaßfmbolaconferunt,ßellantibtts,eir aridepalato ßti-entibus. Et nos deßacrilega temeritate, qua-M-n^Kt.\\T\a calicem nmt teßamenti laicis prteripiunt, non conquereremur Implicat ergo tmtradiÜionem, qux Faber de laica communione baibunt: dumßlum laid yocabulum limis oculis intuens, communions yo-tabulum tanquamplane cactsamp;ßurdis praterit. Fmim de ytr-bis, non ykerius rixabimur, rem ipßam conßderabimus,

Olimßquando clericits, bac ffÇ, Epißcopus, Fresbyter, Diatoms Aliusiie minißer Eccleßx, à pur ttäte ortbodoxx e^Qatbo-litafidei deßciens, in errorem amp;nbsp;bxreßn incidißet, amp;nbsp;cum bxre-Siw conßuetudinem commerciumq^ babuißet, aut ingratiam bo-tninum idoHsßacrißcaßet, aut aliud quodpiam crimenßcandali ^uterinprxbens commißßet, ( laborant enim eadem infirmitate tarns, qua cateri homines, amp;nbsp;diabolis inßllißimo odio eos pro-ßtquieur,quemadmoduFetro dicit QhrißisiSatban expetiuit,yt cribmret yos)ßerglt;ilapßm nbsp;delillumßu conßtentes ad ynitate

b Î Eccleßti

-ocr page 240-

ÇrmTÆ. CL JUSSIS, ^DE TECriW', Euleßa reuerttbantur^um fanUiTatres, 'vt^exemplum na alijißatutrent, non folebant eosflatim adminijierium ßa rectpere :fed tarnen ad Sacramentttm ccena 7)ominica cutn terts laiitsadmittebantjdonecyeraferia^^ tpforumpœnùentÏA^' florata effet. Qißdji lapfus erat enorrmor amp;nbsp;atrotior ,Jaß biennittmßaße ïntra feptenmum,prorßtf à ceena arcebant, ne laicts qtadem commumcarepermittentes. tgt;4hqut etiam tantAü^ ( feueritatent exercebant, 'ft lafjos nunquam in tota 'vita ad nißerium redperent. Sic 7aulw loannem cognomento '^arc^^ nolebat ad minißeriu 'Verbi afumere^propterea qubd defeciffet ipßs ex Tamfhjlia,nec iffet cum eü in op»s. ^3. sij. Laica er^ communia nthilaltude^^, quam quod clerici lapßamp; iterurn eei^‘ uerßj aliquantifer, 'Vel edamperpetuo à mintßerio Eccleftaß^^ ßfendebantur ; interim tarnen cum laicis ad pœnitentiam eÿ nbsp;nbsp;j

facram ccenam admittebantur hot e^^, licebat quidcm ipß ' cramentum à Sacerdotibtts accipere^non licebat autem , quetM^' modum antea confueuerantalijs Sacramentumporrigere, amp;nbsp;ßribuere. Tanto t^elo, tanta feueritate àprifcts illüs Tatribitf '^''^ lapfos animaduerti folebat,

Hac fera effe, teßatur Eufebiw locopradi^o, quem Faitt quidem citât/Verba autem non récit at. Sic ergo inquit : FlouatAi (qui lapßsfem fenia negabat, quantumuß/'eriam pecnitentia'K^ agerent ) tribus Epißopts fimplicißimis hominibus, amp;nbsp;omniuHf ignaris, de remota Italia parte adhibitts/nw potius fubtili alte circumuentione deceptis jmaginariam magts quam légitimant ai hts extorquer mantts impoßtionem . Ex quibits tarnen fnus teil’ finuo ad Eccleßam redit, confeffitspetcatumßtum, eir in comm«’ nionem laicampopulo etiampro hot interueniente fufeeptus ïn lotumferoreliqu rum duorum, quiEIouatomanus tmpoft’ rant,ordinati ftnt alij Epiftopi.

gt;^udts quaßt apud Eufebium laica communio i‘Fdon ditit pt-nitentem

-ocr page 241-

K ITS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ITT.

mtentem Epïfiopum,fub quot;vnal^ecie Sa,trAmentv,m Mcepi/Je(quoi Faber inferr )fedpojiquam à lapßi ahjolutwfuerit, inter cxterot laicos adcommunionem admißum eße, attamenpanx nomine ab Epifcopali munere remotumfuiße. ToteF^ autem quiltbet^ceni-tenj (oram T)eo eir Eccleßagratiam inuenire, etiamfi nonfiat E-fifiopHi.

Fiäßiautemin yjù ytramq^ßeiiem Satramenti, tempore Eu-fibij, tmo ore teßantur omnes Tatres tarn priores illo quam po-fleriores . Et fane Eufebiits ipfe eodem capiteßatü darb oßendit, Eucbarißiam fua «täte nonfuiße ßacrißcium ^Ißaticum, ßd tommunionem corpora amp;ßangutnüs Chrißi^totipopulo. Flam de todem Flouato loquens, inquit : Sacramentapopulis diuidenSjac» tifientium manus tenebat, net priw permittebat firner e ,quam fibiper ea, qux ynufquüsq^ tenebat in manibus,iurarer, qubanun-^uàm fe relido ad Qrneltum remearet . V bt tria notabts. Trimb, quod Flouatus quot;Presbyter non telebrarit priuatam Fdiß-fimßedpopulo Sacramentum diflribuerit. Secundo , qubd Ulis temporibus Sacramentum non in os, fed in manus fdelium tradi-tumfuerif. Qm mos, quia non expreßo mandate quot;Deipracipitur, ißea deßjt. Tertio, diligenter notandumeFf^, qubd 5

'M E FTT jd (in plurali ) ear per EA iuraße FTo^ uatianos dicit . Q^a nequaquam de tmaßecie,fedde ytraq^ dici a^paret.

Idem Eufebiitf docet,priuatam Mißam non poßi eße expia-toriumfacrificium,ciim lib.^. deprxparatione Euangelica cap.t^. defacrtficijs nouiTeftamenti dßerens inquit: folum creatorem ilium omnium Deum adorare didictmus ; nihil terrenum amp;nbsp;mor-tuum j fidtntegritatem animi amp;nbsp;caßimoniam corporis , recant fiientiam amp;nbsp;ardentißimam ßdem oßerentes ; quam ad extrt“ inttmtratam auxUioßaluatoris firuabimiK.

b 3 Idem

-ocr page 242-

CLjiSSIS, Î)Ë TËSTIW^

ïdem quot^^ author profhetiam ^lalachie de munda oèlaÛO' Ae^non interpi etatur de oblatione Sacrameati in %hßa,ßcutb‘ her:ßd deIpirttuahhM facrifitijs credentium lii . \. de Dem^^“ firatione Euar^tlica cap.ô.Qwd in omm locodnquit^incenßmiJ jacrißtium offerri dicit 'Deo, quid ahudßgmßeat,nißnon lereß Ijmts, neq^ definite in hoc aut in illo loco id futurum f Sedin otn^ ni re^ione , in omnibus gentibui, qua quidem tir omtionff incenfim facrificium, quodmundum di^um e^^, non^er era»' res, fedperpias aSlionesJummo 'Deo effent oblaturx.

yerb laicam communionem Faber ad ynam ffecitli Sacramenti detorquens prater Eufebium nonnulla etiam Conttquot; lia nbsp;nbsp;Décréta Fontificiaprodutit,placet hanc controuerfiamf

mule adem opera abfoluere ; quod turn fiet, dtmoftendero ,rdi‘ quos Fatres, Concilia amp;nbsp;Décrétai non minwpro nobts contra hrumpugnare, quam Eufebiumpugnare yidimics . C^prtanvtn primi) audiamus,lib.z. Epifi.ad Stephanum it afcribentem : dimiuplane amp;nbsp;adiungimm, frater chariffime, confenß amp;nbsp;äif' thoritate communi, yt etiamfiqui Tresbyteri aut Diaconi, y el in Ecclefia (fatholica prius ordinati fuerint , eir poßmom^ perfidi aut rebeUes contra Ecclefiam fiel erint , y el apudbtett* ticos à Ffeudoepifeopis tä-’^d.ntichrißts contra Chrifli diffofiti^-nemprophanaordinatione promoti fiint, contra altare^nut» atqj diuinUifacrificiaforidfaffa acfacrilega offerte conatifint, toi quoq^ hac conditione fufeipi cum reuertuntur , yt communicent laid, cirfatdhabeant, qubdadmittuntui adpacem, quiboßis pacts extiterint, nec debere eos reuertentes ea apud nos ordina-tiontd amp;nbsp;honord arma rstinere, quibus contra nos rebellautrint, (îrc . ^ßdbus yerbis (yprianus nihil aliudfignificat, qtiàm Sitter dotes pof^ lapfum conuerßs, non debere ampliits Sammtn-turn confecrare,c^ alijs difiribuere ßd laicorum more à lefitt-mts Sacerdotibits accipere . Et fubijeit rationem huius (fin-

-ocr page 243-

fiitutiontf : Oportet tnjm Saterdotes amp;nbsp;minißros, quinltatiü' ßnmßcijsdejeruiunt^inte^ros atqßmmactilatos eße,

Hane nofiram interpretattonem quot;yierborum Cypriani, tonßr^ nnmt tum Tontifiiia Décréta tum impigerpatroniti ^lißxy °M. Geor^iia Vuicelittt, qui pari ßudio, quo Faber, yel etiam rnaio-ri, jiiccurrere amp;nbsp;opitulari '^ißte prcpemodum deploratx cona-tiir.z,q,7. Omuenientibui. GloßaGratiani dmt : Exhacau-thoritate darur intelligi, qubd,qui ab ynitate Oitholua fidei in (nsreticorum Jocietatem tranfierit , yt de manibuó eorum Ec^ clefiaßica dignitatü Satramenta percipiat ,quot;^01 qui tontemptis orthodoxü, ab hareticif ordinari deßderauerit, poßea fua abrenuntians bxreß ad Ecclefiam redierit , officio tarnen accepta fungi non poterit . lt;^uthoritate yer 'o Qypriani prohiben-tur ab adminißratione Ecclefiaßica , qui intra (atholicam Ecclefiam ordinati ad fidei impugnationem dilabuntur , Hie nanifefi'e dicitur, laicam communionem pcenitentium Sacerdo-tttm nibilaltudeße, quamprobibitionem ab adminißratione Ec-gt; tlefiafiica.

Idem yult (anon Sirycij Tapee ad Imericum Tarraconenfem £pifcopum.Et habetur Dtfi. 84. Qm. Quifquüs clericw. Qmfi quff clericus aut yiduam, yel fecundam duxerit yxorem, omrn £ccltfiafiitcedignitatispriuilegio mox denudetur: Laicafibi tantum cemmunione conceßa, quam ita demhm poteritpofiidere ,fi mbHpoßea, propter quod hat carere debeat, admtttat. Hoc profello Canoneper laicam communionem nequaquam denotatur ynaßecies Sacramenti, cum tempore Syricij, hoc clif, anno Domini ■ßi^.'^traq^lfiecies adhuc in yfufuerit ,fieutquarta centuria dicemtts.

. Georgius V'ticehus in libellofico, qucminfiripfit iTypum Eccleßte prioris, affirmât, laicam ccmmunitnem in Epifiolts Qypxiarn mhil aliudeßß , quam quod'Trophimus Saceraos cum laicis'

-ocr page 244-

CLASSIS, DE TESTlMO-laicM cowmnnicMre, ntc ifft pro iurefacer datum celebrate rie, ^uiaerat lApoßata. Loquitur autem lEuiceliuf de fecund epißola quarti Itbri Cypriani : quot;vbi irafiriptum inuenimuf : Haru ergo illo cum collegeplurimis habito ,'fitfieptw ef^ Trgt;‘ phimui,pro quofatèifaciebatfratrum redirM amp;nbsp;reßituta torum faluf. Sic tarnen admijfue el^ Trophimufi^t laicM ctnH' tnunicet, non fecundiim quod adte malignorum Itterapertdf runt, quafi locum Sacerdotii y fur pet.

Item ex Décrétas Innocenttj ’Ponrißcii T^pmani .Anno Doé-ni 4,08. amp;nbsp;habetur t. quxl^.4.. Can. Homini. Lex el^ Ecdc ftlt;e de hit, qui ab Heereticù bapri^atißtnt ,per manuf impofid^' nem, laicam tantiim communionemprxbere, nec ex hbs altquetH in clericatw honore y el exiguo ßibrogare, amp;c . Cert'e neq^ htc ica communia ynamfßeciemßgnißcat, qua Innacentij tempif^i' hilf ignora fuit, yr ex quarta Centuria patebit.

Germ foL78« nbsp;nbsp;Ztw 'Vera ex Concilijs quoqj, Sardicenfi amp;nbsp;Agathenß,

Latin, foLi4ÿ. ffeciem Sacramenri euincere tiiritur, eo quad laica cotH' munion^ mentianemfaciant. Sed eandern ejjè horum Conciliorvei de laica communione fententiam, qux Eufebij, Cypriani. Gratt^ ani,e^ yuicelij, 'velipfe DoHor Ecciu^ docebit, quiinepißdii adGeorgium ducem Saxoniæ data anno iiÿ.fatetur, alteramft’ dem facramenti in Qoncilio demtim Conßantienfi abrogatam efß* 'Pudeat ergo Fabrum,quihocrecentßgmentum antiqußimü Con* cilijs adfcribere non dubitat.

Qm omnia non idcirco ißero, quod multum eurem Ectij,Fu-telij amp;nbsp;Fabri de laica communione fententias : ßd yr fito ipf^ lugulem gladio : amp;nbsp;ob oculosponam, quam in Marias, imb etu»^ contrarias opiniones diftrahatur.Q^d enim alter adißcat,tdaltr( deßruit. Sedage, audiamw ipßrum Conciltorum Décréta,

Sardicenßs (fondlij Canon i. hic ei^, Fle cui liceat Epifcopt, deßa ciuirate ad aliam tranßre ciuitatem ; Flec laicam cotnmu-nionem babtat, qui talif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ctn^

-ocr page 245-

KUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIL 10 2

Q^i auaruKe ardore inflammatt, ambitioni fer~ ttïentes, amp;nbsp;yt domïnatwnem agant acimtate adaliam tran-tune, neclaicam communionem tnßne accipiant.

^garhenfi (oncilium C^n. conjlituù : Si Epifeo^Mt quot;Presbyter aut Diaconu capitale ertraen commißrit aut d}ar~ tamlalßauerit,aut falßum teßimontumdixerit, abofßtij honore depoßtits, laicam tantummodo tommumonem accipiat. Et repe~ titur DiJ. jo. 5z Epißcoptn.

Stc '^tra^j (oncilta teßantur, Laicam communionem non eße ’^namfßeciem, fed filummodo fußenjionem y el degradationem ( yt yocant J ab ofßcio Sacerdotali,plane iuxta Eujebij, Cypriani

Decretorum fententiam,

’ Sunt amp;nbsp;alia qutsdam Concilia, qua laicam communionem hoc pePiü interpretantur ; yt Concilium tgt;4poßolorum , 1gt;licanumt Iltrdenfe,tgt;Lntiochenum, qua breuitatts caufa omitto, donee Faberpriora tarn Eatru quam Concilioru teßimonia refutauerit.

Et, yt maxime iam nominati ^uthores, imo omnes in yni-turfum Patres, Concilia amp;nbsp;quot;Décréta traderent atq^ conßituerentt laicam communionem eße yniits duntaxatßecieijümptionem,tomen dtuinum mandatu infringere nonpoßent.Cedere enim oportet fimnes humanas traditiones, citm in yerbumDei impingunt. Qua de re ör fu^a, cum de authoritate Patrum ageremus, ingenere diUum ef^, amp;nbsp;inßa de Concilijs copioßuo dicetur.

R.omaniPontjfi-

ces ccnturiac terti'æ»

T quot;iPhactertia centuria,quinqfPontißces Ppmani ßits additioni-A bws ^ifam auxißeßribuntur.Fabro autem Contlitutiones ip-forumfubticente,ego illasproferamt yt appareat, abominationet

-ocr page 246-

ÿriKTÆ CLjiSSIS, DE TESTl^lO.

non minm E^manis ‘Pontijïàhtis quàm Tatnlw eiigt;^ ßculijignotasfuiJJe.

Fœlix I. Font. 17. t^inno Domini 170. lonßituit, yt nulhhgt; • quàm in loco]acro à quot;yiirii Eccleßaßicis '^ijja celebrarettff. ‘Dt Conße. Diß t. Can. Sicut non alij.

Idemßatuit, '^ftßngulti anniißacrificia°M.artyrum à ßacerdotihttc celebrarentur. De Confi. Diß. 1. Can. Solenmtates.

Eutychtanw 1. Font. 28. .gt;Lnno^76.inßituit, yt in altert i ßrugibics benedtceretur , maxime yerb yute amp;nbsp;ßabx. Flatini |

. i

CaiM I. Font. igt;4nno. z 8d. Ordines inEccleßa dßinxit) f quibui tanquam gmdibus quibttsdam adEpißcopatum aßcendert‘ tur. Septem autem ordines ad Sacerdotium perducentes notifimt. Flatina in yita Caij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[

Sylueßer j. Font. 33..Anno lo.gradtts in ordinibits Eccleß- | aßicis conßituit, yt ynitsqiiü^ yno tantiim ordine contentJtsßh ’ amp;nbsp;yniitsfilnm yxoris 'yiir.

Item, Fresbyter celebraturns, neq^ßerico neq^ panno tinÜo gt;nbsp;taturßedlineo,!^ quidem albo. Flatina in yita Sylueßri.

'Fiarcitsi. Font. 3$. Anno 3 nbsp;nbsp;yoluit diebitsßblennibw

timpoC'^ Euangelion Symbolum à Clero çjrpopulo magna yect decantarij dir eo modo, quoßuerat in Flicano ßoncilio declaratutn. 1

luliw 1. Font. 3^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 37. it a fiatuit : Euidens exetnß^ !

yeritatts Euangelica: illuxit,quodpreeterpanem nbsp;nbsp;yinum aliv^ '

ofi^erri non licet, lllttdyerb, qubdpro complemento communionit intinSlam tradunt Eucbarißiampopults, ncc bocprolatum ex £• uangelio teflimonium reccperunt, ybi Apoßolis ccrpitsßutim cen* mendauit lt;ir fingutnem ; ßeorfim enim pants cir ßeorßm calic^ commendatio memoratur. Fide de Conße. Diß.z. Can. Cum Ginnt crimen.

Harum Ccnßitutionum nulla deßacrißcio ’^Eijßaticocÿ adiV'n‘ 1 ClisiddatrifiinteliigipcteF^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nani

-ocr page 247-

Ï///S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III.

Ham Syluefiri (jonßitutio, yt Jaterdos ßt ynitu ^xoris ^vir : Ùquot; ’Mard, ytpo^uhts Symbolum ynS, cum Clero cantet : ytrat^ ’pduatx'^lißa répugnât.'Hliljartum emm oportet eße tœlibem. Et clerici foil Hicxnum Symbolum in peregrina amp;nbsp;plcbi ignota lingua cantillantgt; Friuolum autem e^^ quod aiunt, Qhorum re-pteefentarepopulum, amp;nbsp;omniumfdelium nomme Symholum can-tlt;tre.ldenim apreecepto Pauli,amp; Conflitutione Hlarci Pontißcis «ff alitnißimum. St nefciero, inquit Paulus , yim yocts, ero ei, ^ui loquitur,barbaru5:amp;qui loquitur,apudme barbants, t. for. ‘ .Cr quot;Karats Papa dtfltnSlc iubet.jymbolum non à fold Cleric ts, fid â populo quoq^ decant art debere. Qwmodo autem populus ynd temtabit, nifi ^ernacula amp;nbsp;nota lingua cantetur Taceo quod tn priuata'^lißaSymbolumneq^ Latine neq^ Germanic'e decanta-Wr,fidà filo'Mtßißce fubmifsè amp;nbsp;tacite murmuratur yeriw quant legttur.

P^liqute Conßitutiones deordinibus, locis facris ,ßugibits be-nedicenats, Corporali, Cff panno lineo atq^ albo ^c. fient adiapbo-

J ja« ôeo nec pnecepttenec prohtbttxßnt ; acproinde Sa~ cramentum neq^ melius neq^ detenus reddunt. Et quia illis tem-poribus yfies ccenecpurus adhucfuit atq^ integer, yerifimile e^l^, Pontifices pro libertate Chrißiana caufa inßttuiße , quee eedornandam cænx Dominica aBionem aliquid conferre yideban-tur : ‘Mißa autem Papißica nullum prorßes peperiße patra-cinium.

Ceterùm Exited fbnßitutio de celebrandd annuis Hlartyrum fitcrificijs, breuior eff amp;nbsp;obfcurior. Ex hißorijs autem amp;nbsp;yetu-fiis Patribus, qtiald ilia atatefuerit SanElorum yeneratio , col-ligitur : ira quidsm, ytßtdperßicuum fit, Fceltcem nihil de in-uocattone San£{orum,multo mtnus de expiatorto. Sacrifiào cor-ports fanguind (dirißi in ^iffa fanxtße,

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et Dionyfites

-ocr page 248-

ÇVimÆ CLASSIS, DE TESTl'^lO-

quot;DionyJiW enim ^reopagua^de ^uo.tnfrima centuria diximftf) frahxè deJcribcns^^uaErma^ quiluó ritïluijuo tcnfare 'Doniini célébrât aJit ginter cat era tir hoc referttnomina JatiUorn» hominumfi'edefunilorumex catalogorecitatafuijje : non yttAi^' quàm ofitulatores tir intercejjores noßri inuocarentur ; neq^ yt fcenKpurgatorij Itberarentur : qui error es longéin Canonelti irrefjerunt)Jedpropter abas duas caufas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Trimo^’ntjic tejiatumfier et ipfos quantumuis mortuos, Ù (X | jamp;oc mundoJitblatos^yiuere adhuc tn ‘Domino, acJempïterna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cttate per/rM.

Secundi),yt yita eorumfanS{a,amp; obitttfpitts atq^fcelix,exeW‘ pb loco alijs omnibus Chrtjhantsproponeretur, ad cuius imitatin' nemJeJe totos componerent amp;nbsp;conformarent.

ymba ‘Dtonyjij hacJunttEnimuero Santorumpoï^pacem H' lam nominumpradicatio eospraconio attollit, quipU-Jar.Seq^ yi‘ xerunt, tlr adfinem y/q^ yirtutts yiam conßanter nufquam aies defleSlendo tenuerunt : nos quidem ad imitandum heatißimiim il‘ lorum habitum,atqj ad diuina appetendapramiaprotiocans ac da* cens : illos aut cm yeluti yiuentespradtcans : qui, yt Theohÿi ait,non mortißcatißedin diuinampenitus yitam ex morte mut' lati funt. Khouit enim Dominus,yt ait fcriptura, quifunt eitts:amp; [ precißain conße^uDominimcrsfartSlcrum eins . Quaprcfidn Santorum morspro confummataßm^itate dicituryita.

,gt;4deundem modum loquitur Cyptianusbb. 5. Epiß. 6. ‘Dt-niq^tir dies ecrum,quilus excedunt, annotate, yt commemcrann* nes eorum inter memorias %iartyrum celebrarepcßirrius.

Eußebiits ßaßarierßs,qui tempore Fceliitsßoruit, tcßatur Hl* 4. cap.iij.quomodoEccle/ta Smyrnenßs memcriam SanElcrtmce-lebraritißdeq^ Chrißum,inquiunt, aliquandopoßßmus derelinqut* re,qui mortem pro totius mundi faluteßßinuit: neq aliumqven-quam colere,quoniam yerum Deumf quißolw colendus fit, «o* - ueritnitit

-ocr page 249-

NIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cEKry^jA lit. Î04

nmmM.^Martyres 'Verb^tanquam difcipulos T)omini, diligamtn amp;nbsp;quot;VeneremuTyquaßintegr'efidemmagzßroferuantes amp;nbsp;quot;Domino, quorum nos quo^^ mßde amp;perfeuerantta charitatif, optamw ejji participes . Et moic : quot;Ivlemortam eorum celebramus , ytje-^uentïum animi ad prceceßorum quot;fiam exemplts inßgnibtts fujci-tentur.

Idemlib.^.cap.6. Ethnici arlitrantur, %lartjrihits apadnos diuinos honores tribui,amp;c-

KAugufimits De Cuiit. Dei,ltb.Z. cap.27. inquit: Nee tarnen nos ijfdem quot;^lartyrcbits templa, Sacerdotta, J'acra amp;facrificia conflitmtnititquomam non tp/i, Jed Dew eorum nobus efÇ Dew. HonoramwJane memorias eorum, tanq JanÜerrumhommuDei, quiyßl, ad mortem Juorum corpora pro yeritate certarunt,yt in-notejeeret yera religio, falfis religionibw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuiidi'S-.quod e^

tiamji qui antea jentiehant/imendo reprimebant.QuJs autem aw diuit aliquandoßdeliumßantem Sacerdotem ad altare, etiam fu-per[anBum corpw'^lartyrts adDei honorem cultumq^ conjiru-Hum,dicere inprecihw: Offero tibi facrificium quot;Petre, yelPaule, yelCypriane,cîim apud eorum memorias oßeratur Deo, qui eos amp;nbsp;homines amp;nbsp;'^artyres fecit, amp;nbsp;fan^lis [iw -^ingelts cceleßi honore fociauit : yt ea celebritate , amp;nbsp;Deo yero de illorum y i^orijs gra-tias agamw, cÿ nos ad imitationem talium coronarum atq^ pal-marum,eodem inuocato in au^^ihum, ex eorum memorits renoua-fione adhortemur.

Etrurfw,De Ciuit.Dei lih.ti.cap.iti. Nos autem'Martyri-hw noflrif non templa J'lcut Dijs ,j€d memoriasßcut hotrànilw mortuis,quorum apudDeum yiuunt (Jiiritw, fabricamw:net ibi erigimw alt aria , inquibw facrificemw Nlartyribw , fedyni Deo,t!!r'^lartyrum,e!s- nojlro facrificium immolamwiad quod facrificium, ficut homineiDei,quimundum in eiw confej^ioneyice-runtjfuo loco eis' or dine nominantur, non tarnen à Sacerdote, qui c facrificat,

-ocr page 250-

CLASSIS, DE TESTIUO^ jacriJiCAt,inuocantur. Deo quipp'e non tpßs ficr'tficat,quÀmt(ii^'^ tnemoriam /acrißcet eorum:quia Dei Sacerdos e^L) non illorum-I^ijum yerofacrtficium corpm ef^ Chrijlt, quod non offtrcttriß^h tjuiA hocJune amp;nbsp;ipß.

Et ne quti txißimet , »Au^ßino temerè yerba ilia exciiHß ße, refettt eandernßententiam tertia yice, contra Faußitm mchicum lib .i o. cap .‘n . Eopulttt autem Chrißtanui, inquiet memorias '^artyrum religioßaßlennitate concelebrat, amp;nbsp;adeX’ citandam imitationem, amp;nbsp;yt merits eorum conßoeietur, at/f^ O’ rationibits adiuuetur : it a tarnen, yt nulh^lartyrum, ßdißi Deo 'lA.artyrum , quamutt in memorias quot;^artyrum conßttüd miti altaria , emm lAntifiitum in loctd J'anHorum cor^fgt;‘ rum aßißens altari, aliquando dixit : Oßerimtts tibi Tetre, äiK Daule, aut Cypriane : ßedquod oßirtur, oßertur Deo, qui tyres coronauit : yt ex ipforum locorum admonitione maiorßjf' Uuf exurgat, adacuendam charitatem, amp;• in illos quos imifettt poßumuf,ey‘in illum,quo adiuuantepoßumut .Colimia ergo quot;Mar-tyres eo cultudileEHonts amp;nbsp;ßocietatis, quo amp;nbsp;m hac y it a coltiniur fan^i homines Dei,quor um cor adtalem pro Euangelica y erin-te paßionem paratum eße ßentimuf.

Ex hts ßanitorum Tat rum teßimonijs liquet, ipßrum temps-ribuißacrißcium Mlartyrum non fuiße corpus eirJänguinemCbri-ßißbßeciepants amp;nbsp;yinvßedfuißßparatam quandam aCiionein à cœna, quæplerunq^ celebrata e^ anniuerßtrtjs diebits , quibfH fan^i Mlartyres ßupplicio affeEli, amp;nbsp;quot;^lartyrio coronatifuerimC amp;nbsp;iqs in locis, in quibus corpora eorumßepulta quieuerunt. Hm enimßdeles, tanqiiam adfunebrem concionem conuenientes, non ßoliim nomma ßan^orum de ßripto recitarunt: Jedintegras etiam Legendas quorundam, de do^lrina, ßde, yita amp;nbsp;obitu eorum,ad eeternee memoria monumentum commemorarunt : a^sDeopn cwßantiuillorumgrnt'ijs,auxilio^eitts inuocato,yt iamp; inhac

-ocr page 251-

NIIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENirV^Ial III. ÎO5

'veßigijs ipßrum tam yiuendo qvàm mortendo inßßerti amp;nbsp;io aterna ''vita^commum cum ipßs ieatùudwe frui daretur . gt;gt;Lc im rol/ur^ conßrmationemßdeißtlt;e,ßmuletiam luxta inßttuttonem Chriflt^uramintegramqjCœnam Jumpferunt. 'Porroneq^ua^uam inuocaruntßanllos, muko mima cor^iaamp;ßangumem Chrißt Deo patri innominefanllorum obtulerunt, yt üc enumerates tejlimo^ ^^j^p^^ßgt;ictteapparuit. Et hanc tot am aHionem, decommemora-tionefan^orum^grattarum a^tone, orattonejZirc. 'Veteres appellat runt facrißcium,hoc eli^ßgeneraltßgnificatione('vtßipra diSum

accipias, cultum dtutnum . ^a yero hoc facrtficium non tantum in laudem Dei ,fid in honorem fjuo^JanBorumperageha-tur^'Vocarunt ßacrißctum 'Nlartyrum. Ideoq^ Fcelicus quot;Papte conßt-tutio Jituxta analogiamfidei amp;nbsp;Patrum eius feculiconfentien-tta ßffragia iudtcetur}nihil ad'MiJ/attcum ßicrißcium attinet»

De Conciliis.

P^^greditur Faher ad illorum tempor um ConcHia.FIicxnum^ tn^uit,Conciltum(^uodcirca annumDomint ^it^.celehratum t^)prohihet,ne hi.qui offerendi facrißcij non hahentpoteflatem^ huy^ui offerunt^iorpta Chrißiporrigant.Htnc colligitlf\diffam eff fe[acrificiumpro quot;Viuts ö* mortuts.

•^ge I ante^uam ad conßutationem accedamus, in genere eX” plicabmus^quidde Concilijs fentiendumßt,amp; quantum aut hor i-tas illorum acpoteßas'Valeat,eä^ quam late pateat.

Fatemur (oncilium effefummum confißorium amp;nbsp;indicium fu^ premum in regnoChrißi,hoc. eß^in Eccleßa (Jatholica.Si.n.hxreßs' ahtjua ita inualefcatyt ßngult paflores ecclefiaru priuatimreßße-re no 'vakant)adeo^ religio Chrißiana perieluttwyieceße efi relu

-ocr page 252-

QTimÆ CLASSIS, T)E TliTM

guendum accurrercj amp;nbsp;labajcenti religianiJùbuenire, quo error condemnerurjlt;:ä‘ ajjèratur '^ertras : neß tntria neg/tga/irur,^ poßeaomnescommuniamp; injuperabi’i exirto inuoluanrur. enim di^uni : IsLam tuares agitur, paries cumproxinuh^ order.

Talis congregatio yocatur Concilium, qubd quaßomnes'i^ commune conjulant, de conciliandis in religione controuerfijs, 'S | componendn dißtdijs. Torrb quad Concilium nomine tonics Ei-clefix damnat, id yelauditu horrendum e^i^, amp;nbsp;proprer perid' Ium arernts damnationrs toro pe^lore auerßandum atq fußtii'' dum. enim contemnenda eitrs quot;Vox authoritas el^, dicir : Egofum yohifcum 'vjq^ adconfiimmationem feculi.

'Etßautem Concilijpoteßas ampla efÇ amp;nbsp;magnißca,ßin . tnen certtd terminis amp;nbsp;limitibus circumßripta el^, qui ßne lere amp;nbsp;grandi ßacrile^o transfiliri non poffunt. ’Multipotens dC (fiitadicereliceat ) Concilium, fed non omnipotens ei^. enim licet ludicibirs amp;nbsp;Jjßfßoribus Concilij, iüictaßti ingentj amp;nbsp;rationis diEfamen decernere ; ßd ex præfcripto Iuris ferenda fententia ,pro ajferendayeritate,et condemnando mendacioiP^r-ro nonfingendum ins aliquodnouum, in Eccleßa Qhrißi ,fei fequendum elf, yetus illuddiuinitus conflirutum amp;nbsp;approbatum, l quod in facris Uteris, quarum irrefragabiln authoritas, Î perfePle continetur,amp;planeperßgt;icueq^ defcribitttr.Ham quacunl^ ' congregatio, quantumuis expuris angelis conßans, aliquidPre^ pheticis eir ^öoßolicis fcriptis contrariumßatuat, repudiari con-demnariq^ debet , wxta ßdelemadmontttonemtisi grauifimtiit^ praceptum igt;4.poßoli Gal. t.

Hieronymus adGalatas cap.‘^. inquit:SpiritusfanSU doUrd na eUf^, quxCanonicis libris prodita : contra quam , ß quid ßatuant (oncilia, nefas duco.

tAugußituu

-ocr page 253-

,urrs TATî^U,amp;c.CE^T. III. 1O(Î

gt;gt;tu^ußintu contra quot;Maximum ^rrianorum E^ifcopum lilf. }. ca^, »4,. 5ez/ nunc nec ego 'îlâceenum, nec tu debet ^Ariminenfe tanjuampneiudicaturias proferre Concilium. Hec ego buun au-tboritate^nec tu illiui detinerit. Scripturarum authoritatibuf non quorum proprijs jled ^trifq^ communibm teßibus res cum caußt cum caufat ratio cum ratione conferatur.

Itaj^ß Concilia à Fabro allegata cum facris Uteris confentiant, fnn^uàm diuinum oraculum recipiemits ,ßn dtjjentiant , cum quot;Paulo dicemtts : Etiamß .Angelus è cœlopradicauerit yobis E-nan^elium prater id, quodpradicauimiis y obis, anathemaßt.

Ali)ac,ingens (^»ci/iorMW dißimilitudo ; acproinde non ex aquo omnia '^elreapi yelreijcipoßßnt. Ham qua ab Apo^ ßolorum temporibus adGregonum Magnum celebrata fue~ ^ifnc, plieraq^ßtntpurioraamp;ßacris Uteris magis conformia,quam

Gregorij atatemßecutafiint. Sunt enimferè ynius fir eins.-^emfarinx,acFontiliciam tyrannidem,amp; humana commenta potius, quamßacramßcriptnram redolent.

Inßper quatuor ymiuerlalia amp;nbsp;pracipua Concilia, reliquis in-ftrioribits in Trouincijs Àfia, Aßrtca amp;nbsp;Europa paßim per Epifcopos coaifis, tanto interuallo praferuntur , yt in Tfecretis tjuatuor Euangelißts aquiparentur. ^apropter yt quot;Patrum te-fiimonia, amp;nbsp;Pontificum Conflitutiones in certas Qenturias retu-limiis, ita amp;nbsp;Conciliorum décréta atpj Canones, in ßuas dißin-^as Centurias digeremits.

^ßioiergo Hicanum Concilium hoc Sacramentum oblationem '^ocat,tdpro confeßo accipimus: eo tarnen fenfu, quem papra in prima ßenturia expoßuimus. Hac enim Qonßitutio corpus Chri-fli nm appellat nouum quoddam aut expiatórium facrificium pro yiuts amp;nbsp;mortuis : nec yllam facit mentionem applicationis ex Qpere operato : fed generalißgnificatione yocabulum Sacrißcij d yfurpat.

-ocr page 254-

QTÏnTÆ CLASSIS, DE TESTJ^IO-ylurpat,pro facro amp;nbsp;diuino cultu, t^pro commemortitione Jacnficij in cruceperaih : deniq^pro famßäo Eucharißtcojioi laudpf amp;nbsp;grattarum a^ionn. Cteterùm quodin eodemCanone ß quicur, ne ht, quipoteßatem non hahent offerendi, illü runt,Chrißt corpuiprteheant, ùtdempro conßeffo acttptmus ; dC enim conßorme amp;nbsp;conßntaneumßacrxßcriptur« t. Cor. 14.. decenter,e:^ßecundumordinemßant.Etrurßw : Non enimt^ confußontf authorDeuf,ßedpacii,'^tin omnibus congregdtto^^ [ iui Jan^orum. Quemadmodum entm mintmè conuenù, yt m (leßaomnesJimullinguus loquantur : it a non minw indecofH«* foretjßi^frrvf-Pt^ßoc elß,publics amp;nbsp;communü minißer Eccleßi ßtcramentum cor por ûs amp;ßanguinit Chrijii, ab alio quodamexff he ad hoc tninißerium non 'Vocato acciperet : cum ipß dtuinornKf tnyßeriorum dtßenßatio commiffaßt atq^ concredtta. Dtßrtbfdi autem altjsjacramento, minißer ipße/uts è manibm comedu libtt, non tanquam priuatumffedtanquam communempaneW amp;nbsp;calicem ; nec inter Juum amp;nbsp;Eccleß« eßm atqpotum dißrimtfii^ liquod conßituit.^

HuncßnßmctrcumßantixCanonü illitts, malitiosè à Fdft tmiffxjßppeditant.

Integer autem Canonßc habet :tap.\^. Teruentt ad fandul» ! magnumq, Concilium, quod in quibitsdam locbs ciuitatdtH) Tresbytertigratiamßacr« communiontf Diaconiporrigant, qftod nec régula nec conßuetudo tradidit, yt ab hü, quipoteßatem no» habent oßerendi,tlli, qui oßerunt,0jrifli corpuf accipiant. Etfl^* tim : Nec non nbsp;nbsp;illudinnotuit, quodquidam Diaconi ante Fpiß

copos oblata contingant. Nac igitur omnia reßecentur, Ù in Diaconi menßra permaneant ,ßcientes, quodEpifcoporh quiaem tainißrißnt, inferioret autem Tresbyterü hctbeantur, quot;Per ordt*

ne»

-ocr page 255-

m/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÓV, c£Kr. nii. xo y

ntmer^opo^^Treshyreroi^ratiam facr« tommunionif 4nt, Aut Epifcopo autem Tresbyteroporrigente,

Qtün^^otißtmum in hoc Canone J^e^landA ac ^erpendenda funt.

Trimnm; Qi^dquot;pAtres huiut Concilij ccenAtn DominicAm yo-CAnt grattAm Jactx communionü , hoc , donum “Dei, quod Kultiis communiceiur : nequAquÀm yero opuc ment on um , quod DeopAtripro aIijs offerAtur : quAle opus tßi JAiffum priuAtAm fmgunt,

Secundo : Q^d Epifcopi clt;r Presbycert hoc donum fiue gmti-Am nonßbi fohs referuent, yt ipjiJoli come dunt Atq^ bibant : fei /ÜAConii etiAm couenienti ordine dißribuAnt.

Tertio: Qwd'DiAConi eAmgrAtiAm, quAm de mAnuPresby-ttrorum Accipiunt , Ecclefix communicent. Id Autem DiAcono-rum ejfe officium,ßperius inprimA centurtA eic CyprÏAno Audi-uimuf, amp;po/Q in centuriA quArtA ex LiturgiA Qhryfoflomi au-diemus.

QtMrto ; Q^d communia non de folo Chrifli corpore intelligA-titr ( yt Ether euincere conAtur ) Jed de communione etinm caU-lii, dicentepAulo : (JaUx benedtSlionts, cui benedicimus , nonne communicAtio fAnguinis Chrifli e^ pAnts , quem frAngimus^ »onwe communicAtio corporis Qhrifli ei^

Quinto : 1gt;IuIIafitprtecipuorum dr maxime deteflandorum in 'Milja errorum mentio ; quales Junt : Vfei Sacramento pro alijs : \leritum fhrfli ex opere operAto'^life yiuis eir mortuts appli-tare, ftem, Purgatorum finuocatio fanBorum amp;c. Im 'o Patres tumPaphnutio aduerfantur tircontradicunt cœlibi yitæ ’^ijfa-riorum : ey prohibent tantùm cmfufiones, eir «'toIi'«® quafdam, qtix in cænam irrepferant : ficut 0* Paulus Jolam icml'cif apud d z Corinthios

-ocr page 256-

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLASSIS, DE TESTJi^C-

Çormtinos taxai de mandaro atctem “Doimnt mhil ctriratiè iini' tat.Qmdpîitas Tatres Conalij dîBuros fuijje ,fic(enam tatnfn^ prophanaram,totq^ conl^urcatamidolomàmjs yidißent, in 'Pontißaa ‘^ltjja conj^iauntur

Eiujdem Concilij Canon 13. dißrte teßatnr, Eucharißiamlid quot;^tra^ßetie lateis aquè ae Sacerdotibw exhtbendam eße . Eed^ htecßtnt : Generaliter antem omni euilibet tn exitupoßto, eit fol' centi ßbi eommunionisgratiam tribui^ Epifeopwfrobabiliter (St oblatione dare debebit . Cer tum eil^ autem, oblationem altaril» nonßliim eßepanem amp;nbsp;eorpitf Cbnßi, yerttm ettam calteem amp;nbsp;fanguinem Chrißi. Sequitur ergo^ laicos eorpw ßanguineft^ Cbrißißbytraq^ßeeie aeeeßße.

Qoneiltum ^nttoebenu,ano Domini 345. eelebratu tap.i. fate tur, ecend non debere eße ’^ißampriuatam, Jedeomunionemto* riuf Eceleßa. Omnes, inquit, qui ingrediuntur Eieleßam Dei,amp; JeripturasJaeras audiunt, nee eommunieant in oratione eumpo^n-loßedpro quadam intemperantia fe àpreeeptioneßan^lx eommit* nionis auertunt, hi de Eeeleßaremoueantur, qua mdtuper tone!“ fionem pœmtentix ßuBtts ojlendant tirpreetbiis indulgentiälgt;^ eonßquantur.

Coneiltum Eithertinum,anno Domini 335 .eelebratum, Catiotli ^r^.ßatutt^eereosper diem in ecemeterio non ineendi. Et Can. Elaeuit, piCluras in Eceleßa ejße non debere, ne quod eolttur aut adoraturjnparietibm depingatur. Qim Deereta Fabro mamß‘ ße aduerfantur , cereos imaginem Crueifixi magnü laudibtH eßerenti,eir eomplures my/Ueos zs'ßiritualesßenßus atq^ interpre» tationes allegorieas affingenti.

Eertium nunepropugnaculum Fahri, quodex mal'e eoaeerua* tis tertia tenturixteßimonijs conßruxerat,diruimuf.

-ocr page 257-

NI IS P AT \l' H tJ-i. f£W7: /ƒƒ/. loJ

Q.VA'RTA CEN TV ri a.

EX quarto po^ natum Chrijium Jeculo Faber oilo Fatret in actem eductt , quot pro quot;^lijjatico jacrificio propugnacuroi jperat.Horum quinq^ Grxca linguaßripjerunt : quot;Baltlinô yideli-ietfiregoriufHatipian^^^enuf i Eptphantw, loannes Chrifoßomm, amp;Cyrilltts. Tres Latina:Xmbroßus Hieronymusgt;~T.ugu~ fltnus,

quot;Bafilius T^agnus Epißopus Cteßarea Cappadocia, qui floruit Qztm fol-iej snnoT)ominii'io.lib.i.deTdaptißmate cap.^. Oportetaccedentem Latin.fol.}7lt; «dcorpus amp;nbsp;fanguinem Domini,purum ejße à quouis inquinamen-to carnis acfliritus,ne ad iudicium edat cy bibat,

Gregoriits Ha:ßan:^enusjpraceptorD . HieronymiiOßacri- Geimfol-7t. ficiamittentes incruenta Sacerdotes.0 animarum cuflodesglorio- Latin.fol ix4lt; ß.0 magräfigmentum Dei quot;reflris in manibus fcrentes.

Epiphanius contra^Fielchifledechianos : jacrtflcium ^Klelcbiße- Germ foljtf-decincumeumflgntflcat,qui ait: Egoßumpanis yiiius, amp;ßangui-nem incruce ex eins latere manantem.

^mlrofius Epißcopus '\lediolanenfls, anno Domini 390 . In Germ-fol-74’ hcam cap i.Hon dubitesaflifiere ,gt;lngelum,qult;aido Chriflits aß Laun-fol 114-ßfiit,Chrißus immolatur.

Idem lib.n^. de Sacramentts .tap. 3. Sacramenti altarisflgura Germ fol-jf* prteceflit, quando .ylbraha tnSlori occurrit '\lelchißedech Sacer- Lat-fol-94. do5,i^ obtulit eipanem amp;nbsp;yinum.

HieronymwadDamaßm'.Titulus ipß Saluator, cuius quo- Germ.fol-47. tidie carne paflimur,amp; encore pot amur .Hoc conuiuium quotidie celFra(ur,qHotidie Fati r filium recipit,flemper Chriflus immolatur credemibtis.

Idem in Epiflola ad Euagrium. 'Klelchifidech pane '\gt;ino uTS-m- * fimblici.puroq lacriEcio Chrijîi dedicauit Satramentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ t-1 nbsp;nbsp;nbsp;■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t Germ fol-45.

«/îw^iBKW prit («ttrts Faber tn Juaspartes pertrahere co- Lat-fol-87.

d } natur

-ocr page 258-

CLJSilS, T)E TESTIUQ- , namr.h lib.zo. contra Faujîum cap. i8. induit: ChrißiantE^^ ttuJUem Jacrificij memoriam celebrant, JacroJ'an£laoblatiOigt;^^ participatione corportt fangutnti Chrijb.

Germ foLjt« nbsp;nbsp;nbsp;Idem Epijiola i^.ad‘Bonipactum.'HonneJemelimmolafU^^^

Latin.foL8îlt; Chrißuf in JeipJo f Et tarnen in Sacramento non Jolumpero'/n^^ Tajchisßlenmtates, fedomni diepopulis immolatw : nt( mentitur,qui interrogatui rejponderit eum immolari. .

Germ fol-j?. ddem hb./^. de DoSlrtna Chrijîiana Cap. 21. InSacerdote^^^ Laï-foi. chifedech Domintcum Sacramentumprxîiguratum 'Vtdemits. Gcrm.foL(fi- nbsp;nbsp;Idempaßim,in^uit Faber^mundam oblationem '^alachif^'^'

Latin.fol-10}. terpretatur de '\ltßa pro 'ViuMdsf mor tuts.

Germ- fol- 7s- loannes ßhryloflomtts Epifcoptts Qinfiantinopolitanits I.atio-fol-ix3- Domini ^00.lib.6.deDignitate Sacetdotalicap.^^,. Sacerdosß crißdumtlludhorrore ac reuerentiaplenißimumperßcit,CQWCi^ ni omnium Domino manibtts aßiduepertraSiato. Ft mox : id tempus fir jingeli Sacerdoti ^tdent eir locu^ altari in illtw honorem, t^ui immolatur, ^Angelorum choris

Gem», fol- 76- nbsp;nbsp;(yrillus Epifcoptti uAl^andrinus ^nno 4.J0. Incruentant^^'

Uuo- fol 117- Ifbramus in Eccleßjsfacrificij yeritateminon yt communes nempertipientes (quomodo enim mihi iuxta naturam fuam ficatrixcaro ejjèpoterit)ßed'^ier'e yiuificatrictm, tir ipfii*^ propriam fadam.

Germ- fol-5}. Qftè ejuod Faier alibi gloriatur, fe habere nubem teßiuff» Lat-fol ßinSlißtmorumFatrum y iacumprimts tn haccenturiaaj^litifif' Ham prxdiUos oSlo Tatres, yt minimum senties tir feptuai^^^ citât . Qma 'Vero efÇ ex numero Fontificum %omanx Eablhst yaticinatur contrafeipjumdnflar Qaiaphx.Hxc enim teflin'oiàtit iuxta Fabri ßenßum amp;nbsp;propoßtum , yerèßnt denßx amp;nbsp;ohfciirit nubes,aquamnon habentes, quxà yentü circuma^untur : admodum ludas t^ipoßolta loquitur 1 Flonquod Fatres ptrß tiulmnih

-ocr page 259-

^/ïs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c, cE^rr. n/r. tb9

'twiinodi nulesfint, fid quod Faber nubem quandam clarifitmif tfflimonijs obijcit. Qsfid enim ex omnibta htfce tejiimonijs com-probabit ampliw f tjuam quod mintfirt Ecclefia 'vocentnr Sacer-dotes: 'Menja in qua Sacramentum celebratur, alt are : tir Sacra-mentum corporis amp;fianguinù Chrifii, incruentumJacrificiu, quod nonDeo,fedtoticommunt Ecclefia quotidte ofièratur commu-mcetur l'Tfia omniafatemur nos etiam: amp;Jn'o nobà contra Fabri Mïfiam militant,yt ordine audiemuf.

quot;BafiUj tefiimonium non illibenter recipimus. Difiertè enim do-tetjillif temjoribus ‘^tramq^fieciem Sacramenti in yfiifuifje . 0-portetjnquît, accedentem ad corpus tir fanguinem 7)omini, amp;c.

ne quis imaginetur, fitb yna ffecie corpus tir fangumem,per 'Pbyficam (oncomitantiam,accipi,dtJlinE'eaddiî:îgt;!e ad iudicium fdattir Ti I^B JT. Qux Janè yerba de yna JJecie intelltgi ^(jueunt.Tants enimbibiytiqjnonpotelif.

Quodfi Faber tergtuerfetur,ac dtcat JBafilium îoqui de con-fifrnntibus,non de communicantilms,en yerba 'Bafilij: ACCE-

E 'FITE 'M,inquit,non,Ofierentern corptts tir fanguin'ê Chri-fiinMiJfa.Accedereautem,laicorume^f^,non Sacerdotum.

Sed age,yt yera fient entia quot;Bafilij eluceficat, tirfraudulent a Fabri cwfiliapatefiant, Liturgiam 'Mtjfx à ‘Bafilio eompofitam, tir lon^ofioli^ ilium tempore '^itatam adfiribamus.

'Erecitatas preces quafdam,tir decant at as cantiones,a to-populo,Sacerdos exor/unss myflerium cœna Tiominàcx, adpo-pfilum alta yoce adhortationem injhtuit: Swjum habeamus cor-da.Cui re/Jondetpopulus ; Habemtes ad'Domznum.Fergit Sacer-^lt;^:,inquiens: Gratias agamusT)omino. Tfe/JondetpopulustTii-^num tir iufium eE^,tirc.qux tnprxfationefiquuntur.

Eojlea c^ncinitpopulus carmen yiPloriale lAngelorum ex E-fi‘^^‘gt;''fanPïus,fanEus,fanSlus, Dominus T){its Sab^th, quodin etiam Ecclefijs yfitatum eT,,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter ett

-ocr page 260-

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLASSIS, DE T ESTIME^

'■IncereaSMerdos fecret'opronunciat hancorAtionem, remporibuf Canonii loco fuit : in qua Deo gracias agit gro bene-ficijs inde ab exordio mundt à Deo Ecclefx collatis, fercimpro redemptione Qhrifli.

CANON gt;B A^S bL I L

6«gt;m hts beatts quot;Poteßatibus (angelts) Domme, amator neris humant, etia nospeccacores clarnamtis amp;nbsp;dicimus:Sanll:tf es yerè, carper omnia fanEtus, amp;nbsp;non eif menfura magnificentit fanilitatis tux. Et Jan^us es in omnibus operibus tuts : qiÙA tua iujlitia eis' yero iudicio omnia exhibuißtnobis.

Cumenimfînxiffeshominem accepropuluere de terra, amp;bii^ no ra fes eum,oDeus, imagine tua, collocaßi eum in paradifo ib' liciarum,pollicitus Uli yitam tmmortalem, amp;nbsp;ßu^um acerno' rum bonorum in obferuatione mandatorum tuorum,

Sedctimfuifetinobediensaduerfum te yerumDeum creAtd“ rem fuum, feduBus fallacia Serpentes, mortificatiisq^proprijs li^is, eiecißi eum in iudicio tuo iußo, o Deus,exparadifo in htin^ mundum , eir conuertißi in terram, de quafumptus erat, orii‘ nans amp;nbsp;dißonens falutem ipßus ex regeneratione in ipfo Chriß tuo,

lAon enim auerfatitsfigmentum tuum in finem, quod tu, bont Deus, feceras, neq^ oblitus fuißi opérés manuum tuarum, ßdre* ßexillt hoc multifariamper 'Vifcera mifericordue tux. TropbetiS mifilli,yirtutesfecißiperfan^ostuos, qui omnibus feculis com* placuerunt tibi, Locutus elf nobtsper osßruorum tuorum J^ro-phetarum,pranuncians nobisfuturamfalutem. Legem ded^li nd aukilium, tAngelos adiunScißi eußodes.

-ocr page 261-

^JCIKT. UIL «to

' Tofitjttàm autem '^emcpltnùudo ttmporum, locuttu ts nobii i» j^/ojibo tuo , fer quemfeàfli eir jecula^^ui rfÇf^lendor glona tug, 0quot; charnier kjfojîajeos tute, eifert omnid yerbo yirtutif tute, amp;nbsp;non ef^ arburatttf rnftnam, tj^ubd ejjet ßmtlts tibi Deo fiUri. SedDeuf iffi anteßeeulaconßeQmfuit fuf er terra, yerfatHi cum homtnibui, amp;nbsp;incarnat»! defanSba ytirgine, exina-niuit femetiffiim ,formam jerui acctftens, conformafall»s cor-^oribumtlttata noflrte, ytnos conformes redder et imagini glorite fute.

j^ia enimfeccatumfer hominem lutroieratferfeccatum wor5,CQmflacitumfuif quot;wigenitoflio tuo, qui eb^ infinu tuo Dei amp;patrà, 'vtnatiaexmiilierefanblaDeifaraamp; femfer ’yirgi-^tne°\daria,'sitßibieb{»s Legicondemnaret feccatum in carne fa, yt in ^Adam morientes yiuificarentur in iffo Chrißo tuo, qui in hoc mundo 'verfatuf, de dit mandatum falutà : amp;nbsp;abduxit W ab erroreßmulachrorum, amp;nbsp;adduxit adcognitionem tui, Dei yeri iif‘'Patra: eÿ acquißuit nosßbifofulumpeculiarem, legale ^aurdotium,gentem fanHam, nbsp;furificauic aqua, amp;nbsp;fan^ifi-

(auitftriru fanblo, läf dedit femet iffum precium redemftiona i, Worte, quadetinebamur, yenditi fub feccatum.

Et de/cendit fer crttcem ad inferos, yt conßmmaretßbi quot;yni-utrfa, ßluit dolores mortä, tÿ ßrrexit tertia die, amp;nbsp;af eruit Ker omni carni adreßerreÜionem ex mortuä : eoquod non forint teneri à corruftione author dux ^tta, fa^ta frimitiie dor^ wientium,^rimogenitus ex mortuà, yt eßet iffe omni»in omni^ hiif,i)rimatum tenens.

Et aßendit in cælos, tir ßdee à dextra maieflatà tute in excel-fis,qui quot;vetuurits efÇ, yit reddat 'vnicui^ fecundum o^era iff-- us.T^liquit autem nohà monument a Calittifèra fafionù fiix, hat, qua frofofiiimuf, fecundum ifßttsfracefta.

e Egreffurus

-ocr page 262-

QUINTAL CLÂSSIS, DE TESTl’EdC^

Egreßurui enim ad 'voluntartam, celebrem attj^ ')?»«ƒ«)!* mortemJuam, ear.o^e,quatradidttJemettffumpro mundtyttttt acceint panem in janbas at^ immaiulatas manw Jnas, attolli^^ tibi Deo amp;nbsp;patri, grattas agens, benedtcens ,JanAificans, frai-gens, dédit janÜis Jun dijèipuln eir ^pojloln, dicens : KAccipifh (omedite. Hot corpus meum e^s‘c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Mox fèquitur»

Trecamur, yt 'vn 'tas nos omnesparticipantes ex ynopane amp;nbsp;poculo, in ynius ffiritusfanÜicommunionem: eit ne quemm-Jbùm in indicium aut condemnationcm facias participate corptH amp;Janguinem Cbnjlt tui ; yt inueniamm mijericordiam amp;nbsp;gm^ tiam cum omnibtts fanBis , ^uitibiafeculoplacuerunt, Tropri-tribus, Eambus, Eatriarchts, Trophetù, ^pojlolts, Eracoià-lus, Euangelißts, %lartjribus, Ccnfejforibus, 'Dc^oribus amp;nbsp;omnifpiritu lu/lo in fdeq^perje^o.

Ex hoc (Janone quot;Baßlijprimo apparet, Canam tune fuijfe it-ram Eucharißiam , hoc eEf ,illujiremgratiarum altionem, ßo redemptione in (JhriJïo lejü :r on dißimilem adhortationi huilt lt;jult;e in Ecclefajiica OrdinationeDucatus Euirtemb'.rgici cccM Dominica pramittitur.

Secundo, apparet (Janamfiiiffè memorialepaßionts amp;nbsp;mortis Chrijli, quod quidem Saesrdos non folus ccmèderit at^^ bilerit, fed omni populo dißribuerit, in communionem corporis amp;nbsp;fangui» nis Chrijlißtb quot;^tratij fftecie, ör in communionem Sanilorum, cutA yiuorum, turn mortuorum.

'Hec in tota d£lione mentio 'yillaßt, Sacrificij, inuocatients Sanllorum, fatisfaElionispro morttiis. »Acpermanßt hic ritus tn Grata Ecclcßa inde ab ßdpojlolorum temporibtis in hodier* num diem fixus immotus.

Ja»

-ocr page 263-

^c. ce^t. nrr.

lam relïtjut q^uartte (jnturix 7acres, incertum quïdem faits impro^nè amp;nbsp;oijcurè de Cxna locuci fint : ynde indociles lestes l^iritusanjam arribuerunc confingendifacrißcij°MiJJatici.Ee-runtamen, fi yerba ipfrii tuxca analo^afdei per omnes circum-flantias expendamus, eäquot; cum bts alia eorundem autorum teßi-moma conferamus, mantfeßum euadit,'Patres illos Ccenam Tiomi-tiicam, ^ualts à Chrißo inßituta o* in noßris Ecclejijs refor-matis Det heneficto celebratur, defendere, contra horrendam, qtme tn ’Mifa cernitur, propbanattomm.

Hieronymus ty- ^ugußinus in locis citâtes, fatentur tjuidem Chriflum tn Sacramento ^uottdie oßerrt, non autem Deo Tatri^ (yt Faber a/prmat )Sed CF^E D E FIT ID ES. Et^tigißi-Stus ait, ChrißianosperabH in cruce facrißeij memoriam celehra-^tjfacroCan^aoblatione amp;participatione corporis amp;nbsp;fanguinis Cbrißi.Ende colligirur, yocabula Sacerdotis, ^Itaris, Sacrifi-C'fmcruenti,oblationis amp;c. quibus Hafians^enus , ^Ambrofites amp;nbsp;Chryßoftomus ytuntur, non intelligenda eJJ'e de externo ßacer-ßstio, altart amp;nbsp;facrißeio , qitee certes quibufdam eix confecratis tantiimperl()nis,nontoti populo contteniant (qui puerunt ritus Vneris Te/lamenti, amp;nbsp;ss-valnKi'a quadam tn Tapaxu retinentur) Sedde ßiritualibies facerdottbtes , altaribtes amp;nbsp;facrijicijs , de qaibus ßipra fttis mttlta diSla ßint, çÿfinefallidio repeti non pofftmt.

'Gim entm communtonem corporis fanguims Qhrtft ist ccena ^ccipimtes, ac Deopatrt grattas agtmuspro donato nobisfilioßi-tndqßeu’)taorat!oneprecamttr,yt nobisßdem in Chrtßum con-ftmet amp;nbsp;adattgeat, amp;nbsp;propter ilium peccata noHra dementer tondoHet,yitamqßargtatur aternamamp;c.titm non/i/iimtes aut reprxßntamtes Cbrtß.im'Deopatri ,fedpotius acctpimus ChrißZ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à pâtre oblatum, O* minißerio Euangelij Sacramenti reprx-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«2 fentatum

-ocr page 264-

classis, de testi^io-fintatum. ‘EfÜè ergo Hieronymus çir tAuguJirntis dicunt, flum in cœna tmmolari amp;nbsp;ojj^ern nobM,non ‘Pairi.Quanqv.Mt^ ta a£lio, JdcrißciumDeo acceptumà 7 atribus appellatur, quod Chrijlum T atrifißamut,je d quad to tum hune cult um ad ländern Del eir gratiarum aUtonem rejeramus jac'Patremcieleßdn innomme dile^ifuißlij muocemus.

Qeteriim quodEpiphanms,tgt;4mlrojiitf,Hieronymus amp;nbsp;gujlinw typum tllum de quot;^lelchijedechica oblationepants amp;nbsp;'ï!' ’ ni accommodant adEacramentum corporis zir Jangumtf Cbrißh non malequidem ab ipfis dicitur jjedmaltcios'e â fabroperuern- I tur. Ham'\'lelchifedechipfeneqjpanemneqj'ygt;tnumDeojacriß- * cauit.tH.dhac^nonpants amp;nbsp;yini re/ße£lu,Jedalijs de caujis Chrgt; Jlo confertWjytJupra in clajji Trophetarum oßendimus. 7rad-rea in dubijs eis' controuerßs rebus ntida ßgurx nihil certi jolidi^ probant,prteßrtimßaperttis textits aduerjetur, qualise^ borum cœnæ Dominica . Injuper Eatres panem eir yinutn Idel- , chijedechi nequaquam conferuvt cum priuata °ElißaTapißdngt; | ï/Zfÿ temporibus ignotßima ;ßed cum Sacramento corporis

Chrßi in cœna, quamßaerißeium quot;yiocant, ob caußtsßuftt commemoratas . lt;^dde, quodiH-mbroßus lib, i.de iddbrahäfn tap,i.amp; lih.i.cap.^.exprejje ait^non^S/lelchißdechumßed^lïiquot; hamum Deo obtulijße. Ebi zirßaerißeia lt;H.brahxpie explicat, dn-cens,eum non perßacrificia.ßdperßdem iußißcatum,zlT ßaluatntn eße. Eerbahaeßunt : igt;lbraham triumpho humilierßabius nonßuperbior,ßaerißeium deniq^obtulitßdeiimas dedir, idec^ '^lelchißedechbenedixit.

Etßautem typus °l\/lelchißdechi, controuerßam de cœna Ü d( ^ißa non dirimat:tarnen lucundum eilß^ hanc quaßdepiSlatn ta- nbsp;nbsp;'

bulam intueri, in qua Tatres non quidemßubßantiam cœna (hat enim exßolis 'verbisprima inßitutionispetenda eiß )ßed'verutn 'vßm z^ßruUum eins eleganter deßcribuntEHamßcut olim quot;Ud-

-ocr page 265-

ïilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;C. CE'^T. /II/. fi2

chijedech Sacerdos Da alttßimi, defeffum famelicum hx extrcitum ctbo (fotu^ recreauit,agens tntenm Deogratiasprt '^iBona miraculosè coneeßa, ac benedicens .^ibraha : ita Chrijlus xternw nofler quot;Pontifex, amp;nbsp;Sacerdos ti^ta ordinem ’Melchije-p dech,yerti amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^tlraha laborantibw amp;nbsp;oneratM, tu»

flitiamjjfitientibus eä' efurientibus, cibum ac fotum corjgt;or^amp; fanguints fut tnjlïtuït, quo yelutt'snatico quotidte fdem ßtam corfrment, amp;nbsp;contra quemun hofitlem infultumprxmuntantur, Sufity^t amp;nbsp;Deogratix agantur, eir nos cceleßtbus donts in xter» num benedicamur.

Hane ejfe genuinam Tatrumfententiam, ybi de %lelchifede» tJnco facrtficto loquuntur, alia eorundem Scripta claritia edocent^ Quilibet enim fuorum yerborum optimw el^ mterpres . De quot;Ba-filio^quia fatts diximus,adreliquosprogredtamur.

Ha^ian^enus in oratione in Jan^ium Pafcha, adpopulum j iw; tfuitt^Ab/q^ confufione,amp; dubio comede corpus,amp; fangutnem bibe^ fijaltem yitx defderto tenerts.

Epiphanij tejiimonium de ytraq^ßecieperßicuüm e^, lib. 2. Tomo.t.contra’Melchtfedechianos.Sic eniminquit: %lelchi[edecb cAbrahx obutam yenit, eÿpropofuit ipfipanes amp;nbsp;yinum, myfie-riorumxniginataprxfgurans,lt;amp; exemplaria : cimDominus no-ßerdicat : Ego fumpants yiuens:amp; exemplar fanguinis ipfius, qui ex latere tpfiits compunilo fluxit, adptirgationem inquinato-re/jierßonem ac fallitem antmarum noßrarum.

Idem Ith.t.'Tomo.'^. iontra*Marcioniftas. Vtper aduentum Chrißi fii oninem facrificiorum yfum to’.leret, yno facrißcio ow-nia,qux anteafuerunt, complente, acperficitnte,quodel^facriß-ciumamp;ytclimaChriftt.

.Amlrofiits quoties canx Dominica meminit ,femper expreß ßsMerits quot;vtram^ßeciem confitttur. Inprimis autem Juper Epifi^

I 2,ad Corintbios reddit rattonem, quart Chrißus dißinH'e corpus

-ocr page 266-

CLjiSSTS, DE TEST IW /ù»m in pane, amp;nbsp;fanguinem tn yino edendum at/j^ btbendum dat.Vdec inquiens, ad enitionem corpord amp;nbsp;antnue, qiiod^if ciptmM: (jttia caro Chrt/lipro Jaluce corpora, Jangud yeropro i' ntma noßra offerlur. SedtarnenJub ytraijßjgt;ecteJumttur, quoi ytrunq^ yalet, quia fub ytra^ fumitur ipfe rotta Chrdiuf. Sei [gt; in altera tantiim fumeretur y ad ßterita tanthmy tde^, anim^f y el corpora, non ytrtuiq^ parit er tuttionemyalere ffgnißcareM eä^c. Ex hapatet quid Sathan etiam illo tempore molittalit, Chrißi tnflitutio in hac facra re ytolaretttr. Sed fortiter reßite-runtyamp; yiceruntfanSii Eacres.

Idemtn fermone de'Myßertjs adNeopbytos : T)idicifli,qiwi ex pane corpta fiatChrtßi y amp;nbsp;quod yinum ßtfangua confecm-tione y erbt cœlefâ.

Idemde Sacramentâ lib.tf.cap.i.z.eyr.tyfcribitypopuliim aid' tare accedentem corpta amp;nbsp;fanguinem Chrißi accipere.Eemßi,in' quit y adaltare y accepißi grattam Chrißi y Sairatnenta escceleßa con/ecutuiyHuc accommodât illudex fanticà cap, 5. ‘^landticti' uipanem meum cum melle meoyt^btbi yinum meurn cumladu meo.

Theodoretta in Tripart.Hifldib.^. cap.-},o. récitât memot^' bdlem hißt/riam de Ärribroßo, laicâ Sacramentum in ytraqß(^^^ y el dance yeldenegance . Ciim enim Theodojita Imp.prxcipiti igt;'‘‘ in Thefalonicenfes Jxuifèc yinnocentum cum reor uni cæde confuf, acpoßea diolanum ingreffa, moreJolito in cemplum intrare, amp;nbsp;Eucharilliampercipere yellet^y Âmbroffta ance ycffibuluin ot' currenSyprocedere ylceriia graui oracione yetuic, ac inter rebqM tnquit: Qupmodo mania extendes,de quihta ffillat adhuc fngUi tni'tßta qttomodohuiufmodt manibia fanSîumDominicorpiu, qua temericate oretuo poculum [anguinà preciofiper cipies! quanti furore yerbortim tuorum iniuffè ftnguâ efufa e^.

pter difcede, neq^ yelâpriore iniquitatem hac alia iniquitate atC'^ gere,

-ocr page 267-

^//S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE’MT. UIL tij

?crrô Theodüßumfuifje laicumfTheodoretu^ eodem capii e te» fiMur.jgt;Iampoßquam munu^ adJacram menjam obtulißec ptHaret communicarionemDiuinorum mjßeriorum, uAmhroJiuf dli^er Diaconum mandat:Interiora, o Imperator, folts Saterdott-biti patent, reltquü yero omnibtts inacießa nbsp;nbsp;int alla : protnde

txi,z^ communiter cum reliquùs ajliße:nampurpura Imperatores non Sacerdotes facit. ISlihilominits tarnen, tjuamuts laicuf ejßt non tlericui,Imperatori torpui t^r Janguinem Chrißi feorßmporte» xit .^mbroßui.

Idem sAmbrofîuf in Epifl.ad Helrxot.In Chrifioßmeloblata hoflia adfalutempotent. Quid ergo nos f Nonneperßngulos dies oferimui t EtJi quotidie oßeramu^ , adrecordationem eiuf mortis fit,amp; quot;yina hollia,non multts.Sic etiam ditimw.Hodie

refurrellio Domini,id eß, hodie reuocamtts ad memoriam re» fwreàionem Dominiiam. En apertam amp;nbsp;ingenuam cofeßionem, quodcoena non fit facrtficium pro yiuis mortuts, fed commemo» titho ynia facrificij,femel in cruce perallt.

lam amp;nbsp;hac in parte .Ambrofiits Tapißicx ’MiJfa refragatur, quodperegrina eîr ignota lingua in Eccltfia peragitur . Super t. Qorinth.li^.^anifefiumefÇ,inqutt, ingnorare animumnoßru,ß lingua loquatur quam nefcit,ficut ajjolent Latini homines Grace tatare,oblel{ati fino yerboru, nejctentes tarnen quiddicat.Ende liquet, .Ambrofium ea lingua’^iffam celebraße,qua auditoribws ßis yernacula ör trita fuit. Et aiunt hodie etiam difirimen ejje inter ’B^manam eir '^ediolanenfem '\^IiJfam.

latobus de Eoragine author hißoria Lombardier, in Legenda Gregorij'^agnt fcribit, temporibus ^driani’Papr circa annum Domini7^0.in Concilioßpmee fo««oc4to, 0gt;nMtK»nTlt;tfrw»t hanc fuijfe fententiam,'^t'\lifiale .^mbrofianum çÿ Gregorianum ßt» per altAriDeati Titri i^poßoli ponerentur , eir fores Ecehjiie _ optimi

-ocr page 268-

CLASSIS, DE TESTEMO^ intime clauderentur, ac flurtmorum E^tfioporumßgillis ttßtme munirenrur, amp;■ tpß tott^ noBe orationt tnßßerent,yt nugt;sperJt^um altquodreuel^ret, ytrum horum (dgt; Ecclejijs m*' gii ßruari y eilet. 'Manè ittnun Eccleße Aper cts, °M.ißale Greg’gt;‘ tîAnumpentrtts dißalutu amp;nbsp;btic tlluc^ dtQgt;erßum tnuenerutucJf»' iroßAnum Autemjolummodo Aperturn juper Altäre in eodem loci)gt; in quopofuerant,repererut.Hxc ille.Q^ß y era hiJloriA ell^,pf'gt;quot; (uldubioßgnißcAre yoluit Dominits, quot;Mi/ßim Gregorij Ta^ieß* tempore dißolttendam täquot; AbolendAm eße f omne enim regnum diuißitm deJolAbitur) ßd .Ambroßj '^ißAm permAnjüram eßh quoxdyßq^ Dominus yenerit. Qwdßuni yAticinium bodierno ilit impleriincipit, dum Gregoriana, hoc e^, EApifticA '\4ijßAeX’ ploßu, ^rnbroßanA, hoc t^,purA eis' inßitutioni Chrißi cenfeni*' neu, inßAuratur.

Hieronymits quoq^ dißertis y er bis teßAtur, [ua xtAteQisMft^ ßth ytrnq^ßeciepopulodißributAmeße . In SophoniumeAp}gt;amp; repetitur i.q.i. Cun. SACtrdotes. Sater dotes,qui Eucharißice^^’ feruiunt,elsßanguinem Dominipopulis eiits diuidunt, impie 4^«”^ in lege Chrißi,putantes euchAriftiAm imprecAntts facere yerls, iton yitam.

Idem priuAtx^iißx apertißim'e répugnât int. Corinth. »-Ium non e^l^, inquit, DominicA, fedhumanA ceena : quando gt;nbsp;nusquisq^ tanquamcxnam propriAm ßhts inuadit,amp;alij,qui fio» •btulerit,non impertit. Etßatim: Qeterum ceena dorntnica omnibus debet eße communis : quia Ule omnibus dtfcipitlis fuis, qm aderant, xqualiter tradidit Sacramenta.

Idem ad’ßullicum'^onachum. SanSfus Exvperias Tholoje Epifcopus, yidttx Sareptenßs imitator, ejurienspaßit alios : amp;nbsp;•re pallente ieiunijs,fame torquetur aliéna,omnemq^ fubßantittm Chrißi yißeribus erogauit. Hihilillo ditius , qui corpus DointM tanßro yimineo ßanguinemportât in yitro.

Jchm

-ocr page 269-

Kurs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^c.ceut. uil

Id;m ad Damajum. Saluatorps carne quotidie yefcitnttri cru-ftre^Qtamar. Hoc conuiuium quotidie celebratur.

tAugußtnm ytramqj Sacramenri ß^eciem omnibus fidelibttf temmumcari docet in Itbro fenientiaru TProißeri) repetirur De ConjèDif.z.Qan.Dufrangkur.Dufrangitur hoßta, ddfanguti de (allee in oraßdeliufunditur, quid aliud quam dominici corforbs in (ruce immolatio, eituq^fanguinM de latere effitfio deßgnatur i“

IdemdefideadT'etrum cap. «8. Firmißtmetene^ amp;nbsp;nullate-nits dubites^ ipfum ynigenitum Deum jJEerbum carnem faSlumt fipro nobtf obtulUJe facrißeium, amp;nbsp;hoßiam Deo in odorem fuaui-tatts^cui cum Fatre amp;nbsp;SpiritufanSio à FatriarchtsrP^ophetü amp;nbsp;Sacerdotibuf tempore 'beterts Teßamenti, animaliaJ'acrißca~ bantuTjCär cui nunc, ide^l^, tempore noui Teßamenti, cum F acre amp;nbsp;Spiritußatdlo, cum qutbuf Uh e/Ç ^na diuinitas, facrifictum pann yini mßde amp;nbsp;chantate, fanSla Ecclefia catholicaper •gt;-niuerfiim orbem terrte offerte non ceffat. In Ulis enim carnalibus

figurario fuit earner Chrißi, quam pro peccatis no/lrUiip. ßfinepeccatofuerat oblaturus : janguinüs,quem erat effuffrus ^^iremißionempeccatorttm nojlrorum.ln ißo autemfacrißeiogra~ (^arum aSlio atq^ commemoratio ef^ carnU Chri/ii, quam pro no-bh obtulit : fanguints, quem pro nobU idem Detts efudit.

Fides quamperffieu'e doceat tAugußinus, Unicum tantum eff ffacrifeium, quo Deufnobu amp;nbsp;'Mieterts teßamentipopulo recon^ (dietur, videlicet carnem Qhrißi, quam Dominus ipfe, non fa-(erdos in Kliffa, obtulit : amp;nbsp;fanguinem eitts , quem pro peccatis noflris effudit. Qm caro dt quifangutsper immolationem pecudîi yeteri Teßamento defignabantiir. ^Atq^ eademplane caro eäquot; idem fanguis datur nobes in oblatione panis eir yini, qua Chrißa '^na, cumpatre e^rSpiritu janllo facnficium panis amp;nbsp;yini inßde cir (haritate offerimus. Fbi notabis, .iAugullinum non dicere , qubd (hrißu^ patri offeratur : fed qubdfacnficium pants lt;amp;nbsp;yini Chrißo

f wm

-ocr page 270-

QTINTÆ CLâSSIS, de TESTM‘ ium Patre nbsp;nbsp;S^iruuJan^lo o^eratur, iagrattarum aifwtieni

(ommemorationempaßtonü ac mortü tittf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'gt;

Idem contra Faûjium Uh. zo. eaÿ.i'i. Chrißianiferait facrißcij memortam celebrant, /acrojarêla ohlatione, tir coWir-Vr ntcatïone, amp;farticipatione corpom amp;nbsp;Jangutnis Chrijh. Httß Jacrißctj caro tir Janguts, ante aduentum Chrifliper^thimaifMi' litîtdînumprommebatur, inpaßione Chrißiper tpßam '^eritatel^ reddebatur, pod^ aßcen(nm ChrßtperJacramentum memorial: ci‘ lebratur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ecce ^ugußtnitf%lißßamßeu a^onem ccenæ Dominic/eyoctt telebrationem memorice Jacrtficij Chrtßt. Qtßdautem aliui celebratio, quampublica tir ßolennbspradicatioßu annunciaWi per yerba tir ceremoniasfaÈla

iMulta eiitsdem authori6 teßimonia lubenspreetereo,brewtlt;i(^ gratia: nbsp;nbsp;nbsp;turnproferentur, cum Faberßpertora confutauedt'

Gem fol. 11. nbsp;nbsp;Chryfoß omits propri am for mam, m^uit Faber, ce le brandi

ß^m, id,e^,facram Liturgiam Grteco compofuit idiomate.Vn^'f euibîurum fe arbitratur yetußatemßicrificij '^ißatici, clt;r ynigt;^ ßeciei.

Etß y era mtiltis conieEfiirts planum facere poßem,LittirgiAingt; ejutE Chrjßßomi nomine c 'rrcumfertur, non ^enuinam effê, nee ipfo Chryjoßomo,nec ab altjs eo feculo ita celebratam eße,ytßMt lit era : tarnen bac de re cum Fabro non contendam, fedlarftttr, y eram tir propriam eße Chryfoßomi.^ttan.en.nelic^uidem 'Uiß faticum facrißetü tir ynamßeciem tuebiturtego enim contraria ctim ex ip/a Liturgia,tu ex altjs Chryfoßomi Jcriptts demontlmboi Sednimis longum foret ,integram Liturgiamyerbotim bticAd firibere.Trtecipuatantiim capita, in quibits cardo controuerft yertitur, perftringam. ETam licet facramentum corporù tir gttints Chrifli ftepenumerb in bac Litttrgia facrificium appelletWi «uincunt tarnen ciimprttcedentes thm /èquences circum/lantiaiiMK ituelligenddiwi efe de expiatoriofaertfeio '^ißx, dr applicatione merià

-ocr page 271-

quot;Kris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;e. CE UT. ITIT. n'}

Uterià Chrißz^qiix contingat alïjs hominibuf, abJ'qjpropria, eorum fde (^ßruitione :feddej^irttu^ibusfacrtficijs laudngraciarum ^^lonHjprecationM amp;t.

Ezemm ante conjecrattonem Sacerdos inquit : Offerimttf tibi iipreca!iones,amp; fuppltcationescrfatrißcia immaculata propo~ f»lo tm. Et rurfits : Idoneos nos redde ad ojf erenda tibi dona ßicrißciajpirituaha. Etpo^ conficrationem ait : Offerimits tibi tiitionalem bunt cultum, pro requiefcentibns m fide mazortbu^^ Tatribus, Eatriarchis, Trophetis amp;nbsp;Apoflolis Ertsconibits Euangelijïis, ’^lartyribips, ConfefforibitsContinentibits,lt;i3^ ofnni ßnritu infdeinitiato.

°M.anifeJi:im efÇ autemiTatriarchaSi quot;Prophetas.^pofioloSt ^lmyres^ alios^^ Spiritus in fide initiat0Syamp; nnc in fids requiefi-tentes, non habere ampliuspeccatum, acproinde nulla indigere exfiatiene : quemadmodum inquit Paulus quot;ppm. 6. Qua mortu~ us ei^ (infide) iuflificatus ei^ àpeccato.Et Chrifius ipfi'Mar-(iylt. Q^ crediderit, nbsp;nbsp;nbsp;baptifiatus fuerit, Jaluus erit. ftaq^

ratimalts tile cultus Liturgilt;s,neq^ de expiatoriofacrifitio °h,4.iljx^ ex opereoperato, nee^de applicatione meriti Chriflipoteifi^ intel-lififiedficut Liturgiafieipj'am explicat, defiacrificio laudis,pre-cum,grdtiarum a^tonis amp;c. ybifianSlorum pie defun^orum me-moriahonorific'erecolitur,fides, miracula, confiantia, acreliqua d'jna ipfirum conimendatur, O' T)eo gratia aguntur, quod Eccle-fitsfua tapraclara lumina,tot excellentes DoBores donauerittnec nonprecesfunduntur, yt T)eits ipfios ffiiritufiuo fanElo^quemadmo-dum et illos, regere acguhernare dignetur, quo ijfidem yefiigijs infijlant, ac tandem communem cum Ulis heatitudinem confe-qHanturihdemfateturGahrielPielLeil. 8o. literaH. Tfius, inquit J Ecclefia habet, quod hoflia in tria frangatur : quia pars corporis Chrifii myfiici in coelts triumph at : t^rpro ilia Sacramen-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn tfiertur ad laudem e^gratiarum a^ionem, quia Uli iain li-

I ' ieratifiunt Of. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Secundo^

-ocr page 272-

^]NTÆ CLASSIS, 7)E TESTmQ.

Secundo^ tejlamur circumßanti« huùn Ltturgix

tllud non f uße frtuatum amp;nbsp;arcannm negocwm ymw Sacetd^ j tti,fedpuhluam aBionetn totïw Eccleßa, (g- cotnmuniotiem ciifquot; for K acfangtanti Chrißi. Eofulm eràmfemper orat çÿ* grattas A’ cum Sacerdote amp;nbsp;Dtatono. tyii frxjerttm ad yerba tonfeM‘ ttonü Chorits reßondet^ amen: quod mdicio eß, Sacerdotent ter‘ ba confècrationts nonperegrina necßthimßa yoceßedclara ßr oiK ntbw nota linguapromintialje, TrxtereaSacerdos oratjytfat ' aßßumentibus in lotionem animarum, in remißionempeciatorttitt, lt;3‘c.^ßumentibitifinejuit,non /pe^antihts. Et rurjits oratiDi' 1 gnos nos redde potente manu tua, ytparticipesßmtts immacula^ ti tui corporis, cir precioß tutJanguinis, amp;nbsp;per nos omnis popuhisgt; ‘ 7\lec,quod in Canonepriuata: ‘ivlißa fit, monßrattantim alißf^quot; nem ßr yinum ,Jedpraßat etiam atq^ ^bibettoßendit enim w/*' cem benediilumpopulo,dicens:Cum timore Dei,tirfide,eä‘ dilelHoquot; ne accedite.

Hane efifie fiententiam Chryfifiomi, amp;nbsp;yerumfienfium Litttf' gite, qua ex Graca lingua in Latinam ßr Germanicam tranjlaU ei^,egt;c alijs ipfiiuf ficriptis demonftrabimits.

In Epift.adHelresos Homilia,t7.cap.g.docet,\iißamnone[‘ fie nouumfiacrißeium expiâtorium.Honneperßngulos dies,inqwtt ofierimus quidemßedadrecordationemfiacientes mortis eins. • yna ei^ htec boßia,non multa:. Quomodo yna c/Ç, non mtdtfi Etquia fiemel oblata eß illa, oblata ei^ in fianEla fian^orum : bet autem fiacrißeium templar eii^ illuts,id ipficm fiemper offeriimt^* Tice nunequidem aliumagnum, traßina fie alium,fiedl'eniperi^ ipßumiproinde ynum eii^ hoc ßacrißcium . ^lioquin hac ratiottt, quoniam in mttltis locis ofiertur,multi Chrifltfiunti Hequaquanii j fiedynus ybtq^ ei^ Chrißus, hicplents exißens,'amp; illicpletnt^gt; Vnum corpits:fiel t enim, qui ybiq^ offtrtur, ynum corpus ei[.,amp; nbsp;nbsp;|

non multa corpora,»a etiam ynum eß^fiacrißeium. Tontifex au* nbsp;nbsp;|

tens

-ocr page 273-

mis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEHT. UIL

umnajlerïlle, qui hoßiam mundantem nos obtulit : ipfam offeri-mw nunc,qux tune oülata quidem conjumi nonpotei^.Hoc au-temquodnosfacimiti, in commemorationetn quidemßt eiw, quod fâ^um efÇ . Hoc eninifacite^ inquir, in met commemorationem. Hon efÇ aliudfacrificiumßcut Tontifex: fed id ifjum Jèmper fa~ cimw.magii autem retordationemfamfttj o^eramur. Hec ille, !^id quxjo 'vehemetius cdtra ’^ißam Tontifciam dietpotuiti^ in qua Sater dos tanqutim mediator,fatriftio'\liffe Deum tonatur recontiliare cum yiuts amp;nbsp;mortuts. jdpertißim 'e dittt,non effe ali-umTontiftern prater Chrißum,nec aliud fatrißeiume^ptatori-üm,quàm cruets: Qenam autem folummodb effè commemoratio-nenilliM ,eirgratiarumaSiionem.

Idem in 2. ^r.8. Homilia 18. Eß autem, '^li nihildijfert Sa-rtfubdito,yt quandofruendum el^ horrendis myßerijs. Similiter enimomnes, '^t iliapercipiamus, digni hahemur. Honß-tutinyeteri lege,partem quidem Sacerdos comedehat,partem ^^tempopulus, eir non licehat populo par ticipem eße eorum, quotum particeps erat Sacerdos'.Sednunc nonfc, yeriim omnilus T?-tium corpusproponitur amp;poculum ynum.Qißn amp;nbsp;inpretihus,Siderit quis populum multumßmul oßerre, ciim pro energumenis, ^^‘npropcenitentihus: communes enim preces à Sacerdote zsr ah liltsfiunt, eir omnes ynam dicunt orationem,orationem mifericor-diaplenam. herum yhi ekclußrimiis à Sacerdotalihns amhiti-

eos,qut nonpoffunt eße participes fanHa menja, aha facienda oratio,amp; omnesfimiltterßiper terram iacemw, amp;nbsp;omnesß-mditerßrgtmus. Qj^ando iterum pax tommunicanda, omnesß-^diterfalutamus. In ijfdem iterum horrendßimis myflerijs he-^^fretatur Sacerdospopulo, ebquot; henèprecaturpopulus Sacerdoti. ’Ham cum Spiritu tuo,nthil aliud elf,quàmhoc: Eaqua ßtnt Luchariflite, id eif^ ,gratiarum aSlionis, communia funt omnia: ^tq^tnim tile folus grattas agit,fed efiam omnispopulus:prius f 2 enim

-ocr page 274-

^njT£ CL JS 3 IS, DE TESTIUO^ tnim accepta illorum yoce, deinde congregatis Ulis, yt di^ne amp;nbsp;iujl'e hoe fiat jtnc^pit Euchartjltam.

Hæc Chryfoßomi yerha idea tam prolixe adferihere yolui, intelligant omnes, quo ritu cœna illis t empor ibits célébrât a rit . Sunt enim quaß deciaratio quxdam amp;nbsp;explicatio Liturÿ^ illiui . tJeprimumpatet, iniujiè impieq^illos agere,quiinßigt;^ ptione ccena Dominica difcrimen inter Sacerdoces tir laicos cen-ßituunt, tirplebem altera ßecie Sacramenti temerario auftt fß“ liant. Secundo audimus, orationempopuh Deo offerri,ni)n «ƒ fum filïum Dei, Tertio, Qathechumenos alios^ indignas à coin'’ muutone Chrißi exclußs fuiße . Toßremo, quot;^ißam Ulo ßcUiO nthil aliudfuijje,quam communionem corporis tirßanguinis Chf^‘ ßi. De priuata °M.ißa amp;nbsp;ßaerißeio quot;^hßaticoybiq^JtißimM^ ßlentium.

Idem inEpiß , adEpheßos, Homilia^.tap, t. de negligf»^^^ amp;nbsp;tarditate populi in participanda communiene corporis fanguinis Chrißi, grauiter conqueritur. Frußra, inquit, habité quotidiana oblatio : ßußra ßamtts ad alt are . Uemo el^ pfi f‘ mulparticipet. Ißa non ideo dico, yt fimpliciter quomodoai^ cotnmunicetis, fed yt dignos yos ipfos conßituatis. 'Hon esdi‘ latione aut communicatione dignitspigitur neq^precatione.

Et moic:Obfecro,ß qun ad tonuiuiwn 'vocatus,tir mantts quf* dem lauer it,amp; accubuerit,paratufq^ ac dijßoßtits ad menfamfw‘ rit, tir tarnen nihil ciborum gußauerit,n3n inferet contumeim»^ tonuiuatori,aquofiieratinuitatugt;s .Jnnonßatius fueriteutn, quitalis eif,prorßts non comparuißfeiIta tu quoq^ aduenißijyp num cecinßi, cum omnibtts reltqttts, eic eorum té numero eße, qtd digni ßunt, hoc ipfo confeßts es,quod non abßeßißi. Quqmodo cuiü tnanferis de ccena ißa nonparticipasi'Indi^nus fum,inq!its? Ittdi-* gnits es i^tur t^' ea cotnmunione,quis m precibtts eiF, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Eaàn

-ocr page 275-

K fl s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;C. CENT. UIL

Eadem fcribit Tomo Homïlia 6o.(^6t, adpoputum 'iAntiochenum.

Qenamporro ommfui (ommunem,ac Ketninipriuaram amp;ßn^ ^ttlarem eße debere, docet idem Chryfoßornw in Homeha fap.u.priorti adQorinthios: quot;vbißcjcrthtt. Qmdell^ Dommicam iienammanducare^IIon tomedere kerilemceenam. lllam aü-'temcienam dicit, quamßtprema noUe tradidit Cbrißttf, cum di-fipuli omnes eßent cum eo. In lUa enim cœna eix Dominw amp;ßerr uißmul omnesßdebant. V3J 4«re?w cimßctd conßerui, inter yos lamendißidetis amp;nbsp;dtuidimini.Ob hoc dicit:Honef^ Dominicain ccenam manducare: yocans Dominicam eœnam^qux omnibwfi-tnul conuocatts concorditer amp;nbsp;communiterJümitur.

Hide Liturgix laßlij amp;nbsp;Cliryfoßomiiquee multtd annis etiam mortem illorum durauit, rota Eccleßa cum Sacerdotibia 'communicante ^aßipulantur compîures alij Tatres.

Cyprianusßper oratione Dominica: Hunc autempanem dari nobii quotidtepoßulamu^, ne qui in Chrißoßmtts, amp;nbsp;Euchari^ ßiamquotidie adeibum falutts acctpimus /intercedente aliquo prauiwe deliflo, dum abfintii efr non communicantes à caleßi pane,prohibemurß Chrißo corporeßeparemur.

Hiermymits ad iMcinium: De Sabbatho quodquteris, ytrum ieiunandumfit : eä: de Eucharißia, an acciptenda quotidie, quoi 'Rpmanx Eccleßa e!:r Hißania obfieruare perhibentur ; tgo illud tebreuiter admonendumputo,.traditiones Ecclefiaßicas ( prafier-timquafideinonofficiant ) itaobfieruandas,'gt;pt à maioribus tm-dttafiunt : nec altorum conßetudanem, aliorum contrario more fubuerti.

lt;Augufiinus quoq^firibit ,populum quotidie ad Eucharißiam accipiendam conueniße.Verba recenßet Grattanits,qui700. annis' po^ lAupufiinum 'vixit, In Decrstu de Conßecrat, Diß- Can^

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^oiidic\.

-ocr page 276-

' QJftKTÆ CLASSIS, DE TESTiMO-Qmttdie. Q^tidie Eucharifiiee communionem acciperenec nec yùu^ero: omntbnf tarnen Dumintcis diebiti communicanduin hortor:ß tarnen mens tn affeBupeccandt nonfittnam jt adbuchahi f yoluntatempeccandt, grauart magtf dtco Eucharijiix percept“ ne, quam p.rißcari.

- Ibidem. Si dixerit tiuifßiam, nonquotidie acctpiendam charifliam, alitu afßrmat tjuotidie : factat ynitsqtiütjj ptod cundtimßdemfuampi'e credit, tire.

Eodem in locorecitantur yerba Qanonts Apoßolorum deciint! Omnesßdeles, qui conueniunt infolennibin faerie ad EccleftMh jeripturas ^Apoßolorum amp;nbsp;Euangelium audiant. Qm autem noit perfeuerauerint in oratione,yßißum ^ißa peragitur,necfanditXi communionempercipiunt,yelut tnquietudines Eccleß« mouentth conuenit communione priuari.

Et Can. Terada. TeraSla conßeratione , omnes comniKH’quot;' cent, qui noluerint Eccleßaßicüs carere liminibtts :ßc enim amp;nbsp;poßolißatuerunt, eäquot; fanBa quot;Epmana tenet Eccleßa.

Sin autem Faber turba Fontißcia hoße canones tit , tias Fatrum reijciant,adq^ conßetum eßugiumfriuolafuteßß J confugientes dicant, eße palxam, id ei^, antiquam feu anttp^' tam, eir Eccleßam hoc nunc non tenere ; y el ad communiofif^ laicam (yt ipß yocant) amp;nbsp;yßm ynius duntaxatßeciei detat“ queant : ad fuperiora eos remittimits, in quibits abundeßd^ nbsp;nbsp;nbsp;f

explicuimits.

' Cyrillus quare Cxnam incruentum cult urn nuncupet, ßf‘^ diSlum ed^ ; yidelicet, quod non conférât earn cum cruento ß^^^‘ ficio cruets, fed cum facrificijs yeterts Teßamenti,pra:ßrtiin ld'^‘ locauflts, qux omnia cum efßßone fanguintsßebant. .Audiatni^ CyrillumJùorum yerborum interpretem, in Euang. Iohannis 5. cap. ty. Si nonßpereS^, tnquit,hoßtaplacationispropeccattSi j inqutepoSC ^gpit^ntyeritatem CQllapfißmus,non€S^po!’'^^^^^' i

-ocr page 277-

Kr/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c. cEm, im: »ts

ftflocuf pro peccAtii, au^placetur Dgiu.EIJet emm illa pl!ent[en^‘ iit, ytht^^iïApropitiiUtotitf, quAtn Tauluf non relt/j^uit : 'verum ‘PauIiumiiinonpeccatorum/ecundant duc terriam remißionem ^ufert (non enim it a ei^tnitmctif fdlutù noßrie) fed hojliam^

C^riß»! t iterum in cruce offerendam pro nobis negdt : ßmelenimoblatttf e^Qhrißws^necfj dmpliw ynquàm offerendi; qudmdoqmdem refurgens ex mortui iam non moritür,mors dliyltranondomindbitur. ’Monemmdixit Paulus : lgt;Ionei^ 'vltrèi poer, isentid. Idei^j dixit : non ei^ y Ur à remißio : fed hoßia^ in^iuir, yltrà non , ideif,-^ cruxjècundd yltra non e^, hoßi-«Wjuipßhdncyocat. Vna namj^hoßia perfecitin perpetuum

jui fdnSlißcantur.

Idem nd P^gmas de re^d Fide. Hoc enimfecit^ e^unndo ftp-fm femsl obtulit amp;c. Et mox ; Lex enim conßitutt facer ^tes, inßrmitatem habentesgt; Ferbum aucem iuramenti, guodpodi^ le-^emfilium in at er numperfeBum, y nie a quids m oblatione, nem-

ea, qua per proprium corpus confummauit in teternum eos, qui jatd.fcantur, Dominus noßer Lefts Chrißus.

Hic ysroEragic'eyociferatur Faber : Heq^nos molimur, in- fo!-4î-quit, nee ynquàm conati (ùmus, crucis iUud eruentum faerfeium «mifdn, autDeo PatriQorißum cruentèamp; mort aliter offerre : fdincruento modo, yt Cyrillus ait, fbffeciepants amp;nbsp;yi»i of-frimtis.

'E^ffondeo.'LLeq^inßmulamusyos,nec 'vnqttàm vfmulatti-snus J Chrißum cruentè mortalirer tn crtice offeràti. Hoc enim, quantumuis conaremini, fieri nonpofft. Quemadmodum Cyrillus ingenuefatetur, Chrißum non ampluts in crues pro nobis. offirri. Sicutenim femel tantum mortuus e^, tta fmel eantùm in cruce oblatits elf^. FLiti yelitts dicere, Chrißum tune de nouo crucifigt,eumludosPaf haies agit is, ^ed hoc eCf caput contra-

g uerjiit:

-ocr page 278-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLJSSIS, T)E TESTl^lO^

uerjix : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rel:quumß[ ahudquoddam Jacrißcium, quo reco«(i'

hart cum Deopoßtmuijprxter ynicum tllud tn cruce ferailuni -Hie nos cum Cyrtllo ex Eptßola ad Hebraos certo Jiatuimv^) non efje altam hojiiam yllamfro peccath, quam crucK, qua öin* JljM tn perpetuum perfect! eos^qut Jan^cantur.

Germ- fol- loc-

Quanquam autem faber eo tn loco dicatdneruentumfaertfei-urn altaris ejfe commemorationem cruentifaertfieij cruets^ tafflt^ altbi ex t.EptJlola^^leicandrigloriatur,eße eriam expiatorutW faertfetum. Ipfa 'Seritas, inquit, nos injlrutt calicem panem facramento offerre. (rimina enim acq^peccata, oblatis his DoM-nojacrifeijs, delentur. Talibus hoßtjs dele^abttur placabMf Domtnits, peccata dtmtttet in^entia. •

•gt;dn non hoc ei^ Qhrißum de nouo crucifigere, licet incruenit non mort aliter, ß prteter 'Vnicam amp;nbsp;aternam Qhrißifatiiß‘ ilionem ac expiationem in crucepera^am örpromerttam, qutedam expiandorumpeccatorum rationes conßngantur

Sic ergo neq^,Cyrillus,neqjeliquißptem huius centurin tres,Fabra) Sa-cramentum horribiltterprophanantißußraguntV!» ' Pontifices Romani. ceniuriæ quartæ»

D^maßts t. TontifexlAnnoDortnni mandauift yt inprincipio celebrationis '^tffe confeßto abfolutio d' ceretur. Ftde Tlatinam fol.

( Vt Tfalmi quoq^ alternts yicibtts in Eccle/ia canerentur, inƒ' neq eorum yerba bcecponerentur, GloriaTatri t^ßlio,f2r]ftst«t Janilo, inßituit, Tlatina ibidem,

Syriciitf

-ocr page 279-

cE’ï^T. iirr.

Syriciuf i-Eont. 4,0. «^«»o }8d. inßituit, yt ^uicunq^ aut yiduam autßcundam yxorem duxiffet, à cenßcratione amp;nbsp;ah oß ßeiQ Etelthaßicolgt;elleretur. Tiij. ßan. ^cutiuf.

Änaßaßui j. 7ont. 4.1. tx^nno. 4.05. conßituit, nefitcerdotes ^tieterx oinnes,diim fanEla Euan^elia in Eccleßa legunrur^fede-*nt :ßdyenerahditer curui,amp; in conßeilu Euangelijßantes^do^ Winicit yerha attente audtant, amp;fideliter adorent. De Confeer. Df. i. fan..gt;ipoßolica authoritate.

Pf

Conßttuit item, ne debiles manci, new aliquo membro ca-rentes in numerum Clericorum retilerentur. Dergomas lib.^.fol.

Innocentiits i.Tont. 4.1. tgt;4nno 4.11. cojyhf«if, ytßnguj,is lennibiisfeßiS in Eccleßjs ante facramenti receptionem Joax Chrf ftitolis daretur. De Qtnfe. Dif z. Can. Eacem igitur.

Sofimits. 1. Font. 4.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,15. 'VfffJUf , ne omninb ßerui in

ClerumreciJ)erentur,qubdhuui/cemodi yiros liberos amp;nbsp;integros eße o^orteret.Tlatina in yita euts.

Qonfituit etiam, yt Diaconi, dum celebraretur, Ixuas te^as baberent linoßimts. Loco quo Juprà.

, Danfaciw t. Tont. 4.4.. y/«no 4x0. conßituit, ne aliqiM fa-^ ttraos ante annos trigtnta ordinetur. Dfji.Can.Siqwstri-^ gmta.

Idem yetuit, ne ßeruits, aut obn5itiu(',yel obieratus in Clerunt

rtciperetur, Tlatinafol.^^ Qinßitutionss T)dmaß,

ytprint-t ïnflitutiom ac yßii cœHie dominica: aduerfentur, Dt yel frïnàiies eitn fjitrtes ßnt. Qwjmdo eniin Sacrumentum corporit ù jAnguïnis Qhrtfli dign'e accißiet, ^tiïdspeccatjuit noupann--tufrif J nee ahßduttänem a'.idierit, neeghriam Dea ’Patri^FiUt»^

Ù Spiritui fan^Q trtbuer u ?

-ocr page 280-

CLy4SSIS, T)E TESTIW

Sic Innocentij (snßitutio deprecationefaw, eiufilent^^' '.ßulo, per Je bona eiÇ. Vr e »/« quot;Damafu^ ßdem amp;g’ortatn 'Dti reßex 'tti ttainnccentites fruSbiptfielei, hcc ei^, pacem amp;cbAr^, tatem mutuam, eictemopacnJtgno inculcare'conattir.

•^najîafij primafanBio yt leBio EuangeliJ non à feâenfi' iieî, J'edàßantibies eâquot; yenerabundii audiaturfitidem minimi mala el^. Eult enimnos ^ujcitare adalacritatem nbsp;nbsp;diligentit

am quandam, yt excujjo omni yeterno torpore, Euatigelto» magna cura amp;nbsp;attentione audiamM. Ac in yero t^rgenuitio in“ rellebtu, eli^ ßibßantialü pars Qena dominias. Leüio eriim aangelij^ei^ y era annunciatiot^^' commemoratio mortis Domini

T^liqui (Janones Anaßafij ySiricij, Soßmi amp;nbsp;‘Bonifacijßi tonditionibus perßme ne Sacerdos ßtßeruus ne obneratus, ni manctts, ne bigamits : eir yt Diaconm in celebrationem quot;^ißie H nojlimis testes ßt amp;c. adiaphoras res à Deo neq^ prteceptasn«^ prohibit as conjîituuntt nee mutant ßubßantiamctenteßßue ilb^ y tare, ßue non y tare.

quot;Potuerunt ergo Pontißces Pâmant, quorum temporibiti in-fiitutio cœnx à Chrijlo tradita nondum yiolata fuit, pro libertatt ChrijUana, amp;nbsp;faîua confeientia, ha/ce adiaphoras ceremonias ponere tir yfurpare. Jfec tarnen Faber priuat^e ^Mißd patron* nium inde pariet.

Concilia centu-

riæ quartæ.

aFartopoi^ Chri/lum natumßculo pîura Concilia célébra* ta funt, quàm inde ab Apoßolorum temporibus,tam bre* ui temporis curricula ynquàm célébrât a efß leguntur. Kim

-ocr page 281-

N ns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiii. 'ito

^T^lamprurer duo (onalia gemraîia, Çmflantinopolitanum £^bejinum,pi^im in Trowncip ^jta^ %Ajjriiet, Enroptejtaliàt ^ertflAmefialhai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;centum annorumßiacio 'vitra yi-

^inti(oncilja hahitafuiffe,hißorijsprodîtum ei^.

' Eernntamen ex tôt (ßnalijs yntcum tantiim Faier allegat^ tHittf pratextu facrificwm’\liffaticum,'amp; ynam Sacramenti fße» tiempalliareßudet. Id, Sardicenß dicicur, quod Sardt! Lydix à trecentts Eptßopi} frequentatii el^,anno Domini ■^‘i^.Çonciliumt inquit Faber i laicte communionti meminit. Ferba autem calltdb dißtmulat.QM cum centuria tertia dißußa d nobiißnt,cramben tumfaflidio nonponemuf. Sed aliorum (ßnciliorum Decretbs no-firam de c«na fententiam confirmabinius.

Qontilium tAriminenfi,celebratum anno Domini ^6o.amp; Qm-ßantinopolitanumprimum çelebratum anno 3S0 . j4Ila Concilij Fbicani approbant eir conßrmant.Huitn autem Concilij Qanohes. Qt in tertia centuria diximus)teßantur,nullumfuiße tunepri-«ata quot;Miffà facrificium , ßdccenamfuißeßlamcommunionent tbrporü amp;nbsp;fanguinis Chrifti. Q^dfi aliter J'enßßent duo ißa Con» (ßiaßubium non e^i^ , quin hac de re or^nii amp;nbsp;dißiplina; caußa, terti aliquid^quemadmodum de alijs quamplurimts rebw^orßi» tuißent.

Concilium Epbeßnum , celebratum annoDomini^^^..conßte-tur,eo tempore tot am Eccleßam de integro Sacramento fub ytra^ ßeciecommunicafß.In cap.^Feligioßo amp;nbsp;Deo amabili 'Fleßcrio, • ^nnunciantes enim, inquit,ßecundum carnem^ mortem yni-^enitifiltjDei, ideiC» leJuChrißii cä“ refurreiüonem ei'uf, ( mccelot afeenßonem pariter conßtehtes , incruentam celebramuf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ecclelijs facrißeij firuitutem ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) ßc etiam ad myfticai

\ benedi^iones accsdimtts, amp;ßanHißcamur , participes eßeHißan-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi corporis, amp;precioßßanguinis Chrißi^omniumnoßriim redem-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptOTK.

Î)«in4t

-ocr page 282-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLASSIS, ’DE TESTI^IO-

Deindefaietur (ortcilium eodem loco ,glortam amp;nbsp;maießatf^ tfßa] Sacerdotale Domini nojlrt lej'u Chrijii, nullt jmatereako' tninum comperere . contra facrilegos ißos mediatores, 03,qui per Jacrißcium’^iffte Deum Tatrtm cum ytue amp;nbsp;moctOquot; é reconctltareprcefumunt. Sic enim in eodem capice Concilijß' quitur.

Klt;iie nbsp;nbsp;nbsp;Dominuf lepe Chriflus,ytpriptum efj^.K^dppell^

tum '^ero ah ^poßol'j ^poßolum, cisr ‘Pontipcem Qmpßufl^^ noßrtt,tanquampacrißcantem Deo tir ’Patripdei noßra Q^ßß^quot; onem ( qux à nobé ipps amp;nbsp;per ippem ipp Deo Patri inceßMCtf opertur) tterum eum dicimus , qui ex Deopcundiim nacuratißquot; Ine 'Vntgenitfe nec homint prater eum altert Sacerdotij 1Vgt;‘ tnen cir ofßcium deputamte . Fa^te ec^ enim mediator De^^ hominum, nbsp;nbsp;reconciliator adpacem , pmetipjitm Deo amp;

pro nohé oPerent in odoremJuauitatü.

Quid tandem poßet diet clarite contra mediatorium offd^^ *h4pariQrum,qutpcrißcio °Dlipa, ex opere operato, Deum rtcen‘ ciliare cum 'viuê cir mortuê,ambittoja tmptetate conantur^Sem' perquidem Patres, Qincilia, t!;}' Décréta crêpant:pdnemoep, omnium, qui petulantiie authoritatem eorum contemnat, conttimelioltus yiolet, quam tlli ipfiiaSlatores. Qttoßtelere itaße iampridem obflrinxerunt , quot;Vt luculente noßrorum teßimonß conuiSit, 4 fue ipPorum cotpeientijs quoq^ redargui ppe non ohßcu-rißentiant. Sedcumin reprobammentemtradttißnt,necfdteri ctilpum,neccorrigereerrorem'volunt . Fndefit,yt peccent cärpereant.

Q^rto iam Fabrum propugnaeulo, ex qttarta centuria teßimonijs conßruBo exuimte,ac ceu de nvx-ntbte deturbatum infugam coniecimte.

-ocr page 283-

WIS ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ct w. r.


Uf


Ctv I'N T A CBN. turia»

QJ^anquàm 'ver'eEuangelica. '^iJJaJjoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœna Domini

ca, qutncopofi^ natum Chrijlum feculo, puraadhuc,quantum adjubllantiam attinet, exprima inßitutioni confen-tancafuerit:Tontißcia'^liJJanon minuf quam quadringentis anteannù ignotalatuerit : Tarnen in quarta centuria, aurea Ecclefitefecula deßerunt , ßuccedenttbmfenculoßßtmn tentpori-biK, quibicf cœna Dominica indies decreuit, it a yt tandem pro-fetota euanuerit: crefeente interim nbsp;nbsp;augeßcente fatrißeio ’^iß

ßtico, atq^ in tam fublime faßigium aßendente,'^t elatumfit fu-omnt quoddiciturDeuf^autquod colitur,

Citm enim T^manum Imperium fatts longo tempore in Eccle-ßam Chrißi crudelißime ßeuiqßet, effußa quot;Vbiq^ ChrijHanißangui-«w immenfa copia, iußißimus tandem Dominits Janllorumßo-rum cruores '^indice dextra ylturus, Gotthos, Vmdalos, Hun-nos,'ßu^os, Saxones, Francos, Lßngobardos, quot;Perßs, aliasq^ larbaras gentes excitauit : qua à temporib»s Imperatorum ^Arcadij dr Honorij, boc e^ , ab anno Domini 412. ad rtrn^oraluflinianiamp; Iußini,hoc efÇ , ad annumDomini tjèo. circîfer centum amp;nbsp;qutnquaginta annorumßacto, totum Imperi-^m'F^manumperuagata,obuia quteq^ 'vajiarunt, expugnatts quot;^a-lidißtmis yrbibus,(ir exeißs T^egnis florentißimts.Ea tempeßate ^trmania,Dania,^ritannia,Gallia,Hißania, j^ßiea, S^jria, prouincia , exeußo Tipmanorum iugo propria ßhi re-rum ^ubernaculaßumpßerunt, ac dißinEla quot;tpgna conßituerunt. Frbs ^ma ter occupata amp;nbsp;direpta, quarto incenßa miper-rimt tonfiagrauit « Inter bas Itnperiorum ruinas Grrißiani _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnts

-ocr page 284-

CHÂSSIS, 2)£ TESriW^ confli^fahanrur Angufttjs, Eihmti ^nim omnium fatum caujâm ipßs imputabant : quam calummam hodiejJaitO' JanSium noßru Euangehonjußinet.^yiccedebat amp;nbsp;hoCi^uodGut' thi Eandalt, qui magna ex parte gt;gt;irrianorttmfuroresdeßn‘ debant, Orthodoxot üjrißianos prje cxterit infeßtßimooiie^ eÿ irudelißim^ Jùpplicijs perfequebantur. Qutdmulrti opus 'Ertßtßima erant tempora, iamp; conßentientibtif omnium hißoriti' TumßßragijSipeßtma.

Inter reliqua autem detrimenta, qua ex cruentis Ulis Idln imperiorum mutationibtts redundarunt, nonpoßremum quod indomita amp;nbsp;eßeratx ißagentesfadam barbariem in Itnpeff' um T^manum inuexerunt. ßombußis enim yetußißimis bM»“ theaSi eä- dißipatis ac yaßatisßholis, omnium bonarum artivW amp;nbsp;prxcipuarum linguarumßudtaperxerunt. Ham circa Domini 580. T^mam ynä cum imperio maternam linguam, Latinam amijerunt, acdeinceps Italice locuti ßnt. infußperegrinarum Gentium colonia^necpure Latinam iinguarn addijcere^ nec yernaculamßuam linguamprorj'us dediß:ere pott-rant.

Sic igitur ex duabtts integris linguts, tertia corrupta emetß^) qua Italica dicitur : teße Sabellico Enneade 8. Itb. ‘ÿ, Qum pti' tnis quot;Verbßudium Theologia in contemptum abijt, it a quot;Vt tempore nullus eximix authoritatis Theologus extiterit, iuxta Tauli praceptum potens fuerit contradicentes çonuinterf^ Vbi autem ßabula car.ibtts deßituta funt, qui luposarceant, ad* de ouibM'.Ita cum nulluf eruditits amp;ßdelis Epißopusßpt^' eßet, quiyeterumTatrum exemplo hareticis reßßeret, feneßra, imb oßia omniafanaticisßiritibus apert a erant,adtliß ßeminandos quoßiis errores in dogmatibips.

Qwa enim ßudialinguarum,tä' bonarum artium,organaßi*( atq^ arma Spiritus ßanbli, quibuf Eccleßam contra hareticos ir.*quot; lt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n iti amp;

-ocr page 285-

^IIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^C. CE'MT. IIII. nbsp;tn

uit amp;nbsp;dnfendit : femper id molitur Sathan, quot;Vt bellif, tumultibits, mo^, Ecclefiam^aftdijsfuis denudet ar^j exar-tnet,ne yllt concionatores remaneant,qui 'valeant reffiere.Qwm-idmodutn ohm 'P/nliJbni omnes fabrosfermrios Ijraehtts ade~ merant, ne arma fabricarentur, tjuibw terra Thilijlina oppugna-retw, I. Jrfffi.tj.

mortem j^ugtflini, Chryfßomi, Cyrilli, acfimili-titn DoÉlorum, yeteres amp;nbsp;jepultce iamdtidum hare fes Arrtano-rum, ’Manichaorum, Eelagtanorum amp;c. repullularunt : acfra^ ter has noua indies exortafunt, donee monßrum illud Tontifitia 'blijft emerfit : yt Juo loco demonflrabimm.

Etfautem Kathan eatempejlateEccleliAmlrolfemodum om^ tiilus armh (^oliauerat .* tarnen quemadmodum diuini numinis ^ouidentia, contraEhtliflinos,arma faltem Saulis amp;T)Auidisre^ manfirant, quibus defendere Ifraelitas dr deuincere hofles pofi. fnt : tf4 iM Arfc etiam quinta Centuria Dominus aliquos, quan-tumuispaucos referuautt, qui legitimum amp;fyncerum yfum ccena contra horrendamprophanationem '\lijjatiiam fideliter ^ropug^ narunt.

Enum quidem Faber allegat Joannem Damafenum. Sed cum non yfquequaq^ certum lit, quo tempore TheobhylaSîw Eptfiopus quot;Bulgaria, quern amp;nbsp;Fulgarium yocant, yixerit, non abfurdum ’t\ietur,fitefiimoniuni ipfus à Fabro citatum in hanc centuriam teferam. Certum e^, ilium firipfiljepoi^ Chryffiomum, cuitis quaft abbreuiator quidam efie depra:henditur. ,gt;îttamem Grego-tw'^agnoyetuflior efe yidetur : Stylus enimpropius adFa-tresGregorium antecedences quam fequences accedtt. ffiamuis aliqui afierant, ilium fub Conrado Sueuo, hoc ei^ , circa annum Domini 1014,. yixiffe. Sedytcunq^ fe ijla habeant, non conten-dam : nihil enim authoiritatt ipjius derogat.

