Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
X
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek • de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Bucheii Coiiection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
JGuspiriiftrtöS ^huhgerus
C-ALSflRiBüS
S. fol.
92
-ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8- -ocr page 9-|
JhP (V tut 4b înHbmurolwmtTr /»ntu «Î4«è peini^cwitl fp l}‘ni^ Hh» 4lt;p*n»MjanrcSw ilk'^'aÏ’ngt;Vtrtikt«ugt;r?4gt;a^ VnrfoÎM Aru4(tcRi71p*k'«44'(Ffl^t3gt;Fd t j i»lt;4V)lt;*mr^u*iuiav^«tÿT^ef(ru«*^eatc/|t/j I dttlnraf Hu4i/,»i(fl»Sgt;ptn biunnt Plt;gt;’’j5^flA9lr4C-’ lt;)*lt;/nie n(ln^cu»'TAgt;(uc'.l44l«|M^Au trt*-lt;H4^(P «I ^*uiû2» nam (F 4ÿ ak^t^An Vu 11 «quot;aonT^ uSnnIfvMAluÇfin?»4’lt;Pî‘wîîï» ijur 4klt;pi^i0ui Alievt^IftiimS’ fllt; ptrkMa fllt; null* eu ^ij»? (ir »«C4gt;M^4»jjlt;irlt;ï» Ar lunm^auJ^ltbf t jKlj a^1____CCa. ^«(HH^^potJrco^tT |pli!t£iigt;*^Vilt;C'|}rç3(tuf f »Ä» •(hgt;v- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O^palT » -wtÂil^f «rilU lt;tMlt; j hîîr pkpAM «ril flt|wr ftArânit^wJrV’,gt; »lUTjr l rc wr/p 4ti^ntc‘flr f4vr’*p V iiÆjTponr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 P IVpfnejo, fltó petp/^W w l^luauf \ fl^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«‘O^4J»lt;pMc'ffr lt;p wntr^one^a «rp«^4jt titUf'r^Ür^fi ütfwffë' It^n'^bttp^trntJcnZärttäTfOicnV ßAb»A|HW‘P^lw4ji’*fiK)«r(j «w fl/Viiß 1 .haX îbr/|»w pV vS opui ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-FpbuRi^ 1 (ff »l*»! iPp^ Vu «Ä» (l4^ IcIk’i«!) Jm4«» P U?FVun J J^V« ^ïw’urvwy tVAfi^lurs'^xeuy eu Vira flr-T tuEif tf t3 tittilit- te bira Vi2hM • lAu/^ V»m pgt;«]/'l«4^îllt;'n0^-flnlt;t^^tnup lt;|p4ei Jgt; l^uJ^^Uoen^wi’Iœmraf T«peaÿ^ 4 f5 ujA/^uherA/” lt;1 ëS wA/’ura uiÔ**quot; uh immo** tnSaiP lÆtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ar. Im Attt pJufflrtv Ifäii» |^nn»t rdVz« /^malwfakoali \ ?C atd/; •l'k^eVjgm/up'Vift 4’4441' r? lt;|i ni 1,1^ pkifc Ä k»Mï© QOM? » rai«« ^1. *Vm4kq’4li^4^m«l«|flMtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V rl/^cviViirrr i4f»lt;W^-«4p t Un-Mf-f noiMf nbsp;nbsp;b tui tu^tïrejifp^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p pipatF P|*^”4’’C’»*'^^‘’‘*’V»|»«*flr«jrt»lt;»cjJJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 'l'.fiir^fCnc ^lfnSfe7«',fplt;‘**’A»4n4rlt;«Ï^3»I? ’M.!/ ' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfatAff kih Hub iïoiîpîtîuorotno Vin-noG aj^ ptcnii i'^i nixtbm iïgt;? po’^nr^iilpf InviUó* (jfpc qtw |
mernoun iHnl’ fb«? Ih u-bnau4^ p^j^ïtnini P«'’W^nm^amp;»rttttn4nr (Hobll^ iÜS^w iV« ),’ 4fl»quot;pcrfrrMß»*^ ^Din ««««?J^tùt-. n^twIfM p0‘*tv]gt;é*'mgt;t«ttne;»tT w»«î fPtM Viâ^- pLj »tfigf r»w Tt* lt;5»rtn«Mrth®îïrp wmwS; ïnt^ lt;p,M»«igt;»lt;rB4 hÄ ë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttâb^r^eltv me gt;t(»m^'(B(ilà^fhriF4’^*'(}i'lt; pÇi Plt;]gt;fiaa1tr I t5 jttfw n^re imquot;^gt;gt;MMir pbt ^ÿwCTmtv cëm ImuR-t ^itlAl*c*-3mrèâ^ w min flî üAtîicr lt;f buîùf «l» nrn-aliflli»» fHti mr I nx t 4l»|îgt;»fMr‘f’ii»n-sil«dh fï^ fP. Vu 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Par 3f^r (W^om-uti’t' pigt;t»t-fb1uc 'teenr' \v VÄ- lt;lt;I^ 4*'’l pîMilsr«”ï»cp»5'(p^»| till actinxripu «n»-almh'(lil»ttir1,C«r?' t»e mriKtf ^piîuSr 3Pi4 “^pluc^ÿiuoyflt«) îhnùr Pr ngt;t4«w4 1 pw-a P^ïra p^obu r»It^ -VeuRr »*lt;iic!»li ô^p»n«gt;’o^inûrtf»»?tP2*’i ' «11«lt;fjgt;3r'^n30W!ir-'B««r|lt;l’’ftî tf në (bliiûr âpia Tnarfl tfflie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfnS tetier’^ ^TtiSnvr^ 4mtamp;üV»Vml^ ({imc Swärn iPfPtJ’fb® P quot;^««r ƒ reSgt;5r J lt;ji.CTÎ|b/’tp/*cxr®TOU4»BPrijFw»w 4’jgt;tr*'aica »■M-ismem {;elt;)gt;ïté^êl1A«h fl/« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wjJtÿip^ititîù^Ha 'Vnt^j/’roig^ Jgt; t-Äa ^pîHôÂi’eTp»^'p^ält«nfcrpm tne^tamnà :gt;m* «rtîf flîni’fl/*’ p/J» îf»-îBljn*OTf /pmp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftjitj/nv t eintiiiafi’ IJe» jj ppS^ fi'pÀrfltra nbsp;nbsp;nbsp;pot-nï«îf«r«îifii»îî 1 ^lutnnt quot;t tulwa ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^wic»p*yP/pm j e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«’i/tnrarJÔtj’âoriï« 'tif W IferbiT ^ui .0/4 iViir?reniMalP I 1 tlt;û*tsttVf .^ânatnrre^Vna VieurFcoptll^ )/? Vttmf ♦ filler l-pî■« ^ew!?i/S9n tuemirn- i:, nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r aùn Ûiiï £X” tcEnif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucci^i^r gm ’ öOtunTmƒ t i^ffie t Mnii ùocKm ûtm U’ ntcraôhibcnbfl î ? wm’^m ca^ C'tAJtf‘0ctt2ô(îr.^gt;uoÂinK '( îwr ûtifînk vcnïuuictnnu'ï^A- |
|
F' ^.1 aJpi- ni l)^ÿn;Àr4|ril« gt;j twrlt;hn^ 1gt;gt; A*ÿn7vn^e4Aç0nii Ad btenuînf ntuT ’rt fui^flnxK Vittot^frfoni tv tóffer (Vnhr nî 0n’»4rtïh»rnf v» ?»,^r A l^mît» gt;nbsp;3n^ t (*tw4P^ fhilXf ifitim ‘ï' IV cv ncef3fhtfrgt;lt; t gt;nbsp;'’»»»oenrô*^^ Vt?lt; m ô w» 4^«ùrni«*jgt;4*gt;(nygt;f c’mfVfpI^'nilfVIh ‘T* fP •’«rl«'’ ih»»w- Ifueeluif RT^jnloZmtf f f’fr»* JiT»^ ngt;rU»4’ P»Mlt;?«»r^ ^'tf»i^agt;n?c'’ lt;|t «J’Zft (ù*r 1 m*tô »« «j v Æ» àp ƒ»*W^4r 1nr4«!Ügt;4P »t|6‘’^quot;m«ir* fiTf-fl.-, Jff’\Än»f«'V4*P?3lt;A-'l»w/«i»V« tvâhbfgtr' ,. , ^rc «gt;n?4R4 (llt;7)gt;^^nîtV,^,nrvî^r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj,^iT0ram n«rh/’^iu,,„n7ic^fr • «n, te fye .irîr ituli^ùfthbf. -t fntlt^fiiftJr » juVbf •# ■0 àç bi» fh«t»»r t tvontj *p fgt;r/if f^r {»yp j' ponT-)» CHn-e «{’n? WtSirrr «n ân^irr gU ji 'f*'»!* iitjgip^ftiZnbf ne penr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ji P»«gt;9quot;‘nt«*n^li(^Itû Q:2gt;ir «i OûîtiJi ■ quot;T I ii triîftar iwrflîr b»« |»lt;'trî»?»ieiïvp pnlrlf | niki4tnni^U^rlt;t)nUef-t QlVlmiq^nM f tmpe ‘ l«^lt; btV laltof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fWTt én bii'e H»n 'll» Inrîa 1 «»flllrj. p^M^Pni^trnni •«çS-p/nicf O' }^“gt;w£p4ni*rlt;f nk^eptant- nt wfti pMfl •rlt;’J’r«IIgt;lt;^}nfrnrftr4j7?îr^*' ifflmaJ* quot;nbsp;/-’l’»^ÿn4n7^«r»Ä^quot;^^fîgt;lî”mc? V -{9»f»«wûiF- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flwf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TUiKr a«{oprtr^» f norUj? «Jhi it-att fin wi^mr rttiiif-lt;} fl't’ - I « nt«r f f «»vïr ni ta ai^,plrgt;^ nhpîî IJ n» #quot;ef«t»v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Av lt;)lt;«atwP^C^ ' nbsp;nbsp;nbsp;.{ r«»nIP{4n»i O’^wwr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j!l . Oiinnl- p 3-Ïi p^^âur oihb' 'ti^ui. « Tv fl,n wA u CT V *” y*' W«»WCgt;gt;»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ‘Ï’^’^ cwrmf*^f»’«Si'^-T*»4 hu» f- v»»«r i pim- ' mgt;igt;er Itnr f ’i^ï/^w x“*?»? -Iwi «J* Ttirfre tfwnix m :tjt4llV lï^ f^llbw Vu2lt;-Vt7»Ïgt;’ri t tj» {;*Ægt; Ö'V’ |
v.Mrn;v.dr»nV l7nrnlt;igt;Ja,«?«7,%«».nf ’‘ i* »’t tf l Siè. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- --f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. î / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^ffr4't90*gt; tPnp-a-^V Bw 3i*-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“-i-’’ gt;»«.'Vgt;r« ao (pitraquot;'* i'-i^t^ 2^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i tizj. quot;Pi^iflr ; i Jf . at t h-iitt^ , .ÛÎ_ ; J ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i L''_ nbsp;nbsp;nbsp;*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.- nbsp;nbsp;nbsp;--Cl' ■ '-.r^t--.'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• * J^»0îi^«nTiîllt;i fpÂalcr i ta 1 nbsp;nbsp;nbsp;‘ npEf în^ c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f j: 4s ' ’■•’-rrtön? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Àf «î- ^e^sè-T*“ÏI«41Mlfr Kquot; ■ __ . _______ if -.'[t |
mam, uiri cknfs.poetæ amp;nbsp;mcdp ci, ac diui Maximiliani Augufti orato, RIS, DE CAESARIBVS A T Q_VE IMPERATO ribus Romanis, Opus infigne : ab innumeris, quibusantea fcatebat,mendis uindi-
catum: Vnàcum
VOLPHGANGI HVNGERi; IV^
RECONSVLTI DOCTISS. ANNOTATIONIBVS, quibus innumera cùm huiufce autoris, tum alio^ rum quocjî hiftoricorum loca amp;nbsp;reftituum tur, Sc explicantur,
Deutilitate ueró huiusHiftoriæ,fimulq; Autorisipfiusuita, ex dodiff. Præfationibus Operi præmifsis, Leftorabundè cognofcet.
Cum Cæf Maieft.Sd Chn'ftianifs. Gallorum Regis Carogt;-li,gratia priuilegio ad annos fex»
\LElt;iAE, PEIL 10
Oporinnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
-ocr page 14- -ocr page 15-ÿE^^EÏOSO ET M^g^lFÎCO mo, domino I 0 2V N I 1 C 0 S 0 V r G G E R^O t Ktrchbergit 1^neißenhomi T)omino,inclyto ^oma,-nomm Imperatori fei^din^ndo a Conßl^s,^c. s. d.
A'bßF.RTV s nnWVEU ST A IF!.
A G N A mihi, ac propè fingularis, à multis retro annis, cû V V O L P H-GANGO H VN GERO, uiro celc-berrimo,multarumq; pulcherrima rumartiû,quib. Iuris utriufq; abfo-ibtani cognitionem adiunxerat,do-ftrina egregiè exculto, familiaritas amp;nccefsitudointercefsit. Nonuno enim inter nos,poReaquam primam contraxilïèmus noti-ciam,coniun£i:i eramus uinculo: fiebatq; ut ftudiorum corn municatione,lt;Ss morum fimiiitudmcjprofeélionum quoq; amp;:itinerum focietaté, ego illi perpetuus elïèm feftator, ille ueromihi uicifsim ducem fe præberet amp;nbsp;patronum. Ab bis principijs, utfæpe inrebusbumanis ferunt occafiones, eo ufq; progrefsifumus, utduarum fororum filias ( qui fe-rèproximus affinitatis graduseft ) in matrimoniobabere-mus: quarum altera, quæ mibiconiunéta erat, Anno fupra milleGmum amp;:quingentefimû quinquageßmo tertio, ma-ximo animimeicum uulnere,uitæbuiusufuræ,cum non-duin uigefimumprimum ætatis fuç compleuiflet, poftridie CalcndasMartias in ipfo flore, pièrenûciauit: altera adbuc meliore fortuna, diuinoq; beneficio, liberis in matrimonio fufceptis,tuendisacboneftè educandis côferuatur. Quibus rebus illud quoq; acceflit,ut me ille,cum ab honeftifsima u-xore,anteafelici fœcunditate duarumfiliarumbiennio pater efîeftus eiret,fummi honoris beneuolentiæq; caufa,pro duobusitidemfilijsordinenafcentibus,quibusdiebusfàcro fonteabluebantur,ex Cbriftianæ pietatismore amp;.officio, prædem ac alterum parentem fifleret. Minimè itaq;mihi fuccenferi poflè exiftimo,fi quemadmodû eius uiri mors præmatura mibi accidit acerbifsima, ita quoq; cûm nomb fe 2 nis
-ocr page 16-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA
nis ipfius celebritaSjtum etiam filiorum,quos ilia facrofan-£l:alponfiomcosfecit,quoscpegregiaincloles non mihifo-Ium,fedetiamplerifq; alijs,quiufurerum Óc doélrina nie longé antecellunt,charos facit,comoda me non leuiter affi-eiant amp;nbsp;commoueant. Si uerö hçc cum priuata fint,lt;5!c pau-corum inter fe uincula, parum ad inftitutum meum facere uidcntur:multum profeHo refpubditeraria, quæ omnibus bonis ex æquo charifsima elle debet, hue moment! alfert, Scio eninijOec femel folûm u.idi,quanta ille cura amp;nbsp;fideîita * te Cufpiniano euoluedo, cum uel minimum ocij naftus ef-fetjco potifsimum confilio totumfedaret,utauÖornó minus quàm Plutarchus omniu leélione dignifsimus, aliquan-do in manus ftudioforum,non ut prior habet cditio,multis in loeis dcprauatus,idcoq; à ueritate, aliéna culpa, longé re^ motus,fed fuçreftitutusintegritatiperueniret. Necdéfunt multorum grauifsimorum hominum teftimonia, quibuslt; facilliméprobaremepofïenon diffido,inum Spirç,cum ad Tribunal dicundo iuri,totius terrarum orbis amplifsimum federet, ab huius feriptoris leélione, quoties rd per négocia facere'Ecuit, nunquanT uacationem fibi defumpfifie. Memini quoq; fæpe eum dicere folitum,Iuris ciuilis prüden tiam,hiHoriarumq; cognit!onem,habita præfertim iufta ac diligent! temporum inter fe,ac ftudij utriufq; collatione, ad efficiendum hominem politicû reiq; publicæmaximéido ncum gubernatorem,par!ter currere debere: uidêturq; ad-hu'c aures meæ illis perfonare uocibus, quas ca de re no pau cas mecum conferebat.
Cum igitur ipfius inffitutum non pofïè non probar! exi-ftimem:par! ratione iniquum elle fentio,laborem iam abfo-iutum,nauatamq; fumma diligentia operam,ftudiofisintegt; rire. Quæ cumitafint,amp;quidam alij magni nominis uiriy ante me, utinHVNGERI Adnotationcs aliqua præfarê-turrogatijufq; adeô negocijs publicis ( priuata enim eos, ut per mecred!pareft,non auerti fient) occuparentur,uthuic muner! uacare, fecus quàm ftudio declarandæ beneuolen-tiæuellcnt!pfi,nonpofient:m!h! uerdut ueteris amicitiæ coniuné^ionisqj animorum, qua inter nosfuauifsime uixi-mus^^
-ocr page 17-NVNCVPATORIA.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
tnus,rationem haberem, auftores efient * flagitiofum duxi, prætextu ruftici pudoriSjCuni illis amicitiæ noftræ nexibus, tum ueró multó magis, optimis literis,earüq; ftudiofisjqua-cunq; in re uel officio,quod illis gratum atq; utile con tinge-re polTetjOperamàmedenegan. NamutHVNGERVM ipfum,quiinfempiternam uereq; beatam uitæcœleftis fo-cietaté relatus,nihil tale defiderare credi poteft, miflum fa-ciam:qua tandem humanitate,quo'ue probabili confilio légitimé pijs manibus parentafle uidebor,ß in propaganda amp;nbsp;quali per manus fideles tradenda pofteris,do£l:ifsimi hominis,amp; de optimisftudijs egregiè meriti memoria, nomini i-pfius ex uirtute amp;nbsp;excellent! eruditione comparataimmor-talitatcm mea negligentia, officioq; minus liberaliter pr^fti to inuidebo ? Et fi quod æquè inhoneftum cft,atq; impiumj illo mortuo,hunc laborum paternorum fruftumfilijs,ad quos täquam portio h^reditatis pcrtinet,corrumpam?Cur deniq; communia difcentium ftudia,fi Cufpinianus( de cuius laudibusplura commentari, huius nee loei necinftituti eft) renatus illaudata occultatione amp;nbsp;quafi furto concepto, fubtrahatur,magnimeipfum criminis reuafturus, defrau-dabo ? Itaq; à duobus clarifi. lurcconf. Domino NIC O-LAO EVERHARDOPhriflOjamp;THOMA SCHÖBE R O,mih!q; eadem affinitate,qua Hungerns erat, cöiunftisj cum id iure quodam fuo à mepetere eScimpetrare deberét, impelli me paffiis fum,ut alieno operi manum admolirer. Nam quöd ad me attinet, ingenuè fateor, nihil in toto hoc Opere meum eflc:amp;: æquifsimo animo alienum eatenus di ci patior,ne ab humanitatis amicæq- 3c candidæ uoluntatis officijs,quæfola àmeexigûtur,pr^ftandisfubmonear. Qua enim hoc fieri debeat,caufam no uideo,aut rerum humana rumprorfus nihil intelligo. Vtinam autemipfi Hungero, multorum annoru lentus, ideoqj fa tails morbus, longiore uitam non inuidifietiediturus erat dubio procul maiora do ftrinæ fuæ, auguftioraq; ingenij monumenta. Pofteaquam uerô,quodunumpofîumus,hocoptare potius nobis nunc licet,quam illius quod uellemus uiuentisdulcifsima confuc tudinefruhe re ell, amp;meiquidempræeipuè muneris,filijs « ? 0'=
-ocr page 18-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA DEDICATORIA.
(de quorumingenijsreipub.beneominor) paternæ uirtu-tis amp;nbsp;laboris exemplum proponerOjUt qua pofïuntj(debent enim certe) ftudiorum contentione. amp;nbsp;perhonefta æmula tione ill II nobis quafipoftliminioaliquando reftituant. A~ gnofco equidem,qudm difficile fit hoc munus, mihi præler tim,quem nihil comendationisüelipfi Culpiniano,uel in-ftauratoriHungero,quod par erat,aîlaturû multo ante pro fpiciam:uidearq; egregiè meo perfunftus officio,fi hoc lolö effecerOjUtnihilnominisipforum celebritatipcrme detra-hatur. Nequeuero illud obfcurefentio,in quantu temerita tisapudfapientes doftosq;homines mecoijciam difcrime: quandopleriq; omnes,quod ulu compertu eft, qui talem ali quam prouinciaminfenullauerecundia aut pudore cape-re con{ueuerunt,non minusindo£l:i,quam llplidè ineptiamp; futileshabeantur.Vnatantumfpesmefuftentat amp;confola tur,æquosæffiinatores,adquorû prouoco indicia, meq; fobs illorum calculisofficiole ócreucrenterfubijcio, etfi non multos,paucostarnefuturos,qui hoed meHungero eiusq; liberisdaridebuifleiudicabüt:non immeritOjßhuiconeri lulcipiendo ceruicesfubduxiflem,metanqudm minimè co ftantem in amicitiacolenda, amp;quód contra boni uiri officium in re feriaachonefta, fimulatorernpotiusaut hiflrio-nem quendam comicum, quamuerum cgiflem amicum, conuifturrquæq-in omni aftioneuitiofa eR,ignauiæ caftris adferiptum reprehenluri.
Tibi uerö, generofe amp;nbsp;magnifiée Domine IO A N N E S JACOB E,has Adnotationes, cumin lucem emittendæ ef-fènt,duabus de caufis confecrandas iudicaui. Nam cum pu-blicè de omnibus bonis li t er is optimè merearis,idoneus mi hi uifus es huiclabori defenfor. Confeius etiam fum mihii-pfi probè,corum quæ priuatim a te accepi,beneficiorû:pro quibus dme uicifsim plurimam deberi tibi grati animi figni ficationêjftudiofè amp;nbsp;perlibenter agnofeo: fperoq, fatis meo mefecifie muneri,fi mea tibi,quod maxim è cupio,probaue roobfequia:amp;Hungerifilijs,utinceptum fiudiorû curfum féliciter promoueant, teMecœnatem parauero. Optimè Vale: Kalend. Februarij,Anno i$ 6 i.
-ocr page 19-?
0^7) STyD lOSTM LECrO-Kn^f
ONSTRO SA uefoacdeteftabilis fuitfupcriorunn'llafegt; culorum immenfabarbancs, quæ omnium bonarum liteia rum craflaignorationc,fingularum propè rerum uitæ uti# hum nobis inucxit amifsioncm : etfecncp.ut incun'afît; p gnauiamultorum,ad quorum officium pcrn'ncbat finguia n'induftn'a QC erga patriam amore,rcs cognitione hominû dignifsimas pofteris traderc,pleraq5 nunc,cacp pernccefFa* ha defiderentur. Norunt enim non pauci,quantis quibus^ tcnebns in uni* uerfumbonæartes obrutætacuerint,ôô quam turpircr pnfeorum ternporum fcn'ptorcs, quofum memoria ad hæcnoliraufqj tempora 5 und cum ipfis om^ nium præceptionum doCtrinarum^ plenifsimis uoluminibus, fingulari D E i bencficio penetrauitjCumhominesindodfi qui linguarum aut nullum aut ext guum habebant ufum,imperium pofsiderent,deprauati fint amp;nbsp;corrupti.Qiiid autemgrauius, quid excellentiilla humani generis natura indigniusdicipo^ teft, quam eaignorare,adquæcognofcenda,diuinitùsînfito rationis lumine per fe rapitur:^ ifta luce carere,quae ucl fola à feris befiqs,aut fatali malo mente captis difcernitfQiiid deniqp amabilius,aut magis in uita homini,rerum co gnitione,tametfi ad fummamperfedtionemingeniorum humanorum tenui-tasperuenireuix pofsitjadpetendumfVt enimab ipfaprima^totiusmundi fyntaxiordiamur, quotus quifcpeftjfi'magiftrumhabcatin admonendodo-cendocß non ommino rudern,aut per feipfe,bonitatc ingenij,initia,caulläs ÔC progrefliis rerum inquirat,cui non admirabilis fit,ille elementorum inter (e or dOjpulcherrimacp harmonia f Etfi autemipfa naturæ qualitate inter fe pugna re,ideo^ diuerfas habere afliones uideantur : perpétua tarnen officioru com-tnunicatione 6C relatione acque ac fi manus manu lauet contincntur,fuamtp ni hilominus tuentur ftationem. Eadem in motibus cœleftium corporum, ut a toto ad partes defeendamus,ratio eftiquando ita certo ordine diftinguantur, utfingulasanni partes moderentur, aefuum illis uicifsim laborem atep ocium pracfiniant.Sequuntur deinde fuperiorum corporum uim SC naturam, non fo Ium omnia diuerforum generum animalia,fcd amp;nbsp;plantte ac herbæ, Cd quarum longe alia maxime^ arcana ratio eft gemmx. Atephae quidemres praeter^ quam quodfuntcognitionedignifsimæ,magnum^ in uita ufum habent,eo quoqjnomineuelmaximeôdpræcipuè addifeendæ funt,utcx his principes fupremi architetfii infinitam difeamus agnofeere fapientiam. Et quanquam corum quæbreuiter tantû attingendafuere, ignoratio,pefiis perfe plus quam pcrniciofafuerit,Sddamnofaîtamenilludquoqj accefsit mali,utrerum gefia rum,fiueexuirtutcfiucexuicio emanarint,paucifsimi fcriptores, qui ex fide* amp;nbsp;fine animi morbo aliquo,commentarios fuos euulgarint,habeantur. Pie-ri(^ etiam,quod impares effent oneris magnitudini, lumen iuum rebus, quas ccnfcribcndasfufceperuntjinfcitiaademcrc. Vnusferè demum amp;nbsp;magnus file IO AN N E s I o V I A N V s p o NTAN V s,poftAbbatcmVrfpcr genfem, paucos alios,tanqua ultor prioris infelicitatis,hifloriam fui tempo ris illuftremacueram nobis reliquit: quern Philippus Cominaeus non longo annorum interualio,amp; Galeatius Capella fecuti,bene de omni pofleritate me riti,rebus maximis tenebras illas fordes ueteris infeitiæ, fumma fide in rccu tandOjdexteritate uero Sdfapientia non minore' in fcribendo deterferunt. Qiîorum innumero baud immeritO loannes Auentinus,rerum cognitione ce lebris uir,0ddiligentifsimusfcriptor,illufl:renomenpromereturgt; Derecentio hbus euim,ut Petro Bembo ( que à nimij in patriam amoris fufpicione grauis « 4 acma-
-ocr page 20-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ADLECTOREM.
ac mature ætas, SC in diccndo modeftia ÔC candor,facile bonis letfloribus purgt; gare poflunt.Paulo uerô in primis louio, ÔC altjs quibufdam,cum hic de fc ipfo iudiciuminPraefationefuioperisfaciatjhicnihilattinet dicere: de cæterorum uero fcriptis res ipfae,quomodo cum ueritatc narratio cófentiat,loquStur.St«gt; dium profcCïo ipfum cofcribendac hiftoriæ,ut res per fe maximas, toti^ terra* rû orbi côfpicuas tracflat, ita no humilis,no parui eft,aut cuiuslibetingentj:fed dus potius,quodheroica quadâ uirtute excitatu, pares in dcfcribendis rebus adfertfpirituSj casc]p ex ipfarum rerum magnitudine SC Heroum, quorum e» cellenti uirtute, confilio SC fucceflUj^eftae funtmetitur. Neep enim de re non fatisintelle(fta,quifquâ fatisappofitepronunciabinôCimperitus feriptor pru* dentiam magnialicuius herois,iufticiamfortitudincm^in adminiftrandado mi forisep Repub. fiue togatum eum finxerit,fiue armatum,deformabit magis quàmilluftrabit. Iduerônonfolumftultum,fedSCflagitiofum haberi poteft» Eft enim hiftoria lumen temporum, SC quafi régula utilifsima, cum multipîicx experientia,quæ demonftrationi par eft,coniun(fta,multarum rerum;uerumc« eftillud,Rerum utplurimùm eundem,autnon abfimilem eße, etiam poft miu ta temporum interualla euentum,tametfi(quod fieri necefteeft) magna fitdi* uerfitas perfonarum. Maxima igitur eorum ftudium commendatione dignû eft,qui præclarè res geftas, qua potuerût diligentia 8C fide,pofteritatis memo*» moriæprodiderunr. Vt uerô cæteris omnib.in difeiplinis femper alij alq's præ ftitereu’tainfcriptionehiftoriænon eadem omnium eft dexteritas,non pariu* dicium,SC in proferendis faeftis SC confilijs acumen:rc(ftè ut dici pofsif,non abgt; fimiles efiefcriptorcs luminibus cœleftibus,quorû alia alijs pulchriora, ipfo^ motu uelociora,denicp in corporib. inferioribus potentiora experimur. Nam ut ex multis hocunum expendamus,qui fingulorum regnorum peculiares SC illis propriasreliqucrehiftorias,re(ftèiili quidem feceredèd non tantum adiu* uantle(ftorem,quantum qui magis fruCfiiofo ftudio 6C laborc longe maiore, ideoi^celebratioremultorum retro feculorumac regnorum uniuerfam con-tinentemcphiftoriamfuntcomplcxi.Inillis enim tantum parietem quendam cxCelIentis archite(fturæ,aut membrum ftatuæ artificiofæ,uidere licet: hic tota ozeonomia, omnisep domeftica fupellex confpicua eft. Obuia funt enim ibi maximarum pulcherrim arum ^return exempla, extant initia ÔC progreftus im periorum;difcimus regnorum maxima incrementa, SC fumma tandem faftigia, ex minimis principqs,uirtutem, clementiam ÔC iufticiam gubernatorum con* fècuta efle.Demonftratur itidem,quàm leui fæpe occafione,propter crudelita temSCimpotentemdominationem,ambitionêin adfeClandisalienis opibus 6C potentiâjlibidinem denicp SC ignauiam, res maximæ è fummo loco detur^ bentur, Fitita£p,ut ne adnimaduertentibus quidem,latiftimum pelagus mub tiplicis eruditionis fe obferat. Eo autem maximeconfilio,ut mihi quidem ui* detur,Joannes Cufpinianus,uitas omnium ordine Impcratorum, Caq Suetogt; nrj SC Plutarchi fecutus inftitutum, deferibendas fufcepit,ut cum de toto terra* rum orbe maxime illuftribusMonarchis,pcncs quos fumma ftipremi imperq SC ordinaria fuccefsio fuit,diflererct,non tantum infigniaillorum exempla, di lt;fta ÔC faCla, quidcp in illis uel honeftum eflet,ueluitio damnaretur, propone* ret:fed etiam utuniuerfam illamfupra mille ÔCquingentos annos temporûfe* riemintegram connexam^,no intercifam aut mutilatam, pofteritatirelinque ret. Qiiain readmirabilis fuit SCuerè excellens diui Maximiliani Imperatoris prudentia,quicum omnibus eftètornatus uirtutibusfummo Imperatore di* gnis,huius laboris Cufpiniano, quôd tantarS rerum magnitudinem uero aefti* maretiudicio,au(ftorfuit:fua(^ ilium libcralitatemultum adiuuit: autftoritate etiam,ne operis propè immenfi SC infiniti diffîcultate uitftus defperaret, confit mauit, Vt autem quo uolo perueniam,cum hiftoriæ multiplex fit utilitas ÔC dotftrina,
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
I
-ocr page 21-P R AE F A T I o» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
do(5înna,magna in eacuoluenda Opus eft prudenna:nc(p quifquam cum frip lt;ftu ïllam legere uidetur,qui non ex uarijs exemplis, quorum plena eft hiftoria, animum ad omncs calus egregiè,fiue aduerfæ fiue fecSdac res fe dederint,prx* muniac. Eius uei o dodrinæ duæ funt partes: prior in perfonarum obfcruano ne confiftitjpofterior ternporum ÔCmutationis imperiorö cxadam indagatio nöhabet. Deperfonis grauiisimèHefiodusadfratrePcrfenuaticinatur,-nrflA' iircÄistTrDUj^ä.Et Achilles apud Homer3,detotius cxercitus falute folicitus, Ägamemnonem fuis plus aîquo indulgentem uolu' ptatib.magnt criminis reum faciens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jixa-iKHtit adpcilat. utrumcp enim
fummæ uirtutiSjSC animi fereplus quam humani eft^aut fecundas res ita mode rari,nenimiumefferrij SC minus quam par eft,ftatusuitac^ noftrac coditionê agnofcere uidearnur:aut fimul cum Fortuna,fi illa ad noftram uoluntatem non fluat,animi conftantiam retinere. Artifices huiusrei rariisimi leguntur:exem' plauero utriuft^ uitfj illuftria,legentib.no uno in loco proponuntur:quorum paucaexueteribus hiftorrjs recitandapropofui,cumexillistanquailluftriori buSjiecentiorumfacilisfitdijudicatio. Acprimùmquidê,inTimotheo Athe.-nienfijCononis filiOjquam procliuc fit in alteram partem peccare,uidere licet-Ille enim cum ingentirerum féliciter ab fegeftarum, ob patriam omni hoftili metu libera tarn,nouacp autftam potentia florcrct,tantos fibi fumebat fpiritus, nt non meminiiret,aliquid fortunæ his in rebus tribui oportere: fed fuæ uirtu-ti, animiep fortitudini ftulté SC petulanter omnia largiretur. Qyi fi ciuili,aut cthnico tantum more fapere didiciflct,potui{ïet illam animi elationem modc^ ftiacorrigere:ÔC agnofcere beneficio fortunæ, cum diuinæ potentiae nihil tri* bucrct, hos fibi contigifle fucceflus, quosfatalifuperbiamomento temporis omnesauertebat. Itacp obfcurus deinde acinglorius,nulla re memorabilige* fta,infolentiam iftam magno fuo cum dcdecorc luit. Habentetiam Romanac ïnftoriae,6chisfimiles,6Clongètriftioresludos. Ac pene difficile eft iudicare, anufquam alibi æquè tragici cafus legantur,at(^fummorum duorum Impera* ïorum Pompei) Magni amp;nbsp;lult) Cæfaris fuere: admirandum^ fit,ambos, cum «terqj omnibus propemuneribus achonoribus ciuilibus,inrcpub.legumfeue iitate,morumcpdtfciplina præreliquisoptime conftitutaperfuntfli eflènt,eó ambitionis SC luperbiae prolapfos efle,ut prorfus omnis officij ÔC pietatis erga »•empub.obliti,fuam cauiam patriæfaluti,quàm cedendoaliquantulumde iu* re fuOjConferuarc ipfis erat non difficile,anteferrent. Alter enim,cum prius'ma gnos hoftium exercitus profligaflet, regna^ edomita in prouincias populi^ Romani iura redegifict,hoc uno ciuilibello inferior,in fummasinciditacerbi* rates,manus^,ut triftem uitæfortiretur exitum,SCne in exilio quidem, quod nitrofcquebatur,tutusciret,ficarij eunuchi effugerenon potuit. Vfqueadeo cnim indigné ÔC grauiter hanc fortunæ auerfæ contumcliam ferebat, qua tanquamfataliludibrio, omnis ipfius conculcata erat proftrataaueftoritas, nt quibufcuncppericulis obi) ci mallet, quamuitftorisafpetftum ( à quo dubio procul, longe quam à fe ipfo habitus fuiflet clementius ) uidere. Alteri uero, in ipfo tribunal!' 6C fenatus habediloco, cum SCfummus effet, 6C nouis legibus ad placitum figendis impenfé operam daret, areliquis uero quorum cum ipla repub.comminuta erat dignitas, 6Clibertas, cocepto odio timeretur diuturna iftiuscelebritatispoffefsiojuigintitribus uulneribus contrucidato, denegata eft. Siquis enim utriufep res geftas,fapientiam,iufticiamcp in adminiftrandis domi muneribus pubricis,fortitudinem uero foris,amp; moderationem in debel* landis,ac continendis in officio hoftibus,retfte ÔC diligeter intuebitur : foedam horribilemcp in uitæ exitu, quo folo infeliccsaut bead homines cenfentur, ambitioneaccerfitamdeformitatêdeplorabit. Miferabilis eodempropemo* do fuit fuperionbus feculis magnt cuiufdamHerois interitus ; quirerû hello* rum^
-ocr page 22-10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A D L E C T o R E M
rum^diffidllimorum,quæmulnsannjscontinenterfolus curauerat,cumula« dfsi'mam gloria corrupit, cum leui de caufa, Óóre paulo maioris momêti quam lana caprina,ut didfoleqne iuftidae opinionem apudfuos pariter, ÔCuicinos^ à quibus magnifieri amp;mctuiuolebat,amitteret5benumnon neceflarium mo-uit,fe^ ipfum infeltci pugna hofti præbuit interfidendum. Qiicmadmodiun uero omnium longè diffidllimum cft,nobis ipfis cum rcs fecundae funt impc' rare,amp; fortunam reucrcnter habereu'tafadlius nihil eft, quam in aduerfis ani* mum ddponderejac( ut Cicero inquit) tumultuantem de gradu detjci, Hu^ ius quot^^rciin maximispræftantifsimiscpuiris exempla non rara conlptciun-tur. Etli enim Annibal Carthaginenfis, qui bellorum ingentimole uigintï continuis annis ton Italiæ incubuerat,amp; Cannêfi pugna,ftratocp adThrafimc num Romano robore,ipfis urbis mœnibus terrorem inferens, extremam po-tentîfsimæ reip. cladem allaturus timebatunpaulo tarnen poft, cum fticceftus il li fecundirelanguiflenqipfecg fortunam Punicam toties uitftus agnofceret, po touenenOjtanquamnefarièa dtjs Tutelaribushumanis^ omnibus præfidqs deftitutus,fibi ipfi mortem confciuit. Non diisimili quocp fremitu,animi^ in* dignatione luba rex impatientifsimus commutatae fortunæ,feruulum, qui ac* cepto precio ipfum è uiuis tollerer,legiturconduxiftè. Qiiid de Marco Cato ne Vticenfi aliud fentiendum ? quem ita aduerfi cafus fregerunt, ut in feipfum fupra quam Annibalfuerat crudelis,ftriclummucroncm,implacabili uicfto-risCæfarisodioimpulfus,pe(ftoriadmoueret. Jratamp;hocanimiplane deie-lt;fti 0^ fradli indicium,quöd Alfonfus rexAragoniæ, à Carolo ocftauo Gallor« rege bello diuexatus,fummam falutis in fuga repofitam habebat; amp;nbsp;filio Ferdi nandoresdefperatasjtanquam naufragt'j tabulas,quibusilleefumm/s pericu* lis enataretjCum homo iuuenis,ÖC tantis rebus longé impar,no minus ipfo pi' tre confiltj inops effet,inftaurandasrclinquebat. Qui media fecutifunt uiam, maxima eorum eft paucitas. In Græcorum hiftortjs,fi quifquam hanc promc-returIaudcm,Phocionem öd Ariftidem infummo loco ponendos efleferè nul li dubiû eft ; cum hic pro ingentibus in rempub. AthenienfiS meritis Agnonigt; de Sd Epicuro Demophilo accufatoribus,porrelt;ftam fibi dcutam,acfi inappc tenda etiam morte,fententiam contra ipfum dicentibus necefsitate ineuitabili parendum effet,cóftantifsimo animo haufinalter uerô,non folum priuatas of-fcnfiones,quæipfi cumThcmiftocIeeranrfæpein repub.aduerfàrio condona uit,uerùm etiam in exilium eiedtus,illam patriæ felidtatem öd fuccefEis preca* tus eft,neunquamilli Ariftidiememiniffe effetneccffezac deinde fortuna uer-tentc,pro irrogata infamia, patriæ utilifsimam nauando cotra hoftes operam, reipfa comprobauir,nullam tanræ atrocitatis deberc effehomini priuato iniu* riam,0dacerbitatis, quam deinde aliquocumincomodo uinditftac cupiditatc refpub.luat. Vnus fere Publius Scipio Africanus inrepub.Romana tab's habe ri poteft.Illum cnim,cum expugnata Carthagine noua, tota Hifpania Punicos cxercitus expuliffet,ui(ftorqj ab omnibus oblata ingenti auri ui tanqua Deus aliquis infummo haberetur honore: öd iam tum,nonquantûmnutanti patriæ profuifîètjfed quantum adillam omniPunicorum armorummetuliberandam fibi reftaret,animo metiretur,rcsfecundæ minime dementabantinec aduerfa fortuna,cum ab ingratis ciuibus poft deuidfum Annibalem,ôdreftitutam tran quillitati rempub.Romanam,repetundarum accufaretur,itafregit, utaut fibi ipfi uim faceret,aut fumptis armis,cum aceufatoribus fortunam periclitari ueL letiratus omnem rerum ab fe geftarum gloriam uni patriæ deberi, ôd illi fcele* ftam aduerfariorum criminâtionêoporterc condonari. QjiainrelongeThe^ miftoclem Athcnienfem ôd Alcibiadem fuperauit; quorum uterq^ cum ad ho ftes defeciffetarmorum ftrepituiniuriam à fc propulfare, ôdne quid de ipforS dignitateôdloco diminueretur, publico cum incommode caufam difeeptare inftitue-
-ocr page 23-P R AE F A T r o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il
tnftitucbant.Vi'ditquo^hocnoftrumjtamctfiah'àsturbuIcntum multiscpmo disinfelixfeculunijduo terrarumorbis ex uirtute profccfta miracula: akerum in Carolo Qin'nto Imperatorc, quifcmperfecûdos fortunæ fuccefîus amplifsi mas^ Uîdlorias tanta moderatus cft clemcntia,utne ueftigtum quidem ullutn ieuenorisquàmpareftjimperqineo adparerct: akerum in loannc Friderico EiedlorcSaxoniæ, quidomi foris^ ab eminêtiElecHoriæ dignitatis faftigio, diuerfis fortunæ aduerfæ icflibus eodcm tempore deturbatus, tanta animi con ftantia tam^ lent patiêtia bas grauifsimas clades tcmperauit, ut patria exutus, amp;nbsp;alieni turis fadus,ipfi uidfori æquè atcp hoftibus magnæ fuerit admiration i, amp;nbsp;in fummis,quod uix et faluts rebus contingere potuiflet,honoribus habitus. Neque ucrô, ut fuprà oftcnfum cft,perfonas tantum intueri ftudiofum leôorê làiis eft:fed tcmporum ÔC caufarum,cx quibus magnæ mutationes fæpe or-tæfuntjCxac^am cognitionemcomparareconuenit. Necdifficilis eft harum rerum obferuatio.Occurrit cntm,quocunq} antmum uertas,uniuerfa humana-rurareturn perioduSjgrauifsimis amp;nbsp;fnfinitisproprcalamitatibus pléna:nequc unquamfieripoteftgt;quinmukamukfs, etiamin optime conftitutis gubcrna-tionibus gt;nbsp;cum ad cataftrophen fuo fato rapiuntur, publice SC priuatim graui^ ter nioleftecp accidanticum ruente tota domo,tignum quoc^ amp;nbsp;parietcm unà rucreneceflelît. Hocomncs ætatesteftantur,ôi; rerum maximarum conuer-lîoncs,fatales^ cxitus demonftrant. Q.uid enim poft Mcdos,Aflyrios nbsp;Per
fas ( penes quos fummafuereimperia) Græcorumrebuipub,amp;moribus,quæ totordine ciarifsimos,prudêtifsimos ÔCfortifsimoshabueregubernatoreSjillu ftriusdicijautcogitaripoteftfNon folum enimdomilcgibus continebantur fancftiisimisjfcdforisetiam propter domefticam difciplinam amp;fortitudinem terrorierantuicinis omnibus, Quibus quidemornamentis hæc quoqj accef; fîtfumma félicitas, ut mukæ apud illos,toti humano generi æquè utiles atque ticceflàriæjCæterisuerôgentibusignotæartcs excolerentur. Nec minus ad-mirationedigna cft eiufdêgentisMonarchia,quam Alexander magnus fum-ma ccleritatc amp;nbsp;uirtute,cum non femel parua manu inuieftos hoftium (ut puta bantur)cxcrcitu8 profligaflet iuuenis,conftituebat. Huius pulcherrimi corpo ris nec caput nec pedes nunca'dparent:momento enim ferè temporis, à morte Alexandrijfumma imperij in quatuor partes diffètfta, magis magisi^ fubindc àfplendorefuoamp;^maieftaterccefsit, pudendam^ pofteris uaftitatem, nobis uerô præter lutftuofam fui £C funeftâ memoriam nihil reliqui fecit,quàm quod bonæ literæ ibi natæ, grauifsimicp feriptores diuinitus côfcruati àc ab interitu aiindicati, ad nos ab inteftato peruenere. Id enim proprium hab ent, ut uel fo-ïæ,rcliquis omnibus rebus fenio ó^corruptione ad intcritum decurrentibus, ammortalitati quam proximè accédât. Ac ut cætera omittâ, pro Solone amp;nbsp;Ly-lt;urgo,nuncilliTurcæius dicunt:pro uirtutum SC optimarum difciplinantftu-dijSjprornifcuarum libidinum SC barbaricæ crudelitatis officinç uifunturueóc wt dici pofsit, — Emconfeiiimus agros ï In maiore rcrum faftigio Romanü Imperium fuit: netp illius reipub.inftitutis,fi extra communem aduerfæ fortu-(næalcamconfifterepotui(ret,quidquam admirabiliusaut firmius habent ht-ftoriæ. VidcmusquibuSirtitijscreuerit, quales quantos^ in propaganda SC confirmandapotentiafcceritprogreftus,quamdiuilli ciues uirtutisSCpatriæ amantes contigere. Videmus ctiam,poftquam ambitione cceptum eft concer «arijin quam deformem ac turpem fuiftatusmetamorphofirt fit prolapfa . Vc «nim Ariftocratia,pulfa Regum tyrannide,iili omnium fuit utilifsima ; fic non longo temporis fpaciofortuna cum reipub.forma commutata, SCrerum ftim-ma poft Oeftauium Auguftum adfucccflbres delata, paucis exceptis, quorum dementia Sc fingularibcneficio Del resilliminusacerbæ,utàprioribus uul-neribus aliquantum refpirarepoffèt, conceflæ f«crc, pçrpçtuatn cum roonftris habuic
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e
-ocr page 24-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AE F ATI O
babuit collutfiationcm. Neç abfimüis fuitunquam cætcrorum rcgnorum, ordinum,tametfi inferiorem tenuerintlocum, conditio:cum Si illafuas pcrtu-lerintacerbitates. ld Philippus fecundus Macedo,Perfeipater,fuo inforcunio comprobauit:Mithridatesitidem,8cPtolemæusÂuletes,regnisunà cum fa* milia fiCpofteritatefuaamifsis exemplofunt. Minimeaût mirûuideri debet: quando ôd domefticæ cuiufc^p res, Si fingulorum, à difficultatibus rarô admo-dum fintimmunes. Cumigiturhiftoriaeinnumerabiliafereexêplainconftan* tis Si fluxæ fortunae in rebus humanis tanquâregulâ uita: in tabula depitflâno bis proponânuirtutum^ ac uitiorû,perfonarû deniqj quibus illæ inhacrent,ôd temporum eruditifsimam cotineant enumerations: magnam fui apud omnes . ftudiofos,SC eos qui alit^uo in Rep.funguntur munere,amorem Si cognofcen dicontentioncmmerito excitant. Proficiet autem plurimùm ftudiofus Le* ôor,fiexillarum frequent! lec^ione animum fuumad cafus humanos æqua mente, SC fine indignatione perferendos inflexerit,SC erudierit:id quod rcs eft exiftimanSjimperiorum Si rerump. Deum autîlorcm elfe, Si conferuatorem: ideo^ non deferendam efle, utcuncp euentus fçpe aliéna culpa honefto pioç inilituto non refpondeant,ullamreipublicæ partem, Verifsimum enim eftil* lud Pindari in Pythifs,
' Ÿ? icQ'ÂOIJ TiTHlicêlet eut/ Ji^OToîS KSdvonn’ia vy 2i' t/luUCCivJxt VHTTIOI itOO'HK K?iC «y«Soi 7«Zc«AflC'3jofc'4'fa7^f t/w,
Infelix quolt;ç Si ftultus eft ut plurimû illeimpetus Si Fremitus,gui quæ con filio Si rationc auertere non poteft,aut effugcre,tjfdem furiofe rccalcitrat:con trà quàm habent uerficuli,
mtuliljep^'oi/ tri cplt;Syft^
Benc Si Felicitcv Vale,
AD E V N D E M, juicuna modo comprendere cafus.
rerum hicJîudÿs^mmccs adje^at hahenas Omnihui, Alternéßpremo in culminepoßw Inferiorspremens,alt ernaq^ damna uictßim Jn caput ipßßium mapno conßantia torquens: UleJed indipnepremitur,JuhlimiaJemper Fulmina, nbsp;nbsp;nbsp;auerJo/S experttdspeEloreßrtes,
'Decipitur,nec habet quidquam ^uod credit habert Se certùnet^ enim uires contenderefupra ^atur^ exipuctsfas eß, nbsp;nbsp;luditur tpßi
Ex imisßatuens arcana indamine coelt. ^amt^ ea conuerßs uoluiquaßpe uidemns Sorttbus,amb{pui(puo tandem uertere curßm
Sint
-ocr page 25-Sint habitura rates,tantum rimantia turbant quot;T^eSioraperturbantep metu,pauor intw anhelas Occupât aßidue mentes,ßinditcp ßquentis ExpeUata diu quamuis,uotifcp uocata Sollicitü,incerta tarnen faUax^ repente Spes aura,nec adbueßnu requiesep laboris iyllius,aut aliquü uicino in margineportus Conßieitur, tantum ponto nox incubât atra.
^uare agite in coelum dubius attoüere menteS Sit Hudiumßaulluscp labor,mandata(p cura: ^tq^ ‘T)eum,poflquam dißenditanta cupido eß, Conß!er ethic tacitosßatorum expromereßenßusi Et. rerum occultai nobü aperire latebrus Et ualet, amp;nbsp;ßlus didicitßcreta docere:
caput nbsp;nbsp;rerum queer enda e^ßimmuperennût
/pß ubidißendimetai amp;ponderaßxtt.
Scilicet imperio qui continet omnia,mundum Conßituit duplicijplacitts cceleßiapoßens quot;Régnaßts,hominumpermittens cetera curai ^on tarnen arbitrio quouii retinenda, nec auß Sceptra,nec HlicitOeS aduim rapiendaper artes: Sedquibus ipß etiam moderator nbsp;nbsp;arbiter adßt
Plurimusjatcpßü dommantum cordagubemet c^ußicijs,reprimat^audentemplura tyrannumt ^ß^mpro iure licet,populipænïscpfurores Compeßat legumßortts deßenßr amp;nbsp;auclor.
Ipß etenim lateat ne te mens inßia uerum Q^lulioremq^ßias Regum,Regumcp datorem Terrarum iubet eße deos,quißeptrapotenti Concutiunt dextra,(isgt;^ ualidtsßmulinftruit armif lUorum utßabiles uires inpace colenda Et beüo inuilbaßallo metuantur ab hoHe: ^oßra quoep utplellant acres commißa magi^rt, Etjacere oßieium doceant gemebundaprementes Colla iugo inßieto.uidit^ hac omnia quondam Eatidico iuuenùßmnio, monuitepfuturos Euentus rerum uariös,quißua leonum Jilaßts nuper demulßrat or aßurentum, Ignibus nbsp;nbsp;nbsp;nullos inielltußnßerat ignés:
Etßorepradixit motus,quibtts excitus orbù
bßta
‘4
Infia uulnißcnm conuertat utßeraferrum, Ademhrucj^ non. capüïparcantjnjemhrü^ uicißtm I^rm caput o buertat, litemq^ aut car cere diro Terminet,autflatuatßpremo infunerefnem.
^am uelut ante locum captens,m'Unus^prophet^ ^achariagenitorefitus,uentura canebat Lucii re^nanou^ßhrißipr^niinciui in^ex.
Jnferret,mediumq^ uiris mißeret inermi ^aucorum numeroßcium latera utracpßptus: Sic etiam hicßdnonßmno uino^ßpultu. Online uenturas cogens in temporaßrtes Concinuit,ßbineßcurus molliaßngat Oda, eifT' ai luxui famulantta tempora uertat, £it monitus uitæ redeat melioris adußm ^ißuis is eil,cuius tangunt communiapeBus Seu malaßufacies Leugratißimaßrtis. l^es quippe humancvs urgent tbus omniafatis In peius ruere,ci9^ uitioßccedereßmper TJeteriora bonis’.capitinamcpinuidet aureo Lapfapolo rupes,nullo impeUente recija, Collßim^ humerü alte deturbat honorem. £it It'cet argenti fuccedit lamina,peElus Hrachiac!^ exornanspredj tarnen illa minoru. Et minus cß rarifemori^ inducit ahenum ^obilitate carens,grato^ colore metallum z^ldproperans tacite mundo inßdioßßneHus. Jpß abeunt etiam, quod conterit omnia,durum Inferrum tibû atroces,ferrumcp minantur. Tefla pedesfukitßbtusßgulina labantes, Idilts ad motus uarios cædesq^ ciendus, Vltima ne careat lachrymü qu(e uiuitur atcts. Jdos quoipportendunt immania monßra labor es, •SHon^ra per innumerosplus quam crudelia caßu. Torua letena locumßprema inßdepriorem Sortita eli,dirisfaucesßniatibus implens Sanguinis humani,uicinacp regnapererrat Cdsdefurens,cy^ bella oner ans naßentia bellis. Et uelut accipiter,liquidumßper aera pennis ^Hlota uolubilibus rapitur, Aäedos^feroces, ^JJyriosé^ truces,Iiri^o quiplurimaferro
Certattm
Certatim tn mißrai uerterunt re^nn ruinai. Et taniem exa^if dominandicurßht44,ipß Occubuereßmnl,gemitum^ deiere cadentes, Ext^it,^ ßimulis infatet in^entibut ur^et.
cAltera, in imperio,deforrnes un^uibtts ttrja Si^nAt hnmiinceßits,^ tatntum uinere rapto EdoElajintmdit nires mapiilia, circum, tgt;4mbeßsc^raugt;em dtßendit CAmibus altinmi Jnfeflanspariterpecudespecndnm^ wa^ißroSt '^nlciaé^ alueolùßnrtititr mella,domos^ Eurbat apnm do^afßertwßne le^e wodo^ Subpedibtti^pr emit,quidt^nid moder abileßaßi Spes iubet eße aliqurts.acceptacp damna,ferendo Leniter,emendat.beUo hæcp^enui acre ferenda Euocat in campum ^erjà^,bii arma minißrat. Et furios, totui quales ext er ritus orbü quot;Uiderat baud ullos,nomenc^ borrebat ad tpßim Jndomiu ^entüßeuis obtritus ab armis.
Tertia repna tenet rapidu uelut aBaßgittu Concutiens alcts Typrüfuneßa quaternas, yTorrendum in^rediens,ipßi truculentior urßt, Etpaiulotoruie riBu^ula^lciena. JT^c rapit attp ruit,quæcunq^ dat obuia teüus^y ^ua Taurus regione micat,quu metximus Atlas, Ert^oribus^ urit quot;Rbodope^lacialis inertes t^pricolas,lipnumq. educereßßileß/luü Imperat,^:^ ‘Earthos eadem uiolentiaßua ly^ridts edomuit,docuitq^haudßra timer e JnuiBits Macedum uires,in^entiaq^ arma, ^wn etiam Solymiie,ne quidßpereßet inaußm, Ceßerunt ^raijs bellumßacientibus arces. ^ßßdreferam Hlyriosproceres,ey^ marte cruento EuerßtsTbebas,tuaprudens Oedtpe repna? ,JTts etiam accedunt,omnisquas ^r^ciapaßim Sußihuit clades uarijs iaBataproceüis, Supplicibus^ moduspacis pr^ßriptus Atbenis, Et data iura Tyro uiBæ,le^esq^ tSdfileto, Jpßq^ßortuna Sardesproßripta maltha.
^ec tarnen bos requies caßts excepit arnica, E)umfurit lt;LAntf^onus,mißripleBuntur Acbiu , S^eua^ Caßander dat caußm inßata tyr annus,
X
-ocr page 28-^^anßirAmci^pitrnt ‘Tériîccas criminefatruMi^ '^emetrmsci^ dewmfiimmosßbißtmü honores, uitijs damnoßis orbt.
Ecce antem in clades ^uaß nonßtis tßaßaißcnt •^onßragraues,terris^rauiusßiccedit in omen, Seßia quartajocubs bipatentibtds omnia circam CoUaßrans-.qticeritcpßmuhqutbns impete uaiio Eim faciatjperdatq^ nbsp;nbsp;re^ms exaat ho^es.
Exert ans dnplicißerratos or dine denteSi Cornuacp àßmmo cnjpantia uertice dena: Se qiiibus obtradit medium,re£natlt;j^ ßperbe Exi^uum atcp hominispraßxam lamine corna, El prop na eaellens cerebro tria cornaàjammot llloramci^ ßtifaciensßaßipia iaris, Çrandèfonans,amp; canEla minis atrocibus artens, Inaolaensc^ meta : Latiam hac,daros^ ^irites, Etgenns à quot;Ehrygio dedaBam armaait lalo. JE omnem Libyam,régna his qaotp Panica late Euaßanda dedit,totam^ emißt in o-rbem, Et denßi rapidos eßßandensgrandtne nimbos. JJocpridem oblit^ belloram amp;nbsp;pacis amantes ,/Hercules littusßnßere ad atramcp colamnoe. Senßt Ioniam,ne(ppontas inhoßitus Helles, Cimmeritecp malam poterant fatalepalades Effagere,atcp armis rigidigenus utile Thracest Q^ntiochasq^ cadens bello, Eddacedum^ tyrannus, H^ulaere quem ßcco deßrtptus terrait orbts. Id^Rhodanus qaeritur, luget qaoepnobilu ißer Fluminibusgaudens ter denis,montibus ortus ArnobßiUnde irriguo lauatamne Sueuos, ExcipienscpEycum Foijs adlabitar aruis: ^ec mmus erumpens uicino egargite ‘Phenus, ^tgaßcat ipß tuos felix Alßbtiaßnes, Et quas eximij plantandü uitibus oras Uangiones ^emetescp colunt, qua ^elduafagus S^epe uiatores umbr'u excepit opacis, Eidit^^obßapuittrabibusconiunElusacernis. ^wn ipßs etiam terrere Tuifconcts auß e^, ^isa lateo/Spaüens zHlbuprouoluit arenas, lt;El/enapiosi^acres bello fattos^ßbegit, Erachia ad^equoreos extendens uJq^Sicambros,
Zdtßpe
*7
‘Utptpe aucupio uolacres cApiuntur eoâem Innumene^cupihs cum retia tenß ma^ißer £xplicat,(^ mifèrtvi obi’e^la decipit eßa, Cdïox^fene^iratos epulantïbw mijcit hamos, ^am ntßßrpentern coluber deßuttat th^ens» Pro tumido nmpaamßßp^eret îUe dracone, ^ecpremet imperia cognatæjquameap^entis Colla,nee inßctet lin^aü uibrantihus ho^em. Imas amp;nbsp;ambimoi canElhneep totias OrbiS zy^mbitas eßullitantas,qwnplara uorando Jp£c oculis ate^ iüa animo, aelat aqaor arenas^ Eße decem capiat,filas eptibas iniperet, orbes. Omnia dam tentât,cælam qaoèpfidefipema Âîanitascp loco incaßam tentare uêtaret ^iDeas intaElasqacvs ipfi receßit adarces: Et modico tandem contentiaiaere baflo Coßmar. h^ec meta eli, hic nofiris exita^ a^is.
Sicßmors in terris mapni,morimar^ beati: Sichamiles etiam retrofaßentibas aaris IReddimar,^floramßmilesmarcefiimas ipß^ Siegenus hamanampreßis ceußrcina terris Definit eßeßper,matatep in fanerefirtes, Etfiris quondam lugenda nepotibus aEia Crimine,pro patrß aris^ßoeä^ relinqait.
Et qaia nallafait capiti conlîantia reram z^arato,argenti^ nitor coneeßit aheno E)egeneri,ßerrataßbiquidfimniatatas ^SlfolliaSi^etemampulchricea ueris honorem, Et nullas hyernes meta{t,nec ftßra curat, celer es zy^rElo reuehant aßerrima Caurt.
^os etiam,iHorum quodplarima caafi, malorant Etßmtu,el5r^fuimas,qaod^ ipßs cladibus anjdm iSlPateriam^ damas,uiBifateamur oportet, Crimine non ano,non ana labenotati: Plaribus ufq^ notafielerifamalatißerentes. ^uycunci^aßicimas aerßfora,peEtora circam ^uod^ manus regum longas,amp; brachiajäpe Ferreafentimasfdaris qaodßepeflagellis Ccedimur,aaßicium debere hoc omnefisrori zy4ttribainoBro, quemßcßiapramia tandem Exercent,damnisiLfaces commanibus addunt.
ß 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*«
-ocr page 30-lê
Steppe ext^uo cdrreptaw epomùejlAmtnam quot;VulcAno dominAnte incendiA mA^nApqAwntAri Comptunt^domos AictnAcpteElA domorum Eripiunt oculüpbito,rApttméi^ uA^Antur Flubltbtes undArum pA^rA remorAntibM,Alto DumgAAdent,?^ tignA AorAnt,pér rurAper urbest nAnc infAmem lep^eretnoffetep Mephitin, ^^nA bonosßtAnc hAbnißent mœnÎA eines, CnmpAter ^p^eminießAperentßelerA impiA nAU^
^dnnepAtrt ArmA monens nAtiAS, beüoépfAp^AtAm lnfeEiAns,totA in eUdem rApit ApminApeAw'^ Et tAndern implicitusejAeren dependet Ab Alt a QinibttSfAtep InitpAtriAm qAibeßt honorem^
Troietts inpAtriAmße beÜA eiebAt Adnlter, Exitio elArAS^eneris,re^ni^ eAdentü.
*TerßeA CAwbyßs Atrox nix re^nA uidebAt EbrietAteßArenSjßAternAdpßnnerA tArpi /nc^ÜA cAmAlAns,eAderet enm inßAneeAri Etßror nbsp;nbsp;coniAnxßAtrem mißrAtAperemptnrn.
Ipß qnoep oeeißspœnùpendebAt Awieos udddApnAS Alex Ander, dininAp nnminA iA^lnns tFkfente hAbitAreßA,ßperis AltoribiiS,Aeres JnßnriAs aBusfAflnrn ponebnt inAnem, quot;FepnAc! TArqAinitts '^omAnA libidine nertit: CrAdeln^ dedit nerß CArthAginepænAS c^nnibAl,eif7^ßcAmpAtriAm rAplanit ad nmbra^.
'^ec ßetit imperij trnenlentoßrmA ^eroni SnmmA diA,mAtrùép exeUamprotthtis aIaaw Jpßßbi mortem corßißens inre Inebat.
Adde etiAm (ßinm,qni qnArtus in or dine ‘Romce Ciießr erAf.nónne hoc pAtrû dominAnte rnebant InpeitApAßes^ qnos tandem ipnaniA Indos n^r^bniti nbsp;nbsp;qnernlis ßbmotA client ibns Anris^
^MS nnmeret,qA(e perßdiAmßnt nit a bilinpnem Increment A mAli, comitataip dAmnA ropinas ?
T)enip non modas eß niiijs, numertAß nec ußnam qneAt innocnas dici,crediß retexit LumineperlnßrAns certoßlanreas orbem UllAm hominnmjdnmqnemp trahitmAleßnalibido, TrAnßerßmep rApit,iAmcL hnc impellit nbsp;nbsp;illnc.
Sic e^o dnmpecco,tA dnm temerariw aades
Jn
-ocr page 31-/nßicmn^,ß-cnoa nbsp;nbsp;non habet ille furorum,
^^artus ab al^entimeliniprobitat e cauere c^eSiimat,iüaatam quamße proäucere uitanr: l^na omnes ruimusßatisq^ aduoluimur ipßt, Ptgrauiui^rauiuseL premantyinhonoraq^ tandem Suprema cdbreptifubeamusfunera morte.
^os ipiturimalèqult;£ cauti qult;£cun^ uoîentes Fecimusïhtec eadempi^eatfeciße:'l)eumq^ Offenjùm mult àßelerumferitate precemurt ^dd/itius ut ple^at, nec a^atJub tartarafontes, 'Dumprecibus locus eHidumpcenitutflèfurorum Tempus amp;nbsp;horaßnunf.ne tunc cum forteparati ^on fsmus, nbsp;nbsp;montes nobis confinßmus auri,
Pr^da necidemur, réunis coeleHibus orbi.
F t i s.
-ocr page 32-ÎO
AD DIVVM C A R O L V M A V S T R1 V M, IMPERATOR EM Romrtnorttin fmplt;r Auguflum,Hi^ani(trum rrgan,Catholicimt,Pium,'Feïicem,Vi^orem, Pdcißcum,Dominu/m cr Principem fuum Clementißimum,in Eifioriant Ctefd-rum confcriptam lt;t CuJßiniano,Proocmium Chriflophori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
___________ ScheurU i. v. d. Aduocati patrix.
jS'°* TIV s poetain carmine qiiodam fuo ad Cenfofinum, cnumetatis re-5 bus plurimis,qiiæ hominum opinione maximi fieri conlueuêre, addit,
M M ii^e*13^fi^ P°^e^^baamico,neq^eumfibidonariuelIe: Sednon hiec mihi,inq^aiz, uii^nec tibi taliu/m Kcs eji,dUt animiK delicidrum egens.
Ego uero Diiie c a ROLE,multo magis atq^uerius dicereprçfariq^hocpoITeuideot huicmunerimeo,quodadMaiefl:atemtuam in præfentia mittendum ftatui. Quid enim autàmeahumilitatetantæexcellenriætribuipolsitrerum omnium quas Fortuna conferre hominibus lolet, quo non abundetiampridem omnibus illa cöpijs cir cunfluens?Autcgoita dèfipiam, ut huius aliquid generis DiiiocARotodignumà me proficifci pofle confidam ? Iure igitur deueni ad hæc lirerarum amp;nbsp;dodrinae monu menta,quæeflenteiufmodi,utneq;uuigo Siimperitis magni facienda,ne’q; bonis atq; fapientibus non admirabilia uideri polfent-Scd fi quis,ut eft hominum hoc tem pore magna curiofitas,hoc nuncrequirat,quæ me res aut caulTa impulerit,ut tuæ Ma ieftati non uercrer obftrepcrc,amp; hac mea iilam ueluti allocutione interpellate in ma-ximisamp;grauifsimis Reip.curisîeifirefpondeam cupiditate amp;C ftudio quodam hoc efiefadummeo ergaDiuu CAROLviäfingulariatq^eximio ,incerrifsimafpefuturu, u£ uoluntas atq; opera mea comprobationem illius inucniret, nunquid ciim ratione iuftam atq; locupletem reddifle,tum refponfione illi pia atq; moderata fatisfecifiTe ui deri debeo?Si enim is ego fum quiàmaioribus huncfenlumunà cùmuitaaccepi,qui non ad hoc fum inditutus,fed ita naturæ inftindu animatus,deniq; non edodus fed genituSjUt non folùm Cæfaieam omnem Celfitudinem,tanquam Romani diuinitùs conftituti Imperij legitimam poteftatem,ueneratione cultuq^i fummo profequar,fed familiam Diui c a r o l i amp;nbsp;domum Auftriacam,de cuius cœlefti quadampropagatio-ne tot Ducumlumina,tam multiplex heroum quafiiubar exortum eft atq; emicuit, maxima cum reuerentia admirer atq; fufpiciam:cur non mihi permittatur,ut hanc iii clinationemuoluntatisamp;cupiditatemanimimei quibufcunq;uelrebus uel uerbis pofsim,declarem?Curnonhuic ueluti exultationi cordis meilibertas quædam con-cedatur fua ? An dubitare iiero pofsim aut debeam,non gratam acceptamq; hanc pro penfionemincitacionemq;ftudij mei,Diui c a roh clementiæ,uelfoliuspietatisno mine atq,-refpedufuturamelfe ?neq;enimhecatombis modo, fed amp;nbsp;tulculo litari Dis immortalibus,præclaro intelledu,dicerc folita fuit antiquitas.Etfi, nifi uitandû mihi effet quafi præconium quoddam laudum mearum,commemorate poteram no paucaquæàtua,cA ROLE,Maieftate erga paruitatem meam profeda,animum mihi in lîocpropofito adderemeritó debuilfeuideantur.A tc enim inHifpanijstuis quon dam magnabenignitate,cumlegationis munere fungerer,auditus:à te eo fum honore affedus,ut immortali laude celebrando Mercurino Cattmario plané Neftori tuo refponfionem ad me demandares.Tibi ego in frequent! cœtu procerum tuorilm de-fignato Imperator! Rom.amp; fucceffum hune commun! ciuitatum Imperij Romani uo ce gratulatus,amp; quemadmodum par fuit,à Deo,ut is honor tibi fauftus, felix’, fortu-natusq; effet comprecatus fum.Sed quonrinus de me meo ore plura commemorem, uetecundiaprohibeor. Mihiautem etiampeculiariter adte librumiftum mittend!, Imperator,amp; dedicandi Maieftati tuæ plane necefsitas impofita fuit, conditione ea qua hunc ab autoris hæredibus impetraueram atq; obtinuerä,cum quibus poft lon-gam lane tradationem ira conuentum effet,ut tuæ Maieftatis aulpicijs hic liber pii-blicaretur, deftinatus eidem iampridem ab ipfo autore, amp;nbsp;ultima etiam uoluntate illius cofeeratus.Similipado amp;nbsp;alter Cufpiniani mihi liber traditus eft,inquo Confu-luhiftor!aquædâcontinetur,fub fratristuiinclytiregis Ferdinandi nomineemit-ten dus,de quo par erit fides amp;nbsp;diligentia mea.Atq; uidebatur hic locus,amp; ea quæ mt hi cum Cufpiniano necefsitudo intercefsit,poftulare,ut de illo differerem copiofius: nequealienum hoc futurum erat,fiapudte, Imperator, celebraretur tuus tuonimq; ma!oruftudiofifsimus,amp;quemobpnidentiä amp;nbsp;integritatem fingularemauustuus DiuusMAxiMiLiANvSjmagnifsciffet atqj dilexiffet.Sed mihi fimul cauendii fuit, ne Ion-
-ocr page 33-A D C A R o L V M V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2*
tielongîorqnàm oportet à me oratio haberetur:(imulin ea fum fpCjOptîmi amp;laüda-tifsimi uiri prædicationem faciendam futcepifle alium,qlii amp;nbsp;melius 8c exadius om nia perfequi pofiet.Ego quidem aliquando ab Imperij tin,c a ro lE,ordinibus lega-tus ad Pannonicos Dÿnallas,cum ad Cufpinianum ueniflem egi cum homine ledit lô,utlabores fuos edere,amp; uiuus fama fua frui uellet.Sed refragatus mihi fuit uehe-nientifsimèjin curaatq; ftudio cùm augendi turn emendandi lcripta fua, amp;nbsp;in nimia quadamfolicitudineeuentus.Cum etiam illud Horatianum fæpius commemora-ïet,quo non accelerandas editiones nouorû operum ingenij,fed diu amp;nbsp;nonum ufq; în annumreprimendas Poetacenfet. Deipfo quidem genere fcripti paucafacienda iieibafunt: quo quidem nullum aliud elfe poteft magis utile aut falutare homini-buSjUtfortaife quædamIpeciofiorareperiantur.Hilloria enim fola eft, quæelficere potert, ut non femper quafi pucn fimus in uita, utq; pulcherrimorû non folùm exem plorum ad imitandum,fed confiderationum etiam ad iudicandum copia facultateq; inrtruamur. Quæ fi effent fola,incomparabilem tamé cum ullis alij s boni t. tem habe rent.Sed adiungitur his incredibilis deleftatio atqj uoluptaSjCOgnitionis rerum fin-gulanum,faftorumq^ ac diftorum memorabilium,amp; confiliorum prudentium : qua nihildulciusneq-jiucundiuscffchominipoteft,præfertim illi qui conditionis fuse memor,generis cura refpeftuq^tangitur. Neq-,eft uel alia materia, uel latior quaff campus,in qua exercer!,amp; in quo excurrere hominis mens amp;nbsp;intelligétia polsir : cuius hoc effe propriûmunus peculiareq; opus eflefeimus,utpræterita cum futuris conterens, fie præfentia difponatatq-, conftituat,ne in eorum quæfecuturafint,cou ieflura 8c prouidentia fallatur. Cuiautem fatis fueritfuafolius uel attentio, uel perueftigatio, uel etiam experientia, in tanta uarietate cafuum, mutabilitatc tein-porum,omnium reruminftabilitate amp;c fluxu quodam ? Illuftrat igitur non modo ilia tempora hiftoria,quorumferiemexequitur:red etiam,ac magis quidem, ea qui-bus legitur atq; côgnofcitur. Id autem maximum exiftimandum, quod uerita-temquoq; hæcinrerû etiâdiuinarii animaduerfione j mirificè declarat,atq; côpro-bat,do(ftrinçillius quafi oculis contemplandaexemplaproponens, quibus amp;nbsp;reôa ueraq-, de Deo,deq; rebus diuinis fententia confirmetur,amp; illa fecundû Pindarû,fapi «ntia odiofaobtreftandi Deo retundatur.Quo de fenfu Cicero illud egregiu,amp;nun-quamnimislæpememoratUmelogiumprotulitiHiftoriam effe teftem temporum, lucem ueritatis,uitam memoriæ,rnagiftram uitæ,nunciam uetuftatis.Sed mihi laudes hiftoriæ cancre non eft propofitum.Cum uero fit nihil ulla in parte huius co tem nendum; tarnen meo iudicio plurimi facienda ilia funt,quæ nonlongifsimèabeoru temporibus qui forte legerint,abfunt,uel in illa etiam incidunt. Dicit apud Cicero-nemalicubiAtticus,utopinor,malleprædicari à Cicerone memorabilem ilium annum confuiatus ipfius,quàm quod aiunt de Romulo amp;nbsp;Remo.Noftrorüm etiam hi-ftoricorum multi ab origine,amp; quafi fundamentis mundi narrationes aliorû retexen teSjOrfi funtlibros fuos.Quod equidemnonreprehendo; fed hociam ferendum no puto,eofdem qlio propius ad fuâ ætatem atq; memoria accefferint,eo fieri temifsio-res atq; negligentiorcs,quafi in opinione quadam, quæ ipfis nota fuiffent, ea neminem etiam pofterorum ignoraturum.Quapropteramp;hic autor carior, amp;nbsp;illius feripta gratioranobis effe debentjquæ in Cælarum hiftoria inchoata,utpar fuit, à C.Iulio Cæfare,deq; optimis amp;nbsp;probatifsimis feriptis collefta, ad tuum ufq; c a r o le, diuinu Imperium deducuntur,in diligent! perfecutioneproxirtiorumtempbrû amp;c fuperio-risfcculi, in quo tuorummaiorum imperiarefplendent. Hac etiam de cauffa tuns hic elfe proprius liber uidebiturjufq; adeo ut fi alteri lieluti confecraretur, nëfaritlnl facinus fieret.Hic tibi occurrent tui Rudolphi, Alberti,Friderici, hic maximilianvs ille anus tuus,omnes Auftriaci fanguinis atq; generis;qua fibi domû Aqliilæ Romany iampridem, ubi quafi nidularentur,delegerunt.Fama eft,obfcuriôrilla quidem amp;nbsp;incertior, nefeio quem potentem hominem concupiffe fuos maiores afpicere,amp; car minibus magicis curaffe excitari de biiftis fimtilacra quædam illorû.Eft ea fane cupi ditas non indigna animo excelfo amp;nbsp;magno.itaq; amp;nbsp;apud Homerum Vlyflcs no con-tentus uaticinio Tirefiæ,cuius caulfa ad orcum nauigalfet, animas etiam hcroum amp;nbsp;heroidum uidere amp;nbsp;cognofeere uuIt.Sed quis iam fimulacra amp;nbsp;umbras requirat,fi lie rè quales quiq; fuere, cernere ac contemplari liceat? Has autem uiuentes quaf-dam imagines jftudium 8c diligentia atq; afsiduitas eruditorum hominum in
5 Hiftori*
-ocr page 34-àî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P I STO L À ,
hiftoria producît. Hçc non i dola,fed ipfos illos ueteres daros laudatosq; ac magnos iiiros intiiendos proponit.Non efFugiunt hæ imagines,ut Poeta ait,
Pdr leuibuf uentii, uolucriqi fitnillima fomno:
fed mente atq; animo penitus comprehenduntur, ac tenentur. Neq; eft alia cauC» fa,cur omnibus fecnlis, amp;apudomnes genres poetætanto in precio fuerint, quàm, quod taies uirtutis atqjlaudis effigies carminibus fuis, ut quafi funderent elabora-runt.Quos aliqui eo putantprçftantiores, quod generatimillalicentiafaciendi quid libet,abfolutas 8c undiq; perfeélas has proponere eis concedat:cum hiftoria amp;nbsp;in ne gocijs explicandis,amp;hominibus exprimendis,ad certam quaiidàmlegert ilarratio-nis fingularis,ac eorum quæ faûa fint fidem deuinciatur.Sed nefcio quo paÛo in hac omnia funt,fi nonfplendidiora,at firmiora:fi non formofiora,at grauiora : fi non ele-gantioraamp;magis ornata,at(utira uocem)caftiora,amp;quafi bonaualctudine fua ma-gis Ipeâabilia. Atq; hæc quidem ftudia,ut te faccre confiât Imperator, omnibus uirî bus excitabisiacentia,amp;foucbis, perculfafeculi huius barbaria nocente.Illaintuam fe curam amp;proteiftionemtradunt,tuæq;fe cômmittuntfidei.Inualefcunt indies ma-la,uita fit corruptior,mores deterioresmeq; turpia iam uittip erantur,neq; laudantur honefia.Quidita ? Quia animi hominum nullis moderationis frenis cohercentur,cu piditates nulla difciplina reprimit,nihil in educatione puerili laboris fufcipitur, ado lefcentiam nemo refpicit,ætas uirilis quibus in rebus laudem quærat,pudet eloqui. Quinetiamfenefl:aiameôcfiimpudentiæprolapfa,ut iuuentutis uitia difsimulan-daefie uideantur.Non potefineg3ri,hæc tempora multas amp;nbsp;magnas habere difficul tates.Vbiq;propemodumlocorum atq; gentium terrores amp;periculafefc oftendun^ uereq;,ut Poeta cecinir,
Vicittte ruptis interfe legibiu tirbes ' Arma ferunt,feuit toto M.ars impiiMorbe.
quot;Nunquam hoc accideret,fi non prius uitam, mores, ingénia Barbaries perdidifiec atqiuafiauifl'et.Namnofiraprofeftoætasmaiorum quædam dcliôiafiue meritb feu immeiito luit.Superiorum annorum atq; ctiam uetera quædam peccata nofirum fæ culum exercent.Sed tu Diue carol E,fapientia tua cmendabis uitia,dementia fufii-nebis atqj corriges mala : optimas artes Scliteras atq; fiudia humanitatis reuocabia inlucem: quibus cxorientibusatq;inualcfcentibus,occidet atq; debilitabiturBar-baries:quamcumnomino,fentina quædam maiorum omniumintelligi debet. Sed hæc non tam monendi tui, exhortandi ue caulTa ( quis enim te aut certius pcrlpicic qua in parte maxime auxilio atq; ope indigeant reshumanæ?aut quis unquam ad fubueniendum fuitparatioracpromtior?) led quafi in curfuacdamare tibi ut unus de populo uolui. idq; neque mîhi indecorum, neq; tibi contrarium futurum efle exi-ftimaui.MuItæ finit tuæ amp;nbsp;magnæ uiftoriæ,quas amp;hæc ætas célébrât, amp;nbsp;admirabi-turpofieritas. Tua uiftricia arma duæ iamorbisterrarumpartescxpertæfunt:ter-tia,utinam tua opera benignè,placide, tranquille, Concordia inter ordincs Imperiî confiituta,horum celerîter uim fentiat. Tu autem, qui non folùm intelligis quantum in hoc fit, ut Chriftianitas nullo hoc tempore bello intefiino coflidetur, fed etia naturaingenioq; te efle miti ac pacifico iam fæpe dcclarafii,non audies ullorum uo-ces,quæ niggerere cotra dcmentiam atq; manfuetudiiiem tibi aiiquid conabuntur. AmifittuaMaiefias nuper fapientifsimum Principem GeorgiumDucemSaxonum, ârtifitamp;TridentinumpræfuIem: quorum alter mefummo fauore profecutus,alter etiamfamiliaritermihinotusfuit. Vtroqj profedouti ad tradationes quietas,atqi lemotas à turbulentia potuifles. Potuifles ScTreucrenfi præfule,quem nuper ne-quaquamidoneo tempore mors abfiulit.Sed fuperfunt Diue carolb, nunc etiam, qui fua tibi opera,labore,confiliis,ope rerum omnium,ad fedatas atq; pacificas deli berationespræfiberuntiut quamuis illorum clarifsimorum Principum amifsione relpublicafine dubio magnamiaduram fecerit, optima tarnen nunc etiam ab his qui fuperfunt fpes efle uideatur.Hacigitur uia fi perrexeris ad procurandam falutem rebus communibus,omniafelices,profpcros,fortünatos,fecundos,quæcunq; ages, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exitus fortientur,amp;cun(fiorurt expedatio confirmabitur,amp;ijs quæ tibi maxima co-
tigêre,multo maiora atq; ampliora precabuntur uniiierfi. Earn autem famam relin-ques ad pofieritatem,qua nulla alia clariornéq;illufirior efle poffet.Et,ut quod pri-rtum eft,ultimo loco dicam,Deo opt.max.cuius honore cultuqj tibi nihil eft anti-
qiiinSj
-ocr page 35-A D C A R Ô L V M V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ
quîu8,noft gratins âcceptiiisüeaieqi tua erga ilium picrate digtiiüs quicquam agcre, fiifcipereqs potcris.Sedredeoad rem,cuius caulTaatqj occafione hæc fcribenda lu-fcepi. Tuigiturdiuec AROLE,inhoclibro,quemcumiriplufimorummanus pcrue-nirc cuperemuSjtuæ Maieftati peculiariter dicandum mittcndumq; cenfuimus,amp; u» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
terum præclara multafacinora^Scpofteriorumà quibus tu proximè origincm ducis, domi forisq-„in pace ac bello fapienter atq; fortitcr gefta plurima,horum conflantiâ, pietatcm,iulliciam,clementiam,liberalicaté,horumuires, fortitudinem , feueritaré, animi magnitudinem atq;robur,eorundemiura,leges,ciuitatum conftitutiones,bei Ia,uiftorias,triumphos,interq;hæctuas etiam res Sé celebritatem nalcentem reco-gnofces Hic illis te Germanosq; tuos Romanis artibus cgregiè inftitutos admirabe-re,quæfunt,utPoeta ait,
Rfgcrc Imperio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iinponere legeif
PitrcercfubieéliSiC^debellarefuperbos.
Hic cxplicatum fadorumpræftantia, illud Agamemnonis Homericum pulchcrri-mum cernes encomium,quo fecithunc amp;regemjbonum,amp; fortem bellasorem: quæ cum tibi,utnecefle eft, amp;lapicntifsimo amp;nbsp;uirtute cxcellentifsimo Principi placue-rint,probari etiam tibi patiere,tuæ maiorumq; tuorum Maieftati addiâifsimi, amp;C de ucftra domo multis modis bene meriti,autoris operam,uoluntatemq; amp;nbsp;ftudium:ac meam quoq;poftremô diligentiam,cupiditatcm atq; rarionéin his lcriptis cùm ob-tinendis,turn emittendis, turnetiam cum hoc ProœmioloT. M. dedicandis, non afpernabere,inq; cura refpeâuqj reipub.amp;nos aliquo beneuolentiæ fauore compleifteris.
Nicolau« t
-ocr page 36-14-KICOLÄVS GERBELlVS PHORCENSIS
Citndido Lcäori Salutent.
Vtim anno fuperiorc Crato Mjrliii8,cgregius Typographtis amicns iio-¥1 ftcr,infigne illud Opus de Cæfaribus Ioannis Cufpiniani in manus acce-pifletjUietueretq, ne exemplar fcriptum enim erat non fumma cum dili gcntia ) mendis atq; crroribus lcateret,cœpit per amicitiam mcjperq-, nc-Cefsitudinem,qua diu coniunftifsime uiximus,obtcftarijUti libro diligenter cuoluto obfcruaremj ß quid fcriptoris infcitia aut incuria peccatum effet, id à me cmendare-tur, reftituereturq; fuo nitori.Quanquam autem me huic oneri imparem certo fciré, alijsq;quottidicoccupationibusimpedirer:tamenhominis afsiduæ preccs,amp; Hi-ftoriæ dignitas,tum etiam communis ftudioforum utilitas,me tandem uicerunt. Ta metfi amp;nbsp;illud fæpe animum meum fubicrit,turpe amp;nbsp;fœdum effe,fi nullam opem,nul-lum adminiculum adfcrrcm Culpiniano,à quo tot olim fuiffem bcneficijs ornatus, maxime cum uiderem toteum à fcriba fuo uulneribus effe dilaniatum. Cumitaq; maxime timercm,ne diligentifsimi hominis lucubrationes cum dedecore aliquo in manus eruditorum penienirent,fummifi humeros,amp; cura quam potui maxima adui gilauijUt caftigatior exiret in publicum liber meo iudicio utilifsimus. De quo mihi ipoftea copiofius differendum erit,fi prius pauca de Audoris üitajôc quç mini faltcm tomperta flint,expofuero.
Oppidum eft in Orientali Francia,nobilifsima ilia Germaniç prouincia,Suucinfor dia,liucàSucuisconditorîbus,lîueanimalium traieftu ita nuncupatum. Quod in Mœni fluminis ripa fitum,olim fuit fub Ducibus:poftea libertati redditum, Romani Imperatoris ditioni cefsit.Exhoc oppido originem duxit Culpinianus.Qui cu apud fuos literarum elementapcrcepiffct,tandem maiore ui ingenij excitatus gt;nbsp;Viennam, nobilem illam fuperioris Pannoniæ urbem,cum çqualibus profedtus eft.Nullu enim crat eatempeftate in Germania celebriusgymnafium, ob abundantiam rerum Omnium, amp;do(ftifsimorumhominumincredibilemmultitudinem.Cum enim fapien-tifsimi Principes Auftriæftudiahumanitatis ScMathcmatices inftituiffent, maxima pafsim ex omnibus adiacentibus regnis amp;prouincijs eo turba confluxit.Hic Cufpi-nianus,lit crat acriingcnio,ftatim philofophiæpræceptaedidicit.Deinde fub Conrado Ccltc,cximio turn philofopho amp;nbsp;poeta,etiam politiores litcras magna cum aui ditate arripuit : natura enim amp;nbsp;ingenij ui ad ca ftudia fua fpote impellebatur.Et quia unum magiftrum amp;audlorem Apollineutriufq-,Rudij, poetices atq; medicinæfuif-fe credebat,etiam medicinæ profefsioné manluetioribus Miifis adiunxit. In his pul-cherrimis ftudijs,tantam famam, tantamq; cum laudc gloiiam confccutus eft, ut eo tempore in uniuerfa doûorû turba,nemo Cufpiniano facudior aiit eloquentior ( ut turn erant tempora ) habcretur. Memini fane, cum adolcfcens fub annum Domini M. D. 11. Viennæ literis operam darem, amp;Diui Maximiliani clementifsimi Cæfari» iuffu lohanni Stabio nobili Mathematico Sc Poetæ laurea danda foret, congregataq; effet eruditifsimorum hominum maxima concio,foli Cufpiniano inaugurandi Stabij Sclaudandæ Poetices prouinciameffe demandata.Hicquo habitu corporis, qua forma iucundifsimi oris,quanta cumgrauitateSc Græca Sc Latina pronunciauerit, quam uaria,quamqi concinna fiierit oratio,non audeo dicere,ucritus nc fidem quæ dixero,fintfuperatiira.Hanc dicendi admirabilcm gratiam,corporis ftatura amp;nbsp;digni tas fupra quam dici poreft,amplificabat.Erat enim corpore procero Sc obæfo, fed ta eleganti proportioneScforma,utei nihil dedecoris crafsiticsillaadferret. Crincs c-rant aurei,fed ab fyncipitio rariores.Facies prorfus niuea,os uenuftifsimum, tantaq; in dicendo fuauitate Sc gratia,iit nihil unquam audiuerim iucundius. In geftu Sc mo til corporis,incapitis nutu8crenutu,omniq011o oratorio habitu, tanta moderatio-neScgrauitate,utnihiluiderimufpiamciihoccoferendfi.Itaqj uere dicere poffum, inilloPericlcamillamîT«tf«ScEnnianamSuadæmedullâpcr omnia diffufam ftiifle membra:tamapta,decentia atq^ucundacrant, quæcunqjuel dicebat, uelfaciebat. Hisartibus.Sctammultiplicioptimarumrenirn cognitionc inftrudus, pcrfacile in (doâifsimorû uirorum amicitias peruenit.Nam primiim omnium optimus Impera* tor Dinus Maximilianus,cum in fenatum fuum adfciuitieiimq; in Vngaria, Boemia, I*oloniamqjOratoremmifit,annis duodecim continuis,eius conGlijs Sc opera in difûeillimis febusfæpirsûnè ufusiQuem cleinenterjadeó tnanfuètè atnpleâe-
batur.
-ocr page 37-A D C A R o L V M V.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-j
lgt;atur,tit ræpe in multam noftem cura eo de négocias impeiij, de rebus fecret'ifsimis collocutus fir,plane ut erat manfuetifsimus Princeps,familiarifsimè. Tanta enim e-ratin Cufpiano prudentia,tanta fides,amp;tâ tenaxarcani cuftodia, utillius fidifsimo pedtori optimus Imperatortuto potuerit etiam reconditifsima committere. Habe-bat inter amicos præcipuè lohannem Graecum Pierium,uirirm fummum, unum rotins Imperialis aulæ meumolimMecœnatemamp;patronum.Deinde lohannem Sta-bium, AndreamStiborium,amp; Stephanum Rofinum,præclaros mathematicos Sephi lofophos.Interhos gratifsimus illi erat Iohannes Gremperius,homo feftiuus amp;nbsp;mire iepidus.Quo Cufpinianus inpericulofifsimis fæpelegationibus comitéufus cft, ob facilitatem morum,amp;fingularemurbanitatem.Nam cum femel unà cum Culpinia-noBudamuenilfetjamp;s forte fortunaTurcarum ingens turba in editiorc loco capite pledlcretur, Gremperius albifsimorum corporum formam admiratus, clàm unius ex obtruncatisTurcisauremabfcidit: qua cumaurc miros iocos atq; ludos in amico-rumcœtuconcitabat.Cufpinianus,cû nominis celebritate amp;nbsp;tot peregrinationibus inmaximorûRegûamp; PrincipumnoticiamperuenilfetjUtabobliuione labores fuos , uindicaret,adconfcribendamhiftoriamfeapplicauit.Etquia in fummi Imperatoris auladiuuerfatusfueratjde Confulibus amp;nbsp;Romanis Imperatoribus feribendi argumentum arripuit. Ad quodfuuminftitutum, multam fupelledlilem fuppeditauit ra-hfsimorumlibrorum copia.Patebantenim eiexCæfarisliberalitâte beneficentia omnesundiq;uetuftioresBibliothecæ, omnia Ducum Auftriæ fecretiora fcnniaamp; «f;^âfl:,Exquibus uir omnium diligentifsimus,multa quæ ab alijs prætermifla funt, accuratifsimè deprompfit.Primùm itaq; omnium Confules aggrelTus eft,quos ante-quâ ab eo uita eripereturjreuidit amp;nbsp;emendauit. Poftea Cæfares amp;Impcratorcs ufq; ad Diuum Maximilianum perduxit.Quos morte præuentus inemendatos, amp;nbsp;ob feri ptoris infeitiam fœdifsimis erroribus deprauatos reliquit, ut póft paulo docebimus. De dicendi genere aut elegâtia,quibus tanta hiftoria ornari amp;illuftrari potuiifet, no admodum eum folicitîi fuilfe uideo.Forfan,fi quid coniedlura confequi polTumjfatis fadturum fe ingenuo leûori arbitratus,fi quæ ipfe uerifsima elfe copcrilfet, fimplicif-fimaorationemandaretpofteritati.Siuequodanteannos plus minus quadragmta, nondum in Germania is fuerit literarum cultus amp;nbsp;nitor,qué nunc etiam in adolefceii tibus propè noftris uidemus. Multi fane in hoc feribendi genere dofti amp;nbsp;graues uiri uerfati funt,quorû pleriqj ornatius amp;nbsp;clegantius,multi etiä ineptius amp;nbsp;fordidius fua prodidere.Tolerabiliorem huius noftri didtionem faciet ingenuitas amp;nbsp;fides, cum in-credibili diligentia Sc ftudioperquirendæueritatisconiunaa. Satis enim eft Hifto-rico,ut præclarè dixit apud Ciceronem Catulus,non elfe mendacem.Quod uero lau de maxima dignum eft,nihil omifit,quod uifum eft illi ad ordinem rerum, ad cogni-tionem antiquitatis, ad temporum rationem amp;nbsp;confequentiam,ad mores,ad fufee-ptæ materiæ explicationempertinere.Nam illud inprimis admiratione dignum cen îebisrcum de Latinis,Græcis,Francis,Germanisq^ Imperatoribus,quinetiam deTur cis feribendum elfet,adeôbellè,adeô aptè,adde etiâdiligenterfingulos fingulis terti poribus adaptauit,ut ueluti uno in eonfpeiftu fimul omnes fub oculos ueniant. Illud uero uno ore fatentur eruditi,nihil unquâ plus erroris,plus obfcuritatis attulilfe ftu-diofishominib.quàm fi quis Genealogiarum rudis amp;ignarus,ad confcribendâhiftô riam acceflerit:qua in re,ut uerè dicâ, nullu adhuc ego legi diligentioré Cufpiniano. Nam in hiftoria Berengariorigeû ali) propè omnes quatuor faciant,hic nofter peritia genealogiaruadiutus,duos tantum fuifleadferitJn Henrico tertio,Deüs bone,quas nebulas nobis offudit eins rei ignorantia? Quod fi uel in folis Ludouicis hailc feduli tatem præftitiiret,meritô à nobis fummalaude celebraretur.Pulcherrimâhanc amp;ne-ceflariâ cognitioné magno ftudio urget Cufpinianusmerùm tâta aliquoties ingenuia tate,ut fi quâdo hæreat,neqj quod uult alfequi poteft,candide fatetur,fe poftingen-tes labores nihil certi reperiffe : quod pafsim per fe diligens ledor facile depreheii-det.Iamuerocumuarietasin hiftoria admirandumin modumobledet amp;; detineat kftorem, moleftifsimumq; fitliberaliingenio,femper eandem audire cantileham, mire ftuduit faftidium hoc è ledorum animis eximere.Quoties enim uifum illi, Ion-glus progrelfam narrationem:confeftim uel deferiptionem urbis,machinæ, miracu-liûeinterferit,quo legendi auiditateledorem remoretur. Nihil præteraeorum quæ in hiftoricis plurimùm obledantlegentes ,prætermifit. Vt funt defcriptioncs famis, peftilentiæ,teiræniotus,inundâtionum,autinfoliîanim tcmpeftatû.Taçco quorun-damlma
-ocr page 38-26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPISTOLA
dam Imperatornm amp;nbsp;Principnm mirabilia conGIia,mirabiIcs mortes,mutationes tc gnorum, occafus nobilium familiarum.Ac ne omnia confefter ( funt enim innume-rabilia amp;C immenfa ) monafteriorum,templorum,fepulchrorum ftrufturas exccllen« tes,maxime ueró preciofifsimi illius Maufolæi quod Friderico Tertio me præfentc Viennæconfecrabatur.Breuiter,utleftoremalacrem amp;perfeuerantem efficiat, data tionnunqiiam opera, iucundifsima quædam foletintexere : ut de Græco igni, nullo alio quàm aceti liquorc extinguibili ; de machina Procli,de qua ferè nihil alij fcripto res prodidere.Ad quas tes ei maximo adiumento fucre ætcrnitate digna monimen-ta Iohannis Monachi,qui hiftoriam fuam à condito orbe ufq; ad Caloiohanné Con-ftantinopolitanumlmperatorem deduxit, Quem præftantifsimum autorem utina propitius aliquis Deus è tenebris cruat,fiuc is Viennç adhuc,fiuc Norinbergç (inco-pertum enim mihi) cum tineis amp;nbsp;blattis bellum gerit. Cu fit ergo in Cufpiniano tan ta bonarum rcrum copia amp;nbsp;’uarietas,tam raræ hiftoriç,tot cafus,tot confilia,tot euen tus,tamintolerabilesmorbiamp;mortes,tam multiplexprudentia:quis erit ufquä ta fordidus autamens, quiafpernariueiittantas opcs,quino auidifsimècupiatanimii fufi hac honeftifsima uoluptate cxplere Quid uerb Regibus, quid Principibus,quid rerum publicarum gubernatoribus magis expetcndum,quam utfeinhis Cæfaribus tanquaminfpeculo intueantur? In quo quid honeftum, quid turpe,quid appcten-dum,quid fugiendum fit,exaótifsimè intelligent.Nam fi in ædibus noftris eos qui fu ligine autfumo faciemfœdauerunt,adfpeculumfolemusadducere, utinibi ipfi ui-deät,quid eos dedccoret:quanto fatiuscft,Principes uiros nos adhiftoriam, tanqua ad fpeculum duccre,ut illic quæ refta aut praua,cum ferre monitores alios nolint, le gerc pofsint.Et quoniam exemplis præcipuè mouemur,non eft ufquam alibi maior ad bene beateq-, uiuendum exemplorfi uis amp;nbsp;copia,quàm in hoc fcripti gcnerc. Sed ■ab alijs hæc traftata melius atq; præclarius.Nunc de laboribus noftris breuiter expo nam. Cû in mantis meas ueniftethoc Opus,ftatim primo obtutii multa deprauata, multa omifta, multa inuerfa deprehendi.Quodcerte hoc modo accidifleconijcio: Cufpinianus archetyp on fua manu fcripfcrat,fed adeo obfcurè Sc illegibili fcriptura, Ut non nifi cum mora atq; ab homine in ea re probe cxercitato legi poftet. Etant non nulla per autorem inmargine adfcripta,ad quæ fæpenumero familiäres amp;amico® meos,doftos certe homines adhibui, tentauiq; fi poftent legere. Qui etiamfi anxic torquerent fe,non tarnen quod conabantur,potuere cofequi.Ex quo fit ut facile eredam,eum qui ex archetype librum defcripfit,multaquæ legere nequiuiqtranfilijlTe: eatantumferipfifte,quæleftu erantfacilia.Quod utmanifeftiiis appareat,unu atqj alterumlocumadijciam.InuitaTraiani Impcratoris ita fcriptum erat:Memoria amp;nbsp;illud dignu eftTraiani Imperatoris,qui correptus ab uxore Plotina, quod calumnijs fuorum procuratorum prouinciæ diuexarentur, deteftaricœpitimprobos. Hic tria hæc uerbadeerant,iftosfifcilienes.In Antonino fie legebatur :Vnde amp;nbsp;ipfa infidiaa fratri Commodo per Quadratum adulterum,amp;c.Hic deerant ad abfoluendam fen-tentiam,Quintianum ftruxit: ubi palàm feriptoris infeitia dcprehenditur,quijQuin-tianum legere nequiuit.In Seuero ftatim ab initio : Studiorum caufa Romamuenit, moxqjomenfuturæ felicitatis. Hoc locitotafententia hæc defiderabatur.’Eahora, qua hofpes fuus Adtiani uitam legit,arripuit.Non multo póft in codem Seuero:Con fuldeinde Germano exercituipræponitur. Sedin ea legione famam nobilitatemq; aftecutus longè maxima: utpote qui à Germanis legionibus.Ibi fequentia uerba om nia funt prætermifta : Vbi auditum cft Commodum occifum,ac lulianum odio mul-torum imperarc,multis adhortantibus,amp;c. Paulo poftcain eodem:Seucrus haudj'ex re fibi arbitrabatur Albinum,amp;c.latè Imperatore,pro tam late imperare.In Diocletia no locus eratdeprauatifsimus,is fcilicet:SedMaxentiumfuppofitumfertur artemu lierïs iaborantis animum mariti tenerc aufpicio gratifsimi capti à puero. Viden quis fenfus ? quç cohærentia uerborum? Eum locum ita reftituimus:Sed Maxentifi fuppo fitum fenit arte muliebri, tenere mariti animfi Iaborantis, aulpicio gratifsimi partu« capti à puero.In Alexio ftatim in initio fie legebatunSed præter haue pictatem, cum àTurcis redemptusprecio,redemptus magnapecuniçui expofita effet,dolo fratrem captum,amp;c.Hic humanifsimeleftoruides,quàmfitdeprauatafententia. Quæ cum me aliquandiu egregiè torfiffct,ita tandem earn reftituimus:Cum àTurcis magna pe cuniæuijScingentiprccio redemptus clfet, Scc. Sed quid ego pergo recenfere om
nia i cum
-ocr page 39-ADLECTOREM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
nia? cum ferè nulla pagina fit,quæ non habuerit aliquidinuerfum aut immutatû. Vt pro tum confulc,tarnen confuli:pro peremilTerttjpermilceret; pro minime, perpetuö f^erèreponcbàturmilericordia: pro uocaire,tiixifle:pro nummnm,caicium.In Hehri-co Aucupe,pro abufus pofitum eratabfens.In Carolo Magno hæc Græca dcerant : if Potuiflcntnônulla felicius forte reftitui,fi grçcus Zonorç liber,de quo fuperiusfcripfimus,extaret.Nihilfanè,quod optima fide referre polTumjftudij , dili-gentiæ,laboris omili,quodaddilucidamamp;plenamoptimiatq; diligentifsimi Auto risleftionempertinerccredidi.Quödfiquainre, idquodin tam deprauato codice facile euenire potuit, hallucinati lùmus,ueniam non uoluntariæ negligentiç atq; cul pçpetimus.Nam find omnia ( quis enim omniapoteil?)pro cuiufuis arbitrio aut uo iuntaterepofuimus; illud tarnen certo affirmauero,multo caftigatiorem atqjpurioré uenturuminhominum manushuncautorem,quàmfi iuxtamanu fcriptû exemplar fuiflet excufus.Hæc humanifsime leétor,de uita 6c moribus Cufpiniani, de utilitate liuius hiftoriæ,6claboribus noftris exponere tibiuolui,quô acceptior Autor, iocun-dior Hiftoria,8c gratins tibi foret officium noftrum.Quod fi ftudiofis placuifle intelle xerOjiiullius laboris,nullius me operæpœnitebit: Vale.Argentorati,Kalen.Augufli, ab anno redempti orbis m. d. x l.
Spero autem me ftudiofis hiftoriarum amp;nbsp;antiquitatis rem gratam faâurum, fi Auto rum,quos citât Cufpinianus, catalogum fubiunxero : fi qui forte adhuc,quos exta re nonputamuSjà diligentibus harû rerum conquifitoribus, in ucteribus Bibliothe-cis inueniri polTent.Sunt autem hi qui fequuntur;
|
A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cicero. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
Iohannes Stabius. Iohannes Auentinus. Iohannes Boccatius. Iohannes Damafcenus, Iohannes Segobienfis, qui Alcoranum Latinu fccit. lohannesThurociuSjAnna liu Vngaricoru fcriptor. Iohannes Menlin. lornandes. lofephus. Iulius Cæfar.' luuenalis. Leonhardus Aretinus, Liuius. Lucaniis. Lupoldus Babenpergéfis. M Mamertinus Panegyrifta, Martinus Monachus. Martinus Segonius. N Nauelerus. Nicolaus Cufanus. Nicolaus Sagundinus. Nicolaus Chaicondyles. Nicolaus Monachus. O Ortefius. Onofander, quifcripfit de |
,EPIS T. AD LECTOReM. Imperatoreeligendo. Rufinus.' Opius. Orofius. Otho Phryfingenfis. P Paulus Diaconus , qui amp;nbsp;Vuarnefridus. Paulus Florus, qui res ge-ftas luftiniani carmine fcripfit. Paulus Andreas, qui Chal-cidicæ oppugnationi in , terfuit,aiiquoties An-drcocius dicitur. Petrus de Vineis , magifter Perms Abbas Cluniacen-fis,qui Alcoranu uertit. Philoftratus, Platina. Plinius. Plutarchus. Pomponius Lætus, Pomponius Mela. Procopius. Pfellus. Ptolemæus Lucenfis, liber R Rhegino. Richardus, qui ab alijs Ri-coldus,contra Alcoranû Richardus S.ViiSoris. Rudolphiis Agricola. |
s Sabellicus. Scylax,qui fcripfit hiftoria Conftanti nopolitanam. Sebaftianus Brant. Seneca. Sextus Aurelius. Sich ardus. Sigebcrtus. Silius. Simocatus hiftoricus. Spartianus. Strabo. Suetonius. Suidas. Thadâeus Romanns , qui res Friderici Primi carmine defcripfit. Thomas de Halelbach,qui fcripfit Annales, Thracefius, Vbertinus Pufcultis , qui fcripfitde excidio Con-ftantinopolewf. Vincentius. Volaterranus. Vopifcus, Z Zonoras,qui amp;nbsp;Iohannes Monachus. |
ÏOANNIS CVSPINIANIV.
C.Poetæ, Medici,acDiuiMaximiliani
AVGVSTI ORATORIS, IN LIBRVM DB
Caefaribus ÔC Imperatoribus manorum
P R AE F A T I Ó.
CRIPTvrvs Caefarcs à C.Iuïïo ad Maxi* milianum Auguftum,opcraeprcdum duxi,dc Monarchia quædam paulo aldus rcpetere: quu ucteribus quibufdani,nuncpaucorüm optima-» tiumqj gubernatio, atqj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di-«
dia, placuen't: nuncpopularis dominatio,quae lt;I^H:jioK^xTlct uocatur, a quibufdä laudata fit:nunc uero unius principatus adminiftratio, quam#««' uocamus, cacteris pratIata.Q.uodapud Perlas fadlum,Herodotus in Thalia pluribua commémorât. Qiiu en im poft Magorum Ç qui Pcrlarum regnum occupauerant) cædem,Perfæ de omni return ftatu delibe-ratios confultarent,tres præcipuè duces ac optimales, O thanes, Megabyzua Ôl Darius detriplici gubernatione,diuerfas tres protulere fentetias. Othancs enim ut populärem periuaderet gubernationê,à Monarchia quantum potuic dehortabatur,quód pro libidine unus omnia impune agcret,ac infolêtia cæté ros ex peccandilicentia cotemneret ,uim nonnunquâ inferret,leges corrum-peret,patriçiuralabefalt;ftaret,indemnatosintcrimeret,fœminaspro uolutate iua conftupraret. Qiiodin mulfitudine fieri non poftet',ubi iuris aequabilitas Ï0 ea prohiberet,quæMonarchauiolentiafibiipfi ucndicaret.Mcgabyzuscon^ tràjUt optimatium paucorumcp ftatum popular! præferret, Othani cótrarius^ dixit popular! inultitudine nihil eiïè neep infipictius neq^ infolertitis. Cum^ plebs indodlanihilfciat, nihil fapiat: nequeiuftum, neqî honeftumintelligar, inftar torrentis prpeeps fine confilio ruat:quod pauci Sgt;i. optim{,quorû amp;nbsp;con filiafunt optima,non factunt:qui omnia mature agenda obeunt,ratione ducci nil perpcram agentes. Tandern Darius Perfis pro uirili perfuadere nitebatur contra populärem gubernationem,quac nci^ ratione, neep confilio,neep diligentia utitUr,Sd contra Ariftocraticum ftatum, Monarchiam longe omniu elfe optimam dixit.Nam unius uiri,qui optimus fit,impcrio nil melius efte coii^
30 ftat.Vnus fit qui imperetjunus rex,unus dominus. Imperatorum enim multi* tudo bona non eft : cum inter animalia quoque uideamus inapibus regem u-num,in gregibus Sd armentis ducem unum, grues ordineliterato unu fequurt tur ducem, mundi redlorem credamus unum.Nihil ergo melius Monarchia, qua facile Sd feditiones quae inter paucos 6C optimates ioboriuntur fopitae ex-tinguijinuulgo tumultus ( quandoquitj^urbulentum eft ÔCmente caret) fe* dari poftunt,ubi pleruniç maliciarempub. uexat. Vicit ergo Darij fententia^ ut Monarchia Perfg cætcris ftatibus praeferrêt.Moxcp ipfe Darius aftu equi-fonis folertis rex crcatus, Perfis impcritauit. Populus Romanus non potuiP fetunquam armis orbem terrarum uelportiunculaattingere,nifi ducem ha-buiftet,quopræeûte labores,pcricula adijftèt,utimpcriij tandem fibi confti* 40 tucrct, Ob id cum Ariftotclem lego,rempublicamLacedçmoniorum intet
Grarcos facile principcm extitifteinuenio : quod exMonarchia, AriftocratisI ac Deraoeratiajpermixta conftituta^ fuit. Habuit enimregem qui unius gu*
a bernatiiS-
-ocr page 42-s .... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ I o. C V s P I N I A N I _ _
bc»ttatioftCTngt;Seriatüm quipaucorum potehtfam,Epfiofos qui populärefta/-’ tum reprçfcntabant.Populum Rotnanum longe antcccllere hos Grecos nc' mini dubium eft,qui ab initio fub regibus inerementa accepit,ac fummum fa^ ftigium attigitjducentis^ ac quadraginta amplius annis fub Monarchia coa luit.Sedcum naturales ûnt conuerfiones rerutn publicarum (utPlato dixit) Pop. Rom. à rerum gubernatione ad Ariftocratiâ defccit, Confulibusqj fuis ac fenatoribus rempub.auxit,fines Imjperij dilatauit ac ex tend it. Turn aliquan do fub Dcmocratico ftatu ( quum tribuni patrietjs Sgt;C nobilitati infefti guber* narent,Sc in triumuiratuoptimates extinguerent ) uires exercuit, ac annis pc ne quadringêtis gentium aliarum regiones in ius fuum deduxit. Tandemftc- *o rum,quia inter optimates facile odia excitant, SC inuulgo ( quæ belua eft mul torum capitum ) tumultus exciti rempub.euertunt, dum difeordiæ ciuiles pri mum fub Tib.Gracclio ob legem agrariam ortac funt,SC poft annos quinqua ginta,Sylla SC Marius nouo tumultu dehinc Cæfarem contra Pompeium ciui lia odia fumcre docuerût, ad Monarchfamres Romanafub Caclaribus redtfe annourbis conditæ (utSextus Aurelius fcribft') feptingentefimouigefimo fecundo, ab exadis uero regibus quadringentefimo odogefimoep.Nam ad
’ Augufti tempora illefupputat, licet aliter alij tempora nunc colligant. Turn tnosRomæ repetitus eft, uni prorfiis parendi, pro rege Imperatore, uel fam ., diore nomine Augufto appcllato. Hi nunc Cæfares annis iam mille quingô- z« tis amplius, uniuerfum terrarû orbem ferro acfiammacircûirc,ÔC nunc hanc nuncillam tcrræportionêrapere annixi funt, pro gloria parandaaugendacp: utucrum nimisuideaturilludCiceronis,gloriam humanâin paruis nimium anguftfjscoarClatamefte in hac terra quamincolimus,paludibus,fluminibus, folitudinibuSjIacubus, ftagnis SC fyluis inter cifam, ac nonnunquam defertam. Vndereligiofe 5C fandifsime ait Plinius,cum terræ portionem habitabilêdc^ fcriberet : Hæc eft materia gloriæ noftrae,hæcfedes : hic honores gerimus,hic excrccmuslmperia,hic opes cupimus, hictumultuaturhumanumgenus, hic inftauramusbella,etiamciuilia,mutuiscp caedibus laxiorê facimus terram. Et (ut püblicos gentium furores tranfeam ) haec in qua côterminos pellimus, fur j»' toep uicini cefpitê noftro folo affodimus, utquilatifsimèrura metatusfucrit, ultrarp fines exegerit accolas,quota terrarum parte gaudeat.^ucl cum ad men furam auaritiæ fuæ propagauerit,quam tandem portionê defundus eius obd neatC Chio pado igitur Caefarcs in terra hacnoftra arma exercuerinf,ô(^ belliS‘ innumeris cædes ftrages^ comiferint,populos^ fubegerint, nunc ordine re-ceniêbimusjinitium à diuo lulio Cæfare fumentes.
Cgt;- IVLI V S CAESAR^
O N ignoro futuros obtredatoTcs, quiobftrigilarc 4» nomêmeum audebunt, quôd inCæiarum catalogu C.IuliUm primum pofuerimîcumalqpleriœomncs ab Odauiano Hiftorias ÔC Annales fuos aufpicêtur, recentiorespræfertim, antiquitatis baud curiofi ob.« feruatores : cûuidelicet folusOdauianusCarfarum potentias ftabiliuerit, ÔCquôdfub eo Chriftus Opt. Max. natus fuerit,SC Monarchia deinceps continua* ta femper uigucrit. At ego, quum confidero appel lationem Cæfarum ab eo propagatâ,tanquam à uiro
arum i uigorc præftantiisimo, cuius uirtus,conftantia,fublimitas, omniûpenè capaxfiut quæ cœlo continentur (utPlinius ait) utpote quod proprio uigo*
2. fe celcritatc'que, quafi quodam igné, uolucri feribere ÔC legere,firaul didare ÔC audire
-ocr page 43-C I V L I V S è ÀË s A R.'
Â'audîreconRreuîtfquaternascmm tantarumrcrum epiftolaspariter libra--rrjs didarc, acfi nihil aliudagcrct,fcptenis folirus crati ) ÔCquifignis collatis quinquagics dimicauif,lVl. Marccllum transgreflilS, qui undcquadragics dù micauerat : ac undecies centum nonaginta duô milia hominum praclijs fuis (præterciuilesuidorias)occident:qui^dementiaomnes ætatis fuæ fupe* raucritjufq^ ad poenitentiam magnanimitate,libcfalitatc,magnificentia incogt; parabilijfublimitare animi inuiÆ, omnes iuperando : iurè mihi ab eo initium Üumendiim duxi. Omnes enim Romani Imperatores ab hoc Caefares uocanlt; tur : quemadmodum Acgyptq reges Ptolomaîi, Parthorum Arfacidat,Latjni
*® Murhani, Albani Syluijcognominantur. Vnde ôf Aufonius cecinit: Prims rfgx/em patefecit lulius aulam. De quo nunc qu» apud eruditiores ac approba* tos feriptores inuenio,fideliter conferibam. Caius igitur lulius Ca:far filius fuit L.Cçfaris (ut ait Plinius) qui Pifis düffl fe mane caldaret,fubitô extintfius eft.Sic enim infeptimo fcribit:Nullis cuidentibus caufis obiere,dum ealcian^ nbsp;nbsp;î
tur matutino duo Caefares,prætor ÔC prætura pÔ.Ro, funtflus diÔatoris Cac-fàris patenhic Pifis exanimatus,ille Romæ. Vir fuit excelià ftatura,colore can dido,teretibusmembris,orepaulopleniori,nigrisuegctis^oculis, capitccal uo, ualetudine proijaera, in extrema actate uertiginofus, amp;nbsp;bis morbo comi* tiali correptus.Matrê habuit Aureliam, fœminam primariam amp;nbsp;fingulari puz
’O dicitia inulicrcm ( ut Plutar. inquit ) quam amifit cum bellum Gallicum gerc^ ret.Adeô ut inanis fit illorum æftimatio, qui cæfo utero materno genfrû eum feribant, ôô Cæfarem hinc uocatum. Quod primo huic forte euenit,qui hoc nomen fortitus eft « Licet aliqui etymon hinc ducant, quôd à cæfo elephanto ïnpugna,qui lingua MaurorûCaeurdicitur,uel quod oculisfueritcacln's, hoc eft glaucisjuel à cæfarie qua natus proditur, primus, quifquis is fuerit,Cacfaris nomen indeptus fit. Quantum autem hanefuam genitricem obferuaritin ont ni actate,uel hinc maxime patet,quôd cum in Rubiconis fluminis tranfïtu, cp uilia bella contra Pompeium molirctur, etfipluribus agitareturSCmoleftis cogitationibus,nihiltarnenillimoleftiusfuit,quàmcum inibmnium haberct
3® dematrCjCum quauidebaturillicitofe commifcereconcubitu:quod fanèue-hementer hominem terruit. Patrê uerô decimofexto xtatis anno amifit, cum undicp aeftuarent Syllanæ tempeftates, quibus Marium Sylla eiccinob quent ctiam Caefar, qui affînitate Mario coniundus erat ( nam luliam Caefaris ami-tam uxorcm habuit) coatftus eft urbem relinquerc, ÔC Italiam peruagari,licet quartana febri uexaretur, donee in Bithyniam ad regem Nicomedê uenirct. în reditu ucrô,cum propinquiiâ affines, Mamercus, Acmilius Aurelius Cotta,ucniam à Sylla ii^etraflent, à piratis captus, QC quinquaginta ralentis dehincrcdcmptus eft. Fecitautê prima ftipendii,demore nobilium Roma* norum, in M.Thcrmi practoris cotubernio.In Afia primùm,deinde circa MP tylcnas’.in quarum expugnatione Ciuica corona donatus eft. Deinde in CilP ciafubSeruilioIfauricomilitauit.Poftmorté Syllac in urbem redijtjinfOroelo quentiam exercitans,unum 56 uigefimum agens actatis annum.Corneliu Do lobellam repetundarum accufauit,fed damnatus non eft : licet oratio tam lu* culenta eflet, ut poften' fine admiratione earn legere non poftent, ut Tacitus fcribit. Erat enim ei ciuilis eloquentiac Uis tanquam à natura infîta,quâ multo labore ac exercitio auxit. Nam amp;nbsp;in Rhódo fub Apollonio Molone,clariisi.. mo dicendi magiftro, opcram diligentifsimamnauauit. Vnde Ô6 in pcroran* dis caufis maximum aflêquutus fplendorem, maximam etiam plebis gratiani adeptus eft,ut etiam C.Pompilio competitori in tribunatu praeferretur * T uni quaeftor creatus,ulteriorem Hifpaniam fortituseft.DehincAédilis,fpelt;fta* culagladiatorum,uenationesó^ludos, pompas atep cohuiuia profufifsimis fumptibus exhibuitjUtpriorum munificentias omnes obliteraret,plebemcp
ü i firn
-ocr page 44-e
I O A N. ƒ V S P I N Î X iî 1
fibi obfcquiofifsimâ cffîccretjadcô ut dcfunrto Metello potîfice maximô Cx far ipfe fit crcatus pôtifexdicet potêtifsimos ôi. clarifs. uiros Q, Catulu ôif S er uilium Ifauricum haberet competitores. Dehinc praetor effedt us, cum Catilv nae coniuratio detecfla eflènde qua cum fufpccff us haberetur, ôd moto tumuk tu per tribunos plebis,dccreto patrum prætura fummoueretur,iterum eft ac-» CîtuSjfiC amplifsimis uerbis collaudatus.Poftpræturampræfes ulterioris Hi' lt;paniiæfaô:us,fednonexpedatofuccelTore,priufquam annusfiniretur,Ro* mam profedus,confulatum cum M.Calphurnto Bibulo,fuperatis competito hbus obtinuit.In quo Gn.Pompeium M. CralTo reconciliauit, filiamcp fuam IuliamPompeiouxorêdedit.Adafenatus SCpopuli diurna,conHciendaac »• publicanda curauir. Legem agrariam promulgauit, multacp contra collegam JÔibulum,contra M.Catonem,L.Lucullum,uiros l'nfignes ui efficit. Poft con* fulatum imperium Galiïarum cum IllyricOjfufftagantibus focero Pifone ac gc nero Pompcio,impctrauirpcr quinquenniû. Vbimaxima perfecitbella,lon' gé fuperans Fabios, Scipiones,Metellos,Syllam, Mari um utrun^, atcp Lu* cullum:quoniam,non totum belligerans decennium,omncm fermé Galliam^ quæinteralpes Rhodanurn,Rhenum Si Oceanum eft,pcrdomuit.Olt;ftin' genta cepit oppida,trecentos fubiugauit populos: aduerfum trecêtas partim
4 inftrudusmyhadaSjCentum quidem ferro caefis, totidcm uitaercferuatasca* ptiuas habuit Agrelîùs deinde eft Britannos, Romanis antea ignotos. Tum j contraHeluctios (quos Quados etiam uocariEutropiusaflerit fuofæculo ) Tigurinos,Ncruios,Sicambros,Sueuos,Heduos, Germanos^ exercitum du xtt,bella^ grauifsima confecit. De quibus ipfe cómêrarios ca dem manu qua gefsiqfchptitauit.Hodic feptem libris adhuc extant licet A.Hircius odauum adiecerit. Cccpitergo Caefar Romanis confulibus fufpcdus efle, cum in die» gloria eius crcfceret:quam ipfe quocp Si largitionibus 8^ fauore auxit. Time* bant enim,ne Monarchia iubiequeretur:hinc contra decretu abrogatü Impe* rium.Mox fubfecutæ funt Caefaris Si Pompei) inimicitiæ,quae magnû malum Reip.pepcrerc. Hine nata Bella ciuilia, quæ urbeexhauferunt, atepmirum in modum perturbarunt. Qjioniam Pompeio atœ fenatufugato, ærariûperfra 30* dum : bine Pharfalici belli conflidus, in quo ieptem milia equitum contra mille Cçfaris,amp; quadraginta quinep milia peditû cotra uiginti duo Cgfaris in ftrudi,ftragê pafsi funt.Pompeius ex defperatione fugatus et interfedus à Se ptimio Ptolemçi milite Si Achilla,bellû Alexandrins peperiuquæ quia tanta funtutpaucis no pofsint enarrari uerbis,quifquis fcireilla cupiet,trcis Cefaris cômêtarios Belli ciuilis,Lucani decêPbariàliglibros, Hircijfiue Oppi) dcbel 10 Alexandrino,Africo,Hifpanienfilibros tres,ut intérim PlutarcbûatqjSue' toniûfileâ,legat.Confedisifacp bellis quinquiestriumphauit :de Bello Gai* lico, Alexâdnno,Pôtico, Africano, Si Hifpaniêfi. Militibus cogiaria Si dona, populo largitiones,epulû St:ipedaculaexhibuitjuenationes^acgladiatores, 4* pro cmerêdo fauore. Ordinationê dehinc anniSCfaftorû dierûfecit, utReip. ftatum reformaret. Senatum fuppleuit,acparricios allegit,omniacp officia Si magiftratus inbonSordinemredegit. Medicos amp;omnisdifciplinæ pro* feflbres aceruditos iure ciuitatis donauit, cùm ipfeforet eruditifsimus.Iu» Iaboriofefimulamp; feuerédixit. Veftiumacuidus fumptus fuperfluos abfci*
6 dit, Multa autemde ornanda inftruenda'queurbe,ampliando queimperio cogirauit, fed morte præuentus finite nequiuit.Nam cum honores nimios inie reciperet, conflauit infeodium. Animum enim habuit humano ma* iorc,femperingentia,femperinfînitaexpetentê. ConfulatS enim gefsit con* tinuum fiue.ut Appianus in fecundo fcribit,côful per decennium côtinuû de* y» fignatus fuit, cal catis legibus, eu magiftratus is annuus eftèt. Nec, nifi decem anniinterftjilTent, quiipiam poterat capere, ut Cicero tertio de Legibus feri-
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bittUcet
-ocr page 45-C. I V L I V s C ÄE s À it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç
bff.iicct tcrtnim quartum confulatum titulotenus gcflen't, Coftfiil fimul 8C Didlatór exiftens. Infuper dicflaturam, quæ femeftris dignitas erat,perpétua (nfereccpitrqina dicfîatorin omnemuitâ elelt;flus eft.Adhaîc Imper,atoris pre-nomen dccretoeftei à Senatu datum, quod cupide accepit : non (ut Öioii ïcribit ) tanquam maxi'mæ alicufus pugnæ uilt;fiori,ne(^ fumma dignitate prac* dito,fed ueluti omnium rerum domino, à quo cxtcri Imperatoresnome pracgt; t€xere,ab illocp Imperatores Romani ac Cæfares nuricupantur,tanquam à pri mo qui in Romana Rep.obtinuit principatum ; ôâ primùm Moriarchiam ( ut Suidas dixit) arripuit.Qiiod Accurfius Âugufto,fed perp eram, attribuit.Prggt; terea cum fibi Cenfuram uendicaret, hoc ëft praîfetflurâtrt morum, cognome Patris patriæ(quod ante cum primus Cicero meruit )ftatuam^ foam inter Reges locaret, in curia, fede aurea ùtcrétur, dim'nosque fibi nonnullos honores fieri pateretur ,inexpiabile odium incidit:potifsimum cum eo arrogan* tip ueniifet, ut que loqueretur, pro legibus haberiuellennec adeuntes fe (eti5 uniuerfum Senatum) honore dignafetur ullo,aflurgcre contemnens.Qiiçres inuidiam fibi maximam mouit.cuni etiamaccederet rumor, regio nomine fe oblelt;5tari:licct fe Cæfarem,n5 regem eife, plerifqj aflfentatoribus rcfponderit* Ojn'a tarnen aliqui migraturum omnibus cum diuitijSautAIexandriam,aut Ilium, cum Parthorumfe regnum Imperioadqcerefigrtificaret, cla'm incuia-bantrmaturata eft dudum in eum concepta coriipirätib, per fexaginta coniii* ratores.Qiiorum principes C.Cafsius,M, Brutus, ÄS Décius Brutus fuerunt. Hi Idibus Martijs Cæfarem in curia ( licet SxS ab arulpite Spurinna,amp;S Artemi doro,pluribus^ prodigtjs admonitus cflet ) uiginti tribus uulncribus interfe cerunt,anno aetatis fuae fexto fiC quinquagefimo: cum iefe etiam coniuratorcs ifti mutuis ilt;ftibus,dum in unum corpus tot intendunt plagas, cofaucialTent: multum trepidantibusienatoribus, SChinc aufugientibus quiconiurationis infcij erärtt. Vndececinit Aufonius, lulms Merijt Cafar graßante Senatu. Ma* xima autem pompafonus incampoMartio celebratum,acrogus extrult;ftUS eft lult;ftu pUblico,fummis(^ honoribus corpus combuftum.Columnaxx,pe-J® dum lapidis Numidîci ereóïa, circa quam longo tempore iacrificauere quida* Coniuratorum domus deftrudæ SC incenfæ,plures trucidati. Q.«' euaferunt, fibijpfi manus intulere,ut Cafsius Brutus à Genio uexatus,doneefeipfum in* terficcret, nulluscp percuflbrum fere triennio foperuixit, Nam M.Antonius cxpltcata uefte Cgfaris cruenta ÄS enfibus perforata,de tanti uiri crudeli cædé pulcherrima oratione ad populum conqueftus, percuftoribus nihil tutum irt urbe reliquit. Cum dehincfeptem continuis diebus,ftella crinita ( quam nos Cometen uocamus) apparui(ret,inccclûanimam CpfarismigralTccreditumi eft:in deorum numerum mox eft relatus.Regnauit autem quatuor annos tail tum,amp;S menfes feptem Jmmo dixit Aufonius in Monoftichis; Iulius (utperhi^
■4® bentjiiiuustrietmdere^nat,
' Habuitautem Cæfaruxorcs quatuor.Coffotiaprimadi(fta,diucsadmo* dum,fed è familia cqueftri, puero pene adhuc Caefari dciponfata fuinquaper renunciationem infponfalibus dimifit.Sccunda Cornelia, Cinnæ quater coii fulls fill a fuit,ex qua Iulia filiam genuit : quam in uxorem Gn, Pompeio dedit poft reconciliationem : licet antea Seruilio Cepioni hanc delpondiflct,cui Pompeij filiam,etiam Syllæfilio Faufto defponfatam,collocauit.Hanc Corné liam uxorem Cælâr mirùm amauitmt^ earn rcpudiaret,nulla re à Sylla diefta* tore perfoadcri potuit,aut compelli. Immo ÄS defuntftam pro roftris laudauic oratione cultifsima:magnam hinc populärem beneuolentiam aifecutus. Eius JO etiam fratrem L.Cinnam,qui in ciuili difeordiaLepidS fequutus exulauerat, reduxit.Tertia uxor fuit Pompeia, QjPompeij filia, Syllæ neptisiquam repu* diauitjdiuortium^fecitjobP,Glodium muliebrihabituin facrisBonæ de»' a 3 depre-f
-ocr page 46-____ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! Ö À N. C V S P I N ï A N Î
deprehcnfum,qm dcperifle eam fercbatur,atlt;^ adulterafle.Qyartam «xof eni duxit Calphurniam,L.Pifonis fïliam,qui fe in confulatufequebatur.Hæc mut turn Cæfarem amauit, plurimumcp eo die quo in fenatu occifus eftjfomnio ter lita (nam maritum in gremio fuo confodifomniab3t)hortari cœpit ne curiam-ingrederetur. Poft Cæfaris ucrô occifionem, ad acdes M, Antonq fe contubV çum pulchem'mam orationem pro roftris delaudibus Caefrris habuiflet.peeu. niam^ à Cæfare relitftam tranftulif,£C penes cum depofuit. erat autem numerus quatuor millium talentorum. Nullum tarnen filium ex ulla peperit. Immo C.Ocftauium exforprefuanepotem teftamento ex dodrantehæredeminfti-tuitjinfamiliam^acnortieadoptauit.Ferturautem plures alias illuftrescor* *®i rupiflefoeminas Romanas:Pofthumam Seruij Sulpitij,Lolliam Auli Gabini^ ^ertulamM.Craisi,Mutiam Gn.Pompeq.S«^ antcomnes dilexitM.Bruti ma trem Seruiliam,ob quam rem eius ctiam exiftimatus eft filius,utinquitPlutar jchus.Reginas pr^cterea amauit,Eurtem Mauram,Bogudis régis Mauritaniac iixorem, fiC Cleopatram Acgypti reginam,ex quaCaefarionem lïlium proge-nuit. Pronû igiturin libidinéiuiflcautores ftribunt: licet efîetin cibo acpotix infignis parfimoniç, uini^ parcifsimus.Eloqucnngt; militari excellentifsimus, quodlibriatqj Commentary à fe fcripti fan'sfuperep teftantur. Laborumat* quepericulorum tolerantifsimus, audax,rei militaris pcritus, conftans acfe^' uerus,mirum^inmodum clemens. Qiiaanimimanfuetudjneeffecit,utmilb turn animos magno amore ac fidclitate in fe traheret. Tantæ in primis contigt; nentiæ,ut occifo Pompeio, cum fcrinia literarum offendiflet, ÓC dehincin Agt; fricaScipionis,nelcgerc quidem uoluerir,fed incendiotradideritnouifas,ne maiorafufeitarentur ex literis letftis bella. Verum illud Platonis uidetur: Prac-clara plerunqueingcnia utuirtutes maximas, ita uitia quoep maxima produ-* cçre folcrc. Hæc de Cæfâre lulio : fi quis plura fcirc uelit,Tranquillum Plutar-chum^ adeat. Non tarnen omittêdum Aufonÿ de lulio CatfareTetraftichon cenfco,quod tale eft;
Imperium binisfueratfolenne ^uod olim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Conjkhbus, Cajiir tuliUS obtifiuit.
'Sedbreueiwregni-filAtrieteridegeflum, Perculit arniata fa btiofsua iogK.
OCTAVIANVS CAESAR AVG»
CTAviANVsà pâtre Otftauio fenatorc di(ftus,ex ado-ptioneucro Caÿ Caefaris maioris auunculi Caius Cæfar, poftremó Auguftus. Hic autem Olt;ftauius pater Cæfaris, primus ex fua familia fenator, cum equeftris ordinis maio* 40 res eflentjpræturâMacedoniæfummo cum honore (Tullio tefte ) adminiftrauit, fiCantequam confulatum pctcrct repentirta morte fublatus eft*Ex prima uxoreAncharia O-(ftauiam maiorê:fed et minoré Otftauiam filias tulerat ex altera A(ftia,et hunc Auguftum filium, Thurinum in infantia diélum, quód pater turn in Thurina regiönc aduerfus Spartac'um ac fugitiuosrem proipcrè gefsiflet, cum is natus cflét.Fuit autem Atftia matcrOlt;ftauiani,filiaM. Acfty Balbi Aridni fenato* ris clarifsimi,amp; luliæfororis C. Cæfaris: ßCideo eius ex forore nepos,cum ipic cflêt maior auunculus, hoe eft frater auiæ. Ét ideo ex teftamêto infamiliâ eius adoptatus, Cæfaris nomen aflumpfineoep deincepsuti maluit, quam pater-gt;10. Auguftus uerd didus eft, cum poft bella Ciuilia prouincias ordinaflèqód imperium condidiffèt, Cum in fenatu tradaretur an Romulus quaû alter Vr-bi*
-ocr page 47-'o C T A V I Â N V s A V G-
bfs conditordici deberet, fandius âf reuerentius uifum efl notirten Augiifth ex fcntentia Munacij Plancrj,quôd loca quoque religiofa SCinaugurata Au^ gufta dicantur, abauiumgeftii,autab au Au. Ùéèauianus itaque quatuor nagt; tus annos patrem amifit. Adia mater Marcio Phih'ppo confulari uiro nupfit: quiubiCæfar occïfus in Curia fuerat, OçflauianoÈlio Apolloniæftudqsuax canti refcripferunt,ne hæreditatern maion's auunculi adiret, neue fe quip.-piam extolîeret,fèdpriuatas præferrct cOnditiones.Qiiodminimè Oôauia-nus , qui auuncuium plurimùm amabat, obferuauit. Nam cum decimunv iexturaattigiflet annum, à Iulio auunculo donis militaribus in triumpho Caegt;-tt, fan's donatus, uirilem togam airumpfit, cum in duodecimo anno luliam agt;
uiam defunciamlaudallet. AcdeincepscumCaefar inHifpaniasproficifcere» tur, auuncuium fu'bfequutus, mira induftria itincris fuperauit difficultatem, per annumcp princeps equitu cum auunculo manfit. Qi,iare ab co paulo póft Apolloniam Epiri urbcm nobilifsimam praemiflus eft^quoniam adolefcens adhuc effet, utliteris uacaret,amp;in militia fimulinftrucretur: quoniam turmæ equitum ex Macedonia aduentantes, hic exercitabantur, praetorescp copia/-rum quafi ad Gæfaris affinem illucfæpius uencrant, cum ipfe expeditionem inDacosac Parthos moliretur. Sexibi tantum menfes moratus, beneuolen-tiam exercitus ac militü fibi coparauerat.Cü ad fe uenientes liberalitate com*
t'jä plcGtcretur, circa horam uefpertinam Cajiàrcrn in Senatu trucidatumintek lexit. Vbi fe hæredemcomperit,mox urbercpctita bs^reditatem adrir.Indf gnum dehinc æftimans Cæfaris ulrionê non affumere, Bruna'jfffim ( ubi exer citus erat ) accefsit: qui ueluti Cæfaris Hlio obuiam iuit, Cæfarcmqj laîutauit: hoctp deinceps nomen retinuit.hinc omnis ad ilium multitudo affluxit : quo^ rum quidam * amicitia Caefaris defuntfti, al g libertt, alij ferui, arma,apparatus, forte pecuniascpattulerant.Gentium italt;^multirudineftipatusingenti,ad Vrbê reuertitur,uindicaturus Cæfàns interitumdicet mater fæpius adhortaretur,nc quid inchoaret pœnitendum. Deterreri tarnen non potuit, quin M. Antoniiï' confulein adiret, qui iam apud C. Antonium Marei fratrem 8C prætorê de mo rc prifcoadoptionemfufcepèrat. Sed diiFuadente M. Antonio, quod tam o^ nerofam adiret hæreditatê, quia pecunias quas interceperat poft Cæfaris in-teritum,redderenoluitO(ftauiano: qui trecenos feftertios, quos publiée 5«^ priuatim Cæfar legaucrat, ab fe confequi nequiuit : inter eos graues inimici' tiæortæfunt,quiatanquam puerû contempfit Antonius Slt;irrifit:quanquant femel amp;iterum effent reconciliati. Ob id O(?lauianus quincpiliaciuilia bella Sé infigniora gerere incepit, ut auunculi necem uindicaret fcilicet, amp;nbsp;atfla Cæ faris tueretur. Aduerfus enim M. Antonium bellum gefsit primum Mutinen fe circa Mutinam,quod tribus menfibus cofecit. contra eundem amp;nbsp;Aiftiacum circa promontorium Aeftium ultimum:Philippenfe fecundum,in campis Phi s
4olippicis contra Brutum ôô Cafsium pereuffores Cæfaris. Perufinum tertium, contraL. Antonium M. fratrem circa Perufiam. Qaiartum Siculum naua-le,aduerfus Sextum Pompeium,magrii Pompetj filium.Qjiæ quia ordine de-feripta funt apud TranquiUum ôô L.Florum,prætcrea Appianum Alexandri* num tribus penè ultimis libris integris Bellorum ciuilium : ut Plutarchum o-mittam in Bruto, Antonio, amp;nbsp;pafsim in alqs : fuperfluum prorfus effet multa de his commentari ac pcrfcribere,quæ abundè nimium ab illuftribus aueftorP busperfcriptafunt.Illinc leiftormutuet quæcupit.Multa adeo ftrennuèin hisegiï,utconfulatûillipetereperdeGem ante annos quàmexlegeliceat,Segt; natus concederet decrcto, multos^ alios honores illi conferret, utlatifsP
î® me Appianus in tertio Ciuilium feribit.Verum poftMutinenfe bellum cum V rbi appropinquaret,Conful cû Q..Pedio eletftus facrihcauit.duodecim uul-twres(ut olim Romulus)inter facrificandum uidit, pcrfedîiscp facris iterum fc
a 4 parent»
-ocr page 48-8 IO. C V S P I N I A N I
fc parent! fn adopttonem dedit lege Curiata. CaetcrumPanfa mhocbello uul nerarus, cüm fc morti proximö uidcret/fiiadct Odaufano, ut amidtiatn cum M. Antoniô lileat, fi uelit imperiumaflequi, amp;nbsp;depatris percufToribus uindi* cari : quod SCfecit, cum co acM.Lepido triumuiratum inijt, in quo cruder lifsima ÔC cruentifsima centum quadraginta Senatorum, ut Florus : trecen* torum, ut Plutarchus, profcriptio fuit. De qua Appianus ciuilium libro quar toabundènimium.Tandem ctiam,cum Icues qugdam intcrcefsiffent odij in* ter Cæfarem amp;nbsp;Arttonium fulpiciones, pér Polliönem amp;nbsp;Mœccnatem recon ciliati {unt:foror^ Cîfefaris Oótauia maior natu, ex Ancharia qug Marcellum prius habuit,Antonio nupfit^poft FulUiæ interitum. Tum orbem inter fe hoc lo pacflo diuifere, ut Orientem omnemulm adEuphratem fluuium Antonius, Occidente Cæfàr, Lepidus Lybiam pofsideret. Sed fufo fugato^ in mari Sc*^ xto Pompeio, cum Antonius Parthos iam accefsiflet, magni honores Ca:fa* ri funt delati : in quibus aureum trophæum cum infcriptione,amp;perpetuus tri bunatus.Qjiam quidemtribunitiam poteftatemper fe dehinc cxercuit, ut Se xtus Aurelius memorat,atlt;ç perpetuam in fe reccpit,ut Suetonius teftatur.Id autem accidit, cum iam oeffo Si^uiginti natus clTet annos: 6C Lepidus ex triS* uiris unus,exercituipoliatus,Circetjs exularet. Paulo poft uidlo Antonio cir* ca Atflium promontorium, cum deinde Alexandria potiretur, Antonium fe* raspacis coditioncspetentem, coegit utfibimortem cofcifcerct.Dehinc Ae- 20 gyptum in prouindæ form am redegit, amp;nbsp;inundatione Nili acceflu difficilcm inuiam^ paludibus,ut annonam urbis copiofam cfHceret, foflas incuria uetu ftatislimo claufaslaboremilitum patefecit.Obid huius tempore ex Aegypto urbi annua ducenties dentena millia ftumêti inferebantur, ut Aurelius fcribit* Mukas dehinc colpirationcs ac coniurationes prudentiafato^cuafit, priuP quam faftigium Imperij attingcret,rerum^ potiretur, Cum enim quidam foe* licem cius ftatS odiflent, L.Murena ÔC Fannius Cepio diuerfis moribusfnam Murena fine hoc fadnore potuit uideri bonus: Cepio amp;nbsp;antehoc erat pefsi-mus ) cum intjlTent oeddendi Cælàris confilia, opprefsi authoritatepublica, quod tj facereuoluerât,iurepafsilùnt. Nei^multo poft RuffusEgnatiusper îo omniagladiatori quamSenatori propior,colle(fto inædilitatefauore populf, quern extinguedis priuata familia incêdijs indies auxerat, in tantum quidem, ut ei præturam cótinuaret,mox etiam confulatû petcre aufus, cum effet omni flagitiorumfcelerum^ confeientia merlus, nec meliorillires familiaris quam mens foret, aggregatis fimillimis fibij interimere Cæfarem ftatuit, ut quo fal* uo faluus effè non poterat,eo lublato moreretur.Sed nec^ hie priorib.in occul tandofelicior fuit,abditus^ career! cum confeijs fadnoris mortem dignilsi* mam uita lua obq t, ut V elleius fcribit. Cantabros Qi. gentes illis uidnas quæ la trocinia exercebant,opprelsit,ac fob corona iurebelli ucndidit.Conftat enim Alpinosomnespredonesfuiffe, acalulio CælàrequondâperlegatuSer.Gal 40 bam perdomitos:deindeaTiberio Cælare uiuentc Augufto, ut ex arcus in* fcriptioneineolocoapparebat: imp. caes. tie. divi. f. avg. pont. MAX. IMP, XIII I. TRIB. POT. S. P. Q. R. Q^DE EIVS DVCTV A VS PI CIIS'qJVE gentes ALPINAE OMNES'qVE a' MARI SVPERO AD INFERVM PERTINEBANT, SVB IMPERIVM PO. RO. SVNT REDA
9 C TA E. Item Aquitanos,Rhetos, Vindelicos,Dalmatas,numero prouincia* rumPop.Rom.côiunxit.Sueuos, Cattoscpdeleuit, ScSicambrosin Galliam tranftulit(ut uerbis utar Aurelq Sexti)ct in proximis Rheno agris collocauif, utTranquillus narrat.Pannonios ftipêdiarq s adiedt.Getarû populos Bafter* nasqj lacelsitos bellis ad cocordiam compulit. Nec ulli genti fine iuftis Qi nc* 0 celsatijscaufisbellumintulit: ladantis ingenij cfleaffirmans,obtriumphaiis pompae fuperbiam ôt^lauream corollamciuiumuitas ac fecuritatepericlitari.
_______ ÖCTAVfÄNVSAVG. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
Qiïauirtutcnlodeftiæ effedt,ut Perfae obfides ofFerfcnt,crcahdi'^ régis arbi' tn'um permtttcrêf. Perfarum enim ÔC Parthorum régna ohm cofufa 06 ead«. m efle Plinius tradidit. Hi igitur magnitudinc nominis Augufti perculii', Phraar tisParthorS régis hlios nepotes*^ obfides dedere, fi^na^ militan'aM.Craf fo 8^ Antonio ablata remiferunt.Tum Indi,Scythæ,Garamantes,Âethiopes, legatos cû donis miferunt. Sed adeo ignominiofe à Germanis acceptus clade Loliana Variana, ut confternatus barbam continuos aliquot menfes nutri ret: nihil fuit illa cæde cruentius. Tres enim legtones obtruncatæ,fignaô^ A* quilæ duæ à Germanis*raptæ, quas hodiepofsidemus. Nonenimbiceps eft ¥ortc,ccf-Âquila, ut imperitum uulgus creditifed duæ fimul, quarum altera alteram ex-pafsis alis obtegit. Tertiamfigniferlegionis tertiæabftulitjpalude^ demep fit,neinhoftiummanusueniret.Âlioqui tres haberemus aquilasin infîgni-bus ImperipNec unquam hæ redditæ funt Imperatoribus Romanis, quod Partin'feceruntjiedfemperinhuncufque diem Icruatæ.LicctTacitusfcribat, Germanicû cQ in Teutoburgienfifâltu reliquias Varianæ cladis inipiccre cô' cupilceret, perL^ Stertinium apudßruderos undeuicefimæ legionis Aquigt; lam cum Varo amiflam reperiiîe.Qiiam ob rem uehementifsimè miror, undc irrepferit inanishæc fabula de Variana clade, quæ nomen dedifle turri Au^ ^uftenfi Perleich à perditis legionibus fertar: quafi hic conflicflus ante Auguz •
-to ftam Vindelicam in latifsimo illo campo inter Lycumamp;Vindamcontigerit. quod plané effîdum eft, cura apud Bruefteros: qui funtPhryfijscontermini, inter Âmyfiam ÔC Luppiam amnes inTheutoburgienfi faltu, clades hæc eucgt; nerit. Qjjod apertifsimè Tacitus in primo Hiftoriarum ab excelfu Augufti lu . bro docet,qui graphicè hune loCum dcpingit:cum ilium Germanicus Cægt; far contemplaretur, amp;nbsp;militibus cæfis fuprema pcrfolueret. Strabo item libro feptimoGeographiæGermaniam deferibens, ubi Vifurgim fluuium in Lu-piam ad Amyfiam deferri feribit, Brutfteros, Caucos, Cherufeos, Germaniæ populos commemorat.ln quibus, inquit, tres Romanorum ordines militura cum imperatore Qtiintilio Varo fœderibus fraeftis per infidias obtrûcati funt:
to pœnas ucrolueruntuniuerfi, ÔC Germanico iuniori pr:ebuere triumphum cia rifsimum.Conftat autem,quo in loco fit Amyfia fluuius ôc Vifurgis, ftudio-fifsimo cuitp, qui quartam Europa: tabulam Ptolemæi ôlt;:fceundum eiuidern librum in deferiptione Germaniæ uiderit, adeô ut fabula illa omnino ridenda fit.Cæterùmut ad Auguftumredeamus, circa militarem difciplinamfcuerus amp;diligcnsfuit:nec arma fumendaefle dixit, nifi maiorisemolumenti caufa. Vrbem pro maieftatclmperîj ornauit ÔC excoluit, tutamcp ( quantum potuit) in pofterum effecit : plurima opera publica faciens, templa præfcrtim ædesqj facras, 8C foraiudiciaria, urbemcp in regiones SC uicOs diftinxit. zXlueum Ty-beris repurgauic ÔC laxauit. Poft Lepidum mortuum Pontifex Maximus fati-40 dicoslibrosrecenfuigparumidoneos rciecit ac concremauit: annum confu-fumiterum negligentia atque incuria iàcerdotum amp;nbsp;pontificû, denuô ad prigt; ftinam rationê redegit. Sacerdotia reformauit, abufus correxit multos in Re-publica. Leges quaidam retraeftauit, quafdam ex integro fanxit: fenatorura numerum definiuit, officia noua excogitauit. Habitum ucftitumcp priftinum reducerc ftuduitdiberalitatê omnibus per occafionem exhibuit.inreprimen* dispopuliuoluptatibus infuetis feuerus fuit ifpecftacula tarnen omnis generis edidit,fpetftandiré morem correxitamp;ordinauit.Omnefuum Imperium bifariâ diuifit,ut S traoo atteftatur. nam partem fi bi afciuit, quæ fcilicet milita præfidio indigeret,regionê putabatbarorSiugum detre(ftantê:in cuius prçfe
îp ^urasprocuratores cofulares Slt;^prætoriosuirosmifîf,partc populo dédit,re giones uidelicetpacatas, quib.populus Imperatores uel coftiles dédit. Ob id
Cîefaris,aliæ populi dicebantur prouinciæ. Summæ fuit clementiæ, fumgt;
mse
-ocr page 50-to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P 1 N I X H 1
m æ ciLiiIit3tis,fummæ patientiac,ut obtrcdatoribus grautus nihi'1 diccret,8(f al tcrcati oncs bbelloscp famofos de fe contemneret, locos^nihili faceretmor* daces ipaululum fe à populo in dandis teftimontjs ac fuffragijs fecerneret. Ob tdPop.Rom. fuitperquàm charus, l'mmô diledbfsimus,honohbus^inagnls affec^uSjpatercp patriæ maximo cofenfu totius plebis ac uniuerfi Senatus uo catusefttStatuæpraîterea, acpro dus jncolumitate publica uota fat^lafontâ prouincialibus:ncctninora à rcgibus acfoctjs.Diôtaturam tamê, nullis pre«'* busimpelli poterat, ut afTumerct.dominicB appellation? ut opprobrium ex-horruit,licet confulatus tredecim gefsiflct.QpinimôjUt fcribit Donatus,de ty rannide omittcnda amp;nbsp;repub.Scnatui rcddenda cogitauit.Virgilius tarnen,eu »0 iUs amicitia deledabatur,fuafit ut dominaretur. Si enim,inquit,iufticiâ, quod modo fads, omnibus in futurum diftribues,dominan te amp;nbsp;tibi coducet amp;nbsp;otx bi.Virgilîj fêntcntiam fequutus Auguftus,principatum tenuit,qui fuaptena--tura cupidifsimus erat dominandi.Parfimonia uerô utebatur amp;: in fuppelled» li baud füperflua,amp;ueftitudomeftico,etconuiuijscoenis^moderatis fine ni* mio iumptu.Conuiuabatur autem faepe,alacn' comitate omnes afsidêtes pro-uocans:minimi cnim erat cibijfiC uulgaris, uini autem parcifsimus.nam diu ra I» Renter bibcbat.Si taméfitis urgebat,perfufum aquafrigida panem autfrutîlus aliquos edebat.Corpore toto pulcher, amp;nbsp;forma eximia,per omnes ætatis dusdenocim’j omnisnegligens,uultufereno tranquillolt;ç,oculisglaucis,utPli x* nius aitiut uerô Aurelius fcribit,claris magis ac nitidis,quorû acie clarilsimo* rumfiderummodo uibranteJfbenter accipiebat cedi ab intendentibus tart-quam fblis radijs afpcdlu fuo. A' cuius facie dum quidam miles fe auerteret,ô^ intcrrogarctur ab eo, air ita faceret f rdjîondit : Qjiia falmcn oculorum tuo-rum ferre non poflum.Dentes habuitrarosfîC cxiguos,capillumleuiterinflc-xum ÔC fufflauum,fupercilia coniuntffa. nafum à fummo eminentiorê, ab imo deduÆorem. Crurefiniftronon perindeualebat, fæpius claudicansilithiafi ctiam laborabat in uefica.Natali fuopleruntpaegrotabanexcrcitiofrequenti utebatur,6C fub dio fpaciabaturö^ ledica ferebatur,multis^ exerdtij generi-bus gaudebat.Difciplinas omnes amabat; eloquentiam prima actatelaborio- j« fifsimé exercuit ; multa^ opera fcripfit Si. equeftri fiC pedeftri oratione. Licet orthographiam feribendo parum obferuarct, tamêorbcm defcripfitiquod ex ttinerario Antonini Pij Augufti patet,et ex tertio Plinij,qui fe Augufti ordinê partitione Italiæ fcqui negat. Graccarum autem literarû miro tenebatur amo* re, Apollodoro Pergameno do(fforeufus,quem ctiam natu grandem Apollo niam fecum eduxerat.Eruditos fui fcculi fouebat omneis, Virgilium in primis fie HoratiumFlaccum poetas.Duoscp interamicospraecipuosdilexit,ob ta-citurnitatem Mœcenatem,obpatientiam Agrippam. Tot tarnenuirtutes uitijs non caruere.Nam in prima ætate libidini ufœ ad opprobrium uulgaris fa/ mæinièruiuit.quod ôeSextusPompeius,M.6eL.Antonij eiobieccrût,quici 4« adulteria amp;nbsp;uirginum ftupra dederc uitiojicet quidam non ob libidinem, fed quo facilius aduerfariorum confilia per cuiuft^ mulieres exquireret, adulteria comifilTe fcribat.Fertur fie inter duodccim catamitos, totidem^ pucllas accu bare folitus,Apollinem fe finxifle.In partibus tarnen caeteris uitæ continentiF fimum fuiffe conftat,ac fine fufpidone ullius uitijinifi quod aleç ludo ufquc in extremam fenceiutê oblelt;flabatur,palamcp acpalsim lufit. Primamfponfam adolefcens habuir,P.Seruilij Ifauh'ci filiam.Sed poft reconciliation? in trium-uiratu cum M.Antonio, ut necdsitudine aliquane?lerentur,priuignam eius Claudiam Fuluiæ ex Publio Clodio filiam duxit, uixdum nubilemikd póft ft-multatem cum Fuluiafocruinchoatam ante bellum Perufinu,aut ex alia ob-fcœna re, quam Auguftus quodam epigrammatc explicuit, intatftam adhuc uirginem Claudiam dimifît.Tcruô,Scriboniam defamilia Libonum in matri
moniutn
-ocr page 51-OCTAriANVS AV G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w
inónium acecpit.nitptam ante duobus confularibus uiris, et ex altei o mafremt ctiam,ex hac luliam filiam genuit,ç(uæ primum Marcello Ocfiaiu'æ fororis fue filio uix puen'tiam egrelî'o nupfit.Sed eo mortuo M.Agrippac dédit,intcrcef-fione fororis fuac.Habuic enim Ocflauia Augufti foror ex Marcello duas hlias et Marcellum filium,quem generum fibi amp;filium feci't Auguftus.is aurem ubt obtjt, quum non facile deprehenderet quemfibiex ami'cis gencnim elïgercc AuguftuSjfcd dubi'taretifuafit Otflauiafororut Agn'ppam generum fuum ca peret,quod obtinuit.Egit cum genero Oiffauia, ut filiam fuam repudiaret,ô(2 gener fieret,licet prius ex Marcello liberos hab er ct.Suftulitigitur Au' guftus ex Agrippa 86 Iulia nepotes tres,Caiuni, Lucium,SC Agrippa pofthu* mum. Exquibus Caiumamp;Luciummoxadoptauit, ÔCiuuenes adeuramrefi pub.admouicalter in Lycia,alter in Mafsilia perqt.Agrippam dehinccttâad' optauitjfedobnaturam fordidam abdicauit, in infulam^ tranfportari iufsit obferox eiusingeriium.VndeSpartianusinquit’.Qjiidde Augufto t'qui ncc adoptiuumbonumfilium habuit : cùm illieligendi poteftas fuifiec ex omnigt; bus.Neptesduaspræterea habuit: luliam quamL. Paulo Ccnforisfilio,5L A-' grippinam quam Germanicofororisfuænepoticollocauit:Ocfiauia enim fo'. ror ex Antonio duas quoqjfilias Antonias habuit, quarum alteram inuxoïc duxitDomitius Aenobarbus: alteram Drufus Liuiæ filius, priuignus zAugiP fti.Ex hac nati funtGermanicus amp;nbsp;Claudius,nepotes fororis. Qui ut optime erudirctur, fummè laborauit:filiam uero 86 neptes ut lanificium etiam exerce rent,inbonacp euftodiaefientjomniconatuenixus:quanquamfruftra,quia omnibus Ilupris atcpflagitqs exponebantur, quas ob id relegauitininfulanl Papdateriam, uini^ ufum 86 omnem delicatiorem cultû ademit. Sed mortuo Agrippa gcnero,Tiberiumpriuignum,filiumfciIicetLiuigDrufillæ,elcgit lu liæ filiæ maritum,ac fibi gcnerum:coegitcp prägnantem uxorcm dimittere,ex quapriusetiam filium fufeepit.Nullam igiturèfobolefœlieitatem,quamex beribonia habuit, fortitus : ob id pertæfus etiam morum peruerfitatem diuor* tium fecit.ae ftatim Liuiam Drufillam,quç ex Tiberio Nerone iam grauida e* 5® rat,illo concedente, quartam duxit uxorem:cuius fîltj erantTiberius 86 Dru-
fus.Dilexitcp earn uniceac perfeueranter : fed nihilliberorum ex ea tulif, cùm maxime cuperet.Poft tertium enim menfem peperit Drufum patrem Claudq imperatoris,exÂugufto uero ediditinfantemimmaturum: mulicr comisjufi tra quàm antiquis fixminis probatumimater impotens,uxor facilis,2lt; cum ar tibus mariti fimuiatione filij bene compofitazôd quæ ad extremam ætatem ui-xit.Qpintodecimo enim anno Tiberij mortua eft, ut Tacitus prodit,qui eani luliam Auguftam nominat. Iohannes Monachus in uita Tiberij tradit,ipfant oôtuagefimum annum attigilTe fine ullo morbo. Mortua enim elata eftadhi-bitisquibufdam imaginibus cumlutffumulierum Romanarum, ad annum, '4® iuflufenatus.Solitahæcfueratmultorum filias enutrirc,amp;commoda multa
præftare.Etquondamnudis quibufdam adolefcêtibus occurrentibusdixifle fertur,cum pleriqj eos morte muliffandos cenferent,modeftis mulieribus hos ftatuas uideri.Sed cum à quodam interrogaretutjquomodo Auguftum obti-nuilTetc'refpondit,quod ipfa diligenter 86 prudenter agens fummum ftudium adhibuifletjUt omnia faceret ex animo Augufti ; nec curiofe perquifiuiflèt quic® eorû quæ Auguftus faceret ( fimulans cius uenereos ufus)necp audirc neçp lentire.Cçterùm fi penfetur fœlicitas Augufti cuinfortunrjs quæ terra et mari,domi foris^palTus eft, pulchra ferie à Plinio enarratain feptimo repe-tiet.Verû fit illud eiufdê Plintj dieftû : Deus ille cœlû nefeio adeptus magis an ; J® meritus. Hærede no fuo filio, excefsit, dolo Liuie DrufilleCut Aurelius refert)
metuctis,ne, quia priuignæ filium Agrippa quem odio noucrcaliin infulam telegauerat,reduci compererat,eofummârer«madeptopœnasdaret.Qiiod eleganter
-ocr page 52-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPInIÀNï
bus,oneroßm fibi iniungi fcruitutcm conqucrcns. Quovi quidem ( ut Aurc* lius Sextus fcribtt)aftufecerat utdifccretjquid finguli fentirent: atrodtcrex* piorans animos omnium, quae res bonos multos pcfTiimdedi t. Exiftimant^s cnim ex animo cum longa oratione Imperialis moléftitê magnitudinem decU nare,dum fcncenrias ad eius uoluntatem promût,incidere in exitia poftrema. licet ÖC alias caufasTraquillus recenfeat, cur delà tum à patribus principatum recufauerit. Verebatur enim Gcrmanicü,in cuius manu tot legiones, immens fa fodorum auxilia.mirus apud populum fauor,qui etiam uocatus aPop.Ro. ferebatur.Sed ea intcgritate Gcrmanicus crat(licctneptem Augufti Agr/ppi nam uxorê haberet,cx eacp plurcs liberos, filiuscp Drufi effet, fra tris Tiberij, » Sc Augufti nepos.cuius Drufi memoria ingens apud Po.Ro.fuerat)ut omni* bus uiribus conaretur Imperium non in fe, fed in Tiberium transferrc, miria præcipuis laudibus ipfum apud legiones, qua: tum tumultuabantur, cele*
brans. Et quamuis milites feditiofiarma minarenturni Imperium affümeret, moriturumtarnen potius fe, quam fidem exuere damitabat Tanta cratfidei Germanici Caefaris. Cuius laudes, præterea quæTacitusfcribit,locupletifsi* me Tranquillus in Caligula aperit. Tiberius iracfi arte amp;nbsp;dolo Imperium afle* quutus,ab initio principatus liberalem fe ac modeftum gefsit:paucifsimis co* tentus honoribus.Impcratoris cnim nomen recuiauit.Nam fero imperiu afle* qudtus eft,circa annum fcilicet fextum quinquagefimum tetatis fuçrncc.ab t o iillo Imperator aut dici aut appellariuoluit, adulationibus ipretis açcontem* ptis: aduerftis conuiciaac malcdidla patientifsjimus.Verfipellis ramen, amp;nbsp;qui aliud orclóqucretur,*liudanimofentirec, omniadifsimulans. Neeunquam quempiatn iiiorum confiltorum paftus eft confeium fore. Sena tufena tor es omnes uf^ ad fubmiftionem uencratusihumanitatis propc excelles modum, priftinamtj fcrelibcrtatcm exhibés. Qyando quidem fingula, äT parua 0^ magna ad P.C.referebat Vecftigalia, monopolia, ædificia, deletftum, excrcitus, patrum more decerni ftatuinautoritatc confulum fingula pene adminiftrauit. Qiiod fi quando de tribuendis militaribus donis quidam fecum agerent, indi gnatus corripuiqquod noft hate fenatui perferiberêt. In omnibusc^ fe ciuilem j « admodum, etiam minoribus exhibuitipracfidibus prouinciarum tributa fua* dentibus rcfcribês, Boni paftoris effe tondere pecus, no degluberc.Tandem indefc uarium præftitit,ac paulatim principcm cxercuinLicet utilitatem pub licam afpiceret fnprimis,multa fenatus ada ac conftitutiones refeindens. ludi cesrcligionis acnoxæ adhortàtus ut malas com'gei ent confuetudines, ipfc impenfas ludorum ac fpedaculorum temperauit, luxui définiras conftiruens leges, amp;nbsp;in uafis Si in fupelledili ftiperflua. Si in fumptuarijs conuiutjs. Cæri* monias externas, Aegyptios ludaicos^ ritus compefeuit, cundosép ludæos urbeRoma excedere iufsit. Sacerdoces Ifiacos,quodMundum adolefcentem admififfent cum Paulina Romana in Ifidistemplo, in cruces adegit; quodla* 4» tiisimèlofephus decimoodauo Antiquitatum, ScEgefippus in fecûdo hifto* riarum perferibunt. Expulit Si mathematicos,nifiartcm fe deftituros promit* tcrent.Pacem quoad po tuit firm auit,Iatrocinia feditiones^ repellens; ftatio* nibus militum frequentibus per Italiam conftitutis,amp; Romat cohortes præto rianas ordinans.quibus tumultus orituros (edulo cauit. Hofti’esmotus perle gatos compefeuit, per blanditias attj promifla euocatos : atc^ ad fe extrados reges (utEutropius quoep annotauit,6dEufebius) nunquâ remifitjUr Arche* laum Cappadocem.Cuius regno inprouinciamuerfo, Maxaca nobilifsimam ciuiratem Cælârcamappellari iufsit:ut Marabaudum Germanû Sucuorum regem,quern callidecircumuenir, quod Aurelius Sextus fcribit : ut Raftupo* $ o lim Thracem, quod Tranquillus narrat Si Tacitus. Poft adeptum Imperium, biennio continuo extra urbem pedem nonextulitffed priuatus filqs, Campa* niam,quafinunquamrediturus, turn Capreas feccfsitininlulam Ncapofitani finus
-ocr page 53-CL. T I B E R I V S N E R Ö. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t$
fînus,magni'fîccntifsimis ædificijs cxtrucflam.Rcjp.curam abiccit, Htfpaniam Syriam per aliquot annos fine cofularibus legatis habuit. Armein'am à Par* this occupan'jMœfiam à Dads Sarmatisc]^, Gallias à Germanis uaftari ncgle* xit,non fine magno Imperij dedccore. Tandem uitiamalè diu difsimulata de* texit.Ob nimiam uini auiditatê,Caldius Biberius Mero ioculan'ter,pro Clau* dius Tiberius Nero, eft uulgô didus. Libidini ufi^ adeô deditus,ut quû Sex* tus Claudius eum uocafietad cœnam,prodigus ac libidinofusfenex,nudaî puellæ miniftrarentmenfæ. Sed portentofælibidinis audlor infpintrijs, cunl puellis ôô exoletis,quæ nefeire nullum difpendium eft, ut omnium luxuriolifi« * O fimus habitus fit 6C fuerit. Ebrietati ac luxuriæ fummam adiecit auaritiam, ut nunquam militibus expeditionum fidaria exolueret, nihil exædificaret, nulla fpeclacula ederet, militibus legata Augufii non præftaret. Et ut crudelitatem tapacitati annecfiercr,ditiores aclocupletiores ad faftidium uitæ cogeret plu* res, multos bonis fuis fpoliatos occiderct, odiûin neceffarios ac propinquos exerccretiDrufiim fratrem,Iuliam uxorem in exilium rclegatam : Liuiam ma* trem,quamnecadfcquidem uenirc,nifirarifsimepafius eit, needefunefiæ ali* quem honorem exhibuir,eius^ teftamentum pro irrito habuit.Quinimo ncc filios dilexitjfednurum Agrippinam relegauit. Parem crudelitatem in nepo-tes atcî5 amicos exercuit, quorum cùm uiginti è numero principum ueluti con
3O filiarios fuos depopofcifict,uixtresincolumes emifit.Oinnes alios alia decan fa pcrdiditacinterficiiufsit, atrocitcr fæuecp tyrannidem exercens,ut earmina iam multa in eum pafsim conferiberentur : nullus^ dies à poena hominum, c* tiam facerrcligiofusqîjUacaret.Cuius fæuitiam latiisimèTranquillus edifièriq commemorans multa tormentorum noua fupplicia. Vnde amp;nbsp;conuictjs amp;nbsp;li* bellis profeiiTus cfi:famofifsimis.Qiiæ atrocia fcclcraTacitus etiamenarrauit primis quinc^libris,qui nuper inuentifunt. Poftremôin AfturapropeCam* paniam in languorê incidit, qui indies autfîus in uilla Luculliana eundem ab* forbfit,ocT:auo amp;nbsp;feptiragefimo ætatis anno, Imperij tertio amp;nbsp;uigefimo. Non fine iùfpicione ueneni ramen rnortuus eft: quanquam aliquifcribât puluinuni
5 0 inieduiTijCum abftrahcreturei annulus e digito. JVIortc eiu.s ita lætatus eft po* pulus,ut pars clamarct Tiberium inTiberim prorjciendum, pars oraretfupc* ros ne ullafcdes mortuo nec inter impios darctur : alq unco in Gemonias du* u cendum cadauerclamarent: quidam Atellam corpus deferendum putarent: Romain tarnenportatus publico funcre, cremarus eft. Vir corporis ampli ac
, Tobufti, ftaturæc^ proceræ, ôd qui manu finiftra agilior ualidion^ effet. Colo* ris candidi,facie honefta, cum praegrandibus oculis, quibus êC noeftu in teUc* bris uidebat.Valetudinis profperrimç,fed qui in fenceftute ob habitum corpo ris in urbe continue eftepudori fibiduceret, ut Cornelius feribit: ÔC hinein Campaniam fecederet. Qiiippe illi prægracilis SC incurua proceritas in fenio
4Ó euenit,amp;nudus capillo uertex,ulccrofa faciès,ac pleruncç medicaminibusin* terftincfta.Et ob id Rhodi etiam fecretô uitare cœtus, recondere^ uoluptati-bus aft'ueuerat.Fuit liberalibus artibus apprimèeruditus,Latinam Grecam linguam callens, eloquio infignis : fed ut Eutropius inquit, ingenio pefsimo, truci,auaro,Slt;: infidiofo:SC qui repentinis confilfis ( Aurelio tefte ) melior erat quàm meditatis. Vnde Auguftum legimus dixiffe deTiberiotO miferum po-pulumRo.qui fub tam lentis maxillis edit.EtPlutarchus feribit Auguftum di cere folitum, Se Romani Imperij fuccefibrem eum efte reliefturum, qui nun* quam bis de eadem re confultaffet : lentam morofitatem notare uolens Tibc* * rij,cum lenta in eo fæua^ effet natura. Hab uit autem uxorem primam Agrip*
50 pinam,M.Agrippçfiliam,neptemPomponij AtticûexquatiliumDrufum ac cepit,cum qua coniuntftifsime uixit : coaeftusep eft hanc grauidam inuitus di* mittere, licet plurimùm amaret : ac luliam Augufti filiam duccre uxorem alte* ram,cuius mores improbauit.Qtiamuis enim ab initio mutuo amore cum hac
b q uiucrct,
-ocr page 54-Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'I Ö A M. C V s P t M î A N I
eleganter fcribi't Tacitus in pnïno lib. hiftoriarum ab exccHu eius.Alf| profld uio uentn's extinflum morbo fcribunt,Nolae,in ofeulis Liuiæ,cum ijs uerbis; Ltuianoftri coniugij memor uiuc QC ualeiexitu ualdefacili, xiiij.kah Septem* bris:duobus Sextis Pompeio ÔC Apuleio confulibus,anno gratis Ixxvi.minus trigintaquinque diebusdicet Aurelius feptuagefimumfeptimum ingrefium feribat, cumregnalTet fexö^ quinquaginta annos, cum Antonio ÔC Lepido duodccim,folus quatuor Ô6 quadraginta.Qyod certe, nifi ,magnis naturæ SC ftudiorübonisabundaflet,uix aliàsHeripoterat. Magnisdehinchonoribus ad urbem delatus, atlt;$ in Maufolaco, poftquam crematum corpus fuit, quod fibrjpfiftruxerat,reliquiaîimpofitæ funt. Recitatæ hinc teftamenti tabulae, «® quibus Tiberius haeres inftitutus Si in. nomen adoptatus fuit,cum caeteris co^ hæredibus.Verùm præter ea quae Plinius de fortuna Augufti fcribit,ficloqui turPlutarchusinlibro de Romanorum fortuna : Oô:auius (inquit) Caefaris filius,qui primus Augufti nomen habuit, cum quarrum SC quinquagefimum annum ageret, precatus à dqs eft,Scipionis fortitudinê,beneuolentiam Pom petj, Cæiaris fortunam, quam quidem inquit fortunârerumefleomniumnsa ximai um uitftricem.Scd omnia hacc claudam Aufonq tetrafticho:
Vdehinc O^auiui : idem
Cxfir isf Jd^Hgußus nomine nobilior». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s»
l-ongieuA eßquot; nuntjudm dubijs uiolAUpoteßoii
In terrispofitum credidit ejßeTienm,
eu TIBERIVS NEROk
{ L A V D IV s Tiberius Nero Cæfar, filius fuitTiberîj Nero* 1 nis,qui fub Iulio Cæfare bello Alexandrino quaeftor,ÔC in tri î umuiratu Antontj Augufti amp;LepidipraetoreratjÔCLiuiac j Drufillae uxoris Augufti. Qiiæ cum prægnans «ftetjinfcia an i marccdituraeftètjuarqs captatisominibusjouumincubanti _______ gallinacfubdu(ftum,nuncfua,nuncmanuminiftrarumperui ces ulcp cô Fouit,quoadufe^ pullus infigniter criftatus exclufus eft. Vndc hue infantem Scriboniusmathematicus quandoep regnaturum prodidit. H^c Li uia,poft hune iam genitum Tiberium impregnata ÔC grauida, Augufto peten ti acuolentinupfit, tertio^ poft menfeDrulumNeronem in domo Augufti peperit.Vt prouerbio diceretur,fœlicibus etiam trimeftres nafci filios : quum îüipicio effet, eamprius ex Augufto per confuetudinem adulterfj,antcquani duxiflet uxorem,impregnatam. Vnde Tiberius priuignus eft dieftus Augufti, Nam uerus cius parens paulopôftutroqueliberorum fuperftitediemobrjtî quem nono aetatis anno defuneftum pro roftris laudauit, fi Tranquillo credit 40 mus.In proferiptione triumuirali cum parentibus per Siciliam SC Achaiam cir cumduélus, uitftoriaAtftiaca Augufti currum comitatus eft. Adolefcentiam omnem habuit luxuriofam,deditus fperftaculis gladiatorum SC ludis.Fratrem Dniftim in Germania amifit, fiue collapfum equo amp;nbsp;fratfto crurc (utLiuius feribit) fiue morbo coftimptû,ut Suetonius,Huius corpus pedibus toto itine re praegrediens Romam ufeg peruexit. Ad eum enim in Germaniam aegrotan temiter ducentorummilium pafluumdieacnocfte uehiculistribusemenfus eft, tefte Ph'nio.Tum fe ad magiftratus acprincipatus honores accingit,quos ordine omnes adtjt;quaefturam,praeturam,confulatum,tribunitiamlt;p potefta tem exercuit, etiam cum in Rhodum fecefsiflet.Vbi foh'tus eft gymnafia,fcho fà las et auditoria profeftbrum obambulare,etipforum iurgia côpefcerc,et pene priuatus pofthoeuftp inodauummanere annum, Inhacinfula, adipifeendae
arns
C L. T I B E R 1 y s N E R. o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»3
artis Chaldæorum graria magiftriimTrafulIum habuit. PcHtiam autcm ci'us fnerttiæ hoc modo cxpci tus cil. Qiiot'ies fuper negotio conRjltaret,cdtta do mus parte ac liberti uuiiis confcicnua utebatur.Is literarum ïgnarus, corpore ualido y per auia ac derupta ( nam faxis domus imminebat) præccflèrat eum, ciuiis artem expcriii Tiberius Hatuinct.Etrcgredientcm,fi uanitatis aut frauz duvn lufpicio incelïèrat, in fubiedtuni mare præcipitabat, ne index arcani exi» ftcret.IgiturTrafulIus tjfdem rupibus induÂuSjpoftquapercunc^antem coni moueratjimperium ipfi amp;nbsp;futura fojerter patefacienSjinterrogatur an fuâ quo que genitalem horam compcrißct,quem tüm annum, qualem diem haberet, ' ‘ O 111c pofitus fidcru ac ipacia dimenfus, h acrere primo, dein paucfcere : quantum inrroi{5iceret,magis ac magis trepidus admira tionis metus, poftremo exclamar,ambiguum fibi ac prope ultimum difcrimen inftarc. T um complez xus eum Tiberius,præfcium periculorum ôd incolumem fore gratatunquæcp dixerat oraculi uice accipiens,inter intimos amicorum tenebat. Ahilio huius Trafulli prædidîum quoq^ Neroni fuit imperium, ßello Cantabrico tribunus militum,Tigranê Armeniaî regem regno, reftituit. Signa à Parthis CrafTo ab* lata,recepit; Galliâanno ferèrexit: dehipcRhcticum Vindelicumq?bellum, tum Pannonicum ac Gei inanicû geisittob quaîtriumphauit,ô^ urbem ouans ingrclfus eft.Poftquam uerô ex Rhodo in urbem conccfsit.Drufum filium ut 2 O togam uirilem ailùmeret,in forum duxjt. Poft mortem Catj ôt Lucij adopta* tiir fiberius infilium ab Augufto, cumM.Agrippa pofthumo, Sedcoatftiis ipfc póft Gcrmanieûfratris lui filiumadoptare,utprotinusadoptione fatfta, Germanicus Augufti nepos eilet: quod lurtfconfultus de adoptionibus annotÿuit inlnftitutionibus.Cùm enim circumfpetftiisimus ac prudêtifsimus princeps uirtutes Tibenj cura uitqs perpendi{ret,(improbauitnamcp,nec diC }iir.ulanter,nonnunquam eius morum diritatem) cùm uirtutes pauciores du* xiiiet,amp; hune reipub. utilem animaduertiflet: pro concione palàm rcip. caula fefe hûe adoptare iurauit, de eoœ fæpc ilium Enntj uerfîculum pronunciauit: Vnus homo nobis uigilando reftituitrem. Sed mox Agrippam Auguftus ob 3 O fordidum aeferox eius ingcniumabdicauit,iepofuit^ Surentum(uelutTaci tus feribit ) in infulam Planafiam, Qui mortuo Auguflo,anteq«am mors eius palàm fieret,à quodam tribuno militum l^lTuTiberif eft occifus,utlatèrecen-fet Ta.citus.Qiii etiam tradit,pôftpccifum Agrippam, Qementem feruu eius fe iimulaireAgrippam, Sd côcitalTein populo tumultum, quafi uiueret adhuc Agrippa.Scdiuflu Tibenj ipfc etiam eft occifus :ut iam Tiberius certus efler, um fibi fpein fuccelsionis fuccumbcrc. Sediterum tribunitiam poteftatem in quinquennium açcipiens,cum defeeftio Illÿrici effet nunciata,grauifsimum O* mnium externorum, poft Punica, bellorû cxv. legionibus,totidcm^ auxilijs tricnnio gefsit,domito toto Illyrico, inditioncm redaefto. Cùm ueio à fena o tu 1 edeuntitriumphus effet decre^us, cumjmagnishonoribus ÔCnouis cogno minibus, urbe in meeftitia exiftêtc,ob clacjem Varianam, triumphum diftulit: amp;nbsp;laurea coronatusintràuiturbem,acprgtcxtatus.mox^fequcntianno Ger maniam adijqacRhenum traiecit, profperius rem gérés quàm Quintilius Va rus,qui ob temen'tatem pelfum iuit. Parqrn tarnen abfuiqquin ôi ipfcà quodS Ruteno occiderctur.Sed poft biennium regrelfus, fplendidiisimû egit triumphum,populo triumphale exhibens cpnuiuium, mille menfîs cxtrutftis.Cum ucrô cum Augufto luftrum conderet,in Illyricum profetfturus, rcuocatur litc ris matris properis. nam 2lt; Auguftus ufi^in Campania cum profequebatur: hune fpirantem adhuc reperit, licet id incertum fît. nam Liuia acribus eufto-5 O dtjs domum nias fcpfcrat , donec omnia rede prouideret. Sed eo mortuo, Romam reuerfus,fenatum conuocatiuretribunitiæpoteftatis: perietfto^tc-ftamento Augufti,maximos gemitus ac dolores fîmulauit, principatum pluri bus reculànsjinultis prccantibus fenatoribus, plerifcpad genua procumbenti b bus.
!•
-ocr page 56-i6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏOAN. CViPINIANÏ
uiuefGt,mox ortæ diffenfiones fecerut ut perpctuo fecubarct, eias^p txdio ab 'urbe fcccdcret.In Rhodo autem exiftens nuncium accepir,ob libidines atquc adultcna luliam uxorem damnatam,ó^ repudium faóum: quo nuncio mirum in m odum lætatus: licet literis Auguftum pattern precaretur, ut ei dona relin queret. Cui tarnen poft mortem patris Auguftinepeculium quidemapatre conceftiim, quod nil de eo teftato cauifTet, reliquit. Sed hancinterfecitTibe* riuSjtefteTacito.Exhac Iulia uxore,priuignumhabuitCaium, quern Augu^ ftus in filium adoptauerat cum Lucio.Nam Iulia poft Agrippæ obitum Tibe rio nupferar.Is cum ad orienté miftus eftet ab Augufto.ex uulnere pcrqt. Dru fum naturalem filiumRomæamifit,morboÔ£^ internperantia confumptum. »» Nulla enim alia re quam uinolentia pattern regenerauit Dm fus, fi Plinio ere* dimuSjCbriofus ut pater. Sed Tacitus uencno fublatum tradit, quodilliScia* hus perLygdum ipadonem propinauerat. Germanicum filium adoptiuum in Syria perdidit,a Gn.Pifone ueneno peremptum,utlofephus tradit, ÖClatifi-Time Tacitus in fecundo fcripfit. Vnde perturbatus animo fecelTum Campa-niat pettjt,quafi nunquam rediturus Romam. Prohibuitinfuper Tiberius oin nes amicos filfj fui ac familiäres ante faciem fuam accedere, ne recordatione fi li) lucftus ac dolor innouarcntur.Ex hoc Germanico natus eft Caius Caligula, qui Tiberio mox in Im perio fuccefsit, ut diccmus inferius. Ex Drufo uero na turali filio Tiberium habuit nepotem : utrofque fufpetftos habuit, cum iam in î » odium incidiflet hominum omnium.Ob id faepe Priamum fœlicifsimum iatfti tare folitus crat,quod fuperftes omnium liberorum uixilTet.Quemadmodum uero Tiberius Gaiumfucceflbrem prtneipatus pronunciauerit, amp;nbsp;quemad-modum adhortatus eft eum ut Tiberium in partem principatusaflumeretpri ufquam moreretur, elegantifsime lofephus decimootftauo Antiquitatum tra dit. Vbi Sc alia multa fcribuntur, quæ fub Tiberio in ludaca aeSyria gefta funt. De quibus SC Egefippus in fecundo hiftoriarum, 6CEufebius tarn in (acta hi-ftotia quam in temporum libro.Nam quae Tranquillus in tertio,Orofius in fc-ptimo,Eutröpiusin feptimo,Dion ac Sextus Aurelius fcribût,in aperto funt, Vt interim neotericos confulto præteream. Sed tarnen Cornelius Tacitus, 30 cuius priores libri quinep nuper reperti funt,in primis uidendus eft, qui in his ' quinque libris omnem eius uitam complexus eft,0C ea quæ fub eo Roma gefta funt.Ioannes etiam monachus diligentifsime ÔC breuiter uitam eius pericri pfit:qui pleraque, quæ longum nimis effet commemorate, in eius uita, digna tarnen annotaturetulit.Quis enim omnia agglutinet,nififupcrftitiofus,^ Ope
ræprecium tarnencenfeo monftrarcdigito,ca quæhicnon continent Wr,ut quifquefuo iatisfacere poisitdefiderio.RIore tarnen
meo in cake, Aufonrj tetraftichon fubneeftam:
40
Prienomen Tiberi nailiM î^ero,prima, iuuentjf Tempora laudatogeßit in imperia.
truftra dehinc folo Caprearum claufut in antrOf Q«lt;e prodit uitijsf(rtdit optrtd locis»
I C. Cæiâr.
-ocr page 57-C A I V s C AE S A R.
»7
C AI V S CAESAR^
yci rs C;rfar filius Germanin, um omnium lau{Iatifsimi,6d ^2*‘ïppinæ,M. Agrippac di. luliae filiae,non Drufi filius,ut ma»
1 errore fcribit Eutropius .nam Germanicus Drufi filius,
patruo Tiberio. Sed cum omnibus uirtuti» cffetredimituSjiubenteTiberio à Gn. Pifoneuencno futgt;
latus eft.Huius itaqj filius Caius fuit, qui Tiberio fuccefsit. Id inuita Tiberius præfentiens,utlatifsimèin decimoócfïauo lofephus defcribit;
10 fuccelTorem principatus pronunciauit, licetTiberiumnepotc fuum maluif» fetu'ntelligens ex ijs quæ ei obueniebant infperato, non in hominü poteftate cife de Imperrj coftitutione decernere,fed maieftatis fupernac potentia. Lege illic miranda, quæ lofephus fcribit quintodecimo capire.Scd ut Suet.tradit,te ftamento Caium ex Germanico,amp;Tibcriü exDrufo nepotes,hærcdes acquis partibus reliquit, fubftituitcp inuiccm. Tradut quidam Tiberium, Caium pue rum admodUjSC quæftura ornafîe, di in Imperio fubftituifre,ignarum eius na-turæ.Sæpèenim dicerefolebat:Ttialiôscotidieocddis,atte alij tandê interfi-cient.Rurfus alq tradunr,Tibcrium fubftituiiTein dignitate,uthuius crudelira té fuam obtegerct fæuitiam.Et ob id antiquum ufurpalfe adagiS: Me mortuo
io terra:ignismifceatur.CaiusautemmortuoTiberio,CuitabilicuIcrebaturde-difie uenenum,Imperium alTequutus,Caligula eft(ut Aurelius inquit) cogno miuatus, quia in exercitu natus à calciamento militari didîus, amp;i inter milites educatus.Exiftimo omnino caligas apud ueteres calciamêti genus fuifle, fimi Ic huic quail noftro feculo Elungari utuntur,0CTurci. Ex eo argumento, quia caligas clauis fufFigebant,qui ob hoc Caligares nuncupantur, ut hodie nos ui demus innumeris clauis calciamenta Hungarica fuffi'xa. Vnde Plinius fepenu mero caligares clauos efcrro ac chalybcrubiginem acmarcorcm contrahere fcribit.EtEgefippus centurionem quenda lulianumHecatontarchum appel latû tradit. propter clauos quibus creberrimis 5Cacutis calceos fixos habebat,
JO Qiîod ergo inter milites habitu tali erat educatus, cognomen fortitus eft Ça» iuSjmilitibusadmodum earns. Vnde di Alumnus legionum dicfuoluit, teile SenecaiCaligulæcp nomen, conuicium di probrum eile nonnunquâ exiftima bat.Hunc cum olim Herennius Macro primipilaris Caium falutalTet,iratus tanquam Caius dici nollet, fæuam fuam atep probrofam naturam in iuuentu» te adeo texit,ut poft relegatam matrem fuam Agrippinam,quæ in Pandataria mfula penj f inedia,ac fratrum Neronis di Drufi calamitates, obliuiofum om» nium rerum fefimularet, cundlis^obfequiofiisimSueluti feruum pracftarct: licet clam ganea obambularet,amp;adultcria paisim exerccret, adeo utTiberius diceret crebrû,Se alere,Natricem di Phaetontem fibi di Po. Ro. quod di acci ’J
40 dit. Nam SCTibcrium ucneno ag^eflus eft, di fpiranti adhuc puluinu iniccit, cum annulum è digito detrahereŒtin Po.Ro.omnemfeuitiâ cxercuit,utme rito Phyton diferpes diccrctur,cum imperium fauore militum qui eum dilige bant,effet aftequutus.Scd di plebs urbana,ob memoria Germanici patris, mi» ferationernb prope afflieftæ domus,adeptum illi Imperium fauebatn'mo irrita uoluntateTiberq,Tiberio Gemello repulfo cohærede, omnium rerum habe» nas cum fumma lætitia Senatus accepit, cæfis innumeris uieftimis. Ab initio principatus,quôd pietatem in cineres matris ac fratris, in patris, patrui, ac fo» rorum omniumcp propinquorum memoriam cxercebat,fumme popularis ex tititramabaturcB, quod raonftroforum libidinum autores urbe fummouerat:
5 0 Scriptores uero rerum ^eftarum,quos Tiberius aboleri iufterat, requiri ac 1c» (ftitari permitteret,quod magiftratibus liberam iurifdicftionem concedcret cum mero Imperio, ut noftri loquuntur ; uceftigalia di cenfus reformauit,tum incendiorum damna fuppleuit : regnis^ multaauxilia dedit : populo congia»
b ifj riunt
-ocr page 58-iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPTNTANI
rium ac cpulnm,multaq5 fpetQacula exhibuit,5Cnoua amp;pnus nonuift,quælà tè Tranquïllus exph'cat.Qiiorum gratia nunc pius,nunc caftrorum filius, nöc parer excrcïtuum,nunc opnmusCçraruocabatur.Tandem in tam uanam glo riain ÔCeleuationem prolapfuseft,utfeadorari appellaricp Latialem louena pateretur, uttîîimascpac hoftias expcteret, conftitucns propria fibi facerdo-lia. T um fæuitiâ in omnes propinquos exercuit,in auiam proauiam^ : Tibe* riuni fratrcm interfecit uençno, focerum item Syllanum:tres forores fuas co* fluprauitjamp;ininfulas inderclegauit. Ptolcmæum regislubæfilium confo* brinum fuum necauit,fcnarores multos occîdit: équités ac matronas quo* dam tumultu uiginti elifit. Conclufis nonnunquam horreis populo famem gt;® indixit :carceratosfineulla penfitatione criminisad fuppliciaduxit omnes, multos beftijs obiecit honefti ordinis, plures in metalla damnauit, plures diG-fecuit. Exlcuibus autem caufsis hæctormentaijs inflixit, exulesi^ iufsituni-uerlos trucidari. Hanc fæuitiam atrocitateôC inuerecundiauerborum auxit, fæpè tragicum illud iaditans : Oderint dum meruant. Sgt;C illud uerbum in ore habuit:VtinamPo.Ko.unam ccruiccm liaberet.Optabat^ fæpè exercituurri cædcm,famem,peftilentiam,incendia,hiatum aliquem terrar,utfuatempora redderentur inßgniora. Tanta^ufus malignitate aefuperbia, ut ftatuas uiro* rum illullrium ferc omnes deiecerit: parum^abfuit quin carminaHomeri co burerct:Virgilium,qucm nullum dixit habere ingenium,Liuium^, quem uer 20 bofum appcllauitjUnà cum iureconfultorum feriptis deleref,extirpai etcR.Ve* tuftifsimis familtjs fua eripuit infignia. Libidinis erat inexplebilis, acluxuriæ porrentofæ,qua in uiros 8^ mulieres ita debacchabatur,ut prætcr forores qui* bus cum inceftum commiferat, deperiret diobolare fcortum, cui Pyralis no* men crat Sed omnibus honeftis inftdiabat matronis:quasubi cum mantis ad coznam uocatasuitialTet,palam deconcubituin conuiuio differebat, earum has laudanSjhas uituperans. Cum uero luxu, Sgt;^ conuiuijs, amp;nbsp;balneis, ædifi* cijscR et fumptibus inutilibus,omnes cas quas congelTcrat Tiberius pecunias. Sc fibi fuccelfori reliquerat, fumma prodigalitatc confumpfiflet ac decoxilTer, turn animum ad rapinas conuertif, noua exquirens arque inaudita uetfligalia, j o teftamentadiuitumirrirafaciens,rcos^una fententiaquadragintacondem* nans : fic turpes auótiones inftituit, ut lucra corraderet, aceruosep auri quibus feuolutaret maximos coegerit. Vnicam fccit expeditionem in Germaniam, fed qua nullum memorabile Imperatoris boniac ftrenui opus perficeret : mo* lirus trucidare nefando confilio legiones, fed prohibitus urbem ouans intro* iuieminarus eletfbfsimo cuii^ utriufœ ordinis necem, ac ingentia facinora me diras. Nam SC pofteiusobitum duolibclli reperti funt,quoruunus Gladius, alter Pugio titulo uocabatur : in quibus nomina continebantur deftinatorum morti,amp;:arcaingenscumueneno.In talemcrgofcramaccrudclcm befliam, non hominem, confpirationes aliquæ detecflæ funt : ultima tandem per Chæ* 40 iream,Cafsium tnbunum,5C Cornelium Sabinum fatfla, foeliccm fortita eft ext rum. Nam cum Caius pueros rccognofceret reprçfentaturos fpelt;ftaculu,arqr infpicerct, Chærea ceruici gladiûà tergo immifit, exaduerfo petftus Sabinus traiccic,cadentem xxx uulneribus confecerunt.Cadauertumultuariorogo femiambuftunijleuicefpiteinhortis Lamianisobruerunt,donee fororesab cxilio reucrfæconcremauerunt. Siemortuus eft annoætatisuigefimonono, cum imperaftet triennioamp; decernmenfibus, diesotftofccundum Tranquil, cum ah Orofio no plenis annis quatuor regnaftè dicatur,quod idem pene eft. Sic condignam necem aflequutus eft uir 6C ante imperium ncquitia fummus, libidinum mancipium,amicus delationisSCcalumniac.Inrebus arduistimi* 50 dus,potêtiæ auidifsimus,prodigus 8C decotftor, fed quidiuitias rapinis 5C ini* quitatibus corrogaret, omnis uirtutis 6C amicitiarum immemor, quandoqui* dem maximis fupplictjs iUos aftectt,qui fu«e amicitiac ftuduerunt:fummum ho
fteni
-ocr page 59-C A 1 V s C AE s A R.
ftem fudicätts,qui quam plun'mis cfTctornatus uirtuti'bus.Ljteras tarnen amagt; bat mediocriter, à puero in ijs bene inftitutus : fiue Græcc fiuc Latine dieen-dum foret,non incptus.Iudici'j no uulgaris,amp; in alienis fchptis cenfendis inge niofus atqj acernmus. Habuit autem plures uxores. ante initium principatus liabuit luniam Claudillam,M.Syllani nobilifsimi uin filiam, quam ex partu a^ mifit.Claudiam appellatTacitus,quani coiugio acccpifle fcrib)t,auo Tiberio Capreasdifcedenticomes cxiftens,immanemanimum fubdola modeftia te^ t p gens,no damnationematris,non extlio fratrü,ruptauocequalem diem Tibcquot; rius induiffet pari habitu,haud multS diftanribus uerbis. Vnde mox fcitü Paf-», ß fienis oratoris dieflum percrebuit,neqj meliorê unquani fcruum,necç deterio*
rem dominu fuifTe.Dehinc Enniâ Næuia Macronis, qui cohortibus prætoria nis prçeratjUxorcm folicitauit ad ftuprü, aflentiente tarnen marito ; m#itrimo^ nium amp;iureiurando 6C chirographo promittens, qua rein amicitiam perhâc uenit cum Macrone,qui pofteaTiberio, iuflu Carj', uenenum porrexit. Adco uterqjinneccmTiberij elaborarat.Poftadeptum autem imperium accepitLi uiam Horefl:illam,C.Pifoni prius nuptam,quam e conuiuio abduxit, amp;nbsp;mane gloriatus uxorêinftarRomuIifibi elTe ’ repertâ. Hanc intra paucos dies repu diaram,biennio pôftrelcgauittquôdrepetiiTe prioris mariti Pifonis ufum me* dio tempore uidebatur.Qiiartam dehincuxorêduxitLolliam Paulinam,M, Î o Lolli], Catj filijjAugufti Redloris filiam, ante C.Memmio nuptam, qui confit
larem exercitum regebat.Cùm facfia fuifletmentio auiæ eius,ut quondam pul cherrimæ, fiibito prouinciacuocauit, acpcrdudïamà marito coniunxit fibi, breuiqj miflàm fccir,interdicfio cuiufquam in perpetuum coitu. Hanc Plinius fenbit in Natural! hiftoria lib.nono, fe uidifie in ipófalium ceremoniarum cce na fmaragdis margaritis^ cooperta,altcrno textu fulgentibus toto capite crinibus,rpiris,auribus,collo,manibus, digitiscR. Nee dona prodigi principis j'llafuerant, fedauitæ opesprouinciarum fpolîjspartæ.Tandem Cæfoniam accepit, kixuriæ pcrditac mulicrem, quæ iam ex alio uiro très habuit filias, ne.» que pulchram,nec5p iuuenem. Hanc tanto ardore amauit, ut pelta 8C galea ar»
3o matam, iuxta (eadequitantem militibus oftenderet,amicis uerô nudam.Huic quondam ex fomno expergefaefiæ gloriabatur,quarttumlucn cginet, quôd jpfe intérim dum ea meridiaret, fupra quadragintareos unafententiadamnaf fet.Ex hac filiam habuit Iuliam Drufillam appellatam, quam per omnium dea rum templa circumferens,Mincruæ gremio impofuit, alendamcp commenda uit,ut Tranquil.traditnit uerô îofephus, in Capitolio loui obtulit, confirmans fibi loui^ communcm natam filiam, duos patres uni proliconftituens, Flanc omnino exfegenitâillodemon(lrauitargumêto,quodferitatem paterna imi» »5 taretur, cùm ludentiû puerorum oculos infeftis unguibus peterct. Huiefiliæ, cùm adoleuiflet,ciues pro uirili portione pccunias cÔtulerunt nomine alimê»
40 torû SC dotis,cùm pater conquererctur de oneribus amp;nbsp;patrijs fiC Imperatorijs, A Cçfonia uxorc credebaturmedicamentoamatorio potionatiis,ut ualetudi nê neep corporis net^ animi integra habuifie feratur,pracfertim cùm puer fçpe cOmitialimorbo laborarinSC infomnio ufqueadeo uexatus fit, ut rarô plus tri» bus horis nodle dormiret.Ob id uultum habuit natura horridû,ct ex induftria tetrû in terroré formabanquia oculos concauos cum temporibus excauatis in lata fronte geftabat,eminëtis alioqui ftaturæ.Sed eo occifo, perijt SC unà uxof Cæfonia,àcêturioneLupo gladio côfofia,filia uerô parieti eftillifamefandifsi ma tota foboles ac integra domus è medio fublata eft. Ex lofepho tamê depre hendimus,CaiS primo anno Impertj aefequêti magnifiée rebus ufum,mcdio»
5 O crêfe exhibuiile, ut apudRomanos amp;nbsp;alias genres amplifsimus haberet : fed procedente têpore,magnitudine dignitatis,humanû perdidit intellelt;fiû,amp; fegt; fe uolebat diuinitate honorari.Poft cuius mortem uidebatur refp.ad priorê li» bertate redire,ôdttcrûfub eôfulibus degerejfedfruftrahoc eftattentatû. Nam
b ütj milites
-ocr page 60-30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
ni ill tes Claudium ui rapucnint,6C ad prindpatum cuexenmt, ut poft dicetui'» Hæc de Caligula fatis.Si quts plura cupicf, Tranquillum ô(. lofephum in ded nioocftauo dedmonono libns, ubipræfertim deeius coiurationeplura feri buntur.Âurelium SextunijOrofium cum Eutropio in feptimo uideat,cum tjs quæ Eufebius lib.tj.hiftonæfacrae,amp;inlib.tcmpor3 colligit, Ätnos huius ui* • tam Aufonij tetrafticho concludemus, morenoftro,
Poil hunc cafirenfts CAligiC cognomine Citftr Succeßit,flt;euo feuior ingenio.
Ctedibui incicßiiq; dehinc maculofuf^oquot; omni Crimine,poUutumiiuifuperauitauum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* *
TIBERIVS CLAVDIVS»-
J3'Ei{tr-3 ClaudiusDruiuSjfilius {uitDrufiNeronis,priui* gni Auguftijamp;fratris Tiberi] Imperatoris, ac Antoniae mino ris, quæ nunquâ expuifle dicitur à Plinio : patruus Caligulæ, infans à pâtrerelieftus, uniueriam penè adolefcêtiam mala ua letudine conflitftatam habuit, ut animo fimul corpore eP fet paulô hebetiori. Vnde fiC uecors à Sexto Aurelio dicitur: amp;nbsp;ab Antonia matrefæpè portêtum hominis dilt;ftus,quafiâ natura inchoatus » quidenijfed non abfolutus foret. Auia Augufta pro defpedifsimo femper ha* buiqpariter ôi foror Liuilla. Auguftus auûculusmaior parui femper exiftima uit h ominê. Tiberius patruushonorê ci conftilatus abnegauit. Ideo incontu* bernio fordidorû hominûdelitcfcens,ebrietatis amp;aleæ quoep infamiâiubijt. Qiianquâ apud ordinem equeftrem, Senatum^ ipfumnonihilfauoris amp;nbsp;gra tiæ haberct.Poft cœnas enim frequenter obdormifcebat,amp; turn ofsibus iacu-labatur.tum ferula ac flagro exdtabat, multiscp uexabatur ftertês ignominijs: penè à Caligula confulatu eflet deiecftus,cùmNeronis amp;nbsp;Drufi,fratrû Catj, ftatuas fegnius locâdas curaftet.Cùm uerô Caius iam occifus eflet,6C inter mi lites tumultus exortus,qui pereuflbres inquircrent,totam urbem comouiflèt, 3 • timens ne SCipfe raperetur ad fupplidû, fefe occultauit. Et ut Aurelius tradit, cùm Senatus cenfuifletgentem Cæfarûexterminari,deformi latebra latens, reper tus à militibus eft. Gratus miles, tefte lofepho, præ obfcuritatc uix eunt agnofeens apprehendit, amp;nbsp;ad comilitiones adducens Imperatorem falutauit. Ifte inquiens eft Gcrmanicus,eum coftituamus Imperatorem.Ducftus^ ui ad palatium urbis Imperator à militibus creatur : quandoquidê priuatus medio* criter agebat inter omnes,ab omni turbaruminquietudine fe fubtrahens : fed amoie militum quem in Germanicum habebant, fummam rerum aftequutus eft. Cùm autem Senatus de communi libertate aflerêda cogitaret, multitudo uero unum reeftorem expofeebat, àmilitibusquiiureiurando fidem promiiè* 4» rant, Imperatoreftfaeftus,anno ætatis quinquagefimo,promittens fingulis quaterna dena feftertia, Et Ce primus Cæfarum ndê milttis prçmio eft pigno* ratus.Qiiales autem tumultus fint exciti inter milites qui Claudium Imperato rem cleuarunt, amp;nbsp;ienatores qui in Curia conuenientes de reparanda priftina libertate diumultumcp anxièdeliberarunt, amp;nbsp;quopado accefferit confilium Agrippæ regis ludæorû, qui dolofèutrincp ludaico ingenio artem fuam exer* cintjlofephus abundcexplicatindecimonono, qui uidendus. Namno poflix mus omnia afferre quibreuitati ftudemus 8é digito omnia demonftramus. Ini tio principatus (cùm eflet imperiû ftabilitum, præteritorû indiefta obliuio, quæ græcisdicit,punitis paucis Caij coiuratoribus)parentibus acmaio 5 ® ribus fuis,auiæ ac fratri, cuntftisep propinquis diuinos honores inftituit,facrifi daep in memoria eorum cum ludis ac certaminibus celcbrauit, honores uero fibi iUatos ipreuit ac côtempfit:6lt; in cunflis tam ciuilem fe gefsit, ut breui fpa
cia
-ocr page 61-TIBERÎVS C L a V D I V J.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Î
fio omnt’um in fe fauorem ac amoteit» traherct. Priuatis tarnen infidfjs infefta batur,ut quidam e plebe,quidam ÔC equeftris ordinis in eum côfpirarcnnQui nimo Sgt;C bellum ciuile contra eum mouit burins Camillus Scribonianus Dal matia:legatus,quem exercitus Imperatorcm elegit, Annio Vinicio procuran te,quôd Romani de moribus Claudij defperarêt. Sedcùm die dicflo in unum undicp ad nouum Imperatorcm conueniretur,nec^ aquilæ ornari,neçp conuel li quoquo modo potuerunt. Exercitus tanta à tam inufitata miraculi fide mo tus conuerfus in pœnitentiam, Imperatorcm Scribonianum quinto ira tim die deftitutum interfecit, fecp facramento prions militiæ cofinuit, ut Orofius » O fcribit.Licet quidam fcribant militibus non parentibus Camillo,manu fe pro* pria tranfuerberalTc.Huius filium Furiû Scribonianum tradit Cornel.Tacitus in exilium miflum,quafi fine Principis per Chaldæos fcrutarctur, unà cum ma tre lunia.Sed exuli non longa uita fuit, fiue fit ueneno extindus, fiue fortuita morte.Cenfuram intermilfam reuocauit,fiC liane gefsit: in qua theatralem po* pulilafciuiam,feueris cdiÆsincrepuittEtlegelatafæuitiam creditors coher* cuit,ne in morte parentum pecunias filrjs familiarum lœnori darent.Ius labo* firtèmor' fiofè dixit,nonnunquam circumfpecfîus amp;nbsp;fagax, nonnunquam incôftrltus ac pracceps, interdum friuolus amp;nbsp;amens : quod pluribus cxemplis indicat Tran* quil.Cùm olim Claudio eflent décréta Triumphalia ornamenta à Senatu,arbi
2 O tratus principali Maieftati indigna, expeditionem in Britannia fumpfit. Qua cùm in deditionê recepifiet,fine ullo prælio ac lànguine, fexto demum menfe reuerfiis eft in urbê cum preciofilsimo Triuplio ; in quo multi illuftres uiri ac nobilesfuerût,quiTriumphum ccîebrioremreddidêre.Curaurbis tantam ha buit,ut cùm fubortum effet incendium, duabus cótinuisnoólibuscircaid ex* cubaucrit, propofita cuiquemercede qui fubuentretaequali cura. Annona e* xiftente ardfiore, ob afsiduas fterilitates,cogitauit hyberno tempore inuchen dos comeatuSjfufcepto infedamno fi quid per tempeftates accidcret. Defup plendo fenatu egit,óc Heduos Gallos alfumpfittfamofos probris immiti qua* dam feueritate Senatu amouinob id pater Senatus di(flus,cùm altj Caefares pa
3 o tres Patrice dicerentui.Opera publica multa amp;nbsp;magna magis quàm neceflària extruxit. Aquam ClaudiamRornamintroduxit,dequarc ScPlinius ScFronti nus multa feripferunt. Spedacula ôd magnifica SC inufitata edidit, Ad Séna* turn fuper Collegio Arufpicum retulit,ne uetuftifsima Italiæ dilciplina per de fidiam exolefeeret, Ludos Seculares fecit.Inftitutiones quafdam correxiqno* lias fanxit, plerifcj indulgentifsimus aciibcraliisimus princeps. Nouas literas adinuenit, quæufuieo imperantefuerunt, poftobliteratæ funt. Sed liberto* rumac coniugis imperijs(tefte Aurelio) itafubictflüs fuit, ut Claudium fœ* lieem Pallantis fratrem Icgionibus ludçae prgfccerit. Ad quem praefidem,Pau lum fuiife perdudf um,in Âcfîis legimus Apoftolorum. Quo de fide difputan*
40 te, ac deiudiciofuturo, tremefaefius eftFelix. Quifucceflorifuo,nomineFe* fto,ut ludæis gratificaretur, reliquit Paulum uintfium. Huius Felicis QC Eufe* bius amp;nbsp;Iofephus,fcd pluribus Tacitus, meminerunt. Pofidi eunucho, poft triumphum Britannicum,inter militariû fortifsimos,arma infignia tanquâ par ticipi uitftoriæ dono dédit, haftaep puradonauit. PolybiS inter Confules me*
. dium incedere fecit.Hos omnes anteibat NarcilTus ab epiftolis, domina fe gc rens ipfius domini,Pallas^ prætorijs ornamentis fublimatus:adeo^ diues,ut cauiànte eo inopiam fifcilepidifsime famofo elogio uulgatû fit, abundè ei pe* cuniam fore,fi à duobus libertis in focietatem reciperetur. His itaep libertis ac uxoribus addilt;ftus,no principe fe,fed miniftrû egit; horûéç ftudio ac libidine, 5 O honores,exercitus,impunitates,fupplicialargitus eft.Et,utSextus inquit,Li* berti fummâ poteftatem adepti ftupris, exilio, cæde, proferiptionibus omnia fœdabât.Fuit enim Claudius natura fæuus fanguinariusŒ,tormenta quæftio* nû ac pœnas parricidarû coràm afpiciês,gladiatorijs^ ac oeftiarijs fpedaculis pluri*
-ocr page 62-‘It nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
plim'mum deledlatus. Ah'oqui timiduSjSi ad onini'a pauidus, ut initio Impcrrj nulla conuiuia inire fit aufus.fnfidias temere dclatas adeo expauit, ut depone* re imperium tentauerit.Ob id innocentes plures propter leues fufpiciones oc cidit.Pari ftulticia ÔC iram exercuit,6d inconfiderantiam, fi'ue fimulauerit, fiue reuera obliuione captus. Plures damnatos poftero die ÔC in confilium amp;ad aleæ lufum admoucri iufsit, Tantam negligentiam fermonis oftendit, ut nec quis,nec inter quos, quo ue tempore acloco uerba faceret/cire ac cogitate e* xiftimaret. Alioqui liberalibus artibus à prima actate baud mediocriter erudi tus,amp; græcè docfius aclatinè Hiftorias latinas poft necê Cæfaris in adolefcen tia orfus,adfua ulœ temporaquadraginta tribus libris,adiuuanteSulpitio Fl* » o uo,amp; adhortante Tito Liuio,dedux{t.Graccas pariter hiftorias fcripfit,Cyrcni con ôd Carchedoniacon uiginti ocfto libros. Vir cuius forma dignitatem au* tftoritatem^ præ fe ferret:fpecie ÔC canicie pulchra, corporc prohxo, nec exi* lijtifu indecentijcapite tremulo,0^ ualetudine femper graui. Conuiutjs plus ni mio dedituSjUini cibi^appetentifsimus,ufcp adeo utfæpèftomachumuomi* tu cogeretur exoncrare.Somni breuiftimi, libidinis in fceminas profufifsimæ, marium omnino expers, Aleæ pcrquàm ftudiofus. Cum uero figna pœniten* tis ÔC matrimoni] Agrippinæ amp;nbsp;adoptionis Neronis dediflet, uencno ob hæc eft fcntatus:quod aliqui traduntab Agrippina ipfaboleto medicato, quem a* uidifsim è comederar,oblarum, à Locufta uero muliere ira præparatû, ut men * o tem turbaretjamp;mortem diffcrrct.aliqui pcrHalotum fpadoncm prægufta* torem inarce cum facerdotibus epulanti fubminiftratum: quo extincftus cftie xa^fimoquarto ætaris, Impertj decimoquarto anno, ut Tranquillus: ut uero loiephusjannis tribus amp;nbsp;decern regnauit,menfibus ocftOjdiebus uiginti,quod pene idem eft.Tacitus Xencphontem medicum ab Agrippina adhibitum re* fert,quipinnam rapide ueneno illitam, faucibus eius demififle creditur, baud ignarusfummafceleraincipi cum periculo,peragi cum prçmio. Mors eius cæ lata, quum arte muliebri corrupt!' cüftodes ægrum fimulant, donee circaNe* ronem fucceftbrem omnia ordinarentur.Dehinc funeratus eft folenni princi* pum pompa,0^ in Deorum numerum relatus,per Apotheofin.Habuit autem 3 o admodum adolefcês fponfàsduas, AemiliamLepidam Äuguftiproneptem, ex Paulo Aemylio Cenforis filio SC Iulia nepte, banc uirginem repudiauit, quod L. Paulus Augufti progener,qui pater fuit huius Aemiliæ Lepidæ, con ïurauerat in Auguftum. cuius coniuratio priufquam inualefceret indicio de* telt;fta, ab Augufto comprefta eft. Alteram Iponfam habuit Liuiam Medulli* nam,cui cognomenSC Camillæ erat, e genere antique didatoris Camilli. quam eo ipfo die qui nuptqs erat deftinatus, ex ualetudine amifit. Deinde u* xores duxit Plauciam Herculanillam, triumphali patre natam,cum qua diuor tium fecit ob libidinum probra amp;nbsp;homicidt) fufpicionem.Genuit tarnen ex ea filium Drufum Pompeium,quem puberem amifit,iaeftu pin' crudeb'ter eneca* 4» tè tum. cui ante paucos dies mortis fuæ,bliam Seiani defponderat,amp; filiam Clau
diam ex Liberte fuo Betere conceptam : quamuis ante quintS menfem diuor trj natam,aliq5 ceptam,exponi tarnen ad matris ianuam,amp; nudam iufsit abtje/» Turn Aeliam Pætinam ex Tuberonum familia natam patre confulari, ex qua Antoniam filiam fufcepit,ob leues offenfas repudiauit. Sed poft diuortiu ela* borauit fautore Narcifro,ut rurfus nuberet Claudio,in coelibatuuiuêti ex obi* tu Melîàlinæ. Hæc tertia fuit uxor Valeria Meflalina BarbatiMeflàlæ côfobrf ni fuifib'a,ob impudicitiâfamofilsima : quæ primo clàm, mox pafsim quafi iu* re adultères utebatur.Ex quo farfto plures metu abftinentes extinc^i funt. De bineatrocius accenfa,nobiliores quafoRnuptas amp;uirgines feertorûmodofe* 5 ® cûpropofiierat, coatftiçp mares ut adenent. Quod fi quis tafia horruerat,adfî* lt;fto crimineinipfum omnê^ familiâfæuiebatur : ut magis uideretur fub Impe
17 ratoreuir,^ Imperatorinupta eflè.Hgcitaexarferatin amore C,Sib]',omniuni Roma-
-ocr page 63-C t. V Î B E R 1 V y f) E R Ó.
Rótnanöram pulcheninu'jüt no furrim,fcd multo comitatü domirir» ciiis uen ntarct, illióp amp;nbsp;honores ÔC opes largiretur. Poftremô ob magnitudinem infa-nii^,hômen matrimontj cum Silio concupi'uit, derurbata c rnatn'monio ei'us lülia Syllana nobili fœnu'na. Pröfeólo iraep Hoftiam principe facrïficjj gratia, cunda nüpn'arum folénia cclebrautt. Id cum Narcifliis Claudio renunciafîer, in hortis Luciillianis iéla à Triburto transfixa eft : quod ti'meret ne finltil cum uxorc,quam alias ardentifsimo amöre côplecflebatur, Imperium quoep amitgt;-teretOccifa eft aût Meflalina afstdente nlatre Lepida, quac flotenti filiæ haud concors, fupremis eius necefsitatibus ad miforätionem euida erat, Id^ epu-^
* ° lanti Claudio nunciatum eft. Sed illc ôi. turn amp;nbsp;fcquentibus pluribus diebuS rieep odi) neqj gaud!j,nec iræ nec triftitiæ nec ullius hum a ni afFedlUs figna de
! ditffiue acculâtores afpicerct lactantes fiue filios mœrerttes. Nam çater duo^ ruih liberorum tulit ex hac MelTalina filiam Ot^atriam j quarrt primo L. Sylla- iS no defponfatam,qui fe prætura abdicate coalt;flus, mori« initio anni iuflùs eft; Neronipriuigno îùo collocauit:amp;filium quem primo Germanies,moxBri-tannicum nominauit.Iurauit dehincfe permâfuriim in cœlibatu Claudius,fed durauit minimè.Nam cofilio Narcifsi Aeliam Pctinam,ex qua Antoniam ge-nuérat,quæ Gn, Pompeio Magno qui confoflus eft,deirtde Paufto Syllar, no-bilifsimis iuuenibus collocata eft,recipere cogitauit.Confilio autem Galifti io LoliamPaulinam,C.Cæfarisuxorcm,quôdabflt;pliberis lt;flet,ducendam co-gitauit. qüæpoft Agrippinæ nuptias, iuflà eft Italia decedere» Præualuit tarnen Pallas libertus, qui fuafit ut luliam Agrippinam Germanicl fratris fiJiam, üxorem duceretrquat illecebris etiam blandifsimis, ae olculo quo cognati utc bantur,in amorem fui pellexit Claudiu,ut inceftas nuptias celcbraret. Ab hac Agrippina Vbioru oppido, quoueteranoscoloniam^ deduci impetraffeti quia illic gcnita erat, amp;nbsp;earn gentem Rheno tranfgreftam auus Agrippa in fi-dem acceperat,nomen ex uocabulo ipfiüs inditum eft. Quanquam autem cac tcris quoqp ut facerent concefsÜTctmemo tarnen exemplum fequutus eft, pras ter unum equitem. Nupn'arß dieinquinep amp;nbsp;xxx.fenatores,trecentoscn equi fo tes animaduertitjUt inceftas nuptias funcltas quo tp facerct.Nä 6C Sillanus die nuptiarum fibi mortem cOnfeiuit, amp;Caluina luniafororeius Italiaeft pulfa. Pauló^ poft Neronem priuignum Dömitij filium adoptauit,tnnomenfemlgt; li£ undecim iam natum annos,ei^ filiam Odauiam collo catdicet filiuirt habe ret riaturalem Britannicum biennio minörem, quem Agrippina domi fecum detinuit, donee Burrus militiæ princeps Nerortem ad caftra militum Circum-ferrctjà quibus Imperator fuit falutatus,qui pofteaBritannicumucnenofuftu lit.Hæc exTranquillo, Eutropio, Sexto Aurelio, Orofioatip Corn. Tacito: utinam integer ad nos diligentifsimus feriptor ueniftet. Quæ ucro per præfi-des Syfiac atep ludgac fccit Claudius Imperator,exEufebij lib.q.facrç hiftoriae, 4° amp;nbsp;lofephi decimonono ac ui^efimo libris requiras. Non erit iniucundum ui-dere ludum de morte Claudq Caciaris à L. Annaco Seneca conferiptum, qui nuper eft repertus.Huius igitur Claudij uitam tetrafticho Aufonq, ut confiai uimus, concludatnus:
CUudiiK hrift priuito in tempore uit^i Inregno/pecimenprodiditingenif
Libertina Irrens nuptarumqiimprobaßä^i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iionfrciendonocen(tledp4tiendo/uit.
Ncroi
-ocr page 64-IOAN. «V SF I NI ANI
NERO CAES A Rgt;
R R o Cæfarfiliusfuit DomittjAenobarbi,fcclcftifsimi uirf, amp;nbsp;Agrippinac Germanicifiliae. Tam tnfœlid genitura editus in lucem,ut pater Domitius ex fe atcp Agrippina, nihil quic^ quam nifi deteftabile in perniciem reipub.pofle nafcijaperté iateretur.Ob idPlutarchus de eo fcribens inquit : Agrippina uero Hlium Habens ex Domitio Aenobarbo, nupfit Claudio,
ôJimul {ilium in adoptionê dedit:qui poftea Claudius Nero appellatus. Hie temporibus noftris imperans, matrem necauitmec multum abfuit quin flagi* 1 o tijs QC amentia Romanorum fiibuerteret Imperium : quartus ab Antonio per gradus fiicceflbr. hæc Plutar. Nâ Agrippina Domitq uxor amp;nbsp;Neronis mater, ÎO hlia fuit Gertnanici.Hic Domitius ex Antonia maiore filia Odauiat ôi. Anto-nif genitus fuit:exhoc uero Claudiu? Nero natus eft, S)C apud amitâLcpidam enumtus,quia trimus patré amifit,fob faltatorc atep tonfore educatus eft. Sed eum undecimo ætatis anno à ClaudK).adoptaretur, Annæo Senecac lenatori in difciplinam eft traditus.Immanitatcm mox exhibuit amitæ Lepidæ, quae ft multates cum Agrippinamatre exercuerat, cuimorsindida eft,Nerone earn ßricßbdi' ream accufanre.BritannicumClaudtjfilium,*fubditiûapudpatrem coarguit. iuiim Decimofeptimo ætatis anno, cum Claudius diem obtjflet, profperû tempus « à Ghaldæis prgecUdü,medio diei ante Idus Odobris:Nero egreftus eft in pub licurn ad cohortes excubitorum, proqj Palatq gradibu? Imperator falutatus, ledicæimpofitusjôd àmilitibus per caftrain curiam delatus. Vbi à patribus Iriiperator uocatus,multi5^ honoribus eftaudus. Futuri Imperrj accepit prae fagium , cum fedenti Claudio Circenfibus ludis cumBritannico filio Claudi) Troiæludicruin eum cacten's puen'snobilibus ageret, cùmuniuerfæ plebisfa-upx in ipfum inclinaret. Ferebantur Sd dracones eius infantiac affuifle, tanquä Hitæ euftodes ; amp;nbsp;ipfehaudquaquam fui detrador, unam omnino anguem in cubiculo uifam narrare folitus eft. Præterea accefsit populi inclinatio ex memoria jGçirmaniçi, cuius ille reliqua fbboles uirilis erat : amp;nbsp;matris Agrippinae 3 • miferatio augebatur, ob fæuitiâ Meftalinae.His adiutus auxilijs, Imperator eft fedus. Turn Claudiu patrem apparatifsimo funere datum laudauit, amp;nbsp;in deo rum num crû referr e præcepit,multis ci decretis cœleftibus honoribus . Matri Agrippinæ fummam rerum commendauit,in quam amp;nbsp;cæteri omnes cumula-banthonores.Primumqj quinquenniSliberalitate,dementia, accomitateita exegit,utomnes principes iuperarct:adeo,ut pôftTraianus dicereIblitus fît,procul diftare cundos principes à primo quinquennio principatus Nero-nis.Grauiora uedigalia autaboleuit,autminuit.Et cum quondäßurrhus prç fedus cohortiû in duos latrones animadueriurus,exigeret à Neronc ut fe fub ‘ içriberet libello fupplicij deputati,inuitus accipiês charta exclamatiit ; Quàm 4® uellem nefeire Irteras. Quæ uox Nef Onis generolâ ac principe digna, Senecâ commouit utlibrum de clemêtia Neronis feriberet. In omnes ordines tam de forte admit mens ac benignus, ut amp;nbsp;falutantes ad fe * mitteret, ÔC uicifsim eos memoriter terd. falutaret:Ipedaculat^ uartj generis ediderit,iumma cum liberalitate: déclama ucritep, ac carmina fæpius in theatro recitauerit, cum magno uniuerforum ap plaufu.Sed cùm ius diceret,acierite»tiaspronunciaret, nihil temerèunquam ' fèdH^Prauosmores emcnd^uif,fumptibusiuperfluismodûadhibuit,quadriga riqrum licentiam reprelsit, ædifteiofum nouam formam inftituit ac excogi tauitrinftilares domos cum porticibus ac folarqs ad arcenda incendia (quibus obnoxia urbs erat) conftruens.Multas leges bonas tulit:quibus faliàrios cod 5 cuit,ne teftamentis fraus fieret. Augendipropagandi^ Imperii nulla fuit cupi do,cum uixob uerecundiam patrisiui abftineret exercitum è Britannia educe re. Pontum in prouinciae formam redegit, Polemonis regult permiftu, à quo Pole-
-ocr page 65-N E R o C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ç
Polemoriiacus pontüs appellatus eft:fimilimodo ÔC. Cotti^s Alpes,Cottio rè ge defiindo.Cûm uero Alexandrïnam mcditatus effet peregrinationem, die profeÆoriis ob tremorem nefcio quem,dum templa ingrederetur,defhtit ab incepto.Iri Achaîadètnceps Ifthmum perfodere aggreffus,fedirritus eius cO' natus. Qiiemadmodum inanis erat ad Cafpïas portas expeditio. Sed quan* quam hæc cum honore agéret,môx tamê Itnperatoriæ dignitatis oblitus, fefc Mufices ftudioitaaddixitjUtnonmodônihil eoruni omitteret quægeneris cius artifices, uel conferuandaé uel augendac uocis gratia faciunt,uerutnetiam in fcenam prodire cocupiuerit,ô(^ in thcatro publice cantauerit, ac id pluribus *o diebus,multos fibi eius ibrtis homines adiungensicum quibus amp;nbsp;certauitago nali certamine, quod à feinftitutum, Neronæum uocauit: acTragœdias plu* res cantauit, perfonatus thcatrum ii^reffus. Flagrauitô^ aurigandiftudio,ac citharizandi, adeô ut Ôd coronas ex Græciæ agonibus fibi oblatas gratiisimc reciperet.Q.uinimo 6Cin Grgciam profet^us, Olympiæ prçter cofiietudinem Muficum agona commifit. In quibus,ut Philoftratus fcribit, ter uicflor Nero fuit. Reuerms è Graccia triumphum àgens, Neapolim, Antium,Âlbanum,ô^ Romam introiuitin curru triumphali Augufti, coronatus ôt^purpuratus. Paix latim petulantiam,libidinem,luxuriam,auaritiam,crudelitatem aperuit ac de* texit. Crepufculo pileatus popinas inibat, circumcp uicOs uagabatunobuios quofqp aut uerberibus aut uulneribus dehoncftans,clôaciscp immergens, nûc tabernas effringere 6C expilare conatus,ut fiepe periculu uitç adiret, Die cùtri feditiones pantomimorum intheatro orirentur,lapidibusamp;^ faxisipleitain populum iecit,ut prsetoris coniàuciaret caput. Commeffàtionibùs itainfer* uiuit,ut èmedio die ad mediam noôlem epulas protraheret, inter fcortorum fedcns cœtus exoletorum.nam amp;nbsp;pueris abutebatur, fiCnuptis.Virgini ue ftali Rubriae uim intulit:A(flen libertam ita dcperibat, ut penè fibi matrimo* nio iungeret. Sporum puerum eunuchum ornamêtis muliebribus excultum ad fefe deferri luisît, 8i pro uxore habuitSic amp;nbsp;Doriphorum libertum,quem Tacitus Pythagoram oocat,în conîugem accepit:amp; maritum fiium, quum fc 30 mulierem affingerct,fecit:eo^ progreffiis cft,utneœ fiiç nets aliorum pudi* citix parcens(teftantc Aürelio S exto) ad extremum amilt;5lus nubcntîû uîrgî nûipecie,palàm conuocato Scnatu,do te ditffa,cunlt;flis fefta exmore frequen tâtibus nuberet. Agrippinanî rriatf c iriceftauit,ac contaminauit.Et cùm à Se* neca(tefteTacito)admoneretur, ut niatris infidias, mulieris atrocis ac impe* riofe caueret,meretricem Agrippinac fimihmâ inter concubinas reccpit » Per cuntff a autem flagitia uolutatus ac foedatus,nihil flagitij reliquerat: pr odiga* lifsimus amp;nbsp;effufifsimus tam donando quàm ædificando,ut iam opibus exhau ftusacegcns,adrapinasanimum intendcret,facrilegfjsœ templa Dcoruni fpoliaret. Ac turn demùm ad crudelitatem fe uertitNam Claudio mortüo,cu ius necis adeo confcius fuit,ut boletos,quibus uenenû is acceperat,Deoruni cibum appcllaret : Britannicum mox fecum cœnantem, ueneno pracparato a Locufta fcemina(cui ob hanc operam impunitatem ÔC ampla prgdia dédit ) c medio fuftulit. Cumcp ad primum guftum côncidiiTctjComitiali niorbo cor* reptum ex confuetudine emêtitus eft. Turn matrem Agrippinam ueneno ag greffùs, cùm earn antidotis fentiret præmunitam, lacunaria parauit, quae no* d:u fuper dormientem laxata machina décidèrent.Confilio illo patefatîio per confcios,folutilem nauem excogitauit, cuius uel naufragio, uel camerg ruina periretjfimulatareconciliationeadfeeuocauit.Sedcùmnauisnaufiragio effet demerià, nando euafit. Id cùm per libertum Cacfarifignificaretur, in uincula î® coniecSus libertus,percuffbresmatriiubmifit,qufeamocciderent. Vtuero
Ccnturioncmftringentem ferrum uidit Agrippina,uterum protendens,V en trem feri,exclamat:Hic eft hic eft fodiendus ferro, qui monflrum taie tulit.mt* niftrumcprogauit,ut utero dirum enfem conderet,Tumi(ftibusmultiscp uul* c necibus
/
-ocr page 66-26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I C V s P I N I A N I
neribus confeêîa eft. Tum Nero pcrfcdîo fcelcfcfutquidâ tfadunt)rpecftauft intrepidus Of cifæmatn's cadauer. Tum amp;nbsp;amitam Lcpidam, ex duritia alui la borantcm,uthrgiuspurgarent medici,interfici iufsit,eiuscp bona dinpuit fup pieftó teftamcnto. Multos præterea alRnitate ac propinqujtate fibi' coniun-iftoSjCrudcliïsimèinterfecit.utA, Rubellium Plantiumiuucncm,priuignum Ruffum Criïpi'num ex Popea ïmpuberem, Tufcum Cccinnam nuthcis fuæ fi hum,Senecam preceptorem luum,BmTum pariter magiftrum fuum, libertos QCfencs multos uencno fiiftulit,in quoftuncp pro libidine graftatuSjUobilifsi* mum qucmtp exitio deftinauit,utin eorum capita malum depcllerer,quod fu biimmiiiebat: cùmcometafex continuis mcnfibus appareretin cœlo,duaî^’® que coniurationes in eum iam forent detetftç, a c nullus dcinceps adhibitus in terimendi modus quoftuncp libuilïet, quacunque de caula,utlongèlate^ re^ citât Suetonius : fed iam in fenatores etiam ita defæuilfetjUt eum ordinem è re pub. fefublaturum minaretur. Nec populo quidê ac mcenibus patriae peper-cit. Vrbem ipfam incendit,caufatus pdificiorum deformitatem ac uicorum fle xuras:durauit^ incendium illudfexdiebus ,0^nocftibus feptem, quod e tur-re MoecenatianaprolpexitjTroianum incendium decantans fcemco habitu. Conuicia quæcum^ patienter tulit.Sed cum iam Galliæ dcfeciftènt, duce lu-nio Vindice,acmoxHiipania: duce Galba,collapfus animo,cùm inter pran-dendumaudiftetGalbamlàlutatumImperatorcmabexercitu,menfamfub- 20 ucrtit : 06 ut Plinius inquit, duos calices cryftallinos in fuprema ira fregit : ac propèintermortuus,finc uoce iacuit.Dehincfuribundus in theatrum ad fpe-fftacula defcendit, meditatus uniuerfum Senatum ueneno per conuicia ncca re, incendereurbem, feris in populum immiftis quo diffîcilius defenderetur. Sed defperatione deterritus,expeditioncm contra Gallos parauit, cum fum-mis populiexatftionibus.Sedcùm annone quoqj chantas eiTetjOmnium inui diam meruit. Varijs igitur anguftqs amp;nbsp;cogitationibus afflicftaba tur,crudelif-fimisqjfomnqsmoleitabatur. Venenum itaque àLocufta fumens inaurea pixide,fugam moliebatur.Sed cùm ab omnibus derelicftus eiret,amicorumcp fores omnium conclufæ,nec quifquam repertus qui eo petcntefibiceruicem 3® amputarct, præcepsprocurritfefeimmerfurusTyberi. Sedcùmauocaretur à quodam liberto Phaonte, in uilla inter Salariam 06 Nomentanamuiam circa quartum lapidcm, ubi audiuit fe hoftem à Senatuiudicatum, amp;nbsp;ab equiti-bus inquiri,ferrum iugulo adcgit,iuuanteEpaphroditO, uel(ut Sextus Aurelius fcribiQfemet iiftu gladij tranfegit, adiuuantetrepidantem manum impure illo eunucho Sporo,quiNeroniinftarfœminp denupicrat,utiuperiusfcri-pfimus. Sic qui dedecorofé uixit, turpius perqt,anno actatis trigefimo fecun-do,die quo quondam uxorem Olt;ftauiâinteremerat,cùm tredccim annis iam imperalfct 06 menfes otfto. Cuius mors tantum gaudium publicèpræbuit, ut plebs pileata,quafiiam tandertiaffcquuta efletlibertatemjpertotamurbem 4.6 difeurreret. V erùm ut diuus Auguftinus in lib. Ciuitatis diuinac uigefimo feri bit,plericp Neronem minime occifum arbitrantur,fed fubtracftum, ut patere-tur occifus 0)6 uiuum occultari inuigoreipfius aetatis, in qua fuit cùm crederc tur cxtimftus,donee fuo tépore reueletur et reftituatur in regnum. Vnde non nulliNeronem futurum Antichriftum fufpicati funt. Quocirca feribitTran-quil.feadolefcentem poft uiginti annos ieruum uidifre,quemTacitus ex Pon to fuilTe feribit, cithara 06 cantu peritum,oris lineamentis Neroni fimilimum: qui fe Neronem cfle iaeftabat : à Parthis acceptus, fed à Calphurnio Afprena-te poftea occifus.Habuit autem Nero uxores tres: primam O(ftauiam,fîliam Claudij principis,quam pater Neronidefpondir poftmatrimonium Agrippi 50 næ. Huius confuetudinem citô afpernatus,corripientibus amicis,fufficere illt debererefpondituxoriaornamenta. Eandcm moxfæpefruftra ftrangularc tneditatusjdimifîtutfterilem. Sedimprobante diuortium populo, rclegauit
primùin
-ocr page 67-N E R o C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎZ
pn'mùm in Campaniam,dehinc in infulanx Pandateriam.Non alia cxnl fœmp na uifcntwm oculos(ut tradit Corncliïis)maiore rnifericordia aft’ecit. Dehinc eiadiiltciium obrjciens, multos fubornauit:quos etiamtormentiscompulit, utOcèauipadulterium faterentur. Tandem Anicetus à fe doloftupratam con finxit. Ob id mon lufTa infœltx Otfîauia uinculis reftnngitur, uenæ«^ eius per omnes artus exoluûtur. Et quia prelîus pauorefanguis tardius labebatur,prg feruidibalneiuaporeenecatur. HæcOôlauia dédit Senccæ alterimateriam fcribendi Ti agœdiam,cui titulus eft Odlauia. Die uero duodecima à diuortio Odauiæ,pôft duxitPoppeam Sabinam, Titi Ollîj filiam,amp;: equiti Ro. RufFo JO Cnfpino ante nuptam : ex quo filium genuerat Çrifpinum,quê Nero occidit: quæ nomen aui paterni fumpferat illuftri memoria Pomperj Sabini confularis éc triumphali décoré praîfulgentis. Huic omnia alia fuere,prêter honeftum a» nimumdermo comis,nec abfurdum ingenium,modeftiam præferebat amp;nbsp;lafci uia tarnen utebatur. famæ nunquam pepercit:maritos dC adulteros non diftin . gucns;neq^ aficcQui fuo aut alieno obnoxia. Vnde utilitas oftenderetur, illuc libidinem transferebat. Rarô in publicum progrediebatur : idcp uelata parte oris,ne fatiaret alpedlûruel quia fie decebat. hune unice dilexir,quialuxuriæ hMc magiftra fingularis erat.nam greges afinarum fecum duxit,ucpotc quæ balne-arum folium afinino latrie tcmperabat,quô eurem erugaret ae extenderet,can dorcmep euftodiret. Hæc grauida,ilt;ffu calcis afflidla eil à NeroiiCjCÙm in ira-cundiam eher ab ea prouocatus. Tulit ramen ex hae filiam Claudiam Augu-flam, quam intra quai tum menfem amifit. Cum deinceps Antoniam Hliaui Claudij ex Petina( ut diximus) quæ uxor fuit Cornelij Sullæ,fibi copulare pe teret, ea uerô nuptias fuas reeufarer, iufsit occidi: ac deinde Statiliam Meflali-naiTijTauri bis confulis ac triumphalis abneptem,tertiam uxorem duxir.Qua ut potirctur,uirum eius Atticum Veftinum confulem in honore ipfo trucida* uit. Hæc de Neronefceleftiisimolmperatorefatis fint. Plura qui uelit,Tran quillum, Taciturn, lofephum, Aureiium,Eufebium, Orofium atepEutropium adeat.QLiæ in ludæa fub Ncrone gefta funt,fidcliter Eufebius in fecundo atep
3 O tertio hiftoriæ iacræ,atcp Egefippus iniecundo Sc tertio eommentariorum ex plicant.Nosîjs contenu,fubiungamusAufonij tetraftichon,
fi.eneiiduittgtneris ejui fextus cr ultimui hieres^ PoUuiteyclnußtiulußcrd Nero.
Nomind quotpietds, tothdbetquoqi crimind uita: Ui fee ex Trdnquillo,quie memiiujfe piget.
Vm uero in ifto Nerone Iulia amp;nbsp;omnis Cæfarum nobilis familia defeec-^rit, quod pulchro prodigio fignifieatum fcribit Plinius lib, xv. ôi^inGal 40 ba Tranquil, ab initio, operæprecium mihi uidetur hoc loco, omnem famt* liam Cæfarum fubiungere arbore quadam, qua uno confpetflu totum illudgc nus innotefcat,multa^ recondita hinc intelligantur. Nam fequentes tres prin cipes. Galba, Otho, Vitellius, retfle ab Apollonio T yaneo Thcbani Impera* tores dicuntur: quod ficut Thebani breui admodum tempore Græciæ tenue-rant principatum,ita ifti paucis menfibus Romç imperauerunt,tanquam Tra gœdiarum tyranni perfonammutantes,quifeinuicem eliferuntficut claui clauos excutiunt. Sed afpicciam Letflor
Cæfarum pulcherrimam feriem»
c a c IV-
-ocr page 68-£8
lOANÎ C V S P I NI A N I
Cgt;- IVLIVS CAESAR*
' Iulia, foror Caclàrfe, Adia,filia M, Adtj.
Liuia»
Liuia*
M. Adius:
O(^uius: Auguftusfil, Tiberius Nero: Auguft. poft hune: T ib. priuig. Augufti» M. Agrippa: Agrippina horum filia. Germanicus:
Caius Caeiàr horum filius» Drufus priuignus Augufti: Claudius Caefàr horum fil. Domitius Aenobarbus: Nero horum filius.
Iulia»
Agrippina.
Antonia»
gt;vxor,lt;
Agrippina, filia Germanics
SERGIVS GALBAgt;
E î y J Galba Imperator,filius fuit Galbe Sulpittf uiri con fularis caufidici,amp;:MummiæAchaiæ neptis Catuli, prônez 3,0 ptis^L. Mummfi Achat ci, qui Corinthumexcidit. Nam Sgt;i. Caium habuitfilium, quifubTiberio â proconfiilatu prohibi tusj uoluntaria morte obtjt : SCLiuiam Ocellinam alteram ____uxorem duxit,diuitcm amp;nbsp;pulchrâ, cùm ipfe gibber cffet.Ab lacfua nouerca fuit Sergius Galba adoptatus,ScLiutus ditflus: eicpimperiû fuit denuncïatum, licet icrumj per Augurem, dum auus fuus fulgur procura»-ret : fomniumep ipfe habuit de fôrtunafœlicifsimum,eius^ fimulachrum ænc «m reperit,quodpoftea dedicauif.. Tacitus prætcrea in quinto commémorât praîfagium Tiberij de Sergio Galba,tum confule cùm L. Sulla,quem accitum a diuerfis fermonibus pertentatum, poftremo Græcis uerbis in hanc fenten» tiam alloquutus,Ét tu Galba quandoçp guftabis Imperium:fcram ac breuê po tentiam fignificans,fcientia Cladçorûartis, cuius adipifeendç ociû apud Rho dum,magiftrû rrafillû habuicEt Auguftus puero Galba exiftente dixiftè fer tur,cùm inter æquales falutaturus Cælarem ueniflet : Et tu fili Imperio noftrO adhaereas.In adolefcentialiberalibus difciplinis SCiuri operam dedit.Obferua uit aStanteomnes Liuiam Auguftam, cuius ÔC uiuæ gratia plurimùm ualuit, eius^ opéra ex palatio proceisit ad Confùlatum : amp;nbsp;mortuæ teftamento pene ditatus eflêt, ni fraudeTibertj fuifletimpeditus. Honoribus ante légitima têpus perfuntflus ,prçtor lu dos Florales exhibuit. Dehinc prouinciç AqUita- 40 niae anno fere praetuiuMox ConfuIatSperfek menfes ordinarium gefsit.inmi htariaut dilaplinatam leuerus crat,ütuereranum actyronem militéalsiduo Opéré corroboraret:ita iêuerè militem tralt;ftans, ut eo ingrefto in caftra,uulga-retur ftatim,ut ô(. Aurelius Sextus feribit: Difcemiles mili'tare,Galba eft, non Getulicus.Poft necem Catj à Claudio in cohortem amicorum receptus, Afri-cam proconful biennio obtinuit,extra fortem elecflus:quâ ita moderate guber nauit,ut inter paucos laudatus fit,ut Plutarch us feribit : quia inteftinam diften fionem ÔCbarbarorum tumultu inquietam, feueritate amp;nbsp;iuftitia coercuit. Ob res igitur diligenter in Africa amp;nbsp;olim in Germania geftas, triumphalia orna-mentaâccepifjâlIàGerdotium triplex interQinndecimuiros,fodaIcsqîTitios, item Auguftales coopta tus. Poft hæc ab urbe femotus, in fecefTu uixi'ndonec eioblataTarraconenfis Hiipania.quam ingreflùs,figna acccpitfuturiImpe-rij. Odo enim annisprouinciam rexit.Primùm acer Sgt;C uehemens in punien-dis
4
-ocr page 69-s E R G I V s G A L B À. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^
dis deltdiSj^àulatim m defiJjam fegnitiemi^ conuerfus cft, nè quid matenai Neroni praeberct. Qb id Tacitus tradit,quôd fcgnicia in Galba uocabatur fà pienna,tanquam minus fufpccti fint phncipibus defidiofi dC fegnes » Cùm ue rôJulius Vindex,quiGallrjs pratfuerat^Ô^àNerone primusdefecerat,Gai-bam adhoitatus liten's eflet, ut fehiimano generi aflertorem ducemq? accont modaret, quoniam augun'js acominibus fatidicis^ carminibus fîgnifîcare-tur, Proditurus eft exHiJpanialmperator : non diu cuncffatus,conditiônem fufcepit: cùmnecesdamnatorum àNerone pro tribunalicum deploratione ftatus temporum, militibus pronunciaJTet. A quibus cùm confalutatus effet
’• Imperator, legatum fe Senatus ac populi Romani profefïus eft. Et ut fe often deret fenatorias partes fequfSenatoriamq? niaieftatem tutari, quofdam ele-git ex pfimoribus,qui apud ilium efîent loco Senatus, legiones^ amp;nbsp;auxilia fti per e-xercitum uetercm confcriplît;fmgulosqucobteftatus,uccommuncnl, caufàmiuuarentdicet propè exinopinato cunôa turbata eifcngquod quidam pœnitentiaduôi, alienati funt:Slt;nonnulli à liberto Neronis ad fraudem præ-parati,penèoccidiffentGalbàm. ErortoinGallijstumultuinexercituVin-dicis ac Vitginfj, cùmVindexoccidiftèt,confternatus ex Galba;quia ru-mor uulgatus erat, cuncftos uelle Vitginium imperare. Pauefacftus igitur Vit
7 ginium precatus eft, utfccum fimulRomanum Imperium libcrtatemcp tutai to rctur: affetftusqüepœnitudine rerumcccptarum,feceflitCIuniamoppiduni Celtiberiæ,cum defiderio priftini octj ac quietis. Interim aburbe nuncij ucni-unt,Neronis mortem fignificantes: quibus recreatus, Cæfaris appellationenl affumpfit: paludatus,militaribuscp ornamentis indutus,iter ingrefïùs, molie-batur ut Nymphidius Sabinus prætoris præfetftus ac Caligulæ fpurius, à j^rtè militibusoccideretur,dumfc Imperatoremdeclararecontendit. EtinGer- prtetorif. maniaCapito Fonteiuslegatus,âc inAphrica ClodiusMacrus trucidaren-tur,quiNymphidioopempollicebatur. At Galbant Senatus oratores circa Narbonem urbem Gallicam offendentcs,hilariter falutauerunt: rogauerûtqp, utfeuoluntariuri^efideranti populo oftcnderet ; Cùm ucro fteuitiæeius ac
JO auaritiæ præcefsiffet fama,quod cim'tates quafdam Hifpaniarum Galliarumc« grauioribus tributis opprefsinct, non admodum gratus fuit eius in urbem ad-uentus: ac turn potifsimum,quod ad officium remigandi eos redire co'égerat, quos Nero olim ex remigibus legitimos milites clafsiarios fecerat : quodqùe Germanorum cohortem,à Cæfaribus olim ad euftodiam corporis inftitutam, muftis^ experimentisfidelifsimam,diffoluit,acfine ullo commodo remifitin patriam.Plutarchus tradit,rcmiges illos clamantes in itinere obtriuiflè,ac per-multam cædem, tot^ cadauera, in urbem, baud faufto aufpicio, mgreffum: borribilem^ omnibus ac formidabilem fa(ftum,quanquam feneminfirmûcp» erat enim annos natus tris amp;nbsp;feptuaginta.Ob id imperium maiore adep tus eft 4® fauore ac autoritäre quant gefferit. quanquam enim multa documenta egre-gtj principis darct,nequaquam tarnen grata erant : quia trium regebatur arbi-trio amicorum,ac confilio, quos unà ôdintra palatium habitantes, ac afsiduô adhærentes,pædagogos uulgo uocabant^ Inualidum enimfenem Galbam T. lunius amp;nbsp;Cornélius Laco, alter deterrimus mortalium, alter ignauifsimus, odio flagitiorum oneratunt,ac contemptu, deftruebant. T. lunius legatus iri Hifpania,cupiditatis immenfæfuerat: Cornelius Laco ex afleffore præfedus prætortj,arrogantia focordiaœ intolcrabilis. Tertius erat libertus Itellus, qui primus Galbae nuncium ex urlte inHifpaniam attulerat,de morte Neronis,ô^ quod Imperator effet à Senatu decretus. Ob id annulis aureis ab eo donatus,
50 amp;Martianicognomineornatus, primæpoteftatis erat. Histribusfeabuten dum permittens ita tradidit,ut uix fibi ipfi coftaret: modo acerbior parcior^, modo remifsior ac negligentior,quàm conueniret principi elcdlo,arque illius aetatis. Qiiofdant uiros illuftres Senatorij ac equeftris ordinis,inauditos fufpi
c ttj clone
-ocr page 70-3» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T o À N. C S P I N I A N I
done minima cómcndauftRaró libcrali'tafcm in dues Romanos exbibuit,ni
24. fi anguftam,amp; quodam tempore præfcriptam. Beneficia à Cæfai ibus data iü^ dicibus cripuit: crepturus amp;nbsp;equitibus fcnatoribus officia, nec daturus nifi inuitisac recufàntibus.Libcralitatcs Cæfarum priftinasfuftulit,aclibertis fuis addixit.Quibus etiam ut gratificaretur,uclt;fîigalia,immunitates, pœnas inno--centum,SCimpunitatcm noxiorum donauit. Cûm ucrô Po.Ro.Halotiipado nis,£lt; l’igillinijNcronis emiffan'orumjfupplicium ardentifsimè peteret, Halo turn procurationc amplifsima ornauit. Tigillinum non diu uidurum, tabido morbo fenefccntem excuiàuit. Vnde amp;Tigillinus,cùm Ouinius apud Plutar chum,quem Tacitus acTranquillus T. lunium appellant, uxorem acccpiflet j'ilius fiJiam que ludça crat,ei propinauit quinquaginta Qi. ducentamilia argen teorum : iufsit^ mulierem quæ pellicibus præerat, ut monde à collo oblatuni (quod argenteorum quinquaginta amp;nbsp;centû milium efîe dicebatur)illi circum aptaret, Kincinuidiam Cæfàr Galba meruit, amp;nbsp;etiam moderate geifacalum* niam habcbant,ofFenfi's propcuniuerfis ordinibus. Apud milites ucrô præci-pua flagrauit inuidia, quos nulla largitionc donauit, fed inani ijîe decipiebat. Vndecum quondam iadaret,felegere militem,non emerc confuelîe, tant graui odio funt accenfi erga cum^quafi nonfolos eos ipfe priuaret, fed legem cæteiis darctquoqucJmpcratoribus, ut undic^ tumultuarentur, ôifoccultatS maleuolentiam detegcrent.Commouitenim iZprætorianos metu QCindigni 20 taterquiutfufpedosacNymphidij focios amouit, ÔC Germanos qui fub Vir^ ginio in Gallia depugnabant,fruftrabant fpe fua: urpote qui ob earn pu^nam qua Vindexpertjt,remunerationem magnam fperantes,exlibcralitate Galbp nullam confolationem confequebantur.Obidruperefidem,facramcntummt litarcrerjdentes, Impcratoremcp in Hifpania fadum palàm difplicere concla-mabant. Q.uod ubiacccpit,nô tam fenecffam quàm orbitatem fibi obfuturam arbitratus,Pifonem Frugi Licinianum,cgregium iuucnem,filium appellans a^ doptauit: cuius fama ÔCnobilitaserat notifsima. Egregium quidem iuucnem, generofum,prudentem, mitcm,M.Craflb exScribonia genitum: uultu habi-tu^moris antiqui, rciffa interpretatione feuerum, detcrius interpretantibus ja alqs apprehendit,ac in caftra pcrduxit. Scd nullum militibus de more donatigt; uum prebuit. Quo faciliorem occafionem aflequutusM. SaluiusOtho,intra lèxtum adoptionisdiem occupandilmperfi amp;nbsp;truddandi Galbæ negocium fufccpit. Natn amp;nbsp;portenra plurima accelferant, quæ exitum talem porrende-rent.Et cum arufpex Vmbricius facrifîcantcm moneret ut periculum percuf^ forum,quipropee(rent,caucret:moxintelligit,caftraab Othone occupari. Sum pta lorica,quanquam parum profutura aduerfus tot mucrones,in forum ufœ procefsiuà confpiratoribus perfuafus, oppreflbs cffe qui tumultum exci-taücnt, aduentare gratulabundos qui Orhoncm occidifTent. Equités ucrô eo confpcdo incitati, cum contruddarunt: quibus etiam fertur ultrô iugulQob- 4.0 tulifle.Trucidati ô? cum eo Pifo filius adoptatus in tcmplo Vcftç,amp;T.Iunius, êC altj plures,utlatcTacitus narrat.Rclidus autê ad lacum Curtij, miles grega rius caput amputauit,amp; adOthonêdetulir.Qiriillud haftafuffixum, cumludi brio circumfcrendû lixis calonibuscp donauit. Quod deindelaccratû amp;mul-fis contumclfjs affedfum abqciebatur. ferô rruncum corpus fcpultum eftà digt; fpenfàtore Argio in hortis cius Aureliæ uiæ. Sic perfjt tertio à feptuagefimo ætatis annOjfmpcrq menfe feptimo,Galba Cæfar,uiriuftæ ftaturæ,capitis cal-ui,amp; cœruleis Oculis. Qui in uniucrfo corpore, morbo articulari conflidaba-tunhomo cibo amp;nbsp;potu Si libidine præpoftcra luxuriofifsimus : ex nobili alio-qui Sulpitiorumgenercoriundus. Quincquefamilia,ncquediuitijs,multis ça Romanis effet inferior fed plerofqueanteirenquicplmpcratorum quinque ui xiffer imperia, cum honore Si gloria adeô,ur gloria magisquàm uiribusNero nemfùftulerit è medio, alienoegimpeno fœlidor quàm fuo, Vnde eleganter
deeo
-ocr page 71-SERGIVS'GALBÀ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;i
deco fcribensCornelius: Vêtus(inquit)infamilia nobilitas,magnæopes, ipß Galbae medium ingcnium magis extra uicia quàm cum uirtutibus. Famac nec iniun'ofus,nec uendicator,pecuniac alienae non appctcns, (ùæ pareus, pu* blicæ auaruszamicorum libertorumep, ubi in bonos incidinèt, fine reprehenü one patiens: fi mali forent, ufquead culpam ignorans. Sed charitas natalium SCmctus temporumobtinuitjUtquodfegnitia erat,fapicntiauocaretur.Dum uigebatetas,militari laude apud Germanias floruit.proconfulAfricam mode rate iam fenior, citeriorem Hiipaniam pari iuftitia continuit: maior priuato ui fus,dum priuatus fuit:ô^ omnium confenfu capax imperij,nifi imperaiîet. Vni »b cam habuit uxorem Lepidam,qua mortua,amp; duobus ex eafilrjs amifsis, indu cinôpotuitutampliusuxoremduceret. Licet Agrippina uiduatainprte Do mittj plurimum folicitarct,etiamdummaritus adhuceiretGalba,aàLepi* da iurgio manucp pulfaretur. Cætera ledor require in Plutarcho,Tacito, Tranquillo, Aurelio, Orofio, ac Eutropioj de quo hoc cecinic Aufonius tetraßiehon:
spent ß-uüräte fenei(,priUittti fcept^itieferi
Vifut es,imperia proditUi inßrior.^ , Ttsma tibi melior iuucni : fed iuftior or do eß^ C ompÏMuifJè dehinc,di/ßlicuiff'e prius.
OTHO CAESARgt;
THo Imperator, filius fuit L.Othonis uiri illußris, di. fub Tibé
/ n U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CILMI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;U1L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III Villa Ulll lliw*fc* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* w»-» «
rio,cuiperfimilisfuit,clari(simi:ac AlbieTerentiçfplêdidifsi* mçfœminæ,qug ScL.Ticianû fratrem Imperatoris ex eodem peperit. Vir fplcndidis ortus maioribus ex oppido Ferêtino, cuius pater confularis,auus prætorius: fflaternû genus impar, nec tarnen indecorû,ut ait Tacitus, A prima adolcfcentia pro digusacprocax,adeo utfæpeflagris obiurgaretur à patte. Noduuagabatur, inualidum quemcp obuiorum uerberans. Pâtre defundo,libertinam auli* ^4 cam anum arnauit, utper earn Neroni infinuaretur.Cui mox cognitus pergra jo tus eratjfimilitudineaccongruentiamorum.Et utaliquitradunt,confuetüdi*
ne mutui itupruoreuK^ apuu igt;ieronem tanta potentia crcuit,ut ortmium con filiorum fecretorumeç participes fuerit. Cùm ucro crebrô in conuiuijs immogt; dice formam di elegantiam Poppeæ,quam à marito turn Otho abduxcrat,Nc fonilaudarctjirritamentis talibus inamorê Poppeac exardefcês Nero, fub pre textulegationis in Lufitania Othonem rriifit: quan$ ut depofitum, priufqua Odauiâamolirctur Nero uxorem,Otho fepe ui tcnuit,Nerone exclufo foris. Poppcà quoep acriNeronis amorc abutens ad fuperbia, ditflirabatfenuptam eße Othoni,qui animo di cultu magniKcus foret: cum Nero antietudine ancil læ Ades deuindus,nihil traxiflet ex contubernio feruili,nifi abiedS di fordi* 4* dum.ObidNcroneinurbeeius çmuluseflètprouinciçLufitanighuncpræfi cit,quam decê annis quaeßorius fumma moderatione ac fingulari abßinentia adminißrauit.Cum aût Galba defeciflet à Nerone, oblata occafione ultionis, primus Otho accefsit ex ducibus ad partes Galbæ . Et quantum auri ar* gcnticB habebat in poculis, argentario id omne dédit, ut inde nummi fierertt, quosminißris Galbianis enumerauit, fecitqûeitermultos diescum Galba: codemqûemomento amp;:ipfe fpemimperq concepit,tum ex conditionetem porum quæ tumultuofa erant, turn ex prædidioneScleuct mathematici, qui imperium fibi futurum denunciabat, ut Tranquillusfcribit.Plutarchusamp;7’'agt; eitusmathematicum Ptolemæum appellant,nifi idem fit qui Ptolcmæus Se* Icucusdicebatur. Omniigitur ofHcio arqueambitioneufus,militum animos demerebatur, atquebenencio deuinciebat: affabilitateqj ac militari pronioti* One militibus fefe itainfinuauit, ut palàm omnes prædicarent hune folum füc* celsioneimpcrqdignum,SperabatautemadoptionêàGalba,adquarnT. lu* c üi) nius^
-ocr page 72-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o. C V s P I N I A N I
nius,qn{ magnæ potentiæ apud Galbam erat, pro uinbus Galbam induxcraf. Sed poftquamPifo prælatus ci eft, ad uim conuerfus,confpfrationem inîjnad quam magnitudo æris alieni eum impulit, qui fe liifi principem uiuere non t7 poireafleruiu Duobusitaque(fiTacitoacPlutarcho crcdimus) licctTran-quillus quincç tradaqprouinda hæc comiiïà eft,Proculo Tefierario fpiculato n,etVetun'o Optioni: quos precio amp;nbsp;promifsis oncrauit^data pecunia ad per dendos plurium animos. Hi duo igitur manipulates imperium populiRo* manifufcepere transferendum,ÔC tranftulerunt. Nam Otho,amp; fi in ccena Gai 23 bam in palatio deftinaflèt aggrediendum, diftulit tarnen in fextum diem poft
Pifonis adoptionem: ac præfens Galbacfacrificantijcùmaruipicisuerbaau'io diffeqfe inuifere antiquas ædes fimulans,quas architcdtus iam inipexcraqab^ tjt'.Si in caftra delatus, Imperator eft pafsim ab omnibus falutatus. quibus ui-cifsim pollicituscft omnia,fefetantum habiturumid quodfibireliquiftènt, Exacftocp per fcelera die,Senatum ingrcflus, quafi raptus de publico, amp;nbsp;fufci* pere imp erium ui coadtus, gefturuscp communi omnium arbitrio, palatium petiumultis honoratus gratulantium amp;blandientium adulationibus. Décréta ei tribunitia poteftas, QC nomen Augufti, SC ümties principium honores, a plebe etiam Nero appellatus:quod nomen non recufauit, fed quibufdam epi ftolis ad prouinciarum præfides etiam lubfcripfit. Sed eanocfte quac necem Galbæfecuta eft, â laruis diciturmoleftatus acperterritus, öd antcledlum pro 20, ledlus. Cum uero poft caeftim Galbam facrum facereqin quo extainaufpicata 'portendebanqpœnitens fumptus öd operg fruftra infumptac fertur dixi{fe(te-fte Dione ) Quorfum attinebat mc longis tibifs canere f Quæ uerba in uulgi fabulam abierunqcum iumitur inanis opera. Olim enim in lacris longis tibijs cani folitum eft:qui mos poftea ftiblatus, authorePlutarcho. Interim exerci-tus Germanicusfacfta coniuratione contra Othonem, in Vitellij uerba iura-uiqquem Imperatoremin cufiris eligunt. Hoc ubi comperit, Senatuiperfua-■ dequt legatio ad Vitellium mittatuqquæ doceat eledum iam principem,hor teturcp ad quietem ac concordiam. Otho literis Vitellium confortem Impe-hqgenerumcç fefe offert.Sedaduerfus dtjs attp aulpictjs,cxpcditionem incho 5» auit.Et dum claftiarios à portu Hoftienfi euocaqtantus excitatur tumultus,ut omnes pene fenatores obruilfetSed neque rcligioneneque prodigijs motus, magna temeritate bellum,quod alq trahiiuadebant ( quoniam fame öd angu-fttjs locorüurgebatuthoftis) præpropere attjimpigre cum magno ardoreift choauitjipfeBrixelli oppido Italiæ circa Padumfubftitit. Sicigiturbellum civile molitus,tribus primüm leuibus præltjs,hoc eft,uno apud Alpes,alio circa Placentiam, tertio circa locum quem Caftoris uocant, contra Vitelh'anos duces congrelTus, uidlor exitit. Quarto apud Bebryacum fraude fuperatus eft, cum fpe colloqutj fa da,quafi ad conditionem pacis militibus edudis, exim-conlul' prouifo ödinipfa conlalutatione circumuenitur. Vndetgdio ciuilisbelli,no tdtione delperatione, quando integrae legiones ex Dalmatia, Pannonia öd Mafia ex pedabantur,mortemmeditatur,captatofecreto.Inquobinos codicillos con-folatorios ad fororem, quac Drulb Germanici filio nupfcraqöd ad Mefialinam StatiliamNeronis,fcripfit’. Fratrem SaluiumTicianum, cui urbis curam per-mifiqfratriscp filium Cocceium adolefcentern cohortatus utfibi quifi^pro ß cultate confuleret, Diuifit pecunias deinde domefticis : öd cum duos pugio-nes arripuilfeqexplorata utriufi^ acie,altcrum puluino lubdidiqquo poft Ibm num fe uno idu infra læuam mamillam interfecit, trigefimo odauo aetatis anno , nonagefimoquinto imperij die,apud Veliternamfuneratus.jVir ab adole fcentiafemper mollis öd effœminatus, ödmunditiarum penemuliebrium,öd 0 imberbis.Cui minime tarn uirilis mors öd Romana conueniebat, adeo utple-rique eumlaudibus efferentes mortuum, palam dixerint, Öd Galbam non tarn dominandi quam priftinaclibertatis caufareftituendæ à fe occifum:duobus^ facinogt;
-ocr page 73-A. V ï T E L L I V s; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5Î
fäcitiödbus, altcro flagitiofifsimo, altcro egregiOjtantundeth apud pofteros meruit bonæ famæ,quantum malæ. Idcirco multi milites, pedes ac manus ia* centis exofculati cum lachrymis,haud pro cul à rogo feipfos interfeccrut: Mul ri eriam abfcntes accCpto mortis nuncio, præ dolore uim fuæ uitæ attulerunt. Plura quifquis deeo fcire cupit, Taciturn,Plutarchum,Trâquillum,Dionem, Orôfium,Eutropiumj Aurelium adeat. Nos Aufonij tetraftichori lubiunga-thus demote«
Acmuld poUuto geftiirui fceptra Neroni, ObruituT celeri rdptui Otho exitio. ïüie tarnen laudandns erit,qüi morte decord Hoc folum jicit nobile,qnôd perijt.
VITELLÎVS,-
S Vitellius, L. Vitellîj clan' utri amp;nbsp;ter cohfülis filius, eii probatifsimâ fœmina , infœlici gertitura editus, a* deô ut pater magnopere femperconteiîdérit,nequacipro-« nluincia le uiuo committeretunmater uetô plurimùm lamenta* ta fitjCÙm Imperâtorem effe àlegionibus proclamatum audie ^^it:quoniam Capreis inter fcortaTyberianaprimam adole* fcentiam egir,Spintria cognominatus. Debinc omnibus probris contamina* fus,præcipuum in aula locum tenuiqCaio pet äurigandi,Claudio per alèæ ftù dium,Neroni per f citharœdos amp;nbsp;muficæ certamirta familiaris. Qtiorû trium dtharaè principium indulgentia,non folunf honoribus, uerùm amp;nbsp;làcerdôtijs amplilsi-mis au(n:us, proconfulatum Africæ obtinuit. In qua fingularém innocentiam præftitit hiennio continuato, cùm fratri fuccedenti legatusfuilTet. Vrbanum dehinc officium amp;nbsp;curam publicorum operum adminiftrauit. In quo dona amp;nbsp;ornamenta templorum furripuifïc,amp;^ commutafîe pro auro SC argento ftagnu
30 5C aurichalcum ferebatur.Cùm uerô uentri èfl’et deditifsimus,à Galba inferio* rem Germaniamprouinciam adeptus eft contra omnium opinionem.Cogita bat enim Galba,nullos minus metucndos,quàrn qui de folo uidlu cogitant;eu cpülarum largitas,minimè cum fàpiêtia copuletut Et quemadmodum aliéna uirtus regibus eft formidolofa,ita defidia minime metuenda.Putabant pleriqj Vitelltum à T.Iunio adiutû,qui ftib Galba potentilsimus erat,ut fuperius feri* pfimus,adeô ut magis contemptu quàm gratia eflet eleeftus. Erat aût tanta e* geftate oppreflus,ut quiauiaticum deerat,ex aure matris dettaeftum uniüneni impignoraret ad itineris impenlas, domumep fuam locaret, pofitis liberis fuis cum uxore in meritorum cœnaculû ; uix^ à creditoribus abire pcrmiffùs eft.
4’0 Sed cùm aduentaret,ab exercitu perbenignéfufceptus,cùm prodigalitas élus omnibus effet quàm notilsima. Hanc etenim nOuis indies experimentis auxe ratjComis fupra modum,6C facilis, par ignominiofis, damnatis SC reis, quibus nihil intulitmolefti ; nec quicquam pofeeriti rtegauit. Qiiare uixdum menfe tranfaclo,nequedieinecp tempon's habitaratione,âc iàm uefpere fubito à mi* litibus è cubiculo raptus,cùm cibi eftètuinicp meridiani plcnus, primùm à Fa* bio Valenteuniuslegionis duce, Imperatorfalutatus eft. Affenfit uoluntati mflitum,qui eum SC Germanicum dixere. Quod ab uniuerfis delatum cupide recepit. nam Cæfaris nomen reciperenoluit, fi Plutarcho credimus; fi Sueto* nio,in perpetuum reculauit. Augufti uerô nomen diftiilit. Tum ab uniuerfis ÿo militibus in Colonia Agrippirtenfi per celeberrimos uicos circumlatus, Im j^e ratorep acclamatus ab utriufque Germaniæ legionibiis,confternatiscp quod cius caminus incêdio flagrareuBono.inquit, animo eftöte,nobis hæc ftaminâ üîuxit. Paulo poft CU annûciata eflet Galbg cedes,ut Othonê uerfus quafdam copias
-ocr page 74-34. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 O. C V S P I N I A N I
copias mittcret,exercitum partitus cft.Prodigqs multi's fidem plufquam cer* tam præftifit J Bebriacenfi ui'dlon'a clatus. Cum Othonis audifîêtmortem, prætorianos exaueftoratos I'ufsit arma tradercTribum'siquicp ob cædem Gal bæ præmium aemunera pofcebant,iufsitutintcrficerentur,ut fummi ac opti mi principis fpem oftenderet. Priufquam in urbem ucnirer,in ciuitatibus oin nibus acuillis more triumphantis circumlatus, in fluminibus delicatiflïmis na uigijs ufus,profufifsimos undique apparatus fecit: nulla difeiplina militem pe tulantemcoërcens,licetrapinas,uerbera,plagas,indifcriminatimin obuios quoft^ fine deletflu exerceret. Adeo apud ilium erant omnia indifpofitajtemii Icnta, peruigilqs acBachanalibus quàm difeiplinæ caftris promptiora. Videns campos quibus pugnatum eft,optime olereoccifumhofl:em,detcfta' ’® bill' uoce iatfîitauinplurimùm meri hauriens,paflimcp diuidens, ad odoris gra* uitatem leniendamu'nanibusq} uerbis ufus,£è in Othonis fepulturam,amp; pugi-onem quo fe interfecerat. Paludatus dehinc præcedcnte claflîco urbê introijc cum armato exercitu,diuinahumana^ iura hinc commifcens.Die Alliêfi omi nofo 8gt;Cinfaufto pontificatum maximum in fe rcccpit, pariamicorum liberto rumi^ focordia,magiftratus^ qui quotannis creari folent,in decem annos or-dinauit,ut amplius non opus eflèt ullis comités. T um in medioMartij campt inferias Neroni dédit, adhibitis facerdotibus, amp;nbsp;parato conuiuio, in quo cy-tharcedus Neroniana cantica perfonauit. At cùm arbitrio hiftrionum ac auri* -garum gubernaretur, confilioep horummagnaimperfl partem adminiftraret, ’ pronus fuit ad necem cuiufcp nbsp;fupplicium,minimam ob caufam. Nobiliores
londifcipulos SC gquales fuos ad imperij focietatem pelledos blanditijs, occi dit,uario gcncre fraudisiunum qui febre laborauit,uencno in frigido aquç po frone perdidit,plures enfe.Nulli publicanorum aut fi:ipulatorum,qui à le debi tum olim autinuiaportorium exegiifentjpepercit.Sedunum cùm coràm inigt; pfafalutationeinterficiiufliiTetjpakerefeoculos dixit. Etcùm alter madaret, duos filios pro pâtre deprecates fupplicio adiecit. Sed net^ ordini equeftri pc percit.Equitem raptum ad pœnam clamantê audiuit.fe efle feriptum ab eo hç redenuubi ôd libertum eius cohçredem legit,utrûi^ iugulari iuflït. In plebeios defæuit paflim.Mathematicos urbe italiaep fubmouit. Suipedus SC de matris morte Sexfiliæ, qug paucis antè diebus opportuna morte excidiû domus prg uenitret nihil ëfilij principatuaircquuta,nifiludum etbonâfamam.Memore-nim prçdidionis Mathematicorû,cùm Imperatorem filium appellatum audif fet,ô(^ qui fe Germanies fcribcret,dixit;à le non Germanies,fed Vitellium ge--nitummec in gaudium eueda,'!' quS domus fuæ tantum aduerfa fenfit. Ob id tediö prglentiS amp;nbsp;imminentium metu,quidam uenenum à filio fumpfifle feri.' bunt. Licet altj eâ fuftuliflè credunt, quod à quadâ fatidica muliere acceperat, diutiflîmèeum imperaturum,fifuperftes parent! extitifl'et.Obledabatur liber to Afiatico ob nimiam libidinem mutuam,quem fiepe reiecit,Ô£; rurfiis in deli* 4® cfjs habuit:uendidit,amp; iterum furripuiuac tandem equeftri dignitateornauit: luxuriæ,libidini ac delicqs ita deditus,ut uentriomnem operam daregenitus uideretur.Epulas ferè quotidie quater fumebat,cibis exquifitiffimis ufus,6C c* fculentis dclicatioribus:quæ nonnifi fummis maximisepimpenfis, è remotio* ribuslocis acæquoribus eomparari poterât: adeo, ut rede fenfiflêEgefippus putetur, qui fcribês de eo, Si diutius(inquit)uixiiret,luxurig fumptibus amp;nbsp;pre cio menfarum Romani imperij opes abligurilTet. Intêpeftiuç enim ac tam for-dide gule fuit,ut ne in facrificio quidem fibi temperarit,quin inter altaria farra rapta èfoco mandaret : nbsp;nbsp;initinerecirca popinas femefa pridiana^ comede-
rer. T alls erat Vitelliana uorago atep ingluuies, amp;nbsp;ut Cornelius tradit,epula-rSfœda ÔCinexplebilis libido,cùm exurbeattjItaliairritamenra gulç ÔCinca ftra geftarcnt,ftrepêribus ab utrotpmari itineribus:exhaufti côuiuiorS appa-ratibus principes ciuixatuin,uaftabâtur ciuitates,degenerabat à labore ac uir-
tute
-ocr page 75-A. V I T E L L 1 V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij
tute miles äfTuetudine uoluptatum Si duds cóntemptu.Helluantemitac]^ imi peratorem deftituerunt oclauo imperrj mehfe, Mœfiarum aePannoniae excr cituSjtum ludaicus ac Syriacus, qui amp;nbsp;abfentes SC prçfentes in Vefpafiani uer baiuraruçit.Hoc ubi refciuit,ut cæterorùmftudtum ac fauorem retineret, om nialargitus,fine modo, fine menfura, blandimentis ufus erga milites,impera* torig dignitatiindecentibus.Sed cum perurgeret hoftis terra mariq), L. Vitel lium fratrem,parem uictjs^lcd principatu eius uigilantiorem,cum cxercitu mi fit ; cui uxor eratTriària, ultra fœminam ferox.Sed tuin Vitellianus exercituS ab Antonio primo,qui àcerrimus eratVeipafiani propugnator,apud Cre^ ’0 monam in primis fuperatus eft.Dehinc CecinnaVitellianus dirx in partes Vè ipafiani tranfqt,reiicî:o Vitellio,Fabius^ Valens Vitellianus item dux in ma* h captus eft.Ob id fæpe inter duces Vefpafiani ac Vitellium ipfum tradiaturti eft depace:fe depofitis armis,ueUe feac liberos VefpaOano permittere: uole* batep imperio cedere, fi fuoru mentes fletftere potuiiTettqui rcclamabant, hor tabantur^jUt po tius per uirtuté ultimum effunderet fpiritum,quàm per ludi* brium [ÔC contumclias fe Vefpafiano committeret.Id cum iterum iterumcp,0(i fordidatus militibus,amp; multis cum lachrymis fæpe dixilTet, pollicentibus om nibus extremam operam,animum refumpfit,Flauium^ Sabinum fratrem V e fpafiani cum reliquis in Capitolium fugere compulit.illud quoep incendit,in* io cendiSep inter epulas è domö profpexit. Epulabatur enim,ne moriturus praa diumamitterct : SC uini poculisita fe obruebat, ut fenfum amitteret futuri uel opprobrij uelpericuli.Sedmoxpaenifcns faefti, pugionem confuliCelio Sim plici tradidit,quafi iure necis,uitac^.Sed afpernante confule ct reclaniantibus qui aftiterât,difcefïît,ueluti pofiturus in æde Concordiæ. Cum uero nondum Concordia clamaretur falt;fta,in palatium, cum bellum nunciarctur in latebi as confugit,paucis comitibus piftore SCcoco comitantibus. Tandc cum lioftilis cxercitus irrupiffetin urbem, qui omnia rimaretur,e latebra cxtraCtuSjmenda do primum elufit quærentes,qui eum non agnofcebant.Deinde cognitus reft gatis poft terga manibus, inieefto ceruicibus laqueo ,laniata uefte ferninudus 30 in forum trahitunlicet inftantiftimepeteretcarcerem^ quoad Vcfpafianus in urbe uenirct;multis increpantibus,fojdo fpelt;fi:aculo,nullo illachrymantc,qui-« bufdam ftercore SC cœno inceffcntibusjalqs incendiarium SC patinarium uoci ferantibus:quibusitainfultantibusliberali uocercfpondit,fe tarnen Impcrato rem effe. Ad Gemonias tandem fcalas raptus,numerofis ieftibus cofoffus inte rijt.Et inde unco traeftus cftinTyberim.Tum amp;fraterL.VitelliuSjamp;filius Vi tellq,interfe(ftifunt.Pertjtanno uitæfeptimo SC quinquagefimo^imperij men fe'odauo.Habuitautemuxores duas ,Petroniam fcilicet Cófularis uiri filiam, amp;nbsp;ex eafilium Petronianum captumaltero oculo.Hunchatredem à matre fub conditione inftitutum,fi de patris poteftate exfjlTct,manumifit; SC ut creditur; .40 breui interemit infimulatam parricidij, quafi paratum ad fcelus uenenum ha* buiflet. Petroniam autem quod Dolobella poft eum uxorem duxifret,interfi ciiufsit: proietftam humi iugulat,magna cum inuidia noui principatus.Duxit deinde Galcriam Fundanam prgtorio patre genitam, ex qua un iufcp fexus If* beros tulit,fed marem titubantia oris prope mutum SC elinguem.Gui poft oc-cifumOthonem, infanti adhuc, uniuerfum exercitum occurrere iubet: perla* tum Sc paludamêto opertum finu retinens, Germanicum appcllauit, cinxit^ cundis fortunæ principalis infignibus,ut Tacitus tradit.Sic Ä. Vitellius ïmpe tator occubuit,confulatum,facerdotia,nomen^ inter primores nulla fua indu ftria,fed cuntfta patris claritudine adeptus.Nam qui eidem principarum detu 501ère,ipfumnonnouerant. QualiuerôprçlioàVefpafianis ducibus fit deie* lt;ftus,et quo paclofitbellatum,logèlateqj Corn.Tacitus : fed SC TranquilluSj OrofiuSjSext. AureliuSjEutropius cetera profequuntur.Si extaret Plutarchus integer, ódhuius Vitellq SC Neronis'gefta, quæ amp;nbsp;à fe fcripta reliquit, copiö* fius
-ocr page 76-36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10. C V S P I N I A H I ’
flus mtelligcremus.Quærendi font codices paulo diligcntfos, 5^ inueftigan* di libri,nc pereant antiquorum laborcs. Vtiep omnium illorum Caefarum vi^ tasconfcripßtjßciusfcriptis quae cxtantfideshabcndàëft» Sednostetrafti* cho Aufonij concludamus,morcnoftro»
Vitic fors mors faid tibi,necdigne ’ViteUi, (iui fkeris Clt;efdr:pcfjbißtlt;i placent.
Vmbrd tdmen breui imperij,(iui priemid regn Stepe indigniu ddit,iion niji dignws habet.
FLgt; VESPASIANVSgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••
L .Ar trs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AS lANrsGMaz fait Sabini ex antiqua Fla
uiorum gente,6C VeijjaßacPollac, filiae Veipaßani PoUionis, ter Tribuniac Pracfedijeaftrorum: natusin SabiniSjfiCfob Tertulla auia paterna educatus in Ethruria, quam mirum in modum amauit. Etut eius ßbi mcmoriam foruaret, è poculo eius argenteo feßis diebus potare perfeuerauit. Vnde Sabi*
nus pater,cum in foburbano foo Flauiorum quercum antiquaMartiiacratam uidiflet,per tres Vefpafiæ coniugisfoae partus (nam Sabinum.Veipaßanum, Si filiam puellulam Pollam peperit) fingulos repente ramos à frudee dediiïe, quorum primus exilis fuit Si cito arefadus imo, puclla annum no peregit in uita. Secundus ucro cum præualidusaeprolixusforct,magnam fibifoelicita* tern portenderc coiedatus,Sabinum filium,qui domi militiac^ clarus ad præ feduram urbis proceßerat,fignificare credidit. Cum autem tertius ramus ad arborcam amplitudincm crefoereti VefpaßanO filio Imperatorium fafligium portendi arbitratus eft. Imo matri fuæ Sabinus,hoc eft,auiæ Tertullæ nuncia* uit,nepótcm ci Cæfarem genitumtquae mox in cachinnum foluta, filium deli* fare mirabatur,cum ipfa fencx mentis adhuc compos eßet * Sed pattern often fa ilia non dcceperât. nam per omnes magiftratus gradus aC dignitates afeen* denSjtandc ad Imperatorium faftigium euedus eft .Accepta uirili toga, cum 3® iam frater eius Sabinus Senator eflet,uixa matrcimpelli poterat contumelifs, ut Senatoriam peteret dfonitatem,quam ueluti onerofam recufouit. Turn Tri bunus militS inThracia,(^çftor in Creta ac Cyrenis,pôft Aedilis,Prçtor fob C. Caligula,ludos pro uidoria eius Germanica edidit. Sub Claudio principe Icgatus legionis in Gcrmaniam miftus cftu'nBritanniam translatus,tricict 3» amp;biscumhoftc conflixit. Infulam VedemBritanniæ proximam Romano Imperio adiecit.Quare et triumphalia ornamenta,duplex focerdotium,confo latum amp;nbsp;proconfolatum meruit. Vefpafiani enim uirtute fadum eft,ut fcribit lofcphuSjUtClaudius de Britannia ßne proprio fodorc triumpharet» Taci* 4» tus fcribit proconfolatum in Aphrica egifte famofom,inulfomcp. Tranquillus integerrime adminiftrafte tradit.Et Sillius: Compefeetripis RhenS, regetim* piger Aphros.Sed ex omnibus ijs magiftratibus nihilo fadus eft ditior. Cunt in Achaica peregrinationc inter Neronis comités ipfom cantantem négligea fer audiret,in indignationcm incidit,ab eocp difcemt.Sed moxludça prouin* cia ei oblatacft, in'qua tribus legionibus bellum ludaicum adminiftrabaf» Cum ucro Florus pro curator Iudaeæ,auaritiaac immanitate bellum inflam* maffèt, impulifTct^Iudacos contra Romanos arma ut capefferent(namru* mor percrebuerat turn c ludaca profeduros qui return potirentur: quodludei pro fe interprétantes, Sabinum præfidem SC Mutilium pracfedum Jt^omano* 1* rum,ac Galium uarrjs prçlrjs debcllarunt,fogaruntcp)ut hie motus comprime retur,cum ampliore exercitu in ludæam miflus eft Vefpafianus, dux ftrenuus Scinduftria: fingularis: qui acceptis ad copias duabus legionibus,SC alarqs mi litibuA
-ocr page 77-F L. • V E s P A s I A N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37
Iitibus mulris, cum filiô niaiore Tito, caftigata caftrorûm dtfciplina, ciuitates ludçe in fe conuertit,mükis^ prçltjs fe Imperatorem ftrênuifsimum exhibuit» Vndemox cùmplurimà fibioftenta euenirent,fpèmconcepitlmperij,cùm occiTo Galba, Othonem uideretatœ Vitelliumde principatu contendèntes, quâdoquidem 8C fomnia Si oraculamturi Imperij undi’cn accepic.Et lofephus duxbelli ludæorum captus,cùm à Romanis interficicndus duceretur, arcfldsi meœ cuftodiretur,Vefpafiano prænunci'at mortem Neronis, eum^ futurum Cælarem SifiliumTitum denunciat.Sed,inquit,me ardi'us colligato,amp; ad ma lorempœnam cuftodito,fiintc iftaconfingo. Hic poftea operaTitiuin* ’O culis cxutus, feptem librós ludaicac captfuitatis Imperatoribus patri acfilió obtuliqqui püblicç bibliothecae traditi funt.Et ob ingenq gloriam dehinc RÓ mæ ftatuam meruit. Sed plura licet auguria imperium Vefpafiano denuncia-reritjiiihil tarnen attentauit, donee fui milites Si ^mici ipfum inftantifsimè exti mularent ac perurgerentrquibus tarnen fe indignum eÎTe reipondit,çiuilia de-» teftatus bella. Veriabat enim animo, quoi quanta^ bella oritura eflent, cùni Mœfiaci exercitus(qui tarnen abfens fauOrêm ultro obtulit ) Si Illyrici ignora ret cogitationes. Reludlantem igitur coguntut capeflàt imperium.Quinto p gitur Idus lultj, ludaicus exercitus iurauit, quum iam Calendis lulq Tiberius Alexander præfecflus Aegypti légiohes inuerba Vcfpafiani adegilTet. Et le» giones Mœfiacæ,cùm iam omniumlegatorum nomina qui legionibus prace» rant propofita eflènt,ex omnibus nullum potiorem efle duxerut Vefpàfiano, qüê crearent împeratorem.Noluerunt enim inferiores eiïè 17s qui in Hifpania Galbam,qui in urbe Othonem,5C quiin Germania elegerant Vitellium. Adiu uit Si negocium Syriæ praepolîtus Licinius Mutianus,depolîta fîmultate,quS olim cum Vefpafiano habuit. EtVologefus Parthorum rex,quadraginta mi* lia fagittariorum ultro promifit. Praemifsis itaque in Italiam copqs, ipfe Ale* xandriam tranfi|t,ut clauftra Aegypti obtineret.Vbi Si fcelicia aulpicia in Se* rapidis templo cxcepit; Si quendam oculis orbatuni, irifpuitione fua,’ac dura cal caret alterum debili crure claudum, priftinis fanitatibus reftituit,adhortan* 30 tibus fie eum amicis. Mox^ aduenêre literæ, fufas efle ad Cremonam Vitel* Iij Copias, ipfum^ in urbe interemptum nuriciantes. Bella uero ciuilia in Ita* lia gefla, abundantifsimè Tacitus deferibit. Qyi narrat quoquelulium Sabi* num,proiedis Romani fœderis monimentis, Caefarem fe falutarciufsifle,ma* gnamqp Si inconditam popularium turbam in Sequanos rapuifie. Nec tamcii Sequanidetredauere Certamen. Fortuna melioribus affuit TufiLingones, Sabinus feftinatum temere bellum pari formidine deferuit, utqùefamam exi* tqfuifaceret,uillam,inquamperfugerat, cremauit. Illicouoluntaria morte interijffe creditus, nouera tarnen annos rain's artibus latebriscp cura Epponi nauxore,rari exeraplirauliere,ôd araicis quibùfdara uitara traduxit» Vefpafi ® anus autem in urbem reuerfus,nihil habuit charius aut raelius,quara affliefiam nutantemqûe rem ftabilirc Si ornare:railitum licentiam ad niraiara audaciam prôgreflara,reprimcre:prouincias Si ciuitates turaultuofius agentes, co'ér ce* re : difeiplinara railitarera eneruatam,corrigereac caftigare. Egitfplendidif* fimum cura Tito filio de ludæa triuraphura,cuius porapara lofephus libro fe* ptirao ludai ci belli latifsirae exequitur. Tura Achaiara,Lyciam,Rhodum, Bifàntium, Samura infulara ademptalibertate,Tracheam, Ciliciam, Si Com*. 3* magenem ditionis regiæ ufcç ad id tempus,in prouinciarum formam redegit. Cappadociæ, ob afsiduas Barbarorum incurfiones, Si Icgiones, Si confula* rem Recflorem dédit. Vrbem incendîjs Si ueteribus ruinis deformem, rep a* îo rauit: permiffa acdificandi copia uolentibus, ubi dominilocorum deeiant.Ca pitolium incenfum paulo ante cura Sabinus in illud confugeret, reftituit. Vt aereæ tabulæ, quibus publicamonumenta continebantur, cùm deflagraffent in Capitolio, reftituerentur ex exemplaribus undique quæfitis,curauit.Inftru d mentum
-ocr page 78-3« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P 1 N T A N I
mentum impcrrj Uêtnftifeimum confccipquo contincbantur penêab cxordio urbtsSenatufconfulra, plcbifcita,defocietateetfœdcre,arpriuilcgto cutcût^ côccfsis. Poil triumphuet Romani Impertj firmifsimumftatum,tcmplumPa cis miraccleritate,amp;artificumclarifsima opera, extruxit: cuiusetîofèph. Plin.amp;^ Martialis,amp;^ palïîm altj mcminerunt.CondiditS^ amphitheatrum me^ dia urbe. Ordines, Senatorium acEqueflrem, ciuilibus bellis cxhaullos,fupgt; plcuit 8C refecit. Ex Italicis SC prouincialibus honellifsimos quofcp ail exit. V C tamê cuicç ordini tam dignitatem fuâ quàm iibcrtatem tradcret; lites exurgen tes ob tumultuola tempora miro ingenio fedauit.Per fortitionem cnim elige^ banturpræfe(flirerumreftituendarum,quaîbello Vitelliano àmilitibus rapte «» fuerant.Et quum multitudo effet caufarSaclitium, inftituitludices qui cogni tione extraordinaria de caufîs centumuiralibus dîjudicarent.Et hâc ita multi* tudincm monllrofam ad breuifsimum rcdcgit numerum. Libidinem ingrauc fcentem,fœneratorumin filiosfamiliàs duriciem,nouis legibuscoërcuit. Inalijs ufqueaduitac fincm,clcmcns amp;modellus fuitjUtpotequincme* diocritatcm quidcm familiæ fuædilsimularfet: irrideretautemeos, qui Her* culcni generis fui conditorem ac parcntcm per adulationcm ementirentur: fcqùe ipfum accufaretj, quod fenex triumphandi honorem concupfffet. Nam SëTribunitiam poteftatem, quac pars maxima Regalis erat imperij, SC Patris patriæ appellationem ferôrecepit: modellus inomncs, ÔCamicos falutan* i» tes,ô^philofophoscontumaces. Ferebatenimpatienteramicorummotus, contumehjs eorum, ut erat facetifsimus, dicflis iocularibus rcfpondcns. Cùm cnim Licinius Mutianus ( quo adiutore imperium adeptus erat)Hduciame* ritorum infolefceret, fccp focium magis impertj, quàm minillrum agei et : in* ceflu, cxcubijSjUim principis amplelt;flens,nomen rcmittcns, adhibito aliquo utriqjfamiliari Vefpafianus dixit,Mutianc,nollime uirum elFe. Qlio uerbo Mutiani infolentiamreprefsit. Vtolim Demetrium Cynicum oblatrantem canemappellafle, quod neque alTurgere, ne«^ Cæfarem falutare dignarctur, fatishabuit. Acinter cæterabona,ut tradit Aurelius Sextus,illudfingula* re Velpafianofuit,Inimicitias obliuifcnadeo utViieiltj hollisfuifiliam,locu* 3o pletifsime dotatam,fplcndidifsimo uiro coniungcrct zinllrumentoque do* taliSëfupellcdlile matronaliexcolerct. Et cùm olimàquodam magillroad* miisionum fub Nerone prohiberetur aula Velpalîanus, iubereturcp Morbo-niam abire, Cæfarfatflus,nulla in hune ufus uindidla alia, nifi utrjfdem uerbis hune quoque iuberet Morboniam abire. Solum Heluidum Prifcum,quôd fe contemneret, in omnibus edidlis, prætor exillens, fine honoris præfatio* nefemper Velpafianum nominaret,inordincm redadlum,dehinc interfici »uirum,magniaellimauit feruarequoquo modo, ob eiusuirtutem:miffisqui pcrculTores reuocarct. ÔC leruaffet,nifi iam perijffe falfô nunciatum effet. Nul* îius itaqj cæde unquâlætatus ell. Qiiinimo amp;nbsp;iullis fupplictjs fæpe ingemuif, 4® (æpe illachrymauit. Solapeeuniæ eupiditatemeritô culpatus, adeô ut telle T acito, prorfus fi auaritia abeffet, antiquis ducibus par foret. Licet Aurelius hoc prauè à quibufdam creditum tradat, quod Vefpafianus infîrmus fueric aduerfus pccuniam. Hoc tarnen palam tradit Suetonius,quod uedligalia ue* tera reuocauerit fub Galba omiffa, noua amp;nbsp;grauiora addiderit, prouincijs tri* buta auxerit, duplicaueritqj : negociationes etiam priuatas exercuerit, non finepudore : reos ac procuratores locupletiorcs condemnauerit, ac pro fpon gffs ufus fuerit, ut dicere Iblebat. Ob id quidam natura cupidum,quidam negt; cefsitate ob inopiam ærartj, ôC clades urbium,impulfum fchbunt.Nam per emnes terras quaius Romanum ell, renouatæ à Vefpafiano urbes funt cul tu î® egregio,que auttcrrçmotu,autincendio afflidlç corruerât: ôd plerofqp confit lares inopes iuuit cenfufenatorio,libcralifsimus plane in omnes. Rhetoribus ac poetis tâ Graecis quàm Latinis primus è fîfco annua falaria conllituit.Inge*
niaô^
-ocr page 79-F L. V E s P A s I A N V i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59
ma 6C artes uel maxime fouens. Donauit em'm quondam Saleiuip Bafîum pó êtarri quingentisfefternjs. Nee minus liberalis in artifices fuitjUtpotequi Co^ lofsi refcclorem, à quo coloHus centum amp;feptem pedum alticudinis erecfïus eft,munereimpcratorio donauit,alïjs^mechanicisinfi'gnioribus premia mul ta dédit. Ludos amp;nbsp;fpeétacula edidit, conuiuia celebrauit honorifica Sgt;^ pluri-ma ; Inftitutum uniforme omni impcrio tenuit, telle Aurelio, uigilare de nó-' (flé,publicist adibus abfolutis,charos admittere, dum falutatur calciamenta fumens óóregium ueftitum. Póftautem negocqs,quçcunlt;p aduenilïent, audi tis,exercerefeue(?latione:deindcrequiefcere,accubantealiqua concubinarö. Pôftremôubilauiiret,remifsiore animo conuiuium curabat.ln quo fern per co mis ac hilaris,multa iocofa tranfegit.Dicaculus amp;nbsp;pene fcurrilis: pluribuscjp fa ectijs, quæ etiam extant, et quibufdam etiam Græcis carminibus fatis temper ftiuè ac lalfè ufus, quæ latifsimè à Tranquillo enarrantur. Nam SC in periculo ac metu mortis extremo, iocis non abftinuit. Cum enim honor deum PrincL pi non ante detur,quam agerc inter homines defierit, tenratus Sd agitatus mi* nutis aluilubricæ motionibus, cum creberrimo frigtdæ aquæ ufu intellina ui* tiallct,ualetudinemcB urgentem perfentilceret,dixit, Credo me mox futurum 3j deum:ac fi mortem Hbi ioco denunciaret. Et ut Sextus fcribit, ferrjs ioca qui* bus deleó^abatur admifcens,inten}t.Cùm enimlègationes audirct,cubans(ut ao impcratorrjs fungeretur muneribus) aluo repente ad defetflionem foluta, lm* peratorem aitllantem mori oportere. itaqueuentris profluuio feflus SC afl'ur* gens,inter fubleuantium manus extinólus ell, fexagefimo fiC nono ætatis an* no,fupra menfem ac diem feptimü,impertj uero x,Vir llaturæ quadratæ,meni brisep compadlis amp;nbsp;firmis,amp; ualetudinis profperrimæ:quam dC abllinentia et fridlione tuebatur. Et qui militia accr,agmen anteire, amp;nbsp;locum callris caperc, amp;nbsp;noólu diucp confilio, ac fi res pofceret, manu hollibus obniti folebat, cibo fortuito, uefte habitucp uix à gregario milite difcrepans. Hab uit autem uxo* rem Flauiam Domicillam,Flauii Liberalis feribç Qiiællorlj filiamrex qua tres liberos tulit,Titum, Domitianum,amp;Domicillam.Quorurn genituram ita co ào gnitam habuit,ut cum multç coniurationes contra eum fierent,eas patefacflas ingenti difsimulatione contêpferit. In Senatu dixit, aut filios fibi fuccefluros, aut neminem. Vxorem ac filiam priuatus adhuc amifit. Poft uxoris obitum, Cenidem Antoniæ libertam adamauit,habuitc^ pene iuftæ uxoris loco, Im pe ratoriam principatum allequutus. In huius deluntftæ locum pellicis, dehinc plurimas conllituerat,quarum familiaritate SC inbalneo ÔC in triclinio amp;nbsp;dum gellaretur utebatur. Tam bonum principem Refpub. tyrannorum fæuitia e* xanguis,poll Augulli morte annis fex amp;nbsp;quinquaginta,ne penitus corrueret, ■■ nbsp;nbsp;alTequuta ell, ut Aurelius docet. De quo fi quis plura icire uolucrit,
Tranquillum, Aurelium, Orofium, Eutropium, Egefip*
4® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pum,atcpEufebium,Philollratumamp;Dionem
adeat,qui defiderata docebunt. Nos
Aufontj apponemus te* trallichon,
Quirendi ättentM,moderdto commodut Auget, nec reprimit Veß)d/iditus opes, olim qui dubidm priudt 0 in tempore frmdm Pdr dlijsprinceps trdnftulit in melius.
d j} T, VE*
-ocr page 80-40
' T r Ó Vefpafianus, Vcfpafiani Caefaris SC Domicillæ filius, natus eft co anno, quo C. Caligula Cæfar occifus eft. Et in au la cum Britanico fimul educatus, fub eifdem magiftns ac eift« dem difciplinis, tanta familiaritate à cunabulis ei coniuniftus, ut CÛ ex cade uenenata potione, qua Britannicus perijt,bibegt;., ret, grauimorbo diu afflicftaretur. Vndepofteamemor rc^
ruin geltarum, ei auream ftatua collocauit,equeftremœ alteram ex ebore. In* erant autem puero plures animi corporis^ dotes, quæ fimul cum etate creue *o runt,ac gratia cum autoritäre copararunt. Forma fcilicet egregia,robur décès in mediocri ftatura,memoria fingularis,docilitas immêfa ad omnesdifciplinas idoneas;Græcac,Latinçc^ Imguç adeô peritus, ut fiue oraret fiue poëmata fin geret,facilè fine labore pene ex têpôre ageret : pacis amp;nbsp;belli iuxtà ftudiofus, horumcp arma gquè tracftare peritus.Muficam ita callebaf,ut canere piallere^ nicunde fciret.Scribcrenotis ita nöuit,ut amanucnfesfiios prçcelleret, ac qug cunqp uellctchirographaimitarctur:utioco,dum perludum certaret,falfarius quandocp uocarctur, licet omnia ex bonitate ingenq ageret : qui à puero præ* claris ftudijs erat deditus, QC fimul literarum ac militig ftudiofus. Vbi adoleuif, amp;in Germania amp;nbsp;Britannia militauit, non fine excellent! induftria acmode* -o ftia,Tribunus militum exiftens : tanta fama, ut in utrif^ prouincijs ôd imagini bus amp;ftatufe cum titulis ac infcriptionibus decoraretur. Poft militiam,amp; ie fo ro exercuit, ÔC caufis opera dedit. Turn Quæftor facftus, meruit praefe(fturam legionum in ludaea, Taricheam^ ciuitatem ludgæ inclitam ita oppugnauit,ut primus in hoftes citato equopergeretrquofdam ex ludgis à tergo inffantes,ali os per tranfiirum occideret, nonnullos ante capiens irftu ora trâfuerberaret, multos alium fuperalium collapfos inuoluens configeret: ut late lofephus Egefippuscpfcribunt.Tantuscp pauorTarichearum defenfores inuafit,ut ne mo fuftinuerit prohibere uenientem. Et itaTiti uirtutc ciuitate capta, 6C altera urbs Gamala huic è regione pofita,eius quotp durftu expugnata eft. Nam in ÎQ ipfo cofliclu ortus eft turbo, qui Romanorum tela ferebatin Gamalenfes. Ga malcnfium uero fagittas filt;^fpicula retorquebat. Vnde Titus Gamalam intro* fuit, eamcp funditus excidit: cum Gamalenfes partim manibus Romanorum trucidarêtur,partim fe prçcipitarêt,adeô ut prêter duas mulieres,nullus faluus foemoribui euafcrit.Sed ipfe amiftb fubt-fœminibus cquo,uixalterû infcêdinin quo côtra fe dimicantê dciecit,et occidit. Vefpafianus pater tâta filtj uirtuteletatus,cùra acciperet Galbam imperium aflequutum,filium hune Titum ad gratulandum in urbem caufa offici) præmifit. Itacp quaquàiter faceret, homines in fui admi* rationem conuertitEt cùm maturam petedis honoribus iuuentam ferret,uul* gus fingendi auidum, difperferat,afcitum efte in adoptionem. Id licet no eflet, 4* tarnen fama ilia poftea ueritatem aftequuta eft.Nam amp;nbsp;olim uiuente Britanni* cOjCSquo Titus cducabat (ut diximus)cum adhibitus elfer Metopofcopus, qui ex facie hominu c|uid cuiep euenturum fit pracdiceret, ut Britannicum in* (piceret,hunc minime negaturmquodeuenit.Titum aûtquiaftabat,imperafu rû omnino uaticinatus eft.Et cùm ex itinere reuerteret in Cypru, quia audiuit Rome omnia turbata,adiens Veneris Paphiæ templu,fcifcitatus de nauigatio nc cens hoftijs,et deimperio perambages interrogauit,fpêcp imperij cocepit, adpatrêinludeam ^fecftus eft.Sedubipaterrcrupotitusadurbccontendit, Titus ad perdomaridâ ludçâ relidus, crudeli oppugnatione Hicrofolymâ,fame,ferro, flâma confecicanno^ fecundo principatus Vcfpafiani coepit, oefta ua die menfis Septêbris,quafibifîlia nata eft: cS quinquies antea à Barbaris re gibus et à magno Popeio capta elfet.Cuius dira expugnationc ct crudek exci dis,lofephus 7,libris,0^ Egefippus j, elegâtifsimè amp;nbsp;abundantifsime explicate
Volue*
-ocr page 81-T I T V s VESP’ASlANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41
Volucruntaut gêtes finidm j ob ludatcatn uicfioriS (refte Phnoftrato)conan, Titum fàlutantesipfum Imperatorê:qui tali' fe honoremdignum moxrcfpon* ditjaflerens audorê talium operum Deum Et cùm(iit fit)quidam patri Vefpa fiano fuggererêt, quafi on'entis regnûfibi uendicaretTitus, defcifceretcç à pa tre, quod inter facnficandû de more pnfee religionis diadema geftaffet, ut ru* morê hune filius tollerer,R.omâ expeditiisimus uenir,inopinanti patri uanidp cosrumores coarguit. Moximpertj particeps atep tutor,eum pâtre tnuphum cgit,cenfuram^gersit,etTribunitiç poteftatis ac ièptem côfulatuum collega; tanta concordia imperium gubernantes Ilt;omanorû,ut nulla lyra confonanti-orem harmoniam reddere pofsit,quàm ex iuuentuteTiti ac fenet^îute Vefpa* fianijpatris acHlij,R.efpub.fimul unionem iucundam etrefonantem acccpcrit» QuoniâTitus imperanteadhuc pâtre (quod rarô fieri folct)appellatus cft l^o mælmperator,omniumcp officiorum curam adferecepit, patrisq?nomine ôd epiftolas ôi. edidla côfcripfît:prçfe(fluramqî preton'j adeptus, fuipetflû quêcp amp;oppofitum fibi ,tmmifsis qui per theatraôd incaftrisinuidio{aialt;flantcs,ad pœnâ pofeerêt, quafi criminis conuitflos opprefsit.In quo inciuilius egifie fer tür. Nam dum A.Cecinnam uirum confularê ad cœnant uocaHet,ac egredien tém tandem confici iufsiflet, fine ob fufpicionê coniurationis ,utTranquillus fcribit(nam eius chirographû apud milites deprehenderat, quo continebatur io coniuratio) fine ob fufpicionê fiupratæ Berenices,ut Aurel. Sext, quæ à Tito amabaturplurimûquidem contraxitinuidieprçfensrfed in pofterum fecurita ti fuæ fan's cauit, tutior enim deinceps fuit. Fuit aûr fufpeêîa in eo luxuria, qui ad mediam noeff ê nonnunquâ cum profufiisimis familiaribus comeffatio nés protraheret,ct fpadonum greges alerer, ctBerenicem rcginam(cui etiam nuptias promiferat)ardêter deperirct. Qiiod 2C fub pâtre uenûdedifletin con cionibuSjô^nundinaiïèt,rapinarûcupidus uifus efi^Äf plerifq? Nero didus:fu-’ fpedum habuerant grauiter,fi fummâ rerum attigifiet.Sed hecin melius con* uerra,immortalcm ci gloriam ac maximas laudes pcpcrcre.Nam ubi patrig eu râiufcepit,incredibile eft quanta quosiriiirabatur antecellucrit clementiajibe 30 ralitate,honorificêtia,pecunig eontemptu,omniui'n^ uirtutû genere,ut amor QC delicig humani generis uulgô diceret:fiuc omnium ira uoiuntarcm prome ruifrctingenio,fiuearte,fiuefortuna.Nam conuiuia inftituitiucundamagiscp profula: amicos elegit potiores meliorescp,quibus amp;nbsp;principes fucceflores in Kcp.poft eius obirû utebanrur.Et Imperator fadus Berenice, quam ardenter amabatjdomitis affedibus,remifit in patriâ : ôi licet nuptias fuas fperaret,abi* reiulsit. Eneruatorû greges acdelicatorSartifices omnino à fercmouit, adco utonusimperq mutatüoftendcretin temperanriam. Nulli euiium quiequam ademit,alieno abftinuit.Et ut uerbis Aurclrj Sexti utar, cü donata,concefiauc à prioribus principibus firmare infequêtes folcrent, fimul ut imperiü cepit, ta* lia pofsidentibus edido iponte concefsit. In ceteris uero defiderijs ita animos hominö occupauit,ne quem finefpe dimitteret,dicens;Neminê debere à facie principis difcedere triftê, Quadam aüt die in coenarecordarus,nihil fe cuiquS toto die prgftitilfe,mcmorabili dido: Amici,inquit,diem perdidimus.quafifi* gnificarct,optimüthefaurum principum efl'e fideles amicos, quibus eflet coti* die impertienda opera.Tam magnificç eratliberalitatis. Populum uniuerfuin tanta comitate tradauit, ut gladiatorû munüs ad fpedantium çderet arbitnff, amphitheatrum extrueret, thermas ædificaret, nauale prælium in uereri nau* machia exhiberet,largi{simumcBmunus gladiatorû cum quinep milibus fera-rS uno die darct,munificentia nulli cedens.Clementiæ ucro ac manfuetudinis 50 tantæ,ut pontificatû acciperetob hoc folum, ut puras à fanguine feruaret ma* nus,necuiufquânecis autautor aut confeius effet. Gum cm duos amplilsimi ordinis uiros,in manifeftaaduerfum fe coniuratione deprchenfos,ut cogitata fcelusabnuercnonpoflent,admonuiiret,dedudos in fpcdaculü,utrunq? cir* d iq caf«'
-ocr page 82-I ö A K cv S PI NI ANI
ca fc afsïdci-enifsitpetito^ exindußriagladio Mirmillonû, quafiad cxplorari dam aciê,uni atcp alten dédit, Quib.perculfis, etcôfl:antiâmirantibus,inquit: Videtis ne poteftates fato dari/ruftra^ tentarifacinus potiundi fpe,uclamit tendi metur'Fratremcp Dömitianum,ut Sextus fcn'bit, parantem infidias,miH tumi^ animos folicitantem,flens fçpius obteftatus cft,ne parricidio aflequi cu peret,quod amp;nbsp;fe uolenteefletobuenturum ei,amp;iâhaberer,cùm effet potefta tis particeps. Tri ft i a quædam, fed fortuite, fub eo acciderunt:ut conflagratio Vefuuij montis in Campania, incendium Romg triduanum,peftilentia crude lifsimau'n quibus tarnen aduerfis, parentis folicitudinêattp affedîum oftendit amp;nbsp;confolando ÔC opitulando:pluribus reftituens, quae incendio perdiderant. ’° JDelatores flagellisacfuftibus cæfos uænireiuisit,acininfulas deportari.De cade re pluribus legibus agi,ediclo cauit Cum itacp omnibus eflTetadmodum charus, eumcp publicas delicias uocitarent uulgo, perijt poft biennium,duos menfes,et xx dies imperij,çtatis quadragefimo ij. lehre correptus,in eodê quo pater apud Sabinos agro,utTranquillus Qi. Sextus feribunt. Sed ut Philoftra* tus memorat,necatus eft à Domitiano,ueneno leporis marini propinato: quo Neronem quoep tradunt multos in conuiuqs fuftulifle: quum fæpius adgt; monitus abÄpollonio elTequtapropinquilsimis caueret. Vix credipoteft, quantum lucftus urbiprouineqs^intulerit huius mors, cum totus Senatus cir ca uefperam ipfius nunciata morteirrucrit in curiam, quaff perpetuo cuftode orbatum terrarum orbêdefleturus:tantascp ei laudes congefferit,quantas nec uiuo unquam,atcj præfenti.Moxcp inter diuos relatus eft,tefteEutropio.Vn-’ de Dion tradit,Titum Augufto comparandum in diuerla ætate : hunc^fi minus uixiflet,nunquâ à Romanis dileeftum fuilîèmet^ ilium, fi plus.Nam Augu ftus crudelior in principio propter hoftes SC feditiones, poftca longo tempore multis in pop.Ro. beneficijs claruit. AtTitus humancimperans,perijtinro bore gloriæ: fortafsis non uacaturus culpa,fi diutius uixiff et: quia Fortuna ma iori quàm uirtute utebatur. Habuit autem primam uxorem ArricidiamT ertui lo patre,equite Romano,amp;f quodam præfedo practorianarum cohortiû, pro-genitam:quadefuncfta,duxitMarciamFlauiamfplendidi generis. Cum qua, 3* fublata Iulia fiIia,diuortiumpofteafecit.Berenicen(utdiximus)amauitquidê, fed à fe remouit. Domitianifratris uxorem ferebatur corrupiffe. Quod tarnen tam coftanter negauit ipfa,ut potius gloriatura fuiflet, quæ omnibus alioquin probris contaminata erat, fi qua coniuetudo ei cumTitofuiffèt.Cæteraledor cxTranquillo,Dione,Philoftrato,Sexto Aurelio,Orofîo attjEutropio requi ce,Nos Aufonij annedlamus tetraftichon;
loclix i)nperio,fœlix breuitdte regeiidit Expers ciuili^ fdnguinii,orbis dmor.
'Vnum dixifli moriens te crimen habere, Sed nuttide te,non tibicredidimiK.
DOMITIANVS*
O Mfr/^N’rsfiiius Veljjafiant Cæfarts,ô^ Domicillæ, frater Titi Imperatorisjà paterna pietate ita dégénéras,ut Caligulæ ôC Neront fimilior elfet quàm patri ac fratri.Pubertatis cm amp;nbsp;prime adolefcentie tempora tanta inopia amp;infamia gefsiqut I nullum argenteû uas in ufuhaberet.Ita erat peni SCluxûidedi _ _________J tus,cùm diceret à pluribus in iuuentute conftupratus. Têpo re Vitellij in Capitolin cum patruo Sabino cofugit,dum inurbe tumultuaret. Sed fado incêdio,ÔCirruentibus hoftibus,apudçdituûabfcondituslatuit.Vi- 5® tellio interfedo progreffus,SC Cæfar confalutatus,honorem practurae urbanac cum confularipoteftate titulotenus fufcepit,uim dominationis tâlicenter ex-ercensjut iam tum futuræ.tvraniiidis daret indicium.Inchoauit expeditionem in Gai-
-ocr page 83-D o M 1 T I A N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;. . 4j
fn Gallia ac GermamaS,ne fratri Tito cedere uiderctur 5gt;^ opcribus ÔC dignatp one.Patris ac fratris currulem fellam Iccfîica fequcbatur; Sgt;C thumpho ludaico, albo eqno comitatus eft utrunqî,fimulans modeftiam. Studio poê'ticcs dedu tus,quodpaulo pôftabiecit.Vndiqj amp;à Vologefo Parthorum rege,amp;inalijs orïctis t egibus petqt,utaduerfüs Alanos àpatre Vefpafiano mïtteretut. Qiip defundOjCum te teftamêto fraudatS publicc iadlitaret, fratri Tito l'nfidias ftru cremoli'tus : cùm iam mortuus.elfer, obliquis Sgt;C crebris orationibus eu)Ti car^ pens,cfferri iufstt,unico confecrationis honore eû dignatus.Ab initio clemerâ tiaiTi fimularis,ô(: primis annis moderatus, tenebras amp;nbsp;fecreta captauit,ut mu^ fcasridiculefîgeretremotisomnibus. Vndepcrcunô:anticuidam,quiscuiTi eo in palatio eilet,refponfum eft,Ne mufea qui'dem. Varius itaep circa admini ftrationem imperrj cômixtis uirtutibus uitrjs, doneeingentia uitia uirtutes, fuperarct .Sumptuofifsimafpecfîacula edidit, non modo cû uenationibus,fed amp;nbsp;gladiatoribus,prælioi^ equeftri acpedeftri,cum nauali pugna. Fecit ÔC tecu lares ludos,de quibus in Confulibus diximus. Inftituit quinquênale certameiî Capitolino loui triplvx,muficum,equeftre, ÔC gymnicû.Fuitcp autor Capitoli norum agonum, per quos annus ma gnu s luftrum diligentius feruabatur. in Albano celebrabat amp;Mineruæ quinquatria,cum collegio quod inftituittOm* nibusqj certaminibus præfedit habituDeorum amiôus. nam Sudominû fe deum appellari iufsit,more Caligulæ,non tam epiftolis quàm publicis cdidlis; arrogantiæ uanæ gloriæ immêfæ ac inenarrabilis,utpotc qui non modo fibi aureas argenteasqj ftatuas ac arcus triûphales côftitui iüfsir, fed alTumpto Gcr manici nomine,ièptembrê ac decembrem menfes à fe dcnominauit. Congia* rium populo Ôl epulû Senatui equitiap dédit,Aedificia multa publicafecit, lo* uicR euftodi ingens tcmplu in Capitolio erexit^eep in finu Dei facrauit. Biblio thecas incêdio abfumptas,pctitisundicp ex Alexandria exêplisreparauir.Ex-* peditionesep quatuor habuir,gefsitcp eas per legatos, non fine maxima Reip. pcrnicie,amp; Romanorû clade horrêda. Vnam aduerfus Sarmatas,in qualegio eius cum duce interfcc^a cft. Alteram aduerfus Cattos,duos aduerfum Dacos: Jo a quibus Oppius Sabinus uirconfularis amp;Cor. Fufeus praefedîus prætorrj cû niagnis copijs occifi funt. De Dacis Cattisep duplicê triumphum egit.De Sar maris folamlauream ufurpauit,quamloui Capitolino retulit. Cû L. Antonio Saturnino,qui fuperiorem Germania curàuit,bellum ciuile moüit.Narn is ue^ hemenrer in Domitianum,ob iniuriam uerborum accenfus eft,qua fe fcortutn uocaridolebat,undeSCimperiucorripuit. Sed perNorbanum Appiumäcie ftratus,occifus^ eft. Abfens igitur mira felicitate bellum hoc confecir, præfax gn s quàm nuneijs uitftoriam prius afTequutus. Cuius famç celeritatem ita migt; ratur Plutarchus in Paulo Aemilio,ut fcribat:Hçc ita fuiire,nemo noftre etatis ignorât.Qtrin etiam in communi rerum ufu quædam nouauit, quaedam iuftu^ 4^ lit.Hiftrionibusfcenainterdixit.Caftrarimaresuetuit.Et ut Apolloriiusapud Philoftratum inquit,terram fecit eunucham. Nam cùm frumenti inopia,ob ui nearum ftudium 6C aruorum negligentiam prouenifl'et,edixit,ne quis in Italia riouas uites plataret.Sed rem exequiminime pcrfeuerauit,quôd libelli in Do* mitianum fpargebantur,quibus carpebatur.Ius diligenter dixit,ac æquifsimèî tantam^ curam coercendis magiftratibus adhibuit,ut neque modeftiorcs un quam, neep iuftiores extiterint. Aboleuit fcripta famofa tam in uiros quàm in fœminas,non fine autftorum ignominia. Probrofis fœminis letfticæ ufum ade mit,ius^capiendihæreditates:peruerfamcp libidinem tam in uirisquàmin mulieribus, ac inceftus uirginum,feuere coercuit, ftupratores acerrime puni* 50 uit.Et tantç fuit ab initio clemcntiae, ut ab omni cædc abhorrerct: cupiditatis atep auaritiç,ne ullam quidem fufpicionem habuit. Deinde priuatus,ö^ ini* tio principatus,largifsimefamiliäresfuosprofequutus.Abftinentig amp;liberali tatis aliquot experimeia dcdiqque late Tranquillus cnarrat. Mox ad fguitiam d iüj conuer*
-ocr page 84-44- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANI
conuctfiiSjfnterfecit nobOiTsimos ex Senatu plures.In his Ciuicam Cærcalem Afiæ procohfulëiSaluidicnum Orficû, ÔC Acilnim Glabrionêin cxüiiim cgif, Ôl pôft intefemit.Tum quocp Aeltum Lamiâ,Salunim Cocceianiim, Mctiiint PompofîanumjSaluftiûLucullumJunium Rufticû,Heluidium Prifci filiû,Fla utum Sabinum occidit,ac Aretinum Clemente,Flauiumc^Clemêtcm patrue km fuû:prçterea 8é pantomimosjhiftnones,Hermogenê niftoricum, philofo phosomnesacmathematicos urbc Italia^fubmouit. Indies ferocior faëlus, noua genera tormentorû, noua^ fupplicia adinuenit,magis fanguinarius Ne ronc: qui fubtraxit oculos,iufsit^ fcelcra, non fpecfîauit; cùm fub Domitiano præcipua miferiarû pars eiïet,uidcre SC afpici. Ad rapinas dehinc animum ad' *® iecit,nihil^ penfihabuit quinprçdaretur omnimodo bona uiuorum acmor* tuorum,qualicunqî occafione. Omni aût ætate ira libidine furens ferebatur,ut coitus afsiduiratc Öd fœdum huius excrcitium Græcorum lingua KÄwa7ri:Älu/^ hoc eftjleói palçftram uocaret: interqp uulgatifsimas mercrrices, diu nocflu^ uerfarcf.Cum itat^ terribilis cunrfïis ainuifus efletjOpprelTus tandem eft con fpiratione intimorû amicorum, familiariû,ôd fimul uxoris. Hoc têpore in cçe* lo tale prodigium apparuit. Quçdam iridi fimilis nubes, Solem circumdedir, qug lumen eius obfcurabat.PortendebataûtDomitianumàStephano(cuius nomen,figura illius uifi in cœlo portenti fignificaf)cfteiugulanduiii.ls cùm ty rannuminterficere decreuiftèt, breuem gladiolum finiftro brachio occultans, 2® manum tanquam fracftam multis fafcrjs circumligauit.Inde Oomitiano dixit. Opus eft mihi fecreto,ut nouas arque incredibiks res pcrcipias: darocp collo-quio,tradidit libellû,aclcgenti fuftoditinguina, uulnere Ictali quidê,kd quod per cruciatus cum lentitudine illû conficerer,adic(ftis uerbis iniiricifsimis.Do mitianus aût cùm elTetrobufto corpore,primo uuluerenequaquam dcielt;ftus, apprehcdit Stephanum,eicp fuperincumbens eruere oculos nircbat,faciemcp aureo calice pertundens,ac auxdia à cuftodibus corporis implorans. accurre-runt Glodianus Cornicularius, Parthenius, Maximus Saturius liberti ôd eu bicularipqui feptê uulneribus laucium contrucidarunt. Tandem fruftra affue-runt feruijCÙm penè exanimatus eftèt. Sicpertjt Domitianus,anno ætatis xlv. 3® imperq decimoquinto.Cuius cadauer plebciorû loculo^ quod Sandapilâ uo-* cant, à uefpdlonibus ôd porraroribus cadauerû datum eft,quod Phillis nutrix in fuburbano fuo fepcliuit. Morte eius grauifsimc tukruiit milites,qui Petro-nium uno icftu,Partheniû ampuraris genitalibus,et in os coniecQis iugulauere, tanquâautores cgdis.Senatus mirêlçtatus cft,cumacdamationibus contume liofilsirhiSjSddecrctaaboIitioneomnium imaginu, titulorum acmemoriæ.Sa gittandiftudioprgeipuetenebat: ramcp dodus fàgittarum,ut inter patères di gitos extentæ manus uiriprocul pofiti iacula tranfuolarcnt,ut inquit Sext. Au relius.alee etiam ftudiofus.Habuit aût uxorem Domitia Longinam,prius Ae Iio Lamtæ nuptam.Ex qua infecundo confulatu fuo filium tukrat,altero^ an 49 no confalutauerat ut Auguftam.Hac Paridis hiftrionis amore deperditam, re ' pudiauitu'ntra^ breue tempus impatiens diuortq, quafi efflagitante populo, reduxit.Ob ^uam foeminam Domitianus ôd Aelium Lamia occidit,cui prius nupta erat.Cum enimTitus adhortatus eftèt Lamiam,ut alteram dueerctuxo-remuefpondit Aelius, An et tu etiâ mihi earn abducere uis,ut frater tuns fecitc' Qiio ioco irritatus Domitianus,eum occidit.FratrisTiti filiam Iuliä,adhuc uir ginem,oblatam fibi uxorê, cum deuindus Domitiae nupttjs pertinacifsimerc culàftef,alteri collocatâ corrupit,etiam uiuo patre.Mox patreacmarito orba-tam,arderi(sime dikxit,coegit^ abortü facere.fic uidua abortu p erq r. Hæc ex Tranquillo, Sexto Aurelio,Dione,Philoftraro, Orofio, Eurropio acEufebio î® excerpfimus. Vtinâ Cornelq Taciti hiftoria exraret integra Augufta!is,ut plu ra decerpereliceret.SedinuidêtDi) nobis,ut omnia adafeiamus, Nunc tetra fticho Aufonij condudamus»
Hadc*
-ocr page 85-é Ó C c E I V s NERV À. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^
Haâenui ediderMgcminos gens Flauid iuflosi
Curduo c/Uiedederaiit,t£rtiuieripuitf Vix tänti eß hdbuijjè iUös:quU donA bönorunt SuntbreuiA:£ternum,cin£ nocH£re,dolent. fcOCCEIVS NERVA»-occEirs Ai'flt;^^Cçfar,filius fm'tNeruæ:nammatrêhadc* nus non l'nueni.natus oppido Narniêfi, ex nobih'fsima domo. Hic quodmitifsimo effet ingenio, fummo loco natus, uiffis eft dignus principatu, Imperator igit occiCo ÎDomitiano défi* gâtur Nerua,inuitus imperiû affumens. Recordabat periculi, quod aliquando euaferat.Cùm cfn Domitianus principum ci
uiû olim curiofifsimè natales dies atc^ boras explor ar et, multos»^ et ne fperan tes quidêfeadullam pOteftatê prouehendos occideret,Neruaab Aftrologis per calumniam delatus,uix morte effugit.Vnus mathematicusNeruç amicus, morte eius effe proximâ teftatus, eûliberauit. Quandoquidë Metium Popoft anû interfecit Domitianus, quod habere imperatoriâ genefim uulgô ferebati CuiVefpafianus cofulatu ob hoc dédit,dicês:Si fucceflor eft futurus,quâdocp memor erit tanti benefictj.Nerua igit annû agens circiter fextû amp;nbsp;fcxagefimû, Romanus princeps coftituitur : cùm iam undicç arcus ÔC ftatuç diruerent, au^ èo reis^ ac argenteis côflatis,quas Domitianus locari fecerat,grandis colligeret pccunia.Mox orto rumore,qfiuiueretDomitianus,et afforet,ita trepidare cœ pit,ut colore mutato,ac uoce amifla uix côfifteret.à Parthenio aOtcôfirmatus. receptafiducia adfolennedelinimentu couerfus eft,teftc Aurel.Sext.Cûm uc rô in curia à Senatu gratâter exceptus effet, folus ex omnibus Arrius Antonio nuSjUir accr,eiçp amicifsimus,conditionê imperantiû prudenter exprimés,atn plexus cum,gratulari fe aitSenatui populo,prouinctjs^,ipfi aSt nequaquâ: 36 cuifatius effet malos femper principes eludere,^ tanti onéris uimfuftinêtem, baud molcftijs modo ÔC periculis fubi]ci, fed tamæ etiâ inimicorüm pariter Sê amicoru effe obnoxiûzqui cafe meren' omnia prgfumant,fi no quod cocupiuc 50 rint extorqueant,atrociores hoftibus fiunt.Cçterû Nerua inito imperio,initiô principatus mox elemêtie ac liberalitatis dédit indicia.Reos eiïï Maieftatis ab foluit,exules in patriam reduxit,ac oês qui metu diffugcrât,reuocauiL Seryos uero ac libertos qui in dominos patronosep coiurauerât,interfici precipît; edt to decreto,ncdeincepsferui dominos cuiuf^ criminis poftularét.Cauitetedi (fto,ne quis Maieftatis autludaicç feélç quenèp accufaret.Nâfub Domitiano, ut tradit Suet.practer cçteros ludaicus lîfcus acerbiisimè aeftus eft, ad que defc f ebâtur q ui uclut profefsi ludaicâ intra urbê uiuerêt uitâ, uel difsimulata origî ne impofita genti tributa non pepédiffent.Vnde cùm per calûnias multi effent dânati,puniticp,inter quos et Suras philofophus fuit,ôrto tumultu quafi multi 40 intuftè accufarêt,Fronto Coful exclamauit,malueffe eûimpcrare,fub quo ne* mini quippiâ conceflùm fit: Sed multo peius fub eo uiuere,fub quo omniamä ximèliceât.Quo falubri ditfto admonitus Nerua, talia deinceps in tantûinhi'* buit,utiureiurâdo teftatus fit,nullû fe deinceps Senatorênecaturû,etia depre* hêfum aduerfum fe in cofpiratiortibus-.quod etprçftitit.Nâ licet itaimperaret, ùt uerè diceret,poffe fe uel depofito imperiö tuto priuatû uiuére:tamêCraffùs Calphumius, ex antiqua Craflbrû familia,cù quibufdâ coiuratis adùerfus Ner uam cÔfpirauit.Coniuratione detecftadûludi agerent, confeffu eos dignatus (ïgnorabat ein apertam eoru confpirationê) gladiatorios enfes affumês quæ* fîuit,Num fatis acuti uiderent,perten tarent atlt;^ infpicerent:quafi rriinime eu* 50 raret,fi uel tune in eo loco repente occideret. Ira animi erat plane erecfti,mini*’ meep cadêtis.AtSext Aurel.tradit,Calphurniû CralTum promiffis ingentibus Rnimosmilitû pertentantê,detelt;ftûcôfeflùmcp,Tarétum cû uxoreremouiffe, patribJeiiiutê eius increpâtibus,Sed Aelianus Cafperius prgféâus jprgtorio, quiôfi
-ocr page 86-■^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!.0 AN. C V S P I N I Ä N I ’
qui 5d lub Domitianopracfetfluram gefsit, tumultuates prætonanos aducrfus Neruam commouitjUt fpeuindicandæ feditionis quofdam eorum,ceu holies Çæfaris,ad mortem iure uideretur pollulare. AtNerua co uftp rellitit,ut redu dlaucfle àfummopelt;flore,iugulum confodiendum porrigeret, etfinihil progt; fecit. Nam Cafperius arbitrio fuo ufus, quofcuncp ned dellinauerat, ocddir, a? telle Dione.Ne tarnen acceflu maleuolorum teneretur, lunij Maurlj conllangt;
tis uiri ditflo ita admonetur, ut fcribit Aurelius:qui conuiuio familiariadhibi* tuSjCumVcicntone confulari honore fundlum quidem,apudDomitianum ta men multos occultis cn'minationibus perfequutum,adefre uidilTetu'nter collo quia mentione Catuli fa(fla,calumniatoris prgcipui, dicente NeruaiQuid nûc ’« faceret fi Domitiano luperuixifletf’NobifcumjinquitMaun'tius,cœnaret. Cie mentiæ amp;:iibertatis tanta?, ut à Domitiano fpoliatis earedderet, quæcuncp in aulaacfifco reperta funt,fummafide.Ciuibus autem egenis utuitam füllen ta* rentjdecies amp;nbsp;quinquagies cêtena milia nummûm erogauit.Iuffu infuper eius Scnatores deletfli,qui agros emerêt,diuiderentœ egenis. Puellas pueroscp pa rentibus pauperibus natos,lumptu publico per Italig oppidaali iufsit. Ad hec affli(flas ciuitates releuauit : amp;nbsp;quicquid antea pœnæ nomine tributo accelTc* ratjindulfit. His altjs^ laudatilsimis fumptibus exhaullus pecunijs,uelles,ua* là argentea, aureacp, ac fupelletflilem omnem, cum agris unà S6 domibus au* Ô:ionifubiecitacuendidit,necelîàrqspaucisreferuatis:utamicosiuuaret,qui* 20 bus ingentiacontulit. Sedutimpendia releuaret,facrilîciamulta,equellres curfuSjfpedlaculorum etludorumçenerafullulit.Necfibi aureas argcnteâsue ponillatuaspalTus ell. Vfqueadeoautem abllinuitab omnicruoris elFulio* ne,ut cùm ab eo pofcerentur ad exitium Domitiani percuflbres, tantum fit conterritus,ut ncque uomitum, neqj impctum uentris pollet dilFerre. Cibum
. enim læpereiecflabat,itaualetudinarijeratllomachi. Obllititautcm quoad potuit: æquius elfe mori ditflitans, quàm autoritäre imperij fccdare, proditis autoribus à quibus fummam rerû accepiflet. At milites neglecfio principe(ui fus eni ob gtatem contemptior)requifitos,uno idluPetroniû, Parthenium ue rô cxemptis prius genitalibus in os coieôis, iugulauere,ut tradit Aurelius, jo rcdêpto magnis fumptibus Cafperio:qui fcelere tâtruciinfolentior, Neruam çôpulit refene apud populû gratiam militibus, quôd pefsimos mortaliû pere milTent. Nihil unquâ de fuo arbitrio llatuit,femper principes uiros côfilio luo adhibens,dum Reip. confuleret-Multas leges fanxit,quaruet lurifperiti mcmi nerunt.Dug in primis memorantur ualdè celebres:altera,ne mares callrarent: altera,ne quis fratris fororis'uefiliâduceret uxorem. Dignos aût potilsimûad honores cuexit,nec beneficentia cuiquâ bono defuit. Vnde et Verginiû Ruf* fum collega confulatus minime dedignatus ell habere, de quo mulra fuperius inter Coss.fcripfimus.EtM.Vlpium Traianum infilium adoptauit,amp; partem imperijafsignauiqCælàrem^incuriaappellauit.Imperq^amp;iura SCinfignia 4^ in Germaniam ufcp (cui tune præerat) tranfmifit,hunc uerficulum adijciens:
T élis Phœbc tuts IdchrymM ulcifeere nojiräs.
In hoc aût in primis publice làluti c5fuluit,qui uirtutem hominis, no genus fpccflauit.Elegit erh hûc uirum Hilpanû,non Italum:SC peregrinû,nulla lecum interueniente cognationedicet propinquos haberetac cognatos qplurimos, quorum tarnen charitatê ob Reip.amorem non duxit anteponendârcum quo Traiano uixit annis tribus, ut Sextus Aurelius fcribit,^ familiarifsimè. Cæte* rû fi Dion! credimus,haud mulro poil adoptatumTraianû,ubi annum unum, mêfes treis,ac dies nouêimperafleqquoniâ parum prolpera ualetudine ob im becillitatê llomachi erat, utpote qui fçpe cibûreiedabat : dum fuggerente ira 50 uoce quàm maxima cotraquendâRegulum nomine,inclamaret,ludorecorre ptusetfebre,mortefublatus ell,anno gratisodlauo ôdfcxagefimo. Alij quin* que QC fexaginta annis natum obijlTe fcribOt.Eufebius Eutropius fep tuage* fimO
-ocr page 87-, nbsp;nbsp;nbsp;____ V L p I V s, traianvs. , nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
fimofecundo actatis annoinhortis Saluftianis perrjfferefertmt.EtTraianS A* tripping Imperatorêfalutatum. Sic mortuus eft Nerua Imperator,uir probus L honeftus,omniS^ laudc dignus.Quê ApolloniusTyaneus apud Philoftra turn fenuna ridentem neep ludentê uidiffe afferit.Quo die excefsit,Solis defe dio fa da eft,ut prodit Sextus.Quæ uero fuerit eius uxor,hadenus non cope ri. Nam Dionis reliquiæ ad nos uix uenerOt.Xiphilinus erâ quidam, audax ni mium amp;nbsp;improbus,coccrpfit Dionis feripta, ut paucæ admodû quifquiliæ ad pofteros uenerint. Vidcantur tarnen amp;nbsp;Orofius lib. 7. amp;Eutropius lib.8. Au* relius Sextus, Si Philoftratus. Sed Aufonium nunc audiamüs canentenl;
Pràximui txtinüo moderatur feeptn tÿrcinno îierudlinex,pr incep nomine,mente furcns. Nufld uiro (oboles,imitdtuT ddoptio proUm: Qult;tm lepife iuiMt,quAmgeniii((e uelit:
L P /r J Nerua Traianus • ex pâtre Traiano genitus, uiro cofu* 'lari Si familia antiqua natus Italice in Hiipania,primus^ Cgßi peregrinus,licet Sext. Aurelius exurbeTüdertinänatum effefcribat,Vlpiû^abauodidum,TraianûuerôàTraio pa* audore,acdenomine patrisTraianiappellatS.
Quem dignS principatu fecerunt,morü ßmplicitas,amp;: coniun da fpedatg fortitudini,uno per omnê uitam tenore j integritas at^ iuftitia,ac ualetudo profpera c3 animi uigöre, qualis in actateflorentifsima eft î quæ necç adolefcentiæ impetu effertur audacius, neep rurfum fenili languefcit tarditate. Secundû enim Si quadragefimum annum agens,fufcepit imperiû: ut Eufebiô placetjamp;Dioni. Licet Suidas quadragefimo aetatis anno fumpfiffeimperiunl fcribat,Principêiuftum ac corporis robore præftantê. Vtcunqj tamen fit haeC çtas,imperio digna eft.Iuuenis cm princeps nimiû audet,ac credulus eftffenior uerOjimbecilh's ac timidusi Sed media çtas,quæ tefte Hefîodo optima eft,iure jô conuenit Imperatori, ut Onoiander feribit in Aureolo illo opéré De eligen* do Imperatore. Traianus itaep apud Agrippina Coloniam imperij infignia fu* menSjinox^ Germania trans Rhenum in priftinum ftatum reducens,gentê re bellem reprefsit:ôd inde Germanicus didus. quod Si luuenalis in fexta Satyra ficmeminit:Dacicus,amp;fcripto radiat Germanicus auro. Cuius etiâreditum è
Germania tan^ optimi prindpi's,uoto profequi't decïma Satyra.Sed antequa X imperium adipifceretur,per quietc fomnium habuit,quo à utro graui' aîtate,ô^ purpura amp;nbsp;corona confpicuOjUidebatur annulo fibi in dextriim ac finiftru iu-gulum imprimi fignû.Præterea cum iam per multos atlt;^ atroces tyrannos per ditus ac proftratus eflet Ro.Reip.ftatus,in remedium tantorö malorum diuini 40 tus creditus eft eledus, cum plera^p mirifica eius imperiS denunciarent.Inter quae cornix è faftigio Capitoln Grgca uoce clamabat,xflcA«jU«/hoc eft, crunt omnia bene,(denotans fœlicc fuccefsionemTraiani. pui id agebat fem per,ut apudpopulum mitis,apud Senatum uenerâdus,amp; omnibus effet ama^ bilis:grauis nulli nifi hoftibus. Fuit fane admirabilis, utpote cuius uirtutes di* uus Gregorius fcriptis recognofcens, precibus adeo illi cœleftem uitam im* petraffe creditur. Vbi de patris morte fadus eft ccrrior,manu iua ad Senatum fcripfit, nullius fe boni uiri necp uitæ neque dignita ti obfuturum, quæ iui eiu* rando iandaconfirmauit.Idcpper omneimperq tempusita inuiolatumfcr-uauitjUt ne conuidos quide in fe confpiraffe, aliter quam per Senats cognita Ï'» caufapuniretAelianum uero 8^ prætorianas cohortes,quçfeditionem(ut fu* perius fcripfimus)aduerfus Nerua excitauerant,difsimulato cofilio, tan^ his indigeret,accerfitos ad fe extra urbem è medio amouitj, ac uelutiirnportunos à fc dimifit, Ab hac in patrem pie täte aufpicatus imperium^ urbem ingreffus, multa
-ocr page 88-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
multam communtrnum ufucorrextt ex publias : rii'hil^ putauit antiquius, quam bönis omniran'onegratificari. Qifosinfidem fufccptos adeo fouereac demereri ftiiduit, ut urbibus quocp per Italiam ad alendos pueros, ne uelhaec aetas beneficiorS fuorum expers foret,multa largiretur.Liberalis penitus in a--micôs,8C tanquam uitæ conditiönepafj fodetatibus perfruebatur, Nam Sdin uenationibus ÔC in conuiuijs fcomatibus magnopere deledabatur.Sçpecp do mos rionnullörum ignórahtiö obrepés,cu qs accubuir, Ac tefte Suida nemini inuidit, ne^ aliquem dignitate priuauit, fed mirum inmodum omnesbonos fouit.Idcirco neminem uerebatufjnec^ oderat. Et ut fcribit Aurelius, cum duo fint quae ab egregtjs principibus expedentur,fanditas domi,in armis fortitU' »o dOjUtrobiej prudcnriauantus erat,utin eo maximarS rerum modus quafi tern peramento uirtutis emicuiffeuidcretur. Nifi quod cibo uino^ paululum de* ditus erat, citra tarnen ebrietatem, quanquam abunde biberet. AdditDion, quod etinamoribus puerorufibiindulfcrit,acproniorin pueros,quam quod cuiquam propter cos moleftior effet.Re autem 0lt; ufu,quód ad dodrinam atti net,do(ffus magis,quam praeceptione diligentiore:qualis in oratoribus.Ita cal lebat eruditionis uim, exeius^ praefcripto agebat utnihilfuerit in quo non optimeinftitutus uideretur. EtlicetSextustradat,eum fimplicioramagisin* genia quam eruditifsimos dilexiife,quod parcac effet fcientia:,moderatecp do quens : tarnen Dion fcribit,muneribus eum po'étas affecifle, ôd Celfo ftatuam iq publice poni iufsiffe, dC quendam philofophorum in curru triumphali à Traia no honoris cauia pofitum, Plutarcho grauiisimo hiftorico ac philofopho u* fumtadeo utrecfle Satyricus fcripferit fub eo,Etfpes ÔC ratio ftudiorûin Cæfà re tantum,Solus enim trifles hac têpeflate Camœnas Refpexit. Vnde ÔC Ceci lius Plinius inquitiQuem honorem dicendi magiftris,quam dignitatem fapi* entiæ dodoribus habes.^ut fub teipiritum ÔCfanguinera, patria receperinC ftudia,quæ priorum temporum immanitas cxilijs puniebat. Caeterum laboris
35gt; fuit patientifsimus', ftudiofus optimi cuiufip ac bellicofifsimi. Dant erh ei ali* qui uitio,nimium rci bellicg ftudium: quum tantS corrigendis augendis^ fuis
40 âfhoftium euertendisrebus nunquam decffet.Quinfecus ac folcnt,fi eiufmo 3® di océafionem funt nadi, baud temerê fub alio minus milites elati atep infolen tes fuere,reprimentc nimirum eos cum omnimoda principis uirtute.tum prac cipue continentia. Netp enim inuidebat cuiquam,nelt;p ullum cuertebat, alie* na pecunia ut iniufta nece abftinens,ad bonos honeflandos pronus atep inten tus.Non timebat,non oderat qucmpiam,nulla irx dominatio, minima delato ribus apud cu fides. Animi alti ac credi, qui femper aliquid præclari ac magni fici moliretur. Vt c3 circS, quantus po. Rom. fufficeret, collapfum quadam parte ÔC ampliauit,amp;^ maioribus additis ornamentis reflituit, inferiptione hSc magnitudinem profefiiis. Quanquam autem multa in belli,multa in pacis ne gociaimpenderet,tot tamê tantis^ab eo inflitutis operibus ac necefÊrfjsma 4® xime ædificijs publicis, ufjs,portubus,bóna damnatorum non aliter ac fangui ne infumere nefas putauit. Quandoquide amari amp;nbsp;obferuari,quam timeri ma lebat. In augenda re familiari modcratus.Bellum grauifsimum fumpfit in Da-cos holies, quorum Qi. uires audas, Qi confilia prouidens, indignabatur an* nuam ifs pecuniam pendi oportere . Dccibalum Dacorum regem pri* mum ingenti clade flrauit, coëgitqùe fupplicem ad genua pro cidentem,pa-cem petere, QiRomam oratores ad Senatummittere. Appellabatur autem hie Dacorum rex Decibaldus alio nomine Diurpaneus,tefte Orofio. Acer in re militari acrebus gerendis,opportune hoftem inuadens, tempora fe recipi* endi difcernens,infidiarum artifex,6lt;^ pugnæ magifter,redè uidoriauti ôdcla î® dê ferre fciens.Et quâuis à Romanis hoftis iudicatus, multo tamê tempore le gionibus reftitit. Aduerfus eum Iulianus Domitiani legatus, hoc ftrategmate «fusjut militû Qi centurions nominahaftis inferiberet, ex Hoc cogniturus,qui hoftem
-ocr page 89-VLPIVSTRAIANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4^
boftem pcrcufsilTet.Qiiiare luxtaTapas multos occidioni dcdit. Inter cadaue^ ra Verenas Decibali Icgatus, poftq^uâ uiuus ftatim fugere ncqin'rct, tanquam mortuus iaccns, fequenti nodie aulugit. Turn ueritus Decibalus,ne Romani ex recent! uidoria regnum quoq? fuum inuaderent,arbores concidit,arma ingt; ftruxitjUt procul armatorum facfcm redderent. Quibus deternti Romani,re-' ccflèrunt uidli. Sed poftquam Traianus uenit moturus arma cotra ipfum,non ignarus rex fc prius Domitianum, non Romanos uicifle, plun'mum cxtimuit,
à Traiano uidus pace impctrauit. Vnde 2lt;:Dacicus didlus eft, Sd ob uidlo^ hamfpedlacula Populo gladiatorumamp;hiftrionuexhibuit. Sednilijïlominus
» O per otium à bellis uacabatciuilibusnegotqs: quifæpèprotribunalilitigantes 4‘ audiuitj ac ius frequentifsime inforo Augufti ac porticu Liuiæ dixit. Sed ite^ rum rebellantem Decibalum regem,amp; contra fcederafacientem, Traianus ex bona fide fingula gerens,confcripto cxercitu,ac tranfmifib per pontem Dana bij, quem admirando opéré fuper Iftrum conftruxerat, ut latè Dion defcribit, licet fçpe dolis peteretur,amp; iam Longinus legatus Traiant in uinculis eflet, ita profligauit,ut cùm uniuerfum iam regnûamififlet, timens ne uiuus caperetur, fibiipie mortem confciuit; iuITus cnim erat arma, machinas, amp;nbsp;earum opifices transfugascp tradcre, Sd demoliri munitiones, abftinere à regione capta, amigt; cos amp;nbsp;hoftes Romanis, fuos putare eofdem. Qiias cùm conditiones non fer^ îo uaretjfed contra fœdera arma pararcqlegationes ad finitimos mittcret,Iazigigt; bus partem agri adimcret,uidlus eft: ÔC necem fibi côfcifcens,Traiano inuitus regnum reliquir. T um Dacia Romanis parère iufla,prouincia fadta eft. Recc* 4 pti quoquethefauri regis,quos in alueo fluurj Sargetiæ defoderat. Turn urbes T raianus codidit,amp; colonos deduxit: Marcianopolim urbem fciltcet Mœfiæ, quam à nomine fororis Marciæ appellauit:euius puellauas aureû, quo aquam è fonte hauriebat,in flumineperdidit,ctmirabiliterrecuperauit.Putabatenim princepsaliquid Numinis in hoc efle fonte. Tum alias quo cpciuitates extru--xit,ut Nicopolim. Recognito aût exercitu, cùm fauefjs muftis fafciæ deelTént, ne ueftt quidem fuæ pepercittquin deligâdis uulneribus in lacinias concifTam,
3 O militibus diuifit. Nïortuis uero amp;nbsp;occifis,aras annuam parentationem con* ftituit. Sub idem tempus Palma Syriac præfecftus, earn Arabiæ partem quæ ad Petram uergit,occupauit totâ, perdornuitcp,ac Rom.Imperio parère côpulit. Traianus interea Romam re dq t, centum cp ac uigintitribus diebus fpecftacula edidit magnifica. In quibus beftiæ iugulatæ funt leparatim nûc mille,nunc de* na millia:partim cicures,partim feræ:præter quina millia gladiatorû paria. Au* diuit in h is Indorum amp;nbsp;aliarum Barbararum gentium nationes.nec quicquam tarnen per ludos ÔC otium à bellis fegnior ad ciuilia cómoda. Pecuniæ attritæ ufum fuftulit,2lt; adulterinos nummos conflauit. Pontinas paludes, faxis con* ftratis uijs circum,ac potibus magnificentifsimi operis excitatis, permeabiles 4° fecit.Bibliothecas ordinauit. nam Bibliotheca nobiliisimam publicauit, quac
Vlpia diefta efttin qua libris linteis gefta principü, acelephantinis Senatufcon fulta coferibi iuisit. Aedificia plurima eius titulis amp;nbsp;inferiptione fiebant,prêter eius etiauoluntatem. Ex quo herbaparietaria,quæ in mûris nafcitur,à pleriftp didus eft. Amicis ftatuas pofuit.Inforo ingentem columnam extruxit,uthoc fimul opere öd fibi fepulchrum, öd teftimonium ipfi operi coplanato foro per* petuum pararet. Nam excidi quaqua uerfum extra defignatam columnac mo* lern iufsit,donee pro crafsitudine adiuftam altitudinem columna extaret. ubi adhuc infrabafim huiufmodi legitur inferiptio hodie in urbe: im r. s. d z* rz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E. NERJ^^E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C, G E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N't C O D^CICO.
lt;iopoN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trjb, Pot. xrii. IM. EP. Inprimisep Suramdilexit.Dequo
multainter co jj.exDionenarrauimus.Poftin Armeniam expeditionêfum* pfit'.quia Armeniorumrexregniinfigniaacregium diadema à Parthorum re* 4? ge,ueluti illi obnoxius eflet,receperatCùm uero Anneniorum ac Parthorum
e fines
-ocr page 90-$O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N I À N I
finesingrefîùs efTet, reges acregionisîllius Satrapæmox éüni miirteribus ci occurrerunt.In qiribus equus crat edodlus pn'oribus pedibus proddêdo ado^ rare,ac caput pedibus fubmittere.SubaÆs Armeniae oppidis,Parthamafireni Armenforu regem grauitermulcîauit : regêuerô Heniochorum honore pro^ fequutus,aliosq3 reges. Qui autem fpote dedùionem feci'lTentjaut in fidem uc ninèntjUt amicos benè traifîauit : parère recufantes,paruo negoti'o côpellens, fubegi't. Ob id in cius honorem multa Senatus decreuiqatq^ illud in primis,ut Optimus appcllaretura Senatu, Quafbla appellatione magis gaudebat,quôd fuis moribus ÔC manfuetudini conueniret, quam ulla alia. Fuit enim amp;nbsp;Parthi* eus dicflus. Nam ubi cû toto exercituinParthosprofedus eft,iubornatis quF ' * bufdam clam qui falibs dehofte rumores diisiparent,rcnunciari falfa explora* toribus iuCsit: ut milites qug imperaflet intrépide fingula facerent,amp; ad omnia belli momenta parati effent. Ipfe pedibus omne iter emenfus,quoties flumina traqcienda erant,ut alius miles incedebat. Occupauit autem SC Nifibin ÔCBa* effra. Dum ucro Antiochiæ ageret,crudelifsimus ÔC funeftifsimus terræmotus uicinis urbibus ac populis accidinde quo in Cofiilibus multa fcripfimus. A cii Jus pcriculo Traianus liberatus eft,dum per feneftram domus quam inhabita* bat, uix ablatus eft per quendâ ignotum, cui maior quam humanaforma erat, ut à dijs feruatus crederetur. Quieuit dehincaliquot dies ob formidinêfiib di* . uo,amp;tabcrnaculis publicisinHippodromo.PoftinParthos profe(ftus,Eufra tem flumen ponte iunxitiöóhunc,fruftrarefiftentibus Barban's, traiecit. Vni* uerfam^ Adiabenorum gentem fubegit, cum plerifcp Affÿriae urbibus, quam Attyriam Barbariuocant: ethincad Babylonemufcp penetrauit, utbitumen illud cerneret,quo Babylonis muri ac moenia ftrutfta fucrunt. inuifitep hiatum illum,unde grauis exhalat fpiritus,quo uolucres amp;nbsp;iumenta omnia exaniman* tur ipfo olfa(fto,fi propius acceffèrint. Voluit tum Traianus foffa Eufratem in Tigrim dcriuare: fed ab incepto deftitit, ubi Eufratis alueû excelfiorem Tigri tnulto eiTe comperit: Ctefiphonê^ moxrecepit. Ac turn Parthici cognomen Senatus cofirmauit, fupplicationescp triumphos decreuit. Poft in mare ru* brum nauigauit,ac Mefenem infulam in Tigri, quam Atabilus rex per ca tem* 3 pora gubernauit, in fuam poteftatem redegit, Dehinc uarrjs periculis in mari iatfîatus, cum Oceani naturam inueftigare accurate cniteretur,nauigâtes forte in Indiam coipicatus : Vtinam(inquit)iuuenis effem,uires^ acrobur fuppe terent,profe(ftô in fines IndorS penetrarem. Indicas enim res agitabat animo, earummagno tenebatur ftudio, multa de gentis uidu ÔC ueftitupaulo curi* ofius fcifcitatus.Scripfit praeterea multa Senatuideuidis à fe populis, ob quae Senatus triumphalem illi arcum in illius foro extruxit,multo ornatu. Licet ille urbem pofthac nunquam introiuerit,amp; deficientibus uiribus,præ taedio bello rum,amp;magnitudine curarum,fubadasgentes coadus eft libéras fa cere, cum iam tumultuariinciperent,amp; eiedo præfidio deficere:dû æmulatione Alexan 4® dri Magni rubrum mare ÔC Oceanum inuiferet, manibus^ Alexadri patenta* ret. Verùm audita populorû rebellione qui defeccrant,mifit ad cos cum exer* citu Maximum,qui acie uidus occubuit:amp;LuciS,qui recepta Nifibi,SC Edef-(a ferro igni^ funditus abfumpta,multa profpere gefsit. T urn Eurittj Clari),ô(î lull) Alexandrilegatorum opera,capta Seleucia,ôlt;^ incendio deleta eft.Interea Traianus nouarum return anxius, Parthis,qui iam ad defedionem fpedantes imperia detredabant,rege dare conftituit: propius^ Ctefiphontaprofedus, in patentes campos Romanos amp;nbsp;Parthos in concionem uocauit, atep ex ftig* geftu multa præfatus fuper his quae egiffet,Parthenaipatem regem Parthis di* ademateimpofito defignat. Mox Arabia pettjt, Agarenos^ rebcllantes ador j ó tus eft fruftrà,cùm fæpè équités ad muros urbis Agaræ fubeûtes, coadi fint ca ftrarepetere. Ipfeetiâ Traianus cùm urbiadequitaret fine regio ornatu,uulne ratus penè fuit ; ex canicie namq^, orisep uenerandi maieftate hoftibus conie*
-ocr page 91-VLPIVS T R A I A N V S. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;5«
óura cognitus.Ineum igftiir quem pnncipcm fufpicati erant,(àgittas adco fre quentes cóiecêre, ut equitem qui pone Cæfarem fequebat,transHgcrêt. Tum prodigiamulrauifa.Apparebantenimindes,tonitrua,fulgetra,grandinesim-jTienfg cum grauibus tempeftatibus,quoties Romanus cû hofte Agareno con fligeret.Cùm uerô uefcerêtur,fubita mufcarum uis edulîjs poculis infidens, fœdo contatflu cunctaRomanomolefta ÔC inamœna faciebat. Cùm igitur SC imperatorqs difFicultatibus ÔC morbo tentaietur,intérim ludçi qui Cyrenê in* colebanqduce quodam Andrea, Romanorum Græcorum^ indifcriminatini ad ducenta amp;nbsp;uiginti millia trucidarunt:quos partim ferris medios diflecuêre, JO partim befttjs obiecere,partim inter fe decertare coëgerût.Nec tâta cpde con* tenti,præcingi cæforum inteftinis,inungi fanguine,uelari cute,uefci deniqp hu mâna carne no exhorrucre. Par facinus atcp atroxnefas in Aegypto ac Cypro infula patratum eft,duce quodam Artemione:ibicp rurfum circiter ducenta SC quadraginta millia hominû obtruncatafunt.Ob cuius fatfèi atrocitatem,Iudæ* us Cyprû poenis attingere prohibebatutjac legibus. Siquidem uel tempeftate, uel per errorc illuc delatus ftatim fupremo fupplicio multfîabatur, ceu capite damnatus.fed necilla clades inulta manfit. Nam Traianus milTo cum exercitu Lucio QiiietOjtû antecedentibus alijs ducibus,Iudgos qui per uniuerfum ferè terrarum orbem tantû cçdis ediderant,profligauit,magnâ^ eorum multitudi nem ftrauit.Cuius facinoris gratia(ut Eufebius libro quarto Sacrç hiftoriç fcrt bit)L.Qiiietus prçfes ludeæ ab Imperatore fadus eft.Cæterùm cùm aduerfus Agarenos cofilia principi nonfuccederent, inde reinfeóla digreflùs, ac paulo poft aduerfa ualetudine correptus,ingrauefcête indies morbo, obmifla Mefo* potarnia,in quam expeditions parabat,in Italiâ nauigare cœpit, relicfto P. Ae* lio Adriano in Syria cum legionibus.Multa tarnen moliti funt Romani,dû Ar menia SC Mefopotamia potiri nitunt,fruftrà. Parthi efh iam repudiato Parthe nafpate per côtemptum,indignû regno exiftimantes,ipfires fuas priftino gen tis more ac inftituto adminiftrare cœperunt. Interim grauior morbus Traianû opprefsit’.uenenum fibi datum fufpicatus eft. quidam tradunt,fiftete fanguine jo quieiftatis diebusabimo profluebat,cotra(flam ægritudinem fuifle, Stuporc itacp membra rçfoluta funt,ut pars corporis fenfu defecfta aliqua manftrit. Sic apopledus primùm, demum aqua intercuterepletus,apud Selinuntem Cili* ciæurbem,quæ ScTraianopolis poftditfta eft,répété extindus eft: cùm impe raftètannos undeuiginti,menfes fex,dies quindecim: anno ætatis fexagefimo quarto. Huius exufti corporis cineres relati Româ,humaticp Traiani foro,fub eius columna,SC imago fuperpofita,ficut triumphantes folent in urbê inuetfta, Senatu prçeûte et exercitu.Eo têpore,tefte Aurelio,multo perniciofius quàm fub NeruaTyberis inûdauit,magna clade ædiû,SC terræmotus grauis per pro* uincias multas,atroxcp peftilentia,famescp 6C incendia facfta ftmt. Quibus om 4® nibus Traianus per exquifita remedia plurimùm opitulatus eft,ftatuésnc do* morû altitudo fexaginta fuperaret pedes,ob ruinas faciles SC fumptus (fi quan do taliacotingerent)exitiofos.Vndemeritô pater patriæ didlus eft.de qua ap pellatione fie Plinius: Quod quidem nomen, qua benignitate, qua indulgêtia exerces,ut cum ciuibus tuis,quafi cum libertis pares uiuis.Habuitautem uxo* rem Pompeiâ Plotinam,fœminâ modeftifsimam ac optimam,San(ftifsimam à Plinio ditftam. Qiiæ palatium afcendens,ubi maritum imperatorem fatftu co* gnouit, Sc ex gradibus unde ab omnibus cofpici exaudiriep poffet, ad populS circumfufum conuerfa: Talis(inquit)huc ingredior, quale etiam egredi opto. Et quids per omne tempus quo in imperio fuit ita fe gefsit,ut de ea nullus con 05 queri potuerit. Memoratu amp;nbsp;illud dignum eft Traiani imperatoris,qui corrc'-ptus ab uxorc Plotina,quód calumntjs fuorS procuratorum prouincig diuexa rentur, deteftari cœpit improbos iftos fifei lienes: ufurpans uerbS hoc memo* rabile,quod in pratcordfjs omniS principum utinâ effet recÓditum. Nam qua* e fj quot;nbsp;dam
-ocr page 92-Ç2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Ó A N. C V S P I N I A N î
dam cgrcgia fimih'tudine fifcum uocabat lienem.Sicut cm crefcente iri córpo^ rib us noftrts licnc,artus reh'qui tabefcunta'ta tiirgêfc principis fifco,reliqua ci-' vitatis membra macrefeunt ÔC ægrotant. Ira uxor hæc bonæ frugîs,man'tû fuis præccpnsiuuitac corripuit,nefuælaudisforetincuriofus:Ô!fadhoneftiorêrc-’ duxit ordihem. Cæterùm cùm Traianus fineliben's cuita cxcefsilïe'Jaôrionc Plotinæ quæ amore flagrabat Adriani, ac côfilio Atriani, quimuniceps Cîi fan's procurator erat,cùm uicinus eflet dC potens,declaratus eft Ceßr.Et ob id mors Traianialiquot dies occultata fuit,ut adoptio proccdcret. nâ uiucs Tra^ ianus nunquam adoptauit Adrianum. Qiiæ res deinde ex literis eins ad Sena^ rum patuit. Qiiandoquidem epiftolis,nó ipfe,fed Plotina fubfcripfit,id quod ‘ ° in nullo ante alio fecerat.Verùm utHniam Traiani uitam, Martiana foror Tragt; iani(cui poftea Augufte cognomen fuit,Si inter Deas à Senatuc0fecrata)fim plicifsima amp;nbsp;honeftifsimafeemina fuit,Plinio tefte. Tantum memorig huic de latum eft,ut fcribit Eutropius,ut non aliter principibus in Senatu acclamatum fit,Nc fis felicior Augufto,meliorTraiano:rantû bonitatis obtinuit. Sed quiP quis meliora ct pluralegerc uolet,Dionem,Sextu Aurelium,Eutropium,Oro fium,alioscpadeat. Inprimis^iuniorêPlinium,quiTraiano pancgyricum SC epiftolas fcripfit:Plutarchumq5,quo cum familiarifsime uixit,et qui plura inge nijfuimonimcntaadeGperfcripfiqeouftisprgceptoreacmagiftro.Exbreuif’ fimis enim ac paucifsimis reliquijs colligere ea debemus de Traiano,qug olim 2® latiisimè Marius Maximus,Fabius Marcellinus,Aurelius Verus,er Statius Va lens (qui omnes uitam Traiani monumêtis mandauere literarum) profequuti funr,fed omnes interiere.Eft autem liber Plutarchi de impcratoria inftitutione uidenduszpræliminarisquoc^adTraianum epiftola,quæficfonat:
Plutarchus Traiano Augufto S. Modeftiamtuamnoueramnônappetcre principatum,quem tamenoptimismoribusfempermereriftuduifti. Itaœ tan to dignior hoc iudicaris, quanto à crimine ambitionis abefte longius exiftima ns.Qiio nomine tug uirtutigratulor,amp;: fortune mcæjfi eûredè gefieris,quem probe meruifti. Alioqui te periculis,amp;me detrahentium linguis fubieeftum iri non dubito:cum 2lt;ignauiam imperatoris Romanonferat: ÔCfermo publicus 3* , dclitfta difcipulorum refunderc foleat in præceptores. Sic Seneca Neronis fut culpa,detrahêtium uerbis incefsitunadolefcentum fuorutn temeritas,in Quin tilianum refunditur. Et Socrates in pupilium fuura clementior fuifte culpatur. Tuitero quodcunqj uelis aut cupias, reeftifsime géras ,'fi non à te ipfo receffe* riSjfi pn'rnùm te animum^ tuum compofueris. Si omnia ad uirtutem difpofu^ eris,reeftetibi uniuerfa proceftcrint. Ciuitatis conftitutiones, morum^ uires
tibideftripfi: quibus fi(utpareft)obtemperaueris, Plutarchum uiuendi habebis authorem.alioqui prarfente epiftolam tefte inuoco, quod inperniciem quidem Romani imperij non pergis,authore
Plutarcho.Nunc Aufonij tetraftichon fubnedamus:
Aggreditur regimen uiridi Trdidnui in teuo^ B eUi Idude prior,c£terd pdtri^ hdbens. tlic(^uocp- prole cdrens focidt fibi fortelegendi^ Q^em fi.tedre bonum,diffitedre pdrem.
P.AELIVS
-ocr page 93-P. AE L I V s A D R I A N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$5
Pgt; AELIVS ADRIANVSgt;
HVB. Aelius Adnanus fih'us fuit Aeltj Adriani qui cognomêto Aferdicebatur, ex Domitia Paulina matre, Gadibus orta, ut Spartianus notât,amp; cofobrinusTraiahi Imperatoris: Manllu nus atauus,qui primus in fua familia fenator Po.Ro. Et ita ori go eius uetuftior à Picêtibus fuit, ab Adria opptdo agri Pice^ _____ ni,quod6lt;rnari Adriaticonomêdedit,refte Aurel. Sexto.Po lienor uero origo eiusab Hifpaniêfibüs fuit,Italicæ urbis : quah^ ipfê'Romæ I o fcrtur natus,ac decimo ætatis anno pâtre orbatus. Tutores habuit VlpiûTra* lanum confobrinû fuum,6C Celium Tacianum,quem al ij Acciahü fallo üocät, équité Romanum. Fuitautem ingenio äcri,amp; ftudijs prefertim Grecis inclina tus'.quibus tanta opera dedit,ut in lingua Greca cofuminatifsimus h^berct,et plerifqj Græculus uocitaretur. Qiiintodecimo anno ad patrtä redijt, ftatimcp tnüitiâinrjtjUenationisfupràquàm dici poteftftudiofus.Nam utDionfcribit, iienädiftudio ufcp adinfaniam 8^periculü rcnebatunnam inter uenandum dif fracffo humero,amp; crus pene contriuit. Vrbem præterea(poftquam imperium aiTequutus eft)in Myfia condidit,quam Adriani uenatica fepta nominaiiit. Et quanquam huicreiafsiduam opera daret,nihil tarnen eorum nèglexit, quæ ad 3 o adminiftrandam Rempub.amp;^ impertj comoda pertinerent. Quantopére item
Uenationi intêtus fuerit,argumentseft Boryfthenes equus quo in uenâdo plu rimum utébatur.cui mortuofepulchrufecit,columnâercxir,et epigramma in* fcripfit. Sedinuenâdo tanti roboris fuit,ut fuê eximiçmagnitudihis folus uno iiflu occiderit.Caeterum ut ad iuuentutê fuam rcdeâ,à Traiano abdult;5lus à pa* trià,èë pro Hlio habitusiprimum decêuir litibus iudicâdis,hinc tribunus fecun* dxlègiönis,dehinc tn Moefia à mathematico de futuro imperio prçfagiS acee pit, amp;nbsp;pofteafortes Virgilianas c5fuluir,præfumptionê^ futuri impertj ex fa* no quodâNicephori louis accepit. Ad intimiorêamicitiam Traiani uenit fuf* 44-fragâteSura,nepte per fotorêTraiani uxore accepta,fauête ctiâPlotina.Tuni
2 Q qüeftutam gefsit.amp; poft quæftura ad bellum Dacicû profetftus, ut fe Traiano ’ familiariofê facéret. Plurimàm uino indulfit. Tum tribunus plebis facftus,de* hinefeeSda expeditionè Dacica prirriæ legionis præfecftus, à Traiano gemma adamantedonatus, quamTraianusà NeruaaccOperat,undefpem fuccefsio* nis concepit.Dehtnc prætor fatftus eft. Poftea Icgatus prætorius in Pannoni* am inferiorem miffus,Sarmatas côprefsit. Difeiplinam militarem tenuit,pro* curatores latius euagantes coercuit. Ob hoc Conful faeftus: SC iterUm cùrii le* gatus effet Syriæ,literas adoptionis accepit. At cùm natalem adoptionis cele* braret,nunciataeftei morsTraiant. Dtontradit,nunquam Adrianum à uiuo Traiano adoptatum,fed faéîione Plotinæ, quæ illius amOre flagrabat,adopti*
40 onem'facftam;mortêcpTraianialiquôtdiesoccultâtâm,fuppofito quiproTra iano fefla uoce loqueretur. Id poftea ex epiftolts quas Plotina fcripfit, cogni* tum eft.EtjUt Apronianus Dionis pater,qui Ciliciæ prçerat,fe huic confilio in terfuifte prædicauit • Vndc cùm mortua eft Plotina,per nouem funëris dies a* tratusjnccfsit,ci^ templum erexit, ÔC hymnos in earn fecir, ac éxcellèhtifsimè colûitrutpote per quam imperium adeptus fuerat. Erat Adrianus,quum impe rator declararetur, Antiochiæ,quæ eft metropolis Syriç: uidit^ per fomnium, ignem de coelo in nitenti amp;nbsp;puro aère in humerum finiftrum incidere, deinde in dëxtram tranfilire. ilium exterruir, nec læfit. Petijt dehinc literis à Senatü, imperium fibi firmari: nullum aut honorem aut titulum, quem non iufsiftet Se
$0 natus,expetcns,ut Dion prodit. Spartianus inquit,cum ueniam pettjflc à Se* natuliteris,quöd deimperio fuo indicium Senatui non dediflet : falutatus feili cetpræproperèà militibusImperator, quodefl'e Refpublicafineimperatore non poftet. Ad prifeum fe ftatim mörern inftituit,öe tenendæ per orbem terra* e itj tun!
-ocr page 94-54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I Ï A N I .
rum pad opcram mtendit: unde omnia trans Eufratcm acTygrim reliquit,de ßcientibusnationibusquasTraianusfubegerat. Qiioniam Maurilaceflebât, Sarmatæ bellum inferebant, Britanni tenen non poterant, Acgyptus feditio*-nibus urgcbatur, Lyda ac Paleftina rebellabat.fed ad fin^ulas prouindas mif fis pracfidibus,omnia pacauit. Traiano diuinos honores a Senatu impetrauit, Traianicp imaginé curru triumphal! uexit,ne optimus imperator morte amit* teret triumphi dignitatem.Prçmifsis dehinc exerdtibus MœÛâ pet!jt,ob Sar*
45 matarum tumultum.Marcium T urbonem Pannoniac Dadæ^ præfedt. lu^ hinc Senatus ocdfi Hint uiri cofulares,Nignnus, Palma,Cellus,Lufius,quod . infidias Adriano iacrificanti parauerant:uel, ut Dion fcnbir,in iienatione ei in fidias tetendcrant. TumRomam ueniens feie excufauit, iurauit^ nunquâ fe* natorem nifi ex Senatus fententia puniturum. Quantum autem ienaroriac de* tulerit grauitati,uel hinc maxime patet,quôd colaphum liberto fuo infligi iufi-j ferat^cum ipfum inter duos fenatores ambulantem confpcxifl'et,cum hac addi tionerNc tarn impudenter inter eos ambularct médius,quorum adhucferuu* efle poiTet. Mox populo,ut gratia mereretur,cógiarium donans, pccuniatn rcmittens que fifco debebatunab uniuerfis debitoribus,damnatorum bona in terarium pubîicumintulit. Puerisacpucllis quibus Traianus alimenta ftatuc* rat,incrcmétadcdit:fenatores^ pauperesfumptibusiuuiqad honores explen * dos. Gladiatorium munus fex diebus continuis exhibuit,natali fuo mille leras edidit,optimos quofcp de Senatu in contubernium fuum afciuit.Senatui legi* timo cum inurbeuel extraurbem eflët,femperintcrfuit:fafiigium Senatus ex* tollens quantum potuit, ac difficile nouos fenatores facicns : pluribus autent qui potentia creuerant, in præfeéîuris fucceflbres dedit : conuiuijs amicorum fæpè interfiiit. Acgros bis ac ter die, Sdnonnullos équités Romanos ac libo'* tinos uifitauit, iolaerjsrefouit, SCconfilqs iublcuauit,inftarpriuatihomfnis» Profeélus in Gallias Germaniascp,magis pacis quam belli cupidus,militem e*
' xercuit, amp;nbsp;labantem militarem difciplinam poft Oeftauium Caefarem refeciL In ordinandis 6C oftidjs dC impenfis,omnia dclicata fuftulit,arma correxit; Tri bunatum, nifi cuius aetas prudentia ôCrobore firmaretur,nulli dedit. Aetatcm 3® in militerequifiuit, eorumcp numerum Ôi. noticiam tenuit.Rcditus prouin* ciales explorauit, enixus fumme, ne quid ociofum ucl emeret uel pafeeret. In Britannia murum per oeftingenta milia paftùum primus duxit,qui Barbaros à Romanis difeerneret. Amicorum adeo ftudiofiis,ut fingula explo rarer, amp;ie* cretifsima quaetç hmaretur. er per hoc in uitia lapfus adulterij:quæ ubi cogno* uit,neq5ipleab ijs abftinuit.CompofitisinBritâniarebus,tranfgre{îus in Gal* liam, in Hiipanias pofteauenit.ibiinTarraconeaedem Augufti reftituit, poft Germanis regem conftituit.Maurorum motus comprefsit,amp;^ à Senatu fuppli* cationes emeruit.Bellum Parthorum repreftit. Per Afiam in Achaiam nauiga uj t,Eleufina facra fufeepit Athenienfibusmulta contulit. Turn in Siciliam na* *
4^ uigauitjUt Solis ortu uidcret, arcus fpecie, ut dicitur, uarium:ethinc Romam, poftin Aphricam tranfijr,mulrum prouineqs benefaciens. Turn per Afiam ad Qrientcm profe(ftus,omnes principes in celeritate itineris fuperauit. A Capa* docibus feruitia profutura fufcepit.Regcs ad amicitias inuitauit:quos ad fe ue nientes ita accepit,ut eos pœniteret, qui nonuenerant. Antiochenfes odio ha buit:3lt;^ in ludæa turn tumultus erat,quod uetarentur mutilate genitalia. Pera*' grata Arabia,Pelufium uenit:Pompeq fepulchrum innouauit,cicp paren tauir, hoc carmê adqciens:Offii uiri magni tenui qua'm claufa fepulchro. Lite, arum-QC poematum ftudiofifsimus fuit: Ahthmetica2,Geometriæ, piefturac peniifsi* mus.MuItaamatoriacarmina fcripfiqôu uerfibus copofuit, Profeftores tarnen omnium artium fempcr,ut do(ftior,rifif, cotempfitep. Cum his quoqj,carmint bus fiepe certauiucontrouerfias dedamauit,Ciceroni Catoncm prætulit, Vir* gih'oEnnium,Saluftio Cccilium,Homero Aiitimachum:uoluit^ utinfcholisi
pro
-ocr page 95-P. AELIVS A P R 1 A N V S. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 5?
pro Homcro legere tur puen's. Turn profeffores omnium difcipjinarum locu* plctauit SiC ditauit, licet quæftionibus agitarct, Famæ tam cupidus erat,ubi Ip bros ctiam à fe fcn'ptos de fua uita,libertis fuis literatis dédit, qui éos fuis nomi nibus publicarent. Inter quos crat Phlegon Trallianus Adriani à fecrètis, qui ctiam multos libres compofuit,ut Suidas in Colledaneis feribit, ôâ quem Eu febius egregium Olympiadarum feriptorem in Chronicis uocat. cuiùs Epifto lam elegâtilsimam dcludçis amp;nbsp;Aegyptijs,necnon Chriftianis,Iegè àpud Vo^ pifeum in uita Saturnini. Adrianus armorurn amp;nbsp;rei rriilitaris erat feientifsimus, uocatos^ ad militiam, cquis,mulis, ueftibus,fumptibüs, amp;nbsp;omni orriatu do^ JO nauit.Omnes reges muneribusuicitfuis ,à plerifquc etiam pacem redemit. Sed nullt maiora dona dediqquam Hiberorum rcgi. Cum omnibus publice lauit.Peregrinationis ita cupidus,ut omnia quæ legaat delöeis drbis terra-rum,prefens uellet addifcerc.T empeft^tes ita patienter tulit,nt inftà'r MafiniP fænunquam caput tegeret. Iurifconfultos,lulium Celfum, Saluium luliànum, jNeratium Prifcu»T),confilio fuo adhibuit:multa»^in iKepub.reforniauit.Inftau rauit Romac Pantheon,Septa, bafilicam Neptuni, lorum Augufti, lauacrum pontem fut nominis. In colloqurjs humili-morum ciuilifsimusfuit,memoriæingentis,facultatisimtnvhfæ,dicaculus'amp; iocofuszmultasŒ orationes Sc^ipfe didlauit, Öl ad omnia refpondit. Vno tem-ÎO poreferipfit, di«aqit,3wdiutt, amp;cumamicisfabularus eft. Rationespublicas perfedifsime tenuit. Militibus cliarus fuit,quöd eifet in eos li b er all s Partliis diledus,quod rege retraxit,quem Traianus dederat.Armenis, Albanis, Hibc ris,Badrianis charifsimus.Innocentes pauperes fponte ditauit.Callidos dnifï tes odio habuit.Sacra Romana diligentifsime curauit, peregrina contempfiu Pontificis maximi officium peregit. Cum autem iam peragraflet omnes penc partes orbis nudo capitc,amp;infummis plerücpimbribus acfrigoribus, in mor-bum incidit letalem; deœ (uccefroreIbltcitus,Seruianum,Fi;ftum,Plctorium, Gentianum, quafi affeeftatores imperij SC futuros Imperatores deteftatus eil, moricpcoegtc. Ceionium autem Commodum Verum inuitis omnibus ado-30 ptïiuit, eumepL. Aelium Verum Çæiaremappellauit. Tumludos Circcniei etdonatiuutn populodcdit,acmilitibus.AtCommodusualemdinariuscum largiusantidoto uteretur,ingrauefccnteualetudine perfomnum Cal.lanuarns perijt.Habuit hic patrem L. Ceionium Commodum Verunr.cuius paternum genus ex Hetruria,maternuni ex Fauentia fuit. Mortuus autem,fepultus eftin mole Adrianijubiadhuclegit in pariere;
7. cos. z/.Cuiusuitâelegâtifsime Spartianus perferipfit Tum Adrianus ado ptauit Annium Antoninum,qui poftea Pius didus eft;ea tarnen lege,ur «Ile fi-bi duosadoptaret,Annium Verum,amp;M.Äntoninum,qui poftea duo Augufti primi gubernarSt. Adrianus uero miferabili cruciatu afFedus,in^ ultimum 40 uitæ tædium delatus,gladio fe transfigt a feruo iterum attp iterum petqt, uenc numepa medico popofcit.Tandem Batas petrigAntonino Rome ad imperan dum rdido. Vbi cum nihil proficeret, accerfito Antonino, in conipedu cius apudBaias perqtjhos uerfus enuncians:
Animula,utigulä,hllt;indi{ld, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoßjes.coinesqi corfiom,
QUienunc dbibis in lóca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pdlliduld^rigidd^nudulj^
foies, ddbis iocos.
D{on{cribit,Adrtanum,poftquam promiftä pecunia ö' datatienia nemo et obtemperaret, Maftorem quêdam barbarum nomine, lazigem genere, (quo 50 homincpropterrobur 2Caudaciam plerunqueinuenafioaibus ufus fucrar)Sd (• minis ÔC pollicitationibus coegifle, ut cacdem fibi inferret : ac circumferipfifte locum fub mamilla,quem Hermogenes medicus demonftraucrat, quo letali-tcr percuftb ftatim fine dolore expiraret. Sed ubi hoc ei no fuccefsit(nam Ma ftor attonitus fugit)mult«m defc querebat,quód nullum pereuftbrem reperi-c liq te poffer.
-ocr page 96-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN, cvspintani
re pofTet. Deinde confilio medicorum fupcr uitam, abftinuit cibo nbsp;potu qui
ad fakitem,imo ad morbum exaugendû faceret.Morituriis tandem dixit: Tur ba rnédicorûinterfecitrcgê. Inuilla CiceronianaPuteolis fepultus, mortuus êflànnô ætatis Ixq. cum imperafTetannis x±i. menfes undécim. Vir procerus datura, forma comptus,flèxo ad pertinem capillo,promifla barba, ut uulnera quæ in Facie erànt naturälia tegerenPrimuS enim CçiàrG Adrianus,Dione te» fte,barbä hurriuit.Memoriç,ô^ omiiis penè aftificij opifex incredibiliSiStd in-geht) inuidi,lafciui.ô^ ad oftentattôhê fui ihfolcntis. Commêticiæ facilirâtis ac clcmentiæ fimulator,6C ambitiofifsimus. Supra omnia tarnen magicis artibus ftudiofuSjàdeo ut facris magicis üteretur,êCpèrmagicamuanitatêplurainqui to rcret. Antoninus Pius templum pro fepülchro apùd Putéolos ci cohftitirit,di uinoscp honores exhibuitjUnde amp;nbsp;pafsim didfus eft Piüsd
Hàbuit aût uxorem nomine Sabinâm,quam ut afperâ ôi morofam dimiffu-ruSjüf ipfe dicebat, ß priuatus fuiflet : ÔC quôd apud Cam iniuflü cius familiari-iis cgcrant,quàm reuerentia domus aulicæpoftulabat, Septitius Clarus prçfe (dus prætortj, Suetonius Tranqüillus cpiftolarum magifter,eis fucccßbrcs dedit.Prgterea etiâ non fine fabula uenenidati ab Adriano defuncla eft.Nam prop^fcruilibusiniurijs aifetfia, àduoluntàriâmorte côpulià eft. Hæc palam ^•7 iatftabatjfe quod immancingeniûpèrfuafifiêt elaborafre,ne ex eo humanigenen'^ pernicies grauidaret. Sed quiplura de Adriano fcire uólucrit, Dionem, zo Spartianum ( nam MartitóMaximus iadiura temporum concidit) Örofiuin, Eutropium,acEufebiuih adeat.Tctrafticho Aufont) nuncclaudamus:
Aeliii^hincfiibijtMtJijs priefïgnis in et^is, 'Principidiy'finemfimanoMgrduior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
Orbut’Crbie-.fociatq^uirumdocumentciiittturumf
Adfcuiciuantumprieminedntgenitis. }. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
ANTONINVS PIVS»-
Nr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pius,filius T. Aureltj Fulutj coniularis ( à quo Sd 3«
ipfe T. Aurelius Fulutus ditftüs eft)8d Arriae Fatidillæ, qiiæ fi-lia fuit Arrtj Antonini bis cófulis,hominis fancftûqui olimNer uam mifcratus quod imperare cepifiet, à quo ipfe et à fua auia materna Boionia Procilla, cognominatus ßoionius Antoni-nus:ut fufpicadum fit,falfó fcriptö in Aurelio Barinius,cûËu-
tropio bi. Capitolino ac cçteris Boioniusdicatur. Aelius aut Adrianus ex^ado ptioncappellatus eft:Pius uero à Senatu cognominatus,uel quôdfocerSfeflà iam çtate,manu prçfentc Senatu leuaucrit,uel quod morti plerofcp dcftinàtos ab Adriano per mala ualetudinem referuauit, ac diligenti cuftodia ne quideis obueniret enixus eft:ucl quod infinitis ac immêfis hönoribus Adrianum mor 4® tuum decorauit:licet natura fueritalioqui clementifsimus,nihil afperum tem-poribus fuis admittens. Vir ingenio clarus, moribus clcmens, uultu placidus, forma conipicuus,amp; ftatura decorus ac lon^us.Cü uero fenedlute incuruaret tiliatici)s tabulis in pedlore pofitis fafeiabat, utreeftus incederet. Eloquentiac fingularis,nitidæliteraturaî,fobrius,mitis,largus,alieni abftinens, omnia^ cu mêfura acfinc iaeftätia faciêsrut Numa Popilio bonoru fententia copararet: utpote qui eandê fclicitatê,pietatê, fecuritatê, ceremoniasep femper obtinuit. Subauo paterno primû, turn materno,educatus in uillaLaurina:côfobrinoru amp;nbsp;affîniûherediiateditatus, quos oês religiofifsime coluit. Vfurâita exercuit, utplures iuuaret.Qiiçftorliberalis,prçtorfplêdidus,cofulmagnificus,et inter î® liq côfularcs ab Adriano deputatus, quibus Italia cômirtebatur. Quâcùm rc-gerct,impcrt) omen accepit,6d in procôfülatu Afiæ potifsimùm. Poft proepn fulatuminconfilijsAdrianiRoma: frequens uixit, Dehincabeo adoptatus, cûm
-ocr page 97-ANTONINVSPIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ƒ
cum Äcli'us Verus iam mortuus eflef.fcd ea legc,ut ipfe fibi adoptaret M. Ad toninumfratris uxorisfugfilium,amp;fL.Verum Aeltj Veri ab Adriano adopta* tiHlium,qui póft amp;nbsp;Verus Antoninus didus eft. Poft adoptionem in Senatu gratias agens/adus eft patri, Sv in imperio proconfulari öi[ in tribunitia pote* ftate,collega. Cui quoad uixitreligiofifsime paruit. Sed Adriano apudßaias mortuOjRcliquias eius Romani peruexit,eas^ fände atcç reuerêter in hortis Domitig collo cauit,cundiscp repugnätibus inter Diuos eö retulitifacerdotes inftituitjClypeum^ Adriano magniftcentifsimü pofuit. Inuidu eius erat opu lentiafinereprehenfionc,amp;parfimoniafineforditie. Panem ficcum frequcter
JO comeditadfuftentandasuires infcnio,antequam falutatores uenirent.Imperi um fic temporate gubernans, ut nulli fuccefforê quos Adrianus euexcrat, da* ret : feptem ac nouem annis prgfides in prouincrjs decincretjbclla plurima per legatos gereret.Britannos,Mauros3Gcrmanos,Dacos,Iudgos rebellâtes con tudit,Àlanos refrenauit. In Achaia atcp Aegypto rcbelliones per præfides re-» prcfsit. Adeo ut autoritäre fola rexerit orbS terræ, nullo pene bello ut Sextus Aurelius fcribit.Iufsit tributa modeftè fufcipcre procuratores,quia lucro mini melætabatur. Excedentes modû reprehcndit, condemnatis indulgentiam im petrauit.Ciuilis Imperator pcnitus,multum Senatui tribuens, ac quæcuncp in prouincrjs ageret,confilio amicorü uteretur. Tanta diligêtiafubiedos fibi po
20 pulos rexitjUt omnes fub co prouinciæ florerêt: quoniâomnium prouinciarû ratioes apprimè fciuiuociofis falaria fubtraxit,diditâs,nil elle crudclius quàm Remp.ab ijs arrodi,qui nihil in earn labore fuo conferur.Multas ciuitates adiu uit pecunia,ut opera uel noua facerenr,uel uetera reftaurarent. Famê urbis fe* dauit emêdo fruges,ói dando gratis populo. Qug terrgmoru conciderant,in* ftaurauit,SC quæ incendio abfumpta erant. Reges pacauit plurcs, à quibus ita timebatur atcp amabat, ut parente atcj patronum magi.s quàm dominû puta* rent: omnes^ uno ore (fcribente Sexto)in cœleftiû morem propitium optan tes,de controucrfijs inter fe iudice pofcerent, Qiiinetiâ IndiHircanicp legatos mifere,iufticia tantilmperatoris comperca:quam orrtabat fereno uultu, maic*.
30 ftare pleno,conipedusregius,appccentia glon’æ cai-cns,ô^ oftentatione.Ami cis fuis in imperio hand aliter ufus,t^ priuatus. Creberac frequens cum his,SC deambulatione, fermone,SC conuiuijs : cum SCipfe nonnunquâamicorum conuiuiaceupriuatus(quod SCinuindem'js fecerat)freq lêtaret. Pifcando uenandomultumfe obledauit,multaq^deiure fanxit,quod hodiequoc^in iurifperitorumlibris manifefteappareuufusVlpio,Marcello,Iaboleno,Volu* ■fio,al!jsi^iurifperitifs. Intraurbes mortuos fepelire uetuit.O nnium quae gcf* fit amp;nbsp;in Senatu Si per edida,ratione reddidit. Pcrijt anno fcptuagefimo, cum Alphinu cafeum in cœna edens auidius,node reiedaret, Febre correptus'.qua tertio die grauatus,fpiritum reddidit apud Lorium (quod oppidum Ethruriæ
40 cft,propeRomamxiiij.lapidc, uia Aurelia)Anno imperijuigefimoiij. Sepul* tusinmoleAdrianicumhacinfcriptione:/’MP. r. ^elio
pfo poNt. X. TEiB. POT. ■x.'x.nii. ir.
cos. [f ti. p. p.MoriturusRemp.M. Antonino,Sefiliam prgfentibusprgfcdis comcndauitjiufsitcpineius cubiculum rransferri Fortunam auream,quæincu biculo principum poni folcbat.Filig priuatum patrimonium rcliquit. Amicos omneslegatisidoneis teftamento profequutus eft. CumiucunditateaSena* tu diuiis eftappellatus, cundis eius pietatem, clementiam, ingenium, fandi* moniamcp laudatibus.Ob cuius honorem decreti funt fodales Antoniani,Cir cenfes, templum, flamenifoluscp omnium prope principum prorfus fine ciui*
50 li Si hoftili ianguine,quantum ad feipfum pertinet,uixit.
Habuit autemuxorem AnniamFauftinam , Anntj Verifiliam. Ex qua duos filios mares,duascp foeminas genuit.Maiorem filiam Lamiæ Sillano,mi* noremM. Antoninodedit,nuptiascpFauftinæfiliaîjCUinearn JM, Antonino 4^ coniun^
-ocr page 98-58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N 1 A N 1
coniungerct, ufqj ad donatiuum militum celebernmas fecit. Cætcrùm multa de uxore Antonini ob nimiam libertatem amp;uiuendi facilitate dicffa funt, quae ifte cum animi dolore comprefsit. Vnde cum ab ea argueretur poft adoptio-' nem,quafi nefciret cur cogiarium mtlidbus Qi. donatiuum populo de proprio ut promiferat daret:Stulta,inquit,pofteaquam ad imperium tranfiuimuSjSC ib lud quod habuimus ante perdidimus.DehincFauftinam Auguftam appellari à Senatu permifit,cumiam patri matri ,auis ac fratribus mortuis ftatuas de^» Cretas libenter accepit. Sed tertio imperq anno uxore perdidit, quae à Senatu confecrata eft,delatis Circenfibus atq? têplo,amp; flaminicis QC ftatuis aureis atcp argenteis z cum etiamipfehoc concefterit,utimago eius cuniftis Circenfibus to poneretur.Tu puellas alimentarias in honoré Fauftinç,Fauftinianas coftituit. Qiii plura de Antonino Pio fcire uoluerit,Iulium Capitolinum,Aurelium Se* xtum, Paulum Orofium, Eutropium adeauacEufebium tarn lib. temporum quam hiftorise iacræ libro quarto reuoluat, ut quæ fub eo gefta fint plenius co gnofcantur.Pro more,Aufonti tetraftichonfubiungamt
AntoninMdbhincregimencdpit,illeuociitu
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confultuq;7iii5,nomenhdben5nteriti.
Vilim huicfrto nuUtii^fed lege fuorum A ' pdtrid ßimpßt,qui regeret pdtridm.
MARCVS ANTONINVSgt;
r M à C. lulio Cæfârc hucuique finguli rexerint Augufti, an* ’j nos circiter ducentos,utHerodianus tradit, hocuero tempo rebini Cæfàres aequa poteftate imperium adminiftrauerint, uno ftatui capite ac promifcuede utrifqueloquf.de unoquo* que tarne,quo ad genus,feorfum. M. itaque Antoninus nlius __I fuit AnnifVeri, quiin præturadecefsit, amp;Domitiæ Lucillæ Caluillæ, Caluifij T ulli bis confulis filiae:uir omnium uirtutum Qi iancftitate ui tæ præcipuus,cœleftiscp ingentj, in omni uita philofophiæ deditus. Vnde Qi Philofophus cognominatus eft.Verum àprincipio auifui nomen habuit,An* î® nius Verus dicebatur,amp; Catilq Seueri materni proaui. Poft excelTum uero pa tris.ab Adriano Annius Verifsimus uocatus eft : poft uirilem togam Annius Verus. Patre mortuo, ab auo paterrto adoptatus Qi educatus,magnis pracce* ptoribus traditus eft,a quibus philofophiam, Qi omneliterarum ftudium afte* quutus eftjhabitum^ philofophi gefsit : potifsimum tarnen detulit Frontoni Cornelio,cui amp;nbsp;ftatuâ à Senatu impetrauit, Qi Apollino Chalcedonio Stoico philofopho, ad cuius domum difcendi cauiaetiam Imperator uenit. Sed pie* rolqj alios infignes philofophos audiuit, ut Sextum Cheronenfem Plutarcht nepotemjlunium Rufticum,CIaudium Maximum,Qi alios multos magiftros, quibus honores quantû potuif maximos exhibuitu'magines eorum aureas fe* 4® cit,hos quoc^ Qi condifcipulos honoribus ac diuittjs auxit.Iuucnis admodum ab Adriano in Salioru relatus eft collegium,in quo facerdotio Qi præful Qi ua* tes Qi magifter fuit, omen^ futuriimpertj accepit. Sumpta uirili toga, quin* todecimo ætatisanno L. Ceionij Commodifiliâfponiàm ex Adrian! fufcepit uoluntate. Amauit autem uenatione, pugilum lucftamina,curfus,aucupatus, Qi pilae ftudium.Sed ante omnia philofophig ftudium.Cum autê Adrianus L. Aelium Verum adoptaftet, eo^ mortuo minus habilis effet imperio Marcus, cum dece Qi o(^o annos tantum ageret, AntoninS Pium amitæ Marei uirum ea conditione elegit,ut fibi Marcum Pius adoptaret,amp; Marcus fibi L.Como* dumadoptaret. Nequelaetus exillaadoptione, fedtriftisinregiam domum J® concefsit, explicans quot mala in fe contineretimperiumiac turn primum pro Annio Aurelius cepit uocari,quôd in Aureliani,hoc eft Antonini adoptionis iuratranfiffet. SedinAulicam adoptatus domum, omnibus parentibus fiis tantam
-ocr page 99-H A R C V s ANTONI NV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;50
tantam i’cuefentia,quantam pnuatus exlubuit:licet pluribus óccuparctur ho noribus in fummis obfequijs erga pattern. Et cum per uiginti QC tres annos in domo patris uerfatus clîct,uix duabus notflibus tot annis ab eo manfitjquoti-die in eius amore crefcens,adeô ut cùm tam Pius cofenuiflet,ßnemcp uitæ fuæ adefle cerneret, eum fucceflorê imperij omnibus commendauit atqj côfirma vit, tradudaFortuna aureain cubiculû Marei per tribunû. Defundto tû Pio, àSenatu coaeflusregime publicû capere,fi-atrem fibiparticipé inimperio défi gnauit,quemL.ÂureliûVcrum Commodu appellauit,Cçfarcmcpatcp Augu Itum dixit: dC ex eo pariter Rempub. regere, ipfenomen Ailtonini recepit, ôi to quafi paterL. Commodi elTet, ÔC Verum eum appellauit,addito Antoninfno mine:Kliamcp lîiam Lu cilla fratri defpondit. Adepti imperiû itafe ciuiliter am bo egerunt,ut lenitatê Prj nemo defideraret: cuius corpus iam magnifîco exe quiaru officio Adriani fepulchro intuleruntjCreatis fodalibus Aurelianis, atep fiamine ex affinibus ac amicifsimis.Tum mirabili cura amp;nbsp;prouidentia têpera-ueruntambo grauiIsimaiftaincomodaurbis,quæiundatioTyberisfecit:qua multa urbis çdificia corruerc,et animalia periere,et fames grauifsima fubfequu ta cffVnde Aurel. Sext. fcribit,M. Antoninû quaß grumnarum publicaru de^ fenfore obieiff um fuiffe,cùm terraemotus non fine interitu ciuitatû,inundatio» nés fluminûjlues crebr£,locuftar« fpecies agris infeftç,prorfus fummis angori io bus mortales attererêt.Et iâbella undicp feruebât, Imminebat bellû Parthicû, Britannicum:^iam Cattiin GermaniaacKhetiâirtüperant,cotra quos Aufi dius Vicfîorinus miffus eft,cû aduerfus Britannos Calphurnius Agricola, lull] Agricole nepos,proKcifceret,et cotra ParthosL.Verus(confenticte Senatu) mitteretur.Nam res urbanç Imperatoris Marei prçfentiâpoftulabât. Verus in Syria ueniês,in delicijs apud Antiochia etDaphnê urbes uixit,per legatos bel lum Parthicû gérés,cum Marcus omnibus horis Reip.incubaret. In Armenia res profperè gefl:ç,Armeniacum nomen utriep principû attulerunt.Sicutmox 40 belloParthico profligato,uterlt;pParthicusappellatus eft. Quæ nomina Margt; eus peruerecundiam primo repudiauitrficut SC patris patriæ nomen, quod et
30 ablentefratre cil oblatum,fed in eiufdêprsefentiam diftulit. Poffqua cnim frater uidor à Syria redijt,ambobus P.P.nomë decrets eft.Nam Romæ Marcus fumma diligentia Remp.moderabatur nouis legibus,multis amp;:bonis,quaä ex iureconmltorum prudentia fanxit,cum maximo Senatus confenfu. Neque enim quifquâprincipum amplius Senatui detulit. Tulit eni leges de affertioni bus, de audionibus,demenfarijs,de ftatu defunéforû, defumptibus publicis, de uicefimahacreditatû,de tutelis liberorû,dc bonis maternis, defiliorum fuc-çefsionibus pro parte materna,ius uetus penè reftituit.Quod ex iureconful torûlibris animaduertihodiequoippoteft.Scæuolaiureperitoufus:modcra-tifsimus per omnia,ut ex malis bonos,ex bonis optimos faceret. Quemadmo
4® dum ein malos deterruit,ita bonos inuitauit. De alimentis publicis multa pru denter inuenit,uias urbis diligêtifsimè curauit,delationcs contépfit. Cùm aût Marcomannicum bellum fuboriretur,finito iamParthico, quod Lucius quin-quennio confecerat,per Senatu funt ambo decretihuicbello Imperatores.Li cet id Marcus folus cum fumma amp;nbsp;felicitate amp;nbsp;uirtute tranfegitL.aût cum fra tre in uehiculo fedens, dum iter facerent,apoplexi arreptus pertjt,quem M. di uum fecit.Dum enim uiueret,eius uitia quoad potuit C3clauit(quia uehemen-tifsimè difplicuerant)flaminé^ amp;nbsp;fodales Antoninianos,cum fummis honori bus dedicauit.Solus deinde Rempub.tenuit multo melior ad uirtutes,utpotc qui ànuUo impediretur. Cùm ergo prouincias ingenti moderationc ac beni-
$0 gnitate tradaret,cS Germanis res féliciter tranfegit.NamPannonias,oppref’ fis Marcomannis, Sarmatis, Vuandalis amp;nbsp;Qiiadis, liberauit feruitio. Marcogt; mannos enim in tranfitu ipfo Danubq deleuit,amp; prgdâ prouincialibus reddidit,acceptis^ Marcomannis in deditionem, plurimos inltalia tradiïxit:filium dehinc
óo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N I AN I
dchincComodiim Cçfaremfadens, cum eo rnumphauit.Etcum cxhauftum cBcr æranum,ne Marcomanntcum bellum intermitteretur, diftrada omni fu^ pcllccîilc fua regia,aurum multum adeptus eft.Sed inamore omnium exiftes, amp;nbsp;nulli moleftus,oólauo decimo anno imperrj fui', amp;nbsp;fexagefi'mo primo uitæ, diem ultimum claufit. Licet Aurelius Sextus,quinquagefimo nono anno uite apud Bendobonam morbo confumptum fcribat. Alq ex peftilentia,fextadie quam £egrotaflet,mortuu tradunt in Germania. Vix dici poteft, quanta urbs, audito mortis nuncio,publico lucHu confufa mœrorem induerit : Senatus atra uefte ornatus collaclirymarit. Et, quod de Romulo creditum eft, omnes pari coftlenfu præfumpferunt Marcum coelo receptum efte. Ob cuius honorem templa,columnæ,multâque alia décrétafunt: hodiéqueftatua eius apudbafp beam Lateranenfem, ubi natus 0^ educatus creditur, Pacificatoris Equeftris cernitur.
Habuit autem uxorem Anniam Fauftinam,filiam Pij, fic annitente Adrp ano, ur Marcus Piogener eflet: utquandoque adeum imperium peruenP ret. Obftititenim puerilisætas, neabeofucceftordefignaretur. Exhaedi--citur hlium reliquilTe Commodum: prorfus fcelix, fi hunefilium non generaf-fer.Qiianquam multi fint qui Commodum exadulterio genitum,nó exMar^ co fcribunuut larifsime Capirolinus explicat, qui de nephandis amoribus Fauftinæerga gladiatorem pulchram fabulam narrat. Sed tranquillitas acbo* ni principis pietas effecit,ne earn repudiarer,licet earn inter adulteros nonun^ quam prandenrem deprehendiflet.Sed non modo nihil uxori fecit, fed ad ua^ nos honores adulteros promouit: quod fané ei crimini datum eft.Filiam fuanr Lucillam Pompeiano dedit bis confuli, de quo inter Cofules mentio faefta eft. Filium quoquehabuit Verum nomine Cæiarem, quem feptennem amilit: ac quinque diebus tantum luxir,decreta fibi aurea ftatua.Lampridius fcribit,Fau ftinam uno partu enixam geminos, Commodum fcilicet Antonihum, qut quadn'mus elatus eft. quern parem aftrorum curfu Commodo Mathem'atû ci promittebant. Cum Fauftina eftet prægnans, uifa eft in fomnis ferpentes parère, fed ex his unum ferociorem. Amifit Fauftinam filiam in radicibus 3® motisTauri.EtFauftinam uxorem diuam aScnatuappellatam,gratulatus eft. Qiiam cum fecum in æftiuis haberet,matrem Caftrorum appellauit. Cui mor tue inftituit puellas Fauftinianas,in honorem uxoris.Nec uoluit liberis fuis fu pcrducerenoucrcam,contentus in concubina: quanquam multum laboraret Fabia,ut in eius matn'monium ueniret. Scribit enim Herodianus Marcum Im peratorem filiasquidem fufeepifee complures, mares autem duos tantum, luniori Verifsimo nomen fuifte, amp;nbsp;adoleftentulumadmodumfato funeftum, Sed alterum Commodum, magna diligentiaac cura educafle. Cùmtrien-' nio bellum gefsiftet cum Marcomannis, conatus prouinciam facere Marco^ manniam, Auidius Cafsius rebellauitinOriente,ac felmperatorem appellat 4® uit: fuggerente Fauftina,mariti ualetudinem fufpeeftam habente. (timebat enim,ne infantes filios tueri fola non poftet: atque aliquis exifteret, qui capta ftatione regia infantes de medio tollerer. ) uelutalij tradunt, ementita morte Antonini. Sed hic mox à Senatu eft hoftis iudicatus,bona eius profcripta,SC inærarium publicum funt relata :quoniam in priuatum ærarium Antoninus congerinoluit.Cafsius ftatiminterfeeftus eft,caput eiusallatum Antonino: qoud tarnen humariiufsit,è nihilo lgtatus,diccns fe uoluifte fineSenatorio fan guineimperium tranfigere. Turn exercitusMetianumfilium Cafstj, cui Ale^ xandria erat commifta, occidit. Reliqui filq iufsi exulare, accepta parte patrP montj.Sed pluradehoc tyranno Auidio Cafsio fcribereminimeduxi. Non $® enim omnes purpuratos, fed Cæfàres ac Auguftos hoc Catalogo enarrarefta tui. C^uifquis tarnen Auidtj Cafstj uitam integra edifeere uoluerit, Vulcatium Gallicanum adeat,qui praeter mores Cafstj, pietatê etiam ac clementiam Mar ci Imp e-'
-ocr page 101-MARCVSANTOriin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
ciimpcratoiis copiofe explicat. Sed res ipfa exigit,ut per ociu dcL.Vcró paü cula fubfchbâ.HicHlius fuit L.Aelq Vert, qui ab Adriano adoptatus, primus Caefar cft didus,^ mox in eadem ftatione pertj t. Mortuo pane Cæfare,in driani familiam uenir, Aeliusep efl: didus. dehinc Aurelio datus eft adoptan-dus,cum fibi ille Pium ßlium, Marcum nepotem elegilTet: pofteritati fatis pró uidens,qui poftea Pi] filiam uxorem accepit. Verus autem Mareifiliam Lucil lam uxorem duxit.In pueritia optimeinftitutus,6lt;^ uerfu ÔC oratione foluta : licet adliteras non ingeniofus eilet. Poft feptimum annum in familiam Aure-liamtradu(ftus,undehæc nomina omnia fortitus eft: L.Ceionius, Aelius,Co-i 0 modus,Verus,Antoninus. Ludis, iocis, delicrjs aptifsimus, Amauituenatio-ncs,palaeftras,2C omnia iuuentutis exercitia. Ludos infuper Circenfes ac gla-diatorios.Poft mortem Pij,Marcus in cum contulit Imperatoriam poteftatem actribuniciam:licetillifolifenatus detuliftet imperium, Dehinc Verus uoca-tus,in Syriam poftea profecftus,adulterijs omni luxuriæ genere fuit infamà tus.Quæ^ in Syria conceperatuitia,Romam etiam deduxit: popinæ,aleæ,Slt; hoefturnisincurfionibus per urbê ita dedifus,ut Neronis,Cai] ôé Vitellq effet îërhulus. Aurigas gladiatorcscp amans, SC in noflem cœnas trabens, porcum agcret,no imperatorem.Quæ omnia quafinefeiens Marcus,difsimulabat, ne pudore illo fratrem carperetrimô ut parfimoniam peregrinando addifceret,SC î O timoré bellico emendatior rediret,fecp imperatorem eue recordaretur, à Mar CO in Parthicûbellummiffus eft, nein.urbe ante oculos omnium peccaret.fed nihil profecit penitus. Qiiandoquidem exbcllo reuerfus, cœnam innotftetn ufq} inftituit, poft quam teffaris lufum eft ufep ad lucem : quac omnia latifsime Capitolinus explicat.In Apulia uenabatur, Athenis inter fymphonias Si can-tica nauigabanin alijs Afiæ, Pamphiliæ, Ciliciascp ciuitatibus, fefe uoluptati-bus oninimodisdediderat, cum in Syrialegionesfuæ cæderentur. Quoniarri -bellum Parthicum eins duces confecerant, quiBabyloncm, Mediam, Arme-niam uendicabant.Vnde nomen Armenici,Parthici,Medici,acquifiuit: quod SC Marco Romæ a^enti dclatum eft. Ad aniicae uulgaris arbitrium in Syria pó J O fuitbarbam.E quaP-Omamreuerfus,minorereuefetia circa fratremfuit, liber lis deditus Si luxui.Plurimos præterea fecum exSyria adducens hfftriones,fî-dicinas,tibicincs, feurras, prçftigiatores,ÔC id genus innumera mancipia,cum quibus in uilla fua abfq; omni reuerentia infaniuit. Quôd peperifte clandefti-nas inter ipfum Si Marcum fimultates rumor erat. Vnde quibufdam fufpicio fuit,Luciô ueneno intertjftè.’cum apoplexi correptus,inuehiculo fedens cum fratre,apudAltinum,SC(ut Sextus Aurelius tradit)interVeronamac Concor diam iterfaciens,perijt:cùm triduo mutus uixilTet poft fanguinis detraeftionê, quum exbello Germanico utereprediret. Satis confiât Marcum mores Luci) perofum difsfmulafle,publicecp ÖC uiuum ôCmortuum femper laudafte, ac di-40 uuminfuperuocalTe. Vixitautem annis quadragintaduobus, impéfàüit cum fratre annis undecim,in fepulchro Adriani fepultus,ubi Cæfar pater eius natif raliscondituseratcumhuiufmodiinferiptione: ZMP. c^es, l. ^f'i^Etiö rEEO J-EG. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MEDIC. D.^ETHÎC. DONT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TDJB,
DOT. m. IMP. r. cas S. iii. d. d.
Habuitautem uxoremL. Verus Imperator Lucillam,filiamMarei maximam natu,fororem Commodi.Quam pater, poftquam L.fato funiftus eft,ma nentibus adhucLucillæ principatus infignibus,Pompeiano defpondit,cuius inter ColTmentionemfecimus. Cui etiam Comiïiodus priftinumreliquitho-norem ufurpandum. nam Si fella imperatoria fefsitare in theatro,ÔC ignem de Ç O more præferri patiebatur. Et per hoc in odium Crifpinæ coniugis Commodi uenit,unde SC ipfa infidias ffatri Comodo per Quadratum adulterû Si Quin-tianumftruxit,abeopoftea occifa,ut Lampridius ScHerodianus feribunt. Quifquis ijs pauculis minime fuerit contentus j adeat Rûffum Sextum, Sext, f Aure-
-ocr page 102-lt;52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. c V S P I N I A N I
Anrclium,Eutt-opium,Orofium, Eufebiu. Sed m primis luli'um Capitolinum amp;(. Herodianum. nam alt) defiderantur plurcs, qui uitam Marei amp;nbsp;Lucij fcri* pferunt:ut Marius Maximus,Lampridius,Vulcatius GaUicanus,cæteri. Qui^ nimo fenior Gordianus,reference Capitolino,fertur libris elcgantilsimis uerfi bus triginta uitas Antonini Pi) SC Marei feripfifle : quos Anconiniados,ut Vir gibus Aeneidos, ÔCStatius AehiUcidos, infcripferit, Nos tetraftichonAufo* nq ut confueuimus, apponamus,
Pójt M^rco Me U duturtelui feittt Pktoitit
Peen,nd imperium pnire Pio mclior.
Succeffote fuo moriens,fed principe prauo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10^
Hot folo pntTice,(juôd genuit,nocuit.
COMMODVS CAESARgt;
ojUAfózor j filius fuit Marei Philofbphi impcratoris,amp;5Fau-ftinæ Antonini Pq filiæi6lt;5 per matrem Adrian! neptis,in pue-! ritia præceptoribus eum erudite conatus eft,quanquâ nihil o-I mnes profecerint.Quandoquidem ftatim à pueritia turpis,im i probus,crudelis,bbidinofus, Ccurram Ce ÔC gladiatorem magis
____i quam imperatorem oftenderet, crudelitatis^ exempla de Ce 5» multa prgbuitiuuenis.Et cum ad Germanicum proficiCceretur bellum,cum ui
txÜ1X cuftodeshoneftioresCubmoueret,pefsimos quofcp detinerct,amieos ' fenesSC patris miniftros abijceret,aurigæ habitucurrus regeret, gladiatori-bus couiueret, honeftiisimis quibuCt^inCidias tenderet: ob hocbellumigno-minioCeremiCit, licet triumpharetRomam reuerCus : SC denoCleper tabernas
ac lupanaria uolttaret, criminum Coeijs prouincias gubernandas committeret. Hine in Senatus odium uenit, amp;nbsp;in Cenatoru ordinem crudeliter deCeuit, quorum plurimos ncci tradidit : quos latiCsime Lampn'dius ôôHerodianus recen-fenr. Sic puer guloiiis, SC impudicus adolefcens,omnes cohabitantes infama-uit:S(5 ab omnibus infamatus,irridentes Ce feris obiecit. Paulo maturior artatc, omne genus (celeris patrauit. Senatum ipCumuelutabiecftum mancipium ita neglexit aC)EÓntempfit,ut honores,praefclt;fluras,acdignitates perCeruos acli-bidinum magiftros uendiderit. Ac plurimum cosinCenatum conuocauit,qui nullius uirtutis,rnerito cæteris contemptibiliores fuerant, nulla ratione habita neep ætatis,ncq5 eenCus, neep generis, neqi uirtutis : Herculcm Ce Romanu, fiedeumpium ôlt;5fœlicem diÆtans. Vnde à Graeco quodam poetahiuerfixs, (qui non ineleganter fadi Cunt ) in ipfum Cunt Ccripti, quod Antonini nomen minoris fecerat quam Herculis: cilm tarnen lâpientia Marei,bom'ias Veri, pie tas Antonini id nomen eonCecrarint, VerCus hiiunt:
Commoduf HcKuleum nomen babete cupif, Antonittorum non putat eßebonumf Ëxpers humMtiiuris Gr imperijgt; Sperans ejuinetiam elatiut effe Deum, QH4m ß ßt princepf nominii egregij,
Non rnt iße DeM.nec tnmen uttu^ homo.
Inter trccentas eocubinas, quas ex matronarum meretricum^ dclecQu ad formaefpeeiem collegerat,inpalatiopercouiuia SClatebras debaccbabatur: cum treeetisep exoletis Lucilla fororem occidit,cætcras conftuprauit. Marcia conlt;?ubinS præ caeteris dilexit, ac Amazone appellauit : uocatus 6C ipfe ab ea Amazonius.Quo patffo Décembre menfem appellauit,cùm Nouembreui ExuperatoriSjOÓlobrem Inuióèum, Septembrem Hercule, Auguftum Com-modûuocitaret,Impudcntiaîtantg,utmuliebri ueQein theatro publice Cedes, Ç® faepiisime biberit: inter gladiatores pugnauerit, m ulta CerarQ millia confeccric fua manu,licctabas debtlis eflet. Ad coficiendas enim feras uires omnes inten debauEt ut Herodianus tradit, profeflus eft omneis Ce Cua manu feras occiCu-
rum«
-ocr page 103-COMMODVS C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^
rum.Siqiiidem i'ta cHc ceita manus illi'us dicebatur,ut q^iiodcunqj ucllct, de la culo fagitta \ie contingeïet.Erant cntm cum illo afsidue Parthorum leÆfsimi fagittärq, ac Numidæ iaculatorcs,quos ille tamê omnes longe artificio fupera bat.Quo pado aüt in theatto Commodus ceruos, damas, tauros, panrheras, leones,elephantes,in publico fpcdlaculo cóficere folitus fit, latifsimè Herodi anus profcquitur.Bella per legatos gefsittantum.Vidi Mauri,uicffiDaci, Pa-noniæ quoep compofitæ.Prouincialcs tarnen in Germania, Britannia,Dacia, eins imperium rccufarunt.Qiiæ tarnen omnia per duces fedatafunt. Vendidit ‘ÿt autem prouincias ÖCadminifirationcs,amp;fupplioorum diucrfitates,immuni-, o tates malorum öi. fepulturas,fgculum fuum aureum amp;nbsp;Commodianum appel lansdicet pernegligentiam fuam annona euaftarctur,SC ingens penuriafieret. Cæterùm cum urbem tanquam fuam coloniam incêdi iufsiffet ( quod tarnen Lætus præfecflus prætorrj prohibuit ) ô^populum in am phitheatro interim! à dafsiarijs militibus præcepifièt, cubicularios quoep fuos ex nu tu facile fine o-mni caufa occideret,fadac funtin eum confptrationes per Q_. Aelium Lsetum pr3efec'tum,amp; Marciam concubinâ. Qui uenenû ei propinantes inefRcax per athlctam, quem Herodianus Narciflum appellat, eum ftrangularunt. Sextus Aurel.fcribit,Marciä generis Libertini,forma infigni, rneretricijs artibus pol-Icntem,cùm animum eius penitus deuinxifièr, egrefio ebalneouenenipocu-t O lum obtulifie.ad èxtremû,cùm illudnihil operarctur,immiiïum ualidifsimum palæfiritam, qui comprefsis faucibus ipfum fuffocarit. Sic omnibus incômo-dus Commodus e'xpirauiqanno uitæ tricefimo fecûdOjimpertj decimotertio» Acclamationespopuliineum facîlaslatilsimé deferibitLampridius. Herodia nus in fecundo feribit,Marciam cum Læto ôlt;f Eledfo deliberafiè, cùm iam cor pus Comodi pernoc^em uehiculoimpofitu, in Arifteum cflèt mifium, quôd de eius morte rumores fererent, quafi repente in opoplexiam incidifTenquod de illo facile creditum iri exiftimabant, quem conftabat identidem folitum im moderatis epulis faginari. Senatus eius cadauer, ut unco traólum inTiberim detjeeretur decreuit,ôf populus poftulauit.Sed iuiTu Pertinacis poftea inmo-
3 O numentum Adriani translatum eft,cumhuiufmodiinfcn’ptione:
IMP. CMCES. Dl^l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 tîl Nt PÎI GE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci S^EjA^TlCt F.
Vlvl Pli NEPOrh DIFI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PpyîPEPori, DIM MDNEPOTl
L. AELIO ^I^PEMIO COMMODO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GEI{_M^NlCO
MMIXIMO BPjr^NNlCO PONT. M^X. T EJ B. POT. I [. IMP. rill, COS. ri. PP,
Hune poft obitum inter deosretulitSeucrus Imperator amantftsimus fui nominis,odio Senatus:addito flamine,quem ipfe uiuus fibi parauerat.Sic tan dem extintftus eft poft multipliées infidias Commodus,cui alioqui prçter acta tis florem, congruens corporis modus fufff agabatur : pulchra uirilisep fades, 40 tranquillæ faces oculis atcç micantes, flaua SX criipa caefaries ,utin foie ambulant! uelut igné quodam rutilarct.
Habuitaût uxorem Crifpinamnomine, fed multo longius dctulitMarciac concubinæ,quam uxoris propcloco habuicfic ut praeter ignem,omnes hono 5J res illi ueluti Auguftæ tribueret. Quæ tarnen unà cum Eletfto cubiculario, ac Lacto præfedo, caufa fuit ut occideretur, cùm legiflet libellum quo ipfa,mox Lætus,Eletftus, ac ingens numerus eorum qui multum autoritatis habuerant, neci deftinati erant à Commodo : utlatifsimè Herodianus primo hiftoriarum fuarûlibro prodit.Sed Lampridius,Orofîus,Eutropius,Sex. Aurelius, ac Eu-febius quoej, legendi funt de rebus à Commodo gcftis.Nos Aufonij tetrafti-ç O chon fubijciamus:
Commodus infetjuiturpugnis mdculofus hdreitje, Threcidico princeps belld mouens glddio.
Elifo tandem perfoluens gutture ptxnas, Criminibusamp;^usmatrisadulterium.
f ÿ AELIVS
-ocr page 104-6^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
AELîVS PERTINAXk .
□ ELir s Pertinax filius fuit Helui Succefsi lib er ti ni, qui filio nd indiditex continuationelignariæ negotiationis, quod pertinaciter earn regeret:Puer literis traditus,6C calculo imbu - J tus,Sulpitio Apollinari gramatico græco fuccefsit, dodori It terarSapud Ligures, in agro Lollij Gentiani educatus. De* ______findepræfeduscohortis in Syriam eft profec'ïus.Bello Parthi co in Britannia eft translatus.In Mafia tum rexit alam, tum claflem Germani*
54, cam.Tû à Marco in Senats allelt;fîus,ope Pôpeiani,Marei generi,pretor facfîus lt;nbsp;” eft,amp; primæ legioni impofitus: ftatimcp Rhætias amp;nbsp;NoricS ab hoftibus uindi
‘j'ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo eminêti induftriajhidio M.Imperatoris,Cos.eft defignatus,co'
fulatum^ abfens gelTerat. Ac poftquâ Cafsius occifus eft, utriufcç Mœfiæ ac Daciæregimen tenuit,ut meritô adSyrigregimen proficifcerctur,amp; turn qua tuor côfularesprouincias gubernaret.Sed cùm ci iam diuiti, ob Perhennium,
^6 quimagnæerataudîoritatisapud Comodum imperatorem.dum in uitaeffet, nô liccret urbe in^redi,in Liguria in uilla paterna triennio fubftitit. Perhênio defundto, iufïus a Comodo in Britâniam proficifci,militum feditionem cope fcuit,nonabfc^periculo:utpote inter occifosreliôusjlicetfeditionê banc acer rimé uindicaret.Poft Aphrice proconful fadlus, multas iterum feditiones per 10 tulit. Tandem præfedius urbi mitifsimus amp;nbsp;humanifsimus poft cæteros babi* tus,Comodo plurimùm placuitrunus^ erat reliquus è grauifsimis illis, quos pater Comodo amicos rcliquiffeqcuicp plurimS ex omnibus focqs ducibus^ Comodus detuleratitutus bacftenus,uel grauitatem ipfam uerito, uel ob pau^ pertatem hominis difsimulante Comodo. Siquidem id quoep illius laudibus accedebat, quod cùm plurimaomniûadminiftraffet,amp;aducrfum Germanos atqj orientales barbaros multis tropbaeis ob res domi bellicp præclarè geftas inbgnis efTeqtamen erat omnium pauperrimus.Occifo uero Cômodo,Lætus præfccftus prçtorio,Ô!^Elelt;ftus cubicularius,Pertinacem adimperiûuocarunt noóe intempefta. Qui ad occidendum fe milfos arbitratus, conftanti amp;nbsp;forti 3“’ animo,ne habitS quidem oris demutauit,mortem fe ferre animo æquo ediffe^ rens, ut perpétua ac trifti formidine liberaretur. Sed ubi amoto metu de nece Comodi difteruerunqintelledfa omni re,totn fe illorS poteftati permifit. Qjm eum Imperatofê denunciarunt, dicêtes morbo apoplexiae Cómodum interijf fe,8C in caftra deduxerunt. Et itafexagenario maior Imperator eft appcllatus. Node cum é caftris in curia uenifTetjaffentientc uniuerfo Senatucum cofule jnuitus,eadem^ die quaappellatus eft Auguftus, primus omnium nomê Pagt; tris patriæ ÔC proconfulare imperium, neenon ius quartaerelationis, licet no* menlmpen'j tanquârem inuidiofam amp;fenedutem eaufando,recufaret.Preci* bus tamê uidus, aulam Impcratoriam confeendit, mox^ ad cóuiuium Magi 4-'’ ftratus Sc proceres Senatus rogauit.In odium militum uenit,qui de immutan* do Imperatore cogitarunt : SC triarium Maternum Lafciuium Senatorem no* bilem ducerc in caftra uoluerüt,fed nudus fugit. Vnde timoré coadus, omnia quæ Commodus militibus SCueteranis dederat,confirmauit.Dehincreuoca* uit eos qui deportati fuerant crimine maieftatis:eorum memoria reftituta,qui occififuerant.Cenfus retradari, delatores uindos grauiter puniri iufsit,mol* lius tarnen quam priores Imperatores. Leges de teftamentis tam utiles quam boneftas tulit,ne legitim i hæredes ac necelîàrfj priuarentur. Quicquidinculti foliuacabat, occupantibus adiudicauit: decemep annorum immunitatemac perpetuam libertatem agricolis cocefsit. Imperatorijs poffefsionibus nomen 5® fuum inferibi prohibuit,diditans non effe illas proprïas imperantium,fed co* munes Romanorum 8C publicas efle.ucdigalia omnia penitus remifiqatq? in antiquam libertatem reuocauit.Donatiua 6C congiaria quac Comodus prom*
ferat,
-ocr page 105-AELIVS PERTINÂX.
Ïcrat, exoluit ; annonæ confultifsimè promdit. Acs alicnum ab initio impcrq contra(flum,fa(flaau(flionefupelleó:ilis CornodilmperatoriSjdinbluit.OpC' ribus publtcis ccrtumfumptum conftitüit,ftipendiadcbitafoluit,praemia mu litantibus pofuit. Auariciaï fufpicione priuatus non caruit. Nam fie foididè fe gefsitin prouincqs confularibus rcgendis: ÔC cum paterilum patrimonia perz exiguû en'etjfubitô fadus eft dines. Qyinimó apuduàda Sabatiamercaturas Imp.exercuit per homines fuos,no aliterquàm priuatus folebat.Imônonmul turn amatus eft etiâà ciuibus fuis,qui ad eum Imperatorem iam confluxerant, fienihil de eo mcruerant,cùm ipfe lucri libidine munerareciperet. Senatuilegt; »■O gitimo interfuit,fie ciuilemfefemperfalutantibus exhibuit.LætustarnenPrggt; fedus prætorij,qui eum Imperatorem fecerat, quôd fæpius repræhenderetur ab eo, conuocatis militibus qui inter uina ÔC epulas confilia inierunt Pertina^ cem è medio tollendi, in palatio eum confodit,fexto imperq menfe, cum Elegt; do ÔCcæteris duobus cubicularijs.Sicperrjtuenerabilis fenex,cuifuitimpera toria ftatura,cum habitudine hominis pinguiore, facies uenufta, demifla bar* ba.Eloquêtia eratmediocri,fedmagisblandus quambenignusacbeneficus. Etobidxiquot;'5-A«gt;®-appellatus,quôdbeneloquerctur,Semalèfaceret.Simplicita tém tarnen amabatjfiC comunem fe affatu, conuiuio, incelTu pracbebat. Nun* quàm ad ulcifcendum iniuria accepta dudus, perlaboris genera uniuerfa ad a« humanæ conuerfationis exemplum eô prouedus ,ut pilafortunæuocaretur.
Et quanquam milites fie aulici eum odio haberent, populus tarnen eius mor* tem indignifsimè tulit.Et idcirco huic mortuo Diui nomen decretum eft. Ob cuius laudem ingeminatis adufcp defedû plaufibus acclamatum eft : Pertina-ce imperante fecuri uiximus,neminem timuimuSjpatre pio, pâtre Senatus,pà tre omnium bonorum. Caput eius conto fîxum milites, qui eum occiderant, per urbem in caftra pertulerunt.Reliquiæ eius recuperato capite in fepulchr o aui uxoris locatæ funt. Et Iulianus fucceffor Ülius, corpus eius honorificentif-fimè funeratus eft, cùm per Senatum fiCpopuluminDeos eftètrelatus .Ludi dehinc Çircenfes ei funt fadi,filt;: flamincs creati,Heluiani appellati.
Habuit autem uxorem FlauiamTicianam,Flauq Sulpitiani fihâ,quem prç* fedum urbiloco ftiifecerat.Circa uxoris pudicitiam minus curiofus fuir, cùni palang citharcedû ilia diligeret, ôd ipfe ufqj ad infamiâ Cofnificiam diligcret. Ex qua filios Si. hlias habuit,quos ipfein palatio nutriri uoluit, cùm imperium cogitaret deponcre,8Cad priuatam uitam redire,cùm horruifleimperium fern per uifus fit.Filium filt; filiam fuperftites reliquit, filius poft p a tris obitû flamen eft fadus Martiani fodalis,qui diui Marei facra curabant, Heluiani poftea pro pter Heluium Pertinacem didi. Memorat Herodianus filium iam adolefcen* tem nunquâ in aulam Palatinam dedudum, fe intra priuatos parietes conti* nuifre,filt;inludumliterarium atq; gymnafia de more itaire,ut nihil priuatis ab* 4'0 fimilis erudiretur,fi»d omnia perindeut quis èmedio agitaret,necpullam aut ty rannicam aut omnino imperatoriam pompa oftentaret. Fuit enim Aelius Per tinax filius Pertinacis Imperatoris illius,quem,telle Spartiano, Antoninus Ca racalla,poft Imperator,occidiiufsit,ob hocfolum, quodfilius effetImperato* ris-.Licet forte ob hoc etiam occidi potuerat, quod cum Antoninus Parthi* eus, Arabiens, Alemanicus fine Germanicus, à deuidis ijs gentibus dici uel* let, Aelius Pertinax diafyrtice dixit, uocetur etiam Geticus Maximus : quod ideo dixerat,cùm Gothi, quos ille obiter fubcgit,Getæ dicantur. Sed reuera, quiafratrem Gctam innocenterfuftulit, Geticum appellauit. HaecexEutro* pio,Orofio,Sexto Aurelio,Eufebio, Capitolino, dC Herodiano excerpfimus/
$ Ó Et nunc Aufonij tetraftichon fubiungamus:
Acii iudicio çy confulto leiie SenatiM, Princeps decretis prodite,non ftudi/s. Ojiod docuit malefida cohors errore probdto, Curia quad cdflris celjeratimperio.
f Of CIDIVS
-ocr page 106-66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N r
DI DIVS IVLIANVSgt;
!DIf's Iulianus,qui Pertinaciin j’mpehofucccfsit,filiusfuft Petronq Didij Seueri Qc. Claræ Aemiliæ, ac proncpos Saluij luliani bl's confulis ôé præfedi urbi^ac luieconfulti nobilis, pa tna Mediólancnfis, educatus apud Dominam Lucillam,ma* trem Marct Imperaton's. cuius fufFragio Quæftor, Acdibs, Pra:tor,Præfe(fîus legionis, Coful 6C Proconful Aphncæ,fuc s fuit.Qui audita Pertinacis morte, ubi refedit tumulrus in ur^ be,qui à populo ob eius cædem excitus fuit, ÔC milites in caftris uenale impe* i o rium edicûr,tradituros ei fe qui plun'mum pecuniæ polliceretur, tuto^ in au* lam deducfîuros fpondent, Vt uefpere facîus eft certior Iulianus inter uinum atoîepulas militum edidi,reli(fîamenfa ( fie enim perfuadebant uxor, filia, Sd parafitorum turba) accurrit (grandem enim ferebatur habere pecuniam, ma-giioscp auri ÔCargenti thefauros) afcêfis fcalis fupra murum, cum militibus de numéro dandac pecuniæ conuenit:Commodi ftatuas à Senatu ablatas infhu-raturum fepromittit,omnemcBlicentiam, ac plus multo auri quàm aut peterc auderent,aut accepturos fperarent.Idcp fine mora fc fatfîurû fpondet.In quam nbsp;nbsp;nbsp;t
fpem erecti milites, Iulianum declarant Principem, fimiliterei Commodi co* 1 gnomenimponût. Sicimperium emercatus,maioremilitumcomitatuquàm { eæteri cÔrueuerant(nam impetum multitudinis uerebatur)optime’ armis mu* ‘ nitus,inaulam deducitur. /\c turn primùm corrupti funtmilitum mores, fœ* • daep 8C infatiabilis pecuniæ cupiditas, contemptus Imperatoriæ maieftatis inolcuit, cùm nullus crudeliter interfecfli principisuindexexifteret, SCnemo cmptumnundinatumcp imperium prohibcret.Qiiæ caufafuit,utetiam inpo* fterum turpifsimi contumacifsimicp euaderent milites,auaricia milites ad con temptum Principum euehentc, edam ad fànguinem ufcp. Vbi igitur Iulianus Imperiumeft adeptus, delictjs continuo crapulæcp deditus, circaRempubli* cam indiligens,uitam mollifsimam traduxinfpe fuamilitibus frufiratis. Neefî dem promifibrum impleuit, nec publico ærario pepercit. Ob id contemptui J ® babitus militibus,amp;^ infenfus,à populo contemnebatur, amp;nbsp;malediiftis infeda* batur etiamin Circenfifpetftacuioiubigeminauit populusinIulianum con* iiicia,amp; Pefeennium Nigrum ad urbis præfidium uocauit. Quæ omnia Iulia* nus placide tulit,ac difsimulauit. Populus autem in milites inuehebatur uche* mcntifsimè, quôd ob pecuniam Pertinaeem occidilîent. Quæideo pertulit !■ Iulianus,ut populi fauorê promcreretur.Cùm itaqj Syriacum cxercitum perti niefeeret. Nigrum miflb primipilari occidi præceperat. Nam Britannicum ac lllyricum cxercitum minime extimefeebat. Igitur Pefeennius Niger in Syria, Seucrus in Illyrico Ôd Pânonia fuis exercitibus à Iuliano defciuêre, hic in Pan* nonia,ille in Oriente declaratus Imperator. Curauit itaep Iulianus, ut Senatus 4® ' Seuerum hoftem iudicarct, amp;nbsp;fuccefibrem mittetet : miiïus^ fuccelîbr Valerius Catulinus ut ci fuccederet, amp;nbsp;centurio Aquilius qui occidcrct Seuerum. Mifiaep 8C clafsis.Sed omnia in irritum faôia, ad defpcrationcm Iulianum im* pulcruntjUtàSenatuS.C.dcparticipationeimperq petcret,quodftatimfa(ftu eft.Cùm itaep plurcs ad Seuerum mittetet cum Iitcris,fpe quidem pacis, reue* ra autem utipfum occiderenf,reintellelt;fta, Seuerus hos occidit. Et cum nihil à militibus,nihil à Senatu poflet impetrare Iulianus, ad magicas fe couertit ua nitates,ó(i carminibus profanis ac hoftrjsinfuctis, odiö populiacmilitum deli nire conatus eft,fed fruftra.Nam ab omnibus defertus, remâfit in palatio cum uno de præfecftis fuis Geniali,6C Repentino genero. Turn Senatus autoritäre 5 * abrogatum eft luliano imperium,Scueruscp Imperator appellatus. T urn mif fis à Senatu qui eum occidcrent, à quodam gregario milite, inter fœdifsimas complorationes,ab omnibus dcftitutus,obtruncatus,tiucidatus^ eftdicethn
getc*
-ocr page 107-DIÖIVSiVLÏANVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67
gcrcturucneno intcrîjfîè. Corpus eius à Seuero,ejus uxon' eft trädi'tum ad fc-pulclirum,ó^ in proaui monumento fepultum,cum imperaflet menfibus duc» buSjdiebus quin(p,ut Capitolinus fcribitdicét Aureliüs Sext.Eutropius Oro fiuSjfeptemfcribantillumgubernaffemenfibus. Vixitautemannis quinquagt; gintafex,menfibus quatuor. Virfenex, gulofus, aleatof, amp;armis gladiatohjs cxercitus,ac(üpcrbus.In quo præcipuèidrepræhenfum cfl:,quôd eos quos regt; gcrefuaault;ftoritatedebuerat,rcgcndæReipub.præfidcs ipfefeciflet. Homo alioqui parum uicæ cotinentis habebatur. Sed ram infœlicem exitum propria pecunia fibi comparauerar.
»0 Habuituxorem Maniam Scantillam,ëxquafiliam habuirDidiam Claram, quam CornelioRepentino incotugem dédit, ipfum^ præfeéluni ürbiin Sul pitianilocum fécit.Ambaî Augufi:æfuntappéllate,qiiodieipfeappeUaruseft
' Imperator,SCTribunitiam recepitpôteftatcm,ac ius procôfulare. Egit tarnen gracias Senatufquod uxor dCfiliaeiusnomen Auguftale acceperunr. Ipieue* ro Patris patriæ nornen recepit. Deinde uocatis ad palatiuni, ïnuitè eô rranfi^ lt;^runt,quafi iam immihcns cxitiUrti præfàgirent.Occifo eo,filiæ nomen eft ab-rogatum AuguftXjfcdconccfTum patrimortiurn.Cætcrum uolenti plurade Didio luliano inUeftigare,operæprecium éxiftimo,ut Spartianum, Hcrodia* num^ diligenrifsimè reuolüat,quifquis pauculis ijs, Sgt;C quæ Sextus Aurelius, îb Eutropius ac Orofius fcriptitarunr,contentus efle minime uolucrit. Supcreft ut confuctudini noftrae innitentes, Aufonrj tetraftichon fubinferamus, quod taie cft:
^8 Djÿ /jolijs Didiui nongaudet opimis^
Etcitô periuro pr^emia ddempta feni.
Tuq; Seueré pdter titulum ne horrefce noudntis: Konrapit imperium uii tUd,/êd recipit.
SEVERVS IMPERATOR^
Ef'E/^j'S Imperator,filiusfuit M.Gctæ eqüitis Romani, FuluiæPiæ,inLepti cfuitàtc Aphricæ natus. Liten's Larinis ac Græcis eruditus.Studiorum caufaRomani uenit, ca hoia, 50 qua hofpes eius Adriani uitam lègit, mojtqj omen futuræ fell ci ta tis arripuit.Qiiæfturam diligenter exercutt, amp;nbsp;poft quægt; fturam forte Bcticam acctpinatqueinde Aphricam petijgut fem domcfticam poft patris mortem copóneret. Póft qUæftor in Sardinia, Sé hinc Icgatus proconful Aphricæ. Vbi à mathematico quddS omnia edidicit, t^ua: poftea ci facfta funt. Sub Marco Tribunatum plebis feuerifsime egit, amp;nbsp;a Marco item anno tricefimofecundoætatisprætordcfignatus,ad Hifpaniam 4® miftiis eft legioni quartæ Scythicæ, deinde præpofirus eft circa Mafsiliâ. Poft hæcAthcnasftudiôrûfacrorum^ caufà profelt;ftus,cùm iniuriasab Athenieiv fîbus pcrtulilTet,Imperator facftus,quô fe ulcifceretur,éorum priutlegia immi* nuit.Turn Lugdunenfem prouinciam légatus accepir : tantum^ à Gallis, oh fèuéntatcm,honorificentiam,amp;^abftinentiam dilecftus, quantum nemo. PrO' cOnlulari poteftate Pannonias ac Siciliam rexit. Conful deinde Germano c-xcrcitui preponitur.Sed in ea Legioncfamam nobilitatcm^ afiecutüs longe maximamzutpote qui à Gcrmanis legionibus, ubiauditum eft Commodum occifum,aclulianuodiomultorumimperarc, multisadhortantibusrcpugnas
Imperator eft appellatus,apud Carnuntû Idib. Augufti,tefte Sparriano. Licet 5 0 Aurelius Sext.fcribageûin Pannonia Sabaria creatum Auguftû.Parua eftaût hodie diftantia Sabarie à Carnunto,fi(ut plericp dotfti Conrendunt)Carnuntü fuit,ubi hodiePetronella oppidum oftenditur. Vtraq; fane ciuitas in Pannogt; nia fupcrioriiacet.Firmatis poft tcrgum prouinctjs,K.omam contendit cutrt f iiij lllyrigt;
-ocr page 108-I O Ä N. c:v S P I N I A N I
Illynoano Galhcano exercitu,qui in eins uerbaiuraucrant.Excipiebatur é/ niin ab omnibus tanquam ultor Pertinaci's licet hoftis ludicaretur procurant te Iiiliano,mifsis ad eum à Senatu legatis,qui milites ab eo exciperentiquos ta men mox in fuas partes traduxitjautflores^ qui ad fe occidêdum à Iuliano ue-» ncrant,facile euitauit.Quinimmo mifsis literis ad pr ætorianos elfeciqut lulia^ nus in palatio occideretur, licet eum inparticipationêimpertj uocalîèt. Quo occifo,armatusRomamuenit, tota urbe trépidante, ne ciuilepaterentur bellum . Nam amp;nbsp;eo tempore Pefcennius Niger à Syriacis legionibus Imperator erat appellatus,Ô!^ Clodius Albinus in Britannia ad imperium afpirabar.Seuc rus itaqj cùm homo eflet militaris,ac laborum patientiisimus,adeo cuncflis ue « o nerabilis erat militibus,utnihil non pro.illo cupidilsimè faifluri uiderent.Con filium ergo intjt capiendorum militum omnium, quicun«^ Pertinacem intere milTentrquos omnes exaucfforauit, ablatis quoqj armis lulsit nudos difcederc ab urbe centcfimo lapide. Cum reliquo tandem exercitu armis inftruôo, Ro-ma petqcartonitis metuentibus^ pariter primo confpedu Romanis audacia uiri.Sed Senatus populus^ uniuerfus lauréat! exceperût eum fauftis acclama tionibus.Senatus eum ad portas urbis conlàlutauit. Turn inito louis templo, fadfacpre diuina,nouifsimèadimperatoriâ domum ferecepit. Poftridie curiâ inqqplacidaoratione omnes publicepriuatim^complexusbenignèiSeinur bem uenilTe aiebat,ut occifum Pertinacem ulcil'ceretur,daturum^ operam ut j o ftatusoptimatiumfundamenta feprincipeiacerentur. Nullum^nifi iudicio damnatum capite,bonisùe mulôatum iri.Non pafliirum delatores gt;nbsp;aemulunt fe Marei futurs gerendo Imperio.NecK folum Pertinacis cognomen, fed men tem quoep habiturum. Cuius imagini funus Cenforium mox duxit, eum^ inter Diuos lacrauit:addito flamineamp;^ Heluianisfodalibus,quiMarciani fue-
' tant.Se quoep Pertinacem uocari iuisif.homo prouidus ac fobrius, cui omnia mirabilia inerant,præcipueq5 ingenq acumen,laborum tolcrantia,rebus^ ma ximis aggrédiendis fingularis audacia,Ordinatis deinde rebus in urbe,trigin-ta circiter dies amicos luliani profcrib endo, caufas plurimas audiendo, aceufa tos à prouincialibus iudicando, reifrumentariæ prouidendo, ad Orientis fta- j o. turn pacandum profetffus eft,ut cuniflantem Nigrum,amp; delictjs Antiochenis uacantem,imparatum opprimeret.Iani enimuberrimo cnogiario plebem,mi lirescp donatiuo abundè fibi conciliaratdicetmaiores natu clanculum reliquis prædicebant,uerfîpellem hunc eifehominem, amp;nbsp;nihil non aftu arte trartan temifimulatorem, difsimulatorem^ idoneum : nihil penfi habentem, dum id efficeret,quodufuifibiautemolumento crederetfore.Quod feniorum indicium hand ita multo poft euentus comprobauit. Nam fiC Albinum, qui prae-erat cxercitibus Britannicis,fummis delicqs innutritum, leuem alioquió^ fim plicem,fpe quadam honoris inefcareftatuit, Caefarem appellando ; neRomS ipfe,dum Oriêtis bello implicitus eftèt, cum cxcrcitu ueniret.Inftrudo igitur 4.0 exercitu, mira celeritate in Aphricâprofeeftus eft, cumiam amp;nbsp;in Senatu quafî participem imperrj Albinum declaraftèt : cui ftatuas erexit, alijs^ honoribus ftdem gratiæ fuæ fecit. Timebat enim ne Niger per Lybiam ôd Aegyptum A-phricam occuparet, amp;penuriam rei frumentariæ faceret.Niger autem circa Bifanrium oram omnê occupât,ut per eas anguftias,omne iter Seuero interet piar.Sed cùm Acmiliano duci Afiæ fummam totius belli credidifTet Niger, to. tus ille Nigri exercitus ad Cyricû fufus fugatus^ eft. Plerii^ milites ad Seue-rum defecerunr.Sed cùm in SyriaNiger nouum inftauraflet exercitum,amp; ite-rum cum Seuero congrederetur apud finum lisicum, ubi quondâ debellatus eft Darius ab Alexâdro Magno,infignis édita eft ftrages. Niger fuga dilapfus $.0, Antiochiam peruenit:in fuburbano quodâlatitans, ab equitibus eft repertus, caputeftamputatum,quodpiloinfixumcircumlatumeft.Filtjeius cumma-tre in exilium atftfâ^ paulo pôft occifi: omnesqùe ftatim illius amici fupplicio^ affeeftf
-ocr page 109-s E V E R V s K-E R T I N A X.
aftccti funtSk pcrijt Pefccnm'us Niger,homo ah'oqui (ut perhibent) publice priuahm^ minime improbus.Ex pâtre Annio Fufco,matre Lampridia,modi cis quidein parêtibus gcnitus,literis eruditus, fed moribus feroxad fuminum peruenitimpcrium.Duiftor cxcrcituum fuit, Lugdunenfem rexit proui'n* cianr.Confulcpfuit, amp;nbsp;tandem Imperator. Sedubioccifus eftàSeuero, breui omnis ci'us familia eft cxtindla.Fuit auf cm ftatura prolixa,forma decorus,oris uerecundiamp;rfemperrubidi: ccruiceadeo ni'gra, ut quemadmodum multi dF cunt,ab caNigri nomenaccepcrit: cætera corporis partecandidus, amp;nbsp;magis pinguîs.Sed miles opti’mus, I ribunus fijigulaiiSjdux præcipuus,legatus Icue
JO HfsimuSjConfuli'nfignis,domiforiscpcofpicuus,Imperatorinfœhx.Cuiusuix tam,præter Hcrodianum,qui huiusmeminir,diligentifsimèconfcripfît Spar-tianus,quæ extat.Cetcrùm Seuerus dehincliteras ad Senatum de uidloria fua dedit:poftea Antiochcnfibus, quôd partes Nigri fouerant, iratior fuit,ac pie-rafq? ciuitates ob hune puniuit.Dehinc circa Arabiamulta gefsit.Parthis,nec non Adiabenis fuperatisj qui cùm Nigro confenferant: multacp hinc nomina reportauit, quæadhucleguntur in areu triumphali,Romæfub radicibus Ca-pitblij, patrishlij^ Cara callæ nomine, hacinferiptione:
l.MP. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SEPPiPIO F. SETEl^O PE PTI N^'CI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PP, P
PHICO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l CO, ET P ^ETHI CO ^Dl^BENlCO PONT. M^‘X.
P 07'. xr. IMP. X r, COS. !/[. P1{OCOS. ET IMP', C^ES. M. .MiK EJLIO L. F. .M^NTOPPlPPO .Arc. PlO FOELICI T I{I B. POT. Tl, C O S. PEOCOS, PP. OPTIMIS FOpriSSIMIs' QJ^E P BJ N C l PIB f'S. OB pE M' PTB. lNSTirT-T,4.PÂ, IMPEEJKM's^E POP. I^gM. P BJ) P^ G .MI T T M, INS IGiSTIBrS rlSj^TIByS E O BJ'M DO MI FOBjSQ^E, S. P,
Occifo Nigro, Seuerus baud ex re fibi arbitrabatur, AÎbinum ( quiiam ni' mis potêtcr,nimis molefte nomen Cæfiris ufurpabat) tam latè imperare, que illuftri ortum généré,Senatorq patrici]^ fanguinis,fummis opibus ac diuitijs præditum feiebat, ne in urbem irrueret, fibicp imperium uendicaret. Coacflo i^^^^‘‘^^*^*^hCalliamintrauit,âlt;^priniùm circa Lugdunum(ubi Albinus ei J o cum Britannicis amp;nbsp;Galileis militibusoccurrit)ancipitimarte dimicatum eft» Tandem fufus fugatusqj Albini exercitus, direpta mox incenfacp Lugduno, amp;nbsp;Albino caput abfeifum, perlatumq^ ad Seuerum eft.Huncfinem habuit Al 64 binus,breui fané lætatus honore, amp;nbsp;funefto:cuius item laudes ac curfum uitæ Spartianus in Nigro clegantifsime compleditur.Scd Ôd Capitolinus eius ui-tam omnem graphice defcripfit.Superfluum duco,omnia eärepetere quæ Cà pitolinus tradit. Paucula quædam inter Coss. de eo narrauimus. Sed ita eon-fufi funt tituii autorû, ut nemo facile difccrnat,an Spartiani an Capitolini fint
' Vitæ illorum Cacfarum,fi quis diligenter légat, Cætcrùm Seuerus omnem fia tim iram atq^ atrocitatem animi,in illius neceffarios Romæ effudit. Ac primû
40 præmiffo in urbem capite Albiniabfcifo, iulFocppublicè patibulo præfigi, uti exemplum cæteri caperent, quid item ipfispatiendum foret: ordinatis tameri Britanniæ Galliæcp rebus,fùmptocp fupplicio de Albini amicis quiillic erant, Romaincumomni exercitu,quoterribilioreilet,proficilcitur.Pofteauero quàm louis templum ingreflus, facrificia de more peregit,reuerfus in palatiS, populum ac milites muneribus nomine uicfioriæ, ac multis nummis donauit: laigituscp eft plurima dona, fimul^ alia multa indulfit, quæ nunquam antea acceperant. Quandoquidem ôdfrumentifummam primus adauxit, amp;nbsp;aureis annulis uti,amp; domi habere mulierem permifit, quæ prius militibus interdiifta fuerant.Tum Albini amicos crudeliter puniuit, bona publicauit,ærariS^ au-
ÿ 0 xittquæftui fupra quàm dici poteft addicftus.Quos aûr,5C quot occiderit cofii lares prætorios^ uiros ac Senatorij ordinis,latifsimè Spartianus recêfet.Impe rium metu potius beneuolentia retinens, ut effet Imperator uerus nominis fuijUerePertinaxjuerè Seuerus. Quanquam popularis eflè inprimis uolebat, édendk
1
-ocr page 110-70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N 1 A N 1
edendis magnificentifsimis fpcdïaculis, centenis etiâfæpenumero oecifis be-' luis,quas omnibus cregionibus conquirebat. Fecitamp;ludos fecularcs,maioz rem^ filium Cacfarem tecit,participato cum eo imperio.Et quü Parthos, Ara bes, Adiabenos dcuiciiïct, triumphum, quod confifterein curru ob articula^ remmorbum ncquireqfilio cocefsit.Tumiterum in Orienten! profebtus, Ara • biam dC Armenia peruagatus, Parthos fuperauit, Ctefiphonte urbe, amp;nbsp;omni Regia fupclleifïrile potitus. Nâ Artabanus Parthorum rex fuga dilapfus, cum paucis aufugintum Myforum ScPannoniorum recognitis exercitibus,urbem triumphans inuetflus eft,adducens fecum iam puberes filios. Extant adhuc in Pannonia monumenta Seueri.Proximo enim anno quam hecfcribercm,cum ‘ orator Cæfaris Maximiliani ad Vladislaum regem Hungarig iuifl'em, in Theo datia oppido ( nunc Thatta corrupte uulgo dicitur ) ubi arcem nobilifsimam condidit Sigiimundus Cæiâr, in quodam iacello diuiIoannis marmot album comperi,antiquis literis fic infcriptum:
IMP. C^ES. L. SEPTIMIO SEf'EEJ) PIO PEI^TIN^ACI Ay C, .AE^BIC. AtDlMCBENlC. P^PTIJICO
M.AXIM0 BEJ. C. Pf'BLlC.
D. D.
Romam èftreuerfus Scuerus,facrificia,ipe(^acula ÔC ludos cdidit pro ui Gloria,magno dato congiario: turn ius dixit, ciuilibus negocrjs amp;liberis eru' 20 diendis intentus. Sed lib eri, h oc eft fratrcs, inter fe difsidere primum puerili.-bus collucffationibus ceperunt, dehinc aperta orta efl: diflenfio, adulatoribus ac miniftris ad gratiam multa fliggerentibus.Cum interim Bafsianus Antonû nus filius maior natu, Plautianihliam uxorê duxilTet, à quo Plautiano infidiac utriqj Cæfàri paratæ detecflæ elTent. Scuerus in Campaniam fccefsit ius dices, amp;nbsp;ciuilibus negocrjs intentus: cupicnsin primis ut liberi fut Romæ bonis mo ribus inftituerent,ut in pace atqj concordia uiuerent, ne inter fefe difsiderent. Sed fruftra ab eo multa perfuadebantur,difcordantibus fratribus. Interea nun cius aduenit dénoua in Britannia leditione, ad quam fedandum, expedition nem iam fenex edicit,amp; morbo articulari laborans. Magna tarnen animi uirtu 3 0 te,utrun(^ fecum ducens hJium,minorem Getam, quern in parte inflilærepon nit,ac cum amicis natu grandibus ciuilibus rebus QC iuridicundo praîfecit, An tonino fecum aduerfus barbaros edudlo.Qui fratri amp;nbsp;patri obtrecflans, Seue^ rum pattern coegit moerore magis quam morbo confumtQui Eboraci in Bri tannia iam fenex morbo confumptus eft, fubacftis gentibus quæ Britanniae ui debâtur infeftæ:Anno impcrq xviij,aetatis olt;ftogefimonono,fecundum Spar tianum, qui eius fomnium quoc^ de aquilis ad ilium numerum interprétatur: licet Aurelius Sextus fexagefimoquinto interijife fcribat, quod uero propius exiftimo. Cuius cineres ex Eboraco in loculo aureo aduetfti Romam,in fepul chrum® Antoninorum conditi.Nam corpufculo Seueri ignibus tradito,cine 4® remipium cumodoribus in uafculum alabaftri coniecftum Romam referc' bât fill).Scribit Sextus Aurelius,cum membrorum omnium, maxime pedum, dolorem pari nequiret,ueneni uice,quod ei negabatur, cibum gram's ac plurp mæ carnis inuafif.quem cum conficercnon polfet, cruditatem pafTus expira^ uit.Sic perijt clarifsimus Imperatorum bellicis operibus. Necp enim aut ciui-les quifquam aduerfus inimicos, aut cxternas aduerfus Barbaros totidê alius uicftorias reportauit. Vir bellicoius, liberalist literatus, ac infignis mathematin eus, amp;nbsp;docftrinænimis cupidus, Punica eloquentia promptior. Vitam fuam publicam priuatam^ ipfe compofuit:amp; qi«ac in uitafua conferipfit, publice in tabulis piefta dedicauiqut inquit Herodianus. Latronum ubiep hoftis : crudcn 5 lt;# 65 lis ramen adeo,ut Senatus indicauerit, ilium aut nafei non debuilfe, aut mori, quod amp;nbsp;nimis crudelis,0d nimis utilisReipub.uideretur.Fuitaurem decorus, promilfa barba,cano capite5Ccrflpo,uultureuerendus,canorus uoce; ÔÔ poft
mortem,
-ocr page 111-M. ANTONîNVSBASSvS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7*
iTgt;oftcm,lt;icpofîta înuidia ac métu crudelïtatis, plurimùm amatüs, SC in Deos relatus.Habuicuxores duas,Mardâfcilicet,exquamaiorcm natu Bafsianum fiircepit,quem Antoninum appcllauiqdum Cæfaremfaccreqappofito Auregt; lij nomine,utfciltcctfratremfuum Getâab fpe imperq quam conceperat,fub» moijeret:amp; fimul quod fomniaucrat, Antoninû fibi fuccefTuruni.Licct alij id-» circo Antom'num didum fcnbant,quôd Seuerus ipfe in Marei familiam cran-firc üoluerir.Marcum enim ex omnibus Imperatoribus tantum coluit,ut An* tonininomen omnibus deinceps,quafi Augufti,afcribendum putaret. Quini mo poft mortem eius cineres,in honoré, Marei fepulehro illati fucrût. Huius t Ö Mareiæ inhiftoriauitæ priuatæ nonmemimt,rcferêtc SpartianouamenImpc rator faôus ftatuas eolloeauit. Amiftà hae uxore,du(fturus aliâ,genituras fpo farum requifîuit, Mathefeos peritifsimus. Et eùm in Syria quandam audiflet) euius genitura regem fibi maritû polliecrctur, eandem uxorem petijt, luliain fcilicetjSC aceepit interuentuamieorû.Ex qua Getam peperit filium, alium quendam.Habuitamp;^filias quasdotatas maritis Probo amp;Aetio dédit. Et eûm 64 Prolio genero fuo prtefecfturam urbis obtuliflet,ille reeufauit:dixir^,minus fi bi uideri præfecftum cfre,quàm prineipis generum. Vtrunc^ autem generum eonfulem feeif,utrunqj ditauit. Fuit autem Iulia famofaadultenis,amp;; in coniu* ratione notata. Cætcrû de Seuero feripferunt poëtæ multi tempeftate fua, uer
* o flbusomnem eius uitam explanantes; amp;nbsp;ipfemet de uita fuafcripfit,06Marius jMaximus,quæ omnia iatfiura tempon's intereiderunt.Extant Orofius, Eutro pius, Ruffus Feftus, Sext. Aurelius, Spartianus, SC Hero dianus. è quibus di* îcere, quod hie deeft, faeile potes.Nunc Aufonium fubfenbam.
67
Impigfr fgflido maurt iirwj Seucrui ab Hi/lro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Vt parrifidiC ifg'U ddittui D;d(ö.
PMtttfii origo '.lit:fed ejui uirtKtt' probirff*
Nou objlurc Igcum^eum uakt iugc niMiM.
Aurelius Antoninus Bafsianus Caracalla (his enim nomirtibus cognominabatur)filius fuit Seueri Im peratoris ôd Marciç,ut fuperius ftripfimus:euius pucritia adeoblanda.in* geniofa,parentibus affabilis,amicis iucunda, amp;nbsp;uniuerfo pogt; pulo accepta fuit,ut nemo non clementiam,pietatem,bonita temcpmiraretur.Egreffus autem pueririâ,adeô mores immugt;
tauit truculentior faeftuSjUt eum quern puerum noueranqmulti elfe no credc* rent.Superbus 0^ gram's,tarn geftis quam orc,de Alexâdro Magno fem per lo quebatur.Tiberium Ô6 Syllam palam laudabat Fratris Getç contempfit humi 4° luatcm.Acmox inomnem facuitiam cóuerfus,cum,mortuo patreSeuero, tan ta fibi reli(fta copia pecunia: foret, quantam anteanemo, cum ampliore etiam cxercitu quam cut obfiftere ulla uis poftet, fummam po teftatem nadus, medt cos mox lupplicio affecit,quód fibi parum obtcmperauiftent,iubenti fenis ma turarenecem.Tum occiditnutricios fuos, SC fratris, quod dereconciliatione egiftent.Ducescp exercitusadhortatus eft magnismuneribus ac promifsis,ut 68 inilitibus perfuaderent,uti fe unum Impcratorê dcclararent.Pluribus itacp ma chinis aduerfus germanum intendebat Sed milites memores utrunq? à Seuc* ro iam inde à pueritia pari honore cultu^ educatuiti,etiam ipfi parem unique obedientiam beneuolentiamque exhibebant. Antoninusigitur cognito,pagt; ÇO rum fibi aduerfus exercitum procedere, itftocum Barbaiis fœdere,admagt; tremgermanum^feftinat. Cogreftosreducerc in gratiam mater conara,adni tenn'bushoneftiisimis quibufepSeueriamicis Ô6confiliarijs. Itaque ui potius quam uoluntatead concordi^ amoriscg fimulationem adduciturUta ambo pari
-ocr page 112-7» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
pun honore /mpcrium gerentes.cx Britannia Rotnam cum patris rcliquijs uc nerunt : in itinere feditiones quotidie agitates,nec eifdem diuerforijs utentes, eademcp menfartanta incrat utrifcp fufpicio de ueneno. Vbi Romam uenerOt, populus laureatus uniuerfus cos excepit, amp;nbsp;Senatus confalutauit,magnacp pompa reliquiæSeueri compofitacfuntin templo.Seuerus inter Deos relatus eft.Fratres in regiam difcclTerunr,partin'inter fe domUm,cuftodes^ corporis feparatim fibi dclegerunt : mox difcordias ac fimultates exercuerunt, infidias inter fe molitirdiuerfa^ turn urbanorum ftudia, ac diuerias populi mentes ob fuani difcordiam parabant. Sedmaior pars Getam fecflabatur, quod probus, moderatus,amp;:lenis,honefl:ioraftudiatracftaret,acdifciplinarSuiros célébrés »® circa fe frequenter haberet,öd in paleftra exercitatos : placidus 6C humanus in optimos quofcp: cum frater Antoninus feroxac crudeliseftet, minis terribp hs,ac facftis fæuus. Ceterum paterni hoc amici uidentes,coram matre ipia,con fentientibus utrifq},diuiferütlmperium, ut Europa omnis Antonino cum par tibus meridionalibus cederen Afia uero quicquidin Orientem uergit, Ge-tæ. Sed cum mater fruftra cociliare fratres anniteretur, amp;nbsp;indies odium frater^ num gltfceret;paratæc]^ infidiæueneno non procédèrent, quôd utercp eftèt eu ræ ac diligentiæ fingularis in cibo potu^ fumendo : tandem Antoninus irru^ pto fratris cubiculo,nihil eum taie expedâtem, fupra matris pedus multo un dantem iàngUine fæuus obtruncat. Pôft domum exilit, ac per totam Regiam 2 ® Gurrês,clamitat magnum fepericulum effugifre,uixcp euafifleincolumem.Ad caftra fugiens uenit, infîdias fratris inimici hominis narrat quomodo effu^e^ nt,multa mentitus: turn enormem militibuslargitionê, taminnummis quam in annona donancuius magnitudine illelt;fti,uulgata iam cæde fratris, unum ib lum declarant Imperatorê,Geta hofte appellato.Sed quo patfto Seuerus huic filiominorinatuGetæ,nomen Antonini indidcrit,amp;:ex æquoregnare cum fratre iulTerit,amp;: quàm pqfsimis ÔChoneftis moribus fuerit,Spartianus peculia rilibello ad Conftantinum Auguft.longèlate^ explicat. Legeillicftudiofele (ftor, quæ defideras'.omnia enimindicate,undeplurahaurirequeas,ftudiofè annitimur. Sed reuertamurad parricidam Caracalla. His fretus dolis Antoni J ® nus Romam redqt,fub uefte fenatorialoricam habens, cum armatis militibus curiam ingreflus, queftus eft de fratris infidqs, longa öi. inepta oratione oblû quans ôdinuoluens,utqugfecifletuixintelligipoflent.Continuô cepti occidi domeftici omnes fratris,atqj amici, fie ut ne ætati quidem infantû parceretur. Cue ex plebe,fiue Senatorij ordinis eflênt. Quinimo fæuitüm in quofcuncç ne mifericordia,qua(^ de caufa, qui opibus excellerêt ut bona eorum raperet. Occidititai^Lætum Pompeianum,Marei nepotem exfilianatum.Dehincin confpetftu eius Papinianus lureconfultus, imô Iuris aiÿlum, ôô docftrinæ legagt; lis thefaurus,quôd parricidium excufarenoluerit,percuftus eftfecuri,amp;filius Papinianus Quæftor. Qyin ÔC Comodifororem iam anum, atçp ab omnibus Im peratoribus ut Marei ftliam in honore habita, morte affecit : caufatus quôd neeem Getæ,apudipftus matremdefleuiflèt.Et coniugemquondam fuam Plautiani fîliam,ac confobrinû Seuero cognomine, filiumep Pertinacis Ôë Lugt; cillæ Commodi fororis.Et quicquid ex cognatione Imperatoria, aut in Sena* tu ex Patricia nobilitatefupererat,planè quafi ab ftirpe abftulit. Veftalescg uir gines uiuas terra obruit,quafi temeraflent uirginitatê. Tandem cp in populum ludis Circenfibus defæuit, ex omnibus ducibus Syllam Romanû 8C Aphrum Hannibalem laudans. Vnde peroium fe fentiens,malorum facinorum cofeien tia Roma relilt;fta,ad ripas Danubrj fecefsit. Vbi corpus aurigando exercuit,cg dendis^ beluis operam deditJbi Germanosfibi aflbciauit,ôf corporis fui cu^ 5® ftodes fortifsimum ac pulcherrimum quenqj effecit, habitu^ Germanico fx' pèincefsit, adlabores fubeundos promptilsimusac primus .Tenui menfa aC perexiguo cibo militari uixit, elegantiora omnia alpernatus, gregario militi
P erquàm
-ocr page 113-M. ■ A V R È L. A N T o N 1 N V s.
pcrquam fimilis. Ob hæc uelut homo milttaris ac laboriofus, ab cxcrcitu dile^ eft.Dehinc in Thraciam difccfsir,ac in Macedonia fe fimilem Alexandro
Magno fecir j muleis undique locatis ftatuis ac imaginibus: geftato habitu Ma ccdonico. PoftinAfiam uenir, Pergamum ciuitatem adrjt,acIlium : turn ad Achillis tumulum procefsit, ut ÔC Achillem æmularetunTum in Antiochiam amp;nbsp;Alexandriam concefsit,ut Alexandrimonumentum contemplaretur. Et ut fub fimulatione Alcxandrinos trucidaret, à quibus honorihcentifsimé fuit exceptus; quorum tarnen ingentemmultitudinem inermem, quafilegionem ledurus Alcxandrinam,crudelifsimétrucidauit,acinterfecit. Affedansno--»O men Parthici,adOrientem feftinauit: ÔCperOratores Arthabaniregis Par* thorum Rliamuxorem petiuiqfed difsimulanter. Vbiuerô rexpoft primas preces abnegatas tandem promifit, cum ei cum uniuerfa multitudtne occur* rcret, inermi ac floribus redimita, excepturus nouum fponfum aC gencrum, dum facrafaciunt, dato figno militibus, uniuerfi circumuenti occidiïfttur at* que trucidantur: ægrèrege fuga dilapfo.Q.uod literis Senatui perferibensyPar thicus eft appellatus. Poftea fubftitit in Mefopôtamia,ut illic hybernaret.Sed apud Carras urbem, dum Lunæ deæ, ut Herodianus, uel Luni dei, ut Spargt; tianuSjtemplum inuiferet, ad requifita naturç difcederet,infidt)s à Macrino præfedo prçforio pofitis, per Martialem centurionem pugione per auerftim eft traieduSjdum fubligacula deduceret, uentrisqp oneri fubleuando intende* ret: quod literas Macrinus acceperat, quibus fe intellexit propediem ab Anto nino occifum iri.FuerQt amp;nbsp;alq confeq cædis,Nemefianus,amp;frater eius Apolli naris5amp; ceteri.Martialis à cuftodtbus corporis dum fugam molitur,mifsilibus eft confolftis. Macrinus fuper cadauer multa conqueftus,amp; per fimulationcm lamentatus, tandem tradito igni corpufeulo, rcliquias intra urnam coniedas matri luliæ ad fepulturam remifir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Ea tune Antiochiæ morabatur. Mox^ ob liberorum calamitates, tncer* turn fponte an imperio alicuius, mortem fibi confciuit, Hæc luha nouerca ôd uxor fuit Antonini, pofteaquam Plautiani filiam, quam primùm in Siciliam 30 relegauit, tandem interemit. Cum enim pulchem'ma eiîct Iulia,dC quafi per ne gligentiam fe maxima corporis parte nudaiTeqdixfiretcpAnronimis,Veilem ß liceret,refpondifle fertur,Silibet licet: an nefeis te imperatorem effe, alleges darCjUon acciperer’ Quo audito, furor inconditus ad effedum criminis robo*-ratus eft, nuptiasque eas celebrauit: quas fi feiret fe leges dare, tum uere folus prohibere debuiflet. Sicmatremduxituxorem,adparricidiumiunxit ince* ftum : fiquidem earn matrimonio fibi copulauit, cuius ftlium nuper occiderat. Et ex polluto poft cuiufdam fcorti ignobilis matrimonio, genuit ftlium,quem fuperftitem poft fe reliquit,Marcum Antoninum Helio gabalum.Ita enim(te* fte Spartiano) nomen Antoninorum inoleuerat, ut uelli ex animis hominum 40 non poftet,quod omnium pedora ueluti Augufti nomen obfederat.Vixit au tem Bafsianus annis quadraginta tribus. Licet apud Sextum Aurelium cor* rupti feribantur triginta anni. Imperauit folus fine parente ac germano annis feXjUt Herodianus Spartianusqj docenequi abunde gefta huius Antonini tc-cenfent. E quibus ledor difcerc potes,quæ in Sexto Aurelio, Paulo
Orofio atcç Eutropio defideras. Cæterùm pro ftne
Aufonium fubtexam:
DißimiUi uirtute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multo magii iHi,
Cuiuiddoptiuo nomine te perhibes. morte nocens,puni tus fine cruento, 5 ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn rifu popuU tu C ttrac KSa magis.
s
-ocr page 114-74, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N î
OPILIVS MACRINVS»
'IprZ'ik'--'b'o ll 5Macnnus,quiBa(sianoruccersit,homonouusamp;.'Kgt; bcrtinus, fcruihbus office's occupatus, c quibus fuerttparcu?
genitus,propterobfcun'tatcm nefcitur. Animi atque inuerecundijMaurufïj generis : mall's artibus cducatus, a *'^“5 tarnen fcientia non alienus: fed uenali lingua, amp;nbsp;puden** dis artibus ad pratfcduram cuccftus, adeo ut cum imperium 7» elïetadeptus,ftatueret omniarcfcripta ueterum principum tollere,utiure, non refcriptis ageretur ; nefas efle dicens,leges uideri Commodi ÓC Caracalli, gt;® ófhoiTiinum impcritorum uoluntates:cumTraianus nunquam libellis refpon derit,ncad alias caiifasfac'tapræfcrrcntur, quacad gratiam compofita uide* rentur. Sub Commodofuituitæibrdidæ, proftibulum appellatus, gladp ator, ucnator, tabelliocp. Sub Seuero remotus ab offiojs, etiam miferrimis, relegatusin Aphricam:ubiletftioni operamdedit ó(^declamauit,utinfa* miam damnationistegeret. Sub Antonino ueróaduocatus fifcifadus, pa* trocinante fibi Fefto liberto. Póft facQus eft præfecftus practorij, cóm ablegato
72 collega Antoninum Caracallumlmperatoremfuuminterimeret,tantafióïio* ne, ut ab eo non uideretur occifus. Incerti ignariqj milites quid agerent,cxtin lt;fto Antonino, biduo fine Impciatore fuerunt, quærentes quem inter fe prin cipem potiisimum deligerent, Fercbatur enim Arthabanus Parthorum rex cum cxercituaduêtare,ulturus iniurias.Primùm itacp Audicntium prçfecftum cligunt : fed ille fenecftutem caufatus, imperium abnuit. Deinde Macrinum confcij facrionis deligunt.Hicitat^ imperium arripuit,fecp nunc Scuerum An toninum, cum in o.dioeftèt omnium amp;hominum S)C militum, nuncupauit ; li* cetSenatus eum odio Antonini Bafsiani lib enter accepit,fperans mitiorem fiX turum,quam eracCaracalla, Moxep ad bellum Parthicum profedus cft,cum Arthabano fœdus int)t poft primum conflidum, ac póft cum exercitu ex Mc fopotamia Antiochiam profedus eft, deliciofius agitans indies, liiftrioni* bus ó^falratoribusintentus,ÖCluxuiinferuiens, Sed cum milites dolerent An J® toninum ê Repub. ercptum,exiftimantes quafi cum eo Romanum effet impe rium periturum,Macrinus ueritus ne in aliquem Antoninorum ( qui multi ex affi'nibusAntonini Pij erant)inter duces exercitus inclinarent,filiû moxfuum, Diadumenuni alias didum, Antoninum iufsitappellari. luuenem fpeciofifsi* mum, ftatura longiufcula, cn'ne flauo,nigris oculis,tantae^ uenuftatis ut paf* firn ab omnibus diligeretur. Vocabaturautem Diadum_enus, quoddiadema Triuiç cum nafceretur,in capitc haberet, ita forte, quód rumpi no potuerit,uc ris intercedentibus neruis.Et bine Diadematum pucrum appellatum credunt plericç. Licet quidâ de nomine aui fui materni Diadumenum uocatQ fcribSt.
Fuitautem eo tempore tarn amabile nomen Antoninorum,ut qui eo nomine 40 nonniteretur,mereri non uideretur imperium. Fadaitacp c5cione,ubi filium Antoninum militibuscommendauit, aclargitionem inter milites maximam feçiflèr,fubfequutæ acclamationesfunt, quibus Diadumenum Antoninum Cgfarem milites pronunciarunt,geminatiscp uocibus Imperatorem felicem di xerunt. Turn Antoniniana in caftris figna fccit,amp; fimulachra Bafsiani ex auro ordinauit, ipfum^ inter diuos retulit: uta feinterfedi Antonini fufpicionem militibus demcret,hacc omnia fecit. Nam corpus AntoniniRomam remi' fit,fepulchromaioruminferendum:munusinftituit,ut honorificentifsime fepeliretur. Turn militibus ftipendium dedit foliro uberius,ut pecunia im* perium, cuminnocentianon poftet, feruaret. Homo uitiofifsimus amp;fordidif- Î.* fjmus j cum omnes hadenus imperatores nobiles fuilFent. Scripfit autem ad Senatum, excufando fedenece Antonini iureiurando,plurima cmêtitus.Cui Senatus moxproconfulare impcrium,0d tnbuaitiam poteftatem dedit. Hine inter
-ocr page 115-OPILIVSHÂCRINVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^
inter patrinosdclcgit, quumnouus homo effet, Pontificcm^optimum ap--pcIlauitjPij nomine decreto. Dum igitur ad Parthos proficifceretur,utfordes acinfamiam Vicfîon'çmagnitudineaboîeret, habito conflidlu côtra P'arthosi defeefîulegionum quæad Varium Heliogabalumconfugerant,mteremptus eff Nam cum milites cognouiflènt exmulicre quadam, eui nomen cratMœ^ là, Heliogabalum hlium effe Antonini Bafsiani, à Macrino defecerunt,amp;: pri-niùmlulianum Præfecfîum cum excrcitu interfe'cerunt. Turn Macrinus pro* ditione militum uilt;ffus eft, SC cum paueis fugtens, in uico quodam Bythiniæ eu lilio Diadumeno occifus eftffuis partim deditis,partim occifîs,partim fugà
«O tis. Abfcifumqî utriufcp caput ad Antoninum perlatum eft, cum anno amp;nbsp;am^ pliusimperaflet. Voluerunt quidam Diadumenum feruare, cum Macrinum occiderentffed quidam cubicularius protulit epiftolas Diadumeni, quibus fi* gnificabatur quanta futurainillo eraterudelitas. Sic perijtMacrinus,homo lùperbus amp;nbsp;fanguinarius ;qui in uita imperatoria rigidior nbsp;nbsp;afperior uideri
uôlüit,ut priorauitia aboleret,cùmlacerandife porius occafionem præbe* ret. Seuerumfeamp; Pertinacem nuncupariuoluit,cumSenatus eumpiumôi^ fœlicçm appellaffet.Et cùm milites feruilibus affîcétet fupplicijSjCrudelitatés* que nouas indies oftenderet, ob leues caufàs militesiufsitinterimi. Interem'* ptus eft fæpè filius cum pâtre,amp;uiuus mortuo illigatus,ô^longa tabemori co* Ti
*0 alt;ftus,quales olim Mezentius exhibuit. Pro Macrino fuitappellatus Macelli* nus,cùm macelli fpecie domus eius cruentareturfànguineuernularum. Et in odium omnium perueniqamp;^ demum tumultu occifus ; homo putidus,amp; impe racoria dignitate ineptus.
Habuit autem uxorem Noniam Gelliam,ex quanatus fuit Diadumcnir» Ad quam fcripfit epiftolam quæ adhuc extat, qua gloriabatur,nó tam fe ad im perium pcrueniflè,quàm quodAntoninianinominis effet pater faeftus.
EpiftolahæceftiOpilius Macrinus Noniæ Gelliæ coniugi S. Quid boni adept! fimus,mca uxor, caret æftimatione;amp;f fortafsis de imperio me putas di cere. Non magnû iftud,quod etiam indignis fortuna concefsit. Antonini pa*
3 o ter faeftus fum, Antonini mater es fa (fia : o nos beatos, ô fortunatam domum, pfæclafam laudem. nunc demû fœlicis imperq Dq faxinqôe bona luno, quanr colis, ut Sgt;C ille Antonini meritum effingat, dC zgo qui fum pater Antonini di* gnus omnibus uidear.
Herodianus tradit, cùm milites pugnaftent contra Macrinum, poft defe* lt;ftionem,ipfum omnem impcratorium habitum atqpornatum abiecifietdeton facpbarba,uefte fimplici accepta,conuelato capite,diem notftem^ fugiffe.ln-uentum autem in Chalcedone Bythiniæ urbe grauilsime ægrotantem,ac per* petuo itinere attritum,latitantem in fuburbano quodam, ibiep occifum, Sed hæc latifsimè Herodianus in quinto hiftoriar5,Capitolinus in Macrino, Lam
40 pridius in Diadumeno,pafsim altj,Orofius,Eutropius,Sextus Aurelius.Nani fi extarent Aurelius Vieftor primus, Iulius Cordus, ÔC LoIIius Vrbi*
eus, plura fcribi poffent de his alqscp Cæfaribus, Sed morcnoftro,Aufonq tetrafticho
concludamus;
Principis hie cuftos ,fumptum pro Cæfare fèrrimif
Vertit in autorem c£de Mdcrinm iners.
Kox cum proleruit,grauibuf pulfare querelif Ce/]'etperfidiam:qu£plt;ttitur meruit,
g ÏJ M. AN*
-ocr page 116-?Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN, CVSPINIANI
Mgt; ANTONINVS VARIVS»-
p' 5 Antoninus Bafsianns Vanus Hdiogabalus ( totigt; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I; enfin nominibusappellabacuOHlius fuit Antonini Cara*
'raimperatoris,ÔCfcorrf Sœnidisab Hcrodiano appcllati, ucroamp; CapftolinoSymianiira:nam erat quæ* ® nbsp;nbsp;nbsp;rnulicr Phœnfflâ Mcela nomine,fine Varia,ab Etncefa ur
j^oro*quot; Iuliæ,uxoris SeueriPcrtinacis Afri, ÖCina* 7^ tris Antonini Ea, uiuenteforore, tnulcosannosin aula imperatoria uixeraf, Seuero amp;nbsp;Antonino principibus.Sed poft mortem Antonini Bafsfanicx au* gt;® lica domocxpulfa fuerar,perMacriniftiperbiam. Huieerant duæftliæ,qua* rum maior natu Scenis, quæ Symiamira Capitolino dicitur, Sext. Aurelio Se* mea, amp;nbsp;minor filia Mammæa uocabatur. E quibus filij funt nati, ex Mam* mæa Alexianus,exSœnide fiue Symiamira Baftianus,ftuproab Antonino: qui amp;nbsp;nomen Antonini acccpit,et Hcliogabalus didus eft, quo nomine Phœ nices folem uocant. Et is Hcliogabalus pulchritudine Scftatura ac facerdo* tioconfpicuuseratjamp;^in Solisfiue louistemplum confugerat, uelutiinafy* Ium, ne à Macrino interficcretur,dum Antoninus pater occideretur. Acubi àmilitibus Imperator eft dieftus, quod Antonini Bafsianieffet Hlius, fecum à Syria deum Heliogabalum abduxit, Romæcp templum conftituir in quo ja priusædesHorcifuit. Variusautemdieftuseftuelabauiamaterna,uelàcon difcipulis,quod uario feminc,demcretricc urpote,conceprus uideretur.Mce* fa igiturfiue Varia mulier, militibus perfuafiqBafsianum, qui Heliogaba* lus dicebatur, filium eftc Antonini.Et cum ditifsima eneqprofufas largiriones militibusdedit, utlcgioncsàMacrino abducereut. AftuigiturmulierisIm* perator declaratuseft Hcliogabalus,amp; occifus eft Macrinus. Euit autema ■cunabulis infummocnutritusluxu: fiC tantum Symiamira: matn deditus, ut cüm ipfa mcretricio moreuiucns inaula, omniaturpia excrceret, acfineil* lius uoluntate nihil in Repub. faccret dcinceps. Nadus itaque imperium, nuncios mifît Romam, fimulcp figuramnuminis Heliogabali, cuius facer* j» ,dotium gerebat, in tabula piclam : fecç fanguine Antonini Bafsiani genitum denuncians, defiderium ingens fui fecit, ftatimcp in Senatu princeps appella* tus eft. VbiRomäingrefTus eft, Heliogabalum in Palatino monte iuxta ædes imperatorias confecrauit, eiep templum fecit: cupiens omnia facra illuc tranl* ferre, Romanorum, ludæorum, Samaritanorum, ac Chriftianorum, dicens omnes deos deifui miniftros. Primusep Cæfarum fecit mulierem, hoc eftma* trem fuam, in Senatu confulum occupare fubfellia. Licet amp;nbsp;in colle Quirinali m ulierü Senatum extruxiffet.Hgc i tacp Symiamira mater Cæfàris,Senatus co fulta,ridiculaadmodum,delegibus matronalibus,quoad ueftitû amp;nbsp;ornatum, tulit plurima,SC fententiä dixit. Sed cum ipfe per cunda obfcœnitatis uitia im 4.0 purilsimus,ingrcflus eftet Imperator in caftra cum auia fua Varia, ut eius auto ritate honeftior fieret,cum curiam ingrederetur nefandifsimus,äC ueluti fus in iiolutabro fefe immergcreqftatim milites pœnituit quod in Macrinum confpi laftenqut hüc principem facerent.Moxcp inclinauere animos in Alexandrum, conibbrinum Heliogabali,quem Cçiàrem Macrino occifb Senatus appellaue f at.T um potifsimum,quod omnes honores,dignitates,magiftra tus ac potefta tes perlibidinum miniftros adminiftrareqdignitatcs^hominum ignobilitatc perderet perditorum hominumiquod facra P. R. protànareqôi pollutus palla dium auferrequirginesep Veftalesinceftaret. Sed tâobfcœnafuitomnis eius «ira in Iuxuaclibidrne,ut earn inlireras mirterc,fit profedo fubucrêdum. Co* natus eft enfm pro uiribusTyberij Caligulæ amp;Neronis genera libidinum no îi:quare,fed maluit præftare attp excellere:utpote qui cogcret feriptores non* nullos de nefanda eius luxuria dilputare: quae,ne uitia docere uideaqconfulto obmit*
-ocr page 117-M. ,A N T o N I N V s V A R I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77
obmftto.Nam fan's fuperc« in eius uita,ac nimium forte, Lampn'dius expltca-uit.Quanquam amp;ïpfemulta improba ferencuiflèprotcftetur.Oreftam ciuita tem condiditjSt^ humanas hic hoftiasfacnficauit, crudelitatêinauditam cx-hibuit.Vbi iam ob tmpiidicifsimam ac crudelcm uitam omnibus effet inuifus, turn magisineum exaifit odiummilftum,quumAlexandrum confobrinunt fuuni,quem paulo ante adoptauerat óC Cgfarem fecerat,truddandum quibuG dam,amp;: eius titulos dcfœdandos præccpüTet. Cum nollet cum Alcxandro in concordiam uenire,à militibus in latrina ad quam c5fugerat,intercmptus eft. Et cum non poftet cloaca excipere cadauer ob anguftum foramen, tracftum ’o eft per circi fpacia more canini cadaueris, inTiberim tandem abie(ftum,ne unquam fepeliri poftet, cum acclamationeindomitæ 2lt;rabidælibidinis catu* læ,nomêc^ Antonini crafumzdieftusep Tiberinus Tradîicius 8gt;C lmpurus,quôd folus omniurri principum traeftus efletjô^ in cloacam miflus,amp; in Tiberim prç cipitatus; tam odibilis erat Heliogabalus,uita,moribus ôé improbitate. Occi* fa eft amp;nbsp;cum eo mater Symiamira. Et cùm Senatus eius nomen erafiftet ( nam ultimus Antoninorum fuit)cautum eft, ne unquam mulier Senatum ingrede-ret. Varié autores de eius imperio tradunt. Aurelius Sextus eum imperaftebi ennio ôd menfibus oifto fcribir,amp;uixifte annis fedccim,cum quatuôrdecimna tus anno'^ imperium adeptus fit,ut etiam Eutropius : quo cum etiam Lampri-» diiis concordat,qui propè trietïnio maieftatis Romanæ gubernacula ipfum te nuifte fcribit.Herodianus uero fexennio occupafte imperium tradit. Orofius, Eufebius,acCafsiodorus quatuor huicattribuuntpro imperio annos. Duxic autem,tefte EIcrodianOjUxorcm illuftrifsimam fceminam,quam etiam Augugt; ftam appellauit:cumcp ea tarnen baud paulo poft diuortium fecit,ademptisq^ honoribus priuatâ colere uitam iufsit. Poft illam uerô,captum fe amôrçfimu* lans, ut aliquid uirile faltem facere uideretur, Veftalem facerdotem, quam le-* ges caftam eftèôduirgincm perpetuô uolut, abreptam etemplo prouxoreha buit.lta medium tanto flagitio ac piaculo Senatum per epiftolam confolatus, humanum efle id peccatum,captum fe illius amorc. Cæterum fàcerdoti con* 3,0 gruere facerdotis nuptias,ob idcp etiam Auguftiorcsfuturas:fed cam quoqnc paulo poft dimifit tertia uxore duda quæ referre fuum genus ad Cômodum dicebat.Sednecphâcdiuferuauit.Quandoquidem,utLampridiusfcribit,mti lier.es nunquamiterauitpræteruxorem. Et notifsimam quandam meretricem eêtum redemitfeft:crnjs,eam^uclutiinta(ftam uirginem coluit.Nccpuero hu mana tantummatrimonialudebat,fed etiamdeo fuo quærebat uxorem : cui nunc Palladem,nunc Vraniam,nunc Lunam defponfauit, maximas folennita tes deo inftituês.Quinimo abfcifis genitalibus Matrife magng facrauit,ut Au* relius probat,ut probris fe omnibus cotaminaret,ô(^ cupiditatem ftuprfquani aftcquinaturæ defctftunondum poterat„infe conuertens,muliebri nomine fe Çafsianam pro Bafsiano iufterat appellari. Sed quifquis luxum eius in cœnis cum meretricibus ac cum exoletis pafsim exhibitum,cum omnibus alqs uolu* ptatibusnofcercuelit,Lampridiûlegat. MultaMarius Maximus fcn'pfiqquac pcrditafunt.Sed quæ Herodianus,Sext. Aurelius,Orofius,Eutropius de hoc publico ludibrioôChumanapefte prodiderunt,fatisfuperœfunt. Exigeret 7$ nqixç inftitutio mea,tjt Aufoni) tetraftichon fubiungerem : fed cùm Aufonius hic defiçiat, pro uirili £upplebo,amp; uerfus,qualefcun£p nobis crafsior Minerua fuggeretacditftabitjfubiungemust
~ Tun''etiam Augufite/èJis penetralia fceJtif, il Antorti,torMmnominlt;t)nIptgcrenj?
1»^- '’A f,; , '•gt; gt;' nbsp;nbsp;nbsp;• ■(Antoninefcelushominum,SolKq;facerdos:
ni j i-r - ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.SedpotiuimQnfirum,te tua^ejla probant,
' g iq A L
-ocr page 118-78
IOAN. C V S P I N I A N I
ALEXANDER CAESARgt;
III nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEx^NDKi{^ filius fuit Vatij Sc luliæ Màmm cæ Syræ, fo--
'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sœnidis, quæ mater Heltogabali erat: nepos Variæ,
Mœiàdicebatur, 5Ctîliurb Antonirti cmentita militibus, inceftu, quo magis à niHitibus diligeretur; Heliogabali, genitiis in ürbe Artcna,amp; in templo dicato Alexandre Magno, cùmillic mater folennita- lo tis caufa adelTctSC emteretur. VndeSC Alexander dieflus eft,mortuo Magt; crino Cxßr à Senatu ditflus? Sêd poft adoptionem iterum Cæfar dedaratus, Augufti nomen recepit, addito SC Patris patriæ nomine. Mox ius proconfu lare, tribunitiapoteftas, 6CiusGii”’’^æ relationisà Senatu uno diefunt ob* lata more antiquorum Imperatorum, ne milites tumultum excitarêt. Quaî omnia ob bonos cius mores SC uitæ integritatem fatfta funt, Ira enim à prima pueritia bonis artibus tam ciuilibus quam militaribus fuit inftitutus, ut ne di* em quidemunum tranfirefineliteris autmilitaridifciplinafineret,matre iua Mammea procurante, quæeinobilifsimos quofque præceptores adhibuir, Valerium Cordum, T. Viturium, AureliumPhilippum Iulium Frontinunr, 2lt;f Bebium Macrinum,amp;^aliôs multos. Literatesomnesuehementeramauit, femperq? interefle confiiijs fuis uolebat,’plurimùm timens ne quid defe afpe* rum fcntjercrtt. Obidetiamfacundiæ græcæexcellensfuit,necuerfuinue* '' nuftus : ad Muficam pronus, SC Mathefeos peritus. Vitas principum bono* rum uerfibus fcripfit. Lyra,Tibia,organo,tuba ceeinit : fed nunquam alio con* fcio,nifipueris fuis teftibus. DOminum feappellari uetuir. Gemmas de ealci* »mentis SCucftibustulitjUfusfimplictucftituifamiliariterfe ergaomnes ex* hibens ,utamabilis ciTet omnibus, appdlareturcp Pius, Santftus, Rei^ pub. urilis. Cùm autem Senatus ob rot animi uirtutes ei nomen Antonini atque Magni darcr,rcculauit, licetcrebris acclamatienibus ipfum in curia Anto* jo ninum SC Magnum appellarent, onerofa dicens tarn infignia nomina. Ob in* gentcm tarnen animi uigorem, fingularemcp conftantiam contra militum in-folentiam,Scucrinomcna militibus inditumeft, quodtumulruanres legio* nes cxau(ftoraucrir,SC quod in milites grauifsimè animaduertir,fi quando pec carunt. Præterea Senatum 5C Equeftrem ordinem perpurgauit, impurqs quos Heliogabalus prouexerat fequeftranSjObfccenoscpacinfamcs omnes abaulicominifterioabrjeiens. Annonamdiligenterinfpexir,adaurumcol* ligendum attentus, ad feruandum cautus, ad inueniendum folicitus, fine cu* iufquam excidio. Leges in annosfirmauit, eos quediligentiisime ierUauit. Multis ciuitatibus terratmotu obrutis, ad inftaurationem pccuniam ex uetfti* 4® galibus dedit. Rlietoribus, Grammaticis, Medicis, Arufpicibus,Mathema* ticis, Mecbanicis, Architetftis falaria inftituit, Auditoria decrcuit, pauperum filios publicealuir. Siprouincijsdabatprocuratorcs,rationemabbis reruni geftarum exegif. Afleftoribus quoquefalaria inftituit, cuntftosqjbonos be* nefieqs affecit. Militibus cibaria ordinatimdii]aofuit,ncegerent:cegrotan* tes^per tentoriauifitauit, matronisep diftribuitpcrciuitarcs,reddens impert ' dia donee aut conualerent,aut périrent. Poreftares atque magiftratusuendi paftus non eft. Cùm itaque Imperator fine querela euiufquam, imperium a* naematon, hoc eft citra länguincm, gubernaret, ueniunt inopinato e Syria li* terac,nunciantes Parthorum regem uniuerfum fibi uindieare Orientem. Aflu* mit igiturParthieam expeditionem,quamranradifciplina, tanra reuerentia fui egit, ut non milites, fed fenatorcs ire dicerentur, Ita enun milites in alieri*
US agi os
-ocr page 119-A L E X A N D E R C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj,
US agros merites caftigauit,ut autfuftibusaut uirgis cederct,aut condemna-rct. Vcl fi dignitas hominis non admittcret,Chriftianam illam fententiam diccret : Qiiod tibi non uis, altcri ne feceiis. Quod uerbuin adeô dilexit, ut amp;nbsp;inpalatio, amp;inpublicisôperibus perferibi iubcrct. Tumordinato exer^ citu, ArtaxcrxenPerfarumrcgcmuicit,acde præda fuosditauit. Poft hoc fpeeiofifsimum triumphum in urbe cgit, ut Lampridius, Eutropius,Orofius, Ruffus Sextus atteftantur. Hérodianus contra feribit, Alexandri exercitum in Perfico bello regis Artaxacis ( ita eum appellat ) morbo, ferro, frigoréque perijftê: uicfîumcp potius quàm uieftorem fuifte . Extatapud Lampridiutri
»O coriciOjquaapparatumbelliô^IarmaPerfarum deferibit, fupplicationcs'que pro rebus geftis dqs decernedas petit. Extant Sé acclamationes,qutbus Parthi eus Ô^Perficus diélus eft. Sequentipoft triumphum die, Circenfesludos Sé congiarium Pop. Romano dédit. A(ftæ etiam funt res foeliciter per legatos Sé proconfules fuos in Mauritania, Illyrico,Armeniacp, Et quanquam feuerifsi* mus efietin milites, nullum tarnen delicftunr atrocius exiftimabat quàm fur-' tum, appcllansfures quotidianorum fcelerum reos ac hoftes Reipub. SedSé ambitumgrauifsimepuniuit. Cùm Germanicum bellum immineret,confcri-pto exercitu ad Galliam profeeftus eft. Jbi^ à militibus, quod feuerior ipfe effet, amp;nbsp;mater Mammea âuarior,trucidatus Maximino duce,anno actatis uigefi* .
io monono, poft menfes trcs,ac dies feptem. Licet Sext. Aurelius xxxvi. tantum annos uitæfcribat: tarnen corruptum æftimo hbrum, quum imperaflet annis tredecim,dies nouem, Sextus Aurelius tradit, Maximinum plures de cxcrcP tu corrupiiTe cum Alexander uideretfemet deferià ftipatoribus, matrem fibi fuiflecaufam mortis exclamans,aclt;;urrcntipercufrori,obuoluto capite, ceruiccs fuas ualidè compreflbs obtulifle. Idem tradit, iub hocimperanteTau rinum Auguftum cffedtim efi'e . Lampridius uero Verconium lurinum fcri-bit imperium Alexandn infamafle, Sé quafi delirum Alexandrum inŸüà pótc^ ftatc fore iaeftitafte, Séhominibus fumum u endidifte. Tanderii ilium ad ftipi' tem ligatum, fumo quern ex ftipulis Sé humidis lignis collegerat, fuffocaflet
Jo quodmeritofumoperiteLquifumumtienderet* Enarrat^ahumquendatn fenatorem antiquae familiat Ouinium CamiUum tyranriiderii affedaite, quetn cam tot tantisep bénéfices âftïccrct Alexander, tandem cùm laborcs expediti onis Pârthï'càe Icrrc ricejuiret, in uillas fuas ire præcepit,ôi^ póft iufiû jmpcrà’to ris occifus eft. Subiurigit idemLampridius,ex defiderio eum duxifte uxorem cuiufdain Martiani filiam, eujndemcp ah eo Cæfarem nuncupatum. Verùm cùm uelletinfidijs occidcr.e Alexandrum Martianus,detelt;ftafacftione,amp;i* pfuminteremptum,6Cuxorem abietftam.,Hero dianus feribit Mammeam rira trem fîlio Alcxandro iamatrimoniunr puellam patricij generis dedifte,quam ctiânr marito charam gratam^ in prtmis,hadern paulo póft aula per omriem contumeliam exegit. Et cym içgt;fa tantum uocari Augufta ucllet, eàmqueap-pcllationem puellç inuidcret,co contumeliarum proueefta eft,ut puellp pàter, quamuts magnæ autoritativ ad Alexandrum generum, impatiens Matnmeac ïniuriarum quas ipfi natæcp inferebat, confugerit in caftra, gratiam fe haberc Alcxandro ditftitans liabrrifibihonoris, cæterùmMammeam aceufans, nihil non contumelia; inferentem^Quaréindignata millier,intcrfici eumquP demiufsit:puellamueraædibuslmpcratorrjsexalt;ftam,inAphricam relega-uit. QiJOnomineuerôilia fueritappellata,incertumeft. Flocfatis conftar, quod Alexander uxorem habuit M.emmiam,Sulpitq confularis uiri filiam, ôi Catuli neptem. Quæunàcummatre Mammea obieccrunt Alcxandro nimfi 77 am ciuilifatem, dicêtes Molliorê fibi poteftatem Sé contemptibiliorcm impegt;
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g iitj rio
■-'A
-ocr page 120-So
I O A N, C V S P I N I A N I
rio faccrc.quibus refpondinSed fccuriorcm,an^ diuturniorcm.Vetuit quotp .matrem amp;nbsp;uxerem fuam à famofis mulieribus falutari. Cæterùm omnem eius
78 uitam dOmcfticam atep publicamLampridius tarn diligenter perfcripfit, quae extar, ut ineptum fit fruftra omnia hicrepetere. Qiiandoquidem omnes eius Ui tæ (criptores accurate perluftrauif,Man'um Maximum, Aurcliû Philippum libertum patris, Gargilium Martialem,Septimium Acholium,Encolpium Sd DefippiHn:quiomnesiacflura temporis pCrierunt. NosLampridio,Herodia .no,$çxro Aurelio,EutropiOjOrofio atque Eufebio erimus contenti. Et more ' iam fulcepro uitam Alexandrinoftro tetrafticho claudamus,quandoquidem nuncAuibniusdeheit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*
Kitpt IK Alexander fèrro cum matre SeueriKf indignampaßusobbenefräanecem:
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t,xegitcaftrKuitia,ac documenta feuern
' ’ ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nbsp;nbsp;nbsp;...ip;; LegibiK mflituit: hicc bona,morte luit.
... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; r'n • '
t'M IN y s Thrax e Barban's parentibus, patre Micaca ra Goi ho feu Mecca diefto, matre Abaha ex Alanis, ut ipfemet 2» pneritia paftor fuit ÔC opP montibus Thraciæ. dein corporis uaftitate acrobore in
te
^.iütçr eius gentis tenuifsimos milites, procerus admodum a^ Ritus j quafi quernanudutflusa forruna,ad imperium uem'n Pi ima ßipendiarfub.Sfeuero fecitj inter (lipatores corporis fui in aulam loca* tus, Öl muneribus dqn^niSjquod magpitudine corporis confpicuuSjamp;uirtu--tc inicr,miIites,clarusviRt • Perus erat rnoribus,, alper,fuperbus, corpore procerus , ö»:^uQrax: magpitudinc corporis tanta,aqfortitudine, utalij eum Çrotoniaten Milonem,alq Herculem,* alij Antaeqm,alij Achillem,alij Aiacem uocarent. Et cum de longis ac ineptishominibus ueteres loqui uellcnt, tn'to j» jam adagio diccrçnt.CaligamMaximini. Eratcnimultra epmmunembo^ minum tnenfuram çwîo pedum Iph^tudine. Et cùm* Scucro ludqs miliares ih'natali filij celebrahte,arure pródijuet,uidês certantibus prOpofita præmiaj priridpem barbara lingua rogauit^ quoiq^ lïceret cum militibus certare» Scuerus proceritatem corporis mfratus,ne quid indignûmilitibus homo bar^ barus amp;: agreftis inferret, concefsit cum lixis ludanV Quorum fedecim,nuna temporum intercapediiiC data, ftfaùit mira profpen'tatè'î acccptiscp p'racmijs, ftipendia equeftria meruïr.Cùrn tertio poft die eius uircsScucrus clarius cupc ■ ret fcfre,prgeunte Maximino,Princeps equum in gynhn uarfjs anfraeftibus ingt;' flexif,ûtbarbarum'fatigaret:amp;eùmâb co qucrerct,fihuncludam aliquamini 4.^ reuelletc' Cuiaftêntieriti Seuerusftptemùalentilsimos milrrcs elegit qülbus cum lucftaretur:fed curh ÔC illos nullo laborc profterneret 8C terræalliacret,in-'
8o ter ftipatores corporis fui dan's dom's cIegtr.Sub Ahtonfno Caracallo ordincs mtlitares duxif,fub Macnno militare dcftjt,0^ in Thradam conccfsir, ubfgent tus erat.Ibi poflefsiones comparauit, Slt;cum Gotthis ac Alanis familian'fsimC uixi't pene tn'ênio,plurifnùm ab ff s amatus. Sub Heliogabalo itcrum Romam uenit. Sed cum impurum hominem inuenifletlmpcratorem, qui cum honore tantum tribunatus dignatus eft,ægrèab amicis retincri potuit. Alcxâdcr ucro Imperator miro gaudioaccongratulatione hominem €XCepir,legionicp tyto^ num præfecit,ut eosin militia inftituerct. Ciuos ita exercuit,utbreui omnetû ^9 perdifcercntlaborem militaremxum^ ijs lucflamina quotidie peiHcererHuC cum Alexander in fuam.perniciem omni exercitui præfecilTef,Omnibus milin of bus,tnbunis,ac ducibus gaudêtibus,cùm in Gallia feucrius milites correxiflet Alexan*
-ocr page 121-MAXI M I N V S T H R A X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 8,
/quot;’xandcnillo pcrfnadenre niilitibns quod Imperator rembcllfcam ncgli-gemius tardiusc^admintftrarer, quôdMammæa mater auara fœim'na ( quæ lainen fandia Sc boni's mon'bus fuerat) pecum'js congerendis obfordes nu nuas inhiaret, ór parfimonia erga milites uteretur, Alexander cum matre ocellus eft. Tum Maximinus primus è corpore militari, nondum Senator,!!-ne decreto Senatus Auguftus ab exercitu eft appellatus : hlio fibimetin par-ncipatumimperijdato. Ädmiranda igirurafturia,primummilites non uir-tute regebat,fed præmijs atquelucris acuenationibus legiones exercens. Interim tarnen tarn crudelis in uniuerfas, præfertim tarnen nobilcs, quo fuam i-’o gnobilitatemtegeret, utcrudelius animal intern's elTenon diceretur quani ’ hicCyclops,Bufyris, Chiron, Phalaris, Typhon, SC Gyges. Tot enim nomi-iiibusob crudelitatem cognominabatur, quod alios in crucemfuftu]itTet,a- 8» iiosanimalibus inclufosnecaftet,aliosferis obiecifTer,aliosfuftibus elifilTèr, fine deledludignitatis. Sicuoluitbarbaricamhumilitatem uiolentia SC cru-ciclitate nobilitare, SC imperium fuum retinere fæuitia. Omnes enim generis fui confeios, ignobilitatis tegendæcaufainteremit, omnesepamicos, qui fepè ilium paupertatis caufadonauerant, Tantum uiribüs fuis confidebat, quafi occidi non poftet, uelutiimmortalis eftèt ob magnitudinerii corporis. PlureS obidineumfaclae coniurationes. Nam 5C Magnus, uir patneius SC confula-i is,utarriperet imperium foluto ponte cum in Germanos tranfiret. Cum occi-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dendum curauit.Et Ofroeni milites, amore Alcxandn,duce Quarcino, ucl uc
Capitolinus fcribiqprincipeTyto, à Maximino defecci unt. Sed detedîæ cort fpirationes,crudelia fupplicia ducibus attulei unt. Fuit a’rtem Tytus, ut tradic Treueilius Pollio,Tribun.Maurorum,quia Maximino interpnuatós relicftus fuerac timoré uiolentæ mortis. Virpræcipuus erga Kcrnpub.domiforisqUaii da' ulis, fed imperio parum foelix. Hunc enim inuitum SC coadtum milites Impel atorem fecerunt. Sed ciim fexmenfibus impcraftcr,poftuindicatam defc-dfionem quam confularis uir Magnus Maximino parauerat,a fuis militibus in j reremptus eft. Cuius uxor CalphurniafandlaSCuenerabilisfœmina fuit, ut la ? o je apud Pollioncm inuenics. Sed Maximinus immanior deinceps ferarû mo-' 1 ? re,quæ uiilneratæ màgis exulcerantur,inGermaniam cum omni exercitu ma-ximoq;apparatutranfijt„quemab Alexandiofufcepit. Ibiomnem crudelira-’ teni ferro,riammis,populationc cxcrcuit, multis in Germania intercmptis,ca-pîis,5C in fugam plurimis conuerfis.Qiieomnia poftca Senatuilircris,ôC tabit ? la imaginibus pidla fignifîcauit. Qiiæ tarnen poft diüs interitum flammis fub- ' ’ lata eft,iuft'uSenatus. Vidla GermaniaSyrmiüuenit,Sarmatis pàraturusbeF lumiut uftçinOceanum Scptêntrionem omnem fubigerct. Sed cùm in odium militum quotidiemagisueniretob fçuifsiniam crudelitatem,qua nulli par eebat,fadla defedtione militum in Africa Gordianus fenex proconful odloge 4® narius Imperator à militibus fadlus eft, unàcum filio apud oppidûThyftrurn.
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiod mirum in modum Senatum oblcdlauif,qui ambos Auguftos acclama-
runt. Interfedlisomnibus Maximini delatoribus atque amicis, unà cum prægt; fedro urbis Sabino, appcllatiscp hoftibus Maximino aefilio cius, ac mifsis li-teris ad fingulas prouincias ÔC ciuitates, ut communi faluti libertatiep fubueni rent,publico S. C.SCacclamationibus iledîo Scnatufconfulto,Maximinus ut crudelifsimabelua exarfit,infurorem concitatus, SC propemodum in proprium fiîium defæuit : fed temperata ira uino ubi deferbuit, milites contra Senatum excitauit. Sed interim Capellianus,qui Mauris prpfuit,cótra Gordianunx profedlus,ut fibiufurparet imperium occifoiuniorcGordiano.Qui cùm qua 40 dragefimumfextum agebat ætatis annum, Gordianum fenem ad earn defpcra tionemredegit,utlaqueofiniret uitam.Sic ambo imperarunt anno uno,mcnfi busfcx. Qiiod tantomœrore Senatum affccit,utmoxduositcrum Imperato ïcs, Maximum Puppienum et Ciodium ßalbinum, cotra Maximinum delige rentj
-ocr page 122-8î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V S P I N I A N I
rent,addito paruulo ncpoteGordiani, quipariter Cæfar eftdidlus, Maxp mus contraMaximinum profcdlus,inr feuerus prudens,BalbinusRomac rchôus fcdin'onibus domeftkis urgebatur,ingenn fadlo in urbe inccdio; quo bona pars urbfs amp;nbsp;homi'num corrcpta eft. At Maximinus lætior faôus de obi tu Gordianorum et Capelliani uïc^oria,exultabat:fed de nouis ImperatoribuS mœftus,perpetuum in fe Senatus odium intellexit.ltaliamcp uerfus cotra Ma* ximum profedlus Cæfarem, uehementius deiæuit. Sed cùm inobfidione A-quilciæ cxercitus fam e laboraret, urgeretur^ in dies magis, ducesep aliquos fuos trucidaret, in odium exercitus ueniens, unà cum filio à militibus eft truci datus in caftris Maximinus, ambo quiefeentes ÔC in tentorio pofiti: pater fexa ’ genario maior, filius uigefimum annum agens; horum^ capita haftis fuffïxa, SC Aquilcienfibus funtoftenfa,ÓCpoftea miflafunt Romam. Vnde ingens prouincialium lætitiaortaeft,receptisMaximinimilitibus,quos commeatu dCneceflarrjs recrearuntAquileienfes. Dehinc inuerba MaximiBalbini Gordiani iurarunt,adortis illorum imaginibus. Sed quanta fuerit Igtitia in ur* beuifo Maximinicapiteexmetu quemhabebantfiille uinceret,hincconic* dlaiï poteft,quód Balbinus hecatombenfccit,iufsit^ per omnes ciuitates
82 pari facrihciofupplicari. Maximus quoque exRauenna Romamuenit,di* mifsis Germanorum auxilijs, quibus cum uolebat bellum inferre. Duo Gor* diani inter deos relati, Maximini nomen erafum; fadîç dehinc fupplicationcs, Impcratores in palatium fereceperunt. Capita Maximinorum in campo Mar tiOjinfultantepopulo, exuftafunt; cadaueramifla in profluentem, Taleme* xitum fortitus eft Maximinus crudelis, cùm triennio imperaflet cum filio fuo. Qiii tantæ fuir pulchritudinis, ut paisim amatus fit à procatioribus foeminis, quæde eo optaueruntconcipere: proceritatisinfignis,utpaternamuiderc* tur contingere, nifi decimoodlauo anno eilet interemptus. Græcè ÔClatine e* gregie inftitutus,fed fuperbifsimus:utpote qui pateretur fibi ofculari pedes ac genua Audita eft,cùm iunior occideretur,memorabilis ill a uox: Ex peisimo generenc catulum quidem habendum, Fuitautem SCinChriftianosiæuifsi* mus,unde haud diuturnum aflequutus eft imperium. Sed quifquis plura 3® de eo fcire uolet, Capitolinum adeat, qui utriufque, patris amp;nbsp;filtj,uitam locu* pletiisimé defcripfit, EftSC uidendus Herodianus libro fcptimoac oiftauo fuarum hiftoriarum, Orofius, Eutropius, ac Aurelius. Nam qui ante hos fcripferunt, lulius Cordus, Aelius Sabinus, Valerius Marcellus, Curius For* tunatianus, Dexippus fiC Ärrianus, iacftura temporis perierunt. Symmachus ctiam quinto hiftoriæ fuæ libro,multam eius uiri mentionem fecit.Nos ut fer* uemus morem inftitutumjfubijciamus noftrum de hoe tetraftidion;
Mdximinitf(itrox({utnregnumftngum€(]uterïtj
Sanguine commaculat facra piosq; homines, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4/^
Sed dum deÇæuit nimium,dilcerptiK ah iUo eß tàilite, quißuflra contulit imperium,
GORDIANVS CAESAR»'
He Gordiano patre 8C filio iccirco nihil fcripfiflein pr^fentiarfl uifum eft, quod eorum imperiS fub Maximino fuit, durauirc^ annum tantûSCmenfibus fex.Et tarnen quÜquis plura de illis fcire uolet, Capitolinum legat,de tribus Gordianis plura per* fcribentem:quorüduo,pater. Sc filius Africac proconfulè^ le 5« gatus,a militibus Imperatores diefti, à Senatu firmati,occiß fiint ab exercitu Maximini, duce Capelliano. luniorinexercitu cum magna fuorum ftrage, fenior laqueo uitam cum imperio abrupit, Sed nec Roma hos uidiC
-ocr page 123-G o R D I A N V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83
uidit Cacßrcs,licetScnätus Maximum cum Balbino Imf)efatorcscrearet,uC fupra fcripfimus. Ob id paucula deijs recenfui. Scd de tertio qui fuit Imperator, fex annis regnauit,latius fcribemus,Catalogumnoftrum,ut cœpimus, continuantes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Cùm in Africa Gordianus fcnior ac iuniot duce Capelliano mortem obfjß fcnt,trepidus Senatus ob Maximini crudelitatc, uiginti uiros ad Remp, tutan dam delegit.’E quibus,exconfulibus duos,Maximum,quem M.Clodium Pu ptenurn dicunt, Pupienum amp;nbsp;Decium Gelium ßälbinum Auguftos appella-uit. Subfequutaecpfunt tum acclamationes : ImperatoreScp ea facfb funt lege, to ut alter res domefticas, alter bellicâs curaret: unusquiinurbe refideat, alter qui obuiam cum excrcitu MaximinO pergat. Sed dum in Capitolio rem diui'-nam faciunt,tum populus £C milites Gordianum paruulum,annos agentem fc decim, petiueruntut Caefarappellareturftimebant enim feücritatcin Maximi homines uulgares)raptuscp ad Senatum Gordianus, arque in conc'onc pofi- 84 tus,indumento imperatorio te(flus,Cæfar eft appellatus,addito S, C. De illis igitur duobus prius fcribam,tUrh de Gordiano.nam alter bonitate, alter feue-rttate clarior habebatur. Et quum aliqui Maximum tantum 8c Balbinum feri-bant,aliquiPuppienumamp;Balbinum,arbitrabat Capitolinuseundem fuifte Maximum Puppienum.Erat enim hicnatugrandior, immo meritisacuirtute clarior: licet ex plebe genitus efter, patre fabro ferrario .’A pueritia tarnen vit' tut! amp;nbsp;militari ftuduit ieucritati, ut homo nouus per gradus dignitatis grauita te illuftris ac uenerabilis fieret,militaris Tribunus amp;nbsp;Proconful multarum pro uinciarum fatftus. Legatus in Germania latis fœliciter pugnäuit.Tum præfe-tftusurbis prudentifsimus ÔC feuerifsimus approbatuseft: fiClicethomo no-Uus efl'et, nemo tarnen Senatui uifus eft illo aprior ut principis nomen accipe-ret. Tam grauis atque feuerus fuitjUon tarnen ihhumanus uel inclcmens. Fa-tftionibus nunquam fe ptaebuit. Immo à Senatu multum dile(ftus,a populo ue htus, fiquidem feiebat eius cenforiam præfetfturam. Balbinus autem nobihT fimus erat, cuius maiores ex Gadibus Hifpaniatcum Pompcio Magno uene-3^ rant,2«^ ciuitatedonati. Horum priusTheophanes Balbus Romæ appellatus * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cornelius, quem M. Tullius defendit.Iple autem Balbinus nobilitate familie,
fortunisep amp;nbsp;dementia fan's cognitus, amp;nbsp;iterum conful, Retflor Afiæ, Aphri-cæ, Bythiniæ, Galatiæ, Ponti, Thraciæ, Galliæ, faneftitate ÔC bonitàté præ-cipuus,familiæuetuftilsimæ,ôd admodumdiues:eloquentiaclarus,amabilis Senatui ÔC populo. Hi ergo Cæfaris Catonis moribtis comparati, receptis imperatoriis honoribus,tribunitia poteftate, iure procofulari, pontiheatu ma ximo,amp; Patris patriæ nomine: exhibitis quoque populo ludisfcenicis ac Circenfibus, gladiatorio etiam muncre, Maximus contra Maximinum cuni exercitu profedus eft,praetorianisRomaîreli(ftis. Cum quibus populus tan-•40 tam feditionem excitauir, ut inftar belli inteftini urbs incenderetiir,templafce darcntur,plateæ cruorc polluerentur, fruftra prohibente Balbino,donec Got dianum purpuratum cduceret. Quo uilb, milites amp;nbsp;populus in cortcordiam rcdierunt,ob memoriamaüi,2lt; patrisFui auunculi: ita erantGordiano affe-dli, licet SC paulo pôft altera feditio înurbe oriretur. Intereaapud Aquile-i.am Maximinus occifusaufpicrjs Maximi, cùmMaximusapud RaUennani ' fubfifteret, qui caput Maximini Romain tranfmifit, ut publicam lætitiam ex-citaret. Hecatomben enim mox Balbinus Romæfecit, hoc cft, centum boum facrificium. Dehinc Maximus cum omni exercitu ad urbem approperar, cui plurimi fitnthonores deçreti. Qiiod fane Balbinus aegrè tulit, paulatimep 5« difeordiæ inter eos natç funt tacite, quçuix inrelligebantur . Nam Balbi* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus Maximum quafi ignobilem, isaliUm rurfus quafi debtlem contempfit,
Scd Maximini exercitus utrunqueodio habuerat, quôdquemipfi Impera-torcmfceerant, ocçifus elfet, llli autem eis d Senatu da« effent quiurbem Sd pôpulum
-ocr page 124-84 I o A N. C V s P I N I A N I
populum regcrentj leges optimas condercnt, rcsbéllieas pulclicrrimcdifpoquot; ncrcnt. Qtiocirca dolebantmilitestantam efleauthoritatem apud Senatum. Quaercbant igi tur occafionem, ut ambos occiderent: que tum demum fnuert ta eft J cum ipforum intelligerent inter fe difcordiam. Cum itaque contra Par thos Maximus, contra Germanos Balbinus eflentprofedluri, ludis quibuf-dam fcentcis milites tumultum cxcitaruntin palatio contra Maximum. Qu^
85 ctim à Balbino praefidium Germanorum peteret,fufpicatus monarchum, prp 86 mum fruftratuseft. Sed cum glifceretfeditio militum,ambofuntnudati ue* ftituregali,amp;depalatiodeturbati,acpermediam ciuiratemadcaftra rapta* ti. Vbiautcm Germanioccurrebantinitinere,laniatiacoccififunt,cum am num unumimperaflent. Itaquenecillifeueritas,nequehuicdementia pro* fecerunt, cum ambo occiderentur.Gordianus iterurn à militibus fublatus,lm' Rerator ÄlAuguftus eftdidus. Tamindignum exitumuitaô6 moribusfuis laximus prædixiflè Balbino fertur. Cumenim iudicioSenatustjs dclatum efletimperium,fertur Maximus Balbino dixilTe: Quid tuBalbine amp;nbsp;ego me* rcbimur,cum hâcimmancm beluam, hoc eft Maximinum,exitio dederimusj* Cum^Balbinus dixiftetjSenatus Populicp Romani feruentifsimum amorem amp;nbsp;orbis terrarum: fubiunxifte dicitur Maximus,Vereornemilitumodium fentiamus,amp; mortem. Cæterùm Gordianus,ut aliqui fcribunt,filius fuit Gor^ dianiquiinÄphricaperijt: ucl,utalq,ex filia nepos. Amabaturautem memo ria auiuelauunculi fiuepatrisàmilitibus,quodijmilitarimorteac necefsitagt; te perierant pro Senatu Populo^ Romano, In tantumcp diligebatur,utingcgt; ni} ftudio ac gratia Senatus amp;nbsp;milites eum filium, populus delicias fuas appeb larit. Et pofteaquam conftitit apud ueteranos, folum Gordianum regnare,im ter populu milites ac ueteranos pax roborata eft, finis belliinteftini fuit. T urn Popul.Roman. delicijs ôd uoluptaribus uacauit,ut quæ prius afpera ge^ fta erant mitigaret. Sed mox tanta edipfis foils fa(ftaeft,utnox crederetur, neque quicquam fine luminibus accenfis agi potcrat: quod lane indicium fuit imperij hauddiuturni, NamÔCmoxin Aphricacontra ipfum conipiratiofa* dîa efttqug ftatim euanuit.Et cum ad bellum Perficum eflet profelt;fturus,quod turn imminebat,ne contemptibile eius uideretur im perium,duda uxore, con filqs foceriadiutus, ipadonum ac eunuchorum adulationes reiecit ac contem pfit: fadlus multo nobilior Imperator, ex grauitate Ô6 famftimonia uitacfbceri fui.Profecftus itatp ad bellum Perficum,fecit iter in Mcefiâ:ac quicquid hoftiij in Thracijs reperit, dcleuit, fugauit,cxpulit. Inde per Syriam in Antiochiam uenit,quæ iam à Perfis tenebatur. Illicfrequentibus prælijs pugnauit Si uicir, Sapore Perfarum rege,Artaxerxis filio,fubmoto:qui tantum Gordianum ex*' timefccbar,utdedult;ftis exurbibus praefidj}s,eas intégras redderetEratautem Sapores rexftatura procerus, Si corporehorribilis.Sic Carræamp;f Nifibis, quæ Antiochia eft, captæ: fie Si aliæ urbes.Perfæ quoque, qui in Italia timebantur, 4* relidloOrienteRomanis aufugerant,uthuiusfuccefsibus nomen Perficum poftet delen'. Qyæ omnia Senatui Gordianus perfcripfit, eaeç Mifitheo, qui îdemTimeftbdes dicebatur,uir modeftus Si frugi,prefelt;fto et focero accepta rctulit. Ob quæ Si Senatus Dijs fupplicationes, Gordiano triumphum de* crcuit,8CMifitheo currum triumphalem,amp; titulum magnorum honorum, cumijsuerbis:
jMISlTHEO EMIN-ENTI lEJ) : P^IJENTt PEJNCl'
PKJ^: PE^.^ErôEj roTirs p-pjisi
rOEJ EEIPpEL. s. P.
EICEM EEDPir,
- OcdCus eft autê Mifitheus infidtfs Philippi,qui per medicos curauit,(quo* niam cftiifione alui laborauit) ut cùm poculumiub'eretur fiftendi uentris gra* tia accipere, poculum daretur quo magis folueretur,atque ita exanimatus elh In cuius
-ocr page 125-G o R D I A N V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8ç
In cyiuslocumipfe fucccfsitàGordiano,SCpræfedusæparcnsappellatus, Sed immemor omnis fortunæ acpietatis, mox infidïas eti'am Gordiano ftru--Xit. Vt enim in odium militum cum duceret,naues frumenrarias abduxit,quas Mifitheus phus incxercitumaduexerat.dehincartibus milites circumuenit,, utPhilippum Imperatorempofcerent,quodiuuenisGordianus nimiumeffet,nec regere tantum exercitum pofletlmperium igitür Philippo mandatum eft, iulTumcç à militibus, ut quafi tutor eius Philippus cum Gordiano pariter tmpcraret. Sufccpto autcm imperio,brcui in earn fuperbiam uenit,ut Gordià num nec Imperatoris,ncc in Cçfaris,nec in præfelt;fti,nec in alicuius ducis loco 10 habere uellet. Etcùmfeuiuere tantum precaretur, quod eiconcefterat, tandem tantum amorem populi amp;Senatus circa Gordianum confidcrans, cùm iræ militum famis caufa uehementcs effent,clamantem ante confpecftum duci iufsit,acfpoliari amp;nbsp;occidi. Ita Philippus impie imperium affequutus’.cùm Gor dianusregnafletannisfex, ætatisannoxx. Clementifsimus acoptimus prin-ceps,quem Pop. Rom. delicias fuas uocauit. Et ubi fadîus eft certior Senatus de morte eius,in numerû Deorum retulit. Nam Philippus litcris,morbo curri perijfl'e,Senatuifcripfit. Nonfuittamen inultaiuuenisGordiani caedes: qui-çunqîineumconiuraueruntjcrudelibusfupplicijsinterierurit.
Habuit uxoremTranquillinam,Mifithci uiri dolt;ftifsimi ac eloquentifsimt 20 filiam,qucmdignum putauitfuæfamiliçinfercndum,quamàScipionibus pie hque originem duxiffe fcribunt, ÔC mox ilium pracfcôum pretorij fecit: cuius item confiltjs Si prudentia bellum Pcrficum confccit, Si multas urbes expu-gnauit,admirandaq} fapientia exercitum ordinauit, ufcp adeô utTnbuni eum Si duces timerent fié amarent: neque uellent peccare, neque ulla ex parte pcc-carent. Semper enim militum arma infpexit,caftra foffà muniuit, uigilias obi-uiqamabatur^ ab omnibus:quôd fie Sè Rempub.amaref,amp;^ principem.Hunc poftquam perijflc compererat Argunthis rexScytharum ,moxfinitimorum régna deuaftauit,fciens huius confilio Rempub. gubernatam. Vbi Senatus fa dus eft certior de morte Gordiani, Marcum quendam uirum grauem ac fàpi-30 entern,quem philofophum cognominat Zonaras, Imperatorem legit. Qui fu bita morte in palatio^ubi habitabat,deceisit.Nec fucceiïor dilarus eft,ftatim^ ledusà patnbus Seuerus Oftilianus : quirepente cùm incidifletin morbum, medicis malèucnam foluentibus, occubuit.lnterealiteræ Philippimiffç,in S« natuledçfunt,quibus rogabatuti patres ipfum Auguftum confirmarêt,quod fadum eft. Multa funt de Gordiano Imperatore amp;nbsp;fuis maioribus à uetenbus tradita,ab Ârriano,Dexippo Græco,Iunio Cordo,Vulcatio Terentiano, Valerio Marcello,Curio Fortunatiano:qui omnes res geftas Gordianorum per-fcripfcrunt:qui cùm omnes interierint,exlulio Capitolinó,Séxt.Aurclio,Oro fîoatqueEutropio,reliquadifcamus. Nuncuero tetraftichümno-
4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrum de Gordiano iubtjciamus, quem Gordium ob
legem carminisfnecefsitatc com-pulfi)appellauimusî
Goriius inde nepos poß putris auiej; periclum, ]mperij federn,i milite raptus,ddit.
At regno pulfus Balbinus cum Pupieno, Terttus exillis imperium obtinuiL
MAR-
86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V S ? I ft I A N I
■ Mgt;- 1VLgt;- PHILIPPVS ARABS»-
p- 5 luliijsPhilippus Arabs, Voftn'sArabiæurbe,obgt;’ in's parentibus ac humili genere ortus, patre iiobilifsimo 13 )num ducSore, tefte Aurelio, uirtute rei militan's clarus aP
queinfignis Romam uenit, amp;fub Caefaribus militauitCuius « lortunæ,lîumilitas generis non obfin't. A reneriscnimanniSj reliiflo patrio folo, militare cepit. nam Arabes optimi funt Z'
. nam Arabes optiini funt C'
peio.Philippusitaquehaudparumdiligens,pergradus promotionis aicendit ® comes ordinis,deinde dux,poft praefecflus prætorioicû Gordiano contra Per fas profedtus: ubi ferturinfidias pofuifteMifitheo prcfelt;fto, ac focero Gordia nuPoft cuius mortem à Gordiano,ignaro huius mali,prçfc(ftus prætorio créa (tur,amp; cxcrcitui preftcitur.Quinimmo tanquam parens ab eo diligitur,quô fua poftet induftria utiacconfilio, perindeut olim Mifithei confiltjs ufus fueraL Sed fuperbus Philippus,infolentior enormitatefortunç falt;ftus, de imperio co gitat.Etutartibus Gordianum circumueniar,ac de imperio deturbet,diligêtP us inquirit, Erat turn res Romartain fumma trâquillitate,domi regulariter gu
17 bcrnata,tn caftris caftigatifsime exornata, omnibus neceftarns prouifus exeigt; citus folertia Mifithei,foceri Gordiani,adeô ut omnes milites Gordianum tan quam hlium,ac Mifitheum tanquam eius parentem diligerent. Hoc ut immu^ tarct Philippus, primum fraude naues frumentarias auertit : deinde milites in locafterilia dcduxir,ubiannona haberi no poterat, quo milites Gordiano red dcretinfeftos,ignorantes artibus Philippi iuucnem Impcratorem circumueni ri. Hine famam ac rumorcm per milites fparfit,adolefcêtem elfe Gordianum, qui imperium regere no poftTetimelius elfe ilium imperare, qui militem remc^ publicam gubernare fcirer.Corruptis^ cxercitus ducibus ac principibus,effe ftum eft,ut Philippus palam ad imperium pofceretur.Licet autem amici Gor diani uehementifsime refiftcrent, tarnen quoniam fame uincebantur milites, imperium Philippo à militibus conccftüm eft, ut quafi tutor eius cum eodem pariter gubernaret. Philippus fraudeaftequutus imperium, fuperbiisimum fc agebat contra Gordianum. Qiiod argerrimèilleferens, cùm felmperatorem,' êClmperatorum ac Scipionû prolem de nobilifsima familia agnofteret: iftum uero ignobilem ôdfupcrbum : obidconuocataconcione, conquericepitde infolentia Philippi. Sed cùm is duces ambiftetac milites,parum profecit.Ira' tior ille faeftus, 2Cin Gordianum fæuior, palàm eius pueritiam atque imperP tiam indignam imperio deteftari cœpit. EtcùmGordianus equum faite cuni CO imperium pcterer,aut ut Caâiàris loco haberetur,Philippus per amicos oui nia agens, cogitarecœpit amorémPop. Rom. amp;nbsp;Senatus circa Gordianum ac totius Aphriexac Syriæ, totius^ orbis Romarti,quôd nobilis elTet, 4®, nepos Imperatorum ; polfe fieri ut immutata militum uolûtate, Gordiano red deretur imperium : aftulaborauit, ut ob penuriam annonæ milites irati,contera Gordianum clamarentacrius. Qua occafionereperta, eum iufsitclàmoc cidi. MoxPhilippus Senatuiliterasmittit,Gordiano morbo cxtinlt;fto,fcefi fe ab exercitu Imperatorem creatUm. Deceptus Senatus crcdidit,ipfjmép Auguftum appellauit, relato Gordiano inter Deos. Facfta igitur pace cum Perfis,percuftoquefœdere, dimiftaSyriaacMcfopotamiahoftibus,palTusui ôriciumarmorùm dedecus, iter per Arabiamfecit,ac paterno in folo Philip* popolimurbemfuinominiscondidit. Dehincurbem pctens,fihum confor* tem regni fecit. In urbem reuerfus uoti compos, pluralargitus eft : fed ipfius 50
88 aduentu,lætitiahaudingens,quodprouinciasamiferat. Studensfedareani* mos omnium, cum indudo Perfis decrcto, illis bellum indixit, fpcrâs ignomi niam abolere.Res fincianguinc peraefta eft,Perfis prouincias reftitucre polh'gt; ceuubus.
-ocr page 127-M. IVL PHILIPPVS ARABS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87
centibus. Dchtnc xi. Calend. Mai'j fecularesludos,quod cfletnu'llefimus an^ nus urbis conditg,celebrauit,uenationes^ dedit:ubi feras omnis generis con fecerat. Gordianus enim pro Perfico triumpho elephantes, alces, tigros, leo^ neSjleopardos, hyenas, camelopardalos onagros, equos feros,amp; innumera alia anirhalia uoto publico refcruauerat, ut Natali urbis triumpharet, quæ ille fecularibus ludis àmunen'biis atque Circenfibus dédit occidit. Gladtatox rum præterea paria mille in Circo Maximo exhibita. Etfcenicos ludos in Pompeij theatro, tribus diebus, totidem^noeffibus peruigil populus fpeda-uit, funalibus atque lychnis tenebras uin^ntibus. Et cum multitudo folenni^ »0 bus ludisintenta eiret,incendiumaut exluminaribus, autexignibus coali-turn, in curia diuagatum eft. TheatrumPompeij exarfit, fi^ei propinquum po Hccatonftylon,centum columnarum in campo Manio opus, Gentcnariâ por ticum appellabant. Circenfes dati, in quibus certamine currendi quadragefi^ mus equorumè carceremilEus eft numeratus. Hæcomnialudis fecularibus exhibuit: licet Chriftianus eftèt. Fertur enim,quod cóminipfis uigilijsPa^ fehæ facris interefle ÓC communicate myfterrjs uellet,ab Aniiftite loci non pri us eftè admï(rum,quàm cùm confiteretur peccata fua,amp; inter poznitentes fta^ rct, pœnitentiami^ pro peccatis acceptaret. Qviod cùm à facerdote eifuiftet imperatum,ipferebusatqueoperibus fidemreligionis plenifsimè compro-îo bans, metum diuinum teftatus eft, ac myfteria facra percepit. Ob id plu.-rimæ narrantur ab Origene ad Philippum ôC matrem epiftolæfcriptæ: item QC. ad uxoreni eius,abfque ullo adulationis fuco,quibus ad Chriftianç pietatis cul tum eos hOrtatur. Sed opera Fabiani pontifîcis cum filio SC coniuge baptifma te infignitus,primus Cæfar nomen eft profeftùs Chrifti.Interea Scythç qui Mi fitheo fidem præftiterant,amp;illius nutuquietierant,facftairruptionelimites tranfgrefsi,urbes Sgt;C agros Romaniimperij uaftarc,prgdas abducere,cgdes un dicp facere,incendia fufcitare,domos,uillas,tuguria euertere, metum haud ina nem inferebant. Expédition!' propere præficitur Marinus quidam dux limitis Sàrmatici,quiab exercitii Illÿricorû Imperator eft appellatus.quod cùm nun^ 3° ciatum effet R.omaî,Philippus aduocato Senatu, plurimùm de Marini ingrat! tudinc queftus eft. Decius uir clarus adhortatus eft principê,ne timeret, quod Marinuspœnas daturus effet: qui paulo poft cæfusfeditionemilitari, pœnâs luit. Confirmatusuaticinio Decfj Imperator, contraScythas cum fupplemen to copiarumipfum Decium mifit: qui cùm ad exercitum perueniffet,concorx di affenfu milites Illyriciani inuitum ac repugnantem ftridis enfibus Imperato rem fecerunt. Dux experientiarerum cautus,ne à principe aceufari poffet,ne* ue locum calumntjs præberet,fidifsimo nûcio literas ad Philippum dédit,quiquot; bus fe exeufabat, fuppliciter orans,ne turbato animo ferret, fe abdicaturum di gnitatê promittens,ad quam inuitus traeftus effet. Philippus uero Punica frau
40 de deterior, qui utfcelera tegeret,cultû Chriftiani nominis fimulabatjexpedF tionem,fcriptis etiamnouislegionibus, contraDecium parauit: ÔC cùm per duces poffetbellum gerere, ipfe edueftis copfis profetftus eft, minis ingenti* bus palàmafferenSjfeDecium cum toto fcelerato exercitu perditurum Hac mente turbatus,ueluti furore concitus ferebatur. Itaqueàmilitibus ipfe Vero næ cæfus eft,medio capite fupra ordines dentium prçcifo, cùm filius duodena ri us Romæ àprætorianis occideretur,anno imperij quinto, ut Sext. Aurelius amp;nbsp;Eutropius fcribunt.Orofius ac Cafsiodorus feptem annos(fi modo menda carent libri)dant imperio eius.Eufebius feptem,qui eius uxorem Seueram no f » minât, ex qua filiumiuniorem Philippum genuit, que Sext. Aurelius Galium 5olulium Saturninum appellatum feribit: quemadmodum pattern M. lulium
Philippumif feuocat, quifilius Agelaftosfuifïe, hoceft,irrifibilis traditur, ÔC adeo feueri ac trift is animi, ut iam tum à quinquenni ætate nullo prorfus eu-iufquam commentoad ridendum folui potueritzpatremœ quondam in lu* h tj dis
-ocr page 128-•88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Ö A N. C V S P I N I A N I
dis fecularibus pctulantius cachinnantcm (quanquam adhuctener)uultuno-» taueric auerfo. Haec paucula ex Orofio, Eutropio, Aurelio, Eufebio excer-» pfimus. Nam ex ueteribus nullus extat, qui Philippi uitam confcripferit, quem in hune quidem diemuiderim,præter lohannem Monachum Grçcum, quialqs Zonorasdicit.LicetVopifcustradat,TreuelliumPollionem a duo--bus Philip pis,ufe^ ad diuum Claudium Quintilium fratrê, Imperatores om ties fcripfilTe, Nos tetrafticho noftro fic claudamus:
C£ßreos inter proceres fuit eccePbilippUi,
PriniM qui Chrifli ftcra ßdemq^ colit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19
Natalcm célébrât ludis qui/ßlendidm urbiSf
P,t max cum nato ctefus ub hoilepérit.
DECIVS CAESAR*
pl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E c f f' J, teile Aurelio Sexto ,eBubaliinferiorisPannonix
urbCjClariisimis natus parentibus, quorum tarnen nomina i* ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpem bonam præbuitfuturæindolis:
u'C /y tnoxçp uirtutes cum ætate creuerunt, quibus amplißimas aß dignitates. Bonis moribus,non ambitione,neŒ i ’ iufFragris,a militibus Illyricianis primu Imperator eft faeftus, ut fuperius fcripfimus. Dehinca Senatu Auguftus eft appellatus. Ob magnitudinem deinde Imperii P. Cor. Licinium Valerianum exercitui præfe cit,uirum militarem atqj optimum,fexagefimumrextum annum agentem: qut etiam à Senatu turn cenfor in æde Caftorum eletftus, aflentiête Dccio qui cen furam amplißimo ordini per fe permifit, cum nihil ageret ,nifi quod Senatus tuberct : quod alq Imperatores (quirerum potiti) non fecerant, cum ipfi cen-« fores eiTent.Ob uitam itatç militarem ac ciuilê omnibus charus fuit. lus quinx tæ relationis, proconfulare imperium, ius tribunitiæ poteftatis, arbitrio S. P. Q.. R. permifit,contentus patris patrie cognomine.Vir artibus cuntftis uirtu j o tibusepinftru(ftus,placidus 8Ccomis,armis^proptifsimus,ciuilesmotus fe* dauit in Gallia, priufquam in urbem rediretzfiliumœ fuum Deciu cum in urbe moraretur,cogenteSenatu,confortcimperii ac Cgiarem fecit. Rem pub. parti bus c6mendans,cum filio ad liberandasThracias profetftus cft:quandoquidc Scythae amp;nbsp;naualibus amp;nbsp;terreftribus copijs omnia infeftabât. Vieftor in primis congreßibus,hoftes in anguftias locor3,que in Dardantjs funt, c5pulit,S(: ob fedit:expugnairetcpfame,ni proditus ab fuis fuiffer. Quæ proditio quo paefto fe habuerit,paucis manifeftabo.Hoftium dux per legatos perrjt,uti relitfta om ni prgda,finereteum cum fuis abiretrâs Iftrum. Romanus Imperator negauif, auidus illos perdendi,qui toties fraÆs fœderibus irruperât, amp;nbsp;qui prouincias 40 Romani imperq quiefeere no finerêt:ôô fua ftrage uix domin', amiflb rege De cibalOjNeruæTraiano illuferint. lamcpferèuoti compos,Trebonianum Gai--lum,ducem limitis Mœfiç,ad obfidendos aditus,ne fugerent,cum bona parte copiarum mifit. Gallus confiliû Barban's patefecit,amp; eos monuit, utièdiuidc rent,SC alfj confifterent in infidijs propc paludê,alrj in primo congrefliifugam fimularent paludem uerfus.Barbari nonnihil addentes confilio Galli,rem per agunt.Cùm in pugnam defeenderent, admiratus eft Decius, quôd qui modo , pereufsi metu erant,iam arma pofeerênignarusep prodin'onis,certus uiiftorie, copias educit.llliftatim terga dant,Imperator infequitur.cum^ uentum eft ad infidias,atrocißimafit pugna,utrincpmagnç egdes. Deciani difficilimè prglia 5® bantur, luto paluftri afferente cladem: tarnen non moriuntur inulti,SC loco ÔC fato aduerfantibüs pereunt.Decius pater cumfilio occubuerc.Senior forte C' quo fedês,ne uiuus in manus hoftium perueniret, infilijt in uoraginê paludis:
inter
-ocr page 129-D E C I V S c An S A R.
inter denfâs hóftium turbas elapRis, gurgitc paludis fuhmerfus efl : nee cada-»* uereius diligenter quæfitiim,inucninpotmt. Vixitannisquinquaginta, tefte Aurelio. Filius bello extinó:üs eft. Regnaruntbiennio nondum finito. Sext. Aurelius,fifides codicihabcndaeftjfcribitimperairemenfes xxx. Arbitratur Pomponius Lætus.Decîum fe pro futura uicftoria deuoinftc,eum id Decq an tiquitus facerc cofuennt.Nam pn'oribus feculis alter bello Ethrufeo,alter hello Latino, conftanti animo inter confertifsimos hoftes pro uiCfOria patriae fe deuouêtes occubuere. lornandes tradit,E)ccium cupientem Philippopolifer ^4 re opem,citó petqfiè Berœam, amp;nbsp;inde fugatum ab Echina rege Gotthorum, io qui alf js Cniua appellatur, reparatis^ in Mafia uiribus redqfle ad hoftes, qui Philippopolim ceperant, SC Prifeum ducem fibi coneiliauerant. In ipfo con^ grefl'u ieftum fagitta Decium filium deccfsiffe,amp;: patrem, uel ut cædein filq uP cifeeretur, uel ut morte fua finem dolori inueniret, in cofertifsimos fe immifif-fe hoftes,Sc nufquam apparuifle,SC dqs ante congreftum immolaflc,ad Abrit* tum Mcefie urbem.Inde fatftum loco nomê,qui Ara Dccq appellafur.'DeSius pater bonitate Traiano adæquatus, nomenç optimi principis iudiciO Sena^ tusmeruit,at(jindeappellatus zAfA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decii^s
Nam utpriusannotauimus,ius procofulatus,tribunitiam poteftarem, ac cenfuram Scnatui,eius^ autoritäre Rempub.geri permifit. Exercitum Uly iö ricâmirèdilexit,quiaab eo primum Imperatoris nomêaccepit. Senatuseum luxi t,öC inter diuos retulit, ac eius nomine Decianus therm as in Auentino dificauit. In nominibus laudandus, fi à Chriftianorum fupplictjs abftinuiftet. In quos plurimum defeuijt,crudelis^ fuit,ac plures martyrrj corona affccirma gna cnim fub illo Chriftianorum pcrfequutio fuit,adeö ut inter crudeles ryran nos à noftrac religionis feriptoribus numeretur. Si quis uero martyres hos co gnofccrc uoluerit,Eufebiû infexto lib.Sacrehiftoriç adeat,ubi de Ijecio qug* dam narrâtur.Vixitannis quinquaginta. Regnauit cum filio,biennio circiter, Qiise autem,SC quo nomine fuerit cius uxor, hatftenus non comperi. Sed SC Oro{ius,Eutropius,ac Sext. Aurelius nonnulla de Decio tradunt.Scd Zona* rrs,qui loannes Monachus appellatur, diligentiisime eius uitam profequutus eft. Pomponius Lgtus lib. primo hiftoriarum,plura de Decio icripfit.bsosmo re noftro tetraftichon fubiungamus.
ïiïyriciK miles rtecio dum crediditurbis Unperium,dcceptum deinde Senatus habet, Sed poUguam Gallos pacauit,fÀlfus ab illo eß Gallo,quiregnipoâÇuafceptratulit,
GALLVS CAESAR»-
Tatueram,quum Cçiàres feribendos hoc Catalogo inchoaC , fem,omnium imperatorum acCæfarum, quod in Germanis meairequutü fpero,familiamacgenealogiä meindagaturu;
me atlequutu Ipero, tamiliam ac genealogia me indagaturu; y quod fane in quibufdam præftiti.In plerifq; uerô,potilsimùm
qui paucis annis regnarüt,ac tyrannis, hoc minimelicuit, nec ullo unquam labore aflequi potuüquod etia ueteres animad*
ctiam haud adeo grauiter fit fubirafcendû,quôd quçdam non tam accurate fcii bant,quemadmodum defideratur, quum etiam antiquifsimi hiftoriaröfcripto 50 resmultamemoriadigna,nefcio quur prçterierint.Deturitai^ôfmihiucnia, fi non poftum in tanta rerum obfcuritate, tyrannorum SC Cacfarö quorundam parentes,familiam,uxores ac liberos,ld quod maxime cuperem, inuenirCjCum altj antemelongèdofliores quocpidprgftarenonpotucrunt.Scribam eatatgt; h lij turn
-ocr page 130-90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 0 A N. C V S P 1 N I A N I
tum,qnx apud ailtorcs reccptcfidci compeno. Qiio padoigitur Gallus àrcîi quqs excrcitusRomanijfufi à Scythis.poft Dcciorum mortê fit Imperator fa-« t^uSjfirpcn'us in Dcct'o patint. Legio enim gug integra Scytharum fide reman ferat,Galium Imperatoren! fecit.C^i fuperfuerant,ad hunc confugerunt,uelu tiferuatorem reliquiarûRomani exercitus. Quo rumore adduólus Senatus, Auguftum ilium appellauitdicet QC ipfe fcripferit, amp;nbsp;cum Scythis ignoniiniogt; fum fcedus percufierit.Tunc primum diuturno ÔC libero potentatu Po. Romk cributa pcpêdit,tuncprimùm Refpub.iugum Scythiceferuitutisacccpititan* tacp eft imperandi auiditas, ut qui præefie cupit, SC ad faftigium Icgi, urbes SC prouincias fine difcrimine donet. Adrianus ab afijs occupatas reftitutt, quod » • principis libcralitate uideriatftû poteft : fed qui tributo pendendo obnoxiam fecerit urbem,prgter Galium/uitnemo.Drachmarumaurearum cc.fuit tribu tum. Sccus tarnen euenitquam iperabatlmperator.Barbarus enim cumuin-ciqinfolentior eft. Itacp contemplatus diuitias Romaniimpern,quod 8C fuafi* de illeimperaret, ac per hoc tributum pro mentis non eflet, incurfiones face-
' re,praedas abigere,ingenti^ agmine terra mari^ fæpius irrumpere. Depopu-jgt;5 laturDardaniam,Thraciani,Theflaliam,Macedoniamcp,amp;lHellada; SC pars infeftabat Afiam undiquc,cum plun'um urbium uaftationc SC excidio, Scy tha rum excmplo, alij hoftes furgunt, armaœ capiunt. lam in uifeera Syriæ penetrant Parthi,6C Armenias fugato rege Tyridate occupant, cuiusliberi hofti- 2® busfedederunt. Scythæmagna onuftipræda,inDardanios,uclutiregni fe^ dcm,redeunt. Fuit interea Romg Gallus,amp; C. Vibium Volufianö filium con* Ibrteni imperij fecit. Scythærurfiis non contendprecio, iam Italiaeminabangt; tur.Sic Barbad Romanis inhiabant opibus. Itaœ opera Aemiliani ducis limigt; ds Mœfiæ,rapacifsimi hoftes no fine magna egde infuas folitudines redire cd atfti funt. Re itaque ab Aemiliano contra Scythas bene gcfta,ab cxercitu Imperator falutatur. Fuit autê is Aemilianus limiti Sarmatico in Moefia à DeciO praepofitus, amp;nbsp;à Gallo minime fubmotus.Cum Scy thac,folertirsimum latroci-nandi genus,contend precio non eftent, Aemilianus pro concione fuis militi bus id pollicitus eft,fi hoftes uiciftent. Romani praemio accenfi, ad conferen- j ® das cum Barbaris manus incitatiores faefti. Cumcp nimius ardor infifteret, a-pertis caftrorum pords auidum pugnandimilitem educit. Qiit tanto im pent in hoftes illatus eft,ut non fugauerit modô,ièd bona parte ceciderit,iÜorumOT regiones abaeftis prgdis pene exhauferit.Reuerfus in Mœfiam,premia queai-fequutus eft Aemilianus, perfoluit.Qui hoc fucceftuadeo gratus uicftoriexer citui fuitjUt ab eo fitlmpcrator appellatus. Adhos motus opprimendos, Gal lus unà cum filio proficifeitur, anno ætatis quadragefimofepdmo : nec profe-cit, Ambo in primis præltjs cgfi funt,à fuis deferti,amp; milites Aemiliano adhgfc runt.Qui ftatim ad Senatum fcripfit,docens felmperatoremlecftu eflezpromit tens fe liberaturum Thracias, SC Mefopotamiam, 5C Armenias recuperaturö, 4-® Sc depulfurum undique hoftes nominisRomani. Priufquam opus aggrede-rctur, militesquiin alpibuserant, Valerianum imperatorem faciunt. Qiio nuncio accepto, qui fub Aemiliano erant, ne ciuili bello SCcognatorum ian guine fe inuicem inficerent, contemplantes præterea humilitatem generis Aemiliani, quia Lybicusin Mauritania ortus, à puerida ftipendia merebat, Sc cum ætate honores aftequutus : Valerianus ueronobilis laudadfsimos ha-buitmores,uteius uitacenfura diccretur linterfetfto Aemiliano cum tribus menfibus imperaftet, annoætatisquadragefîmo, Valerianofe tradiderunn Siebreuiisimum fuit huiusimperium. Qiiemadmodum SC Galli, quiduogt; bus tantum cum filio annis imperauit, imperioinfaufto ac rerum geftarum 5® infœlici. Siquidem horum imperium clade generis humaniinfamatum eft# cum tanta peftilitas fub ijs undiquefuit, qug ab Aethiopia primurn ex nimio Solis ardoreinirium fumpfit: acconfumptis fete meridianis,perOrientenv diua*
-ocr page 131-VALERIAN. ETGALIE N. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿi
diuagata,Citeras oibis partes inuafit, ubi'que maximam partem incoientiuiri cxhauriens, ÔC pleraque loca l'nhabitata relinquens, ut ïntra deeem uix annos ca tabes fim'retur: adeo, ut de mortah'tate Itbrum Cyprianustum fcriberet, Quam qüidem prouenifTe arbi'trantur ex infcélicibus Galli aufpfcijs, utpoté qui proditione imperium arn'puit, ôi. Chriftiarii nominisihfeftifsimus fuit. Vnde Dionyfius Hermanionicuidamde Gallo fie fcripfit: At ne Gallus, in* quit,malum Decrj aut uidcre potuit,aut cauere, fed in eundem lapidem offen* fionis impegit. Cuius cùm regnum Horcretinitio, dC cunda à ex fententia ca* derentjfandos üiros qui pro paceregni eius Deo fummo fupplicabant, perfe quutus eft : cum quibus SC profperitatem fuam pariter effugauit,SC pacem. Et quanquaminnumifmatibus Galli, quiadhuchodieinuçniunrur,Icgatur, y i r s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcacfiliumfigniffcans, uirtu*
tenon dolo principatum affequutos : plus tàmen fortunæquàm fidei in eo fu* it, utpote qui proditione fuit imperium adeptus. De Gallo autem Dionyfius hiftoricus,qui per ea tempora floruit,Eutroptus,Orofius,Aurelius,Eulèbius, pauça fcripferuntzucteres defiderantur. Sed loannes Monachus eleganter dé illofan's fcribit.De Aemiliano lornandes inlibro de origine Gotthorum.Te* traftichonnoffrum fubij ciamus,ut inftituto noftfo infeiuiamus;
zo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A/cenJMZjf folium G^iUus cum Vûlujtitno,
ïraudcbreui gnudent hi tiimen imperiô.
Vartii dolo dunre queunt hdud tempore longó: Occttbuêre igitur^uix ubi con/UterMt:
VALERIANVS» GALIENVS»-
tempus Romani impcrrj per aliquot annos fada eft co fufio quaedam. Nam eodem tempore Valerianus in Rhcria SC 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pracerat,,Imperator eft fadus, amp;nbsp;Galjenusflli*
Romæ . Sub quo dcinccps tn^inta propètyranni fuerunt, Valerianus bello Perfieo efîet occupatus. Galienusauté
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deliciaslapfus popinæ ftudebat : SC ob id non modo uiris,
fed mulieribus quoep cotemptui fuit. Sed figillatim^ nunç de utroep loquemur, fubiungentes in fine de tyrannis triginta promifeuè. Valerianus itaep Licintus nobili ortus proiàpia, ex pâtre Valerio,adeô popular! fuit ingenio,uifa^ ad fc nium ufqj incorrupta,ut nullus unquam principum maiore militum ftudio, o* mn^um^ ordinû confenfu ad imperium perucnerit.Cenfor permittête Decid ante,amp; hinc per omnes dignitatum gradus ad imperium.euedus: homo maio ris fpci ac opinionis,quàm fortunæ.Quinimo Sex. Aurelius cognomento Co lobiumfcribitappellatum,ftolidû Sc inertem, fplendidifsimis genitum paren* tibus,necpad ufum aliquem publicum officio,confilio, ieu geftis accommoda tum. Licet cotraTrebelliusPollio annisfeptuagintalaudabiliu/taineam con feendiffe gloria tradat,ut poft omnes honores et magiftratus infigniter geftos imperatorfieretmon tumultuario populi concurfu,nó mtlitum ftrepitu,fcd iu remeritorUjSC quafi ex totius orbis una fentêtia : quan^ fatali necefsitare fupe ratus fit. Cum Perfis ein bellü gérés, à Sapore Perfarü rege uidus fuperatus^ cft,cum dudu cuiufdä fui ducis,cui fummä rerum comendaüerat, in ea loca ef fet dedudus,fiue fraude,fiue iniqua hoc euenit fortuna’.unde nullis uinb. nul* io cófilio,nulla induftria elabi poterat.Sic itacp captus^ignobili,mifera,ac ppe* 5 0 tua feruitute apud Parthos cófenuit.Qiioad ein uixitrex Sapor,eo incuruato, pedc ceruicibus eins imponés,equû afcêdere folirus erat,pro fcabello eo ufus. Quan^ amici reges. Armeniorü Ärthabeftes,SC Cadufiorum Valerius,SC Bei folus regürex,alij œ finitimi principes Saporêregcm ea uidoria nimis elatumj
ii üij literis
-ocr page 132-pî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPJNIANI
lïrcn's admoncrcnt,neabuteretur uidloria. Qin'nimo nbsp;Baólnani, ÔCHiberi,
Sc Albanijamp;Taurofcythç Romanis auxilia pollicin funt,pro liberando Vale-» rianó, Sapons literasarpernatiquas ad fe de ca uidoria dederat. Qyo palt;flo uero erudelifsima morte Sapores Valerianum occident, qüôd eilet natura crudelifsimus, à ceruicibus cütcm ad imos pedes detrahendo, Agathius libro quarto de Bello Gotthorum,amp; alijs peregrinis bellis, elcgantifsimè dcfcribit. Sed quum Valerianus apud Perfas confenefccret, iam feptuagenario maior, Odenatus Palmirenus decurio, ( qui inter triginta quoque tyrannos connu* nieratur)colleó:o exercitu,agreftiurncp manu,rem Romanam tutatus eft,quç ruinamminabatur, aclaboreuigiltjs que in priftinum propc Parum repofuit. « Nam régis thefauros regiascp concubinas, quas thefauris chariores rex Par* thicus habuïr, cepit.Quare timOre pcrculfus Sapor, in regnum fe ocyus Fuum recepit.nam ÔC Baliftx exercitum, qui fefe Odenato aiTociaueratjUehementer timüit. lam enim Odenatus imperium Oricntisceperat, ftrenue^ defende* bat:quod multa amp;nbsp;Fortuna 8C uirtute à Romanis partum fuit.Qiiôd nifi aiTum pfilïet, in Oriente res perdiræ efTent. Sed uiriliter contra PerFas profetPus O* dehatuSjNifibin primùm, 2é Orientis plerat^ cum omni Mefopotamia in po* tcftatcm recepit, ad CrifiphOnta uFque proietPus, Saporem cum libcris in fu* gam uertens.Compofito OriCntis ftatu,à confobrino fuo Mæonio,qui ipFc iam imperium anùmpFeratjinteremptus eft cum filio Fuo Herodc,quiunà cum 2 pâtre impcrauit,homo omnium delicatiFsimus,filt; prorFusOricntalis Græcgcp iuxuriæ,quê pater indtilgêtifsimè amauit,Sé Fecum Imperatorem Fccit. Qiiein quot;Zenobia Odenati uxornouercali odio perFequebatunet ob id Mçonium con tra Hcrodem FuFcifans,utfilîjs Fuis imperium pararct.Nam ôiipFa ucluti nobi* lifsima omnium Orientalium Fœminarum,Séfimul FpecioFiFsima,ob uirtutem Galienum contempOtjSC fe Auguftam appellauit,impenum duobus cius filijs refcruans, HerennianoSé Timolao,quosmoriens Odenatus paruulosreli* quit* Quorum nomine, ZenobiauFurpato fibiimperio diutius quàm Fœmi* narn decuit, RempUblicam tenuit., paruulos purpuratos uiriliter circQducens, necmulicbritcracmoreFcéminco PalmirenisacOrientalibus plerifque,Fed ui 3 ® «liter ac Fortiterimperauit. Vnde cùm Herodianus dux Galliæ fine eius iufFu contra Perfas profecPus effet,à Palmirenisuilt;flus,omnes quos parauerat mili* tes perdidit.Sed mater cumfiltjsab Aureliano Augufto, ùtinferius dicemus, capta,intriumphum Romam deducPa efl:ubicoriienuit,amp;inlibertatemor* tua eftjfumma cum honePatc. De qua abunde multa Pollio Trebellius in tri* ginta tyrannis. Conftruxit autem hæc Zenobia urbem in Sarracenorum fegt* one, quam de fuo nomine Zenobiam appcllauit, in altera Euphratis fluui] regt; gione, ut Procopius libro fecundo belli Pcrfici commémorât. Sed Maeoriius confobrinus Odenati,cofenfu Zenobiae,Odenatum,uirum acerrimum amp;nbsp;bel licofifsimum,interfecit:quôd Zenobia nouercali erat animo in Hcrodem. Fi* 40* lius enim Odenati ex altera erar uxore. Sed cùm hic Mæonius fpurcilsimus
9^ efret,ubiper crrorc breui impentor eftfaduSjà militibuspro fuæluxuriçmeri tis intereptus cft.Cæterùm dealq s tyrannis mox plura,nunc de Galieno.Cùm Galienuspatrisaudifretcaptiuifatc,licctabinitio preclara gefrerat,moxinde* liciashpfus,gaudebatS(:lærabat,exfrfitus urgebatur, ingens omniû eratmee rôr,Rom.imperatorêferuiliter in Perfideteneri captum, cùm fe tam negligeii ter Galienus agcret.Exercitus côueniunt in unû,ac reliquias côuocanr,ct Ma* crianum cû filijs imperatores faciunnfic pcrfuadête Balifl:a,qui præfccfFus Va* lerianifuit.Habuitaûtduosfilios^Macrianum iuniorêôf Qi.n'etum, qui ambo cû pâtre imperatores funtappcHatfconfcntientibus mil'tibus.Nam fortiïsimi F® luuenes crant,amp; totamenteinbdlûruehanf,utlegionibusad omnia militaiia exêplo effent.Macrinus itat^colleôis excrcitibus Oriente perijt,ut delaiû fibi imperiû tueret ac defenderet. SedcûciTct ctrcûfpetfius uaide quæ libi euenfilt;^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofiènt,
-ocr page 133-VALERIAN. 'ET GALIEN.
pofTent, Pifonem nobilem Romanum confularem uirum in Aciniam pra-i mifir,ut Valentem, quiillic proconfulariimperio Rempublicam gubernabat, à Galieno illuc mifliim, opprimeret. Qiæ intellecfîo, Valens feimperatoreni mox dixit : neque aliter fubueniri fibi poffe cxiftimans. Nam uir mihwris eraf, amp;nbsp;ciuilium uirtutum gloria pollebat: imo à Macrianoformidatus, quieuni fastis darum nouerat.Breuiigitur à militibus fuis intcremptus eft ; cum iam Pifdi TheflaliamingrelTus cfTct. Quietiam paucis confentientibus imperium affuni pfit,imperator quafi ThefTalicus eft didus : uir fummæ fanôimoniæ, amp;nbsp;tem* poribus fuis frugi didus , omnibus principibus acceptifsimus . Sed rnoxj i o mifsis à Valente percuflbribus, trUcidatus eft, paulo ante quam à fuis Valens
occideretur. Pifonia Senatudiuini funtdecretihonores. Macrianusautem, relicfto uno exfilijs in Oriente, rebus pacatis, in Afiam uenit : turn in Illyricuin concefsit. Ibi Aureolusquoqueexercitum lHyricianumregens, incontem* ptum Galieni, coaeftusa militibusfuis, fumpfit imperium. Vbi audiuit ad-iicntare Macfiant excrcitum, moxdeuicit. Nam Domitianus Aureoli dux fortifsimusSi uehementifsimus , Macrianum cum Hlio, omnem'queexerci-tumftrauit, quitrigintamilliummilitum fuifle dicitur, ac Aureolo imp era* torideditus eft. Cum quo Galienus fecit pacem, quum fæpe fruftra cum ipfo pugn3tTet,communicato cum eo imperio. Sed poft mortem Galieni à Clau* diocirca Mediolanum, in ponte quidicitur Aureoli, eftoccifus; fed fepul* chro Sc epigrammate ab eo donatus. In Oriente tum erat Odenatus : qui ubi deletum MacrianieXercitumintellexit, adalterumfilium illicrelicftum Qiii* etumfeftinauit. Sed qui cum Quicto erant, confentientes Odenato, autho* re præfeSto Macriani ßalifta, occiderunt iuuenem: miftoque per hiuruni corpore,Odenatofeomnesdediderunt. ßalifta multos Emiftenos, ad quos confugerant Macriani, milites, cum Quieto, 6C thefaurorumeuftodemin* ferfecit, utciuitaspenèdeleretur Emiftcna: quem etiamaliqutimperatorem fuifteintertrigintatyrannos connumerant, SCoccifumperhos, quos Aure* olusmiferat ad compræhendendum Q^netum Macrianifilium, quem præ* 3° dam ftiameftêdicebat. Licet quidam a gregario milite in Odenati gratiam, qui turn uniuerfum tenebat Orientem, in tentorio fuô cubanteni, occifîim ftri bant:uirumad gubernandamRempublicam infignem SC expertum. Que ont nia Ôdenatus Galieno,quafi partes fuas ageret,literis nunciauit. At Galienus, audita morte Macriani àliberorum, quafi fecurusrerum, libidini ÔCuolupta* ti fe dédit,ludos omnis generis exhibens populo,5C gladiatoria fpeôtacula. Li cetplcrique patris Valerianicaptiuitatem mœrerent, quem ille contempfit, nec eiuscenfuram ferre potuit. Cùm itaque Galienus totum feludibrijs 6C hel luationi traderet,ab omnibus contemnicœpit, quum occupatum libidinibus imperatorem fuum cernerent Galli. Ob id Cafsium Labienum Pofthumurti ad imperium uocarunt: contra quem quum Theodatus dux Galieni cum e* xercituproficifeeretur, obfidcre in quadam urbe Pofthumum ccepit. Galie* nusmuroscircumiens, fagitta idtusdifeefsir. Pofthumus Gallias à finitimis ualidifsimeuindicans,perannos feptemrexit. Quæreseffecit, ut Galienus ftudio oppugnandi Pofthumq imperij participem fecum conftitueret, pa* cemeum Aureolo faceret, SC diuerfis prælijs ac obfidionibus bellum trahc* ret: SC nunc féliciter,nunc aduerfa fortuna pugnaret. Fuit autem Pofthumus praefes Galliarum à Valeriano, ob morum grauitatem, conftitUtUs : SC qui fe in omni uita tarn grauem exhibuit, utei Galienus filium fuum Saloninum, tanquamuttæ SCmorumcuftodi,concrederetinftitiicndum,quem Gallipo* $0 fteainterfecerunt. Vbi imperatorem Pofthumum cum omni exercituelege* runt ob contemptum Galieni,qui luxuriæ ÔC popinis uacabat: fed cùm annos feptê Pofthumus Gallias inftauraffet,fubmotis Germanicis gcntibus,quænul lam eis fecuritatêreliquerant, poft interêptus eft cum filio Pofthumo iuniore, queni
-ocr page 134-P4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P T N I A N I
quem pater Cæfarem appellauit, ac deinceps Auguftus efl: didlus : eloqucn* tifsirnus declamator, amp;nbsp;ob hanc folam uirtutem Utens notus. LolUano prO'* curante, qui in locum Pofthumi fubrogatus, delatum fibi à Gallis (qui fem per rerum funt nouarum percupidi) a flump fit imperium. Sed paruam apud Gal* los affequutus autoritatem, ÔC ipfe interfedus eft à Vidorino, Vidoriæ filio: quæ caftrorum materdidaeft: Sf poftoccifos Pofthumum,Lollianum,Ma* rium S)C Tetricum, apud Treuirosimperium adepta eft, amp;fatalidehinc ne* cefsitate confumpta. Vidorinum uero, militaris induftriæ uirum, in princi* patumimperq uocauit.Pofthumusfenior, cum feuideretmultis Galieniui* ribus peti, Stf cum eodem contra Galienum conflixit. Cæterùm adliibitis in* ” gentibus Germanorumauxilijs,quumdiubellaprotraxiftent,uidifunt. In* terfedo poft Lolliano,iolus Vidorinus imperauiqamp;f filium Vidorinum Cae* iarem appellauit. Sed quumcorrumpendis militum matrimonijsuacaret, à quodam aduario, cuius uxorem conftuprauerat Agrippinæ, cum filio qui puerulusadhucerat, eftoccifus. Vir fortifsimus, præterlibidinem opti* mus imperator: uirtute Traiano, dementia Antonino, grauitateNeruae, gubernando ærario Vefpafiano, cenfura uitac Pertinaci, SC feueritate mill* tan' Seuero comparatus à fcriptOribus » Quum interea Galienus uino, flo* ribus, mulierculis, popinis, lenonibus ac mimis dedituseflet, faber etiam ferran'usnomine Marius, triduanusimperator,armorum opifex, poftfupe* riores interemptos impcratores,imperium aftumpfit, amp;nbsp;triduo tantum impe* rauit. Vir ftrenuus, ac militaribus ufque ad imperium gradibus euedus. Oc* cifus eft à quodam milite,operario eius in fabrili offi'cina.qui gladio in cum nr* cns, dixit: Hie eft gladius quern ipfe fecifti. Miræ autem fortitudinis fuit in manibus ac digiti's, quum currus digito falutari fifteret, multos digitorum allifione contereret. Qiium uero Scythæin Cappadociam irruerent, 8Cin Bi* thyniam ufque, multis captis ciuitatibus, penetraflent, Galieno turn apud A* thenas fummo magiftratu adminiftrando, qui Atchon dicitur, extrema uani* tateoccupato,militesnouumfibiimperatoremfaciendumcogitarunt: quos cum placare non poftet, omnes occidit. Interea Scythæ nauibus fadis, Hera* 3® cleam peruenerunt,atqueinde cum præda in patriam rcucrfi,quibufdam nau* fragio ac nauali bello fuperatis. Sed mox perEuxinum nauigantes, Hiftrum ingrefsijRomanum folum populatifunf. Quibusutrefifteret Galienus, Cie* ochanum amp;nbsp;AthenumByzantiosinftaurandis urbibus præfecit, à quibusiu* xta Pontum debellati ftint Barban'. Gothi Afiam ac Achaiam omnem euafta* runt. Epirum ac Aemoniam peruagati funt. fed Veneriano duce, qui militari morte perijt,pulfi funt.Martianus Scythas uaria fortuna agitauit. Tandem pu blicis malis excitatps Galienus,Gothis nauigantibus per lllyricum occurrit,et fortuite plurimosinteremit. Interea Marcianusöó Heraclianus, cumimpro* bitatem Galieni ferre amplius non poiTent, confilium inieruntut alter eorum 4.0 imperium caperet.Paratis deinde infidtjs,circa Mediolanum cum fratre Vale* riano eft interemptus à militibus Aureoli ducis Illyricæ. Vir alioqui oratione, poemate, atcR omnibus ambus clarus,£C in plerifcp ingeniofifsimus:fi non ab* domini ÔC uoluptatibus deditus,dies ac nodes in uino 5C ftupris uolutatus, or bcm terrarum pene perdidiiTet. Nam triginta prope tyrannos paftiis eft impe* rium dehoneftare,ac mulicres imperare: Zenobiam in Oriente, in Gallia Vi* doriam. Vbi etiam, ut ftipen'us annotauimus, amp;nbsp;duo Pofthumi, Lollianus, duo Vidorini,Marius,duoT etrici imperauerût. Nam fiC T etricus fenior cum præfes Galliarum diu Gallias rexifteqadhortatus à Vidoria ad imperium, Au guftus appellatus eft, SC filius Cælar Tetricusiunior. Sed quum procacita* 5’ rem militum amp;nbsp;impudentiam eoru ferre non polTet, uolcns fe grauifsim o pria cipi Aureliano dédit, A quo in triumphum cum filio dudus j in fumma tarnen dignitate ilium manere paflus eft»
in
V
-ocr page 135-VALERIAN. ETGALIE N. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9$
In Oriente ucrô paritcr,ut paulo ante fcripfimus, præter Zenobiam Ode-natus, Herodes, Mæonius, Balifta,Herennianus,Timolaus, imperium tenu-crunt, Sed cùm omnis confumptus eflet pudor,Republica fubadîa amp;nbsp;cakata, in cætcris quoque orbis partibus furrexeruntimperatores fiue tyranni: in Illyria Regillianusducatum gcrenSjUir militari re femperprobatus, aucSoribus MoeOs, faduseft imperator, qui contra Sarmatasmulta fortiter geisit. Sed autoribus Roxolanis, confentientibusqî militibus, amp;nbsp;timoré prouincialium, neGalicnus grauiterfæuiretineos, interemptus eft. Omnes enim paulo ante Mœfiacos, tam milites quàm ciues, truculentifsimè occidit : præfidiarios eti-j J O am Bizantinos,adeô ut plerafquc ciuitates uacuas à uirili fexu relinqucrct. Fu it autem ci lubricum ac pene ridiculum principium ad Augufti nomen occu-pandum, quum ille, quæftione de analogia proprtj nominis habita, ad imperium profilrjt. Nam Valerianus tribunus cùm dicçret, Vnde Regilliani nomen deducfîum nos putamus f A Rcgno,quidamrefpondit. Qiioditflo milites, ut ad ea quæ cogitant proniores funt : roteft ergo rex efle, nbsp;nos regem
facimus. eoep nomine putarüt ilium imperatoria dignitatc honeftandum. Ac fic dernum iocante Fortuna jRegillianus cùm fequenti die procefsiffet, imperator eft à principibüs falutatus. Tum Ingenuum,qui tune Pannoniasrege-bat, Mœfiacæ legiones im^eratorem faciunt. Sed is capta ciuitate, timens ne 2^ poft conflitftuminmanus Galieniueniret, ueritus eius crudelitatem,pugione ” ic transfodit. Cæterùm Öd in IfauriaTrebellianus faeftus eft imperator, qui ali-quandiu apud Cilicas imperauit, per quendam Galieni ducem occifus. Et in Aegypto Aemilianus abexcrcitu Aegyptiaco elecftus eftimpemtör: qui The baiden,to.tam^ Aegyptum peragrauitzöd quatenus potuit,Batbarorum genres forti autoritäre fubmouit ; Alexandrinus, uirtutum merito,ucl Alexander uocatus. Sed cùm contra Indos pararet expeditionem,àTheodato duce Ga-lient in carcere ftrangulatus eft. Afri quoque, autore Viuo Pafsieno procon-fule Africæ, öd Fabio Pompeiano ducélimitis Libyci/Celfum imperatorem appellauerunt. Quipriuarusextribunisin Africa pofitus, inagris ftiisuiue-3 o’bat: iuftkia ÔÔcorporis proceritate dignus imperio. Sed per quandam mulie-** rem,Galienam nominc,confbbrinam Galieni, feptimo die interemptus eft, öd canibus corpus eius dilacerandum proietftuni.Sed prçter hos tyrannos à fcngt; ptoribus Cyriades in Orientememoraturfatftus imperator: qui Saporem regem, ad quem confugeratpoftparricidium, cummultoauroatqueargcnto incitauerat ad bellum Romanis inferendum.Et ubi à dcuióta Cacfarea fefe Gæ farianum nominaret,ac mox Auguftum,a fuis interfetftus eft. Sed Öd Saturni-nus ab exercitu leuatus imperator, ob fingularcm uiri prudentiam, grauita-tcm^infignem,rnultuma Valeriano diletftus : fed cùm feucrior militibus effet,interemptus eft.Tradit Sextus Aurelius, Aelianum quoque apud Mogun tiam faeftum imperatorem fub Galieno. Quem idcirco appofui,ut triginta ty-9 rannorum numerus compleatur: licet Orofius Aemilianumapud Mogunti-amoppreflùmfcribatjUtfubeffe error fufpicandus fit in Aeliano öd Aemilia-no. Tarnen cùm triginta tum tyranni fuiflememorentur, hicuelunuspoteft addi,uelFirmus,quem Aurelianusinteremit,utinferiusdicerur, quieadem tcmpeftatefuit.Fuit hoc tum admiratione dignum, quod omnes quofeunque duccs Valerianusfecerat, pofteamilitum teilimonio dum Galienus popina-tür,ödbalncis ac lenonibus reputat uitam, ad imperium peruencrunt. Vtapgt; paréat, fenem imperatorem in dcligendis Reipublicæducibustalemfuifte, qualem Romana fœlicitas, fi continuari fa tali ter p otuilfet, fub bono principe 50 requirebat. Sed Galienum Fortuna diutius, quàm oportebat, referuauit. Äd quintum decimum enim annum peruenit cum Valeriano patre, qui feptem, i-pfe uero folus odo annos regnauit. Vixit aute annis quinquaginta, terte SeXi Aureliozlicet aliqui Valerianum fexto,alrj nono anno cap tum tradant,HabuIt i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem
-ocr page 136-pó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P ï N I A N 1
autem Galiemis uxorem, ut Trebellius Polliorcnbit,Saloniftamnomi'ne,ci£ qua 1 hum gcnuitnomine Salomnum Galienum didum : uel de nomine ma* tiiSjUel quod apud Salonas natus eflèt. Vndeôdinfcripno uetuslegitur:
LIE NO M f N 0 KJ S\^LO NtNO.
Hunc Cæfarcmfcdtjamp;inlocum Cornell) Valen'anifilijfuialterius,iniu* uenta mortui,fubrogauinqui occifus eft deinde cum patre fuo. Dilexit autem perdite, imo deperijt Galienus concubinam Barbaram quandam régis filiam, quam Trebellius Piperam, Sextus Aurelius Pipam uocat. Quam per patftio* nem,concefia parte fuperioris Pannoniæ,à patre Marcomannorum rege,ma* trimonii fpe fuffeperat.Etutfiniam Galieniuitam,R.omacinarcu S.Vtarc*’* perta eft hæc inferiptio:
G^LIENO CLEMENriSS, PEjNCIPLy CHIE’S INVICT^ ylKJTyS SOL^ PlET^iTE SKP^K^T^ EST. M, IJELlrS KICTOP^ DEDiriSSIMKS NE-MINl M AIE S T^Tl'Q^E Elf'S,
Sic eft nulla labes tarn grandis, quae non pofsit obfeurari : ÔC uitiafuum ha* bent defenforem. Annius quoep Cornicula Galienum conftantem principem fa’fo fua uoce laudauit,cum is diceret,nunciata paths captiuitate,Sciebam pa* trem meum eftemortalem. De Galieno 0^ Valeriano fcribuntTrebellius Pol* Iio,Sex. Aurelius,Orofius ac Eutropius:e quibus hæc fumpfimus. Si extarent Mçonius Aftyanax,Iulius Atherianus,Gellius Fu(cus,Goeleftinus,amp; fcriptor horum temporû Dexippus, ac Calphurniusfiue Palphurius(utrûq; erh inue* nio)Suras quiEphemeridas uitæ Galienicompofuit,plurade utroep ac de tri' ginta illis tyrannis tradi poftent.Netp indiligenter uitam utriuftp coplexus eft loannes Monachus græcus.Nunc tetrafticho noftro hos claudamus:
Cdpto pdtrefiit tdm degener hie Galienus^ Nt luxu imperium contaminaret iners. nine Idcerdnt regnd huec diuerfd triginta tyrdntii, làt partes uariis mox ßbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapit.
9’
Eft autem illud in fine fupcraddendum, Cæfarem hunc efte Galienum ap* pcllatum; non Galenum, utifteinfuis Enneadibus fcribit, quo nominemedi* eus ille Pergamenus didus eft.
CLAVDIVS^ QVINTILLVSgt;
Lent'S Claudius imperator eDalmatis genus trahens, mo rum grauitate mfignis,uitg fuit integerrim æ:procerç ftat’uræ, oculis ardentibus,etlato uultu,ex nobilifsima familia genitus Claudia. Plerique hunc, tefte Aurelio Sex. Gordiano fatum, 4“’ dum adolefcens à muliere matura inftituitur ad uxorem, arbi* trantur.Duos fratres habuit,Quintillum,qui poft eum decern amp;nbsp;feptem dies imperauit,amp; Criipum.Sorores etiam plures,quarum una Con*-ftanrina nomine, nuptaTribuno Afïÿriorû,in primjs annis defecit. Quintillus duos reliquit filios.Crifpus filiam Claudiam habuit,quæ exEutropio nobiliisi mogentis Dardanæuiro, Conftantium Cæfarem genuit: Claudio ueronulW fueruntliberiiniuuentute.Adeomoderatusinciboacpotu, ut omnibus eflèt admira tionûdigitis ufq? adeô fortibus, utfæpèequis acmulisieftu pugni détes excuflerit.Militauit fub Decio,8C inter fortifsimos pugiles in Martiali iudicio, dum lu(ftarenturmilites,numeratus cft:armillis,torquibuscp donatus. Et cum quondam adolefcens, qui cum eo lu(ftabatur,genitalia ei extorfiflet, omnes ei dentes uno pugno excufsitnllius eratuerecundiæacpudoris. Sub Valeriano Illyrici exercitus tribunus fuit,ac quintæ legionis præfeduszubi præclara mulgt; tagef*
-ocr page 137-Â V R E L I A N V s C ÀE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/
tagcrsit,adeo ut maximis ab co munen'bus afRceretur.quod cpiftola Valeria* ni ad Syriæ procuratorcm explicat. Licet etiam Decius grandibus cum donis fit proiequutuSjOb mérita uirtutum.Galienus praîtercaitaamauiqexcoluitcp, ut eum parentem amicumcp appellaret. Et ut fcribitSex. Aurelius, Claudius Galieni morientis fentctia imperator eitdefignatus’.ad quem Ticirii pofitum, per GalloniumBafilium indumenta regia direxerat. Imperatoriautem fadlo Senatus Populus® Ro.illiacclamationes pulcherrimas fecit: Augufte Clau* di dtj te nobis preffenf.Claudi Augufte principem qualis tu es femper optaui muszClaudi Augufte tu frater, tu pater, tu amicus, tu bonus feruator, tu uere gt;nbsp;O princeps:amp; multa fimilia acclamata funt. Et meritô quidem. amauit enim pa* rentes,fra tres,propinquosimalos perfequutus eft,fures indicés palàm uindicà uit,leges optimas dedit.Denitpita fein K.ep.gefsit,ut eius ftirpem ad imperiS Senatus principes^ eligerent, utinferius patebit. Vir ad Barbaros delendos natus : quos ftatim multis inlocis uicit, fudit, atc^ cccîdit præltjs acrerum pe* nuria. Sarmatas, Getas, Scythas, Quados confumpfit, Daciam recuperauit, Quamprimumenimfaétus eft imperator, Aureoium tyrannumà Reip. gu* bernaculis amouit, eumep intcrfecit : receptis regionibus quas ille occupaue** rat.Sed cùm deinceps Gothi,Scythx,amp; uniuerià Sarmatarû genera,impetum in res Romanas facerent,ac undicp Romanos laceffèrent,Claudius ut illis oc* î 0 currerct, fe difpofuit(fcrebantur turn trecenta uigintimilia fuifle gentium) ac deinde ingenita uirtute fuperauit ac contriuit, ut paucifsimiin patriam reuer* tërentur. Nauali quoep pugnahos opprefsitacdeleuit, cumduobus millibus nauium. Et cùm fe Barbaræ genres in heremis ac folitudinibus ob fugam con tinerent, in Hæmi montanis fame QC peftilentia confeefti funt. Sic terrores illi dcpulfi. SedScythç, qui etiam Cretam acCy^ruuaftarenitebantur,fame pe fteep repulfi abierunt.Finito bello Gotthico,cum grauifsimusundicp morbus iriualefceret,eo diciturquocpmorbo coniùmptus interfjfte, cùm duobus tan* turn regnaflet annis.Sex. Aurelius tradit,Claudium iufsilfe infpici libres Sibyl linos,in quibus curn morte primi in Rep. Romana, morbus ceftàre dicer etur, 3 O uitam fuam deuouifte pro Rep. ob id illi efle locajam in Capitolio ftatuam au ream,ÔÔclypeum aureum. Tradit Vopiicus, quod curri in ægritudinem inci* diffet Claudius, priufquam decederet,conuocatis ducibus, tribunis ÔC præfegt; âis,eire concionatum de eligendo imperatore,amp; longa orationis ferie Auregt; lianum probauiftc.Senatum uero nunciata Claudij morte,eius fratrem Quin* tilium,Italici præfidtj ducem,Cajfarem Auguftu appellafle. Exercitus intereal Aurelianum imperatorem elegit.Poftquam nunciu ad urbem peruenit, illius conatibus fe imparcm cum uideret,maleqj expertus concione militum uolun tatem,qui omnes fauebant partibus Aureliani, uenas foluit, 0^ paulo poft de* cefsit, decimafeptima die imperij. Trebellius,quod fe grauem amp;nbsp;ferium cotra militesoftenderat, acuerum principem pollicebatur,eogenere traditintergt; emptum,quo Galba, quo Pertinax. Gallus Antipater amp;nbsp;Dexippus res geftas illorum temporum foipferunt,qui defiderantur.ExTrebellio,Eutropio, OrofiOjSC Aurelio paucula hæc excerpfimus,ôô huius uitam hoctetrafticho claufimus:
Annis uix binis turn Ditbndfd Clätidiu^ orbis Sceptra regit,geßans pralid multa breui.
Sauromat.ei çruadosq^ truces Gotthosej; ßrocts Contudit,hinc fiatuain ac aurea feuta tulit.
i Aure*
-ocr page 138-9« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
AVRÉLI AN VS C AES ARgt;
L j^N^s inPinnoniaSirmtj fami'h’â obfcun’orcnatusgt; ut quidam uero fcribunt, in Dada Ripenfi S)C ut altj,in Mœ' fia.Sext.Aurelius tradit^ipiumpâtremediocri, ôd ut quidam ferSt 5 Aurelij clariisimi Senatoris colono, inter Daciâ Sgt;i. Ma ccdoniam genitum.Matereiusfcrturiâcerdos fuifierempli Solis,qui in eo uico colebatyr, habuifiècp nônihil uatidnrj ac 98 diuinacionis, ob multa quæ turn puero acciderunt omina,prodigia ÔCaufpida Imperij.Na puer à cunabilis fèmper fuit uiuadfsimus,*5lt; uiribus infignis. Nul' ’’ lus enim dies ab ineunte ætate tranfijt, in quo ipfe fe non pilo ÔC. fagittis exer' cuerit,ctiam feftis diebus,omnis ocij S^inertiæ impatiens. Adulta uerô ætate fuit procerus ftatura, neruis ualidifsimis, uini dbicp paulo cupidior : libidinis raræ,gladij agitâdi ftudiofus,feueritatis immenlæ, difeiplinæ fingularis. Erum pentes Sarmatas in Illyrico cum trecentis præfidiarijs,folus attriuit. Manu fua bello Sarmatico una die quadragintaodo interfecifie narratur : pluribus autê diebus plufquam nongentos. Tribunus legionis fextae Gallicanæ, apud Mo' gunnaeû Francos irruentes trecentos cepit, quos iub corona uendidit, feptin gentis interemptis.Caftrenfia peccata militum tanta feueritate correxit,ut ma ximo timorémilitibus eiret,omnibus^formidoloius,acuitiaquæq}ab exerci lo tuamoueret : ut pulcherrima epiftola ad fuum uicarium fcripfit.Ob id à pluri* bus Imperatoribus diuerfos ducatus ÔC tribunatus fortitus efl:,6C pluresdibera torcp Illyricijö^ Galliarû reftitutor appellatus, à Valeriano conful defignatus, plurimis maximis^ muneribus donatus,quôd Gotthos repuliflet. Dehinc ar rogatus,tandem mortuo Claudio Imperator faefius. Ita à prima ætate per uit' tutis gradus afcendit.Pugnauit Si contra Sueuos,Sarmatas, Ô6 Marcomânos, à quibus iaduram acccpitRefpub. fed tandem omnes fuperauit. Marcoman hi enim tantum Romanis incufsêre terrorem, ut iam de urbe fua defperarent, cogerenturcp libros adiré Sibyllinos, utfacrificijs' quibufdam hoftes arcerent. jMagnæ funt tarnen in urbe excitatæ feditionres,ob quas in urbem uenit Aurc' 5^ lianus, ut compefceret,interfelt;fîis plerifip nobilibus ac fenatoribus, inciuilius imperio urus,adeô utiam timeri,no amari inciperet : amp;nbsp;plericp perfodiendum talem principem,non optandum clamarent.Aucfiis dehinc urbis mûris, corn' pofito^ ftatu,ad Orienté profeélus eft. In itinere inThracia amp;nbsp;Illyrico occur' rêtes Barbaros ftrauit,Gotthorum ducem fudit fugauitcp,Bythiniam recupc' rauit, Thyanâ ciuitatem expugnauit, è qua oriundus fuit præclarifsimus olim philofophus Apollonius Tyaneus. Poft obtentam dehinc Antiochiam, con* tra Zenobiam apud Emefam magno certamine pugnauit.Vbi Zenobia fuga ta,Vilt;ftor Aurelianus Emelam ingreflus, templa Soli extruxit. Cùm Palmira oppugnaret, in obfidioneicftu iàgittæ periclitatus eft. Tandem fuperata Zc' 4’ nobiajamp;recepto omni Oriête, Aurelianus in Europamreuerfus, omnes illic qui uagabantur hoftes, fua uirtute contudit. Sed cum inaudiftètFirmum Se' leucium quendam Aegyptum fibi uindicaftè, aflumpfiiTe^ imperium ad dc' fendendas partes quæ fupererantZenobiæ, ex Cam's ad hune redtjt fiiperan' dum Aurelianuszeumcp obfedit,fugauit, amp;nbsp;tandem occidit. Licet quidâ eum laqueo uitam finilTe feribât. Sed Vo^ifeus peculiarem libellum de hoc Firmo ac cæteris tyrannis, qui turn fuerant, a fe feriptum nobis reliquit,qui extat : ubi facilè,quiuirfuerit,amp;undeoriundus,inuenies. Aurelianus autem compofitO Oriente,mox petfj t occidentem,audiens in Galltjs T etricum imperare,qui e' 99 tiâ fceleraexercitus fui perferrenequiuit,fed Aureliano fpontèprodidit.Huc igitur cum regionibus in fuam dirionem fiifcepit, 8C Romam ueniens fpecio' fifsimum triumphum egit, in quo Zenobiam amp;nbsp;Tetricum adduxit. Pluribus hune triumphum defcribitVopifcuSjapud quem inuenies quæ defiderabis iedoh
-ocr page 139-P. A N N I V s T A C I T V s.
Icclor. Pcrfcôto tnumpho, dona populo difthbuit cum carne porcina. Tum plunmas Icgcs, ôi quidem falutares fanxit,facer doua compofutt,remplum So iis lundauir,^ pontifices roborauit. Miniftris ÔC architcdîis cmolumenta de^ creuir. Ad Gallias poft profectus, Vindeh'cos obftdtone Barbarica hberans» Sed cùm per lUyn'cum iret contra Perfas iterum pugnaturus, quôd Zenobrac auxiliutn tulcrât,magnum cogens exercitum,apud Cenophrunïim inter Hcgt; racleam 8gt;^ By:’antium malicia notarij fui intercmptus eft:quôd princcps cftèt feucrus,tiuculcntus, fanguinarius, 5CImperator magis nccelTarius quàm bo* nus.SedSC miniftcr ille à libellis qui eum occidit,Mnefteus,cognita fraude, in » O ftipitem ligatuSjbeftqs obietftus cft. Aureliano tcmplum, fepulchrum jamp;fta/-tuæ marmoreæpofitæ funt,Ô!^ interdiuosrelatus eft,cùm imperaffetannis fex,minus paucis diebus.
Habuitautem uxorem,cuius nomen hacftenus noninucnûexquafiliam re liquir,quæ Aurelianum proconfulem Siciliæ pepcrit. Huius tempore, fciibit Sext. Aurelius, apud Dalmatas Septimium Imperatorê effetftum, mox à fuis obtruncatum. Idem tradit, Aurelianum primum apud Romanos diadema ca piti inncxuiflejgcmmiscp aurata omniuefte ( quod adhucfereincognitum Romanis moribus uifebatur) ufum efte.Licet Vopifcus fcribat,ipfum ueftem holofcricam necp in ueftiario fuo habuifte, necp alteri utendam dedifle. Plura î O qui fcire uolet quæ in uita priuata egcritAurelianus, Flauium Vopifcû adeat, qui copiofifsimède eo fcripfit.Videndi amp;Eutropius 8é Orofius, 5)C Sexr.Au rclius. nam ucteres fcriptores iatftura temporum perierût. Callicrates Tyrius Græcusfcriptor,Theoclius Caefarianorum temporum fcriptor^Aeoliusmagi fteradmifsionum Valcriani principis aeftorum feriptor, Varro Aelius,amp; Aure liusFcftiuus libertus Aurelianfqui Epliemeridas Äpreliani fcripfcrunt.Extat Zonaras, qui amp;nbsp;loannes Monachus dicitur, non negligens hiftoriarum feri' ptor Græcus, qui hune eleganter defcripfit. Intereanoftrum fubdamus tetra* ftichon:
Orbem pur^MÎt d ux boftibui Aurelianut, JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E f Perpî ueteri limite continuit.
Vindicat cr Gallostmirum c/uàm deinde triumphal^ Poflurbis muras CZ facru templu locut.
Pgt; ANNIVS TACÎTVSgt;
H, ANNIVS FLORIANVS.
luo Aureliano occifo, inter Senatum aeexerettû gratum fur*' rexit nouumœcertamen.Licetenimpoft conditam urbem defuntftis regibus Interregnum fieret, tarnen pluribus iam fc culis illud erat abditum. Sex tons igitur menfibus utertp or* do certatjdum bonus quæritur Imperator.Tâta fuit inter eos cocordia ac tranquillitas.Nullum enim habuit exercitus prin
cipem,qui Aureliano,quern occiderant, poflet conferri. Idcirco deeligcndo Imperarore ad Senatum retulit. Senatus candem cletftionêin exercitum reie* ciqquod milites feiret ægrè cos accipere Imperatores, ob plurium animorum inconftantiam,quos Senatus clcgiftct.Tandcm Senatus,cùm diu effet ita eer* latum magno temporis interuallo,pcrmittentihus militibus,P. Annium Tael tum uirum cgregium SC Reipub. commodum,Imperatorem clegit,amp;Augu* ftum appellauiqmultisqj acclamantibus hunc inuitum imperium aflumcrc co 'Ç 0 cgitiTacito diu multum^ relucftantc, quod iam ætate effet propemodum de* crépita,Sc corpore ualetudinario.Sed obieeftum eft ei,Traianum feniorem im pen'um accepiffc,6C item Adrians ac Antoninos: Imperatoris elTe munus præ cipere,militis pugnare. Tandem imperium aftumens, omnia fefe ex fententia
1 ij Sena*
-ocr page 140-JOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V i P i N I À N i
Senatus,quæ commodaRcip. uidcantur, agercpolh'citus eft. Tunc pn'murti Refpub.uelut longo pofth'minio reducfta,fuo iure aciudicio ufaeft.Nec Sena tus ob id diftimulauit fuum gaudium, quum lam in antiquû ftatum Rempub. refti'tutam arbitraretur. Quin de ea fibi principes creandi poteftate ab exercb tureddita, fupplicationes decreuit, hecatomben promifit, amp;nbsp;publice acprp uatim literas deditfuis 06 cxternis,Carthaginenfibus,Antiochicnfibus,AquP legienfibuSjMediolanenfibuSjAlexadriniSjCorinthqSjAthenienfibuSjScTic uiriSjUt Vopifcus quibufdam epiftolis docet.Qui etiâ narrat,Taciturn in Baia num feceftum abijiTe, ac duobus pene menfibus procul ab urbe degifte, cum rumor emerfiflet ilium faciendum Imp erator em,ut earn dignitatem ucluti fibi ’ ’ exitialem auerteret.Sed tandem Romam dedult;ftS,fadlum Imperatorem inub tum.quod tarnen exfequentibus pluribus, turn potifsimum ex eo facile collb gituqquod togis ac tunicis ijfdê poft eft ufus in imperio,quibus priiiatus. Af-f umpto autem imperio,ftipendium S)6 donatiuum ex more promifit. Aurelia*, no ftatuas ex auro atc^ argento decreuit.Dehinc confulta edidit,ne quis acs ar gento publice priuatimcp mifceret, aut aeri plumbum. T urn patrimoniû ftium publicauiqSi^ quam domi pecuniam congeflerat, in militum ftipendium uer* tit. Cornelium Taciturn hiftoricum pattern fuum appellauit : tantûcp dilcxif, utin omnibus bibliothecis libros eius collocariiuberet,inftitueret^ ut fingu* lis annis decies publicefcriberetur,ne eius monumenta périrent. Domûfuam eft demolituSjUt thermas illicpublicas priuato fumptuextrueret. Vitæ fuit parcifsimæ.Latftucisfibifbmnum conciliauit,rarôbalneisufus.Validiorinfe* neeftute,adeô ut etiam fenex minutulas literas adftuporêlegeret. Fuit admo* dum literatus. Nec unquam noiftem intermifit, qua non aliquid uel feriberet uel legeret. Prima autem cura Imperatori fuit,ut omnes qui Aurelianum occi* defant,ultimo fupplicio puniret. Ob breuitatem autem temporis præclarum niHil gefsit.Interemptus eft enim tumultu militari, ut alij traduntfexto menfe: ut alii,morbo interijt. Quanquam eum fatftionibus oppreftum pleriqj tradat, ut animo menteep deficeret. m, nn i r s Florianus,Taciti frater Germa nuSjUirimperandicupidus, turn mox fine Senatus autoritäre quafi hæredita* 5® rium arripuitimperium.Licetfratrem inSenatuadiuratumfciret,optimûali* quem fibi principem nullum hæredem fuccedere debere. Cùm itaep fuo iudi* cio imperium inuafiflet,duobus uixmenfibus in eo lætatus,Tharfi a militibus eft occifus : qui Probum audierant imperare, quem omnis exeteitus legeraf, uirum rei militaris peritifsimum. Licet Sext. Aurelius tradat,ipfum fibi uenas fecuifterquod de Quintilio fratre Claudq Vopifcus fcribit.Sic duo exuna do* mo principes,quafi quidam interreges inter Aurelianum Probum,alter fe« menfibus,alter uix duobus imperarunt.Quibus duæ ftatuae marmorcæ Inter* amhe in patrio folo locatg fuerunt:fed fulmine difiecftæ,perierunt.Si Sueronij Optatiani monumenta,quibus hos Si alios Imperatores in literas retulit exta* rent,plura poiTemus in medium afFerre.Sed præter Vopifeum, Orofium, Eu* tropium,amp; Aurelium,nullos uidi exantiquis feriptoribus quos imitatus fum» Pauculahæcfatisfinnfictetraftichonnoftrumdemorefubqciamus;
Menßbus hinc fenis Udcit imperium,quid Cuefdr E‘ pdtrum turbd quæritur egregiuf.
Turn Tdcitus fenos men/ès regit,atq; duobitt Germanus,dnnum baud Cte/âr uterqs tenet.
PROgt;
P R o B V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo»
PROBVS CAESAR^
1 {psrs c Syrnu'o Pannoniæurbein confînibus lHynj oriun* dus,ex pâtre Maximo Thbuno,qui apud Aegyptûuitafun-; tfîuSjUxorê, filium amp;hliâreliquit.Matrenobiliore,perquaiTi ! Claudio principi fancflifsimoatcpoptimo propinquusfuifle I dicitura'mô poftquam occiCus eft, à Claudia forore fcrrur fu-______ neratus»Cumita^ Probus adolefcenspatrimonioelTetmo^ derato, uirtUtibus fcfe clariorem effecit, amp;nbsp;impubes acimberbis propemodû IO Vàlerianiiudicio tribunatum adeptus eft, amp;nbsp;ob méritaacuirtutés Galieno H-liô eum commendauit,pluribuscp doriis eft à Valeriano honOratus.Nam bellt; lo Sarmatico Tribunus exiftcnSjtranfmifto Danubio,multa fortitcr ÔC ftrenuè gefsit.ValeriumFIaccum,adolefcentem nobilem,parentem Valeriani,è Qiia too dotum manu liberauin Vnde illi corona Ciuica à Valeriano donata eft : fed Sgt;C pro côctonelaudatuSjdono accepit haftas puras,coronas uallares,ciuicas,ue* xilla,armillas,torquem aureum acpateram, obrespræclaregeftas.Sed nomO doiub ValerianoacGalienouirtutibus acmoribuseffulfit,ïed plurapariter priuatus fub Aureliano ÔC Claudio fecinmurum c5fcendendo,diripiendo ual lum, interimendo cominus hoftem, ob quæplurima dona emeruit. Aurelia^ toi J O nus illi Decumanos exercitus tanquam fortifsimo tradidit,ut fi fibi fcienti có^ trarium aliquid euenirct,Pr®bum principem faceret. Et Tacitus in Senatu fer tur dixiife,cùm ei imperium offerreretur,illud Probo deberi.Cui Orientis diP catum cum ornamentis militaribus, amp;nbsp;confulatum cum confularibus munerF bus epiftolaquadam,qu3e extat, promifit. Militibus uerô itaacceptus fuitjUt ab eis unice amaretur.Quandoquidem prædam inter eosita diuifir,utfibi pre ter tcla amp;nbsp;arma nil reliqui eflet,omnia militibus partitus.Nec eos peccare paf-fus eft; ÔC fi quando cômiftum aliquod delitftum grauius Aurelianus eftêt pugt; niturus, à crudeli fæuitia ilium abduxit.Bello Alanico, quum cquus ex hofte captus effet miræ pernicitatis, utpote qui indicio captiuorû ferebatur centum 30 niillia paftuum fingulis diebus perpetuo curiu coficere,in ea^ celeritate o(fto nas dies perfeuerarc, omnibus ilium extra fortem Probo deftinantibus, recugt; faife dicitur, teftatus pcrnicifsimûequumfugacifsimo conueniremiliti. Cùm itaqj milites forte ilium proponerêt,5cProbi nomen exurna primùm effet de^ dueftum (erantenim turn quatuor in exercitu milites, quiProbinomen babegt; rent) iufsit iterum moueri urnam,atcç agitari : amp;nbsp;cùm iterum atm iterum femgt; per Probi nomen primum educeretur,ad tollendam militum dikordi'am, magt; gno omnium faurore eft id præmium uni illi addieftum,militibus, qubriim nogt; mina ex urna deduefta erant,ita uolentibus.In Aphrica contra Marmaridas for tifsime dimicauit,non fine uicftoria.Carthaginem à rebellioneuindicauit. Ara
40 dianem quendam inAphrica fingulari duello proftrauit, amp;nbsp;monumento hox norauit.Multa in Aegypto fecitinftgnia opéra, quæ plurimis feculis durarût. In ciuitatibus pontes,têpla,bafilicas, ÔC id genus aliä.Pugnauit etiâ contra Pal myrenos'Odenati amp;nbsp;Cleopatrg partibus Aegyptû defendentes:partim Felici ter,partim temerè.paru enim abfuit quin caperct.Sed coileeftis uiribus, Aegy ptû 5)C Orientis partem maxima in Aurcliani poteftatêredegit. Cùm itaqj for titudine,clemêtia,integritatc omnibus effet militibus admirationi,Tacito do funôo, amp;nbsp;Floriano imperium ui arripiente, omnis Oriêtalis exercitus Prob3 Imperatorem delegit : quôd à Tribunis, ut fît, in concione alloquentibus fægt; pius iteraretur,Principem fore aliquem deligêdum,fortem,fanlt;ftum, uerecun
5 O dum, probum atc^ dementem, ne iterum Senatus principenl daret. T um ac-« clamationes fubfequutæ ab omnibus : Probe Augufte,Dij te feruent. Moxep Imperatorappellatus,amp;: pallio purpureo demoreornatus,amp;fi relueftaretur amp;nbsp;inuitus traherctur, Senatus militum eledioncm approbauit, pülcherrimà
i itj acclagt;
-ocr page 142-»02 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï O A N. C V S P î N i A N I
acclâmatiortcamp;fpéciofifsimis laudibus amp;nbsp;tttuh's, Franc» ci, Gotthid,Sarrnat{* c»,Parthicj,add»tum nomen Cæfarcum,nomcn Auguftum, additum procon* folare Imperium,Patrifpatn'æ nomen cum pontifîcatu maximo, lus tertïæ reU t»oms,amp; Tnbunitïa poteftas.Nam SCreliqui milites audientes Probum impe rare,Flonanum interemernt.Aflumptoitaiçimpen'o amp;intellelt;flo. S.C.quod in eius laudem Senatus decreuit, Probus patribus permifit,ut ex magnorum ludicum appellationibus ipfi cognofcerent,procofules crearent,legaros con* iulibus darentjlus praetorium prgfidibus darent,leges quas Probus acderec,Se natuiconfultis proprijs confecrarent.Tum in eos animaduertit, modeftius ta-» men,qui fuperfuerant de Aurelianiocciforibus. Vindicauit amp;percuffbres Ta lo citi. Floriani focijs pepercit, quod principis fratrem, non tyrannum aliquem tflenr fequutûrccepto illius exercitu,qui eum Imperatorem fecerat amp;nbsp;occide' ratjôt^ aitjs quoep, qui in Europa fuperfuerant. Ac in Gallias à Germanis tum poflelîàsjcum ingenti exercitu profedus eft.Quas récupéra uit,rece]^tis Ix. ur bibuSjquas tum Germani obtinuerant, ablata illis Omni praeda. Et cum fecuri »02 inRomanumfolumirruerentGermani,cæfis cccc.milibus,reliquias ultraNû grum amp;nbsp;Albim fluuios remouit,immêfa præda amp;nbsp;fpoltjs exhofte captis. Trâs Rhenum in Hoftico caftrametatus, excubias collocauitut femper pugnaret, in cam redigens necefsitatem Germanos,utnon modo nouem Reguli fuppli ces ad pedes Probi procumberêt,fed etiam obfidum loco xvi. milia tyronum 2® Probo darent: quibus auxiliaribus exercitum fuum auxit,ualidioremq} reddi* dit. Ex bac uidloria coronas aureas à ciuitatibus Galliæ acceptas Romam mi* fitloui dicandas,cumliterislaureatis de rebus àiegeftis. Dehinc pacataRhe tia in Illyricum ucnit, fîC nullo bello exclufis Sarmatis, cunda recepit quæ illi abftulerant.InThraciam dehinc ueniens,Gotthos ita terruit,ut illos aut in de* ditionem,aut in amicitiam reciperentam formidoloium hoftibus nomen erat Probi.Sed cùm in Oriêtem tenderer, in liauria occifo Palfurio latronc,Cilici3 ac Ifauriam latrocintjs perpurgauit,ac Pamphiliam.Cùm dehinc in Orientem uerfus,fînitimas regiones popularetur,fubadis Blemijs (quos Plin.in Aethio pia oculos in pecfïore fcripfithabere,8lt; Mamertinus tradidit hos leuibus fagit J tis aduerftis Aethiopas præliainternicina committere, amp;nbsp;Ammianus ad Nili cataradfas collocat) ac Romam mifsis in ftupofem, Parthos ita terruit, ut ad cum legatos mitterent pacem petentes. Qpa concelïa, ad Thracias reuerfus, Baftarnas in folo Romano c6ftituit,qui in hdcpermanferunt,cùm alij Barba* ti longé latecp uagarentur,quos amp;nbsp;fudit amp;nbsp;ftigauit. Fufis Barbaris Saturninu, qui Oriêtis Imperium arripuit, diuerfis prælijs amp;nbsp;folita uirtute fuperauiqôC m» ram in toto Oriente quietem coftituit. Fuit is Saturninus oriundus ex Gallîjs, quem Aurclianus ducem limitis Orientis conftituit, fed præcepit ne unquam Âegyptum uidcret.Qin contempto praecepto principis, Aegyptum intrauif, amp;ibiImperator falutatus,Imperium arripuit. Fertur autem Probus 6Cclemen 4’ tes ad cumliteras fæpé mifilïe, 6C ueniam effe pollicitum : fedmilites qui cum CO fuerant,non credidiire.Obfeflum denicp in caftro quodam, ab ijs quos Pro bus præmifcratjinuito Probo elfe iugulatum. Vir profeeffô magnat literaturac amp;nbsp;bonæ prudentiæ,quæuel ex lira oratione cognofcitur,qua diffîcultatem im perandi copiofè enarrat : cùm ui ad Imperium raptus fuit, ut docet Vopifeus, C|ui multo plura de hoc feribit, ubi agit de tyrannis, qui fub Probo fuerant. A*^ Lus enim hic cft Saturninus ab eo, qui lùb Galieno tyrannidem fibi uendica* uit. Interea in Gallîjs apud Agrippinam Proculus ÔCBonofus imperium arri* puerant,ac fibi Britannia,Hifpanias omnes ÔC. Gallias uindicabant,afcitis mul tisBarbaris.Germanos tamennullis pollicitationibus poterât adducerc.Hos 5 Probus uicit ac interemit.Proculus autem Ligufttci fuit fanguinis, Albingau* ninatus,diu latrocinium exercens:licet etiam multa militaria edidilTetfacino* ra.Is per lufum prius in conuiuio,mox Lugdunenfibus ad id facinus hortantP bus.
-ocr page 143-PROBVSCAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to;
bus,aperte rebellauit.Pôfl: Gallorum fauoredefti tutus,adaentuProbi triflem fortitus eft exitum. Sed admiranda Fortuna ad impcratorium locum confeen^ dit. Cum enirh in couinio lätrün^ulislufitaret,ac decies imperator ipfe exiftet^ ftatim feurra quidam,Salue (inquft ) Äugufte : Ô6 allata purpura, ut mos erat, humeros eius ornauinficuulgo eft imperator falutatus.Bonolus autem inBri tanniaortus matreGallicana,licet eius effent maioresomnesHifpani, circa Rhenum eft oppreflus:Homo intempeftiuæ luxuriæ,amp; natus non ut uiueret, fcdutbiberet,quemadmodumAurelianusdicerefolebat.Ingurgitabatcnim «04; fe ille perpetuo uini hauftu,ueratrocp exonerabat. Vitftus à Probo collum la-
10 queo implicuit Et hinc didum haud infacete, non hominem fed amphoram pendere.Quanquam Onefius Graecus autor tradiderit, Bonofum uel in uino fuiffc prudêtiorem,licet bibendt modum lon^e excederet. Sed utriufq? uitam Vopifeus eleganter fatis tradidit. Probus uero quia Galli,Hifpani, Öd Britanni ea tempeftate auxilio fuerunt, fecit bis poteftatem conferendae uitis ac confilt; ciundi uini. Ipfe Almam montem in Illyrico circa Syrmium militari manu foP fum uitibus confeuiqöd Romanis in uoluptates uinum dedit, hoc quod Aure Itanus ante facere conftituit.Sed à præf.prgt.fuo prohibitus,qui dixiffe fertur. Si uinum P.Ro.damus, fupereft ut öd pullos amp;nbsp;anferes demus. Roma dehinc reuerfus, multafpe(ftaculaædidit,poft triumphum ipeciofifsimum quem de
10 Germanis egit alijs^gentibus, Blcmmijs ante currum dueftis : quælatifsime quafirem admirandam Vopifeus deferibit. Tandem bellum Perficum paras, cum p crlllyricSiter faceret,a militibus fuis perinfidias eft interemptus, quod nunquam militcm ociofum pateretur,dicens,Annona gratuitam militem co^ inederenon debcre:ódquódialt;ftabatbreui milites hon fore neceflàrios, cùm iam totum penè mundû Romanis fubieciffet, orbemcp pacaffet. Adhæc cùm ueniffet Syrmium, ac patrium folum effœcundari cUperet : ficcandam cogitagt; uit paludem.Qiiod aegrè ferentes milites, confugientem eum in turrem Ferra tam,quampro fpeculaexaedificauerat,interemcruntanno impertjeius v.lF 105 cet alfj vi.anno,ôd menfe quarto imperij tradant ilium occilùm,Ingens huiefe*
30 pulchrum milites cumtalidehincinferiptioneerexerût. Hfc P\osps imP» P B Pquot; S SITPS EST-) P l CT O O M N l p-M GENTIPM B
plCTop^ETl^M TT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et nimirum talem fe
ôd in toga ôd in militia gefsit, ut rcs nomen fequerctur. Sarmatas enim contu^ dit,tyrannos extinxit,orbem pacauit, iudicia bonorum de fe admirabili uirtu-te côfirmauit,pace terra maricp parta. Laudes Probi tanquam Imperatoris fan ‘ftifsimi ôd forti(simi,pluribus enarrat V opifcus,qui eius uitam nobis tradidit, quemlegendum diligenter cenfeo. Onefius enim feriptor uitæ Probi, ôdTur-dulus Gallicanus,qui rerum eius geftarum Epheméridas fcripfit, ôd Elephan-uni prætcrea libri cum Bibliotheca Vlpia, iaeftura temporis interierunt. Pau*
4® ^ulaquaeOrofius,Eutropius,Sex. Aurelius atepEufebius de illo fcripfe* runtjCxtant.Nos igitur ut confueuimus, noftrum de illo
tetraftichon fubijciamus:
Hitic probtii cr iktc Ptabus orbis feepird guberiat, Ciuent probat CT iniles,lt;ir faerd turbd patrum, Bdrbaricos motin conipejeuit nti({içi',pdcci}i
Romano piilcbraïufcclt 1/1 imperiot
j iiq (2afÙ9
-ocr page 144-IOAN.“ C V S P I N I A N I
CARVS CAESAR»-
M Imp. Sex, Aurelius Narbonenatum fcribit,Oncfi' mus autem feriptor uitæ Probi,Romç ilium fcribit genitum, ibiçp lifcris*educatum:quod ôC ipfe epiftola quadâ procons» Cilicig lunio legatus fcribens teftatur. Cecilianus feriptor ho rum temporum,inIllyricoilium genitum prodit. Vopifeus in Ephemeride felegilTetradit,Carum Mediolanenfem füll' fe, fed auum eius iuri Aquilegienfis ciuitatis infertum. Hie per militates gra' dus creuit adeô,ut à Probo præf.præt.crearetur, amp;nbsp;militum amore tandem im ’ ® perator efficeretur.'licet quidam falfo ilium fufpicati fint,in fatftione eorum fm ifie, qui Probuinterfecerint: cum imperator feueriisimeinProbipercuffores animaduerterit,acerrimecp puniuit.Et nimirum Probum amauit, qui ab eo C' queftri ftatua,fiC domo marmorea,alijscp plurimis muneribus fuit donatus, ôd ad fummos eue(ftus honores. Vbi itacp ab exercitu imperator eft appellatus, imperfj^molemfubtjt, confenluomniummilitum,bellum Perficum,quod Probus parabat,cum omni belli apparatu aggrefîüs, liberis fuis Carino atque Numeriano prius Caefaribus nuncupatis. E quibus Carinum ad Gallias tuen das mifit,recepto fecum Numeriano. Cofetfto autem bello Sarmatico in Pan nonia, ubiturn SarmatæPannoniam uaftabant, in Italiam fefeirrupturos mi' î o'
nanteSjOccifis fedecim millibus,captis diuerfi fexus uiginti milibus,inter eum dum ad Perfas,cum ton's Probi uiribus,receptaMefopotamia,Ctefiphontem peruenit.Ibicùm domefticafeditionePerfac laborarent,imperatoris Perfici nomen emeruit. Et nifi fulmine ióias concidiffet, regnuni fubuertiflet Perfi' cum. Credunt aliqui,præfecflum fuum praetorij Aprum, qui amp;nbsp;ipfius amp;nbsp;filij quaerebat exitium,ut ipfe imperaret,longius abducflum, donee in morbum ca deret.Eo itacp aegrotante,ingenti exorta tempeftate,immani corufcatione,im manioriep tonitruexanimatus eft.Vndè quidam dixeruntin fan'seffcjRo' manum principem Ctefiphontemnon tranfire:imô Carum fulmine abfum' ptum, quod fines fatales tranfgredi tentaffet. cecinerant enim uatesantiquifi J*’ fimi, Romana arma Ctefiphontem tranfire nefas elfe: duces quiaufi fuif-fentjpœnas daturos elfe. Putant,M.Cralïùm id cogitantem cum exercitu pc' rijfle:M. Vlpium Traianum tranlgredi aufum, Italiam non repetfilfejSóquincp prouincias trans Tygrim ftatim amiTilTe : fatiusep fuilTet iter non tentafle. k' gioneslongo laboreattriuit, amp;nbsp;fere confumpfit.Etquamuisuicffor longius produxerit terminos, tarnen non multum profecitrdubium an ficuoluenti' bus fan's, an culpa fuccelforis Adriani. Ctefiphontem cupiens tranfire, fupc' rato Tygride, Valerianus à SaporeregePerfarum captus eft. Verùm Odena' tus Palmirenus uieftor Romanæ maieftatis, Ctefiphontem ufq; trans Tygrim peruenit. Carus imperator exercitum Probi Sarmaticobello late uiclorem 4® duxitinPerfida, hoftileregnum uaftauit: Seleuciam ciniftam Euffate, quam olim ceperat Aelius Verus Antoninus, expugnauit. Deinde Ctefiphontem petentem,5Clongius progredi uolentem,uelmorbus ucl ieftus fulminis cœ' lo turbido amp;nbsp;corufcante abfumpfit.Scd oracula plcrunqp aut uana, aut uix im telligibilia,credentes fæpius eludunt.Galerius enim, ut infra feribemus, Ctc' fiphontem tranfiuit, amp;nbsp;Romanos fines auxitac dilatauit. Mortuo itaque Ca' ro,traditæ funtrerum habenæeius filio Numeriano, qui comes patri bello Perfico fuiT,amp;^ nimio fletu ob paternam necêfibi oculos corrupit.Cum itaque oculis æger effet, aer^ SC uigiliæ in bello Perfico ei obeffent, occlula leêfi' caferebatur.Ärrius Aper, cuiusfilia nupferatNumeriano,cupiensinuadc' y® re imperium, ilium nihil tale timentem occidit. Eft cadauer illius plurimis OC' cultatum diebus, quafi ob inualidos oculos à uento ac foie fefubtraheret iiU' perator. Sedfœtore mors prodita, ncc inulta tarnen fuit. Quandoquidem
com I
-ocr page 145-C A R V s’ C ÀE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎCÇ
côndonântem Aprum Dioclcnanus,quem exerdtnstum impcratoremfe-dt,manufuaconiûdir. HiceftautornedsNumenani. Gloriare Apcr,ma-gni Aencæ dextra cadts:quafi Aprum fatalem ocdderct,ut imperium aflTcque rctur.q^uemadmodum fibi olim Gallicana Dryas uatidnabatur. Sic mode* ftus ÔC trugi iuucnis,cui Mars in armi's familiare numen præbuit, Minerua pc* culiaris affuit,Sv citharam præbuit Apollo, miles, orator, fimul amp;nbsp;poëta, àfo* cero fuo ocdius df crudelirer.Tantus enim fuit in eloqucntia, ut ftatua illi de* cerneretur in Bibliotheca Vlpia, cum tali fubfcriptione: n r m e n o e s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OE^^TOl{l TEMPO EJ Br s SKIS P 0 T E N T I
’»O s !M 0. Etpoëtas etiamomncsfuæætatisuicit,quigefta parentisiambis dé t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripfit.Carinus autem,alter Cari filius, homo contaminatifsimus, adulter fre*
quens,SCcorruptoriuuentutis. Cui pater dum contra Perfas prohctfccretur, Gallias,Hifpanias,Britannias, ÔCtotumfereOccidentem regendum tradi* dit,cumlllyricoatquc kalia. Etquem pater ob nimiameius libidinemfæpê cogitauit e medio tollere, eique abrogate imperium amp;nbsp;Cæfaris nomen. Vbi patrisac fratris intellexit interitum, liberius feomnibus cnormibus immer* fit uitijs : pioruin fanguine madefaduS, totiuscp iuuentutis corruptor, Sena* tum,fenatorios^ uiros acmagiftratus libidinum fuorumrninifterijs detur* pans, uxorcs nouem repudiauit, plerifque etiam ex fe imprægnatis : cum mi* io ntis,pantomimis, ac méretricibus, lenonibuscp (èmper conuerfàtus ; quos s' in aula fecum habuit SC conuiuio,plurimumcpillis detulit. Sedubi Diocletia* num audiuit ab exercitu in Perfide imperatorem eledum, cum exercitu con* tra cum progrelfus, ôf multis tandem prælqs apud Mergam in Dalmatia ui* dus, occubuit. Sex. Aurelius tradit Carinum trucidatum eius tribuni dextra, cuius diccbatur uxorem polluiffe. Corrupit enim pafsim nobilium matrimo* nia. Condifeipulis quoqj, qui cum in auditorio uerbi fatigatione taxaucrant, perniciofus fuit. Refcrt idem Aurelius, quod alibi non inuenio, Sabinum lu* lianum inuafifle impcrium,SC à Carino in campis Veronenfibus occifum.Sed forte illud, amp;nbsp;cætera quoque tradita fuerunt ab Oncfimo,uitæProbi feripto*
5 b re,quihos quoque defcripfit, amp;nbsp;Fabio Ceciliano, Aureliano Apollinari,ac ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fuluio Afpriano, qui Omnes de fjs tribus principibus feripferunt, fîc iadura
temporis funt perdit!. Ea tarnen extant quæFlauius Vopifeus, Orofius, Eu* tropius,amp; Sex. Aurelius confcripferunt.Et recentiorcs quidam : è quibus mi* rorSabellicum, quiCæfaremalterumNumerariumuocat,cùm omnes antigt; qui ac recentiorcs ,amp; pater hilf oriarum noftrifeculi PomponiusLætus, Nugt; merianumappellent. Qiiemadmodum SCinnumifmatis loannes Monachus Graecus de tjs quoque in fua hiftoria,ficut amp;nbsp;de cæterislatè fcripfit,Claugt; damus igitur noftro tetrafticho trium principum uitam,
ut confueuimus:
4«
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poß Cdrui pdter,O' nati dUo,forte gul/erndnt
Aequd orbem:dt cecidit Clt;£/druferçi; breui.
Pdnnonidtn Cdrus dum libcrdt hoßibus,cy res Fcrfdrum dttriHit,ß(lmine conciderdt,
DI O*
-ocr page 146-xo6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
DÎOCLETIANVS CAESAKgt;
! ocLETi^NTs fmpcratorSalonisDalmatiæortuSjparcnd obfcun'sac ignobtlibus.libertini fanguinis. Pater enini re ciusaquibufdam fcribaS^libertus Amillini fenatohs dicitur Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7’^^^^'‘Eioclcaappellata: unde amp;ipfe Diodes ditfliis
SM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperium affumeret.Vbi uero orbis Ro*
mani potentiam ccpit, Graium nomen inRomanS moreni conuei tit,uiurpatis altjs quoqj prænominibus ac cognominibus. Sedmilita^ re à pucrida cccpir. Et cum gregarius miles in Gallia effet, referente Vopifco, f’ apud I'lingros in quodam diuerforio, cuiufdam Dryadis utebatur familiarita te paiilo fyncerius,quæ cibum rescp ncccHarias illi fubminiftrabat.Cum igitur plurimum iili dcberet,amp; ipfa precium expofees diceret:Diocletianc, nimiuin auarus,nimium pareus es, meælargitatiacmeis nonrefpondes obfequijs: fa^ cetè iIle,Largus(inquit)ero,cóm imperator fuero, ÔC liberalius omnia perfob uam.Mox uetula fubiunxinDiocletiane, eris imperator, cùm Aprum intcrfi' cies.Qiiauoceaugurium futuræfœlicitatis fufcipiens, uenationi plurimùm indulfit, cùm apris^ congreflus, plurimosinterfccit. Cùm interim Aurelia-nus,tum Probus, bine Tacitus, poft Carus imperatores fièrent, ridens dixit: Ego fempcr apros occido,fed alter pulpamento utitur. Tandem cùm Ar ri um Aprum præf.pret.fua manu confodilfet,quôd Numerianum generum occidc rar,amp; ob id fatftus effet imperator,fertur dixiffe:Fatalem Aprum tandem occi di.intellcxitcp turn, uocem Dryadis haud uanam fuiffe, Dicere enim folebat, nullam fibialiam occidendi manu fua Aprum caufam fuifte,nifi ut Dryadis im pleret di(ftum,amp; fuum firmaret imperium. Alioqui nulla necefsitas ad tantam atrocitatem potuiftetïpfum,primis potiisimSimperij diebus,impellere. Pro-fligato dcindc ôi: prglqsuicfto Carino, Auguftus eftappellatus,2càSenatu ma gno honore exceptus. Quum autem indiuerfismundi^artibus infignes exci tarentur tumultus,plurescp undi^ furgerent tyrâni, in Gallqs, Britannia, Ae-gypto ac Italia, Diocletianus ceu uir prudentifsimus animaduertit coforte im 3 penj opus efl'e,quo Ô!^ imperium firmaret, ôdpacemubicp redderet. Maximia-iiumHerculeumlegif, quo cum impertj habenas aequo iure, mira concordia gubernauit. Tantaep fuit inter eos unio, ut eadem femper cogitarent, eadem facerêt,nunquam alteri alter repugnaret, perinde ut gemini folent inter fe cha rilK francs. Obtemperauit enim Maximianus Diocletiano tanquam filius pa-tri,acminor maiori,nec unquâ eius uoluntatireftitit, fed unanimes, tanquam parer amp;:filius,nihil orbi pacando quoad imperium depofuere, admiranda pru dentia praetermifere.Et iccirco haec fibi cognomina indidere, ut Diocletianus louius,Maximianus Herculeus diceretunquafi ille louis,hic Herculis effet hac res ac fucceftbr,illorumcp opera imitarentur quàm felicifsimè, ut quidam Eu- 4* menius Panegyrico difertèenarrauit,latifsimè rationem horum nominum ex plicans Vnde à Gallfis poftea adeô dileeftilouius amp;nbsp;Herculeus, ut ab eis duo populi nomina fumpferint louiorum Si Herculcorum; Si Viennenfes duas ur bis portas, louiam amp;nbsp;Hcrculeam appcllauére, ut Epigrammata docent, quæ , Viehnæ Allobrpgum fie uifuntur:
»o6 D, D. N. N. IMF. C^.'ES. C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S DIOCLETI^Itri
r. iNriC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C y R^^LO NE N SI nbsp;^EDIFICllS PROKl'
DENTIN INSTirrriS ^Tÿ^E ERECTIS-, PORTAM. KIENNEN SIKM HERCI'LI^NI NOC^RI Ir S SERT NT,
Etin frontealteriusportæ: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rom^n^m iop’I^m
C,.^Rl If^SSERKN'r,
io7 Sed quômodo Gallias fubegerint, ab initio exordiendum eft. Turba rufti-canâ inGallijs ßugaridarum,uel utalij feribunc ßaugaridarumnominetu-mulius
-ocr page 147-D I o CLE T I A N V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tof
Wuitus cxcitaüitjducibus Ämandö ÔC Heliaho. Ad qüos (edandôs D/odetia nus Maximianum præmifit, qui mira celeritate tumultus côpreisit ac deleuit, pace Gallijsreddita.Cùm autem eaquoep tempeftate QuingentianiAfricam infeftarent, Maximianus in Africam translatus, Quingentianos deuicit,SCad pac^m redegit. Quinquagenarrj ÔC fupra eum numerum annorum milites hi lucre,qui Africa diripiebant,cupientcs fibi regnû uindicare. Sed diffi'cilius hic eft tumultus fedatus,quôd ueteranus miles tam facile ad obfequium redigi no polfet. Sic itaep Maximianus tanquâ Herculis æmulus, latrones plurimos imgt; perio exegit, cùm Diocletianus interea in Aegypto cotra Achilleum, qui fefe
J O imçeratorem illic fecerat, ftrenuè pugnaret,eocp Alexandriæ obfelTo,olt;frauo fercmenfefuperaretacinterficeretjtotum^ pacaret Aegyptû.Nam urbes ue^ teres propeThebas locatæ,dites ac populofç, Buftris amp;nbsp;Copos étant,quas ut lt;fîor euertit.Sed amp;nbsp;Alexâdria obfelîa, oefrauo menfe eft cap ta.Cæfis dehinc re bellionis autoribus,qui Achillei cofilio nitebantur,poftnonum menfem pro* uinciam pacauit.Contentus enim optimatium caede, abftinuit à multitudine^ Achtlleum feris dilaniandum obiecit,terra ubicp cede potentiû maduit,nimiS acerbe uieftoriaufus. Multa tarnen prudenter in regione ilia tum ordinauit, ut pacem fundaret. Sed cùm undiqj iterum noua nafeerentur bella j 8C in oriente per Narfeum,fiC in Britannia per Caraufium,per Iulianû turbaret in Italia, am^
' bo Augufti duos fibi adoptauere Catfares:Diocletianus Galeriu Maximianû, quemcognomêto Armentarium Aurelius Sex.uocat:Maximianus Conftan^ tin, cognomine Chloron: de quibus paulo inferius plura. Caraufius forte tum Britânias occupabat,quum Julianus in Italia fe feciftet imperatorem,tefte Au* relio.Qvii moxado per coftas pugione,in ignem fefe abiecerat. Fuit autê Ca* faufius,qui ab altjs Craufsius appellat,homo familiae fordidæ, fed ingenio ma-liu^ promptus,ac rei militaris peritiisimus.Imo à militia ftrenua nomen amp;nbsp;fa* nd mam aflequutushauduulgarem. Qui apudBononiam per tratftum Belgicæ, pacandum mare fufceperatjôi obferuanda Oceanilittora, quae tuncFranci Ôd Saxoncs infeftabant.Sed cS is fe infolentius gererct,nec prædas Barbaris abla
5 ® tasautpfOtlincialibu^rcftitueretjautimperatonbus mittetet, necetiâBarba* ris interciperetiter, cotentus praeda acfpol^s ditarijiulTus àMaximiano occi* di,fumpta purpura intrauit Britannia.ôd fruftra cum illo bella cepta funt : quia feptimotandem anno Aledusfodus eumintercmit. amp;is triennio Britannis occupatis,ab Afclepiodoto pracfec.præt.fupcratus eft, amp;nbsp;decimo tandê anno quam defecerant,Britanniæ receptac ftmt.Conftantium aut CæfaTê,quem Ma ximianus adoptauerat, Gallis præfecit, ut eas in fide teneret. ubi ftrenuè circa Lingonas populos pugnans,uno dieutranqp fortunam expertus eft. Cùm e* nim Alamanni magnoirrumperentimpetu, Conftantiuminfugam uertunt, amp;nbsp;feffus urbi propinquæ feintulit, cuius portas metuhoftili occlufas coperit;
4-0 Et nifi demilfo fune per muros in urbem receptus fuiiret,uiuus in hoftium ue* nidet manus.In urbe milites ita adhortatus eft,ut fugae ignominiam uirtute de krent, ut cities etiam poft concionem arma fufciperent,amp; dedecori abolendo auxilium præftarent.Sic apertis portis erumpunt,hoftes in fugam uertunt, ÔC propèfexaginta milliacatdunt. Qua uicftorialiberatæ Galliae, attritæ Germa* niæ,uires fuas amifere.Intcrea Aegyptu Diocletianus tenebat, expeditionem parans in Aethiopas. Sed ad res in Oriente turbatas fedandas,Galeriu cum e* xcrcitu premifit.Narfeus enim rex Perfarum,Vareanis fecundi fillus,amp; Varrà cis nepos:qui Vareanem primum pattern, Hormifda auum, Saporern äbauS, amp;nbsp;Artaxerxem atauum habuit: tum Armenia Mefopotamiamçpbello lacefle* ut
$ bat,pluribus regibus Sironitarum amp;nbsp;Albanorû, multiset ducibus propinquis in auxilium uocatis. Cotra hunc iuuenili ardore progreltus Galerius,primùm æquo marte pugnatum eft. Vnde animofior faeftus, dum contra tantam multi tudinem inconfultius progrederetur, hand longe à Carns uiôus, omnê pene âmific
-ocr page 148-»o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I '
amifit exercitnm, Atq» hincper Syriam ad Diocletianü ueni't, ad quem antea aduerfi belli faina peruenerat, cui ante carpêtum per mille paflüs cucurrit pur puratus Cæfar, ueluti homo gregarius, priufquäaudiretur, indignantcraccC' pfus.Qticm ubi princeps caftigafletminis acerriméjhac contumelia quafi co* te ufus eft ad uirtutem. Galerius refedo fupplemento exledlifsimis miliribus Daciæjilyriæac Mœfiæ,contra Perlas foeliciore auipicio profeiflus ,utigno* miniain aboleret, omnia prius diligetius explorauit,quam manus confereret. Rcpertoautêhofte in maiore Armenia, caftranotfluhoftiliaeximprouifoxX milibus equitum adortus,Perfarü multi tudinem fœlici uicfloria ftrauit, dede^ eus aboleuit, fines Romaniimperq longius produxit. Nam totam Alïÿriam, *’ expugnataCtefiphonte cepitjamp;quinqpprouinciasTranftygritanoSjquacfta-« tim redcunte ad urbem T raiano defecerant,fubegit,ö^ imperio adiunxit. Fu* gatus uulneratus^ Narfeus ad inuios Parthorum montes recefsit : régis pro* leSjUxores ÔC forores,captæ funt. Perlarum nobilitas abdutfla, reguli amp;nbsp;duees triumpho referuati.lélû eft foedus,ut Perfæ ab Armcnijs,Mefopotamia, Äfly* ria,nouiscp prouincijs abftineret.Vilt;ftor Galerius ad Diocletianum, qui cùm firmiftimo fubfidio in Mefopotamiam cóceftêrat,utRomanis animum QC ho* fti terrorem pracberet,peruenit ouans,ingenti honore ab eo fufeeptus, amp;nbsp;póft Auguftusappellatus.Oriente toto compofito, Europa repetit Diocletianus, pugnaturus cum Scythis,Sarmatis,Alanis, Baftamis, Carpis, Cattis, amp;nbsp;Qua* dis,quos fudit fugauit^,amp; copiofiftimä illorum multitudinem abduxit. Qui poft triumphum in Romani imperij finibuspofitifuerüt, ut ueteribus incolis cohabitarent.Qiiandoquidem ob continuasincurfiones maximç folitudincs erant.Erat tum magnitudo imperij tanta, ut ad Indos propagaretur ab ortu,a IT)eridie Äethiopcs attingeret, ab occafu ufep ad Geffbriacum Oceanum, ab Aquilone ufep ad finem Sarmatarum. Vnde maximus terror hoftibus erat,qui undiep amicitiam per legatos pofeebant. Poft tot igitur uitftorias, Diocletia* no maximus à Senatu decretus triumphus,cum inclytis cognominibus popu lorum àfe deuicftorum.Quibus non contentus uicftorioftis princeps, diuinos fibi ufurpauit honores,ueluti in eo cceleftis efletmaieftaSjUoluit adorari more regum Perfärum, pedesep exofculandos omnibus fine generis diferimine ex* bibuit,idcpedi(fto fanxit,quemadmodum hodienoftri (àntfti pontificesfa* ciunt.Caligulam imitatus,qui calciamêta auro, gemmis amp;nbsp;margaritis exorna* uit,quo ornatu uoluitauguftior uidertVefte præterea gemmata, aureo^ ha* bitu uoluit Deus ccnferi,abic(ftis ueteribus infignibus,quibus antiqui impera tores à Tarquinio ufep Prifco utebantur, Aureo quoip SC gêmato curru triunt phauit, fplendidius multo quam uetcrum quifpiam. Cum Diocletianus iam aetate profeeftiorimobilitatem fortunac, tanquäfolertifsimus 8Cfagacifsimus princeps contemplatus eflet,decreuicimperio fe abdicate,8C priuatus uiuere: utpote qui diceret nihil efte difficilius, quam feirebeneimperare. Adhæc ætas 4-*’ imbellis,6Creturn humanarum inftabilium metus,quac rarifsime coptinuo ftic ceflu ad exitum eodem tenore perueniunt, fuaftrunt Diocletiano imperiü de ponere. Diocletianus uero mira difificultate ferum afperû Maximiani inge* nium frenauit,ut ei cófentiret.Fuit autem natura ferus,fed naturam fuam fran* gens,confiltjs Diocletiani obfequutus eft. Igitur codé die,cùm iam conuenif lent Reipub. habenas iunioribus mandate,Diocletianus louius Nicomedix, , Herculius Maximianus Mediolani,imperiales fafees deponunt. Rem memo* ratu admirabile, amp;nbsp;prioribus feculis non uilam peragentes. Cùm poft decetn annos^quibus priuatus uixit, Diocletianus à Conftantino ac Licinio uocare* tur ad fefta nuptiarum Conftantiæ, caufatus fenceftutem per literas,feripfit fe 1 ®
»4. prius pefteliberatum,nolleiteru uenena imbibere, fatis fe pro rep. elabotaife: nunc uero inpätria fua, hoc eft Salonis, holera lerere,hortum curare, amp;nbsp;pridà tum agere malle, Cùm uero hi imperatores refcripfilfent minacibus literis, fe
non
-ocr page 149-DIOCLETIAN-VS CAESAR.
lop
nonadmitccrcexcurationê,quôdfaui(retMaxentioacMaximjno, fufpccfîans necem dedccororam,didtur,uencniimhaufilîc.Qiu'dam ramê dicunt, ftupo* re mentis àC longa ægritudine côfc(fîuni,animam inter fijfpiriacfflafle.VixilTe dicitur quibufdam fexagintaodo annis:nonnullis Ixxnj.fecundum quofdam, duobus de oéloginta.lmperaiiitannis uiginti.Manfit priuarus Salonis^rei rugt;-fticgindulgens,annis decem:SC poft mortem inter diuosrelatus eft. Vir fàgax admódunijSCingenio acer, quifcueritatcm fuam aliénainuidia implerer.Iri Chriftianos impius ac criideüs : utpote qui multa millia occidi iuberet. VnicS inueniô huncfiliamhabuitTe, Valeriam nomine: à qua Valeria eft regio dicfta;
* ° tefte Marcellino, quam Galerio Cæfari uxorcm dédit poft adoptionê, coadlo priorê repudiate uxorem: quemadmodum Côftantiusà Maximiano adopta^ tus,eiufdem priuignam Theodoram uxorem cepit, priore coniuge repudiata.
Fuitautê Valerius Maximianus Hcrculeus iiirafper, feuerus QC immitis, ar* nç deris libidine:utpotequi cum duabus fororibusrem habuiftè credebatur.Ciin litatis expers,cofiliis ftolidis,ortu agrefti, ut Sextus fcribir, Pannoniocg (baud enim longé à Sirmio locus eraqolim cum palatio extrucfto, iibi parentes cxer^ cebant operamercenaria)imó fcrox natura,fed qui fe probe Diocletiano fub» mifit,ei^ obtemperauit,licetinuitus imperium abdicarct: plurimû^ pœnitu* it collegæ aftenfiftè. Filium habuit ex Eutropia Syra muliere Maxenriû,quem
° poftea milites prçtorianiiinperatorem fecerunnSC Fauftam filiâ,quç Conftan tino imperatori nupfît, cuius patri Conftantino tradiderat Theodoram priup gnam,ut paulo ante fcripfimus. Sed Maxentium fuppofitum ferunt arte mulp eris,tenere mariti animum laborantis,aufpicio gratifsimi partus ccpti à puero, Kcét illi poftea nunquam fuerit charus. Audiens igitur filium imperatorém fa-» dum, èLucania, in qua federn priuatus elegerat, circa agros amœnifsimos, fe moues,ad fpem crccftus faftigrj refumendi quod inuitus amiferat, ad urbem le corituliqfimulans Eli o ad gubernacula auxilio fore.fed milites indignati quôd ea tentaretjtumulrum excitaruncftatim fubiunxit,fe hoc figmento uoluilfe ex perirfan milites Maxentium amarent. Inde tumultum fupprelsit; ac in Gallias profetftiis ad generu Conftantinum,ut ilium imperio deturbaret, inlîdias prac parans,qitæ Fauftæ uxori Conftantini amp;nbsp;filiæ Maximian! detedlæ funt.hgc pa tri maritum prætulir,ÔC rem indicauit. Gener it a cp, apud Mafsiliam ilium obfe^ diqdehinc uiuum cepit. tum decreto iuftus mortis cligere genus, præpoftcro, fradislaqueo ceruicibus,occubuit. Talem exitum meruifcfanguinariusamp; cru cntifsimus Imperatorin Chriftianos, cùm annos uigintiregnaftèt, ætatefcxagt; genarius:qui alioqui plures titulos uicftoriarum habuit, ut in fracftis marmori* busRomæ confpicitur,in hanc fcilicet formam:
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GOTIC, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IMT,
4® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO S. ni. P. P. pi^ocos,
Dicitur ctiam Diocletianus aurei feculi parens,Maximianus ferrci. Sed hæc alia plura de laudibus Diocletiani louq SC Maximian! Hercule!, clegan tilsimé in Panegyricis Eumenius atque Mamertinus diftèruerunt, qui uidendi funt: quosilli populos ac gentes fubegerint, SC curlouiusatcp Herculeusfint appellat!. ÄdditEufebius,quôd dum Maximianus infidias generó Conftan^ tino molitus, deprehenfus effet, poft eins interitum ftatuæ atœ eius imagines omnes ablatæ funt,SCin ædibus publicis eins nomina funt erala. Ht duo priuf-quam feimperio abdicarent,Conftantium amp;nbsp;Galerium Maximianum,cogno mine Armentarium, confentiente Senatu, Auguftos app’cllauére : de quibus »8 Ço hune ordine eft difterendum.
Conftantius,tefte Treuellio Pollione,natus eft pâtre Eutropio,uiro potengt; te inter DardanostSC matre Claudia Côftantia, filia Crifpi, fratris Flautj Clau* dt) imperatoris:non fîlia Claudn,quia fobolc caruit. Conftantius uir fuit mitiC- np k ßmus,
-ocr page 150-IIO
IOAN. CVSPINIÄNI
fimus amp;nbsp;manfiietifsimusjdiuitïarum^ contemptor, ÔC modici cultus,ut ctiafn àhdlihbnsnonabhorrcret. Qiioties cnim fenatisdiebusepulumdabat,uafa argentca ab amicis accipiebat mutuô,«t abacum exomarer,ôd triclinia fterné* , rctjftiidens diuirijs prouincialium ac priuatoriim,noni^o. Solitus dicere.mc I lius forepublicasopes à priuatishaberi, quamunoclauftrodetineri frulti^»
Cum ita tacilem le à amabiTem cuntîfîs prçbereqplurîmurndiligebatur, à Gal lis potiisimùm:quôd Diocletiani prudentiam, Maximiani cruentam remC' ricatem fufpeélam haberent. Eo autem régnante in Hifpanrjs, Gallijs, QC alpi' buSjUulli motus fiiere, amp;nbsp;hoftes Pop.Rom.ab armis ceflâuére. Vnde poftqua fe imperio feniores Âugufti,Diocletianus amp;Maximianns abdicauêre,diuifus '* eft inter eos ita Romanus orbis,ut Gallias,Hifpanias, Italiam ôd Aphricâ Con ftantius,î!lyricum,Græciam,Afiam,amp;Orientem Galeriusobtineret.Conftan nus uerô Aphricç atcç Italiç adminiftrationem recufauit,quôd exiftimabatab uno tantum pondus minime fuftineri polTe: Gallijs contentus,quibus diligen tilîimèpræfuit.Habuit autem ConftantiusuxoremHelenam, obfcurigenerii feeminam, tamê fanlt;ffam,de qua inferius pluradicet quidam tradant, earn non uxorem légitima (lli,fed pro uoluptateucnereafuiffecocubinam: ex qua Con ftantiniim tmperatorem peperit. Sed hanc iulTus repudiate,cum adoptaretur, Cæfarq5ficret,priuignam MaximianiTheodoram accepit: ex qua liberos fuf no ccpit,Annibalianum,quiamp;Gallus didtuamp;eft, amp;nbsp;Conftantium pattern luliani principis,amp;:Galliuirifcclerati,mariti Conftantiac, Magni Conftantinibliæ,ac Conftantiam uxorêLicinij imperatoris,de quo inferius.Confumptus eft mor bo, annoeius imperij decimotertio,utEutropius tradit:autdecimofexto,ut Euiebius fupputat,in oppido BritanniæEboraci, amp;nbsp;inter diuos relatus. Serf bit quidam Græcus,Côftanrium extrema uocula,cum efletmoriturus,feq}dc leefto protenderetjUt ambabus mantbus blium Conftantinum, qui iam concP to graduaduencrat,amplelt;ftcretur, dixifte, mortem efteimmortalitatemelio-' rem. Dieftus eft autem Conftantius Pius ,quôd cum alij Chriftianos perfeque^ rent,is eos tulerat. Et ut tradût Chriftiani hiftorici,cùm plures in fua aula Chri ftianos haberet,experiri uolens qui uiri fortes eiïènt,ac animo côftantcs: fimii lat omnibus fe præcipere, ut dijs fuis facrifîcarent, qui fui eftè uellent: qui uero recufarent,abircntimpuneepalatio. Mufti metuacleuitate,quos Chriftianos nouit, idola uenerantur: quos tanquam leues religionis deièrtores eieciqac aipernatus eft.Qiiijuero in religione fua fîxi perleuerarunt, hos familiarius cce pit amplcxarfÔCconfilijs fuis adhibere: adeôillireligionem præcæteris cordi fuiTe tradunt,amp;idola odio abominationicp.Imo femper Chriftianis confulto-ribus in rebus agendis ufus fuifle dicitur. Sed Chlorus cognomêto,quafi uirft dis à colore appellatus eft. Obfecro te Ledor, ne panegyricû ilium Côftantio didum,cuius principium eft, SimihiCæfarpoft diuturnum filentium,ÔCc.de^ . digneris quàm diligentifsimèlegeredætaberis enim.
Galerius autem Maximianus,quem Diocletianus adoptauerat,et Cçfarem fecerat, tradita ei filia Valeria, eximius amp;nbsp;fœlix bellator fuit, ortus parentibus agrarfjs,paftor primùmarmentorum, undeeicognomen Armentarius fuin natus in Dacia Ripenfi,ibi'que fepultus eft,quem locum Romulianum etiam uocabulo Romulæ matris appellarat. Is infolcter affîrmare aufus eraqmatrem ’-2 (more Olympiadis Alexandri Magni genitricis)compreflam à dracone femct concepifte.HuncDiocletianus, ut fupràmemorauimus, poftquam Cæiàrem fecit, ad Orientem pacandum contra Narfeum Parthorum regem mifit : ubi primùminfoelicitcr, dehincfortifsimèamp;^profperepugnauit, captis omnibus penètliefauris Perficis, quos abduxit. Vbiuerô Auguftus fadus eft,poftqu^^^ Conftantius Italiam amp;nbsp;Aphrïcam(quç fibi ceflerant)t cliquetât,adopta uit dU' os quos Cæfares fecit,Seuerum,quem Italiac pratfecit QC Aphheæ,ô^ Maxinif anum,cui Orientem regendum dédit,
interiirt
-ocr page 151-D I o C LET I A N V S C A-ETS^A R.
in
Interim præton'ani milites, quorum confuetudo efljrapcrc, ftuprare, neca^ je,încéndere,amp; omnia diuina humanacp commifcere,0^Icelerahorrenda fine pudore faccre, imperatorem fecere Maxentium,in uilla fex millibus ab urbe diferetaj'tinere Lauicano. Qiii non ut Cælàr, fed ut tyrannus, cooperantibus pretorianis fiimma fæuitia gubernauit: qui Seuerum tugientem ad Maxiinia* num, qui in Illyn'js erat (nam uiribus Maxentq impar fuit ) Rauenhæ captum occidic,anno eiusimperij fecundo, telle Eufebio. Miror Aurelium Sextum tradentê Seuerum, ab Herculio Maximiano Rome intra tabernas extindlum: funusq; eius Galieni fepulchro illatum, quod ab urbe abeft per Appiam milix
io busnoucm,eùm omnes altj Rauennaeoccifum fcribant.
Galerius itaqueMaximianus poll mortem Seueri , confortem impertj facit Licinium,quem in Illyrijsreliquit.lpfeRomam profi'cifcitur, contra Maxentp umpugnaturus. Sedquum defedlionem militumintelligeret, ficonfligeret cum Maxentio, lllyriam redtjt : Qi. ob fæuam in cundlos libidinem ac in Chri-ftianos horrendam crudelitatem, in morbum incidir, amp;nbsp;confumptis genitalû bus defecit.Nam ulcus inguinibus innatu,uirilia exedit: et marcefeente to ta ib la corporis parte, uermes pulularunt: remediadeerant, medici defperauere, Foetorenimtamintolerabilis erat, ut nullus omnino, ne medicorum quidem ullus propius polTet accedere. Sic carnis in luxuria omni nutritæ, gi auiorê ex
Î 0 corruptione putredinis nidorem exhalabat. Etfi erantmedici qui noua tentai-fent(nam plures interfici iufsit,qui medicamina fruftra exhibebant)noluerunt tarnen admoueremanus, metuentesne à facuifsimo principe occiderentun Cum itaque tantis afficeretur tormentis, ut fufpicatus eflet ea ob lliam in Chri ftianos fæuitiam fe perpeti, décréta rcuocauit, quibus Chriftianos pumri iuft fit: et ut accerferêtur edixir, 0^ pro falute principis orarent,fed non ualuere pre CCS pro cruento tyranno. Nec enim profuturus erat Chrillianis falute recupc- i^J rata,fed ad loliram potius paruo interuallo redijlTet crudelitatem:qui publicos honores fummos magillratus magorum magiftris decernebatifimulachro-turnip cultui ulquc ad fuperftitionem deditus, nihil fine augurtjs 0^ diuinatio-
Jo nibus egit, delicijsamp;^luxuadinlaniamuiquedifflucnsimatronis, caftifsimis^ ’ uirginibus infidiasundiquelocauit, necurbemaliquamfineadulterqs 8Cuir-ginum llupris incontaminatam reliquit. Igitur digna morte perijt. Si foedifsi-mo exitu mortuus eft homo fanguinarius, quum folus regnafletannos duos: cum Cxfaribus SCimperij conforte, annos fedecim: uel,ut Eufebius tradit,an* nos uiginti. Sed caute Si cum grano falls (ut aiunt) legendus eft,quia intrica-tus facile legend errorem obijcit.Et ut finiam,ita quatuor principes orbem re* xerunt: Diocletianus Si Maximianus, adiundlis fibi Galerio atque Conftan* tiorquorum alter natus eft,ut acceptam ignominiam Valeriani captiuitate de* leret; alter,ut Gallias Romanislegibus fubderet. Quatuor fane principes mun
4.0 di fortes, lapientes, benigni Si admodum liberales, unum in Republica fenti* entes,fenatores Romani moderati, Populi Romani amici, fed Chrillianis in* felli Si contrartj,amp;^ poteftatc graues, praîter unum Gonllantium : quorum ui-tas fingulis libris Claudius Eufthenius, qui Diocletiano ab cpillolis fuit, fcri* pfit, quidefiderantur. Quemadmodum Si Afclepiodotus iatflura temporis perditus ell,qui Diocletian! gefta defcripfit. Pro uirili noftra ex Eutropio,O* rofio,Aurelio Sexto, Si Eufcbij ultimis libris Sacræ hiftoriæ, quia ea tempora diligentius fcripfi qexcerpfimus. Aetate noftra quoep baud negligenter Pom* ponius Lætus de his Imperatoribus Si Csefaribus Icripfitî licet in quibufdam haudquaquam uerum attigit,quô ad familias.Sunt legendi Panegyric! Nara* rtj, Eumenij,amp;aliorumqu!ignoranturauthorum,ditftihis Cæfaribus, unde plurapolTunt de his intelligi. Sed negligendus non eftloannes Moriachus Græcus, quemaltj Zonaram dicunt. Nos more hoftro tetraftichon nunc fubdamus:
k ij Quattuot
-ocr page 152-«3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i O A N. C V S P I N I A N I
ÇiUAttuorhinc furgunt,primuiq; 'Diocletùnu!, Alter ctr Herculius A\dxmianus erdt.
Qjios (èquitur Conßdntius,mde GdlertuSjd-^ud Orbem pdcandum conditione tenent.
CÓNSTANTINVS MAGNVS»-
Odem pene tempore itcrum quatuor fuere principes,uf om-* nesHiftoriciaffïrmant,maximètamendircordes;ô^preterU' num Conftantinum,Chriftianis mirum in modu infefti.DuO ex his Auguftorum {ilq,Cóftantinus Magnus fcilicet,amp; Ma* xentius’.duoautem homines noui,Licinius ÔC Maximianus, Maximinus à plerifque appellatus. De quibus promifeue eft
neceHario fcribendum,feruata tarnen ferie genealogiç,quoad fieri poterit.Co ftantinusitaquenatus eft in Britannijsjlicetaltj apud Dacos natum fcribant, quod uerifimilius eft. Hie enim ÔC genitus amp;nbsp;nutritus fuifteperhibeturpatré Conftantio Pio,matre Helena. Quam Conftantius,dum Herculei priuignani Theodoram duceret,coalt;ftus eft deferere.
, Fuit autem Helena,ut trad unt annales Britannorum, CoeLregis Angliaefi* liazlicet Ambrofiusftabulariam uocet,hoc eft cauponariâ,inter Britannos na* i’ tarn humililocOjObformam Conftantio patri tantum dile(ftâ.Hæcmulicrfan ' tftifsima, filio nondum baptizato,Chriftiana fatfta, SC fanda cruce inuenta, ex locis ab din's tres ciauos Chrifti filio attulit, è quibus unum ille loris equi affigt lufsitjalium galcæ anneefti pro amuleto, tertium in mare proiecit ad fedandarrt maximam tempeftatem. Filiumcp mater ad religionem Chrifti maximis qui* bus potuit precibus attraherc eftconata.ied hæc aliquantopoft.
Puer ipfe optime literis ac moribus inftitutus eft in teneris annisiextremam uero pueritiam in re militari fouendam Galerio Maximiano præbuir,qui Ori* enti tunc præfuir. A quo,cum iam adolerer,miflus eft cum exercitu contra Sar JÎ4 matas, ferociftimam gentem.In qua expeditione, ultra ætatem, amp;nbsp;plus quam 5® permitterent anni,gefsit: non modo hoftes profligauit, fed ducem Sarmatarö catenatum Galerio adduxit. Qin cum perdere mallet iuuenculum, minime ea ' uitftorialçtatus eftrfed ut cum leone in theatro pugnaret, hortatus eftiuuene, gloriæaclaudisalioquiauidum, quemadmodumolim Herculem Eriftheus. Sed fuperato quoep leone in certamine, cum miris laudibus ipetftatores iuue* nem efferrent, Galerius aût plus animo cruciarctur,maiorcs meditatus eft infi ‘ dias.Qiias utfugeretadolefces,affumptisfidilsimis quibufepibcijs,ad patrem ’ ucnitjbenignilsimeab eo exceptus : utpote qui fâ filq uirtutesmulto ante pergt; ’ ceperaqnec uanadeeo iam fpêinanimo geflerat. AureliusSext.fcribit, quod dum Goftantinus iuuenculus à Galerio inurbeRomareligionis fpecie obfes 125 teneretjfugâ arripiens, att^ ad fruftrandos infequêtes, publica iumenta quacp, itcr ageret,intcrficeret,tahdem ad patrem in Britäniam peruenen't : rjfde forte diebus,cum ConftantiS parentem fata ultima perurgerét.Patre uero raortuo, regnum GalliarüHifpaniarum^ amp;alpiufibiteftamento relilt;ftum,accepit.Et cum pater antea dum ægrotaret,cœlefti admonitus nucio, filiü futurum libera toreinimperij ÔC orbis,Cæ.farê amp;nbsp;fucceflbrem creaftet, cütftis qui aderâtanni* n6 tennbus,potilsimu tarnen Eroco Alemannorü rege,qui auxilfi gratia Coftan* tium comitabatur,impcriûafrequutuseft,ettriêniofumma cu laude Gallias rc 'xitjdeditifsimos habensamp;obfequiofifsimosmilites:quibusiäagros,uillas,op pida ut neceflaria fuppeterêqde ueteri more afsignauit: amp;nbsp;quæ ad uitftu emeri 5” torum erant cotributa,ad hæredes trâfire iufsir.Intcrim prçroriani, baud abnu énteSenatu,Imperarorêfecere Maxêtium, filiû Maximiani Hcrculci ex Syria Eutropia:quê ali) muliebri arte fuppofitû ferunqut antca fcripfimus, quo cha*
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rioref*
-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. J»
-ocr page 153-CONSTANTTNVS MAGNVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj
rior efTct man'to prolê ctipicnn. Qiii mox cuin fumma Qin'tia nnpcnfauit in ur be,eines libidinibus cædibnscp ad crudclicatê iiexans,omnibus odiofus. Nam plcroiqîclaros uiros occidic,bona rapuit,ue(fîigalia nouainuenit, uirgines fiu prauit,cC caftifsimis matronis uim intulit,inextinguibilis libidinis,et conaden dis pecunijs incxplebilis.Sed crudeleillius facinusinpudicâmatronâhaud cft filentio prætereundum.Cùm olim captus elTet amore caftifsimæ feeminae So* phronig,cuius maritus præfe(flus urbis erat, mifit ad cam miniftros libidinum, quos folos aulicos habere cófueuerat,quibus cum de Repub.cófulrabat, câip ad fe deduci,quoniam pulchcrrima eraqpræcepit.illa rem ad maritum detulir, Virmulieris, metu mortis abduci no uetabaruxorê: fciebatemfibipericulum futurum. Vxorillacaftifsimautmaritûuiditperterritum, proditâpudiciriam , -furpicata,quia Chriftiana erat,pettjt à miniftris fe ornandi têpus,et impetrauit. IngreiTa cubicuI3,cùm proflratis genibus orafleqquafi pudicitiâ Deo immola tura,peôtus mucrone traiecit.Illi cùm torquerentur mora,irrumpût, ÔC rem uti euenerat,ad principe referSt.Q;io tarnen exêplo minime eff territus alias plu* res appetere,fed acrius inflâmatusin quafcuncp, quæ uel pulchritudine uel di* iiitqs alias excellèrent.Fuit turn Maximianus Herculius, Maxentij pater, circa Mafsiliâjiubente Conftantino,trucidatus:qui primùmtilio, deinde genero iin peviû uiac infidijs conatus eft auferre: quod fuperius fcripfimus. Turn etiS Maxentius gloria efferretur, quod circa Rauennam Seucrus efi'et cæfus, qui iulTu Galeri) aduerfus urbem exercitum duëlabat. Itaq) per literas fçpius à Sc* natu Populo^ Romano Conftantinus uocabatur, ut urbem iæuiisimo tyran* noliberaret. Accerfitus totieslitcris, Italiam cum partecopiarum petijr, cum Maxentio confliiflurus.Isuerô accepto nuncio, Conftantini copias Italig fines teuere, exercitum educit: ÔC in foro luit) crebris prælifs deiceflus, coaôo exer* citu ad meenia urbis refugiqijscp fe côtinuit. Quintus tum agebatur aniius im perij Conftantini. Maxentius iôlicitus de belli euentu,magamconfuluit(ni* hil enim unquam finemulicrcularum aucaugurumrcfponfis,fuperftitiofus Im perator geflerat.) Magaimproba profpera omnia poliicet,fi prius cçfis infan* tibus placaretaduerfanumina. quod fumma uanitate cruentus princeps facile perfecit,felt;^fO infante. Coftantinus itam urbi appropinquans,ac mulca fecum animo uoluens de urbis Romanac præffantia, quam cruentare duium (àngui* ne uerebatur pientifsimus princcps(iam enim inceperatreligionis Chriftianæ fautor fummum Deum uenerari)anxius belli cuentum anhelus fufpirabat. ele uato itaad fidera uultu, in æthere cruets fulgidum fufpcxtt ucxillum, cuius Iplendore Icgiones fug irradiabantur,uoxcp clamantis excepta
la hoc uincc. Aufpicio fulgidæ crucis lætior fa(fîus,£lt; de ui«^oria iam lecurusj figaum crucis quod in cœlo uideraqfronti fuæ inferibit, et uexillis applicat mi litaribus. Fertur etiam deinceps femper manibus fuis gcilaiTe ex auro crucis fi
4° mulachrum.Traduntali), meridie in cœlo apparuifi'e et exftcllis fadum fimu* lachrum crucis,quarum imagines has literas formabantdn hac uince.Et nodf u in fomnum rerolutum,eandem uidifle imagincm, alloquutum^ fiue à Deo fi* UC ab angelis, ut publico edido crucis fimulachrum iuberet circumferri : id il* li portendere certam uiôoriam. Moxigitur aduerfus hoftêmouet exercitum, eircacpMiluium pontem caftralocabat.IufTeratautem ante,nauibusaddeei* pulam compofitis, Maxentiusfluuium fterni, amp;nbsp;fuperpofitis pontibus cxæ* quari. Cùm itaçp ei diem ac horam, quando edudurus eflet exercitum, amp;nbsp;ma* nus conferturus,maga præfcripfiflct, facris fuis pcraôis omnia magae confilio cg!t,plenus^ uana fpe,prior ante exercitum fuum furibundus é portis proruit
5° urbis.Immemorpvae nimia uccordia ffaudis à fe fabrefalt;fîæ,pontcm cum pau* cis aggreffus in profundum mergitur cum equo,necufquatn cadauer eius po* fteainuentumtquodadperpetuoscredo cruciatusdelatumeft. Sicuniusne* fandi capitis cæde feruata eft impoUuta (quod maxime affedabat) dextera rc*
k irj Ùgioû
-ocr page 154-»4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I- O A N. C V S P I N r A N I
ligiofî ac pqfsinii prîncipfs. Sic Maxentius libidinis ÔC fxuitix ergaftulum, fegt; xto fuiimperij anno perqt criideliTsimè, fed dignifsiniè. Scribunr quidam,cOquot; nantem euadere Maxentium,gurgite fluminis hauftiim,et imis reten turn bare ’28 nis ac limo, Ty b er in um pattern deuoraiïè, ÔC ftatim euomuifle, recifo capite»
Qiiod uitfîor ante curium fpelt;?laculo exhibuir,dum urbê ingrederetur.Supe-* rato enim Maxentio,S. P. Q^R. quôd tyrannide liberatus enet, marmoreû ar-' cum,triumphis inßgnem,inter Palatin Ä Celium pofuit: quihodie quotp, fed mutilatus confpicitur, eregionè amphiteatri,cum huiuimodiinfcriptione:
FL, CONS T^ NTINO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I [NSTIN^
D irlNlT^TlS liT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M G NIT p-DIr lgt;rO TEM»
TOJ(E T^M DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^^M DE OMNI El^S
F^CTIONE IrSTlS EEMPKSLIC^M yL»
TrS EST ^EJ^IS.
Appellatus efi: deinde liberator urbis,amp; fundator quietis, cxceptus^ cft in »2p figni ac triüphali popa. Sed omnia accepta Deo tulit:amp; imaginib.fuis,lemper crucê aflcribi iufsit,cuius uigore iugü tyranni fregiflet,amp; priftina urbi reddidif fet libertatem,columnam^ ei decretam in cracis effigie trâsformauit. Sed cuf no fubdamusAureltj Prudêtij dehac reuerfus,quilibro primo cótraSymma* chumfcribuntur,cum fint oppido elegantes acrotundi, depotentia crucis{' Hoe figno inuicflus tranfmifsis alpibus ultró
Seruitium foluit miferabile Conftantinus: Cùm te peftifera premeret Maxentius aula, Lugebas,longo damnatos carcere centum, Vtfeis ipß, patres,aut fponfus feed era patSac Intercepta gcmens,dirocp fatellitcrapta: Immerffis tenebris dura inter uincla luebat, Autfinuptathorum regis confcendereiulft Cœperat impurum domini obletffare furorem, Morte maritalis dabatindignatio pœnas* Plena puellarum,patrumqî ergaftula faeui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î*
Principis,abdu(fîa genitor fi uirgine muffans Triftius ingemuit,non ille impunè dolorem Prodidit,aut confelïa nimis fufpiria traxit Vim libertatis nimiam,patriumcp dolorem, Teftis Chrifticolæ ducis aduentantis ad urbem Miluius,exccptum Tyberina in ftagna tyrannum , Præcipitans:qua non uidricia uiderit arma Maieftateregi,quodfignumdexterauindex Prætulerint,qualiradiarintftemmatepila.
Chriftus purpureum gemmati textus in auro
Signabat Labarum,clypeorum infignia Chriftus Scripferat,ardebat fummis cruxaddita criftis;
Ipfe fenatorum meminit clarifsimusordo
Qin tune concreto procelsitcrinCjCathcnis
t Squallens carcereis,aut nexus compedeuafta,
Complexus^ pedes uießoris ad inclyta flendo Procubuitucxillaiaccns:tuncilleSenatus r Militiæultricistitulum,Clirifti^uerendum
Nomen adorauit, quod collucebat in armis,
Ëfl aurem Labarum,fignum quod ex auro in formam crticis transformabà'* î tur cum preciofis lapillisrquod fignum bellicû inter alia preciofius erat, quôd Imperatorem præcederet,amp;à militibusadoraretur pene, de quo CafsiodoruS libroprimo Tripartitæhiftoria:,capitequinto,latifsimèdiiputat: quomodo .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftan*
-ocr page 155-c O N s T A N T I N V S M A G N V S,
Cônftantihus ïlludinfi-ituentinforniam cru cis. Et hinein Apologctfco Tergt; tulh'anus dixir,Sypara tlla ucxillorum ctlabarorumftolçcrucium (une. Viide amp;nbsp;Imperator de dignitanbus agens,xij.libro C.Rubricam ponk dePrçpofitiâ Labarumtquos S)C clarißimos amp;nbsp;immunitate dignos,quôdincomitatu impe.» rialifintjiudicat. Vbiindo(5li,dePræpofitis Labarum perpcram interpreten* tur. Cabaliftæcnimincharaélenbus,fîguris,uerbis,SCcarmirtibusmagnam uim inelTe putant.VndePlotinus enumerat quatuor quibus infitmirabiTis uir tusifcilicet qualitas fpecierum occulta,figura,amp;conccntus,amp;uota.Idcm Poigt; phyrius SClamblicus. Vnde Antiochus cognomento Soter, in expeditiOne »0 contraGalatas perfomnium uidit Vi(floriamfibipolliceri,quafi pro tefiera bellica,tr{plicem triangulum inter fe quinqueliniarem cum quibuf charatfieribus.Sic Côftantino Magno in ipfa meridieihora co^-ram Omni exercitu,crux fuperneapparuit. Aliquünfomno ipfum uidiflê contendunt tali figura: Longam feilicethaftam bradeis au reis amiótam, in faftigio cornu habêtem obliquum in formam cru
cis diftêtum.Infummo uertice cornua dêfiipernobilifigura,quam àppellamus,inarcflum conftric^a,queprimordiales Chrifti charatflercs often* dcret:tranfucrfo de cornu uelum pendebat aureuiTijimaginib us iacri régis Ji*
berorum^ peeftore tenus acu pi(ftum,tali forma:
Q nbsp;nbsp;bed hæc obiter attigimus:redcundum nunc ad hiftoriam.
K,/ Quum autem ut fuperius fcripfimus,Galerius Maximianus fibiLici nium adoptaffet, cotraMaxentium,confortem^ imperfi' fecilTct,quod
i 1 eius uirtutem in re militari prius bello Perfico contra Narfen expertuS elTet: huic Licinio Conftantinus fororem fuam Conftantiam uxorem
dedit,Mediol3num accito. Traduntaliqui,Licirtium innuptijs à militibus ap pellatum Imperatorem,ut Conftantino gratificarentur. Alij uero à Galerio fa dum Imperatorem fcribunt. Fuit autem Licinius oriundUs è Dacia,parenti* bus agricolis:etab fis puer nutritus,extrema pueritia militaUit: prOmotusep tri bunus militum bello contraNarfen optimefe gefsit, duci poftea fempcr gragt; tus. Sed tarnen genus fuum adPhilippum Aiiguftumreferebat. Obidinpu* blicis monumetis nomen illius a'doptauit, diClus^ M. Iulius Licinius Licinia-nus.Qiioniam proauus(utipfe dicebat)fuitM.Iulius Philippus.Qiiinimote* fteliilio Capitolino,fubuertitinPerfidetumulurn Gordiani, quod titulus ui* debatur progenitoribus fuis iniuriâ facere,cûm fe uellct uideri à Philippis ori* ginemtrahere.Erat autem afperadmodum,amp;uicio auariciæaclibidinis baud mediocriter deditus,fed militaris difeiplinæ acerrimus cuftos.Literis adeo in* feftus obinfeitiam, qua uix nomen decreti fubferibere poftet, ut uenenum amp;nbsp;, peftem Reipub. nominaret.Oratores uero amp;nbsp;philofophosfummo Odio amp;nbsp;mi rificeinfecftabatur.Spadoncs uero SC fecretiores aulicos,tineas amp;nbsp;forices pala* 40 tfi ingeniofe appellabat. Ab initio igitur Licinius pulchre cum Conftantino confenfit : una eademcp fententia legem ftatuunt, qua Deum Chriftianorum fummis laudibus ubiep uencrandum colcndumqj decernunt. Qiiam legem e* fiain Maximiano, qui alfis MaXiminus dicitur, ad Orientem ( cui is præerat) tranfmittunt. Qui primùm huic legi obtcmperans,Sabinum prefetftum iufsit fimulata humanitate omnes Chriftianos captos uinculis eximcre, libertatecp donare. Sedubife,haudfobrièfingulaanimorcuoluens, Auguftumcontra fiorurn uoluntatem créât, fuperbia inflatus, fe priorcm ambobus conftituens; ■ à Licinio bello eft fuperatus:quem Conftantinus aduerfus ilium cum exercitu ireiufsit,utcum omni honore fpoliaret, atquelmpcriali dignitate exueret. Qiiod amp;faclum eft.Nam fufus fugatuscp,amp; à fuis defertus,tandem miferrime occubuit,cumfilns quosiam fociosimperfi aflumpferat,amp;propinquis Peucc dio,Theotecno ac Quintiano, flagitiorum miniftris : quorum opera magicas uanitates in opprobriumChriftianorum exercuit. Liciniusuero Imperator ui k iiq tftoria
-ocr page 156-ttó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P 1 N I A N I
óon’a clatus,fupctbire lam ccepit, Conftannnum contcmnerc ( ut impend difFîcile cum côcordia cuftodiuntur ) immemor bcneficiorum atcp afRnitafis» Chiiftianorum Deum cœpû irridere,ad priores rcuerfusidoloruni uanitatcs» Scd non modo Chhftianos omnes c palatio atcp cxcrci'tu fuo abegitjUerumc* tiam palam in cos defæinjtjplci ifc^darilsimis artpfandifsiniisuirisinuincula coniet^is, ac anocifsimc necaiis : ultjs in cxilium relegatis, quorum uxores fa' tclliribus in matrimonium concefsit.Ipfe cótra gratis fug uircsadulterijs ÔC ftn pris obledlabatur : fed auariciainfatiabilis, cenfus nouos exigendo actributa, quibus agros cultoribusuacuosrcliquit. lure igitur Conftantinus contra Lin niurn uii es Gallicanas Ôi. Italicas,non prohibente affinitatc,expertus eft. Pri' mi congreflus fucre in Pannonia,ubiui(ftus concefsit in Macedoniam:ibicp rc parantem uireSjSC ingentes copias cogentem, improuiius Conftantinus adot tus fudit,copias difsipauit,in^Thraciam fugauit.Nam apud Cibalasiuxtapa ludem Hiulcam nomine, Conftantino node caftra Licinq irrumpente, Lici-nius pctqt fugamcfugai^ uolucri Byzantium peruenit, ibi Martinianum offici orum magiftrum Caefarem créât. Inuenio Conftantinum, dum ad HadrianO' polim contra Licinium pugnaret,duos uidifte équités cædenteslegiones ho* ftium:qucmadmodum olimuetuftas bello Latino de Caftore ÔCPoJluce fabu lata eft. Et in agro Byzantino fcribuntipfum uidifte lumen fan's corufeans fu* pra caftra, cætcris nodu dormientibus, ut olim crucem in ætherc conipexc* î® rar,cum Maxentium deqeeret. Quibus fignis ccelitus fibi dari uidoriamagno uit. Tradit ctiâZonaras,uifum elle tum equirem armatum,crucis fimulachtu pro ftgno geftantem, qui exercitui præibar. Dehinc Conftantinus acie potior apudBythiniam ablato iam ei Byzâtio ac Chryfopoli, adegit Licinium pada falute indumentumregium ofFerrepcruxorem.(nam inndus Sd inconftans rupit foedus,amp; crebro torrunam tentauit) Terreftribus igitur amp;naualibus prg Iqs uidus,dedirionem Nicomediæ fecit.Miftus^ eft TheffalonicenjUt ibi tan quam dedirus amp;nbsp;priuatus cumuxoreuiueret.Conftantiaigitur uxor,adfratre Conftantinu fupplcx ucninamp;f primum pro imperio mariti,tum pro titulo taiv tum,deuotifsimè orauit. Cum neutrum a(ïèqucrctur,pro iàlute mariti precata, p animum flexit fratris.Iuftus eft igitur fine purpura amp;nbsp;infignibus ad Conftantft num uenire. Interim Imperator ad Senatum retulit,quid deLicinio agendum eft'et. Scnatorcs rcfcripferunt, ut id milites décerner ent: quodubinunciatum cft'proficifcentem Serras Liciniû interfecerunt. Tradunt quidam, quod dum Licinius Theflâlonicæ moraretur,inijffè confiliû dereftimendis armis: ôd ideo miftbs interfcdores,qui SC Martinianum iugularent. Has méritas pœnasluit homo fanguinolentus5Cuecors,propefeptuagcnarius, cum impcralTetannis xvi.Iicet alij fexagefimum tan turn attribuant uitæ annum. Habuit autem Lici nius uxorem Conftantiam,filiam Conftâttj Imperatoris cxTheodora.Ex qua genuit Licinium iuniorem,6C Aniballianum pattern Dalmatq Cæiàris. Sunt I® turn religiofifsima: latæ leges,cùm tyranni 8C Chrifti hoftes perijiTent, 6C Ori'' en tai es eftèntOccidentalibus prouineqs iundar,pax^ Chrifticolis in orbe eft fet concefta. Fuerunt autem tales leges : Græcus fub crucc ne militer : Nemd quartauelfêxtaautDominica codemnetur.Quiblaiphcmaucrint chi^isto^ capite plcdantur.
T une coeperunt Chriftiani prgfici gubernationibus orbis,et prgfides Eccle fiæ uenerari ac obferuari. '
Nuc uero ordo exigit, ut dicamus quis inefucritM.^jr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Catlàrâ
Liciniano fufus SC fugatus,quiin Oriente feipfum Auguftufecerit, ÔCTarfi oc ciius eft,cuius in fine libri noni hiftoriç focrç Eufebius latifsimèmeminit. Ab P ter uerô Maximianus,quc Orienti Galerius prçfecit,ut paulo antéfcripfimus, abaIqsMaximiqusappellarus,uocat Aurelio Sexto pariter Maximianus Ga* lerius,ex ibrorc Armêtarq Galerij progenirus,uero^ nomine ante imperium
Daza
-ocr page 157-CONSTANTINVSMAGNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj/
Daza diólus. Cæûrquadriennto dehinc per Orientem,A«guftiis tn'ênio fint: ortu quideiTi atq? inftituto paftorali,cæterûiTi fàpientiïsimj cujufque cultor,a* matorliieratorum^mgcnio quieto,fed uini aiiidior:unde nônunqûam ebn'iis, qugdam corrupta menteiubebat afpen'us:deinceps in (bbriutn tempus ac ma tutinum cætera diftulit, ignorans fe quæ antea lufTeratjpræcepi'fle. In Oriente iji contra Chriftianos in fumma truculetia defeuqt,licet priufquam fe Auguflum ui ôi arrogantia inflatus aduerfus Conftantinum Sgt;i. Licinium extollercr, fimu lata humaiiitate, Chriftianis parcerct. Sed cum aduerfus Liciniûres nouas in Oriente tnoliretur,rupto fœdere opprcflus eft.Nam et cxercitus eius ferro co ’ ® cidit;ô^qitifuperfuerant,eorelido,alîjsfedediderunt. IpfeabieÆsimperrj in fignibus, fugittuus fe turbis colonorum itnmifcens,in agris latuit: ÔC ne uiuus caperetur,fefl:rangulauitTarfi.Iniperauit annisfeptamp;SiigiturcolligâturquoS iâfcripflmuSjCæf amp;nbsp;Imperatores, qui Maximiani dicebant,tres inucnicmus. Primus,collegaDiocletiani Maximianus, cognomento Herculiusralter colle ga Conftantrj Maximianus Galerius, cognomine Armêtarius; tcrtius collega oeucri Maximainus Galerius Daza. Sed pofteriores duo fæpius ab autoribus Maximini appellantur,a quibufdam etiam Maximi,ut à Cafsiodoro:qui in lib. Coss, utfuperius annotauimus,Conftantrj collegam femper appellatMaxi^ mum. Sedmarmorain thermisDiocletianireperta temporibus Póponij tl,qui feea uidiftêfcribit,indicât,Seueri collega efleMaximinum appellat um;
fuit eniniitaibi fcriptum:
S'Ef'^S^S ET
N T' S C A .
Eùfebius prætcirea Gæfarienfis in ultimis duobu.s Ecclefiafticæ hiftoriç It# bris, Galerium Maximinum appellat,fi non eft fcriptons erratum,aut librarrjj quoduereor.Confufeenim deMaximinisilicetlatè,hiftoriam contexuit,adeà ut nifi in libro temporuin fcriberet Maximianiïm ôè Seucrum à Galerio Maxi tnintano Cçiâres falt;ftos,quod Ô^Eutropfus amp;nbsp;Orofius aflî'rmant,dubitari pof 3 0 fetdétertio,de quo tarnen poft paulofubiungic. Maximianus proiequutionc in Chriftianos fada, cùm iam à Licinio puntendus efter, apudTbarfum morigt; tur,anno imperij fui feXto.Qyod nimirum de tertio eft intelligendum,cùm fe-cundus anno uigefimo impertj fui mortutis tradatur, amp;nbsp;primus Maximia-nusHerculeusMafsiliæfugiensinterierit, utfuperius annotauimus. Siqüis mcliora tjs inuenictinon grauetur quelb apponere:quæpotüimus,pro uirili in tnediamafferrcannixifamus.
Sed ad Conftantinum red camus. Qui tarnen ante Licintj cedcm Cæfarcs tres fecit,cùm ille priuatus uiuereti / jp æ* M^ex Mineruinà concubina fufce-ptum:SCcoNsr^NTiTiriV!^ exFauftacoiugenfdêdiebusoppido Arelatcn 40. finatû:amp;licfnit m iuniorem,fororis ÔCLicintj filium,mertflum ferèxX. lant itaqî Conftantinus Italiam, Aphricam,SC poft Licintj bellum ciuile, Orientent pofsidebat,omnê^ orbem gubcrnabat,Maximus cognomento di(ftus,ut Na zarius fuo Panegyricoluculenter edifferit: ab altjs Magnus, tum altæ quoque adietftæ appellationcs,reftitutor generis humani,propagatorimpertj ditio-nis^ Romane SC fundator tcternæ fecuritatis,atque confeniator.Sed ut fit,ex nitnia felicitate infolentior fa(ftus,obtento totius Ro.tmperrj regiminc, nimi-um appetensgloriæôCauidus laudi.s fuit : libertatis Auguftorum immcmor, cœpiteflè pareus SC nimis tcnax.unde prouerbio uulgari, referête Aurelio,di-ClusT'rachala .x. annos prertantifsimus, xtj. fequentibuslatro,decem nouifsi ^0 tnispupillus, ob profuftones immodicas. Jpfe Traianum Cefarem herbam pa rietariam, obtftulos multos edibu.s inicriptos, appellate iolituseft. Muftis infuperprelijs uicitSarmatas amp;Gothos, Thraciam diripientes, amp;nbsp;omnem fe reScythicam genteiniquibus Si pace dédit, ôiob id etiam eideditifsimç fuc-
runt
-ocr page 158-liS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î o A N. C V s P I N I A N I
runt omnes Baibarænationes. Cùm i'taq^ ex om nibus bellis uicQoriam repór taictjfcmpcr profperaufusfortuna,fui ipfiusimmemor,quemadmodum opH mis prïncipibus fuir çquandus ab initio,ita ultimo impcrij tempore medijs eft conferendus.Nam ex priftino clementiæ fauore,immutatus eft cæde fuorum
' ac plurium nobilium,cùm in fuos gladium conuertit, Egregiu enim iuuenem, optime indolis fororis filium,mox uxorem,tum innumeros amicos contraius çquitatisöófacramentum occidit.Poft quinquennaliaquçNicomediç,amp; de* inde data funt Romç,animo fccurus,ablegatis curis,ftatuiturbcm fut nominis aedihcare. Er primum in Afia Sardico agro,póft ad Sigæum Troadis, ubi fun^ damenta iecit. Tertio tranftulitopus Chalcedonem,ubi muri eretfti erant, fed ” «32 aquilæ funiculos reguläres ter quatercp architctflis rapuerc, amp;nbsp;tranfmiflo ma* ri abiecerunt Byzantium.Periti augurandi illo transferri urbem lubent.Quod fie Imperator fecitjducftisritèfofsisjurbem inmedioipacio condidêre architc lt;fti. Conditam urbemImperatorMariæuirginiconfecrauit,dedicauitœ.Fuit itaque antiquum Byzantium, quod à Pertinace ÔC Galieno pene euerfum foe rat, itareftauratum,ôe ab Imperatoris nomine Conftantinopolis appellatum: firmifsime munitum, fie multis monimentis exornatum, quç ex omni orbe in eius dedicationem aduetfta funf,adeó ut diuus Hieronymus eleganter fcribat omnes pene urbesnudafleCoftantinum, utNeanRomam,hoceft,npuamfo am Romam ( ficenim appellabat) exornaret: quemadmodum inforoTraia* ni cxornando,uetercs principes laborarunt.Ex arce enim quae fuerat Ilij,tran* ftiilirPalladium. ExTroadeaeneam ftatuam Apollinis,mirandac magnitude nis.Ex Roma cothlidem columnam Porphyrericam,quam uartjs fignis circS* datam in foro lapidibus ftrato locari iuftit. Sed nee diu hæc ornamenta con* ftiterc , propter frequentes terræmotus, ôeBarbarorum irruptiones. Scribit Aurel.Scxt. etiam hunc pontem in Danubio conftruxifte. Vir omnino com* modus multis rebus agendis; calumnias fedarelegibus feuerilsimis,nutrircar tes bonas,præcipueftudia literarumdegerè ipre,fcribere,mcditari,audirelega tiones ô. queriinonias prouinciaru. Et cum Porphyrius infigne uolumê Con*
*53 ftätino mififtet, exilio eft liberatus. Si quos priuatus dilexit,opib. honeftauit, 3®; non dignitate prçtoria aut cpnfulari,ut principes priores fecerunt.Cum autar morum eftet fie eloquentiç firn ul ac philofophiç ftudiofos,ôe in diflèrendo ac* curarus,dicere folcbat,pro utilitate Reip.Imperatorem non debere labores re cularcrfie partem corporisrecidendä,fi remedium non admitteret:fin cotra,fo uendä.Quo uerbo notabat malos homines,qui emendarinequeuntCum eilt belli dati eflent de erroribus quoriîndâ epifcoporum,igni impofuit,nc illos ill dicaret,quos ueneratione digniftimos cenfebat,amp; fumma autoritate colebaf. Etmirum,cùmChriftiançreligionideditilsimus eflet(obquam etiâfertur foif fe fœlix fie fortunatus in rebus ^erendis)quod lauaerS baptifmatis in extrema uirg tempus diftulerif.fortèquod iturus cotra Perlas,uolebatinlordanebapti 4? zari,Chriftum imitaturus. Itacp in extremo uitç ab Eufebio prefule Nicomedi enffqui fctftg Arrianæ fe poftea addixit,baptifma fufeepit. Senexenim Perfis IMefopotamiam diripientibus, bellum indixit, paratas ad hoc opus copias eduxipclafle^ tranfoexit.Ipfe Sotiropolim urbem petqt,quç Pythia antea uo cata eftjUt aquis calidis fenile corpus foueret, uiribus pro tetate conferuandis. Priufquam fe ablueret, medici pharmacon dedere:miniftri corrupti precio ah affinibus, nocuaimmifeuere. Ille intrepidus poculum ebibit, póft paulo inci* dit in morbum, quo ingrauefeente dutftus eft in uillam publicam propeNico mediam.Interea Conftantinus iunior, qui copias omnes Antiochias cogebat côtra Parthos,cùm patris adueriàm accepiftèt ualctudinem,Nicomediam ad* î® uolauit,ut pater diligentius curaretur.Medicorum fomenta nihil profueren'n* trinfecus abfumente ueneno mortuuseft, fie Conftantinopolim regale fo* nus perdult;ftum,comitantefilio Conftantino^ôe cum génitrice Helena religio fifsima
-ocr page 159-C o N s T A N'T I N V S 'M A G N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tty
ftlsimafœminafcpultiiscft,qna:odogcnanadiêoh]jr,cuinitemploxq Apo^ ftoloriini fepulchrû turn fibi poftcnsq? fuis extriixit Conftântïnopoli, cùm uï XI iïèc antios Ixvi. ac impcrafiet xxxij annos, minus menfibus duobus irelidlis filijs tribus,Conftanttno/Conftanno, Gonflante. Duas a'uccm fcrtur habuif» feuxores,Expriore,quæfuitab eo diledla, natus dict'tur Crifpus : quem SexL Aurd. ut paulo ante narrauimus, exMineruina fcn'bit cocubma ptogcnitum, quem intcrfecic.Dicunt enim Fauflam,priuignum Cn'fpuni,quia eum depcrF baqadlibidinem fæpius tcntanè,amp;renuentêdetulilTèapudman'rum,illuiTiuô lutire ui'm inferre,amp;uirum prçbuifreHdê delationi, lufsifTei^ interfici. Cæfuscp 10 eftin oppido Hilln'æ PoIæ.Poft aliquotannos côperta caufa,occidifîe uxorê. Alîî aliter tradunt.Infidijs Fauftæ ciïcumuentum Cn'fpum occubuifi'e, ne péri tiain mih'tandofilqs obeffet: ÔC propterea póft paulo fublatus eft Ltcimus iu^ nior.Non carut'tfufpicione ex eo quod facftum eftConftâtinus, quôd aliquot quos noueratcpdis illorum mtferen,perdidit. Fauftam fertun'nbalneas arden tescÔiecftam interemiire,cûm eum mater Helena ardore nimio nepotisincre parct. Et hcc fuit altera eius uxorFaufta,MaximianiHerculij imperatoris filia; quæpatris mfidias,conantis Conftantinum imperio deqccre,manto detexit, utantè paulo mcmorauimus,amp;patri maritû prætulit.Extat pulcherrimus Pa-negyricus ôf clegantifsimus,dtcftus à nefcio quo oratore, Maximiano SC Coii îo ftancino in his nuptqs, qui cum alqs Panegyricis Impcratorû imprelFus circun fcrtur,quem omninocenfeoftudiofishiftoriarû efte legcndum. huiusinitiunl fie incipitiDixerint licet plurimi,etc.Exhac Faufta côiuge Conftantinüsquin que liberos procreauit:Conftantinum îi,Conftantiuni,Conftantem, quos ini penj hæredes rel!quit:Helenâfiliam,que IulianotSC Conftantiâ, que.Gallo nil pfere. Cùm aût hos tresftlios,multo ante moreretur Cefaresappellafleqliiv guloscp dents annis impertj participes feciffeqhoc modo, ut primus fui nomf his Conftantinus Hefperiarû partium agerct principatû decennali fuo: alteru, qui nomê aui habuit Conftantiâ in uicennalibus fuis Oriente gmbernare cofti tuit, luniorem uero Conftantem,ut tn'cennalibus imperaretteum iam languo 30 rcfegrauatûfcntireqtcftamcnto hgredes rehquir.Quibus et Dalmatiuir Ana b allia 11 i fratris extincfli filium,adiunxit,Cerarêlt;^ fecittquôd iam pœniteret cru délitatis quâ in affines perpetrafl'ex. Sed hic Dalmatius anno imperij tertio falt; dtoncConftantninOrienteàmilitibusoccifuseft,utinferius dicemus.Nice-phorus inGræcalaudatione Conftantini docet,dierâ nomina, quæ à planetis fcptê cognominabantur,fn hec quæ nunc a Chriftianis ufurpâtur,autore Chri ftiano principe.elFe mutata. Cgxerùm de eius donatione fan's eleganter Laur._ Valla,St exfide confcripfiqquû apud nullos alios auólores illius hat mêtio,nFj fi queferibuntur inDccretis,utSèinCoss.noftrisannotauimus. Libellus aût deelcphantia,de^fanguinepueroru,ôd Sylueftribaptifmate,tanquâapocrygt;’ 40 phus omnino eftreqciendus,cùm plenifsimus fituanitatibus etmêdacijs. Eult; febiusaliquotlibrosfcripfitdeuttaCôftantini(nam tcrtiûetus open's librum citât autorTripartitg hiftorig)hos fi uidere nobis contigiffet,amp; pleracpaliaan notafiemus.Paucula tarnen ilia ex Eutropio,Orofio,Aurelio,Ruffîno,Turrart tio,cxcerpfimus. Pomponius item Lgtus difertifsimè de ilîo baud parumulta confcripfit.Qyi plura qugfub Conftantino gefta funtfeire uolet,etiamTripaf titam hiftoriam no afpernetur,licet corruptifsima fit,amp; ineptifsime tralata. Pa negyricos quoep Conftantino did os relegat,ubi plerat^ etiâ notatu digna in* tieniet. Sed omniû copiofifsimè de Conftantino Magno fcripfit Joannes Mo* nachus Grgeus in fua hiftoria,qui de ludgis 2«^ boue mira qugdâ narrat. Et nu* 50 per meus file cordatus Joannes Capnion Phorcêfis,illuftris Sueuus,tnlinguis, eruditifsimus etintegerrimus,exquodâincerto Grgeo autore uertit uitâ Coa ftanttni Magni perquàm eleganter amp;nbsp;féliciter, quæ impreffa efreumfertur ftu* diofis omnibus perlegenda, Nunc uero tetrafticho claudere ftatuimus tali;
Quàttuot
-ocr page 160-12»
IOAN. C V S P 1 N I A N I
Qnittuor hinciterum dilcordimenteguberndnt, Tres quorum lucerdnt undiq- Chrifticolds.
Hos con/idntinus repdrdtuifd cruce caelo, TtliberMeinreddiditEccleße.
CONSTANTINVS. ET FRATRESgt;
Zkf moftuo Conftantino Maximo,Imperium ad tres filios,2^ filium,teftamento ueniflet,
plurcs undicç diuerfis in locis furrexerunt tyranni, fratres di* ’ I feordes lacefl’entcs:de quibus fingulis,ne confufîo fuboriatuf, |fi indiferiminatim eos enarremus, ordine cenfeo feribendum: ' acprimû de Auguftisfratribus, quomodo inter fe partitifint imperium. Dalmatius in Oriente imperauit, in omni aeftione patruo quàm pa trifimilior : unde amp;nbsp;uirtus illi obfuit. Nam uix tertium imperq adimpleuir an* num, cum fatftione Confiant^ patruclis eft interfetftusfeditione militari,Con 154 ftantio dißimulante:amp; ita ad tres,orbis Romani dominatio redada eft. Quo* mam teftamento orbem hæreditarium fufeeperunt: ÔC hinc Ibrte I'ta diuiferût, ut Conftantinus cunefta trans alpes regenda haberet, hoc eft Gallias', Hifpa* nias,Alpes Cotrias, Britannias, Orcades, Iberniam,amp;Thylê : Conftans uero lO teneretitaliam amp;nbsp;Africam cum infulis,Illyricum,Dalmariam,Macedoniam Achaiam:Conftantio ccderetThracia,cuius caput Conftantinopoli's,amp; qui'c quid à freto Propontidis Afiam uerfusin Orientem protenditur. Occupabat interim Aiiniballianus, Dalmatij Cælàn's conßnguineus,Armeniam, natio* nesep ciïcumpofitas. Conftanrinus,qui Galltjs praefuerat, hac orbis diuifione non contêtuSjOb kaliæ Africæ^ lus diflêntire cum Conftante cepit,legatos^ ad fra tres mifit,ut noua fieret diuifio.Cùm autêminimè proficeret longis que* rimonqs, tandem rem armis exequiftatuitjfifus opibus Gallicanis, ÔC equiti* busHifpanis,Alpinoçp peditatu.Hi's enim omnibus,utdiximus,praecrat.ßel lum ïgitur ciuile contra lus ôd fas fi-atri mouit, primas quafque ab initio inua* J® dés regiones. Aberat tune Conftans in Daeia,gerens bellum contra Getas et Sarmatas : quod Conftantinus non ignorauit, cupiens abfenti fratri regiones depopulari. Et iam ad Aquileiam peruenerat, ubi miflos à fratre milites obui* am, ut conatum repellerent,primùm excepit: paucitatemcp afpernatus,cum il lis longe uiribus præftaret, rem bello tentandam iubet. Et quia per fummum nephas arma ceperat,ac incautius fœde^ temulentus congreditur, dum in ali ena irruit,in infidias præcipitatur, à militibus circunuentus in medio cæditun equus principisiiftus uulnere, felTorem Conftâtinum defjcit.Cùmiacerethu* mi fine purpura incognituSjinuItis ieftibus confolEus eft,obtruncatus^,ac pro lecftus in fluuium,cui nomen Alfa cft,haud longe ab Aquileia. SicConftanti* 4.® nus perijt, cùm in Gallia toto Occidente nondum triennio finito, imperaf* fenanno ætatis xxv. Conftantino occifo,Refp. ad duos Auguftos redatfta eft. Confias poft fratris cædem mox Galliam intrat, magno conatu Alpibusfupe ratis. Fuit eius imperium aliquandiu ftrenuum amp;iuftum, pracfuitqj Gallijs ut bonus retftor. Mox immutatus,cum QC amicis prauioribus uteref,amp;ualetudi* ne improfpera laboraret ; nam in delicias prolapfùs,pedibus manibus^ articu lorum dolore uexabatur^quç çgritudines hominem reddebant difficilem,tno rofum,aufterum,amp; tam prouincialibus graucm,quàm militibus illiberale. Ob quas res coiuratio in eum fatfta eft, faeftione Magncnttj, qua incautus,feflùs irt uenatione interfeeftus eft: quem ipfe Conftans olim in Illyrqs,rumultu militari 5 a cxorto,obic(fto paludamento texitaeferuauit. Eftautem cçfus Conftans hoc modo: Quumquæreret tædia articularismorbiquouismodomitigare,ubi* cunœ effet,uenatibus operam dabat,magnaœ uenandi cupidine per fyluas fai tus^
-ocr page 161-CONSTASTITS ET FRAT R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nt
tus^ crrabat, cum formofîs iuucnibus ludcbat, cum interim in cius necê con* fpiraret aliquotmilitares,adiutoribus Grcfcio amp;Marccllirto, fimulcp Magnen tio. Qui ubi patrandi negorij dies placuit, Marcellinus natalerri filrj fimulans, plèrôfcç ad cœnam rogât.Itacp in multam nolt;5îê conuiuió celebrato, Magnen tius quafi ad uentris fècreta fecedens, cubiculum irigreffiis, ftatim^ egieffus eft, indutus purpura, muliis fatellitibus cindus : qui confcij non crant, coacli funt alTentirijCum uenerabilerri habitum intuerentur. Abijt dehinc cum omni turba inprætorium,amp; donatiuum dedit,poGtis cuftodibus neqiiis rem aperi* ret aut referret.Ea re cognica,Conftans fugere conatus, apud Helenam oppi* ’ o durri Pyreneo proximum, à Gaifone cum lecflifsimis percufïbribus mitló in^
tcrficitur,anno decimotertio impenj. nam Cæiàr triennio fuerat, cum uixiflet annis circiter triginta. Aliquiuenationefeflum ÔCquiefcentem in tentorio oc* cifum tradunt,nihil tale cogitantem. Altj uigilem fcribunt cognouilTe parrici* das,amp; abjjfTe in propinquum tcmplum,amp; infignia imperrj dcpofuiflè, amp;nbsp;ab al taribustraólumcæfumfuilîe. Militesconiuratipoftcædem Conftantis,Ma* gnentium imperatorem falutant, Qiiæ cum Romam efl'ent nunciata,Ncpoti-anum, Eutrophiæ fóroris Conftantini Augufti filium, gladiatores cingebanf,
imperatorem cum populo faciebant.is hortâtibus pçrditis,Augufti nomen rapit.Heraclides fenator,fautor Magnentianae falt;ftionis,populum dccepit,fa* o âacp proditione, fimulâs uelle cum eo loqui,obtruncat ; caput pilo fixum,per urbis itinera deportatum éft:grauifsimæ profcrip tiones amp;nbsp;nobilium caîdes fe* quutæ.imperauit dies duodetriginta. Erat autem Magnentius obfcuris ortus parêtibus, qui Galliam habitabat, Comes duorum ordinum apud AugOftam Cermanig urbem,a Confiante enutritus, magno^ dilecftus amore,5C quondâ ab eo defenfus, dolo imperator facftus, ut diximus. Vir legedi ftudio proptus, fermone acer, animi tumidi, immodice timidus : artifex tarnen ad occultan* dam audaciæ fpecie formidinem.Poft mortem igitur Conftantis Magnenrius nomine Conftantis illius ftgnojiteras ad eos quos formidabat fcripfit,ut ue nirehtjftue cohorribus,fiue urbibus præeflent: quos in itinere occidi iufsit in* 30 cautos,nefupereftentquimotumfacerenr.tantumfatftioneualebat. Interim ingcntiagmineltaliampctitîô^Mediolanidiuimmoratus, ftatrcmfuum De* centium Cæfarem fecit : mifit^cum exercitu trans alpes, ut Gallias tueretur, Nam Gonftantius iam contra Perfas in Oriente aduerfam fortunam exp crie* batur.Vetrannio(qui Britannion ab alijs dicitur)eodem tempore magifter militum,imperium in Pannonia apud Murfiam corripuit.Illyriciani enim cxer citusjgrandeuum huncô^ cuntftis amabilem,diuturnitatc Suf fcelicitatemilitia: ad tuendum*Illyricum crcarunt principcm, uirum fimplicem 0^ probum, iu* cundaeciuilitatis:fed omnium libcraliUm artium adeo expertem, ut prima lite* tarumelementa decrepitus iam imperator uix difceret.Cùm iam Magnenrius 40 àd Conftantium legatos cum literis mitteretjUti Orientis regionibus ÖC Thra* ctjs contentus eftet,nihil refponfi accepit. Nam Gonftantius fratris cædem ul* turus,Galium patruelem,de quo paulo pôft,C«farem facit, Qi. Orienti præfe* cit.ipfc Hefperios petfjt.Praemittit tarnen ad Magnenrium,nc Romaciuili bel lo iterum uexaretur,Gallias concédons,ft arma deponat. Magnenrius fperans uinccre,non paruit,à maga firmatus, quae uitftoriam promifit carminibus Qi fa cris profanis,fi uirginem iugularet,0i cruorem uino mifterct, acmilitibus po* tandum præberet:quod Barbari immancs facerefolent, cum aliquid fccrctius agût. Ergo ambo magnis copiarum uiribus ad pugnam fefc apud Murfam ac* cingunt,5d manus conferunt. Vicit Gonftantius dimicans magna ftrage, Sf ho ÇO ftium 0^ fuorum. Haud enimunquam tantæfunt Romanæullobello uires at* tritæ'.Cçfa fuere fupra quinquagintaquatuor millia pugnatorum,qui numerus cum robore ad quaeuis externa bella fan's fuiffetmerum hoftes ad multam par* temnodis cæfi. Magnenrius dimiflo equo Qi infignibus, inhabitu equitis au*
1 fugif.
-ocr page 162-JIX- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ r O’A Nv -f V S P‘ mi A N I ■ -
fugït/no-eqtiö reli'doutfenbrpuraretürniOftuus. Vidor Conflantfus altera; die confeenfo tumulo,undelatè planicies tota confpici poterat, cùm rcpletam; ' cadaueribus confpextllèfdngei'nuir.cæfos omnesfcpelijiiufsir, uulneratos uC; ro curan SC conferuari. Tradunt hiftorici cxcicitum Magnenttj cx xxx. milli^i bus,Conftancrj Auguftiex Ixx. millibiis fortifsimorum faille: ac perqlleillinc xxiiq. hinc ptopè xxx. millia. Guin Magnentiiis in Italiam fc reccpiiïct, apad :
-) Ticiniim plurcs fudit incautius, amp;nbsp;utin uidoria folet audacius profequentes» ; Cupidus rurfus dimieationis tenrare eiientü. profligati cxercitus reliquias col । legitjó^nouo milite fuppleuit. Mifit tarnen efenatonbiis grande natu ad Coii ftantium,uelle prioribus iiifsis obtemperare,omnibus^cedereterris,fi Gallig ”1 tantum concedantur.fed Cóftantiuslcgatum reiecit,rpeculatorê ueniflc hunc ; ratus.Mificiterumepiicopos,qui tantum ducis quacrebant titulum^ nullam pe, tantes prouincianrquibus etiam nihil refpófum elf. Hoe intelligentes milites qui fub Magnêtio militabant,ad uidorem abiet unt. Qua re tcrritus tyrannus,, nouas artes comminifcitur. Parricidam multis pollicuationibus Antiochiam, mittitjUt Gallum Cæfarem in Oriente confodiacqua re patrata,cogatur Coiv ftanrius propter Per(as,relidis Hefperiæ rebus,Orientem pcterc. bed res pro dita per uetulâ:in cuius domo parricida^ubiin cœna liberius bibiiïet, rem quP bufdam communicauerat:amp; hæc Gallo fingula retulit. Vnde comprehenli O' nines,queftionibus^ confe{si,fuprcmo funtaffedi fupplicio.Magncntius liv telligens Gbi fore dimicandum,quôd irritum hoc cclîcrat cónfilium, ex copijs ; Galiicanis exercitum rcparanfed uidusLugdunum aufugit. Vidori ut comPj tes gratiilarentur,con(ilium ineunr tyrannum capere, amp;nbsp;Augufto tradere. IIlè üeró fenttens fe cuftodiri,deeire® locum fugæ,furorem fimulat:fratri Defido rio uulnera infert,non tarnen letalia, turn quofdam amicos interHeit. Poft co*: anguftatus,gîad!o occulté prouifo, idum pulfî parietis iuuans transfoftb late* rc(uteratuafticorporis)uulnere,naribus,arcporecruoremeffunden3, expira* ijinnienfè imperij quadra^cfimofecûdo,anno ætatis quadragefimo.Eius mor te audita,Decentius qui Gallias tuebatur fini metuens, laqueo fafeia: ad coilû pofito,apud Senonas uitâhniuit.Alter ucrô frater DeÛderius accelsit ad Cou P ftantium,àquo liberaliter acceptus eft.Gerunrium Magnentianæ fadionis co,
' tnifcm, cxilio uidor muldauit,dum cftetin Gallia.Britannion, quem ÔC Ve*j trannionem diximus,apudMurfam ab exercitu Imperator appellatus, pofita^ purpura £lt; uefte indutus Gallica,Conft3nnum adnt,5lt;^ obuius uenienti fadus; cftinThracia, obuolutuspedibusueniam pctijtâftmpetrauit.Imperatorfe* nem dueem amplexus, patrem eum uocauit, 2«; cœnæ adlubuit: a quo multaj de Magnentto ingrato homine inteUexir, turn regno exuit. Sed grandæuo ui*; ronon modo uitam,fed uoluptarium etiam ocium concefsit. lufsit enim abirc Prufiada Bythiniæ caput:ÔC propinqua oppida, uoluit ut ad uidum fenis con? tsibucrent.qui plui es miniftros fecum ducens, illic magna quieteuixit. Anno pôftfexto deccflit, homo propèadftulticiâfimpliciftimus,Siluanus uerô Bo* gt;nbsp;nifrj hlius in Gallia natus, qui bello Liciniano clarusfub Côftantino Maxinio,; tribunusfubMagncntiofuir,pôftdefecitad Côftantium:à qiio milïusin Gai*» liam cft. Imperator uero qui calûnqs aures præbebar, fuccelîus eius fufpedos. habuitrquærebatigiturinfidtjs circumuenire. Syluanus hac rc intcllcda,mili*; tibus pro condone id eft queftus,5C mox Cæfar appellatus. Vrucinû itat^ mit tit pro fedâdo motu:à quo corrupti pecunia rribuni Syluani, Agrippinæ quo*-dam tumultu Syluanfloccidunt,die imperrj xxviij licet aliqui duobus regnal*; fe huncmenfibus tradât.HominemingenioblandilTimum:ÔL quanquam bar* baro patregenitus efteqinftitutionc tame Romana faris culrum 6Ó patientcmlt; 5^ Côftantiusintelledahuiuscædcjtantogaudiocxulraurt, utferèinfanushabc*: ’ retur. Interea Gallus in Oriente regnabat,de quo nunc fcribendS ordo exigit;, Fuit Gallus filius Coftanttj fratris Magni Conftantini ex Theodora, Gate
- ■ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiJæ
-ocr page 163-CONSTANTIVSETFRATR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tij
que foror fujt IvufFini Ól Cereah's utrorum confulan'um, progenitus apud T fcos in Mafla Vetcrncnfi, óc^fatis libcraliccr educatus’.fed feiinos mores educa tio tollere non potuit. Vir natura ferox,amp; ad tyrannidëpromor, fi fuo lure im* perare licuifl'cnquanquâ coniuge fua plus tnflâmabatur ad crudelifstma quçcç lactnora,ueluti McgærainftrucHus acinflammatus, quæhuniani' cruoris crat admodmn auida.Iulianus, qui poft Conftantiu regnauit,frater illius fuir. Vxor ueró Conftantia,Coftantq Augufti foronunde ÔC fupra modu turgida, ÔC qua ftimulâte omne genus feuiêdi expertus eft. Qua etiam Cóftantinus MagnuSj narrante Marcellino Anniballiano,rcgifratris hlio priusiunxerat. Et cum in 138 ’ ° Antiochia ad tuêdum Orienté Cæfar relidus elTet à Coftantio, cum iam Cçfa rem feciflet, amp;nbsp;illi nomen fuu indidiffetjUt Conftantius Gallus uocaret, nolt;ftii cum fatellitibus incognitus per lupanaria amp;nbsp;tabernas(ut olim Galienus)curfigt; tabatjfcifcitabundus ftib uoce Græca 5C alterata,quid de Cæfare fentirenema-Ie de ipfo loquutos trucidabat,reperto aliquo figmento. Præmifit aliquos Imgt; peratorqui hominccorrigerenr,quos amp;illeiugulauit:Domitianum præfetftS præt.qui Marcellino Excomes SClargitionum Præfetftus dicirur,ô(:Montium Ahum fenem quæftorem, qui eius facinora improbabant, fecretius mandata Imperatoris exponentes. Qjiibusindignatus Gallus, iufsit per forum tratftos funibus,amp; fradiis artubus ac ucrberatos,in fluuium proi'jci.FIec intelligens Im perator, mifit milites qui Galium adducerent. Sed is Conftantiam uxorcm ad fratrem placandum præmittit, quæ in itinere decefsit in Bythinia, in ftatione quæCenos Gallicanosdicitur,repentinafebreconfumpta. Conftantius forons morte audita, Galium dignitate priuat, exilio damnat: amp;nbsp;ut fecurius degat, Seruianum reum maieftatis paulo ante abfolutum, ScPcutadium notarium amp;nbsp;Apodemium percuflbres mitrit,ut ipfum obtruncent: qui uti noxio,manus poft terga reuinefto, in foro ceruicem abfeindut. Sed mox pœnituit Imperato rcrtijmifsis citifsimis quiprohiberét : fed ij retenti funt ab Eufebio eunucho cu biculario Imperatoris,cuius confilio fere omnia princeps agebat. fed amp;nbsp;Melo-^^audes armaturarum tribunus, idfiiafiftefertur. Etßarbatio comesexcepifte ipfum circa Petobionem Noricorum oppidum traditur à Marcellino,et ad Hi ftriamduxiflc,acpropePolaminteremiffe:ubiquondam peremptum Con-ftantini Magni Hlium Crifpum accepimus. Sic méritas pœnas dédit fceleratif-fimus Gallus, cum uixifTet undetriginta annös,quarto impertj fui anno.uir forma conipicuus, pulchramembrorumcompage,flauo capillo, mollibarba. In quo autoritas emineret, tantum à tempcratis luliani fratris moribus differens, ' quantum Domitianus à fratris Titi. Conftantiæ uxoris corpus delà turn ad ur-fgt;em,SC in fuburbanouiæNomentanç poft primum lapidem fepulchro maio-rumillatum eft:quodnunciuxtatemplum Agnetis, ctiam à Conftantino Magno extrueftum cernitur.ubi etiam Helena foror cius,uxor luliani Imperatoris condita fuit. Hoc fepulchrum Paulus pontifex in Vaticanumtranftulit, quod confiât lapide Porphyrite, quo fe condi uolebat: fed morte præuentus, in antiquum locum relatum eft. Extinefto Gallo, rerum fumma eft ad unum deuo-luta Conftantium, qui in Oriente aduerfa fortuna cum hoftibus congredieba-tur(hoftis enimfempcrfuperiorfuit)anno imperij eius undecimo. Perficapal mapræreptafemel eft temeritatemilitum adSingaram:nam odies cum hofte cogreftus eft. Et in hoc prælio cum uidoria pro eo ftaret, ad holies trâftjt,non finegrauiuulnere.Amifla eftSingara,amp; Bizabda,et Amida.Cum primum fra tris cædem accepifTeqdubius agebatur,permancret^nc contra acerrimosPer-fas,anaduindicandam Europam remearet.Sapores Armenias uexabatztam^ Nifibin obfedit,cupiens alueum fluurj qui urbem præterlabitur,aliô dudis fof fis deducerê. OccluGtmeatum fluminis,amp;:impetu cmifit,utmœnium partem fubuerteret. Sed Nifibenfes irritum régis fecere conatum, obftruendo citifli-me tabuliSjtrabibus, terra, Vnde reinfrda mceftus rex ab obfidione difeefsit,
1 ij uiginti
-ocr page 164-»24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
uigmti mi'libus hominum pcrditis t coacflus etiam regnûfuiim tuen',quod lam MafFàgctæ in eiusabfentia inuaferant. Conftantius fubfidiarios milites mP fit, Nifibis mœnia fii-mauit,inducias cum Sapore fecit. Illud fadum elfe hiftolt; rici tradunt, cum Galium patruelcm ( cut Conftantiam fororem copulauerat matiimonlo)cum copqs præficeretOnenti, Cæfarem creaflet. Nam turn i' pfe,ut paulo ante fcripfimus, in Europa tyrannos undique opprimens, pacem ubiquc fecit. Ciuilibus ergo bellisfedatis,0Ctheatrales ÔC Circenfesludosarn^ bitiofo apparatu (nam hyemem hie egit ) Arelate dedit, die quo primum im^ perium fumpferat. Dehincin Italiam intrauit. Si Mediolani lulianum patrue^ lem, Galli fratrem, Gallrjs præfecit cum paucis militibus: Cæfarem fccir,ado' ’ ptauitq5,fororemcp Helenam uxorem dedit, Si ipfum uerfus Taurinos dedu-xit, nc periclitaretur cum exiguo fupplemento. NamEufebius qui præfetflus erat cubiculo Âugufti,quærebat perdere totum genus Conftantini.Barbaro^ rum autem incurfus qui Gallias undique depopulabantur, hoc coegerGt Con ftantium facerc. Ipfe urbem intrans comité Ormifda régis Perfarum filio, no* bilitatem urbis cum maieftate eft admiratus.tam nobilitatem quam uulgus be ntgne audiuit: uerifsimumfuiffedicens Cineæ teftimonium,quiapud Pyr* rhum affirmauit,Romæ non ciues fe uidifle,fed reges.Derifus tamen,cùm tri* umphalesarcusaureo fuocurrutransgreftuSjmoreanferis ceruicem inclina* ret, cum effetalioquiftatura pufilla. Si quum nimiumfe efferretConftantius,^*’ hunc titulum fibi ufurpauit : Domitianum credo ftiperare annixus, qui fe do* minum et deum fcripfit,is fe totius orbis dominum appellauit.At cum Ormil* dæ qui pone fequebatur dixiftet,fe equeftrem locaturum ftatuam,quçTraiani Si aliorum omnes fuperaret ( nam Tarpetj louis delubra,Pantheum,Pompeq theatrum , Traiani forum, Si urbis fingula ædificia admiratione digna attoni* tus fpeefabat)facetifsimè Ormifdarefpodifle fertur : Prius oportereftabulutn fieri molis cqui capax,fi uellet opus hoc procedere:quo fcommate læfus Impe rator conticuit. Sed iterum interrogatus Ormifda, Ecquid de Roma fentiretc' Id tantum fibi placuilfe aiebat,quôd didiciftet ibi quoque Iromines mori. Tri* gintaitaque diebus puriore ocio fruebatur in urbe Auguftus. Sed cum àSar* 3® matispopulari Mœfiamamp; Pannoniamintelligeret, quarto Cal. lun. ab urbe profeeftus per Tridcntum,itcr in Illyricum feftinauit.Quata autem pompa ur* bem ingrellus fit, latifsime Marcellinus in decimofexto defcribit. Cum bellis itacp ciuilibus(quibus admodum fortunatus erat,utinPerficis femper infelix)
•finem impofuiftet,redeunti ad Oriêtem legati Saporis occurrunt ad Sirmium, petentesreftitui Mefopotamiam Si Armenias, fipacem uellet;utrumqueôi^ pacem Si regiones pernegauit Conftantius, literis ad Saporem fcriptis : qui* buscommotus,bellum moult Sapores.Etcûm fruftra Niflbinobfidioncue* xaret,abearepulfus,Amldapotitus,quaenonfatisfirmotenebaturpræfidio, , folo earn æquauit. Ob id cenfuit Conftantius patruelem lulianum,quern ado* ptauerat Si Cæfarem fecerat,confortem imperlj accerfiri.Qiia tempeftateiam iiterg uenerant ad Conftantium in Cappadociam, quibus fignificauit lulianu» feinuitum ab exercitu appellatumlmperatorem:rogabatcp ut yquo animo ad communionem imperlj ipfum admitteret. Quibus letftis,ultra folitum excan* duit, nihil refcribens: fed contra Perfas expeditionem edixit, pro qua Orlen* tempetierat, licet contra lulianum copias uertere mallet. Turn legatos cutn Leona quæftore ad lulianum mifi t, ac literas,quibus admonebat iuuenem, ut Cæfarls nomine contentus, Auguftimaieftatem poneret. Dedit Si manda* tum Leonæ,utobijceretbeneficia Imperatorls, ceuhominilngrato. Leonas Patlfljs cxceptus honorlfice, quum multltudini Imperatoris propalaretman*' darum,omnis turba lulianum Imperatorem Auguftum acclamauft. Tum fub' moto Florentlo,Nebridius Præfetftus prætorlj fatftus eft, confentientetatncn Juliano : alioqul minime procefsiflet, Iterum legatos ad Conftantium dirlglf,
-ocr page 165-CONSTANTIVSETFRATR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125
licet fe armaret contra lmpcratorem ucn'tns ne fibi quid aducrfiacciderct, ÓC impetus infperatus ei fuboriretur, Interca Conftantiusaccerfiuit Arlacem re^ gem Armeniæ, utifidus Romanisperfeueraret,neuefallacijs Perfarumau^ Icultaret: pari ter ÔC reges Tranftygntanosadhortatus eft, ut in fide permane^ rent,neue ad Perfas deficerent.Cùm fie ancepshærerer, Fortuna lam lübfiften^ te, ^aduentantefato uitæ,fæpenocfturnisterrebaturumbns.Etquumdiet inoturus cxercitum,nolt;fte quadam nondum penitus merfus in fomnum; ima^ gtnem patn's uiderat obtuliFfe pulchruminfantem eumcp fufceptum amp;nbsp;loca--turn in gremio fuo, excuflam fibi proiecïfte Fphæram, quam ipfe dextra manu ’o geftabat.Qtiod plane permutationem temporum indicabat,licetinterpretan
tes pro captu ingenrj fui blanda refponderent. Poft hæc confelTus eft famifia^ nbus chan'orïbuSjfe efle defertum à Genio fuas tutelæ ac falutis ault;ftore:qui fa niiliarius olim fecum multa comnientatus,tum fqualidus amp;nbsp;horrendus fibi ui' deretur,tanquameumdcferturus.Hæcilli apparuere,quum ex Antiochia ipfe uerfusTarfumueniret,moturusarmaluliano.Sedincidit in febriculam fcinx peræqualem, ratus^ eft geftatione earn aboleri. Veeftus cftledlica perinuia itinera ufque ad radices Tauri montis. Ibi in ftatione quadam, quæ appcllatur Græcis MopfocreniSjintrinfecus exurente calorefebris auefta eft, adco ut coigt; pus tangi non poflct.Sed quum eftet defeefturus, lulianum fuceflbrem ftatuit: paulo poft mortuus,anno imperq trigefimooeftauo, quum uixifiet annis quagt; dragi'nta QC paucos mêfes.Sext.Aurelius tradit iliuminterqfie,anno æui quargt; to amp;nbsp;quadragefimo,imperq nono Si. tricefimoiuerum Auguftus quarto uicegt; fimocTj.ocfto folus,c3 frarribus ac Ma^nentio fedecim,quindecim Caefar. Mar ccllinus Conftantiumeuiradifcelsifle fcribit tertio nonarum Oeftob. imperq uicæcp anno quadragefimo Simenfibus paucis. luuianus domefticorum pro--teftor, qui poft lulianum imperauit, cum regia pompa corpus Conftantinogt; polim perduxit,5C intulit maioru fepulchro,intercp diuos relatus eft. Vir alio^ quiegregiætranquillitatis, acnimium placidus, præfertim in populos ei pa* rentes,fed admodum credulus: nam aures eius ad fide prçftandam faciles pro* J 0 næc^ erant. Mirus artifex fuit in fagittis iaculandis, 8i tâ certus iaculator quam
Optimus eques.a cibo uino^ Si fomno multum temperans, ac omni uicfîu par cifsimus.Lata lege uetuit phafianum Si fumen conuiuijs inferri. Nunquâ fpu* ifièmemoratur,patiens laboris, facundiæ cupidus : quam cum alTequi tardita* teingenq non poftet,alqs inuidebat. eloquens tarnen fatis,amp; carminibus com ponendis àptus.In iudieijs iuftus Si moderatus, fi fecretiores confultorcs non habuifiet.AbEufebio,regiorum eunuchorum præfe(fto,ita deceprus,ut Arri* anafoeditate commaculatus,plerifquereligiofis orthodoxe fideifacerdotibus perquam eiîêtmoleftus Si grauis.Quidâ enim pracsbyter patris teftamentum, quoad Cóftantius ueniret,clam retinuit, illud^ ipfi Conftâtio deditiquo tan* 4.0 tâemeruit gratiam,ut palatiû quotidie poftet libéréingredi, cum Côftantinus
Magnus filio primo Conftantino iufsilTet illud ipfum referuari. Ab hocImpe* ratori uenenum Arriang hgrefis eft infu(um,ut anili fiiperftitione Chriftianam religionem fœdaret.Ceterùm in magiftratibus,8lt; conferendis dignitatibus di ligens æftimator: quandoquidem neminem in Séria turn legebat,nifi bonis effet difciplinis honefte inftitutus. Præterea ad iram tardus erat, fed propenfior in feueritatem, cum fufpicio imperij ageretur:alias mitis,bellis ciuilibus fœlix, externis lachrymabilis,Perficis femper infortunatus, Sarmaticis uarius,bis Sar matici nomen inferipfit. Et cum Sarmatis,Dacis Si Quadis foedera faciens, in fuggeftu orationchabuit,Barbarismaleaudientibus, quod ad hoc opus aft'ue 5 0 ti non erant. Vnus è Quadis feceflit, Si ftercore altcrum e calceis repJeuit, fub
ueftetuliqamp;propiusaccedens,inuultumconcionantisproiecit. InGallnsS^ Pannontjs plures triumphales arcus erexit, magno prouincialium dilpendio, tefteMarcellino, Vir decentiftatura,oculisacrioribus,molli capillo, raftsafti* % 1 iij duege*
-ocr page 166-12,6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N 1 A N I
due gem's,ab îpGs confinqs longior,breuiiïîmis cruribus 5^ incuruis ; unde fab tu uaicbat,2lt; curfu. Natura fuitdebilis ad coitum, fpadonum altquorum^a' morideditus:mox dcdi'n'oruxoribus,nulla libidine tranfuerfa aut iniufta pob luebatur.Duas fertur habuilTe uxores : Eufebiam autem potiflimum dilexilTe,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eximièpulchram, decoramnimis: fedquæ fæpe faniamuirilaceraret,magîs
quàm modeftioribus fœminis conuenit,6C mœfticiaac dolore poft interqtini potentia gcntalis thori.Nam Iulianum fauoreperfequuta,uiro perfuafitut îarem facerecdicet etus uxori Helenæ,ut pôft diccmus,plurimùm infidiareturf Soror Eufebij Sgt;C Hippatq,uirorum confularium. Sed ob mariti impotennani prius ad tabemrcdacQa; pôftinuerfi uteri dolore, quem noftri medici uulga* ” res nunc præcipitationem, nunc matricis fnfFocationem uocant,occubuit. Ha buit dehinc Fauftinâforma pulcherrimam, quam uxorêfibi copulauit, poftç à militibus lulianus eft Auguftus appellatus.Hanc prægnantem reliquinundc édita Pofthuma,eiusq} nomine appcllata,cum adoleuiftet, matrimontj iure co pulata eftGratiano.Inuenio etiam Conftantium diias alias habuiftefilias,Ana ftafiam atep Carofam:quas Martianus presbyter Nouatianusin grammatices rudimentisinftituit, àquibusfuntthermæ Ânaftafinæ amp;nbsp;Carofæappellate: »p quas Ammianusinuigefimofexto forores Conftantinidicit. fed ut fa tear in* genuè,ignoro cuius.Dehis Hiftoria tripartita inlibro feptimo. Plura quifquis de Coftantio feire uoluerit, requirat priores Ammiani Marcellini odo libros, ubi etiam pulchras epiftolas Saporis régis Perfarum Conftantrj offendet : z quibus libris nos ifta excerpfimus,præter ea quae Eutropius,Ofofius, Sext» Aurelius tradidere.Nec^negligenterinterneotericos dehocfcripfitPompo* nius Laetus Roman. Q^iæ uero fub hoc gefta funt in religione noftra Chriftia-na,Ruffinus libro decimo Ecclefiafticç hiftorig annotauit.In Tripartita quolt;^ hiftoria duo de hac re libri, quartus ÔC quintus perfcripti funt : ubi de Arriana hæreffamp;quæantiftites inter ferixofi obnefeioquam leuitatem patrarunt,cogt; piofè traditur.Locupletifsimè omnium loanncs Monachus.Sednos neten'no ftræinferuientes confuetudini,tetraftichonnoftrum fubdamus;
P ïmtribus inde tribus ceßifR-omdtidpotefiii^,
Aceeßitgenitus Ddlmdtius pdtruo.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnibus occißs,tenuit Conßdntius orbem
\’ii,lor,ßeduitdm relli^ione necdt.
IVLIANVS BYZANTIVSgt;
V 11 r s Byzantins fîlius fuit Coftantq,ConftantiniMa ximifrarris(ex alia tarne matre,Theodora fcilicet)amp; Bafilinx nobilifsimæ fœminæ,natus in Conftantinopoli. Habuit eni d !e Conftantius, Conftantq Cæfaris Auguftifilius, duosfilios, Gallir et Iulianum:quos hiftoriciTito et Domitiano adgquac. |i Feritatê ein Domiriani Gallus Cæfar atrox æmulabatur,utfii
perius annotauimus: quemadmodü lulianus fimilisTito exiftimatus eft ab ini tio.Cum aut co grauida elfer genirrix, fomniauit fe parituram Achillem: exeb tara fomnium marito narrauit.SC cum antequàm pariendi tempus fentiret, ma ter peperiflet,bonafpes parentibus defilio fuit. Habuit nanqpformamlibera* lcm,ÔCingeniû ram adlireras quàm ad armaaccomodatum:omninobonaein* doli.s puer ab initio apparuit. Sed quid ualeat educatio, ex hoc facile cognofei potcft.Primum initiädus et erudiêdus Eufebio cpifcopo Nicomediç traditut, P öf Libanio rherori: à quo ita inftitutus eft,urprætermilîâ ueritatis cognitione, t j., puerilem animum ad antiquorum credulitatem flexerit.quamuis Conftantius
hoc forte fulpicatus,interdixiftet ne à Libanio inftitucretur,: prius ab Ecebolo y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sophift»
-ocr page 167-1 V L I A N V s AP O S T A T A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
Sopln'fta tune Chriftiano, à Alardonio Sé NicocIeLacohc gràmmati'cô tiKLis. Iinô cùm Chnftianus ab initio effet,uc omnes poft Coftantinum Impc^ tatores, cœpit inde fidei efte defertor. Et ob id Apoftata à noftris quafi præ^ uaricator diet us, Libanio fuffiagante 8C Maximo Ephefio philofopho. Mer^ curium enim cuneftis præpofuir. Qc in uexillis publicis,abolito ueteri Conftan fini crucis ftmulachro, louem pingebat, quafi de cœlo fibi coronam amp;nbsp;purpu tant deferentem : Mer curium Martern in fe rcfpicientes, ueluti teftes fapi-entiæ fuæ ac fortitudinis. Praeterea contra Chriftianos librum edidit, quem atgutifsimè Cyrillus præful Alexandrinus confutauit, Cæterùm cùm DaP ’0 niatius Cæfar eflètinteremptus, Conftantino dilsimulante, facto militum tux multu, uix hi duo fratres Gallus amp;nbsp;Julianus iam mortuo eorum pâtre,mortem euaferant : cùm Gallum morbus quo letaliter detinebatur, Iulianum ætas in-fantiæ ( otfto enim turn habuit annos ) liberarct. Inftituebantur turn in Chri-ftianareligioncinCappadoci3,6Cbafilicamfratrcsextruebant. Julianus pa- 14,4. làm Chriftum confîtebatur, clàm autem fuperftitionibus uacàbat. Vnde nifi fuga quondam dilapfus effet à Conftanrio, Eufebia uxorc interpellante,occi-fus fuiftèt. Jdeo Athenas miftus philofophabatur, fortes omnes difquirens, fî olim regnaturus foret.Hunc igitur tandem Conftantius in Galli fratris locum Cæfarem fccit,adoptauit^,cùm undiquetumultusôô bellainOccafuôd O-rientccxcitarentur. Gallijs que præpofuitannisnatumferè tribus ac uigintt. 14,5 Vnde illepoft incampis Argentoratenfibus,cum paucis militibus,infinitas hoftium copias deleuit. Stabant acerui montium fimiles, fluebat cruorflumi- 14,6 num modo: multos captiuos abduxit, quadraginta ferèmillia Romanorum, quiiurcbelliferuiebant,ab Alemannis recepit. Captusrexnobilis Nodoma-riusjfufi omnes optimates,redditus limes Romanæ poffefsionis. Ac poftmo-dum cum Alemannis dimicans, potentifsimum eorum regem Badomarium cepit. Vnde ex liac clade Barbarica fibi monumentum Ôi. urbem Argentora- ’47 turn infigniorem reddidit: ob id exbellorum fuccefsibus Traiano compara-tus,quemadmodum in dementia Antonino,ôômoderationeMarco Aurelio, Cùm itaep rebene gefta,inGalltjs fæpius hoftes profligaflet, ultraqp Rhenum coëgiffetjSC prçter omnium opinionem in folo hoftili prçdara multa gefsiffet, concordiaftenfuuitftorisexercitus uocatuseftlmperatoret Auguftus.Nam mcdiocritate uitæatquemanfuetudine militibus perquàm gratus acceptus^ erat. SedquûAugufti nomen pertinacifsimerenueret, excito militum tumul tu,ftricRis enfibus coatftus eft cognomenafliimere Augufti.Infeutis itaquepe ditum leuatus,acclamatum eft: Augufte Juliane dq teferuent, dij tefofpitent. Vtigiturmilitesquiefeerent,adnuit,licetinuitus. Cæterùmcùmnonhabe-rent milites diadema quo ilium ornarent, alrj ex mundo muliebri, alrj ex pha-^ Jeris cquorum facere diadema tentarunt: fed cùm utfunque tanquam inaufpigt;
40 catum reeufaffet,Maurus quidam Cornes ordinis,quidraconarius erat, tor-quem aureumfibi detraxit, fîCcapiti principisaptauit. AttulitfiC tribunus coronam, qua folent in xyftouidîores donari : pôftipfeufus diademate mi-cantibus gemmis exornato. liefert Ammianus Jmperatorcm dixifte amicis quibufdam charioribus : Nofte ea quæ declarationis Auguftæ diem prscef-ferat,àfcuifam perquietemimaginem alicuius gentj, quæ hæcei obiurgan-dodixerit: Dudum Juliane ueftibulumædium tuarum obferuo, latenter tuant geftiensaugere dignitatem,fedaliquotiesrepulftisabfcefsi: acne nunc quidem recipior, fententia concordante multorum. Ibo demiftûs amp;nbsp;mœftus: tdtamenretineboin corde, quôdtecum diutius nonhabitabo, Dumhæcfi-
50 erent, Conftantius in Syrmio erat, moturusmox arma in Perfas: fedaudiens Iulianum Auguftum appellatum, ira adeô efferbuit, ut præter humanum mo-rcm excandefeeret. Julianus cum Alemannis fœdere faefto, ftatuit adiré Con-ftantium , amp;nbsp;fe purgare, Sed præmifit legatos cum literis, ac Pentadium
1 titj tnagi-
-ocr page 168-»23 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N t
magiflrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marcellino)quibus fe repugnantem ÔC inuitum dO''
cuit à milinbus effe Impcratorem appellatum. Qiiibus Conftantius primo ni bil rcipondif, expeditionem contra Perfas edicens. Poftlegatos placidé dimi fir cum LconaquæftorefuOjCuilitcrismandabatjUtlulianum adhortaretur, quo Cæfaris nominecontentus,maieftatem Auguftideponeret. Leonas ho^ norificeexceptus, cumliteras Conftantq turbaeincampum uocatælegiflef, quibiis Auguftinomen uetabatur, omnis multitudo fortius clamabat,Julia' nc Augufte faluc: Juliane Auguftedtj te feruent: Juliane Augufte dfj te fo' ipireiit. Poftea Nebridium præfecftum prætorio, aJTentiente tarnen Iulia' no, in locum Florentij fubftituit Leonas. lulianus ucrô rurfum legatos ad Conftantium mifit. Cum uero interim eius uxor Helena, quae Conftantn C' rat foror, moreretur, exiftimans lulianus Conftantium nunquam ad concor' diam uenturum, dixifte ferturmilitibus^utfe pararent contra Conftantium, priufquam ille aduerfus JeJemoueretimpetum » Turn indices abillo falt;ftos honoribus muJcebat : ipfe religione nunc palam mutata, cum prius eJIet Chriftianus, fefe pontificem deOrum nominauit, SCgentiliumritu facrifica-' int : quia tarnen multi erant in exercitu Cliriftiani, iufsit utquifque coleret quos uelletDeos. Alia'que uia ôôrationeRomæaggreftùseftcos,quosad Romanam reJigionemconuertere nitebatur: præmijs fciJicetpropofitis,ac prolatis dignitatibus. Sic blandimentis multo pJures occupauit,ut RuffP nusad Chromatinm fcribit. Etneà fe militum animos alienaret,in folenni Epiphaniae, templum ingreJIus,diuinis rebus interfuit. Mox etiam augurijs £lt;'aufpicijs moregentiJiumindulfit. Viditno(fturna(ut gloriabatur) quietc illud oraculnm:
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luppiter extremos cum accederefines Aquarrj,
Virginis ac partejn Saturnus tangere quintam, SC Bis decimam incipiet, Afiac regnator obibit Mortem acrem,0^ luduplenam Conftantius alto,
Feftinauit igitur IJJyricum occuparelulianus, Et cum illuc accefsit, uiu' p demia iam collegia erat. Sed circaPJeiadum occaftimferuntur iterumuuac prorpe(ftæ:SCimberex ætJrerelapfus, fi'mulachrum crucis ueftibus imprefsit. Qiiod aflentatoresprodigium interpretati, bonum rei indicium ÔC firmum robur Juliano pollicebantur. Alrj intempeftiuos frucftus,breueimpeiium, crucis fimulachrumperpetuitatemreligionisCJiriftianæ naticinatifunt. Pc' netrauit turn Illyricum lulianus,afsidue exta aues’que rimatus, ut exitum con' templaretur. Quo tempore miles quidam extamanuerigens, fiumi proftra' tus excJamauit,multisaudientibus,iliumcecidiJTe; cumMopfocrenis Con' ftantius moreretur in Cilicia. Quod mox ex legatis uerum efle didicit, TheO' laipho Sc Aligildo, qui 6C ilium fucceflorem ftatuifteaddiderunr. Vndeuatici I® nijsiam plus crcdens,ceJeritatemira perTJrracias adConftantinopolim uenit, magnifica pompa lionorificentiisimeacceptus abuniuerfo populo, crebris^ legationibus regum ac principum quotidie fatigatus, pacem ac fœdus pc' tentibus : nuncTranftygritanis,nunc Armenrjs,nunclndicis, cum donis ac munenbus regtjs ac immenfis : incredibile didlu, quemadmodum Populi Romani lioftes intra fuos fe terminoscontinuerint, poftquam Romani or' bis curationem ad fetranftulit, 5C quo pado inJaudes noui prineipis fini' timæ nationes accenfæ fint. Reftabant dominandi 8C profligandi Perfæ, qui perfexagintafermêannosiæuifsimacædium monumentain Orientefc' cerunt, Romanis exercitibus fæpé repulfis atque deletis . Cum tjs fgitur 5® ardebat congredi, quod impatiens ocij erat, SC in flore ætatis PartJiicum nomen aficdabat. Itaque cum ingentiapparatu egieftus Conftantinopo' li, tranimiflb BoipJioro, àCJialcedoneNicodemiam proceftit. Super qua ingem uit
-ocr page 169-1 V L I A N V s A P O S T A T A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jîp
ingemuft altius ac fleiiiï : memorillic ohm fe in RcgiaSC ampla urbe, ædi^ hciorum fump«businlignt,educatum,quætum tcrræmotucorruerat. utin Coss. fcn'pfimus.Tum perBithytios Gallogrçciâuenif, Sgt;(. mde Antioclnam quot;apicaî Ohcnhs, quo têpore Adonidis facra adamati à V encre eelebrabantur, Vbi hybernans,nullis uoluptatum illecebris,quibus abundantSyriæ omnes, potiebatur: led iudidalibus caufis intentus amp;nbsp;maxi'mis cun's im ph'citus, fum-mamiufticiamexercuit. Vtmultilufticiam cœlofublatam, dicerent tum cHe in terras reuerfam. Ita iura quædam correxit ambagibus abfcifis,amp;^ honefte ni dicia exercuit. Sed magiftros 56 rhetores Chrilbanos à ludicio arcebat(quod
10 inclemcntiefignum erat)cdi(fïocp cauit,neChriftiant homines prouinciarum procurattoneshaberent,ne(^ius dicerent,quod Chnflianalex gladiouti pro-hiberet. Verefec|uentiHierapolim profe(fîus,inMefopotamiam ligna corn--mouit. Cùmuero in Cerculîo oppido, quod fere inftar l'nfulæ inter Euh atein Xaboredloram amnes extenfumiacet, àDiocletiano olun mœnibus au* ôum,amp; excelfis turribus munitû, cum exercitu moraretur diutius, à Saluflio (qui eius in quarto confulatu collega fuerat )liten's eft admonitus, expeditio* neminPerfas elTcdiffercndam, dqsitauetantibus. Naminlibris Sibyllaîle* ôlum erat,hoc anno Imperatorem àmilitibus difcclTurum. Sedregum undiqj auxilia promilla, Iulianum excæcabant. Et quanquam uaticinrjs multum cre* deret,fan's tarnen trahentibus tranfgreirusflumcn,pontcauclliiubet,naucscç comburijUt omnis reditus militibus negaretur. Zaitamcp uentum cft, qui lo* eus olea arbor interpretatur, ubi Gordianum Imperatorem exercitus tumulo intulit quondam. Hic baud longe abelTe holles audiens,fubllitit,uidês aduen tantem militum cohortem, quileonem pluribus telis confolTum alFerebant, Qiioominel£etus,prorperiorafibipollicebatur:ctimobitum potiusregis pov tentum hoc lignificaret.Tum milites conuocat,pluribus exemplis à Ventidio adMaximianum recenfitis (nam memoria plurimû ualuit) docuitmaiores fe* rè omnes laureatos redijtre,prætcrGûrdianiâ SC Carum.quorum ilium infidqs rnortalium, hune ira deorum fublatum dixitrpluribuscp milites cohortatus, e*
31 xercitum educit, Alîyriam depopulatur,urbes amp;: oppida partim ui capit, par* tim deditione. holles enim prælio abllinuerunt. Quinîmo crebris legationt* bus pacem petcntes,offerebant patriç fue magnam portionem. Sed omnibus reeufatis, per inuia deferta^ loca uagatus,fame militem maccrabat : ac uidlor
• cum ingenti gloria, cuius erat cupidifsimus, profligato exercitu hollili ufque ad Ctefiphontem peruenit: illic eum exercitu callrametatus,dum femcat,ta* cem fereno uidit cozlo. Arufpices uetabät quiequam tentandum, cum fignuni dlud infœlix clTet. Sed amp;nbsp;hos contempfit,ut nuper Salulliummeque præfagijs plerifcp,neqjuifo ingenti globo in cœlo,quo die pugnaturus erat,abduci à bei lo poterat: necpterræmotu.quo paulo anteConflantinopolis pulfabatur, de* Ao territus cd. Cum ergo cadra cum fatis ledlo exercitu moucrct, Perfæ fgpius af flidli, öd difsimulantes morefuo, confufos à tergo inuadunt : 6d priufquamla* borantibusfubueniretur, hodili globo circundatiRomani undique fatigan* tur, iamitinerislabore acfameernacerati. Imperator à transfuga quodamin infidias dedudlus, cum hinc inde urgeretur, arrepto tantum clypeo,procurrit incautiusinconfultoardore, nititurepordinesadprplium componere. Inte* rim conto militis tranfmido brachio öd collis, uulnus letale excipit. Dum auellere è fibris iecinoris conatur,fcindit digitorum neruulos : prolapfus in ceruicem equi,ueloci curfu in tabernaculum relatus ed, rede Marcellino. Vbi uero uulnus letale afpexilTet,manu cruorerepleta,ut Deo nodro blafphe*
50 maretjin acrem fanguinem proijeiens dixinVicidi tandem Galilec,uicidi.Sic enim Chridumuocarefolebat cum Chridi cultoresimpios Galilæorumap-pellaret filios, ipfe impijfsimus ödfraudulentifsimus,cum nominis contume* iiam fe eis inferre fic putaret. Tum adhibitis fomentis,utpaulifper dolo*
retH
-ocr page 170-150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
rem leniret,rurfus pofci't equum Si. arma,ut preh'um reinTat, Ad adhortandos fiios egrefTuSjConcionem habin't,ac differuit mortem elTe prçmium fumnium: deinde cum philofophiSjquos femper fecum habuit, de immortalitate animae fermonem fecit.Pcttjtcp quid’nam ageret Anatolius,qui turn eratmagifteroP liciorum. Saluftius præfedus refpondit,beatè degere. Ingemuit amici cafum, quod interfeÓus eflet. Turn circunftantes qui dolore conciti deflebât cafum, caftigauit fua authoritate : turpe elle principem fideribus conciliatum lugere. Cum^ paulatim fanguineuacuatus circa nodis fere medium fpiritus defice-’ ret,popofcit aquam: epotaque frigida aqua, irita folutus eft : præfatus confub to fefe de Imperio nihil mandare,ne,ut folet in multitudine diferepantibus ftu drjs amicorum,ex inuidia rei præ diicordia exercitus periculum pararet. Fergt; ! tur in Antiochia adolefcês quidam Chriftianus Libanio Sophiftac, qui turn ui tftoriam illicluliani expedabat, rcipondifl'c, cum ab eo rogaretur, Quid nam nunc fabri filius ( in Deinoftri contumeliam haeciadanti ) ageret : O amcns, inquit,Creator omnium, quern tu fabri appellas filium,locellum fepulturæ lu' liano componit. Quoditaefle,moxcertus nunciusatteftatur.Sed SClulianus Saba religiofifsimus,Imperatoris morte rifu exprefsit, fera uineg faerg uaftato rem,inquiens,pœnas fug crudelitatis dedilTerquod eadê hora accidir,qua mor tuus ille eft. Sic lulianus agens annum alterum Si trigefimum,6C vi. Kalen.Iu^ Ifj, in fuburbana uilla agriTharfenfis fepultus eft,in pomerio uerfus anguftias Aurei montis:cumimperaftet folus annum unum,menfes feptem:ab eo quod Ca:iarfuit,annosleptem. CorpuseiusTharfiimufque perduxitProcopius, Si tumulodedit. Indeabijt,amp;nuiquamnifi eximprouifo Conftantinopoli purpuratus apparuit. Huie Procopio Iulianus,dum ex Cam's Eufratem effet tranfgreftus, amp;nbsp;Lunæ facra faceret, ante aras fertur paludamentum purpure^ nbsp;nbsp;r
urn tradidifte,remotis arbitris : mandaftecp,arriperet fidentius principatum, ft nbsp;nbsp;nbsp;j
apud Parthos ipfe intereat. Qua node etiamfomnijs crudelibusfuitterrP tus.Eftamp;poftea lulianusintcrdiuosrelatus.Tumuloeiushoceftadfcriptum Epigramma:
Perfarum e tern's, currunt ubilata fluenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3®
Euphratis,dudo lulianus milite tandem
Propter aquas Cydni,tumulum eft fbrtitus,amoenas.
Strenuus Si bellator rex,8d maximus idem.
Poft cuius mortem impiæ Magicæ uanitates Si in Antiochia, apud Carras ciuitatem plurimæ arcæ cum capitibus Si caluarifs ftint inuentæ. Et Carris,ugt;' bi in quodam templo muliebre cadauer uifum, extenfis manibus, appêfum^ capillis,ex cuius iecore uidoriam Perficam rimabantrmulta^ alia ftiperftitio^ ne plenifsima coperta funt.Quinimo uanitates illas tam religiofè coluir,ut etia uulgo Vidimarius uocaret. Fuit uir alioquiningenio literatura^ ingenti prac ditusjfacundia prompta,memorig amplifsimæ:Grgcis dodior,atq^ adeo ut la 4-tina eruditione nequaquam cum græca fcientiaconueniret. Septê libros uct' bis petulantifsimis contra Chriftûeffudit, quibus fortifsimèrefponderûtMc' thodius,Eiufebius atep Apollinaris,tefte Hieronymo. Sed extât Si oratioes Si cpiftolg grgcè coferiptg, quas nuper Aldus nofter grgcg literaturg ingeniofif fimus opifex,ne périrent, in mille exêplaria exeufà per orbem latinû emifit.Id^ circo fuit quibufdâ didus Grgcanicus littcrio,loquax talpa,grgculus fallax,ô^ fub fpecie fapientiæ ftolidus. Habuit enim amicitiam cum plurimis eius fcculj nobilibus philofophis,dicêdimagiftrisacfophiftis, quifrequêter eius palatiS frequentabant. Inter quos præcipuus Libanius erat Sophifta,qui de laudibus Iuliani opus confcripfit: Iuliani quoep iæpenumero librimeminit, quem com 5® tra Chriftianos edidit. Etant ei Si familiaritate iundi, Aetius, Oribafius, PrO' dus, ac Maximus philofophus. Cuiolim ad fe uenientfftatim occurrebat,nc à literatis rufticitatis reus citaretur, Cum literatis itaque philofophisafiùetus,
fopO' t
-ocr page 171-I V.L J A.?iy.S,, .,A.P.p S,T /gt;,T A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10,
fpporiferæ quied multum dctiahens,mfomnesaliqiiando nocfleSiÇÙm uti^ litas Reip. pofceretjducebat, 8é Mufis uigilias impendebat: nullo^ adhibitö remediOjmimmo ftrepitu excitabatur, ita nodles ofFicia diïiidebat tiipaf rf» ta:qm'eus, ÔC püblicæ rei^ôC Mufarum. quod amp;nbsp;Magnum Alcxandrum fadîi' tafle Icgfmus: fed mul to hic fortius,tefte Marcellino^prû perfuafionibus ma gicis deditusuahitaribus,credebat palïngenefi pythagoricaaniiriam Alcxah dri Magnifefe intrafFc : ob id gloriæ nimts cupidus erat, aç in rebus gercndis optimos imitabatur principes.Homo ftatura cxigua ôf gracili,maiefrate con-lpicuus,ufu quidem promptior corporis quam ualidus, Rcip, gubernande SC ’9 atigendo impcrio,fi fata permififlent.fatis idoneus,fedaudaxplus quam Impe {^torem decet, amp;nbsp;ore SCmanuconfultor patripu'ta ilium cupidolaudisimmo-glorie flagrantiorem reddidit.Cultu numinum fuperftitiofus,urpote qui fæpe centenos boues immolabat,SC pecoris uanj greges.Et quanquam CHi i-ftianos nimiû infedlarctur fanguine tarnen abftinuit. Licet quidam feribantj eum, dum bellum Perfieu perfequeretur, Hierofolymis in itinere fanguineiii deuouiffe Chriftianorum,ex ctsói fpeclaculum fe prebiturum uidforê pollici-tum. Chriftianos fchola turn prohibuit,ne doôiorc.s àrtium liberalium client, unde materia decfTet SC paulatim ingenium hdei defcndendærnCjinquiqpro-pril s penniSjiuittà ùetüs prouerbium, uulnercmur. Ludo^ lit^rarum illis fob's quidcos deas:^ uenerantur,patere decernit.Mibrip cingulum non darinifi im inolanfibusiübet. Proc-urationê piôuinciarû,iuriscp dicendijUt diximuSjÇhri llianis ffatuitnon dèbere committi:utpote quibus etiâ lex propria gladio utf uetuifTet. Sic non uiac tormentis, fed prçmqs, hononbus,blanditijs,perfuafi-j QnibuSjCallidior profcquutor maiorê pene populi partem elifit,quàm fi atroci, tcrpulfafTet. Liberalitate clarus,tributa parcius exigendamandauittlicetfinC: quinolint.'ABarbaris SCmilitibus gque ueneratus^lcdilctflusreunuchis, pan tomimis,acmorionibus nihillargitus. Etcùm olim præccpiflèt Galileos niih-^ tiacxpellijCÙm Kal.Ianuarî) donatiuû daret de ueteri Cæfaiû moremibtibus,.^ ’uagnam cxcitauitfeditionem:quam uixfedauiquolens fefe adorari, cùm plu-, JiP tes in exercitu cfsêt milites Chriftiani,quos mox è palatio exegit,ncc foro nec : ullo dignatus eft honore. In re tamê uenerea, cina omnem furpïcîonem uixit:^. adeô ut cùm in Perfide quandam ciuitaterri expugnaffet, ubi uirgines fpecio-. fçfunt captç,nullam aut contredarc aut uidere uoluit: Alexandrum Magnum imitatus,amp; Scipioncm Africanum, ne cupiditate frangeretur. Imo poft amif’, farn coniugem, nullum uenereum opus exercuit. Habuit autem uxorem He-lenam,Conn:antq Imperatoris fororem,ÔC Magni Conftantini filiam.Cui Eu-. febiaConftantij uxor,cùm ÔtlillaRomam efl'etadduda, honoris fpecieinfidiaj baturjquodipfauixeratfterilis.QiigfitumcBuenenumbibercperfraudem il-lexitjUtquotiefcuncp concepilTer,fmmaturum abijceretpartum. Nam SCpri-,. 4® dem inGallqs cùm marem genuiffetinfantenijhoc perdidit dolo(teftc Ammi ano)quoobftetrixcorruptamercede, moxnarum præfedo plufquam contre neratumbilico,necauit. Tarn diligenti opera curahat, nefortiisimi uirifobo-lesappareretSed hæc mortua eft ex partu,cùm in lllyricum cum exercitu coii ira Conftantinum iret. Eius corpus Romam iufsit perferri, S^ fepeliri in ftibuf. bano Nomen tane uiç, ubi ante Gonftantia foror, Galli Cçfaris uxor, fcpulta,. crat.Falfum eft quod plericp fcribunt,uxorem eum expulifre,que caftifsima e-, rat.Galiftus, qui inter famibarcs Imperatoris tûcmilitabaqhcroico ucrfühifto, riamoninêluliani contexuit: ledad nepotes non pcrueniqiadura temporis,, Ammjanus quoi^, Marcellinus,qui amp;eius expéditionis cornes fuit diu lub 50 eomeruit,inacieuerfàtus,diligêtifsimèquatuorinregris libris gefta eius per-Icripficlicet prioi ibus etiam libris multa de hoc fcribaqquê SC Pomponius Le tusfeqiiutus eft.Siquisuero fcireauetquecû ludçis Iulianus egeriqRuffinum decimo Ecclefiafticg hiftorielibro, Si. Ambrofij librum epiftolarum quintum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;légat»
-ocr page 172-I O A N. C V S P I N T A N I
légat. Htftona autem Tnpartita, toto fcxto libro huius res gcflas,amp; quæ cum Chn'ftiants egerit, latifstmè rccenfctEft autem omnino uidéndus ctiam Pane* gyn'cus MamertJni,qucm tn fuo conRilatuIuliano dixi't. Sunt prætcrea epifto læluliani, oratio de Cælàribusuidcnda.Eutropius fub hoc militauJt,amp;' paix cula qutedam fcripfit. Item Orofius,amp;Sext. Aurelius.Sextus quoque Ruffiis, brcui compendio huius narrauit a(4a luliani. Iohannes Monachus Grgcus lu culcntifsimCjfiC quæ Antiochia circa Daphnim,ubi eft Apollinis fimulacrum, fie quæ alibi in Chriftianos egit,complcxus eft,cum uniuerfa eius uitarqui non eft negligendus. quæ cum rjs concordant,quæ in Tripartita legunturhiftoria, quæ omnia ftudiofo letftori Chriftiano funt uidêda. Scripfit fie Gregorius Na gt;® zianzenus librum contra lulianum Cæiarcm, de quo hoc tetraftichon hoclo co fubiecimus:
Defertor ßdei fuceeßit Apoflit d noflrx iuliut,infinigt;s deditui auflicijs.
D«m fubigit GaÜos,Atigusli nomen adeptuf, Congrcflïn Perfls,uulnere nptus obit.
IVVIANVS CAESAR^
Lt .A AT 0 CæGre occifo, corporc cius fepulto à Proco* pio,ut olim ipfe ftatuerat,altcro die,hoc eft quinto Calen. lull as,hóftibus tinditp circOfufis, qui morte principis elati, caftra quæfpacium trium millium paflûû complebant,circumibanf, et Romanos à tergo urgebant,quos difperderc nitebant col* leefti duces cxercitus; amp;nbsp;aduocatis legioniî principibus,fuper nt. Qiii cum inter fe difereparêt, Conftantianis all
creàdo principe confiiltabant.
quem de palatio, Gallis ucrô quendam ex proceribus fuis quærentibus ; tan* dem nulla uarietate, communi confenfu Saluftius cligftur. (^10 caufantc mor bos ôif fcnelt;ftutem,honoratior quidam miles aflurgens: Quid,inquit,hæc mo 3« ra hoftibus utilis,nobis letalis, nunc prodeft ; cum maturandum,n5 ob princi pem certandum hæcneccfsitas pofear f Quid fi hoenobis bellum Imperator aliquis abfens mandaftetjquod fçpè fatftum annales noftri teftantur, nunquid militem aliquem raperetis, qui inftantibus periculis occurreret,amp; bene confu Icrcrfld SC nunc agite,nifi amp;nbsp;Meibpotamiam omnem 8C exercitu perdere ma* uultis. Tumultuantibus itatp paucis,inter has moras(ut fit)in extremis à mul* tis luuianus cligiturlmpcrator,domefticorum ordinis primus, paternis meri* ns militibus commendabilis. Erat enim huic pater Varronianus,comes ordi* num agri Singidonenfis (quem ætas noftra Segedunum uocat ) in Pannonia jncola;quihauddudum depofitomilitiæonerc,tranquillifsimeuixit,quum 4.9 prius quarundam ciuitatum haberetadminiftrationem. Cum is quondam pin res utriufque fexus liberos generaflèt,fiC morte omnes eftènt fublati,per quie* tern nolt;fturnamadmonituseft,utifilium quinafeeretur, luuianum uocaret: fore uf uiueret, ÔC ad purpuram uenturus eftet. Sic hunc filium editum luuia* num appcllauit:præceptoribuscp, cum ætas pofceret,erudiendum dedit. Qyl baud parum liberalibus artibusprofecit,ingenio ualde ad omnes difciplinas prompto. Pater militia clarus,notiisimus crat, SC iam emeritus fecefleratin a* uitos agros,ut quiciceret, Sc agricolationi incumberet, luuianus autem mille* narius eratmiles,cuius opera tum ncccfsitatc cxigentc lulianus utebatur,qui3 fortis fieftrenuus crat. Licetpauloante,cum lulianuslegcab exercituegiflet 59 Chriftianos,cingulum militiæ dcfcrcrc,quàm Impcratofi obtemperare maluif fet.Cùm igituruiolcnter à militibus ad imperium raperetur,rccuiàbat illis im* perarc,qui à fide fua alicni eflènt : turn milites acri uoce ueluti ex compofito ft quo9
-ocr page 173-I V V î A N V s C AE S A R.
quoc^ Chnftum colere affirm abant,ut tradunt hifton'circligtonis Chn'ffi'ana?, Cùmitaque antefignani lulianum Imperatorem Auguftum acclamarent, qui inmcdio, quiq? poftremi cram, opinati lulianum reuixiffie, ingenti Içtitia eue» rebantur.’crcdcbant cnim plerique medicaminibus recreatum. At cùm nouus Imperator purpuratus per caftra duceretur, primoribus comitanttbus,uifus^ homo incuruuSjftatura proceran'nlachrymas effufi funt omncs,atqueluôtum, aufpicium baud fœltx præfentis imperij. Ob amorem tarnen Iuliani, qui à mi* litibus ualde erat obferuatus, in hune quoq} mox confenferunt omnes, quôd auocisfimilitudineuna tantum effètlitera immutata.Reduôlus in. tentorium,
’° adhibitis Tribunis comitibus, de imminenti periculo ÖC rerum præfenti fta tu uerba fecit. Cum^ de Sapore Perfarum rege, quæ fcirct in medium pro-» tulifîct, exercitus in Mefopotamiam deduci inftabat, fed hoftes à tergo tcrri-tabant. Nam Sapores rex, audita Iuliani morte,quem uerebatur, cùm intellegt;' xifTet louianum quendam protecflorem inertem amp;nbsp;mollem, ut fibi dicebatur, adimperij culmen euelt;51um,inopina profperitateelatus, multitudine fua uogt; cata,agmcn Romanorum à tergo inuaderelaborat: dumquepro louianô cx^ ta conlùlit, pronunciatum eft, eum omnia perditurum, qui interuallum belli quærat: fuperiorem fore, qui bellum maturet.Proinde Perfæ undique inftanr, Romanoscpadoriuntur,quamuis priusfempereflent uidîi.In caftris Romanis
’° turn fames erat, SCrerum omnium penuria: ob id timebat exercitus,ne fihogt;’ ftis irrucret, maximam inferret cladem.Iter igitur cœptum eft confulto,hoftes inftitere à tergo cum prgurjs elephantis, qui fremitu terribilicp inceffii equos inter principiaterruere, undemagnamultitudomilitum cadebat. Gallis tamê fortiter refiftentibus, SClouis atque Herculijs annitentibus, duo elephanti 148 ftrati funt, cumhoftium plebehaudparua, tribuniscp Iuliano Macrobioatqp Maximo. Vbi inter præliandum profedi funt, corpus Anatolij eft inuentum: de quo Iulianus Imperator,ut fuprà annotauimus, moribundus iam quæfiue-tat,quod terræ eft commendatum. Altera die Romani in quadam ualle caftra locaruf, in qua circumclaufi ueluti murali ambitu, telis ac turpibus uerbis ftint ablioftibus lacelsiti, tanquam perfidi amp;rfugitiui. ProximanocfteubiCarras gt;45» uentum eft, infœlicitate Crafsi nobiles,tanta trepidatio non fuir. Calend. lut-adDuram oppidum Romaniuenientes,quatriduum confumpferunt,quod iumenta eflcnt fatigata: SC penè à Sarracenis opprefsi équités, quod ftipendia à Iuliano promifla,foluta non erant.Hinc cùm exercitus abiret,peruenit adTi gfidem, cœleftibus aquis iam Canis exortu aucftum. Magnus tum metus erat amnem tranfire,pluribus tentantibus amp;nbsp;redeuntibus. Galli afliieti à prima pu critiafluenta perfringere ac rranfineare, audatfter amnê ingenti animo ingref-fi,ad alteram ripam perueniunt, amp;nbsp;hoftes illic cuftodes obtruncant dormien-tes: ut cæteri metu liberi fecurius fequerentur. Illos turn maxima fequuta tur-ba eft, figno fpiculis oftenfo. Sapor autem rex, uidens exploratores fuos oc-cifos,elephantos(quod nunquam memincrat)trucidatos,excrcitum^ Roma num continuis induratumlaboribus,difFicultatem reruminftantium animo uoluensjfic plebem fuam maxima fortitudine poft terrorem dcformatam con fpiciens, Romanos à tergo infequifeftinabat. Sedrupto ponte temporario; 150 multis in flumine amifsis,biduo fame exercitus laborabat.Sedmaiorin caftris penuria erat.Veniunt igitur oratores à Perfis cum Surena,qui fupremam poft: regem dignitatem obtinet: SC cæteris fummatibus conditiones pacis offeren-tesjfinonæquas, attamennecelTarias. Vbi Imperator cum proceribus conful ^^(nammaiorafingebant oratores,quam res erat) quatriduo euoluto,ilt;ftum
50 eitfœdus nonfine calamitate Romani imperij, ut quinque prouinciæTrans* ^ygritanæ ( de quibus in Ruffo diximus ) quas uitftus Galerius Maximianus ^c^perat,reftituerentur. CûmrjsSingaraamp;Nifibis clarifsimæurbes,acca-ftraMaurorum pars Mefopotamiæ, fola Ctefiphonteferuata, cùm alio ci-
m ues ex
-ocr page 174-J34. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V s P 1 N I A N î
lies CXI]S urbibus {liFsicnentmigrarc, ab cis ciulann'bus pafsim malcdfc^is lagt; ccrabatur : ôt^ fie fines uetcrcs imp cri j jnuitis Romanis,non fine difpendio tngt; nouati funt. Quibus exitiale aliud accelsif,amp; ma gis impium, Vetitus efl: Pop» Roman. Arlâdrcgi Armeniæ fidoacamico auxilium contra Perfas ferre, ad quodnunquam antcacoadluseft. Illud autemfiebat, ut minis Arfaces cape-* returillis, ÔC Parthi facilius latus Medorum raperent, ÔC inde Armcniam in* uaderent. Vifa tune eftlibertas uidîrieium armorum corruilPc, Siciôum efti* gnobile fœdus ad annos xxx,6C religiofo ritu utriufque gentis firmatuminobi lesep infuper dati tribuni obfides.Tum exercitus Romanus ex confragofis ae afperis itineribus in tutum iter produdus efi: : licet multi inedia, multi inopia ” potus premebant. Parsimperitia nandiingurginbus abfumpra,parsà Sarra* cenis clàm infeftata.Scxdierûirerita cmeniùm eft,cùm prêter herbas quasfe* cum fercbant,paucifsimas quandocp,necgramina inuenirent: donee dux Mc fopotamiæ Cafsianus cibos afferret. Multa interim miferandaNifibenis acci* derunf,qui inuiti fub SaporisiurifdiÆoncm uenerant,prius fçpè huicrefiften tes, Multa alia in Mefopotamia turn acciderant, cùm iam exercitus AntiochP am,quæ in inferiori Syria eft,pcrucnilîetmbi per continuos dies,multa dira ôd horrenda uifebantur portenta. Maximianiftatua, quælocata eftin uefiibulo Regiæ, amifit repente fphæram æream,formatam in fpecie poli,quam gefia* bat. Et horrendo ftridore fonuerunt in confiftorio trabes. Cometes in dteap* 2’ paruit. luuianusdiucrfis curis affliôus Antiochiæ,miracupiditatepropera* batTharfum urbem inuifere, non prohibentehyemis fæuitia : exornare^ tu* mulum Iuliani fia fuir, reftirutis prius dum Antiochiæ moraretur facerdotibiis ôd epifeopis, qui prius fub Conftantio ôd Iuliano pulfî abicrant. In primis Ma* gnum Athanafium Alexandriam reduxit,per Cappadociam iter faciens, Ita* que Tianam uenit : inde per Galatiam Ancyram uenit, ubi confulatum inijf. Cùm uerô ad locum ueniflet celeri gradu,quem Dadaftana uoc3nf,qui Bithy niam'diftinguit ôd Galatas,quô eum præîcriptusuitæ finicndædies exegif, nocfiemortuus inuentus eft. Super cuius obitu diuerfæ funt excitatæquæfti* oncs,utolim fupermorteScipionis Acmihani. Alq eum exanimatum tradSt, 3® quod in cubiculo rccenti tetftorio obdutfto dormierit, nidorem prunaru ferre hoxium non potuilTe.Cùm enim recenti calce parietesfunt illiti, fi carbonunt odor cubiculumreplerit, quàm facilefubfequitur fuffocatio citra reifenfum, cùm utruncp homini fit noxium. Adde hyemis rigorem, qui hominem impel* litfefecolligerc, utfrigusarceat: undefacilioretiam pororumfequiturclaufu ra, ut Phyfici difputant. Alq uerô mortuum ex colluuione ciborum nimia aui ditatefufpicantur. Cùm enim afsiduolaborelongi itinerisrerum^ penuria cmacerarus eflet, uarietate ferculorum illiccorpus replcuit,auidifsimè ciboS fumens, utconcoquere tantam multitudinem non poffet : amp;nbsp;fie cruditatc di* ftenrus pericrit.Suntquifcriptumreliquerunt,ipfumrecentesfungos,quiinfi 4’ tam uim ueneni habent, comedifie, quum in uicftu indifferens elTet. Alij uero tradunt, fefe multo 6d meraco uino inuitaffe, ôd caput ita uino oncratum, atto nitum inapoplexinincidifte. Sic obtjtImperator,c miamfeptemmenfibus imperaflèt, anno ætatis tricefimo ôd tertio, à Valentiniano in diuos relatus.E* ius corpus Byzantium delatum,in Apoftolorum templo conditû eft. Vir uulgt; tu lætilsimo, oculis cæfijs,uafta Ôd ardua proceritate, adeô ut diu nullum régi* «m indumentum ad menfuram eius aptum inueniretur. Incedebat inotu cor* poris graui,6d æmulari malebat Conftantium,agen.s feria quædamipoft mcri* diem iocari cum proximis folebat. Chriftianæ legis ftudiofifsimus, litei arunl baud expers, fed mediocriter eruditus ibeneuolus ôd propenfiis in fiios, quos î® ad dignitatis gradus euexerat.Sed edax,ôduino et ueneri indulgcnsîque tiitia imperiali uerecundiaforfitan correxiftet,fi longior ei concefia efiet uira. Alio* quin ôd animo ôd profefsione circa religionem ôdprobitatem commendahi*
Us:
-ocr page 175-VALENTINIANVS TE VALENS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135
lis:corpons tarnen plenioris. Is dum luli'anum iter facientem,utpote tribunus militum,fcqueretur,inloco quodam decliuf prçcedentis illnis purpuream ue^ ftem extremam pedibus calcauit.Tum Iulianus,fiue eumfibifuccefTurum con i] cies, fiue ex diuinatione de eo illud prgfauiflet,cui erat deditifsimus, inquit: Vrinamdicetfishomo.
Habuituxorem cuinomen Chan'to, quac eratfiliaLuctlliani, quem Cæfar inItaltam præmiferat ubi Imperator eledlus eft. Ex qua filium genuit Varroni anum nomine patn's fui, quem fecum confulem, licet mfantem,creaucrat: qui cum admodum paruulus in curruli fella cum patre ueheretur, ex more uagitu ’® reludabaturjSC infoelicem patris exitum uoce(quodmoxaccidit) porrende^ bat. Varronianus autem louiani pater,cum monitu cuiufdam fomnrj,ut pau--loantefcripfimus, filrj fupremam dignitatem præfciiTet, quod duobus fidifsP mis tantum amicis concredidit,adiccit,fequoque trabea confulari futurum multis confpicuum. Sed uno imperrato,aliud affequi fato præuentus non po tuit: tarnen nepotiid fuo,infantieiufdem nominis,concelTum eft à fan's. Hæc Chan'to Cæfaris uxor Iuuiani,audiens aduentare maritum cum fil/o Varronia no, obuiam apparatu regio proceftinfed fans nolentibus, non potuit confpi'-cere maritum. Sequentidehinc tempore eft in eodcm fepulchro cummarito Conftantinopolicondita.Qiiifquis pluradehocluuiano uidere uoluerir,Am mianum Marcellinum adeat, quern Pomponius Lætus eftimitatus : Eutropi^ urn,qui hoc loco librum fuum claudit;Orofium,Sextum Aurelium,Ruffumcp Sext, uiros confulares recenfeat:e quibus hæc excerpfjmus.Iohan.Monachus Græcus huius uitam breuiter quidem, fed diligentilsime confcrrpfit, quinon eftnegligendus.Nonnihil quoqueletftor ftudiofusinuenietinhiftoriaTripar tita ac Ecclefiaftica, quæ fub hoc Imperatore euenerint. Nobis fan's fit ueluti digi to hæc indicare, amp;nbsp;ad alios properare confcribendos: fi prius tetraftichort noftrum demore fubijciamus;
Uiilitibui îeéîus Junianus,dij ampla fuperbi
30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cm/ikimw afcenditr€gna,patris monitu.
Cum jùgeret Perfas,icit lachrymabile foedus impcrij mctds prateriens ueUres,
VALKNTINIANVS ET V A L E N S►
luuiani corpus Conftantinopolim eftetrelatum,ut inter ’ Auguftorumreiiquiasconderetur,exercitusNicæam coceft fit,qug urbs caput eft Bithyniæ,ut illic moderatorem grauem ' Scprudëtem eligeret principe; quimagnitudines curarum in fe fufciperet.AberattSc L. Equitius,qui Illyrico prgfuit,uir in gêti animo, que magna pars militû principem dixit : fed cùm quibultlam alper uideret, ôdabfens preteritus eft. Et Valentinianus tribunus fcutariorûjuir magnanimuSjSCreimilitaris peritus,nulla difcordantcfentêtia, neluticœleftis numinis aftenfu elecftus eft Imperator, cùm iam diebus decem Interregnûfuiftet. Ancyrg enim reli(ftus,bifextum Februari],ranquam onjino fumô(f infauftum,uitabat:quo aliquonesRefpub.Romanapafia eftiaifturam. Elapfo dieparum apto ad aufpicandum Romanum imperium,Valcntinianus progrefiùs medio campo,adcelfius tribunalperducftus, habitùquc principal! circumdatus amp;nbsp;corona, Auguftus eftnuncuparus, cum acclamationibus SC ço Eudibus amplis acfolitis, uigefîmaquinta die Februari]. Verùm fuborro mur mure, ut fit in tanta militum multitudinc,placida mox oratione fedauit turn ul , amp;collegam fociùmque tantarum curarum ab exercitupetfit. Et cum ei frater Valens offerrecur, Calend. Martijs Nicomediam ingreflùs, Valentem m tj fratrem
-ocr page 176-Iî6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
fratrcm tr/bunum ftabuli fccit, diccns: Veftrum crat,ô milkGSjmeîmpcraforC non cxikêtc,me regno ÔC impen'o prgficcrcn'd ubi ego fufccpi,mtuni iam,ue' ftrum non eft,dearduis qs rebus cogitare, Sed pôft paulo ucm'cns Confiante nopolim,magnitudinênegociorum fecumuoluens Cal.April, produdîû Va^ lentem infuburbanum, uniuerforû fententtjs concinenhbus, confortem iiTi' perij ÔC Auguftû pronunciauit,habitucp amp;nbsp;diadeniafe ornauir,eodê^ ueliicu lo fccum,ut particjpem lcgitimç'poteftatis,cûmagno décoréeduxit. Moxqj ambo Imperatores rapidifsimafebri correprifunt,ut etiâ de utriufqj uica dubi tarctjincertuscjî rumor de illorum egritu^ine pafsimuagarctur.Fuitaût Valé tinianus filius Gratiani,hominis ignobilis apud Cibalas in Pannonia ortus/U lus pater Gratianusfunarius appellatus eft,eo quôd ucnalitiumfunê portanti, quincp milites nequirêt extorquere. Eo merito afcitus inmilitiam,ul^ ad præ turç pretorianac potêtiam confcenditrob cuius apud milites cômendationetn imperiû Valêriniano,quan^j renuentijaggeritur,ut Sex.Aurcl.fcribit.Et cùnt fub luliano Augufto lege eflet ab exercitu cxa(fîus,quia dqs facrificare nollet, tribunatû^ amitteret, infperato Imperator pro tribuno fa (flus eft. Quod aßt fratrcm Valentêimperij confortem creaueratjinultitudofccitbclloruundicp per uniuerfum orbem cxurgentiû.Rhetias atcp Gallias Alemanni populaban tur, SarrnatæSlt; QuadiPannonias infeftabant,Saxones amp;Scoti ßritannos
151 inccflabantjö^ GotthiThracias diripiebant, Aphricani Auftoriani incurfa^^’ bant,Perfarum rex Armcnqs inÜdiabatur: in fuam cupiens Armenias traduce rcditionêjcaufatusantea adfuos maiorcs falfô pertinuiftc.Vtigitur omnibus pcriculis principes occurrerent, in Syrmio diuifo palatio öC exercitu,cum prP US annum fuo confulatu aufpicati eftcnt, Valentinianus Mediolanü conceisif, Valens Conftantinopolim . Que in Orienten! profecfturum fequebaturlouia nusmagifterarniorucum Arintheolegato,St^Lupicinusmagifter cquitu. Na L.Equitius præeratlllyriciano excrcitui,Ô!.' Seuerianus Pannonias tuebaqlta^ liam amp;nbsp;Gallias Mamertinus gubernabat, cum Saluftius præfccflus Oricntis ef ftt.Qiii tarnêjUttradirZonaras,Imperatoreadierat,Sc gratiarum nice id ab co poftulabat, ncamplius præfelt;fturæ curâfuftincrccogèretur,cumipfemagnä curam,utimperio potiretur.habuilTet.Cui principesjdeo tu mihi tantaruni re rum pondus impofuifti,quo tururfus einsattingendiimmuniseftes, mccS
152 onu.s feras. Valêcinianus itaq^ Cefarex Mediolano Gallia.s intraturus,circitef Calen.Noucmb.Parifios ingrelTus eft,cum iä Alemanni Germanias irrumpe-rentjCtmilicibus Romanis pro prgfidiolocatismult.a irrogarent incommoda; quorû uires attriuit mi lló Dagalaipho magtftro militiar,ut longius abire coge rcnturhoftes.Moxibilmperatorintellexit Procopiu inOriente res nouas mo liri, atep ideo dubius an Valente fuperftite Procopiirs impenü affecftaret,cogt tabat bcllQ ciuile prius fedare,5C Gallqs rehóis ad Orienté proficifci.Scd afHu entibus undicç urbiû legationibus,acrogantibus ne in reb. dubtjs ôd duris pro 4® uinciasnudas derelinqueret,ftatuitnufquâextra confinia Gallorumoucri,or' dinatis qui Thraciâ tutarentur contra Procoprj impetum. Fuit aût Procopius genere Siculus,in Siciliaœ cducatus, qui lulianû Principem à primo gradu co tingebat propinquiratis. Primùm occultus 5Ctaciturnusnotarius,dchincmih ' taris Tribunus,amp; poft Conftantij obitum inter optimates uerlatus,quietis pu blicæ turbator eftappellatus.Qiiem Iulianus præGdem inMefopotamia cû ua iido exercitu reliquerat,cum mandato, ut fi res Romanas labare fenfifteqipft de eligendo Imperatore uideret. Poft Iulianiucrô obitum,cùm cius corpusfe pulturæ manda(ret,luuianum audiens Imperatore eleeftum, èconfpetftu fefuquot; ftulinquandoquidem luuianus ei traditos claues rei parandç à luliano inaudb ja crat, amp;nbsp;ob id eum perfequi undicp elaborabat. Is Conftantinopolim fugit, cuiufdam fenatoris ope,cùm diudelituiiret,tandem quorundam militumacb gnobiliunipatrociniOjImperatoremfefecit, eo tempore potilsirr.ùm,cùm B* thyniam
-ocr page 177-VALENTINIANVS ET VALENS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137
thyniam Göttin' irrum perent,qui ei auxilia miferant,cùm quidam fingeret Va lennnianuobtjfle, Iulius comes tum perThracias coptjsmilitaribusiufiti Va* lentis ßarbaricos Gotthorum incurfus opprefsitgt;Subfequutus ValensNico* mediam pergit:amp; cum Chalcedonem oppugnaret(iam enim Procopius Ni* ream Bithyniç matrem poflederat,alias plerafi^ urbes)e mûris eft pluribus lacefsitus probris,qui eum ignominiofè Sabaiarium appellabant. Eft autê Sa* l^aiajCx ordeo uel frumento inliquorem conuerfus paupcrtinus inlllyrico po tas, tefte Marcellino. Cùm deinde Valens Lupicinum ad Orienté cùm haud f ontênendis copijs aduétare animaduerteret,licetßithyniam Procopius pof* •° fideret,Ipe ereéîior exercitum contra Procopium mifitiquem paruafcelicita-' telætatum, in Phrygia fuperauit, multis militibus ad eum ex Pro co pij caftris tranfeuntibus,fcura peruerfa gcftantibus,quod defecftionis fignum eft. Proco plus amiflb exercitu pratter fpem,per nemora paucis comitâtibus per noótem uagatus,mane à fuis captus,Imperatori eft traditus Valenti: quiabicifa ei cerui cCjdifcordiam ciuilem Ïedauit. Altj tradunr,Procopium duabus arboribusiiv flexis,pedibus colligatum fuilfe.quæ dimilfæ in aêrem,locum fuum rcpetétes, Procopium diuiferunt per medium. Qui etiam Procopium Imperator! tradi* derunt,contraiufiurandum quod eis præbuit,fern's crudeliter diuifiperempti funr.Huncfinemuitæfortitus eft Procopius, anno quadragefimo primo: uir Î0 corpore decoro, ftatura procera,fed incurua, femper trifte aliquid fecum uol* ucs,inftar Grafsiillius Agelafti,quern in uita fiia femel rifilTcLucilius affirmât, Occifo Procopio,Ghalcedonis rnbenia (quod eius urbis ciues Procoptj parti* bus fauiflcnt)folo funt acquata. Quod dum fieret, in eorum fundamentis lapi* deam tabul3m,cuihatcinfcripta crant,repererunt:
Vrbem cum Nymphæ choreas ducentpropeiacram, Ornatasi^ uias fertis:poftquam SC miferandalauacris Mœnia ponendis fuerint conuerfa,uidebis Mille hominum ipecies uarijs è gentibus acri In prædam rabie ardentes,ualidis heuuiribus,irc
39 Trans Iftrum amp;nbsp;mare CimmeriunntuncMoefia tellus. Tunc Scythicæ gentes clade perdentur amara.
Gum tandem ad Thracas ducente cupidine lucri, IrrumpettruxBarbaries,fato extingueturiniquo.
Hoc uaticinium turn non intelligebatur,fed póft eft impletum,cum Valens acjuædutftum exædificalfet, amp;nbsp;aburidantiam aquarum urbi induxilTer. Valens namqj excifis mœnibus,faxis ad aquædutftû ufus eft,quem Valentem dixit de fuo nomine,ut oppidanis gratificaretur,0^ balneg hoc aquçdutftu iuuarentur, licet aliquithermas Gonftantianas appellarent. Tandem urbis prçfetftus Gle* archus in loco cuinomê eftTauro, poftea Platea Theodofij ditfta, Nymphgfl 40 cxtruxit,uti inducftæ aqug gratia SC amcenitatem demonftraret. Per has atdifi cationes lapideæ tabulæiâ Barbarorû aduentûdenunciarunt,quiin ipiàThra cia poft fatftas populationes omnes opprefsi funt. Ex qua re liquidó apparet, grammaticos omnis noftra ætatelonge aberrate,qui Nymphéa folentlauacra interpretari, affèrétes illud lulij Gapitolini in Gordianis: Opera Gordiani Ro mæ nulla erant præter nymphaea SC balneas. Quid eflèt opus balneas fubiun* gcrenymphets, fi hæclauacra eirentfVnde melius eft interpretariNymphéa dogips_.pubricas, in quibus folebant nuptias celebrate ij qui anguftiores ha* buerant domos,quàm ut hominum muïtitudiné capeflerent.Et ete étant con* iunéîç domibus maximis, in quibus Senatus celebrabat:quod apertiisime do 50 eet Zonatas inLeone primo ,ubicrudeleamp;horrendum Gonftantinopolita* mum incendiu defcribit. ubi inter egtera hæc uerba fubiungit :
tTxjiop cM/TJKéfzJlvoj; tav 'öj’j’oj Namp;iyTBÇ oiojàj'y’ ts? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytvi^ yv (turw
oÏKisS^u^ivTXS iviKuris. Idé quoq? cx prgfenti m lij loco
-ocr page 178-j;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A* N. C V S P I N I A N I
loco facile potcfl intclligi. Sedreuertamurad Procopium,adlu'flon'æferp em. Poft huius itaquemortem j Marcellus ei'us cognatus Niceam pofsidenSj præfidio militum quod tria Gotliorum mi Ilia iam ucnerantin auxilium ProcopiOjUmbramprincipatusfunefticapeftit. SedaduentantcEquitio ex Illyn'co, captus Marcellus], in cuftodiam datus pcenas cœpti motus dédit.dc' bine læuitû eft in multos acrius. Valens Imperator cum imperium fufciperct, Chriftiang religionislegibus deditifsimus, tranquillifsime uixit» Poftquain Gothi traieifto HiftroThraciam populabantur,pugnaturus cum illis,prius uo luit lauacro baptifmatis mundari, ut uirtute illius ac gratia hoftes deuinceret. Sed poft coniugis fedueftus captionibus, quam Eudoxius Conftantinopolita nus antiftes Arriana fallacia irrctiuit,iuramento fe afl'eruir,ut etiam re ipfa pro bauitjhanc conftanter tueri ac defendere feeftam. Omnes igitur ad Arrianum dogma adhortabatur. Qui uero hanc doeftrinam carpebant,mul(ftabantur e* xilio. Ob quam Imperatoris crudelitatem, quidam tradunt magnam uim fa-* xorum ecceloConftantinopolicecidifle. Sedô^ NicomediæSC Antiochiae turbauitimperator ecclefias, Arrianos ibi efferens: religiofos uiros expulit, SC per Aegyp ti uaftas folitudines cgit,fuftibus^ per tribunos amp;nbsp;milites cgdi iul* Îît.aclege lata,quam luftinianusin x.Codicislib.fub titu. dedecurionibuspo nit,monaclios militate præcepit. Quorû tam ingens in Afia S( Aegypto erat copia, ut per Lucium nequitia: fuæ fatellitem tria millia ex hercmis abftraxe* rit,MachariQ eorum pontificem in infulam præcipitauerit,multaqî omnino in commoda Chriftianis orthodoxis intiilit. Et licet Bafilius antiftes ille Cappa* dox magnus SC return doórina SC uitæ faneftimonia, Imperatoris impetum ali quantifper frenaftet, paulo tamê poftreuerfusadiblitam crudelitatem, etiani amifto filio, quem maluit ab Arrianis baptizari, ne iufiurandum quo fe id fa* dîurum ptomiferaruiolaret. Cùm Antiochiædiumoraretur,omni populo IP centiam déditgentilicia facrafacere,ô^Iudæisô(fhæreticis,amp;f quibufuis na* tionibus. Et turn poft lulianum Imperatorem uanitates extintftæ reflotuere,^ celebrataque ftint palàm lâcriHcia loui Dionyfioque, ac facra Cereris publice atfta.Quæ omnia ImperatorValens intuitus, folis orthodoxis Chriftianis erat 5* permoleftus. Qiiinimo in maiorem ueniens dementiam,cùm ex magicis ua* nitatibus intellexiftèt poft fe regnaturum, cuius nomen à litera © inchoaret,o* mnes infcrfici iuftit qui hancliteram fuo nomine gerebant, Theodoros, The* odocos, Thcodolos, ÔC quendam uirum fortem ex Hifpania Theodofium. Qtiare territi plûtes fua nomina inuerterunt. Fertur autem ea diuinatio faôa elle per Libanium fophiftam,amp; Procli difcipulum lamblichum, hoc patfto.ln puluere uiginti quatuor literæ diftribuuntur,ÔC unicuit^ ftngulum frumêtiuel bordei granum apponitur gt;nbsp;Emittitur demum gallus : enunciatis^ inter hæc incantationibus quibufdam , animaduertunt a quibus litcris grana gallus fumpferit, literisep illis compofitis creditur quac fitæ rei indicium fieri. ld igi' turcùmilli feciffcnt,uideruntgaUumliterarum amp;. t. «. ƒ. grana comedine: Vifac^ eft anceps ea demonftratio,quum pluritna nomina ab ijs literis ordian* tur. Cum^ plures eftentinterfeói quorû nomina has literas habent,iufsit Va lens diuinationishuius authoresinquirere. Cùm autem cftetireimplacabilis, ueritus principis crudelitatem lamblichus, fumpta ucneni potioneuitâexuif» Hgcloanncs Monachus,licet et aliter Caflï'odorus earn recêfeat.IntereaValé* tinianus Saxones inferioris Germanig populos tumultuâtes, Oceani accolas, inter inuias paludes domuinac Burgudiones nouos hoftes, quorum ad Ixxit» millia traieefto Kheno ripa citeriore donftiterant,oppreftît,Ô£: uitftoradOcea* num peruenit.Tum aftentiente exercitu, pro concione Gratianum fîlium alte 5® rum infignibus ornatum appellauit Auguftum,hortatuuxoris,needum pft* ne puberem. Elegans epigramma Aufonij hoc loco fubij ciendû pucaui,quo Danubius loquitun
niyrî*
*
-ocr page 179-VALENTINIANVS ET VALENS.
niyrids rcgnator aquis,tibi Nile fecundus, Danubius lætum profero fronte caput.
SaluereÄuguftosiubeo,natuin^patrem^, Ärmifcris alui quos ego Pannonqs.
Nunctus Euxino iatn nuncuolo curruere pontdj
V t fciat hoc fuperum cura fecund a Valens* Caede,fuga,flammis ftratos pcn'jfTe Sueuos, NecRhenum Gallis limitis eile loco.
Qliod fi lege maris refluus mihi curreret amnis,
’° Hue polfcm uitdos indereferreGothos.
Qiiatempeftate8Cin Aphrica Firmum noua molientem prælio iiicit ac ce pitl hcodolius pater eius, qui poft imperauit,à Valentiniano miffûs,amp; à Va* Icntepôft occifuSjCÙm Aphricam compofuilî’etapud Carthaginemifed prius baptifmate ablutuSjUtliberior iugulum pereuftbri præberet. Sed fub Valente potius quidam id geftum teftantur. Et in Britannia duce Valentino PicftiôC bcoii Germaniæ genres res nouas moliunt.lJli Caledonios amp;nbsp;Veturionas oc--cupant, hi depopulantur infulam. Et Sarmat^e quoque praefidem quem Rogt; ”^anus Imperator dederat,expulerunt. Vnde ÔC indignatus Valentinianus,eu
Pannonias uaftare audiret,bellum in eos parans, exaefta Treueris hyeme
20 in Gallias reuertitur.Er Bregttione oppido,cùm Quadorum legationem, qui latrocinia excurabant,paulo attentius audiret, fubita ira accêfus incidit in mor bum.QiTo arefeentibus uenis,cùm nihil fanguinis emittipo(ret,mortem obtjr: '5? apoplexin al ij upeant, qua, uoce amilîà,fcnfti integer expirauit. Qiiod quidê intemperantia cibiaciàturitate, quaartusdiffuderat, accidiftepluresretule^ riintianno ætatis quinto SC quinquagefimo, cùm imperafletannosxi. menC viq. diesxx. uir egregio uultu, animo graui,ingeniofolerti, fermone cultifsF rno,'^ed pareo. Li ga Deum ualdc plus, ut ob id à luliano exilio fit muliftatus» * Corporcrobuftus,amp; à iuftieia nunquam alienus: ob id quibuidam Seuerus di ûuSjôif uehemens.Vicqscp infeftus,potilïiraum auariciæimoribus Aureliano
30 fimilis. SedHadriano proxiiTiusinpingendofimulachra,fîueccraftueliiTio fingendo, noua arma meditando. Probatus omnino princeps,ß ei ftdis uti ligt;-cmlïct. De quo ita diuus Hieronymus, cùm de cereo pafchali agit,fcribit;Nu* per Imperator Valentinianus,cùm aduerfus Sarmatas quandotç propter Uly.« rij uaftationem in confiftorio fæuus infremerets ÔC totius gentis excidium rigt dus minaret,fanguine irrumpente difcrepuit.Duas autem habuit uxores :Se* ueram, ex qua GratianS Imperatorem genuit:amp; Iuftinam,quam ob nimiâ pul chritudinem,comendanteita Seuera priore coniuge,etiam duxinhec filia fuit lufti,qui iudexPicenierat temporibus Conftantq. Is cùm ex dextro fuo femo reimperialem purpuram fe genuiftè fomniaret, ÓC uifio hæc ad Conftantiü eC-
40 fetdelata,timensneexeo Ceiarnafceretur,luftü occidit. luftinafilia orphan» rclidla, ob pulchritudinem eft Seueræ uxori Valentiniani cóciliata,receptacp in fummam familiaritatem : qua cùm fæpius lauarctur,miram Seuera corporis pulchritudinê admirata,marito detulinSe quoeç mulierê,illius fpecie captam. Imperator his uerbis alle(ftus,hanc quot^ uxorem duxit, noua lege lata,ut qui cuepuellêtuiri,impunèpoftentduas accipereuxóresificenimpopulofasfore ' ^ntcs. Ex hac Valentinianus Imperator genuit Valentinianfiiuniorê, quem Gratianus in confort?imperij accepit.amp;f tres filias,Iuftarn,Gratam,2C Gallam, ex ca genuitj. duç uirgines perleueraröt, Galla Theodofio Impcratori nupfit, Placidam eifiliam peperit,qug mater fuit Valentiniani Imperatoris, quoni-
50 am ex Flacilla priore coiuge prius ArCadifiamp;Honorium genuit. Sofomenus iefert duas fuifle impcratori Valêtiniano ldias,Anaftafia atep Charofam, quas illiMartianus in Grâmaticis inftituit:è quarfi nominibus Anaftaftanæ amp;nbsp;Cha-' rofæ thermae publicae Conftantinopoli ditftaefunt. Quod ideo admonui,ft m iitj forte
-ocr page 180-14-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
forte fucn'nt hæ duæ ex prima coniuge Seucra. Exemplum mirae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
lentiniani Imperatoris in quendam præpofitum fuum R.hodanum,ranonemii \ licris Bcrenicæ, quæ fuper iniurtjs ab eo illatis Imperatori conquefta eft, uide j apud lohannem Monachû in uita illius. Cæterùm ut ad Valentem redeamiis, ; qui eùm in Alexandria amp;nbsp;Aegypto lege lata orthodoxes perfequeretur, nihi-lo proficicnteThcmiftiophilofopho,quipulcherrimaoratione Imperatoris [ furiam fedare annixus eft,a fratreValentiniano Imperatoreliteris eft reprehen j fus atque admonitus, ut à feCta Arrianorum fefe retraheret. Sed illc à propofp to minus deftitit,magiscp ad Chriftianorum perniciem eft inflammatus. IntC' | hm Parthi Armeniam irrumpunt, quioccurrente Arinthiolegato abierunt, ” prouincia liberata. Alia uia Sapores rex Perfarü rupto fœdere Ctefiphontem eoepitjibi^ hyemauit. Rurfus Hunni feu Alant, qui funt Tartan',amp; Nomades »54 Scythç,longeàregionetransTanaim uenientes,fuperatoIftro,quilimeserat, uagi Pannonias,Epirum Theflaliam grauiter uaftauerunt, aliquot urbibus direptis incenfis. Adhæc Gothos antiquis fedibus rabie perciti expulerunt» , Gothi Fridegerno ducc, Valentis auxilium poftularunt. A quo fine ulla fœde j hs padione kifeeptijper Thracias funtlocati, SC in ripa Danubq dteriorepo* j fiti. Ob quodetiam militesfuosdcfpiciebat, arbitratus tutum fibi efleillic con gt;nbsp;»55 tra omnes Barbaros præfidium. Hoc folatio uidus eft in fugam uerfus Ata
larichus rex Geuitugiorum,qui bellicofi funt Tanais accoIæ.Gothi ut Valent î® ti gratificarentur,cum fe Chriftianos profiterentur, Arrianum ab Imperatorc dogma fufceperunt,quam poftealabem nunquam dimifere. Vulfilas Gotho^ turn tum epifcopus,Gorhicas literas adinuenit,Ôlt; in earn linguam Sacram feri pturam traduxit. Atalarichus uidens patriamreligionemuiolar», f*-’'hones mouit, Gothos iterum in arma compulit. Qin mox diflbluta amicitia, om* nia cædibus incendtjscp complebant. Valens propere ex Antiochia accitus, tantam peftemauertere non potuit: fed magna clade uidus,fîdlachrymabillt; bello obrutuSjterga dedinamp;^infugauulneratus Iâgitta,deciditex equo, acce^ ptusep eft in uile tugurium circa Hadrianopolim,iuxta ciuod palearum ftrues erat cumulata:quod igné fuppofito in flammas folutum,Imperatorem Valen-}® tem abfumpfit. Locus enim feptus ab hoftibus, quia primo impetu capi non potuit, dum uidor Alanus Imperatorem perfequitur, infeius illic cum latere, ignem iniecit,quo concrematus eft. Ideô diuus Hieronymus inquit: Quid de fratre Valentiniani loquar f quem contra regale faftigium Thraciæ ignis abforbuitt'
Alt] tradunt,ipfum mutato Imperiali habitu inter prgliandum ad pedeftres turmas defeendifle, quia iam équités diffugerant,ignoto illic uulnere turn con foftum. Sic pertjt dignamorte Vales Imperator, anno ætatis quinquagefimo, cùm imperaflet annos tredecim,poft fratrem folus annos iq. Vir aliunde in a-micosfîdus. RefertZonaras,IfaaciumquendamuirumfandumImperatori4® Valen ti'ad præliû contra Scythas proficifeenti occurrifre,6C,Reddeô Rex (di xifté)Chriftianis fuatempla, fiuidorébello redirecupis,aliôqui uidus per» bis. Cuilmperator,nifileret,carcerem interminatuseft. Sedcùmuirillefan-dus non defifteret,in euftodiam ufq? ad reditum Cçfaris eft traditus.Quo die autem Valens exuftus eft,Ifaacius euftodibus dixit, Valens igné extindusia cet. Obferuatus eft dies amp;nbsp;hora qua haec uerba dixit uir ille beatus, amp;nbsp;res ipf^ ueritate comprobata eft. Vidit etiam infomnis Valens Cgfar hominem quendam fibi hec uerba dicentem:
Magnum ad Mimantem uadefeftinus,teibi Extinguethorrentem grauis faii impetus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®
Somno experredus, aftantes quæfiuit, quis nam Mimas uocaretur locusc* Et cum tandem ex grammaticis feu oratoribus quifpiam, quiregias aulas fequuntur,dixiflet,eire Afiæmontem Mimanta,cuius in Odyflea Homerus metni*
»
-ocr page 181-G R A T I A N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4,*
mcmtnifretAdaênüni^Mimanta.RidcnsImperatorfufccpitjQiiemeufget necefsifas hune uifendi,amp;fatum quærendi?Scdcùm cxuftus effet Impeiaror, abeunnbus illic Barbans, milites quidam Valentis cadauer difquifiuérunt. In eo tugun'o ubi pertq, ïnuentu eft antiqui cuiufdâ uni fepulchrum, cum bac in feriptione;? pectts c e d 0 n r m m i s hic s i r s EST, itaep impletum eft fbmnium ïllud Valenti's.
Habuit uxorem Domim'eam Âuguftam,raraepudicitiæ fœminam, quæ Hunnïs, Alanis ÔC Gothis uid ncibus fignis Conftantinopolim obfidcntibus, uinliterreftitit. Namexæran'o publico multas pecunias amp;armaciuibus ac ’° plcbilargita,aburbisuaftationeholiesfubmouit,rcgnum^cognarisfîdeli'-terferuauit.Sarraceni etiam cum Regina eorum Mannia Romanisfœderata, auxilia tulerunt. Quanquamalq probant,Dominicam Augufiam perfoluta ingenti pecunia hofiibus urbem luam euftoditam. Inirenio Valentem ex ea gc nuilichlium unicum, qui infans mortuus eft, dum eum pater Arrianis præfen tibus baptizare feciflet iuxta fuum iufiurandum. Licet paulo antè Bafilius epi feopus precibus fuis ad Dcum,ab ægritudine libéralîet. Hæc ex Ammiano Marcellino,Orofio,Paulo Diacono,Sext. Aurclio,lordanne Fcrgino,amp;: hifto liaTripartita exccrpfimus. Nam alios qui hæc tempora feripfifTent, hatftenus nonuidimus.Sed quid obftiteritftudiofo,etiam uidereMonodiam Gregorq Nazianzeni, ubi de perfidia Valentis Cæfaris nonnulla leget quæ ipfum oble ôabunt.^Ioannes Monachus,quiresChriftianas paulo diligentius collegit,ôlt;^ titriufqj uitam non minus accurate confcripfit,non eft negligêdus, Nos igitur pro more,noftrum nunc fubdamus tetraftichon:
Inde VdlcntinidiW! ddit cum ß-atre Valente impcriumydßitui milite,patris ope: Impcrat occiduo primai ftxliciter orbe^ Alter in Eco limite fuccubuiti
îa
Auguftæ, genitusSyrmi, literis fuit abineunte ætate haud \ mediocriter inftitutus, Aufonio præceptore, cruditifsimo at^ i que ingeniofifsimo uiro. 'A quo St Gratianus carmen facere^ t ornateloqui, explicatecontrouerfias moreRhetorum foli^ tus, liberalium artium ftudiofus, poeta orator haud uulga* ’■is,plerifqueifuitadmiratoni. Qtiare ÔC pater Valentinianus uixpuberem,un pcrij infignibus ornatum,Auguftum appellauit. Princeps plane religiofus ab 40 aciolefcentia,quimente pura SCimmaculabili confcientia,Deum fummum uc «eratus eftquotidic. HomofrugiSC pudicusac uerecundus, in amicorunl ofrictjs fedulus,liberalis,amp;adcô comis,ut ægros fæpeinuiferef,mcdclis confo btos foueret,fomentis fanarct,SC fumptibus aleret.DefunSto Valente patruo finefobole, Afiæ Lybiæcp régna fufeepit, cùm iam à pâtre Auguftus déclara--tus Europæ praîeflet. Valentinianum iunioremfratrem, licet ex alia matte, ticrnoxferibemus, titulo Caef. Auguft. participem regniac confoi tem fecit, Treuctis turn agens,confulente Merobaude tribuno : cum quo mox ex inna--ta picrate lege fanciuit,ab exilio reuocandos antiftites ac prefules,qui à V^alen tecrantimmeritô expulfi.Iufsitinfuper unamquanq? rchgionem ftia fâcra ccle $0 brare,ab ecclefia tarnen amouitEunomianos,Phornianos SC Manichæos hægt; ieticos. Zonaras tradit,cxercirumValentinianum,abfente Grariano,pueruni 2dhucquadrimum,C£farêdcclaraire:quod bilemGratianomouit,adeo utplé tofijincreparetuerbis accrbioribus,quafifiniftrûanimum ergafe principêo* fteudrf-
-ocr page 182-1/2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N 1 A N I
ftcndifTcnt. Ab imperq tarnen focictatc fratrem non rcpulit,fed omnia ei com munia fecit. Cum inten'm immêfa hoftium multitudo Gallias irrumperet,Gi'a tianus admodumiuuem's,licet imparimilitum numerOjCum his cógreflus, cir ca Argentoriam oppidum,triginra millia Alemannorum fudit. Vnde 0^ Getquot; manicus Alemannicus diclus eft. Cum uero animaduertiftetThraciam ac Daciam genitales terras à Gothis,Thaiphalis,Triballiscp uaftari,ac omni per* nicie atrocioribus Hunnis ac Alanis periculu I^omano nomini immincre, in Pannoniam ueniens,accitum ab HifpaniaTheodofium, ingentis animi amp;nbsp;pic taris uirum, cuius fama à rebus geftisiam erat ob eiusfortitudinê Celebris,ma giftrum militum fecit,cum exercitu contra Barbaros mifit. Qin cum expe^ x’ ditioneThracias penetrans,cum hismanus conferuit,eoscp cçdeac ferro in fu gam uertit.Keuerfusitac^Theodofius cum ingenti ui(ftoria,fuitriumphi ipfc* met nuncius,Imperafori res geftas enarrat, Barbaroscp Iftrû traietftos fateturJ Qitod obtreÓatorcs Imperatori tanquam falfum ficftum^ obijciebantrquini^ mo ipfum in fuga uerfura amifsis copqs,ementicbant. Milsi exploratores,mul ta millia Barbarorum cæfa renunciant. Letatus Gratianus,Theodofium con* fortem impcrtj facit,concefTa illi purpura apud Syrmium,cùm tertium actrigc fimum ageret æratis annum, tradito fibi Oriente fimul cumThraciçimperio. Qiiod Tlieodofius node quæ præcefsitin fomnisuidit:abantiftite fcilicet Antiochenfi chlamyde fe ueftiri,ôf corona ornari : Neruâ in hoc fequutus,qu'i îo Traianum adoptauir, Moxipfe Gratianus in Italiâfeftinauit,amp;ad Gallias gu* bernandas reuerfus eft, Alemannorum times reditum atq; incurfionem. Cum interea Maximus dux Romani cxercitus,uir ftrenuus probus, dignus alio* qui principatUjfi nonfacramentifidem uiolafTet, in Britannia ab exercitu Im* perator crcatus,Gallias ex improuifo adoritur. Quo tempore Gratianus ocio fus degebar,fuos negligens: SC moribus achabitu Halanis,quos fibi poft obi* turn pacrui conciliauerat,comp!acercftudet. Qiiadcre odiain fe militum ex* citauit, utlegionesGratianoinfenfead Maximum,qui tyrânidem arripuerat, defïcerent.Cùm cnim uete-resac Romani milites Imperatorem fuum uiderêt, adeà Barbarorum comitatu SCamicitia dclinitum(quos prius ingentiauroad fe tranftulcrat ) uteorum habitu nonnunquam iter cum tjs fob's faceret, inge*
156 mifccbant, amp;nbsp;ipfum deferentes,illuc tranfierant. Exceptus itaqj à Gratiani le* gionibus Maximus,dolo Imperatorem circumuenit tali.Andragathius prçfe* dus cl afsis,focius 8C dux Maximi,ledica geftatus, luftiis eft occurrere Gratia no ut eum iugularet Interim rumor fpargirur,aduêtareuxorcm Gratiani,qux in Lugduno Gallig mari tum operfrctur. Gratianus uerurn elfe rumorem arbi* tratus, infidias minime timuit,ÔC ad uehiculû quafi uxoris occurrit: è quo An* dragathius profiliens,armarus ÔC callidus,Gratianum nihil tale timentem occi diqnouem amp;uigintiannos ætarishabentcm,anno imperij xv,xxiiij die.lmpe rauit enim cum patre Valentiniano annos viq.dies Ixxxvitj.cum patruo ÔC fra 4“’ tre iij.cum eodem fratre acTheodofio iiq.Interfedo Gratiano,Maximus cor* pus Gratiani reddereValentiniano noluit,neexuuiarum redditu militibus dolor renouaretur: licet fæpenumero peroratorcsid Valentinianus expofee* ret. Beatus quoque Ambrofius orator Valentiniani ad Maximu fuit, qui eum adfe uenirepetebat tanquamadpatrem,multapollicifus:licctnon uenerit. Inde Scdiuus Hieronymus ad Prefidium iertbens, fic de morte Gratiani loquf tur: Necdum annus completus eft,quo principem Gratianum prodeuntem CÛ exercitu fuo ante foeda captiuitas, dehinc miferabilior opprefsit interitiis» Sic perijt Gratianus Imperator, qui religioneac picrate omnes pene qui ante, fuerant,principesfuperabat.Viuarmorumftrenuus,ucloxcorpore,quicurfu, 5»
157 palæftra,faltu,ceruos fuperaretmihilcp aliud die noducp ageret,cp fpiculis me* ditari: fumma? uoluptatis,diuing^ artis crcdere,deftinata fibi fcrirc. Vnde re*
»53 difsime de eo Aufonius inPanegyrico dixitiNemo abdudtus iacula cotorfit, nemo
-ocr page 183-GRATIANVS ET V A L E N T I N I A N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14;
némo fptcula crebriiis l'ecit, aut ccrhus dcftinata perçufsft. Qyod 8^ eleganri difticho alibi exprefsit,de leone ab Imperatore fagitta occifo:
Quod leo tain tenui patitur fub arundine letum, Nonuires ferrijfed ferientis agunt.
Fuitautem çibi,uinijaclibidinisuiô:or. Sediniuueniliexultatione plusfcf te lgtus,quàm ftifFieiebat: ÔC plus uerccundus,quàm Reipub. intercrat, Qui fl ad cognofçendam Reipub.gerendg feientiâ animum intendiflet/untflos prg celluiliet.Sed cùm in hac negligens eflet,periditatus eft.
Habuitautem Gratianus uxorem Côftanriam Pofthumam,filiam Conftan ’O rij fecundijCX Fauftina uxore,quatn imprçgnatam poft fe reliquit,ut Marcclli--nus teftatur.Quç cùm adoleuiftetjGratiano eft iure matrimonij copulata.Sed nullam generaffe ex ea fobolê inuenimus. Zonaras fexto anno ab inten'tu pa^ trisoccifumGratianumttadit. Andragatbiusautem,qui Gratianum iüftulit, cùm Maximus tyrannus eftet àTheodofio próftratus,in fluuiS fcfe précipitas, abforptus eft ex defperatione.
Adiungamus huic SC fratrcm,ctim quo rcgnauit,Valèntinianum.ÏsValenti niani Imperatoris SC luftinæ fi'lius fuit, à Gratiano fratre poft patris obitum in inrperijconfortem afcitus,5C in Iraliam mifttiSjdum ipfe contra Alemannos pu gnaret.Pfobum,uirum confularem,prpfelt;ftum prætorio habuit. Ad quem Au :o ionij extant libelli 8^ carmina. Vbi Gratianus Maximi tyranni infidijs opprefl fusoccubuit, necefsitatecoaeftus, ôC inuitusineiusimperium confenfit. Sed Probus tyrannidem mctuens/elicfta Italia,in Illyricum ucnit,5lt; inTheflalonfl ca Macedonia! diufefe continuit. luftina aut mater Valentinianfuiuo marito^ tùm cflet AiTiana, peftem faterinon aufa, fe continuit. Sed turn libera metu, quia filius iuuenis erat,palàm profeflâ, uiros orthodoxes amp;nbsp;Ambrofiû præ{ugt;-lem Mediolanêfem (nam ibi turn degebat Valentinianus ) infeeflari aperte no crubuit,antiftitcmcploco ccdereiufsit: præcipiens Beneuolum quæftorent legem promulgare,qua Arriana fides probaretifed ad hanc impietarêquçftor nec praemio nec honoreimpelli potuir. Scripfit itaMaximus Valentiniano^ Jo utpaternamièruaret pietatem, ncmolcftus ecclcfrjs eftet, ncbcllo cogeretur feciim decertare. Valcntinianus iuuenis adhuematnnonaufus rcfiftere,amp;f ty ranni dolos fufpicatus^in lllyricum confugit, ac tandem in Orientem ad The-odofium properauit: a quo liberaliter eft exceptus, admonitus^ ne matri afl fentirct in defendenda Arriana pcrfidia,fed pietatem paternam fedaretur ,qui Ecclefiam orthodoxam femper fuiftet tutatus. Refert Zonaras Valêtinianuin TliçodofiofcripfilTe,cùm tyrannus illefibiimmineret,ut fuppetias lerret. Cui Theodofius reipondifte fertur,haud effemirum fl feruus contra dominum fu^ umcontemptuihabuerit. Signifîcans ilium efte defertorem ueræ fidei, SC ma* tris potius illecebris pelle(ftum,cotemnere uerum Deum Sd Dominum ac ere 40 atorem fuum. Tum expeditionem ingentibus copijs Theodofio ordinauit contra tyrannum,ueritus ne infidrjs Gratianum obrueretrati^ relicfla Conftan tinopoli,cum Valentiniano Theftalonicam ucnit. Vbi legatos Maximi tyran* ni difsimulanter audiuit: ÔC ambiguo refponfo dimiisis, Mediolanum tende-* batifupcratiscp alpibus,circa Aquileiam uicftricibus fignis Maximum ibi fecu re degentem cæpit. Milites enim Alexandrini, ueriti Imperatoris copias amp;nbsp;ui tftricia arma, impetum ac famem timefeentes obfidione, tyrannum uinclum compedibus Theodofio offcrunt,a quo occidiiufTus eft. Mox Andragaihius qui Gratianuminteremcratjfocius Maximi, certior de eius cædefacflus, in mare fepræcipitem dédit. Valentinianus in Occidcntisrcgnum reftitutus, Ç0 poft uitftoriam cum Theodofio Romam eft profecftustcum quibus amp;nbsp;Hono* riusadmodumpuerucnit, quern eConftantinopolieuocaucranubi cum pul cherrimo triumpho dies lætifsimos peregerunt, amp;nbsp;paulo poft cum filio Con* •ftantinopolim eftreijerfus. Valentinianus ab Italia in Gallias profcclus eftj
ÔCdum
-ocr page 184-14-4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
amp; dum V lennæ ncgligcntius moraretur, fraude Arbogafti Alanorum prarFcgt;' dfi,nodu in cubiculo ftrangulatus, creditus fubitaaut uolStaria morte obifl^» Prefagîcbat enim ci animus aliquid mail, et ob id pro Ambrofio epifcopo Me diolanenfi nuncium mifit, ut ab eo baptizaretur. Sed cum Ambrofius aduen' turn tardaret, præuentus eftImperator I'nfidtjs pefsi'morum. Nam grammatb eus quidam Eugenius, qui ob eloquentiam iiï palatium afcitus,uenerabatur a multis, Arbogaftum Gotthummilitaris ordinis ducem, uirum cruentum Si fanguinarium,in confilium acfocium accepit: qui unà cubicularios cunuchos Valentinianimuneribus corrumpunt, SCingreflb cubiculo dormientem Prio cipem fuffocant,anno eius imperij decimoo(ftauo,quô Eugenius tyrannidein lt;nbsp;nbsp;nbsp;arriperet: contra quern profetftus eftTheodofius, ut infra ftribemus. Fecit o*
rationem funebrem elegantifsimam diuus Ambrofius,de obitu Valentiniani Imperatoris,qug prorfus 0^ diligenter uidenda eft.Nam plergcp eius extantad Valentinianumhuncepiftolae,delegatione ftiaad Maximum tyrannum,0^ quod aras gentilium imperatorio decreto non finatinftaurari,cum fit Chriftia niftim us Imperator. PrætereaidemSymmachiconfiilis orationem confutat at(j reijeit, 06 plura alia,qusc quinto eius Epiftolarum libro offendes. Sic intC'-rqt Gratianorum proles:fatiscp fauenti cœlo uifuin eft, uno uelut curfu qua* tuor earn numerafle Auguftos, inter quos tertius parum bellicofiis, non auo, non patri fimilis. Romæ cum à palatio ad hortos Saluftianos fecederet, dice* J® bat fe confeciffe Parthicam expeditionem. Moxcp ad Theodofium Ô6 liberos fuos translatum eft imperium,mafcula prole deficiente.Ex Gratiano enim fu* nario Valentinianus maiorgenitus:duosexduabuspeperit uxoribus filios, Gratianum ex Seuera, Valentinianum luniorcm ex luftina: exqua quoi^ Gal lam, Gratâ,luftamcB fuftulit. Sed omnes fineliberis fuere,præter Gallam,qu3e Theodofio nupfit:de cuius genealogia inferius fcribemus. Hæc exOrofio, Paulo Diacono, Sexto Aurelio, Hiftoria^ tripartita excerpfimus. Aufonij autem Panegyricum quê Gratiano dixit, cum altjs quOt^ operibus cenfeo ui* dendum. Scripfit inde diuus Ambrofius ad Gratianum libros quintj, quibus cum inftruitdefide:operahercleprgclaraamp;nobilia.Ioan. Monachus luculen ter utriufep uitam græcè complexus eft. Nuncuero pro morenoftro tetrafti* i6q chum de Gratiano fubdamus:nam alter ociofus pene quieuir.
Hine Cæfdr^cui nomen MUi,cuigrdtid dondt, 'E.t quemgens tulerdt îlduid Pdnnonijs.
Millid multd Alemdnnorum qui perdidit,iUunt Abftulit horrendo Mdximus Me dolo.
THEODOSIVS CAESAR^
HE 0 D 0 j/r5lmpcratorfiliusTheodofij,ueI(utalij)Hono rij ScThermantiÇjin Hiipania genitus,inltalica Diui Traiani ciuitate, ibi^ enutritus, à patre illuftratus eft ac nobilitatus. Qyandoquidem in Aphrica procoful, dum ftr enue comino tarn feditionem fedaftet, commeruit Valentis imperatoris in ____uidiam: à quo iufllis eft occidi, quod fuperius fcripfimus. Ex IOC patre genitus eft is Theodofius, cui hoc nomen parentes fomnio admoni ti indiderunt: quod fonat,quafi à Deo datus. Oraculo etiam quodam in Afia diuulgatum eft,fuccefibrem fore Valentis ,habiturum nomen cuius initium a thetagræca litera fumatur. Quo oraculo deceptus Theodorus quidam,eutn $9 imperium ui arriperet,cupidinis ineptæ fupplicia luit. Refer ebat autem genus fuum inTraianum,cui Ô6 moribus amp;nbsp;corpore perfimilis fuit, tarn uultu quant inceflu. Nam Ô6 eminens utriufcß fuit ftatura, Ô6 par caeiaries, ingentes oculi, utercç
-ocr page 185-T H E o D o s I V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J45
uterqî comisac demens.Violentiam tarne ôd triumphandf cupiditatem,plus deteitatus eft:Theodofîus,quàniTraianus.Quemadmodum autemTraianus labentemRempub.inpriftinasuires reftituitu'ta hic Imperium Romanum, quodocio amp;nbsp;negligentia trium principum confenuerat, diflenfione partium dilaceratum,ueluti noua pelleiuuenefcere fecit,amp;lacertos mouere, Cùm ter^ tiuin ac trigefimum ætatis annum ageret, Syrmij amitflu purpureo eft à Gra-tiano indutuSjCaciàr^ appellatus,ôô Auguftus,poftquam multa millia Barba forum éThracia, quo ire iuflus erat ab Imperatore, fœliciter eieceratacfuga* ficratdicet obtrcdtatoribus turn quidem minime careret, qui eius res geftas e^ ’ 0 leuabant.Fertur eum in fomnis,priufquam Auguftus defignaretur,uidiire fe à ’lt;^3 quodam fene fàcerdote corona pallio ornari : quod paulo pôft re ipfa ueru cHe declaratum eft. Ea enim témpeftate 'V efogothi Thracias Ripenfem^ Da riam uaftabant, Gratianuscp coacftus eft in Gallias feiîînare ob Vandalorum incurfionem.Ob id Orienti praefecftus Theodofius, uirtute ac militari difcipli na,ingenio amp;nbsp;confilio claruSjGotthos Thraciaî ftnibus pcpulit : Hunnos^ ac Alanos Scythicas genres, ipfi etiam Alexandro fotmidatas, multis magniscp præltjs uicit,reformatoRomanoexercitu incuncftanter illosaggreflus.Sed ^^'Jm'Theodofîus letalem incidiftet ægritùdinem, Gotthi iterum cum audacia Tbeftaliam,EpirumacThraciam depopulabâtur: cum quibus Gratianus fœ*
gt;0 dusacpacemfecit,miisispluribusmuneribusacubereannona.Timuitenim, ne Theodofius uitæ finemfaceret.Cùm itarp inTheftàlonica uft^ adeô ægro» tatet,ut ab Anatolio eiufdem ciuitatis antiftitebaptizaretur, licet à maioribus fuis ab ineunte pueritia Chriftianis legibus effet inftitutus, mox ad populum Conftantinopolitanum fcripfit,orthodoxæ fereligioni efle addicftum, præcigt; piens omhes huic fubefïe.Dehinc Conftantinopolim intrauit cum honorifica pompa,Gotthorumcp regem Atanarichum benignè ad eum uenientem fufce pit. (fœdus enim cum Gotthis quod Gratianus pepigerat,ratum amp;nbsp;ipfeha.' buit. ) Sedubi Gotthorumrex diem obtjt, perfecftismira cum folennitate Xequtjs,quibus Romanus etiam intererat Imperator, qui fupererât Gotthi,in
JO fidemàcuerbaiuraruntTheodofqlmperaton's, uirtuteacbenignitateprinci' pis allecfti, fœderati^ didi funt. Actum militia ilia dudum fub Conftantino principe fœderatorum renouata cft,unum^ corpus ex illis ac Romano milite efficituncum quibus poftea Imperator Maximum,VicftoremacEugenium ty »64. tannos debellauit. Eifdem diebus Perfarum legatio Conftantinopolim uene* ïat,ac pacem petierat:fiue principis bonitate permoti,fiue fatiati uicftoria,qua olim lulianum ftrauerunt. Valentem in fugam uerterunt. T une cum tjs fœdus eft idum, quo uniuerfus pene Oriens eft Romanis conciliatus. Poft liberaras tandem Barbarorum gentibus Thracias,Arcadium filium confbrtem fecit im pertj. Cùm interim Maximus e Britannis tyrannus, Gratianum Imperatorem
40 occidiftet,Valentinianuscp eius frater Italia eieeftus adTheodofium profugiß fer,à quo benignè fufeeptus eft, ut uno labore utrifqj fratribus opitularet, mor tem Gratianiuindicando, amp;nbsp;Valentinianum extorrem reftituêdo, reliefto Co ftantinopoli Arcadio filio, ipfeTheodofius cum ingêti exercitu, fîc plufquam uiginti armatoru millibus Alpes Italiæ penetrauit, amp;nbsp;euftodita clauftra facile fuperauit: ac Maximum tyrannum circa Aquileiam occidit dC interemit, cum ei uindus à fuis eflèt oblatus. Hoc quod eiDiuus Martinus præful Turonen^ fis prædixerat,infœlici fcilicet exitu terminari eius uitam. Vbi etiam Andraga thius præfetftus clafsis certior de cæde Maximi faeftus, in mare fe prçcipitauir.. Ac turn deinceps Vieftor Maximi filius, quem Cæfarem pater fecerat, Gai
5 0 Iqs præpofueratjtrucidatus eft,regno^ fuo reftitutus eft Valentinianus. Per-2lt;ftauictoria,ambolmperatores Romam cum triumpho ingrefsifunt. Euoeà tus Côftantinopoli Honorius admodum adhuc iuuenis, Romam uenit, ut cum pâtre uidforiam celebraret. Qui mores urbis deprauatos reformauitno- ,
n uis '
-ocr page 186-I O A N. C V S P ï N I A N ï
vis legibus,8lt;rpiftnnam quamcretrices proftabant demolitus eft, ac quo fupgt; plicio deinccps punirentiir adultcræ depræhenfæ facniuit. Symmachû quoqî fenatorcm Maicftatis reum, qui Maximi tyrannilaudes decantauit, ob fingu^ larem eius eloquên'am ac dodîrinam abfoluit : pôft deinde cum Honorio hlio Conftantinopolim profedîus, reliôo Romæ Valentiniano. Quem in Gallijs paulo pôft Aibogaftus quorundam auxilio ftrangulauit in cubiculo, ut fupra memorauimus.Nam Arbogaftus,poftoccifum Valentinianum,amp;interfe(ftß Vi(ftorem,occultata iuuenis morte, Eugenium Imperatoren! cum exercitu fa cit:qui olim grammaticus amp;nbsp;literarum latinarum præccptor,reli(ftis fcholis in palatio Imperatoris militabatantographus,ob eloquentiamhonoratus. Erat autem Aibogaftus genere Gotthus,Gallici exercitus præfetftus: uir barbarus animo Ôl conlilio,manu,audacia,potentiacp promptus.Et qui titulo Eugenij, quem Imperatoren! ipTe nominauerat, Occidêtis regnum inuadere ftudebat, muftis millibus coadunatisamp;^ exRomanorum præfidijs SC Barbarorum auxi lijs,confli(fturus cum Theodofio de fumma rerum,claufis ac obfeftis undique alpibus,ne Imperator Theodofius irrumperet » At Tlieodofius Imperator in' uidîuSjDeo hominibusffiacceptus, qui omnem fpem inChriftum optimS maximum collocabat, effufis cum precibus lachrymis,cibi expers,no(ftêper' uigilio 6c oratione infomnem egit:ingêti animo,cum Honorio filio quem Ini' peratorem defignauiqopus aggreflus,afterûprælium fufcepit: paratis coptjs, 2° accepto refponfo defœlici pugnæ euentu in fomnis.Moxhoftilia arma, pu gnantibus etiam pro eo uentiSjqui ipontê contrartj lioftibus eruperant, profu dit atcp dcleuit, Adeô ut nimirum poeta Claudianus turn non minus elegâter quàm uere canereqin tertio Honortj confuiatu:
O nimium dilecfte Deo,cui funditab antris Aeolus armatas hyemes,cui militât æther, Et coniurati ueniunt ad clafsica uenti, Alpinæ rubuêre nines, 6»d frigidus amnis Mutatis fumauit aquis:turbai^ cadentum Staretjiii rapidus iuuiftèt flumina fanguis»
Continuus enim turbo, ora pedtoracp hoftium teils amp;nbsp;fcutis quah'ebat Nec inanis ulla uolabat {ägitta:5i6iam Arbitio hoftiliü partium comes, Maic' ftateImperatoris motus, fuum deferuit tyrannum.Eugenius itacp captus,po2 nasluit.Duni enim ante pedes Imperatoris proftratus ueniä petit, à militibus aftantibus capite truncatur.Alrj tradunt fefèprae timore,cùm illiiniecftus eftet terror,ftrangulafte. Aibogaftus ut cruciatibus fe eximeret,fuamanufcipfuni i'ugulauitenfe, qui paulo ante decemmillia Gotthoru à Theodofio milTorunt proftrauerat.Omnia elegäter Claudianus profequiqir, in quarto Honorij co' fulatu.Ferunt religionis noftræfcriptores,Tiodte quæpugnamprecefsit, duos uirôsinfomnis uifos, quiImperatoriTheodofioapparuerunt candidis ueftf 4’ bus,uicftoriam promittentes: qui ôdmiliti cuidam apparuerunt, quorum alter loannes euangelifta, Philippus alter apoftolus fuilfe narrâtur. Nec id mir um cuipiam uideri debet, cùm Romanis fæpius Gemini fratres Caftor amp;PolluX apparuilfe pluribusbellis dicantur,annunciantes uicftoriamamp;bello Latino amp;nbsp;Macedonico.Sic Vicftoringenti gloria potitus, amplifsimo triumpho libc' ' 3atiorbis,fubaclis undiqj tyrannis, adminiftrationiReipub. animum adiecit: filios^ confortes imperij faciens,Ârcadiun! Orienti,Honoriû Occident!' præ fecit.lpfe Mediolani cofenuit.Vbi cùm quondam templum in^reftus,ut fum' mo Deo facra perfoluereqà diuo Ambrofio eft prohibitusrquod olim Theflâ lonicæ,orta quadam feditione,autor fuilTet,ut mufti innocentes eftent trucida 5 ” tffeptem penèmilliahominum fcilicet ; licet Zonaras dicat quindecim fuilfe millia cæIà.Ob quam rem pœnitentiam egit, 6C fefe precibus Ambrofil deuo' îiisimè fubmifit. Omni^ æuo ecclefiae obediens, leges confcripfit de fijbuer' tendis
-ocr page 187-T H E o D o n V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J47
tendis Dcóhim delnbns,quód in Aphrica pafsim,ó(: Afia, amp;nbsp;Alexandi læ pox nfstmumfadlumeft,ubi radicitusSerapidis SCCanopi fubueifâfunttempla, Qliæ aut nota fecerït Theodofius Imperator Ambrofio, S)l quam legem inde fanciuerit, licet in Decretis xi. q. iij. c. cum apud ; SC nonagcfimafexta dift. c. duofunqponantur: tarnen omnium copiofifsiméhiftorialïipartita lib.nono cap.xxx.explicat,ac legem ipfam poniqquæin C. repetitur, tit. dePœnis.l.St uiridicari. qua? omnia rem ipfam apertifsime commonllrant. Scd reuertamur undc digreisi fumus. Cu deinceps Theodofius Mediolani degeret, ex fenio triniörbum incidit, quo tempore ludos celebrabat pro uidloria, quibus ipfe to 6^filiiisinterfuitmane.fedperaóoprandiorepentepraegrauarus,fpe01aculo nori interfuit,hliü tarnen adelTe præcepit.Nodîu uerô defun dlus eft, anno æta tis fexagcfimo,uel (ut qui uerius) quinquagefimoicû imperaftetan.xvij.Corgt; pus éius eft Conftantinopolim translatum,ibicp fepultum. Mediolanenfis epi fcopus Ambrofius ei orationem funebrem dixit, quæ exrat : quæ terræmotü, afsidubs imbres, caliginolôs dies, mortem Imperatoris præeeisiireatteftatur. Tab’s erat cxitus clemêtifsimi Principis,qui in omnes homines erat munificus acliberalis,potifsimum tarnen in bonos.Diligebatingeniafimplicia, miraba-turerud!ta,literisipfe mediocriter eruditusimulfum tarnen làgax, Qi ueterum glt;^ftorum diligens inueftigator, fed qui fuperba ac crudelia faefta iinprobarer, 20 Ad irani tardusiquam fi quadoincidit, temporisinteruallo inieefto emolliuir. Poftquam fueracab antiftite lancfto correptus, prius alioqui implacabilis iræ, inarnicos,propinquosi^ admodum propenfus, adeo utpatruum uelutigeni* torem colereqfratris fororisenliberos pro fuis haberet.Tantû pudori tribuens ae continentie, ut cofobrinafum nuptias uetuerir, tanquam parum honeftas» Habuit autem duas uxoresiFlacillam, deuotifsimam ac religiofifsimam fœ minai-n,qu:e multa pietatis exempla egentibus exhibuit : SCmaritum fepe adgt;-tnonuit, ne benefadlori ingratus foret. ex qua Arcadium 5C Honorium filios finperatores genuiqquos poft fe fuperftites reliquit.Huius ftatuas in foro po* , fitas, cum Antiochenfes ob impofitû uecftigal nouum deieciftent, 6C per uias 30 publicas traxillent, hos inLaodicenfium tradidit poreftate: grauiusn? ob hâc contirmeliâpuniuiftet,niFlauianus præful iram cius temperaiîèc. Sedhacdcgt;-fundajCallam fufeepir, Valentiniani maioris fihâ,âf iuniorfs fororem: ex qua filiam tulit Placidam Gallam. Sed quifquis plura deTheodofio feire uoluerif, Aiirelium Sex. qui hoc loco libellurn fuum claudir, Orofium,PaulumDiaco^ Hum adcat,êClùrdannem.Nçc grauetur nonum librum hiftoriæTripartite,SC undecimum Ecclefiafticae Ruffini inuifere. Eft etiâ uidendus Ambrofi us,tu'rn Atigurtinus lib. quinto Ciuiratis diuine, tû Claudianus pafsim,acProcopius debcllo Vandalico, Sed in primis Panegyricus ille elegantifsimus Latini Pa.« cati Drepani, qui baud parum multa deTheodoffi uirtutibus docebit : quem 40 ftudiofifsimo cutœ perlegendum 8C edifeendum cenfeo. Sed minime eft ne» gfigendus loan.Monachus, qui res Chriftianas,SC quomodo Theodofius Ar fenium diaconum j uirum eloquentifsimû, filfis fuis Arcadio 8C Honorio præ ceptorem dederit,pulcherrime enarrat in fua hiftoria : quem fuadeo euolueiV dum.Nuncuerô noftrum fubdendum eft demote tetraftichon;
Theodofiw [e(]uitur,udUdis accitus Hiberis, Corporis ob uires cuiddtur imperium.
jHc Gotkosq;, Scythasq^ omnis,/ieuosq; tyrannos Oppreßit,pugnlt;ins(iuxtliofuperüm,
n ij Area*
-ocr page 188-14-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N ï A N I
ARCADIVS^ HONORIVSgt;
s?rircro Theodofio Magno,imperiumorbisdiui'fumcft ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fib'os duos teftamento. Sed quia nondum aerasmatur»
™pcrioerar, du0iores legit, qui puen'sadeiTent. Et Ruffini^ O yM Arcadio,quiOrientiseratlmperator,adiungit:StiliconêHo [
egreflb.Fuit ÓC Gildo tS præfes uniuerfæ Africæ, Refcrt ’Z.O' naras,ambos imperatores fratres mififTe ad ArfeniS olim præceptorem fuum, qui tum exulabat, ut eis delida condonaret : Arcadium ob infidias quas ei tC' tendiiret,totius Aegypti uetfligaliaunius anni promunere obtulifle.QuX quidem Arfenius reipuit, tanquamhominimortuomundo pecunia effetin' utilis,qui nihilominus à Deo optabat gratiam.Quomodo autem fub ijs impc ratohbus bclla undiep detonuerint,cum plures undiep ortifunt tyranni amp;nbsp;dUquot; ces mali,promifcuè(ut res acciderint) enarremus.Cum Theodofius rebus hü manis excefsiflet,ambo filij iuuencs erant. Qua occafione duces ueterem Rde amp;nbsp;ius legati fandifsimum,regnandi cupiditate uiolarunt. Ad hoe iuuenes Cx fares atep Augufti auxiliartjs fuis,hoc eft Gothis, donaria confueta fubtrahert tes,fan:idiü illis ingerebant. Qui ne longa pace eneruarctur, regem Alaricutu i deliguntjCui erat poft Amalos fecunda nobilitas,ex gencre Balthoru; qui dUquot; ’’ dum obaudaciamuirtutis Baltha, id eft audax, nomen inter fuos acceperat. Quem Ruffinus Gallicus,uel fecundum alios Britannus, dam mifsis muneri' bus euocat,atcp arma capere contra Arcadium perfuadet, ut fub co metUjdiaquot; dema Orientis capiti fuo imponereqamp;^ Arcadium imperio priuaret.Facile laricus pcrfuadebatur,quiiam cum fuis noua quærere régna maluit,quàm aliß nisperociuminferuire.Proditione comperta,medio conatuRuffinus perni* ciofus tutor, à militibus Italicis eft occifus : caput cum dextra præcifum ante ! jpfas Conftantinopolis portas pependit, ac fpetftantibus ludibrio fuit : uxotc cius in exilium miftà,cun(ftas eius opes Eutropius Spado promeruit.Is eft ille Ruffinus,quem Claudianusduobuslibrisinfetftaturacerbifsimè.Interea Gib 5’ do in Africa etiamanimum adiecitad prouinciam fuo imperio fubigendam, puerorum ætatê afpernatus,poft Theodoftj patris obitum. Cui Mafcerel fra^ ter rcftitit,impium fratris fcclus deteftatus: ob id in Italiamnauigans,utHono rio id conquereret.Gildo interim infratris inuidiam,co abfente,eius filios enc cat.Mafcerel abHonorio copiasaccipit,traie(fturuscpin Aphricam,exCa' preis infula uiros (aneftimonia uitae præftantes accipit, quorum prccibusub tftoriam à Deo affequi fperat. Et nimirum cum quinque millibus armatorum, Ixxx millia exfraternis coptjs deleuit. Gildo fuga naui ablatus,fçuitia maris in terrain relatus eft. Submifti à Mafcezelefratre iatellitcs apud Tabracum, qui gulam Gildonis à fuga retra(fti,uelo fregerunt. Hoc modo Mafcezel filioruiu cædem ultus,in eandem dominandi cæcitatem prolapfus cft,quafi non Hono rio fed fibi uiciffet,Aphricam armis receptam adfe trahere conatus eft.Scdnb hilo eft res meliore euentu ab eo mota,quam ante à fratre fuerat. Milites eniui eius imperium pertçfi, Mafcezelcm obtruncant. Attpfieduorum fratrumre* bcllium continuatis cædibus ultio ac uinditftarecepta eft, qui Aphricæ impc' num non magis temere quàm infcelicitcr tentare aufi fuerunt. Scripfit hoc bd lum poetice amp;nbsp;eleganter Claudianuspoeta,amp;Orofiusin fine fuarum hifto' riarum.Scd cæca dominandi libido, quae fæpe tranfuerfos cgit mortalium ani moSjStiliconem quoep, qui occiduac Aulae erat præfecftus,fubuertit.Qui cùffl genere Vandalus effet,acquifîtis muftis opibus, maiorem indies autoritatem î acquifiuit.Dum Honorio infidiatur, fecretiorc uia filio fuo Eucherio regnutn parat.Nam cùm duæ effent Stiliconi filiae, quae ambae una poft alteram Hono rio nupfîflent,ôlt; utraecB ante diemnuptiarum obijffenqmœftus parens ad im;
péri)
i
-ocr page 189-A R C Â D I V s ET n O N O R J V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.9
pcn'j rcs infnngcdas callîdum ingenium adiecit. Sucuos Siianorum gentcs Slt; Alanorum,Burgundies, AIanos,amp;populäres fuos Vandalos,m?gna fpr præ dæfolKcftauit ad Gallias hoftiliter iniiadêdas occulte: fperans fore, utHono^ nusautbellofuccumbcret,autliliusinrcgniconfortiu(n ucniret.Ipfo copiarû diidoicm nefando confilio exhibebat,mctumq5 fiiTiulabat.Mox igitur cc.mil lia duce Rhadagafo in Pannoniam coëunt, ÔC Àlan'co régi Gothorum fe lccntes,7’hraciam,lllynciim,Non'cum,amp;: eamltaliæorâquæNorico adiacet,’ foro amp;nbsp;igni populantiir, uàftant agros, diripiunt oppi'da, editis pafsim cædi^ bus omnis fcxiis indifcriminatïm.Rhadagafus Apenninum tranfgrefrus,Fefu ’ ° lis confcdit.Cui Hetrurtæimminenti, Vldinus Sarus cum exercitu Hunno fum amp;Gothorum auxilian'orum occurrerunt. Qiiorum occurfu multitudo Gothorum in anguftias deieôla,commcatibus undii^ interclufis, media congt; fctîîa eft.Rhadagafus poft res perditas cum paucisfugam molitus, captas,5«^ cxfiigarctracftus,ftrangulatus eft.Tanta^uis hominum capta eft, uifcruitio^ rUm greges uno aureo feeftorés licitarêtur nummo. Hoftes qui (uperfuerunt, sd Alaricum Vefogothorum regem confugerunt:qui hand procul Rauenna, loco cui Candiano nomê cft,caftra fccit. Quo nuncio excitus Stilico,præmif» fis qui hoftes(extremum agmen carpendo)ab inftituto itinere remorarentur, Ipftcum roborecopiarum per Aquileiam amp;Patauium Rauênam defeendiu
-° Alaricus ad Polentiam uicum in alpibus Cottrjs caftra trâftulit, duo Qi. xx mil liapalFuum àRauenna, ut loca Apennino proxima obtineret : legationemqj Honorio Imperatori Rauennam mittit,ut agros ad habitandum donet: fe cugt; raturum, ut æquo iure Romanorumac Gothorum populus fine diferimine gubernetur.Honorius inito confilio,GalliasHifpaniascp,iam penè Vandalo^-tum ac Sueuorum incurfti perditas offert. Quam donationem iàcro oraculo confîrmatam,receptant Gothi. Qiio dum proficifeuntur cum omni fupelle* ^ile,fraudc à Stiliconc funt petiti,nihil mali Gothis fufpicantibus. Cùm enim Stilico rei militaris effet feientifsimus ,magiscp confilio quàm uiribus ualeret (nam erat hominû numero multo inferior)in Vefogothos à tergo iriuit, amp;nbsp;de jo induftria hoftemfatigabat, ÔCbellum trahebat, utinuadendi Imperî) occafio^
Uem inueniret. Pum Saulum Hebræorum ducem, cum ualida ludæorûmanil exforo Popilij Gothis immittiqquo tempore pientifsimè religtoniincumbe.' bant(erant enim Vefogothiiam Chriftiançreligionis cul tores religiofifsimi) quod minime fufpicabantur.Et cùm Gothi religionis metu fefto die arma tra^ ûare uererentur, fœdam pafsi funt ftragem .Tandem regis iuftu arma capiût, Hebræorum cxercitumfundunt,fufum difsipant, paflîmcp cummulta cæde fternunt.amp; cùm iam Vefogothi Stiliconis intelligcrent flagitium, cius adord quoc^ exercitu,ad internicionem ufcp defjciût. turn paulo poft Stilico occifus cft cùm iîlio Eucherio,iuffu Honortj:licct aliqui in foro Pacis poftea trucidatS 40 feribantcumfilio.cuiutpurpuram induceret, fidemuiolauit, amp;iufiurandum
tes humanas inapertum diferimen traxit. Nam hoftes fraude intelle(fta,iter 166 cœptum omittunt,ultorcs inuocantes deos, quôd ius gentium uiolatû fit indi gnati,furibundo animo Liguriam reuertuntur,undeiam tranfierât: eius^ ipo Iq s potiti, Aemiliam pari uaftatione populantur.Flammineæ^ aggerem inter Picenum amp;nbsp;Tufeiam ufcp ad urbem Româ difcurrentes,quicquid inter utrûcp latus fuit,in prædam diripiunt .Turn Romam contendunt, obftupefcentibus cun(ftis,quacun(^iterfaciebantuoto potiti.Nam exercitus tum Honorij,Stigt; licone occifo,duce carebat. Ideo miles Romanus uincere fuefus, turpiter cæ^ fus ac ui(ftus:Româ armis obfeftam, ac inediafatigatam miferabili, Gothi ca^ 5 0 piunqfame potius gladio fubatftâ, tefte Hieronymo, Anno qua codita erat ttiillefimo cêtefimo fexagefimoquarto,primo die Aprilis.Vrbe capta,acpau-' ds ædificijs luccenfis,acccptis tarnen pluribus undicp fpolijs, Alaricus propo fuit edidû, ut capitale effet,fi quis Apoftolorûprincipum uiolaret templa: ÔC
h itj UC
-ocr page 190-»50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r o Ä N. C V S P I N î / N I
ut inunîuerfum cæde abftinêretûr,{ibf placcre often Ji'trquicufifp in tempb Fti. geruntjferuati funt,5C uafa direptareftitutàfnnt. Memorabile eft quod fcnbtt loannes Mo nach us deHonono : cui quidam flens aftabat, amp;nbsp;cùin lachrymiS: Romam captam annunciabat. Cùm autem Honorius miïificé oblcdlaretur ni gallina quad am, cui ob corporis proceritatem nomen indiderat Romae, hor^ rore perculfus,ut erat focordis ingenij,femur utrar^ manu percutiês, Qiiomo do, inquit, tam fubitô capta eftRoma (fignificans gallinâ) que paulo ante lus meis genibus requieuerat ac luferat f Sed aftâs minifter,non Româ gallinam, fed urbem Romam capta proclamauitiquod ille parum curauit.Sieut et quod Placidaipfiusfororinhoftiumpoteftatemueniqqugabdutftaeftcaptiua,quâ in foroCornelfjAtaulphopropinquofuouxorem dédit. Sexto die Gothic^ greftîurbemjper Campaniam ScLucaniam in ßrutios ueniunt, omnia popu^ lantes : ubiin Siciliam ÔC inde in Aphricam traqcere conati funt : fed aduerfis tempeftatibus prohibiti,amiflîs medio conatu pleriftpnauibus.Dum Confen tiæ Àlaricus hyemat,morbo interijt. In cuius locum Vefegothi Ataulphû dc' funtfti Regis propinquû fubftituunt. Sed milites metuentes ludibria effbflî ca daucris,aiueû BuITenti amnis mutauerunt:excauatoép Hypogæo, regis tumti lum congeftis opibus poiuerunt,amp; fluuium priftino alueo immiferunt occifis opificibus,ne ubi loculus cum oflibus ac diuîtqs defoffus efleqfciri polîèt. Eli turn Ataulphus Vefogothorum rex creatus,uir formamenteq; confpicuus, î® pulchritudine corporis uultu^ decorus: licet ftatura non admodum eifet pro cerus. Qui ad urbem diripiendam cum exercitureuerfus cft,cupiês quicquid remanfifler eradere,fiue Romam funditus potius euertere, amp;nbsp;alteram diucrfo ioco urbem ftatuere : abolitaq? antiquinominis memoria, pro Romanis Go-thos, pro Roma Gothiam nominare : ut nomen fuum Ataulphi ranquâurbis conditoris,pro Auguftt nomine poften' reciperêr. Sed Placida Ataulphiuxor iam legittima, ob generis nobilitatê £lt; formæ pulchritudinem marito dilcda, Regis animum à propofito auertit.Et quamuis itccum Gothi urbem diripuif-fentjà cæde tarnen ÔC incendio temperarum eft: ita monbus uxoris Placidæft nitus eft Ataulphus,qui turn cœpitdefancienda pace.iungendaqj amicitia eu Honorio agere:cum quo fœdere percuiro,ad Gallias retendit. Quas unà cum Hifpanrjs,Vandali, Sueui ÔC Alani rapinis incendio fœdabât. Burgundios infuper amp;nbsp;Francos in focietatem belli traxerunt.Qiii Rhenum tranfgrefli,Gal lias undit^ populabanrur:5C populabundi in Aquitaniam tranfiuere, ut fupe-rato Pyrenço,Hifpanias inuaderent. Sed audito aduentu Ataulphi, fefinibus continuerunt,mcmores quæ olim perpefli erant à Gebende Gothorum regeî Galliæcpomnes Vefogothis patuere,ut regnu illicfundarent. Cùmdeinccps interiores Hilpanias introiret, quas ut Gallias domuerat, poft uaria certami-na,tertio anno dolo milirum eft lublatus apud Baronionê Hifpaniæ urbê,gla-dio ilia traieeftus Vernulfi, cuius ftaturâ folitus erat ridere. Inuidia Régi hinc 4® crta eft atrox à fùis,quôdPlacidiæ uxoris illecebris addi(ftus,reli(fta urbe aliéna uicapta,ludibrium potius pacêfecutuSjItaliaceflerit.Poftcuius mortem Rogericus rex creatus, quem ait) Genfericû appellant, ait) Segericû:amp; is fuo-rum fraude peremptus,mox regnû cum uitareliquit, quod ad pace inclinarus eflèt.Quartus ab Alarico rex conftituitur Vuallia, Vuallis cæ ten's duftus, aftu tus amp;nbsp;prudens.Contra que Honorius ImperarorConftantium patricij fangui nis amp;nbsp;militiæ magiftrum,uirum militari difciplina infignem,amp; rebus geftis îb rum, cùm exercitu mittit : ueritus ne contra fœdus cum Ataulpho prius per-cufliim,res nouas moliretur. Nam paulo ante id tempus Gratianus in Britannia,homo eiusinfulaeindigena,tyrânidemoccupauit.Quo breuifublato,pre- 5® fidiarî) milites,qui infulam tutabantur,Conftantinum quondam ob folum nomen, quodfortunatum putabant, neqj genere nec^ militia darum, in demor-tuilocumfubijciunt:quicum exercitu in Gallos exinfula iraiecit,conatus Gal liam
-ocr page 191-arcadivsbthonoriH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»5«
liam pacarezaut ut indudas, fi pace à Vandah's nequtret atlèqin,poffet faceré, Vbi neutra obtinuit, Conftâtem filium monachö ab æmulis (ins in eius abfert tia faôûjè monaften'o furripuiqS«^ Cxfarem fecit: quem cum parte copiarû ad occupâdas Hifpanias mifit. A quo Dyndimus amp;nbsp;Verianianus Fratres, qui Pyquot; renei clauftra fuo pr^fidio tutabant ab lioftium amp;nbsp;Vuandalorum ingrcffujin-terfcdiFunt.Adliberandas itacç GaIlias,Honorius imperator Conftantiâ,in* gentis animi uirum,proficifci iuber.Qui Conftantinö tyrannum ad primos int petus copreflitjSC circa Arelatu obfidione fatigatu occidit. Tum filius fortem patris fequutus,domeftica fraude à Gerontio Viennæ interficitur.In cuius logt;-
» 0 CÛ exercitus, homicida confultore, Maxima legit. Qui dum in Hifpania exula rcqurgêtcrerum tenuitate perijt, purpura exutusjôc à Gallicanis militibus de^ Fertus. qui Gerontiumocciderunt, amp;in AFricainde traiecerunt. Conftantius itacp,cui iam ab Honorio promiffa erat Placida Foror,Fi eam liberareqcum Go this cogrelTuSjCuminfigniarmatorum copiaHiFpanias penetrauit. Cui Vual lis Gothorumrexoccurritnonminoriapparatu.Sedmiffîs ultrô citro^lega* tisita conueniuntjUtPIacidialororimperatoris reddatur,Slt;ubiexigeretauxt lia Fubminiftrarent Romanæ Reip. Sed ÔC ultrô Vuallia Fe Fociu offert belli ad Vaandalos ex Hifpania deijciendos. Qiio FacfFo, Placidia Conftantio nupFit. l^auennæFadæ funtnuptiæ, ôu Cæfar ac conFors impertj ab Honorio Faëlus. 167
’° Valentinianum dehinc genuiqqui poll imperauit,amp; Honoriâ filiam. Interim in Oriente Caianus,ab alqs Gamadi(fîus,comes Ruffini, perindeutRuffinus auxilio Gothorû fretus,bellum ciuile Arcadio mouiqConftantinopolim^ ur bemigniFerrocpturbauit,inHellelponto piraticâ exercens. Adrißteiprimo prælio Fortuna, pôftnauali prælio inter HelIeFpontû amp;nbsp;Cherronefum uidus, dumFugit, captas eft: caputeiuspilo Fuffixum, Conflantinopolifpéclaculo fuitPoff cuius oppreßionemIfauriperTaurum difcurfantes, multaincomo^ da intulerûtjfed mox funt ulti. Arcadius cum regnaflet annis paulo minus tregt;-decim,deceffit,anno ætatisfuæxxxi.Superftitefilio odFo annorum Theodo^ FiOjqui regnum paternum poftea adminiftrauit : cum corruiflet Fubito domus oratoria,in qua ipfe orabaqpraîmultitudinehominum ipfum uidere accurrert tium,cuni mulieribus,filijs,öf feruis.Qiianquam dicebatur, quod oratio prin-cipis plures à ruinæ periculo liberaffet : quädoquidem uir mitis Qi tranquillus crat.Habuit autem Arcadius uxorem Eudoxia,arrogantem Fane amp;nbsp;Fupcrbant fceminam,quae tribus annis ante uiri obitu morbo Foluta eft-.cui columna Por^ phyretica cum imagine argcntea,clamyde amidf a,Conflantinopoli baud Ion*
à templo Sophiæ locata Fuit. Ex qua Filium TheodoFium SC tres filias tulit, blaccillam,Martina,amp;Pulcheriam:quæ uirginitatem perpetuo feruauit, fum* mabonitate integritatccp amp;nbsp;fancflitate religionis obferuantiffi'ma cultrix. Vir* gini dciparæ nobile templum acdificauit Blachcrius, in quo incluFas argenteo 40 tabernaculoprecioiasMariæuefles,quas è Palæflina fuis manibus tulit, fum* inacum ucneratione pofuit. Narrat loannes Monachus, quôd Eudoxia uxor ArcadijjCÙmipfeefletfiCignauus Sc plus quam deceat imperatorem, mollis fenfus, cundla fuo arbitrio egerit : cûm ipfa effet audax ÔC auara, SC ob hæc ad omnia mala parata. Ob id cum cafligaretur à lohannc Chryfoftomo Conftan tinopolitano patriarcha,uiro fancflo SCreligiofo,adiutoreTheophilo Alcxan drino,AuguftaArcadiuminduxit,utuirofan(floexilium indiceret. Qui ad deferta Armeniæ delatus,populo licet tumultuante SC indignante, quôd tan* tus uir fine cauia exilio multflaretur: cum diem obqffet, baud prætereunt tres menfesà Chryfoftomiobitu,cumuiolentamorteÄuguflaex diuinaultione 5® ’^oncidit.Temporeenim partus, cum fœtus non edereturmortuus in utero, aFpenimos dolores SC cruciatus excitauit: fœtucp marcefcentein utero, Regi nacrudeliflîmè mortua efl. Tradit autem Procopius, Arcadium iam moritu* rum,ac de fucceffore follicitum ,Theodofio filio paruo admodum ÔC pene in
n iiij cunis
-ocr page 192-»5»
IOAN. C V S P I N I A N I
cum's cxin:enfc,cogttafle,quernnam curatorem, foci'um^ admfniftraHonis fi' mulamp; infticutiomsoptimæ adhiberct,quiamp;inimicosuirtute expcUeret, 0^ rem poftremo incolumem traderet. In hac animt anguftia conftjtutus, quan* quam alias nu'nimè ingeniofus erat (quia plures ofFerebantur ) falutarc confP Itum intjt, quo filium pan'ter 0^ tmpenum feruauit :fiue de procerum fuorutn qui continuo afl'iftebant fententia,feu diuino impulfus fpin'tu, teftamentunt condidtf, in quo hærcdem hlium inftituit: tutorem uero iiliusjfdigertem Per* farum regem. Cui cum plurimamandauit, turn ut Theodofio imperium fua Sc prudentia pariter dC potentia incolume feruaret.Sic mortuo Arcadio, Ifdiquot; gertesledîo teftamento,fidem Arcadij minimefpernens,pacem cumRomgis »’ toto tempore,tum imperium Theodofio cuftodqt. Acliterasftatirhad Sena* turn fcribens,officium côtinuo afïûmpto negocio fefe præftaturum, SC hoftes fi opus omni'no fueritprohibituru promifit. Theodofio deinde ætateiam pro ueflOjIfdigertes morit.Nec mora,Varraranes Ifdigertis fucceflbr, in RomaîO rum agrum cum exercitu magno irrumpit.Vbi nihil agens magnum,rebus in* fedlis,fe breuiter domu recepit.Hoc modo Anatolium Oriêtis ducem Theo* dofius legatum ad Perfas mifiqôC pacem fecit,ut inferius latius habebitur.Re* petit eandem hiftoriam Agathius lib. iiif dC Procbpium aliquantulum carpit. Cafterùm apudloan. Monachum lego Arcadium inThracia urbê extruxiffe, quam defuo nomine Arcadiopolim nuncupauit: SCin coliemodiceedito co* lumnam extruxit, cuiftatuamfuamimpofuit.SedreuertamuradHonoriurn, cui undicp noua accreuerantbella,potifrimum ciuilia.Nam SC Scotorum SCPlt; dlorum copiæ e Britannia à legionibus Romanis pelluntur ; SC in Gallia noui tyranniRempub. occupantes, motus fufcitant ; licet pari exitio ut fuperiores perierunt. louinus Gallusnobiliiïimus utin tyrannidem afltirrexit, périclita* tus eft. EtSebaftianus frater creatus eft Imperator, utoccideretur tyranniis. SedóC Aphricaciuili tumultunon caruit. Quandoquidem Attalus Romani fanguinisuirhaud ignobilis,inaneimpcrij fimulachrüaccipiens, cum Gothis ufq? ad Hifjaanias portatus eft,miftïs aliquot in Aphricam qui fus dicerentiip' fenaui fubfequutus,incerta moliens,inmari captus eft,ÓC ad Conftâtinum de* 5 ducftus ; deinde Imperatori Honorio exhibitus, truncata manu uitae relidus cft,déporta tus inLiparam.Naiti cum Heraclianus contra Attalum ab Hono* rio mitTus eiret,ubi cum ualida clafle Aphricam applicuit, Attali indicés expU lit:ferocior uitftoria fa(ftus,non diu in fide manfit,fed una cum Sabino,uiro iin pigro ( quem fibi gcnerum fecit ) in Aphrica tyrannidem occupauit : SC hinC parata ex quaternis millibus nauium claffe, Italiam petit, Romam occupatu* rus. Cui tota urbs effufa obuiam, in fuga uerfus, paruo nauigio Carthaginein delatus eft,SC tandem militari tumultu interfetftus.Sabinus poft fbceri cædein Conftantinopolim uenit,utfepericuloeximeret:fedmoxcaptus,Romamad fupplicium miftus eft,quemHonorius exilio multftauit. Conftantius Gotho* rum auxilijs fretus,Alanos primum bello petqt, quiEmeritam Lufîtaniæme* tropolim tenuerunt cum omni Lufitania,una cum Sueuis.Quum Vandali Be ticam occuparent, fic enim inter fe diuiferunt Hifpanias, hos uitftos rege fuo priuauit Conftantius,ac copulit ut pacem peterent. Cum interim abfente H'’ norio Tertullus conful iterum reuocato Attalo, tyrannidemper facftioncrn inuadunt:fed captus iterum Attalus Romæ,adRauennam Conftantio miffn^ ad fupplicium,leua manu,quae fola illireliqua erat,truncatus, ad ludibrium cft Conftantinopolim miffus. T um Honorius Conftantiu pro cocione laudauft» quod tyrannos tanta indole fuftuliflet,SC Barbarorû impetus armis fameq) do muiftêqpacatis Gallijs,Britannqs, ac Hifjaantjs. Nee minus laudata eft Placi* dia,quæ Barbarum regem ita placaflequt patriâ liberaret. Honorius Romain petqt,reli(fto Conftantio Rauennæ.Qiii dum Hifpanienfe bellû moliretur,iin matura morte fublatus^aduerfaimperij forte ,vfj.menfepoftquâCæIarfuera£ appel*
-ocr page 193-T H E o D o s I V s ET VALENTINIÀNVS. 15? àppellatus.In cunis locû ciim Hononus Edum patnduin ex Doroftona Mcc fiæohundum copiarutn impeno præfcdfTctjUt contra Vandales ôfSueuos (qui pads nomen poft Conftanttj inten'tû afpernati funt ) arma tra(ftaret,cùm uiribuseiïetimpar Barban's, CaftinusScythaEcq fucceflbr deftinatur:cinn cjuoßonifaciiis comes proficifdtur gencreThrax,fedingenuitate Romana inftitutus.Sed ab eo dcfcifcens,tn Aphrtcam traiecit,multa inferens Romanis incommoda,durante adhucbello in Hifpania, Aliter tarnen Procopius lib.irj. belli Vandalici. Poft obitum Conftantij Plactdia uidua cum filrjs Valentinia-no öilHonoriOjiuflu AuguftipelluntunSd ab l'heodofi'o Arcadijhlio, quiOgt; 10 ricntipræerat,hofpitaliterexpiuntur.PoftmagnoapparatuHonoriusTricen nalia celebrauir,quæ uouerat pro imperio liberando. Poft paulo, cum iam re-’ gnafTet annis xxxi.cu patretj.cum fratre xirj.cum fratrisfilio xvi.morbo aquae intercutis,uel ut alq,febre correptus,decefsit,nulla fuperftite fobolc. Nä curri duas habuiftetuxores,Mariam ôilThermantiam Stiliconisfilias, unam poft al t eram,ambæ fubita morte uirgincs fublatæ funt.Extant pulcherrima Epithala mia in nuptias Honorq SC Mariæ, quæ ftudiofus leeftor haud negliget hoc Io* co. Cæterùm corpus Honorij iuxtabcati Petri apoftoli atrium in Maufolæo Romæ eft fepultum. Hæc ex Órofio,Paulo Diacono, lordanne excerpfimusi Hiftoria tripartita lib.x.SCxi.nonnihil etiam deqs Cæfaribus tradit. Diuus in* 10 Üipcr Auguftinus atep Hieronymus, qui per hæc tempora floruerunt. Multa etiam Claudianus porta. Haud eft negligendus Procopius de bello Vanda* lico lib. iij. qui de origine Vandalorum multa, SC diuifione imperij Orientis amp;nbsp;Occidentis eleganter feribit, Sicut Iohannes Mona chus Graecus, qui u* rriufcßuitam exfiderecenfct.Sedijs paucis nos cótenti,de moretetraftichunl fubiungamus»
ArcaJius HeincelfS ü“ ter H onoriu! orbeittf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Sed luuenef, regnant,poß patris interitunt.,
Qjtos contra infurgunt diuerfa parte tyrannif j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q«lt; t-iwe« exitio ß^ccubuere pari.
THEODOSIVSgt;* V ALENTINIAN vsgt;
drea hæc tempora inclinauitimperiüjOccidert tale potifsimumpoft Valcntiniani fcilicet obitum, quem fe* F ( quuti funt plericç tyranni ÔC Principes ( ut fie dicam ) Diales, F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 homines noui,minime^ illuftres : quos poft Valentiniani ui*
tam fubiungam.Ordine uero Orientis Imperatores ufque ad bWCarolum Magnum ponam. Nunc autemTheodofium fimul amp;nbsp;Valentinianum profequamur eodem contextu : qui fub idem tempus Ro* 4° manorumrexerunt imperium,alter Orientis,alterOccidentis.Theodofius itaqjfiliusfuit Arcadij Imperatoris SCEudoXiæ,pucradmodum uiuentepatre in imperium adfcitus,ôd cùm pater mortem obiret uixdumotfto natusannos, Anthemio præfedîo uiro prudentiisimo duce imperium adminiftrauit, libera liter inftitutus : à Pulcheria forore bonis difeiplinis ac moribus cducat,litcras quàm plurimum diligebat. Poft morte enim Arcadij ,irdigerdes Perfaru rexj quoniam erat illi à pâtre datus tutor, ut fuprà annotauimus, quàm primû tute* lam adijtjintelligens patris ultimâ ad fe delatam uoluntatem,Antiochû cgteris eunuchisinaula fuahonoratiorêmifitad procurationem amp;nbsp;euftodiam regis Theodofq,literis magiftratus et primores comoncfaciens,ut régi fuo parerêt: fo minas adijciês ÔC uindi(ftâ,fi id detredarêt.Fuit itaep à pueritia optime inftitu* tus.Sed in primis religion! Chriftianæ addilt;ftus,quâ fedulô fouebat: multû tjs aduerfus,quiturbasin ea fufdtabant. Ob quam caufam cùm adoleuiflet, Sd Perfis bellum mouit,quôd Chriftianos crudeliter ma(ftarent,amp; aurifoftbres à
Roma*
-ocr page 194-«54- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
Romanis Peifis datos reddere nolleht.Diiroluto ita^ fœdcre, Imperator Rö man.duce Aradabuno uiro confulan Si ftrenuo, bellum Perfisindicit: mifst» quocp copijSjNarfium Parthorum ducem fuperat congrcfsione facia, uaftata regione Azamea,populatacp Melbpotamia. Tu Nifibi Perfas obfidione lom ga premit. Translate bello in Arrneniarri,Barrabanus Perlarum rex, Varara* nes à Procopio dicflus,audiens fuos obfclTos; Alamandrum Sarracenorum re gern pro auxilio implorât. Qui magno miflb exercitu, à Gratiano RomanO'* rum duce in fugam atflus, circa Eufratrem multa millia militum amifit. Arda^ burius autem feptem fortifsimos Perfarum duces captos infidijs interimit. A' reobindas item magiftcr militum,uir quoep confularis,magna cæde Periàs Cc' quutus,aufpicio Augufti Theodofi)uicitacprofligauit, omnemcpremgeftä Theodofius celeritate Palladq fortifsimi uiri intellexit: qui breui temporelon gifsimum iter emenius,Auguftum de omnibus certiorem feciuEtlicetinma-nibusuidoriam haberet Auguftus, tarnen ne tantum fanguinis funderetur, öratores ad Perfarum regem mittit pro feedere percutiendo : qui legatos tam diu fecum detinuit, quoad nouo exercitu decem millium armatoru (quos im* niortales ipfi uocitant)inftru(n:o, Romanos nil tale fperantes adoriretur. Sed confiiio ducis Procoptj,hoftium infidiæ patefadlæ,irritæ fucrunt,6C paxiùbfe quuta eft. Interim Honorius Imperator defundluseft Quo nuncio accepto, magiftrum militum Ardaburium Salonas mittit, utfopirenturfiquac ieditio* î« nesfubórirenturafaóliofis.Tum loannes tyrannus Rauennæ præfidio Ca* ftini imperium ui arripit : mox Conftantinopolim legatos ad Theodofium mittiqqui eum approbet. Cui infenfus Auguftus, oratores in carcerê deijcit. Magiftro aurem militum Ardaburio præcipit,utin tyrânum exercitum edu* cat. Qui ab Aquileia Rauennam nauigans, uentis aduerfis in manus ryranid tncidit.Cuius lætatus captiuitate tyrannus,fperabat Theodofij iram facile placari pofte. Afpar Afdaburtj filius, patris captiuitatem ægro ferens animo, collecftis uridicp militibus,per inuiam paludem circa Rauennam, ducePafteo quodam,urbetn apertâ ingreftîis, fæuis populationibus euaftauit ac incendit: tandemarreptus tyrannus,ubiimprouidemilitibus occurritarmatis,altéra^ J’ dexrra priuatus,in Hippodromo coniecftus,ÔC afino impofitus,per contume* liam circumduiftus,6C tandem iugulatus eft,cûm annis v. præfuiftet. Viralio* quiningenio mitis,acuirtute præditus, minime delatoribus auresadhibens, neq; pecuniæ gratia iniquû aliquod flagitiô faciens,ut Procopius feribit. Illius morte audita,Theodofius Valentinianûconfobrinum fuum Cgfarem £ecit,SC cum matre Placidia Româ mifiqiecum ThelTalonicâ ufcp profetftus. Vbi ægri tudine correptus,amplius progredi haud potuit. Aduentus Valentinianifatis epportunusfuit. nâimperiûÔccidêtaleomniûfauorealTequutus, Auguftu» Imperator eft appellatusTumpto fupplicio de illis qui tyrâno fauiflent.Theo* dofiusautêConftantinopolim reucrfus,religioniftmulSCdocftrinæ ftuduit»4* Fuit enim uitæintegerrimæ,no in delicqs acuoluptatibus enutritus aut corru ptuSjfed aeftum ac frigus iuxta tolerans. leiunijs ac orationibus corpus emace fabatidiluculo adforores fuas Flaccillam, Martinam amp;nbsp;Pulcheriam pergens, quæ uirgines erant religionis noftræ obferuantifsimæ cultrices : fed Flaccill» potifsimum, quæ cœnobio extrutfto, Dco fe, fuamcp üirginitatem perpetuo ditauit.Cum ijspfaUebat,amp; diuinaslaudes perfonabat. Vndeôi^regia fua, ea crat euftoditapuritate, utmonafterium putaretur optimis legibus munitun* Öl conftiturum,non aula,uitiorum fentina.Lecftionibus diuinis intentus,fcni* per cum Eptfcopis acfacerdotibus coueriâbatur. Codices facros undicp dif* quirenSjôômorePtolemæiPhiladeiphi ijalendidifsima in Bibliotheca confer ï** uansaccuftodiens.Gentiliumliterarûacphilofophiæ haudignarusiquamiw cdidicit, ut non earn uerbo profiteretur, quemadmodum cathedrarq philofo* phi,fed opéré exequeretur. Sicpatientia ac dementia præftabat cgteris homi* nibus,
-ocr page 195-A R C À D I V s ET HONG R IV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45^
nibusjficpafsioncs antmifrcnabat,ficiram achbidïncm conculcabat,uti'atio neuniereapcrtjfsimé à cuncfîis prçdicarctur,nulla uindïcfla ani'mum cxatians, cnamlaceßitus. Vndequum olim à quodam interrogarctur, cui fclædcnres non morte condemnaret: Vüham,inquit,-mortuis intamdarc poflem.Non C' nim eftnecpdifFicile,nccpmagnum hominem iugularc. Ob id paucos morte condemnauit:amp; lîquando adiudicauit aliquos fupplicio,mox mutato côfiho, priufq^uâadfupplicium proficifcerentur,reuocauir,obinngncm cius clemca-tiam.Socordia tarnen laborabat, Hæc autem omniainftïturione Pulchen'æ fo wris efFeciqquæ fummæ fuit prudentiæ, ipfius mores fratris formauit.Dcli »0 fia partim texit,partim emendauit.Cùm enim princeps tcmcrènimium quaC cunqjfibioblatasfubfcriberetlitcras ,nonillis prius diligenter cxaminatis aut petpcnfis, Pulcheria foror libellum commêta de uenditione Eudoxiæuxoris fuæ,quam tarnen plurimùm amabaqqgem cùm foror porrexiifct, ac ut fubfcri bcndo confirmaretàfratrefollicitèpeterer,non perlegês libellum ,fubfcripfit ac confîrmauit. Cûm autem uigorelibelli peteretur Eudoxia tanquâuendita, Cæfarrenuit. At porrigente Pulcheria libellum uenditionis manu fua fubfcri^ ptunijapertè ac ingenue fafTus eft fc non legifTe libellum . Sic Pulcheria fratris fegniciem acdefidiâ coarguit.Cæterum inijsrebus quæ religione concernât, fatis prouidus.Initiatos enim facris 2C côfccratos, mirum in modum ueneraba fur,fi paulo integrioris crantuitp.Inomnibus Dei opt.max.auxilium implora bar,fiue bella imminercnt,fiue aëris tcmpeftas defæuiret. Vndc Léo Pontifex fuinmus eum femper religiofifsimum ôd ptjfsimû Auguftum appellat,fuis ele--gantifsimis cpiftolis, quas plui es ad eum fcripfit, uteius Epiftolare oflendit, quodfludioiô cuiqîpeilcgendum fuadeo.EIabuit autem 5lt;Theodofius uxo-remEudoxiam, caliifsimam amp;nbsp;doftifsimam fceminam, eloqucntia fingulart* præditam, Leontij philofophi Athenicnfis filiam, à pâtre optime inftitutam, amp;quæhcroicocarmine poëmatamulta confcripfit. Cut quidam Centonas Vergilij in utruncp inflrumentû attf.ibuunt, quod falfum eft,cum hoc opus fît Probæ Ealconiæ.Zonaras tradit,Homeri Centones ipfam concinnaffe.Cû 30 enim patricius quidam opus imperfelt;Qumôt^malè fibiconibnansreliquiflet^ ipfa reairumen,sin ordinem non fine mifabili induftria redegit.-quod uel maxi mèin prgliminari heroico carminCjquod pafsiin in imprefsis codicibus deeft, manifeftatur doflifsimis quibufq}, Hanc dum imperator duflurus efl'et uxo^ rem, Atticus epifcopusConftantinopolitanus facrobaptifinatis fonteablu^ ens, Chriftianam fecit Et cùm prius Athenais uocaretuijEudoxiæ nomen iin pofuit : quæ amp;nbsp;Eudoxiam filiam ex Theodofio genuit, quam Valentinianus ImperatoruxorcmaccepitjSë nuptiasfolennes Conflantinopoli celcbrauir, Quibusperfcflis, Eudoxia Theodofij uxor Hierofolymam profefla cft,uo* taDcoimraortali perfoluens,ob plurima pcrceptabeneficia. Sic enim uoue--4° rat,fifiliam uideretnuptam. Sed tam Hierofolymis quàm toto itineremonp menta plurima locauit,ubicp Deum laudibus célébras. Licet apud Zonarani repererim aliam feceflùs inHierofolyma caufam, quam ob id fubferibere non grauabor,quia eft feitu dignifsima. Eft Principidonatum inufitatæ magnitu* dinis pomum,cuius pulchritudinem, amp;nbsp;enormem admiratus magnirudinem, uxori charifsimp mißt. Illa uicifsim hoc pomum Paulino, qui ob egregiam e^ loquentiam reginæ erat quàm familiarifsirnus,donauit. Is rurfus ignorans un* deueniffet, régi Theodofio obtulit. Quod ubi agnouÜTet, occultauit à re* gina percunflatus, quo nam uenilTet pomum: Ilia fe comediiTe relpondif : ti* mens ne in fufpicionem quandam ueniret,quam iam Imperator concepit. Ob 5° idmagis fuit cogitationi innixus .Denuo quæfiuit,Sipomum iam comedif* fetf quodcùm ilia iuramento affirmaret, aliquantifper commotus,palàm id protulit. Sicreginainmanifefto depræhenfamendacio, fufpicionem Imperagt; toriauxit:qui obid Paulinuminterfici iufsit,SCanimumabuxore alienauit.
Cura
-ocr page 196-I o A N. C V S P I N I A N I
Cùm itaque fe odiofam ÔC inuiûm manto cognofceret, petijt fibi pcrmitti,uw Hierofolymam concèderet. Acceptacp tngend pecunia,templa illic extruxiX magnas^ dC paupcribus amp;nbsp;religiofis eleemofynas largita eft. Rediens mon tuum comperïtmaritum.Moxilluc l'gitur reuerfà/eliquû uitae tempus in tcï' ra fanda tranfegit,ibïcp mortem obtjt i Fertur autem SC aliüd commi'fifle dein dlum in Pulcheriam fororem Theodofij, quæ fola autor fuit ut fratri Eudoxia huberet:humilis alioqui familiæ,8C ut (uperius fcn'pfimus,Leontis Athénien* fis Sophiftæfilia. Cum enim pater exmultqùga difeiplinarû erudinône filiam magnac cuiufdam fortunæ compotem fore prcnouillet^cripto teftamento bo na omnia duobusfilijs, Valerio ScGenefioreliquit.Filiæ centum tantumaU' ** reos nummos dari iufsitj'pfamcp fortunatifsimam iudicans,fi fuæ ultimæ pare retuoluntati.Fratribus itac^ paternam inter fediuidentibus iùbftantiam, cùm Athenais (id enim prius nomen illi erat ) iniquum patris teftamentum refcin' dere,ac ajquam fibi cùm fratribus reliétarum opum partem peterct, fratres il* li indignati,paterna eiecerunt domo.Quæ ad amitam recurrens,cùm ea fimul Conftantinopolim eft profecftau'niuriamcp conquefta Pulcheriæ.quæ mifera* ta inopiarh, fimul afpiciens præclariisimæ ac nobilifsimæ puellæ indolem bo* nis difciplinis eruditam, benemoratam ac cÔpofitis moribus, cùmab ea per* cuncftaretur fi innupta foret f' quod intelligens Pulcheria, baptifmo fecit earn abluijSC mox fratri Theodofio in matrimonium ornatam Auguftp nomine Si diademate coaduinxit.Cùm itacp marito in omnibus complacere ftuderet, aC cerfitis ad fe fratribus,multas tjs egit gratias, quôd earn paterna eieciffent do* mo,alioqui nunquam ad regni folium fuilTe delatam.Ob id no fuccenfuitillis, fed potius alfentientc Imperatore,Valerium magiftratu honorauit,Genefium Illyrico præfecit. Sed poftea cum Chryfaphilus eunuchus abuteretur Impera* ton's facilitate,Eutychiana hærefi infelt;ftus,airumpta confiliorum fuorumadiU I trice Eudoxia regina,Cæfari perfuaferunt, ut Pulcheriæ fororirerum admini* ftrationêadimeret:quæreli(ftis principalibus ædibus, priuatimdegebat, Sed Cçiàrrecepto animo,ueniam à ibrore petijt erroris,illi^ adminiftrationemre rumiterum commifit, eunucho perpetuo exiliomullt;ftato,atcpbonis fuis pu* 1 blicatis.Theodofius autem,cùm Vandali fub Gêftrico Carthaginem cçdibiis fœdairent,6C Siciliam inuafiifent,fruftra mouit arma,ftante uicftoria pro bofti* bus. Vnde eius auxilia domum redire coacQa funt, ob Hunnicum tumultum, ’ qui Byzantio imminebar.Poft Viccnalia Conftâtinopoli edidit,cùm iam At* • tilam Sc Bledam fratres,reges Hunnorum,ab urbe per oratores auertiflet: in* ter quos fuitPrifcus hiftoricus,qui Artilæ federn ÔC uiuendi ritum SCipfius foi mam graphice defcripfitJam enim Hunnilllyricum SCThraciam populando, Thermopylas ufq^ occuparant: fed Theodofius illos auertit, longa quieten* fus:0dturn egitTricennalia. Dehincuelutilongo imperq potentatuafflidus, febrefolutuseft, cumregnafletannis xlviq. Cortftantinopoli fepultus .Nam cum Honorio patruo xxi.poftxxvtj.ipfe cum Valentiniano genero regnauit-Sic beateuitam traducens, beatiftimemortuus eft poft longum imperium, ne quinquagenarius. Sed plura de eo fcire uolens,Leonis opera adeat, SC Pan lum Diaconum quae fub hocgefta fint difquirat 5 SC Ultimos Hiftoriæ triparti* tæ libros relégat. lordanus enim in fuis AnnalibUs fubcompendiouitam ü* lius commemorauit: fed Iohannes Monachus latiisimè. Nunc ad Valentinia* num ueniamus.
Fuit autem Valentinianus filius Conftantrj Caefaris 8C Placidiæ,fororis Ho nortj SC Arcadtj: qui cum matrefua Placidia acfororé Honoria, ab Honorio Imperatore Augufto pulftis ob fulpicionê ab urbe, peruenit ad Theodofinm luniorem Conftantinopolim,ab eoqj honorificè fufceptus eft-Quin imo inte* lecftaHonorij morte, reftitutus ab eo in imperium, acclamatione totiusItalian Auguftus eft ab Augufto appellatus, interfetfto ac trucidato lohanne tyrâno, qnt
-ocr page 197-ARCADIVS ET H O N O R I V £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157
qui ui imperium arn'puit Caftini fadióne,ut fupen'us annotauimus. Quo teiri pore Gotthi in Gallia ab Actio ducflore præfeôlo Gälliae funt uiÆ : qui ruptis fœderibus poil Vualliæ mortem,duceTheoderico Gallias turbauerant. Sed aduentanteLitton'o cumHunnis auxiliarrjs, ordinataacie, amp;nbsp;commiiTo præ-* liOjin priftinam redierunt concordiam, ueteri fœdere firmato. Licet in Aphrigt; càVandalijGenferico duce,Carthaginerri caedibusfœdarent,amp;^Siciliam inua derent,auxiliacpTheodofij repellerentJn Britannia uelo,quum Scotorum ôd Pilt;^orum raping ÔC impetus incolas quotidie urgerent, implorato fruilrà
J tq patrici] auxilio,qui uicinioribus hoilibus erat occupatus,Anglorum regem ° ^^’^*S°*'*3rum ad opem ferendam accerfunt: qui moxmaximis Saxonum 6d Germanorû copijs in nauibus aduenit:fed fecus quàm iperabatur euenit. An* gli eriim infulam fuaj ditionis fecerunt, dC. qui adhuc cum Scotis, interiecflis li* roitibuSjimpcrant.Sic Britanni ÔC nomen à patriam fîmul amifere: Anglia erâ infula hodie dicit.cûm interea Oriens pulcherrima pace quiefeeret. Quo tem pore Valentinianus imperator Conftantinopolim eft profecflus,iiliâ Theodo fïjEudoxiam uxorem fufcipiês, cclebratis^nuptijsinltaliâreuerfus cft. Qua tempeftatecum Genferico Vuandalorumrege Valentinianus,certisfpacijs inter fe Aphrica diuifa, pacem firmauit, fedibus illi concefsis in Tingitana Ly* 20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuadente fortuna:qua neqp uiribus, neq; côfilio potuit to t hoftibus un*
diqßobfifti,incumbentibus undic^ Barbaris.Sed fucceftii rcrum elatus Genfe* uçus,non diu in fide permanens,omni prgfidiô prouincia fpoliata,cûm fuper* be fuos regeret,complûtes reperitin fefé côfpiratores : quos crudelifsimis ex* eruciatos tormentis puniuit, truculentus etiam in fuos. Cùm uerô Hunericus blius fuus,Theoderici Vefogothorum regis filiam uxorem haberet, earn ob le uem fufpicionem paratiueneni,utipiedicebat,naribus atep auribus detrunca tam,patri fuo in Gallias remiferat. itaep iniuriam atquc uindieftam Theodorici neritus,Attilam Hunnorum regem,qui orbis imperio inhiabat,toto iam poti* tus Septentrione,contra Theodericum follicitat Genfericus. Attila fuapte na* turaaftutifsimus, cupiens amp;nbsp;Romanum Imperium fubuertere,amp; Gallias occu paré, oratores Valentiniano mittit, qui benigne eum alloquentes nunciarent, ftbello accingi contra Theodericum Vefogothorum regem : inftituüTe^ de* 1ère gentem,publicè omnium gêtium pacis perturbatricemmihil fibi cum Ro nanis efle,ÔC uiros eos fortes ac bonos crederc.quibus,fi uellent,uires con* filia fe communicaturum,initurumcp fe cum illis fœdus ac amicitiam. Similem legationê Theoderico in Gallias mittit,fperans feparatim utruncp collifurum» Aetius patricius Valentiniani Imperatoris dux imperij Occidentalis, non mi* nus ciuilium artium quàm bellotum peritifsimus, hæc longe ante præuidens, mifsis legatis Theodericum regem certo fœdere Romanis coniunxiu Qui Ig* tus nuncium Romanorum accepit, ac reh'tftis domi quatuor minoribus filijs, 4® Friderico,Eurico,Ricimere, SCHemerico, cum duobus maioribus natuTho* rifmundo amp;nbsp;Theoderico, cumimmenfa Veibgothorum multitudinein cam* pos Catalaunicos,qui ôd Mauriaci nominantur, defeendit,centum leucis Gai* licis longos,amp; feptuaginta latos.’Habet autem Icuca Gallica mille 6C quingen tos paflus, Conuenit Aetius cum Romanis Slt;auxiliaribus militibus, Francis, Saxonibus,Burgundionibus,Liticianis, Armoritianis. Turn adueniût amp;nbsp;Brit* tones ac Lambriones,Slt; Riparij ac Olibriones,quondâ milites Romani, tune uerô auxiliares,aliæ^ Germanicæ ÔC Celticæ nationes. Etant ÔC in acie Fran* corumrexMeroueus, fit; Halanorum Sangibanus, quemTheodericus Sd Aegt; tius,quôd Aurelianum ciuitatemfuam,quam inhabitabat,clàm Attilæ promi* Ço fiffet, cum fuis inmediamaciemjneufibi pateret fuga, collocauerunt: ipfi de* xtruiTi ac finiftrum cornu obtinébannDutftabat Attila Hunos,SatmataSjScy* thas,Sucuos,Gepidas, Qiiados, Herulos, Rugos acTurcilingos, cum pluri* bus Regulis, Ordinata^ acie, Ardaricum Oftrogothorum regem, fide fibi Ôd
O confiliO
-ocr page 198-158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
confjlio cbrum,dextro cornii:Valamirum Gepidarum regem, cum Theodoquot; niirc ex: Vidiinn c fratn'bus, finiftro collocat cornu. Ipfe in medio conftitufJS, fibt n’mens ob aurifpicum uaticinia, qui cafurum principem dixerant, cuius C' xercitusuióïor euadcret. Pugnatum eft am eridie ufcp ad uefperam utrinque acci rime,notfte prælium dirimente,quo ceciderunt fupra ducenta milia fortify fimorum militum,quorum nullus loco cefsiufed quern uiuus occupauerat,C3' dens mortuus texiqaduerfo peeftore uulnera accipientes. Sunt qui tradunt ab utrifep clxv.millia cçla,exceptis quindecim millibus GepidaruetFrancorutu, qui ante con^reftionem publicam, nodtu fibi occurrentes, mutuis concidcie uulneribus. Riuulus humili ripa Catalaunicum praeterfluens campum, pereni ptorum uulneribus humano (anguine au(ftior,inftar rapidiffimi torrentis efflu xiqcadauera fecum deferensuam ardenter utraque pars pugnauit. Aegreferc^ bant Barbari tarn diu regnalFe Romanos : Romaniillos toties impulfos ac up lt;ftos,infultare non patiebantur.Ideo nemo fententiam ferre poterat, uter ex et citusardentius conflixerit.SedTbeodericus telo Oftrogothicuiufdamieftus, dum fuos cohortatur,equo decidens,infeius à fuis eftproculcatus. Vefogothi ira conciti, in Attilam feruntunôô nifi fuga elapfus, in plauftrorum munimen^ tafe conferens,uitæ fuç confuluiftet,de Hunnis aeftum erat.Thorifmundusati tem Hlius,ob noeftis tenebras ad hoftium caftra delatus, ignarus uulnerato ca^ pirejfuorum prouidentia ad fuos reuerfus eft.Fuit in ca defperatione Attila,ut ex equorum fellis pyram ftrueret,ut fi quidaduerfi à Romanis hoftibus aceft dereqin ipfam confeendereuStfubieeftoignepotius concremaretur, quam in manus hoftium ueniret. Thorifmundus enim Theodcrici Hlius,cædem patris TheodericijCapitc AttilærependiflèqnifiAetius confuluiftetei expedire pa' ternum regnum defendere,quam hoftem perfequr.ueritus ne profligato AttP ia,impetum Gorrhi in Romanos uertcrent.Sed perniciofum fuit cóiilium, de^ bcllatus cm tû effet funditus Attila.Sed ubi rétro abijftTe hoftes iam acceperat, reparatis in Pannonia uiribus,fæuiori animo inuafit Italiam; plerafcp urbes dp ripuit Hiftriæ, Venetiæœ, St^Togatæ Galliæ ac Infubrium. Aquileiam tribus annis obfelîam euertit,Mediolanum diruiqTicinum difiecit: cùm Romain 5® contenderet, ad eum Leo pont.max. legatus Valentiniani hortatu principis, cum altero confulum amp;nbsp;parte non parua Romani Senatus uenit : falutem Ita^ Itæ orans,impetrauit.Reuerl'us inPannoniam Attila,eunuchum Honoriæfo' roris Valentiniani imperatoris nuncium accipiqquæ matrimoniû Attilæ cotiquot; cupiuit,quôdfeuerènimium ob caftitatem àfratre coerceretur, cum oblatio* neregniac hæreditatis paternæ,ad quam inuitauit Attilam. Pertaefus oti) Ap Ilia, 1 egatos ad V alentinianutn mit tu. qui fuafionibus minas adtj cientes, Ho-* noriam petebant. Habuit Attila moregentis pluies uxores.Cæterùmpriuf quam legati Romain reuerterentur, captus fpecie puellæ, famæ ac nobilitatis interfuos eximiæ, cui Hildiconomenerat,quamfibimatrimonio copulauit. Et dum nouis nupttjsnimisuinoindulget, ÊK^uenere fenimium exercuiflêt, quum fupinus obdormiretferocius ftertendo,fanguis per nares erumpens, ui talium fpirituum meatus interclufîtifubitocBexrincftus eft,qufnquagefimofe'' xto annoiquamuis alfj plures fibi adfcribât .iHonoria poft Attilæ obitum,cüin uotum fuum explore nequiretcumrege, facinus cum Eugenio procurators committit.Ideo à fratre Valentiniano cuftodiædetenta, tandem ConftantP nopolim eft Theodofio principi deftinata.QinJm iam felicitate profpera Ac^ tius crefeerequt uirtus femper inuidiæ obnoxia eft, uel Maximi ftgmentis, ucl iiiffu Valentiniani principis, qui illius fucceffus metuebat, occifus eft, in affc' » df atæ tyrannidis fufpicionem addutftus. Qi’i Attilæ regis potentifsimi terror 5’ fuit, cum quo pariter amp;nbsp;Occidentis impertj falus occubuit. Qiiarc illius mors non impuné Valentiniano cefsit.Nam baud longe póft Romæ in campo Mar tio à Tranftila amp;nbsp;Oeftila militibus Aetîj, pereuflo prius Eraclio (padone, corn foffus
-ocr page 199-A R C A D 1 V s ET HONORIVS.
fofllis eft: confilio ut ferunt Maximi, qui ftati'm arripuit imperium, ut mox di^ cemus. impeiauitautem annis tn'ginta. Ob quam rem autem fit Aeti'us in fu-fpïcione depræhêfus, nemo pulchrius quàm Procopius tradit.ßonifacium e' mm Placidia Valentiniani mater Aphricæ totius præfetflum fecit, inuito qup dem, fed difsimulante Aetiorquôd nondum aperta effet inimicitia, Poitquam uero Bonifacius Aphricam attigit, Aetius manifeftèobtredîarelaudibus ius,male^ ad Placidiam referre,infuper quôd Aphrica tota per eum fpôliarcx tur,accufare cœpit.Rem facile poffe deprehendi,fi iufius fuerit,miniméreuergt; tatur.hæc Placidia commendauit,fecpitafacluram recepit.Aetius uerônego*
10 tium præueniens, epiftolam Bonifacio fcribit, Placidiam fibi effe infeftam, ôd obidmoxipfum reuocaturum,uti ab ea caueat.Cùmita^ cuocaretur,refpori* dit,fe nullatenus nec matti nec Imperatori obtemperaturum, Qtiocirca Placi-* dia Aetium opinata rebusImperatoris faucre,illû uerô fufpeô;um habere cœ-pitJtaqp Bonifacius inhoc animi æftunecbellum mouere,qvna uiribus impar imperatori,nec Romam ob metum ueniré aufus,Vandalis fe coniunxit,qui ia Hifpania conftiterant, Gontharis exmatrimonio, èC Gizerichusnothus,fra* tres:fed huic ob armorum peritiam,quia frater puer, rcrum adminiftratio corn milfacft.Illis per legatos conciliatus, Aphricæ duas partes promittiqôt: fe ter* tiam feruaturum. (^a diuifione contenu Vuandali,per fretum Herculeum in
î0 Aphricam traijciunt. Facinus illudBonifactj pellexit ctiam quoidam fiios ami cos, qui eius integritatem femper laudabant Romæ, ut Carthaginem uenirêt. Qui, inteliedis Aetij infidi]s,ac uifis eius lireris,rem omnem reuerfi Placidiæ adnunciant, Bonifacium^ aliéna culpa peccaffe fignificant. Conftcrnata ani* moregina,diisimulauitquidem cum Aetio, ob pericuîa quæinflrabant’.feda-micos Bonifacij,ut rem Romanam no penitus dèftrueret,cohortabatur.Quigt; bus intcllcclis,Bonifaciufaôî:ifiiipœnituit.Etcùm multismillibus nummûm, quibus eos tentauir, excludere Vandales nequirct, confertamanu bis uitflus, tandem Romam ucnit, Placidiæ^ fe reconciliauif,relicffis in Aphrica Vandagt; lis : qui poft fœdus cum Valentiniano inierunt, tributum p endentes, ac obfiquot;
30 des dantes.Mortuainterim Placidia,Valentinianus à Maximo fenatore, cuius uxorem ftuprauerat, ut in Marciano referemus,eftindu(fîus, adiuuanribus i-pfum eunuchiSjUt Aetium,quafi nouis iam iterum rebus ftuderet, qui longius aberat, ut eum iugulari mandaret. fie denuo in fufpicionem ueniens,cft trucilt; datus.Habuit uxorem Eudoxiam nomine, Theodoftj iunicnis imperatoris Ü' liam-.quam fibi copulare tyrannus Maximus ftuduit,fed fruftrà: utpote quæ in ultionem cædisuiri, Genfericum Vandalorum regem ex Aphrica accerfiuic matrimonio.Qui magno cum cxercituadnauigans,urbêingreffus, denuo ra^ pinis ac fpolqs euacuauitjdies quatuordecim graflatus, omnium maxima ftra* gefa(fta,amp;abalt;ftapræda, utcuicplibitûcft, Âbdult;fiaamp; Eudoxia cum duabus
40 filiabus,Placidia etEudocia.Quarum alteraHonoricho Gehferici fîlio nupfit, quaeHildcricû pcperit,qui quarto loco à Genferico Vandalis in Aphrica præ fuit. Alteram Placidiam Olibrio, qui pôft Imperator fuit,uxorem dedit:Gcnfe ricusuerômatremfibiretinuit. Turn per Campaniam Vandaliauidiprædæ, cunda ferro flammis^ commifeent, Capuam euertunt, N olam profternunt, alias^urbes diripiunt, onuftipræda Lybiamreuertuntur. Eudocia,quæHo-’ noricho nupfit,fedecim annis cum marito in matrimonio perfeuerauit poft fi-lium Hilderichum genitum.Tandem mariti confuetudinerti,quôd is Arrianæ fedæaddidus effet,abhorrons,captato tempore Coftantinopolim adijt, cum iam mater decefsiffet.demû Hierofolyma profetfta eft, ubi mortem obijt. Va-5 ° lentinianus Imperator plurimùm Rauennç uixit,eftqjab eo urbs ipfà cû muro rumrefedione,tum publicis exculta ædifictjs,fa(ftacpurbiû quatuordecim ca-put.Antiftitê urbis laneo donauit pallio,quo turn folus utebat imperator. Vn de altercatio ilia infolês Rauênatium antiftitû orta, Roraano epifeopo æquari
O ij pofeen-
-ocr page 200-i6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
pofcentium.Cæteiùm Valentintanus à Placidia matre in Omni inollide nutrP tus,atcp illtus uino efFceminatus, ad incantamenta 8gt;C mathematica fe cöuertit» Et ut matronis potiretur alieniSjOmni ftudio ac uitæ infamia curauit. Et quan^ quam formofifsimamhaberetuxorem, eô peruenitut denuo Affricâ aiflit' tcret.Hæc ex Paulo Diacono,lordannCj Procopio, Guidone Rauennate. Attila ÔC rebus à fe geftis,fcripfere inter recêtiores diligentilsimè Callimachus Experiês peculiari opufculo, ÔC Sabellicus Antonius in fuis Enneadibus. Au' ) nales quoqj Hungarorum baud parum multa de hoc tradunt. Sed multo pub
chrius de eius morte ac exequtjs,Iordanes libro de origine Gothoruin.Sed Io hannes Monachus Grgcus nullo pado eft negligendus,qui utriufcp uitam db ” ligcnter perfcribit.Quos omnes ftudiofi hiftoriarum uidebuqfi erunt diligen* tes.Nos confuetudininoftraeinferuientesjtetraftichonfubtjciamus;
Theodoßus iunior,pdruu5ci-, Valent'midnus, imperium retiiient cardine utroq^ diu.
f^rmis fed trucibus totum HJlars concutit orbentf nuntiorum^ ßrox Attila cxfus obit.
MARTI AN vs CAESAR»-
HEOD 0 s I 0 iuniore Augufto defumflo, quia nulla mafcU' lam poftfe prolem reliquerat,fed unicam Hliam Eudoxia, Và lentiniano primùm nuptâ dedit,quç poft Gêferico régi Vangt; dalorum in Aphricam in prædâ eft côceftà,adTheodofrj do--mum acfamiliam,in qua forores adhuc erant,deuolutû eftiiU __________pcn'û Orientale.Erat in palatio Pulcheria Arcadij lilia,TheO' dofq foror,matura mulier,quæ illuc ufcp uirginitatê cuftodierat, Theodoftj tris morte tam diu fimulans,doneeinueniret fimul uirum SC imperatorê. Mat' tianus iraq? ab ea clàm per famulos accitus,fi fe uxorem et imperium Gmul affu mere uelit, quæritur : nam rebus geftis SC difciplinamilitari caeteris præftabat, quanc^ humili genere natus,et prima ingreftus eflet fenedutem. Annuit uir ƒ teger,ô(f reginç omnia fua offert obfèquia.Mane fa(fto,cogregato procerû co' cilio,SC patefada Theodofij morte populo, mulier uerfutalôgiufcula fada ogt; ratione,illum principem ac Cæfarem tâto imperio,fe iudice, dignum teftatur, Cuius capiti diademaimponat.Et cùm plures anhelâtes illud expedarêt, fenis Martiani capiti diadema imponit. Leuatus igit de more,amp; purpura indutus, cùm ordinibus fatis cognitus effet, SC approbatis moribus ac lingulari prudeu tia pluribus effet cognitus,dignus uifus eft principatu,quem SC diligêter ptimè adminiftrauit.Refert Zonaras,fiue mauis lohannê Monachû appellarc, quod Pulcheria Theodofij foror ad fe accerfîeritMartianû, àC fe regem decla' raturamfpoponderiqfi bona fide cofirmaretuirginitatem, quâipfa Deo dicaf fet,ab eo fibi feruatum iri: id cùm fe fadurû recepiffet, præfentibus Patriarchs ÔCSenatu,diademailliappofitum. Habuit aût olim prodigiafuturiimpertj, Si fœlicia uidit auguria,cùm in Lycia prima ftipendia mereret, ut idê lohan. Mo' ilachus Grecus fcribit.Nam illicegritudine opprcffus,nadus eftduorum Get manorum familiaritatem.Tacianiamp;lulrj, cûquibus in uenationem prodibat, poftep conualuerat.Erat autem illis quondam dum uenarentur dies ita ardorc foil's candenSjUt umbra neceffario fub arbohbus inquirerent.Cùm itaçp füb at bufculisquiefcerêtjTacianus prior excitatus, côfpexitaquilâfupra caput Mat tianiinaere pendere,qui pafsis alis folis radios arcebat. Ilie fratrem ut uidercf, 5” rem miram excitauitrambo ftupidi,alitis mirabantur obfequium. Experreffo lomno Martiano narrant quæuiderant. Imperium acregnum portcndinunci antes, Sc ideo abeutemuiatico ducentorum argenteorum profequunturnani omnia
-ocr page 201-MART I A N V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^i
Omnia iam cofumpferat. Fadus imperator, ilico pro n troep fratrc mittit,ut ad fe ucniantjne ingratus in illos appareat, qui gratifsimi Sgt;C beneßci in ilium fue^ rant.atqpideolulium Côfl:antinopoli,Tacianum Illyricis præfecit.Simile prox digium eidem obtigit fub Afpare,du contra Vandalos militarequt Procopius traditdebello Vandalico.Eratcfh Afparisarcanorum omnium focius,quem Romani Domefticû uocât, cum ipie cum cæteris captiuis fub dio quiefcebat. Rex cupidus eos recenfendi,qui hanc captiuitatis fortem patiebantur, qui re-' giam indolem,qui Romanam forma ac maicftatem ferret, qui hæc indigna pa J terentur incomoda,uidit aquilam fupra caput Martiani jaafsis alis. Per eiufmo diimagtnem Genxerichus rex c6motus,portêtum tacite aduertens, uirum ad feuocaf.indignum^ratus eum morte condcmnare, impunèabireiuisit. Etfi quâdoid eueniret,quod augurium fignifîcabat,fœdus ut cum Vandalis iniret iuramento obliganquod promittês,etiam feruauit. Imperator efh fadius, cuni' perannos ferèfexagintaimperiü Orientis eflet imminutum, prudentia ac con filio fic reparauir,ut breui ingens cuncflis exuitatio dC fpes orirctur dilatadi im* pertj.Nam cum Parthis SC Vandalis omniainfeftâtibusfœdus percufsit, acpa cem inftituit,arma^ nun$ nifi prouocatus mouinquietis amator, quietum ac pacatum Orientale habuit imperium. Dicere folebat:Donec in pacelicerct ui jQ were,no decere Principem fumcre arma.Senex omnino æquifsimi fenfus, atcp
In plebe fuam benignus Sdmanfuetus. Attilæ uero minas copefcuit,ôd dum o* ratores eius acciperet,qui plura àTheodofio promilïà expeterêqita uerbis ho neftis abegit,ut nullam inuadêdiregni occafionem rcperire pollet. Vnde qua node mortuus eft Attila,fulfocatus cum noua fponfa in cubiculo, fomniü ha^ buit Martianus,fracffÛ elle Attilg arcum:quo fcilicet armorü gencre gens Hun nica uti potifsimum folebat in bello.Paulo poft nücium uerum de morte illius accipit.Nomades ödBlemmyas Aethiopia dilapfos,per Florö Alexadrinae ur bis procuratorem fedauiqSCa finibus Romanoru pepulit. Et quamuis Attilæ, at(j Zenonis Ifauri,plun'um^inimicorum exitus infœlices uidiftèt ipfe fcelix, tarnen non diu uixit.Nam anno (èxto amp;;menfè fexto eius imperii,naturæ con^ cefsir,confpiratione Afparis,qui ei uenenum perhibetur dedifle.^ia de cauia poft creationem noui Principis, quum ftlius Afparis Ardabun'us Cæfar eftèt à Leonte pronunciatus,populus pattern interfecit cum filio.
Habuit Martianus uxorem Pulcheriâ,Theodofij Imperatoris fororem. Sed quo nomine filia eius fuerit appellata, quæ Anthemio nupfit, qui Martiani le-gitur fuifle gener,ha(ftenus non repen'. Romæ item per ea tempora plures fux eranttyranni,quiuifibiimperium ufurpauerât:fed nullus diufceliciter fceprra tenuit. Nam mortuo Valctiniano imperatore,Maximus in urbe imperium in-uafït,cuius opera Aetius perijr, SC inde Valentinianus. Illeinuitam SCreftitan* tem fibi Eudoxiam, Valentiniani uxorem matrimonio iungit,fpcrans fore, ut per earn exercitus SC prouincig fibi obfequcntiores eft'ent.Sed ille multum fua dèccptus eft opinione. Enimueromulieruiolentisnuptqsadhucmagis irrF fata, ftudium noui connubij afsimulat : occulte uero per fidifsimum nuncium Genfericum Vandalorum regem, ut fuperius fcripfimus, in Italiam ex Aphri* ca accerfit. Qiio uenicnte,Maximus tanti mali audfor, dum ÔC ipfe fugam me* ditatur,cum cæteris urbem deferentibus,ab Vrfo milite Romani fanguinis,uix rointegro,interficitur, nondum duobus expletismenfibus : turn membratim concifus, in Tyberim detjeitur. Fuit autem Maximus ille fenator e ftirpe illius' Maximi tyranni, quem Theodofiusfeniorfuftulerat: pro qua uidïoriaRomax niquotannisfeftum agunt.huic formofifsima uxor erat, qua Valentinianus a* 9 P more incenfus,tandem potiebatur,cum in palatium hanc uocaftet,et colluden do annulum ei detraxiftet, quem clam uxOri mißt, ut hoc figno uifo, in palatF um falutatum Eudoxiam imperatricem feftinaret. Vbi eft à Valehtiniano ftu* prâta,quæ mœfta poft uiro cotumeliam accepta retülit. Qui ut Imperatorem o nj ukifee*
-ocr page 202-léî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N T À N î
ulcifccrcfnr,Âctiiirn fufpedum Imperatori reddidit, caufa^ fuit üt intcrficcfc tur.Tandem occifo Valentiniano,Maximus arrepta tyrannideEudoxiâ quoquot; que rapir, cùm iam cius uxor d.eceftiiïet. Eicp faillis,fui amore uirum à fe occi' fuin: ob quodillacxacerbata,ô^animum eiusimpudicum deteflata,aduindM candum facinus eft inc en fa, aduocato Genferico rege, qui urbem uaftaret, àC necem Imperatoris uindicaret.Recedête autem Genferico ab urbe, cùm Cam paniam popularenturRomanicum totoSenatu Auitum patricium Impera« torem crearunt: cum quo Martianus^priufquam moreretur, feedus QC focieta' rem iunxiqutin tantis Barbarorum motibus,utrunqueimperium auxilio eilet alten',mutuoep fauore ftarent. Çaîterùm Gothi, qui Attilæ amp;nbsp;Hunnorum mC' ' tu aiiquandiu quieuerant,ubi Attila defunlt;flum,eiusQ} gentis opes accifas aU' diuêre,Hifpaniam cum Tranfalpina Gallia fibi uindicant armis.Sed nec diu 5^ ille Auitus imperauinutpote qui apud Placentiam captus à Ricimere,amp; coa--dlus purpuram exuere,pauio pollrebus excefsithumanisiquemadmodûoni' hes poftea Occidentis ImperatoreSjfi modo fie uocandi funt,ac non potius ty ranni,Maiorianus,Seuen'anus, Anthemius,Seruandus,Ricimer, OIybrius,Li berius,Nepos, Auguilulus,Oreftes,Odoacer.quoniam,ut fuperius annotaui-muSjCadente Aetio fub ValentinianOjCecidit totum Occidentale imperium. Sed ilia poft uberius uidenda funt.Hæc excerpfimus ex Procopio, Paulo Dia cono,Io.rdâne,amp; alijs. Haud negligenter Pomponius Lactus de Martiano feti pfit.Sed omnium copiofifsimèdeMartiano,ôôquæfub eo geftafunr, lohânes Monachus Græcus autor SC diligenti(sirnus,in libro fuarum hiftoriarum.Nos tetrailichum de more fubiungamusifi uel hoc prius admonuerimus,nos Mar* tianum,Martium appellate,ob legem carminis,ne uerfus claudicet:
Martius inde fenex rlaua de gente,potitur Pulchertce jitaßt coniugis mperio.
Vandalicosßflitmotus tumfœdmVarthos lunxit,cr Eoum roborat imperium,
SEVERVS CAESARk’’
EON- Imperator primus,Graq traditurfuiflefanguinisrliceta* liquiBefsicum,non Græcumfuiife fcribant. Auguitus eftap* peliatus,Sc Imperator fadlus, fuffragijs ÔC fadione Afparis âî eius potentia,ex tribune militum dicflus Cæiar. Ita enim coue nerat Aipar cum Leonte,ut fa (flus Imperator, Ardaburiû eius filiû adoptaret,quod Leon obferuauit : populus uero ubi hæc nouit,Ardaburium cum patreinterimit. quamuis aliqui eos à Leonte interfe* (flos dicant. Vndepoftcacdem Ardaburfj Cæfaris, nepotem exfilia,Zenonis filium Leontem,Cæfarcmfecit.Afparenim cùm fetflæ effet Arrianæ, Im pera* tor eife no ualuit.Ob id inuitauit Leonemiqui cùm excrcitû terreflrem,ur fer* tur,centum millia,6Cingêtem claffem cûBaiîlifco uxorisfratremifiifet, Afpat thfîdias tetendit,timens ne exuicfloriæ Vandalicp fuccefîù elatus,no arquus d turn cpterisimperrj rebus foretrqup cauiafuiqutetiâ dehinc ab eo occiderctur, Scribit Zonaras, Afparem,ubi Leonâ ui copuliifet ad filium fuû Cpfarem cre* ^ndûjLeo^morasner^eret, purpureaeius ueflem manuapprehenfam dixif* fe:Principem qui huiufinodi habitû geilat, ilium ipfum mentiri haud couenit, Cui Leo:Nelt;p etiam uim pati,ac inftar mancipij impelli, cogiœ.Sed tâdem nC ceisitati obfequutus,cùm uiolentiærefiflerc nequiret, promiilum eil exequu* tus,cotraSenatuspopuli^uoluntatem,quiad feditionëinclinabatur^timensî® ne Arriani potentia Aiparis, incômoda multa Chriflianis inferrêt. Léo perfua fionibus tumultû iedauit,qucm Clerici,Monachi,Chrifliani^ cotra An ianos excitabant: nacflusopportunitatemexiinguendipatrem filium C;^farcm, poftquam
-ocr page 203-s E V E R V s . C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.163
poftquam infîdias fibi tendi intellexiiïêt: Ifocafsium ucro qaæÀorcm infignis prudentie uirn,fed Grecanice fuperftinonis maculatumjionore exuit,amp; accu fatü,ac ut folentret fordidatum prçfeiflo tradidit,ut pro tiibunah' eius cogno-fceret caufa. Cum itacp prgfeclus Ifocafsium prçfentis flatus fui admonuilTec, fufccpit file perbellè uidere mifen'â fuam:fed neep multü comm oucn,cum hqgt;' mo in humanas decidifTct calamitates. Sed tu quoqp cogitajinquitjte mecQ o-iim fus dixiflçjô^ ob id in iudicando non infblefcas.Sententia igitur dida, Ifo^ cafsiusin ecclefiam du(flus,baptifrna fufeepit : propter quod plurimû Imperator gauifus, niagnam fibi in populo laudemacgloriarn pcperit. Sic Hniuit A-io fparis ÔCfilij Ardabun'j Cæfaris tyrannidem,amp; tranquillius deincepsregnauit. Cum enim iuniorcm Leonem nepotem deflinaflct futurum Cæfarê, puerum bunc contemptum iri ab ijs duobus facile conie(flabatur,ob eorum potêtiam: ideo occidi fecit.Sub hoc principe perpetuo motu res Italiæ fuerunt.Nam pri nio eius imperrj anno Auitus,qui regnum Occidêtale tenuit, de quo paulo an tediximusjebus excefsithumanis. Maiorianus aûtapud RauennaOcciden-talearripuit imperium gubcrnandum.Sed non diu regnanSjdum contra Hala nos,qui Gallias infcllabant,mouiflet procin«flû,Dertonç iuxta fluuiû Hyram ‘^ognomêto occidit,cùm aîios propè quatuor gubernafîet.Procopius cxmor bodifeefsiffeferibit. Virum fuis mitifsiraû,amp;r hoflibus formidolofifsimû.nam 20 amp;nbsp;contra Vandalos fortifsimèbellum fumens, maximo colleôo excrcitu irt Liguribus conflitit. Ipfe dux impiger,nullum neep laborem recufauit,necp ul-lam benegerendæreÏQCcafionêprçtermifit: primusep qui Vandalorum Gcn ferici^ mores ac mente exquireret, dC an Aphh benèan male erga Romanos afficerenfiquod nullorum auditione,fed proprijs deprehêdit oculis. Legatus cnim quondam ab Imperatore mifîus caufa ineundç concordie,alio fibi uiiitu acnomine mutato, ne forte notus incommodum pateretur, et quç agenda e-tant impediret,crines fibi flauo colore infecit, amp;nbsp;omnia diligenter oculis rima tus perdidicit.Rebus quoqj diligenter exploratis, inLiguriam ad fuos rcuer-fus, magna confidentia exercitum educinqui ob eius uirtutê totius Aphricæ 30 potiundpfp^^^O’i^^P’*^'^*^*^ inopmatoprguentus,innihilûfuntomnia Kdarta. CuiUSlocum mox Seucrus, nationç Lucanus,inuafif,ab alijs Scueria nus appellatus:apud Rauennâ Imperator efficitur,ô;l Auguflus appellat. Sed SCille tertio imperij fui anno feribit defundus Rome propria morte autuene no, cùm iam laureâ meruilTet fiiperato Biorgo Alanorum rege: quan^ aliqui eius imperio quatuor attribuant annos. Sub id enim tempu^ Biorgus Alano rumrex, cum ingenti Barbarorum manuperTridentinumfaltumltaliâfnua-Rt.Erât aût Alani exhis qui cû Burgundijs, Vandalis ôd Sucuis,odauo amp;nbsp;qua dragetîmo ante ano in Galliâirrupcrann Vnde à Conflâtio pulfi,cum Vandalis inBcticam conccffêre. Vandalis inde in Aphricâ abeuntibus, in Gothorü 40 fidealiquandiu quieuerant.In Iraliamigitur effuß,omnem cifalpinam Galliam cum Vcnetiæreceiru prædati, Hiflriatenus peruafere.Indeimpctu auerfi,Ri-cimer circa Benacum obuium habuere.Erat aût Ricimer genere Gothus, uir militaris £lt;egregius. In patriciatû uerô Romæ afcitus,amp; gener Anthemij Im-peratoris : qui gener cratMartiani Imperatoris amp;nbsp;fenatoris, opibus amp;nbsp;gene-rcmagnus: quem potifsimum adOccidentisimperiumfufeipiendum mife-rat,ut Vandalorum bcllo auxilio foret. Hic itaœ Ricimer,amp; mulcitudinem A-lanorum,Stleorumregem Biorgum in primo ftatim certaminefuperatum,in-ternecione proflrauit,haud longe à Bergomo ciuitate Veneti:?,ubi cxtindlus eft.Enrycus igitur Vefogothorum rex,crebram mutationem Romanorû cer-50 nês,Galliasfuoiurenifus efl occuparc.Sed Anthemius Imperator Britonû au 3dlùppflulauit:quorûrcxRiotimus cum xij millibus ueniensinVeturicâciui tatê Oceano finitimâ,è nauibus egrelîtis fufeeptus efl. Aduerfus quos rex Ve-fogochorum Eurichus innumerû ducîans exercitum progrefTus, Britonû rè-o iiq gern
-ocr page 204-»64- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
gem priufquam Romam in ei'us uenircnt focietatem,fupcrauit:qui amifïà ma gna exercitus parte,ad Burgundionum ui'cinâ gentem, Romanis turn confo deratam confugit.Eun'chus uero Vefogothorum rex Aruernam Gallic tern Occupauit. Erat turn Gallorum præfédus Seruandus Arabundus ab alijs didlus, qui imperium inuadcrc tetabat: fediuflii Anthemq principis exilio ed muldatus. Qiiemadmodum ôi. Romanus patricius eodem itinere incedens ad imperiale alTequendam dtgnitatêjCapiteeft trûcatus. Qiio tempore Genic ricus iterû ingenti clalTe Italiam popular! dum nititur, à Bafilifco patricio fupc ratus,nauali pugna ad Poftuloniam uno prçlio fufus fugatuscp,inglorius Car' thaginem redtjt. Fuit hie Bafilifcus frater Berinæ Augufte, que cum exercitU in Aphricam direxit: quinauali prælio Carthaginêfçpe aggrediens poft com fli(ftum,fcilicet cupiditate amp;nbsp;auaricia corruptus, pecunîjs earn uedidit Vanda lorum regi:priuf(^ fuaingenti clafi’e,quûcclxxx tantumftadtjs à Carthaginc diftaret,Gyzerichu Vandalorum regê,qui iam defperatus erat,debcllaret. Vi' dens enim rex Bafilifci indulgentiâ,tarditatem atcp ignauiâ, primùm fubdito« fuos omnes uelociter cû nauibus quibus poteft armat:partim uiris uacuas mit titjUtrepentè adnauigâtes cû inftrumentis ac munitionibus fint prgfto para«-Interim ad ipfum legatos mittit, acinducias quinlt;^ dierum ad deliberandûpc tit, Imperatori an fe dedere,an manus debeat coferere. Mifla quoq? ingêti am ri portione,animû auari ducis flelt;ftit:qui banc nacftus opportunitatê,cum dies iriftaret conflidfuSjprgtoriam trireme uertit: Ô6 cùm à puppi oppugnaretur, lu gam arripuit,ô6 cum paucis euafit, relidis qui prglio nauali occubuernnt. Am themius autem iiîj gubernans annos, cum genero Ricimer in difcordiâ uenit, diuqj mutuô certarunt.Et cùm utriufq? copiç paratç eftent,ac per facftiones di uifa urbs Ô6 Italia foret, Leo è ConftantinopoliOlybrium mifit purpura im dutum,qui uiuenti Anthemio regnu auferret. Res non ita fuccelsif.quoniam Ricimer ad Aelium pontem ftiperatis auxiliaribus Gallis,cum Belimere GalH arumredlore, Anthemium gladio tranfodit. Ciuium Romanorum bona data funt predg.Exceptis enim duabus regionibùs,in quibus Ricimer cum fuis ma nebat J cætera omnia funt euaftata.Sed no diu de perfidia lætatus eft Ricimer. 3’ tertio enim menfe cœliacus dolor hominem extinxit. Olybrius fine côntro uerfia fuccedens in imperio, Gundibarû eius nepotem patriciû creauit.Sepm ino poft menie decefsit Romg ;'uxorê Habens Placidiam Valentiniani filiâ,ut fuperius annotauimus. Poft que Rauennæ exercitus Glicerium fenatorêRo' manis inuitisImperatorêfalutat.Sed emenfo uix annuo fpacio,à Iulio nepote (fie eratilli nomen) Marcellin! quodam patrie!) fororiS filio,regno pellitur,Si^ præfulSaloninus ordinatur,apud Salonas Dalmatiarumurbê, Tantas uarieta tes animaduertês Euricus Vefogothorum rex, Aruerna ciuitate occupata («t diximus ) eu! turn Romanorum dux præerat Decius nobilifsimus fenator, olim Auitilmperatoris,qui paucis diebusregnum !nuaferat,fil!us.Nam hic an 3-’ te Olybrium paucos dies tenens !mper!um,ultro fecefsit Placentiam, ibi^ eft epifeopus ordinatus.Huius ergo inquam filius Decius,diu certans cum Vefo gothiSjHec potens refiftere,rel!(fta urbe hoft!,ad tutiora fefe recepit loca. Id ait diens nepos Imperator,precepitDecio relidfis Gallijs ad fele uen!re,!n locum eius Orefteinmagiftrum militum ordinato.QuiOreftes fufcepto exercitu,^: cótra hoftes egrediens,à Roma Rauennâ peruenitlbicp remoratus, Auguftjt lum filiumfuü,Rauennatiumftud!o ac militarifretusfama,puerum admodÖ, undeó6nomen habu!t,Imperatorem effecit. Quo comperto,neposDalmam am fugit,priuatus regno:ac ub!iam Glicerius olim Imperator epifcopatum bebat, Salonis cæfus eft. Auguftulus itaque Ô6 Oreftes cum Vandalis, qui in Aphricalate imperitabant,fœdus fànciunt : incolume fib! imperium manfu' rum rati, fi earn gentem pacatam haberent. Sed dum timent ab Auftro, mul' to fœdior illis tempeftas orta eft ab Aquilone, Qiioniam Oreftem Odoacer
/
-ocr page 205-s E V E R V s C AE s A R.
tunc Go th O rum rex, ohm Orcfti's armiger, cum Turcilingis, Scythis ac He* rulis ItaliamoccupanSjfuperauinacPlacentiamjUtillicmterficereturjmifit.ÄLt guftulum tius filtum,quimetu purpuramabiecK, cum uixundecim menfibus Rempub.tenuincr,exiho damnauit. ExulauitinLucullanooppido Campa* niemtfeUus Auguftulus,abiecfla imperial« mai'eftate,anno à C.Cgfare(qu« pri itius monarchiam arn'puit ) quingentefimo uicefimofecundo. Ab urbe uero conditaMccxxix.annorab urbeuero aGothis capta Ixuj. anno falutis quadriri gentefimo feptuagefimoquinto, fedente Simplicio Pon.Max. Sicrut't Hefpé Ttum amp;nbsp;Occidêtale imperium:SCfantfîifsimum Auguftonim nomen in Augu «Ó ftuli defecit cxilio. Qiiemadmodum fgpenumero régna in eis dçficiunt,à quqi rum nominibus incipiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Poftea imperium Occidcntalcannts fere trecentisxxx. uacauit,in Caro* liMagniufque tempora ; licet nonnunquam furgerent, qui fibi nomen Impc* ratoris ufurparent. fed non diu id feruauerunt. Vt Aurelius Ambrolius Ro* manuSj qui unus propemodum fuperfuerat cædi, qua Valentiniano Principe fuerant Romani à Saxonibus Anglicis in Anglia occifi. Is fumpta purpura,0( Imperatorisappellationerecepta, aliquandiu cum Saxonibus bellauit.Pofire nwlnfulani 3.cie: uióli, ducem in prælio amiferunt. Gothiueroufqueadlufti* nianum,regnum tenuere. Nam Odoacer rex gentium omniltalia fubiugata, ut tenorem fuum Romanis indicaret,mox initio regni fui Braciliam comitetn apud Rauennam occidit, rc^noep fuo corroborate per tredecim annos ufquç adTheodericum obtinuit. Cogitauit autem de urbe ti ansferenda, noua co Ionia deducenda,quam de fuo nomine Odoacriam appeliarCt. Primus extera rum nationum quietus per decem annos poffelTor, poftea infelicem regno ac uitæfinem dédit, cum quatuordecim iam annosimperafiec, àTbcodericoa* pud Rauennam fuperatus amp;nbsp;extindlus. At Leon cum Orientale Imperiûxvi annisrexiflètjoccubuit.loannes Monachus tradit,Leone cum decem amp;nbsp;oCto annos impcraffetjinmorbum incidiHe, amp;Leonem nepotem fucceflbrem relt quilTe. Vir erat in quo multg clan'isime clFulgebant u{rtutes,fed omnium maxi Jo nieergaho'TiiRSS calamitoibsmiferatio.Dicerc^folitus cft,quemadmoduin Sol qui quicquam fuo fplendore illuftrat,nonnihil calons impartiturific Prin* cipem debere eos fua dignari mifericordiajquos contueretur.
Habuit autem uxorem nomine Berinam,ex qua genuit Ariadnen amp;nbsp;Leon tiam filias. Ariadnem Zenoni collocauiqLeontiam uero patricio Martiano,fi Iio Anthemij ImperatorisRomani, utIoan.Monachus Græcus in libro iuaru hiftoriarumlatiisime explicat: ubiamp; copioferes geftas eius tempon's commç niorat,ex quo Qi. hæc excerpfimus. Nonnihil etiam ex Procopio.IordannCjaç Paulo DiaconOtNos nunc, ut alTueuimus, tetraftichon fubiungainus:
Occidit imperium Occafus regndnte Leone, Tempore guod plures obtinucrebreui.
momAno Gothi poji hos dominuntur in orbe, Citrn tenet EoifeeptrA decora Leo:
ZENQ
-ocr page 206-IOAN, C V S P I N I A N I
ZENO CAESARgt;
E N 0 NE M LeonfecunduSjfilius fuus,utfcribi'tlohSnes Mo nachus Grae eus,fua manu coronauit. Leon eni'm iunior pau^ cis menfibuSjamp;f utaltj fcribut,uixanno prgfuit impeho:quod tarnen,licet iuuenis,accuratè adminiftrauit,morum,non belli ftudiofus; ut Leo fenior, qui eum anno quam moreretur con forte imperij fecerat. Sed cum hicualetudinarius eflet,nouo exemple pietatisin patrem, ipfiimlmperatorem coronansjtebus humaniseX cefsit.Sæpius enimlegitur,filios patribus infidias locaife cupiditateregnandi, ” quam ut eis imperio cederent. quanquam ÔC id rarum fit, filium imperatorem defignatu uiuo patre, Fuit hicLeo,Leonis im^eratoris filius, ex filia Ariadna ScZenone nepos, ut tradit Procopius, Vtuero mortem obtjtLeo,Zeno An guftalem nadlus eft dignitatem:homo humilibus parentibus natus, ex Kauris Ciliciæhumili amp;nbsp;incognita uilla, SsC tarn uultu quam moribus deformis. Tara* fis Codicus uocitabatur,tefte Agathio lib.iiq.hiftoriarum,per ignominiâ.Leo enim fenior nunquam ipfumidoneum principatui exiftimabat, quodneep ani mum regiü,neq? fpeciem honore dignam haberet.Facies ei erat turpilsima,in' genium multo deterius.Ob id principatu non more régis,fed tyrâni gefsitjha' bens fratrê nomine Conona,feipfo longe fceleftiorê, qui (anguine cæde ho ' minu mirifice obleclabatur. Cum is pleruncp Chalcedoni degeret, (bcrus fua AuguftaBerina occafioncmnalt;fta,altero eius imperij anno fratrem fu3 BafiH feum in regali folio locauit.Auguftû Imperatotê dixit, quia Imperator abef (etjpaucorum ciuium confenfu fréta. Zenon trifti nuncio perculfus, timidus amp;nbsp;ignauus fecefsit in Kauriam cum uxore Ariadne,priuatam inftituens uitaiu: fatius ratus id facere,quamRemp.domefticis ac ciuilibus certaminibus lacera re,exilium cum coniuge quam ciuilebellum praceligens.Hac fugalætatus Bä filifeus cum ex Thracia caftra mouiffet,in capo eft rex declaratus : qui uxorem ftiam Zenoridam Auguftam corona decorauit,amp; Marcum filium Cgfarem cit. SedBafilifeusimperium, quodfuratusuerius fueratquam adeptus, baud J* diu tenuitiquem uitae fœditas primo,amp; inexhaufta auaricia ac mores nihil Zc nonis meliores,inuifum reddidenït populo.Sed multo deinde inuifior fadus, ubi Neftorianam impietatem fiuc Eutychianam eft amplexus. Qua perfidia inflatus,multa contra Ecclefiam tentauit protinus agere. Indudlus enim ab u* xore in Eutychis amp;Diofcorihærefim, ecclefiasbene credentium pefsimetra dlabat, ac per editftum tyrannicû confilio Chalcedonefatfto abrogauit,cotu* pulitep Acatium patriarcham Conftantinopolitanum,utifan(ftionem fuam hs bito concilio comprobaret. Quod uirirelimofi cont€mpferSt,ChaIcedonen' fe concilium fandum appellantes, ScBafiliTcum maledicftum infedati.Sed an' te inflatus crepuit,ficDeo OptMax. iubcnte,quam poenitendilocus aduenc tat.nâ Armatius dux ab eo miffiis, Zenonis ducibus fe cS toto exercitu tradfi dit.Erat Armatius patruelis Bafilifci, que cumThracêfibus curribus cotraZc nonem miferat: qui cum ad Niceam ei occurriffet, magnis muneribus corru' ptus,amp; promifsione quod ab eo filius fuus Bafilifeus Cæfar coronari deberet, tranfitionemfecit.SicIllus etProcundus duces cum exercituad debellandum Zenonem mifsi, cum promifla Bafilifeus non præftaret, amp;nbsp;Senatus Principe fcelera grauiter ferens illos literisadmonuiftet, Zenoni fe adiunxerunt: amp;nbsp;hoftibus amici fa(fti,accepto ftipendio Zenonem fecumreducere inftitue-runt. Reuocaturitaque Zenonmagno ciuium ftudioiquirediens exIfauria, regnum fuum repetit, ac Bafilifeum poftacceptam cladem in templumfugf 5’ entem,SCab Acatio præfuleConftantinopolitano cie(ftum,Zeno Imp. cepit, amp;nbsp;cum filio in Cappadociam rclcgauit una cum matreiqui Lemnis (quod no men oppidi eft Cappadoci^)fame cofumpti furtt,0i' frigore, Nam una interfe complex*
-ocr page 207-Z E N o C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;167
complex! corp o rib US collachrymanfcs miferè pcricrimpcum iiißilTet illos by cmis temporeneqî iiefte necjjcibarrjsiuuarijUitamcp cum regno amiferunr, cum tyrannidcmexcrcuiffet odomenfesfupraannum. Zonarastradi'teum duobus annis tyrannfdem occupa(îè,ac in turn' conclufum cum blqs fame ex* tindum, focruin autem Beiinam in exilium millam. Qiio tempore in kaliam Odoacer longe latecp imperitabat, necato Orefte, dC AuguRulo in exiliû mif-fOjUtfuperius fcripfimus. EtTheodericus Oftrogothorumrex Sarmatias dc^ populatus, confenfu omnium gubernacula alTumpfit. Is cum à Zenone plun-mùmdiligeretur, eum Conftantinopoli honoribus Sgt;C diuinjs auxit. nam ma^ ’0 giftrum militum, ÔC cofulem ordinarium creauit,amp; infigni triumpho orjiauit. Is pctnt ab Auguftoltaliam, fi Odoacrem fuperaflet Zenon Impcr.Ôd fi plurk mùm Theodcricum diligeret, inuitusep eum ab fe dimitteret,aflenfus eft ; de-ditcpilli regnum Italip,commendans ei urbem Romam,Senatum,populumcp Romanum.Theodericus itaqp cum ingenti exerçitu conful Romanus Italiam petfjt per Illyricos,occurrentem Odoacrem pra^lio uicit amp;nbsp;fugauitiÔC bellis fa tigatum,SC intra urbis Rauennp mœnia fugientcm,triennio obfedit.Tandem captus in cœna, iuftu uidoris crudeliterexcarniftcatus. Theodericus uidor ingentilætitia ac plaufuab obuio Senatu,Pop. Q.. Ro. exccptus,plurimumtp diledus : quod gratuita liberalitate caritatem annonæ fugarat, fingulis annis adfubfidiumxx.miliamodiorum fcilicet tritici concedens,que res imperij co ftruandifalubre fomentum eft.Muka etiam urbis ædificiainftaurauit: Capito liuin,Palatium,Thermas,Porticus,Cloacas, aquarSdudus,SC tarn facra quant profanaloca, AuguftiMaufolaeum. Reformauitad ueterem morem leges ÔC inftitutaurbis.Et fi ab fanguine quorundam fenatorum abftinuifteqnemo fu-iftctillo acceptior.Nihilo tarnen minus regnum gentis fuæ,5C Pop.Rom.pn'n cipatum prudenter ac paciHcc annis triginta tenuit. De quo plura Procopius lib.primo belli Gothici,2lt;^ lordannes. Cæferùm adZenonereuertamiir Imp. Fuit illi magifter officiorum Ulus nomine,fingulariamore coniuneftus: utpote quem amp;nbsp;in priuata uita ad mods dilcxerat. Is cum fecreto quædâin Ariadnen 3^ Âuguftam Zenoninarraftet,famâ Auguftgfœdè commaculauir: quibus exa-fperatus Imperator,præcipit clam cuidam, utnodu uxoremfuam périmât. Cuiillud demandatu erat lacinus,beret,anxius quid faciat, pediffequg cubi culo præpofitg rem narrat.Exterrita regina,eandem in ledulum collocat.Ipfa clam ad epifeopum Acatium fugit.Seno altera die rem gftimans perpetratam^ ludumfimulat,neminem admittit. Acatius epifeopusImperatorêimpietatis arguit, Sóleuitatis accUfat,qui tarn crcdulus inbonam coniugem fueritiquam infontem attcftatur,amp; fufpicionc libcramiAuguftus Auguftæ data fide atque uentæ padionc, conciliatur. Augufta in palatiumreuertitur, multumqj ac diu délibérât,utfcde obtredatoreulcifcatur. Cuidammandat,utinabditis 4° afeabeuntem,fecuriintcrimat.Qiii reginæ didis audiens,dum auidius bipen nem in ceruices librat, aures illi amputat. Sic Ulus mutilatus auribus, pericu-lum letale euadens, ab urbe difcefsit.Zenoni infcftus,Orientem inuafit.Con-traquern Leontius cum exercitu miffus,amp; ab eo uerbis pelledus, diadema ar ripuit.Simulcp Leontius amp;nbsp;Ulus Reip. inimici effedi, in Oriente ciuilem mo-turn fecere,6C tyranni in partes Syrie et Ifauriæ debacchâtur,additocp fuper fo lito Ifauris dono, omnes fimul conipirant contraZenonem. Cuius ihefauris inPapyrio caftello munitifsimo rcpcrtis,defeuiunt.Sed baud diuIçtati de prç daacfpoliis,à militibus Zenonis in eodem caftello inopinati capiuntur et ob-truncantur.Eorumcp capitahaftis infixa,Conftantinopolim deferuntur. Sic 11 50 lo magiftro,quiad tyrannidem inuadendam nitcbatur,extindo, Pelagium pa tricium, uirû prudentifsimum iuxtà ac iuftifsimum,caufatus quôd Græcç religion! effet addidus, reuera aût ut le à reprehenfionibus eius liberaret, occidit, Animi enimliberiille,fûlitus eratnephariaPrincipisfacinora infedari.Çom-plures
-ocr page 208-»68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'IOAN, C V S P I N I A N I
plurcs ctiam alios intcrcmit,clarionbus omnibus uirtutibus inimicifsimus.In* ter quQS Armatius fuit,cuius filium quidem Cæfarem, ut erat pollicitus,fe' ceratjôd pattern prætorem .Sed paulo poftinterfecit Armatium, dicens uixP piiiiTi in fide permanfurumrfilium clericum ordinari iufsit. Sic fuperatis hoftfi bus,Zeno in pace quieuit. Et cum xvij.annis prçfuÜTetimpériOjObijt diem m» ferabili morte. Nam cum ægrotaret, periodicis uehementijs ac exacerbation! bus,utmedici fchbunt, quafi exanimatus iacens, uifus mortuus,impofitus eft fepulchronllic refocillatus,0C ad fer ediens,fuffocatus dicitur, ne recordaretut illius illati incommodi.licet alij tradant aliam mortis fpeciem.Cùm enim in he refes acimpietatem et corruptos effet mores prolapfus,omnibus effeodio clt;x ” pit. Nam ebrietatiadeôdedituserat,utpleruncpmentepenitus alienaretur, temulentus^ nihil à mortuo differret. Cum itacp le multo mero oneralTe qua* dam uice, ÔC moribundus iaceret, Ariadne uxor alioqui iatis illi inuifa, uelud mortuum iufsit fepulchro,quo reges reponebantur,inferri, addito ingenti b' pide qui eum tegeret. Pofteaquam rcfipuit,0(^ ebrietas refoluta efl:,magnos C' didit eiulatus clamores fi-uftra,nuUo opem ferente.Sic enim Ariadne ordfi nauerat,ne quis iepulchrum aperiret,aut propius accederet. Digno itacp fu{5^ plicio mortuus eft,qui omnibus erat infenfus : relicfta uxore Ariadne, quæ fi' lia fuitLeonis Imperatoris,ut fuperius annotauimus,confcia fceleris. Plura Io annesMonachus Graîcus,èquo ilia excerpfimus,amp;Procopius.Sed ex Paulo diacono atcp lordanne quædâmutuauimus.Nuncuerô omiffb priori infticti' to, tetrafticha in Conftantinopolitanis ac Orientalibus Imperatoribus dimit^ tamus,uthocfigno iuniores libro aperto, Romanos Cæfares a Græcis diftiU'' cftos intelliganr.Etfi priores quidam fuerint Graeci,tarnen tum Romans quo' que uigebat imperium. Vbiuerôillud occubuit,8dfoli GræciRempub. gelfe runt, uolui hac re hos Cæfares ab illis feparare ( quod in Præfatione operis at^ teftatus ium)ufcpad Caroli magni tempora: ubiiterum tetrafticha fubiunge^ mus,ueteriinftituto noftro inferuientes, Sed nec^ hoc obmittendum cenfeo, ’7o quod fub hoc Imperatore Anaftafio,uir claruit dodifsimus undecunc^, Alcf mus Auitus, Epifcopus Viennenfis,infignis poeta nbsp;theologus:qui à feopus
terfum heroico carmine reliquit. De origine mundi, De peccato origenali\ De fententia Dei,De diluio mundi,De träft tu maris rubri : dignum profeôo quod à pofteritate legatur. ut interim carmen de uirginitate, amp;nbsp;epiftolas ei«S obmittam,amp;: pleraçp alia. Cuius operis initium eft;
Quicquid agituarios Humana in gentelabofes, Vnde breuem capiunt mortalia tempora uitam, f Velquod polluti uitiantur originemores, Quos aliéna prémuni prifcorum fada parentum.
ANASTASIVS CAESAR»-
N S S ï r jDicorus, ex filentiario ac humili forte fubf Oto defundo Zenone Imperatore, arteamp;ingenio Ariadnes Auguftg princeps eledus,fmperium adeptus eft:multum etfi K|am ad hoc annitente Vrbitio eunucho, cuius magna erat pet id tempus potentia,Imperator^ fadus, Ariadnen Auguftai^ uxorem duxit,cuius opera culmen illud confcêderat.Nupti^
autem hæ quadrageftmo poft tumulationem Zenonis fade funt die. Quo, pi! blico edido,omniaquæ in eum diem publice deberentur,cuiuis remiftt. Erat enim tributum Chryfargyron turn appellatum, quo omnium ordinum homf nes,mendici, pauperes,fcorta,ferui,libertini, annuS uedigal ftnguli argenteii nummum:de equis,mulis^bobus,afinis,alijsciîiumentis femiobolum perfolu^ recogequot;
-ocr page 209-ANASTASI VS CAESAR.
rc cogcbantur •QiiÇ omnia Anaftafius remifif, libros^ uecfîigaimm in Hipptgt;' co coram populo luccenditjmagnam^ ob banc rem glon'am ac cómendatio* ncm commcruit.D/corus aiitem appellarus cft Anallafius, quoni'â diuerfi cO' loris pupitlas in ocuh's habuindcxrra cm nigrior, læua ucrô pupilla ma gis glau ca fuiqutfcribitloannes Monaclius.Silentian'us aût erat, hoc eft, qinetis mini-fter,priufquâ fierce Imperator.Erar enim dignitatis gradus,Silennarrj apud Im peratorc titulo honeftatus, apud lurcconfiiltûuir clanïsimus (acripalatij nun^ fupatus, honor mediocris. Cùm aûtfadîus Princeps coronari dcberet,Euphc ’’iiuspatriarchauirfancQus religiofiis, Conftantinopolitanætum ecclefiæ 10 præfelt;fius,ab eo lireras exegit, quibus fidem profiteretur relt;fîam,fecp nihil im-mutaturum de ecclefiafticis dccretis promitteret.Acatius enim qui prius huic præcratecclefiæcùmZenonimperaret,falfafeminadedupliciin Chrifto na-tara fparferat cum focq's fuis : ob quod facinus Euphemius ipforum nomina e tabulis craferat. Anaftafius manu fua literas feriptas, quibus ecclcfiæ décréta coinprobatjdcdit.'SC quæcuncp in concilio Chalcedoncnfi atfîa fuilfent, fc tuta turum pollicebatur.quo faôèo,coronabatur.Sed cùm iam gratiam plcbis largi tionibus, SCremifsioneucdfigaliumcmcruifiet (nam ôî^urbanaofficia prius '^‘^nundarifolita,gratuité concedebat)dehincad naturam fuam conuerfus, de ^'Uinis aliter aepromiferatfentiebat: in Eutychisac Diofcurilapfushærcfim, ’7‘ 'Tiülta orthodoxis eccleffis detrimentaintulir,omnibuscR quibenedefidefen-ficbantinexorabilemfe præftirit. Euphemium patriarenam, à quo coronatus fuit,poft multas iniurias in exilium pepulir, Timotheo focio fuç faeftionis in lo CO fui ftatuto, cùm iam literas à fe feriptas fraudé ui 'que ab eo extorfiftèt.ob id mox muleis undicpbellis lacefsitus eft. Contra quem Ifauri arma ob id corripi-unt,quod Ilus tyrannus illis,de quo ante paulo fcripfimus, donatiuum adiecc-’■2t, Zenon reconciliationis gratia inuitus largiebatur, poft^ eins mortem cofiaudabantur.Ob id contraiftis copijs,commifro prælio,apud Cotæianum Piirygiæoppidum caftrametati, pene perfexcontinuos annosReipub.aduer ûntur, duce Lilingo, qui ÔC confilio amp;nbsp;armis præftabat : miles ftrenuus, fi à
3° pedibuslaborarct.Eomortuo acinterempto,Ifauriomnesfugerunt, aepalan ’csfuperati funqpars exilio muldatfipars cæfîmrbes eorum dirutæ, aefolo æ-Qtiatæ. Vnde mox imperator Anaftafius parta uitftoria, militibus donatiuum dédit,quoniam fub eo miles uari'js prælqs fatigabatur. Iam cm in Illyrico cum Sabiniano SC Mundonead Margum, iam cum Pôpeio ad Adrianopolim,iam cum Arifto ad Zartam, iam cum Parthis in Syria, demptis inteftinis cladibus
pugnis,in fororcgiæciuitatis,frequenter deccrtabatur.Tandem contra Ira-liampluspiratico quàmpublico Martepugnaturus,fruftratuseft. Gcfsit5lt;^ ciuilcbcllum contra Vitalianum ad Aquilonem.nam Scytha erat ÔC magifter militiefexannis.Is cum fexaginta milibus armatorum ad tertium miliarium ur
40 bisRegiæ accedens,nonReipub.fed régi infeftus,prgdijs fpolfis^ fingula po P II] atu s eft quæ arripuit. Contra quem dum Hypatius nepos Cæfaris cum c-xercitunumerofo pugnaturus egreditur,ab Hûnis auxiliaribus capitur, ÔC Va tîliano mulæinfidens turpiisimè uenditur, priufquam aperto Marrefehoftem oftêdcrct. Vt ergo grauis hic motus fedaretur, ÔC ut Vatilianus quicfcerct,no-gentapondo aiiriab Imperatoreaccepit, amp;nbsp;fie data pecunia hoftem pacauit. Zonaras tradit Vitalianum Thraeem fuiftc,Slt;ubi tyrannidem occupalTetjCol IcâoingentiexMyfijs atqp Scythis exercitu, ad ipfam urbem ufcp Conftanti-nopolim accefsiflc,fed à Mariano quodam duce rcpulfum. Et cùm naualeini-retur prælium,clairem hoftium deuitftam, per machina quandam à Proclo ex-
5 ° cogitatarn(is enim tune in philoibphia mcchanicis operibus florebat) aece phsQBÂrchimedis inucntionibus,multaS'ngenio fuo excogitata adiunxit. Fa-bricauerat namej; fpecula ignem emittentia, eaep de muro fufpenderat contra hoftium naues, Solis igitur radijs in fpeculaincidentibus ac uibrantibus,ignis
P uehemens
-ocr page 210-170 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
üeliemens ilico cxcitabatur,quioppofitas hoftiam copias cam nauibus incefi debat. Quod quidem inuentum Dion Archimedi acceprum rcfcrt, cum Ro* rnani Syracufas oppugnarent. Sed procedente tempore, cum Anaftafius Eu* tychis hærefim indies magis magis^ foueret,quondaduos infignes uiros,pt^ feclum urbis,amp;alium qui uerba faceret ad populum,in écclefiâ mifir, qui Pdt' cipis nefandum publicarcnt edidum.quod ad eo comm ouit plebem,ut impc* tu in hos facflojægrè à popular! furore lubtraifli finr. Sed ipforum ædes dirutse ÔC folo æquatæ,omniabonadirepta.Maximæuerô execrationes amp;nbsp;contumc' liîc in Principem iadp funt,in Vitalianum laudes amp;nbsp;honorû tituli. Cumcp torumsedcselTentincenfejmultimortalesfuntintercmpti. Inquibus mona' chus quidam,qui habitaba t prope cifternam Mocefiam principi ualdefamilie ris,fœmina quçIblitariam agebat uitam in clauftro ad portam Xerocercon, cui multum fidei princeps habebati amborum cadauera cæfa ac per urbem ra* ptataincenfafunt.Dicuntur etiâea tempeftate Bulgari,gens prius ignora,inll ïyricum etThraciâincurfiones feciße. Contra quos aliquot Romani duces cu txercitu proferti funt. Cumcp illi excantationibus amp;nbsp;magicis rebus ufi eflent, turpiisimè Romani omnes,præter pauculos,uiÆ ôd cæfi funt: cuius cladis prÇ (âgfa ilia euenerant : cometes ftella, amp;nbsp;corui qui euntes eos ueluti duces prx' €efierant:tubicincs etiâ cùm clafsicum canere deberent,flebilequiddâ cecinC' rant.Cum Agarenis aût,qui Ôriêtis loca populabantur,pacem Anaftafius fit' mauir. Quorum phylarchus per ea tempora Alamandarus,fidem ôCbaptifma fufcepit. Seuerus autc uolens ipfum ab orthodoxa fide traducere, duos epifco pos ad ipfirm mifir,qui duas Chriftinaturas in unâconfufas docerent,ut ex eO diuinitatem iuxtà ac carne pafiàm fequeretur. Alamundarus in retfia fide bcn^ firmatuSjUt illi abfurda QC incrcdenda cóuincerentur docere, fubornauit fami* liarem quempiam fuû,qui impfis illis epifcopis prpfcntibus,in aurê fibi aliquid diceret.Quo fadlo, Alamundarus frontem côtraxit,ingentemcp trifticiâ fimU' iauit.Illis uerô triftitiæ caufam pcrcundantibus,refpondit: Nunciatum fibi,ar changelum Michaelê decefsifie.Cùm epifcopi multis coprobafienr, angcluin non poHemorfiPhylarchus fufcepit: Siangelus igiturmori nequit,quomodo uosfentitis,diuinitatem QC pafiàm ôi. mortuâfuifie:quandoquidem carni com mixtam earn amp;nbsp;confufam,atcp ita naturâ unicam extirifi'e opinaminirPrudcn* tiam hominis epifcopi admira«, abicdla omni fpc traducendi eum in fuam fert tcntiam,difcefierunt.Sed et in diuerfis r^ionibus undiqî pugnatû eft fub Ana ilafio. Getæ Maccdoniam, Thefiàliam, Epirum diripuerunt, multos^ abcgC' runt captiuos.Pro quibus redimendis cùm aura mitteret Imperator, QC pecH' niam haudidoneam hoftium uotis, Barbari captiuos aut in domibus fuffoca* runt,aut pro mœnibus in confpedu mulritudinis trucidarunt. Hunni etiâ eX' curfiones aliquot in Oriente fecere:neccotentiArmeniorûfpolrjs,Cappado/ çiamuafiauerunt,Slt;f ufe^ Lycaoniam urbes diripuerunt.Sic undicp hoftiûuaf 't'’ latus agminibus,fæpe congcmuit:Iicet exhoftibus nullam uindiefiam caperct. Ex tyrannisquofdamfupplicioaffecit. Athenodorusenimtyrannusin Cilf cia pœnas luit,cuius caput Ifauricus miles ueruto affïxum, ante portas Tarfi cu lit,ibicp reliefiû aruit.Prifcus Anriochiç,quæ eft Ciliciæ, Loginum Selimanthe um (qui alius fuit à Longino illo fratre Z enonis,quem captû Alexandriam re* legauitjubi tyrannidem inuaferat:8lt;f qui fatftus presbyter,ibi morte obtj r ) mili* tiac magiftrum, qui fedinone multas Orientis regiones cócitauit,cepit, uin* âum cathenis ad Anaftafîum mifit. Cuius iufiîiNiceæBithyniæ tan^ fera di* laniatus eft,cacfis quor^ quos fecû habuit Barbarïs .Exercuit in quibufdam rc* galem munificentiam. Statuam enim aeneam,equcftrem,inauratâ,fui nominis 5 ac tituli fiipra columnam fori Tauri poftiit, ubiolim locata erat Theodofij gni ftatua,fupra coclydem columnam:quæ fpote eo anno corruit, quo Roma capta eft,Pra:terea à mari adZelymbriam uftp longum murum duxir,qui Ma* cros ti*
-ocr page 211-A N A s T A s î V s ' C AE s A R.
tros tichos ab autoribus pafsim ex re dicûiir, nci'ncurfiones Mœfiorum, Bub garoriimêC ScychanimofficerentReip.Clodoueo Francorumregimuncra, tiinicam blalt;ff cam,qua foil utebantur IiT)peratores,8C alia quedam infignia, pa triciatuséj honorem decreuit, quod Gothos in Galh'a fuperaffet, Burdigale^ oppidum recepiiîchQiiiqsmuneribusaucflus, ÔCCófulisSgt;CPatricij ac Augu ftiilinomine ornatus/cdens equoinfigni,nummos in publicum fparfit: ac per faiiftas acclamationes Parifios reuerfus,regiam fixit fedem. Item legatos Indo turn cum muneribus ucnientes placidifsime audiuir,multacRhumanitatis offl* ria præftitit.Qiioæodo autcm cum Perfisbellûgcfsit, ôi. Amidarn urbem ob* ° fiderc cœpit,Procopius late libro primodebello Perfico tradit. Magnuenim cxcrcitumillucmifitjCiri duces quatuor præcrant: Areobindus Olybn'j focer, qui paulo ante in Occidcnte imperaueratjtunc Orientis prætor:2lt;; Celer ordi* num in palatio præfecfîus,quem magiftrum Romaniuocant. reliqui duo, Patricius Phryx,ôif Hypatus imperatorisfratris tilius, qui ambo Byzâtq militum prçfedli fuerc.His addin’ erant,luftinUSjqui poft Anaftafium imperauitrô^ Pa-triciolus cum filio Vitaliano,qui contra Anaftaftij tyrannidem corripuerat; Pharefinanas Colchus genere,in rebus bellicis præftansiGogidafclus SiMcf Iäs,Gothf homines,ex qs qui Theodericû è Thracia in Italian! uenientem non luiltfeqi^jm-f ambo SiC fanguine generofi.amp;bello aptifsimi.Deinde nónulli for tesuiri fccuti funnquo fortior cxercitus nullus,nec prius nec poftea cotra Pcr-
à komanis exiuit.Dc his tame latius Procopius, amp;nbsp;quomodo Anaftafiam riuitarem in Mefopotamia de fuo nomine codiderit.Sed dccus Impcrq feeda* «it Anaftafius illuuie Eutychianæ hærefeos : duas in Chrifto naturas diuerlas, non trinitatenijfed quaternitatem adoranda cenfens. Nec ab ea feefta etiam per legatos ab Ormifda pontifice maximo miffos,dimoucri potuit.Qiios non rineingenticotumelia eiccit,SCfragili nauigio impofuit, cum edilt;fto,nc ullam Cræcie urbem adirent.Ob id cum mox diuina ultio fubiequuta eft,amp; fulmine iritis inrerijr,utlohannes cpifcopusConftantinopolitanus : licet Marcellinus , tiadat, eum longo fenio cófeófumfnam maior ocftogeiiario erat)fubita corru iffc moi cc,cum annos uigintifeptë imperailèr. Coftat tarnen eum fæpius qualî furoreagitatum ob ciuilesmotus defipuiffe, adeout plen'qj cumimperio pri-uandum cxiftimarentffed indies fe mutare mente aftèruit. Et ideo eo mortuo,-kefpub.ita contrita eft,qt uix luftino fuccedête aliquantulum refpirarct.Ioan-nesMonachus Græcus tradit latifsimè,quæ in ecclefia geftafunt, amp;nbsp;qui patriarche Conftantinopolirani fuerint, ÔC admirandam de ftatua Fortung acnea hi ftoriani,quam apudipfum inuenies. Hoc præterirenoluùcùm ob malum eius imperium multæ fièrent contra ipfum confpirationes, multi funt deprachenfi. Inter quos fuit luftinus amp;Iuftinianus,quiambo poftimpcrarunt.Eoscùm in-terticere dcliberaret,no(rie fpecie horribilis cuiufdam uiri deterritus eft, qui di terc fibi uifus eft in fomnis: luftino luftiniano nil facias mali, quadoquidera urerq5 fuis temporibus Deo feruier.Ob id Anaftafius illis culpam remifit. Aliud etiam fertur habuiffe fomnium Anaftafius. Vir quidam terribilis charta ma nibus tenens dixit : Vide, ob peruerfam tuam fidem e uita tua annos quatuor-decimdeleo.Vixerat annos o(riogintao(fto:amp;quum ex pracfagtjs fibi fulmine peieundum intellexiffct,cxtruxir quod Tholoton uocabat, in eo^ plurimum commorabatur.fed ea res parum pro fuit. Cum enim tremendatonitrua SC ere bræ corufeationes femel fièrent,perterritus ille, ex diæta in diactam frequenter tranfibar, thalamoscBidcntidem mutabat : tandem mortuus in quodam regio cubiculo inuentus eft. Hæc Zonaras. Scribit lordannes in fuis annalibus par-° cè de hoc principe, parcius Paulus Diaconus, nonnihil etiam Procopius: qui Hcrulorum populorum originem fub Anaftafio pulcherrimam defcribit, li-bro de hello Gothorum.
luftinus
p n
-ocr page 212-r s TIN r s gcnteThraxartncntanus,exhumilifaneloco,fi'’ neimaginibuSjfine thbii,exutroq} parente ignobihs acobfcu rus,à teneris annis fuû boumcn cuftos : poft lignan'j ciiiufdani miniftcr. Natus annos xvi.milttare cocpit, in militucp tantum feexcrcuit,utbreuimanupromptifsimus,amp;hoftem tominus atcp eminus fen're exiret docftifsimusftortuna fic uolente, ptui
ceps ordinis in exercitu ob fortitudinem facftus eft, amp;nbsp;hinc comes. Ex comité excubitoriim a Senatuimperator eletftus, ut lapfantem Rempub. reftitueref, •* poftbabitis Anaftafq propinquis, quanquam multi's amp;nbsp;illuftn'bus aftute hanc adequutus eft dignitatem,SC mirabdi arte.Cum enim mortuo Anaftafio Impc ratore Amantius eiusfpado aclibertus dinfsimus,ingentem pecuniarum uim ad luftinum detuliflet ( erat enim magnæ potentiat,6c ditiffîmus) ut earn intet milites partirctur,feruata tarnen quantû ipfeuellet pecunia,modo ducftoribus exercitus perfuaderet, Theocretianum fibi longe familiariftîmum ut legcrent Impcratorem,maiuscp promitteret per fingula capita donatiuum, quàm prio* res unquam feci{rent,curaretcp omnibus uiribus ut hic crearetur Imperator,lit ftinus quidcm fatis intégré pccuniam inter milites partitus eft, fed non ad uo' turn Amantij : utpote qui hac partitione 8C fauorem fibi commeruit, amp;nbsp;fuffra-' gia pro fe cautè emit.Itacp ab uniuerfo Senatu totocp exercitu,difcrepante nc' mine, luftinus elecftus acpronunciatus eft Princeps :fella^ curuli acceptus,aC diademate ornatus,ab omnibus falutatus Imperator. Amantius uerô prgpofi'’ tus palatfj,uidens fe fruftratum,ac fraudé hanc in fe patratam,Theocritianum, Andream miniftrû cubiculi,Mifahelem Ardaburcm cubicularios ad fe uO' car,adhortaturcputinfidias fecum nouo Principi maturêt. Quas cùm luftinuS prudêter uitairet,omnes cepit,atqî è medio fuftulit,Amantium atq; Andream ferro obtruncat.Hic Amantius fomniûetiam habuit ea notfte,qua Anaftafius uiderat fibi e charta deleri aliquot uitæ fuæ annos in fomno, de porco ingcntf, qui ipfum aftantem etiamnum Principi fuo aggreftiis, humicp ftratum, interc-' 1’ mit.Hic etiam ædem S.Thomæ apoftoli, quæ Amantrjardes nuncupatur, eX' truxit.ScdMifahelematqî Ardaburem cubicularios,Sardicam in exilium mit' tit.Theocritianum uerô latcliitem Amantn,qui impcrio inhiabat, comprehcn fum,amp; cuftodqs detentû,ingcntibuscp pôft faxis cæfum iubet in mare protjci, ut cam imperio quàm ièpultura priuaretur.Cum Vitaliano fcedus percufsit,ô^ adfe euocatum,magiftrum militum præfentem amp;nbsp;confulem ordinarium feciu fed cùm is iterû in fufpicioncm prions faéîi incidiffetjXvi uulneribus in palatio cum Celeriano amp;nbsp;Paulo fatellitibus côfoflum perimit. Fuit aûtluftinus,utfed bit Iohannes Monachus,orthodoxus: qui publico ediéfo prom cedonenfe concilium ucnerari,authorumcp(qui fexcenti patres na in duplicibus facris tabulis omnium Ecclefiaru iuftit deferibi. Et ex uniuct' fo Oriente hæreticos Arrianafœditatecômaculatos expulif.inter quos amp;Se' uerus Antiochiæ epifeopus fuit : in cuius locum eleélus eft Paulus qui Eubuh peregrinos excipiebat.Seuerus in Aegyptû fugit, ac magnas turbas fuis difptt tationibus de corruptibili SC incorruptibili excitauit.Ob id Ormifda pontift^ Max. Germanum Capuanum præfulcm legatum luftino mittit,ut loco Atria' norum orthodoxos reciperct, ab Anaftafio eielt;ftos,6C catholicä Ecclefiam tc ftaurarct.Qyê luftinus no modo humanif excepit, fed clemtéifsimèquoqj audiuit.Id ubiTheodericus Oftrogothoru rex intellexit,quia ÖC ipfe Arrianiis erat,moxIohannemPont.Max.qui OrmifdæfuccefferaqacTheodorumcumî uiris confularibus Importuno aten Agapiro ad luftinum imperatorem mittit, minitans, nifi totam uelitItaliam cCOccidentem peffundari,ut Arrianosinpa ce finaqne'ue cxcludatdegatorum precibus ac lachrymis motus,^ grè cocefsi^
ulgauit Chah fuerant)nomi
I V s T I N I A N V-s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lÿ;
quod petebatur. Scd cùm intenm Thcodericus Syrtimachû Boenïim con-fularcs iiiros imulièoccidiHét, Ôl Gallorum tn'ginta millia ceadifTef, loanneni quocp Ponr.Max.rcueifum Ilt;ome,ucl,ut alij,llt;aiienne carcere,pedorc,fitu et inedia confumpftr, quôd lufiinum Impcratorem Conftantinopoh'eoronaflet, quo auguflius QC magis ratum foren'mpcrium: amp;nbsp;quôd impenfifsimi honores à luftino eHcntin lohannem congefti, paulo pôft QC ipfeddieoden'cus furore £lt;infania percîtuSjdum caput pifcis magni menfæfuæ allatum, Symmachi à fe cæfi caput ïmaginaretur,trifti more occubuif,ut Procopius tradit: relidîo Ata lanco ncpote,ex filia Amalafuntha ornàn'fsima muliere,hærede. luftinus uerô » O cum nouem annis imperalTet, uolens fenedîutifuæ confulere, forons fuæ filP um luftmianurn, quarto menfeanteobitumjadoptauit,confortem^queimpe-^ rjj fécit : acfucceflorem reh'nquensimpertj, quem prius confulem cum Vale» ho fecerat, ornahfsimum^ fpetff aculis uahjs confulatum adornauerat, amp;nbsp;du» cem copïarum, cui libera totius bellicæ rei admïniftratio permilïa fuit . Et pro quo omnes quiordines ducebantluftinum orabanqut eum confortem impe» hj fàceret. At licet prius recufaflct, poftquam famé ei appellationem Nobiliß ûmiinduerat,cùm iam ulcus in tibia innatum eum in lecflulo retineret, impera torem eum faciebat.Licet Cabades rex Perfarüm turn literisdimi oratoribus à luftino petieratjfilium Coficocn ab eo adoptari(nam plures habuit)quod Pro duspotifsimùmdifîùafit. VndeSCortafuntàPerfisbella,quæProcopiuslatè pi'ofcquitur.Zonaras hue Periârum regiem Quadum nomine, SC aliter bellum Ptrfarum ac Procopins, dcfcribitlongclatc^,qui omnino uidendus efl.Nam illicinnenies deferiptum terræmotum, quo Anazafba Ciliciæmetropolis, amp;^Edeffa ac Pompeiopolis corruerè. Similiter dequadam muliere gigâtc,quaé fubito integro qucmcuncp prægrandem uirum fuperabat. luftinus autem lu» ftinianum quadragintaquiaque annorum, præfentibus Epiphanio patriarcha alijs magiftratibus,diademate coronauiqac Auguftum dixit, quifauftis ac» hamationibus eft exceptus. Dehinc Conftantinopoli mortuus,ibii^ fepultus eft luftinus,reliefto hærede luftiniano,
? ° Vxorem autem habuit Lupiciam nomine, quæ poftquam coronata diade» uiate amp;nbsp;Augufta eft di(fta,additum eft nomen illi Euphemiæ quoque.Hæcéx lohanneMonachOjProcopio acDiacono excerpfimus.
IVSTINIANVS CAESARgt;
N r s imperator,fuitluftiniimPeratorisfororis jfilius,exBedirina Illyrica ciuitate genitus ; cuius nomen uetu» J ftûpôft immutauit Iuftinianus,et de fuo nomine luftinianâ di» y xit,ô^ ex obfcura nobilem ac fœlicê fecit, mirifice^ earn exor» nauit,quôd ibi primùm in lucê edirus fuiftètruir egregius à lu» ftino adoptatus,ac unicè dileéfus. Vbi ab auuculo fufeepit ini perium equali pietatc,annû agens quartû $gt;C quadragcfimum,rnox reparando imperio animû adiecit.Et ut Reip.ftatum reformarctjprimùm in Perfas mouit bellutn:contra quos BelilTarium uirü infignem ac patricium cum exercitumi» fiqae Oiientis duce conftit uiqqui eos fudit fugauitep, SC trans Eufratem abire ‘^^^gft-quipaulo ante, tranfgrefsis militibus3Mefopotamiam,Cœlefyriam,Sy namij populati erant. Sed tumueteres imperij limites reformauit Beliflarius, acuictortriumphans Conftantinopolim ingreffus eft. Bellum illud Perfarüm longum fuit,Procopius qui Belifîarq fuit confiliarius, duobus 5 ° ibris côplexus eft, quos (licet mancè) Raphael Volaterranus nuper è Græco JP Latinum couertit.lllyricû pratterea fçpeab Herulis, Gepidis,2C Bulgaris ua h^fum,perfuosindicesrecuperauit. Eode^anno poft diuturnû Parthorum bellum, per Ruffinuni Patricium, amp;nbsp;Hermogenem magiftrum officiorum, 2C
P il] utruncÿ
-ocr page 214-1(74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
urriinóplcgatiim directum ad Pnnetpem pax dcpacta eft, feedusq; fnftum, mimera ab lirro® fibi inuicem Principe deftinata * Qiro tempore, utZonaras tradtr,cometes qui Lampadias, quod in üipernS parte radios i-nittat,nomina/ tur,interdiuapparere uifus eft,durauitcpaddiemxx.Procopiusinq.Xiphiam ac Pogoniä appellitat.Sed poft anno xiij impertj foedcra ilia aTrifKA/ïa, id eft,fi' ne terminOjfunt uiolata à Perfîs.Cùm paulo poft grâdis orta eftèt CôftantinO' poli feditio,quam Procop.lib.i. belli Perfici late deferibit. Et elegâtiftimè Zo'
,y, narasinîuftinianOjObfaÆonem VenetâctPrafinam,tnquaxl.{erèhominum millia defiderata fùnt. Aedes Sophiæ Si aliamulta nobilifsima çdificiaincêdio conflagrarût.Et HypatiusatqjPompeiusfratres, Anaftafij principisfororisfi ” iij,occi?i funtrquod coadunata ciuili manu circû ingrefti, Hypatius torque aiP rco redimitus pro diademate,locum Impcratoris occupafter,amp; in clypeo leua tus Rex effet appellatus:Pompeius uero fub chlamydc loricatus,palatiûinua' fiflet. Quos luftinianus utrofep artfta euftodia detentos, tandem obtnincauit« T um à militibus cæfi,fft mare iunt proie(fti,ipforum bona publicata. AliorûqJ fenatori] ordinisbonainpublicu ftintredada, ô^ipfiuarqsmodisexcruciati, Si incendiû nobilifsima quælt;^ urbis ædifîcia dehoneftauit. Si quicquid uenU' üi 2C egregf) reliquS à priorifub Leone incendio fuperfuerat,abfumpfit. Paca to Oriente, luftinianus ad Auftrû Bcliflàrium cum clectis militibus aefngentf exercitu contra Vandalos,qui Aphrica pofsidebant, mittit : quos ea facilitate,
' quaceleritateuenerat,fuperauit,omni Apbricarecupcrata,captocpeorumre^ | ge Gelimerc,quem cathenis ufntftum Côftantinopolim direxit,Carthaginem ftrmiusquàm anteafuerat,reftituens:opesaût CarthagihisinurberegiaPrin' cipi fpeêf ante populo obtulit. Ob quas res præclarè geftas conful ordinarius defignatuSjde raanubtjs Vandalicis fpeciofilsimû egit triumphs,qui pluribus feculis no uifus erat. Spolia nancp atlt;^ trophæa patefaciens,capiauos^ præfe^ rens, per mediam urbem triumphum egitmon quidem antiquorum more,fetl expropria domo,pcdibus ufe^ adHippodromum procefsit. Inderurfus adlo cum ufcp ubi fedes erat Imperaton's,cum regia fupelledile Si ornatu uario ucquot; nit.Sed de hoc triumphojamp;quomodofubacfta fit Africa, quomodo caefiVaU ?. dali fie Maurufij, Procopius elegantifsimè duobus cxplicat libris, qui fequuU' 1 tur poft bellum Perficum. Et Zonaras in uita. luftiniani hune triumphum SC C' queftre certamen non negligenter commémorât. Caeterùm in Italia dum hatc agerentur,Gothorum rex Atalaricus,uix quarto exadlo regni anno, immatuquot; ra morte fublatus, Theo datum habuitfuccefforem. Cui ob id infenfus fuit lUquot; ftinianus,quôd Amalafuntam,à qua regnum fuiceperat, inbalneo ftrangwlaquot; uiuingratiisimus, et immemor collati in fc benefieijaam enim dudum fe atejß' hum principi commedauerat. lufTu igitur imperatorisBeliftarius in Italia cum f exercitu nauigans, in Siciliaperaeninac fuperato illic duce Syndericho, dutu prouinciam ordinat, comperit ciuilia denuo bella germinate in Aphrica.Nam V Storas pene ultimus militum,filt;^ Martini magiftri militum clientulus, tyranu^ dem arripicns, audfor^ feditioforum effedfus, Cyrillo, Marcello, Fara, altjs(J diuerfis iudicibus dolo peremptis, induceSolomoncm fæuiebat, totam^ A' phricam tyrannico ritu uaftabat. Traiedf o igitur mari, Beliftarius folita fœl^quot; täte rebelles fugat, prouinciam'quelibérât »Solomonem CarthaginireftiW' cns,in Siciliam redfj t,Si coftrudf a claftc in Italiam nauigat, obfidione prinium Neapolim cingens:quam per aquaedudlum nodlu miro aftu inuafit, Gothis^ Sd ciuibus rebellantibus cæfis,urbem fpoliauit:facuitumcp eft fine iexus, at tatis
Si facerdotq difcrimine.Theodatus interim tumultu militari occifus. Vuidg^® ' uerô,qui autor cædis fuifte fertur, in regem Gotthorum leuatus eft. Qui mo^ priuata coniuge repudiata, regiam puellam Mathefaentam,Theoderici reg*® neptem,ui,nulló amore, in uxorem fibi iungit. Is dum fe Rauennac nouis nUquot; ptns obledf atjconful Beliftarius urbem ingrclTus eft, ab uniuerfo Romano po pUW
-ocr page 215-I V s T I N I A N V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»7^
puloScnatitcp,fûlonomine,exceptashumaniflîme. Noc'rtifugientibiis ex iirbeüothis ad I^auennam, confcftim loca iricina occupât, urbiuin opptdo* rumqimuninoncsexpugnat: capto PerufiOjfeptem pcnèmilliaïugular. De*» hinc cû Vuittige(qui exiiauenna immenfum adduxeratexerciturn ad urbem obfidendam)congrenuSjtiirrçs machinas quibus urbem tentabat,ïgnc con fumpfit,6C ab obfidione repulitdicet media labóraret urbs.Sic delufo V uittige rege Gothorâ per anni fpacium,cùm acriter urbê BéliiTarius dcfenderet, fub-urbanis incenfis, Gothi Rauennam reuerfi funt. Qui non modo obfcdi funt, led etiam Fraci mfuper,qui cum rege fuo Theodoberto cum innumcrabili co 10 piarum mukitudine aduentabant,repulfi funt ab Italiaipaxcp eis da ta, qui a co* mode non potuit cum rjs belli euentus ómnés experiri. Vuittiges ucro repara to magno Gothorum cxcrcitu, cogreflîîs iterum cum Beliiïàrio, cum maxima fuorum ftrage in fugam uertitur : à loannecpmagiftro militû captus, Romam' pcrducitur,a:^indcaBcliflario Conftantinopolim cû omniregia gaza aduehi tur. luftinianus uifo Vuittigelaetatus, regij nominis memor, ne fine dignitatc uiuercf,patricium effelt;fîum,Perfico limiti in ripa Euphratis præpofuit, ut ter* minos imperij cuftodiretiubi fequêtibus annis diem obtjt. Gothi autem inLt gaha Tranfpadani animo recrudefcêtes, regulum fibi Hiltebrandum militem tfeantiqui uix anno emêfo in terficitur. Ildcbaldum altj hunc nominant.Then lo dibaldum Procopius Vifigothorum regem fatflumfcribit.Cuipoft fubftituit ErariuSjUt lordannis ôd Diaconus fcribunt : quem Procopius AraricumRo* gum ex Gothica etiam natione nominat, (^uiamp;ipfeuix annum præfuit cum occideietur,quôd pacem cum luftiniano clam peteret. Quo caefo,Badiulaiu* uenis,qui etTocilas dicitur,neposHildibaldi,afrentiêtibus coprjs Gothorum^ rex efficituriqui moxitaliam incendijs SC populationibus euaftauit. (nam Begt; lilTarfus iam Italia excefieratjSCres Romanorum ruereiterum coeperunt.)Hic moxFauentinum oppidum in Aemilia,fupcrato Romano exercitu,cepit.Lu cani3m,Brutios, Tufeiam 6C Campaniam peragrauit. Siciliam inuadit, ad urgt; hem properat,quam obfidione cingit, aefame perurget.Et tandem proditio* JO ne Ifaurici militis cepic. Bcllifan'us interim in Oriente occupatus ( nam Path» iterum in Syriam mouerant procintftum, captis^ aliquot urbibus Antio* chiam uenerant,quos Beliftarius ad fuos redire fines coegit ) cum alio exerci* tuiterum in Italiam feftinatiad urbem^ ueniens,deftrucftam defolatam^ com périt, nam deieeftis mœnibus iam Gothiabierant,bonis omnibus dircpns,ac urbe incenfa. Quadraginta cnim diebus urbs fine habitatoribus uacua ftetitt quoniam tredecim diebus flamma quotidie domos depafeebatur. Graut dolo re Relifiarius commotus,urbem repara t,ædïficia reftituit, ciues expulfos redi* reiubet Accepto hoc nuncio Totila,cum infefto exercitu ad euertendam urgt; bem redijt. Cû qiio Belifiarius cogreffus,licctuiribusimpar,ficeum infugani 40 uerrit,ut plures Tiberidcmergerentur,quam gladio caderent. QuemfiBelif-farius perfequutus efl'et,quin in Sicilia adleuandâannonam profeeftus eft,Go thicæ uicftorielaudê ademiftet Narfeti. Nämoxreuocatus à luftiniano Bclifla rius,Totilas fecurus Roma inuadit.Cotra que milîus Germanus patricius, Au gufti patruelis,in Illyria morbo corruit. CuiMathefuntaTheodericirégis ne* ptis in uxorê ceftit, Vuittige demortuo: qua amp;nbsp;grauidam reliquit,quæ poftea Germanum Pofthumû peperit.In Aphrica interim nouus iterum furgit tumul tus.Narfes autem eunuchus SC Imperatoris cubieularius,Italicæ prçficitur ex* peditioni.Qui cum Gothis magno prçlio conflixit:6C fœlici ufus ui(ftoria,om nes penedeleuit.In quo belloTotilas uulneratus moritiSC cum impcrio,quod 50 annis undecim habuit, uitam fimulamifit. Hinc Gothi Italia omni cedunt.
Quod farflum eft anno decimooeftauo imperq Iuftiniani:tamdiu enim bellum illudGothicumdurauit,incipiens nono fuiimpertj anno. QiiodProcopius^ quihuicinterfuit,uelutiBelitrarij cofiliarius, utipfemet teftatur,elegantilfime p iiq confert*
-ocr page 216-176 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N r A N I
confcripfîtjSC Chriftophorus Porfena in latinû ucrnr,fludio{b cuiqp pcrlcgcn dus. Cur ante Lconardus Arcnnus quatuorlibellos de bcllo Gothorurn fcrP bens, Procoprj (que tarnen fimplicirerfolum conucrttt) nufquam menainent, mtrari fan's no poirum:nihil enim addif,quodnoninProccpioinucniat. Sed amp;nbsp;Guido R.auenn2fs, ôi. ßlondiis Forliuenfis, alij res Gothicas fcripferunt. Bellum uero Lybicum,quod loannes corra Aphros geflît,Fl. Crefconius Go rippus oGolibris profequutus eft,quibusntuiumfecitlohanidos:quosin re* gia Bibliotheca Budæ reperi.Hi fic incipiunt:
Signa,duces,gentes^ feras,Martis«^ ruinas, Inndias,ftrages^ uirum,duroscç laborcs, Et Lybiæ clades,ôd frac?! os uiribus hoftes, Indiólam^famem populis.laticescp negatos, Vtraçpletifero turbantes caftra tumultu. ôf reliqua.
Cætcrùm ut ad luftinianum principêredeam,cùm iam Italiam fic rccupc* ranet,et Aphricâ omnem cum Perfia fubcgiflet,honorum uidorias titulis fuis expreffit,domiforis^ gloriofus.Lcgum enim conditor maximus,confufas O' mnes in epitomen redegit, fuperuacua amp;nbsp;inunlia refecans, quû prius incondi ta amp;nbsp;fparfà ciuilis ilia iuris corpulêtia obrueretmagisftudia,quàm iuuarct.ln quinquaginta Digeftorûlibrosfingula côtraxit,6C quatuor Inftitutionûlibris ’O côprclfiqacCodicem infupertan^ coronidêadiccit.Vfus opéra in co immer talitatis opéré loânis patrictj,Tribuniani,Theophili,Dorothei : in quo nefeio maiorê laudem an dctrcGationcm comerucrit. Nam quot egregia Pauli, Mo defti,Scçuolæ,aliorum^ inhnitorû docQa uolumina interijflc credis.^ qui pro* fedlo fingularumrerum materiam proculdubio adamuffim interprétati fünf, adeô utncqîBartoli,neq5 Baldi,neque Porei, nequeSaliceticommentationi* bus opus fuiiret:qui etiam côtra luftiniani editffum iam orbem librisfuisrcple ucrunt,ut nulla ætas fatis fit ad hos pcrlegendos fufficiens. Sed cùm luftinia* nus effèt Analphabetos(ufpo te à luftiniano pâtre fuum olim euftode progcni tus)ô^ omnium literarum ignarus,facile à quouis decipiebatur fraudulento ac jtf dolofo:qualis cratTribonianus adulator,utinquit Suidas, fraudulentiffimus, fimul amp;nbsp;auarifïîmus,omnis religionis,præfertim Chriftianæ,contêptor, quæ* ftor luftinianûquiluftiniano Imperatori perfuafît, fore ut is nunquam morere tur, fed in cœlum cum carne affumeretur. Tantum naturæ dotibus ingenio^ pollcbat,ut fue çtati nemini fecundus effet. Auariciæ aût ufcp cô deditus erat; ut ius SC phas uenale haberet.nam fingulis diebus amp;nbsp;leges ferebat, amp;nbsp;laras re* uocabar,utiindigentiumufus,àquibus pecuniâaccepcrat,poftulareuidebat. Cùm diu poft indeptum honorem ftiperuixiflet,morbo tandem dccefîit,aba* liquo prorfus nulla affcGus iniuria,quoduidelicetfermonecomi blandocpc* rat,SCauariciæ morbum docftrinæprçftantiauelaret. Ideo facilepotuit indogt; 4’ lt;fto régiimponere,qui tanta inconftantia leuitate^ leges tot cotrarias pofuir, quas poften'licetanxie inter fe digladicnt, nunquâ tarnen cocordare poftunr. Effccit etiamauaricia luftiniani,quiprofeftoribusliberalium difeiplinarum, admonente præfide fuo,conftiturain urbibus falaria fubtraxerat, tefte Mona* cho lohanne,utquædaminfcitia ôf^rufticitasurbesinuaderet. Aedificandita* men adeo cupidus fiCftudiofus, uteeuChriftianiffimusprinceps,ipfo Do* mino noftro lefu Chrifto, qui eft fàpientia Deipartis, templum magnifieen* tifsitnum,admirando çdificatio extrueret. Quod græca uoce ay 'tixp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,
faneftam fapientiam ap pellauit. Vir fuit iuftus SC integer, ac in perferutandis re bus ingcnioftisrSC ad eaquçdecreueratperficienda,non piger. Circa Chriftia 50 noru dogmata cóponêda nimis intêtus,hgrefum maximus hoftis:6C ut altcrca tiones reefte difponerer,plurimunitebat.Sedextremo ferme uitg reporc,deci* piendûfepermifîcherefi eorum quideincorruptofentiunqquod omnesfen* tied
-ocr page 217-I V s T î N I A N V s C AE s Ä R.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J77
tire principes uolcbat, Chriftiim fcilicet carnem incorruptibilern annmpfiiïe; I^utyçhiumcp patriarcham cotradicentemrelegauit Amafiam. In qua hærefî mortuus eft Pn'nceps alioqui facilis quibufuis,qui alloquêdt eum caufa accef-ferant. Licet eriam aures delatoribus expofitas nimium haberec, SC ad uindi* (fîamfumcndâpræceps. Cgteruin in pecuniaeffundêda imiTiodicus, ad coge rcndamintemperantilïîmus,plurimaimpçndebataedifîcationi. Nam cùm in tumultUjde quo fuprà,incêdium multas pdes abfumpfiiret facras,amp; ecclefiani magnam,quam Coftantinus extrui feceraqaiiam maiorem Sé elegantiorem fç ccrat. In cuius ueftibulo columnam ingêtem cum equeftri ftatua fibi collocagt; w uitjinloco ubi prius Magni Tlieodofij lia tua argentea erat,quam côflauit. SP eut èC plumbum ab àqugducflu abftuliqcùm in aliû ufum conuerteret illud,ob quam rem ferme Temper angufta re nummaria laborabat.Nani nbsp;in alrj s rebus
peragêdis,quarum cupido eum corripuerat, in^ rebellfca prgrertiiTi,atque ijs quos fibiinfenfos nouerat perdendis, nulla utebatur parfimonia. Arque ideo modis parum honeftis fibi pecuniam quandolt;^ corradebaqilliscp qui ad banc retn operam præftabant,fummas habebat gratias. Nullus itaqueauariciæ fua: moduSjCÙm Regina Augufta turpiumrapinarû SC nouorum uedLgaliûin* uentriXjpopulû géminato Onere preméret. lllis nonnûquam annua tributa in* dieeret,quafimalèdeChriftianareligionefentirent. Altjs,quôdlafciuenimiu îo ô^pctulanteruiuerentmonnulliSjquôdinimicitias SC fimultates interfe exer* cerêt. Sic quauis arteôCPrinceps amp;nbsp;Regina pecunia à plebe extorferutAandê morboexfenio affecffus,Iuftinûexfiliancpotemconfortemimpertjfeciqca* put«^ diademate exornauit.Et iuxta morcm tune ueterem, fortung fauentis fi* niulachrû in cubiculû illius tranferri iufiît.ingrauefcêtemorbo,non fanus men te decefiît, cùm imperaflet annis xxxix.ut noftrûutioan.Monachus tradiqre-gnaiiitluftinianus annos trigintaoefîo,menfes feptem,dies tredecimranno gta tis odogefimotertio.Relinquens poft fe Iuftinû,quem in confortem accepit. Sen'pfit ad hune luftinianum Agapitus diaçonus pulcherrimum opufeulu de officio Regis,Grgeum.
30 Habuit autem uxorcm Theodoram,fœminam illuftrem.Hgc quoniam lu ftinianus extremis temporibus parum fuit mentis compos, multo maximam sdininiftrationis partem ad fe trahens, Vigilium pontificem in carcerem deie* eit,amp;panem illi SCaquam folum aliquot diebus dédit; tâdem à Narfete uincu* lisliberatus eft.Fœmina alioqui prudens,quæ nobilifsimum templum apofto lorum excitauit:magnificëtius (Slt;ornatius illo, quod à Côftantino extrueftum fuerat - Sed quomodo fefe ulta fit in loanne Cappadoce uiro iniquiftimo, qui 3pud Auguftum calumniatus iplam fuerat, Procopius in fine libri primide bello Perfico explicat. Qitæ ex humanis excefleratjCÙm annos unum nbsp;uigin
tfrnenfem^ terrium inimperio peregiftèt: quatempeftate Antonina Bellifa* 4° tt} coniunxByzantiumuenerat, deprecaturautmaionbus copijsbellum Go thicum iuuareturf tumenim tertiusdecimus annus belli Gothic! agebatur) quo tempore ingens terræmotus Byzantq fuit, amp;nbsp;ingens ceteByzantij ca* piebatur. Sed quifquis plura feire uoluerit de hoc luftiniano, lohannem Monachumadeat,quiabundè,quæin ecclefiaacconcilioquintogeftafunt, amp;nbsp;quæmiranda de caneôf duobus monachis, quifericumfaccre docuere, euenerint,explicat. Sedamp;^Procopium tam de bclloPerfico,quàm Gothi* corelegat. Paülum Diaconum nonnegligat; ÔC lordannem parit er uideat, qui hoc loco annalibus fuis finem imponit. Paulus Florus Hexametris res ge* ftasluftiniani profequutus eft, fed defideratur. Hieenim Florus primatum
50 gefsit apudImperatorem luftinianum, inter omnes terræ fue piefidcs gene* ns gloria amp;nbsp;diuittjs amplifiimis infignitus : fed cui prêter opes amp;nbsp;nobilitatem inerat mira eruditio amp;egrcgia eloquentia; quimultapoëmata memoria laudedignaconfcrjpfit, Sedmiro labore,amp; artefingulari de templo Sophie^ quod
-ocr page 218-iyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
quod infïgni terræmotucuaftabaturjamp;ablnipefatorerep^abatur, carmen c-** didiqquo omnes neruos intendi t, ut graphicc dcfcriberet qua illud remplum materia confiât, quo ordinc collocatum, quam decens ueftibulum quæ ma^ gnitudo, quæ altitudo, quæ figura, quantum auri, quantum argenti, quot la* ptdeshabebat preciofos,quammira uarietateornattfm. Ac ita omniadepm* git, quaff oculfsquifpfamilludmetiatur. Fueruntautem plures terræmotus lub fuftiniano Byzâtq,quosprçterZonaram et Procopium, eriam Agatliius dcfcribtt. Vnus,quo ßerfttus urbs Phœniciæ concidtt, ÔC pars Choi infulæ,ô^ Trall!s,quemlibrofecundo deferibit Agathius. Alter fuit ßy2antij,adeoter' r(bil.is,utomni'sferècollapfà fît ciuitas. Longemai'Or hune alius fequutus eft, quem longifsimè Agathius libro quinto hiftoriarum perferibit. Quem quidê authorem cenfeo ftudiofoleiflorifimul cum Procopio perlegendtim, ut res geflas luflintani perdffcat. Qiianquam fufpicer non integrum ad nos ucnfl* le:nam aliter putofuamhifloriamfinifre,quàm ut ad nos delata eft,
• 1 '
IVSTINVS MINOR»-
y ST î i' S minor fuft nepos luftmiam'Augufti cxfîh'a, cùm patrem haberet Illyricægenn's, Curopalatesanteregnum df e}us,quôdà tenens annis non ut nepos, fed utifilfus in aula principis educaretur,ac magno in honore haberetur,ad hone ilandam condftionem fuam. Natura ad omnia dexter ( ut fn* ______quit Iohannes Monachus) ÄTmagnanimus, plus inluftiniant domuin ac ûmiliamicuius Si templum in Blachernis, ut ad crucis fpeciemre* duceret, nouas addiditduas teftudines, multas^alias facras pdesexornauit, Si orphanotrophiû adiunxit: fiCpulcherrimèfplendidum reddidit palatiuin, extrueftû aureo triclinio, ac reformato Valentis aquæduCtu. Ab initio prind* patus fui, dueftu Sophig coniugis,liberalis,æs difToluit alienum,conquifitis O' 5’ mnibus fceneratoribus,extin(ftis chirographis,6C redditis pignoribus.Qiio fa dlo animos fimul ciuium ôimilitum plurimùm fibiconciliauit. Sed poftea tan tæ deditus auariciæ,utfenatores fpoliaret, pauperûcontemptor, amp;nbsp;in omnes paffim diuitesrabie quadam defæuiret. Raptaautem inferreis arcis condi* dit. VndeSCfideinoftræ contemptor,in Pelagianam decidit hærefîm. Quo* circa poftremo amifta ratione Si intellecftu,amcns fadlus eft, Si pecori Gm ilis» Nam cùin ualetudinarius clîèt,ra renter in publicum prodibat. Ob id plebeq àpotentibus opprimebantur, SCiniurfjslaccfrebantur,cùm nemo effet quiin* iurias ulcifccretur.Excitiitaque tumultus Sifeditiones, quæ tam diuincrude* fccbant, quoad Præfedlum quendam urbis feuerum Si iuftum uirum crearct, 4’ qui pro tribunal! delinquentes quàm acerrimè puniret. Etquendam fernd è conuiuio Imperatoris eripuir,amp;flagris caftigauit. Quo exemplo multoruin libido repreiTa eft,adeô utetiam cumrjs tranfigerent, quos olim opprelEerant. Sub hocluftino Imperatore fœdusPerficum difTolutum eft. PendebantRo* mani ftipendium annuum libras quingêtas auri illis, quo Romane ditionis op pidâ fibiuicina abfquenoxa efte finerent. Probrofum autumans princeps Romanos Perfisuedligales cflc,aurum foluereamplius noluit: mifsiscplega* tis Arctham Aethiopum regem induxft,uti faeftis inciirfionibus, Perfarum lo ca regno fuo coniuntfta popularetur. Ita nouum inter Perfas Si Romanos bd lum exortum eft. Ad quod Martinus patricius duxmiftLis,pugnaacerrimafa cQa, anno quarto imperij; multiq; utrinque defiderati funt. Vidloria tarnen cefsit Romanis .Turn Hormifdas Perfàrum rex, Ardamanem ad euaftandas Romanorum terras cum magnfs copnsfubmifit. Qui longius progrefin.S' tacia
-ocr page 219-IV s T I N V s minor caesar. _ nbsp;nbsp;179
facîlaingcnti pi-acda,ci'tra offenfàm redqt,Martino ei cogredinon auib.Quod adeo principem perturbauit, ut Martino honorem adimerçt, ÔC Archelaum duccm fubftitueret',quicumHormifdapacem rurfus confirmauit. Tantam uero concepit luftinus èx accepta clade trifticiamàcmœrorem, ut in mentis cxccflum incident,ac pharenefi correptus tertiodecimo impcrij anno diem extremû claufenr,fuperftite Tiberio: que ente aliquot annos,quia expedibus diulaborabar.adoptauerat.amp;^fuccciïôrèm elegerat,ac Cæiàrem: quandoquû dem proie caruit,
Habuitautem uxorem Sophiam nomine,quam tam ardctcr amauit, ut por »0 turn a fe ædificatum Sophium,ac regias gdes fuburbanas cum adiacentibus a* gris Sophiada nuncuparet. In quibus epigramma Grecum Ägathie huiufmo difcriptum legebatur:
Se fl a ubi terra duas in parteis accipit crrans, Littora ad illifis fluflibus afla fretum:
Aurea Reginç pofuit prçtoria Diuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
ReXjSophipuxoriconfiltjsuegete. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
Magnipotcns 0 ROmatuis pro mœnibus alturn
,, Europe decus hoc profpicitipiamAfiam.
, Hancetiam SophiamTiberio excubitorum comitimôrieris comcndauit; '0 ƒ t earn ueluti dominam ac reginam obferuaret, Nam coaflo Senatu ac clero, turn morbus eum grauius premeret, patriarcham Eutychiu accerfiuit, qui lo-* annt Scholaftico fucceffît. Ibicp audientibus cûflis primûm regem declarauit: mandataqî dédit,ut pietatê erga Deû coleret,parentes populos bénéfices prO iequeretur,oppreiros ab iniurijs uindicaret, militibus licentiam nimiam ne in-dulgeret,diuites bonis fuis frui permitteret,inopes quoad pofletfuftineret,ne lumium ipfe uefte imperatoriainfolefcçret. Hinc patriarcham iufsit capiti co-ronamitnponere, quodamp;faflum eft: adminiftratio prouinciarum,acpala-gubernatio concefla eft. Huius luftini etiam tempeftate, ne hoc etiam ob-’’irttamus, Narfes patricius,qui Totilam deuicit, ut fuperius fcripfimus, poft jo Gothicam uifloriam tenuit Italiam annis xvi.Sed dum nimium diuitijsinhia-l'tt,amp;m3gniauricopiam affèquutus eflet, à feditiofis quibufdâ accufaïus ciui ^as,apud luftinû Imperatôrem,quod ntmis aufterus in iudicij s ac fguus foret, literis fe expurgauitrfed parum profecit apud perfuafum imperatorem cxcufa ho : nam Romani Gothor um quàm Grçcorum malebant feruitu tem.MifTus igiturfuccelTor Longinus prgfeflus cû nouo Exarchatus magiftratu, qui Nar fetis locum obtineret, Narfes à Sophia Augufta per rifum uocatus eft ad Gy-tr^ciSmuliebriafacere opera,lanas dC penfa diuidere,quia eunuchus erat.Q.ui bus territus uerbis,CoftantinopoIim redire non uoluit: ac Neapolim concef-fit,ÂuguftgSophigrcfpondens, Setam inextricabilem orditurutelam, quam 40 quoaduiueret, ncquiret deponere.Miflîs igitur legatis, Longobardos qui tu inPannonia refederant,follicitauit,uti Italiâ occuparent, terram cunflis diui-tpsrefcrtam,falubritatecœli,frugû uirorum^prgftantialongè principcm.Re liflo Pannonum paupererure,Longobardilptinunciumaccepei ût. Nam ex peninfula Cimbricaad querendas fedes primûm in Pannonia uenerunt,amp;in auxilium Narfeti pôft uenerant in deléndis Gothis. Itaque poft pene trienni-um rege Albuino duce,ducenta penè millia cumuxoribus acliberis, 8C omni fupelleflile, Italiam petierunt: quam et fubegerunt, 5gt;C in potcntatus diuifêre, cam ducentis di. aliquot annis occupantes, (^od amp;nbsp;prodigqs multis in cœlo ®Pparentibus turnannotatum eft. Narfes autemde Campania Romainin-50 §rcifus,tum mortuuseft: cuius corpus inplumbea arcula Conftantinopolim eft delàtû.Quo têporeVgri,qui ÔC Hûni dicunt,glacialis Oceani accolç, qug-rendo fedes Pânonias ingrefsi funt,ac ibi commorati. Agathius in quinto tra-ûû, Vnnos circalacum Maeondem Arflurum uerfus habitalTe,ueluti cæteræ;
Barba-
-ocr page 220-j8o
IOAN. C V S P I N I A N I
Barbarorum nationes quæ communi nomineScythae uocantur.Scorfum au* icm ôf per gencrationes partim Cotrigoros,partim Vultizuros, partim Vurii giindos appellatos. De quorum etiam origine ô^appellationeProcopiusd» feruit. Inucnio autcm à luftino primurn excogitatum magiftratum, qui dicfîus ell; Exarchatus, ut quodammodo Imperatohs uicarius in Italia foreqcuius ft' i des erat Rauennæ.Eacpautlioritate,lit pontifex Romæ creatus ab co proba' !
• »73 retur. InccepitautemannofalutisDCXXjUtquidamfcribuntdicetisannuS : non cadat flib luftino,fed Heraclio:SC durauit annos centû fexagintaquatuor, j quoad Aiftulphus Rauennam cepit. Superato Aiftulpho,Pipinus Rauênam cum adiacêtibus oppidis amp;nbsp;ciuitatibus Romano potiftci tribuit. Quod SC Ca rolus Magnus ÔC filius Ludouicus comprobarunt.Eft ea regionis pars à pofte ris Romandiola dehinc diifta, ex urbis Romæ nomine,cm hdiftima olim fuit’ ' Fuit autem primus Exarchus Longinus à luftino miftus, ut paulo ante menii' niiqui Romam nec adiuitunquam,nec curauit mfipcrducem qui Confulis gnitatem referret.DeindeSmaragdus ÔCRomanus,deindealij. Patricius aût Romanus primus Italie Exarchus contra Longobardos à Pontifîce RomanO ! creatus eft. Sed hocaliquantopôftfub Mauricio Cæfare, poftquem Gallica' nus fucceflît, quiAgdulphirégis Longobardorum filiam cum fuo marito Go . defcalco circa Parmam cepiqSC Rauennam ufque perduxit. Hæc ex Zonara, j qui SC Iohannes Monachus,Agathio,Diacono Paulo, qui ÔCPaulus Yuarne'
TIBERIVS CAESAR^
r BB P- M afciuit in imperium Iuftinus,dum SC corpore ô-animo laboraret:ÔC quum ab initio palatium gubernaret,et3* ligentifltmè prouincias curareqquoniam iuftus,fapiens, ftre^ nuuSjôC utilis Reipub. omnium commeruit fauorem ItberalF täte SCmunihcentiafua. Nam quicquid longa auaricia luftF ƒ nus contraxerat, Tiberius egentibus largitus,largiflîrnas paO penbus erogauiteleemofynas,refraganteSophia Augufta,fedfruftra, Quan^ to cnim plusdonauiqtanro plusinuenit. naminpalatiofubmarmorea tabula reperitingentem luftini thefaurum, dum Crucis fimulachrum pedibus cafta' re uetuittSC Narfetis theiàurûin Italiæ puteo defoffum, fene quodam refereU' tecomperiqpoftNarfetis interitum. Sed folita largitioneliberalitatem exer' cuit.Nam et Francorû régi Cilperico quinquaginta aureos nummos liberafts cum cæteris muneribus mifit per legatos, in quibus imago principis inferipta eraqTiberij ConftanttniperpetuiAuguftûSC frons diuerfa quadrigam habuit cum afeenibre his uerbis, Romanorum gloria. luuitpræterea Tiberius inpO' ’ blica Italiæ calamitate Pontificem Romanum armis, commeatu, amp;numtnft' Vbiuerô Auguftus dieftus coronam imperialem fufeepitin publico fpecftâcO lo,in Circo coram omnipopulo SC pontificeurbis,de more prifeo purpuraiO' dutus,ÔC diademate coronatus ab Euthio patriarcha, omnes fuos aduerfarios rubore affeciqqui ad imperialem afpirabantdignitatem,infidias ei præparan^ tes. Dehinc pacem cum Longobardis fecit: qui fe paratos fore ad omniaprio ci pis mandata perlegatos fuerant polliciti. Cùm autem hi tum regem fibi crC' alTent Clephem, hominem crudelem SC fanguinarium, SC qui à fuorum etiam cæde non abftinerer, in infidias lapfus,cæfus eft:poft cuius necem Longobar di triginta duces legere,qui Italiam regerent,quæ à Samnitibus ad Alpes,pre' 5” ter urbem Romam,SC portum,ditionis eorum erat. In Oriente uero Tiberius fœlidterres contra Perlas geftit: quosfæpeprofligatos intra fuos fines corn' pulit, Mefopotamiarecepta,cum ingenti præda,quant triginta elephanti attU' lerant»
-ocr page 221-T I B E R I V S ' C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8i
lcrant.Nam cùm Imperium admim'flrare cŒpiflèt,miflîs ad Hormifdam Pcrfa rum regem Icgaris,pace priftinam renouare cupiebat.Ncgante aûrillam prin* cipcPetfarum,magnas ad bellum Perficum copias coparauit, ac lufiinianum infignem uirum Orientai! exercitui prgfecit. Qiii contra Perfas contcndens, poliquam baud procul ab eis caftra meratus eft,antequam confligeret,habito cumhoftibus colloquio,triûannorum inducias côparauit.Quo tempore ela^ pfOjHormifdas Perfa cû copijsin Armeniam irrupit, magnum^ timOrem C' xercitui Romano incuffît. Sed eorumdux concione habita fecir, utiHrmiori animo eflcntjinitacp cum hofbbus pugnaPerfç quoad magnam fagittarû uim ’P conieceruntjUififunthaberemeliorespartes, Romanisfub clypeorum tegmi ncfeipfos tenentibus,ncq3 progredi aiifis.Sed poftquam pharetras Perfarum telis exhauftas cognouerunt,iunÆs pariter clypeis,bellicum inclamâtes Ro^ manijCos inuaferunt,gladtjsq5 cominus rem agere cœperunt.Illi nec breui qui dem impetum fuftinentes,fuh fugatiçp funt. Faôa igitur ingenti caede, eorum caftra uicHores diripuerunt. Tabernaculum Hormifdæ amp;nbsp;totus apparatus re^ glus in elephantis,uti adTiberium deueheretur,dcmandatum eft.Reliqua mt litibus permifla funt. Progrelîî etiam in ulteriora Pcrfidis,longelatc^ màgnâ populationemfecerunt . Adduôlos autem Conftantinopolim captiuos oin^ nes Perfas,magnilicentilsime ueftiuit Imperator, ac in patriam remifit. Quos
10 præterfpçm redijlïè populäres admirati, magnis laudibus Romanum princF pcin commendabant.jSed cùm irerum PerfaeirruerentinRomanorum ditio* nem,Tiberius exurbana plebe exercitum circiter duodecim millia iuniorum, quifortitudine præftabanr,coegit, uoluit^ uti defuo nomine Tibcrianus nogt; niinaretur exercitusiquibus Mauritiü comitem foederatorum præfecit.Secun das autem eius adminiftrationis partes tribuit cubiculario Narfe,mifirq}ita co n'aPerfàs.Prælio commilïb,uidîoresRomani urbes agros^ multos Barbaris ädemerunt. Redeuntem ab ea expeditione Mauritiü Princeps fummo hono^ rc excepit,affinitate^ fibi cöiunxit, filia Conftantina illi in uxorem locata. E-' tat ea tepeftate Auar« princeps Chaganus, qui à Tiberio fabros fibipro ftrugt;
JO endobalneo mitti petijtiquos cum ucniilent ui copulit, utpontem iupcr Da-» nnbium ftruerent,quo facilis illis eilet aditus populandi agros Romanorü.Sic leres habuerüt Orientales. In Italia uero nequaquam prolpere res fucceflerüt. Rupto enim fœdere,Longobardi cum Imperatore,Romam obfidione cinxe runtlonga:quâetexpugnairenr,nilimultitudincimbriû elfentrepulfi et deter nti,quafifacru quoddam uiolafl'ent. Cùm igitur abijlïent poft longos imbres, quibus multitudo ingens hominû amp;nbsp;animalium abforp ta eft, longa eft fecuta ficciras,Ô!: maxima annonæ caritas,amp;atrociflîmapcftilentia.Conftantinopo^ liuerôuixinfidias Sophiç effugit,quinimperialifede deturbaretur.Sæpius c-nimluftinianû luftini nepotem,throno imperiali molita eft imponere.Et cùm
4.0 uindemiæ tempore abelîèt Tiberius à Conftantinopoli,uocato luftiniano So phiauoluiteum imponere regno. Sed audiens id Tiberius ,accelcrato curfu Sophiam apprehendit,SC bonis omnibus fpoliauit,mediocrem ei uidîum con cedens: pueriscp eius difperfis, nulli concefsit ad ipfam aditum. Sophia enim »74 poftquam exçdibus principalibus in cognomincmfibiregiam commigrauit, tanquam matrem ueneratus, regale omne famuliciû illi ante pcrmifit, luftinF aiium obiurgauit, ftd recociliatus filio eius fuam pollicitus eft filiam : licet res ilia fit nullum cofequuta cffecftum. Habuit em uxorem Anaftafiam,qug duas eifilias peperit. Charitas maior natu dicebatur,quæ Grçcis Charitia nuncupa tur,minor uero Côftantia.Hæc Mauritio,illa Germano defpolatur: ambo Cæ
50 fates funt fadli. Sed cùm Tiberius inmorbum grauem poft Perficum bellum incideret, Mauritium generum filium adoptans,SC cum ornamentis regalibus nbitraditafîlia,imperium quocpadminiftrâdum dédit. Acquitatem ei amp;iuftigt; «am commendans, præfentibus lohanne patriarcha(qui coronam appofuit)
q £lt;Sena/
-ocr page 222-i8t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANI
Sc Senatu.Ipfc delatus in fcila regia ad tribunal,fed ui morbi opprcffuSjCUin ab loqui quæ uellet non poflct, ex fcripto fuam uoluntatcm aperuit. Sed neqj regiam redult;fïus,paulo poft mortem obijqnon fine magno populiluCiu/uni annis ftptem imperio prçfuiflet.Princepsiuftus 6Clargus,amp; cunôis amabiiis» loannes aût Monachus qui eius uitam diligctiisimè fci ipfit, regnaffe tradit art nos tres,menfes decern, dies otfto.Extruxit aût Lauacrum in Blachcrnis,mul-' ta tcmpla acædes publicas, domum præterea peregrinantibus ftifcipiendisa-' ptam, quæ græcc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur:Äureum triclinium luftini ornatius reddb
dit. Vir plané liberalis 5C ingenuus, Hæc ex Zonara, Paulo Diacono, amp;nbsp;a* li)s excerpfimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
MAVRITIVS CAESARgt;
y lijT I r s Cappadox,uftftrenuusÔCgenerTibenjfuC' ■ ceffit imperio,confilio etiam Sophiæ Auguftæ:exhumllinO'' tario,comes cxcubitorû à luftino ob diligentiam fa(ftus,SC eiî i comitéCeiar,ctiam generTibertj. Ex Cæiàre deinfadïus Alt 0 guftus,gercdis rebus ab initio fœlix,coronatus à loanne Neit fcête patriarcha,SC honeftis acclamationibuslaudatus de mo r e.Bonus princeps Reipub.friultiscp uidîorqs illuftris. Armcnos SC Pcrfas pef legatos fudit. Nam Philippicum,cuifororem fuam inmatrimoniülocauerat, Itnperaror cum ualido exercitu cotra Perias mifit. Qiii ad Nifibin progrelfuS illic in Perfiderii incurlïones fecit, SC prçdam ingenrem reportauit.Inier rcdcf undum inuafit Mçdiam,n eq? minori illic popularione facfta, tandem fe in tra ft nes Romanos recepit. Poft id morbo corrcptus Martyropolim atcp Byzan' tium reuerfus eft.Sed ubi conualuit,denuó in Perfas milTuSjUOcatos in cond' lionêmilites interrogauit:An parato eftent animo ad confligcndücum hoftf’ Sued imatû eft ab omnibus,certâ fibi eius rei eftè uoluntatê,ÔC hoc iureiurâd’’ conhrmaucrunt.Inito ccrtamine,paulum Barbari uim fuftinuerunnfed pofi$ Philippicusequitatûfuumin hoftium cquitcsiuffitincurrere, eocpfaiftoillod’ rummulti deturbati ceciderant, omnes Perfarû copiç terga uerterût’.acrirct^ Romanis inftantibus,multi funt interempti. Ad hune modû uidloria infignis cum numero captiuorû ferè duum millium,ceftit Philippico. Hormifdas farum princepsBaram copiarûdueem ordinauit, iuftit^ utiin certamen ciifj Romanis uenirent,qui congreffus SCuidlus eft.ld cùm Hormifdærenunciaf^ f uinet,Tnuliebrê ueftem ad Baram mifit,priuauit^ demandata præfedura.Mt fit infuper literas de eo interfîciêdo ad ducê,qui fecundas adminiftrationis pat tes habebatin caftris.Baram confeius periculorû fuorum, adulterinas Hornii* dgliteras c5minifcitur,quibus exereitui totiinfenfus uifus, ad fe miftàs Hnxit, conuocataep omni multitudine palàm eis recitari fecit. Qinbus omnibus audi tis,inflammauit animos,utinferendas manus fuo principi pollicerentjCÙm lt;!ƒ afperitate et fguitia principis quçdam non intepeftiué intermifcuifiTet.Fado^^ tumultu rex captus,SC in carcerem trufus eft. Et cùm de nouo eligendo prind pe interrogaret, cenfuit Hormifdas Coftoen hlium,quôd effet arrogans,eon'’ tumcliofus,auarus,6Ciniquus,n6 efie dignum imperio. Potius aliûfiliuin fot^ appellandum principem:qua uoce illt uitam fimul perdidit et regnum.Nam is unà cum matre raptus, in eius confpecftu cæfus, fibi oculi effoffi : Cofroes ini'* perare iuffus. Exercuit nihilominus in captiuû ÔC eçcum patrem Cofroes ck'* mentiam ac pietatem,omni cultu SC obfequio ipfum profequens, quæ onifl'^ illemaledicftis SC contumeltjsincefTebatifiliumcp commouit,ut fuftibusfibift' tera ad mortem ufcp cædiimperarenqua re Perfarum odium incidit. Cum xercituigitur cotra Baram profe(ftus,fufpe(ftos prius optimatesinteremit.Ëf cùm feditio in caftris hinc oriretur,Cofroes cum paucis ad Romanos cofug’J» cauft
M A V R 1 T I V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183
faufapcriculi uitandï;à quibus benignèiuflu Mauritij exccptus, hofpitaiftatc ac uultii regio, Narfen cum copijs ab Imperatore milium ftbi auxilio ad reçu* pcrandum regnum habuit.