A Damafcemis

-ocr page 286-

. ^riNTÆ. CLASSIS, DE TEST 1^0-

Gemi fol- ft ■ Lat-ioliox-

Dlt;iimajienus (inquit Faber) lib.^. Orthodoxe fidei, ca^. lt;4« firibit : Hxc eJi pur a J'alicet hojiia amp;nbsp;incruenta, quam abort» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occajum ipft ofjerriper Frophetam Domiizus loquitur,cor‘

Germ fol.17-

Ladn.foL ti.7‘

pus yrdeltcet r^Janguis Cbrijlynjiabilimentum anima nojire lt;ÿ (orporis,

Theophyla^us in’Matth. cap.z^. 'Manifejiumefi,qwdtvni imolaueritjetpjum^ex quo tradidit dtfcipults corpusJuum.

Idem in Lucam cap. lÿ. Dominus noßer lefits Chrißus in noM Tejiamento facrificandt ritum inßituit^quandopanem amp;nbsp;ytnurrtt qult;e etiam %lelchit^edech in typojuturi Jacerdotis obtulis, in cor-ports amp;fangutnisjui Sacramentum transformauit,

iAd qua Faber rurjits 'Veterem Jitam cantilenam accinic 'Iv^tßam ejßefacrifictumpro yiuis ^3quot; mortuis.

gt;gt;it 'yierb,fi yerba Damaßem iuxta analogiamfidei, aïta^ ipßusßeripta, amp;nbsp;iuxta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«»«f'ßeu contemporaneorum Tatr»nt

ßntentiam interpretemurvelare elueeßeit,nthtlißa adSacrtfid»^ ^Miffa^ßdad Cxnam, qualts à Chrißo inßituta, çÿ- Dei beneßcii 'apud nos reßaurata eßpertinere..

Fri^fttim enim hißce yerbts ipßam CanaDominicaßublianttant dejcribit,aß{rmans eJße corfius rirßangutnem0}rßi. Torroßnoii de yna duntaxat, ßd de ytraq /pecie toqui, eodem capite Jpicuè teßatur. Tlon eß.ßgura, inquity pants cir yinum corpora^ amp;nbsp;ßnguinis Chrißt (abjit entm boc) Sed ejl ipjum corpus Dorrnnt Detjeatum, ipßo Domtnodtcente: Hoc eß meum (nonßgttrator-poris )Jed corpus nbsp;nbsp;non figura ßangnmisßedßanguis.Ende colligt'

fur^Canam , Damaßeniatate fub ytraq^ Jpecie praberi acept^ ßolitamfui/ß.

Deinde yßm Cana eieponit, quodboc Sacramento totus bomo (am interior quam exterior, ciirn quo ad corpus titm quo ad ant-tnam^yeluticerto diuinoßgnatulo,confirmetur obßgnetur^r

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortalf

-ocr page 287-

m/s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c. CE\rr. jr, nz

tnQrtalefifum corpus gloriofo cor^ori Chrijli conforme futurum^ Ammamyeroremißionem peccatorum accipere. Hoc enim fibi yolunt yerba ifia : Infiabilimentam animx noßrlt;eamp; corpora,

Qmdaiitemhoc Satramencumpuram^ incruentam hoßtam apl)ellac, ab ortu Sol^ ypijjadoccafum 'Domino oßiratur,pro lt;iwfejfo accipïmm , eo tarnenfenfu^quoßpraprophetiam’Mala-yocabulum facrificij tncruenti expltcauimu^.

*ExTheol}hyla^oprolatum teßimonium, nouareßonfionenon indiget. l^mitto enim le^orem ad ea, ejuxfupra de yocabulo Sa~ t'ilici),amp;de typo‘\lelchifedecbi dt^iafunt.Het}^ enim lotptitur Theophyla^iM yel de facrificio quot;Miffx, yel de yna Sacramenti J^ecieifedde facrißcio crucviprincipaliter, deinde etiam de facri-commemoratiuo integra a^onii in cœna Dominica : Q^d ex dliß eiu^dem authormanifeßumfit teßimonifi.

In lohan.cap.t^.inquit: Q^maccede ad calicem commu-^ionu fanguinn Chrißi, it a afie^hafis, quafiexipfo latere bibat. Hec yerba nonpof['unt intettigi de Sacerdotibitf , (]ui confecrantt ^facramentum juti tpfirum manibtes traitant : fed de Latctó ac-(tientibin. Cum ^ CCED IS incpuit, adcommunionem/Hetl^ lt;ùt'. Sanguinti (hoc enim Faber adßgt;iritualem fruitionem de^ torquere pofet) ßdC Â Lie I Si qui elf communia fanguinis Cbrtfîi.Ingenuè er^o fatetuti fiia atate Janguinem Chrißt ex calice Jjamp;i folitumiaeproinde ytriujqj ßeciei yfum adßruit.

Idem in Epiß, ad Hebraos cap. . feipfum interpretatur , de quail[acri(icioin’\latthxoamp; Lucafiripferit,yideltcet non pri~ uat«°Mtfiei(edcrucif : ciiminqiiit: Sic amp;nbsp;Chriflta fimel oblatiu j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo ( Ipfe à feipfo (m cruce) à nemine alio (quibws

yerb»répudiâtoblationeni'^lifja) EtiamßenimFontifex efÇ, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnenfimul nbsp;nbsp;incenjum, amp;nbsp;yiUima,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b z Et

-ocr page 288-

QTIKTÆ CLASSIS, DL TESTJ^IO-’ Et HebAo.Eßq^ 'tgt;nümfMrificïum,non multa^tjitando^tii^’* ßmelohlatitf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;btcflenum, amp;nbsp;tjihuplenum amp;perft^^*

Qwmadtnodum emm in multts loeit oblatui Chrifluf 'vnutn pttf el^,amp; non muit a corporate amp;nbsp;ynumfacrtficium,

Elura ex Eatribu^ quintx centurix Faber prof erre non f O' tel^. Hubes teßittm def tere incipit, qua noJiram fententtaW oh* rm opprirniq^pojfe yanaperjuafone gloriabatur.

Pontifices Roma-

ni,qui'ntæ centun'æ»

COeîeftntts t.Eont, ^lt;ÿ.anno Domini^^li.infiituit,''vt'Tß‘ nil Dauidit ante jacrificium antiphonatim ab omnibus nerentur,quod ante fieri non confueuerat. EerleSla enim Epifi»^ tsquot; Euangeliofnitfacrificio imponebatur. Ende tir eie hoc inJiitV' to excerptijunt Introitus amp;nbsp;Gradualia, atq^ Ofiertoriaanteß crificium. Êergom.lib.^ .fol. 16 6.

Idem confiitutt, quot;yit Diacono Jttggeßum confiendente, Efithnvf a populo cantaretur,qui Graduale dicitur, Tlatina in yita Othquot; Jimi.

Leo I.Font.4.7. anno Domini ^/^i.fa^t,'ygt;t hac '^erba,finy Hum Sacrificium, immaculatam hofiiam, amp;• Hane igitur obl^ tionem;tgt;sq^iDiesq^ nofiros in tuapace diff onas,amp;t.intra aiHontm myfierij dicerentur . ’Polydorua de inuentoribuf rerumhb,'}» tap.u.

Hilarius x.Pont.^Z. anno. lege cauit,ne Sacerdos yxo* rem ducat, nifi yirginem , GratianusDiJi.i^. fan . (jtranduni erub,

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fxby

-ocr page 289-

^ns TCEm.r. »Î4.

Eilïx ■^.’Pont.1^0.anno ‘ÿïo.infiïtutty'Vt à foltt E^ifco^it dedi--tArentur templa, effet^ dies illefejins^ annïuerfanns, Polydorut de inuent.lth.ô.cap.i.

Gelafiuf i.Tonr.'ji. anno 4.90. cenfuit, yt cîericorum ordina-tiones juater in anno de cxtero fièrent, amp;nbsp;die Sahhathi tantum, turn antea femel duntaxat in Idouembri fieri confueuififent. ‘Difl. ‘!'lt;i.Qan .Ordinationes.

Idem in’Mtffa ordinauit Qllellas, Sécrétas, Complendas, eir Cradualia.Innocentw ^.de Sacra. altarts°Myfi.lib.z.cap.i6.

Q^dyeroomms illa Conjiitutiones^lifidm Papifiicam atti~ tient 1“ Hetfj enim Cœlefitniis talem cantum Pfalmorum infiitmt, în juo ynicus 'verfiss ex toto aliquo Tfalmo a Sacerdote mußtte-tw,'^elàchoroignota lingua decantetur atij^ repetatur, ad/tgni-/îtanda Patriarcharum amp;nbsp;Profhetarum fiagrantifiima defide^ ria,juibw aduentum°Mefiiee,futuriferuatoris, medullituffufiii-rahantjficut Faher comminifcitur. Sed ciim ah Imperatore Theo-dfiQzxonuocatum effet Concilium Ephefinum,contra harefin FFe- Latfouiss-florij ,adfuit amp;nbsp;Cœlefiinus,non tanquàmPriefès,fed,''vt aCyril-io lt;gt;ilexandrino in efiijiola ad Flefiortuni yocatur,Coêfiifcopugt;! eâquot; Çmfacerdos ,pari poteflate cum cxterts Efiifcoÿis numero ducen-tù.Iht turn inter rcliqua coràm yidit nbsp;nbsp;audiuit, lt;t Gtæcw in ce-

lebmtione cœnx Dominica intégras Pf aimas concimiquem morem tiima^lirohaffety'vtpar erat,damum reuerfus, in P^mana Eccle-fiAeundtm infiituit.

Pfalmos autem in Graca Ecclefia no mutilatos fuiffe,yt in ^üf [aPapifiicafieri folet,fedinte^os decantatos,tefiatur Chryfoß. trifintaduntakat annif Cœleflinoprior,in'Piatthaum , Homilia tndscimaficutinfexta centuria fuhGregorio 'Pdagno audiemw.

Torro quii nefcit,Pfalmos non folum decw çÿ ornamentum,fed Û'ptaiipu d partem eße aLUonis ceena Damiriica ? Sunt enim aut grntiarum aèlio, aut precatio^ aut yaticinium de Chrifio, aut do-b i ^rÎMt

-ocr page 290-

CL JS SIS, DE TESTlUO-doÜrina,aut e^horiatio, au[ confolaüo:quas ob ret cxna ei^.Icaj^ Efalmi à Ctelejitno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commune habent

truncato amp;nbsp;lacero ïntrottu amp;nbsp;Graduait 'Mijja,fedjj)eilant aho' ßram ccsnam, in qua hodie,Deofitgratta, populus nofirarutn lefiarum magna religionefiuautfitmot hymnos concinit, lam tir Leoniaprtmi (^anonem de fian^o fiacrificio, immacul^ ta bofiia amp;nbsp;oblatione amp;c.non de Tafiifiica °h4ilfia,fiedde tota onecxna,totiuf ecclejine commuai,intelligendum ejjè,euidenttril fiemet demonfirat tnjermone quadragejtmalt qui tncifit: dicaturuf yobit amp;c. ybtjtc de ’^antchtels loqttttur.

O*mqj adtegendam inftdelttatem fiuam noflris audeant nichai tnterefie myfierijt, it a Sacramentorum communione tempérant,yt interdumtutiuflateant, oreindtgno corpuf fii accipiunt,fitnguinem 'vero redemptionit nofira haurire otnW‘ no déclinant. Ç^d ideo yefiram yolumitf fictre fan^itatem, buiufimodihominet yobts amp;nbsp;his manifefientur indicijt,amp; deprehenfiafueritfiacrilegafimulatio, notati rirproditi à Sando' rumfictetatefiacerdotalt aiitorttatepellantur. Qwniam Paulin ecclejtam Deiprudenter pramonuit,dicens: 'Rogo yosfratret,ytohfieruetid eos, qui dtlfienfiones amp;nbsp;offèndicttlafi'^“ ter dQEirinam,quam nos didtctfiia,faciunt: eir declinate ab ill^* Hutuficemodt enim Qhrißo 'Domino nofiro non firuiunt, yentri: amp;nbsp;per dulces fiermones nbsp;nbsp;nbsp;benedi^iones fieducunt corda

innocentium. Hacille.

Germ.fol-8i‘ Fatetur altbt Faber ipfi,qubd certum haberi nequeat, ƒ«gt; Ut-foi.ij7- tempore generalis y pts yniuafieciei receptuafit. Sedne erret, d^omanum Fontificem Leonem audiat, aperte docentent, yfidf yfiuafigt;etiei yniusprimo defienderit.

’Principio, originem ynitts ffiecieiad^lanichaos refert,pdin‘ ter cateras monfirofias, quas tuebantur, opiniones^a yino etiam eibfiinebant,ficut'\lahometifiee hodiefaciunt: tarnen

-ocr page 291-

^f/s Pó*«. CE^T. r, GinfiiAniJmumfimulantti^cumaliji conuemelant ad condones, freces,eir Sacramenta:yt^ tutttti laterent, ^uemadmedum lud« fee lus reli^os latebat ^^dpoßolos, accedentes inturba ad corjgt;ua Cbdfi,id^ im^io ore accipientes, calicem yafrè amp;nbsp;fubdoli decli^ nabant,eà ^uodereaturam yïni abominarentur.

Secundo,docent yerba Leonis,'yifum yniw ß)edeißto feculo,

lt;amp; priortbuf amp;nbsp;fojïeriortbus Jeculis, tgnotum fuifje: monet tnimhose^nouaifta amp;nbsp;injohra cement are tanquam hccrencos notandos, amp;ffirituali gladio eccleßa,hoc effeiicommunicatione feriendos,amp; ^aß à corpore (fhrijd abjcißos,eic eccleßa amp;nbsp;focietäte SanÜorum eijeiendos effe.

Tertio. Declinationem calicis Leo yocat facrilegium,boc Cijiint ordinis yiolationem,qua tum djSla tumfaSla Domini fur-to eir depradatione abripantur. Quodfacinw, omnium furum predonum audaciarn ac temeritatem Jùÿerat,

QiMrto. (oncfueritur cumTaulo, dogma deyna ffecie,purte: dobbinte ^poßolorum aduerfari,magnas dijjinfiones eir oßendi-tula in eccleßa Rarere,

7oßremb,teßatur jSacramentum fubytra^ßecie non fold Sa-terdotibus, fid eir laicis in 'E.omana Eccleßa exhibitum fuifje. Lequitur enim de ijs, qui occulte litbreßebant ctsterd integrum Sieramentum accipientibus: non de ijs, qui ^Ißas celebrarunr. ^ea tnim °hdanithlt;td licuitfm eccleßa T^mana confecrare amp;nbsp;telebrare.

Qwdputas,obßcro,Leonem diSlurum cße,ß ex mortud reut-uifeens, yiderer Sacrificulos yerba ipfiur, (fanSlum Sacriß-ttum, immaculatam hoßiam) ad ynam ffeciem ‘Mifßatiti fucrificij detorquere ƒ Equidem non dißimulaturum banc in-I iuriam credo ,fèdin haeprorupturumyerbet, Oyosperditißimoi Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nebulontSf

-ocr page 292-

Oymr.Æ CLASSIS, J)E TESriMO^^ nebulones, amp;nbsp;htereticos impjßtmos. Sucine yosfuh mei fratexcu diutna,s leges conuellere, laicos fangutne redetn^^'^'^'^ jHaßfoliAre f 'Dijjenjiones amp;nbsp;offendùulei in Ectleßajer ere td non à Chrtßo dtdtcertttSi netf^ ah ^Afoßolsd, neq^ à

à cathoUcA E(cleßa,nelt;{^ 4 me denttji, cuiu4 authoritatetn fudentißtme obtenditis. Haußßü, haußßis inqttam, chteorum inilgt;robißtmorum hominumfeabu^ ; qui attendunt iß ritibies impoßoribus, m doih inis ebemoniorum, perßmulatiwtl^ j falßloquorum, cauterio notatam habentium conjcientiam . benttum contrahere matrimonium,iubentium abßinere à ctbti)amp; ! yiniprxßrtimpotu ; quod yinum Deuâ ireauit adßtmenlii'''^ 1 cumgratiarumabliQnefidelibu^,amp; ijs qui cognouerunt '^erniitl^ amp;c. '^'lalè yaleatis jjortentoßharetia^execrabiles eßü 'Vos amp;nbsp;blrina 'veßra, de ynaßecie eir facrificio '\bißte, Hac Leo,fiin fi' ufs eßet, ore rugiret. 7gt;lunc idemßriptis rugit, rugiet^ yß, ßnem mundi.

Eontificts Hilarij Conßitutio debigamia, etß fatis tioßd e^^,non tarnen omnino interdicit Sacerdotibus matrimonO) fedconcedit, Efifiopum amp;■ 'Diaconum ynius yxorif , modo iif' ginis,maritum eße.qua Conßitutionegublicam honeflatem in cleßa tueri yoluit Elilariw. t^dhxc, nthtl mutât hxc ßonßttO“ tio de ßtbßantia ceente dominiere, fedtßlitutionem Chrißi inuiola-tam relinquit.

Idem iudicandum ef^ de ConßitutioneTontißcts Fœlicù, dedicatione Eccleßarum ör anniuerfirio eiugt;s feßo. Hat meß Tudaicae^ quamChrißiana. EtenimChrißus Canamfuamn^'i^ in dedicate temßo, non in confecrato altari celebrauit, ßedin domo ciuts leroßolymitani, in communi ceenaculo, in communi men[i) in qua alias quoq^ cibuf eirpetits capi folebar. Heqfacerdotalibit* bitu ornatws fuit, fed quot;vulgaribtts eäquot; quotidiants indutus 'vefli‘ bus.Sußulit tnim amp;nbsp;abrogMiitLeuittcum ftcerdotium,necaliit^ quoddatn

-ocr page 293-

KUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c. CE KT. K iïlt;(

^ttoddam exftrnum Sacerdottum tnßitttere ’Voluit .qua de re ydpo-ßolii4 ad Hcl/ræos coptotè diljeruit.

runtamm, cum yj'us «ente 'Diminic.e, maxime quoad fub-ßantiam, tem^oribits Fælicupuntt adhuc amp;fyncertufuerit, ac di/crim:na locorumperfe adiaphora ßnt eäquot; Itbera hcuit ipß, pro libertate Qhrißiana, ordinn, decorii gratia, certos (ÿ*pectdia-^ res locos celebrationi ceenaiDominictedeßinare.Quemadmodum amp;nbsp;à^itdnos, «ena ‘Dominica nonin f(n-o,non in Qaupond,non in ta-bernis, alijsiie propband locd,Jed in publico quodam , in btihc yf»m extru^o ac deßinato loco celebrari jolet. ftaq^ conßcrans temßd amp;nbsp;altaribits non re^'e colligitur, Klißam ejße facrificium ^ro viud (iT mortud.

Taceo, quod Qonßitutiones de conßcrandd templd amp;nbsp;altari-bicsvaldeliint incertte.Tob/dorus enimde inuentoribus rerum Id. 6, ca^. 8. Fœltci tertio tribuit, qui yixit anno Domini 20. Gracianus autem adfcribit Fœlici eiin nomind primo, qui vixit ^mo'Domini 270. boe e^, ducentd annd eir amplitts, ante bunc Felicem tertium. F^idetur autem 'Verioreße'PolydoriJ'ententia, pu Felicem tertium barum Conßitutionum authorem facit.FFam rribttsprimd po!^ Chrißum natumfeculd, hoe eFf, trecentd annd ante Conßantinum ‘Magnum, Chrißiani rara habuerunt tem-pla dedicata.Sed ’Vt mdior effet ac religioßor apudpoßeros har um Fon/litutionum authoritas, 'Pontificiorum annalium Script or eSj Faliciprimo,tanquam antiquiori,tribuerunt.

Torro Gelafij fecundi Qonßitutiones duplices funt.iAlia enim pirfonas eäctempus deßgnant,qui ö* quandoconfecrandifint Sater dot es: alus partes qitasdam ad formam Miffæ pertinentes de-fribantividslicet Colleras,Sécrétas,Complendas, amp;nbsp;Gradualia. Qmfecratio a-item Sacerdotum illd temporibus non confifiebat tnQbara^iere indelebili, inun^ione olei, rafura, tonfiira, amp;po-i teßat«

-ocr page 294-

Of INTÆ CLASSIS, DE TESTlUÜ^ teßate offerendi fro yiuis eä- mortuü : qttas lar natas nugas fatus hodießiffiiit ; Jed erat publica er Jölennu declaratto, . nam perjonxper impoßtionem manuum ad tninißerium Ecdeßf amp;nbsp;eleElte eßent. I^ro quibiis Eccleßa preces conciptelgt;^^ Jundebatq^ ad Dominum, yt minißris Juü Jßiritum ßanBum girt dignaretur, cuiiu aßißentegratia Verbumßdelßer doceriß ab auditeribits yeraßde recipipoßet. Qwmos hodiej^ in Eccleßjspii obßeruatur. Vt autem maiori deuotione illa pera^i“ rentur, Gelßiuspro libertate Chrißiana quatuorpeculiares din ex toto anno feleïlos huic negocio aßignauit. Vnde tarnen neqitit' ^udm ’Mffeßacrißcium aßiruitur^

l

Toßeriores Conßitutiones Gelaßj de ßollcEis, Secretis, Corti“ plendis ^c. perße Stiles eirßalutaresßnt. Sunt entm aut precni^“ ones, autgratiarum allionss : ac certißimum teßimoniumperhi“ henty’^lißamijs temporibtts nondum fuiffepriuatamyniinß^ crißculi aClionem,ßedpublicum cultum toti Eccleßte communerti» Idquod liquidé) apparet,ipßamliteram Dettrum ColleClarttmÙ Complendarum inßicientibits,

^rffragatur nobis alites quißiam Eeprefftts eiusdem Gem Canon. Comperimus, inquit, quodquidamßumptatantummoM corporisßacriportione, « calice ßacrati cruoris abjlineant : proculdubio (quoniamneßio quaßuperßtione docentur adßrin^) aut integraßacramenta percipiant : aut ab integris arceantnr! quia diuißo Unites eiwdem mjßerijfine grandi Jacrilegio non pO‘ ptruenire. Hlt;ec Gelaßus , eSr repetuntur de Confe, Diß. (an. Comperimus,

Germ fol-go. .Æf/f Faber excipit, bunc Canonemßlos (onßerantesße^aref nonlaicos. FTimirum, inquit, (onfecrans debet, dum ’Mtffa ßacrißcium , quot;vtraqffemperßeciefrui, quo Chrifft mandato fatts-ßat (en Fahr o yel inuito Jeritatis confeßio excidit) Neq, tamtrt cuiliitf

-ocr page 295-

(ïrc. CENT. r. IÎ7 nihbet è yulgoytratn^ßfeciem necejjarioporrigi opvrtet.t^iudü tinmen lahrile. Sed cum tpjd yerba Canonù, ttim cmnes arcum-ßwtite hancgloßam rejouant, amp;nbsp;euincunt, non de Sacerdotibw iwfecrantibw, fed de laicü adcommunionem accedentibin in^ telligendum eJfe.Si emm Sacerdotes confecrantes ynam duniaxat ßmpferunt (ßeciem, dicas quaf^ybi calicemreh^uerint f Cerci ^jß^dife illos calicem yerifirmle non ef^.

Verum in alijs partibics 'Nliffa Tontificia Corfitutioni“ biis Gelaftj aduerjatur. Si/juidem Gelaßtcs confiituit, yc facrif^ da à populo ad^flijjam allata in quatuor partes dijlrtbueren-tur:quarumprimacederet Epifcopo, alteraclero, tertia paupe-diics^quartaadifitjs templorum impenderetur.Vide ’Poljdorum Id. 5. cap, 10. Tiequibiif infra infetunda huiuf libri parte plura dicentur.

Concilia Centn-

(

riac quintæ»

D'Inter yniuerfale Concilium Chalcedonenfe, quindecim par^^ ticulares Synodos in diuerßs locts ,ylfiis, ,gt;Lfricte amp;nbsp;Euro-pte, hoc quinto feculo célébrât as fuiffe conß at. Sedfolum lAga-thenß Concilium,de laica communione Faber allegat : quodanno Dominicelebratum eS^. 'Ecffondimits autemßpra in cen--turia tertia, ybi Eufebij teßimonium de laica communione dif-cußimM, Nuncigitur adreliqua eiM centuria (oncliaprogre-diemur,

i z Qn-

-ocr page 296-

’ QTINTÆ. CLJSSIS^DETES TiW-

Qncîlium Chalcedonenfe^ '^ninerfale quartum^celebrutum anno domini 450. 4 quo triapriora,Concilta quot;vmuerjalia, num, Qnjlantino^olitanum , amp;nbsp;E^heßnum, approbata firmataJtint.

Concilium Conflantint^litanum tcrtium, celebratum domini approbauit prxdi^a quatuor Concilia ymuerßhAlt; y'de Elatinam in Eigilio,

Cum ysroJacramentum ccente T)ominicxßtb prioribus liqs nonfiierit facrßcium quot;Miffaticum, fed communicatio cof‘ poris amp;nbsp;fanguinis Chriß, amp;gratiarum a^io totiw eccleßtef in quatuorprimü Cttiturijs demonßratum e/Çj fequitur, ult»gt; de cœnaßnßße Concilia quintx Centuriæ. ^lioquinpriorum Clt;)n‘ ciliorum Decretis nunquam jubfcripfißent.

4 Concilium 'Braccarenfe tertium, celebratum, iinno T)omirii 582. non longe ante Gregorij quot;^agni tempora, Decretum lulij eitano* minusprimi Eontißcts,de non tradenda intin^a Eucharißid, t(* petit amp;nbsp;confirmât, hifice yerhts: Illud quot;y/ero qubd pro completni^“ to communionts imin^am tradunt Eucharißiam popults,nec prolatum tefiimonium êk Euangelio recipit, y bi Jllpoflolus corptu Juum amp;fianguinem commendauit: feorfim enimpanfi, eirfeorfM calicüs commendatio memoratur. ’Mam intinBum panem alip Chrißum prabuififi nonlegimtus ,e\cepto illo tantum dificipulo) ^uem intincla buccella magifiriproditorem ofienderet,non qutc Si cramenti huiw inflitutionem monßraret. quot;Mam quod de eicprefi lotro, ide^l^ , de yuarum grantspopultts communicatur, yal^ e^C omnino conßfium. tire.

V\des, qudtumuts eo tempore aliqui ab infiitutione Cbrifli de* fledere incœperint, amp;nbsp;’^lanicbxo errore infedi, àpotu calicis aI-horruerint,tarnen Eatres acriter reftitife, çjr nouationem iftAin de intindopane, aut e\pejfii botro fiuereprohibuifiè,tanquàmpri‘ mx inßitutioni contrariam, fdam difirt'e fatentur, corptis

-ocr page 297-

CENT. r. 128

Chrtfli feorjimin fane manducarit^ janguine m eim feorßm eic (alicebibt.

Otm^, höc (oncilium yliimttm quintte (enturix fiterit, T’jx decern annü ante Gregorium ‘Magnum Tontißcem celebratum, a}paret,fexcentii Qhrijlum annit) nullum jacrißeium ‘Mef-jatKum, nullumq^ ynntsßßeciei yfum extitiffi,

Sedage,froducamtts m medium mundani,fed tarnen ßbriß'ia-ni Magißratits teßimonium, quo tertiores reddamur, ßcenam Tiominicam yltra quingentos annospo^^ Chrifii adcxlos aßcenßo-^tm,nonßiße[acrißctumTlißaticumjßedgratiaru ablionem, e^r (ommunicationem totim Eccleßx de corpore amp;ßanguine Qhrißi.

Laudatißimiu Imperator lußiniantts^I^manas Qsßareas per lurißconßiltos eruditione amp;nbsp;prudentia praßantißimoj; ^on^erijtir in ynum corpw redtgi curauit. Is in Nouellù Conßi~ ^wionibw.Tit. De Eccleßafiicts diuerßs Capitulis,»23. Conßit. '^utkenticay it aßatuit,

•Adhxc iubemus^ytomnes Epißopipariter amp;• Tresbiteri^riOn ^^titomodoßdclara yoce, qux aßdelipopulo eicaudiatur,ßacram eblationem amp;preces in ßanCfo Daptijmate adhibitas celebrenty ^^ietnaiore e^inde deuotione in depromendis Domini Dei laudi-audientium antmi efferatur.lta enim D. tyipoßolm docet^di-(■tns in prima ad Corinthios Epißola: Enimuero ß ßolummodo ^enedtcas Spiritu, quomodo üs,quipriuati locum implet, dieet ad ^ratiarum aTionem tuam Deo ipßim i^dmen^quandoquidem quid dicas,non'ygt;idetf‘ Tu quidem pulckregratias agüs, alter autem ^Wsdißcatur. Et rurßw in Epißola ad'Epmanosßc inquit: ßor-j^idem creditur adiußiciam^ore autem ßt conßeßioad ßalu-ttm.

Hts igitur de caußs cenuenit, yt inter cateras preces, ör ea, ^'^^inßanEfa oblatione dicuntur, clara '^oce à religioßßimü Epiß fopts Tresbiteris Domino noßro leßu Chrißo, Deo noßro, cum

i 3 ‘Peart

-ocr page 298-

QTIKTÆ CLASSIS, CE^T. K

Tatre amp;nbsp;S^iritu fanÜoproferantur.Sâturü rebgioßßimü docibu^, quod fi quid hor um negleicerint, amp;nbsp;in horrendo iudfci» magni T)ei,amp;fieruaeorit nofiri lefiu Qhrifii de hu radonem dentiUeq^ noihxc cognoficentes conquieficemws^relinquemufqi in^^ ta. Hxc iUe.

Q^fio^num hxc in priuata ’Mtfifa olfieruantur^ quot;^ihil minui. ïaShanc quidem 'Pafifite Parres,Concilia, ‘Decreta,'^(t^ fias Qonfiuetudtnes. Sed nemo eil^ omnium, qui ctinUas tam uinas quam humanas Leges audaciuf tran/gredtatur, dentiu4 contemnat,quam illi iffifian^ifiimi fiTiijsf lacet,LegtiVH amp;nbsp;antiquitatis cultores.

Sic igitur locuplettfiimts teftimonijs Patrum,Pontificum,Ciin-ciliorum,amp; Imperatorum deniq^ confirmauimus,quodquantum-ttùs myfierium iniquitatts,hoc ef^, abominandum idolum Pontificix,hac quinta centuriapaulatim fiefie exeruerit,PominuS tarnen /ubinde heroicos aliquot Dohlores e'iccitauerit,qfacris htt-rts infiruSli, fyncerum yfium cœnx Dominica in ipfa quoq^ poma-tta ecclefia, contra omnes prophanationes,yCq^adannumPomim fëiccentefimum firenuè de/enderint. ISLili ergo Faber alios tefies,prater Patres, Pontifices amp;nbsp;Concilia quinta centuria habeat, qutbtts quot;^ijfiam JuamprL

Uatamfulciat ,iam iam tot a

corruet.

Finis primi Tomi.

-ocr page 299-

-ocr page 300-

-ocr page 301-

TOMVS PO-STERIOR.

ntegræ Hiftoriæ de Milfa, authore D.

Valentino Vannio.

r r 3 ƒ X’ G Æ. j $ 3.

-ocr page 302-

-ocr page 303-

CENT VRlA ' SEXTA.

’n priori huitu y olutnnis Tomoi amice gt;nbsp;cg^muf potißimtim de yere E-uangelica‘Mtßa, boceT, gt;nbsp;defacratißt-

Domini noflri lefii Chrifli^quam Euangeliflie amp;nbsp;i^ipofloli a Domino ipjo acceptamnobti tradiderunt , quam 'Vetufli illiDo^ores Ecdeflæ , quosTa-^ rresyocamui, flxcentos circiter annos

Chrijii ad cœlos afcenßonem , fonfianter retinuerunt.

Efl enim aliquoties abominandos ‘Kdifße Tapiflica errores prorenataperflringere me oportuit : hunc tarnen fcopum propo-fitumhabui^yt exJacrii LiteTif,hiflorijs Eccleflaflicii,Concilias, E’atribit! Dodoribits Eccleflce,in claram lucem educeremJyn-terum ^erè Euangelicum yßm ccenx Dominicx: amp;nbsp;qnot fe-tuliiilleinuiolattupermanflrir, demonflrarem. Itaq^prior Tolt;-nrne iure inflcribipotent: De '\lifla Euangelica,

Sediam ab bacßexta Centuria alteruniTomum exordimurt - T)e’MilJa‘Papiflica. ITam etiamfiquadam in fequentibtu centu-r'ijsde Eiiangelica ’^dißa occurrent, ad hunc tamenflnem pctißi-mtimreflgt;icimus collimamitf ,yt borrendatn propbanationem (cena Dominica ob oculosponamtts,oflenfls initijs,progreßtonibits, incrementii,propagationtbuf'\4ilfle7apflicx: quando, qiiomo-dQ,ciraquibus,fingulainuenta,conflarcinatai auQaamp; amplrfi-tàtafuerint.

kA a t Ex

-ocr page 304-

CLASSIS^-DE

Ex hac Autem centuria Faler yntim faltem teßem GregorïumprimumF^apam: qui °Magni cognomen fortn»^^^^ eo quod nec ante necpof^ ipfum ylltn Eonttficumplura de rico Sacrißcio conßituerit. Hune ergo Faber yt minimum decies allegat,ad euincendum ficum illudfigmentum, quod ßtfacrißetumpro '\iiuù amp;nbsp;mortuvs.

(2^a yero Canon, qui amp;ßcreta '^tffa dicitur,foni e^ caput omnium fere abominationum ’Mifjce,placuit ilium fub greßu ’^ißte Fontißeia, deyerbo ad'y/erbum^fcribere, ytf' iti lector yideat,me nihil eicmeo ingenio conf £lum, fed omnia if fs '\liffa,riorum yer bit eiepreffa recitare. Ft enim yerba prim^ inßitutionus ab Euangelijl^ defcripta,funt fundamentum par^ eir Euangelica '\lißee: ita yerba Canontf funt fundamentiifi 'Fdi/ßeFaptßicx,inquototaißaßruSura idolatrica eiceedifiat^

Canon MiHæ.

igitur clementißime Tater,per Eßim Chrißum fliutA tuum Tiominum no/lrum fupplices rogamtts petimua'-yti accepta habeas c^- benedtcas,hacdona,hæc munera,hacfanda ßaerißeia illibata. Inprimts qua tibi offerimw, pro eccleßa tna fanda ßatholica, quampacißcare, ctßodire, adunare, cir regere dignerts,toto orbe terrarum,ynd cumßamulo ttto, Fapa nlt;ßro amp;nbsp;’-AntißitenoßroFL. ^F^geno/lroFl. amp;nbsp;omnibtti Orthodo-xid,atq^ Catholica amp;nbsp;lt;gt;ipoßolicafidei lultoribtts.

'X'lemento, ^Domine, famulorum,famularumqj tuarum Fh. cÿ H. nbsp;nbsp;omnium circumßantium,quorum tibißdes cognita edf,

nota deuotio: pro quibus tibi oßerimus^ y el qui tibi oßerunt, hoc faerifi-

-ocr page 305-

^ISSÆ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vf. ft

fiicrificiitni laudn^pro fe omntiu^ fro redemptione fumjiiarum^proJ^eJalutK amp;nbsp;incolumùatff ßM,tibt^ reddunt yitafua^teterno ‘beo^yiuo amp;nbsp;yer o.

Communicantes elt;r memoriam yenerantes infrintfs gloriofa femper yirginió ^fdaria,genitricü Tiet, e!sr Tiomïnï nojiri lefu Chri^ïi.Jèd amp;nbsp;beatorum Ldpojlolorumacmartyrumtuorum, Te-tri,7auli, lAndrex, lacobi, lohannü, Thomx, lacobt, Thtltppi, 'Bar[holomiei^ïa[tha:t,Simonn amp;nbsp;'Thaddlt;ci,Lint,Qletï,Qltmen-tn,Sixti,CQrnelij,Cyprtani, Laurenttj, Chryfogoni, Iohannis efr TaulijCoJmie amp;nbsp;Tamtani, amp;nbsp;omnium Sanflorum tuorum,quoru, mefitis, frecibus^j concédas,yt in omnibus protebïionis tune mu-niamur auxilio,pereundem Chrißum Dominum noßru,^men.

Hane igirur oblationemßruittitü nojiræ,fed amp;nbsp;cunfbefami-liatuaqiiiefiimus,Domine,yt placatus accipias,diesq,nojîros in tun face dßonas,atq^ ab aterna damnatione nos eripi,cir in ele~ ^orumtuorum iubeas grege numerari. Ter ChrißumDominum ^oßrHm,vd.men.

Q^moblationempu Deits in omnibus qutefumus benedi^am, lt;i^[mftatn,ratam, rationabilem, atteptabilemqjacere digneris, I nobü corfus cÿ-ßanguisßat,dilebiißiniißlij tui Domint noßri

Iifu ebrißi.

Q^fridie quampateretur,accepitpane inßnfias ac yenerali les manus fuas,amp; eleuatis oculis in caelum, ad te Deum patrem ßum omnipotentem, tibi gratias agens, benedixit,fregit, dedit difdpnlisfuis, dicens: tAceifite cif manducate ex hoc omnes: boceiC eorpus meum.

Simili modo,poßquam cœnatum eICgt;es(eißiens amp;nbsp;huncprxtla-rumcaltcem injanîîas ac yenerabiles manusßtas, ttem tibi gra-l n« a^ens benedixit,dedit difcipulis fuis,dicens: Acipite amp;■ btbi^ I te ex eo omnes: hic eiC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calix fanguinis mei, nout eir xterni

I nbsp;nbsp;nbsp;sefiamtn(i,myß erium fidet,qui pro yobis amp;nbsp;pro multis effundetur

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C/L a z in rt~

-ocr page 306-

QTIUTÆ. CLASSIS^DE

nemfeccatoru.Hxc quotiefcuij^fecerztif,in mei memoriaßtd^^^' ÿnde nbsp;nbsp;memores T)omzne nos ferm tui,jed et plebs tua

tiujdem ChriJïtfilij tvàA^omâni Det noflri tam beatapaßionisi*'^^ nonamp; ubinferts rejurre^ionbstfedamp; in cœlosglorioß afcenfiO'^ ntd offerimu^prxclara '^aiejlatt tux de tuts donis ac dacis,bf‘‘'' puramjjoßiamfanBam, hoßiam immaculatam, panent ftndttV* yita 4eternx,amp;calicemfalutis perpétua.

Supra q^uæpropitio ac fereno yultu rejßicere digneris amp;nbsp;cicctp ta habere:ßcuti accepta habere dignatua es munerapueri •Abel^eirfacrificium Patriarch« noßri Abraha, eäquot; quod tibi eb' tulit Jummtts facerdos tuua °Mehhifedech,fanlîum, Jacrißciti«^gt; immaculatam hoßiam.

Supplices te rogamtes^omnipotens T)etußubeßacperferri mantts fan^t Angelt tut,in Jublime alt are tuu, in coßeilu nx^Maießatts tua^yt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'______' . nbsp;nbsp;nbsp;.1.1^...

quotquot ex bac alt ar ù participattoniißquot; I

...... ^*tilt;iiîb(^ gt;

crofanBum filij tui corpus amp;ßanguinemfumpferimus,owdtbf^ nedi£lionecceleßi e^-gratia repleamur. 7er eundem Chrißum tninum noßrum. lAmen.

quot;Memento etiam ‘Domine famulorum famularumq^ Jd.dr quot;M-qui nospraeeßerunt,cttmßgno fidei,amp; dormiuntin/ef no pacts, fpßs. Domine, amp;nbsp;omnibus in Chrißo quießentibttiquot;' cum refrigerij ,lucis'eir pacis,y t indulge as, deprecamur, per etui' dem ChrißumDominumnoßrum. taimen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quot;Kobis quoq^peccatoribus famtilistuis, de multitudtttc miß' rationumtuarumßerantihits, partem aliquam amp;focietatem ignare dtgneris,cum tuisßart^lis Apoßolis amp;nbsp;Martyribus,citmïe' hanne,StephanoßMathia,‘Barnaba,Ignatio, M-lexandro, 'Udif cellino, 7etro, Fxlicitate, Ferpetua, iAgarha,Lucia,Mprief^lt; (ßacilia, Aitflafa,rir omnibits ßanBts tuis ,tnrra quorum nosuH' ( fortium, non x/limator meriti,fed quot;veniæ, quafumtts, largttsr a«' , mitte. 7er Chrißum Dominum noßrum. gt;A.men.

-ocr page 307-

UI ss Æ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FL J

Terquem hxc omnia, Domine, fernher bona créas, fanElificai^ 'iiwjicas,benedict,amp;frxßas nobM,per iffum, eircum iffo, eir in iffo, efitibiDeoTatriomnifotentitinynitate Sfiritw fanUi, omnis honor amp;nbsp;gloria.

Ter omnia fecula feculorum, ^men. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ,

Oremtcs. TracefCkSJalutarrbtn moniti,^ Diuina inßitutione formati,andemtts dicere: Tater noßer, qui es inceelis. SanBißce~ tùr nomen tuum..gt;4dueniat regnum tuum. Fiat Voluntas tua fient in ceslo amp;nbsp;in terra. Tanemnofirum quotidianum da nohts ho-die. Et dmitte nohts débita nofira ,Jicut eâquot; nos dimittimus debi-tortbiis noßrts.Et ne nos inducas in tentationem, Sed libéra nos à malo.^^lmen. •

Libera nos quxfimus Domine ab omnibus maltsprxteritis,frx‘ fentibuSjiSj-puturts.Et intercedente be ata e^gloriofa fiemper yir-iineDeigenitriceUaria,^ beatis jLpoflolts tuis,7etro amp;Fau^ lo,atq^ Ândrea, cum omnibus San^lis: dapropitiuspace in diebus, noßrts,’'sit ofe nnfiericordix tux adiuti,et àpeccatofimusJemper li-bm,ir ab ommperturbationeJecuri. Ter eundemDominum no-finm lefiim Chrtfium filium tuum, qui tecum yiuit régnât in^ Militate Spiritus lanÜi Deus.T er omnia fecula Jeculorum../îmen.

TaxDominifit femper yobifciim.

Etcumffiritutuo.

Hxc facrojan^ comixtio eäquot; confiecratio çorporis amp;nbsp;fianguinis' Domini nofiri lejù Chrßi, fiat nobis (ùmentibus talus mentis corporis,eÿ ad '\iitam xternam capeffindamprxparatio jalutarvs,

lt;gt;lgnus Dei,qui tolHspeccata mundi,mifirere nobis. ..^dgnuf ' Dei,qui tollispeccata mundi,miferere nobis ..^ignits Dei, qui toL lis peccata mundi,d'.na nobis pacem.

Domme Te ft Chriße,qm dixißi ^poflolts tuis : Tacem mea da ti'bis,pace mearelinquo quot;^obis, ne refpiciaspeccata meafidfident Eccleßxtux . Eamipficundiim quot;^oluntaterntuam pacificare eif' -1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coadunar^

-ocr page 308-

-rn^INTÆ CLj4SSIS, Tgt;E CMOUl eoadundre dignert^. Qm amp;nbsp;régnas cum pâtre in 'vnitttft Jjfiritwßtn^i 'Deusper omniaJecuiaJeadorum t^men,

Eax tecttm. Et cumßgt;iritu tuo.

Habet e vinculum pacti,ei^ charitatis,'}gt;t aptißtis facrofandii

'Domine leßu Cbrijîe,fiUDei'^iui^ qui exyoluntatepatrù«gt;• tperanteßirituJ'an^oper mortem tuam mundum yiuißct^li, Li-bera me per hoc J'acroJanEîum corpus eir fanguinem tuum, aboffl-nibits iniquitatthus mei^, amp;nbsp;yniuerßs malts. Etfac me tudfem-per obedire mandatts: amp;àte nunquàm fiparari permittas. cum eodem Deo Tatre in ynitate eiusdem fjiiritusfan^i niuii amp;nbsp;régnas Deus, Eer omnia fecula feculorum, tAmen.

Eerceptio corporis tui Domine leßt Chriße, quodindigntts /ii“ mere propono, non mihiproueniat in indicium amp;nbsp;condemnatio-nem : fed pro tuapietate proßt mthi ad tut amentum mentis amp;nbsp;torpor is,amp; ad medelam percipiendam.Q^ yiuis amp;nbsp;regnasDettSi Ter omnia feculafeculorum. Amen.

Domine non Jum dignus, yt intres fub teBum meum ,fedtun-turn die yerbum, tit fanabitur anima mea.

Tanem cœlefiem accipiam,amp; nomen Domini inuocabo.

(orptts Domininoßri Feß Chrißi, eußodiat animam meami» yitam aternam. Amen.

Quid tribuam Dominopro omnibus qua retribuit mihi ƒ

Calicemfalutaris acciptam, amp;nomenDomini inuocabo. Lau-dans inuocabo Dominum, nbsp;nbsp;ab inimicis meis faluus ero.

Sanguis Domini noßri left Chrißi, eußodtat animam nie Ain in yitam aternam. Amen.

Cor pits tuum Domine ,quodßmpß,eiir fanguis,quempotaui,Ad' hareat yifeeribus meis: praßa:yt in me non remaneat fcelt-rum macula, quem fan^a amp;pura refecerunt facramenta.

-ocr page 309-

^ÎISSÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri. î

QMdorefum^ßtnui quot;Domine, pura mente capiamw,eir de mU'^ nere temporalißat nobtis remedtum fempiternum. ^Amen,

quot;Plactat tibi fan^d Trinitas hoc obfequium feruitutii mex:amp; prajla,yt facrißcium, quodoctdù tux maiejîatts ego indignM ob-tuli,fit tibi acceptabile,mihiqj omnibtu,pro quibitt illud obtu^ ligt; /tt te mi fit rant spropitiabile. Ter Cbriflum Dominum noßrum, Amen,

Explicit Canon Mifîæ»

Nô« infiitui autem confiutationem omnium inutilium tit ab-fitrdorum yerborum Qtnoniis (hoc enimpeculiarem quendam li-bnm requireret) fidjuficepi tantum refutandospracipuos amp;nbsp;in-fignes error es , qui primùm Canone ißo per Gregorium quot;^dagnum tonfirmati, deinde per fiucceßöres tîlitts indies cumulatif atq^ tur-tiiatim in Ecclefiiam inue^fiunt,

Errores Canonis

maxime infianes»

O

j. QuodSacerdospraJumit, per hoe facrificium amp;nbsp;priuatam fiiam fiumptionem, omnia mérita Ojrifli, ébcopere o^erato, alijs, ^fiq, pfiorum fiumptione,applicare impertiri.

Q^d

-ocr page 310-

CLASSIS, DE

Qwdjolt conjeirati eit (.aides facer dot es panem tisr yifiKi^) in ’MiJJa, ör nujquam alibi, conjècrare, in^ corpw amp;nbsp;fangwntin Chrijiitranfitbjîantiareputantur , à quibus eixpants includttùh circumgeflatur, adoratur amp;c. contra legititnum yfum Sacramt^ ti.

fit, inter eleBos amp;nbsp;condcmnatos, yideluet Eurgatorium, in defunEUpeccatafua aut Jubfequentibtts bonts cperibits yiutnd-' um, e\:equijspra:fertim,redimant .• autfuüs ipfirum diuturnis fnpplicijs, gräuißimis Turgatoriq cruciatiltts expient,pro iplt;b fattsfaciant^

Quod’^lifiarij corpus tegr fanguinem Chrifii, cumcniml»f tneritts Sir bonisfiiritualibus ,precio yendunt, nefarium bul* ßagitium imitantes.

Ssdanteqadmfingulos errores refellam, prafiat orginem amp;nbsp;Fqj autboritatem fanants exp onere.

■I«-Faber quidem aliquoties in librofuogloriatur, ip fas ^pcfiolot ^i famcelebraffe, quam inde ab illorum temporibus Ecdefia toto mundo concorliter yjèpadnofiumfeculumcelebrauerit. rum teßantur tàm y eter es epuam recentiores atiqui fcriptorts, Canonem, qui faput '^liffa ePf, amp;nbsp;fine quo ^ifiam celebraripofi fi negant, non ab yno aliquo autbore nee eodem tempore compu^ ,

-ocr page 311-

yr-

ftam, fed à pluribui confarctnatum, amp;nbsp;qutngentü demum annif ^-^fojloîorum tem^ord,^erfe^um amp;nbsp;ahjolutum ejje.

Innocentiuf nominü tertiuipeculiarem lilrum de %ltjja conjcri^jkf quot;De Sacra, aie. %lyjl. Ub. cap. jo. inquit : ^daßut ^uinquagefimmprimus à Tetro, ejui poilß^ Syluejirum ^^lt;i.annn'vixît,creditur Canonem principalùer ordtnaße. Sed ^tdïcit Gregorttu in l^gißro,qMdamtnomine Stholajïicn^,com~ pefmtprectin tUam, qua:jùper Eucharilhamficreto dicitur e^rc. Enfatetur Innocentïta^ Canonem non ab .yîpofioibs ortginemfit-^fmtrabere ;fedrelinquit in medio, 'vtrum à Gelajîo, an yero à Scholaflicoßt compofitw.

Hanc autem fecretamprecationem Scholaflici, ejjè ipßtm Ca» ^wem,tefiatur Gregorius ipße in’Ep^ßro parte 8. Epißola7^ ^^attonem, inquit,T)omtrncam idcirco mox po^precem dicimui„ lApoßolorumfuit y^t adipfam Jolummodo orarionem oiflationn boßiam cmßicrarent. Et yalde mihi inconueniens yi» ßß precem, quam Scholaßtcws compoluerat,ßiper obla» ftonem diceremin, tir ipfam orationem , quam redemptor noiier tompoßuit, fuper eius corpuf amp;nbsp;fanguinem non diceremtu,

Innocentio amp;nbsp;Gregorio adißpulantur non 'veteres tantum ex» pßeores (anontf, yt t^Albertw ^agnuf, Guilhelmuf Durandi^ fede!7recentiores, 'vt Gabriel’Biel, eir lodocus Clichtouew, ein» tniui DoSlor ‘Parßerßs.

Gichtoueus in ^ntiluthero jic ait: Traditur quidem Gelaßut^ buun nominif primut ftimmits Tontifex, ipfum (fanonempreßr» tifnordinaße atq^ coadunaße ad quotidianum °M.zßx yßm. Leo quot;^eroprimus adieeiße ad eum qui print erat in 'yfu, hanc depreca» toriamparticulam : Hane igitur oblationem feruitutü noßra, fei cuUxfamilia tute qutejùmut T)omine ytplacatut accipiat, ’Bb X Gregorius

-ocr page 312-

QTINTÆ: classis, quot;DE

Gregorius autemprimw adiunxißi tres illas continuéfubfej^* tes^etitiones/tgt;tpot'e:‘Dies^jnoßros intact tua dißonaSi at^^^ teterna damnatione nos eripi^ e!!r in elellorum tuorum tubeas nof

Lfo itidemprimus ilhßntennx: Et quod

obtulit fummtts Sacerdos tuns ‘Melchifedech,ßperaddidi]ß le^‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur hxc Jacra yerba: San^facrificium^immaculata hojliam-t'^

alijßrnmi Eontifices diuerjo tempore alias facri Canontspartie^ las adieciffeprius compablis traduntur^ inflituißeq^ teremorixAS ipfo '^lijjce Qanone à Sacerdote,fuirafaciente,obferuandas,amp;lt;^’

Hîcrecenft Clichtoueus tresTontifees, centum tir ^uin^tiA^ ^inta annts à fe inuicem dißantes, qui in farciendo Canone juAi ‘ opéras locarint; amp;nbsp;addit, alios quoq^ ’Pontifies diuerß) tempvff aliasparticulasadieciße. Tanta molts erat, Pomanam londeft ’igt;Äißam.

Islauclerus Generatione 13 ,fol. lÿ 3 .feribit, Syricium huius no* minüprimum,Papam quadrageßmum, in ßanone adiecißehAt yerba: Qommunicantes eir memoriam yenerantes.

Idem Gene.zo.fol.^o. Gregorius eins nomints tertius,i^ (anone adieiit: Quorumfolennitashodte. Kennis plus minus 130« po^^ Gregorium^lagnum,

Pergomates lib. i.fol.i 3 Æexander eists norrànis primutt ob memoriampaßionis Chrißi in Sairißcto hoc addidit: Qw pri* die prius quam pater etur,amp;c.

Platina in yita Sergij,fol. 9 1. firibit de Sergio, qui centum aunts Gregorium fecutus ei^:Q)nflituit, yt in fraUione Domini* ci lorporü laneretur. tAgnus Dei,qui tolltspeicata mundi, mi* ßerere nobts.

Germ fci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Faber ipß ^mbroßo tribuit, hac yerba ßanonis: Ende amp;

inemoresDomine nos tui Serui,ßdamp; plebs tua ßanSla,eyi. yßqp Qalicemßaluttsperpétua. Ex lib.j^.de Sairamentts cap.0.

Sedne adhuc quidemfinis e^i^ conßarcinandi Qanonis, Hßra enim

-ocr page 313-

%fISSÆ, CE2^T. n 7 tnim memoria,Epifcopuf Herbipolenfis aliquot milliaflorenorum ^^pxperfoluit,yt hceretfibi'Patronos coUegiatie Eccleßx Her» ^tfolenßs,Q)ilianum,(olonatum eÿ' Eotnanum, cxteris SanS^ i» Qf^one annumerare. Eamßacra res nbsp;nbsp;(anon,ye yberrimum

qtMjlum fariat.

Çùm ergo (anon,ßne quo “^ißa celebrari non fotei(,po?(_ quingentos demum à Chrißo annos, paulatim à multts yarijs^ 'i^rnanis 'Pontißiibus conßarcinatugt;s fuerit, coUiqueßcie ante Gregory Gelaßj tempora, nullum in toto orbe Chrißiano °UilJaticum ßacrißcium celebratum eße. Vanaproinde e^ Fa-iri ialiantia,quod uApoßoli ipß'^lißas celebrarint,acformam ce-ldgt;randarum ‘Mißarum nobês prxßcripßerint.

autem taußa Gregoriumpermouerit, yt (anonem Gelaßj ^iolaßici ynd cum alijs'^ißße ceremonijsreformaret,acdeno-confirmâtet, facile êk illorum temporum hifiorijs colligitur. I^am ab anno 7)omini 400. circa quem annum T^manum Imperiumgubernarunt Honorius nbsp;nbsp;Arcadiw,yfiq^adannuTfo-

mini dij. quo Herncliius Imperium tenuit, boceß ,annts dr citer ^^centis,grauißimis bellis yexatum attritumq^ eß ^manu Im-fcriHtndn Oriente à Ferfisfin Occidente à Gothis,Vandalis, Hu~ n^^c. deuafiatxßnt Ecclefi(e,yeteres harefies recruduerunt,ac fitiinde noua proruperunt, ’Mißrrima ybiq^ politia tir eccleßa ficies apparuit,ynanimi omnium Chronicorum confenßu.

quot;PofleaquàmyeroDiuinaprouidentia rurftupaxin Imperio ^’gt;^ßitutatß'et,durabantnihtlominus trifiia in religione dißidia certamina; nec inter (fhrißianos tantum amp;nbsp;hareticos,fid inter ^ifosetiamßhriflianareligionis profeßores. Oriebantur autem dißimilttudine extemorum rituum in ecclefijs,ynde fllt;trunqJimpliciQrss magis oßenduntur, quàm ipfis doUrina cor-'cuptelif^

3 Hane

-ocr page 314-

CLJSSrS,DE 1.

H.a.nciÿtm occaßonsmßfeculacuf °lvlahomet, tn ta te, qux Solem orientem jj/etiac , omnes rsltgtones yno fafctcv)^'^ complexuru^, igt;Llcoranum condidit, fnetexens^fi omnes nid controuerfias conciliaturum, ôrpartes dißidentes in conM‘ diam redaBurum eße . Excerpßt waq^ ex ynaquauis hareß 'ÿ fi5la, quod humunee rationi amp;nbsp;yulgo nouarum rerum cupido ximèplaußbilefuturum yidebatur. Ingratiam ludaorumreu^ nebatcircumcißonem,laudubat ’Moßen,'vt quot;Prophetam eximiftw» amp;nbsp;ducempopulißapientißimum. Chrilltanisgratißcaturuf, w«’-mendabat Chrißum,qui Prophetarumfùmmus extitifßt,ac mnl-ta dotuißet falutaria . Propter t^irrianos, negabat diuinitatei^ Gsrißi . Propter Pelagianos mérita bonorum operumpradi^^“ lat .Secundiim quot;^lanichaosprohtbebat certos quoßdam cibos, primis autem quot;vini potum ßeuerißimbs legibui interdicebat gt;nbsp;niq^diuerßßimas reliptones in ynum quoddam chaos, quod»^“ toranum 'vocant,conflabat,

Eodem tempore 'vsrßts Solern occidentem Gregoriits Jvîagiiif Papaßißordijs Eccleßaru occidentalium medericupiens,yArtlt;n Conßaetudines ac Tradittones anteceßorum luurum,necnon Gela--ßj amp;nbsp;ScholaßiciQtnonem in ynum corptts redegit^yocauittj, quot;PI0hocel^, regulam täquot; normam, luxta quamSam^ ' trientum corporis amp;nbsp;fanguinis Chrißi trailandum ac perageninfi^ efßt. Sic enim ipfefatetur in P^gißroparte 8 . Epißola 7- t^dh-hannem Syracußanum,Epißcopum:Griecorum,inquit,(onfuet^di‘ nes ßcutißimu^^qui aut yeteres noßras reparauimus, aut Wö-fEßlS amp;quot;vtiles conßituimtts,tirc. Et quidemêic ''sreteriTefïiC mento cultuq, Leuitico retinuit,êiccernum Sacerdotium,templufifi altariaygt;eßes, lampades,thymiamata,aquam ltißralem,'amp; idge-nut alia. Ex nouo Teßamento retinuit '\gt;erba Inßitutionis cten^ l^ominicaftratione Tiomänicamyamp;c.A Pelagianis mutuatuseß oblationem t amp;nbsp;propria mérita operum, ’Manichais porro

-ocr page 315-

^ISSÆ, CF.'KT. FT. J jüaeffores ipßuf acceperunt ynam Sacramtntißeciem. Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ridone Spe^oru nbsp;turbulent or um Spmtuum,conß^um efiFur^

gAtorïum ) amp;nbsp;exequixprofalute mijellarum animarü, T)emjjyt '^no'tieriodicam^Qtnonemßum Gregorius emendicauit ex om-ndgt;whtereßhits,non aliter quàm’Mahometfuum Âlcoranum.

lAc tgt;identurfan'e mihiduoißi l^ßrmatores, 'Mahomet eSf Gregorius ’^lagnus, non dtßimileiFEitliticis quibußdam noßro-fum temporu hominibusiuxta carnem fapientibw,qui concor-diam (lt;r conciliationes qult;srunt inter Fapßas, Lutheranos, fe^arios. In Tapiflarum gratiamßadent retinendum eßßeßacri-ßw'm’\lißlt;eiamp; nonnullas Ceremonias : Luthernnis autem conce-dendum eße yfiim ytrirnq^ßetiei in Sacramento ccente, ôquot; coniu^

Sacerdotu. quaßyeropro nofiro arbitrio addere aliquidont detrahere yerbo Dei liceat.0prteclaram concordiamdn qua de Ca^ Mica conßenßi Trophetarum, jipcßolorum, Euangeliflarumt amp;nbsp;Grthodokie Ecclefire, adhumanas inuentiunculas eirfigment a ra^ fionis dtficeditur.Q^dfianè duobus ifiis 'Eefiormatoribus°Flaho-fneto çÿ Gregorio quot;Klagno accidiße 'videmus,

d^àmuis enim dißimiles habeant deChrifio fiententias: tarnen ' quot;^terq^ fiubpreetextu concordix amp;nbsp;conciliationis atrocißtmum diß ßdiumiamp;horribilemà Chriflo defieiiionem inuexerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apo-

fifia nullafiuit neq^ erit ynquàm abominabiltor.

’Mahometus quidemperfionx Chrifii Diuinitatem detrahitiHe-eum pro peccatis noflris eße mortuum . Qm dogmate toticf

Griens feduilus el^, amp;• deleta fiunt nobiltßimx Ecclefix^qux ab ipßifilioDei,a'Prophetü,./Ipoßolis,Euagelißts,e!^ prxclarißimdf Tatribus plantatx excultxqj,ac eorunde fdnguine irrigatefuerat»

Gregoriw autem '\lagnus , altj ipßum infequentes Tontifi-(ts’Rpmani^reEle ifuidem deperfiona Chrifii docentjDeumfimul bominemq^ eße affirmantes: officium'^ierb illiw negant, videlicet fitdtra^tusfitpropterpecfata nofiraiamp; excitatus propter iu^ fiificationem

-ocr page 316-

• OyiNTÆ CLASSIS, DE flifixationem noflri,quodjjper folttm fidem tant or um benefictorn’^ participesJiamM. Docent emm, nos nojlrts operibus, tir rum meritts peccata expiari, eeterneim yitam mereri pigt;fgt; i Et hoc impia domina totum Occidentem ad apojlajian runt : de qua Eaulus z. Thef. z. 'Vaticinatuf cfÇ ; TEon adttoii' I tt, inqutt, Dominus, nift yeneritprius «jrtHM!«, hoc ei^, defedsiigt;

Sedhis nihtlmoti Eapißce,Qanonem pluris faciunt quàmip famfacram firiptnram: necquicquàmhuic addi quot;Veldemt pättu»' tur. ’Atq^ htc Faber E^etorum more, fiqux in Canone bona mirifice amplifient : yt orationes, deprecationes, interpellationth gratiarum a^iones amp;c. Qmdhîc, inquit, iniufii auditur^

I 'yerô yitiofiafitnt amp;nbsp;impia, ea yel/ilentioprecterit, yel yerbis it a pingit,quafi nihil yitij in ipfis h/creat.

Gabriel'BtelQanonem'^ifiis dùit yoearificretum, prolationis, ne fcilicet tanti myfierij yerba per quotidianum Jùm ex manifefia prolatione yilej'cant, amp;nbsp;in locis non competttf!'' buspafiim amp;nbsp;indifiretè dicantur. ^c récitât horribile extfl^quot; plum. Fertur, inquit, quodcùmantiquittispublicè amp;nbsp;alWVD^^ Canon diceretur, omnespen'eper yfium iliumficiebant, dr in teis amp;nbsp;yicis ilium decantabant. Ende cnm quidam pafiorts igt;' agro pane (ùpra lapidem pofito Canonem dicerent, ad prolatiunt«^ yerborum illorumpanis conuerjits ef^ in carnem. Tpfiautem i^»’ de ceelo acerrimo dittino iudicio fiuntpereufii. Eropter quodfin^ Entres fiatuerunt, yt de extero Canon dicereturfiubjilentio. (

En hohes, ynde Canonfiecrettts ortits fit, amp;nbsp;quare^Ufdl yerba noui Tefiamentifubmifia yoce murmurent, eif cur ilium ignorare debeant. Sedturdus (quodaiunt) fibi ipfitnduiH' cnim re Canonem Juper omnia extollere cupiunt, ea ipfi^‘ primunt, tir authoritatem illius eleuant atq^ exténuant. Si(ni»gt; Canon nullo alio yicio laboraret, quàm hoc fiolo, quodfècredlS fubfilentio dicendus ei^, hocfolumfiatis locuples teftimonin efgt;

-ocr page 317-

MissÆ. cET^rr’R^i^, ri. 9 ilium ex Deo non eße^Ac protnde nonpojfè effè yeram régula ceîe-erarula 'Mijja. 'Mandat enim Chrtjîuf dtjcipulti ßiü : l^od dico ^äbts tn tenehrtdjdtctte in lucetzir tjnod in aure audittd, predicate iU(elÎK,M.atthAo,EtrurJùf:Qmfacît yerirate^yenit inlucenit 'Vt mamfeßentur oßern eiu^, ^uta tn Deo fa^aßtnt.Iohan. 3. ’îgt;dec Taului yule cœnamjilentio celebrari ^ßedquoeießcunjj edaeur amp;nbsp;liliatur mortem Domini annuntiari iubet. ^dhæcßtpra (en-turia . ex Conßitutione gt;gt;4.uthentica Imp.Iufliniani audtuimu^, Sicerdotes (lara yoce, amp;nbsp;qua à populo ex audiatur ^facram obla-tionem teleirare debere: nißyeltnt in Diuinam amp;nbsp;Imperatoriam indignaeionem incurrere . Tontifidj autem effrenata licentiat nt^lelltf diuinti eir humants (onßttuttonibtts^Canoncßcretißimo ßlentio murmurant, gloriantes intérim ,fe y er os nbsp;nbsp;légitimas ejjè

Chrißi tApoßolorum eitts fucceffores.

Hat Troamij loco dixiffeßifßciat de origione Canonîs , eâquot; fa-tnfanlfa eitts apud Eont'tßcios authorit ate.Quia y erb ipfum tan-quàm lApocryphum occultant, conabor ego, dtuina ope adiutu^, ^^ocalypfin ,hoc e^ ,reuelationem eitts explicate, lt;amp;lingulos ßpra euu'Mratos (anonis error es confittare.

Primus Error

Canonist

OW54fr4»je«fMW cor/ow amp;fanguinès Chrißi inMiJTaßn-(ttur eße nouum, amp;nbsp;coram Deo Tat re prapictatorium ßt-(ripcium,prQ peccatts.

vd-ntequam yerb adrefutationem huius errorts accedam, de-'nonjirandum ertt,Fabrum cumfuoßodalitio'lvüßam aßerere eße (àcrtficium proptciatoriumt 2Fam,ßpoßent, inßctas tre non du-((c quot;nbsp;bit ar ent.

-ocr page 318-

QyiFFTÆ CLJS3IS, DE L E1{1^ö1{ß bit ar ent. Faber qmdeni ßxpenumerb quot;Mßam yocat memtri^Kf L,r”fo/°^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrßt, fed alibi yocat etiam Jacrißcium co^quot;

porü lt;amp;fanguinü Chrißi, jithßeciebutpanü amp;nbsp;yini, quod dos offerat Deo patri ccelefii, pro remißione culpart. m anotiditiM* Germ fol 3? V . Y . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J s. 7

Lat- fol-167- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yentalium, itemq^ peuatorum mort ahum,qua ex nieifiC“

_ _ , nbsp;nbsp;nbsp;. riaexciderunt.Etrurfw : E^C fané eitts rei teftn locuples

Epiftola der- tidtana expertentia: nihil ea ehe maltperpett, non honores,jatm' catotia- tatum aut 'Pi^us la/luramfacere eum, qui Mißa facrum,qvü de-Germ fol.tf- gt;nbsp;pütate aufiultarit. In jumma ,ßdeles, inquit, omnem £‘ Laiin, fol. lo- uangelij conßlationem in Flißa repo/itam habent : quot;Flifaq^ abeh* ta,prxforibus ade/l[^ tra Dei,praoccupans impios.

Germ fol too-Lat fol. jàS-

/dem alibi, Crimina, inquit, atlt;jjpeccata,^oblatM hü ßacrificijs, delentur.

Et mox :Taltbuf hoßijs dele/labitur amp;p/acalitur eixpeccata dimittet ingentia. lgt;lthil enim inßatrificijs maittt tÿf pQte/^, quam corpus amp;ßinguü Chrißi,

Getm- fol- »3« Lat- fui-101-

lt;Adhtec:ia/lat Faber, nihil in ßan//ißimo ßanone iniqtiutncn* ueniripoßi. ßanon autemßntit'^ißam eßefacrificiumprof^quot; toriumpro yiuü amp;nbsp;mortnü/F/am ab initioßatim ßanonü fact^* dot inquit tOfferimnt tibi hocßacrificiumlaudü,pro omnibitf cir* (Kmßantibtif,pro redemptione animarumßuarum ,proße ßaltitiS tir ineolumitatüfuiC. Et inßne ßanonü : Tlaceat t'ibi,ßi'^^* Trinitas, hoc obfequinmßeruitutü mete: t«rprxßa, quot;Xitßacrißct' ttm,quod oculü tua quot;Maießatü ego indignw obtuli,ßt tibi acceß tabile, mihiq^ amp;nbsp;omnibui,pro qmbw illudobtuli,ßt te mifemn^^

fropiriabile,ptrChriflttm T)ommum noßrttm. ^men^

Qnm ergo Faber infan^lißimo fùo ßanone nihil mveari aut rt* formaripatiatur, certißimum ei^, ipßumnonßerib hocagere,'^^^ ^tßam ofiendat eße commemomrionempaßionü Dominica

-ocr page 319-

^ISSÆ. CEKT. rr, to '^erliipropiciaroriumßtum facrißctum defen--dit : quemadmodutn t^fimet expreßtä yerhu fatttur^üffam eße fttcrifimm in remißionem iull)aru,m qnotidianarum feu yeniali-umßem^peccaeorum mort ahum.

Sic amp;nbsp;yetußiorts amp;nbsp;retentiores Scriptores 'Pontißcijßntiuntf efß Jacrificium expiMoriumpropeccatü.

T'homns Aquinas de yenerabili Sacramento altarts cap. i.Se-tunda caufa inflitutionis ffÇ facrificium alt arts,contra quandant qwcidianam deliSorum nojhorum rapinam : ytßcut corpus 7')o-mini femel oblatum eri^ in truce,pro debito originaliific offeratur iufiterpro noßris quondiants deliÜts in altari, amp;nbsp;habe at in hot ^cclefiamunus adplacandumßbi ‘beumfuper omnia le^is facrifi-lt;ilt;i,preiiofu)n eiff acceptum,

GtAriel’Biel, qui expofitionemQanonif ex 'Varijs autoribut (ollefit, 'Beda, T^abano, Innocentio tertio, ^Alberto ^Ma^iOtA^ Ihandro de AleSyDurando tisfc. Leihone 85. litera Lßc inquit: Qwcquid Cbrißus faluator noßer merutt, fi oßerens in cruce pr9 omnibus generaliter, tarn in remotione mali, quam in collatione boni, Viatoribus,purgandts,beatts,hocfacrificio applicaturpar-ticularirer ßngiilis. ‘

ClitoueusinAntilutherolib.z, cap. lo.Chrißus per mini-fins Eccleßa quotidte offertur T)eo Tatri in eicpiationem pecca-toruin noßrorum.

Ad eundem modum Eccins, Cocletts, timpina, SafgerM, ^lf-«ßs,aliq^ complures,q’ti noßra tempeflate Tontificiam '\liß fampropifgnarunt, contendunt,’\i..ßäm eße facrißcium pro expi-andtspeccatts tarn yiuorum quam mortuorum. Solus Faber, cum Interimiflicis fahrts, Sidonio t^r ^^ifaltenfi,idolatriampalliare C'iiatur, 'rgt;ocans'\lßdm facrißcium commemorationis , fed idea ta;itim, ytpropiciatoriumjacrißcium tantb yalidins tueacur.

Ct Î Etß

»

-ocr page 320-

CLÂSSJS, Ht 1.

Etfi yero in frimo huuu lilri tomo multtfariam zquot; uangeltjiü, t^poßolii ErophetM amp;nbsp;'^etujin ‘DoBorihti^ cleJiÆ euiterim cœnam Hominùam non ejje facrificinm torium fed tantum commemorationem tÿ gratiarttm nempro ynico illo in cruce litato fairifdo: tarnen turn nerjarios nulltafit hnù ’Vociferationum deJacrificzo ’Mtjfi gt;nbsp;(efiitaspofiulat^yt errorem ifium de êicpiatorio fiierificU) topiofittt refutem. Et yt ordineprogrediar^initîo cfiendatn, accident fia yenerabilùs Sacramenti mutatio in Jacrificiv^ piciatorium. Caput religionis Chrifiiante ei^, hominem coramHeo, abfiq^operihM Legûf amp;nbsp;proprijs merittffiola Chrifium,qui eï^propitiatioproxiofiris eir totitif mundipec^^^'^j Quicquidergohuicfiummoamp;principali artictilo fidei wfirt^^^* uerjatur^idabominandum amp;nbsp;reijciendum eb^. Tale erat Tfeudoapofiolorum docentiumprater fi dem etiam obficrMW^^^ Legis °lvlofaic« necefiariam effe adfalutem: Telagianor^dJj[‘ tterantium hominem proprijs yiribiis legem Hei implert) tam ceternampromereripofifi^

Q^amuis autem ipfi ^pofioli, tâ'por^illos ^ugufiinsUj^'^f bus hifice hxrefibus fortiter refiiterint, easj^ cotidcmnaue^^’’^' tarnen non radicitu^ funditicsj^ e^itirpata fuerunt, fed magis magie creuerunt donee accidit ilia generalis defid^'^gt; de ijuai.Thefir.t. Ha:e enim hominibtts à natura

'^’ideantur fibi non effi nihif iudicent^ carnalife’^ß Heumita efi[ê afije^um^yt, quemadmodum homines nihil agunt, it a amp;nbsp;ipfe alijs nihil tribuatfine meritis, fed omnia ab ijß mercanda ebr operibiis redimendaefifiputant. ftaq^romifio^jquot; lus de bonitate mifericordia eiits non credunt,fedomnes ratiit* nes circumfiiciunt, quibus gratiam Heipromereantur.

Ex hacpropriorum meritorum epinione omnis generis errtfS^ ficortifimtj donee tandemprorfus amijfo yerbo Hei adputidbj traii‘

-ocr page 321-

CJ'blO 'KE UISSÆ. ,CE1\^T. n, \ 1 ffa^itiones hominum omnia referri cœperunt. ’Nam ^uemadmO’^ dttm in tnuio aberrantes, quo longiws frogrediuntur, eo longius » quot;via deße^unt: ita ybi à yerbo Veifemel dijcedirtfr, error alitts ^liumjubfequitur t donet regia yia ^orfus ocults animo^ -^tnittitur,

7orro cum Inter omnia bona opera nullum iudicaretur eßi P^tßantius facrifiiijSiCum primis autem Jacrificio corporis amp;nbsp;fan» ^^inisChrifliincruceperaUo,toncinnumyidebatur humante ra-fmi,corpust^fanguinemChrifii VeoTatri quotidie in 'Nlijfa ^fferre,pro remifionepeccatoru tarn yiuorum quam mortuorumgt;. ^tßeciofus eratprteteictus: Si VeoTatrifacrificiumfilij fui in (tuce iraplacuit,'ygt;t mundumfibi per hoc reconciliauerit,non dif-plicebit ei facrificium ’Mißte,quod plane refer t amp;nbsp;repnefentat id,

in cruce oblatum Et (quo argumente Faber quot;^stitur) Germ- fol-117« fidefunHis 'Matchabteisprofuit oblatumpro eis argentum, multomagis ygt;fi(i ,confolationi, acfaluti fdelibus defunSlis erit pretium huius mundi, nempe corpus amp;nbsp;fanguis Chrifli, quibus tdtum Hie mercatus efl^ amp;nbsp;redemit mundum Sic eic ciena fuito dono “DdifaBum ei^ meritorum opus facrifeium.

Itaq^ opinio de expiatorio facrificio Mißte non habet authores, Cbrißum, ^Apoßolos, Ectleßam orthod^am,eirprifios 7acres, fedêicecrabiles htereticos Telagianos, qui à fide ad operumme» r^ra aberrarunt.Hie decuit Gregorium'Magnum eicemplo ty4.po» ßolorum eä' tAugufiini meritorio Miffie facrificio refragari, ^r^fimplicitateprimte inftitutionis cenfiauter permanere , Sednemo erat qui nouis Felagianis , ’Fomanis Fontificibus refifleret: ^uenerat enimtempus, de quo Faulics i. Theßa.t. 'vaticinans, mtiuit : Etpropterea mittet illis Veus efficaciam illufionis, yt tredant mendacio ,pro eo quod diltSlionem yeritatis non recept-runt inhocpvtfalui fièrent,

O 3

-ocr page 322-

{[rnrTÆ classis, .du.

Quanta auttm huim %liljatici facrißcij, torium effi creditur, coram i)eofit abominacio, nuUa »a eloquipoteï^ . Sic emm Dominuf nofler IeJ»{ Chrißin nlt;»ij'gt;‘ Inm inferior iudicatur angelis cäquot; homintbuf ,iylhele ^elchifedtcho, Ljtuiticvf amp;'Papiflicta Sacerdotibua :ßtlab(iff‘ tio medtatorbs feu intercefforÿsprorfua e^cluduur altj^ iff locum fubßituuntur,imb iif fupra ipßm êktolluntur. Deinde (um illiu^ in cruce peranum facrtficium fitn (itur,redemptio eiuf ne^atur, meritum eiui fenditur. omnia fanUißimo ißo feer et ce ’Mijfîe Canons jolidds feriptura teßimoniji,ordine com^robabimuf,

tma tgnomwia ektenuatur atq,yi^^

quot;Kihil autem dicam de horrenda idolatria ^lißariorum,!^^ inprincipioCanontt deßgnanc , antequàm Sacramentum coifji' (rent: videlicet, quod non cornua amp;nbsp;fanguinem Chrißi, /êdnH' da eie ment a amp;nbsp;ere aturas, panem fcilicee t!s: quot;vinum, DeoTe^^ offerunt, idqi^o yiuif amp;nbsp;mortuis, pro redemf^tione animarttf^» (ST remißione peccatorum : quee beneficia folus filius Dei acedtf' fima mortefua eirpreciofifimofitofanguinepromeruit. Sedtsflquot; tummodb oßendamßilittum illudSacramentum, quodpo^oA' fecrationem iudicatur e/fi fubßantiale corfiits tir finguts Chrift nequaquamefefcrif'-.iumexfiatorium pro p€ccatisyiiiorumamp; mortitorum, fedhorrthilem coram Deo abominationem .

lux ip fa Caaonis tenebree funt, tenebree ip fee quant ce erunt^

’hdampofieaqucim Sacerdos Sacramentum tranffubßantiMnf (cclefite adorandum exhibuit atq^ furftm eleuauit,ita inquitiSaf plices te rogamus omnipotens Deui, iube htecperferri per manvt £an^i angeli tui, in fublime altare tuum, in conféra diiiiM tnaießatü tutt. tire.

Teßaturßriptura^ Cljrißum propria yirtute täquot; dsictera Dei (^caha*

-ocr page 323-

Cjir[or[is %iISSÆ, CE^^T. VJ, quot;«2 f^altaium, im cœlos ajcendilJe , Ephe. i. amp;nbsp;conjediße ad dex» tramDet. ‘Mar, x6. TeJiatur itemjChrißumefJeDotninuman-^dorum Luc. 2. (ir angelos eße mimßros eins ‘Matth. 4,. 'Mtßfa-riw autemoratinQanone ,yt angelt eum illuc perftrant: ^uaß ^trobptangelorttmtndigeat, amp;nbsp;fine ipforum adrmniculo inece-Ids ^eruentre nequeat. Ita eie omnipotente domino, impotentem feruum, e\:fieruts dominos facit. JLonne hoc ei^ Chrijium infe^ riorem iuätcare angelis !“ Sane is, quiportatur, infirmtor eif^ eo ^uiportât . Trteterea. Mtffarius fatrificium Chrtßi non pluris fiat quàm facrtficia 'Veteris Tefiamenti , qux per angelos ad ’beum ptrferehantur : ficut 'Raphaël orationem amp;nbsp;eleemofynas LoVue'Deoofferehat,

Vtde apparet, Mijßar 'tos non *verè credere, Chrißum afien^ ^^fife ad cœlos i amp;nbsp;eße dominum ,gt;ingelorum, fed oportere ai '■dngtlis in ttelospeferrificut Tapa hexaphorogefiari folet.

^tdtolerahileforfan eßet,qubd(jinon Chrißum inferiorem iu-dicat j^n^elis. Qwd yero ipfis etiam morti amp;peccato ohn^ijf h^mnihtti inferiorem facit, hac demùm non ferenda contumeliat f^} fit hlaßhemia ferib detefianda. Sic enim in Qtnone fid quitur. Supra qua ( facrificia intellige corporis eir fanguinif Chriß't) fropirio ac fereno yultu reßieere digneris, accepta hdxre ficuti accepta hahere dignatus es munera pueri tut tußi

facrificium Tatriarcha noflri ,M.hrahlt;e, quodtihi oh-ttthtfitmmus Sacerdos tuus 'Mechifedech,

Hic Chrißus cum fito facrficio non folùm poßponitur ,Ahe^^ ß, Mlrahaamp;’MelchiJèdecho , cumßis facrtficijs qua tarnen tscoiàbus, arietih»s, pane amp;nbsp;yinoconfiahant : Jedpoßponitur ttiamipßsMißarijs, quifapenumerb fceleratifimifimtnehulo-nes, amp;nbsp;omnibus flagttijs cooperti.Sumunt enimfibi ipfis officium rtüdiatwis, ac interctdunt apud quot;Deum pro ynigenito eiusfilio

-ocr page 324-

CLASSIS, Î)E r. E

lejù Chrtfio, orantes, 'ygt;t if/jumpropitio amp;nbsp;fereno 'yiultu dignetur, amp;nbsp;facfi/iaum acceptum haheat : quafi Chrifi^ tjjetpeccator, quem Deu^pAterauerfaretttTi donee eiim riitf, tanquàtn mediator inter T)eumpatrem amp;fiUum ) precdi^ amp;nbsp;facrifictjsfait patri reconciliaret. lt;^n non hoc eî^ je in Chrijîi tollocars, itno amp;nbsp;fupra ipßtm extollere

'• Sed eßo, quod hxprecesßnt efficaces, amp;nbsp;in cœlds exaudianttir ' quæfo quorfum nobts prodefient, fifiacrificium quot;^lifia Deo non e^f^ acceptiits, qtiàmfiuerunt facrificia ^helis, ^brabtt amp;nbsp;'^elchîfedechi cert'e ira T)ei amp;nbsp;morsmaneretfuper nos.Etedi»^ quàm impoßibile ePf, nos fianguine taurorum tir hircorum catisnofirts emundari. Heb.io.tamimpofiibile, imoyerô if»' pofiibiluts eif^, nos facrificia '^iffîe remifiionempeccatorttm fequi. Itaq^ Faber Canone fuo Unicum crucis fiacrificium horribih^ ter blafithemat.

Infiiper Chrifitts cumfiuofiacrificioin Qtnone non exißimätuf tnaior Leuitictsfiacerdotibus amp;fiacrificijs, qux ide'o imperfiefi^ erant, qubd Sacerdoces ipfi mort ale s erant amp;nbsp;peccatores.Quod'!^^ etiam multos ejfi oportebat, acpro fiipfis orare tirfiacrificare- (?' non ergo Chriflum cum fuo fiacrtficio non iudicansfifficere pitiationem pro peccates totius mundi, quid aliud facit, qubdfièntit Chriflum non efifè xternum facer dot em, fed mortiinfi ef/einfiar Leuiticorum(acerdotum,cuinoui facer dot es fittfir, rint P FPonne etiam Chrifii fiacrificium cum fiacrificio peccatvf^ comparât f* Summa, Sipeccata nofiraper mortem Chrifii nonf^' ne perfeSleq^ expiât a amp;nbsp;remiffiafùnt, fied nunc primttm ptr fiacrificium expiandafient, Chriflumpropeccatts nondum el^ mot' tuus : Siquidem mors eius in 'vniuerfia ficriptura prxdicatur ejp fiufficienspropeccatts fiattsfiaSlio. Si autem Chrifitts non el^ tutts, certè nec homo faShts epf, nec refitrrexit à mortuis, net tendit adccelos non hoc ePC Chr 'dîum negare f an noxfi

-ocr page 325-

CJKvms MrssÆ. cent. ri.

eiM conjpttere f Tide quxfô, quo deuemani ij, qui Ccenam lit jaatfiaum expiarorium mutant.

(ateritm quodtaber ‘^djam multoties ^ocat commemoratio-iitmjardlißttnapaßtonn Chrtßi, peccat tnJuam ipjtu^ conjctenti-«»ly in tft/umjan^tßtmum Canonem acpugnat cum omnium itnguarumproprietate : tdq^ non aliam ob caujam, quam 'vt ßElü quot;^erbu facrificium ’^ißattcum, quod quajt moribundum Ægrè extremum Ißrittim trahit,paululnmrefocUlet,t^ab interitu conßr-uet, fpjemet enim alibi nommâtfacrißaumpro remißionepec-catorum, ytfupra audiuimw. Et Canon ipfe pxpißtme appellat ßi-Tißcium, quot;^it in primofiatim limine : ^Accepta habeas amp;nbsp;bene-duashac dona^ htecmunera) htec far.Cïa fatrificia illibata, qux ti-bi oßerrimus amp;c.

Ergbne Idcrijicare e!s‘ commemorare eadem ßtnt? Sacrißcare fttt (fferre,in omnibus linguts jignificat aliquid alteri dare aut do-ti'are,yilpro fepeelpro alio quopiam. Commemorare autem , yel memoriam celebrare generaliter fignificat aliquid conjiderarci 'AUtin memoriam reuocare idquod abejl,amp; dudumpraterijt. Tt (tim quts recordatur benefabortsßui. Cum ergo Canon , tir Canonùpatronus Faber, in Nliffatico facrijicio prteßmantDeo 'aliquid dare , eir ipji inferuire, quomodo hxcpotejl eße commemo-ratio,in qua non Chrifium agere eijr operaripatittntur ,ßed ipßmet agunt tit operantur f Et, quod inprimis ridtculum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(um nos

in’Mißadeberemus celebrare memoriam ynict ßacrißcij Chrißi, iuxta fraceptum eins : Hocfacite in met commemorattonem,ßa-trßculi ordinemplane inuei tunt. Nam ipß, qui memoriam celebrare debebant,ßacrißtant, 6r 4 Chnflopetunt,yt ipjortim amp;ßa-crßcij abipfts oblatt meminifje yelic. ‘Memento, inqutunt, Domine ßamulorum, qui tibi cßerunt. Nonne keec peruerßßtma Hypallage f Et tarnen non yerentur dtcere,fe tn '\iiffa celebrare ■rnemoriam, nonßacrificium.

Dd Taceo^

-ocr page 326-

CLASSIS, 7)E I.

f 'Tateo, ^uoJ('atitn fuü meriti} 7)eo fatüfatt re ttnatur, ctifH ; QMdretrtbtiam T)ominopro omnihw qüarctrihwt mi' hi f Qalîcem Jalutarn accipiam. Thn intelli^it autem ealiiegt;»gt; tie ^uo 'Tauidhqtiîtur, /edcalitemJtiiJatrificij : (um ramen folum Cbrijii mentum yaleat, quodßde, non noflrü mcntii, aji-prehenditicr. Si eic operihtts, inquir Taulut, iam non e/^^ratugt; Hd^m. n . Tbi autem non ed^gratia, ihinecfides ei^.

non eri^,ihi net commemoratiopaf?ïonus ChriJiiSProinde cr.m fatitum fatrifictumfit ex operîbus amp;nbsp;mentts,quomodopoteï^ e^' fe tommemoratio I'

Tergit (fanon : Oßerimuspnetlane %haießati tua de tfiifelo‘ nti at datid hoßtampuram amp;c. Et addit : Supra qua propitio ßreno yultu reßitere digneris. T^ßicit autem Deus ad fairf-■(ium,ßcut reßexit adfatrißtium •fdlelis Gen, ^.%lemortaW^ paßionis Chrißi reßitit Chnßum.proindefß Chrtßu^ ad nos reff-tere delet non nos ad ipßum, cert 'e opits ’\lißa non pote^( ff commemorario.

Qwd yero taquinas y amp;nbsp;tum Ulo omnes Tapißa affrmtnfi forpuf Chrißifemel quidem oblatum eße in trutepro tulpaßtf^ tt origtnalts, m altan autem oßernpro quottdiants noßrts petto* tùs^ maiori tontnmelia mortem Chrißi aßßtunt, quam y el ipß dai : produnt item traßamßiam ignorantiam, quodnet quidßi* • tatumßt, net quidpe trat or um remißio, intelligant.

„ Tiam originalepettatum ei(f torruptio natura noßra, al A-damo in nos omnespropagata, ex qua tanquam fonte omnia pff' sat a promanant. Qptmadmodum autem nui non funt fine (MU' rigine, net yitißimßaturigofine nuults : itapettatum original Üquot;p Ct at a aUualia perpetuo toniunSla (unt.

dtaqji Chrifltus facriftio trutùpœnam originaltspettati exo^ nit J yt taquinas aßerit, tert'e pro ^Uualibtts etiam fattsfet^f neteffarit

-ocr page 327-

, CÂKOKis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE’STT. rr lt;4

^tceffArïbCequïtur. Extir^ataenïmrddice, Jiipes lt;3quot; ramt txcvadunw. ^are, qm fat ent ur, Chrijlnm Jolnminodij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ori^

^inalipeccaco jati^fecijjej non item pro aÜualïbna, quce inde pro^ ptipuntur, aquam qiherunt ybi nulitts e^^fons, eirj'ruEliia qua-tmc in extirpât a amp;nbsp;excija arbore, deniq^ ( yt Chrtjiu^ loquitur ) tolliguntdejpinü.isbonpoffuntenimremanerefru^lus , ra-d’.tt amp;flirpe ipla excifa. ’blon qitod nulla ampliuffit in nobtf pec-tAtï concupifientia (qua tanquàm ti^it^ania quotide fiefie in n.bit exerit 7.J fiedquod non imputetur noba, perfidem,propter meritum Chrifii. Sic ergo cum pro ori^inalt peccato, turn pro fru-^ibits ipfiusjtmullatùtfetit Ckrifius.

Satifieciffe autem Cbrifii fianguinem pro omnibtt! peccatid, fi ahits ficripturx locitr tefiaretur, ymcvm ad l^pmanos ca-^uintumfirmifiim'e comprobaret : ybi Taulw fiolida nos con-j^latione animant inquit : Commendat autem fitam charitatem ^^g^anotDeut, quod cum adhtu ejfiemus peccatores, Chrifitts pro nobti mortuuifuit: multo igitur magls lufiificati nunc Jangiiine

,Jeruabimurper eum ab ira. Et mox ; quot;MonJicut per ynum ^'^ipeccauerat, yenerat mort, itadonum.Ham condemnatio qui-dem ex yno deli^lo adcondemnationem, donum autem ex multts deliUls adiufiificationem.

T). Eault locum non de originali duntaxatpeccato , '^e-etiam de aHualibus interpretatur .gt;4uguliinut, ad Hilariu. fOgt;itra7elagianot amp;nbsp;^anichaot epi/lola 89. QuideP^ enim tn-^^it, ex quot;vno deliSlo in condemnationem, nid illo deltElo,quo deli-qwt .yldam ( Et quide^: Ex multii delicts in lufificationem, ^[ftquia Chrifligratia nonfolum tlluddelidum (oltat,quo obftrin-ptintur infantes ex illo 'vno bomtneprocret ti, fedetiam multa de-qua cum creuerint, homines addunt malts moribiis fuis

quot;D d Z Sic

-ocr page 328-

QTINrÆ CLASSIS, DE I. EI^Ii^OT^E

Sic J. (or. 6. cùm Apoßohi^ [cortatores, adult tros, rnollfh fures, tir alior enormespeccarores enumerajjet ,JùLungtt: hxc eratis quidam, fed abluti ejiùs,led fanSlißcatt ejlußed wfii’ fcati ejltsper nomen Domxni Itju, tirperßmrum Dei nojirt.

«. loan. ». Sanguùs leju Chrtjh emundatnos ah tato.

t. loan. 1. lpfe eß propiciatio pro peccatü ncßrts: non pre ßrts autem tantr.ir.,Jedetiampro totitts miindi.

x.loan.^. Ad hoc apparuitßlius Der, difßoluat opera Dirde-li. Conßat autem nonorrginale duntaxatpeccaium, Jedßtdv^ etiam ßitts eße opera Diaholt.loan.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Si enimfanguts ChrißiJolum originalepeccatumfußulißet, tamßdem Chrißianam collabi neeeße eßet,qua in futurum prni^‘ rita morte Chrißißrmiter nititur.^lors enim Chrtjli ijsßltrpfO' delf^, quifuturam iußificationemßde expellant : quemadme^^^^ teßatur ipje Chrißies Ioan.3.Sic Dews dilexit mundum,yt ßum ynigenitum daret, yt omnü qut credit in eum, nonpertäh. fedhabeat 'vitam aternam.Itaqj fanguis ChrißifemeleßtfM,t^^”^ demiim yirtutem tir efßcaciam Juam eicercet, cum confdenntt^ charitatem Dei fanguineßlijßi nobü commendatam,itßißcati'gt;’ nemßde apprehendimws, ac yiram ceternam immotaßduciaßf“ ramus.

It a Eetrus i. Tet. 1. efßcaciam mortis Chrißi etiamnumbe* die in cred'. ntibus durare docet, inquiens : In aßtrßenemJangW' • nis lefu Chrifli. HamfiTapißieam opinionem ßqui quot;voluifet, ü xißet afßerßonem fanguinis Chrißi ad originale duntaxat pecc^ tumpertinere,acjiibßituend!im eße facrißeium '^liffatieum,qv.lt;ii' nos plenèfaluet.

Steut autem morte Chrißi reconciliati tir ablutifuimits à pfC-catis n fris, anteqiiàm nafeeremur ( deleuit enim mors Cbrifti tiam ßatura peccata ) ita etiam morte ipfius ailuimur afuttß pecentd

-ocr page 329-

C-MOmS^^ISSÆ, CEfj ptccatiSi ^oï^fa^am reconaliatïonem quotidie à nobti com-faittumw.

Trxtereaptcrtficuim ^UJJa pu^nat è diametro cum aterno Sacerdotio Chrifii, Etenim Chrijltn non idcirco tantum e^^ eeter-niis Sacerdos, quod facrificat Jed etiam quod addextram Dei no-fier efÇ aduocatitf amp;nbsp;intercejjorperpetuits.

'Prtmo qutdem officio dudum defun^ws femel chm fefro 'ftdiis in mortem tradtdit^in odorem fuauem Domino . Quod offici-

femelfierallum, itaferfe£lumePf, yttotiw mundifeccatüs delendtsfuffitiat, atq^ in teternum 'yialeatiita yt nonfit neccfie il-ludrepeti,

’-d.lterum 'yiero officium, intercefiionûs yidelicet, in aternum fetinet, ynde eir aternits Sacerdos dtcitur, ytfrtmum offcium, ^(demptionis, quotidie tn credentiius confirmer amp;nbsp;confiimmet. Q^apropter etfipoflhacnon moritur nec offertur amplittsprofu-turtspeccatts, tarnen fraterita mors ipjtu^ effcaciam fuam ex-tenditdn omnem aternitatem, dum Chrtßtts fummus nofier Ton-J^xfine fine interceditpro credentibits . J^on inftttuendum ergo

^tiud quoddam amp;nbsp;feparatum facrificium,pro futures peccatüt jufiSacerdotium,hoc e^f^ioffictum intercefiionusChrifii yndcum morte ipfuts defijjfet.

emundationem denuo lapfos non ablegant ‘Paulus ö“ Iohannes ad^Miffis facrificium^ fed ad Chriftum ipfum ; ^t qui ^fitea fanguine eins ahlutifuerunt nuncpolif pollutionem denuo per alt er urn officium intercefiionisiuuentur^acperfidemmeri-eorum eins participes reddantur.

'R^m'i. Q^ intent obit crimina aduerfits elelfos Dei ƒ Deus «fÇ qui iufificat. Q^ Ule qui contemnetl^ Chrifius ePf^^qui mor-tuw eflàmoqui amp;nbsp;fufcitatusefl^qui etiam efÇ addextrarnDei^ qui interceditpro nobis.

iJoan.z, Fdioîi mei, bacfcrilo ’ytobis^ ne peccetis: amp;fi quit Dd peccauerit.

-ocr page 330-

^mTÆ. CLASSIS, DE T. ET^1{p1{E fetcauerit, aduacam habemtis apudEatrem, lejiim Qhrifium iif‘ Jlum. Et: ipje ejlpropuiattoprapeccatu nojlrtitnonpro 'nojlrü dit tdntitinnedetiapro totim mundi.Qwcunff^ igùur trAtmnt expiationebeccMoru,ChriJlum cœlejü fùo tnunere amp;nbsp;dtuino bonori Jpolidt,^ duos tUos quos dixi, Apojiolos, mtndaâj ar^utHvlißan emm paJSioai Confit nonfolumxquant ,yerum etiamprxferunt.

Kdim auctm miht rej/gt;ondeant, ytrumpeccatumgrauïusfih originale ne,an ailuale. Si dicat originale, quiefo curmorti Qbri-JH maximorupeccatorum expiatione concedences,minorapeccato^ rum,qux ex ori^naliprofluut,expiatioHe eidem adimuntfSm ili‘ cant,a^Halta ejje maiora,qute no morte (Jbri/liJedfacrtficio gxpientur,iam maiore ef/icaciafacrijicio tj Chnfti tribuut-

It a per mercenariam amp;nbsp;merit oriam ‘\hjjam Qhrißus ditt‘ t er no J'uofacer dotio deturbatur, amp;fdes à paßione fhrijli ad bu-manafacrificia abducitur.QMde^ blafjhemia, quide^facrilt-gntm,fi hoc non elf-

Qeterîim Faber Gabrielern Diel fecuttts, hic effitgium qiittri-tat: 'videlicet,quiafacrificium fructs amp;facrißcium ’Mifeidetu JÙ fibjlantia, operationesamp; efe^tts etiam ejje fimiles, 'tis‘ytr!)!i, facrificiopeccataekpiari.

tAtqui magnume^ difcrimeninterfacrifcium crucis,etquad 'Vocant altarts , tarn in fitbjlantia quam in effs^u, tarn ingeneri quam in JJecie . In quot;^ïijjaenimpriuata noncontinetur 'ven'-in facramentum corporis fangùinis fhrijH : quare non efÇ idtiu fubjtantia, cum facrifcio crucis : multo mintts el^ ßmiltum ft-Huum operatiuum ( 'Vt Gabriel loquitur. ) It a etiam magna ef, dijCimilitudo aAionum amp;nbsp;effeÜuum. Equidem Dominus noßer Ie Im Chriflns in nouißtma ceena nonobtulit corpits cbquot; CanguintW Ju’tm Deo F atri, fed cum pane nbsp;nbsp;ymo de dit ea difcipulis fuis, ad

commedendum amp;nbsp;bibendum. Deinde non iitbet, 'vt dfcifouli hoc fadantinfacrißciumpro 'viuis aut dcfunilis , fed in fdcomme-moratio»

-ocr page 331-

CJNONIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE^LT. TZ

moratîonem. Ergbnon e^^ßmihu a^ionum cum Jacrifiào crutis» Sunt amp;nbsp;aîilt;s arcumßantia, tjuxfortißime conuincnntijatri-ficmm altarü non eße idem cum ßacrßcio crucM, Jedmultûs mo-^ du diuerfum : quos cert'e modosprxßat enumemre , quot;Vt yanitai facrificulorum omnilut magü conßicuaßat.

Trimnm . Eerßona offerens non efÇ eadem . Satrißciumenim crttcM obtulitpatrijJiliJii ipfe Dei iußw ac munduf, qui amp;Jo’uf ^otuitpatremplacare . Sacrijiaum aucem altatu ojjert Jatriß-cului:quodgenw homznum magna ex parte ei^ zmmundißimum. T^onpote^^ igitur eadem a^io ejje JacriJicij,multo minus eadem quot;^irtus ei/ efßcacia.

Secundo. quot;Modwßacrißcandi dijjar e^.Qrucùs quidemßacrifi.. ciutnfuit cruentum:Sed altarisßt modo incruento. Chm igttur in '^ßanon ßteffußoßanguinisßcut in cruce, manijeßum eJi^^^quod ßerißeium altarts, non impetretpeccatorum remißionem^ iuxta illud; Absq^ßanguinis effußone nonßt remißio. Heb.^. Idebplané diuerfum efÇ Sacramentum altarisß facrißeio crucis.

Tertio. Tempore ör numero dißerunt. Chrijhtsßmel tantim fucrificauit corpjis amp;nbsp;fanguinemßtum ; facrtßculi autem fubinde repetuntfuafacr'ßciaffingulis dtebws.ßnde quodEpißola adHegt; brgos cap.tQ. de facrißcijs Legis dtcit ; ’Tdonne deßjffent efferreß nullam iam babuißent conjeientiampeccatorum, qui facrißcaj-fent, ac femelpurgati effent i‘ idem meritb ac yer'e dicipoteilf de facrißeio'^vliffk . Si ^liffa efÇ 'Vcrum facrißetum eicptatorium, annondeßnerent facrißeuli fatrißcare, poßqubm fimel^tffam fecffenti‘Jmfßum igitur e^ßj^el eic ipja quot;Mffarum repetitio-ne, quod '\fißa nonßt idem facrißeium cum facrißeio crucis,nec ß facrificium e\piatorium.

Quarto. %lagna eif diuerfitas effeSluumßcrißcij altaris , lt;är cieme dominica . Si autem ideb contendunt effe idem cum facri-ƒ«» crucis, qubd intelligant idem effe corpus C eundem fan~ jgMî’ne»»

-ocr page 332-

QJf inTk CL ÂSSIS, DELE R/ '^uinefti Chrißi in ’^lißa, quxfuerunc in crnce, ideo^JenMnt, jAcriJiciutn quorj^ eße expia[orittni,cur non eundem eßduin Jumptiont Dominic« ccen«, in qua non mintu ei^ corptif amp;nbsp;gun Chrijlt quxfuerunt in cruce, attribuant '' Sed quia aduerß' rij negant jumptionem can« habere eandern effitaciam, cumßf crißcto '^'Itß«, manifejlum eR^, qubd etiam facrificium eorum, eadern ratione non habeat eandem efficaciam cum J'acrijt' cio crucn. Reliquum igitur , qu 'odetiam facrificium ß quod e^^, non]tt idem cum facrißcio crucn.

Sedaudiamits ea de re etiam JanEiorum 'Patrum teflimom^' Cypriantn Hb. z. Epiflola j. Paßio Domini, inquit,eE^ß^^‘ ficium quod offerimm, nihil aliud, quam quad illefecit,ßcere,di‘ hemm. Scriptum enim dicit ; QMtiefitinq^ ederitnpanem amp;nbsp;caltcem ißum biberitn, mortem Domini annunciabitn, qM

Keniat. Qwtießunq, ergoQtlicem in commemomtionem'D'gt;‘ mini, eErpaßionn eim oßcrimus, id quod canßat Dominumßdj' ße,faciamuf.

Chryßoßomm Homelta 17. ßtpery. caput ad Heb. Perßf^^^' los dies offerimui quidem,fidadrecordationem facientes eins. Et yna ef^ h«c hoßia, non mult«. Quomodo yna e^C non mult« ? eir quiaßemel oblata eE^ illa, oblata ei^ i» fanEiorum. Hocautemßacrißcium eE^ exemplar illius, idipß''^ femper offerimuf.

Et ibidem.Hoc autem,quod nosfacimus,in commemorattonc»^ quidemßt eiits, quodfa^um eE^. Hoc enim inquitfacile in mei commemorattonem, non aliudßcrificiumßcut Pontifex,ßdidif ßm femperpacimus, magis autem facrißcij recordationem optrA-mur.

.yiugußinu^ contra Faußumlib.zo. cap.1%. Hehr ai in 'viElimtspecorum, quas oßerebant Deo,multü eir yctrijs modt^ ßcut re tanta dignum erat ,prophetiam celebrabantfutura^^

-ocr page 333-

uissÆ. CENT, rr, »r

quam ChrtßM obtulit. l^nde iam Chrißiam pera^i enaJem j^crißcij memoriam celebrant, /acroJanEla oblatione amp;• participa-ttone corporii, amp;Jangumii Chrijii. Hutits J'acrificij caro Jan-gt; ante aduentum Ci}rifti,peryi^tmarum ßmiUtudznem pro-^tttebatur, inpt^ione Chrißiper ipjam yerttatem reddebatur^ aßenjitm Chrißiper Sacramentum memorite celebratur.

idem teßantur amp;nbsp;alij Tatres, quot;^lifßam yidelicet feu Cue-^am T)ominicam,non effepropiciatorium facrificium : fed,ß modo Itßtime amp;ßcundiim inßitutionem Chrißiperagitur, tantum eße ^omtnemorationem ynict tUiwfacrißcij Chrtßi/emel in cruce ob-latt.Sednos breuitatißudentes, nunc ijs contend Jimtts :lddm ^noreduorum aut trium dehetßare omne yerbum.

Secundus error

fandlifsimi Canonis»

Ur oa Miyarntsjacrtpciu iacrametiJolttfamp;prtuattm come^ Iß atq^ bibttßrcurrßantesßnens ocioßs eßeß/eClatores.

^uangelißts teßantur, Chrißum in prima inßitutione ccente ^dcramentum corporit z^rjanguinif fui non ynd cum difcipulttfit-

Accepiße, multo mintts ipjum folum comediße amp;nbsp;bihiß ,• ^Apo-ficilii ocios'eßeElantibuf : fed tam ore quam manu ipßs dediß'e at^ flt;^frextße. lgt;Iam acceptumpanem tradidit ipßs manußixitq^ore, '^Iccipite, edite amp;c. Simtliter depoculo quoqßecit ; ö* ad extremum mandauit tilts: Hocfacite.

Quemadmodum autem .^ipoßoli à quot;Domino acceperunt, ita tßtdpraceptil ipßits Eccleßjs etiam tradideruntiatteßarte Tau-

Çorinth.u.'LAcdurauitilla communieatio corporis zir ßn-^uints Chrißißxcentos annos,in Eccleß fatholica. quemadmodai fuperioreparte libri demjßlratum e/Ç.

£ f Fatetur ejr

-ocr page 334-

^INTÆ CLASSIS, DE II. EEJ{pK^ Eateturo-()inonipfe,Qtàprïdie^(. Chrijlum accefdjf item in Janbas ac 'Venmbiles manw fuas, nbsp;nbsp;dedtjfedtjcip^^i^

tf, acdïxijje, .Accipite amp;nbsp;manducate, Similt modo nat um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex calice iußiße omnes bihere.

lAegledts tarnen htf omnibus , '^lißjariws foßquam ßium Sacramenttim fatts diu crucißxitdacerauit^at^facnß'^^^^' tandem John lomedit at^ bibit : reliqunjicet ejß octoßs ribtn. ßAn non bac ef^ ferner Ja ratio f Ebi quxjofimile dit audiuitiie de Chrßo, de ^fojlolif, de Eatribm J (ßf^^ uatum ijlud amp;nbsp;clancularium tonuiuium fugnat aim mandat» exemflo Chrißt amp;nbsp;tA.follolorum,fugnat cum if Jo (anone,ftlt;SJ^ deni^ cum communifenjit amp;nbsp;ratione.

Sicut enim abfurdißimum ejßet, minißrum quot;Verbi, cuittt ofß^ um e^,''Vt quot;Verbumfublice in Eccleßa annunciet, in deßrttS'^, folitarijs locn coniionari,'vbi nulloifrorßn habens anditoresjl'^ foli inter lignaifaSca, aut Jub aferto cœlo, concionaretur t abßtrdißimum eh^, ^lijjarium cœnam Dominicam frafamtti fulche adornare, acfonare 'verba ilia, Quifridie amp;c-(ommunicantes: cum nemo adßr, qui quot;Vnd communicet ,ßd ficulusßohn abßj^ coituiuh comedat atq^ bibat : cum 'cnueniatƒ5' tins, ifßm alijsfrtefarare atq minßrare. ^n non hoc eh^ quot;ttt* bum Domtnt in quot;Vanum aJIumereJ qui omnium hyfocritarutn tn»t th^.Dicunt enim amp;nbsp;non factunt. '^latth. nbsp;nbsp;nbsp;Dicuntquidem iti

(Janonei^ccifite, édité, bibite:ßdhiantia ora amp;Jttientialdgt;ta frußrantur, dum inuidèamp;auarè foli comeßantur.

Equot;ide autem accidit, quot;vt ex communicatione corforh çÿ fati’ guinh Chridi fa^umfit friuatum amp;nbsp;angulare conuiuiumJ

Sufra in quart a (Jenturia oflendimtts, quod inde à temforthtt iAfoJlolorum quot;vfiq^ adGregorium ^lagnum, fofulus,quotiejcwi^ conuenerit in Ecclejta communieationem corforts amp;nbsp;Jangtund Chrjlvndcumjacerdocibitsqiiotidie acceferit, Cum'VeroinfTC-

-ocr page 335-

tjKoms MrssÆ. (£ut. rr

fianciha po^uloßs yrMui, quales erant ‘]\oma., '^cdiola-ziTßmiUs, quotidte tngens multitudo commumcaret, necefft

fdt muitos eße Sacerdotes amp;nbsp;mintjiros Ecclejite, qüi Sacramentu coi'liQrn amp;Janguints Chrzflt dijlrtbuerent. l\[ecejß etiam eraty ttmlta ejje altarta,Juber qutbtu cxha TiominiCA expediting amp;nbsp;de-tezitiorz ordine teleoraretur. Inde tot Sacerdotes amp;nbsp;t^Iltaria in temßis exorta funt.

^ties autetn Sacerdos cum populo communem Qœnam cele-brabat,promptius tisr largzus, qudmalzjs temportbus,munera fua offerebatpopulzzi : Videlicet,primztiasfrugum, yinum, panetrti }itutïes,pecunzam, ahaq^ munerAy ex qutbzM SAcer dot es prx reli-quii magnum capzebant enzolumentum. (^a de re QentiiriApri-ffiacoßolius dzxzmus.

Gun yerb Ardor deuotio ergA 'venernlzle SAcramenttim in-dzes magis magz^^ decrejceret^ nee tant a eßet multitudo commzi-f'UantiumjquantA prins efßeßolebatyiuxtA 'yiulgAtum 'verßculum: '^rincipum feruet, medium tepet,’ultima frzgent ; nihilomznus ^aurdotes tonfueto more altArzA AtbornArunt, amp;nbsp;yßtatAS preces ceremonias in^ißa.ßruArunt^vtpopulum izîuitarentadfacri-

ipßs ynlde quxfluoßum : Et ß maxime nemo adeßet qui ^lt;gt;nimunicaret, zßt SAcerdottsßli, yel cum Dzaconü ßis Cœnam stcipiebant. Hzne prtuatx angulares ’\Iißce emerßrunt.

Sic ergo ftopulits eir SACerdotespaulAtim d prima inßitutione' tlt;tnie dißeßirunt : Ule quidem, non accipiendo Sacratnentum : hi ’^ttopriuatimedendoé'bibendo. fenejlray imo ianua laxißz-

trat Sathanx, aI inuehendos 'Marios errores. Eli enim ßemel zz'^erbo Tfei dzßceditur, nullus efl^ aberrdndifinis,quemadmodü fues longius extra fiptA euagatx nullumfinem erroris inueniunt, denec à lupis dilanientur.

pofleaquàm diuturna lella in Imperio ‘I^mano coquieuzjl. ßnt,Ctjrißianiha^enus duriter affli^iet yexatifienfim intorporîê ^ifitcuritate lAlebaturfquAfit omnia euafiißent perißla.Dormieti-

Et 1 lus autem

-ocr page 336-

^INTÆ CLJSSrS, DE IL EI^^OI^E : 4Mtem tllti juperuenit inimicw amp;nbsp;feminduù ^t:^ania inter tri' . tùum Euangelij,docens êbc Eela^iana htereß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eße meri' '

torium ojgt;u4 ùquot;Jacrißaum. tgt;4ceeßit deinde 'Mammana I fotentißiirium,auaritia quot;videlnet Saanßcularum.

(^aenimßdem nonpoterant Eendere , tnßituerunt ntindtM' tioncm 'Mißatieam,quaSacramentum ifßRidernßoLi ederenteil^ biberentße^latoribw autemprecio Sendet ent, non trigintatliigt;'‘ taxat argenten, quibtu Chrijhem yendidit Judas ,ßd rradta u-nies. 'Mam kac mercatura Mtßatica mcdiam ftr'epartemojnti» totuts mundt acquißuerunt. Eoflqtiam yero perlv.aßuni eret^D' peUojMijJampropeccatüs y iuorum celebrari, facile deinde ereili“ tum fuit, etiam def unfits celebratione’^lißarum ßibueniripßf' yt infra dicetnr.

ilulli tum erant dAugußiiii, Cbryfaßami, ßyrilli, ^uibaßi»gt; arcerent. Stertebant omnes Epifcopi, eä“/ecure oßitabant. (iripfe Gregoritts 'Magnits ,quihabebatur Optimus ,omnesß’‘^ ßebrepentes errores fanEi.ßimo fuo (fanone conßrmabat. deinde ßanonemßcceffores eitts, Eontißces 'Epmani, lueri envj^ in toto orbepropagarunt : quem hodieq^ quaßusgratia ita praßt.^ Jfè tuentur , yt quiduis pctius conceßuri quam 'Mißam reltdiin yideantur .Hxc hac eJß Helena I^manenßum.

Eides ergopie Le^or, priuatam 'Mi^am nonaChrßOiß^' Mammona inflttutam,eirpyneerx cœnæprorfus contrariam, peJlore ytpote horrendam idolatriam deteßandam acfugiendA»

Tertms error

Canonis* ,

Eod Eater dos prxßmitper facvificiuMißaticuniamp;fi^^^^ epriuatamfumptionem,omnia mérita Chrißißbc opéré ope-. quot;nbsp;- rv'.b', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratOs

l ;, , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À J .

-ocr page 337-

CAxoNis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE nr. rr.

alijs nonßtnienttbus, applùare amp;nbsp;impertirz.

Excnjari for J an pore^^/^uodpopului nonJemper de Sairamen-to cemmunicat, quoties cœna celebratur : 2^ec erim eputuù omni tempore idonew e^^, ad edendum hunepanem, amp;nbsp;hi^bendtim hot poculum, a'im proh are Je homo deheat, anJfïrïtualem ejuriem ae Jttm Jentiat , Sed quod Eapzfa afferunt, ’^hdiffarium corpuf janguinem Chrijli 7)eopatri o ferre non pro Je J'olo , fedpro alijs eum yiun tiim defunCht nec pro Je Jolo edere ac hihere ,Jedpro omnihitî circumjiantthin, ulijsj^ omnibus licet abfentibits, qui prectoparticipationem horum meritemum redemerint.Et addunt, '^lijjani ê\ opéré operato appltcare illts ubsq^ ipforum propria fnmptione,omnia Chrijli merita.Hlt;eC)inquam,nullo modo ekcufa-f^poffttntpugnant enim cumprima inflitutione Chrißi, cum natura proprietatepdei Chrijlianx , cum yfu veteris Ecclefïx^ twnintelleÜu deniq^ omnium fanorum hominum. Sed audiamus pja 7 apifl ar urn '^erba,quibugt;s hoc erroneum amp;nbsp;impium dogma ptofitentur.

Faber inquit: Ter hanc incruentam oblationem, à Chrißo in Germ fol- 4p inchoat am, tir Jûo exempla ßeri mandat am, cruentee illitts 75 (7KCW boßiafemel litatrs nos participes reddimits.