Commiflàigitur pugna, Narfes ui'cfîoriam aflequutus ,Baram uicQus fuga* tuscp,tnagnaPer{àrum multi tudo capta,numero fex minium.Quos omnes ad ad fe duâos Cofrocs confodi luiïit.In quorum numéro Turci crant,qui fub Baram meruerant(nam turn primùm nomenTurcaicum auditum eft)ad Mau htium funtmiflî. Interrogati cur (ub Baram militalïent, refponderunt,famefç patriaabadîos. Etcùm quidam infronte inuftam crucis figuram atramento ’0 haberent, confeffîfuntfeàChn'ftianis cdoôios,uthocfimulachrofamcm rc' pellerent. Sic Coffoen habita uidoria,regnum recuperaüit, Sé priftino reftitu tus eft honori. Ferunt,priu{quam hic conflic^f us fieret,ortam efle inter Colf o* en amp;nbsp;Narfen in ordinanda acie difiTenfionem, cùm uterc^ fe putaret ducis mu* niameliusaltero tenere: funtepinter cos iadfata conuicia. Sed Colfoes habi* taratione temporis : Tu,inquit,ó dux Magnum regem conuicifs laceflis,præ* fentifortunainflatusf Audi quid inpofterumdtj conftituerint. Refluent in nos Romanos hæc incommoda. TenebitgensBabylonica Romanas terras, sdtertiam ufen annorum hebdomada uolubilem. poft id annorum, hebdoma das quinque Romani Perfas in captiuitatem ducent : his perfedlis, dies fempi 20 ternahominibus aderit, Sed haecuaticinianuUum funtfortita euentum. Mau* fitius pace cum Perfis firmata, cxercitum in Thraciam ex Oriêtalibus locis tra duxit. Qiio tempore fol eft obfcuratus, 5C mulicr quçdam inThracia puerum peperit abfcp ocuh's,palpebris,manibus SC brachijs : cui pifeis cauda ad fœmo rauf(p protendebatur.Cæterùm Perfis fedatis,Barbaris iam moliebat damna Mauritius, ac Scythas Mcefiarepulit, fimul SC Longobardos in Italia repref* fit.Childepertû efh Francorum regem muneribus magnis follicitauit,ut Lon* gobardos Italia deturbaretrfed fruftra.nam fœdera inter hos iadla funtdicct ite tum ab Imperatore requifitus,excrcitum mififlet, ob ipem ducendiinuxorem getnianam Imperatoris, quam audiebat Conftantinopoli uiuere. Cùm igitur jo rnilfus exercitus contra Logobardos ftaret, Franci Alemanni diflenfionem iniêre 8gt;C re infeefta difcelTere, Romanus tamé patricius Italie Exarchus eos ui cit amp;nbsp;fupcrauitjfi uitftoria uti fciuiiret,amp; no irretitus degeneraffet. Hunni quo que,qui ôi. Auares appellantur,cum fuo duce Chagano,aufpicijs filtj fui Theo dofij 5c Germani foceri Pannonijs exadi funt,ô^ ad folitudines fugati, uidi^ etfufi.SclauiMauritij opes ueriti,cum finitimisfocietatem iungunt.Tres turn genres infœdus uenere,Franci,Bauari,amp;Lôgobardi. Quibus omnibus fuipe dierât Maurittf fucceflus,nefi plus nimio eius opes inualuiflent, cæteras quo que prouincias adimperiû retraheret. Quod fie fatftû eft,atcp eo ordine incœ* ptunijtefte Zonara. Chaganus Auarum dux capto Sirmio, cùm ad otftoginta 40 milia quçfibi annua pendebantur,uiginti milia adijcipeteret,lmpcrator pacis ftudiofuSjillud fe faifturS recepit. Mifit etiam elephantem omnium quos habe batmaximum,ei pofcenti,6C qui nunquam eiufinodi animal uiderat.Sedenim Barbarus qui fœderis imminuendi caufas captabat,altera uiginti millia præter centum priera rogauit.Quod cùm princeps recufaflèt,cum exerçitu in regio* nem irrupiuoccupatis^nonnuUtslUyriciurbibus,minabat fe euerfurum Ma* crontychum,ideftlongumiliummurû QuaremotusImperator,miflislega-' tis,pacem cum eo firmauit. Sed animus Chagani perfidus amp;nbsp;inexplebilis,frau dem cum Romanis agere coepit.Et cùm ipfe bello abftinerct, Sclauenam gen temimpulit ut agros Romanorû popularentur,SCuf{pMachrontychon ex* ço currerent. Imperator Commentiolû ducem elegit, quem cum magnis copqs
aduerfus Barbaros mifit: quorum magna multitudo interempta, reliqua pars definibus Romanorum pullà,praeda ÔC çaptiui recuperati. Sed paulo poft ite rum Chagono cûinnumeris copijs inThraciam irrumpente,Prifcus Romano q îj runa
-ocr page 224-1S4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
rum dux pcrterntus,i*n ôppidS Turulum fe reccptf, ac fe mum'h'ortibus à Itium tutatus eft. Qiiod cum Barbaras oppugnaret, ingeniofifiimc eft ab IrP' peratorc elufus. nam In's fcnptis literis ad Prifcû,nuncio præcepit,ut fpontein îioftiû manus QC uolens cum literis,quafi ignafus incideret. Literis aut hoita' batur Mauritius Prifcum,ne hoftibus cederer,qui mox eftent cum magno dc' decoreabituri. Ordinatas enim efle triremes multas cum infigni nauiu clafc inftrutfto milite plcnas, quæ fpoliatura elPct domos hoftium, fœminascp cuiP pueris in captiuitatem abducftura. Chaganus capto nuncio,acledîis literis,do mibus fuis timerc cœpit; acceptis^ exiguis muneribus, obfidionem folint,a' btjtcpcGomni exercitu. Non potuitferoxChagani animus quiefcere,fed rut' ” fus cum fe uideret clufum,intrauit RomanorûHnes. Cuiobuiä funt milfgRo' man£ legiones:a quibus fæpè fuperatus fufuscp eft,amp; quæ nonun^ fuccubuc runt amp;nbsp;uidoriam Barbaro præftiterunt. Qi’odbilem mouitlmperatori,qui indignatus,aduerfus Cbaganum Commentlolumiterumittens,clamilliiniun xit, uti hoftibus proderet luum exercitu. nam fæpe feditiones in co oriebant, fid ob contumaciam in parcndo illis Mauritius fuccenfebat. Cum igitur fieret pugna,Commcntiolus maleinftrult;ftisordinibus,ubi clafficum occinuiflet,fP ne mora comitatibus paucis aufugit,uti deliberauerat: reliquis omnibus pene captis, paucis cæfis. Qria uitftoria infiatus Chaganus, ad Macrontichon itc' rum cxcurrit. Sed Mauritius coatfta popularium turba,in præfidium uenit.In' J’ terim maximaorta eft peftilentia, quaabforpti funtuna diefeptem Chagani filfi,0d ingens militum multitudo.Gliia re Barbarus animo fra(ftus,in fua reuet ri ftatuit. Mauritium tarnen decaptiuorum redemptioneadmonuit:infingU' los captos nummo uno contentus ( erantautem captiuiduodecim millianu-merOjfid amplius)Imperatore hanc conditionem abnuente, pro nummo dimt dium petfinquo etiam ob auariciasn fidindignationem in milites recufante,ir^ percitus Barbarus omnes occidit, fid deinceps motis caftris difceflit. Quæ res magnum omnium odium in Mauritium concitauit, adeo ut nullus non ei ma-lediccret. Commentiolus, quodhoftibus cxercitumtrucidandum permifii' fet,acculatus eft à militibusn'n quorum numero Phocas cum irreucrenter mul ƒ turn regem compellarc Mauritium non uercretur, à quibufdam percuflus: princepsdelaticriminis accufationemnonadmittens,accuiatores reiecit. ob id quum quandoque iacris intereftct,feditio in populo orta eft, fid lapides in cum inietfti funt: qui deprehenfi, fupremo funt fupplicio affetfti. Turn mo* nachus quiipiam enle nudo à foro ad Chalceu pro greftiis,Mauritium moxfet ro interiturum proclamauit. Quod ubi ad aures fuitprincipis pcrlatum,fcelus id quod in captiuos commiftrat identidem reputans, Deum orabat ut in hac uita pœnam meritam fibi imponeret.Mifttscpnunci'js omnes rogabaqidemà fummo Deo petcrêt. Interim cuncftis inuifus facftus Imperator militibus(nam rmmenfa laborabat auaricia, qua nihil eft deteftabilius, pçrfertim in principe) 4« qui fua auaricia rapinas, cædes fid homicidia diftimulabat : præterea nullaftb pendia militibus erogabat, tjs potiftîmùm qui Sarmatico limiti,contra S cy tha rum impctum,loco fterili pofiti,præerant,diffïcilia quæcp tolerantes. Ob id in cius caput eftfacfta cófpiratio à militibus, fid Phocas defignatus eft futurusim perator.Ea fama inualefcente,cum Mauritius Phocam non cognofceret,fed a diuinaculis intellexrftet fucceftbris nomen à Ph. litera incepturum, Philippi' cum fororis maritum fufpecftum habere cœpit. Et licet ille iureiurando,nun$ fe illud animo cogitalTe, ncdum fe fa(fturum,promitteret:non potuit tamen ab ilia lententia auelli Mauritius, doneeuifa in fomnis fjrecie, conceptam de Philippico finiftram Opinionemabiecit. Somniauitenimfemagnam homi^ 50 num multitudinem confpicere,quæ aftans figno Chrifti Seruatoris,pofito fu' per æneam portam, regem uehementer accufarct : fid tunc uocem ab imagine editam, iuftifle accerfiu Mauritium:quiprotinusaddu(ftus fid interrogatus, ubi
-ocr page 225-HAVRITIVSCABSAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185
ubi pœnam commiflî in capnuos fcclens pendere optaret, in præfenti an futu rauita: cum refpondiflec, Hic ô Clemens Domine, rurfus iiocem huiufmodi auditam elle : Fradite igitur hunc qm fummi eft generis,in poreftatem militis Phocæ. Somnio illo trifti exporredlus princeps,uocato ad fe Philippico, ue^ niam ftifprcionis concepts de eo pctijr, ÔC fomnium narrauit: QC cuius ordinis miles cftecPhocas interrogauit. Cui Philippicus: Is eft Phocas,qui proximè miflusab exercitu,tecum agebat confidentiflime,homo iuuenis, ingenij uero præcipitis äctfmidi. Ergo,inquit Mauritius,crudclis.nam timidi plcrunq^dc' fpcrationedu(fti,crudelia fcclcra,6Cfæuius quiddam perpétrant. At illerLibC' to ralitas,inquit, optimum eft militibusremedium,qua uulnera ipforum fanatur:
præfertim cum plurimum egent. Sed furdis auribus homo auarus ilia excepit; utpotequietiam auariciam eo tempore Petro fratri,qui copijs præerat limita^ neis,iniunxerat,utneceftârioscommeatus5Cfrumentum quoddarifohrum c-rat,traie(fto Danubio exhoftili terra tranfportaret,2lt;^ milites ex præda fuften.-tarentur. Qtiod talem comouit in exercitu tumultum, utftatim centurionem tuncPhocam falutarent Imperatorem.Qiiare aufugiés Petrus ex caftris,Mau ritio cuncfta patefecit.Qiii aftiduis concionibus populum in officio contincre conatus,ubilabare hominum ftudiauidit,0^ tumultuantem multitudineni ft* ftihaud poffe cognouit,arrelt;ftis ciuibus quoqueadfeditionem, aula fe fubdu
20 xif; ignoroqj habitu cum uxoreSChlijs ingrelPus naues celeres,abiit. Theodo fium uero filium ( quern die fefto qui Pafcha dicitur,regem publice appellaue rar, lohannc patriarcha ci coronam imponente, amp;nbsp;cui Germani patricij filiam lixorcm dcdcrat,Cyriaco patriarcha nuptiarum folennia procurante)ad CoP roen Perfarum regem mifit, ur memor benefiet) abs fe accept!, pari officio fi^ liutnregno pulfum profequatur. Vbifuga principis iam innotuituulgo,0!^ po pularis motus aueftus eft, interim propius accelîit Phocas: qui fauftjs acclama tionibus exceptus,ac in regia à patriarcha coronatus,aftantepopulo Augu--ftuseftdieftus. Sed altercatio Venetæamp;Prafinæ fatftionis fuborta eft : quam dumfedarePhocasniteretur, effecitutcumtribunus Venetorum contumeli^ ,
30 OUS didlis afficeretur,magna pars populiid ægrc'ferens exclamaret:Ahfifte,5lt;: ftatum rerum confidera,narn Mauritius adhuc uiuir. Quibus uerbis inflamma tustyränus,adnecem principis inChalcedonis urbis eregione Byzantij por^ turn Eutropi) didum, quo confugerat Mauritius cum uxore, liheris, amp;nbsp;omni familia,diefto citius adnauigauit.Et comprehenfo Principe ac tota familia, pri mum inconfpeiftu Principis reginam Auguftam,rresco eiusfilias, tufilios,ingt;-terfici iuflit. Quibus interêptis, exclamauit Mauritius: luftus es Domine, amp;nbsp;re lt;Taindicia tua : fortianimo perferens tantam calamitatem. Sed firmiori longe patiêtiaufus,ô(^ fortitudine, cumfiliuseius nouilfimus,infans adhuc, ad poena pofceretur,quem latftentênutrixocculuerat, ne tota Mauritij ftirps interiret,
40 amp;:filiumfuum proalumnodabat. Princepsfuum proferriiuffi't. Ipfedemum incredibilianimi magnitudine mortem fubijt,fecuri obtruncatus.Poftea Pho cas proThcodofio ad Cofroen mifit,SCoccidi fecit.Sictota domus cum prin cipccæfa eft, omnesepfepulti funtin aedeS. Mamantis, propemurum extru dum à Phai afmane eunucho, luftiniani cubiculario ; Sunt affcripti tumulo hi uerfus elcgi:
O ego ter mifera,en regum præclara duoruni
Vxor Mauri ti),filia Tiberij,
Regina,Sc prolis numero fpetftanda decorae, (An plures domini fint bona res,liqueat) p nbsp;nbsp;nbsp;Cum ftirpe hie tota iaceo,iuxta^ maritus:
Seditio id fecit militis ac populi.
Haud grauiora tulit Ciiraeis,aut locafta, Lai flens corpus,uerum ego fum Niobes;
q ii) Ipfuni
1'
-ocr page 226-»86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N I A N I
IpRim ipfum genitorcmiultro quid perditis hofcc, Expertes pueri qui fuerant fcelerumf'
Frondibus urbs noftris poft baud reddetur opaca, Radiccm euulficThreicius Boreas.
Mortuus eftaucem Mauritius anno ptatis fexagefimotcrtio:namadnitó* ftrationem Reipub-fiifteptt anno quadragefimotertio.Viginti annis impera' in't:cuius mortê præceftît comètes,ein eft nome Xiphias,ipfe primus ex GrX' corum genere in imperio confirmatus. Vir utilis Reipub. amp;nbsp;uitftoriofus ni» auaricia hbcfaCtaiïct fe QC totam domum. lllo enim duceHunnifunt delt;fiï' Cæterùm diuo Gregorio fummo pontiftcifuitinfenfuc. Qiiiantequam papa I'’ fieret, à Pelagio fummo pontifice miftus ad Mauritium, ut fe apud prmcipeni purgaret,ne libi uitio uerteretur,quôd abique illius aftenfu fe pontificem prO' clamare paflus eftet. Enim uero irrita tum iuerat pontiHcis declaratio,nifi eaiP Imperator afteruiftet. Simul petebatimperatorem, utnouus dux cum exeref tuinitaliam mitteretur, ob Êongobardorûfæuitiam, quum nullaiam effet irt Exarchofpes exiltj. MifititaqueImperator Smaragdum cum nouo exercitti in Italiam, qui inducias cum Longobardis ( quia forcifsimæ ncquibat refiftet^ genti) fanxerat. Sed poft mortem Pelagrj, cum Gregorius federn occupaflet pontificalem, in earn eftlapfus dementiam Mauritius, ut Gregorio fcriberet, quo lohanni Nefcenti patriarchæ Conftantinopolitano, amp;nbsp;eo defuneftoCy' J’ riaco qui ei fucceffèrat, Ô6prius Oeconomus tnagnac ccclefix fuerat,obtcm' peraret,ueluti omnium antiftitum patriarchæ principali.Quod cum Pontifex recufaret, Mauritius militibus ex Italia reuo can's, Agdulphumadhortatur,u5 fccdere poftpofito quod cum Romanis habuit,urbcm armis inuaderct.Quan quam iam Italiæ Exarchus,rapinis rem Romana afflixerat. Adiecit dehiucinl pium edicftum,ne Deomilitaret, quicûcjRomanæjnilitig effet affcriptus,nifi .finira militia,aut ui aliqua debilitatus.Omnino annixus ob odium in Gregori' um,pacern Romanis frangcrc.
Habuit autem uxorem Conftanttnam,filiam Tiberq : ex qua peperit tresfi' Iios, Theodofium jTiberium, ac Conftantinum: totidem^ filias, quæ omnes j» fimul cum patreocciCxHint. Sophiaregina, amp;Conftantina Augufta, princb pi coronam fecerant quondam : earn adie delatam illein ecclefiam deferens, Deo obtulit. Abfoluit Mauritius ædem S. martyrum quadraginta, à Tibe* rio inchoatam,atque ex negligentia intermiffam. Quemadmodum Petrtis frater Imperatoris in Cyriaci patriarchægratiam, fancuiffîmæ matri Dei tem^ plum, quodDiaconiffæ dicebatur. Aliud^fub Areobindi appeliationeeX-' truxit. Hæc ex Zonaraatque Paulo Vuarnefrido, acaltjs collegimusiin Db' cono depefte,diluuio,inundationeTiberis,06letania feptiformi, quæhac tempeftate euenerintjinuenies»
4’
PHOCAS CAESAR»
nl 0 J præfetftusScythiæ, poftquamMauritium Impt' ' rarorem occidit, afcelerato exercitUjCuipræerat, Imperator eleeftus eft, ÔC Auguftus præter opinionem cofalutatus. Cort ftantinopolitanus enim populus militum prærogatiuani quutus, magno omnium ordinum confenfuratum fecitPho
________________ ' cæimperium, Eft Ô6 eifceliciter Romæacclamatum • Coiv gratulatus eft ei Romanus pontifex Gregorius,qui literis eum hortatus eft,nt »75 libertatem urbis tutaretur: ÔCperlegatum ei aperuit afflitftum Italiæ ftatiim, Tantacp fuit in nouo principe indoles,amp;talem fe genribus oftendit,ut Agdnl phus illius fama perculfus, pacem cum Exarcho dC Romanis in annuum tenv I pusl
-ocr page 227-PHOCASCABSAI -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18/
pusßnxen't. Scd panauan'ciæ uitiocùnilaboraref, SCfcnaciusaùrurh quarrt Mauritius feruarctjauarilTimè tributa exegit.MorePerfico cum fuis atilicis fc-creta tracflabar, quimagiftratusiamp;iudiciauendebant. Stipendia parcifiimèda bacchariores habuiqquiinexplcbili rapacitatc populos ucxabanr. Ob id con iuratione Phfcipatricij «S^pvtetoriSjCuifilianiDomnentiam defpondcrar, Öd Heraclonæ magiftri militum, öd eius blij Heraclrj, qui pro prærore Aphricarrt adminiftrabat, tumultumilitari occiditur. Cum cnim q tres de occidendo InV pcratOre conueniflcnt,Heraclonas,fiue,utalf) fcribunt, Heraclianus, utblio fuo imperium aftruerct, àPhoca defecit, ac ueluti magifter militiæ in Thracia ’0 defenfurus regioncm, QC propulfurus Barbaros, exercitum coegit. Heraclius ex Aphrica Conftantinopolim uenerat, ne pater defedîionis fufpicionem fa^ ceret. Conueniuntftatuto tempore,öd excitatur tumultus: dum milites prætô riant accurrunt, coniurati principem obtruncant,cum annos imperaiTet odîo, tcftelohanne Monacho,. Hic tarnen hoc unum fanxit,quodpofterilaudarüt-Rogante enim papaßonit'acio, ftatuit urbem Romam caput eiTe omnium ec clefiarunijCÙm prius elTctConftantinopolitanajpropterfedem Principis .Falt; clum cft tarnen,ut Romana ecclefia fit omnium princeps dcclarata.Iuffirprac^ tefca,utPantheon uetuftum M.Agrippæ opus, beatiflîmæ Virgini öd omnf busfandlis confccraretur,excluld malorum dæmonum cultu,quorum fimula 20 dira plura hicnumero fuere.Hanc ipfam çdê hodie ab çdibcq forma Rotunda nocant. Huius tempeftate, Prafinæ öd Venetæfadîiones per Orienrem öd Ae gyptum ciuilia ödinteftinabella multafecerunt. Prafini Öd Veneti,Erythrdfi-» nusaccolæ, uetus inter fehabuere odium, iam inde ab Antonini Veri princi-patiinon ignotum RomanislegiQnibustquibus ad duorum populoröbellurrt inhibendum miifis, Prafini obfequenter imperatafecere. Conttcà Venetifauo rem Rom. principis propenfioremin holles quam infe efTearbitrati, eum pro» uinciaabeuntem eximprouifo adorti,multis alFecereincommodis.Perfç prçgt; terea multas calamitates Romanis prouincijs intulerunt:Mcfopotamiam,Ali lyriamcp occupaueranr,defidia öd ignauiaPrincipis.Hierofolymam populati, 30 loca facra prophanarunt. Lignum JDominicæ crucis aufcrunt,magnû mortal! «m num erum capiunt,maiorem ferro conficiunt. Iberos, Armenias, Arabes, Dardanos, £d mediterranea Macedonia SdThraciç abHulerurtt. In Cappadogt;: ciam 2d Galatiam incurfiones fecerunt, öd ad Chaldonem ufqt omnia funt populati. Nec minus in Occidente, quia Refpub.uindices non habuit, Germa* niç,Hifpaniæ,Galliæ öd bona pars Italie à Romano defccerantimperio.Cha garnis ThraxHunnorum rex, modo huc,modô illuc difcurrebat. A egyptum Sarraceniuaftaucrant, öd callris deletisRomanorû,ubiquehominum magna ftragcs, fimulm annone inopia, öd pecorum calamitas, propter principis lu-xum. Licet pallim omnes ab initio magna fpem in Phocam collocarcnt,quod 40 homo effet militarisifcd omnes fruflrati opinione,ödreges metu foluti,undiq} irruebant. Eratitaqp necefîe, ut aut nomen imperij deleretur, aut Phocas oc* »7^ cumberet(quod Öd facflum ell)ut uires recuperaret prifcas imperium. Prifcus enim tanquam principi gratificaturus,pacis fludiû aiïîmulat: cum focerofefiri git agerc,ut irapetrata à principe uenia,quôdturbandiAfrice flatus autorfuif let,in officio iam inde efret,imperata faceret,filiû obfidem darct,ipfe cûquàrn maximo poflet exercitu in Cofroen Perfarum regem ad bellum exiret. Ob id mittiturex Aphrica Heraclius ad Phocam,inbdem eorum quepromittebangt; turilicetad feuiffimarntyrannidemopprimendam iam omnes coniuraflent, ôdSenatores multi öd duces. Gregoras uirinfignis,qui fecundas in caflris par 50 tes cum Heraclio habebat,Patricius,öd filius eius Nicetas,qui terra cum ingen tipeditu exercitu öd cquitum multitudine iterfaciebataduerfus Phocam, ini* tîsanteainter fe padlionibus,utqui prior fedêimperij Cóflantinopolim cepif fet,ac tyrannû interfeciffet,ille regnû haberet. Nec Heraclianus multo pofl cS q iiij uali*
-ocr page 228-)8H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P 1 N I A N I
ualidiffîmoexerdtuinThraciamnauigauit,Perficibelh'prætcxtu. Subl'ilius appulfum Prifcus,qut tn eam occafionem erat intentus, Phocâ obtruncat, Co' ccri exercitum accerfit: quo propius admoto,occupat Heradïus imperia, oja nibus metu quiefcentibus. NecHeradius ftabilito Hlîj pn'ndpatu,multum in Thracia fuit,fed ad obtinendâprouinciam cofeftim exercitûin Africam redu xit.Narrat Zonaras,Phocam tyrannû,quod mulierofitati amp;nbsp;temulentiæ dedf tus effet,amp; expers omnis mifericordiæ ac fanguinarius,in omniû odia inddif fe poft adeptum imperium.Primùm enim Narfes, de quo in Mauritio fcripfi' mus,poftcommiflam defedionem, quumEdeflàm urbem occupaftet,con-' tra hune Cofrois habentem auxilia,Germanus àPhoca miftus eft: amp;nbsp;fatfta pU' gna,poft paucos dies exacceptisuulnehbus diêftiû obijt.Narfes deinde cum Hierapolim fe recepifïet, indutftus eft à Dementiolo magiftro, fratre Phoex, per iufiurandum interpofitû,uti adPhocam iret:àquo contra datafidem,ignc extineftus eft.uir alioquireligiofus,qui S.PantaIeonis,amp;Ss. martyrum Probi, Tarachi,amp; Andronis templa ethofpitalem domum extruxitSed non conten tus hoc crudeli facinore,Petrû Mauririj fratrem,filiamqpGermani,amp;in uniuct fum omnes Mauritio fanguineiuntftos interfecit. Philippicusaût clericus ton fus eft, et Chryfopoli folitarias edes inhabitauit. Alios etiam coplures Phocas Sé occidit,amp; fupplicqs affecitJexquifitis.Sed multo crudelius facinus patrauir, cùm quodam in certainine equeftri fpecftaculum cclebraret,acccptis quorun-- î’ dam conuicijs,multos interemit: nec pauciores membris mutilari autfubmet gi juflïr.Sed plurimos præfecfto ut punirent dédit:qui cùm in prætorio clan îï tenerentur,falt;fto populi tumultu,ôè praetorium incenfum, amp;nbsp;ipfi foluti aufn gerunt.AntiochiguerôHebrçimotuexcitato,Chriftianosmultos,atqpipfum Anaftafium in ea urbe patriarcham interemerunr, ac eius cadauer in medio fo ro incenderunr, Propterea Phocas per quofdam eo milToSjfecitutaliquiplc^ ôcrcnrurcapite, aliquimembro aliquomancifadoin exiliûmitterentur.Sed uir fæuus Sé crudelis,neqî fuis fatis pius fuit. Cùm enim quondam in quodam equeftri fpedaculo prope fuam ftatuam, Prifei generi ac Domentiç filie ftatn
*77 as pofitas uidiffetjita concitatus tribunus,quosdifeerpiuolebat, aegrèfupplf 5’ cante populo ueniamindulfit.Q.uaeresfecit,utPrircusuitçfuenonmediocrf ter timeret.^Nec minus oderat $ metuebat crudeliisimam in omnes principis tyrannidem : amp;nbsp;ideo quçrebat modûipfum occidendi. Sed Phocas intelleôa in ipfum c6iuratione,matrê Heraclei ôé uxorem Eudociam,quam parentibus honeftiftimis in terra Aphrica natam, matrimonio fibi ille adiûxerat, captas in claufo loco euftodiri fecit. Poft fadam itaeç coniurationem, ut paulo ante fed pfimus,preueniens cgteros Heraclius,impetum fecit ad portum Sophium:Slt;: commiffa nauali pugna, uidor adiuuante Prifeo euafit,qui prefedi honorem obtinerc cupiebat. Vnus aût ènumero optimatium Photius nomine, cuius ii' xorcm tyrannus ui ftuprauerat,coada magna militum manu, in regiam inua^ 4’ ftt,Phocamcp(cuiusminiftriac familiäres omnes falutem defpondentes,exau la abierant)ab fede regali detraxit, exuta^ purpura fufeum amiculum iniecit, ac uindû ad Heraclium duxir,qui eum ita alloquutus eft:Ad hunche modum ômiferRcinp.geftiftic Phocasmêtealienatus:Tunemelius,inquit,quàma me fadû fit,ea gérés f Ira inde Heraclius commotus,calce eum pereuflit, atep capitc eum muldari præcipit.Traditum eftà quibufdam cito occifum,ab alqs rurfum, manibus Sé pedibus primo, poftea ob inftgnem eius libidine, SC quia multorum iixorescorruperat,genitalibus,acnouilnmècapiteamputatis,cor* pus truncum adBouem fuiffe combuftum.Is eratlocus,quiexeo quôd eneus effet caminus forma bouis,quem Pergamoallatumafunt,ubierat pofitus,ßo lt;jtgt; vis appellationenuncupabatur. Fratres acneceffàrq Phoeæ omnes interfeefti funt. Et ita fceleftiffîmus tyrannus poft odo imperij annos,meritum uita: exi tumhabuit.
Fuit
-ocr page 229-H E R A C L I V S C AÉ S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS?
Fuitilli uxorLeontia, quam Auguftam dixitpoftfortitum imperium. Ex qüafiliam fufeepit Domenriam,quam uxorem Prifco pi-efelt;fîo copiarum de^ dit, Necaliam reperihadlenus exeo prolem. Hæccx Johanne Monacho, Paulo Diacono, atque ahjs excerpfimus. Plura apud illos inuenies.
HERACLIVS CAESARgt;^
C Lt K S fih'usfuttHeracliani,q«i poftinterfedîûPho* cam, ut paulo ante fcripflmus, adeptus eft imperium, fuffra-gantibus militibus,5lt; extemplô Byzantrj à Sergio Confiant tinopolitanopatriarchaôi'pontificecoronatus.EtutJôhan* nés Monachus tradi't, eadem die qua coronationem fuCçepit, ____ nuptiarum folennia cum Fabia Eudocia celebrauit j prima u^ xorefua: quae quidem dies infîgnipompa celebrata eft,ut.decuit tantum pria ripem. Intérim tot um Orientem uaftauerant Perfæ, amp;nbsp;legiones fæpius repa* fæpius deleuerant ; terras autem Romanorum in fuam traxerupt ditiogt; ncm. Heraclianusinterim,Heraclqpater,ex Aphrica cummgenti exercitu ^^gyptumfiC Afiampetebanfed eo,medio conaturerum extindîo,Perfçmegt; tulibera ti,ex Aegypto Aphricam inuadunt : quæ tota Perficis ceis/t armiSjdu fis fui præfidiofpoliata» Europam diripuerantScythat,amp;Auariramp;Roma^ nos milites ita interfcceratit,ut pauciffîmi in tot cædibus fupereflent ex ijs qui fob Maurido amp;Phoca militauerant. Duos tantum fuperfuifle Johannes Monachus feribit. Eratinillo tumultu anceps Heraclius, Europam ne an Apliri cam uindicaret: utraqueenimhoftibuslaceirita, ingemifeebat. Habitoigitur nouo deletflUjCriipum eispræfedummifitinCappadociam. CumChaga* noitaep fœduspercuiTit) pluribus miJîi's muneribus, ante Jongum murum A-naftaftj ( namThraciam turn plurimùm infeftabat Barbarus ) tentoria pofuit* jo fodimmemor iuriJîurandiamp;initæ amicitiaîBarbanjs,impetûin Heraclium penè cepiJTet. Sediteru milîîs legatis pacem impetrainr,ut polTet totis uihbus ire in Orientem. Priufquam tarnen exercitum contra Perfas educeret^ ofatores ad CoJroen Perfarû regem mifit,ut à uaJlatione urbium, amp;nbsp;cæde Ro manorum ceJîaret: utep iam faturhumanoJànguine,inPerfidarediret.ÇoJro* CS autem rex (cui animus omnia perdendi crat)lcgatos cotempfit, eosep cum contumelia abireiufoit. Heraclius afFe(ftusSCcontumelrjs,amp;ingentibus prins cladibus, inducias â Barbaro hoffe, amp;nbsp;pacem quamuis ignominiofam, de-nuo petit,fub conditionibus annui uecffigalis pendendi.Cofroes fe nunquam quieturum cum Romanisrefpondit, nifi poftpofita amp;nbsp;abnegata lefu Nazare-40 ni cruciftxi religione.Mitram,hoc efî folem,quiunicus eft Dcus,adorarêt. Jm pcratorindignatus,defperatapacc, quâ nullam impetrare potuit, magis ui uirtuteadacftus, exercitum comparât, propitiato numincinhoftem profîcifci tur, conferiptis undique nouis legionibus ( ueteres enim interciderant ) quas cxercuit,amp; poft in expeditionem duxit. Cofroes faeftus de bello certior,Â2o ti erat,in urbe Syrig opulentifsima : quam petîjt Heraclius,ut de fumma regni cum hofte decerneret.Sed ille prius fugienti fimilis, priuf^ Heraclius adenetgt; in Mefopotamiâ fe recepicadultas Sé ftauefcêtes iam fruges populatus,ut per-fequendifacultatem Cæfari adimerct. Heraclius tamênihilominusfequutus, cum regê aflequi non pofletjregionê ferro ÔC igni uaftauit. Iam Coifoes Palg-ço ftinam,Iudgam^ diripuerat:Hierofolymas poft longam Chriftianorû occidi-onem,ablata omnifupellecftile,tS ligno fanefte crucis,ô^ urbis epifeopo euafta ucrat.Eft tûc ingens Chriftianorû multitudo interepta, cum Judæi captos par uo redimerent atlt;p occidercnt;ferunt fuifle nonaginta milia numero.Impera-
tor tum
-ocr page 230-«po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
tor tum neep copias, quæhoftibus pares forent,neep pecuniamhabebat. Au' rum itaep dC argentum ex magna ecclefia QC altjs faerts ædibus mutuatus,{ignâ ri pecuniam fecinamp;^nouô delelt;^î:u faeflo, in expeditionem ex urbe cum ipfis e' greflus eftjpoft celebrattonem fefti Pafchç.Duos igitur cômpen't duces Hera clius,cum duobus exercitibus à rege relieffos, qui opportunitate locorum frc' ti,iter fuum remorarent. Heraclius parte una copiarum relida ad fubigendas urbes,quas poft fe relinquebaqipfe cum robore copiarum,(upératoTaiiro,ad Saroncm fluuium Sarbaru ducem ftrauit, amp;nbsp;in fugam uertit. Cum autem Sab barus Archiiàtrapes apud Coftoen accuiàretuf confiliorum, quæ cum Roma nis clanculumhabuiftet^ amp;didorum quæprobrofain ipfum ieciffe credeba' i’ tur,Coir'oes ad.ducem qui erat fub Sarbaro,de eius n'êce Ittcras mifit.Nuncius à Romanis interceptus,Conftantinopolim eft dudus. Reip. curatores uifis teris^ tabellarium amp;nbsp;h'teras Sarbaro rniierunt. qui illis ledis, hominem dilb gentêr percundatus eft. Vt ucro Cofrop malum animum peripexit,alteras co hnxit literas,quibus fiiàmultorum prçfedorum ac tribunorum militariutn, aliörum^ qui ordines ducébant cædes mandaret. Induxit^ nuncium à rege miflumiUti literas illas ab co fe accepiftè confirmaret.Tum habito confilio ubi prirtibtés'Omhcs adèrant,palàm literas recitari fecinquæ maxima indignatio-' nem omnium corrrrnoucrunt, adeôütprimores omnes quicunque ordinibus præerant,ad Romanum Imperatorem tranfire conftituerent, S)C extremû odiquot; î’ um in füum Principém Conciperent. Oftanem infuperSatrapam ton's uiribus aggreflîis Heraclius in Pèrfida,commiflb prælio, amp;nbsp;ipfo iuperato,fugere com pulit: caefis Xxx. hoftium milibus. Saraces amp;nbsp;Sarabafles duces in eo prælio cz' cidere.Says fucceftbr datus cum nouo fupplemento pugnaminftaurauit, cü' ta magna hincinde cede. Perià iuperior uidebat,ntfi denfus imber,mixta grafl dinc,eum fragore ôdlrepituhorrendo,cœlo cffufus, aduerfam Perfarû aciem pcrculiftet,procella Barbarorum ora oculos^ uêto amp;fulguribus perftn'ngeir te. Attoniti Perfæ caeduntur, pauciflîmiferuati; caeteriautcapti, aut cæfi. lo' terea Chaganus fœdere uiolato in Byzantinum agrum intrauit,pofitiscp ante longummurum caftris,exteriora omnialoca eftpopulatus, Turnpatriarcha30 ciuitatis, ÔC patricius Bonus,quos Coftantinifilt), omnium^ return publica* rum curatores difeedens Heraclius reliquerat, coadam uirorum optimorum manum,contra Barbaros fub ca opinione,quôd nullus in proximo eflet excr* citus, negligenter rem agentes, miferunt de improuifozatque multis milibus intcrempns,reliqui cum magna turpitudinc intra fuos fines iè fecipere funtco pulfi. Razatenem nouum ducem Coifoes cum totisregni uiribus mifit,utma iore nifü cum Heraclio quàm cæteri duces pugnaret. Qui ûnè cum nouis copijs uenit, fed nihilo meliore euentu pugnauit. Fuitpugna atroxper inte* grum diem depugnata, qua duxcecidit, etuigintiieptem militariafignafunt capta, Vidores Romani in uifeera Perfidis,traiedo Tygn'de,penetrarunt.Sg uitumcp eft non in homines modo,uerùm Sein urbium direptiones. Nectem pçratum eft à profanis hoftium templis.Veftae,quæreligiofe apud Perlas co* iitur,templum eftfunditus dirutum. Sic fecundo SC tertio praclio uidiPerfe, cæfis multis milibus,in fugam reliqui omnes dilapfi abierunt: qui conterrane* is fuis quæ acciderât, enarraueruntlndecp eft effedum,ut prius male in CofrO en affedi, maiori odio aduerlus eundem excandefeerent. Coifoes ab alrjs Co« droas didus, delpcratis rebus ultra Tygrim abiturus, Medarfem filium regnl confortem declarauittSiroealio filio,amp; maiorenatu, amp;nbsp;præclaræ indolis ado* lcfccntc,ncgledo:habebat enim plures filios.Qya contumelia adadus illc,cla cum Heraclio pacifcitur,ut pâtre amp;nbsp;fratre cum omni regia gaza proditis,dedu 50 discpprgfidtjs ex omnibus Romanis imperrj prouinctjs,iplèPcriàrôrcgnuni ohtineret, pax^ inter utrunque imperium eilet. Coifoes cum Medarfe SiU' xoribus ex fuga retradi, in uincula contjciuntur, amp;nbsp;ad Ctefiphontem interh* ciuntur
-ocr page 231-H E R A C L I V s C AP s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipt
efutïtur l'ufRi Siroes,qui ab alîjs Sirochius dicûur. Ferut autcm Si'roèn Cofroi patri cathenis uintflo auri magnâ uitn ôi. lapidum predoforû aceruos appofii-' itîe,dicentê ; Ob hçc Romanis Rerfas hoftcs fccifti,ac mutuis prælijs innurne-ras cædes pacrafti,patere 5^ ru tua incomoda.Hinc fœdere cum Heraclio per-cuflbjOmncs captiiii Ro. quiapud Perfas eranqlibcrireftituti. Crux quoq? do 178 mrnicaiteru recepta eftanno xürj. ^ ablata erat, unà cum patn'archa Hierofo-lymitano. Recepta eftÄphrica,Äegyptus, SC quicquid terrarû fuerat ex Ro. inipcrio à Perfis occupatum:à Mefopotamia ad orâSyriæ,ad Erythrçum mare,Arabia tantu excepta,quam Mallomerus pfeudoprophcca(de quo inferius »0 multafcribcmus)fùaexecrandalegelabefaôauit. Captiuos Perfas Romani quocp uiciiïimomnes reftituifecerût î paxcp his côditionibusKrmata,ut limes Pcrfici Romaniimperq Tigris elTet, atcp Perfæ Mefoporamiâ non attenta-rent.Tertiepugnædiesfaftis Romanis afcriptus,magnæadhucuenerationis eft. Etexaltatio crucis uulgôdida,ubicpreligiofecelebrat.Fuitaûtannusil;e quo bec uidoria parta eft,quartus et uigefimusfupra fexcentefiniûbumanefa bftts, iextus Heraclq pofî: egrefsûeius ab urbe. Exercitus uidiorû Sc laurcatus Ô^oniiftusferculis ôC tropheis magna leticia ôf ingêti gloria Gonftätinopolin ’■edijt.D jx purpuratus aureo inuedîns curru,nô laureâ manu,fed lignum er j-Ps tenens,fe lætantibus populis fpelt;Tandû prçbuit,occurrentibus regio orna îo tninfignitis facerdotibus,pompaép admirabili.Maior hic rriumphus ftiit,c^ de Gclimcrc à Bcllifario et Aphrica i'ubadîa.Donauit me piilcherrimo ac uctuftif fiinonumifmate Gremperius meus,dum hacc fcriberè:in quo prima facie imago Heraclij fculpta erat,ut pidlam prias uidiftfcum hac græca infcriptione:i3.lt; iftHHTifr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» Et quaîdam praeterea alia uerba græca, quæ
præuetuftatcleginon poterant. Sed in reuerfo erat eiufdèimago currti triuin piialfinlinrbofcriptafueranthgcUtinau' f' p e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e t s i.
i-ISCy-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ET COHÇÈLC^El LEONEM C
A C O ET E M, In medio erant locata hæc græca:îv TW OTl quod eftlatiné didlum; Gloriain altis 30 Chtillo Deo,quoniam dirupitferreas portas,^«fliberauit fandîum regnuir» Heraclij,
Hæc ne périrent ctiam illuc ftudiofis adieefut fi fimilia inuenirenr,non oc-ctiltarcntjUt faciSt-^'/SA'^ay». Ceterùm Hcraclius tumultuantem Arabia ad tern pus pacauit militari iuuentute,cui coceiTum erat tratfîare arm a,per fpeciê milt tiæproculabIegata.IpfeHierofolymâreuerfus,enixè curauit, urindigenæ alq alio cafu in fînitimas urbes dilapfi,in patriSremigrarër,quô urbs fanc7a frequê tins coleretur. Circumtulit Imperator Hierofolymam ingreflas,lignum domi nicæ crucis,amp; ftiis detulit humeris inCaluariæmontem: ôr^cùm quafi hæfitan doexitu prohiberet, admonitus àZacharia antiftite ( quêpoftliminio reuer-49 finireceperat) utabiedlo regio cultu,in ferenda cruce Chriftûimitarctur. He radius mutata uefle triûphali, auro gemmisep intexta, midis calcibus humilié erucëtulit, acreliquû uiæ confecit,in eumep locum repofulr, unde fuerat à Per fislublata. moxq? ByrantiG reuerfuseff. Interea Sifebutus Vifigothorum 1 ex aliquot recepit urbes in Hifpania,quæ ad Romanos defecerant. ludæosfup-plieiorum metu adChriftifidem recipiendam compulit,rogatu,ut fertur,He-radqtqui oraculo monitus dicitur,ut à circQcifis caucret. Sed dum ludæos ca-uit,aSarracenis eftopprcn'as,qui etiani ueteriinftituto circumeiduntur. Mathematici igitur amp;nbsp;Arioli predixerant Heraclio magnû illi 2C eius imperio imgt; niinerepericuluà circumeifo populo,ideo quicuncp ludæorum toto fuoimpe jo nofuere,inuitos Chriftiano nomini adiunxir.Qiiou amp;(. Dagobertus Francoiu 79 tdt,ôdSifebutus Vifigothorum, eius precibus fecerunt. Sed uis fatalis uitari nopotuit: amp;nbsp;utprouerbio dicitur,ftell4rum influxus facilius præuiderfquàm pfgcaueripotefi:, Cùm enim railmbus ftipendium daretur, quærerentur que
Sarra-
-ocr page 232-jpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. .C V S P I N 1 A N I
Sarraceni mcn'to ftipcndio fe fraudan'rtùm is eut id ncgociû fuérat ttîiun(fîniT'’ Vtx,inquit,eft quod Grçeo amp;nbsp;Romano militi dctur,ô(: hçc canû turba tam pudenter efflagitat ftipendiûr’Qua uoce Sarraceni ira accenfi,in Syriam feceÇ' férc.hincDamafcum occupant :pôftAegyptûingreflt,finitimisfuntregioni' bus potiti.dchincfubac^a Arabia,in Pcrfiamfcrpiicid incéndiû.SarraceniPcï fa.s uicerunt, amp;nbsp;latiisimè Mahometi legê circum tuier unt, captis ctiam HicrO' folymis. Quod præuidens Hcraclius,prius Dominicam crucê ad Byzantiûr^ duxit.Sic Heraclïus,quantû ab initio pièac religiofè egit, fœliciter triumpha' uinat neglecfîa pietate Chriftiana, arufpicinæ amp;nbsp;præftigtjs dæmonû addiêîus, Monothclitanum eft eiTorê complexùs.Monorirelite autpredicabancunam in Chrifto uoluntatê.lnquem errorem duxerût Principe, Pyrrhus Conftantb nopolitanus antiftes,ô(^ Cyrrus Alexandrinus.Contraxit amp;nbsp;altéra notamnon minus infamê SCuulgo inuidiofam,duin fratris iuifiliâ in matrimoniûrecepit) in locû defunôlæ uxoris primedata lege,ut idê omnibus liceret.Cùm itat^ uc-titis artibuSjhærefi acinceftis nuptijs lefe polluiiïèt,extremis fuiimperij têpor* bus acceflîtmaiorinutdia,quodeo principe Orientisdmperiiî non folùminfli nare ccepir,fed tota fît Afia etiâ fpoliatum.Cùm iam annos unû amp;nbsp;trigintaini' pera(ref,morbo intercutis morit. Alq fcribuntipfum nouo cladis genere occii biiîc,tcftiû folliculo furium uerib,fimul cû uirili mêbro,amp;ièmper tento(priapi fmû medici uocant)adeô.utquotics meieret, nifi tabula umbilico admota pro bib ente,uultum lotio fparfiflet.exiftimant,ob illicitas nuptias id accidifle,
Habuit enim duas uxores: prima Fabiam Eudociâ,cx quafufccpit Epipha' niamliliam amp;FIeraclium puerû,qui amp;nouus Confî:antinus,feuparuusHera' clius appellatus eft. Quemabineunteetateiàcro diademateadornauitpater: pauloep pôft Eudocia uitafuncfla ê.Cotigtt, dûFabiçEudocig efferret funus, pucllâ quandam èfeneftra fuperferetrûipuiflerque nulla moracoprehenfa, et rogo Fabiæ impoGta,uiua exufta,miferabiles reginæ inferias præftitit.
Alreram duxit uxorem MartinamEliâ fratris,quam Auguftâ dixit: ex qua genuitHeraclonâ,qui amp;nbsp;Fabius eft nominatus,6C aliûfiliumDauid dicftüSuc ceffît primum patri Conftantinus Nouus,quiregnum à pâtre accepit: qui dO' 1’ lis nouercæ ueneno fublatus eft,nondum annû imperans. Aliqui quarto rncn feid accidifle tradunt : nam nouerca ilia, quæ eadem patruelis foror illi fuerat, cùm proie ex Conftâtino natâuidiflèt,timebatnefîlius fuus unquâ regno fuC' cederctidcirco fibi uenenum mifeuit. Habuit enim uxorem Gregoriam Nice tæ patricq filiam,ex qua Conftantem filiumfufcepit,etTheodofiû.Hunc Con ftantinû pater à pueritia dilexit,amp; diademate infigniuit. Fuit aût fenfus inÜde inregcrrimi,imperij,non impictatis paternaehaeres:quæ res Pyrrhum patriar/ cham,uti infidiarûin eum particeps e(ret,induxit:fed qui poft cius necê facer/ dotiopriuatus, in exilium eft cum Martina ÔCHeraclonaiufteacflus.Nam Co ftantino fublato, arripuitimperium Martina,cû Heraclona ftlio decem anno' f ' rum:qui ambo confpirationeSenatus ante biennium capti,amp;in exiliû in Cap padociâmiflt, mulieri linguam pifæcidût, ne oratione,qua plurimùmualebat, populos comoueret.Puero abfciderût nafum,nc decor aut gratia in uultu mi' ferationem facerent.Ioannes Monachus diligêtiflîmè Heraclq gefta fuo libro perfcripfit,amp; de eius h?erefi,Iacobitari catholico,Sergio Coftantinopolitano, Sophronio Hierofolymitano epifeopo, lohanne ac alijs hærefiarchis, quibus deceptus cft,deq} Cyro ÔC Pyrrho epifeopis ampliflim è executus eft. Paulus uero Diaconus uidetur hoc in loco macus. nam nihil pene de Heraclio tradif, neqj in libro hiftoriæ Longobardicat, Cæterûm de Conftantino Heraclij hlio
' idem Iohannes Monachus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ 5*
CON'
-ocr page 233-CONSTANS CAESAR,
’93
CONSTANS CAESAR»-
Conftantini lunions, filq Heracli'j,ex Gregon'a Nicetgpatiicrj filia, Imperator à Senatu finemilitu ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iiiffragio (quod raro contingit) elecflus S)Ccreatus.Princeps
îi^trdincommoduSjfed aintæimpietatjs fetflator.MonothclP tanam enim hærefim (è(fî-atus,utauus, Paulum qui patriarcha 'lern federn tum occupauit, Conftantinopolitanû antiftitem, hæretiæum ÔCipfum,fouit, contra Theodoru fummum Pontificem,a quo con '° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuerat, amp;nbsp;dignitate pn'uatus.Maximum,fàpientiflîmum 8gt;(. rcli'gio-
ynitnum uirum, ei'usq; duos di'fcipulos,crudeliiïîmè Imperator, quod fuâ noP lenicfequi hærefim,extinxit.Qiiinimmo Exarcho Italiæ prçcepit, ut cnixè ope daretjUti Martinus Romanus pontifex cum omni clero ad Monothelira^ turri hærefim amplexandam pro poteftate cogeretur. Quodfiimperatarecu»-Tatet Pontifex,uel captusConftantinopolimmitteretur,uclgladio obtrunca^ tetur. Ferût, qui ad parricidium hoc fubornatus fueratluminibus captum, ad-Rionuill'eExarchum, ut ab inccpto defilieret. Non deftitit tarnen Imperator, ^uin per nouum Exarchum Pontih'cem caperet, ÔC captum in Cherfonefum ’^clegaretmbiinopia prelTus perijt. Martinus enim cum celeberrimo patreMa ximo,quiRomætum erat,antiilitum (uorum cocilio habito,anathcmatiMo-Eothelitarum fedlam fubiecerat. .Alios præterea multos reefîæ fidei homines, quod opinion! fuae de unica uoluntate aifentiri nollent, tnteremit. Accidit ea tempeftate, ut Paulus amp;nbsp;Platina fcribuntlongius, Caefaream reginam Perfa-tUrrijConftacinopolim applicuiflc:acbaptiimo ablutam,religionem Chrillia-narnmduifle,attraxiirccp maritum ut idem faceret. Interim iam Sarraceni uiri-bus ualde au(5lis, terras plerafq? Romanorum amp;nbsp;infulas adoriebantur. Eorû^ duxMauias naues quàm plurimas bello aptas comparauerat, quibusRomanorum urb es inuadere cogitabat. Quod intelligens Conftans, paratis copijs inportum Ly ciæ ( qui Phœm'x dicitur ) fe contulit. Affuerunt ibi 8é Sarracc' 3° nijdcbebat^poftridiepugna naualis committi.Nodlu Conftans eiufinodi Tomnium habuitjUtTheftàlonicæ efle uideretur. Quod cùm prudentiflimo ut tocommunicalTetn'ntellexitab eo illud imminentis cladis eftepræiàgium,tart quamurbis nomenfignificaret, wlu, id eft, alq appone uicftoriamiquod amp;ipfum contigit.Inito enim prælio,Iùperioreshoftesfu€runt:tantac^ Romanorum cædes faefta eft, ut ex eorum fanguine mare colorem rubrum traxerit. Rexuilemaffumens ueftem,nauem cofeenditratq?ita cumpaucisfugiens,By santium uenit. Sarraceni cùm nullus eis aduerfaretur, libéré loca omnia per-currunt atepuagantur,infulamqî Rhodon ceperunt: in qua celeberrimûilium )8o coloffum deftruxerunt, cuius æsàludæo quodam mercatoreemptum, camé 4° lisnongentis exportatumfertur. SedSarracenorum audaciacôtraRomanos ita cftreprefta.Nam exluxuiam SCaffluentijs elati, de imperiofimul cœpcrûc contendere; cùm aliqui Mauiam, ceteri Alem Maometh generum ducem elfe uellent.Qiia ex diftêniîone datæ funt Romanis induciæ biennales,pollicenti-bus uedigalfe eis foluturos.Subfequutus eft grandis terræmotus, qui niultas Romaniimperij terrasmalè affecit.Maximaprætereaüentorumuis coorta, quamplurima ædifteia euertit. Anno Conftâtis impertj duodecimo,redudus eft Pyrrhus ab exilio ad curam Po.Conftâtinopolitani,mortuo iam Paulo patriarcha. Sed duobus tantum menfibus præfuit, cum à corpore Ecclefiæ per decretumueluti putidummcmbrumabfciffum eftèt, quôdMonothelitarum 5° hærefim feabnegaturum,uerbo quidem promififfet, Romæ à Maximo repræ henftis : fed Rauennam concédons, manifefté faeftô hærefim comprobaftet, Cæterùm Conftans imperator petiturus Italiam, quo earn feruitute Barbaro-fum liberaretjUt ipfeiacftabaf.licetreueralatrociniu potius nephariumme-f dita-
-ocr page 234-194- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P î N I A N I
dl taretur,8^ lam ciuium odi'a pene omniu tncurhflct, qirod fiatrc ftium TheO' doHiim necauerat,acMartinum Sgt;i. Maximum uiros fandîos fuftuIilTct. Itaqu^ Byzantium reliquit. Conftantinum tarnen filium imperq confortem fibi afcP vit, exercitum comparât,^ praemifla clafle Athenas,pedeftn itinerehinC prO' Fedus eft. Póft delatus Tarêtumfecundistempeftatibus,Luceiiamexpugna' uit,6Cfolo æquauit:arreptisinprædamomnibusdiuitqs . Pahfæuicta plera® Apuliæloca afflixit.Beneuentum obfidionc cinxit, quam foluere coactus eft ad famâappropinquantis hoftis.Cum itacç Neapolim peteret, circa Calorem ftuuium, poftremum eius exercitus agmen à Longobardis eft fufum acfupe' ratum feroci ac crudcliftrage:bona enim pars copiarum erat cum Principeflu Ilium tranfgreftà.Grçcus Imperator ex Neapoli Romain petit,letftiftimutnui gintimiliumequitum fecumtrahens exercitum,quibus Suburrum præftcft Ncapolitanum.Erat ci turn animus,ut ipfe iacftabat,impen'j Cede iterum tranC' terendi ad ueterem Rornam.Aiebat nanqj magis matres quam filias honoran das. Ipfc urbem fngrcftus,honeftiftîmè eft acceptus à Pontifice.Coftans quiiv que diebus in perluftranda urbe confumptis,ad deprædandam earn conuerth tur. Laminas argenteas,quibus Pantheon tegebatur,amp; alia prcciola,reliquias boft ilium prædarum atqp incendiorum,fuftulir: ac quicquid antiqui operis a?) c Sc marmore fuit,quod oculos deletftare potuit, ui auulfum ad naues defet ri iuftit.Plus^,ornamentorûfeptem dierum fpacio, unus urbidetraxit, quàm Irarbariducentorumquinquagintaotftoannorum interuallo.Totenimani« interfuerant à prima impertj inclinatione adlutftuofam illam deprgdationern. Vibcitacpfic fpoIiata,Cæfarduodena dieRoma digrelPus, Neapolim primo, inde Siciliam tranfiuit,commoraturus Siracufis, quoad tributym exltaliæor^ bibus,infulis, ac prouineijs ad libitum exigerctmon tarn auare quam iuperbC' Dum hie molliter etlibidinofèuerfatur,ac inbalneis felau3t,à miniftris fuis,aU tftoi c Mazefc,intcrficitur:digna fcelerum fuorûultione, cum regnaflet annos feptem SCuigintijtelicftis tribus filijs fuperftitibus,Conftâtino,Heraclio ScTb berio. Sed Conftantinus póft minores fratres interfecitcrudcliter, ueritus nc quandoq? fibi imperanti ofFicerent.Zonaras tradit Conftantem, cum iam 3’ annisin biciliafuiftet,hinchaud abire potuifte, ob confpirationem domeftico rum inipfumfatfta.Etideo cum lauaret, in partem capitis periculo obnoxiî, percuftlis eft uafe,quo calidaaquahauriebatur. Eftautem interfeefto Confiais re Imperator à militibus creatus Annenius quidam, teftc lohanne Monacho, rvlyzifius,qucm altj Magncntium,altj Mezentiumuocant. Vir proceritateS^ pulcliritudincinfignis,quibelloPerficohoneftiflimum ordinem duxcrat,cæ'' dis autor im perar oris Conftantis.Hic homo audax quidem SC paruus,fcd ma^ turus Sc fpeciofus,milirumfauorefretus,conatus el^imperium inuadere. Sed jTsaudader magis quamfcelicitermota eft.Tota enim Italia, adiacêtesœpro uinciæ,adcæfi imperatorisfamam extuleruntanimoslæticia,adcô ut italic ’ Exarchus SC copiarO duces, nullum in publico gaudio aufi fint trifticiæfignû oftendcre. Percrebruit dein rum or Orientalem exercitum, qui in Sicilia crat, ægi è noui hominis imperium ferre. Ad quam famam tanta cftfequutaanimo^ rum mutario, ut Rauennates milites primó TheodoriExarchi dutftu : inde Romani fum ptis armis in Siciliam traiecerint, Conftantis cædem ulturi, fimul ut Conftantino filio imperium uindicarent. Affuerut uelutiex compofito,ex Sardinia SC Aphrica auxiliares cohortes,Hocitac^ paefto patefaefta eft extep nis militibus infula,nouuscf5 imperator oppreftus, foctj facinoris in uincula co letfti ac Byzantium deportati,una cum capite tyranni. Conftantinus ab initio piitcrna cæde denunciata, ita territus eftutfacilepotuiftetimperio deturbari, 5® ft ruificreiuis aliqua intentata. Sed quæ tum Longobardi in Italia gefterunt C j imoaldo Sc Rimoaldo ducibus,Paulus Diaconus ScBlodus copiofius fed 1 in;: Sc autor htftoriæ Longobardorum libro quarto SC quinto,lohanes ucro
Mona^
I
t
*
-ocr page 235-CONSTANTINVSCAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;_ ’9^^
Monachus de hoc Confiante pluranîfuishfftortjs,quirequnêdiis cft.Appek latur is imperator ab alijs Conftantius.
Habiiitaiitem uxorcmN.exquatres peperitfilioSjConflantinum, Hcra^ cliiim,ô(^Tiberium, quos ad fcinitaliam accerfiuerat. Sed àfamiliaribus quû bufdam eius,ne uenirent,curaturn eft. Aliqui aiunt multitudiiicm populinon permifilTcjUt ad ilium fe conferrent.
CONSTANTINVS CAESAR^
Conftantisfilius fucceiïor,àpatrercgn( diademate decoratus. Nam turn primum pubertatem cgreG fus,prima lanugine maxiUas ueftiebat.Eam cum ad paternam mortem uindicandam nutrifletin expeditione,rcdiensbarba
promifTajBarbatus Conftantmus eft uulgô didlus.Noluite* ' nim quiefeere, donectyrannum ôépatn'soccifores^nter^me-’ lct.Inqu^bus luftinianus fuit Patricius,patriarchæ Germani pater. Germanû ticro caftrariiuftît.Hicpoft cædem patris in Siciliam traiecit;quicquidfjaolioquot; rumSyraeufisreperit, Byzantium innaui fecum detulit. Comparabanttum OftulteSaraceni duces claflèm,Thraciam amp;nbsp;Græciam inuafuri,fiquidByzan
-° ti)iunwltuatumeffet.Sedquiapacata omniaerant, Siciliamnouis motibus 3g tatam petunt.Syracufàs fubita ui capiunt*. editaepmagna cæde,ablatisrapi nisrecedunt,quod tutôhic effenondiu poterant.Ctrca Byzantium tarnen,ut tr. ditZonaras,fcptcm promontoria in circuitu occupaucrunt.Conftantinus fa pc cum qs nauale prælium commifit, à uerno tempore ad finem autumni rts fuit protracfta.Dehinc Cyzicum occupantes, ibi hybernarunt. Etinftante ' cre,iterum Conftâtinopolim redeuntes,fruftramanus conferuerunt:fcptccp snnis plui ibus nauibus SC Hominibus amifti's, tandem redire ad fua coaôi, amp;nbsp;tandem ctiam ut uentorum compulfi, bellum deferercadaefti funt. Poftea ue--todecimo imperq anno, Conftantinus Saracenorum ôd Arabum trigintamt-
3° liauno prælio fttauit tcrreftri exercitu, inGgniuitftoria : ob quam cum fjs pax ftneita eft.Timentes entm Saraceninein eos bellum transferrent Romani,co turn dux Mauias legatos ad imperatorem pro pacepetendamifit. Imperator annuens,lohannem patricium Pizfgandem di(ftum,ad facienda fœdera miftt, ob facundiam SC prudentiaminfignem. Qiicm Arabes cum fummo cxcepe^ tunthonore,paciscpconditiones in annum trigefimum fcriptæfunt, cumue* dhgali annuo triummillium auri. Infuper equorum SCferuoru lecftiflimorum totidem impcratori.Hoc intelligentes cæteri hoftes qui ad Occidentem funt, concordiam ab imperatoremiftis legatis amp;nbsp;muneribus petierunt. IntereaBul garitum primum Scythiæfinibus egrcftî,Thraciam tumultuofîus adorii, om*
4° niaterroris compleuerant. Cum quibus Conftantinus in Pannoniæôdfupex rioris Myfiæ conhnibus conflixit, fed tnfoeliciter. Ob acceptam cnim cladem fiigicnti fimilis dum retro fugeret,pax illi à Barbaris prêter fpem oblata eft;foe dusep pereuflum, quo inter principem SC Bulgaros utratp Myfia illts concefla efl::quam terrain Danubio proximam,hodie quoep obtinct gens ferox.Quicgt; uereinde Bulgarinonnihil,fedpofteafaepècumijs dimicatumeft. Cùmcnim Barbaris indies Romanoi umignauia fieret notior,accidit cum imperator ex p€dibuslaboraret,8dad dolores comprimendos balneis uti uellet,quando le-uioribus nauibus cum Omni familia in Mefembriam regionem, in finibus Ro-^Rani imperii difceftit ,reli(ftis pratfeeftis ôd exercitu, quibus mandauerat,uti 50 Barbaros leuibus certaminibus aggredcrentur,fed fparforumore metu ho-ftiuiTi imperatorem abqfle, cæteris fugientibus, Barbari periequentes uidlo-ndmfuntafrequutidatè uaftatis terris Romanorum, non fine dedecore. Conftantinus Byzantium reuerfus, Agadione pontifice fuadente, conuentum ac t ij Syn®-
-ocr page 236-»96 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANI
Synodtim habuit duccntorS SC amplius Antiftitum,ut Monothclitarum caugt; fa quandocp cognofcerctur, qui unam in Chrifto fuifTe uoluntarem affcrcbat. Qjioi um errorem Gregorius Conftantinopolitanus antifteSjSC Macarius An tiochenus tutati funt.Sed Gregorius àIcgatis pontificis eaftigatus,ceffit: tiochenus pertinax condernnatus,RomSrelegatur,priuatus dignirare.Dani'' nati cæteri Monothelitæ, Sergius ÔC Pyrrhus. Conuenit igitur in omnibus iitraq? turn ecclefia.Græcis tantû facerdotibus uxorem habere permifTum eft» Fuit autem hie fextus conuentus Antiftitum in Græcia ex celebratifll'mis, ut latilîîmé Bedainfuis Annalibus recenfet. Statuit poft hæcConftantinus,Ut quêiam inde clerus populuscp Romanus cum cxercitu pontificem creaflent, is uicem Chrifti in tern's gerere uere credereturrquum ad id tempus Conftafl' tinopolitani Principis Exarchiue autoritas earn ratam pontifier dignitatem fa cerequt fuperius annotauimus.Dehinc Conftantinus morbo correptus, cùm annis feptemdecim imperaftètjObijt : tradito per manus imperio filio luftiniaquot; no iuniori,cùm ftios iam fratres Heraclium Ô^Tyberium occidiftèt: quos pue ros adhucablatis naribus deturpaftè quidam tradunt, ne ad imperium quam doq? afpirarent.Nam Orientales populi Chryfopolim poft Conftâtis obiturrt conuenerant, magnis clamoribus petentes, ut duo fratres Conftâtini pariter coronarentur:ut ficuti crederêt trinitatem,ita à principibus tribus regeren^ tur. Conftantinus per legatos quidem promifit: fed plcbis primorcs cuocatos Conftantinopolim,tanquam feditionis autores,capite multftauit.Cxteri pcP territi, domum quilq; ftiam fugerunt:fratribus,ut diximus,nares abfeidit.
Habuit autem uxorem Anaftafiam,ex qua plures tulit liberos. Sed ftudioquot; fe letftor cætera ex loanne Monacho Graeco difces:qui de igne qui fub aqua at derer, à quo Arabes territi, plura tradit: amp;nbsp;Paulo Diacono Foroiulienfe,0i Blondo. Autor Hiftoriæ Longobardorum huius quoep memim't libro fexto*
IVSTINIANVS CAESARgt;
s minor, quemalijluftinum Tertiumuoeanf, filius Conftantini quarti fuit, amp;nbsp;Anaftafîæ,ciuscp fucceftbr: ul timus exftirpeHeraclq'jinquo eiusdefecit progenies. Solle* nimHeraclio contigit, fextum legere ftirpisfuæ AuguftutU. Sed adolcfcehs ualde,utpote fexdecim natus annos, imperiö ____eftadeptustSC ob id proprijs confilqs ufus,maximaincommo da Romano nomini attulit.Mardaitgnamc^,regnante Conftantino Barbaro, Libani iuga occupauerant:tantacp formidine Arabas implicauerät, ur pacem à Romanis peterêt.Erat illis tum dux Manias:quo defundo, Abimelech créa* tus,minisadIuftinianûlegatis,pacemrenouaripetebat,modôèLibanoMar^ daitas pelleret.Sed paulo ante Saraceni rati fore, utnouum aliquod certamen orirerur de imperij poftèiïione,quod fæpe euencrat,Aphricam bello inuadßt, Sc incredibili fucceftii omnia ad mare expofitaarmis fubignt.Iuftinianus con* tra hos motus exercitum comparât,prouinciam armis uindicaturus.Abimele chus Amirachus ÔC dux gentis erat,qui famanouarum copiarum territus, pa* cem abimperatorepetit,quædata eft,Aphricarecepta:ÔCfœdcrefancitum,Ut Saraceni indecemproximosannos,fingulis diebus penderentmille aureos Rom.lmpérarori,equûunum,ÔCmancipium unumfuae gentis.Mardaiteitacp cum xrj. milibus elediffimorum è Libano defeendentes, gente Arabum non aufa præ timoré in fuis locis confiftere, fed cedentc, in terras Rom. irruerunt, omnia paftim uaftätes.Contra quos imperator ducem Leontium mifit, cuius opera Iberiam,Alaniam,ÔC nonnuUas alias terras recepit. Sed luftinianus uio* lato feedere, in Mefopotamia SC Perfide multis Saracenos, nefeio qua incon* ftantia,affecitineommodis:fedluKmoxpcenasuiolaufoederisperftulticiam.
' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Narrt
-ocr page 237-I V s T I N I A N V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»97
Nam Mefopotamia eteôus,maiora acccpitdamna quam mtulerat, coaótus ôfipfe cum Saracem's fcfe componere, nouo i(flo iterum foedere. Nam teme^ ranus amp;imprudens imperator, cum lam nouas fcn'pfiflet legiones, exercitd quem Acquifitum populum appellabaqamp;^ quibus plurimum conh'debaqAra bibus pacem coceffam fregiqquod annul uedligalis pecunia mifla, Romano-gt; rum nota fignata no c(ïèt:haud enim licebat aureo nummo aliud flgnû, qùarn imperatoris imaginem imprimere.Cùm Arabes efflagitarent, ne ob id icripta fœdera uiolaret ; illi fcriptas pacis conditiones haftæ alligarunt, fublatascp iri acie inftar uexilli,cum Romanis manus conferuerunt. S ed mox uiginti millia * 0 populiacquifiti ad Arabes transfugerunnôôinde uidîoria potiti,in fugam Im-peratorem amp;nbsp;Romanos compulerunt. Ad Leucatem perueniens imperator, rdiquos confofTos in mare præcipitauit. At pari ftulticia in aliud diferimen in-cidit temerarius imperator. Quoniam pacem cum Bulgaris à pâtre conftitu-tam nulla necefïîtate rupir,amp;^ bellum ex improuifo intulir,ac utranqj Myfiam, quæ Bulgaris fœdere cefferant,fœdauit cædibus ac incêdio. Bulgari ab initio timoré perculfi ac confternati,obuiare baud poterant iniuriæ, donee animad' uetfa imperatoris temeritate SC imperitia bellandi, uiderant figna luftmiani 11-^Enternimlum euagari, amp;fpepracdæionglus milites Græcos à fignis aberra-’■^ Qiia re Bulgari in fpem eredîl uidlorlæ, obftruunt faltus ôd locorum angu-2° ftiaSjper quas erat hoftis retro ablturusn'mperatoremcp in id impellunt necef-fitatiSjUt captiuis cum omni prædareftitutls, pacem fibi precario reddltâ, fuo foorumep facramento fanxerit.Profecfius inde Conftantinopolim,ædiHcatio-ni operam dare Inftltult.Extruxlt itaep maximum triclinium uerfus Orlentem in Regia, quod luftlnianæum dldlum eft. Cùm intérim Sarraceni libéré incur fionesin terras Romani imperij facerent, quibus feSabbatius patriclus tradl-ta éis pecunia adiunxit, amp;nbsp;loca euaftantes amp;nbsp;Chrlftianis Incommoda Inferences,Cæterùm luillnianüs amp;nbsp;à patris fide aberrault, noua fadla Synodo antifti-cnni,q^uadecernebantur ab orthodoxæ fidei rituabhorrentla. His etfi Orato-cesàRomano pontifice midiImprudenter fuerantchirographoalTenfijCen-3° fnittamen Sergius pontifex indigna elle quæ reclperentur,atqp ideo irrita ha-^nit.Excandult igitur luftinlanusln Sergium,ac Zachanam Protofpatha-fiuni,hoc eftjmilitiæ prlnclpem, initallam mifit, ut Sergium captum Byzantin deportaret.Rauennates milites pietatis officio moti, odio principis Ro «nam petunt,pontificlam dignitatem uindicaturi. Fulflet Zacharias à populo *8* Romano primo ingrefl'u dlfcerptus,nifi potificis authorltas interceflîfler, qui cnpericulo feruauit. Quo uerô padlo luftlnlanus imperlo fuerlt deturbatus, nunc aperiendû eft. Erat in aula ulr barbarus Perfa,Stephanus eunuchus,mo-hbus crudeliflîmls amp;feris,fedmagnæ apudPrincipe autoritatis, faeftus ab co Sacellan'us.Qui cùm effet flagltlofiffrmus, exacftlonibus irrogandis pcenis 4° ownespafftmoffendcbat.NamproficircenteCæiâreadbcllum,adminlftra-tænemByzanttj 1111 commiferatiôd ob id infolens,no modo plebeijs,fed et pri nionbus,quospugnispuirarefolebat,admodum eratmoleftus: eo^ demen-tiæ progreffiis eft,ut Regis matrem uerberaret. Erat hulc focius fcelerum nul-lo uitio inferior,Theodofius monachus, que pririceps Generalem appellarc folebat.Per hos dies tot Incommodls miferl funt affedl dues, ut nemo no im-peratorem fummo odio profequeretur. Leontius interim duobus annis erat tnclufus carceri,ob fufpiclonem affeeftati Imperrj.Et cùm emilTus Gracciæ dux conftitueretur, Paulum Monachum infignem aftrologum conueniebat, cum fummaIntercefferatfamiliaritas.Cui,quôdimperium pollicltus fuerat .
5 ° “Ji,irrita obieelt promilTa.Sed fe profedurum in Græciam fignificault, ÔC. for-temox perculTores fubfequuturos. At Paulus omnia faufta polllcebatur modo animum nô detjceret.SicLeontius animo firmatus,fralt;fto carcere, magnû t^3ptorum numerum liberault : qui cum eo QC altj's multls in magnum Del terni r iij pluni
-ocr page 238-jnS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t O A N. C V s P i fj I À N ï
plum conuenientcs,maledi(Qis lufti'nianû, fauflis autem accIamattonibusLc' ontium pvofequebanturjadiuuate etiam Callinico patn'archa.Tunc denunci'^ tus imperator Leontius, exaulauero deturbatusluftinianus, cumiam annos fedecim imperaiïèt,amputatis naribus Cherfona eftrelegatus. Stephanus aii' tem eunuchus, et monachus Theodofius generalis,pedibus uindli,per foruni tradli, adßouem cóbufti funt. Acceffît SCmaior inuidia Iuftiniano,ob atrocia quædam faôia,amp;Rauennæ urbis Græcis chariffîmæ excidium, quod eius diP tT:u per Theodorum patratum eft.Sic multorum incidês inuidiam, imperiufrt amifit,0!f Leontius illud obtinuit.Ad quern motum Saraceni cofeftim Abimc Icchi dudîu Aphricam inuadunt. Contra quos Iohannes Patricius eft à León' tio cum exercitu in earn prouinciam mifliisTquiBarbaros acieuidos, breuito uAphrica expulit.Sed cum Saracenorumopes eflentinSyriaacuniuerfoO' riente tarn ualidæ, ut muftis eftènt formidoloft, timens Iohannes prouinciain diutius cum j js copijs defendere non pofte,relido in Aphrica exercitu, Byza tium adnauigat,aliasàLeontioaccepturusinfupplementumcopias. CùmC' nim hybernaffet in Aphrica, amp;nbsp;literas im peratoris, quæ deinceps agenda cP lènqexpecftafl'et,interim Agarenorum Protofybulus (ficmaiorem fuum præ' fecQum uulgd nuncupant) ægreferës fuos eieAos Aphrica, ualidiflîmû coëgit exercitum pro recuperanda Aphrica, cui fe imparê nouit Iohannes Patricius,
ob id difceffît.Sed cum Byzantij omnia fegnius fièrent, Aphricanus exerci jtgt; tus partim pudorecorreptus,quôditaturpiterhoftibus ex Aphrica cederent: parrim principis indignationem ferentes,Hifmarum(quiCibyrreotarum erat JDrungarius)cui Tiberio cognomen fuit, tumultuofèfibiimperatorem créât: qui fubitô prius quàm Leontius exercitum pararet, Conftantinopolim profr cifcitur cum delecTs militibus:potitus Byzâtio, fruftra primoribus ftationein prope Blachernas cuftodientibus,quibusfub grauiflîmoiuramento crédité claues fuerant urbis,Leontium in poteftatê redatftum, truncis naribus in uin' cula conrjcit, cùmiam triennio regnaftèt : fed ciuiumdomus funtlpoliatæ,2lt;^ qui dignitate fub Leontio ÔC honoribus floruerût,bonis funt priuati,ôd in exb liuni miffî.Tum Theophilagium Exarchum inltaliam mifit, qui primo in Sicf j*quot; liam traieciginde Romam petiturus,utplurimos ciuium profcriberet: fedrnO nitupontificis abftinuit.IndeRaucnnam eftprofecftus:quæres effecit, utno' uum hoc iterinfenfum populo,odium augeret. Qiiandoquidem Græcoruin imperium iam uulgô Italis odio elfe cœpir, Apfimarus itaq? Tiberius imperio potitus,moxfratremHeracleum equeftrium amp;nbsp;pedeftrium copiarum duceot conftituit,mifitcp ad Orientis loca contra Agarenos. Qui farftis in Syriam iu' curfionibus, Sammofatarn ufq? progreflus, loca ea omnia uaftauit, multosà mortales occidit:abdu(fta ingêtipræda,cum magno captiuorum numero. Ob quam rem Arabes in magnum terrorem addu(fti,fefe occluferunt. Baanes aU' tem,cuiHeptadamani erat cognomê, cum Armeniam Agarenis prodidiflèt, 40 cius terræ Princeps,defecftione commiffa,amp; illis interemptis,inuocarunt Ap' fimarum : atc^itain ius Romanorum prouinciaiterum eft redacfta. Sed eniin Maometh,qui tum Agarenis imperabat, exercitum moues uerfus Romanos, Armeniam recuperauit:primoresc]p totius regionis captos combuftit, cum SC eodem tempore in Cilicia Agareni intralTent.Heracleus Principis frater, com miflb præiio, plurimos eorum interemit, cæteros captos amp;nbsp;uinrftos adimpc' ratorem duci curauit. Abfimarus autem cum nocftuin fomntjs uidifTet aqui' lam deftiper inumbrare caput Philippico Nicephori Patricq filio, timens ne ad imperium afpiraret,ipfum in Cephaleniam relegauit. luftinianus autem qui apud Cherfonam relegatus erat, quia res nouas moliri coopérât, nifi fuga jo eflet elapfus, ad fupplicium Tiberio fuiflet delatus. Sed ad Auares delatus,a Cachanoeius gentisRegehoneftèhabitus,ingenerûeftafcitus,durftaTheo dora eius forore in uxorem.Fretus affinitate SC tegio holpitio, per annS apud
Auaros
-ocr page 239-I V i t i N I Ä N V S MINOR.
10
20
AuarôsmanG't, donecBarbarusrexâTyberio pecunia corruptus, ilium tragt; dere promifir^ hofpicem generum fuum. Sed fugam præoccupauit, feelus præfentiens, à Theodora, quæ per feruum infidias fuo marirolocari intelle-xitjCumc^àçJrnonuifjUt perculfores duos ad fe uenientcs,feorfum utrunc^ uo^ caret,amp;fra(fîa gülaambosinrerimeret: quod fadîum eft.Seduxoremrelink quens,admareprofedfus eftjacfeimminentipericulo italiberauit, amp;àTre^ bellio ( adquem fugit ) Bulgarorum regeacceptus, armisi^ proteôlus, ac in patriam rcduclus elf Magnoqî iterum certamine eftdifceptatum, priufquani uidioria de hofte contigerit. Per quos motus Saraceni, qui Léontq principa.' tu fuerant ex Aphrica deiedli,iterum terra ipfam cum tota Lybia occuparuntj exAegypto profedli, multo maiore armorum apparatuquam antea : Hifpa^ niamfcrè omnem occupantes, qua à mari ad Pyrenæum longé latecp pateu Tradit Zonaras, luftinianum, cùm ad Trebcllium in naui fugeret,oborta tem peftafe^penè fuilfe fubmerfum : fed quuni à quodam comité itineris admone-tetur,utDeo optimo maximo promitteret omnes iniurias inimicisfefe con» donaturum,necabullo pœnasaccepturum,à quolæfus effet : id cùm iefaéfu^« rumrcccpiflet,àflucTbusliberatus3ad Bulgarorum principemuenir,cuimul' ^3donapromifit,ctiamfiliamfuam fe inuxorem daturum, fieius ope impe-recuperate polfet. Quas conditiones cùmBulgarorumrex accepiiïet, ualidiflimis copijs ad Bysrantium uft^ipfum detulit.Cùm itarp anté urbis mœ nn caftralocaffct, euocatisad murum ciuibus ,cùm dereduÆone cum illis ttaétarct, quibus non modo renuentibus, fed conuiefjs dC grauifïimis calumx ’^•jsipfuniincelTentibus, noétuperaquæduélumurbem ingreffus, eaq? poti^ tus cffMuncra multa Bulgarorum regi,percuffo prius fœdere, dedit:cum ma gratitudine abs fe dimifit. Apfimarum Apolloniada fugientem, ex iti'^ . Heracleum eius fratrem cum pleriit^ alrjs exfublimi ligno pro-pciTioenia fufpendit,interfelt;ffa magna multitudine ciuium, luftinianus itaque ù^perium adeptus, Tyberium AlLeontium éuinculis educfîos, per forum 6d tHtatriim fimul iünc^os rapi ab equis,atcp ad eius pedes dctra(ffos,cum cerui-;o cibuspreffs calcaffet, in Cynegeppiofpedîantepopulointerficiiuffit, Galli-antiftitem, qui inLconttj partibusfuerat, lumfnibus pnuatû, Romam tdegauit : in cnins locum Cyrum abbatem Conftantinopolitanum fecit anti-, cuius liberalitate in Thracia exul adiutus fuerat a alitus, incp recupe-t^ndo imperio confirmatus. Indulfit inde luftinianus nimium dolori fuo, ut-P0te qui Leontq odio, quoties truncas emungebat nares, unus aliquis, quiin dus fuiffet partibus, è fympofio ad fupplicium rapiebatur. Reuerfus inde ad turaniain,qua Sergium pontificem uexare fuerat adortus, Romam mißt legatos, qui cum lohanne pontifteeagerent, ut quæ deHomoufio Orientalis ec-defia pcrfuafum haberet, eadê amp;nbsp;Occidua fateretur.Legati re infeefta rediere, “l-® necluftinianus ob earn impietatem anathemate cft notatus. Flagitiofior itaqp Indies faélus, ne non femper fæuiendi materiam haberet, Maurttium patrictj
Chcrfonefum mißt,quo relcgatus à Leontio fuerat. Ibi crudeh'ter abufi riSjpn'mores ciuitatis capti,præter puberes ad unum feno delen omnes,quod fatlienis olim publice inietflis euin ad fupplicium erant duc^uri, cum apud ik îos les nouas moliretur,nifi fuga fe prohpuilTetjUt fupen'us fcripfimus.Confi-autê eius autores, pars igné alîi funt, ac crudeliter laniati, pars fub euftodia “y-antium miffî. Arque ex hoc genere hominum quoties luftintanus emuiv . unusaliquis protrahebaturad fupplicium. Sed ingratus prorfusirt
^^finibus contentione,bellum ipfi genti intulir.Ingreifuscp Bulgaria, affeciP Iciliaud dubièeam gentem magnis cladibus,nifi Trebellius progrelTus illi ob prælio ac male aftedlum, fuis eiecilTetfinibus. Primûm enim ad r ütj Ail'
-ocr page 240-200 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N, C V S P I N I A N I
Änchialtim profcqimtus Bulgaros, cocgiteos fe tntra montes rctraherc. SeJ ubi Bulgari Romanos intellexerunt tcmere uagari inter pabulandum, rcfum' ptis uiribus impctum in eos fecerunt^multis intcremptis,multis captis. Et pa' rum abfuit quin imperator caperetur: quifein uicinum caftellum recepit,aciii gulatis omnibus equis,ne in poteftatem hoftium uenirent,nauibus cum maxi mo dedccore eft Byzantium delatus.Necinde mitior fa(ftus,aut ulli placabi' liSjignominiofi exilij memor,iterum bellum in Cherfonenfes crudele médita' batur.Excanduit enim,feruatos elTe pueros fiC puberes nonnullos,cupiens de lere uniucrfos,amp; urbes folo æquare,ut arari terra poftet. Ob id cum duces mi' ftffetquimagnam captiuorummultitudinemadueherêt,pars maxima eftfub' 1« merfa,de quo non parum lætatus eft.Cæteri adducfti captiui.Sed Conftâtinus turn Pontifex ab eo accerfitus,Conftantinopolim uenit, exquifitiftimis hono ribusaTiberio luftiniani filioacceptus. EtmoxNicomediam ad pattern lu' ftinianum ducftus, qui uenerabundus fefe ad Conftantini Pontificis pedes de' mifit.Quo temporeTizocopus patricius Exarchus in Italiam miftiis,Romaifl uenit,Scfacrampecuniam compilare adortus perfiicrilegium, quatuorprxf bytcros,quibuseaadminiftratioeratcommifta, occidit.Sed Rauennæ,moX fcclerum fuorum pœnas luit,ab incolis urbis interfetftus.Is Conftantinus Pon tifex luftinianum admonuit,ut paci SC ocio ftuderet,defifteretcp à Cherfonen^ fium interfecftationc.Sedfruftra tarnen, cùmmelioranonaudiret,adbellurtt ’’ profecftus,duces fui diuerfarum partium facfti funt, SC ad Philippics, qui in Ce phaleniam ab Apfimaro erat relegatus, quemcp Cherfonenfes imperatorcifl crearuntjdefecerant.Quimoxcumuniuerfoexercitu Byzantium pettjt, gna admodum cruenta imperio potitur, duodecimo ab urbe lapide caftra tatus.Iuftinianus id accipiens,Helia: filios (is nanqj prgfes turn erat exercitus) in ipfo matris finu interfici iuiîcrat, eam^matrimonio iunxit feruo ipfius cO' quo,qui erat Indus:fcd cùm exercitum Bardenæ duci commififtèt, Sc Cherfo' nenfes à Chazaris adiuti exercitum Romanorû abegiftcnt: qui cùm redire imperatorem non auderent,Bardenem regem appellant.Id imperator fuipi^^ tus,nuncios ex caftris accipiens,8c Synopë confugiens, illicconfpicit clahet’’ î’ ante urbem pofitam.Profecftus itat^ Damatryn caftra pofuit; quo Helias pri' uenicns,exercitui p erfuafit,ut deferto Iuftiniano,ad Philippics tranfiret.Ôi’^ perfuafo,Heliasmanibusfuis caput luftinianoamputauit. Filius Tiberius materna auia Anaftafiaf nam mater diem(ùSobierat)aufugitinaîdem eft Blachernis, uitandæ mortis gratia:aciàcrarium ingreftùs, poft fandliftib^’ meniam delitefcens,cius pedem unum côplexus,Deum adorabatne interfic^ retur.Sed qui ad eum miftî étant, detradîum è facrario crudeliftimè inftar uitï^j mæiugularunt.Impcrauit autemluftinianus cum filio fuoTiberio poft exilgt;^ fuum annis fex,cùm prius decem annis gubernacula tenuiftèt.Leontius uero, quiluftinianum in exilium copulit,annos imperauittres. Tiberius aSt cogn° mento Apfimarus,annos feptem.Hic Philippicum, cuius uiribus fretus adinj perium peruenerat,quôd eum fufpetftum haberet, in Ponto iulTit exulare : mox imperio potitus,regnauit,ut infra fcribemus.
Habuitautem luftinianus uxoremTheodoram Chagani filiam; quam tii»' fis legarisin Cafarium,cùm imperium recuperaftet, ad feuocauit, Auguft^tp appellauit. Ex qua filium Tiberium genuit. Sed haec SC longe plura lohann^^ Monachus Græcus fcribit in fua hiftoria.Paulus quocp pauculaquedam deip tradit. Autor hiftoriæ Longobardorum mentionem facit huius impera'* toris etebro lib.vi. qui uir fuit praui omnino ingenij, ÔC à fide reefta abhorrentis,ac promifti perfidus,
Philip'
-ocr page 241-P k I L I P P I C V s C A È s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2öi
PHILIPPIC VS BARDANIVSc
cephoiï è nóbiii domo,cuiiis ope Tibenus Apfimarus impe* rium afïequiitus eft, ut ftipra fcnpfimus. Et quQ quondâ per ' quietem uifus fibi elTèt circa caput fiipeticó^u aquilæ inum* bran', ut eum piröcul ab omni fpe potiundi imperii repelleret, __________in Pohtum fufiitTibeiius deportari; longa hinc cofuetudine fädus Clierfonenfibiis charus.Scd cum luftinianus ulrimö bellum eötra ipfos 10 moliretur,nondücrudelitate faruratus,extemporum mutationemultoEuduS eftcharior.Etenim iuuenis Cherfonenfium odio in luftinianu fretus, ÔC Ponti carum gentiS fauore,quajcum Cherfonenfibus fentiebant, non obfeurefe bei bdiicem obtuliuqui moxcum imperatorem falutabät.Hoc ubi luftinianus ait diuitjingenti coparato exercitu,Philippicum beilo perfequi exarfit. Eicet C5 ftantinusPontifexipfum àbello dehortarctur,ftiaderefcp poiius impünitate piomifra,adofticium efteretraliendü.Quod cum fuftinianus relpucret,duceS quosadbellüpra:mint,moxperdidit.Nam Philippic! öpes cum dalle amp;' uni^ ^ierfis copijs fequunt.E quibus ÓCalijs auxilijs inftrueftus,- Conftanrinopolim pftitjluftinianum cumfiliofubigit,Iiosc|ï occidit,acmoximperio potitur, Pa^ 2ö dus imperator,ut quidam tradunt, abhæreticis liæreticusfa(ftus,âC diuinitus cxcæcatus. Nam aduerfus fextü Cócilium uniuerfale arma fumpfit : habitoi^ conucntUjleuiftimus uir irritumfecit in gratia monachi cuiufpiam,qui de prin dpatu obtinendo fibi præfagiüm fecerat : mcrcedemcp præfagij, fcxti Cócili) abrogationem,ut promircrat,præftitir. EratismonachusfeôæMonothelita' ’■vim.Dehinc Româad Pontifïcem Conftanrinû, quem feiebat nuper tam fagt; miliariter cum luftiniano congreffunijfcribit, ut Conftâtinopolitanæ ecclcfiae deNomuofioaftipularetur. Pótifex prauidogmatis literas refpuit cófilio poftolicæ fediSjpicfturas^ huius rei caufa in porticu fantfti Petri,que gefta fex fandarum Synodoru continerent,fecit.Quse cùm in urbe regia habçrent,Phf Jt) lippicusiuftit auferri. Simule^ edixit, iir fandoru ftatuæ ôc imagines ex omni-' bus templis raderentur. Impium Principis poftularum tanra animorû indigna 183 tioneeft Rome auditum,ut non modo Pontifex non imperatafaceret, fed po puloid magnis clamoribus petente, Philippicu fchifmaticuiudicauerit, iufi'e- ’ dtep uc in nulla re diuina publico ue aut priuato alt;du eins nominis aut imperij mentio fieret. Mox igitur débitas impietatfs fiiæ pœnas luit. Nam Arthemius cum regno expulit, oculisqppriuauit perTheodorum Patriciumrqui eum, ut feerctiora ei narraret,in oratoriü abduxir,acluminibus dehincexcæcauit. Zo narastradit, cùm perado equeftri certamineinZeuxippo ufus balneo âd CO'-uiuium fenatores quofdam et uidores equeftris ludi UocalTetjfenarorcs ipfunt
40 difcumbentêcóprehendiftej^oculos^ effodifre,fabbato Pentecoftcs.Sequeri tidiefolenni Senatus populus coadus,Arthemium, qui erat primus aSegt; cretis,imperatorem elegerunt,dato eicognömine Anaftafq',cùm annûunurri amp;;fcxmenfes imperaftet. HicetiâPhilippicus Cyrum Conftâtinopolitanurri \ cpifcopüdepontificatueiecit, adgubernandûmonaftcriumfuûad Poturn redirciulltt, homo plane impius ÔC uecors,00in rebus agendis ftultiffîmus, ac 184, prorfus ineptusdicetprudentiæ amp;nbsp;facundiænoneftet expersrfed adeó prodi-» gns,utmagnâ pecuniarum iiim abimperatoribus cum ulata, tern ere in nullius teiufum breuf cofiimpferitiut ft diutiusregnaftet,omnium fuifletfadus egenquot; tiffimus.Sub eo Bulgarifadisincurfioriibus pertotâThraciam ufepadipfam
$0 urbem,cum ingenti præda ÖC Captiuis àblatis,âd fua redierunt.Et Agareni O.-rientis loca populati furttjUt tradit lohânnes Monachus Græcus. Nonnihil tiam Paulus in fuis Annalibus, in fine. Huius mentionem facit autor hiftoriae Longobardorum lib, vi.
Ànafta*
-ocr page 242-30i
IOAN. C V S P I N I A N I
AN AST AS I VS ARTHENïVS’’
cognoincnto Arthcinius, cum redegiflet, imperium in fe tranftulit. Virtatnirt
lil viUiiiCHi 1 tu«.^iiivi, iiiipciJ
fermonibus cuncQis affabilis, quam in operibus iuftusó^a' j pcrtus,magnæ experienriæ amp;nbsp;bonitatis. Romanorum cnif” j pontificumSC conciliorum décréta probauir,facrofanlt;fialt;?
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuitjliteras^ Conftantino Pontifici per Scholafticum pa'
tncium dC bxarchum Italiæ dedit: quibus fe acerrimum orthodoxæ ßdei ptO' pugnatorem pollicitus eft.Iohannem uero patriarcham,quem Philippicusa' moto Cyro fubftituit, hominem peruerfi in fide fenfus tribus annis bcclefi» præfidentem,fubmouit:traduxitcp è Cyzico in eius locum Germanum,cui nitalia Conftantinus Barbarus abfciderat.SanÆones itaque Romanæ Ecck' fiae com plexus Anaftafius,Synodorumcp décréta,Saracenos Chriftianinooi* ris holles llatuit bello perlequi.Opulenta itaqj clafle inftruëla, dat hanc duO' bus ducibus regendam:ac fimul imperat, ut Alexandriam in Acgypto, fi dc' turoccafio,occupent. Vbi aurem renunciatum ell Alexâdria naues difcefiilTc Phœnicem uerfus,caufaaduehendi materiem pro nauibus conftruendis,itC' rum praecipitjUtclaifisfuaRhodum cum omnibus gentibusconueniat,iiirt' (flæqj omnes in aduerlârios progrediantur. Erat copiarum naualium dux lo' î® hannes magnæ Ecclefiæ Diaconus,SC publicus concionatonCui cùm milites parère, cum iam naues eRhodo folui iubereqrecufarent, orta feditioneipfufl’ intcremerunt,necpexpeditionem cœptam profequicurarunt. Sic quibus io' iunda ell belli gerendi curajConcelTaçp clalîi's, confilium mutant,amp; ab itinere medio fe uertunnpars domum reuerfi, pars Byzantium delati, de nouo^ fil’* creando imperatore confultant cæteri, quo belli uim retro in Anallafîum uef' tanr.Appellatus ell igitur ab ijs Cæfar,Theodofius quidam ConllantinopO' litanus,publicorum uedigalium exaclor: uir plebcius,inuitus ex itinere arrc' ptuSjObfcuris ortus natalibus:fed ob comitatem omnibus charus. Anallafius hominis afpernatusobfcuritatê, cum nouo exerdtu proficifciturilli obuiai” i’ ad Niceam ufi^, quæBithyniæ ell caput, Ibi duæ aduerfae acies confiixcfuntgt; VidorcpTheodofius : quipermurumin Blachernisreceptus, ConllantinO' polim ûccupauit proditione, comitantibus naualibusSC terrellribus coptp’ Nam amp;nbsp;alius exercitus rebellis, amp;nbsp;mari amp;nbsp;terra Chryfopolim inuafit, Magn^ uis pecuniarum è priuatis dornibus abHratfla ell. Præfeéli SC magiflratus, qi** Arthemq partes tuebantur, cum patriarcha Germano captifunt. NullamaiO' re Anallafîum affccitinjuria,quàm quôd in ordinemredacflum facris initia' vit,ne de imperio cogitate pollet amplius. Sic ipfe regnum alfequutus, Ana' llafium presbyterum ordinari fecit, abdicato imperio, quôd tenuitannistri' bus.Zonaras tradit,annum unum amp;nbsp;menfes tres r^nafie, amp;nbsp;rclcgatûTheflâ' lonicam Monachi habitumaccepiire,ubiintellcxilleturbem occupatâtfidt^ accepta,fcipfum dedidifle,nihil iniuriæ paflum.Hæc lohânes Monachus Grs cus.Nonnihil etiam Paulus Diaconus. Et autorhilloriæLongobardoruffllfi bro fexto,huiusmeminitobiter,Cæterùm poil aliquot annos régnante LeO' , ne Tertio,qui luit improbilîîmus Imperator,amp;imagines fancflorum è templis ciccitjCum elTct omnibus inuifus, magiller militiæ Nicetas Xylinites rerö nO' uarum Iludiofus, Arthemio in Thelfalonica fuadet, ut ad Bulgares recurrat, fl forte horum auxilio,ut olim lullinianus, Imperio poflet rellitui. Motus At' themius hac fiiafione, cum magnisBulgarorum coptjs uenit Byzantiumot' cupati.irus,arbirratus à populo benigné lefufeipi, Sed cum hæc res ex fentefl' 5quot; rù non fucceiniretyBulgari magna accepta à Leone pecuniarum copia,Artli2 î gt;111'11 Leoni tradunt: indc^/einfeifladomum reuertuntur. Arthemius cinfl Xyhniteocciditunomnisc^ Xylinitæ facultas, qu^ magna erat, publicatJtr
Quot*
-ocr page 243-T H E o D o I V s T E R T I V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20?
Qiiotquot autem Arthemij coniuratoreshaben poterant,occiß' funt.Inter quos eham fummus Theflaronicæfaccrdos ned naditus eft. SicÄnhcmfus, qui ab lïnpcrio detui barus pn'uatam SxL monachicam uitam elegi't Sl quieti ftd duiq dum ambitionis ftimulo correptus denuôfeflucîibus ac procelhs impe^-ni immergeiemeditatur,pen'tinfperatô,cùm mulîo diuti'us uttamfuaiTi potu^ tHet extendere.
THEODO SI VS TERTIVS»-
Tfsop oA'Zr Jtertius cognomentoÂdramyttcrtus,uir faci'Iîs; plus,acbenignustcui mira ali’oquin comitas,Slt;:adpromere'd dam gratiam mgenium à natura comparatum habuiqnÔ pce m'tendum egiflet imperatoreni,hcet obfcuro loco natus, fi relicinlîef.Pluribus igitur am'mt dotibus breuieffecic, ut orrt nibus eflet aequè charus.Imperium adeptus poftquam Anaftafium dcuicif, ôd mitiari facris coegit, orthodoxæ fidei obferuantinimus, diuorum imagines à ' ^’lippicofublacas,templis reftituit.Illam uenerâdam ponïïîmum,in quafan^ 30 ^^clynodus crantdepid^af.Sed uiximpen'o annuo fpacio potitus,à Leone efi felladeiedîuSjquem exercitusimperatorem dixit. Ipiebelliciuilis pertg^« ius,imperio ceflîtmonafticam amplexus uitam : necullaalia affeeflus eftigno-uiiniajicet hæcfatis magna fuerit. Egit enim reliquo uitæ tempore monachiî in cœnobio. Quidam tradunteum duobusimperalTeanniSjUtloannes Mona chùs:qui cùm ipfum tradat uirum alioqui probis moribus fuiffe, tamê à regnt cunsualdealienum,$(^perignauiam imperium amififlêjeommemorat.Lco e^ d'ni,qui amp;nbsp;Conon nuncupabatur, alledus pridem dux Orientalin copiarum 3hÂrthemio,quafi defenfurus Arthemij partes,Theodofium principêhaud ^gnouiqadiuncflo fibi focio Artamafdo Armeno,qui Armeniacis copijs præ^ jo ^tat:fimulmotis caftris Nicomediam contendit. IlIicinuentumTheodofij lîgt;' liiiiTi cum regio apparatu compræhendit. Inde^ Chryfbpolim peruenif,ab èquot; xercitu Imperator dedaratus.CuiTheodofius eeflft,data fibi fide ml ihcômogt; dipaiTurum.Tonfus ipfe cum filio faeßus eft clericus. Quo nomine eius fueric uxor appellata,ha(ftenus reperirc,licet diligentiftime difquifierim, non potui: ficut ncc quorundam aliorum Cæfarum uxores. Sed nec ftngere libuiqqui uc ritatem anxie undim indago. Scribit Paulus fub id tempus Tyberim fluuiuni alueum fuum egreirum,ufquc ad pontem Miluium à Vaticano aquas cmifiife, rnagnami^ urbi cladem intulifte : quæ quidem inundatio feptem diebus mangt; lit,non fine horrendo metu cum fœda domorum SCanimalium ftrage. Subfe» 40 q^ntafunt Si^alia prodigia cceleftiainam Luna pereos dies tenebrata eft à prima ad tertiam uigiliam nolt;ftis,languineo colore fuffufa. Apparuit amp;nbsp;crinM laftellaterrificoafpc(ftu,caudaaclar(ftumobuerfa.Quibus terroiibusfæpius cftRomæfupplicatum Pontificis ediefto, ad malas has tempeftates auer* ' tendas.Facit autor hiftoriæ Longobardorum huius Im-
pcratoris mentionem lib.vi. obiter ôd in tranfeurfu.
Les
-ocr page 244-;o4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N t
LEO ISAVRVS»
E 0 Imperatorpatnafiritlfaurus,adeo obfcuri nomints,utfc' dentanam exercuerit:illinc^cum parentibusByzanuum^ luftinianoimperatore, cuiàdetruncadsnaribus RhinotrnC' tus cognomêtum erat, tradudlus inido fui pnncipatus. Quo dcpulfo,SC i'mpeno fpoliato,comoratus eft Mefembriæ,qux ciuitas eft Thracie. Vbi uei o adiutus à Bulgari's imperator Si regno rcfti'tueretur,obuiâ illi fadus Leo, omnem facultatê obtulit. Ob quam rem luftinianus eum ftadm Spathan'æ dignitatis nomineinfigniuit,amp; poftrc' •* ftimptum acrecuperatu imperium, in familiarium domefticorum numeriim afciuit. Hincabimperatoread Alanos(quosueteres Albanos nuncupaue^ runt)miflus eft,eos contra, Amaigos qui iam à Romano imperio defciueranf) moturus. Sunt Amafgi Alanisuicini, ut teftaturProcopius libro q. qui ftib duobus erant principibus,generis affînitate iunóisi^uorum alter Orientales, altcrregebatOccidentales.AmborumPrincipum eo creueratauaricia,utpa^ rentibus pueros, qui indole ôi corporis elegantia præftabant, ui raperent : Si tcftibus execftis, magno precio Romanis eunuchorumftudiofis uenderêt,pa' tribus interfedtis,ne ob filiorû orbitatem aliquid molirentur contra ipfos. Ma ximum igitur erat apud Amaigos infortunium, formofos filios cincinno nbsp;nbsp;nbsp;i’’
cie pulchra gigncrezquâdoquidem ob filiorum uenuftatem mortem commU' tare uita cogebantur. Cum itaq^ fe male gefliftent erga fuos populos Amafgo rum principes, luftinianus quendam exfuisregalibus eunuchis illius generis (nam plures femper in palatqs Romanorum eunuchi nutriebant) mint, prifl' cipibus Amafgorum mandaturum,Ne quern pofthac inuitu fua uirilitate prf uarent, curaturum-qp fe ne quifquam Romanorum eunuchum mercaretuf-Quodii minus audirent di(fto,futurumuteisresinuanumfuccederet, im' pune non cederet.Quod fane edidum miru in modum Amafgis placuit : tam tumcp animi adiecit, utaudaciores inde fadi, parère fuis principibus rccufa' rent,eoscp trucidarent incautos,nihilhorum cogitantes, lib creep fuis legibus ’ uiuere iam inftituerunt.Sed nondum rcligionem Chriftianam edodi, netflO' ia,iyluas,amp; arbores exueteri ftiperftitionepro eis ucnerabantur. Ideo luftim^ nus illos ad ueriorem Dei cultum reduccre conatus, uiros religiofos qui cub turn diuinum illos edocerent,mifit, templum^ Deiparæ apud Amafgos crc' xit,amp; qui facris peragendis præeflent facerdotes inftituit, qui Chriftianis riti' bus Barbaros imbuerent. Nullo autem Amaigorum imperium turn occupa” te, Romaniimperatores praefedosillucmitterefoliti iunt. Sed cum hi rannidem cxercerent,ueriti ne prorfus in feruitutem redigerentur,ab ip fis dc' ficiunt, ftatuuntœ ne pofthac ullus Romanorum præfedus recipiatur. Ha”“^ iniuriam ulturus luftinianus, ad Alanos non finemultis pecuntjs Spatharium huncLeonem mittit,ut cotra finitimos Amaigos cos armaret. Q^iod fadum eft : amp;nbsp;ubi diutiftîmè ftetiflet, tandem reuerfus Leo, nec luftinianum inucflit, utpotc qui iam occifus erat,nec Philippicum, qui cffoflîs oculis fimiliter rijt. Quocirca Arthemium tum imperantem adqt:à quo humaniter exceptu^’ duxep Oriêtis creatus eft. Sed poftea cum Artaphaido Theodofium impel*” deiecir,ut fupra fcripfimuSjCicp filiam in uxorem dedit,ac iuuenem Palatin**”’ creauit.Sic Leo imperium adeptus eft, amp;nbsp;in Theodofrj locum furrogatus : o*’'' thodoxaefidei hoftis,multo diuturniorin imperio, quant rebus expedieba’ humanis : utpotc fub quo multis cladibus Italia S^exteriimperq locafiintg*’’ uiter affeda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ’
Primo huius imperq anno,Athinus SC Amortheus Saracenorum duces, c*' teriorem Hiipaniam inuaferunt. Mafaldas autem Arabum præfedus ex Aby' do cum magno exercituinThraciam traqcicns,omnem eius regioneni dep”' puh'
-ocr page 245-L E o I s A V R V i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îoç
pulatus cd.Inde ad ciujtatum regtnam obfidendâ fc uerh't,uallum in cotinentt prope mœnj'a locat,obfidione lôga duitatê premens. Aderat amp;nbsp;arclnfatrapes Solymas,qin grandifsimæ clafsi prçeratiab alïjs nuncupatur l's Zulemon dux, quicum altera eiufdcm gentis manuinThraciam ex Afia tranfilTe dicttur. Sic mari ôd terra urbs obfeflà eft: nam numerolà clalsis Byzâtio admota eft. Qin'^ dam autores illos tria millia nainum, ahj trecentas naues habuiiïe tradiderunt. Quibus utribus Barbari confifijterra mari^ Byzantium adorti funt : fed cupi-diras prædæab inten'oreurbis oppugnatione eos auertebat, alioqui inapertû difcrimenurbs ueniflct. Ex caftris enim ingens multitudo profedfajprædandi ” ftudio per Thraciam euagatajiegetes uaftâdo,in Bulgariæ fines irruit.Bulgari Chriftianæ lidei,amp; patriæ charitate ad ultionem acccnfi, fumptis armis,in po^ pulabundû hoftem ferociter inuehuntureoi^ cædes cuagata eft, ut ad duo Riginta prædatorû milia in Bulgaris interfecffa narrentur. Interim circa Byzan tium grauis feditio orta ob Zidemonis mortem,donee Amitas in defundi Io* cuiTiR.ex gentis creaturiquæ caufa oppugnatione urbis morabatur.Qiiæiam totaafsiduis prccibus dedita, fupplicationibus diuinft pofeebat auxilium. Sed •Tioxmaior clades Sarracenos adortama pefte,fame, frigore toto triênio (tam diucnirn urbs obfidebatur)maxima pars hominum confumitur. Tanta efh fa^ ’Ties Alabas inuafiqut nullis quoquo modo mortuis animalibus abftinerêt.un '^emorbus peftifer natus,qui mox quos arripuiffetjftatim interimebat.Ita ma-iotaincommodaobfiftentes quàm obfefsi pafsi, patriamrepetunt,acceptis nà dbus,que fupererant,decem tantum, quarum quinep fuperueniête uentorum turbinedifiectæ,àRomanisfunt captæaeliquçquæ effugerât,calamitatisnun eiæin patriam reuerfe funtlaceræ. Stationariæ naues partim fœdis tempefta^ bbus, partim cœlefti igné periclitâtur(nulla enim alia euidens caufa apparuit) Zonaras autem tradit,fluxiii igné, amp;nbsp;qui in aquis ardet, humedîus appellatus, afabro Callinico,qui ex Syria Byzan,tium ueniens, fub Conftantino Pogana ’oinuento,naues hoftium amp;nbsp;bellicas ÔCönerariam cocremaiTeRomanos. By zatitium etfidefenderetur àSaracenis, grauitarnenpcftilentia laborauit, adeo »86 ut quidam trecenta milia hominum interqiïè feribant.
Interea Sergius Siciliæ prçfedus certior faeflus Se de Arabum obfidione,et deurbis feditionibus,res nouas molitus, Gregorium quêdam, quifuas partes fequebatur,Rcgem apud populum pronûciauit : fe Rcgq nominis indignum ’■eputans,illumcpnouonomineTiberium nuncupauit. quicofilioScrgq muB toshinc ÔC donis ac muneribus ad magiftratus euexit. Leo tyrannum audiens creatum,illimoxrefiftendum cenfuitiac Paulum regalium equorum curatoiT bus præpofitum (Chartularium Romani uocant) fed patricia dignitate prius donatum,Siciliæqj præfedîum creatum, contra tyrannû mittit cum literis,tam ad exercitum quàm ad fingulos magillratus'.quibus mandat ut Paulo faueant, eius^ didfo pareant,res Romanorû iam fàluas elle,Arabibus profligatis. Vbi Paulus Sicilianf attigit,Syracufas urbem ingrefrus,Sergius fuga ad Longobar dos delatus eftiuocato ad fe exercitu, regias literas militibus recitari fecit, qui obediebant, Gregorium qj captû cum fuis Paulo adducunt,à quo interemptus eft.Satellites eius fuftibus cæfi,capillis detonfis, in exilium mifsi funt. Sergius fide prius à Paulo accepta, ut nullum periculû pateret, ex Calabria ad Paulum profedus eft.SCita breui in Sicilia omnia pacata tranquillaqj fuerant. Leo aût neep terrorebellfneqj peftilêtiæ,fadus probior,animum ad facrilegiu adiecit, utbisepRomanæ templa donarijs,preciofifsimo^ fàcrorum apparatu fpoliari ïnandat Marino Spathario. Cui etiâ hoc imperauit,ut fi iniuriæ conaretur ob^ 5^ «iam irepontifex,ipfum caperetraut fi non polTeqferro ac ueneno tolleret. Af fumpfitis fibi deflinati parricidfi focios,Iordannê chartularium SC loannêLu--fionemfubdiaconum. Marinus fubito morbo correptus, exequiiulTum nequi uit.Paulus patricij ordiius Exarchus fubfequutus, Marini confilio coniuratos
s dellinati
-ocr page 246-ÎOÏgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P î N I A N 1
dcftinatî fadnoris appellat:qui mfmis cautè exitiu pontifia p ro per antes,in ie ucrteriinndeprehcnfi' cm in coniuratione,ferro loi dânem ÔC Luhoncni cor* fiduntjôC tertium Bafilium in monafterium abtrudunt.Exarchus,tanquânihil ad fe pertincret, hâc populi ultionê ciuiliter tulit, hinc Rauennâ cft profedus» Qiiam Luitprandus Longobardorû rex iam turn plures dies obfidione fatig^ bar frufirà: èc cùm nulla ipes potiundæ urbis oilenderet, omnê belli impetui^ in Ethruriâ uertit. Sed Leo imperator Italiæ mala afpernabatur, qui pontifici* mortem auidifsimeexpeôabat. SedLongobardorum auxilqs tutatus ponti' fex,Exarchum in eius mortem uenientem, à Miluio ponte repulit.IndignaWS Léo, quôd neœ uineqj dolo pontificê polTet in diferimen adducere,fimulata' ’’ midtiâ: ac poltulat ab eo,ut fuû imita tus exemplum, ex omnibus templis fai*' (fiorum delcat imagines.in quo non folum no eftprincipi gratificatus, fedpcf omnes fcripfit ecclcfias,utin antiquifsimo inftituto perftarent.InuidiâitacBfi' bi Leo apud omnes genres peperit, ut iâ Romani de nouo in Italia creâdo In*' peratore cofultarcnuproceisiiTet^ cofenfus ille in apertâ defe(fiionem,ni port tifieis autoritas intercefsiflët. Marinus tamê Spatharius urbis dux cûfilio inter fe(fi:us:cæfo^ àRauennatibusExarcho,iam populi nouos fibi magiftratus Ic' gebant.intcrim Logobardi magna fibi Italiæ partem occupât.Superuenif nO' nus Exarchus Eurithius, qui cùm magnis muneribus follicitaret primores uf' bis in pôtificisinteritû, anathcmatcnotatus,grauiisima cenfura, dignitatefna' dcijcitur. bine pontifex cum Luitprando in odiu Imperatoris fœdus percutit» Leo Imperator,fublatis omnibus imaginibus SC fimulachris ex templis,flami^ tradidinSC quirefiftebanr,occiditac iugulauit. Germanum antiftitê,qui infan* entis Principisfaefium carpebat,dignitate priuauit,in eius^locu Anaftafiiin* fiibftituinquê Gregorius potifex anathemate percuflum,(acerdotio aedigd' rate priuauitditen's etiâ Leonern admonês,ut à fua impietate refipifeeret: et aJ dus infringendâ hgrefim,celebri Italorûantiftifum côuenru,decernendi auto* fuit,ut fandîorû imagines maiorc, quàm ulla un^,ueneratione in templis coU rentur.Ipfum deniq^ magno cleri populi^ confenfupiorû comunionepriuat. Qiiâdoquidê etpreter hoc quod imagines fuftulerat,deNomoufio quotpma^ lèfeniicbanSC qui lantftorS imagines quoquomodo colerêt, crudelitate max* ma perfequebat. OperçprcciS cenfeo paulo copiofius cnarrare,curhâcin*p*' amimpieratê Léo imperator induerit, quæhinc(telle Zonara)originê cepin Zita olim Arabû princeps, duos apud fe tenuit incantations SC præftigioriJn* ftudiofifsimos Hebrgos,qui principe ad Aftrologiç ftudia et diuinationesho* tabantur, unde futura profpicere pofletrei^ dominiS pollicentur diuturn0,ô^ uita longæuam,fi Chriflianorum templa, Chrifticp SC eius genitricis imagine® deleat.Barbarus fine mora in fuis regionibus templa diruit,6C imagines obfci* ratzfed baud diu diuina ultio abfuit.Nondû ein anno peratflo, poft banc crude liratem,mifcr inopinatô moritur. Filius paternum regnû aflùmês,diuinaculo® * illosqui patrê dcceperât,inquiritutpuniat.Sed adlfaun'âfugiunt,ubi hScLc' onem pucrû infignis indolis reperiOt difeiplinis deditum,fed Aftrologiæ ign^ rum. Cum^ illi Romanû imperiû uaticinto quodam pollicerent, amp;nbsp;ille fibi fo* tunæ^ ac côditionis fue confcius,oraculis illorûnullâhaberctfidem,acriusd' li inftantes,ita futurS omnino affirmabânab eo petentes ,utfiquando imperia poritus fucrir,iureiurando fe fatfturûid promittat,quod petant.iurat Leon, ^mittit feadimpleturû prouirilifua uoluntatêeorum, fiimperiopotiat. fuir caufa, cur fpc potiûdiimpertj no abiecerit.Fadlus iraep Imperator,poft ix« imperrjannSucnientes,uaticinfj mcrcedêexiguntHebrçi callidifsimi: quibus Imperarorfc prompts paratS^oftendit.Atilli nonaurS,nogemmas,nonde'5 nicp aliud quic^ preciofiefflagitât: cupiuntfolS,quód Nazareni amp;nbsp;genirricis eins imagines deleant.Imperator pro fidei fug infirmitatc,tan$ rem uilê fi' iftu facilcnijfe fadurS recepit, Decimo cm Imperij anno tyrannidê aggrellus, contta
-ocr page 247-L E O’ I s A V'R V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207
cotraDeutri pügnam’r, ét horrendo quodïfrcmitu pèHêcütiónê exdtaufCjCo* trafimulâchrà debacchatus.multos quipràug éfusuoluntanrefifterêtjOccidic; Rdigi'ófos impnrriis uiros per(cquebat,ac martyres effidebat multos. Vnum wfigne fadnus,quod crudelitate loge alia excelht dus fcelera,impietati fug ad «cctt. luxta bafîlicâ erat domus quædam regalis excellêtifstmi ac docfiifsimj ui^ «»quem OeconorriicQ uocabât præceptorem: qui fecû alios xij cotubernales, bonarum difciplinarû ac DialeÄices profeflóres,publico ære coducfîos, ferua lgt;at;ad quos illi prôficifcebantur,qui operâ Logice dabât amp;nbsp;philofophig,e qui bus principes accerfibât côfiliarios.Hos Leo aggreditur,ut fuam fcntentiâ tra • 0 duceret de abqciendis Sanc^orû fimulachris ; arbicratus fefe faliae fug opinioni addiduros. C^i cùm partim blande illû à tam fœda opinione auocare niteren *ur,palpando feraleoninam, partim per uerborum illccebras falubriora incub «ndoproponerêqnihilcp proficerenq turn generofeac magnifiée eiusimpie-ïatêdeteftatifunt.'quibusilleaures uelütiafpisoccludebar.Spefiiaigiturdefl'i dtuSjCÙm iterum atcp iterû tentaret uiros fapientes, necullû ab eis remedium pofletextorquere,aclfcholas fuasremifir.Etnolt;fîu,cùm tcnebris terra efiet cd ®pctta, appofitis iuxta régalé hanc domû lignis aridis fulphure ÔC pice linitis, “^tendit, eos^ omnes cocremauit. VndeGræds ob hâcin Deumac eius ima 8'ncs impietatemjilli cognomen fuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StOiua /r; Qiiæ res etiam Gregt;
SoriumpÔtificem admonuit, ut hune perfidiisimum impcratorêanathcmate ^otaret,Ô£^ diris deuoueret.Animumcp fuû ita ab hoc principe alienauit, ut foli *atributano ampliusimperatori,fed Francis quibusadbatfiramp;obediuir,tribu fub hoc principe ingens fadus terræmotus,quo inulta tcmpla,ac mul ^ædoniusByzanrq corruerunqetmagna hominûmultitudoobfritaefl.ilatuà etiam Ârcadrj,quaeinquadâ columnaXerolophrj eraqlapiaeft. Ceciditamp;fta euaTheodofn quac adauream portam erat.Magna pars mœnium, amp;nbsp;Nicome tJficiuitas ßithyni2e,amp; huic uicina Nicaca.Ad mœnia reparandanouum uedli indixit,ac Rcmpub.nouo quæftu onerauit auarus amp;nbsp;impius princeps,cdp fens, ut in fingula numifinata quatuor Sgt;C uiginti obolos ærario principis infer J® ïént,adreftituendos muros.quod dein in multa fecula feruatum eft. Reperi in tietiiftifsimis annalibus,ahno Leonis quarto,Luitprandum Longobardorum tegem,quod Sarraceni Sardinian! populati elTent, ubi offa diui Auguftini degt; fita erant exHippone, legatos iU uc mififl'e,qui auro cadem redimerenqamp;^ Ge nuam ufque deferrent : ubi auidus ea expedlabat, ÔC fumma cum ucneratione Papiam fecum detulit, inbafilicam Petri, quam ipfe conftruxerat,honorifi* eentifsimèlocauit, ubiadhuchodiepreciofiisimolepulchro eiusreliquiæcu* ftodiunturamp;feruantur. Sub hoe Leone RichardusFrifonumdux Vuolfran* fi Scnoncnfisepifcopi,uirireligiofiSc iandi fuafuSCadhortationecommon tus, ut Chriftianam aflumerct fidem: quumiam baptifmatislauacro tinge* 40 tctur,altero pede immerfo tantum,qugrebat, plures'ne maiores fui in inferno, adinparadifo cohabitarent,Rcfponfum accepiqplures eiTe in inferno.'^tum e* diido pede à baptifmatc : Satius eft inquit, plures fequar quam paucos, ibo quo maiores mei me uocant : Si reliêla Chrifti fide, ad phftinam fe conuertit fuperftitionem. Sed non diu lætatus hoc contemptu, terria die fubita morte €ûrreptus,interfi'tcrudelifstmè,contemptor religionis noftræ. Leo autem pa* nfæuitia,quum quatuor 6C uiginti annos impcralTet, dyfentenco fiuxu mifcré animam efflauit,relidlo Conftantino filio fuperftite, quem dudum confortent tcgni effecerat.
Habuit enim uxorem Mariam, qua in magna ccclefia coronauit, 5C Augu* nam dixit, aftante omni populo : de qua prodij t hoe infame monftrum, Con* ftantinus eiusfilius.alios liberos no reperi. Hæc exioanne Monacho excerpft wius.Scd ô^recentioreSjPaulus Landulfus SC Bibliothecarïus,huius rhemine* Wnt,amp; author hiftoriac Longobardorum libro fextô,
$ tj Conftan*
-ocr page 248-I o Ä rî. c V s P I N I A k I
ONST^NTiNr-s CUIS nominis Quintus,filius fuitLcorii* ' Imperatons, patcrnam inipieratcm à cunabuhsimitatusilon'’ I gefupcrauitjinipio patri fcelcftifsi'ma fuccedens fobolcs. Çu' 1 lus rci præfagium in puero manifcftum.exnriflefcrunt, qiiôlt;i infans baptiïrni lauacro admotus, in magna ccclefia media remoniaaquam polluitalimoniæ excrcmenro. Vndcquôdft
craslymphasuentris folunonecommaculaflet, cognomcntum Copronym* meruit.Lieet alrj tradant^quôd dum fæpe ab amita lauaretur,proprium ftercus inanibustralt;flans,Copronymus,quafi fterquinomiusappellatus fit. Vndcuit quidam fancfîifsinius ea tempeftate Germanus patriarcha,prg(agiebat diuin® quodam uaticinio,per hune puerum facra omnia contaminari,ôd magna ijsii^ minereab eo incommoda,qui pietatem colercnt. hoc lignum futuri in co uitil iam inde ab initio præfe lerebat:amp; cùm Leo hune regem crcaret,pientilsimiis Germanus facrificium cclebrauit.Quum igitur adolcuifset,patris impietatc'quot;” retulit,amp; deimaginibusabolendisgraueediiflum promulgauit, legum à paH bus latarum pericquutor moleftifsimus, maleHcus, 5gt;C magicis deditus uanica' tibus,incantationibus incubuit, uicfiimarumcp incifionibus acmanium cuoca tionibus nefandis: nullo fcclere abftinens, uarius malicia, uarius forma. Noi^ Cliriftianus,non Græcus,non Hebræus crat,fcd omnis impietatis palus, aiuntjlerna malorum: ut in Lybianafcuntur ferae multiplie! mixtura, cxuarîjs uanitatibus commixraquedam bcftia.Tum luxui Operam dédit alsiduôrob 1^1 multiperipfuminlidcperieliratifunt,tamlaiciquàm clerici. Habuitenimin omnibus fibi confenrientem Anaflafium paniarcham CôftantinopolitanuiP' quem in locum illius fàncfliisimi iiiri Germani, qui quindccim annis ecclcfiani rcxerat,fubftituir,cùm fuæfalfænolletadhafrere opinion!.Cùm enim Cófta'’ tinus idololarriam ceferetimaginum ciilturam, à diuino pâtreeftrcdargutiiS ne ram prauæ opinion! mentem adhiberet: licet inaudiflet huiufccmodi hærC' fim quandocpfurretQuram à Conone quodam. Cuimox refpondif.Etegois p fum: à prima enim infanria à parentibus diô'us fum Conon, bancitaep fcêîam tuebor UirilIter. Sic celebcrrimo uiro rcfpondens,Scymnus,hoc eft,Leonis ci tulus eft nuncupatus,pâtre lorige crudclior.
Vxorem habuit Irencm, Cachani Auarum ducis filiam, cum qua fempff difeordianimo uixir.Orthodoxæ pieracis cultrixilla, hicfæuus paterna?^itH'’ pictatis æmulus. Nunquam enim ipfa, femel baptifmate tintfta, potuit à uer^J dogmate auerti,fed immutabilisfemper permanfit. Secundo tyrannidis anno (nonenim regnidicendum eft) cùm Côftantinuscum claftcinSarracenosar^ ma mouiflctjAlexandriam inuafurus,Artbabafdus,homoal!oquiobfcur!nö' minis,ßyzanrtj tyrannidem inuariqcorruptalargitionibusmultitudine.Iani^ imperij nomen aßumpferat, quum Conftanrinus fatftuscerriordeijs quacdoquot; miacciderant,claire Byrantiumredult;fta,urbcmobfcdir,acuicœp!t:Artliabaf duminpoteftatem redatftum.luminibuspriuandamnatquc libero cx!l!o,ciint paucis eorum quifueranteius motus conftrj amp;’authorcs. Zonaras manifeftf US hancrem ac copiofius cnarrans,tradit Conftantinum,quum ArabibusmO' »87 uüTet bellum,inregionem Opfierj perucniirercuius dominium eius affinis tuw tenebat Curopalates Arthabafdus,quum infidias licet afhnilocaucrat. rum tarn fenatores ac populus,quam milites ac exercitus,odio Conftantinüin profcquebanrur ob fcelera, Arthabaiclum uero ob uirrutes amp;' reeftam li'dem a-mabantiuxtaomnes. omnium igitur fenrenria tanquam uiro bono amp;nbsp;!uftore' gnum decernunt. Arthabafdusintelligenspararifibiinfidias, populoeollógt; quutus,Conftant!num aggredirunquituga in Amorium delatus eft, acmifsis Lancenum %dOrientis ducê»5^SifinnauumadThracenfts excrcitus duecrti
-ocr page 249-C O NSTANTINVS Q^V T N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2o^
Icgàtis, pollicttanontbus pkin'bus ad fe frahit. Vnde bella inteftina funt orra, quifquc fiium regcin fequutus, mutuis (e uulneribus conficiebant. Artabaf-diisiam rexproniinCiatus, Thcophani magiHro, rerumpublicarum admink ftraton,a Conftann’no in urbe reliôo fcribit,eumcp in fui amorcm pcllicit; qui illimagis quàm Conilantinoaffecfîus, publicopræconio Ärtabafdum abc-Xercicuregem dcclaratum proclamât, ac Conftanrinum mortuum denunciat: quauoccpopulusin magna Ecclefiacongregatus, Artabafdum fummislau' dibuSjConftantinum execrationibus QC malcdidfis profequebatur, Anaffafioi patriarchaapprobantc.Rexitaqueappellatus, ftatim iàncQorurn imagines re^ to pofitæfunt. Anaftafiusiureiurando affiïmauit, Conftantinum fibiolim dixib fe,Chriftum Dei filium non fuilTe hominem,præfertim pufillum ex Maria uirgt; ginenatumtfed perinde,inquit, ut ego natus fum ex Mariamatre. multa^que fiwiliahorrenda fe audilïe eft teftatus. Conftantinus rein hancubiintellexit, ex Chalcedonetrar)ciens,urbem obfidionecinxit,locatis caftris propemœ* nia. Cui ex urbe Artabafdüs occurrens, manus conferuit : fed ut(fîus intrà ur^ bem ferecepit, fefe illic tutatus. Conftantinus mare occupât, prohibet'que ne nauesingrediantur urbem. quaexreortafame, plurcs inedia conheiebantur, Captus præterea Artabafdifilius Niceta, acad urbem dueftus, patri fuit often tatus: qui am oris impatiens, quum male urbem euftodiri fcci!Îet,iterum iani îo obfelTa etàConftantino capta eft.Etfugiens Artabafdüs,paritercum duobus filijscaptuSjOCuliscp priuatus eft. Multi qui acriter pugnando fe defendebant, incerempti funt : in primis Patricius ßaccagius, uir nobilifsimus. Cuius uxo* tein poft multos annos coegit tyrannus,ex eo loco ubi erat fepultus, uiri cffb^ dereolla , Ól in mare detjccre, eoloco quodamnati proqciuntur. Artabaf-dumuero cum filijs triumphaturus, in tbeatrum,dum certamen equorum ïet,perDippium duciiufsitafino ,retrotfum fedêtcm,amp; caudam manibus te-’ nentem, prius tarnen uerberatum . Idquodolim Germanus patriarchauati* dnatuseratilli , quum baculouelutifenexinnixus, pedem pereufsiflet: Noli ('nqiiit) accclerare, nam te Dippium expeeftat. licetpoftea Ecclefiæreftitu^ Jo tus fit, quum ignominiofè per totam eflèt ducfîus ciuitatem. Imperauit tarnen Artabafdüs annis duobus. Cæterùm ut ad inftitutum reuertamur, Conftan-tinus Byzantio accepte, rebus 'que paueörum fupplîcio pacatis, audiuit Za^ chariæ Pontificis legatos ; qui milsi eum hortabantur, uti orthodoxe formam fideiprobaret,piumqîRomanæEcclefiæ inftitutum,Qiiibus aflentiebat Coti ftantinus ucrbo,re autem minime.
HactempeftateRachifiusLongobardorumreXjdum rupfo fœdercRomà nostntfaderenitirur, àZacharia Pontifîcenon folum reprimitur: fed eins etP amfuafucum uxoreamp;lîltjs Romainueniens, monachus paulo poft efficitur. Guifuccedit AiftulphusLongobardortrm regum fuperbiftîinus, æquiamp;bo-ni contemptor maximus : qui crudelibus minis tributum à Pontih'ce amp;Roma nis repetit. Qj.iem Stephanus Pontifex fruftràdonis plàcare perlegatoslabox tauittquQS etiam Byzantium ad Conftantinum mifit, bellirerroribus percuP fus. Sed quum etiam nihil auxiltj in eô fe|)eriret,fiue quia nollét, fine quia non poftèt,Pipinum Francorum regem in auxilium uocat, ut laboranti ccclefiæ ad uerfus Aiftulphiiniuriam opitularetur. Qtiimoxcoadtoexercitu in Italiam uenit^ Ticinum obfidet,Ticincnfeffl agrurti ferro amp;nbsp;igni populatur, Longo* bardosep impellitut pacera'aftumant.Sed’perftdus Aiftulphus promifl'am pa* cem non diuferuat.Exccdenteenim Pipino Italia, fubitafarfta rebellione. Ai* ftulphus Pontificem amp;nbsp;Romanosobfidionefatigat, fuburbanaloca ferro Sd 5 0 igni uaftatPontifex amp;nbsp;Romani fubita iniuria adalt;fti,ad Pipinum mittunt, qui auxilium extremis rebus Ecclefiæ implorent. Interim Conftantinus Impera* tor, quafi nihil ad fe ea iniuria pertineret, Italicarum rerum fecurus, fiue quia nollet à Pipino opem imploratam,an quôd Afia per id tempus magnis quate* s iij feturmo*
-ocr page 250-aio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A -N.' C -V s P T N T A N I
rcfur motibus .Tum entm Turn ex Scythta profélt;5tjAlanos primo armi^iâ* âortijïn Colchos inde SC Armenioslate arma circumfcrendo, brcui alleqiiutl nbsp;nbsp;j
funr,ut cæteris gennbus formidandi lurc enenr.Grafîâbatur prætcrca pcililen tia Byzanttjjingcntem^ ca lues uaftitatem fccerar.tâta enim mon'entiiim rnul nbsp;nbsp;,
titudo fueratjUt efFern' nifi curnbus congeftim non poflent.Præterea terræmo tus Palacftinam SC Syriam(in quam turn mifit exercitum Imperaror)ucxabatgt; quo multæ domus, templa, monachorum conuenrus amp;nbsp;honnnum multitude perierat,adeo utres Iralicac Conftantino paruæ curæeflent. Miht tarnen Ro' mam lobannem Stlentian’um,amp;Gregorium afecretis,quicum Pontificeage-’ rent,ut Pipmo auxïlia remitteret.Sed cum in fuam fententiam trahcre nó pöf' '* j fentjipfi quoqp ad Pipinum profeÆ funt,ot regem à propofito auertercnt. R» F uennam amp;nbsp;cætera Exarcbatusloca,quia Impenj eflenqnon Pontificis,ur cura* ret Côftantino rcftituendaipluribus rogabant,fed fruftrà : Pipinus enim fe nul 11 nifi Romanæ Ecclefiæ militarerefpondit, Chnftianæ pietatis amorc : atquc [ idco fe arma induiflejUt federn Apoftoheam ab iniuna uindicaret. Grat ci ora* tores eonfufi, re infecta abiere. Äiftulphus obfidionem ueniente Pipino fob uit, polîulata fecîf.Pentapolin,quæ eft una pars Exarchatus, in qua funt Ra^' j ucnna,Cefenna,Clafsis,forum Liuij,forum Popilq, amp;nbsp;Aemiliam gltcram pap tem reftituit, quæ habet ßononiam, Rhegium, Parmam, amp;nbsp;Placentiam : Si quicquidad Adriamufqucfpetftat.IDefijtcpperhæc Græcorum Exarchatus’® eflein Italia,anno, quam fueratinftitutus fupra centefimum, quinto feptua* gefimo.Qiia tempeftate imperium Orientale labarc manifeftè coepit.Hate Io* ca omnia Pipinus Pontiheis Hdei promifit: fed poft Carolus Magnuseiusfilb US, qui Longobardorumregnum euertit, Ecclefiædonauif. Aduerteigttuf , quomodo Conftannni donatio fatfta fit,aut fieri potucrit: amp;nbsp;collige hinc errOgt; ( rem, qui forte ob Conftantini nomen,hominum mentcm OCCupauit. Aiftub phus,diim Pipini ex Italia abitum expetftans dolum meditatur, intercepturus confuctis artibus urbes, apoplexi medio uenatu, uel (ut alq) icftu fulminis abgt; fumptus eftiEnixepoftealaborauit Paulus primus Pontifex Romanus, cuin Conftantino Imperatorc de imaginum reftitutione,anarhematis fpiculum per 3® literas interminatus. Sed tantum abfuit ut co monitu in melius mutari potuc' rit,ut cum Abdala Sarracenorum duce foedus amicitiä fanxerit,Sabinumç Bulgarorum regem ( cui femper alioqui fuerat infeftus)in amicitiamreccpC' rinquia in abolendis imaginibus fuä fequeretur hærefim. Sed Sabino res baud impunè eefsit:Bulgari hominis impietatê auerfati, peremifient regem, nifi fu* gamcxfubitofncurfuConftantinopoIim prçoccupaftet.BulgarifibinouörC' gern crearüt,Paganum nomine. Conftantinus ucro fæuircin orthodoxæfidol homines magis cœpit.Summum ßyzantq antiftitem fui nominis, quia in cius impietatem rcclamare eftet aufus,fuftuario cæfum interfccit : fpoliauircp ædes fat ras donartjs 8i preciofa ueftc in rota Thracia, pecuniamm inde coaeftam ad ® fedeferri iufsir,homo facrilcgus:addiditcpfceleri cauillum. identidem teftatus cunuchum,cuius miniftefio hæc fiebâr,fioi unum amicorum à Deo exfenten* tia datum.Sic omnibus inuifus Conftantinus imperitabat, dæmonum incanta tionibus dedituSjS^ monachorucladibus.Prius enim fynodo ConftantinopO litana,quam Conciliu œconomicum,id eft totius orbis dixit, præcipiebatima ginum dcpofitionem,EcclefiamcpDci plurimiscontumelijsafficiebat. Cuify nodo poft fub Stephano abrogatu eft,Lateranenfi côucntu, qua eft edidîuin, nifiimpij declarariuellenr,ut ianeftorum ftaruas templis reftitucient. Sed poft pauloiuorum fceleru dabat poenas.Nam cum nemO roto Orienti.simpcrioob impium illius editftum palam coleret faneftorum imagines, belliimcp Bulgaris 5? inferreqquod Romanæ Ecclefiæ inftitutufequerentur, duo ferèmilia nauiinii cG toto exercitu naufragio amifit.Etipfc poftea elephâneo morbo correprus, maximis cofumptus cruciatibus.cumimperaflei annos xxxv. nioricns dixiffc
fertur:
-ocr page 251-LEO C\.V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sti
ferturt Äddi/tus fum inextinguibili flammæ, Hi'nc eins tilinisjrene muh'er pi^ cntifsima,Theodori ann'fntjs hortatu cadauer refoirum publice cremari luliif, cinerem^ laclauitin mare, Vnde cogitent ftudiofiletfiores hoc loco,unde er rorillein pofleros manauit.Conftantinü Magnum lepra, quçidem eft cum e^ lephantiafi, fuifte correptum : quod nufquam legitur apud receptos autores, cum hie Conftantinus potius lepra Fuerit mortuus. Habuitautem hlium Lelt; onem,quern Anaftafius patriarcha coronauiqac pater in regni confortiS rcce pit,ha:redemcp imperrj reliquit: de quo mox fcribam,ex prima uxore Irencmâ tres habuifte coniuges fimul,0(^ libidinofum huac regem,Ioannes Monachus teftatur.Ex alqs cnim genuit Chriftophorum,Nicephorum,amp; Nicetanre quH bus Nicetan nobilifsimum fecit. Sed QC duo Cæfares fuerunt, Sub hoc Cæfa-^ fe claruitBonifacius Moguntinêfisarchiepifcopus, qui cœnobiû Fuldenfce.-ftxit acfundauit in Germania : cuius abbas hodie in curia Imperatoris Roma ni eft magnæ autoritatis ac honoris, Praeterea fuit tam afpera hyems fub hqç Principe,ut no modo fiumina,fed Pontus amp;nbsp;Bofphorus ipFeThracius pergla eiauerit,ut tarn hominibus plauftris onuftis, bobus iumentis eilet perme abilis. Tern pore uernali glaciediiroluta,immenfadamnaurbibus,uillis,domi bus,2lt;infulis Fequuta ftint. Sed hgc ôlt; multo plura loanes Monachus Grecus ^ftgatitifsime fcribiqpotilîîmùm de eius in Deum,Fan(ftor«imagines,religiogt; 20 foscj uiros crudeliftima impietate. De eius itë in Bulgaros bello amp;nbsp;profecftiogt; ne,quelatiftime exequit. Qui uero huius tempeftatis res geftas alrj fcripferSq Funt,Lateranêfis bibliothecarius,Landulfus Vgo Floriacenfis.Blondus itc Sc'Platinajrecentioresfcriptores,memineruthihqs Gonftantini, rerum fub co geftarum,
LEÖ QVARTVS»^
fjCius nominis Quartus,filius fuit Conftantini Copronymf, ex Chazara genitus,paterne impietatis non minus quàm im-, perij hæres ac fucceftôr : omnia paterna imita tus uitia,adueigt;
J (ante matte Bulgariciianguinis pientiilimaiSed ad impietate j facrilegiS etiam adiecit. Nam quum in fummo flagrarct gem
__ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marum amorc,nec ex prophano conquifitis expleri poftet,ex
Sophiæ iàcrario abftulit corona gemmis onuftam, ac Mauritio principe olim Dco Opt, Max, dïcatamxauillo ufus,Chriftû,cuius templum illud elTet, pau-periê,non gemmas probalFe-DepromptSigitur corona cxfacro,auro ÔCgem mis contextam,facrilego ôd nefario capiti impofuit,fic fe Auguftiorem fieri ra tus. Sed pœnabreui fequuta çft.Caput facrilegio ponutû,carbunculo apoftcgt;
mate intumuiqquo nomine fuerat gemma c6tra(ftum:paucis^ diebus arden^ tiftîma febre fubfequuta,ui morbi côfumptus,iuftas fuifceleris luit pœnaSjim* ipo pium fpiritû nefarius exhalans. Vnam omnino expeditionem fecit in Syriam, unde leui certaminerepulfus,domûredi]'t,paulo^pôftinterr)t apoftematc cavbunculi in capite innato,cum imperaftèt annis quincp. Simulauit ab initio religioncm,amp;monachos in honore habere cœpiqpontihces exillis crcans,6d d'gnitates quafdam illis coferens.Sed cùm quofdam infigniores inter regales domefticosuideret,débita diuinis imaginibusreuerêtiam ac honorem impen dcre,licetiam creaftet Paulum Cyprium anagnoften et orthodoxum patriargt; cham,ampiiusfeelustegerencqüiuit. Vulpemquaminduerat,exuit,acab* Feonfum leonem prodit.Itaquehos crudeliter uerberatos,acignominiofè per forum traeftos, capillis detonfis in praetorium reclufit : ubi quidam exanimati ço funt,ac animas ftias Deo ob tulcre.
Habuit autem uxorem Irenem Athenienfem, ex qua filium'Conftantinum luperftitem genuit, quae aliqoandiu imperiû pro Conftantino filio adhuc pué ro adminiftrauit, Mulier profetftô ôç uiro nuper defunlt;fto,ô^ Conftantino folt;
S «rj çero.
-ocr page 252-2'2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N T
ccro,in rebus fmpenj adminiftrandis multo prudêu'or. Ad hec tam forma cor poris,q'.iàni morû fandîïtateinfignis.Sed quomodo hui'us prudêtia fitadmini firatum i'inpcn'um,achuiïisiunù celebrata(yn.odus,paulo pôft dieet .HæccX loannc Monacho, qui tradit ipfum ingentem pecuniarum uim in publicis the fauris rcpcrine,quâ parer turpiter corraferat: fed hic turpius ^pfuderar, ut pro^ digalitate Sgt;C hdîa religionis pietate,plebis beneuolentiam aucuparetur. Nam confularis ac equeftris ordinis homines hune non amabant, fed turba popula ris,mercatores, ôc' qui operarijs prefunt,ut illi gratificarentur,rogant utfilium fuum Conftantinû nuncupet.quod Ce fatffurum recepit,modô iurarêt,ne un$ a lis fibi regem prêter hune aflùmerentrquod iuramento illi afFirmabant,amp; fer* ” pris literis. Ob id fexto die hebdomadis paffîonis Saluatoris, congregata plc' be,hoc ab eis iuramentû palam exegit : dehinc in magno fabbato ipfius fratré Probum nobilifsimum creauit.Sed die Pafchati^lium eius coronauit,patriar cha pro confuetudine orationem habente.
NICEPHORVS CAESARS
16
r 0 Leone imperatore, Irene Augufta imperium fufcc' pit, adminiftrandumpro Conftantino puero, decimum tun* annum agente:fœminafingularis prudentip,etfpceQan O dæ integritatis. Vtfilio enim imperium referuaret, nullosb' Eûtes fubterfugir. Plures enirn Nicephorum fratrem Leonis imperare cupiueruntEtuix iam pedem(utaiunt)in regno fir mauerat, cum iam infidias matri ac filio ftruxerunt. Sed coniuratione detedla, reginacomprehenfos aertrer cæfos, çn'nibuscp abrafis in exilium relegat.Fr^' tres mariti Cæfares ôtZnobiliiîîmos créât. Sed dC tondere parauerat,amp; facerdo tio adferibere, ut facerdotum immixti multitudine, nihil horum amplius cog* tarent : licet multorum fuffragia tacite in Nicephorum inclinarent. Cæterùn* opera Irenes reginx,quæ Attici fanguinis fuitjueterireligioni fuus-nitor,óiue tus eft reddita pietas’; ülpote fub quibüs princfpibus imagines fantfforum*'* templis repofitæfunt.'Ipfa præterea cum filiocindîa magno fatellitum demO re regio comitatu,fh cèlébri natiuitatis SalUatoris fefto, magnam ecclefiam **' grelîà,coronam auream,quam lapillispreciofioribüs auxerat,à maritoLeO' nepriusademptam,reftituit,mirum^amórêpopulifibfafciuir. Sicprodeiis mulier filium in regno feruauit.Hac tempeftate inThracia ad Macfon tychos, ctim quidam foiîàm excauaret, reperta lapidea area in fepulchro cuiufdam dt' füncflijinuêta eft quedâlamina ænea fupra mortuû homihcm,cum huiufeemo dilitéris:
;0
tC'ij Hxa-iÄiCüjjTTCcÄiiJfiÄii c-4-a hoc eft:Chriftus nafcetur de Virgine,cie' do in eum : Sub Conftantino óóIrene Imperatoribus,ófol,rurfus meuidebis- “iquot; Huius iufïu cóuenttis trecentorü quinquaginta antiftitum eft Niceæ célébra' tuSjUtfemel decerneretur, eftent nefantftorum imagines templis reftituend^» an res in omne tempus abolenda. Magno omnium confenfu eft decretuffl,**^ Romanæ ecclefiærituin templis haberentur: addita^ eft colendi forma duO' bus earminibus coplexa,utres ab omni idololatriac fufpicione abefter. Vif**^' tur hodie uerfus ij Veneti]s in aurea æde figurati, uetufta litcrarum forma, *** ex Græco fuerant in Latinum uerfi:
Nam Deus eft quod imago docet,fed non Deus ipia,
Hane uideastfed mente colas,quodcernis in ipia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Eft autem hec feptima fynodus,quæ regina iubente ut fic fi‘cret,hinc orig*' ncm cepit. Paulus patriarcha turn ecclefîæ præerat Conftantinopolitanæ, q*** Nicetæ eunucho fucceftit,fub Leone. Hie egritudine correptus,iam ecclefiae curam deferuit,capillos^ nutriuit,pene^ deiperans inlecfto recubuir.
-ocr page 253-N I C E P H o R V s C AE S A R, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îtj
btnigniffîmafcgfna cum filio âdijt,ïpfum cft cofolata,difcenîonis fiiæ càufant inquirens.Cuiille;Vrinam(ïriquK)ôregina, fedem liancnon confcendiflèm, quæ tyrahnide opprefîàjtot habet in fe diuifiôneSjriullatnçp obedientiam.Sed cum nollct apcrtius animum fuum aperirè heginæjmiflîs ad eum Senatus prux dcnttonbus,quifuacâdminiftrationisfcifeitarentiircauIam,refpondit:Niu iy-nodo catholica emendentur erratajOmnescp paiîîni Ecclefiae uniantur, omnia inalafutura funt.Cui Senatores;Et cur ruimagines non adorâdas, cùm fédem afcêdcrès, pollicitus es Principir'Hoc,inquit,fecit donàinantium iniània,amp; ue ‘ ftrafæuitiaJccirco iarn contremifco, ÔC miféricordiam à Deopcto:pœnitentlt; am ago, rie me Deus iudicet fordidum peccatorem, licet fummû (àcerdotem. Siccp locutus,paulo poft uitam deferuit.Delecftus dehtncpatriarchaTarafius, qui a fecretis fuerat, ab uniuerfb populo:fed nec preabus nec minis ad fufcipi cndam hanc dignitatem impelli poterat, nifi concilium Oeconomicû promit teretuf. Qiio prómifló,accepto patriarchatu, Romamad Adrianum pontifia-cém urbis profécftus eft;qui iîngulis patriarchis ac epifcopis fcripfit, utNicæa Bithytiiæ urbem conuenirent,acfynodum celebrarêt. Q^tod fadlum eft:ÔC quæ illicdécréta fuqrant,iribrCueredacfta Conftantinópölim delata,palànt Omnibus leda funt, à regibus confirmataac fubfcriptarfimulachracp làndîorîî lùnttemplis reftituta, templa Ecclefiæi^ omnes unital. Hacferie fyrtodus ilia i tgt; ^fptïma cft peratfta. C^iamdiu Conftantinus matris imperio obtemperauit, rî teomniadomiforiscpfehabuere.Nulle populoru querelæjnulli bellorümmai tuspacefiCocioomniàflorebant. Gontinebat fapientiffima mulier filiumirt officio’.identidem^ monftrabat,bonis artibüs imperia augeri,fupcrbia Sgt;i aua ftcialabefatftari.HæcÔC paria crebrô pia rnater filio dicftabat, fimulcp uitam lî^ l’jaflagitio tuebatur.Ipfauerô populis cjuantuthpotuitfemper diligcnriflîmc inferuiebat. Conftantinus aût primos pubertatis annos ingreflus, matrê haud wlterius pafrus,adminiftratione dctjcit,dcie(ftam irt ordinem redigit, in fubie* *^05 immaniterfæuir, multos mOrtales diuerfo fupplictj genereaneçit,atroci» ^^'■^imperiûadminiftrauit. Hancin principefieuitiam Cónftantinöpólitana JO cinitas aucrlâta,confilia occulte agitabat de imperio illi abrogando.'Multi eut f3citèfuffragiafcrebantNicephoro Conftantirti quinti filio, Quod ubi Congt; fiantinus refciuit,mox Nicephorum lingua oculis priuatum,in uinçüla con ijcit, Necijs fceleribus contentus,uxorem Mariam, fœmtnam optimam,acbe Jiealioquin conuenientem,inmonaftcrium obtrudittquaeex Paphlagonia crat,Philarethi(qui à mifericordia maxime celebratur)filia; licétalq ex genegt; te Armenorumfuiffedicant.Theodotâmqueeiusancillamfibi matrimonial iungit, cùm nihil in ilia amabile effet, præter formam: Auguftam^ fecit.Tra* ditZonaras, Irenen matrem ad Carolum Regem Francorum mifiire,ut fuo filio uxoremfiliam darct.Sed poftremo dominandi ùoluptateirretitam, curant abieciffe, ne filius Francorum naturam ex cönuerfatione indueret. Ideo^ po* tinspuellamfibiex Oriente quæfiuiftê. Sicnefcioquô aduerfoimperfi fato accidit, ut tres principes, omnium quiunquam hominum memoria fuerunt penîmi,unus poft aliumfint Byzantqrerumpotiti. Deuicit tarnen Carolus Auares,cùm Conftantinus fortiffimiregis occupationesinufumfuum uer-tens,per magng Grçciac populos,qui adhuc in fide erant imperrj Jtalie ftatum fbllicitât.Scd pugna ilia fiiit Græcis adeô funefta,ut inde nilul diu mouere fint aufi i Nam ea tempeftate Aron quoque Arabum dux,contra Romanos arma tnouens,ufcp Chryfopolim uenit. Cui Conftantinus occurrehs, ftagna Banes occupât: quae cauia fuit, ut Arabes cum Römanis pacem inireiam délibéra-$0 tent. Sed cùmadminiftratoreshuius reiad Aron proficifcunturut pacfta faci ant,ab eo retentifunt, amp;nbsp;carceribus mancipati : quia prius obfidcs illorû çepe ^t,2c male cû qs egerant.Tdcirco non antea emifti funt C3rcere,c^ Arabibus ue «igaliapendere promiferut; Qyo tempore Regiiia Helpidium patricium mi litem.
-ocr page 254-T O A M, c* V S P I 'N I A N T
prçpofutt.Scd cùm hune Ceßnbiis (ludere an(niaducrteret,fub' nijfit qui ilium reuocarent aut caperent. Siculis contra niahdata nimiu audeiv ! tibys,Ireneindignata,uxorcmhuius cum filijs, poh^ fullibus cecideratjacdc tonfis capillis in prsetoriuni detrürerat,exercitum contra hunc eduxit,cui eu* nuchum prppofuit chariflîmûfidelilîimum eorum quos domihabebat.DiU durante bello,tandê in fugam uerriturElpiduSjamp;in Aphricapcruenit,dehinC ad Arabes, qui eum benigniffimè fufeeperunt : Sgt;C regali diademate ipfum op riantes,Regem appellabant: tametfi nihil ex animi fententia ci fuccefferat, ob pacem qugillicratcû Arabibus.Rcgina cumfilio inThraciâfecenîubellicistJ i opibus SC inftrumentis muficis onufta,Beroen pcruenit,ac ciuitatefolo aequä” I uit,acindeadPhilippopolirnredtjt. Eftpaulo pôftStauratius,quidi(ftatortô f eratReginç,àConftantinouerberatus,6cè palatio eie(ftus,SCmaternifamilie f res in exilium atfti,Mater etiam ignominioie in domum,quam prope Eleuthe rij domüniftruxerat,relegata: translatain feregniacimpertj adminiftratione, Armenisipfum adiuuantibus, licet mater plurimùmrelutftaretur. Moxita^ ainiacontra Bulgarosliiouit, quibus turn impcrab.at Cardamus. Sed cùm il» Qccurrerent, fruftràinietfto timoré, Megalopolim ferecepit. Similiter con* ; tî a Arabas profe(ftus,nihil dignum notatu fccit. Redutfta inde mater ad paU'' ' tium,amicis Regennadmoncntibus.Armeni defciucrant.crebrascpfeditiones moucrant.Et Bulgari reucrfi,magnam uim exercitui Romano intulcrunt,quä ’’ multi ex primatibus pericrunt.Vnde indignatus excrcitus,quôd tam incofub ! tô rex progrelTus, turpiter Ce uincere permifiiret, congregatis ordinibus rnili' taribus decreucrunt unum ex Cçfaribus, Nicephorum Conftantinipatruiim, Regem creare : quo cóperto,Ntcephorus obcæcatus: Chriftophorus uerôS^ Nicetasfloridæ ætatisadolefcentes,linguis funtdetruncati. Armem'} fuumct* am dueem excæcatûindignantes,arma moucrunqôôquosceperantexprimé tibus excæcabant. Contra quos nouum cxercirum Imperator mittens, fupp rior cuafit:multis^captis,dignioresoculispriuauit,ah}snotas tnfacie atra' mêtôïnuÇit,cum hacinfcriptioncm e k ic y s i ns t d i ac turn p*er Si cilia m ac alias infulas fparfit. Cum Arabibus iterum pugnans, J* tropheum pofuit.Sed Arabes excurfîonem in Amorium facientes, praedâm^ gnam reportabant. Et cùm Cardamus Bulgarorum dux uecftigalà Romani® peteret, irrifus à Conftantino,iumentorum miffis egeftionibus, iterum adaP mauentumeft. Sed Bulgari timoré percufti , in fugam funt uerfi. Atreuerfu® domum cùm nihilominus ieuiret in plerofqjnobilium quibus luminaadeinit» cum matre peregrè profedîus, in Prufiatn perucnit. Hic Imperator nunciun® accipit,natumfibifilium.Marreigiturrelilt;fta,fcftinatConftantinopolim:qu« fill} impietatem exofa,fimul dominandi libidine mota,duces donis ac promif' fionibusoneratjUtfilium iugulent.A(renfereomnes,dcteftari Regis crudeliw tem:quærentes occafionem,ne coniuratio quç matri illis male ccftùra efîêt, detegeretur.Dum filium nuper natum,cui Leonis induerat nomê, pater info lixlugeret,feftin3ntesinregia, huncfolum capiunt, St circanonam illi oc»' loscrudeliïlîmèeffodiuntjcodcm diè quo ante annos quincpNicephorûipi^ cxcçcauerat,alt}s^ lingua trûcauérat : decê Si feprem tû diebus foie obfcuriuî (fortèob fcclus hocin(andum)illucefcêre.QLiod facinus preceftèrat pauloa» ' tèingens incendiû, quo multi libri Ioannis Chryfoftomfuiri eloqucntiftîtnil*' mul Sceruditiftimi, abfumpti funticuius autor magnus triclinius facrorötcm' plorurn,quiThometcs dicirur,fui(reperhibcrur. SicluminibuspriuatSinuigt;i cula co ni} cit contra marernum amorem, uti muiter optima publicum boniim priuatæ charifati præfcrrct. Conftanrinus marernæcontumeliæ impatiens,!’ nulîo maiore cruciatu affccftus,paucis diebus lucftu Si mœrore expirauit. Sed decêfimul annos Irene mater ^filius Conftantinus imperarût. Expulfaeniin mater àfiliOjà ciuibus eft in priftinûftatuin reftituta, annis'^ tribus folaimp^' tio
-ocr page 255-N I C E P H o R V s caesar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2iÇ
ffô pf aeFtJtr. Litcris cni'm Sé nuncrjs fa(fla ccrtior de tjs quæ Romæ at^a cranr, de Carolo falutato Cçfai e, ne non in tantarû rerû muranone aliquid fuis rebus cauifle uiderct,ad Carolum mifit,qui illius amicinâ ctfeedus pcteretjLeoneni Spatan'um:deHnibus^imperq cum eo ageret,ac deferrerilh fuuin connubiui Alijtdà Carolo petitum malunt,qui putabattjs nuptijs pofleimperium unir/, acinpriftinumftatum reftitui. Miflbsqj traduntob earn rem legatos,Ambien fern antiftitem, Si Eligandum comitem : quibus fadla fit ab Irene fpes conßci* undinegoerj,fi tempus ad deliberandum detur. Qiiærcs Nicephoro materi* atn prgbuitcriminandælienes,primôapudmilites,dehincadpopulum,quafi *0 perças nuptias Imperium externisproderetur. Vnde id crimen tantæillifuit inuidiæjUt Nicephorus militum Si populi fauore fretus, earn fine ullo maiore motuin ordinem redatfiam, in Lesbum ad filium relegare déftinauerit. Scrigt; bitZonaras ,Irenem uoluilTenuberc Carolo, nifî Aetius eunuchus, qui mulgt; tum apud Cam uolebat,iniercepiiret huiufmodi connubium.nam is potens in regno erat,ob id fuum confanguineum Leonern folum connubio Reginæ di* gnum putabat:qui turn eiufdem Aett) opera, Thraciæ Sii Macedonië prçpofi* tus erat.Sed quia is fijperbia cæteros contemnere foiebat ob immodicam po* tentiam,exOrientalibusre^ionibus Opfichiooriundus,paulatiiTi in odium tfultorum uenit. Paulo ante etiam cum Coftantinus oculis priuaretur,fratres îo maririjegnanteiam iblaIrene,inmagnam ecclefiamfugerc. Sed Aetioillisut taniairecurante,Athenasireinexilium iufli funt. Sedcùm à quodam principe Grçcorû reduci fuaderent.à Regina funt etiam oculis orbati, Infidiæ igit con tralieginam mote funt talesrPatricium Nicephorum legitimum gubernato* rem alîumuntjac nodfe profunda in Chalccm proficifcunf,cum Regina ægri* tudinelaboraret, ac in domo decumberet quæ eftprope Eleuthertj domum. Cuftodibusep fe à Regina miftos finxerunt, ut Nicephorum Regem pronun* d3renr,ne Aerius uim Reginæinferens,fuum cognatum Leonem regem con ftitiiat» Qiiibus uerbis moti cuftodes, di ob reuerentiam patficiorum, Si o* tiium eunuchi, regiam aperiunt, Nicephorum inducunttqui rexapprobatus, 30 totanodfeiifcp in dicm,quo inccclefiâindu(fïus,coronatus,acImperator pro nunciatus cft,nomc eius,fauorcp per uniuerfam ciuitatem eft propagatus. Sic dcmiim expulfa à patricio Nicephoro fucceftore ipfius,anno quarto, quam fo bimperare cceperat,in exilio uitæreliquûegit.Mulieruna rebus adminiftran disaptiftima. Id obmitrerenephas duxi, quod in uetuftifti'mis annalibusfcri* PtS comperi: Irene fcilicet Si filio impcrantibus,Hebraici fanguinis uirû quen dam in Syria,in Chriftianorum contemptû,Chrifti imaginem lancea fuffodif-fe,unde ubertim fanguis effluxerit. Is ftudio alferuatus, ne tantû fcelus depre* hêderet,multis deinceps mortalibus in grauiftimo morbo,faluti fuit. Ex Syria diuino magis humano confilio Mantuâ trâslatus, in multa eft hodie uenera tione.Paucula hæcexcerpfimus exuartjs: quifquis plura cupiet,Ioannem Mo nachtim Græcum,qui copiofe horS gefta di luculenter defcribit,adeat:illic in* ucniet,quæ obletftare poftint.
Cum italt;j Irene mulier imperaretByranttj,præbuit materiam Leoni pon tifici nomenimperq alio transferendi, cum iam àConftantinoMagno fedes rmperfj exurbeRoma Byzantium translata eiret,per quadringentos fexagin* taodlo annos. Carolus itaque primus Germanorum imperium adeptus,pon-tificiæ dignitatis uindex,Impcratoriam appellationem recepit.Creditum turn eft,imperij arbitrium Apoftolicæ fedis effe, cum antea è cœlo dari credcretur. ^ddeeoquàmbreuiflïmènunc fcribamus. Qiii enimimperium tradunt à Jo Graecis ad Gallos,a Gallis ad Germanos translatum,inepte illi ac nimium deli rant.Munquatn enim Galli imperiû obtinuerunt:fed Francis quidem datu eft, pritnQ Carolo Magno Franco,qui nunqua Gallus fuit,fed Francus : Si in ea quidem parte Franciç,ubi femper Germanihabitarunt,gcnitus. Patria illi fuit Ingelheym
-ocr page 256-3i6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
Ingelheym oppidum,quodduobus conftatmilianbus aMogunn'aco,cuifeni per lingua patn'a fuit Germanica: quemadmodumet Francipopuli fuerunt Gcrmani,quodex ueteribus Procopius Cæfarienfis, Agathius,Zonaras,qUi ^Johannes Monachus,Græci quidem, fed grauiflimiauthoresdemonftrant, qui de Francorum origine elegantilîîmè feribunt. Ex recentioribus Hunibaf dus Francorûfcriptor uetuftus,Regino abbas,Sigebertus,amp; pleri«^ alq,quos inutile eft commemorare.Adeo ut labor ille quern fecitLupoldusBabenbeP gius de translatione ôd iuribus imperlj, ut quofdam diuerfos uniret,non fuent uaideneceflarius.Sicutamp;nonnullorûnoftræætatisinterpretum,quirubtiles magis q? conueniat uulgo uideri uolunt, ignorantes Francos cum ab excidio i’ Troiç ad Meotim paludem confedilïent,ôlt; hinein Pannoniam comigraffent, exædiHcata urbe Sicambria,cuius ruinæ hodie adhuc cernuntur,0(!: Sicambria uulgo dicitur,Sicambros dieftos .Turn ad oftia Rheni delatos, comixtis GeP manis,tandem Gallis,omnium mores aclinguas induifle ac alTumpfifle. Eant aut partem ubi nun c Doringia eft,amp; quæ Franconia dicitur, Francorum feilP cec ducatus ufcp ad Rheniollia,Franciam Orientalem, ut nunc quoqj dicituG pofteaquam diuifio terrarum ab fuccelToribus Caroli Magni fatfla eft, appelh tarn: quemadmodum Gallia Occidentalis eft ditfla Francia, adeo ut SC Frand Germanici, SC Franci Gallici nominatifint. Confiât aut imperium Rom. pO' fteaquam Irene Sc Conftantinus mortem obierunt, SC Carolus LongobardO'’* rum imperiu comprefteraqSC urbem ab ipforum impetuliberauerat, in CarO' lum Francorum Germanies SC pofteros fuos rranslatum, non in Gallos. Öl’* licet fucceftij tern ports GallorS reges,hoc eft Franci Gallici fortiti funt exhx' reditafe,non eletftione, imperiummon tarnen eft ad eos un^ uel per eledio' nem, uel aliquo alio loco translatum. Hine eft quod in c.ad Âpoftolicæ,re02 Scuerèfcribitur,imperium translatum à Græcis ad Germanos,non Gallos.Et Pipinus pater Caroli Magni, Rex Francorum eft untftus à Bonifacio archiep* fcopo Maguntino:qui SC hodie Cancellarius imperij dicitur per Germaniam, no Galliam. Licet poftea etiam à Stephane Papa cum urbem à Longobardis hberarct, uneftus fertunconfecratis cS co duobus filrjs Carolo SC Caroloma’^'E no. Carolurn autem Magnum fuifle Germanum, non modo patria,inquaii^ tus eft,Sc quæ in Germania hodie iacet,fed amp;nbsp;lingua ipfius, quæ adhuc etiaW' num durât in nominibus xtj.menfium, ac xtj.uentorum, quibus paflim hodie uniuerfa Germanica natio utitur, atteftatur. Is enim primus lanuarium lend) ut patrio utar uocabulo,SC FebruariS Hornung, ÔC fic de alijs appellauit : adco ut nulla fit dubitatio ipfum fuifle Germanum,0C in Germanos, non Gallos cf fe translatum imperium.Sciens omitto quæ lureconfulti in c.Venerabilem.d^ eleeftione. ÔCdelureiurando Romani Imper, in Cie. Er paflim alibi Ixiiij. dift' ego Ludouicus. difjîutant 5C congerunt.Nicolaus de Cufa Cardinalis lib.tef' tio.de concordantia catholica cap. tertio, diligêterfatis rem hanc examinant quern omnino cenfemus ftudiofo perlegendum»
CAROLVS MAGNVSgt;
Heracltj Conftantinopolitani Cgfaris,natusin Ingelheym uH ■ la quæ duobus diftat miliaribus pafTuum à Mogunriacofnon enim alio latino uocabulo, nomen illud loci in Germania cX' ________plicari poterit,quod illi natiuum eft SC patrium, ubi etiaminn’ gne palatiS extruxit,cuius ueftigia hodie cernuntur) Adeo ut fruftra fibi hunt Galli uendicent,6Cnimium ineptè,cùm Germanus fueriqSC patria ÔC lingua d moribus.hoc eft,iutegritate SC dexteritate Pater etiam illius in Francia Get' manic’
-ocr page 257-CÀROLVS AÏAGNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217
nianicaortus 2C educatus (quod tam nommauillariim 5^oppidomm ab fpfó appellatorum,quammonafteriQium fundationes plinïmorö, quarum diplomata extant,euidentifsimè fimul ac apertifsimc demonftrant) Kegis Hildcri-ei ex gente Merouingorû ultimi,præfclt;?lus erat palatîj,penes quem opes Sf re gnipoteftas eranatqj is Maior domus ea ætateappellabatur,utpotead quem fpeêîabatfummaimperqicumRegespræterinaneuocabulum,6C perfonam crine barba ueftitam,in (blio refidentem,amp;^ legatos audientcm,nihil reliqut haberent.Qui quidêPipinus multainfigniaac egregiabella geffinatcp ideo in monafterium detrufo Hildericorege, iufluStephani poriTificis,Rex cunó:o-’° rum confenfu eligitur.nam ftrenuègefïît bellum Cantabricumj;Hifpaniefe, ac Äquitanicumn'n quo tyrocinium pofuit Carolus filius, excellehti uirtütis piegt; tatis^indole. Patternenimquàmprimum r)erætatemlicuitfequutus,futu-rarri magni principis fpem cuntflis de fe plane exhibuit. Atcp ideo patre defuri ’^OjConcordi confenfu indemortui locum furrogatur, quodpaternani aiii-ramcp uirtutem aemularetur. Frater autem illius Carolomanus, cum patrui régna teneret biennio tantum, morbo folutus eft.Quocirca uniuerfa ad ilium fc gnaSc dominiaunanimiregnicolarum confenfu deuenerunt: nam poft patris r'lteritutn, cum fratre régna partitus,fumma patientia fimultates tuliqSC inui-^'amfuperauit.necunquamcumfratreindifcordiädefcendcre, pluribus etia adhortantibuSjUoluit : utpote liberaliter à pueris bene inftitutus,amp; bonis pîæ ffptionibus informatus. Quandoquidem liberales artes ftudiofiftîmè coluit, carumcp docftoresueneratus, magnis affecithonoribus. Primoufus docftorc Petro Pifano fene Diacono in Grarnmaticisn’n cæteris difciplinis, Rhetorica fcilicet,Dialecftica,acAftronomica,Albinum cognomcnto Alcoinum obfcr-nauit, Anglum natione, quondam Bcdae auditorem,multæ cruditionis uiru: quodamp;opera à fe conditain diuinis Iitcris,deecclefiafticis dogmatis,amp;inù-rnufcpinftrumenti commentary's Gloflæordinariæ ditftæ, quæhodieextant, ^rieftantur.Qirem e Britannia euocauir,in amp;nbsp;delicys habuit, Abbatem^ mç-rraftcrySancfti MartiniThuronenfis creauit. Imitatüs inhoc AthenienleSjqûi Je Gorgtani a Leontinis publice miflum amp;nbsp;legationis munere defuneftum, eins cap ci eloqucntia,ipfura remorati funt .Sic Carolus ex Alcoino legato hofpi-rem primùmfecit, SC cxhofpite præccptôrem, eoque procurante Parifienfe gymnafium extruxit : utranqp enim Franciam, Orientalem,in qua genitus eft, amp;nbsp;Occidentalem, quam hæreditario iure eft aftèquutus, pofledit. Qiiemad-modum 5C Papienfe gymnafium uiris dotftiftîmis inftituit, pofteaquam Lon-gobardos perdomuit, 8C ipforum regemDefiderium eiecit, fuperauit SC cdgt; pit. Nec patrio tantum fermone,ut principes ignaui folent, contentus, pere-grinas linguas à iuuentute perdidicit. Latinâ pcrfccftifsimè edodîus, Græcam melius intellexit quàm pronunciauit. Sed religioni Chriftianæ ab infantia de-40 '^itus,fumma pietate antiftites, faccrdotes,clericum cp uniuerfum coluit ; tem-plaexornauit, bafilicam miræ pulchritudinis Aquifgrani,ubi fepulrus eft, extruxit,donarys auxit. Monafterium fundauit,acmuneribus magnis locupleta uit.Longû eflèt ca ordinerecenfére, qui iam annis pluribus in rccognofcêdis monafteriorumac templorû diplomatibusnon uulgarem operam impend/, yuiharumrcrum curiofus antiquitatesnoftræGermanigin cultuacreligione Chrifti perdifeere uolui. Qüantû aût tribuerit religioni Chriftianæ,uel ex ipfi-us teftaniento,quod légitimé ordinauit,et hodie extat,liquidiftime apparenin quo de theiàuris fuis monafteria,ecclefias,SC tem poralia plurima ornauit ÔC di tauit. Pauperibus largitfones ingéniés 6C magnas eleemofynas diftribuif,nec 50 ’tllaminfignem facram ædem per Germaniàm 5C Franciam utranque indona-tamreliquit. quodSCliteræSCreliquiaeVÔCteïTiplorum ornamenta etiamnum 2tteftantur. Vir haud dubiè magnus SCftréhuus, ÔC quireligionem tam accu» tatecoluit, SCmaximafimulbeUagelfitjæquèpacis acbelliftudiofüs. In quo t fimui
-ocr page 258-318 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T o A N. C V s P I N I A N I
fimul inßgnis piétas ,humanitas cxcellens, 8i fingulan's bcneficentia illuxif-Venationis adco ftudiofus,ut tanquam rem faluberrimam,ôf fanitan fiiæ pcf' quam utilem, etiam in fenio baud negligeret. Neque nines aut calores, faltus autmontes,autquamuisaliam tempcftatemcxhorrefceret grauioremuelM fenetfiute. Grauiflimabella maxima gefllt rprimùm Aquitanicum, à patrc quidcm inchoatum, nbsp;uiuente fratre Carolomanno fufceptum : fed fine eins
auxilio finiuit. In quo Hunoldum,qui Vuaifaro fuccefsit,ftrauitfugaint^.Et cum fæpc in Vafconiam fe recepiflet, à Lupo Vafconum duce, Cai olo,ut pt' trjtjcft rcddituSjprouinciaque eicdus : quam Lupus dux Carolo,fefe^ ipfuifl fubdidit, ac cius poteftati permifit. Rebus itacp Aquitaniae pacatis, regno^i« fufceptOjLongobardicum fubfequutû eft bellum,quod Carolus precibus A' driani pontificis fufcepit, pattern Pipinum imitatus. Qui rogatus à Stephano potifice, fimilê accepit contra Longobardos expeditionê, relucftantibus licet quibufdam Francorum primoribus.In qua Aiftolphû obfidionc ad reftituéda Italiae oppida,amp; reddendos obfides copulit. Carolus uero tiiium etus Defidc' rium regem longa obftdione fatigauif,ac in deditionem accepit. Et Defidcri) filium Adalgifunijin quern fpes omniû inclinare uidebantur, no folum regno, fed omni Italia excedere compulit,omnia^ Romanis erepta reftituit,libera^ Italiam Adriano pontifici tradidit: Defiderio rege pcrpetuo exilio cum filqs fuis mulcftatOjLongobardiscp pulfis.Terrium beUum quod inter grauiora naf J’ ratur à Carolo gefta,Saxonicum eft : Cæteris quidem laboriolius amp;: per intcP ualla geftum,utpotea patre fuo inchoatum, quod tandem trigefimo tertio an no abfoluit;quo ferociflimas gêtesatcptoties rebelles compulit, ut amp;nbsp;frenum patcrentur imperij, amp;nbsp;Chrifti anumerent religionê, prius cultui idolorutn de* diti.Domuit àHifpanos.Scd dum per Pyrcnços montes egreditur,à Vafco* nibus in infidijs delitefcennbus,cxcrcitus iatfturam paftus eftiqua Rolandiun ex forore Bertha nepotem, Britannici 1 imitis præfetftum, uirum ftrenuû,cum aliquot ducibuSjAnfelhemo palatrj comité,6lt; Edrarhdo regie menfæ prepoß to,amifif.Mirum autem in modum hune dilexit, ideo^ fæpèhoc carmê deto cecinir,quod femper in orchabuiftefertur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}*
Tu patriam repctis,nos trifte fub orbe relinquis:
Te tenet aula nitens,nos lachrymofadies,
Sed qui luftra geris otfto binos fuper annos, Ereptus terris,iuftus ad aftra redis.
Tot enim habuit annos Rolandus,dum morerctur. Bfifones,qln ad Occb dentem in extrema Gallic parte in Oceani littore habitant,quôd ditfto audicn tes non erant,mox miflà in eos expeditione imperata facere coegit. In Italiam poftea ipfe cum exercitu peruenit,primùm Romam,dehinc Capuam accelÜt* Beneuêtanis bellum eft comminatus, coegitc^ Aragifum gentis dueem filios obfides dare,ÔL iugum ferre. Ncc eft prætereundum bellum Baioaricû, qiiod 4* uxorThaffîlonis ducis,filia regis Defydenj Luitburga,ab alfjs Lutberta diefta» cxcitauinpatris exilium àmarito ulcifei cupiens,aduocatisHunnis,quibusfô foedera iunxit,ut fe de Carolo rege ulcifeeretur. Sed is copijs contra dis,ad fluuium Lichum pofitis, qui Baioarios ab Alemânis feccrnit,il h us fuperbiam mox uindicauit,attrita eius audacia,ut fe fubmirtere, QC Theodonem Hliû obß dem dare compellerctur, data fide fe in obedientia permanlurum. Sed cùm ii* ramento dato nonfaceret fatis,Ôdfidem falleret, fit' reus maieft.itis coargucfc' tur,rex commotus uitam conceflit quidem Thalîiloni ÔC filio,fcd tonfis capiF lis coaefîi funtinduercinuiti habitum monafticû: eorum^prouinciapotitus eft rex Carolus,quam Pipino filio concefsit. Natum ex hoc aliud grauius bek 5’ lum, Auaricum cognominatum, quod cum Hunnis,qui ÔC Auares dicuntuf, otftoannisgeflit, qui turn Pannoniam incolebanrfuperiorê magna ex parte, quae ab Anafo fluuio ad Ârabonê(qui uulgo Raba dicituthodie^diftendirur.
In qu3
-ocr page 259-C k (b V S magnvs.
2Ilt;gt;
InquaRagani Hunnorum regia Ringus eratmaximis opilms ac diimîjs re fert3,quibus uicinos fpoliarunr. Quam Carolus cxpugnauit,amp;: è terra Auares eiecit, totam penèHunnorum nobilitatem fuftulit, congeftos thcfauros diri* puit.Nec ullounquambello Franci magis ditati ÔC opibus autfti funt. Sufpica rilibet,fedem Auarum antiquam tum fuifteinfuperioriPannonia, quæ hodie lingua Hungarica Auar,noftraucro patria Altêburg,ideftantiqua ciuitas ap* pellaturrede . Multa donaria Carolus ex ijs bonis in hac terra Fcclefijsfecit, templa^acædesfàcras crexit. Vetuftiftîmum cernitur templum haudlonge aßuda,iacratiftimeVirgini dicatum, quod ad Albam Mariam noftra erate no ‘° niinatur,quodCarolumcxtruxilTe uetuftiftimamonumentaatteftantur. Pi* pinusenim rex Italig, Caroli ftlius,Hunnos cgfos ac^rofligatos ultra Ti^zam fluuium,quiTibifcusueteribus ditftus eft,fugauit:poft ablatoseorum tliefau* ros,amp;regiam captam, Gefftt amp;aliarnultabelIa,Sclauonicum,Normânfcum, quibus Danos amp;nbsp;Sueones perdomuif.Boemanicum ôôLimonicum, quibus ScAbodritas in fuam ditionem redegerat. Qiiae bellapotentiftimus rexannis quadragintafex adminiftrauit partim per fe, partim per præfecftos ac filios fu* os,quibus paternum regnum auxitac ditauir, Magni cognomentum com* *^cruit : licet amp;nbsp;aliqui à proccritate corporis illud ipiiim aftequutum contcn* ^3nt,qua cæteros mortales antecelluifre,0(f facie fiCbarba, amp;nbsp;pecftore ac tibtjs (quae ctiamnum hodie Aquifgranicernuntur ) cæteris longiorfuitleferatur. Cdmitaque ficamplialFef regnum,ut Aquitaniam,Vafconiam, totum^Pyte næimontisiugum ufque ad Hilerum amnem iunxiflet,totamcp Italiam ab Au guftapraetoria ufque in Calabriam minorern,ubiGrgcorum acBeneucntano rum erant confinia, polTidcrenac Saxoniam, quæ magna pars Germaniæ eft, utranque Pannoniam dcbellaftet, cum Hiftria,Liburnia ac Dalmatia : ob quam uicinitatem cum Coftantinopolitanis Cæfaribus fcedus iunxerat; gen* tes ctiam Barbaras inter Rhenum SC Viftula, Oceanum SC Danubium perdo muilfet: gloria fuam ita auxit,utnemo non RcgumacPrincipum eius amici* tiamexpetcret,quibus cumibcictatcm amp;fo2deraiunxit: etiam cum Perfarum 30 regccui nomen erat Aaron, a quo accepic elegantiflimaSC preciofiftima mu* nota,quæoratores attulerunt. Imperatores Græcos crebris legationibus Só piftolis,quibus eosfratresappellitabat,itademulfit,utfacilèipforû inuidiam patientia,cotumaciâ magnanimitate fuperaret. Cæterùm licet bella tratftaret ftrenuè,pietatem tarnen acreligionem multis præclaris^ operibusoftendiu Quaterurbem uotorûfolucndorumadntcaufa,amp;limina Apoftolorumuifi* tauit. Qiiinto urberh accefli't, cum Leo Pontifexiq. ab æmulis ac propinquis Adriani effet male traeftatus, quod eius aefta multa refcindcret : amp;nbsp;ob id carce* rimancipatus,perrulitignominiamnonuulgarem.Interimmuneramagis pia quam magnifica ex Hierofolymis allata à Zacharia oratore regi Carolo, cla* 40 ties facroiantfti fcpulchri amp;nbsp;uexillum Caluarq montis. Hine uindicaturus Le* onis iniuriam, properauit Romam. Et cum in magno illo natalis Saluatoris noftri die,templum orarurus ingrederetur,nihil minus fperantfLeo Pontifex coronamcapitifuoimpofuit,ImperatoremquoœRomanum pronunciauit, Cuiabuniuerfo Populo Romano acclamatum eff: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l 0 p 11 s s i m
P E ^P E T K 0
COK^ON^TOy M^GNO
dus eft deinceps : ôil abolito patn'cîj nomine,quo prias utebatur, appellatus cft Imperator:annoregni fuixxxiq,noftræuerô fakitisanno DCCCL ab wbeautem côdita M. D LII. imperante Conftantinopoli tum Irene,poft ex* $0 cæcatumblium Conftantinum. Qviae res etiam cffecir, ut folium imperij a ne
’P’ïie tum occupatum quàmàmuliere,quafioffercntenumineregi Carolo, lummis inreligionemmeritis quafidcbitumdaretur. Irene itaquemoxlega* tos mifit Carolo,de pace inter Grgcos amp;nbsp;Francos firmanda.Nam fempcr Grç t ij cisac
-ocr page 260-IOAN. C V S P I N I A U1
CIS ac Romanis Francorum potentia fufpcda fuit, adco ut prouerbio diccrCquot; Ij tui :Francorum amicum habeas,uicinum ne habeas.Carolus uicilb'm oratorcs , impei atrici mifit pro pace folidius firmada,ipfius conubiQ pctens: in quod co fcnfiflet,nin, ut fuperius fcripfimus, ab Aetio fuifïet impedita. Mifit deinccps Qi. ad alios quifuccefièrâtimperio Côftantinopolitano Ctefares legatos fuoS ut paulo poft fcribemus. Interim cum bella per filios fuos Carolu Sgt;C PipinuiT» contra Bocmos Sgt;C Danos gereret,accedence fenecftutc, regnu inter filios dim fit.LudouicQ Aquitaniæregêjfilium unicû ex Hildegarda.aduocatis Franco-” rum primoribuSj eorum^ alfcnfu ôi. cÓfilio conforté imperij fecit,Cæiàrcin(J falutauit.Bernarduuerô ncpotem cxfilio Pipino, Italiç rege dixit. Acfcqucn ti anno cum Aquifgrani hybernaret,pleuritide correptus, quam febris conco initabatur(ut folet)diem claufit extremum,v. Kalen.Feb. anno noftræ rcdern ptionis Dcccxiiij. actatisuero feptuagefimoprimo, Impertj xiitj. regnixlvt Princeps pacis bellicp æquèftudiofus.Eminétis ftaturæ, oculis prægrandibu* ac ucgetis,canicie pulchra SChilari facie,habitudine corporis totauirili, tcpc* ratiflimi ui(ftus,liberalis mifericors,amp; in egenos munificus.
Habuit autuxores,ut ex diuerfis Annalibus collegi,quincç legitimastprfi mam Galienam Galaftriæ regis Tolctani in Hifpaniafiliam, è qua nullam prt’ lem habuit.Secundam uxorê Hermingardim, Deiyderij Longobardorum gisfiliâ,poft annum repudiauit,non fine magna matris indignatione. Inucnio 2’ alibi banc Dcfyderij régis fororem Theodora dicftam, poft cuius repudiûma' gni funt exciti tumultus. Tertia Caroli uxor Hildegardis erat, ducisSueuia^ Hildebrandi filia,prçcipuæ nobilitatis fGemina,amp; qua miré dilexit. E qua tres filios,Carolum Galliæ citerions regem,Pipinum regem Italiæ ducemc^ßaua riæ,ac LudouicG Regem Âquitanie,Ô£^ Cçiarem.totidcm^ filias fuftuliuRho trudim ,qu3edefponfatafuerat Conftantino Græcolmp.lèdmaterIrcncma-* trimonium inuito fifio nouisnuptijs impediuit.Ob quârem Rhotrudis innii-* pta permanfit,neqî impari fe nupturâ in animum induccns,necp parem naóa» Altera Berthamitertiam Gifelâ,quæ fe perpétué uirginitati deuouit. Quartâ, uxorem accepit Carolus de nobili Germanorû Francorû profapia,quç Faftra ƒ da dicebatur,filia Ratolij comitis, ab alijs Seftrada appellata regina : mulicra-” trox, quæuirianimû fuopte ingenio lenem, in multos immitê faciebat, quii'^ teftati, dû in coniuratione contra fuumregé deprehenfi pœnas luebât, amp;nbsp;ftci’ ri 5lt;exilio,5Cinmonaftenummancipati.Qugres effecit,utmitior in puniédiS fontibus effet.Ex hac duas tulit filias,Theodorâ amp;nbsp;Hiltrudim.Poftremô gardam duxit Alemanam,de nobili Sueuorum genere : de qua liberos non hî buit. Sed ilia fato fun(fta,concubinas habuit plures:Gcrfuindam,Saxonici fsi* guinisadmodû pulchram,quçeifiliam Adeltrudim peperit;Reginam,exqü3 Drogonê ôd Hugonem filios genuit:Adelindam,ex quaTheodoricû procrcs uir:Himcltrudim,quæ ei filium Pipinû cognomêto Gippofum peperinquii'’ -(■’ côfpiratione cotra regê Carolum deprehêfus,monaftcrio eft intrufus.Sunt 2^ notatæ à fcriptoribus,Richildis,Lintpurga,Leomna,amp; aliæ c5plures,quibus cùm cômerciumuoluptatis habuit. MatréBerthamreligiofiis.obferuauit,qi'3 non nifi in diuortio filiæ Defyderij regis uxoris fuæin iram cômouit, alias ie^' per uenerarus: amp;nbsp;que tres nepotes priuf^ moreref uidit,apud S. Dionyfiuif» qua pater cius Pipinus,fcpulta.Necminoripietatecoluitfororem fuam Gift-' lam,quæ à teneris annis fandfæ couerfationi fuit addicfta, amp;nbsp;ideo ut matré dift xit.Liberos aut fuos ita inftituit, ut filij primum optimas difciplinas,tum equi-* tare,uenari,ac cçtera militaria munera addifcerênfiliæ uero aftuefccrcntlanifi-' CIO ac cæteris muliebribus operibus,ne turpi ocio torpefeerent: Auguftum J® mitatus hac in re. Oh id mirum eos dilexit,ac illorum præfentia carere non po tuit. Carolum tarnen maioremnatu,Pipinum regemItaliæSC Rhotrudeifl iponfam,Conftantini Imperatorisliberos, antequam ipfe inoreretur,uidjt - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effetï')
-ocr page 261-C AR o LV s ma G NV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;2«
efîern,Sponmes Rias coniugcs. Hæcpaucula cmultis, quæTiirpjnus archte-f pifcopnsR.es'nen{is,qin cius geftisinrerfuit,latifÏÏmè,licetplcraq3fabi)lofè, Sé Egmliardiis notarius Carollabiindèfcnpfére,cxccrpfimus.Vtinterim obmit tamRichardumS. Vidloris canonicö,inlibrisExceptionumilacobum de Vo de Monte puellarum,Gotefriduin Viterbienfem, Sé Otho nem Fnfingenfem præfulem, qui in libro quinto fuaru Hiftoriarum hand nc-gbgêter de Garolo fcripfit. Sed neqjRegino abbas Prumienfis,neq3 abbasVr »pergenfis in fuis Annalibus,funt contemnendfnec^ Sigebertus . Sed Paulus Aemilius Veronenfis, qui quatuor de rebus Francoru libros elegâtiffîmè con 10 foipfit, priores duos de Geftis Caroli adimpleuit. Vbi etiâ inuenies in tertio lib.de illo niagno delediffîmorûintegerrimorumcpuirorum c6filio,fineprO' uocatione,quod Carolus inftituit, Sé hodie Vneftphalicum iudiciuin appella ïur.ponatus Acciaiolus^Sd Robertus Gaguinus,eadê de Carolo feriptis pro diderciqui, fi uacat,Gmnes ftûdiofis funtuidêdi.Nos,utueteriinferuiamus co iuctudini,iterum tetrafticha de fingulis Imperatonbns fubrjciamus. Qiii cûm Rblatû iam elîèt in Occidente imperium,annis trecentis triginta circirer,amp;ad Gi'æcos translatû,nullos appofuimus ucrfîculos: ut uel bac nota fequeftraren* ^urOrientales à noftris,5d ftûdiofis uno afpcdlu elTcnt quàm notiflimi.
édrolMEcclcjl.tm tutdtui, cr boftibitsdrmd
16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiijÎ!gctis,Qmn! dura fiigdt i
Cd'jQredinmcmit fdcrdtus fim corondin, Cermdnii jjdtriccglorid priindl'ud:,
ANimuseft immifeereGermanis Imperatoribus nuncGræcos quoqiie, quoad penitus extindum eft imperiû Græcum, quod iam ad ßnem tcn^ dit. Licet nunc portenta potius c^ principes fenbêtur deincepsiquodaccidit, utinpleriftpliquoribus,dû defïciunt,feces poft ferelinquunt.Scries tarnen ita ^xigiquthos quoep interferamus ; Sé dum malorum recenfet uita ôdexitus ter dbiliSjbonirnaioreincendanturardoreaduirtutemjtnalià uitqs deterreantur. bubiungam itaqjnunchos Græcos lmpcratores,qui tempore Carolifuerant: JO Conftantinus Sé eius pater Leo,acmaterïpfius Irene,de quibus lâCcri^ pfimus,huius têpeftate fuerât:nec cm anni impertj uftpquacç rcfpondenr. Nar rabo tarnen nihilominus,quo propius fieri poteft,utrorumcp imperia, Orienta bum 6lt;:Occidentalium Cæfarum. Sedlfts tantum tetrafticha apponara, ut ab illisfecernantun
AïCarolus Magnus Auguftus Imperatordidus,Icgatos ad Irenen Imperatricem Conftantinopolitanâ, pro feederein ter Francos Grçcoscp firmâdo, amp;marrimonio petendo mifif ' fetjGrecorû proceresme Irene fuis nuptfis Grpcorû fpem om »88 nem in Franciam deferret, Lesbum in infulâ earn deportarût, _____ ubi confueuit.Et Nicephorus fraudulêter Imperator creatus, d'^intemplum du(ftus,coronatus eft dcmore,præteripcm omnium.Ne tamê uacui redirent legatilmperatoris Caroli,mifitiuos quoep Apocrifiarios de regt; •louando fcedere,ut fcilicet in has côditiones iretur: Ambo Augufti clîcntjtra ^’■es’^dicerentur,Orientis alter,alter Occidëtis. Circa Italiam,cui Pipinus Ca ’■olihlùis Rex præerat,Bernarduscp fuccelîiqhec obferuarenturiVt hinc à Ne 2poli,tllinc à Siponto, quicquid ulterioris Italiæ in mare procurriqcum fuis e^ ^lt;^gioné infulis à Græco, reliquS à Franco Imperatore iura peteret. Inter duo *’Tiperia médius finalis^ cardo Venetiæ,utriufq5imperij maieftatem piecon* ftïuarent. Neutri fe addicerent,proprijs uterentur legibus, utriufcp elFent im^ $0 perijamici, Ôopace acbelloneutrius cenferentur. Id altj tradûtà Pipino efte fa cum Niceta patricius cum clafte Dalmatia iuftu Nicephori peteret, a qua fäweneftrepulfus. Etobid Venetis magis infcftus $ Græcis Pipinus,Brun^ duuLjm, Albiolam,Paleftinam,quæ Venetorum cranr,capit: ac pleracp alialo^ t iij caoc*
-ocr page 262-in
î O A N. C V S P T N 1 A N î
ca occupat.Sed Carolus proniorad paccm,quôd omnê culpam indufcs fuo^ Vcncti auertercnt,qui parn'm fpontaneû exiltum,parritn mortem obierantjU' nàcum Græcis ducïbus amp;SpatarijsàNicephoromiiïîs. Sed aducrfus Pd'' (as Nicephorus turpi nefarioi^ fœdere fibi profpcxit, pro incolumitateimp^^' rtj trigtnta millia nummû aureorû, ,p falute capitis fui triamillia,in fingulos nos pacifcenSjOblatisinfupcrmultis dC magnis muncrib.Sufcepit dchinccon tra Bulgaros expeditionêNicephorus, plurimùm dehortâtc quodâfuofarr»'' liari,qui futurû incômodû quafi præfagiebat,amp; rcs infœli citer fuccelTuras dixit. Sed cùm Nicephorus induratus perfuaderi nollet, à R.ege ßulgaroriiiP Chrumno portulans æqua uel maiora munera, qualia ipfe Perlarum régi ded» ' fet,indignitate rei furens Rex ChrQnus,manus côfcruit.Sed àmaiori exercint | primo congrertiifuperatuSjfuccubuit.Cùm Grçcus Imperator ferocitateinlo lefceret,nec ullas pacis conditiones ampleôiob fuperbiâuellct:no(rteinten* perta fuos côgrcganSjCohortatus uires reaflumere, per medium Græcorû p^quot; ditatûfecurèdormientiûinopinateperrumpitjtentoriûlmperatoris pénétrât, ' Nicephorum obtruncat,partim alios dormientes,partim uigilantes ( fed inet' mes ôfnefcios) occidit.Diripiturfupellexregiç, auferunturdiuirie,armaamp;^^' i qui multi. Stauratiusfilius inhumerum dextrû collum uulnerat. Multi eXquot; | cellentes uiri cæfi,qui QC dignitate nobilitate fanguinis florebât. Paucis pet notrtem concerta fuga,qui aut fyluis aut paludibus tetrti laruerunt. Nicephot* ' cadauer repertû Chrumnus obtruncat,caput harte af¥igit,ôd ludibrio circurri' fertidehinc pilis purgatam caluam argento induxit. Eaep cùm ipfe libalTet, proceres fuos ebibcreiurtir.Sicfore,utauricupidifs.Cæfar,mcro port fata cX' plctus,alienam fitim elueret,fedarctq}. Hæc res Conrtantinopolim nunciata, trcpidarcurbcm fecit.Qin'fcr, efn füum deflebat amirtum. nam magna nobili' tatis pars perrjr.DolorêuerÔ innuebatregisinteritus ac calamitas, qua quifep lætabatur optimus, Rempublicamliberatam tanto monrtroucrius quàmhO' tSp mine,Erateniminfatiabilisomnium^auarirtimus,amp;utficdicam,fcclcrûrece ptaculû: qui fuam iniquitatc dirtimulare haud diu potuit,fcd mox ubi imperiö arripuit,latentem nequitiam aperuit. Naertus enim imperium, portero diead j” regmâlrenem,quærum fub curtodibuserar,accertîr,inuitusaccepirtcimpenô ialt;rtirans,nô ex propofito:Ob id earn boni ertc animiiurtit, dC cui nihil dcfutit rû crte cohdat.Rogat ramen,ut ci thefauros nobiles ortendar.Cui regina fiet^ fpondiuQiiod imperio priuara fum,mcis accidit forte peccatis quç in Deûco imfi,qui te adregnum uocauit Sgt;i. extulit : ideo te merito ut Impcratorêà De® fublimatum,ueneror,obferuoq5. Rogo ramen mcæ imbccillitati parcas,amp;' m2 in domo meà priuatâfinas agere uitamiquç enim mca erant,omniaUeo obtu li. Sed cùm rnagis urgeret Nicephorus reginâ,ut abfconditos thefauros apeù retjiuramento adegit ut ei multa ortendcret.Qifibus raptis,eam in exilium mi fit,ut in infula Principis,ubi domû cxtruxerat,exularct. Animaduertit autem * quod ab omnibus odio habebaturudeo timens ne Irene ad imperiû rcuocaré' tur,inLcsbuinfulammifit,appofi(is curtodibusneelaberctur,ubicôfcnuif,S^ mortem oppetfjt. Sed necpijs pepercit qui ad regnum ipfum euocauerant.n^ Triphyllium ucneno fùrtulit: PatriciumueroBardanemamp;duccm excrcitus OrienraliSjCui Thurcus cognomen erat, in regê ab exercitu Oricnraliuocatit inuitum,primo apprehenditiamp;^ data fide,nihil à fe incommodi paflurS,mon3' chum fccit:amp; in infulâ quæ Prima dicirur relegatum, ubi monarterium crat,lti minibus priuauit, iurans fcfe huius faôi confeium nô fuiffe, qui hoc feelus ptt quofdam fubornauerat clanculum.Scd ôi Conrtantinû Irenes filium oculis or barum,coegit ut multas in mûris occluias pecunias âé thefauros reuelaret.ncc I’ dertititalia fuperalia excogitando,inia(rturâ fubdirorum,quo fuæauariciçim feruiret.Pauperes militate coegit, quibus diriorcs arma fubminirtrabant,ùi ! trtbuta:qua:ipfeuocabatib-«:Â\«A5STjgt;û4)àygt;idert, mutuamnutricationem.ln' fupeï
-ocr page 263-CAROLVSMAGnVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îij
fupGr Sc quaeftorcs inftituitjper quos uecfligalia augercnturjquic]^ fiipra Char^ tianciimjdcft,id quod lam fcriptüm erat 5C taxacum, pererentin unoquoqué numiGiiateduo ceran'a, id eftduas filiquas. Hi ueiô ctiam meliorarcrumimgt; ttiobiliö à proprijs dominis abripientes publicabat.Excogitauitprgtcrca,qu6 modo per futurum quifc^ tributum penderet, non fine maxima animimalitia. qua quidem penfione,non ecclefiarum cultores, non p tochia nbsp;pauperum
holpitalia, non gerocorriia ubi fenes nutriebantur, non denicp monafferia e^ rant falua.Scd ÔC qui paruS habcrent agellum,qui tenuem uidfum fubminiftra bat cultori, dare cogebantur auarilfimo Principi uetfiigal. Si quos aü t reperit «o ab egeftatead diuitias quacuncp uel fortuna uel induftria euedfos, ab ijs uelu'-tirepcrto thefauro emulgebat quantum potuit. Mercatoribus autê SC artifici* bus quicunq? lucrQ faccre uidebantur,ita irt uigila ui t, ut pecuniæ quantitatcm c]uam ponet,eis eriperet.Etfi externi effent mercatores autnautæ,qui Coftan fnopoli negociabantur,ut agros ibi mercarentur,licet agriculture eflent igna ri,imperabat,quô polîèt ab illis tributa cxigcrc. Ex infini tis unum rccêfere pu ïonôinutileinexplebilisauariciæfacinus.kufiicus quidam, quiapes diligeii rcrcmabat,exmellcacfauo honeftû faciebat lucrum,quafimultarum diuitia^ ’‘Uin dominus. Is à Niccphoro acccrfîtur,aciurare cogirur, ut diuitias fuas illi ^Pwi'ar. Ispraeftitoiuramento,licet inuitus ,fe centum libras auri habere inge îo niiefatctur,quas ftatim proferre iubef.At Cçfarablatis nonaginta libris,decë illtreftituit:Satis,inquit,tibiin ijs decem,tantarûpecuniarum tibi opus noeft» dchincfuæmcfæ adhibuitconuiuam, utprandiûfaceret pro nonagintalibris. His cxcoriationibus quotidie fatigabat fubditos,ut omnibus plane elTet inui--fus.Atœ idco quidâ ignotus quondâ regiam ingrefius,regê interficere quere-bat,muîtis occurrêtibus uulncratis: fed coprehenfus tandê,falTùs cft,fe infania correptif, ob ereptas fibi iniufiè opcs,quas manu fua collegerat, ob id perpe-tuoefî: dänatus carcere.Sic dcbacchatus elf auarus princeps in quofeunep: au 8urns,oraculis,et fecrctis facris prçtcrea deditus,et Manichça herefi labefatfid tus,amp;uanitatibus cundfis pollutus,fcminarium omniS fcclerum, 5Cportentü, 30 Nec fuit purior filius eius Stauratius,quern confoi tcm im perij fccir,amp;^ coroi nauit, turpis formæ 5Cfimplicis ingenij : cui nec prudentia ulla, neeanimi gei ncrofitas incrat,fed qui patrê ft oliditate fuperaret.Cui Nicephorus Rex uxo-rem dare cupiens,Theophaniam Ätheneam,regine Irenes afFinem,quç iam al teriuirodefponfata fuerat,ui eripiens,contra iusfas^filio copulauit.Scd cunl inprælio Bulgarorum,humerû (àucius uix euafilîetj Adrianopolim peruenit» Poft patris interitQ ab amicis imperator eft falutatus, licet prius effet corona-tus pane uiuente. Verum uulnereinde maleaffe(ftus,Megalopolim concelfir, ubiuxori Theophaniæfuæimperiûtradereconftituit:ÔC inlidias collocat Michaeli Rancabe cognomento,qui fororê fuam Procopiä habuit uxorê.QuocI confulares animaducrtentes,cógregato exercitu, manèin aurora Imperatorë Michaelem Curopalatenlmperatorêpronunciant. SicStaurariusimpcrio dc turbatus eft,SC tonfis capillis monafterioincludif:cuni paterNicephorus,SCi-pfc,annosimperalfent noue. Zonaras tradif,Stauratiüex uulnercmortuum, duobusmcnfibus SCfexdicbus impcraffcjac in monafterio, quod Stauratij di lt;ftumeft,fepultû:quod à populo Barbaro, Bracaappcllaricceptum eft.Erpo-fteriores ueram uocabuli rationê ignorantes, ad Græcanicam tarnen appella-tionêreduccntes,Hebrijca uocaucrunt.Nara Michael Imperator pietate motus , uxorê S tauratij Theophaniam, quæ fibi poft uiri obitum coma totondc-tat,nigramcç ueftem induerat,multa donauit pecunia, domumejs fibi ad habi-50 tandum parauit,inquamonachis qui fecum erant,domicilium Iecit,ubifepul-tuseftStauratius,quodMoneappellatum eft. Hæccx loanneMonacho Grae co,acpaftîm ex alijs Neotericis excerpftmus plerifquc.
t lit] MICHA-
-ocr page 264-224.
IOAN. C V S P I N I A N I
MICHAEL RANCABEgt;
!■ c H nbsp;nbsp;nbsp;t Curopalates,cognomentoRancabc,gencrNice
phoii, quiProcopiam eius Hliam uxorem habuit, poftquam 1 imperator eft pronunciatus, poftn'die in magna ecclefia à pa ] triarcha Nicephoro, regali diadeniate eft infignitus : fatflapti us fill literis manu fua fubfcriptis promiftione, nihil eorum , ________quæin ecclefia feruabantur,mutatum iri, necp ChriftianorufU
fanguine unquam fe pollui. Mox^ Procopia regina Äugufta coronata eft,C'I ius^hliusThcophyla(ftusregionomincinGgnitus,Viringenijliberalis,ctfnc lior pacis artibus,ac infignis pietate^quàm antecefl'ores proximi duo. Nam erga Stauracij coniugem Tbeophaniam magna eft ufus dementia ÔC pietate, erga cos fimiliter qui male à Nicephoro tratftati fuerantjquibus ôC ablatarc ftituir, focietatcs militum quæiam defecerant rcparauit, multis pecunijslf ' beraliterexhibitis,mâcipatoscp carceri emifit, quiadhærercNicephorinolue runtuanitatibus:Platonem fcilicet ôCTheodorum prçccptores monafterij,S^ lofcphû Theflalonicenfem epifcopum, uiros dariftimos. Pius ÔC in religion^ ■ n ofträ. Ciirn cnim quida fimulachrorum cultum iterû tollere nitcrentur,plugt;* bus captis,partim ucrberibus,partim terrore caftigauit, ut dcinccps fibi cauc^J’ rent.Monacho cuidam,quimagnampræfeferebatfanditatem, Aimaginem Deiparæ uirginis rcrnoucrat, linguam abfcidit.Sed in rebus bel’icis focors . infcelix, pacis ftudiofior. EuaftarunteatempeftatebonâThraciæ partem Bui gari, contra quos expeditioncm Imperatoraccepitdedin excrcitu fuo rcpet*^ qucndam coniuratorem,a quo pene proditus,extremam cladem fubi}ftet,niß benignèipfum amplexatus,munerjbus placaflet. Quam ob rem expedition^ foluit, Sc paulo poft à Chrumno Bulgarorum duce feptem legatos accepit,pî cem pctentes: his tarnen conditionibus,quas anteaTheodofius Atramiteniis êC Germanus patriarcha acceperant. Et nifi qs acquiefeeret Imperator, minaquot; banturirruptionem in Mefembriam, allaturos^fefe Chriftianis omnibus eXquot; j” tremas calamitatesquaspofTent.Has conditioneslmperatorfpreuit,pacemc^ | petentibus negauit, Qiia re commotus Chrumnus Mefembriam inuafit, ma' ■ chinasep multas admouiturbi, quibus moxurbs erat cafura. Eratenim profu gus quidam Arabs cum P)ulgaris,qui olimfub Nicephoro miIitabat,0Cob ant mi inconftantiam in fide Chriftiana defecit : qui peritilTimus omnium habeba tur in machinis bellicis iaculandis. Ob id Imperator habito cû patriarcha con filto acalijs præfidibus, cenfuitpacemBulgaris dandam,SCprofugos ( quo“! inter pacis conditiones continebatur)reddendos,nc ob paucos,magna hom* num m ultitudo periret. Sic itaque induciæ faeftæ funt cum barbaris, impcllcn tibus regem ad has primoribus, quibus facile accefterat. nam erat in publiais 4’ icbus adminiftrandis haudquaquam ingeniofus ac uafer, fimplicis alioqui in' genij Sc fideiiynceræ,Interim Bulgari Mefembriam capiuntjipoliant, acmub tas hinc opes reducunt.Quiinde fuga dilabuntur,regem docent,Chrumnuni Bulgarorum duccmnil eorum quæ promiferat feruare:fed totam Thraciâp*^*^ uagarijCuncfta populari, domos uillascp deuaftare. Quocirca Imperator co2' j lt;Sis immenfis undiep copijs,ftatuit illi occurrere.’SC magnis uiribus in Thrac*^ ufque perucnic, quern etiam Äugufta fequuta eft. Sed exercitus iliud ægrcfc' tens, cam redire in urbem coegit. Dum Michael Imperator totam colluftm^ Thraciam, nihil incommodi hoftibus affert: qui tarnen quotidianæ prædæim mixtijundique Romanis infefta oftentant arma.Elatus itaqj more fuo Chmm 5 nuSjCaftrafua properegium exerGitumcollocat:quem tarndiulaceftiuit,do' nec manus côfercrentur,ÔC uitftis Romanis,ui(ftoria Bulgaris cederet. Quod hineprouenifte dicitur.Êrat in exercitu Imperatoris,Lco Orientalis dux excf
-ocr page 265-MICHAEL R A N C A B E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22^
'cttus,qut ad imperium afpirabat, qui Imperatoris faniam cleuabat, mulicreni honuirum appcilans indignum, cüi tantus pareal cxercitu^ ÔC tam nobilc rc' gnum. Sæptus itac^ nunc longa oratione exercitum,nunc conuicqs in odi'uni Celàris commouit;co^ pcrduxitjUt fi iàlui elfe uelinqfe ducem,dum bora cógt; Aldus ueniatjfeqiiantur.Dum iraep ordines militares inftruuntur Sgt;C clafîicuin jCredens Imperator ab omnibus militibus fuis pugnâiniri, Léo in pri mis turpirer fugit : que totus cxercitus fequutus, præter omnem ncceffitarenl caftra Cæfaris ac tentoria reliquir. Chrumnus Romanorum fugam uidens,in^ fidiasfüfpicatus,fuos continuit, quoad Romanorum fugam pcrdifccret.Hac ’° explorata,fubfcqùutus cüm fuo exercitu, maximam eladem Romanis intulit: uixcumpàuculis Imperator euafir, acConllantinopolim delatus eft .ßulgart fpolijsônufti,acomnibusquæin càftriserant infuam poteftatem redadis,do tnumredeunt. Leo huiusfugpautor,audaciorhocfüccc{rii fadus,Regern cri minatur,famamcp eins quanta poteft laceflît.?coniuratores quofdam in caput Regis fubornar,qui eum inhabilem ad regendum coram plebe infimulcnt: o* ipus elfe rege rnagnanimo,experto multärum rerum,ac ftrenuo, qualis eft Ori entalis exercitus dux Leo.Sic excitata eft feditio in plebe,que inftar uenti nüc Lrfiim nuncdeorfurti fertur, ÔC male fentire deMichäelc cœpitjfjluni^ Leo-’iciH dignum impetio cenfttit. Arreptus itacp Leo in caftris,amp; Imperator ap-pellatus,rcgium nomen huiufee confpirationis uelutign3rus,detredauit.Sed MichaelTraulus cumcæterisquibufdam,enfibusnudisceuinuitum coege-runr,uel potius fuaferunqregium nomen ferre. Imperator Michael tjs intclle-lt;^is, nectantæ uiolentiereGftcrcaufus,nec feuindicare potens,regno ccflicac cum uxore SC liberis in templum quod in Pharo eftjConcelftt. Leo regiam in-grelTuSjTheophyladum ftlium, queregio nomine pater decoraucrat, abfeif-fispr!usgenttahbus,cum matreacfratribusininfulam quæ Prima dicitur, exu latum ire iuftinubi ÔC Michael monachus fadus, nionafterio feabdidit, ÔC ibi 'iixit.R.egnauit autem, tefteZonara, annos quatuor 6Cmenfes nouem. Licet älij poft annum alterum imperij, habenas regni Leoni concelftlfe feribant, Sé jo fpontelmpeno fe abdicafte, ob cordis maximam mœfticiâ, quam poft aduer-fam Dugnäm incidittdubium, uerercturheimpetupopuliinfeob rem geftam male,an quod prgfenti fortunç iratus priuatam uitam agere mailet nbsp;nbsp;cum de-
decoreimperare. Hic Caroli legatis honorificeufus,ântiquunifœdus fub Ni-cephoro inceptum de terminis Occidentalis amp;nbsp;Oricntalis imperq innouauit; uiciffi'mcp oratores Carolo mifiqMichaclem amp;nbsp;Ärfatiü,Theognoftum Sé Pro tofpatharium,qui omnia confirmai ent. Quos Aquifgrani Greca lingua,cuius Sé Carolus non fuitignarus,pérorantes, humaniftîme audiu/t : Sé magnis mu-heribus honeftatos,remifitinurbem ad Leonem iipPonr.Max.à quo fœderis libellum acceperût. Eft turn Hffpaniarum pars Conftantinopolitano adieda 46 iiTiperiOjPaulo Diacono tefte.Et Veneti fuis legibus uiuereiuiïi, immunitatc fis feruata,quam ad earn diem in Italia retinuerâquti GotbofredusVetulonen fis hadit. Apparuit huius tepeftate cometcs,uariainfignitus figura, ut qui ho-minern fine capitereferret.Agareni item, qui fub illo regnum ad auroram prg dabâtur, à Leone Armenio Orientalium copiaru duceTunt fufi ac fuga-exijs circiter duo milia interfedfablatis armis,equis,amp; ma gna praeda.Hæc ex loanne Monacho Gr^cOjSé
alns item reccntioribus,
LEO
-ocr page 266-IOAN. C V S P INI A N I
LEO C AE S A Rgt;
' c Pardi patn'cq filius,Orientalis cxcrcitus dux,impenu quo diximus modo fortitus,ubi regiâ eft ingreflus,mox ucftê qua indutus erat,Michaeli Traulo cocefTit: qui eâ lubens accepiq acftatim fibiinduir,bonûindeomen colIigens.Etdum pouC regem fequeretjiac uefte exornatus, fçpe huius orâ pedibus ___ calcauit:quod omnes,futurû illius fuccefîbrêjinterpretabant»
■ Sardanes rame anhelabat ad im periû,quôd olim fibi afcêfuro equQ,Leo,TraU '® lus Michael,ôuThomas quidâ,huncadducerent,amp;obferuarêt afcendentê,ut ßtrundefibi colligebatanimuad tyrannidê .Pro qua re etiam monachûqucn* dam futurorum præfciu ÔC diuinaculum confuluic,fi res ex animi fui uoto clTet fuccenura.Cuimonachus:Siperrexeris tyrannidêalTêqui,facultatesomnesfi niul cû oculis amirtes:nec te mouear,quôd q très ribi equum adduxerintjquos certè manct im periû,amp; fibi inuicê fuccedent;Leo fcilicet,ÔC MichaeljThomaS conabitur S^'ipferegnûalfequi, coronam accipiet:fed priufquam optatûattiu gctfinê,malèperibit. Proindctibicaue,ne periculumincidas.SedBardanesa propofito cùm non difeederet, tyrannidê aggreffus,omnibus rebus priuatus, criâ oculoSjUt monachus illi prædixcrat,amifit. Et Leo regnû aflèquutus. Mi' chaclem patricia dignitate ornauit,5C comité excubitorutn creauit: Thomaiu uero turmæ fœderarorum cxercitus præpofuit. Vir imperio dignus,nifi imag* num pcrfequutor,famâ fuam miferèlabeiaéîaffetjrabie quadam in facras iiua' gincs debacchatus.Sednonineptû eftrecéfere,quomodoinhâcdeciderith^ refim imprudens imperium aflèquutus Leo. Monacho cuidâ, quimulto ant? fibi regnû denunciauerat,donamifitregia:nuncius qui dctulir,alium quenda, locuni iliius iam defunefli occupantem ôefibi ignotum reperit,hominem ucte ratorem amp;nbsp;facrarumimaginum acerrimum hoftem, Séfedatorem hærefeos callidiflîmum.qui Sédona fpreuit,amp;nuncium absfereiecit,uclutiidolorûcul toriSjCum ifs uerbisAbijinqui^amp;Regi tuo nuncia,nifiidolauenerari({îcciÛ 5* facras uocitabatimagines )definat, ôif regno ô^uitamoxpriuabitur. Verbs tpo hæcubinuncius pauefeésRegi,alioquiadreligionem mobili,fimulcûdonis tulit,MehfenoThcodoto,qui cognomento Dyonymus uocabatur,ct Caafitc rans, tanquam fibi familiariflîmo Rex communicat, qui ipfe hanc hærefiiu fedabatur,8C imagines facras perfequebat. Q.uioccafionem inde fufeipienS mifero régi perfuadegutmonachû quendam uirum religiofum SC fàndum,bs bitumutaro,neagnofcatur,adeat,queminterrogef,quem côfulat, cùmfuturs is ex uire fandimonia præfciaqSC fpiritali gratia fit præditus.Clàm itaqjmons chum acceditignoto amp;nbsp;peregrino habitu. cuimonachus, moxutRegé uidit, præmifla débita ueneratione; Noli,inquit,ô Rex,mefimpliccm uirum fallert) qui fuam regiam agnofeo dignitatem,licet habitu earn celes.Sed idololatriau’ abs te dimoue, fi uolueris efle diuturnus SC uita ÔC imperio. Alioquiimperio decides fumma cum ignominia, gehennæfupplicio cruciaberis perpetuo« Rex nô finemagna admirationehçcaudiês, quia ignorabarTheodoti corneu tum,fanditaté uiri monachi fufpiciebat: amp;eius uerbis motus, ftatim cotrafau da fimulachra dC beatorû imagines edidû propofuit, amp;abolitionê earundem decreuit.Quod cùm Nicephorus patriarcha uir fandus improbaret,amp;acritei Imperatorêreprchêdereqcriminâdo edidû uerbis,literiscp,deturbat ab eede lîa,Ô6inProcônefum inexiliûmittit. Virreligiofushancinfaniâamp;religioni^ perturbationé præfenfifle dicitur,dum Leonis caput diademate exornat. uißc 5’ cnim funt fpinæ manibus fuis infigi. Cùm aûtNicephorus patriarcha naui de ferret,magni agni profeflbr,confeflbr^:Theophanes,iÎ5iritu edodus fando, illi accenfiscereis uarqsi^ odoribus occurrit,ÔCà longe uenientem excipiG
1
-ocr page 267-LEO C AE S A R,
etfi de fade illüm nunquam alpcxiflet. Vicifltm Niccphonis,adm/rantibus o* mnibus qui fecum naui uehebantur,Theophanem confeflórem anfea baud ui fum,tanquam fanc'lum uirS adorabat,uenerabaturcp, ac eius laudes plcno pre pr^dicauit cun^tis. In locum itac^ Ntcephori, fuffedus eft Theodorus hæreti eusifte,familiaris Leonisrquiolitn etiam dum Michael Rancale regnaret, L,e* onifuturum imperium denunciabat ex mulierc quadam maniaca,quæ in Gylt; necgo ftngulis menfibus furore corripiebatur:et tunc in eius amicitiam fefe ac familiaritateminfinuabanactandëcommêto quod fcripG'mus, faeftus eftregi longe charior. Sed ubiimperiu adepius eft,petit promiflîonê fibi datam,cùm
gt;0 illiimperium diuinaret, 8i fic patriarchatum obtinuit eieefto Nicephoro,The odorus: qui turn cubiculariorum regiorum præfecftus quoqj erat, qui Græcis Choroledïes dicit, Sé Chorarches:hoc eft,ccetus princcps,5C que uulgus Pro topfallen,id eft,primu cantorem uoçabanit.Vbi itacpuirfacrilegus cathedrani patriarchale confcendit,audacifsimé contrafaneftas imaginesdebaccbat,pria dpem inftigat ac irritât,utinfaniat crudelifTimèjSCuelutiferâ rabie effçratur in ^os quifacras ftatuasuenerantur. Leoitaque pernicie incenfus, inceflanter finaulaeha comburit, deftruit:amp; ucnerantes ilia dirumpere, dilaniare,diftccalt; tetjiubetjinexorabilis crgaillos. Ciuamquidemcrudclitatcm aiigebantilli tluiblanditijsSé adulationibus inefcabant Principem,amp;religiofi uideriuo--
5° l^'^teSjipfo prçfente in ecclefia fçpè illudlfaiæ prophetg legebanr,Cui nam aP fiinilabitis Dominum f cuius imaginem non fecit architeeftus, neq^ aurifex ft-^ûitudinem eius parauit. Sic infaniebatLeo contra omnes qui autreligione •pfam,aut alia re offendcrentu'n adminiftratione tarnen return pubiicarum im pigerScftrenuus, Sé qui uigilantiflîmèincubaret imperio. Huius tempeftatc nulgari totam pene Thracia cuaftauerant Sé ipoliarant, adco ut nihil pene re* ftaretquodprincipis efletConftantinopolitani. DuxititaqjLeo.oratores eP l^niittendos,qui de pace agcrent. Bulgarorum uero dux recenti uiclona ela* tiJs,pacis conditiones recufabat. Inferfta reIcgatiredeunres, regem co impule tänt,utcoa(ftis coptjs caftra mouereufed uitftoria iteru Bulgaris arridete, Ro* JO manifufifugatiepfunt. Dumitac^ turbato ordi'ne Bulgari infequerentur,Leo uiribiis recoll€lt;ftis,animum^ intendens,ucria fuga in Barbaros,im prouifo tut niultu eos angredit, fuosm cohortatus eft ut fuga honeftarêr ftrenuitate fua. ^oxitaepm^tatafortuna Barbaros fudit,ftrauitlt;^, multos præterea cepit ca* ptiuos:parS^ abfuit quin Chrumnus Bulgarorû dux caperetur, quiiam fuo fquofuga elapfus eft. licet aliquifcribant,Chrumnum hac pugna occubuifte, àLeone fuifte interfccftum:quod tarnen Zonaras non tradit,qui regê ref ere exhocbcllo trophæSrctuliftè,acamiffàm Thraciârecupcra(rc,amp;magna præ* onuftumrcdqfte. Fregit omnino Leo audaces Bulgaroru conatUSj qui iam Hadrianopoli potiti,inConftantinopolim arma meditabantur, ac in confpe-’^uurbiscaftralocarecogitabant. Sed parta eft hac pugna Leoni Sé eiusim* pertoquies,manfitçOrientale imperiû aliquandiu amp;nbsp;pacaeû Sé tranquillum: fed diu non durauit hoc otium^ut paulo póft fcribemus.Nam erat paulo aufte nor,magnus^morum cenfor, â^qui ad plebis clamores præfidesconigcretj ôi^magiftratusimmutaret: quos alioquinecpad gratiam autfauorem,necp ob pecuniam quafiuenales creauit,fed qui fibi iufti uidebantur. Ob id mox mui* fus illis qui honores ambiebant Sé magiftratus,inindignationem inciditnobi lgt;um,qui in eum multi conlpirabant. Michael autemTraulus, cuius iam auto* ntasô^ potcntiamultum creuerat,ob immodeftiorem linguam ante omnia fu ^ctffus Cacfari,accufatus,captus,et morti adiudicatus,culfodqs tenebatur,co jo burendus incaminoad lauacrum properegiam,pridicilliusfacratiiïiimifcfti Qitonatalicia Chrifti omnibus Chriftifidelibus celebrant. Et cum ad fuppliciû duccretur mifer,fcquenterege,fa(fta confeia regina négocia impediuit; Séma ntiim uehemêter increpauit, quod tanto die talé impietatem impius exerccrc co^i*
328 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N I
cogl'taret, Sf myften'a Seruatoris Sofpitaris^ noftn in fuo natali no alti'us pc^ penderetjhonefta habita ratione. Igitur Regina iufîît itefiTm uinculis includi: Rexavit ne elaberctur,potentiam eins fufpecflam habêiTs, flaues uinculorö fe reccpir, ipfum tradens cuftodiæ Papiæ cuidam'eui captiuorum cura demai* data erat. Vxori autem uehementer indignatus,quôd hunc fupplicio exiin*^' ret,à quo fibi timêdum omnino eflet: Tu,inquitj uideris,fiCfilq tui,quanta nos mala maneant pericubjOb hanc pœnç neceiïariç dilaiionem: prçftaretmul to amp;liberis £lt;regno noftro,ilium nunc nucomniabiecflamora trucidare.Mi' rabantur plerioB cur id diceret,qui ex diuina præfcientia id non haberet,cum religione fandla prorfus alienus eflet.Ferturtamen in bibliotheca magna Rc' i’ gum,ubi pleraq? de Rcgibus oracula tenebantur,amp; quæ prçterea Sibyllæp«' tabantur,librû quendam reperilTe, quoinfcriptç erant hominûferarum^im’ gines, inter quas erat Leonis figura, cui in dorfo literæ x forma erat imprefla: port uir quidam,qui earn hafta per medium trâOgebat. C^uas quidem ænfgw’ ticas figuras cùm ipfe Imperator interpretari nequiret, quæftor quidam intcf' prêta tus ; Indie,inquit,nataliChriftirexperibit,quôd permediuliterexhafi’ penetraret, quæ litera prima efthuius nominis Chrifti, Leone regem interßd fîgnificarent.Qiiæ quidem interpretatio regê terrebat. Acceflît etiâ matris iæ fomniû,quç uifa eff uiderein templo uirginisfan(fi:ifTîmç,inBlachernis,mulic rem quandâ filios ueffibus candidis indutos fequi,amp; pauimentû cccleG^ à fan guine confperfum:mulierum^ aliam haftâmanu geftantê, iüffi'fl’e uas fangW' ne impIerijSt^ matri régis dari.quod ubi accipererecufaffetjficloquutâ: TuuS inquiqfilius eos quimeuenerâtur,ulcifcitur, amp;nbsp;eorum fanguine replet omnh, unde non immeritô ÔC ego filius meus illi indignatur.Mater fomno exterß' ta,moxfil!O régi omnia manifeffauir,enixecprogauit, ut à perfequutionefat*'^ rum imaginum defifterct. Verùm excgcato acfurdo fabulam narrauit,licetali'' quantifper timeret:SC prgfcrfim ubialiud quoqp infomnium cuiufdamintcH^' xit.Nam facerTarafius patriarcha cuidam in fomnis apparuit, qui acclamaba^ quendam Michaelem ut Leonem aggrederetur 8C interfîceret,in uindidâecquot; rum quos impie ôC crudelitcr ob religionem occiderat. Quæ omnia terrebant j’ Leonem, adeô ut Michaelem duris uinculis liga tu diligentifsime cuftodirün' beret,clauescp carceris fibi retinereqftridïifsimam curam Papæmâdansnetb beretur.Rexdu n curis ita angeretur,nolt;fie nullum potuit capefïere fomninn» licerlecflodecumbcret. Sic fans agitarus, medianoflefurgitfineminiftriSjatquot; cepta careens claue euftodiam ingreditur,in pauimento cum miniftris decuin bentem Papiam, Michaelem uerô in ledlo fecurum in utramuis aurem dorm*' entern inuenit.Simulans non curare,difcefsit:irâ tarnen motu manus indicans: quod e miniflris quidam dormire fefimulans,agnouit,amp; cæteris enarrauitrt^' gê fcilicet noifiu in carcere fuifîè, nbsp;nbsp;minas manu fine uerbis exprefsifTe.
ubi Papias Michaeli retuliqliterisfuädetalijs confpiratoribuS; celeritate opi'S 4’ ehe. Et hac noôlefancffa, qua minus timetur, facinus pulchrum eiï'eâdeûduni) ne ipforum confilia,fi res diutius traharur,in apertum producantur. Dumig’* tur circa matutinum regales cantores templumingrederentur, ac fuauifsiff*^ pfallerenqcû quibus confpiratores occultatis enfibus fimul ingrefsi funt, pan* lo pôft fequente regerqui cùm amp;nbsp;ipfè canereinciperetuocepaulo acutiore(nt in hymnis folebat)côfpiratores in angulo quodam occultati, eximprouifo”^ daris enfibus erumpunt. Rege autem ad altarefugiente, homicidæ fequente* ipfum uirapiunt : quôdneque tjs imaginibus quæibilocabantur fuum hon^ rem dedifTet, neque ad has confugtentibus pepercifTet, Caput abfeindunt, manum refecantdexfram,corpore multis uulneribus confofTo. Qiiod inhyP' f’ podromium tratflumabiecerunt, tanquamimpium amp;crudelem Regem,lt;4*^* annosfeptem ÔC menfes quinepregnauerat. Michaelem autem regem proch' mant, qui aclhuc pedibus uincula gerebattad quæ clauis quam Leo fecum^^'
-ocr page 269-22ÿ
LEO C AE S A R,
ncbatjcùni rcperiri lîôn ppflctjefFrada funt, libcratus Michael qui paulo ait tecaptiuys erat, iam Rex omnium confenfu declaratur. Vxor l'taque Leonis ’tioxinmonafterium dotninarum includirur, Quatuor autem çius filrj ininiu-lam quat Prima cognominabatur,exules mifsi funr, exeÆs prius uinlibus, ubi Thcqdofius quartus in ordine, diem iuum obqt • Tres alq, Sabbatius fcilicet, qui Conftantinus uocabatur, Bafilius QC Qregorius uitam miferam ùiuebant. Quodfÿpius mater recordata,dum maritifutura prtçdicenfis uerba interfere uolueretXiCét uero haberent ôd prçdia QC cxiçras façultates unde uiüerccpof« fent honeftc;Michael tarnen Imperator poftquam exilq loca circuitifcriplèratj lt;0 liberalitèrdorjauit, aliquos etiaminnumero familiariumreferuans, Sed inter hosConftantirtus loquelam amifit:amp; ob id tam ard enter Deum mentépreca* *us, ÔÇ magnum ilium Theologum diuum Grcgon'um, cuius imaginem quo-* tidiè (ûpplex uenerabatur, ut continuis ad Deum precibus mereretur ab hoc terniOnis impedimento intercefsione diui Gr^orij liberari.nam cuîpa patris, tiôrt fua, à regno ipfe ÔC fratres fui deciderant, ßrtur igitur illi S. Gregorius in Ibmnis apparuiiïe, quem toties feruentifsimè rogabat, ac iufsiiTe, ut templum *ugrcdcretur,5C leólionem illam quæ exorditur,K.urfus lefus meus,amp;lc.cOram 2'^ni plebe legeretiqua uilione perfuafus,Ecclefiam ingreditur, açlé Aonent u3ncfineomni impedimento linguae ita pronunciat, ut nemo no admiraretur «teftiturumfermonem,5C conccfliim à Deo donum.Hpc ex Johanne Mona-^^’0) SC alqs nonnullis recentioribus qui Annales fcripfere, in quibus id quo(^ teperùLeonem Veneris publice mifinê muneri Zachariae corpus, cum parte tandtitsiiTiac crucis acDominicae ueftiSjStl^terius quae Deiparacfuituirginis: quibus Veneti facraria fuaSCauxerut, ÔC ^dornarunt.namijsmultûfauebat,ec illiuicifsim contra Sarracenos SC alios hoftes fuos claflem pollicebantur.
Nuncmihiredeundumeftad Occidêtis ImperatOres, ut pari palTufimul u* trofcprecenièam Hdeliter. Non quôd ufijquacp anni refpondcant; qui fieri ’^’’upotuitjUt codem tenore ij Orientem,illiOccidentcregerentf'fed quo pro pius fieri poterat,coniunxi.Certam ueró annorum reipondentiam dabunt an* ? » uales.Hi fub Carolo Magno fuerunt Græci Imperatores. Nunc Ludouicum dcfcribanijamp;l qui fub ilip fuerunt fubiungam.
LVDOVICVS PIVSgt;
4o
'rP o r I c r s filius fuit Caroli magni illius, qui rem Chriftk i anam armis,pietate ac templis auxir. amp;nbsp;Hildegardis. Pius co* Jï gnomento dilt;flus,quód religioni Chriftianæ,cuius fuit ftudio *^fiisimus,multum detulit:amp;fummis Pontificibus,qui fua tem-» peftate floruerût, maxim am impartitus pietatem: mitiffîmi in-genij, ôd morum maniuetudine cundis amabilis. Puer pene
fpanorum tyrannos fufeepit, quibus multas in fuam poteftatem ciuitates, ui-uente patre,rcdegit. Intelledo autem patris interitu, Aqnifgranum uenit : re-cenfito eius tcftamento,lcgata diftribuit, aregni proceribus Imperator conia-lutatus.Diuerfarum gentium legatos audiuit, partimep cum qs pacem nouam fanxit,partim cum alqs ueterem inftaurauit. Ante omnes, legatos Michaelis Conftantinopolitani Imperatoris, amicitiam eius petentes,amp;librosDionytn decœlefti Hicrarchia dono ferentes, benignè audiuit, amp;nbsp;honefiiflime donates remifit. A Stephano 1111.Pontificc maximo,cui Lodouicus Aurelianus yo occurritjhonorificcntiflîmè ipfo excepto, Remis ab co eft inuneftus, ac diade-»natc imperial!' coronatus.Qiii cum feptem tantum fedilTctmenfibus, Pafeha-fi^,quiab alqs Pafchafius appellatur,in demortui eiretlocû furrogatus, fine Imperatoris alTenfu ( turn enim nonlicuit abfqî Imperatoris authoritate Pon-u tificeni
-ocr page 270-î o A N. C V S P I N I A N I
tificem aliquem ercafe : quod fi inhæc ufque tempora is mos durarct ,melitis de Republica Chriftiana ageretur.)Pafchalis ipfe ueniam deprecaturus,Ifflp^ ratorem adtjt: quern reuerenterperBernardumLongobardorum Regern Arelatenfem antiftitem excepittacagnita culpa', data^quefide,nepofthaci)S imperialis læderetur authoritas,Romam remifit.Habito deinde generali pro^ cerum conuentu,duo egregia perfecit : primum, ne filiorum inter fefieret ulla difrenfio,regna fua fic partitus eft,ut Lotharium imperij confortem faceret,P* pinum regem Aquitaniæ, Ludouicumuero Bauariæ. Dehincanimum ad fa' cerdotalemfaftum corrigenda adiecit,c6dito Codice de ordineamp;^rituEcck' fiaftico uiuêdûquem per omnia fua régna iuffi t circumferri.In quo clericis ac fa cerdotibus coccinei colon's ueftes preciofte ac fericeae interdicebant, ne put' purati,ne ue bra(fteati,gemmis^ annulis^ redimiti muliebri more(ut nûc fit) incederent. Quod tarn hodie eilet nèceiïarium,quàm utile,cùm tanto luxufa' cerdotes incedant,ut uix annul cenfus unius magni facerdotrj,in ueftium abU' fum fatts fit ,atqp ideo fex feptêœ ac plura habere facerdotia fit pernecelle. noluit uiciffim plus Imperator,facerdotes etiS egere,Ob id fanxit,qui facris iflgt; tiati eirent,nullius hominS feruitio fubijeerentur, nec ulla feruitute premerefl' tur.Hanc ob caufam ftatuit,ut çdes facræ fuum haberent ue(ftigal,unde uidus ijs foret qui diuinisoperarent,nefacrorum cultus,uilt;ftusinopia defererct :n^,, etiâ facerdos queftui ulli fe dederet,qui ipfi eft turpiftimus.Sic uitam clericorÛ pulchrislegibus reformauit, quasper omnes fug ditionis regiones diftribuft» Eft intereaßernardus ex Pipino nepos, Longobardorû rex, quorundam co' fillo,Imperatorifatftus rebellls,adeô utaipium anguftlas(quas uulgus Claufas appellat)prgfidlo munlret,ôô ingfeflum in Italiam prohiberet, amp;nbsp;apertcab cO deficeret. Imperator autem faeftus certior, miflb infigni cxcrcitu, coniurato-^ res adeo terruit,ut Bernardus fe fponte dederct,in clementlam principis con^ fus:amp;: cgteri confultores eius exemplo idem facerent, Anfelmus MediolaneU fis,Alphonfus Cremonenli's, filt;Theodulphus Aurelianenfis epifcopûqiii o' trines cuftodijs traditi, cùm Bcrnàrdûluminlbus puniret, licet capitali omnts forent fententia condemnatl à proceribus,tarnen Bernardus huius pœnælc' 1 uiorls impatiens,quafi omni careret fcelere,caplte cgfus eft,plcrl(^ eius condti ces pari affetftipœna : antiftites dlgnitateaniotl,cœnobrjs inclufi, uita funt do natl,reliquirelegati.HicTheodulphus AurelianêfisepifcopuSjLigerienfis afi bas,denuo pofthac eft inter coniut atos deprehenfus,cùm fcilicetconfpirâtiOj deqüapaulopoft,contraLudoulcum àfegnicolisfieret,ubiAndegaulain^ Pio Imperatore eft relegatus.Qui cùm in carcere tenei-et,die illo fefto Palma' rum,quo fupplicatlones fiunt,praetereûtecuftodiam Imperatore cum cleroaC unluerfopopulo,aperrafeneftraEplfcopus,cumhaberetuocemfonoram,lfl'
fim omnes ecclefiæhocdi'eutuntur,clarifsi'mè cecinit: Gloria,laus QC honor tibi fir,Rex Chrifteredemptor, '
Ifrahel es tu Rcx,Dauïdis èi. inch'ta proles, Nomine qui Domini Rex benedide uenis.
Et rcliqua carmina quæ fequun tur. Vniuerfo aut populo in ftuporem uer fo,Imperatorepifcopfi uinculis abfoluit,amp;uertiam illi conceHit. Caeteromut depracclaris eius bellis âliqua feribamus, Britones à Francorum fide deficien' tes,in fuam poteftatém redegit,eorum rege occifo. Vafcones per filium Lu* douicum ita compefcuit,ut arma deponerent.Pannoniorum tyrannum Aqul leiam bello prementem fugat, tandem^ occidit : piratas ex Dacia in Aquiri' ‘ niamirrumpentes,acomniauaftantes,arcuit. Italicumtumultumpernhun' Lotharium fedauit: qui à PafchaliPontifice Maximo, in urbem eft accerfitusy Sgt;C diefolenni Pafchacab eoimperialidiademate coronatuSjacImperator
Augtilt;
-ocr page 271-L V D o V I C V s P I • V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
Augnftus di'dus. Cum Bulgari's item rem Imperator omncmc6mpofirt't,6C NoriTiannis,quos ad fidem reduxit5amp; lauacro baptifmatis ablui fecit : Frifianî illisdonauitjUt tutiores ab infidelibus elî'ent. Sarracenos, qui urbem lugo fer-« uitutis oppn'mere tentabant, ab iniquis quibufdam in Italiam accerfîtf, ex Ita--liarepulit. Cùm itaqj pientißimus Imperator undicp opprelsis leuamen dare, iniquis pœnam irrogarc,amp;omnino bonum agere principem fatageret, in pro ceruin primô,dehinc filiorum odium innocens paterincidit:quôdlongior ui^ . tapatriSjbliouidereturelTeferuitusquædam.Fititaœconfpiratioin Impcra^ ; torem,fiue quôdBernardum quendam,quem exHiipaniaaccerfiuerat,amp; eu-- .
10 biculari honore ac palattj præfetfîura honefl:atû,corporis fui cuftodem, SC ma» gnæin curia fua authoritatis creauerat: qui cgteris ferme omnibus erat exofus; fine quôd luditham alteram uxorem plus æquo diligeret, quæ potionibus ae ïnagicis artibus animum Regis ferebatur emolliuiire,adeô ut indulgentior ui» deretur in Carolum hlium ex ea genitum, quàm in alios: fiue quôdludithâ mu lieremluxuriofam SCadulteram, àFriderico Traiedenfi epifcopo caftigatam ob eins déliera,Reximpunitam dimitteret, cùm eandem in templo oecidi im» pcrafTet.Quires nouas moliebantur,Pipinu in pattern animabant, quôd Bern bafdumeoextulilTet, ut omnibus dominaretur, SCafpcrnareturuniuerfosob ^iipeibiam.Lotharium uerô inducebant,utignominiam patris quam exuxore
20 contraxerat,abolcret,fiipfefeeptraSChabenasimpen'j moderaretur. Impera» torutoccafienem æmulis auferret,Bernardum à feamouit,luditham uxorem Landinum proficifciiubet,quæ pôftindiuæ Radegandæ ccenobium, quod Pidiauiæ eft, relcgatur. Filium Lothariû pius pater modeftè admonet, caueat ciedcrc coniuratorum mcndacijs,decere Hlium patri obfequi.Coniurati erga» ftulis includ untur.Sed pius princeps nulla grauiori pœna ultus eft fcelera illo» ■■um, quàm quôd h os monafterfjsinclufit. Cùmdehinc AquilgraniregrelTus, uxorem ab exilio Aquitaniç reuocalTetjôC purgatâuxoris loco dignatus eflèt, dimilTis à fe filqs,Lotharium in Italiam, Pipinum in Aquitaniam, Ludouicum utro inBauariam ablegauit. Sed pacis ofores SC quietis delatores, iterum pa»
30 treni filqs inuifum reddunt : fuadêt, ut de regni ftatu ac conditionc diligentius prouideant. Sic creduli filij co pias cogunt aduerfus pattern,SC Gregorium 111; Pont.max.multis erroribusinuoluunt,ut pattern adeat,SC concordiæ coditio» nés attentet:fed irritus omnis conatus.Pater dum filtjs obuiâ e caftris fuis pro» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
greditur,licet equis defcendêtesbenignèexcipiant, ludithâ primùm capiunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f*'*/*^**
acTortonârelegant.DehincpanêcuftodigardilIîmçmancipantjinmonafte )*** riodiuiMcdatdiSueirione,ûna cum filio iuniore Garolo,imperiumepinter fe partiuntur.Monarchiâ uerô Lothario natu maiori,fra tres permittût. O filij in» gratiinpientiflîmi3genitorem,qui plusmendacijs creditis proditorunijquàm paternæ pietatûcum ea unà eu liberalitate SC manfuetudine ac dementia, non
^opoteftfguâàuobis dominandilibidinêamoucrc,cùm tarnen fit hgefateina uir
tutum,qua multiprincipes féliciter ac diu orbêrexerint.Sed fi filijs hg uirtutes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
paterng,quas æmulari deberent,dïfpliceâr,nunquid prgftatmagis in cœlibatu
iiiuere,^ tam fordidam SC feculêtam poft (e proie relinquereffcd no relinquit Deus iuftum,SC grauia diu no poftuntlatere fcelera. Lotharius patrê de eufto dia edu(ftum,ut fe apud populû purget 5C Ecclefig fatisfaciat, coiuratis feditio nem timentibus,8C id poftulantibus,apud Compendiû oftendit. Sed cùmite» rum monafteriû S. Dionyfrj ingreftus,cucullâ monachalem, abieefto baltheo^ induiiret,renunciaturus imperio,multis regni Franciæ primoribus Principem amantibus iun(ftis,cuftodia inuitis filijs cducitur,regniscp fuis reftituitur : fum
ç 0 ptoqjbaltheo acimperiali diadematc,Aquifgranum perrexit,ludithâ uxorem ex Italia exilio redeûtem recepit:ablegato poft reconciliationê à fe filio Lothâ rio inItaliam,Ludouico in Bauariam.Sed cùm prudens mulier ludithâ gtatem ingrauefcentêlmperatoris animaduerteretjrogat enixè,ut filio minori Carold ù îj depa»
-ocr page 272-23t
IOAN. C V S P I N I A N 1
de paterna hærcditatc ac tutore proui'deat,nc cgcrc poft cius obi tiim non fine ignominta uideatur.Pius pater LothariQ ex Italia aduocat,tutorem luditliac ne Caroli coftituit. Totum Auftraftæregnum â Mofa fluminead Hungaros iifip Lothario attribuit,reliquum Carolo afsignat,quê Aquitaniæ regem cóftitniC' nam Pipinus iam diem fuum obtjt.Ludoiiicus aiitem,licet Bauaria poffideret, indigne ferens hanc regnorum partitionem,exercitum educiqfed fruftra. Apquot; probata em hac diuifione QC à populo amp;nbsp;Imperatore, cum iam Ludouicus Iiflquot; perator morbo rcfoluerctur,edito tcftamento,omnia roborauit,Lothario ini' pernimcomifitjfimulôCtutelamfiltj Caroli amp;nbsp;matris ludithæ: corona illi ante' am ÔC eniem quo in prælijs utatur,donat,caeteram ftipellecftilê Ecclefijs Äami* cis impartindchincreligiofiisime perceptis Chriftianis facramêtis, quadragin ta diebus fine cibo ac potuiacuit.xij.kalcn.Iunij,anno Chrifti ocftingentefimo quadragefimOjfpiritum ftium Deo reddidit, quum uixiflet annis Ixxiiq. impe' raftetannis xxvi. InmonumêtoHildegardæ marris,quod Metis erat McdiO' matricumurbefepultuSjinbafilica S.Arnolfi,nófineceleberrimaexequiaruin pompa:Drogone fratre fuo, qtffem Metenfem Pontificê ipfe dum uiuerctcre' auerat, iufta perfolucnte.Cuius mortem amp;nbsp;cometa fid eclipfis pratcefsir.
Habuitautem Imperator duas uxores : primam Hermingardem filiâingtn' mi ducis Saxoniae:ex qua tres genuir filios, Lotharium primogenitum, quem Regem Italiæ in Bernardi locum fubftituit, quern Pafchalis Pontifex in Augn* ftum inunxit, amp;nbsp;qui patri in imperio fucceifit. alterum Pipinum, quern pater in Aquitaniam mifit, illi filiam Theoderici comitis Matricenfis uxorem dc' dinfed ante patrem obnt(ut diximus)reli(fto filio eiufdem nominis. amp;nbsp;Ludo' uicum tertio genitum, qui poftcognomento Senior dicftus eft Rex Germa' niæ,Bauariac SC Orientalis Franciæ. Alteram uero uxorem habuit Ludouioi® luditham,filiam Vuelffonis,primi comitis Altorfenfis in Sueuia,fi3rorem Ed’* conis:mulierem forma infignem,etingenio præftantem.E qua fuftulit film Q rolum:cuicum plus æquo fauere à cæteris filtjs fufpicaretur, indignationê ind dit.hiceftpoftea Carolus Caluusdilt;ftusImpcrator,utfequêriaindicabût.Hflt;; excerpfimus è libro v.Annnaliû Ottonis Frifingenfis antiftitis,ex quarto fon’ pendfi Roberti Gaguini,ex irj.lib.Pauli Emilfj Veronefis de rebus Francmß, cxSigeberti Chronicis,ex ReginoneabbatePrumiêfi, exabbate VrfpcrgêK» ô^nonnuUis alijs Chronicis.Sed nos more noftro tetraftichon fubtjeiemus:
I
Hie pietdte pdtrem Ludouicus uincere Mdgttunt Dum {gt;tirat,Ecclefiic commoda multa tulit.
Pontificum(ceUrd drguit emenddtq- furores, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ltjàcitut inemores C£fdri5 dild probent.
Subiungamus nunc iterum Grarcos Imperatores, qui in haec tempora inflt;' deruntiduos autem inuenio, Michaelem feilicet Thraulum, dC Theophilun’-quos nunc dcfcnbemus,redeuntes deinceps iterum ad Romanos,
MICHAEL T H R A V L V S ►
ICHAEL hie ex Amorio ciuitate fiiperioris Phrygiç.ex 11 ac fordido genere natus,quia balbunenti lingua erat,Thrai* lus eft cognominatusiuir fummæ impietatis,ôlt;^ qui nefandain hærefim apueris imbibiftèt: utpote in eaurbc gcnitus,inq^ Iudçi,Athingani,ô^ omnium fceleftifsimorum hominûcollU'
uies habitabat. Inter quos eratqui baptifÎTiafufciperct,etMo' faica præcepta in fedione præputtj fcquerent. Et cum præceptorê haberet a mefticum,feminarium omniû uitiorum,nullamcp animi puritatem, qualis
M I C H A É L T H R A V L V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;235
«fie pofletjà puentia hac hærcfis labeediicatofCum auteni rcrum fnopia urge ’■ctur,SC domt qiiæ ad utlt;ftû fpelt;fîant,fatis nô efîct, in prima iuuêture maliciam cxercere cœpit.Cùm ergo exercitus duccm adirer,milifiæ conditionem acce* puiruSjTingànus quidam uir qui turn forte adcrat, Michaelê afpiciês paulo in fcntiuSjAechano duciloquirur hæcuerbarQiii terogat, quandoqjimpeHbir, liuerafunt quæ præuideo.Hoc uaticinio perfuafus dux,Michaelê fibi farnilia^ ex fîlia foceru facit, ut Zonaras fcribit. Scylax Græcus autor, qui Çoiv ftantinopolitanâ fcripfithiftoriam, tradit huncThraulû Michaelem exuatici^ uio Vxiorû adeptum tuiffe imperium, quæ fecta per Mœfiam a’c Europa fpar-^3jpaffîm omnibus futura prædicebat. Putant autê aliqui Vxios elfe Perfiæ po pulos,quos feculum noftrum Cinganos uocant, qui per orbem fparfi,degunt uioreferarum,nulla lcge,nullis artibus,tamen futura prædicentes:cùrii omnes populi Oriêtales prefertim Chaldçis uicini,uaticinûs fini addiêli.Michael adultior faêf us, ubi gcnethliaco edoêlus fuerat ex genefi fua imperiû fibi promittfLeoniimperatorifeuiadeo charuserat,utin compatrêfibifîlio nato ^igt;geret)adeô adhæfiqut eum Comitem domefticorum crearct. Et ideo Leo^ ’}^coniurationequadam(utfcripfimus)occifo, optimatum prætoriahorumcp ^auore,per arma fublimatus eft ad imperiû. Huic igitur fie imperio potito, pa-^fiarcha Nicephorus exul, mox de imaginibus fanêforum inftaurâdis fcripfit. Cuiiefcribens,nihil fefc prorfus innouaturum promifit,nec fcmel inftïtutuEc defiçordinem immutaturuminecprçterea quenquam fe offenfurum autreuo caturum,quo minus pro Rio quifeparbitriô numê quodcunqp adôfét. Qiiæ ”ania difsimulanter fcripfit. C^iandoquidê animum fuum maleuolum mox o-’ P^^tepatefecitcontrario,hommesfaci'atosacreligiôniredæ Chriftianèdedi^ ^'as,periculis obqciens,partim martyriOjpartim exilio affîçit.Qucmadmodum fanâumMethodium,ac diuûEuthymium Sardiniæpraçfulem, ob eiusfilium quot;^heophilum,Copronymurnimitatus,qui eadem à ludæis quæ hicin puericia ^idiett,ob id fabbatis ietunare præcepit.RefurreÆonem minime credebat, feuras promifsioncs ridere folitus,prophctas carpebat, dæmones negabat,a*
3 ° dukeria pafsim permifiqac per Déum in omnibus iurandum cenfuit.îudæ fa- i?» ominabarur,Pafcham irregularitef Celebrauit : ôd Chn'fti ueram religio-’i£ni,quatiimpotuit,fiibuertereftudui't.Sedpauculahæcfuntexinfinttis,quæ ‘ie eo feripra pafsim leguntur. Sunt autem eius fcelera copiofifsime à feriptori l^us tradita.Sub eo grauifsimabella inteftina ac ciuilia gefta funt, autoreTho-’lia quodâ tyranno,cuius fuprà mentio faêfa eft,cum de monacho inPhilomi-lio fcribercmuSjqui tres futuros Cæfares uaticinatus cft,SC hune tyrannidêag-
, gvclTurum pronunciauit,fine ullo tarnen profpero fuccelTu. Erat hic ( ut Riprà Rnpfimus)fœderatorum ordinû princeps fub Leone : euius morte intelleêla, fiue quod de eo benemeritus eiîet, Rue quod ad imperium alpirauit, aduerfus
40 Michaelem uires Rias omnes conigêns,haud contemnendas copias eduxit,o-nincmq} ferè Orientalem plagam ubi uendicat, arreptis fimul omnibus undi-que puolicis ueêîigalibus. Qinbus auêf us, aggrciRis eft inRiper Agarenos, fi-nitinia quæque deprædantes, ob hæe ipià ciuilia bella: quos Rio exercitu infe-quutus iudiqac omni commeatu priuauit. Dehinc in colloquium ueniês eum illis,pacis conditiones has tranfegit,ut fi Romanorum imperator euaderet, fi-nesimperq illis concederethabitandos.Placuere conditiones: Ôé pereufsis fœ deribus,Thomas Antiochiam ingfeflùs, à patriarcha huius ciuitatis lohanne coi'onam imperq accepit,SC ie imperatorem appellari paftùs eft. uir obfcüro lo CO natus, ex parentibus Barbaris, in maxima rerum inopia educatus, adeô ut
5 ° fouitute uitam diutiisimè Riftentarit.A' fortuna igitur eueeftus, arrepta tyran-r’idenomenftium abiecit, amp;nbsp;Conftantinum fe appellariiufsit. Magno itaque exercitu,non tam ex Riis quàm Agarenis confœderatis,alqscpnationibus col-lecto,contra Michaelem egreffus Antiochia,eum uicit,fugauit^, non fine ma
U iij gnahogt;
-ocr page 274-I O A N. C V S P I N î A N I
gna homînum ftragc:h'cet multi fuga falutcm ihuenennt. Vndè anfmofior ft* öus,robuftiorem excrcitum fibi comparauir, claiïem regiam ufurpauit, ex bydo inThraciam traiecit, omnes^Ôn'entis regiones fubegtt, dempta Opfi* cij regione, cuius præturam agebat Itacylas, nbsp;nbsp;Armeniorum pn'nceps Alba*
num practorem pro imperio tenebat. Hic l'gitur infidias tyranno parans, cius fîlium adoptiuum capit,captum^ intcrfecit.Thomas autem Thracia occupa* ta,omnes fibt populos adiunxit,mari(^ ac terra bellum contra Michaelem gcf* fit, dupiieiep uiiff oria excrcitum il li us difiecit, aliumcp fibi filium adoptauit in demortuilocum, cui nomen erat Aiathanas Anaftafius,olim monachus, qui abietflo iâcro habitu,militarem ueftê acccpit. Michael eô eft defperationis de* dudus, ut ex arce Conftantini Peram oppidulum, ferream cathenam produ* xeritjUt fecuriora à tyranno intus feruarentur. SedThomas ciuitatem petens, terra marim ingentem duxit excrcitum, quo ferream hanc cathenam dirupit» fperans le facile confequi ingrelTum,fi à ciuibus agnofceretur,ob odium quod îam in Regem concitatum erat. Sed urbis euftodes ubi paratos reperit,defpc dccidens abtjt, ad tcmplum facerrimum diuinorum Anargyrorum Paulini, hoc eft qui argentu pecunias alpernanturjeligioforum cairra locat,amp; ualft circundat.aliquotcp diebus fead pugnam terra mari^ accingir,admotis urbis mœnibus machinis,fcaliscp ac cçteris bellicis inftrumentis.Scd ubi irritus eins crat conatuSjiriThraciam c5ce(sir,illichybcrnaturus:incunteuere,urbemite' * rum pedeftrinaualii^ obfidione cingit. Michael hac hyeme ingentem parauç* rat cxercirû,quem multis pollicitationibus erexit,ac hofte turn fecuro, nihil^ metuenre,e diuerfis urbis portis inlperato cmifit, tyranni^ excrcitum difîecic fubito rèrrore,acfugauit,multis cæns. Èademcp tempeftate fuis rcgqs trircmi* bus claflem tyrannicam aggreiîus, cùm impetum trircmium ferre non pofltG continentem pctqf, hic pars milirum in fugam uerla, pars ad Regem defend’ Sic fortuna Si terra Si mari mutata, tyrannum deferuit. Sed pcrtinaxnecual' lum rcliquif,nec bellum dcrredfauit, nouum ex Græcia excrcitum accerfit,re* migio per Lyridas traiedum. Cui Michaelis clafsis infidias locat, Si nodu ali* quas triremes igné concremat,aliquas nihil talc timentes capit,paucis relidîft, j» lt;n terrain fugientibus.Praefuerat exercif ui terrefiri Theophilus hlius Thomac: fediam nulla amplius ui(5loriaThomaccelsit. Etiam famahuiusinteftinibeU* ad Moriagon Bulgarorum principem, qui triennales inducias cum Leone P® pigerat,dcfccndit:qui Romanorum amicus,ultro in auxilium Regis uenit,ca* llracp propc Ccdoi^um locat: quaeres maximo terrorcThomam affecit. Qi”* difùfus fimul Si ciuitatem obfidere, Si Bulgaris refiftereunocxercitu,inutile arbitratus ipfum diuidere, totisuiribus contra Bulgaresiuit: à quibus uidî^^® éft,multis egfis, multis captis,multis in acinacem Barbaricam confugientibuS) ne ab hoftibus caperentur, fed ibi rerum exitum expedantibus. Vidoria pO' titi BulgarijOnufti præda, domum fuperbiores rcdeûnuitfium uero tyrannum 4’ multi deferunt, ad Michaelem deficiêtes. Thomas ucro etiam debilior fadus, ab obfidionenon deftitinfed magis idoneum na(fiuslocum,uallo cinxit, tidianae pracdæ intentus:unde graue ciuium odium incidit, qui ufqueadco M* chaelcm im^ulerunt, ut totis uiribus hoftem aggrederetur : qui manus confe* ruit cum Thoma, eumep ufque in Adrianopolim fugauit, multis militibus ptis,multisinpatriamfuam abeötibus.Michael obfidione Adrianopolim ein* Xitjfame^ ac inopia oppidanos cocgit,ut Thomam illi in manus traderenud quo triftem Michael,manibus pedibusœ rruncatojriumphum cgit. Et quum »nqiiifitionem coniuratorum ageret,mulris depra-henfis, Examulio fuadente deftitit, multiscp cruciatibus tandem iugulauir. Filius huius adoptiuus, qufin 5 oppidum Byzies confugerat,in cuftodia feruatus, crudeliter tandem cum p' tre matfiatus eft. Talern exitum fortitus eft Thomas ob infolcntiam fuam. witatesautem Thraciac poft mortem Thomae in priftinaperfeuerabant p«’’'**
-ocr page 275-MICHAEL THRAVLV s.
nacia ac dcfedtione, ob odium contra Regem iam diu contracîum ; Panium præfertim âf Pèrinthus,quae à ueteribus Heraclea appellahatur. Panium tarne capitur,quod mœnibus tcrræmotu collapfis fàcilem hoftibusaditû præbutt. Heraclea ea parte,qua ad mare uergit,oppugnafa eft.Michàèl trophæum refc ' rens reuertitur, adducflis in afino fedentibus in theatrum ubi equorum certa-men erat,qui partibus Thomas fauerât, quos exilio mulCrauit. Nec alia pœna affecit,prçter Cheream 6cZagorenum,quos interfecitrquôd ne pöft morterrt quidem Thomæ arces,quas in euftodia habuerant,reftiruerc uoluerunc. Hac Thomp coniuratorumcR confpiratione facQum eft,ut Agâreni,amp; qui ad Occà fum habitanr,acIberiæunum colunt,ducem adirent,qucm Amermumnen ap pellabant,petentes ab eo colonias deduci,ôô propter loci anguftiatn,ôc’ gentium multitudinem. Quod hic pollicitus, triremes paratjinfulascnRomanorum inuadit,praedatur^, ÔC. in Cretam ufqj perueninquam cùm omnium rerum fc-raciffîmam amp;nbsp;abundantem inueniret,pluribus in prædam emiOis, ipfc euftodi am infularû tcnuit,SC tandem euaftauir. Agarenis autem id çgreferentibus,qui Hcorum amœnitate capti,libenter hic habitafTentjApothaps Hifpanorû dux, alicubi fe coloniam quærcrercfpondit.Etilico:Regionem hichabetis,inquif, mellcôt: latfîe flucntem,etmulicrum copiam,è quibus gignerefihos poten tis. Quaratione periüafi,infulam Agarenicapiunt, SC quolcûqj hicrepertös in ca Ptiuitatem redigunt : ubi Cyrillus Corting epifeopus martyrium ob Chrifti a* morcm paflüs eft. Contra hanc Agaren orum claiïem, Imperator infignem e-mific excrcitum:qui adeo uitflus eft ab Agarenis,ut pauci rebdli fint,qui in pa-triam nuncium retulcrint. Qua re motus Imperator, claflêm magnâ inftaurat: cui Craterum pracfecit,ut Agarenos dcbellaret,quimox hoftibus congreiîus, uiâor multos captiuos abegit, amp;nbsp;uieftoria elatus, quafi omnes deuiciliér, ho-ftes contémptui habuit,uoluptatibus,ocio amp;nbsp;fomno irtclufît. Quos Agareni ^dorti,media nodîemaximo ftrepituita cecideriSt, ut uix calamitatis nuneius mperefl'et. Craterus nauicula elapius, redutftus eft,6C in crucem aft'ixus. Sub-ruiflus Oryphas dux noua clafîc,audactam eorum qui in Creta erant repreffît;
30 Hic Michael cùm poft primam uxorem mortuam'Euphrofynen Conftantinii Irene matre excecati,filiam duxi(ret,monachâ ÔC ronfam ab exilio redemitî promittente Senatu,filios ex ea natos, futuros fibi reges. Sed cùm annis odo ô^menfibus nouem crudeliftîmè imperaflètjCorreptus phrenetide, profluuid uentris,animam cxcacauif,filio fuperftite relido.Sub quo Dalmatia,que Ro, fuberat imperio,defecit,EtSarraccni duce Sabba,Mauricp ex Aphrica traijei-cnteSjUrbemRomanaminuadere tentarunt.Vaticartum nullis adhuemuniti-onibus feptum,facilè adepti. Iniedis flammis,füburbia deuaftâr, SC obfidtone Romam cingunt. Sed aduentu Guidonis cum auxilqs, Italiam rclinquunt, SC Siciliam inuadunt. Non potuit turn Ludouicus Imperator Occidenns, à Pal’ fchale pontificeper oratores moueri,ut ôpem ferret,caufatus earn iniuriâ per-tinere ad Michaels, cuius efletSicilia.Habuit autem Michael fodus cum Lu-douico ImperatorCjCui oratores mifit,ÔC cum ij s opéra Dionylij, ur luprà feri-pfimus. Hæc ex loanne Monacho,ÔC recentioribus Blondo ac Sabellico, qui latiffîmè libro tertio primæDecadis,de bello Siciliac hac tempeftate fado feri bit: quæ feiens SC uolens prætereo. Dicitur tune uetus oraculum fuum fuil-feuaticinium aflequutum,remfcilicetRomanam inlapfum præcipitem iturâj principatum malorum in terra futurum,quando Dracon Babylonig domi-nabitur impedita lingua, QC auariffîmus, qualis hiç uirfuit, balbutiens, Sc âuagt; tusadmodum»
S'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U lit} THEQ^
-ocr page 276-IOAN. C V S P I N I A N I
THEOPHILVS C AES ARgt;
HE 0 P niL r J,filiusMichaelisTraulijmpcnu aflequutii«» pn'mùm in eos animaduertebatueluti inhomiddas, qui Lco nem trucidarût,licet patrem adiuuiffent:ut pares audaciç po® nas illisretribueretjhocfeinmandatisàpatrehaberedicens. Oehi’nc nouercâ rcgia expulic, priftino eam monafteno indu ___________ dcnSjtn principis infula : non obftante quod confulares uiros Àlichael iuramento adcgilîcr,ut eam fe mortuo Reginam uenerarentur,amp;^ ’® feruarent. Alioqui uir iuftus,SCinïufticiæ acerrimus punitor; qui plerunc^fin' gulis hebdomadis fatellitibus cinlt;flus,equefter forum circuire, ôdrcs uena^ les fcifcitan fblituSjædili prçcipiebar,nefraudes in emptionibus permittercnt, iiel adeô conniuerent, In publico fe facilem adeûtibus præbebat ftatis diebus. Scd ad feueritatempropenfior,acriusdeh'(fla punireanuctus,quoduelhi'nC maxime patet.Gùm mulieri querêti de patrono,qui affînis erat Auguftp,quod fuis atdihcqs uicinæ domû obumbraffet, in foro nudatus amp;nbsp;fuftibus cacfus eft, ÔC eins to ta domus mulieri eft data. Simuletiam eius feueritasinhoc cogno-' fcitur,quôd onerariam nauem quæ ex Syria Auguftæ nefcio quas merces ad' uexerat,nicrgi iuffît,non fine iniuria SC iatftura Reginç,quôd regibus non lic^ ret uidlum qupftumcç plebeijs præripere.Sed impius in religionê ôd diuorufli imagines,quas ex paterna æmulatione auerfatus,plurimùm deteftabat.Obi^ rèligioni ftudêtes,obnixè à fimulachrorum honore reuocare laborauif,ut fusf fièrent impietatis' participes.Non aftêntientes,crudeliter puniuit.Solebatillo^ impudico oreidolomanes, id eft imaginûfurore correptosappellare:cû tatnS eius uxor iancftorû imagines ueneraretur religiofiftime,amp; coleret pientiflini^gt; Duclurus enim uxorê multas uirgines forma ôi pulchritudine infignes undi' que ex omnibus regionibus fecit difquirere,inter quas Cafia quædâ nomin^» forma prçftanti,ftemmate antiquo nobiliflimo^,et facundia mirabili,reliquat antecellebat.TheophilusdelecftumfacienSjpomum aureuaccepigutinfign“’ 3® ri ôd pulchriori amoris daret. Omnes itaep contemplatus ordine, Cafi^ pulchritudinem in primis admirabatur, eamœ accedens uelutidaturus ponii’j Aniuliere (inquit ) prodit malitia. Cui placide amp;iumma cum uerecundiajCO' lorerubeo perfufa Cafia refpondicEtpermulieres bona coalefcunt. Quibu« uerbis quafi fulmine attonitus Cçfar,obticuit.Hanc prætergreftus,Theodore Paphlagonç pomum donauit. Quod Cafia uidit,defperansfeamplius futU' ram reginam,monachalem ueftem induit, fîChabitui huic nomen dédit, ufqj hodie permanet: Deo^ fe dedicans, religiofamuitam uixit, corruptibd^ amp;nbsp;caducum hocregnumcômutauitin cœlefte: difeiplinis dedita,libroscon' feripfir,qui ad bec ufqj têpora durare feruntur.Rex uero Theodorâ duxit uxo l'’ rcm,amp; in nuptijs coronam regalem obtulit,Auguftam^ appellauitErat aut^ reginæ patriaPaplagonia,parentesMarinus ôdTheocftiftc, eius regionis biliflîmi,ac fimulreligiofilsimi, SCqui maximediuorum imaginesuenerareO' tur. Fuit mater cum filia apud regem,quaî cognomine dicebatur Florina. patricia dignitate donata,monafterium eft ingrefla Gaftriarum, quafi uerber’ torium dicasiquod ut multi tradunt,ipfa ædificauit.Genuit aûtTheophilus uxoreTheodora,primùmquincpfiltolas,Theclam,Annam,Anaftafiâ,Puftl’^ riam,5C Mariam : quæ ad auiam in monafterium,ut neptes (olent,itabant. So' lebat hgc pientiftîma auia puellas munufeulis illelt;ftare,amp;faneftorum imaginé puellarüm capitibus annexuiqeascp uencrari docuit, ex arcula eas deproffl^^» î® femper nouas Ôc^pulchris coloribus adornatas, quibus oblecftebantur pu^'^' læ. Redeuntes rex pater, filiolas interrogate folebat : Ecquid apud auiam bc' retfqug diceretf’qug donaretfAlijs filentibus,Pulcheria infantula balbuti^'^f*
-ocr page 277-T H E o P H 1 L V s C AE 5 A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237
ore: Mi pater,inquît,quot habet auia noftra in fua arcula Ninia ( ûc infans ap* pellabat imagines)hæc capitibus noftn's imponit, hæc oiculamur, hæc faluta* mus bonis uerbis ut docet. Imperator mox intellexit,auiam docere pucllulas iraaginum cultum. Interdixititacçfiliolis,ne amplius itarent ad auiam. Nil ma Il tarnen aufus contra focrum Theodiften, uel ob reuerêriam,uel ob uirtutem matronæ,quæ crcbrôeum obiu^arcfolita,quôdcôtraOrthodoxos fentirer, amp;nbsp;opprobres facras imagines amceret,odium fubditorum concitatum iri aflc uerabatconftanter. Non minus uenerabatur fandorum ftmulachra ô^imalt; ’ ginesreginaipfa, quæpeculiariquodamlarariofacras ftatuas colebat. Cùm ’0 autem Nanus quidam Deuderi nomine, quem rex in delicqs habebat, ftultu* lus balburiens, adReginamuenirct, inuenit earnfacrasimaginesadorantem clam marito,qui uchementer eas deteftabatur.Cum autem homuncio ill e Re ginain interrogaret : Ecquid hie effetr'Refpondiqthalami elfe Ninia; quæ hox j munculusilleRegi prandenti narrauit:inrerrogatiis unde uenireqa Mana,in* quit(fic enim Reginam appellabat)que pulchra Sc plena habet Ninia.Rcx fta tim imagines fufpicatus,ira concitus,ad Reginam ucnir, contumelqs earn aglt; grefi'uSjidololatra appellabat,uerba ftulti repetens quæ audiuit. At hæc cauta tiirum pulchre elufit.Deuderus(inquit)non Gmulachra apud me uidit,fed me coram fpeculo comantem,reuerberatas imagines reddenrc,quasNiniaillefu 20 fpicatuSjCredidit.Qtto commente maritiiram fedauir,6(^ furorem comprelTit. QyiinreligiofosSi^ imaginumcultoresmirum inmoduminfaniebat: immo amp;^inimaginum pi(flores,in quos pari furore defeuicbat. Erat enim per hpc tê pbramonachus quidam Lazarus,qui pingendo celebcrrimus habebatur.quê uerberibus cæfum, in carcerem detrulit, cC laminis ferreis ac ignitis palmas c* Xuflitjobhoc folùm quod imagines fanôorum,prohibitusiterûpinxifi'et.Sed «liuina adiuto gratia, carcere exempto, reddita eft priftina ualetudo : ut poft ’iiortem tyranni, Inuulachru Saluatoris tanta arte ac tanto ingenio pingcrer, '’tomnis pofteritas pr o rei dignitate uix fan's admirari poftet. Viros ante fan* dûs acconfeftbresTheophenem ÔCTheodorum germanes fratresuerbera* 30 tos,nigris notis in facie notaijit,^c frontibus eorS carmina Iambica,quæ apud Zonaram extant,infcripfinfanCt/.ftimuni autem Methodium,qui deinde patri archalemfedem decorauit,quod fuæ' prauçfidei aduerfabatur,poft colaphos, uerbera, SC dentium euulfiones,infulam Pannon'm, ab alqs Antigoni diâam, tdegauincum^ duobus latronibus in monumentu uiuos inclufit,altero niox «lortuo inedia.Septem fertur annis hoc fepulchro inclufus inediam pertulifte Hit diuinus, amp;nbsp;deinde exclufus in templo quoda permanfifte à neminc uifus, nifiafuominiftro ôdàRege. Quadragintaduos fertur corona martyrrj Rex il Icinfigniuifte. Tab's fuit rex infacras imagines 8C uiros religiofos, qui alioqui Rempub.bene curabat, SC ciuitatis mœniain parte maritima collapfarepara* 40 b3t,nragnificentiuscp Sd altius quàm fuerant inftaurauit. T urn Xenoncn,hoc cfthofpitalefccitproprio nomine,inloco ubiprius meretricu diuerforiufuiu Erat prçterea circa uenerea continentifsimus, adeo ut quondâ amorc captus puellul£ucnuftiftîmeformç,que reginçferuiebar,licct nullû eu ea un^ habuif fetcômerciû,Theodora indignante,ucniâpenjfte cofeiêtia morfus ferat.Can tuoblctftabatjamp;muficcs eratftudiofiftimus. luniorchliam plurimùm amauic Mariam,eum quafibigenerûfecit Alcxium, cognomêto di(ftûMofele,uivum Armenû ex généré Crinitorum,qui in flore ætatis erat forma regia et uenufta: quem multis honohbus prac cæteris afïecit,ac demû Cæfarem creauit. dehinc cûexercituin Longobardiam mifit.Mofcle ita eueeftus, no potuit carere inui 50 ^^^Regi em accuiàtus quafi imperiû affe(ftaret,in calumniâ incidinquç uxore ^afilia regis uiuente,non ceftauic. PofteaÇ aût mortua efthæc Cæfàris uxor, ^î'cgi filius natus eft Michael,ftatim hic pofita dignitate, crines fpontè depo fuit,habitum monachalê induit, ac monafteriû Anthemij exatdificauit, in quo
uitam
-ocr page 278-238
I O A N. C V s P 1 N I A N I
Uttam fînnntjSdfepultusiacet. Graflabanturtum per regiones Romanorurn Arabcs:qiiaremotusTheophilusexercitS eduxtt contra hosinfignem,in quo nbsp;[
duo crant prcftanttdimi in bellicis rebus uiri,Manuel fcilicet:qui lua uirtute f' tiam hoftibus, quibus cum fæpilîîmè prius manus conferueratacftrenuilfiuie pugnaueratjCOgnitus crat. Alter Theophobus^genus à Perfis ducenSjeducaquot; tus ramen in ciuitatuni rcgina,aliquandiu in obfeuris latuit : licet eius pater regia Perfarum tribu progenitus,déficiente regia ftirpcapudPerfas,aliusfec5^ hac tribu finxifiet, Sgt;C honoré huic prgripuiiïèt. Abijt itaq? cum filio,SC tandetfl cognitus Theophobus in altioré tortunâ eueéîuSjpatricio honore eft infigni' tus, fororis regis maritus faéîus eft. Erat prætcrea in hoc exercitu Michael 1® Rangabefilius Protoftrator exercitusJioceftjprimipilus.His præftantifsimis dSucibus confifus Theophilus, contra Arabas iuitjocatis in proximo caftris, pro uiribus bene munitis. Sarracenoru dux eratunus ex eorû Satrapis Imbra--el,qui oefto myriadas hominûin exercitu habebat : quibus illic in præfidrjs reli cfiiSjipfe parua manu in patriam reuerfus,no fine fufpicione aut timiditatis aut arrogâtiæ.Pugnatu eft nihilominus,amp; multa hominum millia defiderata funt: demumadliberandum Rom.exercitu inducigfatftefunt.Etnifi Theophobus cum Perfico exercitu militari ingenio Agarenos decepiflèt, ôd ab hoftiûmani bus eripuilïet Theophilû,captus fuilTet Imperator. Qiii poft hanc pugnâ CoU ftâtinopolim cum exercitu reuerfus,facfto fupplementOjmox reuerfus,iteru^ congreiTus, magnam hoftium multitudinem fudit, uiuoscp multos in captiuf rarem redegit. Inter quos captos Agarenusquidâ crat ambidexter,fcholæ gfi diatoriæ princeps, duabus haftis in equo pugnans,quem fecum Impcratoriu triumphumduxit, PofthaciterûegreÔüs Imperator contra Agarenos,infœlf ciflim è pugnauit. ab Agarenis feptus ianiiam capiebatur Imperator, nifi Ma' nuel in confertâhoftiinn aciem fefe proripui(ret,amp; Imperatorem minis,adhof tationibusep impulificqut fe fequeretur illi uiam enfe fuo prçparans, hoffiÔ manus eftugilTer. Sictncolumisreducftusamp;fofpesImperator,Manueliregja munera donauit.Sed non pqtuit Manuel maledicorum linguam,licet uir eflêt ftrenuus ôd miræbonitatis,effugere,quin apudregé affetftatiimperij crimina' ;® returzac fie perfuafus Rex,de eo excçcâdo confultabat. Manuel certior faôus cofilij huius,ad Agarenos defecit,6C illic cotra Perlas multa prçclarè gelltt,cle I eis^ tropheaerexir. Agarenis itaçpadmiratioi elle cœpit,amp;Perfis formidiui- J Theophilus erroréfuum agnofeens, pœnituit tantû fe uirum tam infigni iniU' ria affeciiTe.Chryfemanthû monachû cum fide aciuramento manu fua feripto, ad rcuocandû mittit Manuelem. Edoeftus à monacho 6C perfuafus,Ifmahelita rum Principe Manuel adit,exercitu petit ut Cappadocia inuadat,illic eifefuos delatores quos ulcifei cupiat.SimuIcp eius filiû,quem militaribus difeiplinis la dudSinftituerecœperat,petitutrebusbellicisaIîuefcat. Vtrum^accipitjôdfl' lium Si exercitû,finescp Romanoru attingit:reli(ftis coptjs illic,cum filio ducis 4® Agarenorum Si pauculis Sarracenis, quafi uenatû iret, in regioncm peruenit Romanâ.Filium Ifmahelitarum principi per^ honeftè cum S^arracenis remit' tit.Conftantinopolimipfeingreftus,benigniflimêab Imperatoreftifcipitur,ôlt;^ ftatim magifter equitû créât. Et ut ardiori uinculo eum amoris colligaret,fili' um regis ex facro leuat baptifmate,qué pater mox corona infigniuit,ÔCregetu Romanoru declarauit.Ineunte uere,Imperator rurfus contra Agarenos arma mouet,multa Syrig loca depopulatus,multa obtinuit oppida,etiâZozopctfa ipfam,patriam Amarumnæregiszqui tarnen ut patriæ fuæ parceret,ImperatO' ré cnixè rogabat.Âmarumnes iniquo ferens animo patrie euaftationé,quâup ta chariorem habuif,uiciffîm patriam Theophili Amorium aggreditur,obndi one cingês ualido exercitu. Theophilus patriç fuccurrere conatus,exercinim educitjCui praîfecitTheodorû Fortem.lpfe cum filio Amarumnç congreuus, poft pugng merftû teuertitur.Nam Manuel qui noefturnis prgfidebat uig'^^’
-ocr page 279-L G T H A R I V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î?9
Peifafum proditioncs, qui ad Agarenos erantdefedun, inteUckit; quando* quidem horum linguam callebat. Iuiïît itaqueRegem cum exercitu difcaide-’ re. Amarumnes autem obfidioni Amorrj intentus, ïncurfîonibus crebris op--pidanos urgebat : qui cùm ftreriuifsimè pugnarent, irritos omncs eius reddi-« deruntconatus,adeôutcxpugnationem minimèperti'mcfccrent. Sed qui* dam intus Bœditzis nomine urbem prodidit, in qua magna mulicrum, puc^ lorum ac fcnum multitudo periditata eft : iuuenum ingens turba capta, cap« duces excdlentioreSjCaliftus, CohftantinuSjÔd fortisllieodoius,patricij:plu alij qui militari difciplina SC dignitate infîgnes habebantur. qubs redime te Theophilus muîto ære nequiens, per legatos ad ducem Ifmahelitarum miP ftgt;s,quosignominiofè à fe repulit,Imperatorem ad tantam animi anguftiam re degitjUtiam multos dies ab omni cibo abftinerct, folo frigidiflî’mç aque potu tifuSjUt dyfenteriam incideretn'nteftinis^ collabefatfliSjinualefccnte quotidie roorbojfalutis fuæ nullarnlpê Habens,de regno cœpit cogitare. Vocato adie S^enatuiuramcntum exigit, ut uxorem filiumcp pro regibus fufcipiant, cos^ ^ftuent: quod promilTum facflûqj eft. Cœpit aût maxim èfufpicari Theopho-Hum, que ipfe Pcrfis prçfecerat(habuit enim Imperator Perfarum exercitum) ®4'^ibus ÔC ipfe Rexfuit,licet inuitus, appellatus.Et quanquam ttes myriades M^’3shabuit,diuiferat,SCin diuerfalocadiftribuerat,fufpe(ftû tarnen eûhabuit, îo propter proditionem quam Perfæ attentauerant,multis hune ïnfimulantibus, ^uaperfuafione fatftam. Dum igitur paulatim coi-pusinfumiturj Theophilus times ne eo mortuoTheophobus regnû inuadat,intra regiam contineri iubet. Et cùm iam uires fuæliquefcerent, SC tenuiflîmo filo eius uita teneretur,Theo phobum iubet trucidari,SC eius caputafferri. quod manibus fuis contredîafte fert qs uerbis: Nec tu pofthac Theophobus,nec ego Theophilus ero. Et hoc dido, anima cfflauit,cum iam duodecim annos SC menfes tres regnaflet.Quó tempore uxor ÔC Theoeftifte conabatur imagines lancftorum reftitucre, SC lo' snnem patriarcham Synerefioten,prqecéptoremTheophili, qui Antonio fuo eencrat,ab ccclefiarepellere. nbsp;nbsp;nbsp;nt iubhocimperatofc Sarraceniltaliam iiv
5?grclsi, quampopulatiftint: 0^ cum Veneti auxilio occurrerent, eorum naues Pirtim nauftagio, partim oppugnatione fra(ftæ,fubmerfæ funt. Eft tamen Ra gufiutn amp;nbsp;Ancona urbs à Sarracenis euaftata, SCfinus Crotoniates popular Ris,ut recentiores Annales produnt. Hæc magna ex parte fumpfimus ac mil tuatifumus àlohanneMonaçho » Sed nunçreuertamur ad Occidentales rum Imperatores,
Lotharivs c ae s a rgt;
LOTHAR.I vs SECVNDVS. 40
or H r s filius fuit LudouiciPq Imperatoris,ex Herz mingardaconiuge,uiuopatre ItaliæRexôCCæfar deftgnaz tus:poft paths obitum diro auipicio ÔC infœlicibus auibus im perium aggreftus, quod maximus ftirpis eftet, amp;nbsp;iain Auguz ftusdeftinatus,adfe omniareuocabat.Etquinc patri quidem ___, Auguftopeperciflet,multoferociorinfratreserat:obidadz uedusfratris cupiditatem communi animo confiliocp bellum gefterStLudoz meus amp;nbsp;Carolus,qui poft Caluus didus eft.Inuenio in Francorum annalibus, Eotharium SC Ludouicum fratres in Carolum infurrexifte,quod nobiliori paz 50 tçrnaî poffefsionis parte,hasres à patre inftitutus, licet ex altera eftet uxore naz tys,par tah-ien illis in capienda haereditate fa (ftus,indignationem fratribus auz ^’^’^g^ritem idcirco,quàm maximum^ qmTqp poterat exercitu comparât, M. infinibus Altifiodorenfis agri ad FomoniacS uicum edueftis coptjs manus confç*
-ocr page 280-24-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N I A N I
confcrunt;fitingcns pugna die fancflifRmo refurreÆonis Domini,cùtn utricp altcros quieturos ob dicicclebritatem fpcrarcnt. Vtrinq; édita maxima ftra' gCjOmnis quoq^nobilitasFracica caefa eft,tarn pertinaci inter fecertamine pt* gnarunt. Carolus fugientibus fratribus fuperior euafit: Si ne uicftis colligerid* uircs ipaciû præbcret, Aquiigranû, quo Lotharius Si Ludouicus cofugeranG uicftorem exercitum deduct tLotharius recepta uxore Si liberis,primùm Lug dunum, turn Vtcnnam confugit. Sunt dehinc tn annS indudæ tndtclæ, deft' cfttcp utrincp quadrageni pro ceres,quoriï fide prudêtia^ pax inter fra tres conj poni polfet. nam utrincp uires fit erant attenuatæ, fracftæcç adeô, ut non modo ad am pliandos regni fines non fufficerent,fed ne ad tuendos quidcmztam cru* '• delis ftrages interîratres fada eft. Forte diuino id acctditiudicio, quôd impi) filrj inpatrem fuum Ludouicum Pium(utfuprà fcripfimus)fuerant, banc pœ' nam merebanuFeruntur regni proceres banc concordie formulam inueniift» ut CarolusRex Franciædiceretur, quæÂrari,Rhodano,Scaldc,MofaacPi' renæo faltucontineretunLüdouicus Germaniç RexBaioariam poftîdcret,S^ omnem Germaniam uftp âd Rbeni fluenta,cum nonnullis circumadiacêtibus ciuitatibus Si pagis trans Rb enum,ob uini copiam regni admodum acceptiS' Quæquidcm diuifioufipbodie duo Francorum régna, Occidentalefcilic^^ Franciac,amp; Orientale Francorum,diucrfa effecit. Porro Lotharius Imperatot maior natu, médius inter utrofque incedens, quæ media eft, Gallia Belgicam Si regnum Prouinciac cum Auftrafia, Si ea portione terræ quam aliqui ab co Lotbaringiam appellatam fcnbunr,accepit : cum iam Italiam Si urbis Roru^' næpotentiam Si dignitatem pofiidcret. Piptni adolefcentis refpedus nullu® i5gt;4 extitit. Quo dolore addudus cum omnia agit, molitur^, comprehcnfus,ilt;'
cœnobium tondendus traditurSueftîone ad S. Mcdardum. Sed duobus mO nachis confenticntibus, opemcp ferentibus,fuga dilapfus, denuô captus, ciJ' ftodiae mancipatur. Fuit autem hic Pipinus filius Pipini,filij Ludouici Pq lui' peratoris,qucm pater Drogoni Metenfi cpifcopo patruo puerijadolefcciuu' lum tradidit inftituendum,ut ecclefiafticis dogmatis imbueretur. Sed Lotha' rius eius frater contra partis uoluntatem, quôd miræ eftèt pulchritudinis, ab' 5“ ftraxit il^um ui. EtcûmLudouicusrégna interfilios diuidcret, Aquitaniaiu illi prouinciam dédit: fed ebrietati dcditus Si crapulæ, cùm prouincia undilt;^ uaftareturimpunCjmaligniscp quibufcpgraiTantibuSjab indigenis captus,O rolotradituseftîquieumconfilio Eptîcoporum monafterio inclufit. Subio tempus Normanni Britannicum mare occupantes, Ligeris fluuij oftia ingt^' fijtepentina irruptionc loca adiacentta cedibus, igné ac rapinis populati fun^' crant Danis finitimi, Oceani accolæ, reliquiae gentium Scptentrionaliuni: quos Carolus Magnus dcuicit,piraticam exercentes, oræ tantûmaritimaciu' fefti, qui ad primum Francorum occurfum refugiebant. Sed tarnen Franciagt;u continuo latrocinio adeô infeftabanc, ut fub nullo alio bofte tantu afflidaret- ’ Luteciâ ingenti præda fpoliâtcs,primùm dulcedine Ip ol q alledi, reuerfi Manetes inuadunt Sabbato S. Pafchac, Si epifcopum cum clero facris intêtos obtruncant.Dehinc Andegauum diripiunt,ac T uronenfem urbem fuga ciüi' irmdefertam ipoliant.Templum S.Martiniincendiodefœdanr,abdudisom' nibus quae agi fertig poterantzmorari diutius non aufi, aduentante cum cxct' citu Carolo Caluo,cuius hoc erat ea tempeftare regnum, Lotharius autem lui pcrator, feu tacdio præfentis uitæ permotus, feu pcenitudinc peccatorum, religione,diftributafilr)s hgreditate,monachum profefliis eft.-Prumiam mona fterium,quod ipfefundauerat,fecedens.Eft autem id cœnobium in Lothorin' gia,ordinisS.Benedi(fti,quodalr)sPruliacumdicitur;undcerarabbasilftR^' ' gino,qui Annales ex fide fine uerborum lenocinio confcripfir, èquibusmuita huius feculi gefta excerpfimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Habuit autemuxoremLotharius Hermingardem, cuiusfamiliam hacrr'
-ocr page 281-L o T H A R t V s CAESAR.
24.»
nus non compcri, matronam nobilem ac pudicam : quæ tres ci fîlio.s pcperit, LudouiCtim,Lotharium, amp;nbsp;Carolum,qui triennio ante maritum, diem lu uni dauGt.Sed cùm iarn decemannis imperaflètLotharius,conuocatisRegnipri ip5 mohbus,fie inter fîlios régna partitus eft.Ludouicum cofortem imperij fecir, eicpltaliam Augufticp nomen tradidit.Lothario autem Auftrafiam amp;Lothagt;-n'ngiam diôlam:Caroloaûtminorinatu,Pfouinciæregnum,quod olim Nar.--bónenfis appellabatur Gallia.Sic ordinatis regnis,feculo ualedixit,SC religio^ fifsimè reliquum tem pus tranfegit, in monafterio claudens fuum diem tertio kalend.Ocfîobris, Anno noftræ iàlutis oôèingentefimo quinquagefimoquin-
'° cOjCÙm regnafiêt annis xvi. In choro eius cœnobij extruefi-o fepulchro condu tus,fupcr cuius morte admtrandus eft circumlatus rumor. Haud diu luperftes patri iuniorfilius Carolus Prouinciç rex, fra tribus Ludouico ac Lothario he-fcditatemjquam fine certamine inter fe diuiferunt,reliquir.Ludouico Prouin-riafcih'cet, quod ea continens Italiæfit, Tranfiurenfis autem Burgundia Lothario euenit.Scd is fuam uitam infigni dedecore commaculauit.iSjam Thiet-burgam fororem Hugberti abbatis ( cui ducatûinter luram louis monteni tonimifit) duxit uxorcm,unde multa mala fequuta funt.Quandoquidem eius tonfuctudine pertefus,ob amorem Vualtradæ côcubinæ, quam deperibaqdi t’ortium afl'equutus efi:,autoribus Guntharioepifeopo Colonienfi, cuiusnegt; ptem fefe ducQurum fimulabat uxorem, amp;Thietgando Treuerenfi epifeopo, tiiro fimplici SC feripturarum ignaro : à quibus ci concefEim eft, ut denuo poC-^ftuxorem dueerc. Etcum Guntharij neptisfponiâ adducereturregiLotha-^’Ojierncltantumconftuprataab eo,cumcachinno eftauunculo remiffajôC v ualtrada concubina in thorum coniugalê illata. Quôd ægreferentes Thiet-burgxreginæfratres NicolaofummoPontificiconquefti funt: quimiffisle-S^tis rem ipfam plené didicit,utrumcç epifeopum, Colonienfem 5C Treueren
‘^ignitace priuauit,ÔCannotauitanathemate, quôd fine cauià diuortiumfe fhient:qui paulo pofi exules rnortui funt. Lotharius autem communione pio
' ptiuatus, cum Romam pôft obitum Nicolai Pontificis ad Adrianum ue-'^‘uet, ut fe ab anathemate liberaret, fimulata pœnitentia corpus Euchariftiæ manibus fummi Pontificis, cum fua nobilitate accipiens, in reditu ex urbe §''aui eft oppreflus morbo,ÔC Placentiæ diem fuum claufit .Tanta autem ftra-ges in exercitu fuo fada eft,ut non pefte,fed hoftili gladio uiderentur cecidif-ƒ‘^'^’S’ttircorruitregniFranciaenobilitas,SCLotharius miferandumefta-”^ptus uitæ fuæ exitum. Talis itaep finis fuit huius Imperatoris amp;nbsp;fuorum libe jotutn,fQio Ludouico,qui pôft in imperio fucceflerat,fuperftite : de quo pau-pPoftlatius fcribemus.Hæcex Annalibus Reginonisabbatis, ex Roberti '^2guini hiftoriarum libro v. ex Pauli Aemilij libro tertio excerpfimus, Epdé tioltro more hoc tetraftichon fubiunximus:
T®
inßdijs ß-atrum per multd Lothdriuf dilm, Cogitur in partes ßcindere régna nouM.
Turbos utßigiat,iuto committit babenos linperij,lt;:::r Prumite triflia clauüra fubit,
Subiungamusnunciterum Græcum SC Orientalem imperatorem, antequä ^'Jouicum defcribamus.
X Michael
-ocr page 282-Z
lOAN. CVSPINIANI
E t hkfiiius fuit Theophiliôt^ Theodoræ, quipatrc
jUtfœmineum imperium
s mortuo fuperftes, imperium cum matre eft aflequutus.Nam ® puerhabenasimperfj adminiftrareimparerat. Et Irenes ma' ■■-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftantini adminiftratio fecit, utfœmineum imperium
erat. Et Irenes ffla'
haud illibenter fufeiperent Græci.Habuit autem prgeeptores ææs Manuelem SCTheocftiftum patricium, qui puerum guberna' bant.Theodora autem regina imperium adminiftrâs, in primis ftuduit tumuf turn fedare,qui iam contra fa eras imagines excitatus,fautorê habuit patricium igt; Theocftiftunnquod erat Manueli contrarium,qui alteri opinioni adhæfi't. Sed hoc fuit negocium in aliud tempus referuatum,admodum commodum.Nam mox grauis ægritudo hune corripuit, ut iam de eius falute deiperaretur. Sed cûm monachi quidam ei confulerêt ,utimaginum cultum reduceret, amp;nbsp;opera fua reginam iuuaret,mox recupératurum fanitatem prifeam amp;nbsp;corporis ac ani mi ualctudinem,promittebant.Quodfe fadîurum recipiens, fanatus eft, régi' nam^adiuuitutfacrarumimaginum cultus denuo crigeretur. Hincpaffîmôi^ înater eius, amp;nbsp;omnes affines eius patricij amp;nbsp;confulares, imagines uenerabam tur.Reuocati omnes ab exilio,mifïiin infulas àTheophilo,amp; qui carcere detf nebantur,liberati funt.Edicfto hinc publico cautum,ut cotra hæreticos paflîm jJ ageretur: quare eft orthodoxorûmultitudo mirum in modum quàm citiffime au(fta,amp; Iohannes Patriarcha uenefîcus fede pontificali deturbatus, in eiusep locûfurrogatus uir fancfîimonia præcipuus Methodius, qui congregatispoa tificibus Ôl clerOjiàcris imaginibus fuumreftituit honorê.In quo quidem com ucntu Regina iàcerdotes SC epifcopos omneis obnixèrogaflelegirur, utpt^' ces Dco omnes deuotepromariti fuidelicfîis falutefunderent, quömul toru prcces Deus opt.max.exaudire ab omnibus orthodoxis credatur. lohau nés autem patriarcha in quoddam monafteriûrelegatus,cùm inueniflet Chm fti faluatoris imaginemjamp; eius puriflîmæ genitricis MariæjOculos illis effodit-Ob idindignataRegina, impio oculos pariteriullîtefFodi. Sed quidamirai^ }’ Reginæ mitiganteSjhunc abduxerut:eft nihilominus ucrberibus cxfus,S( du centis plagis oneratus.Sed cum fe uindicare de Methodio no facilepoflet, feu tores inuenit,qui calumniâ fancffo uiro intenderent. CorruperûtnantjhipU' blicum fcortum multa pecunia, efïecerûtcp ut hune ftupri aceufaret coram tius Senatus primoribus;quæ omnia Methodius æquo animo tulit.Nam,Co' feia mens reeffi famæ periuria ridet. Sed calumniatores haud ceflàntes mok'' fliam ftruereuiro fanéio,indies in iudicio,ÔC coram Manuele magiftro, conui ctjs innocentem onerabant,amp;calumntjs:eo^ impuleruntuirum iandimonfe prgditum, ut corâ Manuele magiftro, multisq^ primoribus Senatus, nulla alfe purgationeuteretur,nifi paucis uerbis præfatus,limbo ueftis fubdu(fto,mcm^ brum uirile tabidum amp;nbsp;eneruatum oftenderet: unde facile obuium cuiqjfuk) ipfum ad res Venereas inhabilem, membru haud efle idoneum. Quod Ot' thodoxis lætitiam, calumniatoribus uerô amp;nbsp;fycophantis mœfticiam peperk Cum^ uir fanclus rogaretur,unde tabes membri, an ex ægritudine prouenif fetc'non ft'ne pudorerefpondinOlim cum uitam Romæageret,à dgmonecrc' brius elfe carnis igné correptû:SC cum palTio hæc increuiflèt, amp;nbsp;amoris incem dium quotidie exardefceret,timês ne uitæ continentiâ amitteret, faneftos apQ ftolos Petrum amp;nbsp;Paulû fummis precibus rogafle,ut périclitant! opem ferrent. Et cum inceflanter fie orarem, noefte (inquit) quadam mihi dormienti, aftare duo uiri uifi funt,quorum unus pudenda digitis tangens, Bono efto animo di xit,mox hic ignis extinguetunqui mihi uifus eft adurere pudenda, utprgdo' lore expergikerer. A fomno excitatus, uirile membrû tabidû repen',emop tuumjnec ab eo tempore ullam mihi amplius moleftiâ intulit.Quibus auditis.
Manuel
-ocr page 283-MICHAEL CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24^
Manuel mulicrculaiTs acccrfit,öd aciius inftatut uerS fatea tuf. Tum mox fcor-tum fccleris authores indicat, SC fe pecunqs ac promilfiombus illccflam profit-tetur. Fuiflcnt malefac^orcs hi crudeliffîmè punitijnifi Methodius illos pœna fuis precibus liberalïèt.Iam icat^innotuit palam uirifànlt;fî:itas,amp;delatores oni nibus fadi funt inuifi. Sed ut res bellicas fub id têpus geftas attingamus,Bul ^arorum dux,licet tum effent induciæ ( ut fuperius fcripfimus ) animaduertês amuliere ÔC iuuene imperium Romanorum rc^i,oratores mittit qui bellum in dicent,amp; inducias fuftollât.Qiios benignifîime Regina excipit, tali refpon fb à fe dimittinSe promptam elle SC paratam ad arma fufcipienda:fed cogitare lo .debereBulgarorûregem,fi fe uincat,haudmulcum laudis reportaturum, mu* lierculam uicifîe:fiuerôipfe(ut Deoopt. max. ducefperat)ab eauincatur, quod dedecus incurrat,à muliere uitîfus. Qtiibus uerbis adeô eft territus Bar^ baruSjUt non modo furorem reprimeret, ôé ab armis cefîàret, fed infuper indii das denuo inftauraret amp;nbsp;renouaret. Additæ funt infuper conditiones pacis: ôi taptiua quædam,quæ in regia feruiebat ueluti ferua, foror regis Bulgarorum, teddita eft. ViciflimTheodorusCuphara,uirnobiliffîmus, quiapud Bulga* toscaptiuus erat, eft reftitutus.;Didicit foror regis Bulgarorû, cum eftètinre^ Sh,literas,amp;^ ritum Chriftianû cum baptiftnate fufcepit: reddita^ fratri,ipfum
Chriftianis preceptis inftituit:adhortafa,utido]aahrjceret,etuero Deo otifequia preftarenid quod ctiâ Cuphara, cum effet regt familiarius loquutus, fæpefuadere elaborabat.Et licet rex forori annueret, aufus tarnen non eratre-pente à patria difcedere religione, licet frequêter de Chriftianæfidei myfterfjs Bqueret, amp;nbsp;alios audiret. Acceflîtoccafioaflümendi Chriftianâreligionem: •tam peftis undicp regionem inuafit,ac tam crudeliter undiq? graflaba tur,ut ligt;' bitina no fufficeret.Nemo hoc malû uitare potcrat, ita cadebat ingens popult t^ukitudo. Anxius rex fororê rogauit, ut huicmalo remediùm cogitaret: quac fûluni Chriftum opt.max.faluatorem,et feruatorcm populipereuntis afferuit, ^hunc folum inuocandû cenfuit,qui facile ÔC caliginem pellere,amp;ferenû po^ affcrre aéra. Mox ergo, inquit, tu £C uniucrfa gens tua lauacro baptifmatis 5® abIuere,Sé Chrifti fidêampleéîere,tum mox omnis extinguet mala aeris tem* ptftas.Inuocato itacp auxilioDefutpeftis fedaret, rexbaptizatus cum omni populo,omnes Chriftiani effedi funt,accerfito quodam facrorum pontifice,à quomyfteriafîdei acceperunt : Sé moxpotentia Deiinnotuit, Sé peftis fedata fft.Qliidâ uero è primoribus Bulgarorum indigné ferentes, ducem fuum pa^ trium ritu relinquere, de eo interhciendo confultauerunt. Sed is figno cruets blt;^fcuto fidei munitus,aduerfantium riftt cogttationes,legatoscp ad reginâ mi fitpetitunijUt pars agri plebi daretur. Nâ multitudo Bulgarorû ufcp adeô cre* tittatjUt oppida amplius omnes non caperent : adfjciens æternas cum Ronia* nis inducias,confœdcrationem^ perpétua. Audiuit petitionem Regina, Sé à 4® loco quidicebat Sidenra ( qui primus terminus erat inter Romanos SéBulga tos) quicquid eft agri uf® ad locu qui patria lingua Debeltos appellatur, coii ceffit.Quam regionem Bulgari accipientes,appellauerunt Zagorä: Sé hoc pa élo pertotam Hefperiam pax fuit coftituta. Verfus Orietem uero ingens erat multitudo Manichæorum, qui alio nomine Paulttiani ignobiliori uocabulo à plebeia multitudine appellant,^ Paulo quoda Sé loanne, qui magni apud Ma nichæos nominis erant,Sé hærefiarchæ ac corruptæ fidei autores, lt;^os cæteri æmulati funt.Conftituerat regina hos ad reeftâreuocare fidem, miftîs præftâti bus ôéingenio ôé uirtuteuiris, ut id efficerent. Qui rem non folum infeliciter gefferûtjac fruftra aggrefft funt,uerùm malû illud plus autftum, ôé multa milia 5° hotninum ad hos defecerunnaccedentibus quoep Ifmahelitis, qui contra Ro* manos extiterunt.Interea rex Michael adolefcentiam ingrefîùs,amplius inter pueros no numerandus,uidcns res ac negotia regni interturbata, trifticiâ con fepit.Et ob id ab auunculo Barda ad regnandû excitabatur.Erat autem Sé hic
X ij ex
-ocr page 284-44.4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
extutonbus fuis unus:duo cnim altj, Manuelmagifter SCTheoóbflusDrot^* LogotheteSjfimultates inter fe exercebat:amp; ob id Manuel à palatio cómigf^' uitinædes proprias,adminiftrationem regnideferens,ôô gubernaculû.Qi^o^ BardægratiHimum fuit, cuius ftudium fuit, Theocfîiftû regno deturbare,ne»' bi obftaret quod moliebat,ne ue regno incomodi quippiam fubornaret. nit aût banc eius rei occafionem.Nam cùm rex homuncionem quendâ pæ^^' gogutn indelicqSjaftutum quidem amp;nbsp;uafrum,quodam magiftratuipfuni in“' gniuerat;quod cum mater repraehendere no auderet,Theocffiftus aperte hoc cauillatus, No oportere ( inquit) maiori dignitatehunc ornare,c^ eius con^i' tiopoftularetjiiemagiftratus dignitasuilefceret.Vndefequuta eft controuet' fia inter Theodiftû amp;nbsp;pædagogum,quod in rem fuâ fui confiltj fundameß' tum tranftulit Bardas, Atqp ideo bine uarias de pedagogo regîjs auribus incul cabatcalûnias,bincleuitatêTbeocffiftiuellicabat: uerbis tarnen fimulatis,pc'^' indeutmediusinterutrofcp arbiter. Sed cùm ipfeafpiraretadregnum,idalfc' qui non |Sotuit,nifi è medio tolleret TbeoÆftû. Subornauit itaep fateUitcBat das,qui egredientem è rbalamo regingTbeoÆftû iugularet.Solebat enimdc adminiftratione regni fingula referre ad reginâ, quemadmodum referendarl) noftra tempeftate folent.Et cùm in fe nudû enfem ftringere uiderct fàtellitcm, feamno quodam fe fubtexit fugiens, quem nibilominus gladio transfodit. Bardas uentrem eius uibrante perforauit enfe,utTbeoôliftus ilicomoreretur- ’’ Ad infultû ilium excita regina,uidens moribundum Tbeo(51iftum,ôô filiutn fratrem increpat,ac utricp fimilêuitæexitum precatur. Bardas malûadqciens malo,omnia pro arbitrio fuo efficit, reginâ quoep cogitât è palatio deturbare« Qjiæ buius uoluntatis confcia,ne fibi quoep uita eriperetur,ultro cedit è pab' tio. Accerfitis quoqj fenatoribus:Iam,inquit,imperio cedo.Et ne rex dicat,te' gium ærarium inueniife fe uacuum,uobis aftantibus,quç in tbefauro funt,pfO f'eram.Aduocatiscp queftoribus, iubetauri argenticp proferre pondera.At iU* argenti tria milia pondo adelfe fatentur,auri mille amp;nbsp;noningenta centenaria,!* cet Regina maiorem diuitiarum cumulum congeftum fateretur. Et rjs diôb palatio difcefîît.Micbaëlitac^ imperium iam folus obtinens, basimmenfasdf î’ uitias cum mimis,adulatoribus,aurigisqjftatim abliguriuit:amp;utprouerbiotii citur,plenis plauftris omnia exbaufiqdecoxit^. Erat iam tempus, quo diribp tores folentmilitibus ftipendiadiuidere, cum æraria omnia effent exhaufta, quandoquidem iam prodegeratplatanum auream,duosleonesaureos,inub tosep grya:as,cætera^ inftrumenta aurea adornatum regium comparata.Vu' de populus territus,ut numos cuderet,ueftes regales accepit:quibus poftBa' filius regnans ufus eft, qui tria tantum centenaria «x omni tbefauro à ferepcr' ta iurauit. Nee propterea Micbaël matrem quiefcere, licet imperio fe abdicaf fet,permifit:fedcrebris admonitionibus per Bardam,ipfam acfororesitaaffc' cit,omnibusbonis ereptis, quas miferæ poflïdebant, circumferiptis in domo 4’ Barianilocis,ut Theodora dolore confe(fta,monafteriumingrefta, baud diu uixerit.Poft cuius morte,filiæ remanferunt multas exeiulantes miferias. Quas Bafilius Macedon inde educês,inmonafterium adauiam maternam, quæGa ftria uocabatur, deduxit. Matre itacp régis defuncla,Bardas adminiftrationem regni coepit, qui Curopalatem pluris facere uidebatur quam nepotem.Inte-* rea Michael contra Agarenos arma mouit,iam adultus fadïus : Samara ciuitaquot; tem,quæpropeEuphratisiacetfluen ta,obfidens.Ifmaelitæuero,portas urbis obftruentes,intramuros fe continent,timorem^ fimulant. Hinc Romanis ex hac trepidatone audacia creuit, qui intra feptum hoftes occlufos metu puU' renqparuam caftrorum euftodiam agebant. Agareniqui timorem fimulabât, 5’ cùm incuriam hoftium animaduerterent,nihil tale timêtes,nocftuporta erum' punt, amp;nbsp;improuifos incautoscp obruunt, SCftrepituacclamore omnia com' plent, Regium caftrum diripiunt ualio fuperato, impedimenta omnia acre' gios
-ocr page 285-M I C H A E L C Æ S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24^
gi'os apparatus rapiunt.Atilli fugæ feomnes committunt,amp;Maniçhæi openi krcnribuslfmahehris,multos interHciunt,multos capn'uos abduaint. Inter qiios uirf eiât illuftres, à quibus magna pecuniarum fumma pro redemptione rcccperunt.Peditatus omnis captus:amp; nifi celeritatc equï fretus,Rex fuga fibi falutcm inueniHetjCaptus fuiflet.R-euerfus m patriârex, quia Agareniiam Ro manorum agros euaftabantacdepopulabantur,maionbus longe coprjsco* adisjcos iterum adoritur.Sedij peraipcralocorum compendia difperfi,excrgt;' citum regis paiïim aggrediuntur,fuganti^. Etnifi magifter gladiatoriæ dome fticus,Manuel regem texi(rct,iterûcaptiuusinmanushoftiû incidilTet. Cùm lo itacpagri Romanorum uaftarêturundicp,regisauunculusPetronas cumexgt; crcitucontra Agarenos mittitur.Sednonaufusmanus cum hoftibus conféré^ rc,monachum quendâ, quiuicinum montem incoluit,rerum futurarum præ* fcium,SC diuinorû peritum adqt,ab eoq? percuncîîat, an pugnam inire debeat. Cum^ is futurâ polliceretur uicQoriâ, huius perfuafione dult;flus,hoftium exer dtnsaggredit^ac uiôïor euadit.Cadit Agarenorû dux Amer: ÔC cxfugarcrra^ lt;^iis films eiuSjparitercaptiuitatem incidit.Fertur Amcrcaptiuuquendam de nomine loci, rcgionis amp;nbsp;fluuij interroga(îe,ubi pugna conferta eft. Et cum rc' g'oncm Lalacaoncm,Ptofanrc uerô locum ualli,ac Gyrenfluuiûappellari au» kiffet: Omnia(inquit)infaun'a,malum milii pugnæ euêtum minatafunt. Dice îo batcnim Lalacaonêpopuli malum,Ptofantauero cadentem, amp;nbsp;Gyrcncircû» ftlfioncm hoftiûfignificarc.PetronasitacpuicfîorByzantiûcuminfigni trium phoingre(îùs,amp;^ honorificèexceptus, Præpofitus gladiatoriæ domefticus fa» efi. la pridê enim magifter Manuel uita funcftus erat. Nec diu poft amp;nbsp;ipfe ftjperftcs fuit,adcô utBardas omnia pro arbitrio adminiftraret, omnibus alijs aniotis à palatio.Nam cum Michael rex alijs negocijs pofthabitis,folum thea» Ris et equorû agitationibus ftudcret,ipfe imperatoris erat auriga,dum rex aut ciiiTuueheret,aut certaret pro regaliuefte,folitus aurigæueftem induere Nul Fini enim dimifit quauis predirû dignitate,qui non certare cum ipfo,aut equis autenrribus cogeret .Etcùm Dromologothetes praftînu indueret colorem, JO ipfe Ven etu aftui'nebat,amp; cæteros nobiles ita curium exercereiubebat : omni fiudio fis certaminibüs intentus,ut regni adminiftrandi nulläpenitus cura gc^-rerct.Nunciante enim,cùm certamê olim ageret cquorum,Prothonotario, Sa racenos irrupilfc cum exercituin Arelangas,quæ afperius Malangenauocan» tur.indignabundus obtortis in ilium oculis:Stulte,inquit,audes me certamine occupatum appellare,2lt; de Saracenis uerba faceref quafi cura regni tant! non eficr. Bardas igitur rege feita gercnte,omnia infe uertit, omniumepfententia infefetraduxir,adcô ut regio honore potiref: iamcpadimperiûafpirarer,i-no» fioadclfct iuftaoccafio. Summum aûtftudium bonæ defe æftimationi copa» randæ adhibuit.Iam in tanta regis defidia,negle(fta erant penitus philofophiæ 40 ftndia,nec erat quibonis artibus intenderet: quod ignorantia horûqui magi» ftratnm gerebant,accidit. Vt fibi aût famam Bardas aucuparet,fcholas feientia rum triuiales ubiqj ordinauit,ac publicum doccndilocum, profeftoribus^ an nuaftipcndiaamp;publicam prouifionem côftituinhisœinfignêuirum accom» jniinem præceptorem conduxit,cui célébré in philofophia nomen erat,Theo philo olim imperatori charus,quod frequentes ad cum auditores cottidie co» uolarent.Illi nomê erat Eco,que magnis muneribus imperator affccit,amp; pon» tificeni Thcflalonicenfem creaucrat, qui nullum honoréimaginibus cenfebat cxhibêdum:SC ob id eietftus urbe,à Barda reuocatus, omnibus profefl'oribus eftpræfecftus.Et inde ftudium feientiç uigere cocpit,ut breui quidem coalefce 50 ret. Leges ciuilcs récupéra uit, cùm quotidieipfeiudicfis præeflet, ut leges a» miftæôt^obliuionidatæpriftinum uigoremrefumerent. HacreBardas multo jum in fe beneuolcntiâ auxit, qui diieiplinas bonas ab eo inftaurari uidebant. Licet aliæ cius aeftiones amp;nbsp;uita pené'omnis effet expuenda,6C penitus uitupe» X ifi randa
I
-ocr page 286-5-./quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P î N I A N I
randa.Nam uiris fandlis a c religio fis infcnfus crat. quippecùmuencranduï J\]ethodiusannosaliquotccclefiâgubernafler5amp;hincinfacramonafteriam0 naclnis comigrafler,Ignatius ecdcfiæpræpofitusfuerat. Nepos em'm erateX filiaNicephori régis, hh'usqj regis Michaelis Rancabe: qui pofiquâeregnoa Leone deiedus cft,cunuchusfacfius,pofitis capillis,longo labore carnemdo' mauit:à reginaTheodora cùm imperarct, in Conflantinopolitanum patriar cham tandem euedîus.ls cùm Bardam, quod uxorem contra æquitatem oni' nem repudiaucrit, à facro rempli ambitu arceret, indignatus eum ab ccclefij dciecir,multiscpiniurijsafFecit,6Cdemumfcpulchro quodâinclufit:à quo tan' dem extradlus, Mitylenem in exiliû mifius, cû qs omnibus qui ci fauifie nofcC' i’ bâtur.In cuius locû fuffetfius efiuir nobiliflîmus Photius Protho à fecretis, uit cloqucns.Sub id tempus Topothorctæ,id eft,locum tenentcs pótihcis,ut caU fas cognofcerët male de cultu imaginum fentientium,mifri uencrât, quos Bar das in luam moxtraxitfentetiam. Et ideoin templo Apofiolorü congregad, ad ie uocant Ignatium ab cxilio,eumœ morte mulcfiarunt. Neeinterea defift^ bât Agareni Cretam Si Cycladas infulas populari.Quinimo Si Scythæ qui ad Taurum funt,arma mouebant.Fiebant infuper terræmotus horrendi, fed nul' la re Michaël à curfu equorum,in quem omne ftudiü collocauerat, auocari pO tcrat. Quinimo ne in fuis certaminibus impediretur (nam aduentus hoftiuiP) ut fit, aliquando in theatris illi fignificabatur ) fuftulit faces quæ inTharfo, igt;r ' Argæo colle,in Tamo,in Aega:o,in Mimantc,in Cyzico,in Mocylo,in regiO' ne S. Auxentij locis editis cretfiæ crant:quibus accenfis fignificabatur IfinaeH' tarum,Agarenorum,Së hoftium aliorum aduentus: Si turn homines intralota munira fclcrecipiebant,nc in cautiabducerêtur,Barbarorum impetum euitart tes.Cumitacp iis ignibus fiepe ab aurigalibusauocaretur certaminibus, decf^ to cos fuftulit,faftui regali Si fuperbiæ afchbens, facesqj à praecelToribus nulla neceftitate inftitutas caufatus. Sed quam turpiter c5 pueris intra priuatos pa' rietesSicxolctisuixerit,obmittendumpotius cenfeo quam fcribendu:cuirt fatis confier,ipfum impurum hominê,fatuum Si propé befiiam egilTe, nonlm pcrarorem.Venerat autem nuper in amicitiam Michaelis Bafilius Macedo,!^ î’ uenis quidem formx clegantis,cuius præcipuum ftudium fuit in domandisC' quisiquem cùm rex primùm ftabularqs præpofuiffet, eumepProtofiratoraap pcllariiufiifiegdchinccubicularium creafiet,moxBardæbilem mouir, quiiH* infidias firuxinnec minus Bafilius illi,qui iam Cæfar erat, Si regnum fperabat» Mouet rex arma contra Agarenos,utcrcp regem fequitur. Cæfàr infaufio oui* ne in templo beatæ Virginis,quod Odigonappellatur,adoraturus , nullofol' . uenre,ex humeris pallium decidens,fpeeftantibus futurum malum portendir, licet aliqui in regem omenretorqucrent.Cùm itacpin cafiris,quærexf£pett’’ lcadminifiraffêt,Bardasreformaret,ôfmalefa(fia emcndarct,omniaBafilioar ceprareferebat. Quareuicifiim Bafiliusmultis iliumcalumntjsonerabat.Er cùm quondam in regio tentorio manus quafi minabundus moueret, Bafilu'^ acceptis quibufdam coniuratoribus,Bardam etiam ad pedes régis prouolutir acccpit,£lt;inminutilfimas partes diiTecuit. RexreinfecfiaByzâtium redqt,ar: Bafilio Eudociam filiam Inccris cocubinæ fuæ matrimonio iungit, eumcp farcm pronunciat,ac in magna ecclefia Phocium patriarcham iubet diadema' tc ornare. Michael uero ad folirum aurigâdi ftudium er Circenfes ludos reutf [ fus,deditusuino acebrietati, indies ma^ismagiscpdelirauit.Qiiæreseffefgt;r, ut de eius cæde cogitaret Bafilius.Forte celebrauit curfus equorû ad Sanóunr Mimantem:S(^ cùm in coena prope eum a ccumb er et Bafilius Si Eudocia,uinlt;’ madidus,cœpicBafilicinum quondam,qui Bafiltj primus remex erar,maxiuir ) laudare. Si quodoptimus elfer auriga, corporis pulchritudineanteccllcrd omnes fui ordinis. Dehinc purpurei colon's calceamentailli dono dedir,iuP fi tœ ut ea calcearetjinox^ ipfum regem pronundauit, Quod Bafilio n 5 tau’ fulp2'
-ocr page 287-LVD0VIC7S SECVNDV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.7
furpeó:um,quam.höminis jnGniac dehn ujdebatiir: qui paulo antéâb co Cæ^ far pronûciatuSjSt rex erat diadcmate cmcflus. Et ideo ftupefaëîus ucrba quæ dam Michaeli obiecit,ad quæindignatus rex:Nônne (inquit), Bafili, qui tere gem creariiTijpoHum alium quocp regem conftituereÆt forte inlîgnia illi ma* gisquàm tibi couueniunqob corporis proceritatem, QpôdBafiliuS animad-uertens, melius ratus id alios facere, quàm Ce in periculum manifeftum locare: eùm potationibus iam fatigatus effet Michael, Bafilius cubiculum ingrelKis; claues portât ademiqne qui ad cuftodiam thalami deputati erant,portas occlu derenclndecum coniuratoribusintroiens, pauculis cuftodibus qui répugna* lo hantdeturbatiSjRegem aggrediciir.Qihftrepitu armorum experrecHus, cùni infeenfcs ftringiuideret,ambabusmanibus obielt;flis,eft truncatus. Sed non* dum uino exonetatus,nefciens quo fugeret,autquo feuerteret, ueluti ebriuâ 4uantuserat,iacebat.Ciucm quidam iaceqtem enfeperfodir, utinteftinainde profiuerent.Et talem mortem,qualem fibi mater ÔC Bardæ predixerat,meruit. Bafilius regiam occupauit,iu(îîtqûe corpus Michaelis fagulo quo equi coope huntur tetQum, in monafterium Chryfopolis fepeliri. Qui cum matre decent 0lt;^quatuorrcgnauitannos,undecimfolus:utIohannesMonachus jUndchæc ^f^nftulimuSjlatifhinèfcripfit.PaiieaapudLatinos deilloreperi, Redibo nüc Germanos Carfares itcrum,
Î0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ .
LVDOVïCVS SECVNDVS^
qui Caefares fcripferunt, S)C qui annales,etiam ab inch'natio* neimpertj resgeftas,hocinloco narrationesfuas itaconfun* dunt ( quia eodem tempore duo crantLudouici : fenior, qui rexGcrmaniæamp;ßauahaefuit, frater Lotharq imperatoris ôd CaroliCalui:aciunior,filius Lotharij, Imperator poft patrê) ut fæpèquod unius eft,alteri attribuant, econtrariô : ledo*
remqj mirum in modum confundunt.Aliqui Ç quod etiam obferuaui haud ne §li’gcnter)totum hocimpen'j tempus obmittunt. Ego examinatis diligentiflî* 50 me l'rancorû annahbus,ÔL illorum præcipuè qui ea tempeftate uixerunt, qua? ueriffimadeprehendi, annotaui:exfidedignis acreƒcpt,isauroribus ea côfcr» ^’ens,quæ letftorem approbaturum confido, fi lyncerus fuerit,ÔC no malignus intcrpres.Ludouicus itaeç iunior,quem Il.in catalogo Cçfarum appellOjfilius fuit Lotharij Imperatoris, exHermingarde primogenitus, cui pater regnû ka liæamp; imperium uiuus alfignauiqfœliciter gubcrnauit,ut plen'fcp ôd ftupori ôil admirattoni foret.Princepsperhumanus,pins aciuftus, candida fimpheitate, ^pupillorum ac orphanorû tutor fingularis. In liten's tam diuinis quàm fecu* laribus fatis inftru(ftus,confiho promptus. Hic à pâtre confors ad imperiû afci tus, trium filiorum maximus natu, à Sergio Pontificc inuneftus ÔC coronatus, 4-0 comitantc eum Drogone epifcopo.Sed cùm adolcfcens rex non ea religioner qua proauus iucraqiter facereqfed armatus longo armatorum agmine incede ret,amp;iiiurbibus agriscpfierêt à militibus quæ ab exercituferoci fieri alTolenr, à Sergio hortatus ferociam deponeret, ne cœlo pendentem cnfeiii in ie expe* nretur,fed pacatus pofita ferocia templum Dei, ut matores fui, ingredcrcturi Infi^iiitus rex Itahæ,dehinc proclamatus Auguftus,o(ftauo die difccifit ab ur* be. Sarraceni paulo poft regnum Italiæ inuadunt : ex Aphrica uenientes, Be* ncuentumaggrediuntur,acuniuerfam peneregionemillam cædibus, ineen* dtjs, ac ra pints depopulantur. Contra quos Ludouicus Imperator ingenterii exercicum côtrahitiàueritusneaduerfusinnumerabilemhoftiummultitudi* 50 nbsp;nbsp;nbsp;uires regni haud fufficerent, fratrem Lotharium per legatos hortatur, ut
^Ppetias ferat cotra nequiftimam gentem, ad ipforum audacia refrenandam. Eicnihil cuntftatus copias cogit, fratri in auxilium quanta potuit celeritate «cnit, Plurinia turn gefta bella amp;nbsp;fortiter fozlicitcr, Sed Lotharij exercitus
X iitj ex
-ocr page 288-248 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V S P I N 1 A N î
ex calore aëns tempcn'e farigatus,uah'ôs morbos dyfenren'æ, Iicnteriaf, pe* ftis fcbn's^ inci'dit, tandem non fine difpcndio coaëîus cft redire in Fran-* ciam. Erat à Ludoin'co poft Bella côftirutus dux Beneuentanus Adalgifus no mine,qui Græcorum promïflîscorruptus,à Ludouico defeat, cum omnibus Samnq, Campaniæamp; Lucaniæciuitatibus. Imperator Ludouicus certiorfa' (ftuSjCum maxim O exerdtu Beneuentû, ulturus ducis Adalgifi infidelitatem, feiens, ultrô illi occurrit, falfas à fe ealumquot; nias rcpellir, obfequiaoffert, ô^. muneribus priftinam affequitur gratiam, cub pam in alios transfert,fenunquam defeciffeiuramento firmat. SinedifHculta' te Lucaniam di. Samnium in deditionem accipit. Sola Capuamuris confifaac 1’ munitionibus, in rebellione perfeuerabat. Qiiam obfidione cingitundit^jUï nullus excundi intrandi ue effet aditus.Regio undequaep deuaftatur,âgri pO' pulantur, uites, oliueta ac frueftiferæ arbores radicitus excinduntur. Capuani defperatis rebus,urbis epifeopum adeunt ,rogantcp ut accepto diui Germa* ni epifeopi corpore in pheretro,ante caftra imperatoris, fubfequente uniucrquot; fa plebe ^ueniam defecftionisimpetret. Delatum eftitaq; infigni pompa cor* pusS.Germani,Cuius animam uenerabilis pater S.Beneditftusinignealphæ' raabangclis incœlum deferri olim uiderat,adLudouici imperatoris tento* rium.Fufæillic preces St^lachrymac ad pientiftimum Imperatorem,quicùni effet natura plus clemenscp,mifericordiam illis largitus, delieftorum ueniam î’ indulfit,2lt; mox cxercitui ab excidio frutftuum manus abftrahere præcepitbo nus Auguftus. Hac enim uia uel maxime plebs rebellis pacaturquantumuis fërox,fî alimenta refccentur quæin multos annos ucl nunquam recrefccnt.Pul fis itaep Græcis, fingulis urbibus fuos euftodes imponit, ex fatellitum numc' ro,Beneuentum(^ ingreditur, moraturusillicaliquantifpcr.ExcrcituslongO iam laborefeffus, coniugumacliberorum complexus dçfiderarc, ÔC quietciU poftlaborcsoptarecœpit.Idintelligens callidiftîmusAdalgifus, Auguftuin adijr, falfis ac fimulatis uerbis pium Principem fallcrcnifus : Quid inquit,o* pus eft ô Imperator, urbes, oppida, uillas amp;nbsp;agros tuos ac gcntem tuam tibi iam deditanijtanto exercitu indies fpoliare ac deprædarir’tui omnes fumus:lt;i^ 5’ militibus miftîonem, da commeatum eundidomum,utædes,uxores,liberos fuos inuifant, nullo opüs eft iam milite; alioquipaulatim diffluent amp;difpcf' gcritur.PiusPrinceps proditoris uerbis deceptus, exercitum dimifit, amp;cuni paucis corporis cuftodibusremanfit. Adalgifusnaôus occafioncm,inmeri* diecùm Imperator quiefceret,palatium cumeoniuratoribus ingredi tentât Sed ftrepifuarmorum excitatus Imperator, cum fuis,abingreflu illos artet. Cùm itac^ illud non proccderet,palatium flammis abfumere cum Impcratote minatur Adalgifus,nifiiuramentoaffirmer fe abiturum, nbsp;nunquam reditu*
rum Beneiientum, neqp calumniam hanculturum. Tantancceflîrate impliesquot; tus imperator iuraf, poftero dießeneuentum cum fuis exit, Romam^d*quot; ucrtitur,fummoPontificilohanniac Senatui tyrannidem Adelgifi conque* ftus. Qiiimox publicus hoftisiudicatuseft, Sgt;^Imperator iuramento folutus. Benignus Princeps nolens uideri SC non effe bonus, ne à fuis periurus uicfcrc* tur, comparato infigniexercitu, reginam mittit contra Adalgifum. Qtn fuæ nequitiæconfeius, uitam fuga redemit, acin Corficainfula laruit; de cætcris fumptumeftfupplicium. Ferrurfubidtempusimmenfa locuftarum multitu* do,quæaltjs maiorfenis alarum remigîjs, uolitabatab Oriente, cum fenispe* dibus ac duobus dentibus durilîimis,totam penèdeuaftafleGalliam inmenfe Augufto.Et quod mirû cft dilt;ftu,tanto ordineuolitaffe præmiflîs ducibus,qui pridiè caftra metarentur, ut militaris difeiplinain îjsanimalibus ccrnerctur. 5 Qj.iæ fegetes depafeendo detondebat,ut nihil reliquum effet. Volitabat diur* no irinere, quatuor aut quincp millia palTuum. Delata ad mareBrirannicum, cum totam penè terræfuperficiem obrueret, uiolento uentorum flaru in pro* fuuduin
-ocr page 289-L V D o V r C Ç' s s E C V N Ö V Ç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249
fiindum delà ta eft uniuerfalocuftarû copia, amp;nbsp;fubmerfa.Scd rcfufione Occa-ni in. litrora reiet^a congeries, putrcdinein aëris ex fœtore peperit. Vnde finit! inismagna nata eft fames, quam comiratur ingens pcfiilentia, qua rertia pars hominum fertu/abfumpta. Qiio anno etiam Ludouicus Imperator moritur, qui eftincarnationis Domini odringentefimus fepruagefimurquartus. Vnde liquet ipfum deeem noué annis imperafle,non xxi.utuulgares icriptores afie^ tunt, qui ex tranfpofitione notarum numeri xix ôdxxi failuntur.Mortem eius ingês comètes folito rutilantior prtEcefiit,filt; maxima aquarûinundatio. Quo autem genere mortis perieriqnondum repen' : Medioiani dicitur tarnen mot' io tuus.Nam rex Longobardorum erat amp;ilficfepultus. Vxoris neqj nome ncc^ faniiliam,licet ftudiofifiîmé difquifierim,inuenire potui.Filiam lego Hermin^ gardim reliófam, quam Carolus Caluus rex Franciæ Sr imperator fuccedens, 15)7 defpondit confobrino fuo Bofonfieiq} in dótem Prouinciæ regnû dedit.Nani . iucCarolus Caluus Richildem fororem Bofonis, primo concubinam, dehinc tixórem habuit,qiiemadmodüinferius latius fcribemus. Ex qua quidem Fler^ tuingarde,Bofo ctim iam rexBurgûdiæ ui armorum fa (flus efiet, Ludouicuni genuit regem Italiæ,quemBerengariusrex competitor Veronæ cxcçcauimic paulô inferiuSjCÙm de regibus Italiæ fcribemus,copiofius narraturi funius.Ce icrùni quoniam plericp feriptores huic Ludouico Imperatori attribuunt, quæ feniorisLudouiciregisGermaniæfunt,noninutile cenfeo etiam pau(n.ilade deeô annotate,ut errata tollantur.PauIo antè fcripfîmus,Ludouicû Pium tres teliquifièlilios,Lotharium,Ludouicum amp;nbsp;Carolûqui Caluus eft ditflus. Lo^' thariusimperatorfaeflus eft,quifilium fuumLudouicum ILconibrtcm iinpe-fijfcciqde quo iâfcripfimus.Ludouicus fenior alius frater,eft dieftus rex Gcigt; tuaniæ àC Bauariæ, qui fæpe bella cùm fratre Carolo Caluo ob diuifioné regni gelîît, quod pleriq? huic imperatori Ludouico adfcribunt. Et licet fæpe con^ fedérationes amp;nbsp;padla inter fratres interceffiftènqmutua tamen bella frater-’ tias cxpeditioncsfæpeattentarunt. Ludouicus uoluitOccidétalia régna unite On'entalibus,c}uia Carolus rexFrancigOrientalisfuerat.Etproceruin quo 50 tundâfuggeftu, inter fratres fæpe bella excitatafunt, quæ partim per legatos, partim ipfi inter fe compofuerunt.Donee Ludouicus quondam exfolario ca-fimfacienSjCoftani ftegerinôd dehinc,licetmorbum occultarct aliquâdiu, tan deminpalatio Franconefurt mortem obqt, fepultus LoriftæpropëVuorma-tbm, in cœnobio S.Nazari : fed poftquâ Caluus iam imperialem eft adeptus coronam.Hic Ludouicus uxorem habuit Hemmam,nobilifrimam et pudicif- 198 fimamfœminam.Ex qua genuit Ludouicumiuniorem,Germaniæ rcgem;Ca rolomannum regemBauariæ Së ducem Carinthiæ, in Oetingafepultum fuæ 99 fundationiSjPrincipem nulla nonuirtuteinfignem : Pipinum ducem Aquita-niæ,Carolum Crafium poftimperatorem, 8ëHildegardâfiliam. Collige hinc • 40 quàm inepte multi huic feniori Ludouico attribuunt quæ iunioris funt, amp;nbsp;ui-ciifim.Cætera require apudReginonem abbatem,Robertum Gaguinû, Paulum Aemilium Veronéfem,à quibus nos amp;nbsp;hæc excerpfimus,SC alqs.Sed iarri more noftro tetraftichon fubnedamusi
Ominefœlici LudouicuiÇceptrd SecundùSj’ a' pettre fufcépit,fed pâtre proß^eri or.
NrfJ» pdtriii rixdt difjoluit^dehinc Sdrdcenoi Cum ducejdlldces,expulit Itdlid,
50 , nbsp;nbsp;nbsp;priufquam Caroîum Caluum,quibiennio tantum imperio præfuiqfcri
hamuSjiterum ad Græcos migrabimus,Bafilium Macedonem feribêtes. Non • poliunt anni in utroœ imperio refpondere : quâto tarnen uicinius iefe imperia mutuô continguntjfumma cum fide enarrabimus.
Bafiliusi
-ocr page 290-IOAN. C V S P I N 1 A N I
BASILIVS CAESARS
ri multas euoluerunthiftoriaSj non mirâturfi quis nouûs Iio mo aut obfcuri generis,qui nec parentes necpatn'am cicrcp^ teft, fummam rerum nonunquam attinginfatis fie orbemijol uentibus, quæ fummaimis, ÔCiinafupremisfæpe cômifeent-Sichic Bafilius, Homo captiuus inter uenales Conftantïnopo lim olim addudlus, Romanum imperium afïequutus eft.
cet adulatores quidam exArfacidis genus ipfum ducere mentiantur, quôde^ Macedoniafueritoriundus,parentibus obfcurisacpauperibus.Satiseninico flat,cùm Chrumnus Bulgarorum dux Adrianopolimobfideret, quódBafilÓ parentes cum hoc puero nuper nato captiui,in eiusregionem abdudifunt.E’ mortuo Chrumno fucceflbr Bulgarorû dux cum Romanis inducias fecit, qst bus captiui liberati funt. In puericia Bafilius indicia dederat de fe futuri régis, imo amp;nbsp;ininfantia potius. Cùm enim parentes in agro rufticarêtur, amp;nbsp;puerufS in foie dormientc ponerent,aquila ex alto deuolans, paflîs alis dormienti ro umbram fecit.Mater territa nequid mali infans à rapace pateretur alite, trc' mebunda accurrit, aquilam lapidibus abigit : qua reuerfa ad opus, aquila it^' tum delapfa, alis puerum obtegit. Mater denuo uociferans auem confpicaW, accurrit:fed intra ferediens,omen accipit, filiumep futurum regem conieâat- î’ ; In puericia patrem amifit. Mater grauatapaup ertate, cùm nefeiret quomodo fe atqj filium aleret,ftatuitipfà feruiendo eum nutrire.Ingrefliis Megalopolis’ nolt;ffu,quianullæerantimpenfæmifero, diuertitadædes S.Diomedis, labore feflüs dormirecœpit. S. Martyr node diacono cuidam qui nonduis facris initiatus erat, in fomnis apparuit, iubet^ ut foris dormientem in fout^ ante ædis ueftibulum regem intromittat. Experreeflus diaconuSjamp;^ extra pOt' tastempliprofecfluSjBafilium adolefcentulum reperit dormientem,fomniiws fantafma exiftimans.Ingreflus templum,amp;iterum fomno fe dedês,fuititeningt; atep tertio experredus,ô^: admonitus ut regem introduceret. Excitato itaq«^ Bafilio,intro ducit in templum,ôd neceflària fibi fubminiftrat.Erat huic diaco- î’ no afifinis quidam medicus,qui feruiebat Theophilifzæ,qui Michaeli tori Bardæ Cæfari erat ob genus familiarifiîmus. Huius igitur fratrihocat' cartum quod in fomnis uidit diaconus,aperuir,rogauit^ ut hune in feruitiiss alicuius principis duceret, Athic fuo domino feruitorem Bafiliumfecit, timqùeij fratres Bafilio hoc infomnium narrant,açiureiurando adigunt,Utfi fata olim futurum regem conftituerint, ut eos bona fortuna impertiat.
philitzes itaque Bafilio delecfiatus, qui comatus amp;nbsp;proceræftaturædeledî^' bilem præ feferebat formam, manu promptus amp;nbsp;ingenio dexter. cumcpiai” primam lanuginem emitteret,ftabularijs fuitprajpofitus, amp;Protoftratorap' pellatus : quæ dignitas nobilibus tantum concedebatur, aut qs qui familiatÜ' 4’ fimi regi habebantur. Hocpacflo autem earn aflequutus eft. Eratregi allatus equus indomitus, pulcherrimus tarnen, fed quifeflbres deturbaret crebro,öi: freno effet inobediens. Excandefeebat rex nullum fe habere, qui equumfrt' nareamp; confeendere poflet,ac ilium domare.TumTheophilitzes:Qualets cupis,inquit,ö rex habeo, amp;nbsp;eum adducam, utuideas me ucra loqui. Gauifus rex:ödaffertur Bafilius amp;nbsp;fimul equus : qui mox frenum equi arripiens, pauls Ium equo fubblanditus, molliter armos eins demote palpauir,leniterafccs^ dens,molli primùm incefîù ire finit; dehinc paulatim affiiefcens, eum celen'ss ire adegit,ac tandem in curfum impulit, amp;nbsp;ultro citro^ quo uoluit in gyrSi'O' tauit,ut ad omnia effet obedientiflïmus. Rex deleó:atus iuuenCjhunc apudk jo retinuit,Ôt curaroribus equorû præpofuif,ac iam dieffa dignitate ornauit. Crt' ' feebat indies regis amor erga Bafiliû,ut iam Cæfàrem Barda ad inuidiam uocarct, Cùm mater régis olim cum filio comeffetjiubetur Bafilius aco^f»**
Pro/
-ocr page 291-B A s I L T V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î^i
Pfotoftfator:quem ücnîcntcm regina confpica ta, admiratur cuis 5C pnlchntii dmcm corporis,ôc moriim dexteriratem: ftatimcp fufpicara eft hune fui gencgt;; ris futurâperniciem,ex fignis quæ ci maritus indicauerat.quæ omhia Michael rcxrifiqaccontempfit.Nec minus amarecœpiqfedpaulo pôft Cubicuian'um creauiqquodBardæmoleftifîîmum fuit:Ei^ËudociâfiliamInceris, quæ eius prias fuerat concubina,matnfnonio l'ungit, ac regem pronunciat, ôô à Photio patriarchain magna ecclefia diadema de more fuicipit, ut fupen'us fcripfimus, Eftpaulo pôft cxEudocianatusLeo,quipotius Michaelis credebatur: quip^ pe cùm Bafilio Eudocia nuberet,iam in utero gerebat. Cùm itaqp (ut fupen'us ’° narratum eft) Bafilius Michaèlem in cubiculo cum coniuratoribus occideret, ftatim fe in regiâ contulit,amp;ab omnibus Imperator approbatus eft. Vtautem Michaëlem hominem argueretnihili,non regia dignitateidoneum,fed auriga potiusquàm Imperatorem,ô^Imperij decotftorem, conuocatis fenatoribus,i Omnibus præfentibus,iubet thefauros regis aperiri: ubi tantum triaauri cente nariareperta funtjCeliqua omnia abfumpta. Vnde dccreto fenatorum profu' fiiîimas Michaelis largitiOnes reuocauit,ftatuit^ut quicunq^indepecunias abfcpleginma occafione accepiiret,reftitueret3aUt ad minus dimidium ærarid inferret. Qiio ediefto trecenta alia centenaria in ærarium regium collatafunt, Quarefibi multorûfauorem contraxiqôë amorem conciliauit.Sedhacreetiâ potiflimû diligebat,quod fortunæ priftinæ memor, quæ promiferat adimple^ ^ir.Cùm enim(ut iam paulo ante fcripfimus)Theophilit::g fcruirct,et cum eo Peloponnefum efletingreftus,cùm in temploS.Andreæ monachum quenda wïrutisftudiofum falutaretherusiuus,isBafilium magis honorabat cp Theo-' philitzen,amp; benignius accipiebat.Quod cùm uidua quædam nobiliSjamp;^ mul-hs diuiùjs abundâSjmonacho familiaris obferuaftet(utfunt curiofæ mulieres) Quare,inquiqPrincipem uirum ÔCilluftrem exregia ftirpeTheophilitrenmi pusquàm eius feruum honoras,ac domino feruum prçponis.^Cuimonachus, bunc futurs regem à Deo defînitû iam manifeftat. At ilia diligentius hune in* ^uita,uidebat in co regiamformam,ipfumcp obferuare eœpit. Cùm autem Ba 3° filins in ægritudincm mox illicincideret, ab hac uidua hofpitioeft acceptus, ouratusep egregiè, ÔC multis muneribus donatus. Et cùm iam hinc abiret, ui* duahuncrogauitjCuiunicus cratfilius,utoliminmaioridignitate collocatus, Riemor eftet bcneficiorum:ôë fi ipfa moreretur,filio fuorependerct: quem ille moxfratrem appcilauitjôdfefememorembencficiorumforeiurauit. Greatus tex,mulierem hanc uiduam ex Peloponnefo uenientem cum filio,cum multis donisbenigniffimèaccepiqôëProtofpatarium creauit, memor eorum quæin paupertate illi euenerant. Quodam die fcfto Bafilius ccclefiam magnam in* grelfuruSjUt facrificium Deo præftaret, eft àPhotio patriarcha prohibitus,8d fiomicida appellatus, quôd Michaelem Imperator? iugulaifet. Ob id in iranï 4° prouocatuSjfynodum coriuocat, ÔCPhotium ab ccclefip patriarchatu eijcit,ac Ignatium tanquam iniuftè à Barda deieeftum ôC patriarchatu priuatum refti* tuinquicùm decemannis ecclefiæ gubernaculumrexiffet, mortuus eft, ÔCin eiuslocum à Bafilio Photius iterum eft fuffetftus.Nam ÔC paulatim infidiç ten debantur Bafilio,amp; cùm primùm regni feeptrum cepiftet, à quibufdam patri* cijs Georgio ôC. Symbatio tentatus eft: fed ij deprehenfi, mox corporali pcena muldatiiunt.Sed amp;aliæinlîdiæregi paratæ,cùm eflent deteeftæ ( quia diu la* tere non poterant) autori coniurationis Romano Curquati oculi cffolTi funt: eæteri uerberibus cçfi,detonfis capillis in exilium mifti funt.Cum autem habe ’■etquatuorfilios,Conftantinum, Leonern, Alexandrum ÔC Stephanum,toti* 5° demcpfih'as,hasomnesmonafterioEuphemiæ inclufit.Stephanum patriar* oham facerelaborât,eumcp adolefcentulum clero ecclefiç beate uirginis annu ^etat.Conftantinum autem Cçfarem pronunciat accoronat. Cæterùm utie Deo coneiliaretjquia Michael? occiderat, cupiës iram Dei auertercjac ipfuni pla*
-ocr page 292-»
IOAN. C V S P I N I A N I
placarc, in mulns loci's urbi's Ri^iæ tcmpla erexi't, in honorem S. archangeH Micliaelis,qin' Archiftrategos Græcis dicitur,mirabiliôCpreciofo opere.Et in ipfis templis facellum cxtruxit fumptuofum, quam ædem Nean, id eft no* uam ecclefiam appellauit.Alrj Enneam uocant, ideft nouennalem, quod ilHc Ecclefiafticarum machina horarum,nouem pulfataitftibus fonet. In qua qui* dem ædificationeoccupatus,aliquandiuftetit,Ô(fcelebrandis conuiuijSjUtfua clalTem qua hoftes arcebatdilTolueret, amp;hoftibuslateeuagandicopiani offtt ret, ut mox fcribemus, Erexit præterea SC templum in honorem cuiufdam He liæ presbyter! Thesbitæ, que ita uenerabatur, ut ex hoc templo arbitraretut feab Hclia curru tandem igneouehi.Sed de rebus bellicisnunc loquamut. )« Cùm contra Agarenos,qui Cretam occupabant,pugnaret,ui(ftus eft, multic^ conciderunt.In qua pugna ipfe penè captus in manus hoftium ueniftet,nifi A* maftadus Theophyla(ftus,qui pater fuerat Romani Lacapeni, qui pôft impe rauit,cum protexiflet ac faluaftet.Reuerfus itaqî Byzantium,Chriftophorum eins focerum contra Agarenos,qui in Creta erant,mifit : qui cum eis congref* fus,Barbarorum audaciam fregit. Mouit præterea Bafilius arma contra Aga* renos,qui ad Orientem funt,Ôd contra Manichæos: quorum quidem dux qui* damerat Chryfochirdieftus,hoceftAurimanus.Multa^eorûoppida cepit, prædamqj maximam abegit, decreuit^ eorum metropolim Tephricen obfi* . dere.Sed quum SC magna hominum multitudine, 5Clongo tempore,obfidio* i’ nem illam indigerc animaduerteret,rc infeefta difeeflît. Inuenit autem Euphra tenl3tèuagantem,amp;plurimûm exundantem,alueum fuum egreffum, SCideo nauibiîs traij cere hune coadlus eftrubi multa oppida expugnauit,non fine ma xima præda,Barbaroscp infugam uertit,SC quofdam ad fe déficientes recepit» Tandem cum triumpho infuammagnam ciuitatem reuerftis, per mediam Uf* bem Regiam ingreflùs eft.Manichæorum uerô dux Chryfochir, interim RO' manorum regionem inuadit, 6C pafsim deprædatur. Contra quem imperatof Domefticum fcholarum,hoceft,gladiatorummagiftrum mittit,qui cumido* neam fecum multitudinem nonhaberet,manus illi confererenon aufus,palan tes opprimebat SC infeftabat excurfionibus. Ob id timidi non aufi egredipO* 3 ’ pulationibus abaefta præda,in fuam abiere regionem.Dom efticus autem fcho larum,miftis duobus ducibus,hos infequiiulnt : quibus præcepit,ne uagabuti dum hoftem abigendæ prædæintentum, impunè tranfirefincret. Et cùmali* quandiu inter milites contentio orta effet, tandê ut fe ab infamia uindicarent, hos perfequuti funt: quos partim abduxerunt, partim occiderunt. Inter quos SC Chryfochir cecidit,cuius caput ad regem perlatum eft. Vere accedcnte,ex* ercitum in Syriam traduxit, fecumœ unum exfiltjs Conftantinum in militiam ducinubi uno caftello expugnato ,fecitutmulti fponte oppugnationemfuo* rum oppidorum timentes, fefedederent. IndefeadGermaniceam conuertit, cuius iuburbia euerterat.Tum ad ciuitatem Adatan,quam obfedit.Cumcp O' ues nullam obfidionis curam habere fe oftenderent, accerfiti à Bafilio, uenirc noluerunt, pene iam capta urbe. Senexquidamfolus uenitin Regis confpt* (ftö,qui intrépide dixit,No efiein fatis,ut hæc urbs ab eo caperetur, fed à quo dam,qui ex lumbis eius nafeiturus effet,Conftantino. Statim itatp Rexfilium oftendês : Hic eft,ait, Conftatinus filius meus,cx meis uifeeribus genitus.Cui fenex:Hic non noftrâ capiet urbem, fed ex eius nepotibus forte aliquis. Indi' gnatusitaep Rex,ar(ftioriobfidionecœpit urbem premere. Sedaccedentefri gore,cum nihil efficere polfet,difcefsit:captiuos omnes interficiens, neautcu ftodes illis adhibere oporteret,néue aliqua nouitateaudaciam cociperentAt alia parte ex Tarfo ac Melitene, Agareni per Romanas regiones curfitabant, î” omnia populantes. Contra quos magifter equitum Andreas miffus, eorum te prefsitimpetum,temeritatcmcpcaftigauit.AmyrasTarfiindignatus,Andre3C fcripfitjUt ordinato exercitu,fi placeret, occurreret : eum neq? uirginis Mariae filium,
-ocr page 293-B A S r L 1 V s C AE S A R, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25;
filium riccprobin funm dcfenfurum. Qiias quidcm litcras ubi Icgiflef Andre* as^O’BmotuSjtmaginem Virginis in uexillo erexitieiusqjauxiliumimplorans fupplex j courra arrogantem hoftem educit copias, hoftes^ ope diuina nbsp;nbsp;in
fugam uêrtit,amp;^ grauifsima caede profternir. Trucidatus cft Amyras, ôô eins e* xercitiis totus pene corruiqpaucis periculum euadentibus.Etlicct hic Andre* asuidor euafit, non potuit tarnen eiiitare caliimniam, qirôd Tarfum non ce--piflcqàut capere noluifTetmnde ablatum eft ei imperium,et Stypero traditum: 9'^’od Tàrfum fefc euerfurum promiferat,acquæneglc(fîaab AndreacfTenr^ emendaturiim.Qiii non modo nihil eorum quæ iacflaueraqfecit, uerûm in ma 10 xinium ex negligentia fua incidit periculum.Barbari enim negligenter locafle caftra aniriiaduertentes,no(fîu ilium aggrediuntur,acincautosfomnocpfepul tos trucidânr.Experredli fefe mutuô côterunt, ÔC fibï magis quàm hoftibùs pé ticula^nari inferunt.Sic feres habuerunt Orientales,^ Occidentales, cùm ni hilo elîent meliores. Quum enim Italia Romanis regibus fubdita elî'eqcrebris Incurfionibus moleftabatunpotifsimùm Sicilia, cuius maior pars prafdationi* l’usCarthaginenfium erat expofita,quo tem pore Michael regnauerat : aliæ^ ’Rationesadiacentes, Italiam ftimulabantundicp. Agareniautemex Cartha* S'^ecomparata clafle, multas ciuirates occupabant; demum uero Ragufiuni °l^fident. unde Raguiei m oti,legatos pro ferêda ope ad Bafilium mittunt: qui îo moxcis centum bellatoriasnaues in fubfidium dirigit.Quas,ubi in portum de btasaniniaduertuntjObfidionem foluentes,in Longobardiam feconferunt, dnitatcm^ Barrum occupante qua impetum in finitimas urbes fæpè fecerûr, ^‘cuicp totam fcrê Longobardiam obruûr. Intelligentes autem quomodo Ra gufeiopeBafilij ab obfidioneeflentliberati, cæteræ quoqpnationes cum ipfo tonfoderatioricm ineunr.Q,ui uicifsim régi Francorum opem tulif.brcuiq? u* niueifa Agarenorum militia euerfa eft,eorumqî duxSoldanus captus, toto an *^0 Capiiæ in captiuitate delituiqriunquam ridere uifus, non fine omniû qui a* derancadmirationeiquoad femel uideris rotam currus circumuolui,ecimâpar nonnunquâ in altum erigi:Sic(inquit)res ucrtûtur humanæ, quod fine ca 30 chinno nefcio expIicare.Et forte ego qui ad ima detrufus iaceo, exurgâ quan* ^o^jSCdcnuô regnabo. Rcx huius fortunam miferatus, fibi fajniliarem hune fwit,adeo ut fæpc cum illo confilia fua communicaret.Barbarus callidus, infi-diasregi moliriincipitrfuadens, ut fl Capuam acBeneuentum firmilfi’mo do* Riinio pofiidere uelit, nobiliores urbis aliô migrate faciat,ut fie plebs fine labo •■epoffît facile domari. Rex confiliû ex animo fuo arbirratus fore, clàm uincula fabricari ôé compedes iubet. At Soldanus omnia nobilioribus patefacir: amp;nbsp;u£ illis dicerecredatur,compedes oftentaqamp;f manicas ferreas.Atpopula* tes regem in uenationem progredientem,urbe excludunt: SC SoldanO preciû, libçrtatê fcilicet captiuitatis donant. Qui egreflîis, nOuo exercitu inftauratus, 40 l'êcüperatis priftinis uiribus, longa obfidione Capuam amp;nbsp;Beneuêtumireruni dngiuquiobfidione prefsi,iterum ad regem côfluunt, faÆ ueniam petentes: eaiifantur,Barbariaftu fe deceptos.Rex legatos nô admittés, fe ob deliefîa me tiro pœnas luituros eft proteftatus. Bafiliû itaej adeunt,amp; opem petflqut péri elitâtibus fuppetiasferat: quibenignifsimelegatos coplexus, bono iubet efie animo,mox auxilia ac præfidia affutura promifit. Soldanus Icgatum ex itinere tedeuntem capitdedlistp literis edoeftus, quae Bafilius promiferat, iubet lega* turn ciuibus fuis,fi uiuere modo uelit, contraria nunciarezBafilium fcilicet con foderationem rccußre,nechactempeftate poITeullu præftare auxilium. Du* ^usitacçlegatusantemceniaurbis,ftans clara uocc, legationem fe abfoluilTe, 50 ^nioxuenturum auxilium pronunciaqpopularibusfuis bericaudientibus.at Soldanus moxmille enfibus illû iubet cônfodi,fîCrelilt;fta obfidione difceffit.In fetimSaracenfqui Anconam,Dalmatiâ® uaftabâqadEuripum uftp Conftan tinopolitanû,nauibns triginta,quæ Saracéhicae dicuntur,pcruagabâtur (Gam y parta
-ocr page 294-254»
IOAN. C V S P 1 N I A N I
parta has Agareni appeUâl)quibus Efman Amyras Tarfi præeràt: repulfi fati' tigaticpjpcr Nicephorum Phoca,percuflusi^ Amyras perrjt,et /ngens cum co mulntudo fui exercitus. Et qui Cretæ præerat Sait Apc-chaps,cóparata clane, quendâfaôîiofum utrum Photium ducem créas,omnia Aegéi maris maritim^ loca amp;nbsp;infulas iubet populari. Cui Romanorum clafsis occurrens, cuius præ' fecfîus erat Drungarius patricius, Niceta -Oriphas fufili igné hoftiû naues con cremauit,multos occidit,multos fubmerfitrpauci fuga elapfi,piraticis nairibus Peloponnefum amp;nbsp;adiacentes infulas deprædati funt. Quibus rurfus Drunga' rius in porta Cenchrearum occurrens, hoftiles naues circa Methonem ôfiPy' Ion ac Pataram liantes, per Ifthmum Corinthiacum celeriter tranfuecflus, im^ prouiibs holles aggreditur, nauescp combuflîtacfubmerfit, ac Photium prX' fedlG iugulauit. Superuenerunttum aliæ piraticæ naues,quæ in Cephaleiiiani amp;Zacynthum procelTeruntrquibus Romana claffis,cui prçfetflus eratnauat' chus Alàracus,occurrit:fed cùm ab eo remiges plures fugiflènt,triremes^ ha* beret femiuacuas,non eflaufus cum hoflibus congredi. Qiiarenunciata,Rc’^ omnes belli defertores, quotquot inueniri poterât,iubct ligari, ut fugientibus timorcm incuteret,nullum tamê puniturus Chrillianum. Triginta quos in car ccrchabuit Agarenos,nocfle iubet extrahi,fa ciê^ fuliginetin^i,ne cognofean tur,ut in publico uerberarentur, amp;nbsp;per medium torû ducerenr,qui dudli in loponnefum cruci funt affîxi. Nautici milites hacre audita, timcre cœpcrunt?’ ÔCnodluaggreffîfuntholles, trophæumqjconllituunt partim exhoftibusiiv terfe(flis,partim captiuis.Dehinc in Siciliâ traiccernnt,ô^ quæ ciuirates ad Car thaginenfes dcfecerant, afflitflæ punitae^ funt. Arabes autem, qui ad Oriente funtjUidentes Romanos ociari(iam entm Bahhus ædificijs deditus, ÔC conui; uhs,cla(Iem dilîoluerat) omnia Syriac amp;nbsp;Phœniciæ loca,quæ maritima funt,ah flixeruntjdcpopulaticp funt:SC tandê Syraeufas ufqj progrediuntur, quas euer terunt St euaftarunt.Et cùm Bafilius exercitum contra hos mitcerct,re infctfl’ reucrtunturmilites.TumdeIegituir5gencrofum,etreimilitaris peritiflînnini, Phocam Nicephorum, auum,qu( poil regnauit,Phocæ, 6C qui multa de Aga' renis trophæa rerulir, qui llrenuè holles debcllauit, amp;nbsp;redire adfua coegit«^” fub hoc Bafilio maximus ell fadlus terrçmotus, quo multa têpla collapfaco'^' ruçrût,mox à Bafilio reparata. In primis fornixquidâ templi Sophias fuit, tibicinibus fuffultum artificiofis,inllaurauit, ut no rueret. Multos prsterealttquot; deos magnis pecuniarum largitionibus aepromifsis adfidem Chrilliflcxif,aC Chriftianos fecit. Gentem etiam Scythicam quæ Rhos uocatur, in cognitiO' ïiem noftri diuini cultus traduxit,adeô utiam baptifmum anhelarêt. Rexitat^ cùm fummum quêdam facerdotem, SC qui dodlrina fana SC uitæ fantflimonia prællabat,ut lauacro illos baptifmatis tingeret mifilîèt, qui inuiti patrium cub turn relinquebantjbaptizari tardabant, ÔC miraculum petebant. Âtepifeopu^ librum factum Euangeliorum capiens : Si,inquit,liber ille, qui res diuinasno» flræ continet rehgionis,in igné illæfus permanferit,crcdetis'ne, SC baptiftnnni accipietisfatillhEtiam domine. Turn ille magno accenfo igné, librum inijdt» ÔC ad cœlum eretflis palmis oculis^: Glorilica,inquit, Domine nomen tuuin. Etlibrum illefum ex ignc,cunlt;flis palàm iterum ollendit.Barbarillupore cor» f epti,crcdiderunt,5C facris funt initiati. Etlicct cultum diuinum rex undiq^am plexaretur,cùm eiusmaiornatu Conllantinus morte obiret,delirareuifuseft' nam adeô eius defiderio tenebatur, utpollmortcm omnino uiuûcupcretui» dere. Nec lanè defuit,qui regis llulticiâiuuaret. Etat cnim monachus quidain Theodorus,cognomento Santabarinus, in metropoli Enchaitarum præpoli' tus, qui fumma erat iuntfius familiaritate regi:u tpote quem et obferuabat u t ut 5’ rum religtoftim,ÔC diligebat ut ueritatis amatorem.Hic fe régi hliû monllratii» rum uiuentem inter frondofauirgulta equo inlidctcm promiferat : quid enim non audent raonachi f Stultus pater credidit; St uifîonem uidens, quam fallax mona'
-ocr page 295-B A s I LI V s C AE s A R. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£5^
monachus dtaboh'mintftcrfabrefcccrat,arbitra tus cftfilfiimfeamplcxnm,ni-' hïl^ non perfid O monacho crcdidït; ut etiamfifiuniLeoncm,queni pater dia* deniatc O!nauerar,ÔC regem crcaucrat, ac Martinactj filiæmarituin coliocaue* rat,patrî adcô fufpct^û rcddiden't, ut ilium careen' includeret, quo longo tem^ pore innocêsrcx eftmaceratus, Hocautem pacflo maledidlus monachus rem aggreflus eft. Leo uidebat patrem adeô deditum monacho, ut omnia cius aigt; bitrio facerer. Monachus autem nofeens Leoncm uirum æquum, nbsp;bonis ar^
tibus deditum,fubuerebatur, nepatrem ab cius amore auerteret : ob id cœpic cuin detcftarijUeneficumi^ appellate, perfidum rcgc,apud patrem. Ncc rjs « 0 conuicqs corentus,patri oftendit,ut fibiinfidias filius ftrucret, ÖÓ eins morteni nioliretur.Idi^,inquit,ut credas,ecce cùm in uenatione cum filio prodibis, en* fem fub eius uefl:e,quo te eft occifurus,fi erit occafio,dcprehêdcS.Paulo enini ante,monachus amicitiam cum Leone fimulans:Rex,inquir,iuuenis esiquum uenatum cum pâtre prodis,nunquam nudus fine enfe ibis: aut enim feram pró ftcrnenSjtuo egebitauxilio: aut fi quid infidiarum patri tendercrur,genitorem dcféndes.ob id femper tibi fidus fub uefte enfis latus muniat, ne inermis rifum ’Candis præbeas.Leo fanum arbitra tus confilium,femper fub uefte enfem ge* rebat. Cùm pater in uenatione enfem fub uefte Leonis, indiciomonachi(cui omnia crediderat)deprehendiftet,fibi parari infidias à filio certè credens, tha-20 bmoinclufir, amp;nbsp;omnia illiinfigniaimperatoriaademit : effofturus etiam illi ogt; culoSjiuxta monachi côfilium,nifi à primoribus patriarcha effet prohibitus, quiprecibus eius ira placabant. nihilominus logo têpore in euftodia eft ma ceratus. Solitus erat Bafilius nonnunquam cum fenatoribus ac patricijs conui wah. Et cùm olim diuerteret in ædes patrictj cuiufdam, cuierat loquacifiimus pfitacus,qui fæpe Leonem in euftodiagementem, plorantcmq? uiderar, eius geftus uocemq} rcprçfentans loquax auicula,fçpiftimè Leo Leo Leo inclama bat.Exciti conuiue furgunt e menfà: SC, O Imperator,inquiûf,hæc auicula mul toeftnobis prudêrior,quæfuum miferata dominum, eius petitliberationem: nosiiino indulgentes amp;nbsp;crapu]g,illius obliuifcimur.Deponeiram ôRex,faris 30 cft,fipcccauit,caftigatus:paterno ilium uultuintuere benignius, utpatrem de iju cet,amp;carcerclibera:iam fan's eft punitus, fi quid unquam moleftierga te egiu His didis, pateriram depofuit, ac euftodia liberato filio, regalem dignitatem reftituit.s’edmoxcondignam pœnam delidiinfiliuaccepit: progreflus enim inuenationem Imperator,ceruo occurrit, quiiram eredis cornibuspræfefe^ rebat, toruè Regem infpiciês ; cui gladium magnum attollens,in collum uibra bac.Sed cerui cornibus implicitus Rex, xona qua cingebatur,altero eius cor^ nu ramo adhæfit:unde in altum eiedus,in cornibus feræ, Rex uitam turn finif-fet,nifi quidam enfe ftrido ronam abrupiftenquare in terram delapfus, falua-tus eft. Cui ingratus Rexmox caput pro falutaribus donis ademit,quôd nuda 40 enfem in fe ftrinxifTet, no in feramifalfo illud(ficut pleracp alia) in innocentem fimulans,qui pro falute Regis malemuldatus fuit.Scd mox uindida Dei affu inidus enim à ceruo,inteftina perfregit: quibus læfis,moxuitam cG morte co-mutauit : cùm iam regnaffet cum Michaele anno uno, folus decern nouem, rclidofilio Leone in imperio. uiralioqui frugi,nullis comeflationibus dedt-tus:Slt;laudandus,fi non tantum monacho indulfiffet perfido fallaei.Hæc ex Zonara,qui eius uitam Græcèlatiftîmèfcripfit,8C nonnullis alfi's Annali-bus excerpfimustredeuntesiterum adimperatores noftros
Occidentales Germanos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
y ij Carolus
-ocr page 296-IOAN. C VS P IN I ANI
CAROLVS CALWS»-
frfi{0 L r s Ludouici Pi'j impcraton's, ex luditha altera uxO* „„ni,-.,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r r______________________ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Orn
^^^‘rcfilius,acLudouid Il.Imperatoris patruus, qiiumiam Oed dentalis Franciæ regnum annis {ex à tn'ginta regnaffet, in fyl ua Arduenna uenationi indulgens,de morte Ludouici impC' ratoris,ex fratre nepotiSjOuncium accepit: moxcp Richildeni __ ___uxorem Syluancd:um mittit.Fjlium uero Ludouicum in eam Auftrafiæ partem,quæ à Lotharq decefîù fibi euenerat, ut cam tueatur,prolid fei iubet. Ipfe uerô omni mora abielt;5la, fumma cum feftinatione alpibus fupC' ratiSjin Longobardiam contendit,ut hincredà Romam proficifeatur pro co^ rona imperiali,in Franciam Cæfarum nomen allaturus. Ludouicus Germanie rexlilium mittit Carolum,ut.iter prohibeat: ÔT cùm is cederet, indignatus pa* ter alium quoqj filium cum exercitu mittit, qui Carolum auertat. Sed cùm cO' pijs præftaretjôu potentiam ferre nô pofTeqreuerfusad pattern, miflusinFran ciam cum exercitu,diris incurfionibus earn uexat. Interim Carolus Italiamin' greditur.qucm Iohannes ocftauus fummus pontifex benigni{ïtmeaccipit,dia' demate impcriali ac Augufti nomine adornat : acceptis tame ab eo multis ma gniscßmuncribus.Haccnimuia fibiputauitftabilire imperium,quum uiderct pôtihccm auarum,ôrlargitionibus corruptibilem. Auguftus diôus cft noftre falutis anno odingenteumo feptuagefimofexto. Cæterùm ut Italiam in fide, offîcioep cotincrct,Bofonem uxoris Richildis fratrcm,Papienfibus ducem ex liibeqconfiliarijs uiris atc^ copqs necelTartjs illt attributis. Nam Berengarium ac Guidonem proceresRomanæ iuuêtutis,per matres Francis,per auiasLon gobardis cognationeiundos,fa(ffionumcp quæ Italiam iamdiftrahebantprin cipes Sr fœdere ipfos inter fe ÔT honoribus ÔT munen'bus Francis conciliât. Al terumœForoiulienfium ducem,alterum Spoletinorum pronunciat, utaduct fus Germanos imperij ftudiofos,Francicas partes tutarentur: ducatuscpnoæi nedatos,armis uirtuteqj in ditionêfuam,fidemcp Francorum redigerêt.Hinc . Carolus Hermingardam, Ludouici Augufti hliam, apud fuæ fatftionis hoffli' 3® nés cducatam, quam pater Bafilio GræcoImperatoridefponderat, Bofoniin matrimonium collocat.Scribuntaliqui id opera Berengari} fatftum, utfidelit» tèm fuam Francis probaret.Hermingarda uero,quôd Cçfaris fponfa fuifler,ac patre,auo,proauo,atauo Auguftis,tumens ac data, uirum ducem maiori cupi ditate impleuir,ncgans iucundam fibi uitam forCjUifi uirum Regem amplede rctur,eô impulit Carolum imperatorem,ut qui iam duces crcaftet,crearetêtre ges,quibus lura diceret. Bofonem itaq? regem Prouinciæ proclamât, arbitraquot; tus ita facilius St: faneftiori iure, Sd minore hominû inuidia, Prouinciâ ad Franquot; corum imperium redituram.Flutftuabat tarnen eadem tempeftate Campania, Apulia de Beneuentum. Sed minus erat Carolus imperator de ijs follicitiis, 4’ quôd hinc à Græcis follicitabantur, magisep auxilio indigebant quàm iuuarc partes poterant.Nam pontificis fa(ftum,quilargitionibus corruptus,CaroIui^ Auguftum dixcrat,ahqui probabant, quod Francis de Italia benemeritis, priquot; ftinum dccus reftituiftet. Ali) ad Germanos, Germanorumep regem Ludouiquot; cum,Caluifratrem maiorem,^^Ôt:ip{um Caroli Magni nepotem, res uocabant. Vcl quoniam is iam ætate fera, infirma que ualetudine,ac corpore debilitate, excoftæ fraeftura, propèinhabilis eftèt, ad eiusfilium Carolum Crafrum,aUquot; guftæ indolis iuuenem,rrahebant. Dum Carolus in Franciam reuertitur.Lu' douicus cius frater rex Germanorum, diem fuum obrjt.Eius tres filij,Ludoui' cus,CaroIomannus SC Carolus CrafTus, obrecentem patris mortem, paterna 5® interfediuiduntrégna.Carolomannus fortituseft Bauariam,PannoniamS^ Carnottim (quod Carantauum alias dicitur) una cumregnis Sclauorum,Bequot; hcmenfiunijSCMarahenfium. Ludouicus Orientalem Franciam,Turingiam, Frifiaffl,
10
CAROLVSCALVVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25?
Fn(îam,8^ partem regni Lotharif.Carolo Alemania in partem cei[sit,8^ ciui fates quædam ex regno Lothari], Sed diim diiiifioniregni paterni funt intenti, CaróliisGaluus imp erator, régna quae Lotharfj iunioris erant, in ditionêFraa cict impertj cupiens redigere, ingentem coegit exercituni, ÖC Coloniam ufcp profeaus eft. Cui oratorcs Germanioccurrerunt,a fratribus mifsi,qui fuâhere ditatem teftabatur non pofl'e fruftra amittere. Sed cum paru proficerent, coa-lt;^us fratrum exercitus,R.henum iam trâfiuit : ôC cùm dolo malo imperator Ca rolus pacem fimularet,mifsis oratoribus,nocftu iperabat incautos in caftris repente opprimere, Sed Germani per exploratores re cópcrta, fuos ad pugnam 10 preparannFrancum uigiltjs amp;nbsp;imbre(qui tumultus totam occuparat nodtem) pulchro certamine opprimunt,SCin fugam uerrunt. Fœda elapfus fuga imperator,quia angufto innere exercitus undicp cincftus eft:a Germanis multi truct dati,impedimenta occupata, nobiliftïmus quifcp captus eft. Qiios tarnenco-miteracbenignè Germani tratftarunt, teftantes fequoque genereSC animo Francos efte,ôif Caroli iVIagni fobolem: fed hoc bello fe'uindicare à cupiditate Calui,qui iniufte eos fua hgreditate priuare nitererur. CclTit hçc humanitas po fteaCarolo Crafto in bonum,6C multo ufui illifuit. Ludouicus enim ex Fran-lt;:‘aOrientali,Turingia Sd Saxonia deletftiftimum habuitexerçitum, quofrau-demCaroliopprefsit. Carolus imperator aliq cogitationes fuas uertit; uidens 20 hicnon procçdere quod inftitueraqin Normannos fefearmauit,qui finem nul ium tumultus faciebant, contra quos fæpe prius depugnauit : nempe turn Se-quanacoftium claiFeirrumperc tentabant. Aduerfum quos mifto cxercitu,flu-ttiinum pontes ueteresrefcifsi,nouifabricati, amp;nbsp;aduerfus omnem uimmuniti, firmatiep utrinœ propugnaculis,quibus praefidia collocata funt. Ita enim præ-ceperat Auguftus,ut à Normannis publice tuta eftet Francia, £lt; terra omnis diligentercuftodiretur. Sedcùm ita foret pacata Francia, noua exorta folici-t^idûCaroluminfeftabat.Graftàbanturenim Sarraceniin Campaniarquorum ^duentufummus pontifexloannes Otftauus territus, Imperatorem admonet,
Ecclefiæ opem ferat. Cótradlis copqs Carolus Longobardiam ingreditur: 30 ôdutPapiam attigit,occurrentem Pontificem inuenit, Quidum illic de rebus g’^fcndis mutuo confultant, certiores fatfti de Caroli Cralfi aduentu,cum exer clt;tuPapiadifcedentes,Romamcommigrarunt.Et Carolus Craftusuiciftîm congregatos Pontificem SC Cæfarem magnis uiribus intélligens contra fe, le-rumore perrnotus,eadem quaueneratuiain Germaniam contendiqridicu-
F. Imperator rebus R.omæabfolutis,proptcr quas uenerat, cum rediretjMan-tuecorreptusfebremoritur;accepto ueneno aSedechialudgornedico,quem familiarius diligebat.Nectradut autores, quo folicitatore corruptore«^ id fee-lus perpetrarit Hebræus, amp;nbsp;an fteuitum in eum fit. Nccefie eft autem parrici-dijfuifiè author es fummosuiros,quorum magnitudo nefarium fcelus menio-40 ’■’ami^ obfcurarit,amp; impunitatem dedcrit. Annonius de hac re ita tradit : Cal-uus Auguftus primores regniiuiHi^onem, BofoneiTi,duos Bernardos,alte-tum Auernorum comifem,alterum Gotthiae Marchionem, quos uenire iufi'e-tat : fed n cum cæteris regni procehbus (exceptis paucis ) aduerfus cum con-Qgt;irarunt,coniurarunr^:febretentatus, haufitin potione puluerem,iTiifrum à Sedechialudæo medico fuo,quern mire diligebat,cui'quc niniium fidci habe-bat:hxc.ille. Vel igitur Hebræus, ob Chriftianæ religionis zelum, ut funt o-' ttinesnobis infçnfi, hocfcelus admifit : uel pecunia corruptus, quam mirifice ctiam hæc gens fitit. Non fuit enim hie Imperator multum à fuis dilctftus, qui tmpotentigamp;^fuperbieinfimulabaturmtpotequi contemptis patrijs moribus 5° ^cultu,in externos mores degenerabat. Dalmaticam indutus, fæpe in publi-cum prqdibanperfæpè cum corona diademateep fcrico,quafiperfonatus ince ocbat:cum ueteres reges nihil à cæterorum ornatu differrcnt.Ita dum feaugu-ftiorem ocults hominum facit, pecloribus iiiuifus, uencno obijt, Vir inani ia-y itj Ctantia
-ocr page 298-fs« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I C A N. C V S P 1 'N T A N I
ôantia SC àmbi'tîoneInfinita, quipu^naredolo quamarmisinftrucfiiorerat, tum farpius in bcllo hoftcs fugeret quam fugaret. Cuius corpus dum cxcntc--rarum SC multis aromatibus conditum ,fuiinFranciam efferrc cupiunt, cada-« iieris purrcdinêferre non ualentes, Vercellis humauerunt in diuiEufebq inar tyris ædc,anno falutis ocffingêtefimo feptuagefimoodfauo. Vndc poft annos feprem indiui Dionyfij templum delatum eft, peradmonitioncmuifionis ciP jufdam,quæfilio regireuelata eft.Kegnauit annos trigintafex; imperauit bien nium.Princeps alioqui religiofus,qui preciofifsimas ædes, amp;nbsp;clarifsima cœno bia extruxir,muneribus locupletauir,ac donarijs auxit:ut diui Cornelij cœnO' bium apud Compendiü,quod magnis prouentibus ditauit,ÖC S.Dionyfij tem •’ plum prouentibus auxiqamp;donariis adornauit. Compendium autemiraarna* uit, ut à nomine fuo Carotropolim nuncupariiuftir.
Habuit autem duas uxores ( licet autores illarum amp;nbsp;nomina amp;nbsp;fericm uarP ent)primam aliquiRichenre, alij Richildem appellant, fororem BofonisBur gundiæ 8^ Pfouinciæ fegis: quæ ab alqs fecunda dicitur,amp; luditha appellatur. Ex qua duos fuftulit liberos,fed ij non perennauerunt. Ob id a lij dicût nullam prolem ex Richilde tulifte, fed ab initio eius cocubinam fuiflc,non uxorê.Sc' tunda,quæ tarnen alijs prior, fed falfó,appellata eft Hermendrudis:cuiusfami iiam inuenirehacquot;ïenus nó potui.E quafilios quatuor tulit unam ftliâ:Ludo iiicum fcilicet cognomento Balbum, regem Franciæ Imperatorê, qui patri fucceftînLotharium, quem immaturamors præripuit ,neque uirtutibus necp uicijsnobilemtCarolum Aquitaniæregem deftinatum,adolefcentiaferocem, quem Albuinus militum fortiftimus, ignarus quis'nam eftet, ÔC nihil minus quam filiurn Regis exiftimans, facientem uirium periculum, lutfta congref fum, tarn grauiruinaftrauir,utinter manusfublatus expiraref.ac quartum Ca rolomannum ducem Prouinciæ, quem cum pater facris initiatum ÔCfacerdo' tiys locupletatum in fe coniurationem facientem reperiret,facrorum gradude ietftum^reliqua ucnia impartiuit. Sed fe mox iacftanrem ob id, facris arnotum, ut rcgni potens efret,luminibus priuauit.Nam abiecfta omni religione, apofta tx luliano fimilis effe(ftus,facra diripuit, horrenda multa perpetrauit, Tum O' tulis captus Ludouicum pattern adtjt: à quo Epternacum in monafterium S. Vuiliprordimifl'us,uitam exegit, illicfepultus. Filia autem Caroliludithaeft a'ppellata, amp;nbsp;Edulpho Anglorum Regi, qui altjs Adolafus dicitur, matrimO' niolocata. Quiquum fineliberisdecefsiftet, redeuntemin Franciam ad pa' lt;rcm,uiduam exccllentifsimæformæ, Balduinus Arduennæ faltuarius, amp;ipft pulcbcrrimus,necignobilis, eius amorecaptusintercepit,uolenrcm aniniif tarn,incertum : fedinconfultoImperatorepatre,fibithoro iunxit. Quumpa' terinprædonem fui iânguinis exercitum ducftaret, precibus mulieris fiexus pater, ex hofte ac prædonegenerum fecit, Flandria^ donauit, ac comiratuni -turn prim um inftituit, cum hæc terra, quæ paucisincolebatur hom imbus, pri'^ ns à regis euftode, qui Francorum lingua Foreftarius diccbatur,tuerctur; tum Comitatus dignitatem hac occafioneaccepit. Sedcurhic Imperator Caliius fit di(ftus,nemini puto elleignoturn,qui hiftorias uiderit. Vt enim primus Ca' rolus à magnitudine rerum geftarum Magnus,amp; tertius à corpore obefo Craf fus,ira hic fecundus à caluine cognomen ufurpauit. Scripfit in eius laudcm Hugbaldus Monachus Eluonenfis, uir ingenuis difeiplinis infignitus, amp;nbsp;mU' ficus præcipuus, Ecglogam de Caluis centum trigintafex uerftium, quiom' nés cum fingulis ditftionibus à clitera incipiunt: opus quidem fuperftitiofum, fed laboris plcnum,ôt^ quod haeftenus àneminetentatum uidfPræmifio cnim prologo,fequitur talis narratio: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5’
Carmina conuicij cyrritus carpere caluos Cgt;onarus cecinir,celebrentur carmine caluf ConipicuOjClari carmen cognofeite cundi,
-ocr page 299-L o D V f C V s T E R r î V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^
’ Dchincintcrponitlempcf hoc intercalat e carmen:
. Carmina clanfonæ clam's cantate Camœnæ.
At filt;^uis laudes caluorum uben'uslegerecupiat, is Synefium Cyrchenfeni fidcat,quo cakiittj cncomiûGræcèelegantifîimefcripfitjàlôanncPhreà Bït'* tâno Lattm'tatc donatu : contra Dionein Chry(bflomum,qui comatôs extîlifi Vbt argumêta ingcnq plena inuenics ,p calm's, c6tra comatos.Quod ideo hoè locoannotam',quoniâ amp;nbsp;ego ex eorum numero fum, amp;nbsp;lata caluafæpèquibuf datn'n'lùm mouco puellis,quibus admodum placm'adolefçens comatus. Sed hæcaliàs.ExRhegmoneJ^oberto Gagm'no,AnaftafioBibhothecario, StgO berto,Aemilio Veronenfihæc excerpfimus. plura illicledîurus, fl qm's hls co.^ teutus elfe noluertt. Nos more noftro nunc tctralhchon fublunganius:
Carolai utfr(itremfrll!tt,jrflïntiS dd urbein Accélérât doms,ut diddemdfirdt.
Pontifici duxilium duin firs ,fubldte ueiteito Caluc obis, iiebr£oconcidts à medico.
D O r ! c s hic tn. Caroll Calm' exHirmendrude fili'us^ quod impeditton's tardlorls linguæ eflet,Balbus eft cogna* mmatus.Vlr flmplex ac mltls,iufticie, pacis ac religlonls ama tor. Audita Caroll partis morte,regnl procereSjUteorûbene* uolcntlam aucuparetur, propere ad fe uocat. Multls cnlm re* __gnl prlmatlbus,memorlaCalul, quôdlmmodlcofuperboqî i**ashiiilbtlniperio,eratlnulfa. Qiiæ res effeclt, ut minus obfequentes forent nouo régi hho,tlmêtes ne flbl patrlos ufurparet mores.Reuerfa turn Rlchildls noucrca ex Italia,quam apud Compendlû conuenltLudoulcus,lndlcfîo con-^'^ntu,quem Franc! Parlamentum appellant, cam^ maleftateauguftall Infla-^3fn,acfratre Bofonercge,pletatcmltlgault:ab ea^ eblandi'tus eft regnl lnfigt; g'^bjàpatre Itallam petenteapud illam depoflta,gladlum,dladema,fceptruni 5^ aurcum,qulbus Carolumlnftlrutûhgredempater morlensdeclarauerat: tuni Pétris teftamentû Ludoulco exhiber,nouerca min'gata.Qiribus acceptls,fufci picndac uncftionls gratlaRemorum urbem petit, ublHaymardus eius loci Ar diiepifcopus hune coronault,falutis anno (ut fcrlbunt quldâ) oâlngetefimô leptuagcflmoodtauo.Erat ea têpeftate conuentus plurlbus annls IntermllTus, Spes itaquecerta futuræmoderatlonls omnibus fuit: fed authorltate potlus ^uàm iinperlo, dilTenfiones Prlnclpû funt fedatæ. Expedltlo In Cœnomanos 8 Rege panels Intcrleóls menflbus fufccpta eft. Qiil traledlo Sequana, Turo num ul'cB profedlus eft, ut Gotefrldl confttls fillos rebellantes ad officium fàni tatem^ reducerct.Qin amlcorum conüllo ad Carolum uenlüt, ac terras quas 4° ocCupauerantllllreddunt,lta ut illas flbl ex regio dono retlnerellceanquodaf feqnuti,gratlam compenfant. Nam rebellantes Brltoncs, ad Caroli obedient! am fua opera reuoeât. Iohannes Pont.Max.ocffauus eius nomlnls Interea rem poris affllgcbatur à quibufdâ comitibus Italiæ Lamberto Helbardo,qui Ec defiæbonarapuerant, ôc fuæ dltionls fccerant. Quos cùm interdlcffo feriret, Lugdunum ucnlt, Ludom'eum regem Francornm qui aduerfa ualetudincTit roniiacebat, uocaturus in auxillum : fimul etiam, quia Francorum partium e-rat,uteurn Augnftum crearet. Nam urbis primores pleriquead Carolum Ter tium, cul plurimùm fauebant,rem trahebant. Ferturcp ira Pontifex in ulncula conie(ffus,fedamicisprocurantibus,acfalfis cuftodibus,cuftodla clapfus,ucgt; 50 nifleinFranciam . Et cùm Caluum patrem prlus Auguftum creaffet, iudicq fui elfe ducebat, utBalbum filium indefundîi locum fufficeret. Licetaducr-fabffio Carolum Craffum Cælarem appellater. Cum itaque Pontifex à Fran^ îoô clsofficloflffimè effet exceptuSjBalbum Auguftum créât, dlademate^ GOrogt; y ilïj * nau
-ocr page 300-2^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
nat.Dehinc quorundam epiTcoporum caufâs difcutif,Lamberto Himbcrtocp comiubus excommuntcatJsaptidThrecas. Etcumiii Francia manfifTct an* num integrum,quôd àSarracenis Italiauexaretur,inurbem redire coadus eft. ImperatoriautemdilTénfiones erant cum Ludouiconepote, Germanogt; rum Rege: quæijslegibusfuntfcdatæ, ut Lotharingia inter Francos Germa'’ noscp acquis partibus diuideretur, ficut defuntfîo Lothario inter Caluû Lo , douicum Bauafum faôum erat : De imperio neutris ius eflet alio loco, quam [ in Italia dimicare : ut fcilicet fi à Sarraccnis alterregnum impeterctur, alter fup petias ferret. Rei ta compofita, Ludouicus GermaniæRcx ad fuos remeauit.
Ratisbonam ingreffus,omnium fuorum obedientiam fubdirorum repcrit.Im*® perator Compendium acceflit : nee data quictc, Bernardus Marchio bellum renouât, inhunemouens Imperatorcxercitum,cumThrecasueniiret, mot' bö dccubuit.Hincomnifpefalutisdeftitutus,Cópêdium fedeferriiubet. Bet [ nardó Auernorum comiti Hlium fuum committit Ludouicum:protinus impc , rifirifignibus ad filium miffiSjCoronari illG imperat. Atqj ita paucis inrericCU? j diebus,morteablumit,!dibusAprilis,annonoftreliberationisoétingetefimo [ odîogefimo, in diuæ Mariæ æde fepultus. Cuius morte infignis Solls eclipfo nienfcO(5obri pratceffit,adcö denfis tenebris, utftellein cœlo in meridie cct nerentur. DecclTit autem,cùm iam regnaflet imperafletcç uixdum biennium, ueneno (ut quidam tradunr)emedio lublatus, grauida relicQa uxore. Venu* eutorem reliquit Odoncm,alij Eudonem uocanqRoberti Andegauenfiû dU' ds filium. Nam duashabuituxores: in flore enimiuuentutisnobilem quam dam puellam Anfgardam nomine mire deperibat,quam fibi coniugq fœderq , nefeio pâtre,copulâuit.ex qua duoshberos, preftantes forma atCB animo iuuc ucs,fufccpit,Ludouicum fie' Carolomânum:quiregnum Franciæ*àNorthman norum incurfuacinfeftatione tutatifunt, nouem^millia horum Ludouicus uno præliofudit, multis in fluuio Vienna abforptis. Carolomannus autem Northmannos aftu duodecim milhbus pondo argêti puri èregno eduxiqduo joi decim annorum inducias fpOndentes, Amboinfuper cotra Boionem Prouin
dae regem,pro regno Burgundiæ concertarunt, eumq? repulerunt, quôd fra' i’ tris fui Pofthumi Caroli Simplicis elTenttutores,cui regnûFrancieiurefucccf fionis ex teftamento patris debebatur.Licet Bofo à Pontifice Lugdunenlîum Aureliano,infignibus rcgqs eflet ornatus, racratuscp,ac rex Prouincie Burgû' diæcp declaratusrfed non diu res lætç fuerunt illis nobiliffimis adolefcentibus. nam Carolomannus in equo ludibundus, dûrefugientem domû puellamim fequitur, impetuequi intra humileoftitim illatus, corporis compagemibluiU amp;nbsp;Ludouicus anno uno ci'us mortem præcedens, inter uenandum aprum pm mens uenabulo,intorto aliunde telo transfigirur(licet aliqui Carolomannoid accidifleprodant:)ambobus apudS. Dionyfium Parifijs fepultis. Carolus Craflus Caroli Simplicis tutor quincp annis fuit,amp; eius nomine regnum admi 4’ niflrauit, Ac illos duos filios Balbus ex Anfgarda tulit, quam pater coegitiC' pudiare, quôd fine eius uoluntate duxerat : ÔC interpofito iuramento folcnni, ne un^ earn reciperct iterum,dédit illi Adalhcidaminmatrimonium,quâgrî uidam reliquit,cùm morte obiret.Scd que cxpleto partit genuit Pofthumum, cui nomen aui impofuif,ôlt; ditflus eft Carolus Simplex,Rex Francip. Hiccùm per ætatëregendo regnonequaq^idoneuseflet, ôt^Northmanninouos belli motus pararent,ab EndoneRoberti Andcgauêfis filio educatus eff, CuiÂ^f^J telâamp;regniadminiftrationem cum regia appellatione Francicommittunt.a Gualtero Senonû archipræfule çonfecratus,Carolû Simplicê probe educauif,
Francis modeftiflîme præfuit. Moriens procercs iureiurâdo adaeflos admo î’ net,regnû fine côtrouerfîa CaroloSimplici adminiflrandû pcrmitranf,eûclïc regnilegitimum hçredem.Qiii cùm iam regnarct,crebras Normannorum curfionesinfuoregnopaflusefttutpote quiiam quadragintaannos rcgnuni
Francia:
-ocr page 301-CA R o L V s C R A S S V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^,
Frandæpopuîabantur. Neccratincurfionum ullusfinis, quoadRollonein Normannorum duccm Carolus gcnerum fibicréât, dataillifilia Gilla in uxo^ rem,Ôlindotem Neuftria,quæabEptafluentoad Britones terminarur, claii-diturcp Gallico Oceano. Eft tum Rollo initiatus facris,amp; lauacro baptifimatis ablutus,Robertuscpappeliatus;NeuftriaNorthmanniauocata,quod earn hö mines à Septentrione profedfi occupaflent. North enim Danorum lingua Se ptcntrionem,Man uero hominem fignat.Eft dehinc Carolus Simplex,per fim plicitatcm credulus,abHeriberto,quieifpeciecongratulationis occurrerat, captus,amp; in cuftodia rnortuus,Radulpho in Regem Franciae creatodicet filift ’° haberet Ludouicu,qui cum matre Eliginia,Änglorum Regis filia,in Ängliarn confugerat. Hpcideo adfcripfi,quia multi autores res geftas huius Caroli Sint plicis, Carolo Craftb attribuunt, nbsp;nbsp;hiftorias confundunt : praefertim cum de
Normannis fcribunt, ut inferius patebit. Cæterum quia hic Ludouicus bien nio tantum impcrauit,ÔC Româ non uenir, fed in Francia à loanne Papa coro^ natuseft(qui etiam eodem anno Carolum Craftùm Romam uenientem, in que magis cofenferant Romani proceres, diademateinfigniuinquodnulliun quam pontifici contigit, ut intra quatuor annos tres Imperatores coronaret) Ôb id pleriqj fcriptores utriufqj Cæfaris unum imperium faciunttaliqui Ludo uicum Balbum Cæfarum catalogo non ipferunt. Nos, neledtorcm traudare* mus,hune etiam fcripfimus,nunc Carolum fubqcicntes,dilato paulifper Græ folmperatore Leone, qui ctiamnû tempore Caroli poftmortuum Bafilium regnauit. Et idcirco hune nullo dignamur tetrafticho, quod ob breuitatê teni porisquo imperauit, nec uirtutib, nec uitijs nobilis,ne(^bonis nec^ malis Cg faribus cft annum erandus.
L r Jiunior dicftus,cognomêto Craftùs,à corporis pin guedine,filius fuitLudouiciGermanorum RegisexHëma uxore. Cui in diuifione regni paterni Alemannia cucnerat,cu 1 quibufdam pagis Lotharingiæ,quia minornatu erat.Dehinc 1 ucro Carolomanno paralyfi refoluto ÔC mortuo, turn alrero
I eius fratreLudouico immutatamortepraeuento,regnû Ger» maniæ obtinuir, mox imperium Italie ac Franciæ afièquutus. Princeps Chrigt; ftianiflîmus,totus religioni deditus,Deo omnes fuos cogitatus,atcp eius arbF trio omnia fua deuouens. Vnde tantam afTequutus eft fœlicitatem, ut omnia Francorum régna, quæmaiores fui non fine magna fanguinis effufione obtF nuerant,breui fine conflieftu aflequeretur: Si hæc fœlicitas ad finem ufcp duraf fet.Sed fummis negatum eft ftare diu. Hic Carolus audiens Italiam à Sarrace^-nis uexari,ingcnti parato exercitu,inBarbaros fummam uirtutemreligionêcp 40 preftitit.Italia defenfa,eum Auguftum falutatûIohannes Pont.Max. non inui tus tandem coronauit,qui prius Balbum in Francia coronauerat.Dumitaquc Carolus Italiam pacaret.Northmanni adiuneftis Danis, Ambianorû, Attrcba^ tium,Cameracenfium,Morinorum,Menapiorum,Brabantinorum^ fines po pulatijGotofrido amp;nbsp;Sigefrido Regibus,Rheni fluenta ingrediuntur.Leodiû, Traie(ftum,Tungros,Coloniam,Treuiros deuaftant, ac incendtjs defœdant: acAquifgranipalatium Régis,equorumftabulùm fa ciunt,multismonaftertjs infauillâredacftis,hominesuelutipecorafternentes.Qinbus Ludouicus Rex quantum potuit reftitit.Sed cùmbreui poft moreretur,Barbari qui prius aba* Cla præda difceflerant,maximis uiribus refumptis reuertuntur,ÔCTreuirorum 5° nobiliflîmâ urbem funditus excindere cupientes,flammas inijciunt, SC muros dcmoliuntrfinitimalocaquæqp populates,in Mediomatrices ufq^ contendût, VbiCarolus Craftùs Imperator ex Italia crebris legationib.euocatus,ut labêti imperio fiiccurr€ret,cûmaximis copijs LongobardorUjAlemannorû,Turin* gorum^
-ocr page 302-26z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P T N I A N I
gornm,Saxonum Fhfiorum,illis occurnt. Sed non ca fcclicitatc, rcligîonis noftræ hoftcSjUt in Italia Sarraccnos^aggrcffus eft,quia irntus omnis erat etus conarus,licetinnumeramfubditonimfuorum mulntiidïncfccum ducerct.Ita forte Dco uolente plebem fuam, qug Chhftianam rcligionêfœdauerat, cafti' garc.Tandê Carolus ex hoftibus non modo focios amicos^, fed affines fecit» data Gotofn’do Regt tn matn'moniû Gisla Hlia Lotharij patruelis fui etFrifiî in dotem,addito baptifmatis lauacro : Sigefridac immenfum pondus auri amp;ar gentijUtrcgni fines egrederet;iturNorthmanni,Gotofridus affumpta Chrifti^ na religione,ac Frifîa prouincia,mox folicitatur ad defecflionem,per Hugonc Lotharij regis ex Vualdrada pellicefilium,Gotofridi uxoris fratrê.Qui alfuni i« pris penimis quibufcp,acfalt;fliofis prædonibuSjLotharingiâoccupacSCneeX hoc rcgno pellatur, Gotofrido régi fororis fuæ uiro fuadet ( cui etiam partem regni Lotharingie,fi earn tueatur,offert)ut ab Imperatore deficiat.Normâniis rex occafîonê quçrens deficiendi ab Imperatore, periqut urbes aliquot, uidelF cet Confluentiâ,Ândernacum,Slt; adiacentes propter uini affluentiam, cùmiij Frifia pecunia habear, amp;nbsp;æs militare ex Augufti fifco quotannis cocedatjqo” polFit firmius incurfiones hoftium abigere, SCin fide permanere conftantius» Hoc pcrito,fiue coccffojfiue negato,facile ex amicis inimici futuri erât. IdHii go affcclabat,arbitra tus fibi Lotharingiam permanfurâ.Mifîîs oratoribus,C3 rolus fraudëtntelligcns, Gotofridum ad colloquuium defi'gnato loco tempo rccR cuocauiqin Atauorum infulâ,ubi Rheni fluenta SC Vualis uno fealucore folunt,Ô£f paululuni recedentes Prouinciam fuo gurgite cingunt.Conuenium GotofriduSjâu quos callidus Imperator mifèrat legatos,Henricus dux amp;nbsp;Vo* libertus Coloniç epifcopus ; dies colloquio abfumptus.Sed dû Henricus du** obiter etta caufam Eberhardt comitis cum Normanno rege, à quo illiusbona detinebantur,agerer,falt;ffacontcnrione,Gotofridus ab Henrico occiditur,^ omtic3illicNormannitrucidantur.Necmultopôft,Hugo ab Henrico capit) illic^ oculi cruuntur,amp;in monafterium truditur Prumienfe,cui tuncRhegin*’ nolter annalium fcriptor præfuit. NormanniinLotharingiam irrumpentes, licet imperator excrcitû contra hos fruftrà mittetet, magna rapacitate prædas abigunt:amp; Seqtianam ingrefîî,in confinibus Parifiorum cafframetantur. Con rra quos Imperator Henricüducem cum exercitudirigit. Seddumimprudes in cæcas fonas,quas leui materia hoft es texerant, corruet et,fuperucntu hofti** oppreflliseft.Exercitus amiffo ducc,rurfus ad propria reuertit.ImperatorßO' uo coaóo exercitu, uniuerfos Franciæ populos perluftrat,pafîîm abomn*' bus Franciæ Rex 0lt;:Auguftus acclamatus. Lutetiam cum magno exercitu’** grenùs,fæpèaduerfus Normannos prglia geflit,licet paru proficerct. Sed cùm immcnfam uiderct hoftiûmultitudinê, Neuftri,qui ultra Sequanâfuerant, imperiû detradf afentjUt eos uel tolleret,uel edomaret,noua pacem cum No*' mannis compofuit, eis^ hunc locum inhabitandum dedit, qui à nouisintO' * Its Normannia turn didlus eft .Tametfi(utfuperius comcmoraui)quidamaU' tores tllud Carolo Simplici,regiFrancie,attribuunt:quiRolloni,poftacccpm baptifmatislauacruRoperto ditfto, Neuftriam concelft't. Sedfidcs penesaO' tores fir.Carolus relitfta Franciajetftoitinerein Alemaniam contendit.Etqu* iuuents mira indole claruiqadeo à Magni Caroliftirpe degenerauit, ut tâani' mo quam corpore deficeretrforte annis fortunæ fuæ expletis,
Habuir autem uxorem Richardem, Regis Scotiæ filiam,fceminam fano* monia uitæ SC caftitateinfignem. Cui cum adulterij crimen obijeeret, qiiodn miliarius agcret cum Luituualdo Vercellenfi epifeopo, unico fuo confiliatmt ' cui rerum fuarSadminiftrattonem omnêconcefrerat,falt;ftuszelorypusacdei j’ rus,uxorem in concioncm uocat, iurat ab ftintegram hatftenus relitftam, ullo concubitu cum eafecommtfcuifte. Cafta feemina, quæimpotentiamuii* tot annis celauit: Bene (inquit) res fe habet, mantiiureiurando uirgo :
-ocr page 303-CARO L V S C R- A S S V S.
obftctnccs multercs boneftas,quac meam integritatcm atteftenturricc am-plius tall manto cohabitabo. SiuultisinfLtper,ignitisiiomenbiis caftitatcm meam palam cuncbs faciani.Facfto i tai^ diffidio,accepns bonis fuis,in Alfatia monafîeriû conftruit facrarum uirginum quod bodie Andalauu appellat, ac fcDeo dicat,ubi fepultaiacet. Quæ res utmultis camiferatione m, ita Aug«* fto pepcritextremam calamitatem : cuius ignauiamiam pertæficius fubditb quodamp;Franciam uibellica Normannorum fcedataiTirelinqueret,et coniugê làndam probri iniqueinfimulaffct, tanquam inutilem imperio deponunnad* hibito eicuratorc Arnulpbo qucm illi fufFiciunt,Regemqj ac Cæfarêeliguntj ’° Carolo abdicato. Qiti in fumma egeftateadeo uixit, ut fæpius quottdiani uF cbus fentiret penuriam : ab omnibus fuis derelicflus, priuatam uitam mifcr ui* xit,atiiutus ab Arnulpbo,certis ex Alemania redditibus pro uictu quotannis, tjuemfupplex rogaueratnefameperiret.ErcuiBernbardumexpellicefilium unicum commendauit. Mortuus itacp pauper fine bonore, in Augeo maiort monafterio prope Confl:antiâ,bumib ac abiecfio monimento fepultus, q.Idus hnuarq,annoVirginei partus odlingentefimoocfiogcfimoodîauo,Impertj decimOjUtaliqui tradunt:abj uero,Irnpertj fexto.A fuis ftrangulatus etiam fcrt ^'Hir.Res digna fpecfiaculo,fiC magnis principibus animaduerrenda,bumane ^‘^m'sinfignc exemplar.Qiii cnim paulo ante tot tantisep regnis fine labore,fi* ucfudonbus,fine fanguinc partis à Carolo Magno,nulli Francorum erat infe* fijr,momento tempon's, ut fic dicam, fragilitatis humanæ exemplum, omni* Bus fuis regnis exutus,egenus amp;nbsp;inops,quærit corporis alimonia.Nemo itacp fonfidat rebus nimiû profperis,quum ÔC regibus pleruncp uarietas fortunç oc cjrratjUtmifcris coacquent. OftenditcnimfæpeDeus potentiâ principibuSj utintclligant,quoniam folus eil adorandus,cuius regni nullus eftfinis.Tradic ^begino (unde hæc maxima ex parte mutuatifumus) Carolum patientiffime banc tulifl'e calamitatem,cum fumma gratiarum alt;ftione;amp; totum deditum o* ’'2nonibus,inceflanterpro delidlisfuis oraiTc.Qiiandoquidem uir cratreligio bis,Deurn timens,6Ó omnia diuinæ diipenfationi attribuens.Ob id etiam à pie
30 tife^Carolus maleferiatus diefius eft, ab ocio amp;nbsp;ignauia. Quifquis plura de bocfcireuolueritjSigibcrtumô^ Rheginonemin Annalibus, Robertum Ga* gm'num libro quinto, Aemylium Veronenfem in tertio Hiftoriarum euoluatt Blosmore noftro tetraftichon fubiungamus:
Carols htc Crafflii confeiifu leóïus ab uno, Principio imperium regniq; lattKadii.
Contemptui tandem,regnis jpoliatur,O' onini Exutus cultu,decidit imperio.
Qyum(abrogato imperio Carolo) return fumma effet Arnulpbo oblatai ^Axitnæ funt ubiqj ortæ diflenfiones QCregnorum diuifiones in Germania,in 40 Francia,inltalia,ali7 altjs rerum adminiftrationem offerentibus.In Francia Ca*
Simplex filiusLudouici Balbi, cui regnum debcbatur,cum matre,quod jninor annis eflet,abigitur. In Italia Beringarius ÔC Guido tumultus excitant. In Germania Arnulphus adminiftrationem confenfu procerS arripit. De quitus priufquamfingula ferierecenfeam, nolo præterireimperium Orientale, ^uodtum Leo occupauit.Qin' cum in Caroli Craftî tempora inciderit,amp; cutn fratre Alexandro in multos annos deduxerit, antequam resnoftras
Germanas profequar,de ijs duxi prius fcribendum,
LEO
564.
f o A N. C V S P I N I A N I
LEO QVINTVS*
7 O bicinCatalogoImperatorumeiusnomêclaturequintuS, Græcorum pijflimusImperator,filiusfuitBafilijMacedonia ‘ lmpcratoris,uiuente pâtre Cæfar creatus,poft^ Côftantinc*® ’'naio’‘natuantc patrem difceffit.Philofophus(quôdliteris,a^ potiflimum Aftronomiæ effet deditus)cognominatus:aceti am Porphyrogenitusappellatus,à domo cuipurpuranom^ dédit,in qua genitus eft.Conftantinus enim Imperator, qui primus ByzantK’ nomen à fc relïquir,domû ædificare iuflîr,cui Porphyra nomen dédit,uoluK^ fobolem ft cmmatis ftn ilhc in lucem prodire, ut inde Porphyrogeniti appela' rentur,nô à purpura,fed à domo. Vndeamp;^ISafiliusà Michaeleadoptatus,qu® fuam foboîê in imperio firmaret,hunc Leonem genuitrà quo Septimus Co ftanrinus dehincnafcitur, ut infra feribemus. HicLeo Imperator fa(ftus,ftatn’’ uinditft^ cupidusin Theodorum Santabarenum monachû, cui Bafîlius Imp^ rator tantum tribuit, ut eius perfuafu filium Leonem etiam Cæfarem faôQ ecri manciparet,ut fuperius late fcripfimus.Pâtre itacp mortuo,hunc ab Euch» ieis,ubi ecclefiæ prçpofitus eraqadduci iuftîtiSC timens ne Photius patriarch» ilium defenderet,quë tantoperediligebaqab eeclefiarcpulit,amp;in Armenia^ xularciuftît,Srephano fuffecîo.Tum Santabarenus inuincula coie(ftus,fguiquot;* '* mèfuftibus eft cæfus, ôc bine Athenas in exilium milTus. Paulo poft fubrnilh, qui ci in publico oculos eruerent:plufculis dehinc annis lapfis,ab exilio eft rc' uocatus tandem.Pius admodû in defundos, ad Chryfopolim monafteriû Ph^ lippi mifitjubicorpus Michaelis Imperatorisfepultûerat: quod elFodi iuflÎG in tcmplumcp Apoftolorum deferrfubi marmorea arcaindudiiufsit, adhibi' tis cercmonqs folennibus amp;nbsp;funerali maxima pompa. Cui ipfe, amp;nbsp;fratres Alexander amp;nbsp;Stephanus patriarchainterfuerunt.Templum item diuiThomê Apoftoliincendio uaftatû,cum multis altjs renouauit.Templum prætereatio mine S. Lazari extruxit, in quo eius corpus recondidit,aduelt;ftû ex Cypr^’ quinetiam corpus MariæMagdalenæ. Et cùm prima eius uxorem pluriiuo’’’ diligeret, in honorem beati Stephani templum preciofum exçdificauitprop^ edem S.ApoftolorQ,in quo 6C corpus eius depofuit.Habuitaût quatuor uxo' ies:Theophaniâ primam,filiâ Martinactj patrict),quâinuenio àplerifqjdic^» Stephanium,cui templum(ufpaulo ante cômemoraui)extruxit.Hac etiam uentc,perditè amauit ftliam Zantzi Stiliani,Zoen nomine,ob cuius amorép» trem magiftrum creauit, ÔC Dromologothetcn,indeuerônominenouoB»l* Ico patrê cœpit appellate.Qiium in agris cum hacZoeconuerfaretur,ininfi^ dias penè eftet pfçcipitafus, nifî per Zoen, quac ilium dormientem excitauit, ut^, in regtâ fugerer,côfuluir, euafiftethæc pericula.Ob id magis in eius amO' rem exarfit.Et cùm Theophania moreretur,Zoen hanc fccundam duxituxO' rem legitimam,ÔC exconcubina Auguftam fecit. Sedmomentaneahecfcehci tas fuir, quia poft menfes oefto ÔC. annû unum mortua eft.CLuo temporefecurt dç infidiæ régi paratæfuerunt,qu?sexcogitauerat Peeftes Bafîlius, qui Zant' zi crat patruelis, ÔCrem turn eunucho Sammonaeftis Agareno communicauç ratradaefto tarnen iuramento,nc cui aperiret rem tamlecreram:quitamenreg* omnia manifeftauit:3C Bafîlius bine captus,cum omnibus coniuratoribusp^ nas dédit. Sammonax uero Protofpatbarius créa tus, régi faeftus eft perquam familiaris. Duxerat bine Leo tertiam uxorem Eudociam exOpficio, pulchri' tudine alias omnes præcellentem,quçbreui ôC ipfa tempore cum rege uixit,in parru cum fœtumortua.Rexheredis eupidus,cùm eftet omniû difciplinariim amator,ÔC prgfertim rerû fecretarum,ÔC que futura edocent: Aftronomie infn per deditus, ex iudiciariadidicit,futurUm fibi bæredem filium,qui impcriiim Romanû effet moderaturus.Quaduôus perftjafione, quartam ducit iixoccni
Carbo*
-ocr page 305-LEO QJV I N T V S.
CarbonopfiamZocn,quam nonftatimreginaU dignitatcinOgmuit: ucrùni tamdiu ea ufiis,donecfilium entxa cff,qucm Nicolaus myfticus patnarcha ba* ptÉaiiitjÔ!: Conftantinum nuncupauit. Tum primùm eam uxorem approba-uitjamp;Auguftam dixit. Vndeciim paulo pôftSyncellumEuthymiumfeciirec patriarcham, legcm ferre uoluit, ut quifqj impunè duas, tres, quatuor'ùe uxo*-tes duccrepoffet : fedis omni opera obftitit. Fuît autem in Republica mode* randa folicitus,ut paulo pôft narrabinius,amp;in cuftodienda urbe folers. Nam tum Conftancinopolis inter ferociflimas genres pluribus effet periculis obno xia,iitpotequæ tum Hungaros,Rulfios,Bulgaros,Normannos, Armenos âJ 10 Peifas,cum alfjs fæuis nationibus haberet uicinos,qui eam pafïim pro tempo* ’■is opportunitate moleftabantu'nfuper cottidie fibi domefticç paraban tur inlî diæ,fingulis nodfibus in triuijs ac plateis urbis agitabantur euftodia:, Etcjui* funq? poft crepufcultim deprehendabaturà euftodibus, cæius uerberibus tru . debaturin carcerem,donee illucefeeret: Leo Imperator,uigilum uolens expc* ’■’ri fidem,nocftu folds è palatio habitu mutato fefe proripuit. A primis depre* lienfus euftodibus,quo proficifeeretur rogatus, lupanar fe petiturum refpongt; dit:à quibus fe duodecim aureis rcdemit,cùm carcerem uerbera minarêtur. ^’’lecunda item euftodia deprehenfus,uiginti fe libérât aureis. In tertiam cùm ’'’ddiffetjpugnis flagris^ cæfus,carceri traditus,nullo fe potui tredimere ære. Abeuntibus reliquis, cùm iam illucefeere penè inciperet, edftodiarum magp
interroganSi Leone Imperacorem ndfceretf’At cùm ille negaret,utpo* raro uidiflet (rariflime enim in publicum prodibat Imperator) euftos fsfceris,hominis facultatemadmiratus: Cur(inquit)indigna$undus de tua fa fitenon cogitas, mane publicam fubiturus ignominiam,qui Cæfaris es tranf-g’dfus mandatum, nocîuin plateis, ut latro ac meretricariusimpurus depre* iitnCuSjSC euftodiæ mancipatus.Leo uix euftodem carceris perfuadet fefe Im* peratorem elfcjUtfefeinpalatium comitetur, antequamdies tota illucefeeret: ’’ttebatur enim capitis periculum.Perfuâfus tandem, palatium cum illo acce* ^if’amp; duabus aurilibris donatus,iuffus eft cæteris dicerc, carcere effratfto, illu ?o captuin diffugiflemianc fadio,Imperator euftodes urbis euocat: Numquisi latro aut adulter, aut fur node præterita fui mandat! tranfgrelTorfitdcprehen ü’s,intenogat:qui precio erant corrupt!,nihil fe aut uidifre,aut audifTe aflerûu Qi’i uct O Leonem cæfum euftodiæ mancipauerant, fefe quem piam reperiffe iatêtur,amp; flagris onuftum carceri tradidiffè,fed effrada euftodia aufugifle. Et ideo in terram profitati,ueniam precantur, cùm non fua culpa is carcerem ef* f’gott.Lco amotis alqsfuis familiaribus, dorfum ex flagris adhucliuidum eu ftodibus oftendinablatis donis quædcderat,ac bonis omnibus,prioribus eu* ftodibus, pofteriores magnis muneribus locupletauit: altjs urbe pulfis, hos in fideretinuit, longe^ diligentiores effecinacurbemfuam hocaftututifTîmam 4o reddidit,euftodibus femper præfentiâlmperatoris expauefcentibus.Eahderri curam iniecit SC prætorianis militibus.Solebant enim præfidia duodecim mil» tum poft acceptum prandium ante eius palatiû excubare,cùm Imperator qui* efteret.Leo quondam aperto clàm palatij Oftio, uidit omnes in fomnum refo* lutos.Vnus cotradis in faciem brach ijs ftertabundus,fomnum fîmulab'ât.Im* peratorfingulis dormitantibus aurilibram apponens, clàm difcefîït claufo pa latio,cupiens illis admiration! fore aurum inopinato repertum. Abeunte Im* peratore, duodecimus qui non dormiebat, fingulorum fibiaurum arrogauif, di fe quieti dedit.Poft ab Imperatore omnibus uocatis fjs militibus, interroga tifunuQuid dulcis fomniaftènt,fi expergefadi hilariores ex fomno redditi eP / 50 lent.^Territi quod dormiuifrent,nihil quicquam tamenfe uidiffe, autreperifle nirciurando affirmât.Imperator,ex calliditate obticere ea quæ éis appofuiffet, fuipicatus,minas adiecit,ut uerum dicerent. Duodecimus itaque,quifingulis aurum fuftulit,præfatus hanorcm:Imperator,inquit,quid mùi uiderint in foni
Z nis
-ocr page 306-166 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V S P I N I A N î
nis collegæ, plane nefcio: ego duldffîmum fomm'uni habui, uttnam fæpHis taie mihifomnium obueniat.Vifus enim fum quafinon dormi es uigilaic^dor^ mientibus uere,fed non commode collegis meisccùm quidam fîmilis tin^o wi pcrator,fingulis aurilibram apponit clàm, tacitus claufo difeedit oftio. Hhs uerô tampulchram nonuidentibus uinonem,furrcxi, SCundecim libras mc^ duodccimæ coniunxi: arbitra tus honeftum, ut duodccim hælibræ ob honO' rem duodecim Apoftolorum fimul elTentjquos omnes libenter ueneror; tuni dulciflîme quieui. Et in fomnis duodccim mihi aftare Apoftolos uidûqui laudarunt folertiam.Hæc uifio me multum exhilarauit,ô Imperator, 56 utinafP crebrô redeatmihi talis fomnus.ExpergefadîuSjXq. libras auri in marfupiore^ (3 pcri,Sv uifionem ueram fuifie re ipia didici.Leo in rifum iblutus: Vigilandi(in quit)ôô aufpicandi officium exegifti fimul, dignus qui talem uifionem habue' ris.Collegæ tui ftulticigpœnas iecûferant,amp;dormiant bincufqj ad confufiû' nê.In rebus bellicis baud negligens fuit,qui holies,qua potuit diligentia nunc circûuenit,nunc debellauit,nunc cû ijs paceinftituit.Erant ea tempeftate indit eix Romanis ÔCBulgaris, commerciaqj utrinqjagebant; fed uecffigaliaaccf' bius conuenicbat,exigebantur ab ijs qui rributis præerantà Romanis mcf' catoribusu'ta iubente Simeone Labas, Bulgarorum duce, qui ex philofopbn monacbuSjexmonacho miles 56 bellator,amp; tû dux Bui garis præhuus eft. Hie occafionem contra Romanos quærens,ut eis arma moucret,hanc iniuftician’ cûRomanis exercuit. Armati côtra huncRomani,ui(fti ab eoiùnt, multisRc* manorum defideratis:quorum dux pcrtjt, multi capti, quibus nares omnibus mutilauit Simeon,SC mutilatos Byzantiûremifit. HisiniurqslaceffitusIiupC'' jraror,donis muftis effèciqutTurci, qui ad Iftrum crant, qui^ Vgri uocantur, contra Bulgaros arma mouercnt,ac omnibus uiribus ilft's uiin iniei rent. Impc rator ferra marien coparato excrcitu,arma contra eos mouit.Cui quidem bd' lo gerêdOjPatricium NieephorumPhocam prçfecigqui turn erat domeßieus fcholarum.Mifitante belli tarnen initium ad Simeonem,qui pacem ab eopC' teret.Barbarus uero hunc dolo adueniffe fufpicatus, hominê in carcerem co« iecit,öd ftatim cum cxercitu contra Phoeä profedus eft.Cum^ ipfe cum exef j'’ cituoccupatus eftct^VgriBulgarorum regionemuaftaruncob id Phoeä relin quere coadus, contra hos profedus ac congreffus, cum manus conferuiflcG 'uidus eft.Multi Bulgari capti,Simeon in Dorofcolam cofugit. Bulgarosrex Leo aTurcis cocmit.IntereaSimcö dolo plenus,cü rege de pace egtt. Ctiibn perator cum confider€t,Gherophadcm iUimißt, ut deinduetjs cum co tranß geret,quemBarbarus retinutt 56 cocrcuit, hinccontraTurcos iuir,eoscpinf^ gam uertitjCoruregioncm populatus. Vidoria elatus ab Irnperarore,cupidi' bi captiuos ftiosreftitui aTurcis mercatos,alioqui nullas inducias fperet,liccc necç in animo habuerit ullas inducias uelle Romanis darc,ctiamnü oblatisca-' ptiuis. Imperator cóinotus,coado tum Orientali, tumOccidentali exercirUj 49 contra Bulgaros profedus,crudeli bello eosuicitac proftrauit: in primoœ c3 Simeone congrelfu,Bulgari uidi funt ac fuperati: cum Sarraccnis paritcr con flixit,Martc ancipiti.Cæfarc enim naualibus parandis intento,antcquam clah fis effet parata.Agareni clafl’e fuaTaurominium deprædantur,ôlt;Lemnonin' fulam occupant,infularibus magna clade afflidis.Sammonaxinterim Agaie-* nuSjqui potentiffimus,SC magnæ apud regem autoritatis erat ( ut ante feripl*' inus)iam ditiffimusfadus, ad Agarenos transfugit. Et itcrum in mari à Con' ftantinOjAndronici ducis filio captus eft, 56 Byzantium redudus. ExeiifauO' nem f ugæ inuenit,caufatus in Syriam ad exercitü uoluiffe irc,quam rex ample debaturjnondum ab amore quo affi'cicbatur erga ilium alienustôd ob id Con 5’ ftantinum iubethanccauiàm in Senatu proponere, non aut hunc rransfugam appellare.Scnatus iuramento propofiio,Conftantinüintcrrogat,fi Sarnnona tftem fugientê reuocaffet pis periurium tftnês,refpódet,hunc iuMelitcnê pro
-ocr page 307-LEO Cty I N T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;267
pn'am domum itanrem reduxifTe.Ira percitiis rex,Conftantinum abqcit,Samgt; monacfîë phftine reftituit dignitatÉquâ auget et honore Patn'ciatus,et cubicu lartj offiicio: à quo rexpoftea ad mala muka eft tradudlus, mulra^ ob hominê liuncpaflus eft.Agarenisitaq^ Romanorum regiones euaftânbus, Imperator ImcriumLogothetem cum exercitu mi'ttit, ut is afcito aliofecum duce,cûho^ ftibusmanus con(eraf,eoscpregioneabigat. QuiAndronicum præftantifsi^ muni beliarorê delegit,fiC exercitatiftîmum ducê, cum quo unà contra Agare nosprohcifcatur.Sammonax,qui exitiali odio hâc domum profequcbat,quia ab eius filio Conftantino captus(ut paulo ante clarct)cuidâ Androntci amico 10 fubindicat,pcriculofum efleadmodum Andronico, fi hanc fumât expedition nem:futurum enim ut oculiilli eruantur. Andronicusitaq; non obediens Ime rio,expeditionemdetre(ftat,necnauimconfcendit.Imeriusaccepta clafle, nâ* ualibcllo hoftes deuicit,SC clafte potitus eft. Andronicus audiensducis uidlo-nam,defperatus cum affi'nibus feruis abiens, habitauit Cabalam oppidum munitiffimum non longe ab Iconic. Sammonax nondum odio fatiatus, baud defiftebatregêirritare contra hune,quoad timoré perculfus ad Agarenos de^ fteic. Rexubiid cognouit,doluit baud triuialiter, ducemfe tantum ô^reibelli lt;^æperitifrimum perdidifte. Literas itac^, quibus nbsp;nbsp;faeftorû obliuionem,6c ad
’■editû cohortationem magnis muneribus promittebat, cerainclufas,cuidaiTi 20 ^arraceno captiuo ex carcere edutfto, perferendas dat Andronico confignan das.Huncadfeclàm uocans Sammonax:Totius,inquit, Syriæinteritumma* nibus tuisaffers.Siigitur fie patriam,amp;affines,fiComnes tui generis faluare uo ksjlifcras cera innexas,quas defers, Vzir dabis(fic enim illcuocabatur,cû quo cratAndronicus)quodubi Agarenirefcicbât,lccftisliteris,Andronicum cum omnifamiliain uincula coniccerunt,ubi Andronicus uitam finiuit.Conftantin ’’useiusblius, amp;pauci quicum eo erantinuinculis,ruptis carceribusfugaîfe côtniferuntjfalutem quaerentes: fiC fequutos fe Agarenos fortilïîmé repulerût, ^parriana fuamrepetiueruntrquosRexbenigniffimèexcipit, Semunificentif fime donates honorauiqConftantinocp uerbisornatiffîmis integritatem corn JO iTiêdat;pluribusadhortatus,nequid noui molireturjneue ad tyrânidem aipiran WjCuni fibi effet filius cognominis,nc capitis fubirct penculumdicet ipfe C5' ftantini nomine effet dignus. Alioquï,inquit, fi de tyrannideunquam cogitan lais, per hanc Chryfotriclim portam(eam illi indicans quçadOccafumerat)ad metuû finebufto caput deferet: quod ÔCfadîum eft,ôe reeftèLeo uaticinatus, quêadinodû in Coftantino fequêti feribemus latiftîme. Fefto die qui Penteco fies rcligiofiffimè à noftris celebrat,Rex eu facris intereffet, cancellis adhgrês, ciaidâexambone(utfîtinmultitudineob preffurâ)in caput Imperatorisbacu liimimpcgit;quo,nifi candelabra obftitiffet,a(ftum erat de uitaregis:fanguinê enim erucftauiqfie mente alienatus femimortuus iacuit. Aberat frater Alexaiv 40 der,qui in multorû fufpicionê uenit,fe bas patrafte infidias. Sed autor cùm per indices non inueniretur,qui cafum hune fecerat, diffetftis manibus ac pedibus in ignem eft proiecftus.Monacbus aût Marcus miraculum adaugens: Ab hoc, inquit,ô Rex anno,non amplius decem regnabis,quod fiC fubfequutum eft.
Venir quondam Sammonaeftis pater cum quibufdam ex Melitene Côftan tinopoliin,quos rex honorifîcè fufcepit,ÔC in magnam ecclcfiâ(licct effent infi deles)induxit.Videns igitur Sammonaeftis pater,quam filius apud Regem ha beret dignitatem, quantumep diuitijs creuiffet,conftituif fiidillic manere, fid no ftramreligionêa(îùmere:quod filius diffuafit,recipiens fe adepta occafionead patrem rediturum. Et cùm eunuchum hic haberet Conftantinû Papblagona, Ç0 qnêreginæ dederat ut feruiret,mox ut eral omni inuidia plenus, quia uidebat ^regi Sdreginæ percharum,detulitapudregem,quafireginam amaret: Leo-ncmc^induxit,ut e palatio abigeretiqui inmonafteriu eft trufus.Sed re cognin ta,quodcalumniâilliftruxiffetSâmonax,reuocatus,ornatiffirnauefteuenitin z ij palatium
-ocr page 308-368 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o Af N. C V S P I N I A N I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
palatium fcgis,multo quam prius in amicitia regi'familian'or.Qtiódbilê Saffl* monadi mouitjquiliteras in regem famofas,quacunq} rex iturus erat,confpar gitiQiiod tandem fcelus Imperator ex confcio quodam,in Sammonadem ail torcm reqci apertiffime cognofcit: quocirca omnis tandem fauor in hunc cX' tinguiiunEt fi illi uita fuifîèt diuturnior,malc de Sâmonaifîe efTet aiflum : qui-à regia expulit,SC certos exiltj limites circumfcripfit.Patiebatur turn Luna de-* liquium:cuius Imperator efFedum feire cupiens, Mitropoliten ad fe uocat,iil fuperhacrcconfulat. Qiiem prius Sammonaxfeorfum pariterdehoc Lunaf defedtuinterrogauit.Quiaperte huncLunædefeclum, fuS foreinfortuniuoi indicat, nifi pcriculum euadat poft tredecim dies, quo Sol quoep eclipfim fir i’ pafturus.FIaîCanimo fuo reponês Sammonax,cùm à rege Mitropolites fuper defetftuinterrogaretunSccûda, inquif,tibi facies erit pro incommode. At reX fratrem Alexâdrum fecûdam faciem intell exit : quum Sammonaeftem pottuS) qui primùm poft Cçfarem in regia locum occupabat,intelligere debuit.Creat itaep Conftantinum Andronici duels ftlium cublcularium, cui amp;nbsp;manfioneifl inter nofocomion ÖC ualetudinarium exædificat, ut haud longé à rege dormi* ret.Incidit paulo pôft rexin cœliacam paftîonem, quæ adeô autfta regem oc* cupauit, ut ad Senatum deieiunio folitam habere orationem, quæ appellaba* turfilentium,nonpotuerit. Paucanlhilominusloquutus,Senatumrogauit,iir fulnoobliuifceretur,commendâs uxorem SCfiliolum Coftantinum,qucmtfi£’ Pentecoftes proximo regê creaucrar,SC diademate inügniuerat. Durauit moi bus in Maium menfem,quo mortuus eft, cùm annos regnaflet quincp iiigi*’ ti cum tribus menfibus : fratri Alexandre imperium relinquês,8C curam filip^r bitratus ilium apudfè regaliter Ô6 düigêter educaturum. Licet,ut moriêics fo lent in agone diuinare, cum Alexandrum fratrem moribundus Leo alpicerd, dixiflê fertunMala occafio poft decern Ô6 tres menfes.HçcZonaras. nonnihü Luitprandus Ticinêfîslnlibro rerum fuo tempore geftarum, 06 primo 66td* tio,é quibus Ô6ah'jsüla excerpfimus.
Plerit^ fcriptorcs utriuftp fratris imperium fimul iuhgunt,quod Alexâéd parue tem pore rexerit. Nobis uerö uifum eftfeorfum uniufcuiuf(^uitamti*''i* dere,quod id 36 apud Græcos Zonaras fccit:ô6 quod funtfto uita Lconc,Alo* xander fucceftit.Ét quia breue illius fuit impenu,antequam Arnulphum Cçf’ ' rem Ô6 Reges Italiæ fcribcmus,qui in confufi one impertj, regnum fibi Roma* num uindicabantjuoluimus Alexandrum præmittere,Ô6 tum ad iericm Imp^' ratorum redire: licet anni Imperatorum Occidentalium 36 Oriêtalium ad qii* drantemnon conueniant.
LE X N D E Imperator filiusBafilq, Ut fupràfcripfimiis, frater fuit Lcois, cui fticceflit in imperio:utricp tamê moribu^ ’ diflîmilis. Et cùm uix pedem in regnum intuliflet, NicolaüOj patriarchâ,quem frater eiecit, ex Galacienis reducens,infeéo patriarchalem Conftantinopolitanam repofuit,Euthymio**^ exilium atfto.Ipfe totus delicqs deditus, uenationibus,poW^* onibuSjpetulâtiæjimpudicitiæindulfit. Nihil regium âgés,fed regni curam ii* adulatores,præftigiatores,ô6 eos quos ex triuio fibi delegit,fcelerû fuorum mites reiecit.E quibus in primis Bafilitzen diligebat, quem fceptrihærcdêro* linquereftatuebat:fratris filio Conftantino,cui regnû debebatur,priuato.Ciii præterea uirilitatem tollere parabat,Ô6 in monafterium intrudere. Seddium^ uolStas fault pucro,quæ regis confilla deftruxlt:Ô6 ultæ fuæ breuitas,qua pro* 5 hlbitus eft exequl c'a qug conceplt.Cgterùm cùm magicls effet deditus uanit^ tibus,erâtpræftlgiatores, qui uanis admonltlonlbus 36 uencficls aures oppl^/ bant,longæuâ 1111 promittens uitam,potifslmùm fi porco qui in theacro eregV
-ocr page 309-A L H 'X A N D' E R C AE SAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lèp
©nelconis ftabatjSC ex æi e dentes öd pudenda apponcret. Qito ænigmatein^ faniani Imperatons notabant,qui uentri deditus,æreis indigere uidcbatur(ob continuâ crapulam) dentibus: penioblafciuiam indulgens, porco fimilior quàmhomini etat,oninem intemperantiam fibi iurcquodam uendicans. Sed infanushicrexSiporco fredior,didlis fidem Habens,reuera quç porco deficie bantexercaddi iulîît.Hic itaqj frequêtibus deditus conuiuijs ÔC çbrietatibus, tandêcœpitlanguefcere.Et cùmnunquam prandium nifî poft:balneum cape ret,immoderatiftîmèquondam ientacul3tus,ludo pilæ fe uoluit cxércerc,corgt;-pus extêdcndo: ftatim equû afcendit,ac uenam ruptt,qua fanguis è naribus ac ’° pudêdis toto die effluxir,ac fie enormifluxu extindlus eft : tutorcs relinquens nepoti Conftantino ac regni moderatores,NicoIaurn patriarcham, S)C Stephâ num magiftrû,amp; magiftrum loannem Eladon,6C redîorem loannem, ôd duos etianiquos expræftigiatoribus in numerum Senatorum allcxcrat, BafiÜtren 6lt;^Grabrielopolen.Huius tempeftate BulgarorumduxSimeon,fipacemam plcdi uellet,lcgatos mifit ad Imperatorcm AIexandrum:quos neque benignè lufcepitjnec^ ut oratores decuit honorihcè traótauit, fed faftu quodam ac ina.» niiadanria,malapotiusillisminabatur. Qiiod Simeon cognofcenSjmoxbel* Romanis mouit,corumcp regiones deuaftauit, innumerasep predas nemi ncteliftente abegit. Regnauit aût Alexander annum unum menlcm,quem 3^1moduin Leo moriens prædixerat.Hæc ex Zonara.at nunc ad noftros Im pe ratores Occidctales eft redeundum. Et quo patfto familia Caroli magni in Ar nulpho defecitjfiC eius filiOjadfcribendum.
ARNVLPHVS CAESARgt;
N r L purs filins nafuralis Carolomanni regis Bauanæ, ducis Carinthie,nepos Ludouici fenioris regis Germaniç, Nam hicCarolomannus Rex, frater Caroli Craflî, cùm con*
iugem habcretfterilem ôé infoecundam,ex quadam Carentagt;
fœmina pulcherrima hunefilium genuit,Qiiem Ar nulphum,ob memoriam ArnulpHi Metenfis præfulis, à cuius fiacto ^ermine Fiancorum regum olim profapia pullulauerat, appcllauit: fiuodnon fine finurorutn præfagio accidit.Nam ex hocregum genealogiafe* candis fucceftibus, in Carolnm ufep Magnum,faftigium collocauit: ac deinde uanance Fortuna paulatim, turn ex immatura fobolum morfe,tum exconiugn fterilitatcdiftluxit:inillouerô manifeftèdefecit,utliquidô apparebit. Non fuit hic Carolomannus fiiiusLudouicîBalbi, ut inepte fomniauitEgnatius in fuis Cæfaribus, fed Ludouici régis Germaniæ, princeps admodum uidîorio* fusiqui cum pâtre ÔC fuis aufpicijs,in rcgnis Sclauorum,prgclariftîma non fine triumphobella geftît, terminosimperij fuiampliauit fingulari folertia, nil nifi 40 icgium femper meditatus. Corpore procero à forti,cuiregia maieftas naturà ineffeuidebatur.Eloquio blando literis,ut tempora ferebant,fatis eruditus,Sd in primis Chriftianæreligioni deditus. Vnde amp;nbsp;honohfîcêtiiîîmum diuæ Dei Puerperæ templum,cum facerdotibus ac canonicis, quod hodiemagna uene ratione in Bauaria frequentiffimè inuifitnr,extfuxit : ubi SC fepultus iacèt, Ot* tinga patria lingua nuncupatur. Cùm itaep optimates(ut fuperius ftripfîmus) Carols Craffum uiderent uiribus animi amp;nbsp;corporis deficere, hûc Arnulphurri degantis formæ,amp;ft:renuum ducem totius Orientalis Franciæ, quæ regnum Teutonicum turn dicebatur, Bauariam,Sueuiam,Saxoniam,Turihgiam,Fri* fiam,Lotharingiani complc(ftens,abielt;fto Carolo,regem SC Imperatorem de* bgmi^acillum Carolo curatorem nullo exemplo ftatuunt: ac dehinc mortuo
fa funt in Francia gcftabella^edes regia Parifiorum euaftatajCorpus S^Diony f^ ablatum,amp;^ in B auariam in ciuitatê Ratisbonam delaturrt.Vbi Ho die quoqp i il) intern*’
-ocr page 310-VJ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î o A N. C V s P I N I A N I
in templo dim' Emcrami, quod mulcts donai tjs cxornauit^rcltgtofitlime ratur. Q,uod ettam Leo nonus Pontifex Max. diplomate fuo,quod in ccénO' bto didto cuftoditutjimpiumGallom mendacium coargucns.attcflatur.MirK eni eft quantum hâc urbem,qux uulgo Ratisbona, à penttoribus Reginobuc gtmn,metropolis 13auariæappcllatur,Amulphus dilexcrit. Nam cum ineen-' dio edet dcfœdata,eius muros ampliauit,çdcs adornauir,5t coenobium faiKÎl* Émerami cenfibus annuis locupletauit 8gt;C auxit.Erat aut Arnulphus in bcllieis fortunatuSjUtpotc qui Sclauos inter fediflidentes compefcuit,Norrhinannos Lotharingiam uaftantes fugauit,6C ad internitionê ufc^ cccidit: licet impariC' xcrcitu cûhoftibus congredcretur. Sunt enim turn duo Normannoruamp;iDa' norum reges cæfi,duodecimo ligna regia,indiciû uilt;ftoriae,in ßauariä delata. Qb quç rex Deo magnificas laudes d€câtauit,amp; quendam Rudolphû Chun' radiiilium, qui fe regem appellariiuffit,Lotharingiam adfe trahcre conatum» per areftilfima itinera fugcre copulit,tota ilium uica cû Elio Zendtboldo quutus. Hac têpeftate Hungari ex Scythia à Peucçnatis populis fibi finitimi^ €xpulfi,ac alias fibi quærerclcdes coa(fti,in Pannoniam irrucrunt (ah') funtiH* ab Hunnis,qui ÔC Auares dicuntur,contra quos Carolus Magnus bellum gef lir,8C inisiuniores)dehincGermaniam,Galliam,kaliam penetrarunt, acinltaf diluuq cuiufdam totam peneEuropam inundatione obruerunt. Oinnes cnin] pene GcrmaniænationesHungarorû funt expertæfæuitiamDe quibus uidé’’ dus cftRhcgino abbas in fuis Annalibus,ô;iLuitprandusin libro Antapodo' (eos,ne omniü commentarios hue congeram. Erat fub hoc tempus Zuendc' baldus,qui altjs Zucndeboch uocttatur,MarahenfiumSclauorum rex, cui Af nulphus Imperator conceiftt ßohemenfium ducatü, qui tum à fuis rcgebarin') amp;nbsp;Francorum regibus inuiolato foedcreiundus erat,antequam in regnifafti' giûfublimaretur.Scd familiaritatis gratia Arnulphus hune concefliqet fimulfi lium quem ex pellice habuit, facro fonte lauari,amp;: eius nomine Znendebaldö appcllari iufltr. Ex qua quidem amicitia,maxima dehinc orta funt bella. Nam
Boemi a priftina lide,cùm in aliud dominiû cftènt tradin',defeeerunt.Et rahcnfiûfïucMarananorum rex(utrunqj cnim nomen apud autores inuenio) 1’ ex adiccftionc alterius regni ihres fuas ampliatas fenriens,faftu inHatus,contra Arnulphu rebellauit.Qiii cum exercitu Marahenfiumregnûingrcftûs,oniniâ folo æquauif.etiam arbores frinftifcras radicitus cxcindens, ut Zuendebaldû, no nifi tîlio obfide dato,pace impetrare cogeret. Dum iraep Arnulphus inßa uariæ finibus Sclauorû temeritatem rcprimerct,Northmanni,qui duobus pra! lijs infceliciter in Britannia uires attriucranr,in Lotharingiam irröpunt clalTq SC caftrametati predas ingentes abigunt. Contra quos Arnulphus exercitinfl infignëmittês,fupra Molam iubet têtoriafïgcrc. AtNorthmâni circa Leodiö traieda Mofa,terra onmem populantur SC cxcrcitum irritant.Qui palabüdus ftneordinehoftibusoccurrens,caefus,fufus,fugatuscpeft crudelitcr.Nortbn’â-)'’ ni præda diuitijsc^ onufti ad claftem reuertuntur. Arnulphus ftragem fuorum, Sc hoftiu uidoriam ubi accepic, fremcbundus miratur PrancorQ hadenus in^ uida corpora,hoftibus terga oftêdifle.Indignitatê rei animo uerfans,nouo co grcgato cxercitu,Rheno tranfmiflb,circa ripas Mofæ caftra ftatuit. Norman' niruperton' uidoria elati,cum omnibus uiribus occurrunt, SC more fuo ad pre dandS accinguntur,cachinnis SC exprobrationibus agmina laceftunt.ln^fflf nantes,ut proximæ piigne elfent mcmores,ó^ turpis £ugç,amp; cædis fœdiflîme, qualem iterum mox effent paffuri.Rex Arnulphus ira percitus,exercitu iubcc omnê pedeftri congreflu hoftem adoriri:qui dido citius ab equis defilientes/ elato clamore,pracfidium inimicorum irrumpunt,eoscp ufcp ad internitionem P ferro cacdunqfugicntes fternQr,SC innumerabilem hoftium catcruä,utuixqin aducrlum reportaret nuncium aliquis füpcrefteqopprimunt.Rcbus itaqjfeÜ eiter geftis,Arnulphus in ßauariam reuertitur. Ét Northmanni Mofam trän* feunceS}
-ocr page 311-ARNVLPHVS CAE SAR.
??«
reiintes,ad foli tam prœdationcm reuerfi funt, magna præda abaóa, nbsp;mona^
ftehoPrumtenfifpoliato.Arnulpbus fequcnti annorcuerfuSjRhenum traqc-r ens,Loth4hngiâomnê circuit,er ab omnibus çfthonon'ficennnîmeacccptus» Et cum apud Nemetas( Vuormacïa hodie uulgo d(citur)conuentum cclebi a ret,GaroIus Simplex Francorü rex adueniens, multis oblatismuncribus, Ar* nulphumpro auxili'o fogar,utregno Francorum reftitui poHèt. Qin illi con-ceiTo excrcitu, lubct ut ei adfint pro regno recuperando.Sed refiftente illi O* done,reuerfus eft Arnulphi' exerci'tus, ÔC magne rapi'nte tn Franci'æ regno un* I dicçfunrfadlç.Tum ArrtulphusLongobardorû fines ualidamanuingrefTus.à ifi Berêgan'o l'n auxilium rogarus, Pergamum armi's ccpinSC Ambrofiû urbis co mitcm fibi refiftentêjïn arbore fufpcnditjCum enfe,balteo,armiilis,omnibusciî prcci'ofîs indumêtis.Qiia uia fibi esteras urbes omnes,ne fimilia patercnt,ape ’'uit.Placentiam ubiattigit, per alpesPœninas couerfus Galliam inrrauit,Ru* dolphum fibi rebellé quçrens ; qui fuga mtra montes dilapfus eft. Redijt turn Vuormaciam,utillicfuum Zuendebaldû Lotharq regno præficeret, in quem optiïnatescôfentiretum noluerunt:fedfcquentiannô plane cofenferuntom* ’’cs.Qiii ampliarcrcgnum hoc fuûuolens,multa bella gefnt,amp; contra Carolû ^‘âcorum regem exercitum eduxtt.Interea Formofus Portuenfis ciuitatis epi Romane fcdis fummus Qi. uniuerfalis Papa,grauem in urbepatiebaf à amp;nbsp;fuis perfequutionê. Audiens l'tacp Arnulphum uidîôn'ofum regem, auxilium inuocat,rogati^utRômam tueatur. Namamp;Lampertusfilius pnidomXfe Imperatorem uocari contendebat. Irerû itaq; Arnulphus Italiatn quot;igienus,Romam ucnit,cam^ armis cepit,mullt;ffatis ultimo fupplicio qui fe* ^•tionis aurores exn'terant: mirûditffuquomodo urbem cepït.iSjam cùm non âdrru’trereturclaufis undit^ portis,bconinâurbem obfedir,qua parte diligen* dlîimèàcufiodibusferuabat * Fortelepufculuscxciratus(ut fit) àmîlitibus,ad 'quot;bêfuga contendit,qucm ingenticlamorc exercitus perfequebatun Vigiles ^'fbis ac euftodes clamore ac timoré perculfi.muros dcferût,ac exercjtui fean* ‘^endi muros copiam faciunt: fie Arnulphus nullo labore urbem ingreflus ce* JO pit.Matçr Lamperti,quæillic ad præfidium à filio rclicfi’a fuiF,cum fuis latentef
^’’f^git. IngrelÈus urbem, Imperator ôd Auguftus à pontificeûlutatur, anno P^ftqiiamrcx elecfirus fuit,abic(ffo Carolo,decimo. Pacata^ urbe cùm per Ita Ibm rcdirct,Guidonê qui Berengan'o Italiæ imperium eripuerat,pcrfequirur. Nam Arnulphus Berêgario fœderc erat iuncfi:us,uf poft paulo fcibemus,cùni Longobardorum hiftoriâtcxercordiemur. Audiens itaep Guido* luga abrjfte, Arnulphus profetfius Camerinum, caftrS natura uocabulo
Nrmû, in quo eius uxor quidem erat, licet Guido alijs incertis quibufdâ locis htciet,uallo circundatatep obfidet. Vxor Guidonisinanguftqsconftitura,uC ^ftniuliebreingeniû ad omnia fcelera excogitanda promptum, uidens omnê 4-0 illi fpem euadendi ncgatam,familiariflimum quendam aulicum, Arnulphi im* pentoris muneribus magnis corrumpens,accerfit,ab eo auxilium,ut liberetut oIgt;fidione,petens.Q,ui nullum auxiliû fc praeftare fatctur,nifi domino fuo régi fi'iitatem tribuat: quod Si ipfa promittit,amp;^ auri magna pondéra fimul donau ftritatem Imperatoris exhorrefcenSjdicit fe poculû habere, quo homines bîtii didlo citius placantur.Hçc ait potio(poculum m anu geftabat)trifticiâ di f Jtit,!xticiam,amores,feftiuitatem,ludos ioeosep, Sk^ omnia gaudia menti af* , .'^‘■^^Eomaritimei animum furentem ad fanitatem reuoco, SiCaefaris animu ’'nneimrneritam ira fuccenfum placate cupio. Et utfidem rci faciat,quod ft* ’^^noxafumi poftet, feruum quendam êfuis plané furiofum accerfit, pharma* 50 cumep ei exhiber. Qi^ii mox placatus,amp; fanus,ualidus uigês^ breui fpacio dift
Accip i t poculû Si fimul auri raiera familiaris Arnulphi, règiép propinaf, ^tmcntisferitarêmulcear. Arnulphus aceepto pharmaco,infomnû refolutus, ^fidiio excitarijceulethargo grauï percuflùs, nullo ftrepitu potuit, Excitatus,
Z iitj apertis
-ocr page 312-rÿ'z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro A H. c v s P INI ANI
apeiti's ocLilrs nihil fcnfic,nihil loquifurjieliiti mutus iaciiit,miigitum quedant cdens. Dehincpaiilatim Italiam relinquens,çùm hune Guido perfequeretuG amp;ip!'c Berengarium oculis priuare, quo Italia potiretur, cogitans, permon^ rem louis redit,Eporregiæ comitem Aufearium in cauernis latere fefe fugicô' tem compulit.Etin propria reuerfus, turpiflima ualetudinecorreptus, cxliac potione corpus eft tabefadlum. Nam minutis uermiculis, qui pediculi nom»* nantur, corpus adeo featuriebat, ut nullis curis medicorum minui polTent. Morbum hune medici Phthiriafim appellant, quo olim Aleman eitharœdus, Ph erecydes tragoedus,Sylla di(51ator,Callifthencs Olynthius, Mummius iute confultus,Eunus belliSeruilis dux, correpti, mortui funt. Cum igiturnulkita i’ poflethuicafFerri remedium,indies magisinualefcenteægritudine,morituri’’
ZO2 oppido BauariæOetinga, iij.Kalend. Decemb. anno falutis humanac oóhn' gentefimo nonageGmo nono,delatus Ratisbonam in bafilica S.Hemeranifc' pultus(cuius quidem monumentum hodie ccrnitur)duodecimo regni fui,lni peri] ueio lecundo anno. Nam à Carolo CraHb annis duodeeim præfuitimp^ rio.Abundathoccœnobium ôduiris religioneprçditis, SCueteribusdeploma tibus,2élibris quos mira cuftodiuntdiligentia uenerâdi patres,amp; doôioribiis uiris,fiappulcrint,eopiam fa ciunqhumanitcrcp cos tra (fiant,hoipitalitateinfi' gniutentes:uerèrcligiofipatres,6Cdigni utapud pofteros qiToqjnomenha' bcant.Cæterùm ut ad hiftoriam reuertamur, funt qui putant huncimperatore 2’ Cl udcle hoc genus mortis meruifre,quôd rebus fecundis elatus,omnia uiribus fuis accepta rctulit.Deum Opt. Max. non agnouit:nclt;qî digne,ut decuitClni'' flianum principem,obfcquia præftitit.PalTus,dum inltalia bellum gcrcret,fa' cerdotes uindîos trahi, uirgines ftupran', coniugatas opprimi, templa fpolia'
* ri,Slt; in ijs rcs uenereas exerceriimpune. Ad hæc eùm Zuendebaldum Mata* henfiumregem debellaret,Hungaros,gentem perlidam,amp;f Chriftianereligie’ nis hollem aduocafre,utfibirefiftentem opprimeret. Qiio faeflum eiî,uthæc gens uniuerfam dehincGcrmaniam crudelilîîmisaffeceritpopulationibusaC fupplicijSjCÙm iterin hasnoflras terras didicillequr pôftfcribemus. NonniiH* quôd corpus S. Dionyfij abflulerit furtim, amp;nbsp;Ratisbonam detuleriqid accidif j» fc credunt.Sed quis indicium Dei occultum intelligirrillirelinquamus, quüb (luminatabfcondita tenebrarum, manifeflat confilia cordium . Non i^noro tarnen Rheginonem abbatem in fuis Annalibus tradere, Arnulphum, cum inbcrcdiret,paralyfi grauatum,diem fuum obijfle. Inuenio hune duashabinf fe légitimas uxores: Agnctem fcilicet Græcorûregis filiam, quam accepitdti’^ adhuc exiflens Bauariæ ôd Carinthiæ,e qua duos luftulit filios, Arnulphum cO gnomêto Malum,ducem Bauariæ,amp; Vuernherum comitem in Scheurn. HaC mortua,fupcrduxit Deytam, quam alq Luitgardam uocant, alteram uxorcm: quæ ei peperit LudouicumRomanorum regem,acBauarie ducem,fuceeflb' rem fuum. Habuit autem concubinam nobilem,exqua Zenebaldumftlini^ naturalem genuif, quem apprimedilexiqamp;f regem Lotharingiæinilituit.Rc' peri eins quoque iiliam,fed ex qua uxoreignoro, ßertham : quam Luthardus primus eins nominis,comes Cleuenfis,filiusEberhardi,uxorem duxiqduos^, filios ex ea peperit, Balduinum ƒ/. undecimum comitem Cleuenfem,öf Rid’-fridum,patrem VualdriciepifcopiTraietflenfis.Cum autem prêter impcriiint habcrct Bauariam,Carinthiam,Lotharingiam,Franciam Orientalem Ô6Ger-maniam,diuint antequam moreretur has inter filios prouincias.HæccxOtho nepræfule Frifingenfi,RhcginoneabbatePrurnienfi,Sigibcrto Gemblacen-fi,abbate Vrfpergenfe,LuifprandoTicinenfe,acal(js Annalibus diligenter exccrpfimus, ac nofiro hoc tetrafti-
cho claufimus:
Arnul'
-ocr page 313-L V D o V I C V s Q_V Ä R T V S,
273 Arnulphui Komdm drmatus cäpit,ctife corufio
Vhits pontificem,corpora multiifirit.
Sedredit orn^tus dude)nite,uerinibus eßts Qui notum d fenis nomen habent pedibut.
Subiungam nunc Arnulphi ßh'um Ludouicum j in quo famfli'a CJaroîf Magni dcfecit : quæ centum pene annis Romanum adminiftrauit imperium. Licet is Ludouicus,quôd à pontißce non accepit diadema, à picrifcp Catalo» , go Cæfarum non inferatur. Nos tarnen,qui nihil quod ftudiofis prodefle putabamus obmittere uolentcs, amp;nbsp;hunc appofuimus, ut fingula bono ordi* »0 nefuccederent.
LVDOVICVS (iVARTVSgt;
-S’ bic Ludouicus ( nam tertius eius nominis BaÏ-bus fuit cognomento ditflus ) filius Arnulphi Imperatoris ex U fecunda cóiugé Dcyta: uirftrenuus QC bellicofus,ab optima* Francig Orientalis in oppido Forchhaim,pofl: patris o* bitum elecflusjiuuenis admodu.Couenientes cnim illuc cun* ói regni proceres,uiderunt in Italia Lampertum, Berengari* ^^jLudouicum^Bofonis pro imperio concertare.Ob id fibi in regnoTeuto ^’gt;co hunc regem créant,regqs^ ornamentis infigniünt.Zuendebaldum autc Arnulphi quocp ex illegitimo congreiïufilium, regno deturbant, omnibuscpf dignitatibus ac honoribus fpoliâr,obrapinas affîduas, fpolia SC ftupra quæin^ colis homo crudelis intulerat. Cum cnim principum fauorem amififlet,tranfc untibus turmatim omnibus ad LudouicumiCoadunato excrcitu, urbes regni circuitjincêdqs cuncla euaftat, ratus crudclitate fua poiïe rebelles ad officia re ducere^ed fruftrà. Nam paulo poft circa Mofam fluuium interficitur,SC Ludo Uicus hic Germaniæ,Bauariæ,Lotharingiac atq^ Francig Orientalis rex confti tuitur:paternos dignitatis titulos amplexus, omnibus eratamabilis: quemad* niodSZucndebaldus frater,ob fguitiam cuncftis erat tnuifus,quia cum ignobt }o lioribusuerfabatur,honeftiores uero honoribus fuis ipoliabat. Huius têpefta tcHungarïj(fic enim apud uetcrcs appeliatur)audita Arnulphi morte, qui eo rum opera contra Zuendebaldö Marahenfium regem fuerat ufus, magno col ledf o exercitu,iuueném regem defpicientes,Marauonorum gentem quam o* lim debellaucrât,fibiucndicant.Copijs^au(ftis,Baioariorumfinesirrumpûf, ccclefias igne deuaftant,populos^ iugulant. Et ut maiorê hominibus terrorc inijciantjinterfecftorum fefe fanguine potant.Crudelitate hac audita,Ludoui* eus Rex,ut populum à fugajquam quif(^ parabat, retêtaret,ingeniofa arteurii uerfosfugditionis populos,abielt;ftaformidine,di(fto citius coaceruauit.Mina tus eft fïngulis qui tiigam meditarêtur, amp;nbsp;hac falutem quaererêt,6C arma dette 4o (ïlarent,laqueum.Qiio comento,innumeram multitudinc circa Augufta Vin delicorum colligit,quae latiirimosLyci,uel(utLuitprandus fcribit)Lemmani . fiuminiscâpos,operiMartioaptos,ob capacitatemimplet. Iamgêsfera,belli auidifnma,SCcruoremnoftrumfitiês,magno cumimpetuirruit,ofcitantcsop primit,amp;: fomno fepultos iugulat. Cùm uero noftri excitati iuftum præliû ine* unt,^ diu dubio pugnarent Marte,Hungartj fugam fimulät:qua fuis teils ma* gisfunt pcriculofi,multo^ fefe fcquêtes fternunt, exercitum^ Ludöuici Re gishuius doliignarum diftipant,omniacpftrage ac cruore defeedant. Acerua* tim corpora militS in cumulos leuata cernebant, flumina QC riui languine mul torubcfcebät.Equi fine fefloribus palabundi difeurrebant. Tanta uicQoria eia
50 tijBàuarorum,Sueuorum, Frâcorum,Saxonum cuneos peruagâturjCædibus, tapinis,inccndtis omnia euaftantes,multos^ tributarios fibifacicntes,prçdas preciofiflîmas ac captiuos innumeros abduxerut. Nec cotêti has popjulari ter ras,paucis interieeftis annis,Italia Longobardiam^ penetrant,ut mox fequêti çapite
-ocr page 314-lOÄN. C V S P I N 1 A N I
capite fcripturi fumus.Ludouicus abeûtibus eregnis fuis Hungarijs, prouinquot; cias fuas fingulas adiuuit ac reformauit,cóuentus^ generales principû, nunc apudTriburios,nuncapud Mediomatrices, nuncapudVuormaciam egit,di‘ fenfionescB nobilium copofuit. Nâ Conradus filius fenioris Conradi comitis Franconiæ,principis Haiîîæ Qi Vticdrouix, Qi Albertus filius fororis Henrici
-03 regis,ncpos Othonis ducis Saxoniæ, magna inter fe flagrabant difeordia. Et cum Albertus Conradû occidiiret,ultus fratrêfuum,qui erat à Conrado prius occifus,nemo regum potuit fimultates ac inimicitias inter tantos uirosfedarc. Cum aût Adelbertus ille Qi regi Ludouico eilet rebellis, nee pollet ad obedf entiâ feptem annis ullo ingenio reduci, indignatus Ludouicus, opera Hatto^ •’ nis Moguntinenfis archiepifcopi, hominis uafri Qi folertis, qui eum ex caftro Babenberg fraude eduxit,promittens eum reducere,regi prefentat, à quo eft iudicio nobiliû condënatus Qi decollatus:quod epifeopo magnâ dein infatnf amattulit, Cùm dehincepifeopû Argentinenfem côpofuilTetcum plebcfuaj milita cp prælia geiriiret,quibus fere femper fuccubuit ceu infortunatus: tande moritur fine hærcde,annoVirginei partus nongentefimo undecimo,regniuc rô duodccimOjRatisbonæfepultus cum patre,in cœnobio diuiEmerani,
Habuitaut uxoremMathildam, quam Saxonicus feriptor Luitgardam ap' pellat,fororem Brunonis ducis et magni Othonis,filiam Luitolphi ducis. Qf* uoti gratia Romain profe(fius,reliquias Innocenti] papetrâftulincùm intérim î’ Bruno dux cum exercitu Saxonû,Danos ab incurfionerepellens, inundation
ne repcnnna obnituSjCum omni excrcitu perrjt, relinquens fratn' Othonim^' gno diicatum.Ludouicus aüt ex hac Mathilda nullam fufcipiens prolêjgcnd logiam Caroll Magni in Oriental!' regno claufit,cùm tarnen per Carolum Sim plice in Occidental! continuareturadhuclongi'us.Hæc ex Rheginone,quiha tflenus fuos Annales protulit, ex Othone,Sigeberto, abbate Vrfpergenfe, Luitprando excerpfimus.Nunc tetraftichon fubiungemus:
VItimd progenies Magni de fanguine Carli, Deficit imperio iant Ludouice tuo: Tempore quo Hungarij,fira gens,has difilpatoras^ 'Euertitq^jolo,peruiaqujeq^terens.
}t
' nbsp;nbsp;Nunc effet Conffantinus Gra;cus Imperator fubiungendus,quiin Iiæcteni
pora incidit. Sed quia in Italia eodem tempore Reges ac Imperatores inuaft' runt im perium,armis fibi uindicantes Longobardiam, Qi. plerafcp Italiæ ctuft* tes,qui tyrâni funt potius Qi inuafores, quam reges nûcupandi : nolumus ho^ quoep filentio præterire, ut fingularum rerum feriesbenenofcatur : cum fcr*' ptores pleric^ in ij s fint plurimùm hallucinati.
BERENGARIVS CAESARgt;
\ r t IM déficiente Magni Caroli prolàpia,quæcenn turn ÔCaliquotannosfœlicilIîmèimperium adminillraHeftquot; gitur,quafi legitimo deftitutûhærede,amp;in partes à fua conrn
non ponantur,tarnen ut Auguftalis hiftoria noftra retfia ferie procedat,ftudio fis duxi hos quoqî aperire, ut horum quoep noticia quantulacunep habcatur» Ne graueris itaep leêlor hos agnofeere, quos alibi non nifi maximo fudore eX uanjs congeftos reperies,amp; hic,ut aiunt,citra pulueris iadîum.
I Dum c KJ) Lr s Caluus Auguftus Imperium adminiftraref, ut contilt; 204 neret in fide ofRciocp Italiam,dat Papienfibus ducem Bofonem,Iudithæ uxo* ris fuæ fratrem, utfuperius fcripfimus, cui defponfat Hermingardim
LudO'
-ocr page 315-BERÉNGARIVSCAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^
Ludûuiciregïs,rcgemqîProuinciæcreat. Berengarhim autem SCGtiidonem 20? proceresjuuentuns Romanæ,per matres Francis,per aui'as Longobardis co^ gnatione iuncflos, Principes IcaÜa^qiiæ iam fatflionibus diftrahebatur, hono-« ribus ÔCmuneribus Francis conciliât; alterumcp Foroiuiienfium ducçm, alte-rum Spoletinorum dicir,ducatus^ nomine datos,armis uirtute^,ut in ditio* ncm fuam Francorumcp redigant. Hi duo itacp, Berengarius Sgt;C Guido,dunt ’n gratia principis Auguili ac autoritäre eflent, coUectis magnis opibus, duni Carolus CralTus Imperator animo corp o reep deficeret, inter fe confpirarunt, reruiTK^pOtiundarum confiliumineurit. Placuit utBeregarius in Italia, GuF
Kgt; do in Francia, nomen impertj inuaderent, fadla confeederatione, quam iura-nientis affirmauere, licet diuturna non fuit. Cum Guido Caroli Augufti inte^ ritum audilTet, Romam properat, abfe^ Francorum confilio regni Franciaç «ndionem fufcipit:cùm Franci,dum hic abelîèt, Odoncm ducem lilium Rud ptrtiregem fibi conftituunt, cuius opes plus quam modicæ, omnes conatus Guidonis reprelTerant,Igitur feftinus per Burgundiorü régna tranfiens, curri ’Hi nuncjj occurrcrent, Francos longa expecflatione fefios, cum diu fine rege ^flenonpolTent, Odçnem cûdîispetêtibus clegifrenunciantes,ad Medioma ^hcuni urbem Mctcnfem,in regno Lotharn nobilcm diucrtit,fpcrans ex com pofi tó conuenturos focios,qui arma SC fuppetias adminiftrarent. Accidit ( uc
Î0 tradiint Annales)cùm dapifer eins illuc premilfus, ad alimêta regio more prg-paraiida,ab epifcopo Mctcnfi,uideretiuxta Francorum confuetudinem mul* ta admodû cibaria parata, pctqffcab Epifcopo, ut fibi equum donareqfefe cu--faturü ut rex tertia huius obfonrj parte fit contetus. Cui epifcopus: Non ferêç Franciregnare regem,qui x.drachiriis uile prandeat obfonium: abeat retro un deuenerit,nemo hunc regem amplecffetur,nemo amabit.Francoruiti iraq; re-Lellfonc perturbatus rex Guido, defperans de Francia, Italicum regnö, quod “biiam Berengarius ufurpauerat,fradfo iuramento, SCrepulfa cönfcederatio-tt^cospit defiderare: colledfoqj magno exercitu,ltaiiam ingrelli.is,Camerinos ^tqncSpoletinostanquam propinquosadtit,6Cßercgarq partibus fauentes
30 pecunia corrumpit,acbellum ciuile Guidoniparat,rupto amicititc foedere. TumiuxtafluuiumTeruium,quiquin£çmiIiaribusPlacentiampræterfluir,e- soâ dudtis utrinep copfjs,fit pugna longe acerrima:in qua multi utn'ncp cæfi,ôd ma gna édita ftrage,Berengariusfufus fugatusep, Guido uidfor Italiæ Rexac Inv perator didf us eft.Berêgarius paucis interieclis diebus,nouis colleiHis copijs, inbrixiælatiflimiscampis bellum Guidonireparat. Vbimaior édita ftrages
Berengarius fuga liberatus ad Arnulphum contendit,fuppetias implo^ taturusipromittens fe,fuos^ eius potentiae feruituros,fi eins auxilio Guidone Eperare,regnum^ fibi uêdicare poffit.Arnulphus,qui rcgniFranciæ diffidijs cratiniplicitus, Zuendebaldum ex concubina hlium, ingenti cum exercitu iti 4-o^nxilium mittit ad Papiarntquam Guido itamunierar,ut nulla parte exercitus
illi polTet quiequam inferre nocumenti. Viginti amp;nbsp;amplius dies urbs obfidef, Itali crebro aBauarislaceflät^tanquam imbelles, manus coferere nolue
tttnt,quoad miles quidarh ßauarus Hubaldum Bonifactj patrem, qui poft Ca quot;ichnorum SCSpoletinorum Marchto fuit,aci duellüprouocarct. In quo Hu^ baldusdedecus fuæ gentis uindicare cupicns, Bauarum profternit ac occidit: boftibusqj terrorem,fuis audaciam inqcit.ZuendebalduS ergo acceptis à Gui doneargentiponderib.ad propriaredijtjreinfecffa. Berengariusmagisineen Es,ad Arnulphüreuertiturhortaturq; ut Italiam fibi uendiceqae imperiu fibi ^'■fipiaqmodo Guido expellatur. Magnoigitur coaefio exercitu, Arnulphus
5otcxItaliamingrelTus,àVeronenfibus excipitur.Pe^amenfes cum hunc exclu dctenqfirmilTimaloci munitione confifi,urbs obfefia capitur, ciues iugulätur: Cotnes urbis Ambrofius ante portalaqueo fufpendif. Vnde cæteris principe »MS terror iniedîus,tie regê hunc fibi contrarium facerent,Mediolanenfes att^
TicineOï
-ocr page 316-I 1
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;270 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANI
T«dnenfcs obcdfcntfam miflîs Icgatis polh'ccntur. Mediolanum ’Oihonc:'n,duccni Saxonigpotennlïîmum,Magni Othonisauum,qui eamut bcm tucatur.IpfeTicinumproHcifcitur. Guidohuiusimpetum fcrrenonpû' tens,Camcrinû Spoletumcp uerfus fugam arripuit.Qiiem rexinfequutus,uf'' bes caftella rcGilcntia ui expugnauit.Nulla arx,quantumuis etiâ natura n!ra,refiftcre potuit huius potentig:cum ctiam Romam ipfam ui caperet,utW perius fciiprimus. Dehincfelióaurbe, Guidonem perfequitur: quiinince^' tis latuit locis, nunc in Vmbriam fugit, nunc in Etruriae ciuitatibus fefe contP nuit. Cum autem firm urn caftrum,in quo Guidonis uxor ciar,obfidcret,poO' one infeólus (ut fuprà hrillîmè narrauimus) repedare coadlus eft, ualetudinc ” mala correptus.Qiiem redeuntê Guido perfequitur.Vbi Bordonis monte Ar nulphus côfcendit,in confilio fuorum reperit,Q Italiam feruarc cuperet,utBe' rengarium luminibus priuaret. Cognatorum unus Berengarq, qui confiliu*” accepit, moxBetengarium admonet: quilucernâ quam Arnulpho officij gra( tia prefcrcbat,alij tradidir,moxcp fugit,ac V eronæ delituit.Mox ab Italis detP fus Arnulphus,cumTicinum ueniflet,no(fte magna eft orta feditio,eius£çn”' lires multi occifi.Per montem louis reuerfus,Eporegiam uenit:cuius Marchio Anfcarius,quod ciucs efterebelles docuit.aufugit,amp;: in cauernis latuit, Guido Arnulphum femper perfequutus,iuxtafluuiûTarummoritur. Erat ante Guf do filius Lamberti Spoletinorum ducis, qui fub Carolo Craflo Italiac regniinr is apud Rauennates inuafit.Eius uxor Vuilla filiu genuit,nomen patris rcterens Lambertum, elegantem iuucnem SCbellicofum : quern mater Romammifif) ut coronamentuin imperialefufeiperet à pracfulefedis Apoftolicat, cumurbs duabus grauiflimis fadionibus laboraret. Berengarius uero filius fuit Eber-bardfqui ducatum Foroiulianorum renebat,Roma oriundus, è ftii pc Longo bardorum rcgum,uir magnanimus,6Cmilitaris difciplinae non ignarus. Isubi mortem Guidonis intell exit, feftinus Papiam uenit ( illic enim erat turn regi® fedcs)rcgnum^ fibi potenter ufurpat. Qu* nero Guidoni feruiebant quàm y' deliter,timentes ne Berengarius,illatam ulcifcereturiniuriam,fimul etiâ quod Itali libenter geminos habent dominos, ut alterum femper alterius terroreiu 3’ folhcitudine contineantac coerceant : Guidonis régis defuntftililium Lain' bertum,elegantem ac bcllicofum iuuenem, regem fibi conftituunt, Defertus ' itaque Berengarius, iuxta Papiam, Lamberto occurreti cum grandi exercitu, cum fui.s paucis militibus cogredino aufus,Veronam ferecepir,amp;:ad tempus illic fecurus latuit.Necmulto poftLambertus fatftus fecurior, fortuna mutata grauis efte cœpit,ôd moleftus populis ac Principibus. Inerat illi quippe fflOiÖ integritas cumformidulofafeueritatc,cum iuuentutem ornaretfenetftutisgra uitate. Obidiamipfum expellere, ScBerengarium perlegatosreuocarecog* rant. Vualtfredum comitem ab Arnulpho Italiæ præpofitum, capitis fenten' tia,tanquam fibi rebelIem,damnat.Tum Maginfridum,prædiuitem urbisMo 4» diolanenfis comitê,qui quinquennio illi rebellis erat,ô(^ fuam urbem ab incuf' fu Lamberti non folùm tuebatur,fed etiam finitima loca dcpopulabatur, qua: Lamberto adhærebant: obidhunequoep capitisfententiadamnat.quærts magnum cæteris terrorem iniecit.Excitus hacmolcftia Albertus, illuftrisTugt; fcorum Marchio,cognomento Diues (tantæ enim porentiæ inter Italiæ PriU' cipcs jtantis diuitqs præcellebat)unà cum potenti comité Hildcbrando,apef tè rebellare coeperunt,ac collecfto exercitu Papiam uerfus tendere:quç omnia fuafit etiam Alberti uxor Bertha, Hugonis qui poft regnauit mater, Sed dum hi Papie appropinquant copqs inftrult;fti,Lambertus Uenationifndulgens,ccr tior de aduentuhorum faeftus, centum acceptis tantum militibus, noóu uino 50 fomno^ fepultos trucidât, ÔC Marchionem cum comité fugientes capit. Fcf' tür,cùm Albertus in præfepio animalium latitans repcrtus,ante facie Lamber tidutftuseflet, quod à Lamberto hocfcommatefitrifus; Nunquid uxor tua
Bertha
-ocr page 317-BERENGARIVS CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^7
Bertha Sibylltno fpintu te Regem futurum pr^dicauitCfed falfa:cùm in prçfe^ pio repertus lis,afinû te futurum præcmere debuir.Imetffi igitur cuftodijs, do^ neeeius Principes quid de capris agendum fit ftatuunt. Rex iterum uenatio^ neoccupatus,ciim aprum inferfiatur, quimultis anfradfibus eius curium ludP ficatjfeffiis quieti fe tradidit. Meginfridi comitis filius,qui paternam necem ak to animo reconditam liabuitilicecRcgis cfietàfecretis,cùm iblus illiccum Re ge elTefj occafionem uindicfiæ nacflus, dormienti truncum ligniin caputintïi-' g’hacceruicem fregitiquafi aprum infe(fi^atus,ex equo cafumfecÜTet, cumpul bhic fanguinis effufio aliud genus mortis indicaret. Itaque Lamberto occifo* 10 Marchio Adalbcrtus,Hildebrandus comes,cæteriecaptiuitateliberati, óó rex ßerengarius priftinæ regiæ dignitati reftitutus eft. Sic uitam finiuit Lam» hertus rex,qui nimia morum feueritate cratformidabilis amp;nbsp;timendus; licet in^ ^^gtitatefua promitteretprifcumReipub.ftatum.ßerengarius itacpregno Ira l'ærccupcrato, dû partim fe ulcifeitur, partim uoluptatibus indulget, Hunga-. rgt;l (fie enim apud ueteres nominantur) cùm iam Bulgarorum att^ Græcorum genteni fibi tributariam feciirent,amp; per uniuerfam Germaniam graiTati cirent, ne quid inexpertum ijs efieqltaliam ingrediuntur: milfisep exploraroribus, ter ræfitum,amp;hominum multitudinem,acurbium munitioncsinquirunr. Cùm ^Uîemdiuitiasingentes confideralTenqac populos immenfos,reucrfi per hye-gt; 'rieni,maiores copias bené armatas colligût,Sd fequenti uere redeuntes AquP Ieiam,Veronam,Ticinum,munitifsimas urbes pertranfeunt. ßerengarius gen tem prfus nonuifam,neq5 çognitam,cum ftuporemiratunmoxep exItalis,Tu^ fi’X Volfcis, Camerinis, ac Spoletinis maiorem multo excrcitü colligit quam ßangarorum efiet. Qui prelium fugientes, Adduam fluuium natando tranfegt; nntinira ccleritate,ut ex eis multi fubmergerentur: nam alia non erat fugiendi rfia.Mifsis itaq? nuncqs,pctunt Hungari relicfia præda difeedere, ac Italiam tu* tam rclinquere.Sed cùm preces illorum exauditæ non eflent, fuga dilapfi in la fiffimos Veronenfes agros perueniunt.Sed cùm infequuti Irali eos itcrum cir* Gim undicîî dedifient,adeô ut nulla fuga elabi polîent,iterum omnem iupelle* 3'0 erlern,captiuos, arma omnia, ac prædam omnem, deniep cquos, fingulis tanlt; tam rctentis,quibus repedarc po(Tent,offerunt: nec unquam fe redituros iure* fiirando obftringunuSed furdæ ad omnia aures,faciunt ut Hungarrj defperati fiefalutefalutem inueniant:Vna cnim falus uiefiis nullam fperare falutem. Tri* plices infidias Italis ponunt, S)C fuperbientes quafi iam de uiefioria certi, in me* dio amplccffuntur: quofdam uero iam ex itinerefatigatos, dum fc cibo recre* 2nt,inter prandendum obruunt amp;nbsp;conculcant,ablatis equiSjquibus fe fuga tu* tariuoluerunt.Moxcp tanta fit ftrages, ut quibufdam difsimulantibus aliorum cædcm, quo fccurius deinceps ipfiregnarent, reque omnes cacderentur ac fier nerentur.Et qui paulo antefupplices rogabant ut abirent, palabundi totam e* 4o tiaftant Italiam,fæuiunt in omnes,acnihilinhumanitatis obmittut.Necflragis eiatullusfinis,quoadßerengariusingentidata pecunia, abincurfione tali Ita liamfecuramredderet,redditis etiam nonullis obfidibus.Quareindignati Ita* licotta Berengarium qui ocio intramuros uoluptatibus deditus marceffebat, LudouicumBofonis régis Prouinciæ ac Burgundiæ exHermingardafilium, midis legatis ultrôinuitant,ut regnum Italiæ Bcrengario auferat, aefibi uendi cet.Huius uero tarn turpis fceleris autor Adelbertus Eporregiæ ciuitatis Mar* chio fuitjCuiidem ßerengarius filiam fuam nomine Gislam copularat, ex qua amp;^ftlium genuit,cui auifui uocabulum dederat. Hie eft ifte ßerengarius,cuius tyrannidem tota deflet Italia,a nemine non deteftatus. Fuit hic Albertus tem* 50 poreiuuentutis fummæ humanitatis ac clcmentiæ,liberalis erga inopes, ac lar gus,adeô ut fæpe pauperibus fi nil aliud haberet, ex uenationibus rediens ro* gatus, lafgiret cornu aureis fibulis ornatu, quodfuo collo defumpfcrat,acrur* fus magno precio redimeret. Adultus famae tarn finiftræ, ut nulli unquâfidem
A feruarct
-ocr page 318-378 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
ferùarct intcgram.Huius itaq; ac aliorum hortatu,Ludouicus in Italiam ucnif* Cu! cum Bercngarius longe maioribus copijs occurreret,illispertern'tus douicus quum iam fugerc no poflet,iureturando promifitBerengario,fi nunC dimitteretur,nullis pollicitationtbus,nullts promifsis unquain uilurum autm' grelTurum Italiam. Ob id Ludouicus Italia pul fus eft. Nam turn Berengarn^ potentiftimusille Tufcorum marchio Adelbertus, magnismuneribusabe^ honoratus adhefitdicet diuturna non fuerit hæc amicitia,impellente ad difto'^ diam Bertha uxore maritum. Cuius confilio, amp;nbsp;nonnullorum aliorum Italic Principum, Ludouicus cupiditateregnandiimmemoriuramentidati,iteriiiP in Italiam irrupir. Berengarius accipiens, Ludouicum accerfitum tarn ab Irah' enfibusquam aTufciSjVeronam proKcifcitur. Sed auxilio Italorum LudoUP eus Verona hunccxpellit, totum^ Italiæ regnum fibifubiugauit. Occupât^ italt;^ Papia,cum Lucam proficifceretur,miro apparatu quam honorifîccntiiïf me eft ab Adelberto acceptus. Sed cum dignitatem ac magniheentiam amp;nbsp;tc' gium fplendorem miraretur,inuidia motus : Hic Rex,inquit,non Marchio appellandusmomine me minor,fed longe maior opibus. Quæ uerba amp;nbsp;Adah bertum QC Bertham uxorem à fide eius alienarunt: unde Só cæteri Principes in fide fl u(ftuarunt,SC póft paulo ab eo defecerunt, ut eft Italorû conftantia in fU'' os Principes firma.Dum igitur è Tufeia rediês Veronaredijflet,nil mal» fufph catus,neqî de fide fuorû hæfitans,in arce habitauit,quæ ultra potem per quem Athefislabitur,in colle fita eft,dimi(To exercitu atep fubfidiarijs militibus, Bc' rengarius clàm urbem ingreirus,in côticinio notftis corruptis cuftodibus,pon tem tranfrjt,ac redlà mane in crepufeulo ad arcem tendit. Excitus ftrepitu cia' moreq} militum Ludouicus,in tcmplum confuginillic latirans,ab uno folo B^ rengan'i militeuifus,qui hune prodere noluit. Sed ueritusneab alijs inuentus amp;nbsp;proditus,capitis fupplicio muldaretur, Regem ut fibiuitâconcederetfup' plex pettjt.Qui mifertus fortunç,et precibus milttis comotus,uitam conceflif, fed luminibus priuauit; quôd prius ab eo feruatus, iuralTet fe nun^ Italiam in' grcirurû:ô^ iam luramenti oblitus,denuô fidem uiolafl’et.Sic excecatus Ludo'
207 uicus regno pellitur,ÔtlBerengariusregno poritur,ut Luitprandus fj.lib.Anta Çodofeos tradit.Licet Rhegino abbas in fuis annalibus fcribat,Ludouicûhû^ , a Longobardis mox poft mortem Lamberti in Italiam inuitatum, poft multas cum Berengario cogreftiones,fitl varia certamina,cùm Berengarium fugaffet, Romam conceiriire,5lt;: à fummo Pontifice Imperatorem coronàtû,regno pp« tum Italif, Berengarium in Bauariam exulatö ire compulilTe.Sed tandem cùm Ludouicus fecurû fe arbitraretur,dimiflo exercitu,ut quieti ftuderct, cum pan cis Veronam,ficeumadhortante Adalhardo Veronenfi antiftitc, coceffittci' uibus facfttis inuifus,ut eft horu inconftans natura.ab fis eft euocatus ßerenga rius,ac notftuin urbêintromifl'us:qui Ludouicû amp;nbsp;oculis amp;nbsp;regno,cui nooem annis præfuit,priuauit, in menfe Augufto, cumin Maio cometa futuram hanc 4® mutationem demonftraftet: anno ialurisnoftræ noningentefimo öd quinto. Sic itaqî Berengarius Italiæregnû m iiltis cædibus cruentatum, infortunatisÇ praclfis diulaceratum,tandem obtinuit. Sed nullus adhuc erat Italicæ calamita tis finis.Nam ab una parteSarraceni uidenres terrp defolationem,fummas fibi Italiæ partes uendicabant, acdepopulatis urbibus pluribus,haud longe a Pa' pia caftra locabant. Afr/cani item ratibus è Lybia exeuntes,Calabriam,Apuli' am,Beneuentum,Romanorum^ plerafcp urbes ita occuparunr, ut in fingulis media parsciuiu eflentRomanfimedia Afficani. Motemep Garglianum,quo uxorcs,paruulos,captiuos,omnem deniq^ fupellecftilem deduxerant,itamiini tionefirmaruntjUtnemopoftetRomam tutus adirc.Abaliaautem parteHun f garfi',quiaSaxones,Francos,Sueuos,Bauaros inquietarenon potcrantobmt litQftrenuitatem,per totam Italiam nullis refiftcntibus debacchabantur: quos fibi Berengarius conciliauit dC amicos fecit, quia militibus fuis fidçre nonfatis
-ocr page 319-B E R E N G A R I V s C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^
obipforuminconftantiam pofuit. Sicmifcraltah'aabHungan's, Sarraccm's SC Africanis undicp laccratur, ÔC inteftino bcllo difcmditur. Vlhcus ein Palatij co mes cxSucuorum gcncrc,a ßeregano eft occiftis, Gifilbertns Hagcllïs cæfus, Adalbcrtus gener pecunia mulcftatus 8gt;C Italia pulfus. Id audiês bellicofus Phn ccpsRodulphus BurgundiorûrcXjRichardi ducisftlius,cognomcnto Tranft iurenfisjpotentilîîmèregnû Italicum fubiugat, coadiuuantibus Adalberto 1gt; porregiæ marchione,6C Gifilberto comité,qui erant à Berengario ex Italia pul fi.Cumqj tribus annis imperio præfuiffèqconüocatis Papiâ regni proceribus, illistradiditregnûipfum moderandum, patriam fuam Burgundiam repetens; '0 forte infidelitatem ÔC incoftantiam Italorum pertæfus, cùm ijs fidere nequiret. Veronenfes ubiaccipiunt Rhodulfi regis difeeftum, Berengario infidias ftru» «nt,autorem^ fcelen's quendam Flambertum ftatuût: cuiBerengarius Hliuni clàcro baptifmatis lauacro leuauit,ipfumcp honoribus euexir, ac opibus locu-pletauiqà cui facilis erat ad Regem aditus.Berengarius certior fadtus deinfi* tills,quas Flambertus fibimoliebatur,hûcaduocat, debeneficfj's perceptis ad* monet,ac de honoribus illiab eo collatis. Difquirit inde,cur fuæ uitæinfidie* Wcunifalutêfuamfemperqupfiuerit,dignitatescE auxcrit,ne tamprauo con filioobedianfiiulîus fit,utueldifcedat,uelabneget.Et ut hominem maioride* ’iinciretamorc,nobileuinuaureopoculoiubetinfundi:Bibc,inquit,amorem, ^abftergc fi quid conceperis rancoris, ac aureû illud poculum ob noftri amo tibi8(. cuis referua. At Flambertusaccepto precio traditionis, magisæftuat Inuoccntem tollere Regem. Confueuit autem Rex ad galli cantû plerunqj fur grrCjamp;templa adiré,ac laudes Deo dicere. Quod comparer eius Flambertus haudignorauittqui acceptis fceleris focqs,dum quodâamœniftimo tuguriolo •uxtaquandâEcclefiammanereqnocftueuntem ad templûbonum Regem ca pibaeà tergo rhomphæa occiditreuius fanguislapidi infperfus, nullo liquore multis poft annis potuit abftergi.Milo fortilftmus iuuenis, à rege multis annis ^duca tus, ôC qui fuum regê mirificè amabat, cùm frequêter notftis excubias gu bernaret,et illa abfens,iuftu tarnen regis,fuifl’ef,audiens cçdê fa(ftam,non defti ro dt,necun^quicuit,quoad capto Flambcrto proditoreacfocijs,dominum fu* tUBulturuSjOmnes laqueo fufpendit. Sic uitam finiutt Berêgarius rex,cum toc fabmitates,tot labores exantlalTet. Cuius obitum ubi Hungari acceperanr,Sa lardo duce Italiam ingrefli,omnia crudelifttme ferro amp;nbsp;inccndtjs euaftant.Bri* xiam amp;nbsp;Pergamum expugnant,expugna tas urbes diripiunt,Papiam obfidio* ne cingût,eamcp fçuiflîmo incendio exuruntqua exufta,cùm iam fàtis per uni uerfàm elîcnt debacchatiIt-aliarn,ad propria cumingentiac maxima predare* uertStur. Qiio tempore defuntfto Adalberto Eporregiæ ciuitatis marchione, cius uxor Hermingarda, Adalbert! potentis Tufeiae marchionis amp;nbsp;Berthæfi* lia,totius Italiæ principatum inuadit.Ob pulchritudinem enim corporis fui co 40 piam paflim omnibus fecit,ftupro^ patebat cuneftis ; hinc eins ditfto audiêtes omnes eranr.Rhodulphusitacp rex morte Berengarij audita,rediês è Burgun dia in Italiam propcrat,ut regnum fibi iterum uendicet.Sed haliç primores in* ter fe diffidebanttpars enim reginæ,pars Rhodulpho adhæfit. Qui enim régi* næ cócubitu potiri non poterant,ad Rhodulphum fe transferebât. Qiiocirca colledis copijs Rhodulphus Papiam obfedit, ea parte caftrametatus, quaTi* cinus amp;:Padus conueniunt.Peralueum igitur fluminis nuncio milTo lintre,cal lidiffimamulierblandictjs SC litcris Rhodulphum in fui amorem pellicit. Qlii noc'tefcquenti caftris fuis defertis,dimiiro exercitu,folo nuncio comite,adre* ginam uenit Papiamteui copia corporis fui libcns impertit,SCin amore fuo re* 50 gem infanirefecit.Mane fa(fto,cum Principes tentoriu ingrederentur, ÔC præ* termorem infolita hora Regem dormire admirarentur,quum ad nullum exci* taretur ftrepitum,ingrefsi letftum uacuum cernentes, aut raptum aut occifum clamitabant.Nemo eum transfugam fufpicatus eft, quoad fuperueniente nuii A q cioquo*
-ocr page 320-IOAN. CVSPINIANI
j5o
CIO quodam,RhoduIphus cû reginç militibus irruere in eos fertur.Qua f c con’ ftcrnati/âceleh fuga difcedunt,utnon currere,fed uolare diceres. Mediolanß ueniêtcs Italic primoreSjConfiliofatfio, archicpi'fcopo Lamberto Mediolanen fepotiffimum cófulente,Hugoncm Arelatenfem comitem potentiflimum ac fapientillimum euocantjquiolimregnumItaliæafFe(flarat,fedàBerêgarïo eft cxclufus.Huic fcribunt ut ueniat,amp; Rhodulplio rcgnum auferat,amp; libi uctid* ceupromittunt opes/auxiliajubfidia. Hugo itaqp perTyrrhenum mareinita' ham delatus, profpen's uentis Pifam Tufciæ caput delatus. Vbi Iohannis Ra' ucnnatis Romani pontificis,SC omnium pene Italorum principum nuncij hue cxcipiuntjS^ad regnum Italiaeinuitangquodlongoiamantetempore concU'” piuit.Mox itam Papiam uenit,cS(flisc^ conuenientibus regnum fufeepit. lam Rhodulphus Eporregiæ erat,acBurchardum Sueuorum d^ucem, foceruinfu' urn in auxilium uocabat. Habuit enim Rhodulphus Bertham eius filiam uxO' rem, ex qua diuam Adalheidam amp;nbsp;Conradum Burgundiorum regem pepC' rit. Quumergo Burchardus colledis copi'jsEporregiamuenifTetjgenerofuo RhodulphofuafitjUtrelidis coptjsfuis Eporregiæ,fineretipfuminuifereMe' diolanum,quô poflet amp;nbsp;urbis munitionem, ÔC Italicum robur explorare. BiU' chardus acceptis paucis militibus,Mediolanum uifendi gratia accedit. Et con fpeda fanefli Laurenttj aede facra,qua munitionem ftruere cogitabat, quedam^ uerba homo iadlabundus lingua Alemanica in contemptumTtalorum temere-® eftudigarbitratus neminem adefTe patriæ linguae expertum : cum tamenmen' dicus quidam ca intellexiflet,SCmoxarchiepifcopo Lamberto detuliffet. Qpi homo aftutus ea diflimulauit, benigneej^ipfum hofpitio accepit, uenationécp ut Principi amico ob honorem prgeipuum inftituit:cum interim Principes Ita licenfes admoneret, ut hunc ueluti exploratorem lugularent. Nouariam cùm ueniHegEporregiS rediturus, à fubornatis crudeliter difeerpiturÄ fui ad teiU' plum fugientes cxtrahuntur,ôdma(fîantur.Qiiæ ubi Rhodulphus accepit,fta' liam relinquenSjinBurgundiam profugit,regnû Francorum adeptus, cuipoft undecim annis præfuit,Hugoni^ fine contentione regnum dereliquiticaliæ' Fuit autê hic Hugo filius Lotharq,ex Lothario illo anathematenotato,utfcrH pfimus, Bertha: quæ poftea Adalberto feniorinupfit, Ethruriæ marchioni« ' Ex quo Guidonem,quiTufciæ Marchiâ pofïîdebat,fuftulit:SC MaruflamfM^ rotia ab al ij s dida) Romanum feortum fibi uxorem acceperat. Qiiæ quidem Bertha Hugonis mater hoc tempore moritur. Vxor autem Hugonis ÂldaeX Francorum Germanorum erat genere, ex quafilium Lotharium regemltali^ progenuit, cùm ex concubina Vuendelmunda filiûHumbertumTufciæPh” cipemfiaberet.Licct enim fortitudine,audacia,religionc, fcientia præcclleref, Sc qui philofophos aebonarumartium ftudiofos non modo amaret,fedhono raretinfuper,pauperescp miruminmodum defendcret, follicitus tamêintnü' herum amorem ufqj ad ignominiam erat procliuus,ólt;^ nimis falax.Nam prêter Vuendelmundam concubinam,habuit amp;nbsp;Stephana concubinam Romanani, quam Semelen uocauit.Habuitamp;Rofàm,fihamiudicis Papienfis,quam lun® nem folitus efl: appellate. Ac Befelam uulgarem,quam Venerem dixit: exqu^ filium BofonemepifcopumPlacentinumgenuit,amp;fBerthamfiliam,quaCon llantinopolim Cóflantino defponfandamifit.Sufceptoregno, exPapiaMan tuam ucnif,ubi Iohannes fummus Pontifex illi occurrit, cum quofœdusfecir. Dehinc,ueluti prudentiffimus Princeps, omniü Principum acRegum undiqt conquifiuitamicitiam,miffis nuncijs SC adHenricum Germanofum acRotna norum Regem,qui tum Bauaris,Sueuis,Lotharingis, Francis atc^ Saxonibus impcrabat:5CadGrecorum Imperatorem Romanum Lacapcnum,dequibiis5® deinceps fuo ordine fcribcmus.Cui muneri mißt inter cætera duos infignes ca nes,qualcs prius in Græcianonfuntuifi.Ita enimfefequàm officiofiffimunio' nmibus quibus potuit Principibus,reddere ftuduihVt autem regnü pacatuat
-ocr page 321-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BE R EN G A RI V s C AE s AR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28»
fincmctiiprodirionis tcneret, in exiliii cgi’t cos potiflimnm, qui Arnuiphnni ßaiiarum m Iraliam inuirauerant. Irrupit enim hoc tempore in Italiam Arnuk phus Malus,Ärnolphi Cefaris fih'us,Bauariç dux, à Veroncnfihus exuhbus 86 cætehs fadtiofis inui'tatus,ac tumultu quodäRex acclamatus.Nam Hugo ui'o Icntiusrcgnum adiTiiniftrauitItalicum,aó:isin exilium perSamfonem ducem cxercitus fui,quorüfides illi fufpeiSa erat. Rhodulphi exemple,Bofonem fra--trem Occidit. Aufcan'um Eporregiæ marchioneni,Berengarrj Secudi fratrem, ^’cllo atfp confli'dîu confecit,er morte mulóèauit.Ticinenfes interea cóiuratio-' Eienn'n eumniachinâtunob id Gezonem lingua atcçuifu, Vualpertum capite
’0 phuat.Racheriû Veronenfem epifeopum côiurationis autorem, Ticinum re^ Egauit,ciuibus ueniam dédit: Arnulphum ad moenia urbis uicit,ôd Italia expu
, lit.GùmitaçpHugo iam annis x. Italico præfuiffetimperio,Berengarius 11.Agt; halbem' Eporregicmarchionis et Gifclefilius,Marchio qui à RhudolphoBur gundo Italia pulfus,apud Hungaros delituiqà quibufdam eriâ accerfitus, cum coptjs Germanicis Hermanni Sueuiæ ducis ingreflus Italiam, ab Hugone fu* peratus, iterû in Germaniam red q c : maioribus denuo coadis copijs ingreflus Stallam,iterû manus conferit cum Hugone.Qui cùm fuis no fan's fiderer, perle gatos de pace concordiai^ I tali ci regni egit: in idqj feedus couenere, ut Hugo “alipdcccderetjfed Hugonis filius Lotharius cu Berêgario ex gquo regnaret.
2 ° Cùm itacp Arelatu rediret Hugo,paulo pofl:moritur.Berengarius aute contra , fodera mox Collega contempfir,ôC ex libidine fua dominabat:Lotharius iracp Igt;icnnto tantum patrifuperftes,moritur:relidla coniuge Adalheida,quæ domi ’aiûPapienlî tanep fuo patrimonie utebatur.Quamjne id pro dote alteri ac re^ grriifimul transferret,in uincula coiecit,multiscp annis retinuit. Ipfe mox cum bl'o Alberto Romam feftinauit, acfe Auguftum,imperatorcm^,filium uero îtaliæregem dixit.IntereaOtho qui cognomento Magnus eft didus, rex Ger ’laanorum Cæfar fa(flus,cùm Italiamingrederetur, Adelh'eidam è uinculislibe ’■at,ac fibi coniugem capit. Ex qua fllium,uf poft fcribemus,Othonem Secundum progcnuit. Berengarium cum filio Alberto uineftum in Germaniam du-
3 ° nt,Italia ab omni tyrannide liberata. Sed in conuentu Francorum, Saxonum, Baiiarorum,AlemSnorum ScLongobardorum, à Ceiareueniam commeruit, reftituta omni illi Longobardia : Verona atep Aquileia exceptis. Sed cùm ty-rannidem iterum exercerent, fuperbe^ ac auariflime imperarent, iterum funt mlfuOthonis,perLuidolfumfilium eius debellati.Etcùm ipfeItaliam denuo 208 ingrederetur, Bcrengario cum coptjs latente in monte Leonis, Vuilla in lacu Benaco capta, omnibus fpoliata poffelïîonibus, ad maritum, poftquam pien-tiffimeeftemilla,confugit:illiperfuadens,nefedederet, Guidonefilio turn di-fcitrranceperltaliam,0C Alberto fugientein Corficam, quern Potifexftimmus Iohannes poft Romam intromifit. Sed paulo poft Berengarius cu uxore Vuil
40 la in monte Santfti Leonis eft obfeflusraepoftremo captus,cum coniuge aefi-liabus,quasimperatrici pofthac donauiqin Bauariâmiflusrtandem exulinBa benbergamoritur,honorificecpfcpelitur. Vidua Vuillauelûaflùmpfit, acmo-nafticam uitam egit.Hæcautem VuillaBerengarq uxor, Bofonis Tufeiæ mar chionis filiafuir,Hugonis ex fratre neptis.Qtiç duas peperit ex Berengario fi-lias,Gifelam ScGirberram.Mulieralioquilibidinofa, ÔC quæcumfuo(utaiût) tapellano Dominico presbytero deformi ÔC hirfuto, comerciumadultcrrj ha-Buif.cui Elias erudiendas tradidit,fefeç, cum illo adeo coinquinauit, ut pafli'm omnibus fua innotefeeret incontinentia. Albertus autem eius filius à quibuft dam, Logobardis more iblito ab imperatore deficientibus, redutftus in Italia,
50 Herum ccepitdominari. Cui imperator Burchardum Alemanniæ ducem ob-ummmifit,uteum debellaret.PerPadum itaq5ingreflus,mox manus cum illo cofcruit.Guido frater Alberti mox occubuit. Albertus fuga elapfus,per mom tana latuit,quoad duxlætus cum uieftoria ad imperatorem redrjt.Dehinc ciim
A if) nihil
-ocr page 322-jSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANI
nihil aliud habcrct,-amp; piraticâ excrceret, Venetis multa inferrct incomodaj baud longe à Raucnna captuSjinilTiis cft Conftantinopolitn:ubiinexilio tnof tuus cft.Durauit hæc Italici rcgni confufio annis drcitcr quinquaginta, cum H niotiis in Italia cxcitarentur.Nec tarnen imperiS ad illos ulla fucceffionc trann , bat,cum non regio ftemmate orti ad illud cófcenderent, fed quift^ pro fualibi dine,partim fadione,partim armis ufurparct.Licet interim in Germania imp^ rialis fedes non uacaret, etiam Caroli progenie inLudouico déficiente. Cun’ Franci,Bauari,Saxoncs,Alemanni,Conradû,dehincHenricum,poftOthonC reges fibi crearenr,ut poft paulo fcribemus.Hgc ex Rheginone abbate amp;nbsp;Lu' itprädo(cuius tantö tres libres ha óf c nus uidimus, licet plures fcripfifte no dU' bitemus)acnonnullis alijs Chronicis excerpfimus-.plura fcripturi,fi integriad nos ueniftent. E quibus tarnen non poflumus nifi duos Berengarios inuenire: licet aliqui tres,aliqui quatuor ponant,amp; horu gefta adeo cófundunt,ut quod unius eft,alteri aflcribant,fine tarnen ullo recepto autore: qui alq fuerinr,planf ignore. Primus Berengan'us dux Foroiulij, QC hinc rex Italiæ, filius Eberhardi fuit. Cuiusfilia Gifela,prime nupfit Adalberto Eporregiæ Marchioni: equiquot; bus natus eft Berengan'us fecundus rexltaliae, qui célébré nomen apud diuet' fas nationes fortitus, pootenter Italiæ ufeg ad tyrannidem præfuit, cuntftis exo' , fus.Græcosiuxtà Ôl Gallos paruifecit:ab Othonecaptus eft.Cùmigiturhicf^ cundus ad tempora Othonis ufqp uixerit, dicantmihiquando alij regnauerint duOjCum fub Othone imperium Italicum fit extinlt;ftum penitus.Quocirca pli*, fortiigno' rimum miror quofdamitalicos fcriptores,cùm cæteros omnes et indiligéu^ rantilt;e. nbsp;nbsp;Qé negligentiæ ineufent, Barbaros^ ôd ineptes appellitent, cur in fuis Italids
rebus,h oc eft patrijs,fint omnibus negligentiores. Qiieruntur feriptorum ino piam,fedfibijpfis non conftantmec fan's accurate res geftas cum annorunifup putatione examinant. Blondusfe tenebris inuelutum queritur: licet Vincen' tij,Martini,Gulielmi, Sigeberti, Gotefridi, Ricardi Lucenfis uiderit Annales* Platina adeo confufè Italicorum regum mentionem facit, ut Sabellicû nuncirt fuamtraducatfententiam,nuncàfelÔgèalienumfaciat.Volaterranuseadem . naui uecftus, in pudendos labitur errores:tres Berengarios ponit, Ludouicû^ ’’ Bofonis apud Veronenfes excæcatum ,filium Arnulphi Cæfaris malèfcnbif* Turn Çonradum regem ducem Auftriænefcio cur nominat, qui Francus fuif* Baptifta Egnatius,quinuper tres de Cæiâribusediditfibros, quum Arnub phum CarolomannifiliumCæfarem defcriberef,fafrusieorigincm eiusignP'' rare, Carelomannum Ludouici Balbi fîlium tradit, qui fuit Ludouici fenioris regis Germaniæ natus. Quum itaque plures taies in feribendis hiftorijs coni'' mittant errores,nimium fuæ tribuentes arrogantiæ, omnes cæteras præ fe de' fpiciunt nationes, cum tarnen fæpenumero amp;iplî, ategadeo pueriliterlaban' tur.Condonandi funtnihilominushuiufcemodilapfus,6C quifeg feriptor tenu itatis fuæ confeius,nihil debet nimium fibi arrogare, fed amp;nbsp;alijs aliquid tribiif' re. Vbique cnim Deus fuam diuinam maieftatem oftendit : nec natura eftcF foeta,ut non indies etiam pulcherrima procrect ingénia. Fuerunt etenim ôiin Germania (fi in epiftolis Hieronymo credimus) clariffîma ingénia. NeeSey' thæ omnes funt ingenio infœlices. Quifeg quod poteft præftat, nifi fitinuidtis amp;nbsp;malignus.Ego quam poftiim adhibeo operam, ut fingula difquiram. Si me quædam fugiant,amp;: quædamofcitabundus prætereo,ueniam precor,quia liO' mo fum:fi ab alijs inueniuntur,laudo amp;nbsp;approbo. Et utinam integri omnes ad nos ueniftent Luitprandi libri,qui per hæc tempora uixit, Græcè Sgt;C Latinefuf erant turn tempora)dolt;ftus, dubio procul horum tyrannorum res geftas ubc' rius explanalTem. Si quis poft me inueniet, non grauetur, quæ ego non uide-- 5’ rim,fubfcribere.Cii’ôfi autem duos Berengarios tantum,cùm altj quatuor foi bant,pofuerim,id ex Genealogia, quæ ta neceffaria quàm utilis eft ad indagan - dam ueram hiftorig cognitionem, didicimonfanè abfcg diligentiinquifitione.
-ocr page 323-B E R E N G A R I V s C AE S A R.
AcitiùcftiBcrcngartum primum Ebeihardi filium:cx quo Gifela fîlia, quæ A'-delbeito EporrcgiæMarcln'ohimanïo pepeiitBereriganum Secundum, auî nomenrefercntcqui deinceps ex Vmlla uxoie,quæHlia eratBofonis Tufciæ MarçhioniSjAlbcrtum genutr,ôfduasHlias;quiomnes ab Othonecapti,amp; in Germamam duôii,inexiliomortui funr. Quare no uidco,qui'nam alij duo Be rengarrj fucrinqcùm Ocho Magnus ftalicû imperium deftruxerit,Sdin uni'onc omnia redegerit.Sed uideo adhuc quod dubirari poiritdeMarchionibus Tip Elf,qui etiam hoc Italicum imperium funt aggreffi. Vt hune quoq? tibi ferupu lum eximam,genealogia horum fie fe habet: Bertha nobilis ôi callidiflîma fœgt;-’° mina,primum maritumhabuitLothariumLotharingiæregem,fîlium Lotha^ rq qui fuit anathemate notatus,ut fuprà fcripfimus. Ex hoc illa peperit duos fî lios, Hugoniem comitem Arelatenlèm, ÔC Regem Italiæ, de quo iam fcripfp mus:amp;Bofonem.Mortuo Lothario, Bertha nupfit denuô Adalberto feniori, MarchioniTufciçpotentiffi'mo.Exquo etiam peperit duosfilios,Guidonem Eilicetamp;Lampertum Marchiones,6CfiliamHermingardam, quæuxor fuit Adaiberti Eporregiç Marchionis,ut fuprà fcripfimus.Guido MarchioTufeie, Adalbert!' præpotentis TufciæMarchionisfilius ex Bertha, fimulcum marre poft uiriobitum,quiacallida millier, muneribusomnern pene Italiæ nobilira-jQ nbsp;nbsp;allexerar,à Berengario capitur,amp; Mantuæ cuftodtjs tradit. Sed eins fub*
^ftiobamorem indominam,eam cum filio liberarunt. Eluiu.s Guidonis uxor Marotia, impudens feortum, quæ prius ex Alberto feniore Tufciæ Marchiogt; ne Albertum iuniorem progenuit,Guidone defunefîo, Hugonem regem Ira--I'æadfeuocat,Roinanæimperium urbis fpondet, fife ducat uxorem. nam ex Sergio papa prius per ftuprum nefandum lohannem Rauennatem archipræ-^ EleiTi,qui poftea papa Iohannes decimus eft cognomiuatus,progcnuit. Hugt; go eum Romain ueniffeqà Romanis benigne fufeeptus, inarceSandîi Ange-11 cum Marotia concubnicihomo^ut paulo ante fcripfi,in omnium libidines pà î'atus.Vbi habenas afiequutus eftimperq,Romanos defpicit,6C Adalberts iugt; Biorem Marotiæhlium, aq’-fam,iuflu matris, Hugoni porrigenrem ex officio, ° ouni manus ablueret, alapa nefeio in quem contemptum cædit:ob quani caiP famfacilèrurfusimperiûamittit.Albettus enim Romam conuocansnobilifagt; Eni;bn(inquit)orbis dignitas eo deuenit,utmcretricum imperio parcatjôt: u-« Bias mulicris inceflu perçât, Qiiid fœdius, quid turpius excogitat i poteft, cp ßargundinosolimRomanorumferuos,RQmanisimpcrarcfin principiofui ’BgielTus hofpcs, me infontem ôt officia fibi immerito exhibentem, in faciem Bcrberat.Quo paefîo dominabitur,fi altius radices infigatf Burgundiorû uora dtatêacfuperbiam nemo no nouit.Ego Burgundiones,Gurguliônes cenfeo 3ppellandos,amp; urbe etjciendos.Quibus uerbis incenfi Romani,Hugonê de* ferût,fpfumq} cum Marotia urbe eqciiint ac expellunt, Albertus Marchiam ur ftis tenuitiLampertus autem alter filius Adalbert!' amp;Bercbæ,Guidonis frater^ poft mortem fratris Guidonis Marchiâ pofîêditTufciæ,uir audax,fortis,6C fegt; toxiob id Hugôiii fufpelt;ftus,ne Italicum regnum fibi auferrer.Timuit erh ne I» taliamp;uniuerU nobilitas illiadhérèrent, acfefe defererent. Obidilli infidia* wmlaqueos ftruxitHugo, ac tandem denûciat,ne feamplius fratrênominet. Eui,ut erat animi infradi,refpondtt; Ne fratrem fuum effe inficiarctur,cùm ex Bno corporis adituinlucë prodîjfient (erâi enim uterini) illudcp duello fe co* ptobaturum afferuit.Cùm dies inftituitur, Hugo fortem iuuenem RetrudinS ftippofuir,qui eius nomine pugnaretifedLampertus uidlus,ab Hugone capi* ïar,amp;luminibus priuat. Bofo Elugonis fratcrjqui ôô odio ob Marchiâ habuic LampertumjTufciæ Marchio creatur.Sic ab utroepliberatus, trâquillus admi
50 BtftratimpèriUm.Sedmoxindifcordiam cum Hugone uenit, perfidia uxoris Bofon!'s,quæ VuillaBurgundanominabat. Quæ cûm effet mulieruerfuta dC Bafrajamp;inexplebilis auaricip,baltheS aureum gemmis precioflffimis nobilem ftjrata,poftmaritiobitum pudendisabfcondit. QiiemHugo cùmab eare*
A iiij quire*
-ocr page 324-î84lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o a N. C V s P I N I a N I
quiïei'et,necinuenirctur,{unit cam denudan : furtum prodidit conigiola elo' CIS muliebi ibus dependens. Vnde extracffus bâltheus, multis ipfa opprobm^ aiîicitur,Slt; ad patn'â Burgundiam remi'ttitur.Ex bac Vuilla Bofo nunsfiliui”» fed quatuor filias genun,Bcrtham,Vuillam(quæuxor fuitBercngarij Secuæ di )R.ichildcm Sgt;C Gifclam. Quæ omnia ut magis clarefcant,fub uno (utficoi* cam)aipe(fiu fubiungam.
Eberhardus diixForo*
iulij:Eiusfilius,
Berengarius I. qui nullum genuit filium. Eius uero filia.
Gifela,uxorAdaIbertiEporregiæMarchionis,filium genuit qui nomen aui referebat,didlus
j Vuilla,VuillæK
Rexitaliæ. ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; Bofonisfalia»
Filius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Filiæ
Albertus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gifela Si Girb eira,
Rexitaliæ.
Sed de Marchionibus Tufeiæ, fequês intueatur ar bor,quæ omnem genealogiam edocet. Lotharius Lotharingiae nbsp;nbsp;nbsp;AdelbertusTufciæ Marchio^
Rex,genuit ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccundus maritus,genuit ex
Bertha
- Lampertum, Marchionê Tufciæ,ab Hugoneoc cifum»
Guidonem HermingaP Marchionê dam,uxor£iA
Hugonêcogt; mitem Arela tenfem, qui ex uxore AF da genuit
Bofonêjqut Marchio fuit Tufeiç, SCex Vuilla Bur* gundiauxo* re genuit
Tufciç,eius Adalbert! uxor erat Eporregiaî Marotia feor Marchionis*
turn impu* dês,quac ex
— ----
Sergio Papa
lohannemX,
Alberto genuit
Alber turn luniorem»
B er ta m, Vuillam, Rihildim, Gifelam.
Lotharium, regem Italiæ
Hæc de rebus Ttalicis, quantum homo Germanus potui, ftudiofiflîmc ^’^ diuerfis Annalibus longo labore conquifiuûSC cùm à cæteris feriptoribus negle(ffa,ne penitus ignorarentur,appofui.Nunc uero,ut ad ordinem inftit^' turn reucrtar,priufquam Conradû ÔCHenricum Romanorum Si Germanoru reges fcribam,qui à cæreris quoq; feriptoribus negliguntur, Si Cæfarum Cata logo non interferunturzquôdRomam nonadierint,necpontificisbenedic?h® | nem attigerint,ob Italica (quæ turn æftuabant)bella: Græcumlmperatortn^ Conftantinû,qui per hæc tempora uixerat, fubiungam:amp;^ cum eo RomaflUn*
Lacopenum,quifraudeab eo imperiumextorfit,feddeieêfustan* dem iterum,Conftantino adminiftrandum reliquitiOb id ambos fimul uno capite compledar.
-ocr page 325-c o N s T A N T I N V S' P ORPHY R O G E N if VS.
CONSTANTINVS POR^
PHYROGENIT VS.
Leoni's ex ’Z,oe filius,Bafiltj nepos,Pof cognomêto didiis,quôd in dômo,cuiPorphy quot;nbsp;nbsp;nbsp;' ra nome Magnus illeConftannnus, à quo Conftanti'nopolis
■ quoc^ dicfla eft,dédit,l'nlucem fit editus. Voluit ein in ea om* ! nem iuam poftehtatem in lucê prodire.'unde âdhanc luculen tâfortitifunfappeIlationem,tefl:eLuitprando.Septennisaût ’* puer hic Côftantinus à pâtre reliôus, fub matris tutela ôd patrui Alexadri fuir, acnobiliû quorundam: quorum diligentia Conftantinus Ducas Andronici fî liusjtyrannidis inuafor,opprclTus eft.Hic ein Andronicus fcholarum domefti eus,morte Alexandri intellec^a,abijt è Conftantinopoli exercitu colledlurus, utaffeifîatiregnifcintillâ,quamdudûfubcinereoccultauerat,retegcret. Ac' eendebat preterea à multis quotidie,ut id faceretu'nter quos erat Nicolaus pa ^iarcha, infcius adhuc fe elTe tutorem teftamento fcriptum Conftantini régis. Pfcftäcioribus itacp militibus congrcgatis,Conftantinus Ducas per paruâ By portam urb'é ingreffus,occupat cum lapidibus porta Hippodromi.Ha-quot;Uitexfenatoribus quoc^fociosiSCpars populicogregata,eum regê acclama W.Cùm aût euftodes urbis portam non aperirent, Cóftantini Protoftrator eani refringere temerarius nimiü aufus, lancea confoftus perht. Per aliâ uiam Andronicus ad theatrum ucnit,ubi certamen equorü agitur,qui locusCharrg ^pellat,ad excubias uftj ÔY regios euftodes progreflus. Ex tutoribus aût ma giftet loannes Eladas,exfocijs acnaluticis hominibus manu collecfta,cotra ty* ^unum infurgitifacfto^ congreftu,multi utrinqj ceciderunt.Arripuit arma öd ^*egoras,Ducisftlius,Ôd eius nepos Michael,ôd Curticius Armenius: quibus Omnibus oppreftus eft Conftantinus tyrannus.Qiii, ut animü fuum audace o* ftcntaretjin confertâaciem equum impulit: Sd lapfus in foiram,aditurefrado, ^^uoda occifus,caput eius regi Conftantino alla tü eft. Itaq; per Occidêtalem jo Chryfotriclini porta ingreftus eft,ut uaticinatus rexLeo fuerat, utfuperius fthpfinius.Quidam publicanus Nicolaus nominc,qui obæratus ad Ifinaclttas eófugerat,fidei Chriftianæproditoracdefertor, Aftrologusinfignis,hocilH pfædixerat, ÔC literis ad Dronidagotheten pcrfcripfit.Itat^ hæc feditio fedata eft.Sed rebellis focer magifter Grcgoras,fid Leo Chcrophra(ftes,ad magnam profedi ecclefiâ,ôd monachos expulerût, nbsp;quibufdâ oculos excauarunnom
Hes aûtinmanfioneftudij didadetinuerûtide multis triumphatû,uerberibus phus cæfis:multos capite priuarût, multos infuper ex Chryfopoli ad Leucatê eniciaffixerût. Multii^altj perlicentiâ tutorumdifpendiûfeciflent,nifircs ad indicium delata,fuifret coplanata:cùm hec lièrent infeio rege,qui puer penè e* 4’ ’■at,eiusc^iniuiïu.Conftantini præterea tyranni uxor tôiâ,6d filius eius Stepha nus uirili rate priuatus,in Paphlagoniâ,ubi domû habuerant,miftî funt. Multa itacniniquafadafunt, ôd perhos amp;nbsp;per tutores, qui etiâ inter fedifeordabanr, nePolyarchia potius Monarchiauideretur. IntereaBulgarorum princeps Simeon,uidês regem pucrum,5d regnires confufas, cogitauit urbê obfidione 'OiHgere,admotis quacunqjhabere potuitmachinis. Cùm uerô urbis munitio A^populifrequentia eius conatus fruftrarentjreducens exercitum ob padû ei oblatum, cum Nicolao patriarcha, ôd cæteris tutoribus ad regiam, quae eft in ßbcherniSjUbi rex erat,profedus eft Simeon cum filtjs ôd obfidibus, quos da tous eratregi,fi confoederatio procederet.Epulatus^ cum rege,benedidio^ 50 nein à Nicolao fufeepit. Sed inexorabilis receftît, pluribus tarnen muneribus nna cum filqs onuftusrquos duos habuit, Baianum, qui magica arte fuit infegt; ex homine que uoluit feram facere promifit: ôd Petrû, qui pôft Bulgagt; praefuitiRex autê Conftantinus indignationem hoftis animaduertens,nec in uUo
-ocr page 326-286 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
in ullo tutorum cam fpem, quam in matrem habuif,collocans, cam rcuocaiiit in curiam. quandoquidcm,ut fuperius fcripfimus, Alexander earn abiecerat« Pietate autem filij confcnttentibus turoribus reduêla,priftinæ reftituitur pote ftati : adminiftrationcm^ impcrij cûfilio aiïumens, cubiculan'um Sgt;C excubito rem ConftantinS Si fratres fecum reduxit.Patriarcham Nicolau,et Alexandr* familiäres Bafilitzenrecflorem, ôd Gabrielopolon,acreliques ccuria abiecit. Interca autem Bulgari pertotamdifcurrebâtThraciam,prædamabigentcs,et Adrianopolim obfidentes. Sed cum longaobfidioneexpugnarenopolTcnt, corruptis cuftodibus largitione,eam deprædatus occupauit: fed ingenio,ope ra,ac arte regine,itcrum in fuâ iurifdiÆonem redatfîa eil.Nam cùm Simeonis i’ frequentes in Thraciäincurfiones ccrncret,cû Ifmahelitis fœdus percutereco aifta,Orientalem ÔC Oceidcntalem exercitûinfignem coegiqquem contra SJ' meoncm mifit,Phocafcholarum domeftico duce.Qiii cû Bulgaris manus cO' feruiqcoscp deuicit,ac maximam illis ftragem intulit. Sed cùm ob laborem at' ftuai cqè pugna difcedês,amp;in fonte quodam fudorê abftergeret,att^ fefercfr* gerareqequus eius manibus elapfus,currendo(utfit)in exercitû fugit. Que*** fui fine lefiôi e confpicati cognitû,in magnû timorcm inciderunt,ducemfiiuf* occifum arbitraiKtum pugna abftinuerût, 6C hoftes fugiêtes nonfuntampliu’ pcrfequuti. Simeon è quadam id fpecula contemplatus,colleôlis quibufda,»* Romanos iterû impetum fecitrqui fiio deftituti duce, in fugam ucrtûtur,quos ’’ fugientes pcrfequutus cædit:uixcp Phocas in Mefcmbriam fuga cum pauds euafit. necenim amplius eos tenere potuit in prælio.ld audiens rcgina,lohan' nem Bogam mittit, ut Patzinatos confœderatores contra Bulgares adducat. luOus eft àC Romanus Lacapenus,qui Drunganus erat,ut cû clafte fua confo derates afterreqquo fecurius tranfirêr,amp;auxilium domeftico fcholarum Pho cæ præftarct.Sed cùm inter Bogam acLacapenum feditio inter nauigandiin* OUI et,et fefe mutuis obiurgtjs laceflercnqconfœderati fibi timêtes ad propria reuerfifunt. Tradûtaltj, Phoeâ,cùmBarbarosuinceretjfugaretcpLacapeni*) abqllecum fua claftc.’fparfumqj rumorem,idfacere,ut regem caperet, SCimp^ rie ipfepetirctur. Ob id territum,amplius hoftes perfequi noluiftè; ièdreutt' fum in caftra,ut rem certius intelligcret,fubfèquutum exercitû fuum,qui PhO' câfugerc arbitratus cft: quod QC imperij affetftarionefacftûprodunt.Cupiebai enim amp;nbsp;ipfc Imperator fieri,Lacapenum præuenirc. I ta cp à Bulgaris Rom. cxcrcitus uicftus eft, Bogas SC Lacapenus reuerfi funt. Sed fis cognitis quæa' lt;ftafunt,decrctum cft,utLacapeno tanquam excrcitusproditorioculiexcaiiî rentur, Liberatus eft tarnen ab fis quiapud reginam aliquid potuerant. AcSi' meonhacuidforia elatus, Conftantinopolim dénué obfefturus, cum magnis Bulgarorû copfis aduenit.Cui Phocas occurrens iterum,SC manus cum ijsco feruit,SC eos uicit fugauit^ : ob eiusep præftantiam, rcginæerat longe charifl* mus,St^ Conftantino eunucho cubiculario ( cuius tum magna fuit authoritas) 4’ multum affe(ftus,quia ex filia focer.Cùm itaq? crefccret Phocas honore auto» tatecp,incidit(utfit)in inuidiamrpædagogus enim Conftantiniregis ei times, fuadetutRomanum LacapenûDrungariûSCclaftîs præfccftûfibi cuftodêfa' ciat,litcris manu fuaferiptis ipfum aduocet.Quas ubi accepit,ilico fidê datcU' bicularfi’ potêtiâ auferrc,eius^ autoritatê imminucre quoad fieripoflit, quod amp;nbsp;mox præftitit. Cùm enim cubicularius Drungariû follicitaret,utinde foluc ret,ad triremes accellîtiquem fequutus,cùm in pretoriam nauê confeenderet, iufius eft capfifugatis fis quieum comitabantur. Rcginaid audiens,perturba' ta,mifitqucndamqui captiuitatis caufaminquireretratillelapidibusènauieft pulfus, Poftero die rexNicolaûpatriarchs,Stephanû magiftrum ,quiintcrf« regales amicos erant,accerfit,iubetcp ut matrê regia pellant. Quæ mox ad fill' um lachrymis profufis profe{fta,admiiericordiam filiû flexinqui tamen omne inferegiâ poteftatê transférés,matri cam abftuliqac ftaiim magiftrOloa'’''^'’m
Gari/
-ocr page 327-C o N s T A N T I N V $ C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28^
Gandain fcholarum domefttcum creauit, Magifter Stephanus patriarcha è regio palan'o difcedunt. Lacapenus aût Drungahus, quafi in pugnam prodi^ turns, claffêm difponit : ÔC in die Euangelifmi ex Bafilrjs foluitßucoleontem, iurans feregiae utilitati nunquam confulturS, necreginac amph'us fe obtempe ratiiriï. Mox in regiam feceflît, ÔC in templo quod in Pharo eft,regi obuius fa^ Ctus,conciliati funt: Chriftophorus Lacapeni hlius magnus Heteriarches pro obfide datus,Phocas'ncid inique ferret,admonitus eft.Conftantinus uxorem 3ccipitRomanifiliam Helena,Bafileopater^,id eft regis pater dilt;ftus,Ô!f Chrt ftophorus magnus Heteriarches . Nuptiæ triduo poft pafcha celebraræ iunt, patriarcha Nicolaus orationê dixit.Phocas id audiens, accerfito in fociû ad fe Conftantino cubiculario,ah}slt;^ principibus,tyrânidi afpirarc cospit,ab ijs co fii'matus,quç Conftantinus ei nunciaucrat. Sed Romanus literas nomine re' §isó^ regio ligillo fcripfit,quibus eu dehortabaf, mifitcp permeretricc in excr dtu. Quæ cum muftis aureû regis figillum oftenderet, breui effecir, ut magna frilituin pars à Phoca deHceretrqui tû Chryfopoli erat,mox^ fe in fugam uer-tit.Eccùm in quadam regionead locum ueniuèr,qui Goelion nuncupatur, ca ptus eft,amp; excæcatus ad reginâ dedudîus. Sic ftnita eft eius tyrannis.Sed ôè nt quidam regem in uenaiione aggredi ftatuerunt,amp;occidere: quorûinfi ^iædeprehenfæ funt,SC autores harum male tratftati. At regina Zoe mater re S'®)9ug infidias Bafileopatri Romano ftruxerat,abie(fta eft à curia,ÔC abfciftis fâpilh'sin monafteriû fancftæ Euphemiæintrufa. Romanus in Cæiâris dignita temeiiedïus eft,fiC à Nicolao patriarcha regali diademate coronatus, adhorta tioaeConftantini: quiRomanus paulo pôftTheodoram uxorem coronauir, âcChriftophorû hliumroftendens id placere Conftantino, quod maximope^ redifplicuit, quod fiCteftatus eft quibufdam,quibus confîdebat,queftus luam calamicatem,fed contradicere non audebat.
Cæterùm quisiUcfueritRomanus,ÔC quo pacftofitimperjj culmêaftequu/-tus, Luitprandus Ticinenfisin tertio Antapodofeos libro,luculcntillimè ex--plicat. Fuit enimRomanus is humili proiàpia,cx gente Armenorû,qui fenuii Quam in regis aula futurum alicuius eminentiæ rperaueraf,nedum regalia ice^ ptraobtinere : faomorufticus, amp;nbsp;quinauali pugna ftipendia reciperet. Impelt; ranteigitur Leone Conftantini genitore,claftîs præfecfto feruiebatutiliter, ci tuultafaciens quænaufbus eftentutilia.Quadam autem noefte, dum cxplora^. tum Sarracenos abiret, eftètepin eodem loco palus atep arundinetum ingens, contigit leonem ferociftîmu.m ex harundineto profilire, ceruorura^ multitu-p dineminpaludem demergere,unumi^lacerare, quôrabiêfuam extingucreU Romanus fufpicatus Sarracenorir aliquos in harundineto latitare,mane exur-« gens,Græcum ignem,qui nullo liquore nifi aceti cxtinguit,undicp per harun*-dinecQ ia(ftauit,quod eft concrematunî,præterquam in ea parte qua leo latuic, 4= uento à contrario flate. Cùm igitur omnia .luftraret Romanus, amp;nbsp;aceruû hune miraret ab igné faluatum,enfem dextra,lçua pallium geftâs,cum focio cofabu lattis multa : leo ex harundineto profiliês, accêius ira ex fumoicui cùm Roma nus intra brachia pallium intjcerer,leo hominê arbitratus quêlaniaret, lâ infre muit:à tergo aût,enfe cluniû iunduras diflecuit fufhis üirib.ut caderer. Quodl focij eius uidêtes(iam ein ab eo fugerant)rem mirandâ ÔC infigne hoc facinus cun(flisnarrabât,amp;ImperatoriLconidcferrebâr:qui pluribus eum doms ho-» neftauitjSCmagnishonortbusaffecit.Cùm itaep Leo morcref,qucmox frater dusAlexâderfubfequutuseft,huneparuulum Coftantinumrelinquèsftlium, utprius patuit,ad turâdum palatium eunuchum(ut moris eft)dedit PhocS do 50 mefticum f(;!iolarum,quê terreftris exercitus ducê coftituerat. Romanum aût quinô claro natalium erat ortu,naualis exercitus principefecit,Cùm aût claf-fçfuaadurbêappulfa,palarium no egrederet, principes illi obuiam cunte^ ipfum falutarêtjobfequia offerchtes,omnes capit,in et fentinâ pro tj cit ligatos^
Dehinç
-ocr page 328-î’J? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N I
Dchfnc magno comitatuinurbcm feftinat,quos fufpeifîoshabuit palatioabJ giqfuaï faction! faucntes ibi colloCat.Rc(fîorcm,magiftros3patricios,logotHe taSjCubiculanos, fpatharïos,cparchontas, pro Rio arbimo créât. Zeon enaf^ régis matrem,uencreo afFecflu demiilcet. Phocam domefticum capit, SCuttO' que liimine pn’uat. Qin' eti'am regfs pater ardenter Ren' cüpiebat.Sic^ RomS' nus ßafileos pater fadîus,data filia Conftantinoinuxorern, ardfanecefiïtu^lf ne regi iundfus,de more Caefarum, rubn'catarüpellium cah’gis ufus, alteroan' no mox coronam uRirpauit cum caligis imperialibus, Chriftophorü^ pn’inO' genitum pan'ter coronauit.Ceteros uero filios,Stephanum etConftanhniim, quos poflgcnuit, Cæfares dixit:ob idinfidiæ contra Romanum paratæfunlt;^) quarum author Sacellarius quidam Anaftafius fuit,quimirum inmodumpar tes Conftantini tuebatunfed dctedf e tandem,malc confpiratoribus ceflerunt. Nam Sacellarius detonfus eft,ô(^ Conftantinus rex(quem magno prius honO' rc affecit)in eius tradfus eft inuidiam ac odium. Hoc tempore SimeonBulg^' rorum rexnouum contra Conftantinopolim cxcrcitum miferat:contraquenr Romanus,nc prçdia inlittore maris et ornatus urbis defœdarenf,fuum quo® exercitum mifir,ut illis refilleret. Sed multitudinem Bulgarorum non ferêreS in fugam uerfi funtrquidam principes in triremes fefereceperunt, âliqui ab ho flibus cæfi,aliqui capti,nÔnulli in mare praccipitatRniultiab undis marinisab' forpti. Sic male tracflatus eft cxercitus Romanus,inloco qui ad Fotes cognO' ’ hiinatur.Vbi pulcherrima palatiaà Bulgaris concrematafunt, amp;reliquaqi'^ in marisliîtore illicfuntreperta.TumiterumSimeonad Adrianopolim cum exerciturccepit, eamcp obfcdit, in fuam^iurifdicftionem ob àlimonio^ iiidlus penuriam accepit. Bodem tempore Leo ex Tripoli cum dalle artuaia contra Romanos profeeftus eft: ôd ob id Romanoru triremes ad Lcmnonigt; fulam pcrucnientes,quafi Agarenorum claftem penitus deleuerunt.nam tas earum fubmerfcrunt,ut uix earum præfecftus Tripolim aufugeret. Bulg^' rus interea magnis coptjs Macedoniam eft deprgdatus,etThraciâ:accedens^ rurfus Conftantinopolim adBlachernas, manus cum Romano exercitucon' feruiqcupiens cum rege ipfo Romano congredi. Qiiod is auerfatus, fugin^ Simeon femper infequutus cum exercitu,quoad magis eum muneribus pb^^ ret. Difeordes tarnen à feinuicem difeefterantrquod duæ aquilæinaereUO' lantcs,ôd clangorem edenres,portendebant. Quarum altera fein ciuitatemrc' cepit,altera in Thraciam abtjt. Nefeius autem Simeon quietem agere, uii'bn' guinarius,contranationem quæ Chabatadicitur,bellum mouit: à qua uit^lns, in editos motes fec5 exercitu recepit:ubi cordis nimia preftus anCTuftia,inor' tuus eft.Cuifucceftit ex fecuda eius uxorefilius Petrus,quiinducias cuinRo' manorum regefeciqquod Bulgari maxima peile premebantur.Accipicnsin' fuper in uxorem neptem régis, filiam Chriftophori maioris natu filq. lam c® Theodora Romani uxor Augufta mortua erat, amp;Rlq uxor Sophia Auguft^ 4’ eft cœpta appellari. Romanus aut auariflime fe geftit,non contentus fe èé nn' iorem Hliû imperiali cineftos diademate. fed SC alios filios regali ornauit corO' na,unàcûnepoteamp;Chriftophoro,monarchiaminpolyarchiam traducenSi amp;nbsp;federn pontificalem minori natuTheophylatflo attribuens, Qtii cum pnc' rulus adhuc efteqSd Nicolaus patriarcha poft tredecim annos,qui præfuir,lt;^b claufilfet, Métropolites Amalias Stephanus in thronu Conftantinopolim dutflus eft:qui tertio anno mortuus,fucceirorem habuit monachum, qui Try' phon dicebaf. Patflo tarnen inito, ut poft aliquod tempus fpontèTheophyb Cto regis filio cederet,qui tum erat adolefcentulus.Ita Conftantinû regem nio dis omnibus derjeere curauit. Et cùmnuptiæ cum Petro celcbrarent, magna 5» cxillente in urbe Bulgarorû copia,clàm inftituit, ut feditionem quandam hn^ gcrcnt,qua Chriftophorû regem,pofthabito Conftantino,pronûciarcnt,fifn^ lans fe rex eoadlûid pati, Qyinimo nifi Romanus Chriftophorifilius par®''
-ocr page 329-CONSTANTINVS CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aSp
Illspaulo ante effet mortuus, nbsp;nbsp;huncregali dignitateinfigniuifTcnf ; cum iarrt
altj duo tilfj Cóftantmo maiores,hoc idem appiobarent.Sic indigena rex, cui regnt fors lurc ceflic, erat afcn'pticnis,ab ijs alijs dcfpedfus.Iufticia tarnen, licet tardo pede,tandem illi arrifit : ut uindicfla Dei Icto paffuincedit, quemadrao^ dumpaulo pôltfcribemus.Superuenit enim byemsintolerabilis,quam fames ingens fubfcquuta eft,SC incendium horhbile:dehinc Chriftophorus rexmor tuus cft.Et cùm Tryplion debuitaduentante tempore prommo,à patriarcha-tudifcedere, curauitrcmanere, cùm Theophylacftus turn tertiumdecimû effet natusannum. Sed Cæfueas quidam dolo innocentiam patriarchæ aggredi* '0 tur,Rcgtcupiens gratificari.Simulans perfonam amiciPatriarchæ,infidiasItri peratoris in fe detegiqqui caufarétur quod Patriarcha nefciretliteras. Perfua^ deretitaqpillijUtarrepta charta muftisuidentibus nomenfuum nbsp;nbsp;dignitatis
dtulum adfcribat, ut omnis accufandi facultas tollatur. Tryphon confîlio pa* ’■nit, SC muftis fpecftantibus ÔC audientibus fcripfit ; ti{IP h on misei^icoi^' 01^ DEl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIE P IS C OP P'S C O N S T N TIN O P O Ll S NOf^^E RO'
MyRRi, obmifto titulo Patriarchatus.Hinc occafioriêaccipiens rex, cùm banc chartam Cæfàreasafferret,Tryphonemab eccleßafubmouit,ÔC eius filiunl Theophy!^(ftumfubftituit:quiobætatcm Patriarchatum per pædagogos ad* ’^iniftrauit, pâtre uiuente.Deinde hos à ferep ellens, non dicenda fecit : cani* tgt;i!s ôc equis deditus, plus uenationi quant religioni tribuens. Et cùm multas tquas excellcntifsimas alerer,pulchriorem ex ijs ad infaniam ufque deamauit, ut cum olim pareret,SC ipfe iâcris intcntus à nuncio audircqfacris rclitftis, pul* Em confpexit in loco quo alebantur,ac demû ad cæremonias redijt : ita etiam ^quitationis rabie perij t. Nam dum uelocifïimè prope mare curreret in equa^ nturoilliûrs fanguinem euomuit,indecp hydropifim incurrit, ac miferè pcrtjn CuiPolyeutftus monachus fucceftît, turn fermone turn uirtute præcellcns : 6C qui à Cæfarea iam creatus fuerat,quamuis Heracleas quidam obftiterit: qui ta nienperregis æquitatem reiecl us eft.Sicitacp duo Romani Imperatorishlq uitam ainifcrunt,licet pofterior patri fueritfuperftes. Super erant tres adhuc fi J'’ Itj,Stephanus,Conftantinus Sk^Romanus.Quos Conftantinus rex contra pa*
Uem,per alios tarnen,folicitauitdicet Stephanum, quod eum ftabilion'seifea* uimiarbitratus cft,aggredinoneftaufus:alios uero in pattern excitauiqHele* lenauxoreid dudum perfuadente. Qui ægreferentes feiufta patris fui feueri* tateàuiuendileuitate coerceri,pofitis in palatio infidqs,pattern deturbant, SC tonfo capite in uicinam infulam, ubi monachi philofophabantur,trâfmittunt. Vidcntesautem Conftantinum Leonis ab omnibus coli acobferuari,cum pa tes in ilium infidias ftruerenqad cóuiuium ab eo uocati, cum de loco feftionis honoratiore contendetent fratrcs,rege diligenter ftulticiam illorum obièruari te,ambo fratres capti à militibus, tonfi 2C clerici fa lt;fti, in exiliü miflïfunt: alter 40 inPanormurn,after in infulam quæTerebinthus dicitur. Stephanus in ProcS nefum exulatum abtjt,indeinRhodum, dcmum inMytilenem. Conftantinö ueróSamothrace circumfcriptus eftlocus . Qiii cùm crebró inde fugcrenite* tetur,uencno hüc cui cuftodia demandata erat aggtedicns,ab alq s interfedlus cft.StephanusinLesbouixitxix.annos.PatetRomanusfolusdominatusad xxvi annum, mala correptus ualetudine ob i j t : fic quifq^ eorum mcritam pœ* namfoluit. Sub id tempusRoxolani Scythx,quiabalqs Rufsiappellant,in* genti facfia claffe, contra urbem progrefli,ad Pharum, ubiRomana claflis eis occufrit,manus conferuerunt. QUiorum rex Inger nomine hoe confilium artu lit,feiens Græcorum exercitus partim cotra Sarracenos ducftos,partim ad eu* 50 ftodias infularum difperfos.Facilè itaep Conftantinopolim eapi fperauit, de ui tîîohaadeô fècurus,utGræcos no occidi,fedcapipræciperet.Sedc»m Roma nus illis occurreret,muftæfunt captæ, multæ^ naues fluxili igné concrematæ funticxterç infugâ uetfæ,inciderunt in Bardam Phocam patricium,exercitus
B ducem#
-ocr page 330-ino ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rOAN. CVSViNlANI
d'Jcerh.Aqnöadeo cæficaptiÔR(tint,utpancffuperfi:iccsrcIi(flt fiicrint,calanit fatum fiiarum ac ilragis perpeilæ-nuncij. Gaptiui enim omncs fiint decollati. Ita terra martcp Cunt Barbari profl»gati,iit deinceps in terras Romanorum am-' phiis non grafiarcntur. Ägareniautem à domcfti'co fcholarum loanneCurba amp;.'Theophilofratre enis, qui quidemTheophilusauusfuit Ioannis, qui poftquot; modum cft adeptns imperium,fæpenumero uiifii funt ac proftrati:amp; non paU cas ciuitates, quas iam adepti fuerant, per id tempus amiferunt. Nam primo cius impcri] anno,cùm pleræcp Orientales gcntes Sarracenorûinftinôlu,Romano régi ciTent rebelles,ex Apulia Qi Calabria ( quæ turn Græcolmperatori fcruiebant) tam copiofum eduxit militem,ut cùm is ingentem ftragem paflus i’ elîet,ambæ regiones pluribus hinc annis uidcrcntur defertæ.Erant eo tempo' re Longobardimagnæinltaliaautoritatis: qui prçter alias ciuitatesBeneuen turn plusXXX annis occupabant. Ad quam quidem urbem recuperandâ,Sym-baticum patiicium ProtofpathariQfuum mifit, qui earn tertio obfidionismcn fc,in fuam poteftatem redegit. Quâquam Guido Longobardus tertio poften anno expulfis Græcis,eandem iterumrecuperauit.Romanusitacptum exbd lis,turn ex incurfionibus hoRium ltberatus,cùmeflct ingenio alioqui malo,ô^ Regem Conftantinum (culture imperium debebatur) fuppreiïifletjô^ipfe«® pro arbitrio frueretur,confcientia aliquamotus, ucluti is qui uicino f'ouem ratur,ac in facriiîcio intcRina offert, dtftributis pedibus ac extremis, paupeft' bus,corpus tarnen ipfum totum depafeitur : fie Romanus Deum placare qu*' bufdam donis cupiens,donaria diuerfa obtulir,amp; obæratos ufura liberauit, niftis débita foluens, amp;nbsp;feripturas igné côburenstprecium infuper qs qui con' dudricias domos habuerant,gratis præftitit, rem magnam fe arbitratus fccilft cùm publica donaret,de priuato nihihcùm illum priuaret fuo rcgno hæredit^' rio, quiiureid præftareamp;cxliberalitatefua poflef. Mantileillud diuinum,!'’ quo imago Chriftinon rnanufa(fia,quæliodieRomæ utfitur,tranfportarictt' rauit in primam ciuitarû,cum antea elfet in EdelTa. Quæ cùm à Romanis obfi' derctur, amp;/am expugnatæ periculum tmmineret,nedeprædata exurerewr, Agareni qui earn tenebanqutfehoc periculoredimerent, Chriftianis hancfa- î cram imaginem concefierant. Ea^ tempeftate duo iuuenes ex Armenia Con ftantinopoli uifi funt cocretis corporibus : quorum alter dum diem fuum ob-2JO ijlïet,medicorum confiliohuiuscadauerabfcifium eftà uiuête:fedmoxamp;’Ift
mortuus efi.Cæterùm ut redeamus ad hiftoriam, Conftantinus monarcbiai” iam adeptus,ftatim Romano filio diadema regniimpofuit. Et ut uicem ijsrc' pendereqquiinimperij recuperatione ei auxtliofuerâqPhocam Bardamma-gifirum créât amp;nbsp;domefticum fcholarum Orientis,ambos^ Phoce filios.'Nic*: phorum,qui Romano in imperio fuccefiit, ducem Onentalis exercitus fedt* Leonem autem Cappadociæ præfetfium : alios item alio modo remunerattis eft. Regis uero Stephani filium Romanum eunuchum fecit, quern pepcrifft aiunt exferua. Sed Chriftophori filium Michaelemclcricum cum tonfuraft' cit.Erat enim Conftantinus pientilEmus princeps,in rebus diuinis rel/gioib’» mitis Be humanus.Literis præterea deditus,utfuæ epiftolæatteftanturtcarmi^ ne A' foluta dicftioneiuxtà do(ftus,Philofophiæamp;Encyclop£diçperitus,ô^n’ ciuilibus expertus, adeo utfilio Romano librum àfefcriptum relinqueretelegantem,qui in Venetorum bibliotheca dicituraftèruari, inquofummâtotnis jmpcrij explicuit.Fuit tarneniracundus, amp;nbsp;punitor penèinexorabilis : admo-dû grauis,rjs qui uel mediocriter deliquiftent : fed aliquantifper uino dedirus. Cætcrùm indignos exercitufciuitatibuscp præfecrt,flagitiofos feilicet SC igno bilesrSCquos uel reginauelBafilius cubicularius,qui emptiles magiftratusrc- j’ ciqilli obtplcrant. Res tarnen regni in omnibus bene adminiftratæ fuerant: 8c licet cubiculariusTheophanes illiinfidiasftrueret, aliquot acceptis commea-loribus, qui Romanum Romani filium ex Proteinfula,aut Stephanum ex
-ocr page 331-CONSTANTINVS C AE’S.'A’R.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ct
Lesbo Regem rcdiiccrenitci'cntur:Conftantinus ramêhorum infidias 6lt;!'ca-' lilt, SCconlpiratonbus omnibus códignairrogauit fupplicia, rcgulos^ in in^ fiilis ar^ïioii euftodia alTèi uariiuiïit.Hac tempeftateTurci, quos Vgros Zo^ narasappellari eriâfciibit,cùm peraliqirod tempus hæcnatio quietnßer, Ro* raanasregiones populari coeperunt. Sed cum fuis excurfionibus parum effgt; ceicnt,eorum princeps Bulófydes ad regem ueniens, ad fidem Chrifti eft con uerfus.Qtiem Sgt;C. alius Turcorum dux Gylasfubfequutus diuinum quoep re* nafccntiælauacrum fufeepir: ambo nofba edocfïimyfteria, Patriciaqi dignita teuterq^donatuSjCum muleis muneribus, accepto (ecu Hierotlieo epifcopo, 'o aquomultipofteaadreligionemnoftram perducf}i,ad fuareucrfifunr.Atque
Induces amp;nbsp;fidem SC pace feruarunr. Reliquaueromultitudo fide noftra poft^-habita,iterum arma contra Romanos 5CFrancos corripucinntiqui capti funt, amp;^ci'uci affixi.Tum etiam cum cuiufdam Roxolanoruin Ducis uxor, qui claf-fern contra Romanos moucragSC diem obieratjpoft maritimortem ad regem ueniflegbaptifmate SC honore multo afFe(fi:a,in patriâ rcuerfa cft. Sub id rem^ pusConftantinusrex, cùm iam uxor eiusfilij Romani Berchta, exHugone baliærege,quem Zonaras Francorum uocat,genita(utfupràfcripfimus) per §dfiidum Parmenfem cpifcopfiilluc tranfmifîà mortua efiegeidem aliam de^ *Pondct,humili quidemdomo natam,fed forma exGcllcntilFima,quæ Anafta* fi3appcllabatur,cognomineTheophano, Qiio quidem tempore uencrabilis manusS.Iohannis prodromi,hoceft,præcurforis,ex Antiochia,ad ciuitatem cxccllentiiïimam,à quodam diacono lob allata eft. Agarenis autem Romano nimregiones cuaftanribus,aclittoralia deprædantibus,rex clalTem ingentem beneinftruefia eis obuiam mißt. Sed ob imperitiam præfecfii,qui uix à fuis cu^ ftoditus euafiilet,nifi in triremem fefe recepifi’et,alig naues fubmerfæ funt,aliae captæ. Aliter Bardas Phocas féfein Oriente contra Agarenos gefiit: qui milF taiidifciplina edocQus,illoru urbes expugnauit,6C uicina loca praedatus, cum quot;laxiinis fpolijs fe exercitum^ fuum ditauit. lam régis filius Romanus uirfa* '^ns,cupiditateregnandi cœpitSC patri infidiari, coadiuuantc uxoretpræpa* JO fäntepuenenatum poculum,quod eiporrigant. Sed magna poculi pars effuia, scimperatori data,non mortenijfed maximos dolores induxft. Quocirca ubt bfiuntpaulifperfedati,accedere cogitauitTheodorum Cizicum,quiinmongt; '■ïeOlympo habitauitmt cum eo conuerfaretur,ÖC utfimul prccibus illoru, qui ’biorationes diuinas exercent,armarctur contra Agarenos, qui populari Ro* manos agros non deftitcrunt.lbi aliquandiumoratus, nonaufus ob infidias in mgnumreuerti,poft aliquot annosmortuus eft,utmultiarbitrantur, ex nota corporis diftemperatura: alij per infidias filtj interfeeftum feribut. Nam priuB Quam morerctur,fiepe in regio thalamo auditi funt qui lapides portarêt, ut fæ petimeretfefaxis obrui,licetnemo fituifus.Fueruntautê omnesuitæfuæan'
40 niquinquaginta quatuor,5C duo menfes, fimul cum pâtreregnans Leone, SC Alcxâdro patruo,5C cum matreannos tredecim.Etcum Romano Lacapeno, Quiuiregnum arripuerat, annosfex SC uiginti. Solus quindecim annos rexit, itaepundequadraginta annisgubernaftealijs fcribit, quiomnes fimulannos Ltpputant.Hæc ex Zonara,Luitprando,Sigeberto,acnonnullis alq's.
Reuertar nunc ad Germanos Cæiâres,Conradum 5C Flenricum, qui Ludó uicum Arnolphi filium fubfequuti funt.Quos pleriqj fcriptores,quod SC Italfi cam tyrannidem,per Berengarios SC Italiærcges longé latcque ferpentem no Legerint,amp;fummi pontificisnonacceperintbenediÆonem, Catalogo Ceia ïum indignos arbitrant.Ego uero eos ob præclaras eorum res geftas,SC quod 50 ma^ni ac laude digni Principes extiterint,obmittendos non cenfuitqui paulo
^nte inuafores imperij,8C tyrannos quofcunqp fcripfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
B ij Conradus
-ocr page 332-IOAN. C V S P I N I A N 1
CONRADYS CAESARS
DO ne o Arnolphi fiIi'oAugufl:oèmediofinefobólcfubgt; lato, irnperi) nomen à ftiïpe Magni Caroli ad noua uirtutent nobilitatemÓRdclatum cft.Nam uniuerfiis Francorum acSa* xonum populuSjGcrmanorumquc procerum concurfus, ad Othonem Saxoniæ ducem Hebat,eo quod rebus geftis, fum' ma prudentia amp;fanguine eiretnobiliflïmus, eumqueAugU' i tuin laiutabant.Scd cùm is fenecfla inualidus eilet,excufatione ætatis ufus ! Si Germanicis rebus(inquit) ufuidextrameaarsue rerum gcrendarum elFepof' •’ fee,nullum corporis laborem,nullam animifollicitudinem pro communifalu' tc recufarem.Sed cùm imperium à familia Caroli translatum, magnarureruni indinarioncs ac ingêtes motus fatflurum fit, duce opus eft, qui feiat, poflîtç acaudeatinter tela uolitare, exercitumqjnon confiliomagis regere quantt' xcmplo mouerc.Talis eftitaqjuobis uir quærendus, no qiti eximperio decus bbi expetat,fcdimpcrio afterat.Id quod unicum poflum,confilio uos rentquc Germanicam iuuabo.ConrandusFranconiædux, opibusôéroboreaninti ac corporis,bdeepac exiftimationcQCmaieftate, eft fuftinêdæ moli ponderiq! huius tanræ rei,qua mihiiudicio ueftro ultro detuliftis, longe aptiftîmus.Hûc uobis regem conftituite:dignus eftetcnim,quiimperij habenastratftet.Sicaiu’ tore Othonc Contadus Auguftus defignatus, rexinungitur. Summa tantcn rerum gcrendarum adminiftratio penes Othonem fuit. Ex quo filius mundo necclfarius natus eft Henricus,qui Conrado in imperio fuccelTit, ut pauloiO' ferius fcribcmus. Fuitautemis Contadus rex, filius Conradi ComitisFrancO'' Tiia’,Hafti'æ,Vuedrouiæ,Frislariæ, 8^ (quodßlondus feribit) Ducts Auftnæ) quod nufquam lcgo:quû Marchia Orientalis Marchiones turn,non Duces ha bcrct.Qiiem Adalbertus ob inanem dcnobiîitate contentionem occiditnitb tifiîmè i^hegino,nos obiter fuperius attigimus. Vir ftrenuus,ô(f re bellica cxe( citatus,animo corporeep ualidus, adeô ut plerifcp timoré, multis inijeeretobe dientiam. Nam potenttflîmi principes huius ætateflorebât in Germania, Ar J’ nolphus Malus inBauaria, Burchardus ftrenuus in Sueuia, Eberhardus Co* mes potcntilTimus in Oricntali Francia, fia ter régis. Cum Francis enim Occi* dentalibus Conradus Aug. focietatem acamicitiam iunxit. Item GifilbcrtuS; duxinLotharingia. Omnium autem præftantiftîmus Henricus Saxonuniùf Thuringorum dux,qui omnes Conrado régi erant rebelles. Sed quos cofift® partim ad arnicitiam reduxit,partim robore copefeuituantasep illis ftrages in* tulit,ut CK maxima occiforum militum multitudine plericp in antiquorûphil*’ fophorum uenirent fententiam, animas poft mortem iterum in alia corporate dire. Et cùm Conrado régi potentia Ducis Saxonû Henrici fufpeCta nimium clîetjCÔfilium Hattonis cpifcopiMoguntini(cuiusdolo Adalbertus Comes p prius ceciderat)implorat.Hatto aureâtorquem fabricari feciqquem collo uiuantisfub honoris prætextuinijceret,caperetlt;^. Seddolus eft proditus,ôl Hatto mox diem fuum obijt. Henricus beneficiomotus,in gratiam cum rege redijt. SolusinterillosPrincipes Arnolphuscumuxoreô(fliberisrebcllis,ad Hungaros fugit,ô^ ad obitû ufœ regis Conradi illic delituit. Regis etiam Hun garorum filiam uxorem ducit. Nam turn Vngarij uehementiftimè gralfabant, Franciam ôdThuringiam euaftantes.Et cùm Alemanniam ingrederötur,aß3 uaris amp;nbsp;Alcmannisiuxta Oenum fluuium cæfifunt. Sedrurfus Alemanniam ingrefti'jigne ôd gladio cuntfta cuaftarût: totam Thuringiam Saxoniam po* pulati, ad Fuldcnfcuftp monafterium progreflîfunt. Ôehinc Alfariam pen^' 5quot; trantes,ad Lotharingiam ufqj excurfiones fecerunt. Bafileam urbécrudelitet ï'ncendiodefœdarunt. Conradus rexnifî immaturapræuentusfuilfetmorte, gentê hanc extirpaflèt.Sed aduerfafemper ualetudine correptus,cum fibi im* minets
-ocr page 333-H E N R I C V s AVCEPS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29?
minerc extremum ui'tç terminum fentiret,ac fupremum di'cm adcHè cerneret, necpofletamplius Bella obirc,conuocatis Germanis procehbusjmanfiictilï^ mus princcps,maximis prccibus, intermixtis multis lachrymis, ne amore re» gnandi,ambinone^ diflîdium nnpcrîj fieret,ac difeordia, autor luit ut Henrik eus Othonis Saxonum ducis filiHs(euius beneficio ipfc ad imperium peruene rat) Rex atqs Auguftus crearetur, longa ufus oratione, qua cæteris Principle bus perfuafit (aberat enim hic folus) ac ipibrû mentes in fuam fententiam tra^ duxit.Simul etiam regalia orna meta, coronam multis unionibus ÔC preciofis gemmis nobilem, feeptrum aureû in medium Ferri iufiîtujs^manu tadlistHe^ lo redem( inquit) regiæ dignitatis Sgt;Cimperij uicarium ftatuo HenricûSaxoniæ ducem.Cuiutpareatis,noncôFulomodô,Fed oro obfecro^, Procereslachry^ mis ac dulci perfuafione mon,eius uotis annuunt; acceptisep regtjs indumen* fisabeunqac Regem relinquût.Qtii paucis poll diebus,uitâ cum morte corn* mutauiqcùm annosregnaflctfeptemtin Fuldcnfimonafterio honorificentilîi wefepultus. Sed abbas Vrfpergenfis in ciuitateFua Vuilinaburg,cum mœro^ reaclachrymisFrancorum fepultum tradit, Annonoftræfalutis noningentefî rao dcdmonono.Habuifle ferturuxorem Placentiam, filiam Ludouici Icnio' 2ft ’fircgis Germaniæ.Sed nullam hinc tulitfobolem. HæccxOthonc, ex Luit-prsndOjCX Annalibus abbatis Vrfpergêfis, ex Annahbus illius qui Rhegino^
20 nem continuauit, ex Sigiberto excerpumus. Nos more noFtro huius quoque Cxfaris uitam tetrafticho claudemus:
Conrâ^iis prûceruin coiifènfu leclus,C)thoins Conftlioq- Ducis,Kegi.^ feeptru cupit. officium leto moriturus reddit umici,
Qji' putris uccepit munere taie dccus.
HENRieVS ÀVCEPS»-
Conrado rege,Eberhardusregis defundli frater, ut
erat a fratre,accepris aureis armillis cum chlamyde,lan» fl!l\ W-àV !, I fh
fl V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—t T T nbsp;nbsp;-—
quot; j/*’ cca,Slt; ueterum regum gladio ac chad cm arc, ad Henricum Sa xoniæ ducem feftinat; quem in uenatione SC aucupio fortere P perit,unde ÔC cognomentum fibi datum eft.Eicp fratris uolun tatemacprocerum confenfum detegit,regcmquefalutat,pagt; fcmcçacainicitiam cum eoinitfirmam,quainperpetuûdehincufi funt. Paip lo'pôii congregati Principes 5C primores cum omni Francorum exercitu, Fri tislarij Rex dcfignatur,SC Auguftus coram omnipo^ulo,magna omnium ac^ damatione appellatur. Et cum undlio ei offerretur a fummo pontifice : Satis (inquit)eft me diuina anniiête, ueftra^ pietate,Rcgem dici, tâto honorenos 40 indignos arbitramurifit penes eos uncftio,qui meliores efte cupiût, hac fumus ^ppcllatione cotenti : his dilt;ftis,manibus in cœlum eleuatis,Deo fe commen* dat.Vnde ingens à populo excita tus eft clamor,Deusteregêcuftodiat,Dcus teiuucqtibicp afliftat.Fuit autem hic Henricus filius Othonis, Saxoniæ ducis, quem (ut fuprà fcripfimus) ante Conradum proccres rcgem,poft defuneftum Ludouicum Arnolphi Cæfaris filium,nominabant:quôd frater cftetLuifgar-« daîuxoris Ludouici,quæ proie caruit: SCquoduirftrcnuus, quiDalmatas 5C Hungaros fudiqfugauitqj.Sed ob fenedfutem regium decus alFumere recula^ uit.Hic Otho hune filium Henricum regem genuit, SC Brunonem ducem. Et utaliquantiFpcrciusfamiliamattingam,genuithicOthofiliamBabam,Hen^ ^'3
5 0 liciComitis coniugcm,quæ urbi Babenbergæ nomen dédit, matrem Alberti comiciSjSC Iratrum. Ac alteram quandam filiam Richardim,Leopoldi Sueuiæ Ducis, amp;nbsp;primi Marchionis Auftriæ coniugem, ê quibusnatus eft Henricus cognomento Rebellis: à quo progenies diuiLeopold! tandem proceffit, Sed ß iij ad
-ocr page 334-IOAN. C V S P I N I A N I
ad Hcnticam rcucrtâmur.Cùni rcgnu Gen-nam'æ furccpifTet, fumma prndcn* tia illud foititer adminifl-ram't.Difciplinam miIitareiTi,quac lam in latrocinia abicrat,conexir,ac denuo reuocauitilatrones expulit, intefiinas difcoidiasin Francia inter Rutpertum 5x1 Carols fedauit. Redrjt tnin ab Hnngan's Arnol' dus Malus cum uxore ac libcn's, à Bauaris benigne fufccptus,admonituscpuC fequoq? regem diceret,necHenn'co pareretregi. Q^iod intclliges Henricus, cum iam Rattfponar colligeretexercitum Arnoldus ,rnagnis copijs ut urbeni obfidcat,feftinat.Sed hie non paflus propius urbê accedere, im parem fe agno fcens, parat inire cum rege prælium. Stabant utrinque milites accincfli ad pU' gnam, uni fortes SC bellicofi, 5)C maxima fanguinis Chriftiani eifufio inftabat. i» Henricus rex,fapientiflimus Princeps amp;nbsp;religiofus,irreparabile damnum ani' mo uoluerts, cupit folus Arnoldum alloqui. Et ille ( licet duellum fibi putaret I'ndici) haudrenuit.Conuenientibus utrifqj,rex inquit Henricus, Deo omiii^ opt.acmaximo (cuius nutu mundus cotremiicit, aquoomnia in hoc orbe iH' ferioregubernantur)ficordtnantc,uniucrfusSaxonum,Thuringorum,Fr3n' corum ac Alemannorum populus me regem, Conrado rege antecefTore no^ ftroficfuadente,ordinauir amp;nbsp;elegit. Cui ordinationi tern ere rcfiflis, Sul Dei ii£gt; luntati parère recufas. In præcipitium mittis tuam plebem, cuius elfedefenfof debes Sgt;C tutor;quæ ignara quid agat,ruit quodam impctu,ut tibi obfequatur. Qilin potius in alium hanc feruas gentem ufum, unde eft frudfus aliquis tefc' ’’ quuturus.Ego,ut loquarquaefentiOjfi Deus te regem uoluifrer,obedicntiatii tibi promptus oftendereminec in me quod dilplicercf,agnofceres. His diÆS animum Arnoldi,alioqui malum,inflexit. Pontifices tarnen omnes Bauarix, ut petrjtjfuae ditioni fubmifiqut in defunefli locum liceretfibi quern uelletfufH cere.Scdabufus hac donationeimpius princeps, redditus ecclefiarum miliU' bus diftribuiqpro quo amp;nbsp;pœnas dehinc dedit. Henricus poflea cum cxerciul contra Burcliardum Alemanniæ ducem, fibiep rebellem,profertus eft, gene^ rum Rudolphi Burgundionis:qui rex Franciæ, occifo Ruperto patre HugO' riis,in contemptum Caroliclatuseft. Burchardus tarnenfeimparem cognö' fees, etfi ftrenuus effet bellator, ultro fefe dedidit cum urbibus populo fuo. In regno autem Franciæ,quum inter Carolum Simplicem,cui regnum iuredc bcbatur,amp; Rupertum,qui faeftionibus erigebatur in regem,maximæ effentfi-’ multateSjOppreflbque Carolo 5x1 euftodiæ mancipato, Rupertus gubernaref, Henricus Gifelberto Lotharingiæ Duci filiam fuam Gerbirgam tradit uxo^ renr.alioqui Lotharingiam rex erat inuafurus. Captus autem Carolus, Henrf co regi brachium S.Dionyfij auro gemmisep inclufum, foederis SC perpetui a-* morts pignus clam mifir,unicum Francorum folatium. Poftquam enimhuius »gt;4 S.martyris corpuseFraciafuitfublatum, nunquam bcllauclintcftina,uelexgt; ternacclTaucre.Qiiodquidem munusfummacum uenerationercligiofusrex acccpit;vlt; Carolofupperias dediflet,nifiin cuftodia fuiffetdefuncïus.Cui^» Burgundionum rex Rodulphus,qui triennio in Italia imperitabat, amp;nbsp;cum Be rengario (utferipfimus) manus coferuit,in regno Franciæ fucceftit.Henricus autem Cæfar cum Francis pacem feruauit : tantum à Rodulpho rege lanceani mirifici open's,clauis crucinxi Domini affabrein ea locatis fanlt;ftificatam,pre' cibus promifeue minis^ acmuneribus extorfiqillam pro facrofaneflo tmpenj infigni pofterisrelidiurusrquæapud Conftantinû Magnum in fummauencra tionefuifleferebat. Qiiam Samfon quidam Comes dono dediifeRodulplio dicitur,amp;OthoniM3gno filioimpcratoris relitfîâ. Cæterùm Hungarij,quiin defuntfti Conradi Cæiarislocum Henricum fijffecftum iampridem intell gCquot; bât, experiri ft folita tributa rex penderc ueller cupienres, Saxoniam inuadût; 50 urbes, oppida,uillasincedunt,exrreniamq? côminanturdcpopulationê.ftex rudimilitiac bellisinfueto,tarn fæuam gentem cómittere noluit : quosauteni fecum habuit difciplina mfiitari inftitutos,cmifir,qui crudelem abigerct popu lum.
-ocr page 335-HENRICVS AVCEPS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29Ç
hm.FoftcRcguIus Vngarorü ab ijs captus eft,ólt;regt addult;fïns. Qncm,cóiri niagni eflet nominis,multo aiiro Hungariredimere conabant, Henricus neep auro neqj argento captiuu reddere liberum uoluic, nifi Hrmâ pacem in nöueni annos iurarent Hungari. Qiiod ubi efletfadlum, ex agrarijs militibus nonum ^ueintp urbibns tmpofuit,ut cæteris oeflo cum familiaribus fuis habitacula co ftrucrctjfrugumcp omnium terciam partem culïo dir et, cæteris otflo feminantï bus aefruges colligentibus.Concilia 5C conuentusin urbibusinfl:ituir,ut tern pore pacis difcerêt,quid inbello eflet agendum.Ruri aüt rara domicilia ædifi* cariiuflît.Tali difciplina ciues fuos inflitutos,brcui reddidit beUicoOflitnos. E quibus coacQo excrcitu,repêtè irruit fuper Sclauos,quos præltjs fatigauit. De bincDalmatas quoqj debellauit,prædamcpingentem abegit. Pragaßoemö-ruiT) iirbem,una cum duce fuo Venceslao in ditionem accepit. Dux deinceps SpitigneuSjBoleslai pater,ad fidem Cbrifti conuerflis,cp obedientiflimus Cac firi Boemia tributaria faefla eft,Reges præterca Äbrod«tarum,quos ho die Noruuegos dicimus, ac Danorij flue Normannorum Henricus rex Chri^ ftianos fecit. Hungari interea tranfaefto induciaru tcmpprc,tributum repetea ftsfpreti,hoftili manu Saxonia pópulabundiingrcdiunt,Thui ingorum fines boftiliter peruagantur,t5 præcipuè, cum grauiflima ualetudineHenricus deti *^quot;'çtur.Nihilominus tarnen per quatriduum ingenti collecio exercitu,corpo relicet infirmo,animo ramenrobufto,equum confeendit : ac luxta Merfebur-guni oppidu,ab alijs Martinopolis cognominatum,in confinio Saxonû, Thu fingorumacSclauorumfitum,hoftibusoccurrif:quiiam magnam pueroruac ’■’lulierum prædam agebant,uiris cæfis.Ordïnataacie,Cçfar hoeftratagemate Eos munit,ut æquo grefru,iuncîh's ftmul clypeis,fagittas boftiû excipiant; de* binccçleri curfu,fcdæquali,inhoftcslanceas fuas uibrent,antequam arcus de» ’rigt;oexfendant.Saluberrimeadmonitionismemóres,rapidoimpctuSaxoncs inHuQgaros irruunt,clypeis (utRcxiuflcrat) cooperti, quibus inanes fagirta rumiftus exfipiunt, ingêtt edito clamore Kyrieeleyfon, Kyrieeleyfon, iiocife ranres.Qriid plurafHungarf incredibili cædefternuntur,fuhdunturacfugan»
5^ t'ir.Præda captiuorû ex pueris ac mulieribus ingens en'pitur acfiberatur.Cæ» flruiftor triumphat, amp;nbsp;in ccenaculo dornus regiæ in Merfeburgo ingeniofilR rrie,utpoftcris effetfingularismemoria, depingi graphice fecit. Deo dignais gratias egit : omnem hærefim,ut Deo ante prælium uouerat, è regno fuo abigt; g’^ns.Tributumillud, quodHungaris debebatur, cultui diuinoimpendit,ôd ufibus pauperum diftribuit, Pater patriæ ac imperator ab omnibus paffim ac» damatus.Magna eft deinde fama regem fequuta,eft^ dehinc omnibus genti* bus, regibusque ac principibus ueneratus : quiamp;Iegationibus Srl muneribus eins fauorem funt emercati. Sic inter Hiribertum amp;nbsp;Rodulphum difcórdias fedauit,ÔCHugonis legatos benigne fufeepit, 6C quidquid erat ufpiam difeor» diarum extinxit. Princeps prudentiflimus, cuiforma corporisregiæ dignita» tisdccorem adiecifu'n optimos quofq; picntiflimus,quos benefieijs profequu tus eft,nulla leuitate notandus, etiam fi ludorum exercitio uceretur. In omni* bus grauitate ufus modeftia concinna.lndulgcns uenationi plurimum,fi fe» rianoneranttracftanda.Inconuiuijshilarisac iocundus, citralcuitatem. Sed cum iter poftremo Roma ucrfusmeditaretur,aduerfa ualetudine correptus» cum morbus quotidieinualcfceret,conuocato omni populo,Ottonem filium fuummaioreni natu, Ôd quod Optimus, ôd quodreligiofus effer, Regem défi» gnauit, omniepFrancorum imperio præfecit, cæteris filtjs tbefauris diftribu» tis. Dehinc legitimo edito teftamento,rebusnj omnibus rite corn poficis, mor
$0 temobtjtta(ftusparalyfi:Ânnoætatisfuæ lx. Imperij uero xvij. Anno noftrac falutis D cccc, xxxvtj. vi. nonas lulij. Sepultus cum plantftu QC lachrymis in SaxoniæoppidoQuidalburgo, inbablica S.'Petri. Vbieftetiam ccenobium uirginum preciofiffimum, ab eius uxore Mechtilde extruefturn: licet Sige»
B iiij bertus
-ocr page 336-290 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
bertus 8d Vincentius in monte tradant fepulfum,qut Hamas enomat. Fuit aiP tem Henrico uxor Mechtildis,nobili(Tima amp;nbsp;rariffîmæ pud{citiæmatrona,ho neftatis amp;nbsp;uirtutû exemplar. Theoderici ex eadem gente Saxonû filia, Cuius fratres erant VuitikinduSjImmotus ôdRbeginbertus.Quil^h^gn^bertusDa nos Saxoniam euaflantes,ab incurfionibusarcuit, ôi patriam ab hoftibus lib^ rauit.Hi autem ex flirpe magni ducis Vuitikindi, qui cum Carolo Magno tn* ginta ferme annos bellum gefiit (ut fuperius fcripfimus) defcenderunt. Henri eus autem ex Mechtilde anteregni fufeeptionem genuit Gerbirgâ, quam Gb fclbcrto duciBelgicæ coniugem dedit, aefilium Ottonem Magnum imperil fucceilbrem Poflea uero in regia dignitate genuit filium Henricû, uirum tem amp;nbsp;induiirium, prudentia, patientia dccore corporis ornatum, cognO' mentodidum Rixofum,pofteaBauariæ ducem.Quiducatus ei ceflît/ùmlu dl tham hliam Arnolfi Mali,Bauariæ ducis uxorem caperet.Dehinc tertium» liüin Brunonem,quem frater Otto pofi: patris excelTumjOmnium literarum luditione à puericia bene inftitutumjColonienfium præfulê fccit.Qiii debinC Ci ta in regno infigniperturbatione, quafiliusquoqj Regis Luitolfus contra patrem coniurauerat,cîim OttoOrientisrégna ordinärer,amp; præfulisödma* gnanimi ducis fundus officio,fumma religione pericula aucrtir. Genuit amp;la' lias filias, Mechtildem matris nomen referêtem, primam abbatifiàm cœnobi) j'n Qiïittelburgo.’Adalheidem Hugonis Comitis Parifienfis uxorem,matrem Hugonis Capucq regis Francorum.Rixam quoc^ Rhodulphi ducis Bauartó coniugem,qui ab Hungaris circa Auguftam Vindelicam fuit cæfus. Et c^iu* tam, cuiusnomennoninuenio,uxorem comitis deEbcrftcininSueuia.Fer'' tur Flenricus (ut in antiquifiîmis reperi annalibus ) ante Mechtildem uxorem concubinam habuific ctufdênominis,mirèpulchrâ,exmonafterio ereptam.B qua filium naturalê genuit Danquardum, quê pôft Otto interfecit, cùm eiim ducatu priuare niteret, Coadus cft tamê concubinâ relinquere, amp;nbsp;legitimam ducerc uxorem.Plura fi quis cuptat,Abbatem Vrlpergenfem,Monachû Cor^ bienfem,Sigcbertum,Ottonem Præfulem Frifingenfem libro fexto,Luitprau dum Ticinenfem in fecundo,èquibus hæcexcerpfimus,adeat, Nos morenO' î’ ftro tetrafiiehonfubiungamus;
K
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kenrieuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uulgè didtur Auceps^
Sdxonia çUro flemmateprogenitui, Kuiigdrios fxuo debelldtMdrteßroces:
Fdcdtum linquens imperium,cr pdtridtn.
Sub hoc CæfareFIenrico Primo inuenti funtilliludi equefires,didiuulgù Torneamentum,inquo quatuor nationes, ex Bauaria, Sueuia, FranconiaÀ Rheno,tanquam principaliores conueniunqinterfedigladiantur: SCuitiadc'^d tcftandajhoc eft adulteria,blafphemias,amp; peflîma quaeep horrenda fcelera cor riguntur.Quemadmodum peculiari quodam opufeulo de hac re impreflb cir cumfertur, patria lingua fcripto.Nam hosludos Cgfar turn priuilegijs fidibet tatibus confirmauiqanno Chrifti P cccc. xi. Sed hodie omnia in iocum niequot; runr.Vbienim inter nobiles hodie non régnât ufura, blafphemia,adulterium, amp;nbsp;id genus alia uitia amp;nbsp;fcelera plufquàm deteftanda amp;nbsp;horrenda f de mulierfi busloqui prohibeor:Sc tarnen tacere non poirum,quôdadeô creuitinijs iuxus amp;nbsp;libido immodica,ut certefi de fjs inciperem, necj principium necp finem facile inuenire
poflem»
Otta
-ocr page 337-OTTO PRIM VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2p7
OTTO P R I M V S
r T o NEM Magnum plen'qucfcnptores pn’mumGcrmanó^ rum Imperatorcm numerant, quod imperium à iufta fobole agnatione^ Caroli Magni ablatum, primus bic Otto iuftus Princeps, uir belli pacisép infiguis reciipcrauit Pótilicis max, autoritate. Carolus Sgt;C tota eius progenies no luerit ex Germanis orta, quodfuprà afTeruimus: ac Conradus, HenrP
cusfp,qui Ingens nomen fibi ex rebus geftisueadicarant, quódbeneditfïione.
10 Pontificis caruerint,inter Cæfarcs non fint numerandi : qui tarnen fandifiîmê Romani impertj res adminiftrarunr.licetautoremhabeam,quiHenricum tra* dat fpreuifie ac renuiffê coronam à Pontifice accipere, qui iam erat concordt omnium uotoRex defignatus^SC CæfaràBauaris,Tl‘'uringis,Saxonibus,Ale mannis SCFrancis. Francorum enim regnum in Orientale amp;nbsp;Occidentale di^ nifmrijfua reliquit femina in Occidente, in Carolo rege cognomento SimplF cijôi ex genre Saxonicareparatum,altius iterum egit radices, latins propa^ gatum eil. Qiiamuis aliquiilludTeutonicum nunc appellitent regnum. Sed dchoc alias. Fuir autem hic Otto filius Henrici régis à Mechtildis, primorn tonfenfu regni fuccefibr eledlus Äquifgrani, amp;nbsp;à Moguntino epifcopo Flilde berto inun(flus,quem pater ex Fuldenfi monafterio ob uitæ fantflimoniam ÄS bterarum crudirioncm,acfingularcm fapicntiam,ad pontificatü fedis Mogun tins îranftulit. Qiiam uero prudentem ac ftrenuum Principem fc gelFerit rex bcnedidioneunlt;f}ionispcrcepra,uel hinc maxime patet, quodmoxrebellio* ncSjConiurationcs Só difeordiæ inteftinæ funt ortæ,quas mu a prudentia fcdagt; tiitaccompcicuit.Namea tempeftatemortuo Arnulpho Bauarorumduce, dus lîlij ambitione ducatus regirebellant.Ducatum enimRexfratri BerthoF dodeditjObid comitatum abnuebant accipere. Turn nouæexoriuntur inter Henricum regis fratrem,Sc Eberliardum Francorum ducem difcordiæ,ob uagt; filîorum inimicitias.Propter quas Eberhardus uindlum Henricum duxit uelu
33 tiuile manciprum, iunôïusconiuratione cum Danquardo fratreOttonisex concubina, qui fibi Saxoniam poft Sigefridi obitum uftirpauerat contra regis t’oluntarcm, quam Gereoni comiti donauerat. Qiiocirca duefto contraeum otcrcitu,in templum fugiens,à milite cofolFus cecidit. Eberhardus necem fui coniuraroris intelligês,animo fraeftus, à captiuo fuo Henrico duce ueniam pc tir.Tinicbat enim,ne fimili cafu obrueretur. Flenricus cupidine regnandi in* cenfuSjiuueniliardore flagrabat fratrem Ottonem regno deturbare. Veniam Eberbardo largitur,fi fecum confpirationê ineat,ut corona poftet potiri. Non audebat enim Eberhardus Régi confidere, fibifuorumque fcelcrum cofeius.-Ob id non modo Flenrico fuppetias pollicetur; fed amp;nbsp;Gifilbertum Lotharin*
40 giæducem,qui fororem habuitOttonis Gerbirgam uxorem,focium promit* titeiusfatftionis.Nam ôlipfercgnum-afFecftabat, cupiebatqueipfumfoliore* gui deijcere,afcitis ctiam nonnullis Ecclefiafticis uiris ôd Epifeopis. Gifelbcr* tusBelgicæduxHenricum fratrem Ottonishacinani fpe regnandi inefeare enixus,ipfum efte ab Henrico Rege iam firmato genitumdicet maior natu Oc tonatus cftet Henrico duce, non Rege. Sed reuera uoluiteius adiutoriouti debellando Ottonem,ut fibiregnum pararet. Vtruncp decipereEberhardus inn:ituit,quum cæfo Rege pluresiam haberet comités quibus fibiufurparerc gnu certo iamhabuit.Et ob id dicitur uxori,cùm olim in eius finu (ut fit ) quie fcerct,dixifte:Mox chariflima coiunxno in Ducis, fed Regis amplexibus gau
50 debis.Sictres parianhelabantfpeRegem folio deturbare, Walter alteriillude ie,plurimalargientes fuis donaamp;regaliamunera,lueftabundi amp;regaliambi* tioneinflati. Colledîis itaque copij's,Henricus in Lotharingiam proficifeitur, paraturus bellum contra Ottonem, Qui primùm non credidit : fed certior fa* (ftusi
-ocr page 338-î98 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 o a N. C V s P I N I a N I
dlLis,neq? milttum multitudinc neq; duc um temeritate fcm'tus,occum't tusÄfcfiinantcradRhenum delatuSjCÙmfiios tranfmifidct, mfpcratoHcnri Cl copias ofFenderunt illi tranfmiiïi pauci ( ncc enim naucs aderant, quæ onv nem regis exercitum tranfmitterent) in altéra itaque fluminis ripa rex fuorum uidens periculum ( erant enim pauci tranfmifli, SCmaior multitudo penesre-* gem erat) in preces amp;lachrymas corruit, lanceam Domini cum clauis quam habuit ucncraturus. Deum opt. max, rogauit, nepauci innocentes uiolenter obterercntur impie, EtecceDeus mentemijs largitus, hoftium exercitum m medio amplexi hi pauci, dum elato clamore fugam Galliceconfulerent,ho' fies arbitrât!' à focijs hune clamorem emitti, fugientes cum duce fuo Henrico, i’ quigrauiter uulnerabatur, uicfloriam Ottonianis paucisrelinquebant. Otto fubfequutuSjin Merfeburgo duobus menfibus ipfum obfidet: urbe capta,inquot;quot; duciæxxxdierum datæfunt, quatenus cummiiitibus è Saxonia fecederet. Si üd cuiuero regem adiré placeret, ueniæ locus effet. Henricus Lotharingiam im grefrus,nouum cum GiGlberto comparât exercitum.Subfequutus rexadCa* primontem ufcp,utrumcpobfidet. Sedcùm difficultate locorum parum prO' cederet obfidio, undique eft ferro ac flammis regio euaftata. Interea LudouP eus rex Franciæ cognomento Tranfmarinus, filius Caroli regis Simplicis,inP micorum regis fuggeftuAlfatiam petit,recuperaturusf ut fperabat) Lotha' ringiam, quam pater perdiderat.Otto huneinfequutus Alfatiapellit,amp;ßrP ’’ facum munitifïimum caftellum obfidet. Vbi Eberhardusmultarcgi inconi' moda inferens, cundfa populabatur. Erant in exercitu RégisFridericusMo' guntinus Epifeopus, qui Hildeberto fucceflerat, amp;nbsp;Ruthardus Strasburgen' fis præful. Qiii fixis in obfidione Brifaci tentorfjs, nodu clàm aufugeruntin urbem Metenfem, Gifilberto amp;nbsp;Henrico occurfuri, quibus cum coniurauc' rant. ScdHermannusSueuorumdux,eiusq5 frater Vto,atqueChunradusco' gnomento Sapiens, fortiterRegiaftiterunt fuiscoprjs. Etcùmiam Gifilbet-tus ac Eberhardus propeAndernacum Rhenum erant tranfituri, præmiffo e' xercitu cum fele(ffisipfifubfequentes,ab Vtoneamp;Chunrado Eberhardus oç ciditur. Gifilbertus cum equo in fluuium præcipitatus fubmergitur. Reliqni 3” fufi,fugati,cæfi^funt. Brifacum deditum Régi, qui omnem Lotharingiam in fuam deditionem ufurpat. Ludouicus dehincFranciærex, GerbirgamGifif beiti uiduam relief!am ab Ottone in uxorem petit, quæ ei data eft. Filia autem Gcrbirgæ iororis Ottonis régis data eft coniunx Bertholdo Bauariorum dUquot; ci,qui partes regis fouebat. Et cùm Henricus poft hanc cladem iterum CaprP montemeffetoccupaturus (namMetis,utdecreueratcum Epifcopisnullutn reperit auxilium, cuneftis fugientibus)à forore Gerburga eftprohibitus,qu^ fratrem fuum Ottonem noluitmoleftare: cuierat ÔCfiliusHenricus paruulns, bærcsLotharingiæ, quem OttoniRex alendum commifit. Henricusautein frater Regis, quum nullum undique reperiret fubfidium, defperatus nudis i’ pedibus capite deteefto ante pedes Ottonis procidit, ueniam pro delidhs rogat. Clementifftmus Rex,licet ÔCantea illi ueniam donaffet,indignum iam cenfebat, elabi impunitum;fraterna tarnen pietatemotus,quoad ira refidc' ret,iunit euminingelheym oppidoeuftodiri.Sedcùm precibus amicorum fatigareturpientiflimus rex, primùminLotharingiæregnoindulfithabitare, quem tarnenLotharienfesexpulerunt.TandemmortuoBertholdoBauarO' rum duce,Henrico fratri, quod Arnulfiducis Bauarorum haberetfiliarnuxo' rem Iuditham,fœminam déformaamp;prudentiaegregiam, ducatum Bauariæ, matris fuæ precibus SC interceftîone conceftît,concordiamqùecumeoini]t, in qua perfcuerauit.Ethic eft Henricus Bauariædux Rixofus cognomentoa fo pofteris cognominatus,exSaxonûfamilia oriûdus. Nectamê, licetinteftinis i?cllis effet implicitus Otto rex, externa bella defuerât. Venceslaus enim Boe tïiiæ dux,humanilfimus amp;optimusPrinceps, à ffatre fuoBolezlao occifus, ambi'
-ocr page 339-OTTO P R ra V i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'K)')
âmbitionctcgnandi,2Cqnôd Ortontadhæreret,magnas cxcitanitfnrbas. Bar baris itac^ res nouas inolicnribiis, Otto parccndûnon ftatuincoadlocr, cxcrci tij,B‘Rbaros tudir.Sed cùm rcccnri uicflon'a uicflores le«ui'i agcrêt, à Barban's funtcæfi. Itaqj bellum hoc in deciinumquintum annum eft pro tra (flu m. Sc J tandem Boletzlaus in Hdem Otconis pcrucnit, in cacp perfcuerauit. Vngari) pariternoui regis uirrurem uolcntes experiri,pcr Auftiafiam ôC Alemanniam crcbrisurbtbus euaftatis,Vuormaciæ Kheno trâfKo,Pranciam ingrediunturj fipoflêntSaxoniam exurere.Sed Otto nihil moratus illis occurrit,àHnibus rc gnieosrepellit,amp;multis cædibus affligir. Ciuilibus dehinc intenrus rex, Mag lt;0 daburgum urbcm,quæ Sl Parthcnopolis dicitur,exornar ôé ædificat, Burgun diam dehinc intrat, eamque cum fuo rege fubiugat fibi. Ec cùm Lorharingiae præfcsOtrocornes,cum nepoteHenrico Gifilberti filio occubuifTent, Rcx ChunradoSueuorum duciLotharingiam concefliqilhcp unicam filiam Luir--' gardamconiugem dédit: quodPrinceps eiïet belli paciscpartibus inftriKfliB fimus, amp;nbsp;qui tîlium regis Luitdolfum miroamore profequcretur, qui îtharn nliam Hermanni ducis habuituxorem. Cui paulo poll dum Hermannus mo-reretiir, ducatum Alemanniæ donauir. Mouerunt autem ea tcmpelfarebeb BmFranciregi fuo Ludouico, cui rex Otto Gcrbirgam fororem in ma trim o^ ’’'iuiîicollocauerat, eumô) penè regno fuofpoliarunc, Quod non palVus Ot^ 20 îoaccurriqhoftiliter urbes 5lt;mcenia populatur, Regeniq? Ludouicum ui l e-ftituit, Hugone Rutberti filio cxpulfo. Qj.quot; dehinc uires regis experrus, rc* dijtingratiam. Genuit hæc Gerbirga ex Ludouico filios Carolum amp;nbsp;Lothagt;-hum, qui patri poflca fuccelfit. Regina autem Editha Ottonis coniunx,{ub id tempus mortemobijt,non finemaximo uniuerfæSaxonicæ gentisplan* âu. Bum itaoB rexdealiaducêda cogitât uxore,illi in memoriarn uenit AdaP heida uidua Lotharij regis I taliæ,Hlia Rhodulphi Burgundionum regis. Qiiaî i^nâitate uitæ cæteris plurimùm commendabatur praeftare, quaein cuflodia âBerengario tenebatur, quo decus eius fplendoris autobfcuraret,aut pe-» nitus extinguerct: qui tyrannide crudeli totam uexabat Italiam, licet prius 30 cum rege Ottoncin Germania fuilîèt,fuppetias(^ contra Hugonem eflet pre fïtus. Hanc itaquee uinculis liberare, fibicp copulare magnanimus Princeps fogitauit: per eamcp regnum Italicum fibi uendicaturus, Romam ire fimulau Magno itaqj feapparatuadhoc iter accingit, praemilTo filio in Longobardis LuitdolfojCum Alemannis 80 numerofo exercitu. Reliquit enim et focer Her mannus Sucuorum dux ditiffîmum ducatum, cum amplilîimis diuitqs : qua-rum folus ipfe cum coniuge unica ducis filia, hæres fuit. Cùm itaqp iter patri fi-bus conareturrcddcrefecurum,Ottonercgcfcquente,patruus eius Henricus Bauariæduxinuidus gloriæfuæ, in plerifque Italiæ urbibusfacftioncs excitât, quibusLuitdolfiisaburbibus aliquotexcludebatur,incÓmoda Sefmolcfiias 40 illinon paucasflruens. At Otto Italiam ingrefrusneminercpugnante,Papiam armatusmagna potentiaingreditur, Adalheidam foeminam clanllimam libe-rat:qiiam,Deo aufpice, fibi rex coaptat coniugem.Et dum diem nuprijs ccle-brandisdefignat,Luitdolfusid ægreferens, patre inconfulto mceftusdifeedit Italia,Saxoniamqjingredirur. Poft obitum enim prion's coniugis, Otto finfto teftamento,omnem poteftatem in filiumtranftulit,queni óóregem defigna-uit.Ob id patriinfenfus, coepitilliinfidiari. Otto autem rex celebratis nuptijs rcgalimagnificentia,Italiam relinquens,Saxoniam pctijt: relidlo Conrado du tecum militari præfidioin Papia. Sequente autem regem Berengario,qui pod una cum filio Adelbertofidelitatem iurans Regi in Italiam eft reuerfus, 5° quæei regio dono eft collata, excepta Marchia fratri Regis Henrico concef-fi.SedreuerfusBerengarius,incun(flos Italiæ Principes odiuretorfirmagis^ quam unquam fæuiendo, tyrannidem exercuit. Filius autem régis Luitolfus, amp;nbsp;gener Chunradus,iam Ottoni moliuntur infidias, adiundis ex Francia, Saxo*
-ocr page 340-jCO
IOAN. C V S P I N 1 A N I
Saxonia, Bauaria^ confpiratonbus, 5^ Fndenco praefcrtitn Moguntino fcopo. Qiiod intclligens rcxMoguntiam ucnitiquæhoftibusrcpletajintroi-tum intcrcepic.Hcni l'eus frater régi laîurus ope, cumßauan's adueniturbem obfc(rurus,cum ïam Lotbarïenfcs infuas partes Otto traduxïiïet.IntereaLui' tolfus tnachinatione uxoris,Henrici Arnulfî lum'oris foron's,quæ aliquibus lu dtfha,alqs Adelhcidis dicitur,Bauaros à fuo Principeah'enauit : acRatifpou^ jngienus,thcfauros Henn'ci dinpuit,amp; omnia bona fuftulit,contugem cunif' Iqs regione abegit.Indignatus enim Arnulfusducatum paternum ab aliopob fidcrijCum ipfc clîct naturalis haêres : fed Otto ob rebcllionem ipfius dCfratrû, lioc eos fupplicio muldî^aïu't.Rcxenim Otto, cùm omnibusuiribus RatifpO' i’ nam obfidionccinxincr,adextremamcpfamemincolas adegifler,coalt;5îuscft Lu)tolfus urbem cgrcdi,pacem petere amp;nbsp;ueniam, fi uitamuoluit fuam àefuP bus integram feruare. Dicffa eftLuitolfo dies in Saxoniam ,ubi de ucnia cuiu ilio cratatfiurus.Ratifpona exuftaeft.Pôftcùin rexin Saxoniauenationefe^^ oblcclarctjHlius Sii. gener,eo infeio, nudis pedibus ante regem in nemorepru eidenres,multislachrymispatri cxtorferuntmifericordiam. Qiiadonatijinfi' de deinccpsmanfcrunt.Fridericusautem Moguntinus præful mortuus Moguntia cum omni Francia régi traditur, cui Guiliclmus regis hlius fuccef fit. V ngaiij ea tempeftate per totam Galliam gralïàntes, crudeliter cam popi* iati funt.In Bauariam deinde cocelFerunt,licet legatos ad regem,ad exploraU' dû,fi uiribus effet bellis affiduis exhauftus, mifilîcnt. Sed à rratre Henrico rnonitus,immcnfâs collcgit copias,ut tjsrefiflat. Nam ferûtur Vngarij tamin’ menfam habuifîc hominummultitudinem,ut dicerent:Autcœlum cadêsnos obruct,aut terra dehifeens nos abforbet. Alioqui nemo hoftium nos multitU' dine fupcrabir.Qiia confifi, in campo quem Lycus fluuius circa Auguflâ Vi” delicam præterlabitur, conferere manus auidilîimè cxpetflabant. Rex cleÆs exSaxonibusreceptis ( nam bellum Sclauonicum inftabat) quafinihilb' l?oris fuperioribus annis toleralfet,ad Auguftam feftinat.Cui turn diuus Vdal ricus fummus Pontifex eius ecdeCix præfidebat; ubi Francorum SC BaioariO' rum illiingensmultitudo occurrit. Aduenit Sgt;CChunradus duxeum elediflî' mo equitatu.FacQis itaep Deo opt.max.fupplicarionibus,ordinatRcxacieiu, exercitum duôitans per afpera amp;nbsp;difHcilia loca, ne daretur hoftibus copia tuf bandi fagittis (quibus maxime præftant) agmina,arbuftis profcgentibiis. mam iracp,fecundamamp;: tertiâlegiones (nam odlo coegerat) duxcruntBaiO' arij.Quibus præfecfîi erant ducis Henrici primores, qui turn aduerfa ualetudi ne,qua periit,laborabat. Chunradus dux cum Francis quartam ducebatk' gionenijUir domi militig^ clarus:amp; quod rarô audacibus accidit,confilio pi'i’ dens:tam ftrcnuus eques, quàm bellicofus pedes. Quintam amp;nbsp;regiam maxf mamcumcletflis ex omnibus militibus agebat Otto rex, coram^ eoAngC' lus ( fie cniin appellauerunt fignum militare regium, noftriuocant uexillum) præfercbatur.Sueuifextam amp;feptimam conftituerâtduceBurchardo, cuinu pferat filia fratris regis.In oifîaua erât Boemi armis inftrutfiifïïmi, cum farcims SC impedimentis : quam primùm Vngari] contra opinionem omnium adorn? tratjciêtes Lycum,fagittis crudeli impetu,crudeliffimacp uociferatione uer' terunt in fugam,multis etiam cæfis,farcinis^ potiti. Turn fextam amp;feprimam aggrelfi paritcr,plurimis ex cis fufis, in fugam uerterunt. Sentiens rex à tergo pcriclitariexercitum,mißtijs obuiam Cunradum ducem cum quarta legionq qui agmina Vngariorum perturbauit,captiuos amp;nbsp;prædam omnem fuftulitho ftibus,ac cum uicîricibus fignis adrcgêreuerfus cft. Qiiifuos cohortatus paU cis( nam plus gladijs mouentur Gcrmani, quàm linguis amp;nbsp;inaniloquacitatc) 5® ipfe arrepto elypeo SC iacra lancea,primus in hoftc.s ruit,ftrenuilîîmi miluisoi ficioSCimperatorisoptimi funefius. Quem fequutiueterani milites uitftonis affuctijhoftes in fugam uertunt/ugatos partim inLyco fubmcrgût. Ex nimio fobs
-ocr page 341-o T T o P R I M V s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.30«
foil's ardore,qut turn flagrabat, amp;nbsp;lab orc corporis Cunradus fatigatus, dum lo ricam refoluit,ut aurani lùfcipiat, ióèu fagittæ cadit: non fine maximo Franco* rum plancfîujVuormaciam delatus ÔC fepultus.Tres Hungaricæ gentis reguli capti3amp;Henrico oblati/uipenfifuntin crucem,utiTieruerunt:cæteri propéo* mnes deled. Rex pater patriæ amp;nbsp;Imperator appellatus, triumphurn egit cele* brem:decretis prius Deo honoribus amp;nbsp;laudibus. Ipfe præmiflô nuncio ad ma trem,quam de uictoria fecit ccrtiorcm,lætus in Saxoniam eft profecftus, beni* gniffîméab uniuerfo populo exceptus.nam ducentis propeannis nullus eft re gum parem aftequutus aidoriam. Ddune rebus in Saxonia amp;nbsp;Francia rite or* ’0 dinatiSjfiC cæteris prouineijs, iterumRomam parat proficifei. Sed prius Sela-' uos debellaturus,contra hos exercitum ducit,Luitolfo filio in Italiam præmift fo.QuiBerengarq adeo oppreftîttyrannidem,eo eiedo.ut pene omnem Itali-anioccuparet.Sedbreui póft diem claufit extrem urn: à Gulielmo Moguntino epifeopo eius fratre,Mogutiam eius corpus translatum,in æde S. Albani con* ditur.lntcrea epifeopi comités,amp; plerique Italiac principes à Berengario Italia pulfi,regem adeunt, SC profubfidio petunt: nam fæuiftimein omnes crudelis wat.Venerunt ôëlegatifummi pontificis, à loanne papa midi, regi fupplican* Italiam à tyrannis purgaret.Petiturus igitur Italiam, Vüormaciç omnem PfOcerum multitudinem ad fe uocat, eorumcn cofenfu filium fuum Othonem ’■fgem defignat.Hinc Aquifgrani coronatur,nlio^ Gulielmo Moguntino argt; diiepifcopo à patre commendatur.Tum per Tridentum Italiam ingrelTuSjho* norificefufcipitur.Papiam ingreftuSjfugienteBerengarioamp;Vuillaeiusuxo* fcpalatium ab co deftrudlum reaedificare præcepit,ab uniuerfo populo impe* '■ator Su; Auguftus acclamatus,a fummo eft Pontifice inuneftus. Qiri licet mul* piopromitteret imperatori, alia tarnen multo apromilfis diuerfa funt fubfe* Q^uta. Nam ÔC Adalbertus Berengartj filius, à pontifice uocatus, Romam eft 'WromilfuSjó^fubfidijs adiutus, contra iufiurandum imperatoridatum. Indi* gnabundus itac® imperator, relidîa Papia,Romam ingreditur: quæ intra fe di* wfa,habuit qui Pontfiicem amp;nbsp;qui Imperatorem fequerentur. Fugiente autem 30 Pontifice lohanne, cogregato omni clero, ac uniuerib populo Romano, Leo Protofcrunarius uir ftrenuus ÔC induftrius in Pontificem eligitur, ubi poil ter* tfimuocationemuenirerecufauitloannes. Scdhuncquoqj Romani, à lohan ne pecum)scorrupti,abqciunt póft paulotôdimperatorê adorn,uimilliinferre ’’’oliuntur.Sed mox omnis corum cneruata eft uirtus.Nifi enim reuocaflet mi lires Imperator,ad internecionem Romani eftent deleti. Datis igitur centS ob fidibus,imperatori fidem fyncerâ promittunt,nec fe iniuftu eius eleefturos Po* dficcmunquam iurant.Imperator itaepordinaturus Spoletanum ducatum, ôi Camerinûrelinquens urbem,digreditur. Dimiflls quoqj obfidionibus ob pre CCS Leonis,m ox ingenitam perfidiamreaflîimunt,Iohâncreuocato. Leo cum 40 pan cis ad Imperatorem fugit. Sed nec diu lætatus fua tyrannide lohanes, dum cum uxore cuiufdam Romani plus aequo fe delecftat,fubita morte corruit. Ro mani fibi timentes, ÔC iuramenti fui immemores, Beneditftum Papam créant. Imperator coado cxercituurbêobfidet,adeóutnulli penitus pateret exitus. Benedidus Pontifex Romanus hortatur,utinfideperfeuercntfua contra lm* peratorem,illi diras comminatus. Et cóm obfidio hæc duraret, in muros urbis afcendens,fan's elatè Imperatori excomunicationem minatur. Eo ardius urbs obfidetur,amp;fame crudelifsima affligitunhaud minus punita,quam olim à Sen nonibus Gallis Brcnnoneduce, aut Alarico Gothorurege, aut Genferico fries rege,autOdoacreTurciIingorumautRugorum principe, acTotila Go Io tborumregc,cóm humanis carnibus uefci cogerêtur. Fameitaqjcoadi,urbis portas aperiunt,Imperatorem intromittunt,ueniam precantur,Leonem fufei* piunt.QuideiedoBenedido,amp; pontificalibus exuto,fedem reformat Roma nam.Imperator Italiam relinquens,peftilentia eius exercitus cft nioleftatus. In C Liguria
-ocr page 342-IOAN. C V S P I N I A N I
Liguria uenatiorii'buS^quibus lihentcrindulfit)refc recreaui't, ceflantc lam ta^ be Sf peftCjtoto autumno gcn/o fiio indulges. EgrelTus deinceps Italiam,cuin uenilîetadconfiniaFranciæjfilios Othonem regem ô(. Guliclinum epifeopû Moguntinum, fibi ocenrrcntes,magna alaen'tate affatus eft.In V uorniacia fra trem Brunonem Colonienfem archiepifeopum obuium habuir.Hinc nauigio Colonia dclatus, matrem fuam Mechtildam, 5^ fororem Gerbirgam reginam FranciæjCnm eiusfilioLotharioregc,benigniffimenofineingentigaudioam plexus cft.Detulitqjfecum Bcncdictum depofitum Potificem, quern in Fran cia, ad cuftodiendum Adaldago archiepifeopo dedit. Imperatnciueio duas Bcrcngartjfiliasclcgantiflimasdonauit.Vuido Mutinenfiscpiicopusuulpi-’'* na aftutia Impcratori illudere fatagens, fundlus Alberti legatione, nonnullos Italiæ proceres accufafenitebatur. Sed ab Imperatore non auditus, euftodiæ eft tradi tus. Mortuo hinc Leone pontificc, legatos Romani ad imperatoren! mittunt pronouo eligendoinSaxonfam ufcp, quiRomam uicilhm fuosOra' tores dclegauit: fatflacp iynodo, eleôus eft Iohannes Marmenfis epifcopusin fummûpontihcemjfedqui moxpulfus,in Campania exulauit.Imperatorita^ ordirtatis regniLotharingiæ rebus, iterum ftatuit Italiam ingrcdi ÔC rcliquias tyrannidis eonficerc. Interim pontifexmotulmperatorisaducnientis,fedifuar reftituitur. Ingrefliis urbem Imperator,tredecim primores urbis,qui autliorcs difeordiæ fuerant,ut Iohannes cijccrctur,laqueis fufpendit.Præfcôus cnim ur*’ bis aufugir:quem pet Spoletum fequutus,Rauennae Pafehæ fcftiuitatcm cun' Pontificecelebrauit. Turn à PontiftccSClmperatorcliteraffuntmiftaEOtliont régi filio,ut Romain ueniretinuitätes:qui magno apparatuiter hocafliimpf^’ Sed antequam Italiam ingredereturOtho iunior,Nicephorus Graecus imp^' rator, Rauennam adimpcratorcm honorificam mittitlegationemcumregij^ muneribus, paeemcp ac fœdus amicitiæ petit. Timebat cnim,ne amp;nbsp;Gra’oa'’' quoque,fieut Italiam iam fubcgerar,fibiuendicaret. Imperator cum ijslcgaii’ fuos quoqjadiungitjfilio^ftio priuignâeius,RomanifcilicetImperatoriscl^'’ funcftifilianijuxorem petit. Sed initinereàGræcis impetiti, plures funtoed^’’ aliqui capti,amp; Conftantinopolim dclati. Ob quod facinus indignatus,cxfni” mittic qui Calabriam depopulentur: quihoftiliter euaftantesurbesfiC uiM quofcunqjinuenerant Graecos, rruncatis naribus domum remittunt. DchinC per Apuliam 5C Calabriam tributa cxigunt. Coftantinopolitani id intcllig^'^' tes,inNicephorum Cgfarcm fuum infurgunr,qui eftà lohanneZimifceftraH-gulatus: cuius filiam Theophaniâ uxorcm accepit lunior Otho,a fummo P^n tificeinun(flus,filt;:facratus,p3treaftanre,celebratis in Italia nuptfis. Hinc Saxo niam repetens Imperator, uena.s argenti reperit circa Goslariam Saxonixop' pidum, quod «nà cum palatio mii e exornauit. Cum itacp Romanum impcf'^ urn longelatecp auxifler,fcne(fta inualidus,tandem eftmorbo fubitanco, dum uefpcrtinislaudibusinterefîèf,corrcptus:caputinclinans deficereuifuseftj^^'' lato^ facramentOjtehgiofifsime id fine gemitu accepit. Delatus hinc in cubP culum, magna cum tranquillitatc è uita cxceffir, nonis Matj, anno noftræ^' tis noningentefimo feptuagefimotertio,regni trigefimofeptimo, imperif der* motertio. Regia pompa in Magdeburgo, quaeParthenopolis dicitur,inæd2 Santfti Maurictj fepultus. Magnus cognomento à rebus geftis, ut olim CarO' lus dicftus,ChriftianiIfimus princeps:fiC qui more uetcrum Germanorumbar'' bam inpeeftus promilïàm geftare iblebat, pcrquam,fi quando fcrioloqueba* tur, iurabat. Aurcam fecurim more ueterum confulum praeferri fibi prxccp‘f, quanocentespcrcutiebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Duas autem habuit uxoresrprimam Editham,quæalijs corrupte Egid aiO') tur, Ethmundi Anglorum régis filiam,ex qua Luirdolfum filiü amp;nbsp;Guliclmvn! Moguntinum archiepifeopum tulit. Luitdolfo autem ceftit ducatus Suen^i quódHermanni ducis filiam Mechtildem duceret uxorenu ex qua peperit v-thoncni
-ocr page 343-,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o T T O P R I M V
^^Oncm diicê Sueuiæ,qui pater fuit Brunom'Sjqui ftcQus debinc fummus potî ‘CX, amp;nbsp;Gregorius quintusappellatus eft.Sed prêter hosfilios ex Editha Otto filiam quocç Luttgardam genuir,quæ nupfit Chunrado duci Francorum.Fuit hæcEditha reginà fœmina fancff iffimæ religionis, quæ Magdeburgo cft fepul ta,cum Luitoltus annû agcret decimumfextum, in quem pater tû omne ftudi^ iJtn tranftulit. Altera Othonisuxor fuit Adalheidis Rodulfi Burgundiônum ’’fgis amp;nbsp;Berthæfîlia,foror ChunradiregisBurgundiônum,Lothanj Italiærc' gisrelida uidua.Ex qua Otho progenuit Henricum,Brunonem Othonein ’nipcrij fuccelTorenijliliam^ Adalheidam nonien matris referentem, uxoretn J/'^fgonis comitis Parifiorum. Berthe focrui Otho in Alfatia fœminç religio-
concelîit Abbatiam, qug patria lingua Ereftein uocitatur. Duo prçte;
*’**■£ nequeo, quæ fub Othone Magno acciderant, amp;nbsp;noftro feculo eadem fub ^iuo Maximiliano uiiâ funt. Primum,quôdmiræmagnitudinis lapis ronitru é iaélus, miraculum ingens hominibus dédit. Alterum, quôd notulæ cruels anno eius regni uicefimofecundo, in ueftibus plurimorum apparuere, quà “^eprafordefcentibus,quæ plures à uicqs coercueruntSub Maximiliano no-‘ho,ingens lapis ipecie ac forma Græcæ litere a, anno millefimo quadringen-hfimononagefimofecundo,inEnsheymdecidit,oppido Alfatie,quihodiein ^tlefacra cuftoditur,à SebaftianoTicioneetiam carmine celebratus,Fuerunt ’hminplerifque Germàniæ regionibus ueftes crucisfignonotatæ, quema-hominibus terroremincufïerût, anno noftrç liberationis millefimo quin-g^ntefimo tertio.De quare Francifcus Iohannes Picus,comes Mirandulanus SC Latine do(ffillîmus,multtjugis eruditionis ÔC dodrin^, carmen Stau
^oftichos ad Maximilianum confcripfit,cUius eft initium:
Germanæ nuper delapfa infignia terræ
Principis ætherijjCanerem ter Maxime Cæiàr,6Cc.
Pxcerpfimusheccx Abbate Vrfpergenfi,OthonepræfuIe,Sigcbcrto,5(^ hoonullis ahjs ueteribus Chronicis. Apoftolicusabbreuiator, Theodericus ^tHonisNyctn, originem Saxonumamp;^res gcftas longelate^explicat.Sed î® Vin'ndjç^jjjyj monachuSjSaxonum cfthiftoriam complexus ubertim, ufque
Othonis tempora. R.CS item geftas Othonis, Rofuita uirgo monialis com-pbxaeft uerfibus : qui licet fint,ut tempora fcrebant, neque elegantes, neque fatis cultimiirandum tarnen eft,ingenium muliebre in Saxonia, ôd ipfa Barbara educatumamp;gehitum,eaprîçftarepotuifle.Sednuncmore noftro inftituto daudamus hoc tetrafticho:
Mitgitus Qtho Tielgils,SclMos,fortesq- Bocmoî Suhiugdt^idommii libérât Itdlidm.
ilungAricc(mgente)n,qu£ deua/lauerat orat
4.0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(aennancK jftrauit cum fiopulo dc ducibus,
Subiungendi funt nuncjterum Græci Imperatores, ^uiperhæc Othonis hmpora gubernarunt Orientale imperium. Et licet anni non ufquequaquerc fpondeanr,ordini tamennoftro inferuientes, illos tres, Romanum lu* niorem, Nicephorum Phocam, S^Iohannem Zimifeen (licet numerum annorum Ottonis imperi], tres illi imperatores haud aflequuu fiot)quia tarnen fefe mu tuô fequutifuntjOrdine locabo,
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C îj Romanus
T- - • -,1
■ J - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i .
-ocr page 344-ni
?o
lOÀÎÎ, C V s P i N I A N I
0 N r- s Iiinior,filiiis fuit Conftantini Leoni's ôfHelenç» filieRomaniLacapeni Iniperaton's,qui cum omnifamilia tincflus eft. luni'or di/lus,nonob pucnciam,cùm ïam uinleni ageret ætatem,impcnû poft patris obitum adeptus: fed quôJ J Romano matemo auo fucceirerat,quifcnior erat. Licet haiitJ ______mcptèeum quis luniorcm appellitet,quodpueiiliternimis^ uitam egerit,amp;imperium adminiftrauerit, quum uirfuerit omnium ignauifl^' mu.s:uino,ocio,kixui,acomnibusuoluptatibus deditiftimus, licet ingenio n5 ” cftètmâlOjfcd fiidintenderetfolerti.Ocioid corrupit, quum aliène arbitriore geretur, aefubinde crudeliflimusficret. Voluptuaries tantum bominesacin' fames lecum Habens,quorum cofuetudinemagis infaniebat, exitioforüacprî uorum cofilio ufus, Curam autem impertj amp;regni adminiftrationem cuidam Bringælofcpho præpofito,amp;^ cubiculariorum præfetfto commifit. Filium pH' mogenitum Bafiliû imperij coronainfigniuit, acmoxalium natum patrisno-mine Conftantinum, ut aui fui nomen referret, appellauit. Impius in matrent Helenam acfororcs,quas regia eiecit, ac cœnobiorelegauit, exutisimperialis bus ornamentis.Quæ ob dolorem regio ueftitu fpoliatæ,impudicitiæ Fefe red diderunt, amp;nbsp;meretricium queftum amplexe funr.Vnde mater in fummo luón paulo poft uitam finiuit, diris imprecationibus filium execrata. Qtiemadmo-' dum autem domiobillecebras amp;nbsp;incontinentem uitam fuit impius, itafonS fatis fœliXjfuorum fortuna in hoftes ufus. Duo uero eadem tempeftate funtof ta bella,in Creta tinum à Sarracenis : contra quos mifit Nicephorum Phocam demefticü fcholarum, quifeptem menfibus idoneo cxercitu fsepe manus cun’ fifdem conferuit, machinis obfidionalibus urbes expugnauit, ac tandemf pforum metropolim Chandaca fubegit,capto Sarracenorum duce, cui Curtis pes nomen erat,St' altero quodam,qui pofthiïc in alijs primatum gerebat, qtie Anemansuôcabât.EtnifireuocatusfuifletabImperatoreNicephorus,quoi^ «am pafti'm omnibus innotuit,^:; Sarraceni omnes elTent infula eieóèi, St^Crei^ fuiftet Romanis conferuata. Älterum uero bellum excitauit Chamedas Turs eus,qui Cbalep teneba'r. Cotra quem Romanus imperator Leonern Phoca”’ Nicephori confanguincu cum potenti exercitu mifit. Qiii cum Chameda con greftus totis uiribus,Barbarum adeo uicit, ut magna pars excrcitus illius cade ret, pars in captiuitatem rcdadla: ipfe imperator exercitushoftilis uixfugacl^ elapfus .Leo rcuerfus,magnifica eft exceptus pompa,SC uiiftoriali triumpho boneftatus. Q.uo tempore Romanus imperator fumpfitpoznas ac fupplitfi dequibufdam coniuratoribus,quiin einsuitam machinatifunt,quicumcons fcijsinuinculistumdetinebantur. Nicephorus Phocas autem, qui ex Creta accerfitus eft, fed cum omni exercituiulfus ad Orientem properare, quum ’ Chamodas Turcusarmatamanuiterumin Romanosaduentaret,CuiinSy-ria Phocas occurrit, 8C manus conferuit, uitftoria potitus, Berroeam que up bem (excepta arce) expugnauit. Vbi magnam argenti uim coegit, innumera mancipia cepit, Chriftianos multos e captiuitateliberauit. Quum autemins tcrim Romanus Imperatorillecebris carnis corpusextenuaftet,ludis,crapu* læacueneriintentus,mortemobrjt. Licetaliquitradant, ipfumucnenopo' tipnatum, Annoeiusimperq tcrtiodecimo,relicftisfuperftitibuslibcris,Ba' filio ac Conftantino paruulis, cum matre Theophania, quam Annam alij fO' gnómïnant, à Nicephoro plurimum deamata. Quem ferunt olim Romano imperatori, quum interrogaftet,quur tarninfozliciterres Romanæ fuccedc'1’ rent,Ägarenis tumregionemuniuerfam populantibus,refp5difte libère :Caii fa eft(inquit) Imperator, quod folo nomine imperatorem agis. Qiio refpom fomonitus, iufHc exanimi fui fententiaimperij negocium traiftare, Qui mox militas
-ocr page 345-R o M A N V s I V N I O R.
miiitarisrcicuram fufcepiï,aliquos^müitcsparumfibjidoneosuifos,inor^ dinemrcdegit. Nouiim delccflum mihtum Ricicns, qucin frequenn' exercitio acnfuagilem ad rem milkarem inflitm't : inftrumenta rufti'ca in machinas cön^ ucrtit, 8C frequentes hinc uicflorias aflequutus cft, unde SC trophæa ftatuit. Et quutm triumph urn ex Berrœa ageret, ßyzantiö fpoîiàilla intulic : in quibus tiam partem uenerandæ tunicæ diui Iohannis Baptiftæadfcrebat, iuliu regi-næ amp;nbsp;eins literis accerfitus. Veritns autem ne Bringa ipfum regno inhiare hgt; fpicaretur,mira arte hominem elufit. Vno cnim famulo comicatiis,ciibiculum étus adqt, Bringam familiarißi'me cômpellans, ac iufiiirandum affercns, fc prp demreligioniaddicffum, cordielTefibiuitamfolitariam, quant dudum elegif-fettranfigere, nifi quædam fingularis irhperatoris obferuantia, ëC Principum fuorum affedïio hadîenus impediuiffetÆt ut plus hominem falleret, cilicium uefteinhirtam corporiadhærentem, âitjsfpléndidioribus obtedfam, oftehdit, niox^ ad'pedes fefubmifit:teftatus nulla fe cupiditate regni, nulla ambitrone tenenifeCe quàmprimùmrebus paternis abdicaturum, amp;nbsp;uaftam quandam foi litiidinem ingreirurum,ut religion! ôd foli Deo inuigilaret. Ac fie petita ucnia, domum in Cappadocia eft reuerfus,elufo præfedfo cubicularîj Bringa. Quem quot;lox pQ^nituitjUbi aftum hominis intellexit:omniftudio enixus ut hominem ^‘^edio tolleret. Subito literas ad præfecftum lohannem Zimifcen, qui exer* dtuipj-æfm'f in Oriente,mittit,Sdad præfedfum Romanum Curbicam Ork ^'idspræforem,£d inre militari uirum infighem, ut hominem comprehenfum ^dnecarentjUel quoquo modo èmedio tollerent: pro mercede accepturi ho^ •loreslangequàm nunc habeant maiores. Zimifcesdomefticus fcholarum fu tous Orientis,Romanus domefticus fcholaru Occident's, utercp literas Pho oæoftendiqeumcp adhortantur, utregnumadeat: qui uehementer hocrecip ™at,quod impotcns eflet, Sd uiribus impanfiue id fingeret, fiue ferió faceret, ^hlliftridfis enfibus comminati funt mortem,nifi imperium arripiat, Ita ui pe •i^eoacftiis,imperatorisnomenaccepit,abuniuerfo Orientis excrcitu Impegt; rator confalutatus. Ferunt etiam Theophanen reginam, quam haud uulgarF 5® ferPhocas adamauit,eum conuenitïè,iuxta Mcgalopolim ëC ad fufcipiêdum
jnperium inftigafle.Nam ea tempeftateStephanus rex Lacapem' filius in Les toiuxta Methymnam feruatus,fufpedus erat, ne imperium arriperet. Ob id tollamanifefta caufamortuus eft.Sufpicio in imperatricem Theophaniam f^fidit, quod eius opera effet è medio fublatus. Mortuus eft 6C fub id tempus “iilgarorum dux Petrus,qui poft defuncftam coniugem fuam fœdus cum Ro ^toisiniturn renouauit, datisobfidibusfilqs duobus proprijs, quorum alter
5 alter uero Romanus appellabatur. Sed pofteius obitum liberi per* toduR-omanorum in fua reuerfi funt, Sd paterno in dominio fucceflerunt. V-•Itodein ex optimatibus inter Bulgares quatuorliberi, Dauid, Mofes, Aa* (o ron,ô(:Samuel,defedfione Bulgares commouerunt, utinferiuslatè patebif, Kornanus Imperator uxoremhabuit Theophanen, exquaduosfilios Bafili*
•irn Conftantinum progenuit,ac filiam Theodoram, quam Iohannes Zimifces Imperator poft Nicephorumuxorem duxit, utpaulo inferius patebit.Hæc ex Zonara,Sd quibufdam afijs
Annalibus excerpftmus»
C itj Nice*
-ocr page 346-IOAN. C V S P 1 H I A N I
NICEPHORVS PHOCAS^
I c Nicephorus Phocas/ilius fuft Phocæ,qui Bardas cognöquot; meoto dicebatur, quemfih'us pofteaImperatorfadlus ris dignitate honorauitrnepos illius Nicephori Phocæ, qi'* Bafilio imperatorc contra Sarracenos in Sicilia irruentes fus eft, utinuitaBafiltj fcripfimus : uir æquiferuantiflimus,^ - - -- pius.Cum^ eos repreiïîftêt, paulo poft reuerfi, dC Sicilian’ Calabriæmagnampartem occuparunt. Nicephorusautemhie Imperator exercitu acclamatus,0^ literis reginæ accerfitus, ubi Conftantinopolitanx «ï' bi appropinquabatjfama præcedentejofephus Bringas cubiculariorum fetftus inurbetumultum excitabat. Phocas Bardas pater Imperatoris inEcd^ fiam magnam confugit,Leo alter eius filius elapfus urbe ad fratrem ucnit/]^ res cubicularium incertum ancipitem^ conGlij fecit: quippe cum effetinana'' bilis,facile omnium odium commeruit,qui eum deturbareimperio optabanf, ut ad alium deuolueretur. Ob id magnus in magnam Dei ædem concurfus ft' (ftus efti Et cum decuiflet Bringam comi fermone populum ac plebis rnultP tudinem demulcere,uerborum afperitate magis exacuit,dicens uuItuofe:Eglt;’ mox quietos reddam, eorum^ tumultum fedabo,fi uiuam. Turn uero main® odium incidit uendendo frumenta, pro quibus iufltt ementes pecuniam in ft' ' urn recondere finum.Bafilius, qui prius cubicularius Bringg fuerat,ampla c”' ftodia munitus, hero fuo ûtis infenfus, armatis ftiis famulis notftu per urbe*’’ difcurritjNicephorum Phocam Imperatorem acclamat, adueriarios ferit, m*** titudine plebis fibiadiunda, triremes adornat cum fuis Chryfopolim proft' (ftus, ut Nicephorum deducat : qui feptimo dieinurbem delatus, magnifi^^’ pompa in fummam Ecclefiam ingreditur.In quam paulo ante cofugerat ßrif' gas, fortuna mutatamiferabilis. Et Bardas cum læticia filio obuiâ egrelTus eft qui prius in ea latuit.Hic Nicephorus infidias fibi à Bringa fubornatas pop*’' lo detexitjamp;meritafuain Rempub.copiofiusenarrauit.Quæres effecitjUtab omnibus acclamaretur Imperator. Tum Patriarcha Polyeutftus diadema*^ Nicephorum aftante populo infigniuit. turn lofeph Bringas cubicularius *” Paphlagoniam exatftus eft,0C biennio pofte uita migrauit. Regina Theopha' nia palatio depulfa,in Petrium dedudla eft.Sed paucos poft dies eârex habitare fecit : amp;nbsp;cum nuptias célébraturus effet, à Patriarcha à limine tempn arcebatur, quod ferebatur copater fuilfeinlauacro Chriftiano liberoruniTbe ophaniæ. ob id Patriarcha illi xdem facram interdixit ; aut diuortium célébra' re cum Theophania, quam deperibat,iuflit. Res hæcad facerdotes primorea acmaioresnatudelataeft, quihacderelegemlatam Conftantino Coprony' mo adferibentes,nihil prorfus momenti offerte oportere dixerunt,talis præ^f (im uirilegem.Et omnes unà conceflîonem feriptis expreftam, hacin parte im peratori præbucrunt.Patriarcha obftinatus in propofito fuo, fleefti non poW' it, quoad Principis genitor Cæfar Bardas (hac enim dignitate filius patretna' depto rçgno condecorauit)iuramentum attulit, Nicephorum nunquam eo*” pattern extttiffe liberorum Theophaniae. Cæterùm auus regum Stilianus hU' ius f umoris autor fuiffe perhibçtur, qui has libenter dirupiflet nuptias ob eius nçpotes.Sed res ada erat, amp;nbsp;Patriarcha àfua fententia ceflît, amp;nbsp;Nicephoruni admifît ut nuptias concelebraret. Intereabello imperium extêdere cogita®*:* ac primùm Saracenos aggredi, qui Romanorum perpetui hoftes fuerant,!®' tuit.Erant tam en in Sicilia amp;nbsp;in Cilicia Saraceni. Cü tjs qui in Sicilia erant,con ditiones annui cenfus funt conftitutç.Nam cum olim illis nemo refifteret,EU' 1 ftatio Calabriç duci tum Romanis fubieeftOjmandatu fuit,utifœdus anm”ƒƒ' fus coditione cum Saracenis iniret. At cum poft hunclohannem Patriciu,Mu zalona ducem item Calabriæ interfeciffent, Imperator Cofmam Patrici« cum
-ocr page 347-NICE P H O R V S PHOCAS.
cxercitu mffit, qiii cum Pàndulpho partém Calabrfæ tencfite conuétti't, ut dè communifententia dcfifteretjac partes Conftantinopolitani fequeretur. Pax poft hæc in Irai l'a fubfequuta non diu durauit, iterum atlt;^ i ter um tumulruante oarraceno.Nicephorus itacp indigne feres ïuxta uetuftas conditiones Roma* nos tributan'os eflè Sarracenorû, ac intolerabile exiftimans fe imperante Aga tenos uerftigal Romanos pêdere, commotus Manuelem pam'cium nothû ex patruoLeonc(quidomefticus fcholarû apudRomanumSeniorê cûmeflet, ïytannidêaffei^ans utroi^lumtnepn'uatus erat)cum exercitin'n Siciliam con naSarraccnos mittît. Qui ob lïiuenilem arrogantiam fimul amp;nbsp;infolentiam ac gt;0 iw3infcitiam,cum omni exercitu periclitatus intertjt,at^ extincftus eft.In ei'* liciam uerôjubi Agareni quoiç dominabant impen'ofè,mifît loannem Zi'mp fon,Orientis domefticûdefignatumrqui Adananuerfus profeeftus, cum Sar* l'acenis congre(rus,ac potitus uicftoria, glon'am qua in re militari habui't, auxi't: pluritnùm ac dilatauit. Cuius glon'ç Imperator ihuidiqô^ à militari primatu ad ciuiles adminiftrationes locauiqDromi Logothetenipfum conftituês.Qiiod uiro fort! bellicofo indignum,amp;^ non honor,fed pœna uidebatrquam præte ’■Eaauxit,quQd eum domi latere coegit. Cui tamëuir prudens obtemperauit, ^^peeftâs occafionem meliorê. Nicepliorus idcirco fecundo imperij anno ma manu in Ciliciam profeeftus eft,comitante eum uxore fua cum liberis,quâ 3pudDrizion(hoc em Ciïicix propugnaculum eft) reh'quit.Ipfe uerô Ciliciæ adinouens, Anabazan uicepiqRhofum fimul et Adanan Cilicum urbes,ac cS ijsarces aemunimenta multa .Tarfo aûtamp; Mopfi arae, ob hyemis appetentis ^^peritatem admouere commodum turn non cenfebat,uel Theophanig amo^ •■eabincepto retrahente,qua cum Cappadociam adtjt,primo uerein Ciliciam ’^^aerfurus.Poftquâ redijt,Mopfi aram obfediqôil aduerfusTarfum firatrem Le cum exercitu remifît.Mopfi uerô aræ,mediufluuio dirimente Sara, par tem altéra eius obfidendo cepit: amp;nbsp;quiin ea erant Agareni alteram in partem nansfugerunt ultra flumen,defertaî illiignem inijcientes: deinde amp;nbsp;reliquû ce pnjiieinocp illïncaufugit.Tarfenfcs hanc ubi acceperunt expugnation enijub 30 troregern accerferuiît deditione fatfta. Poft triduum clafiis ex Aegypto auxigt; batSTarfenfibus adnauigauit,quæ repulfa eft à littore, amp;nbsp;à triremibus Romagt;-’’orum ac tempeftate exorta maiori parte delata.Princeps Conftantinopolim ’^euerfus, portas Tarfi Sgt;C Mopfi arac,artis excellentiam teftantes, fecum duxit^ quas inarce fua ôi. ad Ortû ÔC ad Occafum ftatuit : primitias quafi Deo fuæ ex pedittonis attribuens, ôé Sophiæ delubro dedicans,quæ fpoliatainfignia attu ^’■at.Eft Sc Cyprus ab Agarenis deteta, per ipfum Romano adietfta imperio, ^oftea in Syria profeó:us,plerifqj hic urbibus expugnatis, ac deuitftis regioni
t amp;mariadiacentibus, Antiochia peruenit. Qiiam cùm obfideret^ ODcônieatum Stlrerum neceflàriarum inopiam, qua milites premcbant,fimul 40 edam quôd Antiocheni uiriliter expugnarêt, amp;nbsp;quôd perpetui imbres regiO' ne proftindo cœno replerenqcoatftus eft urbê delerere,SC ad fuperioris ie régi onisurbes conferrerafferens fecum feruatoris noftri lefu Chrifti effigiê, quam exluto reperit in Hierapoli Syriæ, amp;nbsp;in una cæfariê Baptiftæ Ioannis fanguigt; nolcntiReuerfus ex Antiochia Imperator ad Orotem, arcê in monte Tauro gdificauit,quem monté Maurum ilia tempeftate multi nominàbant.In qua Mi chaelem B urtzenreliquit,Patricia dignitatehoneftatû,amp;Mauri montisimpe tatorê ipfum appellauitipræcipiens illi,ut Antiochenis quæcunq? polTet,infer rec mala. Ac Petrum eunuchum ex fuis familiarioribus, uirum alioqui ftrenuS ^lortem, amp;nbsp;qm præefle feite militibus potuit, exercitus ducem creauit,utin 50 Cilicia regionem ac locum daret exercitui ubi hybernaret.Ipfe deinde Impera fôr Byzantium redijt.Burtzes itac^ ex præcepto regis continuo erumpens,in ftftabat Agarenos in Antiochia, conatus urbe potiri, quo fibi gloria pararet*. Clamaltitudinê turn's unius emêfus,fealas logitudine gquales quadahyberna
C Ui] amp;nbsp;tene-
-ocr page 348-3o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANJ
fenebn'cofa nodlc tun-t adniouit,S«^ cum xxx.elet^is mili'nbus ncminc fentb cnre trncidan's cuftodibus,occupauit:mtttës ad cxercitiis ducem, auxilïum ro gauit. Qiiiferrefuppetias recufabat,quóduaticinio quodam ferebat,poftAn tiochi'æ expugnatïonemrcgis mortêfubfequururam. Er idcirco regem prohi buifle fernqne Antiochip prorfus admouerêr. Cæterûm dux exercitus anceps et dubïus,in diuerfas trahebatur fententias.Hinc em regis mandatum obucrfa baturjllinccgdesBurtzgSCnobiliflïmorum trigmramilitum.Satiusigiturdu xir,nc fineret ta egregios acftrenuos ufros pen're,amp; moto omni exercitu Anti ochfæ admouit.Tum Barban' uidentes turrim captam,amp; urbem obfeflam,eX' pafljs manibus uitam orabat. Qui uero inturn' cum Burtreerant, extjsfupp^ i’ trjs animos uirescp refumpferüt.Burtzes fecuri clauftra portarum confringés, duci exercitus facilem prçbuitingreiTum.Sicnobilis Antiochia,nullo labore, leuincgociOjRomanis eftfubietffa.Quodægreferens Imperator,trifticia affc' lt;fius,duci copiarum grauiteriratus,Burtzediligentiam óóftrenuitatem minus ^bauit:fed dignitate fpoKauir,ac minis incenït,amp; domi ingloriü latitare decre uit.Qiiodregê populo infenlum reddidit, qui alias iam odio haberi cœpitpaf firn,ut paulo inferius narrabimus.Turci,qui amp;nbsp;Vngri appellantur,fub id teffl' pus orasThracie populabant, quod Nicephorus auertereno poteratzfedßul garorum principi fcripfiqne permittcret eis per Danubium tranfitum,utRO' ditionis folum uaftarêt, fed potius rcpelleret atcp arceret ab rjs regionibus. At Bulgarusnihili faciens eius petitiones:Olim(rcfpondit ) nobis illi holies fuc' runt,0C cum abs teauxiliu rogaflemus,diftulifti, Vi coatfli cum ijs foeduspcpi gimus,quod nunc uiolarc no cupis:fiC arma in eos mouere,qui nos bello ratio nabili aciufto perdere, fi facere uoluilTcnt, tû potcrât. Repullam igitur palfus Nicephorus,Sphendoslaum Roxolanorum principem excitauit contra ßub garos,qut eorS regionem magna parte dcprgdabatur,ingentem prçdam inde abigens.Et anno fequentireuerfus,maiori calamitate Bulgaros infeflauitVe* rum cnimuero licet Nicephorus Romani fines imperij propagaretatqjexteti deret,omnibus tarnen fuit ob aliquas caulas admodum odiofusuum quodmi litibus,qui defecflionis tempore omnem conatum ei prælliterQt,in quofcun^ jnciderat,parumfuit gratus,æqueinfolens in uniuerfos.Qiiemadmodumnc' que domefticos atep excellentes uiros ab iniuriamilitum tuebatur, fed omnia difnmulauit,quafinihil commiirum effet. In clues pariter debacchatus,at(pin eos ipfos qui adiutores ei inadipifeendo principatu extiterunt. Turn ctiaoni' nibus inuifus,quôd prgtcxtu bellorû quæ continuo agcbat,nouis tributis atep exacflionibus fubditos expilauit,parum diferiminis inter militem amp;nbsp;hollem b ciens.Senatui donatiuafubtraxiqindigentiâcaufatus ob crebrasacuariasex* pediriones. Sacris item ædibus,ôd in locis Deo dicatis, fuos annuos redditus imminuit:amp; nouo decreto,ne immobilibus bonis ecclefiac ampliarêtur,cauit. Vndeantillitcs crebris fuis prouentibus fpoliati,rei diuinæ,ficut debebant,fo if.® litam operam no prælliterunt.Et eo tandem epifeoporum facultatem tranflu^ lir,ut defundlo aliquo epifcopo,in uiduatam ecclefiam aliquem regium mini' flrum mitteret, cuineceffarias tantum expenfas admodum tenuiter erogauit, reliqua conuertens omnia in fuum ufum.Sic et in prouincias defcriptores cen fendis pro capitibus mifit, qui per phas amp;nbsp;nephas fubditis graues impofuerût exadliones, præteritis ne pauperibus quidem. Copiasep ac ordines mil (tares perturbauit,tcrreflres in naualem militiam,ac nauticos in pedellrem ordinem annumerando ac confundendo. Dccretû infuper fanxit,in prælio defideratos pari honore cum martyribus uenerâdos. Sed patriarcha SC epilcopi amp;nbsp;fenatO' rrj ordinis plericp generofèrelliterunt SC decretum illud antiquarunt. Auari- 5® eiæfuit tam inexhaullæ,ut numifmata corrumperet, 6C pondus cofuetS immi nucrct,adeô ut redditus ponderofiore nummo,crogationes aût fine expenfas leuiore faceret.Sic plericp in paupertatem redadli,principi infenfi, cupiebât a tyran*
4
-ocr page 349-N I C E PH o R V s PH oc A S; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;509
tyrannide 11b cran: potiflîmùm cùm iam cœpiflet regi'am magno muro circaiù dare, in cin'us ftriidluram magnas cffüdit opes . Iniellexit enim quodâ oraculo fefein rcgiaintcrfedlum iri: ob id hancmuniuitquantû potuithrmiffimèjlicec fruftrà^ut paulo infenïts liqucbit.Ciucs enim hinc côth(}:an,tyranni reccptacii lumiudicabant, nonregiam, m a gis in regis mortem inhiabant. Âccciîitad llæqquôd cum quodam diefcfto,cùin Imperator ad ædem iàcrâ progredercfj inter Arm enios amp;nbsp;Nauticos quedam concertatio cftorta,in qiiam Cfues inter mixti,tandem magna cçdem hominiim excitauirradeô utprimùm côuicrjs ac ignominialmperatorcmincelTcrenqdebinclapidibus profeqiiercnt,quôd no
10 fiiaautoritäre rem tantam copofuiiret.Et nifi à quibufdam fuiiret in regiam de, du(^us, mala efletpaflLis.ld ultnrû fefeminarus faeinus, in hippodromo, eùm intheatrû armatos introduxilTet ueluri præliares copias formularn hoftiû pogt;-pulo oftendens: plebs uidens milites ftringere enfes,ex fama prçcedcnte pria cipis iraiTi côgnouit,quçiâ longe la teqp diuulgata erat,putâs re ipfa uclle earn exequijdifïiigere coeptt. Intcrcp fugiêdum magno impetu in theatri exitii mul titudo côculcata eft,ôt inuicem collifi non pauci perierunt: periturimulto plu îes,nifireximinobilis in fiia fella fixus pcrmâfilTet.Cognati proculcatos amp;nbsp;op prdTos uidenteSjin regem indignati conuicia iecerünt.Et cùm fe in regiam oc duliOetjquâ firma culrodia munierar, malum quod meruit magis aucfiöeft,o* mnibus odiofus. Neep quiequam adiumenti attulit ei muniho,tanns confilijs extru(fla,quam infringere ÔC domeftici S)C intrinfeci moliebatur aduerlarq. Indies enim eius odium augmenratum eft in populo uniuerfo. Nam cùm terræ-inotus huius principatu liorrendiffimus fieret, quo multæ ciuitares coneuffe Ent,Maio fequenti crudeles exorri uenti,pullulafcenres dcfiruxerüc lruges:3d hincgrauis fequuta eft fames: quâinfuum lucrum Nicepfiorus conuertiqma-Ereprecio frumentum uenditans, egenribus mulro carius difinbucs quarn lt;^Çteri mercatores. Vnde populo magis execrabilis fuit:nonimiratus Bafilium Macedonem Imperatorem, qui infimili penuria munificcntiam oftenJitlibe-i’aliirimè.ProgrefTus enim olim de more ad Apoftolorum aedem facram,ciucs quofdam trifticiâ ac mœrorem praeferences confpicatus, mœfticiæ eaufam ro gauit.Q^ii intrépide Imperatori,o domine(refponderür)quid ni triflemur,qui Worte noftram aeliberorum præfènteni oculis uidemus, quum duos modios fiumenti aureo uno mercari cogimur : cùm iam pecunia deficiat, nunquid propediem deficiet Sgt;C uitaCHis auditis rex ingemuir, pccunijs mœrorê dif-Eluit. Turn eos qui ciuilibus præfedlieranr negocqs, quod tantæ indigentiæ €Um nonfecilTent certiorem, magiflratuamouiqac digniratepriuauit. Econ-trariobicNicepfiorus,non inodó nonmiferatusafflidlos fame,fed caupona-tiam exercens.quæflum undic^inquifiuit: SC calamitatiin(ultans,fainis ulcéra bncinauit.VndeSd odium ingens cómeruit,5dinuidiam fibicóparauit, popu 4° Esepineum fc5mataiecit:quemadmodûdignuserat,quiabomnibus deride-retur. Cùm enim nouus quondam cófcriptus eilet exercitus,quem rex de mo i'cluftrabat,uidens canum quendam militem iam emeritfr SC nimio fenio con-Edlü: Gur,inquit,o fenex itauiribus deftitutus, audes te in militiâadfcribered Cuiillegenerofèadmodumextemplorerpondit:Multo fum robufttorfo rex) step olim iuuenis cùm cfTem. Siquidem turn dimidrj numifinatis æfiimarione fruinentöfiumero uix potui gefi:are,atnunc perfacilèduum nummùm preció emptum attollo.Imperator irrifione intellelt;fïa,aliorfum fe uerrit.Qiioniâ Leo Iwpcratoris frater nonleuius preffit populum SC regionum incolas,caupona-nâamp;ipfe exercens:unde SC ipfeinuifus erat plcbi.Theophania prætcrca uxor
50 tegem odio Iiabere cœpit,liberis fuis metucs,quos intelligebat clam Pfiocam uelle emafculare, ac prolificis membris orbare, ac Leonem fratrem fuum fuc-ceiTorêinfiituere.lam enim eius cofuetudine abffinuiquel fatiatus amore, uet propofito cÓtinentiae, cùm ne iuuenis quidem facts proptus in amores fuifTet.
Obi4
-ocr page 350-5’0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
Ob ld indignata tn colloquium ucnit cum loanne Zimirce,quo cum fertura* dultcrij confuctudincm habuifle. Nam ob decentcm formam ói fpeciem gra' tiofam illïus amore capra eraf,rata etiam facileinimicum Niccphon' poflè con citarc,quê fua dignitate priuauiï, QC ob id régi mcrito infcnfus fuit : qui coeg*^ eum domi latere,quod ranto uiro grauis pœna crat, ob id ira in regem exa* cerbatuseft. Sic igiturfœminameretrix facile perfuafitconcitatotyrannide'” inuadere,cùm falem haberet adiutricem:6C ut prouerbio dicitur,Globum preceps tmpulit. Cùm itai^ cofenfiflet loanncs Zimifces,habuit amp;nbsp;alios quo® lælêratNicephoruSjMichaelemBurt^en,quietiamiraexafperatus eratinre* gern,ob cauiàm fuperius fcriptam. Cum quo amp;nbsp;Leo Amalantes, ôdTheodO' i’ rus Niger ( fie à colore corporis nominatus ) ôi. Zypodeodorus cum duobus alqs intrepidis,qui omnes nodfe intern pefta lembis mare ingreflî, meridiéutr fuspropc regiamadlocum qui Bucoleon paftoralinomineappellatur,quôd marmoreus illicleo exculptus fuit qui bouem infeendit fimilem, SC finiftropc de continente cornu ipfius, ceruicem bonis contorfit. Eô cùm peruenilTent, fportamuidentdcmiflam exalto,per quam ab ancillisTheoplianiæfurfufflUa huntur. Subeunt itaep cubile regium,quod eis Theophania aperuit:amp;fapot^ oppreflum ac humi dormientem offendût Nicephorum, quem calce quidaiu impetens excitauit.Cùm itaep experretflus caput attoleret, uulnus letaleacd' pit,quod SC corpus ÔC animum eius concuffit.Tum Zimifees Ictflo regio inft'^ dit,ac Phocam conantempluraloqui,SC quur malis afFîceretur roganteffljiua' niibrqs enfium in maxillos ferireiubetut dentes excutiat. Quidam à tergo baftam per dorfuin eius tfaiecit,ut ferrum per pçtffus egrederetur.Tumultu*' taqi SC clamore exorto inter cubicularios miniftros(iam infidiarum notifia de tecia erat) caput regis occifi per feneftram, corporis euffodibus demonftrau quo uifo,impetus fedatus eft.Fratcr regis Germanus Leo cum blio NicephO' ro in ecclefiam confugit magnam,audita Imperatoris morte. Qiiifeptcni quinquaginta annis uixit, èquibus fex annis actotidem menfibus Rom. fuit Impcrio.Alij decê annos impcraflenarrant.Fert tradito fibi libello,in quo côiuratio haecSCconiuratorû nomina feripta erant,utfcquentênodêcaueret, 1’ operâ non impendille ut legcret,alioqui morte effugifl'et:fed ita forte fatßuO' luit.Scribût aliqui hûc olim à ciuibus expulfum per fadîionêj legatos ad Otho ,nem duimmoraretur Italiæmififle,acfmpetraflèut reftitueret per Othoné//-pâtre imperantc.Cuifororê(uel utaltj tradunt) priuignam uxorem concept» Theophaniam nominc,quam loanncs Pont. Max. Romç coronauif,SCOtho ni copulauit. Alrj uerô banc fuiflè neptem Ioannis Zimifees referunt,ita uariât autorcs.Hæc ex loanne Monaebo fine Zonara,SC altjs excerpfimus»
lOANNES ZIMISCESgt;
0 r 0 Nicephoro, Iohannes Zimifees imperio potitus,!’ infignis anteamilitarilaudc,occupataregia, quo fibifirmw® pararct imperium, Romani iunioris Imperatoris filios, BaE' burn SeConftantinum confortes imperq afciuit(licetadhuC eflent pueri) ipforumep fororem Theodoram matrimoniofj' bi copulauit. Qiiamuisalq tradunt operacubicularijBafilil) Theodoram bliam Conftantini Porphyrogeniti uxorem duxiiïe. Cubiculari-um aût B3fiiium,quem Phocas præfidentis dignitate turn noua honeftauctaf, domefticæ prouifioni,ueluti uerfatum communibus in rebus,præfecit.Caete--ros uero Nicephoro deditos,autbeneuolentia aftrilt;ffos,èmedio fuftulit. Le-quot; onem CuropalatenôCeiusblium Nicephorum inLesbum relegauit.Bardam I’ veró in AmaHam,Theophaniam uero in Proconefum. Damnatos aût à Ni^^ phoro exilio reduxit: inter quos erät epifeopi, q editff o fubfcribcre noluerdf, in quo fancitum fueratjUe quis fine eo antiftes conftitucretur.Cùm autern m?
-ocr page 351-IOHANNES Z I M 1 S C E S.
gnam ccdefiam accepturus coronam petcref,a Polycucfîo patnarcîià proliibi tuSjtanquam cæde pollutus,placïdèillud fercbar : falTus authores cædis Impe--ratons Âmalantem,Leonern ÖCÄtzipothrodon,Theophania procurante.Iuf foitaqj percuflörcs regia pellere,atqj exilio damnarcuna cum regina,ac edp dum contra præfules refcindcre,pcenitentiam iniunxit,utquas pn'uatas Opes polTidereqcgenis difpartirenquæ omnia fefe fadlurum recepit.Et Omnibus qs ladiSjnatali Ghriftiano Seruatoris noftri fefto,in magnam ecclefiä progrefTus, ‘ lt;i’alt;lcmatecoronat,ö(^Imperator publicatur. Trigintaquinep diebus poft Po^ lyeudusmortem cum uita comutauit.in eiuscplocum fuffeóus eft monachus
” quidam BafilusScamandrenus: qui quadriennio tantum in fede patriarchali permanfit,quibufdam criminibus accufatus,pcrfynodum eft depofitus,er Ari tonius Studetes patriarcha eletflus. Sub id quoep tempus mortuo epifcopO Antiochenfi, Imperator Iohannes Theodorum monachum epifcopum fubfti tuit:qui olim praefagiebat eum futurum Imperatorem,modo non ui arriperer, iieque nimium feftinaret,fcd diuinitus conceffîonem expccfîaret.Hic adeptus pontiiicatum,ab Imperatore rogauit,utManichæos,qui fuadeteftabili hærefl multos corrumpebant, ex Orientcin Occafum transferret : cuius petitionê e-^tmdicns Imperator, Philippopolim Manichæorum traduxitfet^am. Bardas
Phocas Leonis filius,ex Amalia,quo relegatus crat,fugiens,cumlmpera ^orbelltini gererequt paulo poft dicemus,Cæfarcam Cappadociæ cepit,com pluresfibiadiungens infocietatcmtac imperq infignia fibi afeifeens, palam ty rannidi ac imperio inhiauit.Sed à Duro principe,qui iuflü Imperatoris contra Eicprofetftus cft,Cçfarea exclufus,6lt; âfuisdereli(ftus,quiadSclerum cofluxe ’'“'ja quo perfuafus eft Phocas,ut adiret regem uenia petiturus. Quöd cum fe «flet, clericus falt;ftus,in Chiurn deportatur.Ctim iam in pugna Conftantinum Gharonta claua occidit,cótumelqs ab eo affetftus eft. Cæterû pater huius Leo Cnropalatcs,cum altero lilio Nicephoro èLesbo in Thraciam cogitauit difee
, Habens Abydi antiftitem fibi coniuratoremtfcd deprchenfus,dccretum ^ditjUt oculis priuaretur una cum filio Nicephoro. At rex loannes picrate mo fus,autori excæcationis præcepiftèfertur,ne illos exocularet, fednietum tan* fuminqceret,feruato uifu.Scd parum pietatis illius memores,pôft mortem Im peratoris iterum inhiare impcrio conatifunt,multis inciüitate amp;ipfà regia ilüs adhærentibustfed ex confcijs unus rem dctcxit.ob td deprehenfi,ôi:in uiit ‘‘ula coniecli,incolumitatem priftinam amiferunt, oculis erutis pœnas dantes ftultæ ambitionis. Sednûc de rebus bellicis feribemus. Agarcni fub hocimpe ratore ægreferentes priuari ciuitatibus, quibus iam turn fpoliati fuerat, undiçp wicrnnt, ÔC fœdera debcllo fociali pereufterunt, Carthagtnenfibus ducendi «xercitus primatum relinquentes.Hoftili itaep manu contra Antiochia cgi efi-U, Daphnen urbem obfederunt, oppidanis fortiterillis refiftentibus, ac régi 4° obfidionem annunciantibus. Qinmoxduci Mefopotamiæpræcepit,utau* xilioueniret,SChominum colluuiem diftiparctiquinullolabore Agarcno.s co Ecù, amp;nbsp;Barbaros amp;nbsp;illorum auxiliatores fudiqfugauitcp. Omnium autem gra uiflîmum bellum gelfit Imperator contra Roxolanos,Ciim Bulgarorum regio »emomnêfibifubicciirent,omnesc]geos unà cûducibus cotraRomanos exct faruntdicetcflentintereosfœdera lubNicephoro Phoca amp;Romanoiunio* iefîrmata,utfuperius latè patuit.Erant turn gentis Bulgaricae duces Bonfes ôd Komanus,qui olim obfides apud Romanos fuerant: qui domi permancre ma luerunt. Sed Callocyrus eos uanis promiftis excitauir ac emolhuit, ut promiC forum omniû obliti,legatos etiâ Imperatoris paulo infolentius tradarër. Quo 5° ^»'caarmain eos fiimere coaeftus eftlmperator,conftituens exercitus fui ducë magiftrum BardâDurû,quem Pretorê nominauir,qui fiater erat lâ mortue nit pre.Mouereigit copias Romanas iuffus, côtraRoxolanos.pgreirus eft.Que» ïum dux Splendoslaus re intelletfta, Bulgares armauiqfocioscj adhibuit Scy* lhas,
-ocr page 352-311 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V S P I N 1 A N I
tins,qui Patztnacæ dicuntur, amp;nbsp;Turcos Vngros Pannoniam habitantes, qn* excrcitum tn'ginta myn'adum collcgcr5t,acThraciam omnem depopulaban-' tur.Qiiibus non audebat Durus congredi,nec manus conferere,aut cominus pugnare,uiribus illis impar.Ceterùm militari arte amp;nbsp;compendtjs Barbaros de bellauit,ac ingeniofè elufit. Primùm enim infidias locauit, folos^ inuafit Pat' zinatas ÔC feitè eos circumiens, ad infidias deduxit : ac partim eos interfecit, partim uiuos ccpindehinc cum alqs congrefluSjaliquandiu æqualis pugna,an ceps uidloria. Vbi uerô quidam è Scythis corporis mole amp;nbsp;animi audacia ui' fus haud degencr,amp; focqs omnibus fuperior,cernens Durû principem equc'' ftrem ordines fuos obequitâtem, atçB adhortantem ut animo præfenti eflent, ‘ in ilium irruit ftriclo enfe, fed ob galeæ firmitatem lubrico, uulnus ut aifedta' bat,non inflixit.Cui Durus tanto impetu plagam intulit in caput, ut Scytham mediû fecaret,ac partes dilTedlç utrincp ab equo dccidcrêt.Quo fadlo,Barba' ri confternati,in fugam funt conuerfi 1 ubitô. Quos Romaniinfecflati, multos trucidarunt,nec non paucos uiuos capiebant. Prohibuit enim nox imminent Romanos à perfequutione. Reliqui enimBarbarorum uulnerati grauiter,di' fcefferuntjamp;uiôoria Romanis contra Roxolanos permanfit. VereaccedeH' te,Imperator magnis copijs amp;nbsp;clafle infigni contra Roxolanos cgrefrus,lega' tos accepit Scytharum, qui explorandi gratia potius régi occurrerunt, quàtu ut à rege aliquid peterent : quod regem nonlatuit. Ob id c/rcumdutfîi per xercituin omnem ut fingula contemplarentur, redire eos ad fuos iuflît. Ipfe ue rô rexexpeditorum peditum quinque milia, equitum quatuor milia aflûm' pfit,ac Perfclauam magnam urbem ucnit,uallum^ fecit.QiiareTaurofcytlns in dcfperationem adegit.Calocyrus autem omnium malorum primus artifeX, intelleélo régis aduentu,in Roxolanorû caftra aufugit:à quo certiores de Ro' gefaôijConturbati quidem funt,fed nihilominus conrraRomanos caftrame' tantur. Et cùm uclitares pugnas cû rjs inciperent qui cum Rege aduentabant, non diu tamenreftiteruntijs,fed fuga confulentes uitæ,abierunt. Aliquando autem itinere illis intercepto,ne in urbê fugcrent,diflîpati funt,nûc occifi,nût capti. Vbi autem Bafilio cubiculario duceinteger exercitus, qui regem fubfc' 5’ qucbatur,aduenit : turn rex ualidius obfidioniincubuit, admotisep fcalis rntjquot; ri fuperati,0if portaru cuftodes trucidati, facilem ingrelTum excrcitui præbu£' re. Vrbsep Parfclauas à Romanis capta eft, ubi amp;nbsp;rex Bulgarorum Borofis ca ptus eft:fed neep in eu,neqpinBulgaros Imperator defæuit,cum Roxolanisfi' bi rê efte aflerens,Bulgares magna dementia dimifit.Sed cùm Scythg ad arté confugerent,SC ob loci diffîcultatem milites,ut à rege full? erant,ad ejçpugMU dum non fan's alacres eflent,Imperator ex equo defcendês,pedes arcem adtjt, adhortatus milites utfefe fequerentur : qui uerecundia moti,arcem ceperunt: amp;nbsp;inhabitantes partimoccidefunt, partim ceperunt. Locate itaque præfi' dio,in urbem ac arcem rex Dorofcolam, quæ 2C Drifta uocatur,profedus eftj captisin itinere ciuitatibus caftellis. Sphendeslaus autem Roxolanoruni princeps ante hanc urbem caftra metatus, ubi exercitus mutuo Ie aipexertint, ilico manus conferentes , in multam noeftem ancipiti Marte pugnatum eft' Multi tarnen ex Roxolanis capti,ac uulnerati :maior enim pars fugainDo' rofcolam fe recepit. Rex ante urbem uallum ftatuit, triremes Danubium oi' ftodientes expecftans,neRoxolaniaufugerent. Sphendoslaus,quiuigintinii lia ( ut fertur) Bulgarorum habens ,ne contra eum infurgerent, aut ad regem transfugerent, omnes uintftos fecit. Porroubi claftisaderat,Rexurbem a' ciius obfedit. Adiacentes autem urbes legatos ad regem mittunt,ueniâpregt; cantur:uillas,oppida,caftella,arces,fecp dedûr.Barbariin urbis obfidioneftre 5’ nuiftime multis occumbentibus,fefe fua^ moenia defendunt ac tuentur, quo--ad uitæncceftâria amp;nbsp;uitftus deficiens,animos frangeret militum. Ob id Sphen dosiaus noifte quadam tenebricoia cum duobus milibus e greflus urbem pa' bulatum,
-ocr page 353-IOHANNES ZIMISCES.
bulatum, inratibus aducxit comcatum. Et cum Romani iparfi iuxtafluuiuni idanimaduertiHèntjplerofœ infequuti trucidaruncQuodregem uchcmenter perturbauit, qui præfeclis claflis indignatus præccpit, curarent ne amplius il--liscopiam exeundi praeberent,fub mortis fupplicio. Sic deinde tubs diligcngt; tins-obfeiîa eftjquoties Barbai i çrumpebât,aut capti,aut occifi funt. Cum ira-4uefamepremerentur,ac nulla effet iilispenitusfpes comeatusinuehendiaut 2uxiliofum,pars nodu aufugere cogitauit,pars fc Romanis credcre,ac ad pro pna redire;alij aliud decreuerunt.Sphendoslaus omnes fuos conuocans,milites adhortatus , ut honeftam ac gloriofam mortem uitæ infami anteponerent, ’o ölt;iterum cum Romanis cofligerent, ac falui aut euaderent aut occumberent.
Multitudo dido audi]'t:Slt; manus conferere cupientes, ultro fe morti obijciut, portis erumpunt,öi Romanos aggrediuntur, diuerfo^ euentununc Scythæ Romanos, nunc Barbaros Romanifternunt, Rex loci quo pugnabant angu* ftam confpicatuSjUtilem hoftibus,fuis incommodanijducibus praeccpit exer-dtuni in planiciem fubducere clamjUt incundater fuccederet, Höftes arbitra-tiftomanos fugere incondite, eos perfequuti alacrespdoriuntur. Vbi uerq ipa e'oliore in campo utrac^ acies conftitit,Romani terga uertunt, amp;nbsp;pugna horrt “ilicam Barbaris confligunt.Rex niagiftrum Barda Sclerum cum fuis colior-t'üuSjUtreditum ad urbem Barbaris præcludat,tacitô pracmittit, Prælium diu ’'° snceps et utrinc^ æqualc fuit:Romanus tarne Scvthis fupcrior,quod in tempe
“anodefuccedente,unicus eques apparuitBartaris duplexant triplex,nube ^^ercicum obfcurante:atçp ideo Barbarorum phalanges ruptæ,uidoriam Ró wanis exhibuere.Erat die^ugnxDiui Theodori martyris fefta,cuius auxilio Romani feruntür obtinuiffe uidoriam. Quemadmodum fcemina quædam re '‘g’oneac caftimonia uitæ infignis,Byzâtij pridie quam eft pugnatum, uifa eft ’t*dereinfomnis;quæDeiparam uirginemmultis comitatam,audijtTheodo-ptnunartyrem alloquentem ,utloanniimperatori medrjs in periculis uerfanti “i«urreret,atcp ci præftô effet. Quod quidem infomnium mulier hæc religio-‘aplehfcp aperuitjqui diem obieruarunt,0^ poft uidoriam imperatori annun-3'0 ciarunt. Qui Dino martyri ædem circa Euchaneam célébré extruxit, ueteri di
tnta,donarijsq} auxiqôd cius corpus illuc locauit:urbis^ mutato nomine,Thé ocioropolim uocauit. Cum enim utrint» ftrenuç pugnaretur, uidoria Ro-uianis cederet,Scythæ in fugam uerftjUrnem uident claufam,ôd iter à Sclero in terceptum. In fuburbana delati,capti,interfedi,uulnerati, conculcati^ funt Si ®ppre(ïî,adeô ut interfedorSnumerus hand facile deprehêdi poterat.Sphen-tioslaus penitus defperans, legatos regi mittit petituros ueniam, ut fibi ad fua ^direliceatjob quod gentem fuam ibciam Pop.Romano pollicetur, amp;nbsp;quod faurofcytha deinceps Romanis legibus pareat. Omnibus à rege impetratis, Sphendoslaus imperatorê adqt,caputfubmifit,impetrauit^ utPatzinarg Ro
lt;■0 xoUnts tranfitum per fuas regiones non prohibèrent, Sd ut Romanorum foci] dfcntîfed ne Danubium trannrent,amp;: Bulgariam popularentur.Confedo ita-quebello Imperator Conftantinopolim pettjt,honorifice’ exccptus. Porro Pa tharcha cum omni clcro,tum Senatusacuniucrfus populus occurrir, coronas offerentes,amp; quadrigam albis cquis ducentes rogabant, ut Imperator currum tiiumphalcm cofccnderet,Slt; triumphaturus urbêingrederetur. Sed ipfe albo «quo uedus,paludamenta regia quæBulgarorumPrincipibus detraxir, qua-drigçimpofuitjfupra^ eaimaginem Virginis matris;ipfe currum preceffit. Et cum in forum perueniffet, Borizen Bulgarorum regem infignibus regijs fpo-uauit,amp; magiftrorum honore decorauit. Trophæa in templum Conftantino-
50 poIitanumlocauitNummos quoq? cum Seruatoris imagine acfequenti infcri ptionepercuffit,quodamp;fequetes Cæfares Græciimitatifunt.Talis autem eft eainfcriptio; tEsrs CHujsrrs x e^e g y m. SphendoslausCuiTt Klioxolanis domû rediens,ininfidias Patzinacarum decidit, cumqj omnibus
D fuis
-ocr page 354-3'4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A M. C V S P I N ï A N I
fuis cftoccifus Ja Oriente interca popultomnes à Romanis déficientes, tutisiugum cxcufleruntjôd uincula Romani impcrijdctrecfiarunt.Cotra quos rex expeditionem afiumens,alios ferro,alios ui,alios facili negotio iteruin Ro mano fubiecitimperio.Rediens dehinciuxta Anabarzan Podondum,ttf' ras cofpicatus ôâ fertiles omniû rerum, amp;nbsp;populofas, percundlatus cuius naw cflentf ubi comperilTer effe Bafiltj cubicularrj, ac partim à Nicephoro Plioca, partim ab alijs atq; ipfo fibi donatas,ingemifcens: Durum,fnquit,eft eunucha publicis tjs bonis perfrui,quorum gratia multi ftrenui mortem oppcticrunt,ac male accept! funt. Qiiæ ucrba cum ad aures effent delata cubicularij,ad infidi-' as animum adiecit,letalecppoculum conftruxit,non admodum potens, auffa bitum,fed quod lente uires corrumpcret corporis;hocpocillatoriregis,qucn' largitionibuscorrupit,rcgipropinandum dedit. Qiio epoto,rexpaulatimin' tabefcens,mortem obqt,cum regnaffetannisfex,ac totidem menfibus: iwp^' rium relinquens Bafilio ac Conftantino,Romani lunioris Imperatoris libcris, Hæc ex Zonara atqp alijs excerpfimus.
OTTO STOVNDVS^
T T 0 Î I. filius Othonis Magni Si. Adelheidis Burgundiett'
T T u II. niiusvjtnonisiViagnicczAaeineiaisDurgunoic*'-g{ne,adolefcens patre uiuente Aquifgrani rex eft declaratus, n Romæ inun(ffus,à patre inImpenû aicitus.Acillo ipfodt'
It
funcffo, denuo à regni proceribus confirmatus, amp;nbsp;imperator acclamatus.Solus Henricus Baioariae dux patruelis eius,CjUlt;: dus,huic le reOellcm opponittquem tarnen mox Imperator perdomuic^acfil’* fubiugauit. In Lotharingiaquocpcxcitimotus:nam Ragineriusac Lambet' tuSjRaginerij Montenfium comitis filq, a d Peronâ paternos hoftes atroci pH' gna cômiffà occidunttrecuperatiscp opibus paternis,ad ff uuium Axonam xide caftello comtnunito, Lotharingiam infeftam Othonianis faciebant, coia Otho imperator hactempeftate apudSclauos effet occupatus, Scd reuerfel’ indignu id ratus,ingcnti coadlo exercitu,Buxidem expugnat,folocp adéquat» Euocato^ ex Francia Carolo Lothartj régisFrancoru fratrfLotharingiætl^' catum tradit. Vtis beneficiarius Cæfarum iureiurâdo effecffus,fratrem regel”» Francos,^ minus refpicerenquac res ut Germanos illi cociliauit, ita fuos abeo alienauitXotharius ccrtatim Franctsnomina dantibus,coalt;fio exercitu,tanl^ celeritate Lotharingiam percurn't ,ut Aquifgrani Cæfarera nihil minus expt' ôantê propèopprelferit. AegreOtho euafinfeduthanc eluerctignominiai”» deIcClu habito, Lutetiam infeftis fignis peruenittfuburbijs cocremaris, agro’ populabatur.Sed eruptioneciuium,præfidijsŒnobiliff'imosfortiffîmos^fc' orum dcfiderauit. In reditu uero ad Axonam nuuium forte imbribus intuwt' 4* fccntem,tumultu iniedîo, magnam impedimentorum partem amifit exuor^*' cibus aquxdum tratjcir,carpentenouiffimumagmen hoffe. Nam crudelic^' de fines Remenfium,Lugdunenfium, Sueffionum, Si Parifienfium euaftauc' rar,fobs templis ob honorem Deiimmunitate concelTa. Sed interuenientibus bonis fandfis^ uirisjultro citro^ commcantibus,ad colloquium cogrefli/u”^ Imperator Sc RexFranciae,arma^ pofita.Carolus in Lotharingie poffeflion® permâfît:fed anguffioribus finibus quam antea fuerar,defcripfa eft.Nam baud mediocris pars hinc Agrippinenfium,illincLeodiêfium eccîefiæ attributadt Dchinc noui ducatus, comitatus^ inffituti, ueluti membra è corpore diuulb» Antuuerpiamarchionatus iàcri impertj à Germants appellari cccpit.CompO' 5’ fitisitaq; rebus in Germania cum Francorum rege Lothario pacefirmata,ini' pcratoi^Italiam pctfir. Sed prius Dalmatiam atcp Sclauoniam, ubi Græcomi” crantpraefidia,infuam poteftatêredadas acipoliatas oppreffïr, ac dehinc Ro ma”'
-ocr page 355-OTTO S E C V N D V S.
3’7
mam uemï. Hicingenticoaólo exercitii ex Germanis,Francis, Longobardis, actotiusitaliæpopulis,bellum contra Græcos, qui Calabiiam SC Apuliam oc fupaueranr,medirabatur. Hasenim prouindasiurcaüinitattsobuxoris fuæ Theophaniæ dotcm,ad imperium Romanum transfer) e conatus cft. Et fimul Sarracenis erat infefti{îîmus,quos undiep tnfedabatur. Sed dum arma mouer, infœliciter pugnat,uniucrib pene cxcrcitu in fugam conuerfo: 8^ cum Roma* norum copig ligna defcruüîenpad mrcrncciouem ufep funt delete.Si tum Gi e ciuidoriautinouiflcnpRomatotaqj Italia Græcis ceififlet, quodolim Adher balHannibali obiecit.Ötho imperator à (ins defcrtus,ad littus fugiens,in naut ’° cub trépidé cum paucis falutem quæfiuit:à piratis paulo poftdeprehenfus, in
Siciliä delatus eft ignotus,cüm Cöftantinopolim perducere tentarenr,fufpica tieum fore Cçfarem:fed magna pecuniam promifi^fi ad littus Sicilig duceret. Sdauus enim quidam negotiator,qui Cæfarënouit,pro eo pecunias ingentes pollicitus rem occuluit: amp;nbsp;imperatrici ac epifeopo Theoderico,qui t ei euentû præftolabatur,detexit. Ad littus cùm perueniflentpiratæjpecuniæ allatæfunt, Q.uib.numerandis,cùm intêti eflent,imperator equo ccleri cofeenfo qui addu cratjUelocilîîmè abtjpRomâmcp adijf,auro multo liberatus. Id quod poé quids noftri feculi carmê de inflabilitate fortunæ cùm edercqfic exprelîit;
Älter Oto dum Bella gerit, de Cæfarc fadus
Mancipium uenalefuinfed tempore paruo Rurfus ad imperium,Romana^ régna rediuit.
Vtigitur ignominiâ fugamcp ulcifceretur,ÔC ira euomcrct,collcdlis difpcrfi ^xerçitusreliquijSjBencuentûobfidetjOppugnatatc^incêdit, totamepurbeni ^'^aftat.Sed dum incautè nimis Grecos atep Saracenos pcrfcquitur,fagitta ue* ’^^natauulneratur.Romârediens polipâucos dies,fiueangoreanimi,liue uc* paulatim fcrpcntc,diem fuû obfjt,x.imperij fui anno, honorifice in porti ^‘ifofi’iceS.Petri,labroporphyreticofepultus,quodingrediêtibusadleuam ^^mitai-.Älrj tradunt, quod in montem Garganû fecelTeriqlicet à PontiHce eF prohibitus,ut angelorum uifioncs habercr.Sed quod temerè làcratû locuni 3® btroijßet fertur proftratus SC cæfus manecruentatus Romam comigralTe, ß^nedido potifici reuelaflejdein ualido languore aggrauatum decelîîfle.Fuic
Otto Optimus princeps,amp;: Romanç ecclefiç defenfor acerrimus, pacis bel iuxtà ftudiofus. Vitflor in prælijs frequêstab aemulis Rubeus Otho ac San S^inarius cognominatus,à Sarracenis Pallida mors. Duas fertur habuifle uxo ’'fs,Theophaniam Romani Imperatoris Coftantinopolitani fîliam, mulierem ’^âllidamamp;allutam, ScAdalheidç imperatrici femperinfenfam, ex qua Otto* ///.genuitjCçfarem amp;^fucccIîbrem,ÔCHugonem ducem Saxonie,ac Ala 'yairtfiliatTijUXorem Alrami ducis Saxoniæ,qui pofteafuitMarchio Métis fer ’■îdjUnde diuerfæ funt ortæfamiliæ.Ccepta eftautem ImperatrixTheophania naberiexofa primatibus,quôd dum exercitus Imperatoris in fugam uerfus, o* wnibus pauore confternatis pro infortunio Reip. fola Imperatrix feeminea 8^ Oræcalcuitate infultabat,quod ab exercitu fuæ nationis tiidîi effent Romani, '^’l'i fortes amp;nbsp;bellicofi ab effœminatis. Altera uxor è familia fuit Marchionuni ^«foiæ,cuius nomenreperire haôcnus non potui.Qiiæ Vtilhaidim peperit, ^otêTheoderici primi comitis Hollandiæ.lnuenio in Annalibus alias quolt;^ Ottonis filias’.fed ex qua uxore, incertû. Sophia abbatiflàm in Gandershaim, pdalhaidem abbaüuam in QuittelburgJuditham præterea, quæ primo uxor bt Mefeonis ducis Poloniç,dehinc Biletiffai ducis Boemie,ac tandê Petri re
lt;ó ^'^^^’’^§3riæ,triûPrincipum coniunx.Fuit Mechtildis Othonis filta, uxor Palatini Rheni. Fuerût Fridericus 8gt;L Vdalricus duces Saxo*
^'æfiltj Othonis Secundi,à quibus poftea defccndcrût Comités 8CPrincipes ^abaudiæ. Hæc ex Sigeberto,OthoneFrifingenfi,Paulo Vcronêfi,acn5nul* •saltjsAnnaliûfcriptoribuscxcerpfî. llludpræterirenopofrum,quodinue*
D ij tuftiffi*
-ocr page 356-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N T
tuflifffmo fcn'ptorc repen, Ottonein hunc Rotnæ fnftituiflè inG'gne counnïitfl regieacceptis Pontifice,epifcopis ÔC duibus.Et dum opipaiè cibos appofuiG fcr,armatos in form am corone conuiuas circumftetifle,tum Imperatoren! gw uifllmè coqneftinn deijs quifoedus amicitiærupi(rent(quoties enim à Roina difcedit, rôties pacem plen'cp uiolabât) amp;iam decreuifle eos punire quifideni nô fcrualîcnt.Arniati autem quihocconuiuium circumftabant, quordaninO' tatos è menfa ac côuiuio(ut iufli erant)rapiebant,SC capitibus truncabant.Cx teros accumbentes Imperator folatus,utcûlæticia pranderêt,pluribus exhop tatus eft.Sed multi nô fine timoré conuiuiû fimulato uultu peregerunt,amp;paclt; dehinc diligentius ftuduerunt.Sed fubiungamus de more tetraftichon: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Alter (ytho Cdldbros Idtè tutdtur,cr omnem ïûrtiter expurgdt hoftibus 1 tdlidtn.
Dum nimif exttltdt,lvrtundm expertus utrdnq^ efl: îidtnqitiuiiiorcrdtjfequorepradajiiit.
OTTO TERTIVS»-
r T O etus nominis Tertius, Saxoniae dux dominus Lundi burg amp;nbsp;Braunfchuueigjhlius fuit Othonis Secundi exTheO' phaniaregina Impératrice,cognomento Mirabiliamundidf i’ dus.Qiio paôo autem is imperio potitus fit,fie in Annalibus inuenimus. Defunôo pâtre Othone Secundo, â Germais proceribus qui turn Romæ frequentes erant,cùm defucceflo ris eleCtione uaiijs agitaretur contentionibus,magnafunt excitata certaminâ-Crefeentius Nomentanus Cos.Romanus, quiurbis dominium per fefean'*' puiqfuadebat à Romanis ac Italis imperium refumêdum. Qtndam Hcnricn» Bauariæducem Henricifratris OthonisPrimifilium,futurum proclainabant Cæfarem,odio Imperatricis àülio eius imperium transferre conâtibus, Quam obrem Henricus hunc Othonempuerumfadliofèraptum in firma tenuitd’' ftodia. Nonnulli Othonem filium Imperatoris,tanquam legitimum patris fud amp;nbsp;regnorum fuorum hæredern,imperio præficiendum certabant: quôdtelt;^^® ftipite ab Othone Magno auo fuo nepos defeenderet. Hæc ut melior ôu pot*' or fententia euicit,ut tandem Otto eligeretunpotilïîmùm ne res Romanxi”^ gis turbarcntur,quæalioquinonfatis tranquillæfuerant, Nam fiimmiis Po**' tifex tû urbe eielt;flus,in Ethruria exulabat. At Principes impertj de manu Hd ri ci ducts puerum Othoneni extorquentes,in regno collocarunt, 8C diadem^' te regali cinxerunt. Cùm itaçp Otho rex adolefceret, amp;nbsp;undecim ferè annis res Germaniæ componeret,Francus repetito bello Lotharingico,Viridununi op pidû cum eius comité Gotofredo capit. Sed mox moritur,SC LudouicusLo' th art) illius filius regnolFrancorum fuccedit, amp;nbsp;annum omnino unû regnauit: 4 ultimus qui ex agnatione Caroli Magni regium nomen geffit.Carolus eius pa truus Lotharingiæ dux,nófatisFrancis probatus, quôd GermanoruimpdW fauereqdum ex Lotharingia in Francia adius regni capelTendum ueniret, ob Ilium habuit deledla manu Hugonem Capetum, faefiionis plus iufto ualidæ* Ad Landanum pugna commina,cùm amp;nbsp;uiribus amp;nbsp;fortuna inferior elfet,fugi' ens eftobfefiuSjS^ tâdem c5prehenfus,cuftodiacmancipatus. Itatertiumficm ma in folio locatur regio Francorû. Otho imperator interea rebus Germaniæ Corn pofitis,ad imperialem benedidfionê afpirabancoadf oep ingenti exerciW, priufquàm Romam ingrcderetur,Beneuentanos,Capuanoscp duces pacatos reddidit.Inde urbê petens,àGregorio quinto fummo PÓtifice, confanguineo 5« fuo(fuit enim antea dux Saxoniæ Bruno didfus, filius Othonis ducis)benedi' óionem diademaqjimperialeaccepit,pauloq} poft ædê diuiarchSgeli Micba élis quæ in Apulia în Gargano monte fita eft, uotireus adijt. Româ repetens,
-ocr page 357-o T T o T E R T 1 V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^17
Imperator fefemox per Galbas cotulitinGermaniam» Poil cinus difcelTurn fe roxPop.Rorn. quod Gregon'um Saxonemnationeamp;afFinitatcconùinrtum Cæfar creaflet PonciHccm, urbe ciccinqui cùm aliquandiu in Etbrun'a fubftitif fctjmperatorïs auxilium petcns,in Gcrmaniam cfldclatus. Crcfcêtïus auteni denuo conful confirmatus, Kemp, arn'puitracmoreuetufto ne quid detrimêd Refp. pariatur,admonctur.Tum tnuros urbis ac meenia inftaurat.Molem Ha^ driani(quæ hodie caftellû S.Angeli cognominariir)ica munit ac firmat, ut Ion go tempore poft Crelcentq arx uocaretur.Ocho imperator ira cocitus, copijs coadis urbem petit,eami^ longa obfidione cingit : $lt;C ad earn rédigit necefiita «0 tem,utPont.Rom.fameiinpulfus, patentibus portis Imperatorem reciperct. Intromiflus in urbê Imperator,loannem pfeudopontiKcem lède deturbat:oc« lisprimùm,dehincuita priuat,Gregorio reftituto. Crefeentium autem conftp Ieniexfugaretra(ftum,uiliiumentoauerlçimponiiubet, per urbem circuni duci,paulatimmembris detruncatis.Poftremo ante urbem ftirpêfus,milleuuP ntribus àmilitibus eft côfoflus.Gregorius, ut Cæfari Germanisép gratiiicare^ tutjamp;acerrimam de accepta à Komanis iniuria uindiclam reciperer, (cep ulci-fteretur,nouam fecit unà cum Cæfare Othone de eligendo à Germanis proce ribusrege fan(ftioncm,formulami^ aclegê creandi Imperatoris,uthec elediio petpetuô Germanis maneret,Sd utèfuo corpore Cæfarcm defignarêt: quæad ^0 J’ocufqpnoftrum æuum permanet.Nominarunt autem Cæfar amp;Pôtifex treis GfcmaniæantiftitesËccicfiafticos principcs,quosimperq Archicancellarios cfTeuolueruntzMoguntinu fcilicet,ut rebus Germanie:Colonienfem,ut Italie: 2cTreucrenfem,ut Galliæ præeflet,ac in qs ftia officia exercercnt.His quatuor luntadditi fcculares Principes, qui fua quoep munia Cæfari exhibent, ipfumtp dominûmundiellefatenturrSaxonum dux,uelutiProtofpatharius enfem prg ffitjfignifi'cans hune eftefontem iufticiæ: Marchto Brandenburgenfis cubicu lo proeft,5d uulgo Camerarius nûcupat:Comes Palatinus Rheni,dapifeirBo-beniiærex,pinccrna:corporis Cæiârei curam gerentes, A' quibus rex Romagt; norum elecftus,defignatus Cçrar,ac futurus Imperator dicitur.Penes quos ius 30 acarbitrium eft eligendi Regem,nequis fibi Impcraton'am dignitatem uelud hæreditariâ ucndicet,utolim.HancformulampofteaImperator Carolus z//z. inbullam auream,quæ hodie extat,redegit,acfingulafignificantius expreffit. Ferturhæcordinatioincidiffie in annum humanæ redemptionis millefimuni pnrnum;que Gallis plurimûm difplicuit,qui earn graui animo pertulerunt.V e rum quia ( ut paulo ante fcripfimus ) regium ftêma Caroli Magni defecerat in Ludouico Lotharij filio, regia dignitate in Hugonc Caputium translata, con^ tendere cum Germanis operæprecium non fuit. Ob odium itaque fantftionis creandi Cgfaris,Romanis Imperator inuifus,cùm iuraregni nbsp;nbsp;Ecclefiçad an*
tiquum ftatum reformate contendit,remiffius id agens in contemptum uenit:
40 fubito tumultu exorto,ac aliquot militibus occifis, in palado Cçfar obfidetur: fedinduftriaHenrici BaioariæducisHugonisitaliæ Marchionisfimulato pado eduduSjRoma difeedit. At uxor Crelcenti'j confulis fufpenfi, quæ forma eximia cuneftas ftaliæ mulieres fuperabar, fpeep regrtandi Imperatorem ad amorcm fui pellexeratjdifceftum eius iniquo animo tulit. Et quum reditum in Gcrmaniam maturantem uideret, chirothecis miro ingenio affabrefaeftis, ue* nenum infuiftè fertur uenefica mulier, amp;nbsp;Cæfari muneris loco dcdilTerquo pan latimintoxicatusac confumptus, inter remeandumin Italiaintertjt. Milites Gcrmani Imperatorium corpus cumimperq infignibus per Galliamin Gcrmaniam detulerunt, crebris Italorum incurfionibus laceiïid. Sedarmis uiam
50 fit)itutam præparantibus,ad Aquifgranum eft tandem perlatum, ac impcriali pompa honorificentiffimefepultum,nulloreli(fto hærede. SicOttoimpera-rordecimononoimperi] anno è medio fublatuseft, paternæauitaccpuirtutis a:mulus:qüi ChriftianapietateRempublicamiuuit et auxit.Viros eruditos
D iq amauit
-ocr page 358-;t8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N' î A N I
amaui'tplunmùm, 6ó excoluit : ingcnujs dafcfph'nis ccndigna ßlanalargitus» Nccminusreb'gfoniintêtus,antiqua tcmpla dirutareformauit. Monaftcritn»»‘ illudBauariæ Altach nomine ,fub Ärnulpho defolatum, reconcinnauit. Pr^' genfibus per legatum rogantibus,Theodagum facerdotem uirum dignum,ci: ab archiepifcopo Moguntino confecratum, antiftitem dcdit. Aemulis tarnen amp;nbsp;detradîoiibusnon caruit, qui rhythmis inceffere amp;nbsp;libellis infamiæ eûnotà re conati funtrqui circumferunturin ueteribus Annalibus,a quibus etiam Mi' rabilia mundi cognominatur.
Habuit autem uxorem Mariam de Arragonia, fœminam impudicam rilem,u!roium appetentilïimam.Quæ fecum babitu muliebri circumduxitiU' uenem, quo cum cogrediebatur quötidie ; quandoquidem pro cubiculariaii' tebatur. Quod cum innotuiiïet Imperatori, multis aftantibus PrincipibusiU' ueniscft fpoliatus ueftibus, amp;profcEminamafculusrepertus; uiuusdehinC combullus. SedSC Imperatrix cum fçpius uirospeteret quam peteretür,ama' tore fjo cxtinlt;flo,quum ab Imperarore ueniam meruiffet, in Italia circa Muti' nam comitem qucndam elegantiflïme formac, feduirum optimum,cœpitdc' perire, multiscp blanditijs conata eft eumin fuiamorem pcllicere. Cuiquutn aflentire nollet.falfis delationibus ab ea eft apud Cæfarem accufatus, Ód pcena capitis damnatus. Poft cuius mortem comitis uxormariti innocêtiam canden ti ferro perpurgauit. Qua re commotus Otto imperator,uiduam muleis bonis ac muneribus,quatuorinfuper caftris donauit; uxorem uero fuam exurifecit-Siccondignam recepitpetulantiffima ôdimpudiciffîma fceminajfuximpurif* fimæuitæmercedem. Excerpfimus hæc ex Othone Frifingenfi, Sigeberto, Abbate Vrfpergenfi, ÔC ex uetuftiftîmis Annalibqs incertorum amhorunijö^ Chronicis.Tetraftichon autem adijcientes:
]mpcrii normâm regnatidineßm rampait Seditio,regnu}n Tertius egit Otho. fullbus tribus,mde duces treis uddidit: ijs Rex Arbiter itn!iexus,fepttmus officio ejl.
Rcdcamüs ftunC uiciftim ad Graîcos împeratores, Bafilium qui lohanncm ÎZimifeen fequutus eft,cum fratre Conftantino defehbentes, Quanquain mùm Bafilius, dehinc Conftantinus regnarit.
BASiLIVS CAESAR^
F r N c r O lohanncZimifcelmperatore, imperium eftdê uolutum ad eos quiiurehçreditariofuccedebât,id cftadRo' W mani lunioris liberos: Bafjlium,qui uigefimum ætatis annum M impleuerat, ÔC Conftantinum,quifeptimum ÔC decimuntag^ P bat.VtercpregqsinfignibuseftpriusornatuSjUtfupràfcripn' mus. Sed omnis imperandipoteftas Bafilio ceffit: quiinpd' mis matrem ab exilio reuocauit.Sed fibi ab initio non confifùs,cubiculariofun
omnem Rcipub.adminiftrationê tradidiqeius præceptionibus aemonitisuc' luti pædagogo parens,SC in militaribus expeditionibus, amp;nbsp;in ciuilibus adîion* bus.Licetiplè Imperator natura effet impiger,non ut frater languidusô^effœ minatus.Vbiuero adolcuiqSCcotrahoftes uiêforfjspotitus eft,elatiorfaâus, familiaribus fefe formidabilem exhibuit,magis amas eorum metum quàm bc-neuolentiam.Ciuilem ritum ac confuetudinem corroboratam, no utlegûcon ditores feripferunt, fed pro fuo arbitriô ac fententia exequutus : ÔC legum pro* 5’ feftbribus A dicendi peritis non ufus, quum ipforum libros SC orationes can$ rem inutilem afpernaretur,indignisfcribendarum epiftolarum regiarum onus iniungens,quas ipfe fgpe dicftauit.Hos enim confilio adhibuit,ÔCrei‘umfeçrc'
tiorutn
-ocr page 359-B A s I L I V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;319
tiorum participes efFccit. Auan'ciæ ftudiofiffimuSjUtpote qxn ingentê aun' CO'» piam undtc^ ex çrarijs corrafît,amp; qugftum nouurri ex omnibus iibi fecit.Tum Geniep omnibus propruarrjs fuis adimplccis/cliqua fubterraneis cuntculis ror tuôfis l'nftar iabyn'nthi çffoflïs côdidit. Ârculas aût omnes preciofis lapilli's Slt; margaritis adi'mplçuit, paucis feruati's qui'bus purpura fuam QC ueftes regias, quûautoratores audiïet,autfefto aliqüointeielîèt,adornabat:reh'qua omm'a •iapenuiacebâtrecondica-Benf têpore eratuan'us animo amp;nbsp;diuerfus.Pacis te^ Poiecùm quietus effet,impen'ofioriram oceuimt,Ôdfecuretinuit,quoadopoc tunùas effet effundendi,tum dcprompfîtQédelinquètibus gram's fmt.Anima *? utro cum effet conftanti SC foltdo, femeJ décréta baud facile mutauit, ob id in--dignationê concipiës contra aliquos minime reconciliatus eft,necp facile remt fitifedimpiacabilis remanfit. Hæc de moribus, nunc de geftis eius loquemur.; Principatûitaqjfuum àbello ciuiliaufpicatus eft. Nâ Bardas Sclerus quôd iri •^énjilitari effet prefi:antiiïîmus,à cunÆs ob uirtutê adamatus, Oriêtis prætor, fifpedîus eft Cgfariuifus de affelt;flatoimperio. Cui monachus quidâ fpeni in* ’fdt niud acquirêdi ex uifione qua in fomnis uifu5 Sclerû cuidarn mulieri alte ^fdentiaccedere,amp;ab eafcuticam rcgiain acciperemanibus:quod pro fuo ca pfa interpretatus eft imperium portendere, cùm potius diuinam iram figni* quot;‘^3ret,obrcbellionem ô^iànguinis ciuium emiff onem.Ob id Imperator earn äßimaduerteret Sclèrû fîlium è Conftantinopoli euocalîe, praefedfura Orient exuitjSCducêMefopotamie conftituit.Quo maxime pcrturbatus,principa tuniillûaccipiens aperte defecit, amp;nbsp;nihil cundtatus tyrânidemarripuit.Âc pri nium regis diademate cindlus,purpurea calceamêta pedibus innexuit, affum* ptisfocijs regibus Amydis,quos fua lingua Amyras uoc3nr,2lt; Martyropolis, ^i^fpipfos Arabas:à quibus Imperator falutatus, omnium ftudio atqjcura pe* *^itniascollegit,qscpadiutus contra Byzantium exercitum bona fpemouit.lm Perator cum fratre id intelligens,quicquid erat exercirus regq,cuius dux fum-•nusPftriis-Phocæ fpadoerat,contrarebelJemmifitSclcrum. SedanteaNi* komedie antirt CS IcgatusCçian'sSclerum perfuadere conaturtyrannidêdepo î® l'îrc.Ciii comonffratis coccineis calceamêtis:ïmpQflibiIe(inquic)femelds ingt; facile abijccre. Atep ideo neceflârio ad pugnam utrincp accinguntur a* bes, Et cùm iuxta Liparan,quae amp;nbsp;Ltcandon uocata eft,aliquandiu fimul com flixifrent,regr) ftrenuè obffiterunt: poftinfugâ uerfi bona pars eorûinterfecla cft,amp;abhoftibus caftra direptafunt. Deinde RLomandû populofam urbe ex stceflîone incolaru Sclerus occupans,pecuniæ uim haud fane exiguâ adfe co U3xit,deHcientibus plerif^,defalutercgûfratfum defpcrantibus. Ob id Pro ioiieftiariusLeo eu omni poteftate,ut olim apud ueteres Romanos didlator al ’■cgibusmittitur: quiprimùm poUicitationibus öd precio defertorcsàSclero auellere tentauit. Qiiod ubi non iuccefli't, nodle Sclerum obruit, Sd eius exer* T® citum tnultis locis aggrelfus, öd diuerfum rapuit, multos^ captiuos abduxif, miiltosoccidit. Q.uo metu perculfi quiamiciffmiapud Sclerûfucrunr, tyranntim deferûtjôdad Protoueftiarij caftrafeconferunt. Sclerusillimox obuiamt mittitmagiftrum Michaeleßurtzen,ÖdRomanum patriciumZarmicen,cuin exercitu,quem uicir,fugauitcp.Tum ipfe cum uniuerfo exercirumanus cüLe, oneconferens,uicftoria potitus eft: dux Petrus interfedfus, Protoueftiarius ca ptus. Qriauidioriares^Scleri elatae, res uerofratrum in defpeiationem adtæx potiflimum quod nauali exercitu Sclerus præpollerer.CubicuIavius tarnen rq gisinftaurata clafle, pugnanaualiSeien' claftem diffipauffÖd certaminc uicin Etquu in Bythiniae metropolim Nicean (ubi erat Eroticus ille) ueniffet,fame 5° ptrobfidionêenecari oppidanos ftatuês,miro aftueft deceptus.Nam frumë* torn granis fubftrauit copia arene,ut maximi acerui iudicarentur, captiuis co* pfâhancfrumëtorû oftentas.Quacalliditate facile impetrauit ab hofte,utipfe cum fuis quo uellet,libéré abiret.Milites itaej cû ad Megalopolim abduxiffet, D ütj Scle*
-ocr page 360-JÎO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N Ta N I
Scieras fefe dcccptum indignatus, adByzantiumûermararain'r. Cubiculan* us forranam Seien nimiam exhorrefcens,Phocam Bardam ab exilio reuocat, iuramêro horribili âftn'ngit,ne unquam regno inhiare,néue contra reges quic quani inolïri aut tyranntdemaffelt;fîareuelit. Cæten's tarnen magiftratibus oni nibus præfîçit, ÔC digm'tatemagiftrt honorât jubertim illi pecunias fubmin^. ftrans,omne bellum contra Sclerum illi demartdat. C^iiodubi Sclerus aniniad iiertitjCum digno duce fibi rem fore certiens, etrea Amon'um uterej dux cum fuis ancipin Marte pugnarût.Tandem fingulan certamine côgredi, defum ma rerum depugnarc llatuerunt. Cùm itaep Sclcrus prior enfe ftricîîo in PhO' cam irrueret, quiitflû declinabatadeô, ut fummo mucrone eqin quo Phocas i’ uchcbatur,aurem fcn'ret atep abfctndcrer : is rurfus malleo caput Scleri uerbc' rauît,ut uerhgine occupatuSjCollo equi incumbcreqcraorêcp euomeret. Ab' dudîus l'tacp ad putcu,ut refocillaretur,ô(f cruor abft-ergerctur, equus eius, qui
°’’^’^'^^®j^*'^*’^^^l^ôrefaltabûdus,peruC' ni tin excrcitû, l'uba fanguine defœdata, à militibus fuis agnitus : qui rati uiiffô ac cæfunijin fugam uertuntur.Qiios Phocas infcqucs,pârtim cep ƒ f, parti'm oC cidit,multïuerô opprefTifunt inter Ce. ItaqpSclerusfuis dcftitutus, cûreli'qius adChcfrocnBabyloniumaufugit:cutmoxrexlegatum mifit,iprumadhorta' tus,ne tyrânidis anc(flatorem,et qui contra fuû principem arma fumpfiflet,aC' ciperet. Attulit quoqj nuncius ille literas ad Sclerum amp;nbsp;luos, manu regis fub' ’’ fcriptas,rcrû omnium obliuionem pollicentes,fi ab incepto dcfîftere uelinf,ct regideinceps parere.Has ut uiditBabylonius, SC Sclerum SClegatScuftodix tradidir:amp; ita dcfedfio Scleri defi]r,fed non penitus extintfîa efl. Nam occupé to Bafilio Impcratore in bello Bulgarorû, de quo paulo pôft loquemur, cùm obfidionem Sardicæ,quæTriaditza alio nomine dicitur,pararer,pofttergum rclinquens magiftrum Leonem Meliffènum: Conto Stephanus domeiheus Occidentalium copiaram,ueritusfires profperèregi cederent,neSCipfeamp;a' lij duces nullo honorehaberentur, cùm perferesbcllicasrextracQare nolT^f’ Nam Bulgarorum regiones ingrcirus,omnes duces domi reliquit, cumnuHu re communicata,quam moliebatur. Conto Stephanus itatj regium conatSiu 3* fringcre,etimpetum interciperemeditatuSjMeliflenum tyrannidem affecîlafe falfô mentitunatep ideo régi côfulit,ut Byzantium acceleret, ncc rem différât, necregnum amittat,rcxperturbatus,rcditum populo indicit. Subitum hûcùi fcelTum Bulgarorû princeps Samuel,quo cum rem habebat, exmontanisrcg* onibus à longe contemplatus, quandoquidem cominus congredinon aud^' bat, ratus metu hoc fieri, Romanos perfequitur, ex infperato omnes pertut' bat,fugarlt;^:caffriscp potitus,ÔC Auguftali prgtorio,aclmperij infîgnibus.Re^ uix Philippopolim incolumisfuga peruenit, illiccpMcli(renû,harum rciûom niûinfcium,repcriti Ob id in Conto Stephanû excanduit, animo ira^ incêfus folio cxiluitjCrinc^ arreptû SC barba folo afflixit.Quod ceteri côfpicati duces Romani,régi ira ri (unt,quôd eos nèqî eôfi! q participes faccrer,nccp rebus fuis fecrctis adhiberer.fed infolenter incumberet, fperantesres omneis régiMan' drabiih more fucccdcre,ut in Græcô pfouerbio dicitur. Congregati itaquein Charriano,PhocæBardædiademaimponunt, SClmpcratoremfalutant:quod omnibus defertoribiis placuit,acprofügis. Ea têpeftateSclerusBabylonede' ] tcntus,citra fpem euftodia elabitur.Nam Perfarum regno aSarraceniseuato' to,uir quidam Pcrfa,lnagrosnominc,diôis Perlas demulcensperfuadetjUta fei uiruteSarracenorum deficiant,fecB duce arma contraSarracenos fumant. Sæpius aût Chofroes Perils prçlio occurrir,lemper tarnen uidlus abtjt.Qyant ob rem dcfpcrationc(utfit)àRomanis euftodia dccentis,opëconfiIiumcBpel’ tir,ex carccre cos liberans.Sclerum in primis rogar,ne offenfæ memor,de bel' h ratione libéré dicat quid fentiat.Qui in primis bellum difïûadet,cuius exitus temper incertus eft,SedBabylontoinftante,utpoteuindldae cupido,tandem annuit,
-ocr page 361-B A s I L I V 5 C AE S A R.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jii
aniiuit, p.romittens fe foh's cuni Romanis bellum obiturum. Nam plus tribus milibuSjCrgaftulis decinebantunqui omnes edudli S)C armati, Sclero duce pig--linm cum Perfis inierûr, ac deuicerunt. Redeuntes CHofroen tanquâ Barbara declinarunt,uincula timentes,quæ prius expert! fuerant,at(^ ideo fefe fugç co miferunt. Qtios Chofroes magna hominum multitudinefubfequutus,partiiTi occiditjpartim obruit,plerifcp uiriliter pugnantibus ÔC occumbentibus. Scle^ nis autem amp;nbsp;qui cum eo erant, limites Romani imperij attigerunr. Qui audP ens PhOcäm regem creatum,ÔL tyrannidepotitum, ad eumanhelabat, ut par^ ticeps amp;nbsp;belli principatus effet : diélæ inter eos conditiones, ut imperium ,(j regionum, ciuitatum, amp;nbsp;gentium penes Phocam remaneret, fi optata confè^ quereatur. Sclero uero attributa eft Antiochia,Cœlofyria,Phoenicia amp;nbsp;Palæx ftina cum Mefopotamia.Hæc patflaiureiurando fandîè confirmata funt, Scle^ ïusijsfiJenSjfead Phocam confert: qui eum mox regio infigni priuauitôdlTa-' l5itu,accuftodiæmancipat,exercitum eius arripiens, ut robuftior ad tyrannie democcupandamfieret. Qiiodfuturumfibicùm augurareturSclcrus, Ro^ ■Banum filium clanculum, ut ultrô ad regem reuerteretur, adhortatus eft, alP quam fibi exinfortunio falutê quærens. qui benigne ab Imperatore acceptas^ dignitatecohoneftatus eft. Phocas uerô dein partem excrcitus fub patricio Delphina mittit Chryfopolim, ipfe cum reliqua manu abtjt Abydum îo ucrfus.Confeftim aducnitrex cum genteadRoxolanorûCuramone,ad Blan detnifum principem ob Annam eiusfôrorem, quem ibciumfîbiadhibuit, ac bcilchoftê fuperauitjDelphinancaptum cruce fuftulit.Poftea Abydum abijc cû fratre Confiantino.Et cùm utrinc^ acies in exercitu ftarent ordinatæ hoftP fiter,ac BaGlius copias fuas circûiens,cohortaretur utftrenuè pugnarent, Pho cas equo ccleri,freno«qp laxato in eum irruit, fperans eum inopinatû occidere, bine facile ipfe uiefior euaderet.Sed multo aliter eucnit.nâ haud longe à fuis pfogreffuSjCquo delapfus,corruit,cùm in colle quodâ equus eius caderet con ftctnatus.Ipfe humi tradiusjletali uulnere cefus,obtjt: cuius interitum fibi Coti ftantinusrex adfcripfit,licet quidam eius corpus inoffenfum repertum tradât, 30 Nonnulli uerô feribunt uenenum a Bafilio fubornatum, quod eius pocillator Phocae tradidit,precio corruptus, quô interijffe putant. Mortuo itaep Phoca Barda,exercitus eius diuulfus eft,pars eius interfeefta, pars uiua capta, detentt Pw regts arbitrio puniti funt.Nam multo aufterior anteafuit,in omnes fufpi ciofiiSjSciræ inexorabilis fuit,cunlt;ftos times. Ob id etiam cubiculario fuo,qui prias oninia gubernabât infeftus, ab adminiftratione rerum publicarû ipfum amouit,utdomi inglorius otiaretur;hinc exulemfecit,ôd eius atfta refeidit. Ae diticaciab eo templi plurima fuftulit,eius domos ac agros diripuit: unde quaft ’nfamiçnota confpcrfus,membris defecit,ac miferè diem fuum obijt.Hinc Im perator illo amoto, cognouit tandem quibus curis regni adminiftratio ege-40 '■ct.moxregium luxum contempfit, fplcdido ueftitu abftinuit, omnes uolu ptates abiecit: licet prius regia affluentia deletftatus, nonnunquam amore ca-pcretur,ludis^ 5C feftiuitatibus ac cæteris delicijs obledaretur. Vbi tame ad^ miniftrationem regni fufcepit,comunicatisimperqinfignibus cum fratrelan-ccariosillihaud ualdeftrenuos adhibuit. Qiiodille facile tulit,uita fefe mollio rc oblecftans, ac delicioia:uenationibus^ deditus, inter æquales nutriebatur» Sclerus Phoca mortuo,carcere liberatus,iterum tyrannidem affeeftauit. quem ^cxliteris ut ab huiufmodi uecordiadefifterct,admonuit,nefemper author eff •cftiellorum inteftinorum, amp;nbsp;terram fanguineipargeret Chriftianorum. Se.* itaquè confeôlus amp;nbsp;uertiginofus, monitis acquiefeit regis, amp;nbsp;fefe illi tra* 5° diturus ad regis tentorium ducitur tremebundus fenex, fed corpore procero 2cprægrandi. Quem ubi rex afpexit inter duosfirmatum àc obambulantem: Bcce ( inquit ) quem timueram, nutabundus adducitur ôd cæcutiens. Cæte* •■ömubiafpexitpurpurea calceamentaScleri(reliquumenim omnem impe* tatorium
-ocr page 362-3ÎÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N 1
raton’iîm ornatum abi’ccerat)oculos continuo aucrtit,nec ilium alloqui di'gn^ tus,quoad cxucrct EgrcfTus itacp cœnâ, calceos abi'ecinô^ itcrûingreflùs/^' gem occurrentem fibi SC aflbi gentem utdit: quem dextra primum,hincnie^' îa dignatus cft. HmcCuropalatæ honore ornatus eft.Etita Selen'tyrannislt;J^ fijt.Q.ui cum fequuti fueranf,benignè à rege fufcepti funt: quibus polTeflî'ones St opes acquifKas,£C fimul dignitares libéré dtmifit.Et ita bellis inteftinis lib^ ratuSjSC curis defcclionum exoneratus,ab bella fe externa abhibuit. Erât mortem Impcratoris Ioannis Zimifeçquatuor fratres,quircgnum Bulga*'®'''* inter fc partiuerût,Dauid,Moyfes,Aaron,ÔC Samuel,qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocaba^
tur,quôd filij erât cuiufdam apud eos Celebris à Cæiâns nomine dilt;5li. Etem”’ i® ij foli ex regia profàpia reliqui fuerunt,unico Petri lîlio reliSlo,Romano uid^' licet,qui exeeflus erat. Qiiatuor porró fratrum Comitopolon Dauid breui die obijt. Moyfes uero Serras obfidens, lapidis ilt;5lu pertjt Jpfum ueró AaronSa' muel uita priuauit, ut fibi foli regnum uendicaret: unico tantum filio fiipet®* te,qui binominis fuiqAladislaus Iohannes.Bulgarorum itaque principals la uno Samuele conftitutus fuit. Qiii Romanis coptjs ciuili dilfenfioncimpcdi' tisjoccafionem naeff us, Romani imp en'j Occidentales regiones omnes obi' uirinon folum deprtedandiftudio, uerum etiam loca ciuitates'qucfubigendi' Cum autem Bafilius exiret ad ipfum repellendum,amp; fubito difcederet( prà Icripfimus)Barbarus late omnes regiones euaftauit.Cotra queminThi'3' ciam exrjt Imperator, SC in Theflalonicam profedus eft, relitfîo illic uno date cxinfignioribus cum magno cxcrcitu,utobftaretSamuelis excurrionibus.ßy %3ntium deinde reuertitur. Si in Iberiam uadit: ubifratremDauidisCurop^' latæ Georgium interioris Iberiæ ducem coftituitiSC ut fuis contentas uinef^f’ alijs ereptis principatibus.filiocpillius obfideacccpto,inPhceniciam pcrrtidf' EtTripohsducem,0C Damafti, ÔCTyri, ÔCBcrytiæ, per paefta Antiochi^e^d Daphnen irruêtes,6C loca fub ca diripiêtes repreftît, SC feruituti Romanaef‘1’' effc coegit, acceptis^ ex eis obfidibus reuerftis eft. Samueli aût Bulgare noi^ folûThraciam Si Macedonia depopulanti,fed ÔCGrçciâatq^ipfam Pelopo^e fum flâmis ferroep uaftanti,rex obuiâ mifit magiftruNicephorum CæliûOtet dentis duce, qui iuxta Sperchiumfluuiû (ubi eregionèSamuel caftrahabuiQ exercitûlocauit.Erataûtfluuius pluuia ault;ftus,SCob hocinnauigabilis. Ch’®' circa Samuel Romanorû contra feconatum irrifitacfpreuit. Cùm autênod^ uado querito,mcabilis fluuius eftet inuentus,nil taie fufpicante Samuele, citus tradu(ftus,caftra Bulgaroru obruit. Samuel ÔCfilius eius uulnerati, captt fuiirent,nifi cadaueribus cæforû fefeimmifcuiflent,6C deinde aufugiflcnt. Po^ ftca rex fuperueniens,in Sardica arces fubuertit, magnâ Perfchlauâ ac minof^ cepiqBorrœacpei tradita eft, Drobomero ad Romanos déficiente. ComliH' perator Budinonobfidet,Samuelrefumptis uiribus, Adrianopolim cofefi’quot;} inuadit.Er cùm foris nundinales celebrarentur feriæ, merces omnes in pfæda p auexif,magnacaptiuorumabdult;ftamultitudine. Quemfubfequutusrex, iedo fluuio Axio.inopinantem obruit, tentorium Samuelis ôCcaftraBulga' rorum diripuit, multis caefis ac captis. Samuele autem fuga elapfo,Imperator Conftantinopolim reuerfus,nouam exaeftionem à potenribus, rerum confum ptarum fcilicet cxpeniàs (quod Allegangium uocabatur) decrcuitimultisfin f tr à orantibus,ÔC ipfo etiam patriarcha rogante,ne id faceret.Scd inexorabilis fuiqurpote ex crebris iâuicftorfis elatior fa(ftus,cuntftos defpexif,6C fefeinnjii 1 cm exhibuit.Prçfes Aegypti fub id têpus rupto fœdere,contra Romanos te* phirn in Hierofolymis,in quo Chrifti monumentû eft,diripuit, fimul cûmor.a Itcrqsquæillicfunt. finperatorautemoccupabaturcumBulgaris,quorScer/jo ram depopulabat.Etcùm Samuel Romanis coptjs refifterenô pofter.foßisSi: îo.quot;is anguftis ac munitioibus fefeinclufit,magnisadhibitis cuftodîis.Cûitacp Imperator fruftrà fepé munitionê expugnare conaretur,mifit ducê qui a tergo
-ocr page 363-o T H O T E R T I V S.
perloca montana clàm munttioncm frangeret.Qiio^^ confpicat« Bulgari,abie disarmiSjfoluni quo paóro mortem effugerent méditantes, trucidantur,capi-s unturcpjSamueleaufugienre. Captiui quindecimmilfaaddu(fîi,omncs excçcà ti funtjUno e fîngulis cêturijs relicflô monoculo , qui reliques ducerct : dehinc omnesiuflîtad propria reuertû Quos cùm Samuel uidiflet,rhinimefui copos, uertiginé correptus,SC animo defieiens,humi procidit. Paululum poft ad feré uerfuSjftomachi dolore correptus obqt tertio dicjœdo fpciftaculo confterna tuSjUnico relidto filio Gabriele,qui amp;C Romanus dicebatur.Quèm nondû an* num regnando implentem,filins Aaron patruiipßusVladisIaüs loanncs inter iQ fecit.Sedantequâ occumberet,dümImperator deferta pcragraret,arces ÔCmù nitiones expugrtaret Bulgarorum,milTis nuncijs ad regem,lèruitutcrri pollicè turliteris.Qiiæ priufquam régi oblatæ funr,Ôd Imperatori prtelc(ftç,ab Vladis bo ipfum interfedum ab alijs intclligit.ltaqj indignatus rex, Bulgarorû regio nes dcprgdatur,urbes dC arces ni diripit, muftis praeftâtib us uiris e Bulgaris ad ipfum deh'cicntibus,plcrilq} etiâ trucidatis,pleriflt;^ captis. Vladislaus lôannes ßulgarorum princeps,contra Dyrràchium tnouir,5C obfidione ccpiqtribuscp penéannisoccupauitnegetum Adrianopolirefidentc. Ad quem e Bulgaris 4 luftves aliquot accefterunt, dedentes oppida QC arces circiter quinœ trigin* ^3.Conuolabant ad eû ÔC alij Barbari feîe dedentes. Vxor præterca Ioannis V* :c bdislai Maria,præmiftb Bulgarorum epifeopo David,tandem ad regem cum
ftxßliabus amp;nbsp;tribus mafeulis peruenit. Nam alfj tres ftltj fugitivi inmontibvs! ^vantes,tandem ui coa(fti,addu(fti funt.E quibus Prun'artum,ùnüm ex illis frà ^ibus,magiftri dignitate decorauir,rcliquos patricios fecit. Subaeftà iraqî uni* nerfaßulgaria,arccs nonnullas comeatu præfidijs ftrmavit. Ipfe Athenas fe ftcôtulit,làcrificio Deiparæ uirgini gratias agens,SC preciofa donaria tcmplö ’'dinqucns.Rcdqt deinde Conftantinopolim,urbium principcm,cum trium* phOjUera corona leu diadematecimftus. Vulgus tupliam nominat, quam ty* phenuocartt alipquodfuperbosfaciateos qui ipfam geftitant. Procedens in*
ufcp ad diuac Sophiæ templum,ubi gratias Deo egit. lllic pattiaf cha muftis ''Cgcmorauit,ut Allagangium tributu, quod prius pollicitus erat fi Bulgares uinceret,auferretacdeleret,nonimpetrauit,Sub iugumitac^Romanorû But gaha miflàjfuccubuerunt dé genres Chorbatôrum,amp; qui ctiam Sirmium babi tînePoft hpc contra Abalgiam réx cxercitum duxir,quod eius dux Georgius fodus uiolaflet. Qui cùm illic eftet,defccêre à tergo Chiphias dé Nicepborus bardat filius patricij. Celeritertamcborum defedno extinefta cft,interHciente Chephia Phocam: fed dé quiuintftus Conftantinopólirn eft dclatus. Imperà* torhuiufmodi cura exutus,confligit cum Abafgisiacri^ pugna fa dla,mufti u* trincp cecidcrunt,ô^ æqualc aliquandiu dé anceps prælium mit. Rurlum initô pfælio,uincuntRomani. Abalgorum duxGeorgius fugitifed datofilio Pan* (0 cratio obfide,pa(fta recepit, ut cuicunqj uellent région! imperator præfîcere*
tur. Sic funtij populi fubatfti : cogitâuit dé in Ciliciam mouerc exercitum, fed resnoneftfortitaeffccftum. lam eniminextremam fcnecftutém uergcbat,5C morbis continuis affligebatur. Qiiibus mox dcfecit, cùm uixilTct annos duos fupra feptuaginta,regnaftètautem per feanhum quinquaginta duos. Etcnirn antereliquum tempus cum patrercgnauit,poft cumPhoca,ac poftrcmo cuiit
ZimifcCjUt latiflîmè Zonaras in fua hiftoria tradit. Sed fubiungamus dé eius fratrem Conftantinum,quem poft fe fucceflbrem reliquit,
- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G O
-ocr page 364-3X4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O’ A N. C V S P I N I A N I
' CÓNSTANTINVS CAESAR^
O s T N TI N r S Bafilio fratri mortuo in imperio fut* ceffît,eo paulo quidê iunior,fed moribus adeô .remiffîs,ut per fummâignauiamô^luxuriam,regnum turpifiîmêadminiiha ret, focors penïtuSjSC uitae ociofæ.Nüiil enfm publicariim-re' rum cum eo Bafilius comunicauerat,necparti'cipcmadinmi ____SJ ftrationumhabuit.Impen'oitacppotttuSjadeófegm's erat,ut eadem qua prius uïta uiueret, alqs onus gerendarum rerum iniungens, impro bis fcilicct amp;nbsp;apprime Barbahs,non probatis ac generofis uiris,aut qui facutiquot; p dia ac ingcnio caeteris prçftarcnt.Barbara efn mancipia circum fehabuit, qux coparauiqöC hinc cuirauit:quos cubicularios ód concubines feciqac dignitati busethonoribus,principatibus^collocuplctauitJnhosliberalisfuit,innume ras illis fuggerens pecunias,cùm in alios pareus effet amp;nbsp;fordidus,ipfe totus uo luptacibus dcdituSjgulæ amp;nbsp;Veneri obnoxius, uenationi mancipatus.ludosac tbearra ad infania amplexus. Præceps iniram fuit,qua produxit: non ut frater irafcebatur,cum facilèalio uteret,amp; in multos puniret aten excruciaretPltl res exertis oculis uifu priuauiqratus leuiore pœna eos afFecifle,qua illos inuti* les prórfus Si ineptos reddidit ad agendum quiequam.. Porro ftatura ÔC mole corporis fuit prægrandi,mêbris robuftis, fed animo timido. Hinc maluic Bar 30 barorû hoftium motus donisfedare,^ ferro amp;nbsp;armis compelccre.Subditcsfa cilifufpicionepuniuit, ôôdelatoribusaures fineiudicio præbuit: liberalitate abufus,qua iniquis gratificabatur.Sub eo Patzinaeæ Scythia? populi îftro tra' I jc(ff:o,magnâ Bulgaria: parte depopulati ffint. Qiiibus occurrebat Conftantb nus Diogenes Sirmt) dux,Bulgaria?cp princeps,qui eos abegit, ac ut quiefee* rent edocuit. Et cùm Bulgartjtributary fub Bafilio faeffi effent. Sibiennio tri* buta nonpendiffèntjdurilfimèfuntfub illo,amp; citramifericordiam exacHa.Erat turn caritas in uniuerfo regno,qua pauperes corruerunt plures.Circa id tepus claffem Agarenoru contra Cycladasinfulas enauigantem, Sami præfedusde bcllauit, nauibus duodccim captis,altjs (parfim fugatis. Duxit uxorê iuuenis, p Aliptj admodûlocupletis uiri nlia:ex qua tres lufeepit filiolas, Eudocia,Thco dora,Si Zoen : quae in regia enutriebant, defundla ma tre, E quibus grandiot natuEudocia,pcftilentimorbo pulchritudine corporis amiffa,uolensDcoclt;’ fecrata eft.Rcliquæ duæ apud fratrê manferunt,iam impcrantem,fegnê Si ne^ gligentemiqui nullam honoris ration? illarum tum habuit. Sed cum feniogr^ ui confltdlaret,tabo confe(ffus,de fucceffbre Impertj cogitauit. Conftituebat itaqj Conftantinum Dalaffenum patricium cûunanliafacere generum Sihx redem, mittit^ in regionem Armeniorum illicmanfionem faeffurum. Sedillo nondum profedo,mutat fententiS Imperator, amp;nbsp;alium quendam uirumdar^ gencre,0d 111 u ft ri natu familia e Senatu elegit generû Si haeredem, RomanuW ^0 Argyropolû.Sedhuicob,ftabatadoptationi,quôdpræclarusilleuirconfueW dine cum quadam habuit foemina,qua deperibat.Hanc ut ab eo auelleret,hoc comentus eftimperatoniram alperâôduiolcntam contra illufimulaqS^lidlo' res qui ad fuppliciuilium trahantmittit. Qid’pfiusdomSuiolenteringrjfl»’’® u,concubinam rapiunt,6lt;^ coma abfcindunt,ac domo eîjciunt.Hæc comeb' tum ignorans,coma defeda aliud uitae genus fponte elegit, nigro indumento circundata.Romanus uero ad regiam duclus,quafi iam paffiirus morte, uenP am rogatjSC fupplex Imperatoris gcnibus aduoluit. Quam non concedit^i» unä è filiabus fumatûxorê.Iunior natu Imperatoris filiaaudiens concubinSno lente Si inuitâ à Ie diuulfam illius coniugiû renuit. Altera eius fororZoc huc 5« maritû accipit.Sic Cgiàr eft pronunciatus Romanus.Argyropolus.Conftanti nus uero triduo poft eft mortuus,feptuagenario maioncùm annos imperaflet tres,uno menfe minus.Hçc ex Zonara, redeundu eft itatç nunc iterû manos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HENK*''
-ocr page 365-H E N R I C V s S E C V N D V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;325
henricvs romand impgt;- bava=
. RIAE DVX SANCTVS H VN-
G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M P O S T O L f'
'quot;TONE, /zz,dcfiincT:o,cùmiamiuxraeiïisconftjfutioncm, Si. formulam Grcgon'j Ponr. Max» ab clcCroribus CæfarSC Romanorum rcxforetdigêdus,omnium pcnèuotainhune Henneum Bauanæ diicem mclmarunr.Solus Heiibertus Co lonicnfjû archiepifeopus, à cuius ore plencp pcndcbant,huic ______ contrarius,infigma rcgni iti tcnuit : à quo htc uiolenter, quafi ad feiure hereditan'o pertinerent,cxtorlit.Fuit cnim hic Henricus hhus Henri ciducis Bauariæ,dicfîi cognomento Hczelo,qnod patria lingua per diminua onem fonatHenriculus,à corporis ftatura Qiii ei at genftus ex Henrico Rixo fOjdidîofratre primi Ottonis. Nam cùm Otto Magnus fratriHêrico, quod ^dperiusfcripfimus, Adalheidim lîliam Arnolphi Mali ducis Bauariæ, qui fi» Itjs caruit, uxorem dedilïêt, exea fortituseft ducatum Bauaria:,SC genuit Hcnn'cutn Hezclonem.QiiiexBerthafiliaducis Lotharjngtæ,huncnoiî:rum Henricum fultulitrprincipcm illuftrem, ÔC moribus ac uitæ (anefiimonia prægt;-fbrum. Qiiiliterarum ftudio oblecflabatur ad fobrictatem, à teneris in ijs edu fatusin oppido SaxoniæHildesheym, ubi pôftEpifcopatum inftituit, dona-ccnlîbus decorauir.Poftquârcx Romanorum cft defignatus, Henri* ctiniMarchïonê, aliosep fibi rebelles comparato exercitu reddidit obediêtes» (juorundam autem aliorum Principum animis fibi conciliatis,concordiani fclt; dt:acà Vuilligifo Mogûtino archiepifeopo inungitur.Dehincquofdam regii losgentilium,qui uulgo yuindi,ànoftrisSclauidicuntur,in GermaniainterP onhabitanteSjtributarios fecir.BoliHaum etiamBoemiam pofhdcnrem,cum onintSclauoium gentefubiugauit, amp;nbsp;fimiliter Poloniam debellauit, accepto gladio S. Adi iani martyris, qui longo tempore in loco cui nomen eft: Vuald* laerch,alfcruabatur. Hoftes terribiliterperfequurus eft:, diuino numinc coope JO rante(uifi cnimfunt diui martyres Georgius, Laurentius ÔC Adrianus,exerct tumfuum antccedere,amp;Cuneos hoftium diftipare) Vickis iracp Barban's, quæ fituræpaciprodeftc potcrant, firma padioneft:abiliuit:Deo*Optimo Maxi* roogracias, ucluti Chriftianilfimum regem decuit, egit, Epifeopatus Merfe-tiurgenfem,Madcburgcnfein, Miihenkm, Sé paulo póft Argentinenfem, qui inciirfione Barbarorum cuaftatifucrant,auxitamp; locupletauit,redditibus(^ fiisdenuo ditauiqac etiam aedifietjs collapfis renouauit,amp; in priftinum digni* tatisgradam pontificalem multis additis ornamentis reftituit.Poloniam,Boe miaiTi,amp;Morauiam tributarias fecit. Ciim itaqj pacatis hoftibus Deo pacem fibilargiente tranquilledegerer,finetamenprolc(nam ccelibcm caftaciirri 40 coniiige uitam duxit)prudenti confilio habito,cum aft'enfu coniugis fug caftif fimæ, Deum omnium bonorum datorem hæredem fuum inftitucre decreuit, cumfilrjscareret. Et in Babcnberga nobilem epifeopatum in honore ianefto* rum apoftolorum Petri Sé Pauli, aediui martyris Gcorgq erexit, prædioruiri diuitijsSComniornatusdecore copiofiftîmèditauit, fancftæqîRomanæcccle fix tradiditiunde Sé à multis pontificibus eft pr{uilegqs,libertatibus, ac pracro gatiuisdocatus,quemadmodum diplomata pontificum lohannis,qui prgfens obhonorcm Imperatoris peragrauit Germaniam, Sé Babenbcrgam adijt, Cie mentis /1. Damaft, Leonis r x. quietiam fua præfentia banc epifcopalem fe* demcondecorauit. Vnde pfiflimus Imperatorinftituit, utquotannis albus e* 50 quus phaleris adornatus Romano præfuli, tanquam huius fedis defenfori, ab cpifcopomittatur.Adiecitautem Imperator amp;nbsp;duo monaftcria à dextris Sé ft* niftris, que funditus extruxit, alterum in honore S.Stephani protomartyris,al terumuero S. Michaelis amp;:Benedicfti. OiigdonarijSjCenfibus SC prgdijs dira-
E uitjUt
-ocr page 366-»I
’ I o A N. C V s P I N I A N ï
Ulf,Ut Deo continuo pfalïerent 6C preces funderent. Non ut uélutf potcifag^ uan in lanbuli's ucntn SC peni feruirent.Voluit cnim clcmêtinïmus ImpeiaW*'» Ut hic cpifcopus cum fuis fubditis incurfionesßarbarorum arceret/aCerdotes acreligiofos in rcgulari uita cuftodirer,amp;ueluri bonus paflor uigilarct.Inuide bar afit omnibus acQibus Imperaroris Bruno frater illius, Auguftenfis antifteS’ Qiii pofuit illi aduerfitates ac iniurias intulif, alioscp qui illi inferrent e^' citauic. SororcminfuperGifelanijdequa paulo póft,adhortatus,ncfinerctpa trimonium fuum diftrahi,quodciusfilio Henrico regideberetur, multaconv ïTienrus in dcrraifiioncin pqfîimi Imperaroris. Qui uindidîæ non cupidus.pi^ tare ipfum placate ftuduit. T andern à Deo correptus,SC no drum a uifione tef' rKUS,qua membrorumufum amifir,pofiris machinationibus SC occultis con» lijs mails animum mutauit, fundationê Babenbergenfis epifcopatus,totpon' tificum litcris firma ram,in fuo iure permifit. Augulfæin æde S. Maurittj àfee^ trudîafcpultus. InfeftauitSCfiuncpienrilTimûImperatoremTheodericus f«' ter uxoris fuæ Chunegundis,qui ci rebellauicEt cùm dux MofellanorûTheo dericus, pofi fratrem fuum Alberonem dato epifeopatu Metenfium filiofu“’ adhuc puero,turorcm ei fubftituiiïèt ipfum Theodericum,qui puero urbecX' clufo SV epifeopatu ufurpato,pcrperammulta gefi'ir,bcllo uirfîum capit.Tuifl Henricus rex urbem Metis obfidecqua pencdefolara, randem pacem firmaf)
Adalberonem epifeopum conftiruir. Gifelaforor Henrici régis erat ea rem ’’ peftarc omnium formofilfi'ma, cuius pulchrirudinem omnes principes ualdc admirari funtea rcmpeftare.Hancfibiin uxorem expetiuitHungarorumrex, fpccicilfius caprusiquam per nuncios Scpitflorcs excellentilïimam efieco' gnouit. Q_iæregemHungarorummaritumafpernata,nifiabieól:o idolob triæ f ulru lauacro baprifmi abluerctur,0d Chriftum cum uniuerfis fuis fubditis confirererur. Accepir condirione rex,ÔÔ Stephanus eft nouo nomine diffus» lit potiretur huius uenuftiffimæ pucllæ matrimonioifimul^ uniuerfum Hun' garoruregnum fidem Chriftiaftumpfit. VndeSChicImperator HêricusHun' garorum eft Apoftolus dirftus. Er cùm rex Stephanus filium ex Gifela uxorf tuIilK’t,Hcnricum ab Imperatorehocuoluitappellari: licet corrupte hodicE' j’ mericusuocitetur. Qi.iod uclhinc maxime patet,quod gens hæcHungaricHj quorics aliquem è Germanis Elenricum dirftum uocat, Emericum appellatpi* Ilia lingua. Eft hiccum patrein numerum fanrftorum dehincrclatus,uttcftan tur Hungarorum Annalesiuterq? enim miraculorum gloria non caruit. Cæfii^ dehinc Lotharfngiam cornin' Gotefrido dedit.Et cùm iam iindccim annisrtS Germania? Galliæq? compofuiftcr,acmultabella fedaffet, Græcis circaBcnC' iicntum, Salernum nbsp;Capuam debacchâribus,6c Sarracenis Apuliam uafen
tibus, Iraliam eftingrefTus: pulfis hoftibus, Apuliam diu ab fis poftèffarn rccH' perauit,Ô!^impcrio reddidit,Ifinahelemcp ducê fis dédit, qui Babcbcrg» ftpfl tus cernitur in capitulo maioris monafterfi.Troiam ciuitarciilicdeftruxir,ubi « quôdam Hannibalis caftra fuerantiaefundirus euerfam,cum ignominiaôipn dorehoftium diruir. Beneuentanum monafterium condiditamp;îocupictauit. Cumqr Apuliæ ciuirates perluftraret,2V neceftaria illis prouiderer,calculortim laborc fie cft infcftaius,ut plcricp de eius falute defperarent. Sed ranra patiêtù reltgiofus prineeps hune morbûfuftinuit, flagcllû correptionis fibi à Deornif f im iudieans,ut cùm monteCaftinum afcêderet,perirurusintcreeffionéàfangt; lt;ftis,dii.io Benediefto ÂfS. Scholaftica(nammedicorûartenullam récupéra'' re po tu ir bonâ ualctudinem)in fomnis uifus eft uidere diuû Benedieftumafta'' re fibfôf ferro pudenda apcrire,5V calculum ingentem eximere:uulnercq;foli daro,calculum in manu regis dormiêtis collocauir.Qiii èfomno expcrredîus, grande miraeulum ccrnens,fatellitesadfeuocauir,utprincipesaccerferét:qui bus rem banc mirandam SC fupra humanum captum incredibilem oftcndtt,ti' nà cutn cicatrice uulneris obduda. Agens itaqp immêfas Dco immortali optf xno maxi'
-ocr page 367-H E N R I C V s S E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
«noWàxïmo gratias, oHlatisi^tcrhplo diuiBenedidi preciofiflîm/s donartjs, acannuis ex predijsadiacentibusreddinbus,Cafmumreliquit:fen^erdehinc (]uoaduiuerct uencraturus fàncflum Benedidîum Romam concçnit. A Bcne dido nu Pont. Max. hononHcè exccptus, Si benedi'óione Imperator Au* guftus facratuseft. Cui fuum epifcopatumBabenbergenlem commendam't, jtTipetrajLiitprecibus, ut ipfe Pontifex fequenti anno Germaniam inuiferet, Si luam plantationem confecraret fua praefentia:quod Si fadû cft proximo Aprj li. Qjiem uicinîm Imperator fumma beneuolentia,SC qua potuit honorificen* liacxceptt Babenbergæ inhebdommada fanera, ubilacramyften'acum qua * dccuitfolennitatepercgit. Bafilicam dehincS. Stephanir///Kal. Map confe crauir,ac prcciofis muneribus adornauit,ipfumc]^ epifeopatum liberum dein* ct’ps àfecujaripoteftate,pra?fentibusIxxij epifeopis pronunciauit, acpriuile gio confiimauir,quod extat, Imperator aût Henricus Romæ cûm omnia quaç pûftulaHet à pontiKce eiïet alTequutus,accepta Apollolica bencdi(f}ione,tra* ieÆs alpibus, exercitum in Germaniam ireiuflît. Ipfe paucis fecum acceptis familiaribus Cluniacum peruenit,religionis caufa,acillic coronam auream gemmis redimitam Deo in myllerijs facris obtulit, Iratribuscp ill ic congrega* ds predia quædam in Alfatia contribuit. Dehinc perLeodiû Ô^Treuerim iter fâcienspnuitareligiofis femperlargitus,adeo utmirum fit,hominem ita religt* onidcdicû, potuilleimperi] terminos Si ab hoftili incurfu reddere tutoSjô^ re* g'iuni fr.um locupletare ac augere. Qiiæ cnim cæteri reges enfibus Si humani bngijinis efiùfione,non fine magna muRorum calamitate perfecerunt,hic pie t'^fCjiCligione, ac boni.s uirtutibus peregit, amp;' imperialem dignitatem decore, gloria acniaieftateexornauit. Sic Boemiamfubiugauit, fie ßurgundiam inde ditioncmrecepit, fic Pannoniani ftdei catholicae Si Romano imperio coniun magis precibusad Deum quam armis rriumphauit. Regniautem anno uigefimoprimo,Imperator cum Roberto rege Francorum fuperCharum flu* uium conucnitjde fiatu Eccclcfiæ, imperq Si regni tracflaturus. Ct colloquio lwbito,ac pace inter imperium nbsp;regnum firmata, ftatucrunt ambo Papiam
5« COnueniendum, ut Si pontifex iàncita Hrmarct, Vbi Imperator tanta eft ufus wunificentia,utPerfarum Arabumqjopibus compararetur imperialis liberali tas. Cum dein in fenium iam uergeret, cœlibem agens cum caftiffima uirgine coniugefua Chunigundeuifam, cum hora mortis baud longe abelTcanimad* neueret,conuocatis parentibus,confanguineis ac cognatis caftifllmæ coniu-gfs fue:Hanc,inquir,illibatâ uirgfnem à uobis in uxorem mihi accepi,eandeni intadam caftam uobis reddo commendoqj, ut cam fidcli tuitione confer* uetis, ne quid patiatur aduerfi. Satis cnim probata eft eins integritas ac fidcs, Mam olim(fic calumniatorc humanorum uirtutum diabolo inftigantc,qui fam ftum thorum fœdarc zelotypiçliuore conabarur)pudicitiam Si integhtatem 40 ChunegundiSjUomeribus candentibus, quos nudis pedibus calcauit fine ulla moleftia,multis aftantibus Si ftupidis comprobauir, Fuitaurem haecChune* gnndis(qiiam pcrpcrammulti Singundam, multi Sigifiuundam inepte uoci* tant)Sigcfridi Palatini Rhenifilia,uxor Henrici Impcratotis,ambo in cceliba* tuuiuentes fine prole obierunt,innumcrum fantftorum relati,Babcnbergæ fe pulti in templo Santftorum Petri Si Pauli. Imperator uero obfit anno imperq undecimo,regni uigefimoquartodicct alq uigintiduobusannis ipfum regnaC fefcribant: forte duo illi anni, quibus inter regnum fuit,ci addiefti funt, ætatis autcinquinquagefimofecundo: cuius morshcremitar cuidam exftrepituma* lignorum fpirituuminnotuit. Ferunt enim Imperatorem inter uenandum fæ* je plus anachoritam religiofum Si fantftum uirum adijfic, Si de Deo ac uirtuti* bus fecum diiTeruifle. Is cum Hierofolymam uifurus itineri fefe accingerct, Imperator illi calicem aurcum immenfç magnitudinis,duabus anfis infignem, inlordannemterimmergendumobhonoremindiuiduxtrinitatis committic
B ij dum
-ocr page 368-jî? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N J
*dumrcdcat:doaansi‘tcm illi quantum fat erat uiattci.Hic per Conftantinopo lim rcdicns, Bulganam turn heremins abâdantem obambulat : quos fingulos rogain't, ut Deum pro pientifTimo Imperatore eius^ incolumitate fuis precb bus rpgarent. Dum ira colloquuntur uiri religiofi, unus ex tjs Imperatorem ui ta funeffum narrat,uifionemep noôturnam pluribus explicat,qua fe uidiflecali cem diuæMariç uirgini dicaturn,cuianfauna dcftrutfla fu(t,Facctur.ldquomo do acciderit ex uifione demonftrat, Anaeborita farcinam fuam référât,ac calf cem Fraifium reperjt,quietiam hodiemiraculi reftimonium Babêbergæoften ditur. Vbi domum redîjt,Imperatorem eo decefîilîe die,quo in heremo Fuit,a' gnouit.Hæcexdiuerfîs annalibus excerpfimus.AdcIboldus epifcopusTraiC' dïêfis uitam huius Imperatorisfcripfit. Circumfertur ÔC incerti autoris de hoc Imperatore uita. Abbas Vrfpergenfis Otto præful Frifingenfis,ac Sigeber-» tus GembacenfisjionnuUa de hoc prodiderunt. Nos tetraltichon de morcul tamconcludamus:
UenricM ßnt^lain ciint coniuge
Vixit,ey' innocuo corpore purus erdt.
Hungdricdmgentem^coluit qud monfln Deorum^ Ad uerum chrifli rite reduxit iter.
I r S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deConradilmperatorisrebusàiegeftiSjS^
quo palt;Hoimperium adeptusfit feribemus ,operæpreciuin de eiusfamilia acorigine,SCcurSaliquus cognomento db (flus fit, præmitteré quçdam pro mukarum rerum noticia du ximus. Hic enim Conradus Orienralis Franciae, quæ bodic _____Franconia appenatur,dux,profapiam à Conrado VngaroriJ 6^ Lotharingia? duce,defamilia,qux uulgo patria Imgua Gorblingen cognO'' minäcuj-jduxit: qui Ottonis Magni Impcratoris, ex hha Luirgarda gêner Fuit' in campé Lyciante Auguftam ab HunnisinteremptuSjUt fuperius annotaub mus. Matcrnam autem originem inFrailcorUm principes Clodoueos,exanti p quaTroiânorum ftirpe dcfcendenres,retercbat. Conradus enim Vuormaûæ « Lotharingiædux,exLuitgardaconiugcOttoncm genuitfilium coiniteni Franconi: ex quo Cuno cornes nafcituncui tres erantfiltj,SigeFridus,Eberhat dus amp;Hcrmannus Franconiæ comices. Sed Hermannusex uxore Adelheb deê FranciaOrientaliorta, genuithuncnokrum Conradum Franconiæ du^ cem2cImperatorem,ScGebhardum anrifiitem Ratisbonenfemin OringaU fepukum,acluditham filiam uxorem Guilielmi Marchionis MontisFerrati. Duxit aut hecAdelheidis primo mariro defun(fîo,akerum Hermânumcoiub tem de Hohenlohe: ex quo duos item hiios peperit, SigeFridum amp;nbsp;EberhaP dum,comités de Hohenlohe. Mulier admodum religiofa,quae duo in oppido p Franconia: Spalt collegia fundauit, S. Emerami bC S. Nicolai,ac beatac Virgb nis,quod nouum collegium appellatur, InOn'ngaumonafterioafeconfttu* ÔO fepulta,SC in numerum diuoriï relata. Sed cur Saliquus fit didlus hic Gon-* l adus, paulo akius repetendum eft. Pharamundus Marcomiri, qui à Troianis defcendit,Filius,Francorum rex,quum modeFliFTimè regnum adminiftraret,uC feros hominum mores exueret,leges condidit atqj promulgauit: quatuor prb matibus cxSycambris fpedlatis cooperantibus,Vfugafi:o,Lofogafto,ViFoga fto,amp;:Sologafto. A quibusleges cceptae funt dici Saliquae, öd ipfi Franci Salb qui, qui ijs legibus utebantur .Teftatur Nicolaus de Cufa Cardinalis libroter tiode concordantiaCatholicacap.xxv.felegesSaltcasferiaiim uidilTeamp;^lc' 59: , gilTe.Erat inter cæteras Lex Salica,ut foli uirilis fexus reges à maribus regibus orti,regnum adminin:rarent,necad earn dignitatem fœminçadmitterenturin regno Francorum,qui ab ijs legibus Salier nominabantur. Vnde hic Conra .- - - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus
-ocr page 369-C O N R A D V S SALT Q^V V S.
djs quod Fi anciis eßet, nbsp;ex neten familiaFraneorimi, Sah'cus eft cognomi-
natus.Fùnicnno Salicæ legis xtj q. rj cap. mlcgibuSjin prima glofazquomodo mdclicetemendenfur,qui facia compilarint.FitSCinlibroFcudorum defilijs nan's de niatrimonio ad Morganaticani contraefto,cap. uno: fed qs omiftîs re^ dcamiis ad hiftoriam. Qiium Henricus Imperator leefto dccQberet môribun* dus jfatalem fibi diem adefte cerricns,multis aftantibus principibus,0:^ proceri bus I'mpcrij confulentibuSjquem nam fucceftbrem dignurrt imperio ludicaret, quihabenasregnt poflet prudenteradminiftrare,0lt;^imperium ab hoftiln'ncur fionetutariimox fine longa deliberatione,nonafïelt;ftibus fuis,fed cömmunila '® luti profpiciens, Conradum hunc Franciæ ducê,qui aliquando militarium orgt; dinu dux fub co fuerat,SC ftipendia honeftiflïmemeruerat, licet in nulla fuilTet 3pud cum autoritate aut gratia, dignum cenfet qui imperiû moderetur : quod ^ntiqui generis dC uetuftiftimæ ac nobilifiimae fit familiç,ac egregiæ lib er tatxs^ *^tpote qui fe nunquam alicuius fubmiferat feruituti.Cæfaris morientis iudici* nnifaneftumuifum eft. MortuoitaqueHenrico,interregnum btenniodurât, quod Eleeftores principes inter fe de eligendo rege difiidebant. Et Cuno dux francorum uehementiftîmèambiebatut rex crearetur.Scd AuboncMogun Jgt;noarchiepifcopo, amp;Eberhardo Babcnbergenfipratfule Conradofauenti-, “IIS,Cuno quum fuffragium fuum Conrado darctridendo, ratus impoffibile fæe uteligcretur,cætcris principibus in cius fuffragium confcnticnribuSjOm-“gt;um uoro eledîus eft Conradus, amp;nbsp;Cuno fpefua nuftratus. Circumferuntur . ’ntiqui uerfijs rythmyce, quibus ambitio Cunonis ducis irridetur : quos fubquot; fwibam,licet non fint elegantes,fed femibarbari:
Dux eratin patria præcelfus,nomine Cuno, Ilie proculdubio confidit habere Coronam, Et de Conrado fpes modo nulla fuit» Confédéré duces,eleeftio uultagitari, Conrado dux ille petit diademaparari, Fraude quidem pettjt,ncc cupitillud agi.
Dum petqt hi laudant,laudantibus ipferefiftif, Sed prohibente duce,regnum contraditurifti, Vox itafraudata,ftatratione rata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Sicitac^ Conradus princeps ftrenuus,^ militaris difciplinç pcritiflîmus,in qua ab incunte ætatc exercitus rex elelt;ftus,confilio Brunonis Auguftêfis prg-*ulis,Hêrici defuntfti fratris,cuius aeftibus fœlicibus fernper inuidebat, in fede I'fgnieftfublimatus.Babcnbergcnfcm cnim epifeopatum conatus eftdeftrue i^jGifelx forori eins filio Henrico promittens,prædta omnia ad fe iure hæ-^ilitario pertinentia ablaturû epifcopatui,amp; ei reftituturum. Sed uifione no-^urna territus,ur fupra fcripfimus,deftitit. At Conradus rex pace undiep lege ^0 btaperuniuerfum regnum præcipit,cùm iam moxundicp diffenfiones oriren lur contra ipfum : quas tarnen fumma prudentia fedauit religiofus SC prudens princepsiacmox filium fuum Henricû puerum adhuc Aquifgranû duciqSt: re gem dcfignar.Nam Robertus Francorû rex, Lotharingiam inuadere turn fta* *“*t,fediTiox à conatu deftitit. Nam amp;nbsp;Conradus nouam necefiitudinem' cum uobilioribus familijs Francorû in q t, filia Odoni corniti Canipano in matrimo ^um data.Et Rodulphus Gifelae Auguftæ auunculus,rex Burgundiç tu erat.’ Qliam quidê Burgundiam poft Henrico Conradi regis filio tani^ fuo heredi, quern uiuus inftituit,donauit,miffo diademate Corado Cgiari.EtitaBurgun-uiîquæab Arnolpholmperatoreper centumtriginta annosfuisregibus pa-® ’^“iqanoftris iteru eft in Prouinciam redaefta. Licet Odo comes crebris bellis, fibi amp;nbsp;fuis hçredibus deberetur, earn infeftarét,occupato Cefare,amp; bel-qPannonico Ô^Italico. Sed uenia tandem data, pax inter Francos Sd Germa-uoSjfraternitatiscp nomen inuiolaffim permanfitiregnicpFrancici iura impe-
E iij riOjS^
-ocr page 370-IOAN. CVSPTNTANî
S-Ö
rio,5^ impertj-Franctco regno Candta extttêre. Redigebat ea tempefîatc Cefar St lauos rebelles ad unionem ÔC paccm. Et Elungaros deHcientes,adeô elt bel lô perfcquutuSjUt coègcrtt Stephanum regem milîïslegatis,pacêpctci c. Cx' tcro.scpomnesBoëmos ôdPolonos trlbutanos priusfaéfos,ad paiêdumcoin pulit.Cópofitisitac^trienmo pene rebus Germania's,cùm plcraecp Italiæ oui-rates abimperio deicifcerentjcoacflis copîjs,Italiâingrefîus,utodia pn'ncipuin infe caftfgaret,qui partim libertatem aflerere conabantur, partim dedaratum Cæfarê armis ab ingreffu repellere annixi funt : primû mouit in Mediolanum, ut tantç detedîionis autores in primis puniat,agros populaturjubui bia ineen dit, captis quibufdâ proceribus,etepifcopis,quos in uincula coniccir. Vrbem obfidet,excidiumcç minatur. AequaHet urbem folo,nifi Colonienfis antiftitis peifuafioiîc,quicioraculum diui Ambrofij enarrauigmutailet confüiû. Vifus eft enim Ambrolîus Cgfari ac exercitui minari exitium,nifi difcedat.Referunt hoc aliqui in ßrunonem epifeopum : qui cùm folennia miflae in parua ceclelia fecus urbem in fefto Penthecofies dum coronaret Caefar, cclebrarct, giauifli' rnafunt audita tonitrua fulgura,quib. plerit^funt exanimati. Amotis igitut caftriSjRomâperrexit.Aloannex V. // pontiHcebenedidîionem accepit: An gullus Imperator aedamatus,duobus regibusaftantibus, CynitoneAnglo' rum,amp; Rudolpho Burgundiæ,uniuerfo^ Po. Ro Dehinc Italicos proceres, qui contra éum coniurarunt, Sdauorumcp 5lt; Hungarorûauxilia pol'tularunf, :» J,JJ caftigauitaeerrime, amp;uniuerlam fibiItaliamfubdidit. IndepcrPœiununiin
Franciam rediens,hybcrnauit apud Treueros ac Metenfesrcùm Bruno Augn ftenfîs praeful StJ Vuelffo cornes prædas ÔC incendia inter fe facerent. Ac priub gnus eius Erneftus dux Alemannorum, qui confilio comitis Vuernheriolitn rebellauiqad Imperatorem ùcniens,ueniam peteret. Cui prius etiam demeiis uitricus indulferat. Sediam cenfuraiufticiæ in exiliumadus, paulopoftoccb fus cft:cuius ducatum Hermanus frater occupauit. Dehinciterum Italiamin' greditur ad fedandam ignobilis uulgi contumaciam, cùm perBrixiam acCr^ monam Mediolanûuenilîèt, eiufdem urbisepifeopum cóiurationisreumc^' pit,amp;; Aquilegienfium patriardiæ euftodiendum commifit, qui dàm elapfjs, aufugir. Imperator uerno tempore Rauennæagros euaffauit, amp;'multasarces occupauit.Cremonç pontificêobuium habuit,quëmulto honore fufccpmm, a fedimifit.Et cùm Parme hybcrnaret,orto tumultu,urbs concremat,£lt;al^0' Pon. Mediolanenfi.s epiieopus din's deuouetur, quod fuo ImperatorirebclHs fuinet.Subacflaitacp Italia citcriori,Apenninû trâfit Imperator,rcgina ucroub tifoluendi gratia Roiiiâ conccffit.Ipfe Apuliamingreirus,Capuam,Beneuen turn, amp;nbsp;alias urbes in fuam iurifditionem accepit. Deinde per Adriatic! maris orâ irerrelegens,multos ex fuis obaëris corruptionêperdiditiHermannûdu cempritîig iû,CononêFrancorum dueê,ctaltis,acKunegundâfilij régis fpo” làm.Cæterùm cùm iam Germaniamattigiflèt,lmperatorininferioreTrai^‘^^4® Frifiç urbe,in ipfà Pentecoftes folennitate afgrotare coepit,fubitanea mortei“ CO fublatus,relilt;fîo Henrico filio fuperftite amp;nbsp;fuceeffore. Decimofeptimo«' gnijimperij quartodecimo anno.’licetquindccim alrj illi tribuant.SepultisiH^ çius inteflinis,corpus eius Spirâ delatû, in templo nobili diuç Marig dicafo,®-à fc conftrutffo, honorificè fepultû eftullic eni epifeopatûftruere capi^qb^*^ filius Henricus,quia pater morte præuentus,abfoluere nequiuit,perfecit.Con diditfiC infîgnc monafterium in caftello Lintburg,quod muliis donis ôciredd* tibus locupletauit.Habuit autem uxorem Gifelam de anriquilîimo Caroli W’ gni ftcmmate,filiam Lotharq regis FranciçV.amp; Mechtildis,quæ tres maritos habuiirefertur,SC cum fingulis liberos.Primus erat Bruno iunior Marchioba jj Xonip,ex quoLuitolfum peperit.AltermarituseratErnenu.s duxSueuiæ,u3' ter Alberti Terttj Marchionis Auftriæ,filius Henrici rebellis MarchionisAu' ftrig,ex quo gemellos peperit,Erneftû,qui in exilio occifus eft,amp;i Hernian*’^'’
-ocr page 371-RO M A N V s A R G YR VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j’i
quipcftc in Italia paîjt,ut fcnpfimus.Tâdem duxit Conradum Imperatofcm, quo peperit Henhcû ternum.Eft Spiïae cum fuo man'to fepuira, anno quar topoftmariti obitum .vr i Calen.Mar. incarnationis m. xlh'. Hæc ex diuer fis Annalibus,amp; ex Sigeberto,abbate Vrfpergenfi, Othone Fn'fingenfi,Hergt; tnanno Contracto,qui cornes deVeringen ex Sueuia fint,ac monaebus in Au gca,excerpfim«s. Sed nunc tetraftkhon fubïungamus:
Conradus Scltiuos debeUat Punnoniosq;^ pffrenemq^ fibi fubiugdt ltaliM».
Fdcem cum ïrancii cr fixdera candida fanxit^
16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;datoSf traxit 'm imperium^
AD LECTOREM.
Licet pro cognitione rerum Gernianicarum fatius fm'iïèt fubiungere hutus Lonradi Hltum Henricum tertium, dehinc illius nepotê Henricum quai turn, dein eius pronepotem Henricum quintum: tamê ut feruemus ordinem coé Ptum,nuncGræcos aliquot Imperatores fubïungamus : licet ad quadranteni tto poffînt rcfpondcre têpora. Quis enim hoc prællarc poÜctr'Sed quanto ue to piopius fieri poteft,interferamus»Nam Hermannus cognomento Contra-cornes de Veringen,epifeopus Conftantienfis,amp;monachus, Annales ab ’’^•tiomundiadfuaufqp tempora,hoc eft,ad Henrici teriq,fub quouixit,impé t® tium fcribcns,in rebus Henrici inter cætera tradit, Imperator? ad Græcos No *tanenfcm epifeopum legatum mififi'e,reperiffè^fœminam pro Impcratorè Monarchiâoccupantem, Ob id earn feriem Impcratorum GræcorûadZoën llt;^rtiinam ufcp fchbemus. Quae cum iam imperio præeffet, ftimulis uenereis Agitata,quinquagenaria tertium duxit maritû,ConftantinumMonômachumj
Si^ebertus in fuis Annalibus refert imperalfe per tempora Hêrici tertt) (li'cetfallo amp;nbsp;perperam in uulgô imprelîîs codicibus feriptum fit illic Conftan finusmonachus ) quod facile fieri poterat, BreuiflimaenimfuerantcmniaiP Etunu'mpen’a,ut uidebimus.
30 ROMANVS ARGYRVS^
O N s nbsp;nbsp;nbsp;NT IN OfratreBafiltf mortuo,cùm eiusfiliâZoen
Romanus Argyrus,fiucutalij fcribunt, Argyropolos,uxo-duxiflct,Cæiarcreatus,moxfoccrofuccellitinimperium» Qitodubiminiftrandumfufeepit,utomniumfauoreminfe
1 conucrteret,in primis tributum illud,quod Allagangium uo 1 cant,radicitus fuftulit.Miniftriscp magne ecclcfiac clericis ingt;
gcntemlargitioncm fecit,haud ignarus, non fuIFicere quæ illis prius data fue-tant,qui obacrati multa creditoribus debebant: quorum débita diiîoluit, pau-peres epifeopos datismuneribus reftituit,languores ac cæcitates curansrfpo* 10 fi3tisbonarcftituit,alitercp alios afflilt;5los coniolarus. Cæterùm magifirCi Pau-faniam,quôd Augufte fororemTheodoram conftuprafle ucrcbarur,cuftodig tradidir,amp;: paulo poil excaîcauit. In Petrium Theodora clauditur, Confianti-nus Diogenes neptis fuæ maritus, tyrannidis aceufatus, in turri ligarus adfer-vatur.Scdnefcio cuius auxilio libera tus, Impcratorè urbem egrediente, dum îllyricum aufugcre cogitaret,tyrannid?denuoafFcôlansdeprehenfus,feipfu:'ïl pïæcipitauit,nc confeios facinoris tormentorum uiolentia proderet, atque fie interijt. Regina uero Zoe in Petrio Theodoram fororem totondit,fet it cp me» nacham.Ea tempeftatemortuo Abaigorum principe Georgio,cùm eins con tnnxinducias peteret,acfilio uxoremdmperator rcnouatisinducqs,Helenanl î® fiatris fuifiliamPancratio,quem Curopalatinatus honorecôdecorauiqfport fiam in Abaigiam dimittit. Sed quo pado naturam èC mores irnmutauèrit, ex libcralifiimo principe fatfius auarifiimus,6lt;^ bonorum çxpilator, mox ubi belgt; lum imprudentergeflit, intelligetur; NamBulgaris turn pax erat, cum folfs
E iiij Agare-
-ocr page 372-I o A N. C V s P I N I A N I
Agarenfsrcs crat. Qui fub Conftantino ignauo principe occafionem oppor' tunani na(fîi,Phœiùcie Syn'æcçurbes,quas Nicephorus ac ioanncs Im^crato rcs Romane ditionifubiugarantjamp;^Bafilius obbcUûBulgarorû,prefidijsnon poceratnecclTanjs(quiâilli ocium non eraî)prouidereadoriuntur:cxcuflo(cf uttutis iugo, præfidqs cxpulfis, multiscp militibus inîjs urbibus cæfis. Obia Romanus Imperator magno apparatu aggredi cogitauit Chalep urbem,qU32 Berrœa dicitur, antiquitiis Berytus uocata,Metropolitana Phœniciæ AU' gufti coIonia,Fœlix Iulia à Ph'nio di(fla,iureconfultis celebrata. Contra quant impetû facere cogitauit.Redor Chalep,continuis esècurfionibus iamduduni £C Antiochia,5C omnesSyriægenresincolas,Romanis fubditas,dcpopulaba' i» tur.Cui occurrens dux Antiochiæ,turpitcrab eo fuperatiis eft, plurimis efms amiffîs,ægrc ipfe aufugit. Atqj id quidem Conftantino imperante fatfîum eft’ Romanus ucrô Imperator hune ob id amouit, alteri praefidium committens. Cûm uerô cum exercitu eo effet progreflus, Legati à Chalepita miflî, multis cum muneribus regem adeunt,ueniâ petentes,ac feruitutem cû tributis quotquot; annis foluendis,tum beneuolentiâ, quam haÔenus non præftiterant, promis tentes. At rex,licet pleri^ bello illuftres expeditionchanc tanquam futurant inutilem diffuaderent,confulerent^ ne in propofito perfeucraret, à fententia fuâ moueri haud potcrat: ratus facilius Agarenos hinc fup era turn iri,ac fe exi' mium fibi comparaturû ornamentum ac ingens uirtutis bellicæ nomen. In Sy î® riam igitur profeôus,caftra uallo munit, fînitima quæcp popular att^ euaftar, ac predas abigit,certâ fibi uicfîoriâ pollicitus. Arabes aôt,amp;: audacia amp;nbsp;equO' rutn uelocitate expediti,imô midi ac celercs, crebras infidias locabant Roniî nis, qui aquatum frumentatum^ palantes exibât.Eaq? arte tam milites quant equos crudelifatigabantfiti, dehinccrebris incurfionibusin defperationem quandam redigebant.Haud ignarf,quantos illis ludlus dura feruitus, fi uintc' rentur,effet allatura.Ex editioribus itaquelocis impetum quendam facientes, quum fineordine uiderentfparfim milites uallum exire, BarbaricumnefeP quid ululant: acmultitudinem exercitusexterrentes,infugam conuertunt» T um rurbatis ÔC fine ordine fugientibus militibus,parum abfuit, quin Impers 3® tor caperetur: cuius equus telo perfoflus cecidit. Âliusautêfibifuunf equunt fubminiftrauit, ac hoftibus eripuit fparfis iam illis, qui eius latus ftipabant: Si quo quenquam forsferebatmilitibusfugientibus. BarbariuerôinconfultaW Romanorum fugam admirati,currentes non infequebantur,fedin caftra irrue bant. Vbi præclaros quofdam uirosuiuos cum multa præda ceperunt,caftra Cæfarea omnimodis refertadiuitqsregqs^ fiimptibusdiripuêre,acfarcinas fibi iumentisô? impofitas abftulere.Rex uix faluus in Antiochiam peruenitA tandem Conitantinopolim concefiit,priorem mentis habitudinem exuens,!« dererius mutatus,carnifex pro rege eftfacfiuszacerbusœ exadlordebitainuc' terara parenrum à filijs exigens. Ditiores uerô contra iubditos aliquandiuifl'P iufté paffus cft fæuire, quos tandem exrinxit, eorumc^ bona in cinerera rede^ git:fic multi ædibus agrisep pulfîfunt. Nihil tarnen in publicum contulit,licd undique raperer, multa impendens in ædifîcationem rempli diuæ Genitricis, ctiam exrcgrjs thefauris, quum fitum ac forma tories uariaret, tories ardaret, tories exrenderctjiam extrudfum deponerct,iam in fublimius fufeitaret. Mo^ nachis uero minimemonafticam uitam ducêtibus, fed mollem ac diffolutaffl, amp;nbsp;delicijs plenam, multa diftribuir:regionesillis,urbescplocupletiffîmas,Si agros fertiles largitus.Sic fibrjpfi fatfîus cotrarius*, ÔCratione eneruatus,multa indignalmpcratore gefiît.Nam ÔC Amyram Chalepitgfilium cum muneribus ad fefe uenientem,in gratiam reccpit,acpacem cum eo fecit. Cùm Arabes im 50 curfîonem in Mefopotamiam,Patzinacæ in Bulgariam facerent, Agareni ma 2îî ririrnalilyriciaggrediuntur. Qiiibus cumRomanaclaffîs congrefia,plurimas
naues inccnditac corabullit. Hiuerôex pugna naualifugientes,tetiipefta-rein
-ocr page 373-R OM A N V s ARGYRVS.
te in Si'culû freto di'fieÆ funt. Rurfus deinde na ni b lis rcfcôiisj ex Aphrica rc' deüntes,multas infulas,amp; quædam mari ri ma loca euaftarunt. Q.uibus Roma-næ triremes occurrcntes,plurimos interfecerunt,ÔC quingenros uiuos régi ca ptos obtulcrunt,quos uinculis affignauit Georgius autem Maniaces Proro* fpatarius. SC urbium iuxta Euphratem præfes, EdefTam infîgnem urbem Eu» pHratis ui cepit. Vbi cpiftolam propria Dei et Saluatqris noliri lefu Chrifti ma nuconferiptam cùmrcperi(Iet,regiearn tranfmifit. Fuicautem hæcepiftolaà Chriftolcfurcgi Abagaro confcripta,priufquam patcretur,amp; exSyrorum lin guatranslata,abEufebioprimo Ecclefiafticælibroeftinlêrta,ubiexemplar leges ftudiofeletflor.Eft magna faefîa fames fub hoc Imperatöre in Cappadogt; f a, /Armenia, ÔC Paphlagonia, locuftis pene omnem Ôriçntem uaftantibus, Ob quam penuriam multi defertis patrijs, tranfinigrare alio coacli funt, quos 3widiftributioneImperatorrefouebat»Tcrrgmotucollapfadiuerforiaiterum extruxitjSe eregione ßyzantij hofpitale,quod corporc uitiatis, Icprolis, ÄS-fa» ero inorbo laborantibus à multis annisfuerat extru^um, fed turn corruerac, Iterum reftaurauit. Refecit amp;nbsp;aquæducfîum,qui aquam in Megalopolim defe. ’'ebatjterremotu collapfum.Cum uero uiuendi terminus inftaret(narn fcro eft ’''t'perium adeptus)defucceflbre erat folicitus.ReliquilFet enim libêter ex cor pore fuo fobolem,fed uxor eins regina effccta ôd fterilis;utpote quinquagena ‘'° b3,niinime pro feminis fufeeprioe erat habilisilicet prius unguetis quibufdarrt ^lbsimperator,lapillos etiamilliad conceptionem efficaces appendiffettfed orniiia fruftrà. Neqp enim ab incantationibus amp;nbsp;carminibus abftinuit. Idcirco euinomnia fruftrà intcllexit fieri, defperauit, SC à coitu abftinuit ; fa(fttis etiant finiætate in Venerem fegnior. Quodreginam in graue contra maritum odi* irritantt, quae iongaiam confuetudine coitus ialaciftima faefta, plurimum tpfijm defpexit, accontemptui habuit: quærebat itaqueafium quofe oble» '^’ret.Erat autem quidam eunuchus régis minifter,cui multi erant confangui ’’^fifcdfratercius Michaelformaacpulchritudine cætcros longe antecelluir, 9'Ji Sc inter Camerarios cooptatus eft. Cuius amore capta Imperatrix ob cor» poris elcgantiam,animo urcbatur. Sedignem amoris magis accendit eximia •■erum àfegeftarû fama. QiiUm uero inter cubicularios eflcr,arbitrata eft eum foreeunuchum. Qiiod frater cius mtelligens,Michaelcm adhortatur, utregi» naincrebrôconueniat,atq5illiloquaturpaulôfamtliarius,nc£pcamuereatur. Nam cius amore frater callidus iamiam olfecerar,qui diu tacitus,diurna^ con uerfationenutritus, tandem in apertum prodijtiut non modo iam in aula mur ’riiirdeillorûamore,fedin triuqsquoqporiret.SoliImperatori(utfit)ignotus frat.Nam SC condormienteImperatorecum regina, fepeincubicuium eft ac» cerfitus Michaël,fricare eipedesiuffus. Arbitror ilium crebrius pedes reginæ, i^Imperatoris fricaffe,6C tandem totum corpus, quod eius indulgentia ufu ue nit. Pulcheria Auguftiforor,nonnulli^alij certiorem Imperatore fccerunt de Michaelis 8C reginæ amore. Q.ui ad fe uocato Michaele, de amore reginac in» terrogauit.Qui omnia inficiatus,iuramento per facrainterpofiro, fide fecir, di risfeacexecrationibus dcuouens, ut regem falleret. Qiii cùm till fidem habe-ret,aliorum fermones calumnias putabat.Ob quam quidê deterationcm, fer^ turMichaelmorbo facro correptus, quiufqp ad eiu.s mortem durauit. Per cir» cujtus enim quofdam animo linquebatur,cum oculorum coniierfione,uiolcn toq; corporis motu in terra décidons, ad fe reuerfus, priftinos fenfus rccupera wit(Epilepfian hunc morbu aut comitialem medici uocant. )Er cùm hunc ere bro etiâ in ip fills Imperatoris confpetftu pateret, in mifericordia ipfum permo 5® uit,adeoutmagis qug contra hue di(ftaeftent,taira putaret.Et ob id necamarc nccamari hoc modo affetftûcertô crederet. Sunt qui eredât regem haudigna rum fuiffe huius amorts : utpote qui feiretreginæ furore in rem Veneream, Si quo pado filteret acinfaniret erga Michaele : ob id eius nice facilius toleraffc, ignoran»
-ocr page 374-I o A lî. C y S P T N I A N I
ignoratiWa finiulata,quo ipfe ab hoc onere fencx ïam liber elIèf.S^' quod flh inceps non tam aperte mœcharentur. Incidit Imperator paulo pôft in hydro* pen, tiimefatflacj eft illi fades, cum uehementi admodum ôi. difficili anhehf^ utmortuo baud multumablîmiltseftèt; cùmnudatacapitis denfîtate capdb deflirerenudtcitur igiturmedicamentis fedulô curatus eftè. Sed qnum in regH ad quoddam balneû loturus folus libéré,no manuducftus iret,quafi ex tntegfO coualuifîèt,pifcinam feu natatorium ingre{rus,ut corpus lauaret,à quibufdaiP capitefubaquamerlb quantûfan's erat,eft oppreftus ôi. pcnèfuftocatus,amp;^*'^ ftratum reclinatus. Rumore de ea re orto, fuperucnit regina eiulans ob hofc^ dolores,certaiam de mariti deceftuiilicocp abqt.Imperator per os,nefcio quid ' fubnigrum cuomens,fine ulla mortis fufpicio ne,tandem nemine opem feren* tc,animam egif,cùm annos imperaffèt quincç amp;nbsp;menfes fenos. Literis Græf is cxcclknrer dolt;ftus,Iegû publicarum nonimperitus, multam Habens rerum co gnitionc.Princeps nobiliftîmus,ô^ qui ab initio multa in melius mutauit. Poft Sàrracenorum expeditionemjquae illi haud fceliciter ceffit,ignauig 0^ colligcn dæ pecuniae deditus. Hæc ex2Sonara»
MICHAEL CAESAR^
Eo N oImperatoreiammortuo,Zoercginatotisuiribiisgt; omni^ conatu ut Michaelem throno imponet, laborabat. Quibufdam uero cubicularqs prçcminctibus,amp; qui curam c* iushabebant,moramnegocio dandam cenfentibus,accurati' uscß deliberandum,baud confenßt : potiiftmum lohanne eü' nucho Michaelis cognato confummationemrei folicirantc» Qiureginæquantumuis exiguammoram periculofiftimam perftiadet:Si(in* quit)negocium hocprotrahetur, ilico prorfus peribimus omnes: hæcamp;; fi' milia illi in aurem infufurrauit. Feftinans igitur regina, Michaeli ftolamintjcit rcgiam,diademare caput eius cingit,00 in fede regia collocat,ilb allidens.Om* nes qui aderant iubetadorare amp;^regem falutare. Quinimo patriarcham Alt' xium accerfitin palatium,Ödmortuum Romanum nunciat,A ut hicinaugurc js turbortatur,no(ftu^ nuptialefacrificiumpcrfecftüeft. Cum tandem resexK' tis quocpinnotuiftet,ciuitas nouum Imperatorê làlutauinpartim illi gratulanquot; tes,partim quod alio libera ti forent gaudentes.Regina uero omnem fibi pote ftatem adrciuit,Michaelc ueluti miniftro ufa.Id enim prius promiferat, focietä tem regni 6C integram adminiftrationem reeußns,donee edoceret clara in rC'' ginam obferuantiam öC affelt;ftionem,ini^ gratificaretur ÔC placita faceret. Sed non diu baecdurauit obferuantia. Qtiandoquidem fuum ueritus exemplum, fublata fimulatione mutaf,cam^ fufpicatur.Obid palatq cunuchos,ipfiusre* ging fecretiores amp;nbsp;eminentiores famulos,cubiculo exigit,famulantescp anciF las gynxceo abftrahit,alioscp in famulitiu fubftituit.Gyngceum obftruit:2lt;J cu 40 ftodiam opponit,ne quis earn fine eiusiuflu adeat.Timebatefn domefticofo' licitus metu occafiones,fibi confeius quæ illi euenerant olim. Ad hgc loannes cunuchus cognatus eius id crebro admonebat.Eratcnim homo grauis,ö^pc* ritus rerü agendarum,et morib US compofitisreum couerfantibus uarius,labo rum patiês,necucntri nec uino deditus,publicæiurifdi(ftiôis ftudiofus,ô(finijs fa tis uerfatustô^ ita fe in adminiftratione regiæ domus gclfit. Michael uero Im perator publicof S negociorum gubernaculu acceptauir,öir regni adminiftratl onem ufurpauit, nec malum principe eginutpote qui facilis ôdbeneficus infu OS fuit, hoftibus formidabilis,nifi eum morbus, quem diuina ira illiimmilfum propter periurium pleriqj tradunt, corripuiflet indies ualidius.Qiii hominem 59 conftr£ngcbat(quemadmodum Saul olim ) infaniaamp;f rationis alicnationela* borantem. Coaeftus eft itaque Iohannes eunuchus uniuerfam regni fufeipere adminiftrationem;licet monachicamolim uitamprofeffus, habitum ufque ferua-
-ocr page 375-ÂI I C H À E t C AB S A R,
fcruaucrat. ConftantfnusDalaHènus patricius dorni uiïàni agens, ubi denoz-bolmpcraforcacccpît,molcftèadtnodumferebatquôdin ralem uirum in tarn barbarum mancipiïitn Romanum Imperium peruemflet : uix fibi à muku tempcrauit.Qj.iod ubi ilh' acccperunt qui circa Michaclem eranr,timen tes ne tyrannidem afTcqucrctur, lohanncm induxerunt,ut Dalafîenum Impe^ ratoracccrfiretjcumcpmuneribus placarcnquodamp;facfîum ciEamp;à regcbeni^. gnèfufeeptus,plusaliquanto quàm eratfas ,honoratus eftrqui tarnen baud diu in fide perftitit. Nam cum Antiochenfibus cgit,ut Nicetæ duci Imperato^ fis confanguinèo ( qui eins quæ fupra Daphnen eft Antiochiæ præfes erat) 'o uiam in urbem præcluderent. Exatftorem enim publicorum tributOrum^
quod onerofe cis ea indicerct,interfeccrant Antiochenfes.Veriti itaque ne hu JUS audaciæpœnam luerent, urbis portas diici occlufcrant, atque ingreflum prohibuerant. Sed hic fide data,nil mali ob ecdem eos paffuros, ingrelftim im petrat: SC iuramenti oblitus, multos occidit, quofdam ex potioribus uinclos j!''ftgalopohm mittit, ob hoc, quod in beneuoIcntiamDalafl'eniid fcciftent Antiochenfes : Dalalfenusininfulam Platen condemnatur, Conftantinusq; Eacascius gencrnec iniquitatireclamans, nccperiurium diftimulans,turrt quadam clauditur. Poft hoc ex Plate Dalaftenus reducitur,Öif ipfe qnoep turn' ’’Jancipatur.Sed quum paulo poft Antiochiæ dux uitam morte commutaftet, '° Conkantinus régis frater mortuo fucceflit, amp;nbsp;alter ipfius frater Protobefttart-usefficirur. Qiiiquidem Conftantinus Antiochiæ dnxfatftus,cum Arabes E* dcn'amobfediirenr,auxilium tulir,alioqui urbs capta fuilTet. Cuius diligentiam ’'txcompenfans,Orientalinmlcgionnm domefticum eum fecit.Nihilominuà Arabes iterum doloEdcflamaggrediunturjtantoperecupidi eapotirfieligeu tes duodecim prim ores, qui quingentos camelos adducant : qui fînguli dua^ ^usarcis onerati, fingulæ arcæ armatnm intus habebant, fimulantcs fe ituros 2d regem cum muneribus offerendis. Petebant itaque in urbem recipi,ut no^ éluarmati inclufi emitterentur urbem occupaturi. Ingredientes igitur ad ur-, ^’’’s præfecftum primorcs illi duodecimJionOrifice excepti funf.quiuero came
bsferiiiebant,extra urbem erant.Mêdicus autem Armcnius quidam Arabicæ ^wguæ peritus aducnit, quiftipem ab eis petens quiforis manebant, audiuic t^xaicaquendaminterrogantcmubi'nam effer.Qtiimoxurbem ingreftus,pre feftodolumaperuit. Quimoxprimorcsfplendido conuiuioaccepit, acinur Rdetinuit. Ipfe cum fuis urbem cgreftùs areas perrupit,omnescpineis arma* tos occidit. Regreftus in urbem primores gladio trucidauit; unius manns prg cidcns,nafumfpcum auribus truncans domum remifit, ut domefticis cladis nunciuseffet: hedenuo Edefl'aeftliberata. Intereaab AgarenisMyracapitur, ^'Patzinacis prædafit Myforû terra. Ex AphricaetenimSdSicilia claflisad* nauigans Agarenorum, uexauit infulas amp;nbsp;maritima. Qiiibus Romana claftiS occtirrens,multas naues cum uiris fubmerfit, nec paucos cepit, quos Impera* tori tranfmifit : qui per littoralia paftim in cruces fublati funt. Pancratius item Abafgorum princeps, cui propriam confobrinam Romanus Imperator, ut fti pràfcripfimus, coniunxerat, fœdera quæ cum Romanis habuit, rupit, quæ^ prius præfidia amp;nbsp;urbes Romanis concefferat recepit, ut forfan fe uindicaret fu perrege amp;auunculo uxon's fuæ. SæpèetiamPatzinacæIftrum tranfgrefn,mà léres Romanas afflixerangeaptiuos impubères Occidêtes. Amyr Aegyptius, quires Romana.s infeftabat,per ea tempora mortuus,uxorem habuit Chriftia tiam,quæfiliumfuum impulit ut cuni Romanis foedera iungerct.Ob id Impé* fator tricennales inducias firmauit. Erant duo fratres Sarraceni fub id tempus 5° Siciliam poffidentes,interfe contrary,niagnamhabentes controuerfiam:ç
wbus unusad Imperatorcmconfugit,auxilium portulans. Mittitur ergo Georgius Maniaces patricius opem illilaturus, Longobardiæ tum dux prat* pofitus:quifruftrà Siciliamaggreffus,nihilcfficerepotuit, Nani fui princi* pis
-ocr page 376-IOAN. C V S P t N I A N I
pis cognati inter fe iô:o fœdere mutuo, abire infula Maniaccm conipulcrunt, auxilium ex Aphrica accerfcntes. Sed nihilominus fadlo côgreiïLijRomanu? exercitus uicitifaôacp magna Carthaginenfium cæde,prius quidem urbcs diquot; ripuerunttredecim.Vlterius dehincprogreiTus Maniaces, omnem Siciliâbr^ ui Romane fubiecit ditioni. Sed Carthagincnfis diixftagem in Sicilia accepta audienSjin infulam expeditionem magna potentie mole mouit.Maniaces uC' rô Agarenis occurrens,Stephano patricio regis affîni claffîs duci prçcipitma' ritimam tuerioram(nam uiresfuasambo coniuxerant)neui(flus forte Cartha ginenfisaufugerepofiet.Comiiîàitac^ pugna Afrorum,innumera penemuln tudo intenjt.Dux uerô ipforum aufugiens, equo euafit: receptiscp c|ui in claf ’’ fe erantjdomumreduxitincolumes.Qiiam ob rem indignatus Maniaces,præ fedîû claiïîs S tephanû uerbis increpuit, qui eum in magnâ calamitatem duxit-Namis afFinitatiregiæconfîfus,moleftèferebatincrepationê,contumclias re* gerens. Maniaces animi impotens,ut eius nomenindicat, plagis hominem c2 cidit. Quimoxloanni eunucho uxorisfuæfratricognominato Orphanotro* pho fcribit,Maniacê defedf ionê moliri. Qiiocirca Maniaces in uinculis abdU' ôus ex eo loco,cuftodiæ tradirur,omniscp poteftas Stephano ceific. Sed non multo poft rurfus in Agarenorû poteftatê infularedij t, culpa at(^ ignauia prg' fe(fti,amp; eius auaricia. Sola uerô Meftàna urbs Romanis relicfta elt,ducis fui uni mofitate,cui nomê Cecaumenus : qui non modo urbê tutatus, uerùm aliquot î’ hoftium milia cecidit. Atq? hgc hacftenus de Agarenis. Bulgari uerô, ut fup^' riusfcripfimuSjfubßaftlio Imperatoredeuicfti, eorûcpregno euerib,halt;ftcnus feruitutis iugum tuleruntquodexcutere cogttantes,duce caruerunt.Viritai^ quidâ genere ignobilis,Dolianus nomine,dolo plenus amp;nbsp;aftutia,filiû fuû difta mauit, Aaronis efte fingens,qui Samuelis principis frater fuerat, 8C ex Bysan' tio fugerat. Cùm igitur populo perfuafiftet,puerûefte Aaronis ex concubina genitû,regem Barbaris conftituit.Vnde SCmoxinapertam defedionemgens erupit.’commotai^ in Iatrocinia,Romanorû terras infeftauit.Mittiturigitdiu^ quidâ cumcxercitu,utincurfiones uaftantiûprohibeat. Sed cura maléijsquf fub eo erant confuleret,Dolianus incitauû eos contra feipene^ interierat,nifi nocftu aufugiftet,Exercitus igitur timenSjiam defecftionê meditatut, SC qucæ damexipfis cognomineTcthomeron,genereortumBulgarico,ducêfibicon ftituût,regemcp Bulgariae cognominant.Sic Bulgari diuili, alterisfeadDolia num,alteris fe ad Tethomerum conferêtibus.Caeterôm dolo aggreftus eftDo lianus gmulumiaduocat cnim eum infbcietatem rcgnijfimul5C que aduerfuin Romanos inpugna neceffaria funt parat.Pofteaquam uerô ambo duces con^ uerierunt,magnai^ Bulgarorû copia aftabat, Dolianus ad fuos uerba faciens: Nun^ fieri potent, inquit, ut falua fit gens Bulgarorû fub duobus gubernata ducibusifi falutem igitur ueftram quçritis,alteru ex nobis abigite. Cùm meue rô Samuelis ftirpe ortum fciatis,Tethomero abrogate imperium. Quodfino uidetur,ipfum præficite,meuerôinordinemredigite. Super hoc concilio ha' bito,collaudatoregniftatu,Tethomerus lapidibus obruitur, Dolianus folus rerum potitur. Moxi^ cepit Dyrrhachiurprogreflusq^ per Greciâ, fubiecit Nicopolim,quæcp iuxta earn fita funt.Qiiidam uerô ultro eife dediderunfim menfam Orphanotrophirapacitatem,infatiabilemcpauariciamnonferentes, eocp patfto res Romanas Myfijs prgdg expofuit. Imperator uerô accepto hoc nuncio,ftatuitilico recuperate déficientes populos: turpe cxiftimans,fi ipl^ non modô nihil imperio adijceret,fed pateretur infuper partem ipfius diripi, quandoquidcm de uita ipfius iam pene deiperatum erat. Intercus enim fupra alium ueterem morbum adeô inualuerat,ut totum corpus intumuerit. Cogna ti igitur expeditionem im ped ire confolationibus, SC confilijs longius protra' (ftis auocare ftuduerunt. Imperator uerô ceu uir fortis,uicit ualetudinern cot' pons,animialacritate» Coado itac^exercitu, contradefedoresproficifcitut'
-ocr page 377-357
MICHAEL CAESAR.
Qliæresin niaxi'mamadmfrationemccfnt. Nolt;5eentm morboIaboranSjin camincidit ualetudinein,utpoftndie credcretur moriturus, quum in'x orto fo le in cquo confpeöus præceUit excrcitum. Attingcntes aiifem Bulgarorum limites, noua quædam res fubitô emerfit, citra negocium Impcratori uicflon'^ am allatura. Alufianus cnim Aaronis illius Hlius uerus ÔC legitimus, patricius fadus,quiapud Romanos crat,quum neicio quid Imperatorem ofFendinèt, doniimanere fuit iulTus : nec cniminpalatium ire, nee Conftantinopolim pe* icrcaufus, mceftus defeóionem gentis fuæ cogitât, ægreferens Dolianum re^ gnuin paternum occupare. Aufugitigitur domo (ua,SC Armcnica fiola obuo lutus, feruum fe Theodorocani bngens3amp; ire in exercitum,a nemine agnitus, inBulgariamuenit. Verùm nonprotinus fe quis'nam effet oftendit: fed quof-dam conuenicns, de Aarone loquutus eft. Interrogat,fi forte quis filiorum ib liltsfuperfit. Et cum deDoliano,quiexconcubinagenitus fingebatur,men-tioficret: Nunquiddigniorimperio,inquit,populiuidereturlcgitiinusfpu^ tiocOmnibus alfenticntibus,arcanum cuidam corum crcdidit3qui Aaronis fa Wiliam retftius cognouerat. Hie curiofius inquirens oculorum fpcciem, præx terca fignum cognofeens quod ci inerar,indubium uidcrehoc petit. Erat au» macula quædam nigra circa cubitum dextrum,amp;pilus dêfus circum.Qiii l^^tuidit,ante uirum procidit, pedes eius complexus : regius infuper amicus, ° i'egio ilium ortum ftemmate pronunciat.Ob id edotftiliuncregij eftcgeneris, 3dubio illo amp;nbsp;fpurio digrefft, legitimo accedunt.Diuifum que eft denuo re» §dum, quoddiffidentibusinter (eprincipibusomninopcrfifterediunon po» wir.I(ffo tamenfcedcre,communiteraliquandiurem egerunt: nontamcnfine wutuafufpicioncinfidiarum,quas uterquealterimoliebatur. Alufianus tame ^'^utiorinuentus ad infidias, Doliani dolum præuenit; præparatocp dolo com biboiiem accepit regni focium, potantem 'que adorfus mifero effbdit oculos: Wqjfuiunius poteftatcm,quod paulo ante duorum crar,rcdegit: poftea perfe fretiores nuncios Impcratori fignificat,fe in colloquiû ut putabar gratiffimum öentiirirm,nonfincrecompenianoneacceptorumbeneficiorum afc. Admifit 'wperator colloquium, amp;nbsp;meritisfefe retributurum præmiarcfpondit. Ve» igitur Alufianus ilico, amp;Impcratorifingularecenfet. Quimagifterab eo conftitutus: Sgt;C mox gentem quæ fine rege fuit adorfus, difperfam uicit, ôd ftomanæ rurfusditionifubdidit. Ac dein Byzantium cum trium pho ingref-ws,intermultamancipiaDolianum oculis priuatumadduxit. Imperator ue» fo poft triumphum indies pcius habere fe ccepit. nam ÔC uctus 8^ recens mor» bus inualefcebat, 8gt;^ fimul rationiis ufus deficiebat, adeo ut rare in publicum, ^'I’tepompa6C fine præcefforibus progrederetur. Neepro tribünaliiusdi» quot;fetjfed domi plerunquelatitans, cuftodiam quorundam habuit, qui uela cir 'wtiquaque,cumfi'gna pcrturbatæmcntis( quæmultacrant)adelfe cogno» “franqliomincm tegebanfatqueobduccbant:ncaftantcs(quitamcnfrequen f^fexireiulfifunthabitaculum)patientemmorbum uiderent. Morbuscnim 2tccdebat,rccedcbatque fæpenumero. In ca igitur ualetudine Michael, SC ui» 'Icndærcginæ, amp;adeundiofficium dimifit; fiue pudqre correptus, quod talia properiurio repcnderct: fiueucrccundiamotus, quod crebromorbum pate» quot;tur, quern noluitabilia uideri: fiuequod corporis habitudo morbo corru» ^a,adcoitumineptaforet. Traduntaliqui,Imperatorem huneChriftianum ^orthodoxum,uiris religiofiffimis crimen adultertj amp;cgdis Imperatorie con ftilitm,intcr caetera accepille ab illis turn eleemofyne erogandæ mandata,tum “«o præcipuc Veneris abftinentiam. Ob id magnam pecuniæ uim pauperi» bi’sdilargituseft,SCmonafteria conftruxit:Theffaloniccncpprofelt;ftus,glorio lillimo martyri Demetrio fupplicans, utaliquodmorbiinUeniat remedium, bicaffetftum fratrem uidens Iohannes eunuchus, de regno folicitus, ne fimul »nortuo Imperatoread Zoen tanquam haercditariumredeat,ac deinde tum
-ocr page 378-5î8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o a N. C V s P I N I a N I
ïpfcjtum umucrfum genus perçât,aggreflus fratrem illi fuadct,uti nepotem forore comrnunem,Michaelem Calaphatenfaciat Cç(àrem,quô fitïlliinimpt rij adminiflrationeadiutor.SedlmperatorifratriZoem'mpenj hærcdcmpr^' nunciatu'deo Sgt;é illam aggredftur, ÔC ambo fratres matrem nobilcm illius igno bill’s finguntjôd adoptiuum nominant.Zoe contradicere non aufa, illorum ul’ luntati confentit:mulier alioqui facilis, SC in quamuis fententiam perfuafibfe Senatus ergo in facrum remplum inBlachernis uocatus, ubi ordineftetit, medium rcginaaddult;f}a,ôlt;in choro rempli fine canccllis conftituta, Michat' 1cm adoptauit,acutfilium amplexata eft:Imperator ucrô Cæfarem cumfedf) Ôl mox conuentum dimißt.Ac fie Iohannes fibi uifus eft totum negocium ptf ” fecifTejamp;fuæfamiliæimperium peperifte, quum potius interitum ÔCfibiôfgC ncri fuo(uf paulo inferius patebit)creauerit. Cupiebatôô Iohannes Eunuchus Ecclefiæ præcfte,fubornans quofdam epifeopos focios, qui Alexium patriar^ cham tanquamregia potentia, non communiomnium fuffragio amp;nbsp;legitim^ elecftum,deponeredcnunciarent. Alexius uiciflim: Sinon canonicè(inqugt;0 écu uos afl'cueratis, fatftus fum Patriarcha, deponite : QC quicunque à me con' ftitutifuntEpifcopfdeponanturmecum.QuouerboitarcpcrcuftîtaccufatO' rcs fuoSjUt fine effetftu Orphanotrophi ambitio remaneret, Erat cnim aiiarif fimus, Si in excogitandis exatftionibus ( quibus miferam plebem uexabat) ftimmè fedulus : adeô ut cum Maria fbror eius, Si mater Michaelis Calaphat* • pôftimperaturi, deuotionisgratia Ephefumirct, amp;redeundo fratrinarratcc pauperum querelas nouis uedfigalibus grauatorum,quibus commiferabatur, Orphanotrophus earn deridens : Vtfœmina fapis (inquit) ignorans quanti« ad regni molem impenfis opus fit.Omnia itaque ab Orphanotropho comntit nia gubernabantur. Nec minus uerô illius fratres omnes diuexabant, iniufti^' fimis auariiftmiscp moribus præditi, quibus Si per hæc Imperator ipfe odio rat.Scd maliciam eorum prohibere, à fratre maiore natu loanne cunucho non eft permilTustqui eos nunc excufabaqnunc eorum faefta occultabaqnec in nO' ticiam Regis peruenire finebat. Quocirca regina Zoe adeô in ilium odio fuC' cenfa eft,ut infidijs ilium appeteret, promittente Catharfio medico fe uenen® 3’ eumfublaturumtquodmedicingloco illi fubminiftrarCjmuneribusac promit' fis quibufdam corruptisàreginæminiftris, pollicebatur. Sed hic infidijsco' gnitis periculum effugit, Imperator uerô quum iam morti proximus effet, m' gno dcfpecfto, ex palatio tranfmigrat in monafterium, quod iuxta mœniae^' cedificaueratiquod 3c(U!J.KTv§ySiiJ ciugt;x§yv§(»y,id eft,fine pecunia miracula operaO tium cognominaucrat. Ibi^ feeftis capillis, purpuram amp;nbsp;imperrj infignia exU'’ it,ueftemqjinduithumilitatisin Chrifto, facris^initiaturmyfterijs': aedini' nam pcllem,uoluntariæmortifîcationis fignum præcingit. Qua derecertior fatfta regina,pedes palatium exrjt,maritum acceflura. Sed portas claufasrept' rit. Vetuit cnim earn ad fc ingredi,nolens in memoriam reducere priftinum ot' 40 gaearn affecftumifiuepudoreeorumquæ eioftenfura erat,fiucquôdomnino fepoenitentie tradidcrat.Igiturnonadmifra,adMichaelem adoptiuum redi]r. Imperator uerô poft immutatamuitærationem, breui fuperuiuens , infem^ jSiternas tranfmigrauitmanfîones,Chriftianilllmèmortuus,in extremamuf^
2â2 fpiritus emiftionem,quod in Romanum egerat Imperatorem deplorans ams' rïfîîmè. Infeptimum annum rebus Romanis præfuit, Rex démens acbonus,
quantum in eo erat.Licet cognati eius ueluti macula quaedam eius bonitatem dchoneftantes, fint ipfi additi.
Hæc ex Zonara»
Michael
-ocr page 379-MICHAEL CALAPHATES
53?
MICHAEL CALAPHATES)-
ÓE N-1 r r ! rMichadjem Imperatorem defuniflum CcCe crcaG (e Calaphaten Cæfârem : ob id non fan's bcnigno crga eum rat animo,data iJlihabitatione extra urbem, utnon nifiiulTus adfe ueniret.Sed poftquam Imperator palatio exceßitjfratrcs eins regias confinxerunt literas,quibus illiim,ut ea quæ ad im pen'um pertinebantadminiftraret,aduocabanf:SCita quidem
itigrelius eft.Primus autem fratrum Orphanotrophus coniuluit, ne citra regigt;' «0 næfententiani ullum ncgoctum tratfîaret quidem,fed potius pedibus illius ad uolutus fantfle iïiraret,tïtulotcnus fe tantum imperaturum, poteftatem totam penes earn man(uram,ueluti adoptiuum filium deceret, quo iiti ueluti mancp pio poffet. His blandimentis foeminam fuapte mobilem demulferunt, facienx tes fuæ uoluntati fingula obnoxia. Afieruit igitur adoptionem ibemina ftulta, w^ignara futurorum, tradens illi feeprrum, dehinc diadema regium: quo coro-c nabaturindigniflimusfimulamp;ingratiffimus ac ignobililfi'musucrna. Erate* pini obfeuriflimi generis, fordes référés parentum, qui apud Paphlagonas pü cc naues oblinerent. Vnde SC Calaphates eft dióusa'deo ôé auarc crudcliter tetn fufeeptam adminiftrauit,maliciam quam corde geüit explicans : fraudem Qiunon potens tegere, cOnfilijs dolofus, lingua inconftans, qua aliud uerbis, ^Inidanirno fenfit:inuidus,iracundus,amp; ad quamuis auram mobilis: circa op* portunitatum difficultates feruilis amp;nbsp;ignobilis, facilius ex meliori affetflu in ogt; tliutnquàm ex. fauorein clementiam ducebatur. Neccognationum, nec ami* cttiæ leges obferuans, prorfus inamabilis. Et nihilominus tot uicijs feptus, fu* per fiimmamimperij atqueadeo axem inducitur. Sed fic Deo optimo maxi* nio iufto indice, Orphanotropho amp;nbsp;auunculo, omniep cognationi principi* tHnindeexoritur calamitatum, atep colophon imponitur, ut prouerbio Græ* Ç0 dicitur.Pauciflimos enimdies fimulatione ufus,auunculum Dominum ap* peilanSjdedignatus eft iuxta cum federe,omnia illi deferens. Paulo poft bono Jo tisnonnihil illiabftulit,ncqî eius confilijs obiequutus, crebroilium ucllicans. Eum eum ftudij pœnituit infuum nepotem ,nec quid faceret, in promptu ha* bebat.Abftinuit paulatim ab eius c5greftu,facinus cxcogitans,equo fibi con* trouerfiacum Conftantino fratre, cuifoli excognatis omnibus Imperator ad* Eærebat,orta eft. Fecerat enim imperator hue Nobili{rimum(quod erat digni f^tisgradus) quem Imperator contralohannemcxafperauit, qui uiciftim uer* biscoramimperatoreeum obiurgauit, quod à rege potius percontumeliam gt;nfe honoratus eftet. Quod morofe accepit, longecp ab urbe feceffit. Hoc ubt bona pars Senatus cognouit,congrcgata eft hominem acceflura: non ex bene ’jolcntia,fed utifibi hominem conciliarent. Imperator literis fenatoribus accu 40 htmalignitate difceflifte hominem, eiufdem fuperbiam multis deteftatus .A* uuneulus ucro iam difcelEt: fed rediens, in theatrum eft profetftus, quo die e* «îueftrc certamen agebatur, quumnon adelTet Imperator, qui adhuc ira eifer* ticfccbat,quafi iniuria affelt;ftus,dcnuöabrjt. Rexuero amplius maliciam rege* tenequiuir: erumpenteiam in propatulum fua in ilium nequitia ac maleuolen tiamauim mittitobuiam,præcipiens,utinea hunc aduehant nautæ, qui uerba in ipfum arrogantiam exprobrantiadederit. llleuerointrcpidusnauim con* feenditad palatium nauigaturus, quod Rex uetuit ; ftatimœ triremem mittir, quiincxilium hunc deferat,gratiam rependens fuo benefa(4ori,per quem Cæ farprimùm,deinImperatorfacftuseft.Hocfublato,ad cógnationcm fuam con 50 yerfus,uiros omnes faaîfamiliæ,SC maf'itos,SC puerorum parentes, amp;nbsp;iam ado lefcentes,genitalibus membris priuauit, fpadonesep fccit : ubi de proprio fan* guinehuiufmoditrophæuinftatuit. Vnumfibirelicftum putauit Herculeum laborem,reginae fcilicet imperium auferre,incitatorem habens amp;nbsp;inducftorenl F ij Conftàngt;
-ocr page 380-^4'0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I o A N. C V S P I N I A N I
Conftantinumauunculum. Machinatur igitur contra nobiliffimam matrem ignobiliffîmus filius,fingens ab ea fibi paratas uitæ infidias, amp;nbsp;uenenum pofi^ turn,à qutbus crat innocentifïîma. Exij^*! itamxe earn palatio inauditam, rcle^ gat^ in infulam,quae uocatör PrincipisTbeneraótricemcp detondet, amp;nbsp;mona/ chico habitu induit:pro purpura à fedonata,datuiliffîmamueftem.His perfe' lt;fîis,gaudebat,fuperbiebat^, ludis fe tradens ÔC uoluptatibus. Sed ingrato SC perftdo homfni moxfua rethbutio,iufticia diuinafic uolente,fa(fla eft,non dm prolongata.Dum enim uulgo pronunciata per præconcm, quæ inreginam agt; dtafunt,moerorortus,amp;maxima plebis confternatio,quafi communis falanii Tas deplorata eft:deindeuelut in tyrannum aperte obiurgatum.MulieribusO' id mnibuSjUon fine magno luclu reginædefiderium fuit ingens: que omnia ina* pertam feditionem tandem proruperant. Vniuerfiitaque, utfacinus ukifcC'* rentur,uitam fuam negligebant,amp; armati ad palatium contendunt, primo oc-curfu difeerpturi ingratum Principem, fi ofFendiflent. Sed is primùm intrepid dus,multitudinis turbam non admodtim tiinuit, nec^ eum clamor uulginnib tum conturbauit.Poilquam uerô conglobâtim debacchantes, in agmen coa^ dîi, magis ac magis infremerent, SC qui lâtus Principis ftipabant, animo laba' rent ( neque enim illis quæ in reginam patrauerat, placuit ) de falutefua folid' tus, in anguftiam mentis incidit. Conftantinus uerô nobiliiîîmus aliquanw^ lum lent)f.Qui cum armatisad regiam properabat, armatos quofdam leditio' îO fis opponens,qui fagittis aefundis eos rcpellçrent, ac clàm plerofque mitten^ qui reginam rcducerent.Redudîarn ilico in edition theatri loco ftatuunt, fedi-tiofis oftentantes, ut nonnihil animos eorum placarent, domina eorum rcuO' cata^Scd ex habitu nigro ac uili reginæ,magis in iram accenfi ac exafperad jif’ furorcm ruunt,ob malefîcentiâtyranno infefti. SieZoereftituta populo g«' tiasagit.Sed tandem deficiuntareginaZoc,SC conuertunturad eius fororcm Theodoram, quam exhabitatione fua eripiunt, amp;in magnum templum So' phiæ deducunt.Vbi ab omnibus,ÔC fenatorij ptebetj ordinis, fimul SC clefiafticisTheodora Augufta amp;Imperatrixfalutarur.E quarefpes omnisM* chaeli SCfuisfublata eft.Deuitaigitur fuafolicitus fmperator,cum fratrenobi' j iifiimoexaula commfgrant, ÔCnaui Perionnymonftudtj manfionem regnicp infignibus pofitis.monachi habitum afiùmit Imperator. Quod ubi p“’ pulus refciuiqgaudio elatus,ouans urbem dreuit. Qui uerô circa Theodoram erant,timentes ne foror Zoe eiedlum reuocaret, ne'ue fororregni focia effic^' retur,inclinante die mittunt qui utrofque oculis orbarent.E facrario itaçp fîonis ftudq extraÆ abducuntur,ingenti confluente multitudine obiurgâte*' pfos atque irridente, ac cômpofitis carminibus illudête. Vbi ad Sigma(qi’°d loci nomen eft)pcruentum,oculos illis eruunt, familiari Græcispœna.Com ftantinus calamitatem mâgno fertanimo.Michael effeeminatus, deosauÿo' mines teftatus, muliebritér eiulauit. Pofiquam igitur utrifquetenebræonute 4® funt,qui carnificinam hanc exercueranqadTheodoram reuertuntur,adhiicm magno Sophig templo manentem.Zoeuerô eratiuxta palatium,miniiuecoii fentiens in fororcm regni confortem:nâm hune illi honorem inuidebat. Sena'’ tus uerô ambas uenerabatur: hanc qütdem utiamdudum ipforum reginanV*' lam uerô ut nuper afliimptam, ÔC quæ exculTæ tyrannidis caufam præbuifld.
Suadent forori annofiorem fororem imperrj confortem accipere, Sic
Michael rerum potitus, menfes quatuor,dies quinque, p eri] t in exilio, quo dignior erat quam Imperio»
Zoe
-ocr page 381-ZOE I M Pquot;E R À T R I X.
ZOE IMPERATRIX»-
__G E NE 1^^ r I rSli. in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roriianu impcrfum, quod flagin’a Phncipum fecere: ideo circa tœminas in imperio nilnl innouatumeft, fedduabiis fororibus imperil fafces 0(^ maiegt; J ftasaiïerta.Præfidebantitaqueambæ,oiTinisq}abeis perfere-y baturimpertj moles. Sed Senarus atque exercitus aucfloritas ___crat ampliflii-na.Satellitio eqmdcm eadem, quæ fub Regibus lorma manlu, quinque priini cofilrj, 8^ qui Ultimi erant, in fuo ordine aderant, Inquificioiudiciorumjamp;exolutio publicarum contentionum, fenumcpinter* pellationesôCcomitia, alia^ Imperium decentia, ab ipfis funtminiftrata. Ve* turn Zoe folicita ne Imperium foror fola occuparet, quandoquidem illi foli dè bcriplerique cauillabanrur,quôd can fa depofitac tyrannidis fuifTenfiue uiri de Jilt;lerium,0d uenereorum cupidicas ac ardens libido Zoen induxit,ut fibi con* iiiâurumregem in palatium ducendum quæreret,in Conftantinum Dalafle* ’lum, quod ei forma eflet digna imperio, qualis ad amores illicere poflèt ani* ctiam adultertjs non deditum,totis (ut aiunt) uelis afpirauit. Sed obfta* Dît ci,quod baud illullri parria ortus, obfeuris effet natalibus,ac præterea mo* dbusdiffïcilis.inconfideratè nonnunquam loquens.Que tarnen omnia uix ab 3morelmperatricis abfluliff'entjUifi morte prçuentusfubita,quam uxor per zé Jotypiam machinata efl,mortiferum illi poculum temperans. noluir enim ma* buiiTiuidcre alter! condormientem . Ardor igitur Imperatricis in hoc extin* Conftanrino Monomacho reuixinregij ftemmatis uiro illuffri,a Ro Pisnolnipcratoreperncptcm inaffinitatem accito. Auxitamorem confuetu* ‘^Oiqualmperatriciinfinuatuseft.Nam proximeaulam enutritusefliamp;cùmfe familiärem Reginæfacerct,gtatijs plenus, beneuolo femper animo ipfum ^Tiplcxa eft,adeô ut in fufpicionem plerifque eorum amor uenirct. Vnde Mi* duel imperator poft Romanum ob zelotypiam rclcgat,cxulem illic toto tem porefuilmpcrq agcnsmec altcrum Mfchaelembenigniorcm expertuseft. V* ^0 bl uero in Zoen Imperium redtjt, ab exilio in Conftantinopolim redutftus eft; ^bi initincre à Regina quidam milTus, uefte regia ilium induit iuxta templum in Dobotiania,£C cum regio fatellitio ad Im peratricem deduxit. Fit^ mox fa* fcrdotSccrimonqs regibus nuptiale facrificiumtpatriarcha uero Alexius pro* pfcrtrigamiam abftinuitmanufua facrißeium nuptiale conficerc. Sed ad coro nationcmimpeUitur,amp; coronatur Monomachus,fccptrum^ Romani accipic impettjjcum feeminarum imperium uix tribus menfibus exadlis perduraffet.
constantinvs mono^
M A C H V S.
AT p £ z z' AT fœminarnm defijtin Monomacho. QuiPrin* M ceps fuit adeo ignauus, ut tu primum impcrij labes prima or* ta fit.Neq? enim autfapientiæ aut dignitatis rationem habuit: honores citra modum accepit,pecunias fine ratione diftribu* ^1 ind^quibus nondebutt, donauit:adeô prodigus,utfi una die J^regiasopesomnesdilapidatepotuilFet,non admodum ma* gniæltiinaiiet. Dclinquentibusfacilicaufaremittcns culpam,nullifuccenfe* banuoluptatibus deditus ôé delict js,ut trifticiam ac perpeftam in exilio calami tatem,regnûnuncadeptus, immoderatalæticia dilueret, fimul utRcginisgra ti'ricareturifacillimis præditus moribus,amp;admodum effœminatis. Literas mi* $0 nimc cUrauit, qui ftudia uix fummo labro deguftauit : magis intentus luxuriae adcoperdire,utmortua fecundaquoep uxore,tertiô matrimonfj al earn expert undam non cenferer,fed nepti ex fratre uxoris fuæ uiduæ cÔuixit:primum qui dein clàm,poftea uero palam fine rubore.Hæc enim cùm annis iunior effet,for • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F üj ma^
-ocr page 382-54-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C X' S P I N T A N I
macp cxtmia Sf gcncrc tlluftn, utpote de Scleroru profapia, fie mutnô ccahæ' rancamoris ardore,ut feparaii inuicem non poflènr.Ob l'd fimulipfa damnaiii in cxilinm fequuta eft,omniailli aduerfafaeiens minora, calamitatem allcuiâs, propriabona,qtio indigenn'am abigeret, fubminiftrâs; fpc principattis, qui illiàquibufdamuaricinabatur.Leuatusigiturininiperiijm,non eftoblitusbc' nefîciorum. Regina precatur,ut hæc mulier reuocetur,5C fuis faculta tibus po* tiri poffît. Quod non renuit Regina : quæ iam ob ingrauefeentem ætateni de* crépita,relotypiam abiecit,moderatior longa aetate ôd experiêtia fada. Abdii citurigitur MitylenisSclerena Habra,pulchra,regiofarellitio comitata,palati uni ingrefiàjubi ei hofpitium datum eft. Nam propria domum Monomachus i» jlliædificaredeftinarat,utillam,fiquâdoliberet,tutôaccederet:amorêcelans, nonihil crubefcebat.Poftea pofito pudore,mulierem,non ut pellicem autcon cubinam,fed utconiugem deperibat,ÔC ideo in aula couidrieem banc etcoha bitatricem habuit,Regina confentiente;cui perfuafit,lirmiorêniterambaseas fore amicitiam.Neeirata eft,fed ob honorem quem muiturn illi detulerat Au* guftac 0^Reginæ Imperator,pafta eft.Sæpe etenim inter ambas in medio praii debat Imperator.Quandotç domina,quandocpreginanuncupata hæc eft ca. Nee regina Zoe Imperatrix uera Impel atorem adij t fola, nifi câ abefte cef'; to feiret. Verùm no diu hæc fœlicitas durauiuMortua enim amica,lmper3(ori magnumludum relinquens,lgriciâomnem extinxit:fubfequutidoloresamp;fan j« gores,turn exbellis ciuilibus, turn ex publicis. Sed duo ciuilia primùm prolC' quernur,de altjs deinde fcripturi. Primùm excitauit Georgius Maniaces,iiii a' nimo promptus,etmanu ftrenuus,gerendo^ bello aptifiimus.Is aduabusR^ ginis fororibus cum imperio præeflenr, in Jtaliam mift'us,bello exadiiriis,qui eamingreftîeranqôôfibiuindicabantloca Romançditioni fubicda,quærcni perare omnibus neruis laborauit.Cùm uero Monomachus imperium fortitus Romanû,Sclerum fratrem amatæ Cæfaris concubinæ,potentem, magnum® feciffet,magiftrum creauiqac Protoftratum perOrientalem regionem.QuiH-nitimus domuiManiacæ,ueterismemoriniuriæac inimiciiiæ, quæ pofuitim commoda uiro intulit,ctiam thalamo fuo iniuriatus. Quænunciata Georgio, multumillum'perturbarunt,ac tantum dolorem concitarunqutab Imperio de ficeret: certus nullâ fe habiturum iufticiam apud Conftantinum, quifororeru huius pellicem deperiret. lada itacR alea,principatum afFedauit, quod magns exercitus pars illi tan^ cxccllentifTimo Duci adhæfîr.Traiedo itacp in Epd'''^ exercitunauibus,mafores fibi copias côparat,omnia tumultureples.RexeeP tior fadusliteris,meliora Maniace promittit,fiarmadeponat:fed quifemd^d tyrannidem aipirafteqarma deponereucretur,populatur quæ poteft.Rcxig’' tur illioccurrere ftafuit: fed non aufus eft præftanrcm aliquem ducemautinre bellica probatum mittere,ueiitusneilletalcquippiam audeat. Mittititaquee çubicularijs fuis eunuchum quendam fan's illifidum : qui poteftateaccepta,^ bq t. cui Maniaccs occurrens,fperaui r inordinatû obruere excreitum.Scd tu® fpe fua deftirucretur,utraque acie ftanre,redè ht conflidus et prglium ingens, Georgius le tali uulnere Iæfus,plurimo emiflo fanguine,cx equo in terram fte* no manu excidentelabituriomnibus iam membris folutus,ftatim expirar.Mi'’ lires fine duce terrore correpti,fparguntur : Duci caput adimirur, quod Impt' ratori eunuchus tranfmittiqquod in theatro fublimc ponitur. Subfequutuseii nuchuscum exercituurbem triumphansingreditur, Imperatoreapudforum in præparato loco (qui Chalce uocarur)cum magno fplêdore amp;nbsp;apparatuprç fidente,utrinqueReginis aftidentibus. Sub id tempus Patriarcha Alexio moi tuo fubftituitur Michael Cerularius. Imperator autem ex manfione Alexiï uP ja gintiquinqueauri centenaria illicdepofira fuftulit. Eunuchus uero Iohannes Orphanotrophus, frater Michaelis imperatoris, ea tempeftateMitylenis prf watur oculis ; fiue Imperatoris iuHu, qui eum odio profequebatur ob eiidium fuufl»
-ocr page 383-M o N o H A C H V s C ÄE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54,3
fiiumlögtim,fiuelegi'tnTia caufaillidecretum,fiueregi'naThcodora (^trtaliqui lt;iicunt)itaiubenteabfop régis confenfii.Qui paucos dies excæcatiom fuperiit liés, uitam çlaufit. Alcerum dmle bellum contra Monomachû Tornnius Leo excitauit,qui ex materno genere Imperatorem contingçhat.Hic Oreftiada ha hitans(ftc erurn olim ab Orefle Agamemnonis filio Hadrianopolis uocabat) Macedones habuit fecum fentientes,tanquam opiimo inro,et forma cgregio, öi^eonniioprudentiffimo.Dequoetiam uaticinium prodi]t,ïplum abquando ’nperaturum. Ob id ei infeftus Imperator,non debiro illu honore afFiciebat, Soror uero régis Euprepia,generofa mulier £lt; conlfans,in Fortuna fplendida, * ° diuitiarumcp abundantia educata,gratum fum habebat, exiftimarionê illi ma gnaintribuenSjOb prudenti» excellcntiam.Cùm uero eontemptnn habercn-' iitrarnbo ab Impcratore,amp; Imperator fororis fuae erga Tornitiuin familial iia-' ifm fufpeóïam habcret,longilTimè earn à fe aiTiQinr-Tornitium uero apud Hi^ Fpanosiurifditionicuidam præponens,conuenicns illi decreuit exilium.CLio 223 illeabtjtquidem,fedfpefuanondecidir,. Qi’od cum regienetannunc;arum, amino concuiTuSjmittit qui ci pilos ab(cinderent,utdefeóis comis,fpes quo-r Riieregnandiamputarctur : SC nigram ucftem indueret qua eifplendor for--luiiæ obfcuraretur. Sed neque ipfe hac re animo deiedtus,irridens. porius imprudentiam, neque Macedones fpefuadeieói ,no0ueiim ex regia urbeeduxeruntin Adrianopolim,rnetropolim hiam,beneuolenf!aomniac obleruantia prorequentes,magnomilitum concurfu. Qiii Impcratorem odio (quod male illis uteretur ) profequebantur. Poftquâ igifur magna manus ac* lt;urrit,regqs acclamationibus rex efl à militibus lalutatus.Accedunt Orientals exercitus SC urbani.utrincp Monomacho infefli.Huiufmodi fpe leuarus,adi duxit exercitûobfidione preifurus ,fi eum non fufcipercnt.Mane addu ^^0 excrcitu iuxta mcenia apud Blachcrnas aperiri ei portasrogai'gt;at,pro!njfii ®mbus onerans eos qui intus erant, fecundum cuiufci? fortunç fplendoi ê.Sed fubfannantibus ilium ac cauillantibus,accingiturad obfidionèjmpcrator con Iramilitibus paucis,0^ turba urbana exfcnatorû ieruitrjsad mille coacfla ,anre 'ncenialoçauitjUtboftibus terror!effent,ar tyranno. Simul St ipic Impeiafor ’■^gio thalamo in campum obuerfo,regio more collocat,ac illis confedit,ui Iio ^«uideretacuideretur.Macedoneshuius uanitatis eontéptores,eiillpfe!ût: ffioroscp conftitucntesjcompofitis carminibus,comœdias faltarunt, plaudcrf -tfsaccanenrcs.Et cum Cæfariani in hofles cruperent, illi in portas impetû fe-ffriit.Cuffodes in folTas Lfe precipitarût,inde aufugientes;tâta penuria q s in-i^ubuit,qui pro mûris ftabâr,êC qui portas urbis cullodiebât,ilico inutiles faeffi auhigerunt,portasrelinquentesapertas,SiitaqjTornitius uincercfciuiff'cr,fi-
40 neoinni impedimento urbe ingrelfus, rerû omnium effetpotiius. Sed nefeio quaçaufafugit,cùm iâ Imperator quoep periclitaret, ex iaculo miflb in ipfum: quodincubiculariûquendâdeciditjuulneretamen nonletali. Alicubiitaqi fe ilescius translata,amp;urbsfirmioricuftodiamunita, cùm tyranntis rurfus excr-fitum adduceret,priori fœlicitate amiflâ,depulfus eff.Fundiroribus cm ex ma fhinis lapides mittentibus,tantû pauorcm tyranno et fuis inicccrunr,ur obfidt imêfûluêtes, in cadrafua redirent,nec urbis expugnationi amplius rclifleicr, (pargentibus etiam (emilitibus:quorû pars ad Impcratorc dcfccif,pais aho au lugir.Solutaigitur urbis obfidioneabicns, plenus fpcThacicnfis piafidij ac-quircndijhincquocp depulfus efl.Tantum cm Orientalium uirium ab lmp era loreeôconuocatûfucrat,uttyrannumi epellercnt. Quare magis foiiciti,cæte riquocçtyrannum deferuerût, cùm Orientales copiæ literis Sc fermonibus
50 adimperatoremdeficiendüfolicitaient nô modo gregarios militarcs, ucrùni illuftresacexercituûurbaniscB funtflos præfedluris: folo Batatze ex infignio-ribuspermancnte,cum quo Tornitius ad facram ædem confugit. Ineuitabilis nan^cratundic^captiuiras.Captiigitur,acc9mpedibus uintflijMonomacho
F iüj addu-
-ocr page 384-I O' Ä N. CVS P r N I A N I addncnntur,ntcrq5 ocuh's priuatur: defecQio l'ta dcfq't, iitruncp duikbel* lum cxtinvîum cft. Nnnc ad Barbancas pugnas tranfeamus.
In lllyhco prima belli fax orta eft.E Byzantio enim uir quidam Scytba fugit Boifthlabus nomine,qui magna collecfîa multitudine, in montibus Illyf* cis uelutifera qugdam belualatitabat,finitimas montibus genres, Rotnaïus fubditas,latrocinioinfcftans:Triballos fcilicet,ô(^ Serbos,ÔC quicunqj illis co’’ lundi fuerant.Imperator id intelligens,fcribit St ephano præfidi apud Dyrfj^’ chium,ut ilium profligaret. Q.uod ubiBoifthlabusintellexit,difciplinæmiHt^ ris impcriruSjimprudentercontra ilium pugnamarripuit/uisingentem ob W'* am temeritatem cladcm inferens. nam uniuerfus exercitus fufus, ftratuscpcn! qui fuperfuerant, cùm cæfosuindicarenequirent,fugafalutem quaefiueruntgt; ipfe cum paucis ægrè feruatus eft. Hoc pado res Illyricç fefe habuerunt.NunC de R-Oxolanorum incurfîone dicendum.Hic populus(ut fuperioribus patuit) contra Romanos fæpius bellum geflït, uidus tandem idis fœderibus, pacen^ cum Romanis ôi. amicitiamfeciqutper uicinitatem etconiundionem concur despopulicoalefcerent.amp;commercia exercèrent. Etant igitur tumTaurO' feythæ plûtes apudConftantinopolim,ab ipfis dediti,amp;auxiliares.Difcordia itaque Scythijs contra Romanos orta, ita accidit, ut res ad uulnera amp;nbsp;cædeffl ueniret.Inter cæfos uero unus primorum inuentus,occafionem preftitit, utt' lus terræ princeps contra Romanos commoueretur : ftatimcp confedis naüi* ' bus admodum multis,qug apud eos Monoxyla uocantur,dc folido feilicetat' que uno ligno,bellum atrox Romanis mouit, impofitis nauibus uiris immc»'’ fo penè numero. Rexubi Propontidem ingreiîî funt, oratores obuiam miftif» iubentes arma deponere : Curaturum regem de remedio, fi quo malo affed* eflent. Barbarus arroganter legatos excepit,uerba arrogantig amp;iadanti^pl^ na dedit,minuscphonorificedimifit.Imperatordelperatis pacis côditionibus» amp;nbsp;ipfe ad naualem fepugnam apparat.Sedquia claffîs propènon eratquxt^'^ ras tueretut, comparatisquibufdam triremibus amp;onerartjs, liquidumign^^” copiofè illisimponit,acfcaphisbarban'cis opponit. Ipfepræfensac fdprairt portaquodamfedens,præcepitTbeodorocanum tres triremesaccipere,ad Barbaros in pugnam irritare.Sed hicnonpugnçinitium,aerùm naualecertâ' men molitus, fca|îhas quafdam Barbaricas incenditigni liquido, quafdam^I' merfit,unam uero comprehendit.Inquâinfiliensipfe,alios ferro cedens, territâs in uincula confternatos accepit captiuos. Poftquâ tam fœliciter ccflit trium trireniiû in aduerfarios progreHîo,alr)s quoeponerarqs lmp erator déditpugnæ. Qiias ubiBarbariedudas aduentarecognolcunt,ordinesfob uût,puppibuscp obiedis in fugam uertuntur. Sed SC uentus illis aduerfus,qui repente ortus ex Oriente in Occafumfpirans, tempeftatemingentemfflOi’*^ ■ qua multæ Barbarorum naues, pars fundo traditæ,pars feopulis ac faxis allif® confradæcp funt. Subfidia uero illorum, partim unda abforbuit, partim infi' dens turba militaris in ripis corripuit,t€mpeftate ereptos. Sie igit deuida Bat barorurn multitudine,Imperatorouansadregiamredqt. SedTurci,aliudBar baricum genus, hoc tempore Romanos infeftare coepit, totam Äfiam perua* gari incipiens,5/ breui tota Orientalis plaga in eius ius deuenit, St' uflt;^ ad ob' iedam Byzantino freto continente peruenit.Quod latius inferius fcribenius, cùm de origine Turcorum,Sc quo pado exÄfiainEuropammigrarüt,narra' tionem profeqaemur:ubifeitudignilîîma exreceptis autoribus enarrabimus. Tum Patzinace etiamnum Scythica natio,ÖC populofà,ultra Iftrum habicans, in Europe partem comota eft. Erat tunc gentis princeps Tyrach, uir ut inhac gcnteilluftriSjitamoribusfguisSCafperis. Alteruerógentis duxCegencs,np genus ipedes ignobilis, induflrius uero SC ftrenuus, multiscp in bellis fumrna cum laude ueriàtus,SC ob id populo percharus. Quom Tyrach occidere para* uiqmultis infidijs hominem aggreflijs.Idcirco duabus fibi tribubus adiundis, quam
-ocr page 385-M o M o M A C H V s C AÈ s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?49
ï[niim Omrics numero eflentxiq, Iftrum trarjdt: ói. cumRörnanorum fines af-« tigilTetjtransfuga ad rege fe proficifci prefidt proumciæ memorabat,ac fe non inunlêpolh’cebatur.Imperator Scythas adduceróiubet præfidem.Cegenes in confpedüregis perduêlus,falutifero bapnfmateaccepto,tnter patricios coogt; ptacur.Sunt ettâ cæteri,qui cum eo ueneranrjauacro lanc^o abluti.dchmc eiC' pedin'onem facicns in terras Iftro finttimas,fluutü tranCgrefiiiSjCOS qui fub Ty tach erant infeftaui't,multarQ rerum pt-çda abada.Incenfus itacp ira Tyrach, le gatûImperator! mitti't, accufans eum quod defertorem gentis fuæfufcepilTef. Et nifi profugû à gentis fue moleftatfone prohibeat,ac fibi tradat, adfuturu fe ’’ ilico cum immenfa multitudine uirorum , qui omnia tumultu bellico impleaf, Cui Imperator,nec proditorem ad fe uenientem prohibere, nee ulcifci infidia toresfe uellealferuit.Tyrachitaquequoniam hyems inftabat, Ifterfrigore wngelabatur, cum tota gente Iftrum pedes tranfrjt : dtreptisq? Romanoruni ttrriSjObuia omnia corrumpebat. Imperator præfidi prouinciæamp;Cegcnifup petias mifit. Patzinaca?{ane,reperta efculentorum ac uini copia aliorumcp po tuum ex melle confetfiorum abundantia repleti, uelutiinfatiabiles, morbum wntraxerunt inteftinorum,quern Cceliacum uocant: quod ex transfuga Cegt;i gfnes intellexit,atque ideo Romano exercitui holies inuadere fuadet. Barba ’^‘Romanorum in feaduentum uidentes, morbo correpti eiulabant:ac timoré pticulG,abielt;flisarmisfupplices fatfli funt,Romanis^fefe dediderunt.Seda-gt; liqui ferro obtruncantur,aliqui in feruirutem auro ueneunt:reliqua turba,quae Wilis fore putabatur arma ponentes, in Bulgarorum terras, quæ pene delblagt; tæfuerantcolonis,iubcnteImperatoreimponuntur.Tyrach cum primoribus gentis Impcratoriaddu(flus,accepto diuino baptifinate, fplendidis dignitati* Bus honellantur. Cæterùm cum bellum Romanis ea tempellate cum Turcis w Oriente effet (ut pauloante diximus ) eletflis xv. Patzinacarum milibus, ^'I’i^armatisacequis donatis,præpôfitiscpex eodem genereducibus,Chryfo P^lim tranfirCjac deinceps Hifpaniam ( ordinato ip fis itineris duce ) iuffi func pfoficifci.Sed cum iuxta Damatrin üeniffent,conlliterunt,ulterius pergere re 5’ fjfantes'.imo retro abeuntes,ctlm ad fretum ufcp perueniiîènt, cum cqurs träs Eetances circa S.Taraftj templum,ftatim ordinato agmineincedentes cogna tos fuos conuenerut, Qiiibus adiuntfli, in finitimis Iftro terris caftra pofuerûtt ’cfado impctu Thracias populabantur. Sæpe uero ab Imperatore miftis con tiaeos exercitibus,præualuere Barbari,qui per omnemThraciam ac Macedo niam hoftiliter incurfantes,prædas abegèi‘unt,donec eu Romanis,fcederibus pacati quieuerunt.Sultanus uero in Oriente nunquam ceflàuit terras atque uf besRomanorum uexare, alias fpolians,alias excindens,acin eas eôlonias de* tlwens. Qtiare magna Orientis pars orthodoxis eft ablata ä Barbaris, quibus facilis aditus inRomanos fines dabatur, qiiôd licet Imperator tributa gêtibus 40 præfcriberet,nulla tarnen prgfidia pofuit.Exhauferat enim imperatorios ac pu Wicosthefauros:SCobid pecuniçindigus,turpiflimis exacflionibus prouinci* as expilabat, amp;nbsp;ex nouis uetfligalibus fubftantias prouincialium corradebat. Nec tarnen terras tuebatur, necquibus oportuit publtcas tribuébat pecunias, nec quantum debebat,nec quando decebat.Nullum autem opus egregiû ex^ truxitjfolam ædificauitdomum qua? Manganorû uocatur, Qi’oid ædificium propteramicam fuam Sclerenam cœpit,ut ilia eum conuenire poftet, amp;nbsp;con* wuere,in domo Cynegq tunc habitantem,pretextu facrç aedis extruëde : nam totuseratlibidinideditus. Zoeetenim turn împeratrixiam turn leptuagena* )’iadecefsit,quam effœminatèdeplâxit. Sed iterum amore perditus cuiufdam 50 puelle,ex Alanis in obfîdcm Romanis date,primatis huius gentis filie.Q,uarri inaulam inducit, Auguftam^ appellat, regiamcp familiam addidit, largos abunde fumptusfubminiftrans. EtnifiTheodora regina obftitiffet, puefore ^tluerecundia abieëla, quaternas cum ea nuptias celçbraffet, Imperatn’cemqj
-ocr page 386-IOAN. C V S P I N I A N I
dixiffèt. Sed non durain'r üli regius honor rege mort no; fed fortunà mutate,’fl pn'orcm obfidisfortem rccidit. Paffus eftautem infidias Imperator, qtiasfl» Romanus Belas machinabatur,uir plebciiis,lingua titubante, qua ciinóis fe' pc rifum ciebattfed fraude plenus SC fimulator maximus,naturae uitiû doloo» feurabat. Mirum itac^ illo rex obletftabatur, audiens loquentis erratain .articu lationc uerborum : ciep adeo fatftus familiaris, ut omni tempore liberuin aa principem haberct aditum.Nec ei gynecaeû occludebatur,fed omnia illi peruia.Affluebant illi utrinep diuitiæ,SC ex triuio breui in fenatorium ordin^rfl eft arreptus. Dehinc imperium qaoep uir ineptus affeeftauit, fi Imperatoré oc ciderct. Quos itacp ab Imperatore uidit alicnatos,in hoc arcanS adducit,nifl^ ' ,tos incitans,fpe magna arripuit. Et cum illi liber fem per pateret diu noeftuq’’^ ad regem aditus, facillimu putabant Imperatore pofte occidere.Patrafletfant nefas, nift confeius quidam régi hoc indicaftet. Deprehenfus igitur cum enf( quo crat Imperatorcm aggreliurus,uulneratur,ftd non letaliter. Qiiandoqfl*' dem per indulgentiam rex illi nihil potuit moleftiinferrc, uolens per hocm^' gnanimus uideri,cum minus prudenter faccrettconfcios uero omnes puniuif' Ob incoiitincntiam aut mox cum rerum potiretur, articulari morbo compté' henditur, primùm faeftus podagricus : amp;nbsp;ufcp eo morbus paulatim au(ftus,flt neqp pedibus confiftere amplius poITet, fed aut ferebaf lec}ica,aut innixus ba culo ambulabat.ProgrelTu temporis manus quoeg ufum fuum amiferunt,arti' ' culorum ufu penitus deftitutus.Tandem pleuretide correptus,finem uitæfib* adeffc cognouit.Ob id magnates,fiC qui primas partes apud Imperarorehabe bant,fuadentut dcfuccelforecogitenquod illudadmoduneceftariuefleindc ret «Uis qui cum co annis aliquot uixerat familiarius. Inter hos erat uiruncfllfl^ quidâ loanncs Rationarius, ignobilis genere obfeurus, in expediendis flC' goeijs ineptift'imus,necliteris ad neceftitatem edoeftus, cui omnê publiconflfl adminiftrationcin negociorum Imperator commiferat,ranquam confiliariorö prfncipi.Cùm ante illi fuiftet uir genere,, rationeôî prudêtia plané contrariflS) Lichudes nominc,qui cütfta adminiftrabat: fed quod Imperatorin ijs qiiatdc' cenda non erant non aftentirct, à publicarum return funêlione eum depofuiy lohannigubernationcm credcns,ne ab tjsquæ decreuerat impedirerur.Egrd fus igitur urbem Imperator, de fucceflbre cum fuis cogirans,cùmTheodO' ram omnia celarctjipfa regiam magnam ingreditur,Regio ad fe accerfitofatd litio:ad quam ctiam Senatus quoque confluxit, qui cam imperatricem dech' rauittutpote ad quam hæreditario iure principatus pertincret.Hoc ubi macho fignificatum eft,maximo affcdlus dolore,quam diu uixir(quodadniO' dum exiguum erat) fufpirq's ac moerorc contabuit, ilico defccit ; cum annis imperaftet duodecim,mcnfibus oefto; in Mangana, quam extruxerat,ædefc' puIcus.Hæc ex Zonara.
THEODORA IMPERATRIXgt;
I o s T Monomachum 6CZoen,imperiumiterûad fceminaifl Zoes fororcm Theodoraredtjr,quæ prius cum fororc(utfcrt • phmus)iegnauit:id^ auxilio amicorum cunuchorum patO' 1 norum,qui potentes erant. Accepto itaq; impefio,Impcrato I rem negoerjs præponere noluir,potcftate lætata,quoad iiixit __in regno penes ferctinês omnium rerûgubernationem:àfuis jtaadmonita,quosprimarqs præfecitmagiftratibus.Ciuilium ueroreturniu* rifdicftfonem Syncello Leoni, qui Parafpodylirs uocabatur,tradidif,qui pn'us Michaeli Imperatori feruierat. Ipfa uero dignirari præfidebat, SC per feniorcs ius dicebar,ftudebarcp gratiatmultitudinisjcdulam legum haben.s curam,dc/ creta SCfententiasferebat. Vefeebatur autem publica 5C communi rauonc, icclix^
-ocr page 387-HENRICVS TERTTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4.7
fœlixcp erat fub ca Mefpub. Nee enfin in cam quffqnarh confuratfoncm molf' tuseft,nec præftabantur à fubiedfs neglfgcnter quç fiifii crât. nee ulla fub Ro manisnario tumultuata eftjfed eratundfep temporis âtrquillftas, ac omnifire-rum ubcrtaSjdomiforfs^ oefSacquies,terra ipfafrudlusabûdefubminiflraiv te,adeo ur neminem fœminei pœniteret impenj: fed feiô,acannis iam plena, reruin eft potitaImperatrix,eundem impcrandircnorêac modum in annis ha bens. Erat enim corporerobufto,quod facilelabores tolerabat. Sed cum iam uergerct in grauefeentê ætatcm,morbo iliaco laborare coepit:qui morbus gra utter earn molcftabaqadeo ut omnes fui fpc de eius falute amittcrentdicet mo •0 nachi quidâmulta adhucuftæ temporauanepollicerenttut eftfuperftitioftini genus homfnum.Conuenientes itaq^ fenatores amp;nbsp;caetcri,confultabant quem^ nam in principatG fubftituerent, qui ipfis ÔC facultatem amp;nbsp;foelicitatem confer-uaret. Vifus eft igitur huic oneri aptus Michael militaris uir,Byrantq quidem onus,ad négocia uero imperialia ob naturale fegnitiê ac fimplicifatê,ac anno-Tum grauitatê ineptus.Iam capularis fenex erar,2lt; morti proximus.Suadêt ig» turreginç,hunc potiftîmû imperio præfîcere.Ilàacium namcp Comnenum ui-rumfortilli'mûexercituiprgfecerat.Et prius mufti,antequâregina rerum potf Tetur,Nicephorum quendam,quiBulgaripprçerat,rmperatorcoptabant.Sed bæciltco Michaelê imperiali diademate cingit,prius facrofanefto accepto iura iiicntoab co,ne quid in adminiftrationeifta præter Senatorum fèntentiam co mitteret. Vix ilia perfeefta fünf, cùm fpiritus 8gt;C uita ipfam deferunt, cùmanno ûno ac menfibus nouem praftuilTet. Ex Zonara hate excerpta,
AD LECTÖREM.
Reuertendum cft itaque nunc ad Germanos Imperatorcs,ut temporà poffumus iungamus. Nam Hermannus Annalium feriptor ( ut fu-pTamonuimus ) Henricum / / z. tradit legatos ad Græcum Imperatorcm mi-fifle,quifœminâimperio præefteinueniebant. Sigebertusaût Heuricum /zz* Traditinipcrafre,cum Monomachus Côftantinopoliimperaret. Côiunximus 5” igitur totam hanc familiam Zoesamp;Theodorae,fcripturi nunc Germanos^ poftauum Conradumprius feriptumpatrem Ô£^filium,ut bonaierie omnia iotdligantur.
NI C V S T I î ► i M P gt;nbsp;A V G V î
NIGER, PIVS DVX FRANCONIAE
ET COMES
E N c r s huiusnominis zzz. (nam aliqufprimùm exclu-dunt a Cæiarum catalogo, quod Romam non adierit ) Con-radi Iraperatoris exGifelanobiliflimi ftemmatis fœmina, filins, non gener, ut perperam quidam fabulofecommemo-
rant,gencalogias principum non ignorantes. Ob maternant
Srant,gencaiogias principum non ignorantes. maternant __enim hanc originern,uifum eft imperium ad antiquum redqf-
ftgertneii. Viuo pâtre confors imperîj adfcitus, acRomanorum rex defigna-Tas,ab elciftoribus confîrmatus eft. Princeps humanus, natura facetus,hilaris SClargus, hoftibus tarnen fæuus.Defuncfto parrc,mox in Boemos rebelles co pias dudauit, quod annuum cenfum, centum fcilicet boues eletftos, amp;nbsp;quin--gentasargenti marcas débitas amp;nbsp;promiftàs,non perfoluerent.Sed periclitatusi infyluis,quæucluticlauftraBoemiam cingunt,fetftisarboribus 0lt;incifis,mui f'^SP^‘''ftTibus qui iam redire ncquiuerant cefis,irrito conaturemcare coaeftus eft. Sed paratiore inftrmftus exercitu,denuô hoftes aggrcditur,gentemcp attri uit,ac ducem eorum Vratislaum cepit. Qiiem mox coegitmille SC quingen-Tas argentimarcas, trfum fcilicetannorum cenfum perfoluere, obfidesdare,
Ôc ad
-ocr page 388-■'■54'S
IOAN. C V S P I N I A N I
amp; ad deditionem Ratisbonam uenire,regnui'n tnbutanum facicnSj ut ex Anquot; nahbus Boemicis Cofnii Pragenfis DecaniliquetdicetPetrus Hungarioriiffl ÏCÂ fubG'diaduci contra Cæfarem mififlet,quimox auxilio Cæfaris egebat. Nam Petrus turn rex Hungarorum, cum externes plus dilexiflet Hirgaris, iH' dignationem fuorum incidit. Qiii anno regni eius tertio confpiratione fada, cum regno deturbarunt, Aba rege innate. Petrus fugiens in Bauariam,Henriquot; ci CæCâris opcin petqt. QiiodubiAba rex (quern Ouonem cæteri uocant)in tcllcxir, miffis legatis Cæfaris animum explorantibus, hoftem expertus, coaquot; iQo exercitu in utracp ripaDanubq Auftriam depopulatur,Slt;^ Bauariatn.Cutn , ingenti præda ôc captiuoruni numero in Hungariam reuerfus,etiam prius Ca 1« rinthia fpoliata.Indignatus idcirco Cæfar, qui in abfentia ab Hungaris iminequot; ritus taîia erat palfus incommoda,confilio Principum magnis colledlis copi)S Hungariam ingrcditur,præiTiiHo Vladislao Boemorû duce.Qui cofinia Hun garornm ingre(fus,populatus eft ea.Hungari miffis oratoribus cQ magnis mn neribns,Cçlarem rogarunt,ne Petrum regno induceret:polliciti fefe captiuos cum omni præda ablata reftituturos. Gerebattum bellum Henricus contra Gotefredum Lotharingorum ducem. Res itaqnein aduentum fuum inBaua liam fufpenfa eft. Dehinc data opportunitate, Cæfar cum exercitu Hungariquot; am ingreffins perSemproninm,quod hodie corrupte Suppronium appeH^' tur,Rabam fluuium(licet mandaftet)qnibufdam Hungaris du(ftantibus,tanquot;3'’ dê traiecit.Abarexin Iaurino,qnodrelt;fîiusScaurinûnominatur,cum magno exercitu certns pene de uicftoria,Cæfarem expedlaticommiftbi^ prælio, Aba rex uidtus fugit in uillam quandâ,in qua à fuis crudeliter eft iugulatus.Quantquot; uis ingens etiam Bauarorum turba eo prælio ceciderit, ut ctiam locus ille Ala fnanica lingua infignitus Verloren Bayren,Hungarica autem Veftnempti no cetur etiam hodie.Dehinc Albarn regalem ingreffins Cçfar,Petrum denuóinquot; fignibus regijs dccorauir,regno^ reftituititum Ratisbonâremeauif. SicHun gariam uarijsmotibus agitatam ledauit,acquietam reddidit. Sedrogatu(ut fertur ) Alberti Marchionis Auftriæ, cuius leuir erat Pet rus,ÔC quem plurimu dilexit. Sub id tempus Gifela Cæiàris mater carnis debitum foluens,Spirgf^'l'’ pelitur.Acæftas pluuiolà penecRhyemalis,magnam frugum amp;uindemiæp^' nuriam facit,famem^ ac crudelem peftilentiam générât. Cæterùm maiorlon gè turba Romæ orta eft ex difeordia pontificum, ob tria fceleftiffima tetetquot; rima monftra.Nam Benediclus /x. Syluefter///. Georgius r potificatum mercabantnr,uendebant,diuidebant:SCquæcunqueambitio autluxuspoft^' lantjmpunè exercebant.Ob id exercitus Cgiàr,ingentibus coptjs Romarnuc nit,ecclefiafticam dignitatem compofiturns, quam obfidione cinxit.
üalido exercitu ingreffius,celebra ta Synodo,multadccreuit: deiecftisqjiHisf^' terrimis monftris, Suidegerus fecundus Babenbergenfis antiftes, nationeSa Xo,fcd mnltæ pietatis acreligionis præful,inuirus amp;relu(ftans fummuspontiquot; 4® fex creatur ab Imperatoreiqni pôft Clemens //.dieftus eft;à quo Henricus cum coninge Hagnete benedicftioneimperiali confecratur,Auguftus^ acimpem toruilt;ftoriofusacclamatur,infîgnibusimperialibuscondecoratus , Sunttum Romani ciues à Pontificum ledlioneiureiurando,nifi cum affenfu ImpemtOquot; ris,prohibit!. Fertur, quod eodem conuentu Imperator cum omnibus rcgni fui optimatibus, ducibus, marchionibus, SC epifeopis id fuadentibus, VratiSquot; îaum tam Boemiæ quàm Poloniæpræfecerit, ac regalem circulum capitidus impofuerit,qnali diademate hodie adhunc utuntur. Cùm Romæ aliquot dies fumma cum gloria peregiftèt, demiftàexercitus parte, Capuamipfe ptoïCquot; {fins, Calabriam à Sarracenis purgauit, caftella rebellantia folo æquauit,R-2' 50 uennati ecclefiæ Himifridum cancellarium fuum prælulem dédit: in qua terra Agnes Imperatrixfiliam peperit. PacataitaqueItalia,Imperator ingrefius, Uix Germaniam attigir,cum Clemens pontifex Romanus «eneno (utfertur)
-ocr page 389-349
HENRiCVSTERTrvi
Wfoxicatns pcrtjt. In CUIüslocum imperatorBrixienfem cpiTcopuPoponcm y Aquilcienfcm Pacriarcham,Romam mttht. Qui benign e fufccptiis, Pencil ‘Cx creatur,5c Damafuscognominatur,paucis diebustïixir.PérleganonêigP turrogatus imperator ut ecclefiæprouideat,BrunonêTullenfem Antiflitem I^omammittit. QiiifuafionibusHildebrandimonachi, pontifexà clero tandem cligftur. Vir fantfïimonia uitæ Celebris (cui poftea nomen Leo 1 X)ex Al btia genituSjCX comitibus de Dabisburgo,«t pleraquehodie adhuc teflantur ’’lonumenta: potiflimum monialium monafterij S.Crucis quod nuperdefe-titAaliafacralocaabeo dicata. HicaNortmannis circaBeneuêtum captus, ' ° tarnen non fine honore Romam remilTus eft. nam maximS ijluc exercitum im pttator miferat, qui Apuliam tueretur. Fuit hic Bruno Pontifex Apoftolicus ^ogûtiæ cum imperatorein Rnodo,quæ illic pulchris cerimontjs magna ho-ttiinum frequentia colebatur.Fuit amp;Ratifponæ cûimperatore, cùm diui Dio ttyftj reliquias (de quibus dubitabatur ) aftantibus Parifiorum legatis, appro-^3ret,filt;^ corpus S.Vuolfgangi à tumulo leuaret. Inde eft cum imperatoreBa-tenbergamprofedfus,priuilegiaecclefîæ confirmans amp;nbsp;äugens. Tum Vuor-ttiaciam fimul concefterunt, natale Dominicum fimul célébrantes. Vbi quæ-dîminter Apoftolicum Moguntinum Archipræfulera contentio fuboi ta ^ft-Sed Metropolitano fua iura defendente, ceftit Apoftolicus honorificè. Hinc reuerfus eft inltaliam, quinto Pontificatusiui anno diem claudens. la tuiuslocum Gebehardus Bauarus Eiftatenfis epifeopus ( uel,ut31ij tradunt, Laureacêfi's) fuftîcitur,Vi(ftor Il.ditftus.Cui cùm olim facrificaretDiaconus, ’'ttalicemfuffudituenenum: fed cùmleuarenequiret, dæmonio uexarus,cri-tandem fatetur. Calix autem cum facramento in quodam altari includi-tw. Imperator autem Henricus SC rex Galliarum Henricus, conueniunt Me-dsApacem fœdus^ iuramentis firmant. Henricus autem imperator dchinc tontraßalduinum profé(ftus,quiScaldofluuiofuperato fugit; Imperator ip-iiifequutuSjLambertû Balduini comitem ac fatellitcm, cum muftis Flan-drenfiuin primatibus intraTornaeû obfeflbs capitacperina't, omnia circum ’’’ âdiacentialoca populatus.Godclridus ad deditioncm imperatorisAquiigra-ttiuenitrcconciliatus.Balduinus obfidesmittit,ÔC paeftum cum imperatore fa ^*t.Dchincin Saxonia in Merfeburgo cum rege Danoru n conuenir, Conra-duinqj Baioariç ducem fuo ducatu priuauit.Mortuo^ Ottone Sueuorum du ^^iOttonem Sueuiæduccm deSchuueinfurtpræfecit.Qiiodpatriæ meæin qua genitus fum, non exiguam laudem reputo, licet hodie Imperio fubfit.Fi-poft paulo Henricum quinquennem,multorum Principum fuffragio JtgemAquifgrani creauit,Bauariæ^ ducatum illi contulit. Dehinc iterum in ualiam progrcflùs,ut quçdam emendaref.Nam Godefridus dux illi iterum rè ^dlis,Beatricem imperatoris fororem, poft mortem Bonifactj MantuæMar-thionis,primimaritijClam Italiam ingrcfïùsjfibiuxorem rapuit. Q.uæimpera-torihaudlongè à Florcntia occurrit, deditionem mariti fui faciens : fed eufto-^iïtnancipatur.Etideôfilius eius Bonifacius uenirerecufauit, qui breui poft obtjt.Mathildem infuper ex fororc neptem,que Azoni Erftenfi nupfit,ÔC mul eeelefiæ donauir,pro matre intercedentem exaudiuit, utrifcR reconciliatus. Fuithæcpaternarum maternarumeg opum hæres, quæi ura dabatLucæ, Par-wæ,Regio Lepidi,Mantuæ:ac ei Italiæ parti,que in poteftatêPontificum poftea teftamento Mathildis ueniqae patrimonium Petri uocitatur. Gebehardo infuper Ratifponenfi cp!fcopo,patruo fuo,quem plurimum dilexit, SC contra Hungaros rebellantes cum exercitu mifit, licet occulte contra imperatorem P multamoliretur mala,8C ab eo eftètcuftodiæmancipatus, tarnen ei mifericor-diamotusignouit,SCab exilio uocatum priftinæfedirefticuit. Cùm itaep multas undiepin omnibus penè prouineqs calamitates cerneret, famem, peftem, lerrænaotuSjbellajPrincipum difcordias,ciuium fatftiones innumerabiles, in-G uftato
-ocr page 390-35° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N I
uitato PûntiHcc Romano in Saxoniam,cccpit de morte mcdftarf, pro dclfr cits fahsfacere: relbtucns prædia bona mulns, quibus abftulit.VentanipC' ttjtabrjs quoslæfif.à quibus ipfelæfusfuerar,criminaremifit,Dein6Cimper3'' tdd nbsp;Hlîo Henrico iniunxiqut omnibus farisfacerent,qui ab eo iniufte
affliôtijægritudinc correptus eftiSC ut aliqui tradunt, grandi panis portiuncii' Ja fuffocatus eft,in Saxonip oppido Bottenfeld didlo.Sed uitam conclufit ///» Nonas Olt;fJobn's,anno nolh aereparationis a/, z;/.ætaris fuæ a: ar a;/ar. Reg'” decimoo dîrauo, Impcrq decimo. Regiapompa Spiram delatus,inædeDiux uirginis àfeconftru(fîa,fed imperfedta,iuxtapatreiTi ÔC matrem fepultusrPon' tificeRomanopracfentc,amp;filioHenrico ///..puerotuncfeptenni,acitnpet2' i’ trice, cuifilius à primoribusregni ad educandum commendatus eft.
Habuit autem duas uxores primam Regis Anglorum Cynitonis filial, quam patre uiuente duxeratrôd ob fufpicionem adulterq repudiatam,in bium monialium adegir.Alij uero tradunt,earn tantum fponfatam,priufquaiP matrimonium confummaret in Italia, cum rediret Conradus imperator exuf' be,pefte correptam perijfte, cum multis alqs principibus, ditftam^ elle ChU' negundim. Alteram Hagnetem, nobiliirimi Picftauiac Principis,amp; Aquitani^t ducis Gulielmifiliam,fœminam longe prudentiftimam. Cum qua nuptias ee' lebraturus in Ingelheym, quum immenfa hiftrionum ÔC mimorum atfluxilTd . multitudo,omnesabegit,ÔCineorumlocum pauperes ôdegenosaccerfim'- ' Haectresillihliaspepent,primam luditham fcilicet,quam AndreasHunga' riorum Rex Elio fuo Solomoni defpodit.Mathildim alteram,quæ Rudolpl”’ Comiti Ô^Duci Sueuorum nupfiqquænondiuuixir.Tertiam Itham, quae da* ta eft uxor Luipoldo irn. eius nominis Auftriæ Marchioni, Duel Suebat Qriin.cognomento Pulchro, quæ illi genuit Diuum Luitpoldu Marchioncn’ ?».uftriæ,ô:: Po ponem Trcucrèfcm archiepifeopum, cuius hiftoriam inuenies in noftra Auftria pulcbre exaratam : dehinc duos filios, Henr/cum amp;nbsp;Contaquot; dum Bauariæ ducem.Henricus patri fucceftît. Qui in ma tris tutela cùm annis aliquotelfet,in difeordiam cummatreuenit perGisbertum Parmenfemlta' liæ Cancellarium.Vnde multafuntfubfequutaincommoda. Ob idamotaop’ à gubernatione,procurante HannoneColonienfiarchiepifcopo.HincftR®' mam contulit, religtofilîimè uf(^ ad obitum in uiduitate uiginti annis uinen’-în bafilica Sandi Petri,iuxta facellum Sandæ Petronellæfepulta.Hæcexccr' pfimus é libro fexto Othonis pontificis, Annalibus Cofmi Pragenfis Detanb Abbatis Vrfpergenfis ,amp;Hermanni Contradi, qui per hgc tempora u/xit,» peculiar! libello gefta Henrici confcripfit.De quo nos hoc tetraftichon:
Hun^drios ßernit [ieuos,lioemosq; rebelles Subi'.'.gAt HciirianTcrtius armipotens.
Pontißeum luxiis,difcrintin:i,fchißntiti,rixitf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; •
'lollit,e:r 4 monftns liberit Könnt uiget.
llENillCVS dVARTVS»^
F. N c r s cognomento Senior, 1111 eius nominis : quidam Tertium uocitant, quod primum Regem,nonlrnp^ ratorem credant : hlius fuit Henrici Tertij, Franconiæ ducis amp;impcratoris,2CAgnetis Pidauienfiscomitiflæ,S^Baua-riæ ( ut uulgo loquuntur ) Duciftæ. Puer pene patre uiuonte
•em creatus, poft patris obitum fub tutela matris edu'j
i’ll riæ Ç ut 1 in Reg,
- nbsp;-■» pyj *** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K.1 taiuo J |JV1L ^aLliö VMikUliX AUM luiki« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—
cants,quæ prudenter imperium filij quinquênio adminiftrauit, amp;nbsp;Fridericiim ) quondam de Glichberga cum fratribus Riis, qui in Germania cotra impcriuni tyrannidem moliebantur,cum Principibus regni ad deditionem compul”' licet indies maiorcs furgerentin imperio tumultus,ob puerum Regem. Nam Cv
-ocr page 391-H E N R I C V s Q_V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35t
Comes de Reinfeldt RodiiIphus,Cóftanncnfi epifcopoRumoIdo coadiu uâte,MathildaiTi Hennci régis fororem in iixorem rapuit.Et cùm eadem tem-peftate OthoDux Sueuorum fine proie morcrctur,ducatusabimperatrice Rodulpho eft coliatus: qui olim uiuente Henrico imperatorc, Bertoldo Co^ miti( eut pôft paulo ducatus Carinthiorum committitur) erat promifius an-nuluscp illi admonitorius ab Imperatore datus,qucm Agnes Imperatrix agno uit.Sed cùm mutarenequiret ob filiam cius uxorem, Carinthiam illi cômittif, utiram Ducis leniret, ÔC hominêalioqui faeffiofum placaret, quamuis fruftrà. Qliiaquiimiterum à rege Henrico poft ducatus illi auferretur,antiqüainiiP tiarenouata, occafionem illi dédit, ut Othoncm Bauarorum ducem, qui du-catuphuabatur,amp; Cunradum Sueuum,qui tarnen à regijs militibus prius oc-ddebatur,ad fefe traheret,ut Régi rebellarent.Otho igitur in Saxonia,Berch-tholdusin Sueuia,motus undiqj fufcitant,6Codî}srcgemonerant, acdémuni Rodulphuminfuaspartesattrahunt. AgnesImperatrixà filioinodium con-cepta,qui ab eiusamorequorundam confilio alienatuserat,àtutelarepelli-tiir.Anno Colonienfis epifeopus Henricum cum regalibus ornamentis abdti dt,indigneferens,à muliereregem gubernari, eumqûeinfuam cuftodiam fu-Repit ; cùm tarnen Im peratrix ob fingularem prüdentiam, grauesqùe ac uiri-1«mores cuneftis elfet metuenda. Vnde feminarium diflenlionis aueftum eft, Annoautem Agripinenfium Pontifex, faeftoprocerum conuentu,oftendic nonfuarumrerum cauià, qui ôCnominis Slt;opum fan's haberet, fed dignitatis communis gratia id fe egifte,ut uiri uiris conftilerent: quod fadîum omnes lau ^2tunt.Imperatrix relitftoBauariac ducatu,Romam conceftit, Italicas^fedes ^iduitate ac magnitudine fua, memoriaqj mariti antiquiores efte duxit patria Aciiiitania,quae bello turn ardebat. Abieeftis paulo poft regalibus ueftimerttis, wdo facro teda, religiofe uitam finijt, Pontifici iniurias fibi illatas conquefta. Henricus autem adolcfcentiac uftis liberfate,Saxoniam incolere ccepit, uena-doni operam dare amp;nbsp;luxui, Principes alios contemnere, nobiles opprimercj ’gnobiics efterre,bliasilluftrium obfeurioribus coniugare, præftdià non ijs S'“ quibusdebuit committere,liccntiusomruaagere, exnnumatris abftraeftus, PermifTione illorum qui régi non miniftrabant, fed potius imperabant. Vn-^eomnium in fe traxit odia.Qiii rebellionem machinantur, confpirationes fa dunt,detracftionesin Principem conftngunt. Quicquid enim illipraefcribe-^ïntregi facicndum,hoc fecrt.Quem uolebant,exaltauit aut depofuit, rebus fuis magis quam regni confulentes,Ô!f in omnibus qugftum curantes.Hine ef-frenis adolefcens muita præter decorem regium faciebat. Muka etiam ob iu-uenilenicalorcmincauteloquebatur, quibus gentem fuapteingenioinquie-Pffimam,infcniam fibi reddidit. His difeordiæ ièminarijs régi inudiatores tant ni tac quàm regni creuerant multi : licet Adalbert!' Bremenfis Antiftitis confi-bo, adolefcentiæ frena laxantis, muita fecifle crederetur. Vnde amp;nbsp;feditiones multæ in Saxonia obortacfunr.EtMarchio quidam principum nonnullorunt auxilio tyrannidem molitus,cortui(ftus tandem ÔC debellatus eft. Ciuilitarnen difcordiaSaxonia obruitur.Obideareliera,rexcum thefauro fuo Vuorma-dam uenit.Nam ob adoleicentiæ fuæ ftulticiam, oblitus uxoris, luxui adeo de ditusfuitjamp;uitijs obrutus, ut plerique Principes eum regno priuareftùderéf, pleriqj uita, plericç apud fummum Pontificem maximis accuiationibus ÔC gra uiffimis querelis onerarent, ac de fymoniaca prauitate redarguerent. Inuiius iam peneuniuerfis regni principibuSjpotiftimû prçiùlibus Moguntino,Vuor macienfi,Vuirtzburgenfi,Salisburgenfi,amp;cçteris.Dicunt quidam Colonien 50 fem coniurationis autorem fuiffe. Vnde Rexmultafibi munitiftîma caftclla, amp;nbsp;in Saxonia ôôDoringia conftruxit atlt;^ ufurpauit,multorum^ in fe animos magis excitauit.Qiii ob bas munitiones regföd quæ alias infolenter ac practer moremfecit,aperte rebcllare cœpit,ac conipirationesfacere.Et cùmolimrex
G îj con-
-ocr page 392-352 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T O A N. C V S P I N I A N I
concilium celebrâretjSueuofu duxRodulphus, Bertholdus Carcntanonirn, amp;nbsp;Vuelfo Bauariæexierunt, uidentes malorum praeferri adulationes reâis confilijs. Dchinc quidam in Regem falfas calumnias finxit. Quas cum duello à fe purgare polliceretur calumniator,iubita morte iublatus eft. Rex deinceps aduerfariorum inimicitias minus timuit,licet in magnis foret periculis. Collc' (ftis tarnen auxiliahbus copijs à Vuormacienfibus,Saxoniam ingreftus,ad de^ ditionem eos compulit:fi munitiones deftrueret, quas paulo ante extruxerat Simulanter omnia acfta, amp;nbsp;Rex Goslaram ingreftùs, SC Rodulpho amp;nbsp;cæteris rebellfbus conciliatur. Sub id tempus Imperatrix cum duobus epifcopis Icga^ tis apoftolicis exurbe inAlemanniam ueniens, regem pro deprauatismorf *® bus alloquitur.Qui fe reum præientibus Moguntino amp;nbsp;Bremenfi, alijscp mul tis fatctur,emendationem uitae promittitjac auxilium fummo Pontifici adSy^ moniacos deponendos. Confiliarij Regis ecclefiafticabonainiufte acquifita, legatis pollicentur fefe reftituturos : idcp iuramento ftcroiancfto promittunt. Miferat enim biennio ante Romam rex Colonienfem amp;nbsp;B ab enb er genfem e* pifcopos,pecuniaerepetendæ gratia,quæ régi debebatur.Quire infedaredc* tîntes. Regem Pontificis iuflu ad fatisfaciendum pro fimoniaca hærefî, cxtc'' riscp criminibus quibus accufabatur,inurbcmuocarunt. Quod cum aiperna^ retur Rex, Gregorius Pontifex quiAlexandro fucccfterat,crebris literisrc' gemadfeuocauit. Sedplerique ilium fine régis confenfu Pontificem fadum î’ non agnouerunt legitime elecftum : mos enim turn erat pontifices ab impera^ toribus confirmari,ut fuperius (æpe annotauimus. Attulit turn fuppetias Rex Henricus Salomon! Hungarorum regi, quern regno eiedum reftitucre UO' luit,fedfruftra.AcceptafororefuaIudithauxoreSalomonis,reuertitur Vuop maciam,ingentem ex Baioaria, Alemannia, Bocmia atcp Germania colligens exercitum, Saxoniam ingreditur : magnaque ftragc pera(fta,ui(ftoria potitur. VbiRudolphus pro regefidditcr pugnafle afteritur, exSaxonibus odo fet' me milia defiderata ftint,cæteri fuga dilapfi,uulnefatiqûe funt. Amifit rexhac cruenta uitftoria mille quingêtos elecftos milites. Redijt paulo poft ad reliqd' as Saxonum debellandas, munitionibus eorumfolo æquatis : locatis^ præC' dijsjin urbes imperiofius folito rcgnauitin Saxonia. Scripfit quidam carmine heroico bella,quæ in Saxonia Henricus geflît,uerfu quidem triuiali(ut tempo ra erant) quibus quifcp maluit fcribenda facere,quam facienda aut fadafcrjbƒ re.Si quis amp;nbsp;hunc incertum uoluerit legere fcriptorem,operis, quod tres coU* nctlibellos,initiumhoc eft:
Henrici regis uolo dicere prælia Quart/
Contra Saxonum gentem,fua iura negantem, Quæ dum fallentes fociaret uiribus arces, Plurimabella dolis fidens,commifit amp;nbsp;armis. Et quæ fequuntur.
Eftillicrexamp;lliteris SClegatis ApoftolicisadmonitusdenuójUtflagitiaqni P busaccufabatur, à ferepelleret, ne ueluti putridum membrum ab ecclefiadif fecaretur,anathematenotatis turn quibufdam luis cofiliarijs: quos tamcnipft non à fe repulit, fed cum ijs more conftieto conuixit. Quod Pontificem adeo commouit,ut Sè ipftim anathemateferiret, potiffïmum, quod Synodo Vuop macienfi adhæfiffèt, qua uniuerfi pene T eutonici epifcopi ( demptis Saxoni-bus)interfuerant, qui Hildebrâdum monachum Papam, Gregorium diduni recufabant, nee illi parère tam literis quam nuncijs fignificarunt. Vbi uerorex fe anathemate cum fuisnotatum intellcxit,id Pontinci nonlicere, aperte tefta tus eft.Formulam abrogationis, quaPontifexImperatorêeft execratus, quif quis legere uoluerft,apud Platinam in Gregorio Septimo inueniet.Suntitacp P plerique amp;nbsp;antiftites amp;nbsp;duces à rege alienati,qui obtemperare deinceps recufabant, amp;nbsp;nullam regt oftendere obedientiam, quod Pontificis mandata fpre-wiflèt : licet abfens ^inaudituseftèt condemnat«s,Omnes enim regnicolas
quot; ...... ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pon-
-ocr page 393-H E N R I C V S Q.V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353
Pontifex Romanus à iuramento régi præftito,amp; abobedientia abfoluerar» Qiiod magnum pepcrit in imperio difîîdium,adeô ut rex Henricus compclle returetiam inuitus Romam petcre, amp;fummo PontiHci (qui iamitcr Germai niam uerfus tendebat) adi]æiere,ut (ècum gratiam iniret. Apud Canufium igi tur Rhegienfis agri oppidum,rex PontiKci occurrit,triduo depofito omni rc-gaÜbabicu, nudis pedibus in fummis frigoribus ueniam comiflbrum rogans; ante portam Caftri fubftitit humilisjmperatn'cematre etMathilda confangui tiea interccdêtibus, ægrè ÔC difficulter abfblutionem anathematis aflcquutus. Dum autem in Longobardiam remcaret, Pontifexque legatos ad Germaniæ »0 Principes mittercqiterum difcordiæ fubortæ inter primates imperij : nonnuP lis deregis Henrici abfolutione dubitantibus, alijs uero pertinaciter in fua re^-bellione perfeuerantibus.Rodulphum itacp Sueuorum ducem in oppido For fheym Romanum regem eligût, Sigefrido Moguntino archiepifcopo, ÔC dalberoncHerbipolenfi AntiftitefulFragantibus.Necnon BertoldoCaringt;-diiæducejSC Othone,irt præfentia legatorum fummi Pontificis. AcmoxMo-gnntiacum delatus, à Metropolitanoinuncfîus eft.Vbimoxingens orra eftfe ditio à ciuibus, qui noui Regis milites fæuiflîmè SC truculentilïîme occiderût: ®deo,uttamRex, quàm Epifcopus cogerenturaltero dierelinquereurbem; Cæterùm paucula,antequamhiftoria Henrici continuabitur,deRodulpho è-’larranda cenfemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .
{0 D O L P fj r s hicnon,ut Platinafcribit,Saxoniædux,nclt;^ ut Vinceri-^ ^uSjBurgundiæfuit,fed Comes deRheinfeld. Qui tarnen Comitatus olim in ^iifgundia fuitrccêfîtus.Poft obitum Othonis ducis Sueuiæ,dux facflus Sue-^oruni,quod Henrici fororem imperante Agnete Impératrice uxorem duxe-ducatus ille uacaret. Dehinc cùm aliquandiu fub Henrico ( cui om-diadebebat,militaret, à Principibus (ut paulo ante fcriptum eft ) Rex fadlus, quot;onabfcp confilio fummi Pontificis, qui Principes Henrico contrarios à fide-‘tateSi; periurio abfoluit.Fertur præterea à Pontifice miflailli corona cum ta-'hnfcriptione:£ r dédit p e t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di^dem^
P I' L P H 0gt;
Erat turn cùm eligeretur ungcretur Henricus Papiæ, ÔC alpium adiribus ’^'^dique contra fe munitis exire non potuit. Sed fruftratis illorum infidrjs,per ^Awleiam in Carinthiam uenit.Dehinc in Bauariam defcendens, Ratisbong ’^lultorum principum habuit conuentum, queftus denouo Rege ( feu tyrâno potins ) cogens exercitum ad duodecim ferme milia hominum. Inter quos e-tîntBoëmi amp;nbsp;Burgundiones,ôd magna Francorum pars,Bafilicnfis, Argent! epifcopus,Hermannus Cornes Palatinus,qui tarnen gener regis Rodul phiuiturus erat. Habuit cnim Rodulphus duas uxores, Machtildim Henrici filiam, amp;nbsp;Henrici ni/,Cæfaris fororem,ex qua nullam fufcepit prolem. Al-40 ^aniuero uxorem duxit Adalheidim,quæ amp;nbsp;Adila quibufdam dicitur,filiam Othonis Italiæ Marchionis,fororem Berthæ,coniugis Henrici Cæfaris.E qua duos filiosBerchtoldumamp;Othonem genuit, quos ÔCSueuiæ duces creauit» “od fine proie uterque difcelTit .Tres autem filias, Agnetem Berchtoldi Mar-fhionis uxorem, Mechtildim amp;nbsp;Bertham. Mater uero,cùm maritus in Saxo-piabellum contra Henricum gereret,mœrore, calamitatibus ôd egeftate con-to(fia,febre corripitur ôd tabefcit, in monafterio Santfli Blafij iuxta Nigram iÿl ^arn poft obitum fepulta. Cæterùm plericp confanguinei regis Rodulphi, Slt; ’’’ugnapars militum quos fideliflîmos fîbi fperabat,fefe paulatim fubtraxe-tunt^amp;Henricoadhæferunt.CoprjsitacpmagnisSueuiam populatus,perfcn 5“ tentiam condemnatis omnibus,Rodulpho adhærentibus: qui iam Saxoniam Oocupauit, amp;nbsp;undique auxiliares copias contraxerat, quù polTet manus cum Benrico conferere.Suntutrincp milFi Oratores,utReges conuenirêt,6C de pa deaPrincipibus tradaretur, Cardinalis quidam in Saxonia denuó Henricum
G iij diris
-ocr page 394-354 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P ï n I A N I
din's dcuouit:qui Pontifici Romano legatos mißt,id conqueflus. Sed Rodub philegati illos prazuenei unqScRodulphum fummo Pontifici plurimum com mendaruntjHenricum autem in odium adduxerunt.Rudolphus Goslariæha bito principum conucntu,Saxoniæô(^Thoringiæ pro expeditione cotraHen ricum fumendaaccepit Philippi régisFranciælegatos,Flandrorumfimiilôi: Lotharingiorum ac regis Hungariæ, qui omnes auxilia pollicebantur, quæta men nonpræftabant.Magniundiœ motus atep tumultus in Alemannia, Alfi' ria amp;nbsp;Franconia cxcitûprædae aba«æ,amp; incendia facfla. Sed amp;nbsp;Henricus ma^ gno apparatuaduerfus Rhodulphum exercitumeducens, prælio commilTo, utrincp multis cadentibus,incerta uießoria ftetit:utrinqp etiam certatim fugien । ® tibus;Magdeburgenfis Epifeopus in fuga occiditur, uel (ut quidam tradunt) fufpenditur. Vuormacienfis captus cumHermanno Comité patruo Maggt;^‘ ducis,Henrico traduntur.Henricus Poponem uirum fortem amifît,et poftpii gnam in Baioariam cocefiit,ouans ôd hilaris. Sunt dehinciterum ultrô citroep mifiî ad Pontificem nunefi ab utroqp rege. Sed femper Henricus Pontifici foit inuifuSjUtpote quem toties condemnauit.Eft fequenti quoep anno iterum iiy ter utrofep Reges commiffa ftrages, in qua Saxones fufi,fugatiqî funt. Dux® Boêmiæ Vratislaus lanceam Rodulphi regis infigneuiôloriæaflequutuscff, quam deincepspermiflu regis Henrici Boëmi femper in principes congre^ fus belli, ob fuam uirtutem deferebant. Mox eft fubfequutum aliud interrc' i’ ges prælium,in quo Rodulphus cecidit, abfcifla dextra, delatus uiuus Manfi nopolim,quæ uulgô Merfeburga dicitur. Etcùm uulneri medicamenta affen icntur,Epifcopisacmagnatibus (qui forte aderant) aftantibus,truncumnia' nus abfcifiæintuitus:Recflè, inquit, mecum adlum eße ingenue fateor : hacc' nim fidem Domino mco,0Ciufiurandum facramento dedi, acturpiter (uobis ficfuadentibus)uiolaui,condignamaccipioperiurijmercedem.Eccein qiio^ me,uefira moniia fequentem,collocaflis folium : fatius fuißet,fidem femel da' tarn feruare integram amp;nbsp;illaefam, Sic tanquam alia uulnera non fufficerent ad mortem acceflit huius membri mutilati poena: mox deinde mortem oppetij^ uthac poena amp;nbsp;illo mortis genere agnofeeretur culpa: regali pompa fep^l'3’ tus.Quod cum plericp ægrè ferrent, regi^ Henrico indignum effe diceretur, qucrerenturqjnondeceretyrannumregtjs infignibus mortuum etiam rari : Sinite,inquit Rex, eum ita ornatQ fepeliri. Vtinam omnes mei adiierfarf) eo ornatu fepulti iacerent.Suftulit hinc ducatû Sueuiæ Berchtoldo Matchio^ ni Zaringiæ genero Rodulphi,ac Comiti Friderico de StauffeUjUiro prüden' ti ac ff renuo,unà cum fîlia Agnete contulit,fimulqûe dux Sueuorum gen^“^ Cæfaris efficitur. Hinc multi Italiæ dC Germaniae Epifeopi Brixiam conueni' entes,decreuerunt Hildebrandum monachüm, qui fe Gregorium Septimu‘1^ appellauit,pontificatu abdicandum : quôd ÔClégitimé fine confenfu RegisC' îcefius non effet, Slt;3 Regem nullo exemple, anathemate præter omnem caU' P fam perculiffet: furrogantes Rauennatem Archiepifeopum Vuigbertum,æ' mulis Demens appellatus, qui Clemens eft dieftus. Henricus itaqueRexma' gno exercitu Italiam ingreffus, Romam obfeditbiennio, baud paruis incoW' modis urbem infeftans,omnibus euaftatis ac deftru(ftis,donec earn caperet,amp;3 Hildebrandum (qui in faciem eius uenire noluit) fugaret Salernam : ubi diem fuum obtjt,a Romanis etiam abdicatus. Henricus autem cum magnamApH' liæ partem ccpiffet,Campaniam aduenit, à Romanis uocatus, ut urbem St ci' ues omnes in fuam fidem acciperet,amp; Pontificem eleeftS confirmarct. Vrbeffl fplendido apparatu ingreffus, Clem entern in federn Pontificis collocauit. Ab eodehincipfecuuxore Bertha inunéîus ôi^Imperator Auguftusacclamatus, 5® inLateranenfibafilica,Gregorio tûinAdrianimoleprofugoôt^latitante.Sed liberatur à Roberto Guifeardo, id eft, errone feu gyratore. Ob fterilitatem ƒ nim patriæ Nortmanniæ profugus, Comes Apuii» faeftus eft:quuni Ponfi“'
cem
-ocr page 395-H E I N R r C VS A R T V s.
355
«m Salernam deduxiHêt j ex animi dolore mortuus eft. Pnïis tanicn ( uî tra' dit Vinccntius ) imperatoreinuinculo excommunicationis per fumn confef-forem abfoluens.Tum pacata Italia urbem relinquens Imperator, cùm Germa niam attingerct,magnas inter Principes repen't difïènfiones,amp; urbein Augu* ftama VneifFoneBaioariorum dnceoccixpatam, eieiflo Sigcfrido Epifcopoi Quam mox Imperator recupcram't reftituto priore Epifeopo. Saxones præté rea in Oriental! Francia cum Alemanni's rege abfente conuenientes, non fine clade prouinciæ difcetïerunt, bellum^^nter Conradu ducis Boëmiæ fratrem, amp;lLuitpoldnm Auftriæ Marchtonem commilTum eft; lîmilitcr inter Aleman^ le nosamp;Baioarios,
AdhæcHermannus quidam potensacnobilis ex Germania à Saxonibusj Rcx(Ilt;ege abfente) conftituttur ob fuas diuitias.Qui ex Lotharingia ac Ger mania copias educens, Franciam Orientalem hoftiliter inuadit, paruo tlmeri darano illato. Vnde mox tam à fuis quàm alienis defpctftus haben cœpit, regt; grnmœ nomen, ac dignitatem cum diuitijs ac uita amifit. Nam cùm à Saxonigt; Fus cuèt(nefcio ob qu'od delilt;ftum)abiecftus, ad HermânumTreuirenfem argt;-c!iîepifcopum,qui eius etiam farinæ erat, cofugiens, cùm inter uenandû caftel Fm quoddam fan's munitum porta aperta inueniflët, quod tarnen præfulis ex-t3t,experiri uolens robur militum, prælio eos aggredi tentauit; qui partim fugt; giebant, partim ad arma profilierunt. Fœmina uerô quædam turrim occupa^ nit,grandifaxo Hermannum regem in terram proftrauit; qui mox animam fxhalauitjSC turpiftîma mortefic occubuit,Metis fepultus. Sed nec deftiterût baxones ab odio inRegem fuum, quin denouo excitando cogitarent. Turn cftMarchio quidam Eggibertusimperatoris conlànguincus, armisftrenuus ^diti(ïitnus,in Saxonia contra Imperatorem intyrannidem excitatus. Licet Imperator à Saxonibus iam efiet receptus quietc, ÔC pax communi confenfu lt;^onftituta. Sed tyrannis ilia mox extinefta eft. Quum enim Flenricus Saxogt; niampopulareturamp; cuneftacuaftaret, Eggibertus autem inquodammolen-dinodeprehenfus,aCatfarianisturpitereftoccifus,cùmuixannisquincp ty-3® mnnidem exercuiflet,amp; obfidionc urbem quandam expugnare fruftrà co*-njtetur, Saxones uero imperatore abfente in Franconiaminumpentes,Vuirc ^'^biirgum obfident, SC tandem imperatore occurrente, cum eo confligunt^ ‘nloco qui hodie patria lingua Bleychfelt appellatur. Victoria hoftibus ceffît^ Qni Adclberonem Antiftitem rcftituunt,6ë urbem præfidijs muniunt. Sedre-neunte cum ingenti exercitu imperatore, urbs recuperatur : ôd pulfo Adelbe-fone,Meginardusreftituitur. Adelbero diuinexilio uiuerts,monafteriumirt mperiori Auftria conftruit Lambach, ac illic moritur ac fepelitur. Imperator naq) rurfus Italiam ingreditur, feptemi^ penè annis fingula difquirit,quum iP “USamp; Berthæprimæconiugis filius Conradus patri fit rebellis, quem Italiæ I-® ptæfecit. Qiiocirca poft reditum Henricus eo neglecfto, quamuis maiore na-n’, iuniorem Henricum Quintum regem creauit ac coronauit. Vnde Contains plus indignatus, accepto quodam fecum Conrado uiro prudenti ÔC ftre-nuo,ex ordinc familiarium patris,Italiam occupât, confilio Mathildis acceden te.Regis nomen amp;nbsp;dignitatem nouem penè annis obtinuit, femper tarnen fer nata débita in parentem obferuantia. Nec enim unquam indignum uerbum contra genitorcm fuum palàm auditum eft : mirae religionis, in omnes humanus ôë mifericors,præcipuè in milites pauperes quos benigne fouit amp;nbsp;aluit'.ob ’d omnibus amabilis.Et cùm fibi cœlibatum coftituiftèt,coacftus pêne eftRo-nr'i P.’-^nis Siciliæfiliam ducere uxorem:qua cum coniunèlifïîme fimul amp;nbsp;ca 5® Itifsime uixit.Princepscuncftisanimi uirtutibuspræditus, corporeprocero, 3cformadecora, omnes æquè patris familiäres ad fe ucnientes perhumaniter âlloquens. Machtildi religiofe SC nobiliflîmæmatronæ coniuntftilfimus, ut-pote qui etiam fanguine illam contigerat, Tandem immatura morte, uenenö
G lit) (ut
-ocr page 396-I o A N. C V s P I N I A N I
(ut aliqm’ pntatit) fublatus.Quod iufto Dei iudicio accideiat,nc parridda ret,amp;n-aternabella homines in multas calamitates abducerent. Ferre enim no potuifTet Conradus primogenitus, Henricum minorera natufibiinregno præferri.Sed pofthuius obitum moxpaxfequuta»
Intcrea ingens hominura raultitudo excitata,Hierofolyraam petrjt. Quairt quidera peregrinationem antea inauditara nee uifara, oftenta portendebant: ïmmenfa fcilicet ucrmiculorura uolantiura ignotorü(licetpapiliones quidani purent) in acre raultitudo, quæ duo tfiaue in longitudine miliaria occupauit’ Tandem Gotefridus Dux Lotharingiæ, omnibus bonis fuis innummosreda (flis, uir armis Qé ingenio clarus, ut Dominicum fepulchrû ex faucibus imtn^' niffirnorum eriperetTurcorum, coadlo exercitu emenfus Pânonias acBulga rias, Conftantinop olim perueninalïóciatis^ Siciliæ, Græciæ,DanorQ ac Nor manorum exercitibus,artritis Barbaris,Äntiochiam obfedit, amp;nbsp;nono tandem menfe expugnauit. Quarto tandem anno no fine difficultate Hieroiblyrnam, militiamœ quam pro crucifixo Chrifto fufcepit,uirilitcr in multos annos quo^ ad ferocimmos hoftes debellaret, exercuit. Sed narrare hoc loco qui Duces, qui Principes fancflam hanc pro Chrifti nomine expeditionem fumpferint, Si longQ amp;nbsp;inutile cenfeo,cum libellus incerti autoris de Hierofolymitana expc' ditione circumferatur.Et Abbas Vrfpergenfis, quihuic expeditioni interfuit, in fuis Ännalibus longilîimam faciat mentionem : Baldricus item Dolenfium Pontifex. Sed nemoelegantius,nemo terfiushoc facrumbellum deferipfit» quam Paulus Äemilius Veronenfis in quarto libro de rebus geftis Fracorum« Nonnihiletiam Georgius Merula lib. itj Hiftoriarum uicecomitum. ideirco hacrelidla expeditione,reuertamurad hifloriæ contextum.Henricus itaepim perator à Pafchali Pontifice,Vrbani fucceffore, in fynodo Romana itcruw at^ que iterum anathemate execratur: SC ob id Imperator couocatis PrincipibuS horum ufus confilio,Henrico filio regnum offert, ipfum^ Ducibus confentf entibus regem Romanorum créât. Statuit enim óóipfe fepulchrum Dominf cum inuifere, amp;nbsp;efaucibus infideliSeripere, SediamfiliusHenricusRexfua* fa Theobaldi Marchionis,Berengarq Comitis Noricorum, amp;nbsp;Ottonis ex ma 1 terna ftirpe fibi co^nati,contra ius fas^ rebellionem in patrem molirur prætc' xtureligionis, quod anathematenondum effetliberatus genitor fuus qua foboles,quæ cupiditate regnandijCum per quem uitam accepit di regiam dignitatem, odio perfequitur amp;nbsp;ferro. Cum tamennufquamlegaturCæfatem à Pontifice, qui eins beneficentia audus, locupletatus ac conhrmatus eft,it^ effe diris deuotum,a quo fibi olim poteftas fuit concredita ac conceffa. Sed id Deo difeernendum relinquamus, qui cordium eft ferutator. ImpietatisfiHj in patrem me piget,qui multis ex Orientait Francia,Älcmannia,Bauariacp Pdnquot; cipibus afcitis,Saxoniamingreditur. Quam fuopte ingenio patri contrariam, commouet, uniuerfos^ gentis illius primates in partes fuas traducit. Coegit P tum exercitum Henricus imperator Ratifponæ,auxiliumcpDucis Boëmiæ, amp;nbsp;eorum qui tum cum Marchione Auftriæ Luitpoldo potentilîîmi in fua CU' riaerant, enixerogabat. Cuius exercitus cumappropinquaffet fluuioReg*' no,qui Ratifponam præterfluit,utfuppetiasimperatori ferret, cum Leopof dum Marchionem noeff u fugam capientem uiderent Boemi, folutis caftris Si ipfi domum abierunt, praeter fpem Imperatoris. Id autem arte amp;nbsp;aftu iiiniO' ris Henrici Regis fadlum confiât, qui patris potentiam inrjsduobus Princi' pibus confiare non ignorabat. Vt ergo alterum patri eriperet,MarchioniLeo poldo Ägnetem fororem,quæ Friderico SueuorumDuci prius nuptaiam uidua eratfpeciofiffiraa, uxorem promittit,fi partes fuas feqüatur. QuaprO' 5 mifiionemotus,Imperatoremrelinquit Henricum Seniorern,ut hacfœmf na potiatur. E qua pofi decem amp;nbsp;odlo liberos fufiulit. Hic efiille Leopoldas Marchto Aufiriæ, quemCxfar Maximilianus Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in numerum
fanäo/
-ocr page 397-HEINRiC VS CtV A R T V 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;357-
ßrtdornrnrctuli’tjClauftroNeiiburgo fepultus.Srclibido dominandi cxcçcac homines,amp;pra:ftiri luramentiimmemores facit. Id autemOrto illeFrifingen-hs Aniiftes, Leopold!filius, in fuis Annalibus traditlib. vij.Imperator itaque Henricus auxilio Boëmorum deftitutus,Boëmiam ingrelTus à Duce Boëmiæ honorificëntiilimè exceptus,ac cum honefto comitatu ab eo adiutus, ad gene rum fuum Vigbertuin Saxoniam profinicitur. Filius autem Spirâ thefauros . Patrisrapfës:Abbatem Gebehardum Antiftucm créât,alterö eieefio. Dehinc breaRhenum quaciibi neceflaria uifà ut patrem deluderet, eifecit. Fit PrincF pum cóuentus Moguntiae. Ad querrt cum Henricus imperator, ut fe purgarec ’° Principibus aduenraret, à quibufdâ prohibitus, nequid fibi aduerfi accidereti in Ingelhcym fubftitft.Guifilim fimulata fronte occurnt, delitflum fuum congt; f£ifus,quod in parentem pairarat. Patrem pium dolo faJlitj ÔC dum nuncium accipitmultos confluxiflepfocereSjpatripcriuadetutin caftello (in quo pau-lo póft capitur) maneacobiegatos quolt;^ Apoftolicos, qui anathema iteriini itenim innouabant.Perfuafus itacp à Principibus,fi uitam tueri,fi fe ferua-rcacfüos ueliqfilio regnum in ma.nustraderet.Quibus obteniperans pius pa.* ^«’■,ut uitam redimeret,regalia inlïgnia,crucem, lanceam, feeptru ac coronain mifitiprofpcra illi imprecatus, cum fletu primatibus regni ipfum eómen^ danslt;!Sic denuo rex ab uniuerfis quoque Germaniæ Principibus approbatus nbsp;nbsp;\
’° Henricus Iunior,Apoftolicislegatis id maxime laudatibus,nouos mittitfum* nioPontiiïci orafores:epifcopós,Treuirenfem,Magdcburgenfem,Babenber gcnfcm,Eiftatenfem ac Curienfem, ut Pontificem Maxim urn in Germaniarrt ^cdncant,fortè ut Henricum luniorem Imperatorem declararct,Henricus augt; Rm Senior uidens aftum filtj,auxilia Ducis Lotharingiae Henrici, Leodienfis 126 fpifcopi ac ciuitatü Coloniæ,Iuliaci, Bunnæ^ ac Veronæ impetrat atep adia* ^tntium oppidorum.^ RexHenricus ducem Lotharingiæ reum perdueilionis ®§'r)achoftêReip.iudicat,acducatupriuat,quód patri fauerét, inftituenscon ^r^Lotharingiamexpcditioncm, dum Henricus imperator Coloniam uallis Propugnaculis^ muniret, quamfruftra Henricus lunior duobus penèmenlL 3®. hus cafto labore obfedit. Quareplun'mùm Henricus imperator doluit de ftltf fraude,quod literis ad Principes conqueftus eftiquibus palam, quod arte iï ' H regnum extorferit ac dolo abftulerit, conqueritur : nee finat eum fic omnF frns priuatum quietè degere, quum tarnen fe fummo Pontifici fubmiferit, amp;nbsp;^hediètiam in omnibus pollicitus fuerit. Henricus filius patri per nuncios bel Hmdenunciatapertum,nifi Aquiigrani ad colloquium ueniat. Imperator ca* Phuitatem metuit, quam prius in caftro baud longè à Binga deguftauit, dum undiep militibus uiac obfeffac elTentPrae mœrore itacp Leodq moritur,cö pro* reftatiöne,fe à Principibus deceptum, qui filio regalia mittenda perfuafilTent, ’nmonafterio illic fepultus. Sed filio procurante non potuit recociliari epifcö 4° pus Leodienfis, nifi exhumaretur cadauer. Quod pheretro delatum Spiraein frreophago lapideo,in facello diuæ Affrac quinquennio ftetit inhumatum,an* tequam in templum beatæ Virginis fepeliretur. Siemifere perrjt Henricus file împerator,Princcps alioqui facûdus,liberalis,pius, ingenio acer SC bellicofus, ^temilitari fortunatus,utpotequi fexagiesamp;bisaciecollata pugnauit,M. Marcello amp;C. luliofuperior : quum iamregnalTetundequinquagintaannis» huenio inuetuftiifimis Annalibus,Hildebradum monachum, qui Septimus Gregorius dieftus eft,dum moreretur,plurimum, quod Henricum Imperato* tern inique moleftaftet,doluifte,amp; ob id ante obitum fuum abibluifle. Licet fi lius amp;nbsp;aemuli iterum apud Pontifices fequentes laborarunt, ut uinculis banni 5® fruftràinne(fteretur,quodfa(ftum eft.Etidco quinquennio Chriftianafeptiltft rainiuftepriuatus.
Habuit autem duas uxorcs : Primam Bertham filiam Ottonis Marchionis 4^3 genuit Conradum,c«ipaterltaliamregendam conceflçrat, im*
-ocr page 398-IOAN. C V S P I N I A N 1
matura morte ti'æuentum ( ut fuprà fcnpfimus) fcpultuni^ Rorcfitiæ.
Henricum V.Cæfarem : dehinc Âgnetem filiam uxorem Friderid Ducis Suc uiæ, ex qua Friden'cum Sueuiæ Ducem, ÔC Conradum Roman. Regem ac Franconiæ Duce fiüos genuit primùm,auiam Friderid Primi Carfans cognO' mento Barbarofiae.Debinepoft prini mariti obitum, uxorem diui Leopol^
, Marchionis Orientalium, è quo deeem 66 odo liberos peperit. Habuit liam alteram ex hac BerthaLimpergim,uxorem Marquardi iênioris Ducis Carinthi£c,66 Marchionis Stiriac. Et Sophiam tertianr filiam coniugem Solo* monis regis Hungadæ. Hæc Bertha Spitæ eft cum marito fepulta. Alia HeOquot; rici imperztods uxor fiiic Vthoiiis Marchionis uidua, Rufeorum regis nlia, i» cum qua nuptias Coloniæ celebrauit.Sed an piolê ex ea fufceperit,mihiigu®' turn eft hadenus,licet diligenter dilquifierim Annale.s 66 Chronica. Cacterum fi quisaefta HenriciQuarti copiofiusuidere con?upiueiit, isadeat Annales Bertholdi,quiHermannum Contraeftun continuauitrquiabundènimiumHc CO fcripfit, fed male illi affedus. AbbatÉ item Vrfpergenfis Annales : licet u^ tereg arden fius quàm conueniat,pium Iinpcratorcm infetftetur. Honeftius de co^dtra afFedhrm Sigebertus in fuis AnnalibuSjnec non Otto Frifingeu' fis prxftil iep timo libro^fcripfere. Circ^tmfertur item uita Henrici Quarti elc' ganter pci feripta ab incérto auvore, ^uam Iohannes meus Auentinus Regf noburgq in xdediui Hemerznireperit,ac publicauit in ftudioforum commO' * dum, cum epiftok's quibufdam ad Regem FranciæPrincipes 66 Epifeopos» Quae profeeftô ftudiofis funt legendatjUt res geftas agnofcant.Eft autem iHius autoris prologus in uitam fie icriptus : Quis dabit capiti meo aquam, ô(. foU' tem lachrymarum oculis meis, ut lugeam non cxcidia captç urbis,non captiui tatem uilis uulgi, non damna rerum mearum, fed mortem Henrici imperato' ris Augii{iic'ôlt;: quae fequuntur.Ex ijs paucala hæc excerpfi, Et tetraftichondc morefubiunxi:
ßrox Henriciü eraf cognomine QjiartiKj Koftes cjtii toiles contudit nbsp;nbsp;nbsp;ßigat, -
Pontifici inttifus,proprio quoq; fiinguine cretiSt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’
' Sed nati infœlix impictdte périt.
Vt textus hiftoriaefèru2retur,fubiungcndus efletHenricus V.huiusfilu” 86 fucceflor. Sed quoniam res geftæ in Hieroiblymitana expeditione adAlC' xium ufqî imperatorem fefc prorogant, opcraeprecium eft Græcos impetatO' res nunc texere,deinde redire ad ordinem incœptum. A Theodora autemu” peratrice adAlexium ufgi/em ordine profequemur,
MICHAEL C A E S A R►
HE O D O Imperatrixmoribunda,Iuisfuadentibus,hunc Michaelem,ut didum eft,imperio deftinauit : qui ea mortua eft ad imperium leuatus.Ét quum diademate eflet infignitus, populo Ô6 Senatui omnem liberalitatê exhibuit : plerif^ am^ pliftîmos dignitatum gradus largitus, 66 honores: plcrifcp tiam parum idoneis exercituum ac turmarum prgfelt;fluras,ac
militares ordines condonauit.NihiI aût munificentiæ ueris militibus oftendit, nec benignis uerbis eos accepit,qua refibi infeftos omnes reddidit. Etcûpri' rnarij duo uiri,ambo magiftri acnobili ftêmate,non modo bellica arteaepræ' ftantia,fed animi robore 66 audacia clari atcç infignes,per id tépus exercitus in 5lt;gt; manibus fuis haberent,Ifaacius fcilicet Comenus, 66 Cecaumenus Catatalon, cui Colonia erat patria, Antiochiç prçfctftus et Dux,mox Michael cû acclama tionc imperrj nepotêfuum,cui Vranon cognomê addidit, quafî exuetereillo Vrano
-ocr page 399-M î C H A E L t AE s A R,
Vrano genus referrcfjhiagiflrü acDucem Ân'tJodiiæ creautt, Cecaumenum impcno fuo quafi indignum deqciens,erepta illi poreftare^oppiobj qs Sgt;l coiu tumclijsafFecïr,aIios(^ illi/unclos clahffîmos iiiros, conatos^bunctuen' mo-dis omnibus,contempfit,acfpurdfllt;mtsuerbis dehfir.Quod milites in mcero tem eoniecif,quum ne ueibis quidem benignis compellarennir(licetid femci èC iteriim experirentur) nedum ullam liberaliratem fentirent.Ob id nouarû re rumoccafionem quæFcbantjamp;f rebcnionem,utpaulo poft dicemus.Cæterùm Theodofius PræfesConftâtiniMonornachiparrudis, Michaelcinimpenuni , inaugurato,molcfté illius leu^rionem ferens, doniefticis miniftris,acalijs quP bufdam quicum eo dcliberabâtftipafus,iniufte aeftum exdamans, per forum abtjt.Prætorium ingreffus,publicû carcerem confradïis dauftris aperuit,cmiP fisquiiliic dennebant.Indem amp;nbsp;in Chalces euftodia fedt:iperans per illos fefe imperio potiturum.Scd ubi in regia exerdtum ualidöiamiam contra fefe mit* tendum acccpit,in magnam ecdeiiam confugit,comprehêlt;usfolirs cum filio, cæterisquieum fequebanturdiijacrfis.lpfein exilium condcmnatus,a populat n turba carminibus compofitis derifus : quibusilium fatuum Monomachü,nt bilfcientem,acclamabant.Etficftnem imperij fuidaufit. Milites aûtpræfecftis Orienralîbusfubditfdenuô experientiam capeftèreuolentes, Protofynellum Leonem adcunt,rogantcs per eum,ne foli indonati aefine præmio à Rege re* bnquantur,omnibus alijs regialiberalitate fruentibus, quum ipfilimites impe indefinenter tucantur,ac hoftibus quotidie obfiftât. Hic uerô nihilo fecius
Cçfaris dehoneft3ror,affli(ftis hominibus afflitftionem augens,res eorum de* ''3dr,exafperauitq3,uicrjs oncrans acinhonoratos dimittens. Sic fpe iterû fua fruftiati,nonampliusftatueruntdiffercndum, proximum quemcp compellan ïMjinapcrtam erumpcrcrebdlionemfeftinarût. ßryennium uirumilluftrem, b)uccm^ Maccdonicarum copiarum primùm adierunt,facinoris confcium ^adiutorcmrqui ob præfecfturam Cappadoefç, fînittmam indignationis ma* ^Cfiamfacile contra imperatorem præbere poftêt. Qiiem ubi promptum fuo côfilio inuencrunt habile,pro imperio folicitè qusdîerût. Et mox liàcius Corn nenus ab omnibus,cundf is prçferebatur.His iane compofitis,domum omnes i^edeunt,regem pro commeatu compdlantcs. Bryennius uerô cum militibus biisregionem Orientalem ingrdTus, mtlitarium ferculorum donattuum diftrî buit, quo cum erat Iohannes Patricius Opfaras cognomento, aurum afferens donatiuo ccepto,addit annonam militibus: Bryennius auxit unicuiep diftribii tuni congiarium.Qiiçftor qui aurum attulerat uir bonus,non hoc dicebat fibi cömiiTum ab imperatore.Tum Bryennius indignatus, tacerehominem acini peratafacereimprudentius iubet. Qtio recufante, audêtius Bryennius iratus, lutum capillis correptum barba in terra profternit,uinculis^ tradit. Pifida* ’■»rn amp;Lycaonum Dux (qui haud longe caftra habebat)harum rerum certior bt^uSjprincipia efte tyrannidis animaduertens, cum fuis copq's Brycnntj ten* toriairrumpif.Opfaranfoluit,uineftö^ Bryennium illi tradit. Cuihicoculos ftarim cffodit,atqî imperatori tranimittit,fignificäs ei quæ peregerat.Sed Co* nenus,qui cum eo coniurarant,militanbus undiep auxiltjs ad cum conflueii tibus,occafionem arripiendi imperq quærebât. Et cum milites opem indefeß fam prærtaiêt,amp; conatus rationem fortiffimäfimul amp;nbsp;optimam Comneni cer nerêqfumma poteftas Comneno à militibus committitur, amp;nbsp;rex ab omnibus filutatur.Miftis igiturper totSOrientem fuis,tributa poftulauit, coftitutis ad boeexadonbus SCafferendi cenforibus. IndeagmineordinatoNiceam profi cifcitur,uteapohreturpro refugiofimulamp;propugnaculo. Vtrinqj fortuna il* 5° liaffuit.NamSCurbem nullolabore accepit,ôCpræfidiumquod fan's erat,in eamimpofuit.7\im duodecim ab ea ftadrjs caftrametatur. Imperator Michael certior de ijs fadus,Occidentalibus copqs colledis, amp;nbsp;fiqui alicubi Oricn* talium relidi fuerant à Comneno non pratoccupati, Ducem illis domefticum
Orien*
-ocr page 400-IOAN. CV S P I N I A N I
OrientiSeunuchum Theodorumlmpeiatricis Theodoræminiftrum confia tuit,adi'ungens collegammagiftrum Aaron,cognatuin uxoïis Comneni.viy* contra hoftes ducentes exercitum, pugnam in loco qnem incolæHadenuO' cantjCommiferunt.Cùm autem inter pugnandum, finiftrum cornu ImperatO' rianorum dextrum Comneni fuperaret, acRomanûSclerum quiillipraîerat uiuentem capereqCecaumenus qui dextrum cornu hoftium tencbaqCaefariî nos infugam uertit, dC faôo impetu in uallum eorû, caftra corum diripuit,ô^ terræ æquauit. Vnde animi militum Comneni mirum in modum auôîi, Cæiâ' rianos fugant,cædunt^.fit cædes ingens Cæfarianorum, non modo gregario rum,uerùm etiam ducum,quorum non pauciuiui captifunt.Victoria Comne •’ no acceffit.Imperator ubiid accepiqin deiperationem redalt;flus, principatum uoluit deponere.Sed qui cum eo erant aliter fentientes, ÔC legatos mittendos fuadent. Hi erant quidam Senatorij ordinis, Proedrus fiue præfes Conftanti* nus Lichudes, item Proedrus Leo Alopus, amp;nbsp;Michael Pfellus inter Philofo* phos primarius. CXuibus mandatum eft, ut ofFerrent Comneno adoptioneni ab imperatore faciendam,ac Cæfaris dignitatem, fuis uero qui ei adeirent,re-’ miftîonem amp;nbsp;amneftiam admifficriminis fiCmulcftæ.Qiig cumin multitudine coràm Comneno nunciata effent, tumultu fuborto,multitudo nolle fe dicebat aliaforma quem præfeciffent uidere, neq? paffuros fefe ftolâabîjcere, quaiani indutus effet.Hoc uerô magis adulatorie quàm uerè erat dicftum.Soluto ucfO ’’ concilie,feorfum legatos Comnenus accipiens,Si (inquit) arcana renunciare iniperatori promiferitis,quæ abdita corde habeo, uobis beneaudiêtibus edif feram. Aftèrentibusfecretaforè quæ crederêtur,fuffîcere fibi ( ait) iam nomen ac dignitatem Cæfaris,necfe iam quærere imperium. Poftulare uerô fe ex ini' peratore,ne cui imperium quàm fibi tradere promittat: ôdutcôferuet omneis qui fibi adfinqfi quid honoris ab eo accepiffent. Dein ut fibi tradat quippiam regiæ poteftatiSjUt habeat unde honoret quofdam, in dignitatibus inferiores, ac in ducatus quofdam militâtes euehat.Qiiæ fi illi firma rataep fiât, fadlurum fe fœdus, Vt autem multitudini quæfecum efteqhocplaceat,binas adimpera totem conferipturum fe literas, quarum altéra captaret exercitus beneuolen^ 5® tiam, altera uerô confcribatfecreta. Super hæc etiam petit mutaritradantetn publica negocia,utpote iniquiorem turn fibftum fuis. His igitur ab eo diôis, confignatisep cpiftolis,abirehortatus eft, Quiadimperatorem uenientes,ar' cana quæ Comnenus illis iniunxerat, uiuauoceaftignatis etiam literis fignifi' carunt. Adquæfenex Imperator gauifus,omnium quæpetrjqfidem dareprO' mifit.Simullegatosredireiuffinquiiureiurandoilliaffirmarêtjhaudlongèab-’ cfl'e teiTipus,quo ilium impertj participem fit falt;fturus:nûc ob caufas quafdam id differri. Comnenus læto animo nunciumlegatorumaccepit, alijs^eadem non triftia fucreuifa : magisqûealiqnanto,quôd mutari gubernatoremreriini publicarum didicerât.Iamcp deponere arma omnibus eft uifum,fimul amp;nbsp;tyran P nidem.Michaei Imperatotjpriufquam integram cum Comneno iniret concor dianijUtfibi ciuium animos conciliaret,infcriptionem quandam confecit,C' xecrationibus ac iuramêto unumquencp deuinciendo, ne quis Comnenûuel imperatorem diceret, uel regium honorem præftaret. Senatus autem partem niuneribus,partem dignitatibus, alios alio modo demulfit, utiinfcriptionem banc fubfignarent,confirmarent^.Poftridie cùm aduentare Comnenus nun* ciaretur,fcditiofi fenatorcs in templum Sophiæ conuencrunt.Quibus amp;nbsp;Diiquot; ces focialium exercituumiunguntur,patriarcham poftulantesin mediumeo-rum conuenire.Is ianuas illis claudcns,nepotes mifir quæfitum, curita tumul-tuarentur,quafi inuitus ad eos defeenderet. At illi quum undicp copiofaafflue 5® retmultitudo,nifi uenireqmale fe affedluros nepotes fuos minitabantur, De-feendens igitur ftolam indutus pontificalem, increpuit eos quur tam uiolêter €um defeendere cogerentf quur tam audaxper eos côflata effet feditiofAt illi cor-'
-ocr page 401-M I C H A E L C AÉ s A R.
corrcptó co in medium, Icgatum eum cfTe ad impcratorem poftulabant, quo iplisreddcretui infciïptio,quam coacfïi fubfcn'pfiiïcnr, iiflocü Comnenofœ-dcre: fed petinom' eorum rcftitif,fimuiantcr tamen.Paucis enim horïs exaÆs, Imperatorem ac Regem falutaruut Comncnum,patnarcha adiuuante ac com probanteiqui mirum ilh' fauebat ac ftudebaqut ÓC. acclamationis ferret copen-fationeni.lubet igitur impudênus Impcratorem fenemregia egredi. Qui cum PonuHcibus à Patn'archa midis dixi'fletiQuid mihi pro imperio redditisf'hi ue i'occeleftcregnum illi oftentarüt:ilico igiturabiedtisimpenjinfignibus,regia exijuComnenus uero lam imperator infignitus, Cecaumenum fccit Curopait '0 bten,eumffi cum parte exercirus ad occupandam mittitregjam, Vrbana iracp ’T’iiltitudo Imperatori nouo certatim occurrens, fplendidiflimum fecit eius in palatiiim ingreffum. Cum igitur non amplius uno anno Cenex Michael impe-gt;'anct,àregnodecidit. poftep hoc non diufupcrlles,uitam cum morte cômutà wit.Sic uir genere Sc opibus claruSjlicetminusadimperandumidoneus,inor-dinemrcdadlus,Scregno priuatuSjpoftpauloobijr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^0 imaginem fuam ftriedum gladiü manu extenlafcrentem,
’'''Wicumhacinfcriptionefierifccit: mi hi hoc impei{^ihm PEPE Quo nûmo quafi feipfum proftituit,negoctjs qui-__Il buslibet fefeingerens: concidereep tumorcs quoshbetftatu-ïamen ncclcnire neefouere uulnera nolTêt. In primis autem Patriar-in multa ueneratione habuit,eiuscp nepotes ex fratre propter ilium ÔC dt p'’ifaribus honeftauitamphïîimis,SCmagiftratibus præfccitilluftribus.Eccle-‘lafticorum negociorum iuriCdiôtionê Ecclefiæ contribuit: in Patriarcham mut ^'Iiciis.Cijm in id ulcp tempus ab Imperatore magnus(ut dicebatur) Occono Jo '^usimponeretur.Sed ôCScenophylaxfquod inftrumentorûcuftodem figni-fifaCquæ officia ambo fub Patriarch» poteftate conftituir. Deinliberaliflimê ^'osniuneribus,quifibi affuerunt,cohoneftault. Feftinabundus cuiçp côpen-^^tionern reddiditiac domû repedare iubcns,ne quid tumultus cxcitarent, aut P'^puhim moucrent. Dehincuitæfociam acciuitAuguftam: fratrem uerôlo-^nncin Curopalatenfccit,Magnumcpdomefticum appellauit. Cùm uerô pri-«' ^'«Impei atores,quicuncR poltBafilium Porphyrogenitûrerumfuerantpo-’'ti,nôrc(fîcuterentur publiciscomunibuscp rebus,uerùm cas autin proprias ’'oliiptates,autmonalicriorum ædificia abfumerent,autdenitpquibusüole-‘’2ntJargir^Qfur,regios^ rheiàurosdilfraherent, acob id magiftratus 8C offï-4o cia pccunijs priuarcntur,Comnenus id emêdare ftatuit.Sed nec quieta nec de ta caftigatione rem aggrcITus, cùm ex tyrannide Icgitimû fecifiet imperium, ^’oftquam enim regnum accepiqinuertitobferuatum antefemoremictfîquid dédit,rurfus abftraxiqpriuauit^ femel potitos rerum, multa cum indigna done derogans partim, partim depones pleraqj prius coftituta.nec id plebeis niodo feciqfed ne fenatoribus quidem pepercit.Tum eo furore progreflüs, uc *Tianusetiam ad diuinaadmoueretiqu» partim retratffauit, partim in féruitutê J’cdegitacexa(fîionibusfubiecit,alioqui ecclefiaftica gaudenteslibertatetqui bus fufficientes alij præbuêre fumptus.Ifte Reipub. defedtus, facrilegio reficic bat,aliud fupra aliud quotidie accumulans. Ob id inuifus cundlis, SC fenatorij 5« ordinis uiris,ÖC multitudini populari,8C militibusrquorum facultatibus pariter infidiatus eft,nec ab eis abftinuit. Pötiffimum autê illis perquam moleftus,qui gt;n monaftertj s dcgebanttnec enim ab incepto,aut timor,aut odium, aut oblo-quutio abduxit. Sic animum totum eo intenderat,animamœ tumefadîâ infla-
H uerat.
-ocr page 402-5^2
IOAN. C V S P I N I A N I
ucrat. Sed nee diuturna illi fuit cum Patnarcha amicitia, qui huic impcr^re uolebat. Et quo tics petitione aliqua ab eo friiflrabatur, irafçebatur, obiutga^ bat,Sc minabaturfefe imperium ilHablaturum, quum potiflimùm hocillicon-* tuliiTetiquod æquo animo Imperator ferre non poterat, SC idcirco anteuertere priufquam quippiam pateretur,mcditatus c ft, act o ipfo una cumnepotibusjn exilium, priufquamfeftumcœleftium exercituum (quod noftri S.archangd* Michaelis uulgô appellant) inftaret, quod celebrabatur fplendidiffime a triarcha, Veritus eft enim è iacra æde abduccre ,ne à clero ac plebe tumuli® cxcitaretur. Dehinchærefeos calumniam fupponerc foliciteftuduit, quibuf dam epifcopis coadiutoribus, ScPfello aceufationes criminationescp confeU' t'’ bente: quibus uirfl pontih'catu deqcerefperabat, ut uel fponte dignitatefeab' dicarcfjucl inuitus detjceretur.Vbi uero regiæ uoluntati hic non obtempérât, ui deponerc niius,mors Imperatorem curis liberat.Huius nuncium quum qut dam ueluti Ixtiflimum Imperator! attuliflet, Imperator pœnitentia dudus,ib lachrymans eiulauit : ac funus magno apparatu ac pompa ab exilio reducens, in propriam manfionem repofuiqnepotesœ priftinis dignitatibusreftituit.Ec clefiæ uero Proedron Sgt;C Protobeftiarium Conftantinum Lichudem præfetiï, uiruminReipublicæ adminiftratione longo tempore uerfatum, ac ofFicqs in^ nocenter funcflum, Cui Monomachus olim Manganorum gubernationem commiferat, SC de ipforum libertate infcriptioncs concrediderat. Ät Comnt' ' nus fraudis ac maliciæ plenum excogitans confilium,à cacodgmone quodam hauddubiè fibi inditum, fub fuam Lichudem concupiuit reducere potefo' tem.Simul enimatqueLichudes confirmatus eft,acpræpofitus,Scfacerdos» «flus,per fecretiores fuos mittiqut prohibeant eum confecrari. Et nifî Manga' na cederet ac folueret in Synodo, non fore uti chrifmate pontificio inaugura' retur : Si uerô(inquit) mihi dederis iura Manganorum, permittam te inungi' Sciens igitur Lichudes quôd in priftinum ftatum non pateretur fibi regreflus, in hoc uerô ordine turpe ducens manere,afFerens petita dédit: 8C fie permiflus eft pontificali dignitate inungi. Cæterùm Comnenus bellum gerens contra Vngros 5C eos Scythas, qui Patzinacaedicuntur, Vngris pacem petentibus, 5’ dédit inducias. Contra Scythas uerô mouentijalij quidem fuccumbuntaepa' cantur ( nec enim omnes fub uno principe degunr ) unus autem eorum S eltc nomine,audax nimium, cum parte Romanarum copiarum confligens,uinû' tur.Hinc uerô Imperator moto exerdtu,inLomiro caftra ftatuit,iam peneau finem uergentemenfe Septembri. Cadentibus autem denfis imbribusatUi' uibus, iamdudum ÔC equi plurimi interierunt, SC milites non paucifrigorcp^' riclitatifunt.Flumina'que alueos fuos egrefià ÔC æftuantia,commeatuffl ceflària fimul abftraxerunt. Poftea uerô pluuijs ac niuibus aliquantifper feda' tis,prætorio egreflus Imperator, fub ingentem quandam quercum, quædbc forte ftabat, confiait : aftantibus circa eum primoi ibus quibufdam. Snep’tù 40 autem eo in loco repente ac inopinatô eueiiiente, abierunt omnes, ÔC ilico ra' dicitus euulià qucrcus corruit. Ob id Imperator Conftantinopolim reuerfo, gratiarum adliones ÔC uota Deo de incolumitate perfoluens, intra regiam cellum diuæ martyri Theclæ extruxit : ea enim die pcriculum fub quercu enU' gerat. Sed pronepos illius imperator Iohannes Älexrj filius, templum minus magnificum pro ipfius dignitate exiftimans,dcrjcif : acmulto fplendidiusno' miniSaluatorisnoftrilefu Chrifti dicatumreædificauit, Sedquomodoregno depofueritllaciuSjlicethiftoricinon confentianqtradendumnunceft.Pfdlus enim uerbolus, uenationi tradit Imperatorem uacantem, continuö dextram uenabulo armatam inurfos 8Capros extendentem, frigido fpiritulatusfet^gt;' p fe,acdeindehorroremeuminuafiffe, aefebrem profundam in eo exæftualiq acin fequentem ufque diemlatus pupugifie, nec anheluum habuilTe : acex qs witg dubiumfalt;ftum,immö penitus deiperafte.Et obid Conftantinum Ducair
-ocr page 403-C O N S T A T I N 'V S ' b V 'C A S.
^mpcn'o præfcdum, in tnelius mutafleuitam. Thracefcus uero uenatum ik le Imperatorem commeniorat circa nouam urbem. Aprum uerô apparuiflc a* licundeafpeiflutcnibilem.Comnenumlaxato equi freno infequutum èflefu?* cm,eum uerô incidiire in mare ac dïfparuifîè : quem quidam non fucm, fed ui-fionem quandam fufpicati funt.Inter hçc quafi corufcatione quadam afflaturh Imperatorem, eius^ iacflu turbatum, ex equo decidifTe, ac procubuifle humt cxanimemjOrefputo confperfOjillatum^inregiam. Vbi quum aliquantifpef ^grotaiïètjin defperationem redacflum,totondiiïè capillos : pro purpura Ipcrum ac durum induilTe ueftimentum, cucullam fcilicet monafticam. Du-can uerô Conftantinum Imperatorem faClum. Tum fe applicuilTe ad ftudq manfionem, ubi reliquum uitac tranfegit, éx morbo priftinæ ualetudini reftigt; ^tus. Imperauit autem annos duos, menfes treis » Strcnuus alioqui, amp;nbsp;mori-bus arrogantioribus,bello,pacecp infraôlus. In negoctjs uerô celer amp;nbsp;expedi-fus, in rebus bellicis praeftantiffîmus. Literis uerô non perinde deditus, afFe-lt;^us tarnen erga eas SCearum ftudioibs. In Venere tempcratus. Fertur enini
olim acgrotaflet ex renibus, ac à medicis in morbi remedium fceminac » lubereturcongredi, noluitalteram quàmuxoremtentare, morbipotius fe-aufteritatem. Âlij tradunt, tantæ fuiHè continentiæ, ut prolem ex uxorc mfceptam, amplius etiam fi medici frequentiore coitu uti edocerent pro fer-( uanda fanitate, cum eacongredinoluerit, Accufatus aliquando quôd tyran-^idem arripuifiet : Grauabar(inquit)conferuo feruire, Si non decentia fortiri;
id Reipublicæ caufa fecifle exclamauit,ac nihil iniufti à k fadum eft caü ‘ätiJs.HxcZonarasi
,0 U s T N TIN v s DucasProcdruSjSCfcholarum dome* ! fricus, Andronici Ducæ filius, citra negodum rerum pon'tus, 'Ifaado (Irccedit Imperatori, multum deprogenitoribus fuis [gloriatuSjDucarum fdh'cetfamtlia, Andronico Panthcrio ÔC : Conftantino. Cùm tarnen gens ea ohm fundi tus fuerit cxter* minata,ob Conftantini Ducæ,qui tyrannidem alFedabat, in-lolèintam ?Conftantino VIL Porphyrogenitolmperaton's Leonis philofo* phi filio imperante,ut fuperius fcripfimus.Qui fub procuratoribus Si tutela a-liquandiu regnauit ob puericiæ imprudentiam, quum tota pene familia extin-giieretur,nullo mare relitfto. Sed ex fœmina quadam illius iexus, maiores illi-us originem habuere. Vnde nec ucrus aut purus Ducas fuit, fed mixtitius. Si adulterinam Habens cum ea gente cognationem. Ditftus eft plerifcp forma di-minutiua Ducitzes: ab alq's corrupte puto, Diochyfis cognominatus eft. Vir 4’ alioqui eximia in Deum pietate, moribus mitis, ueræ pietatis cultor, Si æqui obferuantiflîmus. Confilio Si fententia tardior Si hebetior, deledatus in priais uitæ mundicia Si fantftimonia. Sed auariciæ ftudium prægrauabat. Pecu-niæ enim immoderate ftudiofus, uias quærebat fedulô, quibus thefauros cu-mularet.Duplici autem ftudio id inueftigabat.Nam ut publicas diuitias auge-tet,officia qug circa rationes uerfabantur,uenalia dédit ambientibus,Ô^ publi-canis colledfionem tributorum fub conditioneadditionum amp;augmentoruni concredebat. Alterum illi ftudium erat,ut ius diceret Si decerneret. Qua in rc non plena fpecftatus eft diligentia, fed aliquando poteftate abutebatur, Si décréta imminuebat in ditftas fententias,ambigua proponerisu'ncoftans aliquan 5? do tenax.Sed ab initio Impertj,multos fenatortj amp;nbsp;plebeq ordinis ad amplif fimas fuftulitdignitates, amp;exutos fuos honoribus ac fpoliatos à Comneno, quiplurimi erant,reftituit.Vnde grauis cum confpiratio, infidqs in eum com-motiSjpenè oppreflîlTetjparum^ aberat,quin fubmergeretur : erat ein in regià
• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H q Mangà*
-ocr page 404-.3^4«
ÎOAN, C V î P I N I A N I
Manganorum. Vndc coniurati augurabantur fore, fi tumultus in urbe concfi tatus annunciaretur in forum, ut flatim per mare Imperator in matorcm régi' am elTetabiturus, quod 2C euenit. Ordinatum autem ne turn regia triremisa' defietjCius^ redores, quos Protocarabos appellant, focios habebant coniiv rationis. Imperator igitur ubi tumultum motum accepit, ex Regia ilico abe^ undum decrcuit.Sed regia trireminoninuenta,quoddamfortuitum confceiv ditnauigiurn.Abeunti uerô iam imperatoria quoq^ triremis apparet : quæuC' bementi ualderemigatione cum impetufludus confcindens, ad nauigiumta quod Imperator fueratingrefluSjdirigebatur.Hoc fané confilio,utimpetunagt; uigiumobrueret,fupprimeret^,aclmperatorem demergeret. SedImperatO' i« ris nautæ fublato clamore, triremis impetum prohibuerunt, auerteruntcpgU' bernaculum eorum. Qui hac uoce attoniti(diuina fie ordinante prouidentia) timoré magno correpti funt.SicImperator periculum effugit. Inauthores augt; tem coniurationis, qui bas conflauerant infidias, Imperator nulla alia peena $ publicatione bonorum animaduertit. Qiiumi^ banc confpirationem non fi-' ne difcrimine opprelfiflet, ad Reipublicae adminiftrationem conuerfus ,non pelfimum egit Principem.Decreuit uerô fecum omnino cum nulla gerercbd lum gente.fed muneribus alqs^ illecebris placare, aut conciliare Romanolm perio, ob fol um auariciae ftudium : quôd fcilicet in expeditiones plus fe quant in munera expenfurum iudicaret, amp;nbsp;quietus pecuniarum aceruationi uacaret, Ideo negledo militum deledu, fortiflîmum ftrenuiffîmum quencp confof p^torum ob præmij grauitatem dimifit. VndeBarbarianimofiores fadfôlr^® Romanorum deterere,Ôf exercitus fubiugare non neglexerunt. Sic multæC*^* rientales regiones partim diripiebantur ac excindebantur,partim hoftibusdc debantur.Nec minus Occidentales aduerfa patiebantur,prop ter militum citatem acincommoditatem.Vzorum enim gentefScythica eft ea exPatzina cis, alrjs Scythicis gentibus, amp;nbsp;generis præftantia QC multitudinis excellent« præponenda) Iftrum populariter tranfgrediente, tentaruntfinitimaruinlfit“’ gentium Præfides à tranfitu prohibere,licet non pofient. Etant autem hi, gifterNicephorus,Botoniatesamp;magifterBafiliusdeCape.Sedßarbaricuin5’ eis congreflî, amp;nbsp;exercitum quemilli habebant, uicerunt, ód ambos præfid^^ manu captos abduxerunt:Danubium 'que tranfgreffî,omnem circa regionon cædibus atçp incendijs impleuerunt.Erant ertim,ut conftans eft fama, fuptrfit xaginta chiliades,qui ad Græciamufcp funt progreffi,nemine uetante.Hælt;:'t' cetmœrore Imperatoremafficerent,non tarnen exercitum confcriberepbt^*^ it,differens quoad poflet,ne nummum aüt obolum quidem profund eret: ini’* dam gentem efle caufatus. Oratores tarnen cum muneribus mifit, quibus fœdere iundurumBarbaros lperabat:fed parum effecit. Cundis autem Imp^ ratorimaledicentibus ob parcitatem, Barbafisnonoccurrenti,randemurbe cgreflus, iuxta Cberobacchoscaftralocauit:nonpluribusquamquingenus autquinquagintamilitibus fecum aflumptis.Meditanti uerô ampliores cog^' re deledus,iuperuenit nuncius de gentis diftradione ac iubuerfione,grairan' teineamacfaeuientepeftilentia,eoscpualde uexante. S ed amp;nbsp;Pa txina cac ac h' nitimiBulgari infirmis opponebantur, fimul^ occiduntac extinguunt, duO' bus cum paucis in alteram Danubq ripam ægrè euadentibus. Quodcœlcn* auxilionimirum pröueniebat,Imperatoredeiperante, öf ad diuinam opcm confugiente: lachrymis enim cordisqp contritioneid à Deo anxie cfflagitauin Haec fexto eius imperq anno gefta funt.Äntea uerô terræmotus ingens (fami' liaris Conftantinopoli clades) uigefimotertio die Septembris fadus eft :qnn templaacdomusplurimæ funtdirutæ. Sedamp; GræcumtcmpluminCyzicn 5’ corruitjOpus pulcherrimum amp;nbsp;admiratione dignum. Scd ód Nizeæ fpeciofif fimum fimul amp;nbsp;maximum Sandorum patrum templum decidit.Maioaotcn* menfe quartg inditionis,com€tesuifqs eft à tergo fob's ad Occafum
-ocr page 405-...... „ . ........
ÉVDOClAlMPERATRtX, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36^
Eratprius in. luna ingens magnitude,poftea comètes ut facfîus efî minor,de crcmuquantum^ per comas crefcebat,tantum dcficiebat magnitudine.In Ogt; tientcm radios protendens,quadraginta dicbus apparuit. Conftantinus præ* teteaLichudes patriarcha, quatuor annis amp;nbsp;mefibus fex pontificatu funêîus, inaliäm migrauituitanucui Iohannes Xiphilinusfuccelïît, exTrapezunte ori nndus:eruditione literarum uan'arum clarus,olim inter fenatores connumera-tus.Qui Omnibus ipote reli(flis,monafticam uitam ingrefluSjiuxta Olympuni longo tempore degebat, dignus tanden habitus fede patriarchali. Cæterùm Imperator morbo diutino correptus,cùm peneconfumptus diulaboraret,ine t® uitabilem inftarefi'bi uitæh'nem uidens,Imperium filtjs reliquit tribus,quos ex uxore Eudocia genuerat. Duos quidem priuatus, Michaelem fcilicet ÔC An* ^ronicum, quos Cæfares declarauit: Conftantinumuero Imperatoriam exi* ftens genuit cx Augufta Eudocia:qui folus Porphyrogenitus, ante alios Impe fatorijs infignibus exornatur Jpläm uero Auguftam,matrcm æ dominam ap* pdlaricauifjimperq molem illiimponens. Et quod moderata 2C prudens,^!!! 2d filiorum educationem idonea uideretur, ÔC ad gerenda négocia nata. Iura* mentum tarnen ab ea inferiptum exigebat, ad fecundas nuptias non tranfitu* ^m. Q.uod Patriarcha iua fubferiptione roborauit. Quo infcripto,omncs pe* nefenatorij ordinis contriftati funt, nullum fealium Imperatorem fcilicet, nifi 'pfiushlios appellaturosdicetferuatum non Iît,utinfrà dicemus. Poft hxc Im* perator defecit,funcftus imperio annis feptem,mcnfibus fex:anno ætatis fexa* gtfimo amplius.Fratrem lànè fuum Cefarem cum honoraflet,participemcp ’mperij fecilTetjarcanorum cofeium habebat. Literis uero nullam nauauic ope *^2m,amabat tarnen eas,ftudiofos^ earum uenerabatunfolebatcç dicere,malle literarum gloria quam imperio illuftrem efle, Infidiatores uero fuos non ali* duxit puniendos,nifi quodipfis ut uenalibusmancipijs eft ufus : utpote ex quot;gibuslibertate priuatis. HaecZonaras. Ferturautem ÔC treshabuiflefilias, ^nnain,Theodoram 0lt; Zoen,ut eæteri hiftorici tradunt»
EVDOCIA IMPERATRIXgt;
9 r 0 Imperafori fuccedebant in imperio Eudociairxor ' ‘ 2ctresliberi,iuxta fatftam ordinationem. Accepit^, Impera* trix communem liberorum prouidentiam ac educationem, unacp cumillis in regio throno collocatur,utrinque accuban* tibus filijs,regina in medio refidente. Sic in confilijs,fic in pu* blicorum iudiciorum cognitionibus, ftcin domefticis feflio*
mbusjlicinconfuetisprogreflionibus fedebat ÖCincedebat. Sub id tempus barbari Orientemlatrocinijsuaftantes, Romanorum terras quotidie uexa* 40 bât. Quandoquidem milites(utdiximus)ob Imperatoris defunefti parcitaterrl pauci erant,2C inutiles fatfti funt ocio amp;nbsp;ignauia. Siqui autem forte erant mili* bædeditfhoftibus occurrerc,conftietis priuati efculentis ac ftipendrjs,non aiî tlebant. Ob id Barbari quandoque in Mefopotamiam irrumpebant, aliquan* do Cappadociæ urbem Melitenen,2C quæ circa cam funt,diripiebant. Quan* doque Ciliciam populabantur, ac in Cappadociam egrefti funt ; nec his qui in Eœlofyria funt abftinuere. Quae imperatrici nunciata,tumultum concitarunt: multis clamantibusjimperatore iam opus eife ad hæc coficienda neg^otia,quac ‘tsmineo eftent longe im paria ingenio. Mulier itaque fagax,ne una cum pu* «nsregno excideret, Republica obImperatorem périclitante, quendam co* 5’ principatum inducere, uirum fortem amp;nbsp;ad res bellicas aptum, quo ö^nbiamp;fliberisimperium conferuaret, integrum^ manerct.Neque enim in* femperantiamotam aiunt, necüitftam uoluptatelibifociaireDiogcncm,ue* rum ut Principem in re militari iamdiu uerfatum ÔC robore exccllentem, præ* H irj pofuilTe
-ocr page 406-I
366 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï o A N. C V s P I N I A N I
pofuifle rebus Romanis, utmetus Barbarians tolleretur uniucrfus, quufh hi^ manusillis confereret.Eratuerois uir amp;nbsp;nobilifamilta, Sgt;C celebrifortttiidinfi Cuius pater Imperatoris Romani affinis fuerat per neptem ex fratre, captiisç ob affedatum regnum,feipfum praecipitauerat: ne in poteftatem redalt;Hus,in' dicaret confcios tormentis interrogatus, qutdehinc fu|pplicio afFicercnturgt; Is Romanus Diogenes honore ßefta^chonum funóius, a Duca Sardice duxfü' erat fadus. Vbi Patzinacis aliquoties congreflus,multos cepit, fugauipac ecciditrmiiTisc]^ SCmanucaptis uiuis,6d cacforum capitibus, Beftarches digngt;'
, täte eft honoratus,fcribente ad eum Imperatore his uerbis;Non dono tibiB*' ogenes hanc dignitatem, uerùm earn uirtutis tuae compenfationemefleuolO' 1» Jllicigitur degens, arriperedeftinabattyrannidem, quum mortem ImperatO' ris accepiflet. Quum illius itaque animus Reginæ fignificatus eflèt, mifitqut comprehenderent. Sic^ uindus Byzantium ducitur, accufatuscp ueluri inb' diatorcondemnatur, amp;ardioricuftodia clauditur. Tumadimperialemdii'’ dus thronum,condemnatus eft, utpromulgaretur contra eum fadum dcctf' turn. Omnes qui aderant miferatione moult, àC ob formam eius cgrcgiam;amp;-tobur corporis infigne. Cum alqs amp;nbsp;Imperatrix miferta eft uiri : immo,utcrc' dibile eft,amore mota, licet incertum fit. Atq; ideo pro fententia fupplicij ab folutio profertur: liberatus^ à pcena in patriam proHcifcitur, quae illi CappS' docia erat. Reuocatum uero Imperatrix, magiftrum 6lt;prætorem conftitu’^ linperatorem potius appellandum cenfens,ut uirum fe dignilUmum. Sed ob Rabat iuramentum ôtiinfcriptio,qup penes Patriarcham afferuabatuncuiusr* cuperandaeingcns cura illi fuit. Excogitatigituraftufoemineo confilium mS' lum quidem,fed callidum ualde, idqr eunucho fuo apertt, quo pro lenoncuU efttpræfcribcns illgquidÔCquomOdo Patriarchæloqueretur. Hicitacpad Pa* triarcham iam fingula edodus fe prOripiens : No ft in, inquit, Domine,amot« nepotis tui teneri imperatricem Etat autem illi nepos Bardas iuuenis im'pll’ cetatisflorc,reiuenereæaptiftïmus. Quç ctim amore illius ardeagmc mifitfitit confentias,hoc eftjilli chyrographum reddas,fpondeascp citra incommoduw illifore, ftatimconiunduramfefibinepotemtuum,tradituramcpimperrjpO' 5’ teftatem. Vbi haec audiuit Patriarcha,deceptus muliebribus dolis, totumfs* didit feipfum, omnia pollicitus. ËUnuchus ad hare Senatum quoque expert' rus, unumquemt^ eius ordinis compellans ; Neceffitatem ac négocia poftub re,inquit,Imperatorcm ex eorumnumero dêligere, nediutius afccminaacpt* erulis Refpublica gubernata, breui Romanum Imperium pelfumeat, periW' rum^ occumbatmonmodô in ijs regiottibus hoftibus uicinis ac expoßtis,u^ rum ipiam urbem fore in periculo. Illis adiunxitiuramenti ac apographi mm* tioneni, reprehendens mortuum Imp^ratorem, quod non publico confulml^ fet commodo, fed ob 2elotypiam illicita exegifletiuramentaacillegitimaapo grapha.Cum autem plures inuenilfet aflentienteSjContradicentes partim mU' neribus,partim promilfts induxit,uti tale altquid decernerent. Mifla igiwf ging infcriptionc fua,in rem atep effedum uoluntatem t raduxit, Diogenemep fibi maritum coniungit,communicato negotio maiori filiorum Cgfaris,qneni in regiam accerfiuit, utnuptijs intereffet. Sic Diogenes Imperator falutatuU quum Eudocia cum liberis imperium geftiftet menles feptem, dies aliquot»
Fuiftet profedo Refpub. non incommode à muliebri prudentia trada* ta,fi ab externis paxaffuiftet.Sed Barbarorum motus efte* citjUt iuram enti oblita Imperatrix, hunc uirutn fortem diiceret maritum.
Roman«»
R o 2« A N V s D ï o G É fî E s.
ROMANVS DIOGENES^
o T iTï^ s rerum Romanus Diogenes, nónrcfpondi'tèoncé ptæ ab Impératrice fibi imperium donante fpei. Quandoqui dem lila ex condemnato etiam pene carnificibus tradito.nort modo abfolutum ÔC periculiliberum acimmunem fecic pagt; lam,fed ÔC taliimperio eft dignata: fperäs in omnibus fefe hibiturum obfequentem, feq^ poteftate funó^uram. Hic au^
temintradtabilis, animo libero, exiguo tempore, ui naturæ mores ingenitos » compefcens,fuccubuitÂuguftæ uoluntati,fufpicionemqî dilîîmulauit.Paulo poft reteefta natura,ftatim ad fuum ingenium redijtjfubiecftionemi^moleftè fe •^enSjpoteftate regia utiftatuit : malè/e interim Orientis rébus habentibus, ac altjs defcifcentibus,alïjs uerô inclina tis ab eo. Habito itaqj delelt;ftu,can:ra regia 2(1 Orientalem parte Âuguftæ Byzantinar local, duo uno labore faccreinten^ densîBarbaris ftilicet accelTum probibere, amp;nbsp;fie falurem fubditorum iuoruni (utfas Imperatori)præfens curare:Ô£f nomen fibi aefamam conciliare,nec ont niafubijcere Imperatrici,fed fe oftenderererum dominUm.ProgrelTus idcirco ‘^xregiaarmatus,ad Orientem pergit non fan's ualido exercitir.utpote qui pe nuria laborabac èc armorû equorû, aliarum«^ rerum in bello necellariarumi. Longo ein tempore rem militarem(utfcripfimus)neglecftâ baud facile erat ac pioinptû breui inftaurare. Ad Orientis igitur plagam, ubi Phrygiæ pars quæ» dani eft,cdult;ftis militibusjioftes intellexerût Imperatorem uirum bellicofum ^inuidum adefiê, qui fe paratum pro fuis exhiberet quodcunqt fubire peri-fuluni: uifa acie Barbari cominus pugnare recufarunt,cautius exiftimantes re trofugere. Sultanus igitur induas partes Barbaricum agmen fecans, alteratn ’Unieridionalê Afiam fcoifum,alterâin feptentrionale induxinpræfidcntibus ptæccpit quicquid occurrat diripere.Niocæfariam itaep fubitô obruentes, op pteflàm diripuerunt, praeda^ onufli inde abierunt.Qiiod Imperarorcm toreaffecit, quiafiumptis expeditionbus agminis, itineribus diificillimis ac 53 pencinuijs, hoftesimprouiftis adoritur, iniecflocp illis terrorein fugam uertir* Üârbancnimrelicftisfpolqsamp;fupellecftilejdiffîparifunt. Cùmautemexercigt; tuslmperatoriscommeatuspenurialaborarer,perfequidiurius boftesnô pogt; ^uit. Ob id amp;nbsp;captiui Sgt;(. quicquidaliud prædæ aceeflerat, uniuerfum dimitte^ ^2tur. Inde in Syriam coepti funt traduci. Legiones uero Im perator Meliteant dim itti't : ipfe ad Chalep contendens, multam abegit hominum ac animaliuin prædam.Inde Hierapoltm Syriae accediqeamqj expugnare conatus,poft longt; gant obfidionem certis conditionibus in poteftatê rédegit. Poftbac uerô Ro* nianiexcrcituspartemBarbarisinuadentibus,exuilt;ftoribus nemo potuitau-» xilio uenirc pugnantibus. At Imperator(qui turn forte in capta urbe erat)boc 4e 2ccepto,ftatim cum qs quos habebat fecum, fuppetias latum uenit cerrâtibus fuïs. De bac uerô Romanorû pugna Cbalepitarum duxfacftus certior,amp; ipfe cumOmnifuo exercituBarbaris fe iungiqfperâs feImperatorem captiuû inox abdu(fturum,Slt;^ ob id Romana caftra circulo ambijt.lmperator aurcm improgt; uifam illis pugnam inferens,uallo egrelfus, copias nullo præcedente turba* rumfonoeduxit,necaliaaperta fignorum oftentatione: euertitep ilico hoftes aefugere coëgit. Qiiod fiuiiftis inftetiffet exercitus diutius,ui(ftoriam reculifi fetmaximam ac celeberrimam. Equi enim Arabu primo imprru ueloces funt ciuidê,alr)SQîcurfuprçftantiores,iiontamcn perinde perfcuerâicontinuo,fed lædunf ilico. Reuocati itacj; amp;nbsp;à perfequutione defiftêres boftes quidê incolu λ mes perftitcrûqfeipfos uero amp;nbsp;magnac uirtutis opere SCingêti gloria pi iuarûn Imperatoripariteruifum eft fat foelixmagnumcp, quod Romani hoftibus ocgt; currere confidinent,multum^ priftini timoris pofuilTcnt.Deduifta uerô eft lu benteimperaiore Hierapolim Acropolis ipfa.Ipfe autem alia oppida acci^* quot;nbsp;H iiij dens,
-ocr page 408-I O A N. C V S P I N I A N 1 .
dens,partim quod in cxpugnabih'a cfTent præten'jt, partim uerôrcccpi't,6(fad lirbem Ciliciæ Alcxandriamoccurrit. Inde abeuntinunciatur Amoriuinca* ptum efre,multoscp illicinterqffe.Acgréijs affedus Imperator, pafTahoctem pore uindicarc fe non poiTe agnofccns,ordinatis quæ in exercitö cr3nt,ne per hyemis tempus in penuna necelTanorum incideret,ipfeadregina reuertitur: fa cis arrogas,quod tam celen'ter rem egrcgiâgeflîHet. Regina fcfpefuafalfani fenttês moleftè ferebar,animoŒ ulcerato continerc fe fœmïna no potuit,qum
8 increparet. Rurfus ucreillucefcête,alias Imperator copias confcribcns,ftatiin Byzanno decedit,Cefaream petês. Vbi accepit ingentemTurcorü exerdtum regionem populari. ^iibus ipfe occurrit, amp;nbsp;partem exercitus in hos immit w tit utmanus conférant. Sed uerfis in fugam hoftibus,quos uiuos caperet,om' nes contrucidauit. IndeadEuphratem tendit,exercituiducem præfîciensPhi larctum,uirum de familia ßrachmannorum,fpelt;ftata,iadicarumq; ad bellipe* j iciilum fufficientillamum’.feduita haudadmodum integra, prorfus à nomine fuo difcrepante.Cum in confpedü exercitus huius ucniflenthofteSjlocainfi* dqs parata deferuerunt,uerfim in fugam omnemamiferuntfupelledblem.Do luit Imperatorfic cuafilTe holtes, quiimpetu quodam Cappadociam euafta-' runt,lconium ufep progrefli. Vbi quum magnauis hominum eflet, abundare omnibus bonis putabat. Sed Auguftus auditoTurcorum inIconium aduétu, Sebaftiam relinquens,a tergo accélérât. Sed iam direptum audiens Iconium, hoftesc^ abire, eius aduentum pertimefcentes, mifit Catathurio duci magnx Antiochiæ partem Romani exercitus, illi praecipiês,ut ad Mopfi domum dp uertcrct,ac cum tranfeuntibusTurcis congrederetur.At holles ubi in planicP cm apud Tarfum ucnêre,in Armenios incidere, penecB omnem prædam abie ccrunneffugiêtesqj Romanorum exerc turn in Mopfi foro latitantem, nodu abierunt fecuri: quodregi trifte attulit nuncium.Qin delperatusfiam enim ail tumnusinftabat) Byzantium redijt. Quo tem pore magnum illud apud ßla* chernas templum cóflagrauit, anno inftante fexies millelimo quingentefimo feptuagefimoodlauo. VereautemredeunteManuelemComnenumProtO' proëdrum, Impcratoris Ifactjnepotem,Guropalaten conftituit,acexertitf 3’ bus præfecit. Qiii cum admodum eftet iuwenis,fub fenioribus impcrabat:Bar baricum 'que fortitus certamen,congrcditur, amp;nbsp;uiëlor euadit. Qui ei inuidiae materiam ergaDiogenemingeflît,adeô ut baud exiguam exercitus partemil li adimeret, ac in Syriam mitterct. luxtaSebaftiam itaque cum reliquis in ma* gnam inciditTurcorum multitudincm,ciscp congreftus,cum illi fugam fimU* latent, ac Comnenianos milites ad loca fibi opportuna attraxiftènt, obuerf* cxcompofito tergis,ordincsRomaniexercitusturbarunt, fparfos^ partim trucidarunt, partim captiuos abduxerunt, ac cum ijs Manuelem ducem, ftris prius direptis. Attulit hoc nuncium Imperatori h aud triuialë mœftieiam’ Etpræterhocfamauulgauit quod SCRefpublicaChonas amp;nbsp;nobile illictem*4? plum à Barban's captum eflet. Hico igitur arma corripiens Imperator,itinerir£ accinxit contra holies, cladem hanc uindicaturus. Tametfi alijs uideretur,fe' fe aliquantifper cotinere,confultius. Inter hæc uenit Manuel Comnenus, una cum Turco à quo captuserat,ad Imperatorem. Nam nefcio qua caula contra bunc Suitanusindignationem conceperat,emifitep contrahoftes exercitum qui captum adduxerat. Vnde fibi ille timens ftatuit ad Imperatorem tranf fugcre.QuernftafimImperator Proedrihonore dignatuseft. Eratautcmis datura breuillimus amp;nbsp;forma turpiflimus. Vere iterum illucefcente,Imperato-' riam triremem ingreditur. Nauiganti columbafubnigra trirem cm totiusexer citus obuolauitmeccircuiredeftitit, quoad manibus caperetur,quam Impcraj» trici tranfmifit. Qiiod planeaugurium non perindeprofperumconiecflarunt quidam,nec illi qui earn ceperat,necilli cui erat tranfmiffa.Sed 5ëligno,in medio ftatutum cernitur Imperatorium tentorium, fua/ponte conamp;3(ftoigt;def»
ditpr»*
-ocr page 409-R o M A N V s D I Ö G E N E S.
^itprætonumtSi^'hoc quocpinfauftum uiftim eft omen.Athæcnihilpbtüftïtn peratorem trifticia aucrtere. Progreditur tarnen ad regiones ufcp OrientaleSj parGmonia præter folitû correptus.Sed cùm crebro inter domunculas conru-bernium ftatuifTet,ignis «as corripuit iitflagrarêt prorfus. Ipfecp ÔC equi femi-ambufti protradîi funt è prætorio,turn etiâ trena turn uehicula : nec id bonum cft iudicatum por tentum. Inde uerd abiens Halym tranigrefTus, Cæfarcam ué nit,acinpagoquodam (quem Cryan uocant)uallummuni]t. Illic cum qui-bufdam Nemitzorum crudelius propter iniufticiamegiti Eorumuerôturba déficiente ac rebellant«, ipfe fiatim equos illuftriores SC exercitum inducens, terruitdefertoreSjftatimcpredegitinordinesauxiliares.PofteaTheodofiopO bmabijtjiftic^duobusmenfibus fingulospro commcatu affercndo dimifiti Suodad inuia Ôif inbabitabilia elTetprofedlurus. Diuifo tum cxercitUjpartem Rufellio tribuit(uir hic erat Latinus bellicofilîirnus)et per Chliat ilium emifir. Alteram ueô partem attrib uit alteri,illi præcipiens ut terram diriperet Manzi* feurt.Imperator uerô ipfe cum paucis reliquis, nec ad pugnâdum fan's idoneis J'emanfit.Manzikurt igitur per concordiam Imperatori ie dedidir,trepidanti-busTurciSjinduciascpamp;fidê petentibus, ilium reuerénribus. Militibus aût bitmentatûalijscp pro neceffitatibus egrefTiSjConueniût hoftes. Qiiod ubi Im peratorrefciuit, cum aliquot cohortibus magiftrû Nicephorum Brycnniunt ^mittit,qtii cum Turcis congrelTus eft. Sed laborantcm cernens fuum excrci-tum,mittit ad Imperatorêauxilium pctitu.Impcrator hoftium potêtiam i^no-•■ânSjBryennij formidinêreprehêdit,acin uirum ira exafperatur.Tum uerofa-eerdos buangelium forte legebac,ac cafu hæc uerba dicebanSi me perfequu* bfuerint, perlequêtur uos.Simul emifitmagiftrum Nicephorû Bafilacium futn parte militum:quibusBryennioadiun(ftis,aliquâtifperæqualecertamen bit. Pugnante uero inter principia cum fuis Bafîlaceo,ac in holtes facienre iut petutn, illi non ferentes, ter^a uertunt, quos ille perfequitur Briennio cunl bis non comitante. Vbi uero ad hoftium uallum eft uentum, uulnerato ipfius cquOjCo decidit: armorum^ mole grauatus, cùm moueri minime poftet, hogt; 5'gt; ftibus circundatur,capitur^ uiuus,ac ad Sultanum mittitur. Qui nihil illi fergt; wilefecit, nec ut mancipio afficiebatur: fæpius uirum compellans, de Impera-tore intcrrogabat, aclùam illi potentiam oftentabat. Sed aftutus res Sultan!
faudabat admirabat: fed tarnen nihil efte dicebat,fi cum Imperatore congt; brtentur, At Imperator cum reliquis «grelTus uallum, exploraturus quid fagt; dlum effet, conftitit in colle ufc^ ad uefperum, ac demum reuertitur. Statim iieroTurcicircundantes caftraobequitabantaciaculamittebant,uocibus^ •gnotis amp;nbsp;ululatibus circum exercitum fonabant.Sic quidem nox fuperücniti Mane uerô Vzorû cohors quædam ad hoftés Ipdntè transfugit. Qiio uifo ôi tdiquaVzorum multitudo idem facit.Rex uerô uelociffimo in Chliat nuncio '40 niifro,aduocat iftinc exercitS.Cùm uerô non ueniret(Trachaniotes enim dux ifttc degentiû militum,audito Sultani aduentu,induxit amp;nbsp;Ruftelliû,ac cum qs quos habebant,coniun(fti,fuga in Romanorû fines euaferant )fta tuit Diogenes cum eis qui fecum erant, in craftinum pugnam comitterctac fimul cum au tora ad pugna inftruitur.Inter hec legati uenere à Sul tano de pace acfturitquos Imperatornonadmodum benigne fufcepit. Moxcprefponfo dato ad dominum fuum redire iuftît nuncios, ft quid de pacis conditionibus elTctacfturuSj utirelinquat locum in quo caftra locaftet,longius alicubi caftra metctur. Et ut cumRomano exercitu uallum fitconiuncftum, ubi nunc eft Barbarorum mu-nitio . Hæc cum legatis loquutus arroganter ilico redire eos præcepit. Nun-Ü® fi^ntigitur Suitano Imperatoris fententiam,qui cum fuis de pacis conditionibus confultat. At Imperator faftu plenus,a fuis quibufdâ perfuafus eft,formid! necorreptu elfe Sultanum, quôd parêfibi exercitum non haberet, acea câufâ pacem quærere, ut dilata pugna copias augeret, Non expedatisigitur legatis,neç
-ocr page 410-I o A N. C V s P I N 1 A N I
tis,ncc quippiam fpcculatjonc dïljgcnticofideransjtubidnibus prxcepitde' re Martern. Improuifa autem res Barban's tumultum moun: (èd tam en tn ordi ne fie etiam pcrftiterunt, aci'nuadentibus eos Romanis non occurreriint,fed ccfreruntîita ut nec tergauerterent,necf)Ugnarenttamen.Vt uerô clara eftfa* lt;fîa dies,Imperator non cHe idoncum in caltn's prçfidiu comperïens,ti'muitne inuadêtibus ea hofiibus dinpcrentundecrcuit pugnam dimitterc,ac ad caftra reuerti: Conuertensc]^ adregiûfîgnuni,redtjt, amp;nbsp;exerci'tui ut idem facerent fiquot; gnum dédit. Qui circa ipfum étant, citra tumultum imp era ta faciunt qui ut' rô longtusaciê iirmarant,fugam cflelmpefatorisfuipicatifunt, Androni'co Cefarïs filiô hoc legionibus fuggerente.Semper enim ôi. Cæfar ÔC filij illius In» i» petatori infidiabantur,acflanculum illi machinabantur pcrniciem. Statiniig* tur Andronicus cum qs qui penes ie erant ( rexit enim non exiguam militum partem)ex ordine aciei reuertutur ad caftra,id quod reliquos in fugam uer* tit. Qiios taminordinatefugientesImperator confpicatus,ipfeconftitit,ac idem iugientibusprgcepit. Sednemineparentefugamc^fiftente,nil effccif* Tam inconfulram uero fugæ infoelicitatem Romanorum, diuinam^ iram ui* dentes hoftes,ftatim irruuntinimperatorcmiquicum rjs quos turn adhuc fee« habebat, pugnam fufcepir,amp; aliquatenus fortiter fuftinuit. Poftea alqs caden* tibuSjalqs captis circumdat à Barban's Imperator. Sed ne fic quidê fe dedidit: niultos uero cedens ac uulnerans,amp; ipfe manu uulneratur. Deficiens amplius a refiftcre hoftibus nequiuit.Etequo telis uulnerato ac collapib,fugcre neicics, capitur abducitur^ ueluti mancipiu. Nunciata Sultano Imperatoris captiup taSjgaudio nimirum fuit,uerùm pro fua prudentia non nimio ♦ Azan iUeuoca baiur, cuius multa deiuftida ÔCmoderatione didacanuntur, Vndenoncrc' debat Imperatoriscaptiuitatem,proptertantaefoelicitatis immodicam acet-’ uationê, SedSCipfum coramuidens,nonftatim credidit,donecmiffiadeum legati, ipfum agnouerunt. Bafilacius quoque illic in uinculis habitus,co uifo, feipfum protinus ante pedes cius non nneingentilamêtationeproiecit. Turn uero dethrone exJtjt pene attonitus,pofitumquc humide more pedibuscal* cans, fuftulit ac amplexus eft : Et ne doleas, inquit, Imperator, hacc cnim hu' j« manafunt. Ego enim tenonut mancipium,fedlmpcratorem tradabo.Et ftatim habitationem illi ac familiam imperatoriam ordinat, communi’quefe* cum menfae adhibet, quofcunqueuolebat captiuos illifolucns. Sic ad dies alP quot uiro conueriatus immodiceque honorans, fatftis pacis conditionibus Si aifinitatc interpueros contraria, dimifitDiogenemquanto nemo unquaiu fperauit honore, fimul SC iatellitio. Is uero Thcodofiopolim Barbarico cultu uenit. Suitanus cnim proprias illi ueftes præbuerat, manumcp uulnerata cùm illic maneretjilli curauerat, Romano quantûficri poterat more adaptans om* nia. Inde igitur progreditur rediens, Sultani legatos fecum duccns. Hoc pa' efto itaquereuerfus eft. Cætcrûmaudita inprimis eiuscaptiuitate, duplc^i» in regia motus fuit: pars enim Imperatrici poteftatemablatamreddebat,alij uero omnia eius filio decreto imponebant. Inter hæcfolutus captiuitateDio-genes nunciatur,affertur'quc eiusmanu fcriptaepiftola,hæcitadoccnsac* cidifte. Vndemagis rumor timórqueinualefccbatjOmnesqueccpitdubitatio quo fugerent. Cæiàr itaque Iohannes,ciuscp filq, femper (ut didum eft) Dio* geni inlefti, arrepta occaOone, acccperunt fenatorij ordinis quofdam fibifa* uentes: quorum princeps Pfellus SC ipfe forte Diogeni inimicus. Imperatri* cem Eudociamin conftrutftam afemanftonemjiuxtaPropontidis anguftias includunt : Michaelem uerô falutant Imperatorem. Deinde emittuntur undi que Imperatoriæ literæ, iubentes nec fufcipcre, necregio honoredignariDf^» ogenem: fenatufconfulti perfuafor ac authorPfellus fuit, ut ipfe in propria tc* ftatur hiftoria. Diogenes uerô his cognitis, datum accipiens iatellitium pro* grediêsjfingulis diebus caftra metatur. Cæfar uero filiorum luorum iuniorcm
Proedniia
-ocr page 411-R- o W A N V s DIOGENES.
?yi
Pi'ocdrum Conftantinum cum exerci'tu cotra Diogenem mittic,quf fe in Cap padociam lam confercbat.Accedenteuero Crifpino(Phrangus ille)cum cor» tribulibus ad Conftantinum, Diogenes Theodora Alyatem contra ipfos mit bt.Hicucro conferta cum ei's manu,fuccumbit,c3ptus^oGulis priuatur.Hoc uero tern'tus plun'mum Diogenes,quuiamTyropij(quæ arx eft munitiffima) cflet, acceffit ad cum dux Annochiæ Chatatanus, multos fecum adducens mi btes.Is accepit Diogenemrabdudloç^ eo in Ciliciam,expe(Taf à Suitano auxi burn. Quihabito deletflu, colligit exercitum. Mittitur uero rurfus contra eos Procdrus Andronicus maior natu,Cæfaris filius.Qui ingreflus Ciciliam,co!la ” ta manu pugnat.Qiio in certamine perijt Chataturius.Eius uero milites in A.' danau fugere,ubi S)C Diogenes erat. Obfidens igitur urbem Andronicus,ex-Ptignat eam.T um certis conditionibus Diogenes traditur, ut fcilicet ipfe de-pofito imperiOjfeóisc^ capillis priuatus ageret. Super quibus amp;nbsp;potifices mif bfuntabImperatore, quiillifacrofandlum iuramentum dederunt,nihileum tbftepafTurum. Qinbus confidens Diogenes pullatus egreditur,fçcp commit titÄndronico. Uleeum accipiensredijnacinCotyeumueniens, tamdiaillic quot;ianfit,quoad quid faciendum elTetjacciperet. Ae^rotabat à pede Diogenes, t'tipofito illi à quodam infidiofe ueneno. Quod cum nihil operaretur,decre-, tuni regium aduenit, immerentem oculis priuari iubens, quod Slt; fadfum eft: ■® ptæfentibus etiam pontificibus ipfis, molefte^^ ferentibus hominis calamita-ttînr.fed tarnen contcmnebantur.Crudeliffime igitur oculis orbatus,nullam cgi ^ottitus neceiTariam curam, capitc intumuit, ac uulnera putruerunt ufqj adeo, tttuermes hinc prodirent,circumcp eum aer grauiftimo odore ex putrefacftio-tt^tepleretur. Tum in infulam Praten abducitur,in qua ipfe templum extruxe tatloco editiori. Pauliiper uero illic fuperftes, hominem exuit,ab Impératrice ^“docia fplendidiflime fepultus:quum annis imperaflet tribus,menribus 'que ^'^to.Fama uero eft,in uirum hune patrata eile omnia Cæfare diiponente,ipfo Michaele Imperatore nefeiente.Eratuero facilimusmoribus, SCfolutus,ad ’’^gocia quoque ^renda non perinde dexter ac induftrius, quali fane ad im-P^hiitn eft opus, Proinde per ipfius ignaufam adiutus auunculus eius Cæiàr, °tiniainDiogenem patrauit,hominiinfeftus. Paterilli foerat Diogenes pa-^'■’dus,domi militiac^ clarus. Nam ÔÇ ordinibus præfuerat,qui tyrannidis affe ‘^^tæreus, feipfum præcipitauit, ob feditionem in Sardinia poftea exulaue tat. Paternæ laudis æmulus filius, quum effet imperium affequutus, diuerfis ^t^tisfatis, tandem concidit,utfcriptum eft à Zonara. Tradunt Annales fub
Imperatore Nortmannos duce Roberto Guifcardo, Apuliam Calabri-amep occupaffe. Et cùm Cyriacus dux exercitus ( qui fummæ rerum præerat) ab Imperatoremiffusjfruftràpertinacibus Nortmannorum armis reftitiflet, pulfos ÔC oppugnatos Græcos Apuliam Calabriam^ deferuiflê»
MICHAEL PARAPINACEVSgt;
I c Michael filius fuit Coftantini Ducç Imperatoris,Parapina ceus cognomentOjà fame quæ fub eo inualuit, didus. Tanta enimpenuh'a annonaefub hoc Imperatore fa cfta eft, utnonto tusmedymnus numifmate aureo emeretur: et ob id publica infcelicitasindidit Imperator! hoc cognomen Parapinaceon, quod fignificat ad fcutellam fiue ad tabulam,quo uniuerfo or-
Çobieftfatffyg notus. Homoignauus adregendum 5Cgubernandum,ftudtjs ^ntum literarum deditus.Sub Michacle enim Pfello fummo honoratiffimoegi «tempeftatephilofopho(cuius adhuc opera extât)nunc Grammaticis inten ws uerfus c0ponebat,nunc more Rhetoru declamabat,nunc hiftorias up|ue-bat;
-ocr page 412-^•7-i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
bat: inutilis prorfus Reip. Cuius curam primum lmp erator cfFecîlus Johanni Metropoliræ Sides euiiucho,ftrenuo homini, fîCrerum agendarum peritotra didif.Poftea præfecit admtniftrationi 8é alium eunuchu Nicephorum, quiinquot; uenis in aula àNicephoro aiïumptus, propter aetatê teneram diminuendifor' ma Nicephoritreseognomentumfortituseft, qui Conftantino ducejni' peratori patripriusferuierar.In gerendisnegocijs expeditusjiterisœ benein* ftitutus.moribus uerôremi(îîonbus,ut probri gratia per iocum à plerifc^Nict phoraàppellaret. Huicigiturtradithabenasimpertj,appellat^ Logothcten, GræciæcpacPeloponneloius dicflurû hune dimittit. Sides autédeponitur,ô^ totaimperrjgubernatio rationarioNicephoro comittitur,prorfusmabcoO' tntit3adminilir3ntur,lmper^toreipCo promancipioquodâhabito.Sufpeôus itaq? redditur Cælàr. nam multi rebus fuis iniuftè fpoliabâtur,alijs aliundeilla* tis ntcommodis:prorfuscç magna fiebat hominum conculcatio ac miferia,nc' mine ea eordi recipiête,cùm Imperator puerilibus négoces eiïct intentus. Sic igitur Rcp.perperam adminiftrata,in Oriente ac Occidente res male traflaba tur.In Oriente tarnen fefe peius habebât: Sultanus enim cùm ea quat étant gC' fta cum DiogeneacccpiiTetjquem captum ipfè honorabat,ac in proprium di' miferat imperium, reducem autfamiliares ac cognarj crudeliiïimè ad mortem redegerant,SC per hoc pacis conditiones irritæ manferant,mirum in moduin* dignarus,copias Tuas in Romanorû fines emifit. Non ut more latrocinij terras popularentur,fed utlocaquçcun»^ poflent,fibi fubncerentacoccuparcnt,ne mine turn prohibente.Imperator id intelligens,conicripto exercitu,illipræfc* citducem Ifacium Commenum,Latinumillf adiungensRufellium,^ntiIium fuorû quadringentorum ducem.Qui ubi Iconium uenerût, ex cauiaRufclIiuS rebellat:acccpnscp gentibus fuis,fui iam iuris, cum Turcis fe iungit,ac aliquot Romanorum terras euaftat. Ifacius uero Commenus cum reliquis Turcis con greirus,uincirur:multisôpcæfisacreliquis captis, unàipfedux comprehendit, caftra uero diripiuntur. Comrnenus tarnen multis pecunijslibertatem fibi te* démit. Im perator iracp Cæfare auunculum belli fummç præficit. Hoc accept Rufellius,anrequam Catfar Sangarium Phrygiæ fluuium tranîîret,contra eum caftra pofuit.Caeiàr rurfus illum,uenia deledîi nunciata,ut ad ImperatoremtC' dirct,cohortatuseft:qutßarbaricomoreinfremens,n5 accepit conditionem. Commiflb itaep prælio,uincuntur Caifariani.Ipfe quoc^ cum plerifcp alqs uin* citur,Botoniare(quietipfecum Cçfarepugnarat)cûpaucisfuga elapfo.Hinc Rufellius ad Byzantium mouit,Cæfarem uindium fecum ducens, ôé Malefen Bafiliû nuper cum Diogene captiuitate liberatû, qui erat in Chryfopoli tranf fuga:ftatimcp ignis illicdomibus immiiTus eft. At Imperator Curopalatidigm tatem per legatos illi obtulit, fi arma poneret, ipfiusc^ uxorem cum liberis ci tranfmifit. Barbaro uerô induricia perfeuerante,mifit contra Rufellium Impc rator T urcos precio condudlos. Is uerô fefe bello non fufficere agnofcens,Cç farem libérât uinculis,acclamationibus(:j rogqs falutat,multos fperans illi cof iundîos iri.Subitô uerô T urcis apparentibus,ilico contra eos Rufellius Barba ricaaudacia prorumpit,imparatusactemerarius. Turn Franci multos Turcos occiderunt, alios in fugâ uerterunt,perfequuticp funt uehementer.111 iigit tos àtergoreliquerunt, deficientibusin perfequendo equis. Rufelliusauteffl cum Cæfare,paucis abadîis iam hoftibus,fuos plurimùm auxit.Tum^liaTur' corum multitudo occurrit,inmulta milia aeftimata. Quiubi aduenere,inuiti cum ipfis congrediuntur.Circumuenti igitur à multifudine,amiiîîs equis càpi untur,6C Cæfar Rufellius, quem uxor mox redeminquernadmodum Cefa* rem Imperator. Qiii cùm ad Imperatorem duceretur, contigiffet^Propontf jo dem,tondetur, induitur^ ftolam, cilicio monachicoiniedlortametfi caueret, ne quid à nepote pateretur propter imperatoriam falutationem. Rufellius ue* rô liberatus captiuitate(ut diximus)accepta uxore unà cum Francis in Arme* niorum
-ocr page 413-MICHAEL PARAPINAdEVS.
hiorum terras uenjr,ubf 5Cantefuerat.Mitntigitur Imperator contra eum Pró edrum, Alextum Comnenum, niuenêquidem tum, fed prudentem SCflrenu^ um.Qui ubi attigit Amafian,per arcanas Iiteras Turds fignihcac,fi tradant fibx Rüfellium,multis fe eos ditaturü diuicijs. Simulataigitur illt cum Rufellio ami Citia,comprehêdunt uirumjpecunqs potiuntur; qui llatim ab Alexio uincfîus, Byzantium abducitur, ac bene cæfus in turn'm clauditur. Tertio uero impenj illius anno, Chrobatorum gens(quos quidam Serbos uocitant)commotai aggreflacp Bul^arorûterras inuadere,nihil aflequutaeft. Multis uero prælijs, ac uariante ultro citroq3 ui(ftoria,decidit ac uiefta eft. Relicftis igitur Rom.rer^ '® tis,alias quærerefedes côpulfi funt.Seruusquidam patris Imperatoris,Neftor nomine,ßeftarchas dignitate,hnitimarum Iftro gentiö Prælcs,contra Regem aimamouit,affînitate cum Principe quodam Patzinacarnniconrracfta,qui Ta tus uocabatur. In reginam itaep urbium adueniunt, ac iuxra eam confederunr. luiperatore uerô illiGgnificanteurarmadeponcret, paratum fe hoc facere digt; tcbat,fifibi Nicephorus Logothetes dederet, fiueilico demedio rolicrctur, nt pélîis publica,communisqî calamitas. Hoc cùm rex recufafteqdifcedit qui-dem ab urbe,Thraciam uerô ÔC Macedoniam,ÔC quicquid Bulgariæ atrinebat populabatur,ac in terram Patzinacarum regreditur. Barbaris uero Orienrem populantibus,trucidantibuscp obuios quoicp, fugientes Afiani Conftantino-polim ueniuntmemine prouidente publicis comodis,fame uerô urbanos pre-ttente tanta,ut publica calamitas rnanifeftédeploraretur(cùm interim Impera torliteris exerceretur,aciambosà Pfello confîcere doccrctur)Ad hæcacceflîc ffudeliflîma peftis, qua rot homines conficiebantur, ut à uiuis fepelirino pof*
ac plurimi fæpe uno in leifto efferrentur, multi^ in uijs infepulti iacerenc päffim. Vndeluduomhiaimpletafunt. Etquôdpræterhæciniurijsexpofiti ^'fentfubditi, omnia ruinam minabantur.Ob id præfedi Oriêtalibus negocqs ^unucniunt,defclt;ftionem faciunr,Curopalatcncp Nicephorû Botoniatenlm-pçratorcm lâlutanr. Hoc Michaélem tumultu fimul 5C metu impleuit. Ex ftu* diocninilicerario didicerat,fuperiorcm ac potentiorem aliquâdo foreliterarri ” quot;‘'•literæ M5. hoceft Nicephoros præftareMichaëlibus.Mittitigiturlegatos ^quot;tperaror undiqp,amp;l T urcis ingentia dona promittit, fi defertores correp tos fi tfadant. Botaniates autem,Slt;: nomen ôd infignia Impeiij accipiens, ex Ori-quot;tteByzantiû uerfus proHciftitur. In Occidente interea altera defedio nafei-tW-Nani Proë'drus Nicephorus Bryennius turn forte Dyrachtj dux, ubi defer [°''cslmperij quofdâ inrelligiqamp;ipfedefîcit. Indutisq? Impen'j infignibus,co-bortibusquas fecum habebatftipatus, Adrianopolim accélérât,fratri fuo lo-U2nnii{licconiundus:collelt;ftamilitum,tum Gentilium turn Macedonumiu-'bmanu,Principatum eftingreftus.Bryennius uerô concurrensThéodoroca ^^s,ui(fîus capitur. Affluunt igitur ad Bryénium Qi Redeftcni, fed amp;nbsp;Panium uabitantes. Satis igitur fœliciter cedente fibi defecftiônc,Bryennius fratrem fu ttni Ciiropalaten ftatuit,eumcp contra Byzantium mifîqutpoteilico accipien-dum. Spem enim coceperat ampliflîmam, obutjs(ut aiunt)manibus Senatum 'pfumrecepturum,ob odiûLogothetæ fui rationarn,ipfiuscp Imperatoris inu tditatem. Sed res ex animi eius fententia non fucceflît. Poltquam enim mifti 2d Blachernarum muros appropinquauerunt, diligentia quidern non defuit, jdresnonfucceftît.Nam per ponté tranfeuntcs,uenere in urbis confpecftum, domibus uicinis ignem inticientes.îndein Athyram fe conuertunt. Imperator Haafflidîqs undiqj curis, Rufellium è carcere libérât, uirum^ uerbis amp;nbsp;pccu-niaplacanSjOccurrere perfuadet fratri Bryenriq,cum Proëdro Alexio Çomne ’ oMtticxercitui illi præerat,qui Byzâtij circa Imperatôrem degebat. Hoc ubi bryennij frater refciuit,fuga præuenir.Macedonû uerô plurimi relilt;fti,aut cæ-tJntur,autcapiuntur.lnter hæcuerô amp;Patzinacorum exercitus contra Adria ttopolimuenitzncc longe ab ea caftris pofitis,uicinapopulabantur. Quos Bry
1 cnnius
-ocr page 414-374- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V S P I N I A N I
enniiispelt;?iiftjacom^efcens,urbe decedere perfuafit. Abcuntf ucro fratn'fuo ad Cyzicumjfinitimos fubac^uro,Rufelltus occuirit : in fugam hominem uergt; tit.Botaniatcs uero mifcellaneas libi ex omni genere hominum legiones con-trahens,Turcosquocpadiunxit:qiiibus Cutlumus preeratapud Perfasuirpri marius,acipfiSultano genere iundlus. Sedimperij gratia ab eo diiTidebat-At cum ad bellurn parati iam elTent, Calphæ nunciatum eft,qui ab ip fis maioreni in modum fuerat honoratus, utpote de genere natus Mahomet, amp;nbsp;originem bine ducens.In folicitudinem incidit, ne ciuile ac inteftinum inter eos bellS gc reretur.Et quamuis à domeftica confuetudine recedere durum Caliphteuide-retur, neque publicis fe rebus ultro ingerere dccreuiftet, prêter morem tamcn i® conuenit illos de imperio contendenteSjfuaden^ bellum dimittere. Sultanunt donicftico præefîè imperio:decere autê ut cognatus omnia ea pofljderet,qux RornanorufuifTentjaetjs imperaret.Hçcubi fic contigerunt,Cutlumus inRo manorum lines egreditur, ac forte turn tumuîtuantêadiuuat ßotaniaten. Qu* cum iuftS haberet exercitum,contendit Niceam fpc eius potiundæ(iam enim prodita crat illi ciuitas ab tjs, qui præfidto impofiti fuerant) ob id ultro illi cum transférant. Ex Megalopoli quoc^ multi quotidie ad eum cofluebant,ne gocia quoep Botaniataefoeliciterprocedebant. In urbeuero principepluhu*’ côucnienteSjtam'de plebe quam de magiftratibus ac clericis,diefefto Anniin-ciationis Botaniaten Imperatorem appellant : Principe huius cœtus Aeinilh' no patriarcha Antiocheno SC Iconij Metropolitano. Nam ea tempeftate Con ftantinopoli Patriarcha crat Coftnas monachus, Hteris quidem no admoduut infignis,fed omnium uirtutum genere ornatus,amp;: ob idlmperatoh eximiè d’3 rus:qui fucceftit loanni Xiphilino, qui undecim annis ac feptem menfibus eC' clefiam gubernauerat,Elecftiigitur perphratrias præftantiorcs, amp;nbsp;perleg^' nes prote(ftores,uaduntadpalatiumcirciterfolisortum.Eoq3potiti,propno® milites cuftodiæapponunt. Imperatorem ueroMichaelem cum coniugeM^'' ria Alana,amp; filio Conftantino coronato iamdudum,amp; Robert! Longobardo rum duels hhæ(quam Plelenam tranfnominauit,addult;ftâ per legatos)defpö*^ fato,inBlachernanam regiamaufugientem exueruntimperio, habitumon^-chiipfum ueftientes:abduxeruntcpinftudtj manfionem,imperio funtftumaU' nisfex,totidem^ menfibus. Hæc eofunt geftafabbato, quo miraculunite^^' feitati Lazari ecclefia célébrât. Vt igitur acceperat Im periG Michael, itaamp;uni* fit.BotaniatesigiturfacileadeptoimperiOjConftantinopolimabit.Nicepl’O'' rus uero Logothetes ab urbe digreftus,ad Rufellium Hcracliç degentetn con fugit.Milites Michaelem cuftodientes,in aula triumphantes rcgia,urbe triduo rege carente,tandem Borilum ex ferais Botaniatæ miflum excipiunt,queni leriter ipfe fubfequitur. Genitus eftfub ipfoimperatoreinByzantio pucb“’ fronte habeas oculum,0lt;: crura caprina,ut Zonaras teftatur,
■P
NICEPPÎORVS BOTANIATESgt;
' c Ep H o s Bótaniates cognomento, baud dubicnobi' liftimus (nam à Nicephoro Phoca imperatore ftemma dedu-xit eximio gencre)facile in focordis principis inuidiam, imp^ rium G bi alieruit,Michaelereie(fto. Ac palatium ingrelîùs,inâ gnatertia feria à Patriarcha coronatur imperiali diadematc. __________ primum praeftito omnibus cogiario, débita publice dilfolucs praîtermodum honorifice, decocftionemillorum munificeaepropediuinitus lucratus,adhucBryennio per Occidentem tyrannidemretinëte.Cuipcrlcg^' 5’ tos Celàris dignitatem(fi tyrannide ablcedat)pollicetur,ac eius collegis onint bus dignitates,quas adept! fuerat. Sedis impertj cupidus ac durus, fecundain ac tertiam legatione accepitindecenter,etinhonoratos àfe dimittebat.VnS'J
-ocr page 415-N I C E P H o R V s BOT A NIATES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;375
nihil fe pacificè expedire cognouic Imperator,in bellir cÔfenfit. Conftitücns^ nobililîîmum Alcxium Comncnum,acmagiftrum domefticum, Romanis co pijs præpofitum,contra Bryenniû emittit. Qui illi in rcgione(quæ Calabrya a loco multis pulchris^ featuriginibus defluo dicitiir)occurrens,facile illtus po titus eftexercitu.Et alijs quidem cedentibus,alijs uerô cadentibus,defolatum cepittyrannum,ac miferu oculis priiiauit, cæcum^ in urbem regiam induxir. Itaßryennio fiia ceffitrebellio.Iniùrrexere uerô côtra Imperatorem Sgt;C Baran-ggt;,interficere eum meditantes.lllis uerô altera Rom.manu oppofita,in fuppli-tationem conuertuntur, ut ueniam fupplices acciperent. Nicephorus Bafila-gt;0 cius Protoproëdrus faôus,Bryenntj apud Dyrachium fucceifîor,cupiditatem imperij amp;nbsp;ipfenutriebat, colledloqj milite ad Theflaliamredi)t:ubicognito QuodBotaniatesrerum eilet potitus, illi quidêferuiliter fcripfit,clàm uerô de-leëlionê moliebatur,SC in auxilium Patzinacas accerrrjt.Qiia de re fadlus cer--^'or Botaniates, Chryfabulon ôd benignam ipfi mittit epiftolam, indicantein non facile fieri p olTe quæ ten tarer,ÔC nobililTimï fimul dignfiatem offerentem: hic uero immotus permanfit. Vndeamp; cotra ipfum Alexius Comnenus mitti-nir,auguftali honore decora tus. Qui iuxtaTheflàlonicen cum eo præl/û com n'ntir,quo Bafilacianos in fugâ uertit.Ipfum uerô in arcem Thellàloniccnfem f^gere côpulit, è qua uiuû expugnatione furripuit, ac oculos regïo iulîu eruit, ôlij quoqj contra hune Imperatorem moliebantur. Qiii uerô curia Bryenio 8C Bafilaciolènferunt,arma pofuerunt. Contra Turcôs uerô Orientem deuaftan mittit cum iufto exercitu Conftantinum prioris Augufti Conftantini Du-‘^ïfilium,fui cxercitus ducem.Qui Chryfopolim tranficns, iltco res nouas mo 'nur,eftep ab exercitu,quem copiofumlecum habebat, mox Imperator faluta-tns.Impcrator uerô id accipiens, partem militum donis,partem magiftratuum ‘^‘gnationibus corrupit,alios alia re donauit.Itacß facile perfuafit cis,ut captus ipfis Conffcantinus Imperarori traderetur : qui eum tonfum in infulam rele-§3uit,ac facerdotem inungi fecit. Cum uerô Imperator fenij grauitate ÔÔ na , ^^ralimollicie non ufep adeo gerendis effet aptus negocqs,MetropolirgSides 3° rcrumpQßiicai-umcomifitgubernacuIa.Duo autêleruiImperatorisBoridus ^Germanus,pro nutu fuo omnia agebât, faciebantep qugillis indebantur,Im P^iatorem dominum fuum exofum facientes paflim omnibus, arrogantio-fefe Qc audaciores æquo exhibentes. Nicephorus autem Logothetes ad Rnfelium profedus(ut diximus)in uinculis ab eo afferuatur. Sed fubitö mor-niusRufeifns, fufpicionem præbuit quafi à Logothete ueneno effet interem-ptus.Vndeab ipfius Rufeli) fubditis,Botaniati eft:traditus,amp;ab eo in infulam nnam adiacentiu urbi regiæ eft relegatus.Eius uerô miniftri timentes, fi in Im-peratofis ueniret confpecftum,nc omnes detonderet,fuggerüt Imperatori Lo gothetêmagnam habere uim pecuniarum, quam regio fifco inferri oporteat.
40 Ob id Strabo Romanus mittitur,magnus Hetcriarches tum faeftus, interroga ' turns,ubi nam pecunias depofuerit. Sed qui circa Imperatorem conueriaban- , tur,prçfentiam Logothetis auerfati,fuadentStrabo Romano occidere omni-no hominê, eins induftriamucriti. Cum igitur infulam hicattigiffet, qua exul ^egebat, tormentis hominem adeo imrhódicé ac quæftionibus extendir,ut in lupplicio expiraret, promittentem feriptis fefe omnia manifeftaturum, ut tor-nicnta euitaret : fed nimium afflilt;ftus,peri]t. Alexius uerô ÔÔ Ifacius Comneni ‘•■atres,immodicc ab Imperatore 2C honorabantur amabantur, adeo ut eos palam imp er rj fucceflbres appellaret.Indeimperatorij miniftri plurimum ipfis iniiidebant.In primis uerô duo dicli fcrui,Borilus 8^ Germanus, qui apud Im-50 peratorem pluribu's bonis uiris calumniasftruebant, multoscp ceu tyrannidis affedatores deferebant,benignum erga eos animum fubuertentes.Quod ubi inirefciuerunt,nequid patercnturaduerfi,fiue,utfamaeratmultorum,imperq cupidi, communicatis quibus confidebant, confilijs,urbem egrediuntur. Ca-
I ij pta^
-ocr page 416-374 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï O A N. C V S P I N I A N ï
ptacp Hadrfanopolijad fcfc oitincm cxcrcttuni conucrtcrunt. nbsp;nbsp;nlox Akxf'
us Imperator falutatur, Ifacio maion' natu fratri prælatus, Siue quod illi mag‘* fauebantmilites ceubellfeofion\ fine quod ftudio SC promifiîonibus erantab CO fill's^ corruptûnequaq^uarn tarnen fiatre Ifacio indignante. Sic Alexius Ini pcrator didtus,pergit ad Kegiam urbem,apparat^ expugnàtionem. Botani'’ atcs uerô impofuit muro cuftodes.Erant uerô iuxta turrim quâdam baud Ion' gè à porta quæ Charfij appellatur, cuftodcs Nemit^i. Eli autem gens Ncmit' zorum Celtica. Hi clàm cum Comnenianis agunt de urbis proditione. Mane igitur in quinta feria magnæ hebdomadis falutiferæ pafiionis Rcdêptoris no' ftri, Comnenianiin conipcôu turn's à Nemitzis cufioditæjCXteriori muro cx ja compofitoappropinquant.Cuftodes ueroinaccedentesiaculabanturjprolU' bcbant^ prorfus accedere. Vbi uerô fub turrim Nemitrorum uencrunt,cum nequirent nec exterioribus r€fifl:cre,nec cum internis dimicare,defuper in eos iacula torqucntes,dimiferunt impetum: oppugnantes uerô muros,ftatim fca* lis in muros afccndcre,portis^ fecuribus reclufis,apertum tribuerunt coniura tis ingrefium. Quod ubi uiderunt interna tuentes mœnia homines mobiles ac niixticij, pleric^ etiam rei bellicæ prorfus expertes, ex agris colletfii, plebeiæ^J mnicitudiniSjalij aliô abierunt : quidam cum periculo in fugam fefe præcipiw* runt,propter prohibêtiumraritatem. Etinterius uallum cepere Comneniani, cius^ portisfimilimodo efFra(fiis,urbem ubicp peruiam fecêre,ilico'inuaden' i» tes eam,ad rerum direptionem couertuntur.Commixta multitudo Thracum, Macedonum,Rômanorum Barbarorum gregatim collelt;fia,nô aliter quan^ holies erga cognatos amp;nbsp;gentiles fegefleruntiproceflît'que malum ad multam fanguinis profufionem. VirginesitcmDeo dicatæ,impicpollutæ fiint,acfo' mime maritis iundlç per uim iniuriam funt palTæ, facris templis ornatu fuo Ip^ liatis. Necenim à facris abftinuere calicibus, fed 54 illos iinmundiac fcelerati homines unà cum facris phialis, immaculatoacuenerando minifterio plem'S diripuerunt, facris in terram cfFufis. Quicunque uerô fenatores occurreriinf, mulis detraôlos ipoliarunt. Sacerdotes facris exueruntueftibus, feminudos peditesep dimiferunt. Tota hæc die fiebant, Ô4 ufcp ad bouem, malum gralTâ^ uit, populäre fcilicet 64 publicum . lam quidam ad Philadclphium Ä ultra procurrerant. Comneni uerô omnibus in prædam redadlis ,foli cum primo' ribus uirisrelidlierant: 54 ufquead Taurum progreflî,ulteriusprogrcdinon audebant, tantum aberant à iufio exercitu. Quôd fi turn quidam (uperuen«' font,facile cepifiènt, uincflosi^ Botaniati adduxifient. Sed ita uifiim eft quôd ifi^a confiderare turn non uacauit. Inde igitur edoeflus Botaniates de Comnenorum ingrelTujilico regia deceflît, proiedlis nefeio quô purpureis cd ciamentisiabiêscp in manfionem fiuemonaflerium,Periblefticus illepoftRo' manumArgyropolumImperatorem,fecundusfuitpofleflbr:tondetcomam, ftolamcp induit, uili panno à monachis ueftitus. Inde tempus aliquod ftipet' 40 fies,hominem cxuit,ifl;icfepultus.Imperio deturbatus, anno tertio poilqnam tmperare cœperat, in templo Sophiæ(ut aliqui feribunt) captus ac uita dona' tus ; fed ea conditione, ut monachum ageret. Comneni uerô, nemincillis oc' currente, in regiam proficifeuntur fine periculo, ingredientes Ô4 plane amp;nbsp;leu*' ter, Cæterùm priufquam imperio deturbaretur, mortua illi uxorc, multæuiP gines olferebantur: amp;nbsp;ante alias Imperatoris Ducæ filia Zoë. Ipfe uerô magis cupiebat Imperatricem Eudociam, fiue Mariam Alanam antcccflbris uxo-rcnii Aduocat itaque Eudociam,quæ non renuebat. Sed prohibitus eft Impe* ratorhocfacereàmonachisquibufdam.Ducitigiturimperatricem Mariam, nihilominusinceftum committens. Siue quôd Eudociam reduxilTet(adulte' p rium enim e.at54impudens facinus ) quapropter qui eos benedixerat a facris eftprohibitus. Siquidem Michaëlantecefiôrcapillostonfusdecreto lynodri co MetropolitesEphefi effïcitur, Quô quum femel iuiftct,redijt,ac in manfio'
neMâ'
-ocr page 417-A L E X I V s C o M N E N 'v s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37^
neManuelis m'tam egit.Poftquam nero Botam'ates impcr/o dedcÏit, monens idem Michael mültiirn precanri Man'æ iam ÔC ipfi Monachæuenî’am dedfr, quamcxreinilllonecftconfequuta. Mortuuseft fubboc Imperatore Ae» nulianus, cin'Nicephorus Maurus cognominefübftjtufus eft. Traduutquj.« dam,Nicephorum Imperarorem à Gregorio Sepn’mo,Pontiftccmaximo ex-' communicatum, quód Michaëlemregno deturbaftet, acaliehum muafiflet imperium.Roberto^ Guifcardocuram dedifte Michaëlem reftituendi. Sed quum iuxraDyrrachium pofitis caftris obfidio fieret, clafle Venetoruni adiu-* tus Nicephorus, etiam Dalmatiam inuadendam cogitauit. Hæc ex Zonara atijaltjsaccepimus.
ALEXIVS COMNE.NVSgt;
z E X r r s Comnenus,quem aliqui Mega dicunt, alqs Noyel lofimus cognominatur, filius fuit Ifacij Comneni Imperato* «ris,cuius magna familia fuit; de qua in primis narrandum ante } 9*^3*^ fcs geftas Imperatoris exequemur, Mater ComnenO' forores ex manfione fiue monafterio Caniclei poft Bo t^niatenadpalatium moxtraduçftæfunt, ex templo Dei ucr^ ’° ^ibpienciæ,quod Sophiac dicunr,ad quod in ilia tempeftate confugerant, de** fcftonem Comnenismolientibus. Necenimaliud quippiamaduerfi palTa: ^unt.Sed uix pedes in regno firmauerunt, ftatim abrogationem geftorû à Bo-tîniate decernunt, ac breui fyllaba litera w multa ab eo conftituta QC fatfta de-^sueriintjLacones imitatnde quibus Aufonius cecinit:
Litera fola fuit qua refpondere Lacones.
Alexius itaqj regium diadema impofitum accepit. Secundus honor Ifaciô t’ibuitur, fratrimaiorinatu, nouo ipfi nomine impofito Sebaftocrator quod Cæfaris nomen fuperaret.At mater eorum infignia non fufeepit, quod mona-’^bico habitu effet induta : fed nec appellationes nec acclamationes fola regni }o nomine contenta. Omnem porro negociorum adminiftrationem gubernauit fpfà. Etant autem alij duo fratresiuniores ætate, Adrianus fcilicctquem Pro-thofebaftencognominauit,acmagnum Domefticum conftituit:SëNiccpho-tnsqni Sebaftes eft didus, Drangarius^ claffîs cpnftitutus. Habebantuero affines fororios Meliffenum Nicephorum ÔC Michaëlem Paroniten. Paro-tntenitaque maioris fororis maritum, quem plurimùm mater amabat ac hono tabat, Panhyper Sebafton nominarunt : hanc quoqp dignitatem nouam amp;nbsp;in-fblitam excogitantes. Mellifënum uero defedionem ipfum contra Botanisten in Oriente cogitantem ei^adhucinnixum, honorarunt Caefàrem,Thef-falonicencp illi habitandamtradiderunt,cumingentipecuniae diftributione, 40amp;hlliamp;:alijsfibigenereiundis,talifortunæfubiedis,fada: additohonorutn sedignitatum ueluti aceruo quodam. Sed prouentibus regijs, imo publicis hocpado diftributis,regiusfifeus exhauftus attenuabatur : ÔC Imperator pe-ctiniarum indigus,eas ad dignitates pertinentes ab origine, in annuas folutio-tieseuacuauit,diuitias'qucfenatoriasattraxit. Coronauitautem ôë coniugipm Irenen,Âuguftamcpappellauit.Hæceratncptis Cæfahs Iohannis Ducæ. Maria uero Alana prior Imperatrix, cumfilio Conftantino, quem Michaeli Du-ceinPorphyra genuerat,etpariterinfantulumadhuccôronauerat,talaribus^ purpureis induerat,ex regia pergit in Manganorum palatium: ubi amp;nbsp;ipfà man fîonemftruxeratjSë Botaniates cum aureafnfcriptione,ilh't: fane degebat cum 50 filio,Utens imperatorio famulitio.Nam puerregqs adhuc erat amidus infigni bus,amp;falutabaturabImperatore,acaureasliteras cum eofubfignabat. Poft ^iquod tempus mater nigris induitur ueftibus per monachos, uolês quidem. Puer^ purpureis exuitur talaribus, folicp Coneno appellàtiq fimulôi imperq 1 ii) admi-
-ocr page 418-T o A N. C V S P T N I A N I
adm/nidratio rcltnquitur. Cùm autcm Auguftalmpcraton' filiolam gcnuiflcf, quæ à nomme matertcræ Anna dida eft, dcfpondet cam Conftanti'no Marias Alanæ filio.Hoc uero ante fpôfalia uita egreffbjalnim illi iponfum dclcgrima^ l'orcm natn hltum Bryênq : qucm fcnpfimus affedaiïe tyrannidem, caq? gratia captum amp;nbsp;pn'uatû oculis. Huic igituifiliam ïam nubticm, ilium Paahy per Sc^ bafton ordinauit. Nafcit dehinc imperatori filius, quê in magno tcmp’o facro dignatum baptiftnate,pater etiam diademate exornat. Geniti funt ÔC ci alij ßü' oliduo, Andronicus amp;;Ifacius:ac filiæ tres,Maria,Eudocia ôdTheodora .Ma* ,riæ illiusTheodori Gabræ Augufti martyris filium,coiunxit. Sedpoftea ca fponfione foluta,utuifum eftilli,priorem dimifit,Sd alium eidcmfîliç fponfum i» Catacalon Nicephori Phordae filium collocauit.Eudociæ uero lafiti Conftan^ tini puerum coiunxit. Qui ea uxore fua,no ut Impcratoris filia eft ufus,fed male eum ea uixir. Ad ipfam quolt;^ Imperatricem focrum fuam fæpe earn pepulit. Queindignatafiliam ægrotantem ftatim tondet,ipfum^Iafitum de regia ci)* dt. Theodoræ autem liliæiuniori adolefeentem pater coniunxiqfortuna exi* rnia,genere uero non perinde celebri. At mater Impcratoris fufceptû femclim perq gubernaculum diu retinuit. Vnde fada omnia ad uexationem fubditoiû, àîp illi uni ab omnibus adfcribebantur. Grauabatur ein Imperator, utpotequifo*
lo pene impcrij nomine fungeretur:fed tarnen uencrabatur matrem. Vbi uero accepit ilia ablatum iri fibi imperium, recufauit, Sed poftquam intcllexit gra* uari hlium,ucrita ne uifibi illata acinuita uideretur fedlTe celïionemjpermittit omnia filio Imperatori.Acegreflb palatio, Pantepaptimanfionê abs fecxtru* dam habitandam ingreditur. Vbiannis aliquot honorificèac regie morata,fe* nio grauata ê uita migrauit.Sebaftocrator ueró liacius unü annü aut plus pan* lulum matrifuperftes Sdipfecarnis exoluitdcbitunntonfus capillosacàmona dris indutus,ubi uitam fibi deficere cognouit. Dccedit uero à multis liberis mater,non totum annum fuperftes marito. Frater iraqp Alexius accepte impc no,marcs quidem fœminis,focmellas uiris coniungitiamorecp acbencficciuia nepotes ex fratre profequitur. Erga uxorem uero fuam ab initio parum arnica affedus, utpote qui earn no admodum diligebaqre uencrca corruptus,ofFic’® thalami negligenter perfoluens. Ob id Augußa zclotypiæiaculis ada, mol^' ftabatur.Sed cùm ignita amoris iacula hebctafîèqtotus amore in Augufta cO' uerfus,ab eadiuelliampliusnonpotuit. Sed fcrainImperatricem affedionon admodudiudurauiqfedtantifperdum corpus Imperatoris ualeretrcde.bbn’ mox pedes ille dolere c œpit, fîC articulis laborare, adeo ut ingredi non pofief, fed ledica fola uterct. Ideo Augufta imperarc coepit, omneep poteftatê acre* gciiadminiftrationêfibiufurpauitiadhibito Imperatoris cofenfu, filiumcpli^' peratorc fibi fubqciens.Quod plerifqp indignS uifum eft^Principis rcth'cet fih« Vngrorum filia uxorc iam fortitumjCX cacn aliquot liberorum parente,‘ fubrjci.Timebat ein iam filius non modo de impcrtj,fed etiâuitg iadura,qug“ 49 mater maiorinatu filip,ergacp Bryenniû per earn ipfius generum multum any ciebatur.Ideo cognatoscoueniens, alios^ quiiurifiurandifacramentoei erat aftridi ac obnoxij, deplorabatapud quenep clam matris infolcntiam. Hiucro bono animo efleiuflerunt,pollicêtes fe ei præftituros quae cuperetineminélci licet fefe accepturos poft pattern Imperatorê quàm ipfum: idep nouo iurameii to firmabant. Quæ cùm agnofccretregina, plurimùm filio fuccêfuit,accenunt ad fefe modis omnibus prohibensrfpeculatorcs illi undecuqj, nequid nouiat* tentaret, fubmifit. Sed no ceftauit ad fe omnes quos potuit illicere, partim py fe,partim per ftios .Aderat illi iuniornatu fratrum; fed Andronicus palam ad* uerfabatur.Iam cnim amp;nbsp;illi uiri fadi,uxoribus erantiundi : Andronicus Seba* 5® ftocrator, Ifacius uero QC Biyennius Caefares. Phordenus uero per fecundam filiam gener Panhyperfebaftos. Satis hacc de familia,nunc ad rcliquam narra* tionempergamus.Comnenoitaquenupcrimperiiimingreflb,nunciaturKo*
-ocr page 419-A L E X r V s C o M N E N V s.
blt;i£us Francus Epidamnurh pergcre,uirrcibclhcae pcnti'ffinius.Stati''in Si^Imperator illicum cxercitu pccurritr acubiiuxtaDyrachnim eftuentum, congreffus ciim hoftibus uincitur ac turpirerfugit, multis ilhc cadentibus, non gregariorum folum militum,(èd ói. præftantïum uirorum QC eii regio fàngt; guine ducentium origeriem: omnis*que apparatus ab hoßibus interceptus} eft. Imperator igitur uidus redqt Byzantium. Franci uero ui(fïoria inflati, iligt; eo per omnia excurrunt,capiuntcp oppida multa,inter quæ amp;nbsp;Caftoria ôi Lagt; nflaexpugnantur» Sperabantautem (utfit) in eaanimielatione Si reginaur*» biuin fefepotituros, Vcium Imperator denuo egreffiis è Caftoria, militate
’O'prasfjdium à Francis impofitum expelIit,Roberto occurrit,ftratagcmmate uftis. Nam fratri Adriano infigne imperfj appofuit adiuncflo illi cxercitu,præ-dpiens contra Robertutn confiftere.Qiiod fi illepugnâ adorirctur,terga uer* 230 terct,acftatim fugam fimularetn'pfe ucrô ducflis per auia amp;nbsp;amfra(fi:us militi-bus,in uallum Francorum irruit, caftra Si quæçunque in eis fucrant diripiens, f^'edem multam fecit. Robertus id ignorans,contra falfum Imperatorem Adri ?niim pugnabat, Qiiilaxatis frenisfutiufTus crat à fratre) cum omni exercitu
ingrcditur, Exultât itaqp Francus magïs,ac inftat parum bellicofç,cùni 'Iliimnciaturu’.alliexpugnatiOjamiffîo^rerum quæillicredult;fbæfuerant,cuîn fbde. Statim igû*ur SCanimum Ôlt;manum remifit, aC abiens fugæfe credit. Im Pwator Conftantin'opolim rediens, arrogantiilîmè fe geflit ♦ Multos cnim ex ’^filitarib us tribunis, multos infuper indigenas, plerofcp ctiS ordinis fenatortf ^feonfeios cepit, acculàîos ipfiinfidias locafrç,cùm reuera immeritos fuis bo '^'sfpoliarct. Quieuit inter/m Roberti impetus. Mox aliunde Romano impe ’■gt;0 hoftes exurgunt. Turci en'.tm Orientem aggrediuntur, picrafque fubigeiv
urbes Si infulas, Zachas enûm T ur eus cum eledbis quibufdam militibus ad ‘^’’’neniifitiam pronis, paruis nau/gtjs in Chium infulam allatus, cam cepit, In Q^'înfilico traduxerunt claiïèm, qua 5«^ Lesbon cepêre, ac Samon Rhodon^ lubegere’aliasinfuperplerafqueinfulas. Adueniente tamenRomana clafle tum trfremibus, rurfus expclluntur. At infula Creta, Si fimul Cyprus defedli-°neiu uîolitæiunt: quarum Cretacapta,msnumimperatori oppofuit:Cy^ Prusuero fe componebat. Sed nonadmodummultapoft tempus fub iugum ^onian.redierunt.lnde Imperator expenfaruim indigus,modes infolitos corn parande pecunia: inucniebatn'niquos fcilicet cre'ditöres contra quofdam indu *^^ns,qui fuas illis res auferrêt,quû eis nihil deberetttr. Indeapographi ubiqj in ^gdsacterritorrjs diuerfis litigantesjpolfeflionibus abigcbant.Sed etnouatio ’‘fs nominum excogitauit plurimas Si iniquiftimas,Alijcp fuper alios uiolêtiæ ^iUiuriarum modi in homines excogitati,induçebantur. Sacra quo(^ ex tent pfts fünf detracfta.Hic Imperator prgterea prgter ftios anteceffores adultcrato ’/umifmate,æreum exhibuit, quo inexpenfas imperq utebatur. TriFuta uerd
40 luauro exigcbatprobiflimo.Alicubi uero amp;^pçr alios aureos, fed femiaureos, ‘^damp;:æreosnumfnos expendebat, Vndeæreindigens plurimo, obulos quogt; ^'æinnumifmatratffcudir.Tum quædam ærea publica opera conflauit, acin ftatercs(nummi hoc gcnus eft)efFigiauit,ut fic dicam, Nouas quo«^ décimas ftehinc cepit. Inter hæc fei’è tempora, fatftus eft Patzinarum motus, ex fuis fegt; dibus in Romanorum terras demigrantium, totam’queThraciam fimul Si ^bcedoniam uaftantium. Contra quos Imperator expeditionem faciens,tur Pftermilitum arrogantiauincitur. §ed denuo contra ipfos egreffus, humilia^-*.oexercitu, diuino totum negocium .exponens arbitrio, acfortunaelanci ho-ftibuscongreditur. Quine impetum qui'demferentes,armabumi proijciunt,
5° aefletu Romanos in mifericordiam prouoc^nt. Multa igitur Scytharum pars ptrtjt,reliqui capiuntur ac fub uinculis in ferui.tutem feipfos ut mancipia tra-Rentes, euftodiuntur. Turn ab Imperatore uah'diores ac fortiorcs Scythæ cumuxoribus acliberisinMoglenorunt agrumitpponuntur. Manfuetior^
I iitj bine
-ocr page 420-I o A N. C V s P I N I A N î
hincfalt;Quspopulns,pcrfiiccenîonesin multosaclongtorcsannos ditrauit, dicfîus Patzinacæ Moglcntje,ptopnum habitantes locum,in qucni collati fue rant. Multæ amp;nbsp;magna: Imperatori funt locatæ infidiæ.Duo autem in primis ui ri Vmpcrtopolus Francus, amp;nbsp;Aricbes Armenus, ambo ex prfmoiibus ac tri' bunis militanbuSjComprehenfi funt. Qtii omnes reos, confcios ac participes detexerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bona publicata funt,S(^principes fadlionisin triuiri'
phum infamem dudîi,ac in exilium hincacfli funt. Turn Manichæorum faÆo ab exercitu depellitur, federate ufqj in id tempus funcflamilitia. Vêtus enim lex Maniehæos militareprohibebat. Mox nouas infidias Imperatori DiogC' nis Imperatoris filius Niccphorus,qui Ôc ipfe in Porphyra genitus fuerat,con* ^3’ flaucrat. Vir quidem fortitudine inuieflus, fed fententiæ habitu ac ariiminobf litatc minime refpondçnsroborfcorporis.lsquidemnegocium compofuit. Sed cùm rem defcrrer,captus £lt; quæftionum tormentis adaeflus, ut coiuratos indicaretjin fine oculis priuatur,ac poftridie tollitur è medio. Sed fub id têpus terræmotus horribilis in die diui NicolaifatQus eft, quo multæ tedes publier, priuat^,facræcp corruerunc.PorticuS quocp,pcrquâurbis uiç conregebantur, mulriqihac ruina obruti intericrunt. Poil hæc Francorum natio ex Occident lt;ccóniota,ad regiam urbem tendit,in Oriente penetratura.Quorummotum diuina quædam prodigia portenderunt.Locuftarum eniminfinita multitudo nebulæ inftar uolando,folem penè obicurabar,perq} regiam urbem uolans, in î’ Oriente quieuit, ut et fuperius annotauimus inHenrico.Subfequuti FrâciBy thiniam penetrantes, adNiceâà Turcis habitatam peruencrunt, cum pernf cie incolarum multa,undicp omnia euaflantes. Dehinciuxta Oruntemfitam Î32 Antiochiam cum laborc ÔC mulra cædecapiunt,8CHierofolymorum urbem
magnis certaminibus expugnant. Emerfir per hæc temporahærefis abomina bills Bogomilorumicuiuspreco fuit, amp;nbsp;Magnus magifterac potior apudeos jpfiusdifcipulis Bafilius quidam nomine,profefltôe medicus; habitu quidem monachi tcâ-us,ipfum uerô reuera indutus Satanam. Hic annis penè quinde^ cim dogma huius erroris didicit: duobusuerôôdquinquaginta docens,omne penè orbe fua pernicie repleuit. Pafeha? ad magnam urbem profedus, in ip^b p fcelere,ueritaris illehoifis capitur, Vbienimilliusimpjetatem accepitlmp^*^^ tor,fimulauitfidê fe habere in fuum çacodaemona,ôi^magiftruuocabat,3crab uatorem errantiumanimarû. Tandem multis altjs uerborum lenocintjsfcd^' ftum ilium perfuafît, ut uirus dJud’malitiæ fuæ euomeret. Vbi itaep intra retia beluam adduxir,publicata eft ncbulonis dolt;ftrina,ac dogmata eius códcinna' ta funuTum publiço decreto homoigni traditus eft, in theatro hippelafias,ilt;l eftequirationis. Rurfusaltera rebellio furrexit contra Imperatorem, quant ffli us item Imperatoris Diogenisconcitauit. QuiCamanorummultitudincfibi aftbcia ta, in Thraciæ fines uenit,eam^ terra populatus,perfuadet quibufdam urhanis,ut fufeiperet imperiali falutatione honoraretur.Vcniens aût paulo poft in quoddam Thraciæ oppidû,ab incolis qui illi acclamabât,deceptus eft: quandoquidêpoftquam cftingre(rus,capitur,oculismorbatur; aeperhocin' choata tyrannis foluta eft. Quicuncp uero Comanorumfuperfuerunr,in^i’â* edes rediere.Paulo pôft aliud contra Imperatorê oritur malum infidiarutn,cii' lus rei caput corypharus erat Michael Anemas.Confctj uero plenty primas in militia partes obtinuerunt.Sedpriufquam opcrimanus eftadhibita,cogno fcunturcomprehenduntur^.Coniuraticpbarbaaccapillis,nonnouacula,fed pfylotro funtnudati.Anctnas uero intaefta barba ac capite,oculis priuafgt;S?«il lis pœna miferabiliter ab oculis triumphantibus,mandatû regium fupcrucnftgt; AnematenfupplicioJiberans,ac ei oculorum effoftibnem indulgcns. SuWan p igirur è medio,alius alio in exilium condemnant.Sub id têpus Latinus in Orf ente uagantibus,quib.Roberti(cuius paulo ante meminimus)filios Boçmurt dus pra:erat,qui Imperatori ut cum fuis liberèproficifçipoiTet, feruitutempto
-ocr page 421-A L E X I V s C o M N E N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
«lifcratjtdo fœdcrc ac iuramcnto firmato, magna etiam accepta pecunia, Iiiè ucrfus Antiochiam Gœlofÿn'e profecfîus cft,ea^ oppugnatione capta^non fo l«ni concordiâ prætergreiuis cR ÔC pacRa, fed pleraiqp urbes contraRomanos accipcre eftmeditatus. Rcditurusuerô ex Oriente inOccafum,ucrtrusneirt tranütu à Romanis præfidibus teneretiir, captiiuisqj acuindîns abduceretiir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
uelunpaclorûtranfgrelïor,huiufcemodi cóminifciturdolu.Mentiturfeipfuni niortuûjô^ capià fe abdens,prçcipitfamulis uti fcmortuum prçdicarent.Siccp funus ill tus domû perferetur, ac fie delitefeens in terras fuas euafinpoftca con tra Imperatorem multa loquutus,multos gentiliûfiiorum contra Romanos in
•0 srma incitauif. Qiiibus ipfe dux faefius in Epidamnû pergit,multumcp enixus dtcani diripereurbem. Longa ueroin expugnationemulto temp ore fruftrà abfiimptOjdum ciues moleftat,nec minus ab ipfîs uexatur, defperauit de Dy^ wchij oppugnatione. Ad alias urbes progrelTuSjpariter nihil effecit. Vnde legt; gatûslniperatorimittitcongrefium poftulans: qui cum Th efiàlonice tu efièt, indc pci gens iuxta Coloniam Europæ caftra locauit. Inde Barbarum conuc^ nir,padaacfœdera componit, bellum cp cum Boè'mundofolutû eft. Modico fcniporis interuallo interieefto, Imperator ægrotare cœpit. Et cum eius morbus indies inualefcereqadeo ut deficere uideret, falutari Saluatoris noftri ima gineeftrelatus. Diuinum enim peplum in Chalcc,quod ad facicmChriftiap-pofitum accepimus, ad leeftû in quo iacebat,cxpafium eft,ipfius corpus eo eft “‘luolutum. Vnde morbi uehementia ftatim remifia eft. Ipfé uerô commotus, ’■durrcxit,amp; exclamans aquâ ad manus abluendas poftulat,cibum fumpfit,ac côualuiqmorbus^ defijt, Sed cùm paru conftans uifa effet haec ualetudinis rc fuperatio,ut populû uana fiifpicione liberaret,equcs in forum defcêdit.Paulo Poftjfama nô modo in populo,fed amp;nbsp;qui circa Imperatorc etiam degebât, ex-magno fabbato illius anni Imperatorem moriturum. Quæ tes animum Q^ocßlmperatoris coculîîr,cùm nccggrotaref,necquippiâhaberetincorpo-^*-''lnlianreuerô dieditfta,arguebat uanus rumor, malorumcp expetftatio tota ftuftrata cft.Nec multo poft Imperator Byzantio egreditur, dutfto fecû mulie
î® ’■‘^niquot^contubernio:idephyemîstempore. EtcaftrametaturiuxtaThra-dam Cherfonefum,ubihyemê tranfegit.Nec æftate hinc exceffît,quoad régi-’ïam morbus corripuit. Præmittitur igitur Augufta triremi regia, Imperatore ’’dhuc illic fubfiftente,amp; militares ordincs recetlfente. Vbi nunciatur Impera-tfixregiâ ingreffa,Imperator Megalopolim peruenit,rerumcp ôd negociorum alt;lniiniftratione fun(ftus,fæpè caufis audiendis præfedit, fupplicantium lib elgt; los aadij r, ac decretis fubfcripfit. Ciim interea Imperatrix coualefceret,autuni Jio îamuergenteinfinem, Byzantio curfus digreditur,cum ipfo Imperàtrixôd Synæceum, iuxtâque fines Papictj confiftit, dum hyems finiretur. Verenouo ^b'.lippopolim petit, totamep illic æftatem cum bona parte autumni egit: mo te fuo difputans cum Manichçis,quos uulgô Paulitianos uocant(pjures enim l'uius faôionis in ea regione habitabant,quum eos illic lohan.Zimifçes Impe tatorex Oriente tradueftos collocaffet ) quibuS colloquutus, plurimos ad fi-orthodoxamreduxit. Verepenèmedioredq'tinpalatium,Impératrice tunnnultum potente. Quæ per Bryennium generum in Regia omnia guber-nabat: ob id ilium omnes accedebant, eius'que arbitrio omnia iudicabantur, ipfo regio more leges præfcribentc. Vir enim eratliteris addidlus. Coniunx quoqueipfins nihilo feciusmifi quod eum longèliterarum eruditioneantecel leret, linguaép prorfus erat Attica,animo^ ad contêplationcs cxcelfas acutiffi Wo ; quæ ipft partim natura, partim fedulo ftudio erant acquifita. Plus enim
50 quàm uir,À: addiefta amp;nbsp;affucta erat literis.Sic Cæfare res gerente,omnium lin-guis uir celebrabatur:quæ Imperatoris filium multum perturbabât,fed tarnen tolerabat.Sub id tempus nûciatur Imperatori, Turcorum coferibiexercitum, qui Romanos fines effet populatur us, Gùmigiturob dolores pedû contra ho ftes
-ocr page 422-I O A N. C V S P I N I A N I
ftes fumcfc expcditióncm non poflètjlcgioncm-fuorum militutn cmittitdiice Camitze. Euftathio præpofito, uiro ex primoribusinilitanum ordinum infb gni. Qj.ji in non inodicam hoftium paftem incidens,càni nianus cum illis con leruiflètjUidiis capitur, exercitus pars cecidit, pars fuga falutê inuenit. Qiiod ubiImperator accepit,detincriamplius nonpotuit,quin egrederetur. Turcis tarnen nunquam occurrit. Quandoquidem Jmpcratoris contra fe expedition nein intelligenres,laxatis frenis equorum diffugiunt. Inter quos Camitzes magnis promiffîonibus cuftodes corrumpens, fefe bine proripuit, atlt;^ ad Imn peratoremeum euftodibus uenit.Q.uos Imperator muneribus fufcepit,acpen cunijs donauiqredijtcp Byzantium.Non multo poft contra cofdem Barbatos i# exrjtlmperator,abrjtcp Philomcllium. Qiiamurbem plenam inuenitarmatis, ob res preciofas illic depofitas,rccedentecxercitureliquo, qui expeditionem Imperatoris pertimefeebat. Idcirço urbs citra negociû capitur, unà cum pro* pugnaculis acipeluncis, quærefugiaindigenæhabebant. Omnes autemin-colas Imperator tranftnigrareiulTit. Qiii hoc illi commodum adminiftrarunt. luuenesacualidos iterfacereiuflîtpedibus. Quibusuero feneeftus pedes ad ambulandum grauabat,iumenta præbuit. Sedqui morbis autdoloribus ægta babebant corpora, aut nimia annofitate, hos feutis longis impofuit, iuniores ferre iuftît, qui ualidioresac oneriferundo aptiores habebantur. Ipfe inter hos obambulans, fi quem fitiaut famelaborantem inuenit, quoad fieri potuitiiiP uabatægrum. Cùm fibi hacclementiaac pietateomnium concilialfet fauo* rem,TurciinOccidentem nauigarunt,principemfuum dicentespacemac fœdus cum Romanis fadîurum, quodnecimperatoriiniucundumfuit. Ab Oriente igitur profeeftus quidam Barbarorum princeps, nonSatrapa,fedSul tanus,acequo infidens,cùm Imperatori occurriiret, àlongèequo defiliens,ac pedes eum accedens, adorationem percgit,conditiones'que pacis fecitamp;acn cepit. Donatus'que ipfeÔCfuimultis pecunijs, ad fuas fedesredijt, Impera* tore ad palatium fuum reuerfo. Vbi malum pedum tantum aucftum eft,ut tna-ïorem æui partem leefto incub:|ret:Rcgina uero imperaret,quae fibi imperium proprium parare moliebatur. Cuifiliusfefe opponere affedfantimatrinonp puduit. Aegrotanfe uerô patreuehementius, in magnum palatium,quod ad folis ortum eft,defcrtur,accerfitis ad fefe Afclepiadeis medicis, Qiii cùm diu mulrumcp inter fe diftiderent, nec omnibus una eftet fententia, tandem ferro curandum elle omnes confentiunt. Sed aër palatij illius non fatis commodus uifus eft medicis. Quant ob rem Imperatorin palatium Manganorum dclatus eft. Siue hoc cafu fiue fato euenerit impellente eum illic mori amp;nbsp;animam effla* re.Ita enim uaticinio quodâdeeo feriptum eft,uftum ferro illic cafurum:quod ôéeuenit. Nam neep cauterifatio,neçpaërismutatio aliquid profecit,fempcr in peius paulatim urgente malodicet mediciipfum de uita defpcrare prohibe^ rent, Quinimomonachi quidamuaticinabantur,noneumante moriturum,4® quàm Hierofolymas profetftus, Saluatoris noftri Chrifti lefu fepulchrum ado rarer, ibiqj diadema deponeret. Quibus fidem habuit, cùm tamen tînis illiin* ftaret ; quod deceptus ille non cognouit, citius cœleftem amp;nbsp;fupernam ( ut fie dixcrim)Hicrofolymam affequutus, quàm Domini fepulchrum. Imperatrix itaque,cùm denfum ac dure fpiraret,ad fe filias accerfiuir.Sed cùm die cadente Imperatoris filio pattern deceftîftê nunciaretur, domum ingreftus,ubi mo' hbundus iacebat, decedentem minime lugebat, cognofeens quod ftatim mo* reretur. Egreftùs confeenfo equo cum f)s qui fecum erant è Manganis exijt, cui multi adiungebantur. Vixuero Manganorum murum exierat, occurrunt Abafgi,6C puellæ ex Abafgia allatæ,maiorumcp Caefaris filiorum defponfatæ. 50 Inde coniuntftiô^ obuianteslætisuocibus acclamarunt,aceumceulmpera-torem adorarunt.Turn aiuntreginammorientiImperatorimagno cum dolo renuciaftèfilî) difceffùm, Ipfum uero nihil ad hæcloquutumtfîue quod noUer,
-ocr page 423-ALE XIV S co.MN.çrqvs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3S5
fine quod non poflèt. ExtendifTe uero in altum manus ncfcio an impi-ççatus fl fiobonumautmaium. Quanquamalip'dnegcnt, tanquammohbundo inv poffîbile Sii[ ïamiam expiranthCçtçrùm regtna fubinde fikum abqfle inclaman teac querente, fibi üiuenti irnpen'um ablaturum,paululum fiibhfiflcfcribunt, Siue ut dchderct loquentes ,‘quafi t'am mon'çns, amp;nbsp;ad ten am fupernam tran^ fiens, de ïmpeno efTe folicitus deberetifîue quôd am'mi fui afFetflum fupet hoc quod fàclu eflet, oftenderet. Quia ex animi fui fentendu tngreirum in, regiani filius fccit, accepto etiam à pâtre annulo. Multiigitur ÔCmilitarium magiftra tniiin ôt; ordinis fenatorij cum cognatis nouum Imperatorem acceflerunt.Scd '0 cnmadmaius tenderer palatium, Barangi in cxcubqsuiamobfidebanqncmi^ nem adregiam admittentes. Quibus nuncius miflus eft,qui rogaret, qua grà tialmperatoriingreflùminregiampraecluderent. Neminem illo uiuente ad-* mifiiiros fe aflerebantrfed nuncio affirmante amp;nbsp;iuramento afleucrante, regern hmuitafun(flum,cedentesilli, Imperatoridederuntinregiamaditum. Mittic ad ecclcfiam, fignificans mortuum Imperatorem, fimul petens, ut Imperagt;-forfalutaretur: quod ÔCfaçflum ciljiuflumandatoqîPatriarchæ, quem nupcf piæfcns ecclefiæpræpofuit, honorificéquein thronum collocauit: nepoteni ^Filîcct præfulis Calcedonenfis ex numero diaconorum,innutritum literis ex^ ïftnisacnofl.ris,fucccflbrêNicolaipatriarchæ,quiperannos xxyîj ecdefiain §ubcrnarat:2lt;^ cùm plenus annorum decederet,AlexiusImpcrator eius fune^ ’cam pompam magnifîce’ionorauit.Fuerantautemfub hoclmperatorcpalt; ’riarchæ,primùmdiuinusilleCôfmas, uirmagnæabftincntiæ. Qin'cùin de cmendationc defperaret, accepto famulo abqt in heremum,aflîduis ora tionf-' fi’’sintentus.Etlicetfæpius ab Imperatore reuocarctur,nonredqt:cûm quinine annts nouem^rnenfibusDeopopulupauiflet.Cuifubflituiteunuchurn 4’^‘cndam monachum,cognominatum Euflratium,nec eruditum,nec in nego f'js uerfatunijfimpliccm hominem,et quietiet angulo magisaptum.Qiricum ’’ibus annis præfedi{ret,deponitur,caula no fatis çognita.ritcp patriarçha mo ’’îdius, Graticus nomine Nicolaus: in exercitqs uitam agens, ncc ab eruditF 30 Oneliterarumalicnus, non ramen admodum præftans . Cæterùm Imperator iam à clero uniuerfoep populo falutatus, palatium ingreflus cum marre cogna “s^acipfo Bryennio fororio cofultat, Nam adhuc eos timebat,fufpicatus SC ’pfos rcs nouas molituros.Pater ucrô ipfîus tota die adhuc iiiuebat,çgrè ac du hteimoriens,inno(flis principio defeciqcùm annos ætatis uixiflbt leptuagin» ’^n'mperafletuerô annistrigintafeptem, amp;menfes quatuor,acaliquotd’cs;. Annofexiesmillefimo fexingentefimo uicefimofexto, fœliciter gefto impe-' ho;fed fine non perinde beato. Relicflus eft enim ab omnibus penè minp ftns,adeô ut qui ultimum illi lauacrum miniftrarenqdeeiTenqnec regio ornatu ilium decorarent. Elatus eft igitur non ut Imperatorem dccuit, potiffimùm fi-40110 Imperatore fucceflbre,quê tali honore dignatus erat,ut iam nemo ignorer, inrebushumanis nihil ftabile,firmum ,fidum autfolidûefletuerùm omnia infi dadneonftantia SC mutabilia. Cæterùm hic Alexius uir eratnec arrogans, nec bftuofus,nec animo prgeeps. Sed nec ingenti tenebatur pecuniæ cupiditate. Quâtum emaltjsimpertiriautdiftribuereuoluitjtantûamabar.ldco thefauris aut côgregandis aut defodiendis, non magnopere ftuduit. Vnde mortuo eo, nonmulta à quæftoribus inuepta funt. Orphanis multum SC fenibus afticeba-tur. Obid orphanotrophiû SC gerocomium extrui feciqaddiris multis poireiîî onibus ac impenfis,magnamcp fenum ac egrorum uim impofuir. S cd et m ona chorum,monialium^ habitationes œdificauit. Mufæum item litcrarum extra 50 xit, ubi orphani à præceptoribus inftituebantur : quibus magiftros addiditac P?dagogos,cibialimoniâ,fumptus,SCneceflària tamdocêtibus quàmdifccn-tibuspro liberalitate fubminiftrauinlicet literas no ut decebat talé principem, fouit,tametfi decenter honoraret profeftbresjn mifericordiam pronus,ad fup pliera
-ocr page 424-;S4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
pli Cia non præccps,nioribus modcratus, in ufcflu Iautus,non proflifiis,nccui* no iiKQns:prorfusi^ fault ijs qui uiram in uirtute exigèrent,quibus honores cff jfè cft largitus.Iis uero qui circa fè degebant,indulfit nimium,adeo ut quan doqîabcflcnt,quô minime dcceretjabfentefcilicet Impératrice. Ilia enim præ' fente, frequentioresdiligentiorescperant. Namfeueriusac magis regie cutn illis agebatipfa,parum fedulosuehementius puniens. Et quanquamqs mori' bus euct decoratus,nihilominus in tjs quac ad Imperatorem fpeôlanr,uifus cft pleruncp negligens. In iufliciæ fcilicet adminiftrâdae cura,ac fubditoruni pro* uidcntia,ôlt;^ ueterum morum in Repub, conferuatione. Cognatis ôC miniftrjs quibufdam(totis utaiuntquadrigis)publicâlargitus eilpecuniam,pingucscp i» cenfus annuos,adeô ut ampliflimis locupletarct diuittjs,ô^ minifteria illis pai» ret reges magis quàm priuatos decentia Qi” domos poffîdebant magnitudi* ne urbibus pares,nec magnificêtia palatqs inferiores.Reliquis uero generofis non fimilê exhibuit fauorem. Multa temporibus huius Imperatorisfadafunt incendia,in diuerfis urbis partibus,multacp ignis depallus eft ac diruit. Spira* uit uero eodem quoqj imperanteSCuentus uehemens Si. uiolentus tempore uerno:per quem cùm multæ aliæ contigere ruinæ, turn coloOTus quoij rotun* da ac maxima fuffultus columna,in palatio fitus,corruit^ multos^,qui turn for tèaderant, contriuitin foro déambulâtes. Erat uero imago magnitudinequi* dem ingenti,gratia uero QC pulchrirudine admirabilûqug cadens confrada^quot;'’ in multas diruta eft partes.Ferunt ConftantinûMaximum hanc ftatuam acné* am Apollinis mirandæ magnitudinisexTroade Conftantinopolim tranftu* lifte,dum urbêdedicareqfuppofito eius titulo,ÔCablato numinis capite.
poftea fub hoc Alexio uiolcntia uentorum cecidit,quod tanta moles in altùu* dine confiftere non poffet diutius. Imber quoep uehementiftimus alio tcniplt;a redecidit, in ipfo Petri ac Pauli apoftolorum principum fefto die. Qui in ma* nifcfto omnium confpetftu cœptus, domos multas aquarû impetu diruit,am* niumcp alueis oppletis, nihil eorum ipecies à mari differebat, homines aciU' mentainterimens. Hæc ex Zonara: qui hiftoriæfuæfinem hoc locoimpO' nit. Nunc ad Germanos reuertamur Caefaresmore noftro,poftquam deGrïp cis abunde fcripfimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
HENRieVS IVNIOR Vgt; ROMA^
N O R V M IMP. A V G.