Et alibi: Etiam abjqßuitis perceptione Sacrament!,mortis Germ foi-nr. ßrj/?/ potei^ßeri commemoratio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lat- fol- i3lt;f-

-Fr adhuc clariics; Ea cœnee oblatione Chriflus nouum inßitu- , • r -r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• n' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t' ri' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Gcrm 101.4

»jMrijnium,cuius 'r)Ju,gratia,iuliictlt;e,fattspachonts, redemptio- Latin, fol 8t-tus in cruce nobis conflata e^st obtenta,participes eße queamus,

Gabriel'Biel,leS{iQne 16. litera G.amp;H. quot;TvliffapoteF^ intelli-quot;kalere, amp;nbsp;efßcaciam habere dupliciter. J^no modo ex opert aperanteialio modo ex opéré operato. Et mox: Eilf autem duplex oßerms, fcilicet, oßerens immediatè,amp;perfonaliter. xAliusoffe-rtns tnediatè.amp;c»

Et 1 Idem

-ocr page 338-

QTimÆ, CLASSIS, T)Ë ÏIL

rdtm le^ione ii. îictra H. SacerdoJ ytluc oscor^^^ Cbrtjîi mjfliâfper ^uodtrahitur nutrimentum omntbM membfi^ ttitins corpom, nutrtendti, roborandtô tir /j^iritualiter au^mtn-tandts. Sicut os mattrialts carports comcdit nonßlttm pro pro falute omnium mtmbrorumßmit cibum, guiper totumW“ pus diffunditur, amp;nbsp;msmbrisßngulid incorporatur, yt faluetitr in' fuaj'ubflantia naturali: Sic Sacerdos fumit Sacramentum,tMUS quot;virtiis tranßtin omnia eccleßa membra huius cibi ßiritutduif fußceptiua: amp;Jingulartter in eos, qui Is/lißa: interßnt oßicio, qui cibum hune ejuriunt.

EtleSltonez^. litera E. Oßßerunt circumßantes mediateßn eer dos celebrans imcdiatè. ^on ßoltim offèrunt Sacerdotes,fed amp;nbsp;cæteri ftdeles. Isham quodßecialiter adimpletur minißerio cerdotum, hoc '^niuerfaliter agunt yota ßdelium. Sic ßiriwn-l ter dicuntur hoc Sacramentummdducare,quißdecreduntdtif’ ßmahuiKS Sacramenti myfleria.

Stdonitts in Homelia tç. ds^iffa. Si facrofanBam EudiA‘ rißiam ore facramentaliter ßl'cepturus non es, '»el corde tstn ßiritualiterßdeacdettotionefufcipi. Hàufcemodt ßde eSr deuo-tione ferofanilum yiut/ici carports eirfanguints Chri/ii Sacratnen-tum ßiritualiter ftimis,eiitsdeq^ Chriflipaßiontsßu^tts adater^ nam falutem tuam tuoseßets, tibi adtungis, accomodafq.

Sed quid optis e^ teßimonijs aliunde accerßtis!* fanon ipfi etßekyerbts Chrißi dicat, ^ccipite, édité: aicipite, bibite: fÿ inter orationem dominicam, ac, jdgnus Tiei, hoßia idcirco in tres partes frangatttr , yt ßne periculo ob gutturts arSlitudinem â mulcts fumatur,tefle Gabriele le^l. 8o. /?rfr4 H. Tarnen cum ad ßimptionem deuenitur, Sacerdos ipfe in fanone ore fatetur oSlies,fe hocfacrißcatnm Sacramentum Colum edere ac bibere,atq^ idem faSlo ipß teßatur : cum alijs nihil nß inaneßeÜaculum

^dihiloni't-

-ocr page 339-

CE^T. VJ. to

'ÏJthilotninuf in fine QanoriK itaprecatur: Erajia, yt hocfn~ fnfiàumjit tthi accept ahile, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omniluf ,pro quilta illud

fitultjßtte mifirante propittabile. Ciim autem id Sacramen’-fiw non miniti pro altjs edat amp;nbsp;hihat, quant oferat Jequitur, ^}fum ijfdem yerbitprecari,yt hoc facrtfciumfibi ciromnibiff^ Vo qtiibits illud edent atq^ biberit,ßtpropitiabile.

Eapijlie eic '\Jißa jua quicqmd yermt. Qrtè ßue Vopùiatorium ßacrißcium, ßue prtuatum conuiuiumßr^ ntutrum pro altjs nec yiuis nec mortuts fieripotei^,Jedaßngu-lis pro ßeipßs accipiendum

St entm ßentiant cœnam dontintcam ejfe merttortuni opw^ cir ßcrtßtiunt éicpiatortuni, quo aliqutd detur ‘Deo, tarn non ertc^ fide i fed ekoperibttSil^m. 4. Sinyeroßentiant^effe contmu-Mcatione corporis cir fan^utnis Chrißi, quam Chrtßus quot;^perbis fuis frontittic ebchtbetycerteßde recipi oportet. Trom'ißto enim eS^, fttndamentu, cutßdes tnttitur. Fides hcauditu eilf^.amp;c.'Fpm. to,

Teßatur autemßripturaplurimis locis, ynumquemuis prop -^trfiua peccata ntoriturum, (ir propter Jua benefaSla niercedem dccepturum ejje.jußtps EiX SVXßde yiuet,non aliéna: dtcen-te Chriflo, %lar. id. Qui credideritßaluuf erit: qui 'vero non cre~ diderit, condemnabitur. Et Joannes .Apoc.tif.. Opera illorum (non aliorum)ßequuntur illos. ^Ac profeVo ßnguli Jiiaßde ac jfiis opertlus, quantacunq^ illa fnerint, opw habebunt, ßjam amp;nbsp;^nflusyixfaluits efßcitur,i. 'Pet.j^. Et parabola de quinq^pru-dtntibiis yirginibitf tdem docet, qua: faruis nthtl de oteo ßuo dare 'soluntjnenonßfßciat fibtipßs. 'Xtatth.t^. Fotei^ quidem fides aliéna proprtam fidem alijs impetrare à Deo, 'Xlar.z. amp;nbsp;7, 6* aliéna opera projùnt nobis tanquàm éStempla, yt eir nos benè tperemur. Vetunt amenât aliéna fides nos ab/q^propria fide non^ faluat,ita nec aliéna operafine nofiris proprijs operiius nobis prallt,Trainde neq^ 'Mijfid aliuspro alio celebrarepoteJ^: fid oportet

-ocr page 340-

Qrir[TÆ CLASSIS, 'DE IIL

'^num^ttemjj fua/ide amp;Jumpcione partialem fieri Chrtßi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Quim reifigumnohii adumbrataefl^ in yeeeri

lt;gt;Lgntn pafthaltis neminiproderat, nijitllif, qui iuxtapriecpif*’’' Domini comedebant .Exod.ii.Sic in nono Tejlamento nullit tî-^aturpro alio, fed oportet Unumquemfj pro fi baptiopii^igt; ß do yelit Chrijlum induere. Gal. 3. 'Multi) minitsfiipjum bapti^lt;^^ minifier Ecclefix, fid bapti'^atur ab alio ; yt Chrijhn à Iohat^fgt; 'Paulur ab M.nania. Qur ergbPapifix non idemfinttuntdcMijquot; fa cum baptifimt! non minui fit fignum pœnitentia, qutirn. (X‘ terna fiimptio cœnx Dominicafignum e^ promißionif Chrifli-

,gt;idde ,qubdnulluf Laicm Sacrament um altarii pote^f^n^i^“ perepro alio, neq^ fanmpro tegroto: fid ynufiquiftf^ neceße balxf profi accipere. Qupmodo ergo Miffa poteïf^ celebrari pro ciim nihil aliud eße debeat,quam ipfa cœna Chrifii, yt fitpra Bum f fÇ f

Quifquif ederit, inquitPaulm ,panem bunc, aut biberit poctilo Domini indigne, indicium S IP I IP S [(non alif)i^^^ amp;nbsp;btbit. Sic yice 'Verfa : Q^i edit amp;nbsp;bibit digne, SIP 117^1 edit amp;nbsp;bibit redemptionem ac falutem. Hoc rnim Sacramencunt, eiiafj yirtui amp;nbsp;eßcaciapertinet adedentet amp;nbsp;bibentes, non ßeBantes.

Deniqj,E'tnullui hominumpro alio nafiitur , nulluf pro alio efiuriente acfitiente edit amp;nbsp;bibit, nulltapro alio moritur ,nul!tti pro allO faluatiir 'vel condsmnatur ( 'Vnufiquifq^ fium omu portabit ) It a 'Mißarim Juo Miffaticofacrificio ör priuatà fim^ ptione Sacramenti meritum Chrifli alifs applicare nonpote^.

0 infidèles cir immifericordes Patres, quifîlijspanetn petentrquot; bui lapidemporrigunt, amp;f ameltcos ’Verbispafiunt, cum tentet auribui careat.

Hi(

-ocr page 341-

CSKOKIS \Î!SSÆ. CEUT. n. «

Hic ùerum Faher quot;Protheo mutalilior nouum effugiu quxrtî, ^ndo^ inquu, facerdati ex ij)fa fw offiàj fun^ionepro populo Germ. foHoS-F^cari iiicuinbicillud ipfum corpm Chrilli,quodpro nob^ tradi^ nbsp;nbsp;nbsp;°

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 rt ■ rPj- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcnnfol-4*.

amp;Janguine, quem nojtra:jalucus caujapudit, cum 'Virruce ejr l„. foi.ya. ^fj^^iacruenti tlliM in cruce litatifacrificij, in altari Deo Pa-

offert, medullitif! illi gratias agent, amp;nbsp;mortemfilij eitn in octumbentü commémorant, rogat^ Deum , prodejfe nobis ^fferis deploratis^peccatoribtis yelit cruentam Ham crucis yi-^wam.In ’Kiiffa namq^ Sacerdotpro nobis loquitur , nbsp;nbsp;nbsp;notper Germ- fol- to8.

iilum Deo, Heec ille. Parum abeii^, quin Faber dicat Sacerdo-^ tes weritum cruenti facrifcij populo applicare, non per facrifici^ nm ^ijfe, neeperpriuatam fumptionem, fed perprecet amp;nbsp;in~ tercefionetfuat. Hinc folleilat amp;nbsp;precatiunculat Qanonis tan-topere laudat. Hinc '^^diffarijfingulis '\dijfam precio mereawibM feudiarem (plleilam af ignant.

Fluidem nifiextarent libri eorum, qui de ^tijfaJcripfrunt, ^ojjet Faberfimplicioributperfiiadere, quod Sacerdotet ipft non ptfacrificium, fedperprecet fiat meritum Chrifii applicarent. ^peciofa ei^ oratio : Sacerdotit officium eF^, orare pro populo, ft Faulus yult ante omnia fieri deprecationet, obfecrationet, Mterpellationetjgratiarum aPRonetpro omnibus hominibut, pro tegbw,^ omnibus in eminentia corfiitutis. ^^dhac certifiimat b^emuf promifiionet, quicquid petierimus patrem in nomine Girifii, datum iri nobis. Sanefinihil yieij effet in Qanone alibi, quam inprecibut,facile inter not amp;nbsp;Fabrum conueniret. (urn e-tnmper Chrifium aliquidpetimits, manet ipfi honor fitui eir offi,gt; tutm medtatoris. Sic D. Tetrits canam Dominicam celebrant, oratione, Pater nofier, 'yifM ei^ ; authore Platina. Et not in Fedeßjtnoflris adcelebrationem Sacramenti folennet precet pie amp;nbsp;denote adiungimrts.

’Ut

-ocr page 342-

firiüTÆ CLJSSIS, TiE .III.

FabernonferVo hoc agit, ytprecibus contentijimii^-tùm allas ybi^ applicationem meritorum Chnjîi tribuat jainfic^^ ^t/Jx éy opéré operato, tirpriuatxßimptioni Sacerdotum. tnera Junt commenta qux de apphcatione precumgarrit, tantiim excogitata, yt oculos fimpliciorumprxßringat, nbsp;nbsp;yet^‘

rem idolomaniam '^ißxpalliet.

SedfingOjFabrum appluatîonem meritortim Cbrijli, nonfaiti' ficio amp;prutatx fumptioni adjcribere,pedprecibuf Jdcerdotis p populo oranns'.tarnen tir hoc erroneum ei^^ate^^ impium.Etfictain orationes amp;nbsp;deprecationesfidelium pro alijs,per Je bonx acJand« ßnt,acmagnamconfolationemnobts inneceßitatibits adfernnt' tamen nonßunt medium, per quod alter altert meritum Cbriß appltcet, ßne ip/iitspropria fide lt;amp;nbsp;oratione. ^lioquin quiud curperfuam orattonem altert merittim Chrißt appluare ac ttrtpojjet (^cum tarnen lateis non Itceat corpttr tir /anguinetn Cid* ßt ojfierre^atitpro altjs edere at^ßibere fih/landatum enimamp;ptu^ mifito orattontr ef^ yntuerfaltr ; tta yt latet non minus cri^ profiacerdottbusj quamfiacerdotespro laicis.

•~^ut^numputas orattonem Saerifieult cfificacterem ejfie cratte“ nefiumminofirtFontificts TefiuChrißi i' qui etfiaddextramTXt afitduèpro nobis intercedit, tarnen nifinos yndprecemur, Ù crt‘ damus, mérita fiua nebis non communicat ificut inquit loan.ii-Nondico yobis, qubd egoregAturu,sfimpatremproyobis.ip[e enim Fater amat yos.quia yos me amaflis.tir credtdßis,qwra Farre ßciuerim. Quomodo ergo lt;acrificuli qui plxrunq impij lif perfltas (pikpas tir intercejsiones merittmt Omßinoats applicarent i' cumfieriptum.Jit ; Scimits quiaDenf peccatores non exaudit. Ioan.

^dhxc, Huiußicdi oratßnes amp;nbsp;dcprecationesfiacrificulorvm '^elhanc ob caufiamjunt impix, quodßngunt eas ex cpere opemii

ßO»

-ocr page 343-

MrssÆ. cekt, vl « tt^gt;nßäi ï^fistuntumgratiiim 'Dsipromereri.fed ran^juam optt-s fererogariomd meren etiam alijs applùacione'iii merirorum Çhn-’ ßi. Nam omnia opera, quancumut^ bona^ fan^a, yc fitnt f 'acri^ ß^ia, lemma,preces,eleemojynx,tmo ettam audituf yerbi T)ei fßif Sacramentorum, fi ijs ex opéré operate tribuatur expiatio ^eccatorum amp;nbsp;iufitficatio,jiint coram 7)eo abominabilia amp;nbsp;idola-tnca : yt apparet ex concionibus 'Pro^hetarum hocgentts idola-trißgrauißime taxantium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim ynicum optts, videlicet o-

bidientia Chrifii, ^pianspeccata amp;nbsp;iufiificans. Et ynum medium, f er iiuod tant JU thejaurtts nobis donatur : yideltcet,verbum ùlefitimits ''vfitt^ Sacramentorum. Et ynicum infiniment um,quo «ccifimus amp;nbsp;nobis applicamus,fides nimirum ßola : quemadmodZ Tetrus tefiatur :Huic omnes Prophetx tefiimonium ferunt,quod temßionem peccatorum accepturitsfitper nomen eins, quijqtiis crediderit in eum. »o.

Sed Faber opinionepropriorum merttorum it a e^ inebriatv^, quot;^t remßionempeccatorum amp;nbsp;iufiificationem non tanti'tm facrifi-iio^ijfie,yeriim etiamcharitati,altjsqjbonis operibusadfiribat. Tefiantur, inqutt, Jeripta diuina,per mifiricordiam, eieemojy-nas, humilitatem, orationes, plxraq^ alia impetraripeccatorum 'teniam. Qma yero artictilus lußificationis noßra xtate à Prx-(e^toribuf noßris luculenter traditusfirmißime munittis ei^, Ua'vtPapißecipß non femel noßram de hoc articule fiententiam approbauerint, neq^ 'vnquam ßlidis argumentis confutare potue-rtnt, non dißeptabe de hoc 'vlterius cum Fabro. T)igitum folum-modo intendere 'Volui, yt omnes intellgerint, quam frigidus eär ieiunnsfit ifle Theologaßer, qui nec dum prima elementa facra-rtm literarum dtdtcerit, Hxc de tertio errore (Janonis diSla Junto,

Ff 1 Q^rtttt

-ocr page 344-

^INTÆ. CL ÂS3IS, Z) E ni J. E \£

Quartus error

Canom's*

OEod Sacerdos latcii 'vnam duntaxat J^eàtm ( tie^ tarnen in omnilttspcrettf ^ißit)porrigit : SacratnentMft videlicet corfortinaïicem aurem temerarièprariftt.

0^fuprà in Euangelijlarumi tAfoßolorutn nbsp;nbsp;quot;Patrum dif-

ßbui i de Dtraq^ ßecie à Chrißo inßituta, ab gt;gt;ipoßoUi

amp; Eccleßjs tradita, nee^^ in Grtecù neq^ Latinù Ealeßjs antt (oncilium (j)nßa.titnßprohibitaßiximtts, ea non repeterrgt;tn f«w faßidiotfidnunc illudtanttim demonßrahni»s,quain abominalnlt fitfiacrilegium, ißa calicü ßeufiufiuratiofieu defradatio : acßmff^ confutabxtnw ea,quibw Faber Je yniusßeciei yfium defetifirvifi tße tonfidit,

Etfi autem negleEbut contemptw calicis apudpriuatm ^uafdamperjönas alimantb yetujiior e^^ (Janone, quoa exLfO* nti amp;nbsp;Gelajtj Pontifieum Qonßitutionibtu Jùprà citat^ deßi' lenditur: tarnen ne^^ (Janom weg Gregorio '^agno hac culpa iit.» putaripoteï^, quod Laicù calicem interdixerint autpntrtpM* rint. Imb yerb ipfia (Janonti 'verba (onttincunt, Sacramentutn (t tempore, quo (Janon compoßtw e/^ ,Jub 'vtraq^fiecie ladcii (xbi-litumfxtjfi,

Verba enim prim« inflitutionit, quibtt! omnes iubenturfan* guinem Chrijii ex cahce bibere, Qanoni infiertafiunt. Et Sacerdos poC^^ conjecrationem itaprecatur tjupplicesterogamui, cmnifO' fens Detts, quot;vt quotquot eic hac altartsparticipatione,facrofa«-ßumßlijtui corpus amp;nbsp;ßanguinem Jumpßrimns, omni benedidio» tte (celeßi gratia repleamur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prinwm fatetur Sacerdos,ß

nvs

-ocr page 345-

CJNONIS UISSÆ, CE2^T. 23 nonfilum 'Tfelle hoe Satrnmentutn tdere amp;nbsp;l'there,fidalijs etum eommtinùare, Deinde fat etuTi hoc Sacramentumjuh 'vtrajj^ecie t^i hihi. Tüßremoprecatur etia, yt quotlt;juot hoe Saerametutn wt ßwn^ferintjjßtritualem etiam fru£lum inde capiant. In fine Mttm Qinonis, rurfiti pro fe amp;nbsp;eommunieantihui orat; Qmd ore fimffimuf Domineif^ra mente eafiiamw, t^rc.

Gre^oriuf item,(]uifita authoritate (anonem 10firm unit,fiat e» fnrßuaxtate Laicii litra^l^eeie datant fuifife^ In Homelia Ta~ fihalif Etrepetitur de ConJèeratione.Difi, i, Can.Qwdfit. Qtdd jitfanguù agni, non ia audtendo fed hihedo didicifitt. Qmfianguts filler quot;^trZei^pofiemponitur,^uado non folùnt ore corporis, fidetia, ^ocordÀihauritur. Idem tefiaturinHomelia,quaincifitf.FraHHS longa molejîia. Item adAugufiinum Cantuarienfem Efiificopum.

Gregoriu^s amp;nbsp;Qanon quot;^nam ßgt;eciem Sacramenti non quot;inflituerunt, it a nec confirmarunt,necLaicti iniun^erunt : fed fdu lilera nbsp;nbsp;nbsp;ad Coetlium Confidtienfi.Qtàeqd ergo Faher de yna

ßtcie dehlaterat, id non defiumit êic Qanone, fed violent erin Qa-nonem ingerit, quemadmodum tât in Euangelifias,j4qgt;ofiolosIPro- ' fhttas, Ecclefiam, Concilia amp;nbsp;Tatres. Troinde amp;nbsp;e^o hac in non imÿugnaho (Janonem, fed 'violentas glofias Fahri

Sodalitij eitts Juper Canonem.

I^rirmim. T^fia 'verha cienie à Taulo deficripta,nullum, inquit Getm-fol 9 » ^aler,praceptum adiunHum hahent, fied inflitutio quxdatn fiunt *!*• *0 tnformatio, quo falîo Dominus ceenam cum difeipulis egerit:

quot;Vtfi quifi^ componete ac praparare deheat. Et ahhi inquit, oßtdunt^atfallum, noninfiitutionem.

Secundo. Quod fi nos id’Mifioliturgvs concederemw,tnquit, Genn-fol- 87. ^nodtarnen nonconcedtmus, à Chrifioprxceptumefie,Laiccs fiuh^^'quot; '^‘'^nq^f}gt;e(ie communicare dehere : at nihilominus potefi^ diuina ^onßitutio ahsq^ peccato intermitti in ijs relus , qua non éic ßlpßs aut êie legis natura praferipto netejjariofint alfieruanda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Ff t tnoeß

-ocr page 346-

^rKTÆ. CL ASSIS, D E lîIE ET^O Ißß Modo rationi confentanea prägnantes^, càufa idpoßulent. Ehti Ule. ^d autem hoc ei^ aliud,puàm adiaphoron eße,ßue ßue ytramp,ßetiem acctptas!‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Getro. fol- jx. Lat- fol- X57

Tertio tnpuit, eccleßam êi( inßindlu Spiritui fanUi calicii yjum abßultßt,yt irreuerentia amp;nbsp;iniuria, harefes item amp;nbsp;fean^ dala pracidantur ac propuljentur^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;authoritate,

Germ fol-10.

Lat- fol- 17.

tpuacertènon minorßt,puamiA.poßolorum. Enhoced^fundu^ mentum,ßiper puod Faber ynarnßeciem Sacramentißperßruit.

Htc lane nos Fabrum ijs y er bis compellare poßumw, quihu^ Tauhts Elymam quot;Magum compcllauit, qua Faber alibi inittßißi-m'ein nos torquet: Oplene omni dolo amp;nbsp;omni fallacia fill Diabdi, inimice omnts yeritatts, non defines ßibuertere yias Domini

reBas^lionne emm ‘Dtabolica e^malitid,quafr^’^lt;^'’ tißtmaprima inßituttonis yerba tot moduperuertit,ytoligt;nfr‘ pensinparadifofaciebat^ lam ait eße nudamhifiorïamynon ïn' ßitutionem autpraceptum. lam ait eße præceptum adtapbornfi^i ^uodyel feruari y el ntgligi poßtt. “^loic tant am autoritaieff “J^manenß Eccleßa tribuit, yt lie eat ipß pracepta T)ei folwth

omißn hts aliacommodiora ac ytiliora fiibßituere^ ßibuertere yias ‘Domini reliasßhoc non eï^^

Trimoenim ,yerba prima inßitutionis lt;t Taulo amp;nbsp;Euangi-lißis difiripta, non eße nuda hifiorid,qua ante mille et /puingetci annospraterieritjpualis ef^ hißoria deTheodorico reroneßß^ eße Diuinam Conßitutionem, qua yfp^ ad Detremum aduentum Domini in Eccleßa obßruari debeatßupra in duabwprimis ebf-fibws,Euangelißarum amp;nbsp;gt;gt;ipoßolorum demonßrauimus.

Et Eaber if-ß a^ionem cœna yocat Diuinam ßonßitutioiuin. Stimits autem (onßitutiones humanas ideo promulgari,yttii tempMalipuoddurent. QuantomagispraceptaDiuinade mth ribusin aternum per maner e\ debent. Siirritum pote^ßtß, J5- inpuit Domintts .pa^um meum cum die, eirpa^um meiim cum

node,

-ocr page 347-

cent.

'ft nCiefit dies amp;• noie in temporefuo, pa^um meunt ir. ^^tfimeßepoterit cumDauid/eruo meo. Q^dßcanae^^ “Diui., fitt Corßuutio^yt i^femes Faberfatetur^certi tarn non mut obit ur^

non mutaturpa^um “Dommi cum die amp;nbsp;noble,

'^ddhac alibi Tpreßefatetur^yfum quot;^triufq^ßeciei mandata

(^l^nfließetonfentaneum. Fracelftimßnquir, Èuchariftia facra-^em- fol- 7^-^^ntumßnCatholica Ecclefa Jùb yna duntaxat fecie minimè^^^' conjici y el confecrari de bet, quo Chrißi inßitutionifat Jatis. (ur

alibi non 'feretur die er e: Verb a cecnx nullum pmeeptum ad-^unblum habere,Jedejfe tantum inßitutionem quandam ac infor-Wationem,quopablo T)ominui lœnam cum difcißuHs egerit^

Defetundo, quodFaber ait, (onßitutionem calicts prxgnan-C,ezta-iiA film de caußs omitti poße yerba quidem audio, tejlimonia^^^' *4« feroßriptura non audio. “Prateicit quidem mandatum de pa-niluspi-opoßtionii,quos Dauid, ytpote laicuf, contra legem ede~ rit,amp; tarnen Chrijlus eum à culpapurgauerit, Tlar.z. Et quad Jßdelitte infantes fuos in deßrto non circumciderinr, contra fe-nerißimumprateptum quot;Domini. Gen. 17. 1■'fide Faber con^ cludtt,Deum in quibusdam caßbu^ non einigere à nobts obßrua^ tionem Conjlitutionumfuarum,

Sa autem conßderauerimus circumßantias horum eicemplo-fum,elucefiet, Fabrum duobtts inßgnibits mendacijs Dauidertt

Ifrdêlitas onerare,quibus tertium mendatiu duobus Hits graii-dius conßrmet: videlicet, quod Eccleßa habeat poteßatem ahra-^andi mandatu Chrifli de calice.Êtenim Dauid rir fßaelita prx-ee^tadepanibuf propoßttonts amp;nbsp;circumßone no abrogarut: nec no-uas leges coßituerunt, yeteribtts cotrarias, yideltcet,yt inpoßeru omnes laictpanesprspoßtionis edîrent,eÿ' ludtei fuos infantes non amplius circumcidertnt:fedfemel dunt ax at in cajti necefitatts

-ocr page 348-

cLÂSsis, de iui.

umtjerunt, neminem interim cogentes exemplum ipforum imitA-ti^ multo miuu^perfequentes aut ocadentes.

Tontificij autem (onßitutionem Chrijli de facrato caitce ( Tii-bite ex hoc omnes)prorjin abrogant : tF aiiam huu contrariai» ßihßicuut^l^rm omnes ex hoc bibite)ac non obtempérantes itnpiA huic legi ferro amp;nbsp;igniperfèquuntur.Q^ ergoßmilitudo el^ into' duo tlla exempla amp;nbsp;airogationem caUctsf

‘PratereaPKerfj Danidemner^ Ifraelitasprorßte ab omni culpa purgarepoßemus quodtranßreßione illorum prteceptorumno» peccauerint, nißhtec eßßt ipßrumpurgatio, quodDominus ipf hocpeccatum non imputauerit quem alias ex toto cordo quart-hant. Idpatetur Dauidipßei. Sam. 2i.St yia htecpolluta ef^ß' quit, amp;nbsp;ipfaßn^ßcabitur hodie in yafs. Id e^, Siperßnaß»-^a el^perfdemßanbta etiam funt omnia qux eduntur e^bibnn* tur. Sic E'^echias z. Taralip. 30, inquit : Domimts bonusprof^* tiabittir cunblió, qui in toto corde requirunt Dominum Detirnp* trumfuorum, amp;nbsp;non imputabit eis^quod minus fan^ßcati Hoc nihil aliud eïf^, quam quod Taulus docet Tit. 1. Omniu}^' ra purls. Et Tpm. 8. Huila igitur nunc el^ condemnatiofis inßti funt Chrtjlo [eßt. Hihilergo hatfaciunt ad excufandumf' crilegium calicù, quod etiam cadtbusfiabilttur,

San'eßChriflus ’^ifum calicls in cænaliberum reliquiß'et,qtit’'^‘ admodiim liberum eß 'vtipanefermentato yel infermentato, ne 'vel 'gt;!gt;eßeri, ieiunum yelpolf^ captum cibum accipere CccnaW) e*ß que funt fimiles ceremoniie, 4 dmßo neq^pneceptx neqjP' bibita: turn concederemitSipro ratione remporum locorumpi^'^ fonarum mutaripoffe^ quatenus tedißcationi inferuiret.Qit» hacßt yltima Voluntas Cbrißi, '^t omnes,pro quibus fdngiß‘^ fuumfudit, eundemfanguinem ex calice bibant, nulli homin»^gt; nulli Eccleßte,nulli fbnciliof nullis angells licet, hot teßatnt»^^^ (ßirifli mut are aut abrogare. Gal, t.

-ocr page 349-

U'l^O'KlS ^ISSÆ, CEr[T. ri. 1?

Kec yiuntur Eontijicijpari modeßia,qua T)aiiidffrti'êlitx exemplii y]i jtint. Ht entm tantiim in arriado neceß-ßtarts, adlnbïta magna reb.gione ,prxcept:a ’bei tranfgreßi lùnt» ^^^ßtadem àrcumjpebiione in articula neceßitatii agerent, dT ’^gt;ilt;tnilpiciem ijs loas yfurparent, in quibtts yinum comparari ^‘»tpotell^, aut ybiperfonte aliqiix yinum ne^^ olfacere neq^ gu-‘ fi^^c^aßunt, r et ment es alias ordmationem Chrijli inuiolatam^

amp; comparari amp;nbsp;bibi yinum potebl^ , tbi Jane propter ncceßi-^‘^^^niyCiii nulla lex data e^, excußatosipjos haberemtts. quot;Hunc cum extra neceßitatem (qux rarißime amp;nbsp;paucßimis in lo. ti^ acctdit) temerari'e inflitutionemChrißt ytolent, nullo modoßa-excußarepoßunt.

Qwder^o!* °Kdandatum de calice «fÇ 'Diuina amp;nbsp;immutabilts ^J^Watio. Qui cnmFaber reßßdt, affirma cumFaulo’Fpm. tj. ^pfim T)eo reßßere,acpropterea fthi ipfi accepturum eße itidicium. 'bet Tbomintts janiorem mentem hijee mijerrimis hominibus ß '»’idoJigni/'unt, qui conuertantur. ^men.

7ergit Faber, amp;nbsp;probaturIts paße aliqua eiufmodi accidere, ’N piibusfiias belts (jonßitutiones â nobis non exigat obßeruari : ’bißifulis, inquit, Chrißits certam baptifmiformamprxfcripßt, '^t in nominepatris, amp;ßlij, nbsp;nbsp;SpiritmßanSii bapti'^arent ; Illi

f^ma bac prtstermißa, aliquandiu alia funt yß, baptie^antes in »omine bomini Isjit Chrijli amp;c. Licet ergo Eccleßx cœnam aliQ modo celebrare, quam Chrßus inßituit,amp; gt;gt;ipoßali tra-diéerunt.

His yerbtsputido mendacio calumnia t^iboßolos onerat t j't'afi aliaformabaptii^arint, quàmquxà Chrißo prxfcripta fit^ amp;nbsp;juß Ecclefia iam aliter bapFr^et ,quà)n t^ipoßoli bapti'itpaue^ tint. Ita denuo ex duobits craßts mendacijs , tertium craßiws ex^-truit : yidelicet, quad lo exna liceat ab inßitutione Chrißt amp;nbsp;yß fgt;dpäß)lorum difcedere,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gg Ham

-ocr page 350-

^mtÆ. 'classis-

' ^am quemadniodktn hxc yerha (Hoe nbsp;nbsp;nbsp;corptu meum.Idit

f/ÇJangun mein) nonfunt integra amp;perft. (da forma (tente Di» thtmea : It a enam heec ^erla (’Baptit^ate eos in nomine tifjilij amp;nbsp;Sptritinjandh) nonßintperfe^a forma quot;Baftijinifi^ reqmruntur adeam^tàmprtecedentia t^uàm fequentia yerlgt;a Chi-Jh : quot;videlicet: Docete omnesgentes. Item: Eradicate £uangdi-en Omni creatnrts. Et: Tdocete eos feruare omniàtjiiteprteceln quot;tOquot; lis. Summa aiitem Euangelij htec ei^, quod ‘Dempater dederit noiisfilium futim tmigemtum^per quem donamur Spiritu fando) remißionepeccatorum , amp;nbsp;^ita eterna. ïtaq^ quot;verum Euangdiquot; en non potei^ prtedicarifine expreß a eÿ diflinda mentione finde^ Erinitatis, ]dquod ex concionihm tH.poJloloriim ,prxficrtim h“* anniS) Eetri tSr Eauli^ iuce clarins euadit,

. Tetritsfui finem concionisfitte ^AEl. 2. Dextra inquit, ê(caltatin de fus nbsp;nbsp;promißione Spiritm jandlt accepta a ßtrtj

efiudit hoc, qttod nunc yos quot;videtis tir auditis. Certoficiat ergo tO' ta domus Ifiaël, quad Dominum eSt Chrifium fecerit Dew kune ïefium, quem quot;^vos crucifixifits. a^n non heee edf luculenta conàd de Trinitate f Qui ergô lihenter acceperunt fiermonem eins, quit Lucas, haptie^atiJùnt in nomine, hoc edf^ , mandate leß Chrifii : quot;videlicet in nomine patris, zir filij amp;nbsp;Spiritits fitin^^ Ehi enim dodlrina df perfiona Chrijîi fandla Trinitatefilmera ihi amp;nbsp;haptifinies huic dodfrinte adiundlns fiyncerns ed^, amp;

T^orro, quodTetrns eo loco inquit : 'Peenitentiiam agite, amp;’ laptit^etur quot;vnufiquifiq^ in nomine lefiu Chrißi in remißionem fee-catorum: non it a intelligendum c^, quafiTetnes amp;nbsp;reliqut .d-pofloh in adminifiratione Dag'tifmi tnam quot;velplttres perfinaso-»fèrjnt : ed^ ejiimfiynecdochicalocutio^ qttapartpro totopod-tur.

-ocr page 351-

urssÆ. CEi^T. et.

tur, Qirißtn certè ad/acram Triadem necefjario requïrïtur^ non ideôtantian, ^uia e^fecundu 'Diuïnuâtii perj'ona, necpoteF^ à

Spirit»JanEh, quoad ejjèntiam, feparari : jedidioe^ tiam, quiunemopotei^ dicereDominuin LJum , nijifer Sptri^' timjan^um. i. (ôr. ti. £f nemo yenu adpattern, nifiperßli-tigt;H /oan. 14,. lgt;lemQ itempote^ Cbrißum conßteri ßlwm Dei ^mntii, nifiper pattern nbsp;nbsp;Spiritum JanElum. quot;Matthxi 16.

' Itaq^ cum baptifinui in nomine lef’u Chrißi, plane idem fit cum iäptijmo in nomine patr^, amp;nbsp;fthj » amp;nbsp;Spirit its fian^i, cert urn ejt, y-dpoßolos fotmam bapti'^andi à Chrifioprxficriptam non nwtafi^

' Sic Eccleßa bodie non miitat fiormam baptii^andi, qua pofloli ^fifiunt. Dapti'i^ans enim in nominepatr^, amp;filfi amp;nbsp;Spir fanlli, idemfiactt, ac fi baptii^aret in nomine lefiu Chrtßi, ''Komen enim Chrifii non excludit nomen Eatris amp;nbsp;Spirittts fian-

Kc Kicifiim, nomen Tatris nbsp;nbsp;Spiritus fian^i includit nomen

Chßiij in baptifimo.

*• iKnignoratis, inquit T*aulu^ Ep^m. 6.quod quicunqfiaptii^a-'tifiimtis in Cbriflum lefium, in mortem eius bapti's^ati fiumusÇ*Ec GAÏ.-^.Qmcun^bapti'^ati elltSi Cbrißum induißis. Et Eph. Chriflus JanSlificauit Eccleliam , niiindatam lauacro aqux per ’’Verbum, ,gt;în non hoc bapti^are in nomine lefiu Chrißi f Ec iamen hxc omnia dibla fient de'BaptiJmo Ecclejix. C^mq^ bapti~ 'Hipns fiemperab eo, quibaptii^atur , exigatconfefiionem ßdei 'fiymboli lApofloîici i firedis in Deum pattern amp;c f Et in filium xuts'Vmigenitum ? Et inSpiritum fianilum matüfeßum ef^, euWfm eße ‘Baptifimum,fiue in nomine fefii Chrijlifiue in nomine partis çÿ filij amp;nbsp;ffiiritus fànSîi adminißretur.Eroinde Faber tam '•Apoßolis quant Ecclefix inßgnem fi.tcit iniuriam. Quales enim tfient ißi fiipoßoli ^Legati, qui Dominifiui lefiu Chrijli Qnfli--fUtionem mutarent, amp;nbsp;mandatum fide non bona exequerentur fi ........ quot;nbsp;quot;

-ocr page 352-

^INTÆ CLASSIS, DE JIJT.

qualü htsc ejjet ecchßa, qua non ßperJiruJla damentum .^pojiolorumi Ç^madmodum t^irur ynw ynafides,amp;ynum ‘Baptijnia,ira etiam yna el^forma i^andi,ea 'Sitdelicct,qua à Chrijioipfo praßeripta el^:Jtue m nomine leJ'uChriJii,Jiue in nomine patrus, nbsp;filij, e^ßiriiv^

ßtniti.

Tdie autem Faber obganniat, hoc eße (ommentum Lutberii^t^} ageproducamus in medium ipfum Jw (fanonitum, quodituid^^ eße eundem ‘Baptifmuni, in nomine leßu Chrtjîi^^ in noniwejlt;gt;‘^’ ïiaTrinitatts. EtJuntyerbaFJicolai Fapa,adconjulta rorum,dt ConfeIDiJl.j[..Can. A quodamifi quodam Tudtto,»f^quot; tis ^trum Chrißiano,an Fagano,multos inpatria yeßra bapit{‘^’ tos aßeritts,amp;,quidindeßt agendum,conjulitis. Hiprofedo,ß^'f nominefanHaTrinitattSjyeltantitm in nomine Chrißi(fd^^^\ t^lTfibw t^Jpoßolorum legitur) baptii^ati funt, ynum idemq^ el^,'\itfanllits t^lmbroßtts eicponit, quia non illoruw tius el^,rebapti':^ari non debent.

Cerm- fol- 91. nbsp;nbsp;Sed habet Faber aliud adhuc fundamentum, idq^ ßta opimo''^

^i-fol-i^-^.ßrmißimum: videlicet,ecdeliam eic inßinllu Spiritits fandi,altC‘ ram facramenti f^eciem abrogaße,in eoq^ nonpeciaffe,quiaßinnlt;^ 'teritatùs nunquàm errare eccleßam patiatur. Sed quaro Faber,ynde certb ßüßiritum fanllum inßiraße eccltßa, yt cis calicempiohibeati' Ffßondebts, fatßio, Chrißum dißif^^^ fuis dixiße: yJdbuc multa habeo, qua '»obis dicam,fed nonpi‘ teßis port are nunc, ßum autem 'Venerit Ule, qui el^ ßiritus 'te-ritatis,ducet'vos in omnem yeritatem. Ioan.16. Cftqui Wîf ßiritusfanChes indie Fentecnßes, tir tarnen nihtl docuit de 'te-tando calice.T^Jatthaus enim amp;nbsp;Faulu6poil^ afcenßonem Chrt-ßi,cumiamßiritius fanCtits mißuf eßet,^tramqffbeiiem cieng Dominica deßripferunt. Sic tir .Apoßolorum difcipuli, diß, DoTloresEccleßa,ßoncilia,c!s-FontißcesT^mani ante Gregorw.

^lagnumt

-ocr page 353-

CENOKIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CL'NT. VL

^d^num^Taptjlicam quot;veritarem de ynaj^ecie ignorarunt.E.t in-terdiduf derMtm e^ ealix^^mtlle amp;nbsp;quadringentù annii poi^^in Co»lt;:dto nimirum Qonßantienß. St ergo abrogatiocalicii ye-riras lt;? I^iritu fanBo docenda, inßdeln do3or fuitßnrittn Janiltn^ ^uïtot annh hancveritatemdtßimulann.lsLetnona tot a ectle-]ia craß'e erratum, amp;inJßiritumJanSlumgraunerßeccatumfu-^^i'^ßl)ttdQ)nßanttenje (onctlium.

^Atfi Faber tantum operaßudtjq^poneret in yeritate cognoß (tnda,quantum in oppugnanda ea pomt, facile êic yerbü Chrißi officioßirititsfanSli intelligeret,ißumffiritum, qui laicos ca-bcepriuat, non eßeßiritum yeritatus, fedmendacij atq^ homici-iij: atq^ eccleßam ißißiritui obfequentem,non eße yeram Cbrißi, Jntichrißi eccleßam. Chrißits enim promittensßiritum ye-

adiungit certa quxdamßgna tF'^i^^V^^tquibiaßiritM ‘'’fîâk lt;1 mendaci fßiritu dignoßi difcerniq queat. Fbon loquetur, wquit, à femetipfo,fed qutecunq^ audierit, loquetur. Etftatim: lll(meglorißcabit,quia de meo accipiet,amp; annunciabit 'vobts Ioan. j6. £f loan.i^.Spiritttt ßanSlus yos docebit omnia, amp;nbsp;fug-^eret '^obts omnia,quxcunqdixiyobts.

'-^Hdn,quos ipfe Chrißtts limites amp;nbsp;metas prxdicationi ßiri-tut fan^iprxfigat. 'lgt;Iihilnoui,nihtl diuerfi,nil}il alieni à domina (^rißi annunciabit. t^Llioqui abfurdißimaquteq^ eir impifßima lignât a à falfa DoSloribtu obtrudi poßent, ßb pratebctu inßin-^iis amp;nbsp;inßirationis Ifiritits fanEli. It a Chrißtts alibi ccrtißimam 'ttrx ^falße eccleßx notam deßgnans ad ludaos ait: Qui ex Deo *^,'^erbaDei audit. Tropterea ^os non auditÛ5,quia ße Deo ^oneßts. Vos êbc pâtre Diabolo eflis, tit defiderijs patrûs 'veßrt Quitus obfequi. Jlle homicida erat ab initio, cix in 'veritate non fiftit,quia non es^ yeritas ineo.

Em yel ctecits yideat,quails bac fit ecclefia, tir à quo regatur ^iritu,qua negat id,quod Cbrifiuf affirmât: amp;nbsp;prohiber id, quod

Gg 5 Chrifina

-ocr page 354-

^iutæ'cL às s fs; Ti E nn. e Chrtßiti mandat.Btbïce,znquit Chrijlm^txhocO^dNES. ter autem amp;nbsp;E.omanenjts Eccleßa ëic adnerfo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otnnes^

boc bibite.Tu ne dices hune eße Chrißißiritumb^tu ne banc eße e(^ tlejiam Chrtßi afßrmabis^

Quid ergo tandem fibi Chrißus yoluit, cum dicereti multa habeo^qua dicam yobts^ ‘Hon hoc yoluit, Ißiritum fatidiM. doilurum e/Je aliud Euangelion , euerjiirum Chrißi de calii^ prieceptum : ßd qtia^poßoli tunc perturbati amp;nbsp;rudes nondwtn foterant capere, de codittonibus regni Chrifti, depaßione ac mof* te i^fiits, ea, inquit,ßco tempore ,po^ ipßiits refurreUionemamp; JcenßonemßiritumJanÜum perßicu'edoSturum,^^quot; in corda ßolorum infixtirum eße, it a 'Vtßrmiter credant, eit aß'entianrut i]S, qiiie ha^entts à Chrißo audiuerant. Quemadmodum haenoßrA tempeßate, multißatn longo tempore Euangelion Chrßi audtv^^^» fed non credunt, donecßiritits l 'anhlus tpjis fuggerat, nonqidd(^ ahnd yerbum ,jedid ipfum,quod ante a aiidiiierunt de Chrißo. Itjs ent m cito, alijs tardeßdes à fßiritu fanBo donattir. OmtM efßcit, inquit Eaulus,'vnits Ule ör idem Ißirittts,diuidenspecitlU' riter ynicuiqßicuttyult.i.fpr.iz.

Tandem daher facrarum literarum teflimonijs euintertrt’i'l^ ■ 'Malens , qubd Eccleßia; liceat quot;Diuinam (Jonßitutionem de mutare, adEatres confugit, nbsp;nbsp;inprimts lt;gt;tugußinum aliegA^i

Su^fb°i4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctdranuariumßc fcribentem: T)ominw non

pit,quo or dine cæna fumer etur, yt .^Ipoßolis ,per quos Ecdeß^ ' dißoßturM erat,Jèruaret hune locum.

Htec ^erba h/dugußini Faber eo detorquet , qubd Chriß'^ ' non mandauerit Sacramentum iuxta ipßus inllitutionem trado-ri,hoc e^,ttim corpus edt,tiim ex calice fanguinembibifedreßifquot; uauerit hoc Eccleßx. Viriim ^ugußini teßimomum mutilaturU} ;pno ßio more,adducit.Hamfißatum totius negocij, quod ab ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ri^ritur, diligçnter per omnej circunßlantias confix

-ocr page 355-

äeraljstjileprtchendzJJet tAugußimm non dißerere, ytrum Sdcnmentutn jit aictpiendum tn yna yei tn ytraq^ßecte ( de hoc tmm extat dijertum amp;nbsp;trnmutabile mandatum “Domim ) Jed di-ßnitare de rehtn medijs, à Chrißo ne^^ prxceptü neq^ prohihttü: yt ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacramentum ante y el po^ ceenam ßt acapiendum.i

’Kam ^tigußimts ipfe m eadem epißola , commumcaticnem. (orportf amp;nbsp;fanguinus Chrtßi recenfet inter ea , qux erpreße in, Jirpturü Çanonicts lommendatajunt. ^tq^hanc elep^antemfa-:, ti'e tradit regulam:yt quid herum fitfaciendum, fi diutmeficriptu-tit^rafcrihit authoritas, nonfit duhitandum: quin ita facere de-beA'min,yt legimitsiyt iam non quomodofaciendum, fedquomodo ' ^mmentum intelligendumfit dilfutemtts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sedquo tempore Sacramentum ßt accipiendum, mane an ye-ßiti,qtiotidie anSahhatho tantiim, e^die Dominico, alijsq cer-tudiebtü^ anteyelpo^f, ccenam ,amp;c . totumhocgenits rerum Ö? cum uAuguflino loquar) liheras habet obferuationes . Qhri-fiu^ enim indefinite inquit : Quotieficmq, feceritü . °De hüt ß-niltbtif adiaphorts, ^Augußint^s hlt;ec yerbapoßit, qux Faber ci-

T^ominw non preecepit, quo or dine ( id e^f^,qi{o tempore,ante yel ceenam ) Sacramentum fumeretur, yt tßipoflolts, iet quos dißoßturiti erat Ecclefias , feruaret hunt locum . Sed nwx fubijeit, quod Faber caîlidè difiimulat ; Flamfihoc ille mo-t^dijfet,inquit, ytpo^f, cibos alios femper acciperetur, (redo qubet (Htn morem nemo yariafiet,

' tantitm abe^f, yt t^luguftinwfentiat, FccUfiam habere foteflatem mutandi inflittitionem Chrifli, yt etiam credat, hoc

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 certbfiatuat , fi Chriflus mandafiet Sacramentum femper

1 alios cibos accipi, quodeum morem nemo uariaffet. ^lulto i concederet, fubfiantiedem aliquam partem ccemeprorfiut , ^gt;Zlt;^ilv;ere,

-ocr page 356-

fir INTÆ. CLASSIS, T) E rm.

EJlo autem,qHodKgt;ipa/loli ex injlin^it SpiricM fan^ aliid Qmjluuâonesfecerine /« Sacramento baprtftni amp;nbsp;cœnee (quodtiquot; men ex caujts jfrxdiSlts neutiquàm concedimtts) num pro^ters^ eandempotejiatem habebtt Ecclejia Islulla certè e^^ com^an-tio inter authoritatem ^pojlolorum , aliorum Epifco^orum^ ^yipoßoli enim immediate à Chrijlo yocatifunt ad eicxdificandaM Eccleßam, ac ponunt fundamentum. Effcof autem amp;nbsp;/»tuff* res eoru conjeruare tantiim debent id,quod Sdpoßolt adificarunt' nee habentpoteßatem aliquid deßruendi amp;nbsp;mutandi. de rt ßtpra in Claße Tatrum diximus.

Etßmaxime yera Catholtca-Ectleßa hone poteßatem balt-ret, tarnen ea non pertineret ad Eccleßam fabri, qua non Chrißi^fed ^ntichrßi Eccleßa.

T^flat, yt expendamus etiam caußas,proj)ter quas Faber exu ßimat calicem iure optima Laicù interdiurn eße. Mfert autem tres potißimtim caufas.

Trima ef^ : quia in Sacramento boc duoßnt, fignißcatie amp;nbsp;operatio.

Secunda, quia corpus Chrifli in pane nonßtfine fiinguine-

Tertia, yt multapericulaeiif irreuerentia buius Sacrament pracaueantur.

^ge igitur bas rationes or dine penfitemus.

quot;F^tmiiminquit finbocpraßantißimo Sacramento duo eße, fig'i'dficationem amp;nbsp;operationem. Signißcationem eße externorunt fignorum,panis yini : Operationem y erb tribuendam eßedtui-na yirtuti carports amp;fianguints Chrifli. Signa pants amp;nbsp;yiniß^' nificare Chrißianam communionem atqj ynitatem, nec non inter-nxßiritalis efuritionts expletionem.Oprrationem yerb,tanqMtn pignus futura gloria, teßari atq^ obfignare nobts diuinaspromtßfquot; ones, quodOtrißus mortem noßra caufia acerbißimam tulerit,qua nobts remißionempeccatorum y it am aternampepererit.

-ocr page 357-

CJ'bdOUIS UTSSÆ:. CEl^T.

Hincpoßea infert ,]tgnißcationem requirere ytraraqjpscicm ^lt;^ßlt;.io°hdtßa , nempè yr defiriminatim indicenr projtßonem ßnguimis, amp;nbsp;corporis immolationem. Rt quia id yenerabile Sa-famentum Jacerdos ceupublions dr communis Rcclejta miniHer ionfecret, traiter, amp;nbsp;yerßt, Chrißi indemperßonam eiusq^ ßacro-paßiontm reprxfentet, poße laicum ae^iantem dr ißa ße~ tiAntem Jaris commoneßeri de eßußoneßanguinis Chrijli, dr ope-fetiom huius Sacramenti: nep ejß neceßarium, yr quiuis laicus ßb ytraq^jßecie Sccramentumhoc aciipiat.

lam neq^ operanonem yrramqjflagitare ßeciem , yt neceßeßr laids ytramq^ fjpeciem mtnjlrari : quia torus dr indißraihts Chri“ fins fubpanisßecie adßt, corpore amp;nbsp;janguineßuo: acproinde lai-^'ns ynam Ifieciem accipiens non minus particepsßt fruilus ac ef- -ficaciapaßionis ChriJli, quamJacerdos ytramq^ accipiens. dn Cum-fnaßttb duabusffieciebus inquit ejße quidem maioremJtgnißcatio-^C'Hjßdnon maiorem operationem.

Hxc non abjj radio tarn prolixe recenßui, yt ßntentiam Fa-^i'i in clariorem lucemprojerrem. Flußquam enim ei^ obßturior, ‘jitam hoc ipßo in loco,adeb quidem,yr dijßciliusßt inrelligere eius fententiam, quam conftitare. Sed arbitrer nos ajßcutos eße, quid 'Velit dicer e ; nunc ad analogiamßdei, dr Ljdium lapidem ßacret

primo loco dicit, quod in Sacrnmento fint duOyßgnificatia amp;operatioj cumfcriptura facra yecerum ‘Patruni fententia 'ongruunt. enimprxcipuui yßts nbsp;nbsp;nbsp;baptijm 't quo tanquam

diuinoli^aculo certißcemur, nos per Chrtßum habere T)eum prO‘‘ pitium, luitcsfilij ^hxredes yitaaterna: ftiturihmw ; Tieinde eciam ßgmßcat baptifmcs aqua, yetcrem ^damum qiiotidiana ptnitenfiatn nobusßußocandutn eße, nos^rurßus emergere debere,

H h

-ocr page 358-

CL JS:SIS, D'E UIL

m nouitate yitæ re/urgere : Tta ccence Domimcxpraaputts y-ßii t^thoc diuinoJtgillo con/irmemi:fides dminarum bramif-: Jtonunij quod/ilut^ “Dei ex ingentï philatnhropia corpus juum^n iiobéi tradideritydi fanguinemJtiumpro nobu eßuderit in remif-ßonempeccatorunt. Deindeftctmdario locoßgna.panü amp;nbsp;wi Chrijiianam (otnmunionem atep ynùatemßgnßcant.

Q^d aueem idcircb lujlum jitdaicos calicepriuare, id Palet deßuo aßingit,amp; magna temeritateJtne yerbi diuim amp;nbsp;yecerum T’acrum tejlimonijs noautn articulumfideifabricatur. Sed yidt mihi ajium amp;nbsp;neqtiieiam Sathana:. Sub opercido yeritatts }ntn‘-dacium oberudit, quemadmodim in paradifo Eu am hu eecltnS' circumuenit^ In Sacramento eße duo ,ßgnißcationew amp;nbsp;cpemtio* nem, périras eld^ ; Laicos aut ent propterca caliceßoli nndos eß». mcndacium amp;frat(i Sathanx eP^ .•^Attamen fuam ipßtts niahct* 4improdit.Faber, ydcerte igncrantiam cuiuidpalpabilem,

Coneedit enim propter ßgnificationem requiri ytramqßecien^ in Sacramentoßed non propter operationem. Ätqui extra omneîfgt; controuerßam eP^fiperationem maiorem eßßgmßcatione.'Pbtnt tiperatio Saeramenti, videlicet certißcatiogratia diuinajeP^ opi^ i)ei erga nos, amp;nbsp;exercitium Euangeliq. Signißcatio autemi^tdc licet ytfiamti^ ynin panis eir ynwpotics cum omnibicsßdelilti^i Pkigit noßrum optes ergaproximum:amp; eP^ exercitium L^giegt;^* trgb adßgnißcattonem j, quee minor e^, neeeßarib requiruntitt ambaßeties„ certe muh o magts ad operationem, qua maior requiruntur.

^dhac fatetur, 'vtraßßecie Sacramenti, eßiß'.nemßangtiinti eir immolationem corporis Chrißi miiltb clariia difiinhliusqßn“ dicari, quam ygt;na duntdicat ßecie. (um ergo laicis cperatto Sacramenti concedatur, cur non ijsdemßgnificatio, quamww concéder etur ?

Jam nbsp;nbsp;hocßatew Faber, operationem Sacramenti non ex illß

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extern^;

-ocr page 359-

quot;CMoms ^Un-SÆ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

promanarej^eciebiifyfed e)c Chnßo ipß, diuina.

^^ßiwione. Q^a erpo Chrtjittt commtintonem cahtif ommbuf ^^tdentibw non minui injhtuir,quàm, communionempana, ne^ ^ßdnbfeftttwr, Chrißum in ijs, qm inßitutionem Juam yiolanC (j^dFaber cumJitofodaüciofactt) nthil aliudoperari, quam iu-^diumßiumi 'Vf jubinde contumacioresßant,

V\dete quießo, quo deueniat tandem Faber, dumßacram ßcrip-f^fiimnepiigenshumanii cogttatiombuipluiaquotndulget. Lai^ tuquodmaiui eF^Jlargttur, quod mznuf eï^^eripic. ^dytramlt;^ ßectetn neceßario exigir id quod mima ef^, id autem quodprie-ßimciui emplane negligit.Fatetur y er,imp Ipeciem eße diuinam fonßitutionem, non autem toncedit ea, qux bona conjequentia in- ‘ il colligttntur. J^ultßalutari ‘Do^or Theologia, cum ne ^agiße' fioquidem dignam Diale^ices cognitionemhaußerit. fiß'e autem quot;Verttgineni patitur, qui bßmplicitateprimx inßitutiona diß,e-tiens, extra oleas Cquod aiunt} euagatur.

Sscundam canfam, quare laicü calice interdi^umßt, bane

*^ert Faber : quia corpus Chrißi nonßt abfq^fanguine. Sufßcere^ßßfjß^^^.^^^ ttnq^aitlaicä,'gt;cgt;tfubynafpeciepanä,ßmulamp;corp}a eir jangui-nem Chrijit acciptant. ßiim quot;^erb in Claße Euangelßarum ex [exto capite hhamia hanc controuerfiam dijeußerimta, nunepro-bxiori dßutatione ßuperßdebimia.

. Tertiam caußam ex grauißimä quibußlam periculä , Cerm fol-s»-ßbi ipße ßngit, magno hiatu confiât. Scilicet ne cœlum ruât.

Frimum,fiintamnumeroßa credentium ttirba calix dfiri-heretiir, autßdongo itinerà ßacio adxgros depot taretur , fia-elle éfiandt,e3^ irreuerentza quadam afficifianguà Chrifltpoß'et.

Deinde in aliquot locà y^inum xgrè obtinetur : eS;tßint,qui yt-msm nec olfacere nec bib. re queant.

... 'A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H h ï Toßremb, '

-ocr page 360-

QrmTÆ cLJssrs, de uil

Tojlremojimcluderttur Cr rejeruaretiir'viniß}eaeS)jU(mad-modumpannjpericulnm ejjet,ne in aßdte acejjeret, in hjtme 'Vt‘ ro conge'ajceret. ,^dhac omniapericulafracauenda, amp;nbsp;uandamJacramenti reuerentiam, optimo conßlio ah eccbfia ßitutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laidJùb altera tantiimßede communicent.

lerindèagit Faber^tjuemadmodum exploratory à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mißi

adexplorandam terram Chanaan. Mi enim reuerßéicaggerabart difßcidtates pericula. Fopultts, inqitiunt, quen: procerxßatura ei^. Filios Enachim yidimits ibi, qudut (Hift-parati quaß locufla yidebamttr. Frbes magnie, ad leelutn muratx^amp;c. Mtim.i'^. Dcut. ». Ita Faber cumßioßodalitio Hid trépidât timoré, ybi non eb^ timor. Ffal. Hoc enim dC ßmmum periculum, relinquere yerbum Dei, ac feblarißuasoß-niones. '^aledi^i, inquit, qui déclinant à mandatü tud. Tßl*

Q^ntucunqjergoßntperiiulajyerbumDomini maneatM* cejße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiamßccelum amp;nbsp;terra tranßeant.

Honßumam autem nuncßgillatim confia an da iß a confibfaß* ricula, qux iamdudum àprxceptoribuf noßrii ccnfutata,iamp;pi(‘ rts etiamderidendapropinatafiint: Sedoßendam alias amp;grM‘ ores caufasprohibittonts caltcts, quas Faberßlentio tranßt. yndt horrenda abominatio buius facrilegij apparebit.

Dtxi autem fùprà, quot;^ßtm quot;yinius ßeciei initiofraude Hand cbesorum in eccleßam irrcpßße. Hunc dicam , quando Cr à qtd-btcs publice in ecdeßa yjus calicts abrogatus interdidiü fuerit.

Hlanifeßtim eb^, Sathanam in bis terris nibit minus ferrt poffè,quàmpublicam pradicationem Euangelij. Hac enim el^ fundißti calamitaSjbaic regnumeitts /ubitertit. Hufquàm autem claritis folennius praidicatur Euangelion, quam in légitima ailione ceems Dominica. lußit enim Cbrßus in cetna no^ ßlum ßeri commemorationemßi, hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pradicari Euangelion, amp;

mortem

-ocr page 361-

C^KONIS ^TSSÆ, CE’NT. ri, jt tnoriem fuam annunctart: '^eriitn etï^m mandüuit) lorpii^ Jùnm noin traditwn edi,fangwnemqjuum êic calice bïbï^yt hacßg-no certtores redderemur/ios Chrijlo ïncorborarii metnbra etuf

Qbharent tgiturpulcherrimo neicu hac tria: frxdicatio Eua-^tlij^commemoratio Chriflij'amp; y fui cœna ’Dominiez: funtj^ hxc ina '\inum ^uiddami^ïdehcet annuaatw jaîutii in Chrißopartx, lt;liia iredentesfdem fuampublic'e in ecclejia prof teneur, T)eutr,jj in Chrifioglorifieant. Donee ^num tic hii tribinjyncerum g- in-torru^tum manet, reli^ua etiam Jj/ncera permanent; pereunte ynopereunt amp;nbsp;rcliqua.

Itatfj Sathan intelligens,quantum myfieriumfalutii nofirxfit titnaT)ominica,ab initio fiatim multùs modii earn oppugnauit, ilonee tandem circa tempora Gregorij '^la^i,TeJlamentum leju ChrijUmutauitin'^lifiaticum Jacrifieium, quodêicopéré operato feccata yiuorum amp;nbsp;mortuorum éicpiet:amp; commemorationem an-ntmeiationem^ mortM Chrifiimutauit in^iffam fecretamjin quanulla efl[ prxdicatio aut annuneiatio,yt in tribus primés er^ nribui Canonésprolixe audiuimus.

'Pofiquàm yero Sathan eo rem dedu\'fet,yt memoriam mortis Cbrifli apudSacerdotes euanefceret,yidebatfibt adhue obfiare illam memoriam mortés Chrifii, qua laid yt minimum femel in mno,yidelieetTafchali tempore,effufionemfariguinü Chrifii re-tolebant,cùmeic calice biberent Çyfui enim ytriusq^ffeiiei diu

Gregorij tempora,etiam inualefcente iiÿ crefiente '\4iffit,du-tMjtfMetuebat nbsp;nbsp;nbsp;Sathan,nefùcceffu temporés yera prxdica-

tiodemorte fhrijlijinyfu (œnæ Dominiex, rurfia emergeret: quam yt impediret remoram iuijceretper hypocrifin ’\lani-(hxorumnegle^lum calicés apud laicos indies aüicit,donee fiiritui mendâic in ore omnium Epifioporum Trxlatorum in Concilia Qinfantienfificprofeffo omnibus laùii yjù calicés interdixit,

H h 3 ^er«w

-ocr page 362-

JiriKtÆ classis;7)E ITTL

E-rnm Sathane non erat tanta cura calicit.Facileenitnf^ti^quot; iatur, laicù etiam fatum dart calice fro ahlutione Sacramen‘ ti:amp; curabat altum calicem froiffis in nomine Ti.Iohannti confe-crari i tir ex qua biberent . Sedhxccura ifjum maxime an^ebatt yt ßmul cum calice etiam memoriam eßiififro nobts fanguinùi bac e^^yeramfrtedicarionem Euangelij deleret tir extin^t^f^-Quâ Sathanicuf conatut ,froh dolor, ßccejju non caruit . Flani fro mérita Chrißi,merita noßrorum of er um in omnes Eccleßas amp;' eathedras inuexit,

Fraterea ,ßublata iam ex medio eßußßanguintj calice, coMtquot; dit quidem, yt laidßeciemfand retineant:ßdßraudibui/uü it^ tarn feruertit atq^ corrumfit, yt illd nihtl conducat. igt;4ut enint facit c'y:ßumf done yniiaßeciei of ta obedtentice,'vt frofter mun' datumFafie quotanndßemsl ad altare accédant : aut curat/xt ßia organa, ifßsfanem monßrart, tncludt, circumgeßari, adotti' ri, exornari adißctjs,auro,argento,acßmtltbin nugts, nufquaW 7)omina fraceftd.

SfiritM autem, qui calicem Domäni abrogauit, teßatutlin^ ifßttifa^d,ß noneffeIpiritum 'veritacts,Jed mendacij amp;hofd' eidiß QuiaßanElum yirum T)ei Johannem Hußum, ceu 7raK‘ martyr cm, ßonßandx cttrauit er e mart : amp;nbsp;ab eo temfore md‘ tarn innacentd [änguints cofiam fropter hunc ynicum articH' lumefudit, Hd quiffe coloribit! pingitifßum Cbrißu^ Tohan.h. Hlehomicida erat ab initio, amp;nbsp;in yerttate nonßetit, quianoit yeritat in eo.Ciim loquitur mendacium, exfrofrijs loquzturj. quiamendax e^,atq^etM reif ater.

Forrb cum abrogatto caltcd honoribui tgf commodd Sacer-datum mirißce inßeruiret , ferlubenter oferam fitam locarunt Sathanx, ßeuerißime ißud interdi^um urgentes, borribtlentqj lanienam ^biq^ terrarum exercentes,ß qud 'Velmutire contra aH' deret, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ’

-ocr page 363-

CâNOKIS UTSSÆ, CEKT.

Gerfon in tra^atu contra hterejim de communione laicorum i^ytraj^ßiecie,in altero ‘Denarlo^teßatur ,determinatwm esquot; de-^ fretum ejje, laieos in Jutnftione corporis Chrijli, non habere tan-’ ^lt;inidi^nttatem ,quantam Sacerdotes. Si L^icis, inquit, dare-’ ^wytraq^ßteeies , tunc effet periculum in falfx credulitatis in^ dgt;ditone, hoc multipliciter. Erimb, qubd tanta effet digni-

laicorum circa Jùmptionem corporus Chrijli, ßcut e^r Sacer-^ datum i eirc. Hxc dignttas, quamßbt yßtrparunt, auxit opes^ Crßuitculinas Sacerdatum eir concubinarum Hmc quotidia-«« oblationesiPraßentiaidr filenniortimfeßorum munera. Hine. Qap^ellanitt, ‘Prirnißjarite Vicariatus Qanonicatuä . Hine '^fitlentiffima (ollegia amp;nbsp;iSdonaßeria . H inc deriiq^ optima pars bonorum totius mundi Sacrißcults Ctr °h/lonachis in prædam ceff

-'dSlamfi Laiciy ‘B^ges, Trincipes, ‘Hobilesamp;'E^ßicijci-jtantamejße ßtamin fiimendacœna dignitatem , quanta jit Sacerdotum: nec matus effe mentum ‘^iffaticifacrificij,quam fitfnqitionis 'vniußuiwqj, laicty crede miht, nontantoprecio ^iff ßt mercati effent,nec rajam amp;nbsp;ynblam turbam, 'venerabilepreff byterium ftilicet,tantis honoribm aff^ecijßent,

Hxc omriia feiuiffent Laici , ß cum calice Domini etiam' '^era commemoratio mortis Chrißi , hoc ffÇ, pnedicatio Euan-^dij in legitimo quot;vffi permanßffet . Qwmadmodum enim ynus

Dominus, ygt;nus Deus, quot;vnaßdes, ynum baptijma: nec quiff '^^àm gloriari potei^ fe meliori amp;nbsp;digniori baptffmo tinBum ^jjc)qu(im alius quiffiam : tta etiam yinum duntaxat ei^ Sacra-^enrum cœnte Dominica. J. “Petrus, quod ad fumptionem cœ-^eDominica attinet, noneil^ dignior Tuda ; nec accipit aliquid *liud,qu(imquodabieilifftmus quis^ inter Chrißianos accipitßifct quotidie in Symbolo confitemur : (redoßanHam Eccleßam Qatho-b^^^nßat^orumcommunionem^

-ocr page 364-

QTINTÆ. CLASSIS, TfE TI IL

Si communia Sttn^iorum in omnibus bann cœlejübutîjide, iba^tmo,precibiu amp;c. cur ergo facrificuli Cœnam quot;penthcantjlbi folt^ tnpeculium, amp;nbsp;'violenter ad/efe rapiunt, ^uod tott debttur Ecclepx f Hæc autem ommaproficijcuntur ab zdolo auarititc amp;nbsp;ambttionii. Q^modo yos poteßn credere^ inquit Chrißut t jui gloriam à quot;ytob'A tnuicem accipitis,eirgloriam,qux lt;1 folo Deo e^, non quxritii f Jahannu lÿ. Ét rurjds : 'Man poteßn Heo ferwre eäquot; mammonx. ’^ath. 6.

QMre autem Chrißttf Sathanx amp;nbsp;turbx facrißculorum tan-tumtndidferit, ytßreto mandata diuino laicii calicem interili-cerent, O' violenter eriperent, docet Tauhts 1. Theß z. hd W bis : Tro eo qttod dile^ionem Deritatis non recepemnt, in boc yt J'aluißerent ,propterea mittet Hits Hçtts efficaciam illufionis, credant mendacto, yt iudicentur omnes qui non crediderunt ritatijed approbauerunt iniißlitiam.

Quaniam enim Epißcopi iam ant'e à 'yierba 'Hei ad tntdittoneî hitmanas, àßncera doStnnaßdei, ad mérita noßrorum operii»^ defecerant, atq^ inßper ex Sacramento noui Teßamentifaerifd' um''\dißfx produits amp;nbsp;deßun^lis finxerant, nec dile^ionem V«''' tatis recipiebant, laid quot;verb banc iniußitiam approbabant, miß Hefts quot;vtrisq^ eßßcaciam erroris, quot;Vt apertißimo snendacio ereUfquot; rent y atq^ interim ß inßgnem reuerentiam Sacramento exbili’^^ amp;nbsp;culttm Heo prxßare iudicarent. Manne bxc eeßßcacia ff-rorißinitiß'e agerCy sir tarnen ßa^um de fender e f

Mihilominfts inter hos err ores Chrißits {uam conßriiamt cleßam. Q^cunq^ enim/implici corde credideruntyßlium Hei cetquot; pttsfuum pro ipfis tradtdi/ßy amp;ßanguinem fuum pro peccatis ipß‘ rumfudiljèy atq^ arbitrati fient,ß tam carpits quamßanguinem noX mintts accipere in quot;Vna, quam in ytraq^ ßecie, tj coram Heo excti' ßatißent, aut certbpatienter connixit Heus, nec impiitauit ipß hanc inßcitiam inpeccatumyßd dementer propter Chrtßum i^if' ftit,

-ocr page 365-

CAKOKrs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEUT. n. 35

Sedde tUifiqui noflro tempore yltra omnes admonttionespra-fta^ in errore tjioperfeuerant, alia ratio eîÇ^. Taceo, ^wd Io-hannes alij, qui errors huic apert'e contradixerunttyeri-^O’temq^fuofanguine objtgnarunt ,nec non Grad, amp;nbsp;multi alij (^hrifltani, qui Ecclefix E^mana nonßbiellt fuerunt, neq^ in hoc ^nßium Decretum de abrogando calice confenßrunt. hi inquant fnerunt yera amp;nbsp;elella Eccleßa, quamuts externum regimen in Eacleßa non obtinuerint.

'Pontißciarautem turba, contra indubitatum mandatum Cfsri-fii, contra dollrinam,gt;4.poßolorumamp;7atrum , contra mor ent (^hrißianorum, imo yero contrafuum ipforum lus Qanonicumßai-Cis calicem tyrannicè eripiens, tir contradtcentes ferro atq^ igni ^crftipttns, nullamprorfus habet excufationem. Qeci ßnt chices ctscorumj qui cir ipfi errant, amp;nbsp;altos ynâ fecum in error ent cndneunt. Ttaq^non funt y era Eccleßaj etß ad gubernacula federt, at dominiumßbi in omnes arrogent.

quot;Prafertim yero hat noßra atate^ybi clara yoce Euangelij iu-^icium ipßs denunciatur,fitpeccatum ipßrum mult 'o^uius,cum '^^admonerife, neq^torrigifußineant. Sinonyenßem, inquit Girißnf, fSj- locutus fuißem eis, peccatum non haberent. ifunc *ntemnonhahent qtiodprxtexantpeccatoßo lohan. 15. ItaFa» her,ß modo yerumfateri yelit, non ignorât, ytramq, fßeciem à

Chrißo inßitutam ejß. FIthilominus tarnen it a elf excee-catus, yt agnitam yeritatem omnibus yiribus impug-net, injlarfurioß, qui,quicquid apprehendit,in arma ßatim yertit. Hoc tandem elf pecca-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum in Sßritum fanllum , quod neq^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in hoc neq^ infuturoßeu-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo remittetttr.

l i ^wntM

-ocr page 366-

^lÛTÆ. CLÂSSIS, DE r.

Quintus error

Canom's,

QEodfoli Sacerdotes rite ordinatt, habeantpoteßatetn conß-âendi ex pane amp;nbsp;ymo corpus amp;nbsp;fanguinem Chrßt, ßpef ali:ari, in quot;^lißa.

Inprincipio huiits Itlri audiuùnWi Fabrum partiri fulßantt-am '^iißtE in tria : in conjecrationem, oblationem, (otnniU' rtionem. De duabuspojterioribiispartibtts^ohlatione ytdelicet tä' communione,hallenits prolix'e egimits .Flunc in refutatione tjuinn errorù Qinonts de conjecratione traHabimtts. (JoUt^tt autem ler amp;nbsp;exprefse ponit bas tresQtnclufiones.

Ccrm fol.j4.xo.18 JoÄSacerdotesrit'econ/eeratihahentpoteßatem, oretiioCf)n‘ peiendi corpus amp;jar,guïnem Chrijtt ex pane nbsp;nbsp;'}gt;ino,juper altAîi

iti’Ivliffa.

laTfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tierba in ’\liljafuper panem prol at a ßmt â Sacerdott

rite initiato, tranßtpants in Chrißi corptts. Et quamdiu exterM ßeciespermanet^ßmul etiam corptts Chrißipermanet ^ßue acd-piatur,ßue non, doneefacramentalisßeeies conßumatur.

^^^Fß^ds pro inßrmis f el agrotts includenda tlT aßeriM' ü 141.14;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xnfeßo lorports Chrißi circumgeßanda, débita cum re*

uerentia acjolenni iubilo : interna quo^^ externa Itctitia colert* da ati^ adoranda.

Has concliißones Faber conatur aßTerereßatris literùs, ù Fa* trum ßrßiptts, a folio decimo quarto quot;nfp ad quadragcßimum. Ft rurßts a folio centeßmo trigeßmoolîauo, yfq^ ad folium centeßmK quadrageßmumßxtum,qux in eicemplari Germanico,quadragn-ta integra foil a, tn Fatinofeptuaginta occupant. Simul etiam^ra-tiiter inuebitur,partim in eos,Gui yeritatem carnis epquot; fargwnis

Chrißi

-ocr page 367-

CMoi^rs ^urssÆ, ce^t. ri 4?

Ckrifli m'MilJanegant,partim in eosqui extra '\iiljam apud Sacramentum confeirant amp;nbsp;celebrant. Qwmodo autem bee omnia cum fcripturti facrii do^rina Tatrum conueniant^ deinceps ordine exponemuf.

PRIMAE CONCLVSIO» nis refutatio»

lirtmam Qontlußonem Fabri btecfit me a fimplex cir dilu. ffiarefionfio :

Fimamp; efficaciam confiecrationis non proficifici ex Ordine eÿ’ fgt;iitiatione Sacerdotumjacproprietatibws huic Ordini attributes.

Eandem non confifiere in confiarcinatûs tir muttlatts yer bis inßitutionts, quaha quidem Qanoni infierta fiint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Firtutem amp;nbsp;operationem Confecrationbs confifiere tantbm in inßitutione, qiiemadmodum a tribus EuangelijHs T).

quot;^aulo defiripta efÇ.

Efienim Faber nullam peculiarem mentionemfacit de Sacra--fUntoOrdinis, deq^Sacerdotum ymeiione , tonjura , calibatu, ^ban^ere indelebili : tamenbxc omnia complebltturgenerali 'Vo-(lt;ilgt;ulo. Hoc yti^ Sacramentum, inquit, nemo poteif^ conficere dfiftcerdo*s,quiritèfuerit ordinatus fecunditm claues Ecclefix. S^ib/is yerbis non foltim exigit enumeratas jjroprietates, ytliote ^^ceffariaspartes confecrationis, fed excludit etiam omnes mini--ßtos Ecclefix non ordinatos ritu Fapifiico, apoteftate confecran' lt;nbsp;di,licet alias légitimé adprædicationem Euangelijfint yocati,ac (lenam rite iuxta infiitutionem Chrifii peragant : yocatq^ facrile- fol.140.

audactam, inobedientiam, contumaciam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latin.tol, 141

■Ktffwar fane cum --/Lpofiolo,.neminemfibi ipfi debere yfurpa-^^bonoremfacerdotijjfedeumqui yocatur aT)eo , quemadmo~

I i z dumamp;

-ocr page 368-

QTINTÆ CLASSIS, DEK

Eum amp;nbsp;^Aïon. Heb. i^. Fatetnur etiam omnia debere amp;nbsp;decent erßeri in Ecclelia. i. ^or. '^inijlrtim autem Ecct(ß^ à Suffraganeo feptem Ordines amp;nbsp;indelebilem cbataHeretn acct^ere, yn^i, tonderi^ cœlihem ejjè of örtere, mercejunt tt^* dîtiones homwum,quibwfrußra quot;Dem colitur. ^atth. ßat enim, yc mimßerfrectbies commendeturfofulo, amp;nbsp;tione manuum, aUoiie externoßgno ,pro libertate ChrßiAM,*quot; mimßerium Eccleß«fullice deßgnetur atq^ conßrmetur.

Ham T)ominu4 noßer leßa Chrißn^ in injiitutione miniß^^^j Ecclfßaßici nullam certam formam pnejcrifßt ordmandi nuni' ßros, neq^ßngulares quaßdam ceremonias in eleElione rum adhibuit,multo minjtt certte cuidam formte Ordinations mißionesgratiafute adiunxit.

Jtaq^ manißeßum efl^, Ordinem Sacerdotalem cumßiS tionibwnon eße fanllum Sacramentum.Sicut enim nemo exfei^ß gratiam amp;nbsp;remißionem peccatorum promittere y el largirifotefi» ' niß “Deits foluf, it a etiam nulli hominum licet inßituere ßgnagr^^' tia^quaSacramentanuncupantur : fedfoluóT)euspoteßtuetnt* inßituendi habet.

It a ^poßoli Hlathiamßne Chrifmate çÿ impoßtione manufinit fola orattone eä“ dittinafirte elegerunt amp;nbsp;confecrarunt in lum.,gt;dIi.i.Et D.Eaului, quipra cteterü ßpoßolüsformam ordinandi minißros Eimotheo.e^ Titopnefcripft, tantum duortnn Ordinum mentionemfacit:Epißoporum amp;nbsp;Tfiaconorum.T^Hqf^f quinque,yidclicet Oßiarij,LeHorüs,Exorcißte, yicoluthi,Subdia-coni , poßea demùm ab hominibuf inuentißnt:tefeDurandoin T^ati.näli Itb.i.’ßub.i.

Et quidem res ipfa loquitur, ißos Ordines non ex Deo eße,ßd t^ihominibui.

Trimum enim ipß Scriptores Tcntificij non confentiunt de numero , lAlij, in quibus e^ Durandus ffaciunt feptem Ordines.

^liji

-ocr page 369-

CMOUTS ^TSSÆ, CEUr. FZ

Ifidorttf jfaiientes difcrimen inter Tfalmißas amp;nbsp;LeTla^ numerant. Hugo denie^ nouem retenjet ejuorumprimus fitionfura: yltimus Efßo^atui. lih. t.de Saira/Parte j. caf.4., Deinde,Quatuor inßmi Ordines, Oßiarij, LeTlorify Exorcißxy öquot; Mutht,frorßn funt rid}culiamp;pueriles, quibui nullMßgt;iri-tuf} nulla ytrtusßubei^'.ytpot'e quibus duntaxat negotium efÇ («m oflijs,funibw, campants , candelabris^tereis, amp;nbsp;ßmilibM *^tnis elementifrebus fluxis atqjcaducis y quxipßt'vßu pe-umt.

Toßremo, Quatuor pradi^i Or dines iamdudum collapßfunt y «« iam amplius à Clericis,fedlaiciSytedituts ,fcholafttcis^ Chora-liiusprocurantur.Q^ omnia funt certifima tndtciayhos Ordines «on à Deo,fed ab hominibusplantatos ejfe,

7orro ^uemadmodumPaulus ig^iorat festem Or dines,it a ^Itarailerem indelebilem ignorât. FriuolumenimeT^,qubdnon-^vllibuc detorquent yerba Pauli t. Timoth. 4 . 2\Ze neglexeris

in teei^ donum, ^uod datum e nbsp;tibi per Prophetiam cum

^»ifftnone manuum,authoritate Sacerdotif Uulltus charaBeris 'quot;’^f'minitPaulus'.nec dicitperimpoftionem manuum illapfam ef leTimotheocceleßem amp;nbsp;dtuinamcjuandamyirtutem, autchara-^rem animx, quo idoneus fa^us ft ad miniferium pradicandi Euangelijyjid yocat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qrtum rfÇ autem, eÿ

«on femperfgnifcare occultum donumfue gratiam,fed interdtim ttiamipfum officium docendi : yt P^m . 1. quern accepimus ybi gratiam yocatipfam niuneris i^lpofioUci finflionem.

Sic amp;nbsp;Timotheitsper impofitionem manuum presbyterij ac-ftpit officium amp;nbsp;munus docendi, tir hoc externo ftgno coram omni fofulo adpradicandum Euangelium declaratus confirmatus fiât,

Vbi autem T)odor lt;Jr Paßor populi non fade fiium officium,

Ji 3 quod

-ocr page 370-

CLJSSIS,

^uodipfiper impofittonem manuum demandatum e^,tum ne^li-ßu donum:yel ( yt Tontificij loquuntw ) dele^ tus amp;nbsp;exi 'tnÜiu nbsp;nbsp;nbsp;charaser eiugt;s, ita yt nullum ßt dtßnmsn

inter talent amp;nbsp;laieum . Q^a de reßpra Qnturia^.de communia-ne laica,prolixiw 'dt^um e^^.

Ex quihus colltgitur ,fid{itium ißum Charn^leremßacrificula-rum non mintts eße commentum humanum, ^uam Sacramentunt feptem Ordtnum,

forte altquü chara^ere ilium, de quo jdpocah^.ßrilitur, interpretetur detndeleltlt quot;^lijfariorum charailere: cut qutdem na admodum refragabtmur. 5i quit,inquit,adorauerit bejita, amp;nbsp;itua-ginem eiu^, acceperit chamber em in fronteßa, aut in man» ßa,amp; hic bibet de yino irte ‘Dei,quodmixtum ei^ mero incalid ira ipfiui. Etmox: Fumuf tormentt eorum aßendit inßculaß-' culorum: nec habent requiem die denote, qui adorant befiiam amp;nbsp;imaginem eutf,amp;fiquus acceperit charaSlerem nominii eiits^

Ërouideant ergo Sacrifeuli, chara^erem fuum indelebÜM femper ia^itantes,ne aliqiiadopcenas in i^ipocalypf denuncial»h hoc charaBere dignas luant. Et luentprofe^o,nß relira idolatrt-ca '\dißaprimo quoq^ tempore dignos fruBinpœnitetiaproßnint-

Islon dtßtmtle efÇ ludicium de ynEtione tonßira: q»^ » Chrißo amp;nbsp;j^poßolis nequaquamprofeEla,ßd ^ßolidts hominunt traditiuncul^ortafifiit ; defumptapartim exlege^Mofaicaiqni» iampridem per Chrißum ipßttiq, Euangelion abrogata e^ .■ partim ex idolatrtcts Ethnicoru cultib*, quos abominatur Domintü-Sic enimßribit T)urandui in ‘ßationali lib.i.^Eub.^.Fhotani», quod manuf Fresbyteri ab Epißopo ynguntur, yt cognofeat, hat Sacramentoß per Spiritum fanElum ßufeipere yirtutem 0“ ^ra-riam conßerandi. Ende Epißopits eas inungens dicit : fonßirnrt fan^ificare dignerts Domine manvx ißas per ißam ynhlionem noßram benedi^lionem, yt quxeunq^ conßerauerint, confeiren-t»r,

-ocr page 371-

'Cj'blöms '^ÏS-SÆ:, CÈl^T. VL 6

^uxcun^ benedixerint^lenedicantur, in nomine T)ommi, ‘^i aueem jcripturarum tejlimonia ah ipfipetamnó, reJJjonder

Ao .Sacerdotalbsiinquit ftrdinn injiuutio n quot;^leteri lege ^’^ortliutn ftimpfit:T)omintn namq^ legiturprxcepijjè ^h^loß : iyip~ rp^afratrem tuum ^aron ad te cumßlijs faisßde medto jiliorum

Sacerdotio mihifungantur Leuit. 8.

^d '^erb attinet ad tonjüram facrificulorum caufam reddic ^f^^onymnffuper E':^echielemcap. 44. quare quot;Domintts Leuiti- ' ^acerdotibufprohthuerit^ne caput radant.Leuit.ii.EideUcetf

cum Sacerdotes IJidid amp;nbsp;Serapii in Ægypto, in honorem tdo-^^^mfaorum capita rädere foierent i^oluerit Dominum dijcrimen ^^(are inter Sacerdotes T)ei^lt;amp; Sacerdotes 1 dolor um, ideoq^ capi~ ^‘^l^^ùitarum tonden amp;nbsp;radiprohibuerit. EHoßri autem 'Miß'arij ^'gt;gt;ifilum Leuiticts Sacerdotibus ynSHone , Jed idolâtrés etiam ^^ßraßmiles funt. Quapropterß omnino Sacerdotes did yolunt, ^'^^hrißiani'fed ludaici cis' Gentiles dicantur.

Qpanquam autem Tatres amp;nbsp;quot;IRpmam Tontißces ^pof^ lt;gt;4.po-* J '‘^tumtemiiora, Ordinemfacerdotalemplurihits ceremonijs cu-^^lt;f«erint,peculiari quot;yiefitu conßituto tempore : tarnen cum ^nn ordinauerintfacrißculos '^lifarioSy fed minißros docentes '^'l'^gelion^eir difßenfantes Sacrament a,mer ent ur aliquam eiccufa-^^wern.Eduerunt enimpublicum minißerium, amp;nbsp;yocationem le-^^(tniam bis rttibits ornare^amp;populo quaßoh oculospingere^qua: ^^nperfoms effet yocatæ adpraidicaridum Euangehon,ad bapti-^ium^abfoluendum, amp;nbsp;dißribuendum cœnam TDominicam.Eri-gt; emm aliud re quot;vera eif Or do Ule , quam or dm an a yocatio^ ^^indatio miniflertj Eccleßaßici.

^tdhpc ordinatio bono conßlto à Eatrib^ tnftituta,tande dege-^(taußin conßcrationem facerd tu, adcelebrandu facrißciu'^lif J^fic enimplarunq^ ehe bona intentione ehr traditione hominu,'Va-’’’^'ifiandalaj error es amp;nbsp;idolatrix (mergunt,poßeaquamßiritsM ^fdps E atrum euanuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hirn

-ocr page 372-

QVmTÆ. CLASSIS, T)E V.

Hinc iam Suffraganei,frater commune noßrum^^ in baftiftM eoUatumJacerdotium, aliud quoddamfraliantùts comminißcv.n* tur, non addocendum(“Vt TatresJ'olebant)fed adfacrificandum» Ica enimfcribit Durandtcs in ‘R^rionali lib. a. “E^b. jo. doces, inq^uic, accifiunc de manu Toncificü calicem cum 'vino, amp;nbsp;fat en am cum hoßia, quatenus hit inßrumtntit foteßatem ße ac* cefißße cognoß:anc, flacabiles hoßias, amp;nbsp;corfus ßin^uinttn ChrUli oßerendi.l'onde Efißopui hac tribuens dicic: tßiccifite teßacem offerendißacrifcium Deo, °Miffamq^ celebrandi, tamf^i 'viuit, q^uam fro defunÜii, in nomine ‘Domini,

Ita ’Verb ör bafcißni 'vircus eneruacur, amp;nbsp;Chr 'ßi obß:urAtVi‘f tneritum. Sumut enim iam ancea àßcmmo noßro Tontifice Chri-ßo tanquamf acre noßro, cstffonfa eius Eccleßa tanquam noßra, in bafcißmo regenerati ad regale facer dotium: amp;nbsp;ynHiwn fœttdo oleo, fedffiritu fanBo, ad offerendum hoßias ff irituabh^ frxdicandum yirtutes illius, qui è tenebrtt nos 'Vocauit in rabilem fuamlucem «. Tee. i. Hec ofics habemtes nouo Charaktere, Chrißnate, tonffra, adnouum eir fanthus factrh^'^ um, diuerjumabeo,quodinbafcißnoaccefimws. Icaq^ wdinaturi yeros minißros Eccleßa, nihil aliud agere dehebanC, quam yc ex cacu horum renatorum facerdotum,aliquasferfimi tdoneasfeligerenceä' yocarent adminißerium Eccleßa: easqf^' cibtts amp;nbsp;imfofitione manuum, alijsiie ritibics, fro libercate Chri-ßiana licicis fublice, amp;nbsp;folennicer declararent, çjr Eccleftc mendarent, cicrafuferßitionem. Qui mos, fergratiam Dei gt;nbsp;Ducacu ircembergico, non inutilicer obferuatur.

Sed concedamus fane ,Ordinem effe diuinum SacrantentutH’ qui fît ergo, quod iuxtafferre nequeat coniugium, quodtcqwe^ Ordo inter fef tem Sacramenta numeratur f Scrihit enim Grätig nusDiß.zj.fan.Tresbiteris. falixtum TafarnTtesbyterifr Dtaconis amp;nbsp;Subdiaconis yniuerfis matrimonio interdixifß-^^l*

-ocr page 373-

CMonrs utsstE. ce'îlt;[t. vi- 37 ne Sacramentum Sacramento aduerfatur Imo '^ero hoc ipptm t»i/icio e^iOrdmem ijlum ClericaleminonJ'olttm non effe diuiuttm Sacramentumjedipßßimi Diaholi inuentum, quot;Mam ’Pauhtsfro-hdùionem matnmonij inter doÜrinas damomorum tirßirituum ftnpoßorumrecenjet. i. Tjot. 4,.(owfrâ yult^Epifcopumeße 'v-nittf yieort! maritum, liheroî habentefidelestnon obnoicios luxui,

di^a Tault etfinonnulli interpretentur de ‘Bigamù, qui ante Ordinemßufieptum duas yxores fucceßtue habuerint, aue '^iduam duxerint lt;• tarnen ißße Hieronymus, qui alias non fattt fionorïficè de coniugio fenfit, refragatur, in eßßola ad Oceanum, Sciehat, inquit, ^^oßolus, lege conceßum, amp;nbsp;exemplo Eatriar-liiiirum ac^Moyjt familiare populo nouerat, tn multts 'y/xoribus ' Itbsros If ärgere : ipßs quoq^ ßacerdotibus huius Itcentix patebat arbitrium. 7rxcepit ergo, ne eandern licentiam Ettleßxßbi yen-dicent facer dotes, ne bina pariser tir terna coniugia fortiantur, jedßngulas '^mo tempore yxores habeant. Hxc ille.

Siergo Ordofacriftculorum,cum fuis partibus ,chara^ere ,ton-fnra,cbrifmate,cœlibatu tirs- non e ff diuinum Sacramentum,fid pnrnmputumßgmentumhumanum,feupotiits doilrina damoni^ tsum, yt iam di^um el^, qua fronte audet Faber afßrmare, Sa-serdotes tali ritu confecratos, folos corpus amp;nbsp;ßnguinem Chrißi txpane tir yino conßcere

'Pcrrr'o,quemadmodum yirtus confecrationis non conßßit in Or-iint,t!r nugis adiunEhs : ita nec confflit in confarcinatis tir muti-latii yeibisprima inßitutionis,ytinfertaßmt ßanoni.ßcut enim ’Mabometus in Kgt;4.lcoranoßo, multa ex facris literis allegat,fed safuisßerquilinijs conßurcata’Po'iticisfahulis confimilta facit: ^taprimi author es Qanonis,yerba primes inßitutionis ( quadi-suntur yerba conßcrationis ) non bonafide, tir ßmpUciter iuXta Euangelißarum yerba defcripferunt : fed pro fua libidine nunc

K k addiderunt

-ocr page 374-

CLÂSSIS, DE V, addtderunt nunc detnixerunt ahq^ua contra exprejjtim mandaté T)ei : QMdprxctpio ttbi, hoc tantum facit o, nec addas ^uic^uâtfi, nec mtnuas. T)eut. iz- nbsp;nbsp;nbsp;Chrijlu^pracipit : Hocfacite, ytdeli-

cet, hoc ipßtm ^uod egopeci, ds- ygt;obi6 mandant.

Sed audiamtts has male confuti (fanonùi corruptelas, IPri^ mnm, his yerbùs, (^Acceptepanemf addtderunt de Jüo : In fati-Has ac yenerabiles manw juas, amp;nbsp;eleuatts ocults tn cœlum, ad te quot;Deumpatrem fuum omnipotentem.

In htec yerba ( Hoc el^ corptts meum ) intruferuntyoen-lam, Enim,

' -

In jumma, yerbtdprimæ inßitutionls, qux ab Euangelißb amp;nbsp;Yaulo deßeripta ext ant,adiecerunt yigintt yocabula amp;nbsp;ampliu^’. Interim yero omilerunt yerba conßolationdspleniflima (QMdßD yobts traditur) quibus yerbds Chrißits omnes fruHus ccente nobii in peculium donat. Et quamuis hac yerba (lt;^ctipite,Edite,%* bite, Hocfacite in met commemorationem) non omittant,fedhi‘ Jlorica narratione recenßeant, tamtnfrußra, amp;nbsp;inyentos inanet f nbsp;euolant : nec dtcuntur ad ctrtumßantes homines, ßedadfurda amp;

inanimat a alt aria, tabulas, candelabra, cereos, columnas perinde el^, acßprorlus ilia yerba omitterent.

Etßyero Gabriel ‘Biel leH. ^6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Innocentitts In

de ßeleb. ‘\4ißfa. ßum ^I/tarthæ. non parum fudent, yt ißas addi^ tiunculas exeufent, tarnen nihilproßciunt. Qtpamuis enim yerba adiella,per fè fanlla ôr bona /tnt, altjsq^ in locusßcripturte reperi-antur, acpoßtntparaphraßos ytee tn yerbùs primte tnßituttonis tolerari : tarnen cum tam necejßaria eßßeßngant ißa yerba, yt ne tninitnanf

-ocr page 375-

CAXO-M/S ^ÏSSÆ. CENT, rj, 3S tnifiimam qindem '^loculam (Entrn) finepeccato mortalt omitti ^ffiffeGahrtelafierac, cum^Qanonem tp)is yerbü dwnn JaBfjWo» dnbium eïi^, t^utnJaertlegtum amp;nbsp;blafihemtam commtt-tant.

,Acfi max'tm'e r eh qua omnia affûta '\ierba tolerari pojfint ^tarnen hoc nequaquamferendum eï^,quod Faber hifice yerbii (Ele-vatûoctiltâ tn cœlum, ad te T)ciim batrem jtnim omnipotentem) facrificium '^iiffxfiabilire conatur : quemadmodum Jupra in clafi’ fi Ettangeltfiarum audtuimw.

3ed amp;nbsp;hxcfut eia non ferenda e^,qua Faber aqua in Tino ad‘ t/mxtionem, tanqitam fiibfiantialem neceffariam partem con-ficmtionts obtrudit, FConnegamw qmdemperttnaciter, calicem dominicum in ccena aquam admtxtam habuiffe, cum pro more il-iarumregtonumrarbbibatur merumjjocetf, yinum non dtlu-fiiin. Fatemur etiamprifcos Tatres aquam Tmo admifictiifife, ad fgnifcandaminfitionemfiuincorporationem populiin Chrifiiim. 'Attamen cim Chrifitu in prima tnfiitutione nullum expreffum b/tc de re mandatum dederit, cump in cœna nihil aliud facer e de-beamm, tefie Cypriano, quam quod Chrijlum feciffe fcimuf , non patirmr not hac traditione, tanquam neceffaria lege con/lringi^ fidlibertatem nobiif à Chrifio relihlam yindicamuf.

Getm-fol 5S' Lac-fol 5J'

Etfatetur ipfe Faber fihriflumnon inflituifffe in yltima ccena, '^taquayinoadmifceretur , fed Ecclefiam hocfiatuiffe: amp;■ ad-fribit hanc Qm/iitittionem i^ilexandro huiitt nomwts primo^ Fontifcifeptimo, qui circa annum Tfomini 120, yixtffe traditur.

lAiigußtnits de Eccle/iadicii Dogmattbtt^ cap. 75. ^Aqua tnixttim fuit yinum, non illudquod po^cœnam dabatur, fed quod de latere eitts lanceaperfoffo, aqua cum fanguine egrejfa^ yinum de y era eiitt carnts yite cum aqua expreffum ofienditur’.

, q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q.^muts

-ocr page 376-

^ir[TÆ CLASSIS, DE V. ET^OT^l

Q^amuii aMem Cjprianiu cum ^ugvjlïno^ Janguinem Ù «quam^qua experfojjo latere Cbrißi efßuxerunt^ accotnodent ad calibem ccena:,lt;juodif quo aqua mifcendwßt, tarnen Chryßßo* tnttf^ amp;nbsp;ijgt;ß Jiugußinttf alibi aciomodant ad bajitißmum.

Chryjbßomiti Homilia 84. inlohannemcap.i^. Exiuit[an-^uti aqua. quot;Mon caßu amp;ßmpliciter hi fontesßaturieruntfed quoniam ex ambobus ecclefia conßituta eif, Sciunt hoc initiaü, per aqua .n. regeneratifanguine amp;nbsp;carne nutriti.Hinc niyßeri^ ortum habent, yt quoties ad admirandum calicem accedti, tan^ quam ab ipfo latere hauriens,accédas.

i^lugußinw fermone de tempore. Si crucem'^ides jatten* de amp;nbsp;cruorem. Si yides quod pendet jattende quod fuit. Lancea perforatum e^ lattts Chrißt^^y manatiit precium noßrum. Jdei ßgno Chrißi fignatur baptifmits, idaqua ybi tingiminij amp;nbsp;quafi in mari rubro trarifitis.amp;c.

Q^ndoquidem ergo nudx allegorie non conßituunt prace^* tum: tir fanguts cum aqua è Chrißi latere effltfits, tam ad baßiß* mum quam ad ccenam accomodaripoteïf,relinquiturj Fabri op* nionem non niti certo prcecepto Dei.fed ambi^a interpretatitflit Tatrumjtät traditione humana.

^liqui etiam ebt fcholaßicts DoSloribits fatentWjUOn eßfe ne* teffariumpræceptumjde aqua ’^ino admifcendajfedeßfe decorunt tä“ honeßum.'FLam de Confecra. Diß.t. Can. Sicutj inquit Glofa: Dicunt aquam effe admijcenda in caliceDE HO NE SFA TE TJNTE’M.

Ehomas cAquinasfitper j^..Diß.M.QiMfl.z.j4qua debet a^ß* ni yinof,ropter inßitutionem,quia Dominus appofiiißfe probabili* ter creditur ex more illittspatria : quia yinum ibifine aqua nun* quam bibiturpropter '^inifortitudinem. Quamuts de aqua in E* uangelio mentio nonfat, quia non principale materia in bot Sacramento,

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Bonauttt-

-ocr page 377-

^TSSÆ, CENT. TL 59

'Bonauentumßtper ^^.Dïjî.u. Qi^ßiont 3 . Non ap^ont ntes l^^mpoßunt fe ê^cufare perignorantiamfaTi, quiaDomïnum *gt;lt;^ßcfentßitiMt .cumNO N H Â’B E AT TE^

SCLi^IET T\A.

Eïdem. tAliquï tarnen quot;^olunt dicere, quod aqua non conuer-fitur in Sacramento , fed tenet femper rattonem aquae,amp; efÇ ibi

’Bß^harditsfuper a^.Diß.u.Articulo.^. Oßendo, qubdaqua non [^t y'lno ap^onenda, quianon legimui Dominu affojiitße aquam.

Et mox: T)ominu4 ajfpojuit aquam, non tarnen tanquàm de ^lt;icramentineceßitate,feacongruitate.

Sinautem Faber omninb perfeuerat, aquam, qute ex latere Chrißi effluxitjintelligendam eße de calice cœnx diluendQ,rirfig‘gt;^i‘ fi(ariper banc admixttönern aqute,adunationempopuli cum Chri-flotyide obfecro, quam plane fui ipfitts ft oblttu^, Supra in tertio trrore (anontt yehementifimè contendit, quamuii calix cœnx Cbriflianam communitatem atq^ ’Tonitatem cum Chrißo omnibttt^ jtdelibuißgnificet : dicenteEaulo ? falix cuibenedicimits, nonne fommunicatiofanguinis Chrißieî^^ Etrurfw. Q^niamynui punis, ynum corpuf multi jurnsts , nam omnes ex eodem pane,amp; eodem caliceparticipamuf : Tarnen neceßßarium non eße propter banc lipnificationemdaico calicem porripere.Sufficit,in(iuit,tuiuii ri 'a^ ■' i r , c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 1 -r f “ ■ n. ■ G«m fol 8»'

Urtlitano , ytpubbca hac Sacramenti hutta Jubgemtna ipecie traÜatiQne,'^erfatione amp;perceptione,quiießb totiuf Eccleßx con-ßeÜu ab Sacerdoce geruntur, in fußfanguinü Chrißi mimoriam rtdeat,^ Sacramenti huiuiperße^am habeat effcientiamamp; 0* peracionem.

Hocautem loco,ex fortuit a allegoria Cypriani, qubdaquapo^ pulum dtnotet,neteßariamlegempraefcribere yult : ^quam cum *tiinoincalice cœnx commifieri oportere,alioquin fanguinemChri» ßfuturum eßeßne nobù, Enßgnißcatio taîicii,diuino yerbo ex-

5

-ocr page 378-

^IKTÆ CLASSIS, DL V.

nihil yalet in (tcula Fahri : Jed ligmjicatio ah ho^twhv^f iexcogitata,htec kalere debet.0 HypocritalBenè de te,tuojJlt;idA‘ 'litio yaticinatm Cbrijitts ex Fjaia : Frujîrà me colunt, ilo‘ cent es doSlrinas, prcecepta hominum . Et rurfus : QuaretranJ ^redimimJrxce^'tumDeiproptertraditionem yeflram^FLihiljA‘ nè optts erat hac allegorie a jtgnijicatione aqax eär yini in calice. Hab emits enim(Tieofit laits ) multo firming JolidtttsJ^ yinculum coadunationts cum Chrtjlo,yidelicetJubßanttalem amp;nbsp;realemconi' tnuntcattonem corpora amp;nbsp;fianguints eiu4 in ciena,per ^uamijß in nobis,t;^ nos in ipjô fiumtts.

Htec dixijjefiufificiat de additiuncults , ^uas in (anone yedi^ Chrijti afijiierunt. Ea yeroquæ detraxerunt, multo minus excU' fari (jueunt.Flam bxc yerba fQuodjsro yobts traditur ) in Qgt;iOquot; ne omtjfia ,Junt caput huitts Sacramenti, ^uippè /juæ nohis renifi fijnempeccatonim, y itam amp;Jalutem m Chrijlo offerunt tir exlfi ient .Ham ejuiyerbûsilltsfidemadhtbet , yerè accipitUp^^^ promittunt,yideltcet,remifiionempeccatorum . QuampromtfiiO' nemgratiÆ ô* confolationis pleniffimam, dum J'acrificuli oiwt-tunt,Ecclefiam preciüßj?imo thejauro /JolianttremiJSionem fcilicet peccatoru,quam nobts Chrißu^ corpore fiuo tradito peperit, ce yerbis promfit atq^ obtultt. Sedparnm hxc curant ^ijArij, perfiuafifie habere aliud amp;praflantius jacrifictumpropeccatù yi' uorum amp;nbsp;mortuorum yidelicet Sacrificium , quoFPAtri ccelefii quotidie fijlunt,eirpropeccattsfids immolant.

lam eF hoc nullo modo cxcufiari pote^, quod yerba hac ( cipite edtte: Accipite bibite, Et: Hoe facit e in mei commemoration nem)in cajfiim proférant,nee reipfaprxßant id,adquodomnes itt‘ uitanetcum nullos haheant hommes, adquos loquantur. Fdt aut Chrißits,yt non nobtsfolts hune tantum thefauru corporis amp;nbsp;guinis fut referuemus ,fedyt aliqs ettam comunicemus.Flam hac ysrba,Accipite, edits, Facite in mei comemorationemfiunt eifi dent

-ocr page 379-

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^TS^Æ, CEKT. VL

iemDomim yerba, cmmftintfu^eriora : Hoe eT^ corpuf meamz , Hic e^ Janguts metis:eir indiuulsè cum illis cohterent.

Etji tgitur ytdetur tn '^iffa priuata effè yerum Sacramen-tum, corpora amp;nbsp;Janguinà Chrtjli, propt ere a quad Jacrifictdin '^erba prima mjîttutionàfuperpanem amp;nbsp;yinuni recitarejoleat: tarnen,firem diligentita expendamiis,cognojcemia,qubdin ’Mif-fitpriuatis amp;nbsp;in manibta jacrijiculorum nonfit nifi yulgarâ pti-MS, tir commune yinum.

^Manifefium enim efÇ , quod priuata %lififa non fiat ficun-yoluntatem amp;nbsp;inftitutionem Chnfii in cœna fiua . Eduntas enim Chrifli ef^, quod in ccenafiua debeat fieri publica commemo-ratio amp;pradicatio mortis fiux, lt;amp;nbsp;difienjatio Sacramenti cœnat '•^cciptte,inquit,amp; comedtte,eä‘ bibite ex hocomnes . Et,hoc fa-(ite in mei commemorationem . His yerbis perfiicue fignificat Cbrfiiis yoluntatem ficam, quod infiituat cœnam hoc confiilio, yc fiatfradicatio beneficiorum eins, ö* Ecclefiafumât cœnam , qua fiat caro yna,amp; ynus fianguis cum ipfio . Inpriuata autem lidifi-f a,neefitpublica pradicatio mortis Chrifli, nec diffienfantur Ec-defia panis amp;nbsp;yinum, quapropofitafimt. Qjparepriuata '^liffa non fit, nec obfieruatur iiöita yoluntatem O' infiitutionem Chrifti in cœna fiua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

Fieri autem nonpoteiifi , yt cum priuata °}\/liJfianon fiat iuic-tayoluntatemamp;injlitutum Qhrifti, contineatur ineayerum Sacramentum corporis amp;nbsp;fanguims Chrifii.Hoc enim Sacramentu fimdtficatur, amp;nbsp;yt Uli loquuntur, conficitur. O' confiecratur, non bumana fed diuinafilij Dei yoluntate : V~bi autem deeifi^ yolun-tasfilij Dei, Ui humana yoluntas, etiamfii omnes yiresfitasin quot;^num conférât,nihil efficerepoteifi^ . Sine me, inquit, nihtlpote-fiùfacere. Et: Hon fumns idonei ex nobis, nec cogitare quidem juicijuam. Hon eifi^ igitur dubium, quin in priuata'^liffia, non fit ’verum Sacramentum corporis fianguinis Chrifii.

-ocr page 380-

QrmtÆ CLASSIS, DEr.

Qj^nquàm auremnonfanntm conjecrans, fed etiam Sacramentumpote^ eo contra yoluntatem Chrtjli abuti : tatntn ecbufttfiimentu non tollù yeritatem Sacramenti, fi antta eonfecratumftterit. Qonfecrans inprtuata '^ijja qwa non fi^^'^'' tur yoluntatem cÿ infiitutum Chrifii, nondum habet yerït«(f^ Sacramenti. Ideofj^ non accipit yerum Sacramentttm,

Hm pertinet exemplum circumcifionts ludaica amp;nbsp;Turcica^ Triufiuàm enim yenit Chriflu^s, tir yulgauit Euangelion in orbem terrarum, circumcifio fuit in yeteri Tefiamento yerKfff Sacramentum. Erat enimtuncyoluntaiamp; infiitutum quot;Dei, Jfraèlit(ecircumciderentur,tir circumcifione in Ecclefiam po^^^ i)ei infirerentur. Elunc autem,pofijuàm circumcifio abrogatae^ per Euangelion, non e^ ampUut Sacramentum, etiarnji aut Turcte adhuc circumcidantur.Dee?^ enim ei yerbum feuyo* luntas T)ei, tir abolit a elf infiitutio eiu^. Sic etiam pani^ amp;nbsp;num in “^diPfapriuata, nonfunt yerum Sacramentum, quia tdi^ '\di fa non eif cœna dominica. QiMre etfifitnt in eapanii amp;nbsp;num,tamennonfuntibi corpitî amp;fanguts Chrifii. Ideo^none^ ibi yerum Sacramentum.

Sunt tir inter SchoUlîtcos T)oS{oret, quifintittnt, quodnonff' ficiatintentio (ytar enim yerbtf eorum) confecrantüabfioïnte' fid oportet,quad fit conformis intentioni Sacramentum inßwt^‘ tid. Honauentura in (ompendio Sacra Theologia lib. 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«•

Sic dicit : Sciendum, quod in Sacramento altar ii non filum nqw-ritur intentio confecrantts, fedetiam intentio ißud Sacrameittunt infiituetid : Ende fi aliquif Sacerdosfiaret inforo,tirfuperomnes panes proférât for mam yerboru, etiam cum intentione cofetrAndigt; non fieret ibi tranffubfiantiatio. Et hoc non edf propter defedufH yirtutis illorum yerborum, cum Sacerdos yna yice confimrt pofet tot hoßias, quot toti mundo fufficerent, fi effet necefiitAS Ecclefia, fid eîf propter defe^um intentionts illius, qui hoc Sa^

cramentutA

-ocr page 381-

CAIxTO'MIS MrSSÆ. CE KT, 41

tnjhcuit, qut non intendït, quodcum tali ludiLrio^^el fiiiltitta quot;^elfatuitatefieret confiecratio , fed^ro quot;»tïlitate tix ne» (^fiiciue Ecclefiite generalis '^el partitularis.

Siimïliter Gabriel^iel Le^ï. 6. Litera Q. In confie era ti one in» ^uit,minifier debet intendere fiacere illudquod Ealefiia intendit. Intendit autem Ecclefiafiacereperfitos niinifiros infiitutos, cjuod fiit Chrifiuf. Et auidfiecit Chrifitts Qrte benedri(it,gratias e»

difieipulis Juts dicens ; ,gt;4.eiipite, Qomedite^ Hocef^ corpws meum.

Efi autem ea de re alij aliterfientiant, iUi ipfihanc inten» ttonem adTranfiubfiantiationtsfigmentutn detorqueant : tarnen Higo GabrielJàtis tefiantur, qubd‘\'lijfiapriuata, in ^ua non ft j)ublica tommemoratioyfieupradteatio mortis Chrijli, ö- dijfien» fitia Sacramenti ceena:,non contteniat cum intentioue amp;nbsp;'volunta» teinfiituentis Sacramentum.Q^re etiam Scholafiicorum Do^o» tttmconfejlionenonpote^ ejje quot;verum Sacramentum in priv.ata '^Jfia.

Ham quod lt;gt;4ugufiinus dicit: jiccedit quot;verbum adelementu, fit Sacramentum, reHèquidem loquitur. fieddanda ef^ opera^ ’^t nor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reHè intelligamits.Idon enimfiemperfit Satramentu^

fiquouts modo quot;verbum atcedit ad elementum ; fiedtum demum e» ^mentumfit quot;verè Sacramentum, fi^erbum accediit rite, fi iuxta fintenttam amp;nbsp;quot;voluntatem injïituentis Sacramentum,fi nonficur» nliter, finon ludibrio,net mendaciter accedit.Tdumfii quis fumpta ^ina fificijoeret campanam, equum aut afinum bapti^andum, eät *ddcrec aque quot;Verbum,fier et ne ex aqua elemento Sacramentum^ Hihil certè mintts, Equot;’,rbum enim non accederet adelementum ri* ff) ó* (ècundum quot;voluntatem eiits, qui quot;vjum baptifimi infiituit, Eodem modo, fii quis Sacrificulus Jumpto pane ö* yino mufiitee quot;^erbaconfiecrationis, quot;Vt hac aidione fiacrificet Deo corpus nbsp;nbsp;jan»

^uinem Chrifii, ör expiet peccata quot;viuorum, ac liber et mortuos êie

L I igne

-ocr page 382-

CLASSIS, T)e v.

tgnepurgatorio : mm fdcietexpane yino Sacmmentumcorfo^ rn amp;nbsp;Jfyngumü Chrijit ‘Mtmmè omnium. Etji enim hic tur yerhum accedere ad elemeMum, non tarnen aaedit ritt) tio^ legitime, nonJècundumfententiam Cr yoluntatem inßttuentif»

Dicit enim Chnßu^ : iAc(ij)ite, édité, Mite, tjUte yerlei uitant Eceleßam ad communienem. ’i\diffariM^ autem elft btt yerba profert^ non tarnen muit at, nee etiam admittit EcclefinH^, ad communionem, fedjoliii ipfe yefeitur. .ftaij^ quod diiit, ydf“ mulanter, y el mendaciter dicit. Quarefieri non potelf, fane amp;nbsp;yino mvfiitantium fiacrfiiulorum, in friuatü y erum Sacrament um, quo yerèfit Jacramentaliter praßns cor-ftP! amp;/anguii Chrifii. Quodfi autem in friuatii '^lifiis wn dC fiacramentalti freefientia corf ord amp;fianguind Chrifli, manifefi^^^

Germ i

Lat.fol.j7.33 ji-

qttbd nonfiat ibi talefiaerificium, quale ha^lenuf Sacrfidt fomniarunt. Et ciim obtrudunt Ecclefite nudum fanem Cr yi»^^ ffeEfanda amp;nbsp;adoranda, fattie intelligifoteif, quantd ^eritf*^ Juferfiitiond amp;nbsp;idolatria Etclefam fiecum inuoluant.

i (faterum, quod Faber affirmât, Sater dotes habere fotefiattf'»^ eonficiendi corf us fianguinem Chrifii, 0 TfE fuo, nimd trefi loquitur. ^ut enim loquitur de fubftantia corf ord amp;nbsp;fangditgt;^_ Chrifii, ytfonat litera : aut de facramentah ynionefand amp;nbsp;cum corf ore eä' fanguine Chrifii. Vtrum yd,ex aquo harrend^ auditu e^^.