E N- r c r s Qiiintus iunior cognomento, duxFrancom'af» ftlius Henrici ////, Berthae MarchionifTç Iraliç. Vir bcllico' fiftimus 6C audax, qui multa indigna fecit, ÔC breui totumim* perium Gbi fubiecir,aciugum omnibus impofuit.Genitorcrn iuumHenricumjUtfuperius fcripfimus,impièperfequutus,^9 ____________ DieboldoMarchione,Berengariocomite,amp;Othonequo* dam confanguineo perfuadêtibus. Moguntiaci fatftus rexRom. cùm illicom nés penè Germanorum principes,folo duce Saxonie magno, qui ob ualetudi nem uenire nequiuerat.cxcepto, patri Henrico perfuafiftênt, ut ad cauendum tumultum,quo poftêtpericlitari, filio Regalia impcrtj,crucem, lanccam ,fte* ptrum,accoronam traderet.Sicigiturab uniuerfisregniprincipibus,acccpto iuraiTienrifacramêto,eftinregem eletftus: acab Apoftolicislegatis(quitum aderât)per manus impofitionem confirmatustdefuncfto pâtre, Coloniam ob* fidionecinxit,quód pattern fouerat, SC pa(ftioneaccepta,addeditionemcoe* git.Tum contra Ropertum Flandrenfiüm comitemexercitum educiqnonfi*^« nc ^raut excrcitus fui difpendio. Paefto cnim pacisutrinque magis fimulato, quam compofi to,re infetfta redqt. Sed Moguntiç tandem in gratiam itum eft. DehincPannoniam ingrelTus cum copijs,ut AlniumHungarorumregemad feie
-ocr page 425-H E N R I C V s Q,,V I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58^
fcfc confugfentcm,ôd opê implorantem, ä fratre fdlicet Colomanno cicóurri^ ’■eftitueretjie infcelidter gefta redijtj omnia itinera hoftibus occupantibüs : lû fetlongaobfidione cafirum Pofonienfe fruftrà moleftarèt.Pôft Poloniam in* gfeflliSjtributum diu negatum,excgit uiolenter.Et quum Praga Bôërrfiæ me* JfopoIiSj ab hoftibus capta nunciaretur, mpx rriilfts ducibus cum exercitu ur* Dem liberat.Cogitat intérim Henricus rexltaliamingrcdi,fie Imperialem cum Denedidione aftùmere coronam,fie fimul difeordiam inter (àcerdotium VC' gnum tollere, quæ à Gregorio feptimo excitata, per fucceflbres Vieftorem Vrbanum autfta, ufquc in Pafchalem deriuata, uniuerfo orbi Chriftiano erat 'quot;^eandaloftacftafttperhacreRatisbonx cum principibus dciiberatione. Acceft Dtadhæc quorundam interpretatio fideris cometes, qui in menfe Iulio appa* dit,radios ad Auftrum dirigens, E quo portendi Régis in ftaliam expeditio* ’'em fufpicabantur.Ex totius itaque regni uifccribus congregat exercitum,adi dgtnta milia equitum clcCtorum:cxccpris plerifquCjqui (ùa iponte confluxegt; ’2nt,liberalitate Régis in dandis ftipendijs alledli, fie qui Italiam uidere defide ’We.Parsigitur exercitus per montem louis, pars per Tridentinam ualîem ®^Pesfuperauerat,quum iuxta Padum caftrametatus eflet, fingulimilitesante V^piliones ignem fuccendunt, ÔC pulcherrimum in caftris fpeèlaculum, antea ’^°iùifum,ltalis exhibent. Inde Pontremulo expugnato,Âritio deleto,Noua* ’iAoncrcmata, quæ iter remorabantur,Tufeiam penetrauit ; fie tandem in ur* ®emn5 fine ingenti diffîcultate peruenit. A fummo Pôtifieç fie à elero fie Pon. J^omano in urbe Leonina honorificentiftîmè exceptus. Sed quum triumphal ‘‘^pompatranfifteqfie depriuilegijs confirmandis,ac difeordia, quæiam mul* dsannos durauit,ac plcrofquein præcipitrum egit,mentio fîeret, ingens ori* d' dinultus.Romanis totanotftein exercitumRegis defæuientibus, adeô ut degcm ipfum cxcitaret.Qui impigrè fuis fubucniens,fortiflïmimilitis,fie opti ’’'dtiçis oftîcium exequutus eft . Edita eniminfigniftrage, multi in Tyberim P^eipitati,mufti ferro ceciderunt. Difeordiæ foin es erat talis. Trecentis iam P âmplius annis à Carolo Magno,fub fexaginta tribus Pontificibus licuit epi* ft ’eopaiesçjigm'i-gjesgij^abbatias Régi per annulum fie uirgam conferre: quod ‘^’'’authoritatc,c6fuetudine,fiepriuilegtjs uetuftiffîmis,per rotannos cratfir* datù.Pèft uerô Pontifices fanxerunt ecclefiafticam dignitatem uelinueftitu* dmàlaicô minime conferri pofte : excommunicabantur quoque qui fie erant dueftiti. Ob hanc caufamRcx Romam profeeftus, poft falutationem atqp in* S’^ffum templi,quum iurium fuorum çonfîrmationem à Pontifice petereqre* dfintemPontifîcemcumCardinalibuscapitjfie Vdalrico Aquilegienfi Pa* darchp euftodiendum tradit.Confilio Adalberti Lotharingi Cancenarfi,pôft ^Eguntinenfis præfulis: qui tarnen in indignationem Regis maxima tandem ijj quot;enitjtotmentiscp affe(ftus,condignum fuppftcium luit.Orta feditione,ad So* montemRexfecedit,dult;fto fecum Pontifice; quemhoneftètratftauit. pompofitis autem aduerfariorum muftis negoctjs, cum Pafehain caftris cele* »faftet,pc3ftremo à ciuibus eftreuocatus: reconciliatio quoepinter Regem fie Pontificem fada. Qui quidem Pontifex odaua Pafchæ,ledo euangelio,aftan ffomniplcbe, Henricum coram Principibusin Imperatorem ac Auguftum toronat, fie priuilegium de inueftitura epifeoporum ac abbatum, tam per an* quot;ulumquàmper uirgam tradit. Itatamen,ut poft inueftituram cofecrationem epifcopo,ad que pertinuerit,fufcipiant,fic inueftiti à Rege aut Imperatore. Ptim itaep in celebratione Miftæ,quâ Grgci Liturgia üoeant,Pontifex diuinû bhrifti corpus cofecralTetjparticulâmanufualmperatôritjs uerbis dedit;Do*
5°'quot;me Imperator, ƒƒOc coj^^fks domini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex
F nbsp;s s r M iN nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F F^O JXOBIS-, SIC^T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ET ^F O'
TENET ECCLESIA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TIBI IN C O N FI nbsp;nbsp;^T l O N E M
F^cis iNTEF^ME ET TE, Idïbus AphUbushæcconfifmatio K corro*
-ocr page 426-386 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï o A N. C V s P I N I A N I
côrroboratâ eft, in ditione quarta, Anno falutis, millefimo centefimo utldcci'' mo.Poft Imperator largitusPontifici Sc epifcopisincredibiliajTiunera, tranla' (ftis pauci's di'ebus, per Longobardiamin Germaniam eftreuerftis ftcltcKCf’ Cui omnes gêtes occurrunt, SC ob metum ad imperium SC uoluntatem foam, fe indinarunt. Tantus enim turn terror Principes omnes inuaferat, ut ei rebeb lare uelnullus änderet, uel non fine ialt;ftura rebellans, gratiam fummopered^' fideraret.VeniensitacpSpiram,PrincipesacEpifcoposmultos conuocat.Pa'' tri(cuius corpus quinquennio fepultura caruit)parenta£, anniuerfariumcj uotis orationibus concelebrat, acpijs exequrjs adornat. Et tandem iuxtama' lores fuos in templum eius corpus collocat,in marmoreum fepulchrum. Int^' rea Pafchalis Pontifex concilio apud Lateranum habito,omnia Henrico pro* miftà rcuocat, fe coaeftum in hæc defeendifte affirmât, prauilegium nonpnui' legium appellat : anathemate (ut quidam tradunt) Cæiàrem percutit ( grandi fulmine)SC excommunicat. Alij uero fcribunqcoatftum Pafchalem hæcfedb fe, Sc æmulos Cæfaris non potuiffe ad quern moliebantur exitum, negocium deducere: nihilominus late hoc malum ferpferaqadeo ut quofdam etiam quo® nemo crediderat,inficeret. Nam SC Adalbertus defignatus Moguntinêfis ful, fine cuius confilio Imperator nihil penitus egerat, fecundus à Rege, cum quibufdam alfjs Principibus confpirauerat.Etidcirco re cognita, cuftodiæi*'^ ditur,in quaardiftimc triennio conferuatur.Liberatus tandem,quuinimpc' rator Moguntiaeconuentum Principum celebraret, obfeftùsà Mogunhnis, uix dan's obfidibus,ab urbe fecedit. Sed Adalbertus mox feapoftolico legato lungit Coloniæ,quô epifeopi SC optimates plerique conuenerant, ut ImpcW' torem anathemate ferirennquod grauiter Ceiar tulit.Sed ob Saxonum rebeP lionem, contra quos in expeditionem profetftus eft, utde eis poenas fumcrcf, in Iraliam proficifei non potuit. Sed cum à fe deficerent indies Archicpifcop’ Sc Epifeopi multi, regnum^ Germanum iterum fcinderctur, acres nouæiæ' dien orirentur,fuperueniunt nunctj ex Italia, qui inclytae Mathildis obitumdc' nunciant, eius^ terras amplifttmas haîreditario iure ad fe fpetftare declarant, atepadeascapelfendasacpofli'dendas Cæiàreminuitant.Hisatc^alijscaufisgt; motus Imperator, unà cum Regina ac tota domo in Italiam fe contulit. Cnc^ Padum fubfiftens, legatos ad Pontificem pro componenda difeordia iterum interregnum acfacerdotium mittit.Inter quos primas partes abbas CluniatC' fis(Pontificis ut aiunt confanguineus)tenuit:qui fideliter Prineipis fui manda ta cxcquutus,follicitabat Pontificem,ne excommunicatione Cefarem à fe cO' ronatum ac confirmatum priuilegtjs moleftaret,SC antiquam diicordiam inno uaret. Qui à fe negat Cæfarem excommunicaturn,fed à potioribus Ecclefiï mcmbris,fine quorum confilio nihil fe poffe aftèrit. Adtjcitimportunas Mo' guntini præfulis follicitationes, qui literis afftduis ipfum contra Cæfarem imlt; pellat.Fiunt interim Imperatore abfente in Germania tumultus,latrocinia,de/ 4’ prædationes, incendia, agrorum deuaftationes, homicidia pro cuiufquearbf trio, potiftlinum in agro Vuirtriburgenfi, quum ducatum Oricntalis Francia: præfuli abftuliffet, SC Conrado fororis fuæ nlio contuliflet. Nee minus feuie-’ bant latrones in agro Moguntino,quiEpifeopi fuggeftu,omnia deprædaban tur ac fpoliabant quæ Cæfaris effent: ciuitates populabantur,oppida uaftabât, uillas incendijs deftruebant, fiebant cædes impune. Cuiquefas eratrapercamp;: perdere quæ uoluit.Subfequutafunt crudcliffima mox prodigia. Terremotus qui urbes fubuertebat,tonitrua terribilia,cum grandinibus SC fulgure : quibus iumenta,homines, oppida SC agri perdebantur. Maxima in primis mala fenfit Lotharingiæurbs Leodium:quibus cladibus Henricus moleftabatur. Et cum jfe Pontifici conciliate ftuderet Pafchali,mox is è uita excefttt.Cui loanncs Ca^ ietanus fuccedit,Gelafius Secundus dilt;ftus,unanimi cofenfu eleeftus.Sed cum eiedtioni huicnoninterfuifl’et Imperator, audita Pafchalis morte ad urbem properat,
-ocr page 427-H n N R I C V s Q_V I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;387^
pt'operat.Et quum fe Gclafius ab cius commum'onc fubtraherét, fnafu multo^ rum ôd fauore Romanorum,Burdinum Hifpanuni ßracharenfem archiepifcó punijAntipapam crcaf,qLiem Mauritium uocât. Sicfclufma qiiod emortuutn O’crabaturjCrudcliter rcuixit.Eieôo enfin Gelaffo, quum file cathedra pôtfrcx ^ur,Capuam feceffît cumfufs,ac Cæfarem fllfc cum fuo Idolo (fie enfm appeb bbatfuumPontfficcm)dainnauft. Hincà Câmpania Burgundiampetijt,ab pcstranfgredfens.Remis fndfcft concilium,dchiiic Vfennam uenft Synoduni . Qua tranlaCta,poft paucos dfes uitam obijt, in monafterfo Clu--’^ficenfi fepultus. In çufus locum Ärchfepffcopus Viennenfis GuidOjStephaquot; 'o nißurgundfonu Comitfs germanus fuffïcftur: Calixrus efi uocatus. Quf congt; tJlium Remis abantecefibrefuo indfóium,proximo Ocfîobri co célébrât. Sed ^uurn Imperatorintellexifiet à Gelafio pontifice dum uiueret, milTos legatos ^fnColoniam SC Saxoniam,qui eius excommunicationèm propalarenr,àtcp id congregates efle Principes in Vuirt^eburgenfi ciuitate (quæHciJa^o-^sdicitur)qui cumdeponerentimpequot;nöaibfenrcm,efFeratusanimo, inltafaafij '^copijseum ReginarelidliSjiniperatusfe Germaniæreddidit. AdueriariOquot; ''inniuorumoppida,uillas,agroseuaftans, SCuindiéîamabæmulis fuis capi^ quoad Principes eum conuenerunt,rogantes,utcum Calixto Pontifice traélatus concordiæfuperinueftituraEpifcoporumfieret,acreconci^ 10 liatioregniac facerdotij .Quum in id confenfifletlmperator,PontifexItaliani P^djt,Imperator Saxoniam : uterque ut fe de holte fuo uindicaret. Calixtus ßi'tdinum exilio muléf auit,amp; tonfum monachum reddidit, quôd Sutri) latro dniaexcrcuit. Henricus Imperator Adalbertum, quitotam Saxoniam corn-' 'point,cum Moguntiadeftruerecogitauit. SedoptimatesintcrcelTere, amp;^rcs ^ftftvliciter compofita. Sed SC inter Imperatorem Henricum Pontificem pot legatos Scoratores,quum uterque iam elTetpcrtæfus difcordiæ,concorda tumefi, Hoftienfi Epifeopo coopérante :ita ut Imperator inueftituram om*
pci annulum ÔC baculum dimitteret, concederetin omnibus Ecclefijs elcétionem amp;liberam confecrationemiac regalia ablata fiqua haberet re* fo’heueret,aut ut rcftitucrenturprocurarct. Pontifexrurfuscoceiîîtelcélionem ^P’fcoporum abbatuminpræfentia Imperatorisfieri fîneuiolentia,itaut dectusregalia per feeptrumab Imperatorereciperet. Concordia hacceft fa^ ^‘‘Vuormaciæ nono kalend. Odobris, Anno m. c x x i i, Paulo poft Im-» PttatorBabenbergæconuocatiscæteris Principibus proceribusimperq, omnes alias quoçp differentias fuftulit. Sed quum fequenti anno Traiedi eflét ’Operator,tumultus excitatus eft,quem pleriq? fufpicabantur ab antiftite fubgt; oinatuin in perniciê Imperatoris.Captus Antfftes pecunia eft muldatus. De-”ncImperator mouit exercitum per Saxoniam inHollandiam, ubi fibirebel-’«fubegitjÂ: in unionem reduxit.Sororetti Lotharq Ducis compefeuit, quæ 1.0 belkimmouebatjamp;^nouamoliebaturjobiniblêtiam Lotharq ffatris. Sed dum ftsilla pacatur, Imperator pçr Saxoniam in Galliam mouet exercitum contra Li’douicum regem, ut focero fuo HenricoRegi Angliæ opem ferat, pro pof-fcflîoncNortmanniæ prouinciæ adipiftenda: ied ob rebellionem Vuormaci-ttifiumrcuocatur. Qui poft obfidiouerójUrbanosquocp grandi æremnlda* i”t:atqueqs nares,illis oculos atquc aures mutilât. Tandem patris exemplum änteoculos pones,undiqjfe cum Principibus Sé proceribus componit,Äcon cordiam inrjt. Nam Sé ualidiftîmafames, Sé crudeh'ffima mortalitas adeo in ho mines defæutjtjUt credatur tertia pars hominum fnterqflè,6é uix affuiffe homines qui cadaucra fepelirent.Nam Sé Calixtus potifex obijt. Cui fucceftitLam lo bertusHoftienfi's epifcopus,Honorius Secundus didus. VdalricusEiftaten-fis.Ruoggcrius Herbipolenfis epifcopus, Arnulphus Comes, aliaepfmmenia Jiobilium multitudo. Sed uulgi tanta lues ex fame ac pefte fuit, ut nemo fatis polfit explicare.Quas calamitates multa prodigia fignabant. Henricus autem
Ill
K ij Imperator
-ocr page 428-588 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T O A N. C V S P I N I A N î
Imperator dum Rheni regiones ambulabat, inTraicdto inferiore Pentecoftê celebraturus,morbo Äracunculi(qui fibi eratnatiuus)molcftari cœpir, quctn diucelauerat.Tandem ab eo fuperatüs, extrema uitæadeiîcfcnuens, uocatis ad fe primatibus acregina,de regni ftatu multa cofultauit. Coronam cæteracp regalia ad proximum Principum conuentum conferuanda in firmiffimum ea^ ftellum Harmftein collocauit, accepto Chrifti facramentorum uiatico, dient claufit extremum decimo kalendJunij, anno falutis millefimo centefimo uige fimoquarto:regni uigefimojmperij decimoquarto.Cuius Corpus regio more Spiram dclatum eft, ac iuxta patrem, auum ÔC proauum in templo diuæuirgp nisfepultumhonorificentüTime.Princepsnonadmodumlaudandus,utpote a qui in primis fub prætextu religionis patrem excommunicatum imperio pm uauit.Sed poft in honore confirmatus,mores mutauit. Ac poft iniurias Pontu hei illataSjiemper feipfo inferior fuit. Acri ingenio,fortis amp;nbsp;audax: in praclfjs in fortunatus.Nimis auarus, 0^ qui pecunias colligeret quum liberis careret. De quo quidâtradunt,quôd Cluniacifadus fit monachus,poft pcregrinationeni lon^am quam fecit,quum fe mortuum fimulaftèt,ut fuorum præfentiam fugCquot; rct.Sed fabuloia funt hæc. Licet repertus fit monachus quidam huic affimüis, qui fe Imperatorem Hcnricum mentiretur.
Habuit autem uxorem Mechtildem, Hcrici Anglonim régis filiam, ex qua nullam fufcepitprolem.Qiiacuiduafatftajnupfit poft Gamfredo Comiti Au' j» deganenfirex quaHenricum primo ducem Nortmanniæ, poft regem Anglix genuinTraduntaliqui, cum Imperator cum Mathilde uxorc nuptias Mogun* tiç in ampliflima Principum frequentia celebraret regio apparatu,ueniffe tO'' tharium Saxonü ducem, qui poft eum imperauit,pedibus nudis,fago tedium* ante pedes Cæfaris prouolutum,coram omnibus ueniam pettj(Te,quod rebel' lis illi fuerit.Quam quum conceflifletjmox funt aliæ orrg confpirationes.Hæc exSicardo, Vincentio,Ottone, Abbate Vripergenfe excerpfimus, DequO
Clui crudelis erat patri,quem fußulit omni imperio,ey' uitamprcccipitareßcit.
Henricus Quintus junefluintranßgitauuntf AßidUisbeUiifperpetuis^i notis.
' oT H sj r s filius fuit Gebhardicomitis in Suepplcbiitg» 6C domini in Arn(|3urg^, ac Heiduuigis Burgrauiæ NorinbeP gcnfis,quacfiliacrat ConradiMarchionisßrandeburgenfis ■ quot;^^ac Gertrudis.DuxSaxoniaccreatus ab Henrico/'-.ImpcratO' Irepoft obitum ducis SâxoniæUltimi Magni, quibello captus in carcere obtjr. Dehinc inRegem Romanorum Moguntiæ, ubi conuentus erat Principum amp;nbsp;optimatum,poft obitum Henrici imperato' ris, à Moguntino (cuius hoc officium eft) congregatus, defignatuf. Sirafuin primis ArchiepifcopiMoguntini Alberti, qui odio Fridericum Ducem Sue* uic,qui à multis petebatur in Regem,petfequurus,effecit ut Lotharius inuttus ac penecoadius in Regem crearetur, Apoftolico legato prgfente etapproban te,ac Friderico Archiprgfule Colonienfe benedieftionem conferente: cum aC' clamatione uniucrfæ plebis, quae hunc præ caeteris dilcxit. Id fadîum referunt in annum ßlutis m. c x x k i, Idibus Septemb. Erant enim quatuor tS com' petitores, Fridericus Sueuorum Dux,Conradus Imperatorisex förorenc'^® pos, amp;nbsp;frater Leopoldus Orientalis Marchio, quem hodic Sandîum ucncragt; mur,öd Carolus Randriae Comes. Sed omnibus Lotharius præfertur, ötfuiad regnö trahitunuirinduftriüs acprudens,religiofus,diuitijs etuidorijspotens. Erat
-ocr page 429-L Ó T H A R r V s C AÉ s À k
Efat cnim ftrenuus belli ducflor, in armis ac confilio prouidus, hoftibus teirp tills, iufticiæ tenax 5C mirus amator. Vbiimpenj affiimpfit liabenas, Hcnriei lifiperatoris progeniem perfequi coepic,à qua olim ôf ipîc perfequutus fuitrun ^ecrebrælites funt ortæ.Nam Fhdericus SC Conradus duces, exforore Hen-finimpcratorisnepores,rebelles Hunt Regi,decem'quc pencannis imperiuni quiefeeve no finunt. Quod latiffime Otto Frifingenfis defcribicin hiftoria Fri-‘IwiciCæfaris. Appellat Georgius Merula in fua hiftoria de uicecomitum an-^quot;îiiitatibuSjïgnarus familiæ Germanorum, hos Duces fratres Scophios, ine-pttnimium,quumfuerint Comités ab initio de Sotuffen, quod uocabuluni '^ignorauitltalus.Nanque Flenricus Quartus Senior Imperatorhliamhabuit ^gfietem,quam cuidam Friderico nobili de StoufFcn matrimonio iiïxit. Gurn auteiTi Rodulphus Sueuorum Dux in bello perirct, qui fibi regnum uendica-'^^fat(utfuperiusfcrtpfimus)di(flus Henricus Senior Ducatum Sueuiæ Fri-^Cfico genero fuo contulit. Qiii póft duos filios genuit, Fridericum, qui patri •nducatu Sueuiæ fucceffit, diólus à nonnullis Monoculus,6ó Conradum. Cui lunior Henricus Imperator y. tanquam nepoti exforore tradidit ducatü Fran foniæ,quem obrebellionem Antiltiti Herbipolenfiabftulit. Penes hos mor-^^oauunculo fuolunioreHenrico impcrialiainfigniaremanferunt. ideoep j Plfrique Principes Cunradum duxerunt eligendum Regem, qui poft Lotha-’■‘0finefilqs mortuo fucceftit. Sed,ut diximus, Lotharius omnibus eft præla-^nsa'deo nate funt fimultates.Ob quas rebelliones Honorius Pontifex ambos ifatres anathemate ferit.Sed nihilominus(ut quidam tradunt)Coradus fuftra-pntefratreFridcrico altjscp cóniuratoribus,Regis fibi titulum ufurpat:amp;flta-X ’ngreifus, Modoeciæ(ubi fedes olim cratregniltalici) ab Archiepifcopo ^fdiolancnfi Anshelmo,qui paulo póft deponitur alio furrogato, in Regem toronatur:Romam etiam petiturus,nifi impenfæ deficerent. Sed luis pene o-•’inibusamiffispaulo póft ignominiofè inpatriamredijt.Frater enim Vuel-Plionis Ultimi,Henricus ßauaroru Dux,SC gener Lotharq imperatoris, opem ^nxiliiim^ tulitfocero contra Fridericum amp;nbsp;Conradum fratres. Habuit enini ^“liIiamLotharq Gertrudim uxorem, cui póft foccr Ducatum ctiam Saxoniac f°ntulit. Ideo omnibus alqs jntermiftts,licet controuerfiam cum quodam Fri-'Icrico Ratifponenfis Ecclefiæ aduocato haberet, focero feftinauit fuppecias f^ffc.Nam turn Lotharius Spiram, quæ Conrado amp;nbsp;Friderico Ducibus fauegt; ^’tjObfederat. Habuit fexingentos amplius clecftos milites ultraRhenum, '^^iiaipetus irruptiones Fridcriciarcercnt.NihilominusFridericus duxftre-’’nus noefte quadam in caftra irruif,quem Henricus ßauarorum dux gêner Im Ptfatoris in fugam compulit, SC fugientem perfequutus eft, Qui uiciflîm ar-quafdam igné ferro euaftauit, amp;in Bauaria grauiirim3.bella excitauic, ^am Boëmi magna manuBauariam ingreflî, ufquead Danubium cunda ifffoÔ£:flammis cuertunt, A quibus magnam ftragem paflus eft Imperator, âmiflîs quinuentis quadragïnta militibus.Paulopôft tarnen Zobeslao Boë ”11« Duci conciliatuSjfilium é fonte baptifmatis leuauit. Et quum in quadam ’lomo conueniifent priuata, ex ruina muiti funt uulnerati, multi læfi letaliter, utmetnorant Annales Boëmici. Sed Moguntinus præfui Spirenfesin gra-^amlmperatorisreduxit.Etdiuus Bernardus Abbas Clareuallenfis,fratres fridericum amp;nbsp;ConradumDucesImperatori Lothario conciliauit. Nafeitur i^tereanouum inurbefchifma ex eletftione duorum Pontificum. Nam eleefto ^regorio, quifelnnocentiumfecundum appellat, cohtradicit Pfeudoponti-ftxPetrus Leonis Anacletus uocitatus. Qui ob familiæ fuæ fortitudinem,Rô 5« mæapud làncftum Petrum manfit.Innocentius autem urbe egreflus,in Gallias pfoficifcûunprimô Remis, dehinc Pifis concilqs celebratis, inpapatu confir-watur.PoftLeodium profelt;ftus,Lotharium imperatorcm ad defenfioemEc-ftefiæinuitat, ab eo^auxilium petit contra Pfeudopontificem ac fuosadiu-K iij tores.
-ocr page 430-590 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 0 A N. C V S P î N I A N î
tores. Quinihilmoratus, coacflo cxercitufansmed/ocri (propter dîfcordiani enim regni,amp; quod plcrifquc contemptui erat,non hcint magnas cduccre cO' pias)Pontificem reducif, ac cum paucis ftrcnuifù'niè pugnat, fcdi Barionæ rcftitinï. Vnde amp;nbsp;ab eo in æde faluaton's,quæ Conftantiniana dicitur(nam ba filica tum Petri iibi Imperatores coronari confueuerant occupata non patuit) coronatusjmpcratoris amp;nbsp;Augufti nomen adeptus eft. Poft confecrationcni petiturus Gcrmaniam iterum, prins Pontificem rogare cœpit, utinueftituras Epifcoporum, quas Imperatores multo tempore ante fehabnerunt,reftitue' ret.Super quarc turbatus Pontifex, petitionem Principis exaudirenon potu^ it : utpotc in rc pro qua toties certatum, ôd tot mala facia fuerant, Mœftiisob idjCœpit de reditu Imperatoris in Italiam,fiquid noui accideret,defperare. Co filio tarnen AhbatisClareuallenfisBernardi,qui cum IrnperatoreRomam UC' ncraqrcbene copofita,cum fecuritate difceflînpcragrata^ Gallia uniucrfa,ac
354. compofita Germania,Saxoniampetqt.Polonorum Ducem tributariumfe' citjPomeranos ac Rugos fubîjcit,Regern quoque Daniæ ut enfem fibi fub co rona deferfet,ad deeorem imperialis dignitatis impulit. A Rege quoque Hu« garorum multa acmagnificamunera accepit. Turn rebus omnibus compoß' ris,iterum Italiam cum maximis copqs eft ingreftus. In qua expeditioneHcn^ ficus Dux mille quingentos cletftifti'mos équités duxit, amp;in citeriore Italia multa caftclla expugnauit,que in beneficium ab Imperatorefufccpit.PóftCrc monenfcs fubiugauit, Papienfcs ,Bononienfes,Taurinos deuicit, ac omncs fias regiones in formamprouinciæ redcgit. Supcrato dchinc Apennino,An' conam Spoletum'que in deditionem acceptt.Tum recfta in Rogcrium Siciß® Regem, qui Ecclefiæ bona diripuit,aciem uertit, ôâ in Apulia amp;in Camp^nis nobiliiîîmas urbes cum munitiftîmis caftellis dcuicit, atquc expugnauit. Ro' gcrium eiecit,grauiffimaftragecdita,contemptisaureisquæobtuleratniünE-' ribus. Reginaldo Comiti,uiro forti Apuliæ ducatum præbuit, qucm quida”’ corrupte Ranonem uocant. Tantaq? in kalia fecifte fcrtur, confenfu fcribentium,ut à Carolo Magno nullus ex Francorum Regibus fibi conftn* ,^ poftiuRediens dehinc per Tridentinam uallem, V crone morbo corrcptuS^^ ’ mili quadam cafamter Enum ôd Lycum,anno tcrtiodecimo regni fui, fcprimo,mortem obijt. Corpus cxcnteratum inde per Auguftam ÔC Orien^^' lem Franciam in Saxoniam dclatum,in monafterio fuo Luttcrc,quod ipft truxeratjfionorificè fepelitur,cum plumbeis Iaminis,quibus res à fe geftçcon^ tinebantur ne périrent. Regalia Henricus Noricorum Dux, gener eins iCCC' pit cuftodienda.Erat imperium ad priftinam uenturum dignitatem fi tor in tarn cita morte non fuiftet interceptus.
Habuituxorem Richifam,filiam Henrici Pinguis comitisin Northein’de Saxonia,ôd Gertrudis Marchioniflæ Saxoniæ. Ex qua Lotharium filiumfuß^^ pit,qui iuuenis deceffit : ôd Gertrudim filiam, quam inuxorcm Imperatordt' dit Henrico DuciBauarorumeognomento SuperbG,fratri Vuelffonis.Cu^ lusgenealogiam Abbas Vrfpergenfi's in fuis Annalibuslatèdefcribit,obin* clytam ôd nobilillîmam familiam. Cùm hic Henricus exfilia Cçiàris filium nuiflet Henricum iuniorcm, cognomineLeonem Superbum, quia ipft caruit prole,generum Saxoniæ Ducem creauit. Ethinefilius eius HenricusW nior,Saxoniæ Dux,ôd Bauariæ ac Rheni Palatinus fit.Hec Gertrudis poftnia nti obitum nupfit Henrico Prime AuftrfpDuci,cui cognomen lachfumm«^*'-got, quimonafteriumadScotos yiennæ(ubifcpultus eft)àfundamentisex' truxit.Habuithic LothariusImperatorduas ctiamforores,Gerdrudim,qux Florentio Hollandiæ comiti nupfit, ôdpoft illius mortem ex Ruperto ComF 5 te Flandriæ Philippum ôd Ruduuercum Comités peperit Odam alteram foro rem, Sigiberto Comiti Bauariæ uxorcm collo cauit. Sub hocLothario,anno cius regni fecundOjfalutis uerô noftræ cxa/i i. Ingens illud Franconie eceno*
-ocr page 431-FRIDERICVS PRIAÏVS.
r ......vtuiiiis i^Doracum tuiiuiLLKpiuiii cil, quo corua cju coporum Herbipolenfiumfepeliunturrmulticp ibidem nobiliflimi duces ÔiS imites quiefcunt.Mos Cnim in hune ufep dicm feruatur, cùm antiftes Heibi* onfis moritur,ut corpus eius exentcreturn'nteftina in monafterio ad S.Iaco ‘ini apud Scotos in fuburbio fepeliant: cor uerô ipfum in amplo uitro in qua riga ducatur,quatuor equis Eboracum. Reliquum cadauer in maiore Ecclc iuo Kiliano dicata condatur honorificè, cum infîgni pompa funebri. Eft filtern conditum hocnobilc cœnobium à duobus fratribus nobilibus,Berno* ,io P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caftrum fuumEborchum latronum olim domicilium,di
' ^0 Bernardo dicarunt, ut domus fteret orationis,ftrenuè muftis Principibus ^adiuuantibus.PotiffîmùmueroannitentcConrado III Roman. Rege,amp;: '^ertrude coniuge,priufquâ regalem adepti funt dignitatem. Eft enim in cho* ’■°eius monafterijfepulta cumhoc epitaphio: Hi c i r g in
K X. O Ul'O D M C O N P t G t S ROÂ':^
-^'^^AlnteftinaConradiBabenbergaamp;fepul ^^■acent. Nondurrt enim perfcôlum crat hoc cœnobium. Hicetiam fepultus 'acet Fridericus dux Sueuorum,Conradi regis Rli'us : qui ex urbe cùm Roinae ’^Ofcreturhucdelarus eft.Qiiïpluribusdonartjs hoc nobile cœnobiumlocugt; P*«tauit,ut epicediaindicanr,patria lingua fcripta. Item amp;nbsp;huius frater Henrû Vuclfonemducemfratrera HenriciSuperbi, quem Rogerius Stciliæ contra Conradum Cæfarem patrem pecunia conduxerat, deutcinfuturus 1^' (Tiorte immatura præuentus elTet Imperator,hic fepclitunac multi præterea ^'•1 comités. Amor me patriæ coegit longius digredi, quod in folo patrio loca ^^'aijUniuerfæ eft Germaniat quàmnotilIîmum.Etquod parens meus ac fam» 'anieafemper habita fuit in honore apudhosuenerâdospatres.ExSchuucir» ^‘’ftenim fæpe cum genitore puer penè illuc fecellî, quæ urbs nunc imperialis olim Ottonis ducis de Schuucinfurt, qui poft dux Sueuorum fuitjbærediquot; Ô” taha. Q-iifub III Henricoimperatoredegebat. Pôft Cæfari Romano cclfit ''^’«afaifta. Sunt eniminripa Menifluminis plcraqp oppida, quæ à uado ani-’kalium Slt;^ hominum fibinomina ufurpant. Vt àleporibus Hafenfurt, à tau* ^'sOchfenfurt, à porcis Schuucinfurt, 8lt; nobile illud emporium Gcrmaniæ ’'aMenOjubiFranci Orientales ôd Occidentales imo tota German'a conue* ’’’t, Francofurt, fitum eft, Sed iam fan's, Ad hiftoriam reuertamur, pracmilftj P^ustetraftichoî
KdptM di imperium uirtute tothdriui,egit
Hoflcs ut parednt undi^; PriticipibM, Pontifice cic{lo qui federn uiq^doloq^
Occupdtjclcâum rité dut itdlite.
CONRADVS tERTIVSgt;
///filiusFriderjciducis SueUiçdcHohêftou phen,amp;Agnctisfilie Henrici iiii Cefaris,mortuo Lothario finefiliis,Confluentieoppido,ubi MofellaRhenum influit,à principibusimperij inRom.Regem eligitur,præfenfeThco derico cardinale legato apoftolico et Pon.Ro.aftenfum pro* __mittente.Propter enim Henricum Bauarum.qui £v' dignirate 50 potentiaep praeualuit,6Cregaliaapud fe peruimtenuit,ne diflidium machina* tenir,Moguntiæ conuentus principû indu(ftus,ahô eft translatus. Ob id mox 3cl Pâlatium Aquis dueftus,corona à Cardinale eft inrignitus,atcp in federn Ca rolt coUocatus, Qyandoquidê Colonienfcs,ad quem ius hoe fpedabaquix fa K iitj cris
-ocr page 432-jçt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N I
cris »nitntnSjpaïlio caruitOb iJSaxones primùm, 8C qui clelt;?li'ôni no intcrè' »•ant,ac Henricus Bjuarig dux, cognotnêto Superbus,indignantes rebellant: regein illegitime eledû calumniantur. Qyocirca nouus principum conuen tus Babenbergxindicitur. Inquoquumtotius imperq nobilitas adcHct,com parucrunt nbsp;omnes Saxones cum uidualmperatricc Rixa,qut fe ukro Conta
do regi fubdfdêrc, in gratiamcp regis recepti funt. Henricus aût dux Bauarix gener Lo tharii,ob uxorem pariter ôC Saxoniæ dux,regalia apud fe feruâs, ab crat fumma contumacia,quiaregnum fummis uiribus afFedlabattquod genet ciret Lorhari]',5lt; quod crucern,lanccam,cum corona regia fecû detineret,regi contrarius. AbuniucrfisigiturprincipibusiubeturRatisbonædeferrercga'' lia,in fefto S. Petri ac Pauli,quae coatflus quidem reddidir, multis illedus ptO' miffîs:fed regis gratiam non emeruit. Nam paulo pôft dies Auguftæ condici' tur,quo multo cum milite uenit, amp;nbsp;fuper Lycum eregione ciuitatis caftrame* tatus eft. Triduo per internunciostradatumeft, fedfruftrà. Namrex niiUo paefto ducem in gratiam recipere dignabatur, nifi quibufdam, quae à Lotlw' rio receperat acpoftèdcratjredditis. Reitaquçinfetfta, negociumfolutum cft.,Rexautêinfidiasmetuens,nequidmoliretur,peracftacoena,cubitumfeif^ fimulans, paucis acceptis militibus, urbem ingreflus eft, reliquis militibus in magno difcriminerelieftis. VbiHerbipolim peruenit,accerfitisprincipibu^» borû iudicio dux profcribitur,ac dein in palatio Goslarienfi ducatus ei abiudi 2’ catunduxregis difeeflu accepto,paucis comitatus inSaxoniam properat.C^ terùm rex ducatum Saxoniæ Alberto Marchioni confobrino eiufdem ducts, Bauariæautê ducatum Luitpoldo iuniori diui Lcopoldi Marchionistiliotn didir.Henricus Saxoniâ ingreflus,miierias ac calamifates amicis fuis conQit^' ftus,ad rebellandum Si regi Si Alberto cxcitatur denuô:breui Albertöcaßtis exuit.ac terras egredi compulit,ut regem proauxilio cogereturadire.LuitpO^ dus aûtlicetbaronuin plurimorum acnobiliumconfenlùjprimùmRatisbO' nam fuæ ditioni,dehincalia loca fubdidiftet, dû congregatis copr)sfuperiores Bauariæ partesufepadLycum tenditprogredi,multisefuisamiflîs,celcfi'^f reuertit. Henricus in Saxonia omnibus rite ordinatis, cùm Bauariâ redire tuirmorbo correptus,diem claufitextrcmumtinmonafterio Luther iuxtafo' cerum fepultus. Scribunt quidS ex animi mœrore mifèrabiliter mort uû, qf®“ ex amicis SCnobilibus omnibus quos amauerat quatuor tantûhabuerit qfj.' bus côfidere potuit,quû ait) omnes à fe defcciftent, qui paulo ante à Dania uy que in Sicilian!, hoc eft àmariadmarelongèlateœ imperitabat. Saxones aul amore filioli,quê paruulumrcltquerat, aemoribundus eis comendsaer^t,'^^' turn rebellanr.Tum Vuelffo dux frater Henrici Superbi, ducatum Bauatiï*^ rehærcditario adfeperrinerctcftarus,quandoquidê iufticiam pofte à regels adipirciderpcrauit,adrebellionemfeparat.EtLuipoldum,quiarcêquandain Valeiam obfidebat,fperâsiamdemortuoHenricofeducatupotiri,c^fisacf2|? ptis mulciseius militibus,infugâucrtitturpitcr6C ignominiofè.ConradumJ regem,qui arcem Vuinfperg obfedir,aggreft'us,di(fto citius ab eo fugatur,etH ta infigni fuorum ftraae.Non multo pôft morte obqt Luipoldus.Cui in Mat' chia frater fuus fucceflit Henricus. Sed rex inSaxoniam progreftuSjacfeO’ni Saxonibus côponens, uiduam Henrici ducis Gerdrudim filiam Lothartj In’' peratoris in uxorem diefto MarchioniHërico (ut fuprà etiam fcripfimus)wna cum ducatu Bauariæ dédit. Vnde maxûnæ difeordiæ natæ funt.Nam Vuelßn qui hune ducatu ad fe pertinere arbitra tus eft,extemplô armata manu inHen' r I ci confpedu terras illas ingreditur, omnibus undilt;^ euaftatis.Henricus ira fuccenfus animo commotus,confcripto exercitu, regiones Baronum S* ’ nobilium Vuelphoniadhærentiumferroacflammapopulatur.Quibusduin fuppetias Vuelpho ferre parat,auditoregis aduêtu,ceiîît,permifir^ regemac Henricum undiqp graftàri dCfînidma depopulari. Sub id tempus mortiins e
-ocr page 433-• C o N R A D V s C AE s A R.
R-egfnaldus,quem Lothanus Siciliæ præfecft.Rogerius autem cicc^iis, reçu-perata Siciliaprincipatum Apuhæ acCalabriæoccupauit, expulfoRoberta ^apuano,quj ad Chunradum fupplex ucnerat. Turn innocêtium bello ccpit^ ‘3aa^dehinccum eopacéquab quah’,coëgit,utab eoi'n regem coronaretur, primus^ ex Normannorum genere regis fibt nomen ufurpauit, Traiecit de* «inci'n Âphn'cam,acThunetis regem fibi tributarium feett, capulocp enfis fui tnfcripfitfùperbè:
Appuius amp;nbsp;Calaber,Siculus raihi feruit ôi. Aphef.
Audiens idcircoRogen'usfluduationes Germaniæ,amp;que inter regem lo Vuelphonemagebanturdiflîdia,timuitneijsfedatis Conradusltaliammgre» ^eretur, ac ea quae olim Lotharius contra fe fecerat, innouai et. VuelfFo non precatur ne regem follicitarc bello cclTetjpromittitilliquorannis mille mar-'^s,adhibito luramenti {àcramento,ut bellum continuer. Rex parirer Hun^» •^'æConradum metuens, Vuelphonem follicitat grandi pecunia illi promiÏÏà, ^uani quotannis foluére ipondet,ne rex arma in exteros uertar. VuelfFo igirur •ispromifïîs animatus,tottempcftates nuncin Bauaria, nuncinSueuia, nunc ’nRheno commouct,utrexexterorum armorûoblitus,fatisfuahaberet tueri ’'^defendere. Eranttum in Italia propter abfentiam regis maximac lires. Nam ydieti cum Rauennatibus,Veronenfes cum Vicentinis, Bataui ÔCTaruifen* ’quot;‘fs diffîdebantjRorentini cum Lucenfîbus ÔC Senenfibus pugnabant.In urbe ‘Juoçp Romani ciues tumultum contra pontifîcem fufcitabant.Quam ob rem pontifex fupplicibuslitcris patrocinium regis Conradi petijt. Eatempeftate diuus Bernardus Clareualenfis abbas luflu Eugeni] pontificisGalliam pera* gfabat, ac fua prædicatione ömnem populö mouebar, ut Hierofolymitanam ^^Kinieret contra infidèles expeditioncm.Ludouicus iracp Francorum rex, SC fi ten's pontificis admonitus,amp; captg à T urcis Mefopotamiar zelo accefus,cru
figno fibi affîxOjCû principibus regni et innumerabili multuudine tranfma tinam peregrinationem aggreditur. Tum Conradus rex à Bernardo Franco-lOrdie cruce pariter infignitus,cum Chriftianis principibus Lot.hanngie,Flan Jo driæFj-ifiæ^AlemanniæjCum Marchionibus Auftn'æ, OthoneFnlingeniean
^'ftite,Sc Henrico fratribus(ÔC quod mirandum) cum Vudphone duce, non-’^uni bello fedato,quem rex commilitonê fuum fçpè appellabat, Hierofolymi ’ïnaafTumuntexpeditionem. Anno falutis noftraemillerimo,centefimo qua-^tagçfimofeptimo,menfe Maio egreffi per Hungarian! 5C Græciam, immen-fisducunt copias.Quæ magna ex pafte,aut incdia,aut aêris intemperâtia, aut barracenorum armis,aut Græcorum dolis intercept^ fun t. Tradunt enim autores, farinam calcegypfocpfuiffe contaminatâ,ac ob idjplerofcp intertjfTe. In boctâlaboriofo ittnere,c5militoni fuo Vuelphoni fepiflimé in neceflîtateiub tgt;cniebat,ac de ohinibus quç àregio fifeo Conftantinopolitani Imperatoris fi-4« biofFerebantur,parte illi tradebat. Sunt qui feribuntConradum regem traie-
^0 profperè BoIphorOjCÙm inconfultè IcOnium Lycaoniæ urbem expugna-teniteretur, deficientibus uidualibuSjConfumptiscp terrç germfnibus, quum fxercitusfamceiïètafflidus,ab Manuele ImperatoreConltâtinopolitanoin-fidijs elfe petitum, SC àTurcis ftragê accepiffe.Ac flegocio inleéîo, dade fuo-tum confternatum,Afia relilt;5la,domum perThraciâ abtjfle. Alt] ucro tradunt Conradum,Ludouicum, SC Balduinüm reges iundlis copijs Damafeum obfc diire,fedfruftratos. BalduinumHierofôlymam,Conraduni ÔC Ludouicum Europam repedaffe. Certiiîîmum tarnen eft quod Frifingcnfis præful icribir, quihuic expeditioniinterfuit,Conradum circa feftum Pafchçcum magna po Jo puli iocunditate Hierofolymam inrrafle,6C dies hic aliquot loca faiicfta religio
ft uifi taffe. Vuelpho interim infirmitate captus,de iàlute dcfpcras,ad reditum ftparat,traielt;ftocpmari conualefcens,Siciliam attigit, à Rogerio perhumani-tw cum uniuerfa tamilia acceptas,ac muneribus egregtjs ad rebellandum regi iteruni
-ocr page 434-39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. r V s P I N I A N f
itcriim fndtatustquod 6C re præftint. Nam proximo uere,nouo milite confer pto regis terras inuaditac populatur,caftrum quoddam obfidcns, cui nomen pa n ia lingua eft Flochber^. Quod dum expugnarc incautè conatur, a mihn' bus regts ciïcumuentus,cummanusconferuntur,ignominiolèeftinftigâuef' fustpaucis cæfis,multis uerô captis.Et fie bellum inter ïpfum amp;nbsp;regem Hnituin cft.Nam Fridericus duxSueuiæ,quipaulo pôft imperauitjratruélis regis lius fororis Vuelphonis,fefeinterpofuitmediatorem.Etcaptiuosreddi,ô(îre' gern fccurum de cgtero efte prouida deliberatione confirmauit. Rexaccept pace, redditus nonnullos Vuelphoni affîgnat cum uilla quadam. Et dum pararad urbem, ut imperialem fumât cum beneditftionecoronam, accipit^n it Eugenio pontifîceliteras,quibus eideaduentu congratulatur.Deinde Arno* dum cancellarium fuum Colonienfem inueftit epifeopum. Ä.C turn in Confia entia Hifpaniæ regis oratores, S)^ fummi potificis cardinales duos Oeftauiann ac lordanem, qui eum ut Romam properet, non alibi accepturus imperij co* ronam,admonerêt,abfoluit. Compofitisep in Gallia ac Germania rebus,dum apparet quæ Italicæ expedition!' neceHaria uidentur, non fine quorundam Italia mcdicorum Rogerij Siculifufpicionemoritur Babcnbergæ,ubicuriam generalem célébrât, decimoquinto kalendas Martij. Anno falutis millcfimO, centenfimo quinquagefimofecundo. Eius inteftinaiuxta HenriciimperatO' ris fepulchrum illic funt fepulta. Corpus deliinc cum coniugeinEboraeöt®' nobium eft transla tû,quod alij Loracenfe monafteriû uocant. ReliA's regall' bus duci Friderico,cui unicum filiolum commendarat,rogans ut illi ducatum Sueuiæ cùm adolefceret,concederet.Ob clariflîma autê facinora, Fridericum fucceftorem fuum digniifiméadiudicans.
Habuit autem uxorem Gerdrudim filiam Comitis de Sultzpacb Bauaram: è qua duos fufcepitfilios,Henricum,quem anteprofetftionemfuaminterram faneftam pene puerum Aquilgrani pn'ncipum auxilio in regni confortem dr' git,fed ante patris reditum mortuus eft.AcFredericum Sueuiæ duccm,quim obfidioneurbis fubFriderico primo Imperatore exaêrisinfetftionecumaltjs principibus mortuus eft.Hæc exSicardo,Othone,abbateVrfpergcnfi,alijs^J® nSnullis excerpfimus.Circunferuntur rhythmijfed parum Latini,dc laudibus huius Conradi principis ftrenuiftîmi fîC clementiflîmi,quos apponerefuper^'^ dimus,contenu hoc noftro tetrafticho,
quot;Tcrtiat inuitis multii ChunradmaJepttK 1mperiugt;n,extorlt;]uetregiii feeptra cito.
quot;Lites poft multMjSolyntie deftndere terrM Dum parutftnftda rereditin pdtriatn.
Rcuertamurnuncad ConftantinopoIiranosCæfares,patrcm Äffiliumm^ Comnenorum domo,atque eos omnes qui ex haefamilia fuerint,narrabimus ordine,redituri ad Fridericum noftrum Germanie decus,principem integ^' rimum,amp;fuamfamiliam omnem deHohenftouphen»
CALOIOANNES CAESARgt;
oio^NNEs, qui altjs Carloianes corrupte nimirum appellat, filius fuit Alextj Imperatoris, qui patri in imperium fucceffit. Vir opulentus amp;nbsp;ui(ftoriofiis,à bonitate nomêfortf jtuSiHicubi imperiûadeptus eft, fuos omnes dignitatibus or/
^^Fjnaqinlfaciû fratrem propcnfiflîmus,quêincredibilicbaritate 50 ^sç^îdilexifjUarijs expeditionibus in Afiâ ufus,Turcos Perfas^àli fidelem^ operainfempcrexpcrtus. Sedinfeftoanimoin Gallos fuit, qui in
Afiam
-ocr page 435-CALÖI CANNES CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^5
Adam tfaftfmifcre, oderat^ ómnes corum fucceiïus » Vt igitur Vcnetos, qux cum illis foçia arma iunxeranf,à gerendarum rerum curfu auercerer,res V enegt; tas uexare moh’ebatur. Dux Venetus eommotus, Rhodum I'nfulam adortus ccpiudchmc Sam urn,Lesbon,Ändrum,amp; alia Grarj imperij loca hoftiliter op pnniit. Mißt in primis Legatos ad Pafchalem pontificem,qui Prcnefte degegt; î^at,qua de rehaud fan's conftat : dehmc ad Innocenn'um ponrihcem. Poft ra» nia impulfus,quôd Apulia,Calabria,tota^ Italia Lotharius Imperator Roge» num Siciliæ regem eiecilîcf,legatos mifit,qui illï de uitftoria gratulabatur(Ró S^n'uin énim odio profequebatur)amp; confoederationem more maiorum face» ’° i^nitjaealiquam regq fanguinis puellam pro filio i'n com'ugê poftularent.Cum autèm legan'o ad Innoeentium pontificem, Græcum quendam philofophum daberet fanè acutum, is oftentandi ingentj gratia, Romanæ ecclefiae ui'ros ar» guebathaud religi'ofèfacere: qui cum femel inNiceno côcilio declaratum ef*
Spiritum fanôum à pâtre duntaxat procédere, ipfi à Pâtre Sc F/lio dicerên CuiPetrus Diaconus cardinalis acutiffîmiingentj occurrens : Si, inquit, Ro» *”ani damnandi funt,qui addiderunt S. S. à ßlio quoqp procedere,multô iufti» ns lui Græci aceufandi funt,qui id fieri à folo pâtre dicunt, quum eodem con» ntntu difertè pronunciatum effet,à pâtre procedere,et non à folo pâtre,ut uos ’neptèafferitis. 111e tempeftiuo Diaconi concurfufic elufüs,obticuit. Inijthic '° ^niperator êCfœdus amicitiæ cumrege Romanorum Conrado poftLotharff 0‘5itum.Nam filio fuo Manueli fororê reginac Gerdrudis defponfauit, ut paù» 'o infêrius latius feribemus. Vendiderat Raymundus Antiochenus princeps ^uicprouinciâ cum urbe pro ingentlpecunia,qüam ut acciperet Syria ïngref-•nsmaximo excrcitu,à Gabulêfi epifeopo eft prohibitus,quôd à Latinis pofft ^wctur hçcurbs nomine Romani pontificis SC Imperatoris.Elufum fe uidês, totathdepopulat prouinciam:heremitis ètiam, quorum ingensilîic copia eft, cellulis eiedis fæuiffimè,nominifuo nonfatisfaciens, quum bonus alioqu» Vîffim uocaretur. Erat hicRaymuhdus omnibus Chrifti hoftibus formidabi» ••s.Tandeni a Turcis fub Manuele Imperatore occifus,multis fuoruni cæfis ôi captiSjCius caputTurcicircumferentes, omnia ferè caftra Si urbes quæ fui iu» ns erant,occupant,præter Antiochiamiquam Balduinus Hierofolymorft rex iutatur:contra eos inSyriam egrefrüs:eis^ profligatis ,inredeundo Sarrace» narum circa Damafeum munitionem capit, amp;nbsp;Damafeenos in trienriium tri» ^utarios facit.Sed hacc aliquanto pôft aefta funt. Rexithic Orichtis imperium ânnis quinçp ÔC uigintfiac menfeS o(fto:quibus multa præclara bella in Orien» te^centra Barbaros geflît. Vnde uieftorias reduxit,memorabili exitu uitani fi» niens.Dum enim in uenatione arcum uehementius intendit,telo intoxicato a ’eipfo, quod in aprum dirigebatuf per manu finiftram traieefto, cùm nulla re» niedia opem ferre pofîènt,moritur: natu minori Manueli feeptrum relinquês, ^0 eumifacium ut minus idoneumad imperandum reiecifteccaptis antènonnul l'sTurcorum præfidfjs. Cùm poftZonaram nullum habuerim Græcum auto t£m,exuarqscolligere coatftusfum annalibus. QiiipoftmeGræcosinueniet autores,addat fubfcribat quæ fibi uidebuntur.
MANVEL CAESAR»
m t quiâmultis Hemmanucl appcllatur,à quibuidarri ƒ filius dicitur Caloioannis,cui in imperio fucccftit.Âh) ignobt lem ab uxore Alexfi contra uoluntateSenatus in cöiugem fi» â mul Sc imperium aftumptumferibunr. Sunt item qui Alcxfi fi lium dicanr,utScilax Graecus autor .Tanta eft Græcarum hi» ___ftoriarum uarietas,SC incerta apud Latinos cognitio.Niliilo» niinus quç pafîim de eo fcribunt,referre animus eftrquifquis ueriora inuenief, aai]ciat. Inuenio Manuelem humili loco ortum,Tryphonem uocatû à pueris. Qui
I
-ocr page 436-396 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
Qui pnmolibus duitatis muliebn confilio interfcctis, imperium fit aflequu* tuSjhocpado: Alcxi] principisuxor confuetudinc Tryphonisutebatur,^ idéo mortuo marito conabatur foemineo aftu impen'û adultero aftruere.Cum enimfccminæ aufpicqs tantum imperiumadminiftrari nonpoflet, principes cam ad nouum hortabantur connubium,utfdlicet ex omniprocerum nobili* tatequem fibi uellet,inmaritulegcret. Vocato adfeifto exoleto adulteronC'* farium a périt confilium:Eft (inquit)mihi in animo,ne nouo matrimonip loca ta,fiudu noftræ confuetudinis caream, te, fi uir uerefis, ad imperij faftigium promouere.Sed tu intellige qua id ratione confici poffît. Audio te multos fa^ rniliæ tug uiros habere in agris omnino agentes:hos omnestedis armisinur' lo bcm deniis itincribus,diuerfocp tempore inducas uolo. Inde cum tempus ade nr,in parte aedium ad cædemetfe paratosoportebit. Turn proceribus impc-nj uocatis,ftipulariab eisincipiam,uelintiubeant^menuberecuiuelim,fint nc cui nupfero pro Grgciæ Imperatore habituri.Si id fe faduros (quod no dii bico)dixerint,turn ego teSCmeum coniugem 8Clmperatoremfalutabo,intua uerba cogam iurare omnes. Quod fi facere recufabunt turn hominibus tuxfi dionis ad unû trucidandos obijciam. Probat ferox amp;nbsp;amansiuuenismulicbs confilium,atop hominibus(ut inter eos conuenerat)comparatis, aucrfati prin cipes tarn fordidas nuptias,ad unum omnes Ferro cæfi funt. Atcp ita eo die ab ijs qui ex Conftantino procreati erant,defitum eft in Grgciaimperitari.Etho w mo humili loco natus,mulieris^ uiduæ ob immoderatam libidinem confilio» cæfa omni per occafionem nobilitate,ad faftigium tanti imperij pcruenit. Fe* runt rum occupatoinhuncmodS imperio Manuelem in diuinorQ carmtnunt libellum incidilfe: quern dum forte euolueret, exhorruit uehemeter fatidioum carrnen,quo fignificabatur forequandocp,ut exHadria uenirent, quißyzafl' tium occuparent, Sgt;C reliqua eiusregionis. Qux omnia quum obfcuris uerbp rum inuolucris opcrta iacererir,coniedoribus diuinationum^ periris homin« bus adhibitis,inter omnes conftititeos Venetos efte,Hadriaticifinusaccolas. Inde odiûin Venetos concepit. Cum igitur fœdus cum Siciliac rege perculfiF ftt,aut occulte illiinmatrimoniumfilia data(ut quidam fcribunt)autfpenoup9 affinitatis prgtenfa,utalij,fuborta inter eos difçordia, VcnetosinhuncfoUid' tauit. Qiii auxilia negates,pacem (ancitam cum rege caufati funt. Et ob idne^ gociatores fuosexomniGrgciareuocarunt. Quibusramen omnes mcrces ablate amp;nbsp;pecunig omnes in publics funt redade. Dehinc Grgcus Imperator Spalatru,Tragurium,RagufiumcpVenetisadcmit.Qugpaulo poft à Venutis prgparata ingenti clafle funt recuperata,Tragurio funditus euer(b,parte^o’r’ ri in Ragufio cum turri,in qua Imperatoris infigniafuerSt,deicda.DehincAn conitanos à Venetorum focietate alienauit. Vndemare infeftum reddebatur» Audiens interim Conradum regem Romanorum, Ô6 Ludouicum regoFran^ corum expedirionem Flierofolymitanam meditari,Oratorcs Corado quem' 4® admodum amp;Caloioannes, cummaximismuncribusmittit, fœdusamicitix rogabat, quod à Caroli Magni temporibus fuit obferuatum, ut ambo ratores pro diuerfis opportunitatibus confœderationeminirent.Siinuletiain confœderarionem affînitate petit roborari,ut Rogcrium utriufque imperi) inuaforem,compefcerefacilius pofsit. Eius enim nuncios,quos amp;Rogerius pro pace miferat,detinuit carceremancipatos. Ob id Rogerius iratus, milfo naualiexercitu, Corinthum fpoliauit, cummultis urbibus accaftellis Grgcig, ablata diuerfigenerispaludamentorum SCueftis precioft?multitudine,cutn auri amp;argenti immenfa copia. CepitSCCurfolium infulam,in cuius porta forte extruxitprgfidium. Cgterùm Conradus rex,milTo Herbipolenfi cpiico^ ço po Embricone uiro prudêtiifimo amp;Iiterato, Gerdrudis uxoris fororcm fpon fam Manueli Imperatori mifit, fœdustp innouauit literis confirmatorijs : quagt; rum exemplarinuenies inHiftoriaFridericiPrimi apudOttonem Frifingen^
-ocr page 437-M A N V E L C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397
femantjflitem. Atpoftquânoftri trai'cdo mart tn alia terra confl('tcrunt,cdió cœpttamp;inuidia fuccefTus corum ui'r fceleratus amp;nbsp;Græco ingem'o fra^idulen^ tiis pcrfcqui. Nam cum rex Conradus ingêtcm bellatorum cxcrciturn per Bó iphorûfuafuManuelis ad holles traducerer, comeatuscp fufficietcspollicero titr/acinus cmócntusdetcflabilc gypfum contufum infan'næfpccic triticeis »mmifcutc commeatibus; aliqui calcem fcribunt, utrumc^ perntciofurn eft hugt; mam's corporibus,ad caftraq; régis mifit.Qiio cibo breui magna militum con fumptaeftmultitudo, coacftus^eftrexrerrocedere. Sedreuocatusabimpe* ratoreGraecorumnauibuseius Hierofolymam perlatus, Scribitantiftesbn'--'0 fingenfis Conradum dumaHterofolyma remearet( nam Slt;:huicexpedittoni Interfuit præftil ille)Manuelem regiæ urbis piincipem in Achaiæ 8(. Theflaliæ finibus adifflè: ÓC è longa uia fatigatum, laboribus fratftum atqp morbo corrc^ ptum,aliquot diebus quieuiflc. Simili fraude ferturLudouicum Francoriï regem, qui etiam Hierololymitanæ expcditioni infererat,dcccpiflè. Perfuadct cnim per defcrtaSyriæloca copias dudlare. Vbiinopiarèrumomnium adeô ^ffedus eft media longa exercitus,ôdTurcorûalTultufatigatus,ut famenimia eruciatuSjCoadus fit equorum afinorumcp carnibus uefci, ac rc infédla per Se ^euciam Antiochiam petere.Palcftinam tandem delatus cum multo labore muftis fame morbo^mortuis. YndcManuelis nomen Francis odio-fiffimum turn erat, qui Chriftianis tam exttiale ac peftiferu confilium dederat. ôtnd RogeriusSiciliæ rexindignatus, bellum illiindixit, indidlumfortitcr geflîquaftata omniora Grçciæiô^ tandem perfuos duces in Byzantium impe turn fecit,quo adeô ingenti clafle exercitum traduxit, ut fuburbia igné amp;nbsp;flam ’tiaconfumerct, in Impcratoriam’domum regioscR hortos, iagittas argenteas ^ureas^ mittetet, ac omnia fînitima loca incendio’deuaftaret. Sic è manibus ßarbaiorum incolumem Ludouicum confanguineum eripuit,utinFranciam leeliciorrcdiret. Tam atroci iniuria Manuelem continuo afFicir,ut de eins pe-’'eimperio acftum cflet. Prælium cumTurcis funcftiflimum gefttt, in quo pc-^ecaptus eft. Licet aliqui fcribât cum captum, cum Ciliciam fraude occupaF S’! ^ètTuvcus cnim cum co congreflus,limulata fuga cum toto exercitu,inangu-fthsquafdam SCartftifltmas montium fauces, p'ofitis cuftodfls, Impcrarorem ^educitipartim epfis copqs,partim captis,ipfe quoqj captus dimittitur Cilicia teftitutaTurcis. Eodem tempore cum in Antiochia cotraTurcos cxercitum liaberet Caniclinus de feruis palatq, qui forte noftris Canccllarius dicitur, seceptis tribus audacilTimisiuuenibus fmperatorinecemftruebat, difpofitis eoptjs ut palatium et urbem occuparcnt.Index primo lmpcratrici,tandê Impe tatoiioccultum fcelus detegit.Copreh'ehfis itac^ ficarijs, dueftori primû oculi effolli,lingua gutturi trâfmifta,miferabilis mors obtigit. De alijs codigna funt accepta fupplicia.Vcnctis etiâno minus infeftus uir facinorofus, Stephanum 40 I^nnoniæ regem centra cos excitat,eorum^ legatum Henricum Dandalum contra ius gentium, lib en'us forte loquutum,uiolat, 6C candenti lamina oculis admota excæcat.Negociatores quos fimulata pace euocarat,uno die compte licndit.Ex quoVcnctum armis prenus,tandem promilTa bonorum reftitutio-ncjæquis penfionibus pacem impetrat. Sed malus animus quiefeere nequit, cuinAftrologip peritiflimus haberetur,rhuftos^fibi 6C uitæ SC imperrj annos fpondercqtotiuscp Orientis imperium animo agitaret. Alexandre i / / Pont» Max. Fridericum primum Imperatorcm fefetradituruinmanusluaspromit-tit,fi ciutrunep imperium gubernandu concédât fua autotitate, magnas^ copias ci pollicetur,miflis crebris legatis,immcnfa promilTa pecunia. Ad hge ob p tiilit fe cum omni Ecclefia Orientali,uclle Pontificem Romanum orbis Chri-ftiani caput recognofcere.Erat turn mortuus rex Siciliæ quod SC ipfe regnum concupiuit. Et Fridericus in Italia cum magno exercitu Longobardos follici-tauit.Pontifexrem explofatius indagandam cenfens,legatos Conftantinopo
L lini
-ocr page 438-?o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N 1 A N I
lim mifir. Fn'dcncoautem Impcratoriécontrariolegafösmîtti'r, utanxilium contra Hungaros fubminiftret, fortunatilTîmum fibi nbsp;nbsp;fœliciïîiniiim pollici''
tus matrimonium. Demum Fridericû Italicisauxilqs cxercuit,rc(ftæfideiclogt; gmata pcrturbarc per infaniam adortus,no prius abftinuit ab incœpto, quan} CCS fibi aducrfantes uidit. Vir inomni uitæ fuæ curfu maliciofus, poftxxxvii) principatus annos,monafticam uitam fccutus,morbo perijncùm annos tiixif fct fexaginta, Alexio paruulo filio relilt;fîo,quem moricns Andronico Cornue no commendarat,
HabuitaûrtresuxoreSjUnamGermanam ConradiImpcratoris uxorisfo* 235 rorê,alteram Cóftantiam olim Boëmundi uxoiem. ßocmiindus enim tcrtius gt;* frater puellaefaëfus eftprinceps,uitrico fuo Raynaldo in carcere manente.Di citur óf habuiffe fororem Raymiindi principis Antiochiæ. Sed an bate cadciu fiqêC error nominisBoëmundi ói. Raymundi rêuariaLierir,pofterisdifcutien* dum relinquo. Duas habuiflc plané cópertum eft.Dc terriafquia Græcos au* rores nonuidi)ambigo. Sed utdomum fuum ampliaret,mifitinfupcr legatos régi Francorum Ludouico,ut filiam fuam filio fuo Alexio daret uxorê: quod annuit.Et cùm fponfa ducerctur ex Francia in Græciam ad coniugium fil:j 1”^ peratoris, primanodïe incoenobioS. BenedidifupraLigerim exincuriafa* inili3rium,hofpinurn;gneconcrcmauit:qiiodfutun maliomenintcrpretabaii tin .Licet Manuel cadem fcrè tempeftate amp;Solimannum Iconio fugarct,amp; u* eïoria potituseius milites captiuosabduccrct,acinfignitriumpholætaretur, ablata magna portione fanëiæ crucis. Cùm autem filiam fuam ex priorc con* iugenatam,Rameriofiho Guilielmi principisMontisferrati defpôdiffetuxo* rein/enuitftli3,amp;;fcnullinupturam luramenfo afieruitjaifi régi. Qiiodcùm imperatori eifet relatum,laudans fil iæ ingenium,die quadâ fe cum altéra uxo* re, Alexium iuniorem cùm regis Francorum filia fponfa/umfilium Marchio* nis Montisferrati generû cum fua filia fecit coronari,dato ei principatu Thdfa lonicenfi,ubi fecunda fèdes crat poft Conftantinopolitanam. Id quod à mub tis feculis nemo audiuit,ncmo uidit,nemo legit, uno die tam infignemfientu umphum ac coronations Hxc paftim exdiuerfis excerpfimiis. Lx quibuseß5® Scilax, Demetrius Cyzicenus, alfj Graeci autores, qui Cæfares feripferunt: addancalij alia.
ALEXIVS CAESARgt;
!j r c Alexius filius fuit Manuelisimperatoris exfbrorcR^y* mundi principis Antiocliiæ.Cui defponfata fuit filia Franco* rum régis,quæ nomine fuo Agnes uocitabaf;amp; uno die cum patre coronatus,patri puer pene in impcrio fuccefti't.Admim ftratio tarnen impen'j Andronico Comneno,ob tctatcin AIc* xij minorem,eft commifta: amp;nbsp;ob regiam profapiam Comn^'-l'* ni cquaoriundus eiat Andronicus. Nam confobrinusManuelis fiabebatur, ideo curator eft datus Alexio,pro quo aliquot annos imperium adminiftm tiir. Cùm uero Alexius imperq habenas pcrfeadminiftrarct, multoruminfi* dfis eftfatigatus. Andronicum autemmaxime infeftum habuir,uirurncalli* idum fmpium. Qui in primis indignatus Alexio quod Francorum régis fill* amuxorcm duxiftet,multosœ ex Latinis haberet familiäres, quos Androni* eus uir Graecus odio habuit. InuitauititaqueSoldanumut Iconium occupa* ret,Latinis iam oppletu. Qiii nihil rale fufpicati,cùm à Sarracenis obruerêtuf improuifi,magna exorta ftrage,licet Franci multi occidcrentur, uicftoriain tarnen funtafl'equuti,amp; pax inter utrofquefirmata eft. Non deftitit ramen An-dronicus uirfacinorofusdiregnandicupidus,domcfticorumexternorumep Opibus fretus,Alexium perfequi.Et cùm primum tutorem egilFct, debinepar ticipcm impcrijjpratter iurifiurandifidem,Domûücieuam corporis Sufangui nis
A N D R o N I C V s C o M N E N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;599
, Alexium qiiindecim tantum annös nâtùm clam inter-fcitjlt;äccoq; tndufiim in mare abijcit,cùm tres annos à parns morte rerum pó tituseOct. Scribunt quidam Alexium animirecreandi caufaparuo nauigio lïcanm, in mare ab Andronico crudeliter eOc præcipifatumjnecari iulTum câ ab(cifib,rcliquum cadaucrinmare proiecilfe.Addunt quidam £lt;: matrent ^’lororem Âlexij fimul de medio fufluîilTe, ac tam crudeli parricidio imperid ^quot;epotitura.Sicniifer Alexius tandem uitam fimul cum imperio amifit.
ANDRONICVS COMNENVS^
N D NI c K s Comnenus fanguine tundîus Manuelilm-peratori,amp;ideo Alexij tutor datas, defciueratolim ab Impe-ratore,cùm aliquot locainiufteoccupaiîèf. Sed cùm eiufdem effet familiç,tandem in gratiam reuerfus eft. Alfj ob inceftum cum forore pcrpetratum, extremum à Manuele timuiffe fup-pliciunijadTurcosin Afiamfefecontulilîetradunr.Suntqui
barrant iplum ßyzantij res nouas molitum,tufïuManucliscuftodia: datum» '^decùm iam meliorcm de fe fpem daret,Ponticæ oræ ab co præfcóïum. Vt-fit ex Ponto acccrfitus uir callidiffimus ac fæuus, curator Alexio darus, ^gt;^micgnâdi libidine fuftulifTct Alexium,imperio potitus,uertit crudelitatem '' Alexrj amicos fautores^,quos multos fecum habuit,ac quorû uirtus fufpe-^afibicrat amp;nbsp;formidanda:his partim occifis,partim in exilium mifïîs, dijs fefe ^hominibus reddidit infeflum. Arrepta enim tyrannide,præcepit primoge-’’'fo,ut uxorcm Impcratoris Alexij Agnetem fororê regis Francorum Philip-Ludouicijin coniugem duceret, ac fibi impcrij dignitatem ufurpa-ferQi^fod ciim ob honeftatem reeufaffet, in uincula coniecit filium maiorem ’’atu,minorem uerô fecum coronauir, amp;nbsp;ipfe inceftas nuptias cû uxore Alextf ^debrauit. Defæuqt aût amp;nbsp;in ciues in peregrines pafîim,potifîîmû uerô in f atinos.Et cùm Conflantinopoli effet loannes cardinalis,ab Alcxandro pon tifice Manucli miffus ad fuas preces,qui Græcos ad unionê Ro. Ecclefiæ redu 1’ ccrenitcref,ab Andronico eft caprus,Sccam's illi alligatuSjCuius cauda osim-plcuit,actralt;flus per urbem,â^tandêinfoucam prçcipitatus accôbuftus.Vi-■■'aûtreliQiofi pietate motfioffa fepelierunt.Cûm itaep ob fçuitiam infitam om •libuseff« inuifuSjGuiliclmus Siciliæ rex Alexfj mortem ulturus,bellum An-dfonicointuliucaptismultis GrçciæThraciçcpciuitatibus:Byzantio tandeni ‘^’^«citum admouit. Andronicus quia feiebat le principatum crudeliter quæfi crudelius adminiftrafle, omniaep diuinaac Humana polluiffe, ob nefan-da rcelera,6C pupilli innocentis mortem,neminem fibi amicum fore credebat. Gum ergo undicp premeretur,praclio uiôius, praeter omnium fuamcp opinio-''fiTijtandê ab Ifaatio Angelo imperio deiecflus,ignominiofifïima morte atro-4'“ citer necatur. Altcro enim occulo effofld, afinæ præpofterè impofitas(aliqui camclo fcribunt)capite alliorum refte praecinc^o loco diadematis,cauda mani bus pro feeptro alligata, perurbê circumuedus, uulgi turbæcp tumultu lacer pertjt.Vtpote in quem pueri,puellae,uiricp foeminis immixti,praeter probra ac contumeliasjinfaciem lutum ac fœdifïima qugep congerunt.Tandc laqueo fu fpenfus,uncis Si harpagonibus à mulieribus fruftillatim eft concerptus ac dila niatus.Hinc Si à quibufdam particulæ corporis in cotumeliam funt comeftac, Inuenio in quibufdam Annalibus, hune ftipiti alligatû quafi metam fagittarqs propofitum, in quem paflîm omnes tcla ac fagittas ob immenfa fua flagitia ia-culatt funt. Haec fuit AndrOnici ci-udelis,atrox Si ignominiofà mors. Aliqu» 50 cius imperio feptem annos,alfj quatuor adfcribunt. V eriores tradunt eum bi-ennio tantum rebus praefuiffe, Nec enim fàeuiac crudeles tyranni poffunt diu regnispotiri,
L tj* ISAA-
-ocr page 440-JOAN. C V S P I N I A N J
[S AATIVS ANGELVS^
s Angellis è gente Comnena, qui Angeli iTOcagt; bantur cognomine (nam rcliqua ComnenorS fiirps lam lata erat)uir luftilîîmus Sgt;C æqui feruannflimus, ChriftianinO' minis amiciiïîmuSjè Peloponnefo eft accerfitus ad impcriuffl ab amicisjöi^ fummareru præter fpem potitus.Huic enimuni eximperatoria ftirpe fæuitia Ändronici pcpercerat. Inucnfó tarnen ab AndronicO cum eftèt Byzanttj obfeftus, ad fe accerfitum, uenirerc' cufafle : ob id Principis iram uen'tum ,in publicum repente prodjjfle, ciuP ’’ umcp ftde implorata tumultum fufcitaftèj quo imperium Andronico abroga* tum,magno confenfu Ifaatio eft delatum. Ingenti enim populi multitudinefti patuSjubi mutilatum membris, uita in acerbis cruciatibus finire Andronkum uidit,imperium aflumpfir,Sc prudenterfefubinitia geftit.Cum GuilelmoSid liæ rege pacem componit (fuit enim Latinorum amâtiftîmus) tum claflem recipiendam Cyprum fruftra comparauit. Bellum etiam cum Myfis(quiöi^ Vualachi dicuntur)Petro 8gt;C Afanefra tribus, defeeftionis autoribus, infoelk*' tergeffit. Varias interim multorum tyrahnidesoppreflit. Et cum Fridericus Primus RomanorS Imperator in Norico caftro cum Germaniæ principibiJ^ de expeditïone in Syriam cófu! tatet,oratores ab Imperatore hoc fufcipit.qu'' bus ei commeatuUm copiam atep itineris fecuritatem cum omni auxilio prO' rnittit.Profecfturus itac^ Fridericus perHungariam, Bulgarian! ÔC Thraciaiw» cum apud Conftanpnopolim defedilTctjmagnificèexcepit. Sed fufpecftusui' debatur Graeco Imperatori excrcitus Cæfaris Romani ,cuius potentatumdiiJ ante formidauit. Vt igitur Bofphorum quam celerrime tranfiret, fuadere incF pir. Cæfar aut Romanus Græco ingenio non fatis conhfus, pacem concord^ amcp S)C Kdem ante promiftàm,denuô repetitiacceptis^ elecftis obfidibus,ni^ re traqcit. Cæterùm çùm fratrem fuum Alexium minorem natu ( cui adco iIR femper indulferaput praeter nomen imperq quod penes fe efte uoluit, cum fo ex çquo uiueret)àTurcis captum maximo pre rcdemifler,dolo ab eo ingratiF 5® fimo homine circumuentus eft,percç fummum fcelus oculis priuatus,in euft^a diam tandem conieeftus eft. Vbi tarn diu in carccre eft detentus, doneefiims Alexius,qui auxiliumFrancorumat^ Venetorumimplorans acgemebild^i^ petqt,patrêlachrymis obtinuit.Sed cartere poftlongam captiuitatêeduótisgt; morbo exaeris infolentia contratfto,no diu utxit.Cuius filiam ErinamPW' pus Romanorum rexuxorem duxit,utpaulo poft docebimus,
ALEXIVS ANGELVSgt;
LE X r r s Angelus fraterminornatulfaatqimperaton's,Ulf
4’
amp;fccleratiflîmus,pcrfummamerga fratreniim gtatitudinem ac parricidium, imperiu eft adeptus:afcitisp®' fentioribus,quosdonisacmuneribuscorrupit.Cumenim''^ atius eum indulgentiftime traeftaret, ei^ omnem impcrij ad-' miniftrationemcohcederetjfoloimperatorio cares nomine, non potuit uir çelsimo ingenio,hac contentus uiuere gloria. Sed præter hanc pietateniyCum aTurcis magna pecuniae ui, ÔC ingenti precio redemptiis clTer, dolo fratrem captum excaecatum^ carceri mancipauit. Non tarne contentus hoc maîo,nepotê Älexium iuniorem Ifaattj filium,annos agentem duodecim, pari cruciatuautcapereaut perdere,nifi fugafalutem quæuflct,fummoftudi0 59 cnixus,extorrem fecit.Sed mox grauis ultio affuit.Nam puer hic paruo procd rum comitatu(ut quidam feribunt) in Germaniam ad fororem Erinam Philip pi Romanorum régis coniugem delatus eft, opibus armis adiutus rcdqt ÖC reftiw*
-ocr page 441-À L E X I V s I V N I O R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401
teftitutus efl. Ven er at cni'm antceum quidam Græcus, qui fraude circumüé^ ntre reginam conatus ambiêdo imperium,captus ôi^ euftodiç datus,interuengt; tureginæliberatur. Sed in Grædam feflinans dum imperium fibi uendicarc nititur,flrangulatum Græci fuifocant. Altj ucro tradünt,hunc puerum Dalmà tiatn delà turn, ibi forte inueniire hobilifîimos Francorû proceres, Baldüinuni comitem Flandrêfem,Lùdouicum comitem Blefenfem,Bonifacium Marchi* onem deMonteferrato, alios^ fortes ac ftrenuos Principes. Qui pâôo curi Venetisfozderc,in Afîam traqceremeditabantur. Hosprccibus,lachrymis, promiiîîonibuscp maxim is mouit,pacifcendotriginta milia marcarum auri,ac le commeatuum copiamjfi imperio autfolus,aut cum pâtre,fi üiueret,qui carce* détinebatur, eorum auxilio reftitueretur. Principes tam infigni cafu moti, patata clafîè Byzantin uerfus nauigant. Interim Cretenfes fe fuaep Alexio do* ’lant.CônftantinopoliappropinquantesiuxtaPeram (quæolim Galathàdi* tcbatur) Alekius fratricida, confciüs tanti belli apparatus, cathenam utric^ la* tftidenfiffîmâpro præfidijs tetendit.Cretcnfîüm ucrô confilio effradla, Con* ftâtinopoiis ferrô flammaep expugnata capitur.Fratricida Alexius nolt;4e con tubina apud Irenam fîliam uirginem monialem ingentem defoflum relinqucs 'befaurum,aufugit.Iiàatius carcere liberatur. Alexius puermaximi populi fa* Cæfar acclamatur: ac póft fubitàm patris mortem, Francorum V enetoi armis præualentibus,Imperator eft ditftus.
ALEXIVS IVNIORgt;
’ vX r Ifaatio è carcere liberate, quifiltj promiflâ rata facit, ÔC Alexio fratricida fugato, Alexius Junior imperium eft aftè quutus. Qui cum promiflâ quæ pater rata feccrat,patre mor* ' tuo adimplercfatageret, primanotftis uigiliaorta feditione, ■conuicijs puerlmperator,licetingcniofenexlaceflïtur,acpc* __: nc obruitur. Sed fupra ætatem promptiffimo confilio,facile ïutnultuni ledat. Erat inter alia in fœdere fanciendo difertè cauturri, üt patriar 3’ thaCóftantinopolitanus Romano pontificitanquam maiorifubcflct,ÓCdam ’’^Francis Venetis^à Manueleillatis compenfaret. Mittititaquelmperator ^^ntaximumuitæ iuædifcrimenquod imminebatadChriftianorum pfinci* punt caftra,ut cum auxiltjs Bonifacius Marchio in urbê uenfat,ÓC promiflâ ac* ''pïat. Sed priufquam fuppetias accepit, uix mêfe uno poft reftitutionêfuam ®xaâô,à Murzyphlo quodam ignobili,quem turn adfummum dignitatis gra «urn cuexerat patetjac Patricium Protoueftiarium^ creauerat, cui ut tuto* fuas omnes uitamep concredebat,fraude innocenter necatur. In gremio tnimriutrita ferpens, tempus pro nancifcendo imperio pulchrum exiftimans ^’■Pto emittendo uenenö aptum, prodito Græcis confilio qui in eius odium ‘ubleuare hunc incipiunt, tumultum excitât, quem fubdolus excógitauit : ac puerum lm peratorem in interiora abfcondit.Concionabundus feditiofg urbi «cilèperfuadet, prazfentem return ftatum uiró, non puero indigeré : multa in Y'^ttos,multainFrâcos Latinöscpómnes, quos Grecanico nominiinfeftos 3ueruir,perorans. Tantumep effecit( utfitin tumultu )utpars eum guberna* ^otem, pars Imperatorem inconditis acclamationibus uocaret. Vnde mox in palatium frequenti militü caterua defcendens,Alexium puerü ucneno bis ex* bibito occidereaggreditur. Sed cum nihil proficeret, manu propria guttüfc «uOjimpqflimus necauit,aclaquco feconfeciflêapud pópuluminfimulat.Ty* tannus hinc fe hoftibus fruftra opponens, amifia randê urbe Conftantinopo* 5’ Modle media cum uxore fiC pellicibus acthefauro dam aufugit.Sed non mul poft inPcloponnefo captus, ód Conftantinopolim retra (flus, per fummam ’gnominiam amp;cruciatus moritur, Excæcatus enim deeminentiflimo loco ptaecipitatur, ac per urbem traeflus fruftratim difcerpitur, Sic male partum im
L uj periuni
-ocr page 442-40Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'IOAN. C V S P I N I A N I
pcn'um Cum uita fimul îgnominiofè fceleratiffi'mus Murfyphliis ariiittif. Vrbs Francis Venetiscp dcdita,cum omni exercitus multitudine eft ab illis poiïèlTa, ac omnium rerum præda cum uiribus aclocis maritimis æquèeft diuifa. Res deindeimpertj ad Francos eft trâslata. E quibus Balduinus primus eft Græco rum Imperatorcreatus. Dequibusdeincepsórdinefcribam,fiprius Fride-* ricum Primum, Henricum Sextum Hlium,Phtlippum denique buncFride* rici Illium cnarrauero.
FRIDERICVS PRIMVSgt;
D E i{i c r- s /jUulgôBarbaruiTajàLatinis Äenobarbiisa rubeabarbacognominatuSjfiliusfuitFridericiducis SueuO' rum,fratris Córadi regis,ÔC luditbæ prime uxoris Henrici Ni grijNoricorû ducis filiæ. Princeps manu ingenio^ ftrcnuus-Cui ingentes animi ôd corporis uirtutes ineranqrobur amp;nbsp;agi' __litas panarmis exercitatuSj armoru^ peritiflîmus, ingenioaC memoria pollens,acualidus confilioipericulorum cotemptoranimus.QiiO'' tiesfemel alicubi loquebatur etiam mediocri, eius poftlonga interualla recor-dabatur.Statura proccra,amp; corpore copa(fto:facieeleganti, fed capüloamp;bar ba ruffa. Affabilis amp;nbsp;manfuetus, fuperbis fob's infeftus : liberalitatis cgrcgiæj d multarum rerum peritia nemini fecundus. Conrado pijfljmo regedefunôo Francofordiæ rexab uniuerfisGermaniæprincipibus unanimi confenfudeß gnatur,ac potiftimùm ex delcgatione patrui fui. Nam V uelffo auûculus eins, quia frater ludithæ matn's,£Calq Germantç principes arifta confanguinitatc cum contingebant.Simultas enim principum, quæ tum inter duas præcipu^s familiaSjHenricorum amp;nbsp;Vuelffonumuerfabatur, quarum altera Impcratores, altera magnos produxerat Duces, fublata eratuotumep germen nobilitatis in Iiunc transfufum comparuit. Exadolefcentiæ primæ cgregijs facinoribus,mi xima fuit in uiro illo fpes confîciendg pacis,tam in Geamania Itaîia.Id cniquot;' ex nominis fui interpretatione ariolabantur.Credebant nancp per cum totum ,9 l'rrtperiSfinedifpendiohabiturû tranquillitatem : St^ipfum fua fortitudinelia' liam rebellem reformaturum. Vigintienim annis archiepifeopi amp;nbsp;principes ob fchifrrta,rerum fuarum difpendium patiebâtur.Peftimo enim exemplon'” pridem pontificiæ cum Imperatoribus contentioncs inolcucrunt,quum poü' tifices Imperatoriam maieftatem, quam illi fuo fuffiagio ratam facerent, con* temptam pcnèhabent. Et Romani principes ambitionem in iacerdotepräf' poftcram,æquo animo ferre non poiïunt. Vndeomnium malorum fonsamp;^ origo nafcitur.Hinc perpetui certaminis femina nata funt:8^ ob id ex Germa' nia iepties in Italos rebelles cxercitûduxitlmperàtorFridericus.Elcdîusitaiç rex,mox Aquifgraniab Arnoldo Colonienfearchiepifcopocoronatur.in^e-^a demqj Caroli collocatur.Quod mox per legatos Eugenio Pont.Max. fign*“' catur. Dehinc tribus primis annis pacem inter Germanie principes ob duca' tum Bauariç öd Saxonip,multo admirâdo^ labore componit.Erat enitnHea ricus iuniorde Saxoniafratruelis Vuelphonis,filiusauunculifui. Henrkus uero de Auftria, Lufpoldifilius,frater patris fui. Qiiippe auia ipfius, cumin Sueuia duos genuiffet filios, Conradum fcilicet Rom. regem, Sd Fridericum ducem, marito mortuo Marchioni Auftrig Luipoldo nupfît: ex quo peperic •Luipoldû, qui pro ducatu Norico primus certamen ini'}t. Sed immatura mot te prguentus,Henrico fratri id exequendum certamêreliquit.PeperitôdCon radum Salisburgcnfem,ôdOtlionem Frifingenfem antiftites. Fhdericusitatp 5® 237 rex,boc ingenio difeordiam diftoluit, ut Henricus de Saxonia ducatum Baua rie rccipcret,quê öd pater öd auus poftèderant: licet Conradus rex patrein dti' catu ob rebellionem deturbalTet, Henricus «ero de Auftria,quum prius eßet
Marchic,
4
-ocr page 443-F-RIDERICVS P R I M V S, , Rîarchfo'jdcrccm ciïtn cream't,quædam flli exBaüahaadifcicns. Si qni'sfuper hacrephuilegia,quibusducatus eftAuftnçornatus,ôdàFndenco il çonO'' boratus fcirc dcfiderauent,is adcatltbrum tertium Thomæ dç Hafelbach An-nah'um.Siclitem,qug in Germania tum potilfima erar,diremit. Vuelphoni aûc auunculofuo, contulit in beneficium proemerêdo fauoreMarchiamTufci^, ducatum Spoleti,Principatum Sardiniæ, ÔC totam terra Mathildis Comitiiïæ, Conrado autem ira tri ex alia matre, contufit Palatina turn Rheni. In Saxoniæ ciuitate Martinopoli, regem Danorü cum fuo conianguineo componit, Mag deburgcnficp ecclefiacpaftorem collocat: ufus priuilegio, quod fub Henrico Io quinto impetratum erat, ut fçilicet principis eilet in ueRituram dare præfuli, fi ineledionediuerfæorirenturpartes.Necforeconfecrandum priuiquamregalia per fceptrum fufciperet, Quanquam autem diu relutflaretur Pontiiex,ul tro citro® miiïislcgatis,obtinuit tarnen princeps propofitum. Acrcucrfus in BaiTariâ,iuos ab Eugenio iterûrecipit miiîbs Oratores,ac in diui Emcrani mo ’’îfterio Ratisbonac,coronationis fuæ approbationê à Pontifice acceptat.Fec fi^fpaulo ante in GalliaTraiecftenfium contumaciam muicflaiTe, Interim Apti bæcxules à Rogerio eieëli,fiipplices auxiliS à rege pctunt.Quocirca Manue-^'Grgco Impcratori legatos mittit,contra Guilielmum Siculum, qui RogeriO patri fucceflcrat,inuarorem utriufijj impcrij debelladum. Ac paulo poft ut ma *0 lorumfcquerctur ueftigia,rebus Germania pacatis, Italiam aggredi parat, ut '^licquocpdifcordias tollat. In campo Lycinuniinisiuxta Auguftam exerci-tuni colligit,Italiam ingrefl'urus,Triden tinâuallem penetrans,iuxta Vcronant faftrametatur.Morabantur cnimVeronenfes Cçfaris iter,nullumc^ ius in eos fonipetere cotumaciter afterebant, priufquam imperialem haberet coronam, ’’ifiingentem traderetpecuniam.Fridericusiram diftimulans,pccuniam debt tain fe daturum promittit:illaefo exercitu Veronam ingreditur, per milites lo-iacris ablata,reftituit.Nobiliores acinfigniores ciues,qiii ab eo pecunia re-^'piâtinitinere(nam magnam fiimmamin itinere expecftabat) poftulat. Sunt ex infignioribus dati tredecim cum altjs nobilibus, quos paulo póftfoluta 3^ pfcunia fijipcndit.Pofteris in exemplum,ut iuos principes Uenerari dilcât, ôd débitaobfequiaillis exhibeant.Dehinc ciïC3. Pads baud longé à Placentia oftï hum regis Romani exercet,præcipiens cundis principibus, feudum ab impe ho habentibus,ut Cæfari cxcubias faciant : négligentes uei o damnentur * VI-tfaprogreftus,ob maximasfinitimorum querelas,Mcdiolanum obiidctmiuni honescaftra eorum expugnat,atqî incendio confiimit.Aftam diruit, Dcr-f ^bonammultumrebellemincenditBi.foloaequat. Papiætriumphat,acferrea corona infignitùr.Dein tranfeenfo Apennino,SCpcragraraTufcia,urbêadtjCi Circa Viterbium obuiam accipit Hadrianum pôtificem cum cardinaiibus,dc Pont. Rom.conquercntes,qui fenatoriam dignitatem,amp; equeftrem ordineni 40 reducere fatagebant.Mox aderant ciuium Rom.oratores,qui Cæfari faftu pie namdixeruntorationê. Qua commotus Cærar,prudentiftimè ilhs refpondit: ^.utuetcri adagio dicitur,Clauum clauo trufit, Præmiftîs igitur rnditibus qui tttbcm ac ædê S. Petri munitam feruarent,Romam ingreditur,læta comitante f3tcrua.Honorificecpfufceptus,impcrq corona cum benedidioe quartokal, lulijjanno regni fui quarto accipit ab Adriano 1111.Senarores id çgi eferentes, feditioncm in urhe mouent maximam,qua multi ex militibusim peraroris ob-tuuntur.Confules enim parum cum Pontifice concordes, fufpedum habebat Impcratorc. Et plebs Romana inconfultis cofulibus eruprione tada per pon temTraiani,Gçrmanosin Vaticano obferuatos multis interfedis fpoiiarunt.
50Pontifex tum erat inPalatio. Imperator autem caftra in pratis Neronianis, quæpropemuros habcbat,adijt,coronainfignitus,equophalerato,nobilium maxima fequentemultirudine. Arma igituraiTip7unt,ferpccm populum Udunt, ex uaticano in urbem retrpdunt. Cuius pars in Tyberim mcrfii, E iii) pats
-ocr page 444-494« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N 1 A N {
pairs faddata,fexingcnti pene capti. Quos tarnen Imperator,pontifias 1 enftus prccibus, incolumesreddidit, irihünemodum dignum pro tanta feditionc mcrccdem Romani àcdpiunt. Relida urbe, Imperator ob aëris infedioneni tranfcêdens Apenninum, inopiriatas paffus incurfioncs, Spoletum applicuif» fiammacp ac ferro euaftàuit,ôdfunditus euertit:parüulis ac mulieribus tantum parci iuflit. Poft tota Italia peragrata,Longobardos multisrebellionibus pet* domuit. Per Veronenfem agrum rerrieàt in Germariiarn,übi iiiitineribus an* gufl:is,quæ Veronenfibus daufuræ Volernidicuntur,locatas quingentorum militum infidias,ó^ pontem quendam dolo fabrefa(Qaum,aftii fup era uit. Cor* rupit enim nummis ac promilÏionibus rufticos, qui in deuia loca,uix homim* bus pcrmeabilia,militcs fuos perducerent. Vbi infidiatores reperti,qui lapid* bus exercitum Imperatoris erant obruituri. Quos è montibus eiedos cecidit, in fugam uertit,corumc^ infidias cautè frcgit,fcxingcntos captos,diris fup* plicijs affecit. In Germaniâmrcuerfus,cùm Arnoldus Moguntinus archiepi* fcopus, SCHermannus Palatinus totum pene Rheni traurn inter fedifflden tes effent populati, alter acerrimèeftab Imperatore lege patriaód probrod punitus(coadus humeris canem uiuum ferre) alter ob fenium ueniamme* ruit. Sublatis ob id difcordqs, Pater patriæ eft appellatus. Celebrans dehinc nuptias cum Duciffa Burgundiæ, in Poloniam diuertit. Poloni enim obedt* entie iugum excufferant,ac confuetum tributum darerecufabat.Eieceruntamp;^ regno Bolizlaum, qui filiam Leopoldi Marchionis Auftriæ Gerdrudimuxo* rein habuit. Mifertus itaque exulis ÔC uxoris fuæ, ut eum ducatui reftitueret, cum exereitu Poloniam ingreditur,cui cum refiftere no poffentjfugafalutcm quærunt. Et fua ipfi oppida concremant, ne ab hoftibus occupentur. Sed un* dique terra deuaftata, Cæfar tandem duceBoemiæLabezlao inteiueniente, iieniam dedit hac lcge,ut pro fatisfaeftione c ccarmatos milites obfides daref, quos fecum cotra Mediolanenfes duceret.IurauitinfuperPolonusdarelmpc ratori duo milia marcarum auri,Imperatricixx marcas auri,principibus mille curiae cc marcas argêti.Qui uocatus ad curiam no uenerat.Pollicitus infupet fidelitatem,dato fratre CaGmiro obGde,cum altjsnobilibus. Sed necuenitad J® dieftam diem,nccadexpeditioncltalicam,utpromirerat. Ducem dehincBo^ miae Labezlaum ImperatorFridericus anno falutis M. clviq regio diademate infigniuit,quod tanta promitteret auxilia, una cum Pragenfe cpifeopo Danie Ie. Quum Magdeburg» principibusinenarrabile Mediolanêfiumfuperbiam conqueftus foret,unanfmi uoto earn urbem conterendam proclamabant.Ad hæc acceiîît maxima principum contra Adrianu Pon. Max.indignatio,qui 0^ buicbellumindicerefuadcbât,quôdduos cardinales legatos Impcratori,cùm effet Byzantij in Burgundia miferat,qui faftuofam 8^ plenum contumeliæora tionem dixerunt ; qua pontifex imperium fe Rom. ac regnû Italicum regibus Rom.donare fuperbiftime iatftitabat.Quod animos principûiniram commo uit.Sed Imperatoris irâmoxmiflîs altjs legatis, Adrianus mitigauit. Nouota' men colletfto exereitu ex Francis,Saxonibus,Burgûdionibus,Sueuis, Baioa' rns,Boëmis,Polonis,Hungaris,Carentanis,alqscpCelticæacGermani^natG onibus,qui centum milium armatoru fuperauit,in Italiam contendit,Médiola num^ obfidet,acmox fubiugat,totolraliæ regno occupato.Placentinam tan quam feditiofam ciuitate punit. Cremonenfes enim 0^ Papienfes Imperatorin deliter adlîærebant. SicutMediolanenfibus Comani amp;;Eaudcnfcs parcbant. Cum autem ftnt fuperbiflimi Mediolanenfes j Uicirtas fubigebant ciuitates:^ contra editftum Imperatoris Derthonam, ab ipfö dirütam inftaurarunt, ad im perijcontemptum. Papiamatque Noüariam pöpulatifunt. Obidlmpcragt;p tor cum copijs iuis,atque auxiliaribus Cfémönenfibus, Papienfibus, ac No-iiarienfibus , Mediolanenfes aggteditur j ac cumtjs manus conferit : de-hinccæfos ac profligatos infugairt üertit, fuburbia incendie, tumobfidet, acpo-
-ocr page 445-H B N R I C V s , P R r M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40$
âc poftjemo cxpugnat. Fuiflent tum ad unum cæfî omneSjtiifi fiippliccs âd rè gern Boëmiæ, ducem Luipoldum Âuftriæ, Colonienfeni ac Babenbergen-icm epiTcopos : ac Othonem Palatinum confugiiïent, quorum precibus illis donataeftuita. Portabantenim nudos enfes fuper colla fanôlæCrucis in-fignia,quibus iram Imperatoris lenibant. Facflo igitur triumphOjCunCîa Lon- . gobardiaditioniccfsitimperatoris. Acceptisdehincobfidibus,kg^s amp;iu-raillis conftituit, indices dédit, ac pacem fub banno firmauir, peragratis omnibus urbibusLongobardorum;dehinc in Burgundianl eftprofecfîus.Qiiod ubi Mcdiolanenfcs acceperunt,abie(5io iugo, iterum rebellare Im peratoh in-
lt;0 cipiunt : leges ab co conditas, ÔC iura afpernati. Laudam urbem deqciunt,ca-ftia ac munitiones à Cæfare fa (fias deftruût, occifis militibus in præfidio loca-ns. Turn Imperator præmiflb fratrefuo Conrado Palatino Rheni, cum Ber-^holdoduceZaringiæ,amp;Roberto comitéBafileae,qui Crcmoncnfibus con-naCremcnfes fuppetiastulerant,acCrcmam obfederant. Imperator fubfe-quutus cum rcgeBocmiæ, ac duce Auftriæ, Bauorum duce,ac exercituBea-nicis Reginæ coniugts fuæ, fegetcs Mediolanenfium iam maturas partim fnccidit,partim cquorum pcdibus contriuit:arbores uites excidit, totum Mcdiolanêfiumagrumpopulatur: uillas ôC oppidafurtditus euertit.Facfta eft tum ingens contra Impcratorem confpiratio, in qua ôd maxima pars cardina-liuiTi erat, amp;nbsp;Siciliæ rex Guiliclmus. Donata 'que eft immenfa pecunia Adriano pontifici,utImpcratorem anathemateferiret. Nihilominus Imperator Crcinæ obfidionemnonfoluit, priufquam deielt;fïaarce,cogerentur omnes oppidani cumpuerisac uxoribusegridiurbe,omniprædamilitibus reli(fta: necentis Mediolanenfium turn captis,óó fexingentis fer^occifis,Vuclffus Tu fdamaccepitjincomitatus eumpartitusfcptem. lufticiamfubditis admini-ftraüit. Ob id amp;nbsp;Pifanis amp;nbsp;Lucenfibus ac Spolctanis charus fuit,ó(f ab eis ho-quot;^onfice acceptus. Deliincfilio iuniori Vuelphoni totam terræ dinonem com ’nittens, per tridentinam uallem ad propria conceffit. Adrianus interim Ro-■nanuspontifex,dumAnagniæ ImpcratoremFridericum fineullacaufa cx-WiTimunicarenititur, fontequodamaquam hauriens, mufcam bibit, ÔCfine MHo medici officio mortem fubit. Romæ debinc duo pontifîces eligunrur,O-^auianus, qui Vitftor eftdicfius, Rolandus Cancellarius,quem Aiexan-^nimTertium uocant. Fridericus imperator turbatus, utrumque Papiam uo ’^atjUtaddifccret, cui’nam foret obtemperandum. Vicftori aduenienti obedi-fntia eft exhibita per um'uerfarn penè Germaniam, qui in Pontifîcia dignita-^^l emanfit. Alexander hune eft anathemate execratus. Sequenti æftatc Imperator ingenti exercituMediolanenfium agrum tertio euaftauit: namcon-tetnnere Impcratorem non ceflàrunt. Ferentibusep fuppetias Fridcrico Con-^di Regis filio,duce Boëmorum Regisfilio,Pragenfe epifeopo Daniele^
^“R.ainaldo Colonienfi archiepifeopo cancellario , Mediolanum funditus ‘^nertitur. Ciues diuifî pro numero portarû,patrium folum relinquere cogun-ïrir, in cxilium abire.Multi qui authores defecflionis fuerant, fecuri pereuftî, sccum Omni ftirpe funt deleti, bonaep corum publicata.Plebci cum militibus J'^peratoris coadi funt deftrucre muros amp;nbsp;turres ciui ta tis. Faeftaep eft urbs to ta defolata,utbeftiæ SCfcræ non homines incolerent.Tum reliqui Longobar-dorum,Placêtiniamp; Brixienfes idem facere coacfti,fefe prorfus Imperarori de-diderunt. Poftquam autem Vuelpho fenior Hterofolymam perrexiffet, rcli-dloiuniore in Italia cumFridericoimperatore,quum Reinaldus Colonienfis,
ChriftianusMoguntinus archiepifeopus fuis copqs Romam oppugnarêt, 50 quibus cum manus cOnferuerunt. Vbi nouem milia Romanorum cæfa ferun tur.Ac cùm Imperator iam urbem obfideret,fcrrocp ac flamma urgeret, fæuift fimapeftilentia orta,exercitum inuafit,ôlt;f epifeopos Conlonicn. qui autor ma Iifuerat,Spirenfem,Ratisbonenfem,Pragenfem,Verdunenfem,acLeodien-femî
-ocr page 446-4.o6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o am. C V s P ini an I
fem;trim duces,Fndcncum Conradi Rom. régis filium, Vuelpfioncrn iiinio« rem,cum multis comitibusacbaronibus abforpfit.Imperator inTufeia præfi' dia locauit,5C urbes fibi quafdam uendicauit, cum interim Alexander potifex nm per Franciam,iam per At^liam,iam per Hifpaniam cuncîlos principes in Imperatorem incitaret,quôd Ôdauianum(qui Vidlor dicebat)foueret.Qiio tame mortuo,amp; Guido,â^ poft eum loannes fuccefterunt in pontificatu,adeo ut fchifma magis magis^ durarct.Omnes enim bos in pontificia dignitatefer uauit,amp;^ fuos milites dignitate extulit, duces Spoletanos, Marchiones AnW* nitanos,5C Principes Rauenng eos creans,cum Germania iam turn repeteretf Paucis interiedlis annis, Mediolanenfes priftinS renouantes perfidiâ, omnes to Longobardorum ciuitates conuocarunt : eicdliscR quos Imperator impofuit iudicibus, quibufda etiam fufpenfis, accepta occalione à fchifmate, quod Ale xand er Imperatorem ferebatur excommunicaffe, fpretis iuramentis Imperato rirebellant. Et Alexandriam urbem olim deftrueftam extruunt. Ad quospn' niendos,cùm Imperatorin Italiam conceflîfter, Henricus Superbus cognom» nc LeOjdux Saxoniæ,in fuam confifus potentia, amp;nbsp;fatftionem Alexandri pon tiHcis,ab exercitu Imperatoris difceftîqeumçp impulit,ut fine uitftoria prpliuni cum hoftibus fruftrà committcret. Vndepoftea in Germania ciuilia penebei' la cum hoc Hcnrico gefta ftint.Quippe SC dignitate eletftionis imperialis(El^ lt;ftor cnim erat)amp;^ ducatibus priuatur. Ducatus enim Noricus OthoniPab»' J» no deVuitilinfpach donat,Saxoniacuero ducatus 5C eletftionis dignitasBern hardo de Anhalt confertur. Qui ambo adiuti à confanguineis amp;nbsp;ducibus, ’*’ fuis digniratibus feruati funt, ac méritas pœnas Henricus luit. Tradunt cnint quidam Fridericû irnperatorem, com hac tempeftate prælium cum Mediob' nenfibus ini) (Tec atrociiîîmum,ac manu fua multos confodiftet,occifo figniRquot; ro cum aquila,eius equum confoftum cecidifte,amp; interfetflum creditum.
i d Im pcratricem(quae Comi erat relida ) uefte muta ta uirum luxifle, Sé OraroribuSjCadauer fepultura decorandû pcttjfte. Qui tarnen quinto diepj*' us Papiæ Imperatorio habituper urbem incedere uifus eft uiuere : quod populus refeiflet,magna fuitin Germanos, maior in Papiêfes ôd Comanosfb jo des comifla.Ob id omnes cum Pontifice reconciliationes fieri petierunt. terùm æftuante bellis tota Italia, cùm ex diutino errore Alexander 111 tias confugiflet,amp; fauore Guilielmi Siculi multorum fibi animos concilia’bf» adeô ut amp;nbsp;loannes Sirmiêfis abbas ex Pannonia eleeftus Pontifex, amp;nbsp;Calixti^® dilt;ftuSjUltró ad pedes Alexandri ie prouoluerct:pax etiam inter Imperatoteii* amp;nbsp;Alexandrum iancitaeft, quamfemper optauit, EtGuilielmoregi Sicili^» quindecim uero iberjs ciuitatibus,in iex annos pacem Imperator deditifu^^^ ex diutina difcordia amiciftimi fac^i ambo.Tum inter Imperatorem bardos palt;ftafunt quædam,ad quæfuntobftritfti hodie quocp,quacindefuet^ dinem abierunt.Cùm interim Saladinus Babyloniens terram iandam ing^. fus,Hierofolymam,Tiberiadem,Cacfaream,aliascp urbes depopulatus,prjp^* pes Chriftianos eiecilTef.SC ut quidam feribût, xxx milia hominum fuftulilb, lm pcrator Fridericus cruce Chrifti infignitus,Hierofolymiranam funiit cxp^' di'rionem, magnoép cum exercitu Hungariam Sé Bulgariam penctrafjinE'^^ onia caftra metatus.PhilomcIum atcpiconium urbes diripuit,circumiec^3mlt;5 regionem depopulatus eft. Cùm autem in Armenia ob æftum caumacpmitiquot; gandum,fiidoris ablucndi caufa,flumini fe credidiftet,quod incole Serrafn^ ® cant,uorncibus rapidi flurninis in omniS conijaeeftu eft abforptus,quartolfl^ Juni),Salutis anno poftmillcfimum centefimumnonagefimo, imperij moicptimo.Cuius corpus Fridericus filius dux Sueuiæ,inTyro honorifief pell’lit. Qiii patris accipiens exercitu ftrenuilfimus princeps,a paterna no ' ger erauituirrute.Sed per Armenia duxit, utAconobfideret,quäaliqnil5 ' Ion; aida putät,in confinibus Arm enig SC Syria:,haud longé ab Antiochia-^^^j
-ocr page 447-F R 1 D E R i C V s P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.O7
aéris intempérie ac peftc,iiel ciborum infuetorS ufu,Fri3en*cus mox diem óbijt cum multis clariffîmis principibuSjqui incius exercitu fuerant.Re» ^'qua pars exercitus eft poftea fame confecfïa.
Habuitautem Fndericus Imperator duas uxores, primam Adilam Marchi 239 onisTheobaldideVohburginBauariafîh'am,cum quaiudicio Conftantien* ecclefi'æ ob fànguinis propinquitatem coacflus eft diuortium celcbrare. ^uam poft Dietho de Rauenfpurg uxorê accepit. Miflis dehinclegaris Con “äntinopolitano Impcratori, ut aliquam è regio ftemmate uxorem affcrrentr fumnipramlongam traherent,accepit Beatriccm degenereBurgundionum ” ’’obililftmatnjfiliam Reginald! comtiis Byzontini unicam,ex filia Simonis du ^'sLotaringiaîgenitâjCum ampliftimadote.Per^ hocmatrimonium ßurgun ^!^ni2lt;Prouinciam fortitus eft, diuab impcrio alienatas.Regio apparatuin Hctbipoli,ubi conuentusPrincipumcratmaximus, nuptias cclebrauit. Ex 9^3 quinque genuit filios, Henricumprimogenitum, quem defignauit re* E^niRom, GuideiponfauitConftantiam filiam RogerijrégisSiciliæ, quarrt ^uilielmus patruus in fua poteftate habebat. Secundum Fridericum duceni “^euiæ, cui filiam régis Hungariæ delponfauit : fed cum in expeditione Hie* ’^^(blymitana pefte periret,non traduxit. T errium Othonem, comitem Bur* S^ndiae ôd Byzontij Palatinû, qui matris fuæ terras poftedit. Dehinc Contra dem ortuifratrisFriderici locum duxSueuiæ creatus eft. Etpoftre
Philip pûTufciæ Sueuiç ducem,qui fratri Henrico fucceflît in imperio, P^J3sinfuper exeadem genuit ftlias,Sophiam uxorem MarchionisSaxoniæ, pßeatricem abbatiffam in Ciuitelburg. Multa feiens amp;nbsp;uolens prætcrq fabu quæ fi quis adtjcerc uoluerit, liberurn fit. Ego Ôthonis Frifingenfis An* ^31es feqiiutus fum. Qui non contenais Chronica fcriberc, peculiares libres FridericijOb rerum magnitiidinem aggreftüs, quos Radeuuinus prg P^^husjcùmimperfecfti ab Othone ob mortem relinquerentur,fuppleuir, qui ‘•'fcutriféruntur imprefti. Qpatuor ex fide fyncera fcripti,utpote ab lilis qui rjs
’^’^doieat Virgilianam maieftatem, tarnen ut tempora ferebant,non eft ufque* 93aquccontemnendum. Iohannes præterea Cremonenfis facerdos, The °‘^^ficus Nyem Apoftolicus feriptor, multa de clariflîmo ill 0 Imperatore tra* p'^ttunt. Merula auteminhiftona uicecomiturnhuncinfignemprincipem ^^•^barum appellat, ficutôdalios GermanosregesjpietateS^ dementiainfi* §'’«.Fortequôd patriamfuamfolo æquauerit. Sed nimirû mordacis erat in* S^fiijö^-facundiae caninæ, utpote qui in omnes eruditosfuæætatis etiam de* ‘WjPhjlg{pßmi;ij£)antem,Petrarcham,Galeotum,Domitium,Vallam,Pe* “hatiuni, Vitellium, Beroaldum, alios doÆ'ftîmos quofque. Et cùm igno* ^^'■ftPriderici Imperatoris tes geftas,tarnen ut Blondum aut Platinam fequu* ^'^®)loedè quandoque labitur: ôd familiam claram Stouffen Scophiam, noftræ amp;nbsp;rerum noftrarum ignarus, turpiter cognominat^ Et Fœdericum à fcedere deducit, cùm fit patriû nomen dC gentile, quod Latinum ethy* 9’onrcfpuit. Fridericus patria lingua pacis dtuitem fignat, quafi dicas paci* Sicut funtomnia noftratia,quæ fuam habent etymologiam. Vuolf* S^n^iis Leonhardus, Bernardus ab animalibus SCrobore dcduda,quibus mi ‘^'‘^econuenitRomanainterpretatio. Inter omnesenimlinguas,quibus pe* ^^‘iariterhodie homines utuntur,Germana omnium eft breuior, Sc ob id du* P ’■lotextcris nationibus. Conformis autem multum, amp;nbsp;in arriculisamp; in flexio* nibus Græcanicæ linguæ. Qiiod fi quis paulo diligentius id expendat,inue* tarn nomina , quam uerba Germanica , fint modo fimplicia non dea «uata, primogenia infingulan QC natiua,eire monofyllaba ♦ Verbi gratia^ brtupr/
-ocr page 448-4o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N î
obt/b^liV banb/b and?/ bcv^ ! bnct/ bcyn/ fûj}/ muta cm cû liquida fyllabâno facit,6C de uerbis,^|}/trtnd’/5cb/fîcblt;^/^^^’n fd)lrt|f / ac alia infinita. Immô propria, compofita plun'um fyllabarum, quoad fieripoteft, ad unam fyllabam gentilitcr reducunt Germani.Iohannes tctrafyllabum ad unam ducunt ÖrtUó i Fridericus, vtç. Conradus, Cunß' Heinhcus i?ctnQ.Sednefcio quopacflo exhiftoria digrefTus ad Grâmatican' rcpfi. Parce lector, admonereuolui, ut quod cuiqî patriæ autlinguæ pecidis' re efletjfuo ni to ri relinqueremus. Qiiaeruntur eruditifïimi pleraqj elfe in ûr^ canica lingua, quæ nullam uenerêacceptare uelint in Romano eloquio.Muh ta funt item apud Germanos,quæ uix latine reddi poflunt ut intciligâtür. Re^ ’ linquamus igitur Germanis fua uocabula, ÔC dicamus Chunradus amp;^nonC^ radus,Fridericusô(fnonFœdericus.Seddehisfatis:claudamus tetrafti'choo^ more,nobilem hune Fridericum Cæfarem:
Pdcat Germanos Pridericm,pacis abundanSf Bellis ßruentem pacat çyitaliatn.
Duni cruce ßgnatus Qhrifti quo terreathoftes^ Armcniam pénétrât,flumine merfus obit.
tiiïæ Burgiindiæ pâtre uiuenteRomanorum rex defignat''-’ ac côfenfu Gcrmanig principum Aquiigranicoronainfig'^' tus.Princcps facundus ÔC prudens,Ratura medio cri, facie de' __ cora et maciiêta,corpore tenui, fed animo impertcrrito,etl’‘’ tibus tormidädo,Vcnationiödaucupio,quibusfeplurimüoblelt;fiabat,admo dum intentas,Cum defuntflo pâtre imperium fumeret moderandû,principgt;'’ Colonienfes amp;nbsp;quidâ Burgûdiæ comiteshuicrefiftebant.Sed cpifeopoLeO' dienfi interfedo,mox rebcllio quieuit.Colonienfescp gratiam non abfquetS' jn men fatisfatRioncinierunt.Sequentianno utmaiorum ueftigqs innixusin’P^ riale alTequeretur diadema, rebus Germaniæ compofitis, Italiam ingrediw'^' ScribuntaliquijCum aCelcftino m Pont.Max.uocatum, quodearatioiieh' ôum iudico. Qiium enim Guilielmus Rex Siciliæ priori eHet anno Panorn” defundlus finelcgitimo hærede, regnumcp ob idSiciliæad ecclefiam.detielH' tum putarent, magnates adulterinumfibiregem conftituuntTancretum,!^!’ gerio regi Nortmanno ex concubina genitummirum focordem,qucm elmuSjdum uiueret, nec fratrem fpuriü appellate,nec ullo dignari honore uO' luit. Indignatus igiturnothum regno Siciliæ potiri, Cæfarem Henriciim^^’'
34® mam üoeat, SC utregnum Siciliæ citra ultra^ Pharum arripiat,feruatofil’i*^‘^'l‘l'’ fu,cum terris quibufdam ecclefiaftici iuris,adhortatur.Et ut iure id aflequi P° fet,offert illi uxorem Conftantiam Guilielmi Siciliæ regis filiam,ad quâm liærcditario regnum hoc fpetffare uidebatur. Hæc uirgotum moniahse^ facris addicHa,Panormiinmonafterio S. Claræ degens: ne,ut quidam loaclH' musuates præcinuit,prolem ferret, quæ Siciliæ regnum defolaret. Difpe^ht' one itacpApoftolicaèmonafterio libéra tur,ôômatrimonioHêricopofthdie coronationis fuæxv Aprilis,que efat altera pafchæ,copulatur uxor.lpfeI'’’P5 raror amp;nbsp;Auguftus acclamatur, diademate écbeneditffione imperiali infign*' tur. Erat tû Tufculû Romanis adueritim, qui grauiHîma damna fæpe a lanis perpeflî fuerant. Hi audientes Cgfaris aduentum, auxilium eins centra 5 Romanos poftulantes fefe dediderût.Sed Imperator accepto diademate, Ce^ leftino Tufculûreddidit,quiRomanis illudinconfulté tradidinà quibus ciucs crudeliter trucidati ôdmaefiatifunttij pedibus,illi manibus mucilati:tum oppi'
-ocr page 449-HENRICVS SEXTVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____ 40?
do etiam duuto ac folo æquato,ut ucftigia uix appareant, Saxa ad memoham conferuandam deftrutflæ urbis,jn clino Capitolino pofuerunt. Pro qua re Imperator à plehfcp eft grauiter accufatus.Sed id prius PonhHci quam corona fu Icipcretjpromittere coaëlus eft,amp; utiidemfolueretPontificf,egit. Turn Impe tator cum uxore Conftantia ac ingêti excrcitu Apuliam ingrefïùs, Neapolim •nuniciffimam urbem obfedit : quam tribus menfibus fruftra obfidione cinxit, peftiientiain exercitum graflante.Reitaq?infe(fla,Alemanniam pettjt,reli(fhs quibufdäm ducibus, qui hoftes expugnarent. Sed cum in Germaniam duce-feturuxor Imperacoris Conftantia,apud Cumas à latronibus inhonefte eft tra ” ^ata,ôlt;îàSalernitanis capta.Pro qua re tandem punitifunt,filt; débitas luerunt pojnas. Nam fub id tempus Richardus Angliaerex ex Hierofolyma foluens, quod accepiftet Francorum regem Normanniam uexare,0c lohanem fratrem regnum Angliæ afpirare, in itinere à Duce Auftriæ captus ac multo auro redemptusrquo (ut aliqui tradunt) noua ciuitas eft muro munita. Ego Vien-Auftriæ muro cinêlam credo. Nam ftatuæ quædam lapideæ in exteriore ^uro locatae hodie cernuntur, quæ Regem captum amp;nbsp;Ducem repræfcntant. ’■diinfuper elogia uetera illic fcripta,quæ lacftura tempon's interciderunt,ni-hæc teftantia,in ripa Danubq baud longe a turn quæ uulgo Rubea di-^■tur.Rcperi Annales uetuftiirimos,quibus fcriptum erat regem Anglig a Du Auftriæ Leopoldo amp;nbsp;Hadmaro i /, domino de Chuenring captum inuil-'^bErpuerch, prope Viennam Auftriæ : qui cuftodiæ traditus eft Sd feruatus ’narceTyrenftein, quoad eft redemptus : Anno iaiutis m. ccx zf.quod inci-'^'^etin priores annos Friderici //,quiconnumeranturannis Ottonis,adeô paucis annis diffèrentia.Cæterùm hic Rex Anglic traditus eft tandem 'Operator!,qui cum, quod turpi conditione in Hierofolyma paccm cum Sala uino Turca leciflet, centum milibus marcarum auri puntjt. Quibus nouas co-inftruxit,et illis Apuliam debellauirSalernum armata manu expugnauit, '“^bbriam deuicit,omnem Siciliamfubcgit:amp; paruo negocio Neapoli capta, ultra Phaorum regnum accepit : eorum fidei fubietftióni non confi-Apotentiores regni obfides accepit:Archiepifcop3 Salernitanum cum duo •’UsGermanis fratribus, quiinfignes habebanturComités,ÔC. Margarituni S^endam Archipiratam ac alios regni proceres. Haud multo poft cum in Sici ^^quidam rebellaiTent,grauibus fupplictjs mulcftauit, quibufdam occifis,qui-“^ßamueroluminibus priuatis, quibufdam excoriatis,nonnullisftipiteaffi-^'sterrg:aliquibus quiregium afpirabantnomen,igneis coronis redimitis.Ac ’’^deinceps (ut eft infidum genus hominum in exteros) Siculi denuo iugum ’^xeuterêt,multa in regno præfidialocauit.Marquardum fuum dapifcrum Du ’^‘^'riR.auennæ creauit,ac Marchiam Anconæ conceftit.Theobaldo Apuliam ^J^didit. Fratri autem Philippo Ethruriam cum tern's Mathildæregendam de ° cum Irenen Imperatoris Græcorumfiliam in palatio Panormitano filio : ^'icredidefponfatam reperiftet, Philippo fratri uxorem dedit. Tradunt illic quot;igentem Northmanorum thefaurum quoq? repertum, quern in Germaniatri 'fanfmifit. Cum autem Celeftinus Pontifex Imperatorem hortaretur, utHie-* ■■ofolymam proficifceretur contra Saracenosac Turcos debellandos,ac tcr-'^^'Tifandam recuperandam,neque id impctrare poftet, Imperator cumingcn Jjbiis coptjs deftinauit illuc Principes Chunradum Moguntinum Archiepi-fopum,Chunradum Herbipolêfem,fuum Cancellan'um, Henn'cum Ducem 3xoniæ jLuipoldum Ducem Auftriæ, N. Ducem Brabantiæ, Hermannum Î0 L ^'J^S*'3uium Thuringiæ, Epifcopos Patauienfem, Ratifponenfem, amp;nbsp;Hal-° Th nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multis coniitibus ac Baronibus. Qiri per Hungaham ac
\nraciam in Afiam tranfiere,amp; Ptolomaidam peruenerunt, iufferunt^ indu-cum Saracenis in earn diem feruatas rumpi.Bcrytum aTurcis derelicftum '-nriftiani impleuerunt munierunt^,loppen perdiderunt, Berytum defer-M turn
-ocr page 450-4’0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N ï
tum Tufcisf eddidcrunt. Poft paucos menfes morte Imperatoris audita, citnï J^nominiareuerfifunt.Henricuscnim imperatorintcrim confcnfit,iït frater Conradus SueuorumDux,cum Bertholdo ZaringieDucebellummouerct. , Sed quum mortem obrjflet, in adulterio, ut ferunt, deprehenfus, homo ali.ogt; quinlibidini deditus, fratriPhilippo Sueuiæ Ducatum contulit : qui Italiarc^ licfta cum uxore Germaniam adijt.Ferunt tum Ottacaro Boêmorum RegirC' gtum diademaimpofuifte.Cumautemin Auguftamulti Germaniæ Prtnci* pes conueniftent, per amicos egit, ut pene omncs Fridericum filium quadrb mum ac pene incunis uagientem Regem aftumerent, idcplitcris iuramciv to Hrmarent.Cum uxore deinceps QC tilio Siciliam ingreftus, quum uenati'oni indulgerctjacin menfe Augufto in quodam nemorc ( ubi erât frigidifSmifon tes) caloremlenire,cùm maxime æftuarequellet,in terram nolt;ftuftratus,exfri gore cœpit infirmari.Iuftit igitur fe Meflanam transferri, ubi grauiter ægrota' re ccepit diarrhoea correptus cum fumma cordis contritione, ut Chriftianum decct Principem.Obfjt anno imperij ocftauo, fuperftite hærcde unico Fride-lico filio : quern Philippe fratri cum Siciliæregni adminiftratione, acinfignf bus imperialibus commendauit. Sunt qui Innocentio /1Pont. max. fuceef foriCeleftinijUxorem amp;filium commendaflefcribunt. Arbitratifuntpræte-' reanonnullieum uenenoabuxoreexhibitofublatum, quodnepotesaepro' pinquos,nobiliores® obfides fibi datos ÔC magnam profapiæ partem crucian 3’ tibus torfilFet. Sed familiäres quiincubiculo feruierunt quam fideliffimeid pernegant.Eftautem Panormi honorificentifttme fepultus: Anno uirginf* partus nonagefimootftauofupra millefimum centefîmû cùmregnare cœpiF let cxck
Habuit autem uxorem Conftantiam,Guilielmi SeeSdi Regis Siciliæ A' puliæ filiam.QuæjUt paulo ante meminimus, ne filium progignerct regni de* ftrucftorem,utin fatiselTequidamariolabantur,in monafteriumdiuæClaræ erat intrufa Panormhfed à Celeftino Pontifice folutajHenrico imperatoript' ne anus deipondetur.Quæ præter omnium opinionem cum effet annofa,co'’ cepit.Et quum pariendi tempus aduentaret,ob fufpicionem amouendarn,pa' lamintentortjs in pratis Panormi multis utriufœ fexus aftantibus, decrepit^ parturitinfantem,cui poftFridericus //,nomen fuit.Quanquam aliquifcribat Rogerium Fridericum appellatumjUt duplici nomine maternum paternumç auum,unde progenitus erat,teftaretur.Peperit dehinc etiam filiam Maria,qii? Conrado Duci Boêmiæ ac Marchiont Morauiac nupfit. Hæc ex diuerfis anna libus excerpfimuSjSC hoc tetrafticho claudimus:
imperio adiecitSiculos Henricus utrofq;
Sextus,Sucuorum cundidu progenies.
Dum mondebdm (dcris uxorem ducitdb dris
Pontificis iujji(,lt;iuie cito gignit dnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘f’
PHILIPPVS CAESAR»
HiLiPPKS SueuiæEtruriæDux,filiusfuitFridericiPrimi imperatoris amp;nbsp;Beatricis.Princeps manfuetus,mitis,facödus, amp;nbsp;fatis liberalis : corpore imbecillo, decora facie SC uirili, ca^ pillo flauo : ftatura mediocri,non crafla. Et ob idfatisftrenuquot; uSjfihabuiftetquibusfiderepotuiftet. Cum ad fratremHenri ____ cum in Siciliam (nefcio ob quam in Germania diffenfionem) properaret,ad montem Flafconis baud longe à Viterbio ueniens, fra tris nior^ 5’ te audita,in Alemanniam feftinat, quod orta feditione illic Germani male tia^ lt;ftabâtur,ÔC cum periculo iter mutare uidebatur,aclaboriofe redire. Tiim etia ne Principes hæreditatem fibi ÔC fratriieli auferrent,immemores præftiti mra^ menti»
-ocr page 451-P H I L I P P V s C. AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»
mcnti.FeŒiiïabundiis itaq? Rhcaum traiifiens, ad caßrum Hagcnoiiiam pcrgt;-uenit. Vbi à plcn'u^Pri'ncipibus falutatus, mukorum fibifaucrem conciliât; amp;Argentincnfis præfùl Cimnradus auxilium pro airequcndo inipeno polIF cetur. Habuit cnim fecum impcrialiainfignia Philippus, ob quæ ne fratruclis ltiiisinfuapcriclitaretinhærcditate,licetparnulus exifteret, baud facile ema-nibus imperium dilabipermifit. Sed multi illi erant aduerfi. Pars cnim clcólo* nim Ottoncm Dueem Saxonia; clegit, pars Philippum ab Henrico per rega^ lgt;ainftitutum,conferuandum ccnfuit. Rex Francise Philippo fauebat, Ottont RexÂngliæ.Innoccntius autcm/// Pont.max.Philippo contrarius,omnibus '° liiribus conabatur illiimperium eripcre: multaconfingens infratrcm Hen-hciim,£cFridcricumpatrê,Imperatores defuneßos. AdhæcPrincipibus clam brcrasinueóliuas,mendacijs plenas,quibusjnfeftum cundlis redderet Philip* pam,mifit, calumniatus eum diris cxecratum à Celeftino. Et ut pium Prinei* pem cuncris redderet inuifum, Sutrinum Epifcopum legatum deftinauiqqui obfides exApuIiajquondam Henrico fratridatosrcpeterct. Quos Philippus fine mora,ne ullam inobedientiæ occafionem præberetjreddidit.Simul etiam sbAntiftiteSutrinOjfi quam incurrifletinfcius excommunicationemjabfolu* ï'onem fubmifsè rogauittquam amp;nbsp;libcre conceffit.Pontifex autem hunc ob id exilio damnauit,amp; obfides Romanis exoculatos oftentabaqutomniSodium “ inPhilippum moueretifancfle dcierans, fefe pontificiam potius amifiürum di* §nitatem,quàm Philippo rcgium diadema permilTurum, Pius profcdlo amp;nbsp;fan dus Pontifex, qui omniodio caruit, amp;nbsp;Chriftiana charitatefilios luos dilexiu Cfiriftianum Euangelicumfubditis præbensekemplum,utdifcamus nos ™ntuô cxcmplo Chrifti, qui uerus amor eft, amare. Sed quo magis æftuabat ’■^ncorc amp;nbsp;ira in pium Principem,eô magis fe fubmifïius gerebat Philippus, ‘^bedicntiffimum in fingulis fefe oftêtans: plurimorumq} amp;nbsp;Principum èc ma* gnatiim fauorcm omnibus uiribus acquirerc eohatus, Ducem Saxoniæ Ber* ’^3rdiim,Marchionem Mifne,6C alios plcrofqj Principes fibi conciliauit. Infu* P^i'Archicpifcopos Magdeburgêfcm amp;nbsp;Bremenfeminfui fauorem attraxiL Nonpotuit tarnen efficerc,quinfuggeftionePontificisInnocêtis,quinomen 3 contrario habuit,eô difeordia Principum procederet, utinColonienfi Prin* dpmn conuentu (nam in Andernaco cledtio per fuos oratores fuit impedita, ^bietiam congregati fucrant Principes pro Rege creando ) primum Ducem Bcrtholdum de Zaringen Regem defignarenquirum SC pecuniofum, aua* ’'nm,amp;fceleratum.Qiu tarnen paulo pôft in gratiain Philippi eftreccptus, ab^ dicata regali dignitate,cumdeimpcnfis diffidcrcqdatis etiam obfidibus. Phi* fippus itaque infolentiam quorundam animaduertens,conuocatis Germaniae PdncipibuSjin oppido Mylhaufen à Sueuis, Saxonibus, Bauaris, Boëmis, Ptincipibus quàm pluribus Rheni in Regem Rom.cligitur, Vnde tantæ funt '1“ ortæ difeordiæ, ut plericp religiofi Principes ( qui Philippo coràm adulaban-^‘’Omeius famam ignominiofemachinarentunutColonienfis Argentinen fisEpifcopi. quibus per oratores eft Otto Dux, uir audax amp;nbsp;temerarius ac* c«fitus,amp;: quod Richardus Rex Angliæ auunculus eius effet, potens ideo QC bdlicofus creditus,RcxRomanorum eletftus, amp;nbsp;ab Adulpho Colonicnfi Ar d'ipraefule (licet Philippus prior federn regni Äquifgranum occupaflet) cum finis Principibus in federn regni locatus, ac corona infignitus ; Colonienfibus magnumaüxilium cumaltjs Ottoni præbcntibus.Quidfaceret clementiffî* musPrinceps Philippusr’Âccepto prudentiftîmo fuorum confilio ( nam offi* dales imperij Sgt;C curia ingens imperialis ftabat cum Philippo )hoftiumuires paulatimattererebellis,ÔC qui fibi uiciniores effent fubiugare decreuit.Ingen* ditatç exercitu initio Älfatiam populatuqurbes et oppida fubuertitfunditus; Ârgentinæ fuburbia incendqs déformât amp;nbsp;euaftat, agrosep ciuium crudeliter depopulatur. QuifefemoxPhilippo dedunt, aefuum Äntiftitem cogunqut M i] cum
-ocr page 452-I O A t V S P ï N 1 A N 1
cum Rege gratîam ineat,ejquc urbem apenunt. Dehinc urbes Rheni aggrè* ditur,ubi bella æftuabant. Otto entm Spiram ufe^ peruenit cum cxercitu tui'pirer regredi coaeflus,circa Mofellam eft fufus cum exercitu ac fuga tus, Pô fteaaggreHusHerimannum ThoringiæLandgrauium (recflè is Cornes paîa^ ttj uocaret) qui cùm nuper ex Syria redîjflet Philippo adhæreret, ilico men te mut3ta,ccepit «11» aduerfari, quôdfilius amitæ fuæ eilet. Sperans iusimperi) ad fe quandoqî poiTe deuolui.Et cùm crebro (ut erat dolofus ) manfuetû Prirt cipein decepilieqThoringiam cœpit oppugnarc,magna parte terræ euaftata. Auxilium itaq? regis Boëmiæ Odoacris iupplexpetqt. Q\ri cùm illi fuppeùas ferret, Philippus, priufquam Boëmi unirentur exercitui, illis obuiam prodijt io fuis copijs.A quibus Boëmi territiqn fugam funt uerfi. Hermannus fe uiribus aduertens deftitutum,pedibus Philippi prouolutus,ueniam meruit, aedeinh dem Regi feruauit.Hoftibus illis fœliciter attritis biennio, Colonienfes aggrc ditur maximo exercitu: agris^ populatis ôë ferro deftruëîis, Coloniam obfP dione cingit undicp,omnem^ eis commeatum, tam in terra quàm aqua inter* cipiqnaues fubmergiqcurrus deftruit ac capitjfuburbia incendit,fame^ ac in* edia ad deditionem côpellit.Sunt tandem urbes, oppida ôë munitiones Rbc' ni,partim armis,partim promilTionibus in gratiam Régis receptæ. Nuffîaca* pta,AdulphusEpifcopusColonienfis tandem gratiam Principisadeptus, A* quifgrani regem coronauit Philippum. Qui ob hanccaufam àPontificefoit depofitus,BrunonefubftitutO3quiBunnæpræpofitusfuerat:Tantû eratPon* rifïcis in hune Caefarem odium.Qiii non contentus hac iniuria,aliam quoc^in Philippum fuperadiecit. Cunradus enim Moguntinus ArchiepifeopusexSy ria reueifus,Philippo quoqp ob Pontificem Innocëtium,quem feiebat illi corn trarium,non fauit.Et cum breui deceßifTet, Leopoldus quoep Vuormatienfis Epifeopusin defundi locum cleëfus efletàmaiore eligentium numero, Philippo adhæreret,à Pontifieeeftimprobatus, Et cùm tres alij unûexfecre* aflènt Seufridum,quod hic Philippum perfequeretur,àfummo SëfanëloPû’’ tifice probatur hæc fanëfa eleëf io,ut de eleëîione ôë eleëf i poteftate lib.i.D^'' cret. patet c.Bonat memoriæ Moguntinenfi Archiepifcopo.Quæ omnia P^n P tifexex charitate diuinain benignilTimumPrincipem patrauit.Licet neqne Bruno Colonienfis, neep Seufridus Moguntinus Archiepifeopi à Papa créa« ôë approbatijUiuente Philippo adminiftrationem affequuti fint. Cùm ftaqî tert principes diuturnis fatigati diindt)s,ac bellis alTiduis attriti,iam langueret, nec Philippo multum aduei'farentur,folusreftabat pontifex placâdus. Q^eni mira etiam arte deuicit Cæfar,ut tandem odium graue deponeret, defponùf^ enim promifit Philippus per oratoresfuosfiliam fuamfiliofratrisfui Riebet' di Comitis Tufeiæ ôëMarchiæ Anconitanæ. Equibus quidemnupttjsinno* centius religiofus pontifex, lucro rem metiens, fperabat Tufeiam, Spolewni Së Marchiam Anconitanam in poteftatem nepotis fui uenturas.In cocordi^”’ P cum Philippo defeendinmilfis duobusCardinalibuslegatis,qui OthonefflC* tiam Philippo conciliarent.Qiiæ quidem conciliatio faëîa cft paritcrcuninlia Beatrice Philippi, quæ Ottoni deiponfata eft, addita Apoftolica difpenfatio^ ne ob confanguinitatem.Sicres eftcompofita,Ôë omne bellum fedatnni,pfæ' terquamin Saxonia,ubi adhuc quidam rebelles pauci erant caftigandi. Con* tra quos cùm exercitum educeret,uenitBabenbergam.Illicpaululumgcniô indulgens, animum relaxare ftuduit, ac cum familiaribus pro tuenda fanitatc uenas quaidam aperire. Cùm itaep cum panels in cubiculo degeret ociointen tus,proh execrandum facinus OthoPalatinus de Vuitilfpach,fceleratusacnc phandus homicida,ueluti amlcus Cæfaris cubiculû ingreditur, nemine id pro P hibente.Etuibrato gladioin caput regis, uena fecatur capitis letali uulnere. Ac dum Rex uerba facere illi incipit,moribundus labitur.Henricus autem da pifer de Vualpurg dum exclamat,ôë hoftlum cubxcull clauderenititur, in nia*
-ocr page 453-O T HO' QJV AKT V S.
4lt;î
xillain graiic uulnus,fed non letale accipit. Parn'cida ad Eggiberhim èpifcopû S'^Marchionem fratrem, confciosforteexecrandifceleriscurht: A quibus eft twatus.Sed amp;illiiei coputah funr,cum nephandiffîmo homidda.Quf tarnen no diïi de tanto fcelere lætatus paruo jnteruallo intene(flo,ab Henrico de Cal Min Marefcalco,baud longe à Ratisbona in uindicfîam Domini fui eft cruder liter iugulatus. Ne aiitem te lateat lecflor quur tantum flagitium in tam benigt; gnum Principem facinorofus ifte Palatinus patrarit, fcias illi olim fuifle filiarn defponfatam à Philippo. Sed cùm Otho familiärem quendam ducis Bauariæ, omnê caufam occidiftèt turpiter, coram Principibus homicidij rèus, perft ’® ^iaeftnotatus.Ob quam rem Cæiar hominiperfido filiam dare deinceps reçu wuit.HacrcfurorepercituSjhomicidiumhomicidio auxit,Slt;: fie pium Regem Itiftulit: quiA kal. lulij eft occifus,Annofalutiferi partus at. cc^-//z.lmperq fui nono.Primùm Babenbergæ fepultus: Sed demum à Friderico z i Imperarore *ao fratruele Spiram translatus,cum fuis progenitoribus humatus eft^Epifeo-po Henrico approbante. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Habuit autem uxorem Irenen,quam quidam Erinam corrupte,alif Ma ri am fotruptius uocant, Alexi] imperatoris Conftantinopolitanifororê, quàm fibi bâter Henricus matrimonio copularat, repertâ in palatio PanormitanoTan-i ’^tfdifilio defponfatam,ut paulo ante fcripfimus.Ex qua nullû filium, fed qua-tuorfufcepitftlias.Kunegundim fcilicet, quam Venceslao Régi Boëmiæ degt; •ponfauit. AlteramEthifam, quam Hlio Ducis Brabantiæ primùm dédit : fed
earn repudiaret,Regi Hifpaniæ data eft uxor.T ertiam Hlio Ricbardi Co-^itisTufciæjfratris Innocentij Papæ:ob quam reconciliatio fatfta eft. Quarta “Mtricem uxorem dédit Otboniimperatorifucceflori, dum componerêtur:
tarnen fortitus eft ex ca prolem. Vxor autem Pbilippi audita læuiflima ®5titinece,præ dolore exanimata cecidit, atc» aborfum fecit in arce quadam, ^^0 deduéra erat: breui^ diem ultimum claulît, in monafterio Loricenfi bo-’^fftilïîmèfepulta.Hæc ex Vripcrgêfi Abbate, QC altjs annalibus exccrpfimuslt; l^unc tetraftiebon fubiungamus;
Udfcitur imperi/ primum Duce fehi/ma Philippo^ (iuiKegem fedrmis redditcringenio. irain Pontificis,mulcet conforte nepotis^ Dum fccuit ueiiMiConcidit enfemifer.
OTHO QVARTVSgt;
rao nu, uelfi Primumnumeres, VinterImpcratores, fîlius eratprimogenitus Henrici iunioris Sùperbi,Leo cognomina ti, Ducis BauariaîÔC Saxoniæ, ex familia Vuclpbonum, ÔC I Mechtildis fecundæ coiugis, fororis Ricbardi regis Angb'æ, il qui Cor leonis dieftus eft uuIgô.Et ante banc Mechtildim Cle mentiam prius babuit uxorem,quam repudiate ob côfangui-’ibatein eft cöacftus.Nobiliflimaitaqueftirpeprogenitus, paternum genus in
^^xoniam amp;nbsp;Sueuiam,maternum in Angliam referebat.Temerarius et impru densprinceps,ftatura procerus,atqj ob id fuperbus dC audax. Viribus Richar-dtauunculi plurimum confifus,omnes prae fe cotempfit,paruo^ idcirco tem-Pptcinimperio durauit.Cùm enim eftet fuggeftione Pontificis Innocenti] ter tt] aduerfus Philippum excitus, ÔC à Principibus ex Anglia euocatus Franco-nefordiam,confenfum principum obtinuit, ut in Regem Romanorum elige-P tctiir,Colonienfi amp;nbsp;ArgentinenfiEpifeopis annitentibus.Spirenfis autem an bftes, babens in fua poteftate coronam, crucem ÔHanceam, infignia regalia, t^nquam Imperialis aulæ Cancellarius, penitus reddererecufauit, nifi in offi-do confirmaretur, Ob id perdurauit in co quoad uiueret: amp;nbsp;à Colonienfi epi-M iij fcopo'
-ocr page 454-4‘4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t O A N. C V S P I N ï A N ï
fcopö eft corona Aqüifgrani infignftus.Dehinc Rheno pcragfato,Sucüiâ lû' gren'us,pvædonibus tenorem inculîincum rcligiofis multa fîmulauit,pnncipt bus amp;:Baronibusinhoneftin«maquecçobiccit,Âuguftçmultafuperbeincos criminatus.Qiiibus fibi populärem conciliauit fauorem,amp;àreljgiofis tanqu^ iuftidæadminiftrafor cftlaudatus, quum effet ruperbiffîmus dommator.Oc' cupatis aucem multis Alemâniæ oppidis,coêgftjnfignem exerdtum,quoRo mam perrexit coronandus.Et pndie kal.Otftob.dfadema imperiale accepit**^ bafilica S.Petri, rclixfto exerdtu ante urbê,ne tumultus in urbe orireturquafl' quam ne fie quidem obmittebatur: cum quidam c[«i fpecftandæ urbis gratia (infer quosôu Auguftenfis fuerat præful)àduibusRom.derifi, pôft uulnera* i® ti,demum interemptieiTent. Vndehaudparuafeditio exorta eft. Inderclit^i’ exerdtu,cum paucisin kalia manfit, depofitisimperialibusinßgnibusMccfi® lani, ut ciuium fibi fauorem côquireret.Inde hoftili manu Tufeiam, Marchian* Anconiranam,totam^RomandioIam,patrimonium S. Petri (ut aiunt)con* tra datam lîdem inuafit.Iuramentum infuperquodfummo Pont, de reformait da pace cum Philippe regcFranciæ, amp;Friderico rege Siciliacpræftitit, neeC' clefia perturbaretur, prorfus cotempfit. Cùm Apuliam amp;nbsp;Capiiæ principa tu, cum palatia hoftiliter inuaderet,urbes^ multas Siciliacin fuam redigercr poi^ ftatem,criperetcp Friderico //, nihil tâtis de motibus fufpicante,à Pontifiereft admonitus adhortatus^,ut régna ecclefiæfeudatariacaptaredderet.Quæi^^'’ queadeo fpreuit, ut peiora indies molitus, undiqj terras latrocintjs infeftaret. Üb id anathemate percuffuSjlmperio deturbatunPrincipesépfacramentircIk gione,qua illi obligabantur,abfoluuntur. Quinimo fubanathematis intermi** narione Pôtifex prohibeqnequis eum Imperatorem authabeatautnominff' Quamobrem Alemanniaî principespaulatimab eiusimperioac obedienti’ fe fubtrahuntjfatßi certiores de dus priuatione. Moxœ Philippus Francornm Rex,imperij ele(ftoribus,Moguntino,Colonienfi,acTreuerenfi,RegicpBo^ riiæ,ac alrjs principibus fuadet,Fridericum Siciliæ regem, uigefimum tumait rium agenrem (cui etiam in cunis fidem dederât,futurum cum Imperatoren) fore eligendum in Romanorû regem. Omnibus enim uiribus PhilippusFran 5® corum rex Othonem potêtatuderjci conabaturftrenuè,quod pacemeumeo alfumerc nullis rationibus perfuaderi poterat. Otho enim auunculû fuum An gliæ regem ( erat enimIohannis regis exforore nepos ) ulcifci conatus,qiioa ISlorrmanniam prouinciam ci eripuiffet, omnem (utferturprouerbio)mOiiit lapidem.Sed cæfiis.cftà Philippo, ac turpiterfufus ac fuga tus, ut Vincentius Gallus latifhmè trigefîmoprimo hiftoriarum fcribit,aniitFs duobus milibus militum,amp; captis duobus comiribus,Flandriæô^Poloniæ. Miffi funtitaqjin' fignes Oratores,qui Fridericum uix multis precibus ad Imperium fumendun induxerunt.Nam amp;nbsp;uxor Ôl proceres infigniores Regni Siciliæ, uehementer dilTuadebanqne Germaniam ingrederetur. Sed Fridericus rclitftis domiuxO' ® le SC hlio paruulo Henrico,primùm Romam uenit,acceptoœPontificiseon' filio, per PapiamTridentinam pénétrât uallem.Delatus in Rhctiam Curien' fern Conftantiam adtjt. IntereaOtho cùmfruftra Lantgrauium Thormgiæ, tanquam fibirebcllem bcllo pcrfequeretur,audito Fridericiaduentu,tllioccur »•erc,urcum drprehenderct,acinterfi'ceret,ftatuif, Sed Fridericusauxiliopro^ cei um Bafilcam pci uentt,amp; dchinc ab epifeopo Argentinenfiquingentisnii'' liribus bellicofis fecure ad oppida Rheni eft perdufftus. Otho eregionèRlie-* ni ad Brrfacum uenit, ut illi iter interciperet. Sed cùm fui uxores ciuium Si ri-lias conftuprarcn t, orto tumultu, Si ipfe SC fui oppido eft deturbatus, amiftîs plurimis nobilibus.Turpitcrigitur coaeftus deferereiterincccptum,inSaxO' î® niam abr)tinglorius. Mœroreqùeconfe(ftus,dyfenteriacorripitur.Abfoiutus ab excommunicationemoritur,regalia relinquens Henrico Rheni Palatino, Friderico aftîgnanda, Nam Fridericus intérim Aquifgrani Rex fuit nominagt;
— -
-ocr page 455-B A L D V I N V s FLANDRENS COMES. 4'1^ tus Sc un (flus, Anno Chrifti Millefimo,ducentefimo decimonono coronatuSi quum Otho anno priori decimoocflauo moreretur : Impert) quarto, fepultuS inBraunfuuig.
Habuit autem duas üxores,primam Mariam filiam Ducis Brabatiar, quant repudiauitob confanguinitatem. Alteram, Beatricem filiam Philippi Cacfa-hs: quam ideoaccepit, ut hæreditario quad iure Imperium poffîderet quæ ex tiamfine liberis deceffît. Sic ob fuperbiam Othoimperio fimulôComni pogt; fteritate priuatur.Hæc ex Abbate Vripcrgenfî Sgt;C alijs. Nunc tetraftichon lubgt; ïjciemus;
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Expulit è regnofitneflit(uperbid Othoncm,
Çiuiproceres cUrosjj)rfueratdtci^ pares.
Vontifici^ datam feruare fidem fùribundui Kef^uit, einer itam pertulit ergo (kgain.
Redibo nunciterumad Graccos Imperatores,8C uno cohtextù, qui ex Gah ^gt;co fanguine fuerant,ordine recenfebo. Quos fexaginta fere annos regnaffe, Poftquam Byzantium captum eft,traditur.Nam poil Alexium luniorc à Mur ^ypho turpiter occiFunijSCgutturemanupropria elifum, res adFrâcos trans-eft.Cùm enim Murzyphus tumultu fedato,copias quas exurbe contraire JJ tepotuiqin Francos(quicaftra propèhabebant)eduxiflet,repulfijs magnaui, tJfbs cft oppugnata fexagintaoêlo diebus, amp;nbsp;tandem capta: cùm nauium ca-ueæaltiores mûris è propugnaculis,ciues deturbarent, tyranno cum liberis fu gwo.Primuscp è fanguine Francorum eligitur Balduinus.Qiio ordine id fît fa ^^um,iamiam explicabo»
EALDVINVS FLANDRENSIS
COMES.
yCLDVïNf's Flandrenfîs C(5rncs, qui cum alrjs PrincipibuS ueneratin Afîam,»côncôrdi xvuûorum confenfu,Imperator Conftantinopolitanus eligitur. Anno redemptionis humang fecundo fupramillefimum ducentefîmum.Conuenerante-nim Franciæ proceres cum Vcnetis, ut Flandrenfîs exercitus
________amp; diui Pauli Comitis, quinos datent uiros, totidcm Marchio txsMontisferratenfîs SC Allobrogum Ducis exercitus. Vened quoc^ quinos, ^uibus Impcratoris SC Patriarchæ Conftântinopolitani eligendi poteftas plette concefià efîet.Hac conditionc,ut fi Imperator ex Francis crearetur, Veneti ^3rêtAntiftitem,nepcncs unam gentem utræcç elTent dignitates. Balduinus itacç ex Francis fumma concordia Imperator, ÔC Thomas Maurocenus ex Ve uetis Antilles urbis defignantur.Qui ftatim adRomanum Pontifîcem profe-'^uslnnocentium //^,pro confirmatione obtinenda(namConilantinopoli-tana turn ecclefia Romano Pontifici fubtjciebatur ) eum dignitatis fuæ auto-rem fecit.Mox^ reuerfus celeberrimo gentium couentu, Balduinum impertj corona infigniuit inunxit:allatis Imperatôrijs infignibus ac omamentïs,qui tgt;us autoritäre apoftolica coronabatur.Cefîtt itacp armis Francicis V enetisœ, ciwcquid olim fub liacq Imperio fuerat. Egreffî enim proceres ad dominia ocgt; cupanda,intra annum omnia rccepere,Adrianopoli excepta. In quam plures fàræciociio Latini nominis iefe receperant, quam iblam Imperator no pofle* dit.Nam Theodorus Lafcaris Alextj profugi et adulterini Imperatoris,qui co gnomcto Angelus fratricida dieft us eft: à nobis fuperius, gener dotis nomine^ ?o Imp er rj titulos à focero accepir. Huie ex uxore mafcula proles nulla, fœmina tantumirene filiafuit, quamlohanni Diplobatazioinmatrimohîûm iunxit, Imperium^ permanus tradidit. Hie itaque Theodorus copiarum du(flor,fe iUisImperatorem gelTerattratus aptilFimam inuadendi imperij occafionem
M «Î) inde
-ocr page 456-I O A N. C V S P r N I A N I
jndcfibiacccßtrrafn.SedBonifadus Montcfcnatcnfi's,amp;Henrkus Impcr^ro ris frater,congregatis milin'busrelido ImperatoreByzantrj, AdnanopoHni • obndionecinguntjeiïètàî oppidum expugnatum: at morte Balduini impet'^J toris(qui uix circumat^o uno impertj anno obfjt) audita, foluta obfidioncad urbem pro nouo eligendo Imperatore feftinant, ne nouus fuboriat tumultus, S)C inteftinum diiïîdium.Facffa enim prius erat partitio,n^uid huiufmodiori' retur malt. Quarta pars captorum oppidorum Venetisamgnata erat, quæinquot; fulas continebatAegæi maris,Cretâ,Èuboæam,amp;aIias minores. Sed Crctatfl infulamBonifacius Marchio dono Alextj tenebat.HuncBalduinusTheffali? regem declarauit,ut Venetis Cretam precio redimendâ darethortatus, quo“ ‘ amp;falt;fîumeft.RecepitThomasMaurocenus Patriarcha ConftantinopoliW' nuSjdum Romam rediret, cum quatuor triremibus Venctorum Ragufiumu^ bem,qu3e à Venetis defciuerat : ÔC Dyrachium à Græcis imperatoribus defet' tum,inftaurauit muniuit^.Traduntaliquiin AdrianopolitanaobfidionelW'' peratorem,qui Byzanrij relidlus erat,raptum amp;nbsp;abdudfum ab h oft tb us, in in*' fulas præcipitatum,inuinculis expiraire.Eoqûedefuncfto,Græciam annosft' ptem Imperatore caruiftè. Altj ferunt in defuncftilocum continuo Henricuin fratremimperatorem fubftitutum,dc quo nuncloquemur.
HENRICVS FLANDRENSIS^
ENKjcrs Flandrenfîs Cornes,fraterBalduini imperatonS fumma concordia iucceiïbr in Imperio fratri déclarât.Fiuntçp ab uniuerfo populo acclamationes,accepto diademate atqu^ inuncftione. Is cum Bonifacio Marchione inchoatâ AdrianO' poli obfidionem continuauit,continuaturus donee hoftts ft' fedederent.NamtumexLafcarifamilialmperator titulott' nus regnabat. Sed à Græcis inauxilium cummagnis copq's accerfitiamp;folliti' tati Vualachijgens olim Romana ultra Danubij ripam fita,BuIgaris citeriod' busep uicina adaenêre Adrianopolim cum Bulgaris, earn urbem conferuaW' 50 rijUe in poteftatem Latinorû ueniat. Sed quum per ea tempora SoldanuslcO' ntj SaracenusadSateliam delatus,GræcamEuropæ urbem,ex qua Chriftinnt fæpc in Afiam traiecerant,eam ui captam diripuiftètjfpolialTet^, trucidatis O'. mnibus in ea incolis,Henricus cum Vualachis pacefirmata, amp;nbsp;ducis eoruwtt lia in uxorem duCta,obfidionem foluereopcrçprecium ratus,Conftantinopo lim urbem muntre decreuit.Admoto^ exercituin urbem, eaepundiquebent munira,tnTheftaliam eft profecftus:ac Gulielmû filium Bonifacq regê The^f^ liædeclarar.FuitlmperatorhicChriftianaepietatisobferuantifttmus.Vndecu fummoPontifici(qui turn curabatplerafcp urbes exinfideliummanibus eripç re)fereadiutorem præbuiftet,accepitByzantq legatum, ut Græcosomnes 40 fubigcret,ad Romanæ ecclefiæ ritumfufcipiendum.ld cùm attentaret Impers totjtngens oritur fedirio.Græcis inconditauoce clamantibus:officium elle Itn peratoris tradiare arma non curare facra : iàtis fuperque à fe datum^quodfuant paftî eftent ecclefiam Romano ritui fubiedfam denunciari.IdfubBalduinofa' cftum pleriq^ tradûqSC nos fuperius annotauimus. Henricus itaqj relidîis cum fja pertinacia Græcis,adimperrî conftitutionemreuertitur.domiforiscppni' denrcr,quæadrerum fuarum fecuritatem pertinent,ordinatatcp difponitVc' teres focios omni officio aftedfatur atep colligit: nouos nouis bénéfices copa-rat atqj emeretur,omnia imperq in maius auŒurus,nifi intêpefttua morte effet interceptustmoriensirriperqannoundecimo.lolantamfiliam Petto An^ 5? tifiodorenfi nuptam reliquith3credem,quumi nulla mafeu'
la proies fupereflett
-ocr page 457-P E T R V s À N T I S I O D O k E N S I S.
■pETRVS ANTISIODORENSISgt;-
ET KJ'S Antifiodorenfis Cornes,Henrico Flandrenfelmperà tore defun(5èo,uxorio lureinnixus, quum nulla mafcula prolt; les extaret,omnium confenfu Imperator Conftantmopolitai-nus cligit.Eleiflusi^ paulo poft cum uxore lole, quæ quibuft dam lolauta dicitur,Romam profecftus, ab Honorio Pontifi? ce (qui Amcryco ciue Romano genitus, Innocêtio fucceftît)
ad dim Raurentfj fanum extra muros impcrîj infignia accepit, qui utruncp im^ 10 periali diademate dccoros reddidit. Eft tum loannes Cardinalis de Columna Egatus dcclaratus,ad Afiærcs reforraandas, cum copijs ab Innocentio excita tis.Cùm itaque Imperator poft nonum coronationis diem, cum fupremi ordigt; nisantiftite uxore urbem relinqueret, ßrundufium Venetis nauibus delate,in Dalmatiam uenitJolen uxorem Conftâtinopolim,Cardinalem in Pangt; noniam præmilit,ad arma inTurcos comparanda.IpfeDyrachiû petift, quod Theodorus Lafcaris (qui fe Græcorum Imperatorem gerebat, fuos^ proge-ritores in Emanuelcm referebat) dolo captum, ueteri Græcorum iuri retine-’'cannitebatur, amp;armis S^litigtj contentionibusgt; Quod Petrus Venetis pro-’rifcratfeferecuperaturum,fi à Conftantinopoli Italiam dclatus,eodem rcdugt; io ctretur, Theodorus autemLaicarisEpyrotas (namEpyrum turn obtinebat) paulo ante urbem à Venetis muro inftauratam, præfidio munierat. Earn itacp 'xpeditionem,ut uxorio liberatus impedimento, ac Cardinalis refpecftu coni ■^lodius exequeretur,obfidio ac expugnatio inchoatur,fed fruftra. Nâ amp;nbsp;tubs Priante à Venetis muro erat munita ( ut paulo ante fcripfimus ) ex Epeiro fopiofo milite firmo^præfidio defenfata.Defperansigitur Imperatorurbis f’^pugnationem, Macedoniæurbes mediterraneas inuifendidefiderio exar-‘^^fdt.Solutaobfidione,amp;acceptaàTheodorofideipublicçfecuritate,etiani literis corroborata, terra itcr faccre conftituit. Ad nemorola Theftâliæ loca (quæ tempe uocant) tetendinquum^ad iakusaicêdiflet, irtmöntium fyluisi 5° ’nftrucTas à Theodoro Duce infidias incidit, amp;nbsp;abducftus,in teterrimiï cft con ‘fftus carcerem, in uinculisqj biennio afferuatus. Tradunt dehinc ThcödórS pacis aflimulatum ftudium,ex hofte fadum hofpitem,Imperatorem uidelicet lt;:om{terinuitatum,medio conuiuioobtruncafTe,contra iushofpitalitaris,fœ-dus prius icftum,ac literis cófirmatum.Morte Imperatoris audita,lacobus T e-pulus Byzantq prætor,cum Theodoro Epeirota in quint^ annos,cum T urcis E'ennium fcedus percuflit:cernês Gallicas uires in Græcia femifratftas, Fertur 2utemlole prudenterimperium interim adminiftrafte, donecRobertu?filius ^xGalltjs accerferetur Imperator,
*Robertvs antisiódorensis►
o BE KJquot; P'S Comes Antifió dorenfis, filius Petri imperatoris amp;Ioles,perPannoniam Só Myfiam Conftantinopolim uenic ad paternæ captiuitatis nuncium, errabundus diuerfis itineri bus,fiue aliunde poft patris interitum acccrfitus,ac confeftirh Imperator falutatur. Isfertur Veneti nominis adeoftudiofus extitifle, utDucem eorum MarinS Michaëlem Byzantq præ torein,lmperii collegam,no finehonoris præfationcfemperappellaret,quuni Galloru opes in Græcia remitterêtur, amp;nbsp;imperij pondus multum à Venetis iu uaretur.Ob id multa utilia fimul egerunt,6C in ea concordia libeter ac ftudiofe ptrmanferunt.Sed perbreuèfuitillius Imperiu, par quoep fors eufuis progeni toribusiquibus haud fanê diu fortuna arriferatJn maximum enim famæ fiC nominis periculum ex coniugio incidit,ac inuidiâ unius expurpuratis fuis fenfit, ^uuni
-ocr page 458-4’8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
qirum fefe alio qui optime gcreret.Virginem cnim infignis formæ Græca, no/ bill ortam progenic,acdiuitismatfongliliam,fibi defpondit uxorê: haudigna rus prius earn uni purpuratorum proceri Burgundo, qui ordincs in Latinoru durtabat exercitu,à matre puellæ efl'c defponfatam. Prior itaqj fponfus contu nieiiæimpatiens,iraatcp furore 3ccenfus,impotcns animi,amicos,clientes, do mefticos commilitoncs,atc^fuæ fadtionis homines coëgit : nodîuq? faóto im^ petUjin regiam irrupit^pnellx palatium effiadlis cubiculi foribus ingrefîus eft: dehoneftatamcp naribus puellam cccidit.Genitricem, quænoui connubij au^ tor erat ac conciliatrix,ui domo abftradlam, in mare præcipitat. Nee eft aufiis Imperator adiniuriam mutire quidê, Latinis omnibus iniufticiam eius gundionis audaciam pari indignatione contumaciam damnâtibus. Quamub turns iniuriam Robertus, dum Romam contendit pro impetrando diadema' teaPontifice, cuiid dedecus domefticamcpiniuriam conqueritur. Cumuero indeByxatiumreuertiturinAchaiamorbo decefliqBalduinofilio admoduffl puero relidtotre interim Veneto prætori demandata.Quanquam fine qui frri' bant, dum ilia contingcrent,Robertum dominon fuiHe. Alioqui ea minifuf paftus,uitæ periculum fubtjfTetdicet peropportune Imperatoris mors fit brcui fubfcquuta,formidantibus cuncftis,ne Burgundionis audaciam,negledtamq} à Latinis ultionem,una eademep aliquando pledteret caftigatio.
20
BALDVINVS CAESARgt;
D r rigt;frs fecundus Roberti filius, ex alia, ut quibufdan’ placet,coiuge,quàm quæ naribus truncis deformata erat.LP cet ab alq's frater Roberti tradatur, quod mihi uerifitnilcnon eft,quôd puer admodum, inhabilis imperij habenas traôare uifus,tutore uidebatur egere.Exagonarum igiturlmpet^tot ., ,v., - 2d marePonticum,Vcnetis curantibus,filiâ obtulituxorcm: fore pollicitus,utRomanæimperium,terram omnem, infulascp, Lafearis hh'^ pulfo,in genen' ipfius fui redigeret poteftatem. Latini uerô procercs,ucri«nc Balduinum imperatorem additæ foceri uires,in ulcifeenda Roberti iniuriab' cerent audentiorem, ætatem adolefcentis caufati, imperij adminiftrationiin' habilem, coniugioep ineptum : præfertim quod à potentiftimo inuieftifl’n’*^^ focero offerretur. Rurfus alij, 6C quorum fententia uicit, loannem Brcnniui’' Regem Hterofolymitanum ibeerum coadiutorem dare, qui imperium tituloquot; tenus gereretjConfuluerunt.Eft itaqp accerfitus loânes, ac fuadente GregorP Pontifice Conftantinopolim delatuSjCiuscp filîa Martha Balduino eft dcfpon fata-Conftitutumcp eü poftfocerimortem,imperium genero permittcndû.Io hânesitaep quàm primum imperium adift,nihil putauit utilius, quàmilltimin Gallias mitrere, auxilia imploraturû. Imperator Exagonafum ut uidit (ccoiv 4’ temptum,repulfam hanc ægerrimètulit.Et quodfppius antea rogatus abnega uerat,eandem filiam TheodoriLafearis fenioris filio loanni defpondetuxorc. lundîihinc affi'nitateGræci imperatores, pellendis Latinis non minus arma quàm animos iunxerunt,imperiummOnentis,ÔCmari ôd terra preftunptquc follicitatum eft.Qiia re amp;nbsp;Imperator,Veneti,amp; Latini multa pcrdidere.Cæ terùm aliquot interiedlis annis, mortuo lohâne Brennio Conftâtinopolitano imperâtore,Balduinus exdecreto imperium fufeepit. Ob idiohânes Laftaris apud Adrianopolim imperator, cui per manus imperium Theodorus iunior tradiderat,amp; alter loannes Exagonarum imperator ad mare Ponticû,Latinos Græcia pellerenitebantur atep eijcere.Partim diuifis,partim coiunóis copqS' 5’ Nam Adrianopolis,Smyrna, Satalia,maximæurbesoccupabantur ab eisdb mul amp;nbsp;Aegæû pelagus cum Rhodo amp;adiacentibus infulis. Per quod tempus cùmrebeilalTent Ragufei, à Venetisinamicitiam ôd cofœderationemreccpti
-ocr page 459-P R I D E R I C V s S E C V N D V Si ___ 4»lt;gt; funt.Quanqiiam autem fæpi'us Venett conccptam mitaient audaciam,no po terant tarnen ufquequacp Latinorum debilitatem adeo iüuare, quin Conftan-tinopolis multa beliorum acerbitatc premeretur. Balduinus itaep multo belle» turn oncre grauatus, cùm aliter pecuniam à mercatoribus confequi nequireq pbinibum ædibus publicis Si bafilicarum cülminibus detralt;flum uendidit : ôd tiliuin Philippum infontem, ob accept! æris mutuum Venetis obfidem dediti Opern afterrent,quam folarn poterant. Ad hajcadiecitpreciofiftimapigno» ’'3jbnceam,qua faluator uu!neratus,lp5giam quapotatus fuerat, cum magna bndæ crucis parte. Qtiæ poft Ludouicus Francorum rex Balduino aftentien
10 feaVenetisredemit,atepinFranciamdeduxit.Venetimiftauigintiquinque tfltCiTiium claftcjurbcm obfidioneliberarunt.Sed durante bcllo, cumBalduF
Si cætcii Latini optima quæqp arriifiiTent, Siiarn de retinenda ConftantF ’^opoli defperarent,omnium templorum donarijs ablatis, ingêtem exercitum ßofphori fauces obijcit.Ipfe Imperator cum Raymundo Tholofano Comi in Italian! eft delatus.Et initio adFridericum Caefarcm,qui turn Parmam ce pfVatjUenit : multorum captiuorum liberationem obtinuit. Dehinc Roman! Patens,magno honoreexceptus cft.Sed eùm nufquâauxiliainueniret,Theo^ *^00 mors cognita,fpem Balduino iniecit, omnia recupcrandi amifla.Relique autem Theodorus Michaclem Paleoldgum filijs tutorem. Vndc ea res fix
Balduino ói^ Venetis futuræ pacis, fi futon's nomine contentus eflet,fece •^^f Sedhomo uehementi fpiritiijiion folum Balduini opes fregit,fed Si fundi ^‘^scueint.Namabinitio Guilielmuim Achaiæ Principemuieftum prælioac ‘^^ptum uinxit.Etindcferocior facftuSjBalduinum, qui Pontici man's angufti* hoftem proculà portuarceret,oCcluferat terra,cum omni copiarum par ^•n earn redegit defperationem,ut ob inopiam Omnium rerum, ne laceftitus Jpîidem crederet urbem pofte diutius à fe teneri: prodita igitur urbs uacua Pa '^ologoBalduinusnocfturna trepidationeexcitus,cum Pantaleone, luftinta* ”°P’atriarcha,rapta fupellecftile, ad Euripum fefe proripuit : profugus naui in buhoeam eft delatus. Ita dum externam uim formidat, à domeftica opprimF
30 ttir,Interim Græci dumfugilTeImperatorem intclligunt, priftinum imperijfta recup erant: quem Franci annos iam circiter fexaginta poflederant.A Bal duino Primo,quo numerabatur annus Chrifti m,c c. ufque ad eum quo nume f^i’aturannus m. ccz A-.QiiafifatoeuenftTetjUt quemadmodumà Balduino ^ufpiciaregni cœperant,fic in Balduino cociderent. Fertur autem Balduinus oim loanne focero annis pene uiginti imperio praefuftTe. Hæc ex diuerfis Anx j^alibus excerpfimus, quandoquidem nullum Græcum in manibus autorem ’^berepotuimus. Qiiibus erit Graecafupellex, ij locupletctpœnum ilium SC ’ddantquæ défunt.
, f’nufquam nunc cæteros exequamur Cæiàres Byzantinos, Si Palæologos ' ^^tenfeamus,redeundum eft ad Occidentales imperatores. Et feribendus erit bfidericus ii cum fua familia Si interregno.
fridericvs SECVNDVSgt;
RjDE^icrs huiusnominisSecundüSjfiliusHenrici peratoris,SC ConftantiæreginæmOnialis. Vtriufqp Siciliæ Si Hierofolymæ rex,Sardiniæ Si Italiæ dominus, Dux Sueuiæ, Princeps ftrenuus,fortis,magnificus,liberalis:multaru lingua rum peritus,ac fimul eruditus,Latinam,Grgcâ,Saracenicam, Gallicâ Si Germanicam linguas optime caliens.Qiiicquid e*
iiii^ct) naeftus fuerat,id leeftionilibrorû fuffurabatur. Libros multos ex Grgx ^rabico Latinos fieri curauit,inter quos Si Ariftotelis uolumina fue* multamedicorum ♦ In regem Romanorum adulefcensadhucFrancox furti
-ocr page 460-410
IOAN. C V S P 1 N 1 A N 1
241 furti digit,poft annos tres à morte Philip pi: Ottone iin ab impcn'o deieflo, uigefimiim turn agens annum. Licet id prius etiam literis Principes patri pro' mififlent.Dchinc confecratur Aquifgrani,ac diademate (Innocentio m infti' gante) redimitur.Pauloqûe poft cum NorinbergæPrincipesimperijhaberet congregates,ab Henrico Palatino Rheni regalia accipit, fibi ab Ottone decre to concredita,dummortiappropinquaret.Romam deinceps cumLudouko Bauariæ Duce,alijs^ Principibus amp;nbsp;nobilibus profe(ftus,ab Honorio perialem eoronam cum nomine Augufti accipit. Anno humanæ reparationis
eexx.conferens multa uiciflim Italiac praedia cum donis plurimisEcclefiÇ) ut Pontificis mercaretur fauorem, maiores ftios imitatus. Qui etiam decepti, •’ nonputabant aliter fefe imperialem pofte aflequi dignitatem nifi muneribus amp;nbsp;uotis.Ob id etiam crucem ad Hierofolymitanam expeditionem uoto fufd' pitjfi prius imperrj res componat: quas amp;nbsp;inTufeia amp;nbsp;Longobardia ordinäre ftatueratjinfignibus im peri) in Alemanniam tranfmiftis, quæ Eberharde dap* fero in V ualpurg cocredidit. Filium autem Henricum oeftennem Cunrado de Tanne pincernæ,nutriendum commifit.Qui poft Rex creatus,confers impe* rij cum patre fuit, Imperator à Beronenfibus in itinereeft indigne acceptus» Quam ignominiä intcrieeftis aliquot annis ulturus,inielt;fto igne urbem incefl' dio deformauitjftudiumcp illinc generale in Patauium träftulitlnTufciaquOquot; que Comités Matthæû amp;nbsp;Thomam rebelles ( qui caftra ac munitiones quaf dam Apuliæoccupauerant) eiecit,omnibus^ bonis priuauit.QuiRomatnfo gientes fedis Apoftolicacimploraruntfubfidium. Quodægreferre Imperator iam cœperat,indignatus quodpubliées hoftesac inimicosfuos, Apoftolk^ fedes immérité foueret.Nec erat leuis odij cauia imperatoris in pontificc. de etiam prima inimicitiarum fomenta inter utruncp exortafunt. Quäuisq^quot;' dam Italici feriptores prodant Fridericum imperarorem, defuntfta matre Con ftantia, quæ eum in officio tenebat neclabifinebat, in Pontifices tres iHonf' rium /f/,Gregorium /^,SClnnocentium //z/,fummis uiribusdebacchatö^f, mam matrem,quæ eum educauerat,nonhonorafte,fed tanquam nouercam“* laniafte. Sed ipfi Pont. Rom. adulatores uolunt omnia licere Pontifici, trumq? poftîdere gladium, omnesœ Imperatores feruos efte Romani Anti*“' tis.Interea Imperatorin Sicilia, Calabria amp;nbsp;Apulia,rebelles fubiugauit,et ditif ni fuæ uiriliter adiecit.Saracenos deuicit amp;nbsp;expulit, dum Principes Alemam^ cum templarrjs amp;nbsp;exercitu Chriftiano Damiatam urbem Aethiopiæ multO'^ dore expugnatam atep biennio occupatam, fœdè amittunt, conantes nooa^ excitare cötra impios Furcos urbem,Ludouico Bauarorura Ducc autore dum earn extruunt,ab aquis que in cataraeftis amp;aggcribus,a Soldano per tos dies ui retinebantur emiftts,penèomnes abforpti, turpiftïma codifions adi funt f elinquere urbem,SC terras magno labore partas.Imperator auté gis magiscp odium in fe Pontificis animaduertens,confilio PrincipumH^^^*' * cum filium regem Romanorum creatum, Aquifgrani curat diademate inng^* ri,cum coniuge Margarita,Leopoldi Ducis Auftriæ filia.CuiLudoUicutny^ uaroru Ducem ab expeditione iam reuerfum, curatore tam in priuatis in publicis in Alemannia præficiti îpfe Cremonæ folennem curiam indien,2 fe uocans uniuerfos Alemanniæ óóimperij Principes.Sed Pontificis lium^ fuggeftu,2lt; Longobardorum rebellione Italiâ intrare uetiti j re in^ v fumma cum indignationein Apuliâreuertitur.MoriturHonorius, fuccedneç in defundli locû Hugolinus Hoftienfis Epifeopus,Gregorius / x homo fuperbus actemerarius,omniafibilicereputâs,ob caufas friuolas etna' nas, nullo iuris feruato ordine, Fridericum imperarorem diris aC snatherpa ferit. Quod Principibus imperij coqueftus imperator,literis innocentiâ ina amp;nbsp;omnis uitæ fuæ curfum latiffîmè explicauit. Non enim aliam caiifam nay^’ Pontifex,quàm quod uotum peregrinationis Hierofolymitanæ ( quod no
-ocr page 461-FRIDERICVS SECVNDVS.
4ît
toatmultts rebus ofteiîtatitibus)adhucnonfolin'(ïèt, Licct cru’m Aqiris micê acceptaffet,res tarnen impcnj adeo tuni confufæ fuci'ant,quôd neqiùbat matu rareitenn Äfiam.Stipeiidia tarnen milinbus hbcraliffimèlargitus efr,ô;:feptin gentos externes,trecentos de luis aiuit,amp; omnia neceflària prebuit.Ob id nul lamanu'ffîonis urbis Damiatg caulàm habuit.Cùm enim iam iturus erat,aduer facorreptus ualetudine,inuitus manere cogebatun Magna nancp crucefigna* torum multitudine (quæ Hierofolymam properabat) ad maritima loca adue-« nientCjfubitô à pefte SCaëris infueti alteratione correpti, patiûtur plurimas in-commoditates:multi enim Principes amp;nbsp;nobiles miferrimè pereunt.Inter quos 10 Seufridus Augtiftenfis epifeopus, Ludouicus maritus S. Elizabeth, Langraums Thun'ngiæ ÔC innumerialij.Imperator quoc^ traieëlurus mare,cûm ægro tarcinciperet,coacflus eft redire in terram, qui ualetudinarius ex mari Brundu fium appulit. Italici ferip tores fe ægro turn finxilTe feribût, ut fupellecftilê Land gfauij raperet. Non potuit ob id cauere quin Gregorius eum inique excomu-uicatetmon modo nonauditum,fed neqp conuilt;ftum,ne(^ conuentum. Licct tntm per nuncios honeftiflîmos honeftas oftèrentes exeufationes, fefe exeufa ’^ftjlubmilïe^ ueniâ, fi deliquiftètimprudens,peteret : noluit tarnen illos neep admitterc præfentigfuæjnequeaudirein confpedu concilij.O integritas Ro-. '’^aniPontificis.Non eratPontificibus fan's,dum eis infans amp;nbsp;puer pene Fridé îo licuSjSc à pâtre Henrico amp;nbsp;Conftantia matre commendaretur, regnum pater-uum magnum pati detrimentum, amp;nbsp;pupillarem hæreditatcm in multas feindi partes ;fedpræterhæc incommoda interim Otto coronatus Cælàrfit,nonfi-ueeius ignominiaiacFridericus in maximis corporis fui periculis conftitutus, præfcntemhabuittimeremortem. Ad hæcutfacilius terram faneftam recupe-f^fEtîfualu Honortj pontificis, reginam Hicrofolymitanam duxit uxorem: ob Quçlmperator certe erat uenerandus,non moleftandus.Sed odium Pontificis
graue fuit, ut nullis polfet medelis curari. Obortæ igitur in uniuerfo orbe ^biftiano maximç turbg,ac grauiflîma dilfidia. Potifex quo tidie fulmen ana-wcmatis iaculaturdmperator Principibus id coqueritur,etnobilinîmos quof-50 ^uCjinprimis autem infignes illos de Frangepanibus ex urbeadieaccernt, uà fiHosimpertj creat,multiscp priuilegtjs amp;immunitatibus honorât. Deturba-
exurbe Pontifex, expugnanturltaliæ ciuitatesmultæ. Pontifexloanncm Hierofolymitanum Regem excitât,ôd Comités Tufeiæ Thomam ac Matthæ-“ui,alioscR infignes c Longobardia procercs(multa illis fubminiftrata pecu-
Cæîarem lacefterent.Rauennæitacp Imperator conuentus diem Princi pibusiterumindixit. Sed Veronenfes acMediolanenfes nonmodo Principi-“usiterinterceperant,fed et crucefignatos deprgdabantur,fpoliabantcp omnt ^‘3tico. Idc^ iunu Romani pontificis,qui prius ad Hicrofolymitanam expedi-Uonemomnes Chriftianos principes per Cunradum Portuêfemepifcopum, 4.0 Cardinalem amp;nbsp;legatum per Gcrmaniam, non modo adhortabatur, fed amp;nbsp;effla g'bbat.Imperator nihilominus^defuncfta fibi in puerperio coniuge, liber ma-ffwionio, Hicrofolymitanam expeditionem iam diu meditatam, ut ôë uotum ^oliieret,2lt;: Pontilicem delinirct,maturat:traiclt;ftocp mari Cyprum peruenit. Pehinc Accon applicuit,honorificé quidc ab hofpitaiarijsTeutonicis S. Ma-’’’Êja Genuenfibus Sgt;C Pifanis exceptus,amp;; nonnullis alijs militibus, qui eius fti-multa pcrpelfus iniqua:Veneti enim ua-tulabant. Dum Imperator ob fidem Chriftimulto fudoreaclaborecum Sol-aano de pace agit,uicarius Chrifti (ut fefe uocat)captata occafionc ob abfen-uani Imperatoris,totam Apuliam cum ingenti exercitu in ditionem fuam fubi 5° nbsp;nbsp;Crucefignatos qui transfretare cupiût,prohiber: imô ôC ab Apulia amp;nbsp;Lon
^bardiareijcit,multaœ portentoIà,Pontifîce uicario Chrifti indigna faciu ^unr Imperator oues Chrifti,ne àlupo difcerpantur,enfe fuo tutatur ac defen dit,Pontifex raditjdeglubit ôi. deuoratfaginatas: hoc eft emuerepafeere oues
N iuxtai
-ocr page 462-IOAN. CVSPINIANI
423
luxta dodliïnam Chnfttlmperator pius nihil talcfiifpicatiis/iuiUtcmHicrO' folymam,Nazareth,Ioppen,cum adiacentibus oppidis ac uillis,a Soldano Ba bylonico recepincum illo qnoep inducias decênalcs pacifcitur. Vrbê fanâain reftaurat, mulris^ ædifîcijs SChanc alias urbes adornat. Diem^ gloriofiffi' liiæ refurredbonis Domini,regio more diademate ornatus, fumma cum bdaii ta tc,cum Principibus multis feftiuè fimul SC religiofè célébra t:ac PontiHcem h teris certiorem de omnibus actis reddit, congratulationem ab eo expedans;
gaudium publicum Chriftianorum. Pontifcxfupcrbiffimus,contemptisae abiedlislitcris,famam fpargitimperatorem fuum diem obijidè, quo faciliusali quot Apulie urbes,qug adhuc in fide fteterant,ad fe fledïcret.R-euerfos autem lo Alemannos,Galloscp,ac alios milites,ne ucrum dicerent, truculentilTimefine caufa occidi fecit.Cognita haefraude Imperator cûingentibus coprjs in ÄpU' liam reuertitur,Pontificis expellit exercitum, terras fuas fibi ablatas nullo labo re récupérât. Longobardi 2C Tufei nouam cum Pontifice incunt confpitatio* nem contra Imperatorem:qui iterum anathematc execratur, quod cum Solda no Impcratorfœdus pepegifiet: non enim turn aliam habuit caufam benignu» Chriftiuicarius. At Imperator tanquam fortis athletaomniafortiterobanio-' rem Chrifti patiensdicet nuncios Pontificis intercepiflet cum literis ad Solda' num, quibus hunc rogabat, ne terram fandlam Cæfari redderet, quemadmO' dum rumoreincerto intellexiffet. Ofcrinium peefiorisfancflum. Omniadiffi'^’ mulat cum omni obedientia,cum iufticiæexhibitione,fiquid deliquerif,abfo* lutionê petit. Accerfitis Alemannig Principibus, PatriarchaAquileienfeB^f' tholdo,SalisburgenfcarchiepifcopoEberhardo,RatifponenfeSeufrido,Aii-' guftenfeSibotOjAuftriae duce Leopoldo,Ottone Meraniæ,ÔC CarinthiæB^*^ nardo ducibus,ôô alq's quibufdam,quibus res commifTa eft, ut pium Cæfai'cnt cum PotificefupcrbilTimo componerent,Imperatorc turn Capua agentc.Std re infeefta difcenerunt,incp fequentem annum ncgocium eft dilatum : acres in concordiam uenit,potiflîmùm adnitente Leopoldo duce Auftriç,qui poftp^ cem faeftam obqt.lmperator abfolutus àPontifice, fimulata amicitia conuini^’ accipitur. I tali ci fcriptores tradunt, Imperatorem emifte abfolutionem à Pon' 3 ® tifice per magiftrum militiæTeutonicac, centum uigintimilibus uneijsinsf^' rium Ecclefiæ relatis.Quodfiucrum eft,carus eft mercator,cum gratis acc^^Pf lit claucs foluendi à Chrifto,nullis datis nummis Chrifto. Rcuerfusin Apnl*^, Imperator cum filio, Fridericum Leopold! filium, Auftriæ amp;nbsp;Styriæ dùcé, qn* ob rebcllioncm profcriptus erat,cupiebatreducerc,et cum eo pacem traóar^. Sed quum ille intradtabilis effet,amp; Imperator ufqj Viennam Auftrixprogf^*' fus,rcbellem ducatu fpoliare conaretur,fa(fta eft tandem concordia pcreiusfb rorem Margaritam,qùæ filio Caefaris Henrico data eft uxor .Interim Roman« Viterbienfes ferroflammis^adortifunt,cuminapertamrebellionem Rom.defciuiflet.Ob id Pontifex Roma peterenon aufus, Imperatore detwo quod in Germaniam iuiftet, anathemate ferit, ueritus ne id quod intcreama' chinatus crat,exploraret:quod Sdfatftum eft. Nam cum Imperatorin Germa' niam ueniret, emendaturus quofdam Henrici primogeniti crrorcs,intellexita Principibus coram,miffos à Pôtificenuncios,quimandafrenteius nomine, ullum dcFridcrici filr)s,de(^ eius domo Regem eligercnt.Cùm ita fehaberiln dibrio intelligeret à Pontifice,licet illi per fuos nuncios in Germaniam inneris caufam fignificaffef,irarum plenus Italiam ingreditur,hoftibnscp Pontifidsfe' fe iungir(quanc^ prius Encium filium ex concubina,quem Sardinië Regé de' claraucrat,in feedus pacis obfidem obtuliftet)multas Italiç urbes,multas Vm' briæ,multas Ethruriæ expugnauit,Longobardos rebelles compefcuit, VerO' 50 nam in fuam ditionc cepit,in Mantuano agro duo oppida inccndiqobfidione Mantuanisminatus.Vincentiamperuim cepit,flammis euaftauit.Padiianum
-42 agrum populatus,totam^Longobardiam quaff euertit,pluribus cladibusaf
-ocr page 463-FRI D E R I C V s S E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^
fliVîis Mediolanenfibus. Viterbium,Fauendam,Perufiunl, Cremohanî deiïï* cit.lnBrixanos ducens Clarummontem direptum inccndït.Mcdiolancnbum præfidem m uinculis dni tcnuit, ac ni Apuliam mifit, ubi trucidatus cft. Ob id Herum excÓmum'catur Imperator à Gregorio, qui cum Veneris aduerfus Fri-dericum eacaufafœdcrapercufTit.Sed CefarfaAus cerrior,Petrum de Vineis uirum crud!tiirimum,df magiftrum epiftolarum, luffîtPatautj in die refurretfît onisgloriofæDômininoftri lefu Chriftidicerefermonemdeanathematc, amp;(. deRomana Ecclefia,innocenriam fuam pluribus oftendens.Tiadit Albcricus ’mperatorem indignabundum Pontifier hæc inter cætera fcripfifle:
'® Roma diu titubansjlongis erroiabus adîa
Corruet,amp; mundi definet efl'e caput.
CuiPontifexitarefcripfit:
Niteris incafliim nauem fubmergere Petri, Fluefluat,aft nunquam defi'net elle ratis»
Fridericus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;. ■ ■
Fata uoluntjftellæep docent,auium^ uolatus, Quôd Fridericus ego,malleus orbis cro;
Papa; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
Fatauolunt,fcriptura docet,peccataloquuntur, ■ • ’’ Quodtibiuitabreuis,pœna perennis erit.
^'Hperator dehincingentem praedam ère nis Venetorum abegit. Sccedens ^rinde Lucam,Pifasadijr,ac Ethruriæurbesdiuifasreperit: quarumaliqux ^ôtifici,aliquæ fibi fauebant; Auditumep eft turn primum nomen Guclforuin p Gbelinorumic quibus Gibelini Imperatori,Guelphi Pontifici adhgrebant, ^4'^3fadrionemulta fubfequuta funtinplurima feculamala. Diuerfaeftaugt; ’^'^^opinio fcribentïumdehuiusfaiftionisordinc.Bartliolusde Saxoferraro j^fecoiifultiis peculiarem libellum edidir.Nicolaus Siculus Panormitanus ab^ •’ïsin enodatione decretalis, Pifanis ÔC Lucanis ciuibus, de reftit. fpol. à Bar^ ^^olodifientit. Blondus ac eius coé'taneusPlatynafubhoc Friderico Secun-Jo donatam liane fatftionem apud Piftorienfts, à duobus fratribus Gennanis,
Germanica fint nomina Guelpli amp;nbsp;Gibeflocupletiftïmè commémorant, ^fotgius Merulalongiflîmè ex Liuioab Ethruriahaneprodijfte fadionem [°’’iniat. Neoterici quidam à duabus infignibus Germaniæ familqs, quæ fub Henrico Quinto potentiflimæ fuerant, deducuntoriginemhuius fadionis, QyarumunaHenricorum eratde Gueiblingen, altera Guelpliorumde Alt» dotff.alteralmperatores producere folita,altera magnos duccs.Putantes hinc 'lotiiina corrupte quidem Gibelinos Guelfos^ deduda. Sed licet liæ familiæ pluribus annisinterfediflîdcrentjtamendefundo Conrado / / / (ut fupeiius etiam fcripfi'mus)per matrimonium hæ duæ familiæ Unitæ funt,è quo natus fa 40Fridericus Primus: quieleduseft Imperatortanquampacifieus Priiiceps (^“odinfecundo libro rerum à Friderico Primo geftarum copiofè enarrat OnoFrifingenfis prpful)ut omnem tolleret differentiam duarum familiariim, 3cres omnis in concordiam ueniret : nibil^ amplius in Germania de hoc dif» '•dio auditû eft,poftquam Fridericus Primus imperij habenas tradauit.Quo» •^odo igitur ex ijs duabus familqs oriri h çc fa dio potuit non uideo, quum pri J^umfub Friderico Secundo Guelplii ÔC Gibelininominatifunt. Verifimi»
Germanis quibufdamfratriiius inter fefe diflidentibus, quorum alter partes fedatus eft Imperatoris,alter Pontificis,hanc fadionem ortanuin Italia P''çfertim,omnfum fadionum matrc,ubi femper funt ÔC fuerunt fadiones Co î® lumnenfium amp;nbsp;Vrfinorum, Bentiuolorum ÔC Maluitiorum, Carrariorum ôd bJ.Medices ôi. Pacis. Cancellartj amp;nbsp;Panzatici, albi dC nigriTurriani, Viccco» ’^itcs,Stelliferi ÔC. Pfi'taci,amp; mille fadionum genera: ob id quidam Guclplios quaû gereutes fideni,Gibelinos ueluti gerentes bellum interpretati funt, Cæ» N n terùni
-ocr page 464-IOAN. C V S P I N I A N I
t€rùm(utad fiîném în’ftonæreucrtamur)quQ tam ponor pars cmitafüm îtali'x Imperatort adhærerct,acRomani propè onines ad Cæfarcm deiic 'rcntjPon' tifex fiipph'cariones inftituic, ac capita Apoftolorum circdmiferri îiifiit. Habi* tac^ in bafilica S.Pctri oratione commifertn'onum plena,popukm cruce ijitjtanquam aduerfus infidèles pugnaturum, quem cotra Fridericum magnas copias ad urbis mœnfa ducentem,eduxit. Indigna tus Imperator contra fe dari crucem,captiuorum (quos ftrage facfla cepit) capita qui fie fignati efient qua' drifariam (cindi iufiït. Vrbe^ tandem relièta,Beneuentum urbem cepit. Hinc in Picentes excrcitum cducens,Afculanum uaftauitagrum. DehincTempb' riorum bona ubiquediripuit.Saracenorum opera ftrenuèufus in bello. Ob fi' ” dem quam præfiitcrunt,eis urbem dédit multis immunitatibus dotatam. Oo cupata tandem Rauenna,PontifexLateranumindixit concilium. Sed par pa' ri referens Imperator, iteradeointerclufit, ut uenirepaucipoflTent, multis cti' am captis.Mortuo Gregorio pontifice,quum Celeftinus decem amp;nbsp;ocQo ret tantum dies, uno SC uiginti menfibus fedes uacat quod Cardinalibus itef non fatis tutum uideretur ad urbem. Turn Fridericus Fauenciam fame opprd fam diripuir,ac Bononiam ftudio priuauit,quod Paduam trâftulit, ParmanifÇ obfedit. Interim Innocentius Tertius pontifex creatur, olim Friderico amioiS' Sedin dignitate papali capitalis eft faôus hoftis. Nam in Lugduno conciF um celcbranSjFridericum citariiuflif,6Cipfe cocionabundus cita'jut-Qi'^'^' quam Tadaeus SuelTanus iureconfultus infignis, Caefaris legatus, tdftipus ut' niendi opportunum prccaretur. Iraitaque fuccenfus Romanus pontifex,!tU' peratorem anathematenotat atque execratur, multa indigna fingens, conu’^ Clrriftum efic loquutum Caciarem. Quæ tanquam falfilfima 5C plané confié* in quadam epiftola diluit Fridericus ad uniuerfos prelatos,cuius exemplairt' peries libro primo Epiftolarum Petri de Vineis, epiftolatrigéftmafccunda* Erat enim hoe concilium in odium Imperatoris coacfium, in quo cum impt'*' alidignitatepriuat,à iuramentofidclitatisprincipesabfoluit, arqueutaliuu’ eligant,adhorratur,multas afterens caußs: periurium fcilicer,facrilegiuirgt;,t^''' ricorum captiuirarem, ÔCid genirsplurimafcelera,Dequibus fele quàm honeftiffimé perpurgauit.EfFecittamen, ut principes HenricumLanu* grauium Thuringiæ, dehinc Comitem Hollandiæ Guilielmum eligerent-^^ Fridericus ca intelligens, Parmae obfidionem foluit, Lugdunumq} propf^/ tot 8C talcsfccum educês,utrogatum agmen par cxcrcituiuideretur,mulfislt;p ï'cculisànemineuifum.QuumTaurinumucniffet,acccpit Hcnricumfifi'J'’’’ quem rebus kaliæ præfecerat,Parmæcç in obfidione manere iuITeratjin anos(fuadentibus Cremonenfibus)duxiirc.Et per eius abfcntiam extorresp» triæ Parmenfes,fuperatis prælio conciuibus fuis,apudTarum fluuium urbem Mnuafifie,magnamcp cladcm feeific. Ob id mutato confilio retroceflît,ac undi' que ex Apulia SicfliacRacccrfitis copijs,cum fexaginta millibusarmatorum Parmam obfedit.In quam nuper multa auxilia côuenerannquam funditusfta' tuit dclerc,amp; in loco cafirorum aliam condere. Profpcro fucccITu ab initio res ccepta eft-,foira uallumcp in modum urbis dedult;5a,urbs Vitff oria eft didla.Vf «florini nummi percuflî,bafilicain honorem Vitfloris martyris extrudla.DuO' bus annis bellum atrox,uariumcp fuit. Viôoriæ urbi conditæ, omnia ca affût' re,quænulliunquam Principe.s habuerint, nulla poftea eiuitas fimiilindent» Veftis uaria 5C preciofa,animantes ferç,cicures^ diuerfi generis,Elephantcs, Dromedartj,Pantheræ, Pardi, Vrfialbi,Lcones,Lynces, Buboncs^barbati, quos ex Aphrica, Afia amp;nbsp;Aegypto legatiFriderico adduxerant: hominSpor tentofæformæ,amp; inrjs Saracenicus miles,illi in primis acceptus.Tanta praetC' ) rca incolarum frequentia,commercr)s ctiam multarum gentium au(fîa,utnihil ad ampliflîmæ urbis formam declîèt. Quum autem Fridericus Parmæ obfidi' onem connnuans,paulô atrociusincaptos deficuirethoftes, quosexbaliftis ' nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maioribus
-ocr page 465-F R I D E R I CVS SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42^
matoribus nonnunquam in uibemiacularGtur,cgre{îùs(ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumrnà dcfpe
radone urbaiius populus,cum inclufo apoftolico legato, faCtacp irrupt/one iri Vidoriam urbem,nonnihiladuerfipairus eft:quodipfemctlitensfuisfatetur; Sed non ufcp adeo fufuis ac caftris exutus,ut Italici fcriptores produnt: qm' om nes eius res geftas fummo ftudio eleuant,ut pontiKci adulentur. Eius qui'dem dues in Vidloria ftragem palfi funt,amp; miles diflipatus:led breuireparato exer dtUjPlacentiam euertit,miflb Hencio rege Fauentiam.Ipfe poft in Ethruriam tonceffit,quæ totailli parebat. Quum interim Encius filitts à Bononienfibus prælio fupcratus,cum maiori exercitus parte captus eft . Non ceftauit tarnen '0 odium pontificis in Cæfarem, quem perderenodles dies^ cogitat t detecfta^ fftconiuratio Theobaldi, Francifci, Guilelmi de fancfto Seuerino, amp;nbsp;PanduF phi de Faianollis,qui autorem pontificem confefti funt,ut Petrus de Vineis IF ^*■0 epiftolarum fecundo, décima epiftola,item SC uigefima teftatur. Non po-tuit tarnen cauere poftremo,quinubi in Apuliam redierat,uenenoperiret:An ’ioimperrj trigefimofcptimo, ætatis uerô quinquagefimoftptimo, ea die qua ^4-5 Imperator erat defignatus. Cum em in Apulia apud Florenzolam ex ac^ ttpto ueneno grauiter laboraret, ac tandem medicorum diligentiffima opera ^xlóga conualefcere acgritudine inciperef,a Manfrede adolefcente fpurio, ex toiicubina eius nobili, ori inieéio puluino fuffocatus eft. Siue ab hoftibus aut 2^4 ■° PontiEce corruptus id fecerat,fiue quia Sicilip regnum a(piraret,de qUö paulo poll plura.Sed alij Florenzolæ ilium tradunt fepultum,altf Panormi,quod ue^ ■•‘Iiniilius eft,ald Tarentiuam occulte eft mortuus.Sic perqt nobiliftimus Pringt; j-^PSjCuiinerant ^regiæ corporis animi^ uirtutes.Auo enim fimilis,milifaris ^“disappetentiflunusfuit.Corpus laborum patientiftîmüm, plurimûm auda t'sad fubeunda pericula,non minus tarnen confilij inter ipfa difcriminatnullo ’^'’Rtiam labore fatigatus, nullis cafibus uidtus. Singularis munifteentiæ, lin* S^arum peritus. Vnde amp;nbsp;conftitutiones multas edidit,quæ extant. Multos li^ fos tam ex Grgca quam Hebræa lingua transferri iu(ftt,in diuerfis difciplinis, 'Jaosreccnferelongum eflet. Gregorij Nyftèni opus dénatura hominis à Bur S^ndione hortatu Friderici Cçiâris tralatum,nuperStabius meusreperit.Has Ptacclaras uirtutes contaminarunt ac obfcurarunt etiani quædam uitia. SæuF ''^felicet hominis, ÔC libido immenfa,quæ præter gentis morem concubinas
amp; feorta aluit.Licet multa alia uitia Italici fcriptores, ut Pontificum gra inirent,illi attribuant.Conqueruntur hi fæpc,ut Blondus ÔC ei contempô taneus Platy naferiptorum penuriam. Sed dedignati funt Germanorum legé^ Annales
, qui cum illis Romanam elegantiam non præftiterint, reiecerunt; P ^pcmendaciapro ueritate aireruerunr,in muftis lapfi, Aliqui uerô nationi tfmanicæinfenn,omnes Principes Germanorum Barbaros appellarunt : ut ^^orgiusflle Merula Vicecomitum icriptor,homo ad maledicendum natüs, 4« Qui nihil aliud unquam quàm oblatrare didicit,inuerecundus feriptor, in Ger j^anos praefertim. A quibus tarnen hodie infignis nobilitas effluxit, 5C in Galgt; A in Hifpanos,SC Italos: qui pene omnes fuum nobilitatis ftemma in GéF '’’anosreferunt,quafiingermennobilitatis.Nonfuntitaq}audiendiUitupero '^^aüli.Homines magni magnas habent uirtutes uitq s commixtas.Nemo tain P^tus,quin aliquo fcelere fordefcat.Sed uniuerfam nationem côtaminare,imgt; eft Qc crudele.Non uerebor itaqp uerfus quofdam, licet parum elegantes '^oncinnos,fubfcriberc,qui eius fepulchro feruntur inferipti:
S, SENSf' S, rlKjrr'Ty-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CEIVS^S,
^OBJLlr^ S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;POSSENT OSSISTER^E MOEFTI;
Poelet extincte’s fe^tdee^icts q^i ï^cet intts.
Addam unum quod pene excidiftet.Hic enim Fridericus / /Imperator,dogt;’' ^um Auftriæmirum in modum auxir,extulit,at^ exornauit. Auftriam cor ac ypeumfacri Romani impern appellitans : quaufcilicetfatale eflet Fridericis ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N itj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp era-
-ocr page 466-4-26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’IOAN. C V S P I N ï A N I
ImpûratoribüSjAüflnæPrincipes effcrrc, è cuius domo multi pfodituri étant olim Imperatores, duo^ poft Friderici Cæfares, quos fcribcmus fuo ordine. Fridericus enim primus imperator, Hcnricumdiui Leopoldi Hh'um ex Mar* chione Duccm creauiqnouiscp armis ac infignibusfquæ hodic cernütur)cort decorauitjcum prius Marchia Orientalis à Romana Icgione Alaudarum, qux iuxta ripas Danubtj incurfiones Flerulorum, Quadorum amp;nbsp;MarcomSnorunt arcebat,alaudis uteretur pro infignibus fuis. Quod in ueruftiftîmis Annalibus 245 fineauthoris nominelegiac deprehendi. Licet quidam contendant, Leopol* dum Henrici prçdidiftlium, cognomine Virtuofum,arma ac noua Auftriçin* fignia adeptum,cùm ftrenuè apud Damafcum pugnafTet. Nam in Hierofoly* 1« jnitana expeditione cum Imperatore fuerat,amp;redicns ma^nam S.Crucis par* ticulam fecum attuliqquam monafterio S.Crucis donauiqa patruo fuo funda* to. Cùm paulopôftjipfepoftpatn'sobitum fundaretin Auftriainfigncillud incampo Liliorômonafterium.Sed eius genitor Henricus cognomcntolag^ famergot,à uerbo quod fempcr in ore habuit,ita meDeus amct,di(ftus, cœno bium illud infigne Scotorum Vfennæ fundauir,donarqs auxit ÖC locupletauit, illiccp lepultus hodie cernitur.FIic autem Fridericus 11 Imperator,Fridericuni Auftriaî ducem,cognomento Bellicofum,magis extulit, eum^ Archiducem creauiqcum infignibus regtjs.Nam pileo ducali adiecit fcrtû pinnitum(iir no* ftri loquuntur) ab antiquis corona roftrata appellata ; quam fuperne dtadema 2® regium^emicircuius aureus cum infigni crucis cingit.Solacp Auftria Archidu catu clarefcit. Cuius priuilcgium,immunitates aclibertatcs, Petrus de Vinds Impcra ton's magifterepiftolarüjUigcfimaiextacpiftolafextilibriuberum ex* plicat.Cæterùm utreuertamur eo unde digrefli lumus.
Habuit hie Fridericus fex uxores:primam Conftantiam, reginam Arrago* niæ,cx qua gcnuic Heriricum ducem Sueuie,0d Regem Romanorum.deqi'® moxplura : ôëlordannem, qui pucrobi'jt. Alteram lolen, Iohannis Comitis 446 BrennæjSt’ Regis Hicrofolymitani hliam,quam ei pater in Europam cum fæquot; ten's Chriftianis principibus reuerfus,inmatrimoniumdefponderat:cùmRo' mar ab Honorio pcrfuafus,acceptis muneribus Pifas fe conrulilfct,ac ius quod j « j'nregno Hierofolymitano fibi competebat,dotis nominedonaftet. Vndepet pctuus hæreditarioiure titulus eius regntad pofteros peruenit,ut Rcgcs Ne* apolitani,Hicrofolymitaniquoqueappellentur Rcgcs. Exhac Conradum progenuit Romanorum Regem, qui matri fuit fupcrftes,quæ breui uixic * quo inox fuo loco fcribemus. Tcrtia uxor Agnes fuit, nliaOthonis Mera* vix Ducis. Quae repudiataj Vdalrico duci Carinthiænupfit. Quarta Runua dilt;fta,filia O thonis comitis de Vuolffertzhaufcn in Bauaria. Quinta fuit bclIaiiliaLudouici DuelsBauariar, qui in Khelhéymoppidocæfusfuft. Se* xtam ferunt habuiffe Mcchtildim, Iohannis Regis Angliæ filiam, quam Pon-quot; tificisdifpcnfatione(quandoquidcmaffinifatis gradus alias obftabat)acee*43 pit. E quibus filias quidem,fed nullos filios procreauir, Agnctem feilicetuxo* rem Conradi ThuringiaeLandgrauij, Conftantiam Ludouici Haftîæ Land* grauif Manfredum autem fpurium ex concubina Blanca MarchionilTa Mom tisferrati genuit, Principcm Tarentinum, amp;nbsp;Regem Siciliae defignatum : qui pattern fuIFocaircfertur,cùm Conradum ex Iolegenitum,hpredem à patrein* ftitutum acccpilTetdicet Neapolitanos diu uexaret, eius imperium detradhn* tes, quoad Conradusurbismuros eüerterat.Efttamenpôftinbellooccifus, quamuis prius ueneno Conradum auferret. Eft SC ex ca concubina genitus Encius, ab alijs Hcncius appellatus, quod idem eft in Germanica lingua cum tdenrico, quiuulgo lOcinçdicitur,RcxSardiniæà pâtreinftitutuSjLoneo* 5« bârdorum Dux,amp;generalis per Italiam facriimperqIcgatus: Cuiomnem ka* liam commendaratpater. Sed à Bononienfibuscaptus, inuinculiscftmor* tuus.Orto enim inter Mutinenfesamp;ßononienfesbellOjFridericusImpcratot filiual
-ocr page 467-FRI DE RI CVS SEÜVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42^
fik’umHcnncuni Mun'ncfibus (uppetias i'ubetferrc.Qui inftio apud diui Am^ brofij pontem certaminc, àBononienfibus capitur, nulla^ rcut dimitratur, impeti-ât,qùum pater minis,predbus ac precio inftaret. Non po tui t enim filigt; «m tanto auro redimere,quantum adBononiscmœnia circulo aureo dngen' da fan's cfTèt.Sic captiuus uigmtiduos annos, menfes nouem, dies fededm tegt;-netur,aliturcp regio more publica Bononicfiumimpenfa.Defundus magnïH «ntiffimèac pientiflïmèfuneratus, tumulatur in diut Dominici templo, margt; 147 ”iore auratOjhac inferiptione:
r l^T o nbsp;QT IS nbsp;nbsp;I S ES SISTE G D r M
E T SJ' OD S C P T r M EST P E E c E, p-il P E p_L E G E P E S HO Mo IS CHlrS.C^HS^ S C P T,H M E S f E P^I P^O G T, Præterea fimulachrum hoctn perpetuum monumentum exhorte amp;cagt; PduoS. P. B. Anno falutis a/. cclxxh. IdusMartq. Hocuolcbamut [wes,abi6lt;^ uale. Totamautem Romandiolam maximisaffecit calamitati* ^usantequam caperetur. Plerofqj etiam Cardinales in uincula coniccit, duin Patrê pontifex tâ inique perfequcretur.FertUrpretcreaadhuc alius fuirteiilius '^äturalisFriderico admodum charus, exlilia principis Antiochiæ concubina ,^5 S^nituSjTufeorum rex creatus,qui Florentiæ dcceffit. Hæc ex uarijs amp;nbsp;fide di SnisGermanorum Annalibus excerpfimusiquos dum Blondus, Platina, Sa^ “^icus,amp; id genus hominü,delicatioris ftomachi, quod non Romana fapiâc 'ægàntiâcôntemnunqfæpenumerofœdèlabunrur, ÔC multa feitu digna praî* ‘^feunt,amp; feriptoru penuviam queruntur.Rcs geftas Imperatorum Germano '^'’1 nemo fidelius feribere poterat,c^Germanus homo,qui amp;nbsp;uidit Si audiuic ‘l'J»gerebantur,ficut Italus Italici Imperatoris . Ob id non contemnendus eft ï’^ffpicacirtîmus ille iureconfultus Petrus de Vineis , Friderid Imperatoris f’^gifter epiftolarum . Quipræter alia ingenq fui monumenta,fex epirto^ libros à fe feriptos reltquit, quibus Friderici res geftæ uerè defignantur, P nbsp;nbsp;nbsp;ïnnocentius pontifex Romanus Apologeticos libros contra liunc feri^
utCæfarcm aduerfan'um luüm omnibus reddat odiofiffîmum. Sed
Aequalis æqualcmdeletrtatjutprouerbiodicirur: Et ciiique pulchrum uidetur, Nos tetraftiebon, ut claudamus riuos, fub*
Irlt;« Pontificum FriMcm hic alter apertô Peil ore di{cußit,caUiduf in^enio.
Ualiæ foeiät irmis ßbi uendicaturbes, Längbardorum urbes diripuit penitus.
ERRB G M,
Nutnerabtmus binc Cgfarcs ÔC Reges Romanoruitl, et qui fub Fridericö ofonfortes imperij fuerat, Si qui poft cius obitum funt à Prindpibus qui-j? ^leirtijfed Imperatorum dignitatemnonaflequuti: quidani etiam in eius ’'^’Pfdum uiueret)creati. Poft mortuum enimFridericüm Secundum, ab fid'll* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quinquagefimoprimo, ufque
’’quot;nefimum ducententefimum feptuagefimumtertium, Rodulphus rex eli amp;tur,uigintiduobus peneannis imperium legitimo caruit Rege ; licet multi interim fint defignati,quos ob res memoratu dignas,non grauabor etiam nunc
fubiungere,
N iir| HENRt
-ocr page 468-4.13
IOAN. C V S P I N I A N I
HENRICVS CAESARgt;
I c Henricus filius erat FridenciSecSdilmperatoris, ex Con ftantia prima coniuge. Qui patreuiuente pene puerdecen* nis confenfu Principum,potiflimum annitenteOthoneHet bipolenfe ( cuius tutelæ tum erat commendatus ) RomanO' rum rex eligitur: fuffragante etiam Conrado de Tanne num-’ ______ tore fuo,quiprincipibus omnibus impert) eratadmodumac* ceptuSjôC Aquifgrani coronatur. Videns enim genitor pontificû fallacias,otn nes adhibuit uirium iuarum conatus, ut fe uiuo Hlius Rex defignaretur. Cui lo cum parum adolefcerct,Âuftriæ ducis filiam in matrim onium collocaqquçet in Reginam Rom. cofecrata fuit.Sed cum Pontifictjs din's genitor Fridericus execraretur,ipfe quot^ à Pontifice corruptus, confpirationê cum Longobar' dis contra patrem fecerat,0(^ exercitum inßauariam contra Ottoncm duceni, parre inuito duxerat.Ob id à patre in Apuliam uocatus, cuftodiae datus,mace ratus eft in uinculis,cum pater iam annis uiginti regnaflet.Mortuus poft mii«' râbiliter,cùm otfto annis regno præfuiiïèt.Quem pater dehinc flebiliterluxit, ut Petrus de Vineis fcribit.
Habuit autem uxorem Margaritam filiam Leopoldi ducis Auftriaî, diâi Gloriofi. Cum qua tarn infignes maxima principum frequetia nuptias Norin 2’ bergae celebrauitjUtob ingentem hominum prefturam plericp homines oppn merentur.Ex hac genuit Hêricus gemelIos,Fridericum amp;nbsp;Henricu.Quiduo-’ decimum agentes annum, à Manftedo Fridenci filio ueneno funt occifi,neSi ciliæregnum illiauferrent. Nam cum poft obitum Friderici,lnnocentiuspon tifex cognatum quendam fuum in Siciliam atcj Apuliam mififlèqoccifus Manfredo, qui Conradi(ut poftfcribemus) teftamentum fuppreftit, confcip quibufcp ueneno fublatts. Et cum Pontifex duos ingentes exercitus denuo in Siciliam dirigeret cum fexaginta milibus militQ,fufi fugaticp funt 'à ManfrcdO' Qiia re Pontifex uindidç auidus contriftatus,cùm fe ulcifci nequiret,exindi' gnatione mortuus eft.Sed pôft Clemens il 11 Pontifex Carolum Andcgautn jo fern comitem,confobrinum amp;nbsp;generum regis Franciæ Ludouicficapitancum fuper exercitu Romano conftituês,innum€ras illi copias tribuit.CuiManfrC'’ dus dum occurrcretfortiter,ancipiti marte multum diucp pugnatum eft/æ^** ex utraqj parte multis.Tandem refumptis uirbus, Carolus Mâfredum ftraiiir, prodituni(utquidam tradunt)à fuis,ac tandem ab eo occifus.Qui omnemSf ciliam,Calabriam, Apuliam,quas regiones Manfredus prius tcnuit,occupé uit.Margaritta aût uxor Henrici régis,niarito filtjs fuperftes ac fratribus,Ct tacaro filio regis Boèmiae nupfit. Nam ad earn qüafi unicâ hæredem Auftria omnis eratdeuoluta. Fridericus enim frater, cùm poftprælium quoBoenios ftraueratjÔC ducem Carinthig cum ducêtis ôdtrigintamilitibus cepiflêtjabVn 40 garis Auftriâ uaftantibus,haud longe à Leytta fluuio eft cæfusdicet uidîoriam ^i referrent. Et Hermannus Badenfis Marchio, qui Henrici ducis deMedli* co illius Fridenci Germani filiam uxorê duxerat,Auftriæ duxfa(ftus,haud diu fuperftes fuinadeô ut haîrcditas omnis Auftriae in banc unicam Ma^arittam, quæ fola ÔC ultimafuirin hoc ftemmateducum Auftriæ,recideret. Cumitar^ Ôttacaro nupfiftèt,irt eius odium Hungari uniuerfam Auftriâ rapinis et ineen dijs deuaftarunt,maxima édita ftrage, qua centum millia hominum ferûturoc cifazqui partim cruce affîxi,partim fagittis crudeliter iaculati,partim enfe cæii, partim ædibus inclufi igné abfumpti funt.Nulla enim fœditate Hungariabftf nuerunt,utfæuitiæ luæûtisfacerêt. Nec fexuiullipcpercerunt, proftitutisfit 50 uirginibus amp;nbsp;uiduis ac coniugibus. Magis^ fæuierunt cùm morte patris Ot' tacari acceperunt.Qiii coaeftus cum Hungaris pacem facere,illis Styriam con ceflîqab eofubiugatam.Quam cùm breuirecuperaret, aliaftragesiuxtaMar' chtarti
-ocr page 469-CHVNRADVS caesar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;429
diiam fiimiumfactacfl, inquaOrtacarusfupcn'orfuit,multis tarnende fuis amiffis. Sed quum Ottacarus nullam cxMargantta coniuge fobolcm accipe ret.orto inter eos diffïdio,ca rcpudiata, Bclæ régis Hungariæ neptem Chunù gundam,liliam Roiluslai Bulgaria’ ducis,uxorem accipit : fïngens difpcnfatt-onem à Komano pontificc fatff am,quem multis muneribus prö diuortio facB undo follicitauit. Vbi autem Margarntam in oppidum AuftriæKrembs eoB locaffetjexercitum inBauariam eduxit, ÔCdchincucncno Margarittam fuftu» lit:unde poft multa fubfequuta funtbella. Et Auftria tandem ad familiam no^ ftrorum principum,comitum d eHabfpurg, qui ufque nunc has terras mode* tantur, fœlicitçr deuoluta eftjUt in Rhudolpho fcribemus;
CHVNRADVS CAESARS
H r N D r s Friderici 11 im'peraton's filius, exloleregi* Hierofolymitana,rex Siciliac ôi Hicrufaletb ex hæreditatc, tldx Sueuiæ ob familiam Hohenftauffen,patreddhud uiucn* teinRomanûregem defignatur. Clemêtiflïmusprinceps,ôlt;!l J roorum elegantia ac facilitate inftgnis. Contra hue patreni ___I fuQ Fridericum 11 Henricus Landgrauius Thuringiæ Haf-^'Ç/uggeftu pontihcis,qui din's cum deuouiqa principibus rex cligitur.Chun radus itaque cum grandi cxercitu Rhenum adit, Francofordiam obfeftufus. 24.9 Sedantc urbem ab Henrico ChunradilS fugatus^inBauariam concelîît, nata-Jtni Domini Ratisbone in monaften'o diui Emerani celebrans.Cçterùm quia ^tccsepifcopiRatisboncfis Alberti de Portingauôdfuorû familiarum ineen-dijs eiiaftauerat, mulracp incommoda intulerat, confpiratio contra cum fatfta fft. Cum cnim altera die InnocentiQ cum quatuor tantum miniftris in cubicii ^^dormire crederetur Chunradus de Hohenfels,cum coniuratoribus ac com plicibus,media noefte rupto cubibulo ingreflus, 1res captiuos ipfe ôd cóplices luiabduxerunt. Et cum unus forte quiiextus numero effet,fuperucniret ,una 5’ cum cæteris duobus occifus cft.Inter quos putabat rex quoeç iugulatus. Qi’* tarnen fub fella latitans, euafitmortis pcriculiim, non fine fummà indufti ia ôC fortuna.Qih omnemfufpitioncm in abbatem coniecit. Sed cpifeopus armata ttianurei euentu ante urbem expeeftabat. Rex Chunradus periculo libcratus, ^bbatis agros ac poftefsiones diripuit,6(^ flâmis dcuaftauit.Nec feuirc in pro-Ximosceirauit,donec mors Fredericimanifeftaretur. Turn feftinabundus col Heftis copijs maturat in Italiam,occupaturus regnum Siciliae,quod iure haere-dttario ad fe fpetftabat. Apulia igitur primum potenter arripuit,Innoecrio Pc-^’ttfq commorante,nec proliibere ualcntc. Neapolim otftauo menfc obfeftam ^uertiqCapuam^ expugnauitjmuro folo pquato,Aquinum incèndir.Etcùm 40 duobus quafi annis,quibus tota eft potitusTrinacria,poft parris obitn regnaP ^ct,à Manfredo fratre fpurio,quiprincipatu Apuliæ ui arripuir,ueneno eft cx-bnelus. Verebarur cnim Manfredus nc regnorum potcratusep omnis fucceP Höhuic unideferretur co cxclufo, quod iam filium genuerat Chunradinum, ^ticm teftamento quoeç omnium regnorurn hærcdë conftituit, da cis ex Ger-*nania tutoribus. Patricidio igitur fratricidium adiunxit, amp;nbsp;hue uencno tollit: cjuihonorificeNcapoli eft fepultus,anno humanae reparationis MillcGino dit centefimo quinquagefimo quarto.De cuius obitu German!, Apuli,Logobar dgt;)Præterhos qui pontilîci adhçrebanr,maximo confternati funtdolore.Mor luo itaque Chunrado rege.Innocentius pontifex fines regiii SiciliaeingrelFuSi 5’ Neapolim obttnuit,cum fpe obrinendi totum Siciliærcgnum. Sed fruftrà eà confiliatetendinquia ut fuprà fcripfimüs, bis cum Manfredo manus coferuir; temper fexaginta milia uirum in exercitu habens,quifufifunt acfugati.Et tan-dçiitinfperatô mortem oppetijt cuni inani fpefua,
Habuiç
-ocr page 470-430 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
Habuit autcni Chunradus uxorcm Elfeabcthatn, Ottonis dun's Bauanaî filiam,cx qua Chunradum fili'um gcnui't, quern rcliquft poft fe hæredê rcgno^ rum utn'ufqî Sicilië amp;nbsp;Hierofolymçrqui tum eu matre paruulus in Bauaria dc' gebatfiib morte patris. Sed hæcuidua,foror Ludouici amp;nbsp;Henrici ducumB^ uariæjpôft nupfit Meinhardo comiti Goriciæ. At Conradinus cùm adoleftc' ret forma egrcgia,in Italiam accèrfitur ab ijs,qui contra Guelfos aftiduum beb lum gerebant. Gibelinos enim domiturus Carolus prouinciæ cornes,Ludoul ci Francorum regis confobrinus:uel,ut alq tradunt,frater, in Ethruriam uenit. Cüi Vrbanus Qiiartus Siciliæ regnum tradidit,ea lege, ut duorüm regrtorum titulo contentus, ab imperrjpetitioneabftineret.Hocautem regnum Manfre ,o dus Conradi nomine ftrenue tutabatur. Non enim ignorabat uir acerrimi iiv gcnij,fibi fpurio pro fe agenti, populos nullatenus parituros. Ideo bonis ucp bis in Conradinepotis fide ac poteftate continere multorum operam pofuiF A Longobardis itaque ac Apulis toties inuitatus Conradinus, Italiam igtc^quot;' fus à plerifœ ciuitatibus benignèfufceptus, Romain ingreditur. Ab Henrico regis Caftellg fratre,qui tune urbis fenatorem agebat,cum^omni nobilitateho norificentüTimè pro Cæfarea dignitate exceptus eft,magnis cum acclamation nibus,ueluti Imperator in Capitolium dueftus : pontifice Clemente 1111 tunc Viterbq agente. Qiii uaticinatus, adolefcentem Conradinum dixit tanquam uiôimam ad cædem duci. Pifaniigiturinregnum Siciliæ ipfum duefturifeft*' nant.Ab ufbeitacp profetftus,Lucenfîum agros dcpopulatur atqj cuaftat,ac cotra Carolum proficifcituqquiiam Manfredum debellauerat. Dehincapud Beneuentum dubio marte tres horas pugnatum eft. Sed uidîoria Carolo ccb Z5O fit. Dirai fugæconfulit Conradinus,Afturamperuenit, cumFridericoduce
Aufti'iæ, filio Hermanni quondam Marchionis de Baden, 6lt; ducis Auftriæ« Ignoti ambo,habitu feruorum fugientes, Agafonisi^ cuculionetetfti, perdc' uia latirarunnfedà quodam comité Cafertanopoft odauûdiem proditi. Hu' lus enim uxorem formofiftîmam Conradinus adamabat,amp;ut ea potircturjUin rumfub honoris fpecieablegauerat. Quireintellecftaacfcelere deprehenfO)^ Carolo pollicetur fefe exercitumacimperatorem proditurum. Quodubifi' dura eft,Conradinus captus,fecuripercutitur,cum duce AuftriæinNeapolj' Illiccp ad Carmelitas fepeliuntur. Anno falutis fupra M. cc, Ixvirj. Carolus aut ui eftoria po titus,totu regnum récupérât, amp;nbsp;Romam reuerfus,fenatonuni mit nus adminiftrat. Nam Henricus régis Caftellæ frater à Carolo captus,incarce reobfit.Arago cardinalisfcribitadolefcentesConradinum ÔC ducem Auftn? habitufordido ad pifeatorem ex prælio delatos,ingenti promilTamercedeac precibus euicifle, ut pifeatoria feapha in Senêfis Pilanicp agri littora eos dedu ceret.Cùm aût Conradinus pecunia careret,annulumin pignus dédit pifeato rÉquem uicinis oftendens,cùm de adolefcentibus liberali facie amp;nbsp;obfoleto ue ftitu incautius loqueretur,infoelices adolefcentes prodidit. Alq uerô tradunt, lt;)-9 uirum quendam pecunia corruptum hos prodidifle. Sic Conradinus ultimus defamiliacomitumde Hohenftauffen,acFridericusdux Auftriæultinnisdc fàmiliaLeopoldi,dies fuosclauferunt. Qtiaftin fatoeftctduosinfignesGcP mantæ familias uno die fimul interire.
HENRieVS CAESARgt;
r r M in odium Friderici II j'mperatoris, pontifex eledîotes fe ac Germaniæprincipes crebrisadhortatus eiretliteris,nerrt V dericum iam anathematenotatum Imperatoremobferua'Ct, n neue ex eiusfobole regem fibicrearcnt,quum iam einsfilium Chunradû delegiflent: coueniunt HerbipoliMogûrmus,Co • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lonienfis, Treuirenfis, Argentinenfîs, Metenfis amp;nbsp;Spirenus
epifeopi cum nonnullis alijs principibus, ôcHenricumLandgrauium fourm gt^
-ocr page 471-G V I L E L M V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4] t
gi'æ Su Haflîæ, fratrcm Ludouict Landgraurj,mariti S.Elizabethæ, regem Ro manorum dcligunt.Qiu mox de more multts annis obferuato,curiam pn'ncp pibusFrancofui tindicit. Qiiô cùm SC Conrad us cumexercituarmato ueniF iet,magnas afferens copias, ut hune intcrciperet conuentum,fufus,fugatuslt;^ cft,paflusingentemfuorum ftragem. Indignatusitaque, Sueuos proditionis accuûbat. Q.uiiramoti fefeab eo alienarunc, confpirationemcpfecerunr,fen--tientes cum Henrico. Argentinenfis infirper cpifcopus,munitiones SC caftra (]uæFridericus nuper amp;filius poiFederanqcuertitamp; expugnauit.Chunradus uidens fe imparem fuo aduerfario, fpe auxilij Bauariæ ducis filiam coniugenl » accipit,fedfruftrà,quia Sueuiundique eum perfcquebantur,etoppugnabant-Henricus itaque ut imperium fcruanSjVlmam quæ partes fequebatur Chun^ ïadi,obfedit.Sed ob defedîum commeatus SC ingens frigus,ab expugnatione deftitit. Et cùm obfidionem folueret, fagitta iaculatus, letale accepit uulnus, Qin' codem anno quo de Cr us Rex crat,pcri)t. Licet dyfcnteria aliqui feribant fumdomi pertjiïe tandem in Thuringia. Habuit hic uxorcm Ehzabetham DucilTam de Praunfuueig,qux fterilis fuir. Ambo in Ifennacho oppido Thu* d’ngiæfepulti,
GVILELMVS CAESARS
£■ ƒ C O Landgrauio Rege defundfo, Pontifex commiinî cardinalium alîcnfu, Petrum de Cappadocia cognomine Au reaftatua, cardinalem S. Gregorij in Germania ad eledlorcs principes mifit : ftrenue præcipiens, ut denuo regem Roma^ num contra Fridericum II Ôd Conradum filium eligant. Qtii __in oppido Vuaringen conuenientes, Guilelmum Hollandiæ fûmitem quidem potentem(rnulta enim poircderat) fediuuenem imberbein '^ixuiginti annos natum,eligufft regem Rom.Fuit autem hic Guilelmus filius Horenth 1111 cius nominis,ôd Mech tildis filiæ Henrici ducis Brabantiæ, amû ^ædiuæElizabcthæ.Hic autem Florentius regis pater,natus fuit de Guilelmô îo primo eius nominis, ex Adelheidalilia comiris Geln'æ. Sed Rexnofter odleti ”gt;s patrem amifigab Ottone Traiedf enfe antiftite tutore liberaliter cducatus, funtfratreFlorentio. Adolefcens faâus eleganti corpore 8C candido, fed ca-pillo niaro: SC qui plus arma diligeret quàm effœminatorum quorundam or-’’3inenta,foelicitÇrgubernauitHollandiam,SelandiâÔCFrifiampaternas pro ^inciasjà tutore prins adminiftratas. Dehinc Aquifgrani in præfentia elecQo-rutnamp; antiftitum, Monafterienfis, Mindenfis, iLeodienfis, Traiedenfis, qui comitabantur, cofonatur. Rediens Coloniamlautifsimum inftituic phneipibus conuiuium In quo ( utfertur) quodadmirandum eft, mirabili opera Alberti Magni philofophi, arbores media hyeme effloruerunt, SC her-4o l’æ germinabant ( fi uerum eft quod feriptores eius ætatis,ÔC qui fe uidiffe co-”iemorant',tradunt)ob quodfacftum fratribus fui ordinis ïnTraieefto præ-ingens cum redditibus dicitur donaftê, at® monafterium conftruxifle, Manfit deinde aliquot mêfes in Traiedo,regale itruens palatium. Antiftitem f'wrn tutorem muftis priuilegîjs exornat. Conuenerunt dehinc principes Hermaniæ, Gerhardus Moguntinus, Conradus Colontenfis, Arnoldus Tre-uerenfis,lacobusMetenfis, abbasFuldenfis, LudouicusPalatinus Rhent, duxBauarie, cum uigintiquinque comitibus nobilioribus. Ac infigniores Germanie urbes, Moguntia,Colonia,Vuormacia,Spira, Argentina, Bafilea, Friburgum, Brifacum, Columbaria, Seleftadium, Flaganouia, Vueiflenbur-5» gum,Vuimpina,Hcidelberga,Oppenhaÿm,Francofurt,Fridbcrg,Geylhau-fen, Marburgum, Mulhaufen, Afeiburgium, Pingia,Bunna, Andernacum, Nnflîa SC Aquifgranum,cum aftjs fexaginta urbibus SC oppidis. In hoc itaque conuentu tratftatum eft de generali pace, quam omnes principes SC ciuitates iurarunu
-ocr page 472-433 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
iuraruntjCapftancoscp foederis creariint: qui mox arces Si cadra in quibush* trocinia exercebantur,euaftabant folo æquabant,raptorcs occidebant.'l he lonca iniuftajquibus homines grauabantur, amouebant, ac pulchem'ma pax in.uniuerfa pene Germania per nouem continuos annos(totidcrn enim hicie xerat) efflorebat. Nec enim ullus princeps eftrepertus,quibæcfan(dapacis foedera uel uerbo iiiolarct. Fridericus aut Imperator cum poftquadricnniui^ quam hie eligeretur moreretur,rnors cius adco dubia eft crédita,ut pleriœ gno ære uadem promittcrentuiuere Fridericum. Sedpoftquam manilefta.' ta fuit, Innocentius pontifexLugduni Guilelmum aftantibus multis præfuh' bus confirmât,ac dehinc moxinltaliamreuertitur : otfto enim annis Lugdun* lo ' manierat» Guilelmus autemrexinFlandriam conceflit, pugnaturus cum Mat garitta ComitilTa Flandriæ, de qua ôimox triumphauit. Nam ciim Iohannes deAuenis comes Hannonig Guilelmi confobrinus (Adalheidam enim régis fororem habuit uxorem) ad cogratulandum regi occurreretinHollandia,ac ibi aliquantifper commoraretur, Guido comes Flandriæ ratione matris Mat' garittæ,frater Iohannis comitisHannoniæ,Hannoniam interim magna patte occupât, eijeere eundê penitus cogitans » Guilelmus indignatus coadîo exet' cituGuidonem repulit, lohannem reftituit, contra Flandrcnfîum fpem ôinO' luntatem. IndignataMargaritta, Selandiam meditaturregi eripere, quum w Brabantia cum duceHêrico auunculo effet Guilelmus rex, coacftismultism^ gnis^ copfjs. Id intelligens Henricus Brabantiæ dux,ô(i regê amp;nbsp;Margarittam Antuuerpiam accerfit,concordiam adlurus.Sed mulier uindi(ftæauida,duni de pace tra(ftatur,clàm copias mittit qui Selandiam occupent, quamPlorefl' tins frater Guilelmitutabatur.Sed,utprouerbio Græco dicitur, Neoptelemi' ca uindicfta,in candem incidit foueam, amp;nbsp;malum quod altjs machinabat,paflâ eft inlàna mulier. Flandf enfes enim qui iniperatô irruperant, partim cæfijP^t' tim fubmerfifunt.Guido comes fagitta idus iuxta genu,nunquam conualuit-Quinquaginta milita captorum,totidem mortuorû numerati funt. Capti ont' nibus ueftibus in derifionem fpoliati,in ignominiam funt inFlandriâ trâfmilit (noluit enim in fanguinem crudelius fæuire)qui frondibus tedli, propria terne o ritatêiuftè confeffî,in patriam redierunt.Rex de tanta uieftoria lætatus,amp;:huic Comitiffæ amp;cgteris hoftibusterroreminiecit. CumFrifonibus enim diutur^ num quoqp bellum gefftt: quumGermaniæciuItatesfuauterenturpacc,ô-â Capitaneis defenderent,nec illis regia defenfione opus foret. Debellata itaep Frifia atep fubacfta,quum iuxta quandam ciuitatemmiro opéré exornatûtepe riffèt fepulchrum,ac cuius'nam id effet qugrerett’Ciues relpondent,nemineiti • hatftenus illic fepultum, fed quodam occulto fato idreferuari cuidam RomSquot; norum regi. Cum ergo rex uidor terram egrederetur, à quibufdamfiigitwl® fecus uiam in harundineto Iatitantibus,culpidibus transfigitur. Equitabat ein rex Guilelmus cum paucis, diuerticulum quærens ut fecurius excrcitumtedu 4.0 ceret:delatus in glaciem cecidit. Frifones quilatitabant,erumpunt,S^ptinf«^ regi fubueniretur,cæfus partim,partim in galea fuffocatus perîjt. Frifones dc' inceps conuocatis fînItimis,Hollandinos expellunt ac trucidant » Sic ab indu genis iuxta uaticinium præfato tumulo, anno regni fui nono, Reximponitur acfepelitur.Sedfilius eius Florentius Quintus eiusnomlnis,poftuigintifepte annos offa patris ex Frifia deduxit in Selandiam in Mittelburgum,ac monafte rio monialium Præmonftratenfis ordinis à filia eius Richarde fundato Si cem fibus au(fto,inferuit. Anno Chrifti, millefimo ducentefimo otftogefimofecun do, cùm occiftts effet, millefimo ducentefimo quinquagefimoquinto. Vbifi^ eius uxor Elizabeth fepultaiacet. HabuitenimuxoremElizabetham filiam 50 Ottonis, qui primus dux in Pruunftmeig amp;nbsp;Luneburg à Friderico feeudo fuit créa tus. Ex qua filium progennit Florentium,qui Beatricem filiam Guidonis comitis Flandriæ poft uxorê accepit, ac quinœ ex ea filios,Theodericum, Flo rentium,
e
-ocr page 473-RICHARD. ALPHON. CAES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-.^
’^^*^tiufnjGuilelmum,Ottonem lohanncm genuitjCum tnbus fih'abus, Bca.^ trice,Mcch(;ilcig gi(^]VIai-gaj.itfa rcgina Anglia:. Sed præter huncfilium Guilclx •Hus progenuit amp;nbsp;bli'am ßeatn'cem uxorcin fcilicct Pcrdmandi iii. eins nomi ^’s,llt;egis Caftellç5CLcgionis,niatrê Alphonfi x eius nominis,RegisRom, quot;^ci’^omoxfcnbemus.Cçtcrùm is Giiilclmusfratrem habuitFlorcntinû prin f’pem Drofshardum Hollandiæ SC SGlandia:(fic enim locum tencntem appel hnt)ÔCtreslbrores, Adalheidam uxorem Iohannis de Aucnis Comitis Han^’ ’'^Diæ^iitfupi-àfcripfimus, Mcchtildem ComitiflamdeHenncburg, quæuno psi'tu tniraculofè Sgt;C fupra fidem,rreccntos quinquaginta pueros enixa eft; qui epifcopo Traieótenfi Ottone auunculo eius inpelui baptizati, Sgt;C poft mor l'une. Ac tertiam Ibrorem Richard im, quæ fundauitmonafterium moniali^ Prajmonftratenfis ordinis,patria Kungsfeld diótum, quod Latinè Regius dicipoteft.Exdiuerfis Annalibushæc excerpfimus.
RICHARDVS CAESAR»
ALPHONSVS CAESAR.
OST Guilelmi regis obitum, Principes impenj fæpc coùene-re,antcquam in eledlioneunius Regts coirc poterant: partim quodmuneribus ÔC donis, partim odioamp; ranconc corrupti dilTenticbant.QiiibufdamHermannum Comitem deHenne quibufdam Ottonem Brandenburgêfem Marchionem ’ cómcndantibus. Inditfta eft tandem dies odfaua Epiphaniæ, ^'^Riniillefimi ducentefimiquinquagefimifeptiini, Francofordiæ conucnienx É'- Qua tandem congregati Principes^ôC inter fe diuifi,duos elegerunt, Nam I “fthardus Moguntinus,qui magno podere argentiaccepte é carcere erat IF ^^'■3tus,5lt;; Conradus Colonienfis,qui prius Ottonem foueràt, acLudouicus Rfieni Palatinus cum fratre Henrico Bauariæ DuceRichardû elegerunt. Alij Uçfû Principes impellente Treuerenfi, qui nixusliteris ac authoritate Regis ’ ^oernia: Otfacari,Ducem Saxoniç Adolphûjmonebat 8gt;C Marchioncm Bran ‘^’^'’Higenfem, qui Petrum GarfiamMarrochitanum Archidiaconum procu-J^torcm habebant, Alphonfum regem Caftellae elegerunt. Quem Adolphus Comes de Vualdcckfummisuiribus huicRichardo obiecit copetitorem, qui
^Rdîioni confenfit, amicorum precibus perfuafus, ÔC armis largitiontbusqî ^oibiendo imperium quærebat.Sed Richardus ingenti pecuniarum aceruo ui ^'^oftimperium emere. Quem Principes die Afeenfionis Domini Aquifgra* pum perducunt ex Anglia,ÔC in folium collocant,inungunt ac coronant, præ-pfitibusMoguntino, Colonienfe,acLeodienfe praefulibus. Habuit turn Phi-ÿpusdeFalchenfteynregalia,quçapudeum Guilelmusdepofuit:ea tradidit ^''lfichardo.Vndeinfolentiorfalt;ftus,plerafcpRheniurbes,deielt;ftapacequefub Cuilelmoregcfueratfa(fta,infuam deditionem coè'gir.Treucrenfem Epifeo-pum cum fleeftere non polTetjeius prouincias igné ferro uaftauir.Poppardi-^m obfcdit SC expugnauit,pacem ciuibus promittens. lurarût A' in uerba eius J^oguntinijimmemores prioris confœderationis. Francofordiam ôd Oppen-'’3ym,inito pacftonearxibircgdificaretur,occupauit:curâtibusEpifcopis Mo guntino ÔC Argentincnfi.Vuormacicnfcs ÔC Spirenfes,intercedentibus etiam oorûEpifcopiSj fubiugarenequiuit, donecEpifeopis urbium fingulis argenti ’^arcas mille perfôlueret.Hoc enim arbitrio decernebant,Moguntinus Ârchi . Pæli’bEmicho Cornes deLeiningen,Chunradus hirfutus Cornes,Chûradus '° oyluefier VicedominusinRudesheym,V’ucrnerus deBanIandia,ÔCTempla-''mrum magifterqui partes ciuitatum fouebant.Régis aût nomine erat, Gual-^orus,Belfrcdus,Baltrauius Marefcalci fratres.Dehincre pacata,Vuormacien ‘‘buspriuilegia confirmât, accepte fidelitatis iuramento. Etant turn undique
O bella,
-ocr page 474-434* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
bclla,quactotumImperiumultro citro^ dtlaniabant. Diim Vuormacianide* nuo accedit,pacemuniuerfalem inftituensjab Argentinenfibus eft receptus,a Bafilienfibus uero repulfus,quia quod aids daretjamplius nohabuit.ltaanon nullis deftitui£ur,qui prius eum fouerant. Interea etiam Ottacarus contra Re* gem Hungariæ arma moucbat,ac cotra Ducem Sueuiac. Conradinus inItalia (utfcripfimus)lites exciuittnec Gallia immunis erat à bellis. RichardusAngll am repetit.Sed cum pro fratre fuo Henrico Anglorum rege incautius Londi* numobfidet,capiturinmêfelunio:acliberatusiterumjinobfidionenefcio cu* lus ciuitatiSjiacuIo eft occifus,cum annis regnaftët fex. Fuit autem Richaidus Cornubiæ Comes,lilius Iohannis régis Anglorû, ÔC. Elizabeths Comitis An* ' golifiui in Aquitania,frater Henrici /// eins nominis Anglorum regis, cogno mento dicftus CorLeonis.Cuius uxor Sancya,Raymundi Comitis Prouindg ftlia,Thomae Comitis Sabaudiae,amp; Beatricis uxoris,quçComitilTa erat Gebe num,neptis. Ex qua Richardus ^enuit duos filios, Henricum Sd Edmonduin Comités Cornubiæ. Henricus a Guidone Montisferrati, Viterbij dumeffet intentus rei diuinç,in templo ante aram eft crudeliter occifus. Sapcya Ricbat* di uxor,amp; eius fra tris Henrici Anglorum régis uxor AleonorajMarganttadi* iiiLudouici régis Francie uxor,ac Beatrix Caroli Siciliæ regis uxor Ira tris Lu douici,quatuorforores,filiæRaymundiComitisProuinciæ,quatuorliahut* -runtmaritosReges(quodrarôaccidiÇtotiusorbismaior€s,
ALPHONSVS DECIMVSgt;
LP HO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiusnominis s,tngefîmuso(ftauusRexCa-’
^^jiftellæô(:Legionis,filiusfuitFerdinandi ///,amp; Beatricisfiba^ 1 Guilelmiregis Romanorum primg uxoris,nam amp;Iohannaiu i filiam Comitis de Pontis Ferdinandus alteram habuit
J rem ex utracp utriufque fexus fobolem.Is Alphonfus dilRntP entibus Principibus (ut paulo antémeminimus)ab eledot*' bus abfenselelt;ftuseftRexRomanorum,eodem anno quo Richardus Z A'/z,pridie kalend.April. Miftîitacp ad eu Burgis cpifcopi, Spirenfis ftantienfis,ac Abbas S. Galli,ele(ftioncm Regiiuramentoprsftitoratifit^' bant. Habuit autem in fauore fuo Reges Francorû 8C Nauarræ, Brabantinun’ Ducem,Comitiflam Flandrenfem. Et in Germania præter fupradidfos ftites, Vuormacienfem quocj. Stabant amp;nbsp;à parte fua urbes Vuormacia ra,donee à regeRichardo fubiugabantur.quo mortuo, amifitAlphonfusf^'^'’ dinandum de Lacerda,filium primogenitum. Cuius dolore proftratus, quiuu unditp bella amp;nbsp;in Germania amp;nbsp;Italia æftuare uiderer,Grcgorium jv, à Dugtiy* nenfi reuertentem coricilio amp;nbsp;Italiam petentem,addt : eum redarguens, nullam fuihabuiflet in eletftione rationem. Qlu' cùm perperam fatftam , nem diceret,mirum in modum laudans ComitemHabsburgenfem Rho^^' ' phum,qui ab uniuerfis principibus Germaniæ commendabaturjô^qucutl^*^' gern Roman.defîgnabât, illi perfuafir,utlmperatori nouo defignato cederet, moderationemcp imperij fpote abdicaret.Quandoquidem in Germaniapto* fctftuSjOmnt fpe deftituebatur.Auxit dolorê mors primogeniti filtj. AlRut*^® itaep utRodulphus Cornes Habfpurgenfis rex eligererur,coceftîrinHffp^’,' am.Sed à filio Sancftio,qui in eius abfentia regnû occupaucrat,prohibitus,ni' fpalim uenit:amp;^ ex animi mœrore c6tabefcens,tlcbiliter deceflît. Sed cum tnoriturus effet, cor fuum euifcerareiuflît, 06 ad Murciam ( quæ ciuitasnunt? ab eo defecit) deferriftrenuè præcepit, amp;nbsp;fepeliriin Ecclefia diuæ Virg'U' Mariæ ab eo extrutfta iuftît: ciuitatê muftis exornâs priuilerfs. Cui in figuu'^ p fidelitatis fîngularis,feptê coronas pro infignibus cótulit. Sic mifere « cft Princeps,excelfi Ô6 magni animi, ad grâdia natus,66 qui omnia, quoad Ç poftet,fibi ufurparet. Erat autem clarus in fiderali feientia, ad quânaturainf^^
-ocr page 475-À L P H o N s V s D É C I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43^^
nabatur,5C qua fe plun'mùm oblcdabat: adcô ut cnâuulgô Aftrologus uoca-' terur.Circunferuntur tabulg ôC Allrologïcg confideranoues eius nomme,ftugt; diofisadmodum gratç.Fuûinfuperïn condendis legibus deditilTim us. Roma ’los enim imitatus,qui ex Grecorum deeem tabulis leges fibi quaidam delcge ’^antjingenria populorum gentium de legibus uoluinina, dei^ rebus in uni-^erloorbegelb's,euoluir. Aefeptemlibrospro æquitatismoderatione, quos ï^artitas uocanqfalubriter compilauiqut ôé hominibus ÔC diuino cultui nccef-^anaü'ngulisinnotefcerent.Vniuerlîpræterea orbis hiftoriam, quam Generagt;-l^mHifpaniuocant,perfapientesfcribicurauit.Laudariàrebusmagnilicègc^ lo ftsmaxime appetebar,citra tarnen adulationes aflentatorias.Inuidus tame rebus claris, quas afiequi neqjuibat: liberalis amp;nbsp;munificus. Et ideo ob fagax eius *’igenium toti orbi erat quam cômendatiflîmus. Sed elati,iuperbiq5animi,plu ’■•ma fibiarrogauit, in earn incidens amentiam, ut ftulte ac imprudenter dice-’■^tjfenonnulla melius ordinarius^ difpofuiiïè, fi à prindpio creationis huma ’’æDei confilio interfuiflet. Quæ cùm forte iuuenili calore protuliflcqôu forn-’’•orum oraculis,amp; apertis prodigijs commonitus,refipuit;amp; abieda feritatc, benighitatem induens,de erroribus pœnituit. Sed neep in armis erat non egie ^•texercitatus : utpote qui regnum Murcia: à Carthagine noua ad Chinchilla ®Sarracenisrecuperauit,Chriftianis^ populofiffîmani reddidit. Vrbem banc
3o ualde dilexit,quandoquidem in aduerfitatibus fibifidelilîîmèaftitit. In qua fof fuum fepeliriiulîiqut paulo ante fcripfimus.Sed antea ob arrogâtiam cùm nofeeret, SC priufquam humanioremuitam induereqin beJIo infœlix, , ’•’iortitnaruscp fæpe ftrages palTus eft,ÔC calamitates. Nam Rex Granatæ mu-^‘tusauxilio Maurorum ex Aphrica, rupto fa’dere,quod cum Alphonfo pe-Pgt;gcrat,plurima caftra regni Murciæ occupauit, amp;nbsp;oppida Bethicæ, Vuanda-bæjAlgarbiæ multa recuperauit. Regnumep Portugalliæ (quod tributo regi-busCaftellX obnoxium crat)liberum reddidit.Ob quæ maxima fcandala per-pfHuseft Alphonfus'.fed omnem paulo pôftignominiæmaculam deleuit.In-ÿdîus enim ualida manu Portugalliæ r^num,militibus præccpit,ne paupe--plerunçp in bcllo funt innocentilumi)ulla in reaut læderêt,auc tormeii bs(utfit)crudeliteraffîcerent.Qi’'andoquidem,utille ait:
Quicquid delirant Reges,pleduntur Achiui.
Cùm itaque ex Portugallenfibus nobilioribus trecentt captiui Régi eflent ^ùduifli^ ea eft ufus inillos humanitate, ut ad caftra ipforû ipfemet incolumes ^tduceret.Qiiobeneficio common maiores Regni, Regem Portugallcnfeni ’•iduxerunqut cum Alphonfo clementiftimo rege pacem firmaret.Fuit au tem ’’^^•gnis liberalitatis SxL mirabilis munificentiæ : præterquam enim quôd pluri-’’’osdicauit,amp;inalturn euexit, quum nuptias primogenitifilr) Ferdinand! ce-lfbraret,omnes primores Francorum, Angliæ,Hifpaniæ ÔC Caftellæ regnico- 'gt;^cum Omni nobilitate conuocauif.tanto^ apparatu,rcrumcp omnium afflix •^miainftituit couiuia,utMetelli,Cleopatre, Antonij,Caligule et Vitellij fplen ùidiflîmas SClogê preciofiffimas fuperare cœnas uifus fit.Nam ultra hos fplen dHos apparatus,nobiliorum nemo nonliberalitatem Regis pulcherrimis do-’’’s expertus eft,hurriilisq^ conditionis homines,ut Annales Hiipanig habent, ’’onfuntfraudatiRegisliberalitate, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Habuit autem nxOrem Violântam lacobi Régis Arragonum filiam, quam pbrimùm dilexit.Sed cùm prolem ex'eà 'nullam fufeiperet, repudiate earn co-gitans,Chriftianam puellam forma Vôni^.icùam, Daciæ Regis filiam,in matri-uioniùm pcrOratofespoftuIauir.^tße dùminitineremaximo cum comitatu ’^obilium adduceret'ur,8lt;^ iam Hiïpalim applicuiflet, præter omnium fpem re-pente Regina Violanta’grauida apparuit.Ruboreperfufus Rex,quo patfîo le ùitatemfuam tegeret, diu multum^ follicitus cogitât. Neep enim pudicitiam bums attentate, quam tantopere adoptaftèquoluit, Interim frater Regis Phi-
O ij lippus
-ocr page 476-4^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
lippus abbas Vallis folidar,Si^ de Caucis rubeis,ac eletfî-us ccclefiæ Hifpalcnfis præful,dcie(fîo faceidotio,obtulit fe futurû maritum Chriftianæ. Quç rf s cuni admoducn grata Alphonfo eiTetjin dorcm Alnam, ôf Valdecornea, amp;nbsp;alia ca* ftra ac dorninia contulir. Sic hac cura abiblutus,cx Violanra chariffima coniU' geinclytam genuit Berenguelani filiarrijpoftea dominam deGuadalfaiareJe hincprimogenitum Ferdinandum de Lacerda : cui contulitinmatrimonium Glaucamfiliamdiui Ludûuici regis Franciae, de quorum nupttjsiam fcripfi* mus. Qui pâtre uiuentemortuus eft,SCmagnam mortis occafionem patriaftii lit. Genuit5cSan(5ium un eiusnominis,Regem Caftellæô^ Legionis:cui Maria uxor infantis Alphonfi de Molina, qui Fuit frater Ferdinand! tertp eius i’ nominis Regis Caftellac,defpondetur. ErarterriusFilius Alphonfi Iohannes, uir ftrenuus.Ô^ armorum peritusrqui plurima bella contra Mauros gcHit.opp* da^ac caftra exfaucibus infidelium eripuit. Huic datur uxorMargaritta,nlia magnifici Montisferrati Marchionis, è qua duos filios genuit. Feruntur ôifali) duo filq Alphonfi ex Violanta,Iacobus amp;nbsp;Petrus,achlia Leonoratquam atten tauit Nunnius uxorem ducere,cum Régi confilium dediflet,ut lohannem do'
351 minû Vifcayæoccidereqquàdregirecalcitrabat. Sed ôif excocubina quadain Beatricefiham genuit,qua Alphôlo !n eius nominis régiPortugalliacinuxo* rem collocat:matrem Dionyfrj regis Portugalliæ,Algarbiæ regnum in dotent conferenSjCum caftris ôC oppidis.Ob quam rem Reges Portugalliç ex eoteffl^® porc fe Algarbij Reges feribunt. Habuit præcerea Alphonfus is praeter Philip pumiam di(fFum,fratrem quoej Henricum.Qui cùm Regem de more non ho noraret, neque manus Gentilicia confuetudine ofcularetur, in exilium abiens, Romani peruenit, acnobilion'bus quibufdam fauenitbus, fenator Romanus fac^us eft.Et Conradino filio Conradi regis Romanorum,acnepcti Fridcri«^* Secundi adhærens,côtra Carolum comitem Prouinciar amp;nbsp;Ândegauiæjregcu* Siciliæ,frarrem diui Ludouici profedus,fuperatu5 cft nbsp;deuiâus, Haec e^di*
uerfis Annalibus cxcerpfjmus,
C V s P I N ( A N VS AD LECTOREM. J»
Flnifointerregfioquod ab anno Virgin«’partus millefimo, ducentefiu’®;
quinquagefimoprimo,quo Fridericus Secundus Imperator obijqadannu niillefimuin,ducenrefimum,lcptuagefimumtertium, quo Rudolphus Roma* norum rex eligitur, dedutffum eft, uenirent iam fcribendi Graeci Impcratorc^’ fiC in primis Michael Palcologus, quiannis circitcr quadraginta rerum cnh^' benas modcratus.Sed quia eodem pene tempore duaeinfignes Grçcorum do musLafcarorum Qi. Paleologorum commixtç: altera occidit, altera caputc*quot; tuhqamp;^ rcrum potira eft annis centum Qii nonagintafex circirer, ac tandem pC' nitus Imperium amifinomnes uno ordine ad ilium annum, quo Gr^corumim [lerium defijt,fcribcre animo concepi: Germanorum feriequadamlegidmoH mperatores adFridericuni in ufcpfcribentes,exorfîiamàRodulpho,
RODVLPHVS CAESARgt;
poft Fridcricum 1 /, amp;Pontifi'cum odia, purirâscleÆ’o' nis fermento auariciç ac fœditate munerû corrupte omnia Jut lum deorfumep uerteret a tqp deturparet, Principes imperi) in Franconefurt conuenientes, anno humanç repara tionis niu* lefimo,ducentefimo feptuagefimotertio,kalen.Ocftob.unant miconfenfuin Rom. regem cocorditer eligunt Rudolphum 5« comitem Habrpurgenfem:maximèannücntcMoguntinoepifcopo,que olim Romam proficifcentêin innere comitatus, duxeraracreduxcratincolumem* Vices igiturilli reddens, ftrenuitatem ac Coniitis prudenüâ PrincipibusinJ'
-ocr page 477-R V D o L PH V s CÄE s A K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4:’7
tiuàuit. Præfcrttm cum Meinhardus comes Tyrolis ac Gonciç,tres totiils Gef fnanieathlctasPnncipibuscommendafTctjplunbuscpextuhiTctlaudibus, are bus ftrenuè gcftis. Ducem fcilicet Carentanie Bernhardum, Albertum fenió' rem TyrolisSC GoricigComitem,6cRudolphûComuem deHabfpurg. Qui Omnibus prglatus eft, quod fanguinis claritati morû honeftas accederet, cum ætate maruran'n qua amp;nbsp;armorum ftrenuitas,0C ingentj uires florerenf. Acceftic ’'ihçc, quod Gregorius pontifexaudiens cógregatos efteimperij Principes, ^petijtamp;mandauitjUtfynceræpuræ^ eletftioni intcnderent; acnontamec^ defig quam imperio prouiderct, cum iam Imperium tot annis fciiTum ruinam ” ’irinaretur.Pluribus efnannis(utfcripfimus)legitimo caruitraoderatore.Prin dpes italt;^ uniuerfi in huncRhodulphum pari uoto confenferunt.Nam ÔC fub Friderico // Imperatore(quieumfacroferturleuaflelauachro)tam ftrenuères fibicomilTas obibat, ut ei tota nobilitas Cacfaris, cum ipftim adiret, aftiirgereu Cum^ ab omnibus obferuaretur,potiftîmùm tarnen ab Aftrologo Imperato* risucnerabatur. Quern cum olim rogaret Imperator,cur tantum honoris Ro* dulpho Comiti pauperi impenderet,refpondet: Imperatorem futurum uideo rwdulphum,cum proles tua deficiet: eius^ nomen loge late^ decantabitur, 5^itiam humilis plerifcp apparet.Fuit infuper magifter curig Ottacari régis Bo f'^^Xqui hanc elecftiónê fummis uiribus impedire nitebatur: quandoquideni ^'pfe ad imperium afpirabat, SC Brandenburgêfem Marchionem muneribus rorruperanplericp enim Principes ex muneribus ac donis iam ditati erât. Sed ’^'l’ilprofccir,quin ciregalis dignitas cederet. Cumautcm eligeretur Rudol* pbus,in obfidione erat Bafileæ cum magno exercitu. Bafilienfes ein ciues du* ^shabebant inter fe fatftiones ,Stelliferorum SC Pfitacorum. Cum^ Stelliferi Mrbe elfcnt eie(fti,reducere eos Rodulphus latagebat.Idcirco neque elecftioni quot;^cerfuit,neqp de fe eligcndo unquam cogitauit : fed elecftus, perBurgrauium ät^cerfitur.Cui initio necp fatis credidit,nelt;^ facile cofenfit : uenit tarnen, SC A* ‘luifgranum du(ftus,coronatur folitis ceremonqs, Vbi SC duas filias nobiles dii obus elccftoribus in uxores, coopérante Moguntino Archipraefule, collocau 1» bed cum iuramentum a Principibus exigeret, quidam abfentiam quorundani '^^ufaci^recufarut.Tum arrepto crucis figno dixifte fertur; Ecce fignum, in quo ^duatus eft mundus,hocfceptriloco utemur.Moti hac re Principes,crucê exo Fculati, hdelitatis iuramentum pracftiterunt: auxilia contra rebelles, SC qui Im-pod] loca uiolenter fibi ufurparent,promittentes. Gregorius Decimus id acci P‘ens,ele(ftionem hanc approbauit, promittens imperialem confecrationem, potiflîmùm quod regem audiebat in Hierofolymitanam expeditionemincli-03tum. Erat princeps non minus manu ftrenuus quam ingcnio lagax, ac pru-‘^ons,famacp conipicuus.Non ignauus,quemadmodum infanus Merula(Get* Oi3norumlmperatorumhoftis capitalis quidem,fed ficulncus)cum fuo Poeta deblaterat. Priufquam enim rex fieret,iufto bello Bryigayam, Ergayam, Tur-8^yam,6Cmagnam partem Sabaudiæ,minoris^Burgundiæfubiugau/t.Noni patiuntur hæc regionum nomina,ut latine enunciêtur. Qiiandoquidem gnw rus interpretari poteft,ficut4W infula. Vnde dici uulgo audiuimus quai 'uoriura elTe in SueuiajTUlttaw/IVrtleinw/AÎÎV^AW/ÔuntgrtW.Sicut qua-^orcampi nominantur in Auftria, lt;V?rtVd)felb / ‘S^ulttcvfelb / Sitctnfclb/ ^cnófelö prope l^rcmbô.Hæcpro cognitione terrarum noftrarum infere-*quot;0 lt;luximus,ne noftrates patriæ ftiæ regiones ignorarent. Nunc ad inftitutum J'euertamur.In Alfatia fortiftima caftra ac oppida Mulêberg,Greczingen,Dur bch,Sc Sueuiam cis Rhenum,quæ Marchionis de Baden erat,expugnauit, co' gnatumqs fuum Comitcm de Kyburgdeuicit. SuprQ Baden oppidum cum ca wo Morfperg ac Vuintertur fubiugauit. Argentinam obfedit,Bcrnam tribu-owiam fecit,Comités deTockenburg, Monteforti,Helfenftein,Vuirtenberg; nein Barones de Regensberg QC Griefperg,ac de Clingen fub iugu mifit, ter-* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O it) ras eo-
-ocr page 478-4.?8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. r V S P I N I A N I
ras eomm dcnaflans. Tandem^ eos qui contra eum coniiirafTcnt ita Frenauft» ut Regem adorarent, agnofeerentep. Vfus ctiam contra fuos hoftes nonnun-quam dementia.Cùm enim cum Abbate S.Galli durum gei cret bellum, iili^ accreuifl'entintcrim duo ingêria Bella alia,paucis comitatus Qc incrmiSjinino-nafleriumS.Gallifpc)ntc(dum abbas cœnaret)uenit,nicnfgépafledit;intercœ nandum illi conciliatus,adeó ut ei auxilia contra hoftes fuos poliiceretur.Ob* fedit Byfuntinam urbem altæ Burgundia: : nam dux rebellis, Gallorum fretus 55^ auxilio,feferegi oppofuit. S cd facia irruptione,jcompulicducem ut Bafileani fe conferret cum baronibiis acnobilibus fuis, concordiamq} inirct, præftitafp
^53 delitateaciuramentoVaiälliimpertifacfti.Priuf^autemRodulphusexmoti' 1® tibus in corum exercitum irrumperet, cum fatrapis inito confilio de finiendo mane confli(ftu,exmiliribus quidam Regi: Eu'amfi Rexuicerimus(inquit)un de nobis ueniet commeatusr' cuiRodulphusdnanera geris curam, refpondir, •o milesrfi uiccrimus,corum uieftualibus uefcemunfi uincêt nos,fi nobiles funt, captiuis uitftum fine dubio præftabuntBafileâ terobfidionecinxit, ac epifto' pum Henricum c5fanguineum,Comitem de nouo caftro caftigauit .Traiedc ï'n equis Rhenum more Turcorum, dam antiftitem, qui in Brifaco latebat,calt; peremediraretur. Vndelocumïllum incolacuadum Habipurgenièm appd' lant. Eft enim caftrum iHud Habfpurg in exordio montium, ubi montis Jonis , amp;nbsp;alpium luliarum circa Lemanü lacum altitudo confpicitur,fitum. A quo Co mites illinomen fuum fortitifunt.Perdomitisitaq^Sueuorum regulis,quibuf' cum multa geftï't beIla,Boëmig regem debellaturus,qui Auftriam,Stiriam,Ca rinthiam,Carniolam,uacante imperio,ftbiufurpauit,Margantta uxorc duda, quam tarnen repudi3iierat(dequafuprafcripfimus)rexconuentuPrincipuin generalem Norinbcrgæindicit:qudomncs Germanie Principes côucneranf, p rafter Orta ca rum Bocmiæregem,qui ad fe Henricum Bauanç inférions dU' ccm(inifo fpecialifœdere)aftraxerat.Confpirauit eiü cum Ortacaro, ôf in fob fidnim munirionesfuperioris Auftriæ,Vuelfam,Stir!am,LynciumqîOCCupa' uit,Rom.rcgi fefeopponens.Ambo enim rebelles,neep ad Norinbergamfufo primus erat Principum conuentus) nequeadHerbipoIim ubiitcrum coibant 1® Principcs,nc(j ad Auguftam, ubi tertio Rodulphus Principes habuit congre garos,re^i obrem peraturi uenerant,etiam uocati. Olomucenfis ontiftes BiU' no,folus aBo'êmiæ regemifrus,fa(fti excufationem inanem attulir. Obidßo^ mix rex ab uniuerfis Principibus contumaxiudicatus, 0^ prxtereaiure decree turn eft, omnes Auftriæ terras uacantes,ad Imperium efledeuolutas. MiJFtJ® itacp Burgrauius Norinbergenfis, qui terras iure perditas rcpeterct, ipfe immenfo exercitufubfequutuSjAuftriamingrelTus eft cum Moguntino,CoIo nienfi, Herbipolenfi, Ratifponenfi, Patauienfi epifeopis : Ludouico Comité Palatino Rheni,innumcris^nobilibusRheni,Sucuiæ,FranconixôdÂlfotiæ» Qiiod intelligens Ottacarus,conuocatis Auftriæ aeStiriæ nobilibus,noua ab 40 illis iuramenra exegiqfimulcp filios illorum accepit obfides,quos in Boemiatn ablegauit. Rex occupatis multis oppidis ac caftris, Viennam obfedit,uinea/ rumtj excidium interminatus, ciues compulit ut fefe dederent ; intromiffus, Viennenftum priuile^ia.conftrmat.IdemStirq acCarintht}(obcdienriampro inirtentes)faciunt:quod exofus elTet omnibus Ottacarus. Moguntinus,SaliF'’ purgenfis 0^ Frifingenfis antiftites cum Palatino, concordiam inter duos Re* gestraeftaturi, Ortacarum Viennam accerfiunt,cum eo^inhaneformampa* cifeuntur. Vt relitftis terris Auftriæ,Stiriæ,acalqs quas Rodulphusiam occu* pauerat cis Danubium,Ottacarus cótentus eftêtpoflîdere partem illam tranP danubianam ad Morauiam ucrgentem,quæ Marchiæ campus appellatur.Feu 59 du deinceps de regno Bonnie à rege Rodulpho accipcret. FiliosfnfuperBa* ronum,quos prius obfides acceperat,liberos emitteretditeris quoqueaciura--mento concordiam ranficareuConfenfit Ottacarus in omniatunQ rogauit fibi
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condonari,
-ocr page 479-A D o L P H V s C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43«,
ondonan'jnc fcilicet l'n publico feudum accipere cogeretur.Erat eniui fuper* biirimus, uerebatur poplttc flexo illum adorare,qui ohïn ci feruierat ut ma* giftcr curiæ fuæ. Annuit rex,ut fub tcnton'o aut papilione id fîeret. Erat autem «dtentohS mira artefaxfîum adeo ingeniofé, quôd uno tradîu in quatuor par* tesdiflblui poterat. Dum itacj flexis gembus acripit ucxïilum à rege, ut hcri ^olet, quidam func rapto tentorium dilfoluit, ut ab omnibus palàm uideretur ’■cgem demoreadorare. Id cùin uxori eius Kunegundi,quam uiuenti Marga* îittæ fupcrduxerat impius ( utfuprà fcripfîmus ) nbsp;nbsp;à qua terras Auftriæ int*
qiiepolîèderat earepudiata,innotuifret,uenienti mariro acerbifsimis illufic ’’ùerbis,quafi perpetuamfibi immifilTctmaculam. Vah (inqiiit) qui poten* tffimus CS Rex, coram lêruoolim uno fordido tam iplendidè ornatus cer* uicem ftibniittis,eumcpadoras palàm cundîisuidentibusEmaiêulatuses, ’’eque tefticulos paternes, ut puto,habebis,indignus rcgiacorona, Armis po ^lus erat dccerncndum,quàm in feedus tam humilc defcêdendum. Verbis hu* luGnodt ardentiflîmis increpatum Regem compulit, ut pacem abqceret,con fofdiani fr3ngeref,ac ncglecflo honore fuo uiolatis^ litei is luis, bellum Regf I^odulpho indiceret : contra iufiurandum oblatum , contracpnobilium fen* ’Entias, qui eum trahcreabhacfentcntiafruftrà conabantur. Colledîis itaque ex Polonia, Pomerania, Saxonia, Slefia, Mifna, Turingia, ßoemia SC Mofauia fortilfimum exercitum in Auftriam ducit,inMarchiæcampo caftra* •’ietatuSjhaudlongèa Cifterftorft. Rodulphus quiiamfeedus cum Ladislao Hungariæregeinierat,auxiliaab co petit. Quimifïîsquadringëtis cquitibu,? cùni SoëmorS exploraient exercitum, ducentosabduxerunt captiuos, ciini occiforum capitibus,fœlixfuturiprælij aufpiciûrcgioftercntcs. Con ^^leuerataôtrcxRodulphus Temper fextaferia, quæ dies elt Veneus, pallioni Chrifti dicatus, cumboftemanus confereremam S. crucem religiohBîmè ue* lerabatur. Votum itaqueDeo fccit,fi uitftoria potiretur, fefe inhonorem S. frucisnouura fundaturum atq? extrutfturum cœnobium. Ordinatis itaqj zei^ cbuscumSueuis,Stirtjs,Carinthqs,Hungarijs etCumaniSjOttacammaggre ^itunprimumci} caftris exuit,dein in fugam uertit, poftremo à Stiiio quodam bobili^cui rex fratrê prius inique decollauerat, inter confeitiftimas acies eft mi ^fubilitcr occifusjac omnibus rebus fpoliatus,nudus in.Laha oppidû Auftrie delatus, ubi expirauir.anno noftræ falutis millefimo ducentefimo feptuagefi» 'nonono. Suntin exercituOttacari quatuordecim millia uirôrum defiderat^ pfæter captiuos.Rex uotum foluit uidîoria potitus,ac inT ulna Auftriæ oppigt; do cœnobium monialium(quod hodie durat)extrui in honorem S. crucis fe* dtjdonarqs^ ac cenfibus dotauit:anno Chrifti M. cclxxx. Dchinc faifta ftra-glt;^,potêti manu Boëmiâingreftus,omnia igné amp;nbsp;ferro deuaftauir,quoad prin dpum interpofitioneres in concordiam uenit,du(ftuBrunonis Olomucenfis 40 sntifticis uiri prudëtiftimi SC integerrimi. Qui Boê'morü amp;nbsp;Morauorum inno centiam allcgans,eô rem deduxit,quôd filiam Rodulphi Gurâfquæ Latine di citurBonitas)miraî pulchritudinis Vêceslaus filius Ottacari duccret uxoremt quitum in tutela erat Ottonis Marchiônis Brandeburgen.auunculi fui. Vicif» fimépfiliamOttacari Agnetcm Rodulphus Sucuiat dux Rodulphi regis Hlius duceret uxorem.Tabulis nuptqs paxfirmata cft,8C Auftriæ ducatus,qucm Ot tacarus xxiiq annis iniufte poftederat, Alberto filio Rodulphi qui pan is (ùc* tefforinimperiofucratjCeftît.Nam poftea Auguft^filtjs Auftriam in feuduni coram Germaniæ principibus côtuiit. Eo paefto Auftria cû cçrcris piouincrjs ad comités de Habfpurg eft deuoluta.Relitfta uidua Ottacari,Zebiicum Boc 5° mum nobile duxit maritum, eicpthefauros multos condonauit. Vcnccslaus rexRodulphi côfilio,matre defunefta, hune captum fecuri pereuffir ac omnia caftrabonac^ ablata recuperauit. Deuieftis Boëmis Rodulphus in Heluetios mouçt,qui comiti Subaudiæ fubdebant :quos uullo labore fubegit, Etat eo ic
O üij porc
-ocr page 480-4-40
I O ’A N. C V S P I 'N I A N I
pore quidam Pfeudofn'dericus, qui multas ad fcurbcs pcllexitjn Vueczesla* ha copias Habens. Etant enim qui Fridericum Imperatorem nullo paëîo mot tuum credcrêt,fed uiucre fufpicabâtunNufliæitaq^ captum, Rodulphus igne occidit. Columbarienfes qui eum fouerant,quatuor millibus marcarûargenti muldati funr,alioqui expugnati,omnes fuilFent trucidati. Comité Burgûdiæ, quem femelpriusdeuicit,iamiterum rebellem fubegit, deeoeptn'umphauitr Circa Moretum tarnen ab equo deieéîus, armatuslacuminfiluit,SCmiro cor--poris robore euafit. Cùm enim procerus eflet, palis innixus adhæfitzab Hart* manno deVualdekedult;flus,Friburgum defertur,auxilio^focehßernardide Hohenberg,colledis militibus ex omniSucuia,amifla recuperauit,Moretum acPaternacumexpugnauit6Cdeuicit. Cùmbellicofusitac^Pn'ncepsacftrc' luius,dementia picrate infignis,multa egregia facinora,per uniuerfam Ger maniam fecüTetjin quatuordecim cofliclibus femper uiclor ( unde etiâ hofi cognomen meruerat) Italiam intrareinternis implicitus negoerjs non po tuit. Qiiæfitus aut à Principibus,cur non Romam pro imperiali corona pc teret/ut erat facetus, talemtjs apologum reddidit ; Quondam,inquit, omnes feræ à rege animantium in altum quendam montem, fpecubus ÔC antris com cauum accerfebantur. Vénérant heures,uenerant feræ pleræqp omnes. Salax uulpes antro quidem proxima,fed priufquam ingrederetur montis profundi tatem, aliarum animantium reditum præftolabatur. Cùm autem pauciflîmX'® egrederentur: Neque ego,inquit,ingrediar, forte in illarum numero, quæiti' tus manent connumerarcr,non harum quæ egrediuntur.Innucre uolens, pim res quidem Cæfares Italiam ingredi, fedpaucos cumfuo ôépatriæcotnmodo fœliciter redire. ManGt ergo in Germania,ab Alpibus ad Balthicum marc,P^ cara omnia cum iufticia reddens. Licet ab Adriano Pontifîce uocarctur, ad' monereturep uotifub Gregorio fadfi, tarnen id foluere non potuit. Seduica' rium impertj inEthruria conftituitLucHinum Maphæum uicecomitem,Rm mandiolam’que ScRauennatem Exarchatum PontifîciScEcclefiæ conceffîf» quodmodico tributo fub Imperatore libéré degebat, multas® aurilibras per Henricum Bafilienlem Epifeopum in Italiam mifit Pifanis. A Bononienfibns P uero, Florentinis, Genuenfibus, Lucenfibus^ pro libertate ( fed in grauem Roman, imperq iadfuram ) grandem congeflit pecuniam. Italici fcriptores tradunt( fed perperam Sgt;C falß) Nicolaum Tertium Pontificem Max.Vicau^ turn Ethruriæ Rudolpho, quod terram fandfam non ingrederetur, abftulme. Q.ui certe nonfuiflet paiTus hanefibiGeri contumeliam, qui princeps eratfua ætate bellicofiisimus. Sed id profelt;fïo,ömnes atteftantur, quod ab omnibus pecuniam recepit libertate concelTa, Sd imperij Gdeles pronunciauit, Qyam rem Honorius Q.uartus Pontifex, uti infamem, Gbi tarnen Sd Italiæ noninud' lem,nonmagis probauitqua'm prohibuit. Auariciæitaquenotatusftudio,a plerifque reprehenditur, in cæterislaudatilTimus; omnium tame facetiffimus- 4’ Raro enim finefcommate,dumnoniufticiæpræfideret,aliquid loquebatur aut tradabat. Ädcoutetiam Albertus ArgentinenGs Annalium fcriptor,qm perhæc tempora floruit, libellum deeiusfacetqs condiderit,è quo locos ab' quot annotare Übet. Duo inflgnes oratores quondam regem in arduo negO' cio adierunt,citam cupientes expeditionem,alter barba cana öd capillo nigro, alter uero capillo cano amp;nbsp;barba nigra.Quibus rex,didfafualegatione,refpon dir : non prius uos abfoluam, nifi rationem diuerfltatis barbæ öd capillorum reddatis. Hi accepta délibératione, altero dieRegem adcuntes : Ego,inquiG primus,canam habeo barbam, quia omnis mea cura fuit,ut ori (atisfacerem gulæ,de nulla alia re cogitans. Idçirco caput manfit cum fuis capillis nigrisA 5® mentum ueftitum eftbarba cana. Alter,inquit,oRex, capillimeifimulcum egreflus fum urerum matris meæ creuerût, led poft uigintiquatuor annospr* mum erupit barba,qug eft capillis multo iunior: cum hanc gtatein aflequetur bsiua
-ocr page 481-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä DOL P H V S G AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44,i
I^arbaqüam èapilli habcnt, eundem colorem fortfetur cum capflh'sn'deo m'grà cftbarba,cùm cani funt capiIh'.Rex laudans refponfa oratorum cmn relatione Donareniifithoneftè expeditos.Itê cûm rex corpus haberet procerûôt: faciem •■cgiam, nafo aquilino, qui lufto maior. In decliui femi’ta, obuium quendam babui't dtcaculum,qui regis facetias nouit SC füam clementiam.Çùm itacp prç Rrcundo, ex angufta femita régi cedere à fà teilt «bus crebro iuflus nollet, ro^ gatus curnon cedcret: Regius,inquit, nalus uiam implçr, præterirenon pol*
. Subridcns Rex,flexo in aliud latus nafo manu fua : Vade, inquit, mi filij, ’’afum torqueammeum neteimpediat.Senio confedîus heÆ'cafebre corripi fbatunob id folebat Baronum acnobilium Principum^ uxores, filias SC puel ^ulas jfæpè ad conuiuium uocare, ÔC maritis etiam præfçntibus cas exofculari, lt;licens:fenon polTepraefentius inueniréremedium, quo corpus fuum ucgeti^ usredderet,quàm animas uirginum dulccs, SCfuaueolentes fpiritus ex ore pu ^llarutn haurire:quo fæpius ufque adeo principes, qui euin unicè dilexerant, ’nrifum commouit, ut uxores fuas illi adducerent, ut fpiritus inde exugeret. Qiias citra omnem inhoneftatem alias honorificè traSlauir. In caftris nonnun S^ani ut milites ipfum æmularentur antequâ rex fieret^uefles confuebat, utc^
ta ti ftuderêt adhortabatur,ne omnia prodigerent, Non eiïe indignum ‘^aufatôs,artihcis aiïumere proüineiâ fi artifex deelfet. Cùm autem fentiret corporis fui imminui,Principes imperq Francofurt çonuocat,ut filiurn fugt;’ ’'ni Albertum Regem defignarent. lllis autem recuiàntibuSjÂrgentinam con
Quibus antiquiscp familiaribus qui olim fub eo militaucrant, quafi nun, ^«âreuerfurus ualedixit. Erfordiamcp deinde uenit, hic letaliter egrocare cœ-^ P'tFeftinabundus itac^ cum fuo confeflbre, quem femper circumduxit rcligt o(ùs princeps, ad Spiram iter maturäuit tanquam ad fepulchrum, iocatus fibi ®fïcproperandum,ut reges illic conueniret. Sedantequam urbem attingcrer^ ’■^Gennersheym diem fuum obqtxvitj kalen. Auguft, Anno ætatis fuç feptua Sffimotertio. Anno uero Chrifti millefimo ducentefimo nonagefîmoprimo» !(i ^‘^Pertj autem decimoodlauo.Spiræhoneftiflîmèfepulrus regiofunerCjimpe ^iaiibus conditortjs.Fuit autem Rodulphus filius Alberti Secundi eius nomi*^ comitis Habfpurgenfis ,bandgraui} Aliàtiæ, ÔC præfecfîi Argentinenfisj ^’^Heiduuiga Comitifla de Kyburg,filia Hermanni comitis fenioris. Na tus annoVirginei partus m. cc xriii, quinto Kalend. Maij, Othone Quarto ^'tafundo. Qiio die Bertholdus Dux Zeringenfis ultimus e uiuis exceffit. ^‘idericus autem Secundus imperator Rodulphumluftralibus undis cxtulit ^’^piatum, anno regni fui fexto * A quo poft puericiam enutrirus fpem bo-pammoribus ingcnuis omnibus dédit,indolis futuræ fpecimê egregium. Vir hctuSjUirtutes omnis generis eruperunt,fpecie decora que regem deceat,for p’a quadrata,capite haud magno,crinibus raris,nafo aquilino,omnibus huius Einiliac peculiari indice,cibi potusœ temperantia miranda. Vnde prudentia^ fillertia non triuialis fccuta:cultum diuinum mirum habuit.Obijt circa annum Chrifti M. ccxci.
„ Habuit autem duas uxores, Annam fcilicctCômitifiam de Hohenberg in Sueuia.Exqua feptem fufcepit filios totidemcpfilias,Rodulphû,qui puer duo ^fcima anno moriebatur.Hartmannum Secundum,qui poft pairis interitum ^otnobium monialiûTulnç perfecit,illicfepultus.Fridericum etiam illic fepul pam.Rodulphum II,quem parer ducemSueuiçcreabatjAgnetémcpOttacari hh'am ci cOllocabat uxorem. Ex quibus natus eft loannes, qui patruum fuum Albertum Roman. Regem occidit,ut inferius fcribemus.Qiiintus Rodulphi ’ filius Albertus Primus dux Auftriæ Rom; Rex. Sextus Hartmannus I I,cui fi-« ha;egisAngliædefponiàta, quam non cognouit. Quoniam deciraootftauo anno gratis in Rheno prope oppidum Rhinauu iubmerlus eft,amp; Bafileç cum «îatrç Annafcpultus» Septimus eratÇwolwsin puericiamortims, Bafileaî
-ocr page 482-44Î
IOAN. C V S P I N i A N I ■
fcpultus. Habuit2lt;^fcptemfilias excademuxore,Eufemiamprfmogenftam monialcm Tulnæ.l IjGutâ Venceslao Bocmorum regi defponfàtâ.Il l,Mec!v tildim Ludonico Palatino Rheni copulatâ,gcnt'tricem Rhodulphi Palatini et Ludouici 1111 imperatoris.Qtu' ramenante hâcaliam habuit prius uxore, Ma n'am ducis Brabantiæ filiam. Nam fenior hicLudouicus tres fertiir habuifle uxoieSjUt in Ludouico 1111 latius fcribemus. Quartam Agnetem Alberto dn ciSaxoniædefponfatam. V Catharinam Hermanno MarchioniBrandebur' genfi commendatam,cùm prius ducemVratislauiæhabuinètfponfum,quian te ætatcm obijt. V1 Annam Ottoni Bauariæ duci coniuntflam. V11 Clemen' tiam Carolo Martello Siciliæ amp;nbsp;Apuliae regi,Neapolitano locatam.Hancfo' ” bolem, unde plures maximi principes 6Creges prodiere, Rodolphus ex pru ma habuit uxore Anna. Secunda uero uxor Agnes fuit iuuencula filia Ducis Burgundiæ,neptis regis Franciæ. Qiiam tnfenetfîuterecepit, Ôi. nullam exea pi'olem progenuit. Ideo poft mortem regis in ßurgundiam redq't. Hane cum clTct ucnuftillima,Fridericus comes de Leiningen,antiftes Spirenfis c carpen to tollens,cum uiolenter deofcularetur, Regi conquefta,bilem illi mouitmc' diocrem: quandoquidem ôt^ipfefæpePrincipum uxores ofculabatur.Sed«*^ reginæ fatisfaceret, nobilem quendam præfuli hæc referenda præmifit, ut aliud fib i pacificale quæreret deofculandum, id foli fibi emptum, EpifcopusR^ ^ts iram tenens, patriam reliquit, amp;nbsp;ufquc ad mortem Regis in exilio délitait. Hæc ex Annalibus Auftriae diuerfis, atque ex magiftro Alberto Argentinen-fecongelh'mus.
Scduidc ô lecfior, quemadmodum ex hoc Rodulpho comité Habfpôf-genfi Auftriæ domus nobiliifima,ab anno Virginei partus ,millefimo ducen-tefimo fcptuagefimotertio, quo elecftus Roman. Rexfuit, inpræfentemn”*' lefimum quingcnrefimum uicefimum, quo Carolus Quintus Romanorum rex, menfe Oeftobri inuntftus, coronatus 0^ in folium Magni Caroli pofiws, per noué generationes crcuerit,ault;fta fit Öd propagata. Vt interim ex ea,uc^ ti equo TroianOjinnumeri prodierint Principes acgloriofiftimi Duees.Cxi^' res autem feptem,de quibus omnibus,lohannes Stabius diui Maximilianfi’*' ftoricus öd Ecclefiæ Viennenfis Decanus nobiliftimam Sd pulcherrimam pagationis Sgt;C genealogiæ arborem depinxit, quæ imprefia circumfer^f’ quanquam ôé nos quondam fcripferimus,ab eo praeuenti. Sed tara tettan*' chonfubijciemus;
AuflriâcdmfbbolemfùndduitritèRodutphutj Germine fœlici er fcinine prolifico.
'Eisq; nouem imperijrexit foclidtcr annos, Et quater ac decies pr^elid uidor obit.
ADOLPHVS CAESAR»-
E XTo menfe poftRodulphiobitum,Adolphuscoffltsdt NafiauuFrancofordiacrexRoman.unanimi principum^*' fenfujfed miro aftu eligitur: adiuuante eius côfànguineo Cc aco Moguntino archiepifcopo, quem Colonienfis rogabaj» lut eligeretur ; putabat enim fic refarcire ia(fturä,quam Ado -phus nomine fuo perpeftus erat. Paulo ante Albertus oemoneniocn cumVenceslaoBoémorûregefueratprecatus,ut Albertus ftriæ ducem,cuius fororem rex habuit coniugem, öd qui cæteris uidebat cun-c'lisjaræferenduSjUtpote omnium habilior,regem Romanum crearet. Qpo 5 cum recufareqindignabundus comes: Etiam contra uoluntatem,inquir,tuain rex erit Albertus. Noluitidcirco præfens eletftioniinterefl'erex,fed oratorc^ mißt cum mandate, ut excepte Auftriac duce, quem uellcnt eligerenr Con-
-ocr page 483-A D o t P H V s caesar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44,3
ffndebant tum pro dandis fuffragtjs duo Marchiones Brandeburgenfesjoan ’les cognomine Saguta, Otto Longus anhftites ut hos ettam deciperent (nam regis Boemiæ certum iam habebant fuffiagium) Ottoni in pn'mis blan.-^■untur,ad fe ius (ùfFragandipertinere distantes,non ad patruum. Quibus nexusblandimentis, fuffragium fuum Gerlaeo antiftitiMoguntino commit^ ’n* qui iam duo ccrtahabuituota.Cùm uerô interrogaÔet Saxonum duxGer •acumjquem nam ipfe eligeret: Maior, inquit, pars in ducem de Braunfuueig nidinatifciebat enim hûc fibi infeftum » Iratus Saxonum dux:MeUm,ait,fufFra 1^8'um tibi Moguntine libéré ofFero, quem ipero ducem Auftriæ eleclurumi “ yerùm fi is non placebit,quicunqj idoneus uidebitur eligatur ,præter Braun^ 'niiicenfem. Sic tria aflequutus erat uotaMoguntinus. Pari artcLudouicum ^l'eni Palatinum circumucnit,quem regiBoëmorum Venccslao contrari-nnifciebat» Is cùm Auftriæducem eligeret, Boëmiæregem mentiturà cæte-ns eleëîum. Quo dolo impetrat à Palatino antiftes,ut ei munus eligendi con-ei'ederet:modôBoëmorumrexnonaft'equaturelecftionem. SuperatTrcue-lenfis archiepifcopus Qiii cùm Auftriæ ducem pluriniùm arparet, eumcph-^entcrregem defignaftèt, rogatus à Moguntino qui ei ducem Geldriæ capita 'em fuum hoftem proponebateligendum ; Non eligatur, inquit, Geldrenfîs jj) e'uXjfed quicunque alius tibi acceptus^modo hic patiatur repulfam. Sic miro omnium Principum nota aftequutus;, confanguineum ftium comitem de '^^alTauu AdoîphumjRegem Romanum elecîum denûciat acproclamatStu Pefadi Principes,quia pauper erat,amicorum tarnen auxiîio adiutus, fufcipit ■iiperium gubernandum. Aquifgraniquoque coronatur à Seufrido Colo-nienfearchiepifcopo cum uxoreImagina,miro totius prouinciægaudio. Vir 2I10 qui militari difciplina fatis egregiè exer cita tus amp;nbsp;ftrenuus. Plcraque eniiii ^mtitudinis fuæ indicia iamdudum exhibuit. Priufquam enim eligeretur iia 'Negern, quinque excellentiftîmos in apparatu fignorum ducis Brabantiae 'inapas proftrauit. Sed captus ipfe, Duci offertur. Etrogatus quis effet: Comes fum, inquit, Naflbuiæ, rerum dominus non magnarum. Et ruiTus ad '' Ducem : Heus tu quis es C Sum,inquit, Dux Brabantiæ,quem bello perfegt; ifuutus es afsiduô, ac cui quinque Duces ftrenuifsimos occidifti. At Adolphus : Miror,inquit, quomodo enfem mcum euaferis, quem in te acui,quém-^uepræ omnibus occidere animus geftiebat, DuxBrabantiæ audienslibe-’im hominis uocem, ècaptiuitatc liberum dimifit; muneribuscphonoratum, infamiliaritatem fuam acccpit. Promifit etiam feruire tanquam ftipendiarius ’niies. Eduardo régi Angliæ, dum contra Philippum Franciæ Regem in Va-leonia bellumgereret,quodcontraregiam eratdignitatem (iam enim erat munëîus ÔC coronatus Rex ) mercede conducftus, opitulabatur. Ob id Alber ’lis dux Auftriæ dicere folebat : Si Romanorum Rexftipendiarius cft Anglo lum, cum nullo dedecore ego ftipendiarius ero Regis Francorum. Cærerum Ptomiflà Regi Anglorum Adolphus non præftitit. Accepit enim centum mii ha marcarum argentià RegeAngliæ, utinterDuces diuideretcxercirus, copias adduceret:quæ in ufum fuum conuertit Adolphus, ac Marchionatum Mifnæ hac pecunia comparauit à Marchione Mifnetrfi, nepote olim Frideri-d Imperatoris Secundi ex filia, quem uendiditin odium proprij filq. Idcirco ncqueDuces nec^milites adducere potuit,ftdemcp promiflam fefellir. Qiiodl faneinmagnam imperij indignita.tem ceftit. Cùm autem Albertus Dux Au-ftrigfeudum fuarum terrarum accepillet ab AdoIphOjpettjtfiliam fuam Adol phus inuxoremfiliofuodarij-quodrecufauit, Quandoquidcm abeo prius 5° eratinfufffagijsimpeditus,uticripfimus. Idcircoilliindignatus, coepiteum petfequi odio,exercitumcp in Columbarienfes,qui in partibus Alberti ftabât, mcuetOppidoœ expugnato,urbiscp prgtoreVuakhero capto,Anshelmum dcRapolfteyn jBaronem munitionibus ac caftris fuis exult, traditis Henricq fratri
-ocr page 484-44-4lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N I A N 1
fratn' etas: nam Anshelmasutx mortem euafit. Dehi'nc Alfatiæ urbes auxili'o Colont'cnfis præfults fibi rebelles compefcm't. Nitebatur enim Albertum Dti
254 catu etjccre:multos^ideo utcahos Alfan'æconftitaitj comités fcilicctPhyrc' tarum ultra Rhenum,Hermannum^ de Gerolczek, qui undiqj Alfatiâ deua* ftabant,ut uires Alberti debilitaret.Sed fruftrà:nam Albertus forti animo refti tit. Et iam prouinciales paulatim odium in Adolphum conceperanqob quod eft imperio paulo poft deturbatus. Mißt autem in Tufeiam loannê de Gabilo ne imperq uicariumjCxemplo Rodulphßquem Bonifacius Ocftauus benigne fufeepit. Cùm uerô audiret Adolphus terrasThuringip amp;nbsp;Mifnç fibi rebelles, comparatiscopijs eafdcmintrauit.Hoftilitercpdebacchatus,biennio peneih licmanens, eietftisFriderici H Imperatorisnepotibus,Fribergam oppidum Mifnæ ui cepit.Sed caftrum etufdem Qppidi,fuffoflîs clanculum mûris aefub* inde ruituris, fubito impetu expugnauit : captis xlnobilioribus quosfecuri percuti iuftir.tantocp terrore incolas affecit,ut Marchionem Mifn3c(quafifob ciuitas cum arcereftaret ) in deditionem compelleret, pacemcp poftulareco^ geret. Ferebaturenim MarchioEpifeopum amp;facerdotésiniuriamultaaffe'' cine,ciscpcôtraiu,s fas^ cenfus abalienafte ac diripuiftê.Cùm aût àThetenian no MarchioneThuringiæ principatum duobus millibusmarcarum argenti emiftetjôcl ob id captis oppidis ac caftris,quæcûçp bello acquifiuerat, abduxif fet,tandem perditislaboribus amp;nbsp;impenfis,retrocefti't. Nam fllius Marchionis 23 Fridcricus, eieefto principe, tandem omnia recuperauit. Adolphus princeps inquictus,à regeFranciç regnum Arelatenfe cû alqs prouineqs repetiuif,qu3S imperi] ellcaiebat. Periiramp; ipineam coronamDominßquamrexFrancixba' bebat. Multos iraque nobiles commouit contra regem, in primisep comûem Flandriæ SCdeBare, cum quibufdam altjs,quiregiFranciæ priusadhæfetant. Qiios tarnen maximo coado exercitu facile fuperauit,comttemcpFlandrieca ptiuum abduxit,totam^ Flandriam fub ditionem fuam mancipauit.Sedinfo' lentes nimis Franci,iram Flandrorum irritantes, mox occiduntur. Quocirca indignatus rex Franciæ,omnibus uiribus fuis,tota^ regni fui uirtute adunaia, Flandriam petit.Inuenio apudauthores,quicxfide traduntjinhocexercituutjo ginta milia ludteorû extittfte,quos rexprimùm exponere cqgitabat.Sed enot mis exercituSjUidoriâ Flandrenfibus comparauit. Nam ex Erâciç primadbns fcx milia uirûm funt defiderati.Denuô rex Franciæ nouis copijs cùm Flandrp am peterctjOb odium regis Angliæ, cuius filiam cornes uxorem habuit, obfi' dens Gandauum, aliasep potentes urbes oppugnans, Adolphus rexillifupP^ tias ferre molitus,exercitum cogit. Sedimpeditus,nullum militem afferrepO' tuit. Principes enim Germaniæeum ceuindignum à culmine imperialis dp gnitatis defjcereiamlaborabant. Coniurabantamp;l in eum Chunradus Argen* rinenfis præful, domini de Lichtenftein, de Oxenftein, Landgrauij de Frei* burg, dePrugk cû alqs muftis principibus .Tota enim Germania bello æftna bat.Prætcrea Gerlacus Moguntinus archiprgful eius confanguineus,cuius fo lins opera Romanorum rex pritis erat creatus ( ut fcripfimus ) inutileininipe'' rio palàm afterebat. Principes enim imperq neglexiqindignos extulit, publice adulteria patrauit: uirgines,moniales,uiduas ui conftrupauit, fîdem ôdlitc-ris ôC figillo roboratam uiolauit,ÔC id genus multa fcelera admifit. Ob id Pra-gje,dum Moguntinus regem coronaret, Alberto duce Auftriæ, duobus Mar-clrionibus Brandeburgcnfibus, duce Saxoniac præfentibus, imperium ei abrogate decernunt,multa deAdolphiinepttis coIloquuti.Egram oppidumlo-cum conftituentcs,quo amp;nbsp;ipfi ôd cæteri Principes conueniant.Adolphus cer^ tiorfadus,amp;Moguntinum impedit, ÔCcæterisuiamintercipit. Conueniunt 5® nihilominus in oppido Chadaio, Albertum Auftriæ ducem digniftimum dtju dicantes. Q.uem muftis precibus follicitât,utimperium aflumat,quiftp opem iuam poilicitus. At Albertus noluit,nifilegittimêimperiumafrumere,Conue nerunt
-ocr page 485-A D o t P H V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.Ç
KaqùePriridpés in Môgüritia, ibi'qj abrogato Adolpbo impend, Al-“cnurn elegeriint,fidelitaris^ lurätrienta præftïterunc,multis auxilqs proiniG Adolphum fternefet. Albertus igitur collecflo exerdtu Auftraliû, Hun-8’rorum,Bohemoruni,per Bauanam Moguntiam peruenit. Ac ujribus Mogt; Santini, ArgennnenfiSjConftantiehfis^ Epifeoporum, ac quorundam nobi-1')'}. TO robuftior facflus, dreum FriburgUm ab Argenn'nenfibus undedm mil-“®niihruin, aib Eptfeopo mille trecentos accepit, redacp éxerdtürri in Adol-mouct.Qui auxilio fretus Othonis Bauariac Ducts, Rodulphi Comitis quarundam Imperialium duitatum,Franckofordiæ, Spiræ, Vuor* Io ^aciac aliarum, Alberto imprudenter amp;nbsp;fine ordine occurrit. Vbi in agro “ptfenfi,qui uulgo Hafenphuel cognomiriatur, utraqneacies ftctit,crudelefit Pfælium. Eft fex horis acriter amp;nbsp;continue piignatum, utrinque muln\occifis, Quid's ab cquis deturbatis, cadaueribus aceruatim in aggeris modutn eretftis, ^uni'que diu ancipiti Marte pugnatum elTet, Adolphus qui cum fuo exerci* ^'^aduerfos Solis habuit radios,uiium hebetantcs,graui(fimè concuflus, equd ^ftdeieeftus. Sed quum reftitueretur equOjCafu Albertus iuperuenit; à quo dr ^’oculum enft traiecftus,in collo quoep letale fufeepit uulnus,Minime fui cdni P°^)galeam capitis fibi deponere iubet: incautus hoftibus expoficuS interfici* ^^^quia fine ordine in aciem defeeriderat. Multi nobiles capiuntur^'nter quos ^dolphi régis filius cum iexaginta Comitibus ÔC Baronibus erat. Bauarig Dut ’^lt;ts Hcidelbergam fefe recipiunt. Otho enim tribus uulneribus fauciatus, uix quot;mortem cuafit ; reliqui fuga fibi confulucre. Multi calore amp;nbsp;aëris fuffocatiorie Pariere. Inter quos Otho de Ochfenftein capitaneus Ducis, amp;nbsp;Do,minus de ^yltnburg capitaneus Regis præcipui cogniti funt, Rex hpnorifice fepultus ^Pudmonafterium, cui nomen Rofarum uallts. Sed poft concordiam Princi-* cxhumatuSjSpiram eft delatus. Vbi hodie amborum mortuorum corpo f^iAdolphi Sc Alberti,qui maxime inter Ce,dum uiuerent,diffidebant,uix pal* '’’'’'am dilTident.Imperauitautemannis ólt;fto,
50 Habuit uxorem nobilifiimam Imaginam, nobiliflimi uiri de Lim purg fill* qua tres filios genuit,Adolphum primogenitum, cui Regis Bohemiae Wiatn defpohfauit; fed ante nuptias moriuntur. Aliorumfiliorum nomina ha* J^^nns non inuenf Sed alteri filiam Henrici Burgrauij de Norinberg, altert fi*
Palatini coniuges datas reperio in Annalibus. Filiam etiam gc ^'HcMechtildim, quam Rodulpho Rheni Palatino copulauit. Qiii tres ex ea quot;Iios genutt,Adolphum, Rudolphum 6C Rupertum. Sunt qui feribût omnes ^‘’•'iufatorcs régis mala morte perijflè, quafi quodam fato. Comes enim Al* deHagcrloch occifus.Otto de Ochfenftein fuffocatus. Epifeopus Mo S^ntinus fubitanea morte in fella apoplexi tadlus* Epifeopus Argentinus Ala «gt;0miniftro fuo ante Friburgum enfe rraieeftus. Comes de Leiningen frene* 'decorreptus, Albertus à ducclohannc enfe transfoftus, utmox patebit. Ex ^derfis enim Annalibus SC magiftro Alberto Argcntinenfi hgc excerpfimusi htnunedemorenoftro tetraftichonfubijeimusi
A/ÎM cogndti inregnum fiirrepßt Adolphur, Aujiridcii nixus vnftdiM ducibus.
Sed dum belld parat, uitijs dum äeprauat leuum, OüodnnK regnunSfCo/teidU enfe mifer.
P Alber-
4 6
IOAN. C V S P I N I A N I
ALBERTVS CAESARS
Lsnitj'rs filhisRodulphiCæfaris,Duo's Auftn'æ, Annas
ComitiiTçin Hohenberg,poft occifum Adolphum Cçfarem, trorum ab Eleeftoribus imperq Franckfurt eligitur in Regem k'wJ Romanorum. Priorem enim eleeftionem illegitim am reputa-
batjOb Treuerenfis Præfulis ÔC Palatini abfenttam, qui comi'' tijs imperialibus non interfuerant, amp;nbsp;quod Adolphus adhuc
uixerat. Ne itatp ut arreptum imperium quifquecauillaretur,priorçmdefefa-clam eledfionêPrincipibus refignauit, ôddenuô eleeftus Aquifgrani à Vuick-uuoldo Coloniêfiarchiepifcopo,fefto diui lacobi Apoftoli,anno Chriftimil-lefimo ducêtefimo nonagefimooeftauo coronatus, amp;nbsp;in foliû Magni Carolild catus. Vbi tanta hominum fuit multitudo ac preftura, ut Saxonig Dux opprF meretur, relinquens fororem Alberti uiduam. Paulo pôftin mêfe Nouembri, habitus Principum conuentuS Norinbergg. Vbi aftantibus Treuerenfi, Mo-guntino,Ratisbonêfi,Patauienft', Frifingêfi epifeopis ac rege Bohemiæ, duce auarie,Palatino Rheni,ducc Carinthig,à Colonienfi archiprçfule Elizabeth eius uxor eft coronata: ex Auftria per SueuiamàSalisburgenfi Epifcopoalt-isep Principibus ac baronibus illuc deduefta. Qiig mirum in modum laborauit
19
Duels Auftnac occiderat,recondliari fuo manto Alberto regi. Ferturingens multitudo hominum in hoc conuentu fuilTe, adeo ut fex milia militum excep norum dicanturnumerati.Quanquam regesDanorum,Noruegiacamp;Succie» Marchio Brandeburgenfis cum alijs Septentrionis Principibus,per idenifeP me tempus in Roftocenfi oppido conueniflenqfuas res tratfîaturi. Infignia^^^ bine Im peril',lanceam Domini cum corona enfe Caroli, magno ftudio con' quiriuit,acin fuam poteftatem redest, Ducatum autem Auftriæ filio fuo Ro-dulpho adminiftrandum commifir.Cui poft paulo,cum conueniflet Albertus rex Romanorum cum rege Franciæ Philippo,eius fororem Blancam uxorcm deditiquodMoguntinenfiSdColonienfiEpifcopisdifplicuit: quieasobnu- 5 ptias regi Alberto dehinc inuifi ac rebelles fuerant. Quos tarnen breui ob edP entes reddiditjUaftatis eorum terris, coatftis^, ut grauiflîmas theloneorû exa-eftiones amouerent. Elizabeth autem poft conuentû Principum cum filio R^ dulpho,eiusep uxoreBlanca in Auftriam conceflîtdicet iter Rodulphus Pah' tinus impedire conaretur. Interim Albertus Rex cum Conrado Argentinenu ^5^ Epifeopo, Theobaldum Phyretarum Comitem aggreflus, caftra ac munitio-ncs iofius diripuitjdeuaftauitcp. Cui ob potentiâ cum refiftere nequiret,ing^' niofe, duas habensfilias, Sophiam Vdalrico Comiti de Vuirtenberg,alrerani baroni de Ochfenftein in uxores contradidit. Per quos nullo labore fauorem régis aftèquutus eft. Annoregnifecundo, cum Albertus à Bonifacio Odauo 4’ eleeftio nis fuæ approbationem per Oratores peteret, quçtarnen Imperatorix maieftati nullam iuris neceflitatem imponit, indignabundus recufat, eleäio-nemepuerbis iniuriaru plcnis,amp;nullam 8C friuolam afterit,omniaimprobans: Albertumcp homicidam appellitäs, enfe accineftus amp;nbsp;coronatus, in publicum prodtj pinquiens: Ego fum Cxfnr SC Pontifex. Voluit puto imitari ueteres Au guftos Romanos,qui etiam fummi Potifices fuerant: fed nil mirû, cum omnia fibi arrogent. Orta eft aût Ô6mox interipfum Pontificem amp;nbsp;Philippum Franciæ regem grauiftîma difeordia, qui nolebat ipium dominum iuum agnofee-re,legatis omnibus eius contemptis,futurum concilium appellans.Obidmu-tato clypeo(ut dicitur prouerbio)Imperatorem Albertum approbauit,amp;eun 50 dem de regno Franciæ per literas inueftiuit, rege Franciæ excommunicato in publico confiftorio, maxima hominum frequentia, infignem habens oratio-nê(que extat)fic exorfusiRefulfitfol qui erat lub nubfto ôi^c.Expofuit (Rinde idCene-
-ocr page 487-A L B E R T V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-4.^
ld Genefcos primo: Creaiiit Deus liiminaria magna, de Impcratore intelligcii dum,qui bonts utSo],malis uf Luna præeft, tanquammonarcha totius mun.' di.MuIta in Gallicanam fiiperbiam cum criminatione perorans,multas laudes inlmpcratorem congerens, qui cxnobiliflimo fanguineRodulphi defcendtß-fec. Sufcipiens uerba Pontihcis Canceüarius rcgis, qui inter cæteros oratores uerbafecit: In omni rc(inquit)caufa cHcctuin antecedit, quern finis concomû Utur. Sic Deumccelum fcquitur,quodinferioragubernat.Ettußeati(nmc pater caufa moucns cs,Imperator excquens,finis eft pax uniuerfi. Lena igituf tnanum tuam, £lt;aquila cleuabitur cxequeturmotustuosi Placuerunt hæ
10 alTentâtiones minim in modum Pontifici,ac mox fcifcitatur, ft cum rege Fran* dæCçfarconfœderationemhabeat.Qtiam tum nullam efte alFeruinquare ab* Voluit eum à quibufcunque praeftitisiuramentisex fuaplenaria(ficutipfein* 9tnt)poteftate, àneminefibiconcefla. Sed Cæfariam cum Regeaffinitateni t^ontraxerar, priufquam Oratores redirent. Altjs'queintentusncgocijs., inte* ftinum.bellum inter Vuernherum Patauienfem antiftitem eines (uos, quod gtauilîimum futurum eraqfedauit Sdconcordiam fecit, priufquam contra Ba* tgt;ariæ JÖueem Othonem proficifeeretur. Qiri poftdefuneftam uxorem fuam^ ^otorem Alberti,Styriam populaturuscum Salisburgenfis Epifcopiauxilio ^xercitum dueftabat. Quidam enim Barones Duci Alberto rebellabant. Sed
^'’ffuftià,eietftusenimeft.Seddumàquibufdarn primatibus Hungariæin Rc* §fmpoftularetur,captus, ÔCad Bulgarorum,Rutenorum'quelocaincogni* 'ädudus àTeutonidSjinPruflta cognitus tandem,in patriam eftOtfio faluus '^fdii(ftus;fcdid aliquantulum poft. Qiium enim eo anno AndreasHungariae ^^txmortem obijnét, Mareftalcus Auftriæ caftrum in monte iàncfti Martini ^fpit,acBudam profeeftus,Reginamrelicftam uiduam Albertifiliam, Vien* ■Jînircduxit.Tum duofuntreges Hungariæ defignati, Carolus hæresSiciliæ ^Pontifice Bonifacio miffus, ÔC Venceslaus Septimus Regis Boficmiæ filius ’pn’moribus regni cle(ftus;ambo ex duabus fororibus nati. Sed dum Carolus
Vngaris (pern regni adipifeendi iuftipit, Venceslaus ScxtusBohemiærex So Senior, infignia regalia ab Vungaris pro filio adquirit. Sed ob aeris intempe* ’^'etnegredicoadus, negocioinfe(ftoabit,iubente Alberto Cæiàre, amp;:filiö ï^odulpho Auftriæ Duce,Morau{amrapinisôdprædiscuaftante. DumaiP
Carolus Znoymæoppido Morauiæcumquibufdam Kungaris SC Cu* •Partis finitima quæque loca popularetur, Albertus id audiens magno exerci* Bohemiam ingreditur,ante Cuthnam caftrametatus, putans fibiregem oc* *^tirfiirum. Sed fæuitia hyemis appropinquante,difceftj t in Auftriam. At ucr£ copias congregans,utBohemiamingrederetur, Sueuiam petit. Durri ^xtrcitusinftruitur, Venceslaus Seniormoritur. Venceslaus luniorfiliusre* g31iaregni Hungariæ habens, Bohemiæ paterno regno contentus, Othoni
4o Bauariæ Duci carefignaqae cum Alberto Rege Romanorum, auunculo fuô foncordiam inqtrreddita ei terra Mifnenfi,quam ei pater denegauerat, fiC Mar fhionibus quiillifuppetiasferebant, conceflerat.Otho clàm Hungariam in* gfeiîüs, fe pro Rege gerebat, quibufdam ipfum iuuantibus. Et quôd à Duce Auftriæimpediretur, cædibus fpolijs Auftriam dchoneftabat. Paulo poft wptüSjfedliberatus, utfùpràfcripfimus,titulotcnus Regem agebat. Interim Venceslaus luniorSeptimus eiusnominis,in Olomucio Morauiç oppido or* 35? ^afeditione,occiditur, amp;Rodulphus Dux Auftriæ à Baronibus Rex eligitur. Qui accepta regina Elizabeth relicfta Vuenceslai Sexti uidua in uxorem (nam Blancaregina Franciæiam obierat mortem) Ducatum Auftriæ fratri fuo Fri* îoderico conccftîqapprobantehæc omnia Alberto rege.SeduixRodulphus ue ftigiainBohemiæ regno fixit, primo annofubito moritur, occifus fraudulcn* fftinlecfto no(fte,utcreditur. At Henricus Carinthiæ Duxauunculus eius, ftuod gener effet Venceslai Sexti,regnum occupât, Alberto rege ipfum impu
P ij gnante.
-ocr page 488-44.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
gnantc. Conucncrat fnim Albertus cum Baronibus Boenu\^, quod fingulos blios fuoSjUno decedentcfînehçrede,femper in regem afTumerentalium.Sed quum tota aeftate magno exercitu in Bohemia nihil efFceifleqin Auftriam,de' hinC in Sucuiam reuerfus,nouas copias cogiqutBohemiam infeftet.Sed mor te præuentus, expeditionem hanc exequi non potuit,ut mox fcribemus.Nam antea,quôd pene cxcidit,contraDucemBrabantiæpugnans,auxiliaà Comb te luliacenfi, de Marchia in prouincia Cleuenfi ac ciuibus Colonienfibus ac cepit.Quo temporerex Francorum contra Flandrenies in Tornacobelluni gercns,amifitflorcm fuæmilitiæaftuFlandrenfium, qui cuniculis SC fubterra^ neis foiîîs excauatis, infidiaslocarunt, acmilitesincautos obruerunt. Fertur u Regina Franciæhuiuscrudcliflîmi belli fuifle author. In quo tot Duces, tot Comités,totBaronesoccubuerunt,quod mèmoria hominum tune nontene* bar.Siquidem per quinquennium hoc bellum duransjtrecenta 8C ampliusmil lianobilillimorum SC fortiflîmorum de regno Franciæ abftulerat. Gelïit au* tem 8C Albertus ante id tempus graue contra Chunradum Salisburgcnfem antiftitem bellum, quod Othoni Bauariæ Duci Styriam ingrefliiro, opemfc' rebat, amp;nbsp;quodDucis Carinthiæfilium captiuum abduxerat: ob cuius tamtn liberationcm pax per Henricum Ratisbonenfem prxfulem SC Ludouicum Bauariæ Ducem fadla. Quæ baud diu durauit: quoniam Albertus Raftat op' pidum obfedit. Sed ob uidlus penuriam obfidionem foluens, quoniam Otho jo magnum adduxerat exercitum, incendio undic^ Salisburgenfes terras dcua* ftat. Antilles uiciffim Alberto, falls fabricam baud longé ab oppido Gmiin' den, Halis eft loco uocabulum, à fale ut plerifquc alqs,ubi fal coquitur, deftrui curauit. Nam grauem iadturam fall's fui patiebâtur propter copiam falls dux Auftriæ habuit. Fertur autem quod Elizabeth regina mineram illius labs ôd fabricam conftrui feett. Idcirco cum uinci Albertus nequiret,oblatum It uenenum. Quod ut ctjccrent medici omnem nauantes operam, Ducem in' irerterunt,machina ad hocingeniofe’ fabrcfa(fla,ut continuo uomeret,non ta* menfuffocaretur. Exclufum eftitaque uenenum per os,per nares,pVroculos; uis^ eius tanta fuit, ut alterum fibi oculum corrumperet. Vnde fæpc MonO' cuius rex didlus eft,Princeps fórtiftimus SC bcllicofilïïmus,qui duodecics cob lata acie dimicauit, femper ullt;flor,a fcrlptoribus ob ld Albertus Triumphator cognominatus.Poftremô cùm Albertus ingentem coegllfet cxercitum,extrp bus armatorum millibus equitum,filt; quinquagintamillium peditum,Boömi' am ingrefliirus contra Ducem Carintbiæ, qui fe regem Bohemlç gcrcbat,mb icranda morte eft à Duce Johanne ( quem regis frater Rodulphus ex Ottacari filia genuerat)acfuis complicibus crudeliter in hune modum occifus eft. loan nes Dux AuftriÇjdum eftètiuucnis SC prodigus, Albertus cius bona tutoribus cornmifitjiuuenem apud fe bonefta conditiOnc tenuit.Qui quum prauo fedu' «ftus iniquorum confilio,quafi Dux eftèt fine terra,crebrô patrimonium fuum maternum peteret: quodillinegabatur, cum tribus altjs coniurationcmint)t, qui curam euftodiendi corporis regtj habebant, quibus femper rex ultam fu-' am concredidit : hi étantRudolphus de Vuart, Vualtherus de Efcenbach,ôi Vlricus de Palm. Hi quatuor lemper cum duce lohanne latus regis ftipabant, tanquam omnium chariffimi ôdlidcliffîmi. Odlauo autem kalend.Maq,anno Chriftimillefimo,trecentefi'mo odlauo,cùm rexfillos fuos cum duce lohanne ac nonnullis barOnibus in menfa liabuiftèt, hilaris SC lætus omnes rofeis fertis redimiuit. Quatuor illi coniuratores cibum capere non poteranr,ncccm medt tantes regis: erat enim illo die traiedlurus Rhenû(ut lperabat)petlturusRein feldum.Menlaitacpremota,equum petiuit,urnauim confcenderet.Ablegatis p omnibus altjs miniftris,hos Iblum quatuor detinuitrçôfcenfo rex equo,Rudol phus de Vuart: Ciuâdiu(inquit)iftud cadauer equitare permittemus.Trenûi^ cqui apprehendenSjCÛm inter êundum de more clementiflimus rexloqucret,
-ocr page 489-A L B E R T V s C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.9
Dux loharincs pugione collum regis primus ferit,Vln'cus faciem caput per Medium iecat, cxterinihil tale fufpicantem regem,enfibus transfodiunt, inter Kufam Arulam^ Helueriorum flumin3,haudlongè à Rheno.Vbi poftea mo naftcrium fandlimonialium ordinis Minorum S.Clarg coftruitur. Nomen eiî campus impofitus.Occjfores fuga inFriburgû dilapfi,fed dolo elii fijCaftrû relinquunt. Vlricus de Palma Bafileg in domo Conuerfarum latitans, obijt. Caftro eius obfeflb per Leopoldum Ducem Auftriæ,qui cum fratribus ornne patrimonium diuifir,prçter Morauiam quam imperio fubiecitiexeo op pugnatô,quinquaginta funt decollati. Munitionibus uero Vualrherideftru^ paftorem agens,poft annos trigintaquinc^ fefe manifeftat moriturus. l^odulphus de Vuart cum famulo poft longam occultationem Româ pro aft ^fquenda uenia petens, àTheobaldo Comite de ßlomont capitur,amp;^ Leopol traditur. A quo famulus rota cruciatur: Rodulphus poft multas inanes ex-cufationeSjCaudæ equi alligatur : ad fuppliciû ducftus, fracftis rota membris, Cfudelilftmè necatur.Ioannes dux,nepos regis,profugus per fyluas SCferarum btibulajtandem initaliam uenit.Poftremo ad HenricûImperatoremjfticcelTo '■fni Alberti,in TufciaPifis perpapam milTus, in habitufratrumheremitarum Pffpçtuis carceribus eft condemnatus. Sic omnes illi parricidæ diris difcerpti ^uppliçqs,afpioentercgina (quæ unicè maritum dilexerat,6C fanguincm patri ’’ddarum pedibus calcauerattnuindi«ftam)debitafua praîmia tulerût.Sic mor-tuus eft pieniiffîmus Princeps Albertus, cum annis decê regna(ret,prudcntia, ^gacitace ôi. dementia nulli fecundus. Munihcus in bcnemeriros,fcelerû üin-’Jexacerrimus.Inter Germaniç Principes ueluti fulgentiftimû fidus elucefcês, potirtlmùm genera deamabatacuenerabatur. Pudicitia fœminas claras ^üliiftresiclerûdeuotûreligiofumiacmilitesftrenuos ôdfortes. Bilingues gfauiodio perfequebatur, lafciuorum cotubernia euitauit, coniugali caftitate ’'ifigiusiquandoquidem uxorê unicè dilexit.Patientia utebatur erga inimicos ^^ninia,non præceps in umdicftam,iniurias facile obliuiftebatur,
HabiiitunicamuxoremElirabcthamjftliamMeinhardiComitisTyroIis et It“ Gôrieiæ^ac Ducis Carinthiæ Conradini fororem ex matre: fœminam illuftrift fitnam^tnagni SC acuti ingenq,quç falis minera ÔC ufum faciendi inuenit in Hal '‘sprope Gmunden, in fuperiori Auftria. Omnibus^ monafterijs cum fale in Auftria prouidif,noningrataDei dono.Quaf monafteriuminioco occifionis ^^gis marin' fui extruxitd'ed ab Agnete filia,Hungariç regina,eft locupletatum ^'perfedum. In quo primùm fepultus fuit Albertus : fed demum poft aliquot ^nnoSjSpiram eft translatus,SC cum pâtre fepultus. Hæc peperit xxt liberos: S^iorum undecim iuftâ aflequutifunt aetatem,cçteri in puericia mortui.E qui-’^usfeptem in cœnobio Tulnenfiuirginum fepulti iacêt. Ipfa Elizabeth in fua findationeKongsfeld fepelit.Inf^niores liberi hi fuerunt. Primogenitus Ro 40 dulphuscognomento Mitis.CuiÉIancaFrancorumregisPhilippiTertqfilia '^opulatur, Viennp apudfratres minores fepulta,fine liberis decedensuandem Bohemie Rex falt;ftus,relicftam Vuenceslai regis Bohemiæ uiduam duxit. Sed ^reuilætatus eft imperio, utfcripfimus. Fridericus fecundo genitus,elegans DuXjCognomento Pulcher. Qui poftea Cæfar Romanorum fuit, ut narrabi-ffius. Huic uxor erat Elizabetha, lacobiregis Arragonum filia, quæ Viennas 2pad minores fepulta iacet,unicam relinquens hliam,quæ Comiti Goriciæ co pulata fuit tandem coniunx. Hune cùm fuper fe regnare quidam barones Au-feæ SC ciues Viennenfes nollent,trucidati funt crudeliffimè. Tertius filius e-’■atLeopoldus cognomine Gloria militum. Cui Catharina Comitis Sabaudig 50 fiia,fororuxoris Henrici Imperatoris,datur uxor. Qiiçduas reliquithliasjqua rurnalteraDucide Schuueinicz,altera domino de Kuftîin Francialocantur uxores.Filius quartus, Henricus Placidus ditftus, confortem Elizabeth habu-
Comitisde VirnberginEffliafiliam,quasfineliberisdecelTit.,Quintusfilius ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P itj didus
-ocr page 490-4^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï o A N. C V S P I N I A N Î
di'élns Albertus /z,iDux Auftn'æ cognometo Sapiens:quf pröiiïndas poftpa-tris obituin diu rexit.Sed cùm manibus ÔC pedibus æger effet atep contraâus, priiTiùm Patautenfis Canonicus fubdiaconus,fratres omnes in ærate fuper^ grefrus,afl'cnfu Pontifias duxituxorem lohannâ Vdalriciultimi Comitis Phy rctarum in Sungauu de clar o Burgundionû fanguine unicam filiam;à qua Phy retarumComitatus AuftriæacceUît. PIiccaftrûBerchtolfdorfFcondidit,qua'^ tuorcp genuitnobiliflîmos Principesdiodulphum ////, qui primus fefeArchi ducem Auftriæ,priuilegiôFriderici // Imperatorisufus,fcripfit.EtquiComfi tatum Tyrolis Auftriæ adijciens,præpqfituram S.Stéphani in Vienna Auftrie ciim Canonicisfundauitlocupletifiîmèjfi feruare donata Canonici impruden tes fciuilTent. Qui habitu mutato quem illis inftituit,Principem adeô irritarôt, utamp;cenfus datos6d fundationem muraret.Hiccum Catharina coniugcHh'a Caroli un Imperators in choro rempli S. Stephani fepulti hodiecernuntur: licet Mediolani fit mortuus. Genuit dehinc fecundû filium Fridericum, qui in adolefcentiamoritur.Etpôft Albertum iii cognominatum cumTricajAftro nomiæ ftudiofum.Qiii generale ftudium à fratre Rodulpho inceptum erexir, ac caftrum Laxenburg extruxit, cum Beatrice Norinbergenfium Burgraina uxorc^ quæ Albertum un peperit, literatorumfingularem patronum, vicn' næ fepiiltum, Qiiartus autem Alberti filius Leopoldus,Militiat decus cogno' minatus:Dominium Veltkirch Auftrieadiecit,cum ComitatuHohenberg'n Sueuia, amp;nbsp;cum T ergefto ac Treuifana Marchia:ab Heluetqs prope Sempach oppidiim occifiis,inmonafterioKongsfeldfepultus:reli(flis exuxore Virida Barnabouis Mediolanenfis Principis filiajquatuor liberis.Guilielmo quicuri' alls, Leopoldo qui ambitiofus, Ernefto qui ferreus, acFriderico quimagnin* eus uulgo dicuntur. Hi nominati quatuor Principes fîlq erant Alberti Contra ô:i,qui Alberti Primi Regis Romanorum quintus erat filius. Sextus filius Ab bertirégis,Otho locundus cognominabatur. Cuiuxor Elizabetha duciffaß^ uariæ,Fridericum atep Leopoldum filios progenuit.Quintp item inuenio hlb as Alberti principales dignitates affequutas. Elizabetham Icilicet,quæ ThcO' 302 dori DucisLotharingiacuxor fuit,eicp tres liberos peperit,// Anna, quæHef
manni Marchionis Brandebut^enfis uxor primùm,poft eius obitû nupfit Bu ci Vratislauiæ, quæ ex utroep filios ôdfilias genuit .ni, Gutam,quæ uxorextp tit Ludouici Comitis de Oeting, in Rhetia, généras ex eafilium Ludouicum* ^^3 Ql’i cû’æf Ludouici Bauari eledli Re^is Rom.familiaris elTet,poftea cum Duquot;
cibus Auftriç cftab eo perfequutus.Sed antehanc prius habuit uxoremis Co 264, mes Ludouicus, fororem Comitis de Vuirtenberg,ex qua filium Slt; filiam pro
genuit. ////. Catharinam Henrico Septimo defjjonfatam. Poft cuius obitunt ^arolo Calabripduciuxorlocatur. k, Agnetem cuidam Romano de Colum* na defponfatam, dehinc AndreæTertio Veneto Mauroceno, HungariæRc* gitraditam. Quæmonafterium Regtj Campilocupletauitamp;perfecit.Hiun* P decim liberi cum maximo honore domum Auftriæ illuftrarunt,alq in pucricn mortui fiint. Excerpfimus ilia ex diuerfis Annàlibus,amp; ex Alberto Argetincn fi plera(p,qui gcnealogiam Ducum Auftriæ in fuis Annalibus fideliter exequl tur,de quo mutuatf pleracp fumus.Nunc tetraftichon noftrum fubijeiamus:
Çoncidit Albertus mißrititda Ciede nepotii, imperium qui uix per duo luflra tenet.
Biffenos uiâor conflihus hoftibus edit, Occidtt Ù proprio ftn^uine progenitif.
Henricus
-ocr page 491-H ENRIC vs SEPTIMVS,
45»
HENRIC VS SEPTIMVSgt;^
BNi^icrs eiusnominisfepti'mus(harriilliininrcncgnocre^ an',baud connumerantiir Regibus tn Cçfàrum catalogo) us fuit Henrici Comitis deLut^elburs.ßCBeatrictsComitiß
fæ Hannoniæ. Qiii quidem Henricus pater regis ante uillam Vuuringen,hand longe à Colonia à Ducè Brabâtiæ Sgt;C Comi ________ ■■ ■—te de Monte,qui bodie dux eft,occiditur, cum duobus fratri* nus Comitibus deLntzelburg : tres relinquens filios, Henricum bunc Cæfa* ” tem,Vnaltramum Comitem ftrenuiftîmum,amp; BalduinumTreuerenfem prac* ■ulem. Fuit bic Henricus fingulari integritatc,armis quidem ftrenuus, fed re* ^'gione præcipuus.De quo Italici feriptores etiam hæc produnt.Paternç buic ’’pes baud magnæ fane erant, fed iufticia prudentiâque, turn rerum geftarunt gloria, quàm natalibus aut gentili regno illuftrior. Licet Blondus ei nunc aua tieiam, nnncftulticiam, nunc fatuitatem obijciat, uteft odiumItalorum in Germanos. Qiii tamë ea fuit antmi tranquillitate dotatus,ut nulla unquâ pro* ^Pcritate efferretur, nulla deqeeretur aduerfitate, quanquàm plures quotidie txperiretur adnerfitates: adeô ut fub co, nifi præcipiti morte præuentus eifer, ^perabatur fedata Alemanniæ difcordia,amp; Italicarum fac'îionum compofitio, ’“Siterraefancftçrecnperatio.MâximamitaqspairaeftCbriftianitasiadnram in *tece]!liusnobiliftîmïlmperatoris,amp;fimulreligiofil'fimi. Quodpalàm coram
oiiinibus Principibus, Petrus MoguntinuS Archiepifcopus aka uoce procla-’’^^uitJrt quingentis ante,inquit,amplius annis,nulltus mors principis mun ^'^periculofior fuit. Circumferuntur uerfus non admodum concinni, qui la* ’’^^ntabilem ciusniortem conqueruntur. Caeterum,utordinefingula panda*
, hie Henricus Comes Lutzelburgenfis, Alberto Occifo, Francofurt ele* iiiit Rex Rom. à Principibus impern,Balduino arebiepifeopo Treuerefi ^'usfratreplun'mû futfragante, prima Nouembris, anno liberationis noftrae trccentefimo fuprarm'llefimum.In quern ufcpannum,a morte Fridc res Italicç plur/mûm turbate.Nam fupcriorcs Reges Rodulpbus,Adul Pjius Sc Albertus ab Italia abftinuerunt.Omnes pene Italiæ urbes tmperio pa* ’■»efolitæ,excufîô iugo,tyrarLnts potius fubelfe cceperunt. Sic Verona Scali* geros, Mantua Pa(rerinos,Padua Csrranenfes patiebantur. Gibelini Sgt;i. Guel* kaliam difcindebant.Elctfîus ita^ Kenncus prima Nouembris, Aquif-§gt;'3ni coronat ab Henrico arebiepifeopo Colonienfi.Epipbaniaru fefto alccn R.henum,baud longe à Spira,EbcrbardumVuirtenbergen(em comitem habuit cum dueëtis equis,rnulta inaniterloquentem Ä^fuperbe. Qui ^’■înnidis Sgt;C rebellionis accufatus,frigide fe purgas,cum indignatione à rege ^ifeelîît. Ob id paulo poft à Conrado de Vuinsberg régis praefide,cùm Impe* P fator in Italia eflet,adeô eft fratftus ac debilitatus,ut ex otftuaginta oppidis, ca ^dlis Sc munitionibuSjUix tres remanerent. Qiiinimo ab Heifone, Marcbio* »»^05 Badêfi captus,in turn' latuit ufqj ad Imperatoris mortem.Mirum enim in ’’lodum exofam babuit fuperbia,eamcp quoadlicuiqfcmper deteftabat. Ve* ^wantad eum Spire Argentinenfes ciues,priuilegiorum fuorum confirmatie» ’’fni pctentes,ac fe miftos à dominis Argentinenfibus longo uerborS ambitu hsrrantesrquos derifit nulla eos refponfione dignatus,dónee fe ftibmittcrent, 3lt;^ienon dominos,fed eines Argentinenfes teftarenxur.Conuenerät prgterea quot;nncipesetciuitates,qüifidelitatêaciurarnenta preftarent. Inter quos erateti Fridericus dux Auftriæ, Alberti régis octifi filius,inueftituraDucatus pe* 5® tens ac fend urn: quern Barones amp;ciues Viennenfesodioperfequebantur, ac in eum confpirabant,neillis dominaretur.MifTis nuneqsregem orabant,neil* liDucatum Auftriçcocederet.Cum eoitacpHêrtcus poft multos tra(ftatus,fi fonepoiTetAIbertiliberosabAuftriaremouerCjhabito cociliOjtex quincRob
P iiij
Ti'x
4.lt;;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N I
Auftnæ Ducatum occifos,recenfuit Fn'denco.Cui Fridencuszfit l'ile qui care* re eo niauult, fextus. Dehinc feudum ab eo acccpit, Slt; l'us quod habuitinrc* gno Bohemtæ cum frathbus,Regt donaint. Qui poft ßlium fuum lohannem, ut fcribemuSjRegem fecit. Péttj t thfuper ut ducentos équités galeatos fecunt ultra alpes mirtcret,quodfactLim eft.FridencusAuftriamreuerfus,Baronibus caftra munitiot^es diripuit ôi. folo æquauit.Viennêfes dues ocults,naribus, mambus,pedibus detruncauit,equisadalltgatos dife erp fit,rotis fregit,enfeac laqueo obedientes reddiditjCoègitcp utfe dominû fuum, acPrindpemagno* fcerent. Dehinc fratrem Leopoldum Ducem Auftriæ, ut cum Imperatorcab pes tranfeatjCum militibus ordinal. Cùm autemHenricus SpiracuidilfetRe*’® gum amp;nbsp;Imperatorum monumenta, doluitanteceftbresfuosAdolphumÂAl bertum in loco occifionis efle fepulros. lufsit itaque eos effodi atqueilluc de* ferri. Delato itaep corpore Regis Alberti naue, Rex obuiam ad Rhenum uf* que pergit.Filiam Alberti Reginam Hungariç quæ funus comitabatur,hono rificèfub brachtjsinurbem ufqjtraduxit. Corpus^ Alberti in fepulchrûuxo* ris Friderici Imperatoris collocauit.Adolphi autem çorpus(quod eodem die eft pariterallatum ) in Friderici Imperatoris filiæmonumento fepeliri iuHiï. Sic duos occifos Reges uno die regia pompa honorificè SC pièadis funebri* bus fepeliuitjiuftacpperfoluit,clemenriftîmusamp;potentiffimusRex. Dehinc ad fill) nuptias animumintendit, ut res domefticasquæ mediocres aeperinde 19 infirmæ erant, aliqua affînitate muniret latius proferret, priufquam Italiam jngrcdcretur,maiori ex parteiam pacata Germania. Erat ei primogenitus b* bannesuix ephebusacannos pubertatisingreflus,cuidefponfauit Elizabc* thampuellam grandiufculam proceræftaturae, Venceslai fenioris filfjOt* ta cari, olim Regis Bohcmiæfiliam,neptem Rodulphi Regis Roman.
Spiram honefto comitatu addudîa. Quæ quia annos uiginti fuperaret,ô^co‘'' pore grandior eflet quàm fperabatur, ob fornicationis fufpicionem, diunu* ptiæ eius funt dilatæ.Puellainnocens,morç impatiens,ubi banc falfam intelliquot; git fufpicionem,denudato corpore interiori uefte Regem adn t,ftola unica te* lt;Qa. Virginitatem meam,inquit, ôRexafpedu corporis mei amp;nbsp;examine ho* p neftarum approbabomatronarum, nec hincpedemmouebo, nififinito*^ de me fufpicionem abijcias, accerfitisep matronis meam integritatem falfo uiolatam fufpicaris,iynceram inuenias .Timoré perculfus Rex,induccre Reginam uirginemnon potuitutabirct, plurimùm fefe exeufans de conte* pta in Ce fufpicione. Coadus itaque mittere pro matronis amp;nbsp;obftetricibus,re* perta eft illæfa ÔC inuiolata uirgo.Maturatæ igttur ftint nuptiae amp;nbsp;folenniter ce lebratæ. Qiias tarnen paulifper Moguntinus ÔC Colonienfis antiftites ob fn* perbiam interturbarunt. Vterque enim dextræ Principis aftîdcre contende* bat. Sedrixti ilia fedata,ô^nuptijsfinitis, ex Francis Orientalibus ScBanatis cogitur exercitus, qui lohannem filium Henrici Regis cum regina inBoemi* 4® am( quæ dos eius erat ) traducat. Henricus enim Carinthiæ Dux,filiusMein* hardi Comitis Tyrolis amp;nbsp;Ducis Carinthiç, cùm fororem Venceslai lunioris, 2^5 Annam uxorem haberet, regnum Bohemiç turn occupauit, fèd à Baronibus derifui habitus. Iohannes hic filius Henrici Regis eligitur ( abeunteHenrico duce in fuam Carinthiam)6Ccum regina Pragç,à Petro Moguntino archiepi* feopo (ad quem ius coronationis fpedlat ) coronatur cum fua coniuge,pridie nonas Frebruarrj, anno faluationis noftrç undecimo, poft millefimum tre* centefimum. Erataûtis Moguntinus prgful quondam Petrus dcTreueriniin cuparus,medicineprofeftbr eminentiftimus,in quodamdiflîdio Stellifero* rum amp;nbsp;Pficacorum(fortuna fie uolente) in epifcopum Bafjlienfem,dehinc ob 5» eius ingenium ac mirabilem induftriam in archiepifeopû Moguntinum dele* (ffus,ac per fedêapoftolicâ fub Alberto Ro. rege promotus. Qui poft in amo rem ÔC gratiâ Henrici regis infinuatus,iUidebita à multa prgftitit obfequia,f t obid
-ocr page 493-H E N R 1 C s E P T I M V s.
ób ld ab co baud uulgan'ter amatus.Cùm intcrca Gernlaniæ rcs Hettnciis rex coinponeretjOratores mifit Hennco Cannthiae dud,qut ob ablatum Boëmiæ •^cgnum irafccbatur,ut(pfum placarent. DehincadAutnioncmadGlemengt; teni V Pontificem epifcopos diios,Ô^ très Comités oratores dingif,qui coro» nam imperialem,Impcraton'scç nomen amp;nbsp;tituiSpctant. Nam Sd Pontifex di'u aR.oma abcrat.Promtttit pontifex Cæfari imperialem coronam,fi infra biengt; nitim in urbcm ueniat. Feruebant enim difcordiæ per populos,ac tierera inte* ftinaqî uulnera grauiora indies renonabantur, quæ abflt;^ Cæfàris prælentia fa nari nonpoterant. Vénérant itaque ad regem Matthaeus Mediolani,ô(f Théo» baldusßrixiaemagnates, cum plurirnis Longobardis, follicitanres R.egem ut Stallam ingrederetur, eamép à tyrannis liberaret. Qiios benignéRex ample-5fas,donatos dimifit,ôdTheobaldûmilitari cingiilo infigniorem reddidit, bre wife fubfequuturum pollicitus. Patriam itac^ Lucelburgam accedes,cum ami fis SC terra: illius primoribus de coptjs ac auxiltjs fibi præftandis, cum uxore amp;lfratribusfuis,BalduinoTreuerenfiac VuakramoComitéconfultat. Qiii nnà omnes fccum iter arripientes, per tçrram comitis Sabaudiae, qui fororem ’■fginçuxorcmhabuitjLongobardiam ingrediunrur.Ingrefltcum eoLeopol
Auftriac,6LRodulphusBauariæDuccs,atThiepifcopusTrciierêfis,Leo-dienfîs, Bafilienfis, Tridentinus, qui magifter erafepiftolarum, plures alij nntiftires. Cornes Sabaudiæ,Cornes Flandriæ cum muJîts alqs comitibiis, Ba ''onibus,militibus amp;nbsp;ff ipendiarrjs Principiim ÔC ciuitatum Germania:. TranP gi'cffisitaque alpibus, primo Taurinum delati funt. Taurini Régi populariter obiiùm fatfli, ôu fe amp;nbsp;urbem Regis arbitrio permifere; Dehiric haftaé hononfî pariter acceptas ut eorum dominus, etfi fœdere feinfidem 8C tutelam Roberto régi permififîcnt. Vnde cùm de eorum ftdc dubitaret,pn'mores ciuiunx ffeum Mediolanum perduxit. Nicolaum Sencnfem fjs pracfecit, qui nouis le-§’bus populum aftringat, Si peregrino pracfidioarces Ôi. caftellàHaftenfiuni P’æmuniat. Cæfar Mediolanum dehinc pergit. Poftquam controuerfias pri-inorum exLongobardis compofucratHaftç,cxcrcirumcp (uum fubfequëcerr» 11“ fxpedaucrat,à Guidonc de turri Capitaneo Arredis pcrhumanirer fufceptus fft; licet prias figna Sel imagines impertjdeieciflet. Nameum citôobiturunt ^Perabat. Is inter Guelfos dominium ciuitatishabuit,cum Matthæus Viceco“ *nes altera ex parte ad regimen urbisafpiraret • Tarn etfi inopsôf cxul paulo ^ntèeratjCongrelTus^hominum prçpudorefu^crct.Nam dira Benaci ripas, fblus errare SC rctia texere,atcp pifcari folebat. Singulis autem Lombardiæ ur bibusuicarios dédit,quos receperunt,fidem^ Cæfari promiferunc. Cùmau*^ Jem rcxab utriufcBfaÂonum capitibus urbem reccpifTet infuam pofeftatem, Leopoldo DuciÂuftria: cum Germanis cohortibus præfidiumurbis curangt; impofuit, Pifanorum turn legati aderant, qui ingentê uim auri fecum de-40 tulerant,HcnricocB donaucrant. Profequebatur prærcrea ingens Italicorum pfoccrum multitu3o,obedienter quæcuncp is impcralîèrfaciens,dedititios fé Cefaris profitcntes,SC muncra ad uiSlum necelfaria affatim exhibentes. E-«ntCefaris fubinde uidendiperquam cupidi. Sexaginta etenim peneannos defignati ad imperium Reges, Italiam nonufderant. Ipfcuerô Cefarmoramil befaciens, ab archiepifeopo Mediolanenfi, corona ferream accepit,quç Mo-^oeciç ab alijs Imperatoribus aCcipi confueuit. Nobiliores Gibelinorum SC Guelforum totius Italiç conuocat, fummis uiribus attentans eos in concordigt; smrcducerc. Sedpoftmagnamdeliberationem,illisrefpondentibusimpolïî bilefore, infctQarcfingulos remifît. Guido autTurrianus çgreferens moram Cefaris in urbc,dc eius traditione at^ interitu,anxiè fecû cogitât. Mattbçutn Vieccomitc Cefaris demeruiffe gratiâ atep in patriam redutfîQ dolct. Maximç lites 5c intcftinabella inter ciues fufeitantur. Suç faôionis profugos ad fe peh licif.uidit enim nobiliores ciuium Cæfari opes fuas (ponte afferre, imperatatp face*
-ocr page 494-4lt;?4’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S N 1 A N I
facerc: ad h^c munerisloco Hcnn'co quinquaginta mtllia auréonim, rcg/nx dccem millia polhccn. Tutnanus igirur proditionetn Cæfan's di'u meditatam, tandem ad exitum deducereparat. Qiiendam emm derodomia condemna' tum,ad fupph'cq locum educere dcceinit ad concremandû,fperans maximain Germanoriim militumpartem ad fpedlaculum progredi. Tumclaufisportis regem in palatio defcr'tum,fperat facile madlandum, Hoc forte côfilium durn Turrianuscum quibufdam fadîionis fuæin domo capefcerct,adolefcensqui* dam qm non curabarur, hocaudicns,Matthgo pandit Vicecomiti.
fitis cUm armatis, feditionern banc dillimulanter expetffat, regicp omnia ape^ lit. Suborto tumultu,fratresTheutonidordinis fancflæMariæ, quietiamof heij gratia Cæfarem comitabantur, primfirruentes in palatium régis, coniu^ ratores uiriliterrepelluntjpalatiumépdefenfantes,poriatnaperiunturbis, qua occIufusLeopoldus Dux Auftriæducentis cum armatis iacuit: magno labo-reobftacuiaremouentes, idfuscßlapidum aclancearum fuftinentes,adCæfa* rem properant. Matthaeus quoquecum fuisquoshabuit occultatus erupif, obtiioscp quofque trucidant, nemini parcunt. Turrianuscum iam confilium proditum fufpicaretur,fuga elapfus cum fuis euafit.Domus eius folo æquata, bona direpta, trucidati obui} quique.iTiim prirnum Guelphis Cæfar ccepitc^quot; fe inuifus, Gibeliniscpadhærere,cùm prius falt;5fioncm illamfquætotamoco^ pauit Italian! ) delete pro uirili elaboraret. In exilium igitur aeffi Turriani, nbsp;nbsp;nbsp;jj
thæo aiitem Vicecomiti curaMediolanenfisurbis demandatur. Vuernherus etiam Comes de HohenbergrelidîusàRegejnLombardia,incredibilesba* buit uidlorias. Vénérant tum ad Cæfarem omnes ciuitates Pedemontanar, præter Br!xiam,opes in fumptus militaria proniittentes auxilia.BrixienfcS Papienfes ôd Piacentini, Turrianis fauebant. Verùm illis fugatis domoSdça-tria,Henricus’uniuerfæ Italig formidolofus elfe cœpit.Cremonenfes igtt cam animû Cæfaris cognouifsêqlaqueos ferêtes in collis,ac manus câcellatim genres,in humum procumbebant,gratiam petentes. Qyos Cæfarindeditio-uein fufeepit,accepta etiam pecuniaria mul(Qa,quç cêtum millia aureorum fu perauit.Bellicienim tumultus omnem pecuniamCælàris deuôrabant.Rt^^' j® dla igitur in deditionê Cremona,Laudenfes ÔC qui Cremam pofl'ederanqm»-' fis clauibus Henrico,fe amp;nbsp;fua in ius ac arbitrium Cæfaris fubiecerunt.Brixianl iü rcbellione contumaces perfeuerabantrquosTheobaldus Bruflatus,qui Spi ræ militari parazonio à Cæfare donatus,ciusc|? beneficio in patriamrecepW® eratabexilio,addefedlionêfollicitabat,inrebellionecpdetinuit.Long3ig*t'^f obfidioneBrixiam premens,fame,ferro,flammis^tandem pcrdomuit.Exim menfo efh exercitu,qui tria pené miliaria occuparat, SC ex captorû cæforum^ cadaueribus fæuilfima fuborta peftilentia undicp grafiabatur. Vualtranius aûc frater Cæfaris, dum inermis incautius hoftes ufe^ ad urbis portas perfequituG iaculo uulneratusletaliter,ac Veronam pérdu(fîus,cùmmcdicorumopec^’'^^49 ri non poirct,moritur,honorificèfepultus.Mortefratris Cçfar exacerbatus,le per portas urbis no intraturum iurat,fed coplanata foiïà,difîe(fiis^ meenibus. Cùm aûtTheobaldus in monte,qui Brixiç imminet,eu paucis militibus quo-tidieCçfaris caftra fpecularetur, tandê capta rupe amp;nbsp;obfeflà,militesoccidunt acfpoliantur.Inter cadauera Tlieobaldus,qui femortuûfimulabat,uthoftiunt manus elaberetur,repertus,Cæfari eft alla tus. Que acerbiiïimis uerbis,utpro-ditorem incelfit,iliumcp diligentilTimè curan'iulfit, ne morte fuperueniétefup plicio eriperetur,fed ut diutius affligeretur.Crudelifiîma dehinc eiufdem aud ta funt flagitia:quæ in propinquos,in generû fæuiflîmus latro patrauerat. Sed cùm otfi^o diebus corpus elFet firmatum medicinisfuulnus enim letale habuit) 5 equo alligatur perfidus, per exercitum raptatur, in quatuor dein partes dinC' dus. T um ex aduerfo urbis,perticæ longiores defixæ funt,in quarum faftigX’ caput, pedes, QC manus deligantur,Brixiani etiam quatuor capti, bobus alligî tijdiu*
-ocr page 495-H EN R I e V S S E P T I M V S.
Wjdilàccrantur.Oppidani luduôfiim cernêtcs fpeôiaculnm, qninqiiaginta d-^ vespartis Cæfan'anæ, qiios captoshab.ebant, in mœnibiisuibis in Cæfàris contemptu,ac Thcobaldi uindidamjfufpendunr.Pcr hos dies legati très Car^ dinales,qiios Pontifex legitimæ coronationis gratia Cæfàii mittcbar,Nicola* us Hoftienfis cpifcopus,LucasdeFJifco,Genuenfis,amp;: ArnoldusSabinenfîsi Brixiam uerfijs,ad Ccfarem pergunt.Hi obfeiïorû cladcm mifèrti,quia inedia plurimi conficiebantur. Alij minus malum iram Caeßris putantes,cum loris (quæ è collis dependebant)ucniî petentes,miferabiliter trucidabantur. Dedi* tionem urbis pacifcuntur. Sexaginta millia aureorum nummû Cæfari dcpen* '0 dent,fexagintacp ciucs nobiliores obfideSjqui Româ ufcp ofRcij gratia regem ptofequantui'jdeligit.Deinde muros fubrui,amp; ad folum çquari iulîînac demo lùaporta,urbcmpofî:fextûdeditionis diem ingreflus eft.Si prodigia cogno* ^cerequæ turn euenerunt in Italia uolueriSjFrancifcum Petrarchâ adito,qui te uuinia edocebitjlibro rerû memorandarum quarto.Genuam dehinc circa hye uiem cum apparatu regio ingreditur tribus penè menfibus feuitiâ hyemis tôle Uns. Vbi etiam uxorem chariiïïmam SC matronam nobiliflîmam cum magna ù(?fura fua amifit.Dehinc Pifas ueniês,inæftimato gaudio à ciuibus fufeep tus 'ft. Vbi paulo pôft(nam duos illic menfes comm ora tus) loannem ducem Au ftuæ occiforem AlbertfclàmdePontificeuenientem cepit,Pifaniscpcommi* ftt. Qiiün uinculis poftea mortuus eft. Noluit enim tantum feelus cfTe inul* f^ni,neqj uoluit uirum delidla confîtentem grauiter^ pcenitcntem,fine mife* Ucordia trucidare,fed medium clegitjUt in carcere pœnas lueret fcelerum. Ad Urbem dehinc properat Henricus,præmilTis quibufdam nobilioribus,quibus Ludouicus Sabaudienfis prgfuit,ut motus fedarent,quos fciuit à Roberto A* Puftærege,qui Vrfinosfibi afciuerat,elfefufeitatos : nam Cæfarem impedire 'onabatur,qui Gibelino nomini erat infeftiffîmus. Etfi hune rogaiTet,ut coro ’’^tioni fuæ interefietjquo illuflrior fua prgfentia redderetur,Robertus tarnen Uulta caufatuSjfratrem loannem cum equitatu mifit,qui largiendo, pollicêdo Vrfinos adfe pellexit. Columnêfes autem uetus amp;nbsp;potens familia, Cæfari ad* '®tens,muitas pugnas contra Vrfinos in urbefecerunt.Rex igitururbem in* Sfcifiis, miferabiles cædes èC cruentas pugnas in plateis ( quæ fanguinc erant fedatæ) conlpexit. Quandoquidem tribus pene menfibus Columnienfis 2C ^ffinus adiuntffo externo praefidio,atrocîflrmèdecertarunt,Moliebantur ein ^ftucrfarij ne in æde diui Petri coronaret.Romani pro Cæfarein aciê progref-‘'j'apitolium inuadunt,campum Floræ occupant,0«^ ad Adriani molem, quæ uunc arx Santfli Angeli appella tur,perueniunt. Differentibus igitur Cardina* ‘bus coronationë Cæfaris(nam ôd unus ex qs obtjt,SC intcrceptæ Pontificis H ^'•■Ç,coronationem differendam fignificarunt: licet alij feribant Clementem 1» ^'fgt;smandaire,utinLareranenfi templofolennis coronatio fieret,neqj de am plitudine Cgfareinominis quic^ indediminueretur) indignatus Stephanus d'Columna,cum multitudine Romanorû tantum deterrui t Cardinales,ut ka *'ud.Augufti Santfîi Petri uinculorum celebri die,in æde Sanefîi Ioannis LatC j'anenfis,Henrico imperq infignia conferrêt. Qui unëîionem folennemcp titu uuifortitus,Imperator Ôd femper Auguftus eft uocatus.Cefar urbê relinquês; Four en'iigrat,reli(fto in urbe Hugqne de Buchek comité,cum trecentis equf bous,qui cum Stéphane uiriliter Guelfos ex urbe S. Petri, quam Cæfar adiré ’''quiuit,eiecit,2d crebrô manus eu aduerfarqs conferuit. Ad Aetruriæ igitur ^micasurbesregrediinftituir,acprotinus per fines Sabinorû,Vmbroriïjôd Pe fJjfinorû.Aretium peruenit,incredibili honore fufceptus.Hinc ad Florentiam 5’ tedit.’quibus legatos miferat,priufquam Italiâ intraftèt, ut depofito ciuili odio • 'xules reciperent,fefe propediê cum magno Germanorû exercitu aftuturumî ^uibus adeô fuperbè relponderût,ut Dantes uates haud illepidus ( que etiam ’‘iterGibelinos exilio tmiltftarût) Florentinos cecos haudab re appellauerit;
Nam
-ocr page 496-4.$lt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
Nam Florcntini Cçfareis oratonbus refponderunt,imprudentcr agcrc fa pi en tem Prindpem,qui Barbaros in Italiâ duceret, quam deberet à Barban's lucrf. Obfidioneigitur hanc ôi. l'nopia rerum macerate maluit,^ oppugnare locatis caftn'S.Nam agri undicjt adeô populatifuerant,ut nihil inde commeatus habe ri poflTctjOmnescç adieus öbfefli,per quos frumenta comportabantur.Sic mœ nibusinclufos,famedebellare cogitauit.FlorentinifeRoberto fubtjciunt.lm perator igitur Pifas pe«jt(Pifanos enim præ ceteris infigniter amabat)Rober tum illuc, quafi cum eo lege a(flurus,uenire iubet. Is aût ôd fufpecflum locum, amp;nbsp;inhabilem iudieem caufatus,Imperatorem contemnit.Qui eum hoftemim perq decernit,ac Igfac maieftatis reum denQciat,ac proinde tanquam rebclkm i« Campano atfp Apulo regno priuat. Quam fententiâ Clemens poft interitum Cæfatis impfobauit. Cpiari^ mortuo,periurium impinxir,multas(^ conftim* tionés quas neep aufus eft publicare,fecit.Floruit enim per hæc tempora Ck' mens V, amp;nbsp;curiam Rom. in Gallias tranftulit. Vbi per feptuaginta annos manftt * Fîæc autê in Clemcntinis de fententiâ ÔC re iudicata difputantur c.Pa* ftoralis.Nechac rcuocationc contentus Pontifex,fed ut Rom. Pont, augtf^^ poteftatem,dccreuit ut defignati in Germania Carfares,quamuis Ro. regis aP pellationê fortirentur,tarnen à fummo facerdote Imperij iura amp;nbsp;nomen accipt rent.Adiecitinftipcr,utmortuoImperatore,per omneinterregni tempus Ita»
266 earn urbium,quæ Cçfari ftipendiariar iunt,arbitriû poteftas penes Ro.Pom 2® forer. Sed ad Caefarem noftruredeamus. Hic poft condemnatum Ropertum, Florentinos pariterhonoribus amp;nbsp;omni dignitafemullt;ftat,cis^ poteftatéred* dendi iura adimit.Vnde Imperator uthuncderjceretjFridericiSiciliæ regis ß' liOjfiliam ftiam in uxorem dcfpondet,ApuIiam^ promittit.Ex Germania nO' uas copias nouumqj exercituaduocat. Venerat in hoc exercitu mater Imptf’ toris cumfilia Siculo deiponfata. Afferebaturö^Catharina AlbertiRo.rcgis filia foror Auftriæ ducum Imperatorinuptura. Id enim fuaferant proceresöi omnes Principes Caelàri,ne defertus amp;nbsp;fine proie ultcriorimorcretiir.Qißß^® tandem poft querelas affenfit in hanc moeftus Imperator, ne fuis efl’et omnino contrarius,mifto Gurcêfepræfule,quifponfàm afterretSed allataad Rhenum cum clementiftimo apparatu, lugubrem accipicns nuncium de Ca-farisimtri tu,penefibi ipfimortem confeiuiftet, maximis eiulatibus cum marrefua Eli^a beth regina,quç filiam comitabat,fc macCrauit. QiianquS pôft,Fridericofi'î' tre duce Auftriæ procurante,Carolo Calabriæ ducf,Robcrti Sicilië regis film defponfàta,cû honorifîco comitatu in Prouinciam iecedit. Nuliâ tarnen ex co prolem generauit.Prgmifit infuper Cçiàr comité de Blanckenbergin urbem, qui apud S. Petrum domicilium pararet. Interea Cçfar Sicilienfi Liguft’^’ clalfe maritimas urbes,qug Roberti ditionis erât,popuIat.Fridericus terreftn bus coptjs Calabros prædatur. Ipfe Senenfium terras ferro igneep deiiaftauit: captos laqueo in arboribus fufpêdi fecit.Inftabat beatiffimçVirginis dies,quo p in coelum’ ab angelis aflumpta eft, quo folitus erat Cçiàr omnibus intermiflts negocijs,rebus diuinis uacare. Ea erat enim religione,ut fçpe totas notées an teimaginem Crucifixi(quâfemperfecum circumferebat)oraueritquàmde'' uotinîme,ôlt;r peccata defleuerit $ amariffïmè. Solitus iàcram Euchariftiam all quando cottidie,aliquando fummis feftis accipere. Ob quam rem feftinâ mot tem incurrebat. Mane itaep poft peratfta folennia, cùm de more iàcrofan(flain Euchariftiâ in myftico pane acciperet à fratre ordinis prçdicatoru Bernhardo nomine,ilico incœpit ægrotare. Ferebatur em maleditftus ifte monachusfub unguibus uenenû habuiffe, quo ÔChoftiam amp;nbsp;calice infecerat, moxcp dehinC
, abqt. Inualefcête morbo.Cæiari confuluntprocercs,ut Pifas reducat. Qiiibus 50 refpôditfein feruitio Dei efte,nec aliô profetfturû.Itacp Bonouentum defert, ubi animam Deo reddidit. Anno impertj cius quinto,Chrifti, tredecimo fuptt milleftmû trecentefimum,cum ineffabili ludij ac lamêtatione:Pifas^ delatus, bono*
-ocr page 497-O T H O Q_V A R T V S.
^onorifîcecftfcpuitus.IneiusfepulchrohæclegtturmfcnptiorÆroc in ^0'lB./{GO flENKjCl OLIM L l'”ZE L B N !{G E N SIS COMIEIS:^ ET POSE HrlrS NOMINIS EJLM. IMF. O S S CONTINENTIE^ .yCE
Post eins fnctnm^ ncnno nidelicet m.cccxn. die nebj) ^^LEN. sextit. riSIS T E^NS L.yTTNt'^ SNMMO CNM HONOl^E enneige hoc in PHnTn\o .hid h N NC NSI^NE DIE M COLLO CHI pei^mhnseee-.
R-icardus negateum ueneno fratns prædicaton's perijfTe, fed ardentiflimä fcbre correptû, fexta die uitam finiiffc, atcp corpus eius tanquam uencnati ob '■‘^pletioncm cóparuineJoannis filq ei'us Bo'émorum regis, acBaldeuini Tre^ ycrenfis archiepifcopi fratn's fui teftimonijs, ut ipfe afferit, qui inquifitionem p’er hac re fecerint. Coftat tarnen hunc Balduinum poft mortem fratris non ^negrauibus laboribus cum maxima lamentatione ad federn fuam redijfte, fratris fui Cæfaris artificiofiftimè in aula Treuerenfi pingi feciftè, Addit feriptorhueBernardum fexagenarium fuifre,amp;Gibelininominis ftudio ‘^nijàMontisfeltri dominis in familiärem Henriciamicitiam infînuatum, atep id infontem fuifl'e.Qiii uerô Henricum Romam feqùuti funt,atque fingulà quot;^formam ephemeridis confcripferunt,huncmonachum àFlorentinisfubor^ afteruntQuibus communis Annalium aftèrtio accedit,au(ftoremPtô-
‘°weiim Lucenfem affcrenSjqui per ilia penê tempora floruit.
Habuit autem uxorem Henricus Margaritam Ducis Brabantiæ fi'liam nogt; “■Minam matronam,rei diuinæ apprimè ftudiofam.Quæ facerdotes libéralisme amp;nbsp;munificentia fouebat, egenos ÔC mendicos datis alimentis fuftentabat; ‘äwenim fe humilem fubmifit, ut cùm Mediolani elfet, die quo ccena noftri “^biatoris religiofè célébra tur,iplà pauperibus pedes fua manu lauiqueftimê^ liberalitcr diftribuit, multorum aftantium oculos in fletum dC lachrymas quot;iipulit.Præterea aulac proceres, SC qui à Rege honores 6C dignitates expete* Wuuare folebat.Si quos abalienatos SC infenfos Caefaribus agnofeebat, eos bonafpc aut beneficio ÔCinterim liberali opera uiro conciliabat. Virum Ro* fequuta eft.Sed Genuam ueniens,mortua in ædeMinorum fratrS fepub b,utpetebat:Hoftienfîiuftafaciente,qui tune cum Cæfareerat.Inconfolabili-mmrmortem huius Imperator deplanxit, nee ullam unquam uoluit confolatiox ’’mrecipere.Genuit ex ea plures liberosdn primis loannê Comitem de Lutzel regem Boëmiæ.Et tres flIias:Beatricem quæ Carolo regiHungariæ nugt; pfit. Quæ uno tantum anno fecum uiuens,in partu mortua eft. Alteram Ma-Sm,quæ Carolo Pulchro Franciæregi deiponfàta, pariter in partu ( ut foror *“3)animam exhalauit.T ertiam filiam accepit in coniugem Rudolphus Palati mgt;us Rheni,ex qua Agnes nafcitur,uxôr dehinc Caroli !iii CæiâriSjUt infra dfr mfmus.Catharina uerô Alberti Rom.Regis filia, dciponiàta quidem fuit Hen tfto Cæfari,fed thorum non eft ingreffà, ut diximus. Ob cuius mortem etiam ^wtifrïmè fe macerauit.Ex diuerfis Annalibus,6C Alberto Argentinenfe non-’’Ulla excerpiîmus. Georgius Merula uicecomitû feriptor feptimo ÔC odauo l’brisjingreflum Henrici in Italiam,graphicè defcribit.Nullo autem honoris ti mulo tantum Principem dignatur,quàm ut ipfum Bârbarum appcllitec lua pe-mulanti liiigua.Blondus item non fyncerè àdmodum ei ftulticiam obifeit.Platy uainuita Clementis Vjtnulta etiam dehoclmperatore.Sed tetraftichonnund ’ubijciatnus;
itdlicds penetrdti! 'Henricus Septimus ords, Guelfis injiftus toüeret ut Ldtio,
Concidit 4 inoitdcho qui myflicd libd miniftrdns i Pro uitd mortem,toxicd feud dédit.
De
458 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN, C V S P I N I A N I
DE DIVISIONE IMPERII OB DVOS
COMPETITORES FACTA, PER FRloERlCVM AuftnæjôC Ludouicum Bauaiiæ Duces confobiinos; quæ in annum pene nonum eft protracfta. -
PyT E M Imperatoris Henrici fubfecutum eft interregnum^ ? frjquod annuo pene fpacio SCamplius durât. Vacabat enima j nbsp;nbsp;morte Henrici imperium menfibus tredecim, QC dies aliquot,
i nbsp;nbsp;Nam poft Virginis partum, anno quartodecimo poft millefp
J ^mum,trecentefimum,die quo celeberrimi diuiLucæEuange ______________-quot;^«^liftæ folennitas peragitur, elecftio utriufqjFrancofurtindifla eft;quae SC difftcilis amp;nbsp;periculofa fuiqutpote qug inter duos ompetitores con fobrinos fuborta eft. Fridericus enimÂuftriæ Dux,filiuscJberti ducisAu--ftriæ,amp; Romanorum régis,Ludouicus ueroMechtildis filius, filiæ Rudolphi Romanorum régis erat.Periculofum itacp fuit alterutrum uel côtemnete, ud alteri præferre.Quanquam fi eletftioiintegra manfilTet, non largitionibus cor-rupta, amp;nbsp;dolis inueria, penes Fridericum Auftriæ Ducem ftetilfet concorsSi parte maxima.Id quod apertifl}me SC (erie quadam explicabo. Cum enim Fridericus Auftrip ftrenuiftimus Princeps,ne à maiorum nobilitate degeneraret, amp;nbsp;patris ôd aui ueftigtjs innixus,pro regno adipifcendo elaborabat, cotrarios 2’ quos non fperabaqreperit. Petrum Moguntinum Præfulem, quem Albertus rex pater exBafilienfi adhanc extulerat dignitatem, Balduinum item Treue-renfem Antiftitem, Henri ''i Septimi Imperatoris defuntftifratrem. Cui loan-nes Boemiæ rex,Henrici quoœ filius adhæfit,hifeFriderico opponunt. Pride ricus itacp confobrinos fuos adiens, Rudolphum ÔC Ludouicum lunioremlra tres Duces Bauariae PalatinoscB Rheni,operam fuam fjs pollicetur. Atilli tan to negocio feimpares aftèrunt,Friderico operam fuam promittut, fe^iHiob' ligant.Fauit V ualdemarus Marchio Brandeburgêfis Friderico quocB,0(^ item Saxoniae Dux fenior Albertus. Omnes enim hrj una cu uxore régis ßoöiuix, RudolphiRegis olimnepoteserant.Præterea cùm Saxoniæ Dux Senioriam p à Pontifice defignatus eftetPatauienfis Pracfufliteras has apoftolicas (^quibus fibiprouifum erat) acceptare reculât : renuncians literis, ne elecftionis munus amitteret.Quanquam aliqui hunc caufabatur indignum, quod Henricum Lf celburgenfem prius elegiflet, elegendi^ munus nunc luniori SaxoniæDun fratri competere aftererenc.Qui fratrem quoqp inhabilem affirmauit, quodfa-cris eifet initiatus.Et ob id illeFriderico contrarius extitit,Ludouico^ fuffra-gia fua contulit. Ad hçc Henricus de Virnburg,PræfuI Colonienfis,Friderico fauebat. Quoniam filiafratris ComitisdeVirnburg,HenricoDuci Auftriæ fratri Friderici,in uxorem paulo ante data fuit.Cùm ergo comitiorum dies ad-ueniflet,Principes quoque non omnes in Francofort conuenirent, fed alfj per 4’ procuratores, alfj per literasfuauota explicarent. Ecceimmenfum militis cu-iufda alioqui ftrenui,Nicolai cognomine de Boock,dolum amp;nbsp;facinus animad tierfione dignum. Hunc Vualdemarus Marchio Brandeburgenfis cum literis diplomate munitis ac corroboratis,Principum congregation! nuncium mißt, cùm ipfe aut uenire nollet,aut non poftet,Fridericum regem luo fuffragio co-ftituens.Miles is quod nihil fe fperabat à Friderico confequuturü, fimul etiam quodplurium animos in Ludouicum cerneret inclinatos, abrafamembrana, expundfoqj nomine Friderici,Ludouicum fubftituit contra domini fui uolun tatem,literis adulteratis. Ob quod etiam fcelus Vualdemarus Marchio, poft-quam iniellexit elecftionem in aliam partem inclinatâ proditione legati fui, mi 5° litemredeuntem,uinculis alligatu,cuftodiæ demandât, inedia^ conficit.Quo tidie enim delicatiftimoscibos, quibus hue cupide nouit uefci, fibi apponiiuf-fittadhibiüs militibus, quihos uorarent, eo Ipetftante ligato,donee is fame periret,
-ocr page 499-interreg nvàé
periret.Äb'j fcribunt binas literas militem à Mai chione pari figillo munitas ac-cepiiTerquarum unærafæ extiteranqquasfidci fuæ commendauiqutillis utcre turpro occafionc.Qui fradtafide, cumLudouicum delegiflet per literas congt; tra Domini uoluntatem,animum^ Domini prodidifleqhas tandem proditio nis pœnas luilTe.Fit ergo à Principibus eleóbo.Colonienfis Epifcopus Fride* dcum elegit Aullriæ Ducem.FIuic accedit Rudolfus Bauariæ Dux 8C Rheni Palatinus,Hdem promiiîàm fcruans,nec fratrem fuum Ludouicum eligês. Ob cuius dehinc odium etiam exulare coadus. Dux item Saxoniæ Seniorin Frigt; dericutn cófentit.Si Marchio iam præfens fuiffet, abfqj hæfitationeFridericus 'o plurafufFragiafortituSjtantum præualuilTet: quamuis amp;nbsp;fie numero fuperior cflet,antecclleretq} Bauariæ Ducem Ludouicum. Qui etiam fibi ( utfuperius Icripfitnus ) operam fuam ftrenue pollicitus erat. Iniufjpfius tarnen eletflione promiffionem facflam ,feruandam minime arbitrabatur.Ob id induólus miles^ literas Marchionis protulifjquæ in Ludouicum uertebatur. Cui Moguntinus ^Treuerenfis antiftites confenferanqSC item Bo'émus. Ncmini igitur dubiu, Quin Auftriæ Dux legitime elecflus fuerit perçlurajioneftioraqûefuffragià. Ludouicus autem, utfe cunÆs monftraretrite eleôû, à fingulis Principibus literas petijt,quas undiep populis oftendit.Subftitit interim dum eledlio fieret niderici exercitus in oppido Saxenhaufen, quod eregione Franckfordiæ uL tfaMenum iacet.Cui Moguntinus uidum cómeatumi^ fubtraxit.Nam baud longé à Moguntia,Treuerenfis,Moguntini ôd Boëmi exercitus aberât, finem ’’cgocij utrobiqp expédiantes. Dum ergo tj elediionem alterius improbarenq Quifep aflèrtores iuos habebat, eleefiionem nue ex abfentia quorundam, nunc ^xinhabiliumcledîorum uotis improbantes. Difeordiahæc armis erat îedan^ 'l^.MoxigiturLudouicus Aquifgranijinloco quidem quo debuitàMogund ’’OjaftanteTreucrenfiepifeopo,corona eft infignitus.FridericuspariterBun-
a Colonienfi Præfule (cuius certè eft primam Imperij corona dare)fed non inloco quo debuit,coronatus eft.Sic igitur diuifum imperium, diuifas fecit ur °csô(;ciuitates.Sicquoq5 diuififunt populi.Alq enimhuicfauebant,alii ^onfentiebant. Pontifex Iohannes X X11, ut eft eorum ingenium uafi um, Quiludibrio habent Germanos Principes,utrifep literis fuis blandiens. Reges ^osuocauiqacdilecftionisfilios, dum inter fedigladiarêtur.Ludouicopofteai ^^pitaliter infenfus (utpatebit) quum folus regnaret. Germani autem qui dift ‘imulare nefciunt,palam aut aduerfabantur illi,aut uenerabantur alium, in uer “^Q^huiusiurabant. Inferiores autem Rheni ciuitates ufep ad urbem, cui Seis '^uigare nomen eft,Ludouico adhçferunt.Selia ueró cum fuperioribus Regni
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ/ wxv« V./ nbsp;nbsp;nbsp;v«v.^^A^t(»kA X^V^tU X.WCt.K-fc^AV«lt;AkA AAUVAI^UlAl Ct^lXKJXV. L.I V
^ovninum.Qui quantaamorefratrjs fuiperegerit, tnferius dicemus, cum fin^ §^lorum uitas particularius(utinftituimus)enarrabjmus,Primùmitacp de Fri oedco haec in Ännalibiis noftris muenimus»
FRIDERICVS PVLCHERgt;
Ridericus igitur Dux Auftn'æ,cognomine Pulcher,filius AL berti Primi eius nominis Ducis Auftriæ Sd régis RomanorS, ac Elizabeth Duciflæ Carinthiæ,ComitinæTyrolis. Vir eie.* gans ftatura procerus:cuius forma dignaPrincipe extitit, largus öd liberalis erga omneis, öd ob id omnibus pergratus, qr —Poft patris Albertioccifionem,cum fratrefuoLeopoldo oc-* V^’^^ll^lgans follicite, homicidas puniuit. Sed manfuetudine fibi innata litt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatris Leopold! (quiin fufpeeftos etiam paternæ necis crude*
defa£uijt)pro uirili temperauit.Ätcp ideo Henriciim Luzelburgenfem Im Q„ ij pera*
-ocr page 500-ïoÂN. c V S P i ri i A N I
' pcratorcni folicitarcnon defrjt,quem ad Sah'sburgam ufcg cuni mille quingert tis fcquebatur equitibus, doneedefinitiua fententia occifores omnes, inpm misep lohannem maieftatis læfæ reum declararet,eos^ profchbcreqbonaque publicarct.Feudum dehinc ab eodem Impcratore confequutus Auftrigamp;bci riæjbonorûmcpDucis Iohannis, in Sueùia munitiones eorum, quos confeios paternæ necis deprehenderat, diruiqfolo^ æquauit, atquc eos partim captos profligauit,partim occidit,partim in exilium egit. Cum Cæfare Hcnrico tantum cffedqut pater fuus Albertus atep Adolphus exhumati, Spiram cum cæ-teris Regibus fepelirentur,utfuperius in Henrico rzz docuimus, Interea quidam Barones Auftriæ defamilia PottendorfFSi feditiones moliti/e-bellionem contra Duces Auftriae fufcitafïènt, nifi fuiflent à dominis de Vual-fee oppreflî.Qui rapinas eorum caftigantes, noua tributa illorum deiecerunf, ereptis caftellis,quæ Ducibus Auftriç contra fidê ehpuerant,occupauerant(p !niuftè,ab eifdem coaÆ funt cedere cum ignominia. Sed ôô ciues quofdâ Vi' ennenfes Monopolium contra Rempub. inftituentes ac in abfentia Principi» Rempub. Auftriæ pro arbitrio dilacerantes,ita compcfcuit,ut aliquos lumini' bus, aliquos uita priuaret. Quendam uerô ciuem lohannem Stadlauuer equt cauda tracfîum, rota in multorum timorem dilPecuit. Confeq metu territi uo' luntarium fibi exilium elegerunt,dum prætcr omnem fpem Viennam elTetre-' uerfus.Geffîtinterea contra Duces BauariçpIurimabella.Nam et agros depo î® pulatur,cadra urbes igné ferroqûe deuaftat 8^ obfidione uallat. T uni etiam Scherdingam occupauerat.Auxilia turn fubmifitDuci Auftrig ConradusSa-lisburgêfis Antiftesrquibus multis calamitatibus Bauarorum terras, niul tis^ cladibus afFecit. Poftea ( utiuperius fcn'pfimus) Romanorum rex cleclus,ac Bunnæ diademate infignitus eft. Cum quo loannes XXII Pont, amp;nbsp;fratribus fuis clàm concordiam inijqfemper ipfum contra Ludoutcû exhortatus, quen^ odio habuit.LicetSt^huncregem Romanum filium dileedum fuis literisapptl laret, Maxima hinc multa per uniuerfum imperium orta funt mala amp;nbsp;bdb' Nam Leopoldus Dux’Auftriç,frater FridericijUir ftrenuus,cordatus,Ô!^ m’1^5 imperterritus (cui Gloria militum cognomêtum erat) fratris iniuriam inique j® ferens animo,cum grâdi exercitu iuxta Spiram Ludouicû perfcquitur,eiimq5 fn tantum urgebat, ut fuga elapfus in quoddâ cœmiterium ludçorum fefe culerct. Vallès autem Spirenfium hoftiumferroigne^ populatus, adÄuggt;^' dam peruenit.Lycum fluutum tranfiens,Bauaros deuaftare non celfauiqopp* dumcpLandfpergflâmis abfumpfit. ConftituittumFridericus Bafilcægcd^ fuo operam dare,curiam^ nobilium indixit celebrem amp;nbsp;magnâ: caruit enim turn uxore.Miflis itaque oratoribus Abbate S. Lamperti in Carinthia,Rotl^^ pho de Liech tenfteyn, Henrico de Vualfee Baronibus ad lacobum ArragO' niæ regem,filiam Elizabeth, forma infignem 6C moribus egregfjs ornatani,u-xorem pctqt, Quæin fomnqs priufquam aduenirent oratores, uifa eft uidere 4® Fridericum Principem fpedlatillimum amp;nbsp;elegantiflimumratcp ideo facile con fenfir,atcphilaritercum honeftiffimo comitatu per ArchiepifcopumdcGer-uada in Hifpania addueda eft ad Fridericum Bafileam. Forte eodem tempore allata eft Leopoldo Catharina Sabaudip Comitis filia,pulcherrima adolefccn tula.Cum maxima igirur celebn'tate nuptiæ duorum fratrum illic exadlpfnnf, cum omnibusmilitanbus exercitijs, haftiludqs SC torneamentis (utuulgolo^ quimur) in maxima nobilium frequentia,quiundiqj confluxerantFinitisniP p ttjs,Lepoldus uoles fratri ualles Suiciæ(quç de iure funt imperfj) fubiugarc, coa(fto exercitu,præmifir Ottonem Comitem de Strasberg.Sed reinfecflare-’diens,populos inraeftos dimifit. HicLeopoldus primus inter AuftriæDuces 5® fuir,qui Suitenfes populos,fiue Heluetios nominate placeat(Leopontios alt} iiocant)armis aggrelfus eft.Celebrauit paulo poft idem Leopoldos curiamin Baden,magna cum nobilium frequentia, Vbi Gutam fororcm Ludouico Senior!
-ocr page 501-F R I D E R I C V s P V L C H E R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46»
hi'on deOctingcn comnxitin matriitionium. PôftFndcncus cirm magm's cci ptjsSueuiam ingreflùs,{uxtâEflèlingam Ludouicum adarma prouocaint.Agt;-quantibus em'm inNecaro fluuio militibus equos,uelKan primùm piigna,tart dein iufto bdlo tantam uthnop edidenint ftragê,ut ßnguincinulco Necaruni fluuiuiTi cruentum reddcrcnt.Sed dubio marte poftquâ pugnatiira eft, difeefr fee:quibufdam occifis, quibnfdam capn's. Inter quos Vuernherus Cornes deHohenberg capitur.Intelligens hocLeopoldus, nouo cum excrcituSpirâ defccnditjhoftium domos,uillaSjagros deuaftans. Cumque audilïèt LudouF cum Bauarum cum grandi cquitatu aduentantë,T reuerenfis, Boemi,Mogun ‘° tinic^auxiliafercntem,quatuor^millibus cledlorum milit5ferocientem,nuri dos amp;nbsp;ipfe Comiti Vdairico Phyretarum, ôdlolianni Argentinenfi Antiftitt pro auxiliaribus mittit.Qiii mox dido audientes, ingentibus comparatis cogt;' pijs, iuxta Brufeam Alfatiæ fluuium ( qui Alfam peinobilem Argentinam ah Accidente uerfusOrientem ducit)confedêre, doneeundiq, Leopoldo copia uiilitum afflueret. Argentinenfes quoep diuifi, pars Friderico, pars Ludouico sdhæfit.Etcùm paulo antcFridericûrecepilîent, Ludouicum in trâfitu efiain tcgio more fufceperunt.Erat turn Fridericus in Auftria, militum deledlum fa* dens, decimam^ bonorum omniû partem ab omni populo clerocp accipiês: äffenfuPontificis Romani qui eum plurimum amabat, ut aducrlàrium debel bret.Sedfacluscertior defratrisexercitu, feftinatadRhenû cum copijsfuis. Etpenè per erroremin exercitu Ludouici irruiflet, quem Leopoldiputabat. Admonitus tarnen per aliam uiam ad fratrem Leopoldum peruenif.Mutuo^ ftcomplexi,gauifi funt amp;nbsp;milites amp;nbsp;exercitus omnis. Stabant acies in planicie sdpugnam paratæ.Iuflît enim Leopoldus equos abducere milites, calcariaqj ponere,Slt;; ut pedites pugnare. Mifit autem Ludouicus exploratorem in cxeigt; dturnDucum Auftriæ, inanem ratus pugnam fi Fridericusabeffet. Sienim, ’^quitjUiccro Leopoldum,quid lucri accedet f ViuitFridericus,quo cum migt; hires tranfigenda eft. Addueftus explorator Friderico hæc uerba à Rege accc pit.Dic,tnquit,confobrino meo,paraturn aftare exercitum. Hune diem nobis ^atû,qu{litem dirimet.Penes quem uieftoria ftabir,is Rex efto.Necplura mo^ quot;■atusjclairica iubet fùccinere. Ardent milites feruent^, edueftis gladijs manus confercre appetunt.Intellecfto ftrategemate, Ludouicus fugit, in Bauariamcp ^crecepit.Subfequuti Auftrales multos fuga elapfos partim trucidant, partim 267 C3piût,lnterie(ftis dehinc aliquot annis,Fridericus iterum ab Auftria cum ma* gnis copijs in Bauariam uenit. Ad quem Leopoldus de Sueuia cum oeftingen ds equitibus properauit.Ludouicus igitur,ne fratres exercitus coniungerent, feftinat cotra Fridcricum. Leopoldus interea circa Monacum Ifaram fluuium tranfiens,Ludouici exercitum ( quod illeminime fperabat)fubfequitur, pe* ’icqûe in medio duorum fratrum captus foret. Sedhocintclligens, munition nibus fe concredidit. Conuenientes igitur fratres gauifi mirabantur toties fi* hielabi hoftem. Dehinc menfibus tribus pene fuperiorem deuaftarunt Baua* riamigneae fcrro.Ludouicus igitur fuorum cladem miferatus,mori etiam de* ^^inauit,aut hoftem uincere. A lohanne igitur Boêmiæ, Baldeuino Treueren* fi, atcç Flenrico Duce Bauariæ inferioris, ac undicB mille quingentos fortitus ctiuitcs,cumtrigintapcditum millibus exercitum inftituit.Ipfe neagnofee* returullt;ftus, mori non dubitans fi uinceretur, ueftes non regis, fed militates •nduit. AfFerebantauxilia quoœ Fridericus Burgrauius Nornbergenfis, duo deOctingen,VuiIhelmus dcMontefortijCummuItisbaronibusacnobilibus, Fridericus aûtRex cumfratreHenrico,qui paulo ante ex Italia redierat ( nam 5® infauorem Pontificis Brixiâ aliquandiu poftederat)in regio habitu cum duo* hus millibus amp;nbsp;ducentis equitibus ôd quatuor millibus Hungarorum làgitta* riorum à rege Carolo fibi miflîs,in fuperiorem Bauariam accedit. Submifit ôd *ninferiorem Bauariam copias,quas ex Stirijs Boëmis contraxerat.Et quas
Q fl] Fride*
-ocr page 502-T 0 AN. C V S P I NI A N I
Fndén'cus Salisburgcnfis,Albertus Saxohiæ Dux,Patauienfïs, Th^odcrP cusLaiircnn'us Antifh'rcs fubmintftrarunt. Leopoldus autem frater, ex Sue* Ilia,Alfatia,SC Rhcno otflingentos cletflos équités afferebat. Sed dum Vuif hclmi Comitis de Montcforti,qui partes Ludouicifequebatur,munitioneset caftra deuaftatjtardènimisuenienSjfraterpericlitatur.Dumenimnunciosul' tl o citro^ fratri mittit,Ludouicus hos intercipit, nee finit fratres excrcitiis co lungerc.Caftramctatusitac^uterqueRegis exercitushaudlongè aMuldorff. Fndcricusfanehaudlongèab arceDornberginagroSalisburgenfi. SedmOquot; l æ impatiens,excrcitum in pratumlatifiîmum educit. Cui poll nomenàcaptt Hirate datum patria lingua Vehuuifen.Cupidus erat belliRex, fagittartj^Au io dbalcs ßauaros tantum moleftabant, ut tcrga uerterent. S uadebant ideo ple^ riqucFriderico, utfiatrem Leopoldum præftolaretur, aut ei obuiam proce-dercc.Scd Fi idcricus uir animo infrado, folum uerfus hoftem tendebat, con^ filiuin fuorum non fequutus. Aciem ordinat,quingentos armatos équités pr^ locans. Dehincuexillumcumociingentis equitibus fubmifit. Poftremoip^c cum noningentis fubfequitur militibus. Concurrunt acies acriter, pugnant Aufiralcs iFridericus præcipuequi robuftiffimus amp;nbsp;ftrenuiffimusinter onv nes mileshabebaturSC erat.Quinquagintaampliusfuamanu milites confo' diifeco præliofertur. VictoriaFriderico cefiit. AtBauariéquitésquifefugæ commifcrant,reuocantur:equis^dimi(ris,pedites prælium renouant. Super' venir nouis cum militibus Burgrauius, qui clamore magno Aufirales fagit' tarios in higam uertit. Poft laborem enim fefii milites, hunc cxercitumLeO' poldi crcdebanr,refpirantes paululum,uexillodeceptiadulterino,Obrutiiggt;' turinfperaro Auftrales, occludunturucluti fepto.-multis ex illis captis,inter quosHenricusDuxAuftriæFridericifraterfuerat. Vexillum Auiiriæarripi' unt, in aliam partem exercitusirrumpunt: quiminimè hoftes efie arbitraban' tur,fcd fuos.In fugam igituruerfi milites,Fridericum deferunt. Quiequodeic tfiusab ArmigerOjCuiusnam efiet quatfitus,Burgrautj fefamiliareefierefpon dir.Iubc,inquir,dominum tuum ut ad me ueniat. Qiii ilico præfens coràmaft* tit,cui enfem fuû porrexit:Tuus,inquir,fum captus, uitæ parcasuelim. Quifi'P de data,hac integram promifit,Ludouicocp regem Fridericû adduxit. Quem cuftodiae baud magnificæ deputauir.Moxqrie campum dereliquit,timensne Leopoldus fubfequens, fratres ulcifceretur. Qiii Leopoldus aduerfam forW' mm fratrum audiens,indoluituehementer:admiratus eft tarnen, quodin fw^'' gc tanta occiftis non eftet.
Eft autem tarn infignis cladesfaefta, Anno liberationis humanteuigefinro* quarto,poftmillefimUm trecentefimum,penultimaSeptembris,quobeatiM^ chaclis feftusdies peragitur.Quo die anteannos quinquagintaunurn,RodoI phusdeHabfpurg, autftorillius nobiliftimiftemmatis,in regem Romanuin fuit clecftus. Vnde quidamfalfo augurabâtur,tunc domum Auftriæruitur^m, 40 quæ hodie propagata ufe^ in Occidentem,ramos fuos per uniuerfam peneEu ropam difperfir.
Henricus itaque Auftriæ Dux captus, ac Boemo traditus, perfuafionerC' gum Franciæ amp;nbsp;Vngariæ,reftitutis quibuidammunitionibus Morauiæ, Auftralcsoccupaueranf,antefratrcmfuum liberatur.Inijs erat ZnoymajC®' fiel,Laa Vueitra: qug etiam partim Boemo pro nouem millibus marcawm impignoratæfunt. Fridericusuero cum dominis de Vualfeealrjs^nobilibus mnltis,in quadam munitiflima arce,cui ominofum nomen Traufnitz,grauiinlt; merenebatur dura in cuftodia.Leopoldus interim nulla re affleipoterat, utIx ritic fignum aliquod oftenderetifed fubtriftis öf mœftus de fratris aduerfitatc, 5a. etfi fiepe nobilibus immixtus,ab omnibus recrearetur. Ciuitates autem Alft' tiæ,Columbaria,Sleftadium,Ehenheym,Rosheym,Hagenauu,quæFridcri' co prius adhæferantjimmutatænutabantjin partem Ludouici flelt;ftentcs. Mar
-ocr page 503-F R I D E R I C VS. P VL CH E R. _
chi'o aueem Badêfîs pcrfciierat.Tametfi enim ab EbcihardOjGrcyncr cogno-mirie,de Vuiïtcubcrg moleftaretur achter,niiUo tarnen labore et has ÔC obfeG bs quafdaiTi parua manu liberaint, faepius Bauaros perfequutus : quos ïn fugâ egit,ad conflKflumqj concitauit : quanquàm mininiè comparèrent,eiusqj c5' fpeótuin fem per formidarêt. Inuento in Annalibus noftn's rem ridi'culS,quarrt Leopoldus ob fraternû amorem molitus eft. De fra tn's enim liberatione dies noclescp folhcitcnimis cogitans, necromanticum adijt, qui exorcifati'onibus tioin't dæmonas aduocare. Vifo I'taqp fub habituuiatori’s dæmone, hunc rogac fiFridehcum eumcuh's queatliberare.Promittit ille, ft obfcquiuelit.Terhtus autem notfturna uifionc Fridehcus,necE aftentire uolens, res in nihilum reda* ßa eft. Vix fcribi poteft quanto fudore Lcopoldus pro fra tn's liberatione enP xifiîmèlaborauit,maximam pecuniarum quantitatem ,ac preciofiflimaqugq; polliccndo. Quinimo Pontificem maximum, ÔCregemFranciæ, ut pro eo intercederent,facile induxit.Sed nihil profuit : neep enim precibus neep mune hbiisdetfti potuit. Leopoldus itacp feedus cum Pontificc at(^ rege Franciæ fc dt ContraLudouicum,multa in eius perniciê tratftantes.Qui iacris paulo poft ’nterditftus atque execratus per Pontificem fuit. Leopoldus has publicare ac promulgate in urbibus ubiep in odiü Ludouici permifit. Infuper fæpius Apo^ ^ï^olfci nuncq cum Principibus de Franco in Impcratorem eligendo, præfente Leopoldo confuItarunt.Bertholdus autem deBucheckecómendatorTheu^ ronicorû,frater Moguntini præfulis Matthi^(qui Petro defuntfto fuccefterat) o'o pi eces Robert! régis, cui Hugo prædicatoru etiam frater annis aliquot in-bruierat folus impediuitreftitit^. Omnes autem Alfatiæ urbes, quæ prius ad Ludouicum defcceranqreuerfe ?unt,ob fidem erga Fhdcricu,in fauorem Leo Poldi.Necquicquam offuitLudouicus,quituncBurgouiam obfedit, nûcalia oppidafollicitauit.Cùm autem crebri Principum conuentusfierent,fepiflîmè bmcxifruftià conuenerunqdcFiiderici liberatione tra (ftantes. Nam Leopol-
initio infignia im pcrialia Ludouico reddere noluit, amore tame fra tris iin puifiisreddidittandcm'.ÔLfi de fide Ludouici palam teftaretur, quam ÔCmini-■riîLudouicusferuauit.Licet Annales uiderim,quibustraditur Ludouicum e ^3pt!uitateliberalîêFridericurn,finc omnifideiuftbria cautione, fine pecunia, rpod per ipfum fperaret amp;nbsp;gratiam fummf Pontifîcis,amp;: Leopold! fratris fauo rcmfefeaftequuturumjS^ ideo ambos Reges unitos,TumLudouicusFride-lico terram Brandeburgenfem fertur commendafte,neLeopoldus frater earn rieuaftaret,cum eiusfiliusLudouicus elFet obfeflus.Sed Leopoldus quoad ui ^’tjLudouico moleftus etFe non defijt. Qtianquam ob maximos labores, diu uiuercnon potuit.Tantum enim exhauriebat,utnimia uigilia, poftquamab Expeditione Spirenfi'rcdierat(und!que enim agros eorum incendio depopu-btus iâfuerat) mente captus,uitâ apoplexi tadîus finiuerit.Dehinc in Kongs-F Mdcum coniuge fepultusicuius mortem tota militia,in primis^ Pontifex lo-
Mîmes acerbiflîmè depIanxit.Obijt autem anno noftræfalutis uicefimofexto, poftmillcfimum trecentefimum. Qliem eius coniunx dehinc quarto anno fe-Euta eftjduodecima lunij. Henricus autem frater anno uno.Cum autem then-’rio in cuftodij's mace^atus efl'et Fridericus, tandem perfuafione Prioris cuiuP Mm Cartufienfis, Ludouicus Fridchcum, remotis omnibus arbitris, liberaf. Ftæmiftis quibufdamconditionibus iure!urando,acdchinc literiscorrobo-^‘Vis, ut quidam ferunt. Expreftiim in his fuit, ut uterque quoad uiueret, regio uteretur titulo ; Fridehcits autem Italiam non accederet, fed hanc liberam Ludouico permitteret. Neque ius aliquod peteret à Pont, pro hac aflequen-P M-QuodinuiolabiliterobferuauitiEtiamf!Iohannes XXI I, Clemens^ VI
Font, crebro ilium in Italiam pro imperial! alFequenda corona euocarent.Ri-thardus multas alias, quidem enormes tradit faeftas pro concordia pacF ‘Eenda conditiones, Quanquàm ÔC ipfepromiflîonibus illisminimèligaturri
Q. üi] afterai
-ocr page 504-4lt;^4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
afTeratFriden'cH regcm.Rediróus igitur in Auftriam Fnden'cus, cum magno exerciru Vicnnam uenitidemilTa barba horridus, ÔC fqualore obfitus, qui pul-chritudine Sgt;C corporis elegantia alios omnes fuaj ætatisPrincipes fuperabat: cum magna laetitiaabuniuerfopopulo fufceptus, quideliberatione domini gaudebaf.Rex autem Hungariæ Carolus amp;nbsp;Iohannes Boémiæjunà cum Duce Auftriæ Ocrone,fratreFriderici, aîgreferentes Fridericum feRegem appel lare,confpirationem ineunt, Auftriam rapinis amp;nbsp;incendijs deuaftant.Munitio lies Veldfperg,Robenipurg,VlrichskirchenEgenburgam^expugnant,Oc-ro dehinc monafterium Nouimontis in Auftria extruir,amp;^ Annam hliamregis Boemipuxorem ducit:quia prima Elizabeth pauloante eratmortua.Congre lt;® gato in Sueuia exercitu,tcrrorem Ludouico Bauaro incutiqqui ei infignes ci-uicares oppignorat.Sed reuocatus à fratre Alberto, licet libêter Bóémiam oc-cupaflefjà fuis deceptuSjpaftus eft dadem,amp; paulo pôft mortem obijtuelida Omni Auftria,Styria,ac Carinthia,quae Ducibus Auftriæ à Ludouico erat co-ccfla,contra Boëmiæ regem loarinem, Alberto fratri (corporis quidem debi-lis,fed animi prudentifttmOdicfto Cotracfto, Hic autem Fridericus ob p erpeF fas aduerfitates,paulatim incepit contabefcere, paucos^ annos poft liber atio nem uiucre, Fertur enim quod nobilis quædam mulier cui maritus eratnomine Frid ericus (miles alioqui non impiger ) quem ut indefinenter Rex amaref, poculum amatorium infcio Régi ofFert:quo exhaufto, uiribus primùm cœpit î« deßcerc,dehincinualefcentemorbo,corpus computruit. Tandem dyfcnteria icfolutus,animam exhalauit inarce Auftriæ,cui Gutenftainnomen eft, Annû falutis trigefimo poftmillefimum trecentefimû,tredecimalanuarfj,regiapom pa in monafterio Mauuerbachio Cartufienfis ordinis Auftriæ,quod ipfe fon-dauiqhonorificèfepultus. Nobiliflîmam autem habuitconiugem Elizabeth, lacobi Arragonum regis filiam,quæeum unicèamauit,magnæreligionis.Tan 370 turn cnim in amore mariti flagrauit pudiciftima hæc matrona,ut nihil intermit
terer quod in falutem uirifperabat.Peregrinationibus, iciunijs, abftinenhjslc adeô caftigauit,utoculospenêuifum^amirteret:flêsdieno(ftucp ob captum maiitum,donecliberaretur. Ex qua genuitFridericum filiû, qui paucis annis uiucns,rnortuus eft, amp;nbsp;in monafterio Kongsfeld fepultus. Duas infuper pro-J7, creauit filias,Anriam fcilicet,quæ primûm régi Poloniç deinde LudouicoRo
mano,filio Ludouici Quart! Cæfaris, Ducis Bauariænupfit:poft cuius infcri-tum,Iohânem Comitem Goriciæmaritum accepit. Quo etiam defundo, Vi-ennam uenit,apud iàntflam Claram facro uelo (ut uiduas decet)ornata, Abba tiflam egit,illicfepulta.AlterafilianomenmatrisreferebatElizabcth,Iohanni Boemiæ régi defponfata.Sed antequam fœminam ageret mortua, inMauor-bacenfi cœnobio cum pâtre eft fepulta. Relida autem Friderici uiduaElizabeth, Viennæ eft apud fratres Minores fepulta marmoreo fepulchro,haijdlon gè à BlanaRodulphi regis Boëmiæ coniuge.
Habuit autem ante banc Fridericus Ifabellam Reinoldi Comitis Geldriæ filiam fibidcfponfatam.Sed ob patris proditionem, earn non traduxiufcdpo-ftea Elizabeth prædiflâ accepit. Fuitautem hic Reinoldus primus eius nomt nis,paulo pôft Dux créa tus à Ludouico Cæfarein conuentuPrincipumFran cofordie,Anno falutis M.ccc xxxix.Etlicet Annales quos habemusantiquif-ftmos, ôd præterea magifter Albertus Argentinenfis hæc deFriderico amp;nbsp;LU' douico Imperatore,utfcriptafunt,tradiderunt,tamennuperafiînismeus Guil elmus Putfehius regis Ferdinand! à fecret!s,uir antiquitatis ftudiofus,!narcbi-uisDucum Auftriæ, in ComitatuTyrolis Infprugk,dumant!quas literas^ diplomata Ducum Auftriæ reuiferet,inuenitliteras fub fîgillo regum Frideri- p ci Sé Ludouic!,quibus fe fratres unitos appellant. In prioribus, datas Monaci quinta feria antenatiuitatis Mariæ. Anno Chrift! M.ccc xxv. Regn! fui xi.Ll pofterioribus LudouicusRex fateturob pacem communis Chriftianitans, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe
-ocr page 505-L V b Ö V I C V s C An s À R.
libèreconceffilîc rcgtFriderico confobn'no Sgt;C imperïo (ùo cefîifTc, ctf'am H Papaconhrmarc fine cletfîorum confenfuno uclit. Qiiarumdatafiint Vîma*, Anno Chrifti M. ccc xxvi.ferïa terna, xij die. xij anno imperij,quaiûrenoreni ^7'“^ patria lingua de uerbo ad uerbum in Annalibus noftris Auftriæ feriptû kefior candide inuenies.
LVDOVICVS CAESARgt;
■ Riderici competiforem fcripfimus fuific Ludouicunl,cîe qiîd nuneprouirili fingula funt difcutienda.Is Ludouicus filius fuitSeniorisLudouici,5lt;lMechnIdis filigRodulphi deHab-fpurg Comitis, Romanorû regis. Sed hic Senior Ludouicus (ut illud interim non omittamus ) natus ex Ottone utriufqué BauariæDuce, ôdAgnete Henrici Saxonisamp;Palatini filia, Palatinatum Rheni O ttoni attulit^rcfedit in Monaco: amp;nbsp;in odium Augu ftcnfium condiditarcem ÔC oppidum Fridpergam.Tres habuit coniuges, Ma fiamßrabantinam,diu3e Elizabeth confanguineam:quamoccidiiuifit^ob faP ûm fufpicioncm cum milite quodam:in Vuerdeain Cçfareo monafterio ordi i^is fanôli BenediÆ fepulta. Ob id mirandâ habuit ÔC horrendam notfiurnam 'iifionem,quaunanoefie totus fadîus eft canus.Etinde pœnitêtia duôus,mo-“ ■laftcrium in Bauaria fupra Amram,quod Principis campus,patria lingua ^tirs frcnftib dicitur,cxtruxit,5lt; donai ijs ac cenfibus locupletauit.Fuit Anna Com a ^iDucis Glogonienfis in Slefia altera eins coiunx, ex qua etiam Ludouicum S^endam filium gcnuit.CuiElizabeth Vngariæ regishlia defpófata erat.Sed ^’ohnbergæin quadam haftarum concurfione (haftiludium noftri uocât)lan ^capcrfoflus interijt.Sed tertia uxor Mechtildis Romanorum Regis filia fuir, exqua plurcs liberos Senior Ludouicus peperit.Rudolphum feiheet primo* §rnitum,Palatinum Rheni, qui Mechtildim Adolphi de Naflauu Regis Ro* î7Î ’’lanorum filiam uxorem habuit,ôif liberos plures prOgenuit.Qiii tarnen in ele . fiioneImperatorisFridericum ÂuftriæDucem,nonfratremLudouicum ele S’^ Qiiam ob rem àfratre cxpuirus,in Anglia exulauic, ibi^ mortuus eft : tres ftliosrelinquens,Rudolphum,RupertumRufum,etAdoftum Palatinos Rhe filiam unam Mechtildim ComitilTam in Spanhcym.Et fecundo gcnituni Ludouicum huncpræfentem, luniorcm cognomine iz//,eiusnominis Impe-’■atorem, Friderici competitorem. Mechtildim^ filiam dehinc tertio peperir, ^oi cm Othonis Ducis de Lunenburg,Annam filiam quarto uxorem Ru* dolfiDucis Saxoniæ Albertifilij.Quandam^ tertiam filiam, cuius ignoro no» ”ien:quæmonialis Vlmæfalt;fta,illicdecumbit. SedadLudouicum lunioreni nofiriim rcdcamus.Hic uix feptennis,patrem amifit. Vbi adoleuir, humanifft* ’aiusPrinceps cuneftis amabilisuifuseft,omnibusfehumanum exhibuitob* uios^ quoiquefalutabatacalloquebatur.Vndemaximum fibifauorem con* tvaxtt.Nulla deinceps intumuit profperitate. Prouidus Öd fagax, öd in pericu* 275 Il's animo infracfto.Literis caruit,unde maximam iaefturam paftus eft: etfi alio* ^nt haudimprudens eflet.Ele(ftusigiturRexindifcordia(utabundefuperius cnarrauimus) multas ödgrauiftîmas lires cum Friderico geftït. Sed cùm Prin* cipum conuentum haberctolim Norinbergæ, Vualdmaro tune Marchione Brandenburgenfi fineliberisatçphæredibus dcfuntfto, ineius locumRegali hftrs audoritate, Ludouicum fihum fuum fubftituit, Ducatum fibi pofteris^ poffîdendum dedit.Sed poft patris interitum,Marcomantlorum confpiratio* ne,atcp RodulfiSaxonieDucis fuaru,Marchionatu etjcitur,modico traeftu cis Oderam retento.Hic uerô Ludouicus Brandeburgenfis Marchio, Caefarisfi* lius,Margaritam habuit uxorem, filiam Henrici regis Boe'miae, Ducis Carin* 277 fiiiæ,ac Comitis Tyrolis:neptem uerô Meinhardi Ducis Carinthiæ, ex Anna Venceslai BoëmixRegis filia,HgcMargaritta ob os deforme etingês,uulgô
Maul*-
-ocr page 506-4^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I NI A NI
Maulftatli cognomina ta,Meinhardum ex Ludouico filium, Dticcm fupcno-' hs Bauan’æ amp;nbsp;Cannthiæ,ComitemqueTyrolis pepeht. Qui abfqj prole inde obijt.Quo padlo autem banc duxerit,paulô altius eft repetendum.Primuni e^ nim habuitis Ludouicus Marchio Cæfaris primogenitus filiam régis Dacix coniugem,quæ fineliberis deceftit. Turn Iohannes Henricus Hlius régis Boe-tnorum,Morauiæ Marchio, Comes fadtus Tyrolis ex uxore Margaritta præ' fata,in magnum diftidium cum uxore uenit.Cum enim impotens in coitu cen fcretur,uxorem^ plurimum moleftaret, eamcp nuncmordendo mammillas, nunc laniando comas femifatuam redderenmulier infcia quid ageret, confilio procerum,BaronesfuosLudouico Cæfarimittitnuncios, ab eo petens,utfi' lium fuum fibi maritum concédât, Carinthiam ad feiurehgreditario deuolu' tarn, in dotem fpondet. Eijcit interea Boemum è Comitatu, cum quo annos ocfto condormiuerat.LudouicusCaefarpromiflionifauit,filiumaduocat,qui infuetum facinus exhorret. Nam confanguinei in tertio gradu uxorem traduquot; cere,ritu Ecclefiaftico,nondum diuortio feparatam, no uxorem fed mœchaf^ computat. Pater id iuftum eftc caufatur,utpotequi fibi prius fidem fregerin Boëmiæ enim Rex cum inueftituram à Cæfare peteret, nunquam fe à Prind^ pc difcefliirum iureiurando promifit,quod minime præftitit.ldcirco exacerba tus Cæfar,filium uel inuitum ut hoc excipiat matrimonium, compellit.Perfua fus filius à pâtre tandem multorum fretus auxilio confilio^, uxorem abripiG diuortium folenniter facit, matrimonium legale cum donatione pcrficit.An' no igitur à partu Virginis millefimo,trecentefimo quadragefimofecundo, de cimaFebruari],ImperatorLudouicusinMeranum conceftitcumduobusfi' liis,Stephano duce Bauariæ,ÔC Ludouico MarchioneBrandeburgenfi.Qu^® fequebantur duo Duces dcDekh,EpifcopusFrifingenfis, qui obij tin monte louis.Item EpifcopiRatifponenfis acAuguftenfis. Prætcrea duo Comités de Schuartzenberg, unus de Vuirtenberg, Goriciæ, Vuerdenberg, Kirchperg, Katzcneicnpogen cum alrjs muftis baronibus ac nobilibus, nuptiasque inter Ludouicum amp;Margarittamfolennitercelebrant. Imperator quoqpijs perfc^ (ftiSjinftgnibus acueftimentis Cæfareis ornatus,cotulitfilio Ludouico3° garittæ Ducatum Carinthiæ,amp; Comitatum Tyrolis,Ducibus prgdicfîis tibus,Iohanne Henrico antiquo marito eiedlo, att^ latitâte apud Patriarchant Aquilcgienfem.HinclitesSëfimultatesinter Cæfarem amp;Boëmum fuborinn tur,de quibus inferius multa. Ludouicus ( ut reuertamur eô, unde digreili Ht' mus) poft plura ac maxima prælia,uicflor tandem,poftquam Fridericus fuccii buerat,nomen ÔC titulum Imperatorium inuito Pontifice ufurpat. Nam 8^ ad' uerfus hune fratres quofdam Minores quos Pontifex iam condemnauerat hæ reticos,atqueexecratosdirisimprecationibus profcripferat,defenfandosim' prouidus Ludouicus fufeeperat. Extant apud Richardum copiæ apoftolicaj; rum bullarum,Imperatoris^ Ludouiciappellationis formulæ,de hacinani co -P tentione ôd friuola.Ludouicus enim poft mortem Leopoldi ducis Auftriæ,ne minem timuit. Profeeftus in Galliam à plerifcç fufeipitur honorificè, per multa loca in triennium ufcp progrefi'us.Ob id Pontifex ægreferens Ludouici tcmc' ritatem,ipfum hæreticum palàmaflerens,Fridericum regem adhortatur,ut quando penes Pontificem gratificandi regnt utri,uelit poteftas fiqnullumque fus eleeftus habeat, in Italiam aduerfus Vicecomites defeendat. Fridericus au* tem, amp;nbsp;fi fratrem Henricum iam cum coptjs Brixiam mififtèt, fuorum procc' rum confilio eum reuocat, ferro^ decerni rem ftatuit. Ludouicus igiturpoft traeftatum cum Friderico initum, regno ad fe deuoluto, fefe ad Italiæ accingic ingreftum,ingentibusqûe coprjs Longobardiam fœliciter attingit.PrimôTn 5® dentum,dehinc magnis Gibelinorum precibus, Mediolanum pertjt, ardentt' bus tû inteftini belli faeftionibus. Italiæ ciuitatibus fingulis uicarios ImperatO' rio nomine impofuit, Vicecomitibus itaeç Mediolant dominiûpermittit.Erat
-ocr page 507-t Ÿ n Ö V levs C A'B s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4(^7
tum (utaliqui tradunt) Matthæus defuncîus,fupcrftitibns qinncniibcr(s,Gagt; leatiOjIohanne,Marco,Lucaamp;Stcphano.ÄdminifirattumP.cnip.Mcdiolai nenfium ucîun Senior Galeatius.'Nam ipfc frater Marcus fjogulari cloqnê^ tia,urbanitatc masnifîcennaurræftabât.Qui ucnienrcm Ludouicum bono ’■inceaccepiqinaximss ampliiîînn’sqj muneribus aftecit, Sed cum a Vicecomigt; libusprohiberctur,nc à populo Mediolanenfi pecuniain cxugereqambo cargt; teribus funtintrufi,ô(f uigintiquatuor ciuibusReipub. adminiftratio eft conv‘ milTa.Licetpaulo poftindulgentia Cæfaris emilli,primûm exuies, tandem pagt; ternum recuperarmtrcgnum.EftcpImperatorferreo tue diademate,more iic^ tcrum,inæde diïn Ambrofij,àlohanne Archiepifcopo Mediolanenfium cum Margarita uxorefua,diePentecoftesmfignitus.Etfiall) Modoeciæidfatftum 278 ^eribantjôif à Guidone PetramalaEpifeopo coronatum,poftquam iterum per ^quot;ridentinam uallcm cum exercituin Italiam ueniffet.Cpterùm Mediolani exi ftens Ludouicus,Oratores Auinionem mittit ad Pont, qui petant ut Impera^ MinGgnia more maiorum fibi benigne coferat, licet anteainfenfiftimus graut tei dePontiiicis coqueftus eftetiniun'a.Pontifexrecufat, oratoresignominio fercpellit.Quinimo citar,utnoftri dicunt,percmptorie Cælârê,ut Auinionem ueniat,amp; ftatutts eccicfiæ fe fubqciat. Ludouicus indignationem confiderans l^oiitificis,coronari diftimulans,iterum Pont.rogat ut prius, Pernegat iterum Pontifex,uicecomitesé^ in odium Ludouici excommunicatione percutit. Lit tlouicus interim in Italia ingenti coaefta pecunia, multis afeitis Italorum Regit ^iSjCum magnis copijs Romain profetftus eft, accepto fecum Galeatio cum ut S'utiquatuor nobilioribus ciuibus Mediolanenlibus quafi' obfidibus.Medio' bnoautem interim Vuilhelmum Comitem deMonteforti præfecir.Qin locit Es fuos replenSjImperij iura paruifccit.Ludouicus honorifice eft ab uniuerfei Po.Rom.fufceptus. Dehincdiekal.Iunq nonaaicnatoribus urbis, qui uicarij Eiperatoris uocabantur, Stephano Columna amp;nbsp;Nicolao Sarra (hi duo enim Viearij Imperatoris urbi Rom.prgerant)coronatus cum coniugein æde S.Pe tri,Omninobilitateaftantc, ÔCacclamantePatricium SC AuguftumRom.Im--peratorem Ludouicum. Sunt qui in æde Larerani iuftu clcriqj p.opulicp ab al-horum facfto,in abfentia alterius magna hominum frequentia coronatum Eribant. Srepius enim Romani SenatoresPontificem requirebant, uturbem Euiferct,antiquam Pontificufedem, Romanoœ régi Imperialiainfignia cum ®poftolicabenedi(ftione conferret.Alioquinipu pro antiquisiuribus,fefuacp ttcllenttueri.Ad hæc PotifexLudouicumlæfæmaieftatis reum achæreticum acRomanorum, Petrum Corgt; ,uirumadres gerendas a ptiftîgt;
jtcufabat.Ob id Imperator confilio procerum Mricnfem.Reatinum orofeftbrem minorem
ftunijÖ!^ baud imprudentem, fummum Pontificem créât, Nicolaumm Qiringt; turn appellat.Qui mox creatis Cardinalibus 6C Epifeopis ,Iohannem Pontihgt; t:emdignitate papali deijeit : fimulacroœ eins fabrefaefto, ignominiofèpalàni ^fficitur Joannes. Illud enim pernouum Pontificem QC Cardinales aftante Cæ^ Ereamp;Pontifice Romano concremabatur. Superfluum omnino iudico repo ^^te, qiios motus Guclfæ SC Gibelinæ fadiones in Italiaundiop excitarunt, SC Aux Carolus Franciæ, SC Robertus Apuliae Reges cum Pontifice tratftarunt» E tibi Platina,Blondus,Sabellicus, SC Merula in dccimolibro uicecomitum, ^tiiomnesres Italicas ftudiofiflime Sgt;C latiftîmè feriptitarunt, facile fi'gnifica-bunt.Hoc prætermittere non aufim, quod Ludouicus cum Rege Siciliæ tan* ttimegit,utnifiCæfartardafletinurbe, Ropertüm ex Apulia facile eieciflet: ^tii tum Cæfàrem formidans,ftatuit terrain illam relinquere.Interea Iohannes It* Pontifex duriftimos procelTus contra Ludouicum publicat,imperiali euni ^etjeiens dignitate,regno^ priuans,excommunicatione crudeliflima,tanquä Rom.ecclefiæ rebellem ÔC hærefiarcham,acerbiftîmè condemnans. Cotra Lu ‘louicus hæreticum Papam denunciat,concilium SC ecclefiam catholicam apgt; pellansj
-ocr page 508-I o a N. C V s P I N I a N I
pellanSjUrbem Italiamcp relinquere ïam decrem't(multo enim ïam tcmporc l'n Itaha manferat) proditioncm enimacuenenûjnonarma exttmefcebat: dicens Germanorû Cæfàres multos ueneno, paucos enfe ex Itaha ab atfîos. Delatus ad caftellum,in quo olim Conradinus percuflus fccuri, obqt, funditus hos dc' leuitjdemoh'tis mûris ac portis Omnibus, Germ a ni am fumma cum am'mi hila-ritate repetit, receptus^ eft multo cum fauorc ac læticia. Mortui funt interim Leopöldus,Henricus,äCFridericus Auftrip Duces.Qiiam dirg autem execra tiones à Pontifice in Älinores fratres, amp;nbsp;contra ab eifdem regeftæ in hunciniu riacjfiquis 0^ hoc quoej feire defiderat, Sicardum adeat. Sed mortuo lohanne Pontiftce,fuccedit Benedictus Duodecimus. Qui Lud ouici Cæfaris innouat ( 0 exccrationeSjOmniqpregio honorefpoliat,ô^DucatuBauariæfententijsprP uat.Conuocat ob id Cæfar Principes in Francofurt, omnes eletftores, Duces, Epifcopos,Comites, nobiliores quofeunque, achumanæ diuinæ^fapientiæ dodiftimos quofcp.Itaquecoram omnibus totiusRomaniimperij proceri-bus congregatis, multa nobiliflima protulit confilia, ac acclamatione publica acfolenni,nouas conhrmationes antiquis legibus addens,eas^ corroborans: ut fcilicet eledores imperrj,ö^ nemo alius,Regem Romanorum eligät. Cüi‘^ plura accédant Principum fuffragia, is etiam in difcordia uerus cenleaturelc' dus,fiue ReXjfiue Imperator.Nam in elTentia idem,licet nomina credanturdi uerfa. Idem^ poflit citra apoftolicæ fedis confirmationem Imperij iura amp;nbsp;cX/ ercere adminiftrare. Debeat quoque mox idem poft Principum infinuatio nem à Pontifice inungi,fi legitime fit eledus, nifihorrendo aliquofcelereatcp manifeftario palam fit commaculatus. Quodfi recufet Pontifex, à catholico poftit quocunt^ Antiftite proclamari Imperator ac Auguftus, quipriuspoß eledionem ftatim uerus fuit Imperator defignatus.Cum inuneftiones iftæ/o' lennitates quædam fint aduenticiæ,à Pontificibus adinuentæ, nomina no res concedentes:in fignum defenfionis ac unionis Ecclefiac Imperijque Romani-Non enim fidelitatis iuramentum Pontifici tribuit Imperator, fed obfequija*: fidei defenfionis.Quandoquidem hociuramentum nullam maioritatem op^' taturin temporalibus. Præterea falfifiîmum elfeprotulit per uacationcmlm' p perq,ius ad Papam deuolui. Id^ efle contra lacri Imperij libertatem, dignité' tem,iura,ac libertates. Longa enim 5C approbata confuetudine, inconculfe^ maiorum ordinatione hadenus obferuata, uacante imperio ius adminifttan' di Imperij iura,feuda conferendi,amp;négocia cætera difponendi, Palatino ni debetur. Non obftante Clementina,Paftoralis. Hacc atque aliamultain hanc formam pro imperio firmando promuIgauit.Dehinc in perfonæfuæ^’^' cufationem coram Regibus, Principibus, ÖC nobilibus omnibus rationemfi' deifuæ clariffîmè reddidit,planeqûe confeftus eftfe Chriftianum hominem ar ticulos fidei intégré credere. Cum uero catholicam nominafletEcclefiä, tüt’; tius hicimmoratus,multis quæfibi fumma cum iniuria illatairrogataqueef 4-® fentjperorauit; nil tarnen omittens,quæ Imperialem concernèrent maiefta' tem.Reinoldum Comitem primum eius nominis Gelriæ Ducem, Vuilhth mum Comitemluliacenfem Marchionem creauit,dehincinDucemMonten fern DucemIuliacêfem.Quæ omniaadafuntanno M.CCC.XXXI^* Cum applaufu totius nobilitatis auditus,tandem cum ingenti exercitu in Mo nacüregreditur.Subortacfunt interim inter PontificemBenedidöRcg^ov que Franciæ fimultatcs. Nihil enim rex Franciæ putabat Pontificem fibi nega re pofle:ltaqueab eo petrjt,ut filium primogenitum regem Viennæ crearet,ic uero uicariUm Italiæ. Et pro rccuperanda Hierofblyma daret décima decimæ, per decenniu ab uniuerfa Chriftianitate.Tertius Pontifex tantis petitionibus, 5® LudouicoCæfari cogitàuitadhacrere.Fadus certior Imperator,ilicoOratO' res mittit,Comites duos de Oetingen^Marquardum de Randek, Babenber* genfem prepofitum, V dalricumPrincipis prothonotafium iureperitiffimum.
-ocr page 509-LVDOVICVS CAESAR.
4-^9
fiuiabfolutionem Imperatoha Póriiïceimpetrarcnt, tamerfi prins h'teris id fæ perogaflec débita cum obferüätia.Oratores Cæfaris auditûqui luculentiHima orationeinCardinaliumpubltco c5uentu,abfolutionêproCæfarcpetebanf. A Pontificc funt mtrum in modurri Iaiidati,qui congratulabatur ÔC Gtrrnahiæ Ludouico,multa in utriufcp lauderri paulô altius comemorans. Plurimâ éti-2m dctyrannide,cui Italia tum fubiedla eratiplurima de defoIatiorieArrhéhip, ^ydaï^ eloquebatur. Abfolutionê Oratoribus promifit. Sed ecce intercepta eft [)ér duos epifcopos Oratores regis Franciæ,Roberticp Apuliæ, qui grauif« ’•meinuetfti inLudôuicum,PontiHcem hgretici protedlorem ignominiofèap ’pdlabant. Rürfus Pontifex Cæfarem defenfans,eiusinnoccnti,am conftanter P^fpurgauitmihil tarnen eifecit Pontifex.nam redditus Cardinalium rex Fran occupas, omnes à PotiHce Cæiàre^ auertit. Ad hgc acceflît aliud riialüm.
*02nnesBohcmiærex(quipauIo ante baud magna cum gloria,no fecutuspa--Ws Henrici Septimi ueftigia,exlfalià ucncrat)eius^ gêner Henricus Bauariç '‘Ux,fadione regum Hungariç amp;nbsp;PoIonip,Ôê quorundam aliorum principum ’^onKfiJiteras Cardinalibus fcripferunt, de nouo rege Romanorum eligendo, Pdncipes fore concordes.Quod in primis Cardinales retraxit,ne iri abfolutio confentirenr. Sic re infelt;ffa,reuerfi funt oratores Cæfaris, Intcrea Carolus j^j^^ßgarorum rex,filius fra tris Robcrti,Auftriam ingreflus(nam Auftriæ Priri Opes, Albertus Sapiens, amp;Otho locundus Lodouico turn fauchant) aliquot ®'fbus uaftare terram molitur.Rex itemBoêmiæcum Poloniæ rege ac gene^ fofuo Bauariæ duce, fuperiorem Bauariam,terram Ludouici, hoitiliter inua^ ^,®bant.Ludouicus igit exercitu cum feptê millibus eleêforum militum, Flen^ ’^'oOucisBauariaminferioremita euaftabat,utregem Hungariæex Auftria ^°§eictabirc.Nam Auftriæ duces exercitus fuos coniunxerunt cum Ludoui^ ^O’Quód nifi feftîmilites,quiplun'bus iâmêfibus omnia populabanrur, quie* ^o^poftulaftent,de Bohemia acftum foret. Qiiinimo oppidalmperialia quàm Wma quæ Bohemus occupaucrat, ut Keiferfperg, T urinckhcim, Munfrer^
, pftrum,Blickerfperg, Ludouicus facile recupcrarat, Id Benedicftus p5tifex ^niiTia cum Içticia audiês,fæpc Cardinalibus obiccit iuas, quas à Bohcino rêgt;-^'^pilfent literas, Ludouicum extollens, qui hoftibus fuis refifteret forn ter : Si r’^i'^fiasno propulfaretmodô,feduimhoftibus iÇ bellicofiftîmus princeps ingt; ^friintrepidè.PrætereajUtanimum Cæfaris prætentaret,antiftitem Magaleri mifit qui mores princtpis ad unguem exploraret. Lires fimul inter Baldui 'quot;^Treuercnfeffl,qui epifcopatum uiolenter Moguntinum tcnuit, amp;nbsp;Henri W de Virnburg compofuit:qui cofirmatus archiepifcopus ÎVIoguntinus,Irn femper adhæfir. Rex etiam Bohemiæ uidens fe nihil profice» l’^fiiam diu cum rege Hungarorum aduerfus Cçfarem,Ludouicum^ Mar cum ualidamanu conflixiftct,pacem petit,homagium (utuocantno ‘*^*gt;prscftat. Ab Auftriæ ducibus ob duçatum Carinthiæ pecuniam acccpir,ô^ Wordia fubfccjuutaêft inter Auftriæ ducem,VngarumÔ!:Boemum.Quan autem Benedicftus Pontifex pro abfolutionê Impcratoris enirebatur, tan rcges Franciæ 8C Apulig cum omnibus penè Cardinalibus rcnirebantur, Imperatoris contumelias inferrcnon erubucrunt, Minabatur enim ^crancigPontifici crudeliftîma quçcp,fi Bauarûabfolueret. Quod îippera-^^fmhaud paru cruciabat, ultionem atc® uindicftâ in animo fuo foil ici t è indigt;-° pulchrèofferebat,Eduardus enim rex Angliç poten* Pj *’iius,uerû fe regni Francie heredcm caufatus,cotra Philippum regê, duces Ap^'^^^æ3^P*'3b)anriç,cû Comitibus Hollandie,Gelrie, Iuliaccnfi, Montiurn comouet,quibus omnibus Philippus cxoftis erat ac permo* j^^^/Sçdnifiab lmperatoreiuberentur,honeftam nonhabuereoccafionem.
Anglielmperarorê fummo cum honore adfjt, qui iri Rhcni oppido ^^lûdegebat, homagium^ præftitiqfecp fœdere eidê colligauit. Imperator R uiciftini
-ocr page 510-470
IOAN. C V S P I N I A N I
uidfïïm regem Angliæ generalem uicari3,ôd per Germania ôdTeutomam ere auit.'h'teras fcribês régi Francig, que Philippum de Valefio nuncupaui't, quod ala occupatione terrarum imperil defifteret, ac fideli impchj Eduardo regiAn gliæ prineipifuo fupcr querelts refponderet, iufticiam^ coram fe principe ac ciperef,ne feuda quæ teneret ab im perio,fi non agnofccret,ut rex Angliæ,cO' geretur Eduardo cum principibus imperrj(iufticiafic exigente^afliftere.Cum autem cotemneret Francuamp;Imperatoris literaSjprincipes inferioris Germanic riionitijfcedere regi Angliæ funt dcuincti.Qua dereBencdicfîus pontifex plu rïmùm Ictabatur.Dedit autem Anglus Imperatori Ludouico oôoginta milia aurcorum,duplum ofFerens,fi cum co Franciam debellaturus, hoftili exercitu lo fubintraret.QLiodamp;promifitdicet Imperator, cùm pecuniamin tempore An glus non mifilTetjUenire reeufaret. Qua autem caufa Eduardus regnum Fram ciæ iure hæreditatis fibi ceiïurum contenderet,fi uolueris lecfîor clarius intelip gerc,Sicardu in Ludouico Bauaro legito,ôd Robertum Gaguinum,libro oâa uo Compcndtjregû Francorum. Clariflimeautemmagifter Albertus Argem tirtenfis in fuis Chronicis caufam docct, qui mihi uidetur ueriiïîmè rê exequm tüs Ôefimpliciter. NoluihiGoriam banc,nein immenfum opuscrcfceret,altius rèpctere,conténtus rem digito fmnaffe. Eduardus itaqj rex AngliÇjilicoFran'-dam fe ingredi fimulans,regem Franciæ impulit, ut triginta millibus equitunr tribus penèmenfibus cum maximisôd inutilibus impêfis aduentum eiusin mi» nibus Flandriam uerfus,expeôlaret fruftrà. Verùm fequenti anno cùm rex An giiæ cum duodecim millibus,Franco nil taie fufpicâte,Franciam ingreflusper quadraginta penè miliaria in circuitu igné ÔC ferro regnum crudeliter deuaftm rctjParifios ufqj uagatus,prgcedente Ludouico Marchione Brandeburgenu, lmp era ton's filio,multarum urbiu mœnia demolitus eft. Etnifî comeatusino^ pia obftitiilèt, omnem fuilTetdcpopuIatus terram .Tertio anno iterG collcdîis uiribuSjTornacum obfedit,rege Francorum non audête hoftem laceirere,do' nec Hannoniæ Comitis mater monialis, amp;nbsp;Philippi regis foror, focrus Pi inm pisLudouicijdecaftrisincaftrafæpiufculèuenienSjinducias componeretim ter Francum ÔC Anglum. Vnde Benedidus Pontifex de rege Francorum erc' j o bro dicere folebatdfte pacem noluit,amp; elongabitur ab eo. Sed Vafcr Francus nouas artes effingens,Imperatrici,filiæfororis fuæ, quamDominam Alemam nie,non fine magno honore, appellauit,literas mittit, quibus fùpplicibus uer* bis precatur,ut inter Imperatorem fiCipfum concordiâfabricet.Crebris^mu' fis ultrô citro^ Oratoribus, res eo deducfla eft, utpacem perpetuam firtnaret, Francusep Imperatori concordiam cum fede Apoftolica lîrmandam non prO' tnitteret modo,fed iuraret. Vnde amp;nbsp;mox per uniuerfam Francia Imperator eft tiominatuSjCum fumma honoris præfationc.Reuocatus^ eft à uicariatu impe rtj, Rex Angliæ,in publico parlamento. Sgpius itaep mifli Oratores CgfansJlt;^ Regis Francig ad Pontificem pro reformatione difeordiæ, re infedarediemf: 40 narijs occafionibus dilato ne^otio,adeo utFrancus crederetur quod noluinet fîmulalTe fe uelle,P5tifex uero quod uoluifiet fimulaffè fe nolle. Hanc em con fœderationem nouam Potifexægrètulit. Interea Imperator omnia hgcuidés, Principes eletftores conuocatin uilla Rens fuper Rhenum. Qiii preftihsm''^' mentis,imperij iura fe feruaturos compromittebant unanimi côfcnfu. Vir em erat comis,perbenignus acliberalis, affabilitate^ fua facile Principes in obfe^ quio fuo continebat promptiores.DeindeinFrancofurt decretum quoddam publicatur,proceftùs quondam Iohannis pontificis nullos fuilTe. Nec decuifle Pontificem talia contra Imperatorem attentare,cùm eorum iurifdidioneshnt diftincfte.InterhæcBenedicftus Pontifex morte obijt,ôc Clemens Sextus, Ro ^9 thomagenfis prius archiepifcopus,cathedram afeendit. Homo mulierutn,ho-’ rtoris ac potêtie cupldiftîmus,ab anteceftbris moribus logé alienus. Qui fimularet etiam reformationem cum Cefare, inftante Franco, quem qu°fim^ Cæfat
-ocr page 511-L V D o V r C V s C AE S À k. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^1
CæGrlitéris follicitauit, nefcio quo dçmoneinftigatus Ktcras Latinas ôi Ale-tnanicasfcriptas foribus tcmplorum affîxir.Q.uibus grauilîîmarum pœnaruui comminatusfupplicnim, nifi infra triduuni Dco ÔC Ecclefiç fatisfaccret, amp;nbsp;ab occupationeiuriumimperq defiftcret.TriduoautemilloartOjCÙm proclama-niufliflet, fi quis nomine Impcratoris adeflet, maximacp eflèt expeiffatio gra-uioris alicuius fupplicijjmperatorem Pontifex contumacem declarauir jFraii rus autem hoc impediuir,ab Imperatorc iterum atcp iterum literis admoniàis. Conftabat enim Imperatori, Papam nihil unquam agere quod Franco difpli-teretjfi modo id intelligeret.Cùm itacp Imperator caufas fcifcitaretur impedi-menti quo minus reconciliaretur Ecclefiæ, cùm paratus foret omnia fibi iniuii ^apro uirili facere,pontifex refpondit qupd non eo. pac^o quo deceret grati-anweteret: Oratoribuscp formulam mandati feu procuratoribus exhibait tur pffimamjrigidiflîmam^, quamne captus uililîîmus quifqp defe daret, In qua dabatur poteftas Humberto Delphini auunculo principis ,itêAuguftenfi ßa tcnbergenficp præpofitis,ÔC magiftro Vlrico cancellario fuo,infolidum confi f endi omnes errores ac hærefes,item refignandi imperium,nec rcfumcndi niü fieret ex gratia Papæ, öd fe ÖC filios fuos, bona fiC ftatum fuum in manus uo-^^ntateni Pape ponendi.O immêfa crudelitas. Eft ^ne illud pafcere oues Chri-^•f'andeglubereacdeuorarepotiust'Sed bonus Imperator quid faceretf' Qui 10 »'am fmnmi Dei cùm pertimefceret,libenter Ecclefiæ fe conciliaret. Procura-totium illud fiue mandatum,figillo quidem no corroborans tantum, fed àC fer uaturum fe omnia iuramento affirmauit. De quo Potifex cum coliegio uehe-iientermirabatur.Articulos tarnen Oratoribus dedit Pontifex,quos Impera-Principibus acEIetftoribus primum in Francofordia oftendif, ubi etiam ci Statesomnes Imperij erant congregatæ, quos amp;nbsp;hieamp;in Rens, ubifecundo f°’’g’'egabatur imperium, in perniciem QC imperij deftrutftionem conceptos Omnes reijciebant,atcpdeteftabantur:promittentes Imperatorietaftiftentiam ^fitmum auxilium,fem mifluros nunciu qui Pontificem rogaret,ut ab ijs deft 'ktetfriuolis articulis,cCinlæfîoncm imperij excogitatis. Eratin hac congre-P §auonc loannes RexBoëmiæ,amp;^ Carolus filius,Marchio Morauie, multa coni jfîlmpcratorem lamentantes. Paulo ante enim Henricus dux Bauariæ,gener ^oliannis Bohemi obijt,filium relinquens paruulum. Quo mortuo,totam eins ’orram,inferiorem fcilicet Bauariam,Imperator occupauitmidug partem reliii S^ons unde uiueretrquod SC Boëmus amp;nbsp;Auftrales ægro ferebât animo. Narrt “‘1 duo Ottonis quondam Äuftriae ducis, qui fuerant filij fororis Henrici ßa-'^ariæ ducis,ad hanc etiam terram afpirabant. Et Rex Craçouiç,qui relicftâ eti-’muiuêtemarito adamauit, cum patre Boemo in Bauariam profetftus ut earn ouccret,acgram reperit.Qua paulo poft mortua,priufquam earn alloqueretur, miperator terram illi relicftam pariter occupauit. Cùm ergo multa Boëmus in l^peratorem obietftaftet, nec concordari pofTent, cum infigni animi rancorc ^diffidio abierunt. IntereaOratores Principum ad Pontificem ueniunt,arti-^lorum rigorem in perniciem imperij coceptum déclarantes : nec aliud agen ^osautpetenteSjdifcedunt. Quod Pontificem ita exafperauit,utmox cum Boi *^010 SëfilfOjacTreuerenfi eorum patruo,exterminium Imperatoris aclibero-^“mfuorummeditaretur. Annoigitur humane liberationis quadragefimofe-fOjfupramillefimum trecentefimum,Pontifex in cœna Domini Ludouicurrt .‘^peratorem crudeliffime exccratur, Iohannis Potificisproceftùs duriflîmos 'onouansjhacreticum acfchifmaticum declarans,ac penitus maledicens. Prin-oipes cletftores admonuit,utidoneum eligerent Imperatorem, expreffo certc» ^•pporc,neEcclefia diutius aduocato careret: alioquifedes Apoftolica follici en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitatura eftet. Ad haec depoluit Henricum de Virnburg archl
oopum Moguntinum, quod Imperatori adhæreret : fuffecitep Gerlacum, ßfiaci Comitis de Naflauu filium, nepotem quondam Adolphi Romanorij R ij Regis
-ocr page 512-47i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï O A N. C V S P I îï I A N t
Regts. Iohannes RexBohemi3e,ac Carolus fih'us turn Rdmæ âgcntes,id mo^ b'ebantur ac procurabant. Carolus autem ante patrem Romæ cxtft:ens,impe-' tramt ut Pragcnfis in Ärchiepifcopum crigeretur, ÔC à Mogunttni iurifdiâio ne abiblueretur,fimul^ ius coronandi Regê Bohemig,quod Mogunttni eraf, in Pragcnfcm transfcrrctur.Oninia hæc in odium Moguntini Epiicopi, amp;nbsp;IfPquot; peratoris fac?laquisambigatfOb id Moguntinus illenouus Archiepifcopus, ut fuo fungeretur ofFicio,limul^ Potificis expleret uoluntatem, ad uillâ Rens fuper RhenOjPrincipes pro nouo deligendo Rege conuocat. Coueniunt Bal duinus de Lucelburg Treuerenßs, Vualramus de Iuliaco Colonienfis Archie pifcopijCum Moguntino præfato,RodulphusDuxSaxoniæ,SCloanncsRex ” Bohemiç. Qui imperium uacare alTerentes, Carolum Regem Rom.ftatuunt; quem Clemens paulo póft in publico confiftorio approbauit. Qtii cùm ad co ronationem feftinaret per Colonicnfem dandam, qui unà cum Saxoniç duce, niulta pecunia corruptus erat,Âquenfes firmiter reftiterunt ac impedicrunt:fi militer Imperatrixobftitit,ne AqiiiigranS ueniret Carolus. Quac tune in Hob landia cxiftens,occifo à Frifonibus Vuilhelmo Hollandiaé Comité,qui liberis caruitjueluti fenior inter duas alias forores,quarum una Regina Angliç, altera Comitiftà Iuliacenfis, haereditâtem cum filio fuo Vuilhelmo, quem Cornes de Katzenelnpogen iuftu Imperatoris attulerat, adijtmam unanimi côfenfu, po^ ’ ptilus hanc cum filio fufcepit.Ferebat etiam fuppetias Imperatrici Francos, no J® .amore Cæfaris,fed quod terras per Anglum occupari uerebatur. Nam hic Va feontam turn deuicerat,Britârtiam fubegerat,Pilt;ftauiam occupauerat.EtNor mandiâiam ingreflus,cun(fta igné ferroep depopulabatur. Vnde Francos BO'* hemum Cum filio ac Alemannis pro auxih'o deprecatur, magnam^ pollicetur pccuniam. Quant loliannem Regem Bohemum quidam affirmant accepiÜe, ÔC pro coronatione filq erogaffe: ait) uero nihil dediffe Regê cotendunt. Cùm igitûr Francus fubfequeretur exercitû Angli, qui in fylua delituit, cxercitu fuo cum fagittan'js,ac quadrigts, ac curribus benè munito, in infidias decidit: ftra' gemi^ immenfam paffus,fumma cum ignominia aufugit, uiginti milibus Gab lorum occifisôCproftratis.InterquosRexBoèmiæIohannes cæcutiens(nam P à medicis excaêcabatur,qui eû ex toxico alias liberate nequibant) Rodulphüs DuxLotharingiæ, Cornes Flandriae, Cornes Blefenfis,nepos Franci, Contes de Salinis,ôô multi alij infignes 8C eletfti milites,quos enumerate fuperfluucen feo. Carolus autem ex conitftu cum armis imperialibus aufugit turpiftîmè.An glus uero poft ftragem,hôftium cadauera contcmplatus, cùm loannemBohc mum cerneret proftratû: Alius certè,inquit,le(ftus deceretBohemiæ Regent. Tum in Lucelburg feciteumregalibus cumcxequijsdeportari. Alemannos mireratus,dixit:Hi in mortem,Franco follicitante(quinihillargttur)feftinâter pergunt, quos ego amp;nbsp;diligo nbsp;obferuo,largtrer^ lubês multa.Poft uitftoriam
dehincurbem maritimâ cum nobilifttmo portu (cui nomen Calis)obfedit un« p decim mcnfibus,5C tandem ui Cepit. Ob idFrancus Regem Scotorumfollicb tauit,ut Angliam hoftiliter inuaderettquo ingreftb,cum omni fua gente eftoc cifus. Interim Ludouicus Imperator cum Ludouico amp;nbsp;Stephano filrjs,Contb tatum Tyrolis ingteffus, à Tridento per Epifeopum, qui à Bohemo eratfedo^ lt;ftus,prohibitus eft. Intelligês^ nouam Regis Rom.facftâ ele(ftionem,dc TrC uerenfi mirabatur amp;nbsp;Saxoniæ duce.Sueuiam itatp ingreditur,Comitum,baro num,nobilium^ animos exploraturustquos omnes reperit integros.ConuO' catis igitur Principibus Spiram,ac ciuitatibus imperialibus,nullus eft inuétus, qui uel eleeftionem Caroli approbaret,uel proceftus Pontificis curaret,omnes fefe in fide permanfuros affirmantes.Reuertitur turn Imperatrix, Vuilhelmo fi ^9 lio in Hollandia relitftotcum eminentiftimis Regis Angliç Oratoribus,conft2 derationem nouam cum Imperatorc petentibus. Hi maxima cum folennitate in Francofurt recepti atc» auditi f«nt,Cum quibus retnittuntur Robettus dux
Bauart»
-ocr page 513-L V D o V I ’C V s C AE s A R.
Bauariæfîlius fratns Impcratons, Vuolfranus de Nellêburg, magiftcr ordinis Teutonicorum per Alcmanniam, fodocus Cornes de Oetingcn. Hicfihus autem Irnperaton's Ludoui'ciis Marchio, cùm prïmijm in Pruffiam contra gen tilçs profeclus efletjaudiens ßoemum Comitatum Tyrolis inuafifl'e; dicfîo ci^ tins aducnitjCumcp etecit, ôé ad Tridentum ufcp fugerc côpulit: Epifcopiimc^ Cunêfcm cummultisnobilibus cepit,editainfignillrage. Stephanus uerô col Edfs multis nobiltbus,SueuiaiTi ingrelI’uSjBaronum dccein amp;nbsp;odîo qui fimul coniuraruntjamp;in Carolum confenferunt,confilium diffipauit: eorum® urbes accaftracum rnunitionibus cepitatcpdeiecit. Venerattunclohanna IDuciffa
'® Auftn'g ex Alfatia,reditura iii Âuftriam,ImperatoreiTi uifit ans,honorifîcentiP finie eft recepta. Qpa abeunte,cùm Ludouicus Burgrauiam Non'nbergêfeni (9uam amabat)adiret,htlaris SClætus in côuiuioexiftens,punlt;5iuras iuxtacor fientienSjUeneni fufpicio occurrebat.Ob id ilico furgês de more,ut uomitu uegt; nenutti eqcerer.fæpiusenim uenenum hauriens,ficfefe curabat. Extitjtitaque ^emenfa,uoiT»itumpetens:amp;cùm nequirct,uenationem(utmotuatq;labore torpus calefaceretatcproboraret)ingreirus,urfum ingentem offendir. Quem tuiiiimpetuqüodâuirilitef petereqdeequo præcipitatur, corpus^ graut cok fifionç conquaiîàtur. Dcftitutus igitur omnibus uiribus ac fcnfibus,cùm refi-puilTeqeleuatis in cœlurn oculis cum maximo fingultu Deum rogat ut animae *ii?mifereatur,S(fpeccatis ignofcatrpulchcnimaacdeuotiffîma orationepræ^ ‘’liffa.Deinmoritur V IdusOcfèob. Anno Chriftimillefimo trecentefimo qua* ^’■agefimofcptimOjImperq fuixxxiij.minus olt;flo diebus.In Monaco apud bc* atani uirgin? imperiali faftu honorificè fepultus.Habuit uxores duas, quaruni Beatrix primafilia ducis Poloniae: ex qua gcnuitLudoüicum ducem fuperio* ''sBauartæ,ScMarchionem BrandeburgenCem, ac Stephanum fibulatum, du temfuperioris ÔC inferioris Bauarte. Altera uxor Margarita nomine,filia Vuil ^7^ fidiTii,Tertrj eins norriinis Cómitts Hollandiæ,Selandiæ,Hannoniæ ÔC domi* ’JiFrifîæîforor Vuilhelmi iiii eius nominis ComitisHollandiæamp;c. Qui cùm fine proie obijlTeqhæres fuit 8^ domina tcrrarum,ut fùperius patuit, Hæc cum
3° marito Romam profeôta,inlmpefatricem eft coronata.Etfilium Romæpepe ’’itLudouicum cognomine Romanum, ducem Bauarie inferioris, ôi. Marchi* °nem Brandeburgcnfem,qui abfqîliberis decedît.Peperit amp;nbsp;Ottoncm Baua tiæ Ducem amp;nbsp;Marchioncm BrandeburgenCem: cui etiam nullifuerunt liber/» ^fdartteillosgenuitVuilhelmumSeniorem,ôdAlbertumSeniorem Duces infeiioi is Bauariae,dominos in Straubing,Comités Hollandtç,Selandie, Han ’loniæ Qc dominos Frifiac. Elizabeth foror eorum uxor erat Comitis Vdalrici Vuirtenberg.Qiii genuerunt Eberhardum Pacifîcum, Comitem de Vuir* tenberg.Inuenio etiam quandam filiam Ludouief /// /,quælohanni duciinfe* î'ioris Bauariæ fuit defponiàtarqui morte prseuentus earn non duxir. Poft mor
“l“ tern Ludouici reliefta uidua,priuignos cocordauit.Difcordantibus autem Ro ^nlpho amp;nbsp;Roberto Palatinis Rheni, patruelibus cum filqs Imperatoris, quod ^’ninferioriBauaria fibiius efteaftererér, data amp;nbsp;promifta certa pecunia,dit ‘enfio huiufmodi fublataeft.De hoc libuit illud fubnedere îetraftichon;
nouemgeßit Ludouicus dufâ perannos^ 1 Sanguine cum iuniîo competitore fuo. Pontifices diris hune deuouerefied illos A^nofeit dqminos nonßre pofifie fiuos.
R iq Carolus
-ocr page 514-474- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P 1 N I A N I *
CAROLVS QVARTVSgt;
ib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jIiuuisnomintszz/z,qujinbaptifmatcdiduseftVcnceslaa9,
V_- »nconfirmanonepôftàrcgcFranciæCarolOjâpudqaempuentiaenidi' menta excgit, Carolus appcllatus eft. Filius fuit Iohannis Bohemiæ regis e« alrciaeinsuxoreElizabeth,VenceslaiSeniorisfilia. Cuiusgenealogiaficft habet.
Secunda Elizabeth fi* lia Venceslai Senioris, quæ ei peperit quatuor hlios Slt; totidem filias.
Quatuor filij.
Prima Elizabeth Fri-derlei Pulchri,régis Ro, amp;nbsp;Duels Auftriæ filia, defponfata quidem,fed' non traducta:uirgo obijt.
T ertia Beatrix filia EudouicillDucis Borbontj, qux ci peperit.
Venceslau primogenitS, lohannem comitemLucel • burgenfem.
Carolus Qiiar- VeneeslausDux tus Imperator, Brabantlæ amp;nbsp;comes Lucelbur-
Iohannes Henricus comes Lucel burgenfis.amp;f Mar-chio Morauiar.
in pueritia obijt,
Hic habuitqua tuor uxores.
• Margarittam Maul Margarittam du- Margarittam Al Quarta fuitfilia tafehCarlnrhlçDu clflam Opauiæ, nbsp;nbsp;bertiducis Au- nbsp;nbsp;dominidc
cKTam diuortio fe- quæ ei peperit, nbsp;nbsp;nbsp;ftriaefiliäuiduä, nbsp;nbsp;Vualfec.
paratam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----
lodoeu Marchio nem Morauiæ re gemRomanoru, SobeslaS Morauiæ Marchionê, Quatuor fiJiæ,fei licet Ioannis filtj Henrici Septimi,
Margarftta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gutta uxor Ioannis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duæ gcrncll«»
uxor Henri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Vaiefijs régis
cl fiiperio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Franciæ,
ris Bauarlp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___
Anna Ottonls Auftriæ Duels uxor.
Fuit
Elizabeth quæ in pueritia tnorwa eft,
-ocr page 515-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAROLVS Q_V A R T V S.
F Vit ergo Carolus rex Bohemtæ,nepos cxfilio quodam Henrfcï deLuceb
burg Impératon'Sjproncpos ex filia amp;nbsp;nepte Rodulphi de Habfpurg Ro-' xSt wanorum regis, proneposep Ioannis ducis Brabantiæ, fororiüs Philippi regis Francie,cuiuscp Philippi primogcnitus loannes duxNorrnâdiæjipfius Carolt cftfororius. Ipie etiam Carolus focer Caroli regis Vngariæ, focerep Rodulphï ducis Auftriæ,amp; Alberti Tertij eiusfratris, quiElizabeth fororem Catharinaè uxoris Rodulphi coniugem habuit. Nam duo fratres duabus nupferunt foro» hbusrquanquam ambe erantfteriles.Sic ergo fe habet genealogia Caroli. Qiii ’n oppido Rhenano Rens nomine, Ludouico uiuete in Romanorum regem iSi
10 deftusfuitperBalduinüarchiepifcopumTreuerenfem, Comitem deLuceb ^urg, germanu aui fuilmperatoris Plenrici, per Vualramum Coloniêfem, per Gerlacum Moguntinu archicpifcopos,amp; per Rodulphü Saxonie ducem.Ma Ximg aut amp;nbsp;muite pecuniæ funt Eletfloribus Principibus elargitæ, ut Ludouigt; Co forent rebelles:cuius potentiaacprudentiaformidolofaeratBoëmis .De^ hincinBunnaàColoniêfiepifcopo eftcoronatus, ciwn Aquenfesilli penitus ’’efifterent. A quo tumColonienfis,Treuerenfis,Moguntiiius,Monan:cricfis, Leodienfis, Metenfis Virudunenfis archiepifeopi SC epifeopi de regalibus luis funt inueftiti.Vnde SC fi Clemens hancele(flionêapprobalïet(nam inLugt; douici dedecus atqp oppreffionem, ÔC quod 1 iten s ac multarum linguarû péri.;
îo tia ornatus elTetjCarolum Cçfarem déclarauit) principes tarnen imperrj multi inhabile conn-antiffîmeafleruerunt.Quodfcilicet nulla caufanecellaria urged tCjSCalio Imperatore uiuente, ob nullius Rcip.cómodum, fed ob priuatâ cupi dttatem SC per fyrnoniam ac largitionem faCla effet. Rodulphus efh Saxoniæ dux,ob hâc eleCîionem SC fuffragium fuû duo milia marcarum argenti puri fe^ tebaturaccepiffemuneri.ColonienfisantiftesoCto milia marcarûargenti.Mo guntinus autem Gerlacus ideo Epifeopatû accepiqcùm alter Henricus, uide^ licet de Virnbergproptercafuerateieêlus per federn Apoftolicarn,quod Lu^ douico adhæreret. Licet ilii nun^ quoad uixerat ccflerit, Gerlaco apud patrS btitantc. Prçtcrca improbabât eleClionern,quôd neep inloco debito (hoc eft lil Francfurt)ele(ffus,nec Aquiigrani, ubi decuiqcoronatus fuir, iuxta moreni 0i^ftatutaimpenj:nec aperte,fedlatentercnec tempore conucnienti,hoceft,ua cante imperio,fed dolofe SC uiuente Ludouico;nec debito feruato proceffii in ns8lt;:æquitatis. Qiioniam PalatinusRheniEletffores turn habuit conuocare, non Moguntinus. Ob id defuneffo Ludouico,Comes Palatinus Rhcni, Prin* cipcs ad eligendum ex officio fuo conuocat .Non uenientibus autê prædiôis quatuor, Henricus de Virnberg uerus Moguntinus præful, Ludouicus Margt; diio Brandeburgcnfis,SC Rodulphus de Bauaria Comes Palatinus,annuente fratre fuo Roberto,SC Ericus dux Saxoniæ, ftrenuiffimum milité Guntheruni Comitem de Schuuartzêbergin campis Francfordiæ in regem Romanorum 4° digunqfolennitate decenti; alijs coparereuel nonaudentibus uel diflimulan^ nbus.Sed cùmfut infra patebit)ueneno Guntherus ufqj adeo læderetur, ut de Wita dubitareqCarolo regnum refignat,Regcm^ falutaqSC paulo poft mon'L Narn Carolusaftutein concordiam cum Palatino uenit,cuius filiam uxorêdu Xit.Ethinc eius fuffragium confequutus, Archiepifeopum etiâMoguntinum Hcnricum de Virnberg in fui fauorê traxit,pollicitus ei uires, auxilia quæ pof» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
Ict.Cùm autem Sueuiam ac Alfatiam nouus rexingreffus fuiffèt, ad follicitangt; dum SC animos nobilium, ÔC auertendum à Ludouico, nihil^ confequutus fo ’et,latenter Boèmiam ingreditur.Vbi benignè fufceptus,breui ingétem comgt; parauit exercitum,cum quo Tridtêum perrexitadrecuperandum Tyrolis cogt;
$0 mita turn,licet parum profecerinquandoquidem Ludouicus Marchio ffrmiter ’cftitit.Reuerfus igitur in Boémiam,nouû coëgit exercitum,acmoxcum ma* gno equiratu in Bauariâ ueniqanimo inuadendi terras Ludouici Imperatoris, Intelleda autê eius morte,Ratilponâ perrexinubi tanquam rex eleëîus hono*
R iiq rifîce
-ocr page 516-I o A R C V S P I S 1 A N 1
rificè cft fufccptus.Dehinc magnas fadens etimmenfas prômiflîoncs BurgPï uio NorinbergcnßjNohnbergx panter regia pompa eit fiifceptus. Comités iniupcr de Vuirtenbcrg,Eberliardus QC Vdalricus, cùm ad Ludouicum Map chionem nuncios mifiirent, ad regem Carolum reuerfi, St fe dominos fuos cifubmifcrunt. Duo prætereâfratres deHohenloe, quorum unus EpifcO' pus Herbipolenfis,alter Babenbergenfiserat,regiCarolofeaddixerunt.HinC Argentinenfcs fubfccuti,â^ paulo pôftBafilienfes, poftimpetratam abfolutio ncm excommunicationis,cum plerifcp alijs Alfatig ciuitatibus. Henricus pre* terea de Virnbergcum Gerlaco Comité de Naflau ambo Moguntini epifco* pi concordatijfecerût alias ciuitates in iurifdiôlionem regis fe fubmittere.Dequot; lo fcendens itaque ab Bafilea in Spiram, fub quibufdam intromilTus eft conditi* onibus. Pôft in Vuormaciam, tandem Moguntiam honorificè ubicp recc* ptus, Ibi tarnen diebus quibufdam exiftens/accepit baud iocundos rumores: proceres uidelicet amp;nbsp;Secretarios Ludouici Marchionis Brandeburgenfis,Pa latini Rheni,Henrici ducis Saxoniæ,ôlt;^ Henrici archicpifcopi Moguntini de* pofitijtanquam quatuor eledores principes,anno Chrifti quadragefimooóa uo fupra millefimum,trecentefimum poft Epiphaniæ folcnnitatem,in Edoat* dum Angliæ regem confenfifte, tanquam in Romanum regem concordiuo* ce,fub caftroLoëftain eregioneuillæRens.Fecit hic rumor (quandoquidem litcræ Principum publicè lcgebantur)per Germaniam infignem turbam.FraUjo cofordiam igitur petiturus Carolus,unncium accepit, dues de fuireceptionc dubios effe.Mutato igitur itinere, Vuormaciam uerfus tendit, ac deinde Spi* ram.Poftmodû Sueuiam ingreftus,uturbiûiuramentaacceptaret. Priufquam autem Vlmam uenirct,Rotenburgæ(ubi Comités de Hohenberg curiam no bilium habucrunt,amp;: Ludis militaribus,quos haftiludia SC torneamenta noftri bodie uocirant,concertatunt) cla'm Carolus fub alienis armis in congreffîone decertauit. Vimæ aûtà uigintiquatuor oppidis, fubcertis patftis eftreceptus» Cum autem Norinbergam contêderet,utBo'émiam reuerteretur,primùm ob infidias Marchionis Brandeburgêfis impeditus,coa(ftus eft retrocederc. Tan dem pcraliam uiam inBoëmiam eftreuerfus.Conftantiaaûtct Thurcgumô^jo quædam adiacentia qs oppida, ipfum reciperereculàrunt. Mifit itacp exBo* ëmianouas copias,que terram RobertiDucis Bauariæac Palatini populären tur, igneferro^ deuaftarentgt; Ipfe Comités de VuirtenbergSC Burgrauium partim foluit de promilfis. Alios autem plures qui cum Boëmiam ufcp comita bantur, Së pluribus menfibus grauiter expeëîabant,minimeexpediuit:qn'^ folucndo non erat,uxore ÔClohannefratre eiusrefiftentibus. Verebantur ein ne per huiufmodierogationes Boëmiam deftrueret. Qiioniam pecuniamin* fignem,quænouo régi debetur,fimul collecftam, illiipfi nouerant, quibusin* gentia promifla fecerat. Vnde fubortæ illi funtgrauiftimçinimidtiæ.Ob idite mm Henricus Moguntinus præful,LudouicusMarchio Brandeburgenfis, Robertus Palatinus(cuiin hoc ôëalrj duo confenferant) Së Ericus duxSaxo* niæjCui ius eligendi ex fuccelïione patris fui copetere dicebatur (licetRudol* phus Carolum elegiftet,quôd quçdam dominia,quibus prindpatus annexus erat,haberet)Edoardum regem Angliæ,cui prius oblata crat ele(ftio,litcrisac oratoribusinuitantadfufdpicndumregnûà ImperiumRo.moram^ acdi* lationem fuam incufant.Edoardus aût cùm bella,quæ cum Franco habebat,al legaret,ahacp plurima obftantia recenferet, promifto alias fuo auxilio Pn'nei* pibus,clectionem cum multa gratiarumatftionerecufauit. Principes ergo uo* carunt Fridericum MarchionemMifnenfem abnepotemFrideridImperato* ns,qui ex hlia gener Ludouici Imperatoris defunëîi erat,perfuadent%utim* pcratricem uxorê ducere,et de regno feintromittere enitatur.Marchio autem ' Mifnenfis habita dcliberarione,quiafe cernebat impotêtem (na amp;nbsp;artetica uc xabat,licet iuueius elTet)abiedlo Principum cofilio, QC à Carolo accepit dccç nullia
-ocr page 517-C A R o L V s Q^v A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477
•ttillta marcafuni, dehinc feudonitn inueftiturâ, Si luramcnftim præftint fide* ^•tatis.Hoctamen excepit, ne unquam contra filios Ludoui'ci auxüia præftarè lt;ogeretur:tdê Albertus Dux Auftn'æ fecit.Qui licet duobus filqs, Rodulpho Alberto duas Caroli filias in uxores defponderer, magnamcpaiircitfainini ’^cnt,excépit tarnen Dux Auftriç liberos Ludouicilmperatoris dcfuri(fii,qui* nollet unqUam elle c5rrarius,cùm in uita huicfuiflet colligatus,c{3pido^ Norinbcrg, eiedlis potentioribusfautoribus Caroli Ç nam populus fein eum ;8j ^^onfenfiire pérnegabat)Marchionê Brandeburgenfem acceptauir.Dux itatp Albertus fummis uiribus moliebatur inter Regem atqueMarcbionem con* ’û cordiam. Vocauit itaque Carolum Regem in Patauiam, alioscß multos princt pcs. Quo etiam marchio Brandeburgenfis cum duobus milifius equitum uc •^erat. Sed cûm deconcordia tra(fiaretur,increbruitfamaBoémum uelut Rc--€emRomanorum,procurantibus DuceBrabantiæ, antiftireTreucrcnfi, ÔC Comité Iuliacenfi, terras Hollandiæ amp;nbsp;Selandiac quas Vuilhelmus filius Lu-« ^ouici Imperatoris tenebat, filrjs Regis Angliæ luliacenfis contulïire,ma* goamcp fadîam efiè inter Anglum Si Boêmum amicittam.Quod Marchio in* ^dligens,publice Boemum regem Romanumnon eflèproclamau(t,irritami^ nullam eleefiionem illius afler uit. Infuper Imperialia ïîgna, aquilas fcili* ^et, qug hoipitio Bohemi afiixa erant,deqci per familiäres fuos iuffir. Sicep re 284 iiifeCîa omnesà Patauiadifceficrunt. Obrjcturnuxor Caroli, regisFranciæ (cui Blanca erat nomen) foror. EffînxirintereaRudolphusDuxSaxoniæ (Bohemo fortaffe urgente)dolum inauditum. Nam fimilem quendam inue* ^ieiis Vualdemaro Marchioni Brandeburgenfi deiUnÇîo,à quo Ludouicus ^archionatumibrtitus erat(quoniam fineliberisVualdemarus decenerat)uc ‘^'perius fcripfimus. Hic Rudolphoaudlore dixit, feoiim cauiapêenitentiae: ^^ffèjmortuum^ fe fimulafle,multacp figna corporis fui oftêdit, populum,«^ eô perduxitjUt Ludouico luxuriam uxoris Si filiarum obrjeerent, libe gt;■050} fuosillegitimosindignos^ tanto principatu clamarcnt. Ob id multas duitates Marchiæ perdidit, quas Boëmus cum maximo exercitu occupauiu
30 öed Marchio etiam collecfîis copqs Marchiam mgreiTus, Francofordiam fe rc f^pitjà Carolo ibi obfeffus. Cùm itac^ Carolus uxore carerer,unica fihamRu ^olphi Palatini exmatre de Carinthia,duxit uxorem.Qiioniam ipfi duo, Ca* ’’olus ói:Rudolphus,quódam Rodulphi régis fuerant pronepotes,ipfecp Ro* ^ulphus Si quondam uxor eius mater iponfç fimiliter fuerunt eiufdem itoduï pronepotes. Sperauitautem rexper hoc matrimonium concordiant J'iequiPrincipumimpertj. Moritur interim Lucas deMediolano occupator ^ongobardiæ,quem alq feriptores Luchinum nominant. Frater eins lohan* archiepifcopus Mediolanenfis dominium uiarripit,cum multis alqs urbi* ac potentatibus. Indenuneff ad Marchionem uenientes, ad Comitatuni ^yroIisaduocant.Quo cùm pcrueni(ïet,Tridentum amp;nbsp;alia oppida quae Boë* eripueratjin fuam fibiuendicat ditionê.Tridentinus autem intrufus præ* ^dero Si populo inuifus, ignominiofèreceflit. Curienfis aüt antibes, queni captum Ludouicus Marchio carceri mancipauit, poft liberationem, in* Marchionem Si Margarittam uxorem diuortium ex commiftïone Clemê*
’■'s Sexti Pontificis ob maleficium célébrât. Maximve igitur quotidie fuborie* “^ntur inter regem amp;Marchionem difeordiæ. Qiias córam Pontifice fum* *^0 uterque decidendas cogitauit, Sed cùm Mediolanenfis antiftes Pontifi* Cetn certtoremredderetdenouo Principumin Carolum confenlu, res in am* “‘guofufpenia manfit. Romanus autem frater Ludouici in terra Brandebur* §fnficonflitftum cum hoftibus faciens,tanquam milesftrenuilîîmè pugnans, ^’■lumphauitjCaptis pluribus, Si multis occifis:6ó fi aliqui Marchionem infefta ’’^nonceftarent .Rex autem cum uxore Anna Aquifgranum uerfus tendensi niultitudine flagellatorum qui tum ftiborti j totum muhdum peruagagt; baniutj
-ocr page 518-*478 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N ! A N 1
bantnr,illic irc ncquibat. In Bunna Aquenfibus omnia pn’uiîegia corrobora* uir,amp; noua adtecit. Anna uero Regina à Vuilhelmo Colonienii archipræfulc Äquifgrani lindboncm acccpit.Hinc Spiram reucrfus,multis couocatis Prin* cipibus,dc pace generali per imperium cœpit tradare: tametfi parum profice rer.Nam QC Metenfes noluerunt eum regem agnofcere,fiCpleracq? aliæ urbcs, dequibus conquerebatur. Sedcùrrrimpenfis careretjadBohemiamfeftina' uit,relinquens imperium impaca turn,Norinbergæfub gratia eft receptusper iTiagnam largitionem,ô^ quodam mirabili aftu. Nam ciuibus clàm omnia ar* ma funt ablata. Quandoquidem Marchio affiftentiam eis pollicebatur. Duni liæc fièrent, tumulturii etiam inSueuia fufcitauit Cornes de VuirtenbergjE' berhardus, Duces JBaüariæ amp;nbsp;Comités deOetingcn contra fe fafdtans. Sed fcdatus eft furor uulgi'per Rodulphum Ducem Bauariæ, qui Carolo ualdc fa miliaris, uicarius Régis dicebatur. Hicin Brandeburg, plurimùm pro pace la borauit. Vnde Rex Carolus â^Ludouicus Marchio tandem poft multas ma* ximasc^ lit es ( nam in Germania Boëmia undicp erant difcordiæ) Norin bergæ conueniunt ad concordiam fi'rmam fixamcp ineundam. Habeo audo* tes qui fcribunt eos conuenifTein liênaco, amp;nbsp;in cœnobioprædicatorum folos bons plufquam fex colloquutos, concordiam amp;nbsp;amicitiam condufifle.Nam ëC Ludûuicus poft Carolum incedens, ut regem femper uenerabatur: ÔCinfi' gnia imperialia, quæ pâterfùus habueraqtranfmifit. Carolus uicilîîm Ludo* î® uicum deprincipatu Brandeburgenfi, Bauariæ amp;nbsp;Carinthiacfeudalia dando, CO ndecOrauit, Marchionem^ fidum ( de quo paulo ante ) banno imperiali cxecratus eft. Ludoui'cusautcm cum-fratreRomano Marchionecum milU quingentis equitibus Marchiam ingrcditur. Cui etiam RexDaciac treccntos mifir, ôC quingentos équités. Marchioqj Miihcnfis filius forons Marchionis per annum integrum fuppetias ferebat, donee iterû Marchiam omnem acqu^ reret. Siccpomnistumultus inter regem Carolum nbsp;Ludouicum Marchio*
nem fublatus eft. Facilecp admifit Carolus, ut LudouicusMargarittam Carin thiæ ducisfiliam, quamfratrifuo eripuerat,utinLudouicoQuarto fcripfi' mus,uxorê quietiflîmè haberetdicet Curiêfis epifeopus diuortiû(ut diximus) î® moliret.Vndecùm poftea Carolus Româcuperetirepro imperiali alfequcn* da corona( nam hune Veneti foctj^ de Italia'populi in Iraiiâ euocabât,ut copl as e Germania educeret, extâteç aliquot infignes Frâcifci Petrarchæ epiftolac, quibus Carolum inuitat, ut Romam ueniat, amp;nbsp;imperrj libertatem à feruitutc uindicet)mifns legatis nobilibus, à Ludouico petit Carolus, utfibi eu exerci* tufuoliceat per terras fuas profîcifci. Qui fi primùm infidias ftibuercba* tur, tandê tarnen no modo quod petebatRexannuit, fedauxilium fuû λollicctur itineris comitem. Carolus itaquccum DuceBauariae Ludouicoin
taliam ueniens, Pa'duæ fubftitit, copias expedaturus. Cùm paulo pôft lo* bannes Mediolanehfis archiantiftes moreretur,qui nepotibus ex Luchino fra 49 tre,Barnabæ amp;nbsp;Galea cio dominatus ubique in Italia faluos reliquit.Dehincfr Carolus Mantuam contulit,uifurus fi qua in domina turn uicecomitum moue renrur. Diuturnamcp hiemoram trahens, Lombardos belli focios cum uice* comitibus concordes effecit,adiblamipfe anhelans coronationem. Medio* lanum igitur delatus, ferrea eft infignitus corona de ueteri more. DehincRo mam ueniens,à Romanis eft regia pompa fufceptus,falt;ftiofisdepreftîs. Et in die Pafehæ à Cardinali Hoftienfi uel (utaltj fcribunt ) à duobus Cardinalibus confenfu Pontifîcis Innôcenttj Sexti, in Imperatorem 8C Auguftum confecra tus, qsadieeftis conditionibus, neRomac, néuein Italia diutius moreretur. Paucos indeillic moratus diçs, quafiuenaturus elapfusexurbe,Romanosî® (qui priuilegiorum fuorum innouationempetebant)fruftratus,Mediolanum p^eruenit, Longobardis in fuam poteftatem rcdalt;ftis,ac Gibelinis iam pridem Rorentia exuiantibus, in antiquum fuum locum reftitutis, Vicecomitibus perpe*
-ocr page 519-C A R o L VS Q_V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;479
perpetuum i'mpciq uicariatum aürea bulla confirmauit, omrii'a ubique eon^ cedens, è qm’bus pccuniam abradere potuit. Sunt qui icribunt anno millefi^ ipOj trecentefimo fcxagefïmoocflauo Carolum iterum Romam cum uxore ac “lijs uenifle, cumcp Vrbano pontiHcc, expeditis propter quæ ucncrat, tertio nienferedijfl'e: fednoftri Annales de primaprofecflionefenbunt. Tum in ci' uitate Metenfi maximum principum habuitconuentum. înquopræterele^ flores SCtotiusimperij PrincipeSjCouenerantTufculanus Cardinaiis de Fran cia, Delphinus Dux Viennæ primogenitusIohannis Regis Francine, archi ,3^ epifcopi Senonenfis amp;nbsp;Rothomagenfis, qui tum Cardinaiis creahaturlmpe* ratorepræfcnte. Item DuxBritanniæ ÔCComes Piëtauiæ, cum multis baro^ nibus. Inqua congregatione Vuilhelmus Marchioluliacenfis ab Imperator recreatuseftDux. Et Imperatoris frater Venceslaus Comes Lucelburgeu' fis fatfiuseftDux primus. Et Comes Barenfisfalt;5lus eft Marchio. Ferturcti' • am Auinionem profcclus regio apparatu ad Vrbanum Qiiintum Pontificem Maximum, abipfo quam honeftiisimeacceptus, multosquedies quamfagt; rniliarifsimc cum Pontifice conuerfatus. Rhenum dehinc relinquens, per Siieuiamibat, ibiep Comitem Vuirtenbergenfem Ç qui magna intumefeebat fiipcrbia ) bcllicofo appai-atu ad deditionem impulitatque fubegit. Dehinc ’uiTu Pontificis pernicioiam fuperftitiofam Flagellatorum fectam,quæ iam ^0 totam pene Alemanniam penetrabaf,armata manu, cum aliorum Principunl auxilio,macftauit5Ceiecit.Boemiam deinde reuerfus,mulra bona patriæintiP lit.Nam amp;imperialiainfignia,lanceâ,clauos, partem crucis,quæ à Ludouico '■eccperat,Pragam detulit: cum LudouicuS illa uel Norinbergam,uel Franck^ fordiam deferriper cautionem præftitam poftulaftct. Pragam præterea mcegt; lîibus extendit,duplo^ maiorem extruxir.Nam nouam ciuitatcm muro,Vifi ftgradum propugnaculis cinxit, pontem^inundationibus ruiturum reftau^ ’■‘'luitjEcclefiam® Pragenfem à Moguntino eximcns,in Metropofirana'm erP giimpetrauit à Clemente VI.Dehinc ab Vrbano quinto archiepiftopum Pra §enfemlegatuin natum creariprocurauit. Cuius legationi Ratisbonenfis, Ba 3® benbergenfis, Mifiienfis,Olomurenfis amp;LitomislienfisEcclcfias,epifcopos, derum amp;populumfubiugauit. Deinde Pragenfetemplum diui Vcnceslai niagnifico SC miro opere ædificarc cœpit, primo iado lapide. Poft generale ftudium inftituit,artiurnq5 profeftbribus ftipêdia, libertates, domos infignes, •nagnifice Iargituseftôdlibcraliter,acpcr InnocentiumSexcum corrobora--'Jit. Multa infuper collegia canonicorum ac monafteria Pragae fundauit SC ere
Acin Ingelheym oppidoRhenano, Moguntinenfis diœcefis,Canonico-' •■umregulariûinftituit collegium,ad quod foli recipiuntur Bohemi, quod hogt; extat. Vir profeefto rcligiofus,6C qui in linguis quincß erat expeditiffimus: ’’3m Italicam, Gallicam, Alemannicam, Boemicam, SCLatinam callebat. Ec 4® utpatriam dilataret,MarchionatumBrandeburgenfem Sf Lufatiæ, item Du-fatumSlefiæ, Bauariæ,Mulberg, amp;aduocatorumterram, cummultis alijs dominijs, pro regno Bohemiæ obtinuit, partim emptione ac precio, partim bello SCalijs artibus. Fratri fuo Henrico lohanni Morauiam poftidendam degt; ‘^itjUtiuri fuo,quod inBohemiam habebat, crederet. Ferunt id lacftum anno Chnfti-minefimo,trecentefimo quadragefimonono,quando lohanncm amp;nbsp;Al bertumfratres dominosMagnopolenfes Duces creauir,quiuulgohodiede Mackelburgdicuntur, cum ante Principes Vandalorum nominarentur. Et Utfilijs etiam confuleret,multum diuqueapud elecfiorcs Principes,adi;iuante Pontifice cum Cardinalibus, nixuseft,utfiliumfuum Venccsiauiti Regem Romanorum conftituerct. Poftmulta,annoimperfi fui trigefimofecundo, anno uero falutis millefimo, trecentefimo feptuagefimofexto , confenfum Principum alTequutus eft, qui Venceslaum quindecim natum annos, poftfe-* ftuni Pentecoftes in Regem Romanorum elegerunt. Qiiieodem anno a
Fn'de*
-ocr page 520-4-80 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
Fridénco Colom'enfi cpiTcopo Aquifgrani, Carolo 2C Pnnciptbus cxterts præfchnbus,coronatüSiiohannam hliam Alberti comitis HoIlandiæ,Hanno^ niæ Selaridiaî,ac duds Bauariæ duxit uxorcm: comitem de Monte créa* uit Duce. Altero dchinc anno,cum iam imperaffet trigintatribus annis Caro lus,in caflro Pragenfi ualetudine aduerfa correptus,obf)t. Anno noftræfalu-' tis millefimo trecentcfimo feptuagefimoodlauo, uicefimofeptimo Martij,ib 286 lic^ in monte diuiVenceslai cum Imperatore exequijsaclamêtationcingen tijhonorirtce fepultus. Imperator equidem clarus,nifi maiorem regni fui Bod niici,quam imperij habuiiïet rationem. Nam dum filium fibifuccellórê parat, magnis pollicitationibus ac largitionibus elediores corrumpit.Quas cum eX' oluere nequiret, publica uedigalia illis oppignerauit, ac Romanorum impc' rium ad hanc calamitatem,in qua ho die adhuc eft,dcduxit. Quandoquidê elc dîores impcrtj ea fibi retinent, quae Imperatoris fuht, atqj ideo feRomanuni imperium attollere attp lacertos mouere uix poteft.Nam turn Principes Impc ratôrem iureiurando coegerant,nc pignora reuocaret.
Habuit autem Carolus uxores quatuor. Elizabet prima DucifTa Stctincn fis,quæ prolcm habuille fertur. Altera Agnes fuit filia Rodulphi Iunioris,Rhc ni Palatini, filij Rodulphi Senioris, ftenlis amp;nbsp;infoecunda. Tertia Blanca erat comitidaValefij in Francia,Rlia Caroli comitisValefrj,6C foror Philippi de Va 287 lefijs, poft régis Franciæ. Quam Carolus rex Francorum tanquamamitinani î» fuam, Caroloßoemotum MarchioniMorauiæ cxiftenti, uix feptennemde^ fponfauit. Anna quarta uxor Caroli fuit j quam ahj loannam uocant : fic enim in quibufdam Annalibus inuenio. Cæterùm ordo coniugum mihi uideture^t fupputatione temporum peruerfus atque ineptus. Quippe anno redemptiO'' ms uigefimotcrtio, fupia millefimum trecentefi'mum Carolus miftusfuitin Franciam,CaroloregiFrancorum,acdeindefequentiannoBlanca regisFran ciæ confanguinca feptcnnis ab eo fibi defponfata. Quae tandem quadragcfi' mononoanno, poft mille trecentosobijt. Trigefimoautemnonoanno poft millefimum trecentefimum primogenita CaroliMargaritta nafcitur, Prim^ igitur mihi uxor fuifie uidetur Blanca . Annauero quam quidam fcriptd'j'’ res lohannam appellant,mater VenceslaiacSigifmundi Regum, fecundafuft uxorrquam eodem anno duxit,hoc eft,quadragefimonono,quo Blanca mor-tuaeft, cum priori anno quadragefimootftauo cum coniuge coronatus effet in regem Boémiæ. Tum enim paulo poft cum fratre lohanne Henrico tracfta* turn récit,utiuri cederet,quod in Boemia habuit,ac Marchionatum Morauiae acciperet, quod 00 facftum eft. Cæterùm an Agnes filia Palatini (ut fufpicor) tertia fuerit, ÔC Elizabeth Steninenfis quarta,non fatis liquet. Hoc certum eft, huius Elizabeth fororem nomine Margarittam, primam fuilTe uxorem Erne-fti,ducts Auftriç,patrisFridericiTcrtij:Obid ea fertur relicfta Caroli,anno no nagefimofecundo,poft millefimum trecentefimum obijfi'c, Plurcsautemha-4® buitfilias, incertum cxquibus uxoribus. Catharina enim Rudolpho Quarto, primo archiduci Auftriæ ac comiri Tyrolis nupta,fine 1 iberis cum marito Vi-cnnar,in tempio diuiStephanifepulta iacet.Elizabeth item filia Caroli,Alber to tertio cius nominis,duci Auftriae,fratri Rudolphi derponfatur,qui etiam fine filijs mortui funt. Margaritta paritcrfilia Caroli, Ludouico re^i Hungarix amp;nbsp;Poloniæ datur uxonquæ fimiliter nullam progenuit prolem. bed amp;nbsp;alia E-lizabeth inueniturfilia Caroli, quae uxorcefsit lohanniGaleatio DuciMc-diolanenfi. E quibus Valentina filia nata eft,uxor Caroli Franciæ regis. Margaritta item altera ( quæ quibufdam quinta Caroli filia dicitur) uxordatafuit lohanni Burgauio Norinbergenfi. Qui ex,eafiliam procreauit Elizabeth, 50' quæ collocara matrimonio fuit Eberhardo Seniori, Comiti Vuirtenber-genfi. Inucnio amp;nbsp;tertiam Margarirtamfiliam Caroli, quæ Marchioni Bran-deburgenfiin antiqua Marchia çoniunx data fuit, Anna filia Caroli, Otho-ni du-
-ocr page 521-G V N T H E R V s C AE s A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48,
El duc» Bauan'æ ac MarchioniBrandeburgcnfi fih'o Ludoujci' Quart» Cçfans uxor data:(ed h» nihil pepererunt. Helena quoi^ filia Carol» locata eft confo» s teg» Angliac, Tot ego liberos Caroliinuenió in ßohemicis Annalibus, fi non mendis func deprauati. T e obfccro leclor ft inueneris 5C alios,ho graueiis eoS fiibiungereautfubfcribere. Cuihoctetraftichonadfcribimus;
AngIum^Kifnenfem,Tborin^um Boemmiii orbis BnperiOjQutirtus CarolM exuprrai.
Principibuf nammultadedit,potiMq; cocmit
It nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I«ti’cgt;n4gwflt;ttngt;,^«4)n fiudet imperio.
GVNTHERVS COMES DE SCHVVÄR.
CENBVRG, REX ROMANORVM ELECTVS, competitor Caroli QuartiBohemi.
I L r F J fuine,qu»»n Caroli odium fuerant ad imperium uo* catijfuperius annotauimus. Nam amp;nbsp;Edouardus Anglorum fex,etFridericus Marchio Mifnenfis,et Ludouicus Marchio Bl andeburgenfiSjfæpiflîmé citari, alftimcre illud rccufanint, Guhtberusautem deSchuuartzcnberg,(eudeNigro mote, ___; Thuringiæ comes, uir robuftus, ftrenuus, qui hello pluris mùin üalebar,præclaraqî multa geftit fub Ludouico ImperatorerHenrici Mo^ gmitihi antiftitis olim familiaris,in coflicftibus multis uicftor gloriofus, atc^ ex ■js baud paru ditatus,annos natiis quädraginta quinqj,à Principibus eledori* Carolo cohtrartjs,diu multum^ follicitatus ut imperiO aftumat,crebi o re fufauit. Tandem ijs conditionibusannuit,fi Principes impcrq inFrancofurt
per fcntcntiam decernercnt,uacare imperium. Maior^ pars conueniret, qui ^eius eligendi habere after erent. Sefe paratû efte,amoreDeiimmortalis perigt; eulaquæip pro imperio fubire,ut tyrannis amp;nbsp;feraitute imperia liberaret. No^ ^uitaûtper fimoniam aclargitiones quicquâ faceré. Congregaris igitur priiv
3’ tipibusin campisFrancofordiæ, conucneruntHenriciisde Virnburg archi» Praeful Moguntinus,Ludouicus Marchio Brandeburgenfis, Rodulphus dux ^^auaiiæ Palatinus Rhen» confcritiente fratre fuo Ruperto nbsp;nbsp;capto tum Ro^
^ertö fratruele corum,ô^ Ericus dux Saxoniæ,cui etiam ius eligendi compete ^attàrt^filio fratris Senioris Rodulphi ducis Saxoni£,qui Carolum elegeiat, ,3^ ^naninii confenfu Guntherum comitem deSchuuarcêberg regêRomanum ^'■gunt diè purificationis Mariæ,anno millefimo trecentefimo quadragefimo Eono:euhdemcn regem pronunciant ÔC declarant, præftitis iuramentis ac de* mro cxhibitô oificioidatis infuper fentêtqs uacare imperium, maioremcp priii hpuni eledlôriim partem congregatam efte. Aliqui enim, uelnon aufi corn*
40 parère,latueruntjüel uenire dinimularunt. Eledlus iracp Guntlierus, cùm iarti franco fordiam introire tanquam Romanorum rex uellet, à ciuibus eû prohi i^itus J Mos enim eft ciuibus(quam quidem confuetudinem pro lege habent) ‘rr neminemRegëm inurbemfuam »ntromittant,cuifitæmulusimperij àut aducrfarius regni,nifi prius aliquot menfibus urbs obfeftà uim patiatur,aduer làriuscp aut aemulus regni interim aut manus cum illo conférât, aut diuifioui ß
inueniahitacç anus fortiter regnet,alter inglorius ac timidus abear.Gun* merus igitur ingenti coatfto exercitu, potentiftimè urbem obfedit duobus pe ’’ftncnfibus. Dehincin urbem eft regio moreacceptus. Carolus hoc audi* 'ns,nec tarnen aggredi aufus, ad Rhenum fe tranftulit, Treuerenfem ac Colo
Î^Eienfcm archiepifcopos alloquuturus: Leodienfemcpantiftitem, Ôc ducern ftrabantiæ pro fublîdio inuocans,à ciuitàtibus quoque auxilia quærens,in uil
Caftel eregione Moguntiac,præfcriptô die exercitû adeftc iubet.Quo die Luntherus rex eledus, üel utpoteritiam Caroli minime pertimefc er et, Uel ut
S éius
-ocr page 522-481 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S Tgt; T N T A N I
ciusRjbndiacohtemncrcnidcretur,indcnfîoiiem militarcsludosaccóngrer/ fio'nes haftarum concuifionesqj(torncainentum à noftn's dicituj)!ndi'xît. Vb* rhagna conucnicns mi'litû ac nobilium multftudo, dies plurcs non fine iiigen' tilætitiaperegerunt. CùmigituruiribusnequirecCarolusuirutnbcllicofun’ ac fortem aggredh dolo tenrauit, ac pn'mum nurabïU cum aftu circumucnirci Nam Rodulphj Palanni( qui Guntherum elegerat ) ut in fui fauorcm attrahe ret,unicam filiam tn uxorem cxpetiuit atquc duxir. Sed creui t indies potentia Gunthen',quæCarolumimpcdiuitncquid moliretur.Alia itaqj ingreflus uia, Principes Spiram conuocar. Hos quoc^ adliortatur üt Gunthero icribant,ut ipfe quoc^ ueniat, traeftatus^ fiat quo nxæ iftæ ac diuifioncs fedentur. Venegt; ,g runt turn Spiram Treucrenfis, Gcrlacus Moguntinus, Cornes^ de Vuirten-» berg cum multis nobilibus ac ciuitatum imperialium Oratohbus,, Gûrhcriint expecftanteSjCÙmin propinquo cffêqfed fruftrà.Nam Frideburg caftrum ob* fedit,amp; cum caftrenfes rebellarenr,m6x expugnauit atep deuicit. In principio jtac^Maq Carolus Spiram exienscumexercitu, pctentibus Spirenfibus,ca* ftrum cui nomen erat noua Curia,funditus deiecit, ac terræ acquauit.Rciieifo Gunthero in Francofurt leuiterccepit segrotare. Eratturn ibi infignismedfi cusmagifterFndancus, comitibus deNatrauuantiquaiuncftus familiaritate. Qui cum Gunthero potionem, quant mirum in modum ÔC laudauit St cxpc' dire afferuit, porrigeref,Guntherus præguftarc mcdicum iuiïît. Qiii etfi inutquot; m tus facercr,guftauit tarnen,reliquû Guntherus ebibit. Medicus ftatim facien^ mutas in colore,in terram proftratusdecidit,ac tertio die moritur. Guntherus tiomitu quantum potuit uenenum eiecit,fed non ufquequacp.Rcliquiæ enim corpus regis inflabant,inutilem^ ad arma réddebant tradtanda. FerebaturaU tem famulus medicijiulTu Caroli uenenum potioni mifcuilïe.Nam uiribusuir ille infignis Sdarmis,deqci non potuit,Conuocauirautem Carolus exercitun' in Moguntiam. Moguntini enim in odium Henrici archicpifcopi,qui eos læ' feratjSi Francofordfenfium, à quibus rex Carolus abftulerat nundinas,eascp Moguntinis tradiderat,Regem fupplices orant, ut oppidum Altamuiilam ab epifeopo fuper Rheno conftru(ftum,deqciat ac expugnet. Qiiod Guntherus jntenigês,etfi infirmus eftetjac tradîandis armis inutih's,ie cum genre fuaapud HcnricQ epifeopum in Altamuiilam repofuit. Tranfeunte autem Carolo RhÇ num,ducenti équités Guntheri cum impetu Carolum in fugam uertunt. Et ni fiVuirtenbergenfîs comitiséquités celeriter fubfequuti fuiflent,acftumerat de Carolo. Qiiam ob rem Carolus ex fis plui es équités, quos uulgô auratos milites dicimus,crcauit. Marchio autem Brandeburgenfis fine exercitu ueni* cns,pro Concordia tralt;ftanda,multa cum Carolo, plura etiam cum Gunthero colloquutus eft. Qiii ambo eum arbitrû conftitucntcs,huiufmodi acceptarûc cocordiam:quôd Carolum Guntherusregem faluraret,fecp regno abdicaret. Viciifim Carolus Gunthero,ruis^ hçrcdibus uigintiduo millia marcarumar* centi darctinmenfe proximo, ac duo Thuringiae oppida imperialia pro uita lua. Guntherus indignatus fuper huiufmodi concordia, inualidum turnfe ut* dens St^letaliter çgrum,inuitus confenfit tandem,multa deperfidia principuin Bauarorum conqueftus, ac publicèlamentatus. Dum ergo hæc fuminainfra menfem congeritur atep Ôunthero offertur, Guntherus fexto menfe imperij moriturFrancofurt,acregio apparatuà ciuibus regioep monurnento fepeli*
tur in diuiBartholomæiaede.Qiiibusmox Carolus coatftus eft dareui* gintimillia marcarum argenti, quæ à ludæis extorra funqom nia^corum priuilegia confirmare,ôd ablatas
nundinasreftitucrc» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
V E N*
-ocr page 523-483
VENCESLAVS’CAËSAR.
VENCESLAVS'CAESÄrV
Eisic'ESL^rs fih’usCarölt QiiartirégisBohemiæ, ôe^Rorri; Imperatorts, acIohannæîinRomahorum Regem eligitur, Carolo pâtre follicitante,annos natus quindecim. Annofalu ti's noftræ feptuagefimo(èxto,fupra rhillefîmû trecêtefimurn, DïeBafilidis 5Cfoctorum,hoceft,duodectmalunij:quâquam _______all) fcptuagefimumfeptimumfcribant, Duobus enïm anm's , tantum Carolus fuperui'xit,ut habentAnnales ßohemfctjnön odîOjUt ceteru '
'° Eft autem elcctus tn opptdo Rens, Carolo pâtre præfente tanquam rege Bo^ hemtæ,per Ludouicum de Mtfna prouilum Mogunttnum,Fridericum Colo-nienfem, ôi. CunonemTreuerenfem archiepifcopos j per Rudbertum Rheni Palatinum Bauan'æ Ducem,per Venceslaiim Ducem Saxoniæj amp;nbsp;Sigifmini* dum Marchionem Brandeburgenfem fratrem fuum. Et altéra dte Fraiibofufc •næde diutBartholomæirexRomanorum per eledlores éft'dcclaratüs.Sekta dehi'ncdielulij, Aquifgrant per Fridertcum Colonienfem pfæfulem cöfphä* dis,cum Johanna prima eins coniuge, filia AlbertiDucis Bauariæac Comitis Hollandiæ,SeIandiæ,Hannoniæ,omnibus eledîoribus fpedrantibus, ac præ-» lente genitore Carolo, Venceslao DuceBrabantiæ,qui frater Caroli Imperà*
’ ton's cratjioannam Duciiîâm Brabantiac relicffam Vuilhelmi Qiiarti Comitis Bollandiæ uxorem habuit. Fuit etiam turn præfens focer Venceslai regis Algt; Jgt;ertus Cornes FIonandigô^DuxBauariac,acIoannesarchiepifcopus Prägen fis,qui paulo poftCardinalisfadlus eft. Fuit autem Veneeslaus tam corpore ^uàin animo deformis atque ineptus.Corpore quidem diftortus, animo efFœ Piinatoacfegni. Dcgencrans à pâtre atqueauo, nihil unquam memoria digt; gnum, aut cogitauic aut fecit. Norinbergac natus, anno redemptionis millefii-’l’otreccntefimofexagefimoprimOjSeptembris uicefimoodlauodie:matreni fiiainpartuinterficicnSjôd baptifma primo ingrelïu foedans ac coinquinans:ut prouerbium inde Heret,futurum malum uirum,quia puer baptifma fœdafJêu
’ QiiodôCrcipfacÙmadoleuifletcomprobam't. Noniolum enimiàcramêtum fiaptifmatis, fed uniuerfain Chriftianam religionem coinquinari homo ocio-fi*s,ibmno Venericp deditus paJTus eft.Inufta equidem eft noftrç rel/gioni ma fula cicatricofa, fub eo Sardanapalo di. ftulto rege, cum hærefi Huflitarum in ßohemia, quæ hodie durât, necdum fanari poteft.Étfi multi praeftantes inge* tiiouirihanccurarefummis uinbus nixifunt,nontarnen potuerunt: itaradp feslonge latecp transfudithæcinfania. Cûmenim hicinfanus Veneeslaus ef* fet a pueritia in Bohemiæ ac Romanorum regem fublimatus,ftatim luxui de^ ditus,acdefidia corruptus, uoluptates omnes fequebatur, uentri tandem ftu* duit. Maiorem curam uiniacgulæ habens quàm regni. In utramuis enim au*^^ 40 tem feciirus dormiens, errores qui fuboriebantur minime emendauit, labo-tes^ omnes fugiebat: nefeiens difficilius nihil ene,quàm benè regnare.Quod olim Diocletianus dicerefolebat.Cùm igitur multa fièrent undique in Bohe-’’lia fcandala atque enormia facinorajôC nunc miferi ludæi ( qui omnibus funt fubiedi tempeftatibus, præfertimfi ditatiparumper funt) populari tumultu fipoliarentur fine caufa omnibûsque bonis priuarcntur,nunc uiri infontes fine tioxa exquifitis nouis cruciatibus ple(fterentur:ferturnonnullos manufualu dibrij caufa peremifle: nullum namque feelus intentatum reliquit.Nam SC mô litoris cuiufdam coniugemfcui Sophia nomen erat) ad infaniam ufque depe-’■ibat,licet uxorem haberetimmeniæpulchritudinis. Nimia igitur ufus tyran-
5 tilde, tandem à Baronibus regni captus, quatuor menfibus amp;nbsp;diebus feptem euftodiæ eft traditus, donee per fratrem fuum lohannem Marchionem, Du-otm Lufatiæ, Ô£^ Procopium Morauiæ Marchionem liberaretur, non fine Rei publ. ingenti iadura» Hi enim cùm paçem reformatent, nihilo eft fadlus me-
S ij liori
-ocr page 524-484- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o À M. C V S P 1 N I Ä N I
iior.Cùm ergO tyrârintde,focordfa4uxu omnia fœdaret, pfouîricfales conque fti Sigifmundo fratri,quf tüm rex crat Huhgaroriitn, iterum eft à fratrc fuo Si-gifinundo captas,Ut ut feçuriüs cuftod trctuf, Alberto Duci Auflriac traditus. Qui Viennæ in magnifies conftrudis acdibus,Danubio adiaccntibus.quibus etiam hodie nomen eft Praga(quôd Pragenfium hic rex fuiflet captus)cufto' diendum prpcepit.Sed cùm negligenter cuftodircturjuga elapfus/egnum re petrjt,rurlus^ eo potitur.Neœ uitam emendans^ncep mores mutans, iterum in antiqiiam tranfqt iyluam. Vjno,uentri, Vencri,dics nocftcscp inferuiens. Et ueluti poreus Epicuri, domi tanquam in ftabulo claufus ac faginatus neep rCgt; gni négocia folcrter ordinauit, neqj Eeclefiæ fchifma extirpauit, neqj imperîj ni coronam acceptarecurauit. Ab eletftoribusimperr) igittir erebro admonitus, cùm nileuraretjimperio êft deturbatustprimumep Fridericus Saxoniçduxfuf feeftus. t^ô mortuo Rupertus Paiatinus,rcx eft Romanorû declaratus. V en* ceslaus domi torpens inglorius, non folùm illaudatam egit feneeftutem ( nam annispropefexaginta uixit,fi modo fcortari,tnebriari,crapulari eft uiuere)fed etiam HulTitarum perfidiac oCCafionê ÔC incendium dédit. Licet autem abun» dèAeneas lib.tj Bohemiar hiftoriac originem huius infaniæ recenfuit, breuiter târtién(neab inftituto meo digrediar)paucularepetam;ot Principes cordiac-» cipiant,quantum mali accrefcatjfi fomitem mali non ab initio (ut debêQextitt guant. Non ab re ille dixit: Principes obfta,ferö medicina paratur.Sic autem lt;0 originem habuit perfidaifta Haerefis. Erant infchola Pragenfi infigniores.ac penes quos regimen fuit, Alemanni, ex uniuerfa qui illuc confluxerant Ger* maniaiquod mirum in modum Bohemos moleftauir,qui omnem operam po fuerunt,utTheutonesfupplantarentatcpexpellerent. Dupliciigituruiaillos aggredfuntur.Primùm enim quidam ex Boëmis Ioannis Vuickle'fi ex Anglic attulerant libres de uniueriàlibus realibus. Quos cùm loannes Hus,qui cætegt; ris amp;ingenio,6C eloquentia præftabatjletftitaftet, peregrinis obletftatus opint onibuSjCum cohorte fuaTheutonicos(quo eosabigereQVuicklefitarumue* neno imbutus,die notftucp uexare laborauit, Qtiod cùm Germani cruditionc muniti rcpellerent,minimecp curarent,ad alias artes Boëmi confugiunt,Vem ’d ceslaumcp regem fôcordiftîmum 8C uino inebriatum adeunt,noua prfuilegia, nouas^p libertates petentes,Parificnfe gymnafium citantes,et à quibus et quo pâtfto gubernetur,multis uerbis narrâte loanne Hus, qui cæteris erat eloquen tior,copiofiftimecxplicantes,neexten'tantamhabeâtinterBoëmos eminent tiam. Conceflît igitur fatuus QC improuidus Rex Boëmis priuilegium, ut fin-guli duo haberent in Omni rc facienda fufFragia,exreriunicum tantum.QuatC omnis dignitas atçpmagiftratusfcholafticorum ceflitBohemis,extericp priua bantur. Q.uoties enim aut retfîor gymnafq,ac Decanus aliquis eligendus eraf, pluralitateuotorum Boëmorum,quibioa femperferebant fuffragia,Alemanni fiiperabantur. Commoti igitur Theutones fcholaftici attp profelToreSjPra* g am uno die quint^ millia rehquere,ac Lipiènfem palacftram hinc erexerc, ut
ohemi fua gubernationeliberi eflent.Quot autem fubièquutæfint calamita 4® tcs,quot quantæcp ftrages, enarrabilis^ humani fanguinis profufio, dum Si-gifmundus frater Hungariac rex, to ties inuocatus non uenit,rupcrfluS eft enar rare: cùm Aeneas Syluius copiofiftîmè hancrem fit profequutus. Et nos quæ-dam inferiusin Sigifmundo dicemus.Dehinc cùm iam loannes Husincon cilio Conftantienfi cum Hieronymo combuftus eftet, amp;nbsp;pafTim per totam Bo hemiam quotidiemalum ex malo crefeeret, Venceslaus cùm uideret nouos indiesfieritumultus,nouas^cogregationes,fibiiam timerecœpinueritusne aut in fearma conuerterent,aut regno deqeerent. Sed omnem eius timoreni 50 facundus quidam facerdos (Coranda huic nomen erat ) longa otatione apud plebem fedauincomprobans multisrationibus, prodefteillis ipfis regem ebfi um atep inertem habere,qui eos nonperturbaret,nec perturbare aliosfîrieret.
Sic
-ocr page 525-V E N C E s L A V s C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^5
Sic ergo faólus eft RcxinerSjinertiflimus, SCad quæc^ mala emendanda tepi-diffimus. Dignus profecfló, qui non diadema in capite, fed laqueum in collo geftaret.Nee inter Reges,üel Romanos,uelBohemos,fed inter hiftriones ac potius porcos enumerâdus.Cùm ueró quotidiehgreticorum infania augmen taretur,acmagismagiscpinualefceret,noncotentimonafteriaChriftianorum inurbe Pragenfi infigniora démolir/,ac facramentum Dominici corporis per '^’’bem circumferre,populocg dementi ac ianguinario quotidie often tare : fed RegemVenceslaum adeunt, ut fibi maiores ampliores^ ædes pro cul tu diui^ *10 largiatur,orantes.Qui cum populum infequentem diem fufpendifret,anp '« mo furiiras turbas acuenturas calamitates cogitans,primó in arccmViftegra^ denfem,deinde in caftellum nouum à fe conftru(ftum,Conratum uulgo appel Jatum,fuga fe proripuit:fratris Sigiimundi auxilium præftolaturus.Ibi cum au diuiflèt ConfultumPragenfiumhorribilem occifionem, ac e prætorio cruder ^emprecipitationem,in iram commotus à Pincerna,qui fe hoc prgfciuiffe aiegt; bat, pugione hunc nifi emanibus fuis ereptus ui fuiftèt, interficere fordidiflï^’ Plus rex non erubuiflet. Exira igitur in apoplexiam tncidit:ac paralyfi decérri ^odo laborans diebus, ueluti poreus in uolutabro animam exhalauit, anno ^tatis fuæ,quinquagefimofeptimo,cûm regnallet quinqj SC quinquagintaan Pos in Bohemiadn impen'o autem uiginti. Anno autê Chrifti, millefimo qua* dringentcfimo decimonono. Mos eft apud Boemos corpora regum aromatt bus condita,per urbis facraria circumferre diebus aliquot,ac ab amicis concla •Par/jpriuf^ fepeliantur.Quod reginaSophia ob frequentes hçreticorum tu* Piultus facere quidem auia non fuit. Delatum eft igitur cadauer Venceslai pri ■Pum in ædem fantfti Viti,SC poft ad aulam re^iam, ibic^ fepultum monumen ^0) quod fibi uiuus conftrui fecerat. Dehinc cum hæretici monafterium euer* ^^renr,Slt; fepulchra uiolarent,Venceslaus clam à quodam effoftus, fedata fedi Pone,regio more eft fepultus : Regina interim in Viflegradenfi arce fedenté ®Pxiaj ac Sigifmundum fæpiftimè uocantefruftra, quiaTurcos inuadere diu 3nte cogitauit.Fuit autem hæc Sophia altera Venceslai régis uxor, filia lohart Pis Ducis Bauariae de Monaco, ÖC ibror Ernefti ducis Bauariæ. Mulicr forma 'Pfigni,ac corpore ualde eleganti,fed no admodum religiofà:quia fertur Huf* ^Parum perfidia commaculata fuifte. Poftea anno falutis, millefimo quadrin* g^ntefimo uicefimoocfiauo,in Pofonio oppido Hungariar, in aedefanefti Mar bpifepulta. Sterilis tarnen crat,amp; nullam genuit ex Venceslao prolem. Sicut prima uxor lohanna, Alberti Senioris Ducis Bauariae amp;nbsp;Hollandiae Co* ’Puis filia:qug pariter infœcunda, nihil potuit generate ex hoc teterrimo mon ’hoifatis fortafie ita uolêtibus, Quandoquidem Ci prolem protulifTet uirilem, uniucria Chriftiana periclitata fuifiet religio : licet Annales Polonorum ’’adant Eufemiam filiam fuifte Venceslai régis Bohemfæ,quam Vladislao ie* «1.0 ^updo régi Poloniæ quidam defponfare conabantur, ied ex qua fuerit uxore ’’’certum eft, De hoc libuit fequens feribere tetraftichon;
ï
Vcncesldus ineri Epicuridegregeporcuf,
A pâtriopenitU'sfanguine dégénérât. lmperium'tcnuit,regnumfœdduitduitu}n, AttonitHstdndemceufirafcetdcddit.
S iij iODO*
-ocr page 526-486 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
lODOCVS BARBATVS, MÄRCHIÖ Brandeburgenfis amp;nbsp;Môraui'æjRcx R.cim,
0 ers filius fuit Iohannis HenricijMarchionisMorauiafi fratris Caroli Quarti Cæfaris, ex Margariita altera eius uxo* ic.Habuit enim hie Iohannes Henricus pater lodoci quatuor uxores. Margarirtam fcilicet Ducifi’am Carinthiæ, Sd Comi* tilîàm Tyrolis:quæ cognomine Maultafch didîa, diuortio ab feparata, Marchioni Brandeburgenfi nupfit, ut in Lu* douico fcripfimus. Altera autem uxor Iohannis Margaritta Ducifia Opa* 10 uiæ fuit, in confinibus Slefiæ amp;nbsp;Morauiæ. Ex qua genuit tres fill0s, lodocum hunc regem Rom. Procopium uirum ffrenuum fid bcllicofum, qui in oppido Znoymaa Sigifinundo rege fid Alberto acErnefto Ducibus Auftriac obfeft fus,feuirilitcrdéfendit, InmonafterioCartufienfium propeBrunnam,quod fid pater fundauit, fepultus. EtSobeslaum Marchionem Morauiæ. Sedi)
Albert» 11 Duds Auftnæ filia,rcli(QaMcinhardi Ducis Bauan'e QC Canntluc, ComkisTyrolis:quænullamfobolemproduxit. VlnmauerolohannisHeiv n'd uxor,filia fuit domini de Vualfee in Auftria, ex qua nullos liberos fuftulit^ Hunt enim loannem Henricum Garolus(ut fuperiusfcripfimus)MorauiæÔ^ î® BrandeburgcnfemMarchionem creauir, cum ccderetiuri quod in regno ha^ buit Boëmico.Dehinc eius hlius is lodocus in Marchionatu fuccelTit. Poften JUS morte eius confobrinus Sigismundus Hungan'ç 06Boëmiæ rexjactus eft Marchio Brandeburgenfis4 ^i hunc Marchionatum Friderico Burgrauio rlt;orinbergenfi,qui uxorem duxit Elfeabetham Bauariæ Ducifiam, uendidifj Marchionemcp creauit,annuo Vtrginei partus inillefimo, quadringentefimo fextodedmo.Hic pater fuit Alberti Marchiois, cuius progenies hodie adhuc Brandeburgenfem gubernat Marchionatum. lodocus aût hic Marchio Bran^ deburgenfis,Barbatus eft:didfus, quodbarbam nutriucrat, quafolafeuirum oftentabatjCum nullas alias animi habcret uirtutes. Homo alioqui inutilis,èC 3’ qui ueritatem non amabat:promittcns quae neep prarffare poteraqneqjfi poft fet,feruareuoluir.Grandiaintcmpeft:iuèloquutus,fidcm mercaroribusSCore ÔC literas promifiam,minime feruans. Quos facpius cum tucri debercr, fpolia-» bat ac coquerentes deridebat. Hunc tradunt quids ante Rupertum in regem Romanum eletfium, Venceslaocp deiedlo fuffedum. Qiiem cum falutatiim olim tanquS patruelem uentiret,cffêtcpinpenitiorêædium partem à Vcnfcft lao dudfus,mirari fe dixit,cur eledlores ipfum imperio indidia caufa deiecifset; quia nifi è familia mea talem rnihi fucceflorê defignaftent, filer? minime. Tent tus lodocus,ad régis procidit genua, periculum uitaetimens:fenex enim erat. Quern bono iubet efie animo.Pone(inquit)mctum nepos,imperium no tan* topereamo,ut inuitus deponS. Norinbergenfesàiuramento abfolui,quimc optimi uini Rhenenfis curribus quatuor donarût. Imperium tibi mandatum, opibus Ô6armis regnimeituebere. Necem ius fanguinis uiolare illudfuadet. Turn donatua fenepotem hilarem dimifit. Suntalij quiferibuntpoft morteni Ruperti, menfe ScptembriinFranckfurt Principes eledrores coueniftc ad no num cligendum Regem,actandemuigefima die hunclodocumin ædcdiui Bartholomæiregem proclamafle. Virum quidem prouecT:ioris ætatis,quiaiv num excefferat nonagefimii.Rex Boemiae 6d duxSaxoniæ,ad cledfionê uenl rcrecufarunt.SigifmundusaûtHungariæreXjquifuffragiû Marchionisßran deburgenfis habuit,pcr Burgrauium Norinbergenfem uotum fuum cum po* 5a teftate iui nominis eligendi mifit.Moguntinus aût 06 Colonienfis hanc condi tionem eledfo regi adiecerunt,ut loannem xxi //Ro.Pontificcm fcqucreturj cætcris t eclamantibus,qui Gregorio adhatrebant.Ob qua rem interrupta cle* dfto
-ocr page 527-R V P £ R T V s P A R V V S.
48/
^gt;0 diü ftetit.Erànt tu em duo fummi PontifieeSjGrcgôriûs fcilicet, fub euius ®b?dientiaRupcrtus cumliberis fuis omnibus quoaduixit dcgebat,fchifmati '^^’llo pacfèoeonfentireuolens:eùmPrineipesOratoresmitterentPifas, ubi fonuehrus erat quoruhdàm Cardinalium, eénfentium tam Gregorium quàni, ^lt;^nedi(flum deponendû. Alter eratloanncs x xuf, quem Mogûtinus Ôë Ce» ionienfis fequebanf.Non eft igitur lodoeus coronatus,quoniâ iex menfes nO l^cgitinimperiO fuo,Brunno oppido MorauiæmortUus,etin monàfterio S, Thomæ eum pâtrefuo,quiid conftruxerat,fepultus. De quO nihil memoratu '^'gnum afferre poflumüs,Galbæ Seni eomparandus: quifeptuagefimotertio èfatis anno Imperium adeptus,feptem menfibus gubernauit.Niu quôd hie iu ^entutem habuit laudabiliorem fenetfta. Abftulit enim Proeopio fratri mino^
Auftnam longe maximas agebant prædas ténas pOpulando Hnitimas, Qua caufa motus Albertus Quartus Auftrïæ Dux, cum ingêtibus copîjs tam ^iuZnoymam urbem obfedit, donee Si'giTmurtdus rex Hungarorum aduen^ ^3iet. Qin cùm ambo pocula haufiiïentueneno infecta, Rex in pedes fufpcn^ fus,opemcdicorum euafit. Albertus dyfenteria fatïgatus, obfidiônem foluêsj gt;n Nauuburgo clàuftralimortuu8,Viennam eft delatus.Atep ibi eû pâtre,currt ° Beatn'ee matre, atqp lôhanna eonûige fepultus l'aect. Sieimpuniti latroiies ’pforum dux lodoeus,longè la tëcp graflabantur.
Habuitautcm uxorem Reginam Hungariæ,ex qua nullam prolem gcnuiï»
Palatijius Rheni,Rex Romanorum, rPEi^rrSy fiue ut alfj, Ruepreehtus, quodualer paèis turba^j torem,ab kalisRobcrtus,Bauariædux,ôëRheni Paîatinus, cognomento Paruus dilt;flus,filiusfuit Ruperti Adolphi, qui dieebarurcognomineTenax,amp; Beatrieis uxorisfuæ,hliæFrî derleiregis Siciliæ, acnepos Adolphi Palatmi, qui hlius erat RodulphiSenioris ducis Bauarie,frarris Ludouici //// Cælà
hSjUt Icriphmus.Qui tres reliquit filios, Rupertum Ruffum, Rudolphum lu* ’’iorem,£ë hune Adolphum, euius nepos nofter Rupertus cranalij enim duo Patres nihil genuerunt.Hie cùm focordiàm atlt;^ ignauiâ Vcnceslai Boëmi,tô 2?4» ’icsmonitiatœadhortatiuideretinemendabilem, cùm cottidie magisinuale leeret fordidilîimi regis ingluuies uentris,8ë uitaluxui dedita obfcuraret,fub* ^hrcntur^ undicp fcâdaia,Së domi(id eft) in imperio,Së foris,hoc cft,in kalia, lgt;am Venccslaus neglecfto impcrio,coronam contempfit Cæiàream,benedi* ’^ionê fpreuinaccepta pecuniaj Galeatium ducêMediolani perpetuum créa*
4'0 Vit, Qui autor deinde fuit totâ kaliam lacelTendi ae in bella mouendi. Romæ
’nfuper fehifmata Pontifieum Cardinalium nafeçbantur. Qiiæ omnia Ru* pcrtiis Palatinus,utnafeenti oeeurreret ealamitati,eùm eordi reeiperet,ex offi ’^*0 fuo imperij Prineipes ad publiea eonuoeat comitia. Nond um enim aurea bulla Caroli firmata erat,qua hodie eletftores in conuocâdis prineipibus utun ïur,qua Moguntinus,defun(fto Cæfare pro nouo fubftituendo,irhpenj proee ’’CS aeeerfit. îam aût diu ante traeftatus ae deliberationes plures inter fe habue* ’’ântjdiuerfiscp aemutuisliteris imperij res diligentius difcuricbât.Tandê eon ’’cniuntFranckfort, menfe Maio ,anno humanælibcrationis millefimo, qua* ^nngentefimo,utimperii negoetjs aeeuratius prouideât,nouumcn regê de ue 5° ’crimore iuxtaftatuta ae eonfuetudinê cligant.Eft itaep rex deGgnatus Fride*
heus duxBraunfuuicêfîs,Prinecpsbellieofusac prudes, hlius Magni lunioris ducis in Braunftîuig ae Lunenburg, Sd’Catharinæ cius uxoris,filiæ Vualdemà h,Ultimi Marehionis Brandeburgenfis, ex antiqua familia Marehionû Bran* deburgenfiumi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S iiij Habuit
-ocr page 528-4-88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P ï N I A N I
Habmt Iitc Fndcncus uxorem Annam, filiam Venceslaf Ducis SaxoniX^^ antiquafamilia Saxonum,ex caftro Leonis. Ex qua duas genuitfilias,Annam fcilicet, quæFriderico SenionDuciAüftriæ, Cornin'Tyrolis data fuit altera Uxor,mater Sigifmundi Archiducis Auftriæj V uolfgangijMargarittæ Qi. Hep duuigis.Mulier omniG fuæ gratis religiofiffima,cum liberis omnibus in Stams fepulta. Alteram uero filiamElizabetham,qug comiti Gunthero de Schuuart zenberginThoringia copulata,plureis ei liberos peperit.FridericusitacjPrif' ceps omnino dignus qui imperq habenas tracflaret : fed cut cum Moguntino antiftite ueteres inimicitiæ erant.Dum itacp reuertitur domum Fridericus pet Hanîam,reuerfurus ad coronationem,haud longe à Frislaria in infidias à Mo' lo guntino fubornatas, improuide incidit, amp;nbsp;à Comité de Vualdeck iuflu Mo* guntini,impie eft occifus.Qiiod homicidium per uniuerfam Germaniam magnum exciuit tumultum. Feruntincolæ(fiue fabula fit,fiueres gcfta)hanc ob rem repertum ante fores templiMoguntini,lapidemcummaiufculisinfcri-' ptumliteris: vei{TE et intentes . Quem homo quidam curiofus,'ledis his uerbis:Thezaurum abditum ratus,nocftu euertit,0^ alio latere eodem faxo fcriptiimreperit: MO gtnti^ mcb ^ntiq^to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Effolfaterra
fruftra,nuUo reperto thezauro.Mox ob has infidias Friderico illatas,cauillim' hoc quidam fculptum circumtulerunt,licet altj alias afférant fabulas. Cireunv feruntur rythmi uulgares,non admodum latini ac elegantes,fed ueritatcm ex- m primentcs,acfyllabis quibufdam nomen Friderici notantes,eius fepulchro in-fcripti. Qualefcuncp tarnen fint,cùm Romanos non puduit aliquando Ethm-fcorum amp;nbsp;Ofcoruminfererenomina,fubiunxi. Quandoquidem tempora his in tern’s non aliam ferebant elegantiam.
Regula nonfilt;fta,ncquam Moguntia dicfta, Germen Pilati nunc denuo uiuificati, Sicut dum uixit,iterum Chriftum crucifixit: Nam^ Ducem ftrauitFridericum,qui quafi Dauid, Braunfchuuich protexir,gentemcp iuam bene rexit, TranftulitadChriftum,Refpublica dicituriftum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j®
Pro qua perrexit Franckfurt,heu tunc fibi texir.
Traditio ueftem,quem mortis poftea teftem, Nequiter inflixit, prope Fritzlar uulnerà fixit,
-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heu heu heu mille,miles ualidiffimus ille,
Cernitur ipfe fuga,qui fæpius ardua iuga Belli contriuitjfpes eft quod in æthere uiuit.
Nunc facet in cryptatde quo funttaliafcripta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
frémit in mundoto deprimit alta profundo.
lt;/. rigidum flecftit: cts, cufpidemucro^ pledit,
Viuat ut in cœlis,Dux indy tus ille fidelis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,0
Optet ei quifquis,,qui fcriptis condoletiftis.
Itamortem optimiPrincipis defleueruntuerfificatores ifti: qui meliora proculdubio prgftitiftent,fi nouiffent, Seddiumultumqueob mortem illius tumultuatum eft in Germania, Qi. aliquandiu ceflatumab eledione, donee principes Bopardig conucnientes,Venceslao imperio deturbato,Rupertum hunc Ducem Bauariac atque Palatinum, uirum armis exercitatifsimum,inge/ nîjcç acerrimi,ac inftgnem iufticiæ cultorem,ftatura alioqui paruum, Regem declarant acinftituunt,Bonifacio nono fummo Pontifice confentienteacap-probante. Cum igitur Aquiigranum pro fumenda corona proficifeeretur, ci-ues obftiterunt,non fibi licere ut in Rupertum confentiant afferentes: caufati 5,0 feie nondum à iuramentoVenceslao præftito abfolutos.Idcirco ne elediofru ftraretur, Fridericus Colonienfis archiepifeopus, Coloniæ Rupertum regio diademate infigniuit.Sunt earn ob rem Aquenfes pr«eda,incendijs depopula-u,ac
1
-ocr page 529-RVPERTVS PARVry. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?^^
fij^c thirmtt ih modum uexati. Quemadmodum Moguntinos ferro àcighé cuaftauit, utetiam hodie cernantur ruinæ. Henricus Friderici elecffi5C occifi Regis frater,quiorrines arces,utfratrem ulcifceretur, oppignerauit, colleCïó •ttfigni excrcitu,in terras irrupit,ac paffim multos ftrauit. Habuit enim Frideri fus tres fratrcs,OthonêHyldesheymenfem prxfulem,SC Bernardum, qui ue-uationi ÔC libidini inferuiebat, 5C hunc Henricum armis infignem Prirtcipem, ^pterum Rupertus reuerfus domum,accuratè imperij négocia coepit tradfaii ^a,annofecundo poftmillefimum, quadringentefimum. Pontificis fauoreirt intelligens,Romam profeCturus proimperialicorona, exercitum coègif,ac intra alpes fubftitit,Venetis(ut quidam tradunt)iter prohibentibus. Alfi ueró incepto defifterc coatftum fcribuntalohanneGaleatio DuceMediolanij nuem confirmareinDucatureeufauit, Cum autemBonifacius Pontifex magno ilium profequeretur amore,iie impenfæ deficerent, Ruperto concelïit d flero totius Germaniæ décimas cjtigere. Qiiod cùm tres archiepjfcopi,Mo-guntinus, Colonienfis,acTrcucrenlÏs reeufarent, imperium cjuod fub Bohe-niis langucfcere coepit, paulatim deficiebat aperte. Nam totaÏtalia à ryrannis Uexabatur undique,qui imperij urbes fubigebant, coartftabant^ ne imperio fiibefient. AcficJtaliciRegulipotentiaacuiribusautfti,Romanis Regibus ingrelFum Italiae intercludebant. Illicnimfibi Veronam, hi Patauiam arque ® Kruifium fubijcicbant,quç urbes funt imperij,non Venetorû.Nec ijs contert ti, ad Forum lulij ufep 5C ad Hiftriam perrexerunt Venetfimulrascp maris infu bsac maritimas urbes fuo fubiecerunt Imperio,partem Orienris imperij cuni ï’atriarchatu Aquilegienfi per fas ac nefas occupStes.Florentini Pifas fibi uirt liicarunt, longé latecp finitimaS urbes fubegerunt. Nee Genuenfes ab alienis ®bfttnuerunt,fcd paffim obuia quaecp occuparunt, Qiiantum ucro in urbe fit ttepida.tuin,nunc ob fcn3tores,nurtc ob tribunos,quibus po teftas erat guber-nandi Po. Rom. nunc ob Pontifices, qui aliquando Auinionem præferebanc nrbi Romanae.Et partim Gallici,partim Italici Pontifices eligebaiitur, non fi-neingefjti Po, Rom, tumultu, fupei uacuum eft altius repetere, cùm id abun-Italiciferiptores Blondus,Platyna,Ö^Sabellicus prodant .Cùm autem Flo tfntiniante omnes à Vicccomitibus undiquelaceflerentur, ingenti promifld pecuniaRupertum RomaftS Regem in Italiam accerfiuere, hac adietfta con-^gt;tione,utquam primùmItaliam attiflgcrct,cxercitufuoGaleatium regnö ^nodeturbaret. Incelfitlibido Regi Italiam ingrcdiundi,uthacfcilicet occagt; fione Romam facilius proficifei polfet. Sed infortunatüs Rex, förtunam ha-buitaduerfam. In fine enim autumni, tempore fcilicet ad arma traeftanda inc-pto,peragrum Brixianumad lacum progrefTus Benacum,terraSuicecomi-46 c’tatis.Ideo^ cogreffus cunlutcecomiti,fuccubuir,fuga^ (alün confuluir.Tri Centum perucntens,è Veneti's iterum eft uocatuSjPatamumcp delaciis. Nam *uin Colonien, prgful,SC Lcopoldus Auftn'æ dux,cum coptjs quas irt Cæfaris ,9dduxcrantfauorem,donium redietunt.Oratores Florentinorum cum maxi' ’’^0apparat« Venetrjsreperit, Sc pecunias SC copias multouerborum ’’cpromittentes. Qi*3scumuidcretmulto minorespromifTojincnfcunoalgt; *crcationcabfumpto,reinfecla,in Germäniam per àlpes turn equirarureuer' fus,reslmperij cum diligentia tradauir, de Italia nihil amplius folhcitus, earn permifit fuisuulneribus fèconficere. Licet honon'ficentiiïtmè effet à Venc' lis acceptas donatusep. Sed cum enarrata fua clade Pontifici, Venetis, ac Flo' tentinis, furdisfabulam occineret, Germaniam pctfjt, utfcripfinius, Albertus monachus qui uitas PontificGà Gregorio undecimo ad fua tempora con-tinuauit,traditRupertum Regem Romanorum, anno Virginei partus mille-fimo, quadn'ngentefimo nono, conuentum iiabuifle Principum in FranekóA furt.
-ocr page 530-A?o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOAN. CVSPINIANI
flirt. Qiiô coaucnifTeferunt diros Cardinales, unum à Grëgono Pönti'fice,algt; tcriim à cardinaliam collegio miirosraltercantescorarri phncipibus a rep inter fe diflïdentes.Cardmalis Pontificis fefe obtulit,ut rexlocü defignaret pro con cilio fnturo Vn'nam Aqin'legienfis diœcefîs, ac tempus: modo Cardinales ib lue fefe uenturos promitterent. Rurfus alter Cardinah's non cofentïens,arcbb epifcopos principes infuam traxitfententiam,RexPontïHcis Cardinal! af fenfir.Nam amp;nbsp;priori anno ocflauo fupramillefimum quadringentefîmûjPifa* num fuit celebratum concilium.Quod cx gymmafio Viénnenfi Francifcus de Retquot;a,ólt;^ Petrus Deckinger infignes theologi,publico nomine adierût.Dum rex amp;nbsp;illis intentus, 8C cseteris impertj rebus diligenter inuigilat ( nam rex Po* lontæ pa ulo ante una cQ VuitoldoLituaniæDucc, infoeliciter inPruffia cum militibus Teutonicis pugnantes,magnambominum amiferâtmultitudinem) poft plerac^ in imperio honorificè gefta, infperato diêfuum obtjt,decimo im* perij anno,in Oppêheym oppido,amp; Heydelbergac in çdeS.Spiritus regio ap paratufepelitur.Cuiusmonumentohocincifumlegiturcülogium:/(^rPP£lt;'
urx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comes ehe ni PMtLM:TiNy s eom.
lESTrS, PM:CIS et EELICIONIS ^MM^TO nbsp;nbsp;DIG N T S DEO
PEjo ihsticim: PMCTEE^Em^^ hhihs s^cEyCE mddis et coi LEGII INSTITHTO E-, HlC CEM C ^S TIS SIM^ C O N [ H G E E LIT tm: noejci MONTIS BHEjsHIm: (^tiescit', hitm: ehncte ^NNO CHEJSTl,, M. CCCCX. K^MCLEND^ IHNII XH,
2^6 Duasautem habuituxores.Pn'mænomen,genus,acfamiliam hadfenusin* uenire(licetdeilla haudnegligenterpercontatusfuerim)nonpotui.Exqu3fa men genuit Rupertum cognomine Pipan,Palatinum. Qiii cum loanne ducc Burgundiæcaptus àTurcis tempore Sigiftnundi,poft liberaticnem,fine uxo re ac liberis Ambergx morirur,ac hie fepelitur. Alteram habuit coniugem E* lizabetam filiam Burgrauq Norinbergenfts,e qua quinc^ fuftulit liberos, Fri* dericum, qui mortem patris præceftir,fuperftites, Ludouicû didîum cæcum» Stephanum Comitem de Veldentz,Iohannem ducem Bauariæ,dominum de Nouoforo,de Amberga appellatum,6C Othonem ducem Bauariæ, cognom* J® natum Mofpacher, dominû in Sinfehaym amp;Nouoforo. Genuit 6C fîlias treis, Elizabetam, quæ Friderico Seniori Auftriæ ducinupfît, quæ filiam Elizabe* tam peperit,iniuuentutemortuam.Habuitaut hicFridericusfutfupràfcripu inus)aliam quoqîuxorem, Annam DuciftàmBraunfuuicenfem,matremSf gifmundi Archiducis Auftrig.Secundafilia Agnes didîaeft uxor Adolph*^® initis Clcuiæ,SC hinc D ucisiquæ nullos reliquit liberos. T ertia Margaritta lo' banni Duci Lorharingiæ nuplît,quæ fuit Caroli Marcelli,Ducis Lotharing*? mater. Habuit præterea infignes duas forores, hicRupertus Romanorûrex, Annam Duciftàm de Monte,SdElizabetham Morauiæ Marchionifîâm.Fuit autem Rupertus Rufus Palatinus,noftri Ruperti regis aui frater, fundatorftn 4* drj Haidelbergenfis.Equo multi amp;nbsp;infignes docftiprodiêreuiri.Multis autan nis bonas lireras illic eloquentiflîmus ÔC dodîiflîmus, utriufen linguæuirnun* quam fatis laudatus,Rudolphus Agricola docuit.Cuius muîta extant ingent, monumenta,qug imprefiâ circumferuntur.Sed addamus noftrû tetraftichom
itdliamRupertUi dâitRexf£pèuocatuSf Pollicitiscreden!,fÀlfuiubiq}redit.
ConßciantCinquiOproprioleuulnereiniquif ïa:duifinuüu)n,nuült;ifides^Ml(t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
-ocr page 531-s [ G r s M V N D V s C AE S A R.
SIGISMVNDVS bVX L VT ZE L ß VR CE N-
SIS REX BOEMIAE A.C VNGARIAE, MARCHIO Brandeburgcnfîs amp;Moraui'æ, Rom.Imp.
■' iGisMrNDrCaroli UN Impcratorisexiohanna con j iuge,abineunteætatefratrcm Venceslaiim,indolc,uirtGtjin ' décoreaceruditionefuperabat.Adeô utillud poétæ:frafruin quoqire gratia rara eft,uerum dici poffît. Creuircp indies migt; rum in modum in principem ftrenuum,amp; ad forrilîinia quf cp gt;0 ttcs,fiadpacisarteis(quibusexcdluit)parembenifoïlicitarcmaddidiiret.Natn maicftateregia, quam in procéro oftentabat corpore SC liberalitate ac mu^ nificentia,quam multarum linguarum peritia infigniorem reddidit,omnes fa* ’cilcfuap xtads regés antecellebat. Quibus efFecit ut Ludouicus Hungaroruni teXjCui unica erat fïlia Maria,ultima proles diui Stephani Regis,hune fibi op-generum,ei^ earn defpódéret pucro pene. Sed çriufquam adolefceret, Ludouicus diem luum obijr. At Hungarici pro ceres Carolum Siciliæ regem, filïum Andrçæ régis acLudouîci exrratrenépotem ex regno Neapolitano^ cuiù-hperabat,Iohanna cUm uiro cxpulfà,euôcabât. Quihonorifice l'ufceptüs ab initio,qüum fefecurum arbitraretur, populicp fauore coronam rcgiam for-
!o firctur,regina odiumdifnmulantetandêuenenatopharmacomifcrcpenjt.Eli ^àbeth àutém uxor Lüdouici, mater Mariæ à loanne Horuuathio Bano clam aquisfubmerfa,moritur. Garfenfis autem Palatinus autôfnecis Caroli,fècu-hpercutituninterim Sigifinundus uigefimo ætatis annoaccedente, cum exer eitu in regrtum ucnit,in Albaque Régali diademate regio infignitus, nuptias «lebrat. Ac mox cùm régni négocia traefîaret, lohannem Horuuathium Ba- _ num captum, equoque tradum ÔC forcipibus dcfcerptum,in quaternas difTe-eat partes. Dehinc duos ac triginta regulos, quôd regiæ puellæ effent aduer-fttijÔL Carolum in regnum ea infeia induxi(fent,fecuri perculTit.Qiidrum mo numenta hodie cetnuntur ad Carmelitas ßudae. Ob quod facinus, cùm mor-
Jo îUaefTèc illi uxor Regina, tanta eftilligentis ( alioqui cKiidelis)confljra mni-dia,tam^ inexpiabilcodium,ut captus hécandus^ magisquàm aiferuan-dus, feeminæ uiduæ rtobilis, cuius maritum interfèCerat, in cuftodiam fit rra-ùitus, donecregulideeius fupplicio confultarertt. Alioquierant plcnque ni medio Senatu,eum,utolim lulium, difeerpfuri ntfi pauci eius amici id proiu-buiHent. Adfum eratdeuita SigifTiundi, nifimaieftateotis SCblanda oratio nc,acfingulari qua pollebat faciunda,uiduæ,quae mater erat duorum Hliorum ex nobili femilia de Gara,perfuariflet,fatt js efle SC fibi SC liberis fuis fe liberurn ^luiitti, quammadfandumimpqs præbereaduerfan'js'. Cùmfilios poffereô CueherCjUtfempcr eius lateriadhærentes, primas in regno obtinerent partes.
4a Elapfus igitur euftodia, habitu fimpliciacruftico adHermannum Gomirerri Ciliænotfîu ucnit.Cuiüs ut fibi cônciliaretfauorem,unam ex tribus maiorem natu filiam(Barbaram nomine)uxorcm eligit magno cum ftupore parentum j lt;ïuifeprimùmirrideriputabant. Alteram uero lilio maiorinaruuiduæ, quæ xpj feruauerar,cui paternum nomen Nicon Garius dcfpondet, Palatinuî nqj
’’cgni créât. Minor autem natuloannes archiepifeopus Strigonienfis, primas ’’cgni ab eo defi'gnatur. Sichonoribus 8C opibus aurais uiduæ ftl.qs, ex Mora-wiaingentemadducitexercitum, armisqjfîbi uendicatregnum. StenhanuiTi ^uaiiiodam fuæ captiuitatis autorém, trucidandealijs quoque fuppiicium fit ’’litproditoribus. Cùmannosquatuor uiginrinatus Plungariæ regnum
5’ adminiftraiïèt, decimo penèbellum aggreflus grauifîimum ( quia iam Turci ^agnæ Europæ fefe infinuauerant)Galliciseti3m auxilijs accindFus, dum «Bparatius imprudenriuscfî in paratos hoffes impeturuit, iuxta urbem quæ Græcis Nicopolis dicitur’ Francis nullo ordine bellum adorientibus , nec fequen*
-ocr page 532-4.''! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P 1 N F A N I
fcqiicntcm excrdtum expec9'anttbüs,infoeliciterab AmuratcTufcomm pn'ii cipcgrauiprçlto uidus,caftris cxuitur;innumerisChnftianis partiin cçfis,par tun capris. E quibus quidam funtlurhinibus, quidam tefticulis priuati, cætC' lis turpifljiTia fuga tergadantibus.Qiia (frage loannes Burgundiæ dux, frater Carharinæ, quæ uxor Lcopoldi ducis Auftriæ fuit, à Turcis c aptus cum niiib tis proceribns Suéuiæ,BauariæSc Auffriæ. Budarcgia urbs Hung3riæ,prxti inore fugientium fuis ciuibus d cibla ta. Sigifmundus parua nauicula By^an* tium delatus, mox Venetæ dafîîs occurfu ( eut Thomas Mocenicus, qui Mi* chaëli Steno fuccenît,praeerat) incolumis dcRiga euafir.Hæcignominiofa Hâ dcsdifcordiaducumeuenit,efTecitCRutuióorhoftisHadrianopölimfèreci' ,, peret. Sic itaq} Sigifmundus ad gerend a bella infortunatus habitus j amp;nbsp;fi nec animus deeiïct nec induffria,Hungaroru iterum incidit odiuhi,qüi ob calami tolum Nicopolitanae expeditionis infoelicem exitum eum perfëqucbantur. Interim fub fomniculofo rege Venceslao Hufltcarum oritur fcda. Et cùmfæ' piusuocareturab archiepilcopo PragenfijbelloTurcôrûoccupatus, diuad* ucntum fuum differt. Intérim impcrq principes crebrô Conucnicntes,Venccf 1 lum ranquam ineptum.imperio deturbant: fuffecQisàlijs prtncipibus,nunc lodocô Marchionc,nuncFridericô,huh.ckupcrto. Sed hocdefuiKflOjSigif' ihühdum concorditei( fuafu ut aliqui tradunt Iohannis XXI II Pont, qui de cforcs rogaife fertur) Romanorum regem dcnunciantac inffiruunr.Ad himc jj igitur cleifîum Cæfarem , Iohannes Pontifex Maximus comitcm de Nola cum infigni duorum cardinalium legatione mittit, utaptam aliquam Germa* niæ urbem pro concilie future defignarer;obEccIcrijcfcîfna,cùm tres Ponti* ficatus gloria fefeadorandos præberent; ob Gallicurn fa(fum,ÔCltalicunîtu* inulrum,quibus Chriffiana plebs labefatffabatur. Cum enim olim Vrbaniim A' / Italifcquerêtur,Galli amp;nbsp;Hifpani Clemcntem, Petrus LunafeBenedidum xiii, Angelus Carrarius Venetus fe Gregorium BaltafarCofTa felohan* nem v.v// ,Pontificescrcarunt.IohannesaurempriusBononicnfiscardina* IiSjCum ob uitam parum pudicam BononiaelTer eieóus, Romam ucniens,a Ladislao Apuliæregeab urbefugatur. Cui RomaniuelutiImperatoriaecia* inabanqeicp obedientiâprompti ofFcrebant, Qiii muros utbis demolitur,ca* ffra pro tuitioneconffruxic,arcc nS. Angeli obfjdct,rum capitatqî’fpoliatjfed breui rex 5lt;' puella quædam toxico monuntur.Latitabant turn loanncs BonO niae,incertus quofeuerteret. SedSigifinundum audiens elcëlum,rogatut urbem pro concilio alïîgnet.Eff irac^ Conftantia urbs Germaniaein(ignis,Ita* Jis,Gallis 5C Germanis apta,ôf uicfluahbusadmodû abundans ,à Cælaredefi* gnata pro future concilio. Ad quam omnis populus Chnftianuscitatus elf. Eg;t dehincfacinus Auguffo digni(fimum,quod nulla unquam çrasobliuifca tur. PeragratiscnimuniuerfæpeneEuropæprouincqs,tero triennio.omncs Principcs,reges ac pôtifices adit,quo fchifma Chriftiano nomini calamitofifli ^9 mum regum ô^uniuerfe ChriftianitarisprincipesSCoratores,ingenshomi* num teIlcretur,6C concilium Conftanriat fieret omnesobteffarus, utpcrfeuel fuos orarores conuenirent,cû plenö (utâiunr)mandato, Veniunt itaep impe* ratorisTrapczuntini,aliorumcB catholicorûnumerisconfluif, quinonaginta neuem millia excedere uifus eft. Venerat SC loannes pontifexteui cum grauif* fima effent obiedfa fcelera, ueritus nequid in fe decerneretur grauius, murato b ibitu,clamaufugit: primumin oppidum Fridcrici ducis AufiriarSchaffhaii* fen,qui ob hune multa mala cum fratre fuo Erneff o perpeff us eff Dchinc Fri* burgum,fi poffer Burgundieducem arringere. Sed caprus tandem in habitu militari lorica indutus,concilioœ ofîêfus qualis nam effet Pontifex,in Augea
9 maiori peninfula,haud longe à Conffantia,cuffodie traditur,atqiic Pôntifica* tu abrogatundehincLudouicoBauariçduciferuandiis mitrirur, qui Heidel* berge trtennio munitifîtma ilium arcc cuftodiriiufsit, Poft Gregorius X11, per
-ocr page 533-s I G r s M V N D V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495
pcrlcffatum fuum Mantuæ fe PonnHcàtu abdicat,pauloq? poft montur.Supe rerat Petrus Luna, qui feBenedicfturri XIII cognoininabat. Is fe magiftratu 3bdicarereeufat:licetenim ab Oratoribus regum Francie, Anglie,Scotiæ,Na tJarræ, Ärragonum, Caftellae, Legionis, Portugalliæ dC Algarbiæ admonitus cHetjqui omnes fuç obediëntie fe fub trahebant, à Sigifmundo perfuafi, pertigt; ï^aciftimè tamenrenitebatur.Ob id parato fimulachro,ueftibus ornamentis ordinefpoliato,non fine magna nominis fui côtumelia fummo facerdotio de-ijcitur.Sed quid moror iririegodjs concilij explicandis, quum fit ingens opus de aeftis concilrj Conftantienfis editum,quod impreftum circumfertur,de^ re ’0 bus Bohemicis extet Aeneæ biftoria Bohemica, quæ longe late^ rem expli-cat.Dchinc omnium Cardinalium,totiuscpconciltjaflenfu,cummagna totius populilecicia eledlus cft Pontifex Martinus Quintus,cum iani produótü eftèt concilium ad annum Chrffti millefimum quadringentefimum decimumf eptt ''inm, annis quoep duraflètperiè quatuor, compoutis iam Principum Ecclefi-afticorum SCfecularium difcordfjs.Vt aut mores corrupt! uniuerfiorbis Chri-ftiani emendandi commodiori Ód tempore ÓC loco caftigarêtur,decretum fuir, dt à fine concilij Conftantienfis ad quinquennium ufque denuo concilium ce ^cbraretur. Vtep 3 quinquennal! in feptenniû aliud transferretur,ab hoc in decennium , Ita ut fingulis quibufcp decem annis concilium haberetur generale, 10 inloco îdoneo: eftœ Papia urbs pro primo,Bafilea pro fecundo concilio defi-gnata. Itaqj confenlü Imperatoris, anno falutis millefimo,quadringentefimo, dçcimoodiauo diflblutuni eft concilium, Pontificein Italiamad componen-dos urbis tumultus proficifcentejCæfare uero in Bohemiam,ad fedandas Huf fitarum infanas corruptelas.Creauit autem Sigifmundus in hoc concilio Adol fam fecundum eins nominis Comitem Ducem Cleuenfcm, Hermannum Ci-batbaronem focerum fuum Comitem, Amedeum Comitem Ducem Sabau-diÇjFridericumBurgrauiûNorinbergenfemMarchioncmBrandeburgêfcm, Ericum uero paulo ante Venceslai primifilium, Ducem Saxoriiæ in Leuuen-, bitig 8CVuittenburgjObaliquos exccftiis rebellionisacinobedientie priuauic ’’ deâ-oratu.Idçp ius Cæfarem eligendiac Ducat3 Saxoniæ Marcliioni Mifnêfi Ffiderico cotulit:cuius profapia etiä hodie hoc iure utitur, Ceterùm cum iam Sigifinundusf^iusuocareturliteris,5«^àfratre Venceslaoquimortiappro-Pmquabat,Slt; 3 Sophia uidua,Vêceslao defun(fto,antea Turcos inuadere, qui prins caftris eum exucrant,ulcifci(^ illatam ftragê cogitât. Bohemiam interim deftrtam relinquens,amp;Hungarian! no defenfam:fatius eftcratus legatos mit-terç,quircgnigubernationemcum ciuitatePragenfî conftitutis inducijs acci peient, Quodcùmfacftum effet,redditaarce VilTegradenfi,quam occupabäc cutnalijslocis,ÖLciues PragenfesOratores fuos Sigifmundomitteredecer-’^unt. Non multo poft Sigifinundus Brunnam uenir, fpem magnam Chriftia-nis fuo aduentu afferens : fed nefeio quo iniquo fato Vratislauiam diuertit,no Piagam,utfperabatur. Qua re defperantes de falute Chriftianos fccir,ac perti ^aces fchifinaticos:qui iam palam SigifmundQ Dalmaticç lingue hoftê crimi-»labanturjCui non effet cura ah'a quàm regni perdendi, Qui iam loannem Hus cutn Hieronymo in concilio perderelaborafTet’.Marchionatumtîp Brandebur genfem à corona Bohemiæalicnandopcrdidiffet. Conuocatis tarnen Slefiæ Biicibus,Sigifmundus Bohemiam ingreflus, Græcium amp;Cutlmam hoftdi e-Xercitupetit, Pracfetfto arcis Pragenfis,ab fchifmaticis obfelfo, fuppetias fert, ’^neobfidionem diftblucns. Accerfitis deinde eximperio auxilijs, à Saxoniæ f)uce,Brandeburgenfi Marchione,6^ gencro fuo Alberto Duce Aufti iæ, bre îo uiobfefîa ciuitas expugnata eft. Ipfe dehinc à Conrado Vueftphalo archiepi-fcopoPragenfi,cerimonijsfolennibus(utBohemiæ regem decct)diademate fftinfignitus,anno humane falutis uigefimo poft mille quadrjngentos, quum ïhgintaquatuor annisiamrçgno Hungariæpræfuiffet, Sigifmundus dehinc
T Cuthnarai
-ocr page 534-4.9'^- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï ö A N. C V S P ï N I A N i
Cuîhnam pt’ôfelt;fîus,dnniira obfidionc,cùm Zifcha hæreti'corum dux, omhcs intcrca facras ædes Pragç crudcli deîjciendas fuaderet nnpetu, foli Dco didiquot; tans facranda eiïè templa,inædes facras mox uelurifuribundusleo,pcr Bohc' miani undicp l'gnem faccsqj contjciensi Succurn't Sigffmundus Viffègradenfi arcffed fruftrà:nam exHungaris Morauis^ proceribus quos adduxit,dciîdegt;’ rati font quàm plurimi. Acceiïerûtinterea ex Germania nouæ copie,quas Mo guntinus ÔC Coloni'enfis Archiepifcopi,Cornes Palatïnus Rheni, Saxonie du ccSjMarchio Brandeburgêfis ÔC alij ex Germania Pótificcs fubmiferunt.Nam turn Martinus Pontifex prefidia mox amp;nbsp;crucem aducrfos Thaberitas, nO'' uam hæreticorum fedam, ac contrainualefcentem quotidie peftcm nomina-tim fomendam decreucrat : Vintonienfem Cardinalem Anglû in Germaniam mittens. Sed infœlici Marte pugnatum eft,quanquam tres effent exercitus ex uniuerfo pene GcrmanorumPrincipum deledu. Quandoquidê multi exno* ftris in fugam fœdam uerfi,multi occifi,multi in glacie diffoluta pondéré abfor p ri funt.Dcbacchabantur enim longe late^ uelutirabidi canes fchifmatici,cg-co ipforum duce Zifeha maximas dudante copias,amp; foorum amp;nbsp;externorura. Vidoria^infolentioresfadijfinitimas affiduisincurfionibuspopulantur ter-rasrnunc Mifnam,nunc Auftriam inuadentes. EtZifeha defundo,efiam poft pauidam noftrorum fugam,Franconiam euaftafTenqnifi placatinummis abire fpóte cœpifTent. Sigifmundus tum Morauiam,nelaceraretur penitus,quia no biles quidam Huffîtarum ueneno infedi erant,Alberto Auftriæ Duci gencro fuo dono dédit,ut tutorc ac defenfore non careret. Quanquam Magnus Procopius,qui MorauiâlacefTebatjmagnam clademMarchioni Mifnêfi,acLand-grauio d'horingig inferret.Norinbergæ turn Iuliano Cæfàrino Card inale altère fuperuenientc, Sigifmundus nouaPrineipum auxilia cogit. Huicfecundaî expedicioni Fridericus Marchio Brandeburgenfîs datus eft dux belli, cum Iuliano Cardinali. Quos fequebantur Albertus et Cliriftopliorus Bauarip,Fride ricus Saxoniç Duces, Iohannes amp;nbsp;Albertus Brandeburgenfes filq Capitanci. T um Hcrbipolenfîs,Babcnbergenfis,Eifletenfis epifcopi,cum focietate Siie-uorum,ô^ auxilijs Moguntini,Treuercnfis amp;nbsp;Colonienfîs archiepifeoporum, 3® fopra quadraginta millia equitum,prçrcr pedites qui pauciores erât, Albertus item Aufthç Duxcopiasfoasagebat.Sed omnes iterum infolitus pauorme-tusep fœdiflîmus inceffît,abiediscp armis fuga falutê quçrunt. QuanquâCar-dinalis atq; Duces multis fuafionibus trepidum militem à fugareuocare fum* ’mis uiribusanniterentunmanente interim NorinbergçSigiimundo.Tranfie-rat autem concilium Papiçiquod pefte diflblutum, ex fententia Pontificis Senas fuit translatum:quod pariter prudentia Martini Pontificis, ne nouam caU initatem, fehifmatis difcordiac femina Petrus de Luna adhuc fuperftes exu-fcitaretjdiflbluebatur. Accedente tempore conciltj Bafilienfis, quod Iulianus Cardinalis perfedain Bohemiam legatione, iuflu Pontificis inchoabat, anno 4» Chrifti millefimo quadringentefimo tricefimoprimo, Ad quod uocati Bohe* mi ucncrunt cum trecentis equitibus.Principes autem huius legationis eranf* Vuilhelmus Cofta infîgnis facrilegus,Procopius Holimagnus leelerum etin-geniofus artifcx,Thaboritarum^ facerdos,Ioannes Rochezana hpreticorutn ApoftoluSjimô Deus;Nicolaus GalecusThaboritarû Pontifex,ôd Petrus An glicus patriç defertor,Sophifta captiofiflîmus.Cum quibus dum Iulianus Cat dinalis,tanquam manfuetiffimus pater errantes reducere conatus,multis cgifi fer,audita’que effent ipforum errata,quibusexcçcatiucrumnequeagnofcerCj neque conuidirationibus, quinquaginta penè diebus, herbam porrigereuo-luerunt : quum ncqueamicis tradatibus, qui per Oratores à concilio 5^ bant, alfcntirc ucllent, ciuilibus bellis fubito inter fc coortis, hærerici confeu» font: contemptæ^quereligionis poenas dederunt, Maianardo duceatqueatf-foice. Augebatur turn indtes Bafîlienfc concilitim.confluentibus eo HifpaniÇgt;
GaUitr,
-ocr page 535-s I G I s- M V N D V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49y
Galliæ, Gcrmaniæ, Pannoniæ^ Pnnapibus. Qiiod Martino tunc defuncQo^ Eugenius Qiiartus Pont, max/literis patcntibus quas noftn'bullas uocant ) nonconfirmauit niodo/ed celebrate præcipit. Erat hicannus Chnfti miU lefimus quadn'ngentefimus tn'cefimusprirnus, regnorum CælarisHungariæ, Dalmatiæ,ac Croaciæ quadragefimusquintus, Romanorum uigefimuslccuri dus.Tum Sigifmundus animum adiecitltaliam petendi,ac coronam imperia^ lern cum benedióEone alTequendÉquod amp;nbsp;litcns quibufdam regni Bohemiæ primoribus figntficauit, utintelligerent id ßoliemorum nationi in maximani boneftatem cefTurum, quo feruentius eum tanquam naturalem dominum fu* ’0 feiperent. Aeftuabat bello ea tempeftate tota Italia : Florentini'que ac Vene« contra Philippum Mariæ Vicecomitem, Mediolani Ducem, amp;nbsp;mari QC terra copias agebant. Intelligens ergo Philippus Cæfaris aduentum, magnis polligt; citationibus ad fepelliciqut eum inimiciffimum Venetis faceret.Sigifmundus itaque magnas copias ex Germania adducens, Mediolanum peruenerat: à Ni colao Piccinnino, omnibuscpquotquotaderant apud Philippum nobilibus» liirnma pompa dedudlus. Nec Philippipotentiaopibus^fretus : utpotequi neque ad falutandum uenire,nequeintra arcem cum exiguo ctiam comitatu admittere dignatus eft. Accepta de more ImpcratoriOjfcrrea corona,fexta ka-Icnd.Ianuan'j die,Parmam Francifco Sphortia comitante profe(flus,reliquuin hyemis confumpfit.Sequenti uere in Ethruriam concedens, Lucam fe contux lit. Quod Florentini uidcntes ob Philippum Sigifimindo infefti, Lucenfium agros Cæfarefpeôantepopulatifunt.ltercplibenterCæfariintercèpifrennfed tarnen impedirenon poterant, quin Senas cum copijs fuis traijeeret. Hic fex nienfibusmoratus,quoniam pontificem intelligebatfibi contrarium,dum pla caretur.Itali cniin,ac Veneti in primis, cum Florentinis PÓtihci perfuadebant Bafilienle concilium elîè dilloluendum, ac in Italiam transferendum : ut amp;nbsp;urgt; besitaliæ ex pecunqs ditarentur,amp;Italia ab alicnis non fubiugaretur. Ob id nimuenilTeCæfarcm, utfeltaliædominum faceret.MilTi's igitur Oratoribus, ciuibus Sencnfibus(ut quidam feribit) alq uero,quod uerifimilius iudico, Ca* 1° Ipare Slichio cancellatio, SC Laurentio Hungariæ matefchalco, equeftris ordi nis præftantilîimis uiris, Cælar cum Pontifîce fœdus init : peracla concordia R.omam profedlus,àPontifîceacCardinalibuspopulocp Romanoperbeni* §nè fufeeptus eft, amp;nbsp;ad diem undecimum kalend, luniarum ad fcalas bafilicæ diui Pétri dedudus,amp;folennifrimis cerimonqs corona Cæfarea donarus,die «pfo Pcntccoftes. Afeitisep in equeftrem ordinem multis Italis Germanisep in Adriani ponte, utmos eftlmperatorum,abiens cum bona Eugenij gratia, per TudertesPerufinos Ariminum peruenit.IndeFcrrariam atq?Mantuam dF Viertens, loanncm Francifeum Mantuæ dominum Marchionem creauit. Eius filioLudouico,filiamIoannis MarchionisBrandeburgenG's Elclt;5ioris Impegt; 4'1 ttjjUxorem defpondet. Italiam relinquens,Bafjleam,ubi concilium erat, perue ’titjinaximo populo effufo humanimme receptus. Cæterùm Eugenius concis butn Bafilienfe à fe prius confirmatum tollere annixus,amp;^ literis Apoftolicis re tiocat,amp;^ Ferrariam traducit: confenfu fuorum.quos fecum habuit, Cardinali* t^m.Sed Imperator cum Principibus qui turn Bafileæ erant,Præfides^ conci-bfnonmodô literas Pontificis cotcmpferunqfed eum bis ter^ adhortati funt, bccum cardinalibus fuis eô proficifeatur, quo Martinus anteceflbr futurum id’ ^cnunciauerit. Qiiod nifi fecerit,ut præuaricatorem Sgt;C contumacem abfjcere ‘Urnmo facerdotio uelint, atque omni dignitate exuere.lnuenio in Annalibtis Alberti Monachi(qui turn uixit) Eugenium Pontihcem ImperatoriSigifi-nun 5o do (forte priufquam coronatus efïèt) de hoc concilio fcripfiffe: reprehendiiïè quo(^ loei amp;nbsp;temporis ineptitudinem,tempus fcilicet feptennq prçtenjfîc,iigt; “’gnilïïmum^ efl'c,Boêmos fupremo anathemate execratos ac códemnatos, 'Uafileam conuenire. Satius effejtransferendum in Italiam concilium, quo Ingt;
T ij perator
-ocr page 536-496 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A C V S P î N ï A N J
perafor Palçologus fe uentnrum promiTèrat. Sigifmunclum autê idem rcferÉ PontiHci rcfcnpiîiïe elcgann'fîîme,ut ab infania ifta ceflet,ne penclitetur: inccr turn eiîëfi Græcireduci poflînt. Nullumautem elfe conuenientiorem locum ad fananda noua uulncra Bohemorum,quæ adhuc rccentia funt,quàm BafilC'' am.EiîecpdifcordjasEpifcoporû Madeburgenfis,Parautenfis,Babenbergcn' fis, cum iuis ciuitatibus, quænullibi melius curari poflînt ac fedari,quàm Bafb leæ.Efl dehinc Eugenius ter citatus,acde contumacia accufatus.Atcp nifi dif* folutionem concilij à fe fa (flam reuocet,ab adminiftratione tandem fufpenfus. Incertus quid faceret,iterum concilium confirmât,ac eidem fefe fubtjcit; quan quam poflea denuôreuocauerit. Q.uam ob rem poft aliquot annos fuit depOquot; lo fitus. Sed Imperator Sigifmundus ab initio cùm rediret,fedato quantum pO' tuit patrum diiridio,quod cum Eugenio erat,cócilium derelinquens, Vlmam uenir,in ßohemiam Oratores præmittens,qui aduentum fui denuncient. Vix Imperator Ratifponam attigerat,quum proceres magno numero adfunt, Regem cp falutant, ac de omnibus rebus aeflis certiorem faciunt, ÔC ut regnum tu-to ingrediatur cohortantur. Per Danubium dehincuetflus, Budam peruenif» Ordinatis^ ibirebus, Iglariam poft cum ßohemis, qui concilio interfucrant, amp;nbsp;legatis concilij fecontulit. Conuenientibus 'que dearticulis acpunlt;flis,de quibus in concilio traeflatum erar,ere(fla in foro fede,ac Sigifmundo pro tribal nali fedentc,circumftanteOratorum corona, IohannesRoche^ana cumalijs 20 quatuor presbyteris, nomine totius cleri obedientiam Romanæ Ecclefiç iura vir. Suntq? ab anathemateEcclefiafticis'que cenfuris perlegatos cöcilij altera die abfoluti. Sigifmundus itacp noftre redemptionis anno fexto amp;nbsp;trigefimo fupra jK. cccc, Pragarn inuigtlia diuißartholomgi,tanquälmperatoramp;Rex Boëmiæ cum Barbara Impératrice eft ingreflus, uniuerfo regno exultâte,fum misqpacmaximis efthonoribus exceptus:obuijs ôënobilibus Sëplebeis,cert3 tim de obfequio Regi præftando cotendentibus. Sunt pofteaEcclefiaftici ritus amp;nbsp;facerdotales dignitates iterum redult;flç,altaribus ornamentareddita,no ua templis donaria data.Noluit Imperator pollutas intrare ædes,fed templum diui lacobifratrum Minorum reftitui iuflit,facerdotibus^ ex fifco regio (quia 3’ ledditus deerant)hebdomatim commeatus diftribui. Cögratulabantur Sigif' mundo uniuerfæChriftianitatis principes, Eugenius^ Pont.aureârofamlæd ciæindicem mifirJReftituiiret omnia fi diutiusuixiflet Imperator. Qui cùm ex fenecflute quotidie debilitaretur, atej pedibus laboraret(nam Ixx iam attigc-rat annum, quinatus ferebaturanno liberationis humanæ millefimotrecente-fimo fexagefimooeflauOjSC mortem oppetijlTe trigefimofcptimo,poft millefi-mum qualt;iringentefimum)priufquâmoreretur,Barbaraimperatrixderegno follicira,ad fe clàm ßohemig cÔuocatregulositjscp multis fermonibus perfua-det,ad cauêdas turbas poftmortuum Cæfarem futuras, cam eflequietisuiam, fi fc uiduam PoloniaeRex ducat uxorem. Pollicentur opera Imperatrici Boe- 't* mi proceres.Quæiâ anus,filip unicçoblita,nouas nuptias méditatur.No igno rauitautem Imperatorfurentislibidinefœminae confilia. Cùmiam fibimori-endum intelligeret,ex Bohemia in Morauiam amoreuifendæfiliæfeuchiiuf- . fit,Bohemie non fan's cofifus ob incertam fidem.Znoymam uenit Imperator, fubfecuta Imperatrix carceri traditur. Vocatis ad fe utriufcp regni primoribus, illos rogat atep obteftatur,fi fc fuos^ ac regnafalua eflè uelint, Alberturn Au-ftriæ Ducem generum fuum, uirtute, nobilitate,animi præftantia, omnium ca tempeftate excellentiflîmum fucceflbrem fuum nominent atep eligant. Hanc eflefupremameiusuoluntatem,utillamexpleantaccorroborent. Annucrc Barones,ôdHungari Ô6 Boemi qui aderant,Alberturn^ Regem falutant.Of- p dinatis dehinc Oratoribus, qui poft mortem Bohemis ultimam fuam uolun-tatem,quam coram iufli't pro ceribus aperire,patefacerent, inter manusamico tum ueluti lucerna oleo déficiente, extinguitur, non finemaximo aftantium planâu,
-ocr page 537-s I G I s M V N D V s CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497
plaftcfîUjnonâ Dcccmbn's.milicfimo quadringentefimo tdccfîmofeptimo anno, impen'j fui uiccfimofeptimo, regni Hungariæ quinquagcfimopnmo, ßo-hemiædecimofeptimo. Corpus dehincregio cultuincurru,quo etiam capta ferebaturImpcratn'XjVaradinum delatum,achonorificèeftfepultum. Vbihtj uerfus leguntur fepulchro cius infculpti:
IMPEEJKM Tf'f'S EtT EGO EJ) M S C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M'y
E^EXl NÓi^ ENSE', SED PIET^TIS OPE,
PONTIFICEM Sf^MM^M FEC\ SPE^ETIS T Ë Sy irSTE^^p-l M^ND^M SCHISMM NEG^XTD O MMLrM,
Itaautem auxitopibushoctemplum,utcotinuatisdiebusacnoÆbus, fem 300 per laudes Deo imniortali perfonent cleri acfacerdotes. Fuit autem Sigiimùn dusPrincepshumanilfimus,procereacinfîgnisftature pulchra facie,crinibus çrifpis,barbaprolixa:quaminfauorem Hungarorurn(quibus olim à logis bar bis Longobardorum nomen erat)nutriuit:libcralis ac munificus. Cifi incredi-bile pietatis ac religionis augendæ ftudiû fuit. Facetiflîmus Sgt;C ingeniofiflîm us Princeps. De cuius uita ac facetqs liber hiftoriarum infignis £gt;C grandis adhuc extat in Alfatia apud D. de Plumeneck, innumeras côtinens amp;nbsp;lucundidîmas biftorias aefacetias, quas egitSigifmundus iniuuentute cum Argentinêübus mulieribus; quæeiusfemper gaudebantfocietate, altjs^ illullribus feeminis, quibuscumfamiliariteramp;honeftéfemper conuixit.Paflimautem iddceoferi bitur, cum in concilio Conftantienfi,lapfu forte linguae, alioquidifertus aefa-eundus,multarum^ linguarum peritus,à Grammaticæregulis decrrafTeqfcif' maej} inafcülino non neutro genere(ut Grâmatici docent)protuliircr,eire turn aPlaccntino correptum Cardinale. Cui mox ex tempore dixit:Placêrine,ria-centine,fi omnibus placeres,minime nobis places, qui minoris nos autoritatis quàm Prifeianum Grammaticum, quem ofFendiflemeafTeriSjexiflimas. Ma-5^imo omnium qui aderant cachinno fufeepta eft Cçfaris peccati commiffi ex-eufatio. Multarum enim linguarum fcicntia(utfcripfimus)claruit, amp;nbsp;linguam Latinam obferuauit.Ob id dotflos homines in primis fouit, amplis dignita-tibus honeftauit; fçpiüs aceufans Germanos Principes,qui literas odiflent La tinas. A quibus quandoq^ reprehenfus eft,quôd dodîos homines foueret,fed buniiles familia : Ego(inquit)illos obferuo, quos natura alios anteftare facile woluit. Natura enim doeffipraeftantignaris ôdidiotis. Illud filentio præterire ûondebeo. FuerantCæfari exFIungaria allata quadraginta millianummûm siiveorum. Quae ubi nodu aduentante, in quos conuerteret ufus, fqllicite uf-quead fomnideftitutionem cogitaret, cubicularios ocyus iubetConfiliarios Omnes ac militum Duces ad fe uocare. Qui diefèo audientes, ne quid aduerfi ^tnperatO'ri accidifïèt,maturè aduolant, ac repente quid confilij pofcar, exqui--’’unt.Cçfar aperta archa:Ecce(inquit)crudeIiflîmi hi hoftes ac carnihces(nuni niosoftendens)fomnummihieripuerunt: accipite,acintcruos diuidite,utmt bitranquille dormireliceat. Diftributa itaque pecunia inter eos, cùm exirent uifià confilifs:Recedit iam(ait)à me tortor ille,qui me flagellauit,fecurius iarh quiefcam.Sed inimmenfum crefeeret opus fi omnta de Sigifmundo afferre eu pei*èm:quæ longe plüra funtquàm hic libellus capiat. Pleræcp etiam eius face-dæ, quas Germanica lingua protulit, fi Latine enuncientur,nullam penitus ha bent uenerem,neq} gratiamttametfi lingua gentili non fine maximo cachinno' uelaudiriuelrecitaripoflint.
Duas autem habuit uxores : primam Mariam Ludouici regis Hungariæ SC Poloniæ hliam. Ex qua nullam quidem prolem, fed regnum confequutus eft Hungarie. Alteram ßarbaram Hermanni Comitis Cilie fîliam:ex qua Unicamî bliam Elizabeth genuit,uxorem Alberti Ducis Auftriæ,Regis Romanorum, Hungariæ ô(^ ßoemix.Fuit autem ßarbara fœmina immenfe libidinis,amp; pro-cacitatisinuerecundæ,quçfæpius uirospeteret quàm petcretur.Sæpillime in
T in adulte-
-ocr page 538-»
î O A N. C V S ï N I A N I adultcnoà SigifînuftdodeprehenfatSedadulteradulrcracignouft,qufa ctipfe' crebro âlienos uiolauit thoros, matrimonial aliéna tcntare nullius rei duxit. Pari forma libidincm inexhauftâ amplcxabatur Barbara, nihil de caftitatc fcn* ticrts ac pùdïcitta.Vitam omnem cenfuit inanem,quç non coitu,Iuxu,aclibidl ne contereretur. Nulla enim alia caufa uitam fibi expetcndam afrerit,nifi utuo luptati corporis fui infcruiret. Deuirginibus fandlis fabulas efle dixit, Ob id MelîàlinæClaudij quam GmillimajdequaSatyricuscecinit;
Et laflata uiriSjnondum fatiata rcccfsit, lt;
Ac refupina iaccns,multoriim abforbuit idîus.
Deeftenim hicuerficulusin plerifcpluuenalis cxemplaribus, qui in üctu-19 ftifsimo codicenupcr fcriptus à melegebatur. Sed forte ob pudorem expun* lt;fîus. Nihil omifit procacifsima mulicr,quo uoluptatê explere intelligebat,ani inam cum corpore intcrituram iudicans .Atq? ob id ftulti hominis elle, friiftra fettiacerare SCieiunijs orationibus. Quoo cùm palTîm reprehenderetino* mnibus, maxime tarnen in puellulis ac uirginibus fuis, quac fibi quotidianum præftabant obfequium, coarguebat,parui faciens rcligioncm Chnftianam. Poftquam igitur Alberto in kegem Hungariæ atc^ Bohemiæ cledo,liberfati redditur, dimiflîs quæ poflidcbat in Hungaria inexpugnabilibus penecaftris, duodecim millia aureorum, quoad uiuat, fingulis annis ei conftituuntur. De-gebat turn poftea in Græcio Reginæ do tali oppido Bohemiæ, magna ex par-teuoluptuofilTimam ducens uiram. Quotiefcuncp enim uirumaliquemautro buftum autlibidiniaptum cotemplabatur, moxaccerfiricurauitico^tamdiu Illa,quoad uix cruribus incedere polîct. Inuenio olim,cùm uidua efrer,religio-' fum quendam facerdotem adijflc lmperatricem,adnionuilfe^,utamorcfutil-' rx parrixpudicani ageret uitam, atcp nunc maxime cùm uidua efiet, exemple turturis.Quandoquidcm uiduato compare, turtur folitariam ÔC mœftam agit iiïtam.Refpóndilïeilicouiduam ImpcratricenrSi pater religiofeexemplQ mb tii afferre exauibus cupis,cur no mihi pafferes affers, quarum cupidius uitäfcgt; querer quam turturum, cùm illæ femper Iptæatqj hilares cantant, hæ triftcsac mœftç femperfilent atqjmœrent. Cùm ergo in luxu ucluti fus in uolutabro di ’ es penê omnes tranfegilfet,atlt;ç inter greges exolcrorum,adultcrorum, concu bfnorumm côfenuiirer,nec dum uoluptatibus fe cxplcflct,peftc infecfla, (nam lues peftliera tune Bohemiam populabatur, cùm Bohemi Ladislaum regënu per genitû à Friderico expofcebant)in Grpcio moritur,atcp à Boèmis Pragam idefertur,rcgio^funerein fepulchrum Regû conditunatmà Boêmisfacerdo-» tibusfquibus omnia licêOecclefiafticis cerimonijs eft honora ta. Indigna pro* fcôo cuius cadauer ullo debeat dignari honore, quæ fine omni honore uixit. Ex diuerfis Annalibus haîc cxcerpfimus,ôi hoc tetraftichön fubiungimus:
Sceptrit Sigißnundus jrlicia geßit in orbe^ Dum tmet Eccleßic,ne labefrâa ruât.
^çlligione pius,Venus huic contrariit^bcUo inßrtunt(tus,omnilt;i nemo poteft.
ALBERTVS DVX AVSTRIAE, MARCHIO
M O R A V I AE, REX H V N G A R 1 A£, Bohemiæ 6C Romanorum.
ITf'JQinntuseiusnominis Oux Aufiriæ,fecundusau* tem RcxRomanorümifilius Alberti Quart!, lohannæfiliæ Ducis Bauariç Alberti fenioris, Comiris Hollâdie, Selandiar, i 6^ Hannoniæfuit. Cæterùm Albertus Quart us Princepserat 59 . elegantilTimi corporis,facie uirili, barba nigra, moribusintc* _____„ gerrimis, acmultis animi uirtutibus ornatus : in primiscç rcli* gioni Chriftianæ in tantum deditus,ut non erubefeeret publice in ædibus fangt; dorum
-ocr page 539-A L B E R. T y S Q^V I N T V S. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49^
«îî'ofiim cuth (accVdotïbus 5C pfallereô^ cantare, folenm'a^ fàcfa quàm dèuo.* tiffime concelebrare.Q.uod impfj et fcelerati homincs fibi uino uertcbant,afîe rentes eum monachum,no bonum piincipem ene.Conuerfabatiir enfin quo* tidie cum docti's acrelfgfofis uirfs,quibus cum familfarfffimè degebat. Præte* rcaarchftetfius fngenfoffflîmus,iitpote quidolare,tornare acalia fd genus ma nibus faccre, fiquando fuppetebar ocium, mfrum fn modum geftfebat. Tan* dem fn obfidfone Znoymæ,cùiTi Marchfonem lodocum Moraufæ obfidereç cum Sfgifmundo rege Hungarian,accepto letalf poculo,dyfenterià fn mortenî refolutus,relf(flo hoc Alberto Qin'nto filfo,ufx decem annfs nato. Quf quuin *0 inhabflfs effet ad gubernandam rcifcfîam Auftriam, prfmùm DuxLeopoldus patrfs frater,dehfncErneftus tutores dantur: nonffnemaxfma faduraproufrt ciæ. Multæ enfm amp;nbsp;maxfmæ calamftates fubfequutæ funt,dum fratres inter fe digladfanturpro tutelaiunforfsÂIbertf. Obquamrem nonrnodo Auftrfala* cerata atep feiflâ, fed Vienna deuaftata pene ôd defolata eft.Prfmores namque çiuium dum ftudent akerf fratruin, plebs uerô alterum fequftur germanum,fà duas diuffa urbs partes,magna clade affliôa eft:multf fecurf percuflî.multf fpoi liati SC trucidatûdonec Albertus pubertate egrelfus, rutela abfecftfuafu domi niRefnpertf deVualfee. Leopoldus quoep dux Auftriætutor exHftulapedfs morte oppetqt. ReducQus igftur fn poffelhonem Ducatus, anno Chriftf deci mo fupra millefinium,quadringcnteffmum:fexta Junq,efFufaomnî Viennenlî liominS multirudfne,nobilfum ac fgnobilium,fumina letfcfa prfncfpem fuuin excipfente. Quf fam è duriffima feruitute ac tyrannfde duorum fratrû conten* dentium,ac magnfs perfculis libcràtf,fuum uerum domfnum et prfncipê aano fccbant.Qtn's enfin duobus fratribus contendentibusfaluus elfepoteft /btu* dium quoqa generale Viennenfe obuiam prOcedens, polfta oratione, Prfncf* pem fuum làlutauft,fefccp illius tutelar commendauff.Qtif,ut pater fuos hlios, otnnes doc^îos ardentiffimèamauft.Erat turn Erneftus Dux Vfennar fn frâtris Leopold! exequijs (quf Vfennæ ad fancQum Stephanum cum fratre rnaiori fus fins fcpultus facet)cum fratre Frfderfco, pâtre Archfducfs Sfgifînundf Au iæ J qui ægerrimè ferebant fe cxclufos : multa fn proceres acnobflfores Au* ftriæclàin rnachfnantes. Qui tarnen nihil curabantprincfpumfniblentfam,fed Alberto dueffideliter omnia fubminiftrabanticonfiliû conftituêtes, ÔC curiani fiinina prouidentia ordfnantes. Andréas plebanus Garfenfis,olim eius præcc ptor,amp;l patrfs fui epfftolarum magifter,quf in difcordfa Principum Patauienfe ^dijt fludium,reuocatus, in antiquum reftituitur officium. Hic nobile cœno* f iuin(quod adhuc extat)Canonicorum regularium diuae Dorothea? uirgfnià txtruxft, ac redditibus locupletauft, Rege Alberto auxiliante. Relfquit igi* tut Erneftus DuxViennam, non fine animf cruciatu, Hferofolymam mox petiturus, Alberto fam qufntumdecfmum annum agente. QiJf fam tener ado* 40 lefeens grandibus oculfs, aeflaua caeûrfeadeo cœpftadolefcere, ut fufta fua ætate,omnes homines proceritate facile fuperaret. In qua quidem ftatura eius ptocera,fuft neruofum SC ualidum corpus,fades uirilis,more gentis,barba fu* periorf labro cxtêfa. Audus fgitur breui SC diuitqs et honoribus,fuftilfim è 1 m* perauit. Rarô enim uefte fplêdida utebatur,fed baltheum geflit auro grauem; Ncc unquam enfis lateri fuo defuit. Auftriam,quf prius diu multumcp lacelfi* taA latronibus SC bellis inteftinis fuit uexata,pacauit,ac fingula reftft uft : fee* lerum acerrimus uindcx,fummum adhibuitftudfum,utpax undfqueper Au* fttiam inclarefceret. Defpondit turn Alberto Duci unicam quarn habuitfi* fiam, odo natam annis, Elizabetham Sfgtfmundus Hungarorum Rex, pro* î® curante Rcinperto de Vualfee : quod confanguineis quibufdam difplicebar. Hanepoft millefimum, quadringentefimUm uicefnnumfecundUm Vienna? muxorem traduxit,matrimonfumcp multa folennitate confummauit.Nam Vladislaus Polonorum Rex SC Lituania: Dux, crebrô unicam filiam uxo*
T iiij iefti
-ocr page 540-^oo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
r-crn Alberto obtulittqnain facetî}sabniiit,in{unam patrui Vuilhelmfobftart caufatus.Cùm autem paulo pôft cou Gif nm Bafih'êfc celebrarctur,Fndencus(^ Auftriç Dux ob loanncm uigefimumrertiû Pontificem deiedum ÔC fugacem, incommoda nonnulla cum frafrepertuliflefjHulîîtarum tumfurenteacdebaC chante longe latccp uccordta, Erneftus, Fridcricus, Si Albertus confeederati funt,anno humanæ liberationis mtllefimo quadn'ngêtefimo dccimofepnmo. Ob id Albertus cum Cardinale miflb à Pontifice,qui Elcdores imperij ad ex* tinguendam uefanam hatreticorum rabiem cohortatus,oóioginta penemillia cxufcitauit.His tcrgadantibus,Morauiam penetrauitjamp;l Polonjçfinesattigit’ Dchinc ucro cû Sigifmundo focero Pragam obfedit* Ad quam etiam forde* »9 xercitu accefTit Erncftus,Dux Auftriac .Verum poftc^ Albertus nuptias cunt Elisabetha perfecit,Morauia’^ infigniores urbes quandoep dotis nomine fii* feepit, uirusBoëmorumtumprimùm erupit. Qiiihnes Auftriac inuadentes, Retzamurbem expugnantatque incendunt, lohannem Comitem dcHar* deck captum abducunqac Pragæ in carceribus iugulant.Zuetiam pariter de* inceps inuadunt,prædas^ multas abigunt. Albertus tanquam inuitftus athle taMorauiam defenfat.Etiterum fugiêtemaximo impertj exercitu, folus cunt coptjs fuis perftitit, feep dehoftibus enfe ulcifcitur. Cum uero praedones qui* dam duce Sockol per Auftriam palantcs,acuagabundi oberrarenqab Auftra lib us capti,laqueis,igne,ferrocpmox abforpti funt. Defuntfto autem aliquot î» jnteriediis annis Sigifmundo Imperatore, Albertus (utfupra patuit) perfuafi* one focerijà proceribus r^ni Vngariæ unanimi confenfu rex eft lalutatus. Et fùm iufta (ocero perfoluifterinVaradmo,Kalen.Ianuarij una cum coiugeEli* zabeth in fellaregalfapplaufti uniuerfi populifceliciter eft coronatus,cQfunt* mafolennirare ac procerum confenfu,anno noftræredemptionis millefirno, quadiingenrefimo tricefimoodlauo: cum iam ingens Sd inauditus elfetßuds exeftatus inter Germanos Hungaros tumultus,quo multi trucidati occubu erant. Mifti turn erant oratores ad Boëmiæ regnicolas, inter quos CaiparSli* chus primus erat. Homo uerfatilis ingentj,0d ad omnia accommodati, facun* diæ fingularis, trium Caciarum magifter epiftolarum : quiSigifmundi recita* to publice teftamento,rcgnum deuolutum ad Albertum Auftriæ ducem plu* ribus excaufîs elegantiftî'mèperfuadet. Quod ultimauoluntas Sigifmundi, qua fingulari iudicio, Albertus exnobiliflimoDucum Auftriæ ftemmatepo* tens, uicinus Bohemis ôd amicus foret, amp;nbsp;gener Sigifmundi dignus fucceflbr defignatus, minime infringenda,fed feruanda eftet.Quia Elizabeth ex familia Regum, lohanniSjCaroli, Venceslai, Sigifmundi, paterna non eftet priuanda hæreditate. Quod uetus adhuc extaret inter Bohemiæ reges ÔC Auftriæ Prin* cipes fœd us, procerum confenfu,amp; imperiali autoritäre iamdudum corrobo* ratum . Quo cauerctur,deficiente in altera domo mafeulo hærede,ex altéra fo re regem poftulandum, hoc fœdere r^num efte ad Albertum delatum. Ad bæCjCÙm iam ab Hungaris receptus euet rex,pariter Bohemis cupidèeflëfu* feipiendum. Aftenfereprotinus Bohemiæ proceres, eumep Regem defigna* tum:paucis,qui prius cum BarbaraRegem Poloniç Cafimirum accerfendum putabant rëclamantibus.Quospaulo pôftRexin caftroPragenfî,diademate anno codem,tertio Kalen, lunq infignitus,cum coptjs aggreftùs, nullo laborc deuicit,Polonoscpèregno deturbauit.Thaboritasquoc^fuditacfugauit.Vra -tislauiam totamcp Slefiam in manus fuas recipiens, ab hoftibus qui agros pe* pulabantur,fecuram reddidit,Chriftophoro Bauariæ Duce,pôft Daciærege, Alberto marchioneBrandeburgenfi, acFriderico Saxonum duceauxilianti* bus.Quem Fridericum,dum Boëmi exinfidijs adorti,in fugam uertere cpnan 50 tur,fugati,Së caftris exutfpœnas dedere maximas. Vacabat turn etiâ Romani imperij folium, propter Sigifmundiinteritum. Ob id eleëlores imperij de mo reFrancofordiam eodemanno in quadragefima coeuntes, côcordi omnium
uoto,
-ocr page 541-ALBERTVS QJ7 I N T V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çot
üôto,ncminc difcrcpantejAlbeitum Romanoriim Regem eligunt. Noh crat autem lUtintcgrum rem Romanam acceptare,cùm anteaHungahs ïd promp fiflenquiSigifiTîundum aiebantfiiaabfenna,dumltaliam German/amcp peragt;-gradetjhaud parum Hungariæ obfuifle. Abfentta enirn Principis multa patrig mfert incommoda, atqueadeô noxi'a. MifTï igitur Oratores cumlegatis Pon-» tifîcis ôd conciiîi cum decreto eiecfîionis. Præterea fuafionibus Ducum Au-ftnæ,Fridenci Sentons CominsTyrolis,patns Sigifmundi,amp;nepotumFride ticilunions, pôft Cæfans, Sgt;C Alberti eins germani, uidis Hungaris, acprecF bus prælatorum nobilium,ciuium,ac ftudrj generalis Viennenfis delinitis, in^ ’b uitus tandem confenfitdorte animo inftäbilitatem uolucris fortunæ confide^-rans. Qiiæquô pluralargitur,eô celerius eadem amp;rapidi(îimèaufeft, non fine tremendo horrendoqj ftrepitu. Hæc nancp Principi tam abundè pleno copîæ cornu arrifit,ut cùm uno eodemcp anno,immô paucis pene menfibus, cxDuquot; ce Auftriæ Dux Lucelburgenfis,Morauiæ Marchio,rex Romanorum, Hun* garorum ctBoëmorum crearetur,duobusc]p tantum annis in fummo rerum fa gubernaret. Dum itaep Boemiam pacaflct,Viricum comitem Cilig illic reliquit. Qiii cùm regnum atfedlare uifus efleqhoc reuocato,regnum Mainar do à Vlrico Rofenfi commiftt. Ipfe Auftriam concelTit, ac Cellasbeatiffîmac uirginis Mariae,ut uotum exolucret,petrjt. Viennam rediens,hic paucis mora iû tus diebus, literas à regina uxore ac magnatibus regni accipit,ut Hungariam petatjUifi uelit totamTurcis relinquere occupandam. Suadebantregi qui fi* deliores crût, ne falfo rumori deTurcorum aduentu crederet, neue apertofe periculo committeret. Si tamê Hungariam uellet inuifere, ne ultra Pofonium Budarri ue progrederetur incautus. Verebatur etiam rex,ne regina regno eij* cerctur,fi non maturaretiter,fi Turciregno uim ullam inferrent. Qiiandoqui dem magnas deTurcis increbuit rumor, ÔC cottidiemagis inualefcebat.For* tè turn etiam Defpotus Seruiæ,quam Rafciam uocamus,cum facerdotibus et uobilibusin Hungariam profugerat, Turcorumimpétummetuens, relidlo domi filio,qui caftellum Scenderouiam in Danubfi ripa fitum,5C à Turcis ob* 30 fefluiTi,tueretur. Qiio expugnato, Defpoti filiû,licet eius fororem in uxoreni duxiflët,crudelifiîmus affinis excaecauit,atque domum abfit. Albertus itaque rex Viennam relinquens,cum curribus falcatis, bombardis, cæteriscp bellicis rnachinis pluribuscj impedimentis militaribus Hungariam intrauit,teftinans adSindronium:amp;tandem ad paludes quafdam ,ubi paucilatitabant. Intelli* gens autem abijdeTurcumjatc^Schenderoauiam expugnatam, coptjsq^diF fclutiSjBudam redijt. Calore autem feruentis Augufti infolito uexatus, dum fedarc eftum peponibus elaborabat, in folutionem uentris incidiqôC dyfente* uafatigatur. Cumep fefe moriturum intelligeret,Viennam dulciflimam incla* ’Bitans patriam,fpem habuit unicam,illic tantum fanitatem recuperandi. Prg* 40 tergreffus Strigonium,cùm inualefcere morbum fcntiret,Chriftiano ritu pro* uifus,facramentisqp armatus ecclefiafticis, edito teftamento,fexto Kalen. No uembris, anno trigefimonono fu pram ill efimum quadringentefimumjin uilla Longa baud loge à Strigonio, Princeps liberalifiîmus ac religiofifiîmus obqtt cum annum unum SC menfes nouem, diesep uigintiodîo imperaffet : atque in Alba regali fumptuofîfsime fepultus. Fertur autem priufquam moreretur, uiulta dixifie in eos, qui caufa mortis fuæ extiterant. Quibus non maledi* lt;^ionem, fed ueniam imprecatus, exemplo Saluatoris, qui in morte pro ini* micis orauit.
Habuit uerouxorem Elizabetam Sigifmundi Imperatorisfiliam. Ex qua 5® duasfilias reliquit fuperftites, Annam quam Duci Vuilhelmo Saxoniç, dum adhuc uiueret,defponderat. Alteramuero Elizabeth minorem natu,quç Call uiiro Polonig régi nupfit poftea.Grauida tamenrelidîa uidua,cùm ex Hunga tiaPofonium uerfus difcederetjtempore partus accélérante,in caftello Comà rum
-ocr page 542-ÇOZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N I
rum,odauo kalèndas Martn,quadi-agefimo anno poft millcfimû quadringciî tefimum pepen't pofthumum,Ladislaum filium. Fores cubiculi patulas Pala* n'no Rüenij qui tum caftrum poftîdebat, cuftodiente contra pudorenifœmP neuni,ne fuppofiticius partus Hungaros falleret.Erat preterea Elizabetha te* ftamento regis Alberti quàm honeftiflîméprouilâ, adietfta etiam coditione,ft mafculum pareret.Hungari prnifquâ foret enixa regina,quæ nondum trigefi* mum exceirerat annû,uehementiftime tnftabant, ut Vladislaum regem Polo* niæ adolefccntem,maritum et regê Hungariae fimül acceptaret.Minis^ ac ter rore inuitâ compulerût, fifefuosi^ faluos uclit j utliteris acfigillis illudipfum pro-mitteret.Qiias tarnen poft partum miftis oratoribus ad Cracouiam, reuo* ta cauir:adepta libertate metu^ foluta.Bocmi interea poftAlberti mortem deno uo Regefolliciti, comitia Präge celebrarunt. Qiiæ tarnen Procopius deRa* benftein, ne Ladislao nupergenito obeftênt, prorogat. Nihilominus tarnen b une infantulum regê aipernantur. Albertum Bauariæ ducem regem poftu* lanc. Qiftregnum noc recufauit,fuafioneFriderici regis Romanorum eledf» QiicniBohemi primum,uttutorionomineregnûaccipiat,dehincutfcipfuin regemfaciat,cohortantur. Vtrunq^Fridericuspernegans,feinGermaniaffl coronæ fufcipicndæ gratia profeefturum caufabatur. Surripuerat regina,Al* berto uiuente, coronam diui Stephaniregis facrofaneftam, qua Hungariærç* ges coronantundum theiàurum regni,diuitemcp regum fupelletftilem inarce Viftcgradenfijiaud longé à Strigonio, quibufdam baronibus ad earn rem fc* leéîis præfentibus, recognofeit, Gregorio Palotio Strigonum Pontifire de* fun(fto,qui euftos thefauri erat,cæterisqî omnibus obfignatis, hanc anuiclaiii cuftodiendamtradenSjfecumdetulit. Cum^infidias multiformes fibipara* tas aufugiftet, nato filio, amp;pcr Archiepifeopum Strigonenfem Dionyfiunib uachro baptifinatis abluro, paulopoftin crepundtjs uagienti, coronam hanc iuiftt in Alba regali imponi, cùm nondum quatuor exegiiïèt menfes. Alberto Duce Auftriæ, dC Vldalrico Comité Ciliæ, Matthia Vefprimienfi,Benediélo LaurienfiEpifeopis, ac quibufdam baronibus SC nobilibus præfentibus:ad Pofoniumcp cum faluteredudlus eft. Qiiod obfidione cinguntHungari, qu* j» jnfantuloregiaduerfabantur,multa ciuibus incommoda inferentes. Affuit ôi Vladislaus magnus Dux Lituaniæ, frater regis CafimiriéPolonia,nuperin Hungariam accerfitus.Qiii anno regni quarto inbello aduerfus Turcos,iuxta Varnam cum otfto millibus fufus acproftratus,acinfelicitcr pugnans, obtrun catus eft.Cuius caput SC dextra cum armis,Turcorû Cæfàriloco munerisiîiil* fa funt àfatellitibus, Sed obfidionem foluere Hungari,hycmis afperitatefunt çoadûquæhomines cum iumentis plurimis abforpfit ac deleuit, Mortuo Via dislao Polonorum rege,iam incipiunt HungariLadislaum regem nominate, Sc eletftum àFriderico Duce Auftriæ,cuiiam alendus tanquam tutori quinc^ natus annos,côcreditus erat,ut coronaretur,repetere:cùm iam Johanne Hun* 40 niadis regni gubernatorem in conuentu fuodelegiffent. Quibus Fridericus refpodit, eleclione nulla opus effe, cùm rex illis natuseftet, neep coronatione ulla,quiiamdudum femel foret diademateritupatrio infignitus: puerum tuto reindigere, qui teneram curaretinfantiam. Expetftandam cfteætatemregno babil cm.Interim habenas regni ab il Jis ipfis qui hoc prpftare ponent,efle admt niftrandas. Elizabeth enim, uelHungarortim perfidiam timens,uelFrideri* cum ducendi maritum fpemhabens^ innouam ciuitatem Auftriæ cum La* dislao filio ab corona regia ÔC reliqua fupelletftileiamdudum confugerauquo cum annisundecim intufelamanfit. Subortæ funtdeinceps inter Hunga* ros SC Fridericum Auftriæ Ducem, ac regem Romanorum lires, quæ an* 50 niscirciterduodecimcalamitofàm fecerunt Auftriam. De quibus Annales Auftriæ, quos Thomas de Haftlbach à fe feriptos reliquit, latiftïme diffei unt, Cùm interim multç turbg eftent ob hune Regem excitg in Auftriä, nunc per
Vlricum
-ocr page 543-F R I D E R I C V s T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;503 -
Vlricufti Cohiitem Gih'æ, mine per Vlricum Eytrfngertim : effet^ fublatüs à Fnden'co tutore Ladislaus Rex, primoain Auftriam, dehfnc in Hungarian! ^educflus.Vbi Comes Giliç à Ladislao mio Iohannis Huniadis(qui parer fuit Matthiæ Regis, tyrannidecç Hungariâ diu opprcflit)in Alba regali mille con folTus uulneribus interijt. Ladislaus Huniadisep feciJri perculTuSjô^ Matthias captus: in Auftriam rex reuertitur. Cumep iam proccres regnoriîm Ladislao K.egi potentiiïimo coniugem tradendam diu confultaflenc, tandem oratores ‘îiiflîinFranciam,quorûPrincepsVdalricus Patauienfis antiftes,ducentos candidiffîmos duxit equos. Numerus autem aliorum equitum,qui in legatio* nefuerunt excelîitfeptingentos,’eum quadrigis inauratis aeregioapparatu. Qui Carolum Francorum Regem pro ßlia Magdalena in uxorem Ladislao I^Ggi ßohemiae atque Hungaaiæ orabant. Sed priufquam reuertuntur Ora^ toreSjrex Ladislaus Pragae, ubi futurac erant nuptiac cum mirabili pompa cele brandg,ueneno(ut ferè omnes atteftantur)quandoquidcm maculg nigie atep alia ueneni accept! figna apparuere, in fata conccHît : cum maximo proceruni tnœroreatcp plajidfu.Verebantur enim heretici,fi Principû rotins imperij tan tus eô conueniret numerus, qui ad nuptias uocati potentifTime crant ucnturij atffum defe elTe.Id morte innocentilïîmi ÔC nobilirfimi regis duxerunt præue^ nicndum.Qiii præceptis Ecclefiafticis fàcramentis, anno ætatis decimooóla^ uomortuus eft,inipfo floreiuuentutis atip gloriæ culmine.Anno falntis mille « finio quadringentefimo quinquagefimoleptimo^undecimo Kalen. Decemb, cum proauo fuo Carolo ImperatorePragç, in çde fandi Vitifepulcus; inter^ joi mifla per urbem circûnediione, quae patrio ritu fieri folec,ut fup i à fcriplimus, cuihoc tetraftichon damuâ:
A ffuit Albertoßrtund ceîemm;( Quintô]
QU£ pofuit cdpitimox diadème tripleXi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ,
liießtnilofocero/uoregiiitpatcrtMreecpit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Coniugis,imperium tertiu fieptrd dédit,
FRIDERICVS TERTIVS, DVX AV^ b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftriac,Romanorum Imperator.
it^tDEitJcys eiusnominis tertius (nam qui competitor Lu* douiciC^iarti fuit, Cefàrum catalogo à multis non inferitur) dux Auftrie no in Forchem natus, ut délirât Antonius Sabel licus in Chryfîppeis fuis commêtartjs,quos Aeneadas inferi* bit,deceptusquódhicfratrem habuitÂlbertûcognominem _____ Marchioni Brandeburgenfi, quiTheutonicus diHus fuit A* diüles,fed non frater CgIàris,quiProdiginomendumuiucrethabüit3non A* diillis.Fridcn'cus enim Marchio Brandeburgcnfis,quem Sigifmundus Impe* tator inter charoshabuitamicos,quatuorhabuitfilios, loanncm Frideiicumi
•lo Albcrtum,amp; alterum Fridericum. Sed condonemus Italo hanc ignorantiam^ quires Germanoruparumintellexitjquicpmagis elegâtiæuerborum ftuduit^’ $ rebus ipfis,quibus et ueritas patefcit:quç tarnen in primis hiftoriam fcriben di cordi efle debet. Ob id C. Caligula narrante Suetonio, Liuium carpeba t uc uerbofum,hifl:oriarumcp negligentem,utpote qui fupreflit triumphos Romu lihabitos amp;nbsp;partos uidloriaTufcorQ.PauluIumcp abfuit,quin amp;nbsp;ftatuas ôôfcri pta eius ab omnibus bibliothecis amouereh Antoninus item Cefar in Itinera* riofcribit,Liuiuinuidiflepreclaris gcftisVolturne amp;nbsp;ideo, ab eo carpit.Nan! aliudefteloqui, aliudrecfie narrarehiftorias SC origines.Sed redeamus ad rent propofitam. Fuit hic Fridericus filius Erneffi Ducis, ex fecunda uxore Cim* hurga. Duas.enim habuituxoresDuxErneftus,Margaritramfcilicet filiani Bneis Stetinenfi.s. Qua defumfla dum curam Cefaris Sigifmundi fpl end 1 diO fitno apparatuinuiferet Bude,moxin Cracouiam conceflit habitu muraro, ut Cimburgam duciflam Maflouiac Alexij(PoIonis Semonitus dicitur )fi* liam
-ocr page 544-504-
IOAN. CVSPINIANI
li'am contcmphretnr,êc uxorem duceret, multi's hoci'mprobantibus ob iniu' riam fratri Guilhelmo Duci Auftriae in ablatione rcgni cum uxorc à Polono« rum rege irrogatam.Nam cum rexPolonOrum mortuus unicam reliqudfctfi' liam Heduuigam,quam Guilhelmus dux Auftriæ in matrimonium reciperet, regnoqj praîtcdlus effet, Polonis difplicuit Rex Theutonicus, Vladishumq? LituaniæDucem,Vitoldifratrem,Idola colentem,et hominem gentilem.euo cauere. Qui coniugem Sc regnufimul cumbaptifmatefufcipereno recufauit, eiedlo Guilhelmo Duce Auftriæ. Ob quam iniuriam quidam ægro fercbant animo Erneftum ad Poloniam proHcifci. Sed mox cognitus, 6C caufa aduen' tus intelledîa, Rex Cimburgam Ernefto copulat,nuptiascp folennes inftituit. E qua Erneftus Archidux Auftriæ hunc f ridericum genuit,anno falutis mille fimo quadringentefimo decimoquinto. Dehinc Albertum fratrem Friderici, SCguos mors in pueritiaabforpfit, Erneftum, RoduIphumSC Leopoldum, Sr filias Annam SiC Alexandram uirgines,in infantia mortuas: dehinc Margari tam,quæ Friderico Duci Saxoniæ plures liberos protulit,amp; Catharinam quae Carolo Marchioni Badenfinupfit, pariterfilios plures generans, Fuitautem Cimburga mater Friderici,mulier religiofiftima, ÔC ftipra muliebrê fexum fot' tis,quæ digito fæpè auelanam amp;nbsp;iuglandem fregit,ac clauum parieti impegit. Cultui diitino deditiflima. Quæ ieiuntjs SC orationibus corpus maceraret, ac loca fanefta religiofiftime fæpèinuiferet. Ob id uidua exiftens cum Celias tà riæ in Auftria peteret,in cœnobio Campi liliorum ægrotare incipiês,ilico mo ritur, Sr hicfepelitur, anno uigefimonono, poft millefimum q^uadringentefi' mum. Cum anno uigefimoquarto Erneftus Dux mortuus eflet, qui in Runa monafterio fepultus facet. Fridericus igitur ab adolefcentia bene educatus,in rcligione Chriftiana ufque adeo creuit, ut Sgt;C terram fandlam cum adoleuilfct, nullis territus minisac man's tempeftatibus, inuiferetiamp;Tmonafteria plurima cxtruerct,cenfibus^annuisacredditibus prouideret. Cum in iuuentute eflet Principibus Auftriæ traditus,cum eis tranquillitate fumma uixit. Ob id tutor Regis Ladislai, tanquam proximiorconfanguineus atepfenior Duca tus Au' ftriæ exhibitus.Ferunt Elizabetham ad Fridericum detulifle filiû SC coronam, jo fub fpe,G forte feuxorem duceret;ob quod amp;Hungari, Slt; Auftralcs plerique indignati funt.Fuit autem Alberto Quinto eius nominis,patri Ladislai quam familiariffîmus:adeô utciimRomanorum rexeligeretur,ele(ftionem^afper^ naret, Friderici illius confanguinei fui, qui uehemcntiflîmêinftabat,deuitfltrs tandem precibus,inelecftioncm affenfit. Quo deincepsmortuo, Auftralesft Friderico commiferunt ea lege, ut fi prægnans regina maftulum pareret, tU' tor eius effet : fi feeminam, terræ dominus. Fraheofordiæ deinceps poft Ab bertiobitum eft ab Eletftoribus imperrj concorditer, circiter Kalend. Ianuagt; rq, anno quadragefimo, poft millefimum quadringentefimuminRomanum Regem declaratus: dehinc Aquifgrani menfe AuguftoaTheOdorico Co' lonienfi archiantiftite coronatus,præfcnteLudouico S. Ceciliæ Cardinal!,ac facri conciliiBafilienfislegato,elecftionemac Regiscoronationem nomine uniucrfalis Ecclefiæ approbanteac confirmante. Reftitit tarn en Leodienfi* præful,qui Cardinalem è ciuitatefugauit. Qgi coatftus extra muros urbis ad^ uentum præfulis Coloniêfis operiri,qui hanc turbam fedauit, qùæ ob fchifma Ecclefiæ originem habuit. Colonienfis enim Theodericus,acTreuerenfis b' cobus Archiepifcopi, facro concilio adhærebant. Si ob id Pontifical!digm^ täte priuabanturabEilßenio , quos tarnen pofteamutatafententia adpriftb nos rcduxit honores,cum Fridericus per Oratores obedientiam feciffet. Alt] uerô Eugenio ftudebant, qui concilio repugnabanquanquam binis prius pa 5® tentibus literis cofirmaflet,Ô£rantePontificatum fe concilio adhæfurum iurab fèt.Dum aût Fridericus coronam regni Teutonic! a pud Aquenfem ciuitatem peteretjVlricus Cornes Ciliæ,ô^ Albertus Imperatöris frater,coniùncftis uiri'
-ocr page 545-FRIDERICVS TERTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^05
ßus Labacum infîgne Carniole oppiduirijex flumtne cui adi^icet diólnm, obfv dione cinxere,diutp machfnis omni's generis oppugnauere. Sed à Fn'denci mt litibus non fine daderepulfijamp;caftns cxuri,diuitemfupellelt;fiilera perdidei e. Fridcricus autem fufceptacoronaredqtinAuftn'äj multos perpefluslaboies, •ngentescp difficultatcs : partim ob tutclam régis Ladislai, partim ob paternæ hæreditatis cum fratre diuifionem » Nam milites qui fub Alberto meruerant, cumftipendio fe fraudatos dicerent, prouinciam latrocintjs acinccndijs uafta Uerc. Forum uexatio feptuaginta millib. aureis à Friderico eft redempta cum Bocmi cxcurfiones in Auftriam facerent. Adhaec Iohannes Flunniadis cn fru ftra à FridericocoronamregniHungariærepeteret,cum duodecimmillibus cquitum Auftriam ingreftus, omnem agrum inter Viennam Stiriæ montes dii'ipuitatqjincendit. Multisigitur tratftatibus habitis per principes qui coiv cordiæftuduerunt, incefsit libido tandem régi Friderico Romampetendi, du cendicp coniugem. Adutrumeporatores deftinat, quiiteriniraliamPontdF cis^animumpertentant,acfponf3cformamactatemc^ contcmplentur. RelF •luittuncEduardus Portugalliæ rex tres natas,formapraeftantcs, bannis nux biles. Quarum maiornatuannis fedecim,SC circitcr,Leonora,ca:reras,Carha.i hnam fcilieet SC lohannam, forma ac corporis elegantia antecellcbat. Hanc Cæfar expetenSjSCfratris regis Portugalliæ puellæcp confenlum, amp;nbsp;Alphonfi Arragonum regis puellxauunculi, benignam uoluntatem facile alîecutus eft. TametfieandemFrancorû DelphinusLudouicus, Caroli Septimiregisnlius pariterpeteret.Sedafpernata hune, Impcratoriam animo concipiens maiC' ftatem, in huncFridericum Csefarem mentem fletftit. Summa igitur cura per oratores iponfalia apud regem Arragonum Alp.honfum contrahit,oratoresép Alphonfo Portugalliæ régi, Leonorat fratri mittit, ut Leonoram per marc in Telamonis déférant porta. Qiri ab Alphonfo cum fratre ftio Fernando ct pa^ truoHenrico infante honorifîcèexcepti,omnia defiderata impétrant. Ipfe Fri dericus per Italiam, Arragonum regis ac fummi Pontificis confilio, pj-udentift fimêrebus Auftriæ ordinatis, ac aflumpto fecû rege Ladislao, iter ingreditur, 303
5’ Anno Chriftimillefimo quadringêtefimo quinquagefîmo primo. luisicp funt qui comités itinerisfuturierant,5Cquibusuirinm ftipendia pollicifus eft, ut ßoliemi amp;nbsp;Auftrales in Auftria,Hungariac ßauariin Carinthia, Sueui, Rhe-nenfeSjFrancones Qc Saxones,in Ferran'a conuenirent. Quàm grauia autê m o btifînt Prouinciales aduerfus Catfarcm abfentem(nam Auftralcs ante eins ûcrinItaliam,Ladislaumad paternam hæreditatem àFriderico cuo.çabant, quibus negatus eft) fi quis feire defiderat,hiftoriam Auftriæ de Friderici geft is byluq Aeneælégat, qu^nondumédita,pauciseft cognita: quartum item li-Drum Thomæ Hafelpach Theologi, de rebus Auftriæ. Qui Auftralium par^ tes fecutus,ubim in Fridericum ïnuchitur indigné, immemor fuæ pi ofefsionis
“l’amp;honeftatis. Mihitemperandum eft,neinfonsinexpiabiJeodtumincidâ. Sa-dseftindicafte, fides penes autorem fit. Fridericusitaqueperdominia Vene* totym cum ingentiexercitu ueniens,perbcnignè eft fufeeptus, atqueliberaiif fimècum totoexercitu, per omnes eorumterras commeatibus prouifus . De* hincperFerrariam atc^ FlorentiamScnasconcedens,Leonoram dilctftifsimâ 5lt;'4 ^uam fponfam ab immenGs ereptam maris periculis,ex Pilano uenientem por* tD,iucundifsimo amplexatus eft afpecftu.Cum quauerfus urbê tendens,ad No joy nasMartiasfummomaneexSutrioRomâapplicuit. Cui omnis effufaobuiâ Dobilifas,Columnenfium,Vrfinorum,totius^cleriiacerApoftolicusfenatus: •Daximaab his eft fufeeptus honorificêtia, quæ paucis Cæfaribus diu ante exhi
î’ Ditafuitjpoftquàmfcilicet Cæfareamaieftas minui coepit, arq; attenuata uile* ftere.Qyandoquidemprifcis feculis, non Cardinales modo, uerûm fummos Fontifices obuiam procefsifle Cæfaribus legimus. Vfcp Sutrium Pontifex Ro* Dianus Friderico Primo obuiam uenit:fcdubi Apoftolicæfedisindiespoteftas
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V autftior
-ocr page 546-IOANN. CVSPINIANI
auclior fatQa eft, minor Cefanbus exhibitus cft honor: utuicifsitudo omnium reriim exigit.Mos cft ut Cæfares coronandi, priufquam urbem ingredianuir, nocftem unam in caftris atc^ tentorqs agant. fine ut Potifici dies ccdat ad pro* uidcndum, ne Cacfare ingrediente tumultus fiat: fiueut Carfares urbis ftatum exploranteSjtutius ingrediantur: fiueut aliqua confuctudine antiqua id intro* dutftum eft,quæ nunc pro lege habetur. Manfit ergo Fridcricus cum Impers trice ante urbemjpaucis ingredientibus. Proxima die, ocftaua Martij fcilicet, Cæfar inter legatos Italiacjmpcratrix mirißco ornata cultu,Ladislaus Hunga* rig atque Bohemiæ rex fpcciofifsimus/plendidifsimo cquitum ac armatorutn comitatu omnium nationum referto, urbem ingrediuntur, Alberto germano io Caefaris ac militiac dutftore prarcedente. Ad gradus bafilicac S. Petri progrefsi, à Nicolao Qjiinto Pontificemaximo perbenignefunt fufeepti. Dehincmul* tacolloquentesjdeuario rerum ftatu,poftremôCæfar de rebus Auftralibus Pontificem certiorem fecit. Turn Idibus Martijs Cæfare rogante,tcx Longo bardorum ferrea corona à Pontifice eft redimitus atque creatus, quum tyran* nus iam Mediolanum contra ius amp;nbsp;fas occupaflet, £lt; peftilcns acr tabifica lue Mediolanenfem depafeeret agrum. Dchincintra miflarum folennia, per ma* nusPontificis decimofexto MartijjLeonora Friderico eft defponfita.Sequcn ti die cum maxima folennitateFridericus inuneftus Imperator, Auguftusqj ac* damatuSjbcnedicftionem Apoftolicam cum Leonora Impératrice accepit. In 20 pontem dehinc profe(ftusTibridis,Albert5 fratrem,ac trecentos alios nobiles militari honore infigniuit. Dehinc cum coniuge Neapolim diuertitad regem Alphonfum,ubi humanifsime exceptus,ufq^ poft Pafche folennia honor iticen tifsimc ac liberalifsime cum uniuerfo exercitu traeftabatur. Nuptiasep maxima folennitateperagit.QiiibusperfecftiSjImperatricem Venetias mittit, ipfeRo' mam reuertitur ad LadislaQ regem: quern illic interim rcliqucrat, ne tumultus aliquis fieret, quia Siciliæ rex, Hungariæquo^fe regem feribit. Sed Ladislaus interim quorundam conipiratione ac confiliofugammeditatus,nonfinema' gna Cælarisignominia aufugiftetjUifi Aeneas epifcopus Senenlis per Pontin cemadmonituSjilludimpediuilTet. Qiiem poftferelinquens Cæfar, præcepit 50 ut cum Cardinalibus amp;nbsp;Pontifice de rebus Chriftianitatis ordinandis, latius difputaret: agereteg pro paflagio, hoc eft, militari expeditione numerofifsima à Romano pontificeindiefta, pro reatuum omnium abfolutione cotraimpios Turcos faciundo.Cæfar autem Florentiam ueniens,legatos AuftraliQ SC Hun* garorumrepperif,qui ui ÔC dolis regem Ladislaum eriperc conabantur, quos nonaudiuit. Ferrariam profe(ftus,Borfium Eftenfem Marchionem, Ducem creauit Mutinæ ÔC Rhegij,in multorum Italiæ totius oratorum côfpctftu, cum maximafolennitate. Qiii paulo poft Ferrarienfis à Paulo pontifice Dux pii* mus creatus eft. Inde nauigio per Padum Venetias delatus eft. Incredibile pene eft, quot, quantos'ue honores Senatus populus que Venetus Cæfariat* 49 que lmperatrici,ac régi Ladislao exhibuerint,quos ludos ac fpecftacula in ma* riforis,amp;domi in urbeVenetiarum fecerint. Vbertim enim omnibusCæ* faris familiaribus fumptus de publico præftiti, Imperator ÔC Imperanix li* beraliter ÔC munificè donati, totus exercitus Cæfaris honeftifsimè exceptus. Nihil'que non fumma cum maieftate peraflum eft,adeô ut Venetos exindc fumma femper amoris amp;nbsp;beneuolentiæ fignifîcationc dilexerit. Deflexie hinciterCæfarperalpesinGermaniam. Cuius ubi attigitractas,turbidifsi-maaeris facies, turbulentas res Auftriæ præfagiebat. Nam SC legati Auftra* lium à Pontifice iam reuerfi, papam criminabantur: 8C Cardinaliumcœtum Ladislao inuifum, Cæfari affeSlum prædicabant. Cogère i^itur cxercicum, P SC prælio Cæfarem aggredidecernunt Auftrales.Quum ueronerui belli(hoc cft, pecuniæ) deeftent, ex Ludouico Bauariæ Duce, qui forore Margari* ta patris Ladislai natus erat, mutuum petere(impignorata Auftriæ parte)
non
-ocr page 547-FR ID ERI CVS TERTIVS; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^07
non uerentur. Et ut in partes fuas traheretur,mino ad ipfiim oratörc Tohanne Comité de Schaunburg,quem ferunt ingeniofe à quodam confiliario Ducts il lufum,cum It terse Icgationis legerentur : En,inquir, gcnerolus hiC Comes,que olim inter Cæfaris primum uidebam confiliarium,f a Ct urn uideo nuncium by-tzingeri uilis hominis,qucm terra noftra uelut inutilem ab fercpuht. Sed non ceflabant Auftralcs, Morauos amp;nbsp;Boemos Hungaros in fuas partes afcifce* te, ut uim Ca:fari infcrrcnt. Qjti innouam ciuitatem cum Impératrice amp;nbsp;rege Ladislao delatus,primorib. Stiriae praecepit,ut coacfîo excrcitu.fe fuacp tueangt; turruideantcpne quid detrimenti per Hungaros autCilienfespatiantur, prae*
*0 fto^fint fiin Auftriam uoccntur. Interea Albertus frater Cæiaris in Sueuiam pergit,utcumfororeMechtildeFridericiComitisPalatini,quam uxorem ante Italiæingrelfum duxerat,mairimonium cofummarcr; fimulcç fratri, fiopus effet, milites ex ijs adduceretregionibus* Paud's poft diebus, Albertus 5^ Lu-tiouicus Bauariæ Duces, 8C cum his Albertus Marchio Brandeburgenfis, cui cognomen Achilles Theutonicusfuit,oratoresCaefari mittunt,ur congratu-Icntur de aduentu coronatione^ fufcepta, fimul^ excufcnt, cur non Romarn profetfti fint, bellum^ Auftraliû deteftentur,concordiæ fe Duces ( fi placerct) offercntes. QitibusCæfar gratias egit,omniacp quæ geftafintpaulo longius cdifteritjbellicp Auftralium temerarrj enarratfcfiem.Concordiam,finihil habt
’o tura fit turpitudinis, non renuit. Habuittum Cæfar quatuor millia equitutn, peditumcp non minorem numerum in armis. Expecftabat à Georgio Bogie-bratio gubernatoreregni Bohemiæ non paruum militum numerum cum Au-ftralesÂnummisamp;militibus carerent. Q,uod fi illis nondum paràtis incam-pum defcertdilîetjEytzingerus capitancusamp; fa(ftionisdux,acCornesCiliæ peirumiuiftènt,inconftansq3multitudo fineretftorc nutans,à propofitodif-cefsiflet.Quoniam,ut Pocta ait,
Scinditur incertum ^udia in contraria uul^us,
Cum igitur Eyi-ingeruscaftellum (cüi Ort cognomen eft ) expugnaffet, Rudingeruamp;uero de Starenberg Capitaneus Cæfaris, cûfuo exei citu tantam îo formidinem Viennenfibus inculsiftet,ut omnes fuas diuitias terra obruerenc; ^GtS nihil^indefubfequutumj quodftulticiæ Viennenfîum præmia digna contri-buercr,qui prius Cpfarem animofum amp;nbsp;fortem ducem formidabant,in cornua credi,contemnereccepcruntmagis.Suboriunturmoxbella,cædes, incendia, ftrages,rapinæ.HicCæfarem uaftant,illic Auftrales diripiuntur. Omnia bello æftuanr,nufquam quies,horrida ÔC miferabilis Auftriæ facies. Fratres cocra fra tres,propinqut contra confanguineos arma gerunt. Noua ciuitas (in qua Cæ-làrFridericus eratcum delècfto militc,SCad pugnandum impigro)ab Atiftrali busobfidetur.Qiii copias habuerunt externas odtingentorum peditum,SC du centorum equitum,quas ex Bohemia Henricus filius Vlrici de Rofis adduxe-4otat.Exahjsaurem amp;nbsp;internis auxilqs Auftralium, habueruntin fumma coniïi-»■atoresifticirciterduodecimmillia, equitum quatuor millia, præter illos qui quotidic affluebant. Habuerunt in bac obfidioneViennenfcs quatuor milfia niilit5,8t'ingentesquafdambombardas,cummulto belliCoapparatu Sæpius conditioncs pacis per oratores principum Saxonia: amp;nbsp;Marchionisfuprafcrigt; ptos tentatç.Superucneranrpôft paulo Sigifmundus archiepifeopus Salisbur genfis,Iohannes Frifingenfis,amp; Fridericus Ratifponêfis cpifcopi,de pace tra-Ctaturi.Qiu unàcum oratoribus LudouiciDucis Bauariæ, AlbertiMarchio-nisamp;^BurggrauqNorinbergenfis,fæpiusfruftra conucnientes,tandemFride-ticus furent! populo cedens,amp; necefsitati præfenti inferuiens,Ladislau regem î’ pupillumadhuc tencrû,inmanus ComitisCiltæ Vlrici ealcgetradidit, utcon uocatisutriufque partis principibus, confanguineisacamicis, de tutclaatque prouinciarum adminiftrationeViennæcerto diedefiniretur.Ladislausitaque fumma populorum alacritate apud Viennenfes exceptas eft,décima Septem-
V Z bris.
-ocr page 548-$0? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. CV SPI N 1 AN I
bris,anno qutriquagefimofecundo poll mille quadringentos. CuncSa deinde exuoIuntarcComitisCilienfis adminiflrans,qui ei arcem Viennenfem mox pofsidendam tradidif. Venerunt itacp in proximo Nouembri Viennnam CCS ad cóllitutum diem,de rebus omnibus tra(flaturi,ÓC pro pace Auftiig com ponêda,Ludouicus DuxBauariæ, Vuilhelmus Dux Saxoniæ, Albertus ßran deburgenG's,Carolus BadenGsjMarchiones. Exßoemia,item ôd Vngariaba^ rones multi. Friderici quoep Imperatoris legati, multurn diucp de iure rutclxgt; de^ datis fub fidem iuramentis difeeptantes. Sed cum uidlor leges amp;nbsp;omnia contemneret iuramenta, Auftrales^ neqp If ten's neep Ggillis Hdem datam ab^ negare uererentur, apud quos dictum indidlum fuit, rebus infedlis difcelTum eft.Nimiaigitur licentiaomniaagebant.Nam Sgt;CLadislaus, etfirexefletHun gariæjin Auftria tarnen Viennæ, quod cotramaiefhatemRom. imperij fuit,in alto fuggefto iuxtaCarmelitarum ædes loannem Huniadis Comité Biftricen fem Creans,abfqjHungarorum cofilio ad principatus honorem euexit. Vnde plures poft in Hungaria fubfecutx funt calamitates. Non poftum me contine* re,quin indignum Lemus hoc loco Prouincialium in medium afferam. Accufa runt clam Auftrales Imperatorem coram fummo pontifice Romac, cum coro* naretur,mulra^ confidta obiecerunt crimina. Qyx quum Fridericus dilueret, peteretep ut fub anathematis crimine Prouinciales ipfum in fua tutela pernnF
• terent,confenGt facile maximus Pontifex : excomunicationis^ pœnam,fi alf terfacerent,interminatus eft. Auftrales quid facerent anxij,ad fcholamVien' nenfem feferecipiGt,quse armarebellibus facile fubminiftrauit. Singuläres opi niones,quæ ccrebrofis infunt capitibus,aft’ert.Nam enutriti in cathedris à pue ritia,elafi magis dodli plerQc^ euadut. Ob id Aeneas Pius in hanc ita fcripfic forma: Dodia Viennenfis fchola indotfla fententiam protulit : quæ per appel' lationemad futurûconciliuminterponendam, fufpendi pofte Rom. praefulfs mandata refcripfit. O’ingrata filia fedisApoftolicae, quefilios nouitatum cup« dos,matri rebelles,acmagiftros erroris non erubefeit. Coegit me htec fcribere (quaquam ÔC illius fim gymnafij alumnus) Thomas Hafelpach, inuerecundus theologus,ault;ftor profetfto huius ftolidæ fententiae, ut reor : qui in fuo quarto 5® hiftoriarum Auftralium libro, Fridericum criminatur illud mandatum Apofto licum furrepticiè,omiftà ueritate,2dfuggefta falfitate,a maximo Pont.cotra ius amp;nbsp;fas impetrauiffe.O'maligne theologe,qui tuum principe falfô aceufas accri-minaris,à quo euetftus es ad fublimia: qui tarnen in cathedra feribarum doces, non elfemaledicendum principi.Necenim amoreueritatis (quæ potifsimûin conferibenda hiftoria debet cundlis præferri) fed adulator uoluifti muftis com placererebellibus,6lt; furiofisarma præbere,ficutpalàm prædicando diccreno erubuifti.AtnenugæilIæ quas feripferat, redarguerentur, teftamento cauita' ftuta uulpecula,ne uiuentibus tjs pn'ncipibus noftris (putabat enim interituru Maximilianû,priufquam de fe prolem gigneret ullam ) amici librum publica*« 4* rent.Enhoneftatem theologicam.QuidmeruitFridericus,cum ÔC lexèéCx' far muftis te dotauit priuilegijs,quæ uidi,amp; hodie extant.Fecit te unum à con* filtjs: credebat tibi fecreta,ut ea inuerteres,amp; falfô omnia perferiberes. Sed ne* queqs contentus hicfacer theologus,Pium etiam fummûPontificê,quodFri' dericum à temeritatc Prouincialium tutari literis nitcbatur,incufat peruerfo iu dicio,accriminatur,futurum^conciliûindidla caufa appellat: homo cerebro' ïus,achonoris cupidifsimus. Cum tarnenpræteruanam hominumæftimatio' ncm,quâ adulando hisrebellibus contraxerat,nihil habueritfolidælitcraturæ. Garrulus alioquin fophifta,duos amp;nbsp;uiginti annos in primo Efaiç capitelegens publicè,necdum finiens in ftudio generali Vicnnenfi. Eft iterum atep iterû ten P tara cum Imperatore concordia, per præfatos principes amp;nbsp;Albertum fratre ftium,ac Vlricum Eytzingcrum.Qiii Comitem Ciliæ iam eiecerat, ôf quenda baronem de Plonckenfteyn, «nà cû epifeopo Varadienfç ; fed poftea per pro' uinciales
-ocr page 549-FRIDERICVSTERTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505)
uinciales interrupta.Qiii co dementiæ uenerant,ut non crubefcerent, abfente Cæfarejmperathcem puerperam in Noua ciuitateflamma,incendifs ,attp ex* pugnatione terrere. Concefsit turn Ladislaus Pragâ,pro fufcipiendo regni dia demate.Imperator uero Francofordiam Impertj principes uocauit, ut Germa* norû inteftina fopirentur bella.Nam Turcus Mahometes iam elatus ob recen* têindoriâjinfultabat undiqp,6ô fuperbiebat.Deinceps cum in HûgariaComes Vlricus (qui è re fua æftimauit,Imperatorê 6C regem amp;nbsp;Auftrig principes una* nimes effè nondebere) obtruncatus eflet: ÔC annopôft quinquagefimofepti* mo fupra mille quadringentos,Ladislaus Pragæ mortuus efler, nouæ iùbortac Hint calamitates Auflri-æ.Qiium oratores Imperatoris, Friderico tanquam pri mogenito feniori Auftriæ principi,prouinciæ adminiftrationê dandam cen Herent ; Albertus frater Imperatoris contra fibi ôô patrueli Sigifmundo hacredi' tatem dnndendam,ob æqualem cofanguinitatislin^am expofeeret: cum tamê principatus diuidi lege no debeat,ut ratio feudorû oftendit.Cum uero iam fra* tres concordati forêt, trans Danubium latrones iuxta Morauæ fluminis ripam (quod alq Marcham uocant) confederunt,in Auftriam excurfiones facientes, E)uce archiprædone Laduuencko: Albertus hos cæpit, ôê quingentos ac quin quaginta captiuos abduxit Viennam: oêluaginta crucefuftulit,plcrofq}fecuri percuHsiqalios fame inediacp confecit. E' qua re inter Auftrales Albertus ma, gnum amp;nbsp;nomen ÔC fauorc fortitus eft.Qiii paulo poft ctiam Vlricum Eytzin* gerum in carceribus macerari iufsit;amp; SigifmundQ ex Athefi uenientem con* traimperatoremfecum confpirareperfuafit,ut Auftriam fibi,inuito etiam Im* pcratore, fubigerent. Erataccerfitus Viennam LudouicusBauariæ Dux,qui cum Prouincialibus fraternas lites in hanc forinam diremitut Imperator Auftriam fub Anafo triennio rcgeret,pra:ter Viennam. Albertus Auftriamfupra Anafum cum Stirenfi oppidoiSt^quodViennenfes his tribus principibusfide-litatis facramentû præftarent. Poftridie arx confenfu Prouincialium in tres par tesdiuifa: duas accepere Albertus amp;nbsp;Sigifmundus,reliquâ Imperator. Quin-quagefimo igitur oêlauo anno fupra mille quadringentos,Fridericus regimen Âuftriæ aufpicatur.triennîj fui initium faciens. Et item Albertus Ducatü fuum orditur: dum Ofualdus Stephanus ob Eytringerifratris eaptiuitatem, ma* gnum contra Albertum Ducem dueftitant exercitum : qui Auftriam fpolqs ôi præda populantur,cun(ftacp flammis ôê incendio deuaftant, accurrentibus un dique ex Boemia atçp Morauia, Duce Georgio Bogiebratio, latronibus Au* ftriæhoftibusacinimicis: quos partimfufosfugatosœaquaabforpfit, partim capticarceribusfuntcondemnati.IntereaImperator BrunnæGeorgio Bogie Hratioregaliadedit,tanquamBoemiterégi, Marchioni Morauiæ acLufatiæ, ôî^Duci Lucelburgiæ ÔC Slefias, fenioremcp Georgrj filium Comitem Glocen* Hemcreauit.Illudà plerifc^ no immeritô reprehendebatur, quod Imperator re* gern humili natum origine contra maieftatem Cæfaream fequeretur, Si regnû flohemiæ à domo Auftralium abalienaffet: cum tamê ueteri inferiptione con-cordatû effet,fi uel rex Bohemiæ,uelarchidux Auftriæ fine mafcula proie dece tleret,ad altcrum prouincig deuoluerentur. Renuit tarnen Imperator oblatum ’■egnum Bohemiæ,cum ultrô ad ipfum uenilTent proceres, illud ipfum offeren ïes.Pariter Morauiæ ciues 01omunt2enfes,Brunnenfes,Iglauienfes,Morauie Marchionatû cum prompta parata^ obedientia Imperatori offerebant. Qiiæ OmniaCæfaracceptarerecufauit. Vixfcribipoteft, quantum Prouinciales Im peratorem moleftare dies notftescp cogitarunt, cum pleriquc fe régi Boemiæ sddixerût.Fronauuer aût quidam,uniuerfam Auftriam igné amp;nbsp;ferro coaêiam, fibi tributa dare impulit.In primis tamê Vlricus Eytringerus, qui præter innu-*^erafcelera,qugin principem dominûfuummachinatus eft,amp;faêîionib. alîjs perHiafit,a{pirare etiam ad principatus Auftriç honorem, publice inter pocula ^eftatus eft:qui tarnen pefteiaculatus,interqtin Schretental.Sigifmundus turn
V 3 Auftr*’
-ocr page 550-5‘o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N N. G V S P I N I A N I
Auftrix archiduXjpræfide Ntcolao de CufaCardinale pr ocurâte, anathemati's iaculo ferit.qui unà cû Alberto fratre Cacfaris,cû Eluettjs(quos SuitêfesfeculS noftrû uocat) turn pace pepigit. Albertus aût defcendens ad Lyntziû, Prouin^ Claies in fuas partesdeducit:ac plerifc^ oppidis Auftriç fubalt;fîis,coaôlo magno exercitu cotra ftatrê ImperatorêViennâ obfcdit.quc BelTarion Cardinaîis,qui Viennç tune erat.obfidionê foluerehortabat,aG arma inTurcos arn'piêdafua-debat» Atis amore patriç,quglacefsita pafsim omnib.exponeretur la trombus, fe contra fratrê lires agere caufatus, nihili fecit Cardinalis admonitiones, SiC ftu dtj Viennenfis perfuafiones: à quo item oratores mifsi, uerba fecerût Alberto. Diffolutus eft exercitus turn ingens,interuentu oratorum Imperatoris ôirégis w Boemiç,Albertuscp cum copîjs fuis Auftriâreliquit.Hungari item domSrepe darunt.Sednô defueruntjquiinter Imperatorê Ducê Albertûfratres difeor diam ampliorê quotidie fererent. Multi fiant ciuiû ac procerû fadi conuentus. Viennæquoq^plebesimpetûinnobilioresciuesfaciens, quosCofulesuoca* mus,plerofcp in carceres deqciunt,uim^ illis faciunt. Albertus habet qui eum fequunt plures.Fridericus Imp.miflb exercitu,Viennâ accedit. fed ob paratas inndias urbê non ingreditur: quia feditione ciues inter fe furibundi æfluant, licet pacis(cuius feimper fuit ftudiofus) coditiones afferret.quas Albertus frater acre oppreflus alieno,recufat: animosep ciuiSftimulat, ut fra tris imperiu exuat, iugvïabqciant;quodQCfadlûeft, dum immemores iuramenti,fidemprincipi 2’ data abnegantjôô Imperatorê acImpératrice cum filio in arceobfident,machinist bellicis infeftant ôi perturbant.Multi aût ex ciuibus Viennenfibus fecuri percufsi,multi obtrucati,in exilium multi funtaêîi. Omnia namtj furore plena acrabieflagrabantjdonec Albertusfato funtftus interijt: qui anno Chriftifexa gefimotertio fupra millefimum quadringentefimum,anno uero aetatis quadra gefimoquinto,dum familiarifsimos fuos àfe repuliffetjUeneno dicitur tenta tus expirafle: fepultuscp in principum cryptaViennæ,in çde diui Stephani decum bit.CredoDeum opt.max.mortem Duels Alberti,utfraternae lires,quibus tot hominu millia perierCjtotacp pene prouincia defolabatur, dirimerentur, fua di uina ordinafle ferie : non ueneno faeftum, ut pleriqp inuerecundo ore clamita- P bant.Poft Alberti obitum tota Auftria iure hæreditario ad Imperatorem deuo luta eft. Nam Sigifmundus archidux Auftriæ libéré cefsit, Imperatorit admf niftrationêprouinciæ tanquam feniori detulit. Nam Cgfaris auxilio ab anathc matis execratioe,qua diu ob captum Nicolau de Cufa Cardinalem uexabatur, iamliljereraratcpabfolutus. VocatuseftetiamFridericus defundfo Ladislao in regnum Hungariæ, defignatusep rex à potentioribus acnobilioribus, quod facram corona regni in mantbus haberet,00 nobilifsimo fanguine creatus eilet DuXjamp;f præterea Imperator Romanus. Äuditi funt oratores in Noua ciuitate, quinquagefimonono anno, in media quadragefima. Nam Matthias fadione quorundä defignatus rex,quod humili eflet profapia,amp; homo nouus, content 40 ptibilis, ac tanto regno indignus uifus eft multis, in quo principes maximi amp;nbsp;Cæfares olim claruiftent. Ob id etiam ab Hungaris moleftata eft Auftria,quos Matthias Huniadis contra Cæfarem fubmiferat. Nec tarnen coronam affequi, quæ penes Fridericu manferat,erepto fibi pupillo,potuit, donee inita concor-dia,fexto fui regni anno à Cæfare corona oduaginta millibus aureorûredime ret.Tum inter utrofcp paxfirmata eft, amp;nbsp;diademate regio Matthias infignitus. Q_ui poft cum auxilio Caîfaris amp;nbsp;Auftraliûiuxta Tirnamhaud loge,quorundä latronû (qui fe fratres nominabant ) fpeluncas ôd foflàta diruit, ipfos^ partim fur ca amp;nbsp;laqueis,partim carceribus côfecitriterû turn cum Cgfare Matthias in ar ma defcendit,cùmGeorgio ßogiebratio Boemorû rege,à Pio aePaulo potifi- 5® cibus hærefi damnato,ac regio honore priuato,Matthias à Paulo pôtifice fufr fedlus eflèt.Potiisimû aûtFridcrico infenfus erat,ob negatâ fîliam Chunegun-dim,quamfibiuxorem rogabat. Sed paulopôftmortuo Georgioregc,quum
Vladislaus
-ocr page 551-F R 1 D E R r C V.S T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5«
Vladislaus filîus regis Polonorum Caßmiri ôd Elifabeth filiæ Alberti régis, de 9U0 paulo ante fcripfimus, rcx defignaretur Bohemorû, Viennam uenicns, à Hiderico fufcepit regalia. Qiiod Matthias ægrè tulit,fibi regnû Bohemiæ de^ beri caufatus:ob id Caîfari bellû indixit,multa^ Auftriæ loca deuaftauit,plurp buscp annis nunchanc,nuncillam obfidioncurbemcinxit. Donecres concor data in Gmundia fub Anafo, per duos fummiPontlegatos, Hungariam repe-dauit.Negauit aût Fridericus,unquam uel uerbo uelliteris Matthiç facfîam rc^ gni Bohemiæ confequendi ullam ipem, fe^ literis (quarû ego uidi exemplar) corâ regnicolis expurgauit. Cur cnim huic regalia promitteret Matthiæ, cùm Vladislaus à regnicolis Bohemiæ légitimé eflèt rex defignatust' Nam amp;nbsp;Fride ricus hoc regnum aflumere recufauit,quanquam ueteri fœdere,quod Bohemi principes Auftriæ pepigerunt,certilsimus effet rex. Cæterùm recuiàuit ob multas caufas,quas hoc loco recenfere fuperfluum eft. Vladislaus aût regnum fcliciteradeptusBoemorû,cùmperfa(ftiones quorûdamprocerum, fuggeftu Matthiæ erjci expe(ftaretur,Matthia regefatis concedente,anno nonagefimo fupra millefimum quadringentefimû,Hungariç quoij regnû affècutus eft. Sic pientifsimus ille rex,non modo infidias Matthiæ effugit,fed folium eius occu* pauitdicet amp;nbsp;Maximilianus ad hoc regnum afpiraret, quod dubio procul effet affècutus, fi non quorundâfubditorû effet negletftus peruicacia : quod alicubi ^'’eftfcnbendûapertius. Fuit aût hic Vladislaus Cafimiri Polonorft regis filius, ex Elifabetha Albert! v regis Rom.filia,rarifsimæpudicitigfœmina progenf tus,quç regis triplicis filia,foror Ladislai regis,uxor Cafimiri regis,materrcgû Hii Vladislai3loannis,Alberti,Alexandri,Sigifmundi,Ô^FridericiCardinalis acCafimiri in fancftorum numero relati. Longé fuperat felicitate illam,quam Plinius filiam, uxorem SC matrem regis fuiffe commémorât, Lampedo ditfta. Sedredeo adFridericum Cçfarem.Cui corpus erat egregium,fpecies Imperagt; tore digna,animusfedatus actranquillus,ingenium perfpicax,mcmoria tenagt; eior, religionis ardens zelus. Qiii ob religionem, dû principcm adhuc ageref, Romam profe(ftus,traiecit in Hierofolymam,ut terra fantftam inuiferet.Et rex ’’ Rom.declaratus,fchifma quod inter Eugenium acFelicê,Sabaudiç prius duce
Âmedeum,ortû erat,fuftulit.Hortantccp Aenea Syluio,qui tû magifter epifto farufuiqcocilium Bafîlienfc dfffoluit.,Q|Jantg aût ftrages turn à Delphino Bagt; filienfib. illatæ fint, Annales Alfatici indicant. Præterea uoti reus,fub Paulo 11 Romam ueniqanno falutis dp.poft i4oo.honorifîcentifsime exccptus,ac regio munere donatus. Cum interim in prouincijs Stiriæ ab Andrea Paumkircher, euicommendauerat terras, qui^ ad Matthiam regem defecit, maximam paf fis effet iacfturam. Conuocauit præterea principes Ratifponam, ut delecftû in Turcos agerent.Sed parum profecitiquiaFridericum Palatinû Rheni contra» hum habuit,qui alios duces à fauore Cæfàris alienauit.Ingens profetftô erat a» 'f'” nior pacis Friderico,bella undicp quoad licuit deteftatus. Ad Nufsiâ ergo pro»
Rlt;ftus,quâ Carolus Burgundionû dux,eius martis fulmen expugnare, Ôl Re» natû Lotharingig ducê uincere cupiebat,bellû crudele extinxit,furorem feda» tilt, amp;nbsp;hoftêCarolumfocerûfilio Maximiliano reddidit. Per inferiore dehinc fietmaniamuagatus,totû imperium circuibat, pacemubiqpprincipib.perfua» fiufilium ex Brugenfiû cuftodialiberauit, feptuagefimumtertium tû annum äugens, maximis coatftis copi]'s,facrilegas ac fceleratas manus puniens, Handria undiop uaftata.Et cum paci undicp ftuderet,uix tandem in extrema potuiteam ^tateconfequi.’utpote qui in uniuerfo humano genere nullos æque habuit exofos,aclegionaresillos ftipcndiarios,quibus toto uitæcurriculo fuitimplii? dtus atQ} moleftatUs.Nâ St Matthiasrex Hungarorû,annis pene continuis 16, ^ufiriâ lacefsiuit, urbescp plerafcj ac caftella expugnauit,ac ui obtinuit ; quas tamê fine labore Maximilianus Cçfar paulo pôft,defun(fto Matthia récupéra* lift, Et cum reliqufæ nonnûllæ ftfp endiariorû,feu latronû po tius, qui fe nigros
V 4 uocabant
-ocr page 552-5IÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. C VSP IN I A NI
uocabant milites (uulgo nigra legio didla) fupereffent, Auftriam lacefTentcs ex quibufdam fuis tabcrnis, coacflo exerdtu hos cepit: atqj paucis ferro extin-' lt;fbs, noningentosfurcafuipendit ,nonnullis tradinsbaronibustjs quorumja' gros uaftauerant: totamcp x^uftriam dehinc pacatam reddidit. DeKcientem tiam ab tmpcno Ratifponam reftituit.Cum iam ingrauefcentem aetatem afpi* ceretjfilium Maximilianum confortemimperq afciuitclementifsimuslmpe' ratorjrcgem^ Rom.declarari fecit.Quçcunq^ uero fub Friderico geftaftintin uniuerfis pene regnis, Aeneas Syluius exprefsit in libro'cui fecit infcriptionem Europam.Fuit autcm uirtutum amantifsimus, fingulares^ uirtutes in quouis homineadinirabatur, præmtjs^ aequabat. Hortulis plurimùm oblecfïabatur, (’ herbarumc]^ cognitionem fummam habuit,utmedicos iuæ ætatis facilefupe rarer omnes in fruticumnoticia. Latine libenterloquebatur: licet poëticaatcp oratoria non plurimi faceret.Iurifperitos mediocriter dilexit,quôd turis æqui' tatem diceretab qsinuerti,iufticiarn^ foedariiob idlibrum de Vfibus Feudp-rum nouufieriiußir, qui extat apud Pyladem meum Gabrielern Euboliumiu' reconf peritifsimum.ln quo rubricas omnes in antiquis confufasp'n pulchram feriê miro ordine reduxit,de feudiscp plene tradauit. Id opus Befiarione Cat' dinale att^ Angelo Reatino approbantib. Antonius dcueteri prato Bononie fis lurecof cogefsit, Friderico prçcipiête.In primis tarnen gêmas,quas furnmo ftudio conquifiuit amp;nbsp;collegit,plurimùm amabat.In gerendis rebus tardiorêac î® remifsiorêquidâaccufantpleri^,ac tcnacem:quia antcceflbresSigifmundus amp;C Albertus fueruntprodigalifsimi, amp;nbsp;Albertus frater decodor paternæhæt^ ditatis. Scd ficut quærendi æris fuitftudiofus,ita eiufdêretinendi non fuit arte tus. Iiiuidu mediocris Sgt;L pene abftemius, adeó ut nullû magis horreret uitiS, quam ebrietatem.Bibittamêuinum, feddilutS. Singulariq^amore abftemios profequcbatunfgpiuscp Leonoræ coniugi per Aeneam dicere confiieinr,qux pariter uininon appetens fuitjmalle fterilem fobriam, quàm temulentä aciœ' cundâ uxorcln paterna enim domo prius Leonora uinû non guftauiufedfua' fumedicorum in Germania bib ere ob fterilitatem coada, no nifi leuifsimo aquaperdomito utebatur. Cæfaricprefpondit,inhocfepariturâfponte:quod jo fi autem uinum iuberetur ingurgitarCjaut mortem eligerCjmortem malle: tam horrebat à natura copiamuini. Exætateigituraclaboretandêjfluxuqjueteri, in tibia gangrena ulcus acquifiuit,uel tgTrfzàù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nâ pedeillo fæpifsime
clauftra fores^ acportas omnes fregitac difiecit. Cum itacß quatuor mêübus continuis acutiisimo torqueretur dolorc,medicisfaîutem,diuturniorem^up tam promittentibus,tibiafcrro deponitur.Inftabat dies qui omnium Chrilfia' norum uoto beatifsimæ uirgini Mariæ celebrandus eft, quam religiofius fem' perFridericus confueuerat uenerari. Abomniergoimprudenterciboabfif nensjodo melones cornedit,quibus quatuor occubuerunt Cæfares: aquam^ bibêSjinilomachi inciditlaborem. Qiii calore deftitutus, amp;nbsp;frigore deficiens, 40 refoluit aluum Cæfari.Qjuod ubi fentireqacceptis iuxta Chriftianorum inftitu ta Ecclefiæ facramentis, deuotifsimé animam Deo commendauit : paca ta iam uniuerfa Germania, ac fingulis principibus fumma in tranquillitate degentf bus. Qjrodpulchro diftichoamp; extemporaneo Paulus Amalthæus, quitum Viennæ bonasliteras profitebatur,exprefsit;
Afirapius C^e/àr pacato afcetidit ab orbe: Talis uitafM,quali5 amp;nbsp;interitus.
In Lyntzio autem diem obijt, decimanona Augufti, anno faîutis 95. fupta mille quadringentos: ætatis uero anno ys.Imperauit annisyj.menfibusqua' tuor, ac diebus quatuor. Auguftum Cæfarem in ætate tribus annis fuperans, p à quo in regimine tribus annis erat iùperatus. Auguftus enim quinquagin^ tafex annos rexit,rnortuus feptuagefimoquinto- Exenteratumcorpus(nam inteftina in Lyntziofepeliuntur)maxima pompa Viennamper Danubium delatum,
-ocr page 553-FR ID ER IC VS tert I VS/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^13
lt;lelatum, tota urbe obuiam efFufa, honeftifsimè exccptum, in ædem diiii Stc' phani defertur,ac in crypta Principum referuatur, doncc fepulchrum,quod zo, annis cumuiueret,afeinchoatum erat,perficcretur. De quo quia res eft pofte ritate omni digniftima, quædam paulo akius mihi funtrcpetenda. Eft illud e marmore uario -, porphyretico ac candido mixto faberrimè facftû, ab ingenio-fifsimis architetftiSjftatuarfjs, ac fculptoribus, qui neqp Praxiteli, necp Phidiac, Reep Alcameni,neq^ Scopæ herbam porrigerent: neque alijs quofcunc^uetu^ ftas commendat,cedcrent. Nam hi finguli fingulis imaginibus nomen libi pe^ perere.hi opushocinfigne,innumcrisrefertum imaginibus, ô^uiuis, utitadigt; cam,fignis,omnibus gentibus, nationibus ÔÔ populis, qui ad nos ufe^ commP grarunt,admirandum SC antea non uifum maufolæum extruxeruntuanta arte, ut cum uetuftifsimo quoep opere facile pofsit eertare.Nam ut fileam nobilium artificum ingeniofifsimam artem3 qua Cæfaris uiuam imaginem, ccenobia ÔC noua monafteria à Cæfare fundata SC hie fculpta, cum multarum Auftriac pro^ uinciarum infignibus ac armis exornata, ita fingula exprefferunt, ut fine admf tatione hoc monumentum pofsit contemplari nemo:hoc nemo fatis pro rci di gnitate admirabitur,quôd nobilifsimû illud marmor,longis eregionibus adue clumjuarium, partim candidum, partim rubeum, ex infinitis portionibus ag^ glutinatis ingeniofe ac miré politum, tantam molem reddat ufque adeo inli-gnem,ut plerique dotfti uiri hanc molem ftupidi pené afpicientes, ex tempore pulcherrimacdiderintepitaphia, Hieronymus enimNagorolus Comes Vv centinus fic fcripfit:
Vh Je tot annorunt labor hie op(Tofus?(ir «« Tot ceelata uno niarmora lunila locoi Qjiis tegitur tantis opibns? fuperare quis aufus Maufoli, HaJriani, pyramdum'q; decus^ Auiirius hediorea Fridericus origine Ctejitf Parte/ui (àcer hic détérioré iacet.
Nam meliore adijtfibi débita ßdera,amp;orbis
1’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vixfamamheroisfummatjigeflacapit.
Magnanimus,pius,armipotens,Augußus hottori Erexit patrio Maxmilianusopus,
Hclianus item Ludouicus Francorumregis orator, cum quo inter caeteros comesfuimusin Hungariamad Vladislaumregem, Cæfaris MaximilianiSC Eudouici Chriftianifsimiregis res a(fturi,cü Domino Achille de Crafsis,Ponz tiheis fummi legato,dum Viennæ Cæfareum cófpexiflèt fepulchrû,fic cecinitî
Hac Mau/ol^eo moles ce^uata fèpulchro Eridrici magni Cceßiris o/Ja tegit.
Qtù Romanumorbem placide faniîeq-quietus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Circiterundenasrexitolympiadas,
Largus opes amp;templa dédit, feclaauredfecit, Hinc inter diuos a/lra'tj; celfa micat.
Poß domitos hoRes,poßpralia maxima,poßij^uant Aceeßit titulis B^etica terra fuis.
Tilius Auguflus reeferens bonitateparentem: DedaleumpofuitMaxmilianusopus.
Amborumpietasmanet,(eternum^manebit, Pyramishieelt;^uandofaxalt;j^;puluiserunti
Cimbriacusitempoetanoftrifeculihaudcontemnendus, raræ crtiditionis ac docftrinæ, non potuit fe continere, quin eelebraret fepulchrum clegantifsi' ’®mo carmine:
Em c Caßrei moles fleéîanda fepulchri, C^(etegetinniéiiClt;efarisofJàmeù
Aeçittat
-ocr page 554-T’4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. CVSPINIANI
Acquit pyramides,te^uat fibi laude coloßos, AequatMaufolinobileregisopus.
No« 15 cippus erat,quo magnus decubat Heiîorf Taits inincerto non fuit urnarogo.
Vix ego crcdiderim Didaa rupe fepulchrum Gnofiaci quondam talefutße louis.
Sed ne Ctmbriacum credas maiora locutum^ Tucceluminlj)idas,artificum^manus, Q« 0 ma^i uiuuntFriderici Cafarts ora, Su/iinet excifum Sinnade marmor opus.
Et drcumpoßti /^irant ex ordine patres^ Quos coluii Ctefar cum pietate uiros.
V t nunc Cceßireos mirentur abhoRe triumphos^ Pofluero infuperos accomitenturiter.
Cafaris effigiem uideas ex marmore du£iam.
Qidd' ue feront facri ftngula membra ducis.
Candida quos hilarat rifu concordta uultus^
I Horrefcunt Dod Pannon'ijq-truces. - ‘ Et quicunq; uagi mirantur cornua Pheni^
Etquosocdduisabluitaquoraquis.
Hof f4p«t immenfi co^ofcunt fidera mundü Quale pib arüois non fuit ante polis.
Quam bene conneniunt humeris ui£ioribus arma, Abi'eiîa hocpe^ius agidePallas habet.
Hi5 ^-fulminei manibus data gloria Martis, InuiSium hoc nunquam terruit hafta latus.
Utf planta Dominifanétum tetigerefepulchrum. Et bis Tarpa'ij templa fuperba louis.
Bella iuuent alios, (^rfaua Gorgonis arma,
Cafaris ai^ prcpius fitpietatisamor: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P
Q«tf« jo Pellt;eo5 aquauit marte triumphos,
EtprifcainßgnemrelligioneNumam.
Elyfijs alius uiuat nouus incola campis. Igneaßnoßer fidera Capr habet, Maximilianus «ero Cæïar pientifsimus fili'us, imperfcólum hoc opUS a pa^ tre, fumma cura annts pene duobus de triginta elaborare amp;nbsp;perfici curauit : e* rogatjs plus quadraginta millibus aureis nummts.Licet Fridericus priufquam moreretur,fupremam fcpulchri tecfluram in uita(ua perfeciflet. AnnO delunc Chrifti » f I j. Calend.Nouemb.cum ftaret hæc moles,corpus Friderici c crypta PrincipumAuftriæ, quacinæde S. Stephani, inhoceftfepulchro translatum, 40 fumma cum honorificentia,praefentibus Antiftite Vienncnfi,uniuerfo{çclero amp;nbsp;proceribus Auftriæ,procurante quæftoreLaurentio Sauurerio.Ego autem funebremorationem dixi.Licetanno 1494. feptimaDecemb.ineodem tem plo Maximilianus Caefar iufta perfoluiflètpatri, omnibus imperij Principibus ôd oratoribus regum ac pontificum coràm aftantibus, fumma cum celebritatc Bernardo Pergeriopræfecflo Viennenfiturnfunebrem dicente. Suntautem duææneæ tabula: deauratæ à Maximiliano in id fepulchrum locatæ,quibus contfncntur anni uitæ amp;nbsp;gubernationis Friderici, cum tiîulis regnorumôi prouinciarum,aurei argentei^ nummi, uultum Caefaris referentes. Habuit autem Fridericus uxorem Leonoram,filiam Edouard! regis Por tugalliæ, ut fuprà fcripfimus,ÔL lohânæ reginæ. Ex qua tres pcperit filios : Cbriftophoi um î® fcilicetprimogenitum, quiininfantia decefsit : Maximilianum, quifacro Ro* mano imperio triginta annis præfuit, habenai^ orbis moderatus eft féliciter.
Etlohan-
-ocr page 555-' FRIGE RI CVS TERTIVS
Et iohannem, qui item in pueritia obrjt. Gemjit ÔC duas Alias ; Hclenam, quæ pueritiæ annos non egrefla, cum matte Leonora Impératrice,ac duobus fratri buSjChriftophoro atcp Johanne in Noua ciuitatc Auftriç,in monafterio nouo Ciftcrcienfiam fantJîæ Trinitatis fepulta, Kunegundis altera fuit filia: quam a* Au patre ignorante, Albertus Bauariac dux fibi uxorem copulauit, tres^ ex ea lilioS)Vuiihelmum,Ludouicum ÔC Erneftum progenuit: ÔC Alias quincp,Sido niam,quæ Ludouicofeniorifilio Philippi Rhcni Palatini dciponfata,ut ipon^ fa obijt.Qpi in locum defundæ, fororem filiam altéra Sibyllam duxit. Sed Sa^ binamtcrtiamfiliam Vdalricusdux Vuirtenbergenfis uxorêaccepittquimen te captus,dum in omnes fuos graui furore debacchatus ciTetjCiedus è prouini? cia,exulat.Vxor autem cum filtjs ab eo difcelsit,moerore confumpta.Sufanna quarta filia uirgo obq t. Sed tarnen Sufanna quinta Si ultima nata filia, Cafimi* ro Brandeburgenfi Marchioni deiponfata elr. Eft autem Leonora Imperatrix mortua,3nnofalutis t467.tertiaScptemb.cunata eflett4î7.olt;ftauoSeptêbris. Trigefimo igitur aetatis anno mortem oppetijt. Contulitprofedio Fridericus Imperator omnibus pene Germaniæ principibus regalia, quod paucis accidit Csfaribus:quandoquidemdiuimpcrauit. Sedhacdonatusfingulariuirtutc, ac diuina propemodum,quod mortuus eft in fumma pace ac tranquillitate togt; tins Germaniac atqp uniuerforum principum.Qiiod elegantifsimè exprefsit C* Paulus AmaltheuSjinEpicedio quodCaciariferipfit, dum Viennæ profitera to tur.Id quia elegans eft, SC à prxeeptore meo charilsimo conferiptum, dignum duxi fubfcriberCjfi prius tetraftichon appofuero;
Auguftopropior Fridericus Tertius,orbetn QMnqnit^inta tnnis rexer^t^atij^ tribus, tribus hic uîta Auguftumfuperaueratjieuo Longior hic,ille efi ditior imperio, „ '*
C. PAVLI AMALTHEI POETAE LAVREATI EPICEDIVAÎ, in obituFriderici Rom. Impcratoris,ad Maximilianum Regem iniiidifsimum,Imperatorem defignatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde mihi Calitr lugubri in eärntine N umen
Sollicitemfne(j;enmPinipleamimpellererupent F45 erifjÄHt molli Bacchum deducere Nyft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæ fequuntur. Non enirtî
integrum carmen in archetypo deferiptum eft.
Leélori CuJ^inianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
T^oftquamenarraui Occidentislmperatores, quiex Francis imperitabant 1, annos circiter fcxaginta,donec in Germania finitum eft interregnum, con tinuaferie à primo Rodulpho,Auftriaeæ domus fundatoreÔC principe, pro^ gteJTus fum ad Fridericum 111 Auftriæ præftantiisimum ducem, ÔC domus ^’propagatorem, obmifsis Orientisimperatoribus. Quos nunc ad ultimum uF queamp;: VIII Conftantinum,fub quo totumeorruitOrientisimperium,recengt; iebo.Narraturus dehincTurcorum tyrannos, qui in id imperium (Chriftianis Pfincipibus dormitantibus)furrepferunt.Cæterùm,ut id redo ordine præfte-’nus,rep etend um eft quod fuperius annotauimus, Imperatorem Alexium An gdum fratricidam, Theodoro Lafcarifiliamdefpodifle, dotis^ nomine impe tfjtitulosgenero tribuifle. Huie cum mafcula proles ex uxore nulla foret, fed fæminatantum Irenæ filia, quam loanni Diplobatazioin matrimonium iungt; imperium illi permanus tradidit. Cui poftea Theodorus filius fuccefsit, ex quo loannes.Qiiem cum Michael Palæologus puerum adhuc in* terfecifletjipfe fibi ÔC pofteris,per fummum fcelus im* perium ucndicauit.De quo nunc uer* bafaciemus.
MICHAEL
IOANN. C V S P I N 1 A N I
CHAEL PALAEOLOG V b, ‘
O RI EN TI S IMPERATOR.
IC H A E L Palaeologus uir ingentis fpiritus, 8^copiarum Dtnç Lafcari GræcorumImperarore (cuialFinitate coniundtus crat)imperiumperfummum nephas arripuit,cutn ilium fiduciariae tutelar pertaederet. Nâ teftamento filtjs Theo tutor datus, tanquam uirin armis ftrenuus, quo admini-ftratore feiliect dû uiueret,ac duce utebatur.Vel,ut alij tradiïf,
ui au le 1 ecepta tutela,quum Gregorius Imifolus tutor d Theodoro reliôus ef-fetjfacris operatus,dPalæologo interficirur. Sed pariiniuriapueros etiâfuftu* lit,imperium ui occupans,expulfis eiedisep Latinis.Multa enim in Latinos ag grclTus eft',quæLafcaris penèdecrepitusintêtarareliquerat. Guilhelmûenini Achaiæ ôôBithyniae principe regno deturbauit, captiuum^ Adrianopolim perduxit,atcp in uincula coniecit, quoad Maluafiae caftrummunirifsimum Pa læologo traderct,quo cafcereeftliberatus. Qita uidloria elatus,confeftimßal duinum adoritur.Cuius copie cùm aduêtarent,aufugit,utfupcrius fcripfimus, ad Pontici maris angullias;ad quas omne robur copiarum ,nulio relidlo urbis præfidio,miferat. HincGrarj quidam uetufta origine Graeci, Gallic!nomiftis pcrtæfijper fidos nuncios cum Palæologo agunr, ut certa nodîis hora cum co-pijsurbcm fine ulla cacderccipiat:quod fadlum eft,cæfis uigilibus,acducenti-bus proditoribus, Anno poftquam d Venetis Franciscp captacft odauoSi quinquagefimo: licet alij fexagefimotertio feribât. Balduinus uero Imperator Pantha!eon,Iuftinianus Patriarcha,repente cum fuis omnibus(capta fupeb leôile)ad Euripum profugerunr. Palæologus urbe potitus, pueros fidei commifTos iugulat,imperiumfp fibi uendicat. Byzantio capto,cum Venetiî diu acrebcllum gefsit.Nam ilhs feederatus erat Guilielmus Princepsid quibus Michaeleduce acclafsis praefccfIo,SCpôftGilibertoDâdalonouædafsispi'aî' feclo,facilèeflctimperiodeturbatus,nifiGenuenfes obftitiflcnt. Quorum fup petq s adiütus,in imperio durauit, ôô quibus ob meritum Peram ciuitarem do-nauit. Dchinc concilio Lugdunenfiônducijs initis)dGregorio pontificede-
pontifio'gratificaturus. Eocjp concilio terdodecimo Graeci addudïi funtinfen tentiam Rohianæ ecclcfiæ,PaIæologiautorirarem fequuri: alta^ uocecoram toto concilio fymbolum Niceni cociltj decantarunr. Quo teftatifunrjàfuouc teri errorefei ecederc,ÔC ortho doxa? eccleOæfc conformarc. Super qua re cria decre tails promulgata eft,Fideli ac dénota profeisione fatemura'n ièxto decrc taliiim. Iohannes enim uigefimusprimus pontifexMax, PalæologumadmO' nuitjUifi feruarer promifTam unionem, Carolo régi, qui dominium aliquodin Achaia habebat, amp;alioquiadimperium afpirabar, Siciliæ regnum datumiri.40 Martinus autem quartus, cùmiterum iam Graeci à promifsionefacfla recédèrent,eos und cum împerarore iuo anathemate pereufsit, Carolo rege inftantc. Atqp ideo Imperator Graecus cum Petro Arragonum rege belli pacisœfodc rarem inqt:qui communi impenfa claflem armauit Cuius caufam cum Pontj-307 fex perlegatum quaereret,rcipondit Petrus, interiorem tuntcamfelaceraturu,
fi cordis lui cogitationum confciam efle fufpicaretur. Acmoxin Aphricam du xit cxercitum,urc^ ad loppen littora popularus. Palaeologus autem tanta Græ canicæ gentis contraxit inuidiam, ut ei uita fundto nec iufta perfoluerent, nec fepulchrum autfepulturæ locum concederenr,d facerdotibus Graecis Calloge ris moremaiorum conceirum,quôd d patriæritu defciuilîet. Ferturautemre-^0 Î gnafleannis quadragintaquinqp. In quo quidem Palæologo, duæclarifsimx domus Conftantinopolitanæ, Lafearorum uidelicet amp;nbsp;Palæologorum,conv mixtae,altera occidit,altera caput extulit. Nam,utautoreft Acropolites,Alc' , xius
-ocr page 557-A K D R O N 1 C V S S E N I O R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;17
Sius Mur^ryphus cognomenfo,filiam Annam Théodore Lafcar/locauit. Fu-gatusep deindeCut diximus)à Francis unà cum coniuge Euphrofina genero ftiit.Theodoriis itaqj tres tantum filias ex Annafecum abdudas,uix àNicenis impetrauiqutintra mccniafolas reciperét,cum ei portas claufiflent. Ipfcmanu qüapoteratcolleda,extemplô Hadrianopolim capit,Grecum^ imperium l'u re foceri hæreditario fibi arripuit ; filias^ Mariam régi Pœonum, Irenern An-dronico Lafcari Deipof o: quo mortuo, loanni Batazæ cognominato,è genre itemLafearorum ducum,Iocauit (pauloantèloannem Diplobafazium nomi nauimus,ex Annalibusabjs)hicapud Zacynthum imperq titulum extra pa-triam annos tenait triginta tres.Huic filius TheOdorus Lafearis noméaui ma' gt;0 terni referensfuinquem loannes èiutadifccdens, Michaeli Palcologo comen dauit. Kic autem illius dux SC adminiftrator diu fuit.Tâdem cùm effet moritu rus Theodorus Hadrianopoli, duos aiios quo^ puèrulos huic, amp;nbsp;imperium tutorio nomine gubernandum commendauit. Quod oedfis pupillis per fum-inumnefasrapuit (ut diximus) acpofterisuf^adConftantinum odauum SC ultimum ex ea domo, ad annum uidelicet millefimum, quadringenrefimum, quinquagefimumtertium, permanus tradidit. Qjiæfamiliaexurbe Viterbio dicitur ab initio genus duxiife. Manfit itaep huicfamiliç Imperium Grç corum annis circiter cêtum nonagintaquatuor,donee in manus Turcoru Mah umeti Othomanni tradidit potiuSjiÇprolabipcrmifitjUt cotinuaferie enarrabimus.
^0
ANDRONICVS SENIOR, ET MIquot;
Imperator es.
ND R ONIC VS PalæologUs fenior filius Michaelis, ex tribu* maximus, poftpatrisobitumimpeiareincipit. W: Qui lt;^ùm mortuum patrem à Calogeris facerdotib. SC mona' chis eius gentis uidilfetfepultura prohibirum,quôdOccidcn-talib.inconcilio Lugdunenfi catholicis conicnfiiîeqrurfus ad ___ Grçcanicam fedam reuertiturrunionê in paternæiniuriæ üin-diCtam conlcruaturus, aelibenter ecclefîacLatinteob earn conrumeliam adhç furuSjfî Rom.pontificis auxilia tûc parata habiîiflet: quod poftea facere SC ab-nuit,ÔC recufauit.Huic Guilclmus Montisferrati Marchio,Ioannis filius, Violai) tidêfiliamuxorc dédit, èquapluresfuftulit liberos. QiiOrG unûTheodorS fcilicet,teftamêtoloannisfineuirilisftirpisaucfœmineaclibcrisdcccdcntis,pa ter Andronicus inltaiiâ mißt, ut Marchionatû fufeiperet. Id cnim côfenfu pro-cerû,qui legati ConftanrinopoÜm uenerât miisi,fadß eft.Sed clàm etiâ fubor-natià Môtefen ato nûcq, Impcratori affirmât, Ioannis uxorêgrauidZ poft uiri obitû aliquid in utero ferre, qui legitimus fucceffor fututus fit, ac proindefiliü
fiexlegan'sanus comcnn'dumpartum acfabulatn, quaeludercamp;Imperacorc amp;:iegatos conciipiuir, intdlcxiiïet. Cenfeo (is inquit) Imperator, ut nundum mitcas, qui uterum rcgfnæ diligentius explorer, interim nobis hic manendum ent. Nam qui has excogitauitnugas,regnum hæredc uacuum ecu caducum,fi iolirediciimusablqueduce, inuaderecogitat. Mifsiigiturlegaticeleriterin Thradam,reuerfiementitadeconceptureginacomnia renunciant.Lçtus Au' dronicuSjComparatis ad itcr nece(rarijs,Theodorum filium in Ligures cum le-gatis tranfmittincui Argcntinam filiain Opicinus Gcnuenris,uir magni nomi p nis, defpondet uxorem. Quibus ex nuptijs ad liaereditatem adeundam accef-fio percómodafatfla eft. nam in Ltgurib.focer ÔC opibus Sf armis baud impo-tens erat. Habuit aût Andronicus filium Michaclê, matre Vngarica natmquê conforté imperij fibi àfduit. Qiio mox uita fundo præ dolore amißac filiæ, SC
-ocr page 558-5*8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. G V SPINI AN I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, nbsp;nbsp;nbsp;.
^cncn, pater Andronicus Conftantinû Defpotê luniorcm ad impertj fucceP iioaê i'nuttat. Qiiod Michaelis filius Andronicus lunior ægrc ferens, in auum infurgïtjGenuenfiumcp auxilio fretuSjius omne ad fe trahit.Sed V eneti fenioquot; rê Andronicü cùm reftituiiTent, tandê prægrauantib. Bulgaricis auxiltjs ûc nuenfium,auus coaclus, V enetos deftituit, partesep Ligufticas ancpotecoa' ÔUS ampleóï:itur,SC feptuagenario maior tandê montur,cü ly annosregnaflef*
ANDRCNICVS ÎVNIOR O =
RIENTIS IMPERATOR.
lunior filius fuit Michaelis Irlipcratoris, qui Michael nulla alia re infignis fuit,neqp aliud quiequam præcla ’■* g^^sit, quam quod hunefilium Andronicum luniorem piO* genuit crudelifsimæimpietatis. Quiauumfuum Andronicü coniuratoribuSjUiris pefsimis, irnperio dr turbauit: quod Genuenfium auxilioferturfecifl'e, quibusin mercedem Tenedon infulam pollicebatur. Sed Veneti fortiores, Andronic« Imperatorêin patriamreducuntjóGab eoTenedonrecipiunt.Ob id indignari Genuenfes,etfiultionem cuperent,ueriti tarnen Pontificis anathema,quiiirrp que populo auxilia minime ad eos pertinêtia ferrefub grauifsima cenfura prO' liibuit, uindiêlam in commodius tempus diftulerant. Sed lunior Andronicus hocintelligens, Bulgaros accerfiuit.quorum auxilijs auum coegit,ut cum nuenfibus fœdus iniret, Venetis contemptis. Qui cum grandem ab eö poftu' labantpecuniam, abnegabat. SedmoxmifsisfeptemSCuigintimillibus,qui Græcas naues partim lubmergcrent, partim Græcos laqueonecarenf,adBy' 2antiumeuelt;fli,oram quæàPcraeftad Argyrum,ferrofiCigniuafiantes,metü • Imperator! tantum iniecerant,ut pecuniam debitam exolueret, SC pacem fup' plex peteret. lunior itacp Andronicus,cum fex ÔC amplius annos bcllü uarium êC a’nceps cum auó gefsifièt, facpe tarnen reconciliatisanimis amicorum inter/ uentu,amp;f gratia male farta coeunte: tandê cum Byzantium nepos dam ingref fus eflet, in auum nihil ultra molitus, ilium fecum imperare quoad uixit palïus J® cft. Eomortuo, cum aduerfus holtes Romaninominisres egregias gefsilTet, multis iam uiêtorijs clarus, undequinquagefimo aetatis anno moritur,febre ca pitis^ dolore intra quatriduum côfeêtus.DecedensIoanniCantacuzcno,qui magnus domefticus, maximo^ in honore apud eum erat, tutelam Caloioan-nis amp;nbsp;Manuelis filiorum mandauit.
lOANNES PALAEOLOGVS CaLO--
lOANNES DICTVS, ET lOANNES Cantaeuz^mu^, Orienta Imperûttores.
N D R O NI CI lunioris Imperatoris magnus domefticus Ioan nes Cantacuzenus, tutor filiorum à moriente'Andronico creatus,cuminuitaeius diu in magno honore habitus eiret: eo mortuo, cunefta eius arbitrio agebantur,tanquam ab co quifupremamobtinebatdignitatem. Cumcpaliquotannis ____CaloioannêScMannclemeducaflet, omnia^prudenterge-' rerêtur,Apocauci fraude,uiri obfcurifsimi,fed folertia ÔG calliditate inter prin-cipis amicos præcipuæ dignationis,amp; Patriarchæ ambitionein exilium trudp fur.llle uero iniuriæ impatiens,bellû quinquennale aduerfus reginam SG loam nem gefsit, Turcorum arma primus Europæ inferens. Cætcrùm rebus indies 5® peffttm eunribus,proditur iHi Byzâtium.Qiiod cum occupalTetjnulli ferè mo/ leftus,imperq tantum principem egit,filiainuxorcmloanni tradita, quem fibi generum fecit.Sed cum una in domo gener atlt;j focer uitam agerent ( ut fit) in difeordiam
-ocr page 559-lOANNES PALAEOLOGVS.
aifcordiam ueni’unt;quæïndies plus inuälefccns,tantum eos ineen dit,ut domi 'Oris^ alter alteri fe hoftc oftêderet.Scd cum maior effet potêtia foceri,felt;^ ip' ‘Urn focer ui attç armis ueluti Imperator tutaretur,Caloioannês in TenedS uc* ’^æns,auxilio clafsis GenuenfiS in regnü patrium rcftituitur,pulfo armis Gâta-' lt;^«2cno,imperq cotraiusamp;fasoccupatore.Qiiodfacflölegimusauxilioatc]^ opera Fracifci Catalufij Genuenfis,uiri maritimarü rerü exercitatifsimi, clafsis præfedli.Cui ne uideretur ingratus,dono dedit Mitylenê infulâ,quâ Mahome ^usTurcuscum Conftantinopolim atcç omnem Thraciam occupalTet^Catalu fijs ipfis ui abftulit,no fine ingêtimultoru perturbatiohe:Nicolaumcp CatalU' ’ofium principcm Lesbi crudelifsimêoccidit, utinferiusferibemus latius, cü dc Turcis agemus.Cæterùm per hæctêporaCoftantinopolitanus Imperator lo* annes Cantacu^enus, rex Aragonu, amp;nbsp;V eneti cotra Genuenfes fcedera iniegt; tut.Imperator 14. Veneti 40. Cathelani jo. triremes armauere.Genuêfes,prg' fecflo Pagano Aurio, 60. Pugnatû eft inter Coftantinopolim ÔC Chalcedonem, flante uiolentifsimo Auftro à uefpera uff^ ad fequentem diem Iwemali tempo ïCjVenetis à Galliopoli foluentibus, uentis adiutis atlt;^ amicis. Genuenfes có' tra uentum,contra mare,contra hoftespotentifsimosuitftoriapotitifunt.Grg dfugerunt: Veneti óó Cathelani magnam caedem perpefsi funt, præfecfto Ca-tlielanorum occifo.Rurfusfequêtianno Veneti Cathelanicp Genuenfes apud ’°Corficamaggrefsi,unam SC quadraginta captas hoftium triremes^uirisuterâc armatis plenas demerferüt,Nicolao Pifano Venetæclafsis pracfetftOiQtia ola-deaccepta,Genuenfes loanni ArchiepifcopoMediolanenfi fefuacppermife* runt: quibeilum aduerfus Venetos fufeepit. AdquosPatauini, Veronenfes, Mantuani,Ferrarienfes ÔC Florentini focietatefacfta, auxilia miferunr. Deinde uero Nicolaüs Pifanus Venetae clafsis præfecftus,apud Peloponneft promon-torium à Pagano Auriofuperatus,captuscp, cummillibusquint^ Genuamin tarcerem eft perdueftus. Itacp Caloioannes in patriam redijt, per Cathalufium Frâcifcum redutftus: cui Lesbon donauitinfulam, utpaulo antèmeminimus. Cumautem ex TenedoprogrelTus, Byzantium ingreditur,Cantacuzenusim
30perio fe abdicans, monafticam uitam fequitur. Sed loannes Palæologus Mat* thæum Cantacuzenifilium cofortem imperrj cum patreagentem,tandem imperium deponere coegitjcum fortiter multa adminiftraffet bella: moriens filio ManueliimperiumreJiquit,dequo nuncfcribemus.
MANVEL PALAEOLOGVS O-
RIENTIS IMPERATOR.
S A N VEL filius Ioannis Palaeologi, patri in imperio fuccelsit: qui nihil aliud præclariinfuo imperio (quodadpofteros ue-sj niiret)gefsit, nifi quod feptem filios mares incolumes poft fe rcliquit, qui ctiam poftpatrisinteritumdiu fuerant fuperfti-w tes.Primumloannem,qui morienti patrifuccefsitin imperio, _______de quo moxfcribemus.Secundus erat Andronicus:quiThef fflönicam^tentem quondam Macedoniæurbem, 6C Pauli Apoftoli epifto-lisjöc Magni Theodoftj facinore infignem, in partem hæreditatis accepit,poF leditcp.Demum loannisfratris odio,qui patri in imperio fuccefsit, Venens tra didit.Amurathes uero Turcorum princeps eripuit, acrcliquamMacedoniam ufqp ad montes PcEonia?,6C quam Albaniam uocantjimperio fuo fubiecit.Ter tius Manuelis filius appcllabatur Michael : Theodorus, quartus eft dieftus; quintus Demetrius, qui Peloponnefi regnum diu obtinuiti excelfo animo, ac lofumma uirtute princeps.Sed quia Chriftianifsimus uir fuit,ob id maximis afte-dus eft à Turcis iniurqs. Eft aut Peloponefus regio,adeo munita lonio ac Ae-gæo pelago, Sc excellentifsimis undicç cintfta promotorqs, ut nihil queat elTe munitius.lfthmo fecernitur à reliqua co tincnte:quê murus perpetuus ac inexo
X z pugnabilis
-ocr page 560-520 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ I O A N N. C V S P I N I A N I'
piignabilts ab altero ad alterS mare fepi't, fœcûdifsimos intus habês,6C ubcrri' mos uiólui humano accomodatos câpos.Cum uero Albani,qui tû plures Pelo ponefumincolebat, Demetriûôlt;^Thomäfratres regno deijcere annitcrêtur, nobile quendä Grçculû ad regium faftigium excitabätiAitracp pars Mahcmcti auxilium implorauit. Illi nobilior pars uifa eft iuftior,auxilia aduerfus Albanos Demetrio fratri^tradita. Albanifubadijpriorib. dominis paruerc, öfMahiP meto 1500,aureorü tributs pêfumeft.SextusManuelisfilius,Thomas Pclopo nefi Defpotus,qui etfi iure hacreditario Imperator? fé dicere pofler,cu!us maio res longa ferie Græcorû nomini imperauerät,metu tarne Mahumcti abftinuit. Et cum Calixtus pontifex huicmulta aduerfus Turcos pollicitus elPet, tributü ” negauit ; coacff us tandê S)C tributS 5gt;C dona adqcere, ac deinde cedere.Poll pa* iriæ itai^ direptionê Româ cum quatuor liberis uenit(fancfîi Andreæ apollo' li caput ex Peloponefo fecû deferês)Manuele fcilicet,qui poft patris intericuni adMahometêhoftêinconfideratifsimusfe cotulit,in carcerem^ deiccfîus eft, Andreacp filio,qui Romæ decefsit, c3 uulgare duxiftet fcortû in uxor c: ac dua' bus filiab.Helena SC Zoe,Helena Lazaro Seruig régi nupfit,qui filius fuit Gelt;, orgtjjSC poft patris obitû gubernationê fufccpit rcgnffratre Georgio exclufo: quemquondâAmurathes excæcauerat,utinferiusfcribemus.Is cüfororc,quç Amurathi T urco nupfi t,ad opê Mahumeti côfugierisjfruftra cius auxilium im plorauit. Obijt deinde Lazarus:dc cuius hæreditate non parua contcntio orta eft.GeorgiusTurcorS auxiliopatcrnum regnûuendicarenititurruxor Lazari f elitfta Hûgaricas opes implorat.Nec Catecumzena, Vlrici comitis Cilié uxor quondâl, à Georgij portione hæreditatis defperat. Zoe aûraltera Thoma: ft* liajoanni régi Roxolanorû,qui dux Mofcouiæ uocatur,nupfit: Helena filiam peperit,uxorê Alexâdriregis Polonorû, fratris Vladislai regis Hungaroium: de cuius familia inFriderico 111 fcripfimus.Septimus Manuelis hlius fuit Cô' ftantinus,quipoftremus omniSimperauit. Manuelitac^ Imperatormoriens fincmagnis amp;præclaris geftis,Ioanninatumaximo imperium reliquitguber nandum,diftribuens caftehs filîjs regiones,infulasjac régna alia.
- • P
lOANNES II PALAEOLOGVS
ORIENTIS IMPERATOR.
O an N E S filius Manuelis primogenitus, poft patris mortem imperiS arripuit:auidior pacis ac concordiæ quàm belli,quie* tis admodum ftudioius. Idcirco cum omnibus principib. tam facris quàm prophanis fummè cocors, neminem molcftabat. Cum concilium ea tempeftate generale Florentins Eugenius pontifex celebraret,penètotaGræciænobilitate comitatus,
ItaliampctqnEugenij autoritatêfecutus,conciliointerfuir.ubihaerefisdepro' 4.0 cefsionefoiritusSancfi, quæpluribus concilijs prius agitata fuit, nonfolùmà Latinis, led ab ipßs etiam Græcis damnata atcp explofa eft. Cæterùm quan^ quâ lofippus patriarcha ( qui in hoc conciliojdefuncftus, SC Florentiæ fepultus eft)Iohannes^ Imperator unioni cofentirent, ÔC cum Latina ccclefiafideifym bolum concordibusanimisacceptaflèt,Conftantinopolitanatarnen ecclefia cum Romana fentire nephasduxit:licetipfe pace acconcordia perpétua (ut fperabatur)inita,domum redirct. Reuerfus tarnen,haud diufuperuixit. Sedifi lud fibiin gloriam Eugenius adfcripfit, obidineius marmoreo fepulchrohi uerfus fubfcripti leguntur:
EMge«i«iiicet hic Qwrtus-,cornobtiecuius Teflantur uit^e fplendidafàéia (uic^
Iftius ante /acrosfeprtebuit alter ab Ortu,
A/fff
-ocr page 561-IOANNESSECVNDTÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jîj
After ut icdpiatfidei documenta Latina,
Alter ut auratocingat honore caput. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Qm duce amp;nbsp;Arment] Gr aiorum exempla fèquuti,
RomanamagnoruntAethiope/^fidem.
Inde Syri ac Arabes,mundi^^ eßnibus Indi, M-agna^/èdhac animo cun^iaminora/uo. Nrfw HdWtf rur/itm Twreos ilt;tm cla/Jepetebat, Dhw périt, aft iliumfuflulit una dies.
Ex recentioribus ac neotericis fcriptoribus, mulsi hunc Caloiohannem UO' ’0 cant,amp;: nefcio quæ deliramenta de Andronico affcrunt: qua: nelt;p rcfellere eft animus,neque aflerere. Sed cum apud reccptos fcriptores nihil de hacre inue* niam,confultius obmittenda cenfeo. Tutentur alij luos (utuolunt) crrores, go ueritatem libentcr amplecflor.
CONSTANTIN VS OCT AV VS ET
V L TI M y S O R I E N TI s IMPERATOR.
OSS TA NTiNvs fep tim US Manuelis filius, loanne fratre fi-defuncflo, fuccefsit in imperium,ab initio princeps a* ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rexenim Peloponnefiantc fufceptumimpe*
m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rium,fgpius cumT urcis congreflusjcos fudit,fugauit^, ac eis
oppidaui abftulit ÔCexpugnauit:undcDraconis cognomen^ tû ob militarem uirtutê accepit.Sed ubi Amurathes Turcorü tyrannus Heracleam oppidum munitifsimum expugnauit,murum^,qui Grc cos in Peloponnefo tutos feruaret,difiecit, adeo animo confternatus eft, ut o-»nnisroborisfuiimmemor, tributu Turcis daret,ac timoré perculfus cederet: ' cum antea Ifthmu, quem Hexamilium Greca uoce nuncupant,inftaurandum curafleqquodam fingulaii Chriftianorum fucceflu, tributum^ Turcorum ty-tannoreddereabnegaffet. Veriim Hungarisamp;Polonisad Varnamingenti prælio uifftis ac cæfis, pecunia ab Ämurathe muldatus, murum diruereiuflus Jo cft. Quem poftea locum Veneti tumultuario operemunireadorti,nihilo me^ liore euentu ufi funtrfed ut uulgo dici foIet,Nulla calamitas fola : alteram enim alia parit. Sic Conftantinus Imperator, fiue animo fuo excidens, opinione fua deceptus, fiue fponte fua infaniens, haudquaquam unioni, quac fub fratre fuo loanne Palaeologo Imperatore cum Eugenio Florentiæ conclufa fuit, confen' tireuoluit.Et ob id Gregorium Patriarcham prioriIofippo,de quo fcripfimus, fuffedum,quöd iuxta fideiueritatcm ambularet,domo eiecit, bonacp ecclefiae furripuit.Nicolausitacp v , qui tum fummumegit Roma: pontificem,Ifidoru cpifcopum Sabinienfem Cardinalem,uirum induftrium,natione Graecum, SC quiRutenorum ecclefiamiamdudum rexerat,mittitpercontatum,qua'namra 40tione Grcca natio legatorum fuorum conuenta Florentia: cum Latinis habita teijeeret. Pellexcrat tum fuaperfuafione SC Imperatore SC Senatum in redani femitam,cum Turcorum tarn ingens impetus,ueluti inundatione quadä tem^ peftuofa,ducefuo Mahumete Amurathisfilio,Conftantinopolim obfederat.
Eft autem hæcurbs inclyta prius Byzantium, antea Lygos didum, à Lace* dæmonqSjPaufania duce,in anguftifsimo Europa: Afisep Euripo coditarqui* bus ab Äpollinis Pythq oraculo diClQ fuit, ut cotra cæcos fedes locarêt, id eft, Mcg3rêfes:quiChalccdonêfterilifolo,omiffalocupleteripa,cregionec6dide tunt,Strabone autore.Pifces enim exEuxino in Propontidêillati, ubi ad Chai cedonêfelittus ipcurrere,territi à candicâtefaxo, quod à uado adfummapellu ceat,aduerfum Byzâtij promotorium ex ea caufa Chryfoceras appellatû,preci $0 pitipctûtagmine.Itacpomnis captura Byrâtfj,Chalcedonenfib.penuria. Hâc 308 urbê è ruinis Conftâtinus Magnus,qui imperij fede exurbe Roma in Orienté trâftulit,ad Parthorû excurfiones côpefcendas, nouis mœnib,cinxit,diuinitùs
X i admonitus;
-ocr page 562-I o AN N. C V S Pl M I A N I
admonitus:fublimibus^ turnbus ac magnificentifsimis îcdib.itaexornauitjUt habitaculu deorum potius quam ImperatorS crederetur. Dionfepton turrcs tantaaiteconftru(flasincacómemorat,utfiquisuniindamaflet,autlapi'dêiin mififletjfomtus ex omnlb.rcdderetur aequaliSjiia ut exfinguhs propfius exau* du etur.Hanc cum Imperator NcanRomam nominari ucllec, uulgus à codito* re Conliannnopolim uocauit.Hanc Mahomctes ini^uo ferebat animo tn mC' dio Turcorum fitam, fuo non parère impen'oianimum^ adieciqut cam (ubigc ret,quo progenitores fuos omnes fuperaret fama SC nomine, qui fæpius ten tantes, à cccptis turpiterrefilire coaÆ funt. Caftello tgitur iuxtalittus ad ofti3 Bofphorimiracelcritateextrult;flo,bellumcontrafccderaaciufiurandummira' , bilt coatflo cxercitu ( trecenta enim milita fertur habuifle militum) induxit, fimul gerere coepit : fruftra Græcis opêà Chrtfttanis principibus tmplorantib. T erra igitur ac mart' f egiam aggreflus urbem,cuniculis ac latentib.fofsis altifsi me atflis, ÔC aggere extruc'lo tarn excelfb ut muros excederet, cu turres admogt; iiiflètligneas,mœniacp conquaflàffet, Græcis ftrcnuè pi^nantibus : Iohannes Jufttnianus Genuenfis ( quifolus urbemnuper dcfendiflfefercbatur) uulncra' tus,cum utmedicum adiret,per portas quç obferatg crant,nefugtendt facultas mtliti eflet, introij flet,Græct fimul irrumpunt. Is autê paulo pôft tnglortus Pe* ræ occiditur. Soli duo Theophilus Palæologus Græcus, amp;nbsp;Iohannes Sclauus Dalmata,fug^ereturpeputantes, cumTurcorum multos obtruncaflent, inter î» cadauera hoftium cecidere.Conftantinus Imperator dum ad portam trepidus ferecipit,fugienttum trepidatione oppreflus,tn portæ anguftrjs coculcatus ce ' nbsp;nbsp;cidit, paludamentocp eius cadauer agnitum. Scribunt alq,Conftantinû ex de'
fperatione manum fibi inijcere uoluifîe, antequam regiam egrcderetur : id Chriftiani hominis non efle cum paulo diligentius fecum reuoluerct, fuos hor tatus, utfeferrotransfigerent. Sedijsrecufantib. pofitis Imperatorîjsinfigni' bus,pofteaquambarbarûuiditintramœniareceptum, timens ne uiuusinhO' ftium dcueniret potcftatê, ne ue tantæ urbis excidio fupereflet, mutatis uefti' bus in aduerfum agmen inue(flus,hoftili manu mortem oppetqt. Vcrùm quo' quo modo perierit,poft difturbatos bombardarum idib.muros,fœde^ dific'39 lt;ftos,captam^ ui atcp expugnata urbem, ne Perenfes uicinis opcm ferrent eX' pugnatijConftantini Imperatoris caput Mahometis iuflu abfcilTum, ac pilo af fixû,pcr urbem caftra ad ludibrium circûuedum ac geftatum eft.Quarto Si quinquagefimo obfidtonis die urbs ui fumma capta, ingens cædcs édita, in olt;î mnem fexS atlt;ç ætatê fæuitum: pueri,uirgines,matres ad ftuprû raptæ : ftupra cædibusjcædes ftupris additæ.Nihil illicitû toto triduo fuit in urbe: templû im gens ac facrofandum Sophiæ, luftiniani Cæfaris opus,ipoliatû omnifacra fu' pelledile ac donarqs fandorum,omnib.patuit fpurcittjs,lupanar fadum fcor' torum,amp;equorumftabulum.Edixitautemtyrannus poft capta urbem,utrc' gia fupellex,omnisfp iàcrarû ædium ornatus,monimenta(ç illæfa feruarentur,4» ne'ue milites ea diriperent.Inuêtafunttamenin cœnobio (quod uulgus dePe tra appellat) dextra præcurforis S* Iohannis, ac monimenta Salua torts noftri, fpongta, calamus, ac lanceæ ferrum ; cuius acies lima fecata à Conftantino v i Carolo Magno Francorum régi donata erat, quçfuperbusuidor inter regias ' gazas afferuari iubet. Qpanquam autem multi magno ære has fandasreli* quias redimere fæpius annixi forent, adfcruata tarnen funt à Turço ob muite' rem quandâ Graiam,quæ regis Itbidiniinter pellices patuit, cum à cultu Chri-fti non defccifret,quæfefeexoluturâ precium padioni offerf,nead Occiduos tranfeant facræ Byzantiorum reliquiæ.Sed ante hoc edidû,Martyrum olfa ca nibusfuibuscpfuntobieda,fandorûimagtnesluto funt defcEdatæ,ferroc[îla' 50 ceratæ.Et quod meritô ignauiam noftrorum Principum mouere debeat, lîmu lachrS crucifixi(proh pudor amp;nbsp;dedecus nobis ætcrnum)tympants præcuntib. per fora,per plateas, per uicos,ex urbe ad caftra rapiunt, fputo, luto,iaculis in* celîunt,
-ocr page 563-CONSTANTINVS OCTÄVVl
c^npntjpileo imagine capitis dehoneftant : En Chriftianorff cnicifîxû Dcum, iummisblafphemijs Si conuieijs perirrifioneminclamitant.Cruci etiam eulo^ giuminfcriptumpafsimlcgitur: H I C EST CHRISTIANORVM d E v S. Ea^ omnia funtrepr2efcntata,quæ in ilium ludæorum gens olim impia patra* rat:putantes maieftatêfummiacmaximi DeiDomininoftriIcfu Chrifti,gt; quae ' impafsibiliscftjamp;eiusperfetflionis utnec laudibuse£Fciri,nec conuicijs tcc* daripoisitjdehoneftarc. Ó' immenfumfcelus: quidpotellexcogitan'horribi* bus r quid dici crudelius hac faeuitia,quam fpurcifsimi Si!: perfidilsirni Turciim punéegeruntfErutideincepsciuiumrhefauri abfeonditi: quosfiin commu* ncmufumuertilTentjnon triumphalTetfceleratusmVîor dcÇhriftiano fangui* nc.Triduo itaq? mifera ciuitas uexata, atqj ad arbitrium impotentifsimi uitfio* tis cunefîa direpta.lnde quicquid regtj fanguinis, mares feeminaeep illuftres fu* perfuere,aut inter epulas prægrauante uino fcedèiugulantur, autuitfloris libi* dini (quod morte grauius) referuantur. Rirelucas, quern alij Lucam Notaram uocanr,qui poft Conftanttnum Imperatorem fecundus erat, cæfo ante oculos maiori filio, altero ad illicitos ufus referuato ( duo enim alij eius fil q bello ceci* derant) in conuiuio ante ryrannum fecuri percuftus eft, cum altjs filqs duobus, liaacio Si lohannCjilJuftri probirate adoleftentibus : quum flip plie» uoce humt liepfletu tyrannum perfidifsimurogaftet, necaftum atep pudicum puerum la-, cobum, quern abominabilis raptor fuæ fpurcifsimp libidini deftinarat,a pater* njscomplexibusauelleret.IfidorusCardinalis, qui tum Conftantinopoli erat, (ut feripfimus) in tumultu primo captus,quûuefte mütata cognitus non eftet, trecentis fefe redemit afperis. id genus nummi eft pafsim omnibus notû.Duni defæuijflètfanguinarius carnifex, conuiuatus, Si mero praeter folitum inebria* tus,contra legem fui Mahometi,optimatcs ciuium (qui in airguftifsimum So* phiæ templû ueluti afylû confugerâr) edudli in cóuiuio funt iugulati.Sunt tum multi Genuenfium,yenetorum,Latinorum^ partim gladio cefi, partim auro liberatüEftjeregione Conftantinopolis ciuitas Pera fita, trans fi'nulum illö qui utri^ populo portû efHcit,uetus Genuenfiû coloniaîin qua olim Galataepopu 5° lihabitabant,ad quos diuus Paulus olim epiftolasfcripfit.Hi Perenfes cognita
ßyzantorum clade,Mahometo deditionemfecere. Mûri corrafœderadiruti, bonadirepta,foeminæacuiri ludibriohabiti, eandem expertifuntferarum fæ* uitiarn,ut Conftantinopolitani.Eodem enim die literas dédit tyrannus ad Su* bafsidem,id eft,tribunum militum Galatiç,quibus iufsitLatinos ad unum om nés occidi.Qiiam facinoris atrocitatem quum Subafsis obftupefceret, ob id^ paululumretardafletjutquiaduefperamfacftumiriinftitueratquodeiretimpc ratum: interea temporis Mahometus, qui uinum obdormitando euomuiirer, perliterascontrarium mandat.Tantarum autem cladiumenormitas hinepro* cefsit,quodtamfæuus,immanisacfceleftus tyrannusinfignesuitftorias iam aa b'quot aflèquutus,eô infolentiæ uenit, ut multos partim ucneno, partim ferrogt; enertos,quosfufpe(ftos tyrannidis habuit,tantam fibiomnium côparauitobe dientiam, ut nemo ne hifeerequidem änderet,interitumautpericula mandata: formidans. Hinc tanta creuit potentia,hinc fines ampliandi imperij cupido ty rannumincefsit. Meminime puerumoeftennem,poftillamclademqnæ ad* bucrecens erat,inaudiuiire,cum menfæ paternæaftarem,ô^crudelitatem fæuigt; næabalqs enarrari audirem , fuifle quendamConftantinopplitanum ciuem; opibusacdiuitqs darum acinfignem ( fed qui proditione uoluit clarior infigt; gnior^ fieri) Si fuo Imperatori Conftantino infeftum, clàm ueniiTe ad Mahogt; metem,qui ordinatum turn habebat exercitum, animumcpurbisobfîdendæt scfccum pacftum,fi exfiliabus fuis (plures enim habent Turci Si uxores SC pel bees, ac proinde multos liberos ) unam fibi uxorem defponderet, cum ampla dote,portam urbisunam in fua fore poteftate, quam iIIi poftet hora qua uellec aperire ; aftenfifte tyrannum, ac proditoremid praîftitifte. Qiium itaque
X 4 triduüm
-ocr page 564-^ri4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. C V s PINIA N1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
triduum illudfæujtia'omnicrudelius prætcrtjnet, àtyrannouxorem prodi* tionis pîæmmm poftulalTe. Cui tyrannus: Meruifti,inquir,quirem promtOam intégré præftitiftïjdignam te Si. facinore tuo mercedem : iufsitcp magnum auii afferri pondus,quod illi daret. Sed quia, inquit, filiam meam tibi uxorem cum dote (quæ præfens eft) pofcis,cum Chhftianus fis,uitam hanc exuas oportet, mox^ iufsitcarnifîcem cutem tottus corporis illi d e trail er e,infer uit^ illi cine^ rcs cum fàle calidos,mox^lelt;fèo cooperin'iulsit, ut noua illi cutis fuccrefceret, quo aptior fieret ad nouam nouæ fed£ fponlàm accipiendam:quafi indignum iudicaretproditorê foæ patriæ uel exoleto fcorto. Scripfit de captiuitate Con. ftantinopolitana VbertinusPufculus,ciuisBrixianus,cum ex hoc prælioR.O' *• mam euafilTet, uerfibuslibeflum. Necnon loannes Bocatius de Cartaldo, ubi snulta de Turcis inferntur,amp; altj neoterici. Eft autem hoc uetuftifsimû Grçciæ imperiCl, quod mille centûac nonaginta amplius annis ftetit. In quo tot prin* cipes Chriftianifloruerût,tanta religio uiguit, tot diuorum templa, tot fantfto* rum reliquiæ conditæ erant. Vbi urbs Romæ femper aemula, paucifsimis die* bus dcieÂaac crudeliter fubuerfajanno noftræfalutis millefimo quadringen* tefimo quinquagefimotertiOjquarto Calend.Iun.Qpi dies funeftifsimus acre* ligiofifsimus elfe nobis femper deberetjUonfinelachrymis Chriftiano populo memorandus : cum Nicolaus v .tum pontifex Rornanæ præelTet ecclefiat,Fri dericus autCm 11 r.ïmperio Romano potiretur. Eft practerea in hoc excidio il lud admirandum,quod hanc urbem Conftantinus Magnus Imperator,ex He* lenamatre progenitus,miro ornatu extruxit, amp;nbsp;èrudenbus nouam penè refor mauit: quamConftantinus vui.quieiufdemnominismatrem Helenam ha* buitjTurcorum iugo fubdidit.in qua nunc per fcptuaginta pené annos no fine graui amp;nbsp;pudcndo dedecorcChriftianorum principum,Mahometes primùm, araites dehinc crus filius,tum Selimus Syria: SC Âegypto formidolofus, pôft Solomctimberbis tyrannus dominantur: effrenemlibidinemincundtosexer* ccntcs finitimos populos,fîue facerdotes fint,fîue,pudica: lioneftaccp fœminæ. quibus non pro calonibus aut lixis,iit olim Romani,fed pro iumentis utuntur: bis uehunCjhis arant,his fodnint terram,his abiccftilsima quçcg exercent amp;nbsp;cru befeenda minifteria. Q,uôd fi ad pœnas acfupplicia peruentum eft, per extre* mos corporis cruciatus ducuntur, excoriantur, uerubus fuffiguntur, fecantur, rota infuuntur. HæcChriftianiPrincipesfciunt,audiunt,fentiunt,uident,ô(îa* nimo tardifsimo patiuntur.O' infelixfocordia, ó nimis mifera principum Chri ftianorum félicitas, nunquid illud ftitis notum omnibus Poetæ prouerbium :
Nitm tua res agitur,paries cumproxitnus aräet ?
Nunquid uidetis,ô principes focordes,uniuerfam Afiam à Phoenteibus SC Me dis,adHelleIpontum ufqjTurcorum parère tyrannidiflnEuropam uerô, iam annos aliquot Hellefponto fûperato, accerfiti funt à Théodore Cantaeuzeno aduerfusgenerumfuum,quemexecrabilis ÔCfocerSC tutor,Conftantinopoli* 4® tano imperio fraudauerat: dumfimuIâtfallacifsimilatronesTurci,auxiliunife laturos illi deliro feni, Callipolim SC Cherfonefum primo,deinde totam prope Thraciam occupant,Myfos,Macedonas, ThelTalos omnes,Boeotios, uniuer* fam Græciam,Âetolos,Epeirum,l!lyricos ad intimam ufi^ Dalmatiam, teterri ma feruitute premunt.Infulae plures,quæ à finu Adriatico ad mare iacent Pon* ticum, uaftatae iam funt,ÔC defolatæ.Sednecmodô quiefeunt, aut ulla ex parte remittuntur efferatæ beluæ,fed quotidie magis ac magis ( ut funt SC prædæ 2C cædis auidifsimi) nunc in Getas,qui trans Iftrû incolunt, nunc in accolas Hun garos SC Germanos impetum faciunt. Noftri autem Principes, aut illos con* temnentes, aut négligentes, in hanc decidunteailamitatem ac dcdecus, ut fuis y» fènfib.Iua ratioe priuati,nelciant quid agât.Hung3ri,quorû regnû antcmuralc 6C Chriftianitatis clypeus uulgô appellatur,inter fe tam fadfiofi,tam difeordes, tam fegnes, ut in tanta rerum affluentia ex argento coenenqex auro bibant ; ca
-ocr page 565-CONSTANTINVS O CT AV VS.
pita auro onerentjamp;f torqmbus SC catenulis colla, peó:oramonilibus fibulis Ornant aureis ac argenteis: pedes item calcaribus ex argento condecorent,foti iplendidi.Necdum luxus Knis :Jonerantur amp;nbsp;beftiæ ac equi phalens argenteis aureis. Neenobilis cenfetur, quinonabacotn inftruitauro argentoq? ojiu-ftum. Alias autê nationes contemnunt,necfinuntfuppctias nitÏ coatfti afferre» quod ß tulerint rogati, tum in eos defacuiunt magis quam in canes, quos alias natura odiunt,planêfuribundiamp;dementes. Aepriufquam fetalibusfpoliarêc diuittjsjpotius omnia fua Turco referuanfjbreui omnia ablaturo.’utolim Con-ftantinopolitani ciues fuo Imperatoriauxilium negantes, omnia Turco ferua* ’° bantfpolianda,utfcripfimus.Hungaris finirimiGermani,inconuiutjsbellaces ftrenui : præfertim cu nodles ac dies bibendo æquauerintjac omnes cyathos exiccauerint.Nullas polï'untnuptias,nulla conuiuia,nullos celebrate conucn* tus, nifi ad extremam ebrietatem alter alteru ad pocula inuitet, atc^ ita replear, Ut(quod di(ftu etiam pudendum eft) coram feruis ac uernaculis rurfum potum euomat uinum,fub menfaq} impudice meiat. Et cum femiamens, imo demens potius in ftratü collocatur,tum triumphus ingens excitatur, tum rifus, tum ca* chinnus exoritur. Atqj id inter nobiles, qui præefle debent reipublicæ, eamcp tutari atc^ defendere,præcipuèfît: nemo^ cêfetur bellicofus, nifi fiat ÔC ebrio^ fus.Qjii enim plurimum potant,iudicantur magis ftrenui acbellicofi. Olim, e-tiam noftra memoria,quum nobilium erat conuentus,ueluti pugiles, lucfta, di-fco,curfu,corpora exercebant,ut fierent bello aptiores; nunc poculis certant al ter alterum fuperare ac detjcere. O' tempora,ó mores : his igitur artibus,his ftu uincemusTurcos C Germanis meis,e quibus natus funi, SC Hungaris, quitus cum longo tempore uerfatus,quamfamiliarifsirnc hæcfcribo. Non quod eenfeam uitqs alias carere nationes quoque (quifqj enim fuos patimur manes) fed quod uellem hos uicinos nbsp;finitimos Turcis unione quandam inter fe ini*
te,quôd Hungarifuamfoli luxui feruientem fupellecftilem ex auro Só argento cum amplifsimis fuis diuitqs in eum conuerterent ufum,utfuos debellarent ho ftes: German! accepta fobrictate,cû Vngaris acies atep exercitus inftrueret, concordibus animis amneftia celebrata,fi alter alterum irritaftet. T urn T urcus non modo à limitibus noftrarS terrarum arceret,fed mox è Coftantinopolita* no deturbaretur imperio, atc^ in aliquê Afiæ angul3,unde prodqt, reijeeretur. Sed t) s moribus quibus hodie uiuitur,plane dubito nebreui lares cogamur pa-trios trepidi relinqucrc,aut in miferam uenire feruitutê. Sed quid Impertj Prin cipes C quid aguntf Sæpius uocati in comitia amp;nbsp;à Friderico Cæfare amp;nbsp;Maximi lianOjUt generalis in Turcos fieret expeditio,antequam de fefsione decernitur uteralteri praelocandus.quibusfubfellijs altern praecedat, annus tranfit. Tum fiunt haftiludia,tû adipales cocnas. V eniût oratores Rom.Pontificis,Principes adhortantes,utlapfaefuccurrant Chriftianaereipub. Offert Potifcxcruciatam, 'I'“ offert indulgentias: ubi pecuniae à mifera plebe funt corrofie, inftant fœnera * tores,qui paulo ante fuos nummos in luxum Principum mutuarunr,amp; ufuram mutuatæ pecuniaeexpofeunt. Soluuntur ueftes fcortis coemptæ, 8Cfumptus hofpitibus abliguriti : tum nulla poftea T urcorS memoria. Religiofi autê Prin cipes facrofanóïi (de quibus loqui piaculu eft) quibus inannuosreddirus cen-tena millia nummum uix fufficiunt,ex pingui pane Chrifti caudatis ueftibus purpureis galerisChriftianam profitenturreligionem.Tres epifcopatuscon* neciunt,ac abbatias in comedenda (comenda uolebam dicere ) potius catami tosacfcorta alunt quam milites,qui pro Chrifti fide tutanda arma induant. Interim Turcus tanquâ uoracifsimabelua Ionium mare ingreffus,Afiæ primûlit-toradepopulatus eft,acminoré Afiam occupauit: Ciliciam,Armeniam, Phry-giam pofsidens. Traiedio mari Macedoniam,Theffaliam,Epeirû,Dalmariam cumJllyrico depafeitur : Sd Europæ clauftris fradis, Hungariam mox, ac dein Germaniauorabit, Num id uidetis Principesdnum claufis oculis more Anda* batarum
-ocr page 566-52^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N N. C V s P I N I A N I
batarum id ccrfu’tis.Detrahitenubcm oculis qui ophthalmia laborant, Si ui' dctepriraùmChriftianorumcumTurcisinfeliccm ad Nicopolim coflic^um, Duce Sigifmundo Hungarorum rege: qui anno uirginei partus fuit millefimo trecentefimo nonagefimofexto:ubi magna Chriftianorum ftrages facta, multi Duces captijSigifmundus nauiculafugiens falutem quacfiuit. Attendite quid fub Alberto v.archiduce Auftriac,Romanorum, Hungarorum Si Boemorum rege,anno Chriftimillefimo quadringentefimo trigefimonono accident,Chri ftianis cum Tur cis confligentibus ; ubi pene omnes qui no fuga euaferunt,cor ruerunt. Animaduertite deinceps, o Chriftiani Principes, crudelifsimam cla' dem Chriftianorum apud Varnam, fub Vladislao Hungarorum Si Polonoru io rege : quæ anno humani generis redemptionis accidit millefimo quadringen-tefimo quadragefimoquartorquammoxfubfecutaeft millefimo quadringem tefimo quinquagefimotertio Conftantinopolitana ruina,fub Friderico tertio, quam iam fcripfimus. Quæ omnia negligentia Si focordia noftrorum Princb pum cuenerunt,Chrifto Deo noftra fcelcra fic puniête. Qpandoquidem cum mentio fit Turci inter conuiuales Principum fermones, tarn puenliter, tarn le« uiter deTurcis ut de mufcisloquuntunquum tamennemo uane debeat de fuo hofte loqui. ita pericula perpeffahatftenus à Chriftianis nihili fiunt. Qiiod ß hæc omnia uos nonraouent,num erate poft captamConftantinopolim.abdu' tftamplebem ex Hungaria,Bulgaria,Croatia,Germania,ÔCadiacêtibus regio« z» nibus: in quas incurfiones Turci nuilo non anno cum impetu facientcs,homi«
'' nes ut pecora ad feruitutem femper abigiint crudeliisimi latrones. Nonne au« tem illud cordi eft recipiendS, quod anno uirginei partus millefimo quingen« tefimo uigefimoprimo,poft Cæfaris Maximiliani mortem, Carolo v.imperan te, SolometTurcorum imberbis Si imbellis tyrannus, fuperato Hiftro, Sauo acDrauo,fortifsiraasmunitionesNandaralbam,quod amp;ßelgradumamp;Tau« rinum dicitur,tum Sabato fortifsimam arcem, cum uigintiduobus caftris, op« pidis Si uillis,per miliaria pene quadraginta, duobus uix menfibus occupauit: neminerepugnante,neminepatrioslares defenfantefAc moxfequêti autum« no quintj millia hominum ex Croatia abduxere imptj latrones. O '^miferi Prin p cipes,quoad dormitabitis,quoad fegnes armaueftra rubigine confumi patie« mini f Et tu,o magne Pontifex Leo,leonis fortilsimi naturam quando induesf quando crucem Chrifti in uexillo eretftam, abietfto pontificali faftu, manibus per orbem circumduces, præeunte Carolo Caefare Augufto enfe fuo nudo, ut utramcp aquilam fimuliungat SC connectât;' Quando cacteros orbis Reges ac principes gladqs accinges,ut hofte Chriftiani nominis trucident,pedibus con terantjàferuitute captos libèrentf Excita, ôCaelàr Carole (uimnoministui imitatüs) fæuaGermaniæarmaquibuspraees,fortiaAnglorupe(ftora,quod potes: magnas Francorum uires,cum quibus bella geris : maximos Hifpanoru cenfiis3quibusimperas:uthasbeluasconfiimas, Ôô Graïciarccuperara,impe« 40 rialem federn alteram afcendas,Orientiez Si Occident! fimul impercs. Olim quum iuftum gereretur bellum, dues relidis uxoribus ödliberis, fuo Impera« ratori obtemperantes,qug bonos uiros decercnt,agebant honeftifsimè.Nunc uerô mercenartj ifti milites,ê quorûnumero Si lanceati funt pedites, remfuam lucro metientesjfuos duces hoftibus uendunt, proditionis precium fexaginta millia nummûmaureorum pro mercede inuerecundè recipiunt: uirtutis loco ducunt,reges Si principes fallere. Eô cupidifsimi fœneratores rem fuam dedu xeruntjUt nullus rex bellum aggredi audeat, nifi etiam infantibus ftipendia in cunis largiantur. Ob id exteros hoftes Turcos aggredi uetitumeft principi« bus, cum domi Si in ueftibulis lateant hi carnifices, qui non finunt nos contra p crucis hoftes arma fumere. Sed quid gratis haec affero, quæ in triuqs quotidie decantantur C Plura poflem in medium afferre, ut uos ô Principes ad arma con trahoftesfidei fumendaexcitarem:at nulla oratione compta ad perfuaden« dum
-ocr page 567-(
CONSTANTINVS OCTAVvl
üm ópus eft, fed armis. Flures funt didtæ elegantifsimac orationcs a üïris eru ditiTsimis, Pio, Campano, Philelpho, Callimacho, altjs quos recenfere inu* t’le eft, quac eüatn lachrymas quibufdam eduxerunt. Sed tjs non uincuntur ho ftes,artnis opus eft: ea after,o Cæfar,amp; Chn'ftianac calamitati fuccurrc cum tuis ifnperi'j Chriftiani pnncipibus » Qyod fi certa crga Deum fide principes no-fti i pugnarent,fine dubio diuinitùs etiatn uicftoria illis à cœlo daretur, ut olim Conftantino Magno,dum Maxentium,dum item Licinium, Chriftiani nomi-nis hoftes,inum ad Miluium pontem,huncin agro Byzantino armis obtriuit, ' utfuolocofcripfimus» Sedquumnoftriprincipesmutuôfelaccftànt,quida-» liud quàm bellum eft ciuile putandum f Si modo noftra Chriftiana religio una cftrcfpublica, unica ipfius Dei urbs, cuius nos ciues fumus omnes: quid ergo inteftino odio pacem quærimusr’ dum furta, rapinas, raptus mulierum amp;nbsp;pue-forum fine difcrimine ætatis ac honoris committimusr’ Qjiafi contra hoftes fi-dei pugnaturi, neque templis, neque aris parcimus : imo facrilegftne mortuis quidê.Siç cacodæmones mentes nofti^s perftringut,amp; oculos uelis obducût, ntrelicftis ueris hoftib.Turcis, attç Chriftiani nominis inimicis, in nos noftro-' fumcp membra armatas Si fanguinolêtas couertamus manus. Si aût propofitô ucluti fcopOjDeo immortali opt.max.omnes acftusnoftrosin illû dirigeremusî nôeftet nobis mens tam hebes, tam obnubilata, tam cæca, quinea uideremus quæ cô nos ducercnt,unde falutem,non pœnitentiam fperare liceret. Nam, ut I nbsp;nbsp;amp;nbsp;Grecanfto prouerbio dicitur,Falt;ft:um ftultus etiâ cognofcit: amp;,Euentus ftul
torum dicitur magiftcr atcp mifera prudent/a. Expergifcimini igitur iam Principes,expergifcimini, ne oues Chrifti uobis concreditas,lupo deuorandas om Heis condonetis: arreptis armis,abijcitefomnum .Tempus eft. Somnum Epi-nienidis ac Endymionis feptuaginta circiter annos dormiuiftis: truculentâbe-luam proftcrnite,affiigite,percutite,raacftate,SC acerbifsimoftipplicio mulcfta-te:neardensillapeftis,acfunefta, latius indiesferpat, flammarum^ uortices incxtinguibiles exufcitet: ne'ue annus uigefimufquartus proximè uenturus, fii pramillequingentos,afteratdiluuiumhominumhorrendum acftupcndum, ’’ tlucm homines ob aquarum inundationem pertimcfcunt: fed potius tranquil litatcm,qui iam fæuitiam pcftis crudelifsimæ, Si bellorum rabiem,fatis fuper^ expert! fumus. QiiodipfefoluspotcftDeusopt.max. quiCaefarem cum fuis principibus unir! faciat : ut amp;nbsp;uni paftoriunQrcaedificetur ac conftituatur oui-îc.Exurgeitaque, ô CaroleCæfar, quum poft tot régna hæreditaria,tibi Deus opt.max.ctiam Romanumaddiditimperium. AequaConftantinumMagnû, qnifignocrucis hoftes uicit. ImitateTheodofium, qui àrdore fidei inimicos Chrifti préftrauit. Pone ante oculos Heraclium, qui cruçis lignû uendicatum J^umeris detulit. incede ueftigijs Caroli Magni, cognominis tui, qui tot annis pro fide Chrifti pugnans,infignesreportauitui(ftorias. Non tibi opus eft, qui totregnisimperas,utGodefridum deBulliono imiteris, quiuêdito patrio cen fti,cum immêfo exercitu Afiam expugnauit, fepulchrumqj Chrifti Chriftianis feftituit. Tot habcs régna, totprouincias, tot regiones, tot populos quibus imperas,ut nihil nifi unione principum Chriftianorum opus fit. Id quod fiepe auus tuus Maximilianus Cæfar fufpirans à Deo precatus eft anxiè : amp;' ut fîbi li ceretuindicare Chriftianitatis perpefla incommoda, atque poft contritos uc-f'enatos illius Othomanni dracones,peftiferam que eius profapiam, Deo im-xn or tait fuam reddere animam optauit. Id quum Deus illi abnegarit, eius fup -pftuices. Pone ante oculos Athenarum urbem,omnium feientiaruminuentri cemacdomicjlium,oppugnatam:Conft3ntinopolitanumimperiumexcifijrn, ’ amp;ab hoftibus Chrifti pofteftum: Chalcidis Si Euboiæ direptionem, Hydruntt
expugnationem. Cogita,ôd Deum fupplex ora, ut olimTamberlanus èPerfia 1 Scytharum DuxBaiazitenT ureum fuperbiisimum deuicit,inclufum cauea.amp;T
^«teis uindiim cathenis circumduxit ; ita ope Dei optimi maximi lefu Chrifti, quetn
-ocr page 568-• 52? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. C V SP I N I A NI
quemtantoludîLnoprofequuntur fpurdfsimt latronesifti,SolotnctiiinTuP corum tyrannumfquem nuper obRuputflCj ÔC uelutiin ctîlafi pofitum dicunt, cum Nandaralbæ fan(5læ cihufdam uirginis corpus infolês uidtor poft captatn ïircem artreótalfet : ueluti olim Mahometum I i.cum imaginem bcadfsimç gtntacum S.Ioanne in cœlo afpexiflctin obfidioneRhodi)cathenisfcrreis,no aureis,perCbriftianitatem ctrcumducasjoftendas^tc ideo in folium locatiitn AqinfgianijUt Chrifti hoftes fubigas ac profternas, ne uirus fuum latius diire* minent. Vide ne cum Tartaris fallacifsimi hoftes Turci arma iungât, acruptis Chriftianitatis obicibus,Hungaria atep Polonia, inundationem inlmperiûfa* ciant(cumenimmihidapfiles non fint diuitiæ, minutuloshos quadrantes,id ” eft,hanc admonitionem offero) timens ne plebem noftram improuidam mife rasqj SC imbelles gentes trucidêqut olim faîuus Attila, qui cum fuis Hunnis eX HungariaFranciam amp;nbsp;Italiam euaftauitinfperatô.Id fiet,fi Chrifti nomine in* uocato bellisciuilibusfedatis,faftufacerdotalipofito,principibusunitis, acié coges,â^ucxillum Chrifti circumduces,paftoribusiftisfœdifsimisacbubulcis Afiaticis,quos multi formidolofi homines infuperabiles cxiftimât,manuscoiJ feras,in nomine eius qui uitftoriamlargitur fc timentibus.
Leftori CuJ}gt;inianus.
VEnimus ad exitium Conftantinopolitani imperrj, quod iam fpurcifsimi, SC in Omni généré luxus refoluti femimarcsjfeptuaginta circiter annis oc cuparunt : decreuimus eorum reges, quos fua lingua Amyras uocant, ordinc ctiam recenfere,ab eorum origine in praefens ufcj leculum per annos quingen tos circiter. Armenius item A^tonus Turcorum imperium anno m . l I.in Per* fia cœpiflè feribit. In Afia uero, anno Chrifti ai . c c x C1111. Nos tam ex Grx* cis quàm Latinis, ueteribus acneotericis memoranda exccrpfimus. Ex Ayto îio,Zonara,Nicolao Sagundino, Richardo^Ptolemaro Lucénfc, SciliacejSe* gonio, AeneaPio,Othone,Nicolao Chalcondyle,DandaIo,CaIlimacho,PaU lo Andrea quiChalcidica: oppugnationi, Coriolano CepionequiScordenlî expugnationijGuilhelmo Coarfino qui Rhodiacat obfidioni interfuerûti Ni* 'jo roIaofratrcPrædicatorum, quiinBaldacourbe Saracenorum Arabicamlin* guam didicitjUt fetftam Mahometis reprehenderet: ac ex Felice Pctancio,qUO cum rnihi infignis familiaritasfuit,qui fæpiusinTurcia oratorem egit, SCeoru omnia cognita habuiqmihi^ familiarifsimè,cum SC ego oratorem Cf farts Ma ximiliani apud Vladislaum Hungarorum regem agerem, recenfuit. Quæ fincera pofteris citra inuidiam dabo,modô boni confulatletftor, quifquishacc leget,ab origine Turcorum initium iumentes.
Nueftiganti rnihi accurate originem Turcorum,SC neotericorum 40 feripta difeutere perneceirarium duxi.Qjjtod dum fa cio,inter La* tinos primus occurritPomponiusMela, quiinfineGeographiae librijCÙm Scy thiæ populos,ÔC qui Tanaidem paludê ac Riphæos montes incolunt, deferibit ; luxtà ( inquit ) Thuflàgetæ Turcaec]^ uaftasfÿluasoccupant,aluntur^uenando. Quod Pliniusrepetitlib.tf.cap./.
Thuflàgetæ SC Turcæ,à quib.hodie.qui la té in Afia imperitant,Turci orti qui* bufdamiudicantur.EuftathiusDionyfqpoetæinfcrprcs,aliam origine eorum cômemorat; Poft Scythas (inquit)eos qui mari Cronio uicini,Cafpin accolût, Vnni funt, quos Simocatus hiftoriarum conditor à Perfis uocari T urcos exifti mat,ad Orientem uernumfpecftantes.Ob id magis probandos cenfet, qui fers bunt Vnnos fine th,quàm qui illos populos Thunnos uocant. Ptolcmæus in* ter Sarmatas Afiaticos iupra Caipias portas Tufeos poiut,qui sidem uidentur cum T urcis.Neoterici omnes haiic fecuti opinion?, illic prodtjifeTurcos eonr
mensorant.
-ocr page 569-DE TVRCORVM origine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;529
’’lernorant. Antiftes ill e Fnfingenfîs O tho, diui Leopoldt fili us, libro Anna* ^ùimfuorûjà Cafpijs portis egreflos Turcos fciibit,anno humanæ redemptio* *^lt;8feptfngentefimo quinquagefimonono,8Ccirciter: accum Auaribus popu* ^'s(qui hodieHungari dfcuntjmulrisprofligatis conflixiffe,PipinoapuclFran Cûs régnante, pâtre Caroli Magni. Martinus Segonius Nouomontanus ex S^orundam opinione fcribit,3\ircos ex Caucafijs portis egreflos,primùm flni tintas genres,ôd in ijs Armenios inuafÜTe.Inde minorem Aflam ab ijs armis oc* t^npatam,anno à mundi origine tertio SC fexagefimo,fuper noningentefimum 2cquinquies millefimum. Ânno uerô Salutis odlingenteflmo quadragefimo 9^arco,quum Byz’antij imperaretConftantinus v.Leonis 111 filius,Stephano ‘ii.Pontificemaximo, Platinaferibit,TurcosmelioresCedespofrulailc:acpri *110 Alanos,mox Colchos amp;nbsp;Armenios,inde minoris Afip populos,poilremô PerCas Saracenos uicifle ôC opprcfsilFe, anno Chrifli feptingentelîmo quin* jinagcfimoquinto.Sunt etiam, ut fubiungit, qui hos fuifle Scy thas feribant, ex 'js præ/ertim, quos Alexander Macedonû rex intra Hyperboreos montes 1er* tcisrcpagulisclauCerit:hacmetaphoraufl,quôdgcntem indomitamin angu* iiim ilium tanquam in ergaftulum conclufiflèt.
Inter Græcos authores Scilix, qui hiftoriam Conftanrinopolitanam edidit, haecdeTurcisfcriptareliquiqquæcum prioribus conueniunt:Turcorum (in* genus Vnnicum eft,circa Caucafummontem, gens maxima atqj libera.
Q.nmn Saracenilatè dominarentur in Alla, atqj inter fe difsidcrent, Mauginet princcpsPerfidisô(^Mediç,contraImbraelem, itemSaracenûBabyloniçpnn cipem,auxilia Turcorum accerliuit. illi, duce Mucaleth uictoria potiti,adim' perium Perfiæ afpirarc cœperunt : præfidiaq} in Araxis ponte conftituta à Sa^ ’■acenis,neScytbætran(irencinPcrflam,dumamouereconarentur,prohibiti tnanuualidaprodromOjduce Srrangolipe,contra exercitum Mauginetucni. tint, ac tandem potiuntur totius Pej flæ. Stragolix Sultanus efficitur : ruptisep Caucaficlauflris,Turcos alios euocat,uicinis'que bellum fufeitat. Babyloncm Pilîàlirio regefuperato,in poteftatem redigit.Contra Carbafl'en Arabtæ prin-cipem bellû primùm per Cuelman legatum,deinde per Aian fra tris filin inf eli-citergefsir,amifsis copîjs,acprofligatis.Verùm hiatep alij huius nationis infur genres,rotam Aflam occupauêre, atqp cum Saracenis de una lege conuenêre : cpium priuSjUti reliqui Scythae,idola colerent. Infequentibus deinde tempori* bus, diuerflexijsducesacprincipeslocadiuerfacæpere. SOLîm anvS Nfi C£amufcp ad HelleCpontum amp;nbsp;TarCum Ciliciæ occupauit: qui in prima expedi tioneHierofolymitana expulfusànoftriscumrotafamiflaluit. D vc ath Da* tnafcum,omnem queregion'emDccapoleosCubegit. asSvngvrAlapiam,’ Quamnunc Alepumdicunt,olimEpiphaniadi(fla. anexIanvs Antiochiâ, cunttnodicisfinibus.NamufqjLaodiccamSyrigC o L l p H A Aegyptiègen te Saraccnica poCsidebat regiones. Poftannosdeinceps circiter otfluaginca, tegnante apud Flierofoîymas exnoftris Almerico, SyracinusNotandini Da-■pafeeni principis dux,flmulatione ferendiauxilij CalipheAcgyptio,qui tune 2 noftris oppugnabatur,eum obtriincauit,Sûldanumcp fe primû Aegypti con ftituit.Huius Saladinus fucccfforjHierofolymæ Syriæq; regnum noflris expul fis in poteftatem recepit: procelfucp temporis, amp;nbsp;ipfl Saracenicum nomen ex T'urcis,quod inter Arabes uerfarentur,ufq3 in hodiernum diem accepêre : per^ petuaep poftmodumlege fanxcre,nc quisTurcusaut inferfta Mahumetanana tus, Sultanus elFctzfed autChriftianusfideidefertor, autalterius nationis ca* ptiuusacferuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Zon3ras,qui loannesMonachus dicitur,in Græcis împeratoribus de origi JteTurcorumfcribens,tiaditeos tenuifsimisprimordijs,^obfcuris plane,fe-ptingentefimo abhinc anno ex Cafptjs montibus natali folo relicflo,inPerfide minorem Aflam primu impetum leciire,uagosŒ latrocinantes magis quàm
Y heilige'
-ocr page 570-çjo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o An N. cv SP IR I ANI
belligérantes prouincias uaftafTe : prima ftipendia Bafilio Macedone imperan te,fab Muchumetio Saracenorum principe meruiffe, quorum opera Babylo* nios Indosqî ille uicerit. Sed peperit ijs uirtus inuidiâ,prohibiticp ad fua redire, indigna« primo fecedunc Indeuno altero^praelio Tangrolipicis Mucalecij ducis eorum aufpicijs féliciter aduerfus Saracenos gefto, tandem egregiè uin^ cuntjMuchumetium^ profligatu acie obtruncant : ex quo res Turcica ad Tan grolipicem delata.Is alijs Turcis adfe accerfitis, Cucumetium nepotem aduer lus Arabas cum paratifsimis copijs mifit. Qiii praelio ab ijs uieff us cû à pairuo per fummum contemptum exceptus eilet, eius iracundiam ucritus, ab ilio de' licit,SC Pefara Chorafmiorum urbemunitilsima fefe includit. Tangrolipix in' lo terea prælio genti funeftifsimo in Mediae fînibus cum Romanis, Alani altcrius nepotis du(ftu,conflixit.Ciiio uidfo ÔC cæfo, indignatus ilic, Aleimum Iratrcm iterum in Romanos mifit.Qu* egregiam ui(Qoriam,capto Liparite Grçcorunt duce, 6C cæfis e«am Ibcris Romanorum foctjs, retulit. Sed cum Liparitem pri mùm,mox SC dona à principe mifla facile Turcus reddidilTetjOec prtvftarêt Ko mani quod promiferant,ingentibus copijs accineffus T angropilix, xAfiam onv nem adEuxinum mare aut uaftat, autfubigit. Variatum deinde in gételadiO' nibus exortis,ad Galiorum uf(^ memorabilem illam expeditionem,qua Franci ab rjs faepius magna etiam imperîj parte mulôiati funt, donee Othomannus ue terem gentis gloriam aflerere eft auliis.
Pius Senêlis in Afia fua, SC iniibro quo quæ fub Friderico tertio gefta funt, continentur, cui «tulus eft Europa,erroreeosteneri magno docct,quiTurcos Teucrosnominant,quôdTroiam pofsident,quorum origo ex Creta comcnio ratur: cum Turcorum gens barbara fit,ac Scy thica.Citatur ab eo Heticlws phi lofophus(nefcio quis)qui tradit, Turcos inAliatica Scythia ukra Pcrichios montesScTaracuntasinfulascôtra Aquilonisubera,ideft, adfeptennionalé oceanû fedes patrias habuifle: quæ gens fit truculenta, ignominiofa, SC in cinv cftis ftupris ac lupananbus fornicaria : comedês quæ cgteri abomine.nt,iumcn torum,luporû uulturum carnes,uixq5abortiuis hominûabftinet. Diemû' ftum nullum colit,nifimenlè Augufto Saturnalia.Romanû imperium audiuit j» magis $ fenfit,quamuis Otftauiano Augufto in auro iittorio cenfum dederit : SCidquidemfpontè. Nam cum uicinas undiqj regiones annua illitributarcd' dere animaduertiiret,nouum dierû ac temporû exortum efteDcu ai bitrata,mii nera illi quotannis mifit. Exin Pontû Cappadociamcp tranfgrefl'a, ad rcliquas finitimas genres fenfim illapfa eft,morc latronû,clandeftinis cxcurfionibus uf tes fibi uendicans,occupatis montibus SC clauftris opportunis,unde facile in u ptionesfieripo{rent,ufqueadeoemerfitacfublata eftanimis, ut palàmiam SC pari marte aduerfum finitimos deagri poflefsionc cerraret. Denique tempore fuccedenti,non folùm Pontum 6C Cappadociam, uerumetiâ Galatiam, Bithy' niam,Pamphyliam,Pifidiam,utramcp Phrygiam,Cilices, Cai es, earn Afiani 40 quæ Minor uocatur, ad oras ufcp lonij SC littora Qræci maris occupauerit.
Nicolaus Euboicus Saguntinus, qui ab alijs Secundinus dicitur,ulrgræcc ac latine peritifsimus: qui Florennæ fub Eugenio quarto,ubi Græcorum caufa concilium agebatur,eruditifsimè dilputationes Grçcorum intetpretabatur,ac illuftre nomen fidi interpretis confequutus eft : ad Aeneam Syiuin,Scnenfem turn prpfulem,libellum fcripfit terfifsimum.de origine ÔC familia Othomanno' rum. In quo diflerit,Turcorum gentem ab annis fexcentis, 8C fuprà, è Scy this, qui trans Tanaim Afiam uerfus,nulla ftabili fede,nullis urbibus, nullis certis ac perpetuis domicilijs campos pacentes,uage pafsimcp coluerc,origine traxiflè, amp;nbsp;tanquam riuulum quendam è fonte inde emanalTe. Argumentum aurem afz fert, quôd primo Pontû Si. Cappadocia tmnigrefsi, ad reliquas inde finitinias partes fenfim illapfifunt.Accedituitpmorüqjftmilitudo,habItus,cultus corpo ns,equitâdi fagittandi^ ra«o,ÔC omnino rei militaris cómunis quçdâ Si patria diicipli'
-ocr page 571-DE TVRCORVM ORIGINE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç3I
Hifciph’na : quod fine ulla dubitatione cuiquam probari pofsit, h'ngug ipfius Rc ufus loquendi cognatio. Hi parua manu primo latronum more clandelhnis qiiibufdam excurfionibus ac infultibus, uires fibi uendicarc conati funt. Con* fluentecp fubindc (ut fit) huiufcemodi generis hominum multitudine, occupa tis opportunis quibufdam montibus clauftris^, unde per occafionesfacileir* ^uptiones fieri polTent: ufqueadeo emerferunt ac fublati funt animis, utpalam ûinÔ!^ parimarte aduerfumfinitimos deagripolTefsionecertarenouereretur. I^enique procedente temp ore,fiue negligentia Grçcorum (quorum de re age batur)fiue fatali quadam necefsitatc, 6^ rerum uarietate humanarum, fiue per* miHiicceleftiumaiiteriam dehuiufinodiimperio præfcribentium, ob Chriftia* norum crimina hxc crudelia pofteris flagella miflà font: acita celeri foccreuerc curfujUtopinione omnium citius non modo Pontunlamp;Cappadociam,uerum ctiam Galatiam,Bithyniam,Pamphyliam,Pifidiam,utram(5 Phrygia, Cilices, Cares, dC earn Afiam,quæ Minor uocatur,ad oras ufque loniae SC littora Graeci •naris occuparint, in foam poteftatem redegerint, uarijs ducibus ufi, ut de* inceps oftendemus.
Antonius Sabellicus fibi obtigiflc narrat, Nicolaum Chalcocondylcm gra* uifsimum autorem,qui resTurcorum à prima origine ad noftra tempora ulque dccem uoluminibus complexus eft : arbitraturi^, neminem ueterum fcriptoru ’’ dcmonftrafle, qui olim fuerint,Turci,aut ubi terraria egerint: ut ne nomen qui* dcmfitabullouetuftiorum litcrarum monimentis traditum : praeter Pompo* nium,qui inter Scythicas genres T ureas pofoit.Cacterum fiue in uo ce mutatio fada fit,fiue omnino quot;ens diuerfa fuerit,communi omnium confenfo hi, quo* turn opes hodfclongeiateep patent acpollenf,Turcinominantur,nonTurcç, ntornnes Græci öd Latin! autores eos appellant. Verum detjs non unus eft fer nio.Ipfi de fe ita prædicant, ut foac ^entis autores ex Cafprjs montibus à finiti* mis pulfi,in Perfidem 8d minoré Aliamdefcenderint.Nec prius cœpiffeapud eosrcgiamfamiliani,quària fint ex Scythia profe£fti,quumantea fine duce,fine legibus uiuerentjuagi difpalati^,tantum præda Ôd raptouiuentes. Inde,ut font humanarurn rerum uices, ex cuiufoam Othomanni foccelfo celebrari familiam utiam contigilTe, ex qua reges creari confueuerint : id^ ita accidifle memorât, «I très numero Fratres, in ampla Öd regia Fortuna relidi, quum uicifsim imperi* tare coepilfent, fiue pudore impedicnte,fiue metu,quia parum tutum effet non federe ætati,duo minores natu Aleus öd Othomannus, regno maiori fratri reli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i
lt;^o,ac domo uterqp cum foa manu profedi, hicCappadociamödGalatiam öd Bithyniam occuparit: ille Caramaniam, Lycaoniam, öd eas terras quac Taüro tnonti adiacent. Et hæc T urci de fe mcmorant,quibus fe Scy thas efle fatentur.
Chalcocondyles autem, qui plura de Turcorum rebus feripfifle à Sabellico •nemoraturjquam Latinorum aut Græeorum quifquam: Multi ( inquit) Tur* corum linguamÖd mores fecuti, Scythas eos autumant,qui exTanaidefint proFedijParthis late imperantibus, Perfarum terram, Medorum öd Aflyrioru «nuafere.Poftquam uero in Afiam progrefsi funt,fuerunt (ait ) qui Parthorum progenié exiftimarent: Partin' enim öd ipfi aScythis orti. Altj(nomenfortafsis Fecuti)a'Turce Perfarü urbe magna öd opulenta,eam gentê ortam crediderunt.
Dandalus Venetus, feriptor Annalium,hiftoriac facrac non ignarus,opinio* ni prqximæ aftipulari uidetur. Is quendam Bolzothemum prodidit, Orientis •■egem porentifsimum, cum Romano (id enim nomen illi fuit) Cóftantinopo* litano imperatoreacrem pugnam depugnafle,Romanum^ poft maxima fuo* nbsp;nbsp;,
rum ftragem fufum, porro^ fugatö, Afiam à uidore hofte cum tota Syria fob* î« adtam. (^uibus prouinefjs uidor Barbarus quatuor uelut compedesiniece* rit: quippequiSolymannonepotifuo Turciamobtinendâdederit, inter Per* fidemôdlmpertj fines.öd de Turcia fiue Turce,hæcine. Catteraloca,quaepre' Fidijsfontab eo firmata,Damafcus, Antiochia, öd Alapia,
Y Z Noa
-ocr page 572-1
531 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N N. C V S P I N I A N r
Non defuerunt prartcréa,qui Turcos ex Arabia,qui^ ex Syria ortos arbi* trarentur. Verùm quæcunc^ illis origo eft,ex Scythia ütiq^ eft,amp;utquMâadjj^ ciunqexEuropgis Scythis,qui præ cæteris ad Orientem uergunqfedescg circa Tanaimhabent.Cuius caufa inde profedli fint,non facile apud autores inucnr-tur » Hoc fatis confiât, paruam fuiffc ab initio manum, ac turbam pafl'oraleni: quæ alia atq^ alia appetendo,in Perfas fiC Medos procefferit ; adcô interim ob-fcura fama,ut eo bello quodHeraclius princepsinCofdroem Parthorû regent gefsiqcum Hicrofolymâ(quç femper haflenus fub R.om.imperio fuerat)cape rctjUix fit eorum nomê auditum.Indc gentis opibus circa Perfidem au(fîis,Sa-racenos ad earn defperationê deduxere,ut Mahometi fide ab his rccepta, pafsi »• fint eos in Perfide regnarerut nefeias, utra gens maiorem fecerit iatflmam, qui tanto regno cefferintjan qui earn fibi peflem inculcari pafsi funt regnandi cu-piditate.Vniusitacpfidei uinculum itautramcj gentcm copulauit, ut Saraceni proTurcis, amp;nbsp;contraTurciproSaracenisindiiereta appellationealiquandiu uocati fint. Nunc Turcorû nomen adeô inual ui t,alter o penè abolito.Creuerûc inde plus nimio gentis opes,innumeris populis alijs poft alios fubacftis,ufqiad
Othomanni tempus,ob Chriftianorum difeordiam, Ethæcde Turcorum origine fatis.
DE MAHOMETE SARACENO =
RVM PH YEAR CH O ET P S E V-DOPROPHETA.
priufquam Othomannorû familiam,amp; quot inde ordine prO' uulgusTurcorum Caefares appellaqipfi patria lingua eos Amyras appellant, exequar, operaeprecium duxi, Ma^ hometis pfeudoprophetæuitam,qui autor fcduccndae plebis ex-titit,paucis prælibare: ut intelligantomnes,quàm fatuafiierittant late iam patentis infaniæ origo: quàm turpis Chriftianorum Principum focor^ dia, qui nafeentem flammam uel amphora aquae extinguere poterant. Omnis 5® enim impietatis hic ôd fiiperftitionis princeps, hoc humano generi malum ac feminarium errore inextricabili pcperif,Mahometes Cyrenaicus,quem patria graecè uocat Moniofthenen: licet quidam Arabern,quidam Perfam feribant.
ft autem natus anno noftræ (àlutis quingentefi'mo nonagefimofeptimo, aut oeftauo, amp;nbsp;circiter.notæ enim nurnerorum in Chronicis uariantur, amp;nbsp;errorcni inducunt:Mauricio imperantc,amp; Gregorio fedentc. Sed ueluti propheta cia' ruitanno humanæ redemptionis fexingentefimo uigefimotertio, circiterHclt;î raclij Imperaforis duodecimo,expeditionis Perficæ fexto,cum Cofdrocn regê dcuiciflet.Homonouusalioqufhumiliacobfcuro genere(utrcfertGuilelmus Lateranenfis Bibliothecarius)nulla parentum claritudine cognitus,nullis opi 4® bus,folus prorfus, ÔC nuUarum uirium, nullorum^ neruorum, loco^ fordido. Dicunt quidam,eifuiffe patrem multorum dæmonum cultoremzmatrêlfmac' litam, amp;nbsp;ob id Hebraicæ legis, no ignarâ. Vnde ÔC puer diftradlus ambiguus^ effe(ftus,dum pater fuam,mater alteram il li legem ingerit ac inculcat, neutram fanèampledîitur. Vtroqp igitur imbutus cultupuer, neutrum adultus rccepif. Quinhomo pofteacallidus,atcpingenio uafer,inter Chriftianæ pieratisuiros diutifsimèuerfatus,remperniciofam humano gencri(utinferiusfcribemusTx duabus legibus efteommentus. Is puer parentes amifit utrofiç puerilibus an' nis : captus à Saracenis, qui infi'gnes habenturinter Arabas latrocinijs, Abde-monapli mercatori Ifmaelitici generis uiro claro amp;nbsp;pecuniofo uenditus cft:qui cum primùm,quoniâ carebat liberis,ob formam ôc ingeniumliberalius trada' bat. Qpa re fadlum eft, ut Abdemonaplis filius pafsim diceretur Mahometes, Fadlus homo uerfutus,rapax,impurus,omni fcelere obnoxius,fimulator et dif fimulator
-ocr page 573-MAKOME TB ƒ.
fimulator calh'dus, mercimontjs ac negocijs pracficit : camclos agebat per Ac' igyptum,Syn'anî,Palæftinam,percp ahos pcregrinoslocos. Qpibus itineribus iterum atcp iteru repen'ds.ufus facpenutnero tum ludf orum confuetudgt;fie,t ü tn Chn'ftianoru,non tam difcere quàm deprauaré ftuduit ÓC uetus èC nouu lacra^ rum ScnpturarS inlti umêtum, cum cflet à parenribus diuerfas edocfïus fci utdiximtis. Acumê cnim ingentj fi am'mö facinorofum occupauerit,peiora om j nwfaciet.Turn anima adiecit furacf quçil:ui,ac dominS failere(quod eft feruO' j ruin proprj'3 ftudatt. Ob id cum amp;nbsp;domino fuipecflus Si caetcns inuifus effet,
exobicuroleruoprodtjtininfignemlatronem. Continuisc^furtis acfpolrjsjn '® fignior fa(?ïus, indies fcelerû participes focios plures innumeroS breui rem-'
poris curriculo coparauit.Hacc iuuabant præterea,aipe(fj;us trux,6^ uox terribi lis,corpus^ gladiatoriorobore metuendum. Sic itacpinadrniratióepauiatim barbarægentis ueniens,autoritatcmfibihaudmediocicm cóparauit; adeó,u£ hero fuo iinelibchs defuni51o,uiduam IfmaeliticigenerisGardigenâ qutnqua' genariam(à qua educatus erat amp;nbsp;nurritus ) iocuplctem admodum uxorem du-' citjiuuenis potens,pollenscp carmine.nam magicæ uanitati pJurimû erat dedi-tus.Arqjhæcilium fibi,incantationibuspelledta,maritumdeligit. Vxorisopf bus elatus homo furcifer,ad immanifsima quacq^ flagitta animu adiecit ,fiio de-prauato ingenio,alioqui ad audaciam omne promptus aeparatus. Auxit aute hominis temeritatê Sergtj monachi flagitiofifsimi perfrdia,ut breui apud Ara-bas omnes in tantam ueniret exiftimacionê (cum nunefe Hebrgum,nuiic Chri ftianûfirnularet,cum tamênihil omnino faniiàperct^ut maximus Deinucius, maximus--^ propheta pafsim uocaretur Sicrederetur. Isautem Sergius n|ona-chus Nellorianus hacrefiarcha,qui Acephaloru haerefim inftaurauic,e CóQan-tinopoli cielt;fbus,in Arabia profugit,domumcji Abdemonaplis Ifmaelitïe,dum niueretjfirequentauit.Dcmum in Mahomeds tamiliaritatem pcrucniês, malus JïiagifterS^moderator,turpifsimo Ölt;(nefandilÏÏimo ditcipulofacile cótungeba tur: malum enim malo addirum,fymbolum facit. Erat hic dicax, muldloquus, audax,temerarius,infolens,uerfutus : m omnibus plané cum Mahomctc coue Herat Noluttreligion! cui erat adduflus, inferuire(nam nullius dignadonis inter fuos erat,praefentemcp uitç ftarum pertgfus libéré euagabatur)fed erupit a-poftatareieéiocuculloèmonafteriOjÂcomparemfuorûmorum MahornerS,
qui ramen po tens elfet, Si opem ferre poifèt, cuius iam nomen cclebrc effc cozperat,tandem fcelerum fentinâ homo transfuga reperit. Qiicrn edocuit ma lus magiller Neftorianarn infaniam, Chrilfianoscp facerdotes expellere Dama fco,Syria, Aräbia pauiatim omni perfuafit: ludaicam corrumpcnslcgem, Chit ftianam inficiens.Dici uix po£eft,quot uafrictjs miferam plebem pci fidifsimuS hie apoftata feduxerit.Lufit noftra aetace uir Germanus,Græcé,Hebraicè, Ro Hraneep baud triuialitereruditus,Iohannes Capnion Phorcenfis,carmine lam-4obico comoediam,quaôCcum uetcribus poflêcdeeruditionecótcndere,cui no
Hien eft Sergius: qua monachi iftiusperditiisimi mores explicanrur. Cæte-tùm Mahometes a præceptore pefsimo flagitia quæque edoCtus, quum ex ui' clusintemperantia, continua'que ebrietaremorbum comidalem ( quern epi--Icpfiam medici uocant) incideret frequendus, uxore hanc ægritudinern a^gre ferente, quo fe ea infam ia ho mo ueterator liberaler, Gabrielis nueij Deifplcn-l] dorem,a quo fecredorain etftafi pofitus hauriaqfefeferre minime polfe menti-J tur,morbum que effe difsimulat : Define, inquit, mirari, charifsima uxor, hoc i’HihicxDeiipfiusfpirilume corripienteprouenit, quimihifuturafaggerit, ac
commentandi gradacrebro ad meuendtat. Diuulgaturfama,acPropiicta uul §oacclamatur: quam noua arte, nouóquedolo,duólu præceproris fui Sergi] ! juxit. Columbamenimfquamifiirirumfancftum calltdiisimus deceptoruoca
b^Oalfuefecitin aurefuapafei. Plane fibi fecretifsimaDei confilianunciare *®lt;ilitabatmendacifsimusnebulo, quodesad aurespronutrimento auis fim-
Y 3 plex
-ocr page 574-I
534« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, IOANN. CVSPIÎÏI/MI
plex uolabat.Forte hunc dolum à Qiiinto Sertorio did(dt,qui ccruam drciïn^ duxitjUt milites fallerct.quemadrnodum hiftoriac Romanæ pvodidefunc.De' funda itaque coniuge, ÔC hæres inftitutus, opibus audus, authoritate magna quohdie crefcebat. Legem igitur nouam conderc cum fuo magiftro Sergio ae focijs quibufdam ludæis, pocifsimùm quodam Baheira coepit, partim ab He* bræis,partim à Chriftianis i^uædammutuando: uoluminecp quodamfeôatil' lius nouât leges omnes conicripfit, cui nomen eft Alcoranus. Is liber tempore Sigifmundi Cacfaris ia concilio Conftantienfi à lohanneHifpano Segobicnli fummo Theologo,qui ab Amedeo Cardinalatus infignia accepiqin Latinutn eft uerfus idioma^deliramcnta'que eius libri uiuis rationibus ab eo funt explo* lo fa. RecordatusautemTheologus,uirnon contemnendæ infuperdoctrinac FlorentinuSjOrdinis prædicatorum, omnia eruditerefutauitpeculiari opère, quod ex Arabica lingua, quam in Afia dum peregrinaretur edidicit, in LatP nam uertinquod quidem commentarium rurfus Demetrius Cydonius in Grx cam linguam tranftulit.De hoc Alcorano paulo inferius plura,cum de religio* ne Turcorumloquemur. Vtautemgentem uentriaefomnodeditam, homo fubdolus quibus poftet uerfuttjs ac peftiferis cogttatibus falleret,taurum quen damnutriuit, qui confueuit è manibus folius Mahometis pabulum fulciperc. Huicintra cornualibrumhunccolligauit, fiCaftanteplebe miferaac fimplid, altiore quadam uoce ex abdito cuocauit. Cum igitur lam multa de his legibus j» diuinis homo loquacifsimus declamaftet, erupit infperato taurus,muhos in iri nere profternensjuolumen'queillud^quod Alcoranum uocauit) intra cornua ferens,pcr mediam'que irruens plebem,in manus Mahometis ( cui foli peper* cit) tanquam nutritoris deponit, ueluti cœlitùs miftlrm munus. Quod nebulo tile fummo cum honore accepit, quædamcç ex eo mox populo interpretatus eft.Hoc commente fe regem, Sergium prophetam fecit.Columba enimliteris aureis fchedam ftc inferiptam attulit in collo fuoiQuicunque tauro iugumim* ponet,rex efto.Sergius igitur iugum afferens,Mahomcti detulit,qui tauro im pofuit facile, mox rex a ftulta plebe uo catus, diuino munere hæc fada iudi* cante,ac uolumen illud affiimente.In hoc prgeipitur circumcifio ob nullam re* js ligioncm,ncque ob piaculum criminum originalium(quat nulla arbitratur)fed ob meram fuperftittonem : uel, ut aliqui dicunt, cum felauantTurci, ne quid maneat fordis fub præputto. Turn abftinentia carnis præcipuè amp;nbsp;uini, quo la* cilius celaretfufpicionem illius morbi, qui fe uino obrutum iampridem coiri* puiftet. Vinum enim internperantius fumptum, meatus cerebri, ne refpiratio fiat obturandOjgignitfouetcp epilepfiam,Caro item porcina craffos gignit hu mores,quibus facile cerebrum oppilatur,amp;^ plures hinc morbi nafeuntur. leiu* nium etiam præcipit menfis unius continui, quo tarnen notfte tota uefcilicet, utdiurnaabftinentia longa crapula compenfetur. Statuitinfuper, quo ab He* brxis Chriftianis^ lex fua diflentiret, V eneris diem facrum,quôd in hac rex ef -lo fet fatftuSjSC quod cum nulla alia fecla fentirct. Et ex hac pariter caufa,foli Tur ci contra aliarum gentium ritum ad Meridiem conuerfi,Dco fupplicant. Vxo* res præterea ftatuit quatuor de cognatione propria fingulis:cócubinas autem » totamp;feruasempticias,quotprofacultatibushabereliceret,repudioatqucdi* uortio femper admiftbrquo facilius rudern acimpcritum populum adfetrahe* ret. Zelotypi adultéras capite pletftunt : manciptjs pro libidine utuntur. Do* cuit infuper uoluptates corporis fûturæfélicitatiminime officere, cum legem fiiam feruantibus promitteret deliciarum ortum paradifum, quo optatifsimis fruituri efient delicijs,^ omnis generis uoluptatibus.Puellis ueftes ornatas,0!^ angelorum am plexus, catteris quas quifque expcterc poftet carnis uoluptates: Î* qua ueriutiamollemfuapte natura populum quo uolu!ttraduxit,cumomne genus libidinis ac uoluptatis promitteret. Hebræos incufauit,quôd Chriftum cxuirginenatuminficiarentur, quandoid prophet« uiri fandimonia præci*
pui,Si
-ocr page 575-M A H O M B T E 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifil}
pui,amp;fpirftuafHati dim'no praeaunciaflent, expecflandum*^ ante longe præîa' giirenuChriftianos uero ftukidæ coarguebat,quôdlefum crederêi ex uir^inc iiatuiiijDei amidfsimum, opprobria Si cruteiatum à ludæis perpeti fponte uo* luilTe, cum corpus id diuino conceptumflatu, prorfus fieret impafsibile; cum potius Chriftus coélos afeenderit, ludas autem loco eins crucifixus fit. Rident» dos ergo Chriftianos Sarraceni ôè Turci cenfcnt,qui conditorium Chrfiti rcli-gtofius obferuant, ac uenerabundi adorant. Tresinfuper tantum prophetas, tjuosRazalesuocantjTufciadinittunt: Mahometemfuutn legislatorcm, ôi Mofen quem ludæi uatem Hebræorum de aquis extra(flum(undc nomen ha-” bet) adfcrunt, Si Chriftum quem minime Deum elTe putant : licet ueterem le-getn rccipiant, Si angelos admittant. Multacp alia in hoc uolumine Alcorano effinxit pfeudo ille propheta, ut malis legibus gentem fuam imbuerct. Ne taaien aliquiSjfang mentis quanquam,his poiretue obuiamjegem tulit impiam, fiquis deeadifputaturus conccrtaret,cum myfterium tracflarenephas efief, ca pitali pœna pledleretur: qualegcprodidit, nthil cirefincerum in toto Alcorano. Nam ultima refolutio probationis omnium quæ Alcoranus continet, eft gladius. Sic cum Sergio fallacifsimas fcripturas Mahometes compofuerai ele-ganti quadam concinnatione,0C fub rhythmo carmineep quo bläditqs ad ft tra heret,di(ftaminefuauiallecftos, Si ueras fcripturas a dultcrinainterprctationc locorrupit: licetEuangelicam hiftoriam ( quam alioquilaudabat) ab Apoftolo-rum diftiplinis corruptam,fuo Alcorano ft emendaturum promitteret. V etu? Teftamentumlaudauit, etfi quibufdaminlocis mendas haberealftreret. Vn-dc£lt;in facris literis figuraturà loannein Apocalypfi,beftiaefieduo cornua gerens:utlatius capite decimotertio ibidem icriptores explicant.Chnftum tarnen uirum farnftum quidem fuilft, Si omni uirtute prædttum fupra omne hugt; tnanitatis faftigium pracdicabat. Et ex uirginis utero genirum nuncuerbum, nuncfpiritum,nunc Dei animam uocauit. Cum Sabeilianis tamen Trinitatcm negauit. Chm Manichæis binarium in diuinis numeru pofuit. Cum Eunoniio æqualitatem patris ôtS filq inficiabatur. Cum Macedonio Spiritum fantftu créa jo turam dixit. Cum Nicolaitis multitudinem uxorum probauit. Et ut propheta conftruator haberetur utriufque teftamenti, blanditus Chriftianis, cum ft à Sergio baptizari curaret, crebras'quelotionesfuisindiceret, pro delidorum expiatione: ludæis uero,cum circumcifionem Si abftinentiam carnis porcinae inftitueretjCum tamenab utroque manifeftedeficeret, Nam circumcifio quç oefiaua fieri die praecipitur, inadultam protenditur ætatem. Baptifmus autem quum iterarinon debeat, quum fpirituales immundicias tollat, quotidieab eis repetitur. Qiium ergo utriufque teftamenti ft apoftolum alTereret, utriuf que fuit corruptor : ubiqueenim inftruit corporis uoluptates. Siepefsima res litxuriofahabuit incrementa, quum in ferenda lege incredibilem illecebramj 4lt;gt;0domnis uoluptatis uolutabra fuis concederct: quum alioqui omnes fimus natura procliuiores ad luxum. Haeepeftisad pofteros,quiufquehodie in humanis degunt, longe late'que ferpfit. Fertur autem opera ufum Iohannis Antiocheni cuiufdam hæretici, Si Aftronomi cuiufdam, quos una adhibuic cum Sergio, cum hæc commifterctur figmenta. Et cum Saraccnorum animos haefuperftitione armatus, cum infinita Arabum multitudine fibi deuin-xilTet,iamnonlatrocinqs,ftd aperto matre aduerfus Romanum imperium armacepit. Frater enim Ptolemæus Lucenfis fcribit,Heraclium ob tyranni- jt dem, qua cuneftis Arabibus Si Saracenis dominabatur, uetfiigaliaq? indebita, tributaintolerandaimpofuerat, populumfecifserebellem : Si tuncMahome-$0 tern occafionem adeptum p’ebem feduccndi,fi^ ftefta fua per fuperftitiofa infi-ciendi.Nam cum ex eius ftdiatoribus nonmediocris numerus in Romanis le-gionibus milirarer,quo tempore Heraclius Imperator ftipendia partirctur mu nera^ in milites diftnbuerêtur,Saracenis ftipendium petenttb.refpofum eft à
Y 4 quæftorej
-ocr page 576-• I O A N N. C V S P I N I A N I
quæQofc, cm*id ncgocium fuerat intuncflum. Vix eft quod Græeo Roma* nomiltd detur, hæc c'anum turba tam impudenrcr efflagitat ftjpendium» quafi diccret, cam dfftributionem canibus minime fore conftitutam* Nam Saracen(qiiafiCarchaceni,apud Arabes quoque infameseo temporehabcz if nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bantnr: quos Graeci etiam opprobrij caula Agarenos, tanquam ab AgareHa*
braæ ancilla oriundos cognominabant:cum uctus opinio SaracenosàSara Habraæ légitima uxoreortos putcqcjui primum in Arabia Petrea ( cui ptus ëC ludæa inferta eft) fedes habuere îiias. Qpam etiam anfam Mahomctes amplexus,facillimeperfnafit gcnti uanifsimæ,folos eos omnium mortaliumle gitimos elle diuinae promifsionisfuccelïôres, amp;nbsp;bac fraude in feeftam lùama' ” icripfir Sed ut red earn adhiftoriam, Saracenieore{ponfo,quo canes uocati funt,traaccenfi,irritatiœ,illicôin ArabiamadMahometemredeunt,acSyriam uago rumore repient, hicïlè ÔC ilium ôdreliquos Saracenos addefedionem amp;nbsp;bellum concitant. Scenitæ etiim Arabes per ea tempora Romanç militiçaflîic tijObnegataab HeracÜoftipendiarebelles animos induerant.lt;iuifa(fto fta* timin Syriaimpetu,nontamfuisuiribusquàm noftrorumfreti negligentia, Damafeum petuntinfeftisfîgnis,atque occupant,eam^ diripiuncprimùin,ac infigne templum Mahometitanquam Deo dedicatum confecranqdiuinosç illi honores faciunt, acnephariumillius cultum cum legibus accipiunt. AucSo dehinc exercitu Aegypfumingrefsi,facilèfuntea terra potiti,uicinorum Ara« îo bum commeatuô^ auxiltjsadiuti. Exarfitdeincepsincendium latius: quiaui* tftoria redditus elatior, Ôt^ïuccelsibus ferocior, uidens nihilà Romanorum Im peratore in ultionem illatæ contumeliæ aduerfus fe parari : ira dormientibus Chriftianis,bellum mouet aduerfus finitimos Perfas, à quibus fibi maxime
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metuebat. Regnabat perid tempus in PerfisCofrhoes, quictiamipfe(ucin'
faniebatanimo ) diuinosfibihonorespræftari uoluerat. Is condudis Turcis, qui tributanj amp;:tanq^uamferuiScytharum intra Caucaficlauftra alperrimasep
- cautes incoîebant,Saracen!Soccurrit,Concurriturundique,initurpugnaim genti SC animo SC apparatu:uulneranturutriufquegentis multi, capiuntur,oc-ciduntur. Superatus tandem ingenti cladeMahometes, in fugam uertitur,de' 3® formi uulnere in faciemexcepto, à Turcis qs, à quorum pofteritatenunema' ximècolituracadoratur. Nam hipaulo pôft diflblutiorcuiucndilicentia peb lectijfefe nefariæ eiusfecftçfocios addiderunüquanquâfemper exofos habuif fent prius Saracenos: turn ut fe Mahometicæ afcifcerentfuperftitioni,hocfint in caufa. lam uniuerfa Africa parebat Saracenis, ÔC magna ex parte Afia, cum Turci non multo fupra millefimum annum à natali Cliriftiano ccepcrunt aper to marte uehementius eos urgere. Nâ ubi eos diutius in AGa cminere indigna rentur, regê créant nomine Sabochum:qui de occupanda AGa continuécogt tans,quo f d facilius aflequeretur,feMahometis cultorcm Gmulat : idcp no tant Dei quàm hominu metu,quos Gbi cupiebat conciliare.ltacp conteftatus eft illi 4® Calipho,quëilliuelutiPont.max.uenerabantur,fedecÔftitutaMahomctireli gione nihil omnino mutaturû, cæterûm nolle erubefeendû Saracenorûnome in AGa excellere.Quarebreui cuntfti illi Saraceni qui Arabes funqàTurcis eq ciuntur ex AGa.Redacfti if iànêadpriftina latrocinia,quib.in hanc etiam dicm maxime omniu ftudent,difsipati atep difperG,non per locos folùm afperrimos AegyptOjSyriæ ac PaleftinæGnitimos,fed per omnê Africæ iblitudinê. Pullis profligatiscp Saracenis,resTurcorumperVirogriiram, qui poft Sabochiobf turn regnû excepiqnon mediocrecoeperuntincrements. Is cnim tumreliquu AGæ quodcunqp Saracenis feru{erat,fubcgif,tum permultas præclaras urbes, quæ Romano parcbant impcrio, ui cxpugnauit, Bithyniamq? cedit. Succedit 5® Virogriflae Archottus propinquus,qui primus fubiugarat in Mefopotamiaur bem ampliisimam Rhobam.DeindeSeleuciaacLaodicea uibibusc.aptis,SC reliqua prouincia in deditionê accepta,regni fedê Mendi conftituit,ac regium diadcma
-ocr page 577-M A H o M E T E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^7
diadctna induit,cftcß Suitanus falutatus.Dehinc confeftim,uel Turcorum dil/ ligcntia,uel Chriftianorum negligentia, Graccis ex Alia eieóiis: ad Helleipon-turn ufcp omnia iubiugarunt,in Europam trafjcicntes,ut infchus fcnbemus:fic Saraceni fubaÆ. Perîæ autem, ut reucrtamur ad priorem hiftoriam, cum Ma-hometcm in fugam içertiffent, nullis hortationibus minis'ucfieói potuere, ut legem reciperent, quam turn fiimmus (utipfiaiebant) propheta ferret. Vnde Arabes Mahometi impulfu Perfas bello petierunt.Habuerunt Perfac poft Cof droenregem Syrochim, cuius rcgnum ne annum quidem impleuit. Syrochis Adhiferifilio rcgnum per manus tradidit:quo breui extincfto,PerfaeHarmifda fibi regem creauereihocin pugna amiftb,Perfg acie utcfti/acilefubadi funr. Ac turn Mahometilege accepta,no folum impehum,fed nomê etiam amiferc; Sa-raceni iam inde pro Per fis appellati, amp;Turci contra pro Saraccnis, indifcreta appellatione aliquandiu uocati. Poft acceptas entm amp;nbsp;illatas clades,cum de pa cctracftaretur,etiam de nomine conuentum eft.Qponiam arquiore animo Sa^« raceni in Afia regnare Turcos pafsi funr, cum Turci qui in Perfide habitarent, Saraccniappellarenf,anno falutis ßcji.ex quo ges ipla régna re cœpcratrcrû«^ potita eft in Afia, trecentefimoat^undetrigefimo. Nunc Turcorum nomen inualuitaltero abolito.ob innumerxs eius gêtis opes SCinfinitos populosfub-ados. Mahometes itacp iam pluribus bellis geftis,altjs fecundis, aduerfis alrjs, ^«poftquam annos in fuis erroribus acfceleribusuixiffet 4 o. ueneno pertjta do-mefticfs dato in Arabia,per Gardigenæuxoris cognatos,ÔC fuum quendâ con fobrinum,quo tempore ab eor.um infidqs redijflèt,qui cum mercatorum came lis è Syria iter faciebat. Moriens autem prædixit fe iturum in ccelum:quod diu exp edates, tandem tetro coadi odore,ferreaarca,quam fibi uiuus pro monu-inento cxtrui iufsit, fepelierunt:cum homines magnetc lapide in tholo templi extrudo fallere cogitaflet,ut uidelicct eius fimulachrum è ferro pendere in aegt; teuideretur. Qjiod amp;nbsp;Ptolcmaeus Arfinoae forori,ut ci templû extrueret con* cameratum demagnete,ingeniofus Dinocratcs architedus Alexandria iulTe* rat,teftcPlinio: fed mors negociumintercepte. RegnauitaSt Mahometes an* 39 nis tantum fex: feribuntep nonnulli, tantum annis uixifle quatuor SC triginta, altjfeptem SC triginta, cum natus artrto Chrifti59^. fertur, perierit uero32. poft fexcentefimuxum ahjs(urfuprafcripfimus)d!C3turnatus Î97.6Cmbrtuus 6^-7, uelcirciter. Numerorum notae multos gignunt huiufmodi errores. Sepulchru autem eius in Mecha Perfidis urbe locatum ferrea area inuifitur à Turcis, ut à noftris Hierofolyma ob Chrifti Dei optimi maximi monumentum. Totus O* riens hoc colit ac ueneratur. Licet autem in Alchorano uita Mahometis pona-tur,infinitis tarnen mendaeijs fcatcr: quia ut Moyfi ac Chrifto præferre t, ipfum cxtollerenitcbatur,qui hoc opus cópofuir,quod quafi colleduintcrpretatur: de quo etiam inferius plura.Mahometo autê Caliphas fuccefsirxui ob nimiam 4Tuperftitionem imperium eft abrogatum, atque eius loco after eodem dux no* uiinecrcatus. DicQtaltj Mahometo fucccfsincCalipham, dehinc Achalijtum Itali: quernut nimis fuperftitiofum occidentes, Calypham alium fibiducem creauere.Plures itacp principes eius gentis,partito inter fecxercitu,alibi alfj re-gnarunt, uarijs etiam nominibus appcllati:Calyphi uidelicct, Amorrhei, Am* tnyrati,Meramcdini,Sultani, quae eft apud eos fumma poteftas. Hornar e* him tertius à Mahomete poft Perfas fubiugatos,Hierofolymam,otTincmrp Sy riam cepit: anno circiter fcxcentcfimo feptuagefimo, Conftantino Quarto imperantc. Deinde Aegyp turn inuafere,conftituto apud earn Calypha: quern Syracinus Turcorum duxinterfecit, cum Turcorum uires turn quaqua uerfus
Jo præualcrent, Almerici regis Hieroiblymorum tempore, Sultanus’queappcI* latus eft.cui Saladinus fucccfsit.Defideranda tarnen hac in parte Chronica ' Mahometisrextant quidem.fed ad me hadenus non peruencre. Sic perfidifsi«» mu Mahometis feminarium logé late^ puUulauit, ÔC ad Othomannorum ufqj familiam
-ocr page 578-53? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N N. C V S P I N I A N I
familiatn aclucccfsioncmtemponbusfuccedentibus propagatum eft,fubiiî' gatis femper Hnitimis gcntibus» De qua fuccefsione nunc dicemus, ut ordinc rem promiflam exequamur.
DE ORIGINE OTHOMANNORVM, et FAMILIÆ SVCCESSIONE, A' C^YO D E IN-cepi Turcortim re^es omnes Otbomanni dt£iifunh
,thomannvs jqui primus mea genre hoc nomen tuh'r,uif a* lccr,àGallatia£loco,inquonatus eft, Othomânus ditftusfuir. Nam anno circiter » 2 $ o. quatuor è Perfide familiæ,cum totv ’* dem ducibus ac cxercitibus,latèper Afiam, per^ Europa ua-gatifunt, Aflembecci,Candelori,Caramanni, Othomannf. CandeloriSmopem,regionem^ circa Pontum ceperunt. Ca rainauni Ciliciam:quorum ultimus Habraamus auxtlium contra O thomânos àPiopontiftceper oratores petrjt. Vtraij familiaàMahometo Othomanno Cæiàre Tin corum pulfa,ad opes Afambecci confugit:cum Caramannus inter Mahometem Sé Soldanum Aegypti dominû médius, multabella cum utroç gefsifletjlocorumdifRcultatibus ôôCiliciægentisuirtuteconfifus,odioMaho ineti Chi iftianorû amiçus, multa pafliis.Cum uei ô minons Armeniac amp;nbsp;Cap' padociæ terras poftideret, ftepe quadraginta millia armatorum coegit: Afanv i» Êeccus Vfancaiànappellatus exillafamilia,nuper anno millcßmo quadringê eefimo feptuagefimofccundo,in Perfide regnabat potetiisimus, apudTauros ciultatem ab eis uocatam,regiam conftituerac, ac Othomannis plures ademit urbes.Cum Venetis ex ea caufa fœdus inqt,feptingcntamilliahominum COC' ■git,fn caftris fylueftres equos uenari folitus, quibus nonnunquam uefeebâtur inilites.Prufiæ ac Natalia: regiones depopulatus,Cappadoces, Armenos,Mc fopotamiosjfinitimos^populosomnesfubegtt. Habuithic Aflembeccus uxoremimperatoris Trapezunuj ftliam,Chriftianam:licetnomêuxorisapud Turcos non magni fit momcnti,cum liceat tot habere,quot cuit^ libeat.Expu gnauitS^hicSarochumnepotem magniTamerlani, quiapudmare Cafpium 3* JSamorcantem urbem proximam Amazonibus tenebat: HienfelemregetnBa byloniæ cum toto exercitu fuperauit: Aegypti Sultanum ob formidinê adfoe' dus ineundum compulit. Sed poft eius mortemßlqs non par félicitas fucceP fitmam multaillis Othomanni,multaalq deimperiofuftulerunt. Othomanni «gitur quartafamiliaprænominata, eodem tempore Othomanno duce in A' fiamprimùmmincremirrupêre, iSCpaulatim deinceps cacteras omnes fami' lias abforpfcre. Ex iam longius enim repentis hiftorîjs inclarefcit, circa annum fexcentefimum, Bonifacio Quinto fedente,Ô^Heraclioimperante,legem Mahometicam incepiffe : floruifle autem fub Leone Qjjarto, à quo Leo-ninaurbsdicfta,ac Lothario Imperatore,annoChrifti otftingentefimo qua-4» dragefimotftauo : quum immenfa multitudtne Saraceni Hierofolymam op-pugnarent : dehinc mare traietfto, direpta Anchona, uexato'que Dalmatico finu,cumingenti claffe diripiendae urbis caufa, Ncapolitanos amp;nbsp;circumia-centes oræ maritimæ agros, totamep pene Italiam popularentur, multa fun-ditusdeftruerentjSiciliam'que deuaftarentredeuntes:nam Leonis pontifi* cis exercitus circa Hoftiam uidior euafit» Deinceps ueró anno humanæfa-lutis millefimo ducentefimo quinquageftmo, quatuor praedicftasprodqfsefa* miliasferibatur, Afsembeccorum, Candelorum, Caramannorum, ac Otho-mannorum.Inueni autem (ne illudquoque praeteream imprudens ) opufeu-lum cuiufdam ftatris ex Hungariæ oppido Schebefch, quod lingua Germant- 50 ca Mulenbach cognominatur, qui poftobitum Sigifmundi Imperatoris,A-murathe Turcarumrege Hungariam irrumpentc, captus puer fedccira anno-rum, óduiginti annisacduobus inTurcia feruiens,omnem'quc eorum edi-fcens
-ocr page 579-ORCHANES OTHOMANNVî.
fcensritumac moremiriuendi,liberfalt;flus, monachum egitjac deritibus ccrû optifculum à fe fcriptum reltquit. In quo narrat, fedam Mahometis ôi. Saracc* norum annofalutis 6eô.fnchoatam,fub Heracliolmperatorc, circa odingente fimumfloruiflefub Ludouico Imperatore,Leone un in tantû, ut capta Hie^ tofolyma uenerint Romam,SiciIiam atrp Italiam uaftantes.Tum circiter annû Clirilli 1280. Soldanum Magnum à Meridic egrefliim, contra OrienternjOrn-« ncs regiones ad mare ufcp occupafle,terram^ ipaciolàm in feptem partes diui ûm,feptcm fuis ducibus,quos fecumattulerat, diftribuilTe: quarum uocabula hodie durare fcribit, quae ab inhabitatoribus fie funt nuncupata : Othma* ’° nelijErmenctelijGermentelijGarchanelijAndingelijMentefchelijKaramane^ li. Qiioniam primus dux lingua patria Othmanbeg,fecundus Ermenbeg, ter* tins Germenbeg,quartus Garchanbeg, quintus Andinbeg, fextus MentclTe' beg, feptimusKaramanbcgappellatus eft. Primus autem Othmanbegpaula-tim omnes fuftulit atep deuicit,acrcgionibus expulit,eas^ poifedit.Diu tame tefiftebatilliCaramanbcg, cum quofepius congrelTuSjfemperreinfedado-' Rium redijnutTurci prouerbio quodam dicerent, Karamanbegfuturum pergt; petuum : cum tandem tota à Mahometo Amyrathis filio ( ut infra narrabitur) iamiliaperqtKaramannorum.EtOthmanbegpofterisfuis nomen dereliquir, utuocarentur ornncsOthmanagli,id eft, filijOthman. Nos Latine Othomanx îonoseosdicimus,
OTHOMANNVS PRIMVS TVR-
CORVMREX.
Htho M A N N V s igitur Orthogrulai filius,ut fcribit Calchody* les,ex humili fortuna ac tenuis cenfus, obfeuri interjpriuatos nominis Sd agrarijsparentibus, obuirrutem reimilitaris, ma' gnumfibinomen interTurcospepcrit. Namuirimpiger, Sgt;0 bellorum appetens,callidirare fingulari, cóflata^ per feditio^ nem multitudine,€x colledicio ac gregarto milite Turcica ar 2° macircumferre ccepit, ôd feipfum atq; fuam familiam geYlarum rerum gloria iP luftrare» Nam ingentiprimùm manu per feditionemconflata graflari ccepit, ôifpafsim quaecunque poftet uaftare/prædabundus deinceps cundos inua* dcrc,NequeCliriftianosfolûproftcrnereati^uexareelaborauit, uerùmetiä boinincs ipfos fuæ gêtis fineullo diferimine armis petere, ôd ft qua daretur oc'-cafio,populariamp;^fibifubdcreoccepit,omnib.æque infeftus.Iam enim Turco* tu duces amp;nbsp;principes,quos nominauimus,dominâdi cupiditate,amp; plura habe di libidine comoti,fefe inuicë infeftare cœperunt: nbsp;nbsp;eo ufcp fuperâdi ftudio ac
wires hoftiliter exercêdi prouedi funt, ut bellû domefticû inteftinumóp omni* bu uirib.gerere uiderentur. Hane O thomânus ille nadus occafionê, qus mo* oiib.uti(^ Sc libidini fuæ congrueret, ac idoneam uideret fibi ei rei gerendæ fup peditari materiam, adfeitis undiep omnib. qui pro ingenio prædæ rapinarû^ percupidi eftent,qui'ue ftudio quofuis opprimendi fpoliandiq? ftagrarent, au* toritatembreui adeptus eft: oppida quædam per opportunitatem aggreftus, aliauicepit, aliadeditionefubegit,nonnullautmctumincuteretdiripuit atep f uertit, ut hinc futuri incrementi non admodum afpernanda foierter iecifte ui* dcreturfundamenta. Præftitithis conatibus profperumcuêtumChriftianorû difeordia, qua Othomannus occafione ufus,Bithyniam SC omnes circa Pontû ptouincias decern annorum fpacio fuæ fecitditionis.Cum autem decern annis tegnaifet,filio fuo Orchani,paternæuîrtutis æmulo,imperium reliquit. A'ca* 5’ ftello Galatiæ,quod à Prufia Trapc:runtem uerfus fex dicrum itinere diftabat, 3fe capto fie didus Orhornannus:licet alij id eins natale (blum fcribant extitif* ft.Claruit hie anno humanæreparationis ijoo.Bonifacio vi 11 fedête, Alberto i imperantc, circa exitum Michaelis Palæologi, ÔC Andronici nepotis initia, Sunt
-ocr page 580-540 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. CV S P ! N I A N I
Sunt qui fcribant, odlo ôi. uiginti annos return potitum, quibus Bithyntam adiacentiaEuxino oppidanonpauca fuo impeiio adieceht, împehumTurcp cum hinc aufpîcatus.
ORCHANES OTHOMANNVS,
s E C V N D V s TVRCORVM REX.
R CH A N ES Othomannifîlius,patcrnæuirtutisæmulus,am* \ bitione dC audacia patri hand abfimilis, rei militaris difciplina longé peritior,copi)sapparatucp opiilentior de inftruCtior: bellum paternumper mahus acceptum ftrenuécftexccutus, fupranidumpaternum ThermodoontêSC Bithyniam tranf gre(rus,caputextulit. Circa Pontum cnimSC Bithyniampliis
nimio gêtis imperium propagate cœpit. Nam liberalitate animi, facüirare mo rum,dextÉcritatecp quadam ingenîj ÔC felicitatis, turn bene probecp imperandi opinione, ingentem fibi undic^ multitudinem comparauit. Quorum animos femel ad fe profequendum alledlos atcp conciliatos, populari deinceps facilita te de comitate quadam, perpetuaq? coniuetudine atep latgitionibus, mirum in modum in officio retinebat. Qiao facfîum eft,ut rem inchoatam à patte, fiiaptc ipfeinduftria,dtligentia,ftudio,cura,prudcntia,commodéprofcquutus,auxe-rit,ôlt;; longé prouexerit ac propagarit.Nam mira felicitate domuit Myfiam,Ly caoniam, Phrygian!,Cariam, regnumepin Hellefpontumufcp de Euxini littO' ra protendit. Fecithoc Græcorum Cantaeuzeni dePalæologorum difsidium, ut Othomannicarescrefceret,ÔCPrufiam Græcis adimeret. Et dum Cantacn^
31 * zeno magis quàm Palçologis fauet, primus ab eo in Europa accetfitus traieeit. Caramanum etiam,perfidia in ilium ufus,cuius filiam in uxorê duxerat, interfe dlo eius filio adolefccnte,non exigua principatus parte exuit.Poft uigefimum fecundumimperij annum,priufquamuiuendifinem facerct,hl!umpoftfere!p quitÂmuratem,cumlatéimperiumpaternumpropagairet.SedcontraTarc3gt; ros infeliciter pugnans,cum multis copijs fuæ gentis occubuit.
AMVRATHES OTHOMANNVS MA= 10 R, TERTIVS TVRCORVM REX.
MVRATHES Orchanisfilius,patrê inimperiofubfequutus eft.Viriànéroboreanimflaborû tolerantiajdifciplinarei mf litaris, induftria de ambitione maioribus fuis, patte, auo amp;nbsp;a^ bauo haud inferionquippe qui fimulâdi difsimulandicp cgrc fallendi magifter infignis. Ea forte tempe Ifatede Conftantinopolitano imperio ingens inter Grarcos
exorta difceptatio aediflenGo , inteftinas exufeitabat difcordias arq? cædes.40 Duo nanep fuere Imperatores,diuerfis autoribus procréatimterq; tamé ca ibt' pefenatumaflerebat,utad feiusimperrj fpeCïare,defibieópetereaffirmaret. Horum utruntp cæteri pro fuo quiftpftudio deamorefequuti, pertinaciterin^ terfedimicabant. Tumalter Caiacufinus païricius,uirquifcuincifupcrariqï uerebatur,cupiditati de ftudio fuo nimis temerè obfequutus eft. Adeó enim ui cifcendilibidine caecus,in prpceps tranfuerfuscp uifus eft agitari,ut honeftc ne de ex re fua an fecus id faceret, minimè cogitaucrit. Amurathem ipfum ad par^ tes fuas tutandas precio (paefta Callipoli) facile illc(ftû,ex Afia accerfiuit. Neep enim magni fuit negocij eiperfuadere, quiIpontè ad hoe iam diu inhiaret, to-to^propenderetpetftore. FluncitacpSC copias eius mature in Thraciampcr 50 Helleipontum traduxit,ea conditione,ut confummato confetftocpbello,naui' gio rurfus domum per Hellefpontum remitteretur. FIoc padfo Turcorûgcns, Amuratheprincipe, Græcorum dudîu de opera, in Thraciam ex Afia cum at/ mis
-ocr page 581-AHVRATHES OTHOMANNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54I
mis traiedt.Veriim cum Amuratbes ipfeno quid promifentjed quid fibi pot ^ctcóducere,animo uolueret, fagadterw longé profpicerct,côfultô bellfï pro* trahere,amp; indies caufando diffcrre ^craftinarei^ coepit:racus bine fore,ur Grç corn uirib.diuturnitate belli,SC difeordiarS atrocitatc utrinep confumptis ener uatisi^jipfe integer fradlos iam ÔC defeflbs illos adortus, facile fuperarct atque opprimeret.Vbiigiturdiutuinobello,mutuiscpcontentionibus deb'ccre Grg cos Scinfirmari animadaertit,domcfticis^ opibus exbauftus nutare,8C fibi pa film fubfiftere fenfit, gentili aftu arma in eos fine ullo diferimine per occafionc conuerrit. SicEuropæis opibusilledus, dum uldfdimpcrij boftes fimulat,u- -fus Genuenfium nauibus,Hellefp6tum ad Abydum fuperat. Occupato cnim Callipolioppidojperopportunéin Cberronefo ad Hellcipontifretum Gto,cæ tera Gratca oppida infeftis aimis petebaqagros uaftabat, prædam agebat,cun élapafsiminuadebat,annohumada:falutis t?tfj.Neciamampliusdifsimulan terrem agebat,fed palamfibi SC pofterisfuis Grçcorû pollicebatur imperium; fiCadid occupandum omnes cogitationes, confilia, opes acneruos intende* bat. Hine effecflum eft, ut nullis fermé obfiftere audentib. facile ÔC fine magno Uegocio magnâ Tbraciç parte ditionifuæfubieceritrmox SC Myfiam adortus, arnus fubegir. Pari inde fuccelTu BelTos 6C Triballos domuitdoca infra Rhodo pen Sc OrbcIûincolentes,intcrcepit.SeruiâBulgariamcpingreflus,cû Hadria nopolim priusoccupalTet,occurrentesfibi cum paratifsimiscoptjsboftesin* genticçde profligat. Äcpoftremofuperiorem Myfiam ingrcfiuSjCum Lazaro beruix Defpotain Ca(rouijscampisaciecongreftus,fub inguine confoftus, occubuitaferuoLazariindominiuinditftam NecEuropaeis incruenta uitfto* fia fuit, Lazaro cum mifltis uiris fortibus cadente. Is iracp uita defuneftus, duos feliquitfilios ad capelTendam rerum adminiftrationem,patriæ^ expeditionis cxequcnd3sreliquias,tum xtare,tum difciplina SCingenioperidoneostquoru alten'Solimannus, alten Balaires nomen erat. Solimannus in Afia late impera bat,cum Boemundus,Gotefridus,ßaIduinus,SC altj Gallic! Germaniep nomi* Bis duces,Hierofolymam pctebanncum quibus geisit prxlia, ut auerterer à co filio. Sed Aytonus Armenius prodidit hunc Afphaialemappellatum, fuifle^ Afphafalisrégis Perfarum ncpote:Ti:mifl’umcp magno cum exercitu ad Cappa dociam occupandam, buiusép dudu T urcos ( quos ille T urquimanos uocat) multa ex Grxeorü imperio loca occupafle. Qiio fuccelTu Afpbafales Sultanus fit poftea facftus,ipfc^ pro Afpbafale oalamanfa dici uoluitmoftri SolymannS feribunt, qui Gotefndo SC alrjs Cbnftianis ducibus Hierofolymam petêtibus, fefcoppofuiflecredit. Et bçc Armeniusille. CxterumSolymannusbienofter tum Bafaite fratre ex Afia in Europa tranfgreirus,hoftilitcr confiixit.Quo ex* tindo,rotiusrcifummaad Bafaitem deuolutaeft. Fuitautem Arnurathes hic in Caramannum auum maternum non minus infeftus,quam patler. Sed quum ®annos 23, imperium tenuiftet,occiditur,utfcripfimus,à feruo.
BASAITES OTHOMANNVS, A M V-
RATHISfILIVS, CLVARTVS TVRCORVM REX.
A s AITES, fiue quod idem eft Paiazetes, Amurathis films, SC J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Solmannifrater,poftdefundos pattern acgermanum,quem
per infidias occidit, in imperio fuccefsit ; utpote ad quern res ■quot;*’1 uniuerfaiurehæreditario deduda eft.Vir erat ingenio pera* cri, rerûmaximarû percupidus,in rebus arduis capefsedis au ________ dax,in adminiftrandis folers,in laborib. perfcrendis infatiga* Jo biliSjinoccafionib.profpiciendis acutus 5C fagax,in exequendis celer ac perfe* uerans:animofortis,corpore ftrenuus,belli appetes,quictis impatiens, gloriac auidus, in periculis obcundis promptus atcß im pauidus, in boftibus fallendis uerfutus, ÔC uafer in dolis ftruendis, SC hofteinfidijs opprimendo pcrcallidus: Z contrà
-ocr page 582-54-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. CV S P 1 N I A N I
contra uerô in hifce præfagicndis euitandisq},ac lioftium confilijs præuertcii’ dis,caucus atcp prouidus.ln omnire nouada,prgfentia animi,laboruin toleran tia,ufu,exerciiatione,confiliomirificèinftrult;flus,atqjImpcrionatus.Hocinge niOjhac difciplina,hoc ufu,his rnoribiis,profperos præterea fortunæ afflatus a* dcptusjuf^ adeô nouelli regnf fines breui teinporis fpacio produxirôCextuht, ut circa Thraciam diu multumcp uerfatus,penè uniuerfum (excepta Confiant» nopoli ac Pera ) bcHo affligeret. Deinde in reliquam Gracciam manus iniccit; Thefraliam,Macedoniam,Phocidcm,Bœotiam,Atticam occupauitjôCfuiiUquot; ris fecit. Myfios quocp,qui hodie Scruq:IIlyrios,id eft Bofncfes,Triballos, qui Bulgari communi uocabulo dicuntur, afsiduis excurfionibus, oppugnationr bus,prælfjs deiecit SC infirmauitipatrisqp mortem fie ulturus,Marcum Craicni cum Bulgarorum principem prælio fuperatum mterfecit,SC alios quidem fub^ cgit, alijs tributa quotannis exhibenda indixit: nonnullos ut ad præfcrfptiTnt arma SC milites datent coegit. Et tot, tantas^ ac tam opulentas prouincias pa^ trio ÔC auito regno adiecit Bofniam, Croatiam, ulteriores^ Illy rici partes ua-ftauit.Byzantium deniqp urbem regiam adeo omni agro fuburbanisep delicijs (jaoliauir, tâ longa SC perdiffîciliobfidioneuexauitat«^ excruciauit, utiamlm' perator ipfc cum omnibus ferme ciuitatis principibus auxilia fîdelium mendi-caturuSjprofeClus percgrè,in Italiam 6C ufcp in fuperiorem Galliam accefferit. Reliqui uerô ciues omni praefîd io deftituti, fame ualida fupra modum urgête, lo Ç)C bello atrocifsimo,indies acrius hoftibus undicp frementibus, defperata falu te de deditione agere cœpcrintiperqffentcp nimirum, acin hoftis faeuifsimi po teftatem ucnifrent(o(flo enim annos Coftantinopolim obfederat,ÔC obfeffani facile expugnafTeQnifi Hungarorum Gallorumcp aduentum formidâs,illis ad Nicopolim occurrifTeqmemorabilicpprælionoftrosfuperaflet, cæfis captis^ magna ex parte Gallorum ducib.IoannefcilicetBurgundip duce,SC Sigifmun do tumultuariapugna fufo,utfuperius fcripfimus.Sediterum ad Conftantino politanam regrediens obfîd»onê,fj3ei plenus,eam biennio denuô obfefTam oC cupaffet, nifi T amerlanes ill e Scytharû præpotens rex, inftar torrentis ipfo in/ curfu ac impetu cunCla profternendo ac uaftâdo,Baiafeten ipfum omni appa-ratu SC copijs occurrere ÔC reludlari conâtcm,in Afîam reuocaflet: ubi ad Steb lam montem in Galatiæ Bithyniæifp confinio inftruCîa açie, co lia tis fignis ccle berrima ilia pugna utrincp fortiter dimicatum eft. At Baiafetes ipfe impar pro^ feeftô uiribuSjCtfi animus non deerat,infeliciter prælio commifTojingentiftra^ ge fuperatur,tandem uiuus captus, ÔC in cauea cathenis aureis uinCrus ac circS dutftus, tandem dimiftîis, cæfis priusinbello ducentisTurcorummillibus,in' gloriusin Afiapaulo pôftdiemobrjt.IncidithæccladesTurcisin annum npr falutis noftræ,Bonifacio ix Pont.Rom.SC Vcnceslao Rom.rege.Sed operæ precium iudico,quis ille fuit Scytharû dux,paùcis delibare. tambe Rlan vS cognomento Maffegetha Tomyris fuit, humili loco inter Scythas fiueTarta'40 roSjfeu exTurcorû genere(cuiusfe(ftæ eraQgenitus, primo bubulcus, dehinc miles gregarius, uirtute fua paulatim effecit, utordinem primo,moxexercitS dudlaret.Eo^ potentie cueClus cùm folertia,tum corporis uiribus,bellandifp agilitate, ut magno fortunæ ludibrio multarumfit gentium imperiopotitus, Terror gentium appellatus. In cuius exercituduodeciescentcnamilfiahomù num fuifîè traduntur,Xerxe ac Dario maior,quorû copijs ficca ta flumina uetc rcsferipferunt. Primùm enim in Parthis cum regnafle feribunt,mox Scythas ab eo fubaClos’.Hyberos, Albanos,Pcrfàs,Medos,Melbpotamiam dehincin' uafit.Dehinc Armeniam fubiugauit, armisqjfubcgit.Traictfto dcmûEuphra te cumfexcentis millibus peditum,acmillibusquadringentis cquitum,Afiam 5® minoremlatèdomuit.Cum quibusetiamBaiafetenCyricispattern, SC Maho metilmperatoris proauum, paulominore exercitufines tuentem,inGalatiæ ac Bithyniacconfinio ad Stellam montem, uel,ut alij,in Armeniæ ininoris confinibus
-ocr page 583-BASAITES OTHOMANNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54,3
confinibus prælio uicit, ac caefis ducentis T urcorum millfb, uiuum i'n potcfta^ tem fuam redegit.Debfnc more ferarum,aureis uinóium catcnis m cauea,om^ nibus fuis expedjtionibus prsefe egü ac a'rcumduxicpro fcabello^ quoti'es e* quum confcendi't,eo ufus,amp; quafi canem fub menfa comedereiufsit. Admirât dum rerum humanarum fpe(flacuIum,SCfortungregigIudibrium.Deludibn'o fbrtunænoftra ætate quidam dodus Poetafcribens, inferUithancquoiÇ hiftö riam carmini fuOjCum caneret:
AJnouadeueniotioflrisuicinadiebiiS
Tempora:Turcorum princeps Mahometicus lldriSy ’° Armaferens contra Scythicam Mauortiagentemf
Incidit in ca/Jes, caueis'q; inclußis ahenis Admiranda deditpopnhs Jjgt;edïacula.Parthi, Armenij,Medi,Aßyrij,quacuntj;mouebant Viéiores fuaca/ira Scytha^uidere tyrannutn Slt;pialenteminc!atris,atij;inpedorefèpi!ltunt. Nee wjUMJ infelix natusfuit,tlt;tqiparenti In regno,fie in rebus (uceeßit acerbis: Pharfâlii:eeuinfèuiéioremerederet,eius Inßdijs gentis deceptus arte Pela/ga, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Prada fuit niißis ad regia coIla catenisi
Hunc poftliminio nunquam reuerfum fcribunt autores. Turn domitum eft armis Scythicis quicquid terraru eft à Tanai ad Nilum;Smyrnas,Antiochiam, Sebaftin, Tripolin, multas^ ualidifsimas urbes ui expugnauit.Vicit inde prç* 110 Tamburlanus Memphiticum regem,quem Sultanum uocant,uidumcp ub tra Pelufium intra Nili fluenta compulit. Damafeum cepitu'n cuius arce oppu* gnanda, alteram ex aduerfo arcem militari opere erexit, multa tarnen fuorum caede.Cepit SC CaphataGenuenfium olim coloniam, qua: in TauricaGherro* nefofita eft,non proculà Boiphoro Cymerico. Qiiâurbemcuminuaderefta'' tui(ret,Scy thas negociatores præmifit,qui preciofiisimas animalium pelles mi 3° noris uenudarentfolito,fciens aurum abfeondi pofle, pelles minime. Vrbe po titus, SC aurum 6C pelles reperit, ac diripuit.Caftra eius in urbis modum fuerat ordinata,definito cuiep artificio loco proprio, in partes fuas diftributis exercb tqs, ut omnia uitæ ufuiqp neceflariain promptu eflent : rerum^ omnium tanta lemper copia in his inueniebatur,ut nullus eftet latrocintjs locus,tuto^ omnia afferripoftent. Nihil enim unquam feuerius quam latrocinia uindicauit: utfi ipfeunusefletjquilatrocinariimpunepoflet. Cçterùmutmaiorêhoftibuster^ rorem metumcp incuteret,triplici tcntoriogt;fi quam urbem oppugnare adortus eflet, in exercitu uti confueuit : fic ut in unoquoqp difpar color,antmi mutation nem,prius non uifo ftratagemate, intelligcretur. Primo enim die candido ute^ 'I'obatur tabernaculo:quo fignificabat, nulla in re(fi modo fe dedcrent) iniuriam ft aliquam illaturumTed pacem,falutem ac ueniam,quam candor arguebat,co celTurum. Sequent! die purpureo ufus colore in tentorio, monftrabat cædcm fanguinem procerum in primis,SC qui fe patresfamiliâs agebant:quôd altc^ tam diem expedalîènt. Quod fires ad triduûprotrahebatur,atro colore in ca^ ftris, excidium urbis, 8C omnibus miferabilem ruinam præmonftrabar. Tanta erat hominis fæuitia, ut cum in obfîdione cuiufdam urbis populofae, cum prb tria die deditionem neglexilTet, agm en puerorum ac pucllarum oleas in manb bus geftantium, candida uefte egreflum obuiam tyranno ueniam fupplex de^ precaretur,in;illud immilTo equitatu, crudeliter eft eius iufiii conculcatum,fcE' 56 de^ obtritum. Genuenfis quidam, qui eius familiaritate annis iam pluribus longa confuetudine utebatur, cum rogaret, cur in fupplices non mitior efict, cumfacilius quæ uellet,fi non tanta uteretur crudelitate,impetrare polTet: tur^ bato truciep oculorum afpeCtu, furorem uultu diftorto præ fe ferente, refpon*
Z 2. dit;
-/
-ocr page 584-^ 4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎOANN. CVSPINIANI
dit'.Qtii'd tu me iiomi'ncm eiïè putas,5C non Dei nam potins, ac orbts uaftitatc ac calamitatem C Proinde qcius te hinc aufer, ni tu quocp periclitari cupias, dû interrogationistuæpœnasdare. Abrjt Genuenfis,nec ampliustn confpedii T amburlani uifus eft.Et profeôo talis fuit,qualem fe prçdicabat.Qyi tota fete AGa domita,dcletis^ regionibus ac tyrânis,pluribus uaftatis prouinctjs, cum uitflore excrcitu præda^ onufto ad fuos reuerfus, urbem condidit ingentem, cui Marchanti|Cutaiunt)nomen eft,quam omnigenum captiuorum multitudi ne referGtjCaptarumcp urbium fpolijs cxornauit.Regnum moriens duobusfi-* lijs reliquit.Horutn difcordiaamplifsimiregniopes tanta arte coquiGtæjdifsi* patæ funtjimperiumcp Parthorum rurfus extintGS eft. Dicitur ergo fuccefsilîe ,•
î Tamberlano AfTenbcccus Hafuncafon cognominatus, unus de quatuor fami lijs è Scythia egrefsis,ut prius patuit: qui fi naólus fuifl'etidoneumfuarumre* rum geftarumfcriptorem, utiqj inter clarifsimos duces acimperatores nume^ raretur. Sed redeundum eft ad Turcorum Imperatorem Baiafeten : qui adre* gnum fuum minime reuerftis,nihil m em oria dignum gefsir,fed inglorius in A' fia perijt,pluribus relidlis filijs. Q_ui poft hanc acceptam cladcm, eueftigiô fo* gientes per Thraciam, in naues Gratcorum, à quibus turn fretum 8C tranfitus cuftodiebantur,inciderunt,2C à Græcis captifunt. Emifsitandem,uariaufifor tuna,uario^ itinere,ad regnum paternum confurrexerunt.Fuerunt auté præ* cipuiBaiafetisfilij,Calapinus,Moyfes,MahometuSjôC Muftapha» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ziquot;quot;
CALAPINVS Q.VINTVS TVRCO =
R V M R E X, O R C H A N E S EIVS FILIVS, MOY-fes uerofrater^miituàfibi in imperio fùccedentes.
AL A PIN VS, quem alij Celapinum,feu Ceîepinum uocaf,ßa' iafctis filius amp;nbsp;maximusnatUjemiftus à Grçcis patrium rcgnQ Aduerfus quem,rebus iam Turcorum caftatis amp;;pc nefracftis,Sigifmundus tum Hungarorumrex, pôft Roma* norum Imperator(ut Nicolaus Sagundinus fa-ibit,quem Sc' __nenfis Aeneas fequitur)ingenti côflato exercitu,Danubium traieci t. Verùm priufquam uniuerfis copijs inftrudla ex ordine acie Ggnis col* latis cum hofte iam pauitante prælium iniretur, leuitate petulantia^ Gallorir, amp;nbsp;praeripiendæ pugnæ infolenti cupiditate irruentium ( nam non tant uirtute lîoftium,quàmfua difcordia amp;nbsp;clade opprefsifun0tumultuofèfufus, caftra impedimentarcliquit: ôôhoftibus acriter infequentibusinfugam conuerfus, uix per Danubium,lacrymandareiChriftianæ calamitate, paruonauigio tur* pem fibi adinuenit falutem:ut in Sigifm undo fuperius annotauimus.Scribunt autorcs annalium Hungaricorum, id non fub Calapino, fed eius pâtre Baiafe* thefalt;ftum:ut temporum fupputatio,quam Sabellicusinfua décima Enneadc afFert,amp; hanc cladem fub Amurathe filio Mahometi fatftam fcribit,penitus fit 4» nulla.Nondumenim Sigifmundus Imperatorem agebatjCum in Turcos bellû id primum gefserat, qui ôdbis cum Turcis conflixit; fed regem Hungarorum. crat^ annus regni Hungarici decimuSjfalutis uero humanp nonagefimusfex' tuSjlupramillefimum trecentefimum:cumBaiafithes Turcorum Imperator Myfios ac Illyricos, ut paulo ante fcripfimus, quifub ditione régis Hungarix funt,infeftis armis inuaderet.Ob id Sigifmundus oratores Bafaithæ regi fur* corum mittit,qui Tureum ab bac iniuria cauenda adhortentur,ne fibi alienum non abfque iniuria uindicet regnum. Callidus ac uafer Turcus rem differf, oratoresep régis protrahit, donee Myfiorum terra tota potiatur tyrannus. tum demum oratores Sigifmundi ad fe uocat. Erat domus ilia clypeis, pharetris, gladijs, frameis, enfibus, incuruis lanceis, ac diuerforum armo* rum generibus uarijs undrque in parietibus adornata.Ingrefsis oratoribus, Turcus dixit : Dicite regi ueftro , mihi fan's efse uirium, ÔC hoc ius fuffi' ciens
-ocr page 585-C A L A P I N 7 s I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;545
tiens ad terras,quas fuas effe putat, manu arma hæc parietibus affïxa oftcntâs» Q.UO dtdo, ubi domumreuerfi funt oratores, Si'gifmundus’ira accenfus, ïn ul* tiouem l'ngeiitem parauit exercitû ex uniuerfa pcnè Germania. Affuit nbsp;Gaf
forum numerofus exercitus,ô(^IohannesduxBurgundiæ (nonPhilippus, ut Sabellicus falfo dedpitur)copias adduxit nolpernendas:quicaptus,ôd Adria nopolim du(ffus,multo auro libcrtatem rcdemit. Cum ergo tam grandem du* lt;^aret rex Sigiihiundus exercitum, traiecfîo Danubio, quod plerifqp uifum eft imprudente!’ fa(5lû,dixine fertur(ut erat facetiisimus princeps)Ci,uid metuen* dus eft nobis hoftis effœminatus ac mollisr’ pondus coeli fi rueret,lanceis ac ha ’’ ftis quæ nobis in hocfunt exercitu innumerabiles, facilefuftentaretur, Cum i-taqj Rafciæ Bulgariæ oppida,acmunitiones Turcorum diripuiffet 8gt;C cxpu' §na(ret,è manibus^ hoftium itcrum fuftulifret,caftris erurtipebat crebro Tur* ci, regium^ exercitum prouoeabant. Tandem eum Turcorû Imperator infua dominia(ut ipfc dicebat)exercitum ueniffeintellexeratjfortifsimo apparatu a* ctem inftituit,fub caftro maioris Nicopolis. Franei uenientis hoftis fama pelle lt;^i,à rege Sigifmundo primitias belli petunt, primumep congreffum: hoc item SC aliæ genres. Intérim dum c5fultatur,Francipracripiuntpi^nam,priufquam uniueriæ copia; inaciem ordinatæ collatis fignis prodirent. Ranci itaiç dimif* fis fuis equis cataphraeftatis, pedites in turmas hoftium irruerût. Horft equi c3 caftfa regia tranfuerfo curfu peterent,cæterihunc morem pugnandi ignoran' tes,adunum omnes arbitrabanturFrancos cæfos, tergacßuertunt. Oriturin* gensincaftristumultus,relinquunturimpedimenta,derelinquunturftationes militum,ac in fugam uertuntur. Editur magna utrinque ftrages,multi cæfî,mul ti capti. Feruntur turn Chriftianorum uigint i miliia, T urcorum fexaginta mif liatrucidata.Ecnilirexfubfidio nauis euafiiret,iam deregnoHungaiiæaiftuiTi trat.Dclatus igitur naui per Danubiû,Conftantinopolim uenit:indc ac^ Rho* dum,turn ad Dalmatiæ SC Croatiæ régna,cum fugæ comitibus lohanne Archi epifeopo Strigonienfi,ac Stéphane fratre eiufdem,mêfes penè odo SC decem ibi commoratuSjpriufquam regnum intraret. Rumore interca incerto fereba* tur, Stephanum Vaiuodam oratores Baiafethi Turco, ut fîliam Ladislao uxo* rem tradcret,mififle,contra Sigifmundum regem : ob id agmina Turcorû tum primùm Hungariâ intrafre,caftrac^ intra Sauum atqj Drauum flumina locaffe: quiTurcorum ingreflus calamitoius in plerifqp Siruiç ciuitatibus hodie adhuc cernitur. Itacp prior clades grandem notam ac tetram ignominiam Chriftiano nomini intulitjUiresqj magnas ac robur ingens hoftibus addidit; quo inftaura* tis animis audaciores efferatiores^ effeefti, ad maiora patranda induxerunt a* nimum. Eft deinceps rex Sigifmundus, cum in Hungaria regnaftet annos tres ôi uiginti, in Imperatorem Romanum eleeftus ; atep ut priorem aboleret igno* miniam,rurfus eft cumTurcis congreflus fub caftro Galambog,inrupe DanU 40 bijfitOjCalapinoImperatore Turcorum tunc magnas copias agente. Vbiite-runijCtfi eius copiæ ante Turcorum Caefarisaduentumfuperiores eftenr, co ta men præfente exercitus Caefaris Sigifmundi profligatus eft infeliciter : denuo ipfe Danubium tranft}t,ut hoftilem euaderet manum. Et cum in conciiio Con ftantienfi agcret,tertio eius exercitus,ducibus lohanne de Gara,amp; lohanncde Marothbauis,praelio fuccubuit:duces capti,fed tandem liberati. Vnde fitibun dilupi fatpe praedas cogitâtes,irruperunt in Hungariam, cladesq; hnitimis in* tulerunt SC in Boiha SC in caeteris regionibus. Vnde inter autorcs de his confli dibus error faeftus eft,cum Sigifmundus SC fub Baiafcthe, SC Calapino,amp;f Ma* hometOjUt infra p3tebitjfæpebelIa(licetinfeliciter)gefsit.C«'CîcrùmCalapino îo pofthæcmortuOjOrchanesfiliusfuccefsitjtenellaætateadolcfcentuluSjThra ciærcgibus fauentib.fed irritus fuit noui regni conatus. Nam Moyfcs patruus pueri pupilli, SC alter prædidi Baiafethis filius, quem tutore pater nominauit,« defundus,occulte Graecis iuuantibus,cupiditatearrepti imperij.infeftis avmis
Z 3 ad Ebi’um
-ocr page 586-54^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N N. C V s P I N I A N I
ad Ebrum fluuium, magis proditione quam pugna oppreflum adolefcêtubn’ extinxit,acde medio fuftulit : Gararo eft loco nomen. Necadmodum diu fait Moyfes in humanis : quia baud multo poft ÔC ipfe null o fuperftite filio moriês^ Mahomed fra tri regnum per manus tradidit.Cæterùm alq aliter rem T urcorö tradunt. Baiaziten(uel ut ipfi fcribunt,PazaitenXum à T amborlane captus cir cumdudus efletjduos reliquiftefilios mares,Orchanem fcilicet,quern alij Ca' lapinum, SCMahometcm, quern multi Moyfen magno errore dicunt. Orcha-neautem intra biennium per infidias afratreinterfedo,MahometemremTur corum folum occupaffèjde quo nunc fcribemus,
MAHOMETVS PRIMVS, SEX-
TVS TVRCORVM REX.
RiufquamdeMahometo Turcorö(utuulgusloquitur)Cg farefcribam,illudpriuspræmittendum eft,curhuncin ordi dineSextumponam, cumaltj Quintumhuncuocitent:ut Annales Hungarici, qui Amur a them primumTurcorum regê ponunt,quod primus Thraciam inuaferit:Baiafethen eius filium Secundum,Calâpinum Tertium: Orchanem hum Calapini, quern patruus interfecerit, QiiartG: QC hunc
Mahumetem Q.'^intum.Alij omiflb Calapino(quern in numerum regum non 29 referunt )Mahometemhuncfuperiorein quintum collocant. Felix Petancius Segnienfis cancellarius, poftBaiaiethum aTamburlanocaptum,quatuorIm' peratores fuccefsiffefcribit,qui de gente Othomannano fuerint,licet celeber^ rima bella geiTerint. Nam Celeb multorum populorum uidor, partem quoep imperqTrapezontisfubiugauit:Soleyman,cuiTamburlanus tributum repen dit: Orchanfecundus, qui multas urbes Afiæ amp;nbsp;Ponti expugnauit: Mufeaût cum Orchanum dolo interemifledmagnam partem Afig in fuam ditionemre-' degit.Poft Mufen, culmenimperij adgentem Othomannam redijfle refert, nam hunc Mahometum ex ea gente fuilfe inquit. Qiii potitus imperio,Sarace nos,Gor-dianos,Perfas,Cappadoces, uarqs prælijs fudit, nomené^p Turcorum 30 ita célébré reddidit, ut Europae gêtes illud reformidarent. Nos alium ordinem recuti(quanquamnonmultum diucrfum)aprimo Othomanno(utparuit) po • fuimus Sexrum. Mahometus itac^ Baiafethi quoc^ filius, defundis fratn'b. re* gnum incruente adeptus,ipfum turn armis ÔC diligentia,rum dolo aftu terra mari^ non modo incolumetenuit,uerùmetiamadauxituehementer. Flacctjs ferocifsimis,quosnunc Valachosdicimus,amp;bellicofifsimisnationibus trans Danubium, mareuerfus Euxinum late dominantib. bcllo prius crebrisex^ curfionib.labefadatis atq^attritis,tributagrauia imperauit. Hie igitur primus Danubium traiecit, multas^ ciuitates tributariasfecit, Macedoniamœ bello domuit, promouit®TurcorumfignaadIoniumufquepelagus. InAfiauero4® nonnuilos regulos Turcos ui armis^ opprefros,regnispenitusfpoliauit.Con tra Lydos Cilices multa præclarè gefsit. Cum quandâ Mœfîac partem ( qua bodie Superiorem Bofnam appellamus) fuæ ditionis feciffet, placuit illi nouS in terra hac regem defignare. Conftituit igitur hominem nouum, humililoco genitum, Ifaacregem Bofnenfem;qui fucceftu elatus,finitimas regiones popu labatur,prædas agebat,ac ipolijs fe fuosep locupletauerat.Et quia Sigifmûdus Hungaria: ÔC Bohemiæ rex aclmperator turn aberar,quidâ ftrenuus miles Ni* colaus filius Petri de Macedonia,reguli iftius infolctiam non pafius, cum præ* A dabundus omnibus infultaret, etfi uiribus impar eiret,cxpedata occafionc,cö regem uideret egredi,in huemox animuatcpoculosintendens, præeipiticur* 50 fu equo deiecit,acin terram profiliens enfe iugulum confodinregius exercitus ‘in fugam uerfus, militi huic palmam ÔC multa uexilla a tc^ militaria impedimen ta, quæ régi fuo Sigifinundo attulit, dereliquit ♦ Pari audacia paulo poft cum ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turcis
-ocr page 587-MAHOMETVS P R I H V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$47
Turcis idem miles congreflùs, quanquammulto inferior cflet, miro ftratage* jnatc hoftes fefellit. Nam media node, quum per exploratores certior fadus, f urcos in caftris dormire compertum haberet,tympana multa equabns, quas Wagabundas in campo cæperat,adalligauit, adiundis fuis militibus qui fiftulis canerêt.Et ne fe mutuo fui uulnerarent, teflerâ belli dédit duobus uerbis uoce niatcrna: quorum alterum Turci intelligebant,alterum ignorabant. Cum igp turfub nodis obfcuritate tumultus effet exortus,ÔCin prælium prouocati Tur ciftrepitum audirent,partim^ tefferam belli intelligerent, exingenti clamorc magnumadcffeconiedantes exercitum,infugamfolutifunt. Clade édita,uf loâoria penes Hungaros fuit.Mortuo autem Mahometo, qui Hadrianopolire^ cepta,poftafflidos Bulgaros amp;nbsp;Valachos prædis cladibus, regiâ ibi fcdcm ftatuit.cum^ feptê 6t decê annos imperaffet, Amurathus eius filius fuccefsit.
AMVRATHVS IVNIOR SECVNDVS,
VV.LGO MORATEEG DICTVS, SEPTIM VS
TKrcorKm Imperator,
Muratlium fcribitFrancifcus Philelphus,Cyricis fuiffe filium, qui ab Hungaris ôd Valachis Philippo Scholare nobili Florentino du ce pro Sigifmundo rege prelio fuperatus,ac pugna nauali à fortif fimopraefedo Petro Lauretano Veneto apud Callipolim claffe munitifsima cum magna Turcorum caedefpoliatus eff. Ab ali)s ta
men fertur Amurathus filius Mahometi : nifialio quoque nomine fie fuerit co--gnominatus. Hic pâtre defundo in paternum regnumfuccefsit. Qjium cnim pater moreretur,in Afia degebat. Audita itaque patris morte, cum per Hellef pontum in Thraciam traijeere conaretur, reliquum regnum occupaturus, Im* peratorGræcorum triremibus Ô£^ maritimoapparatudiuprohibuif,ac ïter in;? terclufit.VbiautêeopenetrafreintellexitjMuftaphamreliquumBafafetisfiliû, , Amurathi patruum,5Cregno paternofpoliatum,ut rerum potiretur, emtfif, ôi Jofumma ope profequutus eft: quia fuis rebus Graeci fauchant. Muftapha igitur celeriter cxercitum contrahit. Amurathus autem Genuenfium opera inThra^ damdelatuSjCum Muftapha, qui Europæ res ad fe trahebat, hoftilitcrcoflixit. Eftpugnaillaab Amuratho féliciter depugnata,Muftapha in prelio occubuit: quo cadête,regnum uniuerfum illi cefsit. Amurathus itaep uidor regnum con* fecittus,patrijs fretus opibus,fortunacp propitia ufus,quæcunque incepta eius mirifice fccundantc,clara facinora edidit. Incidit regni huius exordium in miF lefimum quadringentefimum decimumep humançfàlùtis annum. Compos pa terniregni effiedus baud quieuit, fed Græcisinfenfus ob earn quæ Muftapha-nobello aduerfusfecgerant,eofumfines hoftiliter populatur. Primus Turco-40rum cum exercituinEuropamtraiccit. Prouincias Græciæ finitima.s ado.rtus, agros incurfatjUrbes ui captas diripit. Qpo metuperculfae quædam nobilifsF mæ Græcorum ciuitates,ultrô infidern T urcorum ceffere. Thracia dein armis peragrata,Theftalonicam illuftrem Græciæ ciuitatcm,antiquitatc, amplitude ne,audoritate,pulchritudine,amœnitate,religione, opibus,opportunitatefF tus tum terra tum mari, celebritatc populi, præftantia dignitatecp ciuiü in prF mis infignem,inora Maccdoniçfitam,quæ tiim aVenctis tenebatur (nam An dronic.usHemanuelisfilius cam rjs dedit pofsidendam) ui captam expugna* tam^, penitus diripuit.lTmpla pulcherrima SC ditifsima cxpiiauit,facra profa nauitjOpes ornamentacp perantiqua exhaufit. Qtto rerum fuccclfu adhuc fero $0 ciorfadus,per Tomarum SC Pindum mores in eandem terra träfgreditur cum ualidocxercitu,perpetu6queuidoriæ curfu Phocidem cum Attica regione, Bœotiam, Äetoliam, Acarnaniani, amp;lt;jmnes citra Peloponnefum gentes, ufque ad Corinthiacum finum, fuo fubiecit imperio, Gubernabat Epirum
Z 4 tum
-ocr page 588-54-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. CV SPI NI ANI
tum Iohannes CaftriotuSjCui omne Epiroticum nomen parebat. Vt ergo uim bellicamomnemamoueretitrcsfilios, cum Croialllynoruopptdo haudigno' bilijobfides dedit Amuratho,Conftanrinum,Rcpouum,^ Georgium, quem Turci Scanderbechum di'xere : quod lingua patha fignificat Alexandrum dO' minum,fiue Magnum. Fuit enim puer hic noucm annorû cum daretur obfes: fed indole SC uirtute crcuit heroica,6C robore corporis incoparabili. Qjrapro-' pter Amurathes cum in ftiam fetflam afciuit, Schenderbech^ uocauit. Stanif fam enim maximum natu paucis ante annis cum plerifque adolefcentibus Ca^ ftriotus Amuratho miferat, cumlfachbegi dudlu Epirumpopularctur. Obid poft Epirum ac Aetoliara in deditionê fuam redegit, Illyricorum oppida mub i’ ta ui cxpugnauif,quacdam in deditionem compulit, quaedam funditùs euertiG
‘ agros^ deuaftauit. Sigifmûdo Imperatori Georgius Defpotus Seruiae, quam comm uni uocabulo ÔC Rafciam uocamus (huncenim tracftum lierfus Macegt; doniæ montes Dardani olim tenebant,ut ueteres fcribunt) feruiebat quam li-beraliter: quandoqufdem curiaImperatorismultis femper repleta fuit princb pibus.VtigiturImperatorisemerereturfauoremjin obfidis loco finccræ fide* litatisNandoralbenfem arcem propeconfluentaDanubtj ScSaui fitam,uete* ribus Taurinum ac Bcigradum, recentioribus Alba Bulgarica appellata, Cx' fari donodedit: multisalqsin compenfam receptis oppidis uicifsimà libera* lifsimo Cæfàre, ut impetus Turcorum hie facile pofl'et frangi, quum agrS Hun garicum popular! intenderent. Concefsit turn AmurathusTurcus in Myfiam, nec precibus nec præmiorum pollicitatione ulla à Georgio Defpota prius fle* lt;ftipotuitjUC fecum pacem fœdus^ iungeret, quam cx eo filiæ nuptias extor* fit cum ingenti dote, nam moregentisplurimas uxoreshabuit. Verùmnon diu poft paucis interiedlis annis,neque pax illa,necp affinitas obftitit, quo mi* nus iterum aduerfus eum grauem dudaret exercitum, per occafionem intefti*
313 ni belli,Hungariam facile ab feoccuparipolTeratus. Georgius impar genero, furentem potentiam ferre hoftis truculentifsimi non potuit,quum igni ferro^ terra ferax ÔC opulenta uaftaretur : urbes SC oppida partim ui, partim metu ca* perentur, dedcrentur^, inclinare fortunam animaduertens,cum uxore SClibe 5® ris omni^ familia ac gentis fuae facerdotibus in Hungariam profugit: uno reli* lt;fto;Gregorio'filio:quicum præfidio Synderouiam tueretur Seruiæ regia, foH omnium Nouomontani ÔC Samandrini memorabili fide ÔC uirtute,hoftium ui (ftoriamdiuremorati funt: quadriennio afsidente hoftem pcrtul ère, tanta re* rum omnium inopia,utfuperuetitosobfcœnos^ cibos reperd fint, qui fame adaCîi,fuas ipft corroferint manus. Poftremo inedia uicfti, cum Gregorio prin cipis filio ultro in hoftium poteftatem uenere.Sic Synderouia expugnata cum centum armatorum millibus. Scopia acNouomontum Myfiorum, quos Ser* uios etiam dicimus,oppida poft longam obfidionem capta, Defpoti filius ocu lisaepudendispriuatus. Albertus tum Auftriæ Dux, rexHungariæatcpCæ* 4» far Romanus,timens ne regnum Hungariæ obrueret dirus hoftis, ingentë ha* buit congregatum exercitum,ut Turco refifteret. Sed fato nefeio quo malo exercitus profluuio uentris laborare incipiens, plerofque coegit caftra defere* re. Et Albertus ipfeBudamurbêualetudinarius repetens, eodem uentris pro* fluuiopaulo pöfteftmortuus,utfupcrius feripfimus. Sed quum mors Alberti Tureum fugeret,oratores mittit ad Poloniae regem,militem SC pecuniam pol* Ifcitus contra Albertum.Nam pars BoemigVladislaum Cafimiri fratre regem Boemiaepoftulaucrat,poft mortem etiam Alberti in regnum Hungariæ uoca tus. Ob id cum gratias oratoribusTurcorum egiflet,iam maiorem occafionem
, nbsp;nbsp;nbsp;ineundifccdcris oblatam,fi fuis finibus contentus efte uellet,refpondit,fi cordi ƒ»
ea res foret, Cæfari fuo denunciarent. Vladislaus interim rex Poloniæ à qui-bufdam regnicolis Hungariæ accerfitus, in Hungariam uenit, à Defpoto per oratores rogatus,ut cxtorri,indigo,principatu ac patria eietfto,aliéna^ uiuête mifericor*
-ocr page 589-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A M V R A T H V s s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;549
mifciicordia,adfortunam phftinamrecuperandam auxili’o effet Qiiod promi fit rex,opnmam fpem Dcfpotæ pollicitus. IntereaTurcus per occafioncm inte ftini belli Hungan'am facile ab feoccupari ratus(nam pars procerum Vladiß lao Poîonorum régi,pars Ladislao Alberti pofthumo adhæferant,mutuis'qué intcrfeflagrabantodqsregnicolg)oppugnareadoriturBclgradutnoppidumj propeDanubium ÔC Sauum (ubi commifeentur hæcflumina ) fitum : obfidio^ ne^ id cingit,5C machinis militaribus turrium inllar è ligno extruÆs, ac cunv culis fubterranéis cHofsis, prorfus in foam ditionem trahere fibi perfoadet.Sed ateis præfecff us Iohannes Vranas foo ualido præfidio inanes r eddidit omnes eius conatuSjCuniculos pufoereincendiario,pice,oleo acfolphurereplcns,om ncscgimmiflbs milites cum iumentis interficiens. Dehinc rudere amp;nbsp;gleba mu^ tos ui tormentorum deicdlös refarciens.Poftremo cum incautius Turci oppu gnationem adonrentur,ab oppidanis ita font mifsilibus ac faculis obruti,ut fe^ ptem milliaTurcorum in hac obfidione,quæ feptimum etiam attigit menfem* fint defiderata, Ea clade perculfosT urcus,obfidionem foluit.Nam graflante e^ tiam fame,tumultum ÔC feditionem in exercitu foo uerebatur. Belgrado igitur teli(ff:o,Turcus abtjt. Cum autem loannes Huniades pater Matthiæ regis poft Hungarorum,iam per arma clarus undiep haberetur, utpote in quo ßngularis appareret ad res bcllicäs indoles, Vladislaus rex Tranfyluaniæ ducem déclara*-uit, quem V uaiuodam uocâc,Banumcp creauit Seuerienfem, ac Comité The-mefienfem.Eacp illi potifsimum oppida, quae T urcis obieéîa erant, commifit : Sc tantum copiarum,quantum res tune finebat, aftignauit, ut no folum foa de^ fendere ,fed per occafionem etiam fines hoftium tranfeendere poflet ; quod 0^ poftea fecit, ÔC Turcis magnum fiepe terrorem incufsit : adeo diuinittis uir hic uidebatur delecftus,quirem Chriftiana prolapforam foftineret.Nam cum exer titu Seruuingrelfosjpluribus cladibus Turcos affecit, eorumcp duces bis acie ftrauit, îlàac enim,qui Sinederouiam ÔC adiacentes regni.Rafciani arces dono Cæfaris Turcorum pofsidebat, cum uicos uillas^ Belgrado (quod Iohannes Huniades tum tencbat)circumiacentes exureret,animo^ elatus popularetur* ^®abHuniadcfufosfugatus^eft, opimaepfpoliain praedam Hungarisreduxit, multoscp captiuos fecum abegit,haud parua cum gloria. Alter uero Mefetbe-gus Turcorum regulus, uirfieuus, animo^ tumidus ,rerum tarnen bellicarurri haud {gnarus,coalt;5to ingenti exercitu trans alpes clàm erupit in T ranfyluaniS, omnia ferro igniq^ deuaftäbatjprgdarri magnani ÔC hominum amp;nbsp;pecudum abi gebat,priufquam loannes Huniades cogere poffetuel mediocres copias :imo quiim longe impar cITc t, cainpo cedere, dC hofti locum faeuiendi dare coaélus eft.Quum itaque occifo quodam antiftite,ÖC abaéla præda tumidus per Trangt; fyluaniam ferreturT urcus,Huniades undit^ tumultuarium militem colligenSj «didicit per exploratores Mefetbeghi ÔC copias exercitus, ÔC pugnandi confP
mutato habitu,impetum in T urcos fecit, occidit ftrauitep exercitum, ac in fugam conuertit.Præfetff um uero Mefetbeghi cum filio interfecit, prpda prius abaciam recuperauit,captos liberauit: ÖC cuni fugiétes perfequeretur, alpes pe netras, Moldauiä prius p erTurcos ablata recuperauit,regno^ adiecit,multa^ eumlaude ac fpolijs maximis onuftus uir fortifs.redtjt. Omnes præterea occul tostramites,quibus Turci erumperefoliti erant,ita claufit,ut omné eis depræ* dandi occafionem adimeret.Hoc cum Imperator Amurathus animo fecum ta-citus uolueretjtotics fooru adlas ftrages indignatus, amp;nbsp;quod Moldauia ereptä effet,Baffam,quifecundumpoftfelocüoccupât, uirumftrenuü ÔC bellicofom adfeuocat,eum^cumo(ftogintamillibusdelc(ftorSmilitum tranfalpinas ter^ 5^ tasinuadcreïubet,utillatâ ulcifcatur cladem,ÖCTranfyluaniam omnépopule^ tur.Irruit igit per alpes Bafl'a,ÖC abfij pietatc obuia quæc^ neci dat, ac in mifegt; tarn feruituté impellit. Huniades, etfi uirib. numero^ militû loge impar forets *nilitari manu fti patus,ftragem fooru uiderc impatiês,uincerc aut mori ftatuit.
Coadunatis
-ocr page 590-tÔANN. CVSPINIANI
Coaduttatfsigitur copîjsacfuis præfidqs,hoftêaggreditiif intrcpidus.Fi'tprç-' lîum ingês,maxima utrincj cditur ftrages,cadunt utra^ ex parte multi. Sedjcfl feruentius magis magis^ inftaret Huniades,Turci fugam arripiunt.Subfecuti HungarijCampi omnem planiciem cadaueribus ita implêtTurcorum obfidio* ne,ut breui pôft aer infecfîus hominibuè negaret illiçhabitationê.Fufis totmib lium hoftibus,aba(^a^ ingenti præda,preciofifsimis rebus ac amplifsimo the' fauro ditatus HuniadeSjCunÆs cœpit effe admirationi : ex rebus uerô ftrenue geftiSjhofti ftupori terrori^.Qiiinetiam ÔCeius nomen adeô terrifîcum fuit,ut plorantibus pueris,matrestamiliàstaciturnitatemno aliter impetrarent, quant Huniadis prasfentiam minitantes.Creuerat interim Vladislat regis indies auto n ritas acpotentia, potifsimùm obmortem Elizabeth æreginæ, matris Ladislai regis pofthumi:que caufa fuit,ut reguli alterius fatff ionis facile feVladislao con crederent.Iulianus itacp Cæfarinus Cardinalis ab Eugenio milTus, qui de pace in Hungaria inter reges agebat: ra tus commodum fuadêdi tempus expeditie* nis contraT urcos,amp; publice apud regem, ÔC priuatim apud primores regni,cœ pit earn rem agere.Accedebant principu Chriftianorum promifla amp;nbsp;pollicita* tiones. Mouebat præterea Defpotus exulregem, qui calamitates Chriftianis inflieffas, amp;nbsp;plera(^ omnia cruciatus genera foeda^ fuppliciaper crudelitatêà Turco fumpta,flendo dies^ nodïes^ uociferabatur. Præterea Huniades pro* pulfandas ta crebrô iliatas iniurias literis perfuafir. His excitus rex Vladislaus, 20 tertio regni fui anno grandem felct^orum mill turn conflauit cxercitum. Vene* runt PolonijUenerunt ex omni Chriftiano orbe crucefignati milites. Traiedo itat^ Danubio,rex cum exercitu ad Tibifcum fluuium uenit.Qiio fuperato,rur fusfeadDanubiumcouertitjCopiascpadSalfumlapidem traiecit in Bulgaria, Moxretflà progreiïus eft Sophiam urbem, famigeratam tltermis, oppugnatu, Qiio in loco Defpotus cum fuis regio exercitu fe coniunxit. Huniades regno Rafeiano fiue Seruiæ pertranftto,Buîgariæ regnum ( quod Turci turn occupa bant) infeftiisimis armis hoftiliter ingreflus,obuia quçqp aut ferro aut igné de* kuit, deietftis Turcorum præfidtjs. Omnia itatjp oppidaacmunitionesinfauil* las moxredigebantur, à militib. prius omnibus fpolrjs direptis.Etlicetmagnä jo Seruiæ partem rccuperairet,non tarnen Georgio Deipoto omnia reftitüit: fed multa amicis,quödfua uirtute repuliffethoftes,donauit. Præterea cum Defpo tus médius inter Hungaros ac Turcos,nüc hos nunc illos fefelliflet, in religio* ne quoqp neqp Romanæ ecelefiæ aufcultaret, nec^ Mahomeds legem fequere* tur, erat Huniadi fides Georgi) fuipedla. Pugnauit in eum dicm quinquies col latis fignis Huniades cótraTurcos,femper uiclor.lnftabatfextauidoria.nani partito exercitu, rexHuniadi raulritudinem elcdam cum decem millibus ar* matorum concefsit. quia per exploratorcs duo millia hoftium aduentare ante alium exercitum magnum nunciabantur,utpcr filentiûnotftisnil tale opinan* tes hoftes adoriretur.Huniadesitaq^ flumen Morauam traiecit,relicftiscpimpe 4® dimentis BalTam petebat,prælium initurus.Baffa timuit, retroep cefsit. Hunia* des uerd ad urbem Nifam profelt;ftus,obfidioneeam cinxit,nec magno nego* cio expugnauit. Inde Baffà cum exercitureuertitur, bellum petiturus. Cui ob* uiam Huniades perrexit. Ämurathus namlt;^ omnerobur coegerat, amp;nbsp;florem iuuetutis armauerar,ut magno belli apparatuulcifeeretur damna accepta, Baf* fam^ Natolienfem affinem fuum expeditionis ducem fecit. Forte hic in itine* re pauculos reperit Hungaros uulneratos 6C femiuiuos, quos Cæfari fuo mißt uincfos,tales aflerês hoftes,quos toties pertimuiflentTurci.Cui Cæfar refpon dit literis: Felix ubi redieris, mihi nuncians quales fint hoftes noftri, quos ipfe etiam fæpe fugi.Vbi Chriftianorum exercitus numeru longe maioremTurco* p rum agnouit,trepidatio in caftris exorta eft : quos tarne uirili oratione Hunia* desitaincenditjUtdefi'deriopugnandiiamarderêt. Trepidatio quocpTurcos inuafit,malo augurio.BalTa enim certamen in horam uelpertinam diftulit,utfi bello
-ocr page 591-ÄMVRATHVS S E C V N D V S.
bcllo fiipcrarctnr,noctnrnæ tenebræ fubfidi'o fugtentibus forent : deceptus ta Rien eft, quiimluna pernox cflèt.Edito igi'tur maximoutn'nqueclamore, ini' pugna,maiorcp longé cædes quàm pro numero eorum quiuicerunt, corn, miflàeft. liquidem ad trigintamiîliaTurcorum canocftecsefadicuntur, uclm-peratori Fridcrico tertio literis fîgnificatum eft î licet alq duo tantum milita CcTc* fa tradant,amp; fupra quatuor millia capta, cum noucm ftgnis militaribus, ac trcgt; decim ducibus.In quibus Bafta ipfe circa noÆs medium ad caftra Huniadis captus ducitur. Tanta uitftoria Huniades, baud fané magna fuorum fada ia^ ji^dura,maximocum gaudioad regem redijt.abeo^collaudatus,regem horta tur(qui iam ob itineris difficultatem, ôi. hyemis fæuitiâ, qua intolerabili rigore . nbsp;nbsp;homines SC iumenta perierant, atqj ob pabuli penuriam retrogredi cogitagt;
' bat) utfuperatismontibus quiimminebant, in Macedoniam atcjThraciâ du* daretexercitum. Quodueritus ctiam Amurathus, accitis ad feex Afianouis topijs,anguftiasmontiûobfidereiulsir,munirecppræcipitia Rhodopes, quo Vladislaus fub montibus retinereturK Principe exequendi confilij fecit,duccm -Phrygiac Carambum, uirum manu atep ingenio proçnptum : fed qui incautus
i inChriftianosimpetumfaciens,capitur,caftracpTurcorumexpugnantur.Cui àTurcis fubftituitur Alibeus, qui fortesconatus Huniadis, cxcellentifsimos montes cum exercitu afcendentis,elufit. Vnde rex confilium repetendi patriâ îoinuito Defpoto capit,Belgradû^ attingit,cxuftis impedimentis,.propter quæ fubfequentes Turci uelitares pugnas edebant. Maximo^ triumpho Buda eft delatus/eceptis prius in deditionem urbibus,oppidis ac caftellis Bulgarorû : in quibus Sd Sophia urbs fuit. Præeuntibus dchinc captiuis cum Carambo du* ce,fuffixisfîgnisin tholotêpli, atq^ideoà Chriftianis principibusperlegatio* nés crebras laudatus.atqj pro renouanda expeditione admonttus. Attulit T ur CIS eauidoria plus pauoris damni,cum non tantûHungaricaSjfed Germant casquoep uires experti eftent.EtiamCaramannusCiliciærexcûualidifsimo cxcrcituinPontoacBithyniaTurcoshoftiliterinuafit, Ob id confternati, ac metuperculfi,quafî totus Occidens in eos côiuraiTet,pacê petere côfultabant, 3® miftb clàm nuncio,qui Defpoto perfuaderet pacem airuinendâHungaris;pro-pofitalibertatefiliorû,quîfœdo carcere uindi,ôif oculis crudditer muldati, lu dibrijscp quibufep erant expofiti : promiftb etiam regno Seruiaf,quod iâm pri* demamiferât.fciebatenimfeiinparem fore,fiàtot hoftibusaggrederetur, nifi integer ad unum fc conuerteret.Ideo hortabatur idem Defpotum,ut cum rege deredemptioneCarambiageret, pro quo quinquaginta millia obtulit aureogt; rum. Hec Huniadi Delpotus enarrauit,qui uarios inopinatos^ bellicafus ani moreuoluebat,cum Fridericû etiam Imperatorê uereretur ; acpluraaflequêda oblata fuo régi pace quàm bello intelligebat, qui etiam quibufdam moleftaba' turfaeftionibus inteftiniSjquæ in Polonia fiebant. Ideo regifuadet, utcum nu* 4° m erofo in ftrutfto exercitu ad Segedinû mouear,quô T urci Icgati erant uêturi, de pace adluri. Difluafit pacem Eugenius Maximus Pont.per lulianum Cardt na]em,ac Philippus Burgundiæ Dux,Veneticp, qui claftem intente ( cui Fran eifeus Cardinalis Eiigcnij præelTet nepos) ad Hcllefpontû fe miftîiros promit*’ tebant,ne ex Afta i'n Europam trat}cere Turcus polTet. Diftuafit etiam loannes Palæologus Grpcorû Imperator,qui circumadiaccntes in Afia tetrarchas pro* fligareTurcum nunciabat: fe parte exaltera cum exercitu affuturum,fi nouam expeditione rex ad Thraciç Maccdoniçtp fines adduccrer,quo ex E uropaT ur eus facile dei}cerefur. Vladislaus tamê omnia diligêter animo uoluens,audito oratoreTurci,pace in decem annos côcludit : ut omnia dom inis fuis ablata, ac 5« quomodocun(pàTurcoopprefta,rcftiruerenf. Inprimiscp Defpotoliberi fui, acregnûSeruiæcS Sindcrouia,ali}scpregni Rafciani mumrionibus, Bulgaria tantûindeditiôeTurciremaneret. Dies tunccóftituta,in qua oppida ciuirates que,prout padû erat, traderent,Hæcfingula ab utraep parte iureiurâdo arcîtft)
-ocr page 592-IOANN. C V S P I N 1 A NI
(heu proh dolor ) funt confirmata: adhibitæ de more cercmonta: graues ac fo* Icnnes. Ea pax moleftifsima fuit lultano Cardinali, eut profequêda uidoria uu deb.}Cur.Et Eugenius pontifex certiorfalt;flus:regisnullumualerefœdus,quod
Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe inconfulto cû Chriftianæ religionis hoftibus pereuflTum effet,refcripfit. Han
eifeus infuper Cardinalis, T ureum in Afiam contra Caramannum traieciffe, H ten's nunciauit. Sic etiamimperator Graecus omnia per dolum ac fraudem ab oratore T urcorum in fccdere aHa, Vladislao fcn'pfit: 8C ut occafionem tantam nonamitteret,cum hoffisdiffradiusmultiplici bello mari terra^fibijpfinon conffaret. Literis in régis acprocerum confpe(ffulecffis,Hungaros facile in* duxitlulianus,utpacisiulceptac pceniteret :eamcpmoximprobat,abrogati^ ” ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufiurandum.Qiioniam T urcus ad conftitutam diem nec^ captiuos omnes fol
ucrat, necoppidis urbibusep, quibus oportuit, exfœdere celferat: licet paulo poff iuftis dominis omnia reff ituereqôd captiuos Sd filios Defpoti. Vladislaus igitur rjs commotus,excrcitum minorem quam anno fuperiorehabuerat,cum luliano Cardinali,quern milites cruce fignati fequebantur,per Vualacliiam du cit: ac tranfito Danubio,inMyfiam Sgt;C Bulgariam traducitcxercitS, utperpla^ na ac campeffria loca Romaniam attingeret : hoc eft, locaillamaritima uerfus Meridiem ad Bofphorum, Propontidem, amp;nbsp;Hellefpontum, cuius prouineix caput eft Byzantium,Cum enimConftantinus princepS;Helençfilius,Roma' ni Imperq partem unam hue tranftuliffet,coloniacpdedu(ffa foret, ob frequent 2« temRomanorum cultû, pars Thraciac maritima Romania:nomen adepta eft. Sed cum à Nicopoli (quae metropolis eft Bulgarorum) dueffaret exercitö, fru^ ftra eft à fortifsimo iilo Vladislao Dracula Vualachiac principe admonitus ,ut retro iter uerteret : cum facpius fe uidiffe airereret,Tureum plures fecum fcruos * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad uenationem producere,quàm illic armatos ad bellum uideret. Sed caftiga'
tusaluliano, quatuormilliaequitumducefiliofuo,coprjsregtjs adiecit,cum uideret regem fato quodam ad interitum fuum feftinare. Milites autemin fa* era Bulgarorum Græcorumcp graffabantur,eorum^ templa ueluti prophana, manu,ferro,igneuiolabant:quodcerteimpiumerat. Dumergo exercitusre^ , gistranfcendiiretHæmum,ueniffet^inplanicicm,oppidacircum littusadia/ 30 centia recepit,ac præfidîjs Chriftianorum comuniuit,eie(ffis T urcis. Atep circa Varnam Romania: ciuitatem,tanquam natura munitum locum, caftrametati funt :ubi regio eft naturali fitu amœna ÔC fpedlabilis, cum finu angufto inter duo promontoria. Vix autem illuc perucnerat rex cum exercitu,cum paulo an tè nunciatus effet AmurathiTurcorum imperatoris aduentus, cum inftrueffo aenumerofo exercitu.Amurathusenimcognitohoftium aduentu,quum Grg cis acTurcis in Europa manentibus, no fatis fideret, exercitum ex Afiaticis mi litibus,corruptispreciofpcculatoribus,infraCallipolim, qua fauces Hellefpon tiareffifsima: funt in Bofphoro,in Europam reportauit : coiunxitep fuis,qui no procul ab Ifthmo Thracfj Cherfonefi baud fane memorabili numero cogrega^ 4® ti fuerant.Dicuntur Genuenfes pro fingulis capitibus aureum nummum acce* piffe pro ue{ffigali,numerumcp ultra centum millia afeendiffeuot enim milites traduxit.Dehincab Ifthmo Adrianopolim profecffi,feptimo tandem dieiuxta caftra regia confédéré. Trepidatum eft in caftris regijs.dum infperatum hoftiS numerum cotemplantur.Et dum lulianus cum Agrienfi epifeopo, altjscp Hun garis cenferent intra currus exercitum munienduTHuniades ac Defpotus ma^ nus conferendas regiperfuaferunt: horum^uicit fententia. Huniades igitur ordinata acie,ac fingulis ex militari difciplina optime difpofitis,Turcis (quoru fex millia Amurathus præmiferat,uel,ut Pius fcribit, quindecim millia)in albis ueftibus alatis,ac aureis equorum ornamentis,qui pugnam prouocarent, licet magnus peditum cquitum^ fequeretur numerus, obuiam prodire iufsit Chrf ftianum exercitu. Sed calamitatis futuræ figna mox aderant. Nam nbsp;terraemo
tus mox regioneminuafit magnus, ôi impetus uentoru turbine pleraçp dciecit
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucxilla.
-ocr page 593-AM VRAT H VS S E C V N D V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55^
Üexilla.Et cum armaretur rexmanu armfgen',dcddit galea. Equus ctiam regis afcenfuro infolitè obludîabatur.Sed hæc nemo,fato fie ducente, confiderabat. Fitpugnacinitium. Elatus in coelum ingens clamor. Itum eft ferocibus aniini» in pugnam: nil omifiumjquod eledlos deceret milites. Ades Chiiftiana primü T urcos in fugâ uertir,plurimis proftratis ac iugulatis. Amwrathus magno me^^ tuperculfus,prælio excedere ftatuit,proditum exercitS fuipicatus,fed circum^ ftantisfatrapæmanu,eius equifrenum comprehendêtc retentus, inuitus per* ftitiflediciturjcumeiusignominiammilesincrepaflen Egregiû facinusinilla funeflra acie edidit uir quidâ Gallicus.Is quia erat præualido corpore, animoqa ’° inuidOjfiaud mortem ullam pertimefcês, medijs Turcorum agminibus cuneo refcifsis,ad Amurathum ufe^ peruenit : quem conto prius, mox gladio percui^ fit.Cæterùm infeffo hoftiû occurfu à fuis exclufus, poft multa Si præclara dex* træ facinora,in confertifsima hoftium ftrage cecidit. Amurathus metu pcrcul* fusjiterum bello excedere deliberauit. Sed cum longa duceret fuipiria, fertur uexillum S.Ladislai,quod Hungari ferebant,ac alterum quod crucefignatimi liresjin quo imago Chrifti erat,uidifle,magnacp uoce patria lingua exclamafîe; Crucifixe,crucifixe,uide gentem tuam perfidam,quæ à me non laceftita, cotra iufiurandum,aequû,ius omne aefidem uiolauit: fi Deus es aliquis j fac ut periu* rq pœnam luant. Reuocata eft pugna fumma contentione, nunc T urcis nunc Chriftianis cadentibus.Diu ancipiti marte pugnatû,dum Chriftiana acies fua uirtutefuftentatur,Turcinumero fupplent: tantum^ fanguinis utrinqp effun» ditur,utinmodum lacus campi ftagnarent.Varadienfis epifeopus loannes per paludes fugiens,fœda equi ac fua lueftatione in cœno uexatus, tandem fubmer ïüs eft. Agrienfis Simon nomine,qui pugna exceflerat, cumrediret, nufquam pofteacomparuit.RexadIanizaros(itapedeftrcsmilitesTurciappcllant)dc* latus,cum equus eius ingens in latus uulnus accepiftet,per dextrum çqui armû praeceps effuius, à lanizaris telorS multitudine non tam cofoflus eft quàm ob* i rutus,anno regni fui quarto,falutis uero Cliriftiang quadragcfimoquarto,poft: ' niillefimum qUadringentefimû: décima dieNouembris,quæuigilia diuiMar* tinifuit. Caputeius poft detruncatû acinfixum hafta,populis oftentatum.Tur ci in eo loco columnam,quac hodie quoqp uifitur,cum inferiptione rei geftç fta tuerunt. Huniades cumregium corpus recuperate nequiret,acccptisfecû Va* lachisjfuga falute qugfiuit:haudqua^ nefas ducens,fupcreflè aliquê poft regis interitum,quiacceptam clademuldfd poiret,affli(ftascpChriftianorum opes tueri ac reparare,ignominiamcp delere: ne una funefta pugna omnia extingue rentur.Cæteri qui fupererant,omnes fugæ fe comiferunt. Sed partim in lacu* j nbsp;nbsp;nas ac paludes dilapfi,fubmerfi fiint: partim in fyluis uepribus^, famc,frigorc,
fitijUigiliainteriêre. Julianus Cardinalis equo fugiens, du curfu fatigatus potu tcficitjfpoliatus feminudus^ in deuio fallu anima exlialans repertus eft. Hune ; 4«GregoriusSanocenus, ex proceribus non infimus, uidens quum obequitarct, rumexccrationeadmonuit, quôdeuentus belli tandem planum fedlTetjUon fuifl'e Deo edrdi ca quae contra fœdus ac iufiurandum,moremagis argutorum lioniinum,quàm ex aequo ac bono confuluiflct,ÔC ipfe Pontifex,Culpa etiâ Gardinali Venctorum imputabatur,quine^frctS retftè cuftodiftèt,necp traie* lt;^os régi fignificaffet.Poloni acceptam eo praelio cladem,Huniadis uaecordiæ I^tcp ignauiac tradiderunt. Si tarnen Vladislaus rex,adolefcens animofus magis quàm callidus,uniusHuniadis confilium fequi,quàm iuuenili temeritati obfe* quimaluiflet,non tam miferanda clade pertjflct. Fertur cofliôlus illc trium die* *^utnamp; n'otftiumfpacio continuatus.Quàmmifcra aûtfucrithacc Varnenfis cia î« desjfi qujs copiofius feire uoluerit,légat P.CalIimachi Experientis tres elegan tifsimos libros,quos Cafimiro régi Poloniac ac fratri Vladislai infcripfit. Cæte ^mHuniadesfuperatoDanubiOjCitatiftimoitinereperValachiamfquçoIim Flacia dicebatur) dum in Hungariam properaret, ne malæ rei geftæ fama fedi* A a tionem
-ocr page 594-154» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. C V JP 1 N I A N I
tioncm tUmultum Uc cxufdtarcnt,à Dracula tranfalpinæ genti's Vuaiuoda C3gt; ptus eft,quern non hoftem timebar. Nam cum male pugnatum m prælio Var-nenfiintelhgeret,amp;Huntadiobüia(rcthincredeunn,quafi hoftem in uincu' la coniecit. Sedquumin animum reuocaflet iniunam fruftrauirofortipræ^ ter mérita illafam,e carcere cum grandibus muneribus cmifit.Ncc diu poft Hu niades gubernator regni Hungariæ comuni proccrum cofenfu eft creatus. Ac tumcondignafuppliciadeVuaiuodatranfaIpino,eius^maiori natufufeepit» In-cladeautem Varnenfinumerus caeforum incerrus eft, quod multi in paludi-bus fubmerfi difparucrunt.Triginta tame millia Cltriftianorum cæfa à quibuft damrcferuntur,cummulto maior numerus fueritTurcorü, qui ca ftrage peric/ runt:nam circiter quadraginta millia uilt;ftor Amurathusè fuis perdidit. Obid necpfugienteshoftesinfecutus cft,necp gloriabundus inter fuosautmagnifica «erba aut hilarem uultum præbuerat: fed cum rogaretur,cur deuitftis hoftibuJ tam infigni uitftoria,nullum lactitiac ftgnum exultando exhiberet: refpoditme-morabili uoce, Nolle fe fimili eucntu faepius uinccre, fignificans earn pugnam mflgis fuis quam Chriftianis fuiftc funeftam, at^ baud fibi incruentam cefsifie uieftoriam. Idcirco colligerciubensfarcinasacimpedimentamilitaria,copias domum tranfmifit.lpfe Adrianopolim concedens,Deo fuo uitftorisc uot.a per-foluit.Dchincuelquiabellorum tædium cæperar,uel fortunæinconftannâuc ritus,uelquodiamgrauiorannis quictemscocium bello præferret, accerftis prouinciarum maioribus,Mahometem ex liberis fuis maioremjimperfo prarft cit.Ipfein Afiamreuerfus,priuatam dcligensuitam,cum paucis ocij fuicomid' bus,religioni cuidam folitarix fefe addiccre cogitauit. Cur autem fefe Amura-thes religion! addixerit,mirandam inueni caufam in quodam opuiculo, quod captiuus quidâ Chriftianus fcripfit,dum uiginti annis mifera feruitutc omnem corum ritum, linguam ac religionem edidicifict, à quo iftaaccept. Orta enirn contentioneinterfacerdotes, quiTacufmanigentili lingua, a:religiofos qui Dcmrfchler nuncupantur,de quibus plura inferius fcjibam, cui potius uota clcemofynæpopuliiurè deberentur. Sacerdotes fibi deberi caufad, dixerunt; Nos curam populi habemus confultando,iudicando,rcgendo, docendo lege, 3’ tribuendo amp;nbsp;obferuando,5lt; totius populi onus portando.Qitumigitur mini-fterium noftrum uniuerfo regtio magis fit ncceflarium, merito uota nobis de-bentur. Contra religiofi : Nos, inquiunt, fumus fucceflóres amp;nbsp;uicem gerentes corum qui fundamentu funtlcgis amp;nbsp;gratiç,qui amp;nbsp;pro populo coram Deo afsi-ftenteSjOmnes necefsitates cius fuis meritis amp;nbsp;intereeïsione fupplentes gt;nbsp;regni periculaauertimus,bona operamur,omni facilitate ÔC ftudiohominib.fuccur-rimus deficientibus,5C auxiliamur : nobis igitur eleemofynæ nbsp;uota populi iiï
rè debentur. Diftenfio ifthæc ad Amurathem, tanquam ad fupremum arbitrf, à quo prouocare abfcp omni cotradieftione minime iiceret, delata eft. Quipcr-penfo atep diligent! iudicio rationes utriufqp partis cum cxaminalfetjfacerdo-^® turn minifterium regno magis neceflarium cognou!t,h!scp merito uota populi adiudicare eogitabat. Religiofi huius rei facfti certiores, regem adeunt fuppl!-cantes,nchancfentent!am,pr!ufquam paulo diligentiusfecum hancremdifeu tercnt,promulgaret. Adiecitrex feptem dierü inducias. Vna forrè nolt;ftc,pau cis interiedlis dicbus,cumAmurathesinlccfto quiefcens,cómotionemfentiret uifccrum,ut opus naturæ excrementa deijciendo expleret, fecretioré petijt lo cum: ac fedens, tabula quadam præcipitatus in cloacam,ncc clamore ullo(quo niam un diep claufum crat cubiculum) nee labore proprio (licet plurimû fa tiga tus omnia tentaftet)prçfens periculum effugere poterat. Mox faneftû aliquem, qu!huicnccefs!tat!opitularctur,inuocau!t:quoniâ(utPliniusait)tû prçcipuus î» uotorû locus eft, cû ipei nullus eft.Et ecce habitu religioforû quidâ apparuit, o Amyra,inquit,ubi illi funt quos regno tuo perneceflârios iudicaftifeur huicnc ceftitati nô accurrût f Nunquid ill! præferêdi,quiubi uirtus Humana defecerit,
inuocan*
-ocr page 595-AMVRATHVS SECVNBVÎ.
•nuocantibus fc ultrô oftcnduntfHis diA'sregem lelt;flo fuo l'IIacfumrcftituês, fuanm't. Manè rex atfla noëlurna reuoluens, conuocatis reh'giofis omnibus Suos habere poterat,fingulos alloquenSjCuitç nummos aureos diftribuit, dili-gcntifsimç unumquemep de fade intuitus, ß forte inueniret eum qui fibi opitu latus elîèt.Quum autem rcxtalcm non inueniret, quum iam finguli tranfiflent, accefsit maior inter religiofos Regem, dicens : Ne mireris, fi ille qui node tibi Opern attulit, hic non appareat : unus enim communcm omnium caufam egit, tjuoniam de noftra falute fuit tradatum. Ex h'ac illufione rex: in earn uenit men hs alienationem,utfilio adhucimpuberi regno prçfedo,in Mamiflam urbem, ubi multitudo religioforum eft, fucceflerit, religionicp operam dedefit. Sai* bunt alit|ui, Amurathum poil Varnenfem pugnam Corinthiacum Ifthmum, qui uulgo hodie Hexamilium ex loci diftantia Graeca uocc dicitur, fumma ui expugnafiè ac diruilTe.Nam Pcloponnêfes pratdida clade pcrculfi,adorti fue.» tant celeri amp;nbsp;irrequicto opéré Ifthmum munire,ac muro cingere : quemadmo* duni plures olim eum perfodere tentarunt,licet femperinfefto omineopusin-choatum infeliciter defecit.Qpod fatis fuperep liquet,fi quis Demetrij regis, lu b) CæfariSjCaq Ncronis, ÔC Herodis Attici inanes conatus penfitabit. Recen* lem igitur hune Græcorum conatû Amurathus difcuITurus, cum exercitu Ifth-uiumadequitauit,actandem cepit. ConftantinusenimPalacologus,quino-’• uifsimè Byzantij impcrauit,inftaurandam curauit quodam Chriftianorum fuc ccHujti-ibutumcpTurcorum régi minimèreddendum elTe ftatuit. Sed ab Amu tatho muldatus pecunia,murumdiruereiuflus eft:licet aliquiGræcisrefiften tibus obfidionem traxifte illinc feribant Turcum. Sic autem Peloponnefus ex fratrum difeordia iniuriæ obnoxia, in ditionem Turci ceftit. Caeterùm Hunia-desacceptam Varnæ cladem Si contumeliamfemper ante oculos gerens, ut priorem aboleret ignominiam,SC illata refarciret damna, ex Hungaria, cui iam annis penè quatuor præfuerat gubernator, quantas potuit maximas cogit co* pias, tum etiam ex Boemia item Si Germania uicina, ut T ureum inopinatum
nil taie timentem peflundaret. ferebatur enimTurcus turn ocio deditus,Ca îo libafram,qui populo praeeflet,fubftituine Imperatorem.Itacp uirum arbitrabaj» turincondito populo defuturum.Rebus igitur gercndisfolertiamac celerita* tem adhibuit.Defpotus Seruiæ,quia exercitus Hungarorum terras fuas uafta* uit,nec in earn expeditionem uocatus erat, Turcorum ducibus confilium Hu* niadis patefecit,magnumcp timorem genti ineuftit. Perculfi nuncio Turci, A* uiurathum iam religioni addidum (ut quidam feribût) ex Afia euocant: quod filins tantâ belli molem ferre nequiret : Calibafla uero cius magifter, obedien* tiam mtlitûCqua inbello nihil preciofius)minimè habiturus eiret.Ianizari enim
puerum Si pgdagogum pueri contemnebant. A' magnatibus igitur Si prin-cipibus exercitus Amurathes,ne regnum in periculofiisimum diferimen ueni*
minis uidus Si precibus, ad gubernationem redift. Concurrit ergo utercç exercitus in Caftbuio Myfiæ campo,quem altj campum Merulæ appellant, in Bulgari3,ubi atrociter infeftis armis'toto triduo dimicatû eft, primûm uidoria atcçiterum Hungarisccdente:quietfi numero impares eftènt, uirtutetamen præftabant.Verùm quum uidori uidor infurgerct, fufis fugatisep hoftium co pqs, Amurathis caftraHuniades dumoppugnat,fuperatur* Nam Mahume* thés Cçfaris filius, proximo quodam tumulo extra aciem quadragintahabens eledifsimorum equitum millia,Huniadem paternis caftris hærentcm, tanta ui eft adortuSjUt poft ingentem fuorum ftragem aegrè dux ipfe cum paucis fit fer* uatus. Emptamultofanguine uidoria, Amurathus(namducentapropèmillia î» militum habuifie dicitur) domum fe retulit. Huniades celeri cquo fuga fubla* tus eft : abiedis'que armis grauioribus,in manus duorum Turcorum,qui eum non cognouerantjdeuenit. Ab rjs expoliatus,dum de quodam amuleto, quod in collo fortafle geftabat,inter fe concertarent, alterum enfe ftrauit, alter fuga
A a 2 elapms
-ocr page 596-IOANN. CV SPIN I A NI
elapfus cuafit. Solus I'n fyluam cum equo delatus, inuenit Rafcianum qucnda, à quo Stnderouiam eft dcducftus.Scd cum Belgradum peteret, à Georgjo De^ fpoto SeruiæcaptuSjUixfiliofuoLadislaomaiorenatuin obfidedato,afiequi potuit,ut incolumis emittcretur: licet toties regnicolac magnum auri pondus hominiingranfsimo,quiabHungansmfuumrcgnum rcftitutus erat,pro re-demptionegubernatoris offerrent: liber tamêfalt;ftus,uaftatióc regni fui,baud fine paruapcenacoadlus eftfiliumreftituere. Qiiod cum Amurathus intcllcz xiffet,indignatusDefpoto, quod carcerehoftemtantum cmifiiret,regnûhoc Seruiæcuidam præfedoFritzebecho tradidit expugnandu. Duos enim poft fe duces priufquam in Afiam migraret,reliquit : hunc fcilicet qui Dacas à Thra to cix incurCatione próhiberet,Defpotum^ debellaret: Si lofeb echum, qui Dal-matiam hoftiliter popularetur, Georgius Dcipotus audiens in fe concitaribcl-lum,anxius fe cœpit accufare, quod gubernatorem Hungariæ immeritoiaefif fet carcere,in quo unico falus fua effetrepofita. Abiecfta itatp ucrecundia,fup' plex Huniadis genubus aduolutus,ab eo tandem fuppetias impetrauit.Qiiidi lt;fto citius nodtu Rafcianos attingens agros,maneTurcos aggrefliis, infugam uertit ac profligauit, capto duce Fritzebecho cS multis eletftifsimis militibus :
I quos Defpoto carceri mancipandos tradidit.Ipfe exufto Bidino Bulgariainfi gniore urbe, cum triumpho in Hungariam uenit.Qiiidam Amuratho hancultimam fuifle cum Huniadc expeditionem affcrunf,cum paulo poft morte obi- 20 ret. Alrjueronarrantafsiduis Macedonumquerelisfatigatumjfufcepiflepo-ftremam aduerfus Caftriothû,cui Scanderbecho cognomen fuitjqui fines Macedonum ferro ignecp uaftabat, cum à fide defcciffer, fufo in Tranfyluania Me fetbego,cuius ducftu militabat.Primo enim inTheflaliam uenicns tanquamrc gisnegocium curaturus,necprius profugam egiqquam paterno regno fitpo-titus : quanquam graui iatftura affecftus prouinciam reliquerit. T urn uires reçu peranSjMacedones continue lacefsiuit. Qiiorum querela impulfus,licctfenio confedlus Amurathus,in Epirum tranfgreflus, faeua populatione omnefolum ad Adriam ufcp afflixit : nullo tarnen loco munitiore potitus. Sed dum Epiro-tæ anguftias fyluarum infediffent,in reditu quoqj magnam impedimentonim 3® partem interciperent, caefa ac profligata magna amp;nbsp;præcipua copiarum parte» homo fenex ex metu ac fuga amp;nbsp;ex moerore animi in morbû incidit. Quo inua-lefcente, paucis diebus mortem oppettjt, annouitae feptuagefimoquinto: ex quo regnare cœperat,quadragefimo (uelut alfi fcribunt) quarto 6C trigefimo, Etenim Scanderbechus,poftquaminfuamfelt;ftam afcitus cft,plures eiprouin cias acquifiuit.Inter quas ÔC Mœfiam aflecutus,Gcorgio DeQjorOjqui Vuche ruch dicebatur,ac Nouomoto eius regionis metropoli expugnato,ubi auri ar-genticp fodinac dicuntur effe, extintfto patre acfratre Coragufio natu maiore, qui eratobfes in Adrianopoli,rcgnum eipaternum tradidit.Interim Eugenius Quartus audita fama, hunc per nuncios achteras ad noftrosac fidem priftina4® traducere conatur. Ilie cofeftim obtempérât, ac rebellans tot pro religione res gefsit,quot ante contra. Ac deimprouifo Croiam,Sfetigradum,Stelufium,Mo driciam ÔC Ternaciam oppida in ea regione occupât. Amurathus contra eum Amefambech fra tris eius filium, deinde Vranaum, duces cum coptjs mittit. Croiam iam quatuor menfes obfidebat,cû moritur. Ac filius Mahometus miF fis totidem ducibus,quos Baflbs uocant,fruftra uires inftaurat, cû ille femper parua manu ingentes hoftium cateruas funderct ac fugaret. Sed Venetis quo-quemolcftus propter Albaniae oppida, amp;nbsp;débita tributa. Poftquam pacatus eft,Romam concefsit: amp;fdomumrediens,ueneno abfumptus dicitur.HicCa-ftriothus Pyrrho aut Alexandro fimilis,infignis omnino princeps fuit. Sed amp;nbsp;$0 Amurathus fic eo pugnantc,mortuus eft, Nec enim ullus inter Othomannos pratter hunc diutius rexit.Corpus eius more maiorum delatum in Prufiam Bi-thyniae ciuitatem,quae ante captamConftantinopolim Othomannorum regia eraq
-ocr page 597-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MAHOMETHVSSECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;557
j Pl ufia rcgc qui Hannibalem hofpitio excepit,appellata. Licet ctiam in'
5 ïCf Myfios urbs fit Prufias in Olympo condita ab illo Prufia, qui cum Crœfo ? gefsit,quæ hodie ßurfia con upto uocabulo nominatur, emporium in' j %ne Turcorum,
MAHOMETVS IL TVRCORVM
REX OCTAVVS, Qjr E M PRIMVM C AE-firem deaiSia Coii/itntinopoli Imperialt fede tppelltint :
Kul^à Mechemetbe^ didins.
natus annos,a patrc iam fenio feiTo accepit) qui CalibaP famciinterfatrapasTurcorum,opibus ôs^authoritateuirûin' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîgncm,quôd perætatemimperionondum elîètaptuSjguber
’iaforem dedit.Sed cum ad bellum grandegt;quod ab Hungaris imminebatjiterumreuocaretur pater fententia Calibaflïc, Ma liüincrus uchemcnter animo fuit ofFenfuSj cum fe illa cxpeditionegîoriofiorê f‘C)! pufarcfjUeritus neimperium amitteretjfirurfus pater regnaret.fum breui poft mo! £uo patre imperium aflecutus,dominandi libidine öi ambitione infla 2^0 tus iuuenis,gloriæ nouarum rerum percupidus, fcelera quacqi attigit, patre longé truculentior. Et ut regni initium parricidio auipicaretur, quo die AniU' »■athUS pater c ufuis excefsiqfratrem nomineThurfinem, menfem agentem in' fantiædecimumodîauu, continuoiubetoccidi,nepaterfolus iepehretur.Vix cnimpateranimamefflarat,cumcurfimrelicftaomnicelebranda funeris cura, petit ædes,ubi à nutrice infans alcbatur. Ingreiïus igit perinde atqj furore pet' dtus,quænt infantem.Inuentum in cunis, ÔC fibi rifu ueluti blandicntem, uiO' bncamanuabripit,ad proximum parietem inflicfturus.Qiiam facinorisatrocigt; tatem côfpicatus Mofcs,immanifsimo tyranno amp;nbsp;charifsimus Qi. æquaÜs, orat Hcfraterno fanguinc manus inquinet. Exorat ea lege, ut ipfe continuo infante !'gt; intcrimat.Paret Mofes,moxcp infantem 6C prçfentc immotis oculis afpicien te Mahometo,multa ni aquse obrutû fuffocar. Infelixmatcr extinefti Thurfinis borribihtat e fcelerisaudita,accum't ilicô,humi iaeentem mantbus infantem toi lit,complet uîulaubus otnnia.Et quoniam uitæ mortem in ranto luctu prçfercgt; bac\ audax tyrannû multis cum fingultibus ita increpat : Hic eft, inquit, frater tuns file Thurfines,ô Amyra,quem tibi moricns pater tantis lachrymis comen dauit f Siccinc decet tuum fanguinem iugulare,ac raacerare innocentem f Sienne decet fraterno fanguine aufpicari impcriür' O' ncfas,ü crudcle fcelus, plus tluamtyrannicum 0^immane.Sic uitam tuam finies,credemihi, necalia tc fata unquâ manebunr. Hate ÔC fimilia dfcens,nimio dolore pcrculfa,exanima cöci' 4°dit.lubcr mulierem attolli tyrannus, ob triumphalis facinoris magnitudinem. Tuni hilaris aciætus,fimulatis(^ ac fucatis uerbis dolore lenirecuplt;ens,neccfsi tatem ferre æquo animo perfuafit, cum faeftum infeeftum eile non pofiet : ucte-temOthomannorum principum confuetudinêeffejUtcæteris interfeeftiSjUnus ftmperrelinquatur inregno.nam ut neq^plures funt dij,ita neqj plures deberi admittireges: itaqs utbono animo fit hortatur: nam eifeprofifio femperfore, Erat huic mulieri pn'uignus Mahometus,quæ genere eratTurca, öt Ämurathi uxor: cum ipfe ex tnarre natus effet Albana amp;nbsp;lerua. Et ut infanientem mitiga-tetfœminam,adiecit,fi quiduellct,auda(Ter peterct: nihil enimfepaflurum pc titum ab ea fruftra polTe iudicari. At mulicr ut ira ardebagantmo ad ultionê pa P rato,ad uindicandam innocui fanguinis iniuriam,facinoris miniftrum impium
Mofen expetiuit.Cuimox huncfamiliare fuum immitis tyrannus uintftis poft terga manibus,ac pedibus cathenatû dedendû imperat. Quem efferata mulicr ut accepit,cultellulo qui ci pendebat è zona,pe(ftus miferihominis,fruftra opë, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa Î domini
-ocr page 598-55? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ IOANN. CV S? INI A NI
domini aftsntis coràm implorantis,ad cor ufq? transfigtt : nilulocp cunifiata, la tus dcxtruaperi't,iecurabfc!irum eruit,datcp canib. diicerpcndu. Hacuindidâ inulierfatiata,c6quicuit.Habuititc Amurathus pater Mahomcti uxore,filiain SpondeibcinobilisinPenderatiafatrapis, cxquanatufiJiumnomineCalapi* num,fextû agentcm inenfem, Chalibaflae moriens cómendauit.ïlle Mahomett gratiâiniturus,8d matrem 55 pucrû ei prodidit. Mahometus accerfitis triginta (ut aiunt)tnatronis,quæ pucru cognofcerent,policy certam Amurathi efïè fo' bolem conftititjftranguïatG matri filium reddidit,funustp regio more fraternS duxit. Ah') fcribuntjCalibaiïàm alienû puerum Calapini nomine fuppofitu, ac pro filio AmurathinecatûfuifTe. Calapinu ueroConftantinopolim translata, i* ac clam educatû: poft captiuitatcm urbis inde fob tra Ct û, ac primóm Venetias, tumRomam Calixti pontificisiulTuduÖu, acprofratreMahometitn palatio cuftoditû.Qiii tandem lauacro baptifmatis ablutus, Calixtus eft didus Othogt; mannus, Hie poftea in Germania uenit in magnâ familiaritatc cum Fridcrico 11 i.Imperatore,a quo regie donatus,acmunificercdditibusannuisprouifus,in Auftria pluribus annis uixit: uir manfuetus ac religiofus, ÔC qui multarum rerS habuit cxperientiâ.Huncfenê Viennae cognoui ego iuuenis, eius^ colloquio (nam lingua latinâegregiècallint)fepiusulus.Defun(ftus eft in Auftria,cûiam fpeciofifsimâ puellam uirginê nobilem de Hohenreld uxorc duxiftet.Qi’æ duafaifta antequS uxor eftet,monafterio feinclufitjUtuirginitatê perpetuo CU' it ftodiret.Redeamusad MahometSJsfufceptoimperio,inftitutamaiorumpro ingenio correxit,r6m donii foris^ legibus ordinauit,ærarium locupletaui.t,no ua ueeftigalia homo auarifsimus excogitauit, copias auxit. Jn proceres aulF cos ftcuitia amp;contumelijs graftari coepitfanguinarius tyrannus : quod iam ma nifefta crudelitate SC fratrisfoi amp;nbsp;famiiiaris amicifsimi patuit. Ad expugnanda Conftantinopolimanimum adiecit. Cum enim hanefuis regionibus utcinatn uidcretoculis fatuisrapacifsimuslatro,necdiu necnotftuquietemanimofuo dabat.priufqua ea potiretur.Licet urbs hate annis pannis (ut ita d!cam)obfi ta,longa ægrotatione langucns,omni ui roboreep fuit cxhaufta,cxangiiis aefe rè exanima,antequam tyrannus earn expugnaret. Qiia minime tarnen uiciHèf, fi amp;nbsp;ciucs fuos abfconditos in terra thcfauros in comune tutamentum ei ogaf fcnt,amp; Veneti fuis clafsibus (utChriftianosdecuit,atqueparcrat)pr3cfto luiß fent.Sed quam incredibili celeritate caftellum cxtruens ad ßofphorum, atop a* liud difsimulanSjUrbem cæperit,crudelifsime^ in captos utriufe^ fexus fæuiegt;-ritjinConftantino ultimo Græcoru Imperatorerupea-iuslatè difieruimus. Ca« pta urbe triumphauit: SC ut pâtre fuo maior uiderctur, Impcratorem fe SC Cæfa rem declarari fecit.In omnes captos crudcliter iguicns,quos in miferam feruitu tem redcgit.Atquid mirum cruentifsimu hofteminexteros fæuire,qui in fuos erat immaniftimus 8C crudeliftimus, ob nullum in fe com iflum flagitiö, fed ob opum tantum aenummorum magnitudinem f Coftituwat Amurathus patcr4.8. nefario iftiSCabominabili Mahumeto filio ab ineunteufqj pueritia tanquäpx donomü quendam,atlt;^ morum uitæqj magiftrum,Chalin feu ChalibaifamiUb rum SC ætate Sc opinione hominü inter Barbaros illos grauifsimü. Qiiectiam morienseidem Mahometo, quiadhucadolefccntêagcret,tutoremeflL*uoluit, ut fuperius annotauimus.Monens identtdem filium nagitiofura 5C impium, ac iubens.nö fccus unum Chalin SC audiret SC obferuaret,quam fi pater efict.Con fiderabatenim pater uiriprudentiam,amoremcp erga featqafuos omnes,cum repeteret ætates ufqj feptê fupenöres,quib.maiorcs ipfius Chaiis primarij fern perfuerantin Othomannorumtyrannide, SCTurcisomnib.dileCtilsimi.Itacp poft deuitftum illud Orientale emporium Conftantinopolim,cótinuó tn Cha^ 50 lintutorem,^;oprimè defeab infantiaufcpmeritum,deb3ccharicœpit, quod Turcorum effet omnium opulentifsimus. Sed ut honeftiore obtêtu id faccret, Chalincôfîtfiis doits infimuiatfemperfenfîffe cûChriftianis:cuius pcrlîiafio.?
nibus
-ocr page 599-M AH O M E’TVS S E C V N D r S.
hibiis facfï um fiient,ut pater Amurathus nunquâ fit aiifus in tot Grxcorum ïo' lunjs Conflantinopolnn bcllo fortiter iirgere,quam nullo quafi laborc oppref ^èrit ac diripuciit.ChalÏs enim prudënfsïmus,fatius arbitrabatin' Onctale illud Imperium ætate longa ægrotatione confeifturn, fua interiorc tabe paulatini ac fenfim dtlPolui atcp deficercjquàm tiirbulenta ac repentt na aliqua u^qua for tè omnium Chriftianorum pnncipum uires in extrcmamTurcorum caiamita* tem coacfix coniurafient,oppritnere.Ob banc ergo caufam Chalin locupletiP fimum inopinatc capnmi,poft uarios Si accrbiisimos corporis cruciatus ftran gulat.Ingentcs enfui quas cumulauerat diuitîæ,exittj caufafuerunt. Suffecitili ’’ coin eins locum Mahometuniiuuencminduftriumacinfolenteni, natumpagt; rentib.ChrifiianiSjTribailo pâtre,ôd niatre Conftann'nopolitana, eadem^ A-garina: Si fibi ufcp à puei o ut æqualem ac fodalem fumma familiaritate coniun ôuvn.N une non modo excrcituiOccidêtali^hocenim nomine has copias uo' cant quæ colüguntur ex Europa; prouincrjs)ducem præfcccrat:fed omnia per cum qua: maxima ÔCpericulofifsimaerât,gcrebat:eratcnii'nucrfutus,cal'idus, fti cnuuSjôi nulla in re tardus, Permulta quoqj quotidie prçclara facinora efi a-dortus,ex quibus tum gloriam nonuolgarerncftadeprus, tûtyranni dilcefiio* ncni; qua fc omnia pofièquæuellct,liquidô cognofcereuidcrctur,Q.uareutfe aliquando ex infanai onere feruitutis rcdimerct(ncc enim quâuis à puero Chri ftuin abnegafictjibcrtatedonatus eft) excipit Mahometûmagnifico regalicp conuiuio.ubinildefuit adexplendas omnium uoluptatûillecebras. Affert de-hincauariisimo tyrannoprecioaureûmnummûm quinquagintamiliiaamp;ain-pliusuicîbis ufus appofitis Si fubmifsis,libertatcm fupplex petens, ut fe libero quàm famulo uti malit.Qiio audito,ira excandefeere cœpir,uc penè à puero fo dalem,acuitemorum^focium,ducë pretcreainfignem,acuilt;fforrjsillufrrcm, hiimi proftratum,tâqiîamfugitiuum qucndamferuum pedib.calcauerit,fuite ulmco ad lafsitudinê nbsp;nbsp;nbsp;tamdiu puifauerit, ut etiam ipfè ex humeris atep bra-
chîjs laborarct, donccrepetita fæpius noce clamaret: Gratias ago tibs mi here, Similem fæuitiam cxcrcuitin pucros quofdam exoletos, quos pluris facere ni'
5’ debatur quam uitamipfam. Hos tarnen quodam cclcbriconuiuio obtrûcauit oinncs,quoduini quippiâebibifientjquod exillius ebrictatefuperfuerat. Hac inimani crudelitatefeadeo cunefiis terribilem prgbuit,ut multos ob opes quas loîigo tempore côparauerant,alios ut uxorib.illorum potiretur,alios ob aliani libidine madlare iuberct.Etfi carnifex deelTet, ipfe fuis manib. carnificis obirec facinus. llepletus igitur omnib.fcelcribus,omnia contempfit:nullû elfe Deum pntauit,Chriftianamfidemirrifit,Mahometumillumpfeudoprophetanifui fi-rntlem fuifi'e dixit: uel feillû tâto infcriorem,quôd Si Cyrcncus fueritferuuSjSé fur ôi latro, Si à maiorib. fuis cum inhoneftifsimo infaefem uulncre turpiter fu gatus ex Perfide.Prophetas omnes arqi patriarchas pro nugis habuit.Solû Agt;
^“Icxandrum Magnum, potifsimùmubi de eius furore ac libidine fcribitur,admi tabatur:cuî fe fimilemaiferuit.Magnuscp Mahometus dici à cundtis uoluft.In-dies ferocior fadlus,trtbutum quod Memphitico régi fui maiores pendere co-fucucrant, negat fe rcdditurui|i. Mittit inde circa finitimos qui imperata recu-fancib.bellû fndicerêt. Aucflusjgitur opib.quas triennio congeflerat, ex omni tcgno accerfitis proccrib. annô Chrifti $5. poft 1400. fuccefiu tumens,expédia donc in Hû^aros inftituit cû maximis ac infeftifsimis copqs,fuperatis Thraciç gt;nontib,adSauumfluuiScûi$oooo.hominûinTrib31iis,Beîgradû,quâHugart Nandoralbêfem arcêjhodic Albam græcam uocât,obfcdit. Annales Hûgarici 400000. militûin exercitu pedeftri acnauali habuilfcTurcû tradût,incredibilt
îû fuperbiatumentê,quafi tota iam Hugaria àfeuidta clTet: Latinorû cnim Impe ratorêie obruere iadlitabat, qui iam Graecoru Ceiàrêneci dcdifi'et. Germania stœltaliâdircptiôi milïtûfpopodit: omnia parituro impiofuo gloriofé acbio diaitabat.fefe unû elTe, cui omnis terra ceffùra effet, fi unus Deus ccclo pelfct»
A a 4 Q^ianquam
-ocr page 600-^iSo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. C V S P I N I A N I
Qiianqiramautcm Hungariainetuperculfa,antcoculos Conftantinopolita'. nam ruinam ucrfabar, tameaduêtuIohannis Cardinalis legatt Apoftolici, qui lohannem Capiftranû profcflorem ordinis Minoriim, Hungaris euangebzan tcmrcpcritjexcitata ueluti fomno, regio hæcHungarica tertiiim lohanncHu-niadem Comitem turn Biftricenfem commouitjetiinix quinqj millia cquituin in promptu haberct,ut aduerius crudclifsimos hoftcs, quos pnus fepe fudic ac fugauit,exuftis acfubmerfis illorum nauibus,irrumpcret in arcem, ac oblciTos fua præfentia confolaretur ac erigcret. Sequebantur criice fignati quadraginta millia,ex ornni Chriftianorum orbc.Tam paruum numerum cócemncns Fur' eus, Amuratho patrimaledixit, qui feptem menfes fruftrain obfidionehuius lo arcis confumpfiflct,fe quindecim diebus arcem folo æquare,ÔL in I jiingariam omnibus qs ad unum cæfis,impetumfacereia(fèitabat. Cum Chriftianinomf nclefuinuocato,acriterpræliumineunt,acprimùm ancipiti pugna,hincTuigt; ci,hineChriftiani,nunc uiifli nunc uic^îores cruenta cæde (duce Huniade) prf mum BafTam Nataliæ CararamThraciae praefedfum, uirum impigrumfter* nunt, primorcs'que exercitus duces occidunt. Turn Mahometem fagitca, quaefub papillaIguaftringebatur,inpeóiore,in terrain exanimum dcijciunr. Q_uemmortuumcredentesTurci,noc?lefemiuiuumabducunt, omnesinfo' gam conucrlï,ui(fforiam Chriftianisreliquerunt.A’ quibus fufi,fugati fopc' rati,rcli(flis omnibus munifionibus,impcdimcntis,amp;; cuiufq? generis formcii' z» torum inftrumcnris,machinis beliicis,ac farcinis militaribus,caftris quoqp font exuti. Ignomin/ofa ac turpi fuga ram innumerabilis formidabilis^ exercitus pernoCïcmobfouramabq^non tarnen fine cruenta pugna. Imperator Mabo-metus nocfiu ablatus, altero die ubi ex dolore uulneris ad fe redqt, intelligens infamem acceptam fuorum cladem, infperatam^ftragcm, ucneno uitatn UO' luit'fibqpfi adimere,ne tanto cum dedecore in patriam inglorius remearct,uix afuisprohibitus . Nunquampoft hac de illa clade aut diccreautaudirequen' quamuoluit.Etquotiesilliusmemoriafubijt, femperbarhammanugrauifsf medcmulcens, fulpiriadeduxircumfrcmitu,hunc execratus diem inter atios computauit. Etenim quamgloriofuseratciusaduentus, tam tui pis acfodus ja eius difcelTus : optimi maximi Dei lefu Chrifti iudicio fic ordinante. Multi ere-diderüt,fifufidifpalati^hoftes turnfuilTentacriusinfetffatià Chriftianispniv cipibus, potuilFe eo die Othomannorum imperium delen'. Seriem huius pU' gnæPius pontifex, in Bohcmica hiftoria, in Europa fua pluiibus enar^ rauit,aclohannes deThurocio fcriptor Hungaricorum Annalium. Calixtus fummus pontifex, qui fe perpetuum hoftem 7'urcis deuouit, SC iuramenro SiC chirographo obreiperpetuam memoriam cumafsiduorogarucontinuis'que fup^licationibus inftituit,ut ocfïauo Idus Augufti,quo die turn crat feftum fan dliSixtijtransfiguratio Domini religiofè celcbraretur: amp;nbsp;addidir,pofcmeri-diemcampanis lignum darilïdelibus omnibus,ut orationibuseos iuuaicnt, 4lt;’ qui contra Turcos continuo dimicabunt. Durât ea confuetudo hodie Viem næPannoniaî, ôi. item Budæ,ac alibi: in qua hora paululum poft meridiem pri ma,carnpana magna in æde diui Stephani fignum datur hominibus,ut memo' resillius cladis,orent pro defundîis Chrifti fidelibus.In ea ftragehoftium qua^ draginta millia cgfa feruntunfed maior Turco iatftura inter fugiendum inflicla eft. Aliter Iohannes Caruagralla Cardinalis S. Angeli ad pontificem, aliter lo' hannes Capiftranus, aliter Iohannes Huniadesfcripferunt rem geftam : quife» gloriæ fuæ innixusjaudem fibi ufurpando ob opera foam. Sequenu anno polt clade,Huniades morbo corrcptus.nó fine plantftu uniucrfæ Hungariæ,imô to tiusChriftianitatiSjdiemfoum obqt.Cuiusmortêetiamhoftis TurcorûIrnpc^ jç ratorindoluituehemcter,cuper Georgium Rafciæ DefpotQfieretcertior,to-tu^ penèdicpoftnunciûillud obticuilîemœftusfertur. Capiftranus poftpau cos dies pariterfenio mortuus efttquiuitæ mûdicia inter prgdicatores Chriftia
nos
-ocr page 601-MAH o MET VS SE cv ND VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ydt
Hós facile primas aflequutus eft.De quo multa Pius in hiftoria de rebus Fride-*iciCæfaris,que cofulto prætereo.Illud omittcreno debco,quod admira tione Omnium pofteritati dignum exiftimo. Cum enimTurcus poft deuiiftam Con ftantinopolim Defpotum Rafciæ Georgia è Seruia cieciffer,aut (ut alrj dicut) ’n cum exercitum ducftare minaretur, fecundo ad Hungaros pro auxilio confu 8’enSjin Auftriam profedfus homo grandguus,adLadislaum regem pcrucnit: nbi amp;nbsp;Capiftranus dcgebat, qui dereligione Chriftiana ac facris fccS difputâs ^loqutjSjUt errorem gêtis fuæ relinquerêt maximoperecohortatus eft. Cui ue-terator ille reipondit : Annos natus 5o,patrum rcligionem tenco : quam delirû me fenem cauillarentur ciues meijfi nouam aflumeremjSC antiquas patrum tra ditiones relinquerem: mortem aclaqueum malim. Itaep cum indignatione dp ftefsit, domum^reueifus, cum milites immififletin Hungaros prætereuntes, quadrigis ue(ftos,in quibus crat Michael Zylogi,uir ftrenuus,amp;Albac Grg cæ præfedus, amp;nbsp;frater Ladislaus, quem in quadrigarepcrtum confodit : nam equo alter aufugit. Paucis poft diebus,Michael ut fratcrnam cædê uindicaret, hunc Georgium captiuum abduxit,abfcifsis duobus digitis dextrtc manus in* ter defendendum.Et quanquam magno auri pondéré redimeretur, ex truncæ tarnen manus fluorc,qui fifti no poterat,breui mortuus eft homo hicperfidus, Mahometus uero Cóftantinopolim reuerfus, clalTem rcparat,nouâ conftruit, Aegæi maris infulas proxima aeftateinuafurusCnam Calixtus Pont, triremes ij. quibus Ludouicû Aquileienfem Antiftitem præfecit, ut maritima Aflac occu-parentjin Barbaros hoftes emiflt,qui etiam infulas aliquas T urco ademit) fed tnaior inde cura ab ea expeditione eû conuertit.Quandoquidê cum maritimû bells moliretjlegati ab Vfan Caflàno rege cum ampliisimis donis,quacin the* fauris Demiri Perfarum regis à fe uidi reperit, ByzantiS ueniSt, roganteSjUt à Cappadociac finib.abftineat,ni bellum uelit, quam ille prouinciam ut dotalem fibi uindicabat: crat enim exTrapezunte oriunda CalTaniuxor,ut fupra ab ini tiofcripflmus, cum de quatuor family's Othomannoru ingenere narrationem inftituimus.Mahometus fremens,legatorum auerfabat legata, bellum fe fufti* pere uociferabatunacpræmifla parte clafsis in Pont3,Sinopcm amp;nbsp;Trapezungt; tem uerfus, ipfe cum terreftri exercitu omnium opinionc celerius tranfit in A^ fiatn,re(fta^ad Euphratem cotendit.Perfa cum Turco bis conflixitrBalTa Ro^ manix cum Vfan CalTani filio congrelTus, uidus occubuit. 40000 TurcorS ca acieconflixilTe dicuntur,Perfarum joooo.Rexuidoria elatus,caftra Mahome^ ti obfedit : qux tantis erant munita machinis tormentorum, ut irritos fa cerent omnes Pcrlarum conatus: filius Vfan CalTani plumbea glande traiecfus occu-buit.Itac^ Turcorum 40000,Perfarum decern millia cecidilTe dicuntur. Afsim* becus Tauriflum reuertitunfenfitcnimterribilem Mahomet! apparatum,con cefsit^ fuga confeftim ad montes. Ac quâdiuTurcus fuit in prouincia, tenuic '’'°feillemunitiorib.locis,nihilaufus intereamouere.Mahometus Imperator con fefsioneuidorixhoftib.cxprelTa, exercitu inPaphlagoniam duxit.Sed aliquâ to poftea hxcada funt,breuicp Sinopem,prouinciae caput,omnem^ Paphla* gonum getemfubegit.Trapezuntem inde terreftri naualicp prælio oppugna* tarn pari fuccelTu domuit.Trapezuntium Imperatorem Dauid Comnenum c3 duob.itê filqs,qui omnes ad eius fidem confugerant,cum Ponricx oræ amp;nbsp;Cap padociæ principib. lib eris, uxorib. Byzantium uelut in triumphum duxit, de-binecrudelifsimeoccidit.Nec poft tam infignem uidoriam Turcorum arma quieuere, quin ea clalTe quam proximo anno in Propontide pararat, Mityle-neminfulam(quæôC Lesbos dicitur)occupat,omni fere infulanorum multitu-Jo dine Byzantium,tanquam in coloniam abdudla.Nicolaum Catalufium Lesbi pvincipem immanitertrucidauit. Metellinumhodie infulam appellant, olim Genuenfium, nuncTurcorS. Non multo poft in Daciam,quam Vualachiam hodie dicimus.profedus Mahometus, grauemignominiam adtjt, utres belli-
C3C for*
-ocr page 602-çlt;is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N N. C V s P I N I A N I
cæ fortunae arbitno uanantur. Droulas Dacorum dux, Dracula ab alijsappeb latur,cumfex milllb.cquitumjpan'^peditum numero, intempeftanocfîcTur* corum caftra ferociter adortus, tantum iniecit terrons,ut nifi Mahometi duds qui Chah fuccefsit ( utpauloantc diximus ) confilio edi Vtum cfTct ut non ex equOjfedin ueftigio quilcp ftans antefuum tabernaculum pugnam capefferet, delcrt potucrituniuerfus exercitus.Sic quolt;^ pars muko maxima cæfa eft. Cæ
I teri cquorum pernicitateferuati (unt.Scdferox hoftis nihilo territus,Superior rem Myfiam, quæ nûc Bofna eft,adortus, ex improuifo uniuerfam terrant de populatur. Rex inopinato belle perculfus, ubi cuncla circa fe uidit ferro Si flamma ruere,fugam molitur.Iaica regni caput obfeflà,capta^: dues in praedâ ’® adijprouinciç duces cum fratre forore regis ad triumphum feruati, Byzantium mittûtur.Sed Matthias rex poftea recepit,ac Sabatiam fimiliter noua mu nitione cindam,redemit à Turco,quem multis tormentorum machinis fpolia uit.Deinde Peloponnefum pene infulam,quç uulgo hodie Morca dicitur,iam reliqua Græcia domita,hoftili exercitu aggreflus eft, Thomas Si Demetrius fratres, ultimiChriftianorum principes Palæologi, hanepoflederant. Hi cum inter fe difsiderent,Demetrius adTurcum defccinis filia Turco inuxorem da-
ta, hoftetn induxit, Thomae conatus cum eflèncirrid,
;iens,
Romam cum capitc apoftoli D.Andreæ ad Pium pont uenit. Sublato è Pelo' ponnefo Græcorum principatu,retinuerunt Veneti quædâin ea terra oppida: ‘ è quib. etiam pôftfuntàTurcis eie(fti.NâMyfiapotitus,ac reliqua Græciape-nè omnijCtfi in Macedoniam exercitum effet trâslaturus,cû intelligcret Vene-tosCorinthiacum Ifthmumfummaope munire(decêcnimannis Venetitum nullum geff crant bellum) qui tanta ufi funt celeritate,ut totam mûri longitudi-nem, quæ ab lonio ad Aegeum mare protenditur quadraginta circiter ftadia, quindedm dierumipacioduplicifoffa, iubitariacpmolitionefirmaiint.Trigin ta millia hominum eo loco operata dicuntur,fedueterisftrudurçfaxa,quçad manus fucre,materiam pr^buerunt operis celerius confummandi: ut Veneto-rum Annaliû feriptor atteftatur,lib. tertiç Decadis otftauo. Veneti labore per-fe(fto,Corinthum urbem medio Ifthmi interuallo fi tam,Ephyren quondam di 5® lt;ftam,tripartitoagminefruftrà egrediuntur.Mahometusutcœptumdifturba-rct opus,exßofn3ueniens,Ifthmum cum Sooeo equitum,ftragcamp; cædeagre-ftum ingreffus,agros Coroneos acMotonenfes populatus:dehinc captis pro-ditioneagris, dumjz. triremes Veneti in Turcorum equitatumimmitterent, magna fuorum ftrage fufi fugaticp funnmille Si t^uingenti cgfi.Pari infelidtate pôft in Lesbo quincp millia hominu amiferunt. Sed omnium crudelifsima fuit Chalcidis urbis in Eubœa infula (quç uulgô Nigropôtus dicitur)expugnatio. Hanc cum Mahometus jo diebus obfediflet,ôd continenti infulam ponte con-iunxiffet, circa muros fæpius dimicatum eft atrocipugna, ut cum Turcus qua -draginta penèmillia hominurn perdidiffèt(habuit enim in exercitu centum ui4o ginti millia) de fuga ac obfidionefoluêda co^itaret: fed admonitus âfuis, cum Venctç triremes,quç ciues Chalcidêfes facile liberaffent obfidione,metu per-culfæ fubftiterunt trepidæ,premia Barbarus hoftis pollicitus, per integram no dlem ad lucem ufque oppidanos prælio fatigauit,atcp hinc oppido potitus eft, Hinc crudelifsimè fæuitum eft fine diferimine in omnem fexum ac ætatem:cru dele editftum propofitum, ut puberes omnes ad unum obtruncarentur : ac capitale eflèt,fi quis fupra^uiginti annos quenquam natum feruaffet.Magiftratus Si ciuesnecatidiuerfislocis.Inforo præfedusurbis,inædibus legatus,prætor urbis per medium fedlus fuit : quia cum fibi uenia effet promiffa à tyranno, ca-uillatus pollicitum fe ccruici,nonlateribus parfurum. Paulus Andrcotiuspul- p cherrimos commentarios de Chalcidico excidio fcripfitSunt deinceps multæ infulæ,plures urbes à Venetis oppugnatæ: Turcis etiam crebræ illatæ ftrages, potiisimùm Petro Mocœnico duce,qui magna felicitate ufus, clafsis Venetæ
Imperator,
-ocr page 603-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MÀHOMBTBSSÉCVNDVS.
impcrator,hoft‘bus multa ingefsit incommoda, circa Smyrnæ urbis oppugn! tionem,acLyciacCariæ^prouinciarum dcpopulationem. Qiianquam Turci •nten'm ÔC, in Dalmatiam inForum Iulium ad V tinum duitatem ufc^ irrumgt; Perent,acpecorc hominibus^ abaëlis, ingentem prædam abducerenc. Qjjo-’^odo turn in Cilicia Veneti cum Caramannis bellum gefferunt, Sabcllicus trf bus pene libris longé latecp diflerit.Dehinc Turcus fpe po tiundx totius Italiyj Scodram urbê Dalmatiç in ea parte quç Albania dicitur, nouo nomine 80000; ^tmatorum oppugnare adortus eft, duce Solimanno eunucho, qui Bafta Ro-rtianiæ fuit,in defundlilocum in Perfico bello fubftitutiis. Ac duobus mcnfib, urbcm obfidens, tanto conatuoppugnare aggreftbs,quanto poft Byzantium ’lullum Chriftianorum oppidumzfed non fine fuorum clade, quorum ad fcxde dm millia pcrtjfle narrantur, etfi alq quatuordecim fcribât. Coriolanus Cepio banc oppugnationem Scodrcnfem diligenter defcripfit.Tertio menfe SoltmSi ïius reuocatus ab Imperatorefuojquod Veneti fœdus cum rege Mathia Hun-Sarorum iam percufterant,annuumcp ftipendium regi dantes, magnis uiribus Barbarum hoftem Chriftiano folo decedere coegit. Ea enim uidtoria in Turcos ufus Mathias, qua olim pater fuus Iohannes Huniades ( qui non modo fe-desaduerfusTurcos dimicauit, fedSabazam etiam oppidum munitifsirnum cum mille ex regia cohorte lanizarisTurcoademit) SolimannusScodramrc-linqucns, in Euxini ora Capham nobilifcimam urbem Genuenfium proditio-nefufeepit. Adortus etiam fruftra Naupatftum, quod nunc Lepanthum uulgo tiocant.itlCorinthiaco finu, poft quatuor mefes coaeftus diftblucreobfidionéj fubita ui frendens, in Lemnum infulam trf upit quidem, fed nihil profecit : Le-mniacac puellæMarullæinduftria, dum oppidûCoccinumTurcus oppugna-cenititur.inuafit tum Turcus in Epiro Croiam urbem,ubi Veneti baud conte-•nnendam pafsi funt cladem.Sed longe maior fuit fubfequuta Sontiaca egdes^ quam Marbechus Venetis intulit, toto agro ferro flâma^ ad Vtinum ufi^ uagt; ftato.Sed indignatus Mahometes fruftra obfelTam prius Scodram,ad hanc cxgt; ; pognandam Alibechumeum »yooo. Solimannum cum feptuaginra millibua præmifit. Ipfefubfequutus cum trigintamillibuscledlorum railitum, Scodrert fts tâ atroci oppugnatione adortus eft, ut ex his,poft multos fame ac ferro oc^ cifoSjVeneticoadifintpacem cumTurco tranfigcre.QuaScodra dédira cum Tenaro Laconiae promontorio,6C Lemno infula:0(;: quotannis gooo. aureorû, uf Pontica nauigatio V enetis negociatoribus tuto pa teret, polliciti funt dare; Poftpacem cum Venetiiam 16. annis cum Turcis dcpugnaflent,Mahomctu3 Neritum(quac nunc Maura eft) Cephaleniam atep Zacynthû iniulas fuo impe tio adiecit,anno falutis ys.poft 1400.Cum uero poft Conftantinopolitanö exci dium faeuifsimus tyrannus ui ÔC armis pene omnes di(ftas regiones annis uigin ftodo fubegifletjinfularum^ imperio potitus cfTet circumadiacentium,æger-time tulit Rhodum lib eram eife.Eam igitur quatuor clafsib. oppugnare adorgt; Ûis eft fruftra, femper clade affeeftus; cum partim ex fuis captiuipalo affixf,pargt; fitn calamis peruftis perfofsi, partim membratim difeerpti, terra mariep trucida tifuccubuerunt. Cum ergo hoc non proccderet,uerfutia, dolis Sd proditioncj fubornatis qui fe transfugas fingerent,rem tentauit:pacem fi mulat, fi aut ueefti gal,autmunera Rhodij offerant. Generofitate animoruRhodtj milites urr5lt;^ teijeiunt,fœdus Silmuneracontcnunt.Cû igitur triennio deproditione Rho-diconfultaifet Mahometus, Petrus autem Daubuflbnprinceps ÖC Rhodiorff •nilitum magifter, collapfos urbis muros ac mœnia reftituiifet, munitionibus cgregie cuftoditis, tyranus ira incenfus,clairem quam potuit maxima,ut Rho-dum perdat, cum centum millibus militum mittit. Ter urbem aggreiFuSjfeptin genti primo con^reiTuperiere, multi uulneribus cofofsi. Dehinc duo milita quingentijCum anoeftemediaad dieidecimam horam conftanti prælio effet dimicatû, occubuêre, auro ueftibusep preciofis fpoliatfi Poftremo ceciderunt tria mil*
-ocr page 604-IOANN. CVSPINI ANI
triamillia quingenti, cum penitus urbem dirueremolireturTurcus» Efttiml cruxaurea media oppugnationcin cœlo ab hofte confpe(Ha, cum fimulachro Deiparæ uirginis haftam uibrantis: uifa SC Iohannis Zachariæfilrj imago cum numerofa manu urbem tutari. Hinc Rhodus turn coelefti,tum diuinaopedc' fenfa eft à tam fæua crudelifsimi hoftis oppugnatione,obfidionecp;quæunde' nonaginta dies durauit. Qiia trucidati funt hoftium millia nouem, uulneribus debilitati quindecim millia. Cum ignominia igitur abiens confufus Rlahomc^ tus,dum denuo Rhodum aggredi ftatuitjinfperatô fuffbcatus morbo,horribi* liter occubuit. Ferunt tyranno,dum nemora prætergrederctur ac fyluas, corn* paruifle iuuencm inter ramos forma auguftiorc, humanam fpeciem excedem i® te, ornatum uefte candida, manu enfem ftrinxifte,necem^ tyranno minitafle, atquedixifiè:Hoc te confodiam enfe.Qpo uifo ufqueadeo expauit,atque me* tu perculfus concidit,ut quafi furore attonitus,fœtidam repente euomuerit a* nimam, Apparuit eo die ftgnum crucis in cœlo, quo fruftrà Turci turrim in Rhodo globeo faxo concuflerunt,cum mors Mahometi intelleôa eft. Sed de Rhodiaca oppugnatione cum Guilelmus Caoufinus magni Rhodiorum ma-giftri(utnoftri dicunt)uicecancellarius commentaries diligenfifsimè conferf pferit, iuperuacuum cenfeo copiofius de hac re enarrationem protendere.Eo etiam anno Pirametus Caramannus fudit magnas Turcorû copias.Priufquam tarnen moreretur tyrannus,Hidruntcmin Apuliæamp; Calabriæfinibus(ubilo'î9 ni) maris Aufonif diferimen modico aquarum interuallo iacet)fubito incur^ fu opprefsit.Qiio nuncio to ta Italiaita timoré territa proftrabatur,ut defalute dubitaret:nifidiuinaprouidentia,nepeftisillapcftilenti{simalariusferperet,e medio draconem hune fubmouiflettqui lo^ ante debebat ignobilifsima fuo' rum euftodum ac uigilum cædc interfici. Fuerunt nonnulli lanifiarrj ac cu^ bicularq,quos fui ftudiofos homo démens arbitrabatur,qui deinterimendo ty rannoconfiliuminiererperpetraflent« cogitata, nifiunus ex confpiratoribus amp;nbsp;Græcus Conftantinopolitanus Maudromenus, nefeio quo infelicifato, tam falutare facinus e manibus uitftorum extorfiftèt, Ingreisi enim tentorium uinofi amp;nbsp;ftertentis domini probifsimi adolefcentes, cum iam contentis areu- 30 bus fagittas emifluri forent, perfidus ille Maudromenus, ueluti quodam affla* tus infefto ipiritu, conclamat repentèzCaue uitæ tuæ mi here Amyra,caue tibi, caue:fuo^ ilium confopitum corpore procumbens protegit. Etitaquicerto periturus erat,unius Chriftianiferui impietateferuatus eft.Nâ amp;nbsp;reliquiimpu* dici adolefcentes,exoleti ac catamiti clamore excita«, confeftim auxilium tule runt, Experreeftus tyrânus fuam funeftam rabiem generoib conipiratorû cruo refatiauitu'mmanisalioquijamp;f ad omnem cædem feruens acalacris. Ex cahota omnes pôft fufpedfos habuit, neminemcp fibi ftdum putabat ( quis enim cum amet,quo nemo crudelior,ncmoatrocioracfupcrbiorf nemo ingratusmàgis unquam cxtititf)nemincm itaçp in cubiculum quiefeendi temporc,qui duodep cimûætatis annu excefsifiet,admittebaf. Narrant quidâ aliter hanchiftoriam: Qiiod fcilicetin Oriente quidam magnusTartarus,ob odium quod inTurcu babuif, famofos quofdam artis nccromanticæ atqp expertos incantatiombus, precibus ac precioinduxerit, ut caput Turci eideferrent. Cum remotis omni' bus arbitris regi curiofo hoe pollicerentur, infignem priuscp non uifam magie experientiam putantes,regem folum fi alios excluderet,facile detruncaturum. Rex certior de infidtjs facftus,dum in habitu ac forma religioforum,intus uero armisbenemunitiregiamingrederentur,hoe quod in regem meditabantur, in fe experti iunt: capti omnes obtruncati funt.Cœpit deinceps religiofos om* nes per edidumimperio expellere: necullum finebat in habitu religionis ca* 5» ptum cuadereromnes quotquot cepit,uita priuauit.Pauperes undit^ uerbera* reiuisif. Commouebatur enim innumerabilibusflagitijs fceleribuscpfuisinau ditis:6C pertimefcebatab illispœnas,quos uel ipfos, uel corum autparêtes aut
pa triam
-ocr page 605-M A H o metes s E C V N D V s. , patrbm tot (niai ijs cócuinelijscpaffecerat.Ec quod ratio antè non potutt,eutn fupplicij formido à quotidiano inftanti^ periculo reddebat cautiorem.Sic qui aiitca ncgligencifsinius erat fui corporis cuflos, qui nihil aliud nclt;^ cogitabac nccij exercebat^quàmfeuino exquifitifsimo obrucre, ac obfonijs uarijs ingur^ gitarc; ica fe compofuit poftea, ut nemo ad cuftodiendum effet eo diligcntior, nemo adfufpicandumfagacior,nemoaduindicandum feuerior. Homo natugt; rà uerfutus, Ôi. ufu, non tarn prudens quam malitiofus.Etjquâto corpore ob tur pifsimas uoluptatcs fuit imbecilliori, tanto erat animo immanior ac crudelior. Voluit fe palamlaudari, cûcliscp fummis Imperatoribus ac regibus quotquot ’’ funtautfuerunt ufpiam gentium gloriaanteponi.Matthiamrlungariçregem foliim excipiebat, quern etiam Principis nomine ftrenui honorabat: ob id QC Deuin contempfit, in cuncffos homines per omnem fæuitiam amp;nbsp;contume^. 1 iam debacchabatur. Magnus ob id Turcorum Imperator appeliari ex magniz tudine rerum geftarum uoluitiquod cum Afia potitus,auclis paterni regni ui-» ribus,in Europam copias ingentes per Hellefpontum clalTe traiecerir, Byzam tiu!nq5expugnauerit,Myfiamutramcp,Thraciam,Peloponefum,Acarnanos, Aecolos, Ambraciam, Epirum atc^ Illyricum in poteftatem redegerit, Afiæ^ tninoris régna pene duodecim obtinucritiPontum deniqp,Bithyniam,Cappa^ dociam,Paphlagoniam,Ciliciam,Päphiliam,Lyciam,Cariam,Lydiam, Phry-giam,atcpomnem Hellefpontum, Adfolisergo ortum SC occafum,plures ter* ras, mariacp, infulas SCrégnaimpcrio adqcicns, plures uicflon'asin Afiaatque Europa aflequutus eft. Cum igitur annis unum SC triginta fçuifsimè regnaflct, ah expugnationeR.hodiorumdifcedens,ignominiac5pconfe(ffus,mortuus eft anno ætatis quinquagefimooclauo: Anno uero falutis humanæ oôogefimo primo, poft millefimû quadringentefimum,quinto Nonas Marj.Tantalçticia üniuerfam affecit Italiam(nam capto Hydrunto florem omnem Italiç triennali felio pene abfumpfit) utSixtus maximus Pótifex, quiiam defuga inGailiam cogitabat, urbem^ tutelæ fancftis Apoftolis relinqucndam æftimauerat, cum patribus totius cunæ, CardinalibuSjEpifcopiSjöt: omnis dignitatis facerdotib. 5® acfum plebe uniuerfaDeo gratiasagens, tabernas claudi, iuftitium ac tridua-Je facrum indici iufserit, quod de medio funeftifsimu hunc draconcm fuftuliß ^etjlateqj manantem flammam rore fuæ diuinæ prouidentiæ extinxiflet. Vndc ^nidam ei tale fînxit Epitaphium :
Qki uici innumerospopuloSjtot regntiytot urbes^ Solus amp;nbsp;immenß ^«i timor orois eramt Me rapttit,qutecunlt;j; rapit mors improba.ßd (um Virtute excelß du£ius ad aßra tarnen^ Maior Alexander non meßtit,Hannibal amp;nbsp;non, ' Fuderit Aufonios tot licet ille duces.
Viel uiélores Danaos,domui'q^feroces Chaoniie populos, Sauromatasq; truces. Pannonius ßenßt quantum ßurgebat in armis Vis mea,qu£ Latio cognita nuper erat.
Arßtcidce ßenjere manus, has fenfit Arabs q., Et mea ßtnt Perße cognita tela duci.
Mens fuerat bellare Rhodi{m,fuperarefuperbam ltaliam,fed non fata dedêre modum.
Heu mihi, nam rapuit mors aff er a : qute'q; fub alto Pe^ore condideram,uerttt Zir hora breuis.
Bh BAIAZETVS
-ocr page 606-IOANN. CVSPINIANI
BAIAZETHVS II. OTHOMANNVS, NONVS TVRCORVM CÆSAR, lt;iyi SE TALI TI-tJiIo injcripfit : Chan, eß, maximns maximorutn, Imperator Impcratamm, Gr^eaaatque Afia RexinniSlut, AiAZETHVS, quemalij Pazaitcnuocant, filiusMahomcri, rcgnipaterntfu;cceflbr,pcr uariabellaâ^fratcrnasc^dcsîmpc num aflcquutus eft. Mortuo enim Mahemeto, fubi'to omnis (ut eft mos gcntis fcditiofae)perfjt obedientiaipubliciini ara/ rium fublatum, commilitoncs uetcrani ac tyronesjicgociato «gt; rum acHebracorum fortunas dinpuerunt: maior^ in minoré nullafcruata honeftatcfaeuiebat,inteftinaodiaac mutuas cædes exerccbanc* Reltquitnepotes quinep, qui ad occupandam ditionum paternæ hærediratis portiunculä afpirabât, htfacftiones fufeitabant. Sed maior faiftio inter duos fra tres exorta eft : duos enim reliquit filios Mahometus, hßc feiiieet Baiazechum maioremnatu,quemHildrimiuocantjdicuntcpfignificarefulgur:minorêZy^ 2ymum,quod amor fonat. Formidas pater du uiucret hoe quod poft eius mor tem acciditjUt ex ephebis excefsere,diuerfis locis difiunxit, ne imperio itnphci ti,aut publicis ncgocijs intenti, alter alten' ob futurum imperium infidias linie f et. Prouinciarum pracfetftos eos conftituit, ut uterep fua prouincia contentus, 29 quietam tranfigeret uitam.Rarifsimè fe mutuo confpexere.Baiazethushabuit Paphlagoniam ad Euxini maris littora,qui mollilsimam agebat uitam. Zyzy* mus uero minor natu,Lycaoniam pofsidebat: ac circa Iconium ucterê Lycao' niaeurbcm,uenationijthermis,narationibus,comenàtionibus,iuueniliterlafci uiebat.Cognita patrismorteinopinata, utertp ut prior imperio acrcgiagaza potiretur,raptim Conftantinopolim ad regiam fedem properabat. Hic Orien talium amp;nbsp;Perfarum uiribus in Afia confifus,illeueró commilitonöfauore. Sed tam tumultuatum erat Conftantinopoli inter milites duces^, parte una miliw adßaiazethum trahente fummam imperrj,altera ad Zyrymum. Cruentis gb' dijs dum inter fe dim icât, Baflaunus occiditur,tumultuante plèbe. Achmatus 3« Bafla Hydrûti expugnator, uir militaris, animo manucp promptus,ut feditio# nés exortas fedaret,nihil prædæ intentus ut cgteri,turbulentum rerum ftatüm, intrà audacia,nec minori calliditate,luccin(ftus ualida manu eorum qui Baiaze thoadhærebantjlîcpacauit.Vnum exliberis Baiazethi,qui tu odlauum amp;de* cimum agebat annum(plures enim habebatliberos)rcgio folio collocat,igno bili^ uulgo irarumminarumep plenus oftentatihuius pattern Imperatorê ïam à nobilioribus dcclaratum clTe affirmât, impcrialicp diademate dignum uultiio fus proclamat.Byzantini anxîj acfolliciti,uilt;ftoris gladium fæuûiam pcrhmcgt; fcebantialtera fadfio attonita,dolorêiram^difsimulabat.Sichuicaftruxitim' perium Achmatus,autorcpfuitut dum pater abeffetjCiusfiliusfummæreiprç'40 ficeretur. Paulo^ pôft Byzantium Baiazethus céleri curfu uenit, paucis^ tri-remib. cô per Euxinum delatus,ui 8C armis imperium uindicaturus. Sedaia do meftica feditioe,magnocp plaufu exceptas,Rex 6lt; Imperator falutaturimox^ paternam gazam in fuam redegitpoteftatem.cum quo pater priufquam ex hu manis cxcederet, paulo antè plus quàm ciuile bellum meditabatur. Zyzymus uerô per Lycaoniam ac Bithyniam terreftri itinere,etfi pari feftinationc acccle rarcMiiarû tarnen dilj^endiomoratusjprincipatuacpotiundi regnifpcfruftra' tur. A'fuisadhortatus, Prufiam Bithyniæ ueterem guide regiam occupât,get' manum in certamen prouocans,fi poffer,nondum fratris firmato imperio,ani' mos quorundam in aliam amp;nbsp;ftiam fletftere parte. Rcgebat turn Cariam ôd Ly^ 5« ciam cum Bafl'æ cuiufdam filio alter Baiazethi filius,annos natus uix deeem SC quatuor; adolcfcens formas clegantis,8C fupra actatem moribus grauis amp;nbsp;orna' tusicui auus Mahometus clemêter indulfcrat hasregêdas, U patruum audiens exercitu
-ocr page 607-BAIAZETHES SBCVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^7
cxcrcitu ualido aduentantem,ut patrein regno deturbaretjfibi quocp immine re pericula iam ex fraterna feditione colltgic. Ac ne in infidias præcipitetur in^ cautus,equis pcrnicibus ad fugam paratis,cum ad Rhodios feftinaret, hæfita' bundusinlittoreonerariaminuenit, Sc Callipolim defertur, turn Byzantium deuenit.Licetaliqui eum delituifTeautumaqfiC poftpatrin' difcelTum recta Bygt; ^antium contendiiFe fcribant. Baiazethus,ne Afiae ueterem regiam amittcret, baud contcmnendam imperij fui portionem, Achmatum Baflàm cum inftru^ eio exercitu per Propontidem mittês,fraternis coptjs obijcit, Q.ui cum Afiatiz ei omnes Europæos milites 8ó audaciores S)C robuttiores timerent,uicibus fuis '° non fifus ZyzymuSjPrufios relinquens in Syriam tranfit. Turn ia cr o rum eau-faHierofolymis templürSalomonisreuifit.Dehinc per Arabiædefertaad Sub danum Aegypti regem Memphim fe contulit, quam uulgo Cairum dieüt, alrj Carras : à quo non modo comiter eft acceptus, fed etiam in aduerfitatibus fuis confolatus. Cum peteret ab eo tanquamlegis Mahometicac euftodeaepatro-no per Alahometi facraria,ne ob fraterna difsidia religio Turcorum periref,fra trem defua atrocitate ac fuperbia caftigaret, rebus^ afflitftis confuleret: dum Suitanusfruftra quidem fratrum difeordtas componere annititur, Zyzymus Mecham magno mercatorum acperegrinorum comitatuad Mahometipfeu^ doprophetæ fcpulchrum uenit,religiofius Si fupplex A'lahomctcm uencratur. ’° Reuerfus ad Sultanum, quia nulla pax inde fequutaeftjCum Baiazethusfra^ tris contemneretimbecillitatem,maiore animo quàm ipeimpenj per uim reçu perandi,mediraturbelllim, defecfionem ducumnouamperamicos clamfem-permolitus,Donatus igitur ab Aegyptiorum rege, peragrata Syria, Ifthmum minoris Afiaî,quam ætas noftra uocat Turciam, pénétrât,Ciliciæ regem Cara mannum adit,cui à Alahometo Cilicia, AIefopotamia,paternæ regiones,ut fu' perius fcripfimus,ablatæ erant.Qiii Zyzymum aduerftis germanum follicitâs, rnultacp pollicitus,Imperatorem ialutat, cuius opc fperabat amifta recuperare. lunótis igitur caftris,iuxta Laraudam ac Iconium caftrametâtur,ut bellum Ba-bzetho inférant. Baiazethusintantodifcrimine etiamnura anxius, SCfratris apertumbellum, óóducum occultas defetftionesuerebatur. Achmatusenim ßafla, fimultates quafdam dam eufn Imperatorc, nefcio quam ob caufain hagt; buit,cuius in primis defeeftionem adfratrem timuir,urpote per quem prius ab-fens imperium confequutus fuit.Subfequutus igitur Achmatum,quiiam contra Zyzymum procenerat,magnaauriprofufione inconftantes Afiaticoruin animos fibi cóciliando,Sd militiæ præfetftos 8C milites omnes in ofticio tenuit. Zyzymus fiC Ciliciæ rexà profugis edoefti de ualidifsimo fratris exercitu ( du-centa enim millia armatorum ad bellum hoc egreftà feruntur ) cum fe uiribus impareS agnoicerent,mótis T auri iuga (quorum obiedu Syriam à fe exdudit Cilicia) ne obfidcrentur penetrarunt, ut natura loci tutiores eftent ab infidijs. ’Namliterisacnuncijsultro citro^mifsis acceptis, ftudium pacis Zyzymo frater præfercbat: ducentamillia nummum auri, ÔC fupelledilem regiam,ft re-gnifines cxcedat,in foedus pollicetur. Clam autem dolos prætcndit, ut uiuus gt;n poteftatêfuam uenirer. Ob id ut fratris uerfutiam fugeret, Rhodijs fefe pri-muiTi per litcras, tu per Oratores comittitrac paulo poft oneraria naue RhodS eft delatus, perbenigneqj à magiftro militum regio apparatu eft cxceptus, annonoftræialutis 32. poft (400. cum id prius epiftola quadam Baiazethofa-gittæ alligata,ac uiolenter arcu in exercitum excuftàjftgnificarit.Qira perledta, itain lachrymaseftrcfolutus,utamentiftmilis,tacitusintabernaculodiufede-ret,ægerrimè ferens fratrem ad Chriftianos defecine,ob quorum ignominiam ή pater eorum interijlTet. Cæterùm par eft, ut de moribus Barbari principis, ôc decorporisdifpofttione, quantum ex hisdidicimusqui eum de facie uiderût, cliqua depromamus.Fuit tû cum apud Rhodios effet acceptus rex Zyzymus, annorum oefto ÔCuiginti,corporeprocero,ualetudineprofpcra,facieferocita-
B b 2 tein
-ocr page 608-Çlt;S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. C V SP I N I A N I
tem præ fe fercntc:oculis glaucis ac fubobliquis, fuperdlio denfo,aqui1o role*-' re,a nafi radicefereutro«^ cohaerente.Siniftrum infrontem eleuabaturjdextrS ad oculum uergebat. Nafus aquilinus, os paruum,labia crafla, mentum exile, barba rara,non promiflà,fed ad eurem forcipe tonfa.Ceruix obœfa,corpus pin gue: uorare enimuerius,quammanderefolebat,Brachia,crura,tibixac pedes, pro portionecompadii. Non tarnen pinguedine impediebaiur,quo minusfa^ liendo,equitando,uenando ac iagittando habilis foret. Si quid concepÜTet iæ dignationisjoculorutn motus amp;nbsp;uox acuta, caprino fimilis clamori,indicabat. Sed præfentibus uiris prudentibus faciem temperauit;fimulator amp;nbsp;difsimula^ tor promptus.Cum quietus erat,loquebatur modefte ÔC temperatè:nec à prin ’• cipis dignitate,quâquam profugus eflet amp;nbsp;extorris,cefsit. V oracifsimi ftoma-chi fuit,auide^ cibum fumebat,bibebatauidius citra principis dignitatem. Vt num aromatibus conditum diligebat,0f aquam faccaro infuiam patrio ritupo tabat.Et affa amp;nbsp;lixa faftidiebat,0i: uinum auftermquoniam aquam cum faccaro inufuhabuitquotidiano. Vtebaturafsiduè balneis thermis^,aqua^ gelida crebro perfundebatur, Natabat libenter cundfis aftantibus in pelago. Obfer^ uantifsimus legis Mahometeac. Vbicunq^ habita uit,aedium cellulas omnes lu^ ftrauit,acundicp decubuit:nonnSquam etiamfub diuo,etfi paratShabercteu* biculum. Subtriftis ÔC cogitabundus fempcr uidebatur, nec ullum laeticiæ fig' num dabat.Turcorum lingua periti(simus,qui à cunis literis incubuit,ut etiam w ■ geftafcribere dotffus elTet.Res nanep genitoris magnifiée geftas literis manda uit-gentilium literarum non ignarus. Reliquit autem apud Carras matrem,in* clyta regum Seruiæ familia natam, duos^liberos tencllæ actatis, mafculum ac fœmellâ. Baiazethus interca frater,cum iam principatus gubernacula teneret, audiens fratrê quemregno ipoliauerat,ac bello confequutus erat,ad Rhodios confugifTejUt confugij fpê auferat, RhodiorS generofitatc alledlus, pacêinirc CÛ ijs molitur. Mifsis Oratorib.cu induciac femeftres fuafu praefidis Lyciae fta' tutac eirent,in his Achmatus Bafla Imperatoris cófiliarius,qui Hydruntum ex* pugnauit,tâ diu literis Rhodi Magiftrû ad pace hortatus eft, donee RhodiorS legati cSTurco foedus baud ignobile,priuscp inauditû percuflèrût.Quod quia 30 ppetua memoria dignS cft,pofteris quoep uolui manifeftare.Baiazethus enim TurcorS Imp. iureiurando pro more Mahumeteae religionisjadatftus fic fatur: Miles gladium ne ftringito. Clades inferre caueto.
Nec continent!,nec pelago armis locum dato» ClafTcm offenfam falutato.
Negociator tutomercimonia exerceto.
Commeatns fumito.
Seruum profugum fi in lege uerfatur,rcftituito.
Si extra legem eft, x x nummum auri exoluito» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'®
Arx fantfti Petri perfugis patens efto.
SuperftiteBaiazetho principe pacem feruato.
Hac forma pace ftabilita, per Ora tore Baiazethus TurcorS reiMagiftrum Rhodi precatur, utZyzymO fratrê,quo fomes bellorS penitus tollatur, fub a* lis fuis foueat ac protegat,pro annuo^ fumptu pollicetur 45oooo.nummum au ri, quos Calend.Augufti quotanis Rhodi exoluere bona fide promittit.Quas conditiones Magifter Rhodi,ut tempori cederet,nc difsidtj materia peior ori* retur,a(rumpfit, Interea Achmatus Baflà,Hydrûti expugnator,qui fratrisZy* zymipartibus fauere,necpace,fed arma homo fcrocifsimus,amp; Chriftianino/ minis atrocifsimus hoftis expetere uidcbatur,Baiazetho cotrarius,qui pacem 50 amabat,ueneno in coriuiutjs(uel ut alf) uolunt)arcu collum traiedus,in coda* ui perijt,at£p occifus eft nece condigna, rege fic procurante. Nam quiapotens crat,0(: auro grandi abSdabatjegiftmperfulpedius fuit, qui uerebaturneffa* trem
-ocr page 609-BAIÄZETHVS SEC VN DV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç($(gt;
trcm Zyrymum in regnum (ut fæpe iaditabat) introducerct. Nam quieturus ’^onerat,qui clades ingcntes finitimis illaturum fefe minabatürîcum animo au ^aXjmanu foret promptus, rerum^ bellicarum peritifsimüSi Miflus eft itaquc ZyzymuSjquo tutior effet,in Gallias ad Chriftianifsimum FrancôrUm regem, ^■cetueteri conftitutionc ludæi, alieni^ à fide catholica regno excluderentur. Cæterùm utBaiazethus gratiam MagiftriRhodi, maiorem^ amicitiam afle* Queretur,dcxtrâ Ioannis prçcurforis dono mittitÉt cum anno fequenfi,olt;^ua §efimo fcilicet quarto, poft 1400. irt Maio irtgentem pararet claffem, numéro^ '10 ^umcpexercitum,in Italiam perHellefpOntummittendum,iuadenteMagiftro Rhodi,ac minitante, fi aliter faceret,fratrem eotitra fe emiffurum, exercitû difi ^oluit,iuramento adhibito.Dehinc eft Zyzymus Romam perdu(ftus,anno o* ^fauo 5C otftogefimo fupramillefimû quadringentefimum: amp;nbsp;Innocêtio v i U futnmo pontifice,qui Sixto fuccefsit, datus : arte ÔC folertia Leonelli Concor* dienfis antiftitiSjLegati apoftolici.Nam Baiazethes per legatos prgter cçteraj ^acratifsimû Chrifti fepulchrum cum Hierofolymis, amp;nbsp;omni terra quæ Sancfta dicitur, Chriftiano nominife daturum pro Zyzymo pollicebatur, amp;lanceam Chrifti pariter. Rex Hungariæ Matthias SC hune impenfè petebat, qui Zyzy* •Eo fibidedito,indubitatamdeTurcis uicftoriampollicebatur.Vicittamenfa' îo ciindia antiftitis,ut Pontifîci traderetur : fub euftodia tarnen militum Rhodio* riitn eft detentus. Sub Alexandro tarnen Sexto, cum Carolus Francorum rex Urbem cepiffet,ei obfes datus,cum duce Valêtino filio pont, mortuus eft uene Ho, Alexandro pont, baud ignorante. Qui cum infenfo effet in Gallos animo, Omnia prius maluit, quam res Caroli per eum fieri melfores. Carolus enim ea fonditione pacem cum Alexandro fanxit,anno falutismillefimo quadringen* ttfitno quinto 6Cnonagefimo,Idib.Ianuartjs,utZyzymum Baiazethi régis fra ffetn fibitraderet,qui in Vaticanocuftodiebatur, quernutuenenotolleret,ab mitio Gallici tumultus per literas cum Alexandro egerat. Rex Barbarus magnum auripondus,fi earn fibi operam nauaffet,pollicitus eftmecfolum Zyzy* ^5 mus datus eftrcgi,fedinfcedere etiam pofitum, ut Valentinus quatuor mefes
■quot;egia caftrafequeretur,ut omnia pontificis loca Gallis amice paterent.Sed hçc deZyzymo fratre hatftenus : nunc ad Baiazethum Imperatorem reuertamur. Cum enim ab initio imperium SC paternam adiret hgreditatem,domi(ut didu
foris tumultus undique exciti funt.Nam SC in ora Macedoniac Iohannes Caftriotus Scanderbecchi filius,prælio apud Croatiam profperè comiffo, Ba* fizethi arma fuis expulit fimibus. Pari etiam fucceflu lohann es Ccrnouichnis 3« J fubita rebellione adeo Baiazethum perculit, ut tributo tantùm imperato, paf-firs fit eum obtinere,quæ poft Mahometi obitu armis receperat. Omnium ue* •■oprofperrimerem Chriftianam Matthias Hungarorum rexinTurcosgefsit; utijs non minori effet terrori,quàm olim Huniades pater.lngêtem enim exer-fitum ab initio fairegiminis, qui Sirmienfes agros uaftabant, fudit fugauitep, secaftraab cispoffcliaredemit acrecuperauit. Validaetiammanu maiorem Seruiæ partem penetrauit,multa felicifsime gefsit, 8C niulta ftrenui militis ope matep prçclara facinora edidit.Bofnenferegnum,quoduulgo hodie Romam nocamus,eTurcorum manibus fubtraxit.Caftrum laycza munitifsimum,ui SC armis fubegit: finitima loca deditione cepit: captiuos plures cum infigni SC no Uotriumphoabduxit. Dehinciterumeuma Mahumeto Baiazethi patrearx Iayceobfideretur,tamcruentobellorepulitTurcu,utcoalt;ftus fit impedimenta amp;nbsp;machinas omnes poft fein prædâ Sc fpoliaHungarisrelinquere.Vt fupra Icripfimus, Mahometus hunc folum Matthiam inter Chriftianos duces Princi ή pis nomine dignabatur. Sabatiam inde arcemmunitifsimamadlittusSaui flu-minis fitam,ftrenue è faucibus Turcorum eripuit. Et licet iterum occupare an-nixi effent,funt tarnen ab Hungaris denuo repulfi.Qiiod fi poteftati Matthiæ ïraditus fuiffet Zyzymus, credo equidem ex tota Europa omnem Turcorum
B b 3 familiam
-ocr page 610-IOANN. CVSPINIANI
nmiUam facile potuifle eijci, amp;nbsp;ultra mare rcpelli. Moliebatur aût Baiasethui bellum tnterea in Syriam Memphitico régi,qui olim fratrem confilio ac donis iuuarat, opulenta claiTe in mari parata : Venetos orauit, ut fua pace licerct prum clalTem appellere. V enetis fufpetflum fuit,ne confilia T urci, qug ignora' bant,fubitô mutarenturjoccafionc aliqua reperta: ob id petitum Turco ncga' turn cll.Scd is nihilominus clalTe fua Lyciç,Pamphilig amp;nbsp;Ciliciac oram praeter' üeóius, Syriam attigit. InCiliciacfinibus biduo dimicatum, Turcorum infelici cxitu.Memphitici ducesamifsis priore praclio commcatibus,quos medio pU' gnç ardore locorum accolæ diripuerant, inopiam ucriti, fi bellum trahereturî fequenti die inequum egrefsi, hoftemad pugnam eliciunt. Eli hic à prima lU' *•' ce. ad nodlem tanta utrinœ flrage certatum,ut pauci pro numero corum qui in aciefteterant, caedi fuperfucrint. Centû milliaTurcorum eo die conflixifle fa' ma cft,quorum uix tertia pars fuperfuit.Nec minor dades Aegyptios pro nu* mero attigit:ex feptuaginta millibus, qui in praclio fuerant, dimidium cft deft' deratum: neutra parte pro uitfla praclio cedente, tam obilinatè pu^natum eil. Sequenti node Baiazethi duces per filentium in paca turn concefsere, relidis caftris commeatibus refertis hoftibus.Sed dum circa ollium fluminis Selphice (quod Orontem aliqui fuipicâtur eiTe) clafsis ftarct, têpeftatc maris fœdèdif' ïcda,miferumipedaculumhoftibuspræbuit. Paucisinferiedis annis,iterum Othomannica clafsis Hellefpontifaucibusegrefla, non fine magno VenetO' ‘ rum terrore, praeter Græciac oram ueda, haud procul Corcyra tumultuofècon fedit.Baiazethus rex turn ingenti exercitu terreftriin Epirum uenit.Totahinc üis bellica in Chimerinosueriâ eil. Tenentij arduum àC inacccflumpenelocif in Acroccraunijs(Strabo Chimerium uocat,eminês^ id folum interpretatur) hutus loci incolac ferox 5)C indomitum genus hominum, aliquandiu tributuin Baiazetho abnegauerant, ob earn rem petitifuntbello. Sedij tcrrificoshoifiö apparatusueriti, metufubadiceiTere.Chimerinis itacp ad imperium retradis, Baiazethus retro pacatus abtjt, nihil molefti Venetis (quia pacem uiolare nO' luit)inferens. Dehinc eft maxima clades à Chriftianis in Liburnia(quam nunC Croatiam dicimus ) accepta, cum feptem millia hominum funt uno praclio in-terfeda. Conflixerut in ea pugna nouem millia Hungarorum, Croatorumqj, quorum terram afsiduis excurfibus uaftabant Turci. Sed Turcis uincentibus, caefa eft Chriftianorum acies,cx partemulto maxima. Vixduomillia media ftrage dilapfii,perfaltus0^ nemora in paca turn abierunt. Vidor hoilisutcac' forum numerus commodius inirctur,narcs iacentium exedas,baltheolisç in* fertasfecum cxtulit.Cætcrùm Baiazethus cQ Mahometeæ legis uiolatorquo* tidie mero maderet,in omnem luxum refolutus,nulkim infigne ipfe gefsit beb lum,natura eti im formidolofus. Maxime tarnen Galium regem uerebatur, c2 quo primum fratrem Zyzymu efie inaudiuit. Sed is poftqua ucneno fublatus cft, èc Alexander pontifex, Maximilianus Caeiar, Ferdinandus Hiipaniærcx,4i» Ludouicus Sphortia,SC Veneti nouum fœdus inierunt, Franco exclufo,meta folutus,nihil timuit. Anno dehincfalutishumanænonagefimoodauo,poll millefimum quadringentefimum, cxcurfionesTurciin Carnorum regionent faciunt: odo enim millia Turcorum iam aperti hoftesitaliam ingrefsi, perFo* roiulienfcm agrum cum metuactrepidatione agreftium, LiquentiamufquC praedabundi procelTere: uillæ palsim direptae ac incenfæ,multi mortales capti, in captiuos facuiturnttranimilTocp Tiliauento fluuio caftrametati funt.Vcriti^ ne ab hofteincluderentur,aut grauem praedam pertacfi,ingentem captiuorum numerû mares promifeue Äf fccminas uno in loco fœdè trucidarût,magnamép uim hominum abduxcrunt.Croatia quotjigneferrocpconfumpta, crebns ƒ» incurfionibus pene exhaufta cft. Sed Suf regnum Poloniæ uaftatum àTurcis, ' fèxagintamillia hoininû inaudita crudelitatc abdudafiint. Maritimadehinc dalTe circa Peiopónefum cü V enetisTurcus naira fortung uarieiate dimicauit, ntinc
-ocr page 611-■ _ _ BAIAZETHVS SEGVNDVi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7!
ï'üilc tcrn’tus manum coferere fugiens, nunc in portu dum aqiiatum uadi't ïerclufus.Sed cum naualis pugna exoritur,naues ferrcis manicis confertæ,i'nfo lubih'ter^ interfe cohærentes,inccndium accipiunt. Qiio Turcorum plurimi territijCx fua nauc in fubieflum mare pr^cipitati dcfiluerunt,funt^ fuorum oc curfuferuati.QiiodfiducemhabuifTcnt Veneti militari difciplina cxercitatifsi ’’mm,dc hoftibus triumphaffent lioftiliten Sed è manibus emifla Fortuna, dunt Turcum qui Peloponnefi dextrumjittus legebat,fubfequuntur, circa Naupa-fauces iterumelabihoftemfœdè fine pugna pcrmittunt. Naupaólum de-» bde urbem uetuftifsimam,quam hodie Lepanthum uocant,Venetis ademit.
’ SequentiuereBaiazethusrex terra mariep bellum in Peloponnefo reparaüit, hoceftjbiennio poll Carnorum euaftationem,ualidiore quam antea clafle, SC - Riaiore terreftri exercitu : ad centum enim 8C quadraginta armatoru millia du* ^it.Qiiibus copif s Metonem terribili oppugnatione adortus, æncis machinil ^rbem undi«qp concuFstt.Et poft alteram oppugnationê,cum diu uiriliter Me* tonenfes infide perftitiftentjfruftraVenetisfubueniêtibuSjUrbs capta,direpta, acmagna ex parte incenfa,omnibus oppidanis ad unum cum pracftile fuo neca *is, foedifsima cæde Metone capta, lunco deditione potitur, mox 8C Corone, 'Turn proficifeitur domum.Clafsis Veneta ad Hellefpontufubfecuta, biremes Scalia nauigia aliquot ademit hofti,infulas quafdam dcpopulata,Acginâ, Za-cynthum,amp; Cephaleniam : quam poft difietfta mania adorti, oppido uniucr* facp infula tandem Veneti funt potiti.Corcyra turn recipere cogitant, cum no-waTurcorumclafsis ab Hellefponto profe(fta,in Ambraciufinum,quern nunc tarteuocantjinfedit.VbiVeneti direptis quibufdamhoftinauibus, quibufda *nccnfis,Corcyram cum praeda onufti redeunt. T urcum in Peloponnefó rcci-piunt,qua poft paulo iterû amittunt Siebis eadem arx intra annu metu hoftib. dedita.PoftremoGallorSclafsis exNeapoliprogrediens,pcrIoniûinMelum ’nfulamprocefsit,ut fuppetiasVenetis ferret Duces coniuncftijLcsbuinfulam gt;nuadunt,Mitylenê uetuftifsimâ infulac urbem fubita oppugnatione adoriunt, parte muri magna difcufla.Sed fruftra ab initio.Tandê cæfis qui auxilio mitte-
^ oantur,ac partim flmftibusobrutisjobfidio cotinuata.Sed aufugicte inde Gallo,cius prçtoria nauis têpeftate maris ac fludibus abforpta perijt. Veneti quo-obfi dionc foluerunt,ac in Gorcyrâ delati Funt,relicfta hofti infula ► Paucis ^ehincinterietftis annis,circiterfecundûuidelicetfalutisnoftræ SC quingente-' finium,poft millefimû annum,mira formidine pcrculfus T urcus fama noui pro phetæ Sophi,quê ait) Eliâ uocant,patria lingua bonû interpretatû,omnê exergt; citûne Natoliâingrederet,adfereuocauit,ut hofti refifteretTantS enim mo-
I ^it hic propheta (licet alq bubulcû acidiotam uocitêt) tumultû, cum c Perfide! ’ ®xcitatus,Armeniâ ufcpimmêfo exercitu uenit,patrisinteritûulturus,ut quidâ , fcripfere,ab Vfocaffano interfe(fti,cum 40 millibus uirorû : licet illius ex forore , ^tposferatur.ut ex quatuor filtfs reli(ftis Vfocaflàni unum occiderit, ac uigintj Siu^ndoî^ milliaftraueritfuderitcp, tresreliquos captiuos abduxerit,pauloeg poft interfecerit Dehinc T auro tenus progrelTus, omnes urbes,uillas,oppida, totam^V focafiani regionê fuo iubiecit imperio»Dcinccps finibusT urci terro iniecit maximü,à quo Caramanfîorû per oratores pettjt regiones hacredi-ïarias.Turcus cnim fama reipfa maiore (ut nonulli arbitrantur)cômotus,impe ho fio timens,plures domos in Coftantinopoli,fupra ducentas uidclicet,igne *ufsitpcrimi,6ôinhisinhabitatores,quide hoc bene fentiebant loquebâturi^ Ptopheta.Publico^ ediclo fub capitis pana uctuit,ne quis de hoc publicè lo-
1 g^oretur autferiberetPeroratores enimhic SophifüOs,qui miferâferuitutê in lurciaferuiebant,repetebat:TurcumcRhortabatur,utabielt;ftauetcri religioe» ^oams,(rumeret,habitumcp immutaret.Eft enim ei ornatus capiris rofeo galerO ^n(ftus,opertacp facie more Mofeos populos audit,refpofa^ datac fe jjpheta ■l^oinominatiuir alioqui iuftus ac pius,qualê futlfe cius patrê uulgo predicant,
Bb 4 qu»
-ocr page 612-572 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANN. CVSPINIANI
qui ut deus aliquis terreftn's (dum ufueret ) à plebe uenerabatur, immortalcirt L)eum,qutmundum creauit,iubetadorare: euius haccuifibiliafint opera,fol,lu. na,ftellæ. Mahometem feruum empticium per contemptum publicènominat; eins hærefeos codices ubiubi reperit,V ulcano donauit caftigâdos. Priufquam enim tantum coegiflet exercitum,in urbibus Perfiæ fingulis, adiacentibusqp re gionibuSjOb inteftinasfeditionespropter religioncm fiibortas, multos dilfe^ cuit.Plericp neet dcditi,cum à fuis obruerentur, qui Mahometicam obferuarêt tnfaniam.Tum templa etiam Mahometi dicata obrui iufsit, ex ijs quot^ equis ca’nibus^ftabulum fieripræcepit.Ahtiquaucrô templa àTurcis dirufa,exgdi ficari tnftaurariq^ : Armenos Chriftianos ultro obuiam ob metum proccdêtcs, lo bonafpe efie iulsit.Habetenim fecum tres Armeniorum facerdotes, doórina amp;nbsp;uitç integritate ac fandlimonia infignes,qut quotidie lingua Armenica,qua etiam utitur,facras hiftorias ac prophetarum fcripta praclegunt ac interpretan-tur. Aliasquadragintafenioresremfuamgubernant,quorumconfiliooninia agitjóc^bello Si pace.Vi(fïoriofus,auro,argento,gemmis^ potentifsimusuiec unde habeat,quifquam compertum habet. Ob id fuftanquam Dei amicû ob^ . feruant.Habet enim fecum Si pedites,qui corporis fui agunt cuftodiâ,ÔC cquf tes pugnatores ftrenuos,ac fagittarios plures.Docet enim in primis ius natura* le cûétis feruandum,omnta debere elfe cômuniame quod nolis tibi fieri, facias alteri.Summum Deum hunedicit,quimundum gubernat. Othomannis maxi me aduerfus,quibus multa ctiâabftulit, ea^ antiquis poffelforibus dominisep Alîèmbechi nepotibus tradidit.Vix dici poteft,quo paefto motus ille totum pe ne Orientem partem^ Occidêtis perculertt.Supra enim centum quinquagin* ta millia hominum hunefequûtur: impigriuiri, fumma tranquillitate in caltris degentes,manucp promptt,ô^ ad cunêfa illius mandata obedientes.Omncs in bono ordine,optimè armis muniti, ac patrijs legibus.Nam Si Sultanus huicar ma,bombardas,cætcracp bellica inftrumêxaminiftrauit.Licet ut Portugaliiçrc gern à Calocuta auerteret,id fecilîe memoretur potius,quàm ut Turcorum im* peri2(quod maxime conatur ) fubuertat.Et Veneti dicuntur Caramannefub* fidia auxiliaeppolliciti.Hodieuerô quando hæcfcripfimus,Sophiprædiôtus 3« fertur elfe mortuus,incerto tarnen rumore. Siue igitur falfus fiue uerus fuerit ru mor ille,Turcus mox cumVenetis pacem pepigit : cum rege item Hungaroru Vladislao in huncufqp diem,quo haec fcripfimus. Namftrages plurc.s fuoru ui' dit,accruentapraelia,quibusfemper uiólor ille fuit. Qtianquamquü Ludouict XI i.Franeorumregts cognata, AnnafiliaComitts Angoltfmi per Venetiasac Segniam ducereturfponla Vladislao, rumor allatus de excurfione Turcorum, qui circumuagabantur,metum aliquandiu Hungaris incufsit. Eft ctiam Neri* thus inlùla(quæ hodie diua Maura dicitur) olim à Corinthijs à terra cótinenti, immilfo Euripo,abfcilfa,à Venetis occupata Si accepta.oppidoq? capto,fuga* tis Turcis,plurimts interfetftis uulncratiscp,ingens pecunia reperta eft. Fregit 4® baud parum ferociam Turcorum hæc expugnatio. Sed popult mediterranei, ob maris commercia,diu propter continuum bellum tntermilfa, ad extremam redatfti omnium rernm inopiam,pacem logioris bellt tædio efflagitabant. Ma ritimæ itidem ciuttates multis cladibus afflilt;ftæ,ad pacem petendam fledeban tur.Quam Baiazethes cumVenetis in hancformam confecit:Vt VenetusNe rithûrelinqueret: Batazethesres Venetis negociatoribus ab initio belli adem ptas reftitueret. V t Pontica nauigatio his ut antea patcret:elfet^ V eneti nc mi nis magiftratus Byzantij,qui antea fuit,fuis homintbus ius diefturus. Vt res V e netæ ditionis certis ftnibus à Turcorum rebus difcernerêtur. Andreas Grittus Baiezethi perquam notus ac familiaris,ad fanciendam pacem à Venetis eft By zantium miflus, pax^ confeefta ac fubfecuta eft. Similiter cum Hungaris pace Baiazethes firm auit,in annum ufquemillefimum quingentefimum decimum noftrælàlutis.Eft autem prorogata hoc anno per oratoresTurci,qui cuin rege
Elunga*
-ocr page 613-BAIAZETHVS SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^73
Hunganæ erant Theodatæ (oppido nomê eft,ab alt)s Thatta corrupte dicftö) ciitn ego cum quibufdam Cacfan's ÔC regis Francig oratoribus illic cflftm,qui rc gern Hungarorum adhortarentur,ut Dalmatiam Venetis eriperet, incg lus fu5 (utfuaeft) uindicarer.SedquumhæcfcriberemuSjfalfus apud nosincrebuitru •Bor de morte Baiazéthi,ac contentione fih'orum de Imperio, quutn ßafla Ro-nianiæmortuus cflet,ut exoratoribusTurci,quiBudam uenerant, didicimus: Hui nobis etiam quatuor filiorum nomina Baiarethis explicauerunt:Primus Z' ’Uim filius qui circa patrem uicinam habet poflefsionem, Zultan Amath uoca* tur,alter ZuItanCorcuth, tertius Zultan Sclyniira,quartus Zultan limirzze: ’Û Chelebenominibus fuis dicuntur,Fœlixautem Petancius Segnienfis cancel* briusjßaiazethonouemeftefcripfitfilios, horum^ nominahæcponit: Prb Riogenituseius filius Mahomet Celebi,qui hodiepracfes eft in Amafia.Secun dogenitus eft Churchut Celebfiqui præfes eft in Domusli Charaman. Tertio* genitus eft Synan Celebi,qui præfes eft in Domusli circa Rhodum.Quartoge uitus eft Ahmath Celebi, qui præfes eft in una ex prouineijs Hufon Caftan in Perfia.Qiiintogenitus eftMurath Celebi,qui præfes eft in Trapezontc. Sex* togenitus eft Halli) Celebi, qui eft præfes in Capha. Septimogenitus eft Hal
Mafach Celebi, qui præfes eft in Cheftemoni. Rcliqui ucro adhuc funt in curia patris, quibus afsignata dominia ob infantiam non funt. Odo iti* Î0 dem filias huic eife fcripfit idem Petancius: quarû prima uxor eft Ahmath Baf iæjfilij ducis Stephani de Bofna. Qui quidê Stephanus Bofnæ Defpotus,olfm 3 lohanne Cardinal! S. Angeli baptifmatis unda perfufus,amp;:facris initiatus,à re ligione iterum defecit, amp;nbsp;Turcis fefe addixit.Secunda filia eft uxor capitanei la n!fsiariorum,qui dicitur Agga. Tertia fuit uxor filq HufunchafTon, quæ uidua fada cft.Qiiarta uxor eft Muftaphabcgh,qui præfes eft ducatus fandi Sabbç» Quinta eft uxor fil tj Tauth Baflæ. Sexta eft IufccLahmath,qui præfes eft Vau* doue.Septima eft uxor filij loddiahmath. Odaua eft uxor Muftaphabcgh,qui præfes eft Chrufeuze.Sed interim forte quo hic Petancius ad VladislaS Hun* garorumregemfcripfit,aliquiexliberis Turcimorteabforptifunt. Deusim* 3« mortalis maximus ÔC optimus faxit, ut hi quoep draconcs cû pâtre mox abfor* beantur,amp;à Chriftianis Principibus lacerentur. Qiiod certènunc fieret,fi fum nius Pontifex cum Cæfarc uidoriofîfsimOjChriftianifsimo Francorum, catho iico Arragonû,potentifsimo Hungariæ regibus fœdus idum Cameraci profe queretur, ac felicibus auibus contra Chrifti hoftes perfidos aufpicaretur, non deeftèt auxilium diuinum.Quod certê diuina Maieftas nuper nobis patcfecit, anno falutisnono,fupramillefimum quingentefimû, decimaquarta Septemb, tcrræmotu grauifsimo,qui diebus decem SC odo cotinuis murû Conftantino* Politane,urbis,qua parte marc fpedat,cû omnibus adiacetibus domibus difie* lt;^it,fofratum^ruderibusimpleuif,ac terrç æquauit. Arcemin quagazophyla* ®dumlmperatoris quinqpturribus munitifsimis euftoditur, amp;infignisdomus Qua leones nutriuntur tanquam in uiuario, deftruxir. Cuniculos qui per mon
aclonga itinera c Danubio aquas in urbem euehunt, maximis SC laboribus ^impenfis fabricatos,ita concufsitjUt ingentithefauro reparari nequeant. Sfi *iusautem maris (finebrachium,utuulgoloquimur) inter Conftantinopolim
Peram,uiolctia terræmotus adeo infremuit,ut in utramcp ciuitatem mare ufi tra muros aquam ini] ceret. Domus uero tributaria iuxta muros Coftantinopo
in mare totadecidit,utnullûillicappareatueftigiS.Maximaitem pars turn's plumbeæin Pera corruit.InCalliopolimunitifsima arxpenitus ruptaeft. Nec ^lla domus illic integra manfit,totamcp Græciam ad Danubium ufep hic terrç* motus longé latecp peruagatus eft.Feruntur Conftantinopoli trcdecimmillia ^^ominum turn obruta crudeliter interijfte. Ex familia primi confiliarij Cæfàris, finiuulgo Muftapha Bafla dicitur, trecêti amp;nbsp;fexaginta homines cum equis in^ terierût, Gaija Bafla alter cófiliarius fert innumerabiks homines, equos SC iu'
menta
-ocr page 614-$74- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A K S. C V S P I N 1 A N I
inenta amififfe. Qih’ autcm Alba Bafla dtcitur,domum habint,quæ cum îumen n'SjCquis ac hûiiiinibus,imbribus dC fulmine amp;nbsp;terracmotu, cum omnibus bo^ nis penitusabforpta cft.Er nifi Baiazethesimperator monitus fuiflet à quodâ Calligero monacho,Graeco,fene, que familiarius dilexit T urcus,fecû^ crebro detinebat,utinhorcosdefcendcret,praecepsabijiretBaiazethes. Vancinatus eft hic feneXjUêturum terræmotum,interituramcp Turcorum fecfîam, prope^ elfe illorum ruinam.Intrepideqj fæpe Cæfari hoc dixit. Nam cum ruerct fepul* chrum Mahometi imperatoris ÔC partis Baiazethi, maximis extrucflum impen fis,multæq5 nbsp;Græcorum amp;nbsp;Turcorum facræ ædes feu templa, quæ fua lingua
Melchetas uocant,collabcrentur, Chriftianorum templa illæfamanferunt. In-«* genscp ilia Sophiæ ædes nihil mali fenli t,prgter turrim à Turcis poft captant ur bem tcmplo in fine ornaïus gratia annexa, quæ tora præcipitata pcrijt. Neir.o tarnen hoc fine admiratione audict, quôd terræmotuillo calx êCcementû quo beatorum imagines poft captiuitatem urbis coopertçfuerant,ita fcparatimab imaginibus ceciderunr,quafi arte noua iam primùm fuo fplendori elTent reddi tæ.Üftentanimirutn funt b gc,ô6 ut puto certifsimum,Turcorum ruinant fignv ficantia:fi modo Chriftiani Principes paulo diligentiusid animo reuoluerct, Sic fe cogitarent non natos ad gulam, ad corporis explendas uoluprates; fed ad labores,ad tucandamfidemChrifti,amp;; propagandam.ld quodfepifsimèditius Maximilianus nofter Cçfar ôc publicè Si priuatim illis dixinhoscp cohortatus, diligenrifsimemehorutnadmonuit. Sedfurdisfabulam concinuit, cum pien* tifsirnus ille Imperator nihil duceret animo fuo felicius, quàm cû hoftibus Chri ftifua ultima ætate depugnare,ÔL uiresfuas experiri.Sed inanis fuitomnis cius conatus,Principibus ucl ilium contcmnentibus,uel,Deo fie uolente/æcutien tibus, SC bellis ciuilibus intentis.Cum enim natura Baiazethes pacis quàm bel li effet ftudiofior,6C iam octj appetens,fihjs inteftinis feditionibus occupatis,à lanizaris fuis(in quibus omnis eius fpes fira erat ) imperio deturbatus, fumnta cum ingratitudineuigefimatertia lunij, anno falutis duodecimo, fuprantilleff mum quingentefimum ingreffus religionem, ob mœrorem amp;c animi cruciatû, paulo^pôftuenenoàfîlioiuniore dato,quum unoamp; trigintaannisimperioî® præfuil lè t,m ori tur.
SELYMVS OTHOMANNVS,
DECIMVS TVRCORVM CAESAR.
Elymus minor natu filius Baiazethis, ex tribus illis grandioribus natis (Zultan Achmat enim maior natu, amp;nbsp;ZultanCorcuth médius erat : Zelym Zultan iunior quidem, fed bellicofior) imperiû è manibus partis arte SC dolo extorfit,ac fibi ufurpauit.Cum enim Baiazethespaterfenioconfedlus,maiori natu Achmat illud gu-bernandum conimififter,minornatuZelymclàmaufugit,nemincfciente:pa'4o triaep excedens,Tattarisfeconiunxit.ImpctratacpfiliarcguIi cuiufdamTatta-rijquos etiam Cæfaresuocant(plures enim habent) in uxorem,immenfa bre-ui collctfta multitudine Tattarorum Hadrianopolim uenit,iræ minarumi^ pie-nus. Baiazethes Imperator, qui diu filium amifrum(itaenim credebafluxiqau diens cû exercitu adeffe, obftupuit : mifsis nunc rjs quærebat quid peteret, cur tam ingentê in patriam aduexiflet exercitum, fuadebàtque ut huncdimitteret, niiffa magna pecuniarum fumma, preciofis ueftibus, quibus ftipcndia mili-tibus amp;nbsp;dona poffet dare honefta,ne indignarentur. Ferût curriis onuftos afpe ris nummis ôC ferico muîciplicis generis pattern filio mififfe, ut cum fibiconcf liaret. Zelym placatus muneribus paternis,exercitum dimittit,ad tecltnas con fugitjSCdolum comminifcitur.Quem lanizaricum patte hoc pacîoordiuntur. Cum enim Baiazethes aduerfa opprimeretur ualetudine, ÔCpodagræ morbo decumbcretjlanizari Imperatorem adeuntes ; Te,inquiunt, o Imperator, fub-mifi'è
-ocr page 615-ZËLYMVÎOTHOMANNVS. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$7$
nu'flc oramus,quiafenio confedus ualctudinarius cs,nccimpenum pro digni* tare dilatarejiecp pro necefsttate faiis defendere ac tutari potes ab hoftium in'gt; curfujfiicceflbrcm nobis defignes, quilocum tuum occuper, imperium pofsi* dcatjidcp defendatactucatur: undirçenim nobis imminent p€ricuîa,undique aduerfi tates.Sophi ab ortu inftat,ôd magnas Perfarum uires agit, adiacentestj tuo imperio regiones multas occupauit.Quôd fi Afiam minorem ( ut decretS cft) irrumpetjuerendum ne Chriftianorum Imperator,qui,ut audimus, crebro inCoraitialmperi} Principes conuocat,cuhiscpconfulrar,utobruatnur,utdc* t ellemur,ut é regno Grarcorum ( quod pater tuus baud incr uento prælio, ma* gno labore,mira audacia parauit) excludamur : Principû amp;nbsp;uniueriæ Chriftia* nitatis uires colligat,amp; infperatô nos obruat. Audimus cnim iam bellum hûc ärgere cum Venetis, ÔC. magno diuerfarû nationû coadfo cxercitu Patauium ur* bem infignem obfidcrc.Quod fi in gratiam redibunt Veneti cum Cæfarc,con gvegatis ex kalia omni militibus, cum qs quos iècum habet per Adriaticum ôd ionm m mare,Euxinum ingredietur.Si Genuenfes cum Romano pôtifice daß fem armabunf,acFlorentini acceffêrint, facile Portugalliç ôi Aragonum reges ’nducent ut uniuerfi in nos conipirent.no enim parua nobis fulpicio eft de Ko ttianorumlmpcratore,qui fuis nuncijsfemperHungariacregemfollicitat. Et (jiiando ante aliquot annoshinc tecûfuoshabuiiretoratores,nunquidcredcn^ . ’’ dum illos habuiflè in mandatis,utcorpus tuum,aftatcm tuam,uires tuas,paulo I dihgentius rimarentur,quo poflet cum fuis Principibus accuratius fuper fingu lis cogitare 7 Rogamus ï taep ut fucceflbrem nobis bcllicofum, ftrenuum amp;nbsp;im pigrum,qui Mahometis legem enfe pofsit tutari,fine mora defignes. N5 pof* funt pericula longiorem ferre moram. Imperator his auditis, nihil fufpicatus niali,fefe dudum maiorem natu Sultan Achmath, qui ci fuccedcrct, defignafle tefpondit.Qi^i cum cos haberet annos,quibus ôi. prudentia amp;nbsp;robore ualeret, tion eife dubium,quin rcs Turcicas ex fide eßet adminiilraturus. lanizari autê dolum fuumnon apericntes,exuniuerfaiua cohorte infigniores tresdeligunt, ' nbsp;nbsp;9'ii Achmath adeant, qui tum erat in Natolia,ab eoep noua ftipendia poftulät.
fhn'd cnim (inquiunt illi ) nobis lanizaris dabis, fi te Imperatorem conftitucgt; wusf in manu cnim noftra quem uelimus cfle Imperatorem fitum eft, ca nunc pQtîfsimû tempeftate.Indignatus Achmath SC ira fuccêfus:Latrones ô perdit/, •^cfponditjuos me Cçfarê ftatuetisfquem pater dudum defignauitCad que iurè pertinet hæreditatis poITefsio^ quafi fcilicet opera ucftra egeam, qui iatndudS vcxilla hoftib.erepta à pâtre pofsideo,quime trophæis amp;nbsp;habitu imperial/ có* i decorauitjhæredemcp ac fuccelTorem plurib.argumcntis palàm teftatus eft.Ia j nizar/ruboreperfufi (tecbnas enim fuas occultabant) adibciosreuerfi,conuigt; ; efis Achmath laceftebant, atep hune criminabantur, tanquam imperio ineptû: filmZelymo enim dudumres fuas defin/erât. Qiiodam igitur die lanizarife* 1 ditîoncm Coftantinopoli grauem mouent,dum Baiazethus cum fuis confiliagt; fiisfummisdeRep.tracftat,palatium^obfident,Caefarem^poftuIantimporgt; tun/s clamoribus iùisdari. Principes uiri quiconfiliointererant, deuita defpc l'antes, quod fit in extrema necefsitate, de more fudartjs fuis colla uinciunt, ffetali captiui indulgêtiam à Ianizaris,fi quidinfetj peccarêt-.petêtes :ueniam e-’ncndicât,fcquuti fcllam qua Baiazethus T urcus à pedib.laborans uehebatur. ' Qiii milites quib.potuituerbisblâdifsimisdelinireftuduit,benefîcia in cos col 121a commemorans.Sed illi implacabiles,nullaredeliniti,Cæfarem clamant fi-l^i darf, qui eos tutari poftet SC defendere. Cum autem Baiazethusrefpondiß fftiNunquid AchmatSultanum filiummeum maiorem natu habetis,quêCæ-firèuobis defignauif'quc aliû petitis;- At illi, Nolumus hûc regnarc fuper nos. 1 k’guis eft.imbellis amp;nbsp;ineptusmô amatarma,fed pocula : minuet imperiûfub fOjacdeftruef.ZelymucupimuSjftrenuüÖ^bellicofumzedutftis^ enfib.nudis, Sinosfiib ucftib.occuitabâtjimpetuofoclamoreZelymûfibidaripoftulabanr,
Imperator
-ocr page 616-I O A N N. C V S P I N I A N I
Imperator Bafazethus furo rem mtlitS, quos fedare nulla occafio crat,animad' ucrtens,cedend5 tempori ratus,nolutt lam'zaris aduerfari.Zelymü fe daturum Cæfarê promitnt. Quê lantzari mox accerfunt fumma alacritatCjac mûris Con ftantinopolitanis (uti inter fe multo ante conuenerant) appropinquantê, unii^ uerfa yrbis multitudine obuiâ prodeunre,magna Jæticia acpublico gaudio ex/ eipiunt. Voto itaq? ornniö fufceptü,ad palatium Caefaris perdueuht. Imperator aöt Baiazttes in eo fedens loco,quo pro tribunal! iudicia exercentur, ad fe uo-cato ftlio,qui à longe quodam fefe angulo occultabat,quafi omniûrerûinfcius, CÛ magnus effet difsimtilator: C^yid,inquit,mifili iam opus bis erat armis(natn undiepnudienfes'mpalatio eranr, quos lanizarifuribundiin terrorem Cælàris i* 6c fuorum confiliariorû oftentabant) tali furore atep impetu opus non crar,aiia oportuitinccdereuia.Hos neimpius occides (Bauàsmanuindicâs) per quos ego imperium auxijCoferuaufôt tibi ôC tuis dilataufhanc iilis tu ingratifsimus reddes mercedemf Ategomifiiijexquofata mihi contraria, tibi propitia, res noftras ficinuerccrunt,ut eo gradu res noftræ procédant, audi obîecro, amp;nbsp;ob' ferua quæ tibi præcipio.Ne fis adeô præceps ac furibûdustmodeftè agas, quiC' quid ages.Noii tub obfequifurori,cedc tempori,quod omnia occulta detegit; éc cogita te ede hominem multis obnoxium periculis. Seniores hos Balias, in quibus confiliuin prudentia,rcuercre,2t: femper honora. His didis, quia la^ chrymis erumpentibuspluraloqui non potuit,feliamfuam quauehebaturiuf fit amouerijloco ccdcns crnincntiori,queiTifiiio Zelymo tanquam nouolmpe ratoriconccfsit.EofpinimpcrialtfcdelocatOjUexiilalmperrj tradidiqCglarciu earn defignans : nainnulloutunturdiademate,utinoftri. Tumingentesexd' tæfuntacclamationeSjlmpcrator falutatusab omnibus,patre fumma cum mœ fticia abeantc, Sgt;i religionem quandam ingrediente.Zelymus itacp arrepto im periOjUioienter ÔC per fummam faeuitiam gubernationem adminiltrauit : tnub tis ex primatibus (quos pater diligebat) partim ueneno,partim ni fublatisffuis autem,diuitijsachonoribus clatis, Pater interiedis aliquotdiebus,c0iamZe' limusimperijhabenasmoderaretur,experiri uolcnsquónapadoregimenfuö ordiretur,gazophylacium(ubi thefaurireconditi erant)ingreffus, omnes diuf 3® tias reperit breui difsipatas tempore.Dehinc armamentarium,ubi fpoiia hoftp bus adempta prædac referuantur, recenfuit, nbsp;pariter uacuum reperit : onv
niaenimiuis iam donauerat.LuftrauitdeinCeps camerii(utnoftridicunt)arge tariâ, ubi uafa acpocula aurea atep argêtea àprincipib.â' regibus finitimis dogt; no mifla cuftodiunturtquæ pariter iam difthbuta euanuerât.Poftreinô Rabulû regiorum equorum ingreffus inuifit, ubi deledos ac infigniores equos nullos inueniens,altè ingemuit,SC dolore exacerbatus,ccppitpcfsima quælt;p fufpicari de filio male in imperium intrufo.Cogitabatitaq? uindidam quserens, cum re' liquo quifupereratthefauro,abireinNatholiam admaiorem hlium,per hot' turn quendam maris portui uicinum, ubi naues quafdam ordinauerat, quibus49 trarjceret.Priufquam igitur quæ nauibus erant neceflaria præpararentur,fub a* moenifsima confidens arbore pyro,arreptis duobus lapidibus, ad Auftrucon-uerfus, coepit hlio Cæfariomnia aduerfa imprecari, eum^ diris deuouere:ut eins cœpta infeliciter,ut hi lapides quos manibus concufsit,3b aduerfarijs contunderentur: utletalia unlnera SCdiferimina periculoli{simafentirct,utla' pides iili quatiebantur: utuxor autinfcccunda,autfilios parturiretdebiles,ncc diufuperftitcs,quodfepatrêdefpexiflet,Mahomefi legem præuaricaffet.Zc' limits tntelleda redefugapatris,poftimprec3tionem in hortum ad patremue lutimoeftusuenit, multalamentarus,quód fîcclandeffinû moliretur abitum, fugæfimilem,cum tarnen imperq adminiflrationemnonexpetcrer, titulocon ƒ« tentus. Noli (inquit) mi parens, aut per impluuium aut feneftras clam egredi, qui per amplas urbis portas ad hocimperiû arripiendû ingreflùs es. Noli banc filio tuo, qui te unicc diligit, inurerenotam. Ego nomine,tu ïc hs Imperator.
Finern
-ocr page 617-Z E L Y M V s OTHOAîANNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577
Fincm nitç tnç cxpcdtabo^quæ uti'nam diuturna fitjpatientiflîme.Multa dein* ceps blande eloquutus, ut patrem delineret, luHic afferre dclicanlîîmas dapes, fed ueneno mixtas:quibus parum deguftaris,mox fenfit tieneni tormenta. At* qneideo abicns, ultimum uale dixit : Malle, inquiens, fefecedere,àc tot régna telinquere, quàm oculis ea cernerc, quæindies ipfum cruciarent, Etutiubes; fubiunxiqpaucis meis familiaribus per portas urbis amplas egrediar,ut cuÂifîi palàm intellfgantpa(ïîm,fpontarieum me delegifïê exilium. Egreffus ifac^ ur* bem Baiazethus, pluribus comitantibus Sgt;i. ülulatuinfigniplateas replctibus; inedio icinere à dito ueneno filq clàm patridato,occubuit. SicZelymus impe '0 hum obtinuic, pâtre Ipoliato tam uita quàm imperio. Reftabantfratres duo profligendi, Curckut uterinus frater tres babuichlios adolefcentes, de more patrie egregiè inftitutos,quos fratri prgmifit, ut orationibus elegantiffimis pa truum placarenqne in patrem fæuireqofFerentes fuaferuitia ôd patris,qui euin ût Imperatorem adorabat. Crudclis autem Zelymusmoxingenuoshosne* potes ante fe ftrangulari iuffit. Cenferit enim indignum Turci Cæfarcum fan* guinem attingere terram,ob id cordis ex arcubus ftrangulanqquofcuncp Cæ* brei fànguinis elfe norunt. Curckutpateraudiens crudelem lîliorum fuoruni tiecenq relitflis fuis dominas, montibus fefeocculuit. Sed fame inedia con* fedlus,à familiare fuoproditus, captus eft 6lt;^ftrangulatus,mortuus^Impera* tori allatus. Extabat i^chmath maiornatuHlius, qui paths fratrisep morte au* dita, quindecim millium miïitum confcripfit exercitum : incertus quid agercf, matrem prudentiflîmam foerhinâ confuluit. Q.uae filio iuafiqrem eile enfe tran figendàm:Si enim(inquit)Arabiam petcs,confideragentcm perHdam et aua* tam,quæ parua accepta mercede te prodet. Si ad Chriftianos confugehs,uol* tic animo quid Zyzymo patruo ab illo Romano Pontifice Alexandro Sexto cucncritiqui accepta ingenri pecuniaruni fumma, fiC à Baiazethe qui in annu* iirn commeatum ocfluagintamilliaaureorum quotannis pependit, Sdab alijs qui eum poftulabant, uno die uiuum SCmortuum uendidit. Si uero petes Re* gem Perfarum Sophi Ifmahelem, quo cum filius tuus Murath familiariter ui* • 5o Uit,Sc qui amico in te iam eft animo, acri perpendciudicio, quid Rex ille fi fill* Um fimul te patrem habeat, qui ad imperium afpirat, non qui imperio poti* tur,a(fturus fitf Ne forte uoluntatem quam in teiam habct,mutet. Vndique te pericula manent,undique cgdes imminent.Altius eft cœlum quàm ut illuc fu* giesucrra tam patens, ut facile penetrate baud poflis .Enfem tuum confule, is tcaut fummum aut infimum reddet.Maternis obfequutus confilqs Achmarb; coaifto excrcitu in Bitbyniamfeftinauit. Erat turn in urbeinfigniore BrulTia Imperator Zelymus cum feptuaginta millibus militû, æghtudinem fimulans, Sed caftris ante urbem locatis, rumoreillo ab Acbmatb delate faiftus audaci* or, quodam patent! campo edueftis fuis copijs, aciem inftituit contra fratrertt; ^0 primo^ congreflu uitftoriam adeptus, tria milia ftrauit, quum é fuo exercitu uix oeftuaginta defiderarentur. Qua ftrage incenfus Zelymus, equo confeen* fo uefte imperiali exercitum fuum præcedens,fpe(ftandum fefe exbibuit.Que confpicatus Acbmatb, dolum iam intelligens,rebus fuis diffifus, cœpit fc ac* cufare,6C defua falutedefperare. Muratbus auterii filius,qui in exercitu quoqp patris erat,amp; à Sopbi(cui feruierat)decem millia militum impetrauerat qui eu j nbsp;nbsp;romifabantur,patri confuluit prælium non fore ineundum,donecilliadeirenc
I Sopbitæ. Erat uero in caftris Zelymi Cbriftianus quidam miles, ex Germanis taptiuuSjCælàri obfingularcm prudentiam plurimum cbarus: quiCçfariper* fuafit utlargiftimo donatiuo animos militum fibi concib'aret,ne uolunrate mu 5® tata, dcficerent ad fratrem uitftorem. Cui Zelymus obfequutus, nunc uigind millia,nunc quadraginta millia nummum fparlit inter milites.Cùm itaque cer* to dk exercitus inftrueretur, Acbmatb de falute fua defperans, militibus fuis fuafit ut fugam arriperent,neque fe in aperta pericula præcipitarent: idem fibi Cc facica*
-ocr page 618-578 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 O A R TT S Pl N I AMI
faciendum cfTe fatus. Ingens em'm crat fratn's excrenus. Equû itaep afeendeni ucfugain am'pcret, prociditn’nah'um repofitusequum, parue decurfo fpacio, ircrum decidit. erat entm corpore obefo. Noluirïraqp terriuni(quanquam rogt; gatus)afccndere equuni,eùiTi lam fatum G b t imminere clarè profpexifTet. Inla pidem ïgitur quendam confeditmoribundus ÔC exanguis, omnibus alijsfuga ablt;untibus,quos ’Zelymi milites infequebantur. Et quum iam feniormilituin præfcdf us,in lapide fedêtem uideret Achmath Sultanum,honoris caufa cquo defccndit,ac more patrio ut Cæiarem fâlutauit. Cui Achmath: Non opus eft ut me reuerearis, qui fum,fiue Deo irauolente,feu malo fato meo, meis priua^ tus honoribuSjUt me non Principem,fed miferû mortalem agnofeam iam mo-’ i» ribundum. Accipe igitur à me hos annules,amp; à fratre faciliorem mihimortem impetra, utincifisuenisinbalneomemorifinar, nô crudeliterinmegrafleturj ut in alios.Sed Zelymus iamdudum de omnibus fadlus certior,carniticcsfub-mifiqqui ligatis in dorfo manibus,per pedes in terra proftcrnunt,ac mox cher dis collum Rringentes ftrangulanf,cadauercp curruiimponunt, quiparatusni gro uclo aftabat,ac honorificè Burfiam ad fcpulturam uehat. Zelymus atra«’ tus,dolorem fimulans,moefticiam fingiqfiC more patriat oriza cumladecodo uefeitur. Ac fie tandem per fummum nephas pâtre ueneno, fratribus acnepo* îibus peruim fublatis,impcrium adeptus, coepitin quofcuncpgrafTari.Erate-' mm natura fæuiffimus, qui nulla humanitateutebaturerga quofcuntj. Quod »lt;’ im'rum in modum expertus eftVladisIaiHungariç Regis Orator magnificus, Barnabas Belus, quem quadriennio fecumin Turciadetinuit,nccexpedire iioluit,donecpientiffimusRex Vladislaus mortem obiret,fiCiuniori Régi Lu deuice fuum Oratorem Balam Budam mitteret. Qiiem illicorantem in coU* filio in'dimus 5C audiuimus,ubi etiam quinquennales facQæ funt induciæ. De^ hinccoadloimmêfo exercitutraiecitin Aphricam,occupauit® magnamAc* gypti parrem, Syriæ, ÔCadiacentibus infeftus regionibus,eiedfo Sultanepo* xcnrilhmo Principe. Poft faneftam Hierofolymam cepit,magno pudore Chrû fbanerum Principum, quiterram facrofaneftam fæpèadeunt,utueftigialefu Chrifti adorent, ÔC permittunt fæuiftimo tyranno hanc pofîidendam, pre qua 3 o potius fanguinem fuum fundere, amiftîs omnibus fuis rebus acdiuittjsdebc-lent.Sed ita forte Deus noftra punit deli(fta:quæcùm nos agnofeere nolumus cmendarc,utflagellum fuum Deus nobis mittat,neceftè eft. Perpeffifumus tam penèrriennio fæuiftîmam peftem,quae tertiam partem hominuminChri-’ ftianitateabftulilfeputatur. Imminetannusuigefimusquartus, quern omnes cruditi calamitatcs immcnfasafferreiudicant. Deus faxitne diluuium afferat boininum,quifanguincm fuperuiuentium lambant. Ita enim plcrique timen* dum ccnfcnr,quum iam hoc anno quo hæc fcripfimus, Zelymi filius Solomet Turcoru Princeps impuneincurfionemin Hungariam fecerit, SC uigintiqua* tuorarces cum oppidis SCuillis abftuIeritneminerepugnante.Prioricniman*4.a no millefimo quingentefimo uicefimo,menfeDccebri, furiofa amp;nbsp;crudelimor tc Zelymus morte obijr,hoc filio fuperftite relitfto. De quo incertus quidam rumor circumfertur,quôd quum Nardalbam hoc anno uigefimoprimo occu* paft'er, Af in quodam farcophago corpus faneftat cuiufdam uirginis, quæmira* culis claret,friuole attredlaftet, uelutiignea fagitta percufTus, diram contraxe* rir aegritudinem, exclamauerit^:Heu heu iuuencula hec me morfu canine cor ripuir,arq; dein in innere mortem obierit.Id neuerumfir,mox edocebimur, ft
urtam Deus nobis prorogabit. Nunc de moribus Turcorum ac ritu domeftico, de^ eorum religione, ut à plerifque ac*
cepimus.fcribemus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5®
Demilfi
-ocr page 619-Aï I L I T I A T V R C o R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57p
DE MILITARI INSTITVTO, MAGISTR ATIBVS PVBLICIS, AC AÏILITIA, DE'QJVÉ O R D I N 1 B V S, Al P Iftum, quibus Turci domi foriscp utuntur,
s PhilelphuSjUirutracplingua, Â^carmineS^o-» ratione exercitaüflîmus, ÔC qui feptem annis in Græcia uçrfa* tus,res Turcorum percalluit:multis epiftolis multos Chriftia-Principes cohortatus eft,utarma côtra Turcos fumerenn Ptodiditdeniqp,exercitumTurcorum ultraquinquagintauel fexaginta millia equitum,ô6 decem uel uiginti millia peditum '® non extendi.Reliquum elle uulgus iners,inerme,feruile,acuelutihominû per ditidîmorumingentem colluuiem. Sedquod tottantaep régna annis iam du* centis occuparint,ex anguftiffimisep principes,aebreui tempore ad tantum fa ftigium peruenerint Turci, mirandum non eft. Vidii enim quales fint ignorât nemo, Afiaticiferriper fuerunt molles ac timidi, amp;nbsp;feruire afiueti. Græci effœgt; niinati,5Cinteftinis odijs dilîîdentes. Rafciani ôi. Bulgari circa metalla amp;nbsp;pecu des occupati,armis^ minime exercitati.Bofnêfes fadîionibus eneruati. Facile fuit hoftem uigilem ÔC exercitatum,Principibus maxime Chriftianis dormien tibuSjhanc uulgarium Qé mollium gentium turham paulatim uorarc'.fiue Deo uôlente hoc accideriqut ob fcelera noftra nos puniret. Qiiandoquidem multi tudo PrincipûEuropæ odia amp;inteftinabella generat,maximam^ inobedien tiam ac rebellionem,ut relidlis Chrifti hoftibus,Principes Chriftiani inter fe di gladiantur,ôd de terminis prouinciarum, nonnunquam de faftu ac re inani cer tant.Siue quia ars militaris, qua olim Romani clarucre,ac orbem penè uniuer* film fubiugarunt,atcp Lacedæmonij infignes uiôorias reportaruMt,hodie pe* nitus eftfublata ac extincda.Nam quôd alij purât,noftro feculo niultum artem eam creuide, inuentione noua inftrumentorum, machinarum bellicarum, ar* niis^ æneis multis, quibus hodiefplendidiiïîmi quidem prodeunt milites, id ego turn maximelaudarem, fi difeiplina etiam uterentur militari, quæ tota pe* nêperrjt hodie, qua ùfi olim Romani, ardua quæcp fuperarunt, hoftes^ deui* cerunt.Hçc apud Turcos locum habet primum,qua celeritatem inagendo,irt péticulis cond:antiam,in uidoria feruant mandatorum obieruantiam. Imperif enim fumma penes unum habetur Principem,uni Imperatori obediuntac pa* rent cundla. Singula unus gubernat SC dominus eft, cæteri mancipia ac ferui» Impertj obferuatio tanta eft,ut uel minima delidîa capite uindicentur.Nullum eft apud eos diferimen generis ac nobilitatis, longa ex ferie maiorum, fed qui fortior in bello prgclariores res ediderir,generodor ac nobilor ceteris habetur (quod apud Romanos obferuatum eft) præmia^ plura amp;nbsp;maiora fortitur, quo quis ftrenuemagis manum cum hofte conferuerit.Ob id iudi per æqua amp;nbsp;iniqua uadunt précipites, profunda ÔC uorticofa tranant dumina,abruptos fu* perant montes,non uitæ,fed Imperrj memores.Peruigili),inediæ,laborum om nium tolerantidimi. Rarafeditio inter eos,rarus tumulrus: Qui mox ft accide* rit,mul(ftatur tumultus autor. In caftris nodu tâ pertinax filentium,ut patian* tur captiuos dilabi,ne tumultus excitetur. In prælio fremitu utuntur,n6 clamo re:ut hodie merito hifoli antiquam feruare memorêtur difciplinam militarem. Imperator uerô,ut in officio fingulos c5tineat,fua liberaliter erogat ftipendia: addit donaria,quandoquidê uiritim tributum fingulis pendunt annis Imperio fubiecfti,cum exNatolia,tum ex Romania,debombice,oraza,ferico, pifeibus falitis,fale,decimis, pafeuis cuneftoru animalium, metallis auri, argenti SC æris. Ex omnibus deniej fatrapis maioribus 6C minoribus habet circiterannui ac or 5 0 dinarrj redditus quadragies cêtena millia nummoru aureorû,de quibus ftipen dia diftribuit,curiâcp fuam imperatorio decore ornat.Cgterum ut ordine enar remus, quo paefto domi forisqj imperiufuum gubernet, à magiftratibus initiû fumemus,priuf$ de militia ac ordine militari, de^ inftruenda acte loquamur.
Cc I] Summus
-ocr page 620-- çSo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N î A N î
Sumitiusimpcrqmagiftratus eft Qaatuonv'rama, à quatuor uins qui'hüic præfunt magjftratui,di(flus:ht patrialingua VifieiLaPa uuigô appdlantur. Principesfunt confinartj,qui quater in hebdoir.adafejentpro tn'bunabjinlo^ co dido Diuan,ut audiant Oratores legatos® Principuminegociacp ôi;homi num iupplicantiS libellos ad Imperatorem rererut, caulas dqudieant, pro qui* bus ad Imperatorem prouocatum eft, In demortui locum alter fuificitur mox, wt Quatuoruiratus mancat.
eft,Principes praefidum,uel Domini dominorum dicuntur,praefidibus^ pro^ uinciarum præftint. Omnia enim régna quæ Turcorum fubfunt imperio, bu i« partita funt. Orientalis enim pars Natolia dida.Vitra Helle^ontum has ha^ bet fub leprouinciaSjBithyniam, Afiam Minorem,Ciliciam,Phrigiam, Gala' tiam,Pamphiliam,Cappadociam, Paphlagonia dC Chariam. Inftila: præterea infigniores quatuonAeoliamjIoniamjLesbu amp;nbsp;Smirnam.Quç omnia paucis annis in iurifdidioncm T urcorum linguam ceflerunt. V titur etiam Natolta
317 undccim gencribus linguarum.Nam habet Graecâ,Italicam,Scythicam,Arme nicam,Agnianicâ,Cercaficam,Egnaflicam,Mengrelicam, Valachicam ôd Rü tenam.T enent autem totam Natoliam praefides uexillares trigintafex,qui hii' gua gentili dicuntur Sangiacchi.Quibus Imperator autoritärem tribuit,uexib la in Prouincqs,quibus præfunt,erigendi. Habent^ loca relîdentiæ infignio* xd ra.In Amafia,Trapezonte,Capha,Cheftemoni,Burià,Domusli uel Seteli,Sar chau,Karaman, Vfunchafan, Aydin, Mentes,Langumi, Kermen,Enguri, ßa* liafyria,Engheri, Iaya,Charaiarchengcmi, Mufelineheffe, Mitili, Emittili, lifchup SCc. Occidentalisueroparsregnorum Impertj Romania dicitur,qux partem Daeia:,Thraciam,Dardaniam, Achaiam, Peloponnefum, Acarnant' am, Macedoniam, Epirum, Rafciam amp;Illyriæ partem prouincias in fe contü net. Vexilliferoscp prgfides,quos Sangiacchos diximus appellari,habet quin* que Qi. uigtnti.Quorum refidentieloca illa funr:Kilie,Nicopoglie Bding,Cal' lipoli,Scres,Salonich, Negroponte,Morca,Argyrocaftro, lamampriftä, Oh* rid, Vocctern,Coftadin, CernomCn, Azigan, Scodri,Bolhc, Vcrbofanie, Chruflenzc,Suonich, Sinedorouo fiue Samandre circaTaurinum. Colligun' tur itaqj ex qs gcntibus Ixi prouinciat : in Natolia uidclicet trigintafex, in Romania uigintiquinquc, In utraquc milites funt, quibus agri aftignati unde ui-uantjur paulo inferius diccmus,qui Thimarzi.ab alqs Thimarcini didi, qui iß pendiari) interpretantur. BeglerbeghiitaquefiuePrincipes pracfulum, quili-bet in parte fua praefidibus impcrat. Vnus in Romania,alter in Natolia: altercp Afiaî, alter Europæpræfidct. Quos gentili lingua etiam Baflas appellantalq. Hi difcordiaSjfi quac inter milites fuboriuntur,ledant ac componunt: quorum iuflà præfîdes nullo pado detredarc poftunt. Etlicet folus Imperatormilita-res pofteffiones collocctacmilitibus donet,utertj tarnen Bcglerbcgh in fuis prouincqs cui uult, poftèftîonem locate potcft, quæ fummam afprium quintp millium,hoceft, ducatorum centum non exccdat. Summa itaque Impertj his tribusmagiftratibus,per quatuor uiros,uidclicet,Bairas,ö^ Prouinciarum prae fides optime gubernatur.
Qiium aurem uariæ fint linguæ in tamuarqs nationibus,neceITc eft feribas,’ Qi quos Canccllarios uocamus, fecundum linguarum uarietatem plures elTe, qui Græcis 8i Italis Græca lingua : Hungaris,Moldauis,id eft, Valachis, Sela-uis,Ragafeis,IiterisRafcianis:T urcis lingua Agiamica,id eft. Arabica uel Per-fica fcribant. Quibus tarnen fupremus præeft Cancellarius. Cuftos autem fi-gilli Imperatoris Nifantibaflä nuncupatur. Singuli uero Principes Confiliartj peculiarc habent figillum.
Sunt præterca magiftratus altf,qirorum dignitas parria lingua Lcrehercha'' dtj, hoc eft, fiimmiindices cxercitus(duo enimfunQappellantur. Qui omnes caufas
5«
-ocr page 621-T V R C o R V M R E L I G I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58»
caufâs tam duiles iudicant qiiam criminales,pro quibiis ad Imperatorem pro* uocatio facfla eft:unus in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niter in Natolia. Qui etiarn retracflare pof*
funt fentcntias per Imperatorçm latas, fi contra Mahometi legem, fecundûm quam omnia decernuntjatç fuerint.His.femper adimperatorem aditus parer. Non pofliint autem huic prefidere magiftratui,nifi qui ab origine aut Turcus, autBusloman,ideft,circumcifusfuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
Älter poft hune hiagiftratus gentili lingua Muhthi,hoc eft fummus legis in terprçs dicitur.Q.ui quum delegeambiguitas oritur,difeernit,explicate legis naturam,SC quid ius poftîcà cuius non licet fententia prouocare.
'0 Sunt tum ModeriSjhoc eft,Legifperiti ac dolt;ftores,quos confuluntpro ua* tijscaufis acneceflitatibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Sunt amp;nbsp;Thephterderi, hoc eft, adminiftratores rationum, quafi quæftores dixeris,quorum unum procurât rationes Natoliæ,alter Romaniæ, eximiædi* gnitatis uiri. Qui nunquam ab aula Imperatoris difeedunt. Quemadmodum quos diximus V efierbalTe,hoc eftjConfiliarq Principes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
MINISTRI C AE SAR IS.
NVnc uerô Imperatoris miniftri qui palatio feruiunt, funt agnofeendi, Hi omnes funt impubères,eliguntur^ eximie uenuftahs in flore ætatis,no* îa minanturep patria lingua Sphagioglani, id cft,fllij nobilium. Et fecundum ua* fia tuinifteria uaria nomina ibrtiuntur. Quidam enim funt dapiferi, quidâ pin* ccrnæjquidam cubiculartj,quidam euftodes precioiârum rerum, quos Elazna dot uocant. Cumepannospubertatis excelferint,maiorcs forriunturdignita* tes,iuxta uirtutes atep merita.Plcricp Prouinciarum prçfides efïîciuntur,pleri* que euftodes corporis Imperatoris efficiuntur.Minus ita ftrenuijpriftinum no nienSpahiogilaniretinêtmiagis ucrôftrcnui,Soluphtuarq dicuntur,quiegre* diente Imperatore,latus undicp Cæiàrisftipantfuis cateruis.In una entm parte funt Spahioglani,quifunt circiter mille et fexcentûin altéra funt Soluphtuarif,' qui funt circiter quingenti,omncs ex ftipendio uiuentes. ingrediuntur prçte-^ ° lea quotidie Imperatoris palatium propter aulæornamentum filq magnorum Pfincipum,circiter feptuaginta,quiappellantur Mutapharachi, Et hifunt libe h ab omni onere militig St' aulæ.Nifi cùm Imperator eft in exercitu,ipfos quo* que militate necelTe eftmiuunt enim ex ftipendio. Habet ad hçc Imperator ali osquotp corporis euftodes,ex laniziarïôrum numero clecftos, optimosfagit* tarios,qui Solacchi nuncupantur.Qui in equis no uadunt,armati tarnen phra* *neabreui,arcu cumfagittispromptisadielum,fcuphias(id eftbireta)in capi* tc deferût albas SCre(ftas,circulis aureis redimitas,amp; ueftimeta fuccintfta .Qui præcipui funt euftodes Imperatoris,numeroœ funt circiter feptingentr.funtcp diftincfti per centuriones,amp; ftipendio uiuunt.lanitores quoep ex lanizaris ere* antur,qui trecenti funt,Capitq di(fti,0C ftipendio uiuunt. Sed amp;nbsp;Mechteri ten* toria Sc papiliones extendunt, SC omnem fupelletftilem aulas difponunr, circi* tcrfexingenti.Sunt preterea artifices diuerfarum artium, quç ad ornamentum aulæ Imperatoris pertinent,qui in aula Imperatoris degunt, SC tanquam man* tipiaex curiauiuQtJmbrahorbairamagifter agafonum eft.Imbrahali ueid qui diftribuuntuexilla.Segmenbaflä magifter eft uenationis.
M I L I T V M GENERA.
bTVncreftatmilites explicare,qui uarie abauthoribus defcribuntur. Ali* qui enim primum diuidunt in équités ac pedites.Equitum autem non u*
50 num dicunt efle genus in ufu: funt enim Tiiimarcini, qui ftipendiarq interpre* tantur,ado(ftoginfa millia. Hi uicos,uili3s,eaftclla,ut quifep meritus eft Cæfa* 3«8 hs indulgenria poffident ftipêdq loco, præftocp funt Sanfacho Duci uidelicet «ius prouinciae, cm attribut* funtan duos diuifi funt exercitus,ut fuprà feriptû
Cc iq eft,
-ocr page 622-I o A N. C V s P I N I A N I
eft, Äfiaticum SC Europeum : ducftu inde mafornm Ducum mîUtaturî. Quogt; rum hi'c Afiaî,illcEuropæ prgfidet,quos Baffas appellannfunt ZC Aconiziæfa tales ditfti. Hi fine ftipendio militantj Temper^ agmen praecedunt pi çdabungt; di; quintam prædæ partem Imperatori debent manubiarum nomine. Sunt hi circitcr quadraginta milia. Abit tertium genus in Charripos,SphahigIanos,0d Soluphtaros. Præftantiflîmi horum Charripi, equeftris dignitatis illuftres, SC circa Regem frequentes,o{ftingenti numero. Nec ex alio genere eleói in con fpedu Regis infignitcr dimicant, quum opus eft. Spahiglani Soluphtari funqqui ab initio ad turpem ufum(pueri adhuc)apud Regem fuere,mox adul ti Regis indulgentia uxorem ducunt : aueftiep dote coniugis ftipendio, plu^ o rimùm Oratorum utuntur offi’cio.Regis latus dextra læua^ ftipant inter eun* dum. Adpræfedîuras amp;nbsp;cacteras dignitates ex hoc fere ordineleguntur, mille funt trecenti numero. Triplex in peditibus ordo:Ianizari,hi impubères ad'' hue ex toto imperio leguntur à conquifitoribus, atquealiquandiu militari di* fciplinainftruuntur fub magiftro in publicis gymnafijs. Moxmilitiac afcriptij amiciuntur inbreuiori uefte, amp;nbsp;pileo albo,ac furfum uerfus porreefto. Arma, fcutum,enfis Ô6 arcus. Hi caftra muniunt, urbes oppugnant, funtep ad uiginti milliaamplius.Secundifunt ordinis Afappi, leuis armaturæ pedites. bnfe, fcuto,SC longiore hafta inftruuntur,rubro pileo à lanizaris difcrcti : hoftium e* quos in prælio confodiunt. Horum numerus ad belli magnitudincm acconv 29 modatur,minimum quadraginta millia cum Rege proficifeuntur. His ftipen* dium cum bello finitur. Ex hoc inftituto regius habet exercitus ad ducenta ar* matorum millia. Cætera peditum turba fine ftipendio, uoluntariorum eft aut cuocatorum. Sunt^ rjs calones m ixti, lixæ, fabri lignartj,amp;f quipugnantibus neceffaria miniftrant.Sternunt uias per loca ardua amp;nbsp;abrupta,pontes flumini* bus aut ftagnis imponunt,aggeres in hoftes erigunqcæteraip ad expugnatiogt; ncs urbium uilia expediunt. Comitantur caftra numularq, trapezetae, inftito* fes^ atquealiorumid genus hominum colluuio,ne quid defit eorum quæhu* manoufuicortducünt.Ità quidam militum genera apud Turcos defi'niunt.Fce lixuero Pctantius quum Raguftj effet,quæ urbs in confinibus fita,ob plurima 5’ quachabent incolæ cum Turcis commercia, inueftigandi fingula optimam na ^us occafionem, copiofius de generibus militum fcripfit. Cuius uerba non grauabor fubiungcre,ut noftri omnem Turci militiam,uircs,ac potêtiam per* caUeant,minimecp deterreantur,fi re logé maior quandoque ad nos ueniat ru* mor,ut ad omnem uentum pertimefcamus trepidi.Qin'n potius colledis uiri* bus,alacres contrahosbubulcos, præeunteuexillo Chriftiimpigriproficifea* mur.Scribitautem itaPetantius : SuntdiuerfaapudTurcosmilitum genera, Thimarci,Ianizari,AiTaptj,0i^ Accangi.
Thimarti funt milites équités omnes,quibus ager ab Imperatore attributus eft,unde ipfe cum quatuor militibus loricatis uiuere poflît. Quandoquidem 4-® Thimar apud eos intelligitur ager urtus, de quo quandoep milites uiuût ex de* cimis,per fubditos prouinciarû,de domibus amp;nbsp;omnibus terrænafcentibus fru gibus datis,quamuis agri aequales non funt. Eft enim aliquis quiin uiginti, al* terintriginta aut quadraginta Thimar diuidi pofiir,ab uno tarnen poffelfus. Sed pro magnitudine agrorum,agri acprouetuum, talis poffeflbr équités fine milites tenet, Sic computatis agris militaribus hiaioribus SC minoribus qui ha* bentur in Romania,numero funt quatuor millia SC quingenti. In Natolia uero cum fintquincp millia 8C quingêti Thimar,fitin t uigintifeptê millia amp;nbsp;quingen ti milites.Ex quibus omnibus Thimar,in Natolia fcilicet 8C Romania, refultat quinquaginta millia equitum, qui omnes obediunt fuis præfidibusj SC femper fiant parati ad bellum.Necaliud alimentum habent quam ex agris illis,
Alterum militum genus eft,quiJani2ari dicûtur.Omnes enim pedites funt, Sc ex ftipendio Imperatoris uiuunt, Imperatori femper aftant, Maior pari horum
-ocr page 623-T V R C. Ml t I T V M GENERA.
horutn eft ex Romania,et ab origine Chriftiani, Quia femel in trienniö(uel ut ^Irj aflerunt) femel in quinquennio fit delecQus per totam Romaniam, ut colli gantur filtj fubditorum quafi decimæ. Hi in Natoliam miffi, lingua Si Turco* tum ritu imbuunturtcum pubertatis annos attigerint,armis exercitantur.Ma-gis ftrenui ac exerciti,pro cuftodia Imperatoris dcputarttur,peditescp fiunt.ht ^tia quidem cuftodia pene femperfunr numero noué aut decemmillia. Q.uogt; tum capitaneus Agga dicitur,magncc aütöritatis.Inepti uero militiæ deligungt; tur ad cuftodiendas arces ac munitiones: quorum funt cireiter triginta millia; Suiobediuntfuis Da^dari,hoc eft,caftellartis,uiuentcs exftipendio. SuntaSc lanizari munimen ac robur Impcratoris,eic^obfequentiffimi,tuenturcp ipfum Contra omnes tum uitus ac feditiones,
Äffiapij uero funt milites gregarij, minus cxercitati ac precio codutfti.QtTO» tum alt] funtpedites,aliqui équités,hi ena claftem maritimam intrant, habêtes pro ftipendio uiritim afpera quinlt;^ per diem. De tali autem genere militum, Quantum ipfe Imperator uult, tantum conducerepoteft, cum fintuulgares, SC ad pugnandum inexperti,tam in pugna tcrreftri,quàm nauali. Et poflunt efle Aftapq tarn Chriftiani quam T urlt;i ac aliæ nationes.
Accangt] militant ad fortunam, fine agris Si fine ftipêdrjs,quintam partem pracdæImperator! dantes.Et fi qui ftrenui apparuerint,Timarci ucl alterius di gnitatis nomen fortiuntur.
Sunt qui exercitum ordinangamp;f dauis ferrets milites in ftationibus fuis fta* re cogurtnöC femper prçcedunt Imperatoremjcicp uiam parant. Hiappellân^-tur 2faufci,numero funt quadringenti,üiuuntcp ex ftipendio.
Sunt prætcrca quidam milites prodigiofarum uirium, qui contra ejuinque pugnare perhibentur. Stipendium quoque pro quinquemilitibus fumunt, lt;luos Befsly uocant, numero funt ducenti circiter, paritercp ftipendio Impcra iûrisuiuunt.
Sunt amp;nbsp;Gemly,qui arte gladiatoria peritiffimi haberitur,maximacp agilita* t^lanceis,figittis,gladtjs cxcrcctur,funtfemper équités: quorum numerus eft ’ centum fexaginta,uiuuntcp exftipendio.
Mufelmi funt,qui munitiohes,caftra,ô(f propugnacula conftruût.QiTorum nierces cftdiurna quincpafpri3:4uartus ex diefta prouincia intrat exercitum.
Sed laya funt Turcæ,qui proprijs expenfis militant,quia exêpti füht ab oni nialio onerc.Ipfî quoep uias mundantlimul cum Mufelmi.
Sarohari habent ftipendium ab Impcratore afprium quatuor per diem.Hô •nines funt agreftes:fequentes exercitum,omnia uilia opera exercét, ficut Mit lelmi Si laya. His omnibus militia terreftris effîcitur. Habet autemTurcoruni
loîores,no^emagis operantiir quàmdie.Hifinguh's annis, nonminquamfe^ ’T5cl,nonnunquam bis aut ter prçdatum exeunt occultar,miro filénno.ur ne ui Oui quidê egreflum intelligant:tanta arte corpora fua ôd equovum curâtes, ut bbor nullus aut inedfa ilh's poffit offîcere.Gùm enim ex ocio dtuturno iagina-d corpora pinguia habet,diebus quibufdäquadamlegeaccerra dtfciplinaex-freitio^ moderato corpulentiam deponere curant, ut fagina inrcrior tnedul^ bs inhæreat.Exituri aliud i'ter diuulgät,ut fallant exploratores. Tum exeuntes ducealiquo ittnerts,tanto trnpctu,tam celcritcr currunt die Sk^ nocte una,utnc ’’■*0 abfqj admirattoeaudire poffit,ucl uidere talé exercitû;frigoris,caloris, ine diæjUiarum diffîcultafis patientiffi’mi.Nccimpedimentoleui commoti reuergt;'
5® tuntur fine prgda.Miram habetinduftriam cognofeendi equos fimplici intui* ïu,ac iudicandi homines de uiribus,quOS citra fanguihis effufioné(nifi neceffi täte coa(fli)uiuos capiut QC abducunr.Malunt enim è uiuis thbutum capere ec *ifuram,quàm fruftra occidere.Habent autem hi fecum mercatores, qui capti*
Cc iiq UÓS
-ocr page 624-584 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï o A N. C V s P 1 N I A N I
VOS mox cm P to S catlKnis includunt ÔC abducunt, ut fïnt milites in Rio itincfc expediti. Quandocp uerô deferuntur mercatoribus in öppidis habitantibus, qui captos emant: de quibus paulo inferius dicemus,
ClaRis Turcorum continet ad fummum uela quadraginta, computatis na* iiibus,tnremibus,biremibus,palâdrijs,gnppis,amp;alijs generibus nauigiorurn, quæ capitcirciter tnginta bominummillia. Qiiam parare folet Conftantino* poli,Nicaoniæ,Gallipoli,NigropontOjamp;Vaulone. Sed cùm fint in eahonu* nés ut plurimum agrelles, et ad naujgandû incxperti,raagnas uires habere no po tell. Cuius capitaneusfemper ellpræfetflus Gallipoli. Et illi gipfam intrât, omnes funt precio côdutfli fecundum dillindionê exercitij ÔC oÎFiciorum, H O D V s castra'm ETANDI TVRCORVAl, acdeinfiraeiidiSdciebM.
C Vf non autemfubiungimus moremcallralocandi Turcis lolitumf’côin omnes amp;Græci ôC Romani autores,qui rei militaris difciplinam fcnpfé' re,pollquam eiufdem artis precepta pofuerunr,lcientiam inllruertdarünfi ad* erum fubiungunt, quamab Homeri temporibus initium fumpfillecontper* tum ell. Homerus enimhancfcienriamordinandarum’acierumtenuit,^ab ca'Principes laudauit. Qiiod uel hinc maxime patet, cuin de Mnellheo fic fcribit:
Nulla quidem huic fimilcm mortalem protulit ætas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï”
Ordine qui Martis turmas equitemcp locaret.
Vnde ex Homerica armorum difciplina fcripferunt opera Stratocles, Her* mias, Aeneas,CyaneasTheflalus, Pyrrhus Epirota,Alexander eins films, Pau ßntas,Euangelus,Polybius Mcgalopolitanus,uir in uaria docflrinarum eriidiquot; tione cxcrdtus,Só Scipionis familiaris,Clearchus,Eupolemus, Iphurates,Bry on:Poffi'doniusStoicusartêinllrücndarumaciefum abundèfcripfit.InterRo manos quoqj Frontinus,praeter llratagemató libros,quemadmodü copiae in* llrui deberent fcripfit, Helianus praetcrea Grccus ad Hadrianö Celarem opus pulchcrrimü,quod Theodorus Gaza Latinitate donauit,de inllruendis acie* bus fcriptû reliquit. In quo ex Mathematica difciplina docuit, quo pacRo pha* j9 lanx firn plan's,duplaris,quadrupIaris,Maccdonica,cuneata,quadrata, trâfuer fa,occeps Si. anceps flatuenda. Qiiomodo Rhombus ordinandus,quomodo Cuncus,amp; id genus quafcuncp turmas. Qiiæ cum lotige diuerfæ fint ab eo or* y? dinequihodieliunt,uoluiTurcorummoremlocandi callra,fubf]cere.Priuf^ cnim Imperator in caflra defcêdir,qui huic officio præfunt,locû aptiorem pro callris qui ab impetu hoftium tutus fit,et ex quo holies facile poflint expugna ri,deligut,ut uel monte,ucl fluuio,uel palude munitiorfit. Huncdefcriptoani bitu caltrorum,lolîàtis altilRmis circumdant ac muniunt. Poll quae fequuntur cunei acufiffimi,in circuitu cathenis defuper colligatis. Sequitur dehincordo camelorû, qui commeatum impedimenta pro ufu callrorum gellant. Poll p quos minor altera folTa fodit inambitu,cum hallis pro maiori tuitióein circu i tuaffixis. QuoinlocoSarahori, Iaya,amp;^Mufelimhabitationes fuashabent. Poll tot ualidas munitiones,pedites quilanizari dicuntur, per mukiplices am bitus papiliones SCtêtoriafuafigunt.Inquorûmedio Imperator ipfecûpueris amp;nbsp;minillris fuis ornatiffîma tetoria habet. Eminent præterca duo maxima cor nua cotra holles,quibus cum pugnandum ell, adhærentia circulo callrorû. In quibuscollocatifunt équités cum fuis prelîdibus.In uno cm cornu lùnt milites Thimarci, qui agros poffident in Narolia.In altero hi qui agros poffidêt in Ro mania. In capite uero cuiuslibet prçfidet princeps praefîdû Beglerbegh. At in medio horumcornuum locanturomnes cuflodes corporis Imperaforis,hoc ell, Sphaioglani, Soluphtari, Solacchi, amp;nbsp;cxteri aulici. Poil quos fituata funt uaria genera tormentorum amp;nbsp;machinarum. Qiium igitur pugnandum ell, in qua parte imperij, bellum gerendum ell, Beglerbecli illius partis cum fuis præfi*
-ocr page 625-tVRCORVM RELIGIO?