Si enim fentit, Sacerdotem ore fuo, hoc eClf,frolatione tum,imofotiits halitujùo,amp; mufiitatione horum yerborum(blo^ elf corf ns meum. Hie elf fangud mens ) fubflantiamfttndamp; yini tranfmutare in corf ns rir fianguinem Chrifii gt;nbsp;atq^ ita corftut fianguinem Chrifii conficere OE^E fuo,fugnat e diametro (ttrn fymbolofidetnoflra, in quo frtmiim confitemur omnifotenMitt i)ei, omnia creantd eSrfucientdfer yerbumfitum. ïohan.t.ll^^ nia fer iffiim ( yerburn) faHafunt, Crfine iffofallumelf quodfaàum elf, nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jjeitw

-ocr page 383-

C^O^IS ^lTSSAt. CENT. TI' 4f

Deinde confitemur e(iam,ChrtJîum natum ex quot;Ilaria quot;virgine, corpitf amp;JangwnemJùum exfubjlancia carnis

lt;srJanguinü 'Maria, y eriJemints ^Abraha eir i)amdiâ : 'yiir--tiite (S' operatione Spiritui J'anbh.’Proindeficut ’Paulin loquitur, faults efÇ ex multere Gal. ^.non ex pane amp;nbsp;yino, banc eandetn farnem retinet adhuc ad dexcram Deipatris, eir hac eadem car-^epafctt nos ad yitam aternam : nec yulefibi quotidte orefacer-dotd nouam carnem ^ffngi. Ira^Jacrifcult tn Mfa fita non ha-bent 'veram carnem amp;janguinem Chrtjlt, qua à Spiritu fanCio ex tarne fanguine Marta yirgints confeblafunt :ßdtalem careen, qua iuicta ipßtn Fabri confeßionem O Sacerdotn con-fe^ eïl^ ex fubfiantiapants c^'Vini. Hacautem caronon pro-tbef^ quicquàm, lohan. 6,

Sin autem loquitur de facramentali ynionepants cum corpore, fini cum l'anguine Chrifii,-non minus impie fentie c^r contra of-ßium Chrißi. Q^madmodum enim bapti':(^ans, ex opere operato non confiât baptifinum,fedbaptifmu iam ante à Chrijlct-confeSlu, ftrbo nbsp;nbsp;inflitutioneJiia, di/fienjat eir adminißrat,tanquam mini

er cä'ceconomtts. Tea quod in ceenapants amp;nbsp;yinu fiut Sacramentu torporâ fanguinis Chrifli, non efl fttu in Sacerdotés poteflate we,fid in m'adato sir irflitittione Chrilli,qui foltts ex pane e^s' fino corpus eirfanguinemfituconflcit (fimodb facrametalis ynio ycrbit tonficiendiadmittit) ab eicordioprima cxna yfq^ adfinem mundi. ^acerdotis autem offlciu confiflit tantii, tn mintflrando etprabendo id,quodantea confcEîum e^.Deniq^ tamproculabeéifi,ytjiihflan-tia ccenafita in bomints corfiebtionefit, ft nec mut art ab eopoßtt, autem qués mutare earn conetur , iam nulla erit cana facra, cum non adfit Chrifltts, nec ipfius obferuetur conflitutio.

■ Torro, quern idmodim y is conßcrationts non confiflit in confar-tinatts (ir mutilatts yerbts fanont tnßrtts ; ita etiam non confl-Jheinnudarecttatione eortimyerbortim, quad nobis in aSlione ctenaproficruntur (quemadmodtim nonnulli fitperflitiofltli iudi-

LI I cant}

-ocr page 384-

^l'NTÆ CLASSIS, 7)E r.

tant)Jedinfentetitîaamp; intentiont Chrißi, qua^rtmatncitnAV^ , inßnun, Ètfientm ilia yerba omnia ex prima mJtuMior.e defumpta funr, nihiljj alieni ipßs admißetur, nihil item nectff^* rittm omittitur,autfrußra in yentum euanidtimprofertur(yt ifi Çanone ßerißlet ) tarnen nonßngula yerba ex omnibtü tril»^ Euangelijlü nbsp;nbsp;Taulo iuxtafingulos apices amp;nbsp;Jßllabas à nobit Hl

forma confecrationis yßrpantur. Q^dfiyü confecrationtt in nH' da recitatione yerborum fit a effet ^neteffeforet, autfingulafingHquot; lorum Euangelißarum yerba ordine amp;nbsp;ftgillatim juper panetu amp;nbsp;yinum proftrre : aut omnia illa yerba inynamperpetuM orationem conflare, ita yt ne ynum quidem yerbulum omittttt“ eur. Ifuam abfiurdum autem nbsp;nbsp;obficurumforet hoc confufim otA*

tionus chaosf

Etfi enim tres Euangelißx ttir Eaulu^ in defiribenda «iHA pulcherrim'econueniunt ipfa fententia, tarnen nonijfdcm^ttlK ßnguli ytuntur.Cum autem non habeamus expreffum mandAtiif») cuius nam Euangelifla eÿ lApoßoli yerbis ad confecrandum yH debeamus, ac impcfiibilefitJingulafingulorum yerba yna dilucida amp;nbsp;intelligibili oratione completlifufßcit nobis,fiea dun-taxat yerbaprof eramus ^qua fubßantiales partes ceeme continent» *Prima enim Chrißi inßitutio efficax permanet, quoad ysq, 'D’gt;‘ minus redierit.i.Cor. it. Qm a nullum e^L difirimem inter illant cocnam, quam Chrifius cum difcipults fuis celebrauit, nbsp;nbsp;eas, qut

in nomine eius, legitime in Eccltfia tdelrantur, ys^ adiotfi-mationem feculi. Sedquemadmodum facrificitim friiciSiynicuni fir aternum facrificium op'atorium, efficax eilf^ adexpiardA totius mundi peccata ; eÿ- quemadmodum Chrißus lordanevi lit alias omnes aquas ad ablutionem peccatortim efficaciter confi» crautt baptißno fiio.quo femel baptiratus e^: ira prima mflittt-tio (cena; eif ynica amp;nbsp;perpétua conjecratio, quapanis tÿ yintim in ommbus eirfingtilis («nts, qux in nomine Chnßi legitime per-aguntttr,

-ocr page 385-

’MIamp;SÆ, CE’KT. VL 45

communùatio corforü amp;nbsp;fanguintf Chrijli^ys^^ ad mundi. Ita^ nulla nbsp;nbsp;nbsp;dijcrepantia inter illamprimam^e:^

^nnes aliasßthje^uentes cœnas:quàm quodilldChrißuitmmedia-ipßuf ore amp;nbsp;fuis ipßttf manihu^ prxbuit'.alias autem ecenas txhibet quidem amp;nbsp;ipße,Jedper os amp;nbsp;manus ^poßolorum, amp;nbsp;om~ fiwm aliorum ecclejix minißroru^qui rite amp;nbsp;legitime yocatißmt, Etenirn't'erba illa(y^ccipite^edite,Hoc e/Ç corpus meum.Ac-iptte,bîbite,ex hoc omnes,Hic e/Ç fanguü meus, ) non ßtnt yer-bAminißriEccleßx ( alioqmn minißri corpttf eir fanguinem ede-tenus (sf biberemtts)ßedßunt ipßtts quot;Domini noßri leßi Chrißi yer ^‘i-Quemadmodu Euangelißte inprxcedentibtn yerbts teßantur: leßuf Mceptopane, benedixit,fr€git,deditjj dißcipulüßtisdicenst ■dccipite,edite,Hoc ed^ corpus meum. Similiter amp;nbsp;calicem, eÿc. bdec^erbanon audimus tanquam experfonaminißri,Jedipßus Chrißiprxßentts amp;nbsp;nobißum loquentts. ‘Minißer enim non loqui-eaexße, proprio arbitratu, Jed ex mandato eir ordinatione Chriflv.Hocfacite in mei commemorationem. Et Taulus induit: ßloemm aDomtno accept,quodtradidi yobts.Verba ergo Junt ^pfius Chrßi,per os minißri loquentts amp;nbsp;mandantts, corpusJuum ^diamp;fan^uinem bibit

Pdoßrum er^o dicere,eir noßrumfacere, non eb^ in caußa qubd t^rpus ßangiiis Chrijli ßntprxßentia ,ßed ipfa Chrißi inßitutio Wandatum. Hos enim nthtl altud in hoc Sacramento agimus, quod illa ex manu Chrißi accipimus, ac deinde alijsiuicta infiitutionem eiusporrigimus.

quot;Eltfienim corpus Chrißi antea prüfens effet,propter ynionem pifonalem cum filto Dei, amp;nbsp;feßionem addextram TatristOm-niaimplens Eph. 4. cir ipße fhrißits hancßampr/sfentiam terboprimre inßitutionts,inpane amp;nbsp;yino reuelafßet,terte nos ne-^ttaquàm recitatione illorum yerborum carpus Chrifti'e cœloe-«Qcare amp;nbsp;detraherepoJßmus,quemadmQdu'Huma quot;Pompihus h-

L l ? uem

-ocr page 386-

'^IKTÆ CL ASSIS, DE r. V vemfuum Elùtü cartninibtu de ctelo\ieuocajjeJcribïtn'^^

Hune noßram fententiam, de quot;yii conßerattonü non recùationi yerborum, fed prima inßituttoni nbsp;nbsp;mandata Cbrißb

eomprobant yeeerum^uorundam Scriptorum teßimonia.

Chryfoflomnt in fermone de Eroditione luda, loquent de tient Dominica,ßc inter catera induit: Et nunc illepreßo e/Ç Cbrijlnf» ^ui tllam ornauit menfam , ipfe ißam ejuoq^ confecrat. Non envn homo elf , quipropojtta de conficratione menfx Domini (or^nf Cbrißifacit amp;nbsp;fanguinem, fed ille qui crucißxtu pro nabù e^ fhrißttf. Sacerdotti ore yerbaproperuntur, tir Dei yirtute ian‘ Jecrantur eärpratia.Hoc e^f,ait,cor pits meum. Hoc yerba jiraf' ft a confecrantur. Etßcut ilia y ox,qua dicit : frefeite eÿ multi' plicamtni,zir replete terram,femelquidem di^a eß ,Jedomnitent' pore fentit effellum adgenerationem opérante natura ; itaamp;'Vi»^^ ilia femel quidem di^a edf, fedper omnes menfas Eceleße^t^i adbodiernum diem , amp;nbsp;ytq^ad eiics aduentumpraßatjäirißi^'gt; ßrmitatem.

EafchafM celebrii amp;probatitt Scriptor Ecclefaßicm, fcripßt peculiarem libellu de Sacramento Eucharißia : amp;nbsp;quidem non exßio cerebro,ßd(ßcut inprafationc teßatur)exfanÜit T tribus, Cypriano,Ämbroßo,Ißdoro,Hilario, Aitgu^flino,Cbrjßfio‘ tno, Hieronymo,amp;' Ifiehio.Is cap.15prolixe amp;nbsp;difert'e oßenditßt cramenta non yirtute minißri,fedDei,cuius funt, yeraciter A minißrari.

Hulh dubiu,inquit,qu()dßcut quando in nomine latris, amp;ß' iij,amp;ßirit!is fanÄt,mergimur in fonte,tuncytiqj baptii^amur,nlt;gt; in yirtute Ulins acpoteßate, qui bac dicit, fed in yirtute Chrifii, q hocpracipittite docete omnesgenres, baptit^antes eos in nomine *Patrts,amp;ßhi,'amp;ßiritusfan^vfic et hoc Sacramentünon meritit yerbis humants, fedprocul dubio diuints efßcitur amp;nbsp;ecßcraiit tnandatis. (featur,n.ex aliquo ibidcm,non qiialtßunqffidnoM ßliitii

-ocr page 387-

CJ^O^IS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CË’KT. KL 44

Jalutif creatura^fir corpw Cbrtßv.Idcirco non xßimAndum eß,quod alteriui 'Verhit,quod ylliitó mentis,quodpoteßate alïcuias tßaß^ Antßedyerbo creator ts ^quo cun^a er eat a ßent^ yißbilta nbsp;nbsp;inut-

filnlia.Qtius ergo potentia er eat a funt prîtes,etas ytiq^ ad melites TtireAtur,quîa nemo creator alicuîus rei,nißT)eies, aut creatura ynius 7)ei Catholicèpradtcatur.Tropterea 'veniendü ad yer-hm Chrtßt,amp; credendum,quod tn eiußdem y er bis corpus eites con jiciatur. J^liquayeroqua minßer dîeît toram Eeeleßa,nihila-liud quàm laudesamp;gratiarum a^iones,poßulationes, petitiones ßdelium funt.Verba autemChrißißeut diuînaßtntßta çlt;r efßca-(ilt;(,yt mini aliudproueniat,quam quod iubent,quiaaternaßint, inquit,amp; terra tranßbunt,yerba autem meanon tranfie-tint ifedfacient omnia adqute miffaßent, quia non nißynum amp;nbsp;flgt;flanttuuamp; conßtbßantiale efi^ yerbumTatris, quod inquit: ^t^Mtias agens, benedixit ,fregit, dedit difeipulis fuis,dtcens: Ecce hue ys^ßnt yerba Euangeltßarum . porro deincepsfunt yerbaDeiypoteßate omni effeientiaplena:•^iccipite, amp;nbsp;man-ducAte, HOC E sr CO-RJPVS UEV ’U.Sei ^(fort'eputares, quod de illo yno tantum pane dixerit, lt;amp;nbsp;in ilia

i 'tna bora hoc ynum iufferit effe,adiungens ait : Hoefaeite in me-1 nbsp;nbsp;nbsp;am commetnorationem • Endefatendum , quod qutequtd tllud

’ nbsp;nbsp;nbsp;tmifuit, quod-^ipoßoli ab eo pereeperunt, hoc totum nbsp;nbsp;nbsp;»//«J

ißiul,quia idipfum e^.Etfi yelis audire quid cf^, Hoc e^lf^,in-qvit,corpus meum,quodpro yobis tradetur.lnhoe ergo yerbo cre-atur illud corpus, quia diuinum e^, omnipotentiaplenum,y-^^^jpriefens,ybiqjOmnia complens .Et qubddicit. Hoc efÇ corpus

\ nbsp;nbsp;nbsp;meum.quodpro yobis tradetur,crede ofiU,quia ita e^ 3 ^Mowioc/oi

\ ipfe dixit, amp;nbsp;fa^um dubitare non potes , ’\landauit amp;nbsp;creatunt \ t^.’Praceptum ergo poßnt: Hoc facite in meam commémoration I nem.Et ideb quotiefeunq^ (atholice ßt, yeri hoc fit, quod di^nt 1 t^^'Hoc efÇ corpus meum,t^!‘Ct

-ocr page 388-

CLASSIS, DE r.

(o^ßtratione calùii lo^uens : Htc ïtaq^, Ù' non alun ynetj^aUcwM ,Jedfanguis feßt Chrißi tn boi fjjiùtur, Eiget autem hoc yerbum, manet ; Htc fll^ Itxßtnguinn mei^ ^ui pro yobn eßitndetur amp;nbsp;pro muUtf • Ÿ'^pteTjo homo y quotießunq^bibn hune caluem t aut tnanductH huncpanem, non aliüm te fanguinemputes btbere, quant qMpflt;gt; te Gz^ro omnibus effußts ef^ tn remißionempeccatorum, liam carnem , quèim qult;epro te amp;pro omnibus tradita nbsp;nbsp;amp;p(*

pendtt in cruce^ quiaJic yeritas tejiatur : Hoc e/Ç corpus mennt) quodpro 'Vobn tradetur.Et de calice : Hie el^ janguis nieiu,qi*^ pro 'Vobis effundetur in renitßionempeccatorum. Endeßcut in r^' mißionempujus t^r tradttus ei^peccatorum ita adhw boite t/t remißionem potaturamp;comeditur delt^orum. Hac ‘Paßbaßu.

Hon dißimiliaßribit Gabriel Piel Leit. 42. Zzfen« nbsp;nbsp;Fu

tem, inquit, hxc conuerßo, non yirtute aliqua creata,ßdytrtU“ te increata diuina, aßijienteßoßgno,ßilicet 'verbis conßecnttO' nts rite prolatis, expaElione diuina, PaBum enimfecit Chrifiu^ tum Eccleßa per dtßipulos reprueßentata, qubdadprolationent bo-rum quot;Verborum ipße quot;vult aßißere, panem in corpus ßtutn con-uertere.

Etßautem Pielhæc intelligit deß^litiaßua 7*ranfulflanttAn' | one t^srßacrißcio 'Mißx,in qua nec mors Pomini annunciatur, nie communio corporis eirßanguinis Cbrißiplebi eichibetur: tamenß tetur, (ßnßemtionem Sacramenti non habere ’virtutemßtani (X recitatione 'Verborum, tanquam exopere operato minißri ßiex primainßitutione cœnx, in qua Chrtßtnßmelpanem amp;nbsp;'yinum in Sacramentum corporis eix fanguinis ßi conßecrauit Gr ßandtß nbsp;nbsp;;

cauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Et quia Gabriel Pielßntentiamßam probat teßmonijs t0‘ rum Scriptorum^quipo^ Gregorium ’\dagnum, quot;Vsq^ adFua tenu Pora yixeruntj quemadmodum Taßhaßus eos citât, qui à tempos ribitf

-ocr page 389-

C^'^oi\rrs ^nssÆ. ce kt. rz. ' y

ïTiui ^poßt)lorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Gregor 'ium floruerunt, tolliquefiitf

hune e]]e confenfum Ecclefine Qatholic(e,quod, quemadmodum Sa^ tramentum non conßeiatur merito amp;nbsp;dignitaie conficrantis, ßed quot;^irtutt Chrißi creatoris çjr inßitutorif, it a etiam non confeirttur rtettatione eorum ’verhorum,qua àfaar dote proferunturtfed prima îlla Chrtßi irfitutione amp;ßnClißcatione, ^ua hodiej^permantt tfßcax.

Indignos etiam corpus amp;nbsp;ßnguinem Chrifti edere atep bibere.

Ex hü,pie Ledor, facile iudicare poterts gt;nbsp;quare indi^ni amp;nbsp;a'imfacerdotet ttim laid, in externa Ecclefia, yerum cor-ftts fitfanguinem Chrißi non minuiprabeant amp;nbsp;accipiant,^uàm pj amp;nbsp;digni. Inßituit ^uidem Chrzßuf hoc Sacramentum folts df-ipulii ßis^boc er^ffidelibtu nbsp;nbsp;ohf^uentthin auditorihitf E-

^*n^elij, ^ui ddigenter fiipßsprobent, 'vt digne aedpiant. Tromde faniîum nonfdenter er quot;Violenter dandum ef^ canibw, nec poijciendgßnt margarita ante porcoi : fedlegitima excommu-tiicatione arcendi et excludendißnt impij.

Ifß(juo^^miniftri amp;nbsp;di/ßenfatores huitts Sacramenti tenere de-lent myßerium fidei cum pura confdentia, 'Vt nemo poßit illos trtminari. t. Tirn.^ClSlifienim hocfecerint, accufabit ipfos Tfal-mics lt;^o.Impioautem dixit Deus, cjuare tu enarrasflatuta mea, Ù Aßumii teßamentum meumper os tuum ? Tu yero odißi difei-pl'-nant, ö*proieeißi firmones meos retrorßum. Et mox : Hac fecifli, ee tacui. liumquid eidßimaßi mefimilem effe tibi argu» amte, erßatuam ante oculos tnos.

Itatf^ quantum attinet ad 'vfum Sacramenti, amp;nbsp;commodum quot;tel damnum,manens eós,qui id digne yel indigne traçant, plurimum fane refertpvt tarn minißri quàm laid digne illudtradent :

m alias

-ocr page 390-

^J^TÆ classis, T)E V. V nhh accident in iudiàtimiamp; inuenietur,Sacranientu,qiiodwßi^ tutum erat ad yitam, ipßs tedere ad mortem ; ^ueniadmodum ' Eaiilui demandato Le^n T^m. loqtitturi

Q^ntttm yero ad iß^ßam Satramentifulßantiam attinet, tii‘ J}ilintere^^,an ij, qui adccenam accédant credentes yel mere-dttlij digniyel indignißnt. ^Mmadmodum enim yirtuf tonßerA* ttonti) yt corpits amp;Janguas Chrißt in Sacramentoßnt praJenMi non conßßit in ßde amp;nbsp;dignitate minißrantium yel atcifieKtiiitnr JedinJolaeSr in du bi tat a inßitutione Chrißi: it a etiamnonimfe“ ditur incredulitate amp;nbsp;indignitate mimßrantium amp;ßumentiuMr* Jedßrmißim'eperßat,amp; innititur inßitutioni Chrißt. Si emmye*' ritas huitn Sacramenti fundata eßet fuper fidem amp;nbsp;dignitatem minißrantium amp;nbsp;fitmentium, nanqucim certt eßemWy an acciß-remits torptts amp;Janguinem Chrißt in Sacramento. Qum enimboc myßeriumßatisßrmaßde ampleClipote^Ç^ b' aut quts nos certoî reddet deßde,de para conßtentiaße dignitate tiim minißreriim tiim communie an tium C

Qmßtts autem tanto amore Eccleßam fuam profequitur, ne ynquam incertü opinicnihts et dtihitationilitsßuCluaretprit'^ j fenttam cir communicaticnem corporis aeßanguitis lui,certißin'-^' fundamento yerhißii eamßrmaiierit ; acpatiturpotittsfe ma* nihtts Ilir ore impiorum traSfari, quam yt Eccleßam de certiiudi* ne prxßnttießia duhiam relir.quat. Oportet enim Sacramenta, ß quidem aifftt-riJ'ifl} lirßgillaßint iußititedEpm. eSadißcataeßt fiperßlido diuini Verhi fundamento, nonfuper incerta amp;nbsp;flefeea bumame dignitatis arena. Sed age facrarum literarum amp;ptißo*' rum Tatrum teßimonijs,alijsq^ prohahililtts rationihw hanc na' ßram fententiam comprohemin.

Trimùm,ciim Saeramentum hocChrifltts d'aret,fne omnico»' ditione, aliatie apîiendice dixit : Hoc eCf corpus meum ; Htc eß fanguis meits.- fhon ait : Si crediderÂtiSf autßdignifueritisßet (orpth^

-ocr page 391-

'M IS S Æ. nbsp;CEKT, T/. 4lt;?

tor^w! meum, amp;nbsp;fanguis meWf Si (mm Chnftmgrûtuùas amp;nbsp;ii-^(rritnas juaspromißiones non feruaret impleret, nifi nos cre~ tleremm dïgni ejße mus, fe queret ur, ilium propter mcredulita-tem nofiram, mendacem, (srpropterfidem nojlram, yeracem fieri, flwdaute mâgis impiücogituri^ne dum dmpotefi^,quàm Chr'ißü infliir arundiws hùc amp;nbsp;illùc moueri,pro yt nos yelflemusyelca^ damm f Stulttts (inquit Syrnth cap.17.) ßcut Luna mutatur. Deus autemnofier non ef^ quafihomo yt mentiatur ; nec yt fi~ lilts hominis, yt mutetur. îlumer. 23.

^alaih. 3. Ego Dominus, amp;nbsp;non mwor.

' Tfal. 8p. procedunt de hihijs mets, nonfaciam irritai

?• Qißd enimfi quidam fuerunt increduli ? Num in-tredulitas illorumfidem Deifaciet irritam f ^^Llfit. Imo fit De.-yerax, omnis autem homo mendax,

i. Tim. 2. Si increduli fiumus, ipfiefidelis manet, negare fie-i^fum nonpoteii^.

QwaergoQhrifiiispanem ((y yinum porrigens fiemel dixit: Hoc eii^ corpus meum. Hic eii^ fianguis meus : perpétua firmum tz ratupermanet, amp;nbsp;quot;^ereßntprxfientia corpus ac fianguis eius^ fiue nos credamus, fitte non credamus,

Numquidnomen Dei,per quad yanus aliquis nehulo iurat,non yerum nomen Dei, amp;nbsp;illud ipßm, per quod Efiaias , Taulus

amp; omnes fian^i iurant f Num pro yarietate hominis nequam aut yiriiom, nomen etiam Dei yariatur f Nihil minus. Nomen tmmDei, eirfitbfianiia, 0- di^afa^aq^ eius omnia, in xternum permanent: nec impediuntur ylloahufiu, yelhominisyeldia-holi, fi modo firuetur ipfiainflitutio. '\dutata autem infiitu-time , peruerfio ordine , nihil inde commodi ßerandum

gt; Safi fi^^i^ mentis homo , fi'emina aqua mandans, quot;id m 2 mejfiem

-ocr page 392-

^inTÆ. CLASSIS, 'DEr.

tneJJeml^erabuE qun cumfruElu ahquo in aêre pijcahttur? 4tit ^ute fa: min A ex lafide , quKiie niAS eic arbere hberos jujcfiet^ anA hicj'unt omnia,cumprater ordinem diuinum tententur.St yerbaliquü temer'e in alieno agroJementenifaiiat,autin alientl a^uapijces capejjat,aut cum ttxore alterittt extra coniugium «gt;• êat,litet hat omnia iniußa illegitimafjint, tarnen in agro friiget naßentur,inaqutspifiescapientur,e\adulterio yel f 'cortationt Itbert protreabuntur.

Eadem eï^ ratio alioru donoru amp;nbsp;treaturaru 7)ei,quaperpetui tnJuaJiibßantiapermanentßue beneßu'emaleyßtrpentur. jlbu» ßtfenim non tolltefübßantiamrei,fed tpfa fubßantia abttßtnto* lerat amp;ftflinet, Einum,ßue ab homine pio cum gratiarum adio’ ne,temperanter,adneceßitatembibatur,ßue ab ebriojo intentât“ ranter adßam ipßuipernictem ingurgitetur,femper yinutnper* tnanet,amp; ytrobtf^eï^ bona creatura T)ei. lgt;Iummus aureuitan e/Ç aurew in manufurùs amp;nbsp;raptorûs,quàm in optimi cuiuf^, 'vi* ri:eiif,ßmodo legitime T^gü^el Trincipùs authoritate fignatut fE^}precium eiiti ytrobßj eic aquo yalet. Sin yero adulteriniU amp;nbsp;illegitimcßgnatits ei^,ne ipje quidem quot;EfS:, imb nec ipß Gabriel ^rcbangeltts, iuße aliquid ißo nummo mercabitur, f«W tniußumßt eitesprecium. Tmprobuf pißor tarn potei^ bonos panes pinßere (ß modo farinam fermento conßergat, ör aqua ma-ceret atq^fubigat, amp;nbsp;inf mace coquat. ) quam 'Vel honeßif-ßmusprobifimu^q^pißor.

ha ( ß licet parues componere magna ) cum in ceenaferuatw Qbrißd inßitutio,'Vere adeE^ corpus amp;nbsp;fangues Chrißi,a quocunq, tandern confecretur ßmaturßue dtgnoßue indtgno.7)eus etlixt in inferno etiam T)eus manet,e!sr (fhrißus manet f krißus,etiain tn crucißxorum fuorum manibus . Sic tierbo eius ftta conßatau-tboritas,'Verttasq^,etiamß nos non credamtts,aut indigne illo abu-tamur.Vbi 'Verb à fhrißi inßitutione difceditur, nullum eSf Sa-(ramentum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sußragan-

-ocr page 393-

C priori I s UISSÆ, CENT. TL 4.^ nobii 'vttt^i ctleberrtmiq^ ’DoBores Eccleßlt;e,Sit tAugußinuf ,de yerbiâ Eua.ngelij:^ßß manducat, inquit, bibit indigné, tudiciumßbi manducat amp;nbsp;bibit. Non quia res ilia fnalaef^; fedquia malugt;s male accipit,quodbonum e^j^,

Idem de ’Bapttfmo contra Donatißas lib.iÿ. cap. 8. enim ludaSjCui bucellam tradidit Dominw, non malum accipiendo, fed accipiendo,locum in je Diabolo prxbuit:ßc indigné qu^q^fu^ ^tns Dominicum Sacramentum, non ejßcit, yt quia ipfe maltts *^,malußt,aut quianon adfalutem accipit,nihil acceperit.fof^ pW enim Domini, amp;nbsp;janguis Domini nihdominu^ erat etiam illts cßihtii dicebat .Apoflolus : f^i manducat indigné, iudiciumßbi tntinducat,r^ bibit.

Idem in lib«de Corpore Dom.Só repet^de Con« fe,Dift»x.Can« V trum»

Intra fanHam Eccleßam Qatholicam in minißerio corporis l^rißi,nihil à bono maius, nihil à malo minuiperßcitur Sacerdo.-. ^a non in merito confecrantü, fed in üerbo efjicitur creato~ ’■«aü' in yirtute Spiritus fanUi.

Idem contra literas Petiliani lib.j.cap.S,

Ciim hoc datur quod Dei el^ fanBum , dat etiam non fanHa tonfcientia.Q^x certéßueßt fanlla,ßue non fanlla, ab accipiente tnßin nonpotePi^,jedplané illud,quoddatur,potefl, Quodcogni-

ei quißmper ffÇßindui,per qttemcunq mimftru accipiatur, fi(«rifimé accipitur . Niß enim fanHayerbaejfent ex cathedra 'y'yfi,ncn diceret méritas : Qua dnunt, facite. Si autem ipfi,qui fmßan^a dabant,fandi efßent, non diceret: faiiunt,facert tioïue.Dicunt enim ör nonfaciunt,

m x Et

-ocr page 394-

lirmTÆ. CLASSIS, DE V. ET^O'EE

Et max . ILtilloquippè madalegitur

^uàm delpinarum radicibus briturtjèdcnm Jeßtinoßs feßbit^ tnss yitü implicuit, non ideofruElu^, qui Ulic^endet, harret^h ßdjßina cauetur,'vua decerptur,

Eodemlib.cap»4y.

iAbßt, 'Vt inßdelis dißenßtor dominicum cilum ( ctsnaw delicet)conßeruiißtts reddat inutilem.Dicit enim:Q^ dicunff^ fite, etc.

Chryfbflomus fuper Matth« cap j4» Homji«

(redite igituromnes, quia etiam IL E’ IL C illaCienäCf^^' IfAtttr, in qua Chrißus ßße recumbebat. Hibil quilgt;^e interfgt;t inter illam fir hanc.ILon enim Lee ab homine, illa ab ipßoconß^*

• ^^ndo igitur Sacerdotem corpits tibiprxbere yiderit) Sacerdotu fed Chrßi manum ad te porrigi arbitrari.

Idem in Tima. Homelia« 2. circa finem»

54cr4 ipfa oblatio, ßue illam Tetrtu, (lue illam euiufuis meriti Sacerdos offerat, eadem e^ , quam dedit Cliti' ßut dijcipulvs, quamqj Sacerdotes modo quoq^ conßeiunt . habet ißa quam tlla mintts . (ur id^ Qjßa non hancfanSißt^ homines ,(edChrißutqui illam ant'efacrauerat. QuemailjnohiUi enim yerba, qux locuttts e^l^ Chrifluf ,eadern funt,quie Saceri'i' res nunc quaq^pronunciant, ita amp;nbsp;oblatio eadem e^. Et hoc i^' turiCbrißi corpus, ifsr illude^. Q^i autemhoc mimts alifi^^^’^' here fe put at,ignorât Chrifium eßfe,qui nunc etiam ade^

tr\^

-ocr page 395-

'C^^O^^TS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/. ÏS

De duplici officio Chriftiy Vitae

Sc ludicijt

^^ciunt aliqutffi infidelis ''verum corpui eir fangumem Chrt-^ fii in Sacrameneo acc^pzar, necefjArzo[equi^ quad ir^delü etia co-nm DeQ '^iuat.Caro .znquiunt^ChriJh ei^ '^zta. Qertum au-f(w,iufium fidejzzayzuere, eir inftdeles etiamzzum'yzzuos, eße mortuas. Solz ergo fideles, non etzam zrfideles, yerum corptn ' finguznem Chrzfiz acczpzunt^

Hzcficiendum ei^,Chrzfizzm ‘znfiilzàficafiua zncargt;zatzone,czinf ’rbum carofa^lum e^^,d T)eopatre rzftrzfilnm accepzfiê quot;vitam, ^eriitn etzam zudzizum. Tater, znquzt, notz zzidicat ^uerzejttam:' [^domneiudzczuni dedztfilzo. loan.i]. Et mox:Sicutpater habet » yzzam in fiemetipjb, fii dedit amp;nbsp;filio habere y it am infiemetipfiot amp;nbsp;pot efiat ezn dedzt ei iudicium facer e, quia filizts hominis amp;c.Quzbu4 ex 'Verbzs intelligimtis,filzum hominis, hoc eif, car-'otm ChrilUfi diuinitate teterni quot;verbi, tui quot;vnita eff, duas acce-ptoprietates. Vtarn , quot;(gt;t quot;vitam habeat,amp; quot;Vzuificet omnes^, quot;Verafideparticipes illizts fiunt. j4lteram,'Vt iudzcium êkerceat' M eos otnnes, qui ex incredulitate carnem Chrifii autprorfits re-Jfiuntamp;afi repellunt , aut non quot;Vera fide de ilia participants Hwmadmodum amp;nbsp;Taulzts azt z.forint.zz. Qui indzgneeditzlr bi-‘-kt, zudzczumfibi editamp; bzbzt, eo, quod non dijudicat corpzts T)o^ tnini.Edzt igztur 'Vterq^ ac bzbzt, tarnfidelis qtiam infidelis, can-iem carnem nbsp;eundem f hrifiz fanguinem ; fedpro dztierfa condi^

Clone Mcipzentiu, diuerfas quot;vires dst operationes exerceri 'videas» ’lGin credete manet caro 'Vzteezzn incredulocaro iudicijznec mu-tatur carnis fubfiantiapropter quot;vllzus hominis incredulitatem.

’Pdon minus autem e^ gloriofizm amp;nbsp;conu'eniens ^daieftati' Grrifli , in incrédules iudicium exercere in terra,quam in credens^ tdus 'vitam operari,-

Qwnquan^

-ocr page 396-

^mrÆ, CLASSIC, T^E tr, E’EJ^ßT^l

Q^nquàm enim preci^uè in mundum 'venerit ad/'aluandos pectatores : tarnen quiatncreduli auxilium ipßin reijtiunt, tu-ßtßimo iudicio tpjospunit amp;nbsp;ylctfcttur, ^t in Tfal. i. fcribitur. 2lt;dec ipje Chrtßui dißimulat^ hoc eße iudtcium, quodlux Jenit tu mundum, ti!quot; dtlexerunt homines magts tenehras quam lutem,In' han. i. Etlohan. . Si non yenißem amp;nbsp;locutwfuißem etf,pt(‘ (atum non haherent.

^dhacjiudicium Chrißi proficißitur à diuina iußitia. Itßitiu autem tarn e?-^ diuina propriet as, quam yita. Itaq^ ChrißutftneU minus decet iudtcium, quam yita. Qwmadmodum e!s‘ politeuit bene conßitutam non mintcs ornatpatibulum, quam yel ipfa (U-ria. ‘Kam adconßeruationem E^tpub.no magispertintt bonorum defenßo, quam improborumfupplicia.

Hxcprolixius tranare yolui, yt qui inßitutionem amp;nbsp;mait^ tum Chrißi de cœna nondumplane intelligunt, cognoßerent, om-nem con/ecrationts yirtutem eir efßcaciampendere à folo Cbrißo» eiu/^ J^erho, non à noßraßde yel incredulitate, dignitate yd dignttate. Et ytfimuletiam mendacem Fabri c alumni am dilni' Gctm»fol 9 - quanos impudenter afßergit.SeBarij, inquir,aiut,fiqudblt;i^ lat- fol Iî*‘ Sacramentum accipere yeltt, iam quidem Chrtßtts nbsp;nbsp;nbsp;:ßn

y eilt, non nißpants el^. Ha^enus Faber. Equidem qu:nagt;nß»( hißeharij ignoro.Si quis autem itaßntit, ßioßcßntiatperiiul»-7)e me nunc loquor, ijs qui ,A.uguftanamßonfeßionem amß(' duntur. Hos, hos inquam, iniurta luculenta afßrit. Farn enti^ abel^,yt yeritatem Sacramenti conßituamus in arbitrio amp;nbsp;luntate communicantium, yt ne quidem in ßde amp;nbsp;incredulitatet in dignitate indignitate eorum conßituamus ,ßed in folain^ly tutione Chrißi, legitime ßeruata. Ttaq^ Fabri calumniam, manifeßum el^ mendacium, ßmplici negations confutaßeßur/^ . funtentu^t

-ocr page 397-

CM^TS %irss,n. CE^r. n.

Sed htc for jan ali(j’.iis obtecerit. Si fhrißtu, tanquàm creator I flits 'Merits primx tnjlttutionis ponem cs- Dinu in Sacramm-fumcorlKirts amp;nbsp;jangumts Jui conjecrauity minijiri anteprolaficne ^irhwum juorum non cooperantur,curlemperin conjecrattonepa~ nis (r'Tf nt '^erba inflttutionts recitant, ac non potitts hoe labore fu^erjeilent ^ut. Si per minijiros nulla noua fit confecratio feu ^wuerjio, turn aut omnes panes amp;nbsp;omnia y ma, yircute primo in-fii(utionis,erunt corpus amp;nbsp;fanguts Chrijli : aut nulltts aliu4pants

aliud yinum, tjuàm qua in Chrifii manibuspuerunt, amp;nbsp;}no[irto ipßus ore confecrata funt, ent corpus tä- fanguis Chnßi, ^modo ergo certi erimus, qui nam pants, quod nam 'vinum fit tor Inis amp;nbsp;fanguis Chrßt, nec ne

1^/fo'ideo, Trimum, Etji mini/ler prolatione yerborum fuo-tiim, corpus amp;nbsp;j'anguinem Chrißi non è ccelo elicit, amp;nbsp;adiurat in lanemamp; yitnum, quemadmodum %iagi tneantattonibus juts T)i-*lgt;olum adiurantes in orbem amp;nbsp;circulum euocant, tarnen nequa-

yerba ilia omittere debet, Sic enim Dominus mandauit : Hoefacite : idipfum fcilicet, quod ipfepriits fecerat, ^cceperat einem jianem dr yinum in manus fuas, amp;nbsp;dixerat ; ^ccipite, e-^ite,lioc corpus meum. i^lccipite, b:bite ex hoc omnes : Hit tip^Janguis mens amp;c. Qwitiefcunq, igitur conuenimus, annunci-etiiri mortem Domini, debet minijlerpanem amp;nbsp;yinum in manus ettii)ere,yndcum ftopulogracias agere ,friingere ör dijlribuere, poferendo yerba hac : ^ccipite, edite , hot corpus meum amp;t, Ibi cum Chrißtts ipCe,fedper manum amp;nbsp;os minijlri, yerum tortus ßium dir yerum fanguinem, cum pane dir ymo edendum dir Itkenlum dabic. Inßicucio enim dir mandacum eius, eciam num hoiiipermanentydsr efficaciccr conßecranc panem dir yinum in corpus dr fanguinem eius, ybicunqj cœna legicimè in nomine ipfus ptrasritur.

Secundo. ’MiniJi r yerba primes injlitucionis retitans, proprie

quot;bl M loquendot

-ocr page 398-

QTI’MTÆ CLJSSIS, TfE E.

loquendoj non conuertit orationem adpanem amp;nbsp;yinum, aliasptt-tiï dicere oporteret : Tu es corpus meum, nbsp;nbsp;quot;^ino : Tu esjanÿtH

meus. Sedconuertit orationem adpopulum quiJecum yna, ceenain Tgt;ominicam celebraturus ed^ .Et ojiendit populo hifce yerbùj^ttiii Chrijlus femel infiituerit, yidelicet ejùm acpotum corporù guinisjut : arq^ ita rétro ablegatpopulum ad yerba Chrijli, jemeldtxit, nobisq^ yndin mÿjîerio tradidit id, quod yerba ipJnH promittunt, yidelicet corptts amp;nbsp;Jangumem Juum cum pane amp;nbsp;yino.

Tertio, (film mortem Tiominipublice annunciare debeamitSt quoties de pane tllo edimtts,etdepoculoillobibimus:aecvjlet,yer‘' ba prima injlitutionts ejje br euern quandam Jummam totius Taf fionis, qua caufam tradttt corporis amp;nbsp;effuffanguinis doceat, mt' ritbpubltce cir clar'e recitari debent, non tanquam nouaconfecraquot; tio,Jedtanquampublica etfilennis concio de morte Chrißi.Quani' uis enim yerbaprolatanon turn demum ciimproferuntur, corpus fangutnem Chri/liprafenttafißant(erant enim antefrafentia). (amenJrropter rationes tarn enumeratasproferri debent, tanqd»gt; eaufa/ine qua non,ßcut loquieurGabrielquot;BielLed, 47. literaV^ Terba, tnquit, confecrationis, fcnt.caujaßne qua non , amp;nots taufe propria dtda ex natura rei. Et mox : Et ideo funt tauf ßne qua non : nec propter hoc oportet ponere yirtutem aliquawf^ pernaturalem, per quam /int caufa illo modo, Jed fuffciat O-‘ Q^rro. Etfi Chrifîtis in prima cœna creaturampanüamp;'^^^^ tliutnoJuo yerbo ua fanElificauit, yt ^uemuüpanem , nbsp;nbsp;iiuotluif

ytnum ^ecerit idoneum inßrumentum edendi nbsp;nbsp;btbendi ccrpttf amp;

fangïimem J'ttum : tarnen quemadmodum creatura aquit puit m baptifmttm confecrata , cum Chnßits ipfe in lordane bapti^aretur, edr dtm dißipuld fud mandaree bapti^are in nomi' ne patr^

-ocr page 399-

C^KôKrs urssÆ. cent. rr.

: noi äußern cùm bapti'^aniiPt^ ^onde nouo aquam conjecramtu, fedprimam lonjeirationem à Cbnfioj-aÜampuhlicamui,amp; m'vero aclegïtimo yjuexercerrtW, quemadmodum apud Jfraèluas omr.es agni in grege idonei feddehantur Adimmolationem agnt Tajchaldi Jnfie^erbu : Tol-Iai '^nufquifq^ agnum degrege, anniculum amp;nbsp;abjq^ macula.Exodi tarnen bijoh agni, qui décima die menjts primi à grege ad diem decimum quartum eiia menßs rejer-fiatiJttnt, adßacnßcium agm Taßhalds deßinantur.

Ita (uni ccenam ‘Domintcam rttè îegitimeq^ celebramw, non de ♦io«o hoc Sacramentumconßecramuf '^'erbii prznus inßitutiontißed twj'ecrationem dudum à Chrtßo inßztuente fabîam , bac ßbnni üHionepublicamtt^ amp;nbsp;lgt;romulgamu^,boce^l^ ,panem eir ytnum lt;ilt;ommuni amp;nbsp;yulgari yßußegregamus, amp;nbsp;adjandbum yjum , ad jztemChrtß»! iliadeßinamt, tranßerimin. Iraq^quotzes zn cœna 'tuditnitf yerba prima inßztutzonü à mznißro recztari, cogitatzo-Wej noßra artollenda: Jubuehendaßunt adprimam ccenam Chri.-fil : ac certoßatuendum nbsp;nbsp;nbsp;, omnem ßanClißcationem praßntds

tiene manare exprima inßitutione Chrißi^ non tieprolatds yerbù minißri.

^tq^ huneßenßtm nobùsßubminißrant ipßa yerba Qanonü,qu(e figt;arßm de coßecratzoneßnant : TTienedzeere,ßonßecrare, San^ ^ßcare, Gratias agere,(reare,Tiuißcare ; qua omnia tan quam fiytonyma ( etßßngulaßuamproprietatemhabeant) conßecratio-i^tmdenorant atq^exprimunt.

EKabulum Iß EN ET) IX IT in ceena nonßgnißcat^pa-^emdiryinum itaconßecrare yerbusprima wßitutzonus, preculdst fignatls cruezbw, yt znßezpßs ßant melzora ßatzUzora, dz.-utrfaab ijs, quaDetu creauit^ey tanquam bonas creaturas be--fitplacito ßo approbatas benedixit. Gen. i. Tiditq^ Dezes

Nn % cunlla

-ocr page 400-

QrmTÆ CLASSIS, Tgt;E K

cunEla quafecerat^ür erant yalde bona.i.Tïm.^.Ç)McqMdcï(i‘ uit Deui, bonum eiÇ, amp;nbsp;nihtl retjciendum,li annÿ'Atïarurn 4-bîionelumatur.^amun autem addat 'PaulH4:j(itdhpiAiur tntn fer y er bum ‘Dei^ac freiaitonem ; tumennon loquicur de Ju^erjïi-tiüjis magîcti ionjetrattombui Tap^îarum quipro^tmudum omnes ireaturas horribilt abujù nomtntô diuim cunjcirarefneju-mu‘ut(hoc enim gieegenu^ t^lpojloiorum temportbuf fuit) jedloquitur de yju treaturarum licuo amp;nbsp;concejfoj'. fidts îjs ytantur ttimgratiarum aéhone ,Ji Deum agnojeant, ir(‘ dantpeccaca Jua morte Chrifli expiât a effe aeje propter itieäM-torem à Deo benedia, diligi ^foueri : amp;nbsp;ƒ agnol'cant totum rrM-dum cum omnibus creatures non temer't fbctitiffe^fcd 4 Tieo candu turn eßeitîr conferuari adyjui fideiium: deniqjiotnniaadwx f'ujl entât tone m neceffaria^precibus 4 Deo expet ant, pre dutii dontsgracias agant. Hoc ei^ Verbum lUud, htsfuntpreees dU, quibui omnes creaturee ad yfum credentium confecranttir dlißcantur: quemadmodum alibi,inquir Taulus : Omnia qutdut parapurusipcrrbpollutes amp;nbsp;infidelthm nihil cTi^ purum.Tit.i'

It a etiam in cæna yer bum PBene dixit ^idem figrdßcat,quf.dle‘ na dicere,hac efÇ, laudare, celehrare amp;gratias assert. ÉndeE uangeli/ia Eaulus hac duo yerba ri; pteee-dem yfttrpant.Hamybi ^larctu infraQionepanesdicu,^gt;lt;'‘gt;i'’^'' reliqui treSy\latthieies,Lncas amp;nbsp;'PaultespommtEt '^darcies iple inporrtdlione calices habet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lilt etiam

Taubes duo i/la yerba in eademfignificatione yjurpat.i. Çoraif ,Altoquißbenedixeres (quiinplet Iccumw-dobti,quomodo dtblunes eiip^j^men adtuam ^x^f'^b^gt'atiarui-blionemf* Et quanf Taubes i.Q)r.io tantim ha:c yocabitla, ■fix rir ^KDfieSfixalici adinngat: qux non male interpretaiitur, ce-heem bene dibhonts,CUI benedicin.tesitamen Chrylollomtes eirEbt phjlablus expoiiunt non de conßecratione, fed degratiarvm adi(h

nt

-ocr page 401-

CJ'KO'KrS ^ISSÆ., CEJs^T. VL p »fj adhuncmodum : calicem quem cumgratt^rum a^ioneJumi-Viia.^i emmgrattas agit.benedicit, id ei^,bona yerbadtcu.

T^hquaduoyerbadjonficrare, amp;nbsp;^un^tficarey tdemquoqjt-^nificant, videlicet, rem terrenam â yuigart amp;prophano yju Adjanilumamp; dtuinum yfum traducere, Jegrégaré . 'Mam quodExod. 1J. DomtntM dictt ad^lofen : Santhfica mtht omne fsini'J^enitum : tdem ^ojlea altjs y er bis expltcat : Sefarabis Do-»i’.no omne quod aperte yuluam.Ee tn nouoTeßamentO aqua ba-lltijmi conjecratur, td ei^, à yulgart yju adj'acrum transferttir, '^tdeltcee, ad lauacrum regenerationis ac renauatiemsßiritus ' ßmHi.

Sic quotiefcuni^ panem eir yinum à communi amp;nbsp;terreno yjïi ’ ^djßrttualem eir Jan^um eraducimus, yeram habemin conßecra-tmemamp;ßanSlißcatianem huius Sacramenei. Ec fit mutatio ae (muerfio,nonJubfiantitefiedypis . (reatura enimpants ac yir.it ^Hie altoquin adbunc yjum à Deo condtta e^,ytfit corrupttbilts (dus eir pot Its corporis ttn fiubltmee^ beatum myfiertum,fialutife-n iÿ aterni cibi animtefi Cbrifio transfertur amp;nbsp;JanSïtficatur.

Eadem ratio hortim duorum yerborum , creare amp;nbsp;yiuifi-(ure,Mam creare proprte figntficat ex nibilo aUquidfacere,iamp; fio~ li dtmna °}vlaieftati compettt. Omniatinquit Ioanr.es ^per tpjum fisiafiimt: eSr ßne eofaSlum eSl^ nihilquodfaSlnm eS^ . Situt eSf Qanonipfi fatetur :Eer quem( Qhrtfium ) hæc omniaDomine femperbona (cænte Dominica ) créas. Qubdfi Faber hacyerha référât ad creaturas panes amp;nbsp;ymi, certum eS^yeas per Chrifiumt non per Sacerdotem créât as efie . Sin référât ad corpus fangui-nem Chrißt, neq^ hac fane à SMtrdote creantur eir fiunt de no.-nOyOreippuStfiedfaSîafiunt dudum ex multere,beatayirgine Mla-riafiuc.i.Gal.'^. Demqßi intelligat depraparatione hums Satra~ menti,qiiomodopants eir yinum, corpus item amp;nbsp;finguisfiant Sa-(ramen(um,rv.rfiis fiait Chrifia conuenit, qui fiemel in prima tnfii-

M n 3 tutioni

-ocr page 402-

furione 'ua confecu iamp; diJ^ofuit^'Vi: adfinem ysq^fecHliperdvrtnt» '^ntjler quidem ( quatenui injlituttonem CbrtjiiJ'eqmtnr) a^ï-ficat triant at amp;nbsp;rigat, yierbis tir operibttf Juis . Quantulum ath temhoceil^ f quot;Porro q^nt dat tncrementum Chrißm ^ui nobu omnia hlt;ec bona ctenx Dominica treat amp;praßat.

Qwmadmodum autem creare Joli Chrijlo conuenit, ita amp;nbsp;vi-uificare eidemßli conuenit. Sicutpater Jufiitat mortuos ßcat,fic amp;■ ßliwsj^uos yult, yiujicat, inquit Chrißits lohan. 'jgt; £t Paulu^ t. (Jor. IÇ. Q^madmodum per .^dam omnes mortuti-tur, zta tir per (JhriJium omnes yiuißcabuntur ■. lAßiptilatHT tä'ipfe Çanon; per quem,inquityomniayiutficas . Q^arecumfi-lins quot;Deijolus omnia yiuißcet, conßat,yim yiutficam huiui Sa-» tramenti non proßcifct ex Sacerdotts yel minijlri conßeiratiOi^gt; *verbis amp;geßtbtts : Jed ex fola infiitutione primx tœnx, à Cbriß» (umdißipulis ßts célébrâtee . .^itqßiec quidem adprimamt^^ clußonem Fabri de conjetrattone reßondijß fufßdat.

SECVNDA CONCLVSIO ■ Fabri de confecratione»

Fbdyirtutehorum yerborum : Hote^^torpus Lat- fol. 4j 31. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßanguis meus : pants in torpus, eix yintim inß^quot;

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guinem Chrßt muteturßtu transfub/lantietur,

Hane tontlußonem Faber primo fatra: feripturx te/hmonip Gem fol.17. conßrmare ßudet: Euangelißx, inquit, eäquot; Paulus dijerttsyetbn Owm foi.^g ^ßlt;fntur,ChrißumJkmpfijjepanemin mantis,eir dixijße: Hoce^^^ Lat-fol-31. torpiis meum. Hon dixiße: Hic ePßpan^, aut fubpane e^(^ cor^ pus meum. Enimuero Ji pants ßibß antiaper maneret,non dixije(' Hot ei^, quod fubßantiam dénotât, Jed Hit.

^rm 101.33. quot;Deinde idem yeterum Do^orum Ettlejix teßimonijsproeärt

-ocr page 403-

CMOiiJS' rMISSÆ, CE^T. VJ,

fwatur.TransßtbßanttatiOiinquitiideß, conuerßojanii in Cbri» fii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yitii tnßanguinemJPatrumßm^orumfulcitur teßi^

quorum /ata prohx um texit catalogum.

' ^on iafn dißutaho deßbtihtate Fabriamp;fodalitij ipßiH^quo-fnode accidentiapoßintJubßßereßneJubie£lo, hoc ef^, quotnodo gt;x:ternteßgt;eciespanti^albedo^ rotundiras,ßapor, amp;c.in aëre yoli^

3 lineßlßantiapatiti, in qua ranquam inj-undanientoßib-jperepoßent. Fiec yrgebo, quare non tarn concédant Chrißum ’^^tpus c^ßanguinem ßuußbjubßantia,quam Jubßeciebitspanid yini dare amp;poße amp;nbsp;yelle. Hac inquam JubttlioraJunt^diy in fibolam ableganda, ad dolores amp;nbsp;acutiores Jabro, qui non mi-rudh ei^ in ‘Dialecticus,quam qututs ex indoClo yulgohJCunc ß^Kphcißime tantum,amp;pingui( quodaiunt ßM.inerua,ex Jacrüli-tirts antiques Tatribw demonßrabo ,ßCtitiam iftam transjub^ ßmiationem nonjolum eße recentem errorem, yeriim etiam hor-^ fdilem idololatriam cir deteßandam hareßn.

Fatemurßane, Dominum in yltima ccenapanemßmpßße in ^mui ac dtxiße. Hoc eC^ corpus meum . Jion, Hic eF^panis:

Jübhocpane eß corpus meum. Sed iuxta tarnen neq^ ita dtxit; blitßntßectes corporis amp;ßanguinis mei, '\lulto minus negauit îlt;i''nempoßconßecrationem manerepanem(yt Faberßmniat)imb '^»oßr D.Faulum plane cotrarium docuit. Ham quicquid F au..

de ccenaßcribit,idà Dominoaccepit.i.Cor.ii.eii- Chrißus in ip.. fitiquitur.2. ßor.t^. Hominat autem Faulus Sacramentu etiant conßecrationem,panem amp;nbsp;yinum, nonßeciespanis amp;nbsp;yini: '^^^quater repetit.i.ßor.u.Quotießcunq^ comederitispanem hunc, amp;depoculo hocbiberitis, Ft mox: Frobet aute homoßeipßm,e^;r de pane illo edat,amp;de pocttlo illo btbat. Ft rurfus,^)uißquis e.. dent pane hune, aut btberit de poculo Domini indigne. Quibus in ticisßemper memwit Faulus duaru diJtinClaru rerum,etiam pojl

-ocr page 404-

■QTINTÆ CLASSIS, DEV.

twlecmtionem : quarum quot;^na Eana amp;nbsp;yinum : tihera, cw‘ pnó lAnguts Domtm. Eodem mocl) loquitur.x. Çor. «o. ?4?/Af qttemfmngimtn, nonne communtcatio corpora Chrijli ef^ En txpreß'e nominac panem, tanquamJignum : zir communicationem corpora ChriJlt,tanquamremJignAtAm,qua ^nd, cumpanemdi--turzä'acc'tpic r.

Hihilergo Chrtßi amp;nbsp;Eauli 'Terba figmento Fabr 'tpatroctnan^ tur : nos autem tuto yerba Chrißi zsquot; ‘Pauli imitantesßammtn-tum cxntepanem zä“ yinum apptllamia,

Lat'fê^/^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alegat Faber aubem quandam teßium, Patres mnii^

rumJèptendsam, quos omnes yno ore aßeuerare dicit ßubflania pana amp;nbsp;yini inßubjlantiam corpora zir fanguina Chrijli mulArt, ^Ad qtix Patrum teßimoniafic reßondeo,

Fatemur zir nos, Patres quofdam in négocia cœnx Dominait hiße zir zirßmilibia yerbä yti : Supernaturaliter mutari, tmnj mut an, conuerti, transformari, tranßelementari, ZiTf. pretamur autem hxc ysrba, yt decet, non contraßripturam ,Jed , exßrptura, Videlicet, non de mutatione Juhßantiee, JedßM amp;

qub.mEranßubßantiatio. Hocquipp'eyolueruntiposiß^ leßtimain conßcrationem exhiberi nonnudajtgnapanis ZOquot; yini,ßdaimß» ne zir ynno etiain corpus zir ßanguinem Cbrijli. Et nequaqitàmßn' ferunt yeldocuerunt, tm'onecogitaruntquidem, nudaaccidenM zirßeciespanis acyiniremanere, non ipj'ampanis cz W ßantiam ; qnta non ßubliantialem fed tantummodb facrameMA-lern mutarionem pana zir yini in hoc Sacramento agnoiiertifit. ß quod ex fubfcrtbtis te/ltmoniis Patrum quorunaam ,

patebit : eic quibta de reltqua etiam tndiciKinjAizff

poterii.

/rentetit

-ocr page 405-

cMOUTS ^ISSÆ. CEUr. EL

Irtmeus Ub. j).. contra Httrefes cap. nbsp;nbsp;nbsp;Qt^madmodU qui eß

t terrapanü,percipiens yocationem T)ei^iam non communtipanM t^ßdEuchartßia,ex duabui rebut conßans^terrena dr cceleßi: Stc amp;nbsp;corpora nojirapercipientia Euchartßtam, iam nonßtnt cor-rH^tihdia,J^em rejurreiliontf habentia.

Inhuyerbtf frenai quatuorpotißimtim notatu di^a ßent, Trimo,quod ait, '^ocat'îonem,nQn inuocatjonetn,'Vt quidam men-dose le^unt. Vicatio autem, qua Deut panem yocat, nihil aliud 'yxrbum illud: Hoc ef^ corput meum. Hic enim nouo nomine yocatur,quo ante a carebat, cum adhucßmplex cb- yulga-ritpanit eßet. Quemadmodum Irenxits poßea jeipfum ibcplicat IjIgt;‘ lt;). cap. tj. inquiens : Qt^ando ergo amp;nbsp;mixtut calix, eirfra^btt fitnispercipit yerbum Det, fit Euckarifiiafanguintt amp;nbsp;corportf Qirifli.

Secundo dicit : Lam non communispanis eT^. Uon : lam non fanls eli^. Difiert'e addit, fi 0 ’ME U I S.

Tertio,nonfimpltciterinquit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eucharißia.Sed-.Euchari-

fiiaex duabut rebut confiant, terrena amp;nbsp;ccelefii. Qmd autem ali-ndel^ terrena ret, quampanit dr yinum, 'ne 4 Chrifio dr ’Paulo quot;^ocantur i Inquit enim, Pfii J ; non, accidentiarei. Sicut amp;nbsp;flt;tlefiisret, e?^ “^erum corput amp;nbsp;yerut fianguis Qhrfii : non, ' ntcidentia'sielfigna corporis amp;nbsp;fanguinis Domini.

^arto notandum eli^, quad dicit, etiam not,qui Eucharifiia nccptmtit, lam effi incorruptibilet : quodcert'e non fit mutatione ^itturx nofirx, fied, ficut Irenxut ait,perfiem refiurreilionis .Qma

'^Jùtn eucharijtix it a mutamur, yt ex corruptibilibut gt;nbsp;nihilominut tarnen, manente natura

P* ! antia noflra incommutata,fiequitur, etiam in canapanem eir yimtm non fia mutari, ytn n ampliusfintpanis dr yinum , fed accidentia : yeriim mutari tantttm fiacramentaliter, hoc

C) ^ftodin aut cum pane edamttsfitbfiantiale corput Chrfii.

0 0 (firn '

-ocr page 406-

QTimÆ CLASSIS, 7)E r.

Qiin Irenxo confentit etiam tAuguflinuf ; ^ccedit y er but» ad clementunijamp;ßi Sacramentum. ^^dIrenaus yocat (erre* num , id ^ugulimus elementum ; amp;nbsp;^uod tile cteleße, hic yer* hum agpellac. ^^dnam iguur el^ in cœna elementum fTanit fir yinum : quis, non accèdent e y er ho marient nuda elementa» Quodautem el^ yerhum, ex elemento fattens Sacramentum f Islon hominn,J'edT)omini noßri lejù Chrißi, hoc ei^ , vißtittw, qua hoc Sacramentu lt;1 Chrißo inßttutum Cr nohùs mandatum eß. Quomodo autem accedit yerhum adelementumf(jtm irßituMne amp;nbsp;mandatum Chrißt tn Eccleßaßeruamus,tum yirtute tllitn,no noßrxgrolationisj elementumfanii amp;nbsp;yinißc apparatur amp;nbsp;ador* natur, ytßat corpus amp;ßanguts Chrißi ; yt Jupra coßoß dixi* mus.

l\[unc inßicepenituts,gie LeBor, eir expende yerha tAtgn* ßini accuratttts ; quot;Elon inqutt, Errhum mutât, äußert, tranjßl* ßantiat, tranfelementat amp;t. Sed, C C E D 1 E adde* mentum, ^tq^ it a ex duahus rehus, yer ho nbsp;elemento, ßt W

Sacramentum : ac neutrum deßruit aut conjùmit alt erum,quern* admodum yirga .^iaronts, öquot; yirgx incantatorum Egyptiorurtt fefe mutuo deuorarunt eä^ conßumpßerunt. Exodi. 7. 'Kor.ne amp;nbsp;Tdaptilmtts el^ Sacramentum Quß autem ynquamßerßt, aqM haptifminonampluis eße aquam, ßdaqux dunt ax at Ijieciem? Cur non xque in Euchariflia, yt in “BaptCmo, elementum amp;nbsp;yer* hum i ^ita fe mutuo pöfßcnt conßßere f fmo quomodo yerhuta ad’unSfum elemento jaciet Sacramentum , ß nullum remaneat elementum Clt;^^t'e Sacramentumnullum eßepotefß^ahfq^ conue* menti nbsp;nbsp;à Chrißo depurato elemento.

lareergo teßatur .^dugußinies, incoenanon eße Tranßuh* ßanctarionem, fedduntaxat ßacramentalem ynionem.

Sedaudiamtts ettam EptßoptJQimant teßimonium. Gelaßuf titiinomintsprimus,EontifeS;gt;ii,m hhro de duahut naturüin

Oriß9

-ocr page 407-

cjKoms Mrss^.. cèvt. vi- ^4

^lirißodijerct teflatur,^^m3ntiimTranJùhJla,ntiationts yeteri ^((lejue tgnotumfuz^i,

Qftè, inquif, Sacramenta, qu^epimimus, corporis amp;nbsp;fang i-fm Chnfit, diuina res ef^, propter quod amp;nbsp;per eadem dtuince ef~ ficimur confortes natura: tarnen efe nondejinit fubßancia y el nAturapants tir yinï.Et cert'e nnago eirjimilitudocorports amp;nbsp;/an-fpints Chrißißn ailtone myßertorum celebrantur.Satts ergo nobis tKtdenter oßenditur, hoc nobus in ipjo Qhrißo T)om:no fentiendu, ^uod in eins imagineprofitemur, celtbramits, amp;nbsp;jumus, yt fcut in hanc,fcilicet in diuinam tranjeant, fastifo ßtiritu perficiente, ßißantiam,permanente tarnen infua propriet at e natur a, ßc illud myßeriumprincipale, cuius nobis effcientiam yirtutemq^ yeraciter reprafentant,ex qutbus conßatproprie per manentzb its, ’^num Chriflum, quia integrum yerumq^permanere demonßrant. Ha^enus Gelafitts.

’Kunc yerba eitts examina,ßlibet. Sulßantia, inquit, panis yini non deßnit. Et quamuispanis amp;nbsp;yinum, Spiritu janÜo ftrficiente, in diuinam tranfeant fubßantia, permanent tarnen in ßux proirrietate natura : quemadmodum amp;nbsp;in Chrißo dua natura tnconfußepermanent. Hac ergo tranfitio in diuinam fubßantiam, de quaGelaßus loquitur, non de naturali amp;nbsp;fiibftantiali mutatio-we panis amp;nbsp;yini in corpits amp;nbsp;fanguinem Chrijli, fed de Sacra., tnentali mutatione intejligenda eß: qubdyidelicet iam nonpanis amp;yinifubßantia (quantum ad hanc Sacramentale ailionem at.-t'met)fedßbßanria corporiis amp;nbsp;fanguinis Chrißi exhibeantur, ßbßgnistamenpanisciryini. Signa enim facramentalia aliam naturam' dr fubfiantiam acquirunt, facramentalem nimirum, qttaanteaearebant,ciimnondum ad Sacramenium adhibeban.. tur ‘.ojferunt enim nobis Chriflum , quem extra facramentalem aêlionem nunquàm nobis offerrent»

Sie

-ocr page 408-

CLASSIS, DEV.

Exc ignur tam nomtn queim res ipja Eapijlica Tranjvbfia»“ tiationps xnde ab •yipoßoLorKm temforiLw ysq^ ad Gelajium, bo^ qningentu circiter annió ignotafuerunt manferuntq^ igfi»“ ta ysq ad tempora Qarolt quot;Magni. Et circa annum Dondni 8oo. demiim emerßt hocßgmentum, quodtarnen à Dertramo Tresbj* tero Gallico plurimts ijs^ yaltdißimis arguments confutat^igt;gt; amp;nbsp;opprejßim e^l^; donecrurßts circa annum Domini io6o. tetH^ poribtts Henrici (onradi, Epmanorum Impp .perLanfrtiii* cum amp;nbsp;Eetrum Lßmbardum ab inferü exatatum^ non tarnen biq^receptum eE^. Tandem yeroper Honorium TapainjCir^* annum Domini 1226. Vrbanum quartum^ anno »264.. adtcttU Sacramsntaria,eä‘ Feßo lorporüs Chrßi,confirmatum^multi6qi natum indulgenties ybiq^ obtinuit . Quanta er^b temeritasdC Eabri,qui Transliibßanttationem,tgt;ipoJlolorumiEuangelißarii^ eirTatrumteßimonijs, ac totitts orbis Chrißiani confeßioM^ perßafione aßßeuerari dicit!^

Quam horrenda autem idolatria eir heereßsßt, ißa pastis amp;nbsp;quot;ïtini in corpus tirßanguinem Chrißi tranßbflantiatio,pojltaits(‘ tur^ybi ad adorationem Sacramenti deuentumfuerit.

Dum ygt;ero Tapißicam transßbßantiationem i npugnarnstSi Faberßmplicem noßram confeßionem calumnios'eperuertens,g^‘lt;‘‘ uißime ton^ueritur,nos non tantiim Mißte, ßd etiam yenerttbUif^ Sacramenti boßes eße .• ac yeritatem corporis amp;ßanguinis Chriß in Sacramento negare^praßentiamq^ eiustantitm in yoluntate jH* mentium, non in yirtute conßecrationis coUocare. lAcprolixe monßrat exßn^is quot;Patribus, corpus amp;nbsp;ßanguinem Chrißi ytft^ fubßeciebus panis amp;nbsp;yini in Mißa adeße : deniq^ in quintaßn libri parte argumenta eorum,qui yeritatem corporis. eiTßangtttnii Chrißi in coenanegant, dode amp;nbsp;artificiosi, ßa ^uidem opinione, diluit.

Sedyere didumtd^, aduerßui morfum SycophantterwUn»

-ocr page 409-

CJ'KO'KIS ^rSSÆ., CE’bTT. KI. f]Jeremedium . (onquerimur amp;nbsp;nos,ac deploramM ftrio,nimif dolor)nwltos tJJe,qM ’^erùatem lorporii amp;pinguinif Chri^ fil ïncxna impie negant • Sed ^Aitgußana (onfeßiont aditm^os^ totopthore ampleUentes hunc errorernfouere impudent mendacium. Sic enim decimtn etw (onfeßionit articulw fo-'fiM;T)e toena “Domint docent, qttod corpuf amp;nbsp;janguis Chrijlt yere amp;nbsp;dïfiribuantur 'Yejcenttbuf tn ccena “Domini : amp;nbsp;impro-bantßcui docentes.Et in t^dpologiafußw declaratur^adteSlo ^AiuloßuhßAntialiter.

KAdhxc^Traceptoresnoßri ißum erroremßacramentarium it a ^Pfif^^runt)yt,niß ipßfuijßent,procul dubio omnes Tapißasßa-

1 nbsp;nbsp;iramentarijsßtccumbere oportuißet.Id quod ex Fabrißcrtptü ap-

i nbsp;nbsp;fdrtt, quibits ade 'ofrigide yeritatem corporis ciif Idnguinis Chri-

fti défendit j amp;nbsp;aduerfariorum argumenta tarn inepte eif puerili-itr dtluit, 'vt nemo bominum certi aliquid indepoßit addißerCf fiifiqui antea de quot;Veritate corporis ö* fanguinü Chrißi à praçe» ftoribus noßris folide edobius atq^ inßruSitts fuerit.

ö«« omnia etß Faber non ignorât,tarnen acerbißimtts calum-! niator non yeretur .yiugußanx Qonfeßionis feEfatores calumnia-’ n, quodSacramentum dicant eße tantum fymbolum figuram (orporis amp;nbsp;fanguinis Chrißi : qua ratione nos apud extraneos in odium adducere^ ac yeritatem Euangelij quamplurimis fußeCla Ö“ inuifam reddere conatur.

Quis autem non yidethanc eße manifeßam calumniam!* ?\Zê-J«e enim inter nos amp;nbsp;Fapiftas controuertiturßeprx/èntia corpo* fis amp;fanguinis Chrißi (de hac enim ytrinq^ confentimits ) ßd de modoprxfentjx , forma facramentali. Qwniam yero in hoc libronon fufcepirefutandos error es eorum , qui yeram frxfen-j tiam corporis amp;nbsp;fanguinis Chrißi in cxna negant, fed inßitui tantum refutationem “^lißx Fapißicx: ideo ad depellendam hane tdumniam, ßmpliciter conßtebor quid»4ugußanx (onfeßionis 0 0 } dißipuü

-ocr page 410-

^ÎUTÆ CLJSSTS, 7)E r. V itjçi^uli deluhJîanM Sacramenti credant at/f^ doceant.Si cm irt* UPS h/ec Qonf'eßiQ non fatufecerit, ‘Prace^torum nojlrorum tcrï‘ fca ^rolixioraconfulat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autetn dtlitctdior fil biec Qmfefiïo,

^trmiciam Pafijlïca S^inghame o^intonis aniithefin.

Paßiflte^in quibus nbsp;nbsp;nbsp;Ecberfienttunt acprofitentur, 'Virtutt

isorum quïn^ quot;verborum, Hoc enim corptis meum, fitbfittii-ttam ponts amp;nbsp;yiniïn^lifia , mutartinfiubfiantiam corporis amp;nbsp;fan^wnis Chrtfit, ficui tnnuptijs Canx Galtlxo aquainyinum inutabacur : amp;nbsp;yerum corpits fitn^uinemqjChrifiinon àJanSis tantum dtgnis, Jed etiam ab tmpijs indignis, tnantbus tra^art,tir ore accipï: zi dignts quidem adyitam, ab indignis ye-ro ad mortem.

Contra Ânabaptifix nbsp;nbsp;i^ingliani fientïunt ac docent, p^ntot

yinum in cœna Dominica ejjè ac manere tantum fymbola Ù figuras corporis amp;nbsp;fanguints Chrifit, qute quidem jigna orepiorutn tir impiorum edi ac bibipoßint: corpus autem tä“ fianguinem Chn-fli non aliter quàmfide edi ac bibi po/Je affirmant. Sentiunt enttn torpus Chrifit torn procul à cœna dtfiare, quantum à terra dißst Jùpremum cœlum.

Quemadmodum ergo Papifiœ à regia yia nimis ad dexW»^ deflei,tant,nihil omninode pane retinentes, fed hune in purum p^ tum corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifii transfubfiantiantes : ita e re^to-ne Aiabaptifio amp;nbsp;Z^figliani nimium déclinant adfnifiram, non corpus amp;nbsp;fanguine., fidpuru put um pane eäquot; yinu habentes. fdoi

, ytbreuius dicam, Pa 'pifiaprofentiam corporis ^fan^m-nis Chrifitfiatuunt nimis corporalem: Sacramentarij autem nimts fiiritualem.

Qm yero Augtiftanam ConfeßtonemJyncera amp;nbsp;nonfiUafde ampleHunturjin media amp;nbsp;regia yia incedentes, neq^ ad dextriM neq^ adlinifiram déclinant. Sic enim docent atqßentiunt : w ï).ominica,fi legitime iuxta inJUtutionem Chrfii celebretur , elß quidem

-ocr page 411-

CENT. VL yif

amp; manere fuißanttam panii ac yinï incemmutataproii Vetate natura eorum fedßmuletiam ßtb ßecielw 'Velßgnis yjtii adeße yerum corpm eirßanguinem Chrißi', tllud in-^fiam carpus, quod conceptum eßdeßzritu fani{o,natum ex 'Ma-ftayir^ine,traditumpropeccatü noßrK,ßedens nunc addextmm ^^(risjtn'Mateßate esc gloriadiuwxperßona, quae^ Chrißits Ißus, y er US amp;nbsp;aternus Deus, cum quot;Patre, ex quo ab aternoge-^uus e^, Senttuntpraterea, hoc corpus amp;nbsp;hunc fanguinem non tantumßnrituaUter edi nbsp;nbsp;btbi perßdem, yeritm etiam in yel

ttifnpane yino edi eir bibi ore corporeo . Porro quaßtforma ^tftima confecrationts,et quare ßtbßantiapants ac yini non mu-tttur infubßantiam corporis lt;amp;nbsp;fanguinis fhr 'ßi, Jùprà nbsp;nbsp;nbsp;ex-

tßtum.

Tertia conclvsio pa.

bri de confecratione*

Vodcorpits fanguis Chrßi in Sacramentopermaneat^ ßue accipiatur,fiue non, donee facramentalisßecies abfu-matur : quodqßoc Sacramentumproagrotis aßeruandum

tncludendum, nec no infeßo corporis Chrßi etreumgeßandum^ *^lt;^randum,int erna Dcternaq^ latitia celebrandum colendumq^ßt, dn hat ter tl a (onclußone Faber quinq^ horribiles amp;nbsp;idolatricos dgt;ußts idolißi Mißatici propugnat, qui omnes è diametro cum ptmainßitutione amp;conßetudine primitiua Eccleßapugnant, ^'temadmodum ordine audiemus.

’• !ßod hoc Sacramentum etiam extra yßm conßanterperma-neat Sacramentum.

Quodduntaxat in 'Mißa, non etiam apud agrotantes, confi-tnari eä' poßit amp;nbsp;debeat.

3' ^dynaßeciesincludendaßtadiculafeuHierotheca.

4’

-ocr page 412-

QrmTÆ. CLASSIS, TtE

*8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnodum ficrihit : 2di)s ^uidem, injwt,

€ er to nouimtts^ Sacramenti huius ferfe^onem Tgt;elferfieÙam ton-fe^ionem neuttquàm in yfiu ein^ßtam ejjè, 'y^eluti aliorum Sacta^ mentorum : quemadmodum 'Baptifimi a^ua non ef^ Saeranietitlf, nifit acceddt yerbum, ynde Chrtßips ait: Bapti:^antes eos in nomine patris amp;filij amp;fiiritu4 fian^i, atij^ in yfium adhibeatw.iAt-qui huiui SacramentiperfeUio in confiecrationepofita eB^,Adeo T’f fimul ac yerba in ’\îtjja fuperpanem prolatafint ab Sater doit rite initiato, idem pants tranfiat in Chrifii corpw. Torro tjiMm-dtufiecies externa per manet, fimul etiam Cbrißi corporis SAtrA-mentumperfiuerat. HaSfentts Faber.

Ofiendit atttem Gabriel Biel caufiam, LeU. 58. Litera quot;D-ScotOj quare Eucharißia extra yfiim mane at Scramentum. tramentum, inquit^ Euthartfliis,ei^ quoddampermanens, etiant ante yfitm eiits,qut confifiit in eiits fumptione. Et hoc con^ruum trat, quia Chrifiuipermanenter yoluit ejfie nobificum, ergo in nil-quo figno permanente, cuiufinodifignum ei^ Sacramenturn ißn^‘

^^a autem Faber, amp;nbsp;ante ipfium Scotws eir Biel, non nlini tefiimonium adducunt, quam (()lamfimilitudtnem,imo yerodifip militudtnem baptifini: tAge hoc ipfitm arripiam, amp;nbsp;exproprii-tate ytriufi^ Sacramenti, demorßrabo, perfebficnim ccenxtAW confißere in y/ù eir adminißrationefiu exhtbitione, quamBapif-tnum : acproinde icenam, extra legitimum yjum in edendo amp;nbsp;bi-bendo Htum, nonpoffie eße Chrißi corpus atq^ fanguinetn.

2^am yt tn Sacramento baptifimi op rtet adeffi miniflrum,ip'i bapti^at, elrperfonam qua baptigatur, tiim deinde SacramenurA

-ocr page 413-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VîISSÆ. CE^IT. rz 57

quod non aquaperfi^fedimmerfio in aquam , yel ^^erlio aqux, comun^a tum hu yerbt4:'Bapli:^Q te in nomine Po' filïjjQfJ^iritui fan^ : it a in cœna 'DominicA oportet effi ^^n^îrum,deinde Jumentes,tum demiim ipjùm Sairament um,hoc quot;Verbum amp;ßgna à Domino inßituta. E^refs'e enim pra~ (ißit Dominuf,in ceena hoc ipfumfaciendum ejje,quodipfefecerit. {i^d autem fecit ?lAffumpft difcipulos fuos, aciepit panem, be^ gt;^dixit,fregtt, dedit dtfcipulti fun, dicens : ^ccipite,édité.Hoc corpui meum. .Acciptte, bihite. Hic Janguüs meus, quot;idequaquàm ergo ormttendafitnt in cœna yerba hxc : .^icipi-edite amp;c. qua tarn Jitnt yerba Domirii amp;nbsp;feruatorts nojiri,

bac ; Hoc corpus meum yc. acproindefine Communi-ftintibus nequaquam celebranda e^^ cœna. Hamfinehuycrbts quot;biomini, Edite, Btbite,pants amp;nbsp;yinum non erunt Sacramentum (orports 0- fanguinis Chrtfii : quemadmodumfine yerbo amp;nbsp;faSta ^i^ptifini, aqua nihilnifi aqua ebf .

Itaq^iiim Chrifiits, omnia fua yerba totam abfionem cœnee Kmplexusfit, in yerbo, Hoc FACJEE ; nequaquam diuellen-dii ör dtfcerpenda fitnt htecfacra yerba,^ faira a^io:quemadmo‘ iumPapifia faciunt,affirmantes,perfeSlionem huius Sairamenti ^^nfiflere in jola confeiratione hör um yerborum ( Hocebf corpus »tcufn, Hic ef^ fanguis meus ) non inyju (edite, Bibite).Sictie fnim li nm efiety°ru5 baptifimus,fiminifier aquam cum hüs yer~

’Bapti'^ate eos in nominepatrts e^rc. in aeremfiargeret, nulla firfonaprafente qua bapti'^aretur, Jedeffiet merum ludibrium: ^f»neq^ hot yerum Sacramentum effet, fiSacerdos yerba amp;nbsp;ß?na trablaret, nemineprafente qui aciiperet, ederet atq^ biberet ^^commemorationemChrifli : fed effet hifirionicaquadam iSr ri” dicttla a^o amp;nbsp;ludficatio.

Htm etiam elucefiit,yanam iamp;friuolam effidtftinJlionem Fabri, quaJlvJiffampartitur in Q)nJecrationem,Oblationem amp;nbsp;fiom-

P p tnunionem.

-ocr page 414-

QVJnTÆ. CLASSIS, 7)E T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tiiumonem. de qua fuprà in frincipio huùts libri audiuimut.

Qjna entm Chrtjtui omneshajce tres fartes in ccena csmflexitt eF^i ac nullam fine alia yjurfauit, nullt hominum conuenit eas àJe inuicem jejgt;arareiamp; ymtuiuts ftiam dtJlnFlam proprietatent aßignare. Chrijlu^ certe nonJeorJim lonjecrauit, JedJimul etiant Jiattm dificipuhsjun communicauit : ez has duaspartes quot;^erbofio tta topulautt^yt neutraJine altera ytiltsJtt aut eJficax.Traterea, nonjolum tonjecrauit hoc Sacramentum,e3' dificipults futs commu-nicauit tJedfimuletiam 'Deo'Patriobtulit Jacrificium laudis amp;nbsp;gratiarum aFlionis, mandauitq^, yt amp;'nos hocjaceretntts.

Q^are légitima confiecratto dr communia ccems eF^ tantunt yna indiuija ahho : Gr htec duoJimulJunt coram Deo acceptunt Jacrificiurri, non quidem expiationts, lcdgratiarum aFlionts, läU^ dum, commemorationts, orarionts, altorum fjiiritualinm exiT-citiorum : ytJupra de /ignificatione SatrfictJ diFhim eF^.

Infifer htnc apparet manifeßam eße calumniam Etbri, «(W Ccrmfol.?4- inquit : ScFlarij aiunt,fi quis hoc Sacramenttim accipere yelitt ladiUol ijs- nbsp;nbsp;nbsp;qujdem Chrifius eFß : Jin mtntts '^elit, non nidpan» eF^.amp;(gt;

IKam defeFliis,quare extra yfiim Sacramcnti, non adfit corpttf amp;nbsp;fanguts Chrifii, non fF^ in nojlro y eile aut nolle, fed in eo quoi infiitutio Chrißi nonfieruattir,clm non accipitur,editur, bibitw» Q‘ni enim omnis yirttts eir efificada confecrationii pendent ex inflitiitione Chrifii, non poteF^ corfits eäquot; fianguts (JhriJli dfiribvt, ybi injlitutio illa negligitur.

Germ- fol j 40. Deinde Faber tragice admod m conqueritur de ijs, qui «enam kii oi. 141. apudxgrotantes te!cbrent,fine altari, non (öuenienti loto amp;nbsp;tenh pore Grc. ac yocat Sairilet^iîi.quo debitu^ honorpratel/o buicSn^ crantento eripiatur. F^ultiJj tolos Sacerdotes rite ord''naros,ieiimlt;s, Gr mane anteprandium tonfiecrare, in conjecrata Ecebfia amp;nbsp;altäe ri,Jed ad yfum a-grotantium dacramentum c:nficratum aficruan* teum Gr includendttm eße.

E^ßondet

-ocr page 415-

CMO^IS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE^T. ri. 58

’R^ßimdeo breuïter. Ki emur ingenue^quotiejcunq^ icena ïuxta wtl’tutïmem Chrißi celebmtur^quocur.j^tempore^ nianè quot;Vel ye^ J^eri,antefrandium,'velpo^Lœnam t quocunq^ n loco , ßuein conßcrata Eccleßa amp;nbsp;altari,Jiue in communi altqua domoß qui-iußcunq^ferßnn, Luthernnts'^el'P^ipißicif, conjecra:^ yel non conjecrati;, dignis yel indtgnüi circ, Jemper adeffe y er um cor^M amp;fan?fnnem Chrißi, ‘Mam'^irtus efßcactaSacramenti pendit ex mAndato T)ei, non ek dtgnitMepetfonie , alißtie externts circumflAntijs-.neqßmpeditur yllo abujußi modo inßicutio Chrißi [aluA amp;nbsp;integra feruetur.QontrÀ,ybi tnßitutio Chrjßi n gltgitur^ non eï^'tierum Sacramentum , etiamß Tapa tpße 'Ktß^tßcarec, IdquodbaEleniPt ita demonflrauimuf, 'vt ne porta quidem infero-rumliraualere queant.

Kunc dßnciamMi'Vtri apudagrotos Chrißi inßitutionem fer-uent aut violent f Tapißa neßo inclujo Sacramento an Qonci-WAtoret Euangelij eÿßBatores 'j^ugußana QmßeßioniSißa cœ-na? 1gt;lampenes quos ent inßitutto Chrißi^ apudeoßdem ent Return Sacramentum.

Eidemtts (pro/f dolor ) quanta ßt carnts ßcuritas in rebttf pto/jierts. Eiuiturßne legeßßne agnitionepeccati, ßne timoré ; contemnitur ira'Dei,amp; omnium panarum denuntiatio. Si autem quot;beus not mgrauem altquem morbum conijcit, tiim quaß ex alto ßmno expergefaCli,peccata noßra incipimua agnojcere , perßcn-tßtimus tram T)ei, mortem amp;nbsp;aternam damnattonem : tngruunt entmterrores, amp;nbsp;improuiso juperueniunt, quaß dolorespar tunen, ftt. Ibt tum Sathan adoritur nos tgnttts ßitd iaculis, äuget terro-Tes, litconatur nobis Chrißum cum fuis benißctjs ertpere , quaß

nihil ad nos pertinent. Quales amp;nbsp;quanti hnt ht dolores an-gßia, nemo, nißexpertus, nouit. HtcprofeÜo conßienttaßabi-li aliqua tirßrma confolatione indiget : alinqutn in hiße grauiß ßmis tentationibua trißißima dejßeratione obrueretur.

P p Qnfiat

-ocr page 416-

CLASSIS, T)E r. ET^OT^ß

Qonjîat autem, Chrijlum mßttuijje cœnam ßtam tn ßlatixx^ amp;nbsp;corffjboratlotiempsriurbatarum conßcientiarum, ythociltuif^^ fignaculo certißtmt reddantur, qubd filing T)ei corpin Juunißi tiobii tradtderu, fanguinemqjuumpropeccatu noJirM effudtrif» Et hxc cotißolatio atgjConßrmattoßdetjtnagts yerbo Domini, hot Sammentum confecratur ,fubmtntftmri /olet, quamtnutoß* gnopanii . Q^re Jumnidper'e neceffarium ^yt apudtcgroios integra cœna a^ocelebretur, amp;nbsp;iucundißima lUa yerba probeiß ßs inculcentur; ^ccipite, edite,Ho(eb^ torpits meum, ^uodpTi yobü traditur . vAccipite, bibite ,Hit eï^^ fangun m(U^ lt;ßi pro yobtf eßunditttr . Hint adeb antiquitttf dtcebantur hßrfd (bcvtcljt IVCVbcn)^uibtts ctena (ommunicabatur.Hon autetninquot; Jlrttuntur homines, cnm duntaxat pants tonfetratus in osinß^i* tur:Jedcnm yerba ceenæ ipjis annunciantur, tirpia expliiatinnf illujlrantur.

Sedqnidfit apudTapißas {quot; 'Kon habent in 'Mijßaßa yer^^ cor pits tirJangtttnem Chrißi( ytjupra demonflratum eßß^)ßdMi' dumpanem . Hunc inclndunt, tir adtegrotos nil nißpanent deftquot; runt. Si autem y elint adeße corpus tir fanguinem Chrijli, neceßf habent turn primhm apud eegrotos conjecrare, tiim ipfts mortetH Domini annttnciant,amp; de corpore tradito,amp; de fanguineprop(^‘ catts mundi eßiifö concionantur , Ke^. impeditfub/{antiamipjlt;i^ Sacramenti, quod yarios abußis amp;nbsp;idolatriam multipliccm exef* cent apud tegr otos, in confeßione auriculari,pcenitentiafacratnen* tah, indttlgenti]s,extrema ynShone,inuocationeßn^oruniiamp;ß“ milibtts yelnugisyelimpietatibus.

Quodyero Faber hunc j^Slum idcirco non arbitratur gitimam confecrationem Sacramenti, cpuia non fiat in conficmta Ecclefa tir altari,non manè anteprandium,tir(.idperquàmriii-culuin eî^.ChriJlus cnim nihilhoruminprima injhtutione objcß uauif

-ocr page 417-

UISSÆ, CEliT. VL

^*uu,ne^ nobks ohfêruandumpraupù:fed Ecclejix juAm liberca“ ha reltquù.

'Vlam ^uod ad locum attinetiChrißw c«nam ßia non publùè 'm timßoaut SynagogA celebrauit, 'vbi tAmen alids quotidie doccre miracula adere Jolebat : fed inpriuatä adibm ciuà cuiufdam lerofo^ymitaniiin ceenaculo . Q^modo ergo yerhà hifce, Hocfa-(ittjAliquidnoba mandaret, quod ipje non feiifTet f lam jdpo-fidipafim in domibui fregeruntpanem. ülEi.z.quem locum Fa^ btr ipjè de Sacramento cœna interpretatur . Et quAmuà Taulu^ «libidoceattytßdeles in Etch fa conueniant, ez aUu^ ahum ex~ gelletf at^ it afimul omnes de y na menfa Del altari panem nbsp;nbsp;quot;vi-

nv,mparticipent,quemadmodum omnes y nia pana cir ynum cor-^ufjint in Vomino i. ^r.u.ör Tarnen cum alibi grauißimb nis adhortetur, yt in libertate, qua Chriflta nos ’^ocauitfemta^ amp;nbsp;ne rurfa iugo Jeruitutts implicemur , «eg iudicari nos patio-* ni'sr in cilo,aut potu^aut inparte dieifefi,amp;c.Gal.‘j.Q)l.z. cer-fum el^,i(gt;ftim loqui de ijsfidelibus, qui commodepofunt conue-nire. Hi fane publicas ordinationes non debent contemnere^nec V^nataconuenticula agere . Vbiautemneceßitas xgrotantium ^liudexigit, ibi ordinatio neceßitati cedat eir locum det. Sabbathum,inquit Chri/hts,propter hominem faSlum e^,non homo proper Sabbathum, ^lar.z. Qmbus yerba docet,externas ceremo-mas amp;nbsp;ordinationes ita feruirepijs, yt neceßitati eorum mefito tedere debeant.

'^id hlt;ec, Ecclefa non folnm efl^ lapidea ilia amp;nbsp;dedicat a donuts J in qua populus congregatur ; fedetiam cuiufà Chrtjlian't domicilium amp;familta,efl Ecclefa,quantumuàpaiua. ^dTbi-l^monem fcribens Faulus : Ecclefie, inquit, qua domi tux eh^, ^tQilofi^.. Salut ate Hympham, amp;nbsp;qux in domo illius el^ Eo tieflam . Vbicunq igitur yerbum Dominipradicatur, çÿ Sacra-v^entafecundum injlitutionem Chrißi Adminißrantur,ibi nbsp;nbsp;nbsp;yt-

E P ra

-ocr page 418-

CLASSIS, DR K tu Ecileßu amp;nbsp;templum Dei, confecracumprafentia Det pMrii, ßlijSun^i: yt maxime nonjit culttn loctUtJed dcfef“ tuf.’Promific tnim Dominttf: ybicunjjjune duo 'veltres togteÿi* tt in nomine meo,tbt Jum in medio eorumjKiat[h.\%.

Traterea, Fideles proper corporalem infirmitatem (itdinem non excluduntur ab Eccbfia, Jed mulco magts faßiorä Chrijli amp;nbsp;communioni fanBorum inferuntur . Et ^uan^uàmjlt' runtfj y na duntaxat perfona, agrota nimirum, cœnam ataßtat, tarnen non minus efl^ communio corporis amp;nbsp;fanguinis Chrijli, quamfif/lures ynd activèrent. (Jommunio enimVropri'edtcimt) ciim quts aliquid dat,alter accivit:Jiue multi, J'iue Jgt;aucißnt, acciviunt. Cum autem hot tarn fiat in tontlaui, apud agrotMes, quam in tonjetrata Etel fia ör altari, quid objiaret, quo minttf botfatramentü etiam toram xgrotantibus in adibus ipjorii tofi-trandum ejjet ? tum tofitratio eär tomunio à Chrijlo tarn ar^o yiU' eulo tolligatafine, yt neutrafine alterafieri yelpoßit yeldebedt-

Etyt obiter hotadmoneam, Tatres tomunionem in dortiH»^ ugrotantium telebratam, aut lapfis,peregrines amp;nbsp;hojjittbu^ priuatosparietes exhibitam, yoiarunt communionemVriuMdtn^ alotodeduUa appellatione : quam Faber ad^ijjam VrtUde^gt;'* detorquet, in qua tarnen nullaprorjus e^ tommunio , fiito^' munionts priuatio.

F orro quid de (Jonflitutionibus quot;Epm. FontificumfilementfSt Sixti amp;nbsp;Fxlitts,de tonjetratts Etclejijs amp;nbsp;altaribies, Jentienh^i^ fit,in (uperioribtes teneurijs oflendimus. (Jereè eas ConllitutMi-bus Faulinis non prxferre,imo ne aquare quidem VofiumttslP4»-lus enim titra omnemfitVerflitionem,pro Chrifiiana libertatejef“ dinariam publicam cogregationem à (firinthijs exigtt,adlgt;t!e‘ tauendas CeEias amp;nbsp;d'.JJenfionesfiedline periculo iegrotanciugt;n,lt;iue“ rum neteßitaeihat tonfittutione nihilyoluitpraßtrtbere . Fontf“ fites autem ijit, titra amp;nbsp;contra mandatum diuinum conjetrant /ƒ* piiti

-ocr page 419-

CM orris nissÆ, cEnr. ri,

amp; ligna y tn oj^ctnam facrifidj riiff« . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditionem

P‘ilgt;erita ^rgetf^tproptertllam,prieceptum Det tranjgredtatur, Hece^ entm yoluntas, amp;nbsp;hoc e/Ç mandatum Dei, yt agrotot in tentattontbm amp;nbsp;doloribuf conjolemur eir corroboremut, tant '^trbo ^uàm Sacramento . Id faber impudenter yocat facrilegtu^ ^O'^oddomiif, menja, amp;nbsp;UrtikS agrott nonßnt ah Epijcopo aut ßißn^aneo cößcrata.O temerttatem tir tnj'aniam homtnûs. Upan-lt;10 tandem y er bum amp;nbsp;ordinationes Dei talumntari deßnet Det i^ß DominmJaniorem mentem. Jtmen.

'Altera caufa,qua Faber ylùm cœnx apudagrotoSj tollere co-^ittwß^er eodem fundamento extruHa ejißüper quo confecrata ^tdeßte amp;nbsp;altaria; yideltcet,fuper arena humanaru tradittonu. 'Heij^ debetßnquit, Sacerdos ^tbjtsjacruperagere,niß ieiunu^fit,

Kane ante prandium,non fer'o po^^ ccenam.Et quia teftmonijs ßrptura dejlttuitur, eonfugit adEpijlolam it8 . jlugufiiniad * lanuartum ; qua demonßrare nttitur, pomertdtano aut nollurno ^^Kporeßim neq^ Sacerdos neq^ agrotuóßnt ieiuni, Sacramentunt ^lt;gt;n^bßfe conßci aut confecrari.

T^^ondeo.Eri^ fan 'e honeßa confuetudo eir laudabtlü, hoc Sa-^Kmentum mani ante prandtum traHandi . Sunt enim ieiuni ad I ^Knia munia obeunda aptiores, quam ij quorum corda ebrietate ctapula grauanttir. Vnde eisr Domtnus ^-Aarontpreeciptt: Ei-tnqutt, tir omnequbd tnebrtare potel^, non bihetts tu amp;fi-nj tut j quando tntrabttK tn tahernaculum teßimontj, ne mo-i'iamint : amp;nbsp;'Vt habeatüs fcientiam difcernendi inter fanllum tär ßtofanum, inter pollutum eir mundum . Leuit.to. Ëtfafentes ßidam Ethnict btduo non gußarunt ynnum , cum in /enatunt iftt etndemfuit . Quanto magü conuer.it hoc yeniralile Sacra-»««fam a ieiunts tir fobrijs trablari amp;• accipi Itaque nema 1 *^ela^rotuf yel fanus- harx confuetudinem temerè yiolare de-eet. Q^d autem Faherßne omni dißcrimine eir deleHufanc quaß nsceß'a-

-ocr page 420-

iKmT£ CLASSIS, T)E V.

necejjariam legetn omnibiu imponit^^propterea, conjimtionern ceente Apud xgrotos tanriuam jAcrilegtum ehimnat, idnuüo nn^ ferendum e^^, nee yllo tejitmonioJcripturtt nititur.

Etenim Chrijluf ipfe Sacramentum ceenx celebrauir amp;nbsp;inßdu' itj ea noble qua tradttu^ eb^, cum dijetpulif Jittf a^numpaß chalem ederatjpoculum^ tbarttatu biberat.Sic Ldpoßohpol^ t(ß cenjtonem Chrtßi teenampoi^Jumptum abum celebrarunt, nbsp;nbsp;in

i.(or. ». clare cernttur.Et Faber ipfefateturjChrtßu in Emaws ^ejßeri prxbuißi Sacramentum (licet Jitb '^na ßeci;) duolm dijapuln,(]t(os nbsp;nbsp;nbsp;ad yeßera, teiitnos manßff non elfyeriftnilt’

iÂade,qubd temporibtn flugt^lint nonnulLe Ecclefice bunt meretn objèruarunti yt in quintaferia yltimx hebdomada Taßha cœnam tantutnmodo offerrent .Quarüinquit, quidper quintAW, feriam yltimx hebdomadii Effchxßeri aebeat : ^n offrenditi» fit manè, amp;nbsp;rurfiupobf^ cœnam ? gt;An ieiunandum, amp;po^ nam tantummodb oferendum Epißola. »8. adlanuarium.

Hm accedit, quod^erum ieiuntum non confifiit in eoffq^^ * media noble yfq^ ad meridiem nihil cibi aut potu^fumat, terimfaciat quadcarnifualibeat : quale plœrunq^ ef^ ieiuniitm Sacrißculorum. Sedhoc efÇ ieiuntum, quod ele^i, dicit T)ominM Efit. 58. Dtffolue colligationes impietatii, folue fafiiculos depri‘ mentes,dimitte eos qui confrabliJunt liberos,amp; omne oniu dirunt’ pe. Frange efurientipanem tuum, amp;nbsp;egenos ^agosq^ indut in do-mum tuam : ctim yiderü nudum, operi eHm,amp; carnem tuam(i^

gt; pi^oximum tuum) ne deffexerts. Si ergo Sacerdos hoc modo ieiunu^sßt, nonne etiampob^prandium apud eegrotos conftcret Æ.groti equidem ytroq^ modo ieiuni effefitlent. ‘Xdorbuf enim non multum cihi admittit, amp;nbsp;adigit interim ipfos ad ß}iritudlem fd-mem amp;fitim iuflitix, quam, citm adhuc fani yalidiq^ effent, non fentiebant,nec magnoper'e Sacramentum curabant,

^apropttf

-ocr page 421-

^îrSSÆ. CE^T. VE

opter fi cœnayfii^im magna reuerentia deuotione ptragitur,certèapudxgrotospriectpuè peragi debet amp;nbsp;potei^, bJtcenimef^ fieria agnitiopeccatï, firiafides , ardensprecatiOf Gratiarum a^iotconjolatio^communio corporis tir fanguinis Chri-ßiicotnmemoratio amp;ptiblita annunciatio mortùTiominnx'.Tie^

nihil ludicrum, nihil iocofiim,fiedfieria tSquot; reltgiofia omnia.

•iin autem Faber omnino contendirdeittnum ejje, ide fignificarCf juodnihiledere; curnon concedit. Sacerdoces cœnam conficrare a^inlillos agrotos.tj^ui y/ij^ad meridiem ieiunanc f («eg enim om-tiesagrocipo^i^ meridiem, fedpleeri^^ ante meridiem communia tant) Et fi agroti miniflros Etclefix mature ad fi yocarent, id ^uodfieri detetipofiet cœna à ieiuno Sacerdote zsr À ieiuno xgroto tra^tri amp;nbsp;accipi. Q^a yero Faber neq^ hoc concedity certifiimum f^t tnera efie ludibria, quxcunq, de ieiunio ad conficrationem ne^ teffirio deblaterat. Certefi^^ifiatir Qonfecratio non nifià ieiunts pera^enda efiet, crede mihii multo minor effet °MilJdrum nume-

~ rus. ffifimfiobrij enim tif ieiuni fintplxri^ Sacrificuli, non tantum à meridie nbsp;nbsp;nbsp;ad mediam noSlem,fidfiepe eciam d media no-

fijt ftdmeridiem, hoc e^, ante amp;po^ '^iffam, id lippis tir tonßribits notum e^l^.

^d ycro ^Auguflinus in Epiflola ad Tanuarium,de adiapho-rvs ^uihufdam ConjlitutionibusFatrum circa celebrationem ccenee ßribat,fiiprd eF^ expofitum. Vnde coUigitur ,hanc de ieiunio tonßitutionemfa^am effe adxdificationem,non addeflruSlionemt et tarn no impedire yfum cœnæ apud xgrotos,qudm non impediunt tllum cxterx Conftitutiones, de conficratis Ecclefijs tir altaribuf. Et ^uidem dudum in defiietudinem abijt ifia de ieiunio agroto-futn fuperflitiofit opinio, ^dhxc confiecrant peculiares lapides^ ^uis yocant portatiles, ^uafiport atu faciles, fiiper quihits Sacra-nientum confiecrant ybicun^^ yolunt : nunc militix fiub tentoriot nunc domiinGynxcxis tir dtuitum xdibM ; cur non eofidem in ■

-ocr page 422-

^IHTÆ CLASSIS, T)E

tedespMperum agrorantiumdejxirtant Sed reuera hoc agtmtf yt authoritatem amp;precium °S/Itffx augeant. l^lamßeores deue^ mret^'^t'^hßx ettam apudxgrotos conjecrari amp;nbsp;celehran pß Jent, crede rmhi^ non tantoprectu '^lißasßas^o/ßnt eendere,

Larfol°’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Faher, amp;nbsp;docit,ßeciem^anü in %]ißa conjecnitam,

J)ro xgrocii r euer enter amp;nbsp;denote aßeruandam^ tncludendam amp;nbsp;4-dorandam eße. Sedquia cir hic tejlimonijsfcripturarum deßitui-^ tur, rurjits adFatrii authoritatesße conucrttt. Chrißtts erani itf prima inßitutione non modo nthdtale mandauit, yerntn etiam yjiió e^ß^ eiujmodi yerbtt, fjux nullam aßeruationem amp;nbsp;inclußo' m m admittunt. ^Accipite, im^uit, edite: ./dccipite^ btbite. Hoc ßfit, Sacramentumßatim intégré abßumitur, quemadmodumag‘ nju quot;Paßhaln à ludxti integer conßmebaturi nec optu eß ali^M reßruatione amp;nbsp;inclußone..

Trxtereaßperuacaneum epropter xgrotos SacramentM Teßcruare amp;nbsp;includere^cumnon minuf apudxgrotos in ipforuHi' hits conßecrari celebrariqueatf quampublu'e in Eccleßa, W modo diximitf.

Quanquam yerb nec Chrißui neq^ Hpoßoli Sacramentum aßer-uauerint, alijsq.aßßruandum prxceperint ; tarnenßatemuri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

poß Hpoßolorii tempora hunc morem ittoleuißeÇvt de reliquijs Sa-cramenti aliquidafferuaretur:ßedlonge alia de caußa^quam apd Tapißa! antepaucos annosßeri inccepit. Scribitenim Eu ebiw, Fresbyterum à Serapione yocatum, ßedmorbo detentum, irenon 'yialuiße: dtdiße autempueroparum Euchariflia^ iußiße^^ '»tid inßunderet, amp;nbsp;in os inßillaret. Quodfané non de pane duntaxat, ßed de calice etiam intelligitur lib. Eccleßaß. Hiß.cap.

* Et Hieronymits in Epißola ad ‘Epßicum '\lonachum ,ßcribit, ExuperiumTholofanum Epißopumßolitumeßß^corpits Domini (anißroyimineoßßanguinemportarfinyurot

Falcf

a '

-ocr page 423-

%inSÆ, CËKT. ri*

'■ tuber aurem yult^ folampanis jpeciem inclndendam amp;nbsp;ad i^roroj- deferendara. eße. /eteres referuarunt Sairamentum ad '^isrn tantummodb, yc aue ipfemet tllud domi ante alios cibos Wni^ratiarum adlione/timerent^tejle Tertullianolib. z. adyxo-fem : aut hoßittbu^ amp;nbsp;agrotts tn lt;sdes eorum mitterent,tejle Eu-fibiolib. 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24. taber '^erb ajferit illudrejeruandum eße

cult urn amp;nbsp;adorationem.

Ohm non foil Clerici, fid amp;nbsp;laid, quot;yiiri, fie mina;, pueri eir puelhe Sammentufuts manihus acceperunt,amp; in yilibua yafcults afer-uarut: ye cantfiro yimineo,yitro,panniculis,arculis,ficut tejian-tiir,EuJebiits, fyprianus, Hierony mitslt;gt;imbrofius.Qua omnia Faber cum/uofodalitio hodie nequaquam concedit.

Eeteres item non ad dint ur num tempus a/Jeruarunt Sacra-vientZ.Qiim enim qttottdie ceend 'Dominicain celebrarent (yt Qen-twid 4. didum et^) non erat necefie dut re/eruari : fed eo ipfo die, autpauci4 dtebitsp 'o^, apudagrotos amp;nbsp;peregrinos abjumcr bant, tanquam partem ccenee ante a célébrât a;, qua: exiguo tempore antecefierat. Eafi/ite autem refiruant amp;nbsp;includunt Sacramen-tum, donee à ttnets amp;nbsp;muribus corrodatur : ae ß calieem quot^ indu der ent, metuunt ipß, ne in aflate acefeeret, in hyeme y era congela fier et. ftaq^Fabertefiimonijs Fremd, Eufebij, Hierony-tni, tAttgußini tire, hierothecam Jùam tir inclufum fuum Deum nequaquampotelf defendere.

Sedeßo, qnbdaliqui Tatres tir Ecclefia: Sacramentum earn ob caujam refiruarint, quam Faber confingit: hie tarnen noh ettin-cttur,reduni amp;nbsp;iuflum elfi,aut à cater ts omnibits it a obferuattim., Ù nobts quoq^ ob/eruandum e/fe. Fmb etiamß omnes yetufla; Ee-cle/ia, omnesq, yeteres Fatres it a finfi/fent, tirQgt;^eilia quadaßc decreiiiffent, tarnen nefic quidem conßeitnr, à nobts idem facien-diim e/Te. Quia non tantiim confideraiid -.m ef,an aliquidapau-cisyel a multis fadum fit , an dm y el breui durauent : Jed qudmpi'e, quam çouenienter yerbo Dei,aliquiddodum duretutn

-ocr page 424-

^mTÆ, CL JUSSIS, DEL

olferuMumfuerït : an ad faluttm noßramß( neteßaritilH aut conduabtle . Qinßat autemreßeruattonem Sacranunth^^^ tantum non apud omnes Lccleßai^ yerum ttiam non luxta L’ïid diuinij^rteßrtptum 'm yßufwjje.

yjiihtufßtßcipuhts quot;Eda^aw^em, ijui yixtt circa annum Do* mini^^o.in Leuit. cap.i.lib. 2. l^ideniin^inquitßnEccleßa i^ni tradi,qutecunq^ remanere contigerit inconßmpta,

Origenes xn Leuit. Homelia q. Edam amp;nbsp;Tiominw de pnt) quem dißipulie dabatdicebat eü: lAccipite amp;manducate: non dißulit,nec reßeruari iußit in craflinum,

Clemens x.circa annum quot;Domini lt;)o. De ßonßecra, Di ft. Q’ Tributs gradibu^ , Tanta in altario certe holocaußa oßerantuft quantapopuloßußßcere debeant. Quodjiremanßerintßn craßinvW non rejeruenturßed cum timoré eir tremore clericorum cir dilgf^‘ tia conßumantur.

Honoris autem ^.anno Domini Mai.6.boceï^, antetrecentsi yiginti annos, conßituit: De celeb. E/lißi ßan. Sane cum olifngt; Ede fropter iniuriam Sacerdotum diuina indignatio grauius ardeßat, diflriSlèpracifiendo mandamus, quatenus à Sacerdott* bus Eucbarißia in locoßngidari, mundo cftrßgnatoßemper bonoriß c'e collocata,deuote acfideliter conßeruetur. Sacerdosyerb frequenter doceatßebemßuam, yt, cum in celebratione Edißfarutn e-leuatur hojliaßalutaris,ße r euer ent er incline t : idemßaciens, cum tandem deßertpresbyter adinfirmum.

Si ergo Eccleßa mille ey ducentis annts, ßne bierotbeca aut eediculaßacramentaria, yerum yßum Sacramenti babuit : quidnt nobls hc er et,Sacrament umßne tali xdicula celebrare dj tranare ft Tutius certeßequimur eos, qui iuxtaßripturam,Sacramen-tum totum abßumendum docuerunt, quam eos,qui nonßne abufu Ü'ßandalo Sacramentumreßeruarunt amp;nbsp;inclußerunt.

Edeq^ tarnencondetnnabimus ytteres Eatres amp;nbsp;Eccleßa5,qui

no9

-ocr page 425-

€EnT. rr.

aicuratè inj^e^if amp;nbsp;expenßs 'verhit ChrïjVt, infàenter ^Mramentum referuarunt. ’î^ullo autem modo approbarepoßii“ horrïbiles abufu^,qui ex bona intentione ipforum apudpoße^ irrepferunt, quos Faber yltra tot admonidones pertinaâter ^tnordicjif reimet.

Sed excufariforjan poß'et,qHbdSacramentum in eerto quodam deßinato loco Eccleßx reßriiaretur, nepanit eÿ 'vinum^ßmel ^d ctenam Dominicam députât a amp;nbsp;ßanUißcata^rurßi^ in propba^ »um 'vßum touerterentur: 'vtß EuchariJHa cum Eccleßa aut cum *^otit celebranda foret,panii ac quot;vinumpreeßb admanum ejßent^ tiecßemper neceßße foret, materiam de 'vulgari pane amp;nbsp;yinofme-tt. Qwmadmodum eîr in Eapitßerio peculiarit aqua aßeruata I ßit ad bapiifmum, neßemper recens aqua ex quouttfonte aut flu-' baurienda eflet. Et hncprocul dubio reflexerunt 'veteres, re-fituatione Sacramenti. Verum ybi femel à quot;Verbo Dei difceditur, ^tror aliw alium è 'Vefligib fequitur, donee tandem quot;Veritaspror-ßt amittatur. lea çf hîc accidie . quot;Poßeaquam enim exemplum ^^trum amp;nbsp;Eccleflarum qtiorundam abijt in generale praceptum, ^flruandi ör includendi Sacramentum:continuo alijplures eir a-trociores abufus atqj idolomania exorta funt:Vt opinio de Trans* ) ßbflanüaiione : eir flbtiles ilia quafliones, de eo, quodpericulum ßtgt;ne fanguit Chrißi in by erne inclufut congelaflat, in aflat e ace^ fiat;quod quot;Vtpracauerent, in (oncilio fonflaniienfllaicit calicem }torßtt abflulerunt. Hue acceflit circumgeflaito incluja hoflite, tntra omnes imminentes neeeßitates amp;pericula ignis,aqua,tem }flatum:praßrim Terßca ilia pompa,adoraitopanis,in Fefl« ^orpQrit Chrißi.Qt^a omnia ex inclußone Sacramenti originefuam ductintfUec quot;vlla ratione excufaripoflunt. Tugnantenim è diame^

cum mandate Chrißi, quot;vflt primitiua Eccleßa, qua aliam ^tculam amp;nbsp;adtculam Sacramettti ignorauie, quam os eîr eorßde-liurn,qua tanquam munitißima efla Euthariflia afferuania cu^. fi^diendaq^ efÇ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^q Trimum

-ocr page 426-

CLASSIS, r,

'Primïim enim Chrijlin ccenam cum dijapulii Jùa celebrans,nigt;^ eji eapropurgandope/hlenti aere , auc auertendtsperictdn tempeßat'ü,grandma,tgnn,aqute amp;Jimtlibta : nee madauit diß‘ pula fttà yt idf'acerenc: feddedie ipfiî ad edendum amp;nbsp;bibendun in fuz commemorationem, zußztq^ eos HOC facer e, JJraêlita arcafœderâ Domini,contra Verbum eiia abutebantur, deferences illam in ca/lra contra Thilifiinos, amp;nbsp;ab heßibus W' (ebantur.i.Sam.6.Ita 'Papißte horribiliter amp;• idolatrtc'e abutun-tur Sacramento contra mandatum Domini,circumgeßantes tlhd ad depellenda SathanceffeSbra, eir auerruncanda (ygt;t yeteres lo' quebantur )omnia tnfortunia.

Feflum corporis Cbrißi Faber non potefl fat is magnis iamp; dig«!^ Gem fo\.i4^,n^faudibus euehere. Dicit illudznßitutum effe authorttateIfirdv^ ^-i0}iSo\.i4yt^i.ßanSbi,eittotizts Eccleßie:facitq^ex eo facrißciumDeo acceptam, nobisnon minus neceffarium,quam tpfamcœna Dominica t»fquot; tutionem, imb quam ipfum facrißeium ‘Cliffe, quod tarnen ddi pro fummo amp;praßantißimo opere yenditat.Quomodo autembfc omnia cum faerts Scripturts zSx primitiua Eccleßa conuenMi, or dine audiemus.

Germ- fol 144. Trincipio fatetur Faber ipfi, Chrißum nufuàm Sacrametili L«' fol.149. deportandt legem condtdiffe,ßd/firitus San3i authoritateamp;l^’ Jhnilu conßittttam effè . Studiosè autem recitet, quibus ant . nbsp;nbsp;nbsp;temporeßiritus hoc feßum celebrandttm efß reuelauerit. E

tur enini, neßfateatur,ante annos demtim trecentosß fui ordints ’^donachis, Vrbano quarto amp;nbsp;Thoma Aquinate, iiflitiitttm efi) nos contra excipiamus, cur nonßiritus SanSlus ab inittoßatttn ^poßolis alijs^ Patribus doStoribits Ecclefue reuelauerid aut, num Ecclejia mille amp;nbsp;ducentos totos annos, ante huius feßi dnllitutinnetn erratierit ƒ ftaq^ /ludet imperitis fuco y erber urn nebulas oßundere,yt eredam hoefe/îum effepium amp;nbsp;antiquißimum. ^ed longe errat, Qutcquid enim extra y el contrafacram Script«-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ram

-ocr page 427-

*

C MON I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENT. VI.

^^ntraditur amp;nbsp;inßituitur , aut ex proprta intentionepro cultU “Oeihahetur i idnullo modo pro tnßtn^ul^trutts San^i agnoßen-dum recipiendum e^^. Huitu autemgenerts eßefeßum corpo» ft^ Chrtßi^exJetpuentibits rationibu^ eluceßcit.

'Prtmttm. Ne^Chrißits ^poßoli yllo yerlulo idprxcepe-^wt,quodFaber ip/e quantumuts inuitws fateri cogitur. Teßan^ ttir autem facrx Itterx, nullum cultum in Ecclejiaßne expreß» tnandato diutno inßituendum eße. Frußra (inquit ex Ejata Chri.^ ßiiißolunt meßocentes dominas,pracept a hominum.Et quot;^'latth. ‘^^.'Oocenteseosßeruare omnia,quæcunq^prxcepi yobts. 'Eeut. tz, öwdpracipio tibi, hoctarithm facito Vomino : nec addas quic-^^ùm,netminuas.

Excipit Faber:Quis, inquit,Natiuitatii Cbrißi folennitatem, Germ fot 14»-' 'Paßhalesferias,quM reliquosfeßos dies Cbrißi amp;^pQjlolo- Lat-fol-X44-gt;'um conßituit Nimirum cuitts aut horirate bi atq eius generis *diiinfiitutißntfeßidtes, eiws quoqpari authoritate, corporis ^^ftifeflum celehre tnßttutum efÇ. Ea ei^ Etcleßa Qatholica^ ^nam nos fanilam conßtemur,amp;c.