ßrsfidibüs pugnam incipit. Qijodficontigcrit milites ilh'us cornu aîa hofti-bus fuperari,mox alterum cornu opem fert. Superatis ambobus cornubus pu gnatur omni genercmiflilium amp;nbsp;tormêtorum. Deinde cuftodes corporis ma nus conferunt. VItimo lanizari Imperatorem ipfùm in medio duorum cornu* Um collo cant, ncfortèipfe ucftens terga hoftibus, eiïèt caufa internitionis totius exercitus.Incuntcp pugnameo feruorc,uelutinquibus totum robur cxercitus conftare Uidetur. Tanta autcm animi promptitudine tamcp alacres ad bellum ( fiquando cogitur exercitus ) concurrunt, ut ad nuptias ituros putes. Nec tempus egrediendt præfcriptum expédiantes, fed illud ipfum pracuc '° niunt,plurescp non uocati fponte ueniunt,magnamiudicantcsiniuriam domi ociofum manere. Cum nihilhabeant prgftantius att^ excellentius,quam inter holies,enfes, ac lagittas in campo mori,no domi inter eiulatus atqj lachrymas' muliercularum.Tales nani^praelio occifi,ueluti uiefiores beati predicantur ac uenerantur. Nonigitur magnilaboris eft congregate exercitum Turcorum Imperatori, qui millis tantum nuneijs ProuinciarS præfidibus exercitum con gregandum præcipit» Hi per præcoriem in fingulis oppidisad præftiturum diem adefle proclamant milites, Qui didlo audientes, mox cum præfide (uo weniunt, fine magno ftrepitumon curiofe ornati,fimplicitcr cum armis fblitis. Vtunturautem équités non nifi caftratis equis,utftrepitus fugiantur omnes. Nulla ephippiorum cura,ornatum omnem contemnunt. Arma in farcinis ca-tnelorum amp;nbsp;mulorum deferuntur. Nullus difeurrit aut curri equo faltat. Princi pes etiam tumfimpliciincedunt habttu,ut liix dignofti pollint. Neque uexil* Its utuntur magnis, ut noftri, fed Duces pro ligno al tarn præferunt hallam. In cuiusfummitatepili coloratipendent, qUofacilius Ducem fuum agnofcant. Qiii tympano quodam cum nftula.quoties pugna ineunda eft, lignum dat. Ec »111 patrialinguauocancur Izumbafthi,quibusfubfunt centurionesnonnun* (^uam quatuor,nonnunquam dccem,qui Tfcheribafchi appellantur,iuxta exercitus magnitudinem. Si autem maior ingruat Imperatori neceflitas, exercitum cogit,qui uulgo dicitur Tfcherihor, quo quartus quiftp Sf quintus quifep hello alcribitunSC turn immêlà aduenit multitudo.Gæterùm quomodo caftra oidinantur,Slt;quo padio Imperator feptus cuftoditur,omniaha:cmelius uifil difeuntur.
DE RELIGIONE TVRCORVM R I T V Ct.V E, ac more ttiuendidomefiico in uninerfum.
Xigit rcsipfa, utpoftcaquam militarem diflTeruimusTurcorm difcipli-j2znam, qua domi forisep utuntur, nunc de quotidiano acdomeftio loquagt; gt;11 ur uiuendiritu. Atque primum omnium de religione ipforum, quæ italongt; gclatecp radices egit,ut maximam Aliar,maiorcm Aphricæ (nam SdSaraceni Mahometis religioni additfti funt ) baud paruam denique Europac partem oc cuparitinfanaifthæcfcabies. HancMahomctesillepfeudoprophetainuexit* tniferam^ gentem aeftolidam fcfellitlege fuaineptinima,fi modo deliramen turn amp;nbsp;aceruus mendaciorum (quae Alcoranus fuus continet) lex dici debet. Oftendimus enim cum de hoc fedudore loqueremur fuperius abunde,quem admodum callidusifteucterator opera Sergij Monachi pcrfidilTimi opus edi* dchtjcui titulum fecit Alcoranum, quo lex fua continebatur. Qjia perfuade-batnonnullas ineptiasfatua: plebi,nonutreligionem ullam aut diuma præce-pta animis hominum infereret,a quibus animus eius longe erat alicnus,urpo* tequi fceleftifsimus omnia contempfitper pelfima quæqueuitia, ueluti fus in Volurabro uerlatus,fed utfub Ipecie religionis decepta mifera plebe, imperi-5® Um fibi uendicaret, regnumque conftitueret. Aftutus enim carnifex fine reli* gionefeiebatnilfefeproficerepofte, quæanimis hominum naturaliter pene infita uidetur. Hine gladio legem fuam confirmauit. Qui enim legem fuam tecufarent, hos enfe ferroque interficere iufsit ♦ Licet, ut eft Alcoranus fuus
-ocr page 626-i;8ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
fuus plenus mcndaciorum, nunc Chn'ftianatn probat legem uebcmeter,fuffl-' mis^ præcontjs effert,nunc uero Mofaicâ.Atcp uthis laudibus decipiat Chri* ftjanoSjin albo ueftitos nominat,ac unumquemcp in fua fedla faluari plane alfc n't. Suntaût qui hunclibrum legis Alcoranumob prçceptorum colledionem di(flum,atq; Alfurcanum ob difcretam capitulorum ( quæ Arabes adoras uo* cant)feparationem,à Mahomete colle(5lum fcribant,opera Sergrj Neftoriani. Qiiibus etiam turn accelTitlacobita Balteira, præterea Hebræus quidam Phû nies, amp;nbsp;Abdia nomine Salon, poftea di(fl us Abdala ► Ali] uero tradunt mor* tuo Mahomete, quatuor diuerfos libros legis Alcorani titulo repertos. QpP dam Merbanfilium Elhecken autorem fcribunt.Quidam Elgug uirum poten lo tem, ocroagintaquinqî fententias libro detraxifle, ÔC nouas totidem adiccilTe narrant. Legimus etiam apud quendam Arabern Chriftianû, Sergium mona* chum ê monafterio luo eiecflum, Mecham applicuifle, ôi. Neftorianâhærefim (eius enim fetflæ erat)ut illis alTentaretur, feminaffe,idololatrascp ad fidê Chri ftianam conuertiffe. Inter quos Mahometes fuit:qui à ludæis tamê tribus aftu tis,ne fyncerus fieret in fide,perfuafus noua legem edidit. Cùm aûtdefundus effet Mahometes,Hebrgi Hali filiûHabitalix(cui Mahometes dimifit colledi ones fuas)perfuaderelaborarût,utetipfeprophetâfefaceret, ac de libro legis quæ uellet tolleret,adî)ceret^ noua quecunc^ placerent.Sic mirâda eft amp;ma gna inter Arabes de huius libri autore uariatio atcp difceptatio. Communis ta 20 men fedig huius fadîio credit, Alcoranum à Mahomete fcriptum,et à Deo fibi infpiratum:tam fandas leges continere,ut effet legatus acpropheta gêtisAra bicæ,quiab erroribus earn reduceretperreuelationesfibiàDeo conceflàs,ut his feruatis legibus expecîîarent in Paradifo remunerationem,dicerentur^ in hoc mundo Muffilmanni,hoc effbeatfi Vtcun^ tarnen res fe haber,cùmhicli ber multis fcateat nugis ac inexcufabilibus mendactjs,multi ac magni ingenio atcp dodrina uiri excellentes, Græci ac Latini,uiuis(utaiunt)rationibus hune examinantes Iibrum,confutarunt ac condemnarunt. loannes inprimis Dama feenus, quipaulopoftinitium huiusfedfæfuit, acutn'neptiasillas refutauit.
Turn loannes Segobienfis HifpanustranftulitAlcôranum,ac contra délira^ p mentaingeniofè commentatuseft.Petrus abbas Cluniacenfis pôftBafilegNi colao de Cufa cardinali hune Alcoranum translatum tradidit, aelibrum quen dam alium de generatione Mahometis, amp;nbsp;duodecim fuccefforibus eius inre^ gnOjCum centum quæftionibus de dodîrina eius.Hune uir fagaciffimus utin^ telligere pofîet, Conftantinopolim perrexit, ac in Fera doeftos fratres feifeita^ tus de dubi|s,ubiredijt,librum fcripfit de Cribrationc Alcorani eruditiffî* mum, quiimpreffus circumfertur cum altjs eius operibus oppido quàm erudi tis.Excitatus Ôd Dionyfîus Car thufienfi's, opus infîgne contra Alcoranum Ni colao Pontificinuncupauit. Altj præterea fratres plures, cardinalis^ quidam S. Sixti.Omnes tamê Ricardus ordinis prædicatorû,quem altj Ricoldum uo^ citât,qui Arabicis literis in Baldaco operam dédit, fuperare ingenio uifus eft: in Baldaco enim generale ftudium eius feeftæ eft, Vbi inhibetur publice Euan gelium legi ac philofophia, timentes ne Alcoranus pôft contemnatur.Supcr* fluumigitur effet, quæ dereligionefânxiuit Mahometes,longioribusargu^ mentis,ÔCrefellere,Sdimprobare: fatis eft ueluti digito qugdam religionis prg 32.0 cepta fîgnare.Curuinu interdixerit,cur uxores plures cocefferit, abundè fupe rius enarrauimus.Geniales enim delitias uitg,obferuatoribus legis fug undiqi. Si hic Sd in Paradifo poft mortem liberaliffimè Temper promifit. Docuit au^ tem orationes quinqp in die offerre,quo lex fua media effet inter Mofaicâ,quæ ter in die iubet orare,amp; Chriftianam quæ fepties. Vt autem mundiciam perfe 50 (ftamaff'equerentur,ftatuitmanus,brachia,os,nares,aures,oculos,capillos,fn* fimos pedes mundartVoluptatiidmagis corporeæconuenit,^ animg purga 3-' tioni, quæ alio in diget lauacro ut mundetur, lufsitin domum Deiillicitam, quæ
-ocr page 627-T V R C o R V M ‘R E L r G I Ó.
quæ irt Mcchi'a cfi: femel peregrè proKcifci, ïliacp inconfurih'bus tegümêns cit cumdare: turn Taxa per media fœmora retro proijeere. Qiiæ conluetudo ab Indis ad,Arabes manauit,amp;à Mahometo corroborata permanfit: addito tantum lintheo ob uerecundiam, Venen'inferuire per hoc clàminfinuans. Dicegt; batautem primumparentem èparadtfo eiedum banc domum ftruxiire,amp; pd ftcritati ad Abrahæ ufque tempora pro loco oran'onis conGgna(Iè,facrifîciaqgt; oblataillicdTejUfqneadMahornetisifmahelitætempora. Htncdomusbæc proorattonibus deputatafuit. NarrattnAlcorono fabuloGfîîmè, quomodo unanotfleab oratorio Mechæ infandîam domum Hïcrofolymam lumentQ delatusGt,uthincinccelum Duce Gabriele afcenderet:quemadmodum uetu læ puerisfolent amies narrare fabulas’, faciensiumentum utï lingua humana, Cæterùm multa but'us fedæ deliramenta abbas Ioachim,dum in Apocalypfe-oslibrumcommentatur,deridet:eorum^prognofttcaturdementiam exlo* bannis Euangeliftæ uerbis.
Vndeex hoc Alcorano edocfli Turc/, hune hod/e obferuant uiuendi mo* rem,ut frater ille,qui duos amp;nbsp;uiginti annos illic feruierat captiuus,prodidit. In primis imaginesomnes,feupiifîasfèufculptasabhorrentacdetcGanturufqî adcô,ut Chriftianos quoni'am his obleôantur Idololatras, dæmonumcp culto tes ôd uocitent 2CGrmiter credant. SuperG:itioncm inGgnem ÔCpotilGmùm ri dendamChriftianorum cefent, qui arma atqj/nGgniafuain templis,ædîbusq^ I nbsp;nbsp;facris fufpendût,cùm ipG ne Ggillo quidem utantur,etiam in li ten's rcgtjs,con-
. tenti nudis liten's G nomen alTit mittêtis, aut fyngrapho,cætera inutilia uanaé® reputantes. Exeadem caufaufurn campanarum ncquaquamadmittunt,ill.fs ipGs ct/am Chriftianis qui fubditione eorumuiuunt. Neminem enim co-gunt Gdem negate fuam : nec magni xftimant perfuadere alicui Ut abnegata priori rcligtone,nouum aGumant,
RELIGiO TVRCORVAÏ SPECIALIS ET de fdcerdotibiis eoruin^dc peregrittiit
50 Valis Gt hodieTurcorum profeiGo parttcularis, frater is qui captiuus j nbsp;nbsp;V^duos ôi: uiginti annos miferam feruiuit feruitutê, oblitus patriælinguæ,
Turcorum idiomata plene aGequutus eft,acliteraturam,qua etiam facerdotio dignusuifus cftmultis,opufeulo qüodam exprefGt. Quod ne periret, excer-pu, amp;nbsp;notatu digniora decenti breuitate coferipG. ProfeGîo itac^ fuper quant fundata eft lex T urcorum hec eG:Hillayl baba hillalach Mehemet ercrullach, , ideft,Deuseftunusamp;Mabometesen: prophetaeiusmaior. Vbifubfpecie pictatis dum fe uniusDei cultorem pollicetur,clàm uenenum miferis infundit animabus Pfeudopropheta ifte Mahometes. Credunt enimTurCi primùnt magnum prophetamà DeomiirumfuifleMoyfcn, cuidatuseft liberTcfrit, tluemnos Pentateuebum dicimus lachominesomnes quilegem hanceuGo-dicrunt,fuiflefaluatos. Cum autem lexilia perfocordiam achominum maliti aiTifuiGetcorrupta,magnus iterûprophetaà Deo miiTusDauidjlibrum Tza-bur attulit,quem nos Pfalterium uocamus.Sed iterum ad ihteritum eunte plebe, lefus tertius propheta magnus à Deo miflùs, nouam legem cum libro cut nomen Ingilis.hoc eft,Euangelium,caufa falutis apportauit. DeGciente uero ’ 0£^haclege, quartus eledlus eftpropheta Mabometes,quilegem cumlibro euinomen AÎcoranus eft, à Deo accepit. Hæc itaque lex Alcorani primunt præceptum hoc habet, ut ne cuiufeunquefexus dignitatisac eminentiæ fue-' ritjproueeftam aflequutus aetatem, extra matrimoniumuitamagat. Deinde lt;nbsp;magnorigore quinquicsindie precipitorandum, borisSCtemporibus afli-’ 5° gnatis certis. Prima eorum oratio patriab'nguaDangnanias uocata,pcrquatuor Erket, 6C duo Czalamat pcrGcitur. Eft autem Erket geminata inclinatio, cum totidem proftrationibus. Gzalamat uero eft ipfa fecreta oratio , quam fedendo peißcitpoft quodlibetErket ,eunifalutatione à dextrisSlt; fiiftftris,
-ocr page 628-$8? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
Sc imptcfTioncpacfe,quamutraq;manu infaciemobduccndofacit.Fitîiæc oratio ul ortu fólis matiCjUullo habito refpctfîu artïHcialis horologe. Secundi cratioqug Circitermeridiê Ht Orientalisdufîa,continet dccêErcket,ÔCqu:nq} Czalamat.TertiaoratiôKyndinaniaslingua gcntilinûcupata,indeclinationc folis uefpertino tempore nqcôplexa odlo Ercket SC quatuor Czalamat.Quar ta oratio Achfamnanias uocata, quincp Ercket amp;nbsp;tria C^alamatinfe tenens, circa Occafum folisfieri confueuit. VJtimafiC quinta cæteris prolixiorÇnam quindetim Ercket,ocflo Czalamatcomple(flirur)poftcœnam tardiorifoletfi cri horâjdidla laczinonias. Hasorationesunufquifi^ cum parrochiano fuo in proprio templo tenetur orare,nifi occurrente impedimêtolegitimo,ob quod in alio loco hæcexplentur; quandoquidem licet etiam neglecfîas fupplcre,fi non debitum tempus fueritferuatum. Diés Veneris ( ut fuperius annotaufi »nus)eft apud Turcos Celebris,quemadmodum apud nos dies folis,quo atten tins orant: non tarnen uacant ab ullo labore. Singulis autem ciuitatibus principale eft quoddam templum, patria lingua Enemefgit appellatum, quo die Veneris omnes conueniunt: Rex quoque in primis,äC altj Principes. Oratio* ne meridiana pcrfelt;fta,fit praedicatio SC eleemofynarum regalium diftributio, Vix autem dici poteft quanto filentio facras fuas orationes perficiant. Habet ctenim inquifitioncs, quiaccufatos deorationum omiftione mulrisafficiant jgnominijs : utperurbem circumducentes,actabulam cum caudisuulpinis collo appcndentes,non finemulcfta pccuniariadimirtanupotifiimumfiorati ones lilas tempore fuæquadragefimæintermittant.Præparant autem fe,ut pa ratiofcs fintad orationemfaciundamlonone,quæ apud eos triplex eft. Prima gentili lingua Zcoagirmcg uocitatur,que perfufio eft totius corporis cS aqua tarn diligcnsac curiofa,ut nullus penitus inüniucrfo corporelocusillotusma neat, alioqui inualida eflet lotio. Solent ob id rädere pilos in omni partecor* poris,barba in uiris excepta,SC crinibusin capite mulieris. Qiios tarnenmul* to ftudiolauant,SCpecftinibuscrcbro difcriminant,utaquapenetratepoHit.
' Jncidunt pretereaunguesmanuùacpedum,SCutuntur ob hancrem circumti fione,ut bgclotio non fitinualida,nefub preputio fordes remaneant.Noncni 3® in remedium alicuius culpg talis fit circumcifio,ut Hebræi facerc confueuerut (quandoquidê originale peccatum apud eos ignoratur) fed quandam ob fu* perftitionem.Nam probrilocoducunqfiquiscuiquädicat Czunetfejhoceft, non circuincife, Solent efn caeterisignominiæloco diccre: Vosfncircumcifi, quaft dicantimmundihomincs. Qiianquammaior parsfiliorum fine circum* cifione moriantur,adeö nulli faliiti putant prodefle circumfionem, fi fuperfti* tio tollatur. Vt igituradlotioncmreuerramur,primamputätpernecenariam poftquamcunep pollutionis maculam,ucletiä naturalem.Necenim cuiquam loquitur,uel aliquo tratftat, fi poflibile eft,etiam uixab ullo cernitur,nifi prius in aqua merfusaut perfufus aqua mundetur. Sunt itaœ in ciuitabus infignioii* 4® bus balnea,quibus continue utuntur. Vbi non funt,fecretum locum aliquem adlotionem præparatum habent in domibus, ut pofti'nt aqua perfundipriufi quam domumexeant. Pollutum enimuerófiagnofcant,Tfchump percontu meliam uocant, per quod immundiçiam tanquam exccrabilem reprehen* dunt. Altera lotio uulgo Tachriat dicitur, quae necefiaria eft cum opus natu* ræ cxcrcetur,ucluentofiratcs erumpunt: tumenim aliquo fecreto loco ueren daabluunt. Maxima etenim follicitudine curant, ram domi quam foris uel ca* ftris,dum naturae opera pcrficiunr,ne corpus denudent. Vtunturnanqucfœ* moralibusamplis,quibusIblutis (nam ante aperiunrur ) reqeiunt curuatiin terrain ueftes fine corporis nudatione, ut uix quifpiam quid agat deprehendi P ualcat : ereeftus enim 8Cftans nunquam quis cernifurnaturæ opera exercerc: piaculumid foret maximum.In primis rame cauet,ne faciem in meridiem uer* tat hoc agens,quo fe crantes uertere confucucrût.Tertia lo tio Abdas dicitur, alrf
-ocr page 629-T ’V R (C o R V M R E L I G I Ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58^
alq A P tam irocant,quincç fenfiiû orgam's perncceflana:qua manus à.’ bracina ad cubitos ufq; abluunndchinc os,nares à tota'fades ad aurcs ufc^. Tû manu cum aqiia fupcrdiiCfo capite, dcfccndit ad pcdes, ablinis^ cruhbus ad tibias hæclocio proficifdtur. Inomnilocolicitum efthanc facere,nec neceflum ut praecedat unamquamq? orationem,nifi immundicia aliqua hâc cxigeret. Satis eftenim unalotio antcorationes omnes,fi caueaturimmunditia omnis. Licet ait qui ob maiorem cautelam ac deuotionem frequentius earn répétant.
leiunium habet in anno femel per menfem integrum. Accipiunt enim lunà tionem unam inter duodecim lunationes anni comunis,in qua ieiunant.Cum 0 enim annus folaris non concorder in mcnfibus cum anno lunarifine emboly^ f'no,huius ignari fupputationis,duodecim lunationes pro anno capiunt.Men fis igitur ieiunij eorum nunc in hyeme,nunc in aeftate contingir. Abftinent aût ipfo ieiunij die ab omni genere cibi Slt; potus. Noifîu autê quoties Iibucrit cra^ puiantur.In fine ieiunij unum pafcha célébrât, in quo memoriam mortuorum agunt peregrinantes,ac commeatum fecum deferentes,quo uefcantur.Ofcu* lantur fe inuicem mutuô,amp;bonu imprecantur pafcha alter alteri.Pofl X L an tern diem ab hoc alterum pafcha celebrant, quo eorum pcregrini ad Mcchani ueniunt cum multis alijs nationibus,quae huicfe(fi:æ adhærêt.Ltenim Arabes^ Saraccni,Tartari,quandocp etiam Chnftianfiqui ob id maximopere ueneran» io tur,tanquam uicfiores amp;uiridigniifi'mi,multisqî utuntur priuilegijs,cognomi nati Hatfchilai,annuatim uifitant memoriam mortuorum,^ fepulchrum Magt; hometis in Mecha ciuitate, quat X L dierum itineris fpacio à Hierofolyma di-ftat,uenerätes.Quod iter carhelis (quoniam terra eftaridifiima, S^hincareno faadmodum)perficitur,aSoldanoin huncufum ordinatis.Suntijsperegrinis duo cófirucfïa xenodochia,quæ nos hofpitalia dicimusiinitinere unum,quod Czeinmenczcrcij lingua dicitur patria,capacifiimû multorum hominum, ex-wdificatum inlocis defertis, ubihabitatoresnonfunt. Alterumin ciuitatibus Ymarat cognominatum. Suntautem à Regibus amp;nbsp;Principibus extrudla, 8C poflefiionibus dotata plurimis, ut reddittbus illic ali poflint abuqdè bis in die, non modo peregriniaduentantes,ièd amp;ftudentes quidam afcriptictj ÔC-iàcer-dotes nonnulli,qui pro fundatoris anima officium quotidie dicunt.
Gymnafiapræterea habent,inquibus leges ciuilesà Regibus editæpro tegno conferuando doccntu'n quibus qui proficiunt, honorantur, amp;nbsp;ad iudi-candum ac populum gubernandum eli^untur: Infigniores Muderis, minores Mtnetfihum uulgô dicuntur,minus uero dodfiTaurfman. Quibus fufficit, ut Alcoranum fciant,amp; cerimonias qug ad orationem amp;nbsp;cultum legis pertinent, beneintelligant:exemptiàferuitute, amp;liberiaboneribus communis populi. Indices enim Regifirarrj SClurifconfulti, qui Caliphedicuntur,altjsfunt pro ncceifitate prouiiï ftipendijs.Nullam tarnen liberalem artem addifcunt. Ab o-»nnibus honeftis difciplinisamp;fcienttjsfuntitaalient, ut nee nomina nofcanr, necmyfteriaacfacramenta cerimonias^ legis fuæ aliqua rationeconfirmare poflint,innixi folis confuetudinibus. Sacerdotes eorum nullam habent occu-pationem circa curam animarum,ut noftri,in audiendis confeflïonibus, exhi-bitione facramcntorum,amp; euftodiendis reliqufj s aeædibus facris: quandoquf dem nullas habent. Nihil enim ecclefiæ eorum à domibus differunt commun! bus,ut nee facerdotes à communi populo.Sacerdotes nanep nee meditationi-bus, nee ftudijs literarum uacant, fed uxoris folatio SC filiorum comunis^fa-’’^diæ.Iumenta enim curanf,mercantur,ufuram capiunt in poflefiionibus, ue-' nationi incumbunt, aucupio 8C canibus operam nauant : nihil eft eis illicitum 5o ptohibitum uc.Qualis enimlexac cultus,tales SC facerdotes SCminiftri.Qua-'uis enim multam coram hominibusreligionem fimulant, dam tamê omnibus fe flagitrjs immergunt.Literas pecunia corrupti fcribunt libertatis,ut ferui ca-pti fugiant.Magicas item uanitates literis fignat,ne quis in prælio uulneretur,
Dd auc
-ocr page 630-ç9o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P ï N I AN I
aut enfe aut fagitta.Qiias literas gentili lingua uocant Haymayly, muln's om* ninonequitijs coinquinatû
Habent autem religtofos multos habitu cxtenori differentes, amp;nbsp;arte diabo li’ca (cuius filij funt) miranda facientes:quibus rebus miferam plebem,dærnO' ne malo fuffragante,decipiunt.Quidam entm incedûtnudi, open'entes ucren da tantû;tantam praefe ferentes patientiam,ut quafi impaffîbiles, neep hyemis fæuitiam frigore,nec^ aeftatis ardorem calore fentiantiftigmata, cicatrices,inci fioncs cutis,ulcerationes £equèferentes,fi quis faciat,infenfibiles penè.Quidâ CO deueniunt abftinctiæ,amp; tantaminduunt perfedfionem, ut rariffîmè cibutn ac potum,nonnunquâpenitusfine cibo amp;nbsp;potudegant.Alij magnam pauper ia tatem profeffi,nil deterrenis rebus cogitant,necin craftinum aliquid referuât. Ali] rurfus perpetuum filentium tenentutmuti,Cramutlar dicfli, nullam cum hominibus conuerfationemhabêtes:acrieprouocatiquidemfummisiniurijs actormentis adloquendumcogipofïûnt.Dicuntalijfe uifionesacreuelatio-nes,alij raptus ac extafes fupernaturales habere.Quicunt^ aût in hoc ftatu de* gunt,Dermfchler nominantur, fignaep diuerfa profeflîonis geftant. Aliqui in capite pennas, quibus fignifîcât femeditationibus acreuelationibus deditos, Aliqui inaures,quibus notant obedientiam in fpiritu, propter raptus frequen tiam.Nonnulli cathenas in collo aut brachqs,quibus uiolentiam, quam inexquot; lafipatiunturjnotificant.Nonnullihabitumuarîjs coloribusexpccijs confu' 20 tum,quo paupertatê reprçfentant. Varios tarnen habentes uiuendi ritus.Quo niam aliqui inter homines couerfantur,alij feorfum congregati in modû uillæ, plcriqjin nemoribus aclocis defertis. Quidâin ciuitatibus aquam baiulantin utribus,adbibendum optima,nihil inde mercedis expofcêtes,fed hofpitalita' tis officium exhibêtes.Habitant aliqui circa fepulchra mortuorû,amp; ex oblatio nibus populi uiuût.Hi omnesnonferuâtleges Mahometis particulares, quia uxores aliqui no habent,neclotiones née orationes fecûdum cerimonias prg' diefîas faciunt.Fœminæ autê quædâhis fefereligiofis clàm comifcentes,dicun tur natos fine uirili femine parère, qui Nefefogli uulgô uocantur : quanquani diabolico id fieri fug^eftu feratur.Quorum femper duo in magna illa ciuitate, jo quæ Burfia corrupte,Prufia ab antiquis di(fia,capillis uel ueftimentis fuis oin^ nés infirmitates dicuntur depellere: quia eorum amp;nbsp;adlio amp;nbsp;uita mirabilis amp;fu pernaturalis cenfetur.Obid Chriftianis illudentes, minime mirum elfe dicut, fl lefus Chriftus ex Maria uirgine natus dicatur. Omnes uerô religiofiilli, qui Dermfchler uulgô nominantur, in magna habentur ueneratione, quafi fan*-dîorum fupeiftites acfucceiïbres,regni^totius côferuatorcs, SC amici Dei ac Mahometis.Horum opinio eft,legem nihil prodeffcjfed gratiam Dei quaho^ minem faluarioportet, quæ finemerito Stllege fufficiens eft adafTcqucndam falutem,quam ipfi Rach Matallach nominaht.Sed nulla ratione, nulla autorf täte opinioncm fuam, prodigqs tantum amp;nbsp;fignis afîerunt fmultos in fuifauo' 40 tem trahcntes,potifiimum qui fpirituales SC deuotifunt. Suntqui Czofilarap pellantur,quafi meditatiui uel fpiritualibus exercitijs dediti. Hi quafi fuccclfo res Prophetarum SC patrum, qui hanc fedlam fundarunt, magnæ autoritatis 4iabentur,traditiones patrum allegantes, ôi per meritum homines faluari aircgt; rentes,fine gratia amp;nbsp;lege ( quodPercketallach uocant ) inteti orationibuspar ticularibus,exercitrjs fpiritualibus, uigiltjs, amp;nbsp;meditationibus. Nunquâenim orationemintermittunt continuam, quam ipfi Izillaraitmachuocitant.No-tfiu conuenientes in circulo confidunt, accommotionecapitum per aliquod tempus repetendo dicunt Laylachillabach.Subiungiït deinde crebro item re^ petendo Lahu.Tandem repetunt iterum Huhu, 6d quafi exanimes cadunt 8C 9 obdormiunt.Hos maxime illi uenerâtur, qui generis antiquitatem ftemma nobilitatis feferût,Efflier Embieler dilt;5ft,quorum genus eorum alterius nation nis commixtionemnon accipit,nec àpatrum fantfiione huius fei^fæ unquam recef*
-ocr page 631-TVRCORVM RELIGIO,
$9»
afîêrentes quenc^ in fua lege faluari à Deo data, cum tales arque bonæ fint fer* uanttbus:ncculla fit alten' præferenda. Hi quafîfchifmatici ôi^Turcis fûfpcdi, nonnunquam deprehenfi affliguntur.Qiiandoquidem occulte docêt,SC Chri ftianorum ecclefias fubeunt,aqua^ benediifia fe confpergunt, figno fe cruci's muniuntjlegemœ Chnfti' tam bonam quàm Mahomeds afièruntReligiofi au teniTurcorumfeftiuitates quafdamagunt,uel propteruotapopulieisobla-* ta,uel ad aflequendam pluuiam,ferenitatem,uïlt;fî;on'am,uel propter prædecef-forum mcmon'am.Quæ quidem fcftiuitas Machi'a, ludus autem quem faciunt '° Czamach patria lingua dicitur. Congregantur enimfinitimi uniusregionis, occidcntes(fi habent)animalia.Sin minus, exleguminibus oriza cœnam in ftituût.Refecfirione peracfîa,quiprimus inter eos eft tympano accepto, modugt; latur, cæterifurgentes, ordineludunt quadam regulata totius corporis agitai tione,motibus,honeftis omnium membrorum Ôi. ualdc decêribus, fecunduni niodulationem menfuræ inftrumenti mufici. T um in modum uertiginis quogt;^ dammotuuelociflîmo circulariterrotationeaccorporis reuolutione ( in quà uis ludi confiftit) ira celeriter reuoluuntur,ut homo ne fit an ftatua baud facile difeernas, oftendentes fe in hoc quafi fiipernaturalem habere corporum agiligt; tatem.Licet autem quifpiam eos poffîtincacterisludigeftibus imitari,hanc ta
’° men reuolutionis rationem,quantumuis agilis,nemo facile fequetur. Finito lu do furgunt omnes,£C ordine confuib imprecationis uoccs pro ialute eorum,at ^uibus eleemofynas acceperunt,emittunt. Aiunt Prophetas antiquitus ijs lu* dis ufoSjCÙm Dauid dicatur antearcam Domini lufîlTe.Loquuntur autem inter ludendum fermones quofdam obfcuros à patribus Obi traditos, qui ad eos duminraptu amp;extafi funt,infpiritulocuti funt. Qui quibufdam breuibus fen tentijs materiam compledîuntur de qua traeffant, uerfibus amp;nbsp;rythmis, quibus myftcria ccrimoniarum fuarûfpiritualiter cxplicant. Ob idfacerdotes alij hos inuifos habent lanquam firnulatores,improbantes ipfbrum amp;ludos amp;nbsp;impre cationes tanquam inutiles,cùm legem minime obferuentiLicet maximam ui-tæ iàncfiimoniam tam dicfHs quàûi facflis oftentant,Angeli^ ex moribus, non homines iudicantur. Quamuis enim fpiritualis maieftas de facie exprimitur, fit tarnen fuperbiæuenenum occultumintrinfecus. Volunt enimab omnibus obferuarûofFenfi parum,indignationê Dei imprecantur, fæpeq^ uindida fub-fequi uifa eftiomnes itaep caucnt,ne hos offendant.
Mortuienimilli innumerumSantflorum referuntur,5lt;^fi'gnis quibufdam acmendacibus prodigtjs cùm uenerentur,plebem feducunt. In tota uero T ur cia primæ uenerationis habetur,cui nomen Sedichafi,quodinterpretatur fan-lt;^us uicflor,ucl uidîoriofus inter fancfîos. Cuius fepulchrû eft inter limites Ca-•■amannorum Othomannorum.Qiiem tanta religione colunt, ut neminem defiderio fuo fraudat5,qui opem illius implorant conftantiflîmé credant: præ cipué fi bellorum ac uiiftoriæ uota fiant.Ob quam rem,maxima donaria à Priii dpibus quotannis uiritim ad huius fepulchrum deferur|tur,
Eft alius apud hos fand us Hattfeipettefeh cognominatus,hoc eft,peregri-»lationis adiutor,quem implorant peregrini.
Qui uerô Afcik pafla dicitur,patronus amoris extat,amp;in matrimonio inuo catur prolis caufa,uelin partus periculo,uelmaritatis litigantibus.
Vair paftà,difcordantibus concordiç patrocinium conferre dicitur,nuncfe muenem nunc fenem hominibus oftendens.
Schley chpafta conturbatis amp;nbsp;tribulatis folatium præbèrc dicitur.
Chiridirelles uiatoribusneceflîtatem patientibusauxilioeflèfolet.Queni rnforma uiatoris equo infidentem apparere inuocantibus aiunt.
Venerantur SCquidam, quipecorum amp;cæterorumanimalium curamha* fient,qui pro pluuia aut ferenitate aftèquenda inuo cant,quorum alter Goi*
D d xj uel*
-ocr page 632-50Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
iidmiïfchin,alter Bartfcumbaflâ nuncupatur:hi's butyro litant cali'do pane, quem pa(îàma uocant»
Puit inter religiofos illos quondam fufpicio Regts de prodittonc,quocirc» indignatus Amyras,hoc eft,R.ex,omnes comburt tuffit. Cùm autem fenior cK iliis pro Gxcurationcrnultadixiiïetfruftra,primus ardenternintroiuttfurnuni infrepidus,illæfus£ptnanens,incendiumreftinxtt,acmiraculoilloRegisirain niitigauiqut fefuoscp à mortis redimeret periculo. Omnes illius pofterihune tanquam fancflûucnerantur,eius^ foleas, quæin furno cum ipfo intaôaeman ferunt,pro teftimonio ueritatis hodie oftendunt. Omnia tarnen hæcuclamine fimulationisobteguntur.Nam quurfaciantfacerdotes prædicfla,reddcre caii' i» fis neqiieunqde futura uita omnes æquè dubq. Antichriftum T etfehel iiocaf, amp;nbsp;friuola inulta de purgatorio cominifeuntur, abfurdacpmultafabulanturde inferno,è quo dicuntMahometempoftiudicium cuiufcunqjfedfæhomines omnes liberaturum,ob autoritatem magnam,quam apud Deum gerit.
DE CAETERIS MORIBVS DO»
MESTICIS TVRCORVM.
maior cura Turcos fubit, quàm ut plures homines ea^ piant amp;nbsp;abducantjuendant^ ÔC lucrêtur.Nam Barbarum ge^ nus fæua rapacitateaurû appétit, ob nullamcprem magisRc^ gern obf€ruant,quàm ut aureos præbeat indies nummos : Lp cet in Regios natos miro amore fint affetfli. Necaudentregiö fanguinem perfequi,nifi regia domo natus quifpiä,in propim priufquam præliûineant.Tum quotidie in aurora acfolis occafufiftula,ó^tyn» panis cantantjdefutura uióloria exultantes.Principes autemTurcorum,cuiTi 5® mutua fefereuerentiaafficiuntjterdigito labellum compefcercfolêt. Mosde^ nicR cft apud Regem Turcorum,neOratoresac legatos ipfeaudiatjfedPrinct pes qui BalTæ dicuntur, tanquam interprètes acintercelïores ad Regem refe* runt,m ore Regum Perfarum, familiaritatis uitandæ gratia, quæ faftidium pa* rit.Quantum autem Reges in uita uenerantur, tantum ijs mortuis in tumultu acfcditionibusexcitandis funtparati.Aerariadiripiunt,domosfpoliant,amp;ni' hil quod ad locupletandü profit,omittunt.Mercatores in oppidis habent, qui priuilegi'js à Rege muniti,captiuos quofeunep emunquenduntjimpignorant, redimunt, iuxta regalia ipforû décréta, fine cuiufeSqp obftaculo. Bellum quo' que ca caufa adeunt, ut homines mercentur, ac publiée in foro uendât ut peco 4.0 ra,ingcniofinîmiadnofcendum,quiuiribus ualeant,cuilaboriadaptâdi.Tum palàm fine pudore homines nudi utriufoR fexus proftituuntur, currunt,ambu^ lant,fal tantjUt hinc ætas,uirtus,robur dilcernatur. Siqui inobediétes aut ucrc^ cundi pudenda tradfari reeufarint colaphifantur,amp;flagellis cæduntur. Hicfi' lius uenditur matre uidente,hic mater abducitur in confufionem fihj,hicmarû to erubefeente uxorutfeortum eluditur,alio^uiro traditur.Hicuxormaritô iiidet aratro alligari.Hic paruuli è finu matris rapiuntur (Abducunt enim non proueôïe modo ætatis homines,fed paruulos amp;nbsp;ladfantes infantulos)Denicp necdignitatis,necfexus,necætatis,uel minima habetur ratio.Miles, paganus, facerdos,plebeius,nobilis,ignobilis pari libra aeflimantur. Serui empti manefi 5 0 pâtur teterrimae feruituti,tanquâ perpetuis carceribus : ubi nulla fpes amplius libcrtatis,fed labores intolerabiles cum maximis obprobrijs.Auidilïîmeenim omnes,feruosôCanciUaspoffîdent,quia creduntegeftatemfe nullam uifuros, fi
quum impt'tum crudeliter primum faciat. Ob id Regifuo ualde obfequiofi, cum iubentur,di(5io citius ad bellum exeunt.Siquando hoftibus congrediun-tur,ingêti clamore fono tympanorum uoces ædere,ut terror! multitudo fit, confueuerunt.TumMahometêdeum fuüinuocanqcorpuslauantpurgant^,
T V R C o R V M I N s T I T V T À, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çpj
fl fcruos habcant.Qiioniâ cùm ferm' mulnplicantur, cmn ancillis lungmit con nubio.Vlilas ergo rotas cxædiHcanf,ôt agros îjs colunt,ac mde ditantur. Ser^ ni itaçe nil aliud cogitant, aut nulla alia de re colloquuntur, nifi de confilio fu* gicndi.Hcri hoc animaduertentes,ciburn fubtrahunr,ne uiaticum parenr.Ra^^ to autcm Fuga ekip!i,euadunt,pra’icrtim qui ultra nrareabducuntur: tarn follu citi Func Turci requirendi inueniendi^ profugos. Inuentis ÔC rcdudïis,dupli' catur miferia.Siiterum reducanturprofugi, crucianturôd affliguntur fine omgt;-nihunianitate.Nunccnim uidîus,nunc habitus ncgatus,mortêaccelerat.Qiu bufdam compcdes,quibulda cathenæ annecfluntur. Sunt quibus nares, aures, gt;0 neruos pedumabfcindunt,utdeformes nofcâtur. Prudentiores tarnenfcruos ut retincat,pa(flo amp;nbsp;termino feruittj ffatuto,Iudici ordinario illius loci praefen-tant,accepto^fyngrapho delibcrtateaflcquenda fccurosreddunt. Perfeófo tempore feruitutis,iudex Imperiali autori täte donat libertatem litcris publicis (quas inftrumcnta (biennia confueuimus appellare)tum licebat olim patriam petere.Nunc non licet ctiam affcquuta libertate, fed liberu eft in Turcia quæ* cuncn négocia obire. Qiisndoquidê in itineribus impediuntur edicfto Regis, ne patriam petant.Sunt tarnen facerdotes,qui acccptapecunia aferuis, adulte rinas literas miro aftu fabricant, quibus nonulli Fortuna propitia euadût. Sunt item fures quidam,qui fe mercatores fingût, ut feruos amp;ancillas fugitiuas ab^ to ducant, Sgt;C.in remotioribuslocis uendunt; Sgt;Chinc iterum furtim abigunt, donee propinquiora óC finitima loca contingant,tum accepta pecunia,literas do nanr,qmbus poftïnt(fi habuerint fauentem fortunam) euadere : licet pauciffi-mi ad patriam rcuertantur» Verum ex Bofna, Albania, Sclauonia, adiacenti-busep rcgionibus,ob paupertatê (quia ob annua tributa acueeftigalia ad fum-mam egeftatem redadi funt)cum fenutrire uix poflint, fponte ad Turcos ue-niunt Sc feruiunt, nonnunquam in magna multitudine : qui facile perfuaden-fur,ut perpetuo maneant. Horum maxima eft copiain Adrianopoli regiaur-be,quiafacilelinguam patriam edifcunt.Licet Sclauonicapaflim peneomnes « utan.turlingua,0L Imperator 0!^ curiales. Ex hacmultitudineTurcus decimam Jo colligit,e Græcis quibufdam adhuc Chriftianis, ut fibi cuftodes corporis la nizaros efficiat,ut fupra abunde narrauimus. Sic itaque tria genera hominum Chriftianorum in captiuitateTurcorum inueniuntur.Primum eftillorum,qut in pura fimplicitate uitam agunt, nihil de Fadis eorum aut folliciti aut curiofi, timentes ne ab erroribus decipiantur, Chriftianam^ fuam religioncm pro ui-nli in feruitutis iugo cuftodiunt. Alterum genus illorumjqui curiofefecretiffi--ma quæcp indagant amp;nbsp;fcrutantur. At(ç hi pericula nonnunquam experiuntur, dum incaute fe ingerunt.Id autem faciunt, ut errata ac deceptiones buius per-fidæ fedæ in fcripta redigant, pofterisœ mittant,ne feducantur.Sicplureslegi mus captos,qui omnem iliorum fuperftitionem curiofe diiquirentes,hgc quai 4-0 feimus nobis notareliquerunt,Tertium genus medium quoddam tenenCùm enim illi incaute eorum fada confiderant, ab erroribus eorum capiuntur, fi-dem fuam perdunt Chriftianam, 0^ fuperftttioni fe addicunt. Quorum ma-gnus ibi eft numerus,quoniam ad dignitates deinceps 8C diuitias perueniunt. Hoc facit fimulata ilia fimplicitas,quam in ueftitu, habitu, equitatu oftendut: deridentes in primis Chriftianos,qui ueftium uarietate gaudent,cum apud ip-fos ta uiri quam fœminæ, tam nobiles quàm ignobiles, nihil curiofitatis aut le Ui rat is in habitu oftendant ; Quod item in equitatu faciunt, cùm praelium in-cunt. QuinimoSCimpcratoriliorum nonnunquamuideturcum duobusaut tribus balneumingredi,actemplumreligiofèadiré, ubinonin cathedraac fo-50 Iio regali,fed in terra fubftratis tapetibus fine reliquo ornamento,ut caeteri, (e-det. Ante omnia autem ftudentTurci raundiciæ.Omnia enim fufpeda de munditia rerjciunt.Ob id amp;nbsp;uinum minime bibSt, quod olim caulà magfti ma liangelis fuit,qui inebriatiuino, coitum cuiufdampulcherrimæmulieris pe-
Dd iq tierunt,
-ocr page 634-5P4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, I O A N. C V S P I N I A N I
tîerufttjôi iter ad cœlum docuerunt. Ipfi uero in puteum quendarn pföftrndi^ fimuin damnatifunt.Sedamp;carnes porcinasnon comedunt,quj djcunt bo' mtnem illis in mundumfieri. Etuinum in terra calidiore, ut in Arabia, parimi habet uoluptatis,cùm frigidis deledlêtur potius poculis. Nec in parte domus ubi comedunt,aut canes aut pullos admittunqneloca fœdentur. Nec fi uas a^ liquod, uel canis ucl pullus contingat, ex eo amplius uefeuntur. Soient entm pullum funeligatum diebus feptem acamplius tenere, ut purum tantum gta' num comcdat.Ncc morticinis uefeuntur ac fanguine fuffocatis. Nifi enim fetquot; ro uiderint gulam animalis fecari,carnes no comedunt .Hinc etiam poft quâ^ cunque pollutionem,utfuperiuslatè dilTeruimus, balneanturacmundantur, • Simplicitatem præterea oftendunt ædifîcqs fuis, nullam penitus habentes dc^ leólationeni in conftruendis domibusdicetfint auro atqp argento ditiflîmijfti* perfluitatem tarnen efieiudicant.Raro enim exlapidibus,frequentcr exlignis domus conftruunt.Ridentitac» mirum in modû Chriftianos,cum tanta uidét ædîficiarqua: idco putât extruaa,quafi credant fe perpetuo uicfturos.Nobilio res autem æftatis tempore relinquentes urbes, in campo fub papilionibus de/ gunquenationibusqî utuntur.Qui uerô pecudibus operam dant,nullas penf tushabentdomos,fed cum pecoribus terras pro pafeuis quærunt: hycmeca/ iidiora Sc inferioraloca,aeftatefuperiora,quamuis ditiflîmi fintin auro.TugU/ rijs exilibus contenu; oftendentes fe mundiperegrinos. Lufores pro pecunia to quocunqj genercludfignominia afficiunt, ac deinceps grauiori fupplicio pU' niunt. In terra comedentes omnes fedcnt,nccfcamnis nec fedilibus utentes; quadam tarnen decenti compofitione, multum naturae ipfi deferentes. Mengt; fam habent ex corio cerumo,plerunc^ attonfo acrotundo,lantudine quinque aut amplius palmarum,cum circulis terreis, quibus introdutfta corrigia infet burfae clauditur,aperitur ÓÓ portatur.Difcalciati autem amp;nbsp;in templis Sé in men fa fedêt.Inhoneftum enim uidetur,fi fedeat aliquis calceatus. V tuntur ergo gc nere foiearum (quasplanellas dicimus)spfifualinguabathmaguocât :hisfœ^ minae praecipuè utuntur. Vbi ucro fedent, tapetibus loca ftcrnut,uel laneis uel fcirpeis,uel iuncinis. Exigentetarnen necellitate ob humiditatem uel immun 3® diciam,tabulata à terra parum eleuata ponunt.
Qitod uero ad augendam prolem attinet,licetunicuique fecundum legem duodecim habere uxores légitimas, ancillas uero fine numero quot libuerin Et fecundum eandem legem omnes filij amp;filiæancillarumhabêturæqualitcr hæredes cum uxorumfilijs. Solent enim pluribus in locis acuillisfingulasha/ here uxores.Nam ob inquietudinêaciurgia,raro in una domo duæ fimulma/ nent uxores.Poftunt autem dimittere uxores quandouolunt. Quoniamliga' men illud matrimonij,quod fuo idiomate Kebni uocant, in poteftate uiri elfe dicunqnon mulieris.Interuenit tarnen huic etiam matrimoniali uinculo facer/ dotis autoritas.Aequaliter pene etiam omnibus utuntur, concipiendæ prolis 4'’ gratia, ne amorem impetuofum in aliquam transfundant, licet duodecim ha/ beant. Vtuntur fœminæ fimpliciffi'mo habitu, nullum luxum repræfentante» Nec unquam fine uelo aut aperta facie, in conlpecftum uirorurn, uel domi uel foris prodeunt. Mitræ caput tegunt, extremitas ueli faciem tegit, ut foli oculi emineant.Hoc tarn uillanæ quam nobiliores faciunt. Nulla enim in publicum prodit nobilis, nifi fubtili uelata fit ferico. Vthominesipfa uidere poflit offl/ nes,a nemine autê facies eius uideri. In die Veneris quae apud eos facra eft (ut diximus ) ad meridianam horam nobiliorum uxores templum ingrediuntur. Vbi locus fecretusfolas mulieres capit, que uiri uel non deb eant, uel non poft fint adire.Colloquiû uiri Sémulieris in publico perrarum eft. Rariftimum ma/ htum cum uxore federe aut equitare in publico. Cauent enim in domibus, ne coram familia ullumiafciuiæ indicium oftendant:tanto rigore non modo in fa miliam, fed uxores quoep utunt, Nobiliores eunuchis uxores fuas cuftodiûr,
ne
-ocr page 635-TVRCORVHÎNSTITVTi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$9$
he uivis air's miTccaiitur. Magna fcuen'tate omrn'no eiga müh'eres uti cofircuc^ nint,euatn confanguinci.Facla cnim defponfationejlpofus ufcp in nuptiarunl diem non comparée in faciem foceri aiitfocrus,quod item 06fponfa obferuat; Tanta eft apud iftos uerecundtajqua non modo plebeios; fed amp;nbsp;fapientes de-cipiiintjUt apud ipfos conuertantur.Conuerfis facerdotibus et religiolis ad fe, multas prouifionesfaciQt, ut cætens exemplo fint.Sic multi uidenturreligio-fî Minores,PrædicatoreSjôd cæterfqui fide Chrifti abnegata Mahometem ad-oranqmiferam^ plebem feducunt.Hgc omnia renduntin deceptionê,quem-admodû totalex Maliometis deceptionibus eft pleniftîma : in his enim eft furt data,6C amotis his,totacorruit. Nam quæ de circumcifioncaclauacro præci-pit,eô tenduntjUt Hebræos Chriftianos^ decipiat. Cærera omnia quæ Icx il--la(fi modo deceptio lex dieenda eft)comple(ftitur,de mundicia, carne porci-na,uino,Sd id genus alijs, ut luxum expleant ôd Venen' inferuiant, excogitata funt.Omnia aliafimulata ÓC fi(fta,ut uno uerbo complecftar fingula.Si quis nero latius quæ contra hanc Icgem dici polïintfcire defideret, Nicolaum Cufani in Cribrationc Alcorani adeatiEt pulchram relegat,fed longam Prj Pontificis adMahomecumTurcum epiftolam, quæincipit : Scripturus autem quæ pro tua falutc, 5Cc. In qua potiores legis Mahometis deceptiones recenfentur, ridendæ incptiæ.Sed in oratione quoc^ habita in conuentu Mantuano, fexto
*0 Kal.Oeftobris,Anno Chriftimillefîmo quadringentefimo quinquagefimono no,Pius Secundus Pontifex maximus,uanitates legis Mahometicæ pkires nu mcratiadhortans fimul Principes (quod amp;nbsp;in bulla magna facit, quæ fie exor-ditanEzechielis Prophetæ magni fententia eft,ÖCc.) uniuerfos Chriftianita tis proceres precibus flagitat, ut contraTurcos proficifcantur, ÔCbellum fu-mant.Suafit quidê,fed non perfuafit Orator ille Pius amp;Pontifcx.Et ob id fein per latius ferpfit hoc malum,ufqj in ætatem noftram.Negligctiacp Principuni icsiam co deuenit utnecp Pontifex,necpCgfar3nec Reges,necPrincipes,ncc ciues,nec communitates deTurcis cogitent,loquantur, autconfultenc. Dor-mimus omnes in utramcp aurc fecuri. Vercor fané ne nos excitaturus Turcus Jî olim ofeitâtes ita obruat,ut ne fpatium quidem fugiendinobis relinquat. Ego quod poftum omnem moueo lapidem,lingula oculis fubi)eiens. Foelicis Pe-tanetj commentarium,quibusitineribusTurcifintaggrediendi,ueIutiCorol-larium fubiungo.Quo cum magna olim mihi fuitfamiliaritas, cum Oratorem C.efaris Maximiliani Budæ agerem. Hic etenim SC ad Baiazetem 11, ödZely-mum aliquoties iuit Orator,amp; plané multa Turcorum nouiqqug oculis uidir. bediam o ledor huncaudias,
F O E L Î C Ï S PETANCII CANCEL»
L A R 11 SEGNIAE. Q'/IBVSITINERIBVS T V R C I S I N T aggr^dienduAd Vladislaum Hungariæ ScBohc-miæ Regem»
ccEPiMrs fereniflime Rex,maioresnoftroscumdeinfere-do bello confultarent,prius itinera quibus tuto in hoftes per-gercnt,multorum SCfcriptis,amp; documêtis accuratiusinuefti-gafte.Qua ex re fæpc copertum cft,eos fufis ualidioribus co-ptjs,ampliftima régna atqj opulëtifîimasProuincias ocius fu-ifte adeptos. Ea propter operæpreciû erit maieftatem ueftrS
cómonuille,quos terrarûlimites,quâfue gentiû regiones adeat, in Turcos ex-5° peditionêafFetftâs.Etquâuis decentiamp;^ maturaperfuafioneadprouifionêrui ng Chriftianæ opus effet exordiri prolixioribus uerbis, tarnen ftatus perturba tillimus rerü me prohiber,eoep maxime, quod maiores noftri ( quorö exêplis innitimur ) in liuiufinodi arduis amp;nbsp;maturê nauandis rebus, impigri ac femper
Dd iiij citiffï^
-ocr page 636-I o A N. C V s P I N I A N I
ci'tiiïimi' cxtitcruntJgitur dimiffîs on's mah'timis, quæ uerfus Afiam naufgan* tibus patent, referam qui tramites ex Septentrional! plaga in Thraciam ôd O' rientemdirigant. Primùmigitur exPannoniaad HiftriôôSaui confluentem traqcitur in fuperioreni Myfiam,propeBelgradum oppidum ubi duæ concur runt uiæ. Altera fuperior in Thraciam fiue Romaniam, altera inferior adDaigt; danos St^Macedones mittens.Sedfuperiorcm uiam fequcdo^patentibus cam pis Godomiri, præter célébré phanum RelTane, Regum atcp Principum illu^ ftratum fepulchris,nonprocul pertranfito amne maioris Murauæ, relióisque lîniftrorfum agris Brailoue, per pagum Branicerum pergitur ad Nifum, olim (utexruinis cernitur) ciuitatem peregregiamjnûcinftaruiciredadlamjàTur^ lo cis ÔCBulgaris habitatam. Adiacet altiffimismontibus ex finitimo Rhodope progrefli's fluuio Nifaua,a quo denominatur, magna^ uenalium copia rerum inter alios Myfiæ ÔC Triballorû pagos cenfetur præclara. Abeft à traiedu Belgradi cxx millibus pailuum.Ex eaafcendendo ad uicumPirothi fitum in mon tanis,peragrato uallo montis Curiorouize iugo,arduo atque difficili, cum ob profunda circum eminentium rupium concaua,tum propter denfifiimum ne^ mus longioresque amphradus, fit per quinquaginta milliaria acceflus ad So^ phiam metropolim Triballorumjemporium noltris feculis memorandum.Ia-cetin piano fpedans ab Oriente inferiorem Myfiam,hoceft,Sagoriam,cx Cyabro flumine circa Bionium Sgt;C Nicopolim oppidum porredam perlimfi w tes Hiftri ad mare Ponticum. A Meridie Thraciam, ab Occafu amp;nbsp;Septentrion ne CordifcoSjTriballoSj excelfos montes Vafiglize alpes. Hine Rhodope præ alqs quam plurimis quos habet,uerricibus eft eminentior, quafi omnibus finitimis montibus impen'tans.Quod ex ipfaGraecadenominatione plane in-nuitur.Per cuius afperos amp;nbsp;anguftiflimos aditus, biduo pertranfitur ad plana Philipopolis uel Romaniæ.Hæc Romani Afiæ quondam imperium fibi uen^ dicanteSjiter habuere : quorum infigne ad hæc ufcp tempora in montis medio marmoreis eredum columnis confpicitur. Hine ôd Gotefridum de Bulionis, dum terram promiflionisrccuperaturus pergeret,adHellefponti fiueCalli' polis traiedum exfuperioriMyfia tranfcendiflememoriæproditumeft.Hf 3^ fee etiam angufttjs Vladislaus Pannoniac amp;nbsp;Poloniæ Rex,olim ab Amuratho Turcorum Principe obfeflus, retrocedere, amp;inPannoniam ire fuit compufi fus. Ex Philipopoliuia tridui amp;nbsp;campeftri continue ad latus MarizefiueHen brifluminis, peruenitur ad Drinopolim, uocatam apud prifeos Odrifum fiue Horeftiada.Ea quantum pulchritudinc geftarum gloria return inter omnes Thraciarum urbes femper claruerit,hinc uel maxime deprehêditur,quôd eins fœcunditateueteres Bithyniæ Reges alledi,ex AfiainÉuropam commigran tes,ipfam fibi domicilium atep imperrj fedê diu ante Byzantij expugnationem tenuére. Ab ea in Propontidem amp;nbsp;Hellefpontum fiue Gallipolim, miliaria fe^ xagintau'n Conftantinopolim uero cxx computanturi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40
ALTERA VIA INFERIOR, Q V AE EX E O D E M 'Belgrado per Dardanos amp;nbsp;Tribaüos montes 'E.mum tranfgrejfa prope
Kebrum, cum fùperiori nia coniungitur.
ALtera inferior uia eft,accefru perfacilis. Patet enim ex Belgrado ad I/mû tes Myfiæ amp;nbsp;Dardanorum cclxxx millibus paiîuum, progrediens circa
Ofternize oppidum amp;Rauanicenfe monafterium. Adducit primùm ad Mo* rauam, olim Mofehium didum,ad latus arcis Crufeeue fluentem,quandoque imbrium exundatione inuadabilem.Dehinc ad Bafilicam albam amp;nbsp;Appennû ni montes Myfiam inuicem feparans.Rafcani enim primi huius prouinciæ po 5 0 puli feroces ac bellicofî,earn partem incolunt,quæ ad Drauum, Sauum amp;nbsp;ftrum flumina ijjedat: Valachi montana, genus hominS agrefte. Hi gregibus tantû pollêt amp;nbsp;armentis, Aliâ aût quæ ad Dardanos,Macedones, ôé Triballos uergit,
-ocr page 637-V I A I N T V R C r A M, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;597
uergifjSerui'anæ gcntes habitant,iifu mitiores, ÔC fyderum afpedu bcnignio-« rï:eo quod magis ad mcndicm tendant, Ô6 frequcntiam comineannutn mercâ torum habcant. Pertranfîtis itacp montibus, fequitur planum Dubonze, frequenter inhabitatum. Sed dimitib ah'quantiïper adIguam tramitequi ad uilgt; lam màgnam Pro copia: amp;Nifuni dirigit, non procul offert fe uallis Coffoui-za cum Labo flumine per medium eius decurrente, procedens adlatiflîmuni Cofiouum campunijCelebratum totiesdiueriàrum gentiucertaminibus. Vegt; nim ex multis quæ hic præclaregefta in antiquis narrantur Annalibus, pauca in huius campi memoriam repetain . Galli olim Græciam atc^ Afiarri occupa' ’° turijillicprimo tumulruantcs,cum circumfinitimis popUlis praelium iilieremo fine magna ftrage,ut ex eorum monumentis apparet.Precibus nànq^ uix indu cias obtinuerantjdoncc traditis fepulturæ occiforum corporibus, à prouincià àbirent.Præterea annoiäm centefimo quinquagcfimo Amuratho Turcorum Régi magna cum Barbarorum multitudine exThracia in Myfiam irruêti,Lazarus Deipotus huic cum multis milibus obuians, fuit occifus, paucis ex fuo excrcitu fuperftitibuSjapud T urcos uieff oria remanente: no incruenra tarnen, peremptöibidem eorum Rege. Vbi ciusadhucinteftinamarmorco condita tumuloiacenf. Cadaucr cnim inBurfiamfl'ueByrfam BythiniæMetropolim deportatum eft, cum alijs ex Othomannorum familia Regibus fepeliendum. Î0 Poftremo hic fuit ilia infaufta, 8C omnibus feculis execranda clades, Iohannis Hunniadis genitoris diuiMatthiæ,Pannoniorum Regis, ex conflit^u habito Cum Amuratho amp;nbsp;Mahomete Calepino eius filio, qui fuit pater moderniTuf corum Imperatoris. Huius campi planicies portenditur circitcrlxx millia paP fuum, ufqjad uiam Cuzamici Su fauces CliffuræquæadScopiamducit: pofi-ta inter duo flumina Sithnizum Labum, uallata undique montibus.Qiio* turn extrema pcrabundat uicis amp;nbsp;pagis, habens ad latus opulentiflrmum pa-gum Priftinam, qui ob maximam ubertatem fuitquondam Myfiæ dominis in iummis delitijs.Eft infuper ad decern milliaria Nouomantana ciuitas,Ger-tnanorum colonia. In principio namqj Saxones in Myfiæ partibus metalla Sii argent!materiam reperiere.Cæterumiuxta Horauize lacum SCpaludes,di-uertendo abeauiaquæ ducitper Binzum Morauiamad montes Criuicina: infra Myfiam amp;nbsp;Dardanos iacentes,itinere unius diei ab ingreffu Cliffuræ,pa-tet accedus ad Scopiam,caput Dardanorum,Slt;: terminum Macedonia. Hæc riuitaseffferaxâSabundans omnibus preciofisterræfrudibus,plena diuitqs, diuerforium peculiare Principis, irrigua falubri flumine Vardaro, fcaturiente ex iugis altiffimis Orbelli montis, qui immitiet Macedoniæ, Triballis,Myfiæ, Dalmatian ac Epyro: propterea opportuna ad conuocandum exercitum. Indc iterarripiendo per planitiem Gegligone,uallem Corropnize, balneaBeobu-fefpontem^ Strimonis, dirimêtem Macedones à Triballis fine Bulgaris pro- 0 peuillam ripærubeæ perluftratis campis Samoceni, fyluis SCuaftislolitudini-hus montis Emiuocati, apud Triballos eius accolas Coftegnazo, difßcili ad-niodum uia defeendituradMarizam,hoc eft,Ebrum fluuium SC campos Phi-lipopolis fine Romania?. Vbi hate uiainferior diftans aScopia ccxxx millibus paffuum,coniungit cum fuperiore ex monte Vafigliza fiue Rhodope,ad hæc plana progrediente.
TRACTATVSDECOGNOMINE, ET
fiiu R.ornani£.
Romania autem, de qua paulô fuperius mentionem fecimus, eft regio a-prica, affluens omnibus quæad humanum expediunt ufum. Ab Roma-1*° his olim ob immenfam fitus amœnitatê diu inhabitata. Vnde propter frequen tes in ea prouincia Romanoru colonias,amp; præfertim Conftâtinopolim, quafi altera Roma uulgo nominari confueuit. Eius longitudo à littoribus Aegei æ-quoris amp;nbsp;Strimone fluuio cccxc millibus pafl'uû progrefla,ab Oriente Ponto, àSei
-ocr page 638-59^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.IOAN. c V S P INI A NI
àScptcntnoneHiftri ambitunonlongèàRhodope,luxta Ciabrumamnctn 'cum nifen'on Myfia finirur. Lan'tudo uero ex uidni's Emi lateribus incipicns, ad Meridiem clxxx,uerfus Calliopolimprotenditur,
ALIVS LO CVS, VNDE EX PANNONIA TRA IP fi(«r in My(tam,tu}ct4 Sttslon oppidum.
SEcundus autem locus unde ex Pannonia tranfiturin Myfiam, eftpropc Saslon,fiue Sabacum oppidum, non procul inde, ubi Drina ex Dalmatia decurrens,Sauoimmifcetur.VltraSauumduæiequunturprouinci3C,Beligna amp;Maza:relilt;5is ad dexteram flumine Âlbo,amp; his montibuSjSacerOjChriber, ni cOjCrupno ÔC Saeza:et tune iter ad famofum uicum V aglem,montes^ Ear zi,exercitibus propter currus amp;nbsp;alia impedimenta immeabiles. Ex parte fini' ftrafit progrelïusad uadum maioris Muraui,abluentisibidem Cruffeuamar* cem,adhærendo femper alijs itineribus fuperius memoratis.
VIA Q V AE EX PANNONIA PER TRANS/ fyludttium mittit uerfuf Thradam cy Pontum.
ESt iterum tertium iter opportunius minus^ laboriofùm, duces ex Pan .nonum finibus inThraciam,amp;adalialoca uicinaPoto. Verùm quia tain ipfos Pannones, quàmreliquos trans Danubium commorâtes populos illud minime latet, cùm ex concurfu commeantium inuicem mercatorum, turn ob îlt;» continuum bellum, quod circa oram Hiftri Sd eas regiones Turcos propulfan do exercent, pauca tantummodo ad hancuiam neceflaria aggrediar.Buda itaqjabeft à Varadino Ixxx millibus paiTuum, inter^centibus Cumannorum locis,0d flumine Tibifeo. Hine ad Rhium oppidum prope Chrifliam amnem, eft uiaunius diei femper campeftris. Exeo patetacceiTus per uallein longam inColufuar, fiueThemifuar: IndeadSibinium pari ipacio itineris SCperfaci*^ If. Hæc ciultas eft principalis ex feptem caftris,quæ regio uulgo Tranflyluania fiueHerdelia appellari confueuit. Belloinftiperabilis: parit enim ftrenuosac fortilftmos milites.Eft in ea Huniad oppidum, loci natura munitiflimum, un^ de Iohannes pater diui MatthiæRegis oriundus fuit. Qui fufishic primùtn Turcis,eorum Duce Mecusbecho interfetfto, melioribus femper aufpictjs up (ftoriam profequendo, adeo hoftibus terrorifuis admirationiextitit,uto-mnium fententiainregni gubernatorem depofeeretur. Ex Sibinio fequitur corona fiue Brefouia, ultimum oppidumTranflÿluaniæ, adiacens montibus qui diuidunteandem prouinciamà Maiori Valachia feuDacia. Hine tertia dieaditur TargouiicusMetropolis Valachorum,amp;iedes peculiarisPrincf pum inacceifibilisrnon muro,nonmœnibus cintfta,fed folia, uallo, amp;nbsp;aggerf bus tantum, cum fudibus praeacutis externis pofitis, fita inter paludes obdu* tftas lutofis fyluis Sd lacunis aquarum, ita quodhyemetota penecircumfinitP ma regio immeabilis fit. Hæc eft prouincia Dacia ditfta apud ueteres, Roma^ 40 norum colonia.Vndeeius aborigènes hacetiänoftratempeftatepafliinLatP no ufuntur colloquio. Eft ea gés barbara, crudelis,diuinationibus amp;augurijs dedita.rapinis femper 8C prædæ inhians.Ex his locis declinando uiS, ad traie* dum Bidinfj amp;nbsp;Nicopolis dirigentem,ad Iguam offert fe Vafillum caftrG, me* dium ferme cofiftens inter Valachiam Maioremamp;Minorem,fîueMoldauiâ, ubi fæpe cum T urcis certatum eft. Dracula enim cum paucis fed eleeftis militi buSjMahometum Turcoru Imperatorem, potitu iam Maiori Valachia, amp;nbsp;ad Minorem occupandâmaturantem, hic ad fècundam uigiliânodîis aggreflus, conuerfuminfugâ,adDanubiucummagnafuorû cædeamp;ignominia regredi coëgit.Hic deniqp Stephanus MoldauiæPrinceps,Suleimanû Baflâm Du* 50 cêRomanigficproftrauit,utextrigintaTurcorûmillibus,pauciadmodû(qui forte uelocioribusequisinfederant)euafcrint.Ex Vafillo circiter xxxmillia palTuum pertranfîturHifter adBrilagum,fiueBraillouû oppidum,ultra quod occuriic
-ocr page 639-V I A I N T V R C ï A M.
»cciimt GraeciXpioccdens ultra feptem ora Danubq ufqp ad Pontum, ubi eft ’ campus Varne, cclcbratus primo conflidu Imperatorum Sigifmundi Du-cisBurgundiæ.Poftmodum cæde Vladislaui PannoiüæPoloniæ Regisj atqß Legau Apoftolici,
VIA PER QVAM EX VARBOSANIA I'wr uerfus mare O' montes CotbMi£.
RÉh'quum eft,ut quam brcuiftimè enarretur,ex quibus Daîmat/æ parti'büs
TurciirruantmGermaniam,SCinalias circumfimumasnationes.Eftigi-' türm ca proutneia locus qui Varbofaniædicitur, caput fedes principalis Ducis eins gentis. Quo omnes ex Afia ôd Europa barbari, prædæ ac rapiria* rum auidi confluûf.propterea quod inde facilius difcurntur,fiue ad oram ma^ iitimam,fcu per Licha à montes Corbauiæ in Liburnos, Hiftros, Lubianam ' amp;nbsp;forum Iulium. Vel ex monte Adrio, qui fermé médius inter Bofnâ finuni Adriaticum confiftit, ad Croatiam declinando in Carniolam, Ciliam, Carin^ thiam,Stiriam,ufque ad Auftriæ pénétrât fines.Sed ex declinatione inncrum, quibus ad cas tranfitur genres,ubiquæque dieftarum fitregionum pleniusap-parebit. Hoftes itaque ex Varbofania ad planitiem Thim c fiuc Sethiæ diftan-tem clxxx millibus paftuum, ÔC ad alia loca proxima mari difcurrerc uolentcs, îû amp;nbsp;fi pluies aditus habeant, duostamen continuis excurfionibus fibi magis co gnitos, amp;nbsp;quafi faciliores fréquentant. Altcro circa Vifochij Ganxan amp;Pro* for oppida defcenduntadCliflàm,SpaIerum,Thràgurium SCScibenicum. Al îeroautemlongiusadClnciarccmporrecftopreti,Biftri^amirirrantinItaliæ • plana patentia ufq^ ad fretum,dirimês infiilas adinuicem à promontorio Cor* bauiæ,cætcris^mediterraneis locis. Verùm regrediendoexiftis campisad Cluci oppidum,ÔC montes,unde in hæc littora diuertitur,duæ offerunt fe uiæ. Alia uerfusBichachium amp;nbsp;EIun,fiue Hunanifluuium,pcrgens Alpinum Cor bauiæper anguftias plerifcpinlocis,tranfitu difficili artfto, uix pedibus per* agrandoidimiftîs ad Içuam Nourj amp;nbsp;Buchari oppidis, cum Hiftria, Tergefto, jo Montefalcon feruntupEx limitibus Boihg ccccxx millibus paftuumj^lHif fumtiumamnem.
V I A OJg AEEX CLVCI OPPIDO V È R S V S Huii/ïuuinm progre^ibir,o‘per qucimiturin Gerrndiiicim,
SEd fùperioremuiam tenendo,tratjcientcs Hun fluuiumad lattisBicha* chiprelida Cruppa ad dexteram femper,locis campeftribus, fpacio quini quaginta milliarium offenduntomnemregionem Croatiæ circa Modrufium, tifç ad Cràppam ôd Sauum fluuios. Hinc etiam in Lubianam excurfiones fie* ri poftunt per eofdem montes Corbauiæ, uia ftrida, lapidofa amp;nbsp;afp era. Poft Cuppam amnem fequitur Metlica, in cuius finibus eft mons arduus, tranfi* 't-® tu difficiliSjporrecftus ad quatuor miliaria. Vbi paruo admodum præfidio,iter fioftibus præcluderetur.Inde ad Sauum amp;nbsp;ad Carniolam tranfeurr unt,amp; ultra Sauum per Ciliam,Carinthiam,et Stiriam,prôuincias,Drauo flumini adiacen teSjdepopulaturi.DexteraMuram amp;fluuium amp;nbsp;Auftriamadoriuntur.
VIA EGNATIA EX EPIRO SIVE D Y R A/ chio,per Emathiciin in Thracium progrediensi
DVxipræterca peropportunum foré, fi noftraîætatis bominibusfimul atcR pofteris notum fieret,per quae itinera olim Romani excrcitus ex Egt; piro in Macedoniam, fiue in Orientem tranfibant : præfertim cùm amp;nbsp;aftiduÄ bellorumuaftitate,amp;tcmporumuiciftîtudinenomina urbium ÔC locorûobgt; fiterata,omnino^ hodiernis Chriftianis militibus incognita exiftant.Proindc duæ flint uiæ,altera Egnatia ex Dyrachio in Orientem, quam Strabo Geogra phus ad Ebrumfluuium Thraciæ, per millia paftuum quingentos atqj triginta
1
-ocr page 640-^oo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. , cv s P I N 1 A NI
‘ quf'ncp men G) s cft.Akera autem ex Apollonia, quæ Cuhdauia à monte Illirfd denoniinàtur,inMaccdoniam ducêtosfcxagintafeptem,Thefralonicamufcp progrcdiês.Scd prier Egnan'a,ex Dyrachio per Pharfalicos Emathiæcam* pos, linquendo finiftrorfum Fandam fluuium 8é montes Duc^morum circa Llium Emathiæ,quondam nobililïîmam ciuitarê,amp; frequentilmnos Vrachiac Dibri pagos, pergens ad Bclgradum oppidum, fermèmedium interEma* ihiâ,Th'cllalos,amp;Maccdones, dimiflis ex parte dextera Thelîàliaîmontibus, læua ucrô Drina fluuio, peragratis fyluis 5?nemoribus finitimorû montium, deicendit in planiciem Macecloniæ,cxtenfam uerfus Ebrum Thraciam,
VIA CANDAVIAE MARITÏMA EX APOL/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘®
lonia,ad fauces Propontidis extenfà.
SEcunda uerô uia,quæ Candauia dicitur,ex Apollonia,unde fumitinitium Epirus,ad finum Ambratium, prætcr Aulonis fiue Valone lacum, procc* dens dcxtrorfum,adiacentfibi genres Epiroticæ,quas Siculûmarc alluit.HæC regio uulgo Arbanus nuncupatur, diu fub Aranitorum dominio habitacum AchcloOjUcl fecundum accolas,Pachicolamo amne e Pindo decurrente con* iungitur. Jllic terminus Epiri ab co per Accarnanes ad Euinum feu Phidarim Buuium,qui in os finus Corinthiaciinfluit, dirimentis Aetholiam à Pelopon* ncfo,ad Anthirium flumenIfthmi pertinet. Verùm tota hæcuia iuperiusme* moratacontinuo extenditur per orammaritimam, aditu quibufdamin locis afpero, Âflongius àmariambiendo, ob crebros prominentes in hæc liftora jnontes.Ea poil; Jfthmuni ab Aegeo excepta pelago, perLocros, Phocenfes, Boëtios, Afticos, fië Megarenfes Græciæ maritimos populos, circa Euboeæ arqjTbeflalonicç finus,dimiflà adlguam Lari(ïà,de{cendit,ufqueThenaloni* cam clarifRmam Macedoniæurbem.Dehincrurfusad latus eiufdem freti,uer fus meridiem, Athos rnontem declinando, per plana ÔC montes, Strimonem tranfgrediês (qui Macedonesà Thracibusdiuidit) locis fempermaritimisad Emio oppidum extenditur,ubi Ebrus Thraciæfluuius Aegeo immergituræ* quori.Hincduopatentitinera: Alterum perLX miliariauerfus Andrinopo* lim, alterum autem ad Içuam perpontem Egine,fuprapaludesamp;lacusmiro 3® artificio tribusmilibus paffuumextenfum,prarbeturaccefi'usad Callipolim» Ex ca in occafum diuertendo,facile ad fauces peruenitur Propotidis, fiue Dar danellum,
epilogvs exhortATORIVS AD inuadendum Turcos.
HAccfuntitinera,à Romanis olimtotics peragrata cxercitibus,nuncà Chriflianis obnixius affeôanda, fi pulfis ex Europa Barbaris, perpétua pace potiri concupifeunt. Non eft itat^ expetfiâdus hoftis,nccp dimicandum cum coin limitibusamp;fgremioltaliæ: inEpirum fiueMacedonian! tranipor* tandæfunrcopiæ,unoarcpeodem momento. HincôCexPannoniæorisbel* 4® 1 uni Thraciæ inferendum efle nemo iam ambigit ; Non defuturum enim mili* tcm,ncq; commeatum,imô omnia neceflària praeftôfore.Aderuntex circunfi nitimis prouincijsundiCTjfidelespopulijfolamexpeditionem Chriftianâpræ* ftolantes,parati hoftes undiq; adoriri, quàm primùm fenferint Chriftianorum caftra Hiftrum,6ë ex Italia exercitû Adriac fretum traiecifièrHæc eft una atque extrema uia debcllandihoftem. Legimus nancp AlexandrumMagnum cum Dario Perfarum rege in Afia decertaffeiXerfes ne ab Athenienfibus in regno iuo circunucnirctur,prior ipfe Greciam inuafit.Hannibalis quoep una ateg ea* dem fentêtia femper erat,ut inltalia bellû gereret : neœ ab ea uidior iam prius rcuocari potuir,quàm translato in Affricam bello.Cgiari etiam tanta in oppri* 5® irs endis hoftibus celeritas inerat,ut pleruncp ipfe famam fui aduentus præueni re .Sed prætermittenda funt tot exterarûgentium cxempla.Solûmodo unum 1 eiinquitur dignum mernoria ac celebrandum pofteris documentum lohânis
Hun-
-ocr page 641-P R AE F A TI o AD L E C T O R E M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;$0»
Huiiniadis qui nunquam pafruscftTurcos aduerfus Chn'ftianos expedition neni mouifTe^quin eos in ipfa Thracia aggrederet. Cuius praeclara ac fandilîî nia pro defenfione orthodoxæ Reipublicæ incepta, noftrae tempellatis Principes imitariDominus lefus Chriftus Deus Opt. Max. faxic»
CVSPINIANVS LECTORI.
ABfolutis iam Cæfaribus Romanis,Grecis,Germanis acTurcis,uenimus ad clementiflimum ilium principêMaximilianum,cuius prçclariflima fa lt;^a tot tanta^ funt, ut ingenue fatear me imparê geftis illius candidinîmiPrin cipis,qug à pueritiamea uf® in eius mortem uidi,fcribendis. Afeiuit me àfcho lis in fuum fenatû,mifitme Öratorë fuum inHungariam, Boémiam,5C Poloni am,annos continues duodecimiclemêtilïîmè mecû ac fimul humanilîîmèple-racjîdcuarîjsacdiuerfis commentatuseft,multa etiam fecretioraconcredidit, adeo ut quicquid fcripfero etiam cautiffimus, adulationis fufpicione effugere uix ualeam. Nam emerendi fauoris gratia iam, poftquam ex iiocfeculo fubla-tus eft,praîtenjt,qua me calumniari pólïënt æmuli.Sed cum omnes fcriprorcs huic aleæ fubiec^os uideam,ac liuic forti expofitos, ferenduni If atui, quicquid demcrentiant,acloquanturinuidi,mihiconfcius.Hocferuabo temperamcn-tnm,ut fimplici ueritatiinnixus, ea tantum prodam, quæ publice gelfit ufcp in cius obitum.Eius enim bella quæ à teneris annis geflit,6C prima iuuenta,pecu »0 Hare opus exigunt.Qiiemadmodum Frifingenfis Præful Otho,dum Annales ab exordio mundi ad fua tempora fcriberer,Friderici Primi res geftas quatuor fcorfum libris complcxus eft, nec ijs omnem rerum geftarum feriem compre-lienderc potuit.Sic extatingens uolumen Sigifmundi Imperatoris rerû gefta-ramifie Aeneas Syluius FridericiTertij res geftas peculiar!' opere orfus,morte præuentus, abfoluere non potuit. Scripfit Maximilianus Cæfar patria lingua eadem manu,qua enfem tratftauiqres propnas,Iulium Cæfarêimitatus,opere tjiiodam infigni,cui titulum fecit, Albus rex quod extatiquo omnia eius bella gtaphicèdefcribûtunfed nondum editum eft,quia imperfeeftum. Ego Deum rogo, ut diiio Maximiliano condignus rerum fuarum icriptor eueniat, quails 111 Achilli erat Horus,cuiuSlaudes etiamhodie decantantunqualem fibi Alexan der Macedo optabat, qui ob pofteritatê liocmaximè curabar editfto, nc q uis fé prêter Apellem pingeret,nequis alius fe,prgter Pyrgotelem fca lp er et,neue alius'^præter Lyfîppum æra duceret uultum fuum exprimentia, cùm tarnen in Cherilum feriptorem incautus incidit. Cùm aût hodie fint in Germania nobi-lillîmainomnidolt;ftrinarûgenereingenià,exercitacj}literis Grgeis acLatinis, fpero non defuturos, qui clariflîmum hune Cefàrem'fint celebraturi, cùm fub eOjtan^ fœliciffimo fidere, omnes bong artes,omnes honeftg difçipling,omnia ftudia in Germania comigrarunt,que diu ijs caruit rudis SC egena, Ego fini pliciter quæueraqs oculis uidi,SCabilils didicfquicum eo à cunabulis antet^ ilium nofeerem creuêre,ordinerecêfebo.EratloannesStabiusiudicij acutiftî-riii uir,raræcp dolt;ftring,qui pluribus annis fub eo militaraqmulta adieefturus al laturuscp,quæpofteritasfuiiretadmirata:utpote,quicaftraeius fequutus,fcm per laten adhglît annis iam afti'duis fedecim.Et quum Auftriam,Carinthiamcp graplîicèdepinxeraqacftemma domus Auftriacçingeniofiftirnê in lucê pro-duxeratjdcprompturus adhuc multa fpeciofa ôC infignia,potinîmum nunc aulicis liberatus tempeftatibus nbsp;nbsp;tranquillitatiredditus, eeclefiæ Viennen-
fisfaiflus Decanus.Sed eminêtioribus omnibus inuidet inuida mors,que hue infpcrato,cùm moliretur ingentia,qugdam,Grgfzq in Stirianobis abftulit,ka lend. lanuartjjuigefimifecundi anni poft millefimum qutngentefimû,cùm Ma 5® Ximilianumfcribendû fufccpifiemus eius dutftu . Eratmihinanqj animus ex-cmploPlutarchiSuetonqcp amp;aliorum hicfubfiftere,alqsqj feribendum hune relinquere. Sed hic me uicir, ut modis omnibus hune pium ac fœlicem Prin-cipem fcriberem.Studiofi boni confulant,quicquid de illo feripferoi
Ee MAXI-
-ocr page 642-éoî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o A N. C V s P I N I A N t
MAXIMILIANVS CAESAR
IMPERATOR A V G S T V S.
AX tMj LIANTS hlius fuit Friderici lilt Imperatoris aC LconoratEduardi Regis Portugalig filig, in Noua ciuitate Auftriggenitus,anno humangreparatiois quinquagefimo nono port millefimu quadringentefimum, X11 die Martij. Ab infantia pene in in nonum æratis annum elinguis,ut pie rifep mutus ludicaretur: tanta d ifFi cuira te primû uerba enun ciabar,non fine matris ingenti dolore. Sed quantudifficuF ' tas «lia lûquèdi in puchn'a fuit plerifcp molefta,ita in pcrfetfîa cius ætate, dia omnibus ctiâ cxtcrnis fuit admirabilis. Qui lupra parnam linguâ,Latine, Gallïcè,amp; Italicè eleganter ioqucbatur. Qiiod non modo Oratorcs uniuerfa: Chriftiam'tatis Regum ac Piincipû ingenue fr pc confeffi funt, fed infuperin publieis cóuêtibus diætis Impen'alibus ac prouincialibus, eletfforesac pnn Cipes imperq,nec non uniuerfa hæreditariarum terrarö nobilitas teftata eft. In quibus fæpenumero fine interprète lôgiiïimas, de rebus admodum arduis,ha buit orariones,liberius loquutus.Res magni quoqj momêti fic tralt;fïauit,ut ex arte omnia uidcretur agcre:quod fola illinatura conccfïit. Ante mortem uero fuam trienniOjin conuentu Viennenfi regu Hungariae,Bohemip,ac Poloniæ, duorum cardinalium,archiepifcoporum,principum,antiftitum, aebaronum, quam diferte,quam compte,quam elegâter narijs tum nationibus prçfentibus loquutusfir,paulo inferius latius dilferemus. Adeo utillam in pucritiafualogt; quendi tarditatc,tandem loquendi promptitudine ac facilitate bené compen-’ fauerit. Vnde cum Francofordiæ in Regem Rom. eligerefur,collaudantibus cum certatim principibus coram Friderico Imperatore, amp;nbsp;potiiïîmùm quod expedite latineloquerct etlegerct,refpóditFridcricus aftantibus: Nefcio,ingt; quit blande,quo patflo uel legat,uel loquaf,hoc mihi certe conffat,quod cùni duodecimû gratis ageret annu,fubuerebar ipfum aut ffultû futuru aut mutum. In cius infantia, quemadmodum in omni uitg fuae curfu, aduerfitates grandes p Sc pericula multa expertus efl.Nam patri Friderico, fraternæ tum femper erât liresac difcordig cum Alberto Auffriæ duce.Qiii prodigus SC paterng licredt taris decoctor,fuæ fortis nobiles ac ciues femper fuo latei i adhærentes habu* jt,quibus cum cómcfïabatur,ac innotffem multam potabat,eo^indux)tVi' ennenfes ciues,ut fideifuæ acprgftitiiuramenti immemorcs,Fridericum Cgfä rem cum coniuge Leonora aefilio Maximiliano in arce Viennefi,uelutiinfc-» pris clauderent.ac longa inedia macerarer. Fertur tum Maximilianus puer ma trem rogaffejUt ei perdicem aliquando daret, poffquam iam hordeo pluribus diebus uefeeretur. Qiiarillachrymata : Vtinam (inquit)milili,panisnosnon deficiat. Erat quidam tum fcholafficus exTranlyluania Cebinienfis Viennæ, 9 qui opcram literis in publico gymnafio nauabat. Is indigne ferens ciuium Viquot; ennenfium ergafuum principem perfidiam, quanrûduobus thbus‘ueaureis nummis,cx uolarilibus,perdicibus,capis, ac carnibus ferinis coparare potuit, fuccindfiisacfufFarcinatus,fuperdult;5falongioriueffcfcholaflica,fonam arcis infiluir,SC per cuniculum(quem ille forte ex quodam didicit)ingrelTus,Maxi' iniliano bate dona quantuIacuncp.pieobtulit.Huncdcinccps Cgfarliberalius perpetuo dilexitac fouir. Vbi uero habilis perærarêadlireras addifcêdas fuit^^ jnagtflro Petro,quipoffea Noug ciuitatis antiffes erat,rraditus, aliquot annis cum nobilium quorundâfilrjscontubernalibuslatinasdidicitliteras.Sed cum cius prgeepror foil's dialecfficis argutijsdo(ffus,fopbifmata illiinculcareucllet, 5’ ad qug capefienda aptus no crat,fgpius atrociter uerberatus ab co,m3gis ipfe uerberandus,cum uerberaferuos deceant no liberos,tandem efFecir,utliteras magis odio haberet $ diligeret, Qiiod tameq prgeipumnefTe debet addifcêti literas,
-ocr page 643-HAXIMILIANVS CAESAR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60^
lo
iitéfâSjqucmadmodumomnesdocentboritpræccptores. Audim'cx ore diui Maximiliam hocuerbum, quodriunquäm è memon'amea exctdet, quod lairi Romanorum Rex faólus,in menfô ( ut folebat de uarijs loqui ) muleis aftantP bus,dixerat: Si(inquit) hodieprgceptor meus uiuerec Petrus, quan^ multà præceptoribusdebeamuSjefficeremutfeinftituifrémepœniterer.Qiîàm mul ta enim bonis prçceptoribus, qui reefteinftituunt pucros debemus, tam mub tisplagisfuntonerandiindoe^i pædagogt, qui preciofilîîmum ætatis tempus perdunt,amp; ea docent, qùædedifcercmultolaborenecedeeft. Si entm(quod oriines fateri debent,nolint uelint, qui Maximilianum reedè norint ) à pueritià rédlcFuifTetinftitutuSjbreuienclyclopgdiamomnem edidicidetjtâinfignifuit ingeniOjtam acri iudiciOjtam tenaci memoria. Primus enim inter omnes Priii
cipes noftra ætate,finguloriim gcnealôgias indagauit, milTis per ltaliami,Frari ciam,ôd Germaniam nunci)s,quiomnia cœnobia,omnes bibliothecas,omnià archiua Principum difquirefcnt,euolucrenf,ac perferutarêtur. Atc^ob id Angt; nalesfingularumprouinciarurrijquifitudelitefcebantac fqualore tineis abfugt;« tnebantur,eius opera reuixerunt,amp;! in lircem commigrarunt. Quotufquiique enim Principum noftrifeculi atauum fuum noratrPhilofophabatur nonnungt; quam,S('ingeniofederebusfæpènaturalibusdiiputauif,in nulla refocors.De rebus facris nonnunquam acriter,fed non fine luminc(ut Pythagoras docuit) difîèruit.Inmcdicinis iæpêmagna quædam expérimenta exhibuit.Solisiure-» confultis,qui Bartoli Baldió? opiniones pro oraculis afferebant,contrarius,Egt; ius infuper dudîu literæ Hebraicæ,Graccæ,ac Latinæ elegantiores quoep diief plinæ, quafi in Germania pnmùm orttç funt, ac paularirn fuccreuerunt, nbsp;tait
dçmiitacimpetu quodam eruperunb Quia bonaftudia fouit, literatosamauit, cuéxitt'^, ac præmia dignalargitus eft : agriofeens fefe in pueritia male inftitugt;'’ tuin.Prouecftioriætatedôcftoslibenteraudtuit, cümqscommentatusliberius infccrero,multa ab 17s perdidicit. Animum dehincad feribendum, fed patria lingua,adiecit.Etlicetpalàm(quiamalèinpueririainftitutus)po'çricamafper naretur,ad poëticanl tarnen natus, poérice opus de diuerfis fuis periculis edi-dit,cuigentililingua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indidit. Fingës inuidiàm âi curiôncatem,
quafi perfonas quafdam comicas,quas ratione 2^ prudentia fua uitauerit uice-ritep ac proftrauerif,ut olim Hercules,qui reliefta üolupfate,laborem fequutus eft per faxa per ignes.Pulchrumc^opus cofinxicquod Portani honoris appel lanif Stabio uiro erudito crudité concinnatum,ôd pitfturis uenuftatum.Qtia reéftècit,ut doefti omnes noftrae Germaniae undicp abditas eruerent hiftorias, uiiines fehedas perluftrarent.Et qug diu auos noftros latebant,prodircnt in la cetn.Eius à facris Ladislaus Sunthemius ex Rauenfpurgo, Viennenfis canogt; nicus,Franciam atep Germaniam omnem diligêtilîîmè perluftrauit,utnoftrö« rumPrincipum genealogiascumrebusgeftis perdifccret,SCCæfariofferreté 't'® Q.ii me tçftamento hacredem fuorum laborum fcripfit, è quibus etiam in hoc uoluminehaudpaucacongeftt. ChunradusPeutingerus AuguftenfiumAr« chigrammatæus,uirh3udindiligcns2Cantiquitatisftudiofus,omniftudio eu-rauit uetuftiflîma chronica euoluere,8C quod mentem Cæfaris plurimum affl-t^fret,congercre,5C Principi offerte. Friburgenfis ille lacobus Manlius, quic-quidfummo labore affequutus eft,illi obtulit.Nauclcrus item,ôjinnumeri altj quiin literis uerfati, Cæfari complacere ftuduerunt. A quibus edoeftus Cæfar Maximilianus,multa profetftô intellexit,multa cognouit,multa propriô rnar-
adinuenit.Quæ quidem indiciafuntmagniingenffqiïod à primis annis ha bile fuit arque capaxadarduas res capeffendas,fi doeftorem habuiflèf,q!ji bo-5® narum artium femina fpargere nouiftet.Sed ab indoefto imbutus præceptore, taftrenfe Latinum,uel(utuulgusloquitur)militaredidicit.Cùm iniereaFridc ticus,ob duos competitores epifeopatus Colonienfis,Lotharingiye ducem êC Palatinum Rheni graue exortum effet bellum,anno feptuagefimoprirno poft
Ée ij nulle
-ocr page 644-ÓO4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N r A N I
mille quadiïngcntos,ad Nuffîam defccnderct,ubi Carolus Burgundiæ Dax,' belliim gcrebat Palatino infeftus, per Cardinalem Hesler Herbipolenfem, qui Patauicnfis fuit epifcopus, mira arte cffecit,ut unica Caroli filia Maria Ma ximiliano fiiio dciponderetur* Occifo itacp paulo póft in praclio Carolo,cànt Maximilianus decimumotftauum aetâtis attigiflet annum,ex Vienna honefto comitatu nobilium in FJandriam à pâtre rnittitur,ut nuptias cum fponfa perfi* ciat fua » Quæ ilico co uifo,ipfum ardentilTimè amare coepif,atque paucis angt; nis,quibus fimul concorditer uixere, Philippum, Francifcum, Georgium filigt; os,ac Margatittam peperit,ut paulo infcrius narrabimus.Sed quum poft obigt;-turn Carolijinfignis quidâ Baro de Cordis,qui Arthefrj Picardiæ prefes fu* lo crat,adLudouicumFrancif Regem defeciiiet,uxorcMaria,exbellicofiflimo Principe nata,inftigâte,Maximilianus prima belli auipicia orftis, Ludouicum bello aggreflus, fortunam Habens propiciam, ad Terbonam uno die uiginti milliâ militum Francorum cum parue excrcitu fuo ftrauit,fudit,fugauit^. Et cûrn caftra cius,quibus o(fto millia militum tenebantur, ab hofte euènt capta, cxfiqî milites, ea forti manu recuperauitdenuo, hoftem’que fuis caftris exuit, ac uitftoreodie maxima pracdaabatfta triumphauit,quo primogenitusPhi'' lippus fibi natus eft,annonoftræfalutis millcfimo, quadringentelimo feptua' gefimoocftruo, cùm paucis ante menfibus tota Gelria in eius deditionem ue--niftctjUnàcum capto Duce per ftios milites. Quidplura ffortunatiflimusin 20 bellis cxtitit in hac fua iuuentute,quaî uno libre fcribi non poftûnt,aliud opus exigunt i amp;nbsp;quidem infigne. Vixit cum hac fua coniuge tranquilliflîmè, nec unquam poft eius mortem ufque inobitum iuum,illiusmcmofiamftne la^* chrymis habere potuit^ Nàm paucis ca uoluptas annis durauit. Quippe cùm fexto anno matrimönq iterum eftet imprægnata, ex equo delapfa caiam facit . Qitçm quum occultaflet, uerita amantiflîmi coniugis dolorem, in mor-bum incidit, quo extincfta eft, ut infra feribemus. Muta ta eft Maximili'anifor tuna,cum morte uxoris. Nam amp;nbsp;paulo ante Francifeus filius diem fuutn obqt, atque Georgius. Flandrenfes filium Philippum in fuam acceptarunt tutelam inuifo patre. Margaritta filia Carole Otftauo, Ludouici Regis Francisefiiio 30 defponfata,in Galliam iam abdutfta erat.Omnes prouinciæ quas in dot cm ab uxore receperat, ab co alienati funt. Imo déficientes contempferunt, adco ut qui paulo ante fortunatilTimus omnium Princeps habebatur, amifta coniuge, lilîeris ipoh'atus, deficientibus prouincialibus, omnium eftèt fua tempeftatc » tniferrimus, inediam faepe perpefl'us amp;nbsp;irrifionem à fuis, ne dicam grauiora. ! Nontamenanimoconfternatus,3equiffîmètulitaduerfitates. Multftatisciui* bus qui authores defedionis fuerant ac caftigatis, poft biennium omnes re-cuperauit prouincias. Ab his denuo fiomagium accepit, filium fuum Philip* pum complexus, eius fe tutorem geffi't, omnia dominia fua rexit fœliciter, iam fortiori omnino freno gubernauit, Egit interea Fridericus Imperator4» cum Eleeftoribus impen'j.urRexRomanorum eligeretur. Cumitaque Principes impertj Franckofordiam conuocaflet,anno falutis humanaemillefimo, quadringentefimo oeftuagefimofexto, decimaiextadie Februari), unanimi Principum confenfu Romanorum Rex eligitur . Ac poftcarcuerfus in Flan* dfiam, feadornauit ad futuramcoronationem, publico gaudioa fuis cxcc-ptus. Dehinc cum mille quingentis elecftiftimis ac ornatitfimis equitibus re-dqt, coronam accepturus. Vbi pater Fridericus fiiio non fine ingenti Iteticia occurrit, paterne ab co amplexatus. Ac fimul urbem ingrcifi, moxAquifgra-ni honorifice inuneftus coronatur. Repctens itaque parriam, biennio poft a luis eftcaptus,millefimo,quadringentefimo oeftuagefimootftauo anno,3050 Brugi's in Aromatart) cuiufdam domo cuftodiac per nouem menfes datus,de-collatis pleriique in eius confpetftu nobilioribus aulicis fuis, non fine horren-do ac ftupendo quodam timorc. Gredebatur enim ÔC ipfe mox uitam amifi
furus
-ocr page 645-M A X I M I L I A N- V s C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;$oç
finusfûam,ita feufcbatignobilc uiilgus. Ipfe rex nodn pr/nfquam capcrctur, fingulaarnKcn collegiaadibat/ubmilTèrogans, ne in fuum naturalem Pnnci-pem. fæqirennHabuerant em in media urbe caftra ueluri in canipo,2C ne elabe rctur daufisportis omnia cuftodiebant. Eius autem nobilitas quac euafitma* nus fangiiinolcntas pcrfidorum Brugenfium omnes urbcs ac uillas ferroac flammis populabatur, euaftabat cunéla, omnia diripiebat, quoad Fridericus Imperator gcnitor, cômoto uniucrfo imperio,cum nonullis imperij Principi* bus aduènit,adducens triginta duo milita militum. Gandauum obfidens, Hli* umredemiqacexfaucibus perfidorum Brugenfium eripuit. QjjosDeus ac 10 natura dein adeô puniirit, ut mare, quodfuo uado ripas ciuitatis alluebat, rcgt; ti ôoclîeriqnobileque emporium (quod priuscelcberrimüm omnium Flangt; driæ erât) deftituerit. Suntetiam ciues nonniilli fadîionis Principes punit/, ôtinperpctuam damnationemdeiecfîi. Vno criimdiecépitFrtdericuS‘Impe* rator cum fuo cxercitu feptingentos ciues BrugenfeSjpvafriîreos quihäc ftra-ge fuerant occifi ; qui à militibus pofica funt uenditi Ôi. diftraifti. Excita funt turn undique bella.amp; cum Rege Franciæ ôi. Duce Gclri'æCum quibus plegt; tunque parua manu marnas copias hoftiumacuiresftrauit, ôf uicflor Maxi* milianus abq't. Carolus aût Rex Francise, Ludouico pâtre defun(fi:o Margarigt; tam riliam Maximiliani fibi defponfaram,rcmifit in Flandriâ,ac Annam Fran* ciiciDucisBritanniæ filiam Maximilianodcfponfatam,uieripuit,acinUxo* rem duxi't:Älexandri fexti Roman. Pont. difpenfationeinterueniente,qui Ca tölum uehemeniifîimè timuit, SC accepta pecunia liberalilîîmè thefauro Ec* clelîæ ufuseft. Habuit'tum Maximilianus Rexcomitia Principum impertf Norinberga:, quum mors Mattbiæ Regis Hungariæ nunciaret, qui Viennas anno Ch riitt millefimo quadringentefimo nonagefimo, inuigilia cccnaèDo* mini mortuus eft, quum iam Auftriam annis pene iexdecim occupaftef,liben* terep cum Rege Maximiliano, fi pater admififiet, ante mortem fuam conue* niffet. Coacftisigitur copijsdeicenditin Auftriam, dehincin Hungariamtex* pugnataque Alba regali urbe infigni, in qua Reges Hungariæ coronari con* }0 fueueruntjHungaroscopeneredegit, ut fe Regem Hungariæ agnofeerent» Et fi peditum pcitinacia, quiulterius progredirccufabant,ditati præda quam in Alba regali ccperarit,non obftitiftet, capta Buda regni Metropoli, liiolen* tcrregnuin occupafl'et. Iudex cnim Budenfis, cum nonnullis ciuibusiam ur* bisclaucs,obuiam progreflus,afferebat,quodeius exoreipfeaudiui.Sedcum fata obftarent, rcuerfus in Auftriam Maximilianus, cum Hungari dueftu Bea* tricis reginæ, uiduæMatthiæ Regis in Vladislaum conftntirent, quemilla optabat maritum, anno Chrifti millefimo quadringentefimo nonagefimopri mo, in Pofonio fatfta eft compofirio traeftatus unionis, quod fi Vladislaus nullam ex lumbis fuis mafculam prolem produceret, ut ad hoc regnum Hün* 4.0 garisefolus Maximilianus,autfuihafrcdesrecftalinea defeendentes,libéré fine Omni impedimento tranfirent. Interea titulo uteretur, quemadmodum tratfta tusPofonienfis, longélatequeinfe continet. Subfeqüuta eft deinceps mors Friderici Terttj, anno falutis noftræ millefimo, quadringentefimo nonagefi* motertio, menfe Augufto, Maximiliano tum exiftente inFlandria. Quimox Auftriam pctrjqmultis imperij Principibus comitantibus; acdein menfe Dé-oembri, fefto Sandi Nicolai confeflbris, pientiftîmépatri parentauiqVienng honorificentiftimis exequrjs habitisiaftantibus Oratoribusfummi Pontificis, Regis Franciæ,Cardinale Rothomagenfi,Duce Auraniæ,Eduardo Rege Angliæ iuniore, Regis Hungariæ Oratoribus,Thoma laurienfe tum Epifco* 5® po, Cancellario regni, poft Cardinale; ac algs proceribus, Alberto Saxonum E)uce, Alberto Bauarorum, omnium que pené totius imperij Principum O* ratoribus. Qiicmadmodum peculiari quodam opufculo exequiæillemagni* ficcntifsiraæfunt deferiptæ, quo ordinefintpcradæ,SCqua feriecundaor* Ee iij dinatif*
-ocr page 646-lt;5o5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOAN. C V S P I tï T A N T
dinanfRiTiè protcfTerfnt. Hïnc peftis ingcns Auftriam uaftauit,qtï3C totam pc nèEuropam nrcuibat.Maximilianusautem cum iuifTetadOenipontcmjhoc cftjin Infprugkjfccundas nuptias cum Mana ducts Mcdiolanêfisfîlia,fplendi* diffîmè toto menfc celebrauit.Iam enim Sigifmundus archidux Auftnç,Maxl milianum heredem fuarum prouinciarû inftituït. Priufquam enim Fridcricus Imperator ex imperio,in quo quinq? annis femper cum ocQingentis cquitibus oberrabat, dum Matthias Hunganæ rex Auftriam euaftat ac populatur, redi* ret adIniprugk,archidux Sigifmundus, Alberto Bauarorum ducifiliam Fri-» dcrici Kuncgûd im uxorem collocauerat,infcio amp;nbsp;inuito pâtre. Comitatumep Tyrolis cum adiacentibus fuperioris Auftriç regionibus promiferatjquod Fri i» dericus ægerrime tulit, coêgitcp Sigifmundum ut omnia in publica diæta reuo caret,cùm nonliccatalicui Auftriçarchiduci,uendere.dominia fua,uel aliéna* re alteri cxtranco. Ob id Sigifmundus pietate motus in Maximilianum, cùm uideret hune fuis inuiftxm,fponte omnes fuas terras ( uiuente adhuc Friderico Imperatore,qui nullum Ducatum durus pater filio dare uoluit) illi donauit,re Aeruatis fibi undc uiuere poftet redditibus ac cenfibus. Sed uix biennio fuper* uixitrSigifmundus enim poft Friden'cum mortem obfjt, anno noftræredem* ptionis millcfimo quadringêtefimo nonagefimofeptimo, reliela omni fua liæ reditate Maximiliano Regi. Itacp curiam ex Principibus turn habuit, qualcm œtas noftra neep uiditneqj uidebit. Seruiebat turn Regi Maximiliano Frideri îo eus duxSaxoniæ,iamimperfj eleeftorjoannes eius frater, Bauariæ dux Geor* gius,Ginlclmus dux luliacenfis de Meckelburg,comités de Anhalt,Nalfauit, de ZoInaren,Oetingen,Furftenpcrg,Dierftein,Sunnenberg,Pitfch, amp;nbsp;innu* mcri alij,quos enarrare magnus labor effet. Célébra ta funt inde comitiaVuor niaciæ,quibus comes Eberhardus Barbatus, Vuirtenbergenfis creatus eft pri mus Dux, acHenricus Pruefthenck Baro , Comes fadus de Flardeck, Ôi Maximilianus Rex cum Claudio de Batre duello congrelTus, in omni Princi* pum confpeclu ftupcndum,fed fortitudinis fuæ non leue argumentum acfpc tftaculum exhibuit.
Sunt deinceps à Maximiliano Rege grauiftî'ma 6d uaria gefta bella, quibus j* ancipitem expertuseft fortunamtacnonnunquam infignem perpeflus cla* dem, periculummortis uixeuafit. Vt lialicumquod Pifiscontra Caroliim Franccrum Regem egit, Liburnum aliquot dies oppugnans, ab Alexandre Benedidîo VeronenfiinfuoDiario defcriptum. VtHclueticum, quod cum Suircnfibus,horninibus bellicofis, non fine graui fuorum iatftura geftit, anno noftrae falutis nonagefimonorto, poft mille quadringentos. Vt ßauaricum, quod in fauorem luorum nepotum ex forore Ducum Bauariæ Guilielmi, Ludouici Ernefti, contra Rupertum Palatinum Rheni ftrenuè egit. In quo fua manu Bohemos baud longe à Ratisbona ftrauit fudit'que SC fugauit, Vir* gineipartusannomillefimo quingentefimoquarto. VtHungaricum, quod tarnen fua natiuitatc Ludouicus Rex ( qui iam FTungariæ Bohemiç mode* * rator præeft ) diremit,fexto anno poft mille quingentos. Vt Venetum quod oeftauo anno poft mille quingentos inccptum,uario euentu,non fine fuorum incommodo tratftauit, ut alia obmittam, quæ in Frifia amp;nbsp;Gelria cum perpe* tuo hofte geftit. De quibus fuccintfte ideo fcribo, immo digi to tantum figno, quia peculiari egent(ut ab initio dixi)opcre,quo clarius deicribantur.Cur ge* fta,quo ordine,quotannis,quibus uiribus,quanto exercitu, quibus Ducibus, quæ alijs narranda relinquimus,contcnti perftnngere paucis adîç uitç feriem. In hoc Veneto bello implicitus,cûm regem Franciæatq; pontificém Rom. in feedere haberet contra Venetos,maximoep excrcitu Patauium obfideret, oc* 5» cupata iam Verona toto agro Vicentino,cum omnibus adiacentibus oppi dis SC uillis,ne urbem hoftili manu ingrederetur,‘Pontifex Romanus ueritus, illi Tridentum uftp bullam obuiam mifît,Cgfaremf^ eletftum ac hnperatorem déclara*
-ocr page 647-MAXIMILIÄNVS CAESAR. 'éôj declarauit. Siinr deihde cum Vcnctfs induciæ acfîæ, redditis quilmfdam urbi* bus. Cactcrùm cùm Maximilianus Phih'ppum habcret Hlium, ÔC filiam Marga ntam, ut poftenratem fuam propagaret,am'mum adiecit,quo honeftis am-phffinu'sqj familijs infcreret,blïocp Philippe loliannâ Ferdinand! fenjons Ara gonüm Régis filiam ex Ifabella delpandu uxorem,rcgnacpCaftellç,Lcgionis ac Granatæ in dotem fufcipit.E qua filios peperit amp;nbsp;fiiias,Carolum fcilicer Ce farem potcntifîîmum Chriftianitatis Princ!pem,amp; uigintiotfîo regnorum Re gern,et facrum hodie Imperium Romanû fœltciter modcrantcni,amp;Ferdinan dum Fîilpaniarum Principcm, Auftriæ Arefiidueem, qui hoc anno quo hæc *0 fcripfimùs, Annam Vladislai Hungarorum Regis filiam uxorem duxit, in Lynzioquenuptias celcbrauit. Filias quoque quatuor progenuir,Leonorain pnmogenîtam, Emmanueli Portuguliac Régi defponfàtam, Ifabellam quant ChriftiernusDaciaîRexconiugem duxit, filiôsqueprocreauit, generaturus pliires. Mariam Ludouico Hungarian Bohemiæ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defponlatam, quar-
ta DecembriSjhocanno uigefimoprimo, fupra millequingentös^ coronatam in Alba regali, ac Catharinam poflhumam lohanniFridenco SaxoniæDuci defponfatam,quænondummarctraiecit. Sednondiulætatus efthac fœli-citate Philippus Rex, qui paucis annisuiuens, uigefimumoclauum ætatis annum quum attigilFet mortuus,parent! Maximiliano grauem poft fclut^îunt reliquit. COitietamortem ciusin Augufto, annifextt lupra millequingentos portendenre. Margaritæ autemfiliae eiufiJem Ferdmandi Regis Aragonunt hliuni lohannem dat man'tum : quiintempcftiua morte lublatus, nullam poft fi’prolcrhreliquit. Sed poftilliusobitumPhiliberto Sabaudiæ Ducidelpon-fata, qitum tranquilhftîmèfimuldcgcrenf,brcue eorum fuirgaudium,moxex humanis Principe fublato. Idcircoinfortunatamulicr, quumprimiim fpon-fum Regem Franciar Carolum completfti non poftet, ÔCà duobus fequenti-bus mantis morte fuiftet intempeftiua feparata, noluit dcinceps alteri nubc-te, licet potentiftimi Principeshanc pcterent,SC Vladislaus Hungarorum Rex, priufquam Annam coniiigem duccret, à Maximiliano hanc uehcmcn-I'’ tcrefftagitaret. DefuntftoitaquePhilippoRege, exuniuerfa Flandria,HoI-landia,Selandiaamp;alt)srcgionibusOratoresinfigncs ad Maximilianum mif-fifiintj urtutelamnepotumfufciperet cum ducentis eletftis equis : quosiple aiidiuitbenigneinlrnftoppidOjCancellario Brabantïç pérorante èlegannftî' mèSlt;doóiftimè. Qiiibus obfequutus Maximilianus, poft cclebratum Prin-fipum Conftantiaî conuentum,ingreftus Flandriam tutoris nomine,res ordi-tiauit fumma cum diligentia,nc quid nepotibus accideret mali,miflo in Hifpa niam Carolo, 6C cdutfto in Flandriam Ferdinando. Non aurem fine magna prudentianepotesatqueneptesindiuerfa régnaficdiftribuit, utfuam famili-am propagaret accxtendcret. Haccnimreeffecit, utroram pene Hifpani-am, in qua uirilis antiquorum Regum Hifpanorum iam fexus defecit, fua fa-milia ex domo Auftriæ inftauraret. In qua iam longe latcqj dominatur, mariep traiedo infulas ac maritima Aphricæ loca occupauit, occupatura,ut fpera-mus, ac inDeum confidimus, breuiOrientis imperij partem haudcontem-nendam: modo Deus fuum nobis largiatur airxilium. Semen præterca in Da-ciam miftum,firadices(ut Goepit)altius egerit,Septentrionem implebit. Nec puto defuturaminHungaria uerfus Onentem, huius profapiæ fertilitatem, débita foelicitateaccedente.Haud enim mediocriter pius parens labor.auit,uc h|c quoep matrimonia fceliciter fuccederent.Pro quibus ego cum quibufdam mets cOllegis decern annis legationes plures,non fine periculo(quibufdam rc ή fragantibus Regulis)obiui.Et Maximilianus,ut res ranras firmareginfignem conuentum Viennæfccit cum regibus Hungariæ amp;nbsp;Bohemiæ, Vladislao pâtre Ludouico filio,Sigifmundofratre Poloniæ,cui eft turn reconciliatusinam Cmultates prius ilH cum eo intercefl'erant» Incidit autem hie conuentus ut
Ee fit] annunt
-ocr page 648-lt;;o8' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C VSPI N I A NI
annummilkfimum quingentefimum dccimiimquintû,in mcnfcm TuJtf. Deci jnoqumto entm menfis lultj egrefTas Maximilianus Cçfàr Vienna,occurritre gibus tn Auftrig amp;l4ungarie cóHntbus,campo quodâlatinirno,cui pam'aItn gua Harteft nomertinditum-.fraternisq^ fefe amplexibus mutuo ülutatis,non line ingenti tniimphoreuerfifimulakeradieinVienna,matrtmonia Marione pris cum Ludoiiico, Annæ cum akcro nepote concluferunt. Qu à in gr^qiter aut ac prudentcr in quadam arcis Vtennenfis aula,SehâtumRcgum amp;: Rri'nct pum,at'chicpifcopo'rumamp;antin:itum,conuocas,pcrorauenf deftatuuniuerfi iin peri] er Chndiani'ratis corS qs tribus regibus,Thoma Strigoniefe,Matthgo Salisburgenfi cardinalibus,archiepifoopisBremcnfi,Grcgorio Golocienfi,ac lo alq s epifcopis,Ladislao Vacienic cancellario regni Hungarie/PatauicnfiVui gîlcCjRatisbonêli loanne Palatino'Georgio,Qumqueeccleiienfi, loline nanicnfe, Matthia VladislauienfiiStanislao Olomucenfe, Petro PrjmjsJaenfe regni Polonie cancellario, coramqjPrincipibus Bauariæ, Guilelmo amp;Ludo* uico fratribus, Vlrico duce Vuirtenbergenfe,ac innumeris comitibus, baroni bus ex irnperio,regnis Hungariç, BoëmiæScPolonieconfiliartjs^ fuis,’quos cnu ncrarefaftidiUfngencraret: quam prudenter,inquam,dixerit clementifli» musCçfar,quo'pa(5o lepurgauerit,curin cum ufqp diem nunquam fibiljcuc' rir contra Tuicofr-progrediiac cum rjs manus coniererc(gmulis fuis renitentP bus)h.oc fatis'fit'»rgumcnti,quôd pluribuslachrymas eduxerit, fletum^ mo* jo ttcrit fua ofatione.Pofteaquam aut regibus ac principibus couiuia.inftituit,ac ludos militares cxhibuit, Cefarcis muneribus donato.s fecum in Nouam ciiiP täte duxiquenationes ccruorum,hinnulorum,damarumcpexhibuit,illiscpde^ bineualedixit: VladisIaoR-cgcpcrScmpronium oppiduminHungariâcuni lilio redeuntc.Sigifinundo uero perViennam in Polontam.Ipfe ueroMaximi lianus Imperatorconcelfit in imperium, acfequentianno comiria Principum imperq Augiifi-ç cclebrauiuftimmoftudio enixus,utinfua uita Carols nepo' tem conforté imperij faceret.Nihil enim æquè curauit,ac ut nepotes potentif fimos poft Ce principes relinqueret. Qüod fane diesep noeftesep ineditabatur, ac oinnes eo conatus fuos retendit, effeci^ ut eletftores imperij bonamfpcm 30 illi futuræcleCtionis datent. Q.uæ fuum effeeftum deinceps forrira eft,poftMa ximiliani obirum. Succeffit.dehinc mors uxoris régis Poloniç Sigiftnûdfcum à Vienna domum repedaret.Ob id Cæfar curauit ut illi D. IlluftriftîmaBona, Mcdiolancnfium et Barri ducis filia collocaretur uxor,quam per fuos accepta uit,in oppido S. Virfinfluminepermarefœlicirer hue appuliam, comitante ipfam Profpero deColumna: nbsp;per Stiriam Auftriamcpin Crocauiâufcpjper
Cafimirum Brandeburgêfem Marchionem alios^fquibus ego quoepadiun^ rftus fui)honorificenriftîmè traduxit.Nec diu poft Viennêfem regum conuen turn, Vladislaus Hungariæ Rex fuperuixit,reliefto filioLudouico annos uix decem naro fuperftite impuberi : editoque teftamento, quibus Maximilf 40 anum Cæfarem ôdfrarrem Sigifinundum Poloniae Regem tutoresfiltj con* ftituif. Et licet Hungarrproximo poft mortem Regis conuentu eofdem acce ptaftent, Oratoribusep utriufep Principis tutelam addixiftent, femper tarnen deinceps abnegauerSr.Qiia re effetftum eft,ut dum timet Hungarfnequid au toriratis fibihi principes in regno uendicent, dû fuos confiliarios(utbenerex educarcrur,ut regni cenfus débité Regi confignentur,ut confinia cum limita* 323 ncis militibus,machinis bellicis,commeatibus cæteriscp ncceftàrrjs bené pro*
iiidcantur)in curia Regis Ludouici habere inrem fuam moliunrur,neutri con fidenres,regnum penedefolatum, ab omni parte hoftibus prædæfuit,undicp confufiones,undiqpfaeftiones regulorum fubortæfunt.Rexautem egenus, in ?o fuis fæpé necelTitatibuSjUix annos puberratis egrefrus,fæpe defetftum patitur, mille periculis obruitur, infirmitatcmoleftarur, amp;nbsp;partem regni ( amiftb pri* us patregenitore, dehinc Cæfare Maximiliano altero parente)improuide amittit,
-ocr page 649-r
», —
MAXIMIL lAfîVS CAESAR.
Smïttit. Turcicrnmpoft CæiârisMaximllianiobitum ,uidéntcsnuntrm efîe Prihdpcm,quf rcs Hungaricas curer, quum Sigifmündus Poloni'ac Rex infe* ftetur à Tarran's, à Mofchis à Prutcnis tn'plïci'que opprcfTus bello, patrueli fuccurrcre nefciat,IicetinuKus, impetum i'nHungariam faciunt, Belgradum forriflïmum ömniutn ardum munimcntum,inSaui ÔC Danubij conHuente fitum,adonuntur,tncendfo uaftant,incolasincdia macérant longa ohfidionCi donee expugnent: quod prius nunquam à Turcis fuit oppugnatum,fed fæpi* us inde profugati ac cæfi, crüdeliiïimas palîifiintftrages. Latins hinc ferpunt, Si neminerenitente Schabatiam fortiffimam arcem,cum multis adiacenribus
gt;û oppidis ÔC uillis,pau’cis diebus expugnant,ui rapiunt, incendtjs dehoneftant, homines ut pecoraabducunt,Et licet Rex haberet exercitum ,Fcrdinandus pariter PrincepsHifpaniarum, amp;Archidux AuftriaCjrororeRegisLudouix-ci Anna, eins coniuge inftante, etiam pro auxiliaribus tria milia eledîiiîimo-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
rum peditum mitteret exercitum, ciim machinis bellicis neceiîartjs, qui male nonab hoftibus, iedungarisfunttradtatî» Licet etiam ex Polonia, Bohemia, Slefia alfjs'que regionibus auxiliares uenirentcopiac,amp; tarnen nemo exijs ul* him unquam uiditTurcum, nemo manus conferere cum Turco tentauit,in-' clufiomnes uclutioues inieptis, noncnfcm,nonlanceamin hoftem rorie-» runt : fed in feipfos ob odia priuata arma uerterunt. Hate non futlTent fada, ß Maximiliano uita hadenus fuiiïetprolara,amp; ft primates regnidum uiuereC, non excatcati odio, fuos à confilqs admifurent, quibus curafuilTet hæc omnia prouidendi. Sed dum ifti fine rationc, fine Ducibus, fine machinis belliciSjfi^ ne militibuSjOmnia cóntem.nentés externa, fe fatis effe ad omniafalfo putan* tes,omnia tanien fibi friuole ufurpant, in earn rediguntur ûccefiîtatem, ur pa* triâ perdant infcij,fefe amp;nbsp;fuum Regem periclitantes.Et nifi infignis amp;nbsp;praeftas üle Caroli Caefaris Orator Andreas de ßurgo, prudentia fingulari, induftria acingenio cmincnti,Regi Ludouico aftitifict in hac necelTitate,fine dubio in* ter Germanos Bohemosque militesiqui fimul eränt iuntfii amp;nbsp;Hungaros, mi* fcrabilesfuifientfuborticoflidluSjUtindchoftibus uidloria multo facilior cef-fifict. Siccius quOquedexteritatecoronatio MariaeReginæHungariæho* neftè proeefljit, alioqui tumultuofaSC feditiofa. Non hæcafTenrandi gratia icribo, quod multa mihi familiaritatc uincflus, etiam collega bis in legationi* bus fuit,fed quod uiro nunquam fatis laudato, uerum teftimoniurn perhibere ucritasipiamecogitamp;impellit. QiiodfiDuxMediolanenfisMaximilianus h'’''us «in paruiflet conliiiO,non amififlet fimul cum uita Ducatum Qi omneni (ut fic dixerim ) domus fuae fplendorem . Çæterùm, ut ad Maximilianum Cæfaremreuertaf, dum poft Vicnnenfem Regum conuentum in Imperio, pro Carolo nepote cum Principibus agit, quo Rex Romanorum creetur, ac turn Romano Pontifice, Cardinalibusqueres magnas tratftat, interim annci
4-0 Vilgineipartus millefimo,quingentefimo decimootftauo, menfelunq, hor* renda oritur Solis eclipfis, genefim Maximiliani uehemenrer offufeans, eicp periculofa acletalis. Qiiae ubiin cœlo Viennaeapparuit, ea ipfa hora horren* dum excitauitincendium, qua plateaamœniffîma urbis, quae Cantorum di* cituruulgo,magna parte depurgataeft. Maximilianus autem inOcnipon* te cum fuis agens, in iram commotus, febrim incidit occulram. Qiiam ani* mi anguftiæ auxerunt, adeo ut quum Vuelfam fuperioris Auftriac oppidum attingeret,aperte langucfcere coeperit.MoxcB ad fe accerfitis exuanis coeno* bps uiris religiofis, de falute animae coepit fo*llicitecogitare( omnibus fecu* laribus ncgocijsreli(ftis)hisfcclerafuaconfeirus. Dum afuis admonerctur,
Ï’’ ut ChriftianiPrincipis opera perficeret: Dudum ( inquit ) quae uos admone* tisfponte perfeci. Petqt^ fibifacram offerrieuchariftiam, quamdeuorifsi* meamp;fumma cum humilitateaccepit Chriftianiffimus Princeps. Adeo autem de falute fua: animae anixus, ut quamprimum corporis defetftum fentiret^ licet,
-ocr page 650-6lt;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
licct,ütpauloantemcminimus,religiofosplerorlt;^fecum habcret, tarnen pro Gregorio quodam Cartufienfi,utro doóiffimo SJfimulreligiofifliino confef^ forefuoueten'jFn'burgumufqucmtfit. Qiiem aducnientem inleclodecu-banSjubi afpexiffetjanimo exhilaratus Icuato capite:Htc ( inqirit ) ui'am mild in cœlum praemónftrabit. Manuc^horhinem com plexus, aftabilirereumac humantflîmèèxcepifjüt erat fuaætate omnium hiimanilTimus Pn'nceps. Cum eo multa commenta tus, religiofè amp;nbsp;Ghriftiane multa diflcruit: 8i. quæ ad ani* mæ falutem ipetfïabant, cottidie tracQabat. Notflu autem, quia grauiinfom* niolaborabat,audiuitIacobumManliumresfuas 6C maiorum fuorum geftas praelegentem , quibus obletflabaturteratcnim Scbiftoriarum ftudiofinimus. Etcüm familiamfuam præclaram Auftriæ, dtuintenebris obfitamac iaccn* tem, in lucem produxiflet, afficiebatur plurimùm, fi in pulchram rcdacïla fe' riem Cenpts fibi praelegebantur. Affoerunt duo eruditi ac infignes uiri medici Viennenfes, Gulielmus Polymnius ac Georgius Collimitius mathematiccs ctiam peritus, quos per fuos familiaresaduocarifecicex Vienna, quafiGym* naftj publici res adluros, non ipfum medicaturos : ita fuum occultabat mot* bum. Qui uiciiïîmuigïlando nodlu cum eo multa conueriâbantur aedifputa* bant, quos multum amabat tanquam dodlos amp;nbsp;eruditos uiros. QuandoquF dem eorum agnouit doftrinam amp;nbsp;eruditionem cum diligentia, quam ftrenue amp;impigrèimpendebant. Libenterenimfuum Principem feruailent,fiDeus fuam attulifletopem. Semperautem infua ægritudine admifitamp; Confiliari* os 6C Oratores, nixus prcmerealtum ( quem fub cordegerebat)dolorem» Sed cùm ineuitabilefatumnulliparcat, intelligcnsfaralemadeliehoram, ul-timam uoluntatem fuam in fcriptis redigi fêcit. Qua cauit,quid Heri pofteius obitum cum corpore, quid cum iepultura, quae in pium ufum conflitui debe* ant. Sanxit practerea ut fuarum Prouinciarum redîores ac præfides,tum omnibus ofFicialibusirt(uocJuifqüeftatu,quoad alternepotum huccoum.p graret, perfeueret. Multa deinde de iepultura fua ( pro qua hadenus muka milia aureumnummorum erogata funr)ftatuit. Dehincfecrctius multa cum fuo confeiïbre Cartufiano commenta tus, quæ fuperftirioia multi arbitrabam 5® tur,fed non ea efle Cartufianus ille dodlus ac religiofus pater,cui ea concredi-dit,optime nouit,qui eius fecreta tenet. Præccpitenim,ut moxfibi fubligacu* lum indueretur,ne pudeda eius poft mortem quifpiam uideret. Erat enim om nium mortalium uerecundiftîmus,adcô utnemo unquâ ex cubicularijsfuis ui deritnaturç opera excrcentem.Nemo nequemciere,nequeegerere.Paucifli* mi medici eius urinam,dum ægrotarer,uiderunt,tantæ erat uerecundiæ. De-» bine præcepit,ut poftquam animam efflaret,pilis eius tonfis toto corpore,om nes dentes cuellerencur,infoucacp fuppofitis carbonibus acignein cimiterio obruerentur. Corpus^ eius flagellatum tr/plici iacco, exlino, ferico albo, ac quod uulgo uocamus, damafco inuolueretur cum cal ce ac cinere mixto. lmgt; 4.0 pofitus pheretro, quod feeum annis quineji amplius in eum ufum fado cir^ cumduxit,interiusferramentisoptimèmuntro. Licetquidam à fecretispro repofitorio rerum fuarum geftarum eo uterçtur ill is annis, nefcius cur Cæfar ita fabrefadum ferreis tot repagulis munire iufliiTet.Tandê cgit,ut poftquam animam Deo reddidiftètdioc corpus filum integro die palam omnibus ipfum adeuntibus oftenderetur, acpoftremo inclufum pheretro,in Nouam ciuita-tem Auftriæ dudum, in iacello arcis, Sando Georgio dicato, fub magno al» tari fepeliretur,ita uta pedoread caputforis cadaucr extendcretur. Sacerdos autem diuina myfteria celebrans,pedibus pedus calcaret. Omnia cum rite or dinaftetjfalutatis omnibus fuis familiari'bus,Chrifto Deo poft percepta facra» 5® mcnfa,fuam animam commendauit: fttenuè ipfum adhortSte Cartufiano fuo confeflbre,cui uiriliterrefpondit. Et cum uox deficcret,fignis femilitem Chri fti profeftiis eft.Pr^dixerathanc Cæiàris mortem futuram,uir infignis,mathe»
matices
-ocr page 651-M A X I M I L I A N V s C AE S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4
iflatfccs pentiflîmus GeorgiusTanftcttcr annis pcne fex intcgns ob fob’s gcIp pfiiDjquæ anno xviij euenit,amp; epilcopo Viennenfi Gcorgio,Laórcntio Sauu rcr quæftori Cæfaris èC mihi, quos tfeftes adhïbuit futurç huius calamïtan's. Ec ideo lufEis Cacfarem ægrotum adiré, ægréobtemperauit,fdensfe fruftrà itult; 324. i'Um,Sic itacp duodecima Ianuarti,poft nodem mediam bora tcrtia, anno bult; nianæfalutis fni'llefimo,quingentefimo dedmonono,fpiritum fuum Deo red didinprofluuio ucntns,ut ob'm Fn'derïcus eius gcnitor,anno eius gratis quîn^ quagefinionônOjmêfenonOjdie urcefimaprima,Imperfj uero trigefimofecun do,menfe undecimo,non fine maximo luêlu omnium aftantium,qui etlachry mis ôi^fleturecedentem ex hoc feculo profequebantur. Pofitus dehinc inle^ dum, ut iuflerat, ab uniuerfâ plebe urbis Vuelfae eft cüm doIOre confpecfius; nonnullis ululatum emittentibus præ dolore. Inclufus deiiiceps pheretro,prF inùm in templum de more delatus,parentatum eft ei. Dehinc per uillas ac op ptda Viennam allatus XXIIII eiufdem menfis, inDiuiStephani tèmplo, allante uniuerfâ Auftriaî nobilitate,amp; Viennenfi antiftite Georgio facra cele^ brantCjCxequiæperacfiæfuntcum maxima omnium aftantium trifticia. Pofi: triduum inNouam ciuitatem delatus, fub ara Diui Georgtj fcpultus,à Philip^ po Gundclio profefibrehumanitatis Viennenfi,elegantilfinia orationcfunegt;^ briac artificiofifiima decoratus eft. Mortuus eft autem pientiffimus prin* '° feps, cùm in uniuerfâ Germania, Francia, Italia,Hungaria,ÔC pené toto GhrF ÏÏiano orbe pax eftèt, quod nemo iperauit, quum in omni ætatefua bcllicofif’ fimus princeps innumera geflîftèt amp;nbsp;atrocia bella. Sola patria fua Auftria in^ teftinis SC ciuilibus feditionibus æftuauit. Cùm enim corpus Diui Maximili-âni in Noua ciuirate ( ut iufièrat ) fepelitur, Viennæ in publico Prouincialium conuentu tumultus fufioritur, Reeftores Prouinciaram,quos odio habuerâf, plériquefuo magiftratupriuantur, nouieligunturfineArchiducum fratrunt conferlfuacuoluntate. Qiiiarreptisredditibus acProuinciæcenfibus, nio-derariAuftriamcccpere. Veteresautem Prouinciarum præfides furorem uul giiniànientis timenteSjinNouam ciuitatêabierunt.Nam et ciuesViennenfes, nobiliumiequuti diftenfionem,in duasfeindebantur partes.Qiiidam cm Piini cipis defunrftiuoluntatem fcquicupicnteSjlibenteröbtempeiaftehtmandató Cefaris ultimo. Ali] uero furibundiôCnouitatiscupidiffîmi,grauiterabeuntes Praefidescriminabantur, Erantquihoctempcramentumfuaderent,utuete* ribus adijeerenturgubernatoribus ex uniuerfâ Prouincialium multitudinci quotquotucllent, fed ij irridebatltur. Elerfti igitur fexaginta ex Baronibus,no hilibus, prælatis, inquibus amp;nbsp;Cartufienfis Mauuerbacenfis Prior quidam, atro refertus ucneno, cùm potius nemoreSC folitudineiuxta fuae religioniä profcftÏOnem gauderedeberct,quamfubfellt]s SCftrepituforenfi, quanturrl potuit facftiones auxit. Ex ciuibus pariter illis atfidebanr,qui odio, rancore,ÔC '(■o inuidia laborabant.MilTifunt ex ijs aliquot in Hifpaniâ ad Carolum.Sed quan tum placuitRegiilla diftènfio, exfuarefponfione, quam in omnes terras hæ.? reditarias ante præmiferat, quam hi fines Germaniæ attingcrcnt,fatis confiât. Tumultuatum eftitaquebiennio in Auftria,nonnulbsantiquis regen-tibus, nonnullis nouis adhærentibus, non fine periculo urbis Vienneniis, In qua plerique boni uiri 5C innocentes infolentiam faeftioforum trepidi indies expeefiabant, fibi'quedefeditionc plurimùmtimebant. Non fuir pax aut quiesurbis, quoadCarolus neposMaximiliani abElerftoribusimperij una-nimi confenfuin Franckofurt legittime iuxtaauream bullam Caroli Qiiarti defignatus eft Rex Romanorum . Sperabant enim faeftiofi ipfum mare 5® non traieefiurum , ied triennio in Hifpanijs ob bella inteftina permanfu-riim . Ob id nonquieuit omnino in Auftria feditio (quoniam Carolus non-dum mari traierfto ad coronationem uenerat) fed pertinaciter quifque fu-îm tutatus ferftam j horribiliter tumultuabantur, fiteris que fe profeiadebant fanici*
-ocr page 652-61Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I O A N. C V S P I N I A N I
fanioGs; Etignauiflimus quifqj inter dues Viennenfes gpbernaculum urbis appetebati Bonifenatores coadi fefubmirtere, facGiofis obtemperabantju's b.landicbantur,adminiftrationemurbisiftispcrmittebanr. Qiiandoquidem mädata cómmiflariörum fupremi regi'minis, quos Carolus rex abfens his fuis terris dederar,contemnebantur, fperncbantur,5lt;nihilifichant. At poftquain Carolus traiecitmarCjAquifgranifplendidilTimè eoronatus,diucrtit Vuorma cidrri,publicum celcbraturus eletfiorum SC Germanie Principum conuentunt (in quo feruntur,quod hac hominum ætatenunquâ contigit, affuiflcfcxagiiv taduo Principes) miflis literis, præcepit Viennenfibus fadiofis depbneread--mihiftrationem,quam fibi ui ufiirpaucrant,acuiueremoribus magis compofi o tis. Paulo póftdehinc Auftriam,Stiriam, Carinthiam, Carniolamfratritradi-' dit Ferdinando Principi Hifpaniarum, Archiduci Auftriæ pollidcndas. (iui Annam VladislaiRegis Hungariæ ScBohemiæfiliam uxorem duxit,acillas iam foeliciterAuftrales regiones moderatur. Deus Optimus Maximusillira* lern concédât fobolem, quæ, quemadmodum ipfc Maximilianum in facie re* fcrt,itaeiusprudentiam,iufticiam,magnanimitatem,acheroicas uirtutesimi* tetur, ut haec foeltdfiima domus Auftriae, quæ per nouem generationes à pri* mo Rodulpho Rege Romanorü creuir,feptem(^ Cæfarcs in hunc diem pro* duxit,decimam ctiam fortiaturgencratiönem, produóiura multos adhucC« fares ec Chriftianitatis principes,qui Chriftihoftesabiganf,cruceChriftiprO'j» fternant, conculcent, ac conteräcChnftocp Deo Optimo Maximo fuumad* ornent mundum,fidem^augeâr,u(cieStis Chriftihofiibus,unipaftori,ununt conftituatur ouilc, Amen.
Habuit autem(ut ordinemicn'bendi noftrum etiam hucufque obieruatunt fiefiniamus) uxores treis. Primam Mariam CarolibellifoGfiimiBurgundio* num Ducis filiam,qua cum unanimis uixir,fumnia cü uoluptate,corporis for* ma clégârilîimam, Cuius in omni fua uita nunquam fine fufpirio SC lachryniis riicminir. Ex haegenuit Philippum primogçnitû,Caficllae ,Legionis Gra* natæRegem, Qtii ubiadoleuit,uxorem duxit loannam Arragonum Régish barn,ex eacR Carolum VImperatorem Rom. SC Ferdinandum Aufiriac Arcin' ja tlucem,cum quatuor filiabusprogenuit, Leonora,Ifabella,Maria, ÔC Cathari* na.Rcgihus Pûrtugaliaf,Daciæ, Hungariæ, ac Saxonû Duci defponfatis.Ge* iiuirSC Maximilianus ex hac Maria filiam Margarittam eleganti forma foeffli* nam primi'im Regi Franciæ Carolo,tum Aragonum lohannfidehinc Philiber to SabaudiarumDuddefponiàtam,QtJæhôdieuidua,fiimmafoelicitatemo* derarur Flandi iæ prouincias. Gcnuit turn Francifeum ÔC Georgium filios,qui in pueritia mortui funt.Mortuaipfa ex cafuequi. Nam cumequitaretimprat* gnata, currêtibus aids nobilibus,cquum ipfa fuum moderari nefeia, quoniant eifrenis erat5Clafciuiens,folura fella, in dorfiim decidit, in gremio afella cqui multum moleftata. Dolorem dicbusmultis difiimulauitjdonecintempeftiuc 40 immaturum ederet partum, Verebatur enim Maximiliano dolorem ingerere, fanam fe fimulans,donee fati necefiitas earn ex hacuira fubtraxit. Alterauxo* rem accepit Annam,Francifci ducis Britanniæ filiam,quâ per Vuolffgangum de Polhaym Auftriæbaronem, 6Cdcinceps Auftralium terrarum fupremunt capitaneum,ruum Oratorem condormiuiufed non traduxit.Ciirandoquidem Carolus Odlauus Rex Franciæ uiolenter illam furripuit, remifta eius filia Mar gàrita.quâ priusiponfam aliquot annis in Francia habuit. Tcrtiam duxit uxo* rem Mariam Blancam.Galeacq ducis Mediolanenfis filiam,cum qua annis fe* dccim tranquilliftime uixit,fed fi'nefobole, in Stams monafterto fepulra. Pro* miRc infuper Viennæ in conuentuRegumBohemiæ, Hungariæ ôiPoloniæ 5® fe dlieft irum Annam Vladislai Regisfiliam, nifi alter nepoturn infra anni fpa* cium illi defponderctur.MiftîsitacpOratoribus cum mandatô ÔC confenfure* gis Caroli,Ferdinando deipofatur, Qui uigefimoprimo anno poft mille quin gentos,
-ocr page 653-M A X I M I L I A N V s C AE S A R.
gentos,matrimontum cum eaLincij i'nfußcnons Auftn'æoppido côfumaùi'r, uf paulo ante fci ipfimus. Duo admiranda ccnfeo in huius Maximili'ani morte obfcruâdarquôdjUtoItin paterFn'dcn'cus Cæfar,infutnma paceobijt:Ô£; quod poŒ cius mortem,bicnnio tantafequuta eft mortalitas,qualem ætas noftrano uidit. Nam poft Friderid gemtoiis obitum, qui nonagelimo tertio anno poft mille quadringentos obijt, peftilitas nonagefimo quarto amp;nbsp;quinto, multas ciquot; uitates amp;nbsp;uillas pene defertas reliquit.Poft mortem uero Maximiliani,tam cru delis,tam feua,tam ftupenda biennio poft oritur peftis, quç oppida integra de pafcitur, ac deferta facit, adeo utfrumenta inagris nonfetfta maneant, ànemiquot; ne^colligantur,nullam arcem,nullum caftrum,nulls oppidum,uillam,uicum ablc^ tabe relinquat. Aeftimatur tertia pars hominum in Auftria elle hac pefte fublata.Deus opt.max.noftri mifcreatur,amp; iram fuam iam auertat à nobis.
Hæchabui quæ fuccindîè ÔC obiter de uita Maximiliani Ceßris pij, fœlicis, Chriftianiffimi reli^ioÜfrimi Principis perftringerem.Quis enim uno uoluquot; mine eius res præclarègeftas triginta tribus annis,quibus prefuit Imperio,coquot; prehendere poftèt.^ Vt ea etiam intermittantur, quæ in iuuentute geftcrat fotquot; tunatiflïmus Princeps.Cuius eximia bonitas cum fumma liberalitate fuif con» iun(fta,adeo ut plericp nihil in eo reprehendendum duxerunt,cp quod fepe ob penuriam rei pecuniariæres magnas profperèinchoatas, deferere coatftus fit. Non tarnen unquam, etiam in fumma neceftitate uoluir auream argenteamep, amp;nbsp;cx gemmis multis feculis cógeftam fupclle(ftilem,a pafrc,auo,ibcero,ac ma ioribus fuis diftrahere aut alienate, fed intégrant in Noua ciuitate Auftrie reltquot; quit nepotibus,donec Ferdinâdus ArcliiduxiulFu fra tris Caroli Cçfaris,aperquot; to thefauro ac uifo,obftupuit trcmebundus,arcp incredibilê ac inæftimabilcm t!iefaurum,hatrifuo inFlandriam traduxit.Adeo ucqui eum paupercm cx tot bellis geftis arbitrabantur,mirati funt tantas poft fe rcliquifte diuitias. Fuit aSc bumanilftmus Princcps,ftatura quadrata,in qua CgfareaMaieftaseluxitacre fplenduit.Ncmo nonhunc Imperatorem efte,etiam externus inter triginta raa ximos Principes,antca non uifum agnouiqtanta erat oris probitas. Corpus e-30 fatlaborum patientiftimum, adco ut in multam nodlem crebro fcriberer, conquot; fuleret, res magnas ageret, fæpe etiam arma traeftaret, haftis concurreret cum Principibus in ludis,ôf ferie cum hoftibustæftum ac frigus,incdiarn QC comme atus penuriam iuxta ferret.Erat alioqui par ui(ftus,frug31itas: licet quotidie Ue fcereturfplendide,adeocp munde,ut nemo non ipfum uiderctnon fine magna animi uoluptate aut coenantem aut prandentem. Inter prandia raro bibebat,in menfa ut plurimum ter: atep ideo ualetudo illi ufcp ad periodum uitæ profpera I nbsp;nbsp;femper fuit.Si quis uero cum eo cóueriatus eft,humaniffimû affabililTimum
reperic Principem.Qui iæpe uerecundos ôf timidos fua humanitäre adeo con fortauitjUtreieefto timore,libcrius cum eo quæeuncp cupiueranqpertradtarêt.
I 40 Memoriæ tam tenacis,ut cum femel aliquem fecum loquentê uidcrit,poft Ion j gam temporis intercapcdinem denuo agnouit.Ingenij acerrimi ac cofilij pro* pè diuini.Non ueritus tarnen in rebus arduis minimos quofqj confulere amp;nbsp;roquot; gare quid fentirent. Prudêtiam uero fuam quifep intelh'get, qui uidet familiam i luam fuainduftriain Orientem,Occidenrem,Scptentrionem,amp; Meridiem ab co tranfplantatam,ut hodie domus Auftrie uniuerfo fit Chriftiano orbi decan tatiflîma.Etcùm prætcrea paulo diligetius aliquis animaduertit, quoties amu liabrogate illiimpcrium moliebantur fruftra, prudentiam nonuulgarem inue niet. Ita cnim eos elufit, ut quum olim Principes conuenticulum celebrarent contra cum,quo adminiftrationcm Imperq illiauferrent,in caftrum illius priUquot; 50 cipis fponte ingre(rus,qui autor faeftionis erat,cum uxore cius pranfus eft hila* titer ëc intrépide. Vt olim Traianus fecit Cæfar,qui Licinij Suræ domSingrefquot; fus eft,£lt; cum eo pranfus poft delationcm fatftam.Siautem prudentip eius atquot; gumenta copiofius rccenfcre ucllem,quæ cum Rege Franciæ,fummoc^ PoUquot; Ff tiftee
-ocr page 654-I O A N. C V S P I N I A N I
tifîec fcccrat,nouûfurgeret opus. Omnes ad hæcbonas cîücipîînasplunmum ucnerabatiinMufices uero fingulansamator.Quoducl hiuc maxime pater, qgt; noftraætatcmuficorûprincipesomnes, inomnigcneremufices,omnibuscp inftrumêris in eins curia,ueluti in fertib'ffimo agro iuccrcucrinf,ucluti fungi u-na pluuia nafeuntur. Scriberê catalogum muficorû quos noui,nifi magnitude nom open's uercrer. Pari rationemilitarem difciplinam cxcoluir,utquafiabogt; litä reuocaret ab inferis. In qua miro ingcnio,mira arte nouas excogitauit ma» chinas, noua inftrumenta,quibus turres deqciuntur,muri folo æquantur,mœ' nia conquaflantur,adeó ut nulla arx tam excelia, tam munita ßr, uel arteuel na tura,quf tuta ab his fubfilicre poffit.Nolo afferre teftimonia,nebilem quibuP 19 dam moueam: fed unicus fuit in rerris(pace aliorum dixerim)qui cxercitG co^ gere,aciem inftituerCjôd arma tradlarenouerat. Verus Dux amp;nbsp;Imperator,pat» entilßmusfimul ÔCuigilantiffîmus, adeó ut fi particulatim prifcorum Impera» torum uirtLites enarrare liceat,fingulas congeftas in hoe uno ofiendam, quem pofteri ueluti flatuam Polycleti, in ordinandis aciebus, SC omni militari difci» plina obferuare debent. Criminantur autem plericp,quód nimium uenationi* bus indulferir, quodep eas ita exercuit, ut fæpe penculofiffimis obiedus pcri» culiSjdum inaltüTimisrupibus capreas fe(fiaretur,de cius uita dubitatufir. Pa» riter quod aucupijs plurimum obletfiatus fit, multa prodegcrit nutriendis ca» nibus amp;nbsp;falconibus,multa uenatoribus fit largitus. Sed fj non animaduerteiüt 2À Regum hæc efie ÔCPrinctpum exercitia, quibus non in plateis aut uicis obatn bulare(ut populäres folenr,quifibihinc exmotufamem afcifcüt)licet,fedpo» tius ceruoSjhinnulos,damas,urfos,aprosfclt;ffari,ut corpora hincreddanturue getiora,audaciora,ó(^ ad pericula quæœ fubeunda paratiora.Nunquid prgftat in his captare uoluptatem Principi,quam alienos uiolare thoros,parêtibusra* pcre filias,autlenonü opera in his abducendis abuti fA quibus fcelcrtbus pu» diciffimus Imperator loge multum^ abfuit. Quod fi honeftas matronas acuir gines, aut in couiuium uocabat aut choream, pudicè eum his autluforijs lufir, aut coram illismimos egit in obledfamentü omniö, cirra omnium pudorem. Quôdfiilludquoqjæmuliuitiouertant, cogirentipfum hominêfu!fie,quifi' p neuoluptatisfpecie uiuercnequiuit.Omnes aötmulicres cuiufeunep condjti» onis fuerint,que illü adierunt, uerecundè affatus eft,ncc unquam imperiofe de tcrruit,familiariter illis uerba faciens,ut timoréabrjcerentmecfingularinunie* ro eas alloquutus,ut fuperbi faciut Principes.Oblocutioncs uero ÓC detreéfa» tiones inuitus SC furdis(utaiunt)auribus audiuit, Alexandru Macedonem imi tatus:qui iêmpcr alteram aurem delatori,altera reo rcfèruauit, ob id fibi Cie obuli unius ex Grçcip lapientibus uerbü ufurpauit,peculiarecp fecit ac fempef in orehabuit:Mediocritas optimu. Omnem itaœ ætatem fuam fie egit,utne» mo etiam ex capitalibus hoftibus,fî eum alloquebat non deamaret. Vidi pie» rofcp quidomi indignati horrenda contra clementifiimû Principcm uerbaef» futircnt,ubi de facie ipfum afpexerunt, pofito furore, folo uerbo mitigatifunt. Sic in bello,cùm milites ob penuriam nonnunquam ftipendij, horribiliter cia» niarent,benignè hos allocutus,dido citius placauit. Quanta autem gaudebat fadfis fuis præclaris apud pofteros fieripercelebris, tantum uerebatur laudari in faciemn'd ego ianefie deierare poITum. Cùm aliquando uiri eloquentiflimi ac fimul dodiflimi Panegyricos coràm dicerent, infigniterc^ (ut fit) efferrent inunodieis laudibus,cgoq} ab eo iufîùs, illis ex temp ore refponderem ; Caue, inquif ,nemelaudes, fordefeiteniminorelausilia propria(utuulgus loqui» tur) Sed quid pergo fingulas recenfere clementiffimi Principisuirtutes fru»’ Era f Qiiibcllo acerrimus,uirtute eximius, aliquando fortuna,animo femper p maximus, confilrjs Dux,miles manu,odio in hoftes, ut olim in Romanos Han nibalf' Vno uerbo omnia comple(fi:ar,amp;^quidem Virgiliano parum mutatoj Fuit enim hie Maxiinilianus
Vit
-ocr page 655-AI A X I M I L I A N’V S C AE S A R.
Vi'r bonus SCfapicns, qualem uix reppcrftullum, Millibus è cunÀ's hominuni,noftra aut pnotætas.
De quo eriam nofirum de more fubferibere libuit tetraftichon, ut He opus noftrumeodemtenorefiniamus:
Eximius ^ello Princeps p-ice^ucrenda, M-dieftatc oris M.äxmiliMU5 erdt.
Kdiores juperdns^prifeos icijuauerat,dtq; hiw Re^ndndi nonnd hie pojieritdtii erit.
I C O Ó viLLINGER
C AE S A R I S AIAXIAIILIANI THE^ faurano, loanncs Cufpinianus Præfedus
ViennenGs, felicitatem, ac
S. P. D,
Emini inter Philofophos magnam cfîc altereationem: an coti ueniat fie uiuerc, ut nemo te uixifle fentiat, ut file dixinCrede mihijbenè qui latuir,benè uixit. Et illi potiiîîmum qui cæteris uolunt eiïereligiofiores hoefuadent, quafific uideârur huma nam contemnere gloriam, cùm ipfi fint ambitiofillimi ÔC glo* _______l ie auidiflimi.Hi qui etiâlibellos de contemnenda gloria feri-pferunt,cùmluum nomen proponunt,nunquidipfigloriam affe^îantf'Nem-pe hoc fudamus,ob hoc laboramus,ob hoc mille pericula 5C in mari,amp; in terra fibimuSjUt quafi merces laborû gloria nos fequatur. Cur igicur arbitrantur illi fie efle uiuendum, ut nemo nos uixifl'e fentiat, quafi omnia debeât ignorantia tenebris occultari,cùm nihil magis exoptet homo quàm fcientiam,ôd natu* ta feire defideret,ct animi etiam nobilior pars fit lux ac lumen:quandoquidetn plane omnibus infita cft cupiditas cognofcêdi,no modo mundana,fed ôd. quac iiipranos funt,ac quæ uix capereintelleéîunoiieo polîumus.Sed explebene* mo eft tam excors, qui non uelit aliorum regnorû ac prouinciarum non libeiv ter indagare,etrituSjet mores,et res geftas,fi habere copiam poiîit.Ob id cum Plutarcho fentio,hominem nihil omnium æquerefugere,ac ignorantiam et te nebrasratçB ideo no elfe uiuendum,ut nemo nos uixitfe fentiat. Sed ita potius uiuere,ut a*liquo momento,fi fieri poteft,nos uixifïe teftemur.Hic poft ie libe-»■os,hiclibros relinquit,hic prgdia,hicponefliones,hic ædificia, hic bonam fagt; niam,omnesbonumnomêconemur poft nos relinquere, alioquinuitanoftra mors potius eft. Ego ita pro uirili femper elaboraui,ut me uixiife teftarer,quigt;' bufdam monimêtis,quæ extant.Necpailus fum illud etiam ignorari, quod hic nobifeum iam adum eft,quod certô fcio, multi homines utriufep fexus. Üben-ter etiam in remotilTimis regionibus uehementifttme exoptabant. Qin's enim bono ingenio præditus nollet feire, quomodo ille celeberrimus Regum coiv uentus inchoatus,ac perfedus elTet ÔC quo pado mutuo fefc amplcxi effent, clemcntiflimiilliPrincipes, qui fedefaciepriusnonnouerant,ôdfi fanguinis tiinculo prius crant aftridi.^Licet autem tu mi lacobe tanquam cofiliarius Cae faris,non inter poftremos numerandus,alfucris, ÔC oculata fide omnia intelle* xeris,tamenaliquando ea quç faciliora funt è memoria labuntur,quælibenter in feneduterelegimus. Amore tui omnia collegi,quæ Ôi. uidi,amp; quibus ipter* fui. Qin'nep enim annis, ut feis, uoluo hoc iaxum, quibus uigefies ÔC quaterin Hungariam Orator iui, atq? hæc negotia tradaui. Quantum igitur potui rem io ueriftîmè,fimpliciter tarnen,fine turgida oratione perfcripfi. Qiiicquid id eft boni confules,amp;^ me ut foies, amabis.Ex Vienna, uigefima Augufti,
Ff ij Diarium
-ocr page 656-6t6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
DIARIVM IOANNIS CVSPINIANI PRAEFECTI VRBIS VIENNENSIS, DE CONGRESSV C AE S A R I S MAXIMILP ani Augiifti, ÔC trium Regum, Hunganæ,Bohemi'æ, Polom'æ,
VÎadislai, Ludouici,aG Sigifmundi,inurbe Viennenfi fado,xvtj lultj. Anno Chrifti
M. D. XV.
i '*
Maxtmih'anus ut efl ingenio fingukri, 3C propt diuino, animo uoluens, nihil elTe prædarius bono Pnncipi» quam prouihdas régna fua folidoaliquorobore ftabili' rCjin omnes orbis angulos oculos fuos coniedt. Et nobib^quot; fimum quenque Regem affinitate fibi deuinxit,ut inde piO' uinctjs Cais perpetuum relinqueret quietcm. Siclïlium Pl”** lippum inHifpaniam mittens, Regem Aragonum fibi coOquot; runxit. Cùm autem diuusille Philippus numeroiam poft ftpiolemrclinqutquot; reqnoluit Cæfàr quamcunlt;j amittere occafionem,ex quatuor hliabus,qug ft' cundaeftpoft Leonoram, cuinomenIfabellx/Regidefponfauit Dadac:ft’^ hocaliquanto poft, ExSeptentrioneCefarinOrientem migrauiqutfcment' lus undcquacp coalefceret ; uidit pientiflimum Hungan'ç ßohcmie regcin Vladislaum, nobiliflimisliberis à Deo optimo maximo donatum, Ludouico Sgt;C Anna. Mox animo concepit, illoscp fibi dcuincire, Auftriçcç prouindasd'' ferioresrobuftiflimomuro circumuallare.Ludouico HungarigÔé Bohemia I egijtertiam neptem Mariam in uxorem,amp; Annç unum ex nepotibus, aut Ca rolum,aut Ferdinanduminmarirum darecogitauit,utprouinde illæconti' g'.ic amp;nbsp;régna, mutuis uiribus robuftiores effent, contra impetum Turcoriiin, ÖC quorum cunque hoftium. Id confilio öd opera,tune Matthei Epifcopi Gup cenfiSjhodicuero Cardinalis, quiödextremamimanum huicoperiimpoftit, ,3 amp;nbsp;Iohannis Varadienfis Epifcopi profeffi ordinis fantftiFrancifci,primuni k' choatum eft, Accefterunt dehinc plericp Oratores, quos Cçfar aliquot hincan nis in Hungariam mißt, qui inter caetera négocia matrimonia hæc duplicia fi' mul follicitarunt,Ianus Mraxij miles,prarfeeftus arcis Dronfdorff, CornesLco nardus de Hag. Vuolfgangus deRogcndorffßaro,Ioannes de Puchâ. HmO annis quineç continuis Orator iuit in Htmgariam Cufpinianus Præfediis natus Viennenfîs,quiuulgô Anabaldus dicirunpoftremô ôd Laurentius San* rer uicedominus Auftriæ,Orator cum cçterisiuit.
Intérim C£fàr,licctgrauiftimabellagererct,ôd annis iamferè odo fupetbi* am Venetorumcaftigaret,nuUamoccafionemomittens,utfuumfortirentur finem concepta iamdudum matrimonia, exFlandria in Auftriam mifit charif* fîmam fuam neptem Mariam, fponfam Lodouici Régis,qug Viennam appu* lit,duodccima die Iunij,Anno milefimo quingentefimo decimoquarto, hono rificentiflîmè excepta, non tam à clero, quàm uniuerfo populo Viennenfi, ôd deduefta ad arcem Vicnnenfem,ubi hodie adhuc habitat.
Prius autem Cgfar in Auftriam defeenderat animo coueniendi regem Hun garig Vladislaum, 6d tra(ftandi,non tam de liberorum communium matrimo* nijs, quàm de cacteris fuarum prouinciarum, 6d regnorum neceftîtatibus. Sed i'nfperato erupit qugdam incondita rufticorum multitudo, quæ Cruciatorum appellabatur. Proximis enim antemenfîbus CardinalisStrigonienfis,Lega*^« tus Apoftolicus,cruciatamdetuleratin Hungariam,cûpleniftîmisindulgen* tfis, è qua re, unde fubfidium fperabatur, crudcliftimum uenenum ortum eft. Nam longe late^ defguijt in Hungaria hgc cruddiflima peftis, öd omni pefti* lentia
-ocr page 657-D I A R I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;;.ƒ
Icn fia fguior,in utrunquc fexum indi'fcnmi'natnTi uenenum inf)cienlt;j,rapieban turlibcri ex matrum finubus truncabâturutfere,5lt;abîjciebantur.Stupraban^ turpaffimuirgines, SCmatronæj’nparentum acman'toruniconfpec^u Sacra prophanabantur,fpoliabantur tcmpla,ciuitates,oppida,arces,uillç, cuaftaban tur 5cinceudio corrucbant : dcnique nihil tarn fancflum, quod ab ijs Cruciatis ’ion defœdaretur. Horum dux Georgius quidam Ceculus(genris nomen eft^ Ceculi Claim prope TranfTyluaniam habität)afciuit hic fi bi comité Laurenriu presbyterum,qui crudelitate omnes fuperauit. Erat etiam ex ducibus quidani Michael Monachus,itahgc peftisnullumordinem intaéîumreliquit. Exmi-
'{» horibus Ducibusmulti erât, quorum nominaferibere eft fuperuacaneum. Hi 9uofcuncR nobiles apprehenderant, palisaffixcrunt,mulieresachbei'os eiece runt,prius tarnen ftupratis,bonafurripuerunt,Erat animus iiloinm uniuedam deletenobilitatem,amp;in toto regno, quod quatuor amp;nbsp;decern habet Epifcopa^ les fedeSjUnam folârelinquere.Scribi non poteftqua crudelitate un funt.Hoc latis fit indicij,cum auxilio diuino rabies haec extintfta foret,dutftu Ioannis Co HaitisZepuficnfis,Veiuodar Tranflyluaniç( quiDucemillorum noun quo^ j dam tormentigenere,a fuis dentibus laniariiuffit)amp;f hinc decollari. Et deinen fe Nouembri illius annifatfta eflet regnicolarum in Buda congregatio, patria lingua kackufeh appellatur,hic publice narratum eft,hoc tumultu rufticoruni qui uixquadrimeftris erat,dcfiderata efteinHungaria utriufquefexusfeptua* ginta millia hominum,in quibus quadringenti fucrunt nobiles.
Qiiod feculum mihi narrabit fimilc facinus f Qiiis unquam tali a autlegif, aut audiuitjfed longe maiora funt,quam qug fcribuntur: multa eium ob pudo* tena fcriberc nemo audet,
Fuit in ifta congregatione fiue conuentu, nomine Cæfaris Orator Cufpi-nianus:nomineRegis Polonia? ChriftophorusSchidlouic^ki.Etquumillic etiam de concordia Cæfaris Regis Poloniæ,inter cætcra négocia ageretui\ tiifum eft Oratoribus difterentias illas facile non pofte complanare, mft h'mul coirent Cæfar,SC uterque RexHungarig Polonig fratres.Nam Cæfar iana à
■° l^egc Hungarig pro fuo fratre rogatus,indulferat que in cum fecerar,amp; ipftnn arbitrum et inediatorem differentiarum delegerat,pro fedandis difcordtjs qug inter illos erant.
Rcmiffus eft itacp Cufpinianusa Buda ad Cæfarem, qui tum inPonte cenf, lnrprugkuulgôdicitur,morabatur,utCæfaremfonicitaret, pro conuentu tam fantfto horum Regum:qui non modo utilis fuisregnis ÔCprouinetjs, fed etiani hoftibus plurimum formidoloftis futurus erat.
Cæfar tum plui ibus occupatus, uenire ad finem Februarij, in Pofonium,it£ dcliberatum eraf,nonpotuit:tum propter Heluetiorumformidabilem incon-ftantiam, turn propter lubitamamp;finfperatam mortem Regis Franctæ Ludo-uici,,qui prima lanuarij Pariftjs anno decimoquinto expirauir. T um etiam pro pter Carolum Archiducem Auftriæ ac Burgundiæ, nepotem, quern ex annis tutele Cgfar emacipauerat. Altjs quoc^multis decaufis C£farnequibaf,quod UtercB Rex petebat,adimplere.
Decreuit itacp Cefar,reuerendiftimum in Chrifto D. Matthæitm S. Angeli Cardinalcm Gurcenfem,amp; coadiutorem Saltzburgenfem mirrerc,qui cu pie-Ho mandate cum utroep Rege omnia agenda perageret Qi. tratftarer.
Premiftus eftitacp Cufpinianus Budam,qui hçc Regirenunciaret.Erur dies conuentus in diem DominicaOuadrageiimç,qua in Ecclefia Romana can tatur:Lætare Hierufalcm,differretur, Placuereomnia regi FIung3rie,qui ilico
55 nunciûexpediuit,Crâcouiam ucrfus^uthçcfratriregi Poîoniç relerret. Ne ramen res tâiàntftaullius fraude inferciperet,D.Ladislaus deStcrnbcrgCancel larius Boemip iter arripuit,cf regê eduxitjperfuafitŒ ut nullis literis inceptum î iter defereret,fed ad Pofoniû uftp côtinuarer, expeaaretep h an is regis Öl' Cæ-« ürjjs aduentum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff «j Nartamt
-ocr page 658-éi8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
NaiTauitmihi Gcorgius Thurfo,uirfpedataefideij Si I'ntcgn’tatis baud con temnendæ,Regis Hungariæ Camerarius: Monrium egrefluro Regi Polom'aî Sigifmundo,quiCracoui'am quintaMarttj deferuit, MattbiamMechouitain iinguiarem tam in medendo, quam in prognofti'cando magnæ eruditionis uh rum annuncialTe; ipfum neque uifurum Cæfarem, neqtie expediturum quif?'’ piam. Quod cum miraretur Rex,ut eft animiinconculli SC firmi, conftantifli'’ me perfeuerauir in propolîto:Eundumjinquit,eft,quô Deus 2C Fortuna uocatj promifi, promiffum ratum feruabo, nemo me a' propofito alienabi't. Vidcbo Cgfarem,fi Deus uolet 0^ fratrem conueniam.Nihilominus interim per quoP dam fecrctarios mandat, ut dib'gentius ab eodem dodîore inquiïant, Fen’o ne : an ioco loquutus fuerat : Afterit idem Mecbouita,Regem non uifurum Cæfa^ rem,nifi expedare uclit lunium. Et ante feftum diuiIohannis Baptiftæ, Cæfa-rem omnino non uifurum:cùm Rex fe rediturum in menfibus duobus ad fum mum fperaret. ExiuitigiturRexbonis auibus, Sd cum tam longa m ora traho retur,fæpe illius dodoris memoria fubij t. Hoc idem Mecbouita Andreæ Ko--ftilitzki Tbefaurario perfcripfit, Regem fcilicet fuum, uix Cæiàrê ante feftum Alexq uifurumjquodSCeuenitjUtpaulo pôftfcribemus:decimofexto enimln bj,hoc eft,in profefto Alexrj,mutuô fèfe uiderunt,
Vigefimaigiturtertia Februari], anno præfenti d. atr. rcucrcndifli'' mus dominus Cardinalis Gurcenfis applicuitViennam, quam bonorificeab uniuerià nobilitate,plebe^ Viennenfi fufceptus: parumcp quiefcens,genio in dulfit ad triduum,tum ad Nouam ciuitatem profedus, conuentum prouincb aliû indixitjiuftu Cæfan's.Interea ut üfi aduentus certior redderetur, Rex Hun gariac,mitfit D. Cardinalis Dodorcm Vitum de Furft Budam, ut Regem ex-* ciraret ad Pofonium,locum conuentus defignatum. Nam quidam ex nobilio-ribus refragabantur,exquo Cçfarnon uenir et, facilius pofte Budam cóucmïe Regem Poloniç ÔC Cardinalem afterentes: fed fanior pars prçualuit,6C Rex Polonium uenturum promifit. Continuato igitur itinere,firmatus iam animo Rex Poloniæ Cracouiam deferit,amp; Pofoniiim uerfus pergtt.
Cardinalis interim Gurcenfis, conuocatis Auftriæ, Stiriç, Carintbiæ, Cap 30 niolæ^ prouincialibus,res fibi à Cæfare commifras,ftrenuè exequitur,fed pet ficere nonpotuit,audicns regem Hungarig decimoodauo Marti] Pofonium uenift'e,crebris nunerjs die nodu^ fingulaindagat,ut eft diligentiflîmus, nub lam uoluit occafionem amittere,
T um xxi]' Marti]',ne ulla re indiligentiç culparctur,mittit Oratores ad Rc-* gern Hungarig Pofonium, qui fe fua^ ofterrent, ÔC aduentus fui diem exquigt; rerent. Dominos Marquardum de SteinPrçpofitum Bambergenfem,Ianum Mraxi] deNafcaumiîitem,Culpinianum dodorem, VuolfgangumHemerle fecretar/um Cçlàris.Hiiufla exequuti,pernuncios fingulaD.Cardinaliadape , riunt,8d eidem in Hamburgo xxvi]' Marti]* occurrunt, de fingulis ipfum certi- 49 orem facientcs,quecunqp uiderint aut intellexerint. Nam ante uigefimoquar* to fcilicet die,(abbato illius dominicæ,qua canit inEcclefia: ludica meDomb ne.Rex Poloniç Sigifmundus cum celeberrima pompa ingrelTus eftPofoniû, quemex Teruaniaufcpconduxerunt,epifcopus Quinqueecclefîenfis Geor-quot; gius,ô(f Georgius Marebio Brandeburgêlîs,iuflu regis Hungariç. Ipfe autem rex Hungarie Vladislaus, in curru ei cum filio Ludouico occurrebat, fequengt; tibus ipfos epifeopis Colocêfe, Vacienfe, Bofnenfe,Sirmiêfe, dC uniuerfa eius nobilitate, qug ornatiftîmè,more patrio eft inftruda. In campo ubi uidit fi atrê aduentantem,iuftît fe ex curru in terram ponerc in fella,quem rex Poloniç fra* terneamplexus,prouocauitinlacbrymas.RexLudouicusmireindolis, patru ^0, umcxofculatusbenigniflîmèexcepit:repofitusincurrumfenior Rex. Filius Ludouicus equum aRenditjamp;inlaterefiniftro cum patruo urbêingreftus eft, magno cum faftu,praîcedentibus innumeris equitibus,nobilibus amp;nbsp;curribus;
Ducebat
-ocr page 659-b I A R I V M.
Diiccbatautem Rex Poloniae plus mille quingentos équités, 8^ partim moré HungarorQ,quos Huflerones appellant,ueftiebantur, partim habitu Alemaquot; nico ornati crant, fed erant præter PolonosRuteni,Pruteni,Mofchi,Turd ca pnui,SCTartari infuo equitatu,cum multis tibicinibus,qui tubas amplas fono raSjSCanoftris diflbnas,non fine honore ftridêtes,utinmagno gftufolentue^' fpæ Sc crabroneSjinflabant. Erat ÔC Turcus quidam cum tibia,qui nobis inau* ditam harmoniam et auribus noftris inacceptâ edebat,cum puero tympanum ambabus uiolenter manibus pcrcutiête. Sed ÔC noftrates habuit tibicines,qui bellé (bnabant,5C noftram muficam referebant.
•o nbsp;nbsp;Erat fecum magna nobilitas,qui partim in equis anteibant deaurati, ÔC tor^
quibus aureis redimiti,partim peditibusipfum cingebant,equo infidentem et uefie purpurea amiélum,VciuodaValachiç,D.NicolausVirla,Palatinus San domirienfis,Nicolaus Palatinus Vilnenfis, Palatinus Liblienfis Andreas,cari 3^0 cellarius Schidlouiczki,Nicoiaus Palatinus Marburgenfis,Thefaurarius An^ dreas Goftiliczki, D. Lucas capitaneus Poloniæ, dominus Raphaël, 6C multi alij infignes 8^ iitri egregtj utriufcj ordinis. Comitabantur uero ilium tres cpi-feo pi, Matthias Vladislauienfis trium regum AIberti,Âlexandri ÔC Sigifmun^ di olim cancellarius,Iohannes Pofnanienfis,ÔC Petrus Premislienfis,cum prg-pofitis,fccretan'js SCalijs præiatis.
*0 DurabathicingreiTus ab odauaufi^ ad primam horam,fiam fummo mané ingrediebantur currus, qui feruntur fuifle pené quingenti,in quibus quando* que quatuor niueiequi,quandoquenigri,quandoquerubei,quandoque alte rius coloris, nunc fex, nunc odo in codem curru uehebantur : immixtæ erant amp;nbsp;bigæ, licet paucæ erant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Vigclitnaodaua Martij Cardinalis Gurcenfis exHamburgo foluit naui,SC Ucnit Pofonium horam circiter nonam. Gui omnis multitudo obuiam egreP la, ripam Danubij ita adimpleuit, ut eques uixfubfiftere poITet. Inceifit iple in habitu Gardinalium,quem Archiepifeopus Colocenfis Gregorius,Gomes de Frangepanibus, regni Hungariæ Cancellarius, in latere Regis Ludouici
’0 obuiam Cardinali, nomine patris amp;nbsp;patrui miiîi,benigna ÔCpulchra orationc fifcepit. Ipfeuero Cardinalis humaniflimèrefpondit. Aderanthicutriuique L écris proceres ÔC confiliarij, epifeopi SC nobiles,ac fummo c5 honore ipfum quàm honorifîccntiflîmê ufcp ad holpitium conduxerunt, cum ingenti tuba* runi fonitu ac plaufu.
Sequent! die,hoceft,xxixMarttj,ingrcnus efturbcmrcuercndiifimus car* dinaîis Strigonienfis Thomas legatus delatcrercui SC D. cardinalis Gurcenfis cum omni curia fua(dudabat aût eledam nobilitatê Auftrig SC StIrig)SC utri* regis proceres occurrebant. Ipfe fexingentos habuit equos demptis cur* tibus.magng undicç fade funt cerimoniæ(quandoquidem maior pars omnis aitatis humanæ intjs conteritur ) OccurrebatôCclerus cum puerisj^.'reliquiae fandorum deferebantur obuiam tanquam Metrôpolitano.
Prima Aprilis, quæ erat folennis ilia dies Palmarum', omnibus Chriftianis ueneranda, Cardinalis Strigonienfis in Ecclefia maiori Diut Martini præfen* tibus tribus Regibus,SC Annae Reginulæ facerdotale cxpleuit officium, cum cerimonijs debitis ac cum indulgentijs plenarijs. Cardinalis autem Gurcenfis bûic officio intereffe non potuit,adueifa ualetudine detentusialia uniuerfà no ' bilitas erat congregata.
Altéra die iterum conuencrUnt in hoc templo tres reges cum cardinalibus ambobus: Strigonienfis celebrauit officiû de fpiritu fando,quo finifo,aQmo* nita eft plebs per fuffraganeum Strigonienfem, ut deuotiflîmé pro concordia Caîfaris SC Regum Deo fupplicarent : lingua Latina,Hungarica,Boèmica,6C Âlemanica,pronunciatæ funt interim indulgentiac plenariæ.
‘ Reda inde uia tres Reges,duo Cardinales,Archiepifeopi ÔC Epifeopi, pro
Ff iitj ceres Sé
-ocr page 660-éîo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. CVSPINIANI
ceres confiliarij «n domum Regis Hungan'æ profedi funt, facQo magno confilio Cardinalis Gurcenfis, oblatis Uteris fuæ credentiæ de morc,latiiiiinc amp;nbsp;profufifTimè cur SC ob quam caufam uenerit, infummo filenttolocutus eft, bencaudientibus Regibus 2C confiliarqs Cæfans,acutriufcp regis,qai omncs erant plus quinquaginta. Cui finita oratione benignillime innul Äf elegantiifi me refpondit Cardinalis Strigonienfis: durauit hoc confilium ad horani drei* terfecundam poft meridiem.
Tertia Aprilis, Cardinalis Gurcenfis comitante ipfiim curia fua pulchra nobilitate,uenit ad hofpitium régis Polonie,qui ei egrefTus obuiam,humanif' firneipfum excepitinplateis,ac ubiambo in prçfentia confiliariorûrefederût, ,o Cuipinianus iulTus literas Cæfaris cum quadam falutatione ob tulit breuiufeu* la,ambo dehinc mutua colloquia fed non diu feccrunr.
Eodem dieuenit trifte nunciu de obitu illuftris ducis Bartholomçi de Mun fterberg, qui à Cæfare feftinans ad hunC conuenrum,in Danubio haud longe àHamburgo abflutftibus obrutus,iùbmcrfus eft.Qiiod in primis affecit.Vla* dislaum regêSt^inlachrymas excitauit. Deinde cardinale Gurcêfem,qui cum unicè amabat, utpote uirum bonum öf ftrenuum. Ex cuius morte quidam ma le de futuro conuentu augurabantur. Nam 6C pridie magnificus Iohannes de Mefferitr, capitaneus Morauiæ, qui etiam fæpius orator in hoc negocio fuir, iubita morte expirauit. Et Vitus de Furft qui regem plurimûmad hunccon- jo uentum follicitauit, Vicnnç mortem oppeth t.Ita tres Oratores fefe ex ijs nego cijs liberarunt,ôt^ fuperum conuentum adierunt.
Hinc iterum in hofpitium regis Hungan'æ conueniût, omnes bi Principes, amp;nbsp;tradîatum incipientes, inueniötrem eftèmoroiàm in tanta multitudinc per tot fuffiagfa cfTe confulendum, redigunt ita^ ad minorem numerum fing’-’I'’ rum regum confiliarios.Et D. Cardinalis Gurcenfis accipit fecum Confiliafi* os C^fariSjD.Ianum Mraxq,Laurennum Saurer Vicedominum Auftriæ,Ci;* fpinianum do(ftorem,ô(f Gabrielern Vogt fecrerarium Cçfarium: nomine ue* fô regis Hungan'æ erat cardinalis Strigonienfis, Archiepifeopus Colocenfis, Epifeopus Quinqueecclefienfis. Rex aurem Poloniæ mifit Petrû epifcopuni Premislienfem, Chriftophorum Schidlouiczki Cancellarium, Qi. Palatiniim Vilnenfem Nicolaum.
Hi quoties articuli propofiti fucruntreferebât ad Reges, fed plene concor dari non poterant,licet plerofcp dies confumerent,et confilium in tertiam ufp horam poft meridiem fæpius pertraherent.
Vndccima Aprilis inftitutus eftludus pro curfu e'quorû Primus brauiûac* cepit argenreum deauratum poculum. Secundus pannum aureum pro «elle. Tertius fimplicem pannum pro tunica. Cucurreruntundequadraginta equi uelocilfimi di pulcherrimi,fed Georgius comesZepufiêfis omnes præccHif.
Vifa efthicresmemoratu digna, quidam Mofchusinfidebat equoTurco, St' de more ducebat alterum in manu dextra, cum aßt uehemêtiftinie currerct CÛ ambobus cquis,falijt ex uno equo in altcrß,in medio curfu,femper alterum manu feruans ne difeurreret. Erat pulchrû Ipelt;ftaculum,cora regibus amp;i prinquot; cipibus.Nam tres reges egrediebantur pulchro ordine : fimiliter di cardinalis Gurcenfis,ac omnes epifcopi,cû uniuerfanobilitate.Mofchi turn etiâacTar* tariartem fuam iaculandifagittas inaercmmiroingenio oftentabant.
Duodecima Aprilis, concluferOt interim qugdam efte rcnuncianda Cçfari. Et ideo data di accepta falute cûfumma reuerentia, di exhibita munera regia, cardinalis Curcenfis Pofonium relinquir,cum prius ex fuis præcipui aulici,fra ter eius uterinus Iohannes Lang,magifter domus loannes Schenk, Vuolfgan gus de Keutfchach,ôf Chriftophorus Graff de Rattftar,in die Pafchç,expleto diuino offi'cio,quod à cardinale Strigoniefi celebrabatur,client militari cingu lo di honore ornati à tribus Rcgibus,in tanta diet feftiuitate,
Rcuer*
-ocr page 661-D i A R I V M.
Rcucrfiis Cardthali's GurccnfisViennam,mox duos coGlianós Cgfan's D. Vutlhelmum deRogcndorfFjSCLaurentiumSaurer uicedominû per poftam »■»itrirad Cçfarem,qui hcet quatuor diebus afcendertntfeib'nanfcr Auguftam tardé tarnen reuerfi funt^ ob négocia emergêtia qüotidie, ôC intérim urbs Polonium inopinato ôC fubito incendio plus media comburitur.
Vndecima Mai|,D. Cardinalis Gurcen. eu fex Cçiàreis confiliartjs D.Mar-quardo de Stein Præpofito Bambergcnfi, Vüilhelmode Rogendorff, lano MraxijjLaurentiô VicedominOjCulpirtianOjôCGabrieleVogtfecretariôjite^ ’’um in naui defeendit Pofoniû ad utrumq^ regem, tratflaturus amp;nbsp;conclufurus
*0 tammatrimonia,quàmfœdera pacisamp;côcordiç. Et licet clam finepompain* trarc uellcturbem, mox tarnen certiores Facfli antiftites principes, Ludouigt; cum regem eduxerunt cardinali obuiam cum omniutriufcç regis familia.Car* dinalis etiam Strigonicnfis,quafi omnia neglexilTet, feftinabundus circa por^ tam urbis cum omni fua familia occurrit. Similiter amp;nbsp;alij epifeopi Sc archiepigt; copifomno exciti obuiam prodierunt.
Septem bine diebus ardue difputatum SC tracQatum eft de fingulis, 8C matu te omnia delibcrata funt,in articulos redacla St fcripta, ac ultro cirroep penfita ta. Nunc enim confiliarij utriufep Regis in hofpitio Cardinalis traeftauerut QC confultarunt.Nunc uero Cardinalis regem Poloniç adqt,SC fecretiiis quidam amotisarbitris rralt;ftau)t,nuncuiciftim dominQ Cardinalem de fuis negoeijs follicitanrmulla quies,nullum ocium,omnialabore plena eranr.
Vigefima Mat], mane à feptima hora ultp in prima poft meridiê, utertp rex Cum duobus cardinalibus confiliartjs delibcrar5t,et délibératis omnibus in prgfentia confiliariorû Cçfaris et .amborum regu articiilos legi feccr'.int,qui fix cruntiplbru manibusfubferipti figillis muniti,cum omni tauoreamp; plaufu.
Sequenti die rex Hungarig inftituit conuiuium regale, quo regaliter SC opi pareaccepitfratrem fuum Regem Poloniç,Cardinalem Gurcenlem, SC prgfa tos fex confiliarios Cçfaris.
Reuerfirs V iennam cardinalis Gurcenfis xxuj âc xxV Marj cxiut't ut prælo-* 3*' cutaCgfarinarratct,ipfum^abduceret. Interim ambo reges non fineingenti faftidio longàm morâ traxcrût in Pofbnio per totum lunium,licet crebro mit* tcrcnturliterç,nunc a G^farc,nunc à Cardinali Gurcenfi, quas Vicedominus, lit eft fuarum rerO diligens exequutor, noifte amp;nbsp;diemoxregibus tranfmifit* utimpatientiarn corum leniret crebrisliteris mittendis.
Sed non content!'reges quod cardinalisiuiftet ad Cæ(ârem,mircrunt ambo Oratorem Hieronymum Balbum Prçpofirum Pofonienfem, ut per eum intel ligerent fi Cæfar eifer uenturus nee ne certo.Is Cçiàrem in Infprugk apprehen ditjfed refponfum in Rottenburg ab eoaccepit. Subiequutus eft hunc alius Crator Regum(tam impatienterlongam hanc morâ tulerunt)dominus Progt; 4a tefilaus de Schmihau Boemus,quem Cæiar fecum detinuir.
Poft hue alij duo miflt Nicolaus Ceculus Hungarus, St: Petrus Polonus mi ftcs ab utro^Rcge ad Cgrare,ut eius aduehtum fôllicitarent.Qinbus honefte txpcditis,promifit fe uenturumrSC ut bonO animo elfent reges^ eofdem litCris ôt^refponfionchortatus eftfraternèSCquàm hurhaniffime.
Vbi ergo Reges iam animo firmati,aduentûCçfaris credideruht,honefta* tis Sc emerendi fauoris gratia, Oratoresfex, fingulitresinfignes uiros mife-tunt. Rex Flungariæ Epifeopum Qiiinqueecclefienfem Georgium ,Ladiigt; läum de Sternberg Gancellarium Bohemiæ, 6C Moyfen deBuslai magiftrum curiæ.
RexPoloniçtrém treSjEpifcopûIoannem Pofnànieniem,dom!nû Lucam capitaneum regniPolonie,Chhftophorum Schidlouitzki cancellariû,qui Vi cnnâingreftifunt,equis penéquingenr/s phaleratis,amp;' more fuo ornatis corn* ptè et elegâtcr,fexta Iulij,cùm antea Cafimirus Marchio BrandeburgêfiSjCunt
Comité
-ocr page 662-I o A N. C V s P I N T quot;A N I
3^7 ComitéBertholJo deHcnnenberg,cum cquis centumSC quadragintafexca taphra(flati.s,ôi:nobiliffîmèarmatis àCæfarepræmifTus urbemintroiiretiplen didillîmè ornatus cû pinnuliSjarmiSjfimul etiâ cum ucxillis albis, paruis ac ma toribuSjCtThomasFuchs cum centûquinquagintaequisbenèarmatusmorc GermanicOjloannes lacobus item de Landauu cum to tt'dem, ÔC alîj multi no* biles acaulici,qui Cæfarem prçueneruntÔC ibi cum expecflarunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Oclaua lulrj redijt Cardinalis Gurcenfis cum Archiepifcopo BremenlîD. Chriftophoro,Ducibus Bauariæ Guilhelmo acLudouico,Duce Alberto de Meckelburg,É)uce Vldaln'co de Vuirtenberg, quibus ad ripam Danubij oc^ 518 cuvreruntjoannesEpifcopusRatisbonenfis Palatinus Rheni,Epifcopus Pa^ lo tauienfis Vigileus, qui pridie aduentarunt, ÔC quorundam Principum Ora* toresaclegatt
Décima lultj, Cçfar circa horam nodîis decimam Viennam fine pompa in-grefius cft.Cùm biduo ferè quieuilîètfatigatus exitinere in caftro quodam cit ca fyluam Vienncnfem,cui nomen eft Hecking.
Vndecima lultj Cgfar prgfatos fex Oratores Regû in arce Viennenfe audi* uitin prgfentia principû confiliariorum,ScEpifcopus Qiiinqueecclefiéfis, longa orationepro expeditione contraTurcos cohortatus eftampliflîmisuet bis.Qtiib. benignè Cçfar per docftorê Petru Mottâ Hifpanû refpôdit breuitcf acfimul elegâter,illiscB dimiffis lufTit corpora fua curare,ac inhofpitia redire.
Duodecima lulij uocatis in arcê Oratohbus,eos abfoluit acabireiuftitjfunt cum fummo honore per Epifcoposac Principes extra portam dedudîiquaiii honorificentiffimè fequcnti die mane,hoc eft xiiî lulij.
Eodem dieCæiarad excipiendos Reges, mifîtobuiam Oratores fuosÂt' chicpifcopum Bremenfem Chriftophorum,Marchionem Cafimirum, VniD helm um de Rogendorff,et Cufpinianum Régi Hungariç,qui xiiij die lulij in* uenerunt Regem HungarigVladislaum cumliberis luis in quodâ caftro Kott fee,cui adiacet uilla prope Danubium, amp;nbsp;facfta falutatione mâdata fua exequii ti funt,inuitaruntcp ut Viennam ueniret.
Similiter ad Regê Polonig Cçiàr mifit Oratores ad Hamburgum ( illic crh 50 traiecerat Danubium Rex Poloniæ, uterat ordinatum, quo expeditius cqui currus Danubium in diuerfis uadis fuperarent) Ducem fcilicet Bauarix Vuilhelmum epifcopum Labacenfem Chriftophorum, Prçpofitum Balthafa rem Mercklinde Vualdkirch, 6C Mraxtj qui fimiliter utfuperiores exequenquot; tes fuamandata,Regem nomine Cacfâris exceperuntac inuitarunt.
Decimaquintalulij exqt Viennam acprodijtobuiam Cæfar Regibus,ink tfticaadornata, inftrudiftïmoamp;^ eledîiffimoexercitu cum multiscquiscata^ phracftarijSjCum fplendidiflîmis militibus, ac nocfte quincp miliahbus à Vieiv na in caftro quodamTrautmanfdorff pernocQabat.CùmRexHungarieinop pido Prugk prope Leyttam fluuiû,Rex uero Poloniæ in Hamburgo earn no/ 4® âem confumercnt.
Nocfte ferè media uenitCufpinianus ad Regem Hungarig à Cçiàrc miiïus, qui dabatordinêconueniendi,nefieretconfufio. luffus eftRexmanereinfua letfticamam ôd ipfe quoqp uehebatur ledica, quam Cæfar pulchrè adornatam cum optimisequis Régi donauerat pridie . Etreuerfusiuffus eft à Cardinale Gurcenfe ire ad Regem Poloniæ, ut idem ei narraret, quem reperit in campo baud longé à tentortjs,quæ illic extenlâ erant. Arbitrabâtur enim nonnulli Cæ farê, id quod maxime recufauit, difputaturû de præloquutis in têtori'js aut fub diuo. Cæfar autem arborem excelfamiuftît inplanitiem latam, quæ poterat alongèconfpici, fub hacuoluitconuenireReges. Etquafifœlicicaptaroau' 50 gurio fub diuo aperte uoluit alloqui fratres Reges amp;nbsp;eosfalutarc,ac mutuis complexibus exofculari.
ManeitacB horam circiter fextamjXvilulij egreffus eft Cæfar cum omnifuo exercit«
-ocr page 663-D I A R I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dàj
cxcrcitLi à Trautmanfdorffad locum ilium dcfîgnatum,in planitic qitadam, iü xtaiyluam cuinomcneftparnali'nguaHart; Hicerat collisintumefcens ali-quâtifper a dextris fylua,à finiftris uepribus ac modicis fpinis confparfus mon ticulus,abhocdefcendens Cacfar poterattam abHungaris quàm àPolonis la tilTimè conipici,armis illucefcentibus. In mendie prælcrtimj iaculante foie ra^ dios uibrantes in excrcitumi
Proceflît aucem hoc ordine CçfànCapitaneus Noue ciuitatis Melchior de Manfmunfter in cquo cataphractato fui armati rubeis ueftibus indu«, ipfum fcquentes, dudabat aciem^ quem fequebantur in primis aulici ÔC fami* ‘° liâtes Cgfaris inermes ac prouiilciales,cçtericp nobiles,ÔC qui ad hoc fpecflacu lum concurrerunt ciues mercatores, fed ornati amp;nbsp;benè ueftiti ac elegantesi ^lioquin excludebantur ÔC eijciebahtur.Multi aureis torquibus rcdïmiti amp;nbsp;ua rijs monilibus confpedlûreddebantamœniorem. In fingulis membris qtiincp equitabant. Hos fequebantur ducisVuirtenbergenfis familiäres armati, ôi fa^ gittarij.Necnon domini reuerendiflimi Cardinalis Gurcenfis aulici,fine armiâ quidem,fcd honeftè ueftiti,fuerunt circiter oôingenri.
Pulchra dehineferie progrediebantur equi Cæiàris tredecim, quos trede«« dm pucri equitabant,nigro ueluto ueftiti perquam elegantes.
Poft quos equitabant Erhaldi fuo peculiari habitu amiefti cum duodecim d bicinibus,amp; duobus tympanis magnis.
Turn fequebanturÂntiftites Archtepïfcopus Bremenfts Chriftophorusi ex domo Ducum de Braunfchuueig, Epifeopus RatisbonêG's loannes ex do» mo Palatinorû,Epifeopus Patauienîis Vigileus, Epifeopus Labacenfis Chri-ftophorus,Dux Bauariæ Ludouieus,Dux de Meckelburg Albertus.
Poft hos fuccedebant Cæfaris lanitores cum albis uirgisin manu demote præcedentes Cæfaream maieftatem.
T um ferebatur in lecftica Cacfar, quac panno amp;nbsp;purpureo de fearlaeo nigt; gro ueluto, forma quadrata erat cooperta eodem habitu pueri feruus, qui equos ducebât. Prope letQicâ in latere dextro Cardinalis Gurcenfis,habitu 5° fuoornatiflîmèequitabatjinfiniftro Orator Regis Angliæ. Multi ueronobi* les, omnes ueluto nigro ueftiti de equis defeendentes, pedites circa leÆcam atnbulabant. Hos fequebantur in equis pariter nigro ueluto ueftiti aulici profères, Vuilhelm us deRapolfteinmagiftcr curiÇjCiprianus deSerentein Can cellariuSjIacobusVillingerThefaurariUs,loannes Schnaydpeek Auftrig Can cellarius,amp; confiliartj,amp; regentes lacobus Fucarus,Balthazar Mercklin Præ-pofitus in Valdkirch, Marquardus de Stein Praepofitus Bambergenfis, Melchior PhintzingPrscpofitusNurenbergcnfis cumfratre Vdalrico Prçpofito^ ô;! pluribus côfiliarijs aulicis Cæfareis.qui omnes fericeis ueftibus à torqui hus aureis ac preciofis monilibus érant compti amp;nbsp;ornati.
4'0 Tandem ornata phalanx fplêdidiflîmê incedebat tota armis cooperta, cum tibicinibus ÔC tubis dudiilibus. Pracibat cum equo cataphraeftatoLeenardus Räuber Cæfaris marfcalcus, ducensfecum familiäres nigro habitu ueftitos, quibus rota inibrachio pro infigni erat, aureâm ipfe ueftem fupra arma gères. Tumferie pulchra fequebantur, VuilhelmUsDux Bauariæ æreus torus cum fquitibus fuis,fuo peculiari colore ueftius,qui canem in brachio pro infigni fe ■■ebant.Hinc Cafimirus Marchio Brandeburgenfis,in equo catapbracfiaro,ue fteaureaamp; rubca, cum elecftiflïma familia, quærubeis ueftibus erat ornata,Sd pluribus aureis cathenis ac preciofis pinnulis,cum gemmis ac monilibus. Pelles cum erat Bertholdus Cornes de Hennenberg,ôô nobilitas Franconiæ infi î® gnis, équités cufpidesalbis uexillis paruis ornatas, duo puerialbauexilla lata pulchra gerentes.Subiequcbantur deinde Comités,fuo quilque colore or-liatus,fed cataphradîatis equis,Cornes Georgius de Montfort,Comes Geor^ gins de Schaunberg, Comes Hoyr de Mansfeld, Comes N* deVeftetburg, Cornes
-ocr page 664-lt;^24- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOAN. C V S P I N I A N I
Comes Iohannes de Hardeck, qui minim inmodummargaritis ac gemmis adoinatus rcfplendebatj coopenus eratequus gemmis ÔÔ perlis fuperbifli* meincedchar. Dehincnobilitas AuftriæfupraOnafum eleóiiïïmoinftruâa J cxcrcitufubfcqucbatur.CataphradarijsfimiliteremiisVuolfgangusIorgcr, Capitaneus in Lynt2,Sigifmundus,Ludouicus dePolham, Ciriacus dePob ham , Rudolphus £C Sebaftianusfratres deHohenfeld,Iohannes lacobus de Landauu,Thomas Fuchs,qui omnes crât excellctcr ornati.Ft agebantequos plus quam oefîmgentos,in quibus erant cataphradlarn Ixxx circiter.Hoc ordi ne incelhr Cefareamaicftas,amp; ubiappropinquauitaiboriterrginfixe circa ia* dtum bombardp, acccllcrunt reges propius cum fuis cateruis ÔC militibus qui lo more fuo erant fimulornati.
Flos antecedebat immenfa multitudo HufleronSjqui uexillis bipartitis ru* bco albo colore præibant.
Subfcquebantur Mofehouitç fi'ueMorchi,ccruleo colore ueftiti, cum albis longfs pileis acarcubus armati.TumTarrari,in quibus multi captiui,cum tubi cinibus fuis,de quibus fuperius fcripfimus,qui fonabant horrendum.
Eregione feorfum immenfa multitudo HufTcronum, qui Regis Hungariæ eranr,paritcr de more fuo albis amp;nbsp;rubeis uexillis armati.
Qj.ios fuccedebant utriufep Regis tubicines in aëra ufque clangentes,morc 350 Gennanico ornati ueftiti,cum tympanis fonoris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î®
Turn inccdecant ornatiflîmè inftrudîi uellibus ëC torquibus aureis,ct cquis phaleratis multo argento domini Barones ex Hungariaô^ Boëmia,in quibus erat March io Brandeburgêfis Georgius frater Cafimirihabitu Hufîèronum. Uux Carolus de Mûfterbei g,trcs fratres de Schmihau, Ambrofius Sthercko, Michaël Paluci magifter cubiculariorû. Petrus Carlaczki, Francifeus Ortzag de GofZjBanus Nandoralbenfis,etEmericus Ortzagmagifter cubiculan'orS Regis Ludouici. loanncs Pethen de Gerfe, magifter curiæ ferenifîimorum IF berorum,Stephanus Perenni,loannes BornamifTa, Mofes deBulfai cum filio Ladislao magiftro curiæ, Ladislaus de Caniza, Iohannes BanfFq deLyndua, pincerna Regis, loannes Doezij cubicularius Regis, ÔC. pleriqj alq nobiles ac p magnihei cxHungarigSëBoé'mfçregno,qui mihi magis de facie,quàm nomi nibus funt noti,quandoquidem nomina horum uix memoria teneo, quia diF ficilè feribuntur hæ c nomina.
Poft hos fequebatur Ludouicus Rexiunior aureauefterubea intertexta purpura ornatus,capillis extêfis bireto exuelutofufco capitc tetftus ,pulchro ÔC phalcrato equo infidens,quemundicç eingebaut ex utroc^ regno Barones amp;nbsp;domini pedites incedentes ad obfequium.
Comitabaturhunc Reginafororeius Anna,aureauefteSë pulcherrima torque mirum in modum muftis gemmis ôifmonilibus ornata,quæ in ampüF fimocurru dcauratoac imaginibus exornato, otfto cquis candidis traheba-- ^0 tur,quam mufti ctiam nobiles pedites cingebant undicR. Inter quos cratMar^ chio Georgius Brandeburgenfis,ô^ Comes Petrus dePoftng, quideequis defeenderant pedites.
Tum Rex Polonie Sigifmundus purpura tus ëC ferico pilco teeflus pulchro equo uchebatur,undicp nobilioribus Proccribus amilt;flus,qui pedites circum dabant ipfum,ucftibus ôi. ornamentis fplendidi.
Poftremô Rex Hungariæ, pariter ut Cefar lecftica ferebatur,que ueluto ru* beo nobilifîimo erat cooperta, quemadmodû pucri qui banc cum cquis gefta bant.Hæc nuper erat donata Régi amp;nbsp;Cæfare cum cquis inftrumentis.
Aderat hic ingens Prælatorum Procerum caterua ex Hungaria, Archie* pifcopi amp;nbsp;Præfules,Cardinalis ThomasStrigonienfîs,ArchiepiTcopus Colo* cefis Gergorius,Q.uinqueeclefienfis Georgius, Ladislaus Vacienfis,Michaël Pofnenfis cuSuftraganeis,Prepofîcis, Archipresbyteris muftis.Ex Polonia
Mauluas
-ocr page 665-D I A R I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;625
Matthias Vlàdislauiènfis, Iohannes Pofnantcnfis', Petrus Premislienfis, cuni Capitaneo,Cancellario,Thcfauran'o, Palatinis SC Veiuodis,quosfuperius nó n'i'nain'J'pedïabih's Sc elegantiflïma caterua.
Vndiquc ftrepitus SC hinnitus equorutnaudi'ebatnr,fubarumconcentus, tympanórUm fonttus : Ipedaculum fanèdignum, quod omnis mirabiturpo* ftcntas.
Cæfarut appropinquare uideratRcges, luflit coopcn'mentum ledlicac de* pont,quo palam ab omnibus uideretur, ÔCaperté omnes confpiceret;data de* xtci a Regibus 8C Rcginæ,perquani concinnèinquit: Hæc eft dies quam fecit ’o Dominus,gaud camus,exultemus SC lactemur in ea. Rex item Poloniæ refpon dit: V tinam felix ac fauftus fit ille nofter conuentus uniuerfæ Reipublicg Chri fttanç.Paucula uerba in fimilem fententiam Rex Hungariç proloquutus,quà2 Uix fine lachrymis efferre pOtuit.Ludouicus,ut eratinftitutus,ex equo fumma cum rcuerentia Cçfari dixit, SC tan^ patrem ialutauit, nec auertcre faciem à fa etc Cæiâi is potuit,quafi aipedu non poftet (àtufan. Reginain curru furrexit, nam altus erat,SC obferuantiam in Cgfarem ucrbis,uultu SC geftis oftcndir,
Fucrunt turn nonnulla difputata ab ijs quiinuitus ibant Viennam,ÔCaliqua niora facfta eft, donee Cælar inuitatis Principibus ac Regibus iuflîtfecurè fecS niigrare Viennam. Rex autem Poloniae, ut eft fummac dexteritatis Princeps, fuis Sc Hungaris dixit,fub confidentia Caéiàris, quem mihi mülti grauilTimUm hoftem predixcruntjhuc ucnijfub cöfidentia ipfum fequar Vicnnam, quif^is mihi confidit me fequatur, fi quis timet,remaneat. Fratremcp cohortatus Re* gern Hungariæ ut tuto fimul ueniret,qui alioquin Cpfarem fern per amauit,in* cuncftanter Vicnnam eundum eflc concluferunt.Cæfar intelligens tarn prom'* ptam Regis Polonie in fe uoluntatem:Hic,inquIt,Rex me compellitut quari* doqiie uros fiue bifontes amore eius in uenatione uideam.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dilfoluta conuentio forte poft horam cum media,itum eft ad ucnationeni,
cap ti aliquot cerui,iterum ingens excitus tubarum clangor, Plures cnim erant ' tubicincs,totRcgum,Principum, acPræfulûm.
1® Ordinatum eftutRexHungariaccum liberisiretTtrautmansdorfl^ubipri* ore noefte Cæfar decubuit. Cardinalis Strigonienfis ad fandam Margaretam, entert Epifcopi ac Proceres ad Suadorff, Rex uero Poloniæ cum fuis dccelTit ad EntzesdorflFjCgfar ad Laxendorffcum Cardinale Gurcenfi.Multafunt ca* ftra Sc uillæ adiacentes, quæ familiäres utriufque Regis capiebant, pars uero
, Viennampetebatuthofpitiadifpoheret. Erat dies ille calidifti'mus ÔC amee* niftimus, pro huiuftnodi Ipedaculo aptus, licet mane pluuiam minaretur nu* beculaquacdam.
Sequentidie,hoccft,xvtj lulif, CgiarexLäxendorffuerfusopßiduIG quodl dam ueniqcui nomen Scheuchat,opperiendoillic Reges,RexPolonig citius, 40 tardius Rex Hungariç uenerat,
Ingrediebantur toto die Vicnnam,currus, quadrige SCbigç Hungarorum' Polo nor um,ueh ebantur multi in curribus iUis uelocibus,quibus nomen eft patria lingua Kottfchi,magnacp omniûfuit expeeftatio illiusingreftus tot Re* gumac Principum. Sedneomnicareretinfœlicitatcfubortaeftpluuia,quæ paulatim incepit 8C primum tenuis,tota dehinc pene die durauit.
) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex urbe funt obuiä cgreftt Cæfari ÔC Regibus,eleSliflSmi pedites mille ejuin 35*
genti,quorum magna parsrubeis ueftibus decorata fuit, ex ciuibus SCfilqs Vf ^nnenlium,quosprçcefteruntincquisfexfenatoresarmati. Hosurbs Vien* nenfis,ante Cæfaris aduentum diu in eius honorem prgordinauinpoft hos tre
j 50 centiahj pedites,quos Cgfareximperiohucpraemiferatjfercomheslanceati: t pauci fecures,aliqui bombardas manuales geftabant,fcd eletftiflimi erant om*
Sc fingulari ordine decori.
Gg Ad
-ocr page 666-T O A Ni. € V S P I N I A N I
, Ad portam urbis ufquc egrefTus eft untuerfus clerus : Pn'mùm quatuör or-« dines mendicantium, Canonici reguläres apud fantftam Dorotheam, Mona* chi ordinis fanlt;fti Benedi(fti,qui omnes reliquias fanclorum deferebant Exirt de parui fcholaftici ciuium Viennenfium liberi in magna multitudine, finguli dekreban't uexilla cumarmis etinfignibus,hi arma imperq,aquilas,hi infignia Regis Hungariæ,hi fnfignia Polonig,hi infignia Boëmiæ,illi arma Äuftrig,illt Burgundiç, hos fequebantur fàcerdotes feculares fingulorum templorum ur bis Viennenfis.
Turn immenfa multitudo ftudentum ftudrj generalis Viennenfis, primuin fcholares,pofthacbaccalaureigt;dehincmagiftri, turn docftores fingularû facub tatum,niedice,iuridice, actheologiç. Poftremô relt;ftor uniuerfitatisDodor Theologig Chn'ftophorus Kulber.
Egrciu funt etiam omnium artifîcum collegia,quç Zeche uulgo dicuntiir, fingulg cum uexillis ac cereis que numero funt fexaginta circiter omnis gene ris artifices, qui ufpiam in una ciuitate reperiri poftunt : fabrilingnarq omnis generis,fabri ferrarij item omnis generis,ferat ores,fibulatorcs,acufices,ô^ qui urru ac cuprutfi, qui aurum argëtum^ fabricant, fetarif et qui peëîines fa et unt,funones,pileatores,piftores,molitores,pifcatores,lann,cerdones,futoresgt; fartores,phitigiones,calceatores,inftitores,uinitorcs triplici ordine, calones, aurigç, carbonarn, pelliones,uenatores, pannifices,figuli,obfonartj,rafores, rotari], menfarq,tornatorcs,balneatores,funiftces, chirothecarti,amp;quiperas ac marfupia confuunt,fufores,gladiatores,tin(ftores,pilt;ftores,6^ lapicidg,Sifla thomi,muratores,corarîj,fufferrator€s,amp;id genus alq opifices, qui latinisuo* cabulis uix exprimuntur.
Piuuia autém effecit ne omnés ordine pulchro ingrederêtur urbem.Nam quandoque inualuit ÔC multos coê'git reli(ftaftatione fuaingredi : præterea interuenerant currus, qui iter aliorum impediebant, tarnen nihilominus poft quintam horam ingreftà eft primùm familia Cardinalis Gurcenfis, deinde Ducis Bauariæ Vuilhelmi circiter centum fexagintabene armati, pôftHufi ferones -, turn tibicines, dehinc Cafimirus Marchio cum Comité de Hennen* j j bergac fuis familiaribus, turn equiteslanceati Domini Vuilhelmi de Rogen* dorif, familiäres Leonardi Räuber Marefcalci. Poft hac familia Cæfaris, Comités prænominati, de Montfort gt;nbsp;de Schaunburg, deMansfelt, deVe* fterburg, de Hardeck,qui omnes ut fuprà fcripfimus fuerunt elegantiflimèor nati ueftibus, gemmisjaureistorquibus, ôdmonilibus . Hos fequebantur nobiles utriuique Auftn'æ cum trecentis ÔC quinquaginta equis. Et Iohannes lacobus de Landauu cum nonaginta, acThomas Fuchs cum centû quinqua* ginta,SC altj plures»
T um ingreftî funt urbem Hufteroncs cum equis tedis, amp;nbsp;Mofehi fâgittartj cum fuis tubicinibus acTartari. PoftHungari cum fuis uexillis,ut fcripfimus, ^9 turn habitu T urcali quidam rubeis ueftibus ueftiti, familiacp utriufcp Regis ac epifeoporum Principumep qui numerari non poterant,quôd piuuia ordinem deftruxit. Nunc enim Alemanij nunc Hungari, nunc Poloni, nunc Bohemf, nünc Mofehouitæ ôdTartari,promifeuè ingreftî funtQuamuis certe magnus undique ornatus uifus fuit.Multi pueri uifi,qui brachia perlis onufta geflerût, Multi Poloni habitu Germanico ueftiti, à noftris nofeinon potuerunt. Diuer fus poft habitus uifus eft,magna caterua equitum Regis Poloniæ,fed immi xti amp;nbsp;Germani,quoniam Ludouicus DuxBauariæ cum fuis adequitabatlte* rum Hufterones Hungarici ÔC tubicines Hungarici, pôft equi Caeßris, amp;nbsp;tre* decim illi pueri quos fuperius fcripfimus nigro ueluto ueftiti.LeonardusRau^o berCæfarisMarefcalcus inequocataphraêlato,quemponèfequebanturar* chiepifcopusBremenfîs,epifcopusPatauienfis,epifcopus Labacenfîs,cpifco
pus
-ocr page 667-D I A R I V M.
pus Kyemcnfis, Epifcopi qùoque Hungarici prædi'cfli Colocenfis, Quinque* ecclefienfis, Vadenfis, amp;nbsp;Polonid, Vladislsuienfis, Pofnam'cnfis Si Premislp cnfis,Ludouicus Dux Bauariæ, Si Vdaln'cus Dux Vuirtenbergcnfis. Sublet quebantur Oratores funimi Ponnfids, epifeopus Veltrcnfis, Si Regis Arragt; gonum.Poftduo miniftn Cardinalium,quosuulgô Madr appellauius,qut fee ptrahorum deferebant.Tum Cardinales Strigonienfis Si Gurcenfisfimulin fubco habitu Cardinalium ; Strigonienfem tanquamLegatum delatcre,prægt; ecdebat quidam fàcerdos cum cruceargencea deaurata, undiej dngebantur ambo fuis parafrenarqs amp;nbsp;miniftris.
Io Hine ante Reges, primores confiliarq ex utroep regno, optime ornati, turn Cæfaris Erhaldi cum tubicinibus optimis.
Hos fequebantur duo Reges,SigifmundusPoloniæà dextris, Ä^Ludoui-eus Hungariæ ôi^Bohemiæ à finiftris, dntflibaronibus Si nobilibus, quipedp tes circa eos ambulabant.
Hinc Cæfar SC Rex Hungariæ duabus ledlicis ferebantur, Si multa nobili-' tas circa hos ambulabat optimètam ueftibus quàm monilibus ornara.
Deinde Anna filia Regis uehebatur in pulcherrimo deaurato curru, in quô odo candidiequiincedebanf. A latere eius equitabat Marchio Georgius,ôd Cornes Petrus de Pofingen, Currum antecedebat dominus Protefilaus de to Schmihau magffter domus cum fratre. Sequebatur hune alius currus deaura* tuSjCum fex niueis equis, Si quatuor alij currus in fingulis quatuor equi uni us eoloris,repleti uirginibus Si matronis quæ Reginæ feruierunt.
Comitabantur odluaginta équités bene ucftui, in diuerfis coloribus uiridf, éroceo Si fufco, familiäres Marchionis Georgtj, poft quos multi currus, uartj équités fine ordine, nam pluuia creuit Si quifep holpitium quærebatiam madi dus,necefreideo fuit ordinem interturbari.
Quandoiam CæiarcumRegibus attigittemplumiàntfti Stephani, prægt; teriens arcum domus in qua quotannis folent oftendi reliquiae iàn(ftorum,fta/’ batinfummitatehuius Antiftes Viennenfis Georgius,inhabitu Epifcopali Cum plerifque faccrdotibus,ô^dicens quafdamorationes, déditbenedidio-tiem Regibus Si Principibus. Capella autem Cælaris concinnè cantabat fua* uiHîmisconccntibuscanticumilludjTeDeumlaudamus. Afeenderuntita* que fimul ad arcem, Sed Rex Poloniæ declinauit ad finiftrum Si in hofpiriunt fuum, infignem domum, quæuulgoleporum domuS dicitur, diuertit. Nam Rex Hungariæ cum liberis reda uia ingreftus eft arcem, Cæfar autem per hor turn intrauit. Omnibus enimuiribus Cæfarlaborauit, ut fummurh honorent Regibus oftenderet, nec ullis unquara pepercit expenfis, ubique follicitus Si circumfpedus,
Durauit hic ingrelTus horis duabus,amp;:numcratifunt cquitum qui in ordine intrarunt, tria millia quingenti, præter hos qui paftim Si iparfim ingreffî funt, quiplures fuerunt fexingentis. Nimirum pulcherrimus ingreifus ôüf raro ui* ^us, etiam in pluribus feculis, fi non pluuia ordinem conturbaflet, Si hanc fo-hm foelicitatem abftuliftet.
Decimaodaualultj quieuerunt: fed Cæfar qui paruam quietem habuit,ùngt;^ anxius 61^ follicitus aperris ctftisfuis thefauros fuosrecognouit,quos pre* lt;^iofiflîmos aduexerat, Regicp Poloniæ, Régi Ludouico ac Annæ forori, pri* •ïtum nobilifiîmum pannum aureum, hadenus rarô uifum, fingulis pro uefte ^mplifiima muncri rnittit,ut eodem habitu omnes incederenL
Decimanona,manecirciterodauam, Reges fimulcum Cælare in arcc 5® coauenerunt cum fuis confiliarqs, Si locatis tnbus fellis ornatiftimis, quitus duo Reges, Cæfar uerô in medio fedit j Ludouicus autem à latere parrui RcgisPoloniæ,infeneftraduo Cardinales,turn Oratores fummi PontiHcis
Gg ij acRe*
-ocr page 668-6î8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï O A N. C V S P I N I A N I
acRégis Affagonwm,tum Archiepifcopiamp; Epifcopiutnufquc Regis, de-inceps Proceres regni Hungariaf, Poloniæ ac Bohemiæ, à dextris Principes confiliarrj Cæfaris, erant omnesplus centum. Occurrebatmihiafpeifîiis, qualis olim Senatus Romanus ex centum patribus fuit. Vbi ladt um eft fi' lentium, Cæfarloquiincœpit, ôC præteromnium expedîationem Regesita commouitjUt eos fibi maxime deuinciret. Gratias enim illis amplifïîmas egitj quôdtantammoram tam patienter tulüTent, donee aduentaret. Licet hoc Deo acceptum referret, quiuoluifïeteos tamdiu expeëlare quoad conueni' rent, pro communiuniuerfie Reipublicæ Chriftianæcommodoamp;tranquil' litare. Deindeaduerfus impiosTurcos pro fumenda expeditioneprudentifi lo fiine loquutus, demodoamp;uia,amp; nonnullaalia, quænuncreferreimportu-» nurn elf. To ta autem ferè hora loqucbatur,non tam honeftè quàm prudentifi fimè, omnium in feora atque oculos conuertit, eosep ita demulfit,ut multi qui non boni Caefariani fuerint,fedab eo multum alienati,iam fe fubmitterent,pa* lam^faterentur,eamhumanitatem,prudentiamac dexteritatem nunquam j'n Cæfareactanto Principeexpedlaflè. Aperteep Cæfarem extollebant,ac eminentiiïimè laudabant, non tam eius egregiè res geftas, fed fingula diefiafa' ’óa^. Vbi perorauit Cardinalis Strigonienfis,utrunque Regem adiens, amp;fi' mul Colocenfis, item Quinqueecclefienfis, ut ab eis quid refpondenduni fo' retjintelligcrent: Ac mox dehinc Cardinalis Strigonienfis,amborum Rcguffl i® nominerefpondit clegantiffimè,ut homo eftraræ prudentiæ ÔC docffrinæ.Lfi fus eftdehinc à Gæfare Cardinalis Gurcenfisutuerba facerct,quietiamele' gantiHimè diuloquutus coram Cæfare, Regibus, amp;uniueric» Senatu.
uerapotuit hic Senatus comparari centum patribusRornanis,dum olimRo' -ma floriHt, tam honeflus eratfenatcjfum ac Principum aipetfius, Dimilfo Sc' natu, quife^ in aedes fuas diuertif.
Eodem die poft cœnam horaféxta, fatfta eft chorea in arce, iuftît Cæfatut ft'nguliReges quinquagiritatantum fecum afferrent,uigintiquinque fpeâ^' tores, amp;nbsp;ro tidem qui ch créas ducererit, ne ex multitudine nimia fieret pertur' batio : fed Principes indiferiminatim cum fuisirruebant, amp;nbsp;maxima præt^’'P fpem cônucneratmultiftrdo licet omnes ianuæ diligentiflîmè euftodirentur. Fuit autem hæc chorea inftituta ,'üt domina Maria Archiduciffa Auftriae, Regis Philippi,amp;Cæfaris neptis,ftifciperet Reges'amp; dominam Annam quos nondum uiderat. Vbiergo Cæfar, Rex HungariæS^ Poloniæ tribus ftlhs confederant, RexLtidouicus, 6C fo^- quot;•r domina Anna feorfum fuas habucrunt fedesTI um ingreftà eft domina Maria praeccdentibiis Principibus, Ducibus Bauariç, amp;nbsp;alijs quotquot hic erant Corrütibus amp;Barohibus, ÔC magiftro cu/ riæ domino fuo de Rottal, quam multæ nobiliftimæ matronæ, Comitifiæ A Baronum uxores,cunîmultisuirginibiîs fequebantur. Quæpoftqaamrcgi' am Cæfaris ubi earn operiebantin'intrâuit ( nam extra arcem tum babitabat^o in domeComitis 'Gilïâe‘) decoromotnflexisgertibus, uteftmorigcraiiflîma, à Cünabulis retfté fnftituta, primùm Cæiàrem âuum, tum cæterosRèges ac dominam Annam falutauit. Locataillifedeseratprope Regem Vladislaurft à dextris, àd quarn acceffit, fedriort fedit,donec Valthazar Mcrcklin PræpO' fitus in Valdkirch nomine fuo, Reges Slt;?fponfum fuumbenigniffîmè excipc-' tet, pulchraacàffabilicomitate*’''Rex Poloniæaccerfito fuouicecancellario D.Petro epifeopo Premislienfijilli mandauit,ut nomine fratris etnepOtisLu' douici ac Annæ refponderet, quod amp;nbsp;fatftum eft. Nam Petrus Epiftqpus uit baud contemnendus,fiue ex terripore oporteatloqui,fine premeditate,boni' l'um literarum optimuspatronus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ?'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0
’■ PeraÆs cerifriönrjs poft mutua colloquia chorea eftincepta,clangcntibus tubis amp;nbsp;benefonantibus,quas Gefäris tubicines ïnflabât. Primam^ chorçam . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duxit
-ocr page 669-n T À R I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2^
diTxitrêxLudöuicns cum forore fua Anna, præeun tibus dùoBüs Comttfbus de Mansfelt ôdde Vefterburg,ac duobus Pnndpibus, Cafîmiro ôi Duce de Mechelburg cum quatuor ccieis, comitantibus duobus magiftrïs cun'æ Pro* thefilao deSmihauamp;Pctro Carlaczki.Secundam choream duxitDuxBaua-hæ Vuîîhelmus cum domina Maria CæÛn's nepte,eut duo Comités præibant de Hennêberg ÔC Hardeck, T ertiam choream iterum rex Ludouicus cum ma giftra curiæ doming reginæ Mai ig,domina Rottalerin üxore domini Georgi] de RottahPoft cæteri domini Comités SC Barones choreas duxerunt. Et circi ter decimam horam noctis quifqj domum fuam reuerfus eft.
lo Duobus fequentibusdiebus, confultatum eft fupernegoctjs,proquibus conueneranqSC Temper ufc^ ad horam fecundam poft meridiem 6C lôgius pro tl-adam eft confilium,ut prandium cofiliariorum ÔC Principum fieret circa ter tïam.Nobiliores ucrô in militia,interea fefe exercebantin palgftra, Marchio^ Brandeburgenfis Georgius cum haftis concurrebat cum Comité de Hennen berg,in arce Viennenfi cum duobus alijs militibus»
V igefimafecunda die, quæ erat diuæ Mariae Magdalenæ, inftitutus eft dies pro contrahendis fponfalibus inter Principes Reginulas,ideo uniuerià no-bilttas fimul cum RegibUs ad arcem confluxerat, in obfequium quifque ut po tuit exquifitiflimê ornatus, non tam ueftitu quàm preciofis moniltbus ac clt-* *0 nodijs.ut dicitur. Cgfar cum Regibus ac confiliarrjs fecretiora qugdam trada-» uit in priuato,quæ referre non eft opergprecium.Tum accerfita Anna,earn co rona aurea donautt, SC capitifuoimpofuit; quacresfeniorem Regem Vladis-hum prouocauit in lachrymas, uicifîim ipfa Cæfàrem preciofiffimo ferto exor tiauir. Eleganfiftîmo igitur ordine Cæfar cum Regibus Poloniac ÔC Ludouico inequiSjSenioreuehenteinledica ÔC Reginulisincurribus, præcedente comitâtenobilium cateruainfigni, poftnonam horam defeenditad tempkim hndi Stephani,quod erat elegantiiumè ornatum. Chorus aulæis aureis 6C fe-» riceis contedus.In dextra ftabant Cæiar, rex Vladislaus, rex Sigifmundus, o-rimes aureis ueftibus ornati. Cæfarmaxima torqui ex margaritis lapidibus preciofiflîmis confpicuus omnibus erat. In bireto monile ex adamantibus pre ciofiflimum geftabat, æftimabatur cius ornatus una milione auri. Poft Lu* douicum ftabat Orator Regis Angliæ, Orator Archiducis Caroli Auftriæ ôd Burgundiæ, Dux Vuilhelmus, Marchio Cafimirus, Duxde Mechelburg^ t)ux Vuirtenbergenfis, Orator Ducis Ferrariæ, 6C dehincinfigniores exre* gnicolis Hungariæ,Bohemiæ 6C Poloniac. In medio chori duo erant pulpita aureis pannis conteda, inquibusduæRegingftabant, Anna 6C Maria, circà lt;)uas à îateribus Orator Regis Aragonum,amp;Ludouicus DuxBauariæ,Mar* chio Georgius,8C Cornes Petrus de Pofing cum pleriique alijs nobilibus in* hruiebant AnnaC. Poneftabatingensmultitudo matronarum 6C uirginumj quæ Reginis iubfequebatur fedulaad obfequium. A finiftris locati erant pri* urùm Cardinalis Thomas Strigonienfis Legatus Apoftolicus,Cardinalis Gur cenfis Matthgus nuncius ApoftoIicus,Epifcopus V eltrenfis, Arebiepifeopus ColocenfisGregorius, Archiepifeopus Bremenfis Chriftophorus, Epifco* pus Quinqueecclefienfis Georgius, Epifcopus Matthias Vladislauienfis, E* pifeopus Olomucenfis Stanislaus,Epifeopus Ratifponenfis Iohannes,Epi* feopus Vacienfis Ladislaus,Epifeopus Pofnanienfis Iohannes, Epifeopus Pa tauienfîs Vigileus,Epifeopus Labacenfis Chriftophorus, Epifeopus Premis* l'enfis Petrus, Epifeopus Bofnenfîs Michaël, Epifeopus Kfemenfi'sBertho* dus cum multis Prælatis amp;nbsp;Præpofitis.Epifeopus Viennenfis celebrauit fum* 5® tnum officium, quod cum fumma reuerentia QCamoeniflimis concentibus di*
Uerforum muficorum peragebatur.
Quotuiquifqueenim Princepsefthodieinorbenoftro, qui fingulariain* Gg iij genia
-ocr page 670-/to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o AS. C V SP 1 N I A NI
gcnfa miincofttm itaucncratur 8/ appredat,fîcutCçfarf’Siib eo I'fa^pnona th' ftrumenta muficcs excogitataatc]? inuenta funt,quae uetuftas non habuït,fccii lumnoftrumnonuidit,ficutin diuerfisgcnchbus bftularum patet.Eti'n illo ipfo inftrutncnto quod Regale appellatur, fine fiftulisamp; cordis ab auhfabro iiiuentum,SC in illo mirabiliori,quodnupermonachus excogitauit,quodHftu las nullas habet,fed quafdarfi concauitates in latum lignum cxcifas,in modum ferpentum ambulantes,quod fonofum admodum edit concentum:amp; ex Rhe no nuper allatum eft inftrumentum,quod uoces auium repr^fentat. Quç om^ nia Paulus muficorum Princeps, cum illo fimul quod ipfe reperit ex cornibus apriflime tangebat,0C fimul cum cantatoribus diuerfis uocibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*
Finito officio Richardus Peruftnus, reucrendiffi'mi Cardinalis Gurcenfis Capellanus,dicereincœpit,ut eft eloquentiffimus, fed ftrepitu nobiliuin,quia audiri non potuit,in medio deftitit. Hie etiam tribus libris,quos’Odcponcon uocat conuentum hunc celebrauit. Interea Imperator quodam fecretioriloco regalibus amidus ÔC coronatus, utCçiàrintroiuit chorum, cui defponfataeft domina Anna per reuerendiffimûCardinalemStrigonienfem per annulifub' arrationem. Turn Ludouicus rex,amp; domina Maria per cundem dominu Car^ dinalem copulatiamp;f coniundifunt.
Rcfidente tunc Cçfarein folio maieftatisza lateribus cingebatur tribus pt?quot; istis Rcg!bus,quibus fingulis nudus eft datus enfis,ut milites infignirent. Ac' currebat uniuerfa nobilitas,in qua intermixti etiam fuerunt nonnulli nouihOquot; mines amp;nbsp;plebei.Creati funt turn à Caefare amp;nbsp;tribus Regibus plufquam ducen' ti milites fiue équités aurati,utuulgusloquitur.Qiio pcrfedo,afcendit Cardi* nalisStrigonienfis ad fummum altarcdansbenedidionem,cuius fuffraganequot; us fua ÔL domini Gurcenfis autoritäre pronunciauit plenariam indulgentiam^ Mox omnes inflatæ funt tubæ,Ô!^ mirabilis auditus eft concentuszfimul canto* res, Tc Deum laudamus pronunciabant. Et in organis magifter Paulus, qui igt;i uniuerfa Germania fecundum non habet,refpondit.Vf«^ in primam hora poft meridiem durauit hæc feftiuitas. Quift^ dehinc in fuum holpitium diuertit ad fumendum meridianum cibum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jó
Poft prandiumadfpedaculum haftiludq omnes conuenerunt, S/ Caefarô“; Reges.Reginulæcp eadern habitationc profpedabant concurfum eorum qui baftis luferunt. Erantautem primi,Comes Iohannes deHardeck, ScDauid de Kneringcnzdehinc Cafimirus MarchiOj amp;nbsp;loannes lacobus de Landauu: poft Georgius Marchio,amp; Adolphus de Bibrach.
In princfpio nodis conueniunt omnes Reges cum Carfare ad ccEnam,quia nuptias hac node celebrabant, dominus Sigifmundus de Dietterichftain, ôé Barbara uirgo,filia domini Georgtj de Rottal,parata crat cœna regia innume* ris dapibus. Collocabatur in principio tabulae rex Hungariae Vladislaus, de* bine fponfa Barbara,turn Cæfar,pôft domina Anna,tum rex Poloniæ,tum do mina Maria,poft rex Ludouicus,tum eius magiftra curiç,pôft archiepifeopus RremenfiSjtum Ratifponenfis Praefuftum cgteriDuces fçpius nomina ti,qui-bus femper immtfcebantur matronç ôf uirgines,tum utriufep Regis confiliartj éV familiäres,femper immixtis puellis. Durauit hæc cœna in horam dccimam nodis fplcndidiffima amp;^opipara,qua finita Cçfàr amp;nbsp;Reges in aliud defeenden tes palarium,choreas duxerunt.Ethinc quifeç diuerforium fuumpetqt.
Vigefimatertia Iultj,Cæfaruirginibusdominæ Annacplus fexingentisul-nisdeueluto amp;nbsp;alterius generis ferici proueftibusmunerimifit,Rcgiautem Pol oniæ duos equos cataphradatos,quorum unus armatus eratufqueadun* rTu]as,quod à paucis alias eft uifum : Quos cum tanta gratitudine accepcrat,ut 50 ulum rorum æneum cquum infpiciens,cumanimiiucunditatediceretipfefinc snterprete:Accipio hunc equum gratiffimo animo à Cgfareamaieftatc,in quo prompeus
-ocr page 671-D I A R I V M.
promptus ero ad mandata fllius, quando mea utf uolucr/t opera,corhparc* bo ubi uoUtdonee hæcmih« uita fupercrit. Cantharum deinde argenteum fabenimè fa(^nm,ruiustabor æquabat preciufn,ô^ in quo admirabiHs erat uc^ tieranda uetuftas,Vladislao regi. Regi uero Ludouico equu cataphraôatüin 333 arma pro.corpore fuo deaurata,SC ingeniofifTime fabrefalt;Sa,a paucis haefîe nus fiimlia uifa.
Vigefimaquarta,ante prandium confilium habebatur: poft prandi'um Cæ* far Sc reges ad fpecftacultim haftiludtj conuenerunt,quod horis pene quatuor durauit.Rex Poloniç ad fuum hofpiti'um, Caelar cum alqs duobus regibus SC ’o teginuhs ad areem diuertit,6C fimul coenam duxerunt letiflimam:qua ftnita,al lata funt numifmata aurea óC argentea,magna prpter folit5,cum imagine CpQ ns,quç Caciâr regibus 8C reginulis difpartitus eft, amp;nbsp;ad chartam ludere cœpc-’ tunt.Sed rex Ludouicus, domina Anna ÔC Maiia maiorem partem numifma* , nbsp;nbsp;tum abftuIeruntjCçiàr nihil,Vladislaus rexparumlucratus eft.Fuerunt multi
iocofa in hac cœna prolata.
Vigefimaquinta Iulij,inftitutus cft Indus militaris,TorneamentûuuIgo di^-citur,antiquusludusTroianus,fimulachrumueribelli.Fueruntin eotriginra-duo in equis cataphraeftatis toto acrei,optime armati.In galeis criftati cum fuis infignibus, cuiîibetlancca enfis crat. Primûmfuit concurfus cumlanceis, deinde abiedîis haftis ÔC clipeis,concurrcbant cum cnfibus,fefc mutuo uerbe* rantes,donee qui ad hoc ordinati erant feeftores, bellû dirimebant.Fiebat hoc iîilatilfimo foro pi ope templumfratrum Carmelitarum, ubi quondam Henri eus filius fandli Leopoldi,Marchionis Auftriæ,primus duxà Friderico Eneogt; barba Imperatore creatus,qui cœnobium ScotorumVicnnae,hic fepultus,fun ; dauit,arcem SC curiam habuit. Vnde SC hodie adhuc locus ille Curiaappella^ tur.Girca hoc templum cxtrutftum erat theatrum temporarium latiftimum,ad quod afeenderant Cæfar,reges SC reginulæ,duo Cardinales, Archiepifeopi Sd alij Prælati, cum principibus ÔC barontbus, cum magna 6C infigni nobilitate, Eregione huius erat alia domus, in qua clipci 8C arma perduellionum pende-bant, Sc ubi tibicen triplici concentu ter concurrentes prouocabat. Erhaldi quoque hie profpeeftabant, qui uitftoriam 5C palmam merebantur. Erat locus hie quadratus et duplicibus palis circumuallatus,in medio ftabant atmigeri ct lanccati,ciuiumViennenfiummillcquingentf,quibene ornati,utfuperiusfcri pGmus,hic cxcubabant.Erat SC tertia dcimits extrult;fta,in qua uxores 8C filiae ci vuum hoc quoi^ ipecftabantfpctftaculum. Nam omnium domorum adiacen-tium feneftræ non modo repletac eranr, fed teifta quofp hominibus cooperie-bantur,tam ingens hominiï frequentia hie aderat. Magna tarnen undicç habi-! nbsp;nbsp;ta diligêtia 5C cuftodia,nc qua feditio,neue tumultus aliquis inter tot homines
tam diuerfas nationes,tam diuerias feeftas exoriretur.Prouiderunt hacc multo, ; 4^ ante fingulari prudentia fenatores Viennenfes, qui cuftodiam in portis urbis j nbsp;nbsp;nodurnas ac diurnaS uigilias in fingulis turribus urbium, in monafterh's or-
! dinaueruntjSC ft forte incendium oriretur, artifices cum inftrumentis fufficien j nbsp;nbsp;tiifimis adhibuerSt,ac in tumultu,fi forte excitaretur,pra:fto elTent.Nihil ita^
’ nbsp;nbsp;tis omnibus diebus aut publice aut priuatim ortu eft. Timebant orones ineen
dium autfeditionem aliquaminter tam diuerfas gentes, quia hie Alemanni, Itali,Hifpani,Franci,Hungari,Poloni,Bocmi,Moraui,Slcfitac, Mofchi,Tarta ti,amp; Armeni, SCTufci fimul iunlt;ftifuerunt,fed Deo optimo duce tranquillift fimè omnia peratfta funt.
Durauit enim hoc fpeiftaculum plus duabus horis, quo finito, Cæfar in co-5® dem theatro multos milites in præientia Regum SC Principum infigniuitdan-ceati autem SC armigeri ciuiumViennenfium/atftapulchra ordinatione,amp; cir cuitu in orbera de more fuo,abierunt,
Gg iiij Fucrunt
-ocr page 672-î o A N. C V s P T N I A N I
Fucrunt autem hi in Tôrneamento,qui hoc pado phtnûm bini,8C bini concurrerunt,amp; tandem omnes fîmul uno impetu.
Dux Vuilhelmus BauariæX Marchip Cafimtrus Bfandeburgcnfis. DuxdcMechelburg Albertus,amp;GcorgiusMarchio Brandeburgenfis. Comes Vuolfgangus de Montfort, dC Comes Bertoldus deHenncnberg» DominusdeVeronadebuit concurrere cum Domino Johanne Comité de
Hardeck, fed nefcio qua caufa idem dominus fuit abfens, ideo eius lo* cum fuccedebat Dominus Leonardos de Liechtenftain,quibiscon* currebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
Dominus de RapoIdftafn,8^Sebaftianus de Hohenfeld,
Dominus Hieronymus de Siauffen,dominus inErnfels,ô^Iohannes dc
Sch uua rrzen perg.
Vdalriciis Marfcalcus deSappcnhaym,amp;fN. de Geroltzcck, Vuolfgangus de ScheUenpcrg,SC Sebaftianus de Veittmul» Cafpar Vmtzerer,amp;SigiimundusdeHeiperg, Albertus Pencker,2CN, Bcllitzki.
V uilhelmus dc Greis,amp; Georgius Kongel. ValthafarTanhaufer,â^ N. de Emerfzhofen.
N. deLofenftain,amp;DorlePolonus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
N. Kietfcher,ÔC Vuolfgangus Grofuucin.
Lconardus de Liechtenftain(bis ut dixi congrcfliis cil duello^amp;f Chriftop^®
rus Mindorffer,
Dominus de Dana,
Inuitati funt omncs principes Si barones poil cœham ad chorea. Ad qwa”’ fada cocna,uenerunt reges Si principes cum uniucriâ nobilitate.Erat curia ar CIS mundata, Si auleis pulchris exornata,tot cereis illuminabatur, ut tenebrae noclisuincerenturcereisfplendoribus.SedcbâtIonga ièrienobilioresmatfO nç Si uirgincs ex una parte.In alia Cçlâr,tresreges,duçreginulç,magnus prin cipum Si nobilium numerus.Cçfar cum domina Anna chorea duxit, Ludoui J® eus cûdomina Maria,pôft rex itê Poloniæ cû domina Anna. Poil funt ferta ôi mimera donata principtbus Si nobilibus, qui illo die in torneamêto duelluni fecerunt. Dehinc poil aliquot choreas Cæfar afeendit cubiculum. Reges au* tem in quoddam palatin cum Reginulis, Principibus Si uirginibus, ubi para* ta eratregalis collatio mcllarijs ÔCfrudibus, illic omnis generis potus etabun dâtia. Sic ufqj in horam penè iecundam poilmediam nodem dedudum eraC 111U d conuiuiolum,dehinc quifip in fuas ædes diuertif.
Maturabant dehinefinguli fuum difeeflum, diu enim utenjrcxaberata’ rc gno fuo:amp;^ Cçfar ab Heluettjs follicitabatur,fed nondum conlcriptæ crantlitc ræ contradus. Biduum igitur,hoc eft,xxvtj Sixxvifj dies Iuln,côfumptum eü 4.» infcribendislireris,3i^ dandisuicilîim muneribus.Sed neCçfaruIlûhumanira tis officium omitteref,neminefperante cum fuis confiliartjsô^aulici.s defeen* dirad hofpicium regis Poloniæ,ôf ipfum uifitauit(nam rexHungariæ eratfe* cum in arce)amp; turn ad ædes cardinalis Strigoniêfis,quem etiam fua præfentia honorauit, ut cil clementiffîmus Sihumaniifimus Princeps. Præterea curfiis equorum crfam fadus eff;habuit primus pulchrum argenteum dcauratum po culum quod faberrimè fadum erat.
Hincrex Poloniæ dcnobiliffimis pellibusZobelinishonorauit Cçfarem, dehincCæfarisconriliarios,amp;eosprçfertim quihisnegocqsinterfuerunt.C^ faruiciffîm largiffima munera ordinauitutriuicpregis confilrartjslîberaliffiniei® de auro,argêto,poculis,uafis omnis generis,torquibus Si fericeis uefiibus.Iu* dico ego à puto me non falli Cgfarê in hac fefttuitate expofuiflê pro impenfis (nam
-ocr page 673-.... «
D I A R I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3;
(nam utrunoB regem fuis altmentis liberaliflïme cum lib cris quoep aluit)5lt;l mu nen'bus fupra centum quinquaginta millianummûm,erogaffe;tantahberah’tâ te ufus, cft erga reges principes ÖC confiliarios.
Vigefimaoiflaua die,de noifle poft cœnam,hora pene feptima conueniunt R-Cges Cefarem(iaiTi enim defingulis erat concluftim) poftquam tribus fel bs locati crantjin quarum medio Cæiàr,ïnlatere Ludouicus,pôft duo cardinà les, dehinc cxceri Principes amp;nbsp;côfiliartj rcndebât,Cæfar,ut eft humaniftimusj slloquutus Reges fuauiftimis fermonibus, tandem iuftit Cuipinianu pronuiv ciare,quod decreuiflet. Cufpinianus débita inclinatioe flexus ad latus regum ftans alta uoce, Latina amp;nbsp;Germanica lingua, ut ab omnibus intelligeretur,in hancformam proclamauitcuncftisbeneaudientibus:
De mandate facratiftîmæ Cæfareæ maieftatis, amp;nbsp;fereniflimorum Vladislai ôilLudouiciHungarigamp;Boëmiç.acSigifmundiPolonigRegum.Notum fit Uniucrfis,quôd ad laudem omnipotentis Dci,ôd gloriofç uirginis Marig,ÔL to tins curiç cœleftis, neenonad incrcmentum amp;nbsp;conferuationê torius Reipub, Chriftiane, amp;nbsp;prçcipuéregnorum,dominforum,amp;fubditorum fuorum, inter fe inerunr,contra(ftarunt, concluferunt amp;nbsp;conbrmaruntjUeramjfyncerâ amp;nbsp;in-* uioiabilem atqj firmâ concordiam,amicitiam, ünionem ôt intelligentiam con fo2dcrationis,perpetuo ÔC indilTolubiliter duraturam. Ad rautuam proteôio-nenn ÔC defenfionem contra eorumhoftes quofcunqj, amp;præfcrtim contra ho ftes infidèles,Së ad hofti'um fuorum futiirorum perniciem. Et quo magis hæc unio inter eos ftabiliatur,ultra neceiritudinem,quæ alias inter hereditates co* rum intercedit,etiam nouam affinitatem amp;nbsp;cónubium inter fe,ÔC nepotes,5: U beros éoriim contraxerunt.Quodfoelixfauftumcp maieftatibus præfatis,rcgi nis amp;nbsp;dominijs eorum fit,Amen.
Vigefimanona lulq, horam circiter nonam : Cæfar in equo cataphraeftatoi ornatilïîmisarmis à capitead pedes te(ftus,ôëpreciofiftima torque,exunioni* bus gêmis,cum Ludouico rege fifdê armis fiC equo cataphraeftato ornatus, quibus à Cæfare donatus erat,cum omni exercitu principum,baronûacnobi* lium,urbemVtennam egreirus,ad Nouam ciuitatem perrexit,eodem pene or dine qui fuperius fcriptus éft,comitantibus peditibus Viennenfibus.SedLugt; douicus Viennam repetif.Cæfar Nouam ciuitatem ingreftiis eft.
Trigefimaluli), Cufpinianus mnnera Cæfarea, quæ pridem Cæfar ordina* ücràt, exmanibusThefanrarfi domini Jacobi Villinger acceperat,Regis utri* ufquc confiliartjs detulit, quæ plurima acpreciofa erant, ac fingulis, ut iuftus eràtjdiftribuit.
Vltima ÏLilrj,tres Reges,dug Reginule,duo Cardinales potiores ex curia re gisPolonig,uniuerfi uerô Hungari,fimul à Vienna ad Nojuam ciuitatem pro* f edti funt,amp; recepti in arce,humaniirimé à Cæfare traeftati.
Prima Augufti, mane ante prandium, Ludouicus, domina Anna 6C Maria ingreîîi funt uiuarium prope arcem,ubi innumeri hinnuli, cerui,damæcp alun* tur,5lt; fagittis iaculati damam ac ceruam,parri fuo Régi Vladislao obtulerunt, quafi p/ædam à fecaptam. Poftprandium uerô RexPoloniæ, ôë Vladislaus egrelîî Nouam ciuitatem ad Cçfarem, qui iuxtafyluam illos expedabat, pul* cherrimam uenationc ceruorum illis exhibuit, ac ea finita illos ad Nouam ciui tatem reduxit, ac ibi ccenauit. Pôft egreffus eft in Egenfurt, ubi honoris caula perno(ftarefolebat,utintegram arcem Regibus relinqueret.
Secunda Augufti ingrcllus Nouam ciuitatem Cç(àr,fa(fto ibiprâdio,ad fe* feconuocauit utrofque Reges fenioreSjfiëadhibitis duobus Cardinalibus, 5° pauciftîmis cofiliarijs, tribus continuis horis cûijs tradauit, ac poft ualedixit: dehinc ad gynçceum defcendens,Ludouicum amplexus optimèualereiuflîr, Mariam ofeulo patrio more falutauit. Dominam Annam brachtjs amplexus déferait^
-ocr page 674-IOAN. C V S P I N I A N I
dercrutt,multi'scp poft fe defidcrium reliquit.Dehinc conftenfb equö fcdijti'n Egenfurt, SC fcquentibus diebus per Auftriam uerfus Lmtzyum iter arn'puit.
Tertia Augufti,R.ex Poloniæfratrcm Vladislaum SC nepocem Ludoui* cum,àcduas reginulas ualedixit. Poft fubfcriptas manufua, SCfratris,acfigina tas literas, iter ad Viennam refumpfit. Rex autem Vladislaiis cum maxima gemitu ac lachrymis filiam Annam iàlutauit. Ortus eft ingens utrobiqj eiula* tus, bine pater, hincfilius, hinc filia etiam aftantibus lachrymas excuilèrunt, coacfti funt confiliarfj ui pa trem abducere,qui una cum filio eo die adhuc Sup pronium cum omni fua curia cónceflït,Sempronium iudico appellari debere, quod Romani illicDuce Semproniopraefidiahabuerunt: fed omnia ealoca la nominibus corrupta. Hodie enim Pofoniumappellatur,quodPifonium PifonerecftiusuocabiturzSC Scaurinum hodie laurinum uocenihili dicitur: Sc Strigonium quod etiam tefte adhuc patria lingua Iftroganum uocabirur, fed de his alias : Nos ad noftra redeamus, Rex autem Poloniac Viennam de* hinc conceftit,
V olcba t hinc Rex Poloniae trafjeere Danubiü,fed uiolentia aquæ pons rtr* ptuSjCoacftus eft manere ufque in fextam Augufti,qua die egreftus eft rex, co* mitante cardinale Gurcenfe,8C cæteris ducibus quifupererant.Sed priori die, hoe cft,quinfa Augufti,caftrum SCarcemViennenfem ingreftus eft ad falutan dum Sc ualedicendum Annam 8C Mariam, cum quibus choreas duxit, Ôif uni* i» uerfa eius nobilitas.Mutuis dehinc amplexibus fefe falutarßt ÔC ualedixerunf. Altera^ die mane Viennam egrefliis eft. Dehinc ÔC Cardinalis, ÔC Duces Cx farem fequuti funt.
Sic fumma cum tranquilliratcfblutuseft celebetrimus ille Regum conuen t rs,rine diffidio,fine räcore,finetumultUjfine (editionetquod foelix fauftumcp fit. Deus Optimus Maximus largiatur fua gratia,ut Rex Ludouicus acRegi* nulæ ætarem Ibrtianrur débita,qua humerofam de le prolem relinquant,
SC Caefar hoftes fuos caftiget, ÔC uniOnem cum omnibus Chri* ftianis Principibus raciat, quo poffît facilius fumi
expeditio côtra immanifsimosTurcos,ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î*
fidei Chriftianæ periidil^
fimos hoftes.
Amen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _
A D
-ocr page 675-D I A R I V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^35
AD LECTORES.
HAbctis candidi Icdtorcs, rem ut gefta eft fynccrè fimplidter fcn'p tam, nonafFelt;flatè,aurtumidc,necphalerata oratione,aut uerborumaliquó lenocini'Ojfed ut uicinus ctiam intelligat,qui ói. numifma nofcit,cui publica for gt;na eft-.atcpideo nccclTe cfti'n quotidianum ufitatum loquendi modum,cn^ ani ufep ad barbariem quandoq? defcendcre.Malui em'm rem aperte propone* re,quam propofitam à multis abfcondere amp;nbsp;uelare.Nanq^ baud uideo qua ra* rioneres illæfintnimium exornandæ, quæ per fe funt ornatiffïmç amp;nbsp;infignes. I Reuoluat aliqui's multorum feculorum Annales,Chronica amp;nbsp;hiftorias,dicat fi quando uidcritfimul congregatos Catfarem Romanum, tres coronatos Re--ges,duasReginuIas,acduos Cardinales, cum totPn'ncîpibus, procenbus,ac nobilibus diuerfarumnacionum.Nunquid hoe pulchrum fympofium et excel lensfSCapud pofteros memorandum f Sed quod magis laudandum eft óé ad* mirandum,quôd inter tot diucrlàsnationes Qi. feóas religionum, nullus eft or tiis tumultus, nulla feditio, nullum inccndium, ex magnatibus ac proceribus / hullus mortuus eft. Cum omni felicitate coierunt,cum eadem feparati funtrôd quod amiciftimum,nullus rancon'nteruenit,nullum diftidium.Fuerunt ab ini* tiononnuUæ firiuolaefufpiciones,quæfublatçfunt,uifaueraintegritateamp;ami* citia:omnium rerum copia, nullus defetftus, necimpenlæ difficiles, licet inun* ‘° datio Danubq oBftitit, quod non omnia fuerint longe uberiora SC copiofiora.
Hacc enim Auftriæ pars,quæ trans Danubium eft,amp; Marchiç adiacet,unde Sd nomen habet,horreumnoftrum eft. Sed quanquam Ibla hgc félicitas nobis de fuit, quod crebræ erant pluuiæ : fperandum eft ramen Deum optimum maxi* mum gratia fuam pluuia influxiff'e,ne altercatio aliqua Tuboriretur,omnia ada funt féliciter ac tranquille,non fine ingenti gaudid ac tripudio. Deus optimus maximus faxit,ut is conuentus exemplo fit omnibus Chriftianis Principibus, quo redeant in mutuam unionem,ac cocordiam,ad extirpandum fidei hoftes^ ut religio Chriftilöngius, latius^ peruniuerûsillas nuper inuentas regio* nes propagetur amp;nbsp;extendatur,ac fernen Mahumeti excindatur radicitus amp;euellatur,ut uno ore omnes laudes altiffimidecanremus, per uniuerfwm dicentcsiT u folus Dominus, tu Iblus altifl»
mus lefu Chrifte, Amen*
FINIS.
-ocr page 676- -ocr page 677-VOLPHGANGIHVN gci'1 Baioarii Aquiburpcnfis, lu^ recof. in Ioannis Cufpiniani Cæfarum Hiftoriam, Annota ciones.
In quiKtum i’nnumera hums autons,tum aliorum quoep HiftoriographorutTijUeterum 8c rccentiorum,permulta Iolt;' ca à mendis uindicata, natiuæleAioni reftituuntur, amp;nbsp;quæ' dam clanus exph'cantur: admixtis fubmde parergis, dori Hifton’arum ftudiofo cognitu perquam lucundis.
c^cceßit locuples ‘Rerum uerborum m ijfdem memordMium Index.
Cum CæE Maicft. gratia priuilegio ad annos decem»
^zASILEzAe/et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OPO-
rinnm ^icolaum ^rylin^eruw.
-ocr page 678- -ocr page 679-VOLPHGANGI HVNGERI BAIOA^
RII AQVIB VRGENSIS IVRECOS. CANCELLARH FRI-fingenfisjin Ioannis Cufpiniani Caelarum Hiftoriam, Anno rationes.
EX PRAEFATIONE.
Paginai, Verfui^.
Vm mosRomæ repe-titus eft , uni prorfus parendi,prorege Impe ratore, uel feueriori nomine Augufto appellato . ) Vt Romana; linguie periti omnes ultra fa tebuntur, plus maießatis, 1°
feligionisac reuerentiie inefße Augufliquàm Impe-fatorisaut P,cgis nom'miiita optnor concedet nemo, plus etiam incjße feueritatis. Equidein Suetonius Tranq.m Augußiuita,Cap. v 11 fcribit,rcfrrente ipfo Cußiiniano inßrius fub initium Augufli: Qjtum in Senatu uariarent fentciithe, quibufdam Oiiauia-num cenfentibus uocandimi eße Komulimi, prieua-biißiyUt Atigußus potius uocaretur, non tantum no-no,fed etiam ampliore cognomtne : quod loca quoq-religiofa,z:rin quibus auguratoquid confecraturi Augußa dicantur,ab auilu, uel ab auiwmgeflu, gu-fîu'ue, Confentit L. Elorus, fubßnem hifloriicfine itafcribensiTraélatum etiam in Senatu,an,quia con iidifßet Imperium, Eomulus uocaretur : fed fanólius etrreuerentius uifum eß nomen fliugii/li, ut fcilicet iam tum,diim colit terras, ipfo nomine ac titulo con-fecraretur. Hiec Elorits. Ego deniq; baud dißimile nero duxerim, ab Oilauiano id nomen eo quoq; li~
10
2
bil aliud ageret, feptenis folituserat.) Eß hic quoque locus mendofus, fed hercle non adeó, ut eumfenfum reddat quem H^dio interpret ßnxit, uo-foninterdum defuoadqciens. Quoautemplana ßant omnia, nee quifquam uerfu priccedenti di-ilionem uolucri cum dtäione igns,iuxta Haidio-nis uerßonem,fed potius cum uigore celeritateq; con iungat,dc deniq; intelligatur parentheßn (ut Plinius ait) poß aliquot demum uerba multo rcülius poni, ' adßcribere libet ipfa Plinij uerba,qui Eiaturalis hiflo-riie lib. v 11 crfp. x x v ipfum Ciefarem ita coUaudatt Animi uigore prielbantißimum arhitrorC. Cafarem Dulatorem-Nec uirtutem conßantiamq; nunc com-memoro,nec fublimitatem omnium capacem qu£cce lo cont'mentur.fed proprium uigorem,cc[eritatcmq; quodam igne uoluerem. Seribere er legere ßmufdi-ilare audire folitum aceepimus. Epiflolas uero tantarum rerum quaternas pariter librarijt diäare: autß nihil aliud ageret, feptenas. Idemßgnis ccUatis
' quinquagies dimicauit: folus M. Marccß«)« frdzi/l grefßis,qui undequadragies dimieauerat. Nam prêter dutiesuiélortastundeeies c er xcii M.homi-num occifa prielijs ab eo, non equidem in gloria po~ fuerimi tantam etiam coaólam humanigeneris istiu-riam, quad ita eße conßßus eß ipfe, beüoru ciuilium ßragem non prodendo. Hiec Plmius. Sabellicus li bro uExemploru,cap.ix. de memoria c^huniano-rimt fenfuum prießantia,iffdem propèucrbis narrat, inquient : Superßdt Cafari Diäatori id bonum,
bentiusreceptumß(iße,quödlmpei'atoris,perinde
utDom’miacDiäatoris, aßeriusduriusq; eß, certè 30 quiferibereztr legere uno tempore,diHareq- er aU' apudmilitcsquimpaganosnotiuslt;:y'ggt;^atioßiis:hoc autem, h ivnMnius ac benignius, tum er inuidiofum
tgt;iinus,ea de caufa,quoniam neq^ priuato prorfus in-sonuenieiis,ut pergraphice Valerius Ntax.dicit: Ctd' forum uirorum,deqi Eepub.bene meritorummaie. ßas, etiam ßnetribunaliumfafligio,ßne apparitorii tninißerio, potens eß in amplitudine fuaobtinenda. Grata namq-ç^iucundo introitu animis bomiuum iHabitur, admiraiionis prattextu uelata : quam reélè quit dixerit longum beatum honorem eße,ßneho tiore. Sed ne in re clara teflimonia quaramus no ne-teßaria,fciendu eß,hunclocu ex Sex. Aurelio Vi(lo~ gt;'edefumptu,fedperamanuêfanfcriptuperpera.Ha betuero ita Viilor: Anno Vrbis codit£ o c c x x ri, abexaHisueroregibus cccclxxx, mos R.omlt;e fepetitur uniprorfus parendi, pro rege Imperatori, Kelfanüiori nomine Augußo appellato. Pag. prie-ted,V.}f. pro turbulent a,lege turbulentum.
EX C. IVLIO CAESARE.
Pag. j. Verf. 1.
Î Quaternas enim tantarum rerum c-piftolas pariter librarijs didare,ac fi ni-
dire ßt ßlitui. Epißvhn inagni ponderis (juaternitt pariter diólabat:autß non aliud egißet.ßeptcnas.
IBID. VerJ^ 14. er 18.
5 Multis euidétibus cauhs obierc, dum calciantur maturino duo Cælares, Prçtor Scprætura Pop. Rom. funûusDiclatoris Cæfaris pater.) Vcf ipfa rentni natura aperte lo quitur,pro Multis,legi hicoportere Nullis, inter pret tarnender hic amanuenßs^erratü non reddit mo 4.odô,fedetiam auxitinimiru diélionê euidentibus, pro giauibus.uertens : quumconflet.jPliniMn hos Cteßires ideo inter mortes repentmas atq^ mirandas retuliße pro exemplo, quad duo eadem ex familia diuerßs locis,temporibus, letatibinq;, plané ßmili e~ uentu,nulla euidenti certaue ex eau fa fubitô uita ex' cederent. nbsp;nbsp;Duarum autem diüionum initiales fyl-
labof^fcilicet Po. Ro. fu/ficor non per amanuen fern,fed ipfum Cußiinianum adfcriptas,ac defumptas ex Philippi Beroaldi Commentarijs in cap.i.uitee lu-j-o //ƒ Ciefarisapud Suetonium.Exeodcenimtum priece dentia funt tranfcripta,nempedecognominibus Rf-gH«i apud quafdam nationes. Tum ipßus Pltnij uer-
Alta
bu lib.
|
volphgangi hvngeri bd li.r.edp. S3.in caßigdtis editionib.hodie ita habët: Huüis euidentib.caußs obiere,du calceantur matuti-no duo Ciefarcs,pr£tor et pratura perßinüus Diëid toris Cafaris pater:hic Pifis exanimatus, ille iComa. Pag. 4. VerfeS. 4 Oûingéta cepit oppida, trecétos fub' iugauit populos : aduerfum trecentas in-Itrudus myriadas, centum quidem ferro cæfisjtotidem uitæ releruatas captiuas ha b ui t.) Dicercm deprauatam poßeriorem hunts pC' riodi partem, adeô eß ambigua : nifi totidem fyllabis legere in uita Cafaris apud Plutarch, uerfa ßueper A.ngelum Scarparinumßue Guarinum Veronë/cm. M:hi uidetur fenfus hic effet Bcllo duntaxat Gallico, de quo nunc autor loquitur, perannosnouem Cafarcin diuerßs locis ac temporib armatü contra hoftes piignaß'e, ut ij una infumma coUedli conßituant irides centena hominum miUiatatc^ exijs dccies centena milita occidiffe,to tidernq; ßcijfc captiua. Con-fenttt firè id quod ipfe Cuffinianus fuprà initio hu-ius tulif, uerf.M. ex Plinij loco paulo ante citato attu lit, de numero occiforumin pralifs per Cafarem, extra ciuiles uidorias. A\.ilo tarnen, ut Ledor Gra-cum Plutarchi codicem confulat. ibid. uerf. u, 5 Cum contra Heluetios^quos Squados etiam uocariEutropius aflerit) fuo feculo 10 Tugurinos, Neruios, Sicambros,Sueuos, Heduos, Germanosq^exercitu duxit, bei ïaq, generofifsima confecit.)Dubium no efi, jo parentheßm hic demum poß feculo claudendätnec Squados ,plt;l Quados legendum effe-.quia Helue tijs prifcis iam delecis,Qitadi natio Germanica horu fedes, ipfa Eutropij £tate ( qu£ ßdt circa annu falut. c c c L X x, Valente, Gratiano ey Valentiniano Im-peratorib.) tenebattqua de re pulchrè dodißimus Al datas in Aiinotat.fuper lib.r.Cornelij Taciti,ey plu ribits idem pertradat diligetißimus iüe patria fu£ il ludrator lo EheUicanus Tigurinits, in Annot.in lib. i.Comment.C£f.debcll.Gall. Paciuntq; hiundcum, Cufßmiano, ut plané mihiperfuadeam,bodie in no-uißtma Eittropij editione,cui Antonius Schonho-uiusnucupationempraßxit, uocem Quadi temerè efjè mutatam in Sequani. Porro ey in exordia huius periodi liquet,pro Cum legioportereTum: ite Tigurino s, pro Tugurtnos. ac prderea fuff icorego à Cufpiniano feriptum /ortenongene» rofilsimabelIa,ffdgrauilsima,p(7icrtiKxf4t-pfa Eutropif uerba. Mirandu uerà, hic Hadionem adeô no aduertiffe animivm, ut Eutropij fenfum non agnofeeret, ey Heluetifs eos annumeraret populos, quorum pars tam longé ab ijs aberat, quàm funt ipß Heluetij à Eoma. ibid. uerf. 47. |
6 Nam cum homines nimiosinfereci-peretjConflauitin fe odium.) Sequentiaclarè oßendunt,autorcm non ßripßffe h o min e s,fed h o nores.-idtjjfumptu eß exSuetonij cap. ro.lulij Clt;c-fcirif,ubi is itd inlt;jtiit:Üo enim honores modo ntmios recepit,ut continuum Confuhitum,perpetuum Didla turdm,prieߣlurdm^ morum, mfuper pr^enomê li» peratoriï. Sic cy in Cldudio cdp.i^. idem Sueton. inquit: Ac in fcmet dugendo pareus atq^ ciuilis,pra-nomine lmperdtorisdbflinuit,nimios honores recufa uit. Pdg. 6. dltero Aufonij hexdmetro,pro gefta, legidebet geftum ; item initio dlteri’Js pentainctri, perculit, pro pertulit, iuxtd cdfiigatiores eiui poeta codices. 40 EX OCTAVIANO AVGVSTO. P(ïg. 6. Verf. 43.^ 7 Ex prima uxore Ancharina Odauiam maioremjled amp;c minorcm Oétauiam filias tule rat : ex altera Aéria,amp; hunc Auguftum filium.) Vt nemo eji Cujf'miano m Gencaiogifs di' ligètior,credo non eins per infcitittin,fed potius phnt fm non uMè nnxMm,cr librarij pmuam diflindlio-ne!n.,erratum htc irrepftffè. Sucton. cap. 4. itd bic io ntirrat : Pater obijt fuperßitib.liberis,Odlauia maio-re,dudm ex Ancharîd'.ç^ Oélauia minore,item Alp' gujh),lt;juos ex Accia tulerat. Cöueniet Cujfmittntis, I jiitd euM uerbd legatnriEx prima uxore Ancha ria Oitauiam maiorem,fed amp;nbsp;minorent Odauiam, filias tulerat; ex altera Accia,amp; hunc Auguihim. Pag. 7. Vtr/? js, 8 Contra eundéamp;Aftiacum, circapro-montorium Aftium; ultimum Philippéfe^ fecundum in capis Philippicis cotra Brult; tum.)S«/it hac uitiofè diflinâa,dtq3 hocmodo ordi «anda.CircapromÓtorium Aftium ulrimu. ro beüorii Augufiiciuiîium nonißimuM. Eß ueràtotus hic locus decerptits ex Sueton. A.uguflo,cd.?.id quod hdc pdg. V, sgt; ■ pracedit de adopticne per Odiauidni de more prifeo fufeepta dpud Pratorë C. Antoniunt: itidè^ quod infirius V.3i.ndrrdtur,quomodo Odid-uidnus perßdlis fdcris fe itei-Ü parèti in ddoptionem dederit lege Curiata (fie enim pro Curiatia/fgé dumeflfmtelligeseSmodèex Auli GelHjcdp. x^.hbri S.lSlodl.Attic.eyAlcidtiParergonlib.^.cdp.s. Sar.è interprètes Suetoniditi cd.Augußi ey. ubi locus eß de ddoptionelege Curidtd fddid,quiduis potiusquîm haßtdnte ledlorè expediunt, Quod uerà idë Alciatus ueterë iüu more rogationü ( fcilicet quo ed adoptio' nis Jfecics,qu£ drrogatio dicitur, no nifi per populi rogation ë,ldtdq; legeßeri poterdt)cëfct iam olim të-poreTyberij lmp. exoleutjfeàtacocejferim:uttamé ddijciam, bieronë qttoq^ à Claudio lmp. rogata lege ddoptatu, inq^familiam Claudiorum cr nomen ronis tranfiuiffè.quod difertè commémorât Cora.Ta citus Annalium lih.n. Quin et Galba iam imp.apitd eundem lib. 17. Pifonem ita aUoquitur : Si te priuatas lege Curiatd apud Pontißces, ut morts eß, adoptarë. Verfu 3i.huiusp.tg. nS zricenos,fed trecenos legioportere, probat Sucton.in ßnc capitis S3, lulij Cafaris. Quantumautem fitdiferimeninter tri- cenos |
|
ANNOTATIONES. emos,ac trecenosj dacuimus nos in Annotatio-ntbusineundemSuetonij Iulium,cap.iS. Pag. 8. tierf.47. 5gt; Sueuos, Cattosq; amp;nbsp;Sicambros in Gal liam tranftiilit(ut uerbis utar Aureli; Sex.) 8lt; in proximis Rheno agris collocauit, uc Tranquillus narrat.) ApudSex.Aurelium poß Catto s q; ,fequitur uerbu deleuit: er pr^termiß-fum id hoc loco ab amanuenße, fatis arguit enclytica ep„prope abßq^ hoc ocioßa, Suetonius tarnen cap. n. ‘0 Augufh, narrat, ex Gernianis bcHo ultra Albim flu • uium fummotis, Sueuos er Sicambros, dedentes fe, traduilos in Gatliam, atq^ in proximis Rheno agris eollocatos. De numero eorum qui fradußifitere,eo in locOfSuetonmon meminit,fed in Tybèrij cap.c,.ita feriptum reliquit : Exhinc Rhoeticum Vindelitunnq; bellum, indePannonicivm, inde Germanicum gefitt. ^hcciico atq; ’Vindelico gentes Alpinas, Pannonica Breucos er Dalmatas fubegit : Germanico quadra-ginta milia dediticiorum traiecit in Galliam, iuxtaq^ 10 ripam Rheni ßedibus aßigneiis collocauit. nbsp;nbsp;Verttm fanè Eutropiuslib.7. non quadragintaj/cd qua-dringenta captiuoru milia translata fiiifße, his uer bis memoratiVicit autem pralijs Dacos, Germanoru ingentes copias ca-cidit, ipfos qu oq^ trans Albim ßu- / uium fubmouit, qui in Rarbarico longé ultra Rhen ti eß. Hoc tarne per Drußam priuignum adminißrauit (ßcut per priuignum alterum Tyberium, Pannoni- ' cum) quo bclla c c c c milia captiuorum ex Germa nia tranßilit, er fupra ripam Rheni in Gallia eoüo. jo cauif. lAihi Eutropij numerus tumßneertor uide^ minibus,c£terùm noxium malis,huncplcriq; laritant tur, ut qui notis feriptus numeralibus, non ita facile • perhibent: cum uero incertum eft qu£ cuiq-, corn for quàm Suetonij integra didio potuit deprau iri : tum nbsp;nbsp;titia eucncrit, utrum Larßt,dn Larua, nomine Ma- er ucro propior eße,quod omnibus hißorijs attellan Giil'Mm tranf^ortata jüerc^Equidem io.RhcUicanui 40 lt;tù, quod pars terram matrem rogarct, qiiafi tibusnotum ßt, Germanicas olim nationes maxima fepc numero in omnes terras ultra demigrafß:^ ac praßrtim Gaüi£ ßrtilitati fuperato Rheno ßtbinde incubuiße.Gluid.quöd demum per Carolum Magnu decem milia Saxonum, und cum iixorib. ac liberis in apud Sueton.pcrinde ut Eutropiumdegit de quadritt gentts milibus captiuorum in Galliam tradudis. infi-àautcm Verfst-Pag.;). pro raptæ,uidcturle gcu'ium captæ. Pag. 10. uerf.fr. |
mi(cribenduinejJènïm\j.C£tcrùmuhidSuctonio qualitdi firret, uclin uicinuin mdre,ucl iiidinncnt cap.buius Augtiflirs. difertèitaferiptumuidi, cibi proijeiebatur : ut omnium clementorum ufu erui' minimi erat,atq-, uulgaris ferc.er«p/c^ ui ni natura parcifsimus erat :ßatim deprehendi *0 Minimi enim eratcibi,amp;uulgaris, ui ni âûtparcifsimus.) QuumapudSex.AureLle-gerem, Cumq- eßet cibi ac luni multi,aliquatenus uc röfomniabßnens,erc- putabam hießrtepro mini uonhicCujjiinidno ,fedipß Aurelio fuccurrenduin. ad probrum uulgaris famæ. Namq; iuxta pa^ roemiam,medijs deßtmptam è Phyßeis natum eß'ßne Cerere er Racchofrigere Venerem. Qjiem mox de Augufli aculis citât Plinij locum, is extat lib. u. cap. 36. Meminitciufdem rei er Cselius Rhodiginus libro IS. capite n. cumq; itareßituendum eße : Cumq-, effet cibi ac quiequam adfirmarcpertinacius. tntcrpres,uthic nini non multi,Scc. Requirunt hanc negation is ■ in uerbo diceretur, mendam apertißimam non po fuppletioncm, er qur ipfum apud Aurclium ßatim tuit non uidere,ita Pag. priecedenti,uerßti.quodßri fequutur,fciUcef. feruiebat tarn« libidini ufq; bitur, indices rcligionis ac noxæ adhorta- Aaa i tus. EX TYBERlO. Pag. tf. uerf.31. it Ne ulla fedes mortuo nec interimpios I diceretur.) Vt nihil dubito pro diceretur,legen dueße daretunita non facile dixerim,an pro nec, reponi debcat nifi, quemadmodum eß apud Sucton, cap rs.his quidêuerbistMorte eins ita lattatiis eß po^ puluSjUtad primum nuncium difcurrintes,pars(Tyf berium in Tyberim)clamitarent:pars terram matre, deosq; manes orarent: alij uncum er Gemonias cada ueriminarentur. Interpretes agnofeunt hanc le-dionem,ut genuinam. Atß iuxta gentilium ptifcant perfuaßonem paulo accuratius hanc rem exptndas, non multo ineptiorem, cerlc non prorfus exploden-dam cenfebis Cußiniani ledionem. Eq'tidcm L Apu liiusinlib. de Deo Socratis, locutus de Damone er Genioßuperadijcif.anlmum humanum ex’ tum cor.. porc, er liberum uit£ßipcndijs, fiert Gcnijfpecicm, uetcrc lingua Latina Lemurem didum. Ex biße aut Lemuribus,mquit, qui poßeriorußiorum curam for titus,pacato er quieto numinedomum peßidet, Lar diciturfamiliaris.Qui ucro propter aduerfa uit£ me rita,nullis bonis fedibus in terra uagatio!te,ceu quo~ dainexilio punitur,inane terriculamentum bonis ho ticm dettm nuncupüt,e^ honoris gratia Dei uoeabu-luin additum eß. Hrc Apuleius. E' quibusfitperfpi cuuin, fceleratos aliquando nee ad impiorü fcdes ad» mittijcd uagdtioncperpétua puuiri. HoefuppÜeij genus forte Romanos Tybcrio iam mcrtuo imprcca^ toSfinnuunt fanè qua’dam Sucton. uerbainempc dum optarct Tyberium ab ca nußquä redpi,nulla 'ue pror ßts ßededignari. item quod pars Tyberium in Tyberim clamarent : nimiruni ident prccantes, alludentcsq; ad morem ilium patrium,quopairicida, iuxta L. Pompeiam ( ut récitât iuflinianus noßer lib. a.dnflitut.)ncq; gladio,ncq; ignib.nect; ulli alif folen^ ni pana ßubijeiebatur : fed ittßitus cullco, cum cane, gallo gallinaceo, uipera erßmia, er inter eas fera^ les angußascomprehenßis,fccundum quod regionis uuicdi'ere ineiperet,cr'ci caïum fupcrflitif terra mortuo außrretur. Holim tarnen contra uulgatant iüain alteram Suetonij ledionem, eins ue interpretes |
|
VOLPHGÄNGI HVN GERI ziis, inepte tranflulit. Germanumucro Cußiiniani fenfum eo tn loco clarius coÜigere licet ex Suetonij cap.^i.huiusTybcrij. F.X CAIO CAESARE, P4g. 17. uerßii. ia Calignlçq^ nomen conuicium amp;nbsp;pro-brum efte nonnunquam exiftimabat.)Q«t alumnus legionum did uoluit, qui Caius fulutari £-grc.tulit, qudcaufdqu£foCaligul£ nomen probrum to duxitl Videbatur itaq; hic pro nonnunquam,rc-ilius legi non unq uamiquaßqui Caligul£nomen tiunqud abborrucrit. Sedßeui ac fuperbi principis h£c erat H£fand inconibantia, qu£ clarius liquet ex .ipfo Seneca, fubßnemIth. 1. deTranquillitateuit£. Eias uerba,quid erfequêtis periodiexpient male O' tnijßtm uocon iratus, hue adferibam : At idem Caius,inquit,omnid contumchds putaticr fidt ßrenda-rum impatiens,fadendarum cupidißtmus. Iratusfiât llerennio Macro, qui ilium Cuium falutauerat : nec -o 16 Quem’puberem amifit,iafl:u piri cni' impuneceßitprimipilurio,qucgt;d Culigulum dixerat. deliter.) Videturalibruriopr£tcrmißumhicuer- nie enim in cu^rts nutus, üquot; ulumnus legionum uo~ cdri folebdt, nuUo nomine militibus fumiliurior un-quum fudlus : fed ium Culigulum conuicium er pra-brum tudicdbdt.n£c Seneca. Edd. pdg. uerf. i!gt;. JO 13 Se alerc natricem Sepliytonem fibi amp;nbsp;po.Ro.) itu h£cßiijßferiptd ipfo ab autore, neq; utlum fubeße amunuenßsculpdm, fdtisprobantfe~ quentid.Athercle Sueton. cap. n. feribit, Tyberium aliquoties pr£dicare, exitio fuo, omniumq^, Cuium uiuere, er fe natricem populo Romano,Phaetontem orbi terrarum educure. Et fané hæc multo dicun-tur coneinnius, nimiru/m Romanis ferpentem domi, er quaß 'mßnu educuritexternis uero omnibus com' mime incendium. Inciderat opinorCußinidnus in xorruptuin Suetonij codicem, nec aduerterat idem bis propemod.um dici,ß Phytonem legamus. Nam er Pytho ferpentis genuseß,ä quo occifo ApoÜmem quidam cenfent cognominattim Pythium. In hoc autem eo facilitts lubi potuit Cußinianus, quod pa-trusn memoria ,fceulo mtniis adhuc literdto, Phyton did feribiq; paßim folebat.Et hinc etiam Phytonißa, pro diu'mutrice muliere, in Deeretis lu. g. ». c. Igi-tur. ex Angußni libro de Hatura d£monum, ualgo lcgititr:cùm Pythoifa legi oportedt ; quemadmodunt Alcidtiitlibro i. Pxrergon, cdp. 41. jm librii ■ df ciuitdte Dei fcripliffc afjerit. lAox Mtem Verf. 4r ubifcribiturfTyf)Qïio gemello folum,amp;c. „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P4g ij, uerf 16, uidetur TÙ folum fuperfluum eße, nec fuccurrit »o t8 lurauit dehinefe permanfurum in cce quid pro eo fubflituipoßit commode. Suetoniusca J' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' r 1 i ...... pàe i^.hditc rem itu eloquituriirritu Tyberq uolun-tute,qui tc^iuineiito dlterum nepotem fuum,prd;tex-tutum udhuc, coh£redem ei dederut, ins urbitriumq; omnium rertim Hlipermijßnn eß. Pdg. 10. uerf. 6, |
»4. Claudiam appellatTacitus,quam c5 jugio accepißc feribit. Auo Tyberio Caz preas difeedenti.) Hiecdißinguunturperperü, er upud Tdcitum cireu medium lib. f.dptiut bis uer-bis extunt : Sub idem tempus C. Ctefdr difeedenti Cd preusduo cornes^ cluudium M. Syttunißliumconitt' gern accepit,immunem unimttm,crc, ibid. uerf. ix. 15 Hane omnino exfe genitam, illo dc-monftrauitargumento, quódueritatépa-ternam imitaretur.)Q«zio6/ccrö/?lt;c4rafcjglt;lt;f, legendum effefeiitatemitum ipßs ex CdliguLemo ribusßeuißimis, tum ex mox fequentibus. Kitdio ti~ men ueritatem ugnofeens, uix ddeö uerum fenfunt extorßt. tiidrrutio dutem hxc fumptu eß ex Sueto^ nq cup.is.Cdliguhe. Pdg.pr£cedenci,uerfA-s-pto lannanis, lege Lanlianis : ut cup. s^- bubet i' dem Suetonius. EX CLAVDIO CAESARE, Fug. it. uerf. 40. bum cnccatum, dutdliud conßmile. Sueton. cdp. tr.huiui Cldudij,itd hdttc rem ndrrdtiDrufum Pom-peium puberein dmißt,pyro perlußm tn fublimèid' Atto, GT hidtu orif excepta flrdnguldtuin, cut CT M tepducosdiesßlidm Seidnideßjondijßt. Quo mdgif mirorßijß',qui trdderent,ß-aude 4 Seidno necdtuint Cldudidm ex liberto ßto Botere conccptdm,qudmuii ante qu'mtum menfem diuortij ndtdin, aliq; cceptdnt, exponi tumen dd mdtris idnudm,Gr nudum iußitub-ci. li£c Suet. Q«lt;eomnididea retuli, quodkocloco Cußtiniuni codex mdle ßt diflinélm, Mox uerß 49.pro a,dulteri/,/fgf adulteri/s, iuxtu Sextunt Aurelium. ifiid. «er/? ft: 17 Vt magis uideretur fub Imperatore ui ro,quamImperatorinuptaefle.) vtfemper fußieatus fum hic mend£ uliquid fubeße,quunquänt plune totidem fyllubis extet upud Sext. Aurelium: 4°itd poß inuenifdodlißtmum uirum Philippumüe- rouldumin Commenturijs fuper cuput uigefmium-fextum Claudij Ctefdris apud Suetonium, legere noit uiro ,fed uir. Conßrmdtur hicc leilio perea qua flatim fubijcit Aurelius, ifiquiens : ïtd liberti eiuf pO' teUdtem fumnidtn ddepti, jhipris, exilio, ciede,pr0' fcriptionibtes omnid fœddbdnt. Bfdio fenfum uerten do hie reddidit ahum ,fed quem nufqiidin prißiunt ipfd Cujjgt;midni uerbd. libatii Claudius, fed durauit minime. Nam qui fe præturam abdicare coaftus, niorique initio anni lulTus eft.) Turn fœdè cr inßiife hic locus ub unidnucnß conßßis eß,ut quiuisfdcilè peißgt;icidt,non eße ßncerum.Quudo e^ nim Cluiidius couäus eß fe prteturd dbdicurc^quundo initio unni mori iuffiisiPx CornelijTacitilibrin. initio upertè coUigitur,hunetotumlocumitainle-güiiwn |
|
ANNOTATIONEN. feriem reducendum effie : Ndtn pater duo-rum libcrorum tulit ex hac Uiejjdlina filiam Oéla-uiam, quam primo L. Syllano dejfonfatam, qui fe prxtura abdicare coaélus, moriq- initio anni luffes ejl'.Ztrfilium,quem primo Germanicum,moxBritan iiicum nom inauit. lurauit dehine fe permanfurum in cœlibatu Claudius,fed durauit minime. Nam confiUo NarcifiiAeliamPetinamiCrc. \ , Ibid. uerf. 4.4., 19 Clandins irrifæ prinato in tempore 10 uitæ. In regno fpeeimenprodiditinge-nij.) Aufonif codices quidam habent,imCus. Vi-deripoffetetiam prinatæ legendivm effe, pro pri-uato. vfitatius enimdici opmor priuatam uitam, qiuiin priuatum tempus. Sed Aufonio hatte dicendi firmamfiiiffi quafi familiarem,liquet infi-à ex tetra-jhebo in Vcffi’jianum.Operxprccium uideturetiam ex Eutropif codice in hoc ipfo Claudio labeculam panels tollere. Legitur in eo huncad modumiHic Media:impcrauit. Tulegemcdiè:uteuidenterpoffi- lo Id/it ca qu£ ipfe E «tropius continua uerborum ferie fubi/eit, inquicns : Alultagerens tranquille atq; mo-derate,qu.edam crudcliter atq^ infulfè. Vtitur aduer-bio medic crCoru.Tacitus,lib.i7.Et patrum,inquit, fauor ader at,multi uoluntateeffufius, qui noluerant medic, ac plurimi obuio obfequio priuatos ffes agitantes fine publica cura. E X N E R O N E. Pdg.14. ^lt;e^ƒ 15. 20 Hie Domitius ex Antoniamaiore fi-lia Oftaniæ amp;nbsp;Antonij genitns, amp;nbsp;apud a-mitam Lepidam enntritus.) Apparethieali-quid defidcrari, à libraridpratermiffwm. Nam ipfe Claudius Nero non ex Antonia, fed Agrippina ma-tre natusfiiit ( quod er ipfe narrauit autor ) eius pater Domitius Antonia quidem natus,fednonedu-catus unquam apud amitain Lepidam. Portaßis i-gitur hoc modo locus à uitio uendicandus fiterit: Nie Domitius ex Antonia maiore filia Oóiaui£ çy Anto nijgenitiisfuit : ex hoc uero Claudius Nero natuseft, cr apud amitam Lepidam,ere. Pdg, as- ucrf.30. 21 Eoq;progreftns eft,ntneqnc aliornm pudieitiæ parcens.) luxfdSex.Aureliumhaei-fdreybfK«; Eoqsprogrefliis eft,ntneqjfnæ, neqj aliornm pndicitiæ,amp;e. Pdg. 17. uerf. 31. 21 Aeneadnm generis qni fextns Sc nlti-mus hero s ^) S/c in omnibus quidem legitur Aufo-nffqua ego uidi,cxempLmb!is. Sed quis credat, Nc-roneinbinic, omni probro inquinatißimum homi-uem, uel potius hominis monilrum, ab argutißimo Poeta dignatu fidffc bcrois nominel Hauddubiè ger-tttana effle{iio,[t.3ercs-. quoniam haâenus domus lu lia,qtt£ iulium A.ene£ filiumprxfi'rebatautorem, nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibid.ucrf^. continua fuceeßionetenuitimperium, atqueinhoc '28 Diftulit tarnen infextnm diem Pifo-Nero/iC) ultimo feiliceth£redc,deficit, quodCuffi- nis adoptionem.)QM««î confiet,Pifonem no ah |
10 nianus fiatimipfe fX Plinio er Suetonio clarius com' memorat. EX GALBA. Pdg. »S. uerf. so. tios, itemAngnftales eoaptatus.) ii£cex Sueton. Galba cap.s.träfcripta funt-. fed is in quibuf-dam codicib.habet, coopt!Ltus:qu£ uerißima uide tUr lediio. Nc$ annotaffimhoc, ut nimis minutu cr apcrtum,nifi tot alijs in locis apud Sueton.adeoq; Io. l,udouicitm'Viuem,au{lario uit£C.}ulijC£faris,co aptatns legcrem:qui fe de induilria Suetonif phra-fim eofcripto imiiatuprofitetur.Sed quicquidfit,ego hercle tribuenda ea omnia librariorU culp£ cenfeo. j Pdg. r.0. uerf. r, 24. Rroditums eft ex Hifpania Imperator.) ll£c pr£cedentibus reilius conucnient,fi ma-iufcula ab iüis difiungas, atq; aeciptas tanquam ip fit carminis fatidici uerba, quemadmodum cr Suetonius fub finein cap. 9. ea reftrt:Oritnrnm qnan-rerum. Pdg.edd. uerf 47. qui libertus itcÜus no-minatur iuxta Sueton.is Tacito Nycellus,cr Sex. Aw relio C£lius efi.Taciti tioccm opinor effe cafligatißi-mam, ut quia alicubi cr i-n Suetonif margme additw fitlcelluSi Pdg. JO. uerf.t. 2') Raio libertatem in eines Romanos exhibuit.) Non modo ex Suetonio zx Tacito no~ 3 o tißima eß Galbie auaricia, fed er moxfequeiitia cla-^ rc ojkndunt hie Icgendum effe liberalitatcm. Mox V.ii.ahte luipeftos, infere particulä nt. 40 EX OTHONE. Pag.ji. Kcr^ is. id Libertinam Anlieamanum amauit.) Indudzftw» hoc ntnlieris nomen cum eßet, ßatim ha-bebam fajpeélum, dc ueram Icilionem ex Suetonio cap. I, Othonis uenatuffum, qui itd habet :Poflpd~ trif deinde mortan liberttnain aulicam gratiofam, quo efficacies coleret,etiä diligcrefimulauit, qudm~ uii anum, uc pene decrepitam. Uadio turn hie, turn fuperiore loco,amanuenfis h£c quamuis craffa errata facile pertulit. Paulo infirius uerf. î «. item 40. clariora erut omnia fi pofl uxoremjCr po/i eiTet, periodos puniHo nonfiniasscr pro ncc,legos ne. Pag. 3^. uerf. 3. Qpi fe nee prineipem ninere non pof ÎO fe afferuit.) Ex Suetonij cap. y. euidcnter liquet, pro nee /cgendttwi bicejjè nifi. inqùitille i Neç; c-nimdißimulabat, nifi prtneipem fe flare non poffet nihilq; tiefèrre ab hofle in aeic.an in firo fub credito-ribus cadcret. Sic er iulium C£farem reputaiitem magnitudincm £ris alicni, cum mane ad comitia dc' fcenderct,idem fcribit Suetonius, prædixiffematri ofculanti,domu/m fe nifi Pontificem non rcuerfurum. Aaa 4 OthonCj |
|
VOLPHGANGI HVNGERI tl Othone, fed Galba adopfatum, ipfum uerö Galbam pcrOihonem occifum iS.Cal.Eebr. quum Pifonis ädoptio iam antèfada effet 4.ïdus ïanuar.ut ea omnia ßgittatimnarrat Tacitus : fequitur hic legi opor-tere^ in fextum diem port Pifonis adoptio-nem:^ao)jioiio c:^U£dio uertit. Etdefumptah£c ßiiße ex Tacito, apparet ex eo,quódßatim,iuxta e-iuflem narrationem, de£dibusantiquisinßgt;iciendis per Othonem fubijcittquum Suetonij hifloria de £di-bus u£nalibus loquatur. EX A. VITELLIO. Pag. 3j. Kerp4« ap Nobis hçcflammailluxit.) Sueton.cap. s. fcaitrt Vitellij,habet alluxit : idq;fireßgnißcan' titiseß. DeindePag.34.uerf 9.pro promptio-ia,lcgepiopiori,iuxtaTacituminlib.iS. z^c- Pag.3S. uerf4o. 30 Quart paratuadfcelusuenenum ha-biiirte t.) Potuit ey hocfirtaßis certo iudicio, nul-laq; ueri mutatione itafcripßjfe Cujfiinianus: fed ta- ° menlcdorëignorarenolm,apudSueton.cap.6. ex--tarequart paratum ad fcelusue nenum ex confeientia haurtlfet. Poß Verf. 4o pro tulere, lege detulere. Deniq; obferuan dum,quum uulgo Aufonij exemplaria priore Penta-metro tibi habcant, Cu/finianum legiße fibi; meo quidem iudicio longé conuenientius. quaß co epip ho. ncmate,Sic{i}3i(ataplaçent,Poetadiceret:Siclit ' dunt fata feu firtuna m rebui humani5,ut etiam indi gnißtmos aliquando ad imperq culmen euehant, EX VESPASIANO. Prfg. js. uerfjs. 3t Tricies amp;nbsp;bis cum horte conflixit.)SKe toniis in hoc Veffaßano cap. 4. Irtin'o * inquit, tri-ciescumhorteconflixit. Sednequijfiatner» ratum aliquodhicfubeßeputet,fdendum,ab Eutro- 30 pio narrari, tricies ey bis eum in Germania Britan- niaq; cum hoße conßixiffe. Vtrèbi ueritasßt, parum ;enfui:qu£ faltem candido ledori ipf£ auoct- tellifia cgo compertum habeo. Vt Suetonius fielt Vejfaßani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirilinoßra noseniti, quôfuaùbiqfio- temporibus propinquior, eoq^digniorßdetitauidf- „üMibiisßt incolumitas. ßm procliuius multo,in eins codice omitti,quod feri-ptum oportuii, quàm in Eutropio quicquam adijei. Pag.36. uerfaó. Ji Thraciam, Ciliciam, ScComagenem ditionis regiæ ufq j ad id Remplis, in pro-uinciarum formas redegit.) Extanthxc apud Suetonium totidem uerbis,adeoq; fyllabis, in Teffa-ßiano cap. s. quo loco interprétés tä muti funt, quàm pifces,quoddici'folet. Sext.AureliusinVcßiaßano yo zionofcnfaftMtw Campania motiunculisleuibus,ac itahabet: Syria feuPal£flina,necnonCilida,Trache O” Coinagene, qiMtn hodie Aiigujkiphrateiifctn noinimmui, prouincijs accejjcre. Eutropius uero inquit: \tem Tbraciam, Ciliciam,Tr((cheant Coniitge nem, qu£ fub rcgibta amicis crant, in prouindaruni ßriKdin redcgit. Apud Eufcbium in Chronicis, an' no fexto Vel^aßanijitd extat : Achctîa, Lyda, Rho-dw,Eyz‘intiu)n,Samii4,Tbr4da,Sidliagt; Comagene, |
lt;2 lo qult;e libene antea, cr fub regibut amids er at,in pro-uindas rcdadie. Ego quum ignaris non effem,a-pud Am. Uiarcdlinum lib. 17. extare,poflaliquot Thradte nationesà compluribut Romanis dudbus tentatas cr domitas,tandem fub Lucullo Thradas 0- ' mnes in ditionem Romanorum conceßijfe : mirabar equidem, quid Veffaßanoineafdem belligerarine-ceßefiiißit: qj“uerbum Thraciam, hifceomnibus in lods flatim fujfedum habcbam, neq- tarnen mc' lius quicquam adfirrepoteram, donee apud Strabo-nem tibro 14. Geographic, Ciliciam que extra Ti-maum eß, diuidi in Ciliciam Tracheam nbsp;nbsp;Campe- flrem uiderem. Depingit uero iUe utriufq; terminos: turn cy hocadijeit, quod Trachea etiam aliquando Tracheotis uocetur, cr mcolc Tracheote. Scribit idem initio lib. ci. Tracheam Ciliciam ab Archelao duodecimam Cappadode additam prefiduram. Kincautem fats conijeiebam, in lods iam fupri cita tis omnibus, dijfungi oportere mendofas tioces Tbra dam lt;cr Sidliam, citraq-, diflindionem aliquam legi Ciliciam Tracheam,aut Tracheam Ciliciam. Cùm tarnen apud Sucton. cap.3 7. in Tyberij uita legerem, etiamnum ipßus Tyberij tempore fuum Thracie fiif fe regem, fdlicet Rhafcypolin,ßue Rhefeuporitn, ut de eodem Corn.Tadtus Itb.i. rem omnem plenc narrat , quaß demum fub Veffaßanofirtè tota ea regio in prou'incie firmant (ranßerit:fubdubitabam,an no faltem apud EUtropium uox Thrada eßet relinquen da,utqui fupràquoq; Ciliciam Tracheameandem habeat. Sed conieduras nodras facile pojka con' ßrmauit locus Aldati nodri, in quern aliud agens incidi,nempe lib.t. Prjetcrmifforum,ubi turn ex cafi-gatiore S. Aurelij codicc,quàm meus eß: tum certa il la ratione, quod tefie ipfo Eufebio, Thrada anno 0, Claudij eiedis regib. in prouincic fimiam erat tant redada,Suctonij mendam dijfungit,zr pro Tbracia Cilicia reponit iundim Trachea Cilicta. Neq; tamai quM iam conieduras ipfe conferipferam, delendas Pag.39. uerfi;’, 33 Tentatis amp;nbsp;agitatis minutis aluilu* bricæ monitionibus.) Nemounquam(puto)di xit alui monitiones, hoc quidem fenfu, quern ßatim fequentiaexigunt. E' Suetonij Veß^aßano in prom-ptu eß,ueramIcdionem afferere. inquitlUecap.ca. quo morbumeius fatalem defcribit: Confulatu fuo protiaiM urbsrepctiia. nbsp;Cußgt;iniano,ut medico,ma gisarriftreibidem PhilippiEeroaldi Commentators uerba, qui has leues motiunculas expofuit,pro mi nutis alui lubricie motionibus. Librariis Citßiniani, ßue indodui ,ßue ofdtans, mutauit tandem in m o-nitionibus. in Tito Vcßiaßano mendlt;efuntpau c£, adeo qi manißda:, ut ultrb Ledori etiam femidodo patcant. EX DO- |
|
ÄNNOTATIONES. EX DOMITIAN O. Pag. 41. Verf. 4lt;gt;. H Adolefcentiæ tempora tanta inopia ob infamiam ge fs it.) OpinorZc^t debereSc in-famia; ita enim habet Sueton.in Domitiano,cap.i.è ^Ko rcliqua tota h£c periodus ad uerbtt eft decerpta, Pag. 43. Verf. 40. 3$ Hiftrionibus cœnaminccrdixit.)QHtJ non codicum eft uitium, fed Cußiniani ipßus uolun-exre ipfa qu^efo hic non ftatimintclligat ,legendum «o tds,quinonunolocofenfaeius autoris itafuumino-fftè feenam ? Vt taceam ita extare apud Suetonium pus träjßofuityut uerba uel adderet,ucl detraheret. tap.s.idcoq; nunquain hoeattigijf'em,nift ga Hlt;edio eoenammiferiscnpuijfet hiftrianibus.Uaudmulto 'm biftrioncsmitiorfttit Tyberius,qui,ut eins cap.jo.. i-dein fcribit Suetonius, ludorum ac munerum impen-fis carripuit,mcrecdibusfcenicorum refeißis. Max pag. 44. Hcr/l 1. pro Daluidieno Orfico, iuxta tundem Sucton. lege Saluidienum Orficum. Et pag. 4S’ in Aufonij car,'»ine, æternum, pro e.xtrcmum. EX COCCEIO NERV A. 36 Cùmueroin Curia à Senatu gratanter exceptus eft, folus ex omnibus Arrius AntoniuSjuiracer, eiqjamicifsimuSj con-ditionem imperantium prudenterexpri-mens,amplexus eum,gratularife aitSena tui amp;nbsp;populo,prouinci/sq;,ipli autemne-quaquâ. Cui latins eft,malos femperpriîl. cipes eludere, quàmtanti oneris uimfulH jo nentem,autmoleftijsmodô,aut periculis fubijci.Sed famæ etiam inimicorum pari-ter amp;nbsp;amicornm elfe obnoxium, qui cnm femereri omnia præfumant, fi non quod concupiueritextorqneant,atrociores ho-ftibus fiunt. ) Hacin Periodo mcndain fubeffe, nimiriim 'mclaufula, ant moleftijs modo, ant periculis fnbijci,led famæ etiam inimico- turn, Sec. facile ab unoquoqj animaduertitur: fed german.f leélio non nifi per eum facile reßtui poteft, 40 maxime ea qu:e lib. 4.ad Sempronium Pußm ita inci qui Sext. Aurelium, è quo hic locus totus defumptus nbsp;nbsp;pit.interßi principis optimi,GAc. Ft quia is Vlmij la cft, 'mftgt;excrit. Eins ucrà autoris uerba in Frobenio -rum editione magna ita babent •. Ç\ui cuin 'm curia à Senatugratanter exceptus effet,folus ex omnibus Ar riits Antonius uiracer, eiq; amtcißimiis, coditioiiem imperâtium prudenter exprimés,amplexus eum,gra tulari fe ait Senatui CT populo,proumcijsq;, ipftaiit nequaquamxuifatius fùcrat malos femper principes eluderc,quàm tati oneris utm fuftinenté, no moleiUjs modo cr periculis fubijci,jèdfam£ ctiâ tnimicoru pa riter cf amicoru : quieufe mereri omnia prlt;cfumîtt, fiquicquâ no extorferint, atrociores funt ipfts quoq-bofdb. Porrô neciÜud boc loco comonerepiguerit, eum Sex. A '-'rel. (qué praceptor nofkr cr amicus bo-noradiiS i o. s i c h a r d v s , tà literarü bumanio-rumçrlmgute Romande,quàm iuris utriufq^ infigni. terdoélus,aliquâdo emiftt in luccm,pô/î ali/s in lacis feperecuftts) itahabet, aut moleftijs modo amp; |
»4 periculis, amp;c. uidetur natiua ßdlfckilio, hand moleftijs modöamp;periculis,amp;c.4f»:lt;/erfh-brario quopidm diildtii iif^iriitionè baud fatis pmi pieitte,dcpraUi(tJ : ita ut cafligätor Frobcnianm^ne^ gationis particulü, qu locus omnino po/lulat, rtüi quident repofuerit,led no cam ipfain qii£ ab Aurelio fcriptafiierat. E,tbieccoicéîuraeflo. Qjtia alia qiilt;e-dam bac'm periodo Cußiinianusab Aurelio iiariat. Plt;lt;£. 4«, Ver/; 37 Netaméacceirumaleuolorumterre-retur,Iuni) Manritij côftantis uiridifto ira admonetur,utferibitAurel.) Cùmhocloco inox adulterinaetincptauidereturdifiio terrere-tur:er taméin Sichardi noftri Aurelio ob hoc ipfuin édita, eandè legere : conijeiebä utrobiq^ legcndu e(fc tencretui'jrfitf uteretur. No diit poftrciiidés ifta, 10 GA Frobenianücditioné confulés, inuenio tcrcretur. Aptium quidè boe cß: quàm ticrbü terrcreîur:/c(/ ta menteri aliquè aceeßh maleuoloru, procorrumpi, perduru efl, cr uix J^at'mïi. In Paiiegyrico ad Cou-flâtium Cafarê^cuius exordiu cjl : Si mihi Cæfar pojl diiitumÜfilctium,G'c.ubi dcYrißjsßorüdemq; uici^ nis ab eo C^faredomitis,ferma ejt,lcgo obfequijs teritur:pro co quad ej},ftruiti!i fußinetßuc iuffafa cit,fed ißud nibil quidè ad loeit prafentê. Tenen aîit acceffuinalcuolorii^ita proculdubio dixit iiureliuf, quèadmodum dicimuf, Teneri ludis,popa.Jfeèldcu-tis,Pudij5bisautiüis,pro deleèîari,ga'.idere. Sic tu^ ftin lib. II.laqués de Alexâdro Magna:'Poft deuiâutn Dariumftnquit, militib.quoq; fuispermiftt,)! quarU captiuarum confuetudine tenerenturftucere uxores. Velexponipoteft bac loco tencrcrur, proobno-xius cr addiélus ejfèt. Sed prior fetifus nojkr zy'ftin^ plicior eft,cr huic laeo multo oinniu conuenientifti» WiW. Mauricus aUtlcgcndum bic,{gt;roMau ritiuSjtM ex multii Plinij cpiftoln deprebcditur^tunt cuspraua diftinilione, iuxta Cratandri quidè édifia-nem, in fenfuin logé alium detortus extat, qu.iin hic Cufpinianus reéîè narratino piget bue totuin ad feri-bere, quo alter alteri uelut Gommentarij uicem ex.-hibeat ,lucemq; inférant. (Xuum ftntentite, inquit, perrogarentur,dixit luniiis Mauricus ( quo uiro ni~ bilfirmius,nihil uerius ) non cjfe reftituendum Vien^ nenfibus agona : adiecit, VcUcm etiain Rointe tolli fo poftèt.Conftanter, inquis,ßrtitcr. QgiidniiScdhoc Maurico nouum non eft, idem apud Ncruam impe-ratorem non minus ßreiter : Cceiiabat Nerita cuin paucis, Veiento proximus, atq; ctiam in ftnu recube bat.'Dixi omnia,cit hoininé nominaui: Inciditferma de Catullo Meffàlino, quiluminib. orbatus, ingenio fseuo mala cxcitatis addidcrat. No «crcZ’atar.nc eru befcebat,nS miferabatur. Sapins à Domitiano no fc' eus ac tela,qute CA ipfa exca cr improtiidaftruntur, in cptimuiti |
»5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V O L P H G A N
in optimum cjuenq; contor^uebatur. De b«it« nequi tid, l'anguindrifsq; (ententijs in commune omnes jit-per cœnam loquebâtur. Turn ipfe Imperator : Qjtid putamtti pajjurum fià/Jè.ft uiueret.ç^ Mauricu! no. bifeum cccnareH Longiui abij, Itbens tarnen. H« P/(nK«.lM quo po^rema uerba quo modo legi opor-teat,ex Cu/piniano liquet,nanpe ita:Tum ipfe !mpe rator Çfeilacet,dixit) Ôjuid putamuf pajjitrum fiiifje, ß uiuereti Et MaurtcmC mtellige,fubiecit,feu rejfo. dit) i^obifeum coenarct : nimirum quia cT Veiento, qui delator æquè ac Catullm Meljàlinut fiât, perni~ c ofui mfamK,nobifcu nunc.o imperator,bac tua inmenfa cxnat. -Eundemadmodum reßrt Eraf. Apopht.lib.t.niß quid pro Catullo nominat Catulu. Putauitßrtc'Plinian£editionisprießilui,uerba paf furum cr cœnaret.fion congruere aliter,quàin ß ab uno eßent prolata:fed proßili minus accurate ea qu£ pr£cedunt animaduertês. Sienim h£c omnia uer ba uni tieru£ Imp. tribuantur, quid qu£fo I^aurb eus ipfe apud Herua ßrtiter dixit? Ho; ipfos ueri,de quibus diximuStCatullum Mcjfalinum cr Veientonè etiam luuenaLfub finem Satyr£ ^..in alba potentio-rum, cr czmm prtmis pernicioforum fub Domitiano C£fare adulatorum recenfet,cr utriufq- genium fal-fè depingit. Poßremi ueri,ciim in hac ip fa Cuff i-niani periodo fcribitur multis occultis crimi-nationibus, legi oportere mukos, apertius eß quàm ut monitionem uUam defideret.
EX VLPIO TRAIANO.
Prfg. 47. Ver/? 18.
38 Licet Sex. Aurelius ex urbe Tuder-tina natum effe fcribat, Vlpiumque ab a-110 diftum , Traianum uero à Traio pa-terni generis autore, acde nominepatris Traiani appellatum.) Kicquoqueuelipfum Cuffinianum, uel eius amanuenfem dormitaffe, uerba ipßus Sex. Aurelij apertecoprobant,qu£quidem in Frobenianaeditione longe omnium emedatißima ßc habent : Vlpius Traianus ex urbe Tudertina, Vl-pius ab auo didus Traius ( Sichardi Aureliut perpe-ram uidetur habere Troio : hincenimTroianus po-tius quàm Traianits ßißet nominatus) paternigene-rif autore, uel de nomine Traiani patrisßc appella-tas. Periodusquoq; à uerbis fuprà relatis apud Cu ffinianum mox fequens, pcrpcràm habere uidetur^ coniunfto,pro coniun6la,cg; dißinäione pra-uainreilam itareßtuendus,ut fequitur: Quern di gnum principatu fecerunt, morum fimpli citas, coniundta Ipeftatç forti tudini, uno per omné uitam tenore integritas atq; iu-fticia,acualctudo profpera cii omni uigo-re, qualis in ætate florentifsima eft : quæ neq; adolefcentiæ impetu effertur auda-cius,neq;rurfumfenililanguefcittardita-te.Secundum enim amp;nbsp;quadragefimum an num ages , fufeepit imperium, utEufebio placet, amp;Dioni : licetSuidas quadragefi-010 ætatis anno fumpfifte imperium fcri-
G 1 H V N G E R I
bat,principem iuftum,ac corporis roborc præftantem. Vtcunq; tarnen fit,hæcætas imperio digna eft. luuenis enim princeps nimium audet ac credulus eft,feniorueró imbecillis ac timidus. Sed media ætas, quç(tefte Hefiodo)optima eft,iure conue nit Imperatori, ut Onofander fcribit in au rcolo illo opere,De eligédo Imperatore. D/ort ueri,è quo potißimu fuperior periodus defum ‘° pta uidetur,fub iwtium uit£ Traiani,Georgio lAeru
la interprété,ita narrat ; Cui integr£ ac folid£uires, robuflum corpus,antmi uigor,mores generoß acfim plices fupereffent.Secundu enim or quadragefimum annum agebat, ciim primkm imperare ccepit. In qua £tate ita ei omnia fuppetcbant,ut neq; per iuuentuti quicquam ßulte ac temerè aggrederetur: neque item per feneilutem languefcente corpore fegnis actimi“ dus à magnis rebus retardaretur.
Pag. 48. Verf. is.
10 39 Studiofusoptimicuiufq;,acbellico-ü.)Cenferê bellicofifsimi ab autorefcriptu,iuX' ta Latinitatis commune ufum,acpr£cedentëfuperla tiuum optimi : nißprorfus ita extaret in Aurelio. Ojtanquä er de illo feriptum compendiarièßrtaßis ejfe potuit bell i cofifs. ««de à librario minus uel le-àum, uel inteücdum, er in poßtiuum detruncatuni.
ibidem proximè confcqiàtur:
40 Dat enim ei ali qui uitio nimium rei bellicæ ftudium, cùm tarnen corrigendi« JO augendisq;fuis,amp;hoftium euertédisrebus nunquam deeftet.) lieh£cipfafecum p»-gnet periodus,er deßnßo uitij ipfum quoq^ adßruii uitium,ego legèdum putem tantùm, pro tarnen. Etfacilè quidê h£ du£ didiones, maiorum wxta mo remÇqui nec hodie prorfus exoleuit)cûpcndiarià feri pt£(hac fcilicct ßrma,tm)folent per indoélos ama-nuenfes corrüpi,er una pro altera perferibi. Qnôd ß diäio tarnen rcélèlegitur,fanè au tor ipfenSfatis commode id uerbis cxplicuit, quod dicerecogitabat.
40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptfg. 4p. Verf.io.
4* Sed nihilominus per ocium à bellis auocabatur lt;1 ciuilibus negocijs.Qui fæpe pro tribunali litigantes audiuit,ac ius fre-quentifsimè in foro Augufti acportiai Li uiæ dixit.) Acquèhocperplexum,adeoq;autoris fenfuiÇquem resipfa palàm oflendit')aduerßmeß,ac iamproximèrelatum. Quidenimautordicerehoc loco uoluerit,paul6 infà,fcilicet uerf.js. alijs uerbis er ipferepetit,ita inquiens: Necquicquam tamèper fo ludos er ocium à bellis ,fcgnior ad ciuiliacommoda^
erc.Et deprehenditur ex Dione,qui (eodem Merula ucrtentc)hanc ipfam rem copiofius ita narratiSed in tâto bellorum fiudio,erglori£ cupidine,arn!orumq; cura, res urbanas nunquam deferuit, ciuiliaq; négocia non minus intenté adminiflrabat. Siquidem fludio pugn£ à iure dicendo nunquam auocatus ßit.ln Au-gußßro, nunc in porticu Li«igt;, er ßpißime alibi pro tribunali litigantes audiuit, iudictaq^ reddidit.
Hecille.
-ocr page 687-ANNOTATIONES.’
Hf c iiïe. nicerem ego-,4, Cuj^inuno ßrte fcriptu, Sed nihilominus per ociiim à bellis, uaca-bacciuilibus negocijs: nifiob oculosipßinhii fxctranäii sbtterßitwnßiffe uerbum au o cari, re/i-qua tota periodic,ßre ex iicrula uerßone dcß:ripta euidëter oßederct. Stabit quidèßnßa reäiu^ß expo nM,per o cium à bellis,id eßßü eßet quies anno fum,pacisq} tèpuf, auocabaturàciuilib.nego ci^ s, id eßt,per ciuilia negocia,ßue ad i!la,nëpe curä di.Sed riidis ea fanè,ZT [cabra admodü eß cöpoßtio, Niß aut [aÜor, ejl tota h£c periodic parum apte in Decibali hiflcriam immixta, ßiie ipß autar aberra-uitßue bcnefuprà mß-a'ue adbibitä amanuenßs ofci tantia buctraduxit. Mox «er/? is, uidetur iuxta uerbum demoliri, deßderari uox munitiones, caftell3,4«f ßmilis qu£piam,z:rc.
Ibid. Verß 11.
Viifïus eft, etfî confeius Traiano ui-tam amp;nbsp;regnum reliquir. ) Mendam hoc loco ßbc[ß,ßtti apparet. Videri antem poßet,pro fi legendum hbi. Sedquiarnoxfequentianonobßure lt;trguunt, hunc quoque locum ex Dione e[[e deßm-ptum, ni.ilo opmari abautoreita [criptum ßifß^ uidus eft, amp;nbsp;necem fibi confeiens, Traiano, amp;c.kc/. Sc inuitus Traiano. Loeme-nim Dionis ita habet : At Decebahx, cum capta regia,uicina omnis regio in potcilatcm Romani po-puli uenißet, u[q; ad captiuitatem periclitatus, mortem ßbi confeiuit, cuins caput deinde Romam dela-timßit. Ita Dacia iuris ditionis R.oman£ ßita rß : quam mox Traianus in prouinciam redegit.ur-bescondidit, er colonos deduxit. Regios uero the-ßuros, erc. Porrö quant£ uirtutis, quant£q; glo-ri£ßerit Dacicivm hoc.çon[cere bellum,pr£ter Hi-ßtiriographorum monumenta, danonfirat Flinius quoq. Secundus libro s, Epißolarum, ad Caninium quendam [uum ita [cribens : curenimnon adßribatn quid tum hißsri£ pr£[enti belle conuenit, tum pr£-feptionesß}erata homine non indignas habctl
C. Plinius Caniniofuo S.
Optime [aci5,quôd beüum Dacicum [cribere patas. Namqu£ tarn recent, tarn copio[a, tarn lata, q!i£ denique tarn poëtica, çr quanquam in uerißi-Diis rebus,tarn fabulofa material Dices, immiffd ter-tis noua ßumina, nouos ponteis flaminibus inieflos, bsjeßa caliris montium abrupta : pulfum regia, pul-ßm etiam uita regem, nihil deßerantem. Super hxc lt;t(los bis triumphos, quorum alter ex inuiëiagente primus, alter nouißimusßiit. Vna,[ed maxima difß-eultds, qu6d b£C £quare dicendo, arduum, iminen-ßmetiam tuo ingenio: quäquam altißime adfurgat, Gr amplißime operibus increßat. NonnuÜus er in illo labor,utbarbara erßra nomina,in primisre-^is ipßus, Gr£cis uerßbus non refultcnt. Sed nihil tß, quad non arte curaq; ,ß non poteß uinei, inifi-?««!'. Pr£tcrca,ßdatur Homero er moUia uoca-bula, er Gr£ca, ad leuitatem uerßis contrabere,cx-^tndere tinfleilcre : cur tibi ßmilis audentia, prx-
»S
[ertim non delicata, [ed neceffaria, negetiirl Proi«-de iure uatum inuoeatis dii5,er inter deos,ip[o cuins res, Opera, conßliadidlaturuses, immitterudentes, pande uela : ac ß quando alias, toto ingenio uehcre. Cur enim no ego quoq^ poeticè cum poetal iüud iams nuncpaci[cor:pri'maqu£q; ut abßlueris, mitte, imo etiam ante quam ab[oluas:ßc ut erunt recentia,ß radia , ß adhucßmilia nafeentibus. Reßondebis, noit poße perinde carptim,ut contexta,permde inchoata placere,ut efßdia.Scio,itaqi er à me £ßmabunturut ccepta,ße£labuntur ut membra, extremamq; limain tuam operientur in[crinio noHro.Patere hoc mefu-per c£tera habere amoris tui pignus,ut ea quoq^ no-rim,qu£ noßenemmem uelles.In [umma.potero ßr-taße [cripta tua magis probare, laudare, quanto iüa tardius cautiusqs t'fed ipßim te magis amabo, magis laudabo, quanto celerius erquot; incautius mißris, Vale, Ead.pag. Verßss.
45 Poft in Armeniam expeditioné fum-pfit,qui Armeniorfl rex.) Non ejui,fed quia, ab autore er feriptum, er' legendum eße, fequentia aperte docent. Niox autem Pag. so.Verßs. de di-tionem legidebere, non equidein admonuißem, ut in re clara,nißmox mßrius in Marco Antonino, Pa gin.f!gt;’'Vlt;rtf.S3‘Cadem extaret amanuenßs culpa.
EX HADRIANO.
Pag, S3. Veif.ir.
44 Præfumptionemq; futuri imperij ex îo fano quodamNiceforiiouisaccepit.) Lege Niccphori. Euitautem lupiterquondä,prater cognomina alia propè innumera, diëlus etiam N;«»-4 Nicephorio urbe Mefopotamia : ex cuius reßonfo Hadrianum Imperatorem ßbi poUicitum quädoqs imperium, nominatim teüatur Aelius Spar tianustè quo Cußinianushunc locum decerpßt. Alia quoq; ratione lauem Nicephorium dici,non ignora: fed is cum hocloco nihil habet commune,
Pag.s4- Verf.is,
40 4Ç Ne Optimus Imperator morte amit.» terettriumphali dignitatem.) Leuiculahac efl menda,è fuperiore uerfu hue delapfa. Sed ne quis indoiiior cu mona,ßrfan iugat adieâiuu trium-phali, feiat pro eo legendum eße triumphij^/Mnt ledionem Hædio ititerpres agnouit.
Eadem pag. uerf. 40.
4lt;gt; Turn in Siciliam nauigauit j ut folis ortum uideret.) Quum folis ortusubique terrarum uideri poßit,non m Sicilia tant!un,qua neq;pr£ ro dZfKmontibusCelebrisefl,uidcbaturprimkmhocloco menda fubeße : cT legißem hercle liortum, pro ortum,ß ullus mihi tinquam autor meminißet de fo Us horto quopiam in Sicilia.Cateriim ex Aelij Spar-tiani Hadriano palàm deprehcndi,hunc locum nimis truncated Cußiniano ir.detranslatum,Einsenimau thoris uerba ita habentiPcfl in Siciliam nauigauit,in qua Aetnam montem cofeendit, ut folis ortu uideret^ arcus ßecie(jat dicitur)uariu. Hoc admonere libuit, quo fubla-
-ocr page 688-|
VOLPHGANGI HVNGERI la, gt publice priuatimg; gefta perfcribens. fublata obfcuritdte, nemo pofihacipfe fibifoin' niumfingeret,aut iüud nofiru,aut guidais confimile. Pdg.re. Verf.i^. 47 Hçcpalàmiaftabatjfequbdimmane Ingenium perfuafiflet elaboralEe, ne ex eo humani generis pernicics grauidaretur.) Uunclocum minus reîlè habere, guiuis facileuidet. Sumptus ejl autem è Sex. Aurel.viélore, gui hanc i-pfamréhis uerbis narrat : Huius uxor Sabina, dunt propè feruilibus iniurijs adficitur, ad mortem uolun 10 tariam compulfa : gu£ palàm iaélabat,guàm imma' ne ingenium pertulijJèt,Gr elaboraffèt, neexeo humani generis pernicies grauidarettir.ii£c Viélor. Obferuandumautem,uerbumgra.mdzTCtuiacci-pt fine pro cocipienti ingeneraretur,uel in conceptu rerumg; naturamproduceretur,utexplicationis firn plicioris gratia ficloguar rudius : fiue, guod malim guidem, legédimi apud ipfunt guog; Valorem p er-nicie,pro pernicies, fcilicetneipfa uxor Sabina exliadrianomaritoperniciegenerishumanigraui- lo lt;Za rcdderetur,ne'ue guieguam ex eo cociperettbaud ' dubiè fobolcm abipfo, tarn immanis Gf fanguinarij itigenij bomine procreatam ,nonniß calamitatifii-iuram fitiffe orbi Romano,gxc. EX ANTONINO PIO. Pdg. ys. Ver/.' 1. co haberet,guifguadubitare debeat,guinprebaloeo lorecomprefsit.) ilo guiuishicfentiat,utputo, 30 habucrit, auare ftatim occurrebat,acpr£fertiinè mendam gu£ ineft. Proditur autem ex lulio Capifoli proximè feguentib.uerbis,no probg,fedpropè aatore fùiffè fcriptu’.idg; aduerbium in Comodo He 48 Cæterùm multa de uxore Antonini ob nimiam liberalitatem, 5c uiuendi facili tatem dida funt, quæifte cum animi do-no^gui in uita huiui Antonini Pg ita fcribit : De hu-iut uxore multa diélafuntob nimiam libertatem, 0“ uiuendi facilitate, gu£ i/k eu animi dolore copreßit. EX AlARCO ANTONINO. Pag. ssgt;- Verf. ics. 49 Cùm Marcus omnib.horisReipub. incuberaret.) Lege incub are f.guod guidé uer-bum nominatim apud luliwm Capitoimum, in huius Imp. uita eo loco extat, èguo tota pr£fens narratio 40 defumpta eft. Pag. 61. Verf. 4. Capitolino, fcrturlibris elegâtifsimis uer fibus trigintauitas Antonini Pijamp; Marij IcripfifTc.^Q«'*”'/““'’” iuteüigatur,guo modo h^c uerba ordinàda atg; accipiendafint : tamè ut cofùfio cr ambiguitas omnis toüatur,no piguit ipfia CapitoU ni uerba ex Gordianis adfcribere, ita guidé babëtia: Adolefcés cùm effet Gordianus,de guo fermo eft,poe mata fcripfit,guie omnia extât, gt eüéta ilia gu£ Cicero exDemetrio oquot; Arato, ey Aldonas, gx Vxo- yo manicu,filiam fuam non decurfo luilus tcpore,gran d£ui eguitis Rom.flio Claudio Pompeiano dedit,généré Antiochenfi, non fatis nobili : gue m poftea bis Confulem ftcit,cùmfilia eius Augufta effet,gt Augu tiis poëmata nimis antigua uidcrétur.Scripfit prate- nbsp;nbsp;ftiefilia. Sed has nuptias gt Pauftina,Gr ipfa gu£ da- f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;• batur,inuit£ habuerunt. Eiufdem Capitoliniin rium^çr tiiluin:cju£ guidé ad hoc fcripfit,ut Cicero- |
10 EX COMMODO CAESARE. Ead. pag. Verf. 10. bellum.) Lfgcproficifceretur. GXmoxinfi Vcrf«iî.gladiatoribus conniueret,Zegf con uiueret. Nonfolùm eniragladioribus mdulfit,fed familiariteretiam conuixit : nimirum non Marei fu-perioris laudatißimi omnium Imp.fedcuiuldamgla-diatoris per matris Paußin£ adulterium filins, utgra phicè Capitolinus memorat. Mox uerf. 43, res ipfit, GT Pentametriratio diélant,pro Quoniam, Icgendum effè Quàm. Pag. 63. Verf. s. gz Vendidit anté prouincias amp;nbsp;admini-llrationes,amp;fuppliciorûdiuerfitates,im-minutiones malorum,amp;fepulturas.) Non de nihilo hic fubfiflibä, etft omnia bene uideanturha here. Näpofiapud Aelium Lampridium in huius uita inueni h£c uerba: Vendidit etiam fupplieioruin di uerfiitates, gt fepulturas, gt immunitates malorum, GT alios pro algs occidit. Ead pag. Verf. 41. Sed multo longius detulit Marciæ co cubinç,quam uxoris probæ loco habuit.) Vefane guidem GT flagitiofè Commodus hic,toti orbi Rom. ineSmodus, plurima patrauit-.fed eb deinentii tamé nunguam prolapfus,ut cum M.(rtiam uxoris lo rodiani,ab Angelo Politiano in Latmu couerfo, po-fka inueni'.unde hune ipfum locu autor defumpfit. Porrô cùm in proxim£ periodi uerbis ilîis, Cùm le giflet libellum quo ipfam Lætus, Eleûus, ticc.médumapcrtüitacafligaffcm, Cùm legiflet libellum,quo ipfamet,Lætus,amp;c. deprehen di exeadem Politiani uerfiwne earn guog; periodunt , decerptam,atgi ita farciendàpotius-.Càm legiffet libellû,quoipfa,moxLætus,Eleftus,amp;c. EX AELIO PERTINACE. P(tg. 64. Verf. 10, 54, Tum à Marco in Senatû alleâ:us,opc Pompeiani Marei gener,prætor faélus ell, amp;primçlegioniimpofitus.) Lege ope Pope iani Marei ( fcüicet Antonini philofophi)ge' neri. Dehoc Pompeiano, lui. Capitolinitsinuita M. philofophi ita narrat: Proficifeens ad beUum Ger rea,guèadmodumVirgil.Aeneidcs,StatiusAchitlei- i dos, GT multi alijlliados, ita etiam ille Antoniados:, huius Pertinacis uita funth£c uerba : St pofiea per hoc e/l, Antoninum Pium GT Antoninum Marium Claudium pompcianum, generum Marei, guafiad-uerfijbus difcrtifiimis,libris 3 o.uitam illorum,Gr bel- iutor eiusfisturuSiUexillis regendis adfeitus eft. Eadem pag. |
|
2t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annota E A D E M ptig. uerf. n. Ex quo eminéti induftria, ftudio M. Imperatoris Cos.eft defignatus.) Capi' toliniis habet eminente. Percxiguumhocqui-lt;lem uidetur,neinpe uniui duntaxat ltter£ mutatio : ffd fenfum certè non eundein habet, cjuum Uli abla^ hui modum ailionii defignent, fubintelleila parti fula Cum, ßue Per : id eù, ex quo per eminentem fuam indußriam, inde ßilicet maxime jße^tatam, O' per Marei imperatoris {ludiu,crc. Hi uerô abfo t lutè poßti, reßoluantur in coniunéliuum modum : id fil. Ex t/Ho dum emineret tnduiiriatConful cü deß-ÿiatut,fauore Marci imperatoris. E A D E M pag, Verf.ie- Sed cum ei iam diuiti ob Perhenniîi, qui magnæ eratauthoritatis apud Com-niodum Imperatorem,diim in uitaeflet, nonliccreturbemingredi, in Liguria in uilla paterna triennio fubftitit. ) QMi fcic Perbennim, apud Aelium Lamprid cr Hero^Jd«« a ubiq; Perennitdieitur,homo ßceleratuf^ßiperbiiein-tolerand£,omnia apud Comodunt potens,fed tandè condignumßbi ac fuii htueniens ipße quoq; exitiu. haautem hicdi{lmguenditm,utintelligat, hune Per tinacem non diuitem faüum ob Perennem ; fed non potuijße per illam,quàm diu uiueret,urbem ingredi. Pr£terea quod hic de diuitijs Pert'macis narratur, lion faits conuenit cum eo cjuod mox uerju ir O” is. eiuf paupertate narratur. Aitnus cam eodem coii uenit.imà ex diametro pugnat,id quodß.‘qucntis pa : gtn£ ucrßu 4 et fequcntibui, de huiut Pertinacts ey“ priuatie^Cofularii, prouinciac adminiilrantts,a-Uaricia et diuitijs ipje Cuißintanus comemorat.Scio quibugt;- ex authoritatibus hec ßngula ßnt defumpta: fed toUendie perplcxitatisgratia, optarim ego tempora nbsp;nbsp;euentus cbriuißtijße di{iin,^os. Caterlim de hoc généré ofcitanti£ auihoris no^ri, fufßcit nt ituncupationc femel meininijfe. EX DIDIO IVLIANO. Pag. 67. uerf.is. Occifoeojfiliænoméeftabrogatum Auguftæjfed concelTumpatrimonium.) Plané htiic aduerfum fcribit Aeliui Lampridiu^, his uerbts : Piliam fuam potitus imperio, dato patrimo nio emancipauerat, quad ei cum AuguÜ£ nomine ftatim fublatum efi. Pag.ead. uerf jS cr eo- 58 Dij bene quod fpolijs Didius no gau detopimis, Et cito periuro prçmia dompta feni.) htipfo Aufonijcodicepro fpolijs , kgo fceleris: fed proculdubio uitiofum id c{l,acIpolijs ipfo ab Aiifo iiio fcriptum eü. Dicuntur autem h£cjfolia, quod lulianus hic à Pcrtinacis c£de,neq- fuccejïtone légitima,ut necejfarius quißgt;iam,ncqi /enatitfautho ntatc,deniq; nec militum iudicio ad imperiü uenif. fet,fed ingenti proinijfi pecunia id à pr£torianisca ßris ßxdißimetmercu. w,uclut pr£do in fuam rcde- |
T I O N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î% gifßtpotedatem. Ua namq^ de hoc Herodianut, interprète Angelo Politiano,fcribit: igiturde more ft crißcioincaßri5perailo,exijt(fcilicet htc Didiut lulianut recens à milite Pr£toriano declaratns impe rator) maiore militum comitatu, qfK4’n c£teri con-fueuerant : ßquidem per uim contraq; populi uolun tatem,perq; turpitudinem CTquot; dedecus imperiu emer catut,iurè impetum multitud'mis uerebatur. P.t idem Herodianus paulo poil : Num corw neque uin-I dexexiileret ullus tam crudellter interßdli prtnei-pif,neq- promercale fadium imperium feedeq- nun-dinatum,iduerà initium caufa^ militibusßeit, ut e^ tiam in poâerum turpq^imi, contumaeißimiq^ eua-derent,ßc ut auaricia indies, ac principum contem-ptuSjCtiam ufq; ad fanguinem proueheretur. H£c Herodianus : qu£ omnia çy ipfe Cufptnianus fuprà Pagin£ 66.uerfu lo.Cffequentib. pleniusquodam-modo enarrat. Spolia autem hxc putem ab Aufo nio dici opima,non quod ea hollis hoili interempto ’ detraxerit: fed quod ilia imperij nundinatioe,peri}t de ac ß pr£clarum aliquod facinus patra-Jèt, lulia-nus fibi applauferit. Et habebatur fane lia, ut teRa-tur Aelius Spartianus,quaß lnlianicSßlio eßet Per-tinax intcremptus. In pentametro item malo legere adempta/pdi» dempta, fcilicet ex alio pentametro,qui mox ab eodem Aufonio in Seuero itajeri ptus extat: Vt parricid£ régna adimat Didio. lt;■ EX SEVERO. Pag.ead. Verf. )i. Studiorum caufa Romam uenit, moxque omen futuræ felicitatis ea liora qua hofpes eins Adrian! uitam legit, ar-ripuit.) VtprocliuecHuerba de uno ucrfumal terum tranfponi,facilc ego mihi perfuaderi patiar, ab authorehunc locum ita potiusßißeßriptum, ut fubiiciam : Studiorum caufa Romam uenit ea hora,qua hofpes eins Adriani uitam le git,moxqjoméfuturç felicitatis arripuit. Cfrfc miHiw ambiguitatis habet, quod apud Aelium ) Spartianum extat, hu uerbis : Cum iConiam uenif-fet, holßitcm naéiuf qui Hadriani uitam imperato-riam eadem hora legeret.quod ßbi omen ßtura’ßli citatis arripuit. C)uum bac iam annotaßem, uidi demum in Pr£fatione nicolai c erb el i i, ( quo do^Ußimo optimo'que fcnc prafens £tas uix quenquam habet humaniorcm,candidiorcm,(yrei-pub litcrarUacliteratorum omnium amantiorem) quod hunc locum in arcketypo quidem mutilum, ita ipfe explcuißet, quemadmodum eü excufus. Sed I quia ea leélio cum Spartiano no conuenit,ut iam di-xi,nec eum habet euentum è quo omen arripi poßit: non herclè eo magis nie£ emendationis ine poenitcre debet: nihilq; dubito,quin ipfe quoq; noüer Gerbe-lius hanc ultra ßt approbaturusß expendat.^am le genti uità Imperatoris fape interuenire poßis : at SeueriiS primum Romä ingreßiis,ßrte ad hoßitedi uerterit,qui ea ipfahora uitä Imperatoris Adriani le gebat, id uerô inox pro bono omincaccipi poterat. Bbb Eadcin |
|
ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHGAN EjJempäg.uerßjs. do Et à Marco ité anno tricefimofecnn-do ætatis prætor defignatus,ad Hifpania mifl'us eft legionibus quatuor, Scythicæ deinde præpofitus eR circa Mafsiliam.) QU'/m hic crajfum fubeßc mendum paUm iMellige rein,nei^- cmendatio uttci fatis apta occurrmt, con-fului autbores dlios : atq; apud Aelium Spartianum (unde cr rclicjua huiiM loci funt decerpta)locu ßnce rum ita extuntè inueni : Legioni 111 i.Scythicie deinde prxpofttus efl circd tAaßiliam. Eadem pag. uerf.^6. di Conful deinde Germanico exercitui proponitur.) Legendumhiccjjè præponitur, docet cr res ipfi^O' Aelius Spartiatjus, cuius bac funtuerbd: Deinde Lteto luffrdgante,exercitui Ger munico prlt;eponitur. Pdg lt;ss.uerf.it. 6z Nullumq;ncc iudicio damnatô ca-pite,bonis'ue mulftatuni iri.) Hic(^«og«c : res ipft mendü prodit, cyuid enim abfurdtus, lt;judm nec iudicio lt;^uenquam fontem damnatu iri Sic cui,-dam dd Qharilliglorid prtedicdnti, quàdpdriterer-gd cuéîos fitiffet mitis et mdfuetus,Archidamidds Lt« ced^mpnius prudenttßime rcßgt;odijfeßrtur:Et qua fronte Idudetur dUquts, qui ergd fcelerdtos fr muent præbeatt Accinit porrô magnusiüe nofrer Erafr mus: Perfrexit uir egregius, mdnfuetudinem cum iit fiicid coniunéldm effr oportere. Alioqum principis in fdcinorofos lenitds, quid aliud eft qudm in bonos j crudelitds ? Qutre iuxtd Herodidnimterpretis uer bd Cc ^Ko et rcliquus hictotus Cufriniani locus trSfr fumptus ell) itd leges : nullum nifr iudicio damna-tum cdpite,bonis'uemiflitdtum iri,non paffurum delatores. Pdg.ßs), uerfii. OPTIMIS FORTISSlMISaVE PRIM CIPIBVS. OB REMPVB. l(QST^i;^TAM, IM p E RIV w'a V É.) c ipfd,ey qu^frquuntur omnia, ufq^aduerba, S.P. Q. P,. fuperioribuscohæ 4' rent, eodemq; chardiiere perfrribi debent ( id quod neq- Hjedionem interpretein latuit)dc neutiqua ita friungi.quemadmodum prior habet editio, non frne manifrfrarid totius inferiptionis deprauatione. tbiduerf.ji. d4. Tandefufus fugatusq; Albini exer-citus, direpta mox incenfaq; LondinOjamp;s Albino caput ablciffiim, perlatumque ad Seuerum eft.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fyj?Lugduno,fx pr£cedentibus frtis colligitur,qu£ ita habent :Cod-ilo igiturexercitu Galliamintrauit, ey primum dr Cd Lugdunum (ubi Alb'musei cum Pritannids cr GdUicis militibus occurrit ) andpiti marte dimica-tam eft. Amanuenfr friolo Britannia, qult;e fupe-rius,ubi fermo de hoc Albino friit,memorata,in memoria cumh£filfrt,ac friret primariam 'Britanni£ urbem effr Londinu,pro Lugduno lUam fuppofuit, frdperperam, N4W çr Ael. Spartidnus nominatim |
SI H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4r. in Gallia didt rebeUaffr hunc Albinum,crproceres Hifranos cr Gallos multos ocdfos.et palam e{i,h£C uerba apud Politianum in Herodiani Seuero ita ex* tare : Dtrepta mox,incenfaq; Lugdunu, ej Albino caput abfrifrum, pcrlatumq; ad Seuerum ell. Pag.7o.uerfso. 6“) Latronum ubiq^iortis, crudelis tarnen adebjUt Senatus iudicaueritjillu aut nafeinon debuille, aut mori, quodamp;ni- 10 mis crudelis,ficnimis utilisReipub.uidc retur.) Cenjet lo.Baptijla Egnatius, in Caliigd-tionibus Spartiani(èquo hoc Senatus deSeuero eu-logium totidem uerbis ell hue tranfroßtum ) parti' cul£ aut mori, addenda e(frnegationë,utqu£me lius refrondeat lUiparti, amp;nbsp;nimis utills Reipu blicæ uideretur. H£cEgnatius,necplura. Ego quanquam ex Sex. Aurelio Vidore didicerim, Cffa rem Odauianum Augufrum mortuS multis nouis^ honortbus à Senatu frifre decoratu : cr cunélos uul ,o‘ go iadaffr,Vtinam aut non nafrerctur,aut non mo-reretur : atque ita idem eulogium iterata negatione prolatum : attamen citatum Spartiani locum pror-fusßncerum effr opinor,^^ negatione altera no ne-cefrario fuppleri.Eft namq; ea dicendi frrmula conceptus,in qua negatio altera fronte fua intelligitur, freus quàm in ifro Vidoriano. Erafmus quidê in Apophthegmatts ,hoc ipfumSeucri eulogium non modo gemina negatione ,frd geminato etiam uerbo debuilfe retulit. fed uberrimum ideorationis fu£ ) flumen ad Spartianicam breuitatem baud tcmerèfo lituscontrahere. Moxpag. 71. Herƒ.Io,proHuic Marciæ,Zfgf Huius: er uerfu pr£cedeti,ne quis indodior tn fenfus ambiguitate b£reat, poll in ho norem,4ifti»g«lt;lt;t Pag.7t.Uerf.lt;s. 6(t Habuit amp;nbsp;filias, quas dotatas mantis Prælio amp;Etio dedit.) At Spartianusita frriptu reliquit : Eilias fuas dotatas maritis Probo et Aetio dedit. Etcu Probo genera fuo prafrâurâ ur- gt; bis obtulilfrt,ide recufauit,dixit ‘ que,:\’[inusfibi ui’ deri prafrdum elfr,qu.im principis generum. ibid.uerfia.. 67 Impigeregelido mouet armaSeue-rus ab Hith o.) In Aufonij codice lego egelido, una didione: id^ non modo uidetur rediusfrd plané neceffario ita legitur, quum prapoßtio ab fuis caßbus una fufßciat. EX ANTONINO CARA- caÜa. Pag.ead. uerf4.1. d8 Summam poteftatem nadus, medicos moxlupplicio affecit, quodfibiparu obtemperauiflent,iubenti ferius niatura-re necem.) Torßt profrdo hic me locus aliquan-diu.nam neq; Serius comparatiuum àfrrià unquant legiffr memmi,utfirtèferius hicpoßtum quispu-tet pro ualdius,fru minus ofritanter, aut ludibundè: neq; Serius maturare,pro nimis fero aut lente, huic loco conuenit,imo fronte oppoßta répugnât : quum Caracadn |
|
ANNOTA CardcuUa ûijjerît patris fui necè quàm maxime dcce lerari, er primo quolt;^; tempore per medicos ilium toüi: dc neutiqudm ferius ,hoceH tardius mdturari. Scribit boe nomindtim 'Herodidiius fub finem Seue--ri,his quidem uerbis,iuxtd Politidni uerfonètQuin longiorquo^i pdtris udletudo, de mortis mord diu-turnior,dnxiti uidelicet ddolefcetitem ( nempe hunc noflrum CardcaHam) hdbebdnt,ßc ut medicis mitii-ßruq; fubiitde condretur perfuddere,fenem ut è medio qudmprimum quoquo modo toÜerent. Mox ue ró ibidë fequitur ndrrdtio,qu£ hue uitiofe tranferi-ptdesimimirum amdnuenfe minus oculdtèdd Poli-tidni ucrbd reßgt;iciente,quic ita hdbeitt : tgitur Anto ninus mortuo Seuero fummam potefldte ndlt;Hus,con ßslim uniuerfos db ipfo (quod diilt ) Idre mterficere expit. NiJ«! cr meßcos fupplicio affecit, quod fibi pdrum obtemperduerunt, iubèti fenis mdturarene-cem, vides leëlor,pro feriu s, legendum hic effe fenis : uidesq; itê,quidfcrupuliftepeinuehdtunius elementi mutatio, Pdg.73gt; uerf.iu Quod literas Macrinus acceperat, tjuibus fe inrellexit propediem ab Antonino occifunim.) Legeoccifumiri. Qjtddu temoccdfione Mdcrinus in eds literacy non quidè dd fe,imo ipfumadCdraedllam fcriptds,inciderit,plcnè Herodidnusmemordt. Bddempdg.uerf.is.ubi extdt: Hæc Iulia no-uerca, uxor fuit Antonini,pofteaquâ Flau tiani filiam.) Videsle£lor,qu(gt;dtum resipfd faits innudtjtum duré demoflrentmox fequëtidfdiilionè Nouerca fine cdpitdli elemento fcribendà^çrmox copuldm inferendd, hoc modo,quo et nlt;edio uertit: Hçc Iulia, nouerca amp;nbsp;uxor fuit Antonini. ibid. uerfsi. 70 Quo audito, furor incoditus ad effe ftficriminisroboratuseft,nuptiasq; eas celebrauit : quafi feiretfe legres darc,cum uere folus prohibere debuiffet. ) Appdret Cujfinidnum in mendofum Aelij Spdrtidni codicem incidijfe,dc fuppletd particuld cum interpolare ui ftm,mdgis ctiam ipfum corrupiffc : qui fult;e finceri-tail relidus, habet epiphonema pcrqudm dcutu, dc cuiuis Monarchal perpétué obferuandum. Et Spartiani uerba mendum quoq; proxime rclatü cx' plicant,lubct ea plenius,ut hdbent,adfcribere : in-tercB:fcire,inquitSpdrtianus, quemadmodu nouer-cam fudin iuliam uxorem duxijfe dicatur. Qk« quit ejfet putcherrimdyCr quafiper negligcntiam fe maxima corporis parte nudaffet, dixiffetq^ Antoninus, VeUem ß liceret: reß)ond’jfeßrtur,Si libet,licet: An Hefeis te Imperatorem eße,er leges dare,no accipe-tre { c^o audito,fitror inconditus ad eßeitum criminis roboratus eü,nuptidsq; eds celebrduit,quas,ß feiret fe leges ddre,ucrè folus prohibere debuißet. Matrem enim (non alio dicetida erat nomine) duxit uxorein,Md parricidium iunxit inceeßum : ßquidem fä matrimonio fociauit,cuiusfiliu nuper occiderat. |
r i o N n s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jÄ ËX OPILIO MACRINO. Plt;tg.74'«cr/is).er IX. 71 Adeb, ut cum imperiu effet adeptus, ftatiierec omnia referipta ueterum princi pum tollere, amp;nbsp;ut iure,non referiptis age-retur.nefas effe dicens, leges uideri Corn modi amp;nbsp;Caracalli amp;nbsp;hommum imperato rum uoluntates:cum Traianus nunqua Ix bellis relponderit,ne ad alias caufas fafta præferrentur, quæ ad gratiam compofità uiderétur.) Apparethoc locopluresfubcß'emen das,nempe fupeißuere copulam amp;, poß uerbü toi lereicr poü ageretur punélo no claudendwm pe riodum,fed connedenda fequentia. Item pro ho-minum imperatorum jZegertdoMif/phomi-num imperitorum ( quad er ported apud Capi tolinum in hoc Macrino inueni ) aut huiufmo di Imperatorum (nempe fubintelligëdo, improbo^ rum,er omnis iuris ac iu^icilt;e peruerforum) quimt did io huiufmo di compendiarièfcripta,facile po tuerit per indodum amanuenfem deprauari in ho-minum. Qjiâuisueràerdpud ipfumquoq; Spar tianum (è quo totus hic locus tranferiptus ed ) uer-bum præferrentur extet,nefcio tarnen an no legi debeat profeii'entur,quod lurecofultoru cd uer-bum peculiare,cum de lege aut iure in unafadißgt;e-cie loquente,dd aliam producendo, feu extendendo loquuntur.Puto enim biec poßrema uerba ita inteUi gcnda,quc)d Macrino,uel potius Traiano imperato ri optimo,itd uidebdtur,plcruq3 referipta ad gratia condpi : ac proinde libcUis non debere comitti, aut edi,ne poß in uniuerfum ad quaslibet alidscaufas feit controuerßas proßrrcntur,nonßne manifißa alte-rius litigdtoris iniuria. Plura hic non addo, quoi h£c Mdcrini cenfurd iam olim trddatd eß à nobis U tiiur. in Annotdtionibusfuper ludiniani nodri Indi-tutionib.lib.i.tit.s.ubi de Referiptis prbtcipu doccA ibid, ucrf.is. ^1, Caracallum imperatorem fuum oc* I cideret,'tanta faäione,ut ab eo non uidc-returoccifus.) Tametßerpdulo infrriusdi-catur,Gcin Macrinu confc'q fddionis deligunt: att£ men mihi uidebatur hic legendu eße fiéfione, pro (ä.üione.quaß dicat,tam artificiofa er fubdola ß-mulatione,ut nec oculatißimi quidem ac prudentißi mi animaduerterent. At contra,quo potëtioreft ëfione quisopprimitur,eo magis autor notefeit, nec latêre poted. Poß aut inueni idipfum uerbum,quod coniedaueram,extare ßncerum apud Capitolinum, qui er in period! huius initio longe redius habet, q hic Cußgt;inianus,qui fadorim feriem peruertere ui-detur: certèfenfum ipfum inuoluit ac peruertit. Ca-pitolini uerba funt haciDeinde cum eßet PrafPræ-torio,collega ablegato, Antoninum CaracaÜam imperatorem fuît interemit tantaßdione, ut ab eo no uidereturoccifus. Pdg.7S. uerfio. 73 Interemptus cft fæpe filius cû pâtre, Bbb i quales |
|
VOLPHGANGI HVNGBRÎ quales olim Mezentius exhibuit. ) Videtur hoc hco omnitto aliqua deeffe claufula, qualifeunq^ iUaft. Capitolmus latecommcmorat,cuiufmodihic fangum ariut Macrinus nouaettrhorrenda fupplicia fontibus irrogare folebat: nempecfuiuos mortuis illigare,crad morte cogéré longa tabe cÖfidos. Vn de etia in circa, cu/mfauor publictis in Diadumenü femper fiiijfet,reßrt acclamatii Itiaronts iüud: Pgre gius firma iuuenis, cui pater baud mezentius effet. Quarefirtaßts à Cuff iniano hic ita fiitferiptu, ac , integer aliquis uerfus ab amanuenfi pr^teritus: In-teremptus ert læpe filius cumpatrejamp;ui-uus morttio illigatus, amp;nbsp;longa tabe mori coaftus, quales olim Mezétius exhibuit. Sed h.ec coniedlura eiîo. Eadem pag. uerf.iö. pro Antonianij/fgcAntoniniani. EX m. ANTONINO VARIO Pag.rc.uerfs. 74 Soror luliç uxoris Seueri Pertinacis Afri,amp; mater Antonini.) Eegendum efi,ma tris Antonini,pi/icet Geta: : quodZA Hatdio ad-ucrtit,cripfe author fuprà fub finem Seueri memo-rat, er ultima noßra Ca^igationein Caracallu extat quoq; expaßtii. Ofeitauit hic uel amanuenßs: ucl author memoria lap fus, uerba ipfa Politiani qu^dä 10 è quinto libro Hcrodiani non ut debuit, hue tranjßo fuit,cum ciufdè periodi initiu aliter quidem ipfe Cuff inianus firmafjet.Verba Politianißc habet: Miefa erat quidam nomme,Pbceniffa mulier,ab Emefa ur he Phoenicije,cui foror Iulia fierai,Seueri coniunx, so Atq; ita po^ apud cundem Lampridiii inueni, ciiius ac mater Antonini.Ea uiuente forore, multos annos nbsp;nbsp;nbsp;hac funt uerba: A'mulieribus famoßs matrê et uxo in aula imperatoria uixerat, Seuero er Antonino principibus. Pag.77.uerf.^.4. falutationë prater honcitos er integra fama uiros nulliadinittebantur.quandoparumbonafamainu hic uno loco tot uerba authorisrefiro. Primuenim, 40 lieres ad conffeëlum matris atq; uxoris neadmittc-qiiuuoxiudiciohicnullarationequadrarct,puta bam primo legendu eße uitio. Sed poSt ex Lampri 71) De hoc publico iudicio, amp;nbsp;Humana perte prodiderunt,fatis fuperq; funt.Exi-geretnuc inrtitutio mea,ut Aufoni) tetra-rtichon fubiungerem : fed cum Aufonius hic deficiat,pro uirili fupplebo.) No ociofe dio deprehendi ludibrio reponendu, ut cuius hac extant uerba : Cum hic varius er Hcliogabalus, er ludtbriupublicum diceretur.Deinde aut,utueru ap par cat, quod in Prtefatioe ad leilorem admonui, Cu jf inianit non undequaq; Eatinie elegatiee ucl dodii, uel obferuantê fiijfe,ut qui inüitutionè pro inüitu-to dixerit. Dcniq; fciendu,Tetra^ichon fubicëiu no totii eße Cußiniani,quod quidem ex eins uerbis faci lequis pcrfuadercßbiqueat: fed prius Diilichon in ipßus Aufoiiij codicibus extarc. in altcro aut hexa-metro Icgendü eße,Antonine, palam oßödit tum fyl labarü ratio, tum ipfa apoHropbc, quä Cuffinianus iuxta Aufonij exordiu compleuit. Quia ucro T)ilii-choniüudAufonij nec uendicarcßbi cogitauit Cuff inianus, apparet ex ipßufmet confißione, qua eit tetr 'llicho proximèfequenti praßxa. fo |
EX ALEXANDRO 10 fare. Pag.Sss-uerfso- 76 Quam etiämarito charam gratamq; in primis. Eandepaulo pórt aula per omriem cotumeliam exegiz.)Qut animü aduer-terit, facile deprehendet hic una effe periodu,ac pro Etindé,legendu eäde,fcilicet Mämea. Verfi^. hac eadem pag.pro llliro,lege Illyrico. lbid.uerf.s.9- 77 QuæunàcummatreMammeaobie cerunt Alexandro nimiam ciuilitatem,di centes melioréfibipoteftaté amp;nbsp;contem-ptibilioréimperio facere. Quibus refpon ditjfcd l'ecuriore atq; diuturnioré. ) Hæhc quoq; periodum ßbi no conßare, nemini potcileßi obfeurü : nempe quod reprehenßo ipfa, purgatio^ in idèprorfusrecidät. Quidquoddiitioimperio aliquantuncbulteinducati Ad Eampridiumconfi giens, locii ßnceru inucni, qui ita quidë habet: De-niq; cum ei obijeerent nimiä ciuilitatè, er Mantmea mater,er uxor mernmia.Sulpitij cofularis uirißlia, Catuli neptii,crßepe dicerent, molliorem tibi pote flatem er contcmptibiliorem 'mperij feciSli : iUe re' Jßondit,Sedfecuriorem atq; diuturntorem. Pag. So. uerfi, 78 Vetuit quoq; matrem amp;: nxoréfuam à formofis mulieribus faliitari.) Htiiuslod fenfus cum expeditus quide eßet,fed par it a ptiis, dU uinabam legioportere, à famofis mulieribus. hlt;£c funtuerba: A'mulicribus famolls matrc ct iixo rem fuain falutari uetuit. ïnueni eandem quoq; rent pluribus uerbU rebttam apud lo. louianu Pontitnum lib.t,de Niägnänimitate,cct.ult.ubi hunc Alex^ndrü ab antmi magnitudme, uirtutu fimul omniumunita prlt;eßdifs,cumulate célébrât. Uac^ ut ipfejnquit Peu tanus,cum ainicts familiarißimc uiucbat,ßc ad dits rentur,imperauerit. H.edio quoq- idem hoc mendu uiderat,zrgermanam uerteratledionem. EX MAXIMINO THRACE. Prfg.crfd. uerfit. 7^ A'pueritiapaftor fuit, amp;nbsp;opilio,in motibusThraciæ,dein corporis uaftitate ac robore inter eins gentis tenuifsimos procerus admodum adfeitus, quafiq; ma nuduftus à Fortuna ad imperium uenit.) H(fc periodus mutila uidetur, fcilicet ex Capitolini, Politianiq; uerbis congeiia.Capitoüni uerba ita ha-bent: Et i« prima quidem pueritia fi(itpaüor,non-nunquä proccr,qui latronibus inßdiaretur, er ßtos ab incurßonibus uindicaret. Herodianusaüt initio lib.7.Politiano interprétéita loquitur: Quippeiatn id tritum uulgatumq; apud ontnes, opilionefiißcin Tbracite mocibus : dein corporis uaßitate ac robore inter eiuS regtonis tenuißimos milites afcitS,qfiaßq; matiudu» |
49 nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annota
WMUduüum ißrtunx cid Rontantt impmum. Ap pmtit{tq;,in Cu^nniano fupph'nddm diéîienë mi lires. Cæfcràn quidapud CctpitoHnii ßbiudit, «/ic(f,nonnunquarrt piocer, baud fané ego ajfe quor. Vortaffcpro nonnimqiiâ., Icgcndum ni-miumq;, dut iiiuenis,utipaulo pô/iidem Cdpi-toliiius inquit : C^uutn effet ddolefcens, longitudine autccorporis,çyc. Uicdßhic adfpergitÇsfuonem pe cdpitc, quum Cujfinianus hoc nefomnidrit qui-dein ) Maximinu hune à Thracib. breuisßdturlt;e ho ninibuSjCredtufuiße regent. Super hoe toto dutem Mdxiinini initio omniu plenißimefcribit Jorndndes in Geticis, amp;• quidc exhb.f. Symmachi hiftorici.
ibid, uerf 44.
80 SiiöMacrino militari defijt.) Nequii forte militari tungatcu Macriilo, legendu feidt milirare, rfc ejfe inßnitudmilito.Cdpitolinushoc itd narrattSub A\dcrino,quod cum qui Imperdtoris fui ßliu occiderat,uehemëter odißet,d militid defijt.
Prfg. Si. «cr/i tj.
81 Alios animalibiis inclufis.) Lcgfin-clufos ; neputes hominc und cum fera alicubi con clufum (cuiufmodiparriciddrueflfuppliciit)ßtijje necdtum- Apud Cdpitolinüleélio e^tintegrd,dcfen-tentid mdgis plcndjclardq^-. Alios,inquit,antmalibus niiper oceißsindufos. Paulo p6ä uerfu 17. pro defenfionem,/t’gc defeftionem.
Pag.si.uerfi^.
8a Dimil'sisGermanis auxilijs, quibus uolebat bellüinferre.) ücquis ambigudbæc uerbd intdligat,Germdnorum duxilia idea per Md ximumdimißd,quödGermants ipßs bellum infèrre cogitaueritdibuit ddfcribere Cdpitolitii locü,qui da rior eü : Et Mdximus quidem, quem multi Pupienu putdnt,dpud Rduenna bdhm parabat per Germa-noru auxilia : qui ubi coperit confenßffe exercitum ßbi eyr collegisfuis,0ccifosduteffeMdximinos,ßda tim dimißis Germanoru auxilijs, quießbi contra ho ßem pdrauerdt,Romd laureatas literds mißt.Vocu-la cu poft quibus infertd,tolletomnefenfits ambi guitatem.Neutiquam aut fipcruacance me annota-uiße hunc locu,amp;coßmiles quofdam, ambiguitatis a'iquid ledori no fatis ud dodo udattento obijeien tes,arguit bic Ratdionis uerßo, qu£ no hunc Capito linifenfum, fed illü alterü plané contrariu reddidit.
EX GORDIANO CAESARE.
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pag. Sj. uerf.7.
85 E' quibus ex confulib.duos,Maximu quem M.Clodiu Pupienu dicunt, Pupie-numamp;Deciu GeliumBalbinfi Auguftos appellauir.) Vth.ec redèIcgantur, pleni’isqi m-tdligdtur,uidendd funt qu£ mox pagina eddë,uerfu ^lt;s.ßquuntur, qu£ Capitoliüus i}i ßne Maximini iunioris feribit, dc pluribus uerbis repetit fub finem Mtarum Mdxi-mi huius er Ralbini. Sané ex accldma tione fendtus,cum effet nuncidta morsMaximinorü, ut extat dpud eundem Cdpitolinu fub ßneMaximini ßnioris,dperte deprehedi poteli,Maximü Pupienu
T i o N E S. O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30
unum uiru,non diuerfos fidße. idè Cdpitolinus Gor dianü iuniorem itd exorditurtPod mortem duorum Gordidnoru fenatus trepiduSi er Mdxim'trMmuehe mentius timens,ex uigfnti uiris,quo5 dd rcmp.tuen-ddm dclegerdt,Pupicnu,ßue Mdximit, er Clodium Ralbinû Augudos dppdlauit,dntbos ex confulibuf. Hæc Capitolinus. obferud aut,ex CofulibtK dici, licet Mdximus nunquÄ conful ,fed duntaxat procon ful dliquoties ßierit. Suprà dut pdulo,fcilicet ipfo in ßne Maxtrnini, pro Curius Fortunatiuus,/e ge FortunatianuSjCKiKi mox er fub ßneGordia norumfitmentio.
Pag.edd.uerf.is.
84, Timebant enim feueritate Maximini homines uuIgares.)Lfge Maximi.NetJ; enim hic ampliusfermo de Mdximino,fed de Alaxi-mo, qui Ctefar unà eit Bdlbino à fenatu creatui erat cotra Mdximinü,homo cuprimis grauis er feuerus. id quod paitlo infirius hac ipfa pagina uerfu ü. i4-er iS repetitur, er nominatimßribit Rerodianus î Maximum (inquiens) in primis rccufantesßeuerio-rem fcilicet, quam ut eum leuis multitudo facile pa-teretur. Eadem Cdpitolinus»
Pirg.S4. uerf?.
8^ Qui cum à Balbino præfidiu Germâ-norüpeterct,fufpicatusmonarchû,primû fruftratus eft.) Hh«c locum uix eße ßneerum, ex Capitoiini uerbis,in horÜ Imperatoru uita,n5 obfeu re deprehenditur. Et quia inde etiä quif^ fuo arbi-}o trio redituere poted, er Germanoru perpétua fiele
(ut qui tu quoqi Romanos duos longé optimos pria cipes promptifiimé tutabantur, quos ipfe Romanus mites contra facramenti pratditi religionë crudelißi mè trucidabat) pulchrè is locus ob oculos ponit, ac interim mendam èproximèfcquëti uerfu tollit, non grauatus fum totîi hue ddfcribere: Qjtdre,inquit Ca pitolinus,occdfio militibus data edfmtelligentib.facile difeordes ïmperdtores pofiè- interfici.Ludis dent que fcenicis,cum multi milites er aulici occupait ef- 0 fent, et in palatio foli cîi Germants principes reman ßfßnt,impetü in eos ßcerut.Turbantibus igitur militibus, cunt primit nunciatu effet Miaximo,turbd il-lam tempcdatëq; uix euadipofß, nißad Germanos mitteretur:erßrtcin alia parte palatij Gcrmani cu Bdlbino effent,mittit dd Balbinu Maximus, petès ut ei praßdium mitterct. Sed iUe fußieatus, q, cotrafe eos pcteret,quem putabat monarchiä uelle,priniitnt fi-uflratus ed,deinde ufq; ad litem peruentum ed. In hac tarne feditione iUis contendentib. milites fuper-fo uenerunt,atq; ambos eos nudatos uedibus regalibus de pdldtio cum miurijs produxerunt,et per media ci uitatem ad cadra raptare uoluerüt,magna ex parte laniatos.Sed ubi copererunt Germanos ad deßnßo-nem iÜorum fuperucnirc,ambos occiderüt, er in iti nere medio reliquerunt. Riecibi Capitolinus. Ean-dem rem fatis etiam copiofe commémorât Herodia -nusfub finem hidoriitfu£. Interpres inhocquoque loco egregié delirauit,
ibid.
Bbb s
|
31 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• VOLPHGAN lamp;iJ. uerf.s. 8lt;i Ambo funt mutati ucftitu regali, amp;nbsp;de palatio deturbati. ) Ex uerbis Capitolini iÜ rmtdtii perjpicuè apparet, hue mendü irrepfijji ofeitätia amanueßs:cr ab ipfo Cufjtiniano hue inter alia Capitolini uerba trâfcriptû ßtijje mid ati.Q«w enim apud Latinu utlum feriptorê legit, mutatut uc fte,pro eo qui ueRem mutauit, aut ueüe exutm eii { Indeq^ nihil miru,hane mendam et interpreti uifant. Eadempag.uerf,3lt;s. pro frequetius prælijs pu gn au it,lege fre q uétibu s : çyquia aptiui hoe e/t, et qa apud Capitolinu hlt;ee quoq^ periodut ita extat. EX M. IVLIO PHILIPPO Ard6f. P4g. s 6. uerf. 19. 87 Omnibus neceflarijs prouifus exer-citus folertia Mifithei,foceri Gordiani,a-deout omnes milites,Gordianutanqua fîliû ac parenté diligerent. ) Videtur mihihie loeut mutilât,fibiq; ipß eotrariut,ae ita fupplendut: Gordianu tanquam filiu,ac Mifitheu tan-quam parenté. Hkiim enim Mißthei,ut uiri logé omniuM optimi,ac in repub.domi ßritq^ ordmanda circumßieilißimi ae liihorioßßimi,ßubinde meminit Capitolmui,indeq- omnibut uchemèter ßijße charu fcribit. Poßet etiam hoc modo legi: ac Mifitheu tanqua eins ( fcilicet Gordiani) purentem.Sed prior coieilura magis inihi,hoc quide loco,arridet. Pag.ead.uerf.31, 88 Studens fedare animos omniu,cum indudo Perfis decrcto, illis bellum indi-xit.) Obfeura funt hlt;ec uerba,ex Lieto tranferipta. Etß uerô iüe paulo aliter habeat, nentpe in du do cum Perfis decreto, tarne nihilfirèampliut inde colligo,nißutuerbum indudo accipiâ pro dif-punélo ( qua inßgnißcatione iureconfultii noRris freques eü: cr loquendi firmula,induiio priore decreto,pro abolito, nominatim extat apud Suetoniu in lulio Ctefare, cap.ie.) acrefeiffo eo decreto, quo Perßeumßxdusfancitu.Ua fenßjfe Cußgt;inianu,fatit arguunt præcedentia, quT defaila cum Perßs pace, percuffoq; fcedereignominiofeloquuntur. Tenebo certè hoc,dum comodiorcm ßue ledionem,ßue fen~ fum inuenero.Hunc quide ipfum Cd'üatdio reddidit. Pag.S7.uerf4. 89 Onagros, equos, feras, amp;innumera alia animalia.) Rer ipfa admonet, inepteita legi CT diRingui : atq^ aperte confiât ex Capitolmo, in Gordiano iuniore, legendu hie effc equos feros. Njw cum is be^ias hutut loci, cr peculiari quidem enum erationecomemorajfet omnes, nbsp;nbsp;quafdàetid : , Cußiniano prxtermtifàt (ut hippopotamum,rhi-nocerotem,acarcholeontes) tandem addit: Onagri io,equtfiri 40, e^cietera huiufmodi animalia innu mera cr diuerfa, Pomponius l-^tus,ut reilè hune Capitolini locum de equis ßrts 40 tranfcripßt, ita uidetur perperam cameleopardos fuppofuiße, pro Camelopardalis, quod be^t£ genus ita defcribit Plinius libro t.capiie is.ut cameleopardos m rcrum na |
I H V N G E R 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 unqua ueniße,ego no facile perfuaderi quea.lt; Eodè ex Plinio conüat,ouesßras (de quibus in Got dianis tribus mentio apud eundê Capitoli»u,ubi iti-dem equi fèri mentorantur') doilè ab Egnatio in Ca-üigationib.expoßtas, id clicamelopardalos,quieas ait hodie appeSarigyraphasrnnäq; à Suitano Aegy ptio donatain Eaurentio Medici, ltali£ longo posi uifam tempore. Potanus quoq; in lib.de Magnßcen tia,cap. is).fcribit, Afß/riorum regem ad Perdi/nau' gt;nbsp;dum regem Ueapolitanum inter aha munera came-lopardalimmißße. ibid, uerf.n. po TheatruPompeÿ exarfit,amp; ei pro* pinquum hecatonftylon.) R.e£lehoceßeßri ptum,ideo comoneo,quöd apud Eufebium m Cbro nicis hoc idem narratur, fed corrupte nbsp;nbsp;mutilate, ita enim habet Eaßlienßs cditio,cui io.Sichardus no Her (alias quidem perjßicacißimus ac diligetißimus ucterum autoru caHigator)adßit: Pompeij theatrii I mcenfum,lt;:y echatroflylon 40 milfus.Exhoc Cujfi niani loco conHat, aut ita, aut coßmilem ad modunt effe emendandum çy implendit Eufebium: Etheca-tonßylon,cr ludis circenßbus exhibiti equorum 4“ miffus. Quin hocipfo in Ciefareapud eundèEufe bium,tum çy Abbatcm Vrßgt;ergenfem,mendofelegi tur Thracia,pro Arabia. Ni Pbilippopolis Tbraci£ urbs,qu£ olim Poneropolis,Plinq atate (ut apud ip fum extat lib.4.cap. «j Trbnontium, Ù ßtu diceba-tur.compluribus ante hunc Philippu Cafaremfecu-I /mßit codita. Pomponius Llt;ietus,e quo autor nofter bona magnamq^ partem huius Cafaris tranfcripßt, hanc ipfam rem plenius explicat his uerbisiln natah agro urbem fui nominis condi iußit Philippopolim: et ne quis ambigat, aut nominisßmilitudine decipia tur,altera eH in Ehracia Philippopolis,quä Scytha diripucrunt,regum Macedonia opus. Eufebq men dît Vrfßergenß quoq^yitide ut CuJ}gt;iniano,itnpofuit, Pag.ead.uerf4S. j)t Eufebius Sext, qui eins uxorem.)K‘lt; ^potiuslege diH'mgue: Eufebius fepté, qui eius iixorem. Variât autem Eufebij codex,in tex tu habens numerum 7.in margine s.Ego fané malm de quinq; annis credere,tum ob Sex.Aurelij er Eu-tropij autoritatem, qui huic Philippo annos dunta-xat quinq; tribuunt : tum quia Oroßus libro 7. cap. is.ita fcribit: igitur mortuo, ut dixi, Conßaittio in Eritanniis,Conftantinus imperator eH creatus,primus Imperatoru Chrislianus,excepto Philippo, qui ChriHianus annis admodum paueißimis, ad hoc tan tum coHitutusßiße mihi uifus cH, ut inilleßmus Ro ma:annusChriHopoliusqidolisdicaretur. A Con-Hantino aut ßmper omiies ChriHiani Imperatores ufq- in hodiernu diem creati funt, excepto Uiliano, quem impia(ut aiunt) macbinantem,cxttijbilis uita deferuit. Uacequidem Orofq uerba multo magis quinq; qu.imfeplè annis quadrant, quemadmodu et Otho Erifingefis fexto imperij anno occifum fcribit. ita ut no immeritó Cufß'mianus fuj^ieetur alibi, ernt dem |
T I O N E S.
dciii Oroßum,item^; Caßioioru, perperàm habere annos fep te. Qj^anq eS' Niceph. CalliRuf lib. r.cap: if-Eccleßaft.htflori£ Philippo huic annos 7 tribuat.
Nom pudet autè fateri candido Icéiori, ignorare tne,ÿttibui'namfretui autoribui CulfmianiK,paulo fuprà hacipfa pag.ucrf, 4.0 fcripferit^hunePhilippu tio ex animo ChriSiiattii myfterijs mitiatufiàffè/fed fraude Punica ChriHiani nomini'S cultum frmulafre. Scio quidem eundem ad modü retuliße Pomp.Llt;etUy zràlo.Baptifla Egnatio hune Philtppuhifce uerbis (Sunt qui à Chriüiana pictate non abhorruiffe Phi-lippum tradunt, quoru teliimonio hominis perfidia frdem abroget) frnitü effe: fed herclè Eufebius Pant-philus,qid no toto pàü feculo uixit,tdtoq; magis cer tus cr frde dignus eâ te^is (quem cr idè Niceph.fe-quitur) hune Philippu primum omniu ex Romanis impp. Chriiiianü fritfrc,ßne uüa cxceptionc, ferihit in Chronieis Hoeipjum prolixius teftatur idè autor in Ecclefrait.hiii.lib.o.eap.is.redditus ab interprète his uerbis: At Gordiano,eu per 7-annosRomanu gubernalfet imperiü,Phtlippus unà cum Philippo ft ho fucecdit.Pe hoc traditu nobis eÜ, q, Chri^ianus fùerit: oquot; tn die Pafch£,id elb^ in ipfts uigiiijs,cu in-tereß'e uoluijfetyCf comunicaremyiicrijs, ab epifeo po loei no prins e/Jè permilfum,nifr cofiteretur pec~ eata fua,lt;;^ inter pcenitètes üaret: nec uüo modo co ptàpbi my^enoru ftiturâ,nift prias per pcenitentiâ culpas,qii£ de eofrrebâtur plurim£,diluiffet. Eerut igmir,libenter eum quod à facerdote imperatum fre rit,fufcepilfc diuintt ftbi inejfe rnetu, cr ftdcm reli- 30 gionis pleniftimà rebus atq; operibus comprobans. llerücodemlib.cap.io.ita feribit: interea Philippo feptem annis principatu admini{lrato,Decius fucce dtt.Qjii pro eo quàd mfrüus effet Philippo,perfecu tionem ecclefrjsfufeitat. In qua Eabianus in urbe Ro ma martyrio coronatus,fedèfui epifeopatus Cornelio dereliquit, Hac omniq Eufebius. Idem uerô ad-ferereetiâPaulum Oro/iu,iam ipftus uerbisrelatît extat : ey eonfentire neotericos feriptores plerofq;
omnes,tum hiftoriographos,tu iureconfultosaephi 40 lologos,notius e^l quàm ut uHa opus fit recenfere no tnenelatura. Certè è ueteru nullo fuam adferlianè Cu/pinianus haurire potuit,ut qui mox pag. S3, uer. a.ipfeitafcribat:lîj:cpauculaexOrofio,Eutropio, Aurelto,Eufebio cxecrpfimus.'Nam exue'terib.nul-lus extat,qui Philippi uitam coferipferit ( hoc enint uerbu fubRitues-pro eo quod medofein Cufpiniano extat,no feripferit ) que in hune quidem uiderint diein, præter loannè Monachu Grlt;f eu, qui alias Zo narasdicitur.UacÇufpinianus. putropi/quidem uerba fufpiciones aliquid inducere uidètur,dusn feri bit: Ambo inde ab exercitu interfidi funt.fenior Phi hppusVeron£, Romanunior. Annisqu'mqßmpera uerunf.inter dtuos tarnen relati fiint. Hoc f »(W de ea eonfecrdtione,qua defrnèiis quibufdâ Clt;efaribus di-Uoru nomen er cultus defrrehatur f Griecis xTrDdéaj en dicebatur is honos, cuius quidë ritus cr ceremonie apud Herodianü lib,4..prolixè defeributur) in-
3'4' telligi oporterc,nemo paulo erltditior dubitare po-tefi: ut quia Eulropij feculo needum moris erat,per Rom.Potiftces quenquâ in fanèios refrm : atq^ ipfe, quantumuis anguHa in Epitome, haud temerè hoc pretereat filentio,ft quifquâ Imperatorî! pagana ilia deifteatione confecratus fiât. Sed hoc honoris ha-bitu fiàfjc etià ei prineipi qui à paganifino deftcijfret ad Chriüianifmu,equidem paru eH uerifimile.Ego^ ut quod fentioyiicâ brcuitcr,Zonare feripta neq^ u£ CO di unqudtneq-fi iUe cotra Philipporu ChrifiianilmS fine probatis autorib.aliquid afftrmet,plus fidei hlt;t-bercm q Eufcbio,tiicephoro, er recepte in ecclefii Chrifiiana perfuafioni.Eutropius auteripfe poüc' rior ftiit Eufebio,ÇT dus uerba Philippis ChrijH pr» Jèfiionë neccfiàrià haud adimut. Potuit enim fenatuSt potuit cxercitus diuinos honores defùndis dccerne-re,paru uel gnari uel foliciti, an Chrifti religioe unq fiiifiënt initiathuti eoftat etià peßimis aliquot prince pibus iftiufmodi confecrationê eontigiffi:,ut Claudio io iHfhom'mi uerèfiingino (cui quidë hoc negabatyCT nimis uulgari hune honoré falfequerebatur ianusnt concilio deoru,ut extat in Apotheofi qua in Claudia lufit Senecafitë ey DQmitiano,quë occifum ut poptt lus indiffèrëter tulit, ac fenatus effufifiimè letal* eH: ita miles tam grauiter accepit,ut datim eu Diuu ap pellare conatus ßt^teSic SactomPreterea uerôfujfii cionéillâexEutropio colledâmulto firliusdiluitt id quod ipfemet Eutropi* alibi difertè feribit,fcilicet etiâ Conflantinu magnu lmp. meruijfe 'm Diuos re^ ftrri,quem Chriftianu/ùijfe extra omnëomn'tnocfr: controuerfiâ. Quin ejeiuspâtreConSlantiu,quan tumuis Chrijhanis equu et familiarë,fcribut 'm deos fitiffèrclatu. Egnatij quidë argivmentu de Philippi perftdia,e{l perfrigidu:cum eodë multo faciUus pro bare quis poßit,neqf diuu Paulu, uas illud eleèhois, Chrifiianufiii(fc:ut taceâ,innumeros alios C hriflp ho fies aliquando infrnfißimos,p6fi: cultorcs dufdemfe dosomniu ardentißimos. Porrô uu^ato autorüfi rè omniu cofenfui eo magis adhereo,q, etià in libres Paßionu,ac Chronicis qbufdà uernaculis lego, huie Philippo aliu (ùiffe filium ex Seuera uxorf, nomine Ciÿirinu,qui q, Chrifiianus ipfe quoq^ efiét,fùerit oê eifus à Decio: fine,ut alij tradunt, fub Claudio Impi cuius corpus diu pôd per oddariîî cr Adalbertu dit ces Raioarie Eiorici aducèlu fit è Roma in mone fteriù Tegerfee,fub alpibus,ad lacù omnigenere 0-ptimorù pifeiù refèrtifiimù,feptë d lAonachio milia-ribuSiab ipfts conditù,et fub diui patris Èenedidi re gula amphßimis reditibiis exornatu.A' patruo meo so loâne Hungero,presbytero,dùuiucbat,crdodolt;^ pio,mee^pueritieapud Monachiù exade fiudiofo firmatore,acmultis modisde me optimè merito(qui in eodë ceenobio pefiis cuiufdà tëpore domidhù dite habuitfitëq; alijs tefhbasomni exceptioe maiortbus„ iam olim cognitù habeo, uix aïiud in omni fiiperio-ri Germania effe monafieriu/m,ubi noflra patrume^ memoria maiore pietate, deuotione, frugalitate ac omni regularis uite obferuationefratrescoha-
Ebb 4 bitarent.
-ocr page 696-VOLPHGAN bitdrent. SdncciuttmannoSdlutis M.D.xL.illacex OcniponteinBaioaria redire, Abbcu pvießdcbat D. He«ncfo»î KunzffcrKop/ïdiniuSjtiö magis quidem prxeße^quim exëplo ac doëtrina prode/Je gnarui. Pr'orem aut agebat D. Mjcbrfc/ Pryhaufer,uir ultra noüri zr feculi cr regioii monachos eruditu^ ç^-di-fert'is^qui ho/pitali exceptie prandio, aquè literatls pijsq- pemóntbu.i,lt;ic eleganti ciboru lauticie pafce~ bdf.frdtres aïij itd morati,ut quaß chorus beatorum dicipó[]ènt,qnêidmodu D. Hieronymuf de clericis Aquileienßbttslaudatißimisquodü loco fcriptureli quit. Sed tedeo ad PhilippißUu D.cmirinü: c cu--tus quidem hiüoria h£c eadé,quic nos iam ßeprä di~ ximustin mediS proßrt, ac collatis temporibus feite cr prolixius explicat doHiß.uir,et antiquitdtu,pr£ fertim Germanicarit,fcrutator longè oculatißimus, Volphg.Lazius î^edicus Viennenß li, i, cap. reru Viennenßii. Per me tamë,de Philippis pâtre acßlio, Chritlianißterisitan minus,Icëloreruditus,quod placebit,ßatuct: ego id quod fuppetebat in priefen- ’ tia,hifloriaru ßudioßs candide uolui comunicatum, EX DECIO CAESARE.
Ipß) exordia,Pag.ss, ucrf.is.
DeciuSjtefte Aurelio Sexto,è Biibali inférions Pannoniæ uiioe.') Quin omnibus in Aurelij editionib.hodie ita legg: Decius è Pannonia Bubalia natus. Pomponius Vatus habet Bibali. At E.uß:bius in Chronicis,item Eutropius ey Egnatius, Bubali£ habent. t^onfunt autores nunc ad manum, quidoceantquidnam horumßt reäißimu.Bubalita men à Cufpiniano confukè hic feriptum eße, ßatis Iß quet ex eiufdè oratione ad principes Germanite con tra Tureä exhortatoria, quam male haëienus negle {tam,G£faru hiüoriie adiungi nos curauimus. tn ea oratione,laudibus Pannoniæ hæc quoc^ uerba Cußii nianus adijeit: 'Vtmerito olim hlt;ec terra produxerit Cießtres Augußos potentißimos, qui totum pene orbent rexerint: Deciu fcilicet è Bubali ortïi'. Clau~ dium I i.quiurbèpotente Colos'icparcodidit, è Dal matia oriundum : Aurelianu, è Syrmio progenitu : 4' Probum Cæfarêjtem c Syrmio : Diocletianu, c Dal matia,qu£ regio huic terra ßmiliter adßnribitur: Ca rum lüyricu,cum filijs Carino ey Numeriano: Va.-tentinianu feniore,ex Cibala ortu,cum ßatre Valen te : gy Valentinianißlium Gratianü,è Syrmio con-genitum. Hæc Cujpinianus ibi. Hicautmoxuerßu f.claudeperiodu,po{luocem dignitates. Indeue ro nouam periodit ita profequere,ut inter uoces mi litibus oquot; Illyri ci anis ne diüinguas quidem,tan tum abek ut puniloßnientefecern.es: quo modo,cu so amanuenfeofcitante,bic fomniauit Hadio.
ibidem tlerf. ji,
5»3 Placidus iSccomis.jRfiîèbocW^jf’ômo neo,qubd apud Sex.Aurelium,etiam in Probeniana editione, pro comis, mendofe legitur comunis.
Pag.S().ueif.s.
94, lornandes tradit, Deciu cupientem Philopoli ferre opem.) Tumhocloco,tumox
G I H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3
uerfu ab hoc tertio,ubieadem eS menda, lege Phi-lippopolim (de qua Thracia ciuitatcpaulc ante in Philippa ckannotattim ) item uerfu proximo Be rœam,pro BetöAMtraq- uoxßncera extat Pomponio : fed qui lornandem, unde fua deftvmpßt, non ita ingenue,atq; hic Cujßinianus, proßtetur. P*lt;-ginafequ.uerf 10.pro occupatus/fgc occupa-tas, pKtrf urbes ey prouincias.
EX GALLO CAESARE.
lö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prfg.90. «cr/iis.
Vndiq; compluriu urbium uaftatio-ne.)Lfgc cum plurium,Kt habet ipfe Pomp.Eie tus : cuius uerbis totus fermé hic Cafar, adiuHo gy Aemiliano, efl tranferiptus. liiedio uthic germanu fenfumattigit,ita locum proxtmè annotatumfanè q abfurdè uertit, fcilicet hoc modo : Hadrianus hat das,das ander zuhanden genomr:en, ^ider zü'efeg bracht, id ek: Hadrianus ea qult;e alij occuparut,ipfe recuperauit. Cacusßierit,qui non uideat hac oppO' '° ßtafrotepugnarecummoxfequentibas. Idenimpo tius gy fentit, gy clare eloquitur Culpinianus : H4-drianit quidem hokibus reßituiffe urbes gy prouin-cias quafdä ( nempe pacis fludio omnia trasEuphra tem ac Tigrim reiinquente,deßcientibus nationibus quas Traianus fubegcrat,uti fuprà in ipßus Piadria-ni uita autor memorat ) per alios imperatorescifdê hoflibus beÜo ademptas.idq- ßrtc exemplit ad Gaüi imp.deßnßoneadduci poße ; attamen uideri, ikud magis Hadriani liberalitate,quàm feeda hoflHi firmi ’ dinefadlu. At uero qui Rom. Impertu hokibus tribu tariu ßeißet, ante hunc Gaüü inuentü eße nemi!ië,x
EX VALERIANO ET GA-
/injo. Pag.gz.uerfA-i.
Sed cü amp;nbsp;hic Mæonius fpurcifsimiis elTetjper errorem breui,ubi Imperator eft faftus, à militibus pro fuæ luxuriæ mentis interemptus e{i..)iiic uerborum ordo tiirba tus ek:,unaq; obfcuratusfenfus.Trebellius Poüio ont nia plana reddit,qui inquit: Sed hic quoqjfurcißi-i mus fuit, quare Imperator appeHatus per errorem, breui à militibus pro fuæ luxuriæ meritis intereptus eit. Pag.gs.uctfs-s. pro, hic unus uel poteft addi, uel firmus ; redlius leges, hic uel unus, aut, uelhicunus.
EX FL. CLAVDIO ET QVIN-tillo, Pag.^a.uerfj^Q.
yy Pleriq; hunc,tefte Aurelio Sex.Gor-diano fatfiexLicenfa mulierematuraar-bitrantur. ) Nefeio an data opera author hic no-luerit rem ipfam tarn aperte profari, qidm Aurelius ipfe,qui dicit: Dum adolcfcens à muliere matu-ra inkitueretur ad tixorem. Sed omnino procliuius eü fufficari,Cuf)inianumin Aurelij deprauatum codicê incidiße. Quid enim hæc fuperüitioßus dißi-mulet,qui îieronis,Caligulæ gy Heliogabali nefan-daflagitia fukinet commemorare ? Proßdlo uocem adolefcens reftèlegi, acpro ca in quibufdam Au relij codicibits perperam extare à. Lilcenfa, nemo
annotationes.
37 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
tam Hidoiiiii cium facile intelUgat. ll£dio,ß Au~ reliü ipfum confuliiiffet, non equidem Liceofain mu lirrem ipjl Gordiano ridiculefèciffctuxorcm. An au tein Cufj}inianugt;^,dum hoc loco fcribit,Claudium B» peratorem é nobilißimafamilia Claudiaßiiffe natu, fequatur claßieu autorë uüant,parü mihi compertu eit.Equidem exijsqu£m/èriui in Philippoannota-ui,uidetur ommno potiufcx flauiafamiliadefcen-diffe^atcj; ad Imperium reüituiffe uetereminam Vc-Ifafianigentein ¥lauiam.
EX AVRELIANO, Pag.os.uerfç.
98 Ob milita quæ turn puero accidcrüt omnia jpdigiajamp;aufpiciainiperij.) Resip-fdclamat, multa ZT omniacouenireno poffe:ac legcndli qjf ominajprodigia. llla jlgillatim reci tat flauiuiVopifcuCjCuiui codices (juojdà idem obfe diße inendum, liquet ex Rgnatij caüigatione.
Pag.ead.uerfso.
99 Qui etiâ fcelcra exercitus fui perfer re nequiuit, fed Aureliano fponte prodi-dit. ') Opinabar initio hune quoq- locït mendofum tffe,atci; italegendum ; le Aureliano fpote de* dit.Ittt entm feribit Trcb.Pollio: Ef cm multa Tetri-cusßlicitcr egiffet, diuq; imperajfet, ab Aureliano Uilt;!liis,ciim militii fuorum impudenliant cir procaci tatem ßrre non pojfet,uolens fegrauißimo principi C fcucrißimo dedtt. At nullam hic fubeffe mendâ, poil aperte cognoui,fcilicet ex uerbis Pufebij ZT Eu troptf. iBe m Chronicis ita inquit:Aurelianus,Tctri CO pud Catalaunios prodente exercitu fuum. Gallias recepit.Eutropius eadëuerba repetiuit,i»quiës: Ipfe Tetrico prodente exercitu fuum. Item ex Eli. ÿopifco,qui in hoc Aureliano ita feribit: Vehementer irafeens quôd adhuc Tetricus GaUioi obtineretf occidentem petijt : atq; ipfe Tetrico exercitu fuum prodente,quôd eius feeler a firre non poffet, deditas ftbilegioes obtinuit. Deiiùp fe pro fed fubftituere, fine copula,pracedentibus paru conueniret. Pa«-
lopôïl,fcilicctpag.?o-uerf6. pro cenophoriûj 40 îf^r ex codé Voptfco Zæn ophru rîfu manfio nem pe,qu£ fiât inter Heracleam o’ Byzanti.ü. I» Ta-citopag.ioo.uerfs.pro permifit, iuxtaeundë Vo pifeum,lege promiCit.
EX. PROBO CAESARE.
Pag.coi.uerfif.
too Valerium Flaccum, adolefcentem nobilem,parentem Valeriani,è Quadorû tnanu liberauit.) üefirtèindo{iis,tumo'do-ëHs,fed quifolam Ciceronis o' fèlicioris illiusfeculi fo lingua Latinâ cognoucrc,miru uideatur,qua ratioe bic adolefcës dicatur Valerianifieilicet Imperatoris, iamgrand£ui,parens: feiendu ell,à Cujfimiano patentem hic,utio'dEl.Vopifco, ufurparipro cogna to fuepropinquo. Hædio tamë nihil hoc loco uidit, qum parentë pro pâtre interpretaretur. Alciatusno fier in l.appeüatione parentif. ff. de uerboru fignif docct,hoße uulgô parentes intcUigi, qui funt eiufdè
gentis,O' inuicem quoquo modo coniunëli. idq^ nec latùiffeD.Plieronymulib. aduerfusRufinu t, Hinc cr parcntelâ, apud Capitolinum m Gordiano legi, Queriturfané lo.Bapti^aEgnatiuf,Capitolinu ea in uoce male uti lingua Utina. Atherclè ibi no mugis ufurpatauideripoteü parentela proaffinitate, quàm paternitate,ut ita loquar, tiam Utifitheus, de quo ibi Capitoimusloquitur,no modo Gordiano iu niori dej^ofatafilia focer faibli e{l,fed inde femper 10 etiâ loco charißimiparentis habitustid quod uel mtt tuis ex epifiolis aperte eognofeitur, quarum'tituli funt, refirenteeodem Capitolino : Domino filio o“ Augufto taifitheus focer cr prxfeilus : Unperator Gordianus Auguüus Mifitheo patri et pratfrifo. Et in hac quidem,uerba h£c extant : Mi pater,ueru att dias uelim. Probatùr hoc idem ex loco quern fupri initio Philippiannotauimus,Annot.S7. Parëtesaut pro necejfarijs ffu propinquis, non hi tantu,fed alij quoq^ eiufdemferèfeculi fcriptores pluribus in locis *0 dixere,quàm ut recei'sferi conueniat. Vnu tarnen oquot; alteru,utfigt;ero,profer.-im citra leilorisfafiidiu-,qui fimulcrmendas quafdä tottiex authoribus, o' am bigud fedulo à nobis exponicognofcet.Eiufdem igi' tur vopifei in Tacito Imp. h£c extant uerba : Corné Hum Tacitu fcriptoran hi{iori£ Auguft£,quôd pa-rentem fuu eundem diceret,in omnibus bibliothecis collocari iußit: et ne leiloru incuria deperiret,librié per annos fingulos dccies fcribi poUicitus ineuicis archijs iußit,o' in bibliothecis poni. In his Vopifei 3® uerbis facile quiuis mteUigit, parentë multo reëliut pro confanguineo quàm paire accipi, cum Tacitut imperator ducentis fermé annis poJlCor. Taciturn hiftoriographuuixerit. itaq; Cujfiinianus fuprà ’m Tacito hanc rem ipfam quoq^ narrans,paru oculatè fie feripfit: Corn.Tacitü hifioricu patrëfuum appel lauit. Diëlionem aut euicis in Vopifco mendofant effe,ut nihil dubito, ita qua rediusfubüituä aliä, fiirté cuftisjitt pr£fentia equide no inueniotideo^ kdori {ludiofo amplius excutiendam relinquo.
Videturporrö eundëad modit ConftantinusAugu flusquoq; in la.C.de omni agro deferto,lib.ii,Diuii Aurelianu imperatorë parentem fuum nominaffè^ ut qui firté aliquo neeeßitudinis gradu contigerit Claudiu imperatorë,é cuius familid defeendit Con-fiantinus. Sané Lucas Pennattis,Conflantinian£ le^ gis interpres (magis ille quidem in bonorum authô rum ledione uerfatus, quàm fuperioribus feculis in lura commentarios feribentivm quifquam aliusfieit fet,Aurelianum ita Condantino parentem diëlum^ quemadmodum in facra Scriptura, itemq; Legibus, patris aut parentis nomme aliquâdo ctiam aui ac re liqui afeendentes folentdefignari:utextat D.Hic-ronymi in Danielem annotatio,relata in Décrétais-bus c.}..de uerborum fignificatione : O' feribunt iu-reconfulti Caius o' Paulus in Pandedis eodem ti-tulo, l.appeüationeparentis.O'l.îurifcofultus. $.pit rentes.de gradibus confanguinitatis. Sed ei fenten ti£ego accederenonpoffum,tum quid nullius auto-fifi
-ocr page 698-|
3Jgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHGAN hï te^imonio mihi probdtyAurelianu inter Conftdtt titti metiores uüo grddu referri:tumquid potius huic cotraritifcio FLVopifcu in ipfiuf Aureliani uitd fcri berc}}is guidé uerbis: Aurelidnus filiü folä reliquit^ cuius pofleri etiä nunc Koniiefunt. Aurelianui näg; proconful Ciliciie,fendtor optimum,fui uerè iuris, ui tlt;eg; uener(ibilis,qui nunc w Sicilia uitam agit, eiut eSlnepos, Quidniueró Vopifcus recenfuijfetlon~ gè magis ipfum CenHuntini patrem Con^antium Ciefarem,ad cuiiutemporauixit,fi erat de Aure-Uanincpotibus{ idem deprehenditurexeo,quocl idem Vopifcus paulo poll narrat hoe modo : Dice bat Aurclianum quodam tempore GaHicanoscona fuluiffe Druydas ,fcifcitantem utrum apud eius pO' ßeros imperium permanereti turn iUas rejpondiffè dixit : Uuüius clarius 'mRepub.nomen quàm Clau-dij poflerorum futurum,Rt eü quidem iam Conüan tius imperator eiufdem uir fanguinis, cuius put o po Heros ad earn gloria,qua ipruydibus pronuncia' tafit,peruenire.Quodidcircoego in Aurelianiuita conHitui,quiaha;c ipß Aureliano cofulentirej^on fa funt.llec Vopifcus : è quibus conftare quidem ui-detur, Conßantinu inter Aureliani poHeros referri non poffe. ideoq} uerbum parentis, in iam citata Coftantini fanéiione, pro neceffario feu propinquo acdpi oportere: quacunq; tandem ratione Aurelia-nus Conilantino coniundusfuerit. Atc^ hæc iuxta neliorcin Datini fermonis ufum,qui cum primis lu-reconfultis noHris fidt proprius,ita fanè uidétur ha bere. tiam alias,ut apud fcriptores (ptofdam à ucte- : rum loquendi norma iam dégénérantes non défunt exempla,ubietiäcollaterales, qui modo inferiores funt,appellantur nepotes: ita nec uidco curnon if dé eollateralcs,modô fuperiores ij ßnt,qtteant appella-ri aui aut parentes, quo fenfu etiä Luca Pennati ex-poßtio locum habere potell. Porrô Legu codices,atq; ipfos Coßantini neceffa rios femel ingreßi, etiä aliud in iuris fludioforugra tiam non inuitihucadijciemus.t^cmpecumdoiltßi-musAlciatuslib.f.Parergon,cdp.3,explicansiußi-niani noHri titulum,feucognomenta,fcripßt impe» ratorcs orientis Plauq pranomen (in quo erneote-rici quidam alij inter ferixantur)folitos ßbi addere, ut ipfe opinatur,ob ConHantini Magni memoriam, qui huiufmodi fitit pranomine: optaße me aliquan-do ö“ rationem aliquam ab Alciato expoßtä ßiiße, unde ipß ConHantino hoc potius quàm aliud quod-uis pranomenßußct. Mihi equidem uidetur origo haudobfcurèdeprehendi poße ex uerbis Trebellif Poüionis, qua in uita optimi principisClaudif ita ha 3 bent : Talis in Repub.fiàt ( fcilicet Claudius) ut eius Hirpem adimperiu fummi principes eligerët, enten datior fenatus optaret. In gratiam me quiff iam pu-tet Conßantif Cafaris loquifed tellis eß confeien tia,(yc. Paulo piH adijeit iHa : lUe uelutßituroru memor,gentes Flauias,qua Vejfaßani çr Titfnolo aut dicereDomitiani,ßierät,propagdutt. Pratcrea duas poH paginas ita narrat: Pugnatu in diuerßs re |
I H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, gionibus,^^ ubiq^ auf^icijs Cläudianis uiél'.funt Go thi,prorfus ut iam tune Conilantio Cafari lupotifu turo uideretur Claudius fecuram parare Rempub, Statim uero relatis ibi fortibus quibufdä,undc intel-ligi poßit genus Claudij ad felicitate Reipub. diuini' tusconHitutumfuiffe,idcm fubiungit: Quaidcirco pofui,utßt omntb. claru, Conßantiu diuini generis uirum,fanilißimum Cafaran,cr Augußa ipfiimfa milia cfjè,cy AuguHos multos defe daturum, faillis Diocletiano er Maximiano Augußis,er eius ßatre Galerio. Deniq^ idemferibit: Quoniäres beilicas diximus,de Claudif genere nbsp;nbsp;fämüia falte pattca di cenda funt,ne ea qua feienda funt,praterißt- tiidci-mur.Clausus,Quintillus çy Crißius ßatres ßerut : Crijfißlia Claudia, ex eaEutropio,nobilißigt;r,o gentis Dardana uiro,CoHantius Cafar eü genitus. Puerunt etiä fororesiquaru una Conßantia nomine, nupta tribuno Aßenioru,in pritnis annis deficit-De auis,nobis parum cognitiiiuaria enim pleru^ prodi derunt. Wae omnia TrebeUius PoUio : qua guidera aperte o{lendunt,qua ex familia aceeßerit luüinia' noquoq- pranomen Flauß : nimiru ea ipfa Flauia, qua Veß)aßanu,cius^ßlios dedit (quanquä recen-tioribus quibufdä Legu interpretibus hoc ita uifum cH abfurdu,ut potius quiduis opinarentur aliud ) ac Flauij uocem, potius nomen quàm pranomen, ipß ConHantinofitiße. Etß enim apud Romanos uete-w pracederet pranomina,undecrdiéla:tamé ufus Ule poHea fape uariatusßtit, quod in Comentarijs fuper inHitutionib-titulo De exharedationc libero-rum,atteßatur nobilis zr magnificus D. v i g l i v s Z«icfcfWi« Phryßus,lurecof.longcomHium dodiß, dtq; in fupremo aulico Caf. MaieHatis cofilio apud Relgas integerrimus prafesiuir iam olim ïngolfiadij ergame coUegä immerentë tanta beneuolentia affe^ {lus, ut nö modi) prafentigenus omnegratia et ofß cijbenignèexhiberet, fed multos cfuoq; poHannos abfentismeilogß'nnedugendiscomodis ultra pro-ßgt;iceret: uir inquà,prater diumu ingcniu,ßtmina)n do{lrmâ,dicendifacultatè ßngularem,compluriiim linguaru cognitioné,zr maximaru rerum amphßi' mam experientiä,tot praclaris alifs animi, corporis er firtuna bonis exornatus, ut uix in omni uita ul-la in natione oculis conßgt;exerim ,qué huic confirre poßim.Atqi eius in mc benefaélis plurimis,etfi pro' beinteUigänudaaebreuisorationis munere haud-quaquä parem gratiä refirri poffe: tarnen ipßus no' mine ultra nosiris hoc loco incurrente lucubration nibus,gratitudinis eius qua nobis, ut decet, memori mente fixa perpétué inharet,non potui no qualem^ cun^ teHificationè bic quoq; edere, donee grauiore aliquo monumèto eandè illußrius coprobareliceat, Opinor aut fupradidam uariationé,qua olim diucr fis fcriptoru feeuUs circa ufumpranominumcnatit eH,ipfi quoq; Cuff iniano fuprà initio Claudij impo fuiße,uteum diceretex nobilißima familia Claudia natum, fcilicet quia legeret Flauiiis Claudius : idco-quePlauij pranomen, Claudif autetnnomen, fa-miluiM |
|
4» ANNOTA iO mî/wi« deßgndns^opinardur. Qjtàd autent principes eoriwt nommx,ex quortim fanguineuolebaiit nideri defceiidijje, olim ßbi adoptabant, exemplunt «dßrt Cußiinianus infrd in C5llantmo,fcilicet pag. gt;if. uer/?si.de Licinio, quiß in publias monumètis là. luliwm Licinium Licimianu [cribebat, quoniâ ge nusßum ad M. ïulium Philippum AuguRumt reßre bat, telle Capitolina. Qjfaliteratnq; uerà Veßa-fiani uocabulu ipfo in Veßiaßarto aeapias, certè in Tito eiusßlio conllat cognomenßiße. E.um namq; Suetonius ita orditur: Titus cognomtne paterna, a-inorac delicia;generis humani, e^c. nimirum ut Titus fit pramomen : Tlauius nomen, familiâ ipfam indicans: 'Veßgt;afitanuscognomen,fiiimptum, ut apparel,à gente Ve/fiafiia,CUIUS fiiitVejfiaßa Polla,mater tpfius Velfiafiani.AuusVeß)afiant,fcilicet paternus, diélus fine Titus Plauius Petronius : patri cognomen fiiit Sabinus, teile Suetonio cap Vejfiaßani i. N/ce-phorusCallijluslib.f.P.cclcfiail.hifiori£,cap.s).me-ntorat Flauiam Domicillam,Plauii Clementis Confu : Us p,om.neptim, ob fidei ChriHiatite conftfiionem à Tioinitiano Cefiarein infiulam Pontiainfùijjèrelega tam. Fieq; uero cum fiupradidis quicquam pugnat, quod luuenalis Satyra a-^de Domitiano Cafiare ita fenbit : Cum iamficmianimii lacerarct Flauius orbë Pltimus.---- Njin quo tempore luuenalisfiatyras condidit,ficilicet fiub Traiano Caefiare, uidebatur, ob tyranni Domitiani uehemèter etiamnu exofiam memoria,ulnmus ille Flauiorit imperafife, nec quifiquä ex itl.a gente poilhac unquä iinperaturus: cui tarnen feu pcrfiuafio:ti,fieu uoto,fiata ipfia no addixere,qu£ poß annosfièrmè dueëtos àmorte Domitiani PÏauiu Claudi:i,eiusq- inde poileros aliquot ad Imperijfia-iligium reduxere. Langobardi quoq;,cu'm peran-nos dccem fiub poteilate ducum interregna egififient, ac tandem cömuni confiilio Autbaru jibi regem x 11. fiatuijfient, eundë ob dignitatë Flauiu appellauerilt. Quo prienomine omnes qui pofieafiuerunt Lango-bardorttrcges,fièliciter ufi fiunt: teile P. Diacono li. s.cap.s.Langobardiorum. Sedhocnihiladgentem Flauiam,aut rem prafientem. Poilremo ficicndHm,ubi ipfie Coniiantinus Imperatorem Aurelianu Diuum appellat,idem mterpres Pennatus h£c uerba adijeit : Diui dicuntur impera-tores.qui iuilè eyr laudabilitcr ficgefificrunt, Imperiu. ey rempub. gubernando, quaß diuini uel cceleiles, diuo,ideilccelodigni. Inepta eße hatte expofitio-ticm, perfifiicuum eil ex ijs qu£ de Principu quorun damconfiecrationefiupràad finem Philippi C£fiaris annotaut. At Pennato quidem,cuifieculum fiuu me-liora non tradebat, logé magis debetur uenia, quàm tteotertcis quibufidam ficriptoribus,qui nimiu crafifia bifloriarum ignorantia,imperatoresquofiuis nullo dificrimine Diuos appeUät, Admonui aliquädo ami-cum,celebris ciuitatis Senatorë, no probari mihi ini tiuni inficriptionis, quam eius dues publice in porta pontisfiiciß'ent,in Caroli V.AuguUfqucm Dei cle-fnentia nobis diu fialuitm confieruare digneturßono JO 40 yo |
42 T I O N E S. 10 rem,itaexorß:divo carolo,crc. (^uisenint unquam princeps uiuensin diuos relatus, autapud Latinos Diuus appellatus fuit i No ignora, ttoratiii Placciiinitio libria. E,piß.Cd;fiari Augufio firibere, Prafienti tibi maturos largimur honores, lurandasqs tuum per nomen ponimus aras. Sedfint hic honos à priuatisfinter quos nbsp;nbsp;ciuita tes ipfie habentur, teile Caio noitro in I. cum qui.de uerb.fignificatioe : ne firte quis depalma apuà Tar I raconenfies in AuguHi ara,qua enataßififie fcribttur fitpcrilitc,côtrà argutari conetur) Augußo ha bitus,uti quifiqi in eu erat animatus.firtè ob aliquod eius meritu.ut cxemplo eil Tityrus lUe Virgilianus, qui latabundus cccinit : O ' Aàelibcee, Ttcus nobis htcc ociafecit: Hamq; erit lüc mihi fiemper ]Oeus,illius arant Sape teuer noilris ab ouilibus imbuet agnus. Lt habet uulgata paroemia, Homo homtni deus. Potuit etiam cultus ille Augußo feu priuatim (eu pit blicè quoqi exhiberi,ob feciili illiiis Auguflalis com-munem omnibus felicitatem. Porrö fiolebant Pth-niciper nullius non Cafaris Romani genium iura-re : id quad liquet ex uerbis Vlpiani, in I. fi duo pa-troni. tit. deiurciurando. Quo ex loco etiam a» perte coîligitur ,quur Tertullianus dixerit : Citius per omnes dcos, quàm per unum genium Ciefiaris deieratur : c£terùm ab apotheofi Romanorum illa publica longifiimc ea abfùereomnia. An uerà Augit ilus uiuens Deum fie uocari,aut adorarifineret i qui nbsp;nbsp;nbsp;* nec Domini appeUationem ferre potuit, imà ut maa lediilum cyopprobrium fiemper exhorruit : eyfitOr tuasargenteasjibi pofitas conflaiiit, cr ApolUni de-dicauit: de quibus omnibus plura S ictonius in ipfius Auguili uita,cap.si.etfieq. Scribit quidè Putropius, Augußii morientè appeUatîî Diuum : qt ita uocari, tamfirequens cilPlinio alijs,utrarà Diui nomen omittatur.at pulchrè Seneca lib. i.de Clemètia, cap. lo.inquit: Deum efife, non tanqua iußi credimus, bo num principem Auguilu, cr bene iÙî canuenifife pa rentis nomen fiatemur,ob nuïlâ aliam caufiam, quàm quad contumelias quoq^ fiuas,qu£ acerbiores princi pibus fiaient eße quàm iniurix, nulla crudclitatc exe quebatur,etc. Marcus Antoninus,ut eil apud Vulc, Gaüicanîi in Auidio Caßio, ad Pauflina iixorem ita ficripfit : Non enim quicquâ eil quod Imperatorem melius comendetgentibus,quàm elemcntia.Hcec C« fiarem deumfiecit,ha;c Augußii confiecrauit, Neq^ ali ter qu.im fiecundum h£c ego putatierim accipienda, qu£ Suetonius in eodem Auguilo cap. slt;gt;.memarat, de templis,aris,ludisq; Auguilo conficcratis: ey quai Rutropiusfiubinitiulib S!.deTraianoficribit,inquiês; Obhoc per orbem terrarum Deo proximus,nihil no tieneratione mei‘uit,eyr uiuus eyr mortuus.liinc Age ßlaus, inclytusilleLacedamonioru impcrator,Tha ftos populos infiulanos,à quib.adhuc uiiiens apotheofi honoratus fi(erat,fiacetè et hberè derifiit, ut extal apud Plutarehum in Apophtbegmatis. In fiumma,ut tandè Iw finiamus, uiuorü neminè oltm inter diuos refirri |
|
4; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V O L P H G reßrri folitWM, probat euiientißime Corn.Tacitiu, ^ui ubinarratde adulationeSenat(iiin Ncronem, poR deteüam er punitâ ^uorundam in ipfum con-iurationem, libro ita claudit : Kepcrto in com-mentarijs Scnatuf,Cerialem Anitium depgnatu pro fententia dixiffe,ut templumDiuo feront quàin ma turrimèpublica pecunia ponerclur ; quod quidem il le decernebat,tanquam mortale failigiü egrelJb, zyquot; uenerationem item hominum merito, quód ad omina ( ßc enim pro uoce omnia, quam uulgo habent gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codices,legendÜ eH) olim fui exitus uerteretur.'iiam deum honor prindpi non ante habetur,quàm agere inter homines deßerit. Hæc Tacitus. ibidem uerf.io. to» Anrelianus illi Decumanos exereP tus tanquam fortifsimo tradidit, utfi fibi feienti contrarium aliquid eueniret, Probum principem faceret. ) Decumanam k' gionem, Decumanos milites, cohortes legi : non autan decumanos exercitus. Itaq; aliter, accomodius, hlt;ec omnia uerbis extulit Vopifeus, inquiens: Probo Decimanosßrtißimos exercitus fui tradidit. Et pau lo poil : Aurelianu in animo bic habuifße, utß quid ßbi feienti prudentiq^ eueniret, Probum principem faceret. Pag.ioi. uerfis. toz Reliquias ultra Nigrfl amp;nbsp;Albim flu-uios remouir. ) In Vopifeo extat Nicrum, Optarim mihi explicari,quis hoc in loco fluuiusßue per EJigrum,ßue Hierum demonflretur. Ego quidc alium intettigere non poßum, quàm cum qui hodie Heecarus uulgo uocatur, non ita longé à Danubio, propè caput fyluie Hercyni£,puta fupra Potuilam, fcaturiens, ZJT peragrata Vuirtemberga infra Hey-delbergam fefe exonerans in Phenum : à quibufdam etiam diélus Hicrus,Hicerus,zy Hieer, uti au tor Pa negyriei Conßantino Conüantij F. JiA' meminit Hi ceris fluuij. Eicet enim Rhtetia iamolim fubAuguflo effetfubiugata,tamen no ultra Danubium ea exten-debatur : zy poterat in eo traélu qui inter Danubiu 4 cr Heccarum uerfus Hercinia iuga bene amplus ex-currit,maxima Germanorum multitudo degere: ziT comodius ßrte Romanos recens in Germanium inß riorem reuerfos inßßare,quam Rhlt;etilt;e iam diu mu nitos tentare limites.lta fané ut fenfusßt,Germano-rum reliquias à Probo Citfare bello repreßas fuiffr partim ultraHeccarum,fcilicet uerfus Meridiem feu Rha;tiam,ac Hercyniä fyluä:partim ultra Albimftn Septètrionë: adeô ut quà inter duo ilia flumina pro-tenditur Germania {hodie contmensfrré Eranciam, flt; Heßiam,Thuringiam, Vueßualiam ,zyprou'incias buicfinitimas ) nulhetum effent Romanis metuendic hoßium incurßones. Equidem zx Rhlt;£tiam poüea per Probunt pacatä,ßatim fubiungit ipfe Cufrinia-nus : quaß cie Germanorum reliquilt;e tn Hercyniam reie{l£,atq; Heccaro inclufe, Rhattiam turn inquie-tarent. Attamen re omni expenfa paulo accuratius, uerißmilius uidetur, Germanos ultra dextramßue |
NGIHVNGERI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44 Septentrionalem Heceari ripam perProbum friffe remotos. Mouet primùm,quàd audio in ea ipfa ripa adhuc extare compluribus in lock antiquißimarunt munitionu uelligia: cr Cufrinianus hic narrat,Pro bum tras Rhenum 'm hoßico caflrametatum ita ex' cubias collocaß'e,ut femper pugnaret,m eü redigens neeeßitatem Germanos,zy‘c. At Germants 'm Her' cynia iiiga copulßs,dextra feu Scptcntrionalis Hec-cari ripa non erat ipfa Romanis hoüica ,fed potius *0 ßnißra. nbsp;De'mde uerô quis credat, Probtmi omne id gentium ac terrarum ,qult;eamplißimo illo traélu inter Heccarum cr Albim côt'mebantur, unica ex-peditione fubiugaffet quum annisfrré trecentis totis Romani antea, quantumuis crebris zy grauibus bel lis,non adeo multum 'm Germania promouilfent? Aequé ucrißmile non e{i.,hoSles retrô m Rhatia de-pulfos: cui magisfrrè quàm Rhenano limiti,autcui' uis alij profriciundum erat. Poilremà adduciti» banc me fententiam Annotatio qutedam, ad Anace-lo phaheoßn Abbatis Vrfrergenßs in Cxfarcm Renri-cum Ojetntum bis uerbis in margine adfrerfa: Hmc conieélura eü,quicquid inter Rhenum e{l et Hicrît, uelut in prouinciiC ßrmam redaélum,aliquot annos Romanis paruijfe. Hi«c tantum uetuüatisreperios non folum in Hicri littore,fed in intermedijs etià lo-cis.H'mc apud EttUngam,patriam meam,tabula la-pidea fiât reporta, cui Heptunus erat infculptus, de quain Paralipomenis meis infrà. Ruée annotator ille. Opinoritaq;, Probum à fuperiori Rheni re-10 gione Germanos ultra Heccaru,zir ab inßrioreul-tra Albimfluuios fubmouiffr : nimiru utrobiq^ pro-lato in Septentrionem Rhenano limite. De Rhii' tia poüea pacata quad adfcrebamus,nil prorfus ob-flat,cum ipfa z^ fuis nationibus motu dome^ico tur bari potuerit.Ac puto quidem eandem in fententiâ, 'm Panegyrico cuius initiu, Cum omnibus fâiisdie-bus,adlaudem quoque Maximiani lmp. ita referri: Ingreffus es nuper illà qua Rhætia; eüobieéla,Ger-maniam,ßmiliqi uirtute Rom.limitem uiitoriapro-o tiilit.Etpauloanteeumlocuminquit Pancgyrtßail le: (iuicquid ultra Rhenum profpicio,Romanu eß. In alio ad Conßantinu Imp.Pancgyrico, cuius exor dium e^, Eacerem facratißime Imp.) hiec extant de Rheno uerba: Vbi iam plurimos haußtamnes, quos hic noßer ingens fluuius zy barbarus Hicer,zyMx nus inuexit. Sed malo eruditiores hlt;ec exaéîius ri mari,zy kilo Vopifco alijsq} probatisferiptoribus hiflorhe ueritatem eriiere. nbsp;nbsp;Hcccari feu Hicri totïi curfum à capite ufq- ad eius oüia, zy qnte in ipfum ) exonèrentflumina, lucukntcr ob oculos ponit laco bus Spiegelius,fuper librum s. Atiüriados Richardi 'Bartholini'.ß tarnen abßt menda à librario inucéta, nempediéîione Rotenburga podlTaxagetu difrun £ia,atq; anteTubingam fuum in locum tranfroflta. Eltedio interpres hic quoq-ptilchré fuo fe funétupu tauitmunere,fl ipfa Latinaauthorisnominarelttt querel. Sed quid iüe in Geographicis curio flus ob-feruafr'et,aut reüituiffet,qui mox in fequêti periodo noit |
|
4î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A N N o T / non mtctligcs tout’d hojUcuvn effctC^uia ciim uocent a-tnanuenfts mdoéiin ekmmto capitali perperdm mi-tiituerdt)itccepit ac uertit pro loci feu oppidi cuiufdû nomine proprio, itd guidem, lhenßt dem Rhein bey Uojhco'.ideft,TransRhenum,iuxtdHofticum. Ego fdne inter dnnotdndum edm mendulam, ut nimis mi-nutdm ex dpertdm, trdnfterdm. Qjtis enim hodie in Ldtinorimt dutoruleiîioneuelpdulùm progreffus, ignorethofticum non modo ddieüiuè dccipi pro ho' ftili, ueruetidm fubüdntiuè pro hofiilifolol uti conti-nentem fimpliciter dicimus pro terrd guie infuld non '^ftiCX eiusgeneris alia plurimd. Vlpidnui nofler in fdndeil.Lult.detnilitdri teüdmento, itemq; inTit.de bonor.poftef.ex teüdmento militis, itd loqiaturiOm nes omnino qui eins funt conditionis, ut iure militari teftdrinonpoßint,fiinhoftico deprehenddntur, ex iHic deceddnt, quomodo uelint, er quomodo poftint teftdbuntur. Plinius in Panegyrtco dd Trdidnwmi Quippe non ut ex hoftico rdpt£, peritur^q; in hordeis meffes, nequicquam quiritdntibus foeijs duftrun : tur-.deuehutipft quod terrd genuit, quod ftdusdluit, quod dnnustulit. t^dzdrius rhetor in Panegyrico diäo Con^dntino Augufto, defcribens eiustrium-phunt poftdeuidlii Mdxentium,inquit:Ndm cdptiui alienigenaintroitumiüum honcüduerunt,fedRo-ntd iam libera,nil ex hoftico dccepit,fed feipfam reçu perduit. Sic er Rdrbdricum ftmpliciter ufurpdnt Ldtini fcriptores,pro terrd qu£ Bdrbdrorum eft. Eu tropius in Augufto: Vicit dutem prlt;elijs Ddcos,Ger-manorum bigentes copias clt;ecîdit : ipfos quoq^ trdns 3 Albim fluuiuM fubmouit, qui in Rdrbarico longé ul» trd Rhenum eft. idem in Decio : Ckm biennio ipfe erftlius eiusimperdffent,uterqfm'Bdrbdrico inters ftili funt. AcUm Ldmpridius in Alexdndro Se' uero : milites expeditionis tempore ftc diftgt;ofuit,ut in ntdnponibus annonas dcciperent: nec portdrent cibd ria decern er feptem(utfólent)dierum,nift in bdrbd-rico:quamuis (x illic mulis eafdem atq^ camelis ddiu uerit, dicens:Milites fe mdgisferudre quàm feipfum, quod fdlus publicd in his ejfet. Extdt in Codice lu- 4 ftiniani fub tit. Qji£ res exportdri non debeant, lex Imperdtorum Valentinidni er Grdtidni,hi5 uerbis: Ad Barbdricum transftrëdi uini, olei er liqudminis, tiuUam quifqudm hdbedtfdcultdtem.Vtuero Accur-ftus ibi reilè adijeeret. Ad Barbaricum, fcilicetfolui puto edoiium fuiffe turn ex locis Vlpiani iam relatis, turn ex lege Leonis Imp. qu£ proximo titulo de Eu-nuchis, in Codice fubfequitur, ubi id fubftdntiuu ex-preftè ddiungitur. Atq^ hiecnon ideo dttigi, quod animus fttomnes interpretis in trdnsldtaper ipfum Cuftiinidni hiftorid lapfus exponere:fed ne quifqudm temerè cldmet, quofddm locos,ut fud /fonte dpertos, prorfus fuperudcdneè mednnotduiffe. ibid. uerf. 18. »OJ Trans Rhenum in hoftico caftrame-tatus, excubias collocauit,utfemperpu-gnaretjin eamredigens necefsitatem Ger manos,ut non modo nomine Reguli fup- |
TÎOMES.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4« plices ad pedes Pj'obïpföCtnnbei'ent, fed etiam.) pidebam hie fané menddm, utqudm nemo non uidedt : fed reftituere non poteram,donee Vopi-feum infficerë, cuius b£c ipfd eft ndrratio er uerbdt fed itd utpro nomine feriptumextetnouetn, Pag. 10}. uerf 9. 104 Ingurgitabat enim fe ille pefpctuî» uinihauftu, ueretroqjexonerabat.) Vniut hie elementieftmenddffedquie tarnen ignarumrei o medictemoraripoftittUtcunq^Hiediorem attigerit. Lege itdq},ueia.ttoë[i..Eftdutem ueratrum Latine, quod Grtecé hellcborus:de cuius Jfeciebus, itemq; ai uomitum concitandü uiribus, copiofé lego apud Aê-tiumTetrabiblis. Sermone }.cap. deuomitu, fcilicet ii^.ermultisfequentibus’.erapud lo. MefuicDamu feenum, er doëliftimum eius fcholiaften lacobum Syl uiimi,libii.cd,}o. quod eft inferiptum De hcÜeborOi Pag. edd. uerf. is. soif Confugientem eum in turrem ferra« J tam,quam pro fpecula exædificauerat,in-teremerunt,anno imperÿ.) Itd quidemerVo pifeus narrat, quafî turris ea ftrrea ftterit : fe d Eufe» bius magis uidetur innuere, ei turri nomen fuiffe fer» ratie.na is,inquit Probus, tumultu militari apud Syr» mium in turri qune uocatur f errata, occiditur. No negitnw, d ftrro ftc didam : fed interim feripturam hic quoq; ita habere ueHm,ut nomen turris peculiatt quifq; agnofeere queat. Obferuabis quoq},poft uer-bum inteiemerunt,perperameftèpundo ftnitant , periodum:atq}itidemmoxinCdro,uerf.9 poftuer-igt;«winterfecerint. EX DIOCLETlANOi Pdg.ioe. uerf. 46. to6 D. D. N. N. IMPP. CAES.) H/c»«.' feriptio bene hdbet,prteterquam quod uel totam md-iufculis exaratd oportuit, quomodo extat in Htedio-nis uerpone:uel meris minutis,non autë diuerfo cha-rddere,quaft non una effet,conuulfdm. Apud Pomp. L£tum,in editione Frobeniand,depraudtd hlt;ec extdt I infcriptiotdtq^ hinc emendari poterit. Pag. edd. uerf. si. »07 Turba rufticorum in Gallijs Bugâri darum, ucl,utalij fcribunt,Baugaridarum nomine,tumultusexcitauit,Æcibus A-mando amp;nbsp;Heliano.) In magna hifloricorum ua» ridtione feire non pojfum,quis huius fadionis uerum prodiderit nomen, aut cuius codicis ftneera ftt lediot Eutropij hiec extant uerba: Cùm tuinultum rufticani in Gaüia concitajfent, er fadioni fult;e Eaucadarunt nomen imponerent, duces autem haberent Amandu er Aelianum. Eufebius in Chronicis, iuxta Sichardt editionem, ita habet : Diocletianus in confortiunt regni üerculium maximianu affumpftt, qui rufticorum multitudine oppreftd, qui fadioni fute Bacchd^ ridarum nomen indideritCputo uerà legendum,indi- ' derant ) pacem Gdtlijs reddit. Oroftus Vocaiidas nommât, Pomp.Lictus Bdgaudas.Ego opinor Celtdsfd dioni fuse nomen non nift Imguafua Celtica indidif- Cce fe.E4 |
|
47 nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V O L P H G A N [e. É4 dut cum non ntultu Jifcrim'mis habucrit eu no-j'fxtc Germanicd, utdoilorü guida eéfent,reciperS petißunü uocè Baucadarum, utcui è noftra lingua omnium fdcilimè de conucnientißime expoßtio^ non uno modo rei adcommodd, ddßrri poßit. Hac dUi tpßd rufticdud confßirdtio pducis uerbifpergudin luculëter ob oculos ponitur in Pdnegyrico olim Dio cletidno Auguflo, crMuximiano Cdfari diélo,cuiuf exordium eft : Cum omiiibM ftftiidiebun. Cuftgt;inid-nui guidem pdulo fuprd^uerf.^o. cum Panegyricum Eumenio rhetori tribuit : fed ex eiui gui proximè in Panegyricorum uolumineftam olim ipfum per Cuftii nidnum noitrumcdftigdto confeguitur ,inftriptione liguet,potiui Mamertmi id eftè fcriptum.Et guifguii tandem fttdutljor,ubi illecumulatè Mdximianum i cognomêto aerculij comendauit,eumgi dixit non mi nuf Dioclctiani ddiuuiffe uidorids ,gudm Hercules oltm toui contra gigantes utilem dc neceftariam nd-Udrit operdm, mox hdc uerbaßibiungit : An tion il-lui malum fmile mondrorum bißrmium in hifee ter j ris ftit, guod tua Cdfar nefcio utrum magis ßrtitU' dine repreftum ftt,dn dementia mitigatum : cum mi-litares habitus ignari agricold appetiuerunt, cum a-rator peditemycum paftor eguitem, cum boflem barbarum fuorunt cultorum rußeus uaftator imitatus eft. Qjtod ego curftin prdtereo : uideo enim te, gua pietate es, obliuifei iHius uidorid malle, guàm gio -riam.Hdc ille. Pag. 107. uerf. j. to8 Cum autemea quoque tempeftate ? Quingentiani Africam infeftarent, Maxi-mianus in Africam translatus, Quingen-tianos deuicit ) Niirorcurhic Ciumgentianos uocet, guum ftatim ipfc fcribat, Quinguagenarios, (y fuprà eum numerum annorum militesßijfe, gui Africam diripiebant, M.igis etiam miror in Ldto, gui cum eodein exponat modoytamen Gentianosap-pcllat,nift codicem mendofum dicas. Certè Eujebius, E.utropiuS, Oroftus,ey lornandes,Ciumgucgen-tianos appellant. Pjg. ead. uerf. is. top Sed qiium undique iterumnouana feeretur bella, amp;nbsp;in Oriente per Narfeum, amp;nbsp;in Britannia Caraufium, in Italia ambo Auguftijduosfibi adoptauere Cæfares.) . Locum hunc mutilum effe, maleg; dißndum, cr à Cuffiniano aliter fcriptu/m, facile poteft demonftra-ri. Îîegue enim lego hos duos AuguRos unà ßifße in Italia, cum duos ßbi Cdfares adoptarent : fed ßrte Diocletianum in Aegypto,cy Nlaximianum m Gal- so lijs. Prdterea codem tempore in ïtalia guog^ ßiffe, gui affiraret ad tyrannidemynempe lulianum,difer-tèfcribit Sex. Aurelius,his guidem uerbis : Hoc tempore Caraufto in GaUijs, Achilleus apud Aegyptum, lulianus in Italia, Imperatores effèdi. Attingit idem Abbds VrffergenfiSyCy mox infi-à uerfu 3 ipfe Cujfi nianus. Qjiare ita hunc locum implendum ac diftin-guendum ego putauerim:Et in oriente per Nat- |
;i H VN GE RI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4? feum, in Britannia per Carâufium, per Iulianum turbareturin Italia, ambo Aiigu üijamp;cc.Cuiminusplacetuerbum turbaretiirftub-ßtudt tumultiiaretur, rebcllaretur, autguod-uisconftmile. Poteram uirà hanc caßgationem tri-bus abßluiffe uerbis,ftEutropij li.o. prius uidißent, gui hunc locum omni expedit menda, hdc fcribens: ïtacùmperomnem orhem terrarum res turbatd effent, Carauftus in Britannifs rebcüaret, Achilleus 3 in Oriente, Africam dji nguegentiani infcüarent, Harfeus Orienti beUivm inßrret, Diocletianus Maxi mianum Herculeum ex Cdfarc ßcit Auguftum,Con'^ ftantium er Maximianum Cdfarcs. ibid-uerf. 16. 110 Imb à militia ftrenua nomen amp;fama affecutus hauduulgarem. Qui apudBon-» nam traólum Belgicæ pacandum mare fu^ fi:eperat,amp; obferuada Oceani littora,quæ tune Franci amp;nbsp;Saxones infeftabant.) Pro ' Bonnam,legendumeffe Bononiam,docftrci ipfa-. turn guód Bonnd urbs crat Germanid fecundd, ut guidem Amm. Marcellinus fub finem lib. is. Agrip pinam (guamfupra guarto miliario Germanico,ea-dem ripa eft Bona)ey Tungros huius prouincidpri' marias ciuitates recenfet, longius ab Oceano poßa: tu guôd contrà Bononia Oceano proxima', er guaft èidem obferuâdo proßecula extruâa. id guod eiuft dem MarceÜini uerbis,gud libro 10. hunc in rnodum extant, darum eft. Et guoniam,cùm hdc ita proce» derent, timebatur Lupiemus, licet abfens,agensgi e» tiam tum apud Britannos, homo fuperbd mentis er turgidusieratg^ fußicioyguod fi hdc trans mare diii-ciffet, nouarum rerum materias excitaret, notarius Bononiam mittitur, obferuaturus folicitè ne guifgui ßetum Oceani tranftre permitteretur. Prdterea nominatim arguit ac rellaurat huius loci mendam Bu-tropius, cuius guidem locu Cußinianus,excepto nar rationis initio,hue propè ad uerbu tranferippt : Poft hdc,inguit,tepora,etiam Caraufius,gui uilißimi na-, tus, in ferendinilitid ordine famam egregiam ße-rat confecutus.cùm apud Bononiam per tradum Bet gicd er Armoricd pacandum mare accepiffet, guod Franci er Saxones inftftabant,erc. Apparet itag; hoc in loco non tdtum pro Bonnam fubftituendum ey/c Bononiam, fed etiam poft inferenßm prdpo ptionem per, hoc modo': qui apud Bononiam per traftum Belgicæ,amp;c. Mefeio anhicBri' tanniarum occupator Komanus ßerit,an Celta guif-piam: certè nomen ipfum guod dicitur à ftrenua mili tia adeptus ( nip nomen generaliter pro celebritate aut fama accipias ) Germanica lingua ducè impigrit non inepte reprdfentat.Caraupus enim poteft uideri appellatus ßiffe,guap exterminator hoßumtut exi-tium Germanipguratc uocant, den garauß. er exi-tium adßrre,den garauß machen. Craußij autent nomen ßrte habuit, guap crif}gt;i,pueàcapillo,pueà moribus,pue potius ab utrog; ; guemadmodum uer' nacula paroemia dicerefolemus,Crifpus capmus,cri' |
|
4? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNOTA fen fur. in eum fcilicet, (^ui anbnofior efl^ uarijsq; nioribui. Scdßrtuüa bac conieilutio eft. Pag. ead. uerfro. »11 Pluribus rcgibusSironitarum.)Powp. Ltetui habet Scionitârum-.utçypaulô antèinno' tnmibtis rcgum Perߣ uariat,pro Varrace er Va-reane fcribens Varoracem ©quot; Varoranem: guideni ßncera eß Frobeniana editio. nbsp;nbsp;Obferuan- dum cr tllud,ftlt;juidem bene habet Lteti narratio,ab' auum pro proauo,Qr atauum pro abauo,per Cußgt;i-nianum non fatis oculatè poßtunt. C^nid quod,iuxta Lat! gencalogi-tm, Varraeet Maxerxetn ne^^ ata' uum neqi abauu'iK habuit : fed Regnaum cjuendam, quem Artaxerxes ipfc olim Perßs pra-ficit, abauum agnofeitiZonarä cenfeo fuper bis cofulat,qui habet. Liuodautm Eutropiushuncüarfeum fcribitHor-nufda: Saporis auum, cum bis non pugnat : ut qui nö de bis, fed Udo Uormifda er Sapore mteUigat, quo ru inferius fub ßne Conßantij ßt àCuffiniano mëtio. Pag.ios. uerfi, uz Cui ante carpentu per mille palTiis occurrit. ) Qjianquam Suetonius in C. Caligula^ cap.iä.narrans quam ille in Senatum quoq; irreue-rens ac contuincbofis ßterit, itaferibat : Q^ofdam fummis honorib.ßdUAOS, ad eßedum ßbi occurrere togatos per aliquot pafßiit ntiUia paffus efi, crc. tni bi tarnen hic à Cufßiniano feriptÜ fuifß uidetur cu currit: tum quiauerbu occuncie hoc loco obfe quentiauerba, fcilicetontetqua.oudirctui, non tarn apte recipttur,quàin apud Suetoniu : tum quia alios po tins feriptores bac in re Cußinianus ante o-culos habuit, puta Eufebiü, Eutropiu ez Abbatem Vrffergenfem, qui ointies hanc rem narrant,er uer bo Currere utuntur: er pratfertim Pomp.Littu, qui italoquitur: Galeriui purpura iiidutns fnam Ccefar erat) mille pajßus ante carpentil indignati principis pedes cucurrit,ucluti homo gregarius,et auditus no ell.Eutropius fub finein lib. o. hanc eandem rem ita narrat: Pulfus igitur, er ad Diocletianti profiëlus, cusn ei in it mere occurriffet, tanta infolentia ßrtur -gt;i DwcZe/M/io exceptus,ut per aliquot paffuu millia purpuratus tradaturad uebiculum ciicurriße. Hice iZZe. Vtueróhanccontumcliam Diocletianus ue-luti notant militarè Galerio mußit,ita fepe olim ui-rietiamclariß.civm fummis principibus hoe officij genus honoris gratia ultra exhibuerunt: id quod ex fuperius addudio Suetonij loco apparet. idem Sueto nius in Galba,cap.6. Ipfe maxime inßgnis, campe ftrem decurßone feuto inodcratus,eeiam ad effedum imperatoris per lo millia pafßiu cucurrit. Eutro ■ pius 'm Auguilo:Multi aut reges ex regnis fuis uene runtut ei obfequerentur,erhabitu Romano,togato fcilicet,ad uebiculum uel ad equu ipfius cucurrerut. iHefcio uero an hoc ipfoEutropii loco uerba ilia,to gato fcilicet,CT uel ad e(quiim,noßntfuper-nacanea,er exgloffematein textu pertra{la,Ht alia qutedam in alijs eiufdem autoris locis,etiä posT: opti »lam omnium Heruagianam editionë extant. Nicf- |
T I O N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0 phorus Calliflus 'm Ecclef.hiH.lib.iS.cap.tss.cünßmi le quiddam narrat de Homtifda rege Perfarum, qui Varamó duci exercitus fui à Rom. deuiëlo prafiëiti ram ademit^er muliebremflolam mißt. Htcdio hic Carpentu ßcit nomen propriu loci,fcilicet quia feri ptum erat litera capitali, cuius generis lapfum er ftt pra in Probo annotatione loi retulimits. Tanti eS:, in mendoßs codicibus remißiore uerfari animo, ibidem, uerfir. ”3 Qü’Ci’»nfirmifsimofubfidio Mefo-potamiam concelferat.) Puto omijßam prapó ßtionem in; er eandë quoq- m L£to,cuius hxc funt uerba,deßderari.Hanc enim pojï uerba inottiad lo~ cumßgnißcantiaßre addi appellatiuis, ejquot; maiorit locorum uocabulis,etiam pueris notum edi. Attamë authorno raro omittit,utinßrius 'm Gratianc pagt i4.i.uerfu s.iuxta'Vrfßergeßs uerba dixit,Pannonia uenienstitem pag.t4.9.uerf. 43- Ligwritfin reucrlUn tur: er in fumma,f£pius multo quàm ut anianuenßs ' erratum uideri poßit. Ladern pag.uerfis.pro ad Genforiacum oceanum,Zfge Gefloriacu, ut apud Latum extat. Ead.pag.ueiß.^i. it4 Scripfit fe prius pefte liberatum.) Sext. Aurelius,item Eutropius, Vrfßcrgenßs O' La tus hanc rem multo aliter narrant-.nempe Diodeiia num idia refcripßffe aliquando non Con/ïantino er Licinio, fed Herculio collega et Galeno genero, 4 quibus ad imperium recipiendu dlimulabatur. Cate rùm Condlantino lt;lt;c Licinio ad nuptias uocantibus, feneëlutcm excufauit.Cu/finianus cum utrumq; ha-bcrctcognitum,perperàm conßdit, qua diuerfa e-rant. Aïoxinfrapag.fequenti,uerfuis- pronon-nullij/fgc nonnulli s* Pag.io(gt;.uerfi;. »15; FuitaütValeriusMaximianus Her culeus.) Qjÿim hicapudSextil Aureliü uocetur Aurelius Maximianus ne quis hic mendum fubefrè opmetur,fciendum edijhuie utrumq; noiwn prapo ni: quemadmodum ex mfcriptionequadâ,qua apud Latum extat,licet cognofcere,hoc modo : m. a v r. VAL. maximiano avc. Apud Eutropium uno loco Maximiniant(,una fcilicetfyltaba nomëatt ëUus,lego. Lgt;e Maximinis duobtts, itter, item an uterq; Maximianus, HideLcetum : ermox infèriiis ipfum Cufrmianum,qui omniii dihgcntifimè bofee omnes iifq; ad Confrantinum Magnum Imperatores erfamilia er nomme dislmguit. ibid. uerfzi. tiô Sed Maxentium fuppofitû feruntar te mulieris,teuere maiiti anima laboran-ti s, a U fp i ci O grat i fs i nt i P art u s c œp ti à P U c ro,licet illi poftea nunquâ tuerit cbarus.) Apud Sex.Aurclium longe diuerft edi lcéiio,ncmpe b£c:Aufricio prauißimi ca-pti à puerotis Maximia nus charus nulii unquam frit, nec patri, aut focero quidem Galerio.Ego earn leë}ionem,quamCufrmia nus fro in Aurelio uidetur habuifrë,omn'mo faniorë Ccc 1 fcnjfo: |
|
$1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHÓAN cenfco : tjuid iÜd admoiiu ejl fenfii hiulco c^fiigen tc: h£c Mtcin dptd breuitdtet qu£ Aurelio peculid-ris cRddipfum futis exponit, quad res innuit : nimi' rum cum uxor Nldximiatii Herculij miriti unimum cuperet (ibi rettnere deuiniHum Z!- obnoxium,!tc ip fum enixè optare prolë mteUigeret/tmuluuit fegrlt;t uiditm'.uel cum reueragrauida effètjUcfiliam enixa, fubiecitfilium HAaxentiu, quo partus primus per fe marito gratus,fieret ob prolem mafculam longe gr a tißimus. Hoc uerô ipfum ell,quod Aurelius dicit,Te nere mariti animu labor atis aujfiicio gratißimi par' tus,coepti à puero: id ell, mafculo. Neque enim hie puer pro infante accipièdus ell,fed ad puelltc feu foe min£ prolis differentiam. Ex his uero liquet, c£te ra quoqi,qu£ m Aurelio proximè fequuntur uerba, eße mendoft: ZT f x Cußiniano, qui uel fineer à fuo in codice Icélionem habuit,uel corruptam dextrè ac fané pcrcepit,non dijficulter poffe reflitufiputa cum uerba Aurclij ita haberent: K charus nuUiunq fiiit, nec patri,aut focero quidem Galerio: adjferfitfcio-lus quijfiamglojfema, quod poHea in textu ell tra-llumAs,fcilicet IJiaximianus, ut de quo hallenus idê loquebatur Aurelius.Sed quis credat Maxlmianum ilium cognomento Herculium, collegam Dioclctia-no in Auguftalimaiefiate,fi(ijfegeHeru Galerij Ma-ximiani Armi ntarij i ( nain de altera Galerio, olim Daza dillo,ut pofieriore, ne fomniandu quidè eH ) quern Diocletianus tunc demit adoptauit,quum ipfe Herculius Conflantiit Chlorum adoptaret, eidemq; priuignäfuam Theodora uxorem daret,fcilicet iam : ipfe maritus,fuumq; proinde habens focerum.lnteUi gi itaq; debuit Sextus Aurelius non de Uiaximiano, fed de Ntaxentio, qui tametß à matre effet fuppofi' tus,quo mariti animu iUo utcharißimo pignore dc' u'tnäum fibiteneret: tarnen is ncmini unquä,adeoqi ne patri quidem ipfi, fcilicet putatiuo ( ut noftri lo-quuntur) M.aximiano Uerculio, autfocero Galerio charus fitcrit. Simile ell quod Suetonius in Tiberio Cæfcap.^ÿ.deipfiusfeuitia zximprobitateex Vr* bani cuiufdam ucrficulis ita memorat : Ajfer z^ immitis,breuiter uis omnia dicam I Dijf cream ,fi te mater amare potelli Sic zr Virgilius lib. 7. Aeneid. de immaiußima fitria Aledo: Odit zn ipfe pater Pluton,odereforores Tartare£.—‘ Author quoq^ panegyrici didi Con ftantino, cuius exordiu edyVnde mihi tantu cofiden ti£: dcMaxctio fuppofito pulchrè mcminit, atq- ita quidem,ut locus uideatur hie relatu dignus: pr£fer-tim qui z^alia qu£dd in his C£faribus à Cujfiniano memorata attingat: vt enim omitta itla,i’nquit, qu£ non decet compararùq erat ille Maximianifuppofi tus,tu Conftantij P’’’ Ulins : ille defigt;edißim£ prauita tis,detortis folutisc 'bris,nomine ipfo abufiua ap pellatione mutilato: 1 , juod fufficit dicere, tàtusac talis: uthocinquam omutam,te Conflantine paterna pictasfequebatur,ilium ( utfalfo generi non inui deamus) impietas: te dementia, idum crudelitas : te pudicitia foil dicata coiugio,illum libido ftupris ont |
I H V N G Ê R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;5^ nibiis contammata: te diu'ma pr£cepta,illu fuperjii-tiofa maleficia. HiCc ille: è quibus nimiru abude con fiat, merito hunc Maxentium nemini unquâ charte filijfe, ut qui tyrannus tam nefarius,omni(^ uitioru genere eotaminatißimus fiierit. tAox quoqj à puero mentem apparuijfe in ipfo parum fanam,zt‘inama' bile 'mgenium,fatis fit uerifimile exeo,q, cu magna jfurcitie tantum habuijfe fcribitur comercij, qua ne mo bonus ac prudent unquâ fedatus ed. Deniq; I «ecmiilieris pro mulicbri malèuideturlegijfe Cujfiinianus apud Sextu,cum fequatur: Tenere ma-riti animum laborantis. Ttfi non negem, didionent iâhor!Lntis,adartëmuliebrem(quâinftriuspag. ciiuerfu ult.ubi h£c repetutur,zr ipfe Cujfinianus agnofeit) rede quoq; poffe accomodari, eundemq; firèmanerefenfum. Qum mutata animifententia, hoe ipfum firè pr£tulerim,tum quia in omnibus Alt relij editionibus lego muliebri,non mulieris : turn quiaidem Aureliusin Claudio Tiberio 'mquit,Dum arte mulicbri corrupti cultodes £grum fimulat, DC' nique ZT“ dodißimus «/r n i c o l a v s a b r b ç,-LI V sin pr£fatione,quam prorfus zr neceffariâ amp;nbsp;lueulentam Cujfiiniano pr£ftxit,hunc loeit ita fe re-flituijfe profitetur. Ulud probare non poffitm, idem Gerbelius legit capti, pro cœpti : cum duré atq^ mufitaté,ni fallor,dicatur partus captus à puero,pro puerperio primo initiato à puero, feu mafcu lo.Siuolesaptarecum didione aufpicio Çutfané lat'mè did, capere aujficium, nemo ambigit) certè Ito Câpti,fed capto legenduel}:,quà fuo cumabla-tiuo congruat. Sed neq- taie quicquam in uUa Sexti Aurelij editione extat: neq- obfcuru ed, ipfi rei qua narratur logé comodius quadrare,Aufficio gratißi mi partus cœptià puero, eo nempe fenfu quem noS paulo antè expofuimus. Malo tarnen h£c omnia e-mundioris naris cenforibus expendenda fubijeere, quàm pert'macius quicquâ diffinire. id uerà quod uulgô 'm Aurclij codicibus, ipfo ctiam Terobeniano, extat, fcilicet Aujpicio prauijlimi cœpti à puero,no puto uUi dodo placere poffe. Ad extremum, nec iüud ledorem comonefacere graue fùerit: in Sex, Aurelio Vidore, eu primis hoc loco,C£farum inferiptionesparum aptè ejfe dicin' dos. duàd enim caput uni tribuitur Galerio AW-ximiano,uix ilium primis uerbis att'mgit, alioru firè exitus perflr 'mgens: turn ijs expofitis,uelut altera narrationis pracipuam quandam inflituens partent, mores finguloruexplicat : ita quidem,ut no nifi ab-furdè h£c omnia potuerint plura in capita fccari. Tgo itaq; in Sex. Aurelio, und cît ipfo Dioclctiano, quatuor proximè fequentium Cafarît nom'ma inferi berem,nec itëpr£terito Conftantio ZT' alijs,qui hoc capite feu Augufti feu C£fares narratur: ac mde per petua oratiois ferie proccderëufq^ ad Confiantinü. ibid.uerfî}. n/ Dehinc uiuum cœpit,tum decteto iiifliis eligere mortis genus.Poftremó,fra ftislaquço ceruicibusjoccubuit.) Si hunc locum |
|
ANNOTA locum defumpium iixertntuf « Aurelio, cuiia cum nurraùoneçyuerbiibeUèquidëconuenitjfittendum e{l,n5nihil quoij; mendlt;e eiia adhie/iJJèj^M ipfe Au rcliui labor at in editions Sichardina,quf ita habet: r)cinde captus, pcenas mortis genere poflremofra-ëlis laquco ceruicibus, in editions Frobcniana baud dubiè teiHio Aurelij germana,certs integra cr fenfu «rguto extat,hoc modo: Deinde captus,pcenas mor tisgenere poilremofi-adis lagueo ceruicibus luit, guajj dicat,perfidie ambitioi5,feu potius inipiie perfidie infiliu acgeneru panas,mortis genere omiiiu ignominiofißmo,nempe fiiffiendio,luit.ut,fi-adis la ^ueo ceruicibus,fitappofitiuèdi{lum, explicationis gratia: quo irtodo et Letus his ipfis in Cefaribus(no lim niim longius exempla petere ,utinre clara non necefiaria) de Aegyptiaco rebellatore dicit : Achilleus uerôdnquiens,méritas luit panas, firis oppofi' tus,c^dilaniatus. idê legijfeuidetur£utropius,qui inquit: Projùgit Herculius lAafiiliâ,ibiqi oppreffùs, panas dédit iudifiimo exitu. Ex Cu/fiintano quoq^ mendam omnem toiles,fi uocem Potiremo,fineca pitali ficribas,neq; pundo feiugas,ut fenfus fif.iuffits eligere mortis genus,poftrano,(cilicetgenere, occu buit, putajradis laqueo ceruicibus. Atq hec qui-dem aliquando nobis ita erant expen'd,uifaq ledo-ri probe fiatisfadura.Ceteru ubi pofka incidi in do-dißimi^reipub.litcrarieamantiß. lurecofiulti An drceTiraquelli comentarios de Nobilitatez^riure primigenioru, deprehendi demu quegenuina eßet hoc in toco S. Aurelij ledio, ad qua reliquos oni-nes locos emendari oporteret.Nam ubi is cap.zo.nu mero to is.prolixe explicat,Griecoru CT Latinorum addudis tedimonijs,panâ laquei omniu ejfi uilißi-mam,fadißimä,cr ignominiofißimä,tum etiä id ge nus mortis paßim apud feriptores infirme appella-ri,deniq^afijcithecuerba: Plinius lib. i.ca,zs-l^at. hid.hanc pana feite prepo/krä uocat : quia fcilicet includitur/fiiritus,cui debet quneri exitus.C^ë fccu-tus Sex. Aurelius: uiaximianus,ait,Herculius à Con ftàtino apud Maßiliä obfeffus,deinde captus,panas . mortis genere prapofkro fradis laqueo ceruicibus. Lthanc fané pana uelutigrauißimäer itifamißimä iußitDetts O.m.quibufiä idololatris facerdotib.m-fligi, Hum.cap.is- Atq^etialofueiudexprincepsq; tüdaorum hac pana,ut atrocißima plurimos reges ethnicos afficit,lofue r.itemq; to. üae TiraqueÜus, , quëfualaudefraudareneq-debut,neq^uolui. Quia uero autor Panegyricfeutus initiu ed, Pacerem fa-cratißime imperator,didi Conftantino Condantij fi lio,multo aliter narrat de Maximiani Herculij apud Maßiliä interitu, nempe iHum Conflantini clemètia fiiijfe fiituru faluu, nifi ultro fc uita abdicajfct : libet eins autoris uerba fubiicere,obiter quoq^ à médis ali quot uindicata-.Sed o fingularë,inquit,tuâ Condan-iine pictatë,et fuafemper Dfficia,etiâ inter arma,fer uantem.Signu rcceptui dedifii, er uidoriâ difiidifli, ut omnibus tibi liceret ignofccre,ne quid atrociusfa ceret miles iratus,^ dementia; tu^e natura patcietur. |
T I O N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54 in quo licet optimi imperatoris folicitudine caueris, ut indudi in fiaudë milites panitendi tempus accipe rent,atq} ultra ueniâ precarentur: nos tamë qui mi-tißimos fenjùs tuos intucmur(nihil cnim ed tam per )fiicuu,quam in pedore tuo bonitos) tSi te intelligi-mus pepercifie,quem fi prima copiam habuiffet irrt» ptio,eripere ftrro nemo potuiffit : ita quod ad pieta tem tuâ pertinet Imperator, er Htü, Cr omnes quos deceperat, feruafli. Sibi imputet, quifquis uti noluit gt;nbsp;beneficia tuo: neefe uita dignlt iudicauit,cum per te liceret ut uiueret. Tu,quad fufiieit confcientùe tUf, etiam no merentibus pepercifîi: fed ignofee dido,no omnia potes,dij teuindicâtet inuitu. Hioeautorille. Pag.ead.uerfu4e. ii8 Vndepriulquam fc imperio abdica-rent.) Particula unde priecedentibus nuRo modo cohteret: at nec fequëtibus fatis apte. Qttare ego fir tèinautographo exaratufidffccredo,Hi duo,pro unde,«f/quiduisaliud. Paulum infrà, pag.zio. 3 uerf(gt;.repetitureadënarratio '.Vndepodquâ fe im perio,etc.quô aut Itbrarij oculus aberrauit, aut ipfe autor hiec minus accurate difiofuit. ibidem,uerfu rs. ss^ Claudius uîr fuit mi tifs.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn- curia quapià feriptu eft Claudius,pro Conftan tins, quem PutropiuserLidushifdemnominatim laudibus cocelebrant,quas hic autor tribuit. Trebel lius autë Pollio,quihic ad partes uocatus, huius loci argumentû tradat in Claudio: ne quis imprudens in Condantio quarat, cuius ille uitam non fcripfit. Pag.iio.uerfuzo. lîo Amiaballianû, qui amp;nbsp;Gallus didus cft.) Librarij hic ed lapfus: eït m/rà autor ipfe btic aliquando inxtaSex. Aureliu,crjirè alios, Anniba lianu, aliquando iuxta Lietu appeRat AnauaRianu. Ibid, uerf.is. 12» Scribit quidam Græcus,Conftantiû exnouacula cum effet moriturus.) Opi«or Cuffiinianii hic fentire de eo Grteco,quem mfrà Con ftantini uitÔ fcripfijfie, er lo. Capnionë uertifië mentor at,queferipta ego nun^ uidi:ac proinde ignora quidfibiuclint hicuerba ex nouacula. Sufhicor herclè fubeffi mendam, er firtè ab autore feriptum fiiiffe,extreme uociûa.,uel extrema hora,uo ce ultima,uerbo ultimo : aut deniq;, extre-mo articulo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lbid.uerf.46. 122 Côpreffam dracone fernen cocepif-fe.) Apud Sex. Aureliuinutraq; editionepro fe-men,ifgo feme t:^ttO!l ego qutdem pr£tulerim. Pag.w.uerfie. »23 NccenimprofueratChriftianis falu tem recuperatuSjfed ad folitâ potius par-uo interuallo redijt crudelitaté,)Kifcnarrtt tio no modo cum Pomp.Lfto d:fcordat,jedetiâ ipfa fibi ed aduerfa: cum ftatimididu fi,t,no ualuifiè Chri flianoru preces pro cruento tyranno, ut fané ad cru delitatem priflinâ redire nec potucrit quidë.Itaq; uti Cußinianus priecedëtiafirme narratiit ijfdë quibiis C c c J Latus |
|
VOLPHGANGI HVNGERI Lietus uerbis, ita neq^ hie ab eins /entêlia difeeßiße, atq;ßcpotius fcripßjße credendus ed : Nec enim profilcuius erat Chriftianis falutc recupe rata (/iwelalutérecuperans) fed ad foliti potius paruo interuallo rediturus (ßeurc-dijifet) crudelitatcm. Dehoctarnen ledorfuo arbiirioipfc datuet. Pagw. uerf.3o. 114, Vitra ætaté amp;nbsp;plus quam anni pro-mitterét, non modo hoftes profligauit.) Paru apte h£e uerba coh£rent,et puto ab autore ex L£to ita potius fiiße feriptu: er plus quam permit-tcrcntannigeßit,crnon modö,erc, Paulo pod ex eodem L£to,iniö ipfa Grammatica,pro Hercules,le go Hereulem. ibid.uerfu 42. 125 Publica iumenta quaqj iter ageret, c cciderit.) Cum ego meo in Cufßiniano, ac item Aurelio iammutaßem quaque,!« quaqua, inue ni pod eodem modo emendatu apud Aurelia m edi-tione Probeniana. ib id. uerf. 47. 126 Potifsimii tarnen Eroco Alemaiino-rum rege.) Vrßergenßs Croco habet,fedmen-dofi puto : cum er apud Aurelium extet hic Erocus rex Alemannoru,dign’M profiftö £ternis liter arum tnonumentis,^ eins auxilio Condantmus hic,prm-cepsmultisnom'mib. magnus,adfaßgiu Rom.impe rij afccdcrit. Mox pro afte quu.legc alfecutus. Pag.113.uerf.11. tiy Petijt à miniftris orandi tepus.)Vtpri mo aßedu hie obijeiebatur fcrupulus, quod ueriß-mile no uideretur tyranni idohlatne er Chrißanis infinßßimifateUites impios orationi dicetidte locum dedißiiita p-od ex Lato elarè deprehendi locu hunc deprauatu,ac feribendum eße,Pecift à miniftris ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pdg.114, uerf.4.. 118 Tyberinü prætoré deuorafle, amp;nbsp;fta- tim euomuilTc recifo capite. Quod uidor 40 narrat:adoculureprafentata tufuiß'einquics,quie ante currii fpeftaculo exhibuit,dum urbé de Pbaraonis tyranni, eiusé^exereitus fubmerßone j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r .. inmarirubromemorantunideoqier magni iHius ferui Dei Mofa; imi'iHHfi pro Eecleßa hue quoq; ac ingredcretur.) Hic guoq- et res ipfa monet legen dum pitre,er patet eodein ex Poinp.Lieto, qui in-quit: Sunt qui reßr ant,Tiber mu patrë indignatum deucraßeter ßatim euomuiß'e,et caput recifum,ad-buc ßeuitiäac libidines pr£ fe fires,fpedaculo ßißi ante curru uidoris. Digziitw aut fierit fuper fangui narij illius, ac Chrifiianis infinß cumprimis tyranni miraculofa atq- ignominioßa nece refirre eodem ex panegyrico,que paulo [uprà citauimiis,locu, pror-ßis decoro orationis ßlo contextu,er cuùiis erudito pioq; ledori cognofiendu,quin obiter et mêda enor mi à nobis expurgatu. Ad primu igitur, inquit aU' tor,aß}eda maiedatis tu£, primum^ impetu totius tui uidoris exercitus,hofirs territi figatiq;,er angu flips JOiiluij potis excltiß,exceptis latrocinij iUius pri mis autoribus, qui deßperata uenia locu quëpugn^ fumpferant,texêre corporibus: c£teri omnes in fiu- |
to 10 50 uium abiere pritcipiteSiUt fandè aliquod c^dis cent' pendiu ßßis tuorum dcxteiis eueniret. Civm impies Tyberis haufilfet,ipfum etiâ lüum eu equo er armis mßgnibus,ßujira con atu per abrupta ripx ulterio-ris euadere,idem Tyberis correptu gurgite dcuora-uit,ne tam deßrme prodigiu uel banc obiiufßii re-linqucret fama, quod alicuius uirißrtisgladio, teló ut cecidißit. Et aliorû quidem hofliü corpora CT ar ma prxceps fluuius uoluendo deuexit : iSum aut co' dem quo extinxerat loco tenait, ne diu populut Ro. Iteticia dubitaret,ß putaretur aliquô proßgiße, c U' ius mortis probatto qu^reretur. Sàâe Tybris,quon dam hofpitis monitor Aenee,mox Eomuli coferua-tor expofiti :tunec falfum Romulu diu uiuere, nce parricidâ urbis pajßs es enatare : tuRomttuieal' torcopi/s fubuehendis,tu munitormaenibuf ambien dis, mérita Coßantini uiëiorùparticepsejjèuolui-üi^utiUe hoüem in tepropeUeret, tu necares, enim femper es rapidus ertorrens,fed pro temporîi ratione moderatus.Tu quietus armatu Coclitê rcuc' xifli, tibi feplacido Calia uirgo comißt : at nunc uio lentus er turbidus hoßi reipub.foluiß,er ne tua ta' teret obfequiu,eruëlato cadauere prodidifli. Reper-fo igitur er trucidato corpore, uniuerßas in gaudia er uindidam populus Rom. exarßt, necdeßjttota urbe,qua fufßxu haßaßrebatur,caput id piaculare fœdarî,cum interim (ut funt ioci triumphales) ride-returgeßantis iniuria,cum alieni capitis mérita pa* teretur. iliecautorille,IAaxentijtyranni uitaiitt-pijßima dignu deridens exitium, quod er Nazarius rhetor alio quoda panegyrico his uerbis eloquitur : mon comemorabo hie tedas cotinuisßragib. ripas, non oppletu aceruis corpora Tyberim,erinter con geßas alte cadaueru moles agro nixu ac uix eludan tibusgurgitibus exeuntê: quod^ ilium ipfum tyran' num non mors uirilis, fed fuga turpis prodidit,er di gnum igtutuiic er feuitite exitufludus fangumei nc' cauerut.Jta HazArius. Euculenter quoc^ mieepho rus CaUidus Eccleßaß.hid.lib.7.eap.i9. eandirent cinens. Eodem^ loco dodißimus eiufdem interpres er fiholiaßes to.Eangus,carmina quadä Prudentij, deMaxentij interitu percomode adducit. quot;Vt uero eredam Eiidionem in hac Cußinianihijtoriaalicnis multauertißioculiSfUclhicunus locus facile mihi perfuadet,planißime fuam iuxta mendam in uerna-so culum translatas. Jbid.uerf.ts. tip Sed omnia accepta Deo,amp; imagini-' bus fuis femper cruce adfcribiiufsit.)Qn« non uideat,inter prima quatuor uerba deßderariuo cem tiilii:,aut retulic,quodetiâEufibij in hifloria Eceleßad.lib.9.cap.(gt; .locus elarè moßrat.Eum ue-ro,q, tum hicc Cußiiiiani uerba luculenterdcclarat, tum memorabile cotinet inferiptione, Itbens hue integrum |
|
A N N o T tegru tiJifcU)»: Turn uerà,inc}uit,Uti omnes eu con iugibits ac libmf,S.P. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pe/k liberlt;tti,tt îngo tyrannies imminitatis exempti, Coflantitium Uclut falutis itutorcjdc rejlitutorë libertatiicxcipiut. illctarnennecin laudes acclamantis populi,necin plaufum tant£ urbis^ac talis,animos rclaxabattneq; fu£ uirtùti rem geRâ,fed diuino muncri deputabat. Statimdenii^;ubi imaginesßbi ob honoré triuphan ti Senatiis erexit,uexillû Dominicte cfucis in dexte-rafuaiubetdepingi,Grfubteradfcribi:Q.viK in HOC SIQNO 5INGVLARI, QVOD BïT VBRAK VIRTVTIS INSIGNE, VRBBM RO MAM, SENATVMaVE ET POPVLVM RO MANVM IVGO tyrannic AE DOMINA-TtONIS brbptvm, pristinab liber-TATI N08IL1TAT1QVB RSSTITVIT. Vide tsicephorum libro 7.cdp.}o. uerf.ii. 11O Sic Conftantino Magno in ipfa me-ridiei hora coram omni exercitu fupernè apparuit.A’iqui in Comno.)Vidcturfuperio-re in periodo,quo (enfus fit integer,fuperaddi debe-re cïUXyOUt crucis ucxillum , rtttt fimulacrû, quie uoces fuprà pagina u}. rf uerfiu ufio; ad 44. aliquoties extant,fimiléue quidpiam interfirendivm. Quiauerô Cujfiiniamishicmemarat demiraculofia iHa fijgni crucis in cœlo apparitione, qu£ maximum profidiô rcligioni ChriÜiaiite uidetur attulifie mere mentum : libuit fiudtofa:iuuentuii,qu£ poéhabitis firè fiacris authoribus,profanas tantu fe£latur,hanc rem eodem ex Eufebio epifeopo Ctefarienfe, qui fub ipfo Conftantini imperio uixit,ac pr,eterea ex 5os:o mena prolixiushuc adfcribere,adgloriâDomini no üri IBS V ChriRi, qui pro uniuerfi generis humani falute in facratifiimo iüo crucis ligna Deo patri ui~ éiima pependit. lUe igitur in Ecclefiaüica hifioria, eodem hbro ç.cap.^.uti Kuffinits eâ interpretatus, itaferiptumreliquit: Cum igitur anxius, tnulta fecum de imminent tis belli necefiitate peruoluens iter agerct,atlt;^ ad ex Iwmfiepius oculos eleudrct,cr indefibi diuinum de' precaretur auxilium, uidet per foporcm ad Orients partem tn cœlo fignum crucis igneo fitlgore ruti-larc. Cuin^ tanto uifu fiiijfet exterritus,ac noua per turbaretur afigt;e{lu,adflarc ftbi uidet angelos,dicen-tes: ConftantineevTiru iftKx,lnhocuince,Tum ue ro hetus reddituSjCr de uidioria iam fecurusfignum crucisquodincœlouiderat,in fua /rontedefignat. çr ita cœlitùs inuitatui adfidem,non mihi iüo uidetur infirior, cui de cœlo fitmiliter diilum eit : Saule Saule,quid me perfequeris ? ego fum lefas Hazare -nuf,^cMfi quia hic non adhuc perfequcns,fed iam confequens inuitatur. Exin fitgnum quad in cœlofi-bi fùerat demonfi ratum,in militaria uexiüa transfir mat,ac Labarum Çquem dicunt) in Jfieciem Domini-c« crucis exaptat : cr ita armis uexiüisq; religionii inftruéius, aduerfum impiorum arma proficifeitur. Sed in^extera fua manu fignumnihilominus crucis |
T I O N E ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 S exduro fabrefailum habuifiè pcrhibclur. Vide Hi' cephorumlibro 7gt;capiteuigefimonono. Sazome-ni uerô in hifioria quam uocant Tripartitam, libro primo, cdpite quarto cr quinto, h£c extant uerba, Epiphanio interprète : In his ergo foüicitudinibus confiitutuSjinfomnio uidit crucis fignum cœlo jflen àidè collocdtu.mirdntiqi uifionem,adftitcrunt ange-U dicentes : 0' Con{lantme,in hoc uince, Fertur au tem cr ipfum ChrtftuM apparufifi ei,fignumqi mon flralfe crucis, ac pr£cepi/Jèut/j^guram fimilcmface ret, GT in prtelijs auxilium hoc haberct, quo uiëîo-ri£ iura conquireret. Eufebius itaq^ Famphyli,cum iureiurando,ipfo imperatoredicente, audiffe fere-fèrt ! quia circa meridiem, déclinante iam foie, cru' cis fignum ex luminefa{lum,crfcripturam confer-tam ei dicentem in hoc vince, uidijfet ipfe, cr milites qui cum eo tune effent. Pergente namqué dliquô cum exercitu pariter : Hoc, inquit, ei miracu lum e{t oüenfum. Dumq; cogitaret quid effet, nox fuperuenit, dormienti Chriâitsapparuitcum fi^ gno quod uidit in cœlo,iufiitcf ut fieret dus fignifi-guratio, qu£ ßret auxilium in praliorum congref-fionibus. Cum^ iam non oput effet interprété, fed apertè imperatori monjlratu fuiffet, quid de Deo credere coueniret,mox diefadajàcerdotes Chrifti couocas^ de dogmate confulebat.At iHi fdcros libres afferentes,de Chrifto loquebantur,fuaq; dida ex prophefis comprobant.Signum uerè quod apparuerat ei, dice banttroph£Üelfeui{loriit aduerfus infirnü, quant uiiloriâ afeendens in cœlos egit Chriilus, crucifixus CT mortuus, çr tertia die refurgèstfecundü quodjfè randu effe dixerüt, quia poUhuius uit£ terminu cir cd finèfcculipr£fentis,omnes hominesrefurgât etim mortdles exifiaf.alij quidë ad pr£mia rerü quib.beno uixerunt,dlq ad fupplicia eo j ab ds mala fint gefla. Effe tamenetiam indeliëiisqu£ coinmittunturhic,.. occafionem fatutis,purificdtionëqf peccati: nondum initiatisquidembaptifinatisddeptionë,fecundü cc-clefiafticam legemünitiatis dutë,cufiodiam ne delin-quant.Sed quia hoc agere omnino paucorum fatida rumq^uirorumeil, docebant quoep purificationem fecundam ex pœnitentiacÔflitutam.clementêcnim effe Deum,crueniam tribuerc delinquentibus,fi pœ nitentiam agentes fiudeant earn operibus roborare. K£c facerdotibus explitnâtib. admiratus Intperator prophetias de Chrifio ita promifàsdufiit uiros eru-» ditos ex aura cr lapidibus predofis in uextÜum cru ds transfirmare fignum, quod Labaru uocabatur. Hoc ejüm fignü bellicü inter alia preciofius er at, eo quod tmperatorëpr£cederet,eyadorari id à milni-bus maris effet.Vnde pracipuè Condantinu reor no bilifiimu dccus imperij Romani in fignn inutafè cru cis,utfrequëtiuifioneatp cura dcfuefcerëtà priori more fubiedi î cr eum folum arbitrarentur Deum * quëcoleret Imperator, ucl quo duce atq^ auxiliato-re uteretur aduerfus hofies.Semper enim hocfignum proponebatur ante ordines uniuerfos,quod maxime Ccc 4 /afcorrit»- |
|
VOLPHGANGIHVNGERl laborantibusaciebasinprieliis adeffe pr^cipiebat. Coüituit itaq; certos frgnifrros,qui in eo laborarèt : quorum opm erat ut uicibus humeri's id ueherêt, er omnes actes ita luftrarent. Hiec omnia Sozomenut. Uædio uocc fignum boci« Cu]jgt;. loco interpofuit, qitam fane mireris animaduerftonem, ut qui mox in craßionbus aliquot mèdii nihil prorfui defiderauit. Idem perperàm hoc ipfo t« loco ex fomno ,/ècit tur,qui uel confeius non prohibuit,aut certènocen-tesfuppliciodignonoaff'ecit.Ethücelfeautoriino fo mniii. Scribit quide Sozomenus de fomnio : fed nbsp;nbsp;ftri hoc loco frnfumßpjamß hiflorite ueritatem,po- Cufrinianui ipfe,Eufebium fecutus,in fomno ma to te{luelutiexcömentario daccriex uerbis Eutropif lutt dicereßd eßper quietcm:qu£ Suetonio fanùlia-ris e{l locutio. Addehuequg diximui infra in Theo doßo,annotatioe tcj. Moxaut uerf30.Sed tum genus full ad Philippii,Zfgf tarnen pro zü,ut pr£cedentia poßulant. Prxterea pagu£.uerf.ir, pro Marimianü,lege iuxta alios hiftoricos Mar-tinianfij^Hc o ipfeautor paula itifrriut nominat, Pag.itr.uerfu 4, «3» Deinceps in fobriu tempus acnatiufi Cætera diflulit.) Et/ihutusloeimendü aquouis intelligßo reflitui, ac quidem citra autoris alicuius priefrdiü,poßtt,utcunq; H^Jiani non obferuatu: tarnen libuit monere,nonmtatim in Sex,i\urelio exta-re matntinü,pro natiuum. Etquia poft corru p ta (fff//c uidetur diélio méte,qu£ eil in Aurelio, ac pojlrcina huius periodi uerba paru apte poßta,et magis innuere q dicere quad fentit autor, adfrribam ipfa Aurelij uerba: ingcnio quieto,umiauidior,quo ebrius qua-dam corrupta mente a fr era iubebat : qui cum pigeretfailu, difrèrri quxpræccpifrèün tèpus fobriu ac inatutinumfratuit. Ex his Aurettj uerbis conijei poteiljhunc locü per amanuenfem depraua -tum, O' ipfo à Cufriniano aptius fùifre feriptu ,hoc modo : Vndc nonunquam ebrius quædam corrupta méte iubebat afperius,deinceps ignoras fe quæ anteaiulferat, præcepifl'e, in fobriu tép’ ne matutinii cetera diflulit. Pag-iiS-uerfix. J32 Et tranfmiffo mari abiecerfit,Byzan tiumperiti augurandi.) ItapotiushtecdiHin- 40 inuerbo e-xiiiit:nectamëm'utaffem,utqttinihilfa gue: Et tranfmiffo mari abiecerunt Byzan niusinuenire,niß Aurelij (qui pro Britannia habet tium.Periti augurädi, amp;cc. VerbafuntPompo nbsp;nbsp;Vetranio,nimirucorruptè,utaliaplurima) narra tio firtè firtuna admonuißet,legendu cffre-xtiit,di cendiformula logé tritißima,qu£ oquot; fuprà pag. uf. uerf4s.autori noftro extat. Aurelij uerba h£c funt: ni] L£ti. Mox,uerfu is. «ci» fcabrofa htercasfen tentia,pro feribit,Zege feribat. Pag.eaduerfjo. 133 Si quos priuatus dilexit,opibus ho-neflauitjUon dignitate.) Putabä initioficpO' tins eße legendu'.Si quos dilexitjpriuatis opi bus honeflauit. Sed inucni poflapud Pomp.Lte tum ita extareferiptii:Illiid in eo principe lau dabile memoratur,quódfi quosexuulgo priuatus dilexit, opibus honeflauit,no di gnitate,amp;c. Infrapag.nsi.uerf. ir pro conan teSjZcgeconantis. EX constantio et FRA-trtbui. Pag.izo. uerfu 17. »34. Conflantio difsimulante.) Sedquttpo tHiteffedißimulatiOfCiiab ciusfailioe occideretur^ |
6o Putitbä ergo aliquando hie pro Conftantio legen dum Conftantino, aut Gonflante, ^«d/îhorti alterutro cofeio DalmatiumConftantiiu curajfetiu' terfici. CxterùmfianimaduertM adeaqu£ infi nar rantur pag.nr.uerfio. mteÜiges hic et iÜic reilè feriptum Conftantiu.Nam o' dißimulaßi reiîè diet qult;e ita habent : Verum Dalmatius Citfar profrerri ma indole,neq- patruoabßmilis,haud multo pofrop preffes eStfadione militari.O' Conßantio patruele fu o frnente potius q tubente. idem plané feribit Socrates in hilioria Ecclefraft. Tripart. iuxta Epipha-ni] interprctationê,lib.4. cap. j^.his uerbis : Sdendii aut, q, cum iüis mperauit cofobrinus eoru, nomine Dalmatius, uocabulum patris habens : qui dum ali-quantifier tmperaffet,i militib.interemptus efrneif ÏO iubète Coftantio ut occideretur,nec tarne prohibête. Pag.iii.uerfr.O' frq. Apud Ticinfi plures fudit incautos. Etut in uiftoriafoletaudacius jifequés, cupidus rurfus dimicationis.) l«xfd SexM relium potius ita lege O'distingue: Plures fudit incautiusjamp;jurinuiftoriafoletjaudacius profequentes. Cupidus rurfus, cr-c. Viéius enim ipfe üagnètius à Cofratitio in fitga erat.Qjtod aut codé in Aurelio pro Ticinfi, extat Thicanö, j o fané ego ubi illefrt in Italia locus,nö habeo cöpertu. Pag.ead.uerf 31. 136 Exilio uiólor multauit, dum effet in Gallia Britannion,qué Sc.) Iuxta moxfrqtten tia uideri poffrt,finicndam hic periodum poll mul ftauit : queadmoduoHiedionö uerti/fr cÖperio. Sed Pom.L^ti uerba apertè oltenduntffiniendä eße poH Gallia. lbid.ucrf 37. t^7 Tum regno exiuit.) V^^/e^z■(/ƒc^(p«6■p: pemßratuniuselemcntitran/foßtio. Uäcrebamhie Huius morte cognita, Vetraniomagifkrmilitu, im-periu in Pannonia apud leiurßä corripuit, que Con ß:antius no poH multos dies regno exuit, grandauo £tate non uitä modo, fed etia uoluptarium ociu con s° cedens. Cum aut pofl inueniffem hanc ipfam narra tioncdeBritannionerelatädilucideapud Socrate li bro s.cap.4.htfiori£ Tripartie, no piguit integra, ut uerfa exlatfruc adferibere: Imperator,inquit,in' terea in iUyricu callrametatus eil, cogebat eu publi ca neacßitas,et maximè'Britannionis,quiper milites Augußusfueratappelldtus. Cüq; ueniffetin Sirtmu, mutuis feederibus fadlis Britannionc uidit:a(lüm-que eil, ut milites qui eum conliituerant, tranßrent adfa- |
A N N O T A T 1 Q N B î.
adfauoreiit Conßantij. Oj^o fado, ßolu Conßantiu 3mperatorem Augußum uoce emijßi clamauerunt. Cumq; de Britannionc nulla memoriaßeret, iÜe repente fentiës ß proditu,ad pedes fe proflrauit Impe ratoris. Porro Conßantius außrens ei coronaßmul çr purpura,dementer ei locutui cd, monens utßib fchemate priuato quiefceret : quad utique eins atati potiusconuenirct, q habere nomen follicitudmibus enudit'.iußitcj; ci fumptus uberrmos ex publicis fiin (lioiubusexhiben. Cumq^mBrufaBithyniieBritta *° nio ageret, Coßantius fcripßt ei,narrans multorü bonorü ei caufaßtißet, que à tantis cogitationib.o malts ipß proucmentibus Uber affet .Necfe bene ß-ciffc: quia qu£ ßbipr!eßaredebuerat,iÜipotiusim pendijfct. li£c Ule. Sic quidê.Antiochus, utinarrat Val.ÿlax. lib.4. c4p.i.4L.Sfip(onf«/rr4Trf«rtMM monté imperijßnib fum}notus,cum Aßä prouinciä, uicinasqs etgëtes amißffet, giratias agere pop. Rom. non dißimulanter tulit,q, nimis magna procuratioe liberatus,modicis regln terinmis uteretur. Perßdi- 10 uè quoq; Alphonßus iUe fapientiß. rex Neapolitanus dicere jolcbat,ab dijs olim,toue,tlt;leptuno oPlutO' ne,omnia tripartitaßiffe,ofua qucq^ßirte parteq-contents, agere : at principib.hodie neq; quod fatis, neq; quod nimiseffet (ßcenimpro minus legi Ox portet) fatis effe.
Pag.iis. uerßsx
»38 Annibailiano regij fratris hho.fApud iii.arcellmS,quë citât,eXtat Ç ßilicet initio operis,ut acephala ad nos ucnit) Aniballiano regißatrisßlio. 30 ifeid. uerf44..
139 Anno imperij eins undecimo.Perfi' ca palma præcepta femel eft temeritate militû ad Singarâ.) Pomp.L£tus,è quo o’ reld quii huius narrationis uerba, fatis quidè obfcura O' ambigua,tranfcriptafunt, ita habet : Anno Imperif eius ii.Perßca palinapracepta femeled,0'c.Eutro pius,quanq O' ipß epitomida,ac rnSiimè redundàs, tarnen eandë rem lib.10 clarißime expofuit,his qui' dem uerbis: Diuerfa Conßantisßrtunaßit:a Perßs 40 enim multa etgrauia pcrpefßis,f£pc captis oppidis, obfeßis urbibus, c£ßs exercitibus, nullumq- ei cotra Saporc profferS pr£lium ßit: niß apud Smgarä, haud dubtä uidoriaßrocia miStu amißtiqui pugnä ßditiofc O’ flolidè contra rationè belli,die iam pr£-eipiti popofcerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eutropius,cui conßntit D.
Hieronymus in Chronicis Eußbio fubiedis,ipß ean dem rem breuiter,fed plané narr ans, O’ quidé anno imperij Conßantij n. ànato aSt Chrido iefußrua-tore noflro 3 si-ita inquit : BellSc Perßcum nodurnS yo ap;«ói SingarSfm quo haud dubiam uidoriä militttm floliditate perdidimus. Neq; ucro uÜum Conßantio ex nouemgrauißimis pr£lijs contra Perfasgrauius bellum ßit.nam,ut alia omittam,Nißbi5 obßffa,Bi. Zabd£ O' Amida capt£ funt.
Pag.tis.uerfai.
140 Ab hoc Imperatore uenenu Arrianç hærefis eft infufum.) Eege Imperatori .o'.
Ab hoc,mteÜige prcshytcroÇdc quo proximè pr^ cedens loquitur periodui, O' Kuffinus lib.io.E.ccle~ ßd{lic£hiQ:orilt;e, toto cap.it. diligèterhanc omnem rem narrat) fciUcet 'mfliUatu cft ipß ïmperatari uc' neiutmiüiuihiereßs.
Pag.ii6.uerf.i9.
14t Sedutfateoringenueigrtoro cuius.) Lfgo fatear. C£terS quia autor noder paulo mß-rius in Valentmiano o’Vdete (ßilicet pag.im.uer fu si.) narrat duas ßiffe Valentiniano ßlias,Anafla ßam atq; Charofam,quas Uli üAartianus in Grämati cis inßtuerit, o’ è quarS nominib. Anadaßan£ o' Charof£ therm£ public£ in Conßantmopoli did£ fSerint: uidetur alterutro in loco fubeffe erratS.Sed utcunq;ßt,ccnfeo pro his extricandis omnino uiden dum SozomenS in Tripartita hid. què tum hic,tim illic autor citât. Mihi ad manußßiffet,no piguiffet huicnodo indecuneS qu£rere. Nadus aStpoß So zomenu,flatim deprehendi, Cujf inianS hoc in loco dormitajfc,o eius autoris totu caput uiceßmS libri feptimi perperàm intellexifß de Conßantio,cim de Valentiniano quidè narret,acunumtantS Conßantij fadS uix tribus uerbis attingat: nempe g, is uete-res h£refeSiCXceptaArriana,quam ipßfequebatur, femel omnes fußuliffet. At uerô cum idem Cujf inia-nus inßa in Valentiniano Oquot; Valente,ut dixi, eundê Sozomeni locu redè perceperit atq; retulerit, mirS. quidcuideripoted,eaqu£ hic iam falfo fcripferat, Conßantio haße duas aliénas ßliasattribuens,ipfum non diffunxiffe. Quod aut Am.Marcellinus Anaßa ßanasbalneascognominatasfcribita focero Coßan tini: ego fane de Codantino Maximo didu opinor^ cuißrte fororßit Anadaßa qu£dä nomine. Diffen tit uerô lUe O'in alijs quibufdam ab autoribus fri-partit£ hijßri£.ut divni in hoc ipfo Valente narrat, Procopio tyranno deuido et capto ceruicè recifam: pari^ indignatiois impetu Florentin o’ BarchaUâ, quiipßus Procopijßgna fecutißerant,ac demu uer fa ßrtuna eundem c£perant, captumq; adduxerant Valenti,ßatim interßdosßifß. Agilonem aut excr citusProcopianiperfidu ducemadeô nuUo adßdS fupplicio, ut intercefßr Araxio focero fuo exilium mfulare impetraret,è quo o’ breui euaßt. Marcelin aut dudOrè quendam Procapianu,fulcatis lateribus accrrimè uni cum conffiratoribus quibufdam à Va lente ncci datum. At Socrates in hißoria Tripart. lib.7.cap.is.longè alia narrat,nempe his uerbis: Se-quenti aut anno, Gratiani O’ Dagalaiphi cofulatu, bella pacabâtur. Cumq; tyrannus Procopius de Con ßantinopoli digreffiis, cadra mouerct aduerfus Iw* peratorem. O' hoc audiffet Valens,uenit ab Antiochia , O’ cum eo congreffus ed circa ciuitatcm Phry gi£ Nacoliam. Ef prima quidem pugna deuidus ed. Pod paululum uerô Procopitim c£pit, tra-dentibus eum Agelonc Gomarióquc militibus, quos etiam podea inopinatis quibufdam fupplicijs iuf -ßt expendi. Contcmnens enim iufiurandim quod eis pr£buerat, fcrris diuifos crudeliter interemit.
Tyran-
|
6? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V O I PH G A Tyrannttm um Jujbui uicmii arboribus flexis (fut gttlos 'm fw ped« eius ligarißcit ) gutc dmijfe acre rciietciitc;,?i-oco[’ium äiuiferunt. Et hoc modo ty-rannui inlcrijt. EX IVLIANO BYZANTIO. Pag.ead. uerfis. lulianusByzantinsfilius fuitCon-ftanti/jCüftantini Maximi fratris : ex alia tarnen matre,Theodorafcilicet,amp;Bafili-næ nobilifsiitiæ fœminæ.^ H£cuerba, ex a- t lia tarnen matrCjTheodora fcilicct,^ 'm pa ' reiithc/i legM,fublata omni obfcuritate, mox mtelli gcs id dicrXandantium lÜu/m patrcm huim luliani, fatrcm (juideinßiiße Conüantmi ^ïagni,fed diucr-fa ex maire, fcilicct Theodora,qu£/ùit priuignaKla xmiaiiitcimi Coilantmo Magno fùerit mater diua Helena, de qua re fuprà in eo ipfo CoRantio clariui eüexpofitu/m. ibidan,uerffi. »4-5 Puerilem animum ad antiquorum 3 crudelitatemflexerit.) Etfubodorabarpro crudeiitatem legendum eße credulitaté ( hoc eHjfuperiîitionein genttliu/mfeu paganorû: qu£ ue ritatii cognitionidd eSireligioni Chriràan£,qua de hic ferma, tam apte, quàm eidcm abfurdè crudelitoi cpponitur) ZTpùùitainueniebam fcriptumapud Pomp.L£tum. Pag.ii7-uerl'.ii. 14.4 InflituebanturtuminChriftianare-ligione in Cappadocia, amp;nbsp;balîlicam fra- 3 très extruebant.) Antequam injfexiffem hiüo riam Tripartitâ, opinabar à Cujf 'miano h£c aliter ßrtefidffc fcripta, neinpe ita : amp;c in bafilica fra-tres exercebantur. EtcomendabatfanèVrffer gcnfis locus hanc nobis diu'mationem, qui ita habet, ex eiufdem hiüoria libri fexti initio iuxta Socratem de uerbo ad uerbum tràfcriptus: Porrà (mquit pod Socratem Vr/fergcnfs) iulianus crelcen5,in audito-rijs ConÛantmopûlitan£ urbis exercebatur in baf-ltca,ubi doilores erant, habitu priuato procedens. . C£terùm legenda ad tertiü eiufdem lib.o. caput pro grejfis, inueni Cujfinianü hic Sozomeni narratio-nein attigiffe, hoe quidem modo ab Epipbanio ucr-/aimCum adhuc pueri Gallus zr lulianus in CappU' docia agerct,aiunt habuiffe eos tune Sludium, ut ma ximam baftlicam ad fepulturâ martyris Mam£ex-truercnt,zr interfediuiferutopus.Cumq; ambo eer tarent in £dißcio,ut alter alterumfuperaret ,ßrtur quoddam prouentfc miraculum: er uifi haólenus fu perc/fent,qui h£cfeaudiuiffe ab inßgt;icientibus nar-rarent, uidereturßrftan incredibilc. GaUi namque pars augebatur, zr omnino ere feebat : luliani uero labores,alij quidëfidicbâtur, alij terra ip fa uomète ruderibus tmplebantur. Aliquando depofta fùnda-menta terr£ copulari no poterat-,perinde ac fi qu£-dam uiolêta uirtus ex loco mßriore ea rcpercutien-do depelleret. Qji£ caufa cûëlis apparebat effe pro digiofa.Ex illo namq; coll'gebant,non effeuirum il- |
4GIHVNGERI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64^ l'.vm 'm rcligione Chrifliana fanum,^c. H£c omnia Sozomenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pagead, uerfu n. 145 Vnde ille póft in campis Argentora tenfibns in paucis miiitibus.) Lege,cum p au ci s,quemadmodum habet Sex. Aurelius,è quo zr reliqua huius locifunt tranferipta. In eodem ha bet editio Frobeniana Ch on o do m arius, confeit tiente zr Marcellino lib.i s.pro eo que iuxta Sichar dieditionê,zr'Vrlfergenfem,autornoSi:ermoxap.-i peUat Nodomariii. Vtrumq; nomen Germamts Imgua fua poteii agnofeere (quemadmodu Zf alia-rumregulorumquos eodem in loco exAlemannis MarccUmus memorat,puta 'Veiiralpus, Vrius et Vr ftkinus,Serapio, Suomarius : ZT Hortarius,Gundo-madus,Medericits, zr Eadoncarius, pro quo hie Bd domarius legitur)fignißcationeque uaria induere. Propcmodimt inducor ut creda, hunc à fuis uocatu fitiffe Khiiiig 'Notmayr,id cli,regem Notomarium : duasqs uoces Marcelltnum zf Sex.Aureliu pro una 3 percepiffe, K.konodomarium. ibid.uerfii, »46 Qiiadragintafere millia Romano-rum,qui iure belli leruiebant, ab Aleman nis recepit. ) Cum Pomp. Latus narret duntaxat de undecim millibus captiuoru receptis, nefeio an in alterutro fcriptorefubfit mendü, an potius diuerfos in hoc ipjt fint fecuti authores. Mirum uero Aleman norum hac clade,quä adeo exaggerat Sex. Aurelius, caforu r.umeru neq; ab ipfo,neq; Eutropio,neq; D. gt; Hieronymo ad Chronica Eufebij, neq- adeo ab Am. Marcellmo, huius luliani plus fatis magnifeo bucci natore,cffe proditu,cu clade à CoHantio Coßantini patre Akmannis no diu ante ea tëpora illatä, hi pie riq^ oës ad 70 millia occiforu difertè comemorent. Ibidem, uerf.ir. 147 Vrbem Argentoratfi infignioréad-didit.) Leg£’reddidir,nfrapf j«xfa Lati expref fiorem narrationë,qui inquif.Multoscaptiuos abdn xit: undecim ßre miüia noflrorum,qui belli iurefer o uiebant,ab Alemannis recepitizy prope Argentora turn urbë Gallia, totu fire Alemannoru exercituin pcrdidit.Iam inde barbarica cladis monumentu ha-buit,quod nifi cotigiffet ,'urbs m'mimè nota in obfeu ro effet. Porrà leëlor,fi huius loci narrationë cunt SeX.Aurelio,è quo defumpta eß,cofiras, planißime coßieies hunc lulianu apud eum autorë,etiâ Frobeniana in cditione,extare adeo confiifum,ut quadant uix intelligas: inde nimiru,quod poft Syluani uitant duobus explicata ueifibus (ideoq- no magisq Vetra nionis,Magnentij,Dccentij,üepotiani et Gatli,à re liquo textu feparata mferiptione fecanda) praftri-ptus fit titulus Conßantij,perperäm quidem, cit per uerfus fequentes proximos decern fermo de uno tan turn luliano habeatur. Ciu,id,q,CSftantij nomëante eu quoq^ Aurelij locugcminä occupât feciionëiprio ri,ut cômuniunàcuAnnibaliano et fratrcCoftäteiil teri,utpeculiari feorfim praferiptu : adeà ut loco al terutro fuperflual Coftantijnomè’.tantu abeft ut etia tertio |
T I O N E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ëê
Maximo.) C«w confiet Perfis talia no fuiffie nomi na,uidebâtur prima fiote h£c poflrema uerba, tri-bunis q;,erc. ab autore ipfo fùifife fcripta po{i ua-cem tamé,rf«t cmè poéi uoeê Herculi; s,lt;3«f an-nitétibus. Deinde opinabar inutandu nihil quidë effe, fed ita mtcüigendu, quod hi quoq^ pugnatores Komani iuxta beluas proliratas uni cti bofiibus op-pctijffent. Sed eu inuencrim deniqi apud MarceÙi-num lib.as.banc rê clarifiimè narrari, uolui eius uer ba hue adfcribere,ne quis pofîhac uni mecum h£re ret,crroneaq; diuinatione fefatigaret. Promde egré di caeptantes (inquit) adoriutur nos elephâtis pr£-Ulfs Perf£ : ad quoru fiemitu accejfJHtiq; terribilent equis inter initia turbatis cr uiris,louiani e::r Hercit liani occifis beluis paucis,cataphraéiis equitib.aeri-ter refiiterunt. Deinde legiones iouioru atq; uiâo-rum laborantibus fuis firentes auxilium,elephantes duos firauerunt cum hofliu plebe non parua tc^ in l£uo pr£lio uiri periereßrtißimi, lulianus ey Ma-crobius Maximus,legionu tribuni,qu£ tune primus exercitus obtinebant.
lbidem,uerf.}o.
»4.9 Prima nofte Carras uentum eft,ubi infelicitate Crafsi tâta trepidatio no fuit* At herclè locus clade Romana notas, trepidationent potius augeredebebat,ut eius rei exémpla ex hi^O' rijs product pofient. Cluaremendüfubefièputo,zy pro ubi reponendum nobiles, nimirüiuxta L£ti uerba,qu£ ita habent : Vbi Carras uentum cfi,infili eitate Craßi nobiles,tanta trepidatio non fuit. InteUi ge uerô, tantam trepidationem Romanat um legio' num non fùiffie, quanta fcilicet diebus proximisfise-rat: neq^ ad Craßi cladem refirto^
ibidem,nerf 4.J.
tço Et plebem fuam maxima fortitudi-nepoft terroré deformatâ confpiciens.) F^efeio an hæc integra fint : certè apud eundè quoqj Marcellinum clariUs extant, his quidem uerbis : Eé feiens populum fuu,pofi amifiam maximum plebë^ ulttmis terroribus defirmatum.
EX UALENTINIANO ET VA
LENTE. Pag.ieo.uerfio.
15t Gothi Thracias diripiebant,A*fricant ealdem etiam incurfabât.) Ego benleutnon legiThraciam uüo feculo per Africanos mfvfiatauti ita ex uerbis Amm. Marcellini manifiélô deprehen-di, locum hune per amanuêfem feiolum fùiffie depra uatu,atq; ita cafligandum ; Africam Auftoriani incurfabant. Diilio Auftoriani cùm firtèmi nus claris charaderibus ab autorc effet exarata, ZT eagens amanuenfi prorfius ignota, z^ fituepuderet, fiue pigerct eum interrogare, moxfiuo ex capite fio' mnium mduxit,Afric^ni ealdê etiam,pro Afri cam Auftoriani. Marcf/îw. cnn» li.zoita inquit: Doc tëpore, uclia per uniuerfium orbè Ro. bellicùm canentib.buccinis,excita gëtes fiauißima,limites fiibi proxtmos perfultabant. Gaüias Rbetiasq; fimul Ale mannipopulabantur,Sarinat£Pânonias cr Çluadi:
Piéii,
tï? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A N N Q T A
tertio refjoni conueniat,quo modo cxtdt m Aurelio, rienitj;, codcin in, Aurcho lulidni tituU ibi demum noud feilio m^ituitur^uhi uix tria de ipfo uerba [u-perfunf.textiKq- ipfe uerborît ita cobieret, ut tautu abrÜpi inepte, dijjùi uerô comodè neutiquà poßU. VdUm e^yCius epitomdtis feilorein primû fitiffèho minem egregiè mdoüu, aut fupinè negligentem, ut qui Coùantij titubm adfcripferit, quoties periodut aliqud ab eius nomine ordiebatur. At nomen iulia-nu5,ubi media etiam uideret in periodo, tarnen mox lo nou£ feélioni priepofuit. Mihi breuiter mend£ ilhe ex Aurelio uidcrentur pofße toüi omnes,ß po/i nar ratam Diui Conßantini Magni mortem,prtefcriba-turtitului nou£(e{tioni,hoc modo: .
CONSTANTINVS, CONSTANS, CONSTANTIUS ET IU
LIA N V S.
Itaadtres orbis Romani dominatiore dafta eft ConftantinOjamp;c. Hide uero fubij~ eiatiirhißoria perpétua,ufq; ad louianum. ^amut »o Conftantium lt;t Conftantino cr Confiante uteunque difiungaf,ccrtè à tuliano nulla rationefeparabis, Aurelius ab hoc ad ilium redit, ac utrofq; comifeet.
Whilo dexteriiis funt eodem in authore Auguili et Ctcfares aliquot poft Diocletianü fiparatis tttulis diflinüi,qui prorfus coherent,ac nuUam feâionem admittunt.tiain primo Aureltus narrat,quando,ubi C!“ quo ordinefinguli Augulti cr C£j'ares fa£li: de~ inde repetiti'f nominibus cxitus,ac demu quafi tertio narrationis capite mores eorundê firme omniu ex- 3° ponit. Jtaq^ ficiMS iÜcfefior Galeriu Maximianum no modi) in capite De moribus,fed ctiatri exitil, ubi quids tribus tantu uerbis attmgitur,fuo dillmxit ti-tulo. At cundem cur non etiam tertio capite qu£fi) { curnonalijsitidem duastres'ue fifiiones addixit 1 cur Maximiano tierculio, qui ut diutius imperauit, pluraq;geßit,itaab Attrelio uerbofius quampleriq; ibidem alij comemoratur,firorfits nuüam I Fatendis itac^ fimul cum Diocletianoreilißime apud Aure-lium Auguüos ac C£fares un^t inferiptione omnes 40 tomprebendi pofie,ufiq; ad Confiantinum magnum. Poftroni) autem comonerc libet, cum ipfum Aurelij locum,qui luliani titulo media in periodo feSlioncin habet, etiam continuitatifu£ ( ut rnedicum agens, ac autorii plagas pro mea uiriti fanans, cunt medi -cis loquar ) refiitutum, longé fore planiorem ,fi ea qu£fub finem huius pagin£ Cuffinianus comemorat, itemqiAm.Marcellinus libroio.de \uliano in GaÜijsper exercitum creato Augufio,cr mißisul-tro citroq; inter ipfitm cr Conslantiiim legatis Uteris, ueluti comentarij cuiufiam uice adhibueris. Pag.iiÿ.uer.a-.pro apiçæ,lege npicé,aut cuput,
EX I O U I A N Oi
14.8 Gallis taméfortiterrefiftentibiis,amp; louijs atq; Herculijs annitetibus,diio ele phanti ftrati funt, cum hoftiu plebe baud parua, tribunisqiluliano, Macrobio atqj
-ocr page 712-|
VOLPHGANG Pi£li, SdxoneS nbsp;nbsp;Scoti^cr Attacotti, 'Britannos £- rumnis uexdttêre contmuis : Aufloriiini,KMric£^ itti£ gentes Africam folito itcriuf incurfdbM:Thra' cidi diripiebant pr£ddtorif globi Gotthorum : Pcr-farum rex manui Armenijs mie{labat,eos in fua di-tionê exintegro uocare ui nimia proper ans, fed in-iu{lè,caufando quad poü louiani exceffum, cu quo foedus ßrmarat, cr pacem,nihil objlare debebat quo minus ea recuperaret,qu£ ante ad maiores fuos per tinuiffemoürabat.Vi£cMarcellinuf.qu£idea quo^ « que adfcripft prolixiui,quo intelligeretur mox uer-fuzz.particulä f^llo,qu£uerbopeicinuiire con iuniifa e{l,ad i^rbu caiifatus fyntaxi ipfa ejjèreß rendum. Forro ut etiam clarius leilori innotefcat, qui poputus Außoriani ßerint,addam eiufdem Am. Marceüini locum fuper hoc alium,ex lib. is. nbsp;nbsp;nbsp;ita. habet: Hine tanquam in orbem migrantes alium, ad Tripoleos African£ proumci£ ueniamus terumnas, quas,ut arbitror,luüicia quoq^ ipfa defleuit:qu£ un de inüar exarfereflammaru, textus aperiet abfolu.- x tus. Auüoriani his conterminipartibusbarbari,in difeurfusfemperexpediti ueloces,uiuereq; adfueti rapinis ziT c£dibus,paulißcr pacati ingenuinos tur bines reuoluti funt,hanc caufam pr£tendentes ut fe-riam.Stachao quidam nomine,populari5 eorü, gtc, lbid.uerf3t. Qi?o tu rurfus artingendi immunis elTeSjamp;mecum onus feras.) quot;Videtiturh£c inter fe pugnare,e3‘ ipfum Zonara requirere,è quo funt decerpta.Bgo tarnen,tantißer dum eiusautho- 3 riscopiamhabuero,hocinloco putabofenfum fub-^(fe apophthegmaticum, adeoq; argutu, qui leélori ofeitanti non ßatim pateat : nempe eit SaluQ:ius Pr£ ßilus Orientis mißione peteret,quaß iam emeritus, quiq; cum primis adiutor ßijfet, quo Valenlinianus ad Iinperij faüigium ejfet euedus, hoc tulitab Impe ratore reßonfum, beneuolëti£ quidem ey humani-tatis plenum ; Scio Saludi, te uti amicumßdißimum ftrenuè cldborafß,quo mihiimperiit deßrretur: fed cum ipfe eodè effes dignißimus, ideo mdximè in me 4 reiccidi,neipßtibideßrretur. Quareipfumimperium, onus Aethnagrduius, eo modo efßgifß fufß» ciat,neq-grdueris nunc portiunculdm dliqudm mu-nerismecum perßrre. Quiuolet,alium facilepote-rit cöminifcifenfum,uel potius ipfum mßieere Zo-ndrdm. Ego,quod in mentem ueniebdt, dixi fedulo : idqi cum dliqudndo relegerè,tdnto minus dißlicuit, quad interim dpud FiVopifeum in uitd Probißrme in ediidem fententiam Taciturn recens ïmperatorem fadum,cum ipfo Probo uiro etamico optimo egiffe j inuenera. 1a)cus Vopifei ita habet: lam Claudij,iam Taciti iudicia de Probo logum eil innedere: quam.-uisßratur in fenatu Tacitus dixijfe,cum eidë offèr-retur imperium,deberc Probit principem fieri. Sed ego S.C.ipfum inueni. Ipfeautè Tacitus Imperator primam talem ad Probum epißolam dedit' Tacitus Augußus Probo:M.e quidem Senatus principem fielt de prudetis exercitus uoluntate: attamen feiendit |
I H VN GERI , tibi ed,tuis nunc httmeris Mdgls Iticubuiße rempub. qui GT qudtus fis,omnes nouimus,fcit Senatus. Ade-ßo igitur nodris neeeßitatibus, tu£ famili£ aßere, ut foies,remp.Nos tibi, decreto totius Orientis duc4 tu,falariumquintuplexficimus,Grc. Pag.ttçuerf.tz.
linus libro 3o.prolixèacgraphicè huius Imperato-ris interitum deferibit, inter alia ita narrans : Vnus tarnen repertus,uenam eius iterum fiepiusq; pungert do ne guttam quidem cruoris elicere potuit,internif nimictate caloru ambuflis: uel,ut quidam exidimd-bdnt,dreßdis ideo mcbris,qu(gt;d medtus dliqui,quos h£morrhoidds nunc dppeUdmus,obferdti funt, geü^ disfiigoribus concruddti. E£dio tarnen,uel potius eius Optio, accrefeentes uenas pro tumefeëtes uertit. o Atißarationetantofdciliusuberiusq^fanguinëcxi' reoportebat. Quidigiturhicaduertiffetufiiameit darum,qui nee ad phyficas quidem ratioes refiexitî Pag.is.o.uerf.x3.