’^Ißondeo. St Eapißx hoc feßtl in libertate Chrifliana bunc in quot;^ßwi celebrarent,''vt quotanis certo diepopului erttdireturße quot;ve-'^’gt;ßtibuiuf Sacramenti, e^prxmuniretur contra omnes hxreßs

ubufui j quemadmodu alias per ctrculum anni in reliquis feßis ^ißi,articult (ßhrifliana ßdei populo or dine proponutur expli ^lt;inturjcumfané Fabri obitilio aliquid yalerettneq^ nos de hoc die ^diosècum ipfi rixaremur.Iam yerb eu hoefeßum taquàm neeeß

inftgne cultu T)ei, ex propria intentione,inßttuant,ad^-fianda peccata, amp;nbsp;promerendas Indulgentias Eontificias, nec in ^lt;gt;^fejlo qutcquàm de Sacramento cocionentur, neq tllud dißribu-»nt,itno impijßime contra inßitutionem fhrißiabutatur,referendum efl hoefeßum tn numerum eorum, de quibus T)ominus apud ^ßiatnquaßnaußabundtrs (onquentur . Ni^meniam, inquiry

lt;sr

J

-ocr page 428-

QrmTÆ. CLJSSIS, Tgt;E T.

fahbathAtn, amp;feßiuttates alias nonferam, iniqui funi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;^(Jlri ; calendas '^ejîras amp;]olennitates yejîras odit anima miat

faUafitnt mihimolsßa, laborauifußinens. Efaice. ».

Et quan^uàm Chrißus nonfrohihtterit, ne yenerabili Sacr/i^ tnento certtts diesfeßm aßignetur (hoc enim Eccleßlt;e rations li“ hertatis Chrißianx licet, ad adtßcationem) tarnen ahußts amp;nbsp;i^Oquot; lomaniasprohihuit, quas 'Papißa hoc die frequcntitts amp;nbsp;horr^-^ Ulins,quam alijsdiehtis, exercent,fuhßecie amp;ßmulatione^sn cultus diuini : ytfunt Indulgentie I^manenßs, adoratio SacrS‘ tnenti, amp;nbsp;muta a^ioßne annunciarione mortts Dominica, dißrihutione inter populum. Itaq^inter nos amp;nbsp;Fahrum non dt lis de die, ßd de idolomania amp;nbsp;abußbus hoc die yßtatis.

Eeruntamen ne yideretur hoc Feßumßola humana inusntiont Germ fol-i4j. amp;nbsp;i^iAiiSfnirKetq!^ Berutti amp;nbsp;quot;yierho diuino niti, typum proâuàt la- | Ik-fol-i4?- Jfgf gx ygggfl Teßamento. quot;Manna, inquit, iuhetur in yrna rea recondt, aßeruari in area. Frehuerat quidem Domintis populo Uli [ßraelitico manna '^eßcendi caußa ; quot;^erum etiam illn*^ yolebat eßße memoriam, idq^ in yrna deportari. Exod. t6. itemßepties cireumiuit quot;Vrbem Fliericho delata à Sacerdotibii^) clangentibus huccinis,amp; tot a populifrequentia arcem ßbfeqiien-te. loße. 6. Et Dauideandem in iubilo, sir in clangore bucciM, totd yiribus ante earnßaltans,in yrbem Ieroßolymamintroclv,xit, tantam, inquit Faber, licuitßgure deferre yensra-tionem, nec idDeodtßlicuit : cm tandem poßit eße oßeniliculo a^io (ßatholiia, in Dei honorem deßinata, qua Sacramentum boc longe dignißimum,ßolenniproceßione, in aurea 'velargenrea bis-rothecadeferimus,hymnos modulamur,ßertageßamits, ardentes^ cereos iplateas graminibus aßergimitsl‘ eä‘C.

'Fadet proße^lb me, qubdßthinde adpuerilia amp;nbsp;ridicula Fabri deltria remandere cogor. Semper enim ex exemplis amp;nbsp;nudlsfadil j yeterum communes amp;nbsp;generales régulasßngit :(^d in rebus ei-

uilibiU

-ocr page 429-

MrssÆ. cent. ti.

imprudenterf in dïuinis 'Vero etiam intolerabiliterfit. l^t non litet nobn, e^emplo ..Abrahami immoUturifilntm no. flros etiam liberosfacrtficare àta non licet exemplo Ifiaëlitarum^ Sttcertlotum eât Tiaisiitti yrna,ma,wea,m amp;nbsp;arcainfaderisgeßan. tit(/namp; circumducentium, noßrum quo^ Sacramentumcircumdu. iireamp;circumgeßare.KAbraham, IJraële^rTianiel habuertmt ex. fitfim mandatum Domini, y tin lotis paulb ante annotatis cer. ^ne licet. Nam tjuodFaber eût, Deum Dauidi, yt itafiaceretf nulla^rxficrtpfifie legem,imptidentis ei^ temeritatis ,ne dicamen* ^Kcij. Dixit enim Daiiidad omnem cxtum Ifiael : Siplacet quot;sio.

amp; rt Domino Deo noßro egrediturfirmo quern loquor , redu. tumits arcam Det noßri ad nos. t. Chron. 13. Et tap. tó. llUcitu ffiimqt, yt à quotnj^portetur area Dei nifi à Leuitis, quos elegit 'Ci^rmniis adportandum earn, amp;nbsp;adminißrandumfibt ^Jq^ in «ter. niim.tAdhttc, Zwn eratlonts, quern elegerat Domimtspro area tefiamenti, iuxta illudpfalmi,fi,2.Quoniam elegit Dominus 2ii^ on, elegit earn in habitationemfibi. Fliec requies mea in fietulu m feculi,bit habitabo, quoniam elegi earn. Et ibidem. SurgeDo-nttneinrequiemtuam, tu amp;nbsp;area fianilificatioms tua. lam totabijloria Dauidis teßatur, quodtn omnibus futs opertbus Do. tninum tonfiuluerit, ac nihtl tntonjulto ipfii temerè incteperit. Qu^ fine omnia Dauidis failum ab omni fiufiitione talumnia Fabri ^indicant.

Sedquidfi ditam, Feßum corporis Chrifiifimilitudinem quan. iam habere cum area Domini, non yt à Dauide domum deduct» fid yt ab Ifiai-litis tempore Eli inpttgnam contra Fhtlißtnos allata ei^ i Nam Dauidomnia luktapreeficriptnm mandati di. mni efit; [Ui '^lerb nKM[n\lit quadam Eatrum,qut ex mandate Do. ^iniartamindefirto, amp;nbsp;ctrea muros Hieriebo circumtulerant, tenure abfif^ yllo mandata 'vel promifiione Dei arcam fiecum in pngnam detuleruntifierantesfie hocpaHogratiam els' auxiUum à

E r Domino

-ocr page 430-

CLASSIS, DL L.

Dominf) lonjeiuturos. LAe ua cffer.frs fuit Domiritti, yt i/f amp;nbsp;Sacerdotes arcam geßames occiderentur, amp;nbsp;area ifja ahhojii-hin capta abdv.ccretur. Sic Sacramentum mprocepÙMC corail-rn Cbrißi, jolapertierfa tmaatione yeterù lUim arc«, contra mandatum Domtrn circumgefiatttr. Ende Domintn nm tantiint nonplacatur,ßdad maiorcm etta iramprouocatur accenditurt

Sedaudiamm ettam inßgnes lt;amp;gratnßtmas, fi Deoplacet, ra-ttones inflttutïonn huitnpefii, qua} Faber pratexit. Cbrißiani, Cerm-fol i4gt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hebdoniadapaßionn Domini m«ßiti« dediti, /atuq oc-

Laun-fol i4y- rupati junt mga Chrißicrucem, acerbamq morte,in earn nicu-bendo curam,-ygt;tperpcei .tentt« Sacramentu,amp; dignam Euckari^ ßixperceptionem,Jacratißim«paßionn Chrißiparticipes fe reß dant : ß nimirum rationibuspermota Ecclfßa,peculiarcm ißi‘ tuit celebntatem, débita cumreuerentia, acßlenni iubtlo, inter-na quoq^ amp;nbsp;externa cum Ixtttiaperagendam, in qua ingentigra-tirudine huic Sacramento honorem habemm deportando, yifen-dum exhibendo, ßiiritualcs modulando cantiunculas, ar dentesfe-rendo cereos, ßargendo flores, gramina, frondes, adhibendd ■ cjmbalts, tubts duSlilibu'S, Grganti,multtsq alijs ceremonijs.Ha-iienus Faber,

Eide obfetro,qu(inipueriliter ebquot; inepte balbutie Faber de corn-memoratione amp;nbsp;annuciationepaßiontsDominica?Facit enim tri-plicem commemorationem Uhus. Erima el^ fvunaSa« comßl-ßo feu commiferatio acerbißim«paßionis Dominic«, quali affe-diene hommes nonprorfusimmanes drbarbari omnesmißrGSamp; calamitofosperfl-quuntur, etiam (celeratos amp;nbsp;maleflcos, citm tor-queri amp;nbsp;cruciari illos yident aiidiunteie. Sie mttlieres deflebant, Chriflum, citm adcrucem abriperetur, Luc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tq^ hoc modo

'Vetul«anuspaßtonem Chrfli,amp; compafltoném '^lari« déplorant, ^lonachtepaßionem denote amp;nbsp;lamentabiliter pr«dicantibtts pathetica confideratione paßionis Dominic«, Faber ChrißiaMS it a ocenpari dicie^ yt reliquarum obUuifcantur .• citm tarne Chri-

-ocr page 431-

CMö^rs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENT. Tr.

ßti4 haue reij.cUt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noliteflere fuper me,

jeifuiisr yobii ipßsßete.

Tlliera conjtderatio, quamChrißtii ijgt;fe inßi[Uir,eCf^, enmho^ »!o ex yerapeenitentiay td e^, agmtionepeccatorum , e:s‘ßde in Chrtßumßairam canam accipit,in quaJepaßioni^ Tdommtexpar-tiepetn reddit. Hane Faber adeo yilipendit^yt in Feßo corports Chrifli huic noua erßlenni reuerentix togatur cedereicum tarnen taßt ynica amp;nbsp;légitima commemoratio, propter quam Chrißtts ioc Sacramentum inßituit.

Tertia e'^^, ßaplußquam ßatholicaßolennitas er cdebritas ßßi corporti Chrißi, qua Sacramentum longe aha erpraßantiori tatione colunt atq^ yenerantur. quam Chrißta ipße irßitttit : qua tcitio Äpoßoln er yetßln Tatribui, imo toti Fctleßa ßatholica tnille er ducentis annus, ae amplius tgnota fuit.Qpa ergo illa eß? Sacramentum, inquit Faber, laudibua yehimits, illi honorem ha-lgt;emi(s deportando , yißendum ê^thibendo ,ßiritales modulando tantiunciilas, ardentes ferendo cereos,fßargendoßores ,gramina, ßmdes arboriim dißonendo, /ertasgeßando coronas, adhibendiy timlalis, tubùs duClilibus,organù,multÙ5qj alijs ceremonijs.0 cte-hfles reuelationes.

Ethnici muta ßta idola circumgeßarunt, tert is earminibtts er ttremonijsproßequentes,quibus coli erplacari ipßs opinabantur. Saßentiores tarnen inter €os,docuerunt,Tieu ytpote fßiritum, y el ht pßloquebantur) animum, pracipu 'epura mente colendu ejße,

Faber aut e er omnes Tapißce colunt T)eum ßuiiußm,aurOt ) *T^^to graminibnsß)ribus,frondlblts,Jertü,tubn,ßßul!s,omm-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inßrumentis 'ßduficts, quibus amaß fuas anißias demereri

ßudent. Qßs amabo feßu ißtid yahditus concutere er proßernere hFet,tanquam ndChrißianufidpluCqub.m Ethmcu,ac'ipße Faber

In co facit i Quitntum enim inipßo eißf^,delet yeram commémorât'one mortis Dominica, Jubßituitq^prorßuspuerile er Ethnica.

Fr Î lam

-ocr page 432-

iirJNTÆ CLASSIS, DE r.

Jam nix himpatetiFeßum ißudnon eße ex quot;Deo, qiiodErbanuf qtiartin illud îanqt'àm opus ment er tv.m remaßionis peaatorum tnßituit. Stc enim habet 'Bulla, quxliominKaproximaante fe‘ ßum corpons Chnßipopulopnele^tfolet : Omnesper yeramG'^f^ ram tonfeßienem, eSeemoßnarum largttionem, attentas amp;ßdu-las orationes, Qr aha deuotionts tirpieratü opera taliterfeßt'.deit praparare, qued huitus prectißßimi Eairamenti mereanturßid participes ilta diepoßintq^ ipjumßußipere reuerenter,ac eiits quot;iit-tute augmentum conßequi gratiarum . Flos enim Chrißi ßddeS ad colendum tantum feßum amp;nbsp;celebrandum donts dolentesßid‘ tuahbtes ammare, omnibus yerè pcenitentibtes zsr confeßh, matutinali oßficio Feßi etußem in Ecclclia,in qua idem célébrait* tur,interßiierint,centum: qui y erb ’Mißd, totidem. Qui auteinin primts ipßus Feßi 'Meßeris interfuerint,ßmiliter centum: qui 'Tt* ro inßecundts, totidem: illü yerb quiprimee, tertiee,fextie,KWt) ac completorij officijs inter uennt,pro qualibet horar« ipfaruMt quadraginta . Illis autem, quiper oSlauas Uhus feßi matutinali* bus quot;veßertinis '^Iißa ac preedi^arum horarum officijs interfit* rint, centum dies fingulis o^auarum ipfarum diebus de oninifi“ tentis Dei mifericordia,ac bcatorum tfiipoßolorum etus Tetri if ’Pauli authoritate confifi,de tniun^tsfibipccnitentijs relaxamttt* HaBenns ’Bulla Vrbani.

Has indulgentias,proximus ab illo Pontifex, Clemens ^t^* xit,amp; duplicauit.Hinc oJlatta corporis Chrißi di^a ell^ Septim^’ na Indulgenttarumieir àplarisq^ creditum fuit,hoc opere amp;nbsp;gratiam Dei eis remißionempeccatorum impetraripoßtgt;

Latißimus htcßfi oßerret campus daclamandi contra Inäid* quot;gentias Ppmanenfes: atq^ oßendendi, tgt;eram indulgentiam amp;nbsp;rt* mißionempeccatorum folafide in Chrißum impetrari. Hute tntm teßimoniumperhibent omnes Propheta amp;nbsp;t^ipofioli, quodremtj* ßonempeccatorum duntaxat in nomint eius aicipiatiqttifi^^^^l”

-ocr page 433-

CE'XT, TL g7

Rident in eum.Sed qmaà Trttceftcribm rofirpi, per gratia 7)eif ^n^oflura Indulgentiarum tott orhi fatefaCbaJunti amp;nbsp;articttlus wiufiitiafidei clarißime illujlratta, ego ,ne Soh lumen addere ydleyidear, onnßü hù^ tantiim demonßralo jhancßonßittitio-^tm e diametro cum inßitutione amp;nbsp;yßt Sacramcnti pugnare, ac poinde Feßum ißud nequa^uam ebc T)eo eßße, Qtperet ^uïdem ^^Itr^quemßayrtt amp;nbsp;torpuet corßientia, hanc 'Bullamper-l^^’ififilentio ohrutam:ßed ingerendtt^ eF^ fœtor abommationts ’fiiuf, craßh tÿpituita obßruSti narilttf, Fabri ißha naßutuli.

^pert'e expluat Fauhts mandatum Chrißi, Hoc facit e^ hiße '^ßbhiQuotiescun^ comederitüpanem hunc, amp;nbsp;depoculo hoc bi-mortem ’Domini annunciabitts, donee 'Venei it^ ». Corinth.

”• ^modo emm credent tneumße quo non audierintf Quomo-l autem audient abfq^prtedicanteb'Frgoßdes ex auditu eb^: ati-^dits autem per quot;Verbum Dei. Sed Vrbanw . in hac Dulla adhortaturpopulum, ad audiendum 'verburnDei^fed ad offi-^^^ni’\pßx^adhoras Canonicas, matutinam,primam,tertiamj S^tam,nonam,'veßeras,eir Cornpletorium. hhnugüita ^^b^patur miferaplebs,Vt interea ne cogitet quidem de prtsdica-^ione Virbt Dei.

‘Porrb,quemadmodum Chrißimeritum,cumomnibuscceleßi-bonts perprxdicationem Euangelij oßertur: it a folafide in firuatorem mediatorem Chrißum, ac nulla alia quot;Viaf ^(dio, op (re amp;nbsp;merito, accipitur remißto peccatorum,ßiritus

,ad(iptio nbsp;nbsp;har éditas yita aterna: atteßante tot a S./'eri-

prxfertimD.Fauh ad quot;Fpmanos amp;nbsp;Calatas epißolts. ^idautem Trbanus in Dulla (nab' %leritum remißionüpeccor ^^utn tribuit non tantiim operibits à Deopraßriptis, quot;Vt oratio-^^^^iieiunijs, eleemofynts,’Verîim etiam operilus traditionn hu^ ^^‘gt;^cirum,'Vt,’\lißxJndulgentijs,horts fanonicts. Quts horribi-'^nißatn Idolatriamfatts deplorare potef^? qua merit urn fohut

quot;Fj J pretij

-ocr page 434-

QJHNTÆ CL y, S STS, DL K.

precioß Jdtiguin!^- Chhßi tribuitur tel braüam fejii jdcnlegium , qiade^L blaißhemia, quidi»ißetas,fibätgt;^^^ LTTonne hxcßola Jatti rnagna amp;nbsp;tußa caufa ißud/u^iendum amp;nbsp;totopeSore deteßandumJie.

Trxterea, Chrtßtn hoc Satramentum ideb inßitmt,'^t tlbtde-' deremti4 atq^ biberemice , qito tanquam cxleßt jignaculo certtores^ redderemur di remißiowpeccarorum tir y it a at erna. LapA^^to Lrbamts palmam nobti interuertens, monßrat tantumtnodo Sa-crdinentum,nsmifii interim conimunicans : nbsp;nbsp;ablegat nos ädrtH'

rit A noßrorum operum , amp;nbsp;adindulgentias Lomanas.’Ptomittit emmyer'epænitentibM amp;nbsp;confeßts , ac digne ßpraparantn^ii^i '^Itßastp Audientihits, centü amp;nbsp;quadragintA dierum indulgeMias-Ecquis Aiitem peccata luaßßlicieter agnoßcetjZ^ pænitebit jAtts magtiA amp;nbsp;Ardenti deuotionepreces recieAbitfQMS tes eleemoßynAS, aliaq^ opera th ant at is pra/ÎAbit fFieripi^detn htec debebantifedimpedit carnts infir mit as,qua: legi Dd notifiéquot; diturßqiiidem nepoteT^ quidem.'Epm.i.

Itaq^ cumpromißio harum indnlgentiarum Tapaliutn condi-tionaliterfiat,tir yero conditionesfint impoßibiles, manet incerta. Sedyera remßiopeccatorum nititur mere^rat!ittafi'gt;' mißione mißricordne , quafirma e^e^ immutabilis, amp;nbsp;tonfi-matur non intuitu hunts Sacramenti in '^onßrantia ßu bdutO' theca,fedefiu potu ipfiits,in memoriam mortd Domini.

Sunt amp;aliaplures rationes,qua hocfeflum non ex Deo eßett-fiantur.Fr,quoddimidiatu Sdcramentu,l'ola yidelicetfietiesß' nis, circumfertttr:c!j quodreuera non e^ corpits Chrißißdpurivs piititspants. Sedquia de hts ficpra diSlu eßtranßeamus nucßdß i-Adijtit Faber ßpertortbits, tertiam quoq^ huivA Sacmmenti reuerentiam, yidelicet adorationem : quam licet non exßefs'ene^ ef^ eittsfientenriatciim fiiibßantiapamsamp;’tiß poTfi confie erat ionemtranfe at in fiubßantiam corporis amp;fiar,gKtgt;ß Chrißt

-ocr page 435-

CE^blT. dS

quo omni'ipleniriido diuinitatis hahïtet corporaliter fi^/imconjecratam mertto, qttoties in °Mtßa eleuatur, includttur^ ^'Ixÿrotfjs defcrtur, in hterotheca monjiratur, adorandam ejje.

etiam iurartintper hoe Sacramentum,tanqtiamper T)eum ß^^n-.ajßrmantes ^ïd quod djeehant tam y er um eße, quam ’yierè T^eum tn Sacramento yidßent.De quo nunc^ quidj'entiendumßt^ heuiter exponemta.

’rlum AD O 'ßA’N.D I latèpatet. Inter du enimßtßiri^ ^Kitn yeritate, citm homo ex toto corde conßjitt meragratutta mi^ firicordta Deijex y era ßde tn lejiim Qhrßu m omnihta neeeßita^

T)eum inuocatjCertißimaße coceptä, quodDominui Cÿ* '^e-amp;^oßtt exaudire.Hocmodoßla diutna °h/laieftas quot;PatrlSi Fi^ l^jiamp;ßiritjus San^t adoratur. Sohes enim Dew e^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ßttitas corda Irenes Dominw.Hinc Chrtßw ’\latt,^,DominK .

tuu adorahti nbsp;nbsp;ilhßoli Jer Utes. Et loh. 4.. Spirit w ejl Dew^

amp; eosqui adorant eumiinßiritu amp;nbsp;yeritate oportet adorare.

dnterdum yero adorare fignißcat externa reuerentiam amp;nbsp;T’^-exhibere corporetsgeßtbw cirßermombw.Ft ihmfle-

Ihotturgenua, incuruatur corpw, aperitur caput, tolluntur ma-(ÿßupplices tenduntiir adfyderapalma . Eßq^ commune tarn l^^oquhmhominibus, omnibusq^rehw, quasßjßicimus, e^xob ^^ftantiam yelßanShtatem aliquam yeneramur. Fbt enim Do-inßiritu amp;nbsp;Deritate adoratur, eoniedit lihertas Chrißta-has ceremonias yel yßrpemtts yel omittamtts . Sic Abra-

iicim adorauitßlios Heth, yendentesßbi agrum profepultura hte-^^ditaria. Sic Abigail Ferßaba Dauidem,ßc ^lagi amp;nbsp;complûtes alij Chrißum,quem nondum agnoßebant eße Deum,

Hinc quiuts ßhr ißt anus facile iudicare poterit^quornddo Chr i-fiiu,amp; quomodo Sairamentu corporbs amp;nbsp;Janguints pctadorari de-beat,yel minus.Ham quantuattinet adaderatione,ingens eß di-firitnen interperßona Chrißi^ nbsp;nbsp;Sacramentu lorporbs (srßanguinid

eiuit

-ocr page 436-

QrmTÆ. CLASS IS, DL V.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrißui enim inperfonafttn totus tarn interne quàm e\((T‘

ne Adordndttf e^^, omni tempore, omni loco, omni modo, Jwe yt‘ niat ad nos inJßiritu,Jiue in carne,in yerbo yel in Sacramentis,iit aßno yel in gloria amp;nbsp;maießate ßta,ßtbfigura yelfineßgura.

Quanquam enim Chrißus eli^ yeru^ homo, creatura 4 Sp-rituJanbfo condita, in yterointemerata Kirginis ‘Mariie,tamen is homo ita ynitus el^ Deo in yna indittifia ztr infieparabili pf“ fima, yt opera ytriujq^ naturxfibi inuicem fint communia, Hm qtilt;e de diuina natura dicuntur,cadem de humanitate dicipolfiunt: yt creare omnia, yiuificare, confieruare, adorari Et W yerja, qutscunq^ de humana natura Chrßz dtcuntur,eadern diuwii natura tribui pofiunt ; yt, nafci, pAti,fianguinem eßandert, tnlt;i* ri, Deus enim amp;nbsp;homo in Chrißo fiunt ynaperfiona,ficut loannes inquit : P^rbum carofaSfum el^. Qi^re Chrißtim totum interne amp;nbsp;externe adorare debemus,idquodJcriptura ybii^pacipup^^ non nbsp;nbsp;nbsp;datum aliud nomen fiub ccelo, in quo nos oporteat

fieri, quam nomen IefiuChrißi. quot;Pfialmus ^6. de Chrißo yatiii‘ natur : ^Adorent eum omnes angeli Dei. Etlfial. 71. Adora-bunt eum omnes 'Epges terra, omnes gentes ferment ei. Ea^ Chrißianusin légitima aSione ceena Dominica, falua'amp;Mfp'* confiientia, Chrtßum interne ör externe adorarepotcll^, imoetia debet, Ham fine yera fide tät adoratione Sacramentum fioit digne poterit accipere, ncc particeps fieri corporis amp;nbsp;fangmnH Chrißi.

Sacramentum yero corporis amp;nbsp;fanguinis eins femper quidein externe adorandum, hoc ei^, omni cum reuerentia trailandiM e^ipto cuiufq^Ecclefiaconfuetudine ,honeßo habitu, moderatii geßibusffiobrie, aperto capite,flexis genibus , fublatis mandw, eirfi quafiint fimiles libéra ceremonia. ’Hlonet enim laulnft omnia decenter ßcundiim ordinemfieri debere i. fcot, Ei rurfus ; Omnia adadificationemfiant. Si enim in liuili conuiaio,

-ocr page 437-

CAKours nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE’b^T. rz

tltfciplina fir 'Vrhanitaî, cnm in hof^icù tùm in tiiorum conuiu^trum honorem : quanto magti cum timoré amp;nbsp;tre^ ^we deiet accedere adhoc ccelejie efulü,in quo Chrijita non folùm t^jnos tnuttanSiJèdettam cthu^ ijgt;Je,qut nohttproponitur: ©• in quo totßtnt fanSt conuina^tot mtnifiri ör dapifert^ Angelin l^nde elucetjfiChrißianus in légitima a^tone uena Dominicee Gnifium interne adoret, ^tTiominitmamp;redemptoremßtum, amp;nbsp;fxjide Sacramentum corporti tisrßtnguint} eitts reuerenter acci-fut, nullo modo idreijctendum amp;nbsp;idolatrixdamnandumejje,fed tultum dtbitum et Deo acceptum,1\[am yt Ifaëlitæ coram ar^ uprofdatorij Dominu ex yerafide inuocantes,nequaquàmfue-funt tdolatra,neq^ ar cam adoraruntfed Deum ipfi(m,quife exau^^ ^itttrupreces eo locofa^aspromiferat : ita non iudicandijitnt ido-^’'lt;e, qui in yenerahilt Sacramento, non elementum pand, fed T^ntninum lefum Chrißum, qui ei^ yerè thronuf gratix, tam /hi-^nualtter quam externdgeßibuf denote adorant.

Hint tarnen non confequitur,quod Faber abjùrdè infert,Sacra-nientum corpord eirftnguind Chrißi internequoq^adorandum efè.

enim in ccena, f legitime celebretur, panus amp;nbsp;corpus Chrißi fint 'Vnum Sacramentum,tarnen nonßtnt ynaperfona,ßcut Deus homo in Chrißo ynam perfonam conflituunt. Filings enim Dei »o»affumpfitangelos, mult'o minus aliam quandam creaturam, ftdfilum hominem,inynitatemperfonx.Ftitur quidem creaturd *quie,pand,'ygt;ini,tanquam organd SpiritusfanBiadêkcitandam ©■ confirmandam fidem: ßd extra ygt;fum funt nuda elementa.Tro-wde tantum el^ Cacramentald ynio Chrißi cum hdßgnd,non du-Tans perpetuo,fed ad tempus,Dux yero natur x in Chrißo xterna infiparabili ynione coniunSlx ßtnt. haq^ tota perfona Chrißi wterne, Sacramentum yero non nißexterne adoratur. Qm enim fanem confecratum ynd cum perfona Chrißi interne adorant, mu-Tantßoriamimmortald Dei inßmilitudinem corruptibild crea-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turx

-ocr page 438-

êViKTÆ ^CLJSSIS, T)Ê fî.

tunepanvs, eir creaturammagûs colunt quàm creatorem. (* nim fanii et yinumJùnt Dtj, ytapud EthmcosQres et ‘BacbiHt ^are ytnemo adorat aejuam quot;BaptiJmij eu quodtn yju e^ laua-trum regeneration^, itapanit amp;nbsp;ymum in cœnanonJunt interns adoranda, eb qubdcorpui amp;nbsp;Jangu^ Chrijù j^rxjenter nolii cum htifignii exhibentur.

Quqdji Sacramentum non interne adorandum eï^, etiafnß cee^ na legitime celebretur, amp;nbsp;cor^uf acjanguti Chrijiiyereadßnt'i quanto mintia interne adorandum ef^, ciim extra tierum amp;nbsp;le^^“ timnm yjttm confeiratur, re/èruatur, includitttr amp;nbsp;cireumgeßtt-fur : tum enim non adei^ yerum corpits fanguit Chrijit, funt nuda zsquot; inania elementapanii amp;nbsp;'tnni, qute nonfine rtefands facrilegio, rudipopello adoranda proponuntur. Et htec quidew dt quinto errore (ßanoniS) in tres (onclufiones dißributo, di^tififi .

Sextus error

Canom's«.

CX J'^dinuocddifintfanbtiiqubdqj ipfirum meritis eit tntercefi ßonibusgratiam T)ei,et rsgnum cieloru confequipoßimtult;

Hic errorprte cteteris in Qanone difertis ör expreßis ponitur. fiömunicantes, inquit ßanon, eis- memoriaw yener/intes, inprimis glorioßfimper yirgints quot;Parite,genitricts quot;Dei eie ni noßri lefii Cbrßi : fedeif beatorum ^Apoßolorum tnartyritm tuorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium fanSorum tuoru»i,quo^^’^

mentisprecilusq^ concédas, ytin omnibus prote£lionis tua muni' a nur auxilio,iamp;c. Qupm errorem conatur Faber tanquàmfing^'' larem articulumfidei defendere : ö* conßitetofuo artificio 'ttens* fftagtiif

-ocr page 439-

'CAW KIS %dISSÆ. CEKT. VI,

^Agnii laudibtu yehit communionem amp;nbsp;cbaritatem fanSioruntt '^xlt;e extra controuerßamptßtafunt, eir 4 nemine retjav.ntur-.pin-g^ftt interim hifcefucatn coloribui horribilem idolatriam, znuo-fAtionem fcilicet fanÜ9rum,qU(e apertepugnat cum ofßcio ChrijU^ yero yßi cœna ‘Dominica, tanquampijßimum ac ‘Deo aciepttß ß»utm ctdtum. Excerpit enim ex hac precatione Qanonis ^HAtuor yocabula : communionem,memoriam,tneritum ür inter,-^ßionem fan^orum, Hac minifice exornat, in diuinti ac quot;Pa“ ^^umjcriptii fundata fße ajjerit. Suam autem infert opinionem, ^'ilt;e amp;nbsp;facrbs literts amp;nbsp;Patrum feriptts ignota, imo yero plane contraria.

‘ De communionefan^orum loejuent, ait,fanBos effe fratres no- Gcum fol ni. nobifcum membraßiritalts corporti eius,cuiw caput

'(^hrifivs e^: ac connexos nobn effèper charitatem, q^ux in ill^ nee defcit, nee exclut ynquàm.

De commemoratione fan^orum, diàt Patres teflari, ejitod in Germ fol- n 9-^‘fa Diuorum eommemoratiofieri confiteuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lat fol 104-

De mérité jan^orum inauit : Domimes promfit fanaisfuis co-P^fimmercedem, Sttjuidemergomerces e^,ad(it eir mentum lt;‘portet. °ï\4crces enim,meriti ef^ merces.

Deintercefiione fan^iorum-.Orant,inquit, apitdDeüpro nobü ^lgt; eam,lt;jua turn Deum,tHm nos miferosprolequuntur, charitate.

Qws autein hxc nefcit^autqitis contradicitf Eitemur ingenue, bacomma Seripturis eyPatrumSeriptts e/fie coulentanea,'Sgt;el cer-tenon rejjugnantia : acproinde '^enerationemptn^orum non dici-niw idolatriam (ficut nos calumniatur Faberjfedmaiore 'Venera- Germ fol n,-Ftone eosprofiqmmtir, quàm 'nelipfe, 'sieltotum eitts Podalttium.

F^eneramur entm illos eo honore, qai Deo amp;nbsp;ipjts placet, quiq^ m yeten Fcclepa 'xfitattta fuit.Pontifeiq autem yenerantur eos, ffbijs placet, fi^itijsfabulis c!sr E-gcndiS,tentpl^y, alcarilusPvïtfi-ffiieiunijs,ferijs.imagiriibus,reltq'iijs,cereis percç^rinationilus, inuocatione, eîrfiducia in mérita acintercffiionem ipfirum.

lt;S s i Ciim

-ocr page 440-

^iriTÆ. CLASSIS, TiEVI. ET{Ilt;0Tlt;E

Ciim ergo Faber ex quatuor ßtfra dmis '\)0(abulis, quttftrß yerafunr, mendactjfulatnentum quttrat, ipfam yeritateffl in mendatium conuertit, tux ta illudFJ'alnn : Citm peruerJoftT' Herterti. Itaq^ hrewter ojiendam, quKfuiw fub hti yocabulti, i Fabro ad calumniam nojlrorum de tort is, délit ejeat,

Q^anquam (yt hint exordiamur} communio queedatnfitfan^ Sforum, tam eorum qui adhuc tn terris degunt, quiim qui cum Cbrifio in ccelts yerjantur: tarnen cana Dominica, ’Sitex yerlif frimx inßitutionis apfaret, eii^ communio yiuentium duiuaxat, quibus corpus Chrifli tn pane edendum, amp;Janguis in calice bi-bendus daturi^lortuienim neq^edunt neq^ btbunt.

Sed yide quteß, quantaßt Fabri eir Qanonisperuerßtas, Qm-munionem celebrant in quot;Mtßa cum janCiis mortuus. Frangentes e-enim hoßiam in tresparticulas, offerunt ör comedunt 'vnamprt fanSlis in cœlo agentibus.Interim autem yiiuosJanblos excommu-nicant.S. Eittts in olla,GeorgiusJublimi equo inßdens, Laurentius in craticula,alijq^fanSli, quorum imagines in altari oboculcs Sacerdcjtum collocantur,communionem cumßaerißeulis celebrant: ï^ocatt autemfanbli, yiuentes, qui °h/ltjßt außcultant, à catia ex-cluduntur amp;nbsp;excommunieantur,

■Germ fol- Ill Lar fol- lotf-

Certè htscperuerßa ratio ei^. F[am fanSi deßnbü, cum adhut tn terris degerent, communionem corporis amp;nbsp;fanguiniâ Qhrißi in ceena acceperunt. Hunc yero apudDeum ygt;iuentes, ccrporali tÿ 'Vißbili communtone non ampltus indigent , quemadmodumnos, Itaq^ hac in parte communionem cum ipßs celelrare nonpoßumw, nec yice y/erfa ipß nobifeum celebrare poßßunt.

Infuper communicare nos ait Faber cum fan^, tanquamßo-tribits noßris, amp;nbsp;memiris eiufdemßiritaUs corporis Q)rißi,per ’nirtutemfidei.qua tn illis nec deficit, nec excidtt ynquàm. Hint nclis méritafianblorum lono eirfi^aluti ejfie ajfierit, e2sc. Fuît igi-eur hoc dicere : JanSlostot halere opera e^r méritafiipetfiua amp;fit-

perero^

-ocr page 441-

CJNON/S %Î/SSÆ, CEm. VL 7, ff^tro^aroria, yc nos mifenfeccatores in its terris deplenitudi-

amp; jupernbundantia tpjorum ingentes fruBus acafere ^uea-J jttemadmodum tnembrum altudab alio conferuatur amp;nbsp;nu^ ^^ttur tn torpore humano,

lt;^ge, ^uid de meririsfan3orumfentiendutnßt ,pofiea audie-tantum demonjlrabo, tommunionemßnilorunon tam late diffundi^yt mérita ipjorum nobis communicentur. Hic enim honorßoltus Chrißi meritorumproprius ei^ . Deplenitudine eins (loban.i. ) omnes accepimW} tarn fanilt ^uam nos. Et hac ei^ '^ora communio Jan3orum, quodCirißum habent communem ßer~ ^atorem^ communem remißionem petcatorumper meritum etus^ quot;^nutn 7)eum amp;nbsp;Tatrem communionem Spiritttsßan3t, yerbi^ ^airamentorum, noute eir cceleßts yita, qua yiuunt in Chrtßo eir ^btifius in ipßs.

Sedde bonis operibus ßan3orum aliter nos fentire 7aulu4 do-(xit Epi. d. lUudßcienteSi quid ynufquisq^ quodfecertt boni,hoc ^efortabita Deo ,ßueßeruusfuerit,ßue liber. Et E^pm. 3. Detcs '^oddetynicuiq^fecundiim operaßa.QtMre impijs amp;nbsp;impcenitenti-hns nonprode^ pietas maiorum fuorum etiam fanBißimorum, hoê,Danielis, lobis,quàmdiupergunt imß'eamp;peruersèagere. ^\ech. «4., çÿ-18. quid nobts magnopereprodeßet ,ßmaxime omnium fanÜorum opera amp;nbsp;merita,noßra eßent^yt ipjbrumßnt^ l^nnes enim fan3i,imo yelfan3ißimi,'nt Daniel, Dauid^ Iohannes reliqui,fatentur,ßa méritaßbi ipßs adßilutem non /uße-

. Ttaq^ rattone illorum operum eßemits adhuc cum fanÜßfer-inutiles, amp;nbsp;ratione malorum operum, qualia multa cttm à nobis,tum ab omnibus fan3is perpétrât a ßnt,etiam peccatores, qui soram ludicio Dei nequaquampoßimus conßflere, *

Idem ell^ iudicium de commemorationeIan3orum.i)uanquam tnim Qhrißiana e2r laudabilis conßtetudoßt, (ßmodi legitimeß-* } ctlebrojidi memoriam /an3orum in alhone ccenaDominittet

ƒ 5

-ocr page 442-

CLASSIS, DE KL V, tarnen ingens eß dßrimen inter commemorationetn mortts ChrU ßiincœna,amp;commemorationemlanSorum. EtßenimpUrt^^^^ deltßimüJupßtcijs tße^tfunt, Ucet coram mundo infontes ejßnt: tarnen mors ipforum non elf^ ^ita noßra, imo ne i^fiquidem Ater-bißimis amp;nbsp;exquifitißimisßpplicrjs yitam fibijgt;romerueruntß^ fola mors Chrißi tarn tllorum quam noßra yita e^.faro mea,w-quit ,eïf^,quam dabo pro mundi yita Ioan,6. Itaq^ commemeraW jan^orum tn ceena tantum exempli nobts in doàrinam propoßti caufacelebratur: fedcommemoratio mortts Chrtßi inccenaßttloni hco,yt communionem corporis e2r fanguinis eins accipientespAX-' ticipesßamus natura diuina,

lam amp;nbsp;ipfaprima inßitutionis 'Verba clar'e oßendunt, cxMin non in commemorationem fan£lorum , fed Chrtßi inßitutameff» HKfactte,inqutt,in ’^EI commemorationem, nonfan^exum-

Tontifctj autem tarn Chri/lt quam fan^orum commemoxatiO“ nem Canonefuo oblitérant. Eera emm commemoratio Cbxtßi ntux-eß,C!im facrißculiispriuatim amp;fcretopaßionem, mortemamp;xiquot; JiirreElionem eins memorat aut mußitatfcdcnm mors Dominipi' blice annunciatur. Sic drfanSforum 'Vera commemoratio el^, ciimfacrißcitlusfeorßminangiiloquodam nomina fàn^orum xe-citât: fed cum tanquàmfunebri quadam oratione 'vita ac moxi ip forum c ommendat ur, agunturq^ Deo gratits, quod tot actamii doms ornatos Dolores Ecclefke fua dederitiaduinHts fmtdpxeci' bus, (ir ardentibits 'Votis, quot;Vt qui adbucfiberftites funt in hù ter-ris,'veßigiaßdei, 'vita mortis illorum ßequantur,e^ in atsxna 'vita adcomunionem illorumperueniant.Qua de re,(enturiaier‘ tia in Conftitiftione Fcelicu Tapa prolixe epimus.

SedET^ITI'vocabulïiFaber indignts modp traHat. Dat quidem Dominusßn^is, 'Vocationem fuam êytfdefquenti-bus,magnam ciitn in hactiim infaura yita mercedem: no tarnen indeßquitur fDeum pro meritts ipformn 'Vitam tll^ dediße ater-

nam,

-ocr page 443-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xîrssÆ, CEm*. ri.

ßiperfluis iUorummerùn adiuMari. °Merces fntm nonJemper yemt ex merito^ed tnterdum ex gratuii:a boni-tAte clementZA . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nam duntaxAt hör am in yineA labo

ur Auerant , Äqualem mercedem accipiunt, cum ijs^qui totim diet fondtti cäquot; Aflumportauerant : non ex meritojed ex bonitatepa-f^^famitas. ‘\latth.zoi dntirdum 'Vero merces dAtur expa^n f^upromißo.Omne enimpromtjjum cadtt in debitum. nbsp;nbsp;cum T)o-

ininics^diceret Äbrahx : Ego merces tua magnanimie, amp;femini ttto dabo terram hanc.Gen.iij.Et tAmen alibi inquir Dominiti,fè ftrram illam dedtjje Ilraelitie,nonpropter iuflitias fuas, nec pro-/fer Aquitate cordtf fui:ßdyt Dominics campieret yerbu fium^ quid jitb iuramento pollicitits e^ patribus , j4brAhdm, Ifaac cir latob. Gen.iq. ’Elonnunquam daeur merces ex merito operum. î^ffl.4, .El yerb qui operatur, merces non impuraturßcundutn gratiamfedfecundum debitum. Hoce^fft altbi inquit Domi- . minus ; Dignu4 el^ operarius mercede fua. (Rôties igitur Deus de^lis fws mercedempromittit aut exhibet, non intelligendum ffÇ lüicta tertiam ,fed iuxta primam amp;nbsp;jecundam fignificatio-uem, yidelicet, qu'odßat ex gratia amp;nbsp;paiîo promißionts, non ex merito,aut opere operato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Etfienim neceffarib funtfaiienda bona opera, quA DensptA-tepit ; tarnen nullus ynqttam fanons tant am bonorum operunt ferfe^Honem aßecutns efÇ , yt cor am iudicio Dei openbus futJ mnitipotuerit. fed omnes ex gratia per meritnm Chrifti faluàti funt, omnesq cum Dauide orarunt: Ebe intres in indicium cum feruo tuo, quia non iuftificabiturin conßebiu tuo omnis uiuens. Et quotidiana precatione indiguerunt : Dimitte nobis débita ttojlra.

Q^are cumfanblißimiquiq^prAceptis diuinispropter infirmita tem carnis fuA non fatisfecerint, fedaethucplurimum debeant, quomodo in iudicio Dei de fuis meritts glorioAunturi' amp;nbsp;cum quot;vix fatij

-ocr page 444-

CLÂSSrS, T)E ri. V fuif olti inlampailibttf fiià habeantt quomodo alijs etiam de fa oleodabunt hoc e^, cùm ipjijttà ment à nonßduenturtqtamo-do ^ihj merttts tUorum iuuaountur ?

Ideo^j S^irittu fanQu^ oßenjürtu omnem falutem fan^oTt^^ non in meritti eorumfed in mern ^aeia 2)ei fit am ejfi, quoties itt firipturis de mercede loquitur ,qua HeM bona opéra fanBoruM compenjaturttafit, ytitur yocabula dandi, rependendi, tttdican-di amp;c.nunquàm yerb, merendi aut meritorum, yllam mentioneni facit.

Et quanquàm Eacres '^ocabulo, merendi, tir meritorum, fi“ pius “pfifuerint, tarnen cùm alias articulum fidei de remifiiwt peccatorum diligenter tra^arint, certum e^f^, ipfos nonfenfjft tit Eabro ei' Soplnjiii,quodfint aliquameritade congruo ôquot; condig-no, quibua bomogratiam Dei mereatur, fidgeneraliter pro bono . opéré tir cultu diuinopofitiffe. Ilam ingenuefatentur, tàm merits jan^lorum, quàmpremia eorundem ejje dona Dei, atq^ nulla mérita fanEîorumlegi diuinafitttsfacere. .^ugufiinttsltb. 20. w«' tra Paufium, cap.zi. Eopulua ,inquir, Chrtfiiantss memonas martyrum religiofit Jôlennitate concélébrât, amp;nbsp;ad excitandam imitationem, tir Tof meritts eorum confôcietur, atq^ orationibnf adittuetur.

Torro de intercefiione fanEîoru '^ialdè luhricua eïi^ Faber probat quidem fates prolixe ingenio charitatês, exemples Ægelorn, 7rophetarum amp;nbsp;yiuentium fanSorum, ac diales 'Patrum,find(iS in cœlês pronobès orare. Sed quid optes erat, cumntmo hoc negeF Etfienim non certo feimtes, quônam modo fan^i pro nobes orent : tarnen credere, qubdfiin^îipro nobês orent, facrés literts non ai-uerfutur. Heq, enim dubium e^,quin SanSlipropter charitacem perpetuam, quam etiam mortui ergayiuos cordianter retinent, nobes optima quxqj cupiant, pro nobes orent, tùo quodam lale-ßi modo. Hamfi omnès creatura nobifeum congemifiit, amp;fillicitt

-ocr page 445-

ce’mt. rr-

yrpalamfiAntfilij Dei, '^m. 8. quanta magis San^ii ia «elii^ro nolni folliciti erunt Inde tarnen nequaquam fequitWt ftn^osinuocandos ejji. Quanta enimhtecidolamaßt tam tant tlijMnto loßtofittf (e^i^ enimprati^ttnf error (jinonts) demon-ßrnbitniK,

DB INVOCATIONE fanä:orumgt;

Sratim a'a initio buiui loci yidemM, candid'e LeHor, quam incertttf ßt Faber tÿ ipfe adeb Qanon, de Sacrißcio %lijjx eiits^ meriio. Si enint ex yerbo Dei certum exploratumq^ haberent, ’^ißam tarn acce^tum tantiq^ meriti ofnf coram Deo eße, yt per bancpeccata exptentur, in ea^ omnesßdeles yniuerßam Euange~ beam confolationem habeant ( yt Faber alibi ajßrmat ) certe fan^osnon inuocarent,yt ipßorum merité ac interceßione adgra-tiam Dei peruenire liceat. Flos yero, dtuino benißeio, Jacris literii edoÉli, ynum eßeßolnm mediatorem inter Deum amp;nbsp;homi-»M, Gjrijlum yerum Deum ö- hominem,qui ynico facrißeio cruds perfeUos reddtdtt fanHificandos in xternum, acpro nobts apud pattern int er ce dit, nullo alio ßaerißeio aut intercejßre adßalutem noßram indigemus.

Seäquxß te Faber,ßtantx eßieaeix efÇ ßaerißeium Flißx, ft alibi declamitas, quidylterius meritis ac interceßione San-Iforum indtges l’ Sin ßanHorum mérita intereeßioq^ adhuc ßunt iueeßaria, incertam eße imperßellamq^ °M.ilße efßcaciam oporte-bit. Qwdßincertae^^yDeo grata non el^.Qtäcquid enim non efÇ exßde,peccatum efj^,

Certe cum inuocatio Santorum prxeipuapars Qanonts eix cultus diuini cenßeatur, in tota Ecclefia quot;Rpmana, merito debebat certaßacrarum Itterarum teßimonia habere. Sic enim Fetrua ma-

Tt

net z

-ocr page 446-

QyjNTÆ CLASSIS, 'DE

net:Siquü lo^uitur f in Eccleßa)loquatur yt eloquia Dei i-TeU 4., Et Chrijlitsprxapit, 'Docentes eos Jeruare otnnîa, qua^rts(e‘ '^olts '^atthat. a 8.

quot;Elunc ergi) 'vide tnihijquomodo Faber inuocationem probet. '\'laguo hiatu ia^htatjeje deJacrtf Jcripturif : Seden tili fro tbejauro (quad azunt) carbones. Ex omnibus enim ‘BihlicH librtsnonfotef^ proferreynttm yerbtdum, praceptnm , confdi' titrii promißionem aut exeniplunii de Jan^ortim innocaMne.Itaqf Soriten qnendam coaceruat^qno ex angelorum amp;nbsp;ynieritium jafi*' Gcrrn-fol-iii-Ill, l'fçrum exemplts, inuocationem mortuorum fan^orum fiabilid(gt; l.aj.foi iQtf.107- A r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

' ^yïngeli, wquit, ytcient amp;nbsp;auaiuntgemittts ac^eces nojtras, CS gaudent Juperpeccatoribits reßptj'centtbw, acpro illü orant.Lw-16. lApoc. 8. Z.ach. J. SanEh autem in cœltsjtmiles ßnt an^dd ^atth. zz,Sequitur ergoßanSfos quoq^ in exits exandiregemitn^ acpreces noßras, amare nos, congaudere deßlute noßra,ordrepflt;gt; nobis: aeproinde à nobis inuotandos eßfe. Quomodo autem baeß quela cum facris literis congruat, breuiter exponemtts.

•gt;icprimiim, certVM ei^, ,^ngelos inter nos 'verlari,ßda noßra tntutri, ad bona opera impeller e, nos amare, pro nobd or/i' re, gaudereJuper reftpi/'centibns,fuper impxmtentibtts quot;oeroper-turbari amp;nbsp;dolere: ttemq.pcr hostattquam comités ac cußodesylt;gt;e‘ lidßimos, à Deo nos dependi ac tst omnibits periculis confen^i' ri. Hxc om.nia, inquam,ßunt yerißtma, inßacrisfunddtd Ä-teris. JDam de ptterts tnqutt Chrißtts, quodangeli eorumin ccd^ ßmper 'Siideantfadempatrisßci qui in exits nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;%latth. 18. El

Luc. 15. Gaudiunierit eoram angelisDei, ßuper-vno peccaWt reßpfeente. Heb. 1. Hanne omnesfunt adminißratorijßirittiS} qm in minißerium emittunrurpropter eos,qui haredes eruntfdl»-tts i Et pßl. 91. jingelis fuis mandauit de te, quot;vt cuftodtantte in omnibits ’^ijs tuis » Idem teßantur exempla °EIß, Ed^di 'Eobtæ eä'Ct

Sei

-ocr page 447-

urssÆ. CË^T. ri. 7

Sedquod jlngeliomnes cogitationes cordïum cognofcant, at ’'‘oflri a^ttd ‘Deum tntercefforeifint^ac froinds à noit^ inuocari to~ ^'jfdibeant, htec, hac t diametro cum firiptura facra amp;nbsp;^t/ictomediatornnojïri le'u Cwifli pugnant. Ërauitm , in^

Ieremïas,corhominbs amp;nbsp;injcrutabile. Q^cognofcet illud ?

E-g) Dominufftrutans coramp;probant renes. Hier. 17. Et Sa-lomon^. 8. Tu nofitfolM cor omniumfiltorumhominum. Sic amp;^^^loli in eledione ^latthia precantur ; Tu Domme tpci corda nofli omnium. Et Ëom. 8. Ille qui fcrutatur corda, nouit quisßt jenßisßiritw.

‘Porro, ß maxime .yingeli tanquam interceßores pro nobt4 ^tarent, omnes^ noflras neceßitates perj]gt;edas h aber ent, hinc ta-nien non conßcitur, ßanHos mortuos etiam pro nobvs interce^ dere, ]Iam beati in ceelid nonßcnt angelisper omniaßmiles.^ßua^ tttmadßubßantiam ^ä'^itam attinet, jandun cœlts babebunt lor^its Ijnrituale, quod abjq^ coniugio abjqj omni cibo cÿ potu, à folo 'Deoßßentabitur. Qua qutdem ex parte angelts ßmiles €• runt, qui nbsp;nbsp;ipßjùnt incorporel ßiritus, yiuuntßne cibo amp;nbsp;potu,

ulijsq^corporalibits neceßitatibus. Quantum yero ad négocia amp;nbsp;offcta attinet, Sandt mortui angelts nequaqiiamßmtles junt.

j ÎÆk enjjM habent talta mandata, qualia Cdngeli, de quibtußu^ fradidum efß. üecyllum extat in Diblijs exemplum, quod ‘bieM animas defundorum rurßts in terras miferit, ad exequen-dum aliqiiodnegocium . ^bfitrda ergo ebß Fabri conßquentia, qua ab angelorum mandatas amp;nbsp;ojßcijs adinterceßionem^inllQ•^

t(ationem mortuorum Sandorttm argiimentatur.

Imoretorquere nobts argumentum licebit. Si ipß,gt;ingeli, in~ ^(rnos conuerßantes,amp; aßidue quot;videntes fadem patrüs, qui tnulta illtf propter nos reuelat,non ßrutantur cordanoßraynec in-^ßceßresnoßrißnt apudDeum,mi(ltb minus fandis defundds lila tribuenda ßnt,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T t 1 Excipit

-ocr page 448-

Germ- fol-113 lat-fol-110-

gyiNTÆ CLASSIS, J)E VL LT^OT^ß Excißit Faber: Sanbli, inquiens, cognofeunt illa in dwime ritudincc contemplatione, amp;nbsp;inßectilum JacratißimxTr 'mitAtd intuitione.Idem tpß,qM Heli's^o indicauit^minißrum eiw Gïe^ argentu 'veßes à 'Naaman Sjro acceptée, etiam faniiis in c«t9 freces ipfos imßorantium notas facit.Ft qui Fttrumgt;^p(ifloluM defraude amp;nbsp;mendacto ^nanice amp;nbsp;Safphjrts certiorem reddidit) M etiam fan^ futs in ctslts occulta precantium yota detegitamp; exflicat.HaEîenits Faber. En tibißeciofas imaginationes, amp;ß‘ miiitudinem de terreßrifßeculo,pro teßimonijs feripturte. SedC^ puerts tritum efl^, nudasjimilttudinesnullam adprobandum^itn habere,Scriptura autemplane contrariumteßatur, yidelicetfin' ifos ignorare nos ör nßra’. Efa. 6,^. mietende de tœlOiamp;quot;videdf habitaculofanElo tuo, amp;Joliogloria tuee. Vbi e/Ç t^elus tuttt amp;nbsp;fortitudo tual*multitudo yifcerum tuoru amp;nbsp;miferationu tuarurn^ Super me continuerunt fe . Tu enimpater näßer, amp;nbsp;nefeiuiti eir Ifraèl ignorauit nos . Tu Dominepater nofler,Ù demptor noßertei Jeculo nomen tuum,amp;c.Quodfi .gt;lbrahanigt;lß‘gt;^ tir Iacob ignorant nos,qui fanTißimi Tatriarcha clarißimts tefli-tnonijs in feriptura ornantur, quad apud Deum yiuant : quid de nobts feientfSlitijfandîi, Georgius, Chrißophorw, fatharina, tÿ complures altj, rubrica in falendario inßripti T)e quibfts tim incerti ßimtM , an ynquàm in tetris yixerint:partiWinntn exlis apudDciimfnt.ldeq^ enim el^ articultts fidei, yt credantu^ eos omnes beatos eße in cœlis,quos Eapa canonii^auit,c!j' in rum Diuorum retulit.

Exempla yero Elit^xi eir 7etrt, quibus probareßudet, *Deuvt^ fan^lis in cœlopreces noßras notas facere, non modo nobis non fragar.tur, yertim etiampro nobis contra Fabrum militant. St enim fan^li nihilnorunt , nißquad Chrißtes ipßs rettelat, tM‘ net adhtic Chrißus noßer tmicus mediator tir intereeßor, non tan-

t itm coram T acrefuo cieleßiffeil ttia coram^

emtn

-ocr page 449-

quot;CJliO^IS IsdlSSÆ, CENT. TI. 7^ ttiimprices noßras prtwperuentre ad Chrißum quam ad faudios, Hai tandem rattone(humano more loquor)plM negoctj Chrißo fo-tit^donecpreces noßras omnibus Janets reuelaret, amp;nbsp;admoneret^ ytpronobà interceder ent, quamß ßatimjine interceßione Jan-Sorum reSa ad Deum Tatrem ferjerret. Quodß tum Chrtßtn nos txaudire,amp; yota nojlraJanlîts reuelare nollet, nenneßrtßra fanSos inuocaremusf Stu Chrijlui nos ex audit, priujquàm Janlh txaudiant, cur tarn male nobis ipji confulimw, yt reliElofontt

yiua,turbidas ajlernas etputidas lacunas,qua aquam con-ttnerenon Talent,curtose quaramu4^

^dhac, non neceßaria ei^ hac conßquentiat Dew Elis^ao Öf 7etro in hts terrts quadam reuelauit. Ergo amp;ßanBis in iœlo noßrarum rerumßatum aperit. Nam eic ijs, qua in terrüfiunt, non neceßarioJ'equitur,eadem in cceltsßeri. Ingens enim e/Ç diß trimtn inter ceelejlem et terreßremyitamßinQorum.Sedneqj hoc ßquiturßim nonnullafanBü reuelatafintßpjos omniaßire. Etß tnim Dew Elis^aopatefeceritfacrilegium Gehasßßeruuli,tarnen tidem alßcondit, quodßliw Sunamitidis hojjitüsJita mortuus ^ßjh^-Tdpg.^. Et licet Detro reuelauerit mendacium tgt;4na-nia ü^Sapphyra, tarnen eundem calauit, quis ipßum proditurtts

^^^^t'et êk relus terreßrilus ad cceleßes ar^menttiri, lalrujuo iugularemgladio. Sic enim arguerem: Qm Helu^aum telauit mortem ßlij hojjntisßa, amp;nbsp;Tetrum calauit proditorem ßnum,idemcalatßanSlosinccelts,neßiant, quidrerum in hüs ter-agatur. Et yt femel dicam quod fentio: quemadmodum non noftrum naße tempora,amp; articulas temporum, quos pater in fa ipßtii conßituit poteßate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it a nulliw eîf^,feire occul

tas logitationes cordis,nißfohw Dei.Hunc honoremßlt foli re-ß^uat,ytßtKKfi'ityiasntj ide^, Jcrutator cordium. Nthil ergo ^itlrumßmiütudoßeculi, nthil ibcempla Ægelorum,Elt^iei amp;

Tt‘ X Eetri

-ocr page 450-

c Lässt s, T)E vi.

Tetri iuuant. cum ipfemet fentiat, ad exempla adhuc in term yiuentium confugît.

Germ.fôl. lu- San^t)tnquit,interrt}, nonjolum orantpro alijs.

t«in.fol io7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;implorant, ytprecthuf ßtts apud'ûeumproipfi^^^'quot;

tercedant.'Rpm.i^,ColoJJ./^.Ttem fan^i in cteltt tam fruuntttr ta,^ tieritUi tj^uàm nos, amantUtiam ardentiu^, quàmfanÜiin terris. Ergb Janili non Jolum ex chant at e orant pro nohiSiß^f’^quot; nocandi etiamßunt à nobts.

TTîc rurJiufateorJanSios yhientesnon pro fe ipßstantafnt fed ettam pro alijs orare. Hane enim orationisformam Chrißn^ nobis prxjcripfit:‘Da ‘ÎTO'JÎ TS^Epmitte ’TTO Ti TSfiberaTdO^» Et lacobtis cap.fj.Orate,inquit.proinuicem,ftJaluemint.Taulti^ ’5- obfetratfratres, ft adutuent fe tn orationtbuS adT):unt,ft Itberetur ab incredulis in Tudtea. Et Coloff.Orente sßmiil amp;nbsp;pro nobis, ft T)eits aperiat nobis oßtiim fermonis, loquamur n^ßertum fhrißt,ßcut oportet loqtti. Ham fera iniio-catio, amp;prafertimpubltcarum amp;nbsp;eommnnitimpretum,fecundnni ferbnmhdei, f/Çpnecipüapars communionisßtn^orum,r^ßo^'’ tißimiimpropugnaculum aduerfus ejuaßibet huins mundi tempe-ßates pericula.

Q^d ferbbtec eodem modo incœlisgerantnr,idßripturantß quàm teßaturinecfeqnittir, qua fiuentibus mandatafunt, epue(p^ ab ipßs peraguntur, eadem mortuis quoq^ mandata eße, amp;nbsp;eb ipfisperagi.Ham terreßria noJiint tranfferenda adlftrnualta amp;nbsp;ceeleßta, maxime ad animas defunEtorum. Et,fanEli ex fera cb^* ritate fleuerunt eSr luxerunt pro peccatoribtis, ft Samuel pro Saule: nec tarnen in cœlis idemfacient. Äbßerget enim Dominus omnes lachrymas ab oculis eoru.Denijjßomnia tribuerenturßin-Efis in ceel), qua tribuuntur fanEtis in terra, eir qua ibßs facienda mandant::r,ßeret ex triumph ante ecclefia,militant eceleßa.

Tam ciim Faber ait,fanE{os in cœlis multo ferius fiuere,qiMm

nositf

-ocr page 451-

CMOUIS ^îISSÆ, CE^T. Î^T. 76

nos inttrris,frittolum efi cauillvm.Eerbum tnim '^ïuendi iam ac-npiiurj/ro naturalsfeu anitnals yitadamproJ^irttuali.Ita^j Syl-lo^lsmits,^uia quatuor termsnts tonßat j e/Ç «lt;fy7^Ati\isamp;. Etpro~ snißio de exa udtticne f returnpertinet ad illos duntaxat, qut ad-heinterrts tir hat lathrjmarum y aile, animais ysta yiusint^non adeosqus sn ccelo Junt^aut snpur gator so. ^men^amen,dite Dobtt^ snjuit Chrsßsts,fiduo ex yobts tonßenßrsntJuper terram, de omni re quameunq^ petsersnt ^jset slli^ is pâtre meo qui in cœlus el^, Bnßper T E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inqust,non sn icelo^aut purgatorio.

amp;it tir tharstas janblorum masor amp;perfe^sor efÇ in iceltSf quàm in terris ^optant enim nobts amp;nbsp;precantur omniafoelscißimai inomnem aternstattm. l^ec tarnen snde tonßeitsir, quodfungan-tisriniielii ofßcio mediator is tirinterteßorts. Hoç enim off lium nontonfifit in yolusitate homints,tirfauore er ga nos,fed sn man-dato ir ordinatione Des ; amp;nbsp;competit fols Qhrijlo, iuxta di^um 7]almi; lurauit Dominw tir nonpœnitebit eum, Eu es Sacerdos weternum ,fecundum ordsnem 'Melthifedech.Cui angelorum astt ^otmnum 'vnquam htec dsxit Destsl*

^d^quod yiuentes fan^oslonge alia ratsone smplorarrittsprv fu oratsonibtts, quàm Faber tir Tontißtij mortuos fan^os eolunt ^tpnubcant f F[am quis ynquam yiuents SanElo, in honoresn tius, tetnpla extruxit, '^onaßeria condidit ,facella extitauit,. ^faria erexit^ quis’MiffasiPrxbendas,tir collegia canonicorum iftßituit^Qtsis aduiuentemfangumperegrinationesßifcepit?qu is nitruhs eins conßfses e^^ quit gratiam tir indulgesitias apudesim j«tfmit i* qvis tanquam opstulatorem adoravit, aut Saerifitijs (oluiFQtiis oßTa eitts, capillQs,yeßimenta, calceos ,tirc. reliquia-ftimloto habuit,ei In eceleßa adyeneratsone ac tulttsmproflituit? ilÿlsts omnibsss nugis FapißießosßEstios fan^os non tam hows-' quàm onerant tir fatigant.

î^oHffrr

-ocr page 452-

QTinTÆ CLASSIS, DE VL EI^I^E

^«nn-fol. 1, i- nbsp;nbsp;nbsp;'E^l}gt;ondet Eiier : Heq, ^ero, inijtnt, hac eos rntione innocA^

*-®tin.fol.io7. niiifjtanquàmîUigrattAm nobü confemnc, fidqui fitti precdiii Deigrntiam nobus concilient : neq^ ceu redetnptiontsfiequeflros yel medtiitores, fid qui^rectbu^ intercedent pro nobts apud'Deunh Hxc ille.

Sani Feber quantumuit ore fete etur, Sanios duntd^at tdH^ quam mediatores intercefiiontd inuoceri, tarnen cordefintit, iffi^ etid redeption^ amp;nbsp;expiationitfeupropiciationts mediatores elfegt; Acriter.n. dimicat,qubdcora Deo nbsp;nbsp;E TI^IFISfan^ord

mur : yt fupra audiuimitf. £t fanon ipje non tantum precurrtt fedetiam meritorum mentionem facit. Qwrum merité, inqitih precibitsq^ concédas, yt in omnibus prote^ion^ tua muniamtif aukilio, Qmdhoc aliud elf ,quam fanBos facer e mediatores piciationts zir redemptionts f Hoc enim eff ûIt» «îi efßa-um, méritafita prtetendere, quibus fattsfaciat pro alijs, proptef qux, tanquàm Jùapropria mente, iujlificentur . Vtfiamicttspri amico debitum perfoluat,debitor aliéna fàlutionenon minus reii^ mitur, quàmfide fitoperfiluiffit. Talem redemptorem amp;nbsp;expi^ atoremproponit eir commendat nobts fcrtptura ynum Ü Chrifltim. ’H'.igacifimx ergbnitge fiint ,qult;ecuntq^ Faber de dâfcrt“ mine redemptionts amp;nbsp;incercefiionts deblaterat ; atq^ htic tend'int omnia,yt elegantiori quodam fucocra/fa ijîa idolomaniapingAtut

ornetur.

Sunt alia qudmplurimateßimonia, qtiibits Faber aperte conuinci amp;nbsp;redargutpote^, qubdJanÜt non tantiim yt interceß fores, fid etiam yt auxiliatores eiy opttulatores inuocaricon* fueuerint.

Extant libri iftts idolomanijs referti,yt Hortultts anima,Ire-ptuariii dfcipuli,liber exemploru,‘\lariale .Extant plurimacan-* tilena tn Eccleßjs, Antiphona;,'^^lponforia,Sequettee.Adde,quoi finguli morbi, pericula amp;nbsp;neceßitetes, fingula pecora, finffdi optfiii

-ocr page 453-

cJKO'ïiîs cEm, rz rz

ifficia.ifingul(efrat«rnitates ,fingula loca ,fuos Jjabent pecuUa-Tes'DiuQSi qui tanquam opitulatores inuocantur colunturtem-fKialtarihuf,'Vottô,facrtficijs,feregrinationiiM,reltquijs.Tra» ßrtimyeroquaiuorilecimtUio^icularores prx reltqun eminent» yerohac omnialuce meridiana clariora funt omißis illu , quot;inum et alterti tejlimonium profer am, ex quo yel tacm yideat, Tapiflas fuos. Santos non habere tantiimpro mediatoribiu inter^ eefioniifedetiam redemptionie.

Olimfipeccatorpro indulgentijs ‘K^manii confequenditpecca-tafuA conftebatur, fnxnitentiariuf albo bacillo folebat eum fe--^etb bac '^tfitata formula abfoluere : Taßio domini noßri leßt Chrißi, nee non amp;nbsp;meritum heatißimee yirginü quot;^larixt Tetriy ’Paull, omniu SanPlorum,praterea quiequidboni feeeritt/s,aut fnalifufiinueritus,fnt yobüs in remißionempeccatorum. i^ud^ flt;^nitentiarium non contentumJoints Chrijli merito , adiungere ttiamaliorum SanPlorum merita,quibus peccator T)eo réconcilié-tw amp;nbsp;iu/lificetur,

Gabriel'Bielin epitoma Canonts ,fuper yerba: Q^ru meritts ptecibusq^, amp;c. ße feribit ; Fiductaliter ad Sanios recurrimits, torum memoriam y entrantes,y t nos fragiles amp;nbsp;mor tales merea-mur eorum meritis amp;nbsp;precibtts ad eorum immortalitatts gloriam ^(ruenire, atq^ eorum Juffragijs de fide perduci ad yifionem , de fpe ^irem,defiadio adbrabium,de yia adpatriam.%lultafiqtiidem djfojuit i)ominits dare yiatoribits in tempore aternitattf {rpter Santorumfuorum mérita, tire.

2Ço»pojfum hic teneri, quin arcanu mihi in confeßione contre-Jitumpandam. Ciim aliquando eßem minifler Ettilcfiie in oppido quodam, in quo erat ^lona/lerium or dints 'prisdicatorum, (C^ro-

quidam, cut eram à confeßionibits, iam iamjupremum d:cm daufurus , muhtsprofufis lachrymis,‘Bullamfraternitarts,quant niagnoprecio à ’Monackis Dominicanis emerat, mihi tradidit,

y y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu.e

-ocr page 454-

CL JS S IS, DE rt. EI\ßJ)K^ qux adyerlum ita halet : H^amp;USProuinctalü TradtcatbTf^^f H.H. falutem in Doimno Jèmfùerna, fer muhiflitia bona f«Hâterfromerendi regnu cœloru,fcrßäendiJingularem deuotione)n,quam ergaJànSu nojirü ordtne habetts,adgloria ‘Dih eir honore ytrgtnâ ‘quot;Maria, in redemftione amp;nbsp;confolatione atiitnit 'Vcjlra,t^ anteceßoruyejlroru animaru,quilw cufitâ Jfareitifes ßerilaudabiltt nojlrafraternuatif,deuotionâ,eâ‘ orationtSi^t^i^quot; admodüfi délit er de yobâ intelleximw. Qwd ^uidcfalutare deß“ deriü,homtnibuf in terra adiumento,adremißionem feccatoru,^ weritoriu yita aterna,laudatr:ws nos in Domino lejù:tirfroßfß ßtmw,quanta nobts ejîfoßibileßirituale remuneratione refertelt; Quareautoritate nojlriofßäj, nbsp;nbsp;mandatol^tierendß. Domini

at Eatrâ Generalts, reâfimuf y os in frat emit ate JanClt Ordintd noflri,faâentes yos farticifes et taf aces,ta in yita quàm in te ,omniu'M. IJ 5 JlßE'i^l,Orationu,Eradicationu,IeiunU)f^i (ontemflationu,!^igiliaru,JbflinentiarH,Clauftraliudtfciflindih Deuotionn,Çantionu,Leâionu,Laborue!?‘c.aliorumqflen(füdlt;irih ^iia omnifotens Deu^ fer nos täquot; omnes aliosfratres, in tota fro-uinâa,fergratiamfuam oferatur.Qntedimw etiamycbH larigratia, flciuando defoßtionis yeflra in noflro cafittdo ccnitni’ tnoratiofuerttfüâa, yt fro 'Vobâ cmniafiant,qtixcurfljramlv/f fleri cor. file turn e^.

Quts iam credit,Fabru farJos in ccelis habere tanâimgro mC' diatoribus interceßionis, r.o etia redemftionü feufroficiationii ? Si enim fratres fanSlßimi Ordinü if fins,^ui difficihm'e in regnutn ccelorum intrabitnt,fut!da fiia of era eä mérita tatifreiunt, ^t ea 'viuts ac mortnâ afflitent,tan^uàm adiumenta ad remißioncm feccatoru, e^ meritoria 'tita aternaicjuanto magisfintiethocdt fanâif,qui tancjuàm amici amp;nbsp;domeflici Dei ia dudu in cœlaftmt?

Hotum e^ toti orbi, quanti Frater loannes Tecelins, qui amp;nbsp;iffe Dominicaflerfrit,méritafanâorum eum ‘Egmanenfibus In-dtdgentijs

-ocr page 455-

CMOmS ^ISSÆ. CENT. VL

in Germania '^ediderit.Quodfifaniîosfeàffèt taneunt fnedtatorcs in;erceßtonti,ßcM Faber : crede mihi, non tanti po~ yendere fuas Indalgentias: nam obuiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ti^JhiwV’*

'“iio orarepoteii^ fid^jgraeti amp;ßneprecio.

turn adhuc commemorabo, Fabroßortaßk non ingratum.î^ir-^o'Maria efÇprxcipuapatrona Ordinii Fraduatorum. quot;Kamß bacobo de Fonigine amp;nbsp;'BergomatiFMonachii Dornimcanü^crede-^ dum ei^dn janbli T)ominici,mpetraMt ilia à ddtbloßlioßuo m (teldy^tordo Tradtcatorum inßitueretur)pro Jalute totitu hu-gt; ^anigenern. Eadem cæ'litiis reuelauit, quales cucullas Fratres ißitts Ordinii geßare debeant. Frxtereaßan^u^ F ater T)omini-iits aßidue Ordinem ßam commendauit cußodne eix protebîioni dwig yirginis ^aria : adeb^yt nieo quidem iudmoßPradicatores jeu Dominicani, multo iußitis tognominadi eßentfratres ’^larite^

ipßQarmelita.Qppmodo aute tot amp;nbsp;tata beneficia remune-rantur T)ominicani b’ aut quamgratosße Ilaria yirgini exhibh? 'bbihil iam dicam de ‘Fpjarijs, hac noßra demiim tempeflate con-quotidieper multas myriades in honore illiu^ oblatts:ßed diM duntâkat de Cantilena,qttx incipit, fialue quot;ßegina: qua ytr^ imem’Martamquotidie /alutant, in curjuF.yirgints, inßd~ pletorto. plane iudico,Fabrum ipptm hora ßompletorij hanc fia-Iwationem non intermittere intfifiorte hac in parte fallus fit Lu-eheranus ,quod de charitate nbsp;nbsp;deuotione ipfius non facile jujßicari

pßum. Ftrimfiue oret,fiue omittat Faber, certum cf^, Ecclefia Qtholicam, qux errare nequit, cttmprimts fan^ißimum Ordinem Fabri,plurimi facere hanc orationem,eamqjquotidie cantillo' re yelfiihmifayocedemurmurare.Hxc, inquam,fiue cantio fiue oratio (falue F,egina)per feßla,locupletißimi teßtmonij loco fuf-fieit, quod fanÙi mortui non modo yt interceffores, yeriim etiam '»fpropiiiatores ör redemptores inuocentur.

V y 2 Salttt

-ocr page 456-

CLASSIS DL VI.

SALVBREGINA»

SAlue ’Regina miferuordix, 'v 'tta, dulcedo,tèrßgt;es noßra,fdltif* Ad te clamamitsexulesfîlij Eua, ad te fujjnrantus getnentf^ amp;nbsp;fientes in hac lachrjmarum yalle. Eia ergo aduocata. wfitaf illos tuos miféricordes oculos adnos conuerte. Et lefutn leneili' Sumfru^lum 'gentris tui nolùhoc exilium ojlende. mens^ opia,o dulcts yirgo ’Maria,

\ erficulus»

In Omni trilulatione amp;nbsp;angußia noßra

Succurre nohts letißima yirgo mater Maria»

Colkdagt;

quot;Beataamp;gloriofia fimper^ yirginM Maria Dei génitrice, Jùmui omnipotent Deus , yt interceßtogloriofia nosprotegat adyitam aternam perducat. Ter eundem Chrißum dominuf^^ Koßrum. Amen.

Triufquam error es huius cantilena oßenda eir confutetn, fior coram Deo,me de lenediHa yirgints Mat ia honoribus ria nihil detra^lam '\ielle. ludico emm illam omni honore dignaM» iediElam inter mulieres, beat am quia credidit, ficut Gabriel amp;nbsp;Eli^^ahet earn commendant. Hmc meritb beat am earn dicunt amp;nbsp;pradtcant onines generattones terra, quia fie cit ei magna quifigt;‘ tens ei^^ ßanHum nomen eins. lEec dubium el^ quin in exits ttiam exaltatafit fiupra omnes SanElos amp;nbsp;Angelos, iuxta diBuM Clrißi t Omnüquifi exaltat, humiltabitur. Seddum oppugna Salue ‘Regina, Fabrum eir complices eius oppugno, yt conuincam eosMaviam nbsp;nbsp;alios SanHos facere mediatorespropiciationis C

quafi Deos,

^am

-ocr page 457-

Câ^O^IS UIS3Æ CENT. TI, 79

in hac cantilena tribuunt 'yiirgini Tlaritc fex epitheta^ foli (liutnte mateßati Domini noJiri lefit Chrtßi yerè tribui Ifoßunt, Deindeprecantur amp;petunt ab ea ^uin^^ beneficia^ lt;^uee à nemine ^uàm àJolo Deo exhiberi amp;nbsp;praßari pojjunt,

L Regina mifen'cordiæ^.

Hoc epitheton commode in meliorem partem interpretari ißet;^ideltcet qubd ideo diceretur Ingina mifericordia:,quiape-mifericordia, Chrijlum, nißfitbßnem hanc appen-dicem adder ent : Illos tuos mijericordes oculos ad nos conuerte, Et in Hymno de .Aßumptione *Maria^cuius initium t ttrra,pontu^^tä‘c. tta canunt : Tiana mater gratite,mater mife--ttcordia, tu nos ab hoßeprotege, in hora mortisJitßcipe. Q^bus ’Verbis ipßjuamfententiam declarant, quod iudicent Tiariam tanquampotentißimam ßeginam in manußahabere mifericor-diam,qua mißereatur quorumcunjj ipfa yelit.

Sacra autem Scriptura teßatur , folum Deum eße qui mißeri-^wdiamßaciat in terra.Hier. 9. eirTlaria ipßa commendatmi-fericordiam Dei,prte reliquisßis operibits. Tlißericordia eiusßin» qaity à progenie in progenies,timentibu^ eum. Luc. t.

Et deplioDei inquit jdpoßoliPS Heb. Debuitper omnia fratribusßimilis reddi, 'Vt mißericors eßet tir fidelis Tontißex, in bisqiKe'afrudDeumßorent agenda ad expiandum peicatapopU' li Ee Heb. 4. .gt;4.ctedamtis igitur cumpducia,ad thronumgra.-

( Qhrißum quot;videlicet non Tîariam ) quot;vt conßquamur mißri-terdiam, amp;gratiam inueniamus adoportunum auxilium. Qnm VTgo 7apiß«e orent,'Vt Tlaria illosßos mißericordes oculos ad nos ionuertat,plus mißericordix Uli tribuunt, quam ipß Deo patri, amp;nbsp;dileiloßlto eius Teßu Chrißo.Si enimplus ßderent Deo quam Tia-' vteprius certe ad ilium gemerent amp;nbsp;clamarent, Faciunt igttur Tlariam non tantiim mediatricem interceßionis, ßed etiampro* ßciationis, e^sr opitulatritem inneeeßitatibtts conßituunt,

5 II, fCitet^

-ocr page 458-

ÿriVLTÆ CLASSIS, Dt'Vt

IL Vitanoftra»

Hti 'Verbùsfatentur Saluißteßue Saluiani (ßc enim ilolaWt yios cantores a^^ellare Ithct) 'Lariam non tantiim yiutre afui Deum,ficut •yihrahamJJaAC,lMoh, amp;nbsp;cxceri jidelts apud illwn 'jpiuunt: fed eße etiam yitam HOST T^A'M, hoc here 'yiuam ab ipfa. Htec e^ horribiUi blaf^hemia lontra oßin* um Chrijh. Factmiu enïm docendï caufa quadruplitem yieatn bo-mint}: naturalem,ßiritualem/edtuiuam in rejurre^one à mor-tutd, amp;nbsp;æternam inßempiterna beatititdtne, (^Mmcun^ intel-ltgas, docentßcrxliterx,nobti illam dari à foloßlio Dei,noa mA-tre eiits.Deprimogenere yitadicitur lohan.i. Omnia(etiAWlt;t hominü) per ipßumfa^aßtnt: amp;nbsp;omnia yerbo potentiaßtiefi*“ ßentantur. Heb.i.Et ^^.17: In ipßo'yiiuimuf ,mouemw,amp; fumuf. Deßecundo dicitur: In ipß quot;^ita erat, eir 'vita erat h^bo' minum. T it a yeßra abßondita eß cum Chrißo in Deo.Qil.y lohan.t^. Egofitm TDia, 'veritas amp;nbsp;^itu. De tertio lopiidtf Chrißus lohan.ii.Ego[umreßrreElio eif yita. Qui creditinme, etiamfimortuua fuerit, quot;viuet. Et Tob an. 6. Omnts qui 'Videt ßlium, amp;nbsp;credit in eum, habet 'vitam teternam, öquot; ßtlcilAbo euminnottißimo die. De quarto inquit Chrißus loh an.17. Hee elÇ quot;vita alterna, 'Vt cognojcant teßilum Deum quot;eerum, 'amp;quem tniß/li lefum Chrißum. Itaqß^ontificijtribuentes^lariiehoceft-theton,qubdßt'vita noßra, indicant earn non tan thin eße mediA-triceminterceßionts,ßedetiam redemptionts. Ouidenim a'liudel^ yita, quamredemptio aßirituali,corporali,^ aterna morte?

III. Duiccdonoflra,

Hacßmilitudine Spirittts fan^KS in ßripturis exprimit in-^,ns

-ocr page 459-

CENT, rr, 8o

gtns âefiderïum gt;nbsp;gAudïum Itetutamfidelium qnamfentiunt tredentes in Chriflo quot;verbo ilhtu. Dulw amp;nbsp;reEîin ‘Dominw, ’Tjaltn, Et TJalm. 4. Gujlate tif yidete, quoniamfitauit 2)ofningt;tf('non ‘Maria. ) Et rurßps T faim. 2, o. Q^m mag-^ multitudo dulcedmt! tua Domine f ^ua abfondißi timentibui Saluijîx ergo 'Martam dulcedtnem noßram appellantes, nonne

^idiatricem redempttonti tir quaßDeam ^uandamfaciunt^

UIL Spesnoflra^

^d Saluißx figurât o nomine dulce dinù y elint, hoc quarto tpitheto clariufßgnißcant,tocantes earnßem noßram, hoc e^^ y'nicufn folatium amp;nbsp;refugium noßrum. Sperare enim eC^, conß^ Center aliquid expeClare , amp;nbsp;inßduciaperfeucrare yfq^ adfinem.

quifier ant, nihilfe impedire aut remorari patiuntur fed (ertifiimijimt de optato amp;fcelici euentu. Hacfies noriconfundir, '^ic ergorurfus Chrißum honore fuofioliant, tä' ‘Mariam Deant fonßituunt. Solus enim Chrißttsfies noßra eif^ , coram Deo patte. EtDauid Tfalm. 7, Domine fies mea es T E, quot;Elsin '^aria,

V» Aduocata noftra.

Hic denuo Saluißa ofßcium Chrißifacrilege diripiunt. ’ETam ß(ut Chrißus folus edf noßer mediator redemptionts, ita etiarrt foltts eC^ mediator interceßionts coram Deo . Subtilis qui-^etn eÿ arguta eT^ dtßinClio, de duobtts mediatoribus :fedaeßi-tuitur teßimonijsferiptura, imo 'Veroplane deßruitur. Si qutS peccat, inquit loannes , aduocatum habemus apudpatrem.. Nhtm ‘Mariam f Minime ; Sed lefum Chrißum iußum. Er propiciatiopropeceatü noßrts ; non pro nojlris autifn

tantîim

-ocr page 460-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CL ASSIS, T) K ri,

tantiim,fedetiAmpro totius mundi. EtTauÏM i. Tm-î« enïih T)etn,ynu4 eàa.m mediator Dei eir hominum,homo Chrifiv^ Jeju^, qui deditjemetipfumpretium redemptionüpro otnnibm. Et quot;Epm. 8. Chrtjltts ef^ qui mortum ei^, imo quiamp;fujtitatti^

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;addextram Dei ,qui amp;nbsp;intercedïtpro neliiit

,A.c ne Faber excipiat, Chrißum quidem ejjc mediatoren coran Deo ,fed’^ariam tir cateros Santos eße mediator es mediatortf, id efl^ ,jubmediatores feu commediatores Chrißi, reßondet ißf Chrißum:Egofm yia, 'Veritas, eir 'vita-gt;. flemo 'venit aip‘ trtm,ntßper mz_j. Ioan. «4.. Q^bws yerbis excludit omnes nit‘ diatores amp;nbsp;mediatrices tarn in cœlo quam in terra : acfibifoli oß ficittm interceßionis 'Vendicat^quemadmodum amp;nbsp;edemptioim-

Fleq^ enim ita in cceltsfierifilet, quot;vt in aults mundanorum 'RS* gum ir Frincipum,'vbi no facile quts admittitur,nifi habeatfa-tronos quofdam nobiles amp;nbsp;bene meritos,per quos adprincipenw-troducatur. Ilam qubdabfq^ Tatronis non facileperuenitur ai 7rintipes, non quot;Vna elf ratio. Int er dum Trinceps e^ fiuperbif^ amp;nbsp;tyr annus , aut négligent in ßio ofßcio. Inter dum ijqtn circa 'Principemfintj'viam amp;nbsp;aditum altjsprxcludunt. AdhecIrW“ cipes ipfihominesfunt, qui non omnia quot;vident, atidiunt amp;nbsp;cog«»quot; fctint, qtiantumuis magnam diligentiam adhibeant. cApiid'D»quot;quot; um quot;Vero nihil ißorum el^. Huila fùperbia, nulla tyrannti,««^^^ qui aditum nobts intertludant. Fidet, auditq^ omnia, cognofitt omnes cogitationes amp;nbsp;corda hominum , nihilipfiohfiurum, «ibi tenebricofum, ne ipße quidem tenebrce,ficut docet Ffal. i^9‘ tiemens,mifiricors,humanus, prxtipit quot;vt inuocemus ipfum,p«»‘ mittit exauditionem amp;nbsp;aiixilium. Habemus liberum, ficurutn rir intrepidum accefifum adipfitm , non aliter quam Itberi adpa^ trem,teße Taulo lipm. 8. nbsp;nbsp;nbsp;'

lam ipfa ^lediatorts conditio ßuproprietas nonfert, quot;Vf Ilaria quot;velyllus hominum aut Angelorumfint nojlri apudDeara medii^-

-ocr page 461-

cMOISIS urssÆ cEm', ri.vttMatiires. ’Mediator enim nihil aliud e^,quàm arbiter amp;nbsp;fi-^wfier interduaspartes, quititri^jpartiacceptahilts amp;nbsp;tolera-kilis ei^ . Si entm ytiiparti magti faueat amp;nbsp;propenßor erga il-lm fit,quam erga alteram,iam non eß quot;tierM mediator, fedpar-tialif. Chrißut ergo tanquam 'Verus mediator ,ßmul tir Deus amp;nbsp;homo el^ . Vf Deus, annunciat nobts hominibtes benignam quot;Vo-luntatemTatrts cceleßts. Kt homo,compatitur amp;nbsp;condolet nobis, ac^ro nobts Deumpatrem aßtdue deprecatur. ’Maria autem, amp;nbsp;tlijfartUi, homines junt, non Dtj: ideoq^ inter Deum amp;nbsp;h'omines tnediatores eße non poßunt. ’Hec yllam de ipßorum interceßione fromifiionem inßcnpturis habemus, Faber ttaq^ amp;nbsp;Saluifltc Mariam aduocatam inuocantes, Chrißum horribiltter blaßhemanti atq^ omnibttsßcripturis reluSlantur.

V1. Ad te fufpiramus gementes 5ó flentes, ex hac mifen'arum valle»

Q^nquàm Saluißie ’Mariam non expreßis 'Verbü nuncupent, quemadmodum antea yitam , dulcedtnem, ßem, tSr aduocatam i^oflram 'Vocaruntetamen cim ex hac mij'eriarum '^alle adpßamßußirentgementes amp;nbsp;flentes, certe iudicat eSr tre-dunt,ipfiam eße ’»!tfS\iio-idsOii,Gemitits enim ex cordeproßcificuntur. l^etnofllrauimus autem flupra, nullum neq^ angelum neq^ hominem tor da firutari, fed idfioliits Dei opM eße . [taq^ non obßttrum eft, ^nin'Mariam habeantpro Dea amp;nbsp;medtatriceredemptionis.

VII» Adteclamamuscxules filq Euæ»

Hie demiim manifeßtßime 'virginem 'Martam dtuinis hono-riliis quafiDeam quandam afflciunt,contra ßecundum praceptu. Idam inuocatio ret tnuifibilis,e^ tails cultttsßeu tale opus, quod firei tribuit omnipotentiam : quod motus amp;nbsp;gemitus humanoru

X X cordiunt

-ocr page 462-

^inTÆ. CLASSIS, DE m

cordium audire , amp;nbsp;e)cprafintiim ac futurü,corporMuf amp;nbsp;rïtualïbw 3 temporahbw ac æterniô malts, Jervare libérât foßu.QM honor Joli quot;Deo dehetur, eicaudientt amp;nbsp;iuuanti nosßo-fter CbrtJlum.Inuoca^iti^uitß\/lEin die trihulationis.quot;Noiißd^» riamiatic alios San^los, Et alibi. QmcqttidfetieritisEatreniin nomine 'M. E O^egofactam.

^^ddeinde eonqneruntnr amp;nbsp;fatentur Saliiißieße eße éiculeS ßlios Eux, gerjè nonpergeramlo^nuneur. Isbimts enint,ljrobdo-loty yerunt e^ , Eiiam matrem noßramßia tranfgreßione nos in omnesmijerias eit calamitates comeciße. Qcterùmin alio^^o-flam hj/mno, Mnnunciationts Maria, cuijts initium e^'.dAvt martsßella,ßaltitationem ,gt;îngelicam , /(jee Maria^ eo detoï^ tjuent, qnbd Maria tiimnotnentiim lajtßm Euarepararit At^ inßauratterit. Vix enim /ßue ,ß inner Jo or dine legas, Jonat Eva, Sic ergo canunt : Sumens illud Mne Gabrielis ore, funda nos tn - pace, mutans namen Eux . Solent etiam prim am promißiowi«^ Euangelij Gen. non adJemen muhens ,ßedadipjam mulierem referre : Ipjaccnteretcaput tuum . Quanta ^uxjo hxeimjttas e^^quanta in Qhrißum blaßhemia? JJon enim mulier,Jedmit‘ Herts Jemen,ehr ißtts, caput ßrpentis contriuit, amp;nbsp;hac Jerpentnsi tapitts contritione lapjum /Qdami eit Eux reparauit^

VUL Often Je nobis lefum bene Jitftuni frudum ventris tuL

Hifce 'verbts extollunt Saluißx Mariam, non tantum Ju^ß Chrißum, Jed etiam fupra ipßum Deum Eatrem, amp;Jp^^ ritumJanJium. Tntelltgenda enimßnt hxc 'verba ; Oßende.nobii Jeßm,aut de agnitione leju Chrtfti, qua in hac yiranobis reuehf turperprxdicationem Euangelij,aut de ea reuelatione,qua Je tjtquot; ti mundo conßidendum exhibebir in gloria ciirn yeniet ad

tSciufHt

-ocr page 463-

’CAUÖUtS MTSSÆ. CEKT, TZ ù

KtrOIM modo Chriflta nolif oßendaturyelreuektttr, tfrcum e^yidjèmper/îeri^erj'olum T)eum Tatrem, amp;nbsp;Spiritum jnndnm, non per 'Martini, aut quemut^ alttitn fanilumdicM ipfe Chrißtn teJlatur:'îgt;demopote’sE quot;venire ad me, niliTaterjeiui mi-Jitme, traxerit eum.Iohan.G . Et rurfiu : 7\[cmo yienit adTa-ft(m,nijiper me^. lohan. 14.. iterum .■ Cùm antem ^enerit , qui e^^JßiritM yeritatii, ducet yot in omnem yeritatem. lileßortficabit me, nbsp;nbsp;nbsp;^dde quodtpje Deitspaterfiitum juum

in nouißimo die reuelabit.Sic enim Tanins ^^.17. concionatur: Statuit tiiem, in ejuo iudicaturM ffÇ orbem terrarum in iußitia, fereum quot;virumjper quem decreuerat. (ßr trgo Salutßx “Klarix ta ^uam 'Dex aut [dolo cuipiam illud trtbuunt, quodßriptura foli

‘Patri,ßlio,t3f^ Spiritui fanSlo tribuit?

Tandem Epilogi yice addunt E’.rjiculum amp;nbsp;ColleSiam,q:ia ceu iwonideomneserrorei fupràenumeratos confirmant atq^ objignat, Ù luiulenter contra Fabrum teßantur, qubd %'lariam no inuocene '^t mediatricem interceßionid,fid yt “Dea amp;nbsp;opitulatricem. inomni tribulatione amp;nbsp;angußia fiuccurrereßoli Diuinx '^aießati Kmbstit. Vide i!!3r Chrifitts nos adfi inuitans, yenite, inquit,ad

E( non ad’^arid)omnes qui laboratts amp;nbsp;onerati eßts. EGO TtfitilUbo yos^Matt.xi.iis' Eßt.4.5. Ego fum, egoJum Domintts, tir non e^ absq^ me Valuator . Fiducia ergo noßra non collocanda proteSlione yllius creaturx,fied luxta Ffal.^i. in adiutorio altißtmi, amp;ßub proteSlionefieu ymbra omnipotentts: sir ebc yera fide dicendum efÇ T)omino:Suficeptor mette es tu(TE, non ’\la~‘ ria):irrefiugium meum quot;Dens mette,fßerabo in eum.

Hxc omnia,candide T^eS{or,prolixiite aliquanto ad publicum illudcarmen,Salue quot;F^pina,annotate 'volut.Frimjim,'ygt;t Fabrum fio cfu ifiiugularemgladiotaeqj conuincerem,ipfium inuocare ~ riam aliosq^fanSdos Det homines , non tantum yt mediatores in-terceßtonte,fiedetiam redsmpttontstnon tantum yt adiiocatos,fied ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X i etiam

-ocr page 464-

QTINTÆ CL JS3IS, ’LL VL LT^O'R^ ttÏAm yt Opitulatores.Deinde,quot;vt hac occafione,locutn de uMQCif tioneJaniiorum generali quadam refucattone perjiringerem :ß‘ quidem ferè omnia, qua in inuocaetone fan^aru cul^andaaire-prehendendafunt, inhac cantilena,tAnquàmyno fafciculotolli-gata reperiuntur lyidelicet ,qubd inuocatiofan^orum pugnet tun yerbo î)ei,cumpraceptM eirpromißionibw, cum ofßcio deniq, di-uina '\lAießAtus,patrbs,ßlij eäquot;Jßiritugt;s faniii. Qtad mulw^ uocario Santorum e^aliud EuAngelion,quamquod'LAultt^ (‘fquot; y^pojloli pradicArunt: ideoq^ anAthemate dcuouendum ii( dAmnandum eiï^. GaI. j.

Tojleaquam y erb exprejjum mandAtum amp;nbsp;promißionemßdp* turafibi deeße yidet Faber, exemplti quibu^dam Jlabilire erro* Germ fol-ut. ^^»^ßitim conatur, Hieremias(inquit)Fropheta oratpro popdi lat- fol-xotf- Jßrael,i.%lach.i‘j. ErgbfAnÜi à nobif inuocari debent. ’

Faber autemßphßica yerßitia ad palliandum mendacïUi^ y tens,locum ilium de cratione Hieremia mutilum çÿ truncAt^^ adducit. Si enim circumjlantias eiits loci retenferet, nequaqMiH foßet inde fan^orum inuocationem euincere.

Frimiim enim hoc exemplum non e/Ç deßmptum êic indubi“ tato yerbo Dei,ceu Canoriico librofacraßcriptura,fedeichß’i^^* \lachabaorum, quam Faber ipfe feit non eße in Canone,fedAf* chrypham.Stultum e^^ autem,ex incertoJcripto,certum lumfidei y eile condere,qui reliquis certis feriptü repugnet.

Secundb. Tefiantur omnes eins loci ctrcumßantia, orattonetit Hierernia non fuißi yerum ö* hißoricum faElum,neqj etiAtn rumßmniu, fedßgmentum duntaxat luda °Machabai,qito e^^“ guam turbam ludaorum, contra yalidißimum inßru£lißitf^fgt;'^i exercitu FCtcanoris confolari amp;nbsp;animate yoluit. Sic enim es(^ in textu:Singulos autem illoru armauit non dypei amp;nbsp;haßa munittii-neßdßermonibuf optimts amp;nbsp;eichortationibws, ekpofito fide digtio fimniojperquodyniuerfislatificauit. Etmox: Exhortati itaq, lud»

-ocr page 465-

CJVO^US XUSSÆ,-CE^T. VI. nbsp;«3

fermonibw bona 'Valdè^de ^uibw eictolltpojfèt impetm^ ^^irni iuuenum tofortari,ßatucritnt diniicare,t^c.En audts jom-^^^nifujße EIT) EE) IG ElElvl, non certum. EEum y er o etil-

Deißgmento inniti debet

Tertio, Si maxime ludas °Mlacbab(etts yerè ita fomniaßett non ^^neßequitur,in eœlo idgefiu eßei^uod^Machabatts Jomniauerir» Q^rtb. Qubdiietiamyerbineœloidaccidißet, quod’^acha-

Jbmniaßet,yidelicet Oniam, amp;nbsp;Hieremiampro populo ora-’■f' tarnen Onias eir Hieremias,ali]qjfan3inonjunt ideireb inuo-

Ebuda enim amp;nbsp;fimplicia faÜa non conßituunt generalem ’^ita regulam,

i^intb. ’Ebeqßvlacbabxuf, neq^ milites ipßtts,pofi re eit atu illud ßttiniumßanUos,Hieremiam amp;nbsp;Oniam inuocarut, yt ipßs opem ßtrent^aut faltem pro ipßs apud T)eum interceder entiquemadmo-^lt;*tn Equités noßri Georgiumßdautte Hiiolaum inuocarunt.Sed '^‘itbabeeus ‘Deumßilu inuocat,itaorans:TuT)omtne, quimi-ßfliMgelum tuumßb E^echia ‘E,ege luda, amp;nbsp;interfeeißi de ca-ßtis Senacberib centum o^oginta quinq^ millia, amp;nbsp;nunc domina-ttgt;r Calor um ^mitte angelum tuum bonum ante nos, eite- E)e mili-

autem ludæ ibidem dicituriinuocato E)eoper orationes con-S^tßi ßnt^manu quidem pugnantesßed eir dominu cordtb^ orantes, Sextb amp;poßremb.Etiamß%lachabaus ac milites eiits Oniam Hieremiam inuocaßent, ac Uber ^lacbabaorum banc inuoca-tionem tanquam rem ben'egeßam laudaret, tarnen nonpropterea

amp; iußum eßet hocßaEum.ßommendat enim idem Uber '\ia-tbabaorumf^intis ^R,acßie, quißbi ipßmanu4 intulit, ne yeniret tn manus impiorum.i. °Macb. 14.. Quodquidem /^ugußinus iure yieuperat amp;nbsp;Ubros '^'lacbabaorum ßobrib amp;nbsp;cum iudicio legendos tßemonet.Lib.i.contra EpißolamGaudentij. Hon planefapien-U«(inquit) fed inßpientiadédite\emplum'E,aßasinonChrißi tnartjribusßddonati circumcellionibtts imitandum. Et rurjüs:

-ocr page 466-

'iirmrÆ. CLASSIS, DÉ ri.

fmptura °!vlachAbxorum ah Ecclefta non tnMiliter recept a e(^) Ji SOE T\JE legatur yel audiatur.

Ego aucem Fabro alùtd exemplum de inuocatione fan^orum ob oculosponam,nonfigmenrum autßmnium ex apocryphe ztf gt;»-certxfidei iibroj'edcertam htjioriam ex indubitato librofcriptu-rx.A^. 14.. CnmEaubts Q-'BarnabasclaudttJanaßenttnnomine le fit ChriJii,Lycaones accurrebat cum taurM eîr coronts, dolentes ipftßcrtficare. Qmd ybï audterunt .Apofiolt, confciftt yejlihitt Jùcs tnfilierunt in turbam^ clamantes ac dtcentesiyirt curifiafti tts t‘ Flos ijfdem qutbux yos, ohnoxij malts fumus homines, annunctantes,yt ab ißts yams conuertamtni adT)eum ywu, amp;egt;

Duo commémorât tn hoc exemple Lucas, de lanElti lApofloUS, qux ambo tnuocationi fanbloruex aduerfooppofca funt.Trimtitn, ^uodamp; ipf miferi ac mortales hominesf nt,ßcut amp;nbsp;cateri. Altt' rum,^uodprxdicatione Euangelij homines à creaturts abdncwt adDeum'^iuum. ’Hamß Apoßolifan^orum omniumprallantf ßmi ijfdem malts obnoxij funt, quibtts cxteri homines , ’videlicet non corporalibtts tantum , ßd ^ fftritualibtts, net fe ipßs ex his Itberare queunt,ejnomodo iïlos,à qttibtcs inuocatu -duuabuti Qpa' tum Vero ad officium eorum attinet, hießnis amp;nbsp;fcoptts ipßspropt-jitus elf , ut conuertantur homines adßdem in'Deum wam, tumqfolum innocent in nomine leß Chrißi.Omnes enim alta cre-aturx funt 'Vanx, necpoßfunt nos ab tra Detferuare amp;nbsp;eripere. Itap^non dubium eß,quinßcut'Baulus amp;nbsp;Barnabas indtpnahun-di ad Lißranos clamarunt : viri quid fact t id itahodieqymneS fan^i in exits,ßto modo ad omnes,qui ipßs inuocant, exclament; Vtrt qutdFacitis Hos quoq^ peccatores e!:r mortalesfuimtis, ßiitt tir Vos : fed ex gratia per leßtm Chrißitmfaluati ßtmus .Imiocate ergo ilium,qut eä“ nos amp;nbsp;quot;Vos creauirfim vos quoq^ redintet e^rfal-uabit, tjuemadmodttm eit nos. Qutcunq^ entm tnuocauertt nomen D O'^lIH I (non fan^orum )ßaluus er it,

Tandem

-ocr page 467-

CJNONJS \]ISSÆ CENT. TI. 84

Tandem yü Fabrum dintna teßimonia deßäunt, humana yn-emendicat ex yetußn Fatrzbw. Frtßi illt, induit,ßißgt;i-fiendi!^^ Tatres de Diuorum ttnpkrandaßde eirpatroctmoJumma Lat- fol-110-^’^'^lenjioneßcripßrunt.'cAcconfus'etUos citât, absq^ omni deleFu, y el obiter tantiim meminerunt, SanSlos pro nobit orare, ibi ^abroyolentes nolentes adßabiliendam inuocationemJan£torum l^l}^‘^gari coguntur.

Ftji autem inuocatioßan£lorum mox cum alijs quot;tetußts errori-bici irrepßtjtamenprincipiumfuit tolerabile. Foßea /ubinde traffic erratum e^, donee tandem plane in Ethmcam idol maniant ^^penerauit.Sequenda ergo nobtn hie e^^ 'r/ulgata illaregulaiDi.. fi^ngue tempora,coneordabtsß,ripturam eir fcriptores.

Flam à temporibiu .^dpoßolorum adEafilium quot;Fîagnum, ^°lt;^ei^,annts ^^o.eireiter,po^ natum Chrißum,prorßt! Ecele-fi‘eùJankus Tatribu^s ignotafuit fan^orum inuocatio . (elebra-f^ntquidem memorias jan^orum in a^îione cœnee, amp;• fenferunt ßtnbioi in cœlispro'nobùs orare(quodnec nos negamitsdfednequa--^nàm docuerunt ipfos inuocandos ejße : yeriim iufßerunt inuocare fdum T)eum per ynicum mediatorem Tefum Chrißum : 'vtßiprd ^ent.yin corflitutione Fœlicts Tapa audiuimtts.Quare Faber in~ i«riam facit jdnacleto, Qornelio, Cypriano,amp; alijs Tatribus,'^gt;6-^itßioribtts quot;Bafilio. Hcee fueruntfÿneera amp;nbsp;aurea tempora,qui-bus yera fan^orum 'veneratioßne omni fuperßitione idolatria in quot;»ßi fuit.

Sedpoß tempora Tafilij Flagni,Naißian^eni,Trudentij, c^c, adGregorium'fdagnum, commemoratio fanSlo-indies magts magisq^ in inuocationem degenerauit . Nec tarnen ita craffa amp;palpabilts fuit idolatria , qtialis poff^ Gre-pprium ysfj ad heet noßra tempora in Eccleßa ^mana exereeri tenfteuit.

■ Q^nquàm enim Trudentias in Hymnis de Flartyribns, eir Na^an':^-

-ocr page 468-

^INTÆ CLASSIS,DEVI ^a'i^ian'ienM,‘B^ßliiis,Chryßflomiis, (^c.infine Qtncionum rimdamfiunebrùimfian^os defiunElos nominaâm inuocent: ramen cum in ahjs firs fier firs inuocationemfianihrum eicfiefirs verbis reprehendant, doceantqj'olum Deum per Chriflum inuocan^ttm ( “^tpo^ audiem»s)yfifint tali forma loquendi, non ytenl^ tuTheologico,fedyrfigura Grammatica, quam Jpoßrophenyn-cant:qua mterdum oratio adabßntes,inro etiam adres inanimaras conuertitur. Vd certe yßßunt 'Profopopceia, qua morturs tri-buitur oratio. J^oluerunt qutppe homines pij tir difertißgnißcart tir exprimere inenarrahilem ilium gemitum fandlorum, tir omnium creaturarumpro noflra falutettir ßgnificaruntpias prêtes, quas fantli tn hoc feculo è Spiritu fan^o coram “Deo efiuderunt, adhuc tn aurthus Tyet fonare,ficut tirfanguiâ igt;ibelpol^^ mortem eiirs coram 'Deo adhuc yociferatur: tir quodDomintrs etiamßZ mortem ipfirum memorfitprecum, quas,dum adhuc in hat terra yiuerent, pro fua tir totius Ecclefite liheratione efiuderunt. Ita^ iPatres,qui 600 . annts Chrißumßcutißtnt,ysq^ adGregorium, Fahro adprohandamßan^lorum inuocationem nonpatrocinantur.

Juxta tarnen non negamits, populum ijs etiam temßribus paulatim inctepifie mortuosfiin^os iuuocare ,.tanquam ofituUto-res. error yulgi hinc orttts e^ . In trihits primis centurijS feußcultspo^ Chrißi aßenfionem, Ecclefia decem crudelifiimat perficutionesfufiinuittinquibuspaßim pertotum orhem terra-rum quotidi'e plurimi Chrißiani oh confeßionemfidei ehcqtiifitifii-mts fipplicijs tir martyrijs afficiehantur. Hunt ergo morem re-liqui Chrißiani ohfieruahant. Cum cana Dominica agenda efiet, ex fcheda recitahantur %1.artyrum nomina : commemorahantur ipforum agones tir trißia certamina , tir conßantia in confißio-ne do^lrina Chrißi: tir addehantur illußres Dchortationes, qui-buspopuluf adfimilia certaminaßibeunda accendehatur. JAtq, iaccommemoratio fanBorumplerum^ fiebat in diebus anniuer-

-ocr page 469-

^TS$£, CE irr. yp

fwis^^uibtPS %lartjrio coronatifuerantin ijilocü, yEcorpora eorum JepttUa qttiefcebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’t

Qwa yero ilii4 temporihni pradtcatio Euangelij adhuc trat Ttiensjtij- multi) maximteparti orbti ingrata ör tnuißi,ideo Deut ^dfepulcbra %lartyrum magna amp;ßufenda miratulaxdidit.^^-,^^modnmfcribit Ämbroßtks lib. lo. Epiß. óij. cæcum apudßpul-tbrum Geruaßj Erothaßj yißm recepiße^^ mtißot à dæmo-pttrgatos eße. Quibws tan^uam cceleßibus teßimonijt yeri.-^AtemEuangelijßi comprobare yoluit Domimti, amp;inuitare allot ad recipiendam amp;nbsp;conßtendam banc doctrinam, quam Martyres etiamßtnguine fro obßgnare non dubitauerint. ^ßem-^dmodum in yeteri Eeßamento, reßtßcitatione mortui ex attaClu oßiuni Elit^xi.^. Epg- T^ous doClrinam Eli'^æi conßrmauit, fimulq^ oßendttpreciojam eßßecoram fe mortem fanClorumJüorum^ , tosq^yer'eapud'Deum yiuere.

Toßeaquam yeroprxdicatio Euangelij in toto orbe diuulgata, «£ ingentibits miracultt obfignata conßrmataqßuit,deßeruntßcri ntiracula apud^artyrum ßpulchra. lEïhilominui tarnen rude maß reßiciem miracula, quam doElrinam, cuitts conßr-tnandæ caußafa^a ftterant, in hunc errorem incidit, yt crederet^ ^on T)eum,ßd ipßosßin^os illa miracula xdtdiße,accepißeq à Deo poteflatemßtnandi omnes morbos, amp;nbsp;auertedt omnia mala.Hinc ßan^i tanquam opitulatores inuocari cceperunt. Et quanquàm naßenti errori multi ex Eatribtts acriter reßiterint(yt mox di-temu4) tarne aliqui, yt TrudentiitsCBaßlitts,'EIa'ßan^enus eprc. opinionipopularinimium indulßrunt ; ac prieter expeClattonem fiiam (neq^ enimfutura incommodaproßexerunt) Sathana: fene-ßramaperuerunt,adinuehendaminuocationem ßanClorum, qua tandem y era inuocatio Dei mißer'e objcurataamp; extinCla eP^.

Sathan enim yt errorem yulgifoueret atqj conßrmaret, per-tnißione Det cœpit ey' ipße apud martyrumßepulchra ^liracula lt;e-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;der Cf

-ocr page 470-

QVmTÆ. CLSSIS, DZ ZIT.

^cre,( yt Jclet itixta teniplum Deijumn (tianifa(tlltnn(Xii* tare ) idfjuodà Chrißo (ir Zaulo iam obm^^rxdi^îhmfuerat. Sw-^ent, inquit Chrßta^Tfeudofrcfheta, dahunt Jigna amp;nbsp;prodtgia, ira yr in errorem tnducantur, ßßert poßit, eti^gt;n eleih. Zcceprtedixi quot;vobn. Et de j^ntichrißo ygt;aricitiatur Tati-iw: Cuiirs aduenrur Jecundum operationem Sathanie ,itim «ninipotentta amp;ßgntr acprodigijsmendaciltts, nbsp;nbsp;cum omni de-

(eptwtie imußitt^ in ijs^ quipereune ,pro eo quod dileSliontm ritatü nonreceperunr, in hoc yt Jaluißercnt. Er proprereamd-tet Hilf Detrs ejßcaciam illtßonus ^yt eredanr mendatio j^tiVf-dicentur omnes,qui non crediderunt yeritati ; fed approbauerWf iniußiriam.

Quibirs êk teßimonijs mardfßumßr ,Sathanamper ‘Pßvdn’ prophetas teque miracula ecdere ac Dein per Jatiàosfuosirdd-Tdota autem, qua difcerni eSr dij^udicari pcßünt,anex Deo^^ ex Sarhanaßnr, hcec ef^. Ea quagloriam Dei protnouent, dem in Deum conßrmant, amp;nbsp;adßolum Deum ducunt atq^ impd-lunt, 'vera eir diuinaßnt miracula, (ontrà, qua à Deo abdv,-tunt, docentq^ creaturis fidere üquot; opt^ eib ipßs petere non ßnt ex Deo.

Sic miracula ^poßolorum cJr Chrißianorum inprimaua (ule-ßa, qua yel in 'tgt;ita,'yielpo^ mortem ad fipulchra eorum funt^ eb tendebant, yt doSlrina Euagelij conßrmaretur : nesaßducia creaturarum adJoliw De'^agniticnem eirßduMn^ (onuerterentur ,gloriaq nominrs diuint Jubinde reddererur Hin* ßrior. Siertt Chrßwinquit'Klarci i6. Éorrbßgr!aeos,qni diderint j hac fubßquentur. Ter nomen meum damonia tiß* entjamp;c. Fucrunt itaq diuina ^yrpot'e alipfoDeo profeda,amp; adgloriam eiws direSla. Ex aduerjo, miracula in Tapatu ßda apudidola, ad quaperegrinationes fitfeeptaßint ^ytadS. 'ïda-riam de Laureto^ ffquügrani, in Er emo Heluetiorum

iontt

-ocr page 471-

MrSSÆ, CENT. VL U

alijs lotiijto^eEtarut^ytpiregrinationesfubinds celebri-Ofej fierent,hommes^ à quot;Deo adcreaturas ahducerentur^yt auxi- '' ^iaaßatuit l^erarent, yotif feje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ohjlrtngerene, omnem de-

^ifl^ßduciam à Deo in creaturas transferrent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia certify

ßma indicia faut y quodißa mtracula, fermißione Dei y ab i^fo Sa-fbana adsrnata perfeüaf^fuerint.

Hacnotadiuinorum amp;nbsp;diabolicorum miracu!orum negle^ia^ flolidi hommespo^ quot;Baßlij tempora titra deleiîum omnia miraculé, pro diuints Juffextrunt. Ipfi cjuorf^ Epijcopi non fat is vigilant er /(ripturit intendentes, amp;nbsp;aduerfiu Sathana: aHutias non f 'atió in-flruihy locum idolatrix dederunt. Sicpaulatim tamfummi qu^m ^npmiy amißa 'Vera inuocatione Dsi per Chrifium, delapfi f nt ad ^^olatricam inuocationemfanBorum : ac tandemplM fiducix in [erdlos quam inipfum Chrißum collocarunt. En hxc es^ Eabri £-cclefia Çacolyca y quxaßiritu fanSlo gubernatur, amp;nbsp;errare pote^yfcilicetyfi dijs placet.

Qu^nquàm quot;Vero ijs temporibitfy tarn Epißopi quam difcipuli, tncipiebantcommemorationem fan^orum in inuocationem tranß ^Wareitamen prxcipui DoBores Eccleßx tllortim temporum 've-bementer[e[e oppoßerunt^ac in difendenda tonferuantlaq^ yera ac pa inuocationeplurimum operxfludiqq^pofuerunt. Lmpudens er~ ^bmendacium es^, quod Faber affirmât, prifcos illos Eatres de lt;ltuorum implorandaßds tlst patrocinio fumma eonfenßone fcrip-fiJfs.Q^cu^ enim à Dionyfo Ç^prianOyEufebio t!T gt;gt;d.ugußtno de fenllorum commemoratione traduntur, apertißime fan^orum in-^fxationi refragantury'vt (fenturiaprima fub Fcelice. i.Eontißce diHum iuit.

Ft Itcet Faber citata ex K^iu^uflino teßimonia alijs contrarijs di-(ex librü meditationum) opprimere conetur, tarnen nihil a-^it.’Ebam amp;il)ßmet non ignorât, Libros'^edttationttra non effe tonfcriptos ab ..Aurelio .Augußino Hippotienß Fpifcopn , (ed à

quot;Y y i Juperßit'toß

-ocr page 472-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLJSSIS, DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fuperßitiofo forfan ’^lonaclo, quißtas msditationes fub ncmint t^ugußini quot;^enditare Voluit : yt afparet omnilw ßiidioßs Jti-gußim leÜoribM . Qur ergo incertai meditationes certißim^ »gt;4ugußinißcriptüpraferremit^ ^Sedaudiamuf iam, quid amp;rt‘ liqM illorum temporum ‘Dolores de inuocationefanblorum fcri^‘ ferine.

Epiphanitió Eftfco^u^ Cypri, qui tempore Tiaflij °!vlagni floruit, acerritn'epugn at contra JüperßitioJos quojdam Chrßianos, qui imagini '\'lartlt;efacrißcia oßerebant, ßr propemodum DtAKi ex 'Mariapaciebant. Tomo i. lib. j. Hareß. aduerßts Colb/‘ ridianosßcßribit. ’\larta quot;^irgo reuera yirgo erat, amp;nbsp;honontAi fed nd ad adoratione nobts data,ßd ipfa adorant eum,qui (X carnegenitm e^, de ccelts yero ex ftnibmpaternès acceßit. proptereaEuangelion munit not,dtcens, quod ipfe Dominws di-xerit ; Quid mtbi amp;nbsp;tibi curæ efl^ muiter f nondum yenit bofA vnea. Q^dnonputarent altqui magts eximiam eßefan^am’^^e-ginem, mulierem earn appellauit, yelutprophetans, quafluWA eßent in terra, fedlarum ac barefleongratia. Et ne aliqui nitnttitn admirati fandlam, in banc bxreßn eiut^ deljramenta dtlabantur»

EtmdX.Qua'tierofcripturadebocnarrautt? Quß Troßt-tarumpracepit hominem adorari, nedum mutieremi“

Item. Sed neq^ Helias adorandta el^, neq^ Iohannes ,neqflTo^ (la, nec quifquam fandlus adoratur. Hon enim dominabitur nah antiquus error, yt relinquamtts yiuentem, amp;nbsp;adoremus ea,qti^ ab ipß fadlaßnt.ßoluerunt enim eie adorauerunt creaturamfeerer creatorem: amp;ßultifadtiJitnt.

Et rurfws, Sit in honore quot;iMlaria. Tater amp;nbsp;filiia amp;nbsp;ßirdvs^ fandhts adoretur, Hlariam nemo adoret, nondtco mulierem, neq^ yirum. Deo debetur hoc mjßerium, Heq^ angeli capiunt tA-Itmglorifitationem,

EadeiS

-ocr page 473-

C^NONTS UliSÆ, CE’HT. VI, ff Eademferèfcrihir Ei'iphaniin Iti. -^.Tomoi,, cap^j^.ion^

tra,Anüdicomariamtas:ytdeibtdtm»

Hieronymus aduerfùs Vigilant!um ad Riparium Presby terum»

. Mj autem non dico %idrtyrumreliqutas ifedne Soient ^ui-^ dem amp;nbsp;Lunam^non Angelos,non jirchangelos^on Cherubim,non Seraphim, e^r O'M’HE nomenquod nôminatur amp;nbsp;inpræfenii feetilo amp;nbsp;infuturo, colimu^ amp;nbsp;aaoramm, ne feruiamti^ creaturx potitte^uàm Creatari,qui ef^ benediSîuf in fecula. HonoramM Autem reltquias ’Martjrum, yt eum cuiw Jùnt quot;Martyr es, ado* temits,

Ambrofius in Epiflolam ad Romanos, Cap. U

^dDeumautem, quem ^tia nihil latet (omnium enim me. tira nouit J adpromerendumßiffragatore opttf non eî^, fed men» te deuota. Vbicunq^ enim talis locutuf fuerit ei, rejpondebit illi, Ùc. Ibidem prolixe réfutâtfimilitudinem de tribunis amp;nbsp;comiti» bits,per quos itur adÊ^gem,yelprincipem : yocat^ illos dementes,qui relido Deo yiuo,mortuos innocent,

D. Chryfoilomus,ex varias in Mattbæum locis, Homel. i6, de Muliere

Chananæa.

Die mihi mulier, quomodo aufa es, cum fis peccatrix inî-qua,accedere ad eum Ego,inquit,noui quid agam. Videpru» dentiam mulieris, ^flon rogat lacobum, non obficrat lohannem, ^^P^^git udEetrum ^netintendit^Apofiolorumehorum, non yy t^fiwf

-ocr page 474-

QTimÆ. CLASSIS DE VI. EEJ\pi{E ^utsßuit melt;iiatorem , fed pro omnibtn illü pœnitenttam accepit comirenij qult;e adttocati locum impleuuJic adfitrnmumfontein perrexit, Eropterea , inquit, ^fendit, propterea cartiem af-Jumpfic,amp; homo faBfci e^^,yt ego ei audeam loqui.

Èt mSic in conclußone. Ad ‘Deum autem nihtl hör um opin efl) fid'^bicun^fuern auc inuocauercs,audit ce.Hon oßiario,non mediacore ^non minißro opits e^^feddicico, ’\dijerere meijamp; Deitf illicbadtric: adhut loquente ceßicec, adfum.

Idem in Homelia de profeAu Euangelij*

yü dicere, quod eciamper nos ipfos orances, apud Deum ßut efßctmics,qu(im dum alijpro nobts oranc

Auguftinus Iibgt; xz» contra Faudum, cap, 21,

Qilimui '\d.arcyres eo culcu dilectones amp;fociecacis, quo amp;nbsp;if hac yiea coluncur SaiCi Dei. As tllo culcu^qut Grace UT^bttii-ticur, Lacine yno yerbo did nonpoce^, cttmfic quxdamlgt;rolgt;ri'e diuinicad debica leruictcsinec colimiu,nec colendum docemi(f,»^f '^numDeum. Cumaiicsmadhunccuhum percineac ablatio 1'a-crißdj,'vnde Idololatria dtcitur eorum,qui hoc eciam idoles exbi-benc, nullo modo cale aliquidafferimas , auc o^erendnmpratipi-mui^yelcuiquam’Marcyri, quot;oelcuiquamftnCie anima, yelciii-quam angelo : amp;nbsp;quifqucs in hunc errorem dilabiciir, corripitur per fanam doCrinam, liue quot;^ic corrigatur ,ßue 'Sgt;c caueatur. Ipß enimfanCi, y el homines, lgt;el angeli, exhtberi l'ibinolunc quod yni Deo deberi norunc, Apparate hoc in Eaulo eäquot; ‘Barnaba. AC. 14.

Cjrilliif

-ocr page 475-

CJK o KIS Kl IS s Æ. CE KT. VIE 8?

CyrillusinThefauro, lib« 4» cap«2lt;

cmfecutiJunt .jed alijspro 'VoluntateJua dare ilîudnonpof-

:MtUf yero nonficjjed ytfdnBùatii fons, ex propria poteßa-^^dißipulosJ'an^ificatßicens : iJccipiceßunumJan^um.

Idem contra lulianum, liKà*

Sanios *Martyrei neq^ Deos eße dicimw, netf^ adorare con-futuimus, laudamtti aueem eospotiMßtmmis honoribw , quod pro'veritattßrenu'ecertarunt, amp;ßdeifyneeritatemJeruaruntf da ’S't eir fvam animam contempferinti amp;nbsp;mortis terroribw ya-^tdicentes praualuerint,

Theopbyladus in Mattbæum, Capajr, dc mullere Chananæa»

Fiat tibi pent yis. Oßendit tpubd nißfidem habuißet Cbana-tixa,nibilfuißeta/]ecuta. Jtqßtaß quot;Kölnerimw amp;nbsp;nos^nthilye- • tat tir nos afßequt qux yoluerimus.Obßerua autemiquodlicet San^

orentpro nobis ,fitutpro illa Jpoßoli , attamen nospro nobis tfjispetentes magis audtmur.

Hic autem Faber reßondet : Kos,mqMt,à SanHis j neq^gra- tauTfof x?/' iiAm,neq^gloriam,neq lußitiam petimw,ßedeorum pieces ambi~ mitSjytnohißum Chrißum adire yehnttqubßtlitetjuis orattoni-bits animarum noßrarum refeSlionem 'fei recreatione obtineant.

quot;Bone Deus quanto eleboro cerebrum Fabri indiget, cui duo 'mum^nt,amp; fnum duo f Judiuimits enimßpra ingens difiri-tnen eße inter orationem SanSlorum pro nobis , amp;nbsp;inuocationem iplörumyqua à nobis implorantur .Fabro autem hacßnt 'vniim amp;nbsp;idem.Vbicunqj enim inuenit Saniospro nobis orareßatim infert,

illlt;a ‘

-ocr page 476-

QTIKTÆ classis DEn

illos à nobi^ inuoçandos eße. Contra audwimu^ etiam gt;nbsp;tnuQCdït adorare '^num idem ejjè. enim rem inutßbiiem ^nuocd(, neceße ei^yt credat, earn rem cognofcere tir exaudire gemwts fiios,acpojße tir yelle prtejlare ea quiepetuntur. (^t^modo inuoca-buntyinçc ’Paulin, in quem non crediderintî'Qwd autem hoc alitiii

^uàm adorareî“ Sed Faber inß^apertinacia ,fitut antea ex duobtn '■vnum ,ita nue ex yno duo facit, FCon accedimin, in^h^^ Santos, ea rationejqua ad Chrißum accediminjioc ef^, nonado' ramm eos quot;Vt ‘Deos,jed inuocamm tantum quot;rt intereeßores, ac^e^ ipjorum interceßionem Deigratiam tir amicitiam ambimtts amp;nbsp;aucupamur ,tirc. Sedquia nihilominmper inuocationemillütri' buit, quæ foil Deo debentur, manent adhuc inuocatio amp;nbsp;adornttc Dnum tir idem . r^cproinde yetußt Patres in eitatis diÜir minus aduerfantur inuocationi San^oru,quàm adorationi : quid tandem Faber obganmat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Htec ergo fuitßcunda tetas à Paßlio yfq^ ad Gregorium gnum, 'yieluti argentea. In qua paulatim quidem inuocatio San-Horum irrepßt ffed tarnen à multn grauit er tax at a amp;nbsp;confut^tA fuit. Vanaproinde e^ Fabri iaHantia,quagloriatur,omnetprif cos Patres ynanimiter de SanHoruminuocationefcripßße.

Sed à Gregorio '^agno incipit tertia tir quaßferrea at as gt;nbsp;inuocatione SanHorum. Is enim primus fuit, qui earn in Eoma' na ecclefia Canonefuo tonßrmauit,Litanias item,tir Proteßttgt;ti^^gt; eis' Circumgeftationes crucisprimus inßituit, quot;yit teflantur omws Chronici.Huncfecuti Scriptores yßq^ adnoßra tempora fere onmet quaßad eundem mQdulumformati,'})no ore inuocationem Sand»' rum ßabiliunt : nißquod quo quisq^ e^ recentior tir n Gregorij temporib'^ remorior,eo abfurdiora tir fenjit tir dociiit: Ft Wt' re licet in Specula Fincenttj ,Promptuario DfcipuUjBergomate, lacobo deF'oragine, libro ^emplQrum,'\lariali,tirßmildusLt!' gendis, in quibus fxpenumero ßb SanHorum nominibus piß

-ocr page 477-

UISSÆ. CENT. KI. 8^,

poëtica fabula narrantur. Taceo crajfos errores imperiti quot;^ulgt^de ima^inibuijT^eli^uijs, Sacellti, 'Peregrïnatiombus^ flblatiombia,Kott5. Taceo quodfinguli morbi,periciila cir necef. fates, fngula pecora, opifcta,fraternitates, loca, ßios peculta-fesfanëlos ceu Tutelar es Deos habuerunf.acfngult homines /nos tertos cis-peculiares inuocarunt Npoßolos: adeo yt quot;Vere cum Hie., femiaconqueripoßtmus: Secundumnumerum ciuitatum tuarum erant Dij tui Iuda,Hieremia 2. Nullum enim ei^ difcrimen in» ter ludaica, Ethnica amp;nbsp;Eapifiica idola, quam in Jolts nomini» bus.

Q^n^uam quot;verb nonnullos etiampol^^ Gregorij tempora pro» ducerepoßemus, qui inuocationem JanBorum oppugnarunt j f4-tnemßjjiciunt iam nobis antiquiorispuriorisq^ Eccleßa tejlimo» ^ta, ex quibus clarèper/Jicitur, inuocationem fanSlorum poif^ fexcentos demim 4 Chrißo nato annos, per Gregorium approba» tam confirmatamq^ eße. Num quot;verb cultus aliquts ideb iujlus zsr puts ft, qubd à tot amp;nbsp;t antis tarn diu objeruattisft, fupra in (apite de Eccle/ta amp;nbsp;Eatribus prolixe dißeruimus.

Quandoquidem ergb Faber, nullum 'Verbum, praceptum,pro» mifionem, exemplum, neq^ ek facris fcripturis , neq^ ex Fatrum Idris, neq^expurioris Ecclefa teßimonijs,pro defendenda fan» ^oruminuocationeproducerepotei^,imbiliaillis omnibus ma-riifefl'e aduerfatur : non luuabunt iliumafcititijfuci sirproculac» cerfta quot;verborum lenocinia, qub minus agnojcatur habeaturq^ fro horribili amp;execranda idolatria, atq^ impia in offcium Chrißi blaßhemia. Et fan'e fi in toto Qanone amp;• facrificio 'Mißa,nullum aliud'vicium deprehenderetur ,quam folafanCiorum inuocatio, meritb earn omnespij tanquam abominationem corant Deo teterrimam fugere eir execrari debebant : iuxtapraceptum gt;gt;lpojloli: Fugite idola. Et; Idolâtra regnum Dei non haredita» bunt. gt;gt;^tq^ hac de fexto err ore Qanonis dixijfefat is fit.

-ocr page 478-

CLASSIS, D E EIL

Septimus error

Canonis»

QÈodfacrificio mißlla animula ex Turgatorto li^i‘ rentur.

PiAdenui, amice Ledor, multos exemndos errores recenfui' mus,qui aut exfreßd yerbts in Canonef)onuntur,aut à ’^lißarß coade yiolenteq^ ingerunturdtaj^t qui quodlegit intelligit,f^^i^ iudicare queat,J'acrtßcium '^ißce eße abominattonem illam deß lattonts, de qua Daniel cap. yaticinatus e/Ç. Sed ^ix ytnbïf inßarßunt,ßconßerantur cum ^lißis exequialtbw, hoc ei^, ißt qucepro depundtsperagunturße quibus in hocßptimo errore Agei^‘ du el^.EtfienimJacrißciu ’\lißa:pro'viuts magna ed^ ccramT)(^ abominatio, tarnen tolerabtle aliqua ratione e^, eb qubd yiuipro quibus ^lißa celebratur, adhtCcßnt in tempore gratite, poßintiff adhuc cum Deo reconaltari : deßundorum autem nulla amphtt^ reconciliatio expedanda ed^. Deinde,ßandorum quoq^ inuocatio, horribilts ed^ idolatria : at tarnen cumßat ah ijs qui adfntc yer‘ ßantur in tempore gratia, ad eos qui in perßeda degutit beatituii‘ ne, tolerabilior ed^ ^Kdißis exequialibtts^quaplarunq^ ab impijs amp;nbsp;leuißimisßcrißcults leditanturpro ijs, qui iampridtm indicium in altera ytta acceperunt.^Adhaclhdißä ißapro defundis multos alios errorespariunt, quos Faber callide occultât,amp;fucatis ytr-Id excufare conatur. Sunt autem ht:

f. nbsp;Qubd infutura yitaßt médius quidamßatus interßaluatos

amp; condemnatos.

Qubdmemoria deßundorum in '^lijßa neceßßarib celebranda, amp;pro deßundd neceßarib orandumßt,

3. Qmd

-ocr page 479-

CM0UI3 UTSSÆ, CE^T. EL

Qmd defun^Eifiibfequenria opera ah alijs fa^a ßtbuenire j«eanc.

4.. Qmd atmprtmii facrißcio %LJße animte defunElorum êbe 'Purgatorio Itberentur.

Hac or dine ad normam jacrx fcripturXi ad yeterutn Tatrum tefltmonia, amp;nbsp;adyfum tocim Eeclejite exigemw at^,penßculat'e ^xamtnabimnf.

DE INTERMEDIO ilatu inter beatos damnatos»

Hk loco Fabernon tantum animi 3 nec tantum ingenuitaM habet,quot;VCßatum inter beacos eä' daranatos medium expreße nomi» 'gt;^tt, ^uis amp;nbsp;qudUs cS“ quot;rgt;bifit, amp;nbsp;quo nomine al)peUetur. Sic enim ■ßqwtur: Sacsrdos in mtjjaprecaturpatrem ccelejlem,'vtßdeltum ^nimabus in illofuturo teculopcenis adhuc quibu/dam obnoxtjs, propitium ac mtßericordem je prxbeat. Et rurfits ; TrscFmur pro ammabtts in Chrifio quiejcentium , diuina caßigationt j?? Germ fol-117-illoputuroßculo etiam numobnoxijs. Hcecille. Sedyt omnes (ircumßantite , amp;nbsp;prteßertim diSla ^uguflini eilt Origents ab ipfi cicata teßantur, fettes illud purgatorium intelligit. Quod tum noßrii temporibtts predication« Euangelij ita extinStum lit^ quot;yit yel ipßs Fapißis 'vixßumits aliqutd appareat, 'veretur Faber3 ne in pouendo hoc igne, ßnommât m exprimât, oleum täquot; tpe-tamperdat. Ftaq^ßbipo^i^principia tauens, non dißrte, quid quot;yielit j ßgnißcat: yt ß Furgatorium merum ßgmentum eße con-liiniatur, facile tergiuerßari que at, ß dtcat, ß non intellex-dße per medium ßatum ignem purgatorium , fid atrium amp;nbsp;ye-flibiditm mßrni, ßeu campum Elyßum,de quo Fo'èta fabulan-tur, Hum atitemboni t/irißt in negocijs religionts ita ludere

ft^phßncari^

-ocr page 480-

QV^TÆ. CLASSIS, 7)E VU.

fo^htjlïcarï J altjs iudtcandumrehnquo. QrtèquilibetChrijh^’ nti^iim'oquiuii yir bonwliberi^rofitetvr ^utdiredat) wcalwquot; corde tegit, qi:àm oreproloqmtur. Sîc enim ChrijlwprteitpC^if ferma yefier : E^) efj^. Et T faim. ttlt;i. (redidt,frofer quoi lotutivs jiim.

l^uia autem Eurgator 'ium 'Unicum fundamentum eîQ , quod'\ïtfx exequtales turn coniun^tt abominatiombui extruda funttmeritb Faber tanquàm calefaÜor ignem fum Eurgatoriti^ fodere fouere debebat^ ne culinafuafrgejceret. Sedaudt fo,quomodofoueat.

Frimum,ne ynumquidem yerbulum citât éicfacrii literüA frobandumfuum ifium intermediumfatum inter be at os amp;nbsp;damnat oj. Q^ia ergo prorftt tatet fateri yidetur, quod in corde fintiat non efe Furgatorium: ahoquin omnes literulas y el excufîfèt, quibw! Furgatoriumf abiliripoffeputaffet. Quanta autemfit abominatio, cultum neceffarium in Ecclefia injlituerit abfq^ yerboprateptojpromifione amp;nbsp;exempla Sacrafcripturtef“ prafatts oflenfim e^^.

Sacra liter a profeSlo,non tantum non adfipulantur opitiioni d( Furgatorio , fedprorfus è diametro repugnant, tef antesprafin! dunt ax atfeculum effe tempus gratia, lt;amp;nbsp;diemfiluttd. Ecclefia-Jlescap. nbsp;nbsp;nbsp;Quodcunqfacerepotei^manur tuafnfanter opera-

re ; quia nec opuf,nec ratio,necfapientia,necfientia eruntapu^ in feras,quo tu properas. Et Faulus commendans falutiferutn il‘ lud tempus, in quopradicabatur Euangelion ,fic inter catera in-quit : Ecce nunc tempus acceptum ,ecce nunc diesfalutis. yero nofrafientiaprophetia,lingua,qua ex parte tantum fnt, in fut uro feculo ceffabunt,omniaqpcrfeSla erunt, fequitur,in futur oficulo non fore tempus acceptum, nec intermedium aliquem fatum, in quo peccator adgratiam eir pcenitentia peruenire qut-at.Sedynufquifqfuammercedem accipiet, iuxtafuumlaborem. t. Cor. J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 481-

^ISSÆ, CE^IT. VL

QUrißime autem Chrijluf tpfe tejïatur,poï^ hanc yitam duai duntaxatjore condittonesßeu duo loca: Qm credidertt,induit,fal-uuierit; qui yero non cr€diderit,condemnahitur. '^larc. tó.

Idem teßatur exemplum La^ari amp;nbsp;diuitds Epulonü.Luc, tlt;i. quorum hic in infernum, dit er injtnum ^Ahrnha: ^ortabAtur.Et (onpruitfimihtudo de quinq^'virgimbtti fatuif, qua adueniente ßonß imparata,claufis ianutâ audiunt:Igt;don now yos.

Secundo. Faber in probandofuo inter medio ßatufacrds teßi.. monijs deßitutits,Entres in medium protrahit. Duos autem dun^ taxat inuenit^qui ignispurgatorij meminerunt. Origeneslib. 8. tn Tl^m. cap. ii. inquit : Eurgatio^quaperptenam ignis adhibe-tur^ quantis temporibui quantifuefecults depeccatoribits exigat truciatuSjfolusJcirepotei^ ille, cuipater omne indicium tradi-dit. jlupudinu^ lib z. de Geneß,contra°Manichaos.cab.zo. Qui f \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n - ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r“^ Lat-fol ixx-

jorte agrumjuum non coluerit, amp;jpints eum opprimipermijerit, habet in hac yita malediltionem terraßta in omnibus operibus fids,firpol)^ banc ygt;itam habebit y el ignem purgationis, ’Siel ’sgt;ita at er num. Idem in Ejal.^7. Ignis purgatorius '^el emendatori-us,qui emendabit e os,quiper ignemjalui erunt ,grauior erit quam quicquidpotei^ homopati in hac yita.

Qonßat autem hosEatres in Ulis de ignepurgatorio dillis re-fiicere ad locum Eauli t. for. 'ygt;bi inquit : Si cuius opus exu-fiumfuerit,damnumpatietur,ipfe quot;yierojaluitsfiet ,fedßc taquam pr ignem . ^Age igitur circumßantias loci Eaulini excutia-nnus. Fbißdeprehenderimus Eaulum deEapißico ignipurgato-loqui ,fine omni tergiuerfatione, interpretationemEatrumf tanquam ipßus Eaulifententiam accipiemtts. Sin niinus, excu~ fiabimus Eatrum imprudentiam , qui minus iircurtißeile Jùper fundamentumßipeißruxerunt ligna , feenum, fiipulam. Sf^erô Isderprafrailèperrexerit Eatrumexpofitione nos obtundere,

} (ogemuT

-ocr page 482-

QrmTÆ CLJSSTS, VL togemw ‘Paulinum illudfulmen tn ipjùm cantor quere : Si q»ff quot;Vobif fradtcauerie EuAngelion,prater id quod atcepifiù janathi-majit.

Vt autem hierum fenfum yerhorum Pauli affèquamur, ohl’er-^ uandttf eî^Jlatm totun eptjlola adCorinthios, prajertim quatuor prtmorum capitum,qux pulthro or dîne interJe coherente Eoquitur ergo ibi non de /iatu eif conditione eoram,quiinalteïi feculo JuntJèddeßatu Eeclejia tn hocpràj'entißtulo. Elec loqui‘ tur de ommhtct ürßngults credentibits, fed de Join doSloribtts amp;nbsp;concinnatortbtti : quos adhortatur, y tfint concordes in Jiractpi^ capitibin Chrijliana religionn '■ nec (era,nt dijcordias amp;ßhipgt;i^‘ ta. concludit, in Ecclejia nullum aliudf undamentum^n^^ pojje,prater idquodiampridem apudipfiospofitumfit ^quodel^ Jejin ChrißmijedarchiteHos ejje dfiimilesialios enimJùperfirlt;H-re aurum, argentum, lafidespreciofos, qua in igni illaj'aperM“ nentialios ligna, fanum, ftipulam, qua ignem fulhnere neqiieii»^» Etfietpfumpulchrè explicat,quidhacfimilitudine yelit.

Fundamentum el^ Chrijlin lej'us,^^ doUrina Prophetartt^ I amp;nbsp;gt;yigojlolorum,ßummo angulari lapide tpfi fefa ChrifioEß-'-^' Eph. 2. Architectfieu adißcatoresJunt Sdpoßoli amp;nbsp;dolores clefia. Ego,inquiti^t fapiens architeSlm fundamentumpafiui, hilf autem fuper illudadßcat. Porroquifiq^ yideatjquotnodfiii' perftruat. ,filtj aurum,argentum,lapidespreciofos,hoc lern amp;neceljariam explicationem, amp;nbsp;yeros acfiii itualesadtiü} pxnitentiamfidsm,inuicationem, amp;c. fupra fundamentum ex-truunt. /^lij autem,ligna,fixnum,fitpulamftdel^yhumanasW' ditiones, er opiniones tales , qua multum crrorüs fecum trahunt, amp;puram doSlrinam ohrcurant,Dt tunt Eionachattts ,d ftrina ds fiainfiallionibus,de fiacrßcioEl Ja,indulgentijs,Gr talesplurilM , alia. Hacyerootieraqualiaftnt , dies quiinignereuelaturde^ dar at,anficilicetjint opera ftrma ,perpetua,fiolida, an duret aut euamdi

-ocr page 483-

^ISSÆ, CENT. TLiUAmdaßt ipjorum doBrtna, Si cuttu opm manjerit, tnercedtm ^ccipiet. Sin i\ujiumfuerit, damnumpatietur.

Titur autem j^poflolus fimilitudine,Jump ta ai auro zir ar-^ , ^uod tn ignéprobatur ,ßcuti Tfal. xz. dtatur : Eloquia Tiamini, eloquia munda, argentum igné ekamxnatum, in ^aje tejiaceo purgatum fepties. Tult tgxtur dicere ; Qt^madmodum nurum argentum, amp;nbsp;gemma examen ignts fujixnent tir pur-gantur: ita etiampura doSlrina Euangelxj, tanquàm igniprota-

gt; contra inferorum portas contra totiuf mundtpotentiam^ ^nconcujjaamp;ßrma per manet.

C^^trà, tjuemadmodumligna, ftenum,ßipul«, examen ignis 'lionfufiinent ,fedconjùmuntur : ita tradttiones human«probata fer t^nem affliUionis colliquefcunt tir ê^uruntur-.neippojjunt con--ßftere^ tùm ex eis confcienti« firmam confolationem habere ne~ ^ùeant : ipßtarnen adtßcatores, quxaßundametum Chrißum re~ binentitirßducia huius mediatoris contra peccatum tir mortemße ['^ftetant.ßaluantur: fedßc tan^uamper ignem,hoc eiß^,^uodta-dem ptenitentiam agunt, agnoßcunt Jlipulas tir erroresßuos, tir inß)!o fundamento conßßunt.

Exempli loco ßt tibi jdugußtnus ipß. Lßitßiperßruaugt;sß-}crßndametum Chrißum,fuit enxm in nomine eitts bapti^atwSi ^ihilomin'’ tarnen Juper hoc ßundametum eictruxit interdum Itg^ fonum,ßipulas. Nam yt c«teras opiniones prateream, qua ludicio Dei conßjlere nequeunt ,hunc locum ’Pauli de igne pß^atorio inßuturoßculo intelltgit, contra ipßtts Paulißenten.. fMm.Et alibi inquit,in Enchridao cap. iio. Non negandum eiß, defunllorttm animas pietate ßtorum yiuentium releuari ,ciim pco Hitsßacrißcium mediatoris oßertur , 'vel eleemoßma in Ec-deßafiunt, tlrc. contra of/icium Chrijlt, tiquot; legitimum yßm cte, nx dominica. Et rurßui Sermone-^z. de herbis ^poßoli: Orati-ondusßanUtß etcleßa,etßacrißcioßalutari,et eleemojßnis,quaprtr

eorum ■

-ocr page 484-

CLASSIS, TIE 7 T T.

ero^antur, non dubitanditm morcuos uart, 'vc cttm eTs mijericordiM agarur à 'Domino, quàm forM piccata meruerunt. Hxc ille.ÇIiùa autem impoßibile fiducantur, nonpafjii^ nbsp;nbsp;nbsp;Dominits t^fum femper m bot (f*

rare barere: fed accendit ignem per quot;Pelagianos, ƒ «o tantunt ntquot; gocij Augujlinofaceßtt, yt opinionem de meritti operuni, non tantum pro mor tuts,Jed ettam profe ipß amp;nbsp;pro ttiuentibitt, cent, amp;nbsp;tanquàm lignum,foenum amp;ßipulam igni confawendant tradiderit. Ipfe yeroynicumßndamentum leßimChrißumton-ßanter retinens, docuit tsr confefjtis el^, hominem abß, operilmf fits, gratuit a mifiricordia, per flam ßdem iußißcari: acperbä^ certamina, tan/jttàmper ignem faluatits e^. Errate enim netnt’ nem condemnat,fid in erroreperfiuerttre,hoc demum iudiciuni amp;nbsp;condemnationem adfert.

Hic e^ fimpleic amp;genuinusfenftts yerborum 'Pauli : 'viddi^ tet, (jiibd non loquatur de ignipurgatorio futuri feculifedde i^^ afßAlonis amp;nbsp;perfeutionis in hoc feculo, qui manifeß'e reuelnh quale o^its ynujquifqjuperfundamentumfuperßr^erit.

Si enim ignis ille,dequoPaulus loquitur, intelligenditsefß de ignipurgatoriofuturi feculi, necejfe foret, omnes fandos homines poii^ mor tern inilluddefcendere,etiamPaulutnipJn^‘ Ignis enim ille, de quo Paulus agit, tequiprobat amp;nbsp;pur^at illo^ qui aurum, argentum nbsp;lapidespreciofis fperfundamentum ex-

truunt, acillos, qui ligna,feenum,ßipulas fuperßruunt. Ebief^’* ilia Pauligloriatio eßet, quam habet in (Jhrißo leß, quod cujit diffolui, amp;nbsp;e/fe cum Chrifof

Sed amp;nbsp;alibi Deprefsè amp;nbsp;eicprofejjo agens defiatu defun^orum Chrißianorum, nullam Purgatorij mentionemfacit i. Thef. 4-2Iolo, inquit,yos ignorarefratres, de ijs qui obdormierunt, «e doleatis,quemadmodum amp;• exteri, non hahentes(Jem ; namßcte-dimus,quodlefts mortuus el^^ nbsp;nbsp;reßrrexit,fc amp;nbsp;Deus eos,qut

obdornüetunt

-ocr page 485-

CANOl^rS 'UISSÆ. CEKT. ^T.

iidwmierttntfer Iefnm,adduce[ cum Ulo. Et mox: Trainde con-filemmi 'Vos mutuoJermombus hu.

Trofe^ofieri nonfote^, yt hxc 'Verba Tauli Turgatoriunt ^mittant. Trimùm enim, TaulM ùei^, qui nouitiquüfitde-ftinUorutnßatui:didicit enim,non tantiimper reuelationem Chri.. fli} fidetiam pro^ia experientia, cum raptuf fiuit in tertium (lelttm. Sanè /i ejjec igni^ purgatoriuf, nequaquam nos ccelafièt, tnaximecumprofiteatur:Ts[OLO J/^OS IGlgt;dOT^T^,amp;c.

T)einde exitum credentium 'Vocatfitauemfiomnum,no pænam, fton cruciarum,non fitpplicium.

•Adhxc dicit,T)eum eos, qui obdormieruntper lefiimjadduSlu-rum C IL L O, non in purgatorium . Et Chrifitts ipfi loh. i^.inquit: Iterum quot;Veniam ,amp; afiumam quot;Vos ad me ipfium, ’Vt ybi fifn egOjtir 'Vosfitif .l^bi ergo et^ Chrifiits'^T^um in Turgatorio^ Hacaudttu horrendum e^^. Afiendit adcœlos,fidet addextram T^ei. Qm autem medio aut qua 'via credentes illucperueniunt? quot;blumper cruciatits amp;nbsp;tormenta Turgatorijl^Abfit,fiedquemad-nodum Taultts ait,ficredtdertmtts quodlefia mortuM efi amp;nbsp;re-furrexit, fic amp;nbsp;Detts eos, qui obdormierunt per lefium, abducet iurntUo.

Deniq^ in epilogo hortatur Tauhts TheJJalonicsnfis, 'Vtfiefi mu-^^ohisfiermonibttsconfilentur. autem effiet ifia confiolatio,fi lt;tnima hominis pie defunEfi, qua pro peccatisfuis in hac quot;vita non fitûfecilfiet, illic demitm inpurgatorio propeccatis fiiisfiatispati ^tiefie habereti*

Extant amp;nbsp;alia in Epißolis Taulinis teflimonia, in quibtts de fiatii defunBoru loquens, nufijuam Turgatorij meminit,imo eiufi-madi Verbis quot;Vtitur, qua Turgatorium iuxtafiefier re nequeunt.

tfior ,q.,'Epm.i. i.Qor.ifÿ.tirc.Quodfi ijs in locis,'vbi ex pro-ftjfio^ de flatu mortuorum ficribit,purgatorium ignorât, quomodo firipoteßfVt t, fior.^.'vbi obiter tantum,in longé diuerfio négocia,

Aid ignù'

-ocr page 486-

CLASSIS, 7)E fIÏ.ET{^OT{S ignü dunt^at mentïonem facit, quot;Pafifiicum fud Turgatan^' untßabilitit^

jEunc amp;nbsp;Eatrunif qui t^ïpoflolorum tempora yß Gregoriiim ’Jvlagnum quot;t/ïxerunt, tejümonia de quot;Purgatorio lollt* gemu^-

Cyprianu s contra Demetn'anum Jib.n

Q^andoißhinceicceßumfuertt , nullui iam loattpœnitenti» nulltts fatiifaEionii ße^ttt. Hîc yita aut amittitur, attt tenetur: hîc jaluti teterna cultu quot;Dei ctfruHufidciprouidctur.

Hieronymus in Galancap,é«

TempM ßemettt, tempitse^prtejens, amp;nbsp;'^ita qua currifHfH* Inhaclicetnobti quodyolum^ßeminarc. Cum tßayita tranßeriti operandi temptts außertur. Ende amp;nbsp;Valuator Ichan.^.ait: Opetf* mini dum dies eß^yeniet nSbc, quandb iam nulitts poterit operaf U

Idem fuper Ecclefiaflen, cap.^*

Donec quot;^iunnt homines,poßunt ßeri iißi, poiß mortttn tiulla hona operis dattir occaßo. Eiuentes poßunt metu mortis lgt;0‘ na Opera perpetrate,mortui yero nihil quot;valent ad id adijcere, qvtod femelJecum tuiere de quot;vita,nec ivß'e quipp'epoßuntagtre,necfiec-care,nec quot;virtutes adijcere. Licet quidam huic expoßtioni con* tradicant, aßtrentes etiampoLß^ interitum e^ccreßere nos pofßt eä“ decrefcere.

Idem Hieronimus* Et repetitur ij, quæft. 2*Ca* In præfenti.

Inprxfentifeculo fcimusßue orationihusßue conßlijs, inuicem nospoßß adiuuari. Cum autem ante tribunal Chrißi quot;venerinitis, nec Iob,nec Daniel,nec Ho'e rogarepoßepro quoquam,fedquot;tnum^ ftiemq^portare onus fuum,

tAuguß,

-ocr page 487-

TMVismSÆ, CENT. TT. ' ^4

Auguih'nus deCiuit. Oei lib.zncap.iö»

prolixe dijßutdt de loco Tauli t. 6or. 3. Slt;iluaifiet ^afiperignem, amp;nbsp;interpretatur de trtbulattone ptorum in hoc mundo,iii)(td diBum: Tajaßgultprobatforniù:, amp;nbsp;hommes iujlos tentatio tribulationtf.

EtFieripote^^i'Vt 4 morte corporis adt^tremum wdicium ipnepurgentur m '^tenialibits mortut. ^Lij yerb fentiut, ^nodquipeccataj'uperxdißcantßi ßtieibi tantnm,ßue eir hic amp;nbsp;ibißue idea hic, yt non ibi ßecularia quamuis à damnatione ye-uialia concremdrem i^ne tranßtorta tribulationis tnueniat.Non redarguo, QTIÂ FOTiJiTÂN TEFßßU EST.

Torrb quad hic in dubio ponit Âu^uflin^, alibi e^preßts yerbis negat,Äd\lacedoniumepißola 54. '^orumporrb corrtgendorum nullité alttts quàm in hac yita locttstnam poil^ hanc qttis^ idha^ btbit, qitodin hacßbimet conqußerit.

Idem Sermone 66. de Tempore»

ƒ« hocßeculopcenitentiamßacientib’* quot;Dei mijericordia ßubut'. tiit ; infnturo av.tempœnitentia nonproßeit: fed rationem noßro-rum Oper um reddituri ßumits.

Idem in Enchiridio ad Lauren»

tium. cap. 67.

Qreduntur autem à quibusdam etiam ij, qui nomen Chrißi no rtlinquunt,iamp; eitts lauacro in eccleßa bapti'^antur , nec ab ea yl-io fchifmate yel hxreß preeciduntur, in quantislibet fceleribitf yiuant, qux nec diluant pxnitendo ,siec eleemolynis redimant, [edineisyßf^adhuiusyitx yltimumdiem pertinacißime perje-uerent ,falui futurt perignem : licet pro magnitudine facinorum flagitiorumq^ diuturno,non tarnen eeterno ignepuniti. Sedqui hoc credunt, et tarnen ßatholici funt, humana quadam beneuo-lentia mihi fallt yidentur.

.Aaa z ‘ Idem

-ocr page 488-

CLASSIS, DE riT.

Idem contra Pelagi'anos Hypognoftdib,?*

Erimum fides Catholùorum diutna authoritate regnam crtdït t]}et cœlorufvnde non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excipitur. Secundumgehenn«^

'vbi omniâ apofiata, yel à Chrifiifide alienicsJupplicia experttur. Tertiupenùtcs ignornmWi imo nec efie in S.ficripiurü relgt;eritnuf,

Idem Epiftola So,ad Hefychium»

In ^uo enim quenj^ inueneritfium noutßimjcs dies, in boe eutn compr eh endet mundi nouißtmtts dies : quoniam tjualti w die iflo moritur,talùs in die tllo iudicabitur.

Ex bds teßimonijs,pie LeSbor, yides, qubdquàmuîs jdugufii* nw aliquandofienfierit ejje ignetn furgatorittm, tarnen in difiuta* tione cum Telagiants ea opinio tanquàm lignum,fœnum la inter mantes conflagrârit. Itatp referenda eif inter ea, jua tn libres 'ßetraSlaticmum ipfemet recantauit.

Ambrofius in lib,de bono mortis» Cap.î»

Z)e»/g fiejlinabat etiam fanSltes Dauid de hoc locoperegrina* tionis exirejdicensif^iduena egofum apudte in terra,eÿperegri-nuf,ficutomnesEatres mei.Etidebtanquàm peregrinus adill« fanblorum communem omniumpatriamfiejîinabat,petensprobti^ itts commorationès inejuinamento remittifibipeccata,prtus^uatn difcederet de yita.Qß enim htc non acceperitremißionempecca^ torum,illtc non ent.quot;Mon erit autem, quia adyitam aternam non poterit peruenire , quia ygt;ita aterna remißto peccatorum el^* Ideoq^ dicitiT^mitte mihi,'Vt réfrigérer ,priufquàm earn amp;nbsp;plius non ero.

Chry ibftomus de Lazaro Concione, u

Omnia htc diffolue , yt titra molefliam illud y ideas tribunal. Donee hic fuerimies,fies habemtespraclaras:fimul atq^ yerodifi ceß'erimui illtîc, nonel^pofieainnobisfiitumpanitere,neq^iom-mifia diluwc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddem

-ocr page 489-

UISSÆ CEI^T. ET.

Idem Chryfbftomus ►

iTlecputemuî nolif,cum illuc yenerimus, tnifericsrdiam effi triiuendamtqut nonaginnif,'Vt yeniam mereamwr accifere^ etß abrahampronohii ropet3etßlgt;loe,etß lob,etß Tianiel. Dum igi, tur eßt empuó in manww, plurimam nobtf a^udDeum ßdudam ^rx^aremw»

Idem»

3\Zf^ enim,qui inprafenti ygt;itapeccata nonabluerit, poßea imßilationem aliquam inuenturtts e^^.In inferno enim, ait, quit tonfitebitur tibi: tÿ meritb. Hoc enim ef^^ tempuf cauearum,t^ tonfli^itum,tircertaminum:illudyerbcoronarum,retributionumi amp;priemiorum.

Theophyladus in Matth, cap, 2j',de fatuis virginibus.

Toß 'vitam illam,non ei^ temptapxnitendi amp;nbsp;operandi:pro-* Wile Domimti dicit illts:'N.eßciQ quot;Vot.

H,ec ör complura aUa,quie adducere,ßoput effet,pojßem, pra-^ ^^'t^^tißimorurnfPatrumteßimonia, ignem purgatorijitaextin-ante Gregorij °lvlagni tempora, qui primus ilium tgt;ehe-^entiflatu attendit, yix^autx quadamftintillulx emituerint, tarnen do^ßimi quiq^ ßriptts ßtt extin^as oppreßferunt, l^ßdeat ergo Fabrum, qui fe Fatrum teßimonijs bunt ignem re-^tcenfurumßerat,

^edditat aliquti:Ende ergo Turgatorium, tantopere cum di-cjr Fatrumßriptttpugnans,exortum ffÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qvüs Dia-

’‘^ttrumpriffiM bunt ignemßufflauit amp;nbsp;attendit?

^tiat igitur ßudi^us LeBor , femper fuiffe ignem aliquem f^-rgatorium, fidnon eandem omnium de bot fuiße fententiam» yt in inuocationeßanBorum tempora atiurrate diflinguenda-^^^iqt^emadmodumßipra audiuimui,ita in tontroueßa de Tur-

3 gatttfi^

-ocr page 490-

(trnîTM CLASSIS, he ni.

frtnw annisChnjïi adcœlos afcenßonemreU'e de purgntnni JenJu docuù. Âlijs trecentu Anna pAulatim yera fentenM AdulcerATi cœpit nec tAmen prorjm corrupt a fuit. To^ j ê^ccen-rox AUtem Annas pnrgAtortu mirabili ’^etAmorphoßtranfmuti-tum,amp;ex hocprxßnttfecuîo, in futuru feculum trAsUtum

T)epttrgAtorioprimorum trecentorumAnnorum,fcribit^fquot; truf primo CAp. priori epißolx. Hune, induit, ud breue tempif Afßith in yurijs eicperimentts ,ßopttsßt,qub e^cplorAtioßdei 'n-ßrx multb precioßnr Auro, ^uodpertt, amp;nbsp;tumen per ignent iatur,reperiatur in luudem amp;nbsp;gloriam amp;• honorem,tum citinrc' uelubitur leJuA Chrißus. Et CAp. 4,. Churißimi, ne mirewini, • ] dumper ignem ê\plorAmini,lt;juieres ud eieperimentum yeßri ßh perinde ejuuf nouum uliquid yobts obtingAtiimoin hoc quUcof^'quot; jörtes eßis uffli^ionum Chrißi guudete, yt in reuelAtione glorix eins dem gAude Atü eicult antes. T)e eodem ptirgataiüip^^ Chri/luA ydticinatur’Mar. Omnü homoignefalietur.

Q^anquam atttem omnes, qui pie 'vixerunt ,tnde à primo man-di exordia, in hoe igne multaperpeßi fint,qui nbsp;nbsp;durabiti'vfq,

ßnemmHndi,iuxta illud Sapientix nbsp;nbsp;Inpaitcü y bead, in mid'

bene dißonentur ; quoniam Tietts tentauit eos, tir tnumit H' los dignos ße. Tanquàm aurum in fornaceprobAuitillos, amp;nbsp;holiiam holacaufli Accepit illos. Et 2. Tim. j, Omnes qui pc lut yiuer^in Chrißo hefu,perfecutionem ptientur. Tarnen ille nunquÀm yehemeti” arßt,quam primü tiltspo^ ufießoni Chrißi tretetü Annts. T,ßuarunt enim amp;nbsp;flagrarut in ecclefia de' eem crudelißimxperfecutiones,quibM yltra decies centena milh* hamtnttm abfumpta funt,qui omnes ranguinemßtumproper cot^ feßione Chrißiprofuderut,et faliti faTi funt, fedßc tAnqper ißi^'

Qg^tiefctinqj igitur ErophetiepPfalmi, ßipoßoli amp;nbsp;Eatres, de igtii amp;nbsp;eieamine ignis laquuntur, intelligunt ignem tribulation!^ in bai

-ocr page 491-

CJKOms Vf/SSÆ. CÉ KT.

}}ac terra, non fi^itium ilium ^gnem purgatorium ßih terrât ‘PoJleaçiuàmyeroignM ille,dimno beneficto,per QorJlMitinum pijßtmum Imperatorem, altquacum reJhnOtts erat f^dejiapaceac tranq^llitatefruebatur. Epijcopipaulatim fiebant fi(uriores,et cum leBione quot;Bibliorum coniungebat etiam Ethnico-gt; ^^mlcripta,amp; cum primts philofophtca, Elatonicd^quod apparet tutUMlegeti opa Origenùsgt;Hieronymijj^uguJî.CbryJ()jî.et alioru»

Ik temporibuf 'nixit Eufebi^,qui deprteparatiorie Euangelùtf quot;ftritatts lib. 12. cap. 3. teJlacur,Elatonem in Gorgia de Eurga-torioquodd jctibere. Eurgdtur,inq,t quicunj^curabiliter pecca-^ut^doloribuijCir hîc yiui,amp; apudinferot mortui.Hxcfuitprima fiintillapurgatoriji^ttam Epifcopi mature opprimere et eictingue^ fe debuiJîet.Eirum ipft (licet aliq, êic ignoratia)hunc igniculu fo-fisriic^donec tadem in flamma loge latej^ omnia depafcetem erupit, ; 7rimnmenim perßiafum i^ts erat,Elatonem fiiam philofi-I ab Ægiptiis zsr Hebrats accepijji,acproinde non omnino à quot;^tro aliénant ejfe .Qupmadmodum Hteronymits in prologo Gale-

Eufebitts in lib.u. de demonß.Euang. cap.zo. ybi Tla-‘ j tmts librum de anima citât^non obfcur'efatentur.

Treinde, opinio de Eurgatorio rationi humanx yaldèplaußbilts tfat.Cùm .n. Elatonici agnofcerent animam hominü eße immor-f‘iletn,amp; quot;viderent tarnen quotidie animas à corporibits fepararif tb' m aliudleculum migrare, at/f^ ignorarent reßrreBionem corpo-» ^tw^nonpoterant ex iudicio rattontsßta aliter colligere^ ^uàm taiemfutura ejjèt defun^orum conditio,in altero illofeculo, ^ut nhotpraßnti cerniturquot;.quot;videlicet queadniodum in hoc mudo tria {‘tnt hominum genera:alij honeßi et inculpabilestalij peßimi, qui gladto cr capitalibits fupplicijs cohercenturtalij mediocres,qui to-i lerabtliter peccat, amp;nbsp;ciuilib''pcents caßigantur ad emëdationem^ ttaputabat animas hominum boniruet pioru migrare in cotuber' niu Deoru^ maloru quot;vero tt improborü animas detrudi in Orcu ad{

Tlutontm,

-ocr page 492-

CLASSIS, DE ni,

Tlutonem.QM autem tolerthiliter '^el( yt ifji lo^uehantur)c^‘ ralnliterpeccitjênt,eos in 'yrùa doloribuf corporis, it a poß mortem doloribM anima cruciari amp;purgari. Htncille Etbnicorum tam Gracorum quàm ‘E^mânorum mos, offerendi anniuerffriA Jacrißtia pro mor tuts, de quibiu apud Ktrgilium 6. Æneid. amp;nbsp;Ouidium t.Faßorum inuentes.

Tertio. QmaEccleßa Chrißi exgentibtts tir ludais colletant •Vnum populum coaluerat, amp;nbsp;ytrtj^peculiares quofdam ritits amp;nbsp;quot;Yetttßas confitetudinesßcum adferebant, quas nonextemploF' terant relinquere amp;nbsp;abijcere ( inter ^uas erat commemoratio ée-funUorHm,amp;facrificia pro mor tuts,apud Ethnicos yßtata ) Eff-ßopi ex bona intentione multa Ulis concedebant, ac multas etiatti adiaphoras ( yt ipff quidem put ab ant ) ceremonias adChrifiiadß tnumtransferebant. ITam amp;nbsp;,A.poßoli, omnibuf tarn Ethnici^ quam ludxis faili erant omnia, yt omnino aliquot faluarent. gt;• Cor. Et Eutychiantts Epm. Fontifex, ludaorumac Etbnico-rum confueta racrißcia,primitiasq^ffugum , inpium amp;nbsp;Chrifli^-num,fua quidem opinione, cultum conuertit, yidelicet in Offertorium 'Miffx,yt author Tlatina,

Qtmq^ iam antea, Dionyßo,Tertulliano cir Cypriano teflibu^i commemoratio defun^orum in a^ione cœnx celebrari cöfueuiffèt, Epifcopi tantbfacilius Chrißianis concefferunt, yt anniuerfartas commemorationes eir ßacrißcta pro defunEbis facerent :non proficient es fectituros errores eir idolatriam teterrima: altoqutn mtd-to egiffent cautiw eir circumffe^ius. Veruntamen Ulis tempori-ius nunquam publice determinatum decretum^ fuit, effe altqtiem infuturoßculo ignem purgatorium ,ysq^ ad Gregorij atateni', fed d’ffutatiue tantum de Eurgatorio incœperuntEatres fentett-tias inter fe conf err e,eir yltro citroq^ dt/ferere: AlijEurgatorium effe certoßatuebant^contradicebant alij. ,A.lij inmedtorelinque-bant,

-ocr page 493-

\nssÆ, ce ut. tl ^7

ßij^endentes fuam de hac controuerßa fententiam. Id quod ^^ßtmomjs/upra atat^ perßexinun.

C^tsrnmqubd ßacrificiapro mortuù ab Ethnicü origine tra-dixtmuf, id j^ugußinwfßo calcula comprobat. Sermone

d( Sandln, ^dirort inquir, cur apudquoßdam inßdeles hodie tarn i^rniciofus error increuerit, yt Jitper tumulos defunSlorum cibos

la conférant, quaßc^efße de corportbM animx carnales ci^ boi requtrant. Epulas enim amp;nbsp;refeSliones caro tantum requirit, ßgt;trituf autem amp;nbsp;amma hts non indigent. Earare aliquM fuit tharte dtcit,quod ipß deuorat,quodpreßat yenm,imputâtpieta-^^•OJJate ergb,fratres,ab hocgentili infdelitattf errore. ^nimx

fanBx, qux in boc feculo aut per yitx innocentiapurx funt, *i(tpoenitentîxfatufaibtonepurgantur, à Saluatore noßro recipi.

Ktitur, ör cum eo eße credendxßnt ,ßcundum ^^oßoli diifum : Q^ßo dißolui,e2r e]ße cum Chrißo.

‘Pofiquam yero quot;Dolores Eccleßx incißebant, negle^fo certif ßma yerbo T)ei,quod clar'e docet, duos tantum tn altero ßculo fta-^ tw eße, beatorum fctlicet amp;nbsp;damnatorum : eir tn hac duntaxat yita eße tempusgratixpoßquam ergo incipiebantße incerto Eur-^Atorio dißutareßatis amplafeneßra Diabolo apert a erat, mox tx incerto certum extruendipurgatorium. E^ enim mille arti^

omnem mouet lapidem, yt aut yerbum Dei clam corrum-Jgt;at,autprorfus ex corde eripiat. Sic initio matre noßram Euam deceßt primo certum mandatum Dei in dubtum yocans ( ne forte fnortamur )poßeaplaneperfuadens, non modo non morituros ip-ßs^yeriim etiam Dtqslimilesfuturos. Tta ex dubitatione t^iugu-fiint öquot; aliorum (forfan yerum e^ ) certißimam fecit afßrma-tionem(certe yerum ePf. ) TLam, yt Faber ipfe laBitat,quorun- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjt»

dam animas deßunSiorum ’\lißx facrißcio expœnis ereptaseße lu-tulenter affirmât Gregorius %lagnits, Dialogorum lib.i^.cap.i^.

6quot; J 5. lt;gt;ige ergo, quia Fabrum nonpudet,aniles fabulas Gr ego-Ebb rij

-ocr page 494-

^m'TÆ CLJSSIS, DE VIL EI^OT^ r'ij allegare^ nec nos pigeât 'Smam amp;nbsp;alteram hue adjtribere, quot;Vf omnes ttan jsimum figmentum Eurgatorij intelltgant feilore abominentur,

Gregorius quot;Magnus Dtalog.lib.j{.,iap.-^^. Eafcaßits huius floliixJedps Diaconusmirxjan^itatts yirfuit^ eleemofynarun maxime operibui ya(ans,eultorpauperum amp;nbsp;contemptor htcineacontentione^qua inardeßcente ^elofideltum inter tnachum atq^ Laurentlumßa^a eß, ad Eontißcatuf orduie La»-renttum ebgit^ eir omniumpb^^ 'vnanimitate Jitperatits, inßa tarnenßententia nbsp;nbsp;nbsp;ad die/ui exitusperßitit, illum amando att^

pra:ferendo,quem Epißoporu iudicioprteeßeßbt eccleßareßnault» Hicitaq^cumtemporibiss Sjmmachi ß^poßoliceeJedtgt;s Eraßlü eßet defun^us,eiitsdalmatieamftretroßtperpcßtam damoniiicti^ tetigit,ßatimf/ßanatws f. Eo^ multum y erb temporis Germano ßapuano Eßßopo, Medieiproßalute corporis diilaueranti yt in jlngulanis thermis lauari debuißet. Qui ingreßits eaßent thermas, prtediElumEaßhaßum Diaconujiantcmamp; obßqnt»- [ tem in calortbus tnuenit,id//p 'viß Vehementer extimuit, amp;nbsp;illtc tdtw virßaceret^ inquißuit. Cui Ule reßionditiTro nulla aliai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

caußa in hocpeenali loco deputatusßm, niß quia in parte Lauren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tij contra Symmachumßen/i. Sedquaßo te ,pro me Dominumde-precare.j4tqj in hoc cognoßces qubd exauditusßsßhüc rediens mt non inueneris. Qua de re vir Domini Germanns ße inprecibut ßrinxit,amp;poi^paucos dies redijt, Sediam diUum EafchaßiM in loco eodem minime inuenit.Quia enim non malitiaßd ignorafi ria errorepeccaueratpurg aripoi^ mortem àpeccntopotuit,

Idemlib.4.. Dialogorumcap.!^-^. Feelix Epißopus àqitodam vita venerabilis Fresbytero, qui vßq, ante biennium vixit, amp;nbsp;in Dioceß ßentumcellenßs Vrbis habit abat, atq^ Eccle/iie quot;Beati Iohannis,qua in loco,quidicitur Taurianaßtael^prteeraf.cogno-«ißtße aßerit,qubd idem Fresbyter in eodem locoß

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hd«

-ocr page 495-

UTSSÆ. CEKT. yi. pS

quot;Vdpnres nimioifacittnt^quoàes corporü neceßztas exigebat^ . conjuejtemt, Kbi dum die quadamf ui/Jet ingrejjitf ^inuemc ^ueniiam mcognttum ytrutn adjùum ob/equiumpraparatuniiqui ßi d;pedibm calciamenta abjiraheret, yejltmtntaJußiperet, amp;nbsp;fxeunti de caloribuiJabana pneberet, atq^ omnium mmijierium (nm magno famulatu perageret. Qim^ hoc fxpiwfieret, idem T^resbyter die quadam ad balnea iturw intra femecip/ùm cogi~ tans dixtt: V\ro zllt, qui mihiJ'olet tam deuotißime adlauandum tiifequi, ingratui apgarere non debeo ; fed aliqutd neceße es^ ei fro munereportare. Tunc duas fecum oblationu coronas detulit. Q^i max yeperuentt adlocvmj)ominem inuemt^atqj e^ more eius tbfequio in omnibus yfus e^f. Lauit itaq^, amp;nbsp;cum iam yefiittu 'rxilufet egredi,hoc quodfecum detulerar obfequenti fbi '^iropro binediElione obtulit ^petens quot;vt benignefufciperet, quod epigratia tbaruat^s oferret. Cui tile meerens afflitlipsqj reßjondit: ^Adthii/ia quare das Taterl’Ißepants fanEbts efÇ, ego bunc manducare non f eßim.Ego ecenim quem uides,huius loci Dominus aliquandofuit fidfro culpis mess huepoEf mortem depittatu^ftm.Si auiem mi' hifrafiare 'vis ,omnipotenti Deo pro me oßer hunc panem, quot;^tpro feccatis meis interuenias.Et tune exauditum te eße cognofee^cum hue ad lauandum yenerts,1;^quot; me minime repererts.Inquibus ''ver-‘ his difbaruit, amp;nbsp;ts qui homo eße quot;videbatur euanefeendo innotuifj , quiaßiritus fuit. Idem'Xtero Tresbyter hebdomada continua fe pro eo in lachrymts afflixit ,falutarem hojliam quotidie obtulit^ ü“ reiierfis pbE^ ad balneum , eum iam minim'e inuenit.

ex re , quantum proßt animabus immolatio ßacra; oblationtSf o/lendttur, quando hanc amp;nbsp;ipß mortuorum ßirittts à yiuenti-bus petunt, eä'ßgna indicant, quibusper earn abfoluti yidean* tur.

Idem lib.q..DialogorH.cap.i^e[..T[eqßocfilenduputo,quodaEîu m meo minißerio ante hoc trienniu r^inißor. Quida namq^ 'l^do-quot;Bhb z nachiit

-ocr page 496-

CLASSIS, DB VIL V-chuâ lujîtn nomme j medtanalt ariefuerat ïmbutw, qui mihi ut eode'')v'J.onaßerio conjticutoJedulè ohjequt atq^ inaßiütitf tegritUquot; dinibM men excuhare conjue,.erat. Hic itaq^ languore corprif frteuentm ad extremum dedublm e^^ . Qtt in ipjaJua moleßi^ ßatergermanui nomme Coptoßn Jeruiebat, qui ipje quoq^ nuW M hacyrbeÿer eandem medicinx artem temporale 'rgt;itajiipefi^^^ Jè^tatur.Sedpradiblin lußm^ciim ïam je ud extremumjerueniß jecognouijßet, eidem Copioßojratri juo, quia ottultos nes aureot haberet,mnotuit. Q^dnimtrumjratribus nonfotuit cielari,fed fubciliter indagantes, atq^ illiui omnia medicamentaperßrutan-tes,eojdem tres aureos intienerunt abßconßos in medicamine. Q^od mox,-iigt;t mibt nunciatum e^,tantum malum de fratre quinobiß‘ tum communiter fixerai, tequanimiterferre non yalui, qui^ß quia eiufdem mei 'MonaJlerij ßmjer régula fuerat yt cunbli fratres it a communiter yiuerent, quatenu^ enßnguln nulla hä“ bere jrojria liceret. Tune nimio mœrorepercujßn cogitare yel quid adpurgationem morientn facer em, y el quid ad exefH“ jlum yiuentibmßratribinprouiderem . Treciofo igitur eiufdem ^onaßerij ’Prxpßto ad me accerßto dixiiVide yt nulltn exfra“ tribtnße adeum morientem iungat nec Jermonem conßolationti eie cuiußtbet eorum ore percipiat , fed enm in morte conßitwut fratres exquißerit, ei juin carnaln frater dicat : quiaproptef Aureos quos ocultatos habuitß cunBn jratribw; abominatusfitj^t foltern in morte de culpajua mentem ipßus amaritudo tranjuer“ beret, atq^ àpeccato quodperpetrauitpurget. (jim yero mortth wfuerit , corpu^s illius cum fratrum cortgt;oribus non ponaturt fed quolibet inßerquiliniofojfamfacite, ör in ea rorpin eitn pro-ijcite.Ibiqjßuper eu tres aureos,quos reliquit,ia^ate,omnes fimul clamantes : quot;Pecunia tua tecumßt in perditione, ó'ßc eum terra operite. In quibin ytrifq^rebm, yna morienti,alterdyeroyolm prodeßefratribus yiuentib^^ yt amp;nbsp;illü amaritudo mortn à lulpa

-ocr page 497-

MISSAL. CENT. Tl. ^.9 Hfilgt;ilemfaceret^et tßos auaritia canto, damnatto terreret^o,tq^a ^'‘^llt;iprohiheret.Quoditafallumei^. Namcumulem Nlona-peruenijjet ad mortem, atij^ofixti fe tju^ereret commendari f^^trihuo^ nulltts efratribin 11 apßiCM t amp;nbsp;loqut dignarttur^ '' (arnaltifrater,cur ab omnibuoßatrtbw eßet abominatuo,indi-‘^»it, Qmproanws de reatu ßto Vehementer in^emuit, attf^in ^^fifitatrifiitta'ecorporeexiuit, quitta el^fepultui vt dtxe-Sedfratresomnecexeademeiuffententiaconturbati, cœ-ffruntfnguli extrema quaq^ fir vilta, eÿ qux eie habere régula-^^^cr ßmperlicuerat,ad medium proferre,vehementerqformtda-gt; ne quidapudeos eßet Vnde reprehendipotuijjent. (um Vero mortem eiuo tarn effent jo. äf/ex euoluti, ceepit animits meM ^f‘(n^ofmtri compati, eiuoq^ cum doloregrauifùppliciapenfare, quod eßet ereptionts eim remedium, quxrere. Tune euocato *^nfie eodem Treciofo °Monaßerij mei Erapoßto trißü dixi: Diu quad frater Ule qui defunlbts eiî(, in igné cruciatur ; debe-igitur ei aliquid charitatü impendere, amp;nbsp;eum in quantum ^ßumui, vt eripiatur adiuuare. Tade itaq^ ab hodierna die die-triginta continué, offerte pro eofacrifciumflude , Vt nulÎM '‘’nnino prxtermittatur dies,quo pro abfolutione illitu hoßia falu-non offeratur. Qmprotintts abfeffit, dir diciiiparuit. Ho-autem alia curantibuà atq^, dies euolutos non numerantibus, frat er qui defunlîus fuerat, noCîe quadamfratrifùo germa-^fÇopiof per vißonem apparuit. QiMm ille ciim vidißet, inqui-ßxit ditens : Quid eQ^ frater, quomodo es fui reßondit ; Hune '^fhntalèfui,fediam modobenèfùm, quia hodie communionem ß^pt. Quod idem (opiofitspergensprotinuf indicauit fratribics ^^yionaßerio. Fratres Verb follicitè computauerunt dies: amp;nbsp;ipß ^lcs ex tit erat, quo pro eo triceßma oblattofiierat impie ta. Q^m^ ^opiofus neßiret, quid pro eo fratres agerent, amp;fratres igno-^fßnt,qttiddeilloCopiofus vidiffet,vno eodernfj tenipere., dum

’S bi 5 cognofeunt

-ocr page 498-

{iriKTÆ CLASSIS, Z)£ Vil. cognofat tilt quidijîi egerant, acq^ tßi cognofcunt, quid ide de rat, concordantejimulyißone amp;nbsp;fairißao, res aperte clarvit, quia frater qui dcfunBtisfuerat,perJàlutarem hoßiam euafit pUcium. Hac Gregorius.

Sed cum femel ingreßus firn in narrationem tceleßium, fdf placet, reuelationum de Turgatorio : age proferamus adhuc Vtiu exemplum, plane .^ichilleu telum pro defendendo purgatorio :ex fermone lóo.Dijcipuli, inter ^manenßs Eccleßte quot;DoHores noit inßmi. Subuenitur, inquit, animabui cum celebratione ’Mifä“ rum. Et hoc el^ maximum amp;prmcipalißimum fuffagium am-marum. Ende legitur exemplum in yitts Tatrum Ordinis dicatorum. Quad quidamE at er quondam Erior prouinciald terra fanHa, humilts, gratiofus amp;nbsp;deuotus,Je meipop tnatutiM erat orans in Ectleftaßatrum. Cumq eleuaßet oculos yerfu l^^^“ fadem chori, 'vidit ymhram quafiyniusjratris ß antis in fordido nigro. Ctimq^ queer er et ab eo quis eßet, refjjondit : fumfrater talis qui nuper obij,amp; yiuensßecialitibifui dikHtone aßriHits. Et qiiarente ab eofratre, quomodofibi eßet ,r(ßondit : il/îareamp;durè,quiain durißima pœna debeo eße per quindicifU annos. Cumq^ ab eo queereret, quare tam diu tir tam dure deberet f uniri, qui tam religiose, denote cirferuenter yixißet, relfondit: Hon quxras hoc, quia fecundiim iudicium altißimi, quod aejuifi-tnum eif,hen'e promerui tant am pcenam ; fed rogo te yt milnfid’-tienias. Qui hoc pro yirihus fuisJaHurum fe reßondit. Cumq dies illuxijfet,coepit diHus frater pro diHo defunlio oßerre Deo hojUam falutarem. Curaj^iam confecratam hoßiam polf eleuettionem in tnanibus haberet, expit rogare Deum qtiaßfub his yerbis dtcens; Domme leß Chriße,ßSoldanus,qui eß quot;Eex Eaganorum/eneret *Vnum captiuum in quot;vinculiscamerarius eins,qui ci yigintiM' ntsferu 'ijfet.pro ßeruitio fuo dillum captiuumpeteretfibi ddri,Sol‘ danus ei dejacili non negaret. Domine non eßo durior Saraceno-rum Soldano, Camerarius tunsßm,e^ feruiui tibi per multos an-ms,

-ocr page 499-

CJKO’bllS UISSÆ CE'MT. EL ,oo

«ox. Tenes ißumßatrem meum dileElu in yincults captiuum,pr(i^ feruieto meopeto eum mihi dart à clemetia tua.Cum dtu ijïa yer-igt;‘t eu laehrymió non tantiim Jemel y el his,Jedpluries dtxijjet,pofl multas laehrymas'MiJJamßniuit. Sequenti yero noEle jlans tn erationefoï^mattitinaS)prxdt£lumfratrem yidit ßantem ante fe in habitu canduio amp;prteclaro. Et quaßutt ab eo quts eßet^ re-/jimJit : EgoJum illefrater qui apparui ttbi hert. Cumq^ qutere-^ eetquomodo ei eßet, reßondtt : Bene per gratiam T)ei. TettjHi .n. me à Domino,amp; dedit me tibi: eir tam Itberatw à purgatorio y a. doadfocietatemfanHorumitirßatim dißaruit. Et fie patet,qub£i. maximum iamp;printipalißimumfußragium,quofiubuenitur anima-hits, efÇ celebratio ''Ldißarum, Hxc Difieipultts.

Etfi autem multi duhitent, an htec yer'e it a ytnarrantiir gefia [mt (funt enim mendacijs amp;nbsp;nugis non abfimilia) tarnen ego nul-^‘ttenus doibito, quin omninohteceuenerint. Tradixit enim Chri-fi’t!, ßrre^uros Tfieudoprophetas, qui daturifintpgna magna h^igia. quot;Matth, Et Tauhts '^atitinatur, aduentum Mnti^ futurum fiecundiim operationem Sathanx, cum omnipotent amp;fignis acprodigijs mendaeibu^, nbsp;nbsp;cum omni deeeptione in-gt;

mßitia in ifs qui pereunt. 2. Theffi. i.

Hue aecedit, qubdnon folum Faber iudieat has eße diuinas re-^dationes, quibus opinionem fitam yalidè confirmari arbitratur :■ ’^trnm etiam loannes Damafieenusfimiliter nugatur infermontf ^od qui fide bine migrarunt,facrts operationibus TuzKorKW» Ixnefiijs multum iuuentur. Idemffaeiunt complures altj. iFec ^'dium efi, ante hac tempora etiam oUm Chriftianis ßiritus quofi’ ^‘^m.apparuiße, aefimilia à yiuentibuspetijßeyyt mox ex Chry-. fißomo audtemus. Teftantur eir Ethnici fcriptores, '^t Cicero lib. '• Tufeulanarii quafiionu, amp;nbsp;‘PlimU'Sßcudus in epißola adSura^ ßeUra yiuentibus apparuiße, quee ftrepitu eît tumultuationtbuf f^l^iprisclaras frequentes xdes^ dejèrtasfeeerint, Itaq^ non in, dubi9

-ocr page 500-

QK/NTÆ CLASSIS, DE riL

dubiopono, an hx apparittones acctderint, nec ne :Jed hoc qttxro, amp;nbsp;de hoc diß'ero, an GregoriM re^èfecerir, credens htjce huij fuper hii reuelatîonibuf nouos cultus exrruens at^ injü-tuens. Erraffe ipfum toto cœlo, amp;nbsp;imptè egîfje, libéré dico at^ frofiteor.

lgt;lon refutabo atttem nuncßngulat qua in hit exemple repre-henßonem merentur,de quot;vita ^hdonaßica^de ‘Proprietarijs^hoc efl, qui aliquidproprtjpoßident, de inhumanitate Gregorij Con^ uentualiumßorum, quafratrem fuum omni conßilatione deflitu-tum,mœrore amp;nbsp;trißitia contabeßcereßuerunt,atq^ tnortuum cum pecuniaßua condentnationi adiudicarunt. Sed duntaxat demon-ßrabo , quam putrido amp;nbsp;ruinojo fundamento Purgatorium

pro défunt fuperimponat.

'Elamß Gregoritn hat apparitiones hifiorica tantum narmri-one exponeret, tolerabile aliqua ratione effet. ßtim yerogenerA-lem regulam diHet, eos qui non ex malitiapeccant fedipnorantiA labuntur,polf^ mortem à deliHit fun purgari poffe : affirmetj, bine patere, quantum proßt animabtió immolatio facra oblatio « nis, quando hanc amp;nbsp;ipß mortuorumßiritui à yiuentibuf pttlt;gt;^h ^ßgna indicent, quibtnper earn abfolui yideantur eä'C- boe de-miim à yerbo Dei abfonum amp;nbsp;impium ellf. Expreffum enim efl mandatum Domini ; Elon inuenieaur in te,qui queerat ^eritAtem àmortuii. Dent. i8. Et Efa. 8. quot;Eumquidnonpopulus ÀDeo ßio requiret yißonem f Elum à mortutf potius quàm à yiuôi ^dlegem magts amp;nbsp;adteßimonium. Et Luc. HabentEto-ßn ac Prophet as, audiant illos. Si illos non audiunt, neq^ fi quii ek mortuis reßrrexerit, credent.

En audts ''voluntatem Dei ab ipß Deo, ör '^erbo eiu^s, quo fe nobis patefeett, non à mortuts exquirendam eÿ cognofiendam tffe. Etfi cnim fiirituf fapenumero magnos flrepitus ciere au-dtuntur, interdum etiam in humanaforma eonßieiuntur, faten-

-ocr page 501-

C^KONtS UrSSÆ, CENT. tot

hominum ß:iritn4 ejje ,iamp; ingentescruàatw in pur-^aiorioperpea(altoqmn TfeM noprohthwjjet tllos conlult:‘Bonts, lt;iwnt^leges ex main moribtu nata junt ) tarnen certißimum eji^ l^irituf no effe animas hominum,JedJJieElra dtaholica amp;nbsp;me-^tijathanx ludthria. l-iominis enimpie in Qhrijlo oldormifeentis anima cum Chrtßo yiuit in exits, nee ampltuf in hts terris oham^ bulat: Eorum yero, tjuiin incredulitateßnemyitxtlaudunt, animx,'vn(i cum fathana catenis tenehrarum yinElx, inq^ tarta-^gt;ttnprxcipitatx,in ludicium Jeruantur. ’Könne igitur iujhus eß, ’^tpopulus à Deo Jtto requirat 'Veritatem luxta legem eix tejiimo-^wgt;n,(]uam à mortuis,hoc eEgt;^,ahipfofathana , qui ytpot'e men^ iax fe animam hominis eßeJimulat ?

Et quid tandem eEÇ^ , quodnosßiritus ißt tumultuofi ( quos Lttnures quot;^ocare lice at ) doc ere poßint ,Jt maxime effent,y tjalso ^redunturßominum animx î* tgt;lut enim nohis idem Euangelion prxdicahunt, quod tarn antea à Erophetis amp;nbsp;t^ipoßolü prxdica^ tum e/Ç ; tum ftn'e nihil opus erat mortuis,ciim fatis multos yi-tîntes haheamus,ex quihtu Euangelion audire licet. j4ut prxdi-tabunt aliudquoddam Euangelion : tum anathemaßnt. Kam tjui quot;^lofèn amp;nbsp;Erophetas, hoceEi^, legttimos mtntjlros Ettangelij «0« audit,neq^f quts ex mortuis refurrexerit,credet. ^cßcredEtt niortuis,non yeritatifed mendacio,non Deo,fedDiaboloJeduElo-‘ ti credit.

Hx ergo ßunt taufte.quare 'yieritatem à mortuis exquirerenon ^ebeamus. Trimiim,qubd dudtim omnis nbsp;nbsp;nbsp;itas, de iis,qux adfa^

lutem funt neceßarta,tn jeripturts dilucide amp;nbsp;perßictie reuelata qua nihil melius certiufue mortui adferent. Deinde, quod incertafunt omnia, quxàmortttisdicuntur, imoyirbfuntpura putamendacia : ciimjathanas eÿquot; mendax tir hcmicidaft. Itaq^ non cuiuis ßiritui credamus , yt loannes monet, fed probandi funtßiritus, an ex Deofint, i. /olt;î». 4..

’Porr'o

-ocr page 502-

ÇJHNTÆ. CLASSIS, T)E KIL E 1^0

Torro ißosßintu^ , de qutlia Gregorun in exetnplufu^ri (omtnemoratps Jcnhtt, non fuße animas hominum, necfutße bonosßnritwjedmalos zsr mendaies, ac ifßßimos diabolos, ^uiuts flus exjiibßriftts notts amp;nbsp;in duf s defrthendet,

'Primum.Fingtint amp;nbsp;fimiilant, in alt er o feculo ettam fofihant ’^itam eße tempus gratta, in quo defunbfi fœnitentiam agert que ant, Ende homines ßecurt,multbfeturiores redduntur, it a yt fœnitentiam ßuam in futurum yjqjeculum différant.

Setundo, ^uxilium nbsp;nbsp;liberationem animarum non tribuunt

ynuo noßro Tontißci lejii Chrißo, qui J oh is fro feccatts tolitif mundi faßione fua fattsfecit: Jed adjcribuntfartim fœrfs amp;nbsp;frf* flicijs eorum,qui in Eurgatorio cruciantur, fartim JuferHittofr oferibui beneßcijs yiuentium, quilus mortuos frofeqtiuntvr, omnia tafutßdei nojlrxße remißionefeccatorüfubuertwtr 'Tertio. Teßamentum (fhrifii, in quo nobts corftts amp;nbsp;frngni* nemßuum legauit edendum nbsp;nbsp;btbendum, transformant in frcri-

ßtium froficiatorium etiam fro mortuts, qui nec edere,n(C bibt' re^nec mortem ßhrißi comemorare, nec credere, necgratias agert foßunt.Qua quam abfurda,quàm à Chrißi iißitutione yjufu-rioriâ Ecclejia aliénaJint,nemo e^^ qui non yideat.

Quarto, (fudelißima tniußißimaq^ cades ex do^rina eiußno-dlßirituumßecutafur.t. Quicunqj enim Turgatorio, ‘Mißtsfro ■ defuncts, alijsfj dobbrints damoniorum contradicunt , inßinÜu imfulfuq^ Sathana ab adtierßarijs immani odio, calumnijsferfe-(utionibtts, exilijs, tormenttSyOmnibusqjfœnarumgeneribus'^e-xantur amp;nbsp;affligunturfaßetiam jßtantum hoßibus fermittat ^Dominus, morte ignominioßßima acerbißimaq^ flebtuntur, yt quotidiana experientia teßatur. Taceo reliquat Juferßitiones, quas y nd inuehunt amp;nbsp;conßrmant, de yita '^tonaßicaße nenfof ßdendoproprium, de Eeregrinationibtts adlanbîorumßatuasße Jndulgentijs 7\fmanenßbttsde conßecratts templis amp;nbsp;alijsprop'e infinitif

-ocr page 503-

C y! K o s UîSSÆ, CErtT. Vî, (oa ^nßnitii traditîontbui humante,'verbo diuino repugnantibw, qua quia non propri'e ad tra^ationem de'^lijja pertinent, ad idyndf

Jumui reuertamur.

Quomodo, obficro, Jpiritü^ ißi ex quot;Deoßmt, qui tot modis Tieum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y er bum cotumelijs afficiuntfibfcura n t,adultérant,

f truer tuntf Omntijßiritut (inquit h bann es ) qui non conßtttur lefum Chriflumin carneDeniffè,ex 'Deo non ei^,fede^^ß)iritits ßrttichrißiA.Iohan. 4. Etßautemßiritui ijli non apertts yerbis Regent, Qhrißum in carnem yeniße, tarnen fallu ipßs perneganc yirtutem amp;nbsp;efßcaciam incarnationit eiu^. ‘Nam quicunq^ docent noflrn mentis autpaßiombu^ yel bic yel illic peccata expiari, falutem aternam acqmrißquodJaneffiritits ißi docent) idem faciunt quodij^qui Qhrißum in carnem yenifße negant. liquidem Chriflui idea in carnem quot;venit, ytßne noßrti operibits ,Joloßan-^uine ßio,nos laluaret,

Torro quodtumultuoßißi Ißrituf ( Germani yocant quot;ßum-pelgeifler,yel Ealtergeißer)nonßnt ammie defunllorumfedmen^ dales amp;nbsp;maligni ffirittts,qui nil nißmendacium doceant,teßdtur nobißsum Qbryßoßomus, qui ducentts annts Gregorium ‘Magnum prxceßit, multusq^ ptjs tß doHus lucubrationibus bene de Eccleßa meritttselÇ^, Is in ^xapIMatthrei, Homelia 0.^. ita fcribit: Mn quia ipßos Damoniacos clamare nonnunquam audißi:anima talts ego ßniyCredesf Eirtim hac oratio à fraude atq^ deceptione diabo ■ lica eli^. Non entm anima dcfunlii elQ , qua ißadicit ,ßed Tia'» tn’myquibac,yt auditntes decipiat,ßngit. Nec enimpotelQani-tnaa corporeßeparatain hü regionibm errare. lußorumanima tnim in manu Dei ßintipeccatorum y erb polß, hunc exitum continuo abduciintur,quodà Las^aro amp;nbsp;diuiteplanum efßcitur.

Idem de Las^aro eäquot; quot;Diuite.Hom.Et yerb aliude cognoß (lt;is,qubdgra:tiorßtßcripturaru ac Erophetarum dolîrina,quàmß

Ccc 2

-ocr page 504-

gy 1 NTÆ CLJSSIS, DE EIL

à mortuü refiijcùatt renuncientjïlludconfideraj^itodii^tiijjtii! mortutu esl^ijerum ei^: qua ’Verojiripturieloqunniur ilocMitt fff 'ûommM. Eroindt etiamji mortuus reuiuifcat, eciamp an‘ geht^ è cœlo dejcendat, maxime omnium cred. ndum jcrtltU' ri4 . Nam ange lorum hertu mortuorum^ariter ac 'ynuentm Do-minu4,ipfe eas condidit.

Ee mox. Ne igitur quxramuô htec audire à mortuif,qult;e )wd-to clariw quottdiè nos docentJacra liter te.

En hoc modo Gregoriits inquietos ijlosJpiritttsprobate dehtiif-fet iuxta Lydium lapidemJcrïpturie,e!!r exemplum yeterum Tiigt;‘ Horum ecclejix. Nunc cùm magts dogmataÈlatomca,e\empl^ Ethnicorum, amp;nbsp;imperitx multttudints errorem,prxfertim yeto apparttîonesß^irituum J^eHarit, quàm quot;^erhurnDei eirp^^tiw^ eccleßx eicemplumineceßefuit tales error es jequi, quibus ciim ifß tùm alij feduHi zlr decepti Junt,

Sacra autemfcriptura nd modo docet cauedum ef e^ne morM credamtts: Jed clarè etiam oßendtt,quare Dominits Diabolo tantum permittat.EtJt enim Sathanas ea eff et '»erlutiaetpotetia, ytprtefiigijs quibufdamßeHrorumpoßit nobts eiudere,quafi ani-mtsdefunHorum in terris ambularent : tarnen id non Jemperfr» Jùo libitu et arbitratupotejî:alias indeßneter omnibus in lotis bor-renda amp;terrifica ßedlra, profuo in humanumgenus aterbißtWO odio,nobis obieHurus efet.SedDeus tatampro nobts curageritjyt »on liberamfed certts limitibus circumfcripta poteßate ei permit-tat,tit in eicemplo fobis apparet.Et i.Êet.2.diçitur.Deus angelis qui petcauerdt nd peper cit,fed catenis noHis in tartarji pracifta-tos,tradidit feruatos in iudiciü.Ligatus itaq^ à domino ef^ Satbel, it a 'tgt;tßsHrunullu,nißpermittete Domino,qtieat obijcere. Scrip-tura autem caufas duas oßendit, propt er quas Dominus Sathana inter dum hoc permittat.

Trima eîf, 'tit tententur probentttrq pij, ac dißantfideliter tonßdterq^'Verbodominiadhterere^nec 'vllopratextu quatumuis ßeciofa

-ocr page 505-

f^OKlS \nSSÆ. CEKT. rr. 10}.

fiieàofo fe ab illo dimoueripatiancur.Sic emm Domini ’Deut.i^, dicit ; SiJùrrexertt in medio tui 'Prophètesaut ^uiJomnuim yi-dffeJe dicat, amp;pradixerit jignum atrf.portentum amp;nbsp;euenerit quodlocutu^ eii^, amp;nbsp;dixerit tibt : Eamm isr Jequamur T)eos a-lienos,qHQS ignoras, amp;nbsp;feruiamus en : non audtas yerba Proche-, teillun autJomniatorn, quia tentât yos Dominin T)ein yejler, ytpalamßat,ytrumdiligatn eum,annon, in toto corde amp;nbsp;in tot a anima yejlra. Dominum Deum yejlrum Jequtmini,e^ ipjum timete, mandata illiu^ cujiodite, audite yocem eitts , ipjijer-uïetis, eir ipfi adhtsrebitn,

idee dubium eï^, quinfer ignem huiin tentationn Tiominm fibi feptem millia, hoe ei^, ingentem numerum referuarit ( Im-poßibile enim e^ eleSlos feduei) qui JJiritibus ijin non credide-tunt,fed inpuro amp;fimplici yerbo ‘Deiperjliterunt, noßrn prte^' firtim temporibits, quibin Euangelion diuino beneßeio rurjtn in lucemprodijt. ^Atq^ hißtnt y era Eccleßa Catholic a,qua ei]^ ab-fcondita, netfoterC errare, aut certe nonßnaliter in errore^er-feutrat : ytßipra de Eccleßa diSfum efÇ.

lAltera caufa e^, ytpuniantur increduli. ISdam qui yerbum amp;nbsp;mandatum Domini non curant, nee dileSlionem yerttatn reci-ptunt, dignißimißtnt qui omnibtn mendacijs tSfludibrijs Satha-næ êkagîtentur atq^ decipiantur. Hane caujam Paulus 2. Thejß. 2.ponit ; Cuius (,^ntichrijli) aduentits ei^ fieundiim operatio-ttem Sathana, eum omnipotentia, estßgnts atprodigijs mendaci-bus, (ir cum omni decepttone iniußitia in ijs quipereunt, pro eo, I quoi diledionem yeritatis non reeeperunt,in hoc ytJaluißerent. Et propt erea mittet Ulis Deus eßficaciam illußonis yt credant mendacio, yt iudicentur omnes, qui non crediderunt yeritati, fedapprobauerunt imußitiam.

Sic jdchabmerebatur, yt à Prophetis Daal deciperetur, quia I nbsp;nbsp;'Mtchexpio amp;nbsp;yero Propheta nolebat credere. Sie enim Sathan

ipfe ait : Egrediat) epjerojßiritus mendaxinore omnium Pro-

C cc i phetarum

-ocr page 506-

QrimÆ CLASSIS, DE Eli.

fhttarum eifti z. Tara. 18. £f E^ech. »4. Hxc iUcif DomtnMî Homode domo Ifra'èl,quipofuerù immundidas in corde ßto, ßandalum imquitatti Jùaßatuerit contraf ademfuam, amp;nbsp;rit ad Tro^hetam,interrogans per eum me : ego Dominttf reffon-deho ei in multitudine immitndttiaru fuarum,yt capiatur domM Ifra'êl in corde fuo, quo recefjerunt à me in cunUts idolti fùd.

hißint titulo tenu^ Eccleßa.E’.muntenim adTrophetas, interrogant O'reffondent inuicem : fed quia dileHionem yerita.-td non recipiunt, tarn Tropheta quam qui eos confulunt,pertniC' tente Domino, d Sathana decipiuntur, amp;nbsp;caci ctecos ducentes, tandem 'vnd infoueam cadunt.

Ita temporibtts Gregorij,Dominui ingratitudinem mundif fcacibips erroribut puniuit. Orientales propter Arriana h«refigt;» ^ahometifno .• Occidentales propter Telagianorum hxrefes, (ii' multuofistßts ffiritibtti, tÿ'ßgmentoTurgatorij,alijsqj errorib* yexati atq^ puniti (tint. lAonne enim craßits eä“ effita^ errorfdt, quo totuipene orbtó dementatM , crcdidit pol^ banc yitam efß purgaeoriu ignem, in quo demtim diuinte lußirite fattsfaciendaßtt helper miferarum animarum cruciatuij^elper quot;viuentiumßbfe^' quentia opera, ctimprimtsperfacrificium ‘^ifja, qute fitufadio à facripcults miilto precio redimenda ßt ƒ Ende rurßn liqt^d quam quot;vanaputidaqßt Fabri iaItantia,gloriantts,Tpmanani £(■• cleßam, eir omnes Cache dram Tetri or dinaria fucceßione tenetues errare nonpoffè. Flam quid elf errare,ß hoc non e^I

Htec iam de Turgatorio dixifß fufjiciat. Flam quteprceterea dieenda effent, de impia Tapißarum nundinatione,quam per do^'“ tna Turgatorij exercent, amp;nbsp;de errore yulgi multoplus impende-tts inßumentüsq in liberationem animaru exßHitio ißo i^ne,qîiàm in eßirientes,ßtientes, exules, capciuos, xgrotos, (ynde amp;nbsp;inß“ nitx anima (educuntur, amp;nbsp;y eri pauperes inhumaniter negligtin.’ tur) ea nullius hominis lingua Catts eCari pote/l ; thm manife^ ß'e patent omnibus,yt dsploranda potitts qudm refutanda yideait' tur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

-ocr page 507-

*MISSÆ, CE KT. TI. »04

decommemoratione

piè defundorum in Mifla»

ßjWK^HäzM tx ijs ijux ha^enw de figmento Targatorij « nobif di^ajunt,plus leBorfacilè colligerepoßtt, nullüeße in jitturofi-ffilo mediu/iatUi eie ^uo defun^loru aninue liberari queant, aepro^ autfuperuacaneum, autfrußraneu eße, quiequida 'nuientib* 1^0 redemptionefeu liberatione illorum lujaßia,tur,cttm beatorum anima in cœlts his nonindigeantßamnatorMn yeroin inferno hù non iuuentur : tarnen ciim Faber nugas fuper Furgatorium ex-^tuUas, magtsquam ipfumfundamentuFurgatortj defendat^non pßum non ad tneptias ipfius aliquidpro re nata reßondere.

'Primim Faber de'Mißispro dtfunilts di^urttsßxc yerba titu-

lifiu inßriptionis locoponit :T)e Commemoratione omniü in Chri- Germ fol- iifi. ßoptè dejunÜorum in Klißa. Sed moxpropoßtifui amp;nbsp;inßituti ob-litus, de Orationepro defunBis, de quot;^Itßtspro ijsdem, deßbueni-tndo animabtts defutiElorum dißutat ,perinde aeß eadem eßent (um commemoratione deßnÜorum, qua tarnen plurimum dißre-fant. Etfi enim Chrißus amp;nbsp;t^ipoßoli non inßituerint, yt in cœna fiatcommemoratio defun^ortim, tarnen frite iuxta morem yete-rumcelebretur, non modo inßitutioni ccenanon contraria^yeriim ttiam ytilü atq^ laudabilis effe animaduertitur.

Fatemur amp;nbsp;nos,prifos illosTatres çlt;r Dolores Eccltfix,come-morationem defunSorum in ceena feeiße, neq^ opU4 efÇ, yt Faber lamprimiim nos iddoceat : fed eadem forma^eir in eundemfinem, in quem Canonßeciße^negamits. Imo contrariu demonßrabo,qu 'od non minuó à fe inuicem difideant^quam album riy nigrum, quam lux amp;nbsp;tenebrx. Q^re Tituhts quidem: De commemorationepiè defunllorum ,per Je tolerabilis elf ; errores aute fib boc inuolucro latentes, quos ynd Faber obtrudit,prorßts funt intolerabiles.

Trincipio

-ocr page 508-

i.

CL^SSISDE l^ri.

Germ- fol-11« 'Prtncïpio glortatur quïdem Fabèr, ah ipfis adeo j^poßolis di' Lat- fol. HO- cretum at^ conflituttim ejje^yt in quot;Mtßn memoria amp;nbsp;prices fiant profidelïbtcs defiun^n. Cuites ergo ^pofiolt teßimomjs tlludconi“ probat lgt;Inm Fetrt, FauU, lobannu , aut alteritts S' '\lwimt quidem, fed Chryfoßomits ipfifufißcit. Chrjfoßomui,mquit, teßa-tur Homelia 6^. adpopulum jdntiochenum. Qmdaudio f Chryfoßomus efi^ jlpofiolits ? ^bfit. Sedheu^ tufhryfißomus ta Ignorât quid lt;gt;4poßoli (prater ipjorum Jcripta ) deer euer int, con-ßituerintf quam ipfe Fab er.Fdam quadringentüs annts poß jipo-fiolos yixit. Frobanda e^ ydpoßolorum conßitutio,proprijs ipfilt;i‘ rum feriptts : aliasfemper incerta manet. Itaq^ cum ^Apoßoli ona-nia, quceadfalutemfiunt neeeßaria feriptareliquerint, nulltim yero apicem de commemorattone defunEtoruni incœna fcripferint) certè necejfaria non e^, yelfaltem efÇ mediafeu indiffèrens.

Germ- fol.iij- Treinde Faber citât Dionyfium, quem difipulum Fauli appd‘ Latin,fol. no- lat,T)ionyß;n,inquit,lib.Ecclefiaß.Hierarthia,tap.7. ritum eunt dejcribit, quo fteerdospro mortuofacrificare eir deprecari ßslittt^ fuerit.

Qmu autem Faber ‘Dionyfij yerba mttilata,non bonafide,per omnes circumßantias recenfet, age nos candida integraq^ fide ad-fcribemu^, ex quibuf apparebit, commemoraticnem definSlorum, qualts ‘Dionyfiq atate inyfufuit,Jacrificio'\iifraprorjws adtter-fari. ^tq^ ytinamilia in yfupermanfiffèt,melioremcertèdatnm EceUfite yideremtts,quàm mine aliquot fecultsiFomanerfiitm culpa, yidimtts. Ferba ‘Dionyfij cap. 7. bac funt.

*. Coa^o fan^o cætu yenerandus j^ntifles, eum qui obd'irmiuit ante fanElum ait are inclinans, orationem facram peragit, grattas agens, yenerandamq, dittinitatem laudibtts célébrât, qua dejlrit-£îum e^ iniqtium amp;nbsp;yiolentum contra nos omnes imperium,nosq^ adfua iußißima iudicia translati fumus.

-ocr page 509-

Cy1^:0NIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE^IT. rL toy

2. Tieinceps mimßri dimnù ïnferta eloquijs yerißima de no-ßra refwreiïionepromijja recîtantes,tonjentanea tantundem quot;Va-lent’ta canuntpjaimorum cantïca.Et moxiEorro dm in arum pro-fnißionum cantica amp;nbsp;leHiones^explicant ^uidem beatißimam re-ijUiem adquam jubuehuntur fempiterne, fanEîè confummati lùntifulii^iunt yero, cÿ- ample^unttir yitafun^um, yiuentesq^ freterea ad con/u mmationemfimïlem prouocant.

Deinde minißr or um primus ßnchsiam dtfunldos concele-irat, lumquibits türnuper yitafunBu parilaudationeprofequi-tw ßiortatur^ omnes, ytfibi ipjis identidem poßulent le at am in dhriße ionßtmmationem. Ex hds enimforte proficient, cement es eum quifian^'e obijt,minißrorumprtedicatione celebrari, yt yerè (onfirtemfian^oru omnium. Fortafieß^ amp;nbsp;ipßadfimile defiiderium 'tenient,minißrorum officium edûbîi,quàmft beata yerèfoelix w Qhrißo confummatïo.

4. Eofiea accedens yenerabilis Erccfulprecem fuper eo facratij fwiamperagit j amp;pofÇ orationem ipfi quo^ Eontifiex defun^um ßlutaty^fito deinceps or dine qui adßant omnes .Êrecatur oratio ilia diuinam clementiam, yt cunSia dimittat per inßrmitatem bumana admiffia peccata defunÜo,eumq^ in luce ß atu at amp;nbsp;regio-«e yiuorum, yt in f mbits ^brahte, Ifaac, amp;nbsp;Iacob, in loco ynde aufugit dolor,amp; trißitia e^gemiiiti.

Eoßremo fuper defun^ofundit oleum Tontifex orati» one pro omnibus fa^a,boneßo in loco ponit corpus cum xqualibui alijs corporibus fanBis.

Hifuerunt ritus totius aBionis,quam fuper defuncts eo tempore per egerunt.Flecaliquidamplius ex toto eccleftaßicx Hie-rarcbite libro Faber proferre poterit.

Confideremus ergo has fepuhurte ceremonias, eit conferamut cum °^lißis Fabri pro defunfits .Fndepatebit quantafit inter ilia iw diuerfitasßmo eÇlt;r cowrarietas,

Trimiirn

Ddd


-ocr page 510-

^INTÆ. CLASSIS, DF. ni. V

Trimùm emm Faber neq^ htCj^bi de fèpultura agît netfju^i“ rws cap. 3. ybi ordinem cœnx defcrtbit, yllam mentionemj'acit Turgatoriji’^lißarumialiorurmiefi^ragiorumpro mortuü. Qpp ßine nonßlentiopraterijjjetyß tum temporis eccleßte notafuißent. Secundo. Etß 'Didnjßj aetatefa^afuît commemoratio deßndo-rum:tarnen longe aha ratione altoqßnefallafu:t,quam in ßico Qanonefierißolet.Tunc enirn commemoratio defun^orufw^ publica cdcio exßcris Uterisße mißeria huitts yitie in haclacbrj“ marum yalle, de morte, de reßurreElione ,adiunilis Pßalmoriun canticis huic mat er ix congruentibus.Deinde yita defuniliiFittu-teßq^ eitis recitatx ac commedatxßunt:a^xq^ Deogratix,qtiodper ßdemßuperatis omntbtts maUs, ytilaq^ demiim ipßa morte ,pteirt Chrißo obdormijffet.Fnde yiuentes ad imitationem, amp;nbsp;dtßideri'* beatx in Chrißo conßummationis acßuturxglorix accenßfunt.

F ojk ernannt ißesfuperfunere orationem ßeu facratam precem peregit, deinde mortuum falutauit,hoce^,yaledîxit ei,cotninen-dans ipßum mißricordix Domirii:e^ corpus tandem fragranti olea (quod amp;nbsp;ludxisßlennefuit ) perfufum, terrx mandari curautt» omnia ex yerbis Dionyßj liquidbcognoßcuntur.

DE ORATIONE PRO defundis*

\Uretur aliqtiis, quare apud Dionyßum Sacerdospro defun* Ilts oret,cum ynußquij^ ßatimpoif mortem dignum yita ßM iudtcium accipiat.Fbe quts igitur hoc inperuerßimßenfum rapiat, Dionyßus ipße ctim copiosetum eleganterßententiamßuam exßi-cat. Summa hxc elf : ßjim Deus bonisprxmiapromißerit, malis yeropœnas amp;nbsp;damnationemminatus ßt:adquamyel ßaluatio-nis y el condemnationis ßententiam pronunciandam miniflris eC‘ cleßx dattes à domino commißßxßnt:ideo prxßulem orationem ili-cereßper defundo, non quodtßa oratio (ficut Tapißxßentiunt)

-ocr page 511-

CMO ^is s Æ. CE ’HT. VI.

fit compenfatio amp;nbsp;fatisfa^ioprofeccatü amp;nbsp;pœnis defun^hfid 'inc Unt^uam interpres tudtciorum dùiinorum^amp; quaji Cancellariin Del, tudicium Dei de defun^opronunciet amp;protnulget, amp;nbsp;iuxta töum Chrißt Ioan. zo.Qwrum retniferïti^peccata,remittuntur tl! amp;c. de'ftin^um propter pietatem fuam àpœna abfoluat, amp;nbsp;wittat injinitm •^hrahadn qtiietem,pacem amp;nbsp;JalntemJ'empiter-«4«. Itatfj hæc oratio Sacerdoti^ fuit quafi fententia abfoluto-l'ia, qua teßatus nbsp;nbsp;nbsp;Dominumpromißam beatitudinem er eden-

tiiusyerè preeßare. Ende amp;nbsp;oratio illa nonpro quouis defun^o^ fedpropiein Chrißo defun^tt fieri tonßeuif.yocaturq^feparatio, eó quod ßdeles in coelumfinßdelesininfernum'magnofeparati interualio, mittantur.

Clt;eteritm quod reliqui Chrifliani, quifunw eomiratifnerant facerdotem ordine ßnguli defun^um falutarunt, hoc e^y fxtremum yaledixerunt ,êÿ: ardenti charitatefailum e/Ç. Etß iwiunüifuerunt gemitta quidam, yota amp;nbsp;precespro mortuts, ^wputarunt tarnen haeratione defunBo plenioremremißionem peccatorum aut tolerabiltorem damnationem impetraripoße(etC' iamantea Deo pro ipßs gratias egerant, quodin beatam quietem aterna beatitudinü ipfos fufeepißet ) fed yoluerunt eit tijaritate illos fua oratione quaß in ceelum deducere. Sicut frequenter mortuif, de quorum tarnen falute minime dubitamui,ß quando mentio illorum incidityprecari folemns, yt féliciter ad yitatn (Cternam refurgant.

Slic amp;nbsp;'Veteres quot;Patres inter du in funebribM concion'.hu^,pro de-fundù Deo gr alias agunt,ac pro ijs orant.Ämbrofitts lib.i.Epiß. ad Faußinum, quem fuper obitu germants acerbo dolore meerente confolatur. Hxc inquit,adtempus quidem erepta nobüs,meltorem

l iltc 'vitam exigit.Ttaque non tarn deplorandam, quam profequen 1 damorationibusreortnec meeftificandam lachrymis tuis,fed magif 1 iblafiwibus animam tiu^ domino commendandam arbitrer.

Ddd z Idem

-ocr page 512-

QJflNTÆ. CLASSIS, DE 711. ET^T^OT^E,

Idem in oratione funebri fu^er morte Theodofij Imperatorii* Abjolutw igitur dubio certaminé,fruitur nunc anguß« memoriit Theodoßtts luce permet iia,trani^udltt ate diuturna, amp;pro ijs,^M in hocgeßit torpore,munerationts diuinxfruShhtesgratulatw,

Et tarnen poßea hiec yerbaßibijcit'.Sed tu folies Domine inue* candies es,tu rogandies ,y[ eum in filijs repnefentes. TuT)e* mine eußodiens etiam paruulos,in hac humiiitate faluos facito ßerantes in te.Darequiemperfeélofiruo tuo Theodoßo, rejuie, quam praparaßi fanges tués .Illô corniertatur anima eins ynde defeendit, ybi mortes aculetim Jentire nonpoßit, ybi cognofiat mortem banc non hominisßnem eße, fed culpa;.

Et moxiDilexi yirum, amp;nbsp;ideoprofequor eum ysq^ aheg'io* nem yiuorum ; needeferam, doneefletu lt;amp;precibies indicam^i' rum,quo fia mérita yocant in montem Domini finéliim,ybi ennis,yita tfÇ.

Ger fol -t't-Lat. fol 11 ;•

tAudes ^mbrofium perinde loquentem,ac fi nunc pfritnùmfi^ fletu fuisq^precibies Theodoflum in requiem amp;nbsp;yitam (CternM inducere yellet,cum tarnenpauloant'edixerit: Fruitur nuncluce perpétua,^ tranquillitate diuturna zirc.Fnde liquet, JmbrofuM pro aternafalute Eheodofj orantem,no dubitaffe, imo yero totam ecclefam confolatum eße^quodin xternam beatitudinem recepties fit.Q^modoigitur Faber Fapißicamcommemorationem^ßcn-’ Sîorum,yt dieprimo,feptimo, trigeflmo amp;nbsp;anmuerfario célébra^ tur,ex oratione Amiroflj de obitu Theodofij probarepoterid

Simili Ateflimonia reperiuntur in orationibies funebribus amp;nbsp;Epitaphijs'Bafilij, ')\[a':^ian;!^eni Hieronymi yqubdmemwiatli defunSîorum non iudicarint e/Jè cultum Dei amp;nbsp;adiumentum de* funSlQrum,fedlaudem quandam amp;nbsp;commendationem ipforum,AC doclrinam ô* conlblationem yiuentiiim.

Qmdautem Faher eliy fanon de m;moiia dcfun%rumfentiüd Initib, Sacrificulus nullam publicamfacit commemorationetn aut orationetii

-ocr page 513-

cENOKIS MISSAL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n. ' toT’

ow'tQnem laudatoriam de morttiüi nec habet concionem yei cor-^e^oria yel conjolatoriam adajlames:Jed Jecreto tantum recor-defunEborumlUetji grattas agit JroJalute illorum) nec ora-hwihtifßiis Jrofeqmtur deducitjj tllos ad yitam eeternam ,fed ffitfumit tanquam mediator re conciliar e ipjos cum Deo jamp;ex ditänii erijere , Hxc enim fiint yerba Qanonts: Memento T^ominefamulorumfamHlarumJjtuarum(htcJ'acerdos nomina ^fun^orum H. nbsp;N .ßcum mußitat) qui nospreeceßerut cum

ß^nofidei, amp;nbsp;dormiunt in Jomnopacts : ipjïs amp;nbsp;ommbtts in Chrijîo puefcentibus locum refrtgerijy luctSiCäquot;pacts yt zndulgeas depre-(amwper eundem Chrtjlum Dominum noJlrum.lt;-Anien. Hane feecattonem Faber amphjicat,amp; quantumpote^,eicornat,dua-lgt;!ts Qillechs,(umpro yiro,tumpro famina dcfunAaineforJanSa (■npculus marempro fiemina, aut yice yerfafæminampro mare (X i^nipurgatorio Ißerettcum tarnen in Chrißo lefu neq^ raas neq^ ßminaßciprajertim in altera illa yita^in qua erunt ficut Angeli Dei.

Quafo autem tCiquam ridicula el^ ißaprecatiol^ Orat Sacer-^ à'iSyytp)ominuslocumreJrigeri]JuctSi amp;nbsp;pacts indulgeat ijs,qui gt;‘0s praeeßerunt cum Jtgnoßdei, amp;nbsp;dormiunt in Jomno pacts. Sed beus tti,fiinßdedeceßeruntßinpace dormiunt,ßin Chrißo quie-fiunt,cur orasJlulte,yt ip/ts detur id,quod iamdudu babenti‘Aut, num certbßts, eospro quibits oras,omnes inßgno fideinosprteeeß ißl' Si incertua fis, oratio ex fide no erit,fied ex dubitatione,pro-^nde Deo placer e non poterit. At qui non mirtirn efÇ Jacnficulos fiofiièin Chrßo dsfunSFs orare,c}im proChrßo ipfô in Canone ’Hijfie deprecentunyt Jiiprà audiu mtts, Hos yero cum Chrijîo dicimm iJltsiFos neficitis quidadrretis.Iohannis,/]..

■ Hic atitemyociferatur Faber:HonpoJJiint,inquit,MiJoritur- G'quot;' f”' tedatum ejfixere,non reA'e agere Sacerdotem,dtim in MiJJàpro defunSlts omnibitsprecatur, amp;c.Sedquidhac yociferatione optts ^^'^()Cum orationempro dejundtsßo tnprecto reltnquamits,reijci^

Ddd 3 entes

-ocr page 514-

QîflKTÆ CLASSIS, DE VIL EE^E^ entes tantiim idohitricitm/inetndn quempreces diri^unt. Verbtt oradontspro defuncts ejua Canoni injertajùnt.ferè eademfunt en yerh^ Dionjfijj^mhrcßj ChryJcßomi.Sedßnis longe dwerßü ed^.Eatres enim oraruntpro defunEtsdoco ahfolutiontô rum aEionK,amp;in confolationem exhortationemq^ßdelium adbic ßuperßitum. ^lißarij yeroorantproipßstanijüam ^lediatores, yt jiia interceßione lie Turgatorto liberentur.Sic enimßiib Oßer^ torio^conuerfafacie erga popttlu^exhortati ßunt f^ellatores'^iß'^ pro mißellts ammahttstOremits dtle^iißiim Domtnutn Deuprofi“ deltbtis défunt ;,lt;juorum depoßtionem,yelßeptimumjtrieeßiMiW) aut anniuerjarium dtem , hodie commemoramits, •gt;[gt;t omnipotent Detus reßieiat noßras interceßiones,amp; bona opera, amp;nbsp;liber et eo! eie ergaßulo Eurgatorij. Et Faber ipß dotet orandum Deum, quot;Vf ßdehum ammabus tmllo futuro ßculo pœnts adhuequibußdaob* noxijs,propitium ac mißerieordemßeprabeat J)oc elß^pcenas dementer remittat,Hoc,hoc nos tanquamßaerts literts eir yetufib* rum eccleßarum mori repugnans Heplodimw atq^ damnamut : yf Cn fo\-ii6-ßpra inßne tertij errortsßanonisprolixiw diHumßiit.Etimpn-Lat-fol-iitf- mendacium eß,qubdßanBa Chrißi Eccleßa plus milleqnm-gentis anntspro defuncts orauerit, hac qujdemßententia gt;nbsp;amp;nbsp;bot fine,quQEontißtij bodieq^proilHs orant.

ANIMABVS DEFVNCTO-rum fubueniri non poflè, fubfequenti« bus opehbus viuentium»

Ger- fol- tij- Tripliciapotißimnm opera Faber recenßet,quibus defundi ad-Lat- o ^^^-jdnari ACßbleuari queanttpreces^eleemofynas, etßaerißeia lit precibus modo dtEum ell^.de(acrißeijspoßea dicetur:nune de E-leemoßnts aliquidagamus.llon autem Fabro nbsp;Tontißeijs ideo

€urie e^ Eleemofynappepaupeubus^eegrottSfyiduis,pupillis amp;nbsp;aditt-

-ocr page 515-

r^TSSÆ, CENT. TE io8

«Uttenii litbumiatunSedhoc curant,y t Tra:fentia,Erlt;cbeda,Ex-,triceßm!U,anmuerjaria, tota denitj^ %lißaru cX-^iwaliumnundinatiofrequentïorfit amp;locuplettor. Sicenim Fa-

mquinTd^m Chrijtianapietate dignamfactunt, qttt eic amore Germ fol- iji. amp;nbsp;commileratione apudSacramenti admintjlros ( ’^ijßarioi ) z^Lat-fol-nS-ffficiunt ,ytpro amicM ipjorum yelJeptimut, y el anniuerfariu^ ^Jes,aut entsmodi quipptam agatur ,prafertim cum id eorum ne~ ^ßitas (in purgatorto ) amp;fraterna charitasflagitet. Et alibi ^Acerdotibui hocprecium^tanquamjlipediumfrjlentationii fute, iure debert ajjerit, iuxta diElura Chrijh : quot;Dignw efÇ operariui tnercedeßiaiet illudFault:Si nos yobtsßiritualiaßeminauimits, »um magnum ed^,ßquot;veßra carnalia metamusf

Quanquam autem prima facie apparent,Fabrum paulb 'nrba-»uti çÿ tolerabtlius loqui de bonis operibun,qua:ßuntpro mortutf quam yeteres Sopbißas ( 'Vocat.n. tantummodo adiutnentum et ßbuentionem, nonJatisfadiionem) tarnen alibißeipfumprodit, »m mintts quam cateri iudicet,ea eßeßatisfaSlionem expiatio^ nempropeccatis.Teßantur,inquit,ßripta diiiina,per mi/ericor-^^'^’^^'^^^ß^' dumamp; Eeleemolßnas,impetraripeccatorumyer,iam.Qui,aitem twtendit,Eccleßam l^manam cum fuis Fralatis amp;nbsp;T)oiloribits errare nonpoßeihi autem docent Eleemojynts mifellas animas no nodoredimifedetiam fenßbiliter reßci amp;nbsp;cibari: non dubium eß quin Faber ideßntiat,ytcunqßucatis eir fubtilib^ uerbis Statur,

lacobus de Foragine in Lombardica Hißoria, de commemo-tatione ammarum ,oßenfurus Eleemofynaspro defunSlis, qui in '^ita mediocriter boni fuerint,oblatas, eße in expiationem eorum (fic emm loquittir) hancfabulam récitât ; Quidam cum in quada npe argentumfoderent,ßibitb rupes cecidit, eirfunditits cunSlos extinXit. Fnus autem eorum fubttts in quodamßnu ipßits rupis mortem euaßtßnde tarne eXire non 'Valuit.Fxor aute illius eum ifuniliieXißimans,omni dieipß ^lißam celebrarifaciebat, et

panem

-ocr page 516-

^[•KTÆ, CL JS SI S, DE EIL V fanem ynum amp;nbsp;yrceum yini atm candela quoîidiè oÿerebat.Cut Diaboltcs imitdenSfper très dtes continuos eïdem informa huma-na afparuit, eir quo renderet requifiuir. Cui cùm illa Jui itintrü cattjam exfonereedlle ai€Îgt;at:‘HolîfruJlra yexari,quta iam quot;Mif fa célébrât a el^ : eîrfie illa tribut diebtts quot;^iffam intermifit, nec ipfatn celebrari fecit. Q^dam autem poî^ hoc in fradiSa rupe argentum fodiens, quandam yocem audiutt de fubttts djcentem: Elanépercutias,quia capiti meo imminet magnw lapü.Ciim aU' tem ille tremer€t,amp; adhanc yocem audtendamplurimos conuo-caffetdterumfodît, fimilemyocemaudiuit. Tune omneipropi w accedentes dixerunt:Qutf enim es tu^ Qifi refiondens dtxit: Tlan'efaeiatis,quiamagnw lapis quafifuper mecadit.QuiàU-terepodtentes^eir adeum yjq^peruenientes, eumfanum amp;nbsp;wcolu-fnem extraxerunt.Et fcifcitantes quomodo ibi tam diu yixiffiet, dtxit, qubdquolibet diepanù ynus, eit yrcens yini, eä“ candela accenfa, nifitantum tribus diebus, fibi oblatus fuit. Qpodyxor eins audiens ^'yehementer exultons, agnouit quod fi oblatione fiiapuerit fuflentatus ,tä‘quodDiabolus earn deceperit,ne Hits iri bus diebus 'Ldiffam cantari fecerit,

Hacfdbella 'iKdonachi amp;nbsp;Sacrificuli totifiere orbi intpofiMrimt, quemadmodu Sacerdotes Delis fi^gi Dahylonio. Tam enim no curarut efiirientes amp;fitientes animas,qitàmnô curorut yittentes pduperes,fedfuo tantum yentri eir abdominiprofiexerunt.Qvp-tidiante enim oblationes culinam ipforum concubinarum miri-ficèfouerunt eif auxerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

2don refutabo fcripturis errorem palpabilem, quem ipfapoteß ratio nbsp;nbsp;communis fenfus refutare. Dan. 14. Sed,qui)dcaputef^) nbsp;nbsp;;

ofiendant ,filtitid ifiam ftie fubuentione,fiue fiatisfaHonem pro defun^is,aduerfari articulofidei noßree de remißionepeccatorum) amp;nbsp;officio Domini noßri lefu fhrifii.

Confiât enimpeccatoru coram Deo iufiificari, non meritisfo

rum

-ocr page 517-

UISSÆ, CENT. TI.

^ifgt;nojgt;erum ^aßionum ,Jed ex mera gratia,perfidem inChri^-fiofti} 'Rom.ï.A.. Ephe.z. Namli iu/litia ex Lepe elE. Chri/lui faudra ef^ mortuitî Gal. 2.

etiamfi homo pro fieipfio aliquidmereri pojfit ( y tJol et f^Cpturapdclibttt mercedempromittere ) tarne» certumell^,eum fiofi habere fuperfiua mérita pro alijs.Tt doeet Chrißus inparabo-de decemyirginibitf,“Matthäi 2‘j. Eti. Pet.^, Itjiutyix filtiabitur.

Etytmdicim'epoj?ibileeJJ'et(^uodtarnenequaquameß) ali-merer iJalutem,pro yiuentibuf ,qui adhuc fitnt inflatugra-tarnen hinc nonJequitur,mortui5 etiampromereripojfie. .^utfi mortuM aliquid finbuenirepotei^, cur nonpotiiti Jub.-^enietipfits meritum ChriJli, quam opinâtaijla bona opera homi-qua partim coram i)eo tmperfeHaJuntßicente ChrißotStfe^ sentit omnia,qua debetis, dicite: fierui inutilesjiimus. Luca.\7. Martim fiunt yana amp;nbsp;frujlranea,eo quad ab hominibtts inuenta fxcogitataq^fimt .'^Matth.iq.

Excipit Faber:non ea ratione,inquit,mortutsfiubuenimus,qua‘ ft in illofuturo ficulo quicquampofiint mererifimulenim atq^ ani wacicce/^it'e corpore,ynd merendtßatu^sfinem habet: fed,yt ani-nie expœnèt futuri ficuli liberentur.Tult aute hoc dicere cu ficho-Ißicis-.InpeccatoJpe^ari duo,culpam tirpœnam:culpam remit-it per abfiolutionem Sacerdotts. pro pœna autem fattsfaciendum lerjoluendiimq^ ejfie aut proprijs aut alients operibus, aut htc in ierrts,aut illicPurgatorio.

Gtm ’Veri)Jiipra in Clajfi de tApoflolis ,friuolam iß am dißin-Sionem de culpa örpanapeccatorumfiatts refiutauerim,nuncplu-fibus fuperfiedeo,progrej]furtif adtertium opus, quo defunblts fub-neniendum ejfie Faber docet.

*hdtjfia facrifitioßngulariter animabus in Purgatoriojuccurren-dnm ejfie,Faber quinq^ Sophißicis amp;fiallacibus argumentisprobare ftntendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£et

-ocr page 518-

ÇVimÆ CLASSIS, DE Err.

Cnrißm mortuw Ju pro peccatu yivorum et mortuoriit 2. ludas '\lachabieju duodecim milita drachmarum arge* tl pro occijis ohtulertt.

. QuàddejHii^i adhitc membraßntJJiricualts corpora^acprctil^ de charttatù communione nobts coniun^t atq^ detiinèîi.

jf.. Qwd dejun^orum quorundam ammte apparuerint,affr-mauerintjj, je %lißteJaeriJicio 'ex pcenu crept as eße.

5. Quod prifci Èatres inde ab Jdpcjîolorum temporibus Ivlijßis celebrarint pro dejundlis.

Ex his omntbiu conclttdit,Sairifitium ^Mißle animabiu ejße ß latioamp; auxiliojnfuturotllo ßeculo.

Ger-fo!ri^.Ji7-lat fol iiy.iig-

Et de primo argumento primiim dicamits,Faber malicioßi qM‘ dam Sophijlica ytitur, objcurts yerbts ita balbutit, ytdjpcik Jußenjüm ip/tuf aßßequi.Hoc tarnen yelle ipjum arbitror.

Eadem el^ yirtits ür ejßcacia facrißcij ’Mißa^qute fuitbe^ ßix in cruce litatie.

Hoßa autem cruets operatur remißionem peccatorUi tarn W' uörum quam mortuorum.

Ergo idem operatur facrificium ‘^lijßa.

'\laiorem huntsßyllogißmi Faber hoc loco paucis amp;nbsp;obßtirts yerbtsponit.^libi auteprolixe dißutat, etß inter Crucis amp;nbsp;'^iß ßeßairißcium aliquibus in rebus dißimilitudoßt,tarnen '^nam amp;nbsp;eandern eße ytriußq^ yim tlsr eßicaciamßo quodidcm corpus Chrt‘ ßi in %lißaadßt ac Deo patri offeratur,quod in cruce ohlatußuit.

Quia yerojupra in fineprimi errorts Canontsße dißerentijs amp;nbsp;proprietatib’* cruenti incruenttßacrificij, copiose dißerui, le* itorem ilhic remitto^i^st ’ivlaiorem Syllogißmi Fabrilts ßc réfuta* tum yolo.

“Minorem Syllogißmifui,qubdvidelicet Chrißits pro peccatif *sgt;iuorum amp;nbsp;deftmËlorum mortuusßt,multts yerbts Faber cenfir* tfiat exßriptts Eauli Iohannis ex Erophetia Zecharia.

-ocr page 519-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE.KT. rz tio

5ï,lt;^ lt;iïitem tUud negetf Q^ntum enïm ad i^fampêr Ji pajiione actinet, efficax fane ef^ ad expidda totiuó tnudi ï^lt;^caca,Ji modó eatn Derafids omnes reciptanr. Mam deddfemet-^fionprecium redemptionis pro ommbitf^yult^^ omnes homines

‘ld agnitionem 'Vurieatu yenire.x.Tim.z. (faantd ^■'^^yiihtacem amp;efficaciampaßion^/fe^lat, certumefiamp;hoCy ftoii : nor tunsft non tantum pro xjt credentihus ,qui his temport-riprafnti feculo 'ygt;iuunt,yeruetiampro illis^quiiam oltm in filt;itpromßi '\d.eßtlt;c, aut po^ reuelatu Euangelton in fide exhi-\4fiia obdormierut. Hocfenfu non nial'e dicitur: (fhrtfiupro amp;nbsp;mor tuis pafiùm efife. Imo pro illûs etia^qui nondu nati Jitnc.

Sm autem Faber effcacta cruenti Sacrificij eb detorquet,qubd ^lipnbus applicetur amp;nbsp;fubueniati «0« in his t err is,fedpof morte ^mnnt ipforum infuturo feculo,perperam fentit. Et inepte citât tffubanx yaticinium cap. ÿ. Tuquo.j^ in fanguine T fil amend emififii yinlios ruos de ïacu, in /juo non eif^ aqua. Mifienim ^atriarchx ante mortem Chrißi dcfunlli, iani tum cnm adhuc in ftrris 'Viuerent,morte Chrißt redemptifuifieott (agntts enim occi-fis ab origine mundi,Mpoc.f^.)nifiitem hanc redemptionem ’S'era hde tn yenttirum fernen muliéris amp;nbsp;.gt;ibraha,ßbi ipfisap-fiicuilfent (.^4braham entm fifi/jj eius yiderunt diem Chrißi, amp;nbsp;lauififunt ) cert'epoiif^ mortem Jùamtam non redempti fuifiènt fer yiHima Chrifli eix Limbo,quàm non redemptifunt crcteri in-i^eduli.Tempus enim dfienfandi ôr appltcandifacrificium crucis in hacprxjenti yita, non in futura. Id quod fuprà de Turga-torio audiuimus.

Sed efiofan'e,qubd efßcacia pafiionis Chrîfli in futur 0 fecuîo de-tnitm mortuis appîicari pofiitj^t Faber npinatur,cur nopotitis fit-crifiiio crucis,quant fiicrificio quot;Mlifiie hanc efficaciam tribuitiCiim fateatter ipf ex cap.^.Hebr.Chridu aternam redemptione morte fua imienifie.adut num efficacius ei^ ’édifia; q Qrucisfacrificiumf

Eee i Certè

-ocr page 520-

^IKTÆ. CL JS S IS, DE riL E

Qrt'efequetur tandem,Deutn ynicoJacrificio Çhrijli^ro mortiiif non reconàliatum eße ,fi ad h ut quotidianum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facr'tfiàum

neceffarïam el^^ Jt^^ hocpa^o,propiciatiopropeccatts mortuo^ rum non erit facrïjicium Chr 'tjîi in truce,fedfatrïficïum Chrißi in '^ijfa.Jcproiride non Chrifiuf, fedquot;^lijjarinf erïtpropitiator amp;nbsp;recontiliator mortuorum . Qwdautem hornhilius,quidinpafio^ nem Cbrifii tontumeltofu^ diti aut topitaripotei^^

Exfalfii i^iturpræmifnfalfam infert Faher tonclufone.Si, n, dißenfatio facrifcij à Chriflo ipfo,flio Dei,in trätepera^i,no ex^ teditur in futuru fetulum,quomodoper ^iffam, quxpurüptnm fgmentumhumanumcß,mortuti meritum Chrifli applitahttur?

Gei' fol-131. nbsp;nbsp;Setundum Fahri argumentum,ex z . ’^achahteorum »î . j

Latfol 118. extru^um e^, ludas quot;^achabxM duodecim millia dragmasatquot;“ nbsp;nbsp;(

gëti mißt lerofolymd ,oßcrri eas ihi pro petcat ti mortuorum,^ in

Lat £ol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cetiderdt.Si erg(),inquit Faher,profuit illùs ohlatupro eisar*^ i

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gfntum,ndmulto magts 'rgt;fui,tonfolationi,acfalutifidelih^ dfan*

hîds eritpreciuhuittf mundi, nembe corpttf amp;nbsp;fanguis fhrißijijni-ifn totum ille mercatui eß amp;nbsp;redemit mundum ,quiepro dlisin '^^ff oßeruntur?

I^eßondeo, Frimum,puidde author it ate lihroruifiorufentien^ du fit,tum non fint Canonictfiprà de inttocatione Sanhlorudidum efi.Itatf^ liter et nohit totum argumtntu Fahri ynittf digituli cte* pitu explodere.Sedage,contedamut 'rgt;erameffehifloriam,amp;^^n-lifier de ea cum Fahro dfieramw, an %lifi'lt;epro defunëln hint (• uincipofitnt.

Secundà.tJuthor illiiti lihri,quicuneij tandëfuerit, narrat nU-du faSlum ludx ’^achahxi,fQrfan ex hona (yt loquuntur) inteti' tionefufteptum,aut expraua quadam confuetudine,quales multn ÿs temporih^apudludxos irrepfirunt. Certißimum .n.eßßl^ofen ludxoru Legirlatorem, tîim m defirihendts minutißimts quihtnqj f ritihtts (qui inter du nohit ridiculi 'Ttidentur)exaCltßzma dtligen^ tia 'gt;ferfetur,ne Dnurn quidem '^erhulum precepijfe defacrifican' do

-ocr page 521-

CyîNONlS %nSS,E, CENT. TI. nt m^rtuù:neipromififfe,quod ïta.ßcrificiA mortui yßti illorum expient.

^^f’xcjinprobacn nbsp;nbsp;Canonic^ libr^ ytter^ Teßameti(qui oes

quot;^gt;lt;1(0 yetußioresßtnt quot;Machabieoru hißoria) cum totfunera, cîa amp;flmges ingtntespopuli 'Dei recenßantur, nullu tarnen ysq e}cemßu,quod defun^ti ßtbuentumfuerit JubJequentild* ’‘}ftibnf, QMre ciun ^lachabxtis olationem fuamßne yerbo Dei (xemßofacrarumJcripturarurnßecerit,incertum efi^ an reEle blt;^erit,z^ an Deo iß a oblatio placuerit.Nec moramur, quod liber ’^•ichabieorumfaElum illud commendet^tanquam fanElum iamp; fa-^are,cjim amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facinus yitttperio dignißimum approbet.

T^rxcerea^neq^ ’''MLachabaitf ipfe,neqj author libri,ex hoc exempla l^'tceiitußacitiquaßomnib.idem imitandußtßednudd duntdicat ^iHoriam recenßt,amp; laudat [udam,quod de reßirreElione mortu-’^’’ity^uie turn non mimes qnhm hodie contemnebatur, bene et pra-(lür'eßnferit.Et yt maxime ludas eÿ Hißoriographtespræcepttî ^■'ile condidijjèntitamen eßßtßolummodo humana lebc^nec noui fed '^(terisTellamsti.Etß .n.ludas eximius HerosfuerittUon tarne '^ropheta fuit.Itar^ quot;yrtprxceptum jlbrahiS datum de immolanda filio^nos na obligat ^nißßecia'tter idë nobès àDeo iniungatur. Sic ^iulto minus Dcemplum Indie,'Verbo amp;nbsp;mandata carens,nos ad i-»ntatione obflringit.Eegibius.n.non exemplts iudicandu eß. Imo, uiiimß\'lMhAitetesfuo tempore in yeteri Teßamento iuxtapra-iijitum Domini pro mor tuts facrfcafet, non tarnen nobis Chri-^lAnis in nouo Teftamenta idem faciendum eß,niß Chrißianis ludæi feri, nbsp;nbsp;à Chrilltanißno ad ludaifmum relabi uelimtes.

E^hemeneer alibipugnat Faber, '\diffam non eße facrißeium iSiua Leuiticum facerdotium fediûicta ordtnem %ielchifedech,ut fuprà in cla fe Frobhetarum audiuimits. Nunc yero conatur nos taptiuos trabere fub fernile iugum legis,dum contendit nobis fa., trißcandum efepro martuisàuxta ordinem °h4achabæi.Sed heies tn,C!ena dominica eEQ Sacramentum noui Teflamenti, non yete-Eee 3 ris.

-ocr page 522-

QVIKTÆ CLJSSTS, T)E FIT.

rif. ^rum i^itur yfum eita non iie yerert, fed êgt;i nouo Tefla-tnento enquirers amp;nbsp;inuejîtgare connenie.

Terttà.lgt;Iullaesl^fmilïtttdo amp;nbsp;ionuenïentia iwer oblado-nem quot;^vLachabieiiamp;jacrificium 'lvlijfs;ctim lUicargentum,hic cor‘ ptcs tirfanguü Chrijii oferantur.i\[ec ejl neceffaria conJequenM: j^nnimabtn fro/uit oblatum argentum ^lacbabxi: ivlulto tM* gtt igtturproderit ibfitfacrificium torportf eir fanguintt Chrifli» 'Nondum emmprobauic,nec firobarepotertt, argentum iflud ani‘ mabiif defun^orumprofuijje. Saterdotibu^ quidemprofuit, jui acceperunt: non autem animabuf, Ac etiamjïprobet, argentum ’M.achabceiprofuiJfe occifis, tarnen hinc nihil alutd euintet, ^uùm petuniam in quot;^ifjapro mortuii oblatamprodeffe dfun^it. Si .n. pro argent o c or pits et Jangitinem Cbrijïi fujiponat ,iam ^llogfmuf quatuor terminis confiant claudtcabit. Aliudenim efi oblatio ar-genti,aliudohlatio corporis eä'fitnguinis Chrifti.Aaronprofedoamp; popultcs in deferto, amp;nbsp;lerobeamprimus quot;Bfic Ifia'èlis,cum 'vittdot aureos erigerent ,fimili argument adonis firma decipiebutur. Sit .n. ratiocinabdtur: Si placet T)eo infacrtfcijs,'vitulus producent cornua yngulas, ^uanto magisplaccbtt ’^itulus auretts in honorem amp;nbsp;cultum eins infiitutusi Exod. ji, cr j. quot;i^cc dif?imilis erat Saulis radocinatioiSiplacuit T)eo Abrahami u cede quin^^ T^egum reuertentis oblatio decimarum ex omni genere prxdtC,placebit etiam oblatio exffolips Amalechitaru.i.Sim.iCi, Quidautem adhxcErophetai’ filonfacies inquiunr,quodtibi bo-num 'Videtur.Ec: %liltor e^ ob:dientia,quàm yiSlima.

Sed hxc,proh dolor, efi illaEpmanenfiiim Helena. Hec duo-decim drachmartl millia it a fulget amp;nbsp;corrufiat in ociilis omntu ’ydiffariorum,'vt his non aliter quam folaribus radijs ê^cxcentur: malintq '\dilfaspro defunSlis quoue iure quaiie iniuria retinere, qutim duodecim drachmarum millia,hoc efi,nummos,qui in’Kîifji offerri folent,amittere. Sed de htsplura inferius,cnmde Simonie ^liffariorum dicetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A.rgu-

-ocr page 523-

UTSS^ CEJ^T. y/’ m

'^rgumentH tertium fro def endendeExequiahbufj Faber ex condiciombitsfjfiritualts tor forts Chrtftiamp;tha-mutuxj^ua eiitsdem corforts membra tusn yiua tu mor^

*'^lt;igt;fibi inuicem deuinEiaJint Fideles,tnquit,omnes, tarn ytui ' fo[ ^fun^t ynum corf us June, cm us corforts cafut Chrijius ef.Fleqj

ritus at^^ chant acts illud vinculum, quo interfef deles in hoc S’iritali cor fore,et inQhrißo left t otites myjiici corfortshtiuts ca^ ffe conneiluntur,'Vel if fa morte dtffolui tredendii.Quare ficut nos enterrés Sanios in cœlts fro tntercefione amp;nbsp;auxilio tnuocamtts ùorantfro nobts eiccharitatetita defunBoru animte nos taquam f^nfratres inclamAtt^tferemini mei,miferemini mei,faltem yos ^rnici mei.Ttaq^ nos quot;vicißim ex charitatefro iffisfrecamur, eos^ ^(rfmrifitiu °}^iffx imméritée mortis Chrtjlifarticifes reddimits.

T^mitto le^oremadea,qult;ie Jùfrà in fexto errore (fanonis de ^Wocatione San^oru dtfferui,quousqj officiu charitatis cum inter '^iuostiim inter defun^os extendatur.Si enim Feati in exits fro-}ter charitatem fitam, qua nos frofequuntur, nequeunt noßri a^ ^udDeum interceffores amp;nbsp;aduocati effe, multo minus nos miferi feccatores in his terrisfrofter charitatem noßram er^a defun^ ^os fofumtts effe mediatores tär interceffores coram T^fro ijj^ qui in Furgatorio effefutantur, net eosfer °M.iJfe facrificium intmeritce mortis Chrißtfartitifes reddereiFiam offtium media-torts inter Tfeum homines foU Chrißo conuenit : amp;nbsp;afflicatio tneriti eius conßatnoßrafide,dum adhuc in his terris fub temfore gratia yiuimus.

s Q^a quarto loco de apfsaritionibus Spirituum Faber in medi- G« fol-umprofert,fupra cum de Furgatorio diximtts, prolixe refutaui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

tnttstadqua LeBorem relegamus.

^dwnto etpoßremo,Faber pro defenfione 'Fliffarum Fxequialiu, texit longum cacalogum Fatru^quos oes teflari affrmat, corftts fànguinë Chrißipro mortuis offer endum,amp; Exequias per age-

-ocr page 524-

QTINTÆ CLJsSIS, T)E Eli.

^as eße. E^l^mdeo :Fa[efnur Tatïes ccenAcelebraße^non tantiitn Jiiperfuneribwpie defunllorii,fed etiam lupcrfepulchrt4 quot;^larty-r um,qui propter nome lefu Chrißi fanguinem Juum profuderunt, Step'e tommemorationem eorumrepetierunt,ytJeptimo,triccß-mo,quadragejimo,amp; anniuerjarto dte.Qua autem jententia,qM‘ ueßne idpecertnt,aliquottes oflendimw,'yie Qenturia.-^.m confia tutione Fœlices Fapte.(enturia.6. de Inuocatione /anFioru,amp;dt Commemoratione defundforu.Quos locosfludiofus Ltdior conjulat.

Floupoßum tarnen omitere,qutn candidoleHori €xponam,t]Vlt;i ßaude esfdolo Faber teßtmonta FatrumdeFlißts exequialibiK adducat.i^bbas Spanhaimenjisße Eccleßaßicisfiriptoribtts,m‘ dit duosfuiße Flonachos,quorum yterq^ hannes Damaßtenus ye-catttsfuerit.Trior yiixitjùb Imp.Theodofiofecundo.Aino Demu ni ^e^o.hot el^, t^o. annis ante Gregorium Flagnum. Toßerior fub Imp. Leone tertio, annoDominijio.hot ef]^, 130. anniipefl Gregorium Flagnu.Qmcquidergo in operibw Damaß:eni nttur,deßibtiemendo animaitts defundloru, idpoßeriori buic T)ti‘ maßceno adßribendu el^,prxßrtim cum alleget Gregorium, qui precibt^elxßacrißcijsßits Imp. Traianum ex inferno Uberauerit»

Faber autem yt teßimonio Damafcenimaiorem autboritatem conciliet,adfcribirpriori Demaßeno, quem ait yixiße annoTe-mini 35gt;o. Hec dubium elf, quin alia mult a yietußis Tatrihuf rribuat,qux à recentioribtts conßdla, täxfub nomine yetußierunt Tatrum ad ftabiltendos multos error es obtrufa funt.

Heinde Faber in allegatione Tatrum magts ßedlat numerum teßiu,quam ipfam yeritatem.Qitat enim de fubueniendo anima-bits defunIloru,Tatres quatuordecim, non minus quam trigefies. Et ybiiunq^ tantiim commemorationts,orationts,adiumeti,pro de-funllü,mentionefaciunt,ßatim cÖßdenterinfert,FlißasexeqtM-les pro defnnIFs peragendas eße. Sed meminiffe debebat regulte il-Utts HialellictetHonfit plus inconclufione,quàmfuitinpra:mifip

-ocr page 525-

•gt;âi3sæ,. cent. ri.

^fquanquam nonnulli ex EatrïbM fateancur, pro defunSüi alt ar is offerendum effé, tamennequaqu'am cum ffnàunt 3 defunUos per facnjicium carports eir fanguinis in '^Eiff'a atm Deo reconcUiartt cir expœnis Turgaeorij li-Hoc enim Tatribits nunquam mmencemyenic. Sedin ^^^(ionibuf funebrihus egerunt Deogratiaspro defunT-Sy nbsp;nbsp;ora-

'^^^^tpro '\)iuis, 'Vt iffiad communiotiem illorum perueniant. ^^^tereainfunere obtulerunt eleemo/ynas pro fußentatione mi-ffCsrum EccleffiS amp;pauperum ;ac inpublicam confeffionem con-E^ationemjjffdei ,fimul yna, cuenam Dominicam Jump/erunty ^'‘^taChrißitnßitutionem. Hiec^ercitia omnia eÿfingula in [Tijtturis yocanturfacrißcia. Faber aucemperfallaciam Æ.qui-'^^^atiomd, communi yocabulo facriffctjßmper ytiturproß)loJa-^^ijicio corporis fanguinis Chrißi in Tiff a, proredemptione fi-^diutn defunEborum ex Furgatorio,

'Non minoriffue inffcitiaßue malnia, wtf nbsp;nbsp;nbsp;nK^Sfi id ,

fftmortuis,ßc interpretatur, quaßoblatio facerdotis^in Tiiffa ^Wundem yaleret, acfi ab ipfis mortuisfier'er. Heec enim yer-^^(fro’\d.artyribus yelpro ßdelibtts defunSlis ) apud yetußoj Batresnonßgnißcant, proredemptione defunClorum , fed, pro l^atiarum ailione amp;nbsp;honeßa commemoratione illorum.Sic Fauhcf ’• Cor. tAlioqui quidfaciunt ij qui bapti-^antur pro mortuts^ ßlt;^mnino mortui non refurgunt i' Non hoc y ult, Chrißianos pro dßunClis eir incredulis Ethnicis aut Catechumenisnondum bapti-\atis bapti^ari (fic enim bis baptffatifuiffent, primiim pro fe, deinde pro mortuis) Dicit autem Tetr us : Tiapti^etur ynufjuiJ^ *feflrlim in nomine left (ßhrißif^dld.i, quemadmodum amp;nbsp;ynuj-qdifq^pro fepeenitentiam agere, credere, eirfdem confteri debet. ^edhtc ei^ fenfts Failli : Chriflianos fiper fepulchris dfanClo. turn bdpti'^ari, in fgnum fidei de reftrreàione mortuorum , F ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quatn.

-ocr page 526-

CLASSIS, 7)EinT.

quam it a ßrmiter tendant, yt quaß dtgitü illam demorßni* rent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

It a quot;Patres in primitiua Eccleßa fu^er funeribtts amp;nbsp;ßepulchris wortuorum cœnam qnoq^ interJeJe dißribuerunt, yt Deo grattas agerent pro ßoeltcipiorutn in Chrißo obdormitione, amp;nbsp;yt pnbldt (onß[erentur,ß ynum adhucpanem amp;nbsp;ynum corptts eße cum de-ßundts : adiundusprecibits,yt inputura yita communioni illorum aßßociari dignarentur. Htmc ritum Patres yocarunt Jacrtßttunt Lucharißiapronsortutf, ebqubd in nomine eäquot; comtncmoratioM ipßorum,Jed inßolatium ac ßrmamentum ßdei yiuentium ßn ßolebat. Hon enimßuitpriuatum quoddam yniitsßacrißiuli negotium,ßddißenßatioßeu dißributio integra cœna inter omnt* membra Eceleßa, luicta inßitutionem Chrißi ; yt tcßantur om-nes circumßantia loci ex Cypriano allegatL

Ac durauit mos ille inprimaua Eccleßa yfq^ ad tempora Cbry-ßoßomi amp;nbsp;iAugußini, quibtts demtim dißutari cœptum e/Ç gt;nbsp;yquot; trum ‘Mißaßacrißcium deßunHis etiam in altero ßculo ßbatnt-at. Hondum tarnen habitumfiât pro dogmate Eccleßte, yßq, tempora Gregorij Trlagni :ßcut ordine in ßex ßuperioribus Cen-turijs oßendimttf.

Habes,pie Ledor ,ßptimum Canonts errorem, ßuper totus PapatM cum omnibus Collegijs, quot;I/lcnaßerijs, (japellanfit

Primißarijs tA.r,niuerJarijsfiindatus e^: quem, tan-qit(im horrendam idolatriam,ßugient omnes, qui-bits religio amp;ßalttspropria cura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; at

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrmiter inßtßent prima inßttitutioni

Chrißiiamp;yßuipuriorts Eccleßa.

Q^odquißecerit,ab omni , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errore ßr deceptione

tutus erit.

GBauHt

-ocr page 527-

CâUO^^IS UISSÆ. cent. Tl. tJ4

' Odauus error

Canonis»

QV'od Canonpe^egrina lingua legitur,amp; quide tam fubmijja y^oce, yt ab aßanribw neq^ exaudiri neq^ intelligipoßu.

hl hoc err ore duofunt yitia. Tniim, qubdQanon inperegrina ^ ignota lingua apud Germanos legitur. ^lierum, quod tam Itdmiljo murmure mußitatur, yt etiamfi in yernacula yninß Eccleßite lingua recieetur, tarnen à circumßantibus perci-ß neqiieat. qua; autem ytriufqjlit origo,quantaq^ coram 'Deo abo-^niMio, ordine exponemus.

Agathon eins nominis i.amp;E'apa 8i. circa annum Domini ^7Sf.celebmrifecitfextamfinodum(onßantinopoli, in qua To-bannes Tortuenßs Epißopus,etlegatus Tapie,primus in Eccltßa ^r‘eca’\4ßam Latine celebrauit, omnibus qui aderant appro-bantibus ilium l'acrißcandi morem, amp;nbsp;qui aliter jentiunt, à redo ù hmeßo dßcedere. Tide Tlatinamfol. 8d. fx hoc igitur tem-}^re cœptae^^hffa etiam apud esteras çÿ- barbaras nationes, latine, lingua non ybiuis intellecla, haberi.

Sed d'e origine Iecretlt;e fcribit Gabriel Diel in expoßtio-^(Canonis Led. l'y. Litera.D. ßatts horribile exemtolum. Fer-tur, inquit, qubdcum antiquities publice amp;nbsp;alt a yoce ßanon di-teretur, omnes pene per y Cum ilium Ciebant, ör in plateis amp;nbsp;yi-C!S ilium de cant ab ant. Tnde ciirn quidam Taftores in agro pane ßT‘^lapideinptßto Qmonem dicerent, adprolationem yerborum dorumpams conuerfiis efÇ in carnem. Ipß autem igne de ccclo acerrima dtuino iudicio ßuntpercuCi. Tropter tjuodCandi Tatres ßatuerunt, yt de cxtero Canon dicereturßibßlentio,

' Pff

En

-ocr page 528-

^iüTÆ CLASSIS, DL VUL

En habes LeSlor, ynL amp;nbsp;Latina Jeer eta tmjjaortafit» Jiwmodo autem hac conuen.ae lumfrima injîùutione Ceenlt;e,ttim exemflo frimitiua Ecclejia, lum tfjîs Eoncijieumdeiretts, (unt communi deniq^ ratione ,deinteps ordtne oJL ndemtn.

Tolerabile ejjet, °Mißam apudl^manos in Latina lingua lebrari: bat entm antiquities ^manusfuit yernacula tit materna lingua. Qua licet poße a per bar bararum gentium inanßones, Cotthorum, Vtndalorum, Gr Hunnorum, 'tttiata amp;nbsp;corrupt a,in earn, qua hodie halica dicitur,tranjterit.tarnen non tantùm inter fe dijlant,quin Itali Latinam linguam intelligant.Videmw eninf hodieq^ linguam Italicam eße femilatinam.^

Similiter neq^ hoc damnandum ejl,quodLegaties Tapajoban^ nes Tortuenßs Epifeopus, Conjlantinopoli in Greeca Ecclefiaprimus Latine celebrauit, yt Canon Agathonis afßrmat, Epijèopt enim illic inJexta Synodo congregatij^tpot'e quot;virieruditionepra-ßantes, Latinam linguam bene intelle\erunt. Alioquin quomodo Latinam ^MiJTam approbaßent ,ß linguam non intellexißent? Linguis,inquit ’Paulus Joqui ne ye tuer it is, i.Cor.i^. Quod wo EpißopiDecretumfecerint,eos qui alia quam latina lingua célèbrent,à reSlo Gfhonejlo difeedere, abßurdißimum e^^. Hoc enim temerariopreeiudicio Chrißum, Apoßolos ,primam Eccleßam) ut -fi ipfis condemnaßent.Ham ht omnes Latina lingua nonßint^ßy Gr Grad Grxeam linguam yfq, in hodiernum diem retimterunt, QMre ittdico hunc Canonem ejfi yeritatem Papißieam, hot ei^ grande mendacium, quo adulator es Pontificun^, Grottos fub obe-dientiam 'Pfmanx fe dis redigere conatifient.

Primum enim '^ijja Latina, apudpopulos banc linguam non intelligentes,^ diametropugnat cum infiitutione Chrijhfieribman-ddtis: Hoc facit e in mei cdmemorationem,hoc eß,interpretePau-lo,mortem domini annunciate. Qualis autem ejfitißaannuncia-tia, Ji maxime in omnibus omwum Ecclefiarum angulis quot;Mißa

Latine

-ocr page 529-

CJNO’MIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CENT. TJ.

tadnè celehraretur,apudignaros eiui linguaJTuit Tatt \n nihit ^»lltcè in Ecclejta fieri, quod non fieruiat eedifitAtioni Ecclefix. ^mma,inquit, ndtedtficatwnemßant. t-Cor. «4. ßw 4Kre»j «» ^Atina °}vlijfia nihil annuntietur^hoce^,nullafiat publica condo fittum el^,eamnihtlfacere adxdificationem Germanorum, lui»

illamno callentium.Qw enim loquitur lingud fidpfim a di fiacat quiprophetat,congregationem tedificat. Nunc autemf niâtes (inquit ylterim) fit 'teniam ad yos lingud loquens,quid yo-proderof nifii yobh loqttar,autper reuelationem, aut perficien-^itmi,autperprophetiam,aurper do^rinamf Etmox. fi^lioqui ßbentdixertfifiiritUiis qui tmplet locum indo^i,quomodo di^rus

Amen adtuamgratiarum aTioneml’quandoquidem quid di-^Aineficit. Nam tu quidem lene gratiasagfi , yerum aliit} nom fificatur.

Qd)dß Apofiolui non concedit,yt qutsperegrina lingua in Ec-defiia loquatur,ne d quidem qui non tenet lingua Ecclefia yerna-^'ilam,nifiadfiit, quifiatiminterpreteturtquomodo coceßifiet,yt ü ^dGermanicalinguam callet,eir meliits quidem quam Latinam, Llt;ttinam tarnen 'fidifiam in Ecclefia legeret y el cantaret, ac non fwinperßicuts amp;nbsp;Germanicd yerbdgregem Qhrifii adficaretJ

Heinde tarn Tontißcijs quam fitefiared Confiitutionibus, nec yeterüs Ecclefiix exemplo aduerfiatur. Nam Æ.neas Syl-''■^w^qui eäquot; ipfie EapafiaJltts, Eiwsqfifiecundui dibits eflßcribit in 'hobemorum Chronicts cap.ti.fiyrillo ^lorauorum Erafide,peten' a Tontifice quot;Epmano, yt Sclauoru lingua apud Sclauos rem di-^^namfiaciens ytipofifiet, diu infirequentipatrtlm confiefiu, de ea ft dißceptatum eii^ fi^pmæ.Tandem y ox de cœlo audita e^: Om-^^fiiritui landet quot;Dominum,^ omnii lingua confiteatur ei. Qm failum eJ^,ytquodpetierat ,publice concefifium finer it.

Et Tufiinianui optimums Imperator, in Nouellûs Confiitutiont-Extra,tiy Confiit.auth.ntica, Jjibemas,inquit,ytomnef

Fff 3 Epificopi

-ocr page 530-

classis, tgt;e rfn.

' Epijio^iparicer fir Treslyterit non taciro mo^lo ,fedclara yoce, qux àJideitpopulo exaudiatur,facram oblationejamp;prices inJmgt; ^o baptijmate adhibitas celebrent, quo mai ore extnde denotione in depromendss Domini Dei laudibus, audientium animi efferan-tur.

Âmbrofitti in i.Cor.x^AAanifeßum ef^ ignorare animumno-ßrum ,Jïlingua loquatur quam neßcit ,ßcut affolent Latiniho-mines Greece cantare^oblebîatiJono yerborum, nefcientes tarnen quid dicant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

lam essr Latina lingua apud ignaros eius lingtieeprorftts ahfif' da eß.Qtgd enim magts inj'anum excogitaripotell,quàm de rebm diumùs apud Germanicum yulgu^ Latine dicerCiCiim Germanite loqiti J'tiasl*

Si Erinceps aliquvs Oßficialibits Juts ßuerißimepreeciperet, ’^landatum ipßtcs clarijiim'eamp;adperjuadendumperrnouendumqf appoßtißimejübditis exponerent, quo tanto diligentior eJetfid-ditorumattentio,e^adobediendum tnaiorpromptitudoiOfJcialct autem magnißco apparatu,ßlendidohabitu, ornatißimis infgni^ bu4prodeuntes, lt;1:^ in Jublintemßtggejlum, ynde ab onimbns ton-ßßi exaudtriq^poßenr^conßendentcs,amp;conuerßa adpcpulumfa-cie, omnes ad attentionem e\hortantes, ‘^landatum Trittcipif tgnotalingtiarecitarent, quam popttltcs nec int eiligere nec reßongt; dere ad earnpoßet, fed inanes tantiim ignoti Jermonts fonos aiidi-ret,ac externa tantummodopompamßuperbosq^geßus contempla returtquis nddiceret ijlos Ofßcialespetulanter’lMaießatemTrin-cipKßn Ledere populum contemptui habere, deftig amp;nbsp;Trincipi amp;f‘ibditts intolerabili Ucentia illudere^

TLon ejl aiitem ylhcs 'Princeps Domino noßro Teßt ChrißöpO' tentior, o* nullius Prtncipts fubliminra facraticraq mandata, quam ea, quæ Seruator noßer Chrißuf ßacerdctibm in hoc fanBf ßmo officio apud Ecclefiam expedienda commfit. Ktdt itaq^ yt mandatitm

-ocr page 531-

tONONIS ^ISSÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rz

^Mdatum fuumpopulo quàm maximefieripote^^ dilwide^ ad ^ermouendiim appofiièproponatur, quot;yitjùmmACum reuerentiaf oledienttaq^promptifiiraa^ à populofifiapiatur, amp;nbsp;in executionetn deducatur. ^d^d ergo ahudel^, ijuàm atrocifiimum crimen lafie ôquot; eontempcte maiellatii diuinx^cnm ^i/Jarij fiuperbifiimapompa ait ariadfianees,populnm alloquuntur,amp; clara yoceaduoeanty adattentionem ,preces gratiarum aElionem adhortantur ^fied piregrina amp;nbsp;ignora lingual 0 horrendam irani Dei^tjiix bac atro ^ißima contumelia Qhrifii,tÿ‘petulantifiima illufione Ecclefiia ir-ùtaturdHon t^^iCrede mihi,non ei^ lettre quidam amp;nbsp;parui mo-^enti abufirs,/edimpia totitn QenAperuerfio^ cùm ignora lingua ptcagiturfiquidem commemoratio Domini, hoc ePj^,an)iunciari9 fnorets eiui,Jubfianrialii Cœnx dominicaparsjomirtirur.

7orro caufie, quare idiota amp;nbsp;laid Latinam '^îijfiam fie^are audire cogunrur,funr 'varix.fiias quisq^petuliares rationes ha-^(tiCiimipapa, tiim Ctefar, cnm Deirs,tltmDtabolits.

Et Tapx ratio cognoficatur obiter admonendus eP^ Le^lor. T^rimü ßexcenris anntspoP^ Chrifium, Td^manos Tontifices,non '^apasfuijfiefiedtantum dits quot;vrbis Epificopos, 'vr in alijs Ec-^ ^^fijsfiiifinguldfiuerunt Epificopi. Et ipfie Gregorius ’Magnus Voluit agnojcere Epitheton Oecumenici, fed omnium primus /e ßruum feruorum yocari yolu ’tt. In Ë^gifiroparte ■;t^ Et habetur

Ca.Ecce inprafatione.

’Eonifadtis autem eius nomints Tapa C^.hoc e?^,fecun-us a Gregorio ’\lagno 4 Thoca Confianttnopolitano Imperatore (inuit circa annum Domini 607. magna tarnen cum contentto-^^»^tfedes quot;Beati Tetri jdpofioli quot;Epma j qua ei^ caput'Ofk^ium ^fifiarum ita amp;nbsp;diceretur amp;nbsp;haberetur ab omnibus. Tide 49. hoc ergo tempore , quantum poteftas 'ßpmant ontificis crefcere cxpit,tantum T^pmanum Imperium débilita-

Ddnds

-ocr page 532-

CLASSIS DE nil. ee^o^

Deindeannosij^6. S^cbartas eiia nominidprimK^,^ I*a^a nbsp;nbsp;nbsp;circa anmim Domini 7‘j'^.propria fuaaucboriface trait-

finite re^num â Chiidericotnaeurali huim 'Pipinum '^la-^ifirum ‘Domtts eiM.'.de'Plaei.fol^Q. amp;nbsp;^auclerttm Gen. foL uco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

‘PofieaLeotertites,eä‘'PapA^^. circa annum Domini 800. declarauit Qarolum Tiptnifilium^ in Imperatorem l^manuin, amp;nbsp;foflquam ipfum quot;^nxifiee imperiali quaq^ Diademaee donauit. f^ideTlaei. foLia^. t^'Maucle.Gen. 27.fol. U7.

Exhif cognobilefie,T^manosTontifices â Gregorio'^a^o ad Leonem tereium, hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intra ducentot annos, affecucos

ejjeprimatum^non Ecclefa ’Egmamefolnmj'ieeriim ettam Itn^emj damant J idq^ non diuina, neq^ ylla légitima ordinatione humana, fed mera coneentione dominandi libidine , contra manifeflunt yerbum Chrißi : quot;ßeget gentium dominantur, '^ot autem non ft» ’Ptxterea non fune affecuti huncprimatum ab illuflri aliqiio Imperator e 3 fed àparricida Tboca, quipiumprincipem 3 Imperato-rem ^auritium, per infidias occiderat.

l^t igieur T^mani ‘Pontifett, adeptumprimatumi in oninem terram amp;nbsp;poßeritatemforttui cdfrmare amp;nbsp;propagar e pofentfi-film e^ illtiiimperatorum auxilio, ’\itffam ommbits naeionibut obtrudere3 non in Ilpmanaforma tantum, fed etiam. in lingua Tamana, eodem conf Iio quo Hieroboam erellit yitulii in Dan amp;nbsp;DerfabeafubieEfumPopulum in officio continereyoluit. t. Peg. 12. Æf quemadmodum Veteres Pomani3 '^nS, cum Imperiojlingua quoq^ Ppmanam dilatarunt.

ilam ^drianns eittt nominti t. Tapa. 98. c/Vf4 annum Domini 7^o,habito Qoncilio PpmXtdecreuie Officium Gregoria-num (fic enim yocatur 'Pdi/fa Papifiica) debere omninb ab omni-lufobferuariper totam Ecclefiam. Eide Hauclerumgene.zifol. 94,. Et Tacobum de E^ragine, in legenda S. Gregorij 3 lit era H. iuiutfiuefabulamfiue hifioriam récit are Ubet.

Concilio,

-ocr page 533-

^iTSS^ CEKT.

Concilio, inquir, conuocato, omnium Tatrum hac fintentii ’f'ia ^uïf-, 'Vt '\lijjale t^imbroßanum amp;nbsp;Gregorianum, Juper are bean quot;Petri t^^oßoUposèrent, nbsp;nbsp;fores Ecclefa optime

flaudertncur J acplurimorum Epifoporumßgillus diligentißime tnunireneur, eiripfitota no^le orationiinßßerent, yr ‘Dominut fer jignum aliquodreuelareti^uodhorum ab Ecclefjs magtsfer-, ^ari y eilet. Sic per omnia yt ortünauerantfadentes, manè »lias Ealef^e aperuerunt, amp;nbsp;ytrumq^ ’Mißale Jiiper ait are aper-tum inuenerunt. Vd yt alij affèrunt, ^Mißale Gregorianum pe-dtus dißolutum, tä“ hùc illucj. dißerfum inuenerunt : t-Ambroß-^num autem folummodo apertumfßper air are tn eodem loco, in juopofuerant,repererunt. Qiw figno diuinitus fiint edoSb,yt Gre^ gfrianum Ofßcium deberetper mundum totum dißergi : Ambro,-Jtanum autem rantùm in f 'ua Eccleßa obferuari. Sicq^fanSli Patres, yt diuinitM edoSlifuerantiJlatucrunt, amp;nbsp;ys^^ hodie ob-feruatur. Hac ille.

C^rohts autem '\lagnusprimus Germanorum Imperator,cir-ea annum Domini 800. nonßoliimpublicis ediSlts mandauit, ye Décréta limant Pontifers (int er qute Gregorianum ofßcium no fßremttm locum obtinet) per omnem Ppmanorum orbem obßer-Hareturiyerhm ettam eurs deereti executor fuit diligentißimus. Plamper yniuerfas Imperijprouincias curßtando, omnes facer-dotes tarn mints quam carceribus coègit, yt y elint nolint,Gregorianum off ciumfu/ciperent.Eide quot;Ilautlerum amp;nbsp;lacobum de Eo-ragine, Iods ybi fttpra. fondât ergo 'Miffam Papißieam inßitu-tam eßfe circa exordium Papattts, çÿ cum ’^lonarchta Imperij translatum eße in Germaniam.

Ute yides,pie leÜsr, ex quam fiuola caufa '^ißa Latina toti erbi per yim obtrufa impefttaq^ fuerit. Primhm enim non certo confiât, rem yerè ita geßam eße, de duobus °ïvliffalibtts, Gregorij ÿ* .^mbfoßj,yt Pontifieij Hißorici narrant:e^ enim ^^ftdaci»

-ocr page 534-

CL ASSISSE Vin.

tnendaào multi) quàm quot;verùatijimilior narratio. Deiride,/) ma” ximè ter ta ejjet hijîorta, tarnen interpretatio Jeu Jignificatio i»” terta ejj an ßgmficaritJMtJJam Gregorij dehereper totum mun-dum dijjergi, .^mhrojtj ataem in '^lediolanenjt tantum Ettleßa elferuari. Qrtè cum joltti Dew reueletprojunda tir abjtondiia, debwjjent 7atres (JonctltjDeumpro interpretatione eittsfigm /»• itocare,quemadmodum ‘Danielôr Jocij eutf Jecerunt.Dan z.TuM fane Chrijhts abter interpretatwjuijfet ; ytdehcet, Omne reg” num contra fe dimjum dejolabttur. Ham ciirn '^)JJale Gregoria-numpenitw dfolutum, tir but illuij^ diJJgt;erjum mutntumjuertt: t”4mbroßanum yero apertum tir ïlla:Jum Juper aliare pcrmafije” rtt : indtcio “^lißam Tapijbcam Juo temporeperituraw '• ‘Ivïijfam y erb Ämbroßj, alior umjjanllorum Eatrum, qui ante Yapatumyixerunt, permanjùram eße, yj^^ad extremum ad-ttentum Dormni.

Hxcprima caußte?^, cur Tapa omnes populos mendacijs amp;nbsp;ttedibui ad''\'lißam Lattnam adegerit : ytjcilicet primatum in Eccleßa Del obtineret.

.Àltera caufa eï^, yt ytdgo nouarum rerum cupido admira-tionemmoueat, acß ^hjfapropterpercgnnam linguam fit fan’ lîiory tir Eresl^terium in maiori yeneratione habeatur. Si enim ^Aißa in yernacula tir yult^ari lingua celebraretur, non haberet tantum authoritattb tir admirationü, quamplterunq^ nouitas amp;nbsp;raritasparèreJ'olet ; tir fortaßtd expriuata ynius JacriJiculi aÜi-one^ßeret totius Eccleßa communtf aSho. Hoc illud eP^, quod Tapa me tuit.

Sedfiomninb egregiam artem ßentare,tir magnam admiran-onemyulgo concitare cuperet,peregrinlt;ie lingute yfu^ cur non pO' tius Hebraica tir Grecca Unguis, quibus ChrifiwfiPropheta ir A-pofloli locutt funt^ytitiir f prafcrtim cum Vettts Tcßamentuw HebraicaJNbuum Gneca lingua conficriptumfit. Si tantaiudica-tur Latinx lingue fanait as^eb aubdEgmanafir, quantbfanllio-

rti

-ocr page 535-

ÜMÖUIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CE^rr. VL Ht

tudicandxßint dute illx lingua, Hehraiid amp;nbsp;GrxcA, âJpiritft j^nifojperfcrifturas facras, à Ojrißo, Trophetü amp;nbsp;^poßoEs^per ^^miones amp;ßnptApublica,ßanilißcACxf Hac non tdeo dico,quod quot;^lla lingua tamßtnÜa iudtcandajtc, yt in Eccleßajtne adßcati-^fte ylurplt;!tur,exclußa interim yernacula,amp; ad Eccleßx adißca-fionempertinente lingua : fed'vt oßendAm,Tapamnon /an^itate Ù dignitatem linguaßgt;eElare, neq^ Eccleßa adißcationem quare~ quot;^eijedreuera nihil aliud, quam fuam amp;nbsp;creaturarum/uarumjan-^tatem eiX maießatem auBam amplificatamq^ cupere.

Quodyero Caroltts t. Cxßar omnesprouinciasJub Tapißicx eir Latina ’Mifja iugum '^ei tir ferro cdègit, idadulandi amp;nbsp;teßifican^ da^ratitudinif ju« caufafecit:propterea quodZ^eharias amp;nbsp;Le» T^ontifcespatrem fuum ‘Pipinum,amp; ipßtm quoq^ CarolumyadT^-

amp; Imperijfaßigium euexißent ; acpraßrtim,qubd jddriatiM iPapa ipfum donaßetprittilegio poteßate eligendi Tapam , ehe omnes T^mam Imperij Epijcopos ; teße Gratiano Diß.

'^drianitt.Sic enimfolentßlij huiu^feculi benefaSlorihusfuts yi^ eifim benefcia rependere.

7orro quid Sathanam ad Latina quot;Kiißa yßm inuehendum im^ ptderit, fupra in quarto errore fanonis de yna ßecie Sacramenft tx^oluimnt :'videlicet, ytperperegrinam amp;nbsp;ignotam linguam, inter barbarasgentes, pradicationem Euangelij aut impediret, autprorftts extingueret. Facile qv.idempatipoteSf, yt in omnib* inputs de morte Chrißipradicetur : hoc autem ferre nequit, ye auditores adagnitionem Chrißi amp;nbsp;efßcacia paßionü eitts perdu.-tantw. Terinde autem e^ ,ßquts in Eccleßa loqttatur ignota lingua, acßprorßu.nihilloquatur. Si neßiero ,inquit Tauluf, 'vim 'Vocts, era ei, qui loquiturbarbaruf,eir qui loquitur,apudme larbaruf.i, Cor. i^.Itaq^ 'vtßuSfum Euangelij Sathan apudßm^ pl'tem plebecutd impediat, omnem remoram inijcit, ne yernacula er nota,fedperegrina ehr ignota lingua canatur quot;vellegatur.

G PO 1 Quibuf

-ocr page 536-

CLASSIS, T)E nil.

autem de latifis Domiraif jathana amp;nbsp;Jairißculn^sr.-tntttatj'Vt ïn Ectlejiaperegrinii linguisgarrtant, cjtendtt ‘ïütt-hti.\.(or.ii\..In Lege wejwteï^:Karijs linguif, la-bijs yariji loquarpopulo huK, nejic quidem audtent me, dicit Dominum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diceret. Q^ndcquidem mundue fatroJaK^um

Euangehon,to(o orbe amp;nbsp;ommbin lingunprtEdica[um,audire non 'vuhï^Hon enim ftmt loquela:, netjjermones,quorum non attdtan tur yoces eorum.I‘fal,\^.)Idareo ç^r egopropter wgratùudinem eoru)n,alijs linguii er labijs loquar,quas nec audtre net intelUge-re queant:ßcut olim confudt linguas (edificantium ttirrim quot;Babel, ’Vt celebrarent nomen fuum, antequam diuiderentur in tiniuerfas terras.Gen.u. l^nde colligitur,propter ingratitudinepopuli iram Domini it a exarßjje,'yit myfleriumredemptionis noßr«peregrina lingua in Ecclejtjs, absqj omni audienttumfru^u, tra^laretur. Htec de quot;^aßa Latina : ßonßderemtts etiam quot;^dißam ßeeretam.

jid ignotes lingua inQanone tncium, accedit etiam ßecreti amp;nbsp;ßubmißi murmur is ''vicium ; ynde ßt ,'titß maxime in yernacuU lingua legatur,ab adßantibits tarnen exaudiri nequeat. De origine autem feere ta '\lißa, fuprafabulam ex Gabriele Bielreci-taui : quam ß omninb y er am hißoriam eße quot;Papißa contendant, age bac ipßaßecretam °B4fßam refutabimus, quam Uli ad eofißr-mandam earn adhibent.

Primum er^ dico, ^lißämßcretam non ex Deo eße, fedex lominibtts. lgt;lam GabrielBiel, amp;nbsp;quot;vndcum illo Innotentittsi,, Durandits, Qlitoueus, omnes^ alij Tapißa fatentur in hoc exem-plo,()inonem olimpublice ö* alta 'voce diBum eße. Conßat autem hunc à Gregorioi demum abfalutum conßrmatumq^ quitur ergo, ilium Gregorij temporibuf, eäquot; longo etiam tempore poif^ publice in Eccleßam cantari amp;nbsp;legi conjueuiße. Et quia laid, ex publica aBione, itaillum addtdicerunt, quot;Vt puer i etiam »iplateis amp;nbsp;Paßores in agra decantaxerintf neteßfe el^ ipfum in

matemn

-ocr page 537-

C^TiO’NIS quot;UISSÆ, CEl^T. FL ^9 naterna tir yul^ari lingua celebratunifui]Ji : alio^uin ab idiotn ^difa non potutjjet^ En ^àtnfukhr'e Latinam amp;nbsp;fecretam [nam ’MiJJam confirment,

'Deinde quot;îvlifja fêcreta, non tantum alff^ 'yierbojfed etiam con-fta Verbum Zfei inuenta amp;nbsp;irfîituta ei^. fubet tnim ^foßoluf : ^tiefcunjjfanem hune cominederitis,amp;depoculo hoc btberitûSf ^iortem Domini annunctabitis idonec yenerit.Ißud autem non ejl annunciate mortem Domini,cum Sactrdos Canonem fecum mußi-j tAV.fidciirn mors Chrijli omnibits,qui adßunt,publiceprtedicatur, ita yt auditores yieißimpermoueantur, ad offerenda ex animo ßirißcia laudtis amp;gratiarum axioms. Sic amp;nbsp;Chrißws Difeipulis f»is,quos adprxdicandum Euungelion emittebat,dicit: Q^ddi^ to yobis in tenebris, dicite in luce ; zir quod in aurem auditis, pttedicate in te£lis,°hdatth.\o.Omnis enim qui male agit, odit lu--tetn,^ non yenit adlucem,'Vt non arguantur opera eiits. Qua au-temfacit quot;veritatemj^enit adlucem:'tgt;t manifeßetur opera eiuSf quiainDeofaSlafunt.hhan.'^.

Toffunt etiam Tapiflee hoc exemplo,tanquam fuis ipßrtim 'tier lgt;ù,conuinci,quodconfecratio eorum in Ivliffa fecreta terèfit ^a» ^ia.Tradunt enimtiri dohli, qui de quot;Magiafcripßrunt, eamhor-rere lucem,amp; reuelationem, amare ,tenebras:tacendo confrmari, ^erendo exterminari. jdeßquis Thilofophis ö* nobis credere nolit,credat faltem Gabrieli Diel, comparanticonfecraatione’^liffie fecrette,cum “Magia Keneficarum Incantatorurn,emulgentium lac exfcamno,amp; manubrijsfecurium, l^erba eins hxcfuntin txpoftione Canonis.LeSl. ^.Litera,E.G.H. Âliquid ah alio effet *Veliieri jtripliciterpoteif^accipi. Ham aliquid dicitur ah alio fieri 'Velnaturalipoteßate,tielmeritoria operatione, tel afißente tirtute occulta.’Mox infert, in ^Kdißa necprimo, nec fecundo,fed tertio tantitm modo fieri. Et etcemplo déclarât : Secundum quem ntdum,inquitiWalefici nbsp;nbsp;incantatrices quofdam effeSlusprodu-

-ocr page 538-

CLASSIS, DE mî. EI^O^E cere dicuntur,'gt;pt extrahere lat yaccaru de fedihtn,'rgt;elmanulri]t fecurium.QMdfitnonaliqua naturalt quot;f irtute '^aleßcorum, neij^ ex eorum merito,ßd liiirtute occult a,ßue malafiue hona^aßtßentCt hoc e^f^ycertù yerbi^ amp;nbsp;charaileribu^,quibui 'Magi ytuntur, Qwdß quit ne Gabrieli ^tiidem quot;Biel credat, age audiamvf irrefragabilts authoritatis EropBetam Samuelem ^t.Sam.fÿ. ita dicentem:Q^ßpeccatum ariolandi e^l^ repugnare,cir quaßßeluf idolatrie y nolle actpuiefcere.Loquitur autem Eropheta de eo, ^uod Saul contrapraceptum Domini optimis quibttsj^ armentta Ama-lecbitarumpepercerat^ad irrimolandum ea Domino: cumq^ à Tro’ ph(ta reprehendereturpertinaciter quaßre^efaEtum defendemt» 3^(in dißimilth ef^ fatio conßcrationü in MißaJecreta.

Sairißculi enim fecretb amp;nbsp;tacite confecrant, contra expreßunt ' mandatum ChrijU amp;nbsp;'Pauli:c^ licet hoc tempore yoce Euan^elij reuelati reprehendantur, ör ad légitima conjecrationem omndttf adhortationibtts excitentur, tarnprafraBe amp;nbsp;cStumaciter erro-remßtum,Volente nolente Dominopropugnantes,nullam éi( yer-bo Dei admonition?exhortaticnema^ßßinent. Q^d ni ergo cum Samtiele ipßs dicamuifQ^ßpeccatum ariolandi nbsp;nbsp;nbsp;repttgnare.

'Kam cjuemadmodu ^rioliputant,ß Spiritti Dei impulßs futura prædicere, aut alia mirabiliaoperari:itaßacrißculiputant ,ße in '^iißa teer eta corpin amp;nbsp;ßanginem Chrißi oßrre pro yiuti nbsp;mor

tui?: ciim tarne reuera ordinationi Chrißi 'e diametro aduerßntur, ac proinde nudo pane cir yino horrendam idolatriam exerceant: ytßprli de conßecratione copioß diximtts.

Ex hh conßequitur, ’^vfijj'amfeiretd ytpotè Magiam eSr Idolatriam Deo eße abcminabilem. Q^nta: enim abominationißt Domino '\'lagiay e^cßeuerißimhprxeptt? Domini, cir atroeißtmüs ßt^tplicijs diuinitM '\4ag!? immißh colligipote?ß, l.euit.zo. Vir ßue millier, in quibue Eythoniciit y el diuinationitßuerit Sßri-t!ts,morte moriaiitur : Eapidibtts obruent eos. Sanguit eorumßt ßuper dlot.Et Deura^.Ueß. in te maleßcuf,nec incantator, otnniü

-ocr page 539-

! CJNONIS UISSÆ, CEUT. ri, «O tmnia enim hxc abomtnatur Dominum, örfrotter ißiujmoitfee--lern delebit eos in introitu tuo. Ea^j omnes pi] 'MiJJam Je er et am, tanquam ‘^ïagiamj'eufeccatum artoUndt, toto^eSborefiigtantf fie in eandern cum quot;Mag^ indignationeDei incurrantxter-^ fiaspeenas accerjant.

Interim tarnen agnofiimw ingente Chrißi amorem, quo Spon-fam fuanij'Veram Eccleßam, complelhtur, dum Jollicitè curat,ne ^ecipiatur amp;nbsp;in errorem Jeducatur. Quia enim Qanon maior amp;nbsp;fninor cumfecretts ,plurimM erroribafjcatent, clement erprouidit Dominuf,ytJeireto leger entur, ne Ecclejia tot amp;nbsp;tantos error es audiensforßtaninßceretur. Hamfer'eomnia, quaimpiajuntin '^Ißaßcretb amp;Jubmiße leHitataJunt: qute quot;verbpublice cantata autprxleltafuerunt,pllt;sraq^perßefueruntpia amp;nbsp;utilia,'Vt Introi fus ,Gradualia,Oßertoria, qult;efrequent er ex Efalmts defumpia fmt. quot;E^liqua fuerunt aut deprecationes, aut interpellationes, autgrattaru alliones,aut confeßionespeccatorü amp;ßdei,aut leSlio-fies amp;nbsp;interpretationesfcripturarum.Q^ omniaßruierunt xdiß-tationi Eccleliie,amp; ab ijs,qui lingua intellexerunt,alijs quoq^ ru-^ioribus ytihter amp;falubriter cömunicari amp;nbsp;explicari potuerunt, •^tq^ itafallum eß, quot;vtfacrificulißipfos efßcaciapaßionis amp;nbsp;mor fis Chriflißoliarent, eir interim neßientes atq^ nolentes, Laicos illiuf participes ef/icerent.Sic impletum efÇ diHum Chrißi: Omni habend dabitur,amp; abundabit.Qm quot;verb non habet,etiam id quod habet,auferetur ab eoIlSdatth.t'j-

Heec defabulofo illo exemplo proUxuts dicere quot;Volui, non qubd ffiagnißt'e de eo ßntirem : fedyt Eapißas ßto ipforum gladio iu-^idarem,conuinceremq^,%liffam fecretam, non ex Deo eße,ßdex haminibtt^,imb quot;verb fx ipß mendadjpatre, Sathana,proinde quot;vt horribilem iddatrtam execrandam amp;fugiendam eße.

lam quot;Verb non tarnpium,quam etiam neeeßarium eß,quot;vt ’^lißa fneuutsq^ ecclejiie quot;v rnacula lingua ,amp; clara quot;voce, celebretur. ^am comunicans ex ’Idßa priuataitantißer incertus eß de quot;veri

te»e

-ocr page 540-

(UfmTÆ CL JS STS, T)E El H. ET^T^OT^E.

täte Sacramenti, quAntiljurJacrtJicttt infecreto confiât. Etjienim hcipje^erje yocalls ejfipoeelfi^, tarnen quia non récitât yerba conj'ecrationls alta yoce, ytpofiit à fieHatoribtn tât circumfian-tibits audiri, récitât ea Itn^uaperegrina, yt etiamfi audtatur, non tarnen a, maiori parte Ecclefix intelligatur. Talttjinquamfia-crificw, Ecclejite amp;nbsp;communicanti el^ mutta, zir à mutoprorfitt nihil difiert. lam zsrfiholajlicidicunt, mutum nonpofiè confiecra-re. Eide Gabrielern Lell. 6, .J. ’S. Tdeo nemo Chrijlianut Jana conjcientia ex^ijapriu-ata communicarepotefi.

fi/acriJiculM, omifits yerbâ conjecrationts, orationem dominicain ficum mifiitaret, aut carmen magicum, aut.etiam omnino. ea omittat 1 Tefiantur enim exempla, qubdcwn nonnulUfacrificnb cognouerint fie propter hefiernam crapulam yelfcortationem, ail trallanda myfieria tam yenerandaindignos, maluerint in fiutipraterire confiecrationem (quam fie alioqttipojjè facere pnta' bant) Sacramenti, tât Ecclejite nudum panem zâ‘ nudum yinutn JJeïlanda obtrudere, quàm conficratione zlr Jümptione fiibi ipjl^ Jericiilum creare, ac ludicium edere zlr bibere, yt Eattlu^ ait.

.Jd b(cc,jtcutfiuprà quoq^ admonuimtts,ipfiScholafiici T)ollores fintiunt,qubd adconfiecrandum Sacramentum necejjariafit inten^ tio facrificuli. Qmdl Si ergo fiacrificultif non intendat, non cogt-tet,nonproponatconfiecrarelQtfipp'equifit yel incredulua, Vcl Epicttreew, qui forts quidem fimulet Chrifiianam pietatem, m corde autem rideat contemnat omnem nofiram religionem ? 7gt;Tam ytn .n meliora de magna parte facrificulorum JùJJicemurgt; non inuitant,fiedpenè cogunt nosfielerata yitie eoru mores. Qnid igiturfiaçientfjelîatores,qui ad(ommunionem ex priuata ’^Hffa inuitantur EÉLum collocentfiduciam fiuam in occulta amp;nbsp;igneta fiacrificuli intentione , ac mtfiitatione, amp;nbsp;agnofcant panem amp;nbsp;'yinum, de quibits nihil nifiexternosgefiits fiacrificuli cognouerut, firo yero Sacramento^

Cbaritatif

-ocr page 541-

C^2d0r[TS%lISSÆ.. CENT. VL nt l^baritatd quidem ingenium elf,omnia credere,om niajßerare: autem iudicat de omnàbus fuerifsimè: tir quia elf ex audi-I ^auditus autemper yerbum T)ei, non elf contenta humants ge-' ^^cnlatîonibits ,fed requirit ipfm Derbii ’Dei,yt auditu dits co^~ i ^ßat,quid fit credendum,quid repudiandum. Qifpre yerafides nd fotef eumpanem tér 'vinum, de quibits non audit manifeße tir ' f^fiicueyerbumfilijT)ei,quofanHißcaturetcorfecrantur incor-! I'lt;^t3‘fanguinemeius,pro 'nero Sacramento agnofiere, nulltts^ bona confcienda ex '^iffa priuata parddpare.

tAbfoluto igitur iamamp;refutatoodauo fanonis errore, prop-que yel folum “^ijfa Tpaißica anathemafit, ad nonum relld \ l^’^grediamur.

Nonus error

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canom's»

QVod Sacr'ifiiuîi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;predo 'vendunt, amp;nbsp;turptfdmaJi-

moniadnexplebïliq^ auarida^fadijdmam negociationetnac fadunt.

Gmnibui temporibta communes fuerunt querela, de auarida ^ßmonia eorum, quos yul^o Spirituales '^ocantteb qubdcallido* inßitorum more ita fdrent 'vtiforo,'vt fua omnia duplopre^ '^enderent.J^endunt enim nonfolïim nihilifua mérita ör fidi^ bona opera, fed Qhrißi edam amp;nbsp;omnium SanBorum mérita, dndulgentiaSjSacramenua,omniaß^iritualia bona amp;nbsp;oßfciaiTa-^^tttmßu Tontißcatum fùmmum,Epiftopatus,^bbatias,QanO‘ ^‘‘i^lt;ititf,Eicariatus,Capellanias,‘Primiffarias, eä' cunSlasEraben^

Cquodridiculum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b^c, cafeum, lutyrumjCirf-

^dia.'Tanta autem in bd 'vendendis 'vtuntur yafride, tir quaß ^tefligijs quibuidam, yt emptor neq^predum neq^ merdmoniutn

H hh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;außer At

-ocr page 542-

CLASSIS, T)E IX.

auf erat. Ego yero omißii illii, qui extra Ei'.Jam exercenturßi“ moniaci^ contra^ibm^eos tantîim refutandosfufcifiam, qui tati' qua indiutdui comités °Idiffx adhxrent,et quos Faberfflendidi ex’ Gcï-fol 1^4■ ornatßtmmoqj ßudio défendit. Xonpote^f, inquitßure Simonia Lac O -184 dicifedipfiadeotiim naturx,tnm diuinx legiconfentaneume^, fi ij qui °hdiJJ'as celebrantfiipendiumaliquodcapeffitnt. Defunda^ Lat-'fol-'x 17-*^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem alibi^rem Cbrifiianapie täte dignam facer e eos in-

quit,qui amicis ôr cognatvs fuid exfacultatibtcsfiue à Dio prEli-ttsfiue hxreditate adipfis eorum nomine deuolutùs,ffeciale quod' dam anniuerfarium, 'vel feptimum, aut triceßmum,yt 'vacant, yeicertas exequias,yel'^ifiampro ipfis/feciatimdicendampt^ totw Ecclefitemore nbsp;nbsp;confiietudineprocurent.

quot;Priorem illam conclufionem, natur ali primùm iure ftabiliti conatur. Xaturæfnquit, confintaneum eff^,'Vt operariMfiipi^* diumfux fùfientationtspercipiat. Itaq^ cum Sacerdos labare cor* fortsfatigeturfn celebrandts %lfiis, amp;nbsp;neceffariafuflentatione yita indigeat,iurepremium capit,non quidem pro rebusfiiritua-libus^ aut pro Dei gratia ( bac enim 'Vt nullo precio perfoluipof funt, ita necpreciumpro ipfis accipiendum e^. ) Sedpro labors aut corporis minifieriopn yitte corporeafubfidium.

Hie adipfam Fabri confeientiam prouoco,an ^liffas exequia* Jes iudicet tantiim corporis labores effe,ac nonpotiusfiirituale ö* fanilißimum opus , quo animx fidelium expurgatorio rediman‘ tur. Hamfi exifiimat effè tantum laborem corporis ( 'Vt 'verba tiusfbnant ) ah quam turpiter amp;nbsp;quamnefari'etot fecuUsmun-dus à Sacnficulis amp;• '\lonacbis deceptuself i‘ Xullus enimpre* culdubiofuit Princeps, Comes,Xobilis, Ciuis, puflicus, tarnfim* flex, 'Vt '^^iffarn propter corporale opus, tanto precio mercatt^ aut remuneratusfit. Quadenim corporis labores in %iiffa,tot 'va-rjiegefliculationeSf inflexionts, inchnationes, tunfionespeiloris, k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ompli*

-ocr page 543-

yi. tîî

^^gt;fiplicationes amp;nbsp;exterßones ntanuumiquid^tnquamialiuilßuntt ridiailte amp;nbsp;pueriles a^liones 3 quales pueri pupp as tra-^‘^ntes exhtlere folent : ex qtiilus necße^ator dele^ationem amp;nbsp;i^udium, nee circunjlantes 'vllam ytilitatem aut adißcationem fi^tiunt : ehmperegrina lingua eit JubmijJo murmure omniaper^ *l^ntur.

^dde,quodßtpra in tertio err ore Canonts audtuimns,Fabrum *’^lt;itnnesFapißas doiere , per Sacrificium '\lißx amp;nbsp;priuatam l^^ptionem,appUcari omnia mérita Chrißi,tnm yiuis tiim mor-

. Et inßxto errore Canonüs vidimus Eullam,in qua Frouin-ordint^ Trtedicatorum, Laicum quendam infraternitatem ^'^^^ißimi ordinisßui recipient ,promitttit eißirztualem remu-*‘^tattonempro temporali (uo dono, amp;nbsp;deuotione erga ordinemßu-^^i'yiidelicetj'titparticepsßattam in quot;vita quam in morte, omni-^gt;n °Mißarum, qua: in toto Ulo or dineßant. ßiim ergo ipßmetßa-^^‘Wtiirßsdißam eßeßiritualem remunerationem, qua meritum

tarn quot;viuts quam mortuit appUcetur, quomodo à Simonia ^pirnine exeußaripoßunt, qut °Mißas proprecto célébrât? Sic enim ^ß^'^agifter Sententiarum Ub. 4. ziÿ. deßnit : Simoniaci, ^^quit,proprie dicuntur, qui inßar Simonis quot;iS/lagi impreciabilem ^‘gt;'ßiam precio conducere yolunt. Et qui pro minißerioßacro pre~ ^iutn recipiunt,in modum Giesst Gie'ßtce 'Vocand?^ßlnt,e:b‘c■• (jgt;n-^tadicit ibidem aperte huicfriuolte dßinSlioni Fabri, qubd Sacer-^os nihilpro gratia Sacramenti ,ßedpro corporis dunt ax at labo-‘itcipiat. Qmßquis, inquit,horum alterum ’vendit,ßne quo al-^trum non habetur, neutrum quot;Vendere derelinquit « Ft habetur

KSc-i-

4-Reg'J'

Ca. Si quis obiecerit,

^od autem Fapißte plerunq, non propter Tfeum autfidelium *pimasßedpropterprecium quot;^ißat celebrent,idipßmet contraß*

teßantur . f^ando enim queefo gratis %Eßas ßaciunt,ad Hh h z quai

-ocr page 544-

f^IUTÆ, CLASSIS, T)E IX.

^ttas non tenon fundationü adjlri^i, aut Trxfentijs condu^ ßnt^Cert'eßmiferabiles illi animarum eïulatits in Turgatorio» “iviißremini mei^mißeremini mei, tam ipfosafßcerent amp;perm(i‘ Herent,quampraßentix amp;nbsp;oblationes, autßßcintillulam Clïfifli^* nx charitatii h aber ent,procul dubio quotidtè pro deßmStS ’Mß^‘ ßcarent,neqj yllum diemJine é^equijs prxterire paterentur, ed-amßnullxipßsdarentur’Prxßentix,Zg' quantumuM etiam ineptes ßu ( yt loquuntur ) tndißojitos ße ad celebrandum deprehende-rent.Xam amp;• ipßmet docent, ^Kdißamperfe ê\ opere operato lere nbsp;nbsp;iuuare,etiamßßacerdQSproßtaperßtna improbits amp;

tttsßt.

Traterea Faber per auaritiamßHitijs fermonibus de nobis negociatur ,prxtexensfacer dot es pro '''M.ißafua tantiim accipfS ßipendiumjuxfußentationis, dim fuaipj’um conuincat cofcien-tia,rem altterßß habere. Habent enim iam ante a ßßentawne ßamßne Frajentijs,ßmodo ea contenti eßent.Summi facerdotes quidem,'Vt Fapa,Qar dinales,Epifcopt,Frxlati,Canonici amp;c. tot tantisqj opibu^ abundant,'ygt;t Fpges,Frincipes cäquot; Comités aquet, ß non fuperent.F^liqui autem Faßores,in opulentts eccleß)S,Ei-carij amp;nbsp;Capellani fiios etiam habent uon bulgares redditits, citra Frxfentias.lmo omnes Clerici, citiitscunq^ etiam inßrnx condition's non confecrantur amp;nbsp;initiantur ab Ep 'ifcopis, nißßas babeant Frabedas amp;nbsp;annuos reddit its ,'vndeßne labor e maniiario yHlita-re queant. *E[ihilominus tarnen de quotidianis Frxfenl ijs, obla-tionibus eir exequialibits ne extremum quidem teruncium remit-tuntfed mißeram plebein citando,excommunicando,damnando,ß-ne omni mißericordia yfq^ ad mortem diuexant. Earn belle contentißntflipendioßxfu/lentationis.fcilicet. ^Ic yt maxim'ete-nuiorisfortunxFaftorculifeu plebani, Frimiffirij Diaconi amplioriflipendioßußentationis indigeant,numpropterea 'viElwin ßbiparabunt 'Mißfa mercenariaf Fuit Faulits Epifiopumfiue pa-

-ocr page 545-

UIS S Æ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI. ,13

non ejjè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;el^ turlùer lucro dedifu.Tit.t.Q^

^]}(t aUtf-isdior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turpîM lucrijiudiu,quàmfimonia

^^(cclejîa T)eï?'\Ii(Jam jdnèprecio eendere ipfißimaßmonia e^,

■àdhtsC) quàm temperanter 'Monachi amp;nbsp;Sacrificulißü ytan-Irouenttbii^ßole meridiano clariuf eï^.Vlgt;ijquxJ'o,fiintplu--ocio dißluentes^'vbimaiorluicufi'yhilautiores dapes^ybi

magnificentiores t ybi precioßores ’Veßes^ornatiora adiß-^^‘’’^ßrmoßoresfaminie extra coniugium^comptiores equi, canes ’^(natiâ, yolucres ad aucupiat cxtera deniq^ omnia y el ’Perßcum

' ^Kxum ßuperantiat^ Hxc quot;vniuerßa Faber yocat ßtpendiumßu^ fi^fitation^.San^iü 'ygt;er() ^pofloltts ludas, cognomento Lebbtew^ olionomine ipßos inßgnisns.Hißunt,inqmt,maculie,de Eleemo-fyw yejh'ts interße conuiuantes,ßne timoré ftmetipßospaßcentes. £-atnunc Faber, eir Ins naturale inßubßdnißmoniisßute aduocet.

Alteram caußam,quareßacerdos,precium pro Uißa accipiens, ßit dicendfts ßmoniacjM ,proßert eic iure dtuwoßoc Ci^, ex ßa-

^'etißriptura. y4gedum,ineiuit,ßcriptureeßententiam audiamu4,ad Gerfol-ilt;4.' ^itentionem quaß le^orem excitant, jdudiant ergo cæli,et außcul- ^3tfol x84.

^tt terra, quälet ßripturat Clarißimus DorninuaDo^or Faber al-

qudius citraßmoniamprecio Uißßam yendi poße compro

met.Ear turiunt montet, naßetur ridiculitt miet.

Cuat autem tret teßet ( in ore enim duorum aut triu conßißu ^tnne^erbum) Chrißumipßum,Uath,io.Faulum bts.e. ßpr.

Teßetßane omni exceptione maioretßnt,ßedßyeram finten-tiam excutiamus,nihil ipjot Tontißcixßmoniaßuffragari cogno-fiemut.Flam quod Chrißits Uath.eo.inquit : Dignus eiß^ opera-tius ciboßo,notdndüm e^,de cuiutmodi operarijt loquatur. Lo-luitur autem de duodecim Äpoßolit,quot adpradicandu Euage-lion de regno Dei emitt eb at :yt ex omnibw circumßantijt Ulins taßtU eluceßcit.

Illudidem mandatum Tauhts repetit e.Cor.^.Sic et Domimes,

Hb h 3 inquit,

-ocr page 546-

QTINTÆ CLJSSIS, DE IX.

inquitiOrdinAUÙ, quot;Xic qui Euangelion annuniiant^ ex Euaugelit 'viuant.QMa^erofciebatiquantaeJJet mundierga minißrosE' ttangelij zngratiiudo, exhortatur^Cürinthijs tributßgurü ex ten Teßamentopetitü:de boue triturante3 de aßißentibttsfacra-rio,amp; de ijs^qui in facrùs operantur. Toßeafitbijcie tresßmtlit«‘ dines ex quotidiana exferientia dejûmptas, de mUitannbut, de fîantanttbits 'vineafn,amp; de paßentibus gregem^qui omnes de fui labore yiHnant.Æquum igttur eße 'Vt ts, qui tateebi^dturßt' tnone,cotnfnunicet ei^quiß catéchisât in otnniltts bonus•

Hanc eße Chrißi et Taulißententia^alibi ipße'PauhtsA.Titf^-') ( quem locum pro tertio teßimonio Faber adducit ) clariius exßi' cat.Tresbyterißnquit,quiben'epneßnt, duplici honoredignibd-leanturymdécime ij,qui laborant inßermone clt;r dollrina, hot t^gt; quifideliter tradunt do^inam Euangelij.

En tribtts hißte locis,ne ynum quidem tterbulum tarn Cbrßjii quam Fauhts deßacrißeio ’Klißxfaciunfßedloquuntur duntdXß de minißrüs Euangelij . [n “Ih/lißa autemßacrificuli non annunit^ antpublice Euangelion,necintegram ccenam eccltßie dißribuunt,^ fidoßerunt e^ deuorantßolißdijj ßcretb amp;nbsp;mußitanter. Quid ergo tninijlrüs Euangelij conuenit cumßacrißtulüs quot;Ihdißdrijs^.

°Kdißä enimßecreta non elßpars Euangelij,aut minißerij cleßaßici,quemadmodum condones,Baptißmus, ^bßolutio amp;nbsp;w-ßitutio conßtentium,dilßenßtio ccena; dGminica,elt;}'c,qua adißcart poßit eccleßaißd el^ dißipatio or dints diuini,qua eccltßa tnißira-biliter deuaßatur.Etßaerißeuli nonßntßdeles cperarij in meße domini,de quibits Luc.io . Chrißu^ loquitur,fedßint doloßi amp;nbsp;d-ßdelesoperarij,cauponantes'Sierbum Bei, amp;ßamilüecuiprxfeSi ßunt,non dantes in tempore demenßm cibum,de quibits i. ßor.4, fît M.Item Bhil.'^.amp; Lue.12.Quo iure igitur,quóue titulo merct“ dempoßulare audent,pro qua nihillaborarunt Qui non laboratt non mandiicetfl.Theß-^. '^ißßarij aut non laborant in eccleßa,tit

tnandafdt

-ocr page 547-

CET^T. rz

dominum, lt;amp;nbsp;tarnen nihtlaminits mercedem ad(e rapi-^^t-Cam Itidiei menfti namalariorum ieÿ‘'Venditiomhu^ column ^^rüm^domtttn Tgt;ei eirpncattonis jfacerentjj^eluncam latronumt tanto ^elo Chrißm commouetur, yt ementes amp;nbsp;yendentes fla-ex temßo eijciat. quot;iEtitn ergo ipfum fxdiori nundinationi f^^^Tfificuloruin mercedem amp;prcemium conflituiffe put as f

'l^ellabatjyt Eaber ( Jicut aßolet ) fententiam ßam ßriptis ^«'trum confir mar et syidelicet ^quodfacerdotibits °fli(J'as pro pre-

celebrare liceat. Eerum htc pfce magts mut in e^, nullutn ’gt;^'nnoEatrem allegans, cnmnullum errors^fuipatronum inue-^^tepotuerit.Sed hune defe^lum ego fupplebo,oßenfurui,quid Ea-

T)ecreta amp;nbsp;Q^^cilia iudicent de if, ^uipro admimßratione ^citramentorumprecium accipiunt.

Hieronymus ad Damafum Papam:8ó ci» tat:ur.bqa»Ca,Glericos»

Clericos autem illos conuenit ecclefitß'pendijsfßentari, ij^ui-parentum amp;nbsp;propinquorum nullafuffragantur bona . Qiü au-^(bi bonisparentum amp;nbsp;opibui fuis ffentari poffunt nbsp;nbsp;nbsp;quod eß

h'iperum,accipiunt facrilegium profe^o committunt:amp;per abult;-ßonetn taliumi iudiciumfibi manducant 'till bibunt.

Idem in Commentario fuper M.ath,cap,21*

^bferuapropter auaritiam facerdotum, altaria Tiei nummu-^‘^’'iorum menfas appellari.

Origenes fuper Matthæum cap,24» Homil^jt»

^fts babemu^Ehtfidelesfimttt pariter amp;nbsp;prudentes ad di^en-- fand^

-ocr page 548-

QTinTÆ: CL JS STS, DL IX.EDJlt;OT{E fandos Ettleßx reddïctu. Fidelü qaidem^'vt non dewremin Junt ytduarmn, çj- yt memoresßmtnpaupiriitn gt;nbsp;amp;nbsp;occafionem^ arripientes ex eo, quodßriptnm ed^iDominw conßituit hîi, Eiiangeliongraduant, deEuangelio yiuere, ampliu^ ^uxrntntU ^uam cibumftmphcem nbsp;nbsp;nbsp;neceßaria yeßtrnenta •' ne atnplt^

teneamw nobn, quàm demiu eßurientihuffratrtlw, ^ßdenti-iui at^nudii, eir et^ quineceßitatempatiuntur inßculardn^ curid.

Prolpcr in Tradlatu de vita contemplatiua» Et habetur capgt; paflor^

Taflor Ecileßnebis, quilw ßtaßfßciutinon debet aliquid ero‘ gare : quandoquidem nthil altudßt^ habentibu^ dare quant re. Flec Uli quißuapoßtdentes darißbi aliquidyülunt,ßnegf^'^^^ feccato fM^yndepauper yi^urw erat, accipiunt.

hos Tatres 'vno ore afßrmantes, grande eßßpttcdtum drßacrilegium, ßßacrißculiproßuo eccleßaßiio minißerioalijdid ^mplius accipiant,quam neceßitas ipßorum exigat, amp;nbsp;yndepau^ per es ßußentari deber ent.Supra autem diximus Centurie ’• tiones amp;nbsp;eleemoßynaspopuliadcelebrationemCxn(etolU(‘gt;^ gt;nbsp;Diaconis acceptas tir dißributasfuiße, non tantitmpro ntinißti^ Eccleß(e,ßed etiatnpropauperibwßßentandds. Et docet hißonti S. Laurentij j theßauros Ecdeßx interpauperes dißribuentis ,amp; ßcut Faber ipßfatetur ex Decretüs, xz.q. z. cap. Eobitgt; Foßea yero falso didißirituales, quorum Deus Center f tatcmputant eße quceßum,yarias technas excogttarunt, quibtit ßmnes oblationes amp;nbsp;eleemoßynas ad ße ßolos raperent. Hue detorßerunt*Mißas, amp;prteßertim exequiales : quaßuerunt quaß taßes amp;nbsp;retia capeßendtepecunite, dr ceu aurißodinte, ex quibut ^mnesßuAS opes corraßerunt. Ham quemadmodum Ccenam dornt-

nicani,

-ocr page 549-

CJNONIS \ÎTSSE CEWT. TZ ny nicam , communem totiuf Eccleßts thefattrum, commue aruntïn [atri^ictum^iffse: it a collationes täe eleemojynas,totiui Eedefix (ommunesjconuerterunt inßiritualia ( quot;^t ipfiyocant )honaihoc ^^iPrxbendas, Erafentias,/éptimu}n/t igejt)nitm,anniuerjari-quotidianas oblationes nummarias. Hanc AUAritiAm J4-terdotum , EAtres Aplgt;ellAntpicrilegium, quo yiduArum domui diuorenturjamp;pAuperihmpann exfAUCibus eripiAtur.

Sunt Autem y Ari« tecl}n«,ßu ( yt olim loquebAntur )yenAn^ ftlt;c, quibtes TApA,amp;creAtur« eitn, multiplices ex ’^dißaprouen-tin adje rApiunf.non 'Deo,fed°M.Ammon« feruientes,interim tA-tnm cultum T)ei amp;nbsp;mifellArum AnimArum falutem hypocriticè frAtexentes,

Erima ef^, cttm Summus Eontifex magnAs UIa! tir opulent as Erelaturas Rendit, Epißcopatuf,T'r«poßturas,^bbatiAS,Comme~ daturas ß^agißeria or dm tim, Generalatus, E Allium, ConßrmA-tiones,(^c. [njuperßx menfes anni elegit, in quibus omnes Er«-bend« ybiq^ terrarum yacare incipientes,ad ipßm recidant,quAS dein/^ propter ’Deum(%'lammondfcilicet )quibußunqj yultfcat.

Secunda eß Curtifanorum,qui quot;E^pmam turrunt tiy recurrunt, Öquot; ygt;el inhoneßts oßeijs, yelprecio impétrantgratiam expedati-ttam.hoc e^,tAlepriuilegium, quot;Sit in quacun^ DiteceßopimA Sa’ terdotia Aut Er«bende j intra Eontißcios menfes 'yiaiare incipi-tint, ab ipß occupentur, ßefe etiam inuitis amp;nbsp;renitentibM Colla-toribuifeu Tiorriinió beneßetj. Endeßep'e accidit, tit homo nequif ne dimidiaquidem Er«bendadtgnusjffoßideat z^.Er«-bendas,quantumun redamante ipfo lureEontißciodDe Er«ben. Ù Dig. Ca. Quia tn tantum.

Sedquia non tbiq^pote^ reßdere , condudtper Commen-dam fuo^te arbitrio Éicarium ßeu Subßitutum, rudern quem-fiam amp;ßußidumaßnum,qui tix T^equitmpoßit legere.Is qttot-annis Curtifano EpCeruAtam aut ^bfentiam reddere cogitur. Sic

lii Curtiftmu

-ocr page 550-

CL J SS JS, DE IX.E\J{pJ{E CurtifantK tmolumtntum ca^iit, intérim afmo lahores tr ^aleaf ttlin^uit.

J ertia eil^, incerfornuo, ^uatnterdtim Efifcop libéras jdi-batias eÿquot; Erapoßturas ineorperant : aut rebqui Eralati, jAbba^ tesßPriefeißti, Canonici,Collegiati, (^e. oftilenta Sacerdotia cum omnibus redditibus,qui antiquitus adfußentandos minißrosEf (leßee alendosßhoiaßicos fundatiJunt,adßefe rapiunt, täquot; Ei-carijs certttm quoddam falarium( ifficorpus yocant)ßatis t':nw ter prxbentj'Vt yix famem ar cere queant,

Q^rta eJl^, Jus Eatronatus , inßx imparibus anni menß'* lus (pares enim Tontißciaßan^litasßbi referuauit.) Ebi Eßißto* pi, Eralati, Principes, Comités, Jdobiles amp;nbsp;J^ßici, ‘Beneficia yacantiaprofiauore aut pecunia locant indignis,inter dum puettf^ sidhuc,quî non incumbuntßudio liter arum, nee ynquamEccleßia inßruire cupiunt, contra canones Eontificios,

Cfiuinta eB^,Stola,citm'Papa, Epificopi,'Pralati, Curtifiamamp; Collatoresprædi^i,pauperculos Elebanoseix Capellanos abiegant ad Stolamßoc e/Ç, quotidianos numrriulos accident ales ( yfVO-cant)ytßnt nummipro ‘Baptifimo, Confießione,Oleo. Item Trlt;e-fentite,Exequia, quatuor oblattones, minores décima, eirfiiwc lia accidentia.Sii mißraplebecula,ab bis mercenarijs,Sacrafnetf ta,eS}’ aha,qua tanquam neceffaria adfialutem obtruduntur,CA-rißimoprecio redimere amp;nbsp;mercari cogitur. »

Sexta f/Ç comemorationum pro defiunClis eit anniuerfiarioru-Tum enim Elebani eij Jarales, tanquampecora campt, binc mit oppidatim eirpagatim circumcurßtanr,praßrtimfi diues quißt-am defiunllusfir,perinde acßcorui adcadaner aduolant. tÄcßpe fit, yt infirequentibus yrbibus graßßantepeße, ynus aliquis Sa-^ crificus yno manepro tribus, quatuor yel quinq^ quot;^Ißisprecium accipiat, qttas deindeynayicefimutabßluit,lroßngulis tarnen ßngulasColleSfas infierens ,per quas benfiaSlorihus efficacia'^i'ltfiß applicet. InterdumfitantuseBfi^numerusconduSlorum , ytpro

-ocr page 551-

‘ CJNONIS \îi3SÆ.. cent. Tf.

ßngulx Collecte legi nequeant, comprehendit omnesfimul ^'^nmuni t^uadam ColleSta^cuiM inttium eCl^ ; Dem yema.

Has fiisr aliasplures technas ( quis enim omnesfigillatitn enu*

) excogttans Tapißa, doneeprouentus Tlßx adß rapt-Ac yidetur Jànè mihi apud Germanos '\lijße nomen indefa-

quodßs Sacrißculorum mer cat tu nundinatio, ^ua opes ßlt;ts conquirent, non aliter quàm ’Mercatores in Emporijs amp;nbsp;'Hiindints Francofordianù, Lipßcü, Nortltngenßhtts, amp;c. qute Germants Mißte dicuntur.

Qux omnia ciim ipßo Sole clarioraßnt,tame Faber adebperfri-frontts efj^j^t dtcat htec ejje naturali diuino duri conßnta-nee eße Simoniam, ßdßipendiumßiteßßentationü. Qmtrd ^erb Fatres,quos diximtu^HieronymC firigenes^tä' Troßer 'Vo-^^nt Jacrilegium : afßrmantq^ hoc eße deuorare domos 'viduarum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

tspauperibtts quaß bolam exfaucibtu eripere.

Fatrtltif aßentiuntur quoq^ Tdeereta Fontißcia,amp; Cocilia.Sic Concilium Toletanum ynaecimum, celebratum circa annü T)omi-nijiQ.ßatuic Cap, i.Qwcquidinuißbilugratitscbß)lationitri-buitur, nunquam quaßu ’Vel quibußibetpremijs quot;venundaripeni-tus debet,dicente Domino:Qwdgratis accepißts, gratis date.

ßefpondet Faber : Chriflum nihil eo loco agere de externo mi- Ger fol- islt;i-tiißerio Eccleßie,ßed de gratia nbsp;nbsp;donisßiritualibtts,yt ßunt,ma- Lat fol- aSj-

le aßeSlosßaluti reßituere, dtemones expellere, amp;nbsp;idgentu alia. Ffritmß hoc it a eßt, tum neq^ ilia promißio ad Sacerdotes perti-neret : quam Faber proßeamp;ßis magnißce allegat : Dignus ei^ operarius ciboßuo . C^m enim donaßanationum in Eccleßa deße-rint,curdeberetur ipßs cibusC.

Adde qubdminißeriu Euangelij tequeßne noßris meritisgrafts accepimus, ac Apoßoli donafaciendorum miracuiorum. Jtaq^ Chrißus nos his yerbis quot;^ult admonere noßrte indignitatis,amp; im-menßeßtiemißericordite, yt quot;voluntari'e zlxgratis Eccleßteßruia-mus.Calua igitur eii^ Fabriexcußatioftl!rßriuola,quam Simonite ßtaprétenditHi Durath

-ocr page 552-

QKIKTÆ CLASSIS, DE IX, EEJIOT^E

Dtirandus ante ducentos annos de auaritia facerdotumgraui» ter cdquejim eß^in I^tionalt Dtutnorutn lib.^.Earag.i.

Sane %loyjes widens,quodpopulu^ mult a obtulißet gt;tußtt prxconis 'voce cantari^ne quti yltrà oßerret^Exodt 35. eÿ“ j d . Xulluf to menfacer datum noßri temporis taliafacere yifui el^,

•Xuthor libelltiqui mJcrtbiturßeUa Clericorum,dicit,facerdo’ tes ^Aißamproprecto célébrantes, 'Vidert fimiles luda dicentis: Qmdyultts mihi darCiGr tgo tradam tllum quot;Vobiszsr iubettales meminiße,quodprimus Domini fui quot;venditorfeipfum fu/jienderit.

p ' iMox inducit etiam Dernhardum ita dicentem: Dominw ait 7e* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;troiPafce,pafce.’ldon dicit, Vendes vende,amp;c,

Ende conficitur,eos qui °l\dißam prop redo celebrant, aut alMî ßtum in ^ijfa lucrum quxritant, non folitm effeßmoniacos ,'Vt‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

rz/OT etia Jacrilegos,per quos quot;Veripauperes tarn corporibus quÀtn animabus negligunturtatq^ hos ociofos nebulones fudore tir labors fnifirieplebeculafiginari,quemadmodumfuci ex aluearibiisfe^ dulartim apicularum labor es furripiunt. Hieciam de ijs ßnt,qui predumpro ^liffa accipiunt. Xunc audiamtts etistn, quibw radonibus Faber excufet ipjos fundatores ,probetq^pieamp; iuße illos agere, qui de bonisJùisß^edale quoddam lAnniuerfatt“ um , “Vel cert as exequias amp;nbsp;^lijjas pro defunllis cognatis procu-

Cei (61 lit-rent. T^cenfet autem or dine quatuor rationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Lat-lolxig-,, Ferendum eßeßplteriq^ fiios nummos in res infru^feras ’ profundant, aut ludendo dilapident.

bis efflagitare.

Frimum,de duodedm millibus drachmaru argeti luda: 'Macho bed,tir cur quot;Veteres commemoratione defunHorumfeptimum, tri-tefmum tär anniuerfarium celebrarint,fitpra in odauo errors fo nonisfatis mult a diximtts,quo er nunc Itiforem remittimus.

Dtindi

-ocr page 553-

C AKO NI s ^rSSÆ CEKT. FL ^7 Titinde^quodait nettfje tfft/^ftferamM multos bona fua tnu-

*Utttrprofundtre,aut ludedo dilapidateddfroh dolor ntmis quam '^(rum ei^. Kam tnfohtia Klaptßrattu, in Oeconomia Ta-^^fsfamilidsneceße hahent multatolerare,qutecuferet,ßpojjentt ^orri^tre. Ea entm ei^ carnis nojlra corruptio yt legi 'Det non ^ßitfitbijci,Adh(ec,o^cium ^agißratuum et Tarentum non la-

je extendit,quam ’gt;ft malum ( quantum in fe ei^j tir quan^ ^fintper leges licet )puniant honejiatem yeropromoueant, or-'‘fnt et tueantur.Vr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quts coram Deo iujlißcetut ßolius Spi-

janBi opus ei^,

Ita Diues Ule Luc.iq.neceßfe habuit tolerare^perditumfiliunt jitbßantiam commejßando,ludendo,ßortando fxdißimeper-

^treeir decoquere.Kec tarnenßliusproptereareiiefecity longani-^itate Tatris fui tam diu abutens: fatetur enimpoßea ipjemett ßgrauiterpeccalfe in calum contra Deum, amp;nbsp;in terra contrapa-fJ'em.

Faber igiturpriusprobare debebat^ reSèfacere conco^ores ^iiapidatores bonorum fuorum iß inde euincere bellet fundatores ^^niuerfariorum re^è amp;nbsp;piefacere Alioquin hoc euincet tantitm, ^nutdem amp;nbsp;per dit am pecuniam ejß, qua in anniuerfaria imptn-^itur.Könne autemperridiculum ellf, quod Faber fan^ßimam '^ijfam jitam fuper ConcoUoribus nbsp;nbsp;Aleatoribusfundatße qui-

buf ßriptum elf, qubdqui talia faciunt, regnum Dei nonpoßi-dtbuntsGal.6.

lam qubd neceßitatem defunSorum eJr charitatem yiuentium i^efflagitare afjerit^yt ekequia amp;nbsp;anniuerfariaprodefunUts ce-lebrentur,hic demitm Tapißis latißimum ^etoricandi campum fifeaperire ’videas.^dfunt enim Logodxdali,ignem Turgatori-um ita fufflantes amp;nbsp;accenden(es,yt 'Vel audiens duntaxat fudare queat. Faber non fegnis ißius ignüs (aiejailor,ait hune ignemgra- Ger fot nc' uiorem ejfe,quàm quicquidpotelf homopati in hoc quot;vita, fAlij Lat fol i’-*

li i dicunt.

-ocr page 554-

QVmTÆ. CLJSSrS, DE IX. E^^Tlt;^ M(unr,noßrum 'vulgarem ignem in hii territ, eße tnßar deßÜi ignis,ßconferaiur cum tgne Eurgatorio. .^hj aiunc nullum di-jerimen ejße inter ignem infernalem amp;nbsp;purgatorium , quam quod Ule aternusßt^hic temporaruts. Sunt qui lamentabiles yoces amp;nbsp;ploratuf defun^orum^ex Eurgatorio nos implorantium eßingant: 'iï^Iiferemini mei^mißremini meißaltem 'Vos amici mei. Xon eti^ am nulli commémorant exempla defunSlorum,qui apparuerint,et degrauitate pœnarumamp; cruciatuumTurgatorij querulatißnt. quot;Magißerfententiarumlib.^.Diß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.amp;poi^ hunc Albetttn

'IM.agnus de Officio ^Mliffie cap .i6. TraU.-^.fÇ.difirtè affirmant, tneliorem effe conditionem diuitis in Turgatorio,quampaupert^, quia diuespofiit iuuaripluribus fufiragiqs, amp;nbsp;celeriore abfolutiO' Item confiqui.Trieter hxc omnia,docent amp;nbsp;hoc, quodomnes qui hoc mundo non fatisfecerint, illic fattspati cogantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem

gloriaripotei^,fepro peccatis Juts fatisfectjfei'Itaq^ Calefadores ißi 'vniuerfos homines condemnant adfupplicium ’Purgatorij.

His tirfimilibiis quot;Verhis terrorem incutientibus, ita tan^unt ac permouent corda eorum,qui recenti mœrore propter obitu cha-rißtmorum amicorumperturbati Jitnt, 'Vt ex intimis '^ißeribttf commiferentur atq^ compatiantur, cupiantq Ulisfubuemre, qw-luscunqpoßint modis.Quis enim tarn inhumanus aut imfm^ fet,qui non mifellas animas fuorumparentum, coniugis, lihero-rum amp;c . ex atroeißimis Purgatorij cruciatihiis redimere cupe^ rety^el cum reißx familiaris difiendio amp;nbsp;iaBura maxima? Paq^ mir urn efi,Laicos ynumetia agellum retinuiffe , ac nondudu om-ttemßamfubßantiam in exequias amp;nbsp;anniuerfaria efi’udijfe. Hot^ illudfuitpecunia aucupiH,quo falsb diUißirituales acquifiuerunt illos latißimos agrorußlcos,tlla amanißima prata,fyluasj}Cttos* fluminaßagna, deniq^ optimaferetotius orbts terrarumpartem^

Ger-fob 13 t-Lat-fol-iiy-

Sedquajo te,de cuiusmodi bonis Exequia amp;nbsp;Anniuerfaria fundant ur?ßeßondet Faber: Ex facultatibusfine aDto prof y tUi

-ocr page 555-

%nSSÆ CEm: ri. ,18

hareditateadipßs deuolutis. Equidem non negaho^nml-^^sfuijje bonos amp;nbsp;honeßos, qut hona sntenttone Exequias tis' j4n-fundauermt^de bonts legitime eir honejièpartts ^puta-^f^ïnt^fè Deo cnltumgratumfrxjiare. ^^uod^uia ignorantesfe^ ^fruntjper iniredulitatem, procul dubio mtjericordiam apudDeu lt;^ieptt fimt.Sedinterim negari nonpoteï^^plteras/fj talesfunda-^ifines de illegitimts zir iniujiü opibitsfa^as ejjè.1gt;lamßquis fatts ^iuprxdatugt;s sfieneratits ßurattts eßet, aut alijs te ch fits acfraudi-perfas amp;nbsp;nefas opes corraßßet, tandem in agone morttsfun--^«tione Exequtarum amp;AnniuerJariorum,fe omniapriieterita fitlera deleturum ejfeßerauit : docet quot;y/ulgatum quot;Prouerbiumf ^furanribtts e^uum,amp; quot;Ilaria offerentibus obulum.^ßädautem ^dhtecfatrafiriptural’Honora,inquit,Deum deT(nona-' ^(na amp;nbsp;illegitima.)fiibßantia,'Prouerb.‘i.Et Efa.61. EgoDo^ finies diligensiudicium,^ odiobabens rapinam in holocaußum.

^lij nonnullipoßident quidem bonaßa bono amp;nbsp;boneßo titu-^'■fed adeo tenaces funt amp;nbsp;fordidi, yt ne terunciu quidem in ho‘^ Dorern Dei impenderentiimminente autem bora mortis,incipiunt dtmiitn liberales fieri,eät metu Turgatorij adfundandas Exequi-amp; tAnniuerfiariafermouentur. Qmd autem de ißis diuina o-'^dtulaiudicant^QMre transgredimini, inquit €hrißu4 ,preeceptu 'b^tipropter traditionem yefirami^'lath.i'ÿ.Et Taultts z.Cor. m, 'bbon debentfilijparentibtts recondere,fedßlijsparentes. 'Ihdona'^-^bi quot;^ero amp;nbsp;facrificuli,citmßnt â confeßionibui,bteredibjts defuni-^ blorum dicunr : Deo die a tum e^f, adperfoluendas exequias aut ■dnniuerfarium, quodaparentibus bareditate obuenire tibi de~ ^trat^ndefepenumer 'o legitimi betredes, nbsp;nbsp;clarißimesfamiUet,

^firèdefraudantur,fioliantur,tir adinopiam atq^fiqualorem re-diguntur. Honne boc ei^ deuorare domos yiduarum ? ^edfür do feibulacanitur.Identer enim Fabri amp;nbsp;fodalitijfiii caret auribttss Êr iuxta Eoitx di^um,Lucri bonits odor ex re qualibet.

TrofeÜèi

-ocr page 556-

QTINTÆ. C lässt s, TiE IX. EI{^O\E

Trofeâofi Fitber tam deuoteamp;follicùè curaretfalutem mifeb larum Animarttm,quam curat fundationes exequiaruin,amp; annt-tttrfariorum,tum exemplo 2^cliisi Luca i^.diuites yfurarios ad-hortaretur.ytfiquidaliquem defraudajjènt^quadru^lureddertnt: autfi hoc commode fieri nonpoffet,facerentjihi amicos ex iniufio '!Tdammona,dum adhuc efjent tn temport gratia, 'vtßquAndode^ ßcerent,reciperentur ab illts materna tabernacula.yel,'vtadfu-Jientationumfcholarum minißerij eccleßaßici aliquidcontribuèrent. Liam qui hac in terris ex 'veraßdefaciunt ,po^ mortem ßuam neqj exequijs neq anniuerfarijs indigent. I^eriim dltgt;d non eßet facrißculis tam quafiuoßm,amp; nonfaceretf quodaiunt) trpia- -n äiKfiTcc. Äc mundtts ipße yult decipi, quot;vndeßmper adfro-mouendosf alßos imptos cultuspromptior eßeßolet quam adfi' OS amp;nbsp;legitimos. Idquodex yßtataformulafundationum liq^^quot; do cognoßttur, qua talis eße conßueuit. 2L. X. in (alutem ani' ntarumßuarHm,nec non amp;parentum, omniumq^ maiorum amp;ß'^'quot; ceßorum juoruni, amp;nbsp;omniumßdelium defun^orum , legauerunt LI. LI. ytßacerdotes LI. LI. anniuerjarium ipßorum dientperpe-tuis remportbitsperagant, yeßeri cum Elacebo, manè 'verb cum 'vigilijs amp;nbsp;ofßciopro defunlUs. Qui yeropriuatis diebus iutereß finonpoterit , aliumßubjiituat , autßquenti die ipßmet'i^^ß-’ ßam fuam compleat, ne defuncltsfundatoribus débitaßußragiu décédant. Quodßnonfecerint, nullamquoq^Eraßntiamrecipere praßumant, amp;c. Hinc merces illapro LLißa nomen Irafentia fortitaelß.

Equide arbitror,nemine 'vßq^ adeb deßpere, quot;Vt conetur mißrat animas,quaßntßiritualesßbßdtia,etßirituali igni excrutian-tur,argeco auro alijsq^ terrenis opibu^ redtmere(cu enim tanto calore ferueat TurgatoriutCertb oes cre aturas liquefaceret et coju-tneret.)Sedßiunt oes,ßtritualegt;dTpii^ddeßpreciüredeptioniießt oportere, quodpro redepttone animaru eicpurgatorioßatisfaciat.

-ocr page 557-

CJNO^IS UrSSÆ. CE^T. VE

Qttare cimjamficult %liffas fuas tale i^vTfc^i eje doeeant, ac nihiU ominM exfundatîonihui ftreatim eÿ Erajentiaspro ipfts aecipi-ant, tam nonpoßunt excujari à triniine^imomapundatores, tan-^uam emptoresIpiiritualium bonorumquàm^ non excufantur ippi jacerdotes tanijuam yenditores. quot;Mam ’^lagißerfintentiarum tn 4. Dÿ?. z^.afprmatytïQsP eßeßmoniacosytam eos qui imprecia-bilemgrattamprecio conducere yolunt, quam ißos qui pro mini-ßenojacro prectum recipiunt.

omnia non idea dico, yt haredes non reddant ea, qutea tnaiortbtef jws bona intentionepro 'Mißi5amp; Exequijs peragen-des fundata ßtnt. Quod enimJemelDeo dicatiim edf,, zJ nemine priuata temeritate reuocart amp;nbsp;abrogari debet, Sed admoneo E-pifcopos ßii ofßcij, yt ipjt tanquam l^pfiores Ecclefiarum has niaiaru noßroru fundationes ad magie pios yßes conuertant ^atq^ twrigant.Sedhtc yere cum Efaia conqueripoßumue cap. i. Erin-(pes tui infidèles,ßcijfurum, omnes dtltgunt munera, fiquuntur retributiones. Ideoq^ ommbttspijs %lagifiratibw5 conuenit, yt in fits ditionibtis dementer, pro officio, his malis medeantur. lgt;rintum libèrentfubditos à quotidianis ißis ebcadiombits amp;nbsp;rapi-^is Stolarum , quot;hdonachorum tnendicantium amp;nbsp;Stationariorum. Treinde fundationes beneficiorum Ecclejtaßicorum transférant ab idolatricis ‘Kdifits adfitßentationem publici minißerij Ecclefiaßt-ci,fabricam templorum, Scholas, Ærarium Eauperum,yt inpri-^itixia Ecclefia fadum ei^. lgt;Iec elf qttbd metuant,ne yltimam ygt;oluntatem amp;nbsp;Tefiamentum fundatorum hac ratione yiolcnt. ^onenimdubiu eß, quinyeteresfuisfundationibus amp;nbsp;legatis, yerum cultum Dei, quantum in ipfis effet, promouere cis' confer-uare yolHerint,yt adpofleros etiam fyncera amp;nbsp;incorrupt a religio propagari poffet. Sed mferè, prob dolor, circumttenti amp;nbsp;decepti fuerunt. '^iffa enim non elf yerus amp;nbsp;'Deo acceptas cultus, qui ^edïficationem Ecclefia:pertineat, Debent autepiffdagißratus

Ef hoe

-ocr page 558-

^IKTÆ. CLASSIS DË IX.

J} oc officium Deo Eccleßa, ycfalfos cultus, quantum in ifp ejf aboie ant, acpios amp;nbsp;purosculttcs reßaurent atq^ defendant. fin^uli °lvlaßßratu4, etiam citra meam admonittonem agnofcent, quid fitfill ofßcif, atq^ itafe gerent ,yt amp;nbsp;Deo amp;nbsp;facrattt legibtts frobabilem munertf Jui rationem reddere queant. Et hit quideW refutations nouem inßgnium in Canone errorumßns eflo.

lam y erb frxter ipfum Canonem, alia quoq^ complura ad°hdif ßeßacrißciumßeblantia Gregoriw '^agnts concinnautt,i‘mbye-‘ rb compilauit : yt ex Tontißciorum Chronicorum hißorijs non ob^

Germ fol-i(î7 ßurb deprehenditur, amp;nbsp;Faber ipfe teßatur.

« 0188- ‘EliauclerisGenemtione.zi.fol.^^.Hic(Gregoriis'\lagn^) tnultafalubriter in Eccltßa conflttutt: quod Introitin reiteritur, decreuit, ea elx re. Cum pro quodam defunüo anteannos rSo. die anniuerfario conjlituto tn Eccleßa S. Tetri celebraret Gregori^,Ù cantaretur Introitis: quot;E^quiem xternam dona es Domine, avdi-uit yocem de cœlo : Xonfaciam. Sedyir Deo deuotts putant il-lufionem eße, iußtt reincipere Esquiem. Tuncrurfui audiuitye^ (em : Xonfaciam, quia anima illiis damnat a

‘Platina de yita Gregorij .fl, 7:^. Eits quoq^ inuentum el^, *9tpo^G Introitum nouies Ê^rieeleifon caneretur, tAlleluia, interpofits Septuageßmtediebts yfq^adPafcha.

Innocentiis 3. de Sacra, alta.myfl. lib. z. Cap. zó.fcribitGre-gorium ColleSlas, Sécrétas amp;nbsp;Complendas à Gelaßo compoßtas^ toadunaße , cir congrua multa adieciße.

Xauclerts ettam Alleluia adfcribit Gregorio. Generat. 20, fol. ^o.

lacobtsdeVoragineinytta Gregorij. Ofßcium, inquit tantum Ectleßaßicum,ne€ non amp;nbsp;Scbolam Cantorum inßituit.

Quanquàm autem repetitio Pntroitts zit Es^tieeleyfon, çÿ leluia, yaldè taidiofa amp;ßiperßitiofaßt ; tarnen quia à Deo neq^ preeceptaneq^prohibitaeß,nec mutâtprimam inßituticnem cceneCf poteßf^ tanquam adiaphoron liber b yel yfuipari y el omitti.

-ocr page 559-

•fvîISSÆ, CEUT. rr. ip

QolleEla: amp;nbsp;Qmplendx de temporeplxrun^^funtpurx fyn-habenc omnes conditiones pilt;e orattonn atq^ Grattarum ^^ioni^. Sed Collette de JanUn amp;nbsp;pro depunSnj nec non Sécréta^ ^tiia Tejlamentum Cbrijît commutant in Jacrifictum propiàato^ riupro yiii^ amp;nbsp;defun^n, ac fecret 'o amp;nbsp;ignota lingua récitanttir^ tonp! mantq^ inuocationemJanBorum, eÿ flabiliunt pgmentum Turgatorij,ideoJunt impite amp;nbsp;idolatricx.lnjuperyfite cœna tem^ fore Gelaßj puit adhuc purior, quam temporibui Gregorij. J^roinde Gregoriinpreces corrgere , aut msliores efpcere. Frujlraigitur lepati;rat Faber, d’Mi impiat pp! quibujdam Collellii puerilibut cere-nonijs defendere fat agit.

Gelajij mutare quidempotuit,pednon

i^iathor Fafciculi temporum eetate 6.fol.lt;ÿ7.Icem ’blaucleruf. Latin.fol. iïî» Gens. iQ.fol^o. Gregoriiu,pojiquàm malaprxteritorum ternpo-rurnßubeopaulacimquieuipf nt, totum oppictiim Ecclejiaßic^um^ ftylo piilchriorii ordinatiori amp;nbsp;compendiojiori modo renouandt compofuit.

Equidem Gregorium ^iffe oficium renouaffe, non imtn infî-cias : quomodo autem td eme 'dauerit, haSlenm in ßxta Qntu--riaphtffatls audiuimitt. Etjt autem totum corpuf '^difa Grego^ riante, cum omnibitt Juti membrif repertum jtt erroribits, mult» tarnen modejîitif egit Gregoriitî, quàm [uccefores Pui. 'FLeminem enim co'ègit iurare inpormam ‘Egmanam, fcut ipfe teflatur in E* pMa quadam ad jdtigußinum Anglorum Epijcopttm, Varias ePfe Eccleßarum inperagendts facrie myßerijs conPuetudines, 4f-tamen in cuiuPq^ßtum arbitrio, qitam quiPq^fequatur. Succeßbres autem eiitt, Fapæ ‘ßomani, ^hPfam Gregorianam omnibits Ec^ cleftjs Occidentalibits, per 'vim amp;nbsp;fraudem oltrip erunt.

^dquam ’Miffam ßabiltendam,praeter illam de duobits %îip^ falibut,.A.mbroßano t!!r Gregoriano,fabulam,quamftprà recita-uim*, conßnxerunt dr alia multo crap?tore,quam yocarunt quot;E^ue..

i lationenu

-ocr page 560-

CLASSIS, T)E JX.

lationem fanBi Gregorij, jiiunt enim Gregorio magna deuotione CElehrantt,ChrißumJeJe renelaße cumjna irttce, ßagellatum nbsp;coronatt m,^ turn ommhin mßrumentnpaßionu

Jux, yideliier Lancea, (jorona, Elagellü, Scalus, Clauùs, ^dalltiscum mfeßtj^imüßuühojlihiti, Caipha,y4nna, Tdato, l-dtrode,ludxùs ac Ethnicü, ntc non cum dijcipulnJuùs, amp;nbsp;ctnn‘ primes Tetro ,ßuhlatü digitü Chriftum alnegante, cumj^gallo, Kir cum luda deniq^ eiußjj loculü. Hane reuelationem tn optiniatn partem pro commendatione ^hflißa interpretantur, quaß Clirißu^ Jtgnißcare Kölner it, '^lißamjibi egregdplacere, ytpot'e in jKA paßto eiuiconjideretur,e^ memoria ipjiu4 conßeruetur, Ende paß-ßm ob oculos pingunt ijlam reuelationem,amp;peculiar es tndulgen-tias largiuntur tjs, ^ui ante hancpiEfuram proßrati quotidi'e in quinq^ yulnera Chrijli orent quinqßPater noßer ,amp; quinq^^ut '^lavaa.

Egoßane tarn reuelationem Gregorij quam interpretationent tites JabuloJam eir mendacemiudico. Sedejlo, '^er 'efailaßthtec apparitio\, tarnen e^ß muta duntaxat 'vißo,cuiitsßgnißcationem Deus ip/è no expoßit.Hon ejl autem cuiußuts, yißones ßomnia interpretaritJedDeus ePß in ceelo,reuelans myJieria.Dan.i.Itaq^ in tali caußa diligenter attendendum e^ß, ’Vtrum yißo amp;nbsp;in-terpretatioeiusJit e\ Deo,nee ne.Hxc autem eß certa ludicij régula eir norma : Si opusfignißcationts cum ^erbo Dei confentiat, tum yifio ßue reuelatioyerè efß ßgnumgratia. Sinyeroofnts ßgnißeatior.is â yerbo Dei dißentiat, tum apparitio illa c^ jig“ num ira eir inclementia.

Quandequidem ergo Tapißa reuelationem Gregorij interpre tanturdeßacrißcioßdlißa,quodßt cultus Deogratßtmus: quot;^cdißa *vero omnibus modts yerbo Dei aduerßatur, eir horrenda coram Deo efß abominatio: certum e^ , TPapißarum interpretationetn ^Jß^JalJam,nec ejßeßgnum gratia,ßedterribileßgnum it co dii/ime.

li^uelia

-ocr page 561-

CJNOrilS \irSSÆ. CE'MT. r/. «jr T^uelat enim Cbrißuffefeßeedißim'ecruciatu zsr lac£ratum,tmer medtos illufores^iudicesdatrones amp;nbsp;J^poßatasdi/apHlos,quaJidi~ (at Gregorio ; Si mandatum meum de Sacramento in Jacrtficio ^ißs legitime ßruaretur, cum angeln men lato es- ferene yultu a^larem. Tu yero injacrificio 'ßdiß'ce talemparas Traga-diam,in qua ego rurßn tgnomimose cructßgor, in mantn ho-jlium meorum trador : atq^ inßitutio Ccena me a impie yiolatur. 1gt;lam yhi contra mandatum Chrißi agitur, '^t in Tapißica ’\iijja fieri filet,ihi cert'e Angeli eärfian^ adeffe non pofiiint: Sedadfitnt hofles Qhrißi,Hannas,Caiphas,Scriba,'PhariJxi,'Pilattn,Heroics, ludxorum atq^ Ethnicorum firui amp;nbsp;fatellites. Etßenim hi iamdudumfint mortui, tarnen fiodales ipfirum,hoc eß,ßmiles ne-ittlones quotidi'e adßat altari amp;nbsp;quot;Wijfie,Qhrißum de integroillu-ientes équot; crucifigentes. Adßat amp;nbsp;Iudas,nonpoßremus inter Epifi topos,cumfiun lotuln. Hiß enim Eontificij loculos luda tantopere amarent, nonpaulo minor ejjet 'Mifiarum numerus, yt in Hono trrore fianonis di^umfuit.

Et qiianquam Eetrus ac reliqui Apoßoli in hac reuelatione ttiam appareant,tarne non adfiunt ^t Apoßoli ör confefiores Chri-fli,fied( quales tum erant ) yt Apoßat« eir abnegatores fihrtßi. Adflat enim Eetrus fiublatn in altumdigitn, deierans fiQhri-ftum non nouiffe.

En hac e^fi 'vera interpretatioreuelationnGregorifi eä-plane Analogafidet^in qua nobts abominatio '\lifiaticijacrißcij tarn ficiti ^ffitbre^ depiBa eß, yt nullopenicillo aptius accuratiusq^ depingi poßit. ^ia autem Eapißa (yt omnes impij ajfiolent) hac e!s alia fignainfiuu comodum int€rpretantur,amp; magna (ecuritatedicunt, '^lt;sx,pax,non expaueficentes horrcndam iram Dei, qua talibtts Jignis portenditur ; admonitit te yolo, fihrißiane le^or, yt quoties fi^triflcium \4.ififia ffleBasßatim tibi in mentem quot;^leniat reuelatio ^brißi ac certoßatuas (flhrißum ,ficut mifirrime excruciatia

3 Gregorio

-ocr page 562-

OrmTÆ CLASSIS, DETX. EEJ^OI^E.

Gregorio apparuit, ita quotidie in ‘^hfja flagillari, illtidi, cruci-ßgi.^Proinde nijiper/id'e Chrißum ne^are yela^proLul^roiulhani abominandam Idolatriamfugito.

Öer fol T^7-

Lic fol 1.8g-

At Gregoriftfdftquit Faber ^eruditione ßanblitate admodS inßgnisiitem^ miraculis clarttf extitit. Xum tu ilium erraßeiamp; tantx abominattonit authorem fuißßdtces!*

’ Equidtm Gregorium, quantum adperjona eiuf attinet^wdict ßan^iorem amp;nbsp;dobliorem omnibus alijs Pontificibus,qui^oß tffrnt IR^manam tenuere cathedram, Ardens enimfutt ipßus ^eltn Eccleßa, ytßriptis teßatum reliquit. (umprimts autem hat tn parteprx cunSitsßtcceßoribusßuts laudandtts efÇ, quodFitulum Oecumenici Epißopi reßuit^ at omnium primus, Jeruus ßeruorutn appellari 'Voluit.In 'Fpgißroparte y.Epß.'^o.At magnoperedo-lendum eß,ipßm non in meliora tempora incidiße. Fbam cirtiter illius tempora quaßßatum eß Imperium ducentis continuü annts, barbarumgentium incurßonibjts eir bellts truculentißimis:^ T’«'* cum barbarie creueruntßuperßitiones amp;nbsp;idolomaniie,quaspartim Gregoriits authoritatepollens tonßrmauit,partim ßucceßores ftib nomine Gregorij cumularunt.Ham 'Verijimile e^,Paptßas mul-tos errores Gregorio trthuere , quosß in 'viuis eßet, neqitaquam pro fûts agnoßceret.Eduit profe£lo operaßuaprodefße Esclejtaj 'Vt ßcripta eiits teßantur ) amp;nbsp;luxitßua xtate tanquam luminare m m'ando, in medio nationtspraux ai tortuofx.

Sed in hatßexta (fenturia no dißutamtts de fanElitate amp;nbsp;eru-‘ ditione Gregorij ,ßd demerit ate fàcrofanBi 'Verhi'Dei,ac prafer” tim de 'vero 'vßu amp;nbsp;ahußu Cænx T)ominicx. Chrißus autem 6lt;3o. annls ante Gregorium 'Verbo fuopateßecit nobts, quts ßt yerus amp;nbsp;legitimus yßis Cœnx fùx;videlicet, 'Vt cum pane amp;nbsp;quot;vino corpus at ßangutnem ipßus edamits atq^ bibamus,inßui commemorationem. (ui cum Feuelatio ißa amp;nbsp;ordinatio %lßx, qi'x Gregorio adß.ri^ litur,manißeß'e répugnét ,ßequenda nobis ef^ reuelatio amp;nbsp;ordi.-natii

-ocr page 563-

r J'M o'n I s uissÆ. cEm. rz ,5» fiatio Cbrißiiin cuiw nome bapti':^atiJumia, negle^a reuelationf ^^(gorij, quantacunj^ tandemJanblttate tir eruditionepolluerit» quot;^am amp;Jdnbli interdum labuntur tir errant. Ac monh nosJ'acne Odette,ne innegotip reltgiontsperßna rejßiciamtts,fedfolum 'verbum T)et/vt (fentunafnma demonjlrauimus.

QmdfiGregorius quo^^ ex eorum numero eßet, quifiiprafun-^umentum fuptrflruut ltgna,fcenum,flipulas, doneejidelesjnoben-^^■r,ti/' ingrati iujlo iudtcio Dei in erroremfeducaturi' Forfan htec firamineaßru^ura Gregorio in igne tentattonts liquefaEla tir con-fitmpta ei^.Crede mihtimirabilts e(^ Dominus tnfanbbtsfuts, amp;nbsp;däicia eittsfiint injerutabilia. Qj^^ropter queecunq^in hacfexta Qenturia de Gregoriofcriqgt;fii ea non contra perfonam ipfius dtbla intelle^atie yolofed dunt dicat contrafacrifeium %iilf(e,tir error es buic adiitnbfos,qui à Fontifeijs Gregorio tribuuntur.

Atq^ hac de Fatribus fexta fenturix) in qua abominationem quot;^ifTaFapißica citrn Deo tnmhomintbus intolerahilem refutaui'^ n,us ^haÜenus dixiße fufficiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

COnjUtueram quidemßudiofe LeElorßeinceps etia'vfj^ adfine libri copiofam hißorid%liffaiperßngulasQnturias (yt ha-^imuffeceram)pertexere : tir no minus Fontificioru Scriptorum, quam Fatrum teßimonijs ,conuineere ^faeram Chrißi Qenara eße facrißeium ’^lißaticum ,fed lommunem dißenfationem corporis acfangttints einsßb ytraq^ßeiie. Sed quia liber prater meam expeElationem inter manus creuit, tir iam anteain fex ßperioribus (fenturijs non femel Fapißiti authores allegati funt 5 '\4ißa quoq Euangelica fatis fuperq confirmât a, Fapißf ca yero confutata ei^ ; nolo leÙorem moleßa prolixitate obiimdere^

-ocr page 564-

SJCT^^IFICir^ MIS, ET titundere, amp;nbsp;eadem Jee^iuf adfaßidium ingerere, ne Qram-hen (quodaiunt) cum cadiogojuijje, eäquot; facilitate le^lortf abujitf «JJi yidear. Firuntamen, yt le^art oca^iunemprabeam, pltm de ■ bis amp;nbsp;cogitandiiamp;legendt, exßngulisQenturijsgautosquofdam froferam,fiquando de cœna Domini yelfacrißcio MtfQà, amp;nbsp;cog-natis erroribuii tolerabiliuâ fcripferunt, quàm Faber cum fuo fo-dalitio.

Defacrificio pro yiuis amp;nbsp;mortuis, atq^ alijs quibufdam Mi]fe partibitSjferè omnes fcriptores Gregorium Jecuti (paucü éiccep-tts)yjqj adhtecnoßra temporapropeyno eodem modo ßripß-mint.ItatpepuodinfuperioribttsFabroreßondißdem amp;ipßs diBum y oio. Quantum yerô ad ytrami^ ßgt;eciem Sacramenti, amp;nbsp;coniîigtum facerdotum attinet,fubinde aliquot in Eccleßa Hero-as excitauit Dominits,qui amp;prohibitionem coniugij facerdotum oppugnarunt, ynanimiter teßatipent, ytramq^ ^eciem Sacramenti in mnltis Eccleßjs liberampermanpffe, y fq^ad Qonciliunt Conßantienfe,quodante annos 138. celebratumfuit,

Faber ipfe ex hac feptima Centuria duos DoBores citatfBedam amp;nbsp;Damafeenum. Sedtanta elQ hominis cacitas, yt non yideat fe ipforum teßimonijs magts onerari quàm fubleuari.

DED A enim, quiyixit circa annum Domini720. teflatur gt;nbsp;fua ectate Sacramentum laicis fub ytraq^ ßecie exhibitum fuiffe. Sic enim inquit in Homilia, fuper yerba Euan^elij : yidit hannes lefum yenientem adp : Lauat nos Chrißua à peccatts noflris quotidie infanguinepo, ciim eiufdem beatce paßionis ad altare memoria replicatur, cum pants amp;nbsp;yini creatura in Sacramentum carnis amp;nbsp;fanguinis eins ineßalili ffoiritits fanBificatione transfer-tur. Sicc rpus cir fanguts illius, non inpdelium manibus ad per-niciem ipforum funditur tir occiditur:pdfidelium ore fuam fumi-tur infalutem.

DAMAS-

-ocr page 565-

STECL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEI^T. m

T) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCETS[S qui'Vïxif anno “Domini 7^0. lib. 4-

Ortbodokafide cap, 14., tAnnonfocei^ Donùnws panem fui ^ppuf corpM facere, eäquot; '^inum amp;nbsp;aquam janguinem i* Dixie De-

•• Hoe ei^ corpiu meum, amp;nbsp;bic mène efÇ fanguis amp;nbsp;omnipo-ffnti eiu^pracepeo, donee 'Veniat, effeitur.

Et mox. IncerrogaSi quomodo pants ft corptts Cbrifii^ amp;nbsp;yi--^umciifaquafanguisCbriJlit “E.efondeo tibi amp;nbsp;ego : Jfiritm fnilttd obumbrati tir btec operatur fuper fermonem amp;nbsp;intelligent pants atttem tir yinum tranfitmuntur. Houit enim Deut bumanatn infrmitatem, quodcomplura 'ygt;fu non trit a auerfatur^ nnoleß'eferens. tAffueto igirur condefeenft y fis per confiera na-iune^ eafacit, qua: fintjuper naturam.

fffdobfecrbdeytraq^fiecie Saeramenti contra “Mifam Fabri fiarius didpof et,quam quod “Beda amp;nbsp;Damafeenus dicunt^

C E N T V R I A

ocflaua»

DFos quoq^ buius Centuria friptores Faber allegatiT^banu, qui yixttcircaannuDomini 830.ör Fafcafiu,anno Domini 881. Ôpprum tarnen yterqjfatetur,fuis temporibus ’Vtramq^ Sa^ trammti/feciem adbuc in yfifuife.

AFl F 3 lib. de Corpore amp;fanguine Domini cap, i'll.Blane aqua in fanguine quare mifeatur, iliapermaicime cau~

3 quia de latere Cbrifi, ybipafio completur, fanguispari-ter tir aqua manauit amp;c.

Idem deInfitutione Clericorum lib. t. cap. Aqua t^r yinunt in calice monfrant Sacramenta, quts de latere Domini in cruce fluxerunt, quibus not pot ad fmus.

Etf autem “fabamts hts quot;verbis probare quot;vutc,aquam quot;vino ad-tnifcendam efè in calice: tamenf mul amp;nbsp;hoc fatetur ,f deles fan-t

L II guinent

-ocr page 566-

vriAU sTEciEU

guinem Chriflilihere ex caliie. Islon dicitctitn pabro,fanguine(lS Chr^Jiiyna, cum eiui corporeJuhßgt;eciepanü edi attpMi.

TÂSCHâSlys lib. de Eucharijl. cap, itj. Quaproptero homo quotiejcunq^,bibü hune calicem,non alwm te Jangutremputes bibere gt;nbsp;quam qui pro te eis' pro omnib^ effußts ejl in remißione peccatoru.Endeficut m remißionefußts amp;nbsp;tradit’^ eflpeccatorunii it a adhut hodie inremißionem potatur amp;nbsp;comeditur deli^orum^

Et ne Faher hae 'ygt;erba adfolos Conßecrantes referat^ Taßcaßui ßipjum eodem capite explicat, bis quot;yierbti ; Similiter lt;amp;nbsp;calüent porrigit eis, dicens : .^iccipite amp;nbsp;bibite ex hoc 0 F[E S, täW tnimßri, quam\EE C^ET) E^ES.

CENT VRIÄ

, nona*.

A?^o Tiomini cîaruit S. rdalricits Epißcopiif tAugu--ßanu4. Eo tempore Eontifex Epmie eratjlsidcolausprim*,' quem Epgino Celebris Chronicus magnopere commendat,pr^ nib* reliquts Eontificibus Gregoriumßecutis. Is EdiCtumpromul-gauit', quot;^t omnes Clerici ahßq coniugio cielihes 'quot;eiuerent. Huie im-pio EdiiÜo acerrimereßitit Hdalricus, nbsp;nbsp;ßcriptisprolixis Ide^^

adHicolaum Eapamconuicit tarnßacrarum literaru quam ?u-trum amp;nbsp;Qtne 'iliorum teßimonijs,EdiSlum ißud eße impiuin,i«iu-ßum, amp;periculofum. Inter ctstera autem hanc trißißimatn hifio-riamrecitat : Sunt, inquit, aliqui,qui S. Gregoriumßucefi^itßu^ tnunt adiutorium : quorum quidem temeritatem rideo, ignoran-tiam doleo. Ignorant enim, quodpericuloßm huius hareßs decre-tum àßanSlo Gregoriofa^um ycondignopcenitentiiefru^u, poß-modhrnab eodemßtpurgatum. QMppè,cum die quadam in yiua-viumßuumpropterpißces mißßer, amp;nbsp;allata inde plußquam ßex millia infantum capita yideret, intima mox duCltcs peenitentia,.

ingemuitt

-ocr page 567-

ST EC I. SJCT^J. CENT. XL

: amp;faCium àfe de Cxlihatu Decretum, taut is ccedù can-: figt;n confejpa, condtgno zUud (ta dtxi)pœmtentix fru^upurgn--fîto^j 'Decretoprorßta damnato^ ^poßohcu tllud landautt Con-ßlium : quot;Meliits nubere quam tgt;ri. aîddens ex Jüaparte : ‘Nle-ef^ nubere, quam mortis occaßonemprabere.

Et mox infert Tdalrictts: Ceßet ergoJanSîitastua cogéré,quos ^untiim deberes admonere, nepriuaro (quodabßt)pracepto,tam ‘teteri quam nouo contrarius inueniaris Teßamento. Hiec S, Tiiilricus.

Hot teßtmonium Tialrici propter multas caußis adßribere '^lui.Trimnmt quia Faber neminem admittit ad Sacerdotale of-ßcium quot;^Ai/Jis, nißprius rit'eßt ordinatus. Torrb inter cetera hoc '((iamßßraganei imponunt Ordinandis , tgt;t fnt amp;nbsp;maneant cis-li^et. Ex hat autem Epißola S. Vlrici dißtimus, Sacerdotes ^ermanicos nongentis annispo^f Chrißum tixiße in coniugio,amp; Eiricum hanc libertate defendiße retinuißeq^ titra centum annos^ kontra Decretu Tontißcisßcut mox in decima Qenturiaßquetur.

Secundo, ingenue fatetur Tlricits, Tap am amp;nbsp;ßtam ßilam, Sacerdotibiis coniugiumprohibent, nonpariimerrare. Faber autem contra dicit, Eccleßam Tpmanam ©r fucceßores Tetri non poße errare.Xhßt autem tt Tlricus mentiaturEHißenim fanSltiS Tir Delfuifßt, cert'ehum’is amp;glebis deßepulchro eiitanon expel-Itrentgliresiquasglebas Fratres S. Tlrici Hugußx magno precio '1gt;endiderunt,tir certis literis conßrmarunt,quodßnt certißimum acprßentißimum adexpellendosglires antidotum.

Tertio,ßum Faber ia^itetße eß concionatorem in ea ipßa Ec-cleßa, in qua amp;nbsp;S. Tdalricus concionandi munus obijt(tum enim Epifcopi non era'it Trincipes , Cedßoncionatores) merito debebat ijsde teßig js inßillere,amp; non folhm Tyrannico EdiSlo Totißcis de Çielibatu facerd)d.i,alißq, errorib^ cotradicere,fedetia alijs in exempla caßam titam ducere. Q^alis aut eßt ipß^ çÿ Frater culorÜ taß.tas, malo ex ticinis eorum, quam ex me audiri eSr cognoßi.

Lil z

P^rtb,

-ocr page 568-

coxry COELI’BJr V'M

Qj^rco, Ciim Faber tnagnißieglorietur^ S.Vlrteum in inclytA 'Vrbe ^ugu/ianaprxdicaße yerbum Fietsen tibifartem fradica-tionii S.Klricit^uatnß cum doiîrinaamp;yita Fabri contulerüi'Vi* debti non minus int erfepugnare,quam album amp;nbsp;nigrum.

^rchiepifcopus Halberjlattenßs qui floruit jînno T)(Jmini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multis in loos teßatur, Sacramentum ß^

fctateflub quot;ntraq^fleiie exhibitufiafle .Ft fliiper yerba hxc lohan.U Ecce agnus Dei. Ft loban.i.Super Euangehon de nuptijsin na Galilxx.Ft rurjits ^latth.xd fliper Jejus inpartes Cxflarex Fhiliffltiamp;c.

Euangelion Tunc ycnit

décima»

Domini xei^.annit circiter i^o.poJlFIicolanprimurHt Gregoriusfleptimus, antea Hiltebrandus di^uspPontißcA-tuminiß. Is legemFCtcolai \.de cœhbatu Sacerdotumrepetiuit» Ûquot; paßim iniufla crudelitate Clericts earn obtruflt.Q^ de re flatus diUgenterßripßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E FflTFS Schaflnaburgenflis, non

indoBus ifvlortacbus HerfleldenflsßBoguntinenßs DicccefliSiqui xit temporibus monflri iflius^ Gregorijflptimt.e^squot;poflhuncFlaU tier us Gcnealogia ^6.flol.x6o.fled adflcrtbam zntegram hiflortam.

Gregorius eius nomznisfleptimus^nationeTuflcus, ‘Monachttf Cluniacenfls, Hildebrandus antea dzBus,ßb Henricho ^.Fonti-flcatum inijt. Dedn Izteras flat ad Otthonem, Epiflcopu Qmflan-tienflem, prxcipiens^ yt in Jùa Dioeceß coniugium. prohiber et ad.. lucincomugatts:amp; ytinter coniugatos , coniugij yincula refiin» deret.Ottho Epiflcopusflatis impie hoc moliri HildebranduflienSt nec l'acerdotum coniugia dirimere, nec inconiugatts poteflatem ineundi connubij adimere yoluit.Tontiflex Otthonem anathemate petijtitäquot; nelubditi ei obedientidprxfltaret,yetuitgt;Otthoniqfliem dixit IR^mx in Sjnodo,

Jnu

-ocr page 569-

CENT. X. jjy

In ea Synodo Hïldeimndw Eontifex cum Italiee Epijcopü *uda^{erßatuit ( ytÿlxra^alia )neJ'acerdotesinfuturK'}!Xoret ^uitrent:amp; qui düicijßnr,ßatimaut dimitteret, aut amoueren» ab Eccleßaßicus ofßcijt: nullos^recipiendot tße in facer dota-ordinem^mßffriw iurarentferpetuant cœltbem yitam^tir (on ^wentiam. Decretum de cœlibatu Sacerdotuper Italiam (foluta ^jnodo ) tnuulgatur ,prxcipiturqjpaßim Epifiopit omnibtts, quot;^tt Jtlem Decretu apudfuos exequatur. Gallia Eptßopi literts Eon-^iftciisperpellutur obedirepromulgato Deireto 'Eomana Synodi: Çttuf yerb Clericorum, maxime in E^enanùspartibut, infraHo «ninio ) T ont fcio Tiecreto^ eir Eptfcoporuforum 'votùs ob/ßunt» damant^ Synodücum yerbo Deipugnare,amp; Tontifice idauferre ^acerdotibui,quodnatura amp;nbsp;Dew conceßit: eumq^ hominem hx-^tticumfmpij dogmatùs authorem eße ,ßgger ente nonßiritu ßnilofed Sathana.Eugnare Edihlum cotra Qhrißi 'verbum:Non ^nines capiunt hoc yerbum:contra EaulifanadoElrinamtDe yir-^tnitatepraceptum Domini non habeo. Et qui non continet, con-^gt;'ahat matrimonium. Ejl eir contra Nicani (oncilij amp;nbsp;jlpoßolo-^tifn Çanones.QMruntur Eontifice et ia, cotra natura curßm exi-^tre ab hominibw ,'vt à contubernio mulierüßmoti, angelorunt ^ore yiuantteumq^ aperire fores adimmundicie amp;nbsp;fiortationem. Non leßant occlamarejeßonß datofe malle facerdotiu amitterCf ^^ani contra fhrißi yerbumjuas yxoresdimitterettäquot;ficoniugati facer dotes Eontißcifor der ent, euocaret è cœlo angelos,qui Eccte-fi]sfuü prteßnt.

Eontifex nihilpermotus honeßis rationibw, täquot; authorirate fcrafcripturæ,eîrfan^t Nicani foncilij conßituticnefrequenti-bui literü, aßiduis^ legationibw follicitat Epifcoporum animos, atcufat ignauia eir focordia, minatur jinathematts diras ,nifi toêgertntfuosfacer dotes emißo decreto obedire.Eona pars Epifco-porum tyrannideTontificia territa,omnilw modis dederunt ope-

Lll 3 ram.

-ocr page 570-

COy[T\A CÂELI^jr V^i ram, ytluosfacer dotes perpetuo priuarent coniu^ij iure.

^rchiepjco^us 'Moguntinus animaduertens, operam earn dt tollendo coniu^io facer dottint non conßtturam ^aruo, de Tontificïo Décréta fuos admonuit atnicè : ac dimidiu anni intiiicias dédit tts deliberandi fuper ea re,diligenter monens, yt obedirent ‘ßomano Tonttfici tirfbi,^ 'vt yltrofacerentjqubdnece/farib amp;nbsp;ineuitabi liter effet faciendum, ne eager etur ille feuiora canfilia aduerfus eos inire.

Deliberationis temfore exaBo,yîrcbiefifco^ Synoduindixit Clero in Erdfortjmenfe OBobri, iußitf^ yt luxta 'Pontifeium di-tretuih coniugium perfetub yel abiurarent,yel abdicarent f Et* clefaflicis officijs. Clerus tuebatttrie contra Hildebrandi decretu» fcripturis,rationibus, fonciltoru fententijs^ ^M-aiorum exetnflt!) tnultis irref agabilibus argumentis ,ojlendens Eontifeij Synodi detretum irrittim haberi dsbere.Sedciim a^rchiepifeopus diceret, fe compelli à Eontißce, necpofje aliudnunc quàm Eontifeia iuffd extijui,Clerus yidens, neijßijfutationi^neii^ precibus locum effe apiid Epifcopum tan^iiàm confùlturi de propofta tontrouerfta, ineunt (onfiliutn. Quidam flatuunt nonefje redeundumineam Synodum:alij aiunt regrediendum effe in Synadiim.tö' j^ribieff* capum è Qathedra deturbatum,morte benè méritapletlendv.m,yt tnfigne monumentum adpofieros ijîiufnodi cadis tranfmitterent'. ytfjeo ekem/ilo /ucceffres omnes doceretur, ne temer'eSacerdotei fuo lure liber täte /foliarent, Âiifcult atores ,fjuos hahuit Fpifi» pus in ea turba,referunt ei^quidegrefi machinentur. EpifeopttS ad reprimendas ftbortas turbas, mittit fuos ad egreffs Sacerdo“ tes,qui iubeant eos de Epifiopo optima/ferare, tir redire in Syno-dum quieto animo,'Perfitaf,in Synodum regrediiintur.Epfeopus pollicetur f daturum operam, yt Eontificem T^manum ab ea ßnientia abducatjtubens interim yt fia ofpcia curent.

AnnofequhefMoguntinenfsfiubtnte furienf Epifcopo(quem Tontifex

-ocr page 571-

CE'î^ir. X

Pontifex cumfuü literü nbsp;nbsp;mandatü adeutn mifernt)Synodufft

'^hguntix congregat. Jn eo Sjnodo Cleropracipit Jub anathema-pœna, yt yel yxorihw quot;velfacrif ofßcijs inprajtnie S^nodv

W firpetuum renunciarent,

Clerw caujam fuam dixit confianter. Qum quot;^erb defenßoninon ^aretur loctn,fedcogerentur tantimTontificïa Tjrdnide^coorta feditio,amp; tanto impetu res a^a, yt Legaties ’Pcntißct/s (Um ^rchiepifcopo in éictremum yita dijcrimen quot;ytenerit. St^no-^ ^usßoluta eii^.J^rchiepißcopies rei difßcultate fuperaties ^tempern.-' uitßbi ab tediti Decreti qu£ßione:amp;‘ commißt ‘ßpm.L’ontßci ne-^otium i^fvellet acpoßet ,exe^uendum. l^ide quot;Mauderum Iq«^ Jitpra citato.

Hane hißoriam ideb tampŸolix'enarraui,'vt 'i)ideas,nonßliim ^acerdotes Germamcos, yerùm etiam nonnullos Epißcopos eo-^um, Eontißcio Décréta j de ceelibatu Sacerdatum, refiitiße, '»Itra mille annaspai^ natum Chrißum coniugesßas retinuijß, Qt^afronte ergo Faber afßrmare audetßacnßcium °Mißappt bis (tmporibus ab inconiugatùs cÿ impurts quot;Monachis ac Jacrificults (debratur, ab ipßs .dpoßolts titpatribies ariginemJuam traheref

MamßiMliJßa tarnßacroßanda res eÏ^, yt earn non nißpurts (tadare liceat, Coniugium autem tarn impurumßt, yt qui in illo *tiuant^Deoplacere nonpoßint, multo mimts Mlißascelebrare f'tt Fontißeia Décréta rugiunt, Did^. 28. Decernimtts t^rpra-pßuifti) quomodo Germaiiici Sacerdotes ante quingentos annos (dtmMLißam celebraßent, qualù hodiein F^pmanenß Eccleßa (debratur,citm certumßt ex bißorijs^eos tumfüiße cemugesf*

EFßTFS Tuicenßs ^bbas,quiyixit annoDomt--^ßmultts in lacis teßatury Chrißumßa ßcenam Jub 'tnraqßecie influuiße:f^ hunc morem in Ecclejia yßq^ adfua tempera obßrua---rum eße. InMlatth.cap.17. In Lohan, cap.6. De oßßcijs duinis:’ ldgt;,t„cap.^,ip7 llb,6,cap.zz,

Centuriit-

-ocr page 572-

CB N T V R I A vndeciraa»

S^BHÄPß) VS claruitanno‘Domini noo. Isin PJal. ^o.(2^i habitat. Sermone . it afcribit : Qm parceße* minat, non quidem non metet, Jed parce metet. 'Hemp'e qui me-tit, mercedem accipit. Etßimtis quts promißt, ne eum quidem, qui pro nomineßuo calicem aquxfrtgidit dederit ßtienti, tnercede propria cariturum. Hum quid tarnen in qua menßra menßü Ju-trit,fibi quoqj remetietur. .^iut in retributione aquabitur ei, qui non aquamporrigens, fedßanguinemfundenspropinatum fibi bi“ berit calicemfaluatorts. Hon eï^ hic calix aqtiie frigida, fed calix inebrians quàmprxclarus, calix yini meri, amp;nbsp;quidemplc‘ nus mixto. Solus enim merum habuit yinum Dominus meus

Similiafirilit Sermone :^.de Dommï quot;E^mie quot;Palmarum.Ittm, Sermone z. decœnaDomini^ cuites inietum eS^:Tanif ltem)Sermone ^.fuper Qtntica,

In hac Qnruria, circiter annum Chriß't u6o.ßmul yixerunt duo do^ißimi y 'tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt quidam yolunt, fratres germani:

G^^TIJ’KI^S amp;nbsp;TET1^rs LONGOÜ^Kquot; quot;D VS. GratianM turn ex TatribteSjtum eic Toneificum C°^ßi‘ tutionibjis, TIecretum comßilauit : quod lus Qanonicum dicttur, apud^Papißas propemodum maiorem authnrieatem obiiner, quàm ipfafacra Hiblia.’Petrus yerb Lögobardusßentetias Patru depracipuùs locis Chrißiante religioniSiCongeßit : ac operi tieulum feiit^ Liber fintentiarum. Q^nquàm autem hi duo ßriptores accuratißime dißripßrint omnia ea quæ ad %lißäm pertinent, tarnen ne yna quidem literula inßcriptts eorum inueniturße yna ^ecie Sacramenti, amp;nbsp;deperitulis in effußone calices ( niß qmd . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dißcipttli

-ocr page 573-

CENT. XT. «7

amp; jùccejjores eorum Canonißa ac Sententiarij confide ß'i^glojßilii ïvfarferunt. ) Sedexpreß'efatentur, à Chrißo inßi^ ^Wam eße ytramq^ lt;amp;nbsp;partis lt;amp;nbsp;yinißeitem:amp; adfua lnß^ tent-{of'ä in ‘ßpmana Ecileßa yßtatamfuiße. ßertefieo tempore ylla f^^ffèt mot a quaßio de ynaßecie pants nbsp;nbsp;periculis eßußoniSi

ßibticuifset^cjim adeo exaiîè etßcru^ulose alias quaßiones de ^ißadißcaßerint. Eorro quee Gratianits é\ Canonib'’ ‘EpmanorZ ’^ontificumßulij, Gelaßj amp;nbsp;Gregorij Nlagni de 'gt;ptraq^ßecie fcri-, eaßperioribits Centurijs ißeruirntts. Xunt quafi deßper-Ao 'vnum aut alterum duntaxat Canonem de ytraq^ Sacramen-^^ßecie ex Gratiano audiamus.

De Confiera. Diß.z. Ca. Tune eis Tetrustex herbis xTlugu-flinijDe ÿtilitate agedxpeenitentiteCTunc eis Tetrw annuncia-^^t^eum tolendum,quem crucifixerunti^t eiufßnguinem biberet ^teientes,quemfuderuntßauientes.

Et ibidem, ^ugußinits inpfial.ii.Tere magnw Dominits ^firicordia eius yera, qui nobis dédit manducare corpusfitum, quo tantaperpeßits eî^,amp; fianguinem bibere.

ItemeicEfial.7q. Jpßum fianguinem, quem per infaniam fiu-^erunt,per gratiam biberunt.

QjndmultisC Gratianitsplits quam yicefiesmeminitjChriftum ^ficpulisfiuis ’yttramq^ßeciem iißituiße, eamq^ in yfit TTpmance ^eclefix 'vfiq^ adfiuam xtatempermanfiße. Sed ne fimel quidem '^niuißecieipanis,aut interdiili calicis meminit.

Magißer Sententiarum in Diß. tt. Sedquarefiub duplici fiteiefiumitur,chm fiub alterutra totusfit Chrißitsi’ Tt oßendere-tur tot am bumanam naturam aßumpfiße, yt totam redimeret, Thanis enim ad carnem refiertur,'ygt;inum adanimam.

Et mox : Ideo ergo in duabusßeciebtts celebratur, '»t anima 6* earnisfiufieptio in Chrißo, cJr quot;^triu/qj liberatio in nobisfitgnifi-^ttur.

*Nlmm

-ocr page 574-

STECIEU

Sacrificium auiem '\iij]æ,non ej/èpropitiatorium Jedtantum' modo commetnoratiuum Satrifitium affirmât^in 4. î)tfi, »2. hoc,induit,rjitaritur,fi quod gerit Saccr dos,proprie dicatur Sacri* ficium yel immolatio. EtJi Chrifiu^ quotidie immoletur, yelfie^ mei tantum immolatuifitiÂdhoc breuiter dietpotefl. lllud quod offertur nbsp;nbsp;confecratur à Sacerdote,yocarifacrificium amp;nbsp;oblatio-

nem^quia'ME°M.0 quot;ffj A eiÇamp; quot;EJE.E quot;E^Æ, SE'îdTA' T10 yeriJacrificijfian^te immolationü faille in ara trucis. Et S£%!E LChrtfftts mortumincruce efi, ibi^ immolattu efi infimetipfo : quotidie autem immolatur in Sacramento. Quia tn Sacramento recordatiofit ilUief,quodfaiîum ei^ SEVIEL, Hinc quot;Zeteret dixerunt : Chrifiuf femel immolatur in cruels ara^ fedhtc memoratur eiut mors amara»

CENTVRIADVO-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;décima»

TEIomas Aquinas, quifeoruit anno T)omini \zZq,In Summa feua,partei-quafe. 80. Articulo tz. ,Adperfsiltonetnbuutt Sacramenticoncurritmanducatioe^ potatio feanguinls, ytfiupta habitum elifi^.Si ergbfeumatur corpus fine feanguine,erit Sacramen-turn imperfeilum.Ex parte tam.enfùmentium requiriturfevmma reuerentiaeir cautela,ne aliquidaccidat , quod^ergat adintu-riam tanti myfierij, quodpriecipuè poffèt acctderein fanguiniS feumptione,qui quidem,Ji incaut'efumer etur,de facili poffet effun* di. Et quia crefeente multitudinepopuli Cbrtjliani, tn qua conti-nènturfeenes,eâ‘ iuuenes,c^paruult,quorum quidam nonfùnt tan-m difecretients, quot;ytt cautelam débitant circa yfùm hutus Sacrame-ti adhiberent, ideb prouid'e in QE lEV S Tgt; A’M Ecclefijs ob-feeruatur, ytpopulofeanguts fùmendus non detur,fedfiolum à Sa* (erdotefeumatur,

Ebomoi

-ocr page 575-

CENT. xir. «38

'Thomas Aquinas in ijuartum Sententiarü. Tijî. »i. ejuxfi. 1. t. qA.Topulo non daturfanguispropterpericulum^quia yna Jangtiiniä citing laberecur, quam aliqua particula corpo-

. Tnde min'ftrn altaris fecundnm conjuetudinem aliquorum ^Aturparticipatio fanguitM. T)e quibusprxßtmieur,qubd in tali-magtfjint catai.

Htä yerbis fatetnr Aquinas,fua etiam atate non tantum mi-^^ros alt arts,'\)C'DiMtmoStSttbdiaconos,j4iolutos,amp;c. Sed etiam ^^t^ras quajdam Etelefias Saeramentum ßib mraq^ßecie acte-ptj]e. Erquamuis aliqtteu Ecclefias laudat, qttxpropterpericu-eflafionts c^ditem Laiiis nonprxbeane : tarnen interim alias

Ettlejiasnonreprxbenditneq^damnat, qux tum reuerentia tir ftiutela Laicis caticemporrigunt. 'bdam diferc'eponiti'nnamf^e-tiem in QJßIToEST) ^^4 Ecclefijs, non in omnibits, accipi. ^t rurftts Jecundum confuetudinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, non

^vmium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

lodoius Clitouatts in Elucidario Theologico teßatur, S. Tho-^qninatem, per ente idTapa Erbano IIII. totum officium Ecclcjix ds Feßo corporù Chri/li ordinafiefiubquo comprehen-ditur tir Hymnus Hie, cuiits initium el^ : Sacrisfoleftnijs,Cuius Hjmni'verfitïquartwquintus itafinant : TiéditfragiUbu^ torporüs fercttlumfiedit amp;nbsp;triflibusfanguints poculum,dicens:ac-tipite quodtradoyaftulum, omnes ex eobibite. Sic facrificium iflud infiituit, cuiws officium committi yoluit ßlts Tresbyterüs, quibus ßc congruir,'vt fùment amp;nbsp;dent cxterts.

Et in Hymno: E^rbum fupernumprodiens. Eerfu 3. QifibM fub binafiecie carnem dedit fanguinem, yt duplictsfitbfianti» totum cibaret hominem.

Idem jdquinas ’Miffam non expiatorium, fedcommemoratiuZ Ö* reprxßentatiuumfacrificin effe docet. In Summafua, Tarte quxß.ZyHoc Sacramentu, inquit,efireprxfentatiuum Dominica mm a paßionü^.

-ocr page 576-

ST ECIEU

faßionti. “Dicit enim ^ugußinwßiper TJal. QMtiefcunj^ Ta^ fiha celeiraturtnumquidtoties Chrijha occiditur^ Sed tamenan-niuerfaria recordario repraßntat, quod ohm faStum nbsp;nbsp;nbsp;: amp;ßc

nosfacit moueri tanquàm quot;videamtts T)ominuprajentern in crucé. Et parte i.quxjt. 73. Ideo oportuit omni tempore apudhomi“ nes eße aliquod repraßntatiuum T)ominiclt;!e Taßionüs, cuius in yeteri quidem Teßamentopracipuum Sacramentum erat agnus Tafchalts. Eide amp;nbsp;^poßolus dicit t. Cor. Tafcha noßra im^ molatus e^f Chrißits. Succeßit autem ei in nouo teßamento Eu-charißia: Sacramentum^ quode^i^ rememoratiuumpristeritxpaß fionisßcut amp;nbsp;illudfuitprxfiguratiuumfuturts. Et idebconueni-ensfuit,yt imminentepaßione, célébrât0priori Sacramento, no-uum Sacramentum inßitueret. Ende Leo Tapa dicit : Qißdybi quot;yimbra cederentcorpori^antiqua obferuantia nouo excluditw Sacramento . Hoßia in boßiam tranfit ,fanguine fanguis aufertWt Ci!' legalüs fefiiuitas dum mutatur, imfletur.

^Annis decem, 'Sgt;elcirciter,podî^ Tbomam, 'vixit’BO’ElA-E E TLT E'ßßl, erudttus Uonacbiu or dints Uinoritarum, Is in lib.j^.. SententiaruPDifi. iz.fic aitiln Sacramento bocduoßnt confidiranda : Efiicacia^ Signantia : E/feigitur de integritate Sacramentifiupliciter elf ; PAut quantum adefficaciatn, amp;fis qualibet pars eff tctum quod habet efficaciam. Aut quantum ad fignationem yelfignificantiamietfic ambteßecies/tint de integrt-täte huius Sacramenti, quia neutra res huius Sacramentiperß exprimitur,fid in ytraq^fimul.

In hac quoqjCenturiayixit GEILHEIlKlES DEI^AH-DI, Epifiopus UiniatenfisjAno Domini iiZq. Isin T^tionali diuinorußfßim'efateturßhrißuinfiituiffe Sacramentufubytraq^ ßecie, et fie in primæua eccîefia obfiruatum eße: et ynaduntaxat ßecie non eße integru amp;pefeSlu Sacramentu.Sedaudiamus '^mu alteru hui’* authorts tefiimonu.Lib, 4,. Tarte Eit. deOfeulo pacis.

-ocr page 577-

s  EUT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xn. tjp

.CaterJim inpnmmua eceleßa O'^ÎUES, ouiceîelrntieni quot;^ßarüintererantjfingulii diebus communicareJolehat^eoquod •dfojioli omnes de calice hiberunt^Tiommo dicente : Bibzte ex hoc lt;^nnes. Offerebanc enim magnumganem amp;nbsp;omnibitf ßf/icien^ ^iniiquod adhuc Grad feruare dicuntur. Sed excrefientefide hum ^^Itttudine, traditur infiitutum yt tantiim diebtu dominicü ^ommunicarentdnde ter tn anno^tixc.

Et Lib.^.Barte ^.Solam hofiiam recifiens,nonplenum reci-ptfiacramentaliter Sacramentum. Etfi enim inhojlta conj'ecrata Otrißi fanguùfit,non tarnen ibi ei^ Jacramentaltter,eb quodpa-'^hcorptu non Janguinem yinum ßangninemßgnißcat ,non

Item Ub.i^.Earte i.Titulo,ßmili modo . Quamnüßbßecie ^müßanguußumatur cum corpore,etJubfi/ecie yinifitmatur cor-ptu cum fanguinettamenficundum Innocentium tertiu, necßan-ßbßeciepanü, nec corptußubßecie 'vint btbttur aut come-ditur . Quta ßcut nec fianguù come dttur,nec corptu btbttur, it a neutrußbßeciepanù bibitur, autßubßecie 'vint comeditur, Etde in qutbiudam locù poH^ßmptionem corporü tirßanguinü (lhrifii,aliquidde ipßoßanguine refiruatur in caltce, amp;nbsp;ßperin-ßnditur yinumpurum,'Vt alij communicantes indeßmant. Uo enim eßet decent,tantumßanguinü conßcere, nec calix capax in-veniretur.

C E N T V R I A DE« cima terti'a»

Nicol AVS D E LTH^Ayixit^AnnoDomini 1315.

/«/f nattes Iudau4,fidpofteaper baptißnum Chriftiana ec-tleßa inßtus , tandem eir ’Klonachtu Francißcantu falhu e/Ç, Tanto inprecio habebatur tum temporü OrdoKlonaßiciUittt

Kimm 3 pra

-ocr page 578-

SJC’KJFICir^t ^dis. ET pra Ulo yulgarii Chrißianorum conditio prorßts contemnetur. fs cum reliquat doflrina tir s^elo antecellerety integra ‘Biblia, comme-tanjs iliußrauit.Sic autJeribit.i.Cor.u.Ftt htc mentio de diißici ßßecie.ffam inprimitiua eccleßaßc dabaturfideltbus: ßdpropter fericulueßußonKjanguinis modo datur tantiimßubßiecie panés, IdemErouerh.^.Super yerbts, Bibtte yinum puodmijcui yo-bts.Id ef^^fanguinem meumßbßeae yimitn quo admij'eetur a-qiia . In 'iptra^j enimßecie coinmunicabant antiquitiisßdeles,ßd propter periculum eßbfionii fasiguints ordinatum el^, quad datut laictsfubßecie pants tantiim.

Anno T)omini t j p ‘f.'vixit amp;nbsp;docuit inBobemia 10 HA’ff-flE S HESiquieîripfeàFabrocogitur ad dicendum teßimo-Ga fol jotf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de 'Vlißla,quodßtjacrißciumpro yiuts et mortuts.Eeßro in-

Lat. loi-J78- quitdudicio (Lutheranos alloquens ) Iohannes Huß in ‘Diuorum numerum relatits ed^.Is yero ^ißleßicrumperegit, nec idyllu inter mißt die, poßquam è Emga ad Concilium Qon/iantienße pro-fe^usfuit amp;c. Htc nos it a irretitos eße put at, 'vt euadere ne-queamits,quin alterutrum fateamiir, aut '^'lißamßanUam eße, augt; 'ßum non eßeßanflum . Endeßatts ferociterreßonßonesn à nobh efflagitat:,A,gedum,inquit, in Flußyeßrum %lßdm celebrant em , quot;^hßamq^ eo habentem loco, qu'od diuinittts inßituta amp;nbsp;ßanflafttferattsßententiam, ytrumne pro ßanflo habendusßt, quemadmodum '^os aßeritts,qui eists ßanflitatem iaHitattsf

,Age ne diutiits nobiis inftltet,reßondeo. Erimiim Faber ßan-flo 'j\4drtyri lohanni Hußo iniuriam facit, ctira dicit eum talent ^ißam peregiße, qualis à Fabro deferibitur, à %lonachts Sa-crificésq^ in eccleßa E^manenßperagitur.Quod etfiex ipßus Hßi Itbris planum facere poßm, tarnen enm eitts teßiminium apud Tontifeiam colluuiem parum authoritatis habe at, ex ipßs Eon-tificijs ftriptoribits, Hußum tanquam hcereticum damnantibus, demonßrabo.

Haiiclertüt

-ocr page 579-

'I

ST EC L 3AC\J. CE^^T. XI IT.

’Sauciertt^, celebrpî nbsp;nbsp;abectleßa E^mana approbatttf Chro-

Huß JU combußiifj'uerit ßonßanthejjos etïam recenßet.

’• Çommunionem liuinte Euchdrif iæ ,ß{bßeitepanü eir 'ytini J^^endamßii qui faliti eße yelint^neceßarib afßrmabat.

^Animas corporibtts excedentes aut jn aternas è'veßigio }^nas niergi,aut perpétua confequigaudia.

Sacerdotes yeßes, altarium ornamenta ,païlas, corporaha, ^*lices,patenas^^ 'Vaß huiwmodi ml habere momenti.

Hos articulas ciim Iohannes Huß conßanter docuerit, amp;nbsp;fan-S‘*^neßo obßgnaucrit,non dubjum eEf,qtan corde etiam itaßen~ ßit ^^cnequaquamearatione Sacramentum celebrant, qua in '^ißaticofacrißcio celebratur. Trimiim enim miniflrat integtum ^‘^^nmentumißb 'yitraqßeciejomnibui illudpetentibus .Secundo^ ^^nfecratßne Canone,quocun^ tempore, quocunq^ loco, tantum per ’^erlaprimie inflitutionü.Tertia, E^ijcit Turgatarium, amp;ßf~ f''^gilt;ipro defun^ts.iPoßremo,ln externüs ceremonijs,yeßibus ,al-‘ tarium ornamentüs,calicibus,patents, corporalihtis,amp;huiuemodi '^afisreliquts,tuetur ItbertatemChrißianam : nec patitur fehis tanquam neceßarijs objlringi,e!!7 laqueum confcientijs inijci.Quia ttß Iohannes Hußeaspartes in %lißa omittit, quas Faber tan-quam neceßarias exigit ,aut certe alia ratione ijs ytitur, quam 'Papißx,'vald'eeßronse^ Fabri impudentia,affirmantis Hußttm ipfum celebraße '^ifßam.

In quot;Brandeburgenßet Horinbergenß Ordinatione eccleßaßica folet

-ocr page 580-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SJC\IFÎCIl^%i ^IS, ET

ßlet cœna dominica (quoad êicternum ße^aculum) ferè ijfdem rùibttf prägt, quibm '\liffa Eonttliciaitta ytßqui^pregrinui ex Eaptu adueniens a^toni interßt ,putet Eapißicam iCjißam celebrari.Sed quia Qanon cum omnibus /ùbs erroribM omittitur, cir r cliqua cere montapro Chrißtana liber täteperaguntur, reuera non nbsp;nbsp;ßacrißcium quot;^lißa, ßed communia corpora amp;nbsp;ßanguinis

Chrißi totitn eccleßa.

Sic eba“ Iohannes Hußpotuic ( quoad externum opia) in iiine^ re inter Eragam amp;nbsp;(onßantiam '^lißas celebrate^non autEapi-flicas,ßed Euangelicas.

Deinde^Q^nquam HußfueritßanElua Martyr Chrißi^tamen nonprorßa tpfum excußare amp;nbsp;ab omni culpa Itberarepoß'umtat fedannumeramus illum jis DoBoribia, qui fuper fundamentum extruuntltgnafxnumßipulas.Himä multum tribuit yetufla conßetudini de ‘Hvlißfa^inuocationifan^orum, tifalijs quibvfdam erroribia.t^ittamen cumpio amp;nbsp;magno t^elo arferitpro yerbo amp;nbsp;gloria Dei,ac pracipuos error es ‘^ïtffa taxauerit,per tentatio“ nem amp;prfecutionemprobatia acfaluatta e^^,ßdßt tanquàm per tgnem. Et Dominia dementer ipß condonauit ßos quosdam nauosperßdem in Chrißum^quam conßanter '^fq^ ad extremum halitum confeßus el-^. Eroinde Huß el^ erit in aternum fandta °Martyr Chrißi: Qontra Derb 1\4ißaeicum Sacrißcium el^ amp;nbsp;erit abominatio coram Deo: licet forfan eic ignorantia Hußds aliqua ratione fe ißa abominanda ^hdiffa coinquinauerit. Certe nißex permtßione Dei ßoncilium Conßantienfe ipßm cremaßett e^perientia ipß docui fet^qualem '\4ißam celebraret. Sed non-dum compléta erant iniquitates lAmorraorum ißorum, hoc e^, Idolum°!\dißßabilientium. Teruntamennon yanta Eropheta eorum extitit. Fertur enim in rogo dixißfe: ’\de iam anferem (nam idHußEohemic'eßgnificat ) aßßatä:ßdcentum reuolutif annäpeniet r^gnta,qui yobä aliquantb meliies contabit) nec ta-men

-ocr page 581-

y-KÄU ST EC TEU ucyM. cE’t^rr. xiin

^Amtneumajfare poterttü. Q^dfuityatiäniutn de T).

ttno Lt(thero,pix memoria,qui Heros diutnïtiis exàtatu^s ,centu «nnispoi^ concrematum Huffum, magnaparrheßa lt;^fœlicifuc~ ïndulgentiasT^manenfes oppugnare cœpicacfrogrejjùtemporis idolùm'^diffa, ac totamTa^iJlica idolomania lernam de-texit,proßrauit,deleuit, ita^Vt hodie, diuino beneßcio, tœnam T^ominicam atq^ 'tmiuerfam religionem Jpurgatißimam habta-tnws,

CENT VR IA DE-cima quarta,.

A3\Z«o Tiommi. »415. yixit ini^n^ia E H 0 A S y A LT) ETA SIS, ê^ccellenti ingenio “Mona-thii{,’Prouincialts Frarrum'B.'^aria à monte (armelo. Ispe-tuliare opnts fcripßtjde Sacramentis, contra Fuiclefßßas, quod I^apa %iartinits quintitsßngulart ‘Bidla approbauit. Etßautent ionatur ex yetußis Tatribus euincere, laicts ynam duntaxat ^acramentißeciemporrïgendam efße : tarnen Tomo z, de Sacra-nientis cap. ü.hunc in modumßiribit: Fidefortibus amp;nbsp;difcretit fidelibiis à paßoribus Eccleßarum hoc donandum eße concedi-tniis : ßilicet,'Vtßnon Sacrament a conßimment,ßed tantum par-ticpent, adßicrißcium tamen cir eins libamentum, idelQ, ad communicandum in ytraifj ßgt;ecie eos affumant. Q^liter fecun-diim’vßm'Epmanu, fummus TontifexDiaconum amp;nbsp;altarts mi-nißros, aut aliosßdeßimmos, yieldignitateproueBos, puta Dolores 'VelI{eges communicat, aut cert'eEccleßareligioforttm 'Vel magnorum locorum havenus fratresßos quot;Velaltos tanta re dignos communicare non deßnunt.

Et infra cap. 94,. Flee item negamits ets generaliter bibere Chrißi fanguinem fecundum 'vinißeciem ; fed necgeneraliter

- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FI nn fine

-ocr page 582-

STECIEU

fine difcretione cmcedtmits yniuerßs. lgt;damJcimMde confuetii-‘ dme Ecclefne reltüum efè maiorum Enelatorutn tndujlria, ytde tninijirn altarü lt;iuofdam,aut alias perfonas illußres de yulgO) ßde amp;nbsp;reuerentia omni timoré E)eipneduaSiadhanc communie an one mfolennem in quot;Vtraq^ßeciepofint admittere.Stiut inter-dumfolet E apa amp;nbsp;alij quidam Epijcopi^ imo nbsp;nbsp;interfratr esfot

qtadam religiofrum Erxpofiti. Sed magna cautela opits e^ Eræpojttis, jare, quthuô, eir qttaliter, amp;nbsp;^uafde/uhnixts iJIa di-ßenjentur. Hxc tUe.

Q^dfi CbrtJlM ^tramq^f^eciem folisfacerdotibns, ynarn yero laites injiituit, 'Vt daher contendit : lt;amp;nbsp;tarnen Eapa, eiinj^ Era-lati contra injlitutionem Chrtßi, laicts quihufdam ytramqj^ecietn dißenfarunt ( yt Eualdenfs teßatur ) cert'e eos tAntichrifios eße necefe ed^, ytpot'equi inßitutioni Chrißi temer'e aduerfin-tur.

^utfi licuit Eapx amp;nbsp;Eralatüjprofo ttrhitrio 'vtramtißeci-em Sacratnentii mille amp;nbsp;quadringenttt annüpo^Ç^ Chrißum, lai-cts quihufdam , ijsq^ cœnam fortaßts non magnoperè curantihtn frxhere, teße V'iaÜenfi,e2r approbante Eulla ^lartini quintiß-iro illiits prxßxa, cur non amp;nbsp;alij s y era jtde defiderantihits 'V-conceditur Nam quod yni laico licetidem Uctt amp;nbsp;ait er i. Hac projeta ratione non tantum inter laicos eis' Clericos^ fed eix inter ipjos laicos dtferimenfaciunt, amp;nbsp;perfinam reßiei-tint. Quihtusfanent, ijs concédant : quos odio habent, ißis inter-dicuntjferroj^ amp;nbsp;igniperfequuntur. Si concédant ipf, iußnm tif legitimum e^^ : Sm Chrißtu iubeat, tir Chrijîiani eum fequan-tuf) iniujlum amp;nbsp;illegitimum erit. Hiccineßnt boni tir ctquipa-ßoresf

Kgt;4nnoTiomini i4(îo. yixit non indoSîtts ^lonachus Cartbnßa* n'', T) 10 ms IES TflCK^E L, nucupae Dofîor Extatic^, Isin\.Cor.\\.Sicfcribit:In primitiuaEcclefa dabaturhoc Sacra-mentumßibytraq^ßetie^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem

-ocr page 583-

CEI^T Xr 14,^

Idem in z. TParte Sermonum. In die cœnÆ Dominifol. up. Tn li imitiua namq^ Ecclejiadabaturfdelibw Sammentum Eudia-rijiiie,/ub '^ttrae^ffecie pantd amp;nbsp;y mt. Tofea 'Vero ordinauit Ec~ clefia, ne detur populo fub Jfecie yinipropter efufton^perieu-lum.

DE C O N C IL I O CON» ftantienH*

AXho Domini t^t^.celebrarum el^ Concilium Conßantien-fe, in quo tulix Sacramentiprimum latctiprohibitum fuit^ tit (ir ipfe Ecciut fatetur. Hac autem Junt yerba Concilij. Seßi.. one 13. Lifer Chrifium polf cœnam inßituit, amp;fit difcipulü ad-minißrauit fub ytratfjßeaepanti eäquot; tiini hoc yenerabile Sacra~ mentum: dr licet inprimitiua Eccleßa huiufmodi Satramentum reciperetur afidelibui fub ytraq^/lgt;ecie,poßea « conficientibum fub quot;^tra^jy amp;nbsp;b laictfßbßeeie pantf tantummodofufipiatur : TX~ quot;UENHOCXOX ODSTXXTE , facrorum f^no-num authoritas laudabilim nbsp;nbsp;approbata ionfetudo__Ecclefiie fer-

uauit amp;nbsp;feruat j quod huiumfmodi Sacramentumfb yna tantum ßecie dißenfetur, ad euitanda aliquapericula amp;ßandala.

Itempracipimum fub pœna êiccommunicationM , quod nullum Presbyter communicetpopulumJub ytraq^ßetiepants amp;nbsp;yini.

Faler autem contra, non dubitat dicere, Chrißum ipfum laicis tanttim ynamßeciem inßituifje :permanfif feqßunc morem ab Xpoßolts yj^ adnoßra tempora.En quam belle Faber nbsp;nbsp;Con-

ßantienfe Concilium confentiant

DE

-ocr page 584-

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STE Cl EU SÂC\A,

DE CONCILIO

Bafilienfi,

AT^no Domini « 4 3 7. Concilium 'BafilacoaHum, Sic leere uit,Seßwne, Fideles, Laidßue Clerici, communicantes amp;nbsp;non conßcientes,non adßringüntur expracefto Domini adj'uf-eißendum Jul ytraq^ JJecie fand amp;nbsp;'nini Jatrum Eucharißix Sacramentum.SedEccleßa,fU(e regitur Sfiritu 'Veritatüßecum manente in at er num, eä- cum ^ua Clrijîus manet nbsp;nbsp;nbsp;adeonjum-

mationem ficuli (ßcut ait dtuina jeriftura) ordinäre habet, qM-modo ifßs non conjdentibus minjîretur,pro yt r euer entice ipßitf Sacramenti eir jalutißdelium'r'iderit ê\:pedire. Siue autemßub ynaßeciejtueßb duplici quis communicet,ßecundnm ordinatio-nemßeu objeruantiam Eccleßx, proßeit digne communieantibits adfalutem. Eide Tomo.^. Conciliorum, eittsdem Concilijfeßd-nem.'^Q.

Flaucleru^ quoq^ teßatur, Taßlienße Cottcilium 'Bohemù amp;nbsp;Uoraud expaho conceßiße communionemßub ’ftraipßetie. Ge^ neal.j{,'i.Fol.i7ï{,.‘Bohemd,inquit,acUoraud Eccleßaßicam ynu tatem pacemq^ complellentibus ,ßq^ in exterd omnibus,prater• quam inyfu com.muniond ^triußq^ßeeiei ,''rgt;n.iuerßald Eccleßa ßdei ac ritui conformantibus,aHthoritate Domini noßri leßu Chri Jli amp;nbsp;Eeeleßx,Jub D FT L ICIßecie,pandßcilicet acyini,hd qui conßueßent,dtuinx Eucharißix communicate L ICE TIT-Et mox.SiperfiuerauerintTohemi inhuiujmodicommuniond dßderio, idq^ mißalegationepetierint,ßacer conuentus, ‘Bohemix ac Uorauix Sacerdotibus comunicandi Jùb '^traq^ßecte perßonas ßbißbiellas LITETßTJTEU impartietur.

jiudi obßer0,quantopere duo ißa Condlia, yiginti duoru an-norum ßacio eir interuallo fißeßtbßquentia, int erß dißideant. In Cotjlantienß, Laicdfub pœna extommunicationd y/ucalicd interdiciturt

-ocr page 585-

Cyî'MO’MIS UrSSÆ, CE^T. Xr. ,4J inttrdicitur^acproflabiliendo impio EdiHo plurimum innocentif llt;tngtànüfunduur: non ohjlante eo, quodChrißia ilium ettampro Latcti ii^iituir, amp;primitiua Ecclejiaperplurimos annos objerua dxt.In ’Baßlienß '^ero contrariudecernituriyidelicet qubd amp;nbsp;Lai’ ils dt^nè comunicantibui liceat ytramqj^eciem accipere adßilute fttatn. (onceditur etidBohemif ac '^iorauùs ytriujipßeciei yfw, ^ui in (onßantienß Synodo Jùb omnium dirarum comminatione prohibitsfiterat.ba quod(onßantia eï^ hcereticum amp;nbsp;damna-bile,id Baßlea el^^ licttum amp;nbsp;jalutare, ßu (ytipßloquntur) ad ßlutem proßcit. Et ytrobiq^ authoritaspoteflasq^ Ecdeßa prte-Uxitur.An non hoc ei^ ex ^no ore calidum eirfrißidum efflare? Q^ßo te ißytriußq^ßetiei yßta ell^ êic Deo, (yt ambo ißa Concilia fatentur )cHr iliumprohibent Aut ßhunc QJßIB ES-D A'M LaictsconceduntjCurnonexeequo ommbtul’Sedhic e^C Spiritin ille 'Vertiginis,quo diuinitwpercutiuntur, qui ytrbunt ^ei contemnuntiitai^t quid dicant agantüeineß:iant, lt;

CENT

décima quinia»

Al^noDomini 14^0.GABBÇIEL BIEL Théologal inpriwiii claruf, Q^nonem quot;MiJJa in Academia Tubingenß crdinari'eprofeßtts elCgt;'amp; quxcun^ adexornandam Xlifßamper-cinere yidebantur, 'velminutißima etiam, diligenter amp;nbsp;accurate f^dlegit. Etßautemplurimumineoelaborat i'vt tiryeterum cÿ iHeotericorum Dodorum teßimonijs conuincat , Laicos tmam duntaxat facramentiQgt;eciem accipere debere,tarnen alicubi ( ex wfiinduproculdubio tir impulß^irituf ßandi ) teßimonium ye-ritatiperhibet, quod'y)naßgt;ecies nonßtperfedum Sacramentum, Ita enimßribit Ledione t^z.Litera E.Cnm ergo Domimtsßc muL fiplicauerit Sacramctajyt omnesgratias habeamw in Sacramen-

iHn n 5 tü.

-ocr page 586-

S^r.CïEM

fufficttgratiam hmbere comnwnionif ,per corporisßisnpM-^ nem,qux in facramentoßgnificaturper eiementupartis,niß ettam haberemnógratiam redemptionisperfanguinem) quißgnißcatur per elementum yini. Hac ergo rarione Qhrijïw 'Sttrum^ inßituit, J^c licetßnguis habeatur in corporeßib ßeciepanis non tarnen ex yirtute Sacramentali,boc ei^^non 'vi conßecrationisßacramert-talis, fedpotius ex ynione naturali. Qma humor es yniuntur cum corpore ^cuiw funt humor es. Et it a oportuit, quot;^tt ibi eßetcon^ fecratio alterius elementi ^puta yini,fub quo yirtute facrametiti fanguis T)omini contineretiir^ne Sacramentum effet 1‘M'PE'E^ FE CT alimentum.

Eodem tempore yixit G TIE E EfM. V5 non contemnen-dx eruditionts,prout illa ferebant tempora, °lvlonachus amp;nbsp;Doilof Tarifenfis, qui ix yetußis amp;nbsp;recentioribtts Dolforibu^s Eccleßx congeßtt Eoßillam fuper Epißolas cisr Euangelia, qux ‘Dominicif diebics legt folent. Hxc Eoßilla in toto Eapatu ab omnibus Ile-banis in magno precio habita,amp; quotidiano yfu tritafuit. In ex-poßtione autem Epißolx infeßo corporis ßf^rißi ißa inueniuntw •VerbatFit hic mentio de duplicißecie,ßilicetpanis cäquot; yini.Hant in primitiua Eccleßaßc dabaturßdelibtis : fed propter periculum tffußonis fanguinis modo datur tantttm Laidsßbßeciepanis.Sa-cerdos tarnen celebrant accipit fub ytraq^, non tanttim celebrant pro fe,fedetiampro alijs.

Epilogus generalis quindecim Centuriaruin»

Hac iam dixiffefufßciat, de teßimonijs yeterum amp;nbsp;recentio-rum Dodorum Eccleßx,inde â temporibus ^poßoloruyfq^ adrto-ßram xtate,perßngulas f^nturias, hoc eßper quindecim fecula, dedudis.Hortor aute diledosfratres meos,ßdeles minißros Euan gelßeir obfecropvt de hoc negotioplura cogitent amp;nbsp;leganttnam ex multis

-ocr page 587-

S JC1{/%ÎEVITI CENT. XV, 14

Multispauca tantum deltbau 't. VoJJem etiam ex ipßs aduerjario* no/irorum libris de '\ïi]]a conjcriptis, multa Iotaproducere^ ^lUïbttf de a.iquibttf ^artïbw^ 'tit de oblatione, de 'Tttraq^ j^icte, inuocatwne fànCîorUifacerdotumq^ coniu^io, altquanto tole^ ^lt;ibiltu4 JcnpJerunt quam Faber, eiy antecejjores eiw,Scholaßici, CAnontß(eamp; Sententtarij. Sed infrugißerum eirjuperuacaneum ^jßiuduo. Habent enimNloJén Frophttas, abas^firmißinias ^aticnes,qujbns CQnumcunturßTißam no eßeJaci ifictumpropicia toriumpro yiuts deßunChf, Jed commumonem carports amp;nbsp;Jan-^uinM Chrißißub ytraq^ßecie, tati Ectleßx cammunem. Hos lo-tupletißimos tejiesß non audiunt, neq^ credent,ßquid ex mortuts fefurrexerit. Jtaq^pluribttsJitperßedeo, coronidts yice adieCluru^ tefiinionïaF^binorum,Ethnùorum nbsp;nbsp;Tur ear um,qui cum extra

Eccleßamßnt, à Fabro tarnen in Jitbßdium deßerateeßa %tißee «duocantur.

luclæorum,Etlinico-

RVM ET TVRCARVM de Miflæ Sacrifie io teflimonia*

SI Faber deßa ’^lijßaßatts certm fßet, ex facrarum îiterarum amp;probatorum ‘Dollorum teßimonijs,ac nullos conjcientiaßi» fnulosßentiret, iam ßcure amp;nbsp;abßq^ omni bteßtatione in Jua fenten» üa acquießeret. Flunc cum ad ludxos qtioq^, amp;nbsp;Ethnicos, amp;nbsp;TurCas confugiat, nondubium eS^, quin per dit am tir prope de-ploratam caujam tueatur,adquamjußulcienddetiam impijßimo-rumhominum teßtmonijs opitsfit.Qert'ebanc deßerabundam 'no-cem audire ex Fabro yideortFlelierefinequeoJuperos, Xcheron-ta mouebo^

*F[am

-ocr page 588-

TESTIUOimÆ.O’EJ^’M ET TTE^ Germ fol- 58- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ludait fcribens, 7^111111, inqtât, tsßM(t(r,quod tern-

Lx- fol. 97- ƒ'^leßtue omniajacrificia ceßabunejed/acrtfiewmp/tnù amp;nbsp;yi-ni nunquàm ceßabitiAiuntj^ quot;Meßia ipjumßturum rotundantpla^ centamfrumenti, ^uafupra capitaJacerdotu infuhlime eleuetur, Gcrm-fol. gEthnicif yeroßc : ^pud Ethnicos omnes inquit, ipfr L»tin.fol. 11 quo^ natuta^ic comparatum eße yidemug j yt externttfacrißcijs fuam declarentreltp^ionem, ijsjj oßierendügrates agant dijsß(Hf fetantq^corporis amp;nbsp;anim«proßeros fuueßitsßuos^ T)eosßbi concilient.

Lat-'foH77.^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turcis hxcßribit : Hxretici^ inquit, teßatum iß

ßciunt,ß ipß Turco détériorés eße. Is nantqßpatitur ’\4ißam ce‘ lebmri lerofolymis adfepulchrum Domini : adeoq^ fingulis annit non mediocresfumpttufratribw Francifci inßitutum tenentibuf fup^editat, quibus tiim ipß/ußententur,tum %iißaSi extern^ di-uini cultus ofßcia exequantur.

Qmdergbtibiyidetur Humadhuc^ißamnegabimus eße facrtßciumpro quot;Siiuis amp;mortuis,qux atotfanilißimts hominibtK, ludxiSy Ethnicis Turcis approbatur

^tfcireyelim,num'E^biniperßtumilludpanistif yiniß-crißeiumi tir rotundam placent am frumenti. Dominum noßrutn leßum Chrißum t^rTapißieam quot;^iffamintellexerint, amp;fi adbuc in yiuis eßent, num hanc interpretationem Fabri admitterent Ciim enim dißipuli eorum, ludxi hodie yiuentes, negent Chrißum in carnem yeniße, hoc ei^, °h4eßiam eße, quis dubitet quot;Fabinos quoq^ßeu Doilores eorum idem amp;nbsp;olim negaße nbsp;nbsp;nbsp;hodie fifiuper-

ßites eßenti negaturo s fQ^dßinterpretatio eorum ad ipfiam le-ß Chrißi perfionamreferrinonpoteiß^, quomodo ad fiacrificium corporis amp;fianguinis eittsfubßeciepanis ac yini in “fidißa acco-modabitur?

,Adh«c, teßantur omnes circumßantix, J^abinosnon loqui de nouo aliquoßcrificioper '^eßiam inßituendo , fed duntaxat de yßatif

-ocr page 589-

CAT^yU Ti E SAC^TFrcrO MISF'E.

'^ßcatii iili4ßacrißctjs pann amp;nbsp;yini, de quikuó Fxod. z^. e!!:^ Flum. z'i.Jcribitur. 'lAetj^ enïm exißtmant ludFzi 'FleßtamJuum 'Veteres cultus ^ißttcos, tnftitutis alijs^ abrogaturum : fed ittdi-(ant ’^deßiamfore tantum lagern ipjorum^qut TienJeruiturusfit iuxta legem Fdofi: attamen Itheraturusfit tpfigt;s ab onere Sacrif-(if)rumi€xcepto folo Sacrificiopants amp;nbsp;yinij quodperpetub duratwumfit, non inter ipfos tantum ludxos iuxta legem ^lojaicam, 'Veritm etiam inter omnesgentes, quas '^eßias Jübiugaturus amp;nbsp;imperio ßtofisbieEîurusfit.

Itacfj Faber exifits ’F^binorum delyrijs nihd aliud euincere } 'Vtcunq^ fie torque at ,quàm quoddAefiix temporibus pants ac 'vinum offerentur. ^idaut hoc adfiacrificium “fAfix ,in quo, iuxta Fabrifiententiam, corpus amp;nbsp;fanguis Chrijîi quotidie ofie-runtur ?

Sedilludmagts ridiculum e^, quodtefiimonijs F^binorum fiudet confirmât e eleuationem hofiiæ in '^lifia ex loco F fiai. 7 2, quem fie interpretantur : FritplacentaFumentiin terra, in cafte motium. quot;Placent a,inquitfirumenti fiiue tritici dénotât qu an-titatem amp;nbsp;rotunditatem hofiix altaris , quam Sacerdotesfiupra taput eleuant. '^'lontes enim ecclefix Sacerdotesfignificant.Hxc ille. Fortaßts exiflimat Faber, Fabinos, cum in Cathedra %lofi fiedeant ,fint^ %lagiliri in Ifraèl, yaticinari de ijs rebus, quas nec ipfiquidem intelligantyneq^ credant, quemadmodum olim ^a-ticinatusfiuit Caiphas. Sed tiaticinetur interpretetur, quàm-diu'ygt;elit,cumfiuis Fubinis , Caiphxfiodalesfiunt , eâ‘cum Caipha mercedem accipient fuis impietatibus dignifiimam.

Scimus enim Sptritum CanBum eo in loco per fimilitudinefru“ meti 'gt;eaticinari de cœletli benediSîione,qua ecclefia benediciturp Chrißum,yerum ^leßiam. Et eritfinquit,copiafirumenti,in terrapin quot;vertice montiu mouebiturficut LibanusfruSius eiuSptîrflo-rebunt in ciuitatt,ficut herba terrx.Hoc el]^ t Qwmadmodum in

0 00 monte

-ocr page 590-

TES T I *^1^ 1VT)ÆO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E T TT’I^.

monte Libano funt denjtßtmx arbores,tjuxfiante quot;vento mouentur: it a Euangeliudenjifitmo agrume eir confer tim frttdicabiîur pafiim in omnibus ciuitatibtts,qtiapriedîcatione Euangelij mirtfcé crefi cet tirfxcundabitur ecclïjia. Eaber autem cum Juts ‘fiabints refer t ad rofudam tritùeam hojham,qua in ^bJTa eleuatur. Ân non fudet tantum Dolorem, quantum qui dem taber ytderi ytilt, huiuspuerilif,tir à\abinù emendùata interpretationts^ Teriim it a fieri necejje e^^, Dt qui yesitatt auresprabere nolunt, men-dado credant,amp; in 'ßabtmtum,hoc e^ reprobumJenJumtradan-tur, Hæc de nbsp;nbsp;b in or um tefiimonijs dibba Junto. 'Mam qua de fa-

erijicio '^vlelchij'edechico ex 'fiabints adducuntur,ea fupra in Claf-Je Erophetarum diluimus.

lam ex Etbnicoru Jacrificijsita ratiocinatur Faber. (Jiim natura genttbits fit infit urn ,'yit externdjacrificijs ‘Deosfuosionfi-teanturdnuocent,gratias agant,concilient amp;nbsp;demereanturimid-to magts decet nos iuxtapraceptu Chrifii: Hocjacite, t^c. exter-no facrificio ^Itffafidem nofiram coram Deo confit eri, huicgratiquot; as agere,hunc inuocare amp;nbsp;nobts cociltare,amp;c. fit qui i/la de Etb-nicorum facrificijs ratio(inatio,non minus abfiirda quam ilia ex ludteorum quot;fiabinispetita, jlntecedentts enimpriorpars ( DialeSlic'e refjjondeam)falfa eli^Videlicet, quodEthniciitifiin-Hu natura Dijs finis fiacrificent. Falßim igiturerit dr confiequens. Mam hoc quidem gentibus natura infitum ell,quodJit Deus,quod fit inuocandios , colendtis dr glorijicandus : quomodo autem 'Vere colendus dr inuocandus[it,id naturae non ei^ infitum. Quemad-modum enim agnitio Chrifii naturae humana: irfiita non eJ^., it a net facrificia Chrifium monfirantia naturtefiuerunt cognita, jlni-malis homo , inquit .Apofiolits , nonpercipit ea qtusJuntJfiritws Dei. 1. Cor. 2. Sed Ethnicorumfacrificia ortafuerunt exfiacrifi' tijsEatriarcharum,Mohte,Sem, laphet,et aliorum,qui adtefian-dampublic'e[idemfiuam in yenturum Chrifium, ex reuelatione amp;

-ocr page 591-

ÇA\V^ SAC^IFICTO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4.^

itijpiTiet lerta quxdam diuinitu^ deßtnatajacrifniaperiige-' féline, hn Tamarihn ortx amp;nbsp;^ropagatæ omn es genees, cum wox in impietates et idolomantas y anas ruer ene ^moreni quidem ruum l'acrificandt rectnuerunt Jedyerum amp;Jfirüualem culcu T^ei amijerunt. Icaq^ non à natur a,fed ex K«xaf«Äf^ quot;Patriarcharu, Ethnict lua habueruntfacrtfcia. Hine ajsud Ægyptios maxime 'vfitata,t^frequenctftmaferuntJacnficia : qui ab imfo fham dejeendenres, iitifimèfa^ifunt idolatrie. Hint Ethmeorumfa--fientißimipartim facrifitia repudiaruttyt TorphyrittSyteße Eu~ febiolib. ». Ereeparationis Euangeiica^ t^Tythagoras:partim false irriferunt,tanquàin 'Vana amp;nbsp;I a till a, quod m'Cicerone alijs^ Hsilofoph^non obßur'e animaduertitur . Q^idl^ quodSolon Lege casiit,ne quis boitem immolaret.Et tritum ffÇ Catonts illud: He (redasplacare T)eum,dumcade litatur. Taceo,quodEthnicorum ritits injaerßtijs non yaldè dißimilesfuerunt Eatriarcharum ritibuf et ceremonijst'Vt quot;velhint apparent,ipfos oEatriarchts mo rem facrißtandi actepife,fedmox impieperuerti/ß, achorrenda iddatria con/ßurcaße.

Sicutimpij 'ßpges in IJrael, alijq^populi liberos fuos immola-runt amp;nbsp;combu ferunt,non inßinSlu natune, quie ab hat immani-täte abhorretfed KxMlHa Hbrahee,qui Diuino madato iufßtserat immolareßlium.Ham imminentegrauißimopericulo aut 'Vrgen-te tarn calamitate, immolabant Erincipes çfr Erimorespopuli, Dnemoni 'vlciCtenti, charifimos fuos liberos, adplacandam nu^ minis tram,amp; auertendam calamitatemiyt teßatur Eufebitts ex EhiloneEbeenicum Htftorico, Eralsarat. lib. 4.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7. amp;nota

ed hißoria T{egts %d.oabitarum, immolant isfiliußtum fuper mûrit. 4,. T^g. Et durauit iße Sathanicus etfurioßis mos,'vfqj ad tempora Adriam Tmperatoris. Tta Ethnicorum facrißeia erant cultuf ßne yerbo Dei amp;nbsp;dne fide, tantum ex r.xM[n\gt;a. Eatrum introduÜi. Q^ure Faber tAntecedente Enthymematis fui

Ooo z nihil

-ocr page 592-

T EST mo nbsp;nbsp;nbsp;IT'D Æ O liyU E T TVT^

nihilalîudprobat,quàmquodptcrißcium'Mißa etùm taltfßt cultui ( yt reuera el^ } quißne y er bo ex tutiuliiKif, Eatrum injli-tutu4ßt, Ham ciim nonnulli yeterum Eatrum ccenam Domini-cam ex yeraßde nominarintßairißcium^eär oblationem noui Te-Jiamenti, acpro Chrifiiana libertate Ceretnonias adhibuerintIPa-pißie externum duntaxatßcrißcandi opw retinuerunt, negleSfa interim amp;nbsp;Eatrumßde^amp;legitimo yju ccena: Dominica. En ea-tenus,amp;non yiteriuf, conuenitJacrißcium '\lißa cum Ethnico-rumßacrißcijs. Quanta autem coram Deo ßt abominatio nouunt cultumßne yerbo eäquot; contra yerbum Dei inßituere, tir ecclelia ob-trudere,fuprà audit um ef^.

Altera pars antecedentis,de Ethnicorum ßacrißcijs, bac el^: quod Ethnici Deosßosßacrißcijsßbi conciliauerint, corporiijj amp;nbsp;animaproßeros ßucceßßts impetrauerint. Hinc conßequens eße, quod°hdißaßacrißcium etiam tale medium atqj inßrumentum jit, quo omnia mérita Chrißt tir hoßia ßa in cruce lit ata ejßcacia no-b^ applicari,remißiopeccatorum amp;nbsp;yita at erna impetrari,mal/l deniq^omnia auerti ör propulßaripoßint. Quid quaß

gentilitn didpotuitl quot;ßlam reconciliatio Dei, conuenitßoli ChriHo, eiwq in cruce oblata yiSlima. Epm. j . lußißcanttir aut gratüsper illitts pratiam,per redemptionem qua es^ in Chriflo le-ßt,quempropofuit Deus reconciliatoremperßdem, interueniente

janguine.EtiJohan.z.Tpße e/Ç propiciatiopro peccatisno-ßris,non pro noflris autem tantiim,ßd etiampro totius mundi. Si quh igitur Opus aliquod ab hominibus inßitutum collocet in locum ßdei dr Chrißi ( quemadmodum Faber Ethnica amp;nbsp;'^ißati-caßacrißcia collocat) üßanguinem Chrißi amp;nbsp;redemptionem eins pedibfts conculcat, amp;nbsp;prorßts annihilât. Ira Faber Ethnicorum ßacrißcijs, '^iifßaßacrißcium comprobaturus, tandem dr ipßeß( Ethnicus,imo Ethnico quoq^ detertor.

Qmd de Turcrs dicam f quorum ßffragia Faber non minus impie

-ocr page 593-

DE SAC\IFJC10%ÎISSÆ. 147 quant inepte corrogat, TurctUjinquit^patitur ’^tjjant te^ lehrart lerofolymùs adjepulchrum Domini quotannts aliquot *gt;i^erorum(idnummiTurcicigenitsei^) centena Franafca-nußtppeditat 'Vt ’MtJJæ ofpicium exequi queant, Hinc inferti ’^lijjam efjefacrificiumpro yiuts amp;nbsp;mortun.

Credo equidem,ßGrTurca teßtmoniumfuffragiumqjfuum Fa-‘ Iro deneget^infanum ißum hominem y el ipßtts Dtaholtjuhfragium inuocaturum eßetSicut Flebanw Ule,qui ohßijßum à dxmonio hominem adiuram amp;nbsp;exorcifans ,percontahatur, quot;Vtra religio yera eßet : Fetus ne (ßcFapißicam yocahat ) an 'vero Lutherana^ Fetitf,reßondehat Diemon, Iht tim Exorcifla ad circumßantes conuerßu^,auditis,inquit, cauendum eße à LutherAnaha:reß, amp;nbsp;manendum in yeteri religione, quamßiritw ipß '^eram eße te-ßatur.Et quid aliudßunt,Iud(eorum, Ethnicorum tii^Turcarum teßimonia, quam Diaholica tnendacia f Flam Turca( de hoc tnim iam dicendum e^ ) negat leßm Chrißum in carnem ^e-feBaturatq^ colit execrabilem Flahumetum.Q^d autem *M.ißam adhuc tolerare dicitur 1eroßolymit adßepulchrum Domini,de eo non iniuria dubitari poteS^,cnm nonßt articulitsßdei,'vt ßrmiterhuic rumort credamtu .Sedßtßne, num idcirco FUßßam ^pprobat? Fbonne amp;nbsp;apud illospopulos earn tolérât,quos quotidie deuincit,amp; imperio fuo ßsbijciF (ur autem id l'FLtmirum ^vt re-liquos etiam tanto faciliits ßtbiugare que at.Imo amp;nbsp;ludaos in ß-regnU tolérât (ßcut in Epm^no quoq^ imperto tolerantur) tiim non minus religionem ipforum improbet,ac Chrifliani earn impro-hant.

Sedßngamus, Tur cam Francißanis Flonachts tot nummos ßnppeditare,propterea quod Flißam inßgnem cultum Dei eße iu-^^^ft,ßeq^ meriti illiusparticipemfieri cupiattnum ftatim iußum piumerit,quodTurca iußumpiumq^ iudicat I FLihumetum fifißi Trophetam , jllcoranum eße quot;Verbum Dei cenßet ; num

0 00 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propterez

-ocr page 594-

ESTrMOIT'D ÆoET TTE^ propterea ica eße credendum ei^ Cercè/i omnïaprobandaJitnCÏ quæ Turcæprohantur, inatw ßdec nojlra^yana eï^ yniuerfa. religio noßra.Tbon enim credic Chrißum ejße 'Deunij nbsp;nbsp;propecca-

. tii noßrcc morcuum, ejsquot;propter iußtßcationem noßrt à mortuis rejufatatum.

0 rem mifèrrimam,articulasfidei amp;nbsp;capita religionis noßr« d Fabro non diuinis oracults fed'Turcicts amp;nbsp;Alcoramcù delyrijs ai tmptetatihtts confirmari t itdne ecleßa radonem colendi Dei à Turcti petet,aut approhationem Tur car um deßderabitl*

^t mirarifatu nequeo, quißat,quod Francißani [erofolymis d Turcapecuniam accipiant. autTurctcosnummosnoneßeye-rampecuniam, aut '^onachos tllos non eße quot;veras Franctßcanos neceße .TToßratesenim 'lAonachipecuniam non tangunt, ntfi far Jan manus Chirothecvs indutxJint. T^runtamen facile credo, 1t\/lonacbos leroßolymitanos non minus amore nummi '^lifßas le-lebrare, quam Faber cum fratercults propter duodecim millm drachmarum '\dachabai,c!lt;r quottdianas Frxfentias,de quibusßi“ prà diHum e^, quot;^/Fißas celebrant.

Ger fol. toy. -Sed ne quts exifitmet, Fabrum Juper ßolos nummos Tiiriicos Latfoi.,7j, '^'lijfamJuam extruere,profèreetiam exßaerts literts teßimoni' um.,quademonßretadfepulchrum Domini'^vlißfam celebrandam efje.^pudElaiam,inquit,cap.u.legitur : Erit fipulchrum eins glorioßtm.fdac de caiifa quotidie adßpulchru Domini ce-lebmntur.Si ergo '\i’Jfa in Dei cedit contumeliam amp;nbsp;blaff hsmi-Iim,yt yos yultts,qui nam,obßcro,yerum e^ß Efaix yaticiniu, fepulchrum illud foregloi iofum aßferentis^ Solue hunt nodumfrater Euangelice.HiSC ille.Farum abelf , quin dicat fepulchrum Domini indeadeoglortofum eßfe, quodibidem quotidie ‘Kliffe ce-lebrenttir.

quot;î^ltn intendam autem Fabro litem de loco, an ’S locus, qui ß. pulchrum Domini dicitur,yer'eßtfepulchrum illud, in qua loßph

ab

-ocr page 595-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D £ J AC\IFIC10 quot;MISSÆ. 148

JrmatJjÏA Chriflumpofuir.Flani iuxta Chrijîi TrofhetarZ yatictnia^Zirfide dtgnas htßorias^lerojoljma: ita detiaßatxJuntj 'ft non reliEitti lit lapis Jùper lapide ^adtó ft neßtw qmdem ferè fnonßräripoßttjinquo leroßolymxßeterintinedum ftpoi^ tot ac tantas mutationes fere monßraripoßitJepulchru Chrißi,q»odnon procul ah frhedißitiimfuit.Quidfquodhßoria Tripartita lih.i. tap.7, locum ilium Vmerts templo ah inßnM idolatrts dicatum fuiße teßatur.Sed ft maxime locus ißeßt ferum amp;nbsp;yvwtii Jepul-thrum ‘Domini ( quod ne^ afßrmans neq^ negans in medio reim-quo) tarnen certum ei^ßProphetam in hoc faticinio non loqui de ßelunca illa faxea^multo minus deßacrißcio '^lißßs qiiotidie illtc eelehrando. quot;NamJepulchrum lapideum nihiloplus nohis confert^ quam inconßtilts tunica Chrißi.Cumq^ °iHißteßacrißciumfit aho-fninatio cor am Deo,quomodofiepulchruDominiglorioJum reddeti T’.ritm quot;Propheta militari et bellica jimilitudine defirihit prædi-tationem Euangelij, etgloriofiosßtiilus eius: quos in hoc mundo proferet.

'Mam ft in hellofignumfiue fexillum eleuatur,ad quodtotuf exercitits confugitpttfiuhfidium eit defenßonem ibi inueniat : Sic contemfita illa radix leßfießbrißuspnedicatione Euangelij eleua-hitur infignumpopulorum, tarn ludæorum quam Gentium, quts Dominum requirent,^fiuhfignis Chrißt militahunt,ftfiuh Chri-fio tanquam fexillo ab omnibus hofiibusprotegantur, confie-quantur ferampacemacfalutemperpetuam.

Eiusfigni fiepulchru,fel( ft in Hebrceo eß ) requies^hoc efl,lo-cusim qtiofignu lUudfigetur^eir eleuabituryeritgloriofitsjdeftif-bicuq^pradicabitur Euangeliodefilio Dei et Dauidispro peccatis noflris mortuofiepultOiCt in ivftißcatione noflri refufiitatofiemper erunt aliqui, qw hacpradicatione fera fide recipiet, et Dominum pro t antis heneficijs laudabiint amp;nbsp;glorificahüt. Sic ergo Prophet a non faticinatur de gloriafiaxeifipulchri, leroßolymis, ft Faber opinatur^

-ocr page 596-

Tgt; E C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ï s UI s SÆ.

tplnaturjed depnedicacione Euangelij, quaßlitu quot;Deiglorifieà-^ tur,quod tn fiegulchro quidem iacuerttÿjed ex eodem rejurrexerit, Hlt;ece^^ longe maiorgloria, quàmfepultura Âbrahami, IJaatif lacobi, omniumq^ hommum,filendidifiima queubs quot;^laufitleeafipe^ rans» Et per manebit hitc gloria ’vfqj ad extremum diem, etiamfi nulla 'vnqud'^lijja celebretur : Imb hxe ipfa gloriafaerificio 'Mifi-fe obfi:uratur,amp;fumma ignominia afficitur.

Hac ad ludaorum ,Ethnicorum amp;nbsp;Turcarum teßimonia re-fonder e quot;voluvqux quanto magts folliciti Faber c or r adit, tanto manifißiorfit horrenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abominatio. fane ant igiturfibi à

quot;Mifja omnespij, non feats quam à ludaico Fhalmud, à Turcica »gt;dlcorano,amp; ab idolatricts Ethnicorumfacrifieijs, iuxtagrauifi fimumprueceptum jipoßoli: Fugite idola.

De ceremoniis

Mifiæ in genere»

Et SI Faber in toto fuo 'volumine nihil omittat eorum, bus %liffamfuam defendipofie arbitraturttamen nullibifttt Ger nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in 4.^parte de ceremonijs. quot;Principib enim ce-

Lat-fol-iyo remanias prolixe enumerat, qua turn ante turn pofi celebrationem quot;Miffie yfitrpantur: ytfitnt, alt are, 'neßes,cerei,yexilld, imdgt' nes,thurihulum,manuum lotio,eleuatio, extenfio, inflexiogtnuu, tranflatio codicis quot;Mifialts ,fubmijfa le Bio,alt a et clara cantio,ora'‘ tio y er fus folem orientem,amp;c. Deinde recenfet fingula,qua eir qlt;ta ordine,in ipfa '\liffa peragdtur,inde ab Introitu, ad extrema claufiilam:Ite,quot;édifia e^l^.,yLtq^ his omnibus ceremonijs yaria amp;nbsp;mirifica myßeria,forfan ex ludteorum cabala,tribuit. Qumpri-mis 'verb Retorica artificio ytitur in commendandis e^ramandts

-ocr page 597-

/X GEKE^E. . nbsp;nbsp;«34

iji,quaperfe iona funt ; qualtaJ'untpPJalmi,Trecationes,Inter-terpsllatimeS) Gratvaxum abliones, (janfeßiofidei peccatoruntf täjtmilia, Intertm quot;^ero inhumaniter amp;nbsp;calumniosè nos fuggil-lat, quaß eas partes tanquàm impias elsf abominandas rezjcia-Mtis eir condemnemus ; hoe agens videlicet, 'vt nos omnibus in-uifos reddat, amp;nbsp;ßPrincipum animos exacerbates odtaj^ eorum in nos concitet. Qernite, inquit, obfecro, quantoperè malits dxmon laudibusDeinospriuare, nojiroj ex ore eas râpere moliatur. Itaq^ cuitwperßicuum ejl ac euidens, ygt;anos at commentitios ejjè ’^ijoliturgos, dum °Mißam totam horrori ac abominationi eße tnentiuntur, HaBenus Faber.

Si quts ifla légat, qui innocentiam noßram neßiat, nonne Lu-tberanos totope^ore exetrabiturl* ^t qua in ’Miffa maximeßmt abominabilia,ea Faber autßlentio preeterit, aut futatis yerbis t)rnat amp;palliat,paleasprotritico,fioriam pro argento yendi-tans.

Torrbmediafeu a4diaphora,qua à Chrißo e^yuApoßolts neq^ pracept a neq^prohibitafunt, contra libertatem Chrißianam tan-quàm neceffaria obtrudittadeb yt qui aliquidêicijs omittant, eos memoria paßionts dominica carere yoctferetur. Deniq^ peccata fingit,'vbinullafunt:bonacomminißitur opera, de quibus nullum Domini praceptum extat.

Dreuiter dare reßondeo,Fabrum ijs,qui j^ugußanam Con-feßionem 'Veraßde ampleSluntur, per 'vim amp;nbsp;iniuriam calumniosè tribuere,quod nullam prorßts ^Sdißam, nullum facrificium lau-dts in Eccleßa Dei admittanc,'Vel (quot;Vt Fabri 'verbis 'Vtar jlaudes Dei ex ore Eccleßa rapiant, affirment^ omnia eße abominabilia lir Sathanica,quacunq^ in '^lißagerantur. Imo hißte quadraginta annis continues, quot;Vnicè in hocßudium curamq, incubuerunt,'Vt Ec-defiaprecioßm ilium ceena Dominica thejaurum integrum amp;nbsp;il-libatum reßituerent : quo theßuro Faber amp;nbsp;Eontißeij Ecdeßam

Epp facrilegè

-ocr page 598-

DE. CEI^EUO’KtriS UISSÆ facnlege/polïarunc\, ac etiam num hodie yiolenter iUumprxripl'» unt. 'îdamin'^îijjapriuatatotum Sacramentum Ecclelix dd't-gt; muntfpriuatumJibi exeo conuiuium extruentes. In communione ygt;erà Sacramentum in duaspartes difcerpunt at^ dilacerant^qua^ rum ynam duntaxat laicûsprxbent.Hoc,hoc eiî^,laudes Dei ex ore Eccle^x rapere. Qena enim dominica el^ Sacramentum gra^ tiarum aHionts, amp;nbsp;facrificium laudis : ytJiiprà fexce'nties dillunt

Itajj quorum criminum Faber nos mendactterinßmulat,eo-rum ipfe cumßiis Frat er cults retts eli^.

Deinde non caremus omsù deleltu, in approbandts y el impro^ bandts l\dijjxpartibtts : nee omnes exxquo reijcimusj nee omnia qux in '^li/Jagerunturß diabolo profelia eße dici mus ; fed in tres dißinllos or dines digerimus.

Frimits ordo, earum e^partium, qux (modo rell'e ytaris) plane [imtpix, yt qux facr^ Uteris confentanex funt, amp;nbsp;qux natura fua nunquam malx eßiepoßunt : qualesfuw bxjex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;•

6t LeHioilts

-ocr page 599-

2^^ G'£}2E^S.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp

Le^wnes interprerationes EtiatigelioruM amp;nbsp;EptflolarKt concionihmpte 'ad analogiam fidei ordinatx.

22lt;e autempartes non à ’^ijjaprimam Jùam originem ducunt, fidinjdcris Itterts comprehenjce faerunt, antetjuamyelnomen '^'el res innotuif.neq^ ab initio in l^Aiffa yßtat(e,Jedprogref-Jti temporis à diuerfis ’Pontißcihtts T^manis (^t in qiiin^jprimis Centurijs oßendimui) congeßa, elsrfigillatiminßittita fiierunt. ^unt tarnenßa natura borne amp;pia;,eÿ‘ ^v.æ adexcitandam memo-rtam ‘Dominica;paßtonisfaciant multiim. Qua quidem memoria pracipuus ei^ßnts^t^^ tanquamßopus ccena Dominica.Eratere a funt hapartes tjuafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eir ornamenttim quoddam^adhanc ce-

'iebrationem ordinata i. Cor. 14, eir ». Timoth. z,

.Adhac negari nonpotquin in nojkis Eccleßjs ha partes quot;omnes (abßt arrogantiafujßcio) maioriJludio amp;deuotionepera~ ^atur, quam apud Eontißcios:amp; quidepn yernacula amp;nbsp;nota lin-'gua, per quam tot a Eccleßa excitatur, yt omnes ynd edant amp;nbsp;hibant, canant^orent^gratias agant, amp;nbsp;^^Lmen reßondeant.Qua fronte igitur audet Faber nos calumniari, qubd omnia, quacunq^ in’lh4ißagerantur,dtabolicaappellemu4{'

Secundi ordinispartes omninbße habent contrario modo :ßnt tnim impia, e!st ab ipßs impijs Idololatris excogitata, eir qua na-twaßanunquambonaßeripoßunt, ytcunq^ pallientur. 2\[am quodßmeliniquefaSlum eß, nulla temporis diuturnitate aquum fieripote^C' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generis ßunt nouem errores Canonis, quos

C^fituriaßxta copioß refutauimus.

Or do tertius eas continet partes, qua dicuntur adiaphora,quas Deusßo yerbo neq^ mandauit neq^prohibuit, acproptereaperße-fi neq^ bona neq^ mala, neq^ laudata neq^ illaudata ßnt ; pofßnt tarnen yß acquirereßbi alterutrum, ita'yityelboKayelma-iit, pia aut impia meritb habeantur, iuxta Dauidis diblum, ^ui de ipfio Domino Deo noßro, qui non nbsp;nbsp;nbsp;medium quoddam bo-

E pp z num^

-ocr page 600-

TfE CET^E^ÎOmiS %1ISSÆ.

num, fed longe ommum optimum maximum f it a tejlatur : Qim fanElo fan£lM ertSjtir cumperuerjoperuerteris.Efal.i7’ HuittS“ modi yer'e Qeremonite notantur à cirtumflantijsperfonarum,ye-ßimentorum,locorum,temporum,geßuum amp;nbsp;rerum accidentium-». Eerfnce propriet as amp;nbsp;coditio. Futurtts facrifcuius primunt ceremonijs ^uibufdam cöjecratur,yngitur,raditur,at^ ad calibem yitam adßringitur.

•j. Geßus corporis.Tt fitnt,incuruari,geniculari,mamts leuate, eictendere brachia, complicare, decufim adiurare, digitis criices fgnare, ad quatuor orbis plagas ad/iare, amp;nbsp;multi alij id genui theatric! fcenici mor es. Item eleuatio Sacramenti.

6. E^es accident aria. Sal confecratum, aqua benediSla, cerei, y exilla,cymbala,imagines,eifc.

Quapropterßquiddam de noßro iure,in hac dißutatione, Concordia cau/a, aduerfarijs concedereyelimiis, idtantummodode medijS '^L/faparticulis, quas tertio ordine diximus contineri,eß intelUgendum.1gt;Lam primarias Ulas amp;nbsp;primi or dimspartes,fum-inis yiribusperpetuo, T)eQ adiuuante,defsndemus, nihilcuiquam de Ulis y el immutare, yel decidere, nedum deprauare permitten-tes. Tmpias autem amp;nbsp;fecundi or dints partes penittts refellemus ,yt quineynamquidem ex omnibus admitterepi'epofumus. Tantum ad indifferentes eät medias ceremonias ,fiue quid addere, fiue quidadimere y elispro ratione circumßantiar um, pot erimus con-niuere.

-ocr page 601-

VJ JV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^f

aute Faber, medias amp;nbsp;adiaphoras fartes it a neceffarias fadt, ytßnepeccatoomitti nonpoßecontendat,ßmul^mirifica quiedam amp;jßiritualia myfleria Ç ex ludteorumßortaßvs ßabala) ipßs attribuir, qitaßngulares amp;nbsp;meritorios cultus eßeßngit: id^ w^uam,nullo modo approbarepoßumics.Frimiim enim nunquam toncedendu eß,nobis yllas de ijs rebus, de qmbusprteceptum Chri-fiinonhabemus, leges tartquamneceßartas imponi,aut coßcientijs laqueos mijci : Sedmulto magts decet nos defendere Chrtßianam lihertatem amp;nbsp;conßeruare, iuxtaprxceptum Fauli : In libertate^ qua Chrißtis nos liberauitßate,it^ ne rurßus iugoßruitutis impli-temini.Galat.!^.

Deinde arcana eins myßeria ,amp;ßiricuales interpretationes teremoniarum, non modo incertÆ amp;ßperuacanexßtnt,fidetiam ßripiurisfacrts amp;nbsp;analogiteßdei contrarix. Faulus yultprophe-tiam eße analogamßdei. Fnde autem Faber nos certos reddet de fuü interpretatiombus,quodcerttsfint, eirfidei analogs ? jilba^ inquit,lined exprimit quot;Veßem, qua Her odes Cbrißumprobros'e in-dutumFtlato remißt.ßaßila purpureum reprießentat,quo Chrifius tum indutus fuit, cum Filatus eum populo eichiberet. Introitus ß^ißcat Fatriarcharum amp;nbsp;Fropbetarumflagrantißima defide-tia,quibus aduentum '^eßiis,futuri mundi feruatoris, medulli-tusßßirabant. Hlleluiaßptem ante Fafcba ßptimanis in '\lißa «0« canitur, adßgnißcandam tribulationem yitæ huius, in qua tuodofumus. F^rftispo Fafcba fèptem bebdomadis jllleluia tantatur ,adßgmßcandd beatitudine,in qua poßea erimus.Similes interpretationes multas afßrt Faber. Teßimonia auteßriptura tiulla habet, quodCbrijlus y el Hpoßoli it a inßituerint, aut alijs iußituenda mandauerint.

Frxtereaftudiose fubticet eorum autorum nomina, ynde ißa tnyßeria defumptafunt : Hlberti ^lagni, Durandi,Sidomj,amp;c. «lioquin cogitaripoßet, bas interpretationes non eße Hpoflolicas,

F pp 3 fed

-ocr page 602-

rgt;- DE, CE^EUOKIIS %ltSSÆ fed'^onaJiicAS. Eaq^occukatisnominiitts fucumßmphcioriJiiti facere yoluit^ yt crederent has interpret at ion es ah tp^is ,rdpoßolis prißts patriht^s proße^as eße, de quibw illi ne per ßomnium ^uidem ynquam cogitarunt.

' jddde,^uod in nouo teftameto hiße myßerijs ßguraw interpret ationibns nihil opits e^.Eoßquam enim Chrißta ipß munde reuelatu-s eß, tum in carne, titrnprtedicatione Euangelij )ßgum ipßum monfirantes deßerunt. Lex, inquit ,/dpoßolw,'y)mbrd ebti-netfuturorutn bonoruin,non ipßam imaginem rerum. Hehao.Et tterum Heb.^. Chrißits accedens Eonttfexfnturorübonoru, amp;(• Sicut tgitur Zemente ipßo corpore, ymbra deßnunt,ßc Chrißo ye~ niente omnesßgura ceßjarunt. Eroinde ejui in nouo Teßamento ßguras traçant,perinde faciunt, acßinßle meridiano lumen ac-eender ent, quo ßlendorem ßolts auger ent, yelpotitts obßurarent amp;nbsp;extinguerent, Qmdßßeipi poß'etflultiuf!^

Eoßremoßguree Fabri ediametropugnat cum quot;vero yßu Qena, quibus légitima edmemoratiopaßion^ amp;nbsp;mortis Chrifti obßuratur amp;prorßes tmped'ttur.Flon enim mandauit Chriflus,yt memoriam mortis eins recolamits in externis ceremonijsyßd inprtedicatione Eudgelijyty-leguimo yßußeenceDominicxJnßacrißcioaute'^liß^ neq^ mors Domini publice annuciatur,nec Cœna alijscomunicatur.

Qpemadmodu Ludai, alio quodam amp;nbsp;nouo modo, de quo Dominics ipjts nihil prteceperat,memoria Itberationis exÆgypto célébra runt,qu ttannis infeßo Eaßehatis captiuu quendadimittetestHe--rum aute agnumpafihale, quem clementißimus Dominus in me-moriam beneßeiorußtoru inßituerat, edebant in yeterifermento malitiie eÿ* yerßutite,non in ai^ymis /ynceritatis eäquot; yeritais. j^d eundem modum gunt ’^ißarij. 2^011 pradicant, nec dißribuunt integrum ßicramentum : ßd meras pueriles nugas amp;nbsp;ineptias traçant, in quibus commemorationem mortis Chrißi collocant, Hac omnia Faber m pi'e redleq^ fadla collaiid-tt , amp;nbsp;laudes Dei nuncupatChrißjts ipße inßituitßtereßn amp;nbsp;errorem yo-

cati

-ocr page 603-

/N G E X

tt([: qUte yero inßitutzone Chrißi tpUunt,cultus amp;nbsp;laudes T)ei ap^ fellat.Q^m hxc “Deoprobentur,Samuelnobtspropheta exportât: '^umqutd^inquït^yult DomtnM holocaußa amp;nbsp;yiÈümas,^ no potins yt obediatur yoci Domini? Ivlelior eß enim obedientia quàm yiSîima^e^ aufcultare magis quàm oßßrre adipem arietum: quo-niam quafipeccatum ariolandi e?^ repngnare, amp;nbsp;quaß Jceltts idolatritS) nolle acquiefcere. t. Sam

lam !amp;■ impie ac male part es '^tjjce Eontificieße qttibtts in fe-tundo ordinefaSla mentio eß^tam maligne yenenateßtnt nature, yt nonßlummediocres ceremonias inßciant,yeriim etiabo-nas pias ßta natura partes( de quib. in primo ordine dixirnus ) torrumpant amp;prophanent.lsbam resßacra,idquodprophanum eß, nonßinSltßcatsßedprophanuquod eß,remßacram facile cdtaminat. Sicentm Eropheta ^ggetts cap.z. Interroga, inquit, Sacerdoces legem,dicens: St portauerit qutßiam carnemfanSlam in ala yeßi mentißi,amp;tetigerit cutnfua ala,pane aut coSltone, aut yinnm, aut oleum, aut quemcunq^ cibum,numquidfanSlißcabitur?Etre-ßonderutfacerdotes,atqj dixerut ,lS[on.Et ait Haggavß tetigerit ts,quipollutes eß fuper anima, omnia ißa,numqutdpolltietur?Et reßondetes Sacer dotes dixerunt,polluetur. Et reßondit Haggai, tz ait:Sic eßpopulus iße,amp;ßc eßgens ißa coram me, dicit Domi nus,amp;jtc eß omne opus manuum eorum, amp;nbsp;quicquid obtulerint, illud immundum.Quaß dicat Eropheta:Qaro, que per ßacrifctum fanSlißcatur,efl quidem caro fanSlißcata,fed non ßanSlißcans. Sed contra,ßquts cadauer tetigerit, nonßlitm eßpolluttts ipße,ßed eif otnnia que tetigerit,pollut a erunt:quemadmodu habetur.ßduAf},

Eadem ratio Cane Dominice, amp;nbsp;quot;Miße Eapißice. Qena Qhrißi jua quidem natura res ellbona amp;nbsp;facrofanSfa : yeriim non ineß ei tantaßinSlitas, ytpoßzt etiam impiam '^ißam cumßts abominationibus fanSlißcdre. Sedpotius ipfa ^liffa tam per dite (ß naturefjt Qmnia,que adperßciendu earn adhibentur, tgt;el ipß^ attain

-ocr page 604-

Tgt;E CET^E^O’KIIS ^ISSÆ.

atta^u amp;nbsp;coniun^ïonepolluât. Jslon dico foliim illat medias ce^ remanias,yeritm etiampias amp;nbsp;optimas eiuspartes, imb ipfam ceenam Domini : hxc,inquam, omnia ßmul cum ipfa quot;Miffa in im-pietatem conuertuntur. enim efi^ conuentio ChriJU amp;nbsp;‘Belial amp;nbsp;quod commercium luci cum tenebrts

hac Ha^aiJententia,tanquàmgeneralis quiedam régula 7 'heologica, qua huiujmodi obieiîa diluuntur : Q^modo ‘Ihdißapoßit ejje impia, in qua fit tantumpietatis ö* boni lquot; Fate-mur quidem, e^'facU'e concedimus, cœnam Chrißi, ei? alias quaf dampartes in %ltßa,ejjefacrofanilas,fi,inquam,iuxta Chrißiin-fiitutionem Ulis legitime ytamur ;ßdctim ‘Mißte fuisq^ abomina-tionibiis admijcentur, beecfacrofanSla, iam amißa omni fan^ita-te, abominabiliapariter amp;nbsp;ipfa erunt.

Tanis ^yinumfua naturafunt bonte amp;nbsp;falutares creaturtt Dei,qute cor hominis confortant amp;nbsp;h:hilarant,iuxta diUumpftl» »04. Mtfiquis improbuscaupopanemamp;yinum modtco tann'im yeneno inficiat,putas ne conuiuas,f illudfciant,guflaturoseße? Si caufamjcifcitetur caupo, cur à pane t^ryino abßineantf re-ßondebunt,fe propter admix tum yenenum abßinere, eijcient yenenata ißafercula per feneßras, iubebuntq^ yt caupo recentem panem ör 'Sgt;inum,qute omni yeneno careant,epenu fuo depromat. quodß caupo facere recufet, in aliud hoßitium diuertent. Sin 'viillos adedendum acbibenduminfeilumyenenopanem amp;nbsp;“^gt;1“ num cogéré yelit, mox ipßm de fcalisprtecipitem dabunt.

^on dißimilis eif ratio Mißatici facrißcij. Faber amp;nbsp;Tonti-ficij mirifice ornant amplificant ea, qute Tontifices Tpmani amp;nbsp;alij Tatres ex facris Uteris Mißts adtecerunt: eir hoc quafi teilo-rio latentes abominationes inuoluere amp;nbsp;occult areßudet.ßduocat etiam conuiuas, amp;nbsp;multis yerborulenocinijs comendant appoßta fercula.Hic ell^, inquiunt,(onfeßiopeccatorü, firßdei.Hicfunt

preceSf

-ocr page 605-

T U G E E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içj

frecet^atiaram a3t9nts^ßilmi)Epißola,Euangelia ^c, ttdutfaccedite o Chrßtani ad'^lijjam, in qua exoftata inuenie-tu omnia.^^wd enim malt rin enumerate tampartibui f non-nt omnia ionaßtnt amp;Jalutaria?

Htc ex aduerfo piuf reJJgt;ondeat:Equidem non i^noro, hac om-tiiafua natura ejje bona amp;nbsp;pia:curnon incorrupt a retinettd ? cur ilitf ad horrendos err ores Qanonts abutimini cur Teß amentum leju Chrißi mutatts in facrificiumpropiciatorium f cur conuiuas inuitatid, quibuf tarnen nec cibum necpotum aut faltem cibum prebetüs^Qwd^quod “Magicas incantationes exercetts, dum yul-go perfuadetüs f^os ex pane corpus Chrtßt, ex yino fanguinem et-M yt yerborumprolatorum conßcerepoßefquidqu'odprußulum pantd adadorationemproßituitts l* lam cur Eurgatortum affin-cur inuocationem Sanilorumadtungtttd^ cur corptu tir fan-guinem Chrt/li,thefaurosnulloprecioperfoluendos, nobtsq^ d Chri-ßo gratis donatos,precio quot;eenditts ƒcur deniq^ tot am ’’Mtßa ^eßra aShonem,Latina amp;nbsp;nobis ignota linguaperagitis f En hx funt taufxi qu^re yobis priuatum quot;Veßrum conuiuium relinquamua^ *tosq^ cum ißo '^talere iubeamuf , abeuntes ad alia loca^yhi nobis facrofanila ccenafyncera amp;nbsp;ab omni labe yeneni repurgata com-tnunicatur.

Itapij de '^ifjali eodtce idemfactunt, quod conuiux Ult de 'ygt;e-nenatopane çfr yino:eijcientes tllum extra eccleßam, amp;flammis abfumendum tradentes. Contra yero expenu rir cella facrxßri-ptura depromuntfalubres amp;nbsp;nulloyenenoinfeilaspartes ^quas, aStoni öenx ‘Dominica adhibent. Hic enim inuentuntur quot;Verba inßitutionis nonadultertnaßic oratio Dominica, Enangeliay Eßißola,Gloria in excelßs,Sanifiis, %gt;t^us Dei^reces ßlnter-pellationes, Gratiarum aitiones qutdem omnia quot;Vulgata amp;nbsp;Vernacula lingua.

Htncfacile iutücarepoterisßhrißiane LeBor etiamß omnes Q^q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Mißales

-ocr page 606-

Z) E C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï1 SÆ,

^ijjales codices aboieamu^(yt certèaboîendifunt) nos tarnen no ctiin malts tma etiam bona rèijcere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euan^eliwn,

yelEpifiolam^yelSatiates^yel^gnits DeiiyelEater nojier, yt^ Cxnam Domimca-n repudiamtts.Habemtts entm ‘Dtuino benfjicio ihtegros libros Trophetard, jdpojlolorum amp;nbsp;Euangelißarum, M ^uibits hx amp;nbsp;alla bona fartes cofrehenduntur, ynde Jyncera amp;nbsp;incorruftafetifoffunt,multo cdmodiits,quàm ex'\iijjali codice.

(Jateriim lt;juatenus media elsr adiafhora fartes ^MiJJa, à Cbri“ ßo ^foßolis, neq^fraceftaneq^frohibita,ac froinde fua natU‘ ra netf^ bona neq^ mala^yei yjurfari yel omittifoßintßiifra à no-bis in (juinif^frimis CenturijS}ex Tontißcum quot;Efmanorum Confit-tutiombus exfofitum fuit : yidelicet iuxta Chrifiiana libertatis regulam,câ'frofingularum Ecclefiarumcommoditate: obferuata femfer bac cautela, ne confeientijs la^uetts inijciatur, Illùc Le* CJoremremitto. ____

Epilogus.

Vt tandem adfinem ferueniam(tadet enim me temforis,quoà infutidis nugis Fabri inutiliter teritur ) en habesfiudiofe Leilor^intepram Hifioria^tam de Euangelica cjuàm de Eaf tfiica ’^iJTa, exJanEtis Euagelifits^^fofloliSiTrofhetis, yeteribtts re^ (entiorib)ts^ Scriftortbtts EcdefiaflicisfPottficijsTûecretis eÿ Ca-nonibits,Qotiliorum denijs corßitutionibttsfanClionibnsj^dtona^fidt colleCfa.Quamfi diligenter eif attente fer legerts^ çÿ cum Fabri li-bro contulerifac iitxtafacraficriftura amp;TatruteJiimonia,tdn-quàm adLydium lafidem^examinaueris, defrehedesfibru Fabri fiufrafluxam arenam extruBum ejfi,onmia^ craßifimis erroribw amp;nbsp;mendacijs fcatere.Etfienim interdum aliquidyerifrofert,ta» men id ad confirmandum mendaciitm detorquet: neq^ ullum erro-teem,fiuefiimmum fine infimum agnofiit, fed caca amp;nbsp;frafraiîa

contuma-

-ocr page 607-

ËTILÖOrS.

^ontumaaaprópugnat.Eregione autern^ognofieSjpie Le^or, cce~ nam Domintcam ( ^ualii in wjkit ecclefijs,diuino leneßw re-fiaurata e^^) in hoe meo Itbrofuper Èetram yerbi dtuini iu fo-bidèpirmiterq^fundatanit ytneporta ^mdtm inferorum aduerftts famprattalituraßnr,

Qwcquid autem fcripfi^ Deum teßor, me non odio Fabri, ant pragra iandi ac ladendi ipfun caufa fcripfiljè,(èd yt tam Fabrum quam reliquos aduer/ariosßdeli admonittone corrigerem, ß forte 7)omtnogratiam largiente, yeritatem calumniari atq^ perfeqiii teJfarentJDeinde tnferuire yoltti infirmioribw, qui inter nos decent es,clamor ibu^ aduerfariorum ita conßernantur,yt duhitent, ’^trum 'MifTam an cænam T)ominicam amplest yelint.Hos liber iße docebitßreli^a quot;^liffa cænam ampleElantur , ipfis non foliim non à '^era eccleßa deßcere,ped tiimprîmîim yerè ad earn accede-\TeFrertibßripfhac,adcQnfolandos eos,qui yeritatem agnoue-runt: yt inßde fua corroborentur, nec deinceps contra fuam ipß~ rum conßientiam contra agnitam quot;^eritatem qaiequam ad-tnittant.QjM in parte ßuperioribuf annii,proh dolor ,amultis non Ituiter peccatumfuit.

,gt;igite ergofratres cbarißimi.Ägnoßamitt grata menteßalu-tiferumillua tempus 'Xißtationts noßr(e,inqiionos Deus,inßni~ tabonitate amp;nbsp;dementia,à tenebrisFapißica'^tßa; in admira-bilem lucem cœna T)ominic« yocauit, Flon contemnamiis hoc in-enarrabile beneßcium,non ßeure in 'vtramuis aurem dormi Amiis: fedyigilemus,iamp;pergratiam Dei flemusfortiter .necpatiamur nos ^lis afflidionibus,angußijs,perfecutionibus,fame, nuditate, periculis,gladio, neq^ morte ,neq^ yita,neq^ ab angelts,neq^princi-patib’^jneq^ poteßatib’^, neq^ inllanttb^,neqjfuttirts,neq^ altitudine, neq^profunditateyneq^ylla creaturaalia,nos deterreri et abducia legitimo yßu ccen« Dominica,adidolum Vlffa Fontißeia. Veniet ^q q z enim

-ocr page 608-

ET I LO GF s.

«mm Dominiti noßer leßtf Chrißw feniet «!sr non tardahit, eiß udhucprocul ejßc 'vidtatMr)«^s‘ ctppartbtt tnfinem, «ir non mentit^ tur: amp;nbsp;reuelahùtam'^itamquàm judicium. Indicium^uidcm in

gt; ^ui JacroJanüum ipftu^ Ccenam horrihilittrprophanaruntt (orpufyj amp;fanguinem eiw indignü modü trailarunt: I'ttam'Vt* ro in tllü, qui f}^ facratißimü myßerijs digjK c^r reueren»

'^ß junt. ^od concédât noiit lejw Chrißtn^ jni yfia Cum Tatre tir Spiritufan^lo Deits benediStts injecula, jimen.

F in 13.

-ocr page 609-

Epigramma.

1 £ ISS^ftrum tnonßrum,quo non monßrcßin yllum yiphrica monßrorum protulitipfa parens» Ttrrutt exctlfos ypopulos^^pottntes^

Et ßua perßaßtJ'ceptra tremendafe^ui, Tionec erat 'Papa triplex metuenda corona^

Et deßatruegafulmina mißßa manu.

Hertuleuä Lut there lalor tuuf expulitillam, “Dum non Pontificif fulmina bruta times.

Te ducefaBa quot;^ia eif^,hdc nosperrumpimut omnes, Qm '^ißamfacimw, nonfacimw^ tarnen.

V j4'iL'îdl V j hant quot;^anno nunc ’Ventilat attj^ repurgat^ Et 'vannum quot;Valida quot;Verfat agit^ manu.

Minepaleaßipulaj^ leuesper inane quot;Volantes, Quam leutis hxcfuerit'^'ltßaßocere ^ueunt, 24.e tarnen amp;nbsp;tumuli cogatur honore carere^ %iortua qult;epaßim^eta^ ’Miffa iacet. Diflichon in tumulo,quoßt celeberrima,fculpat Qm quot;Volet ofßcio condecorareßo.

Illa ego,qua 'Babylon creuittditißima *B1iffa^ Hîtrecubod^onachi Satrißei^fleant,

-ocr page 610-

Tr’Bl^GÆ, EX OFFICIXJ FIFFÆ ydalrià 'Morhardij ^nno Salatü humana

•M, 7). LXIIL quot;kien-

■ fe IuUq^

-ocr page 611-

-ocr page 612-