Pannonias, ere. ibid. uerf.zo. Atalarichus rexGeuitugiorum, qu» bellicofi funtTanais accolæ.J Apud îAarcet linum libro xy. lego, Greutungos bellicofam trans ißrum gentem,eiusqi iudicem potentißimum Athd-naricum. Pomp.L£tus h£c ndrrans,nomen habet Gruitugrorum:quod ego pr£tulerim,quaß h£c pe-culiaris Vgrorum (qui po flea Vngari)ßeritnatio, ■o Vgros dutem er Hunnos no eße diuerfos,fed potius eofdem populos,fatis uidentur innuere Agdthius li^ . bro 3.de beüo Gotthorum, er lorndtides initio Ge-ticorum, EX GRATIAN O. Pdg. ixx. uerf3z:- iç(î Exceptus itaq; à Gratiani legationi bus Maximus.) Legioportere legionibus, tum res ipfa,tu Sex. Aurelius clarè odendunt.Verfit item pr£cedenti illuc lege,pro illinc: eruerfu 3» innos,pro annis. Ifrid. uerffo. s^7 Velox corpore, qui curfu, palæftra, faltu coruos fuperaret.)QMW unqudm coruos à curfu dut faltu non dico Idudauit, fed laudare uUo modo potuiti Quare uel puer uideat, ab autore feri ptumßiffe ceruos,pro coruos. Attamë H£dio-nis adiutoricöparatio h£cadmodum uifaedbella, Gratianicß |
|
ANNC^TATIONES. Gratianiq^imperatoris laus inßgnis, quodcoruis dgilior.b fidelem interpretem. ibid.uerfst. •58 Summæ uoluptatiSjdiuinçq; artis de ftinata fibi fcrirc.) Cuiuisficileapparetmutila bec ejfe:fed non quiuis mox apte fuppleuerit incon fulto Aurelio, qui itd loquitur : Nihil aliud die no' duq; dgere,qu.àm jfiiculis meditarbfummeq; uolu' ptdtisßliuineq; artis credere,firireperité fibi defli' nata. Plt;lg.l4î.«erƒpro Quali ad cognofeen dam, /ege, Qui fi ad cognofeendam : ut ipfo ex drgumento,Egnatijq; narratione comprobatur. Pag.i^suerfjy. i;9 Refpondiffe fertur, baud elTc mirum fi feruuscontra dominum fuumcontemt ptuihabuerit.) Nefeioquidßbiuelituox con/ tr a, niß ßrte pro uicißim accipiastcr an hic locus fatisfitßncerus.P.esquidem ipfa,errejigt;onß dati pungens drgutid,ex fequentibus plane inteÜigitur. Traianus Magifier militie, utferibit Abbas Vrjfer genßs,miffus cum exercitu contra Gothos,et ab ijs Uiéius,dq; Valenteipfo Arrianoru propugnatore, uti moüis er ignauus obiurgatus,reßionfo firme ß milifedefindit,mquiens:Nonego uiäusfum,o 1)«^ perdtor:fed tu,qui contra Deum pugnas, Barbaris nutum eins concilias. An ne/cis, quos ab Eccleßa ex pulifti,etquibus eastradidifliiAttigithoc loco er fuperioregenuinumfinfum lltedio. His autem iam dnnotdtis,inuenibanc ipfarn rem plenè explicdtdtn apudaiceph-CdlUflumin Ecclef.hifloridlib.it.c4. jg ti.i^drrdtille,Theodoßu\mp.ubi deßicceßib. Md' ximi tyrdnni,qui orthodoxiM erat,et de Valentinia ni lmp.iunioris,qui Arrianos ßequebatur,ßiga co' gnouitjputauiße non mirandum elJ'e,quod in tanto metu imperator is e/Jef.tyranno autem tantum ßip petierituirium, ut imperatorem inßtgamuerteret. 40 lÖe enim,inqMt,reÜ£ fidei opinioni fubßdium ßrt: ïmpcrator uero,dum reóiam fententiam oppugnat, contra Deum bellum mouet. Et tu guidem cœleili armatura nudatus,fitg£ te commißüi:ille autem reóld opinionemunitw,ßiperior efl,lt;y herumßtu ùmcit .Prorßti enmi uerit pietati,dutor eylegif-Idtor eins ddeßeßolet. Mcp hac quidem, cum longé ddhuc dbeßet ^Theodoßus dd Vdlentinidnum fcri-pßt.Hiec Nicephorus. P(tg.i44. uerßjz. Kîo Nam alter occifus pene' quieuit.)Vjt detur legendum,nsLm frater(Hcl alter) ociofus pene quicuit. quaßdicat author : Satii efl fuper uno Gratidno tetrd/lichon condere, cu alter mbH Memoratu dign u geßerit, ßed ßre ocioßuf defederit. EX T H E O D O S I O. Pag.edd.ucrß^9. Succefiorem fore Valentis habitu-rum nomen,cuius initiu m a'theta Græca li tera fum atu r. ) Qjidnqudm author ipßehanc ean dcw rem fiiprà ipßo in Valente, fcilicetPag. ij8, ex lo.Zonora copiofè ndrrauit:tamêquia prüfens lo |
70 eus ex Sexto Aurelio decerptusuidetur,{sq; aptius htec dicere, tametß er ipfi quibuflam in codicibus menda non carens: puto opercepreciu, infegrü eins loeit ex editione Erobeniana hue apponere. De hoa etiam, inquit, oraculo in A fia diuulgatum eß, eum Valentifuceeßurum,cuius nomen è 0 oquot; E, O rftij △ Uteris initidretur. Qjid cogndtione principij de' ceptusTbeodorus,cumfibiimperium præfumeret, fcelejlæ cupidinis fupplicia percepit.Socratesin 10 TripartitdhifioridU. 7,cap.ss.paulo aliter,acfirn plicius quidem,ut hominem ChriRianH decuit,nar' rat. Valentem ex indicia dæmonis cuiufiam adiura • tiCprodentis quatuor literas,fcilicet o »' agt;,nominis poft Valentem imperaturi^plürimos tanqua impe' rium’muafuros occidiffi. Aliter erAm.Marcellinus lib.t^.hancrem narraf.nempePatriciumerEiila' rium quendamdeValeiitis fuceefforeper tripodein ab ipfis confecratam diris aufiiicijs,ac tandem magi eis motd ritibus,quos er ibidem depingit,inquifiuif 20 /èjftc duos elicuijfe fyllabas,cquibus Theodoruut quenda portendi imperia cdpejfindo cognouerint. Hinc uero ccedes et fupplicia immanißimafontibus, iuxtaq; infantibus perValentem irrogata,qud; ordi ne et prolixe ipfo ab Marcellino perfcripta,lachry mofe loco tragædia: quiuolctlegerepoterit. ibid. uerfsz.pro taniuultu qua'm tuccefluj/egeinquot; cdTu: utirespojlulat ipfa,et habet idë Sex. Aur cl. Pag.i4.^.uerßi. tSi, Vinolentiam taiTicn,amp;triumphant dicupiditateiTi.) Hæcreélèhdbereideo ccmo^ neo,quod dpud eundem Sext. A.urelium quidam cO' dices pro \iino[entia.tn, perperam hdbent uiot letitidm.Neq;enimulliusuiolentiieauttyrdnnidi( TrdidntKinhiflorijs tdxdtur:fed uinociboq- plus lequodeditum jùilje,no]nindtimid teßatur AurC' lint. Mox uerßf.pro facic,/ege fecit. ibid.uerf.io. itfj Fertur cum in fomnijs.) Ego legerem, Fertur cum in fomnis.Ndm crßiprd 'm Gratia no,Pdg.i4.i.uerf. 19. itd inquit : Qjiod Theodoßui noäe qute praceßit in fomnia uidit, db dntifli' te fcilicet A ntiochenß chldmydeßeueßiri, et coro na ornari. item 'mßriuspag.14.6. Deftlici pugnee euentu infomnisuidit. nbsp;nbsp;nbsp;iterumibidemiduos ui ros in fomnis uifos. quo modo crvrjßergenßs loquitur. Atq-bec folumde authoris conßieta phraß proßromeutiquam 'mterim negans,qum or in fomnijs uifum reiîé dicatur,quomodo er Cicero ni alicubi,crAelio Spartiano 'muita Alexandri £0 Seueriextat,dumfcribif.Matereiuspridiequàmpit reret,fomniauit fe purpureum dracuculum purere. Pater eadem node in fomnijs uidit, alis fe Komame 'Viéïori£,qutein Senatu,adcaelum uehi.'Videquid' dam ßmileä nobis obferuatum fuprà'm Conjlanti' no Magno, Annotdtione ijo. Pag.ead.uerf.33. 1^4 Imperator Maximum Viftorem ac Eugenium tyrannos.) IiiflinguepoßM.3ix.i' D (i 4 mum. |
|
VOLPHGANG 7* tn\im,neunumintelligds,qUiduo diuerfi funttfei' licet pater dc filiui.de quibus idem Aurelitis,cr cld' riiis injrà narrdtur uerf^p.ltem uerßt 4z.pro re-lato,/ege relido.VtrdWcj,- mendam Hatdio quo' queuiderat. Pdg.t4y.uerf.ro.prouerbo gratia tu3,hdbet Abb.is Vrjßergenßs^cuius eyreliqua bic omnia funt uerba) pregrauatus.’Kii célébra^ bar,pro celebrabant. Pag.t4i:iierf.ult. töf Mortuæg; ante diem nuptiarum ob-i]ircnt.) Viuibercleobeunt,non mortui. Itdq;ab • authorepotiuiitd feriptum ßiilßeopinor,ÖCuzrx' que ante,^^^. Arguunthoc uerba Vrjßerge»' fis,quiitdinquit. Cuius dua; fili^, lAaria er Her' mantid,altera poß alteram principi Honoriodc' ^onfittc funt, fed utrteq; uirgines deßinäte funt. Po//èfctMpro obfi(rent,/egtefient, lornädesad ineßum firme libri de rebus Geticis,hanc rem ita narrat: Stilico patricius ey focer Honorij Imperd' torisinam utramq; einsßliagt;n,id edlMaridm er Ermdntiä,qudsßbiprincepsunampoß undm fo' ciduit, utramq; uirginem erintaiiam Deus abhac luce migrare præcepit. Hiedionis bellus illc adiutor locum mendofum inagis etiam mutilduit,ac infuper fenfu tarn inepto induit,ut reßrre pigeat. Pag. 4cy.uerf4z. 10 iS6 Vidores inuocantes deos.quod ius gentium lu'olatum fit indignatijfuribtm-do animo Ligiiriam reuertuntur, unde iamtranlîeranr,cius(çfpoliis porin' Emi-liampariuaftationc populantur. Fland-tiefcßaggerem inter Picenum diThufciä ufque adurbem Romam )Prouidores,/eg£ oportere ultores, uidet opinor unufquifq; paulo eruditior. Reliqua uideor commodius emendare nonpoßi,quam ßAbbdtkVrffergenßs, cquohic locus decerptus eß, uerba adferipfero, qu£ ita hd' benhlamin Galliaspergerenolunt: fedßiiribundo rfniwo captum iterdeferentes, in Ligurixm, qudm idmtrdnßcrant,reuertuntur:eamq;ßgt;olidntes,Ae' 40 ipfumM.amertini locumita reßrens,quemadmo' myliampdriterçyFlaminiamdeudjïdt.erperThu ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” ' feiam ufq; ad Romam difcurrentes,quicquid ex utro que latereßiitßn pratda diripiut. Hac ille: fed,quod pofteademum comperi,dd uerbum pene tranferi' ptdex pduló antè adduilo lorndndis loco ad mC' diumlibriderebuiGeticis.Strdbo lib.;.fcribit, C. coüegdm M. Lepidi in confuldtu,uiüo' rem Liguru,ßrdui(fe uidm fldminiam exurbeKO' md perThußidm çy'Vinbridm,ufq; A.riminum.A.e' militudutemcollegd uidm Aemilidm d’.Pldcentid, jo «t ïldminice committeret,Ariminüproduxit. dwn eyr Oilduidnui Auguftui, ut in ipßuiuitd cdpite XXX fcribit Suetonüa, quoßiciltut undiq; urbs iidiretur,dliqudndo ßbidefumpßt Pldminidm Arb minotenui munienddm.Condidtdutem,Pldminidnt polled coprehenfdmßre fubPxdrchdtuinominey cuiut quidem ditionis erdnt,Kduennd,Ceßend,Cer' »id,Forum Liuij, Forum R.uentinoru,Forum Cov |
78 10 nelij,Eononid,flt;iutind:quæ omnid Pipinuf Romd' gt;10 Pontifici ohm dondUit,comprobdntibU'Sedm li' berdlitdtem deinde filio quoq; Carolo lAdgno, ey nepoteLudcuico Pzo, Jmperatoribud^indito notni neRomdndiolæ:ut abolitd Exarchatus GriCCd dp' pelldtione,lubentioribud dnhnis dc conftdutiorcß' de Romdiidm urbem cdput dgnoßceret. Pdg.gt;igt;.uerf.i^, tëj Raucnngc fatftæ tune.') Ab dmdttuenß ifld leßueduritoßueoculdto,omißßießuox nupciæ. Vcr,j6 pro Bliosßege filiasrcHntegricatc,pro inrcgrare.-tMW alid quteddtn hdc ipßd lt;:y fequeu' tipdgind dißinguereßiM,quimßtnt excußd. Prfg. 1^3. uerßzö. uthexdmetruni prioremconßißtmre' ßituM,pro fratcramp; Honorius, Zege amp;nbsp;frater Honorius. item Pentdmetro dltero lege p2ii, pro patri. 163 EX MARTIAN O. Pdg.161. uerf.ió. ÎO Vitndalis omnino infeftantibusOVl' debdturprhnùmpro omnino, legioportereoen nia.Sedpoßleho Abbdte Vrß^ergenß, deprehendi potiui deßderdri didlionem regnum.Stc enini ilkt Nam cum Parthis er vandahs omnino regnunt hf' ßßantibuipaceminßitiut. Pag.t6i.uerßz6,pr» No 11 ad es, /ege No mades ; quo modo ident Ab' bas Vrßtergenßs habet. DeBlemmyis dutem, qttO' rum ibidem mentio, Aethiopi^populisßtd ßsribit Plinius hbro quinto, Cdpite aildUo’Blemmyis trd' • duntur capita abelß,creoculis pedloreadßxiff De eißiem quoque extdtleuiußtuld quidem,fed prof famdrguia narratio,fub finer» fermonisgenethlk' cidiAamertino rhetore diéli quondam lAaxiinid' no Hereulio Augußo. ld quodego opérât iampri' dem fumpßinemendandis omnibus ijs panegyricil qui dpud Viennam Außrije uno impreßiuolumi' ne extant, olim ab ipfo quoq; Cußpinidno noßro, ut quidem teßatur nuncupatio,cdfligdti,lubens ali' quando ^udioßs communicabo: interim CT hune duwc/frrf codicis uüiusdntiquifidemmihiuifuseji l^gipolfefyncerius. Vbiigiturinter reliqud/sfecu'' lifuißlicitdtes recenfet,quàd bdrbdræ ndtiones O' mißis Romanis feipfætnutuisclddibus peffundeni dtq; conßeidnt, tum ita fubiungit : O magnatn uim muneris ueßri, non ißae modo dliteq;gentes,qu£ ui ribus terribiles ,quie fiducid inßruike, adperni' ciem immanitatis utuntur drmistfedetiamBlem' myes illi,ut audio,leuibus modo ddfueti fagittis, ad' uerfus Aethiopes qu£runtqu£ non habentarma, er pene nudis odijspralid interneciud committunt, Uæcille. nbsp;nbsp;Eddem uero pdg.uerf. 42- perfidifsp mu m, dißfolue in duos uoces. nbsp;nbsp;Pag.iöz.uerf.ig, pro LiCerius, nepos Auguftulus;/cge er di' flingue, LiberiuSjNepos, Auguftulus.'^Meni udinodum infra fub finem Seueri pdg. 16^.. tóf. copioßus hi tyranni mt morantur. |
|
ANNOTATIONES. EX SEVERO. Pag.ió^.uerfi. 1^9 Eurichus ueró Vcfogoihorum rcx Auatnam Galliæ ciuitatem occupauir. ) Videbaturpro Auarnani,«oce nihili,flrtè legen dumAua.ricum.Sedmoxuerf. iS.clarè oflendit, legendum effè Aruernam:populum nimirum etiam proximior£mT'holofatibus,ubitum Eurichus iUe Vefogothis imperitabat, teftelornande, èquo hiec funtdefumptd.atq; etiamuerftï.uerba qult;£dam,fed perperàm tranfcripta,qute emendate fle leges: Gal lias fuo iure ni fus efl occupare. Deniq^ uerfsi.huius pag.opinor pro Ciiiacus dolor, legendum effe tceïisLCus.Uiedionis uicarius cum flrtè non inteüi' g€ret,atq^pigeret inquirerequid hoc effet morbi, fîmpliciter dolore uertiffe fatis duxit.cfuis autë flt morb. cceliaciis, lege apud Galenu de Locis adflëlis li.6.ca.i.copiofedpudAetiuTetrabib.lib.3.Serm.i. cap.s^.itemapud Cornelium Celfum lib.^.cap.iz. DE ZENON E. Pag.i6i.uerf.z8. I70 Scdnclt;^ hoc omittendum cenfeo. non uideat,h£c qu£ fequuntur omnia, adfinem ip' fius Anaftafq,quimox fequitur,nb huius lAartiani. pertinereiVidetur autëipfe author inter relegendu qu£iamabfoluerat,incur ia appendicë hue loco no fuo adfcripflffèsid quod Hiedio quoq^ reële uideratc EX ANASTASIO. Pag. ló^.uerf.t^. fîcas. Etmoxuerf^ô. h£ctria «ertrf, Sed Seli'4° uarium,nihilquodnÔfemellfeëlaffefufficiat.Qiio TaAntheum Lonoinum,perincuriârepetita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... - nbsp;nbsp;nbsp;- 171 In EunuchiS ac Diofeuri lapfus haere ürn.^Legendumeffe Eutychis,pro Eunuchis, docet nos res ipfa:tumuerf.3.pag.proxi,cruerf.z^. pag.i7t.P.eliqua huius paginæerrata aperta funt. Ëadë hac pa.iécgt;.uer.zs.einëdataerit leäio,ubi pro nomen Ulis, pofluerbumfcripßmustranffofle' ris:quo modo 'ZJ' Phedio legit. Item uerf 50 diffuH' genda omnino parentheßs.Piec porràfcio,an uerf. I. pag.17o.pro appoficas,relt;fïiMS legeretur oppo induces:cr omnia qu£ poft femel nominatum Eon ginum Selimantheum fequuntur, ufq- aduocem mi Utie,inparentheß leges. Itempag.iji.uerf^s.ex: truxit,pro extnxsf.ut reële utrunq^ uertit îî£' iio. Etpag.i73.uerf.7. percitus,pro paratus. EX IVSTINIANO CAESARE. Pag.i7/[..uerf.8. 172 Ob faiSionem Venetam amp;nbsp;Parfi/ »am, in qua XL.fcre hominum milia occi fafunt.)ProParfinam,iegePrafinam.H((slt;lt;« tem flëiiones aurigatorum fliffèjquteà coloribus ueftis, aut citrulea aut uiridis nomen indepta:,ludis Circenfibus olim contendebant,fuas unaquieq^ pO' puli habens partes ac ftudia:tu prlt;etereafliffe alias duas,fcilicet albam zr ruflm,quibus Domitianus Imperator,teile Suetonio, duas fuperaddidit,unatn panni aurati,alteram purpurei,nemo eftpaulo do' |
70 10 20 äiorum,qui ignoret,optnor,Qjianquam Vladionis uicarius fané parum inteUexiffe htec uidetur, ut qui erVenetos z^Parfinos hominibusetiam Germani cè tantum caüentibus Latiné reddidit: aebona qui' dem fide,nempe mendofè,uti extabant. jo pudBlondumiib.RojnietriumphMtisli.cita epi' flöhe initium fub Ciceronis nomine perperim reflr tur,tum mendofc mutileq^.At nec in Aldi et Cratdn dri editionibus eadem Plinij epiflola uitijs nndequti que caret.Ego ita earn legerem,atq^ diflinguerem: C. PLINIVS CALVISIO SVO S. Oinne hoc tempui inter pugiüareis ac libellos iu Quit uerô in urbe Chriftiana,fub Augufto Chri fliano,hifceduabus ex flëlionib. tanta clades emer' ferit,quis iam miretur ethnicos ff)eëlatores,du pars huic,pars itli fluet ac plauditflflioni,toties in cala mitofas prorupiffè pugnas cr dimicationes:aut A. Viteüiu,utfcribit Suetonius, quofdam de plebe ob idipfumquàd Veneteeflëlioniclaré maledixerant, interemiffe:autEaßianumCaracaUamin populunt P.omanumatrociterdefieuijffe,quód unumauriga' torem ludibrio habuiffitlAtq- hinceft,quod Plinius in panegyrico ad Traianum,mter eius quoq^ laudes recenfet,fub ipfo libera effe ffgt;eëlantium Hudia, Zëquot; fecurumfluorem.ïüihilautem omnino horumeuc' niffet populo, fi obferuaffèt modc)breuemilla,fed plané aureolam doflrinam,quam Epiëletus pbilo' fophusin Enchridio prafcripfit eis qui ad ludos autffeëlaculaaccedunt. Quiauerôinhanchifto' riam inciderc poffunt uetuftatis P.oman£ minus quoq; periti,aut his de flëlionib us duntaxaté uulga tis Grammaticorit cÔmentarijs edoëli,libct hue ad' fer ibere Plinij Secundi élib.ïX. epiftolâ,breuë qui demillam,fedqu£admodum graphicé populiKo' mani in ffeëlandis Circen fibus iftis morem,ftultdqi uoluptatë,feupotius infinam libidine depingit. A' cundißima quietetrafmifl. Cluemadmodu,inquis, in urbepotuiftil Circenfls erant,quo genereffeëla culi neleuißimequidem teneor. ï^ihil nouum, nihil magis miror,totmillM uirorum tarn pueriliter idett tidem cupere currëtes equos,infldentes curribus ho mines uidere. Si tarnen aut uelocitate equorum, aut hominum arte traherentur, effet ratio nonnuüa: nunc fluent panno,pannum amant: zrfl in ipfo cur fu,medioq^ certamine,hic color iüuc,itle hue tranfl flratur,fludium,fluorq; tranflbit : repente agi' tatores iüo5,iüos equos,ittos quos procul nofeität, quorum clamitant nomind,relinquent. Tanta gru' tia,tanta autorité,inunauilißima tunica, tàitto apud uulgus, quod uilius tunica : fed apud quofdant graues homines,quos ego quum recordor in re ina' ni,frigida,afliduô tam infatiabiliter deßdere, capio aliquamuoluptatem,quôdhac uoluptate noncU' piar.Acperhos dies libentißime ocium meum in li' teriscoUoco,quosalij ocioflßimis occupationibus perdunt. 'Vale. Quemadmodumueró c^idem KomanuspopU' Ddd luiian' |
|
VOLPHGANG 7J fldntinopoli tum in ße, tum in alios mult.i atrocia eus cum Porddcd er Salßuld,fimilesqi innumeri. hi 10 patraueruntßub lu/bniano noRro C£ßare,qui VC' omne quod uiuunt,uino or teßßeris impendunt, or nbsp;nbsp;nbsp;netamßolioncm ußq- ad inßaniam adamauit or ß' ’ ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uit,tefteüicephoroCdllifioinEccleß.hiflori£l!b. îusannîs ßre trecentis poäPlinij £tatem,in Ludos Circenfesddhucinßinierit,exponit Am. HÄdrcelli' nuslib.yz.XVllLquolocomoresfludidq; uniuer ßpopuli Romdnijßeciatim dcgraphicèquidem de pingit,itaß:ribens; Hddenus de Sendtu:nunc ddo' cioßdm plebem uenidmus, or deßdem : in qua ni' tent or nominibus cultis quidam calceorum exper' tes,Cimcffores,Stdtarii,Semicup£ or Serapini,or Cidmbricus cum Gluturino or Trulla,or Lucand lußris or uoluptatibus, or j^eilaculis : eisq^ tem^ plum or habitaculum or condo or figt;es omnis Cir eus eil maximus. Et uidere licet per ßra or com' pita,or pldteas zy conuenticuld,circulos multos colle{los,in ße controuerßs iurgijs ßrri,alijs aliud, utfit,deßndentibus.Interquos hiquiadßatietatem uixerunt,potioresautoritate long£Ud,per lanos erßra clamitant ߣpe:rempublicant {tare nopoß' ße,ßfitturaconcertatione quem quißque uindicat, carceribus non exiluerit princeps, or circumflc' xerit me tarn. Ex optato die equeflrium ludorum in' luceßcente,nondum ßolis puro iubare,fiifius omnes ftftindntpræcipites,utuelocitdte currus ipßosan' teeant certdturos:ßuper quorumeuentu dißeißisuo torum fludijs,dnxij plurimidgunt peruigiles no' ëles. Præterea uerà eiußlem quoq; Am. M.arcel' linilib.Xllll.ubiidipßumtradauerat argumeU' tum, extanthxcuerba : ELec nobilium insiitutd. Lxturbdueroim£ßortisorpdupertin£,in tabet' jq ltisdliquipernoildntumariis:nonulliueldbrisum' brdculorum theatralium Idtent, qute Campdnam imitatus Idßciuidm Cdtulus,in cedilitdte ßua ßufßen' dit omnium primus:dut pugndciter aleis certant, turpißono ßagoßs ndribusintrorßum reduëio fßb ritu concrepdntes:dut quad eß: fludiorum omnium tndxmu,db ortu dd uefßerdm ßoleßtißcunt,uelpltt' uijs, priemid aurigdrum equorumîq^ uel præcipuas delicias ßcrutantes. Ete/ladmodum mirum, uidere |
ßsclarius uolens perßeribere, putduit, quemddmo' dum nota M.permiUeeßvrtur, ße quoq^ D. jjo «i/l ßua uoce Qjiingenti peculiariterpoße exprimi,nec uUa Centendddmißeri.Dixitergo,(^ingcnteß' plebeminnumerammentibusdrdore quodaminfie-^o moccnteümo:cuunauocediceredebulffet,Sex ßo,cumdimicdtionumcuruliumeuentu pendentem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... h£c,ßmilidq;,memorabile nihiluelßerium agi R.O' tn£ permittunt. li£c ille. Ignotum mihi eßß ingenue ßteor, quibus'nam ex authoribus Cußgt;midnui hauferit ea qux inßi fub initium Phocte imperatorisPagina 187. fcribit: fdlicetPraßnam or Venetamßilionem per Orien tern or Aegyptum ciuilia or inteilina bella turn tnultaßciß'e:eß'eduteni Prdßnos or Venetos po^ pulos E^rythreißnus dccolas, idm inde ab Antoni~ niVeriprincipatu nonignotos P^omanis legiond bus, quidd beüigerdntes interße duos hos populos aliquando miffie ßtnt. Ego de Prdßna OT VenC' tddurigdtorum ßidionibus,eaqu,eiam retuli,tum plurimd legi alia : de Prdßnis populis, aut Venetis in Erythreo ßnu,nihil uß’iam.'Zonaram nunquam ipßeuidi.Procopius or Paulus Diaconus dd manus non eranthitc lucubranti,quosaU4s quidem hac [de re confulere non prtctertnißjjetn. Pà^uerà in' ueniP.Diaconum Longobardicorim libro quarto, cdpite undecimojta quidem f:ribere,quôd tempore Phocic imperatoris Praßni et Veneti per Orientent CrAegyptum ciuilebelluinßcerint,ac fefe mutM Ciede proüraufrint. Sed eM ut Erythrei ßnuf geti' tesnonmemoratjitaego de fréiionibus aurigatO' rumintelligere malo : quiCetiampaulo ante CoU' ly.cap.ii.quide eißlem Ubro quoqßdecimo odauo capite quadrageßmo ndrrat,fed non ut Erythrei ßnusgentibus. lnquirat,ßlibet,ipfeledorphi' lologus. Cæterùm priccedente Pagina lyj. uerßit ^■y.pro impp,lege imperij. item Pag.tyfM^^f' nutßenßtm commode expédias,produces parenthe ßmufq^pojluerbum coegic,dc proximo ß;quen' tem copulam Et dißgt;unges. Item uerßu4.o. pro Ç^i,leges Quem, etpag.iyö.uerßu i. Porfena, legesperlom.or Pag.tyy.uerßu ip.indicerec, pro induceret. or ibidem uerßuz}. fauencis. OT uerßu 28. hunCjpro hue. Pro complenda autent huius ImperatoriS uita,buc adijeies eiim appendi' cem,quemddM.drtianifinem perperamadfßerfuni ßipraannotauimus. »7î EX 1 V S T I N O MINORE P^ig.iSo.tterpy. Anno falutis qujngcntefîmocentcS mouigefimo.) Uincquoq^deprehëdtsamanuen ßscraffamimperitiam. O^uidenimßt/^icaripoßis aliud ƒ Dubio procul Cufj^inianus nuincrum no tit itafcripßerat,a.nno falutis D.C'Xi.'X..Amanuen' centeRmo.Super eo ueró quod author hie memo rat, Exarchatum duraffe annos C L X1111. «Wc plenius rem omnem infrà ßub finem Confiantini,U' bi narrat dur aße annos C L XX V. EX TIBERIO. Pdg.i8i.«fr/'44. 174 Poftquä CK duobus principalibus in cognominêfibi regia.)Pro duobus,legend!i eße ædibus,nemo opinor negauerit.Sicin Comer' so do apudLampridiiipro Palatinis diebus, Alda tus nofteremendauit Palatinis ædibus. H£diigt; ut£des addidit,itaduas reliquiLperindedcß SO' phid etiddnte emigrationè duobus regijs habitaßßet domiciliis,qudfiq} dudb. ßedißßtßellis,quod dicitur.. Pagm.pr£cedentiuer.4.3.proCcphcu,legeiuxtit P.DWco„«CIebc,/cMCIepbc,fcoc^,- ipßum etiä in hVPalmerij anndlib. pro fiitili didione Daphö repone. Pitg. i8i.uer,i.lege cloqui,pro alloqui. |
|
77 ANNOTATIONS S. Crpdg.i8i.uerf.zf.proCequatur,pro profcqui tur. Nefcio dtipdg.tSö.uerf.tS.legenJumßtfsn xer2t,dutkcerac,pro tixerat.lbidemuer.z7.le ge debilitatus, pro debilitato. EX P H O C A. P^g.iS^.Ker/^p. liquit tdinen interpret earn uocé, qud hcc in loco ni 10 be, non Icgijße lege. hilpotellfingidbßtrdius.Quidenim ßtmmoPon' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;] gt;7J . Vt libertatem uerbis tutaretur. ) Et uitd Mduricij proximè pracedens, erres ipftdc' mbßrdt,hic pro uerhisjegi oportere urbis. Regt; tificierdtprlt;eßdij ,fiddfliädm itdlidm Imperdtor contrd Longobdrdos uerbis tutdreturi Ec/uidem praceptor nolier Vddlrichus Zdßus, dunt uiue' ret, idem Germdniienoßrte,quodItdliæ quonddnt ¥dpinidniis,Legu}n iUe uertex,er tot idußrium 1 k-reconfultorum ueluti pdrens er educator,Eefpoit' fo XV-fdlfè tdXdtPræfiilcm quendamGermdiiiic hippocentduris prlt;edonibus plus iuflo indulgeit' tem:quinegocidtoricuiddm ßiolidto, ipßeinq; utdi tionis, in qud numis exutusßerat, dominum dd dC' ceptiddmni repdrdtionem in iudicio conuenienti, inde uolebdt ßttisßcere,quod ediäain prædones publice propoßiiß'et,utcuncii uiarum cufiodiic md' num militd:rem, dut nuüdm, dut non niß ßmuldto ddhibuijßet. Huncenimß:itediluitcolorcm Zdßus, zo inquiens: duifolisedidistutelam er fecuritatem territorij parare uclunt, (imiles funthit qui ex mu' ro (ut inprouerbjo eß^ad pugnam hortantur. que er uerbis er fido ipfo,manuq} er eußodia mi' jo hurt pdrandd eß quiet publica in territorijs,er cu ßodiendd contrd prtedones itinera. Moxautem Pagina 187.uerßi zz.inter Prafini Veneci,««-ferecopuidmSi. Pdg.t87.uerß4.o, \76 Ec régis mccu foluti,undiquc irrue* banr.) Vidctur fcic dlicubi interponendd omijßd. diclio hoftes. Colligit hocmßdPdgind tS^. uer^ julo.duminquit: Perfemecu liberati,ex Ac-gypeo Africam inuadunt. Cumhiccidmdi uindjßem,inueniopoflcd uocem hoftes non deß' derdri: fed legi oportcre reges, pro reais, sice-ttim Lietut : Itacp ex omni parte regis foluti nietuirruebant. }ntelligedtttem,P.egesEdrbd' rorum,ßuehoß:ium. Pag.tSS.uerfto. 177 Ita oomicacus Tribunus,quos difeer pi uolebat. ) Legendum ßrte ira concitatus, Tribunis quos, erc.autiuxtdpr£cedentid,qu£ de feuitid in fuos narrant, pro Tribunis legen-dum ucd fcç : id eß, genero er fili£. Vtcunqueßt, mihi locus paru ßneerut uidctur.]bid.uer.4.t.ubi ex tat,ad hunc in inodum.)ßueanlegendumeß pro ad,ftuene,pro itr.hacrediuscenfeo. er mox uerfu^.t.eam pro ea iegito. Pag.i^o.uerfui.pro cum, ifge tum. Et ibidem uerftt. reliqui,pro reliqua. Pdg.isn.Ko^j. repone mutuis,pro tautus,nißcumRiedionemdlis legere muleis. |
79 178 HERACLIO. Pi(g.t9t.«er^4. Hinc fœderecum Hcradio pcrcuC fo, omnes captiui Romx qui apud Per-fas eran»,Tyberi rcftituci.)QKW obfecro puer non uidedt,pro Tiberi, Wclegendiie/ßliberie Hxdionis tarnen uicarius er hic fuo moreTibmm ßcitoppidum,inquoßtßdd captiuorum reßitu-tio. Eadem propcinfeitia efl,moxuerf lo.pro la Pdg.eddein,uerf.$t. Eius permilTu fecerunt.) Qn^fo quii liberis Gotborum er Erancoriim Eegibiis, TAoma-noq; Imperatori tantum non imperantibus, opus eratHcraclij permißu^ Itaq; legendum ceiifeo pre cibus,pro permiffuiquemadmodumdiferte Vr-ßgt;ergenßs er Regino memorant, Peraclium hoci Dagoberte petijße,ut lud£os omnes baptizdret, aut regno fuo expelleret. EX CONSTANTE. P4g,ipj.«er/?j8. i8o Infulamq:Rhodon rcceperunt.)Nort lego Rhodum prias unquam Saracenorum ßiiffe. Itaq; legendumhiceßceperiint. Etni ßilor,par ticulare expr£Cede!iti uerfu àuerbolihere ,pcr librarium o/citantemhueeß decerptd. Moxp'ag, t^^.uer.zi.dijfungeparetheßmante Pot emm,etc, EX 1 V S T I N I A N O MI NORE. P-lt;g;’S»7-««'/-34« 13t FuilTet Zacharias à pontiffee Roma- no primo ingrelTu defcriptus,nifi Pontifi-cis authoritas fntercefsilTct, qui tum pc* riculo feruauir. Scripferatauthor ßrte, aPo. Romano. Amanuenßt indodus mox fcripßt Pontiticeiqnumquidem fequentiduerbd clarèo^ flenddnt,legendum à populo Romano. Item difcerptus.pro deferiptus. 'Verfu4o.pro proficifccntiCæfari,fcgeprofîcifcentcCæ* 40 fare. Pdg.t^^.uerf.tó. 18z Edcompofito ad fupplicium rapic^ batur.')Pr£cedentiaßrcperfuadent, utipfo ab au thorehicfcriptumßiiffe eredamè fympoiîo,pro cocompofito. ïnterpres cum bießtaret, maluit hiccuerbd trdnßlire,qudm uertere. ibidem uerf j8, erinßdlocitpluribuspro Oomufio,/ege Ho-xnoußo. Q«(t dutë cura er conßantia/andiil-li orthodoxipatres id uerbum,id eß filijPomini no JO ftrilcfuChrifti,cMmDeopdfreconfubßantidli-tdtem contra Arium hiereticum,eiusq; fedatores de ßnderint,luculentermemordtur (priCter Concilia rum libros, er theologorum feripta') initio lib. X. Eccleßaßic£ hißori£, per aliquot capita. Item in hißoria quam uocantTripartitam lib.i.à cdp.liCll, ufq^ ad eius librifinem. er lib.z.itidem capitibits 4-liquotprimis,ercopioßiis Vll.capite.er liK^dca-pitez4..erlib.s.cdp.7.er s.er cap.t^-Oiui Hiero Ddd i nymi |
|
VOLPHGANQ nymi in Chronicis ad Eufebium htecfub louiano ex tantuerbatSynodiüAntiochiteàtAeletio fuii frâa,in qua homouftoerhomußo reiedo,fnediuin interhtecbotnoiußon Macedonianum dogma uiu' dicauerunt. labet in Leiiorii philologi gratiam apponere hac de re breuem,ßd beneperj^icuum CtC lij Calcagnin!,uiri literatißimi, locum,ex lib. Epi^ ilolaruin z. In facro Concilto,inquit,quod Arimini annas abhincplui mille celebratum,eji, accipimui fanilißimos patres Arianorum aüu traduélosat' to queiUufosßnße. Qiiumenimdißccptaretur,an in' ter perßonas Diuinitatii pater ac fiUus eiufdemef' fènt fubßanti£,quod iifiijnn Grteciuocanttiion' nutli damnati dogmatis proßjjbres in uiros ßmpli' ces,ßd finceros interrogalje dicuntur.An uero uos Deumunumtrinumq; agnoßcitis,anmagis coleU' dumputatisf At boni uiri quid eßet ifttxir^tipror' fus nefcientes,fe Deum unum, trinumq; agnofeere ac uenerari, uero ignorare, atqueadeo ab' Vide Nice» horrcreßtebätur. Ex quo eorii dolo fenatußconßd flum m^^uer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChrtjUanos nequaquam fis locis ec» credere. Ad quam maculam eluendam,proximis an sieChiiionj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Niceenß concilium cogéré,in quo an' teaâa retextafunt, cr uera: fa n éiiones affert£. Hlt;ec Calcagninus. itemuerfu 4.^ pro deditijege deleti.cT Pag. zco. uerf. iy.lt;:yz6. pro odiozT turn,lege ocio nbsp;nbsp;tzmen: qu^nec interpreten ßllere potuerunt mendie. E:il. PHILIPPICO B A R D A N I O. Pag.zoi.uerf 3t. tSj Imperium Principis poftulatum.) Pr£cedentiafatiiSinnuunt,aut impium, pro im» perium(^MO(J mihiequidem arridet,tum ex re ip' fa,turn ipfjus authoris uerbis,qu(efunt infra Pagin. tio.uerffo.ubi Iconomachicum itidem edidum uo ' catimpium^aut pro[3Lt.um,fruepropoRcam, legendumeßepro poftulatum. ibidemuerf.^;. 184 Non plane impiusamp;uecors.)Pronô,4o uer/îi ^7. exerettus, pro excitus. quein lo. legeautuir,aut homo. Etpag.proximauerfiô. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. regendam lege,pro agendam. Porro in Tbeo dofio tertio, pag.z03.uerf.z7. animaduerte quod ab authoreunus memoratur Orientis pr£fr£lus,fciU' cet Leo,qui et Conomcuin Egnatius duos recenfeat diuerfos,fcilicetLeonem ey Cononem. EX LEONE IS AVRO. , Pag.iof uerf.3. Quigrauifsimæclafsipræerat.) Lc' ge grandifsimæ,utiftatim uerff.dicitur : nam numcrofaclafsis. EtHer/«io.irruit,proirri» puit.-^Hlt;e reélèuertit H£dio,utcr fequentiaquiC dam minuta. ibidem uerfuzp. i8lt;î Bizantiumetß defendereturfînear mis.) Et/i btec quoq; fenfu non careant, ego tame germanàlciUionéeffrcenfeOyi Saraccnis,pro fi» ne ariBÎs.’cr expono,id eft contra Saracenos. Et |
I H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80 uerfst.pro parricidæjîegeparrîcidn. Prfg» iotf.Her^j.abtruduntjproobtrudunt. EX CONSTANTINO QVINTO. 187 Cum Arabibus mouinct.)Def/JèfcictIt ilionem bellum,fiicilc quiuisintelligit: nifi firti fiibintelligi quis earn uocem putet, ut cum dicimus, Cæfar ab urbemouit,fcilicetcaflra. Itempag zio, uerfii.promotu,/egemonitu. EtinNicepho' ro Pag.zif:uer.i^.uideturcorruptè legi^paulo an tè enim c\]m,cr reponendum,Piulo znieetix quum. Pdg.iió.Mcr.y.Pro ßebengariusjfge Babcbergius.Efiamp;idcmiuribuSjpro uiribus.' In Carolo magno,Pag.zi^.uerfi^.quodauthpruo cat bellum Umonicum,diciturEginbardo Hilino' nicum,(y vrfrergenfi Lilonicti. Ego plane nullum ilioruminteliigo. Png.iti. uerf. jS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• »S8 ■ Græcoriim proceres,ne Irene fuis îo nupcqsGræcorum fpem omnem in Fran/ ciamdeferret, Lesbumin infulam depor» tnt2e{i.)Vtcunq^resipfaintelligatur,tantëhoclo co uerba non cohicrere (nedicam deftderariuocent ueriti')manifrfrumefl.Videturautem Cufrinianus fcribereuoluiffe, in infulam Lesbum earn de* porta runt. Cteterùm cogttation€,ut fit, alio ab' reptHs,nec aduertens qua uerborum forma periodS incboaffet,finijtaliter quàmdebuit :quemadmodS crin mediant HicephoriConftantinopolitaniCiC' JO frris,fimulq; eiufiemfilq Stauratij,uitam cy-resgt fias, non fatis comode Carolum Magnuimmifeuik Pag,zzz.uerfz3. 189 Erat cnimmiferabilis,omnium^; a» u ari fsi m us.) Qmjî non uideat legendum effetn^a. ti a bil h,pro m i ki a b ili3.-utcu„lt;j uidere non po tueritcUjedionis optio. Gompluramanififiariaer' rata buiufeepagina,aertidem in Carola liiagno,le {loripfefibi emendabit. Item in MicbaeleRail' cabe,pdg.zz4..uerf. 14. leget ablata,pro allata: cum interpres gloffemate non necejjirio explens. perperàm uertit.cT uerfu^^.ci{ii,pro quæ. Et P'^tg-fiq-uerßzo.antedtiiionem ignarus, interße' requafi,£i«tuelut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ' ' i EX LEONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Prfg zzö.uerßjz. 190 Verba haecubinuncius RegiRmul cum donis rctulir;pauefcens,ali'oqui ad rc ligionem mobili, Melifeno. ) Eutoà dormir tante amanuenße iußum uerborum ordinem con» ßtßum,atq; ita reponenditty/ erba hf c ubi nun» eius pauefeens Regi, alloquiad religion? mobil ijfimul cum donis retulit.MclifenO, ^c. Hüne ordinem Hiedioquoq; reddidit, P4 gtKdßeq.uerßu3o.lege fuaa,ti,pro fatigati. Et Pagina zzS.uerfu ly. quidam, pro quidemtcr nerf. 18. incerpretxeio,pro interprantnem, Cr«cr^t4i.yôrtèaudcndum,proadeundum: CT |
|
•ANNOTA CT Plt;lt;g.zz9.Her^4.uirilibus,pro uiribus. ^eq; tnim unqud egolegiexeüisuirib. progenitdlibut. EX MICHAELE T H R A V L O. Pag.itt.uerßjo. 151 Ac per Dcum in omnibus iurädum ccnfuic.Iudæ falutem ominabatur.) Qjiam uero ßalutem lud£,nempeißchdrioti, potuitdtheos ille imperdtorominariiquiderefitrreüione nihil prorßu credebdt, fiiturdt promißiones etidm ridc' 1 re ß)litutiVidebdtur itaq^ pro iud^ firtè legendum Inde : quaß diceret, per Deum ideo in omnibut iu' fdndum cenßiit,quid td tdnqudm boni ominis,dcud letudmißilubreexiftimdrct. Hlt;edio tdmen trid htec uerbd itd uertit: Aiebdt quod iuddX quoq^ eßet fiitU' rui ßaluM. Quißenßut fdiiènon dijplicet. Capiti enim tdm inßdno oquot; impio, contrdridt etiam inße' dißeßententiM,mirum non efl : praßertim cum non defiierinthieretici Caidnidicli C quid Cdinfidtrici' ddmddordrent)quiluddmproditorem aliqutddi' uinum putdrunt, ß:elui eins idädntes beneficium ingëf. Præficijfièenm qudiituhumdno generi Chri fil ßerudtorA pdßio eßetproßtturd, ideaq^ ludlt;eis prodidißfi. Pojfitntuero Cujpiniant uerbd ßcacci' pi, quod etidm lud£ ßilutem precuri ßolituf fùerit. Dum uero fidtim hocloco pr^ecedit, adulceria 10 zo pafsim proinific,/fgf pcrmific. ihid. uerf jf. »9Z Cum de monacho in philomilio fcri beremus.)No b er clé ( ntelligo quid hoc ßt philo milio. Hlt;e(iio nomen oppidißcit, loci'uc alteriuf proprium. M ego fußncor uocem eße nibili^ab ainii nuenß impcrito ßtppoßtun : O' p^o eu legendum^ in uita LeonisCiJ quod ßane pUceQaut diuina. culo.Vide hue de reßupr.i prmcipio vit£ Leonii, Pag.iià. Pug.zs^.uerßf. o' feqHentibi(i,nefcio un verb or um ordo futii integer ßt. EX THEOPHIL O. Plt;ig. zsy.uerf.n. ipj CumautemhomuncioillcReginam 4° intcrrogaret,ecquidhoceflecfRefpondir, calami efleNinia.) Qjfid hocinlocoßbiuelit diëiio calamijdn pro ea legendum fitßrtc thala* mi,dn cælata(ot uerbum, ftatuas, quod quarto uerfupr£cedit)dn quiduis dliud,num ueróut adul teriz dißungidebeat,plane me nefiirefiteor.Hoc rüt,o' Carola Occidentalia régna ceßerunt,a Eri tannieo Oceano ufq; ad Mofamfiuuium,Ludouico tnc^,Ninia. Aequeueroobfeurum o' incognitu $0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orientalia,fcilicet omnis Germaniaufq; Rhe niftuenta,0'nonnullaciuitatescumadiacentibia quidemßeirefdtis uidcor, nuüo modo probdndunt eße, quodinterpret uertit pro cdldmo dromatico, fcilicetbocmodo:2dntxx’ii'rtttîyc/eamp;voeren€a,l inihiefl:,quodPdg.i33 uerf ii.extAt: poft pugnæ meritum reuercitur. LcgendKw/ôrtt’, iKXtdei» quiefiatimfequuntur,po{ipugnxinisium. EX LOTHARIO. Pdg. 140. uerf 14. 194' ComprehenfuSjincoenobiumton* dendus tradnur Suefsionc ad S.Mcdardu, Sed duplus monachis confentientibus o* |
T I O N E S. pemep fcrcntibuSjfugadJiapfüs.) QKuß:Tit pttlumfdné 'mijceret, uox Duplm ddij Reginonem ntondchum , qui horum temporum annales fcri' pßt: meqi 'm geßis Anno D. C C C. L111 iUe fidtim expedijt, nimirum edndem rem bis uerbis narra ns: Cdptum cum conßlio Epifcoporum o' procerum attendit, o' habitu mondfiico indutum Sueßio' nis in monafterio S. ttledardimißt : inde duobiu monachis confentientibus,ßmul o' opem firen' tibus, fiiga, dildpfus efi, Interpres fenfum coiU' modum ilico ipfe ßbi ex uerbo quamuis incomodo inuenit, hoemodo uertens,i2Hg er aber jwifacb vnb falfcb war : id efi, Sed cum eßet dupleri o' dolofus, o'lt;^‘ Obferuandum uero efi, ne cum hocfiiilo permi' feeatur aliud quoddam nequeeuentuneq; tempore adeo longe ab hoc remotum, fciUcetdeCaroloman no, quem pater Carolus Caluusàfacris ordinibus, qutbus initidtui ßierdt,proldpfumad prophana, imo teterrimaquteq-ficinora, tandem in monaftc' rio Corbienß reclußt: fed qui pofiea duorum pfiu' domonachoru nixu inde projùgit, ut fcribit Gagui ntti, hunc quidem apoßdtum Curlonem per per dirt uocansicr narrat de eiufdem Caroloinunni apoßit ßd O' fupplicio ipß Cu)pinianut inßd ßib fine Cd^ roli Cdlui,Pdg.i$3.item Regino prolixim ingeftls Anno D.C C C.LXX.ubi idmondfleriü,quodei' dem Cdrolomdnno profitgo o' exc£cdto Ludoui' CUI rex Germaniie patruui comiferdtione motUi di uitxßibßdiumconceßit, /\bßern.itumuocdt:Cu!^i nidnMueró,Epterndcu. Siquidemondßeriubodie Echterndch uocdtu, utq; tras Rhenu dlicubi ßtum, diuo Vuiltbrordo dicdtii eß^cuiin nomine o“ Regi' no O' Cu/pinidnusßua iam diäd mondfterid demon fträt,fi.cile adducor,ut eorü uerbis mendä ineffie, et hoc ipfum intelligi monafteriumereda. id quide cx nobiu,quodcüq- ta ndè fiierit,pertinuiffe ad portio në Ludouiciregis Germani£,/atis liquet ex Regino ne,dumingeflis AnnoD.C CC.XLI ],diuißone ' regnorum inter tres Ludouici Pij filios, Caroli lAit gni nepotes,defcribit. Etquiaampliusaliquidinefi quam paulo fuprà Cußinianus retulit,nempe cuius co tepore Roma fiterit, O' quo mérita ac iurealijs ecclefijs reuerètius habita, libuittotum Reginonis locum hue adferibere. Anno Dominica incarnat.D.CC C.X LI I.fres fupradiëlijratresimpcriii Erancorti inter fidiuiji prfgw trans Rhenum,propteruini copia. Porrô Lo tharius, qui o' maior natu erat. O' Imperator ap' pellabatur, médius inter utrofq^ incedës,regnHfi)r' tituseft,quod haëienusexeius uocabulo Lotharm' gia nuncupatur : totamq; Prouincia,ncc no omnia régna Italia, cum ip fa Romana urbe, qua o'mo' do ab omni fanëla Ecclefia propter prafentiam Ddd 4 apoüo' |
|
8f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLFGANGI apoflolorumPetri zyEduli,ffgt;eciali quodam uenc' raturpriuilegio,çy qitondam propter Romani no mins inuidam potentiam, orbs terrarum domina didafùerat. Paulo autemfuprà in hac Cuffiniani Pag. uerf zt.pro Auftrata,lege Auftrafîa; er uerf If. pro imperq,lege impij. Pag. X41. uerf. j. fequentib. Sedeum iamdecc annis impcra(rec Lothariu3,lt;S^c. Ludom'cîxconforte Impc= 10 uaroplura,egoinueniohuicLudouicoil. Ciefari, rij fecit.) Nihilequidcmhisinuerbisdefîdero: fed nbsp;nbsp;nbsp;j noxnarratCulflinianus)pr£ce0'eritanniscirciter 30 uum,fcilicet Bofonis ipfius fororium. Hocam' 'K'X.XV. quo lane tëporistantointeruaUouerifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' fé,Stephanum quoq; Tertium adlfergat,ut qui cité flexus noluerit lapLdari,quemadmodum Stephanus protomartyr:tamécum ex hiftorijs conflet,Stepha 40 cuius uerba ut obiter menda expurgem haud medio num Quartum fu£ eledions conflrmationem à Lu nbsp;nbsp;cri,huc adfcribam,qu£ ita habent. mingardemflliam Ludouici imperatorisinmatri' initioLudouiciPaginaiîz.uerfsî. Quamuisfané, nbsp;nbsp;nbsp;moniumiungit,lt;yc.Dédit infupereidem Bofoni Prouinciamter corona in uertice capitis impoflta, iJeo citra annotations non tranfèojquó interpretu Decreti error illecomunis tandè explodatur, dum c. ledits. L'X.lll.difl.aiuntdeeoipfofàâoloqui, quo de agitur in c.Reatina, eyy c.f^obis. eadem difl. tribuuntq- Papæ Stephano Tertio .Hoc ut dubium efl,ita illud fllfum efjè clarè docetipfa temporû fup putatio. Cum enîm in c. Reatina. ad Lotharium çy Ludouicum Auguflos ( nempe Ludouici Pij fllium cr nepotemyfcribatPapa Leo QurfrfMi: quomodo poteflille Canon, LeSlis. fuper eodem flsàoloqui, Cf effè Stephani Tertij, qui plus minui anns LX X VIJ anteceflit Leone C^uartum, Paps odo iU' termedijSiCluin ut Stephano Ouarto eum ipfum c. Ledis. adiudicemus:attamcde eodem negocio quod, inc. Reatina. tradatur, loquinon potefl, cum ipfe quoq- Stephanus C^arttsLeonem QuartuCcrea' tumPontificem An. Sal.D.C CCXLV. Lotha' rio poflè uiusdemigrante Anno D. C C C L V. «t wile neutiquam eSl, eccleßam Reatinant Epifcopo femper caruiffe. Effeautemeumc. leélis.no Stepba ni Tertij,ßd Quarti potius, innuere uidetur Guido interpres. Licet en:m ibidem ipfum Leonem OjtaV' turn, utpote patria Romanum, timiditatii crimine fuggillans,nimium amarulentè,ne dicam calumnio douico Pio petijffe,conijcere licet, de hoc Guidoné cyfenftffe cy fcripfiffe: omifft uerà per amanueU' fernunanumerinota,illprolill irrepfljjè. CU' iufcunq; uerô tandem Stephani Papa fitepiflola in todem c. Ledis.an mérité ea culpetur,iuxta^ duic illæ Leonis Quarti, ne iflam flirté litem uidear U' benter meam fàcere uelle,non excutiotfed malo legt ipfam Cuffiniani eo de negocio cenfuram,fuprà ab quod Guidonem çyquot; alios eiuflcmfrrin^e fcriptores mouerepotuent, ut opttmosiÜos Pontifices ifliU' fmodi criminaiionibus onerarent,iuxtaqi inculpa' tifms quibufdà imper atoribui tyranids nota iW' pingerèt, neq; nobisinflritsin Ludouico BdM4ro eitra prlt;euaricationis culpâ licuit omnino diflimu lare. Paulo infrà in Michaele Ciefare, Pag. z^^.. ittrftspro côpertAflege côparata;cr uerf.4.0. |
S4, miferæ, pro niifere.’ er P4g.î45. uerf.^j. mi' EX L V D O V 1 C O. II. PiXg. X49. «er/? to. 196 Vxoris neep nomc,ne(pfamiliâjkee ftudiofîfsime dilquifierim, inuenire pogt; tui.'Filiam lego Hcrmingardim relidâ.)!« Genealogijs Ducu Bauaritc uernaculis quibufdäin nominati authoris,de quibus infra in Ludouico Bilt; Lotharij Gteflaris fllio,uxorem adiungi Theodeber gam,flliam CaroliCalui, ipfluiLudouici patrui. Sed cum ibidc adijciatur,ex his natum filium unum Carolum nomine, item filiam unam Gillam, quam ‘ pater dederit uxorem cuidä Bofoni,eum ipfum er Burgundi£ Ducemfàciens : nonfatis equidem fcio, an uUa infitrerum fides. Enimuero de Caroli Cale ui filia unica tätum lego,fcilicet luditha, nupta pri mum Edelhulfl regi Angli£,acdeinde Balduina zo Elandri£primo Comiti, ut dare narrat Cußinid' ntu infrà fub fine Caroli Calui. Pr£terea à Gene.S logijs iflis innominati authoris, de filia è Ludouico I h C£farenata,tumhie, turn magis infr.ain eodem Ca!uo,circa medium Pag.zjS. diffentitidem Cuj^i' nianus.nimirum fcribens earn uocatam Hermingar dim, à patreLudouico 11. C£fare de fron fam qui' dem Bafilio Gr£corum imperatori, fed aCaluo U' xorem datam Bofoni, qui deinde ipfa infligante ae annitente Rex prouinciæ creatuf fltpcr eundé Cal' plius idem Cußinianis infra in B erengarijs,fub fl' nem Paging 177 fcribit:ex.Bofoneregeprouinci£ cr Burgundiie ,eiusq; uxore Hermingarda natunt filium Ludouicum,qui à Principibus italiie inuita' tis ut regnum Ualiæ Berengario aufirret, flbiq^ U' furparet ,ab eodem ipfe Veronit captis cr excatca tus fùit. Et habet fané CufliinianM,quod ipfum Bo fonscr HermingardiC adconiugiumattinet,fu£ narrations idoneum authorem, puta Reginonemt Anno Dominicieincarnations D.CCC.LX X V11, Caro/wJ fenior Romam fecundoproßäut efl, ubiiampridem imperatorisnomen a'pr^fule fedif Apofloliclt;tloanne ingentiprecio emerat,re' gnumq; \tali£magisin tranfeundouiditquamfru' endo potitutefl, ab urbe Roma in Longobardiam reuerflts, RoflonigermanoRichildisreginx Her' eum regem appellari iußit, ut more prifeorum im' peratorum regibus uidereturdominari. Hecille.èquibusetià liquet, lo. Bucheto fldent non adhibendam,qui in Epitaphio Caroli Calui ne gat hune Ludouicum uUos reliquifjè liberos : nihi' loq^magis Nicolao Gillco,quihanc ipfam flliam Ludouici 11. Cafaris uocat Bichildê, prlt;efertim cii I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perperàm |
Caroîus mignus. Vxoreitcroafiiit
Hildegardis,filia
Hildebrandt Du
Pipinus rexTta-
filia Vclphonis
primi Coni.AIt-
dorfenfis in Sue
uia, foror Ethi-
Pipinus apatre \ Aquitania. pr^fe. ^us.V. or Theo, j
Aalix.amp;Impera
A-
f Ludouicus ^.co \ gnomJto Balb.iS rex Fran.i-,Alt; pcr.nïor i. Am
Pipinus ab auo
■ garda
Ludouicus malè feriatiij.
tusapatre regno Fraciasamp;Imrerio
fed ante patre mor
tuus fine Hberis.
LotHarP rex Lo
Carolus t. co-
gnom.Craffusjali cubi iunior , rex
|î£,amp; Dux Baut-
riskante patrem
monuus.rcliäo
GcrmaniÇjdidtuï
ma, muherpudi-
Carolowan-nus apoftata, tandem a pâtre excjccatus.
Lud.Pio Aqinta-
nia donatus Ued
pdft'cu tracre lt;nbsp;* rolo in monafter.
Itahæ, amp;nbsp;Imp.
Lotharius rex
Franciæ, Sc Imp.
vxor Adelburga
filia reg’S Gra*
cubma quædam
xx rex Franci.e
V.xorFIginia ré
Hermingardis perCarolu Cal-
uu nuptaBoioni
crcato regi Pro-
ganum Veron.«
Hugo Comes AreiAtefis,rex
Lotharingiæ.Vi
de Cufpinianum pag-Sepag-aSo.
plures habet Ar
noldus quot;) Dux
Agnes nlia re
g’s Grxeorv
Vxor prima.
Arnulphus
Deytha,fcu
Lotharingi.T,
Hunc fTTutus eft ex alio ftemmate Hug» Capetus,exclufo huius Ludouici Qmflti p®
re.x Gernianiç amp;nbsp;Imperator.
matrc.IpfaLui-
IWBggf
Luitgarda ii-
niç,amp; Rom. Vxor
mes,pater Con
radi primi Im- i peratoris.
Hunc Ludouicum, fine liberis defuniflum, afTerunt quidam in regno Germanjeo Caro« lingorum fuiffe ultimû, quum ijd«n perCa-rolum Simplicem in regno Occidentali lon-gius progrederentur.
Arnulpbus autem Imp. filium quoq; habuit notbum, è concubina nobili,Ziiendebaldum, regem Lotharingiç.
ANNÔTAÏÎONES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«lt;f
hincfdtisclucet,Regin6lÇeditdnnufn Sdî.D.C C C
**
p(rperdm cUem frdtrcs ß.cidt Cdrolum cr Caro' lomdnnum, belligeràtes contrd Carolum Caluunt: quiquidemnonhuiwtudouici llCeefdrif,fedLtf' douici regiiGermdiiiie ,feu Baiodriæ noßrie,lau' ddtißimi pdtrisfùerefilij Iduddtißmi. Sedßußque deque ßrendd hicc eßentin ßcriptoribui ijs Gdüorü Uerndculis{qUdqudBufchetUfßdneegregidndUduit bperd, exiguo libella multd beneexplicduit, CT ßcriptoru quorundd errdtdßdrciuit)niß er Robert tui Gdguinuf, reru Frdncicdrußcriptor, ueleono' »o mine priecipuuf, quid ddhoc ußque ßeculum Ldtinè edfdê pertexuit, hdCBoßonU uxorë ßceret Ludoui ci regis GermdniiC filid, tum dlibiperinde multd in Iris er ßequetibusdliquot Cdrolinaßmiliic princi' pibuspermifeeret. Btperßuddet cuprimis htcc opC' rispdrs,utcreddeßeprope undequdq- uero coßeU' tdned,qudm ide iodties Buchetiis in epitdphio Hen rici eo nomine primi régis Brdncite, huncdd modu de Gdguino cenßurdin proßrt:Pittdmen Gdguinum ( mquit Buebetus, ibidem errorem quenddm bene crdßßum eiußtem Gdgu'micldre prodens) no culpo^ nt qui in totdßud Chronicd fecutus efl Itbrum quen ddm bdrbdrum er uieioßum, inßeriptum, Chronicd, mdgnd Brdncitc : nequefrllicitus fuit, ueritdtem ex dntiquis hifloriographis, quifidemmerentur, iu' quirere. îhec Buchetus. Porro ut mondchus Rhc' gino nufqudm fèrtè d uero dberret, tdinen quid dU' norum feriem flriëlinsfequitur, neq^ ßemmdtd ulld digeritßpßequoqßeälorehdcinpdrtehdudprom' ptèiuudt.Ge Annonio,Sigifl)erto, Pdulo Aemilio, acdlijs BegumPrdnci£ fcriptoribus,quorücopia no eß,ut nihil pronuncidre poßum, itdßcile ßujfi' cor in his quoq^ nonnihil deßderari: nimirum quia Cußinidnus, qui omnes uidit, er quod res ipßddo' cet dccurdtè euoluit,ßiepe de ßne cutußqud exceptio nequeriturßnbuiusfeculi Cteßdribus Ludouicis, iti demq;Cdrolis,multdperßcriptoreseßecoßtßd.Sed utcunq^ßt, debenthißoridrüßudioßßdltem eo no mine Cußgt;inidno, quad ex uulgdtis plerifq; Chro' nicisßtidemq- Cteßaru feriptoribus erratd multdßu flulerit'.dchiße Cdroli tAdgnipoßeris tantit lucis.
C. L X V11 ußq;, Anndlesßuos pertexere nonpO' tuißiiimo poileriord quadä db dlio coenobitd ßiiße adieëld, utißub finemgeßorum Anno Sdl.D.C C C C. V,non dbs reitd eß inßertum : PLxc Regina, qu£ ueroßequutur,ddditdßrtdßefinit db dlio quopidni mondcho, Hiecinqudmuerbdpercominodèibifiunt infiertd, Qtiienim totumidopusuolet Reginoni tribuere, idè uoletè duobus paru uero ßmilibus dd' fierere dlterutru: nempe,dut Reginonefiiiße credtü AbbdtèudldeiuuenêÇid quod nemoficilecreddt,cu ipfium pdtris nomêpofluletittdté maturiorë, eoq; prtefiertim fieculo canones dnndrqgrdduu Eccleßa fiieoru rigide obfierudrëtur^dut dd fiummd uixififie fie neëlutë,nëpe dnnos circiter Centu totos. Vt uero typus hic nofier nil ingenij hdbedt, tu neq^ Idboris fdnè multu : er fint ßrtdßis btec ipfid atijs dlioruin in Genedlogiß eundem dd modum,dc multo uberiut colleéld,erdepi(ldquoq‘ orndtiusitdmen quid flu diorumiuudndorumgrdtid,dcbeneuolo animo pro ßrturin mediu,ßgt;ero bonis candide probatum iri, ac poßehdc opeÜdm noflrafialtem teiiuioribus pro deße^quibus itidë neq^ bibliotheca locupletior, ne' que maior ißiusgeneris tabellaru, quam nobis, eß copia,uel noticia.
Pag. ead. uerfi. u.
i97 Defpondit confobn'no fuo Bofoni. ) eyuo in fignificatu dußinianits hoc loco mihiuide dturufiurpafi'euocë Co/obr'mi,nëpe non illo uulgd' 30 to,quafiCaluusetBofioduob.èfi-atrib.autduab.fio' roribus,ßatre'ue er fiororeeßenl prognati: fied po tius pro adfine,quid eiusfiororRichildis Caluo eßet nuptaïuideinfiàinAnnot.ànobispleniusexpofitu,.
ibidem uerfi.
»p8 Hic Liidoukus uxoreiti hatuit Lem njam,nobilifsimam 3c pud/cifsimam minam. ) t^eque ußgt;iam alibi hoc nomen mulieris proprium legi,neque uidere pofifium quid Baioarijs meis cum Vulcdnipdtria comercij unquam eße pO' 40 tuerit.Quidueroleëlorëuerborumambitufiu)fett' damt Hemmahiec LudouiciconiunxuccaturRe'
non equidem citrapuluerem,quod diunt,itiuexerit, ut inhorumPrincipttm Genealogia aegeßis non a' deomultumhodiedefideremus, totumq^ idfeculum ionge qudin antehde commodius legere poßimus.
Ipfie quoq;, dum legens Cußinianum htec coiU' mentor, typum Genealogia: ita mihi cocinnauerä, ut omnem Carolimdgni pofleritatc, quatenus qui' dem ßirps uirilis perdurauit, ob oculos prompte clareqj cxhiberetidc quiecunq; oßerretur quouis in ficriptoreharundemperfiondruconßfio,hincpri' jo mo obtutume typus Uleexpediret.Sequebar uero U pfium maxime Cußinianum ; ac præterea adbibebâ ReginoncMonachum, ut qui eodemßre fieculo ui' X. t, horumq^ Principum quofida uiderepotuit,netn peAnno Slt;t/.D.CCC.LXXXXll,^lt;ff(«Afgt;-bas Prtimienßs ccenobijifieptimoq; anno paß digni täte per inuidia deturbatus, Richarium fiucccfibrë fiufiinuit, quemadmodum de fie ipfie memorat. Et
ginoni cj- laan, Auentino,extatq; uox integra ipfi quoq; Cußinianoinfràinitio CaroliCrdßi,eßq; fiepulta (tefleeodem Auëtino)Rdtispon:ein monta Hum ccenobio,diilo Oberininßer.Recenfietuero bo nus nie pater Regmo, optimi régis Ludouici uirtU' tes, uerè Chrißianoprmcipe prorfium dignas, eulo gio tarn breui,tam lucubrato,utbonu fiUuputë,fi eum locü ad tterbu ( cafiigatiorë tamë ipfium quoq; quam uulgo legitur ,cruna nuinerali notax, qua fiuperflua eß, dißunila ) hucadficripfiero. Portee' nim Principum aliquis,ob operis nouitatem er rc' rum copiant malet Cußiniattum quam Reginonem tuoluere, ßmtilq; in hccc noflra qualiacunque AU' notamenta, fialtem animi caufia, puta ad dificutieu' du cotinua eodë in ficriptore leäionis ta;diu,diuer' tens, in illo Ludouici régis encomio,quâtumuis bre ui, Principis uerè Chrißianioßieiu à Reginoneita txpreßumcotuebitur,utmeliorauelexCyro Xe
nophontit'
|
VOLPHGANGI HVNGERI J8 mineiBecputooper£preciu,utinreapertapr£ter fciplinis fufficienter inftrudus:qu£ religionis funt, 10 hoc unît plura argumëta attexa.Bimiru ueritas rei. zo nophontii,ueljgt;5icocïe}focrdtK,uelcilijSi(liorufcn ftoru (ffigidtii potiiK uifis Principibus, multorit dierü ledione nuquà ftt cogniturui. Regino itd hd' fgt;et:An.DominicieincdrndtioniiD. C CC.LXX VI, L«(fo«iciw rex dpud Irdconefatpdldtiu^ diem cldußt extremü,V .Kdl.Septemb. fepultiK eflinmo iidflerio fendît iidzttrij, quod Lordshù nucupdtur. Fuit diit ifle prmceps Chrißidnißimits,ßde cdtholi cut,no ßolu ßeculdributjUerum etid eccleßdßicis di' qu£ pdcii,quie iufticiie,drdctißimui executor:'mge nio cdUidißimut, coßlio prouidetißimut, in ddndis fiuefubtrdhêdispublicisdignitdtib.difcretionKmo deramine temperdtuf.in pr£lio uiäorioßßmut,dr morü qudm conuiuioru dppdrdtibut ftudioßor:cui mdximte opes erdnt,inftrumëtd bellicd:plut diligës ßrri rigorë,quim duri(ùlgorê-.dpud que nemo mu tilts udluit, in cuius ocuHsperrdro utilis diftgt;licuit^ que nemo muneribuscorruperepotuittdpud quern nullus per pecunilt;im,eccleßdfticäßue munddnädi' gnitdtë obtinuit: fed mdgis eccleßaprobis moribus cr ftndd couerfdtione,muddnd deuoto feruitio fyncerdfidelitdte. Hdbuit dutem hicglorioßßimus Rex,cuius memorid in benedidione eft, reginu no' mine 'tiemmd,ftbi 'm mdtrimonium iunddtqux no' biliß.genereluif.fed quod mdgis Iduddndu, nobili' tdte mëtis multo præftdtior, ex qud tres filios fufce pit,excetlentiß.indolts:uidelicet Cdrolomdnnu,Lu douicH,et Carolu:qf(xlici forte poft deceßüpatris, imperij moderati frtntgubernaculd,B£c Regitio, ibid, uerf 37. ubiq^ fyncericr iucundi amici erga nos omnia cU' tnulatè implës officia. Ex his aitt omni fublato fcru fub Principib.Auftriacis,nemo ignorai. Regina in 40 pulo ia quiuis plané inteïliget, id quod Regino fub geftis Art.D, C C C.L X X V i,ubi narrat quomo' nbsp;nbsp;AnnoD.CCC.L:iGX.-Khis uerbis fcribittCaro' lomanus rexparalyß diffolutus diem claußtextre 199 Carolomannu regS Bauariæ Sc ducS Corinthif in Ottinga fepultum fuæ funda tionis. ) Ftß leuiculum hic ine ft errdtu,tdmë quid geminum, praterire nolui.Pro Corinthiæ, qute uox mendoßd', zx infr^ initio Arnulphi db indoilo tft repetitd dmdnuenße,lege utrobiq; Carinthiæ: ut dlibi ßepe eodem in Arnulpho,ßdnd hübet leftio. Fdm uero prouincidm Ducdtus titulo efte idm 0 hm do Ludouici regts Gernidnitc tres filq paternds in' ter fediuiferint ditiones,fcribit,Cdrolomdnno cef' fiffe Rdiodrid,?dnnonid,cr Cdrnutu:quod corru' ptè,inquit,Cdrentdnu dicitur. Qiio quidë ex Regio nis loco no inepte firtdßis quis coiecerit, Carin* thise prouincite nomë emdndffe i Cdrnuto feu Cdr nuto,celebri quonddfuperiorts Pdnnonite ciuitdte: quddemultd Volphg. Ldzius in Vienna fud. dtiod Cdrnutu in ripd Ddnubij ftterit Çut explicdt idë Ld zius )Styri(e propior qudm Cdr'mthilt;e, no ddmodu obftdt,quueo tcpore Styrhe nomen nondu effet dU' ditum : dc ßmul e£ ditiones dliquot feu Cdrnuti,feu Cdrëthdniie, Cdrinthia ue coprehenderentur uocd bulo.Si quis tdmëpotius d Cdrnis,contiguis popU' lis,nomenhuicprouincilt;eendtum uelit,lt;equefrcile ego ddfentid. ipfd CdrinthidÇinquit 'm Furopd Ae* neds Syluius')db ortu Cdrnis,dSeptentrione Styrilt;e iunëid eft,dd occcdfum er meridiem dlpes Itdlds ZSquot; |
gt;4 fiiru iulij dttingit. Hoc reële AentdS.ÏÜudprorfus pricteruerirdtionë, dum in eiuflë CdrinthiiC lucU' lentd quidem defcriptione itd narrat : ^lulta huius prouinciic ornamëtafiiiffe comemoràt,multa print legia.Tacilè id creditu eft, quado imperatorë Ludo uicit eins terræ Ducatü filio fuo Arnolpho primo' genitocotuliffe«0ambiguueft. Quisenim impera torLudouicusunquähabuit filiumArnulphum no qu£ Aene£ cognita dliquädo,fed è memoria minus fideli tum depr'opta, extatapud Reginone ingeftis An.SatD.C C C.Lyi.'X.'X.,ubiitafcribit: Coceßit aut idë RexÇfcilicet Ludouicus Ludouici régis Ger mdni£ filius,ß-aterq‘ Carolomdnni,qui ipfe Arnul phi pater iam obierat) Arnulpho Cardntdnu,quod ei pater iampridëcocefferdt,fcilicetCarolomdnus. Badenus depriore erratulo librarij,in hoc Cuffi' niani loco.Alteru eft in uoce Ottinga,pro qud tu hic, tum 'mß-a in Arnulpho Pag. 26^. uerf 44. d“ Pdg.zyz. uerf tz. leges OetingA, qu£hodiequoq; inter Bdioari£ mftrioris potior a cenfetur oppida, Celebris cumprimis fdndißim£ F)eipar£ uirginis Mdri£tëplo: quod nomodo populiuicinipleriq;, fedetiä Sclduonic£ndtionesreligionisergc) folent crcbro inuifere. Pfl uero id tëplum ftindatü à Garo lomäno,unacumcoUegic Canonicorum Cdcquare infra loco iam citato plura Cuffinianus') et ad paß fus non multos ipfo ab oppido exftrudum,hodieqi JO Prapofrtühabensnobilëo'præftantëuiruDom. Ioan. Auuerum ab Odelzhaufin 'ßdioariu, Canoni cum Sdltzburgenfem,ßtmmdhumanitdteiam olint perffedu cognitu, pr£fertim dum dpud 'Bituri^ gespriudtim mffji iurd profitëti fe aliquädiu audito rë,dc démît anno Sd/.M.D.XXX VI11 LGdlUdS logaproftdioneperlufträti, und cu quibufdäalijs nobiltbus Germants fcholafticis, comité adiungit. mît VI l.tSionas Aprilis,fepultus^ eft eu débita ho noreinEaiodria,inloco quidicitur Bodingas.Si' ue enim uoxea eft deprauatd ,ßue£tate Reginonis Germanica lingua paulo aliter folebat feribi quant hodieÇquod eqaidë dntiquitatis peritis extra cotro uerfiâ eft) c'oftdt de oppido hoc Oetinga intedigi oportere. ideo cr infra in Arnulpho C£fare Pag. 2ô^.uerf.44..pro Ottinga lege OecingA. lüuftri bus Comitib.db Oezingc,quib.prox'mc'BaioarM fuperiorë circa 'i^ordimgà luculëta eft ditio,eudein ad modîi frtmili£ nomë alicubi deprauari 'm Cuffini dno,diximus infrà'm Alberto G£f.Pa.4so.uerf.3O. Porrô quod Cuffinianus Pag.zy z.uerfS.et 34-^e frrt,ab eodë Reginone feriptü extdre,Arnulphupa ^lt;^lyß grauatü dièfuum obijffètatq; iti pugnarecîi Luitprâdo et plerifq; alqs,q euphtiriaß cofumptîi frribunt:uidctur mihi quidem in hoc aut nulla fubeffè |
|
ANNOTA fubefte diffcnßo,dut qute fdcilimc poßitcoponiMe queenim Regmoßcribit Arnulphupdralyßext'm' iJum,fedßib Anno D.C C C.LXX XX VI hæc eiusextantucrbaiinde reuersens(fctlicet,ex Ro ma in Germania ) pursiyU morbo grauatur, ex qua infiriTiitate diu lâgucfcit. Mortuuue róßcribit triennio póft demü,ftilicet An. D. C C C. LXXXX V J II deparalyßneq^phtiria' ß alio ue morbo quicquam autaßßerens,dut replies-Curautë Regino paralyß correptum Arnulphum ßcriberet,caußa;non deftierunt. Sienim Arnulphus fumpto lethali poeulo conftftim tanta ui fomni op prejfus fuit,ut neq; ftrepitu ncq; cótaólu uUo exper geficri, imô cr apertis oculis nihil ßentire,nihil lo' qui perfèëièpoftetM hiec omnia Luitpradus memo rdt,hdud equidëmiru fiierit,ß uel prima pma de pd ralyß percrebuit,uel etiàabfq; ilia quijpiam rei me dic£ no ualde peritu^ eo ipßo morbo Arnulphït fù' 10 ifp correptiicenßuit.Rte- hoc ideo quoq; attingere libuit,nequißquäpro paralylißubftituereconetur : temerèuocëaliâ,literis ßyllabisfi,dcmagisetiä cO' munialiorum hiHoricorum narrationi conpntd' neam,ßcilicet phzirio.R lidquodmibi aliquando ueniebdt in meutern, ßed re to ta hune ad mofi'i pro' plus mftgt;eëid,ilico dilßlicebat, EXLVDOVICOIII. C O G N O ' JMENTO BALBO. Pag.2f^.uerßft. «oo Licet aduerfa faiftio Carolû Caluum Cæfarcappellarec.) Licet Caluu hoc loco repe ti Hicdio peile patiatur {qui crin pr^cedëti perio do alia mutilé,alia perperàm uertit, puta indulgen tescuftodesproplßs)dttdmeresipßa,etpr£ßertim qu£ proximé antecedut,omnino hune Caluureijci unt.nëpequit difierténarretur,Carolum Caluü Au guftuiam pifßeuita depnëlu,eiusq; filio 'ealbo,cui PontipxIoaa.Vl 11 ftudebat,deimperqRomgU' iernaculo tune mota controuerßam. Pro Caluo dutëhoc loco reponidebere Craffum, ne longius 20 JO petäteftimonia, aperte coftat ex ipßo quoq^Cujßi' niano infra Pdg.a6t.ßubfinchumsBalbi,dn narrat 40 rente,uulneratusperif.crquia nonfßonte,fediU' todëannoàloan.PapainPrâciahuncBalbum,er Romæ Carolti Craffiim Imperiali corona pifße do natu,utin quëRomanimagls inclinarët.idq; plané ipßumcft,quod Cufßinianus hoc loco attingit: Li' «t aduerfa fadioCarolüCrafTumCxfarS appellaret. In ijs,quasLudouico 11.«/^; tranfi luimus Pag.multas, nihil occurrit errati, nifi quod in Raßlio Pag.i^i uerß. lo. pro annatü, legidebet narratîî, ßue annocatü; CT ibidem uerß. t;. pro Modojiege V ndeicrPag.zss-uerß^.pro uenc nucf! fcge,uencficüq!.-cr pro uenena tum,/fgc uenatü. Rlumeros quoq^perincuriani in margmeeiufiië pagina adieëlos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dele. Pag. z6q. uerß. 17. tot Carolomannus autS Northmannos aftuduodccimmilibus argentipuric rc' gnoeduxit, duodccim annorn inducias fpondentes.) Prdtermiß'am cumuideremhdcin |
T I O N E Sä fumma ipfam ponderispedem, conßilui Gdguinu, SedilleutdelCi I annorüperîdorthmannospro' miftis meminit inducijs,ita de redemptis eifdcm ulla. argenti ftimma prorßum tacef.tum etiam perperàm ßcribit ibidem, inducias illas Carolo promißßis. niß prie earn mciida librario malis imputdre,qui Caro lo,pro Carolomanno ßcripßerit. Vuere quidë cr Cd rolo rcgi,pilicet Caluo,dliqudndo promifße indU' cite dbiorthmannis, nempegraui obßdionein urbe Andegauëp claußs,neq- alia cÓditione exire ualeii' tibusißed eædem mox perfide uioldt£,ut ßcribit Re^ girtoßub finëgeftorti Anno D. C C C.L X X111L In co dutem plané oficitantëße prodit idem Gagui' nus,dum ibidem ait, nullum ab hiftoricis modu aut tempus inueniri de morte Carolomanniillius,qui 'LudouiciRalbi alter pit filius.tnàRegino in Anna D.CCC.LXXXIIII, dißertceiusmortemmc' morat, dii.is quidem diucrßas de eadem narrationes ddfrrens, qutbut max hie Cuflgt;inidniii noblerddij' cit tertidm. Sed mitto Gdguinu (dquo in his Cd' roli mdgnipoßeris eomplurd fcribi con/ùfé cr er' ronee,idmptpr.i in Ludouico 11 d nobis pop Cu/pi nianum extdt rcldtttin') CT dd locum priefentem rs' uertor, quemftdtimcofulto ipfo ReginoncintegrU inueni,his quidem uerbis:Anno Dominicte incdrmi tionis D. C C C.LXXX 1111, Nortmdni, quidb Hdslcu rccejJ'erât,Sonü fluuium intrdnt, ibiq- cofe derunt : quoru creberrimds incurßoneS cum Cdro' lomdnnus piflinere /lo po/fct^pecunidm poUicetur, ß d regno eins reccdercnt. lAoxduidiegentis dnimi dd obtinendd pecunidm cxdrdefcunt, cr X11 mi' lid pondera argenti puriatq; probatiexigunt, toti demq; annispacem promittunt. accepta tdm ingêti pecunia,pines d littore foluunt: nauesconßcendüt, CT marina littord repetunt. Intcrea Carolomanitt uenatum perrexit,ubi cr ab dprograuiteruulnerit tus, poft modicum uitdm cum regno amißt, fepul' e/idpud Sdtiâuni Diony/ium. Aiunt dut qui' ddinyquoddquoddfuofdtellite,improuidcdrmdß' uitus hocpcinus comißerat: idcirco à rege cælatuin eft,ne innoxius mortitraderetur.PiacRegino. At Hicolaus GiUetts, uernaculus nouusq; dpud GdUos. Annalium racemator, hanceandè rem longé aliter qRegino er Cußßinianus ,ndrrdt:nempe,North' mannisho^ibusannorum duodecim pacem fßoU' dentibus,librdrum argenti X11 milid in annosßn gulos promifßdpifße: nee dftu quidem per Carolo' mdnnu,fed nimid ignauiaper Carolomani filium^ $0 ßcilicet Ludouicum regem, earn ob rem Prancis Ui' co exoßum, er cognomine mdle ftridti notdtum. Sed ut non paucd dlia perperàm récitât GiUeus, itu neq;hicullisclaßicorum ßcriptorum monumentit ßubnixum puto: ac in ipßum mdximè omnium qud' drare id quod Cufßinidnus infra ßub finem huiut Cteßarls conquèritur ,ßcilicet res ßub hoc Cdrolo Simplicerege GdOiie CT Carolo Crafßo tmperatO' regeftds^prteßertim cotra l^orthntd/fOf ‘t ßcriptori bKicotp-^ |
|
VOLPHGANGI hvngeri 3»* bus conf ndi. Uadiohoclocojin fuduerßone,ad fummamXII milium,ddiecit libres, nefcio equi dem dn ex B.eginone,dlio 'ue quopiam fcriptore dc' fumptds,dn fuo potius diuindtu,quod res ipfa dut li brdindUtmarchdm potißimiim exigeret. Dicerem opinatum ßrte ipfum,pro uoce puri,legendum ef fe pond.o,nifçx ri puri non omißlfet. bium oppugnationes, eiusq; generis dlia legetibus, nil firèiucundius eRqu.im tabulas adhibereGeo' graphicas, CToculislocd fubqcere') feiendum eli, Vienndm fluuiü,quem Cafar in Comentarijs (,quod fciam'jnufqudm memorat, eflfein Gaüia Celtica fu' priLemouicesortum,quiddcdllellumLerumde' /cendcns,indeq; haud longé à dextra ripa relinqués nbsp;nbsp;nbsp;çr Teugualdi Treuerenßs, ddeoq- authoritdte fy' Chinonem oppidum,infraTuronum ingreditur Li' zo nodi cuiuflam apud Mediomdtric.is contraria, m id quod hunc locum proximc dntecedit,ß:ilicet deiiorthmdnnorum copijspartimcaßs,partim in Viennd fiuminedemerßs,quocuiuis leilorinotius qudß in re praßenti demonßrdri poßit Çuti resgeßds,acprtefertim proßäiones, prtelid ZT ur gerim. GiUeus quidem fcribit,tiorthnMnnos ud^ fiatis quot;Belgis irrupiffè ufq^ in Turones:^eo pTtelio lL,udouico ej Cdrolomdnno regibus nonproculdb Chinone,deuiädhorumßiiffe Xmilid.îdefcioequi dem dn deeoctein prtelio fentiat Begino in gedlis Anno Sdlut. D. CC C.LXXX111.«tz fcribit, perLudouicumCdrolomdnni fratremuno prtelio fuprd oilo milid Northmdnnoruglddio fitijJ'eprO' flrdtd.lidrrdtenimidfdélum effè inloco diâo SO' latn,fcilicetc. fiuedeconiugij.îs. q. t.zyc. Teil' gualdum.n.q. j. CTcopioßusinc. Lothariusrex. JI. 3. Smuero LudouicusBalbusuxorè Auf' gdrdam,eo quodßnepatris ßiiconfenfu duxiflet, iure àß dimißt: quod fané conijeere inde licet,quid literanuüdextdtdecuiufqudmuel Epifcopiuel Pd pa reprehenfione:zy unus Carolus Simplex,fecun da ex uxore Adelheide ipßndtuspofthumus,legiti' ialcurch.Potefttdmèhocefleuelnomenpdgi,cdm jo musfilius,regno'que fuccejforexiflimdtuseßiidm pi ue dlicuius prope Chinonem:uel ipfum fèrtè no^ men ChmondliqudcumddieiHione certius pr.eno' tdtum,perinde dcftepefit,perlibrdrios hoc modo flit bdrbdrdm in feiern diiiortum. mi tdmehdbeo quod in hdc uel iüd pdrtê certius fuperhocdffirmë. tidm contrdfla ßne parentum, in quorum funtpO' te{ldte,confenfu,effelegitimd,rdtd^. Equidemdb Ann» hinc qu'mquennio, quum publica dqputaticne qui' y4’« iJJfcocdxzojKij zn fchold noftrapropugnaret, ego animaduertere potui,remiHdmnon effetarnpld' diare, quod fineipßus Caluiuoluntateeam duxiß 40 ndm,quàmuulg6crediderehdéienus lureconfulti. fet^egino fub Anno Sal. D.CCC. LXXVIU Sed cumeandem remdttigerimin Ca^igdtionibui noßrisdd Ouidij Keroides,fcilicetin epiüola Ker Obferudtione quoq; cum primiscenfeo dignu, id quod fub finem huius pagina Cujßinianus attiu' gif.fcilicet LudouicumBalbUuxoremprima Anf gdrdama patreCarolo Caluo ideacodäumrepU' lt;nbsp;ßc enim dijßunilo uno X,numeri apud ipfunt reflituendi funt)edndemremitd accurate pleneq; narrdt,qudß uoluerit exemplum hoc plané citra ul lam ambiguitatem poßeris notum extare. ideo^ ipßus locum hue adferibere libet,qui ita habet: Pducis interiedis diebus, Ludouicus rex, filius Caroli quiBalbus appellabatur, eo quod impeditio ris zr tardioris affet eloquij,ab hdc luce fubtraclus eß. Puit ueró iße Princeps uir ßmplex dc mitis, pacis,iußieia religicnis amator. Kabuit aU' tem, cum ddhuc iuuenilts atatis flore poUeret, quandam puellam nobilem nomine Anfgard, fi' biconiugij foederecopuldtam:exqud duos liberos fufeepit elegantis ßrma, ac ingentis dnimi uit' tutepraslantes. Horum unus Ludouicus,dlter Cd' rolomannusuocabatur. Sed quiahanc finegenitO' ris confeientia, zf'uoluntatis eonßnfu,fuis amplc' |
?» JO xibus ß}ciduerdt:abipßopdtreeipo^lmodninter' diild,zr interpoßto iurißurandi ßacramento ab eins conßirtio in perpetuumßeparatd. Traditd eß autê eidem ab eodem patre Adalheidis in matrimo' nium, quamgrauidam ex fereliquitidem rex, cunt obiref.qua tempore parièdi expleto,enixd eß puc' rum, cui nomen aui impoßiit, eumq^ Carolum uo' citari ßcit. Kac Begino : qua me quidem hdud femel cogi' tabundum ac fußenfum tenuere. Si enimhocrepU' dium contra facrorum canonum traditioné füum fit ,nonpoßumnondemirari Bomanum Ponti' ficem hic tamaltiim dormitaßfe : quieodem ßrme tempore,ut par ßiit,indignißme tulit,grauißimeq; ddinnduit id diuortium, quod Lothdrius rex Lotbd rmgilt;e,filius Ctefdris Lothdrijficerdt,dimi{fd.U' xoreTbietbergd: qudmuis nec ftneiudicio duoruin Archiepifcoporum,fcilicet Gunthdrij Colonienßs res ßtijjit conßäa:ut loco decreti no uno extat rc' hercle diligentius qu.im dntehdc dificiendumputd rim iuris Pontificij proßflbribus, quibus feu patru fcriptis,feu Conciliorum decretis fubnixi, tarn ßr' titer hodie afferdiit, coniugid per filios filids'ue C' miones : zrplenius pertrdfldrim in Annotationi' bus fuper inflitutionibus, Tit. de nuptijs, quamuis tum hoc ipfo diuortij Balbidniexemple mihinoU' dum obferudtotmdlo leilorem ibiuidere,ßita li' bet,quam fapius idem chartis illinere. Kdc ipfd uero in hiüoria fubit mirdri, cum Re* gmo toto in opere uix quicquahoc vualdrada nc' $0 gocio memoret uerbofius, aeprorfus prater Anni lium fuumq^ morem, interim nufquam aperiatquo pdtre, mdtre, duo dut duid, uel ipfa Phietberga rc' gind,uel Vualdradd eius pellex,ßierit prognata: ex Uicolai Papa uerbis in c. Theugualdum. cUrècon' flat,Thietbergdm Kubertißi^forore, crfiHant Bofonistitem P.ngeltruddm ßifleuxoremBofoniSt Gloflatordddit,eidëThietbergaßißfe nouercant iüam ipfam Pngeltrudam ddulterdmße quamentio infu' |
|
ANNOTATIONEN. in fuperlui citdto c. ‘Engeltrudd, et c.Teugudldum. Qptdrimhoccertisdutboruin teftimonijsmibi ef feprobdtum:iuxtdqj explicAtum,quKndm iUe ßtC' rit Bofo,ßuepater Thietbergte, flue maritut Bn' geltrud£idnis,quià Carolo Caluo fororio frduf eft Rex Prouinci£, ßmul data uxore Hermingarde filidLudouicilï C£faris,ut/upràeftànobts reld' turn : an uero quiff iam aliu^. De fratre Thiet' berg£,fcilicet Huberto,cognomento Abbdte, D«^ ce Tranßurenßs Burgundie, confentiunt tiicoldo Pdp£ turn Regina ipfe,tum Cujfinidiius. lAirum id quoq^,Thietbergdm per Reginonem demonftrd' ripotius d frdtre Huberto,quàmpdtreBofone : ni' fi frrtccum Rex Lotbarius eamduxit^iam pater Bofoerdtmortuti(,dc potentiaer nom'me celebri fiorebdt HubertUf. eoq^ re/fexiffe credof ReginO' nem. Atmulto uehementiui demirandum, neque abhoc,neqi Vrfrergenfr, Gdguino, aut GilleoÇqui foU nunc mibi fuppetunt Gallorum biftorici)deBo fone,queCdrolui Calum frroriuicreauit regêPro tùnci£,certiiK quicqua proditu,qu£ ipß origo,qui parentes,qu£ ex quot uxores,qui liberi,quis regni ßnis. Tempord quidem ipfa,£tasqi perfonarum itd congruunt, ut frrè perfradeant no de alio quam boc ipfo Bofone intelligendam eftfet^icolai Pdp£ epiftolam.Quodß uerueft,atq;Bofo ßliamTbiet' bergam expriore uxore à Caluo data, fcilicet Her mingarde,filia Ludouici 11 C£faris,fuftulit,ac friC' té ex eddem Hubertum quaq^ttum pdtet, Cotbdrio nbsp;nbsp;rorium Henrici C^uinti linperdtoriitnempeexeius regi dndtbemdtizdto uxorem fùifjè frdtris fui ne^ jo forore Agnete,Henrici dudrtißlid, exLeopoldo ptem.t^dm Hterq;,fcilicet LudouicM 11 Cefar, ex Lothdrius rex Lotbdringi£,Lotbdrio Cæfdrepro' gndtißterefrdtresgermdni, tefteipfo quaq; Cuffi' nidno fuprd,in Lotbdriopdg. 24t. uerf. 1. C^uaii' quint ex de ilio quopiam 3ofone iUum tiicolii P(t p£ epi^toUm dccipi poffè, no ineptè quis argumen tetur ex eo,quàd Culîgt;ini!tntisfupr4 in Ludomco ii, Pdg. 249. uerf. 17. fcribit, huicSofoni^cuius foror tiuptdßiitCaluo,exHeriningdrdeuxor€,ßlidLU' douici 11,natumfriffifiliumLudouicum regemltd4.o\pfdmdteri£ bonitdtenon plus foUiciti quàmiUé li£,demumdBerengario£mulo regni exc£tdtum primoobtutuoculisrepr£fentdt.ltdq;nonegarim, fororium adßmilitudinem fratriæ (qu£ fratris eft Veron£. De Hubcrto dutem ßlio,^T'hietbergd lid huiiißlem 'Bof6nis,ncqi ibiuerbum uttum freit Cufr)inidnM,neqi infrrius nt Berengdrio, quo loco tdmêplenius dehocBofone omnid fe expoßturutn polliceturAtidemuerÓKhegmo^quódfcidm,denul' lii huiui Bofonis dlijs liberis narrdt, qudm hocip^ fodeLudouicOfCui quidem fubAnno D.C CCL-X X X X1111 fcribit,ipßui mdtre Herm'ntgdrde interueniente,db Arnolpbo Ctefdredondtd^qudfdi ciuitdtes Trdnßurenßs Burgundite, d Rhudulpho hoflepriut occupdtdi. Biufiem dd Longobdrdo rum inuitdtionem in Itdlidm profrólfmem'mit ident ^hegmoingeßis Anno D.CCCLXXXXVI. AdPdpd Romxcorondti. Anno D.C C CLXX-XXVII I. A'Berengdrio proditione Veronenßu cdpti ex excxcdti. Anno D. C C C C1111. Nec hdbent dmpliia Luitprundm Ticinenfis |
ex vuitikindm Sdxo,qui eorundem temporum res geiidf dttigere. ' Blonignoro fdnè,huncBofoncm d Cufrgt;inidno loco pdulo fiiprd citdto, fcilicet in Ludouico II C£frre,Pdg. 249. uerft}. diciconfobrimumipßia Cdroli Cdlui. Sed cunt confobrini Ldtinis dicdntur qui duobus èfrdtribut, dut fororibus, dutfrdtre ex forore ndfcuntur,trddenteiußmidno noRroin$. qudrtogrddu tit.degrddibus cogndtionis. libro IO inßitut. ex de Cdlui pdtruis,dmitis,duunctdis ex mdterteris fdtisconflet,èquibtii nemoprolembd' buit uocdtum hocBofenis nommetno equidem fuc^ currit quod creddm dicdtn'ue dliud,qudm eoloco confobrinum prtcter^ receptdm ßgnißcdtionem d Cujfinidno didu pro ddßne,nempeuxoris frdtre: ceu fororiui Ldtinè mibi dicatur non modo fororis me£maritm,uerùmex uieißmego iUi.quomodo exdo^lißimusuirVolph.Lazim Lib.t.cap.z. vien n£,HenricumQuintuin C£faremuocat Leopoldi 20 Citiarti(,quimDiuosßiitreldtus)M.drcbionis AU' ftri£ fororium,nimirumquod Henricißiror Agnes Leopoldo effet uxor. Quo minm extios pudere debet, quibusmnucupationcquddam,Sororiiuox eodem fignißcatu olim per incuriain excidiffe citrd exemplu uidebatur. lacobus SpiegeUius ipfe quo' que,pr£ter dmplam rerum experientiam ßngulari do£lrind,exiudicio dcripr£ditus,fuper Lib.s. Li' gurini,uocdt Otbonem epifcopum Prifingenfem fo Mdrehione Außrite^ndtum.Qjtisdutemeft Uteri' torum omniunt,qui rerum qualicun^ cognitioni in tentuSjUon alicubidd uerbd minui dnxie rejficidt^ frcileq;d€ldbdturin crebriorent loquendi confuc' tudinem,pr£fertim rdtione dliqud ßicdtdm f hdui aliter frnéqudm pdtresfrmilids occupdtiores,iequo dnimo ex dccipiunt, ex bondßdeuicißim numerït qudmlibet minorent monetim ,dummodo firnunt publiam ei hlt;ibedt,et duribuf tinnitu fatisßcicit,de uxor^omnino iuxta analogiam redius did folunt fororis maritum.At Cuftinianus pr£teritd fèrtè,ut fepequoqi aliàs,Latin£ lingu£ proprietate, Bofo nem dixit Caluo confobrimum,fcilicet d forore Cdl uo nuptdiquemddmodum fane luftinianus ipfe trd' dit ebfobrinos proprié didduabus ex fororibus nd tos'.eisqui duobus e' frdtribus, aut fratreex forore JO nafcdntur,fratrumpatruelium,autamitinorumno men peculiariteraßignans. Bulcit banc noftram coniedurdm,ni frUor, quod Cuftinianus ibidem ftlt;t timeamrationem fubiungif.Ptambic Carolus Cal' uus Ricbildem,fororem Bofonis, primo concubi' nam,debincuxoremhabuit. Clitidbdcqu£foratio quadrat ad uerbum confobrini,ß proprié aut ußtd' té dccipias ? Similiter uerô ex infra in ipfo Caluo Pdg.z}6.uerfiz.et in Berengario pag.ij^.uerfsj. Bee eundem |
|
VOLPHGANG 9f mifeerentur comercio iUegitimofdn hoepdtre, hoc duo,hóc produogenitd heroind,fi ulliuirorti,nedu nbsp;nbsp;quod ibi ndrrdtur,Ludouicum Arnolphi,nempehu confobrmo in concubindtumßiffet ddturdi Si C' to ius nominis C£fdrem 1111,«on multis dnnis uixijft I - r, .....I...... nbsp;J.■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I :i,... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxore Luitgdrdd mdgni Duds Otonis filid. eundem Eofonem nondliter deßgndt, quitnfrdtrë uxoris Cdlui. Quid multis^Rofoiiein Cdluo neq; pd truelem,neq; amitinum,neq; confobrinti Çdum pro prie id uerbîi dccipidmiK')fuijfe,uelhoc unü eutden tißimeprobdt,qu0d hdncipfdm Richildem Bofonif fororë Cdluuf pro concubmd dliqudndo ufitrpduit. An enm Cdroli mdgni nepos gt neptis itd inter/è luderthocobieâtimittiuelini,utdictim Richildem ßrteexdltero tdntumpdrenteBofonifororemßtif fe,nonmodô défunt quos ddducdmeireiduthores idoneo5,ueriim etidm Rhegmonèdduerfum hdbeo, quiBofonem nomindtim uocdt Richildis germdnu, fimodôeius duthorisuerbditd ut ù nobis fuprdin Ludouicoll Annotdtione i^ôemenddtdfierunt, finceré legdntur .Sedßrteinhis nimiuni meptè me ßtigo,quH ßrte dlios dpud feriptores extèt plenius omnid.Ego tdmë quod épdueis ijs qui nucdd mdnu trdnt hißoricis cognofeere poterd,fedul6 expofui. IXVI. difertè feribdt, Engeitrudd,ßlidm M.dtfridi jg Edtinè did duorum ßdtrumßlios. At cuius ArnoH comitis,ideoßiß'edfedePontißcid excomunicdtd, phusipfepoiefidppelldri frdtruelis,eueiuspdtrui fe uibrdtuifcilicet qu£ d, mdrito digrefß, ßrte neq; uno in loco, neq; infufeeptd poenitètid perßfieret, jo bis efidnnotdtum inßrius iniUo Eriderichi Bdrbd' id quod è Reginone hdud obfeurèdeprehenditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Suppeditdt is etidmnu aliud. quidddm,hoc ipfo in trdildtu op'elld nofbrd uifum hdud indignu:fcilicet De noßri quoç^ ordinis hominib.ut dmpliuS me redr, lubens er hoc ddiecero: ß Cdnoni{i£ßuduiß fenthifloridrumueritdtemcognofcere,imó ß Cdno nes modo ipfos pdulo dccurdtius inter fe eotuliffent bdud feripturos ßiße i.q.4..c.ultimo,dd fuggeßiO' nem Engeltrud£ uxorisBofonis d Eothdrio dimif fdm uxorem ThebergdjGf fuperduëld ipfdm Engel truddm. CumenimRegmofubdnnoSdl.D.CCC' quid maritu Bofonem Comitëdeferuerdt, de VudU' gerum udfdüum fuum in Gdüids fecutd ßierdtM prte iered prolixe ndrrdt idem Regino,idm biennio dntè i Lothdrio rege dimiffdin uxorem Tbietbergdm,et tilts loco in coniugium ddfumptdm vudldrdda coU' cubindmmon poffum non ego mihi perfuddere,eiuf dem Engeltrudit prorfus aliafitiffe cdufdm,nec quic qudmeum EOthdridno illo decdntdtißimo répudia hdbuiffecomune.ti^dmqiRdpd tiicoldusin citdto c.4-° ßd5,tum vudldrdd£,tuniEngeltrud£:ßd non itd, utpldnè dppdredteßi und,imcgt; duds diuerfds, Qudn qudm inßeidrifdnè nolim, qu'm Engeltrud£ quoq^ ttegoeiu ColonienßsdcTreuerenßs eognitioni ßc' ritdliqudndo delegdtu,quu GXPdpdiodnnes VIII. 'm eo loco,quem è s.cdufd Decreti ddduximus,nomi ndtimfcribdt,dndthemd in Engeltrudacrebrofuif recentiores quofdü hifioriogrdphosuixcitrd ldt£ tulp£ reprehenfionë tot idin d nobis citdtd eiufdein Reginonis locd,quibus GxEuitprdnduslib.t.cdp. to.confentit,ignorduitfe:dt^ Ludouicu,Bofonis re gis Prouincûe qui erdt,ßciffe Arnulphi C£jdrisfi' |
9lt;î qu£ herclè exc£cdto{tdceo quod quiddin Bcrengd-rium GX genitdlid Ludouico hdli excindiiufiijjt ndrrdt)nunqudfuit delfonfdtdidppdret tdiitiPrin cipis cdldmitdtem tdm miferdbilem,ß unqudm euc' nijfet,Vuitichindum minime ßiße pr£teriturum,ut qui eundemLudouicum alias nonund,fedgemind notd demonfiret. Si omnino libebdt Erechto eo in loco fiupefLudi 10 uico Arnulphidliquiddnnotdre, non decebdt fdtti cotrd qudm res ipfd hdbet,ßrtu ndm tdm dcerbditt, ne died inßmem, tdm illußri Principi ddfingereifei potius menddm,qu£ed ipfd in demofirdtioneinefi no ieuiculd,cldrd explicdtione depellere. Locus VW tichindidd uerbîi itd hdbetiVltimus ucro Cdroloru dpud orientdles Erdneos imperdntium,LothouicUS liu,utinßriui in B erëgdrijs Bujfinidnui ipfe quolt;^ de Voldterrdno reßrt. Multo dutêgrduiore ofci' tdntid Mdrtinus Brechtus idem errdtum repofuit in Annotdtionibusin lib.i. Vuitichindi Sdxoms,eo ni mirü loco, qui eu primis ddmanere ipfum poterdt^ nequdqud Ludouieu C£fdrem Arnolphi C£fdriS ß' Hum, fed quemuis potius dlium Ludouicum i Bereit gdriofuiffècdptum Grexc£cdtum.'Vtenim tdcednt ex Arnulpho frdtruele Cdroli,huiiK Lothdrij régis prodM,ndt’Merdt.HæciÜe:qu£ quidc duplici funt nodo inuolutd. Nam gt pueris notu efl,frdtrueleS pfcjM ipfcpotefi appellari frittruelis, cm eiui pi trui utriq;,fcilicet Carolui Crdßlts Gtefiir,etLudouicUt rex, llneßlijsdcccj]erint, fcilicetlegitimis, cy ûdmdtuïitdtêdliqudperueniffcnt^ Certccxijs pra gfidtiif Cdroluscekbratur nuUuf. Efto dutem, Ar' nulphofuijJèfrdtruelemdliqueinCdrolunf.cuiusU mëqu£fo Lothdrq régis ille Cdrolus fuit produusi Gbfeurd fdnè GX perplexd h£c funt,fed utrunq- td' men pr£feßruntipfd Vuitichindi uerbd. Ne leélorë fußienfitmtcnedm,noßrdmhoc fuperloco fenteit' tidmprouiriliexpondiqud fdlteincdndidè mecum utentur,qui meliorem ipß non inueniuntidodiores eondtum quoq^ nofirum boni,ut jfero,confulent. Erdtruelis ine non uülgdtd illd,qudm diximiis,ß gnißcdtionedccipiendus efl,fcilicet ut is mihißt qui èpdtruo meo efl iidtusifed ipfe frdtris mei ßlius. Ac perinde eiufdemßdtris nepos quoq; dpud iüospO' jieriores Germdnicorum Cæfdrum feriptores ple» roffts. ïtdqi dum Vuitichindus Arnulphum dicitfri truelemCdroli,nodliumquidem defîgndt Cdrolü, qudm Cdluumfiilicet Ctfirem Frdncia: cuifrdtererdt Ludouicusrex Germdni£,diiîuife' nior:è quo filius Cdrolomdnnus,è quo Arnulphuii itd ut Cdluus feu Ludouici frdtris fui filium CdrolO' mdnnii,feu Cdrolomdnni ipfîus ßliit Arnulphü,U9 cdretfibifrdtruelë. Refldtutdicd,cuius‘rtd Loth4 |
|
ANNOTATION!?. Tij régis iHe Carolus Caluusfkerit proauus. Uic C' guide aio corruptu mihi uideri Vuitichtndi codice, et pro Lotharij legendumelßeLothouuici. Sicemrn hoc nomen ubig;apud ipfum fcribitur,itautinhu.gt; iufcemodi deprauationem fcripturafùeritperquàm procliuis. Ef apparet 'Vuitichmdum hoc loco in . pronominedemonftratiuo (bduius') Germanißno ußm,id quod in multts alijs ipß ßmiliare eü: qua' ßdiceret,pr(eßentis,aut nunc regnantis Ludouici. Pr£tereacoßentithucpulcre deproauo Cdrolo,ni' lo rum fignificatione,prolatisexemplisdi)feruit. mirumcumVuitichindi £tateinPrancid regnaret ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ludouicus eiw nominii Quctrtw, çr regum frdri' ciietriceßmut tertiuijuxta lo.Bucbeti fupputatiO' nt)n,mortuut anno Salut. D.CCCCLV. poH' fluamregnaßet annii XXVII. Hzc autëeratfi' lius Caroli Strnplicis,neposLudoutciTSalbi, pro' nepos Caroli Calui. Qjaifq; horum Vranciee regiiU tenuit,pr£terqj iüudauuscz proauusetiam Au' gu^iali corona inßgnitifrerunt. Et pro Lotharij, nbsp;nbsp;nis X VI / Pita utLotharium omninofrotius qu-'nt in co Vuitichindi loco reponendum cfre Lothouui' xo Lothouicum firipßße uideatur. Ad hunc obicent d, uidetur aperte conilare ex authoris uerbis, dum nbsp;nbsp;ßrte non prorßus abßurdc dixero, Vuitichindum in hifioria illa condenda complures ßrtaßis inßumpßf tertio inde frlio,dediuißoneintcr ß ios Ludouici Pij frëlaita ßcribit:Polled ueró fritta inuiolabili' ter manßt^quoußque iure h£reditario hxc régna O' iiinia cederent Carole huius Ludouici proauo, de quo ßupramentionem ßecimus. H£cipße : nimirum haudalium deßgnans locum, quam eumipßum que nunc tra flamus. Etßdutem b£C prorßum ita habere uideantur, proutetiam inUerudgianaeditione h£ßtdns qui' . friammargtniddiecit,pro Lotharijfèrtèlegendu ' ejße Ludouicùtamen libet non dißimulare, imo frtC' riingenuè,non deeßße, qu£ noßram ßententiam op' pugnare uideantur. Primum, quod régna illet Ù morte Pijdiuißa,non in Carolum Caluum,fedpO' tins Carolum Craßßum rurßim coierint:ßed qui Craf fus intermaiores, uelut cum noflris dicam minus ambigue,inter afcédentes Ludouici, tempore Vuiti. (hindi regnum Pranci£ poßidentis, receiißeri nuÜa Sicui frgt;rtèh£calterius fcrupuli dilutTominuA ratione poßit. Sedhanc obieëlionem diluturus, uidebitur probabilis,idemcogitabit, ßab illa no' refronderc ego, Vuitichindum ad régna duntaxat flra in priorem ilium Vuitichindi locum emendU' Callicana refrexijße, quorum quidem pars multo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- maxima ad unum Caluum redijt,ut qui annis XX' X VI regnauit,Pipinum er Carolum exßatre Pi' pino nepotes(quos in monaßerium detrußt^Aqui' tania exuit:er alterifratri Lothario C£ßiri,eiusq; ßlioLudouico lLC£ßtri fuperües,prim!marmis Lotharij regnum omne inuaßt,acpoßea tranßuüio tiemagnam eiußlem portionem retinuit:itautnon alia ratione à Vuitichindo occidentalem Pranciamt id eß Gallicanam monarchiam, exiiimem ߣpe di' ei Caroll regnum,quam quod in Caroli lUius Calui poteßatem deuenerint tandem omnia, excepta Lo' tharingiæ parte, er quantum terrarum BoßoniU' Toris ßu£P.ichildis fratri, äße create régi Prouin' cix, fronte donauit. Equidem à Carole Magno^ aut Carole Craßßo id nomen regno Gallicane relut qui non potuit,quia uterq^ non magis Galli£ quant |
Germani£ imperauit. At Caluus ut in GaUijs oni' nia,exceptisquieiamdiximus,ita in Germania ne cef^item quidem unumpolfeditunquam.id€oqi Gal lia non abs re id nomen(,ß:ilicet Caroli regnumyac' cepit,atq; etiam diu poß eiußdem Caroli Calui mor tern retinuit:putaut folent multaea appellatione deßgnari,quam olim habuere,licet in pricfentia no habeant.qua de re Alciatus noßer in prtcßtione ad, Commentariosin titulumPandeëlarum Deuerbo* j Alterum quod reilitutioni noßr£ in ißum Vui' tichindi locum, uidetur inijcere ß:rupulum,inde ßir git : quod author Ule hiiloriam de geßis Saxonum^ ußq; ad Othonis Magni obitum,hoc eü annum Sa^ /«t. D. C C C C L X X1111 pertexuit:quo tempo renonLudouicusCaroliCalui pronepos,ßed Logt; tharius illitesßlius,Calui eiußlem abnepos in Pratt' eia rerum potiebatur, iam tum rex qui ßierat an fe dnnos,utßolentfrrè quißuorum temperum gellet refrrunt in literas : acprimum libruin elucubra/Jè^ cumadhucin Prancia regnaret Ludouicus tideoqf de ipßo reéle loqui potuißße, adeo^ locutum, taigt; quàdeßuperßite. Certè initie libri tertij,ubi mC' moratquo modotmperator Otho primo in eiußdc Ludouici generißui gratiam ßumpßerit grauem exj jQ peditionem in Gallias contra Hugonem Comitent Parrhißenßem,ad regnum adfrirantem, aebis terg^ nominatim eundem Ludouicum refirt, nihil ifltui tnodiadmißcetdcmonflrationisinon quia tumeßet mortuusÇquî ènim Lugdunum er P.cmos,urbes ar^. mis turn expugnatas,C)tho Ludouico reflituifretty fed quia cumißa poflerioraVuitichindus conferi' bebat,iam Ludouicus ille erat ßublatus é Medio,at' que eius in locum rex furrogatus ßlius L othariuSt tione dbedtur,fecuturum uicißimquiddam multo magis ab fur dum. duum enimduoiam citdtieiufr dem authoris loci oppoßta fronte inter frpugnèt, fcilicet prior de Lothario,de Ludouico loquenspo fierier,qui quidem ad priorem difertè leëlorem ab' legaf.conßequitur neceßfari(),ut uel hic illius,uel O' le huius mendam clare prodat. nbsp;nbsp;Amplius uero^ quH Lothario régi, qui fub C£ßaris Othonis magni fQ exceßßum pr£frit Pranci£,auus inueniaturCarolus Simplex,abauus Carolus Caluus,c£terùm proauus (qu£uoxutroquein Vuitichindi loco intégré eX' tat) Ludouicus Balbus: confequitur,neq; à noßra emendatione eßße deßciendum,neq- Lotharij nome magis inpriore quàmpofierioreVuitichindiloco, fed potiusutrobiq; Ludouici nomen legendum,fci' licet ea ratioe qu£ fupri à nobis claréefi expoßta» Opinabiturfirpaßis quifriam,dliaquoq; fup' Bee. » putO' |
99 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLFGÄNG
putiitione po/Je inueniri dlium Ludouicum(,p:tlicet eo nomineQuintum Gailidrum regem ) çycidem dlium tequè inueniri Carolum produum,in quo re' gna GdÜiaru rurfum coicrmt,putd cum qui cogno' mento diilui efi Simplex,er Ludouico Qjtarto rc' gi Gallilt;c pdter,Lothario duui,er Ludouico Qai« to prodUMfiiit Lt quifqui'i ita ßrte opinAbitur,is huic feilten tilt non obftdre dieet,quod Vuitichindut bijloriamfuä non produxerit ultra Othoniimagni excejjum. Qjiidenimuetet,quominui aliquot an' i ttifpöß,idm régnante in Gallijs Ludouico Quinto^ eandem feribere potuerit,er de iUo tanquätum rc' rumpotienteuerba ßcere, erdemonßrationeali' quam rebus adijeeref Quinimoß ipfe Liuius, alijq; elaßici hißoriographi fepe HXTaT'niirem quampiameo nomine ßmplicitereloquuntur,quod uix multis feculis poß earn ictatem, qua de ipßßri' bunt,eidem eß mditïéquato eß tolcrabilius, depr£ fentibui ad preeterita quiequam ita ddmifcere,ut td' men expreße idindicetur,quemadmodri à Vuitichin i, do eßßäum.Sednonmodohiecopinio nunquämi bi probaripotuit, utqu£ha{lenui quidemuidetur pulchrefubßßereifed fsrnulphum Carola Simplici fratruelem nulla ratione tuen poteß, id quod £què in Vuitichindiextat demonßrationeiuerümetiam tota eiufiem hißoria accuratiu^ excußa,priore no' {Iram /ententiam er emendationcm ßctie répudia' ui,nempeuilens apertchuncin Vuitichindo cliuu, prorfiis quidem falebrofam etdißicilem,alid ratio' necomplanariredius paße, fcilicetquid ea omnia jc qu£ dc Ludouici ßalbi uxorepr£gnàte,de filio po^ fihumo Carolo,eiusq; tutoreOdiealii,quotquotui di,fcriptores magno confenfu memordnt,ip/e Vuiti chindus in iHo ipfo loco poßerioread Carolum Cal uum itd reßrt,qudß LudouictK ßalbuf nunquam in terrif ßtißet. 'n hoc, etß toto, quod fokt did, ccelo äberret vuitichindus,tamen cum ea perfuafio illi in federit,undecunqi tandem haußa'.patet,inuertendä plané eße noßram fententiam,atq; poHerierem po tius locum è priore effe emendandum, fei licet Lotha 4c rij nomine, quod in hoeextat, in illu quoq; relato, dißiunda uoce Ludouici. Et hac ratione ultro cedilt pleriq^ omnes fcrupuli,de quibiM iam dicebam, quu er demonßratio in Lotharium adhuc fub finem hk ßori£ Vuitichindian£ fuperliitem, regnoq^ potien tem rede quadretterproauiKaliits aßtgnari eidem nonpoßit pr£ter Cdluum,èquo Caroliu Simplex, cquo Ludouicus CLuartus,di{lustranfmarinuf(il' leipfefcilicet, quem prior noßra emendatio iuxta aliorumferiptorüconfenfumredèhucadrogabat) jo e quo hic Lotharius. Atq- h£c deniq; emendatio quam alijs hißorijs,ipßq- ueritati eß aduerfa, tarn in erroneo hbe Vuitichmdi locolquem noßrum no eßmutarejuideturcongrua erredaiattamen do' dioru dcriore cenfura femperfalua. Video entm tri. ta illd noßris teßatione neeeßario mihi hic effe Uten dum,quöd non ignorem apud Abbatem Vrßergen' fern in Henrico Aucupehunepodierioreuniuerfum
I H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ja
è Vuitichindo locum aliter muîto reßrr},nempe ad iedis er permutatisquibuflam ucrbis,er narratio ne Vuitichindialiquanto plenius expoßta: fed ita quidem,utcum Vuitichindier uerbk er fententia expoßtio lüa plane dißideat:imo er ipß Vuitichin do longé plures,quàm de quibus fuprà diximus,im' placabiles nodos induat. Nam quod Vuitichindiis in quit, tandem iureh£reditario régna omnia ceßiße CarolahuiusLotharijproauo,deque fupr.ifeait 1 fcripßßeiid narrat Vrjfergenßs nomtnatim de Ca' rolo Simplice,Ludouicifilio,Caroli Calui nepote, cuirégna lUa omnia ceßerint. Sed uelim hoc mihi Vrßiergcnfem reßgt;ondere,ß ut ipfe exponit,intelli' gendus ßtVuitichindus de Carola Simplice, quad fcilicet in eum régna omnia déniaireciderint,atq;is Odonemfilio poflhumo tutorem dederit, qui natn quadrarepoßit,quodapud eundem authorem ßa' tmibifubijcitur,his quidemuerbis: duumq;poft mortem patris fiaus nafceretur,Odoeum er regno paricer,er nomine paterna declarauit,erc.
Vuit ne Carola fimpliciuUus filius,patris reß' rens nomenreuit neullus omnino, pr£terLudoui' cu n Ciuartiif.At Vuitichindusita rem narrat,quaß Caroll Calui films meritpoilhumas ipfe CarolM Stmplex:qu£ narratio omnShancdißicultateultra toll.t,atq; euilenter oßendit, utrobiq^ eo in autho' re legi debere non Ludouici,fed Lotharij nomeiv.et per Carolum inteüigi non Simplicemi,fed Caluum, nanirum iuxta filfam illam perfuaßonem, quam au thorfibiinduerj:t,uti à nobiseßexplicatum,
Ojaxuerö ibidem narrat idem author, de CarO' lafenioreper Arnulpbu Germaniaexpulfoiegoac cipio de Carola Craßo,qui utpr£ Carola Caluodi citur Cuffiiniano etalijs iunior,ita pr£ Carola Sim plice appeUari potuit à Vuitichindo fenior(nißßr té in hoc quoq; hallucinatum credos Vuitichindum, neqj pr£ter Caluum erSimplicem quenquam alium dgnouijfe Carolu^poßremis imperijannis tamad' uerfamexpertus ßrtunam,qu.iminitio ßuentem, icoadiis Arnulpho cedereimperio Germanica,ac tandem Gallico quoq^ regnoMipaulo infià initia Arnulphi perjficué er ipfe récitât Cußnniinus. Quin Caroli Senioris nomine apud Vuitichmdum non inteüigi Caluum,aperté conßare poteß ex Regt; ginoneeralijs-qui fcribunt Caluum diem fuumO' bijlßanno Sdl.D.CCCLlCXVil.et Arnulphum to tis decem annis pöfi imperare coepiße. Cijß igitur Caluum é Germania iÜe eieeißet^ Tum ut Carola Simplici films Carolus uüus juißet (qui nullus fané fùit,utiamercdidum')neq;eain parte Vuitichindi, narrationem id quiequam moraretunattamen fimi lirationedarum fit,eundem Carotüfimplicemni hilomagis quàmCaluü Germania expeüi,aut ipfius filij regnü occupari potuiße ab Arnolpho,et cui ip fe Carolus Simplex plus minus annis XXIHI in re gno fuperßesfitit. Verius ergo ell,de Carola Craf-fa Vuitichindum fenfiß'e,quem Arnulphiis deniq^ non modo Germanico imperio,uti iam diximus, ßi
|
amnoïationes. tot jedetiam regno GaUicano deturbauitnuxtaq; ipfi Carolo Simplici obdlitit, quo minus ad koc regnuni tnaturéperueniret,ßilicet largiens idipfum Odoni: quo (femum mortuo, Simplex üle uixrerum potiri potuit. Porro quæ idem Vuitichtndus eo ipßo in loco narrat de Henrico rege(,ßilicet Germanite feu '!lt;omanorum')nunc contra Carolum Stmplicem bei ligerante,mox eius calamitati opem adßrre cupien te,uixdicesbenecohterereineq; fatis commodein' telliges,niß adhibedf,qute inAudario Pegmonis fcribunturfubanno SaluLD.C C C CXX11J.cr tribus proximc fequentibuSt iô trem,cy Gijelbertum Ducem Lotharingie, foro- jo 6MsperpetMojnlc«lz7(«f/ttt eximieerüditicnisuir num fiium,celenus quam metuebaturingruentesd- Tam longé autem 'm explicandis duobtis bißce 'Vuitichindilocisproue{li,adijciamiis er tertium, paucis fané ’m uerbisdupld,uclpotim triplici men dduitiofum,prieteream quteex margnie imm'met quartd. Extat lUe circa medium libri fecundi poß deferiptionem pugnec ad qua Otho Magnus in Gal licdR-hetii ripa per hoßes,ßilicet Hcnricum ßa' da{lus,cum exigua manu eorundem iußum ßtdite-^ ^xercitum. Verba exeuß CodicKitahabent:E.e-^ giamautem poß utiloriam,iußum eßperßquißa-tremj'uum,gcni.rumqi. Auc.iensuero de deßäicne uroium fuarum,ßaiiasß. fcenttregts ui{loria,cum nouis tantum armatis iter arripuit: Saxoniamq; iam tardiiis adiens, urbem Merßaurg ingreßiis eß. 'Ego reditts ita legiiudicauerimiRegtiamÖiue ßr-te eam^autem poß uiól oriam uißim eß perßquifra trcm,generumqi, AudienSuerode deß^doneurbiil juarumß'raäusq- recenti regis tiiéioria,cum nouem tantum armatis iter arripuit,erc. autem caüigatorin margine ibidem ad-ß)crßt,pro uocegrnerum,legi debere ßrte fororiil, locum germanc/ynccrum plane praeter rem muta-re conatus esl. Idipßtm quoq^ mox Pagina proximè fequenti (ubi author eundem Gißlbertum Henrici huiußdem generum appellatßaßigator ille ßbi per-mißt Vtenimextra omnemeßcontrouerßam, Gi-ßlbertum Lotharingiæ ducem Othonis Magni,ac perindeeiufdem ßatris Germani Henrici,ßiße ß-rorium,utcui nupta eßi-t horundem ßoror Gerbir-gaiita caßigator idem ignorare non debuit,abeo fcriptoreplerunq^generumußurparietiam pro fo-roris marito. Sic initio libri j. Ludouicum regem GaüiiCuocat Othonis eiuß emgenerum,utqui Gi-felberto Duce iamßubmcrßo in ’R.heno,eandem Ger birgam haberetuxoran. itidem poßinitiumlib. _________ ________________________ Harransdeceßifß Hugamregem Erancorum,reU' jq maticiinnomenclaturisreru,pucrisinepte nefeid ila una filia légitima Amelberga, nupta Erminßi- , do regi Thurtngorum, er Thidderico filio ex con^ tubind lußccpto,appellat eUndem Erminfridumali-^uoties Thiadericigenerum.quemlocum antenos obßeruauitdoäißimas Aleiatus lib.Parergon 4.«-pites.adiiciens,d luliinoijuoij; lib.tS.uocemgener todem plane in ßgntficatu ufurpari,ciuuin Sieheum tnarituin Didoiiis uocat generum Pigmalionis, q^ui |
tol ipßus Didonis er at frater.Conßat it.iq;, Vuitichiti do nufquamhocin uerbo mendam,fed potius quan dam loquendi peculiarem confuetudinem ineffe,fci-licet ut qui uulgó fororius,id eß forons manlus, ip ß gener dicatur. Petrus tiaiinius inquit,pofl tot lucubrationes mar-cidumuigilijsßiumperßiu^oria opeüa effunditle-U'ora :lla,cum bono Homeroßab mandragora tunt dormitauiße. Ojtia uero paulo ßtpra in ßrum Canoniflarunt, Crdißcrtationemdeuocabulo foror'qßimus pro-greßi,adijciamusillud quoq^iAlexandrum 11 Pon-tificemin Decretis c.quodautem sf q f ßribere,ma rito forons „0 extare proprium uocabulum,ut nec JO uxorisfratri. Hocßuerumeß,ßquitur,fororijnlt;i men tio tarn claßico alicui deberi autho ri, quam re centioru uulgata:ufurpatiöni,ßd qute reprehenßo-ne meritö caret. Qjti enim minus rede dicitur foro-riusquamßatria,uclßatriß'a,Ut idem habet A/fgt; xanderißquidem ea letlio non eß meitdofa. Etß d» tem Alexander foli marito uxoris,ey uxoris fratri nonextarepropria nomina fcripferititamêego hó die quoqj perinde defidero uocabutum, quo uxorii fororem nuncupem.Modeßino iureconfulto expli 40 canteinl. nonßeile ». degradibus cognationum, dubium noneß,quinmariti ßater dicatur Leuir, Griecis ^«iriqua tarnen inuoceetiamnum,poßaligt; quotrruditorum contra Accurßum annotationes^ aberratRob.Stephanus, Leuiru próuXoris ßatre exponent.Similiter iampridemper Alciatum, Rhi^ diginum,cr alios,difßunda è NIodeßino uoce nihi Cijta autem rationeincompdrabilis iUe Eraßnui Roterodamiis annotauerit,apud Suetonium in Au-gußo cap.i^. progenerum didum pro patre ipßui generi, ab eruditorum aliquo edoceri percupiam. Cum entm Lucio Paulo Cenforis filio nupta ßerit iulia Augußi neptis ex Iulia filia, ut clarius idëSue tonius narrat cap.6^. hon potuit equidem Lucius nie Paulus,neptis maritus, uno uerbo dicialiter Au gußo quam progener.Einge in Augußum ßiße co-luratum no à L.Paulo filio, fed patre,id quod clara Suetonij uerba nequaquam admitt intiprogener tarnen ibi non pro generi, fed pro progeneripatre ac-cipidebebit. Ego guidem äliud no uideo reâius diet poßc,qu4mfummuiniüum uirum ßuiijs grau-ori' lii^nizrices,acrepoßtdGriecdilld genuind}ni' teres,ijutc ßgnificdtduorumfrdtrum uxores:tdme adhuchodieetidm doiliorcs -.juidü noßrutes Grdttt' e/Uds Lduitrices pro his pergunt,unus poßtiliü,p(if ßm in omnibuseditiontbus obfrudere : qitjctjuidein altera mihißit caufa,cur hecc quantumuis in ßecie minuta hucadnederem. Gallis hodielingiia iierhacuîd uideo fororios di ci,qui Latinis funt Aelij, ßue a£lij:hoc eß duoruht fororummariti.t^am Hugonemmagnum Comitent Parrhifienfem uocat Gilieus, Ludouici 11H Eran-£ee 2 corunt |
|
VOLPHGANG lOJ corum regis fororiumÇferourge') quod haberent nu ptasduas filias Henrici Aucupis Imperatoris,hic Gerbirgam,illc Adelheidem. Ne autem quaß dC' ferto Cujj)iniano,aliorumpotiusßcriptorum caßi' gationem ßußcepiß'euidear,autin Labyrmtho erra' reirremeabili,reuocohinc pedemad Leone Ojtiti' turn Csfareintin quo Pag.2às-uerfAO.pro leueris, lege fæui=!,4Ht fciniferis. Bt tn Alexandra pag, 169 uer.S.pro ienticularusjegciencaculacus. Minuta alia errata,plerac^officintt typographies, 10 quifq; per fe emendabit. EX ARNVLPHO CAESARE. Pag.i7i.uerf.u.cr feq. 102 Indies magis inualefcente ægritudû ne,delatum Ratisbonam, niontur in oppi doBauariæOccinga. 1111.KaLDecemb.an no falutis humanæ odingentefimo nom-gefimononOjin baiilica S.fcmerani fepulx tus.• cuiusquidem monumenrübodic cer^ nitur.Duodecimoregnifui.Impcrn ucro fecundo anno. Nam a'Carolo CrafTo an-nis quatuordccirn præfuic iinperio.) idea hic plan appono authoris ueTba,qu6d partim men dofa funt,partimalioru narrationib.haudquaquâ cofentanea,ac uindice aliquc prorfus digna.Oeti»' ga,cy' S. Hemeranißegendum eßße,iamßupri m LU' douico li.Pag 24.^.uerß37 admonuimus. CsfC' rian quia de Arnulphi Csßaris ßepulcbro eßcontro uerßa,quod nominattm teHaturio.Auentinusli^.. Copendijin Chronicaßua,cumquidä,authoreP.e' ginone,uehntipßum Oetingsiuxta patrem Carola tnannumeßßeßepultum, alijuero Ratißonsin tem' plo S. Hemerani,hisq; Cujj/inianus naßer uideatur accedere,puto peramanueßs negligentia uerba hic quoq; inepte conßßa,cf ipßo ab authore ita potius fiiißeßcripta:moriiur in oppido Bauarte Oc tinga,111. Kal.Decemb. anno fal.humanæ D.CCCLXXXXVJllI. delacus Racilponam, Äfin bafilica S-Hcmerani lepultus(cuius dem monumtntü hodiecernitur)duodeci mo regni fuijimpcrij uero fecundo anno. Parentbeßin author baud ocioße addidit, nimiru no ßua idipßum quad narrat adßerturiu fide,ßedquödAr nulphi ßepulchrum Ratißions apud S. Hemeranum ojlendißoleat. Porro inßubieHa etiainrationcßu' per numero annoruin regni cftmperij Arnulphi, uidetur ineßemenda,hocquidem modoreponenda inintegrum.liam.à Carola Craßo annisduodecim prsßiit imperio. Equidem prsterquam quod Regi' noßcribit,ArnulphumAnnoßalutis D.CCCLXX XVI i,in locum deiedli Caroli Craßi à principibus adßcitum, unoq; orc alij Chronographi, ut Abbas Vrßgt;ergenßsi Hermannus Contradlus,cf Matth. Palmerius tpßtantum duodecim annosregnorum tribuunt:conßgt;icuuin cß, in eadem ßententia ipßum quoq; eßße Cußsinianum, ut qui initia huiußcep/gi' ns itaßcribattlngreßus urbem, imperator er AU' gußus à Pontißceßalutatur, anno poßquäRexele üusßit,abiei,io Carola,decimo. Sicenim ibidem di 40 ÎO |
(94 gioiie,hol}’italitate,cr huntiinitiitein uiros do(los, dcprehendis etiM ex Chronicorum lo. Awf.'ihnt cc'ptndio,acprlt;ttcrea ijs clt;u£ nos infrà in Henrico 20 Ai;rHpe,p425)4uer.sr.dnnotauimus.Eundèpror' ßingues uocem decimo,ineptèCiróloddiunPla. Si igitur Arnulpbus anno regni decimo frdus eß demum imperator,biennium poßea duntaxat fuper ßes, neeeßario ßtendum ell, amanuenßs culpa Cf hune locü eßße uitiatü. Ac fàcilè quidem, ubi author per eißas 12 ß:ripßerat,ofcitans iüe 14 potuit ßippo nere.Perindeueràçf apud Vr/ßergenßem eißseX' tant corrupts, dum ßcribitur Arnulphu imperafße annis$.liâ in ß duodecim tnregno ßeßt,exordies ait noD.CCCLXXXVHl,ߣliisq;ell imperator ait no D.CCCLXXXXVi,mortuusanno D.CCCL-XXXXVII II,Mf ipße hsc omnia ordine narrat Vr ßgt;crgenßs:ßequitur,duoseum tantum imoeraßcan' nos tot OS, ideoq; pro j. reponendum eßße eißam 2. lllud uero prsconium quoaiithor moxcoenobitaf S. Hemeraniapud Ratißonam célébrât, puta à reli ßus laudècoenobits ijiem hodie quoq; egregic tueit tur,ßub Rfwerêiio patre Eraßno,eius monaßerij Ab bate,uiro honeßate uits et docirinaiuxtacoßgt;icuo» EX LVDOVICO QVARTO. Pag.274..uerß.f, ioj Et Albertus filius (ororis Hcnrlclre gis.ncpos Bironis Diids Saxoniç.)Qa(/fge rituel Vuitichindum Saxonem lib.t.uel Reginonent ipßo infineAnnaliii(,locos rebus ijs qua: hic narrait JO turclarèintelligendisequidempernecejjarios') isul trà cognitum habet,pro ßitonis legi hic oportere Qihonis, [cilicet ut de eo accipiatur, quißrema' gnusdicitur Saxoniie Dux,pater Henrici Aucupis. Qjfo: aiithiceiitsinnuaturforor,legis infi-à fub int tium ipßus Aucupisrnempe Baba iüa uxor Henrici CowifiJjrf qua ciuitati Babenbergs nomen ejl tndi' tu. Altera ab hac periodus no tam fenfu uitiofa erc, quam hiulca compoßtione:cuius generis pluraàfè jlinanteCu/piniano,cr rerümagts quam uerbortt ' fludiofo,admiffa licetuidere.Cämodius habebittO' ta orationisferies,ft pro præfcntaq/fg;« præ-fentarur. Obferuatione porro dignißtmiiludico id quod Cußinianusmox iitfr.i fcribit,ßcilicetbu»e Ludouicum Qjtartu genealogiam Caroli Magni in Orientali regno claußßttquu eadem in Gallijs pef Carolum Simpliccaliquato longiuspropagareturc Eins quidcm ajjertionts teäes habet Vuitichindunt, qui libr.i buncLudouicum dicit ultima CarolorS apudOrientales francos imperatttiu.Similiter cf Regirioßubanno D.CCCC'2i.i,regalcm ßirpe,ßcili cet Caroll magnißn hoc ait deßcijje. Viderint itac^ tx neotericisquidä,qua rationeipßfcribant Arnul phum CsCarem Carolingorum ultimum,ßeu Caroli magni fdrpcmuirilem apud Germanos in Arnul' pho deßciffe.Nonequidan ignoro,quid Begilto ßub Annoßal-DCCC LXXX hac de re mein oret,ßum' matim repetitü fuprà initio A rnulphi. at is ut eo ip ßo tepore hijloriä cofcribebat,ita eidê accomodabat ferinonêtac prsfertim Caroiomäni narrans obitü, deß' |
|
ANNO TA WJ de filio filegitlmo Arnulpbo opportuna declamati uncula adiunxif.quëßane potuißße unquä tot lu culë tis regnis potiri baud immerito licebat mirari, quit Carolomânus no modàfi-atrë utruq;,puta Carolu Cr Ludouicum,ßed huius etiÙfilium, itidem nomine Ludouicum,ßuperftites relinquerettut nihil dicatur de Caroli Magnipofteritate maßula, quie in Gal' lijs adhueßupererat. Sed ut qua caepi potius perga, quum uidea Cujfii niano ( qui hue ipßum Caroltnæ fitmiliie termina in *o hoc Ludouico,utrë cuprimis memorabilë, tetraûi cho quoq^ coplexus efi) omnesßcriptoru omniu hi florias cr annales fiiißße injfieëlos, qui modo haëlc' nus extabàt,edoceri uehemëter cupiâ,quos nam au thores uel Trithemius ingenealogijs Principum Ba ioariie,uel Charionin Chronicis ßequantur,du ßeri but,Conradum Caßare fiiißße buicipß Ludouico ex ßatre Conrado nepotë. Longius etiam à uero delà' pßusuidetur Aleiatusnoflerini boues. gt;gt;.deUer' borii ßgnificatione,ßcribens Coradum Ludouici fi' lium oceißum fitiße ab Adelberto Eräcoru. Comite, quipoüea Hattonis archiepißcopi ßaudeSmonia circumuentus capite peenas exoluerit.Certè CutfiL niano in reeëfienda cuiußq^ Caßaris origine, itëq- re liëia prole,nemo omniii ßcriptoru eft diligëtior.At iÜe neqißuprain Arnulpho deuUoeius filio Cora' do mcminif.neq-, infra Corado ipß maioru quëquâ memorat,prueterunii Coradum patrë Comitë.ltidë uerà neq; lo.Auëtinus ingenealogia Caroli Magni ttUam memorat Arnulphi Cteßaris ßobolem, prêter unum LudouicH Qjiartu împeratorë:neutiquàtaci elHdere)cu er inpr^ecedentibus erßequentibus nui turns alios eiufidë Arnulphi filios,ß quos in Bauart Ui^ prorßus Coradi,q 1)uius iplius,unaq; Chunradi cis annalib.autuUis fidedignis monumëtis inueniß' fet. Equidë Caroli Caluiprogeniëlongius,eyufiqi ad Hugonë Capetu iniuflil Gallici regni occupatO' rë^recëfiuit. Neq; idë Auentinus omißt Arnulphi fi.' Hamanonymà, Othoni magno Duci Saxonite uxo rë, eandëq; Hërico Aucupi \mperatori matrëfitce re:no dico q uerè hoc, ßcd id quod iam coüigebàar' gumentuduntäxatßufßulcioißcilicetlogemagis fi' hos ipßos Arnulphi Cicßarisab Auentino mein or a'dà obßefßus,cr tandëiudicio nobiliu capitemuUa' tosfiiißße,ßt modoprxterLudouicuCyuartu Cteßt' rè de uno aliquo légitima extarent monumenta.No e(jnidë iiefcto, in Chronicis guoej; illis magnis olmt N onjîfcf rglt;e excufis niirrm,Cciradu hüc à quibuf' dàre/èrri omtiiu Caroloru nouißimütnecj^ etiduat dedubito, quin nominatimcinf reiaiUor aliqui^ ad duci poßit, tit HermàtiW Cotradlw, dut quii aims: fedherclècii Vuitichindo erB.eginone,quiutriq; ea ipßa Coradi ictate uixerut,cuiußqudalteriusßeri- chiepißcopo i'am,doloße è prießdio in cadlra addu' ptoris fidëcofirri poßße,nbficilcego cocefßero. O- {lum,propoßuit:ßed nil prorßus de ullofratre ipßus thoqdë Erifingëfis,quë pojihtec demuannotataui Lnperatoris occißomeminit.At ipß quoq^ Luitprä dere licuit,nihil adfirmatßed quorudà dutaxat alio ru bac de re opinionë li.6. cap.iô.refirt bis uerbis: An. ab incarnationedominiÿii.Coradus Conradi^ qttS Albertui ûcciderat,fiUus,cofiliopreefigt;,ti Duci« Ottoni$,cofinfii o:nnin,Oriëtalis Frâciterexcrca' tur. Hune quidà Ludouicißratris filiu fitißßedicut, Cf ob hoc noufiimu eu Caroioruponut. Hicc ille. |
T I O N E S. 10^ Tdte :r quoq^ mulu I B eginone eiutq;ßmilibui fcriptoribus prætermifja, qua erät memoratu non indigna: de contra leuia quadam in literal relata, Sed quis obfecro credat, à Beginone fîlentio tant pertinaci prateriri potuißße Conradunt Arnulphi Cafarii filium,eundemqi Ducem Lotbaringiie ^in qua prou'mcia ipfe Regin o domicilium babuit t ideoq- res omnes à Zuendeboldo, quamuis lUegif timo Arnulphifilio, ibidemgefldf ,fatis accurate perfcripßt. Mihi profidîà ex Reginone ipfo coüigiaperte ui detur,Coradu mît quêuispotius aliumq Arnulphi filiufiiilfe,quo fcilicetlsco itafcribit'.An. Domini ca: incarnatiois D.CCCL^iQliLXëiCVÏiï t,'Zuê debold coHoquiu habuit eu optimatib. Arnulphi et CaroliÇficilicetregis Bracite^cr fuis,dpud S. God' rc.Exregno Arnulphiinterfiterut Hatta archiepi fcopus,Chur.:dus et Gebehardus Comites:ex parte Caroli Haßchiricus Epißcopus,z:r' Odacar Comes, Quidueroin code couentufeorßumfine præfentitt regis pertrailatu ßt,pofiea euentus rei luce dar ins manißflduit.Htecille. An uerd ImperatorArnub phus legitimufiliu legaret ad nothuian ille ße lega^' ripatereturtQjtod ß eum eouentum inteUigimus ß dii ignorateArnulpbofinqi eins ßraude^uti ßane Re ginoneipßedccipio:tamelt;equenoeßprobabile,le' gitimü filiumcumnothoinparëtis perniciëimpiti clam dotuliße coßlia.tieq; potefl quidë locus ille de alio Chorado,q Chonradi Ceßarispatreaccipi^ne firtè quijfiiäeo colore argumëtumnodru conctur liusprorßus Coradi,q^uiusipfius,una^ Chunradi filij mëtionë Regino habeat.Erteterea cum idë nar' ret, Chunradumpâtre ab Adelberto ComiteBabeil bergëfi oceißum, atq; mox prolixius ftrè q pro rd' tione Annaliu exponat,quomodo idë Adelbertus i Eudouico Cteßare ad couentum Prmcipii,apud Tri burias indidü euocatus,ut de reb.à ße patratis ratio nem redderet, atq^ àpacis publicte turbatione défi' neret,no paruerit-.ideoq; à Ludouico in cailro qua tiM fiter it:demiratu equidë uehementer dignu ell, in ilia rerun narrations ne una quidem fyüaba à Begi noneinnui, Coradum illimLudouiciCtefarisfitiffè autfratrë, aut filium.idè aquètnirari liceat in Luit prdndo,quilib.2.cap.3.equidècopiofédcgrdphicé narrat omnëde Addberto decollato hifloriâ,recen fenscripfa capita accufationts,qua Ludouicuf Im fcrdforcor4profcr(fcMicotrdf«ra,(t6 îîdttoneAr dus eis tëporibus ta fititpropinquus, ut omnia à tC' ßib.oculatis haberetcognitaiiquod tefiatur in prie ßtionelib.nt.. quo incipit demum eaßcriberequibus ipße interjùit) ac praßertim res Germanicas baud ignoraret, nimirnqui FrancofiirtiadMoenu,'Xi X miliarijs a Moguntia, ut in j.hbrum praßtur, ait' qudpartëfiuarülucubrationüßcnpßerit. Ciuinher Eee 4 cle/î |
*07
VOLPHGANG
toK
clèfidccurdtiiisperpèddtureiufidê Lnitprdndi hi-ftorid,uideturno obfcurètddeprchcdi, Conradum Litdouico Cafiri nuUd drüiore cognatione iundü fiiijjè.t^din eodem lib.n.cap.'V I I.iM fcribittHdc dit tem tempejldte Ludouicusrexmoritur. Conrddus ergo ïranccrum ex genere oriundus, uirftrenuus, beüorumq; exercitio doilus, rex cunâis d populis ordmdtur. Quidfdudts'neunam fiyüdbdmdeLU' douici cr Conrddi cogndtione ïrancu fiiijjè quid refirt,cumeiufidemgenti5 CfBdbenbergenfis CO' mitesfiiermt,d quibus Conrddus occifits: neq- tdmë LudouiciCiefdrisautfi'dtres,dUtexfratrenepotes. An uerô no aquè fiicilè erdt Luitprnndo itd ficribc' rCjConraduscrgo Ludouiciex fratrene-pos,quàm Francorîîex generc oriundu ? Ampliusuerôin Cdtdlogo lAoguntinorum Prafu' lum lego, Ludouicü Cæfdrë Arnulphi Cafi filium, èfidcro bdptifindtisfinteleudtumdb Hdttone,per' fido iüo çy infiimiepifiopù Mûgîitino.in Auguftd, lego,eundèLudouicü Cafisrè d S.Adelberto Co mite DtUmgenfeepifeopo Augufldho, uirô infigni tererudito,bdptiZ4tum,dcpofied in literis inftitU' turn fiiiffè. De Conrddo Arnulphifilio, neq- hac, neqi aliud eft quicqud,feddltu ubiq; filentium. Por rofi Ludouici Cafiirisfratrem jicimiis ipfium Con' rddu)n,db Adelberto occifumiquafo cur no cr Ge-tebdrdïi,Rhudolpbu,dc Eberhdrdum,Cunradi frd. tres,itidêLudouico Cafarifi-atresfiiicmtis,iuxtaq; Arnolphi Cafitris filiosi Scio rationes non deeffi-, quibusTitiusmihiJraterfit,A{litiseiufilè Titij frd • ter nuHoprorfusme iure dttimgdt : fed quK bijton-eus Conrdduniabhis fi-dtribusitd di]linxit,qudli cum Ludouico Cajare eundem duntdxdt patrem Arnulphum Cafdrem,cum tribus alijs eandem tantum matrem, diuerfdmi Ludouici Clt;efarts matre, habuerit. Quamobremhocquoq^pro noftraopi nionis confirmatione, cotra Trithemium, eius'que fuffragatores,adduci poteflineminem Comitem fii-cilc cum Conrddo, autuüo eius fiatrede nobilitdte
10
10
JO
burgenfem (fcilicetConrddibuiusjrdtrem') çrfi' lios Henrici Ducis,nempe Adelhardum ZT Henri-chum, de nobilitdte carnts eyamplitudme terrent poteHatis odiofas altercdtiones cy plané implacd-biles zy exitiofds dtfeordias furrexijfe. Poüremà no legoapud ulium hiftoriographum,C)thonëmd-gnum Ducem Saxonia, quum ipfi mox à morte Lu doutei duarti Cafaris Principes Germani imperiti defirrèt,ideo d feidreieciffein ConraduPrancum, I quàd frater defiindi regis ejjet: fed quia imperioi jtirpe Caroli magni,id in Ludouico extinda, traf-lato,opus effet infigni aliquo Duce,qualem nimiru ipfepradicabat CunraduPranciaOrientalis Ducem,corporis animiq^ robore, turn opibus,fideamp; maieftate fuftinendts tantarum rerum oneribus parem: utfuprd initio ipfi us Cüradi Cuffiinianus earn Ducts Othonis orationem fuaforiamfbreuiufculant quidem, fed grauem ey efficacem,recenfet.
Ob bac uerô çy alia complura,qua adduci pof-fent,drgumëtd noftra opinioni cÔlentanea,uidetur CujfiinidnusÇetfi omniaeuoluiffethiftoriaru monu mètd,neqi ignoraret apud Vrjfiergenfèm tn Ludoui CO Quarto,nefeioexquorii fentètiaCunrddu,Ca' farts Cunradipdtrë, pro Ludouici eiufdèfr atre re-cenferùcr ab Hermâno Contrado fcriptu,m Con rado i.Cafare defrcifje Caroli magni progenie) uo luiffe Conradi C afaris genealogiam fupra eius pair em repetere,utde quo certius nil inueniret, quant Reginonts cr Vuitichindifides mercretur ; in quorum quidë fentètia eftquoq- nÔindiligensgenealo-giarü fcrutdtor loan. BuchetuSPidauienfis, in epi taphio Odonis prmi regis Pranciaicitasalicubi in eius feculi Principibus Bernard» Guidonts,fcripto' rcm(,utopinor')pdUc'iscognitum,certèCuffiinidno nufqudm,quod fcidm,memoratre in quo frrtè ident Buchetusetiâde Ludouico Quarto Cafare legiffe potuit, eum è Caroli Ntagnifiimilia fitiffe ultimum-
Qua in Reginone extant de Chunrado, eiusqj fratribus,iuxtaq}de Adelberto bode er frdtribus, er opibus in altercationsdefeenfurum fitiffe,fi ipfe 4° noî in typum compendiarium colleda uoluimusfui quoqicratArnulphi lmperatortsfilius,acCaroli ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
magni abnepoS. Quid enimgcnerofius,potètius et
hudatiM Carolmgi^fiflopricfertimfeculo^ Äther clè Regmo fubAn.D.CCCLXXX'X.Vti^ ebt rè plene^i narrat,interRhudolp.hepifcopüVuyrz
cum declardtione ipßs leiloris oculis fubijcere:tunt uth£cipfd,qu£Cirinfr4 fubinitium Conrddi cr
A.
B. C. D.
CHVNRADVS
G'EBEHARDVS [frdtres,Comités Yran RHVDOLPHVS feirOrientahs. EBERHARDVS J
Henriet Cu/pinidiiitsßrmc repetit, cldriord certio rdij- fierentitum utgencdlogiarum ßudioß, melio' rd tnueniendi qudlemcunq; dnßim hdberent.
E. CHVNRAD VSprimuieiMno minis Cafdr, filins CHVNRAD! Cowi tts,literd A. defigndti.
F. ADELBERTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fralres, ComitesBabèbergen fes,natiex HENRI C O Co
G. ADELHARDVS mite,erBABA filia OTHONISSJiagniDudsSaxo-H. HENRIC VS J nia,fororeH E N R 1 C 1 A y C V P i S Cafaris.
A. Pappo DuxThuringorudignitatibus ex-froliatur,er Ducatusque tenueratchurado com-mendaturiquem pauco têpore tenuit,^^ fua fronte eum reddidiLDeinde Burckardo Comiti committi-
C. An.Sal.D.CCCL'X.'X.^'yCHfimperäte Arnulpho,Vuirzburgefis ecclefia uenerabilis epi-fcopusArno,fuafii Popponis Thuringorti Ducts, adpugnam contra Sclauos profrdus, ineadê occi-ditur.cuius cathedràRhudolphus,licet nobilts,flul tißimus tarnen, frater Chunra^ Cèquot; Gebehardi Cogt; mitum,obtinuiL
tur,qui eum hadenus ftrenuegubernat.
C. contra G. H. Afi.Sai.D.C CCLXXX X VI l,inter Rhudolphum epifcopum Vuirzburgë
|
»o0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A^N NOTATIONES. ßem,erßlios Henrici Ducts Adelhardu er Henri' cu,implacabiles mimicitiee exoriutur, dum utrinq; ßuperbia elati,demaiorum frmoßs imaghiibus ac poteilatis terreiite amplitudine c'otendunt, er ßub' ditos terrasq^ßuas mutuis ciedibus,rapinis er 'tncen dtjs in extremas calamitates adducunt. A. B. AnnoSalutis D. C C CEXycye X V 11 I 1, Conuentus quem 'Zucndeboldus rex Lotharingbe cum Arnulphi imperatoris er Caro lirégis fräciiC optimatibus celebrauitapud S.Goa 1 rem , ex regno Arnulphi interfüere Chunradiis er Gebehardus Comités, unà cum Hattone archi' epißcopo M-oguntino. F. G. H. contraD. B. C. AnnoSal.D. C C C C I. Ade/terti« cum fratribus Adelhardo er Henrico contra Eberhardum, Gebehardum er Rhudolphum fratres, bellum mouent:er ex cu' flro Rabenberg proßlientes,inpugnam congre' diuntur.lbi occiditur Henricus,capitur Adelhar' dus,er po^ea iußßu Gebehardi decoUatur.Ebcrhar dus multts utilnerib.adfléliis,paulo pojl moritur. F. cÔtra C. An.Sal.D.CCC cm. Adelbcrtus Rhudolphum Epifroptlde Vuirtzburgenß eccleßa pigat,0'cccleߣciußiepofflßionesatrocitcr diri' pit. filios quoq^ Eberhardi unà cum matre tarn flu dis quamßuopatrimonioexuit,er ultra ßyluä SpeS' hart expellit. A. B. co/iirttF. An.D.C C C C V.Churadus pater in loco Heßbe frideslarcucopijs reßdebat, fufßeäas habens Adelberti incurßones,cu eius fra' ter Gebehardus in Vuederauia ßuos eandem ob caU' famcotraheret.Cunradus 111. Rai. ASartij cum A' delberto pugna congrefflis occiditur, er Adelber' tus cum ingentiprlt;eda Rabenbergam redit : C'óradi 10 xo ÎO corpus toOunt uxoreiusc^r libcri acin Vudent' iiergßepeliunt, F. An.D.C C C C V;AJe/èfrfiK -J Eudouico C£ fare ad conuentu Eriburias euocatus,nee adueniês, indeqßncaflro Tetrafßaabeodemgrauiobßdione prej]ùs,ac demum capitis poena adßiHiis eß. B. A/ifio D. C C t v E.Gcbcbardus Comes in prtelio contra Hungaros occubuit, relidtisduobus filijsetiamnÜpucris,Odonezrflermäno,quipo.gt;-flea 'm francia illu^rißma efßulßerunt. E. An.D.C C C C X l.Chunradus,filius Chit radi^âb Adelbcrto occiß,de(igiMlur C^fdr. De Eberbardo Comité francité ßribit ident Kegmo fub Anno Salutii D. C C C CXXXf, D. CCCCXXXVlI,crduobmfiroximcfe-^uentibiü-Sed is aliui fùitab Eberhardo Curadi fra tre, forte ippM Eberhard/ litera D.ßgnati filita. Exhii omnibus obiter lUudcjuoqueelucet, Vol fhgangum Eazimnin Vienna libro tertio^capitez. àReginone Cuf^iniano multumdiß:repare^dunt Rabam no Henrico Duci,uteum uocat Rfgmo,lt;t«t Comiti, ut Cuffgt;inianus, uxorei»ßcit:fed eins nepo ti Alberto ,fcilicet Alberti à Eudouico Ctefarede^ foÜati filio. Atque ibidem nequedeLupoldo Mar» |
«o chione Auftrilt;e,marito Richardis eadc ßcTibit,lt;ptce Cußinianus infl-àßtb initium Henrici Aucupis.Sed ut inter hoßce duos, qui ambo egregiè doéîi ,ambo diligentes rerum inueftigatores,ambo in monumen tis Auftriacis uerßati,nolimme interponerearbi' trum, utrius' nam uero magis ßt conßentanea riar' ratio: ità contra Reginonem, prattertefttmonid omniexceptionemaiora,nihiladmittam.Cldlomi' nus autemambiguitatis modo ex Reginone colledo typo alicundepoßitirrepere,nequeillud prateric' ro, apud Hermannum Contraâlum fub Anno D. C C C C11 reflrri ocioflosgermanos fldtres ReringC' rum, Riginoltum cr Gerhardum. Hosautem nott pro alijs quàm his ipßs Adelberti fratribus mc' inorari ( quanquam ualde equidem mirandum flt, tantam efje nominum diuerßtatemjresq; pro duo^ bus recenßeri ) liquet ex Vrßßergenß ,qui nomgt; natim eoßdem ßcitfratres eius Adelberti, qui CoU' radum Eudouici régis flatrem ( ut ipße ßcribit cundemq; Conradi Catßaris patremanno proxi* mo póü interßcit. Deannisipßs utroquein fr' £lo dißident («t ßlt;epe alibi Vrfßergenßs numc' ri, magis tarnende occißs tribus fratribus,quant cccißo chunrado. Prorßusabhisßuntdiuerß E/* Dux , i:^ Bertholdus , germani frd' tres,decollati X 11. C4/fzi(f(tjFc6nMnlt;w,lt;t«rto ßexto Conradi Cießaris, er Salutis humaine D. C C C C X VI l; Kt ßcribitidem HermannusCoit' traiius. Reginoßub eodem Anno D.C C C C X Vlt,'inquit,freckanger er Berchtolddeccllan^ tur. Vrjßergenßs eademhabetnomina qua Her^ mannus,niß quod rem in annum D.C CCCiCVl 1 1 reijcit,ßecutus fèrtèeccleflte Romaute calcU' Ium: cum HermannuscrB.eginoGalliarum more^ annum nouum ad fr/lum Pafrhte au/ßiearentur, EX BERENGARIO C AE S A R E. Pag.ead.uerß. sz.erßequentib. 40 ludithæ uxoris fuæ fratrcm, ut fupctius ÎO filiam Ludouicirégis , regem que Pro* uinciæ créât. ) Ne mendam hic ßube/Je flirté ßufjiicetur quifpiam, quia hanc ipßam Caluiuxo^ rem , Roßonis ßororem , frequenter Richilden» hueußque uocauit : repetendus hue eil locus e fr' ne eiußdem, Calui,Pagina xjS, «er/? 14. ubi hanc Roßonis ßororem ab alijs alio ait refrrri nomine, ßcilicet Richentis aut Richildistcrnuncprimam, nunc ßecundam adiungi Caluo uxorem. Similiter Eudouicum regem non hicintettiges Eudouici Pif filium , Regem Germaniie er Rauarilt;e, ßed Pif nepotem , ßcilicet Eudouicum t 1 Catßarem ,cuiwt filiam Hermingardim CarolusCaluusiili Roßonl dedituxorem,uti Cujßinianus narrat ßupra in eiufl^ dem Eudouicil I uita,initio Pag.^^^.^. Pag.i-rs-uerßz. iOf Per matres Francis, per auios Lon* gobardia |
j« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHGAN
gobardis aognatione iu nä as.) C^uid pro u los Koce mihi dices legenduntf Expiméiti' ne Ute' rä i,fcribendH auos.'d« ea rcliila, nbsp;nbsp;o permuMo
in(i,legendu auias? Ne longiusteablegem,habes integra ledionè totidëuerbts ipfum apud Cujjiinia numfupràitt Carola Cctluo,?(ig. ifó.uerf.t^. quo loco fcriptum e^,auias.
Pag. ead.uerf. io.
ioä Ac bellum ciuilc Guidoni parit, ru-pto amicitiscfoedcre. T um iuxtafluuium qui quincj miliaribus Placentiam prærcr fluit.) Tria hic infant errata,duo minutula,cr ter tiumpaulograuius,fcilicetpri£termijj'uin fluuij no men.Reflitues omnia plané ex Luitprandi libro i cap. 6. ubi ita fcribit: Copijs deniq^ utraq- ex parte collects iuxtafluUium Teruium,quiquinq; à PU' centia miliarijs dijlat, ciuile bellü parant.titec lUe. ^ic etiâ mox infrà uerf. 4.. ipfe Cu/finianM inquit. Bellum Guidoni reparat.
Pag.z7S.uerf.30.
Z07 VtLuirprandus XX libro Anta-podoCeostrAAie.')Cijiidaudioftot'nelibroshi' floriarum eafub infcriptionecondidit Luitpran' dusfbi' ne omnes in Cuffiniani manu uenere, unaq. cumipfodemum nobis intercideref Tquidem ïoan. Ueruagius, inter potiores noilra tetate typogra' phos cum primis laudatus,editione fané quant lucu lenti nobis Luitpradi baudplures quàm fex libros 3 exhibuit.ïdeo^ apud toan.Tritbemiumin Scripto ribm eccleßaflicis,ubi htiius Luitprandi ( quem ta' menipfefubnominePuthrandireßrt)libros Anta podofeos memorat feptem, crederem in cifrisaut numeris aberratu,CT 7 pro 6,aut VIÎ pro VI fcri ptum, niß idem Trithemius aliud eiufdè operis lU' dicaret exordium,fcilicet:Regn3ntibus,imbix uientibuSjCre.Wlt;]uodego non equidem uUius in libri initio lego, fed demum libri fexti caput fextum Qquod toto in opere duntaxat quatuor ßquuntur 4 alia ) ita initiariuideo. Cigare adducor potius ut credam,imprelfum codicem effe acephalum,perfta fusipfoquoq; lib.i.capitisprimiinitio,quodpror' fum tale eß,ut anteceßiffe qu£dâ alia aperté ofleU' dattreâeq- ibi quadret, quodpoflPartolumhodie proßffores legumin exordium eius Pandeilarum partis quæuulgôdiâaInfortiatum,ßre folentita prceftritHic non eß caput totius copilationis. Deß deraturßrtaßis totus liber primus, ac fecundo eius In locum furrogato, ordineq^ alijs perinde fuccen' si turiatis, fex hodie babemusprofeptem. Dolether clé ea iaßura, cum neq^ resgeßa eorum temporum ßntignobiles : neq- Tuitpradus ipfe tequalium uUo inßrior,mo plerifque omnibus longe fuperior, ac units firéeoexfeculocommendandus à meliorum literarum CT utriufque linguæcognitione: itaut bonamgratiam initurus ßtapudßudiofos, q^ui in' tegrum Luitpràdum in lucem emitterct.Plane enitn
G I H V N G E R Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«s
mihi perfuadeo,eum qui fub ipßus barbariei tyrangt; nidetqt feculis flarepotuitincolumis, demumab Trithemij a;täte non ita in cuiufquam hodlis fliilunl poteflatem,quinperbonumaliquem zyfludiorum amantem uirum captiuitate liberari,^!’quafl poll' Itmimjiureflatumintegrurecuperarepoßit. PoT' ro CT hoc me tenet ambiguum, ipfam nuncupatio' nem in Heruagiana editioneplane Trithemij indi' caturie conuenire, fcilicet opus fcriptum fliijfead to Kaymundum eccleflte Liberitannein Hi/faniaepi' fcopum : in duobus uerci alijs inter fehlt;ec diflenti' re.Tritbemius enim opus aLuitprando inferiptum narrat Antapodoßn, id eïl retributionem feu in' turtle ultionem, uelÇut uno ßmpliciuerbo Lati' no dicam) talionem : quia à Perengario fecundo, cuius tempora cr gefla cum primis traólat, pulfus erat in exilium. Editio uero Heruagiana ( prêter banc uidi nuUam ) demum in libri tertij Prefltio' ne habet huiufcerei mentionemtnecibi opus Ait'
*0 tapodoßs,fedAntidoßs infcribitur. In utroque malim ego accedere Heruagio, turn quia conflet demum eo ipfo lib.tertio ficundi Berengarij tyraU' ni (. nam prioremubiqueutbonumprédicat Prin' cipem ) tempora exordium fumere : turn quia Luit' prandus in eiufdem libri tertij Prefltione dijerti fcribit, fcueUe id opus effe Antidoflm,id efl retri' butionem, tarn impio Berengario cy emulis ob ib latas calamitates, quàm uirisfanéîiflinis ob colla' ta beneficia, dum fcilicet herum uirtutes amp;nbsp;bene
o gedla, iUorum peßimafcelera podleritatiexhibet. Accedit,qucgt;d neqiie Heruagiuincitrauetudliexent plaris copiam temerè quiequa molitum exiflimem. Paterueró, totos firme feptem libresinLuitpran' dodefiderari,fiquidembene habet indicatio Trb themijrutqui demtimpoH libri fexti medium tO' tius opens capto exordio, tarnen eiufdem librot ajjèrtinumero feptem. Sedqualitercunq^hitcba' beant omnia,quie quidem doïlioribus cenfenda eX' aiiius lubens dejiro : neutiquam difficile efl ex CU'
.0 ffintanihoc loco tolleremendam,utcunqueprimo obtutuabfurda çyimmanem. Quum enim liqueat, Luitprandum hacipfadere,in cuius fidem bic ad' üocaturtedlis,fcribereipfo libro fecundo: expe' dita edl diuinatio,ubifcilicet Cuffinianus compen' . dij gratia more uulgato ita exarauerat, ut Luit^ prandus z° lib. Anïzpod.dormitatoramanii' enfis z°. legit, pro to. atque pro cifris numéros La' tinos itarepofuit, XX libro. Quoautem tum hoe ipfum, tum ea qu£ nosfufficamurdeLuüpran
’ do hodie'que nondum Integra, clarius liqurant, adijciam pcidi heec demum omnia deprehenfum ip' flus Cuffiniani teflimonium,quod infià in bis ipfis Berengarijs initio Pag.iSt. htsuerbis extat: HaC ex Reginone Abbate,çy'Luitprando, cuiustaii' tum tres libros haélenus uidimus, licetplures ferb pßffenon dubitemus,acnonnullisalijs Chronicit excerpfimusiplura fcripturi,ßintegriad nosuC' nifjènt. Hiedio fut uerfwni non magis hiflonas ab EccU'
-ocr page 737-|
annotationes. HJ ab Ecclefiaßictsficripteribus,quàmprojànis, lt;t«t ethnicis coaditas adhibens, Viginti, quainuenit, reddiditi Prfg.zSi. uerfi.zj. lO raticam exercentes. Et lufiinus libro zz. ait : Pira ticam aduerfius patriam exercuit. Cicero dicitpH Germanici lecloris gratiam locum iUum Rucheti 2o3 Scdcum tyrannidem itcrum exer ' ccrent, fuperbcep acauarifsimc impera-rent, Italiam iterum funt iufiu Othonis, per Luidolfum filiumeius debellati. Et cum ipfe denuoingrederetur.) Transfiren da eHuox Italiam, quaut priorein periodo rc' dundat, ita in posteriore defideratur. Interpres C' tiam priori accommodauit,fied prater rem. Pag. z8t. uerfi. ». fiemidoilus ey audaculus amanuenfis cumin archetyponon fiatisperciperet uocem pi-raticam, pro ea repofiuit nobis patriciam, tarn quidem abfitrdi,utinterpres quoque mendamdc' prehenderit. Sicuerôçrfiupra Pag. 140. uerfi. 38. in Lothario, loquens de üortmannis, inquit ; pi' raücäßcm. Pag.z8}.uerf.z.pro porregij, lege Eporregiie,uti infrd etidtn nomindtuerf.i6.ubi dc' fiderdturuox Marchionis. e:S. CONSTANTINO POR-PHYROGENITO. Plt;tg.î86,Mer/?î9. »09 Pro charifsimajfgecharifsimus. 0“ Pagina fiequente uerfit^-o. pro à uento contrario flantc,Wdf(«» /fgere,ucnto a contrario flante.Pitg.z88.Kfrf}.proZenon,/fgeZeon. Diligenter autem ftudtofis obfieruadum efi, id quod initio huius Ciefiaris Cuffiinianus fcribit, ficilicet un de quidam Cofiantinopolitani Ctefiares cognomen ^abeant Porphyrogeniti, uel potiits Porphyr ogen netie.Neq; enim lacobus SpiegeUius, ut ingenue fi' tetur in SchoUjs fiuper lib. i.Ligufmi, hoc fieire po -tuit,de{litutus omnibus,quotquotconfiuleret, Gra corumLexicis:fiedinuent^usquidem,fiLuitpraH' 4° jyuciSaxotiia.Ludouicusautemimperator,filius Arnulphi,duas tantum reliquit filtas: fcilicet Meclr dum hiüoricum confuluiffèt Hb.i. cdp.i. Gregoriui Hdlodnderinprtefiitione fuper NoueUis conflitU' tionibusïufiinianino{lri,te{laturhuius confiaii' tini Porphyrogenneta bioueUas hodie ’ que apud fie extare. Pagz9o.uerfi.3j. iio Hums cadaucr abfeifum efi: a' iuuen-tute.) Hicquoqueamanuenfiemattulififiefiuamfia' liuam,ey legendumefied uiuente, tarn efieui' dens,ut necinterpretem laterepotuerit. Pratergre $0 dioriterum complura errata leuicula. EX CVNRADO C AE S A R E. Pag.z93.uerfi.17. îtt Habuifie fertur uxorem Placentia^ filiam Ludouici fenioris régis Germa-niæ.j Qjtàmhacuerba fiunt plana, tam mihi de |
»14 reipfd elldubium,(]uèdnegiiedpud Cußjinidnunt fuprà dd finem Ludouici 1 L Cuefdrii, ubi Ludo' uici quoque feniorii régis Germdnite liberos receU' fet : nequeapud Reginonem, quifolam Hildegdr' dem memorat : neque apad altos, quorum mihi eß copia, fcriptoreSjUllam huius Ludouici régis fi' Ham Placentiam legam. Sanè ioannes Ruchetus in Epitaphio Hugonts Capetiregis Pranciie,fieri' bit, huic Cunrado Ctefiari uxorem fietfji PlaceU' tiam: fed earn filiam Ludouici Qjidrti ImperatO' ris ,ac pro'mde Ludouici iUius fienioris régis abnc' ptem: fienioris mquam,quia ex hoc Carolomau' nus,ex Carolomanno Arnulphus,ex Arnulpho Ludouicus Ciuartus,ex Ludouico Placentia. Et quia Ruchetus ibidem texit genealogiam prorfius illuilrem (_ de eins ueritate uolo periculum penes ipfiumauthoremcjje)qu£ O' Cujpinianilocdtunt fiuperius fiub finem Ludouici Quartftum infrà ini' tio Henrici Aucupis, attingit: non grauaborin fitcere Latmum, atq^ hue adqcere, qui ad hunc mo' dum habet : Et quoniam poeta Dantes ficripfit,Hii gone/» Capetum ex laniena prodijffie : atque DaU' teminhoc fiecutuseH Francificus Villdnus,uer£hi fiorite Francicie calumniator Hie: turn etiam, quia idem Capetus eo iure ac titulo fibiadrogabat Fran ciieregnum,quodd rege Pipino fedefcendere id' ildret, uidetur omnino operæ precium, eiufdetn genedlogidm hdbere cognitdm . Ad intettigenddVt ’° uero illdm, rcpetendum eil, ex Pipino rege ndtum Cdroluin indgnum ex hoe Ludouicunt Pium :ex Pió Cdrolum CdluumregemFrdncilt;e,Lothdriuni imperdtorem, e:y Ludouicunt Ducein Bdiodriie, regem'que Germanite. Ex hoe Ludouico nati funt porrótres filij, Ludouicui,CaroliK O' Carolo' mdnud,(2rßlia Luitgarda. Carolomannofùitfiliui Arnulphui imperator. Uuiui Amulphifi/ litafiiitLudouicuf,c}uipoüpdtrentçy ipfeimpe' Tduit. l,uitgdrddidmdiHd,lüitddtdUxor Othoni tildem cr Placentiam. Ex Otfeone cy Luitgarda natus e^t Henricus, qui uxorem duxit earn ipfiant Mechtildem, filiam Cæfiaris Ludouici, confiobri' nam fitam. Placentia autem, quafiiit maior natu, nupfit Conrado, qui quidem per iUam posl Ludo/ uicum fioceru fiuum Cafiaroquot; ipfiefrólus efi. Et quid idem Conraduso'uxor Placentia nuüos fiuficepe/ re liberos, iam didus Henricus maritus lAechtil' dis imperauit poll Conradum, atque ex Mechtilde complures habuit liberostficilicet Othonem ImpC' ratorem: Henricttm,quimultas poffidit terrasist Germania:Rrunonem,qui fitit Archtepificopus Co-lonienfis : Gerberga,uxorem Ludouici Quartfirc' gis Francoru X X X1111, filiam quoq^ filiä,quie fitit nupta cuida Duel Aquitanite,uti in mets ficripfi Annalibus’.o' Aegonda,qult;e fitituxor data Hugo/ nimagno ComitiParrhifièfi,quib.parëtibus natus |
»»ï
VOLFGANGI HVNGERI
retur. Commonuififieleilorem /dtishdbeo, quifiuo idm drbitrdtudehocdifiicho ftdtuet.
,EX HENRICO AveVPE. ibid, uerfi. 49.
113 Genuit hic Otho filiam Babam,Henz rici Comitis coniugem, quæ urbi Babengt; bcrsiæ nomen dedic.matrem Alberti Co' tnitis amp;nbsp;fr!t(rein.)Legendume/Je,amp; fratrum, perßieue licet uidere ex ijs qu£ fiuprd in Ludouico Qu,drto,Annot.io3. prolixe dififieruimus: fingulo' rum frdtrum O'nomind O' resgefids typo com' pendidrioex Reginone colleiio exhibentes leilo' ris oculis.
Pdg. 194. uerfi. 38.
efliple Hugo Cdpelui.Htec Buchetui: quie unde confarcinarit^nefcio. Hoefcio,ut cætem uernßnt omnü (quorum fine fidem,utdixi,penes ipfunt Suchetuin efjeuolo} de Henrici Aucupis uxore lt;t yuitichindo prorfus dißidere,quilibro «. fcribit^ Henrico CiiefAri,filiomAgni Ducis Olhonis, uxo^ rem ßtijje M.Athilddm,filiam Thidderici, cuius frd' treserdnt Vuidek'md,ïmmot ca}quot; Vuidekindi,qui bellum potensgefjèrdtcontrd Cdrolummdgnuper trigintdßrmediinos : qu£ omnid O' Cujßinidnus lo i«^-4 fub finem Henrici memordt^uerbo nullo dttin gens Ludouici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ctcßdris ßlidm Mdchtildem,
qu£ uxor unqud fùiffèt Henrico: cum quidem con' eubindm eius Aiechtildemyè qud Hdnckhdrdum fu' feepit, ex dntiquißimorum dnndlium fide idem CU' Ißinidnus non reticedt. Pratered O' ineo uidetur mihi rerum fimilitudine deceptusBuchetus,cu fieri' bit,Conrddum peruxorem Pldcentidm Ludouici fiUdm,po(l fioceriobitum eueiium dd imperium: quum Cufigt;inidnusinfriinitioeiufidem HenriciC£ ro fidris ndrretfipfi Othoni Duci mdgno Sdxonia, pd tri Henrici Cd:fidris,dnte Conrddum per principes ideo quoq-, deldtum imperium,quid ejfietfrdterLuit gdrdis uxoris Ludouici Clt;efidris, quic prole cdruit. Cieterum lodn. Auentinus lib. s. Compendij Chro' nie or urn fiiorum, ßteit eundem Othonem mdgnum Ducem Sdxonite, C£fidris Arnulphi generum : cr Henricum C£fidrem,eiufiiem Othonisfilium,fitcit Arnulphi C£fidris eiufidem èfilid nepotem. Sed mi' rdndum herclèfiUdm Arnulphi filidm neq; db Auen tino nomindri ujfiidm, neq^ db Cujfiinidno, qui qui demeiufidem Othoniso'fimilidmo'liberosrecen fiet non indiligenter,turn initio huius Conrddi^ turn fupridd finem LudouiciQudrti. Sedh£comnid multo reilius expendent ij, quibits mdior qudm mi' hi ficriptorum, o huius generis monumentorum eii copid,:dtqueftudiofis imper tient ipfidm, qudm inuenerint, rerum ueritdtem.Hos exuetuflioribus, Heginone o' Vuitikmdo,quodlieuitf 'mmedium protulimus.
Pdg.edd.uerfi.14..
Ofßcfum læto moriturus reddit amici. Qui patris accepic munere talc decus.) A«t ntdgis drgutum efi hoc diftichon, qudm utego dfifiequdrtdutpro læto, uox qu£pidm dlid 4 Cujfii' nidno ficriptd fiiit. Certè in poetis no fium ego ddeo uerfidtus,ut ficidm quenqudm dixififie Uto mori, pro mortem obire. Qj^id fi læto ddcommoddndïi fit uocimunereiQmiWfifirtèlegendumfiteritIcAo, jo dcienon occubueritCunrddus,dcdemum in leéîo mori(urus, Imperij ficeptru Henrico qudfi tegdueriti Pofifietnonineptc quot^legi mtopro læto ; qudfit hiccdrminerepetieritduthor idipfium quod edd. Pdg. uerfi. 4. itd ndrrduit: Chunradus author fuit ut Henricus Othonis Saxonu Ducis filius ( cuius beneficio ipfc ad impc rium pcruenerat)Rex attj Auguftus créa
«4 Poftquâenimhuius S. martyriscor pus e Fracia fuit fublatum, nunquam bel lauel inteftina uel externa ceflauere.) No» equidem pofifiumhocloco Cujfiinidnum oficitdntU culpd dbfioluere. Heque enim uel Vuitichindus, qui lib. i.hdnc rem dccurdtè ndrrdt uel Abbds Vrfigt;er' genfis,de S. Dionyfiij corpore olim è PrÄcid trdnS' Idto loquuntur: fied S.Viti, qui inde fiterdt deportd' tus Corbeidm in Sdxones, quo cum uidebdtur Gdl' lis uni demigrdffie bondfidluso'ßrtund: dc fiuccefi' fififie ipfißimd Ate Homericd cum omni cdldmiti' tumfiobole. DeceptuseftßrteCuIßinidnus vrßer genfiis ndrrdtione qudpo^l obldtum 4 Gallico k' gdto S.Hionyfiq brachium, moxdeS.îJidrtyrisdno nymi corpore loquitur,dc deinde fimiliter h£c ucT' bdfiubiungit:Heq3 enim,poilqu4 corpus eius trdnfi' Idtum eft,o'c. Sedftatim hercli ibidè 'Vrfßergen' fis fiibijcit cldrdm explicdtionem,ficilicet deS. Vito legdtuinnuifii. Potuitetia Cuj^inidnohocipfiutn imponere,^quod ex ijs qu£ ficripfiit fiupri initio Ar^ nulphi C£fidris, conftdtperfiudfißimum ipfi jùiffè, corpus S. Hionyfiij idm olim per eum C£fiarëè Gdl lijs dueilum Ratijfionam ad Germdnos.ldeoq^ nar' rdtione Vripergenfis non intégré perleild, putduit mox omnid de eodem S. Dionyfiodici. Holim ego 40 dntiqu£ de S. Hionyfijfiepulturd controuerfi£iudi cem meprofiteri : fied tarnen fi uera fiuntqu£ Vuiti' chindus ac Vrjpergenfis ficribunt,jùtendum efl, tO' turn S. Dionyfitj corpus per ArnulphumB-dtijpO' namnonfüififie tran/portdtum,fidltem^ brachiunt unum in GdÜijs reliâti, quod Carolus StmplexpO' ßea Henrico C£fidridonomifit.Hifiquismalit,dl' terius firtcDiui brachium pro Hionyfiano obla' turn. O' i religiofio Principe citra Mam jrdudis fiu' Ipicionë, pro uero fiuppofiticium pio adfidu fitijje dcceptum. BquidêAeneas Syluius lib.i. Parallell. in Ant.Panorm. dediëiis o' fitélisregis Alphonft cap. 4. de his ip fis firtè Vuitichindi o' Vrjpergen' fis locis recorhtus, uidetur diploma Leonis Honi Pdp£, per Abbatem S. Hemerani fibialiquado eX' hibitum,fiuper S, Hionyfiij corporeilluc c Gaüijs transldto, minus uerè ad Henricum quendam C£fi4 rem detorfiifie. Qjio dutem uterque Cujpiniani lo' eus, turn hic, turn iHedlter rclatus fiuprd in Arnul'
pho.
-ocr page 739-»r
ANNOTATJONES.
pho,pleniui ccrtiMq- cxplicetur,uifum eß: ipfa Syl uij uerb4hucadfcribegt;'e,eo firtdßls pMcioribm co gnitii^quod bifloridnt perpetudtn eo in opere nemo requirit.
Rdtiflgt;ond,inquit,fiiper Ddnubij riptt dpud Blt;t-iodrios mdgnd et mßgnis urbs e^: hicfdnili Emme rdniuetiamondßerium cum uißirem'M, Abbds qui loco pr£erdt,reconditu nobis oßcdit corpus,quöd diui Dionyßj ^reopdgita eßß dßßuerduit.Cum nos Dionyßum dpud Pdrißos obßerudri diceremus,Leo nis Pdp£ literdx 'm medium dttulit,quje tefldrentur^ lmperdtorem,ß reäe meminimus,ex Henricis unu, cum regem Eräcite inuißßßt, dc Parifqs dgeret,bi£c oßdßirdtum huedetulijjè'.dppelldtq} fdnélus Ponti fix pium tmperdtorisßirtum.nos régis pium fßoliU dicere polfumus,quo fdnilißimus Aloißus ex üAdßi lid in Vdlentid trdnsldtus eß. Hac iüe. D.Lduren' tius Hochuudrtits Cdnonicits Rdtißgt;onenßs er P4' tduienßs, uir tum ßdcrdrii tum bumdnioru literdrü bene doilus, er ueterum monumentorum auidißi' muxinquißtor, dmicux noßer,putdbdt uliqudndo bdne controuerßdm itd componi poffe^ut S.Diony fium epißcopum no unum, ßed etdlterum credumux fitißß, dtq; dlteriux corp ux luxtd Pdrhißos,dlteriux Rdtisbonæ ddferuari: inq^ eiux rei teßimoniu exhi' hebdt, qute ipße ex dntiquo mdrtyrologio olm hic uerbis deßsripßerdt:
V. NONAS OCTOBRIS.
Kdtdlis S.'Dionyßq Areopagit£,qui db apoßo' to Pdulo dd fidem conuerßtx, db ipßo primux Athc' iidrum Epißcopux ordindtuxeß,er ßibviddridno principe poß cldrißima fidei conßßionem,er grd' uißimd tormentorum generd murtyrio corondtux,
VII. IDVS OCTOBRIS.
Apud Pdrhißumpdßio Dionyßj epiß:opi, Eleu therij preßgt;yteri,er P-uSlici didconi,qui bedtux Epi fcopusdpontißce Rorndno in Gdllidx direilus, pr£ dicdtionis operdmpopuUs cum ßde exhibuit.tdnde Pdrhißorumciuitdtemdeuenit, erperdliquot att' nos fdnélum opusfideliter er drdenter executus,d pricßfio Eeß:cnnino Sißnnio coprehenßix,ercum eo S. presbyter Eleutherius er Rußieux didconus mdrtyrium compleuerunt.
Pdg.ip6.uerf.iQ.
lis Adelheide Ottonis Cornitis parilicn^ fis uxorenijmatrcm Hugonis Capucij gis Francorum.)Pro Ottoni?,legendum Hu.« gonis^no eH curullo docedturteflimonioxum no' tißimum ßt,Cdpucij régis pdtrë uocdtum ßiiffe Hu gonem:,mdgnum Comitem Pdrrhißcnfemln eiufdë regisEpitdphiodiodnneEucheto hdne Adelheide dliteruocdri,dc pneterhicenumerdtdsfilidx Henri ciqudnddm recenferi nuptdin Duci cuiddm Aquitd nixßdm fuprdin Conrddo^Annot.zit.ùnobisreld' ldtueß.Ver.2.dntehuc,pro(unAo,legefunAus,
EX ÜTHONE MAGNO.
P.ig.298.«cr.i4.
Si cui uero Regem adiré placeret, rui
;
nç locus elTec.yvidebdfurprimd frontehiclocus dd uerbum defumptux effe ßirte ex feriptore dliquo^ qui Germdnicdmuocem pro Ldtindufurpdßet ( ut quidem in Reginone,dlijsq^ eiufdem cldßis feripto' ribus,tdlid inueniuntur non pducd) nempe ruindin pro poenitudinexumpeenitere Germdnice dicdtur^ r(quot;(fen, er iuxtd quorunddm regionum pronun' cidtionem ruyen, er peenitentid. ruye, er quid dli' bi ruind! uerbum itdpoßtumdliqudndo meuidijje 10 opindbdr. Sed confulto Vuitichindo er Vrfßergett fe,ßdtim uidijdmdnuenfem ßrdbum uocem ueniæ, quii in utroq; cldrè extdt,itd diilorßjfe in peregri' ndmßiciem. Hædio bene uertit,ßirte quid res ipfd fenfum hunc folum recipcret,cui neq^ noflrum qui' dem difcrepdbdtfomniumiquod te leëlor,utcunque ineptum,ideo cteldrc nolui,ut und mecum uel hoc c-xemplo difeeres,qudmßt procliue in hoc generecd fßgdndildbi er dberrdretnilq; eße comodiux,qudnt priorum fcriptd,hoc eß ipfosßntes ddire,ß quid in Î0 poßeriorum monumentis conßmilibux deßderes.
Pdg.prox.uer.3.p^ro gener,legegcnero:uelpo tiux,dumi^ocercogitdret Cußinidnus fcribere,id quod res ipfi fdtis innuit, per mcuridm uox gener excidit.
EX ROMANO IVNIORE. Pdg.3O4..uerfts.
»7 Et cubicularij præfcAo commifit.) Videbdturlegendum cuhicali: fed cum mfrd non femel legdm præfedos cubiculariorum,Mi(/e* JO t«r hic quoq; ende uox per dmdnuenfem mdlè trun' cdtd,eum dd modum debere compleri. Verf. jj. di' dio hoG:i5,poß uocem relt;da.A3,dut fuperflud elb^ dut prtecedentis periodi dd finem pertinet,quod rntt gisprobduerim. Pdg.sos.uerfis.inducuntmeprd!' cedentid,ut pro p^ternis,legendum cenfedm Pagt; latinis.'/cd ledor ipfedifßicidt.
EX NICEPHORO PHOCA. P(lt;g.jo^,«er/?$2.
213 CumSaraccnis intret.)Legere, iniret, 40 uel ineat. Tum pdgm.307. feq. uerf.ï4..pro abtjt, quodfoltecifmo non cdret,legerem a.dijc. Et uerfn 4i.fupcrioris,pro fuperiores. Itempdg.sop. uerfi^ pro aAiim,lege autftum. Etuerfu 26, pro uendicanSjiege uenditans. ïn Otoneï I. pdg.3i$.uerf.2p.pro facrarum, lege facratum; eruerf.ult.prouenaidik.lcgeuetuidik.inRdfi' lio pdg.31p.uerf.26.pro ufeg, lege ijsc^:er ibidem Uerf.33.pro regißege regij. ïtempdg.321 uerf.20. es“ feq. conßderu an ordo uerborum non ßt turbd' SQ tux.erPdg.323.uerf.36.dnpro interficienteCegt;
phia PhocamdrgWfiK/w ßt potius, incerficien-« teCephiam Phoca.
EX HENRICO II. Pdg.32S.uerf2Ö.
»p Bolizlaum emm.^Gpinordbduthoreferi ptum eeia.m,.pro emm^quod prxcedentid er fc' quentid innuunt. Pdrenthclim qnoq^ qu£ ucrf.30, fequitur,ut mepte poßteim,dijßuiige. 1 tem pd.326,
Pff uerf.
I
-ocr page 740-|
«9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHGAN uer.f.pro Antiftkes, Antjftcs.'Mk'Mer.p.detra-lt;ftion5prodetra(ftationc.Eti4er.4i.pro diru* ti,legc diru ir. Df nilt;j; pdg.jz^. uerf. 17. ne [en fus in troiucitur abfirdut m dliero difiicho, diflingues pojl genei,dc uerbit colu it ch fequêtib. coiunges. EX CONRADO SALICO. Pag jjo uerf 21. *io Inde per Pyrencum in Franciamre-diens.'jMirandis prbßäoambdgibusufM ejl int' perdtor,ßè Rom4 in Galliasredijt per Pyreneos montes,qui Hijfanias Galliaaq; feparant. Quid igitur,ßper Pyreneum forte id Alpium iugum intel lsgat,quod itinere Tridentino euntibusÇquo neeul' lumtft aliudexltalia in Germania frequentatiiis) uulgo uccdtur der Brenner, nimirum à uentis uren' tibui,qui haudtemere ibiabfuntlNeuerôcgrant' maticdjlris illis fupercilioßs quijjiiam importuni ut hanc noßramconieiluram ßagellandain ftbiarri-piatÇut nihil non temerè zr infulfa malignitate fàci lepræfuis contemnuntUteris,quasfolas cenfent le ilu adiniratu dignasßubens mihi bac in lite con' fortemaccerfoGeorginm Fabricium Chemni cenfem,uirum cum primés lt;:y doüum ey eloquen ■ tem,à quo poßbatc demum elucubrata legi in ipfius Hodceporico v.httcipfum comitatasTyroUsmon tein Brennerum itocari Pyreneumiquanquam lu' bius nie hiereat, neq; leilori expromat qua decaU' fa id nomen monti inditum. ipfiiis Pabricq,de Ster' ziuga loquent!S,hifuntuerf(s: Comiterhichabititnec enimgens afferacultu,^ HAoribus, Alpinis quamuis in montibus erret, Vifd ßtif.magnis mo c imbribus atq‘ graui außro, Scandintusaerq latera ardua Pyrcn.ti. Incertum Hißtanis an nomen traxerit iSe Jfiontibus,autaUd qua ßtrationeuocatus. Huie niue tinila coma,et glacie riget afßera barba. De Llt;lt;k«o uocabulo ut ipfe quoq; nihil certie ra tionis habeo,neqi adeo f:io ubi apud claßieum feri' ptoréuUum mons iUeuocetur Pyreneusiita de Ger' manica i nobis indicata etymologia nihil prorfas dubito. Simili ratioe in Brifgoia, ipfo fub capitefyl Ute Uercynie,qua Baßlea itur friburgum, puto Su fenhartü uocari, nempe à ualido murmure uentorîi quibusuno excepto Euro locus Ule undequaq; expo ßtuseß.Sicidem Georgius Eabricius,m itinere Ar^ gentoratenß,monteTburingite Horfelbergü non iuxtaßgnificationeuernaculä,fed uocis nomencla turamßilionenon infeita Eatine appellauit liorri fonii. Atq; hec cum aliquädo forte ßrtuna domi no flrieexhiberemdodißimopoetie iuxta eylurecou' fulto,Mt3rco Tacio Alpino, ueterinoßro amico ttcompatri,po{iq-, in ludicio Camere coUegecha rißimotapprobabat fani arridentë ßbi eä nominis ttymologiâ:hocadijciens,montëquoqiilluquifuû natale folu,hoc eü Encadtnä,i tionßela, uel tAun flertale,SimonisLemnij fui(quondam çr noflri in fchola Petrinaapud fAonachiucodtfcipuli')patria feparat,à ßmiliuentoru uehementia,Pold€ram:nec |
I H V N G E R 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o nonzy uicum quondam in eo,nuncdefertum, oUm propter argentißdinas celeberrimum,Bu[falördii uehemtnti uentorum flatu,B.ha;ticolatino idiomate uocitari.E older am enim aliud nihil effe, quam ßUe aure ueluenti.Nam ipßs Rheticolatinis,ßll ef' feßllemtcx ora uel ara,auram uel uentum fignißca re:au diphthongo in primum fuum e lernen tii a redu dailiteram uero tC interpoßtam,articuli uice. Effi enim tres uoculas,ßtl de ora, quas ß feribendo iuu' I gM,atq- adec) in unam diilionem contrabas, au in a contraâa,Gr uocali e per fyncopenrxpunëla,iam iiatim refultare illam fotderäjid efl ßllem aure, aut flatus, ueluentorum : Homericaßrte allußone,ai Aeoli er vlyßisßlles.Quamfäbulamadeö noigno tarn ei nationi dicebat,ut fe puerum,et alias etià tunt Homeri,tum Ouidij, tum aliorum quoq- poetartt ßmilesßbeüas, quemadmodum er Caroli lAagni, Rolandiqs atq^ plerorunq; heroum hiflorias,ueleX fentbus ac muiter culis didieiße profltereturthodieqf I parœmie locoflequèseßeapudeos,ut alicuus tnco parabile Ingenium atq-eruditionc notaturi,eum uel Homero uel Vergilio magis literatum eße,dicerefo leant Eademrationeetuieumilium fupramemora tum,nonproculàuerticeeiusmontis Eolderte,nun cupatü ßiße Buffalora afflrmabaf.proptereaquod ei geti htec uox buffare,idem ipfum quod plenis buc cts atq; adeo uehfinentcrflare, quadaquaß onoma topoeia,ßgnificat:cui er altera illa uox,ora uel ari {eß er im apud illos inter 0 er a medium quiddam) qute auram uel flatu,autpotiiis uentum dénotât,an' nexa eß,riitera,qu(e iterum articuli uicem fuHinet, interpoßtatredditq; uiciiUius nomè ßuffdlorä,quil ßdicat,tocuuehementib.uentis perflatilemuelflau tem, ut reuera talem eße dicebat : idea quod illius er alteriusaluerß montésconuallisin feptentrionent patens,undequaq‘ exponatur perpetuo ßrenti BO' re i’,q ië : bi incolx Brufam uel Bryfcham,à brufare, id quod ipforulingua perßigusadurere ßgniflcatf appelant,ßrteà Virgiliano illo, B ore£ penetrabile ßigus adurat. Etabeo quidem, nec ipfum Pyrenei etymon, lt;l' pud Dtodorum Siculum lib. 6 cui ab adurendo did' turpnultilabhorrere. Et h^ecquidem Tatiiis naßer tum ex tempore.E' quib.coüigiipfeaiebat, AegUiu T'fchudum,uirtl alioquin dodißimu,cap. i;. B.bæti^e fu£,minus rede cenfuiße,eum montent olim à Rh£' tis pedem Ealarium appellatumtcuius ratio fibi non coßaret.fed in proßßo id eße,quod mos lüegentile fuum nomen etiamnum retmeret. Porró quum ego il lud quoqßubitare me dixtßem,an hoc loco Cußgt;ini4 nus pro Pyreneti,ßrte feripferit Burgundiä, ut qutc tum latiusetiam trans ïurampatuit,atq;alicubi legi tur ex ttaliaimperatores per Burgundiam redijße in Germaniamtaut ßrte feripferit Pteninum, quo nomine alpes funt in eadem regionetincidens in noi paucos poß dies idem literatißimus M. Tatius, ad' monebat quidem etiücuiufdam montis Piri, trans Rbenüfin quo munimentum,celeri militit opera ex truduns |
|
ANNOTATIONEN. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iouis,repedarediftgt;ofiuit.Cumq;Sporegiumperue' tern Cu/finianus turn alibi montis louis meminit, 40 nifjit,er'c. ReginoMonachusfiubanno Sal.D.C' truilum à Valentiniano,non minus ejuam reliquam Rheni ordm,magnis molibns ab codem communita, Ammianus Utarcellinus li.zS.ficribat. Si ßrtc is mos Pirnsefifietteaenim loca Romanis ïmperdtoribns,et pofi hunc Salicum,frequentata jiiijj'e,nec itaprocul àBurgundia fita efje,dpud eundem Tfiebudum ficilè patcre.Admonuit item et dlterius loci,apud Pliniu, mpanegyriadTraianum,eodemtiitio,Pircnlt;^ut^ Alpes,pro Pæninis Alpibus, corrupteleiîi, atq; àlodchimo Vadiano comode refiituti ( etfi ego in meis ad omnes ueterum Latinorum panegyricos Caftigationibns Vadiano haudquaqua iflo in loco fub ficribd^ita ut arbitraretur Tdtius eorum alteru' trum hie reponi polfe,ut uel Piru,uel PteninS mon' tern hoc loci, pro Pyreiheo legeremus ,propterea quodisipfiemons Peninus,hodieaRhetis r litera mendofi iterum mtermiffaÇinont Pernin uelPerlin) hoc eft mons Perninus uel Perlinns dicitur. Quæjàl fa pronuncidtioftcile ignaros induci potuit, ut PC' ninu iftu^quihodie eft Perninuel Perlin)et Pyreneu monte,unu eundernq^ efti autumarent-.quod fèrtè et Cuftiniano noftro accident, mdximé ficubi apud Germanit hiftoricu legit, bifcr fayfer were ober benperlin in^f'incFrcK^? c^e^o^en.Sedut nihil certi Tatins juper hisadfirmare uoluit:ita mihi,hoc quidëloco,dePyreneoomnino magts drrideretea fententid,ut B rezine r« is innuat, comitatns Tyrolis montiillii dequodiximus,nifi Othonë Prifingen' femli.Vlt.ca.pChli. ita ordiripoftea ob/èruaftèm: Anno abhinc tertio ex omnib. regni uifteribns infi nito contra ilo exercitu,Romam iturus,per monte louis Pyreneu tràfiit,ac in piano Italic refidës,iux taPadummilitemrecenfuit.Plincenim dpparet,a' Hum efie Pyrencum montem,longe a Lyrolenji illo IBrennero diilantcm,per quern ex Germania in Ua-Ham commearifioleatinempe cum monte I ouis cum ipfiumefieconjiet, quihodiedicitur mons maior S. 'Ëernhardi,utiluculenterexponiiidem Oom.Aegi' dinspfichudusca lÿ.Rhetioc Alpinte.QjioniamaU' tMtJi mfri in Kudolpbo Ïidbjjgt;urgcnp,pag.4.j8.uer fuip.ein^ fi tum qudfi obiter innuit,fed pdruin dptc: uideorad omnia ea rcéîim cognofeeda ipfium Tfihu di locum non abs re hue tranficripturns, qui iuxta ilunüeri uerfionem ita habet: Hi autem omnes, ui' delicet Sedunicr'Veragri,liierunt poftea uno nomi neuocati VuaUififierjficut ey libellus Prouinciarum uocat Oilodurum ciuitatem Vallenfium.Eil prom' de Oâodurus fita inprouincia Alpium,quieficilicet Pæninte appeÙâtur-.nam mons Pieninus apud Vera' gros eft,ficut er Liuinsdicit lib.t.dec.s.eos accolas efifie montis Panini. Scribit autem in uertice illius montis olim honoratumftiififie deum à montanis Ulis hominibus,quc Poeninum appellarunt,unde et huic nanti nomen hoc reliéiü eft:ficut et eadem ratione à quibufidäLatinis mos illeMons louis uocatuseft. Cum ante incoLe illius regionisad Chriftianifimum foiiuerfi efifientjcaepijficntq; detefiaridamonum cuL |
ugt; turam er i(lololdtridm,(juim in monte illo exercue 10 xo JO cipere confiueueràt:aduenit monachus quidam Bern hardus nomine ex ciuitate,Augufta,cy' abegit per exorcifimumbumanigeneris inimicum,coegitq; in foedam quandam illorum montium cauernam,ut ft' ma mcolarum habet.atq^ indeaiunt montem illunt diaum,{Aaioremfianili Bernhardimontem,incU' ius fiummouerticeeftextrudummonafteriolumho jfitij loco. Suntautem qui montem Poeninum ali' biftatuere conatifiunt,quod tarnen fiatis probare ne queunt.Pro mea fiententia eâ Strabo lib.4. quiclu' risuerbis fic ficribif.Salaftorumager claudentibus rupibus utrinq; cinólus, italis una per earn uallë uia ell.Sunt autem Salafii hodiein ualle Augufia, uul' go Ougftaler appeUati,inhabitantes uallem longä, ex qua multa alia uallcs utrinq- in montes fiegregan tur.Tota autëregio ipfia cinfia eft rupibus,ut ex ita Ha fieu Taur'mis angufta quadam uia in earn pateatt intrinfiecus autem planicies quadam grandis inueni tur,quaGermanice orltalicè Bartuocatur,ficut cr olimquoq; Bardum appellataftit. PoÆ quadä aliaeiufidem Strabonis, Plinij e:::rLiuij teftimonia, deniq^Tfichudus ita rem cocluditiHac fiatis probat, Poeninum montem efificeum quihodieuocaturmons maior fianâi Bernhardi. Sed er uallis ipfia qua eft fit pra Auguftam iuxta bos montes, omnino aftipulu' turnoftra fiententia,quippequaàmonte ipfiouo' catur Vallis Poenina,er in lingua incolentium Vail Pelinna. Kac Tfchiididiligentifiima explicatio confirma ri quoq- er iUufirari poteft,turn er montis louis ft tus digito quafidemonftrari, exuerbis L uitprandc H.i.ca.^.dum de Arnulpbo CafiareàRomana expe ditionereuertëtein Germania ita ficribit: Quod Ar nulphus cernensÇficilicetfiuorum apud rebelle Tici' num cademliquoniam perVeronam non potuit,per Hannibalis uiam,quam Bardum dicunt,ermontem CCLXXXVHl.ita ficribif.Per id tempus RuodoH fusfilius Chuonra^i,nepos Hugonisabbatis, pro' uinciam inter luram er Alpes Poeninas occupatiet apudfianfium Maurititi, accitisfecum qnibufilàpri moribusetnonnullis fiacerdotibus,coronam fiibiim po/iiit,Regemq; fic appcllari lufiit. Radeuicus lib. j. cap.zs.rerum Aenobarbi,ficribens ipfius copias di' uerfis itineribus c Germania contra Mediolanum pramifias,inquit,Dux Bertolfts de Zaringen, uel JO potius Burgundia,cum Lotbaringis per uiam lulij Cafiaris,qua modo mons I ouis dicitur. Cur uiä iüam Luitprandus dixerit Hannibalis, deprehende re licet ipfia Tfichtidi ex commentatione,qua tarn C' xaëiè itinerum diuortia oftendlt. Cur banc per Poe ninum fieu montem I ouis Radeuicus dixerit uiam lit lij Cafiaris, uidetur percommodè explica ri ab ip fio Cafiare,dum lib.tertium Commentariorum de bcllo Gallico bac narratione exorditur: Cum in Italiain |
|
iïj VOLPHGANGT HVNGERI 10 10 priuireueüet,ltdli,itnmox dc' jq fe,moneibijjJèquidë,je(^uentidinnuut.Pdg.prox^ proficißeretur C£/dr,Seruium Gdlbdm cum Legio neduodecimd, ^pdrteequitdtmin Antudtes, VC' higros,Sedunosq; mißt:qui à finibus Atlobrogum^ Crlicu LemdnnOfCrflumineRboddno ddßimmM Alpespertinent.Cdußimittendilüit, quad iter per Alpes,quo ntdgno cum periculo, mdgniiq^ portO' rijs mercdtores ire confueuerdnt,pdteßeri uolebdt. H£c Citfdr. PriCtered dutem crdlios in recentio ribus hijiorieis locos obferudui,ubi ß:ribitur,Clt;eßi' res GermdnicoS dlios'ue Principes per montem lO' UK aut Paninum in Itdlidm feu trdnfgrelfos,feu in' dereuerfosß{iffe-SicenimP.egino idemdedlia im' perdteris Arnulphiexpeditionefubanno Sdlut.D. CCCLXXXXni! fcribittPeruenit dutêufq; Pld' centidmAnde Conner fus per Alpes PaeninM, GdHii intrduit,z;'fdn{lum ufq; Aiduritium peruenit.RU' dolß quern quxrebdt nocere non potuit,quid mon» tdnd confcendens,in tutißimis locts fe dbfconderdt. Regioneminter luram cy montem ïouis exerattK gTduiterdttriuit. Hermdnnus ContraélusdeLeo nenonoPdpd,quipritKLeucorum ßerdt Lpifco» pus,itd fcribitildemin hebdomddd PentecoßeSdliS fynodum Pdpi£ cogregduit,indeq3 permotem louis cum pluribus Romdnorum in Cifdlpinds partes de» uenit. Obferudbitdutem Leélor,btc,utfepedltbi, ab Hermdnno non Itdlitc, fed Germdni£ locauoa ri Cifdlpind, nimirudd fuum refpiciente domidliu. Luitprdndus li.; cdp.4..fcribit, Lerengdrium tyran nü, cum Hugo rex cum deprebendiffet rebus jludere feruiffèjdc permontein louisad Herindnnuin Sue' ui£Ducem propera/Jè:uxoremuerôVui!lam partui propincjuim eodem ablegdlJe pernlidm uidm,ncnt' pe inontem Auium,(juo ego dejignuri puto monté l^dtinii Aduldm,etGermints Vogeldiàumtde quo grâphicèidem TfchudM cäp.3i.Kheti£di!ferit. Fc-fliuo dutemcdrntirteftomdcbdturibidem Luitprdn duf in utrumi^ montem,cr ?.uium ly iouis,cjui pe' ßilentem Berengdrium cuin uxore improbißimd fdl ttum trdnfmiferintmedid brumdjCumprxfèrtim I\.' duld£ftiuo ipfo joljlitiodlüs uix ungudm foledt tffèperuiiK. Hjecdutemomnid eô frciunt,ut qttod idmdntè quoq; cunéidbunditidiuindbdfiilicet boc in loco Cujpinidni pro Pyreneumßrte legendam ef fe Plt;£ninum,id nunccitra omnem h^fitdtionem fc' curus ddfirmem,repudidtis omnibus alijs tarn nO' flris quim cteteris Tdtij nodlri conieiluris. Py' reneum in Comitdtu Tyrolenfi, quern ßbricdtiK eft tdbricius,tueri commode poterit,fcilicet poetico moreludendo'.cogrudm reiiuxtd cr uocis ddfinita tern, qudnqudm diucrfd in lingua,ipfe libenteram' plexus. Aequèuerô etapud Otbonem Priftngenfem citatoiamfuprà Cap.yLlIll.legendum ejfpermon tern iouis Pceninum tranfit. cr m rebiK Aenobarbi lib.ï,cap.'X.i'X..(AudPoeninosmontes attingitAle manniaibicuoce adulterina Pyreneos,illic PyrC' neumdi/fuih-Aaiutcunq; Otbonis exemplarChrO' nicorum (,nam Aenobarbica défunt) manu in ntem» |
1x4. branis fcriptum], qtiod in Prijingenft Ribliothecd feruatur, imprefis codicibus cofentiatiquia elegan termagis, quàm erudite ac emendate id e/Jèexard» tuin,paßim deprehendere potui. ÈX ROMANO ARgt; GYRO. P^lt;g.jjx.«er/' ft. xxt Quibus cum Romana clafsis conceP {a..)Legendum effe congreiTajCr fenfispoftulat. çy innuit periodus pr oxime fequens,in qua dicitiir Quibus Rom.crire mes occurrentes.'/îifcdMiù, acconfligentes,plurimos interftcerunt,etreliqua. M.0Xin Micbaele C£fare,pag sï^ uerfz^-legerei pro regiinimirum quod Alichael non rexe-fet,fed de eo rege eonftituendo turn laboraretur. Pag.ssSuerf^.^. xxt In extrema ufeç fpiritus emanfionf.) Dubioprocullegendum eft emifsioncm. Süße» xit amanuenfts ad uerfus pr^cedentis uerba, qutc funt, in arternas tranfmigrauit manfioncs. Haidio ut hoc loco refteftta in pr£cedentibiK duo» bus nihil uidit, EX MICHAELE CA» LAPHATE. Pag.j4j.«erp}. XXÎ Apud Hifpanos.) Legendum putoaliui quoduisfeugentisfeu oppidi nomen, quodeo tent' pore Hiftiania Orientali imperatori non fubeffet. Neg; t4J» longé Tornitiu dConftantinopoli abijf• uer.3.^..res ipfi docet,pro terriens, ab autbore fcri ptum efft territans:«t cr paulo poft uerf4.o.cor rtpuie,pro corrupit.^r uerfso pro illu(iri,le' ge illultris. Turnpag s^-s uer 4. cooptatur, pro coaptatur.crMer/'24.addijdus,pro add! Aias.ltemuerf^s-pro Hæc,ZfgeNec, uti priece» dentia exigunt. Turn in Theodora Impératrice pag.34.7.initio uerfus 14. ad'tjce omiffain prxpof' tionem xd,nempe legens id negoc 13. i/t Hert 40 rtebo 11 l.p4g j4s».Kfr/?jo.pro di ab e3,lege3b eo.îAeqienimibiampliiKferino eft de ^achtilde, fed de lmperatore,(:yc. xx4 EX HENRICHO IIIÎ. Prfg.jjo uerf^s. Agnccis Piftauicnfis CominfTse amp; Bauariæ, utuulgo loquuntur,DucifTæ. ) Ç^uum paulo antea dixerit, hanc Agnetem filiant fiiijfe Guilielmi nobilifimi Piilaui£ Principis,t:y Aquitani£Ducis,uideripoßithicquoq;pro Baua JO rix legendum Aquitanix. C£tcru)n ex uerfzs. prox.jéq pagin£fatisapparct,illam 'Bauarixquo» queDucatum aliquandiu tenuiffe. Pag. 3Si- uerf^. pro caluminatori,/ege caluminator. Etpaii Iop6ftuerfio.proueniences,legeiienicn5. Pag.ssi-uerf^.^.. lynoJo y ormacienii. ) Appd' retdeeljeuerbum buicclaufuU.Legeigitur,quod adhæfifiêtjMc/prxfeusfuinctSynodoVor macien' |
|
ANNOTATION'S. «î inacicniï. Çonfentithuic loco'Vrßergenfispag. rr-i- copiofius de Synodo ita fcnbensiAniio Domi' Kl M.LX^X.Vl.babitumeß conciliumapud Vuor' inaciam,ubipricfentcrege Heinrico uniuerfi penè Teutoniciepijcüpi,pra:ter Saxonicos, Hiltebran' dumpapamabdicarunt,mittentes adiUum epißo' lam poü multas culpationes in ilium iniedias, ita conclufam:Ciit‘‘lt;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;introïtus tuns tantes per' lurijs eilmitiatus,ey ecclefia Deitarn graui tempe ßaceperabußonem nouitatû tuarum periclitatur. ,0 eyuitamper conuerfationem tuamtammultiplici inßmiadeboneßalli,obedientiam quam tibinuUä promifimus,necd€C£teró ullam feruaturoseffere' nunciamusizy quid nemo noßrum,ut tu publice de cldmdbas,tibihadenuslùitepifcopus, tu quoq- nul Il nosîrùm amodó eris Apoüolicus. Hicaio ex iynodo fielt conuentum Principum Imperifeuii' riemq^ ab tienricho cÓgregatum.Moxpag.3s3.uer. ÿ.pro Longobardiâ ren-earet, lege in Lon/ ^obardiam.nimauisadmitterefoloecifinum,que Jane alibiin hacdicendi ßrmula author faipius non ahborruit. Pag.3ss-uerf.z7.puto legendum,pax cómunicjfenlu côftituta.\iiÆonei (lam ef-Iec)dißungendas ut fuperfluas, çyex fuperiori li' nea m banc repetitas per incuriam. Peig.3S7- uerf.zs. minabilis ßogomilorum: cuius præco, ■ amp;nbsp;Magnus magifter ac potior apud eos ip fisdifcipulisBafilius quidam nomine,pro fefsione medicusrhabitu quidem monachi teftuB,ipfum ucro reuera indutus Satana.) Hicquoque dodos expendere uelim, num qua fub' . , . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitmenda.Mihitainenuidetur locusredchabere, per ofiieijs Ciceronisannotauit,eiduihoriparticu de folauerborum copia in mendie fußieionem dd' lam quide m fitré ufurpari, ut fequdtur exceptio jo duci. Pro Magnus, non dubitem reponere ma gnus. Mirnm uero, huiushterefis Bogomilorum, 226 Colonise luliacijBunnæ’q; ac Vero= use impecrat,atq;adiacentium oppidorû.) Confentit quidem ey Vrßergenfispag.zói. bis uer bis:Coloniam,iuliacum,Bunnamq3 eyveronam, jq ctcteraq- partis itlius oppida,eyc. Sed quum in Kbe ni traitu nuUum oppidum Veronam jciam, puto ea indidionehicfubejfimendii. Clt;£cerùm butas pag. uer.z.proimraoreSflegeimmemores, EtPd. 3sS.uerf zo.pro Hermanni,legeîHemerani. nam ædes lila Diuo Hemerano eßfacra,cuius nomë çy fuperius in Carola Magno, eiusij^ pojteris, ac pr^ßrtim Arnulpho Ciefare,in Emramt cy Emera nildeprauatumextdt. Verf.ó huiuspag.proMar-chioncm,/cgeMarchionis. Pdg.36z.uer.z3.40 nfci legitur,Simulenimitaq; Lichudes çyc.nemo o-culatiisambiget,ab autborefcriptum fittße nonita que,fed atq;. EX ROMANO DIOGENE. Pag.367.uerf4.7. 227 Velocesfuntquidam. ) Legequidem, nempeitdulurpdtum,quemadmodum Erafmus fii' aliqud. Pag. }ö3. uerf. i. pro expugnabilia, opinorlegendum e//èinexpugnabilia. P4g. «erd}iJ6.uer.j6.pro occupât,/ege occfibatMc/ (}:ciddt.EtrurfMpag.367.uerf.6.pro adhibicu i'um,exhibiturum. P(tg.îà3. uerf.3. «8 Rurfus ueró inuceicente.)LegcnJ«mfp Ji Here,pro uerô,cr rei exigit,et ojienditeadent |
11(5 claufuU mox ßepiui repetitd. Verf^to. monent fe qu€iitid,pro Sebaftiani,/egJoportcrcSebafti5. 'Verfuj3. ibidem,prop.mm3.nuelem, lege nuclcm. Pagina36^.uerf.t.pro Ad bxCf lege A t hæc. Verf.n.pro eo quodextdt,pro com-meatu offercndo,/egcj reéliui affercndo,fx jè quentibuf. In Michaele Parapindceopdg.373.uer. i.pro Mitntur,ZegeMittit.'cr paulodntèpdg. J7i.»cr.j».códetur,pro tonditur Ptrurfumpd. j7j.«er.4j.pro,ipfiuscß impcratorisinutilù tatem,Zfgeinutihtatc,«fM diâioneüd efl,quix Imperator plane erat ignauut, çr imperia inutiliff quemadmodum ey H^dio uerterat. EX ALEXIO COMgt; N E N O. ' Pdg.373.uerf.17. Vnde fada omnia ad uexationetn fubditoriira,itli uero ab omnibus adicri-bebantur.)THfnrej ipfd,tum fequens proxime periodic clarè odlendunt,pro uero legendume^ uni. Pag.379.uir.t.pro Epidamicuni,opiner legendum Epidamnium, prteßrtim cum niox je quatur Oyrrhdchij mentio.Eiotum eßenim, uel Pli nij teßimonio,Epidamnum Romanorum colofiiant in Macedonia, propter inaußgt;icatum nomen a Ko' maiiis appellatum fitifje Dyrrhachium. Pag.379-uerf.n. i3o Quifiiüe pugnain adorircturterga oerrerer.^t^equid te fußenfum turb't,dißingue poß(ßoi:nempe utiungatur cumclaufrla terga uerterer,4c Adrianum ßgnificet. Pag.jSo.Mer.t«, i}i Scdfentcntiæ habiru acanfmiigno-bilitate minime refpondens robori corpo ris.)Lfgf ndum eße nobilitate,in conßßb eß. Sed quid pro fenzentß habiru legi potißimüdebeatf doiHts liberam conieduram relmquo. ibidem uerf.tf. îji Emerfît per hçc tempora hærelîs abo Mteiwspræconis Bafilij, nuüam fieri mentionent dpud Henricum Luzemburgum, qui noßra dtate Catalogurnhicreticorum congefiit. De lfidoro,hlt;e' refium plurimarum item nomendatore, Etymo -logiarumlib.VI II.Cap.V.(quodQr Gratianmtn lure Pontificio uigefimoquarto,q. 3- e. quidam he-iretici.reccnfet) nihil mirandum,quod hos nonmc' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 ntoictf |
|
VOLPHGANG moret, cumtemporahuiut Alexij Cemnenialiquot feculisanteceffcrit. Eagm. jSi. uerf 39.pro Phi lippolim, lege Philippopolim.’de^wxci' fu' prà in Ctefare à nobis didum eft. EX HENRICO V ÎV-N 1 O R E. Prfg.jSj.Hcr/'ïS. Qü* fufd Itidignationem Regis ma 10 fexto,Hunc Barbaroffam appellat,iuxta eiufleitt xirnam tandem uenit.) Hd«fi (futié Zegend«»! efl.c^ui tamen;«t pr£terrem, gt hancipfam pC' riodum,ea quoque innuunt uerba qua; Pagina pro' xima uerfu t7.fequuntur,ex Abbate Vrjfergenfe defumpta. Pag.39o.uerfti. ÎÎ4 Regem quocj Daciæ. ) Hiequidemnon menda librarij, fed authorislapfus fubeffe uidetur, qui per Daciam intellexerit Daniam (uti gt in Ca' rolo Quarto, circa medium Pagina 478 ) nbsp;nbsp;nbsp;rc' giones funt diuerfifiim£. Sed hic error plurimo' rumfcriptorum communis ed. Quanquam Cuffi^ nianutalibi Daniam fuo nomine appellat, ut mox infra Pag.3?2. uerf.34.. EX. MANVELE. Pag.s^S.uerf.ÿ. 23! VnamGcrmanicamConradilrnpe^ ratoris uxorem. ) Locum hune mutilum ac dc' fgt;raiiatuineff'e,apparet fuprà Pag.3^6.uerfu3z. ubi tliemorat,quôd Conradut rex,Gerdrudis uxorisfó^ roremiAanueU jfonfamntiferit. Legendum itaque hic Conradi Imperatoris uxoris fororem. Probatur hoc ipfum euidentifimèex Guilielmo Ty rio archiepifeopo, dum in hifloria de Heüo facro librodecimofexto,fub finem capitis uigeßmitertij de Conrado Kamanorum M.anuele Grxcorum imperatore ita feribit: Eratenim intereos affinita tisuinculum,quiaeorumuxores fororeserant,fi' li£ Berengarij fenioris Comitisde Sulzbach,ma'^° baroffe patruutfùerit,putaeiuf{em Agnetisquo' gni(yegregijPrincipis,in regno Teittonicorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” potentißimi. Vide eadem de re copiofiut apud, OthonemPrifingenfemlibroprimo rerum Aeno' barbi,cap.23. EX F R1 D ER I C O I. CO' GNOMINE AENO- B A R B O. Pag.4.oi.uerf.'^3. a.3S Eratenini Henrichus lunior deSa- Bauarise rccipcret,qucm pater amp;auus xoniafratruelisVuelphonis, filius auun- culi fui. Heriricus uero de Auftria frater Luipoldijfilius pztruifui.^duanquâhtec ip' fa uerba apud Vr/fergenfem, èquoçy rcliquafré huiut loci narratio mutuo eft accepta, eodem pU' nè órdine extent:mihi tarnen fub finem mendani uidentur habere,ac Mtio quoq; commodam poflU' • Uremterpretationem.aam Henricus lunior de S4' |
I’S xonid, non ß-atruelis fitit Vueïphonis,fed eiM ex frutre^fcilicet Henrico Superbo nepos, ut fupriitt ConradoregeP.tgina}$)z. uerfu jj. apertecoüigi' tur. PŸatruelis autem inihi dicitur,ut tradunt lU' reconfultino]lri,proprictatis Latin£ lingu£ ob' feruantißimi,qui expatruo meo, non qui ex fratre meo natus eü. Sed hoc leuiculum e^i, Gf homini' but Germanis,quos ey fecula fua tuentur,mérita condonandum. Sic etiam fuprà Pagina 394- uerßi Vrjfergenfis uerba, gt inferiptionem primicapi' tisfecundi libri rerum Earbarojjie apud Othonent Prifingenjem, Conradiregisfratruelem,quiG7ip' fe Barbaroffafititpatruut, H^dio hic non uoceni fratruelis ,fedrem ipfam rede reddidit, forte caftt magis quàm iudicioiaut certè non tam uerba intel' ligens,quàm rem ipfam habens cognitam,qu£ uer' ba poftrema,fcilicet filius patruifui,fn Hen' ricum Audriacumnequaquamadmittit. Puit enint 10 Henricusfilius LuipoldiAuftriaci,exuxoreAgnC' te,filia Henrici 1111 impcrdiorMjdMw ipfiut Bar' baroff^. itaque er at Henricus hicBarbarofttgpa' truus, non patrui filiusiputa qui cum Barbaroffe ipfiut pâtre eandem habuerit matrem, fcilicet A' gnetem prædidam .ideoq; Otho Prifingenfis ,li' bro fecundo cap. feptimo,atq^ iteru cap. uigefimo' feptimo eytrigefimofecundo,rerum Barbarojp, de hac ipfa pacificatione loquens,hunc Henrichunt Auftriacum eiufdem Barbaroffepatruum uocatiip jo fequoque Otho eiufdem Henrichi frater germa' nut,GT Barbaroffepatruut, uti non modo nepotis ad hancepiftol£prieftrunt,fed etiam Radeuicus Ic bro tertio capite decimotertio,G7 libro quarto cd' pite quarto rerum Barbaroffe nominatim exponit. Quod ft legere hicuoles ita, F rater Luitpoldi patrui fui ( quafi cenfeat didionem filius c fupC' riore uerfuper amanuenfem male hue repetitam, ideoq; omittendum^nihilo ntagis te expedies, cunt ipfe Henric'MyUt dictum eft,icquè uc Luipoldu^s^Bâf que filius,tumfratrcLMpoldo non ignoticr,it4Ut eiuiddieclioae demonfirari nihil necefje hobuerit. Ego fiedenique legeremthlenricus ueróde Auftria, Luipoldi Hlius, fi ater patris fui. SicC' enimhuncquoq^ Henricum, nonminutquàm Hen ricum iuniorem de Saxonia,uidetur authorgemina uoluiffe explicare nota. idem ucrffi. 237 Vt Henricus de Saxonia ducatun* poifederant; licet Conradus rex paterno ducatu ob rebellionem deturbaifet.) PO' Herior claufula, licet Conradus rex pater-no,etc.noeftapud Vrftgt;ergenfem,cquo firèaduer bum tranferipta funt reliqua omnia.EÜuero ab au thorequafiexplicatiois gratia nbincomodèaddita, fi effet incorrupta. Si enim Ducatu tam auus quant paterpolfedit,qu£fo quarationedicitur paterno potius |
|
n? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNOTA _ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ edidere turn imperatoresalij, turn Maximilianut doipßusBolitzlaiexulisPoloni:uellob)rinx,fci 3° erCarolusv.Augudi inuidißmi,uterque Vor^ ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' ' ' nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ I - macia,illequidem AnnoSalutisM. C C C C L'iC potiiK quint MÎto Ducätu Ucnricm iuiiior detuï' hatuf ƒ Qjiid quad üenricMhiciunior Corddo rc' gi nunquam rcbellMitjfcd Vuelpho patrum: neque ipfe Henricus,fedeiuspAtcr Henricus cognomento Superbus,Gucutu ^auaritefiiitexutusf Euidenter itaque dppnret, legendum hiceffè patrem, pro Paterno,quuf diceret Mtbor.Aequum fiiit Henri cumineum Ductitumreftitui,quetnpeUerlt;:y' auui poffederunt uliquùdo. patrem Conraditsipfe non adeo multos ante annos inde expulerat. Pag. is 404. nerf 10. ubiita legitur:Eieccrntres,no Óf BoHczlan,quifiliam LeopoldiMarchiO' nis Auftriæ Gerdrudim uxorem habuit. Mifertus itaque exulis amp;nbsp;fororis fuæ.) Cum eins loci menda imprudente mepraterijffet, admo' nuitnobilis ermagnißcusiureconfultus vuiguleus Hund,amicus nobis cumprimis honorandus, cuius emèdationesfupràquoq; fape adduximus,pro fo^ roris legendiieffc amisoeiputa quia Agnes He« riet Cluarti imperatorisßlia, er Barbaroßfaauia, f osÎJKorle)» BridericiComitis de Hochenßauffen inaritiprimi, denuó nupferit Leopoldo Marchioni Außria, c c/mo X V111 liberos fußulerit, tnq; eo numero häc Gerdrudim Poloni uxoretn, qua prO' inde Barbaroffaamitaßterif.hoceß,eiufdem Bar' baroffapatris,quiBridcricusduxSueuia,fororU' terina. Cateriim quiadidio arnica nimiumlonge receditadißioneLororis, qua eßapud Cufpinia' Jium,uideturlegipo/ße uxoris, nempe intelligent licet impropric loquendo: quomodo Radeuicus prapoftus Brißngenßs libro s.cap. « rerum à Bdr baroßageflarum, häc ip fam Polonicam expeditio nem, de qua hie ed fermo, memorans, multo etiam abßrdius hanc Gerdrudem imperatoris,filicet Bri dcrici Lneptem appeUat : er quo modoioan. 'Bri' tbemiusin Scriptoribus cccleßadicis,ipfum Otho’ nem Brifingenfem dicit à quibufdam fcribi nepO' tern Briderici:quum euidentißimumßt, eundem Bri dericoprimopatruli ßiJße,putaexeadematreA' ■ gnete ß-atrem uterinum Briderici duds Sueuia, qui Barbaroffa pater ßiit. tSlißßrte quis contra CU' ßgt;inianum opinari malit,Gerdrudem earn no Diui' Leopoldi Karchionis ßliam, fedeiufdem ex filio Leopoldo,eiusnominis Ciuarto,neptemßiffe:qua ratione er Barbaroffa er Gerdrudis eandem A' gnetempro auia aque agnofcerent,er fe paulo rC' dius interfejbbrinosautconfobrinos appellaret, turn er Radeuiduerbacommodius aliquantoha' berent. Atq; hac fane opinio etiam nuüo redo authore fuffulta , eo tarnen minusuidetur explo' ƒ« digna, quöd idem Radeuicus libro 4.. capite i. de rebus Barbaroffe , inter iflius Diui Leopoldi zj-Agnetis liberos nominatint recenfet Gerdrudein Ducifftm Bohemia, erBertbamDuciffatnPolo^ norum, nimirum amitas Barbaroffa. Cuinautein perrarum ßt,ut idem pater duos habcat ßlios ß' lioi'ueeodetn nomine fiperfliteSf uerißmileefixant |
T I O N E S. hic de Gerdrude Diui Leopoîdi tiepte,Leopoldi Quarti filia, Barbaroffe fobririainteüigioporte^ re :aut à Radeuico cr Cujfiniano filiarum nomina conßindiyO'GerdrudcmproBerta, aut uicißim, male in Poloniamelocati: ßmulq; feu neptis feil fororis, autfobriiiie nomenperperàm hucaccom' modari. Sedleüoriharum rerum fludiofo libéra e^o conieéîatio. Pag. 4.os.uerf7. ij8 Ac pacemfubannofirmäuit.) Not» obfeurumeßlegihic oportere,fuh banno.'tdeil, fub poena profcriptionis, quaß Germanica lingua cbfuetam ad ßrmulam dicat,einen S.Anigt;' fribenauffgeni^t bey peen ber Tldjtt. innuit autemdubiôprocul Cuß’inianus^eamBarbarojja fanélionem,quaadhuc hodieextatvßbiis ßudo’ 'rum fubieda,hac quidem inferiptione : De pace Conilantia compoßta inter imperatorem Brideri’ chum, Gf filinm cius Henriebum, gquot; quofdam no’ ' biles Alemannia ex una parte nbsp;nbsp;nbsp;ciuitates Lom^ bardia,M.archia, Romandiola ex altera. F.xtant cr dua alia eiufdem B arbaroffa fuper pace memO' rabiles fandiones, una inferipta De pace tenenda, er eins uiolatoribus : altera, De pace tenenda in' ter fubditos, cfiuramento ßrmanda,er uindican' da, er de poena iudicibus appoßta, qui earn uindi' care er iuüiciam ßcere neglexerint. Similes de pace er tranquillitate publica tenenda fandiones XXXV, hicuerô lA.D.X.'iLl.Bthuiusquident fanóliocum Latinitate donataßt per lußinumGo blerumlureconfultum, dodum fane hominem : li/ cet iam etiam Gallis clarius 'mtelligere locum Broß’ fardihidoriciuernaculi,dumlibro Hl itafcribit: Carolus duartus indituit ducem Venceslaum i Bohemia ,uteffetfupremus cudos cuiufiam ordi' nationis, quauocari folet in Alemania la Landßi' 40 de,i(i ed,utuia conferuentur tutaab omni uio' JO lentia er iniuria . Perperam extat in Brojfardo la lange fride. Nd)M dicitur hac pax Imgua noßrate Landß-ide, quaß dicas Prouincialis pax, feu uniuerfarum prouinciarum, feiitotius impC' rij, aut Germania, quod idem eß. Pacem enim uo' camusBrid,prouinciam autemLand:er ßrecu' iufqueregionis proprium nomen buiusparticula adiedione efferimus, uti Bauaria, Sueuia, Brau' conia,Bayerland, Schvoabenland, Branckenland^ ’ Imo quafdâ nemo aliter lingua noßrate rede eßir' repoßit,ut Germania, ïtalia,Teittfchlad,'Vuelfch' land, ere. nbsp;nbsp;De pace ilia publica extat etiam in fandione Caroli V. de Capitalibus indices, uer/4 ercoinmentarioillußrata pereundem Goblerum, capiteux. AliasautemquafdäAenobarbifandio nes fuperßudismemorat Guntherus poetain Li' gurino,fub finemlib. V111, ubidodißimus inter' pres Spiegelius reßrtjAenobarbi leges tjsuerbis |
|
VOLPHGANG tj« quibiiS conceptsflunt extare apud Kadeuicum cap. V1 i.lib.l 11 i.geflorum Aenobarbi:tum er tAedio lani, ut quidam afférant, in codicequi uulgo Uber Lombardusuocatur. Debanno autem, cuius gen' tis ea uox fit propria, er quomodo olim hodieq^ Germants uflurpari folita, er queedam eins generis alia ,non omnibus,ut opinor, liter atoribus obfler' uata,nos copiofi differuimus in tiotis quas fleripfi' tnusinTabedas^Gaillcanarum uocum Caroll Bo- Quodautem Priderichus capto filio Othone uiUiSamarobrini,theologiParrhifienfis. JMox »0 (quern eifluffe Annales noilri, apertißime^flupr.i uerflsi.er duobus flequent.extantmendæ coplures, nbsp;nbsp;“ turn ob literas, turn ob diflinëliones ita 'muerflas,ut alicubi totum flenflum à uero diflrahant.Eas uero O' tnnes fluflulerit,fli iuxta Vrflgt;ergëflem,unde locus efl deflumptus,ita cafliges: Sæuilsima peftikntia orra exercitum inuafic, amp;nbsp;Ëpi(copos,Co* loni'enfcm,qiii author mali fut rat, Spiren fem,Ratisbonenfem,hragcnfcm, Verdu* ncnfem,ac Leodienfemitum Duces,Fride richum Conradi Rom. regis fiiium, Vuck phonemiuniorcm. P4g.4O7.Kfr/‘4. Equidem eodem modo licet hie ratiocinariiCU' fluprà Pag.ssj.uerfl. 40. ubi Cufpinianus Rudolphi 4° /pinianusremadeo notabilêtaciturus nonerat,nifi Ducis Sueui£contra Henricum Quartumaliquan fibuloflampotiuscredidiflflet. Videtur crAlbericus tJ9 Primam AdilamMarchionjsThcO' baldide Vobburg in Bauaria filiam.) Apud Vrffergenflem inhocipflo Priderico corrU' ftius legitur Hochburg. CorruptifiimèapudPiau. clerum Generatione X X X V1111, vo^erg.Ve raeflleëlio Vobbur'g:uti idem quo q; Vripergenfis habet in Lothario Saxone,ubi narrat de Vuelpho' ne V. cuiusfilia Viechthildis nupfit Diepoldo filio 3 lAarchionis de Voheburg. Extatuero hodiequoq^ id burgum fleu oppidulum, in dextra Oanubij ripa, duobusflub Ingolfladio miliaribus. Dehoc TheO' taldo Marchione,er quomodo ciuitas Egra, cuius itidem erat dominus, und cum filia ex ipfius lAar' chionismanuad imperium tranfierit,plura cou' geflit Ca/par 'Bruflchius,qui lingua uernacula Egrà deflcrip fit. Hane autem Priderici uxorem primam ipfle no Adilam,fled Adelheidem nominal. Vnde er dodeflgnati Cæfaris uxorem Adelhayde ait à qui' lufdà uoiariAncittä,opinorego legendit efleAdi' tarn. Pag.proxtmauerf.3.pro ac milk infinita, puto legen Ium eflè ac alia,/zMe,talia 1 nfinita. xandruPapamcompofita,nullumuerbumipfleadq citdeeoquodapleriflq- alijshodiememoratur,flci' Jo cuminclinaretcaputPap£,ait:îgt;ion tibi,fled Petro, licet humipoflratumC£flarè,pedibusàPapacalca Obfleruationequoq; cumprimis lUttd dignum exi fiimo,quod Cuflfinianttsdu fltpr.i initio Pag. 4.06. uerf. 3f. narrat de pace inter Aenobarbum er Alt' tumfliiff'e,cü fimofla ilia influltatione, Super affiidé Cr bafiliflcH ambulabis,erc. Moueorhoc quidem, ut eo magis tota illam narrationem eredam effè UU' nâ, uti ante nos ex Georgif lAeruU hifloria obfler' uauit iacob. SpiegeUius, atq^ annotauit in Scholqs fluper lib. X. Ligurmi. Et quia h£c res uulgo per' fluafifiima efl omnibus, citius autem, qu£ ad C£flirè |
Ut fliediant in ipflor um uitis, quam uflgt;iam qurruntur alibi, adflcribam ipflahuc SpiegeÜij uerba, qui cum exAnnalibus Conradi epifcopicuiufliam recitauit, quod ubi flehiflma duraflflet X V 111 annis,tandem Chriflianus archiepiflcopiis M.oguntinus,uir longé prudentißimits,fle interponés inter Papam erlmpe ratorë,ambos ad concordiam reuocauerititum h£C qu£ flequunturde juo SpiegeÜius adiungit: Portd etiiim,prodiderunt,cr obiter attiélum quoij; à nobii efl,qMmuii Meruld perneget : cui tarnen in c£teris,qu£ad hanc pacificationem attinët, mator fides adhibenda efl^apud Venetias flub pedibus Alc' xandriflubcubuerit,ueniäpr£teritorum petendo, dicensiNon tibi,fled Petro,ut exprimit piëiura, qua ego ipfle uidi in Comitio(locus efl in Palatio Veneti E)ucis, 'm quo noui magiilratus creari flolenf) cum ipflo APerula poeticum magis argumentii, quàm fi' *0 dem hiflori£ crediderimieoq; magis ad Merulanam flententiamaccedendum puto,quod uideam neq; na ualis pugn£, neq; Othonis eapti, ne uerbo quidem meminiffe Platinamxuius hiflorß de uita cr mori' bus Pontificum aliquanto uerioreft exiflimandit quod earn ex publtcts tabulis er diplomatib. alijsq; legitimis documentis depropflerit. Conuenerat lam Venetias ( inquitme) Alexàdercomponend^ pacis itali£caufla:eó er fridericusaccedens, in ueflibulo fanili lAarci Potificis pedes ofculaturtflimul deinde JO adaltaremaius profiëli, accepta data que flalute, de floederibus pacis inter fie multum diuq; collocuti lunt,qu£ poilea flequenti die ex flententia confiéiar tfl.Certè ni fi exiflimaffèt fibulam Platina, no reor pr£termififf'et memorabilem rem filetio,qudm nO' nuüicommentiflunt,flcilicet Alexandrum priderici coUum pede comprimentem,dixiffe ; Scriptum efl, Superaffidem er bafiliflcum ambulabis, erconcul cabis leonem er draconem. îi£c SpiegeUius. RofdtM de Aenobdrbo pedibut Papic proculcdto nihil fciuilfe,led quod duntdxat is capite inflexo Pd p£honorem exhibuerit. N4 in Diäionario, uerb. Imperator, plane mihideipfo Aenobarbo ßnfiffi uidetur,duni ita ßribit: linperatores debent Pontifi cibuscaputinclinare.c.Valentianus. 6j. difl. zirc. du0.9i.difl. Quod uerum ell^ut Pontificibus, non ut hominibus. Vnde quidam flrenuus Imperator Klt;ec AlbericM. Leilorutrum nunc potiui uelit ere (lcrt,per me qmdem eß liberum. EX HENRICO SEXTO. Pag. 408. uerfl. 40, 240 Etiifregnu Sicilif citrauItracpforS arripiat.) Qui recentiorainjpexere hiAorio' Sraphos, |
|
ANNOTATIONES. graphos, ßtcile equidem inteHigunt, tum hic, tum Pagina proxima uerfizy.ubi idem ejl mendum, pro forum,legioportere Parum:ceterümquisli' mes,autubtlociillefit Panis, firtafßenon quiuis, pneßertim è Germanis, alifi ue non Sicuhs,aut Si' ciliiC uicinis ,mox dixerit. Ego cum hadenus ne/ feio qua ratione mihi perßuafijßem ,fluuium ejje Pa rum ,'qui Siciliam ipfam diuideret : quemadmodum Hi/flanid ulterior citeriorfi Ana flumine, hneaq; inde ad mare mediterraneum duda apud Ptolemeu didinguitur : item Audriaßupra infra^ Anafum flumen, erßunthuiusgeneris exempla alia pluris ma : tandem loci hums occafione motus, inuefliga' recertum uolui fuperParo. interrogati autemd' mid quidam neque ueterum hidoriarum indodi, errecentiorumin pnmisgnari, nihilcundati rc' /flondebant idem, quod ego hadenus opinatus iùe' ram. A t iußi opinionis ju.eauthoremaliquem lau' dare, hjerebantun i mecum,nec fluuium Parum tO' ta in Sicilia monflrare ufquam poterant. 10 xo . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - - nbsp;nbsp;nbsp;- 'mhocexftrudasdiciPharus.EibetipfaPlinijuer' Bo/fhoroimpo/itum,dGermanisexordiumhabc' 40 balibro XXXV J.cap.X11 adijcere. Magnifi' Porro autem cum animum a inerterem, in titU' Î0 inuidißimi Imperatoris Caroli V. duntaxat rer gni utriufque Sicili£ mentionem extare, pr.eter. mifio ISleapolitano : moxfiabibat, Paro limite non ipfamdiuidi Siciliam infulam,fedabeadem feceP' ni regnum ^^eapol:tanagt;n,er Siciliam citra Parum uocari. Ratio Lmitis uera cum necdum mihiejfet nota, fomniabam fietum illud, quofiibulantur si' ciliam olimab ltaliaabr.iptam,^rtcbodie Parum did. t^equefomniantih^cfanédeeratnominishu' iusratioquiedam, nonprorfus uifi abfurda. Cum entmP^ordmanni,natio Germanica,Siciliamdm tenuerintiac inie Sueuhe Duces,qui er legibus, hodie quoque florentibiis ,eandem jimdarunt, ac cppidistedificijsfi nonpaudsauxerunthet-deniqi condet, locorum nomma Germanica extare in Si' aha plurima, qv£ Germanica lingua liatim agno-fcitjuoqjibi iure uenlicaf.puèabamego fieri pop fe,ut hoc quoque nomen angih^ißimofieto, quafi nf, qui o:nnem locum qu i n.itii flumen tru jcitur. Par appellant, uti eum qua uadari poted Purt, de quo Cu/finianus ipfe fupraad finem Lotharij Ca' faris meminit. Ha:c quanquamprorfus inania, tU' men Ledori idea paucis refirre libuit,ut uel hoc C' xemplo cbmonitus luxti mecum intelhgeret,quim fituarqs obnoxiuslapfibus,quiignotum quicqua iiudis aggrediatur coiedationibiis: fimulq^ quatam induxerit rerum caliginem, er errJtft occafionem, corrupta nominum orthographia. TDemumenim,qui namzrubilocorum Parus ide limes effet ,didiciffe uideor ex Cl. Mario .Arc' tio, cuius in Sicilia defcriptione flatim initio hac extant uerba : Eius tria promontoria, quibus Tri' nacria ex Triquetra appellata. Pelorus unum, ad italiamctraquilonemuergens,contra Scy dam,dc' cemmiluribusab Meffanadifiat, à Peloro Anni' |
«?4 Î0 balis nauisgubernatore nomen fortitumtquieo dc' latus, dum inuium pelagus,fefeq; delufum putaret, iliuminterfidffe firtur. f.ftin promontorio turrls recens,non quod marls defindat anguflias,fcdpro' cul ue nie nt lb us,qua trafeant,uadim oflendat. Scyl la fcopulus in continenti,ubi oppidu Scyglum,Scyl heuma Plinio adpeUatum. Charybdis uorticofunt mare,Galofirus,quafj Calofiiros, a nofiris nuncU' patum.lbienim fires noduaccendutur, nantis par turn petentibiis fignum. Vortidbus terra ip fa, quil M.ejfian£ portus efficiturÇbracbium fandi RaynC' rij hodie')refijlit.Htrunq; nauigifiexitio.PhecMa' ruts omnia : è quibus Ledor fads deprehendis, ubi locorum fit Pharus illa,quie quafi limes Apuliie fin bleapolitano regno alterius sicilite nomen induxid Equidè ni fl hax ip fa fit Pharus, uulgo Parus dida, quamultrautraq; geminieSidliieregnîi unonomi necomprebèditur,nefdo quem dicam limité aliunt hoc nomine defignari. Piodrum igitur fomnium, utin loco fire nihil,ita re ipfa aberrauerat toto (quod aiunt ) coelo. Ab eodetn tarnen hand multunt abfi(ifre,certè Parum pro iho ipfo mari angudo ac' cepiff: Othonem Prifingenfem, podea comperi, cum eius uerba Aenobarbicorum libroz. cap. iz. in defcriptione Itali^hatc extent : ilia uero qu^pod emefionemmontium Campania excip:tur,unde çy-a re nomen trahens Campania adhuc dici folet, ac ufque ad Parum,bra chinm maris,nauibus cb Syrtet importunum, Sicilfim .i folido feiungens produci' tur. M. Antonius Sabelliciis libro X. Excmplo' rum. Cap. V1H. loquens de Confiluo Agridario, qui Gallos eiecit regno Neapolitano,ita inquit: Re gfjMWç- id omne demum,quo.l Sicilia citra Pharunt appellant,Aragoniafimiliareftituit. ihudopinoretiam mediocriterdodis fitisli' quere, nimirum Plinio tradente, à Pbaro lUa qu£ prope Aegypti Alexandriam turris nauigantibut nodurno tempore lume prabebat, reliquas omnet catur, inquit, er aha turris, à regefida in infiubi 'Pharo,portumobtinente Alexandrite,quamcoU' ftitifie D.CCC talentis tradunt: magno animo, ne quid omittamti'S, Ptolemei régis,quod ineapermi' ferit Soflrati Gnidijarchitedi ftrudura ipfius no' mé 'mfcribi.Vjws eins, nodurno nauiu curfui ignes Oiiendere,adpramuncianda uada,portusfi introi' tum : ficut iam tales complunbiis loca flagrant, ut Puteolis ac Ptaueiine. Pcriculum in corriuatione i' $0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidus exiftimetur ,quoniam è longinquo fimilis flammarum ajfiedus ed. Suetonius in Clan dio Capite X Xinquit: Congeflis pilisfiiperpo^ fuit altißimam turnm, in exemplum Alexandrinas Phari:utad nodurnosignes curfum nauigia dirige rent.ldèdePharoad Oceanum Germanicuedifica ta per Cahgulam,meminit in eiusuita capite X L V J.Dc Pharo turri qute terrtemotu Capreis cocidit fubmor' |
|
volphgang »o ieciffe lutriiiM: nbsp;nbsp;mox excitdtum uigilem habuiffe ludibrio. de Peloro nautd Hdnnibali/S fuprdt ex lAdrio A.r£lio breuiter retulimui^ed extdnt mtC' 4” gré ctpud Vdl. Mix. libro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8. ijuod itd (juidem clMdit: igitur diigußi ceftuoß ntdris ex dito tu muloj^eüdtrixjidtud, tdmmeinorite Pelori,qudnt Punies tesneritdtii, ultra.cUrdq^ nduigdntit^ ocu' lif coüocdtd indiciumeR. Pdndulpbui Collenu' fub mortem Tyberij,ndrrdt ipßui cdp.LXlii 1111. ^gtßppu^deexcidio Hieroßolymitdnolib.l 11 i. f itp. XXVII, Alexdndriie ßtum pergrdphicè dc' pmgens,htec ßcriptd reliquit: I n de xtrd ueroportitt inßtld efl breuis,cr in cd turrii mdximd,quAm Phd rum m commune Gracidc Ldtiniex ipßm reiußt dppellduerunt, eo quodlongéuidedturi nduigdU' tibiif,ut priufqudm dd portum dppropmquent, no (furno mdximé tempore, terrdm finitimdm ßbi eß fe,fldmmdrum incendio cognofcdnt : ne decepti tC' nebris, in fcopulos inciddnt, dut ucüibuli limitent nonquedntcomprehendere.UiecEgeßppuf. Mitt Affliélui, lureconfultus cumprimii Celebris, inopere quo collegit ßententids ,quds ipß) quoque Affeßore Sendtus iJedpolitdnus in cdußrum cogni tionibuspronunciduit,Cdp.CCCXCll,recitdtud ridm ddmodum leiluq; dignufféliffeciem, de quo' ddmeuirex Ferdinüdin primus beneßeij loco per^ mißt, in mole mdgndciuitdtis Nedpolitdnæ ßno' nemfeu Id terndm (ßc cnim ipfe loquitur^pro inco' lumitdte noëiu nduigdiitium exßruere, eoq; nomù nedbipßscertum quodddm exigereuefUgdl.Ap-peüdt turrim cumßno. Ego ut de Idternd probe inteüigoßtd de ßnone ßeußno nihil prorßit.Extdt •(pHd Robertum Gdguinum lib.4..degeßis Frdneo' rum,Ludouici Pij Imperdtoris er régis Frûciæ epi fiold,qud is ridtculum quodddmßüum ßtum memo raf.nempe cum Sueßione inmondßerio S.lAeddrdi dßlij s in eußodid ddferudtus,ex uigilibus quenddm pr£ter meritum ipß inßnßorem, noële qudpidin fomno uinoq; fopitum,dc circd ßtnddmind bdßliclt;e ante eußodidtn folo proßrdtumjey'enfem db eo di' motum uidiffet, mox fe fcdldm,qu£ dd dccendendos ßires in dngulo fiterdt repoßtd,dpprehendiffi,ßini' (ulum ociofum foluiffidldquedribus,cj‘hdßte,qud uexiüum tëpore letdniæ fujfëditur, alligdfjè,per^ edm in fublime en fern dd fe trdxiffè, dc in dltds pro' tius,cuius poii hæc omnid idm elucubrdtd mihi de^ mum fféid eß copid, ubi libro 3. hißorite de regno tiedpolitdno ß:ribit,Kogeriumfecundum Ducem Apuli(e,tertium uero eius nominis é fdngu'me Nort mdnnorum, ddemptd Greecis Fiedpoli, prtmum ßt^ iffecorondtum regem Siciliteper Andcletum dnti' pdpdmcontrd Innocentium tertium, tum breuiter h£cddijcit:AtqueitdP.ogerius primus ßit,quiun' qudm ufurpduit ineptum ißum titulum, ut diceret, feregemutriufq- Siciltte,citrd ultrdq; Fdrum.idem paulo pöß inquit : Aogerius amißt omnid qu£dC' quißerdt in itdlid ufj; dd FdrudeNteffmd. ll^dio de Fdro fuo uertit drbitrdtututi etiü inßrius i« RO' ja |
! H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lî« berto Antißodorenß Pdg. 4i8.Ufr^ 14. ubiuerbd, Cum ucrôinde Byfantium rcuertitur, prf' rum dptè priccedentibus cohxrent. Pldnd dutent erit,dcpulchréßbiconßdbitperiodus,ßiuxtd E-gnlt;lt;ü«JK,é lt;^Ko eiufiem periodi potior quidem pdrs defumptd eß,pro Cü uerô,legdtur atcj, uel qu£' uiscopuld ßmplexdlid. Quonidm uero ed qu£ Cuffgt;inidnus pdutvpàSl, itemq;fub ßnem huius C£fdris Henrici VI. feribit de C onyîrfnfiit eius uxore, longé dliter db dlijs qui' bufddm hißoricis ndrrdntur,huc ddßribendd duxi: Zy quidem ipßsIdcobiSpiegellijuerbis,quihilio' ricosddducit quosmihine uidere quidem unqudnt licuit.ls igiturin Schalijs fuperi libro Liguriniitd fcribif.Conßdntid Rogerij fecundi ßlid, foror Gui lielmi,itidë fecundi Sicili£regis,uirgodnnumMm dgens trieeßmu, nupßt Hèrico tum Germunorti re fdnélo Eldßo.quibus dccedit Aemilius Veronenßs, quidehdcipfdConßdntidloquens: Edm fcio,in' quit,d plerifquetrddidcuulgocrediinfdcropdt' thenoneeducdtdm uotiud uirginitdteiquod lodchi' musßtidicusuirceciniffet,excd,ßnupßffet, ßt' neßdin ttdli£ßcem exoriturdm: eundem plus quin qudgintd annos ndtdm , suffice Pontißce lAdxu mo, neregnum Sicili£dd nothum recideret, FleU' rico C£fari nupßffi. Exin cum pr£gndns effet, fu^ fficioq; exoriretur, edin uterum mentitdm,pdrtum ßbi fuppoßturdm, medio in bieffdn£ ßro,tdber' ndculum miuirum iußiffißdtui,ubiuentrecullo' dito,nulld mdtronarunt exclufdpdreret. Itdedi' turn Fridericum fecundum, C afdreinßtturum. Hdic omnëlàbuldtn udnitdtif drguut Germdni. Aenobdr bo Ci£ßireuiuo,ßlium Henricum, Conüdntidmit' tdteflorentemcoüocdnte Guilielmoduxifji, cott' fldnti oredfßrmdnt'.dtqueitd res in fuosqudnqi dn nosdigerut,utpudedtpigedtq;tdnt£dffeuerdtioni diligenti£qi ßdem dbrogdre. Hdëienus Veronëffs. H£c dutem omnid dd uerbu eo libentius ego dd' fer ipß, quod feidm plerifq- legum interpretibus de pdrtu Conßdnti£idm quinqudgendri£idem quod uulgo perfudfum eße,fcilicet ex duthoritdte Archi' epifcopi Floren tini Chronogrdphi. His ledits mit tdbunt ffrté fententism poßeri'.dutfdltem indu' bium ddduai, minus temeré ddfentient. Simul uc' rö illud ledor hinc obferudbit,Cuffinidnum fu' prd Pdg. 407. uerfi;.rediusfcripßffe,hdnc Con' fldntidm ßiffe ßlidm Rogerij régis Sicili£,Guiliel' mineptem:qudmquód deinde hdc ip fi Pdg.4.03. uerf^z.criterum Pdg.4.to.uerfzf.hdnc Guilielmi ficundi,regts Sicili£,ßcit ßlidm. EX FRIDERICO. II. Prfg. 4io. Ker/? I. Î41 Ottonc Illi. abimpcriodeicAoui^ gefimumtum agence annum.) LegendKW ^ffè^gens,pro agentc,multddrguunt. Primitm, quodinquit 3.dolelceas adhuc:5K0iIi/i Othonë (dii |
|
ANNOTA (.adqueaïioquîuoxagentereßrenda ejfetneeeß farià^non quadrat,tum ob ipßam uçrborum hic fyn taxim : tum quia conüat ipßam baud adeo iuuenem tum ßttfj€,ut quem innocentius 11 l.Papa,odium in Parbaroßa; progenicm infinitum gerens, contra Philippum iam olimcurauerat defignari impera' torem. Deindeuerö ipfie Cujpinianusfiuprà in O' thone difiertc narrat,Philippum Francorum regem fcripßjji ad quofdam imperij Elec'lores,ut Frideri' cum Sicilite regem uigeßmum tum agentem annum, 10 Ctcfiarem crearent. Sedquomodo cumhiiconci' liabimuf ea quie infirius Pagina 42;. uerfi 14 er »?• idem Cußgt;inianux fi:ribit(fcilicet Fridericum hunc 11. obijifie annoætatisLVli: Anno autem imperij XXXI l.Nlt;tm ß hos ab iUis fubducM,palam erit, ipfum Fridericum ad Imperium euedum fitiffeanno iCtatis XXV. Dicemus'nehicab authorefirtaßis itafùtfiè/criptKm,uigefimumquiiit« agens annum, acßamanuenßs omißa cifia, ßyllabam tumßolamexaraßet? Sedobftat non modo locus i iamexOthoneadduólus,fedetiam aliorum hislo^ ricorum tedimonium, qui Fridericum hunc ßeribtit tledum Imperatoremanno ætatis uigeßmotut la^ cob. VuimphelingiiiS in Epitomererum Germania carum,cap. XXXV, o' Chronica magna Fiorim bergenfiain Qttone 1111. Dicemi« neergomen^ dumejße inaltero Cu/piniani loco, at que ibi fieri/ bendum fitififie,Fridericum obijfifie L11 (Ctatis anno, non autem L V1 Jfquo anni tum uitæ, tum imperij apte confientiant. At cum alij quoq^ hijiorici toti' tlemuitlt;eannos,ficilicetLV 11 tribuant,fiequitur ut nec addere nec detrahere quiequam liceat. i^ihilo magis de imperij annis demerelicet,niß eleéliO' nis tempus etiam longius ultra X X V ætatis an^ numproducere, o' maiorem concitaredificordiam uelimus. Reliquum efi igitur id unum, ut luxta quoruu' dam ficriptorum narrationem(quiexauthoratio' nemhuiuslmperatorisfiuilamper 1111 InnoceU' xo JO mani rebus fiuispacis'queftudijshaceleillionecon' tium Papam fortaßis iure contemnunt')imperij aU' 4° fiulere'.ltalorum quidem animos tali contagione ist' nishuius Fridericiquinquennium adijeiamus, er ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;-- pulchre tum confientient inter fie omnia. Nlt;tm £ta' tisanno XXimperarecxpit : anno L V11, ter ut uiuere, ita O' imperare defiijt : atq^ ita impC' rauitperannosX.XXVl l. Cumitaq^hacCU' jpiniani loca aliter conciltari non poßint, fiußgt;icor plane'mfiriusX X X V IJ ab eo ficriptumfuiße, (prtefiertim quifiummorum PonttficumgeHa inC^ fares paulo iniquiora laudare nunquam fioleat) oquot; notam V per librarium male omififiam. tertèß rc' linquisimperijannos XX X I 1, proutPapales tradunt:ßquitur necej}arió,èduobusqult;e Cujpi, niantts ficribit,alterutrumejfie fitlfiumtficilicet uel nonXX,fied XXV letatis anno hunceledum fit, ififielmperatoran-.uelannosuixififi tantum LI I,n3 autem L V11. Fatendum igitur, Cujpinianumad eos rejpexijß,qtii annos imperij huius Friderict 11 feribuntfitijje XXXVII. |
T I o N E S.' ni Porrónon poßütn omninoßlentio pr/ettrirtf (juodauthor nofterinhocipfo Friderico I Pag.423.de Guelphif O' GuibeUinif memorat, prtC fertim cum O' noRrtC proßßioittf fcriptores, pU' ta Partholum (, ßcenim ibidem pro Partboldo le^ ges) O' Pdiiormitanum ad partes uocet. inquit uero cufßinidnus, fe non uidcre quo modo italiae ßiliones peflilentißim^ Guelphorum o Guibel' lbiorum,à duobusiüuHribus in Germania pr'mci' pum jàmilijs or tum nomen ' que habere potuerintt nempe quódprtmitmhiec nomina fiub hoc Frideri' cofintexaudita:cumiam olimper ipßus auiFri' derici Parbarofjee ad imperium eledionem fiierit fiublata diuturna illa Henricorum ex Gueybliitg, CJ“ Vuelphorum ex Altdorffi dificordia. Ego , ut ingenue dicam quod fientio,per hanc Cu^iniani rationem à diuerfia aliorum fiententia dimoueri non poßuin. Flam in multis alijs ita ttidemus euenire, ut qu£una innatione uiguere nomina,nonnun' quamdiu poflinaliam tranfieanttadeo'que rebut ipßs iam fiublatis, tarnen nomina eadem adcom' modentur adconßmilia qu£dam,actenacius fier' uentur quam eoin loco quo primum enata fitere, Præclaréenim Val. Max. initio Ub. IX. de C. SeT' gij Or at £ et AefiopiTragoedi filij immaniluxu fieri bens, ita inquit: Gidtorum alterius finis, alterius a' doleficentis fieiHam fiecuti, longius manum porrexc' runf.tiequeenimuüu finitur uitium ibi, ubi oritur. Qdtid quod non defiunt,qui cenfeant h£cßilionunt ' nomina italisquoquefiubAenobarboipfiofitiffieeX' audita atque arrepta l ita tarnen, ut temporis pro' plusdificordiarum, nedicamfitroris ey ra' biet infirrent. Videtur huius fiententi£ efifi Alciatut noHerlibro ParergonV.capite X 11. ubi cum ex Othone Frißngenßplenius commemoraffiet,quie Cujpinianus hic breuiter attingit,curficilicet aprin cipibusfùerit Fridericus AenobarbuseleéluslmpC' rator, tandem ita accinit: Potuerunt quidem Ger' fidos acrius exarfififie conilat, fiuborta inter ipfiunt Aenobarbum o' Alexädrum Pontificem ßmultate, qult;e deinde in apertum bellum prorupit. Hiec Alda tus. Vorroo'apudGaudentium lAerulamdeGal' loru Cifialpinorit antiquitatelib. 11 i.cap.VIlir. Caftilionieus,£tateLotharij Saxonis Impera tori5,€ius^ antagonifi£ Cunradi Sueui, Guelpho.-rum O' Gibeüinorum perniciofia nomina in Italia primum capiße. Ilt;J' que mihi admodum ueroßmile uidetur,cumconfietnonmod0Lotharium Impe.^ ratorem, Romani Papatuf fidelem adfiertorem 4 genero Henrico Duce Pauarite, fratreVuelpho^ nis Ultimi, id ell Sexti, contra Conradum Impera.' torem, eius ' que fratrem Fridericum,Sueuhe DU' ces , ßrenuc adiutum : fied etiam prioribus fiecU' lis Vuelphonum generationem inclytam O' nobi' lißimam,o' Deo fiemper deuotam,Romanlt;e Rcclc' fiaÇidquoddiferté teHatur Abbas Vrjfiergenßsy fiemper |
|
VOLPHGANGI HVNGERI femperddfiitifie,erlmperdtoribus fepe rellitiffe. Denique cum Vuelphones illi etidm lAdrchidm VC' ronenfem,dlidq; ItdlUlocd poffeder'mt,utexeo' dem Vrffergenfe liquet : mirum nonedl, db illis, ut pr£cipuis Ecclefi£propugndtoribus, omnes Pon' tifici£feël£dddiilos Vuelphorum cognomen md' titre inueniffe. intiduclerilocumGenerdtione'X'X.ycv111, qui horum nominum ßneftorum origine copiofe, nec lo rràtjper Guelßnem propugndtorem : erlmperid' fine probdtis duthoribus exponens,dpertè hdne culumfiuelßnemBMitriaducem, Henrici Super' lo duinAdem Abb^f Spttnheimen. HiecibiNaucleru!. Quonidm ueropoR h£c idm conferiptd, incidi ipfdm nodrdm,Culßinidno^ dduerßtm ßententidm eonfirmdt, dc memorabile quodddm mdtrondrum Germdndrumßiciniis recitdt, dc multum lumen qs inßrt qu£ Cufßinidnusßeprd in Cürddo III. P4g. jc)4 breuius ndrrdt, libuiteum locum hts Annotd' tionibus ddijeere. Rogerius idm,inquit,Sicili£ rex decldrutui, utreßrt Anto, pod Gotfridum Viter' bien.cum nuttum pr£ter Cunrddum hdberet obßd' bi frdtrem,dlids irritdtum contrd Conrddum, pecu nid concitduit : qui mdgnis hinc inde compdratis Siculorum exercitibus, rebelldre Cunrddo caepit. IAotusetidmexeo,qu6d ßiiebdtfrdtrem Hêricuin regisgrdtidmperdidtffe. SederrexHungdri£eun dem Cunrddum metuens ,Guelfinemddtd pecunid ddrebeUdndum infiigduit. Hec défunt qui uolunt, etidmlnnocentium Vontificemcum Rogerio fen' fifjè, impediuiffifi Cunrddum quod dd imperium tione X L11 itdfcribit. nonueniret.RefirtHermdnnushocideoßäum,ne 30' ' ‘ regnum Apuli£ er Sicili£recuperdret.utcunque fit, ex Itdlid flipendio duéius fuit Guelß contrd intelligere. Et diuife funt ßiliones etidm nomini' bus. num qui Eontifici er ecclefi£ßuebdnt, Guelfi diëîifunt : qui C£fdris drmd fequebdntur, Guibeli' ni.nomen hoc dpudPiflorienfesdiunt primo dudi' Guelßni propè cœnobium Eicreshein, uel ( ut düj 40 turn.Sed utriufquefdnè dppeUdtionis dntiquior ori uolunt') propècdfirumElochberg,mminoriRhe' nbsp;nbsp;go,fub Cunrddo lll.quicirciterdnnu Domini n Cunrddum, eumq^ impediuit,qucgt;d ddltdlidm tune uenire nopotuit, ut princeps Cdpudnus Robertui, c£teriq; ex regno pulß,uenientes dd regem Cunrd' dumpoduldrunt. Plucuit Henrico Superbo, ut ne gocium Cunrddo fieret, Guelßnemq^ ddiuudbdt. i' pfeenim idm feneëtute cbfi{lus,belldre nopoterdt. Contr.ibos Cunrudus rex copids ducit, occurritck Guelßni propè cœnobium ISiereshem, uel ( Ht dlij tid :ç^commifjd pugnd, uiilorid regiceßit, mub tis ex pdrte Guelßnis profligdtisdcfiigdtis. Ipfe ue ri Guelß cumpducis eudßt. Hunc conflidum dli' qui fcribunt ultimum hdbitum Guelßni ignominio fum : neminem turnen füiffe occißim, plures dutem cdptos. Alterd uice,utreßrt Gotßviterb.Henri' eus ßlius Cunrddßquiß uicifjet, poß eum ßterdt re gnaturus,eundë Guelßne propc Vuinfferg dU' te uilldin Elnhoßn bello uicit .Nrf rfx Cunrddus op , pidum Vuinffgt;ergobßedit,ey’ indeditionem dccc' pit:exgrdtidq; mdtronisconceßit, utqu£cunq; hu meris porturepofjint, liceret efßrri : qu£ negledit fupelledili,mdritosß(osquotquotpotuerunt,ui' dentibus cundis, eyquot; indudridm mirdntibus,expor' tduerunt .EtVridericus frdter regts contrddicens: De uiris, inquit ,noneß cogitdtum. Cui rex :tJon decet, inquit, uerbum regium immutdri. e:y mulic' |
«40 res Idudduit. H£c AbbdS Spdnheimen. Verîim can cifo bello,cum ex more inter pr£lidndum qui Guel ßni ddh£rebdnt cldmurent, Hic Guelff. uicißim ue ro regdles, Hic Gibelin: quid Henricus in uilld eins nominis dbldddtus ßiit,ßgnificdre uolentes, quod. potentid lddispugndret:ltdlici, Eongoburdi er Si culi cum Guelfone pugnuntes, interrogdnt quid eß fetdidum, HicGebelm:quibusdecldrdtum ßit, ut dit Hermdnnus,quôd Pdpdles eo die ßgnificdtifüe' les per Gibelinos-unde db illo euentu, dit, ußque in pr£ß;ns Pdp£ ddh-erentesin ltdlid,ßgnificdntur per Guelphum : er qui Imperia ddhierent, per Gi' belinos. Et licet dlq de bis ßdionibus dliter feri' bdnt,tdmenhidorid.h£crebus fdtis conßindt.ex quouidetur nonerrdffe Anto, qui fcripßt multos extimdre,dbipßgt; Guelphone Guelphos dppeUdtos effeiquodßitlsßcitpro Hermdnno, qui feribit In-nocentium und cum Rogerio ßiijjicontrd Cunrd' Vides leilorßdm olim fub Cunrddo III. Impew tore Siculos, Longobdrdos, dlioscp Itdlos, h£cfi' äionum nomind(,condignum fdnè impid;fu£mili/ ti£ ^putdcontrdoptmum dc legitime defigndtunt Imperdtorem pro tyrdnnis dc rebetlibus fumpta^ flipendium)ex Germdnid domum reportdjji. ident Nduclerus pducioribus hoc ipfum repetes,dc qudß noflrdm fententiam deßndens,Generd Atq; interim Yridericus 11 Cæfdr, cum pro tdU' tdrum rerum dufj^icijs uires repdrdlfet^dliquot më' fis Pifis dgebdt:è qud primum urbe difcordijs çx ca tentionibus omnis Hetrurid efl inßäd. ßnguios C' ttim ciuitdtes,ßnguld oppidd pertentdns, qui fuM^ qui P.omdn.Pontificis pdrtes effent fecuturi,uoluit imperium inierdt,inpugndqudddincaepit,quunt Guelfi duxilidres copi£ ßymbolum qudß hoc ßbi hdberent, Hic Guelphiqui ueroßib Cunrddi C£fd' risßgnis erdnt, Hic Gudibelin, cldmdrent. Cun' rddusenim Sueuus ineo pdgo uetuߣ nobilitdtis Vudiblingen ßrebdtur nutritus. hinc C£fdridni Guibelini,pontifiais fjcijs Guelßrum nomen mdn' fit,quod olim Guelßs Itdlicd duxilid contrd C£ßi' JO remCunrddumduxerdt. Einsreißupr.iinGenerd' tione X X XV111 meminimus, bonorumßcripta rum dutoritdte fieti. Sed utdd inßit uturn redenm :is, ferpfit hoeßilionu fludium ddeo Idtè, ut nulld ciui tds,nullum oppidum, nullus populus ed Idbeperni' eiofißimd mdnfiritintdéîus. Vrbseiiim inurbem, prouincid-inprouincidm,populipdrsmdlterdm, nuUd impellentedlidqudm hdrum pdrtiitm cdufii, g,effère dbinde ufque dd noftrd temporu belld. Nee MOitó |
’4t
modôdiui/à ßintinßgnidin prlt;eUjs defirenda :fed colora,terræ ßu{lus,ueßium habitm,ipfe hominis ince{fuf,digitortim concrcpitus,çy oris hiatus,fud' rum hdbent partium ßgnificationem. ll£c N((!P cZcrwi.
Eadcmomnia fcribitiacobus Bracelleuslib.iL betti liij^anienfis,nißquödpro Henrico memorat Tridericum Cunradi Cicfaris filiumùn quo uides Ÿîauclerum uariare,dum nunc lienricü,nunc patrê ipßum Cunradum aitinpago vuaibl'mgen nutricem lo habuiße. Q_uod enim apud eundem Braceüeum nomen uithe Helenefon legitur,ß:riptor ipfe à Nau' clero non dißentit : fed deprauatum eflab italis ho^ minibus, aßerius nomen pagi Elnhoßn non ualen^ tibus pronunciando aßequi. Vndeapparethal lucinatum lacobum Spiegellium,dum in Schalijs ju perlib.i.LiguriniitafcribitÆmendanda e{leo lo' ci inBracedeo diilio iielenlt;eßn,quammirorno' ftros non animaduertiße deprauatam, Helepro' nam enimfußicorfcripfiß'eauthorem : ut Italis er Gallis ßmiliareefl,infleüere externa.Signât autent 'nidubiè oppidum tmperij ctiam celebre Haylprun, quod falutis ßntem interpretari poßis. lilt;ec ille. Sedproßdode Salutisßnte,pagoaliquo (namde oppidoeius nominis intelligendumnon eße,indi' cat demonflratio adieda ab alio oppido Vuinßerg, longius quidem dißlio^BraceUeus non fenßt,fed de Elnhoßn:neq; id nomen latine uertit,aut uUo mo' do deflexit: fed quantum in ipfo erat, Germanicum reliquit.Siintautemhiec Braceüei uerba,qult;e ipfa quoq; noßram fententiam pulchrc tuentur:
Hec multopoflid bellum,id quod non modôlta ii£,fedfummis quoq; Germanitefludijs gerebatur, maximis rurfum copijs utrinque reparatur,commif fo^ iterum praho baud longé à Vnißerg urbe Si' xoni£,anteui[lamquam Heleneßn nommant,ui' dusiterumGuelß,acca;fuscß.Ha;autem cranter incdjîris erin pugna de more a.ihortationes,ut bine Guelß Guelß, illinc Cuibelling conclamare tur,nomcn fané nonuiri,fed uallis ßuregionis, in qua tridericum educatum ßrebant.Htec ßralia no mina cum redeuntes Kogeriani milites in ïtaliam ad uexiß'ent,eas poßeapopulis clades intulere,qua' rum quotidie ueßigia ocuUs ccrnimus,nec tctas quo que noßra omnino expersßit. Hiec BraceUeus. in cuius uerbis nimirum er didio Saxonite deprauatè tegitur,er pro eadem Sueuite reponi debet.
Qko autein certius teneatur, qua in prouincia nut natione AltdorßiumiUudßerit,quod Otho Eri fingenßs Vuelffonib. natalefolum ßcitiadijciedus eß Hermäni Contradi locus,quiin rebus geßis fub Henrico Tertio linperatore, Anno Sal. M.XLVll ita fcribitiidem Imperator eo tempore Vuelffunt Comitem Sueuigenam,Vuelßi dudum Comitisfiliu, Carentani Ducempromouit. Ab lacobo Vtmphe lingo,homine Germano er dodo er diligente,alia expedaßim fupcr Guelßis et Guibellinis,quàm feri pfii in Epitome rerü Germanicarîi cap. XXXVJ.
ANNOTATIONS S.
«4*
Pag.4.zi.uerf.ult.
242 pluribus ciadibus adfUAisMediola nenfib.Vicerbium,Fauenriam,Perufium, Cremonamdeuicit )Ni77(Zfc(clt;/MÜc)« efl min darum,fed quia rcsgellas multas ac maxim.is Cußi nianus nimium breuiter perdringit, neq; uHoanno rum numero difeernit, libet ex Pandulpbi CollenU' tij Eerrarienfls Ub.^-hifloriteregni i^eapoHtani in tegrum caput nonum, quo earnpugnam, qua Eri' derichus fxderatos Eongobardos apud Curiam nouam ingenticlade adßcit, memorat,Latinitd' te donare,er hueadijeere: fperans eum locum cum primis noftr£ proßßionis acnationis hominibus hoc quoq; nomine gratum fire, quod grapbicè dc' fcribit, quid olim fieritcarociîi.Ego quidem apud Eialdum er alios lurts noflri interprétés, ubi tra.' dant locum aliquem uarijs centrouerfim opinioni bus,f£pißimelegidicentes:Tuadh£rcascarocio,id eftgloߣ:fed quid carocium cffct,aut qua ßmilitU' dine pro gloßd poßtum,in huneußj; diem non ha' buiexplicatum.Collenutiusuero huncad huncmo dum narrat.
De magna uidoria Eriderichi contra Mediolantn' fes, er alios Eongobardos,erquomodo iÜorum experit Carocium,er quid Carocium fierit.
Poflh£cmenfelgt;louembrianno M. CCXXX* Vn.Eriderichus fecundus commifltgraue pr£lium 'm loco dido Curia noua, ubi omnes Longobardi JO fxderati,puta Brixiani,Elacentini,legatus Apoflo licus eralijfe coniunxerant.Eo in pr£lio ipfe Eri' derichus fummam uirtutem fui corporis labore O' flendit,er perrupit ac dißipauit fxderatos Longo bardos,expitq- carocium Mediolanenflumiercunt ipfo Magiflratum eorundem, didum Poteftatem, qui caput quidem eratfxderis, nomine Petrus Tie' polus,nobitisVenetus,fllius îaeobi Tiepoli,tum DU cis Venetiarumieumq; Eriderichus captiuum mißt 'm Apuliam.Partaautem tarn inflgni uidoria,in' 40 greffus efl Cremonam ad modum duds triumphau' tis,ducensfecum carocium, fuper quo erat deliga' tus Poteflas,altcro braebio ad lignum in fublime re uindo,laqueum collo firens, eruexillis Longobar dorum conuolutis inter captiuos fequentes carociti 'mcedentibus.Trahebatur uero carociu ab elephau' t0,er fuper eiufdemcaflello, exlignis adfibre eX' {lrudo,refldebant tubicines, und cum Eriderichi ue xillisexplicatis,et loco maxime conßicuo fußixis. Et bis eum ad modum antccedentibus,in ßgnum ui' JO dori£ fequebaturcumeopi/sfuis ipfe Eriderichus. Ea uidoria plané talisfiit,utin epiflolaquadam eo ipfo tempore cuidam de flgnificando eopr£lio fcripta,Latina h£c uerba inuenerltn: occifls no fußieiunt fepitltur£,nec Cranonæ palatia multitU' dinem capiunt captiuorum. C£tcriim ipfe Erideri chus in quadam cpillola,ad collegium Cardinalium degaudio huius uidori£ fcripta,non meminitpr£' terquamde decemmilibus hominuni,flmul creU' Ggg ptorum
-ocr page 752-
Carociä ptorunt crc^forutn. ï^uncpomutpknitis omnia quid. cognolcantur,fciendumeß,cdrocium ßiiffe genm cdrri,qno tum utebantur in ltdlid,udlde quidem dm plum,z^ d multii boum iugis trdhi confuetum, cir' cumddtum undequaq^gradibM admodum tribund' liidutfuggeflui,pulchrèeldbordtum,z:rmulto or ndtuexculcum : eoq; gcjldbantur ßgna GfuexiUd. poq)uli,cuiuf id erdt cdrociumßmulq^ ciuitdtumfx derdtdrum:zr erat carociuin inexercitu pcrinde dc pretorium quoddam/eu tribunal,ad quod fe red' ; piebant milites tanquam ad munitionem, ZT locum potiorem totias exercituSyZ}- in quo ipß mdgi^ira' tus uniuerßum robur,Qr pars melior copiarum uc' luti in fubßdio conßjlebdnt.Ä.tq; tum quidem pror' ßtscenßebaturexercitusßißis ßuperatus, quando deuincebdtur carodum. Pr^ omnibus autë alqs in' tienio tAediolanenßes,Bononienßes, Parmenßes çy Cremonenßes bocgenere cdrri multum ußosti:^ ri id ßolitum in ßgnumß(xderis,(y‘quo minus efßent adjügdmpromptßnimirüconjßidentes prtedpuü robur exerdtus, ey uexitta baud ßdU ßuolocopoß ße moueri,autaliqua celeritateße pugna ßubtrabere, ob ipßusßdlicet £difidj molem. Taleitaq- erat cd' rociumd Fridericbointriumpbo Cremona dudu. Pdg.^zf.uerßis. Anno imperrj trigefimofecundo, /atis uero quinquagefimofcpcimo.)HM«c locum efße depraudtum, dut ßdltem pugnarc cum ijs qu£ßuprdCujßtnidnusipßenonuno loco ßcripßt, expoßuimus nos Annotât, i. in hunc Priderichum: proXX'X.li,repon€ntesXXX.vil. ibidem,uerß.iS.
Pdg.4.zö.uerß.8. M-S Licetqiiidam condeinnantLcopob |
I H V N G E R 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4.4 dum,Henrichi predj'fti filium,cognomen to Virtuofum.) Pauloaccurdtiusbancperiodti intuenti,dubium eße nonpoteß,db authore ßeriptu ßtißße contendanr, dc uerbum Condemnanc hic nullumhdberclocumtidquod ll£dio quoq^rc' pudiduit.QbßeruatUdutem dignumcß,quid mox narrdt Cußgt;inidnus,quum hic Prideriebus ßecundus Imp. Archiducdtum Audri£inßituerit,acpriuile' gijs donarit,neminem tamenexßirpeuel Leopol' 5 dma,uel Hdb/ßurgidna per annos ßrecentum, e» unqudm titulo ßiijßeußum,ußq^ ad Paidolpbu Quar tum, Albertiregis nepotem,erP.udolphi C£ßdris pronepotem,utiauthoripßeinßrä pag. 4.sp.uer.7^ 'm uita Alberti régis memorat. ibidem uerß.zj. 24^ Alteram lolenJoannisComitisBro næ,dc regis Hierofolymitani filiam.) Vthie loeus legatur emendatitis,pleniusq; intelligatur,uer dm er apponam ex Pandulpho CoUenutio, qu£ is D mhißoriaderegnoPiedpolitdnolib.4..cdp.7.eade de relingua I talica itaßcripßt:Eodem tempore Sol' danus Damiatam in Aegypto,er Plieroßolymdm re ceperat,Chrißianos inSyriagrauißime perßecutus.. ut narrant hidori£ Orientales. Eaq^ decaußaioan nes Comes dc Brenna,rex üieroßolymitanus, ann^ Sdl.M. CCXXil. Borna uenit, auxilia implorans, idcp tandem apud S.Pontificè eßveit, ut Friderichu C£ßarem in bonam ipßusgratiam rcponeret,nimi' rumquopoßeteiusnitiopein rccuperanda Syria^ o nam Priderichilongé maxima erat eo temporepO' tentia,er nomen per uniuerßum orbemcelcbre. Et quo amplius ipßum Priderichum ad earn rem ßbide uinciret,dédit ei in matrimoniumßliam unicdm,no minayolantam,cuius er nupti£ Bom£ßuntcelc' brat£. Et cum bac uxore Priderichus in dotem dccc' pit titulum er omne ius quod ioannes in regno Hi'e roßolymitano ßbi arrogabaf.inde^ cœpit, quod quidam dicunt, ut omnes reges Heapolitanititultt nieroßolymitani quo^ regni ßbi ußurpauerinttquS o quam nos inßrius ßuo loco aliam eins rei proßrc' mus rationem. Pl£c CoUenutiusxuius rationem ib-lam alteram mox inßra initio Annotdtionisz4.8,d nobis Edtinitatequoq; donatam uiderelicet. idem authorcap.4..eiußdemlibri,narrans quopadlo Si' byüa uidud Tancredi tSiordmanni régis Sicili£,filiS ßuam natu maximamconßlio Philippi régis PraU' ci£,defßonderit uxorem Gualthero de B renna,eiust ßmilix patriam er domicilium hisuerbis plané ex ponittin eo conuentu, ßdlicet per regem Prancio! o apud Meldunum contraflo, inter alios barones d' derat quidam percelebris eques auratusé Campd' nia,homo é nobilißmilia,ermagni animi,c£teru inops,nomine Gualtherus de Brennaté quo damoppido ßtoinComitatuBarri,ßuper flumine Aube,quißlius erat Comitis Girardi de Brenna,er frater I oannis deBrenna,poßea régis Plieroßolymi tani, dequoinfraßuoloco narrabimus. B£cquoq; CoUenutius, memorabilt mox hifloriaattexcs,quo nodt |
|
ANNOTA modo GuaftberusiSeFrdnciisglorioßiis paulo poß in regno Fleapolitdno,quod uxoris nominerepeti' tumibat,abT'heobaldo quodam ComiteèGerma' nia,int€mpeßtuo er nimio ßuo fiißu,ultro fibi exi' tiumadjeiuent. Pdg.427.uerß7. »47 Tumulaturin diui Dominici t2plo marmore auratojiac infcriptione.)Po/l quatuor buiußce inßeriptionis uerßus literts maiufiu lis exaratos, defiderari narrationem ipßam, acßc' quentia partim coh£rere,qu£ eripßi maiußeulis ex eußa oportuit,fiicile quiuis deprebendit. Sed Cufiti' nianui ideo firtaßße omifit,quod iam ipßeijßdem uer bisijläremexpoßuerat. Faßurusego operæ preciu uidebar,acleßori fiudioßo non ingratfiß totam iU' ßcriptionem,uti hodieextat Bononiæ inßaurata, hic inßererem, ut quidem ipßo exßaxo deßeriptätit' tegerrimus lurecos.Cbrifiopborus Clammerus,C£ ßareifißciaduocatus,amicus nofier,aliquatido exhi buit,bac ßcilicet firma. CHRISTO OPT. MAX Viator quißquises,ßfiegradum, erquodßcri' ptumeß perlege-.ubi perlegeris,penßta, Fiomois cuius caußaßcriptum efi, fieri rogat. Orto inter Bo nonienßes er Mutiuenßes be[lo,C£ßar Fridericus II. Komanorum tmperator,ßlium lientium,Sardini£ ac Corßc£inßularum B.egem,Mutinen)ibiis ßuppe tias firreiubet. Qjii inito apud DiuiAmbroßq pon tem certamine,à Bononienfibus capitur, nuUaq; re utdimittatur impetrat. Cum pater minis, dein preci bus erprecio deprecatoribus uteretur,cuin tantum auriproredimendo filio podiceretur, quantum ad tn«niaBononi£circuloaurco emgenda ßujßceret. Sic captiuus XXII annos, incnß^s IX,dics XVI tC' netur,aliturq- regio more, pubtica Boitonicnßii m penfi.lyefiiißus magnificentißimc, ac pienttßime /KfifrutH-i.bif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'unulacrum boc tiî perpetuummonumentitm CThojii z:;-captiuo S. P. i^B.pof AnnoSal.M.(.CLXa.ll.II.IdMMar. Hocuolebamutj'cires.abicruale.litßauratumo^re^o publico,authoribuilo.Prancifco Aldromando di' aatore,confulibuiq; MenßutnUnuar.cr Vebruar. Mi.CCCCLXXX.yi.Pri(l.Cdl.Mar.Sarnapeiti edi dtt.Exhis autëqu£paulo fupri Pag prex.lier. Qißgt;inMiui( fcribit,netnpc ex Blanca Marcbionifjà Montisfirati concubina Fridericbo natum alterü fi lium notbum Encium, ab alqs Hencium appeUatu, quod idem eß in lingua Germanica cum Henricbo, qui uulgo breuitatis caußa^et ut Germani natura ßo lent omnia uerba monoßyllaba aut babere, autßcc' re)tieinzdicitur,ßatis confiât, Paulum Aemiliuli. Vlldegeßts Francorü, uana conießura pro Encio ßuppofuifße Laurentiü Sardinite regem, Fridericbi ßecundi C£ßaris filium. lbidem,uerß.i8. J48 Exfitia Antiochiæ concubina genp tus.)Qjt£füitillaqu£ßo mulier, Antiocbi£ nomi' ne,cuius ßliam Fridericus concubinam fibi ußurpU' UitiEgo dicerem hic ab amanuenßemaUpr£termiß' |
T I O N E S. t4.â (O ßamuocem principis. f^dm Antioebi^e principes bt ßiperiorum ßeculorum hißoriograpbis ßepe leguu' turner l'ridericho iüußresßiißß concubinas,teüis eß Blanca illa Montisßrrati Marcbionifßa, Matt' ßedi mater,de qu.-i paulo ante relatum extat. ßlentio pr^terijtinannalibut Matthieus Palme riuf,Plorentinus quidem ille/edubiq; Pridericbîfe cundiimpudentißimiKcalumniator.Coüenutiuiigi io turß:ribensPridericko lmperatori,dumconditaur be Victoria Parmenfes obßdet, duplicê felicénûciS aÜatum, ita narrat: Alter nuncius adferebat, men[e lanuarioanni M.CCXLVIII,GuelphainGibel linamfrélionem arma fiimp^ffê,atai altéra altcriut ades incendifße,ita ut miÜe a-des igni abßmerentur. Cieterùm .i GibtUinis in auxiliim accerlltu Frideri chum principem Antiocbi£,quicumeß'etguberna' tor Tbuß:iie,duobu6 ab urbe miliar ib.abcrat,i^ur.^ bemingreßTui nomine patrie jui lmpcratorii,eandë JO diripuerat.quot;ndeGuelpbiattonitireliëlis bonis,U' xorib erliberis,Bononiàßereceperanticyquia na lebantPlorentiäredireer ßdelitatis facramentum So Atq; banc noßramßententiam inueni poßea a^ pud Pandulphu Coüenutiu,iureconßultum erequi' tem Ferrdrienßem,lib.4.hißoria: regni tPlcopolita' ni,qua is Imgua uernacula Italica accurate er fide optima anteannos firme fixaginta conßcripßt, ita relatä,utdppareathuncfridericbum illegitimu Fri dericbiimp.l l.filitt,fiiiße principe Anttoebiædi' äu,firtaßis ex matris iure ac titulo.Coüenutij nar' ratione uertere atq^ adqcere libuit, tum quid memo rabilèapud Florentia inter Guelphos et Gibellinos fiditioné paucis copleflituritum quia eandem pror pr£ßare,bonis fißco adiHdicatis,eteuer(is domibut bannofiicreproßcripti,et Florentia ßub lugn impC' ratonsredaßa. lï£ctbiColleniitius.quietpoßali quot paginas,memorans quid Fridericbus nuper i Parm£ obßdionedeießus,porrcgt;dgendHßbi ßatue rit,bocmodo ßcribit: AnnoM.CCXLVIlU. menfi Aprili,exceßit Lbgobardia,in Apuliä profißurus, et Augußoproximoreuerfurus in Longobardiam, Itaq^Thußciä tranßens,inueni t principe Antiochite filiußuiiitnacumFloretinis,caßrainetatisante Cd prarä,quo fireceperant Guelpbi, ipß rebelles,qui etuniuerßim Tbußeia ad deßeßione ßollicitabät,etc. Hiautèloci,itemq-aliusbis plané conßenties,ßub finccap.i3.eiußdeli.4.. acdeniq^ aliui quida ipßo in calce li.s.de Antioebid principib.memorans,pror' ßus conßerendi ßuntcum eo, quod idem Coüenutiui lib.s.cap.3.ßcribit:nimirudepuella Marid,filid prin cipis Antiocbi£,qu£ anno Sal.MCCLXX.V\,Ga' roloiius nominis primo regi Fieapolitano,fratri Diui Ludouiciregis Francoru,omne ius quod ipßd habebat in regno Uieroßolymitano donauit.undeet is ße rege Hieroßolymitanu coronari uoluit,et reges tieapolitani m buc die oês eum fibi ußurpant titulit. Totäuero illam narrdtionêCoÜenutiiis hoemodo clauditiCiuisautefiieritpaterißius puctldMarid, er qua ex caußa ipßa fibi quicq iuris in regno Hiero ßolym£ uendicaucrit, equidê haßenusno legi.Boni Ggg t tiiri |
|
V o LPHGANGl lt;47 tib. paßimcognitumcupimus,haudguaguäeffein- so mitanis,et HoffitdlarüsS.loanistueluticopenfatio dignam. CoUenutij igitur narratio magis fidebona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. guam elegantifermone 4 nobisuerfa, hunc ad mo' uiri offieio jùngetur^guîhoc aliguado inuenta^huic hi/iori^adiecerit.Hiec iüe,IAihi,ut ingenuefàtear, nihil ampliuf guàm ipfi CoUenutio hucufg^copertu tß.EtguiaCuffinianusnoßerfuperhoc Fridericho degußauit, uolui locu guog; aliu eiufdè Pandulphi CoUenutij exeodiU.^-hifloTiceregni Nedpolitani integrülatinitatedonare,etnoßr£ nationis homi' nibus,gui lingua uel i talicäuel GallicâÇnam et m eä nuper d Dionyßo Sauuagio cum primis nuida ord' tionispuritate couerfusejlyno norunt,uel authores guofdä4 CoüenutiocitatosÇputd Andreä Dandolu ducê Venetiaru, tAaynardinuepifcopülmolenfem, etalios')no magis guàmegouiderut,uelut auiiariu buc ddijcere.Prteterg enim guod in hoc C^fare CU' ßtiniani narrationes guafiä ts Collenutg locus pul' chrèuelfupplet,ueldeclardt(,n9minatim ethocip' fum guod de principe Antiochilt;e nunc in manu eß, iterii attingenstac prætered exhibens illustre exem' plum,ßitidicos ßtiritus no conßilendos homini Cbri fiianotcr Friderichihuius inßgne pietate,prüden' tiam ßngularem,lt;t^opes immenfas clarè memoräs) poteß mteriniguog; plurimii comodaread ea qult;e moxin Conrado, zyinfrà in Ludouico Quarto de impotentiet nunguaexpiabili Romanorü pontiß' cum m optimos imperatores odio dißerentur.tJSalo thim potißcijs aßfentatorib.ß guis ßrtehorü cotra hxclatrarecupiat, hominëUdlu,etguidnte annos ßrmefexaginta fcripßt,opponere:neß noslrtcgen tis,duthuius feculi guaitis probatos,ßnceros etpios fcriptores producam,ipß guo iure gua iniuria mox Lutherani probro tela omnia concntur repetiere. lioignoro,4 Conrado Gefnero in ßibliotheca,Pan dulphi CoUenutij copendiu hißoriieFleapolitan£ exciifum typts reßrri-.atgßnde uideri id opus iam an tèlatinuextare,cu)tl non niß latinos fcriptoreslUe recenfeattfed guia alijs ipftus multo minorib. lucu' hrationib.fuas ofßcmasßn guib.excufe jùerint, db ßrti ddijcit,unà ueró in bac tacet,in earn ßrmc trd' hor fententiâ,ut magis creda Gefneru de Itdlica Gol lenutij fcriptioneexcufd dliguid copertu habuijjè^ guam Latina eiufdem uerßone ulfiauidißeextare. îliudeguidëfatiscoüdt, Sauuagio interpreti Galli' co,paucos etid ante annos,no magis guam mthi(hu iufmodihißoriasguäuis diligenter coemere folito} ullius Latini exemplarisßtifje copiatut appareat ea hijioridyetß Latineßirtaßis extet,tdmê paueis ho' dieeffecognitâ: ideog^ nolbra uerftone, guantu ad Cu/jgt;iniani illuRrationèindeexcerpimus,dc no/ira dum habet. ' DE MORTE FRIDERICHI IMPE-ratoriSjÔf régis Ncapolitani,eiusqt’ tcftamcnto. Cap. XVI. Hoc ßratagemate tam ßliciter coßilo, Frideri ehus relinguens fanéli Mitiiati oppidu,reëtà Senas |
cótendit,Florentinoru territora nufguâattingens: atgßnde Foggiäin Apulos,anno falutis M.CCL. ubi cognouit ßliu fuum regem Sardini£ 4 tAutineit fibus in auxiliu uocatu contra 'Sononienfes,duobus millbus pa ffuü 4 s^utina jortiter dimicantë,ab eific ejße captum,çr Bononiâabduëlu in cußodiä mcnfe Aiaio.ideog^ legatü Apoßolicum,c£terosg; ponti' ficios und cum Guelphis uaßare Longobardia, Ro maniäet Thufciä,puta liberos omni metu ob ipßus Friderichi abfentiä,et Hencij régis Sardmixcapti' uitatê'.tum uero et omnesprxßdes imperiales rebel lareetdeficere,partimad proditionèiUeëlos, par' tim uiadailos,aut tranfaëiione permotos.vnde Fri derichusmaioreanimo guamunguam antea ßatuit cbtrahere et pecunia et copias,ut in Longobardiam reuerteretur. Nee guieguä dubito, perßiluru ßiiffe res longé maximis,nifi terminus omnibus mortali' bus ex £guo comunis,inßlici ißo 4nno,cyipßus ca natibus tummaxtmè aduerfo,cumminimè putaret *0 eitimeret,ipfumprohibuifßet.Cumenimefjitinip' fofloreumlis£tatis,etprorfumuegetus:ac guidant hariolus,gui ßiiritü ßmiliare fibi iallabatadeße,ip ji pr£dixifjet,moriturueumaliguando ßtper terri tono florentino'.credebat nufpiäfe alibimonturu g Florenti£,autineiufiéurbisterritoria. ItagsCX trema ida de Thufeia in Apuliam proßäione omni studio terrä Florentina uitauerat. Sed tandicogno' uit fedeceptu-nimirucumßbrigrauiter decuberet in arce guadäfex milibus paffuu dijiante 4 Luceria, JO guod Florentinuuocabatur,utiprincepsßngulari jäpientia et ratione fublimi pr£ditus,reminifcens et Itaqr spoJf MitfhcùPal inet là in ane pratdiclionis hariohjcy'nommis Florentinißntette miibus.pto xitßne uit£ßbt.adefJi.Quadecaufàprimupeccata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riw fua recogijouit,dtin inter manus ArchiepifcopiPO' norinitani,et copitiriii alioru religioforü,coßliog; gMorufiiict foonjinii fapientum,fe addixit obedienti£ facrofanll£ matris noßr£ Ecclcßa', iurans fe omni bus eiußiem præceptis obtemperaturü et ßaturu'.ß' mul, utibonii decet ChriPnanu, tanta cotritione cf ' p£nitentia conßßus eß,ut lJiaynardinuscpifcopus Imolenßs gui plurima de eo confcripßt,narret, ex tall conßßione credi poffe, ipjum hominem fuifje à Deo eleélîi.lté Guilielmus de Puteo in fuis Chroni' cis,et Dandolus fua in Hißoria fcribunt, guôd Fri' derichiis poenitens fuper peccatis fuis,fub morte iu' terdixerit aulicis fuis,neßtnus ei lacerent tam fum' ptuofum etmagnificu,guämfoleteßfe imperatoriii, Poß h£c teßamentü condidit, in guo ligauitmulU nem fàctens eorum fruciuu, guos débitas ex ipforx beneßctis in regno ßtis,perbeÜa nunguâpotuerant peretpere. Keliguuetaliä ingentëfummâ peeunite ad Terrif fiinéîlt;e recufgt;frationtm,ijute guident fitnt' ttidimpëdenddelfetiuxtipræd’dorilmilitüarbitriîi ac prouidentiS. Condonauit culpam magna cordis contrittoneomnibus fuisinimiciset rebeÜibus, int' periog^ male fidis : exceptis foàs regni fui fubditis, gui |
ANN.OTATIONES.
«49
oui non cUcen^fdingrdtituâimproiîtionéin ipfum jùerdutinoliti,ipfont crimiiid Micitedrbitrio co mittens. Pratered filijs fuis præcepit, ut omnes cd' ptiuos,ubicunq; locorum ipßus iujfudetinerentur, liberos dbtrefnerent : infuperdijponcns,ut omnes ditiones dd Pccleßdm jfeddntes,eidem cum omnib. iuribuscrpertinentijs liberdliter reftituerentur.Pi hum fuum Conrddum, regem Germdnite, uniuerfd' lem hicredem in regno aedpolitdno,dtque toto ini' perio Komdiio conftituit. Henrico filio fuo legith xo jno fecundogenito, prater centum millid uncidrum duri,reliquitregnum SicilùeultrdPhdrumtidquod tumen iuxtdConrddi urbitrium poßidere debebdt. Pridericho nepoti fuo,legitimo filio Henrici filq ip fiusprimogenitiin cdrceredefiinili, reliquit Oucd turn Auftriie, cum decern milibus unciarum auri. lAanfi-edus filius eius ndturdlis, princeps Tdrenti, confirmdtusfiiit per ipfum guberndtor in dnnos de cem,omnium ditionum imperdlium,quie funt d Pd' pia ufq; Tdrentum’.totoq; in regno ApulL-e Conrd' xo rfi uicarius,donee ipfe Conr^dus prüfens ddeffet. Deniquefilijs fuis omnibuspr^cepit, ut Conrado, tanquam uero Regi o' Imperatori, in omnibus rc' bus obedientiam O’ fidempr/eftarent.Et fic quidem ergdDeum o’ntundum fuo fitnitusofficio,nimi' rum reddens Cæfari qu£ funt Cdfaris, O' animatn fuam qu£ d Oeo uenerdt,Deo commendans, deuo' tè ex hde uitd in aliam migrduit,cum uixiffet annos quinquagmtd quatuor, o'trigintatres imperium tenuiffèt.At^hocmodo obijt Priderichus tutreij' ciamusjàlfam iftorum opinionem, qui fcriptum rc' liquere,fitmd circumldtum,d lAdnfredofilio natU' rali mortem eius dcceleratdm,ut qui ipfum culcitrd plumaria fuffocdrit,quam ori eius iniecerit. Hoc C' nimnec poßibile,neq; ulld ratio ne uerifimile efl: O' contrarium apud quofidm homines ecclefiafl:i' cos,qui eo tempore uixerunt,firiptum inuenitur. obijt dutemdie S. LuciiC ftcro, putd decimoter' tioDecembris, AnnoM.CCL.inarcecui nomen Florentino,in Apulia : o' non Plorentiniin Cam' panid Romana, neque in territorio Rlorctinorum.
ipfumpotefl effe loco exempli, fed non admo' dum noui, impoflur£ ffirituum diabolicorum, o' fitalis neeeßitatis o pricdellinationis, dum Fridc' richus Plorentidm fiigiens, tarnen haudquaquam mortem effugere potuitio' ffiritus udticinator fub confuflone unius nominis, cieter'um pluribus rebus communi, eius curiofitdtem fifillit. Defitn ilicorpusfilius M.dnfredusinfigni pompa oho' nore portari curauit ad M.ontem regalem fupra Pa normum in Sicilid,ubi honorificè fuit fepultusto' in teflimonium uirtutis o'magnitudinisipfiustres uerfus infmlpti,d prefbytero quodam Aretino com pofiti,o'pr‘elaticompluribusalijsepitaphijs,qu£ uiri literati eius temporis iUucaffërebant. O' red' nuntij hunc inmodum:
Siprobitas,fenfus,uirtutisgratid,cenfus,
N obilitas orti,poffent obfijiere morti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Konfiretextindus Prilerichus,quiidcet intus. De uita Fridcrichi in uni'-uerfum.
PoUqua igitur de hoc indy to rege narrauimus, quantum quidem ad pertexendam hifloriie noflr£ de regno Pîeapolitano feriem uidebatur neceffariu, haudalienufuerit,fi ob honorem uirtutis eius,qud' fi epitome quadam fuper eodem reliqua coUigamus: turn quia uir ßtit longé prcelldntißimus,tum qma de lier fa de eo feripta extant,fcilicet uno ipfum laudan te,alio uituperante.Riam fidionis ~E.cclefiaflic£ qui cunq; feripta reliquerunt, ut perfecutorem Rcclc' fîiecriminatifunt.'Vtcunq;uerô hoc fit,authores probdthohomines fan{ïi,dicunt eum fitiffepul' chrum o corpore fcitèfirmatum,iuflao'quddrd' ta flatura, membris decoris, capiUo fHbruffo,ocU' lis^ lattis. Prudétianaturali erat prteditus infigni, O' prouidentia omnes homines fui feculi antecelk' bat,pr£clarusartifixin omni feientia mechanica, fi cuiforte Ingenium intendere licebatiegregièlite' rdtus,o'compluriumlingudrum peritus. Loqueba tur enim l.atina,uernacula ltalicd,Germanica,Gal lica,Gr£ca,O' Saracenica.Magnificus erat,libera lis,figt;rtis,o'optimam refirensgratiam benefàdis O feruitijs eorum qui fidem ipfiferuabanho'uicif fim afferrimus in uindida proditorum.ïn omnibus potioribus oppidis regni Apulilt;e,o'inful£ Siciliat, 30 totfflendida curauit exflruiiedificia,utnimisproli xumfùerit ea omnia recenfere.Verim inter alia co' didit in Rrutijs ciuitatem Aquilam, tieapoli arcent Capuanam,turrim o' pontem Capuie, arcem Tra' nenfemiin Tibufeia arcem Prati,et arcem Sandi Me niati in rupe editaiconfimilem in rupe Cefente, Ber inori,Pauentia:,o' Ceruite, atq^ hincinde palatia O' templa.Zeges complures ediditpro honore reli' gionis Chrifliante,o' libertate Ecclefiaflica confer uanda,o' tranquillitate]tali£,commodo agricola' 40 rum,o'mare nauigantiumiitem pro fcholaflicis et literatis,quos præcipuè amabat. Suntq; omnes ip' fiusCeges infertiC o'approcatiein quodamlibro iuris ciuilis,qui uocatur Codex luflinianeus.Prtete rea librum compofuit, qui itidem receptus efl, o' in omnibus Academijs pr£legitur,infcriptusdeV' fibus feudorum,fiue CoUatio décima :o' fimili' ter librum didum Conditutiones regni. Curauit quoqueeasfieri translationes operum Ariflotelis, O fcriptorum medicin£,ex lingua Gricca O' A.ra' JO bica,qute inhunc ufquediemin fchplisledic funt, atque etiamnum leguntur : o'Pononiam eafdem mifit ,ut Academia; offvrrentur, quod eius ex epi' ftolis apparet. Inflituit Academiam TSleapolitanam cum multis priuilegiis,quie ipAeuidio“ hgßcoqi adfeiuit omnium difciplinarum dodores. Semper circumfe habere confueuit aliquot uiros eruditos, interquos fuit prafedusgeneralis domus Roffre' dusEeneuentanus,unusénoflrisiuris interpreti'
Ggg i bus.
-ocr page 756-|
VOLPHGANG but, cuiut operddHhuchodiebdbenturin mdnibut. Jndrmis fi)rtißimi(tfiit,dnimo inuiilo: er ex ducU' pioincredibilemcdpiebdtuoluptdtem.Qjiôddutem mdgno,ddeoqj unico ipß ddbdtur uitio, hoe quidem erdt, quód nimiut erdt in dmorc mulierum, er plU' tes hdbebdtconcubindt, erubiquelocorum fecum trdhebdtgregemfèrmofdtum pueUdrum. Tres hd' buit uxores ,undm quidem poß dlidmmempe Con' fidntidm,fororem régis Cdßilia ; 'Yoldntdm,filidm tegis HierofolymUdnitcr ifdbelldm,fororemregis Anglitetè quibus omnibus liberos fufeepit, ut in prtecedentibus potuit cognofci. Liberos multos hdbuit, tdm légitimas quim bdßdrdos : ex Con' fldntid Henricum prtmum, qui ßit rex Germd' nilt;e:ex Toldntd Conrddum, qui poß ipfum rex ßtit i^edpolitdnus t ex ifdbeüd Henricum, regem Sicililt;e, primd lt;etdte deßinilum. Inter bdßdrdos fuit Encius rex Sdrdiniie, Kdnfredus rex utriuß que Sicilië ,Eriderichut prineeps AntiochiiC, cr per odio pertinaci Papte (,iußds excufdtiones,er plures dlij, de quibus fuo loco arborem conciU' zo iura Imperij aufcultare nolentis ) er fuper con' nabimus.Indiuitijs potentißimus fuit: ut qui fu' praiura imperij,quod obtinebat,rex effet utri' ufque Siciliie per mdtrem, rex Hierofölymitdnus per uxorem,rex Germdni«e per eledionem, dux Sueui£ ex pdtrimonio mtàorum fuorum. inter tot dond, totque grdtidt d Deo conceßfdS, hdbitus er didus ßdt perfecutorEccleßie : id quod uerL fimile quidem uidetur propter fententidm db In' nocentio Papa eius nominis quarto contra ipfum Idtam, qux cdnonifatd eß, er approbata in li' jo mundi, erc- Et praterea aliam qua; incipit,ln' bro Sexto Decretalium. ideoqüe bonum ßrtaßis fiitibilis ueritatis teßem, er fupremx iußiehe iu' effet plurd fuper eo non dicere : dttdmen ut dp' paret ex eius geßis fupràmemoratis, pluribusqüe alijs rebus quas muenire licet à claßieis authori' tut fcriptM, er quetntum iudicuri ex epiftolit, er defumi ex fcriptit eiut poteft, nefcio equidetn dn ipfum Eccleftic perfecutorem ideo pronuncid' rificerint, quod ueritdfem dixerit hom'mibus Ec^ cleßdflicis, e2quot; oflenderit longißimo interudllo fideramus. Qwinj'mo er alia legatur eius epißo^ laad principes Chrißianos feriptd, in qua firme ipfos uitam er fandos mores Apoßolorumhaud^o fenfus horum uerborum inuenietur ,quie cgo hue quaquam fequi: an quid uoluerit propugnare er adieci magis ob ueritatem quam elegantiam, er tueniurdimperijfui, dnuero quidipßsinuitis ni' miumpotens efßt in ïtdlid. Ego cenfurdm huius rei ijs committo, qui eins geßd priudtum citrd d' nimi ddßüumlegent. Cteterum ubi coÿto dlE^ Sv CHRIST O, cuius Pdpie funtuicdrij,ip' fisdidum effe,uti feimitentur,ertdnqudmprte' ceptorem, cuius ßnt difeipuli er mmißri ,fequdn' tur : dc pratered db eodem iußos glddium fuum reddere udginte, culpdm inimicis non tdntum fepties , uer'um feptUdgeßes fepties condondre: tum quidem prorfum eregione horum omnium uideo tdntum inßdidrum dtque perfidie dduerfus Eriderichum, tot legdtos, uiros Eccleßdßicos, didos pdßores, in regno, in M.drchid, er Romd' nid contrd ipfum emijfos, tot oppidd huius rei grdtid direptd er deßrudd , tdntum Chrißidni ftnguiniseffufum,utconßderdndo inter hicc om' |
nid tdmen ipfum femper uißoriofum , er uicif-firn qui d Pontificibusfummis erdntdduerfum ip'-fum deleili, fiaße inßrtundtos, mdlè confultas, er denique neci ddtos : hdud equidem feio dliud quidquam ddfirre, nifi pinne uerum effe id quoi fcribitPdpdPius inhißorid Außri£:fcilicet,non fieri ullum infigniter gründe malum in Ecclefid uni' uerfdli,quod non exeat, er initium fuum capiatli presbyteristdutcertè iudiciaDeinimis effeardua, to er nobis occulta.LegifanèmultdsEriderichiepi' ßolds ad Pdpam, Cardinales ,diuerfos principes Chrißianos,er homines quoquepriuatos feriptas: fedineis proftilo nonlicetinuenirequicquam fub' ßanthe fidei noßre contrarium : nihil ibi extat hiC' reticum,nihil in contemptum fände Ecclefie,nihil quodfàdionis aut rebeüionis odorem ullum habeaL Inuenio quidem querelas,lamentationes eradmo' aitiones fuper auaricia er ambitione cleri, fu' f^irationibus , qu£ in ipfum concinnabantur. Si cuilibet contempldri ueritdtan hdrumrerum,er uirtutes mdgnorum Principum: is legdt unum ex eiusepißolis,fcriptdm dd omnes Principes Chri' ßidnos, cuius initium eß, Coüegerunt Principet Pontifices er phdrifei concilium, ey’c. Et dlidnt feriptam collegio Cdrdindlium, confulens Ulis ut difcordidm inter Ecclefidm er Imperium diffud' dednt. initium eius hoc eß : In exordia ndfeentit dicem obteßdmur,erc.ln qud fummdtimhoedi' cit: Hobis nihil quidem eß difcorditt cum fdcro' fdndd noßrd mdtre Ecclefid,fedpropulfdmusin' iuridnt dtque uim ißius Pdpie Romdni, tuentes iurd imperij noßri ; er interim femper deßderd' uimus pdcem cum ipfo hdbere,qudfn erhodie dC' quid homo quiffiamingeniofuseaaliquando pof fit percommodè in ufum profirre, uti huic no' ßrofeculo pulchrè conuenientia.Senfus talis eß: Crédité ed que legati noßri uobis attulerunt,er tarn certd habete quam ß ipfe fandus Petrus ed' dem iuratus adfirmaffit. Sed quiequid nos died' mus, ne exißimetis per fententiam contra noi prolatam, qu£ è dignitate noßra nos conatuf so deifeere, magnitudinem imperialts maießatis dC' primi : quoniam confeientiam puram de eo qua inßmulamur, er proindeDeum nobifeum habe' mus ; quem ipfum er in teßimonium uocamus, no' drie uoluntatis haud aliam effi intentionem, niß ut omnem clerum, cuiufeunque fit profißionis, er pracipuè fublimiores,inducamus, quo tales in fi' de perfeuerent, quales olim in primitiua fùerunt Eccleßa, dum fequebantur uitam Apaäolorum, er |
|
anno tationës* ’ïi ri non ingratum opinor, fi pducis oUendero, quid nobiS in unaquaque harum controuerfiarum fidl - prtemortuo ,ficilicet Eridericho, ducatum AuftriiC temuerofinnilias uideatur. Pr'imum narrat Cob^a cum decern millbus unciarum duri teflamento rC' lenutius,Eridericho duos fidffi filios,Henrichos Cr humilitdtem domini IÈSV CHRISTI imitabdntur, quo tempore fiolebdnt conßgt;icere dU' gelos,ldcere mirdculd, finndre egrotos,fiuficitdre mortuos, amp;nbsp;deu'incere Principes, non quidem dr' mis, fied uitefidniiitdtc. Ceterum qui hodie uiuunt, homines fiunt mundo dddiéli,dffluentes delicijs ey uoluptatibus , qui Detim pofi tergum abijeiunt, abunduntid diuitidrumfiudrum Chriflidnitdtem fiuffbcdnt. Oportet igituripfis ddimere opes fiu' perflu.is,quecis fiuntçy noxie,ey degrdudnt dd ddmndtionem, omniq; d chdritute dbfirdhunt. Ad quod opus uocdmus fimul nobificum ddèfifie omnes 'Principes, ficientes quod ij qui fiuperflud relin ' quunt, ey modico fiuntcontenti,'Deobene fierui' uiit. Vtigitur'Deopoßintbenefieruire,debetis O' mnem ddhibere operdm,ut quod nimium efi,ip' fis preciddtis , eye. Eieri potedi ut his de cdufis Preldtiputdfmt, Eriderichum promeritum ejfie no' men perfiecutoris Ecclefie i fiuper quo, ut fiupri dicebdmus, iudicium nos dlij permittimus : dtque ei quod de Eridericho fiecundo m ndrrdtionem uenit, hoc loco finem ficimits. Hec omnid CoUenutius: que quidem Gregorij noni ey ïnnocentij qudrti in Pdpdtu fiuceeßbres, modis omnibus mdgis ui' tiofi , ey eifidem drtibus fludijSq-perniciofisinO' pttmos Principes plerique omnes grafifati tdm ib lujirid,certdq; ficerunt,uthodiein uniuerfio or' be ebriftidnonon fittdmc£cusdut flupidus quifi' qudm, qum ey fiuperiord iUa fiub Eridericho fiecun^ dogeftd cldrc uidere dc dijudicdrepoßit. QHMwe- jo ró ex fiuperlore CoUenutij ndrrdtione, prafiertlm fiuper teftsmento Eriderichi, perjfiicué dppdret, de numero dc nominibus filiorum ipfius Eriderichi, eyqud quifique mdtre ndtus jùerit,ipfi hdudqud' qudin conuenire cum Cujfiinidno , d quo ey dlij quidam ficriptores ,neque minus ipfi ijdem inter ft diffentiunti fillurum me oper£precium, ey leélo' nomine : cum Cujpinidnus ubique de uno tdntum ficribdt .Ego Collenutiofidem nonficilè equidem dbrogo, ut qui hifioriogrdphos quofiddm Italos uulgo non cognitos, o'ipfi E^^idericbo, qui non minores, neq- pducioribus dnnis res in Italiaqudm Germdnidgeßit ,fiynchronos, in coUigendd hiflo' vid find îüedpolitAnd confiuluit: imoeodmpliusfi.-dei tribuo,quód etidm dpud doilißimum ey diligeu' tißimil hiftoridrum ficriptorem Volphg. Ldzium in Viennd,cdp. quo Mdrebiones Aulbrie ex profidpid Comitum Bubenbergenfium recenfiet,legdm:Mdrgd retdm,èqudtuorfilidbusLeopotdi Auftrie Duels ndtuprimitm,nupfilfi Henricho iunioriEriderichi fiecundi Cefidris filio. Juniorem enim, nifi fienioris dlicuius rejfieéîu commode hduddiefipreterqudm à poetis, qui compdrdtiuum dliqudndo pro po' |
Îî4 10 tui baud dubièldcobut Vuymphelingut, cap. XL 'Epitomes rerum Germdiiicarum : cæterùm id nibi' lo magis ex fidedignis monumentis demonfiraripo te{l,quM quod Platindin Clementequdrto Pd' pd euidenti err ato prodit, Conraditiumbuncfùijjè îo Conrrfdi Sueui nepoteift.Egoquidemtam uerius. fitfuo ufiurpdnt, quiuis inteHigit. Interim uero CU' /fiinidnum quoque, qui tot diplomdtd é pulueri' bus erutd exeußit, tot monumentd injpexit, eyquot; Principum genedlogids Um dccurdtè digeßit, hdud temeré, eoq^ minus in hoc quoq; hdUucindtumpU' tdrim,quàd eius fiententid ex ijs que {idtbn civcd d' lids dijfinfiones profiremus,uidedtur dmplius firè confirmdri. Alterd dififienfio in eo eft,quod ideni Collenutius eodem lib. 4. cdp.t^. ficribit, ConVddi' num Eriderichofiecundo Cefidrinepotemex Hen' richo fieniore filiofidfifie. Scribit quidem dd eundent modum Blondusquoq^ DecddKi.lib.7. Çquàqudnt idem mox libro 8. eius loci pdrum memor, C onrd' dmumConrddogenitumndrVet) eyeundem fiecU' qudm ueroßmilius longé id drbitror, quod biüo' riogrdpbi Germdni,prteteirunum Vuymphelingu^ tnagno confenfu memordnt, Conradum Sueuunt Eriderichi fecundi Cæfaris filium ,fiii/Jêhuic Con' Tddmo pdtrem:idquodetum ipfum nomen Congt; radini und fylldbd duâu,cr d pdtre reäd in filium, ut fiepe fit,trdnfimififùm fidtis drguit. Qudnqudtti eodem libro 4.. cdpita^.. ordiens idem CoUenutiui Corddini expeditionem in regnum Eiedpolitdnum, deeiufidem duunculo mdgno Henrico Sendtoreur' bis Eome, nempefrdtre Confidntùe CdHelldnie, Eriderichi fiecundi uxoris prime, crConradinid' uie pdterne,ddecgt; conuenienterndrrdt,utfide«t firme meredturtnifitdm udlidè obftetille, quent dixi, Germdnicorum ficriptorum confienfius. cr pretered bdud db re queri 4 Collenutio, ziytiu^ duce Blondo,itd pofiit: Cum Eriderichus fiecun' dus Cxfidr nepoti uni ex Henricho fieniore, idtn liquit : cur non eiufidem quoque frdtri, dlteri nc' poti, nempe Conrddino, confimilem dd modum projpexit, imo filentio eum preterijtf Ad hoc quid difficile ell refpondere, perfîcilè dutem, ft Conrddofilium Conrddinum relmquimus,fcilicet db duo Eridericho nepoti Conrdd’mo ideo nihil re' Hilum fiiijfi, quod pdter ipfie Conrddus effet in me' dio, quern pdter eius Eriderichus hxredem uniueV' fidlem 'm regno Nedpolitdno, dc toto imperio Royo mdno inftituit,ut ipfie ndrrdt CoUenutiusmonputa quenqudmhdcinre fidemipfihdbiturum. Ndm fi firtè contenddS,Friderichü nepoti Conrddmo ide» nihil legduiffi,quc)dtemporemorttseius nondum effet ndtus:breuiter reffiondero, ex dbdco Chf nbsp;nbsp;'' co contrdriitfùcilè colligi,dum collet An.M.C Eriderichum duum mortuum ,zydnno decimoo{l4 uo poft Conrddîinepotem fiecuripercuffum.Quid, |
|
VOLPHGANG re Friderichi, ut quam Cufßinidnus feribit ßiffefi' cuream expeditionan Conrddmusfufceperit,in' 10 liamregis Arrdgonie:contraCoBenutius,Ferdi' uenio id eueniffehoc quidem modo, ferdindndus, qudrtus eius nominis Rex CdßeUe, inter coplures dlios liberos hdbuit tres:putd Friderichum,Henri' chum,er Confldntidm. îJiortuo pdtre,Cbßdntid d frdtre Alphofo,eius nominis decimo,rege CdßeUe, nuptu ddtd fuit imperdtori Fridericho fecundo, uti Latin extat fuprd diximuster ex ed ndtus eil Henrichus,primo iib.4,cap. i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Friderichifilius, in cdrcere extinilus. Hic Henrichus duos hdbuit filios,fcilicet Friderichum, quë auus FriderichiKreliguitDucc Auflrite ,uene' 20 ragoniie jiippdretex Alphonfi à Carthdgend epi' quódpdter Corddiamoxdmorte Friderichün 'ttt lidm properduit,^^ uix biennium ibi ßiit ßtperßes, reliilo domifub mdtreBdUdrd Conrddinopdruulo: utmulto ßt ueroßmilttK,dnte dui morte Conrddinü fin/fc editiind quod exdlijs quoq^ coieéluris Idtius de moßrdri poffet. Adijcidin tdmen illum,de quo dixi, Collenutij locum, quo leóior ipfe, dc reiliusßrte, tdmhdncqudmreliquM cotrouerßdsiudicdrepof ßt. Sed ut plenius cognofcdtur {inquit C ottenitius) noßubldtn Amalphi^, utßiprddudiflii: Qorddi num,de quo idm nobis dicendÜefl.Uuo fuperiusdi' ^lißdtres Conßdnti£,putd Henrichusz^'l^rideri' chus lt;i Cdßelld,cum eßßent hdud mdgnd ingrdtid pd tris,ddhucddoleßcentes reliquerüt Hijßdnid,dbiens Icriderichus in irdncidm, çr Henriehus in Aphri' |
Biondusii.8. cdmiubi tempore multo ßipendijs régis Thuneti DccaJ.x. pe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uehemeijter inde locupletdtus. Et quid frdter aiiibonmmi. erdtConßdntie,duieConrddini,jequebdturutef' ueiutm inuer . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ui:cogitdrepergdt,CoBenutiumndrrdtionempdU' fetdufdan auunculusmdgn^: er quid eratfrdter îo /o fuprdreldtdmnondenihiloconfinxifj'e,tdmue' roßmilemtdtqiomninoeiufmodidliqudmfdngui' nis coniunèlionem Conrddino cum iBis CdßeBanit Alphonß UUus dectwi, conßdnguinei 'Bldnce,filie Alphonß oildui, mdtris Cdroli Andegduenßs, rc' pdtrui expeditionem fumeret, omnibus pro uiri' bus illi conßlium fiudiumq; fuum ofßrens, que er poßed re ipfd egregiè exhibuit.Conrddinus permo tus Henrichi ddhortdtionibus, er dmtcorum ufus conßlio,Udlidmintrduit,comitemhdbens confdU' guineum quenddm fuum coetdneum Duce Außrie, erc. Hecibi Coüenutius,è quibustertid ndfeir tur controuerßd,nanpe de Conßdntid prima uxo' ndndi qudrti eius nominis régis CdßeUte : eiusq; fen tentite duthorem hdberetspotuit Blondum,dum. lib.S.Decddts i.ß:ribit, ïridericho ey Henricho i Cdüelldfrdtribusgermdnis çx filijsidmdiiiil'er' d'mdndi qudrti, Conrddinum ßißße pronepotem ex forore Conüdntid. Cieterumhoc erroneum ejfe, er Yridericho ßecundo uxorem primdmßiißße, non Con^lantidm filidmVerdindndi qudrti eius nomi' nis régis CdßelLe,fed Conüdntidm filidm régis Ar fcopi Burgenßs Andcephdleoß regum Hißidnite, cdp.Sj.ubibuius lerdinundi liberos exdudbusuxo ribus nomindtim enumerdns,dc prefer tim Henri' chum cx Triderichum,nuüdmprorßisßlidmeiiis nomine Condldntidm mcmordt.'Etneßrte le£lo' rum quilpidm hoc teRmonium ideoeleudre conC' tur,quia drgumentdtio db duthoritdte, iuxtd Oid' leüicorum pr^ceptd, negdtiuè no proceddt: dliuS' ß-dtribus, l'erdindndi qudrti filijs,interceßiffe: pdii cis, ß potero,utrißque ßdtisßcidm. Ex ijs qua inßd inAlphonßo'^.Annotdtion. ist.expoßiimus,con' trdipßusquocp Cu]ßinidnifentetidmdbundè pro' bdtum putdmus,Verdindndo iUiqudrto,regi Cdßel la,uxorem primdm ßißße Bedtricem filidm Philip' pi Ctefitris, Hetruria dc Sueuia Ducis. îd cum UC' rum ßt, idm obßcurum eßße non poteü, que neeeßi' tudo cum eius Ferdindndi filijs Conrddino inter' cefferit tnempe quod hic iüos propdtrui fui Philip' pi ex filid Eedtrice nepotes, er uicißim iBihunc dui fui mdterni Philippi Cefdris,exfrdtrefcilicet Heit rico fexto Cefdre pronepotemreilèdcproprièdp peÜduerint, ideo^ uerumelJepote{i,Friderichum d CdUeüd, {cuius frdter Henrichus Sendtor, cum Conrddino cdptus inprelio, cdrceriperpetuo idm erdt dddiilus') d Corddhiofitiffe heredem relidum» gis t^edpolitdni,hinc ßmul er ipßtm conßdnguini' tdte dttmgebdt .Edq; de cdußd ctim Henrichus ille dudißßet Cdroli conßdnguineißiiuiilorids,erre' gern eum effe Sicilite,reUild Aphricd, comitdtu opi bus^ egregiè inßruäus, uißendieius grdtid in ltd' lidin uenittubidiu Cdrolo pergrdtus ßit,cuier neceßitdteprefßo ( erdtenimperbcUd omnibus pC' cunijs exhdußus ) quddrdgintd milid Ducdtorum 40 duri dupUcium mutuo dedit. Hos dutem ubi dd dient conuentdm recuperdre d Cdrolo non poßßet, ultU' rum fehoe tdcitus ipfe ßecum iurduitifed dnimi rdU' corem dißimuldns, tdm proMè ßub Cdrolifruore, erperdmicitidm, qudmeunt Pdpd Clemente iun' xit,remfudmegit,utinipßus Cdroli regit locum Sendtor Romlt;e ddßtmeretur .PoHed qudm mdxi' mèpotuit commode,ßuduit fibi concilidregrdtidm er fidtorem Romdnorumtdtque interim per nun' cios quofddm occultos, quibusfidebdt, neutiqudnt ;q omittebdt Conrddino fuddere,ut Principes Germd' nite follkitdrttf er pro recuperdndo regno duidc Arborfubieéldedm fdnguinisconiun' äionernddoculumde' monflrut, Yridericb |
I
-ocr page 759-XN NOT A Tl O NES.
Sed htecomn ia turn er/onea funt: turn probant
Conftanrii
tO'.,Aiphoiiiu$
iuculenterid uerum eße,quod Zaßus præceptor no ilerpiterecordationis,ex Thoma Aquinate fotc' bat in ore habere t Errorem prirlcipio paruum, i« fine fieri maximum. Cumenim Collenutius ficlfo perfuafum haberet, Conßantiam CaßeUanam Fri^ dericho fècundo prmam fiiißeuxorem,reliquam omnem narrationem ita concninauit, utinitio rc' fijonderetihoceUjUt uniuerfa erroribus conHa^-10 ret.FriderichoautemfecundoCtefariex ConRan^
tia Arragonia prima uxore natü eße Hcnrichu Clt;e farê,incarcerepaterno defimüu, nouerôchonra dum Conradini patrê,fatis inde fituerofimile,quôi 1 Henrichus Icngè prior,nimirum ut natugrandior, adeo'queprimogenitus, CefarfiéîuseRiatqueper hoc quarta, qUiCeßi poterat,dubitatio nunc eS expedita,lcilicetutraFridericho prior fiterit Uxori C on^ttntù 'ne,an T olanta : eoq^ amplius ex his O' mnibitsclarc conilat, apud Paulum Aemylium lib, 10 V 11 rerum Francicarumperpauctsinuerbis gt^
Filq Fcrdiiundi quarti, régis Cl«
fecund. Cxfar quot;•nftantii Cafteb
triplex extare erratum,quolocoita fcribit : IJtortuo Tarenti Fridericho Conradut lutluf,eiu{ non exFrenna,ut nonnuUi tradunt^ fed ex Conütia regii Caüàalonenpum filia,filiui. praterquarnquodexfitperiitidiitis confiât, proTarentireponendumejfeFlorentinbzruerant matrem Conrado admit Aemyliiif,Grfrlfam W' ducit, ipfe quoque ßrtaßii Blondum ctecum du/ cent fecutiK. Quinto loco illtidquoquedubixa^-to pudmeeüfidei,quód idem CoUenutius non un a loco memorat ,eund€m friderichum Cæfarem te^ ilamento reliquifje J^^ucatum Auüriie Fridericho nef-oti fuo, ex Henrico filio primogenito . N«»» ad/ertio ea inde non leuiter reßÜi uidetur,quod hae dereneque Cufpiniano noüro, neque doäiß.hi' floriographo Vuolphg, Lazio in Vienna (expro^ ftffo dominos eo inCucatuinter fe longa ferie^C' tiam titulotenuf,fuccedentes fcribenti^uerbum ub
Fnderich. Hen rïchut Alplionf,X,
lumextef.haudquanquamprceteriturotantiPrin^ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filium,fi ts unquam in eius Ducatus iura quo^
' PiiüippiCxfuù. nbsp;nbsp;nbsp;quo modo peruenißet. Quia tarnen uerum efi,ar^
OuHt Sucuue. gumentum ab authoritate negando parum poßii annales recenfenti clarè occurrit, AuilriiC Dm-
C4f«»î Hermanne Marchioni Badenfi unà cum u^ «ore Gertrude Henrichi M.edlicëfîs Ducis Außriae filia ceßiße iam ante Friderichi ficundi Cæfaris vbitum^ cum Kermannus iüe eodem quoFrideri-chus fecundus Ca-faranno ,fcilicet M. CCL,de' ceßirit: non adeô uero dißimile eR, eundem Fiu» fo catum à Fridericho decretum er aßignatumfilù»
Henrico iuniori, cui (ut Lazius memorat) nu^ pta erat ipfius Kenrichi lAedlicenßs forer Aiar'^ garetha , è quatuor natu maxima , çy qua poU mariti pfimi obitum Ottocaro iuniori régi Bo-hemiiC fecundo marito eundem Ducatum , iatu hteredibus deRitutum , attulit in dotem, atque in Bohemiam'^ traduxit. Fadem ueré l^argaretha
Außri4
-ocr page 760-|
VOLPHGANG AußridfHenrichi Medlicenßs foror, er Leopoldi fextifilia,ß nupßt Henricho natumaximo Pridc' richi fecundi CteßArisfilio,erexeogemettos Hett' richum er, Priderichum fiiSlulit, ut fuprà in ipßus uitA Pagina 42S. uerfi 19. erÇrquentibus feribit: quid uetat quo minus uel huic Pridericho nepoti Ctefar auus ex matris iure eum Ducatum, iuxta Coßenutij narrationem, adßgnarepotueriti Sed tumquidem fuperiusin medium proïatie quaSliO' ni, par alia , fcilicet, Curnon gquè Priderichus 10 italegitur,3e Ducem Carinthicvcumdiiccn Ciefar duusalteri nepoti Henricho,ex eodem fi' lio pr^emortuo, prouiderit ,nondum erit fublata. itaque ex huiits difeordi^ arbitrium ledori fscT' mitto : cuiutamplius inueSiigandiiudicandi que materia fiippetat : er ea qu£ de huius Priderichi fecundi nepotibus Cuffinianusmox infràin HeU' richo ex Conrado paucis perSlringit, copioßus extent: non pœnitebit hue adijeere eiufdem Col' lenutijcaput XI 'iC,eodemexllbroQuarto:ubi cum expofuiffct,quomodo Conradus Priderichifc' »o cundi Catfarls filius, è Germania ad capefjèndam paternam in ïtalia hareditatem profidus, regnum tcteapolitanum in fuam redegerit poteßatem, ac preefertim Heapolim, Capuain er Aquinum rebel' tantes ciuitates perdomuerit, deinde htec fubiuu' git: Conradus obtenta hune admodum regni Hea' politani poffißione, id nemine amplius repugnan' te adminiflrauit : de que eo redaurando manda' turn dédit feni Henrico Comiti Riuelli, eX bJeA' polis gubernationem cuidam dido Brancaleoni. 3o Cumq- ita paratls rebus, uoluptatibus opérant da' ret, fratrum natu minimus Henricus, filius régi' n£ yfAbell£, ex Sicilia , quam ei Priderichus rC' liquerat, honoris exhibendi gratia aduenit, comb tatus À quodam capitaneo SArAceno,cui nomenïO' Anni Moro,qui eum Abduxitincubiculum quoi' dAm ßecrctum in Arce S. PelicU in BAfilicAtA, or iüic occidit,mAndAto fuperhoc nominAtim accC' pto À Cour Ado, qui earn ob rem toto in regno grA' uißimAm fubijt criminAtionem, plenum crudelitA' tis exiSlimAtU'S ;eo maxime nomine, quia Henri' cui Ule dotibuinatur£erAtperßiliuiAu{lui,cul' tu magis elegAnte, cj' maioris expeStationis quÀnt aliuicxomnibut Vriderichi filqs quifquam . Vin-diSlA igitur non multo poSltempore eSlinfecutA, 40 Ham ßib finem quinti menßs À morte Adolefcentit Conradut obijt,potioneipß perMAnßedum (^ut (reditur ) dAtA :acprtetereA idem MAnßeduf iußit decApitAri loannem Morum, cx MArchionemBer toîdum,ntfecundumiu{lumiudiciumtalemmortem S* ideo promeritos, quod pr^eterquAm ßiprAdiäos ipß occidißent,etiAm procurauerAnt necem Pridc' richi iuniorts, nepotis Priderichi Ctefaris, teSlA' mento ab auo reliai Duels MSirite, ßmul cum dc' des mille uncijs Auri: utißuprä diximus. ob quam pe cunt£ ßtmmam inßlixadoleß:ens,cum uenifjet eam petitum,quo inAuHriam pr0ficifcipofßt,necA' tnseß.HAmloanncsMorus,cuiMAnßedusmAn' |
I H V N G. E R I jrfo J4f«m dederatdeeo postmortem pätrisitbi pro' dendo, quAß pecuntAm numerAturtti M^elphi^e Ai coenAm ipfttm 'utuitAuit : ZT Appofito pifce mtoxi' cAtOfdx conßlio MArchionii Bertoldi, uitA cxuit. Hic exitui miferAbilis ßtitmodico temporK inter' uaUo,duorum filiorum çruniu^ nepotn Priderichi CtefArts,Atgue it 'm Amborum qui neces horu munu conßlioq^ AdiuuerAitt. H,ec CoUenutiut. Porro in Henrico CafAre PAg.4J,3.uerf.^o. ubi tis öi triginta milibus cepiffet.) «iJeo immA' nematq; Adeo incredibilem captiuorum numerum, prjefirtim in beÜoii'.ter Germanos,ex àDucccon' tra Ducëgefto .Uaq; ab authore firtaßis fcriptunt fiiit,cü ducctis öi triginta militibus :nimi/ rum per milites non proprie er iuxta claßicorum Authorum ufum,eos qui authorati quoquo modoßi pendiafitciunt tfedpotiusexrecentioris barbariei uulgata ufitrpatione illosßgnificans,quo5 pecu' Hari nomine pquites auratos nuncupamus, lingua GaUica didfolitos Cheualier,à eabatlo: nofira Pdt ter,ab equitando. Horum uero tantum unoprxlio capi numerum,ut relatu efi fitnèdignum, ita neuti' quamcreditudifpcile.Pquideminprlt;elio apud Cre ciacum,inter regem Anglic F.doardum tertium ex Philippuin valeßum regem Prancixfido, Salutis anno 1J4.7,narrat Profjardus occubuijß équités ait ratos mille ducentos,exmilfte reliquoadtrigintji milia.Sicanno t4.is,pridiequÀinprincipes PrÄa^. Apud Azmeurtum infiliciterpugUArent cotra Heu richum Angliie regem,creauerunt inter je nouoi équités aurutos circiterfexcentos. Defiderarunt au tem eoexprielio PrAnci ad decem milia hominum^ è quibus forte erant miüe fexcenti fimuli, reliqui O' mnes nobiles. Principes autem, Comités ex Baro' nés, uexillts fuis illuûres, occubuerunt ea in pugnit circiter centu ex uiginti,tefleMonfireleto,Volumi ne i.cApite 149. Mox uerf^A.huius PAgmte,pr9 Germsini,lege germani,id efl fratris: ex ad to' tim ßeb finem Conr Adi Ciefiris author fiibiunget: tumueroquieeifdemde rebus copioßus fcribitLA' ziusinVienna,cAp.deAußritc Uiarchionibus txt profApia Comitum Babenbergenfium. EX CHVNRADO C AE S A R E. T^g.^9.uerf.zi. Fridenchus itaque cum grand/ «x xercicuRhenumadit.) QuinPriderichusipfe hoc tempore in UaUa resgerebat.Prohoc itaque ebunradum hic leges 3 quemadmodum tum AÜjsAb hi(loricis,tu ipßo quoqp Cujpiniano infra Àprinci. pio Hèrici Ca-faris difèrtè feribitur, ChunrAdti Pri derlei 11 filiu magno ettexercitu ueniffi, ut coueu' tuprincipuab HenricoLandgrauio Thuringi^ae Heßif, |
|
ANNOTATÎONES. Hcßi£,qui iam deßgnatus erot imperator,indidu, intcrcipcret : fedabhoßc fùfum, non fine ingenti fuorum ftrage. Pagina fequentiucrfis.pro Cbuti' radum, lege Cbunradintim, er uide fuper eo loco qu£ nos fuprà in fine Eridcriebi fecundi Ctefaris ex Pandulpho CoUenutio uertimus,er de Cbunradird potre auiaq^ paterna copiofius dijfi-ruimus. Pag. 4jo. uerf. 14. zjo Dum fugf confulit Conradinus, Au ftriam perueniccum Friderico.) Velpuerui deat,pro Auftriam fquambauddubièomanuen' fis CiCcutiens ex uerfibus infirioribus hue troxit ) quiduis legendumeffealiud. Qjiisenimltoliie Co' mes Ducë Außrite in ipfa caperet Auflria,er Ned^ polimufqucadlatrunculatorem abduceret i Sani hie aliquid defideraffe uidetur Htedio quoque,ut qui Außriam non Oßerreichmore confueto,fed Oßerlandfit interpretatus. Ego,nifi memoriafil lit,l€gi ohm apud fcriptorem quendam, hofeeprtn cipcsfùga admareperueniffe,atq; Pifisßeu nefcio quo alio traieduros, ex pifeatoris cuiufdam fermo' ne, iuuenumficicsliberales deprtcdicante, prodb tos. Qui recentioruin hißoriographorum (quo' rum mibi, definente hie Vrffergenfi Abbate, nunc admanumnuiluseß)copiam habet,perßcilehoc locoueram ledionem reßituet. ISluper ueroißa, ut iam typographe promiffa,pcrfùndoriè reuidës. 10 zo Rlondumqi bacdereconfulens,inueni Aufturâ, ipfe fùitdeeapitatus, er ineo finiuit inclitißimus pro A.ußriAmlegendiim.Etquiaislib.vllLDe jo fanguisSueuu.üæcAngelus. cadis, il copiofe,uarijs queexautboribushorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;“ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' principum interitum norrat,non fum grauatus eins Ui.rbahuc adfertbere. Conradinus,inquit,interim er Außrite dux ado leßentes,ietateßcut er inßrtunio pares,ßgna, ubitoto pr^lij tempore ßerant ,relinquente5 fe' cejßrunt. Efiq; locus in quo eccleßa extat ,Sanéla ls\aria tnde De uiiloria appeÜata. Anxij inde, er quid in eaßga agerent animis perplexi principes, agafonis cuculioneconteóli per deuia latitarunt. Henricum fenatorem affirmât Arago Cardinalif, deducentibus per notißtmam regionem Romanis incolumem euafiffe:quem Ptolemt£us,Guilielmusq; er yillanus fcribuntdefüga apud Reateretraäum, 40 tn Cdroliq; poteäatem ßdum, diem in carcere O' bijlJi. De Conradino Aujlrinoq^ duceapudtres prædiitos fcriptores cum Ctirdinaliconuenit,eoi iipud Afturam die ab accepta clade oilauo recogni' tos, ad Carolumßiffe perduéîos, quos illepubli' coiudicio interfici iuffèrit; fed perduâosde fùga Romam peruenijfe', z^aßudiofis Guelßrum par^ tium repulfos, folM inter pradiilos Villaiiusßcit. qui er alterum per errorem Romanum dicitjùijfe uirum pecunia corruptum, à quo ipft adolefcen^ tes in uinculis ad Carolum ßnt perduéli : quum pi^ fcatorem fùi/Jè afferat Cardinalis , quem ingenti promiffa mercede adolefcentes quoq^ precibus eui' cerunt,utpifcatoria eos fcapbain Stncnßs Pifa-ni 'ue agri litt ora perducerct. er quum pecunia ci' rens Conradinus, annulum in pignus dcdifJ'et,naU' tarn perßmulationem cemmeatiis in fcapham defi' rendi, ad proxima delatum caflella, peritiores fua: patrio: annuli ualorem interrogates, quid agere ffopondiffet edocitiffe : eumq^ multifubinde locU' turn de adolefcentium fitcie liberali, er fordido in' dumento ,fußgt;icionem audientibusinieciffe, Con' radinum effe, quern inter cieforum cadauera no in' uentum,ßma effet Coro lum maxima diligentia per quirificere. Ab bisq; oppidanis, qui cum pifeatore iuerint, afferit Cardinalis inßlicißmos adolefcen' tesfiiiffeciptos. |
Hos autem iÜußrißimos duos Principes iufftt Papte fidffe capitali adfidos fupplicio, nequis 4 Germanis hißoriograpbis minus uerè proditum cenfeat,fciendumeß,eadereextare teßimoniunt luculentum Angeli 'VbaldiPerußni,clarißimile' gum interpretif ( cuius pater banc rem uidiffe pO' tuit, acflorente quidem £tate )inl. generaliter. C, de fecundis nuptijs, repetitum er ib alijs alibi, e^quot; lt;t lafonein I. ßduopatroni. Ntarceüus.deiurC' iurando. Nofrf bene, inquit Angelus, quod tantum eßdicere,tlt;lon nego tibi licentiam:quantum eß ß dicom,Concedo.Et boc uerbo fiiit ufus Papa,cum Conradinus captus fuit. Refcripßt enim, quod fic' ri de eo lußiciam non negabat. Et propter ilia uer' ba,tanquam demandato er uuthoritatePontificis, Dignus equidem effet bic tarn miferabilis cO' fus,quern feu Rhetorum feuPoetarum aliqtiisiU' ftaquerimonia deploret.t^ondecet, inquis,tra' ducereaut tnfefiari fummos Pontifices. Atherclc multominus decetipfos,tamimmania er nefiriot ' criminapatrare. Equidem uitia ab omnibus taxO' ri, er meritisprobrisadfici,publice utile eß. Vult JO Seneca inuicia a/ferè dici,uultluxuriam obiur' gari, libidinem traduci, ambitionem iHudi, er im^ potentiam frangi. Par culpa uidetur, non lauda-re uirtutem, er non reprebendere uicia : quum ea quidem modo neque boni pricmium , neque mali pocnam commeritam inueniant. Vnde Arcbidami' dus Lacon, prædicanti cuidam in latidem CbariUi^ quód pariser ergacundos fuiffetmitis acman/ùc' tus, dixiffe firtur : Et çhu ßonte laudetur aliquis, qui ergafeeleratos femitem prtebeati Etpulchré alicubi Diuus Augußinus, Prtelatisqui reprebeU' di nolunt, obijcit,à ueritateipfaitafancitumtSi male locutus fum, teßimonium perhibt demalo. c. pricfumunt.i. q. 'j. Sinemo culpandus eßbo' minum,pr£fertim deßtndorum, quid î^eronentf quid Domitianum deteßamur i Si Pontißeibus, utaliquando Eccleßie columinibus, condonandutn eßaliquid ,ergt;naUaudire ipfos nondecet,quan'* tumuis eorum quidam nequiter er federate mub ta egerintxerte ad uicia ipfa non conniuendu, qua minus alijs libeatßmilia andere. Ego in præfenM idunum |
|
VOLPHGANGI HVNGERI id unum breuißinedico, ipfios ethnicos Imperato/ res egifie longé religiofius zy clementius. t^iam Ti tus Vefidfidnus, ut author eSl Suetonius Tranquil' lus,Pontificdtum maximum ideo fie profifias eft ac' cipere,ut pur as fieruaret manus: quern ey tarn fian' âcgeftit,ut nec author poftea cuiufiquam necis,nec conficius efietiquamuis interdum ulcificendi caufia non deefi'et,fied periturum fiepotius quamperditU' rum adiuraret. imperator quoq; Marcus Antoni' nus in Senatu rogauit, ne fiui principatus tempore Senator aliquis occidereturicaufiamadfirens, ne ipfiuspoUueretur imperium. At quanto magis dece . bdtfiummi Chriftianorum Ponti fids imperium efiè if » at uumti/Quanta eü obfiecro mfi,mia,Pontificem hoc ficeleremeruifi'e,utetidmt;iero immanifiimuSf fiditem primo imperij quinquennio, ipfi longé fit anteponendusibidmlib.deClementia i.cdp. X l.Se need his uerbts ad eum ficribit: Prteftitifti Cafiar ciui tdtem incruentdm,er hoc quod magno animo glo' ridtus es,nulldm te toto orbeftiüam cruoris humd' ni mifififie.quo mdius ell mirdbiliusq;, quod nuHi un quam dtiusgladius commififius ell. Eant nuncuerci ipfi Pontifices,er gloriétur fibiutriufiq^glddq efifi potellatem,quo tarn beüé utantur. Sed ha:c,ut dixi, P^hetoribus aut Trdgicis reditts reliquero, qui fiuis rem omnem depingant coloribus. attulerut.qui ut neperderet talem prædà,quàm cc' lerrimé potuit Afturà terra mariq^ fiuis cum militi' bus cindum uenit. Quocunq- ueré» confilio id fics' . . rit,fiueuthonoriïoannisde Erangepanibusparce uidensqi buius C onradini, ipfiiisq; n obilißimorum jo ret,qui fie inuitum cogi adfiimulabat ( uti quidâfiunt ' ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;............ autbores) fiue quia ftagrantißime cupiebat Coraeü t^ddus autem podh^ciamdudum elucubrata Pandulphi Collenutij hidoriam de regno tiieapoli' tano, Imgua italica dnte dnnos firmé LX ficripta, fociorum milerubilem intmtum dccuratc zT co' donare.CoUenuttjnarratiohabethuncadmodum: liotum eins filium,nimirum in uindidam Marc' Prlt;eliodepugnato,Carolo prima cura fùitut Con' 40 fichalîifiufiinprteliointerempti.Eofido.'t^eapO' ...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;limuenit,ibi^ incarceremmifit Conradinum er piofc db eo defcribi, ey quidem exdiuerfis duthori' bus tarn itdlis qudm Germanis,uulgohdud notis, unii ueluti corpus ndrrdtionis dptècoüigi : fimulq; recenfieri,quideo denegocio lureconfiultiquidam ficelderati eius temporis refigt;onderint,prius nihil hd, but qudm in gratiam aliarum nationum, dcpriefier' tim Germantce noürie, totum eum locum latinitdte rddinus,ey prtecipui eius foeij toto cdmpo inter oc cifos dcuiucntes quarerentur,crudelemfeexhibens in captiuos,quorum complures fufiendi, dliosgld' iéiibus necdri,dlios perpetuis cdrceribus mancipariiufiit.Exeorum numero qui prtelio eud ferdnt,fiiitquoq;HenrichusdCaftilid,Sendtor,qui poftea fiiit cdptus,ey dd Pdpam ddduilus, per Ab' batem monafterij Rieti,in quod fie receperat.Comes etiam Girardus de Pifia, quiRemte fialutem qutefic' te adficiendum. Quanqtiam eft qui ficribat,fienten' rat, per Papam captus fiiit : er ambo fimul traditi jo tias turn ita fitifie didas, prout ipfie Carolus eas diet inmaniis Caroli,quidemdeHenrichürelegauitin Prouinciam,ubi zy uitdm finijt. Qjtdntumdd Con rddinum dttinet,ipfie çy Dux Auftriæ, miferi iuuc' nes,comit.‘ttiper Galudnti Ldncidm, er Gdliotum eiufidem fil!um,hdbituq; dfindriorumueftiti,cum to to triduo hdc atq- iliac per jyluas oberra fient, ignd, ri quo procederêt, tandèmala agitante firtuna atti geruntfyluà Afiurlt;ie,in ipfis limitibus diHionts Ro |
10 me^mdritimis-. ubi cofiiiciëtes ndulculdpilcdtoris, rogdrunt eundê,ut ipfos in fines Senêfium dufPifit norum ducerct,edm ob operdm Urgiter eidem pror mittentes, qui zy conditionein ficile dcceptduit, Cieterùm cum neq; pro ipCis,neqi profiepams quic qudm hdberet,zy deefiet pecunid qudm numeraret, trdditus eifiiitdnnulus,quem in oppido oppignord ret,dc panes compdrdret. Udque pificdtor oppidum A^urdmddqt, çy iüicdeudlore dnnuli fiui snqui' renSfpecunidmeo fuper pignore mutuo dcceptU' rus,utifierialiquando fiolet, coepitgdrrire, duos iuuenes libérait fiicie,fiedmale uellitos,dd ipfius uenifii nauiculam, d quibus eum dcceperit annu' lumioperamcp fiuam promifierit, ut eos longius dU' cdt.Empto deinde pane, ad mare redijt: er apprc' henfio remo, cum uedoribus fiuis aqua propofitum iteringrefifiused. Ecceautemfimddeannulo toaim pcruoldits oppidum,peruenitaddures loannts de Erange panibus, nobilis Romani, Aftura dominit 10 quiilico cogitauit,iftorum iuuenum alterum efii fortafiis Coradinum, que Carolus tanta cura quieri iuberet.itaq; raptim armaritriremë, etnauicultepi fcatorhe iter fiubfiequi imperauif.et per earn trireme mifieri principes nemine répugnante fiiere capti,er Auftram addudi.Eam rem mox ad Carolu rumores num fuiihabere inmdnibui:certèoppidum obfe' dit^ adeè ut uoti compos fieret, fîmulq; cum Conrit dmo omnesipfiusfociosreciperet. Indehos fecum captiuos femper circumducens, Romam adijt, ur-bisq; negocMdifigt;ofuit,fuo loco Seimtorem ibidem relinquens lacobum Cdnteldnum.Etubipcruenit GhindzZ‘inum,i!ißitdecoUari Gdludniim, e^r Gd' Ducem Auftriicizy per Annum uinilos tenuit, do' nec quid ipfi fitciundum efièt conftitueret. Tandem tieapolimconuocauit omnesfiyndicos potiorum ci uitatum regni fiuùdtq; infiequenti confilio fingulo rumexquifiuit fiententids,quid'ndmeide Conrd' dino efietficiundumiy turn omnes,pr£fiertim Nest politdni,Capudni er Salernitani cenfiuerunt,mor' uoluit. Henrichus Gundelfingerus ConftantieU' fis,in fiuis Chronicis Auftriæ, ficribit Carolumetia Summt Pontificis confilium expetqfie, qui ipfipau ciftimis uerbis ita reffiondit: Vita Conradini, mors Caroliimors Conradini, uita Caroli. Ad Barones er noblies Erdticiie quod dttinet,nti!lo modo ij tali ficntentiiede necado Coradino adfientiri uolueriit: acprtefiertim Comes Elandriie,gener Caroli, nobi' Us er |
|
tl?; ANNOTATIONEN. 10 xo pdre regnum, lt;y dttentdßecontrdperfondinipfius 4.0glddius deponëdus efl,neq} dmpliustingëdusfdngui Regis. Qjiiddin Redpolitdnus_, eiustemporispro^ „euiëlo,pr£fertim Chrißidno.Rocdmpliusueré ui lis crgenerofipeëîoris'heros, dcerrimècrudlidif' ßme repugnduit, inquidhs: nuUd. prorfus rdtione morti trddendum eße iuuenem tdin dlti ßdnguinis, imo dmittendumliberum,iungendumq- dmiciti^ ddßnitdte CT ßcederc. Et coßmiliter iudicdruntmul ti dlij nobiles uiri, quorum dnimi priudtis ddßdio' nibusudcuierdiit: feddeniquemortis ßententid ob^ tinuit. A.nno ergo dlteropoilqud cdptißterunt,die XXVI Oëlobris, mediumßrum i^edpolitdnum ürdgulis é ßcrico uillofo coloris Cdrmoßnipraten ditur,ineoloco ubi columnd poßtdeß dnte tem' plum Cdrmelitdrum',qudm mdter Conrddini po^ ßed erigi curduit : ey lUuc füere produëii in fuprd diëld flrdguld extenßd Conrddinus: DuxAujlriie: Comes GirdrdusdePißd,qui Thußcdnosin pr^lio duxerdt : er quiddm durdtus eques Germdnus, nogt; mine Hurndißo, ipße quoq^ codépr£lio cdptus : ey Dominus Henrichusà Cd^lilid.Præter hos fùerunt eôdemproduëlietidm qudtuordlij,'R.ichdrdusRe' burßd, lodnnes de Gruttd, AUrinus Cdpeccius, ey Kogerius Eußßus, in mdximo bominum coetu, non modo Prdncorum,ey Eledpolitdnorum,fed om^ nium uicinorum oppidorum, qui dd ßieiidculum tdm crudele dccurrerdnt : quod ipfum ey Rex Cd' roZiwßedduit quàqudm is conß^eret in turri qud' ddtn longéßdtis indedißitd, fed tdmen uidens id O' mnequod ngebdtur.Cumcdptiuiin locumidmdi' ëlum peruenißent, Mdgißer Robertus Edrienßs, primdrius Cdrolifcribd, fuggeßu quodddm dd hoc ipfumextruélum confeendit, ey fententidm contrd nouem iilos cdptiuosex fcripto recitduit, omnes morti ddiudicdns : excepta uno Renricho Ù Cdßi' lid,quicdrceriperpctuo jùitdddiëlustnimirum ut ferudretur fides ddtd Abbdti,quieum ceperdt,lt;y omnint) fibi promitti uoluerdt, de duobus Ulis fuis cdptiuis non fumptdm irimortisuindiildm. Crimb nd preecipud,quorum cduft fiterunt condemndti, erdntinfententidhdtccomprehenfditurbdjfepdcem Ecclefice,fitlfà ufurpdjfe nomen Regis,uoluiße occu fijjbrum iuris unus,fcribit,poü fentètidm pronuu' cidtdm, Conrddinum dd eum qui recitduerdt dixiffe lingud Edtind hue dd modumiRebulo proditor, nc' bulo fldgitiofe,tu condemndfii filium Regis ? d» ue^ ro nefcis,pdri in pdrem nullum eße imperium? DC' inde negduit,unqudm fe uoluiße Ecclefidm ofiindc' re: fed dcquirere uoluiße duntdxdt regnu dd fe perti nens,quodcp periniuridin dlius retinereti/ferdre du tem fe,quàd fui gentiles, ?y domus mdtrisfu£,cum Alemdnnis fuis, cß Dueibus Bdiodria fuis neeeßd.^ rijs,non reliëluri effent ipßus morte inultdm. Ris^ diëlis uerbis, detrdxit chirotbecdm é mdnu,dc uer^ fis populum proiecit, inquienstSe hd:redë fuum re^ linquere Dominum Priderichum d Cdflilid,dmitlt;e fu£ filium. Pdpd Pius fcribit,edm cbirothecdm exce ptdm fuißeperequitemquenddm durdtum,eyde' inde ddldtdm dd Petrum regem Ardgoni£. Hoc fit' élo. Dux Außri£primus fuit omnium cui cdpiit dm putdretur: idq- prorfus d corpore refeëium, bis eX' cldmduit MARIA. CourdiZifiiwdutem illud fußol lens,perdmdnterellexofculdtus,(y peëlori fuo dd-preßit,deplordns cdldinitdtem focij fuitfelp ipfedc-cufdiis, qui mortis ei occdfio fitißet, fcilicet d mdtre extrd pdtridm in tdm dtrocemßrtund dbduëîo. In ' de ubi ingenud fe demifit,dc leudtis in ccelum mdni/ bus,uenidm peccdtoru fuoruin d Deo prccdtus,exe' cutoreirei præpofitus cdpite eum truncdt: deinde Comitem Girurdum, zyequitem Germdnum Rur^ mifo uocdtum.lpfiuerominißro qui Conrddmunt decoüduerdt,quidd dlius in hoc ipfum pdrdtus,idein ßcit,quod isdlqs ßccrdt:ncmpe cdput ei dmputdns, ne unqudmidéldre poffel, ftnguinemddec) genera ' fum fefeeßudiße. Qudtuordlif Rarones c regno, fiierutinpdtibulofußenfi. Corpord cdpitibustrun cdtd humi remdnfere idcétid, neq^ dufus efi quifqud ed tollere,donec Cdrolus fepelirimdnddßet. Puerut itdque fipulti, ly fuper Conrddino tdlepofitum epitdphium: |
Afluris ungue leo puUuin rdpiens dquilinum, Ric deplumduit,dcephdlumq; dedit. Rune cdldmitofum exitum hdbuit mifer iuuenis Conradinu^, guem planducrdeplordtioneprofe^ cuti ßmt omnes quiuiderunt, quo cum etiam longé nobilißimd domui Sueuitc finem dccepit'.qu£ per li' ncdm mdßcubndin cr fxminindm deßcenderdt d Clo doueo cy- Cdrolo regibui 'Erdci£,zy db imperdtori' 50 buide domo3dudri£:qult;eipßd; domus produxere in Fvdcid ey felemÛnid multos nnperdtores^Reges^ Duces ^Principesdliosinnumerdbiles. tAultiqui co tcporeßcripßerunt, uehementer Cdroli iudicium uituperdrunt,qui Conrddinu mori ßcerdt,drbitrdit tes rë eßße Regi nbsp;nbsp;nbsp;Chrißidno neutiqudcouenient?, exercere crudelitdtem ergdPrincipem tdlistetdtts^ tdlis^i nobilitdtis ; nimirucum fcriptumextet, E//e icquepulchrult;ygloriofummdgnosPrincipes fer^ Udre,dtqi eofdem debcUdre: quod poll uiëloridm detur id Cdroli fitëlum, ideo quoq; uel omnium md' ximè enorme ey foedum,quonid ultrd exempld qu£ recens uiderdtde feruddis prtneipibus cdptiuis, etid ipfimet de frdtri eius regi Erdnci£ cdptis contigerdt in cufiodid humdniter truéidri: nec fine d ChriHid' nis,fed ip fis infidelibus,qui hdc in re folum obferudt ndtur£legem. Ndinexpeditionequdinrcx Frdcù-e LudouicusCpolled tn diuorum numerti reldtus) fan so pfit contrd infidèles, duxit fecum Cdrolum frdtrem fuum dd Ddmidtdm Aegyptiiibiq; inpr£lia d Sdrd cenisdmbo Cdpti, lyregdliterhdbiti, (y regdliter dimißi funt.ltdq; Petrus rex Ardgoni£ epiflold qutt ddnt Cdrolo improbitdtêfudm exprobrdns, quid no obferudffetediidèrdtioneergd Conrddinum, qudm Sdrdceni ergd ipfum Cdrolum, inter dlid uerbd h£c dicif.Tu Nerone Neronior,amp; Saracenis crudclioi’. lureconfulti quoq- eius temporis lou' Hhh gifiimé |
|
VOLPHGANGI HVNGERT clare defcribit memor.ibiki iUm ue/perM S'.cidi^, quienon adeomultii pollannis Yr^itcosad unmti omnes um horn in ea infuln trucidnrunt zr extinxe 30 runt, procu’dubio diuinn ira ita perniitUnte, uteo^ rundem impotensinfubditosdominatui, ZTcontU' tneliofa acnecjuam mprobitas tandem grauiuspU' niretur-.ßmulq; Conradino zrComitibui, Baroni' bits,nobilibui(jùeè regno ilt;eapolitano fraude çy“ proditione Cornetanorum fub id tempuf captis,nU' tnero centum er fex,è ^w.bui CarolM centum er tres ßufpendio necari,ac rehquos tres apud Amal' gißimeaberrarunf in inierprêtatione cuiufdam feU' tenti£ diui Augufltni, qu£ in Décréta poßta dicit: Quod uiôoreftobligacusucfit iriifericors crgaui(4utT),præ(ercim ubi no eftfufpicio pace inde turbatâiri. Dugolinus Comentator DecretiitainterpretaturhocucrbuPrxCercim,id efl, iolûmodi); pinde acß diuus Auguflinusuellet dicere,non debere ignofri nifl folilmodo eis,aquib. nulla turbatio metuatur, y non alijs. Ef per e4)« ittkumanam interpretationem à Latina flgnifica' done exorbitantem, y menti diui Augußmi repU' gnantem,aitioannes .àLignano,excellensCano' nifla,quod rex Carolus frcerit Conradino caput amputari.Atquehoc ipfum frdum a-’eô quoque ip' fiufmet Caroil amicis dijflicuit, quodfcriptum eX' tet ,B.obertum Comitem Ptandri£ ,eiuflcm gene' rum,irageneroja percitum,gladio confrdiffe y ex tinxiffeeumqui fcntentiam rccitauerat, exißmans eum uita indignum,qui infrma loco natus jenten' ’ tiam mortis contra principem tam alti fanguinis le gereaufus fliijfet. Habes nunc ledorid uniuerfum quodnos inuenirepotutmus,de dominationeAlc' tnannorum,domusq-Sucui£ in regno üeapolita' no: ideoq^ hbriim bunc noftrum quartum, un.i cum ipßsßniemus, H£c omnia Collenutius, noßra' tibus,etiam eruditioribiis,baud undequaque,ut opi-nor,pcrcognita. Idem author Itb. 5. cap. 4 pr£' phiampr£cipitari iußit, parentaretur. Aeque mc' inorabtle,huici.p loco conueniens eft,quod idem aU' thorcap. $.eodemlibro difertè narrat, cumRoge/ riusde Loria Calaber, pratßiltis maris pro Betro rege Aragoni£,qui uxorembabebat Conßantiam Manfredi ßliam,eoq^nomiiie adregiiumtdeapolita num adfrirabat, ingenti nauali prælio Carolu prin cipem Salernitanum, unicumßlium Caroli Andega uenCis regts tgt;ieapolttani,ß(perafßet : ac nouem eius triremes, in quibus magnus numerus baronum, ac ipße Carolus princeps Salernitanusinerat, cepijfet: ipßim folum una cum nouem fr)ciis,quos Carolus fuo arbitrio delegifret ,ab eodem ßogerio de Lona retentu,acc£teros omnes captiuos tn Siciliam miß' fos ,cr Mefßan£ decoUatos friffr, nobties numero ducentot,eoq; amphus, nempe in uindiclam mortis Conradini. Quod uero idem author mox eodem cap.ßubiungit, totihuic negocto tampulchrc quoq-ßubßeruit,ut freere non poßtm quin ita ut habet,bo' nafide uertam, er pro coronide hue deniq; adijcia. 40 so |
IO ÎO Sub id tempus,inquit CoHenutiui, duo Cardinal les,quos Papa Martinus in Siciliam legauerat,cunt Petro rege Arragoni£pacificaturos,cumpro uoto rem conficerenonpofjcnt,aggrauaruntexcommu nicationem contra ipfum iam antèprolatam : neq; modo contra ipfum, imo in uniuerfum Siculos om' nes,qui id moleßtßime accipiebant.Eacp de caufa di greßis iam Cardinaltbus,in iram ey indignationem exardentes, cum eo ipfo temporis momento de Ca' I roll régis morte nunciumaccepiffent,adcurrerunt fubito ad carceres,ubi reliqui£ I'rancorum à EogC' rio captorum tenebantur,eosq; occiderecupiebant. Quia uero ij fortiter fe defindebant, quo citius rent fridam Siculi haberent, cy fr ipfos periculo libera' rent, ignem carcertbus iniecerunt, eyßmul omneS in etflem exufferunt. Deinde conuocarunt omnes fyndicos omnium Sicilt£ ciuitatum,ut iudicarent de Carolo principe Salcrnitano,qui cumnouemfuis foeijs captus adferuabatur : imitantes in hoc eunt ' morem,quem rex Carolus in iudteando Conradino obferuauerat : qui omnes unanimi fententia iudica' runt,Carolo principi caput efframputandu,quem' admodtim ipßus pater Conradinum condemnaffeL Hac fententia ita pronunciata, Conflantiaregins qttadam frria fextamanemißt,quiiuueniprincipi mortemdenunciaret, acpramoneret, utfalutiani' m£ prouideret,quoniam mors ei ftbeunda elfct,pe' rindeut Coradino.Eiprinceps in h£cuerba re/foit dit: Contentus fumin patientia£quo animohane mortem fufeipere, pofieaquam fuccurrit,quod tali die,quaUs eß hodierna,nempe frria fexta,etiam Do minus naßer ÏE S V S CHRISTVS mor' tern ey paßionem fuam fubijt. Vbi regina, qu£erat deuota ty prudens domina,hoc abeo datum re/fott fumcognotferat,ad huncmodum locutaeß:*Poßelt;( quam Princeps refreélu huius diei unit mortem tant patienti ey ^equo fubire animo, ego uicißim ßatui, in honorem eius qui tali die mortem ac paßioneni pertulit,ipßeffemifcricors.Et ßc locuta, pr£cepit I eumadferuarißtautnullaeiinfrrreturmoleßia. Vt uero populo fatisficcret,qui modis omnibus Caroli principis morte efflagitabat,exponi frefrin re tant ardua,ey quam mala complura frqui pofjent,opor tere baud quicquam conßituirege Petro ignoraU' te. Atq; ita pr£cepit principem in Cathaloniam ab duci,ibiq- uoluntatity iudicio regts Petri mariti fid relinqui'.id quodfrilum eß,C£terkm hoc fâdlunt non adfrrt tantu laudis prudenti iUi Heroin£,quan turn Carolus infrsmi£ in fe recepit, dum maluit fr in indy to fanguineregalis puericrudelitermergerc, imm0derat£ fu£ cupiditati obfreutus, quàmglorii immortalem ßbi parare, ß humanitate y clemeu' tia ufusfriffet.H£c Collenutius. Vtuero nospr£fentem Cufriniani locum, in qu9 pro Außria reponidebet Aßura, tandem abfoluU' mustfeiendum ell, de hac meminiffe Plinium libro cap. J. ubi flumen lt;y infulamfrcit, poß ofliam ey Antium recenfens.ldem cap. feq. infulas Tyrrheni maris |
A N NO T A TI o NE s.
Ilîÿ
170
maris etitimerits,crdh occidcntalibiis ad orientales pergens,fitbiügit:?tbhis (^fcilicetPlanaßa zx ‘tlijs') ultra TyberiminAntiano Ajlura, moxPalmarid, e:yc. Plutarchnsin uita Ciceronis[cribit, eum, cunt profcriptus effet,^ßuramdelatum,mare ingreßum ejßtmox mutato confilio,?t.ßurä repetijfß. Scruins ßcripfit ?ißuram efjè oppidum cum fluuio,non lou' gè à Terraeina. Videtur cr Suetonio oppidum efJè littorale: Augußi cap-siy .MeminitidèinTyberio, cap.7a.ln Cußiniano autmox pag.^si.uerß 7.pro more[ur,Zegemoreretiir. etuerf.$i.pro Luen burg,/cge Luneburg. quodideoadmoneo, ne quis ßrte unperitior inteüigatde Louemburg. ty P4g.43î. uer.tz.pro KongsfelolJfgeKongs fcld.creiidcm Pag. uerf.4.9.pro Enicho comes de LemigcmJegeËmicho comes de Ley-ningen.
EX ALPHONSO X.
Pag.^-só.verf.iy.
lil. Scdamp;cxconcubina quadamBcatn' cc tiiiâgcnuic,quâterciocius nominisRc^ gi Lortugalliæ in uxorem collocar.) Deeße hic nomeirregis proprium, nemini obßurum eß.Al phonfo autem ei nomè fiiißeßnuenio apud AlphoU' ßtm de Chartagcna,epifcopum Burgenfèm,in Ana' cepbaleoß regum Hißaniig ,cap. 84. Neuerounis HißaniiCß:riptoribits nullam impendißi: opera ui/ deri poßimtis,libct eins autboris uerba quiedameo' dem capite expendere,et pro noßra uirilifeu genui' nam le{lionein,feu ueritatem ipßam inducere.Ait il' le,quoniâhic Alphonßis lo.eius nominis Hißania' rumrex, eßetdedomo'Babaria;,uoluiß'e quofdam Ele{lores,utimperaret in Alemannia. Cogitabant primo,pro Babar ilt;e firtè legipolfe Bd uariie,quia materBeatrixßiißctdedomo HoUadi^, fcilicet Guilielmi Comitis,ac poßea Ca-farts ßlia,ut ßiprainitio einsuiU teßatur ipfe Cußinianus. Sed certe Hollandite Comitatus longo demum pöß tem' pore,puta perAUrgaritä filiä Guilielmi tcrtij eins nominis,Comitis Hannonite,Hollandiee,Selandilt;e, etdominiPriß.g,Ludouico Quarto imperatori,ei' demip Bauaria; Duci nuptam,in Duces Bauariie no ßr£peruenit. Arridebat mox eaßntentia,ut legen dum credcrem Brabantiteiprteßrtim cum Cap.priC' cedenti,ßilicet 3^,idem epißopus Burgenßs matre huius AlpbonßBeatricö,fcribat ßtißcßliam Philip pi Ducis Barbariieiuideri utpoßit,ab ipfo ßriptum ßiiße Brabantiic.td tarne utdubium eß,it.-i quide nc' garihaudpoteß, quinhic AlphoßtsDecimuiS,ßqui dem cius patri Perdinando (Burgenßs tertium hunc numerat}uxor,ipßqi mater,ßcit Guilielmi HoHädi Citfaris filia,tJtechtildè filiam Ducis Brabantiæ rc' üe appellauerit proauiam ßiam,ut quteßierit ipßus Guilielmi Hollandi Cæfaris mater,ipßt quoq^ Cußi niano eodem loco id narrate, Tandem ucró in men tem uenit, Bauariæ uocè pro Babari£,ac Barbariic apud Burgenßm cbuenienterreponipoffe,nb quia teiilèid fieri,fed quia tu fàlfo iUe perßtafum habuiße
uideatur,Pbilippu itlu Cæfarc, Beatricis patrè,Du ’ ceßtißeBauaria::tuquia cap.SS.eodëmodoprimu Babariie,deindeubideiädißo Ludouico ^..ïmpera tor^Bauaro, et ca. ;)i.ubideB.uperto Palatino Clt;e fare,itidöBauaro,uoxBarbari£ iterumdeprauaté extet.Ethiecunacaufaeß, quomintis credäiniant diflo cap.Ss.^ St\..ab authore aut fcriptum,aut ho die reponendumeße Hctruri£,pro Barbarice aut Babaria. Alioqui enim fatis confiât, Philippe Cæ' 10 fari non minus HctruricC feu Thufche, quàm Sueuhe
Duels titulum in hifiorijs tribui. Caterùm ut ego minimè fum dubius,eiufdem Philippi Cæfaris filittnt füißi primam uxorem Perdmando quarto Begi Cd' fiilice, indeq^ natos Priderichum er Henrichumiita ßcile quoq- mihi pfuadeo,Burgenfem ueritatis igno ratione (ßue ßma,ßue feriptorum quißiam,ßue queeuis alia caufa ei impofuerit')Bauari£ Duce crc' didißeac dixiße Philtppum,qüi Sueuice erat. Puiße dutem Perdtnando iUi quarto,regi Cdfiell£,uxorent 10 prtmä,nonfiliam Guilielmi HoUandi Ctefaris,quod
Cußinianus paulo fupra in eins uita feribit: fed filiä Philippi Ca;faris,Ducis Sueuice et Hetruria;:ex alio ipßufinet Cußiniani loco non obfcurc coUigi uidc' tur. tSlam f eprà in fine uita; ipßus Philippi, feribit ipfum ex Ireneuxore, Alexij Confiantiniimperato ris forore,nullum fufeepiffe filiit,fed filias quatuor^ Exijsfecundam,nomineEthifam,datamprimùmfi lio Duels Brabàti£:fed cum eum repudiaret,regi Ht ßania: earn datant uxorem. Quumautemregis no' 30 mezt Cußinianus nullum exprimat,neq; Inuenia uÜi alljeius feculiregum Hißania; uxorem fiiJfePhi' lippi Ccefaris filiam,dt ne è domo Sueuia: quidem ui lam: fieripotefi,uthacin reipfeaberret Cußinid' nustatq- magls fubfifiat id quod Burgenfis,iuxta no fir am cafiigationem ledlus,fcribit,fcilicet quod Per dinando quarto regi Hißanice uxor ßerit non Gui lielmi Hollandi Ccefaris, fed Philippi Sueui Ccefaris filia, indeq- turn Principes Eleilores in defignando imperatore Alpbonfi huius lo.fi non ut Bauari, ta^ 40 men ut materna ex linea confanguinei,rationcm hd buerint: turn ConradinusSueuorumprincipum ulti mus apud Neapolim capitis fupplicium fubiiurus. Priderichum à Cifiilia amitce fucefilium heredem fi bi nominauerit, uti Pandulphus CoUenutius lib. 4» hifiorice regni Bleapolitaniferibit : quern locum fu' prà in Cor ado uertmus,ac retulimus, Inde uero ap paret, Collenutium,fi non in eadem cum Burgenfi, certc confimili ßiße fententia: nempe Priderichi ci Cafiilia, qui erat Henrichi Senatoris fiatergernid' so nus,matremfiiffe ex Sueuice Ducibus,fiue Philippi, fiuepotiusCut ipfe fibi rem fingit) Friderichi fecuu' di mperatorisfiliam. Difium uero ab eodem CoUe nutio oportuit,quod Conradinus Friderichum à Cc( ' fiilia,propatrui fui Philippi Ccefaris nepotem,ex fi lia iüafeu Ethifa feu Beatrice,Perdinado quarto nti pta,hceredcm fibi nominauerit. Quanqua idem Col lenutius alibi fecutus efi errorem Blonfi lib. S.Decct dis i.fcribentisConradinußißeHenrichocir Pride abb X richo
-ocr page 766-|
171 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHGANG tUius Coßantia;,ßatresßerint:uterq3 filius Prideri chißecundiCafaris,hicbaßardus,iegitimusitle.Sed de bis omnibus iudicium certim ijs quamßcilimc ce ’jo c onfe de Perrette. 1 taquin Paralipomenii dißßugen dimus,qui principum Genealogies oculatius habend da eß uox Perrariaiac Perrette,ßu potius Phyrret- jricbo d CdßiliaQßatribus germanis buius Alphonß decimi)pronepotem,ex ßorore Conflantiaiperinde quaßiUd Pridericho ßecundo imp. prima uxor fiie-rit,eiq3 Henricbu Cteß in carcere mortuu,peperit: i{q3,iuxtdCollenutium,ConrddinumbdbueritfiliH. Blondus quidipauloanteeumlûcumreilèßcribit, Conradinum è Conrado genitumißed itd,ut bunc ex Conflantia CafleUdna natu malecrederef.zTproin deilli,ßcilicet CoradmOfedndeauiä,atq;ßatres Cd' ßelldnos ßupradi{losproduunculosßceret,qua; om 10 «w uana efße,nos ßupra in Pridericbo ßeciido,Anno tdtione 248. aperte demonßrauimus.Piihilo autem reiliiis idem Blondin moxßubßnem eiußdem libri 8, Conßanti^ fili£ iAanßedi nuptæ Petro regi Arra-goniie,ßcitauunculumipßum Conradinum,qui ßiit ei conßobrinus ßeußater patruelis: ßcilicetcum Con radus Cteßar Conradini pa ter, zr PHanfi-eduspater infßeiliM or obßerudtdf. EX RVDOLPHO CAESARE. Pag.ii.^8.uerß.8, z$z. Scd fada irruptione,compuli't Duce ucßafildam fecoferretcum ßaronibusac nobilibus fuis,concordiam'q! inirer. ) Ver-titquidem zr ütedio Baßldam.Sed ubi quteßo terra rum extat locM hocnominef Dices'neRomanicum nan cap.S.de Antiquo ßatu Burgundi£,in praßen-tjßenomenlocialicuiusinipßaBurgundiaiSedquis 30 tia nonexcutioicertcibidemSigißmunditArchiduce credat,imperatoremuidoremadDucemuiäumac ceßifße?Brgo in Gerrndnidpotiusbicquterendui Io cui,qui ZiTultro ße ojjèrt^nempe ciuitdx Bdßled, ey Burgudo propinqud,et Rjjodolpho uicinioriqudq^ K ßfcpe ddibdt,dmiciK ßiliK per Bpißcopu,quem ibi dem bdbuerdt dddiiiißimum, olim ßbid conßßioni buf ßdcris, Henricum diilum Gurtelknopß quoniä i Frdncißcdtioru ordine ad Bpißcopdtu ddßcittKfiie-rdt, de quo plurd in Pdrdlipomenii Abbati Vr/ßer^ genfi fubieàis. Procliue aut ßtitßmulo typogra 40 pbicoßn cdpßulti elementdriß plane contiguis manu aberrdreiproq; e,drripered. aceo moJoßafik dam,proßafileamcxc«derc. * ibidem uerßia. Priufquamenim Rudolphuscxmon tibiis.^Sullaequidebicpr^cedentiumratioreddi' tur.itaqjpro enimßege aut. Itemuer/Mproximc pTtecedentißegeuafalli,pro Vafolli. Quodau-temmox üabßpurgenßs caßri ßtumex proßpeilu montii Iouii,ac alpium luliarum circa lacum Lema îo numdemonßrat,probandunoneß:imö certiorciiK caßrideßcriptio petendaex Germania doHißimi ui ri Beati Bhenani,dtque Stumpßif Heluetia,qui tan-quam digito locum oflendititum zy recentiores alij inßpiciendi,qui Alpium loca zr uaria cognomina ueriui certiusqüe explicant. Etuerß. zg. rem ip-ßam multo ßcies certiorem,ßpofl Bauarise, uoc ë tnferioris inßeruern. |
I H V N G E R I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1: EX ADOLPHO CAESARE. Pdg.444.Ker/.'j. num.)NÏ dttingerem huiiifloci menduin, ut quod, uniiA duntdxdt elementi efl , fcilicet uoce Ahc^ num pro Rhenum perperdmfcriptdiniß Purdli' pomend Chronicii Abbdti'S Vrßpergenßs ddieilü, huiM ipßMquoqueComitdtuinomen prorßuim' mutdßßcnt.lnquiuntenim : inbißce motibut Adob pbuc rex comitem de fcrrdrid prceßdem conßitiie' bdt Alßitits, zr Hdrtmdnnum de Gerolzeck prx' ßdcm ditionis curbendtitc.Hi duocum equitedU' Tdto de Bergbeim, grduiter noccbdnt Alßitiie, ZJC-1«7Ó uero Comitdtus illeßnßcriptionib.ßerenißimo' rü Arcbiducum Auflritenotißimui,d Gerrndnii lin' guduerndculd nomindtur ComitdtmdePßrt: Ldti nd, Comitdtiis Pherretis, item dliqudndo Perretiif zyr Perrette, Nam bicc omnid in diplomdtif ïrideri ci 3. imp. legi : Gtlli quoque ßia.UnguA appeUdnt U ticetuiloco reponendd.Cijto dutem titulo etqudU' ' do Comitdtui iÜe Pbyrretx dccejjirit Ducibui AU' ' ftria,legif mfirim in Alberto Ceefdre,Pdg.4.fo.ucrgt; f.ZiTdpud volpb.l.dzigt;int i« Viennd.De eodem Co' mitdtupatrum memorid per Cdrolum Burgundunt publico commercio in ditionem Burgundicä reden pto,dn Teile loqudtur Guilielmin Pdradinui fubfi' Auflrilt;e perperaßcit Priderichi tertij Imp. ß-atrc^ Pag.ci.4suerß.ö. Ab Argcntinenfibus undecim mili'a niilitum,ab fcpifcopomillctreccntos accc pit.)Ne/cjo an diilio undccim, hoc loco germa-naßt. QUKenimuna Argentoratenßem Remp, cre ddt tot dues aut potuißße, autadeo uoluißeimpera-toris cotrouerfi inßubßdiitunius dimicationisale^ ßubijcerd Certèeadem Paralipomena longé aliü, magisqi uero congruentem numerum recen/ent,his nempeuerbis,qu£ßubijciam:Conradus de Liechten bergepißcopus Argentoratenßs, Alberto oilingen-tos nobiles ßne corum ßmilia adducit. Argentora-tenßes ciues mille equitibus zrpeditibus obuiatDu ci apud Priburgum,zrmagnificè excipiunt. Quant modiciC autem erat opera,Uadionem àßuis ciuibM certiusßupcreo inueßigaßße,quodäuero tameuiden ter abhorrebat? Poß hac iam olim annotata,ß9 j té datum eß lungere amicitiam cum uerè nobili uiro Georgio Auueroa Gankhoßn,Ducali inßriorii Baioaria ßaltuario,doilifß.uiri tienrichi Glareani, praceptoris noßri,dißcipulo bene erudito,qui mihi exhibuit, atque multos in menßes commodato dedit uernacula chronica Argentinenßa manu ßcripta^ authorem quendam lacobum de Kunigshoßen ßa-crificum praßrentia, ZT quinq^ ßeilionibus copre-henßa,quarum tertia de omnibuf Epißcopis Argents n(nßbus,quarta de ipßa urbe, de beÜis alijs^peblit ibidem |
|
A N N o T A T I o N Ê J. tSî cotrahebat oilingentos équités, tam auratos quàm to tus Imperator, qui repente coaéiis copifs B ohemia nobiles, excepta eorundemfimilia.Argentinenfes ■ ttiàipß cum quatuor milibus,partim equitibus,par tim peditibus in eiufdem Alberti auxilium occurrc' ibidc,cj‘nicina in régions tnemorabilitergeflis tra Hat. In ifs aiit Chronicis de hac Alberti regis cotra Adolphinn üaffouienfemexpèditioneinhanc feU' tentiam extat : Ad Phenum quoq^ Albertas rex ad' tu tores habebatEpißopum tAoguntinum, Argenti nenfem ey Conflantienfem,adducens militécopio' fum ex Aufiria,Carinthia et Hungaria, cum hic ont nibus tranßto Danubio adRhenut» proficifeebo' tur. Tumuerà Epifeopus ConradusàLiechtenberg bant apud Eriburgum, cr honorifice eum excipic' bant.Sic Chronica ilia. Ead.Pag.uerf4.s. iii. Sed dum bella parat, uitijs dû depri uat fuum.^Velpuer intelligat, hunchexametrum media infyllaba uerbideprauat claudicare.dua' nbsp;nbsp;munciolegendumeße Olomuciotquanquam ea reaut degrauat, aut quoduis aliud hue quadrans iO ciuitasfede Epifcopali ultra fatis efl omnibus nota^ tterbii ab authors feriptü fuiffe ego mihiperfiiadeo, nbsp;nbsp;nbsp;pr^fertim Germanis,atq3 alifs nationibus finitimiSi Pag.feq.uerf.ip.opinorproRul[3it,legiopor' EX. ALBERTO CAESARE Pag.4.4.6.uerfio. Alberti Ducis Auftriæ occiderat. ) Neg; bac dere hiftorias anxiè peruefiigare uacauittfed niß coieéiura ßllit,pro legendum hicefl Haigerloch, «tibodic pronunciamus:ßue Hagerloch,«! fuprà ad calcem Adolphi extat,fcilicet Co initem A Ibertum de Uagerloch,qui cy ipfe huic Ab ; ber to contra Adolphum in prælio adßit, uiolenta morte, ut alios omnes in Adolphum coniuratos,oc cubuiffe. Opinorueràauthoremintelligendumde ta ditiuncula, quam à domo Außriteacquißtam pof fidenthodie generoß Comités a Zollern ; nimirum quia altam hoc nomine non noui,cyquia contigua efiDominio Hohèberg, cuius inhocRhodolpho ße pequo(^ fitmëtio-.utquod eratBernhardi Comitis, foccri ipfius Rhodolphi. Ed(km Edg.uerf.^7. ret ingeniofo. ) Vtpotenti nihil admodumopus efi ingenio contra imbecilliorem: ita prorfum necef fe efi ut imbecilliorad artem confiigiat,qult;eflt;epe ub ribus par, adeoq-fuperior efî. Itaque pofi uerbum necpiirct,diflingues,acpro ingeniofo leges in-geniofe, idq; aduerbium référés ad uerbum con-cradidit. Pag.4.4.7.uerf.4.S. 4J9. QuiacceptareginaCalifîærelifta !o VucnceslaiSexti uiduain uxor5.) DenuUa ego Calißiereginauffiamlegùnec fcio quteprouin cia,aut quis omnino locus Calißte nomen habeat. Calißum(ueteribus Caletes,qmbufdam Caletum cy Caleßumuocatum') nonignoro, oppidumBelgarti longé munitißimü in Oceani littore,per annos iam amplius ducentosin Anglorumpotejiate: Alberti autem Ciefarisfeculo in regis Brandie manu, fed no |
J 5'4 alioquidan nomine aut tituîoquàmquôduis aliui ditionis Erancicic oppidum,ita ut nullus rex aut re' gina inde nomen ufurparent regium. Nj/z me om' nia ßllunt ,debemus hanc quoque mendam amU' nuenßs ofcitanti£,quiCalißie fcripßt proElifa' bet, quo modo male auritusaliquis didantëuocent non fatis percipiens,ßciUpote)l aberrare. Nam ht Aeneie Syluif Bohetnica hißoria Cap .30. ubi hanc ipfam ré narrat,hoc modo lego:tdægrèßrt Alber' ing‘reß'ui,aenricuin regno detiirbitt,Rodolphum^ filiumfttü regent conlhtuiCElifabeth feitioris vuett calai reliéla m matrimonium ei tradita, quo regnu eiuf folidiui effet. Caput id totum Syluianu!n,un‘i cuntprteced. eyrfequenti^ßhucquaßcommentarif uiceadhibuerii,acßtnulea quic Cujjiinianuiinßäin Alberto C^eßire Pag. 449. feribit ,cogrtofces pk' niui tii alia omnia,tu hac ipfa pag.uer ,^amp;.pro Clo tere,Ra.(ixe,cyinteÙigioppidum Saltzburgenßt ditionis, quodme puero in tumultu ruIlicanofiLélU eft celebrius. Pag.q.4.9.uerf.3 pro Ryfam, lege Rufam: quod Heluetiorumftumen ohmvrfamap pellatumfuiße,teftaturuirundequaqucdo{lißimM atq^ integerrmus, prteceptor ncbts perpetuô honcf randus,H E N R1 C V S G L A R E A N V S,lt;« Att îo notationib.inEib.i.Comment.Ca:faris. Pag.4.q.$.uerf37. Qiiorum undecim iuftam aflecutf fu nr dign i tatÇ,) Agnofeere cy hic licet amanueit fis feioli culpam, qui ad prxcedentia tantum reffb cie«î,dignitatc fuppofuitpro xtsitemt quie uox eft huic loco propria,uti fequentia daté oftendunt, cy Ktedio reclè emendauit. Nifi firtc eX if S qua; fc' quenti Pag. uerf. tp. fcribuntur,uocem dignitatS tueri uelis,cuauthorinquit:Quincp itc inuenio 40 fîlias Alberti Principales dignicates aflecii ibidem Uerf.$o. tas. 2lt;J». Quae duas rcliquit filias, quarum af^ tcra Duci de Schuueidnitr,altcra domino de Kuflin Francif locantur uxores.^videtur iegendu,domino de Kufsi inFrancia. LingUit aut Gallieana haneßmilia Coucy didà,ex Proßfar-' do liquet,qui nimirum defilio huiui dom'mi, quo dc hie mentio eft, paßim multa narrat, pratferttmpoß tnedium Vol.i. puta quomodo pertlt;cfus aliquanda belli inter reges trancum zT AnglumÇquod in utri/ uß^regno luculentaspoffeßiones,ac filiam Anglinc régis uxoremhaberet,nationeautemPrancusefJèt'Ji è GaÜiapermïffu regis abßerit. Qhlt;c Profjàrdut fub finem eiufdem Vol.i. de itlo ipfo domino àCott cy, fcilicet nepote Eeopoldi Auflriaci feribit, quu amplius adprafentem locum çy res Germanicasß tiOf bona fide à nobis translata apponemus : quau' Uhh ; quant |
|
tSf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LP n G A N G : quamßaneFroßßardusrem ipßamminus mtegreuè' re^ uideaturhabuiß'ecognitam,id quod zy hic CU' fßiniani locus baud obßcure teßatur. Sed tarnen ope r£precium eßcognoßcere,quem ad modum'éxterni de rebus in Germania noßra per ßuos iam olimgC' flis ßcripßerint. Circaidtempus,inqtntFroßardus(quipaul6an te narrauit res geßas frrlne ßub annum Salutis M. C C C LXX V.^redieratinFraneiäDominus à Coucy, qui diuße continuerai in Longobardia a- lo pud ComitemVirtutfrfilium Domini Galeac'q,bel' liger ans contra Barnabouem,eius^ ßcederatos pro caußa eccleߣ zy Gregorij Pap£ u.qui tum pr£ßde bat,proq; ßacro Cardinalium coüegio. Hic Domi nusa Coucyexßueeeßionematrisßu£,qu£ßoror frerat Ducis Außri£ nouißime defrn{ii,debebat eß-fehæres Ducatus: nam Duxipßcuita deeeßerat ßne liberis legitimo ex coniugio procreafistzy Außria' ci terram dederant cuidam, quigradu quàm domi' nusà Coucy erat remotior. Sæpius autem hac xo dere conqueßus erat apud Imperatorem Carolum ' i Bohemia, Imperatorßatis quidem intelligebatins ftare aCoucio'.ßed nonpoterat commode cogéré Aujlriacos,quiin terrisßuis zy loca munita,zybo' norum bellatorum magnam habebant copiam. BeU turn quidem ipßs aliquando Coucius intulerat,auxi liante quadain fiia matertera, ßororr eius Ducisè quo hcreditatis petcnd£ius prætendebat, ßedpa' rum profreerat. Reuerßus autem in t'ranciam CoU' cius,cum perhumaniter à rege haberetur, ßc animo fecum cogitabat, eßße in Francia magnum numerum tnilitum tn ocio uacantium,neq- dariubieorum ope ra impenderetur,eo quàd inter Gallos et Anglos eß' fèntinducic, implorauititacpCoucius regis opem. quo pcripfuin coiij Qt hrmat Britoijum, qu£ regnum beüo iiexdbant, dufluriit militntum in Auflriitn. Rfx cupiens i/iiit ubiuii qudm in re^ gnoejJepotiM,adfeitßt.'rumttimneiiietnmutUduit aut donnuit ( nefcio equidem utrum horum ßdum) fexaginta milia Francorum, quam pccuniam inter 40 hoceidem tribuit teßimonium :èquo conßet,eoßc' turmales difrartiretar. iter ingreßi circa frßum S. culo in omni Francia nobilitate, rerum experieii' Michaelis uerßus Aultriam,adfrrebantcalamitatii ntultum quacunque tendebant. Pr£terea autem his turmis auxiliaturi Coucium plurimi barones, equU tes aurati ey nobiles ße adiunxerunt,è Francia, Ar^ theßa,Vcromandia,Hannonia,Picardia:putauice' comités à Melolis zr i Daunoy, dominus AodoU phusàCoucy,Baro à Roy,Petrus à Bar,cr no pau ci alij qui dare uirtutis ßu£ frecimen ßatuerant. Qwmik Außriaci çyGermani cognouißßentDomi' numàCoucy adueniretam frrociter bettigeratum in Aujlriam,exußßeruntac uaßaruntultra regio' nem ßuam ßecundum flumenaditer tridui,eypà]î fereceperunt in montes çyloca inhabitabilia. Qtiandoequites,quorum caput erat Coucius, cogi tabant inuenire commeatum neceßßarium,nullus ad' erat: ey pertuleranttoto eo tempore, itemq; per byemem, multum inopi£, neque uidebant quo taU' |
dem èxcurrerent pabulatüni^ amp;nbsp;Uttdétiel ßbi ui' âumpeterent,uel equisßuis,qui frme,frigoreqi pe' ribant. Adueniente igitur uere, abierunt retro in Frandam : inqûe plura dißpartiti loca ,ßeße refi' ciebant. inannalibus autemanußeriptis cuittßdam Sandi Vdalrichi apud Augußamccenobit£,cuius patri no men frit Cafrari Sendero Laugingenß, inuenio ean dem remßubannof^ys -uerboße quoquenarratam: atque nominatim additum,bellatorum maximum iU lum numerum c Britonibus çy Anglisad Rhenum confluxtßße, caußa domini de Cußin, qui totam Hc' goiam iure quodam antiquo h£reditario adße perti nereadfrrmabat.Conßlio autem Lupoldi Duds AU ftri£ oppidazyarcesfriße accurate munitas, om' nesqùe uillas per Alßatiam ufque in Fïegoiam Legcnaîfai exußas: atque ita hoßes, quorum cum amplißtma multitudine nemo congrediaudebat, commeatits pe d/inmiMc-’ nuriadepulßos,populoq^ Alßaticnutu Dei,zypro ß«’ Rhenum uidentia Ducis Außri£uidoriam contigißße. in m HtJ eodem autem bellooccubuißße Comités de tiida^e et g»““-En/z«. Niß ueró memoria frOit,legi aliquando ean' dem rem copioßusßcriptam in Chronids Heluetio' rum,qu£uideri poßßunt. FroßTardus autem loco iamßupri citato mox ßub iungit,quo modo idem Coucius totumßeregi Frait' ci£ tum dederit, uxore ad filiam iuniorem ablegata in Angliam. Fiunc atitemDom. à Coucyger' manam friße prxclarißimc domus Außri£ ßobo' lern, cognoßcerelicet tum exioannis Sleidaniepi' Vide L. '': tomeFrüß'ardica,quo loco narrat,in expeditie- Lup' V ne contra Turcasßub Sigißnundo imperatore ( qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.u adNicopoliminßgnis eßchrißianis iüata clades, Gallorum quidem ßuperbia zy temeritate') ßummain huiusCoucij enituifße zy prudentiam zyuirtutem: tum plane apud eundem Froßardum Philippus Dux Burgundi£,quumipfumloanni filioin eant expeditionem ituro prorßiis ita adiungens comitem zy monitorem, ut olim PeleusAchilliPhoenicem„ JO till et uirtute naninèhuic Domino àCoucy ßiiffe lt;e' qudlem. Eiußiem etintm ßdjji inter Gaüos ßngU'’ Urem quandam opinionem iufliciie,fidei,omniûm‘-queearum uirtutumqu£ pertinent ad manfuetudU nem morum ac ßcihtatem, zr quibm muîtituda quàm maxime acquießit, ac quolibet impellitur,ai modumluculenterapparetexalioeiußiemFroffar' di locojdum ante medium Vol.i.narrat, rebeüan tU buiatràciter Parrhißanii, çy omnia mißcentibui, adeó ut rex Carolus g.unà cumpatriiisßiis cogéré' tur urbc abfcedere : hic Couciiu n on fecus quàm aU ter Kenenius Agrippa, omni è procerîi numero de leiîus fitit,q ad ßirente fe conßrret populu: que lt;3“ mox prudéti et leni oratione ita pacauit, ut régi ob fequerentur. Eafdèuirtutestribuitquo^Vol.^.ubi narras Prancorucu Genueßb. expeditioné contrt Saraceitos in Africa, Anno Salutis M. C C C X C. |
|
cr in mdximd cornea fits pèiiuridi ut inter fefe Chrb ßidtii id ipfum quod utcunque fuppetebdt, pio adß' du non aliter qu.imfrdtrescommunicarent, zyud' Udi folarentur a-grotos ,adijcitEroffdrdut in banc fententiam: |
In primis uero fiebat nobilitatit concurfut ad Dominum de Coucy,qui fe iliit norat ita bumanum Cl* manfuetum priebere, ut nulla ex parte Uli cou' ßrendut effet Dux Eorbonij,fupremiii eiut belli ca^ ifer «0« infecuM, imé iti ^cclep4m!teïdtu^,?i.retiu occupMerit, dtgue Ylorentinis uendiderit^'quod bó dieq; po/^ideant. Prteter h^ec omniet, niß pldnèßl ior,dehocipfoqitoqueDominoPn'’uerrdno Cou^ cyo intcUigcndum ek, id quod Proßßrdui circei mee-diuin Vol. î.in rebitigeß. Anno SdlutisNi. C G C C XXXI X.fcribittfcilicet,quod cum db Aquitdniet eXduldC omit it Puxeßs Lutetidm reuertcretur, iU' uentum ibidem ßbi indy turn ilium Dom.dCoucy, rat matrimonio cum filia Ducis Lotharingite iua uenculd,dtqueinde fein eiuflem comitatu proß.. dum ad eädrum uocatum t reuecueur, duabus leuj cts à Cameraco, cy nouem 4 Valentidtia dislans, i P^egeipßCoucyo donatum. verf. 53, ubi feribi* tur. Comitisde Vrnbcrgin tfHyafiliam, emenddbithocmodo,Comi(Gde Vinibergin fc'yfflia hl)ain.CXquot;Z(flt;tnj ÿyüliamuocant. fitaneus.Eratenim iselatoanimo, lyuultu frßuO' to «nnni èpatronisfuis feledts, quinuperiundus frc' foacfrroci,nequeunq'tamtarnlenitery benigne quam Coucius etruites nobilesq. externosalloquC' batur.ln more autemhabebat, utmaiore diet parte extra tentorium deßderet, deciiljatim compoßtit tibijs:^ neeefjeerat, ut quifque fuum ei deßderium txponerct perdduocatum,cyexquißtum deßrret nbsp;nbsp;i honorem:neeanimaduertebdtCoucqmores plane nbsp;nbsp;1 eoseffe, qui ipfum multitudiiii longe cbariorem ef ßcerent,qudm ipfeeßt’t ßorboniui. Etretuleremi' hl équités nobilesq; externorum remotißmi quU lo dam ,ß Dominut a Coucy totiuseiiit expeditionit fummut ßiißet dudor, geriacconfici potuiß'eres longé alias, quam euenilfent : i:^ jlettff’ peruniitt Ducis Eorbonij fuperbiam cr culpa,curprxclara Kultd confilid dd rem no conßrrentur,ncc obfeffa' ciuitas caperetur. Paulo póilexponitprolixée' iufdem Coucij circumjfedißtmum quoddam conß^ tium,fuper qua dam monomacbia, in qua ex tneou' fuite /àdd promißione decent Galltci nobiles depu' gnaturi erant contra totidem Saracenos. idconß' 30 Itumcumreliquiproceres GaUicicontcmnerent.ey fuperbamprobarentmonomachiam,unodteamife' re, nuUo hollibus iUato incommo lo, circiter L X fiirtißmos équités aurato sac nobiles. Hxc non potui non commemordre,pro amplio re laudeinclytißimi Auilriacifanguinit,inquaho^ dieq; ut firtitudincm, magnanimitatem, conilaii' tiam, reimilitaris peritiam, prouidentiam, ac re-Uqu.it uirtutes Impcratorias : ficetiam leniores lU lat,clementiam, Lberalitatem, bumanitatem, tno- 40 dejtiam, manfuetudinem, coni'tatem, cy conßmi^ les,ttdineß'e uidemus,uthuiut ßmilijehiequaß pro' frite uideantur. Podremc) nec illud omtferim ( dignißimi enim fiint tales heroes,qui poSieritati tanquam omnit uirtutis abfolutum exemplar plene exbibeantur, C^perpetud confecrcntur memorid) ex foils pro^ xime citdtis Trofßrdi loeit me deprehenicre po-tuifje ,hunc Domino d Coucy nomen h.tbuiffe En^ guerrdndus, çyquot; èprouincid tüijß; HormdiUd. Gd^ so ^inut nufqudm dliter, quod fciam, dppelldt qu.im Concidcum. Inuenipolled ey Pandulphum CoÜc-tiutium libro quinto, hi/ioridt de regno tiedpoli' tdno,fiibdnnum 1384, (jwooccKt«zfeo m2regno 'Ludouiciis Andegduenßs, narr dre ,quomodo Cogt; Kes Enguerrdndus, uulgo folitus nomindrt Doinj-nutdeCouciyinfubfidiumeiufiemLudouici X 1 I «ilia equitum è Erancia adduxerit : fed Ludouici Hfc (frrj Comitum ßmilias hodieq; plures h.:^ bet, dc olimcum primis in eaßoruit opibus ac non i nis claritate prteßans btec ßmilia Com tum.i vint berg:equaß(it ly tienrichusà Vuirnberg, Archiv epifcopiit X\üguntinut, qui quad Ludouico duar' tp ut légitima Caifari obfèqueretur,per Papam mi' queeßprtefulatudeiedus .idemab Albertoquoque PighiO theologo libro s. HierarchiiC ecclefin hißo^ ria eiuf’em Ludouici Quarti mendofé Renrtebus de Vrnbergmemoratiis. Dchoc uideplura inßrtui in Carolo dudrto, Annotatione tSz. Pag. 4S0. Mcrfij pro BernaboniSj/cgcBcrnabouis.No iudicarem equidemhas mendas tarn apertas , niß uideremipfpab Htcdione,prateruiiamEyffnam, relidat omnes. Pagt^-fo.uerf30. zSz Annam 11. quae.) Lege,11- Lieque enim ha:c Anna I l.ßiitdida,uti nomina Rd gM)M Principumq- folemusdifcernere: fed numeriit ipfe ßliarumhic nominibiisita prieponitur,quem* admodum paulo ante in enumeratione filiorumhU' ius Alberti Cicfaris. tbid.uerfj,^. Ludouici Bauari doz^i régis Roman ) Lcge,Ludouici Bauari ekAi fiue dufii regn Rom. Ham hunc Batiarum noürum -mperatorent longé Optimum literarum feientia caruiße,non ßne fuodamno y malo, ipfe author infra inclut uit4 Pdg.46s.tter^42 Cß locus IS ßnceré,ncpe iuxta re* Jiitutionem nojiram legaturyiifrrté te/latur. ibid.uerfiS. x54 SororcmComicisde Vukteburg.) Non dubito,quin pro Vuittenburg , legi dea beat\duiricnberg,:quod Rtcdioquoque animad-uertit.Hamut Vuittêburgà Comitatu Oetingloii' gé abeji in Ducum Eledorum Saxonite (quanquant nec id oppidum ita,fed Vuittemberg diciturßio Co* nitiscuiufquam ditioiie:itaComitatus Vuirtember.'^ Hbh genßi |
|
VOLPHGANGî HVNGËRI genfisCquihodie Ducatui titulu obtinef) proximuS firmeq- contiguus e{l,ac olbn cum Oetingèfibus ui' eïnis'/æpe coniugia inire fiolitus. Erratum hoc H£ dioquoqj fiuftulerat. Commode hue iüudadiece' ro,infirius in Friderico Pulchro Pagina 46t.uerfi.t, rem matrimonio coniunAam Ludouico feniori de Ottingen,prorfiusmihiuiderilegen' dum efiè Oetingen,er nimirum de huiusipfius Comitatus Domino mteUigendum, Eadem eft men' iaPag.468.uerfi.sz. EX HENRICO VII. Pug.4st.uerfi.44. uSs Abeunte Henrico Duce in fuamCa* rinthiam.Et cum.')Vtomnètumhuius,tumprie eedentis periodi ficabriciemeffiugias, ermendâ qu£ ex tranfiiofitis quibufidam uerbts ineft toUas, cenfeo bite admodumutlegas.’regnumBobcmix cum Occupauir, fed a’ ßaronib. derifui habitus. »0 loanncs hic filius Hcnrici regis eligitur (a* beuntc Henrico Duce in fuam Carinthia) ifcumreginaconiugefuaPragæa Mogû tino archiepifeopo ( ad quem ius corona^ tionis fpcftat)coronatur, pridie Nonas Fe bruarijjannofaluadonis noftræ M.CCC XI. Videfuperhoclocoetiameaquæinfrà inEu douico duarto ficripfimus.Qjto autemanimo Hen ricushic Septimus fiicritin iUuftrißimos Principes Auftriacos,qua de re Cuj^inianusficribit Pag. præ^ cedenti uerfi.ult.habes non prorfius idem alijs ex fieri fgt;toribus relatum apud Spiegelliu in lib.i. paraUell. Aen. SyluijadAntonium Panormitam, dedidis zy fidis régis Alphonfi. Errata qutedam alia leuicuU biuus er ftquent.Paginarum,feiens tranfieo. Pag.4s0.uerfi.tz. euoddâ legendu fit,dn potius omiffd uox i urx Ver nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argentindm ducit) ibi que longiusftdtiuit fUdlteropôfiproexcicum,legeexercitü. Pdg.40 coUdtis, pricliutn utrinquepepigere. Vident tuni i6S Eis q; potcftatem reddendi adimit. ) Vlefcioequideinanhic prouerbo reddendi d/jwd 4S7.uerfi.4i.anteuerbumma.eer2.uit,interfiereuo culamJe. Pag.4s3.uerfit4.proAlberti,/cgeRu dolphûflwû Ludouicus Qtiartus ßauariK Impera torfiliusfuit lAechtildis,fili£ Rudolphi ImperatO' tis,cr fiororis Alberti régis,uti infra initio eiufident f^douici author ipfie narrat. EX FRIDERICO P V L C H R O. Pag.4.6i.uerfi.sj. 267 Admonitionehaudindignufùerit,bunePn' dericum à quibufidä fcriptorib. prictermitti tn Cata logo Catfiirum: cotrà à quibufilâ refèrri, er quidem inter Fridericos tertium. Et de hoc proculdubio in^' teüigendut eft lacobi Aluaroti locut, dum initio ti' tuli de pace tenenda,in vfibui fiudoru,de Friderico fècundo,eiuf fiandionis autbore, narras, htec uerbt |
»70 ÎO derien tertium, de quo in iure nollro ttùUa habetur mentio, cum regnaueritpoftquÙomnia iura, etiam nouißima,emanduerunt,paucaq; deeo à fcriptorib. mentio fiat, citpauca de fe memoTatudigna relique rit: nifi quad reperi libellum quëdam editum per re^ colendtememori£ dominum Eolandinum de Platio Ja compatriotam meum,fibiintitulatum, Libellum uero ifium fui fie feriptü de diuerfis regibut ,ubieO' rum in iureextet mentio,ey qui inungantur er co' «o ronëtur,çr qui minus,deprebenditur ex eodêAlua roto in tit. Quisdicitur Dux, comes uelmarebio. Cum autè de friderico tertio ut iam defùnilo loqua turAluarotus,ipfemortuus Anno Salutis M.CCC Chili, quo tempore Alaximiliani Cæfaris pater, crebriore biftoricoru confienfu didus Fridericus ter tilts nondîi diu imperauerat: pr£Ut poftea annis plu rimis imperia pruefùit, liquet Aluarotum dehoc Pul cbroefièaccipiendu. Pag.46o.uerfito.pro Eytz ging, fege Eytzing, cuius Celebris er potentis in •Auftria ftmilUgentilibus quondam proprium fèré fùifiiiUt in dominos cornua erigerent, rebusq- flude rentnouis,oftenduntquicunqi eundè Fridericîi pa' trè Maximilianificripfiereter Vlricum quidem Eyt' zingeru,eiufidêFriderichi lmp.confiliari^m,fied ta' men tn ipfium improbe fàdiofium, narrat Cuffiinia' tiusinfràineodemFriderico,Pag.solt;f.uerfiso. ey fiequèt.erattingitAen.Syluiushb.j.in Ant. Panor, dedidiserftdisAlphonfiregis,cap.i4. Pag.46t. uerfi.sz.ubi ftratagema Auftriacorum narratur, pU' to è multiseumquoquein Cufiiniano locum unum damaptior defiderantur. Quodenimex Friderid ad exploratorem uerbis ftratagema deprehendisi Videndiis itaque bac de re lacobus Vutmpbelingui capite 44.. Epitomes rerum Germanicarum, c quo bic locus tranfiriptus uideri poteft. Secundo, bt' quitille, matfimis copijs comparatis ad Brufcant Alfitic fluuiumconuenereÇquifluuius Alftmpeit Pridericus Bdudrumpeditdtudbunddre,ftdtuit ey fQ ambiguitatis inducere uidentar. Attingitur bocgt; demquoque flratagemam Paralipomenis Vrjper' ipfie equitibus equisq; dimißis pedes pugnare. quO uifio llratagemate,Ludouicus Eauarus in fitgam uer fius,in Eauariam fie recepit. Hicc Vuimphelingus,O' mnino ad hunc locum er ftratagema probe intelli' gendum perneceffiarius : prtefiertim quod ea qu£ a. pud Cufigt;inianumpra:cedunt,de Ludouici numc' rofio ualidoq- equitatu expreßius aliquanto, quint de peditatu perperim commemorare, tantoep plus genfi adtedis. Pag.46z.uerfii^. tS3 AtBauaripcditcs,quifc fug« corn* miferant, reuocantur.) Exuerbisquæftatint fiequuntur ( ficilieet, equis' que dimifsis, pc» dites prælium renouxne )item'que ftrotage' mate confimili, quod proxima Annotatione tant explicO' |
|
ANNO TA T I O N E S. explictiuimUi, dure luiuct, ab authore cquites hic fcriptum:cr à donnitantelibrario didionent pedi les/x «fr/w mßrioreperperäm hue i^uoq; tradam fiiijfe. Velm quoque ledorem expendere id ety--mon, quod author paulofupràuerfu to. reddit de prato in quo pugna commiffa,nimirum poüea no' men ei inditum ajferens Vehxeifen, d captis ibi ho' üibus.tiioii equidem abfurdum ed, ac redditur idem etymon per loannem Auentmum in hidorijs(ß mo do rede etiamnum memoria teneo, qu£ raptim 'm ijs manulcriptis aliquando apud amicum percurri potius quam legi^attamen mihi aliquanto propiia uero uideturita didum hoepratum a Veh, id eß bei lo. tgt;ieq- enim dubium eß, ßiperioribuf ßecuUs apud Germanos bellum didum VehdÇquod tSaioarij, Au firiaci, çyhls finitimialij populiuulgopronunci' ant Vehiuti in legibus Longobardicis ßrc feribitur Veda er Tedoßis,pro bello hode)f:sr 'mde Eeueh den,ideßbello impetere aliquem : qua de reuideri poßßunt,quie ipßeopiofeß.ripß intiotis in Tabel' io las Gallicanarti uoeum Caroli EouiÜi. Athuic pra to eo magis quidem^à beüo nomen indi potuit,quod ibi non modo bellatum cy pugnatum,ßedpodmul' tos dimicationes alias,inter hofee duos principes iu ftopriclio debellatUjUit,Tgt;eo certam plenamq^ tan dem uidoriäEaioartjs largiente. V t uero hoc meum etymon (, cui etiam locus ex uernaculis quibußtam Genealogijsadßipulariuidetur,AnnotationeprO' tcima aßirendus inmedium ) aliquis genuinum eße negetitamen mihi non perßiadebit,prius i!lud,à cU' jo ptiuis deßimptum, eßeconuenientius : quoniam eo nomme potiiis vah’vt:fen,autFang^!fen didum oportuißet. Tquidemfocer quoq^ meus pi£ memo' ri£ GeorgiusEohemus,cognomëto Spies,]urecos. CT olimßib iUuflriß. optimisqi Vr'mcipibtis ey Epi fcopis,Erneßo Eaioario,et Pbilippo Palatino, Cä ccüarius primum Patauienßs, deinde Prißngenßs, inAnnalibusäfec'0geßis,fuaq;manufcriptis,hoc ipfumpratumvehylt;gt;iferappcllat,proxbne(i‘Ain' pß^S ßtumnarrat. Izi Plxdionisuerßonelcgitur 40 acßngulaeiusbcÜicaßcinora aliquothexametris numcompeit Vueh'ttijen, nefeio an culpa librarij magis: an quia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- fèrté ipfe Pl£dio non ad uerbit Vahen,id eß capere, fed captiuorum ealamitatem rcßexißc Cußinianu, er Veh dolentisparticulam opinatusßt. Ead.Pag.uerf^-S. »^9 Cuiominofum nomen Trawiïnt.) Nibilinhoc nomine ßnidriineßominis.Apparet itaq; ab authore ßiiße feriptum Traufnitz,quod no men arcis er alij hidorici produnt,imgua noflrate Germanica idem fonans,quod Lat'mé dixeris,ne fi' so das.Brufchius quidem in uernacula deferiptione gr£ fu£ memorat,Friderichum d Ludouico pr£lio uidüannos tres totos captiuum detëtum in Tr'mfe' jieck,arce Außri£. At uero nec Außri£partem ul' tarn Ludouicus poßedit'.nec ß poß'ediß'et,hoßem ca ptiuum ad ipfos prouinci£ eius limites addudurus, atq- Außriacis eußodia eximedum quaß ultro obia turns erat.Deniqs ubi locorum inAufiria eß hodie. |
13» olim 'ueßiit, arxilla Trifeneci. ? ïpfeigitur SrU' fchius uiderit, quem ißa in aßertione, adeo nonuc' ro ßmili,fecutus ßt author em.Nauclerus quidê Ge' neratione^-s-arcem uocat Trißeneck,fed de Außria iüe uerbum nuüum. Porté ipßnn nomen arcis,li' brarij apud P^auclerum deprauarunt. Qttümhac ipßd de re mihi cum nobili Dom. Viguleo Piund di Eauterbdch,uetere amico (.uiro non minus hißorii rum perito, quam iuris icr iußici£ conßulto, hodie iUußrißimo Pfmeipi Alberto ComitiPalatino P.hi 10 ni, utriufque 'Bauariæ Duci,dfecreto coußliofmci' dißet aliquando fermo,uidebdturipß,arcem oppidi Landshuot Friderico cußodiamßtißi, olim fcilicet didä Traufnitz- C£terùmquiaLdndshutaiamdiU ante Fridericicaptiuitatemcondita, arcis nomen il lud primu obfcuraß'e,inq; fiium tranßuliße uidebd' turicêfebam egointeliigendupotiusdearce Trauf' nitz qu£in t^orico eß, non longe ab Piemmaas^: idq; ea quoq^ coniedura, quod Seyßidus Schimep' permannus, qui capitaneiis in prAio ißo egregiant 'm primis Ludouico operam nauaße feribitur,m mo naderio Caßello,quodeodemeflinPiorico, tumu'-laturinimiriim eins regionis incola, er cui ß’edatte uirtutisfideiq; uiro potius quamcuiuisalq Prideri cum eußodiendum Ludouicus commißtipfo inFio' rico: pr£fertim cum amicum beUiep fjcium haberet Ludouicus, nb modo Bohemi£ regem,fed etia Mar Qÿemodà chtones'Brandenburgenfes, ac deinde Noricum UU' ftrum hoc in dequaq- tutum. iudicet ledor ipfe,autpotius ex hi I’?“® florqsaliquibus ccrtiusßbiinueßiget. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æncaquot; squot;i«i iamannotaßem,Ledorcandide, meidiinmanuferi pta Chronica uernacula , feu potius genealogias dedîtottÉ» quafdamiüußriß.DucumBauari£erComitumPa Aiphöfl latinortl'P.heni.'^ Liber eßanonymus,nißquodeir quot;^Excufum crf recenhord Mathias à Kemnateninferi' eftnnperana tur,quijubindc nejcio quomgenqimpetumdiuerti fottiapudli cula qu£däc'ocedens,acpr£fertim Friderichu iUu é j’“ Comitibus Palatinis patrum memoria bellatorem ß admodum inclytum, }oucm nempeßuum, magnißecpr£dicat, 'pfrfs decantai. Ed fané Chronica duo loco noßrum Lu aouicum trddant,bdc in controuerßa pro nobis ti SpanhemS pronunciant, ß quidem uera funtqu£ lingua uerna »“«’O” culdddhunc modum narrantiAnno Salutis M.C C * “'P'““*' C CXV. eligebatur RfxRowdfJorHin Ludouicus rt Eaioaria ; itidem Fridericus Außri£ Dux, qua de rein graue confurgebantbeüum.ttaque anno lgt;\. C CCC X X111 l.in proßdo Sandi lAichaelis,inter Muldorßum er Oetingam, in prato cui lingua pd' tria nomen Veichyfißen, magnum committebatur pr£lium,in quouincebat Rex LwJokicmîjCT capic' bat DucemPridericum ,eum' que ducebat in arcent Treufennitz uocatam,prope Nabpurg.Atq; eo ipfo anno eledionis duorumregum tantaerat annon£ caritas,quod fcapha ßliginis in Baioaria ueniret quinque libres pi.atißoneßbus,er fexaginta numis. Pi£c Chronica illa.Lat'inumcompëdium deprauatc habetTraufenitzpropéNabpurg,erc, |
|
»3? VOLPHGANG Pdg.464.Ker^27. Tantvicnitninamore coarftiflagra uir.) procoa.rAi,uocenihilißegedueße mariti, quod Hiedio uertit,uel capri,uel ddeo utrdque htec, fdtis eß perßicuum ex fequentibus. Pdg.edd.uerf.jt, Z71 Anrtamfcilicct,quæpnmürcgi Po^ loniæ Ludouico Romano, filioLudouici Quart! Cæfaris Duels Bauariç nupfît.) N« qudm ego legi hune Ludouicum Romdnum Polonice regem ßiiße.Qudre hxc dißinguSdd cenfeo,dcpo{l Polonix interferëddm purticuldm Deinde, póft, dut conßinilem dlidm, itd ut hxc Anitd non bigdmd (quod dlids Cußinidiii contextus innuit )fed trigd' md ßierit. Hisidm dnnotdtis,cognoui ex nobili çyindgnifico dommo Vuiguleo Hund, cuius lyfu' prd nobisß{ld mentio, ipß quoque hunc locum ui' deri inßgniter mendofum, nimirum quod prorfus no^erdm iuxtdfententidin iße Ludouicus Romdnus non ßierit rex Polonix, neque ddeo fe legere mdri' tum eum unqudm ßiiße. Vidiße dutem fe pidldm Gc' nedlogidm Ducum Außrix, ubi continebdtur,An' ndm hdnccuiddm Duci Polonilt;e nupßßi,fed de qud in Chronicis Polonix nihilinueniret. iios,quodß' ne duthore conijeere ddbdtur,dttulimus. Pdg.4.g;.uerfz. fti M.CUCXXVI.fcria tertia,XII.die.Xn. anno Imperij. ) Aut pro feria tertia,legendum eß menßs dlicuius nomen:dutpro uocibus XII die,legendum ßßumdliquod,pr£mißd diüione ante «cZ póft. Ei hoc quidem mdgis drridet, quo^ nidmzr uerfuqudrto fuprd conßmilisextdtDdtlt;e ßrmuld,fcilicet Monaci,feria quinta ante na-tiuitatisMarie,amp;c. LiterdSdutempoßeriores, dequibushic Cufßinidnus nurrdt, utriufquepdrtis Tdto ddfenfuhdud unqudmitdconfcriptds dtq^edi' tds ßiiße,ut dd eßeAum peruenirent, res ipfd loqui' tur: zrnomindtiminViennd Ldziusferibit,hunc Priderichum cotrd Ludouicum Bdudrumdduerfdm expertum ßrtundm:dd poüremum Gdllix gt huU' gdrix regum interceßione liberdtum,titulo tdntum regni Romdni contentum, pdris deiilceps munid 'm Außrid obtjßijcyc. EX LVDOVICO QJ7 ARTO Blt;(Zo(lt;rZolwperrtiore. Pdg.edd.uerfi£. tu Quam occidi iufsit, ob falfam fufpi^ cionem cum milite quodä in Vuerdea, in Cæfarca monafterio ordinis S- BencdiAi fcpulca.) Geminum,nißßüor,hicfubeß errdtum: prius quidë circd diß'milionem, qu£ perperdm ed feriptdpody uerdea, nempeinnuens ImperdtO' rem eo in oppido concepißefußieionem in militem ißum, ut db Augußd dddmdtum, quum fdnède ipfo loco ßue dßiAdti ddulterij,ßuedomicilii militis pd |
IS4 ntm con^lcf.dtque fequentid, uttnox^demon/lrdbi' tur, y uerdeam, ut oppidum in quo fepultd ilt;i' cedtAugujld,deßgnent. Alterum errdtum e^iin di âione Cxr3Lrea,qu^berclé primo dl}gt;eéîuinecà induxerat,utcredere;nhdnc Impcrdtorii uxorem fepultdm in monatlerio quod dppeüdtur Ccefdred, feu Ciefdrienfe,pdffM miUe plmminut dVuerded 'm feptentrionem diflans. Sed cuin fcirein id mondßc' rium eßeinßituti Cißercienßs, conqciebdm perpC' 10 rdmferiptum Cxfarea,pro Qfareo, dctotii lo' zo cumßceffelegendutcpizmoccidi iufsit,obfal' fam fufpicionScum milite quodâ,in Vuer dca,in Cæfarco monaftcrio ordinis SanAi BencdiAifepulta. Pcrmßdurdtdmucrodidio' «cmCjfareo inteUigebdmmondßerium S. Cruci^t quod eß Vuerdex, putds nimirum cr d Cæfdre quo' pidm idm olim id effeßtnddtum ( indeq^ Cußgt;inidno uocdtum Ctcfdreum ) or ordinii Benedidmi, ut qui recorddri uidebdrdnteannos plurimos in codé mi' hi uifos nigro ueßitu mondchoSy etß de neutro quic qudmhdberifdtisexplordti. Qitumcy hocipfumre eens in mdrgine codicii mei dnnotdßßm,euenit forte ßrtund, ut idem Domi Vuiguleui Hund, dequozy pdulo fuprd, db illußrißimo ,deq; nobts optime me ritoprincipe Vuilhelmoutriufq; BdUdriteDucedc ComitePdldtino Rheni de componendd qudddcon trouerßd legdtus, aliquot dies Aquiburgi inpdtrid med^ubi tum h£c per ocium comentdbdr, quèddmo duinï^uncupdtionepluribusexpofui') commordre tur,et Cußinidno meo dnimi cdufd comoddto utere tur,dtq- in primis hdc conieilurü noßrü difertè con firmdretidßerens ßbi teßi oculdto conßdreßmperd tricem iildm,de qud hic mentio, fepultdm eße Vuer' de£ in mondßerio S.Crucisßn fdcello quodd,fub eie udto ldpide,Gr fud cum inferiptione : idq^ mondßc' riü eße proßßionis Benediëlinx.quod libuitdd toi'-lendä omnem huius loci mendü ey dmbiguitdtëdd' fcribere,pr£fcrtim quü interpres non modo utruq; umdnueßs errdtu reéld hic fecutus ßt,fed etiuex C£ 40 fdredipfdnomëoppidißcerit, ubießetmondßeriß idBenediëlinu.Sed quit feriptor Ldtinus in talißr' muld ordtionis pr£poftionë nomini proprio UU' qudm dddidit,dppelldtiuo dut detrdxit t Cotrdriunt dutem ufurpdnt omnes.uerbigrdtid: Nemo dicit, i» R.omdfepultd,mondßerioS.PduU.Sedhocmodoo* mnes:Rom£ fepultd,in mondßerio S. PdulL ibid.uerf.to. Z74 MonafteriuminBauariafupra Ani* ram.)NibiZ dubito db duthore feriptum ßiiße Am ram. Nome rfKtem illiusfluußqui locorum,pdtrite ey lingu£ uerndcuU obferuütiores funt B dudri, ß' rèfcribunt Ambram, diciturq; trdilusomnisfc' , cundumeum fluuiumdddliquotmilidrid Amber* geuu, id eßAmbrxrus, Blumen ipßm, ut plc' rdque dlid Bdudridm ubertim irrigdntid,ex Alpibus oriturtdc pdulo fuprd id mondRerium,de quo hic dü thori eßmentio, Idcum eßeitudfde dmplumGypifcofum. tbid. |
|
Annotations s. ibid.uerfir, Ï7Ï Qi'i Mechtildim AdolphircgisRogt;’ manorüdeNaflauu.) Hicopinoruerbalibra' rij incuridejfetrdnßoßta,atquehocpotiusord'me fcribenda, qui Mechtildim Adolphi de Naf-faiiu régis Romanoru. Haneueró ipfam rem author narrat fuprà quoqtie, adßnem imperatoris AdoIphi,Pag. 445. Item deLudouicihuius fenioris tribus uxoribus,fub ßnem R.hodolphi Imperatoris, Pagina 441. »0 Pag.ead.uerf.4.t. fum.P^eque ueró noßro ex capiteißi Apologie no' igiturhuius difcordicinter Papain e:r imperatO' ßriehocgloriofcarrogamus,fedpotiuscocordiet ijS Liberis caruir,undc maximai'atTtu^ ram palTus eCt.)Pudendus hic quoq; fubeßciiifie librarij lapfiis, utquem ipßufmet Culpiniani narra tio fub ßne huius Ludouici aperte proditiuttaceam quepaßim dehuius imperatorisßlijs idem comme morat.Aïaior etiam culpa eßin Hedione interpre' te,qui erratu tam craffum non pereeperit. t.cgendu enimfineomnießcotrouerßdßiierisproliberis: xo id quod er proximo fequëtia uerb a clarè o Rendut, cuminquit,P.t{à alioqui baudimprudes efier. Qßendituridemquoq- nonobfeurcinßa fubinitiu Caroli Qjidrti,fcilicet Pagina ^-^^.uerfiç) dum iii' quit author in Ludouici dedecusateg opprefsionc. Sc quod literis ac multarum linguarum peritia ornatus eiTet, Carolum Cæfarcm declarauicNon fatisequidem fcio,dn CujfinianushieffeRauerit ad perßdum illudcoiU' mentum, quo imperator hic optimusper Canceüa' io rium fuum, Magißrum Vdalrichum Augußenfem, imprudësinfummipontißeistoannisXXi iiram, odiumq; nunquâexpiabilc feribitur ßdßedeieRus, Qjtomodo ideuencrit, narrantChronicaXo' rimbcrgeiifia, qu£ ipßt noiirdin in huiic locum cmenditionein cuideiiter comprobMt:zr expofitii 'PaptCi^r C^eßris difcordU, fubijciunt h£cuerbii: 'FuLtautemuirprudens,iid regiiuidonen^, Latinum tumen linguunt fuodantno non inteUexit. Lerunt rem,Vdalricum de Augufl.i Secretariumfuum cxtL tifß authorem. Is ob diffamationem tiorimbergic fer X V Pr klitos fe in fonte reddens, in uindiólam Uteris régis inferuit, jummum PontißcembeRium ortuin it muri,cr£ilid conuicid co ignorute fcripft, qu£in ultimd atdte jàtcbdtur, de gud re linperdtor adtnodum doluit.Sic Chronica ilia. Quanquam uero ettndem ftrc ad modum inue' niam narraiüin GencalogijsiUisntdnufcriptisDu cum Baudri£,qudsetidm fupràm i'riderico PuL chro citduimus, ßue Trithemiiis, id quod ueroßinL liusuidetur,ßue Kemnatenßs eascongefferit: at' tarnen hoc uerurn eße, non magis ego unquamin animum nteuin inducerc potui, quam quod hello in' ter Priderichum Aenobarbum, cr Alexandrum ter tium Papamquiddm conßmile argumentum pr^' texunf.ideonempe ortam inter ipfosßmultatem, qua' deinde in apertum bellum prorupcrit,quia Pa^ $0 |
1Slt;$ pd ipfequddam epißolaadCcefarem fcripferdt,ft non modo coronamregiam ,fed qttoduis prjeterea aliud beneßeium libetißimo animo ipß colldturuni,. Interpretatum enim Priderichum, beneßeium, ex uulgari barbaraßgnißcationeproßudo : taU' quam fe p.xtronum, Ca-firemueröclientem nuncU' paßet.Mirumuero Alciatum,uirumdoólum et'cor datum,narrationem Badeuici Prlt;epoßti Prißngen-ßs,rerumAenobarbilibroprimo,cdp.9 cfio.euin ad modum aedpere uoluißc,'ut accmeret: Eaßitin ipfo Priderico,comitatu'queipßusdoilrind, qua: tot fcilicet ciuitdtum excidio lueretur,quot deinde coRat ab ipjo Priderico tumßiße diruta^.ul tteruni ßt quod inquit Horatius, Ciuiequid delirant reges,pleduntur Achiui. Pios certehoc loco pro utrifqueoptimis Impi' ratonbus, Baioario et Aenobarbo elucubrata Apo logia integra,luce ip fa clarius oRendimiis,e:y'ßbU' lam illam de Ludouico Baioario uanä,ßlfam cr trat Idticiàeffeicr Aenobarbü non tam deuerbis,quini rcb.ipfis cotendifß, atq^ inßimma longé aliasßtifß fummss Pontißcibus inhos Imperatores odioru catt fas:itr quteenq^ lande eæßerint,falte négocia ipft co trouerfa aPontißeijseadnimorum impotentia, ßßu acerbitate trdilatd,ut horundem imperato rum ubiq- maior modeßid,manfuetudo,humdnitdSf adeoq- innocètia,pietas cj-iußicidelucedf.utcunq; inßgnis illetheologus Albertus Pighius Campeßs, Ponßeiorti Heitor,li.s.cap.i^.eyxs. Lccleßdßicte hierarchic, caufam huius Ludouici itd propofuerit atq; cxplicarit,utuniuerßin earn damnaret. Sed uo luiffe ipfum eo in drguméto,ac preßrtim lib. 6,Ro manorum Pontißcumauribusaliquid dare, iampri dem etiam c.itholicum ,ueritdtts amantiß. theolo' gum,uirum eccleßaflicum,doilrina er uitc fanili' monta ,nuperdumuiueret,cum primisIßeitdtumf feio pronunciaße : er ubi neeeßeßt,ipßus cenfu^ ram autographam ea dereinmediti proßrrepeß ciilculo amicoru aliquot, tarn eccleßdflicoru quant laicorii, quicatholicainreligioneiuxtànobifcunt uerfantur, cr eccleft£ßatum à foedis erpernicio' ßs abufuum cr uitiorum monßris repurgatum, far tumq; cr tedumÇquodaiunt) iampridempio zelo, fed hdilenus ßußra optant, ac fuperea apologia ipßs exhibita confulit,etiam fcripto fua ßnguli nO' bis candide libère expofuerunt iudicia.Attdmen çy /fontenollra,crpr£cellentis cuiufdam amici beneuolo monitu, hoc tempore domi retinere eari' dem,qudm in publicu edere maluimus.'Vt ueró prlt;e' fen tem Cußriniani mendam deniq; ßniä,illud unutn breuiter adijcio: qu£cunq; lande huicLudouico no ßro ex literdrum infeitia (, quie fane culpa non tant ^pß q parctib. uel potiusfeculi ipßus inßlicittt ti eß imputäda) quoquo modo calamitds obuenerit, exèplo ipfum eße,quod no modo deceat, iieruetiam expédiât fUiros Principes feire literas praifertint eaïquit |
isS
»?7'
VOLPHGANGI HVNGERI
Citó qu£ reilè dc fecm geftorum cxempld common' flremttid quodßtcit hißorid. PoArcmô qui ftiper ijs qu£ P^ig.proximd,ßilicet.4.iSS. zy P4^.47o Cu jjgt;inidnnS iidrrdt,de fdnäißimd conßitutioiie qudnt Ludouicus Prdnco'ùrdixin conßßßiprincipum O' mnisq; nobilitdtis Germdnic£ fuperßnbilienda eie âi Imperdtoris poteiläte promulgduit, exailius O' mnid cupidt cognofcere, ipfu’ttqi Condlitutionis tenorem legere, is ddcat doiiißimum Hieronymi Balbide Corondtione imperdtoris libeüum ,pr£' lo fertim cap. 17. tS. »? zy io- ubi^y iuris Pontificij interprétés non immerito tdxdt, quidbßtrdd ey :ni qud multd ddßruunt,dum uetcres C^ejarum non tC' nent bidlorids.
ibid. uerß $i.
X77 Margaritam habuit uxorem,fiHam Henrici regis Boeniiæ,Ducis Carinchiæ acComitisTyrolis ,anunculüuerô Mein hardi Ducis Carindiiae^ex Anna Vencef-lai Boemiæ regis filia.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locoidem 10
cldriß. uir Vuiguleiis Hund, cuiusßuperius cenßurü femel atq; iterum adduximtis,dd codicis noßri mut' gtnemfud ipfemdnuddfcripferdt,prodiflione agt; vn.inciilum,legédumelJè neptem. Profanenii» hoc putdbdtex ipßtts authoris uerbis, quæfuprd, in Heimco V JI. Plt;tg.45x.Ker/?4i.it(lt; extant: Hen ricus enimCarinchiæ Dux, tîlius Mcinhar di Comicis Tyrolis Ôi Ducis Carinthiæ,c5 fororem Venccslaiiunioris Annam uxo rern haberet, regnumBoemiæ turn occu' îo piuit.lî£cCujfinidnusibi:équibus fdnèperffi' cuè conßdt,M.drgdritdmßiißfe lAeinhdrdi neptem, fcilicetexßlioHenricho. Peperitquidem eyipfd. M.drgdrithd lAe'mhdrdum filium ex mdrito dltero, nempeLudouico MdrchioneBrdndenburgenß,fi' lio huius Ludouici 1111 imperdtoris, quad author mox ndrrdt-PietdUtë pr^tered locus prüfens, meo iudicio,dliqudnto etidm cldrior:fi uerbd idid, ne^ pcem iiero Meinhardi Ducis Carinthiæ, reijcidntur omninoin periodi finem,dut certèin pdrenthefi legdntur,itd ut plané mteUigatur, quis, qua exuxore tJlargdritam ißamgenuerit, zyprx' terea quemipfa auumbdbuerit,fcilicethoc modo: Margaricam habuicuxorem,filiarn Hen^ richt regis Boemiæ, Ducis Carinthiæ,ac Comicis TyroliSjCx Anna Venceslai Boc miæregis filia,neprulam uero Meinhardi Ducis Carinchiæ, ÔCc. t^am çyf^pealibifo' let Cuß)inianus hoc in genere dcmonßrationü non ifiodópatrem,fed çy auum utrunque recenfere. xemplum babes in addufla paulo fuprà Pag. 452. «er/? zjjMtnjn^KiC.-cui defponfauit Elifabe^ rham puellam grandiu(culam,amp;procer3e ftacurar, Venceslaifenioris,fiiri Ottocari olim regis Boemiæ filiam, neptem Rodol p h 1 re g is Rom a nor u m. Po tuit ueró uox illa au u ncul u m inde hue irrepßße, quodßrtaßis au thor feripferdt neptulam ( quam uocem quidam
non abhorrent : quumcy Pdutus fubßnemMilitis glorioß,nepotulum dixent ) atc^ amanueßs minus adfequens quod fcriptumerdt,diilionemjfuridm progermana fuppofuittdut quod ipfe quoque bene deferipferatydb operis typographicis poilea fitit de praudtum. nbsp;djtem tnterpres ipfe ßbihic fenfum
eßinxerit, contra biüoriie ueritatem, ac Culfinid' ni uerbd, reßrrifane indignum cenfeo. M.ox aU' temPag.4.6à.uerf.s.pro d.i{'cekit,fuß'icorabaU' thore feriptum ßiiß'e dccefs it. Mox, ubi feribi' tur, Imperator Uudouicus in Merauü con^ cefsic,cumduobu3 filijs.) ßrtercdiuslegetur Meranum, Quum enim Cujfinidnus hic narret, Ludouicu Imp.aliquot comitantibus Imperij prin' cipibusdomoabijjfead conficiundasfilij iMdouici nuptias cum ea jfonfa, cui Tyrolis comitatus, und cum Ducdtu Cartntbi£ dotalis erat, baud dubic in id oppidumitum intelligit,quod hodie quoque Co ' mitatus Tyrolts caput eß, ad A theßmßumenßtu, Meranum appeÜatumtoltmßmigeratius à Duci' bus inde nominatis,qui nempe hunc titulumprlt;ieß' rebdnt,ut Marchiones liißri£,T)ucesMerani£, zy de Andechs(quodßtum esiin Baioaria,bodies: Hocdtur Sandius mons ) domini Atheßs feriberen tur.Habent Coenobit£Vuiltinenfes fub Oeniponte peruetußum diploma,in quo illußris Marchio Hi' ßri£, zy filius eius Berchtoldus Dux Merani£ zy Hißri£,tum huius quoque filij Ekebertus,Citto zy Henrichus, h£reditario iure ßbi fuccedentes memo rantur. Atque h£c nos aliquandoßmiliari in col' loquio edocuit nobilis uir Chrißoph.MellingerttSf iuxtazy utriufq-iuris zy bonaru omnium artium peritia zy ßngulari ßeundia inßgnis,nuper ludicij Camer£ Adfeßfor laudatißimus,nuncuercgt; Boman. regi£ M.Cbßlidrius aulicus,nobis quidem difeipU' lus femper amicus,uereéqi beneuolus zy fidelis : into uero tantagratitudine zy pietateinnos adßdius, ut uix parentis Ludouici(quem adhuc in Senatu re-gio Oenipontano incolumem babet,uirum in omni 4° uita longé optimu,zy ueritatis ubique cultorem fe' uerißimii) poßit eße obferuantior zy amantiortßi' citqi mutuih.ee nodri amoris ar{lißim.t coniun' dliojUtpro uirtutib.ac meritispr£claris,qu£ iam' pridem in hoc iuueneinßgniterenituerunt, eius no men bic ampliore prædtcatione exornare nonaU' deam. cyuanquamquieumhabentcognitum, nihil me hic amiciti£ tribuiße, imô intra modum zy me' ritaipfum à mepr£dicatum ßtehuntur. Pr£tered autem idem D.Chrißoph. MeUingerus aiebat, ßc' dlabilem uirum Georgium Bhoefchium , Secretd' riumregiumapud Oeniponte, exmonumètis Prin cipum Außri£ coUegiße didlorum Merani£ Ducti genealogiam,atq; ultimum Ducem Bertboldumßt' iife nominatum. Laziusin Viennaborum quoque Ducum pltmbus meminit uerbis : fed Merauiæ ipfe quoq- Ducesappellans. SiueautemMerani£,ßue Meraui£ hi Duces olim didiißierunt,ncn dubium eß,apud Abbatem 'Vrßergenfem,quo loco mortem Pridcricbi
-ocr page 775-|
189 ANNOf ATIONËS. Tcriderichi^drbdrojf^ iMmt, Z?quot;Berchtoldu Me' wniÆ Dhcc« receiifet,m m^rgine i fciolo male ad' ditum,pro Mcram'æ ßrte legendiiinefje Mora' uiæ. Sicguoq; fuperiui in ^ridericho J J. Iinp.Plt;tg. ^zz.uerf.z^. quo loco c£teris inter Papam or Imp. pacificatoribus annumeratur Ottho Dux M.ero' uiit,credo prorfui non MorauiæjpdMcraniæ, aut M.criuix reponendum ejji. Pagina 4.67.uerf.it. 273. EtfialijMolœciæidfaAîîfcribant.) 10 quodtempusflëlionisGibellineprincipesItaliBa' Dege Modœciæ. Abeft hoc oppidum addecimum lapidem à Mediolano, quondam regni Italici fedes^ quodCußiinianusnoßer fuprà in Lothario Saxo' ne Pag.389.uerf.zi:^./cripftt:ibiq; coronam ßrreant ab imper at oribus accipi folitam,idem auth or efifu' pràtn Henrico 7, Pag. 4$?. «er/?47. Conßentiunt tum pleriq^ alq,tum lo.Nauclerus Generationen.^, de Carola Qjtarto Imperatore ita fcribensiMedio' laniuero cum coniugeßua,allata corona ßrrea,quie eftin eccleßaModoecenß apudS.Ambr0ßum,per Mediolanenßem archiepißcopum coronatits eß.Exa üius uero earn rem omnem Hieran. Balbus in Itbel' lodecoronatione!mperatvris,ca.zt. etiacob. Spie geüius in Schalijs ßuper Lib. S.Ligur'miexpoßuere. Quare autemßcultas coronandi Komantl impe ratoremi Medtolano translata jùcritModoetiam copioße narrat Gaudentius Mcrula de Gaüorum Ci ßalpinorum antiquitate lib. z.c.^.quo loco ey MO' guntiacum ipßeuocat,cy' Radeuico m odoitium uo' cari reßrtiac tandem Ludouicum hunc noßrü et in' gratitudmts et perfiditenota ajßergere no ueretur, ßcilicetquöd Galeatiu,dequo ßupraßermo,impera' toriam dignitatem cotra ipßum quoq^ Romanu epi' fcopumpropugnantë,ModoctiamincarcerëabdU' ÎO xerit. Sed optarim ego ex Merula audire,quo iure, quaue authoritate ipß Galeatius conatus ßt optimu Imperatoremprohibere, quo minus pecunias à pO' ‘pulo Mediolanenßi exigeretf Hußquam hercle in hi ftorijs lego,Gdleatij patrem Matth£um (quidäMd nbsp;nbsp;nbsp;re liberatis,Otthonè ipßum à CdßareRudolpho ma, pb£um uocant)lnßubri£ regem, (iKt Mediolanidu' gnis mißis munerib.auxilia petijjß: et Germanose' cemßißßeißed tantum eiusurbisadminiflrationë ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Henrico 7. imperatore ipß, ut ualidiorisfrélionis capitipræpotenti permijßtin niagis quàm creditam: acdiupôjlperlo.Galeazium vicecomitem, Galear tij (ecundifiliü, Stephani nepotë, huiiisq; lAatthai pronepotem, Ducatus Mediolani titulum à VueU' ceslaoignauo illolmperatore (iouius ubiqßn'Vi' cecomittbus hune Ladislaum perperamuocat ) A.n' noSalutis [A.C C C X C V.florenorum centum mi' libusredemptum. Ciuid,quàdetiamipßDucesIm perij fuppetias debèt Unpatoripro P.ep.belligeràtie |
At hune Ludouicum C^efarem optimum, pacisq^ inprimis fludiofum, ultro initaliam maxtmis prc' eibus ac poUicitationibus uix tandem Matthieus eX' traxerat ,non tant ïmperatori confultum cupiens, quàm jitie tyrannidi tmens à Guelphico fœdere,in' ter Carolii regê Apuli(e,S. Pont!ficé,ac Plorëtinos inito. Deutraq^relibetinmediumajfirreBlondi, homing ltali,ac Germanis baud temereaqul, tejii' monium.is lib.^.Decadis z.ita fcribitiSub ipfum Ca roll aduentumloannesP.omanus pontißx loanne Vrßnum Cardinalem in Italiam legauit, cuiJàéiiO' nisgratiam multos in Italiæßiuore,ß)erauerit addi turamiamboq; principes de rebusgerendis commen taturiyPlorentiatconuenerunt.Qjiantumq- hi Guei ßs,tantund€ Galeatius uicecomes Gtbellinos de Ho truria in ß)em uiéloriie adnitebatur attoUere : per ÎO uarum in I taliam precibus pollicitationibusq; uiëiii deßcenderecoegerunt, qui fùperatis Alpibus Triden ti ßubßßens, nullis precibus^ nullis promißionibus, ut progrederetur ulterius,adducipoterat:niß eo dC' lati Galeatius uicecomes, Guido Petra mala, Scalö geri,Carrarienßes,Eßenßes,Bonacoßie,cyCaßtrutij oratoresuipropentodumadhibitaextraxiffènt.Bri xiamitaq^ Mediolanumq^ peruenit. Tyrannicä autemßaijße Matthici dominationem,idem de Henri I ci 7.imperatoris in italiam expeditioneloquens,ea dem lib.^.his quideinuerbis teftatur: Mediolanu ur bem ßmiliie dUie,Turriani cx Vicecomites,patentât tu pares,lt;y hofles magis aper ti quàm iemuli,preme bant,potius quàm aut ipß gubernerent,aut à popU' lo permitterétgubernari: Guidaq^ Tssrrianus Guel ßie,M.atthieus uicecomes Gibelliiu ßilionum prin^ cipeserant.Hiecille. Cuperem ueroàMerula id quoq^ comitcracbo' na fideedoceri,quibus 'nam Vicecomitufrmiliaßuic apud Mediolanum dominationis initia ,flindamèta, et progrejfltm debeat,à quib.tandë in omni aduerßa ßrtuna adiuta,f£pe exitium prteßenS efßugerit,et in eum deniq^ conßcenderit opum et potentiegradum, utipßsquoq; Ro.lmperatoribusMediolani, qiiau' tum iuberent, aut uetarët, praßeribere Vicecomites ßntauß. Equidem Paulus louius in Gtthone Viceco mite diflrté memorat,deficiëte Guilielmo M onteß' rato,ey‘ rebeüantibus Soreßnis, ac Turrianis carce quites ab eodëacceptfß, qui in flgt;eciëpretorianie d' he corporis cuflodue adejßnt : ejy qua und maxime po flea cotra Comenßes rebellâtes, aliaq; beOa conß cit. Porro quu Mattheo Magno deßndo eins filij ita premerëturà S.Pontificis et Roberti régis Nc4' politani er Elorentinorum ualidißimo exercitu,ut per aliquot menßes obßderentur,quis eos iuuitlquis Hercules Alexicacusßuppetias tulitlCertè ab hocip ßc Ludouico Baioario imperatorelquod idem quo^ jQ que teflatur louius') auxilia equitumpoflularunt,et quingentes galeatos équités fine mora acceperunt, quorum pr£cipuèuirtute er urbem tutatißunt, er tandem hoflem uniuerßum apud Vapriü inßgni cld' deconßcerunt. cyjiin erAëlius Galeatijfiliusac' cifiis aeprope deflieratis rebus,iuxta eundem louiu, non aliunde quàm ab hoc Imperatore opem quieß' uitiadq; eu Pißas proß{lus,promißßa pecunia adßum mam quindecim myriadum, utpatern£ dominatio' lit nis |
»9t
VOLPHGANGI HVMGERt
tyi
nisfucce^or dppeÏÏdretltr,im(gt;ctrtiuit. Ciuum dU' tem hic pdulo dntè cufiodid egreffits, tdntum pecu' ni£ inuenire fiotuerit, quis non creddt ipßus pdtrë çr pdtruos,rebus undequdq-fdluis,multo mdioretn ixpediturosfitijjèjfi bond fidecunt Ctefdreegißentl Idq; uel inde liquida dppdrez, quód eiujdem exfrd' tre nepos Gdledtius fecuduf,cu!n Violdntdfilid,Leo tidto régis Britannia filio deßionßd uxore^ dotis no mineducentd miUiddureorum numümfoluerit,fi' inulq^ oppidd, dliquot trddiderit: tum eS“ ifdbelld CdroliBrunciiCrégisfororio.Gdledcio filiouxor ddtd Medioldnum ueniens, focero ducentis milibus dureoru con/litit, Immenfum quod ibi in ludos,con uiuid cr dond e/l proßißum, figilldtim ipfoi louio explicdtum'.quie^d'ddijciteumjiiiffeconuiuij nuptid lis dppdrdtum,ut reldt£ demum ddpes^ dd decem mi lid hominum peruenirent, quum herelè Ludouicus nofter uix tdntum copidriim numerum fecum in I td Jidin duceret. Amplius etidin jïupendlt;e vicecomitu opulentitc teftimonium extdt in Bdrnabd apud eun~ dem I ouium,his quidem uerbisiïncredibile dióiu efl, qudntumutriq;frdtrumdppetitd oppugndtdép BO' nonid conftiterit,qud: nouem beUd ex hißiem cdußs rediuiud, cum ßipremo dmittendi imper ij periculo^ pducis dnnis ddduxerdt.Berunt enim in bcUicos ßum ptusßiprd trecêtds myriddes ßgndti duri expenfds^ itd ut mirum uideri poßit tdntds pecunids exurbib. imperia fMeilis imperariAtq; exigi potuiße,quum umboßutrespdridtq^ infdtidbilimutuxamuljitio' nis libidine dd infdnidm adificdntes, multo mdiorè pecunidm in cdlcem O' Idteres contuliße uideumus.
Kecenjet uerolouius ibidem Bdrndbx regia dli' guot operd,ut pdulo dntè Gdledtij ßecundi, eiußdem frdtris,dtq; moxßibiungitiSeduel immenßas lerarij diuitids um dotales ßumptus exhdurireßcile potuc' runt, quum numerofamprolem filiarum nobilißi' tnis Europ£ pr'mcipum domibus inßereret : qudrutn omnium dotes, cum luculento mundi muliebrisap-paratu, uicies centena milia aureorum nummum ex ceßißße conßat. Nec tot fumptus uel immodiceßili Bdruabam deterrebdnt,ut quicquamdeßslendore ttit£ remitteret,quum filios diuerßsmagnis in domi bus, cum frequenti O' Uber aliter ornata ßmilia d' lendds arbitraretur. Hlt;ec omnidß louius uerè nar rat,quod nemo quidem dubitdtinimis proßdo auda eiter,ne dicam aliud,idem fcribit,duri potiundi dira eupiditatem in Ludouico Imp.profùndam atq^ inß^ ni tarn demum dpparutffe, atq; inßitiabili auiditate Medio lanen!! £rdrio grauem: o' importunum eum per tres menßes cum exercitußiiße, ueterisß diente l£,O' recentis ofßcij, O’hoj^italis dmicitia iuraß eile reßoluiße. An enim ipßs, uix Imperatoris ui' cdrijs ad inßdnu luxu è Mediolaiio et Longobardid. reliqudimmenßtheßduricolligipoterdnt’Amperdto ri ipß non magis ßia quam ipßoru cdußa heiliger dU' ti trium menßum jlipendium ßolui non poterat^ An non Mediolanum imperatoris atq; imperij erat, dc neuciqudm clientum Vicecomitum An non ijdem.
ut ßiprd eß didum,G£ßari mdgis obnoxij erdnt,om nemq; ßuam ßrtunammcritöC£faribusreßrebant dcceptam^dc omne ofßcij genus,ut debitum, neq; ul ligrdti£ imputandum,exhibebdnd A n 'ne joli Vice
’ nbsp;nbsp;nbsp;comités tum in C£ßircm oßicioß,0'holßitdlesfdn
fbli ßoluerepecunidsf Adijeiamunum pro :nultis,et
I nbsp;nbsp;nbsp;quidem exipßslouij ucrbis,qu£itdhdb:t: interßit
I nbsp;nbsp;nbsp;coronationiLudouicilmp.apudinßibresetipße Cd
ms Scdliger,qui mille équitésgdleatos^o' deledorït to peditumaliquotcohortes,adaugcndumornandu^
' nbsp;nbsp;nbsp;C£ßdris comitdtum ddduxerdt, utjiudium ßtum er'
gd Cæfarè oßentaret. Hicpræaltd ambitione ineen
! ßts,obldtdingentipecunid,petebdtdC£ßare,utMe ' nbsp;nbsp;nbsp;dioldni Augujiali iureprinceps diceretur. H£c io'
’gt; uius. An uerô Ludouicus, legitimus uerusqiC£' farßd pr£ßdre,ßmulq; Vicecomites uno diplomate omnidominatu o'opulentid exuerènon poterdtï
; nbsp;nbsp;nbsp;H£c ß dduertißßent AXerula et ïouiiis, ßmulq^ bumd
i niiis£quiusqi cogitajfent,aCornelioTdcitopru' ■ 10 dentißimeß:riptumextdre,nelt;^quietempopulorii , nbsp;nbsp;nbsp;ßnearmis,neq; drma ßne jlipendijs, neq; flipendid
ßne uedigdlibus (qu£ yrinceps ßupremus pro re ni taßuo arbitrio, neq^ cuiußquamalteriusadprxfcri' , nbsp;nbsp;ptum inßituit)haberi pojje : nunquam puto diduri
1 nbsp;nbsp;erantßn Vicecomites ullum prorßts Ludouicum pa^'
, nbsp;nbsp;nbsp;traß'ecrimemßed redeipßorum compeßiuiße tyran
nidem,urbis Medioldneßs fldtum inßdurdije,ac ßn
I gulari prudentia ßturis prolßexißibellieaßbus, ni hilq; indomitum autincompoßtum à tergo reliquif ße. Nam pr£terquam quod tum italiauniuerßa iit' teflinis ßdionibus ita flagrdbat,ut n on modopopu ii populss,urbesq- urbibus,caßelld cajlellis interne' cino beUo, ßed ipßx quoq^ urbes, adeoq; priudt£ £' des ciuili-dc domeflica dijeordia interßcconflidareit turiintelligebdt circumjßedißimus Princeps, quant mobilia eßent italorum Ingenia,oquot; per quantas ße' pedißicultates ac rerum dißerimina Ceßaribus Ger manis c Roma in patriam ßerit remeandum, dunt • eos quoq; parum fides experiuntur, quibus ßubßdiif 40 uenerant, quiq; pauloanteßolennißacramento im' peratori fidem ßuam atej- deuotionem obfirinxerat: qu£ quidem caußa ßit, cur Rudolphus Habßiurgen ßs, Imperator cum primis cordatus, Romamnon ddieritinon minusprudenter quamßcetcuulpecu' lamin exemplum adducens Aeßopicam, quealiarti bejliarii ueftigijs retro nullis jèrentibus territa, leo ms jßecum ßubire noluit. 1 nde o' noßer hic Ludo' uicih,cum urbem Italiamq; maturius quam ueüet re linqueret, perteßus leuium populorum rebelliones, JO O' proditionem dc uenenum, non arma iieritus, di' xijße firtur, quod et Cujßinidnus infiriuS memorat: Germanorum Ceßares multos ueneno, paucos gli' dio ex J talia depulßos.
Tantum igitur abeß ut Ludouico uUius poßit im' pingi ingratitudinis autperfidi£ crimen,ut niß Vi', cecomitum retudißßt tyrdnnidem,dc ße imperatore Romanum ojlendißet,Medioldniq^ dominiimimeri to ipud corddtos,rerum^ peritos £flimdtores non
-ocr page 777-|
AN NOT ATIO NES. finetimiditdtisdtque igndui£ reprehenfioneaudif' fet,quod eius fucceffor Cdrolus 4.in confimili nego cio non fimileficiens j a Prancifeo Petrdrchd dudi' uit, compluriumhiftoricorummonumentis in om' fiem pofteritdtem propdgdtum.Cum cnim InnoceU' tilts Pdpd ipfum Carolii per duos Cdrdmdles,in hoc à fc niifios, Rom£ coronari ed conditione permififi fet,ut neq; Rom£, neq- in Itdlid diutius mordretur, fcripftt fitper ed re Petrdrchd dd TSierium Poroliuien fem his uerbis : Omnis poteftds impdtiens confortis erit, cuius ret fi qua antiqud non fufficerent, uereor tie recens nobis exemplum cdfusdttulerit,neuidm pontiftx Romdnus principem Romdnum Rom£ efi feuetuerit,quodfi,md loquitUriquem nunediddema tecontentuiKdc imperq iitulo Romani noti folum pdtitur,fed iubet : ex quern diet Imperatorem finit, imperare nuUo modo fiturus eft. Ad ipfum quoq-Carolum 4..idem Petrdrchd itd fcribit : Nefcio quid Romdno Póntificipollicitus,iureiurdndo mterpofi to,qudfi niuro udlidofeu monteinuio Ro. urbis adi tu prohiberis. Qtt£nä iftd fupbid eft, principe Ro. public£ libertdtis dutborc, libertdtepriudreiut cu' ills efift debet omnia,ipfi no fit fuustRcec Petrarcha. Ceéteriim magnanimus iÜeheros Imperator Fri àerichus Acnobdrbus,dliquandod Papaconfimili tcntdtus iniurid,refcripfit Cardinalibus, ut eft dpud Rddeuicum,bis uerbis iLegatos db Imperatore dd ur bem nonefiemittendos affirmdtÇfcilicet Pdpdftum cmnis mdgiflrdtM inibi bedti Petri fit, cum uniuer^ fis regdlibits. Rtec resfiteor mdgnd eft, orgrduis, jo grduioriq^ Zrtndturiori egens confilio. Ndm cum diumd ordmdtione ego Rorndnus imperdtor cr di' cdr nbsp;nbsp;fim,ftgt;ecië tdntu dom'mdntis effingo, ex turn uelexd{liones,ueliußioties dlids temperemiAc nbsp;nbsp;nbsp;inducias compofucrit. IdeoftenditCujfiinid' cufat te 0 Galeazi,cnprimis ipfi frater Marcus,utq; 40 nus,dum eodem in loco narrat, quo modo Francits, folusomnemlnfubruindomindtuhucufq;adtetra' quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ has,ipfo exclufotfic folum obflaredit,nein ftipedia cxercitus noftri neceffaria expediatur pecunia,idem te credaipr£firtim ea adfirmdnti,de quibus res ip fa tefratresq; fiaudis palam conuincerepoteft^ Rae quidë opttmo iureLudouicus imp. Galedzio aefra trib.dicerepotuit,eosq;doneecdufdliqùidécogno igonpo‘ffumec^idemnondèmirdriego,cuGdl' fceretur,incuftodid adfieruandos dare. At^ edin ré cum iftis frdtribus ailum effe haudquaquam prater tneritum,cogitur tandem poft omnia fuperius addu fie utiq; porto nomen, dc fine re, ft urbis Romie de mdnu noftrdpoteftdsfiieritexcujjd. Eundempror/ fits dd modum potuit debuitq; Ludouicus reftgt;ondé' re Vicecómitibusi Si ego Romdnus fum Imperdtor^ dc proindeMedioldiii dominus, cur ueftrum dd nU' lÄdrcus eins coficiund£ copidm eftfie perdmpld coit' tendes, nifi tufidtresq^ dlij ueftrdfràione imperdtd. noftrdeluderetis.Quid igituridn nonfrdtri contn ild, ipfequoq; louius hifee uerbisfiteri : Gdledzius cum Ailiofilio, Luchitioq; exiodnnefi-dtribus, in arce tAodoctiund durte cuftodi£ trdditur,non equi' dé omnino iniqud forte, utfibreftéli pdulo dnte db ft tetri cdrceris fitrnum, itd d depreffd teftudine uo' |
04 cdtum, primus experireturfquem aduerfaru partiiî captiuts ad poenam parauififet. Difidt igitur Uteruld ficribere modeftius,reruq{ geftdrum cdufas exaéiius penfitdreineq; ita fiuisdfft cityrdnndftris,utdumilloslaudibus cumulet, non uereatur maximos optimosq; principes Germdnos præter meritum pudendis criminibus calumniofc onerare. Albericus Rofitus lureconfultus excel' lens,qui ipfo fub Ludouici imperio Mediolani egit, to nihil equidem tale de ipfo conqueriturnmô non uno loco utpr£clarum principem célébrât, in Rom.ec' clefiam forte plus quam par erdtiniquum,fed tameti prius Idccßitumperhibensi i’dg.^i^.Verf.20. X79. Altera uxor Margarita nominc.)Idi annes Eiauclerus Generatione X L V,no hanc iJiar gdritdm,fed Eeatricemficit,alteram Ludouici imp^ uxorem,dum fcribit,Fridericum M.drchionem Mifi ni£aquibufdamEleiloribus contraCaroliiduar ÎO turnfollicitatum,ut Redtricem reliftam uiduam Lu* douici tmperdtoris ducdt i exïittperij guberndcuU afifumdt. Sèd tum mémorid Idpfuseftt^duclerus, ue riusq; Cujfinidnus ndrrdt.Conftdt enim,'Vilhel' morum tertium comitem Rànoniie, Iiolldndite,Se' ldndiie,exc.uxorem hdbuiffeïodnndm,Philippi Vd lefijprdncorum régis fororemtçxexed fuflulifie quot;Vilhelmum Citidrtum, ex bdne IAdrgdritdm,Ludo uici lmp.uxorem,item Philippa Edoardo3.regi An gliic, deniq} tertidm filiam Comitiiulidcenfi nupta, Rincq; clarius intelligis id quod Cu/finidnus fieri' bitpdulo fupr a,Pag 47 o.uerf.28.fcilicet 5 Han.* ïioniæComidsCvi/^'eZ»« C^uarti) meiter mo* liialis (nempe defttndo idm mdrito 'Vilhelmo Ter' tio)amp;Philippi (.fcilicetVdlefij) régis foror,amp; principis LudouiciO'de/îfcMttw Qjtarti imperlt;t toris')£ocrus,(ie caftris in caftra commeans, tandem intefipfum Philippumfratre,amp; Edoardum Anglix regem gencrura fuum fcilicet vhitippM Vdle/tui imperatrici filiæ foro' risfu£,quamblandius Alemanniæ Dominamap' fgt;ellabat,fupplicarit de conciliada ipfi Ludouici C£ fdrismdritigrdtid. Elâcquoq; Kdrgaritâmduas habuiffe for ores,undm regindin Angli£,alteram co mitiffiamlulidcenfimiexutraq^fiiiffendtugrdndio' remtdc proinde pdtris ditiones, deficiète b£rede mtt ficulo, fibiliberisq- fuisuendicd{J'e,fcribit idem Ch-ffinidnus fiiprd. Pdg.^7i.uerf.f7. lic'is fcriptoribusgenedlogid Philippi Vdlefiftut qui in fuceeßione regni Frdnci£ cu Edodrdo Anglo(,p£ trui fui Philippi Pulchri ex filia Yfabelld nepotefin beUdpropè immortalid,ex Frdnci£ tantu non exi' tialid inciderit,difertè explicdnddfùeritiqudre neq^ GdguintiS, neq; adeó iodnnes Ruchetus, qui lingua uerndculd Regu Gdlliægenealogias ex profiffo cO' pofuit,huius ioan£, ipfius Philippi Vdlefij fororis^ iti « ullaiit |
|
VOLPHGANG lt;?ƒ uUim fciAnt inentionem:quum interim minime tj' ceAnt, quibMipfe Philippi filiæ, etiampoflhumne, principibui nupfer'mt. inde nimirumNAuclerui, nomen buiiM ignonns (nameidem fiiiffemAritunt HoÜAndiA;comitem, indeq; imperAtricemprognA' tAm ßliAm,non nefciuijJeipfum,AliA eiuf Ioca Aper^ tè oftendunt ) Alibi itA feribit: Rex PrAncia Philip' put,ut Auerteret Ludouicum,mißt folennes nuncios lmperdtrici,ßlia(ororisfua,quacunq^edßit,uo' cdns edm Domindm Alemunnia : petiuit utßbi Im' »o fej'f« ndrrdtiComiti Guilielmo tune qudtuor erdiit perdtorempdcißcAret,multA promittens. ui. An uerô ex eddê,AlterAtie qudpidm ndtus ßt Phi' lippus ipfe Vdleßus rex Prdneorum , eiusq^ forores ioAnndzy Bldnchd, itemq; tertid quaddm ,nuptA Roberto Artheßo,Bdroni inter Prdneos longé no' bilißimo^qui pr'mùmipßPhilippa Vdleßo'indC' xo die6.]unij,^nnoSaI.M..CCC^CK^Vl l.fepul' quirendo Prdneiaregno ßdißimusddiutor, poßed tusdpud Prdncifcdnos 'Vdlentidna,ibiq;ßnerdtus. Perindemutifunt de eiufdem Philippi Vilefij mA tre.Pgo ipßuspAtri CArolo Vileßie Comiti nupßf fePuldumi Secundi ConflAntinopolitAni imper Ato ris ßliAm,dpud PldtinÄ lego, in uitA B onißeij Oüa per eundem omni extermindtus fuit Gdllid, eins uxo re zxßlijsduobus iodnne er Cdrolo ddferudtiscat cereperpetuo,ndrrAnteProlfArdo Vol.i.)nihilhA' beoquoddffirmem. Porrózyin Genedlogtjs iüis tnAnufcriptis,de quib.pdulo fuprddixi,inueni,Vil' belmum Tertium HoUdndiacomitem uxoremhd' buijß todntidm, Philippi Vdleßj ftrorem : exq; ed, prater liberos fuprddißos,procreAfß MdrgdritAm tAl!sditioBuich,quaeßterrAbenepulchrAerß'U' LudouicidudrtiimperAtoris^uxorê.Q^m zy- eit' jo öluofd.-DominAdutem ioAnnd,ipftisÇfcilicet Comi tis)mdter,delegit ßbi domicilium dpud PontdntüÄ Culpinidnoconfentit.Etßtcitequidemconfenfiisil' le, quo minusego ßdeitribudmijs qu£ex Abbdte Spdnheimenfiiiduclerusreßrt,utcunqi ipßprope ueriord uidedntur. iße Ludouicus, inquit üAUcle' rus,prodigus Ante imper!umßiit,ut quiddm feribut, er bond fuA dildpidduit. ideo duxitßlidm cuiufddtn Comitis propter dotemmAgndm, cumqud nonhd' 40 buitliberos.Edmortud,duxitßlidmducis Polonite, exqudprocreduit Cudouicum Romdnum et Ottho nem. Abbdsuero Spdnheimenßsferibit, quid LU' douicus uxorem hdbuerit lAdrgdritAm ßlidin Gui' lielmi HolUndia Comitis,qUiepeperit ei fexßlios: l,udouicum,pofleAmArchioneBrAndenburgenfem: Stephdnum ducem BdUdrite, poßed 'm LdndshutiAl iertum,poßed 'tn Strdubingen: Guilielmum,poßeA ducem Holdndite : Ludouicum didum RomAnu,er ldndos(_ßcenimuerbAGAllicd,enlAuiUed'Autri' Gtthonem,erßrtehocuerius. Hacî^duclerus: fed jo che,egodccipio,cumGermdnifuperioresTrAie{l!i quibusego non dccedo.quid primis duobusßlijs,fci Appellent Vtrieb)er multum temporisconfumpfc' cetLudouicoBrAndenburgenßerStephanopibU' a A numerum ac nommd ßlioifßndm de ßlubiis om' nmo tdcet ) ipfius Ludouici\z:r qua cuiq; ditionet cefßr'int,eArüdem Genedlogidrum Author pldnecu litto,Miargaretha Hannonia non miter, fed nouer' fAftit,uti CufjiinunM Mrrat. Cæterkm cjuii his um elucubrAtts,ex frolfirdo Gallorum uernaculo hiftoriographo (cuim inßfera tô oblata copu^coplura cognoui,^»^ non h£c tun tum,fed etum aUa qutedü in hoc Ludouico QtiArto |
cldriord efficere poßfunt,oper£preclum, nbsp;nbsp;nbsp;bißa ridrum fludioßs,qui Gdüicos codices uel non intel' ligunt,uel non hdbent, grdtum me ßdurum exifli' mo,ft huceAddiecerOfbond ßdeLdtinitdte dondtd. Scribent uerô fub initium hißorite fu£,quomodo ißt belld Philippi Pulchri régis PrAnche for or,er fegi' HA Angli{e,d mdrito Edodrdo t. in exilium A(ld,dq} ßdtre defertdßn üdnnoniAm dd Guilielmum 3. co' mitem dccefßrit, cum ßlio fuo Bdodrdo ddolefcen' filite,t^idrgdritA,PhilippA,iodnnA,Qrifdbelld.Edo Ardus Ad Philippdm in primis dnimum oculosq- ddij ciebdt,(lU!e et uicißim mdgis quÀm fororum ulld ipß fe inßnudbdt. Regind ifdbeÜd per oéliduum fubßjle bdtdpud Vdlentidndm ÇllAnnoni£metropolim)cu heroe optima iUo Comite Guilielmo, er eins uxore ioAnnd VAleßä. De eiufdÖ Guilielmi Tertij mor' te,ßl.i-^.idem feribit hoc modo: Eo teporemortuus eji inclitus Comes üAnnonite, nomine Guilielmiis, ttitApud ^rAncifcAnos VAlentiAnig,ibiq; fùnerAtui, fier A ßeiente Bpifcopo CAmerAcenft,in nugnAfre' quentid Ducum, Comitum zy- Bdronum : quonidm in omni uitdplurimum ßierdtdmAtui i::^ honor At M omnibus.ipfomortuo,recepitfetn ComitAtü Hi« noniie, liolldndiiie,Seldndiie,ßliu! eins GuUiebnus, ejuiuxorem bdbebdt ßlidmiodnnis Ducis Brdbdn' tite.Brdtuero eidemdo)ninlt;t,cuinomen lodnnje,do fuperScdldifluuio, inq; ed Abbdtid uitdm fudm coit fumpßt, prorfum itd ut bondm er deuotdm deeet ß mindm, dceiim in locum ßitmultum beneßed. Htec ProßfArdiis ibiiiquibusetiÄcidre intelligitur iÜud, quodfupri Cujfiniduus de mdtre Comitis Hdnno' nitemonidli memordt, quainter PrdneumerAn' glum regem inducids dpud Torndcum compofuit. QMlt;e idem Profftrdus, uol. eodem, nArrdns reS geßds circd Annum SAlutis M.C C C L VI, de huiui MdrgdrithaßAtreGuilielmo QudrtoHdnnoniie Comite,d Prifonibus occifo,fcribit:eA quidem reddi didit interpret lodti. SleidAnus,fed itd pro inflitutA Epitomes rdtione,ut omnino reigefiæÇqua et hunc Lulouicum BdUArum,uxoris nomine prtecipuè,At' tingit)plenior cognitio ipfo ex Projfdrdohaberi poßit,qui itd memordtiEdde tempeßdte ComesHd nonia Guilielmus uerfdbdtur Trdieili dpud Hol' TAt, dum debitd ßbi iurd uendicdre contendit. TaU' dem uero er obßdione zy oppugndtione Trdieflert fes eo compulit, ut eius drbitrio fe permitterent,zy‘ aquumßcerent. Poß uerôpdulum circd SdniliRC' migij ßßum, Comes numerum mdximum contrdxit equitum,tum AurAtorum,quos uocdnt, tum nobiliü ex liAnnonid,PlAndriA, BrAbAntid,HQllAndiA,GeL driA |
|
A N N o T A T I o N E s. »97 ercldffetdmnumerofatraijciens,utfociorumnd^ Cames ab Plànonid, alia quam ipßus nepos Guiliel »0 ualium eßent circiter triginta milia:HoUandis, SC' ' muspdrtePrifiamingreffus,pertndedc fijùroreper rhid eriulidcenßbus. Solueruntdut Comeseiusq; copi£ ex Piordrdco Plolldndi£ oppido,cum numc' rofd claffe,er uerfus Prißdm uduigdriit: quod idem Comesregionéiüdin fudmeßedßereret. Pterdther cle Comitis petitio periußd,ß modo Prißj uÜd ratio ncdd æqiiti er bonum potuißentddduci.Armis igi' tur rem experiebaturffed occubens magna cum mul titudine equitum auratorum ac nobilium, quorum dnimabus Deus effe dignetur propitius. lodnnes citus effet,in Prifones pugnare ardebatfied d militi' bus fuis,cum ij uiderent iam jortunam dduerfdm,er prdfertim d P.oberto Gluuefio cubiculario etiam in uituS er reluéldns in naum reportdtusfititAtaq; nu dus ldcerq;,pducis omnino cum impedimentis reuer tens,dppulit dd montem S. Gertrudis in Hollandia, ubiexpeildbdteius neptis'lodnnd,ndtumdxmid fi' lid Ducis Brdbdnti£,uxor qudfiierdt iam diili Co' mitis lidnnoni£ Guilielmi ,tuncfe recipient in ter^ xo rdmBuiche,qu£ipfidotdliserdt.Pthocquidemmo doudcduitaliquadiu Comitatus Pldnnoni£:cuipr£ fuit guberndtoripß Comes ioannes,donecedmin regionsdcccderet Domina Margarita ab Rànonia, mater comitis Alberti, adiës h£rcditatem reliëlam, poßfeßionemq; capiens ,Bdronibus er uafaü^s fd' cramentum fidelitat,is pr£ßdntibus.P{£c Margari' td Comitißd lldnnoniæ, erdt uxor Ludouici Bdud' ri,tmperdtoris Bomdnoiçum zrAegi’S Alemdnt£. îl£CibiPro)fdrdui. Ex eiuflëi.Vdumme,ßlio C L X1111,fdtii dC' prebenditur,Guilielmum LudouiciQi^drtißlium jidtußiiffe maximum,è Mdrgdritd uxore,ut qui pri mus mdterndtn hdreditdtem tenueritidc demum ßne liberKmoriens,in Albertu frdtrem Comitdtus Hdit noni£,VLolldndi£,Seldndi£, Priߣcp ditionetrdnf miferit. Porro copiofe ibidem ndrrdt, quomodo Anno Sdlutis M. C C C L X X X V, Philippus L)ux'Burgundi£ cognometo AuddX (filius lodnnis régis Prdnci£, crpdtruusrcgi Cdroli Sexti) filidm. fudm Mdrgdritdtn uxorem coUocauerit eiufdem Al bcrti Comitis Rdnnoni£ ßlio GnilielmoÇquier tu Oflerndnti Comes uocdrimcipiebdt,erpdulo poß tqueflri bdltheo dottdbdtur d Cdrolo Sexto rege Prdnci£, ob firenuè ndudtdm operain in oppugnd' tione Ddmi,qui fldndri£ portus eß) er uicißtm idê Albertus Bdudrus Comes lldnnoni£ filidm fudm,iti îo dem nomine Margdrit.iin,loMni ipßus Philippi A udacii filio uxorem dederit, nuptijs utrifque uno die,nempeinoólttuiiPdfchlt;e,apudCdmerdcummd^ fo gnificentißimo dppdrdtu,præfente etidm rege Trdn ci£ Cdrolo Sexto,celebrdtis : coniugijsq; iUii cond lidtii prdicipud, ddeoq^ fold operd I oditnie Duciffe TSrdbdntiee,corddti\iim£ dc circumß)e0lißim£ fami n£, reli{l£ uidu£ d VuencesUo lMZemburgio,fr4^ tre Cdroli Cindrti imperdtoris. AlbertiimueröillumBdUdrum,Ludouicifilium, principemßiiffecnm primis iujtum ZJ'prudentem. |
fuisq; iuxtd (yquot; externis chdru, ddeoq^ regibui Prdn ci£ZXP^ngli£uno tempore dinicnm, quod non niß fumm£ erdt dexteritdtis, perßgt;icuumeßexijsqu£ idem Proßfardtis fcribit Vol.^. deudlidißimd expe' ßitione,qudmAnno Sdlutis M.C C CyQCVl,uni cumßlio Guilielmo,in Prißdin fumpßt,eyhoflibui iußo prdlio profligdtii glorioßconßcit,ducens ia exercitu fuprd centum milid drmdtorum cdpitumt landisq; tam prompte id bellum ddiuudntibus,ut U' num oppidum Rarlemum mille ducentos ttdualesfa dos fuppeditaret.Keddidißfem er hune Proßfardi la cum integrum, niß ipfe 'mterpres Sleiddnus,uberiui quam ßre foletpro Epitomes rdtione,uertiffett Eidern uero Guilielmo Alberti filio primogeni' to, Ludouici C£fdris nepoti delßonfatdm,prius fiiif feprimogenitam Caroli V.Prancorumregisfilianf^ eamqi innuptam è uita exceßißß Anno Salutis M. C C C L X X V JI, fcribit idem Proßfardus fub ft' nem vol.t, Non longé quoq; poß locum è uolumi' ne i.iam ddduilum,luculenter dc prolixe idem Prof fardus narrat, quo pddo Pridericus BdUdri£ Dux, Ludouici Qjtarti Imperatoris ex Stephana ftlio ne pos, in militiam proftdus, ad Regem Gdlli£ caro' Ium Sextum ddmodum iuuenem, er ab eiufdem pd' truis interpellatus de ftlid aut fitd,dut agnatorum cu iußgt;idm,Regi in matrimoniu iungenda,tdndë eapfe Rrabanti£ Ducißfa procurante, m Eelgicä adduxe ritlfabelläfratris fui Stephani Ducis Bdudri£ (qui Ingolßddium domicilium habebdt) ftlidm,puellant tdin inßgni corporis morumq^ uenuftate exornata, ut Rex ipfe primum conffedam protinus dmaret unice, dc uitam prope ßbi acerbam putaret, donee iUd uxorddiungeretur:qu£ ei poßea ftlios quatuor. interq; eos Cdrolum Septimum, regem longé opti^ mum,er fiUdS quinq; peperit, P,eddeturßrfdn ille Proffardi locus integer d no bisdlio inQperetutier dliusquicxtdtde eiufdetn 40 'Yfdbell£ Bdudr£ primo dd Pdrißos dduetu,quifunt md cu magnificentid celebrdtus fiiit Anno M.CCC L X X XIX. N«nc delibdjje libuit,quo cldrius de Ludouici liberis nepotibusq; omnidpdtednt, quant uulgoGermdninorunt. Ipfd dutemlfabeUdregi nd,mortud eß Pdrrhißjs Anno Sdlutis M. C C C C XXXV. menfe Septembri ,erddS. Piionyßunt iuxtd Reges Prdneix fepultd,narrdnte Enguerrano Monßreleto lib.z.Annalium. Deniqi uer(),ut abfoluamus locum in quo hic ueT' fdmur,neßio qui Cußinidnus in ißa liberorum LU' douici duarti nomencldturd, omißt earn ftliam, qudminfrdmoxin Cdrolo C^uarto Pag ^yö.uerft So.erpdg.^jS.ipfe narrat, uxorefiiißePriderico MarchioniMifiii£,quipoßEdoardu Mgluaqui' bufdamEledorib. adimperij corona inuitatus juit, fed eandë ut humeris fuis grauiorë ultra repudidns. Pr£tered non ignorandum, quod Elifabethd ilia Ludouicifilia, quà Cujfinianus narrat uxorë fiiifß ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lii 3 Vdalrici |
VOLPHGANG
Vdalrici ComhliVuirtenbergenß!, indeq- peperiß fe filium Eberhdrdum Piicificum,ftiiePiugt;n,firinO' ßßimdßierit : dc prind dfrdtre Ludouico Mdrchio' ne'Brdndenburgenß ntdtrimonto lunéldcmn M.dfti nofilio Canii Scdligcri 'Veronenßsßguoplurimos pepmtliberos : dc demuinAnno SdlutisM.C C C ^Xll.fecitddsinijt nuptids,nêpe cum Comité ift» Vuirtembergenß ,ut duthor eß t^duclerm Gener. XLVI. Porró Edg.4.7S Ut^ßt’^ fximepdrctheßdi iiionem ele(lad:dc contrd Pdg. 47(5. eßi *0 (filt;!îionf Ijcecucr/? dd diâionem haberct Verß4.^.pdrentheß include.
EX CAROLO CtV A R T O P‘lt;g-4-74-
îSo. In typo Genedlogite, c[uo loco lodoci Mar chionis mentio eß, typograpbi dudbus in uocibus 'grrdtum triplex itd emenddbis: lodocü Marchio aicm Morauiæ,regem Romanorum. vZn ue trô Gucam feg«, dlterdm lodnnis regis Eoemi^ ß' lidm,edm^ Cdrolihuius Qjidrtißororem, uxorem «eró Philippi lodnnis de Vdleßijs,régis Erdnciie,di' f}gt;unges tiocem Philippi. Neg; en/m h^ec Gutd Philip pi Vdleßjs regis t'rdnci^,fedeius filijprimogeniti lodnnisuxorßiit. Vtidemox Pdg. ßquentiuerß4., diuthorndrrdt, Philippißliumprimogenitum lodtt nein,Ducem KormdnnLg primo,dc poß Frdncite re gcin,Cdrolißiiße fororiumihoc eß, eins ßororis Gu tiemdritum,ednempeßrmdgua ßdtridmdppeUo frdtris meiuxorem. Sic ipßus Philippi Vdleßj ßo' thorium ibidem hunc Cdrolum dicitfùtjje,utqui Cd' î® trolusPhilippi fororem Bldncdmhdbuerituxorem.
Cdroli dutem Eohemi fororem nuptdm ßtiffe iodnniVdleßo regiPrdnciie,inde quoquecoüigo, guod Robertus Gdgutnus in hißorid Regu Prücite, itemq- tlt;ticol.Gilleus,Anndliu Francicorüferiptor lierndculus, Cdro Ium Bohemum Imperdtorem,dp-peüdnt Cdrolßquierdt lodtinis Vdleßj filiiis mdior ndtu, poß Ctuintus eo nomine Rex fdpiens cogno-niindtus)duunculum.
Eidern lOdnniVdleßodlidmquoq- ßiilfeuxore, 4° nempe todnndin Bolonite dommdm, fcribit idem GdguinUf , edmq^ ßtißfe reliddm uidudm d Philippo Rrtheßa er Bolonid Comité,odeti Ducis Burgun dionum filto, qui dd oppugndtionem AguiHoni dr-cis munitißimg uitdm finijt,Anno Sdlutts M.C C C XL V I,Zego in trdnsldto Froßdrdt GdHici feripto-ris compendia .Videntur dutem tum G.tguini uerbd lib.8,tumdrgumentd complurd innuere,Bohemdm Cutdm lodnni uxorem fiiißfe priorem. Per idem tem pus, inquit eins libri pdgeüd qudrtd, I«xinnci Nor- Jo mdnnorum B)ux,Philipi primogenitus, dpud Mel-dunum Bohemorum régis filidm uxorem duxit. 1 n ipfo dutem librieiufdem cdlce fcribit : Mortuis uerö uxoribus, Philippus, B Idnchdm régis htdudrrte ß-liam, lodnneseins filius 1 odnndBolonienfem uxo-rem accepit. Ethgc poßed cldrius legi dpud eun-dem Nicoldum Giliettm,cuius quidem Lib.t.ßlio u, bieceß ndrrdtio : Eodem, inquit, dnnoÇfcilicet M. ÇCCyCE'vmi.^obijtE) omind Bona,uxor Iolt;{n
I H V N G E R T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lao
nis Ducis Fiormdnnite,filid piie memorhe Regis Bo hemid',deßdcrdti inprielio dpud Crecidcum. Etßiit ißius Bona corpus fepultumin Abbdtid MonidH-um Mdubußij, prope Pontbeßum. Jnde uerè die Eebrudrij u, quierdt Aïdrtis, dtque ipßus Cdmiß priuij Ç hlt;^c enim uulgi uerbum rudius quidem ^eil ßgnificdntius, cur reßgidm i ') idem dux hiormdri-niaduxit uxorem todnndm Comitiffdm Bolonia, qua uxor ßerdt Philippo filio Odeti Ducis Bur-gundia,quideceßit atdtisdnno X111,in cdßro Ruuerao , prope Diuionem ßto.tiacGilleusie quibus primüm quidem deprehendit Germunus, no men Guta effeneutiqudm Bohemicum ,fed Germd-nicum, quumfcilicet Gdllis eddem Gutd didd ßerit Bond : Germdnicd «oreGuta dliudquicqudm non ßgnificdnte, qudm Bonum. Btecdubium,qumhoc nomen Bobemiaßt illdtum,ßdumqi notius er grd tins per Gutum Rodolphi Hdbjfurgij Cafaris ß-lidm, foemindm prudentißimum, qua uxor nond-deó multos dnte dnnos ßerut Sundo Vuencesldo Dtthocdri ßlto, Bohemia régi V I. è quo er ßlium fußulitnomineGiitum,ddtdmin mutr moniumcuigt; dum ex VrßnisRomunis. Apud Aeneuih Syluium Cup.XXVI1 1 Bohemica hißoria,tum muter qudmßlid perperum feribitur luthu, quauox Ger-munis er ociofu eß: ercorundem Annu'es Rodol-phißhum nominutim Gutumuocunt,ideßBonum,
Deinde unimuduertendum quoque,praterquunt quod Froßfurdo non per omnid confentiunteuqua ex Gilleo idm recitduimus,fub ßnem quidem er ipßt fibipdrumconßure. Quisenimuxoremhubereßj letunte unnumatutisdecimumtertiumihüß ßrte numéros depruudtos cenfeus, erproXlD, legen-dum XXin. Sed uideo quid ernt Gillens. Veritu« enimipfubreuiterßcbubet. An.M,CCCLX,mëfe Elou€bri,moriebutur in eußro Ruuerao prope Di uionc Philippus Dux er Comes Burgudia,Cones Artheßa (_liceutmihi per cenforemBotiillum, ußtil tum potius nomen ufurpure, qudm Atrebutes') Are uernia,Bolonia,Pulutinus Brje er Cumpunia, a-tutis XIII plus minus unnorum,qui quidem Phi' lippus tune jßonfuliu contruxerut cumMiurguriM filid Comitts Flundria, eumqipöß uxoré duxit Phi lippusßliorum lounnis Frunciaregis Qjeurtus.Ft bac quidem nurrutipfe GiUeus Lib.i.Annulium,ßl. X X VI1 iqua er Froßurdo nihil uduerfuntur,er errorem fupr.i folio X11 femel utq; iterum ub ipfo Gilleo repetitum euidenter detegunf.nimirum quoi ßlfo ibidé louni Begi uxori eum ßcerit, qua eiufdé ßho Philippo nupßt. Tumetßenim lounnum, no M.urgdritum fcribut,tumen de hue potiusMurguri-td eu fenßße,fequens demonßrutio de Ruuerao plit nècomprobut. Cotrduutem idem Gillens Philippo Qdeti Ducis Burgudia ßlio, diu poßupud Ruueraü ante pubertdtëmortuo, uxoremaque perperüud-fcribit lounnum Comitifßm Boloniatquüilliquide Burgundo upud Ruueraumortuo,no uxor utlu, fei fpöfu tuntÜßerit Murguritu,filid Comitis Fludria.
Neque piget hw udijeere , qua demum po/l bee
|
iot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä M f? O t A TI O E S. ha-c oninia iam^exorata legt in ipfa Froffàrdi hù üoria,oblataforteapudamicum. llleuerô Vol.i. ‘folio C11. hancremplanifiimè narrat hune ad mo-dumtAnno Salutis M.C c CXLt X,dieX. 1X Pebruarij, gui erat Carniffiriuij, D«x Norw((n(gt;, filius primogenitiis regis Pràcite, uxorëduxit fecitn . dû, fcilicet loannâ Ccmitiffam Bolonia;, gu«e prias ttxor fueratPbilippo filio vdeti DucisBUrgudite, gui Philippus occiibuit lapfu egui in obfidione arcis ^Aguilloni,antio Sal.M.CCCXLVÏ. Ipfa Comitilja fiieratfilia Guilielmi ComitisBoloni^,cr guide ex filia Ludouici Comitis : e:}- tenebat eadem Bôlonhe îO Comitifia Ducatum Burgundix, ac c omitatus Ar-théfiig, Bolonitc amp;nbsp;AruerniiC. UtecFroßardus. 'dé Vols.fiil.yi. nonmodôdeBohema, ioannispriore coniuge omnem fcrupulum tollit :fedetiam dijertè fcribitjtuin Carolum V. regem Fran cite, tumomnes eiufdem Carolifi-atres, fcilicet Ludouicum Ducem Andegauenfem ,loannem Ducem Bituricenfem,Gy Philippum Audacem Ducem Burgundiie, natos fii-ifièloanni Francixregiexforore VenceslaiDucis BrabantiteO“ Lucemburgi, guiguidem eratfi-ater Caroll Quarti Imperatoris. Vellem çy de filta-igt;us, guas idem rex loannes pari numero babuit,cer tumexprefiijfet,utraexconiugefi(ijfentfufceptx. Apparetauté non in/citiæ Gilleum reprehendi pof-fe ,fid negligentiiC tantum, aut obliuionis, ey guidem percrafifie : ut guipribre loco diferte profitea-tur,deeodem coniugio fiefiueplura ,fiue exaéiius diélurum,ubiad res'gejiad An.M,. C C C L X perue-tiiret. Eieguefolumeanarratibi, gttx iam fuprà ad-duximus: fedetiam annis nouem prxterea reiatisj fôlioXXXlll CTXXXI11 piofiusadiungitiDie JAartis,gu£eratXtX. lunij, Anno M. C C C L XI X,fiiit celebratïi cr confum watum matrimonium Philtppi Ducis Burgundite, fratris regis ( fcilicet Caroli Qtiinti ) cy domina Margarithatjguie unica erat filïa çy b^res Luloui--xi Comitis Flandrix, Arthefia;,tgt;iiuerni cy Betbeli; fiierecontundiin templo S. Bauonisapud Gan-dauum,per Archiepifeopum Tornacenfiem, prüfen tibusplurimis Prmeipibus FrancicA, cy Duce Bra-banti£, auunculo Comitis Flandrixunàcum uxo-re.llac lAargarita prius uxorjùerat Philippi Dutts Burgudilt;!e,gui obgtxtatA Xll I, annorum apud Rouuerxum, Anno M. C C C L X1. modo bis fuitBurgundieDuciffa.FLec Gilleus ibt. Porrô cum ey ipfe Philippus valefius tot nomi-nibui Carolo huic Quarto fueritiunâM, non pof-fum non hoc loco attingere fcriptorum t'rancicoru t{arialionem,circA po^eriM eim coniugium: ß guii fèrtè poil nos oculatior aitt diligeutior ip fam ueri-. tatem inuenirepoßit. itag; Gaguinumß:ribere,Phi iippo Valeßo fecundam fuiße uxorem Blanchain filiam régis üauarra:, iam relatum erat. J 04«. chetusin Epitaph'gs regum francia narrat ,eidein Philippo Valeßo alteramßuißeuxorem, Blanchant l^udouici mitinifiliamnd guod fané non dijjiculter |
r'i »o dcuici Vlutini,filij fhilippi Pulcbri: ey fuerenit-pt!(e Pariß^s celebrata in arce Lupara, ac mèje O-âobriinjèguenteobgteademioanna. Hlt;fcGilietiS: guemfanèguarationeBuchetoconeiliem ,nonha/ beo. Cum Gaguino enim, gut huic Vhilippo Vale-fio filiam regh Nauarri tudi finite,hcc eji nullis ad-ditis nominibu^ (, n mirum hactn re ambiguus ipje îo gnog; harebat,nifif: l’.or) iilt;ngeremalutt,exl taud cum Gaguino guedt coneiliarî, guod coßet iundi nt Ludouicum Hulinum,fupcrlti te adhiic parente Phi lippo Pulchro regem îgauarræ fiüffè, cr feptenmo guidon antèguàm Eranciicregnum moriente pâtre adipifeeretur. Atgue hoc guidem modo Philip-pus ille Valefiusnuptàhabuilfetpatruelis fuifiliâ. Ataicolaiis Gilleuspofl initium libri z Annaltuin Prancicorum.memorat fecundam Philippo Valefio fuiffe uxorem Blancham, giuefiliaerat regis t^a-I «(trzif defundli, Çîrïoann£ filite.Ludouici Hutini iti demmortui: itauthinc fegueretur,Philippo Valefio patruelA fui Hutininon filiam ,fed neptem ex filiafiiifie uxorem alteram idem Gilieusfiilto duodecimo pôfi:,tta fcribitiDie l f I. Augufii, Anno Sa-lutAAl. CCCXL V 111 l,idem Philippus Valefius rex Eranci£ fecundam fibi urorem iunxit in oppido BrayrUjEiominamBlaniham, filiam defuniliregis Xauarr£,gui decefii-rat in expeditionecontra Sa-racenos in Hifiianiatgux guidem Blancha erat nata annos XVifiauiarciter,Domina admodum indy-ta, Eodemg; anno Cornes Vuxiuxorem duxitfiliam DomtUie loaniiiereginæ Nauarra^ filiasdefundti Lu t^compofitio. Dentci;uerô loan.Pcruldus Geno-mannus iuicconjuitus^fttbfinemTradatusdeiuri-hus c pranlegifs regm rrancorum,fir:bit,l,udo-Mco Hutiiiounum taninmfuifiefi.tium,feddefun' élum guidemaitteguam corona)eiur,ideog; Pegi itt catalogo no infieri. Stmtliter filiamun/.m, guc,nt inmat) intoniunt dedcritCarolo Comiti Ebroicen-fi, unde prognattis fit pefiimus ille Carolus rex ISlauarrte. Quid fuper hac fcriptorum difcordiaAnihi ui-deatur, paitcis dicam, no bercle tanlam mihi rerinn Eranctcarum arrogans cognitionem,utcarum fcri-ptores ipfedocereuelim : fed guà ueritati, guatenui peffiim,fuccurram:aut faltem, guoduero fimiliui uidetur,ofirram ledoricandido. Quanguam Gillens non rare) hallucinatur, ac perfonas confundit, filfis'ue nominibus repr^efentat, ilemfi annerunt dierum^ numéros perperamrecenfet: tamenhacin re eins narratio uidetur mihi liera, ac cotrà Bucheti JO erroned,exrdtiombuiguMbreuiterfuhiiciam. Pri mùtn enint certim e{i,codcm GiÜeo l'mbcnte,M.ar' gdriUm prioremLudouici liutiniuxorcm,è gud filidm piüulit'Rlanckain ( guangudm reuera eidetn non hoc, jedioann^ettomen fuerit, ut flati’/n appd' rebit^obijlTe diçm patilo anté focerum fiium Philip-pum Pulcbrü.Athic Anno Sal.M. CCC':^iliî,uitti defunéiitf eli,iuxta eunde GiUeumPtêg; Buchetuin: uelpotiw AnM. CCCX11 l,pridie Diui Andrete, lil 4. i'uxM |
|
aoj repetit£ narrationis confiißonem librarqs impU' taremalisiitaPandulphus CoUenutius librof.hi' to dam loferanoà fiimmo Pontificelegato,utpacün iuxta Gaguini narrationem.Cîuin cp illud confiât, aliquandiu ante, nimirum fupcrfiite adbuc focero, in adulterio earn deprehenfam, career i 'que mand' patam, ex marito nihil amplius concepiffi libero' rum.. Pr£terea in confiffo ePc, Rutino ex altera uxore dementia,Regis Rungariefilia (^quamut GiUeus, ipßus Rutini fratri quoque Philippo Lon^ go uxorem inepte fiicit,niß eam,qu£ efi apud ipfum flori£ lieapolitan£ gemino ut minimum errore cd' pitur, fcribens Clementiam filiam Caroli fecundi régis Ueapolitani fitiße uxorem Carolo filiopri' mogenito Philippi PulchrirégisErdncix)nullam unquamnatdin fiiißi filiam ( nequisfirtè geminas ei Blanchas filias fiomniare conetur^fed filium dun' tdxdt poflhumumloanne nomine,qui non amplius quàm unum uixit olliduum. Denicp uero confiât, ut iam ex eodem Gilleo extatrelatum, cui cr Gagui nus Eroffardus^ propèconfentiunt,Philippum Vd lefium poSleriores cum 'Blancha.celebraffe nuptias Anno Sdlutis M. C C C X L V 111 I. SequerC' tur ex his omnibus, ßuUam Rutini filiam duxifi. [et Philippus Vdleßus,eam nuptiarum temporeut minimum natam fiiifjeannos X X X V J. co j am' plius. id quod jviffèfidum, equidem non efiuerofi' mile.Tum utille idmgrand£uus, puta annum agens iam TV I. acanno infiquentièuita decedens, firté tam natugrandem ducereuolucrit ( quanquam fieni iuuencula magis conueniat) tarnen baud temerè UU' • quam euenit,ut pueUte reghe ad illud lt;etdtis ret'mean turinnupt£. to JO cittRutintürexPra:iciie,z^Philippits'Valeßui,iti 4® dempoß Pranciie rex, o' Philippin Ebroiceßs Co mes idemï^ rex T^auarr^, ex lequo ßnguli Philippa eiusnominis Tertium Francis regempaternuma' uum agnofcunt,nempe ex filijs eiufdem tribus, Phi' lippo Pulchro rege, Carola Valeßo ,crl-udouico EbroicenfeComitibus.Etquid fdneRenricus Nlt;lt;' uarrje rex unicam reliquerdt filiam, nomine loan' nam,quam rex Philippus Tertius penes fe educatam db ipßd ufq; inßntia,ßUo Philippo Pulchro uxorem à PhilippoValeßo conceß'umloann£Philippi E» coliocarat, regno fiauarr£,pr£tereaq} Campaniæ S® broicenfisuxori. LxuerbisautemeiufdemPetrilU' Comitatu ab ea in dotem accepto,ac inde à matre in nbsp;nbsp;cobi non obfeure id quo^ deprebendas, cum Ludo' uici Rutini filius pokhumus, loannes rex tarn frati Verins igitur efi, id quod Gilleiis CT Feraldus rc' citant, Ludouico Rutino unam tatum fiuifie filiam, nomine loannamÇ minime uerôBlancham, quoi GiUeus comminifi:itur')qu£ nupfitPhilippo Comi' tiEbroicenfi Çhuius in locum Peraldus perperàm fupponit Carolum') ipßus Rutini, iuxtaq- Philippi Valefif patrueli. Si quidem ht tres ,fi:ilicet Tudoui' filiunt Vhilippi Pulchri tmtu maximum ipfum Ruti numtrdnsletto,conuenienteramp;iplo inoriente RU' imo,unica tantum reliila filia itidem nomine loan' na,aui£ fu£ paternte,fctlicetloanitai,dotem,hoc efl l^auarr£regnum,Gr ipfamarito fuonempePhi' lippo Comiti Ebroicenfi adfèrredebuit.Narrat Gil leui fubinitiumlibriUAnnalium,idregnum Nlt;t' |
VOLPHGAHGI H V N G E R 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4 uarr£ demum à Philippo Valeßo, eum primum ts regnare cœpijJètÇquod quidemfiilum eSt Anno Sd' lutis llt;a.CCC^^Vl J.)LMdoKico Ebroiceiiß Comiti,nempe patri ipßus Philippi,loannlt;e ßecun' d£ mariti, traditumßiiffe. AtiUeidem Gillcus Iio quarto ante jinem lihriprimi ndrrdt,eundem LU douicum iam olim,fcilicet An.Salut.yi.CCCX.lX. mortuum, cr Parißjs apud Dominicdnos proximè uxprem fitam fepultum,iulldßcicte Caritnalequo' inter regem Pranci£ PbUippumLongum ZT Plaip mingos turn beUigerantes coponeret. Et fane çum idem /ôl.IUI,libro 11 fcribdt,Anno M.CCCXXX, Philippum Comitem Ebroicenfemin,ciuitatePam' pelunæ infignitum fitifie corona regni tiiduarrici, quod ad eum per tinebat nomine uxor is fu£,fili£l,t* douiciifatis dpparet,locum iam citatum ex initio li' bri 11, efie corraptum per librdrios,(y pro Philip' pû ibi malé repofitum Tudouicum : pr£fertim cam CP ibi difertè addat,id regnum à franco trans latum nomine fili£ Ludouici Hutini: quam certum efi non quidem Ludouico, fed eius filio Philippo EbroiceU' fi Comiti uxorem jùiffe. Atq^ buic cafiigationi no fir£inuenipoSlea nominatimconfentireloan. Ti' lium in Cbronologia rcgitm Pranciæ, ubiait,cpab Paulo Aemylio, CP '^irg- Polydoro, Ludouicum ea i» narrationefiilfàpofitumpro Philippo. Et loan/ tt£ fili£ Ludouici Rjitinicefiiffe regnum Nauarr^ demum mortuo utroquc patruo ,fcilicet Philippo Longo CP Carolo Pulchro, iamqs regno francico ad Philippum Valefium translato, aperte confiarç uidetur ex Petro ïacobo Aurelianenfßquo pragma tico baud alias nobis extat meo indicia commenda'-bilior,ßuedoSirinam cP rerumexperientiam,ß' ueiudicium ßncerum,cP homine Chrifiiano dignai fentétias jpe(lareuelts')quieaipfa £tate uixit,cp in arbore de fucceßione regum franci£ fcriptum reti' quit, ideo ad filiam Ludouici Rutmi perueniffe tari dem regnum Rauarr£, quia fublati iam quoq^ erant utrii^ patrui,ut didum efi,nequeullus amplius exta bat ex ioanna flauarra auia paterna, unde id regnti accefièrat,mafculus,àquopotuijj'et ioanna Rutini repelli.Et de regno gt;iauarr£,à compluribus qui fibi uth£redibus iducndicarent,motam fiiiffccontro' uerßam demii, ubi Carolo Pulchro nata filiaposi' huma,regnum franci£ ad Philippum Valeßumpa' truelem effet deuolutu, narrat quoq; Gaguinus fub initium lib.S.Vtminimé fit dubium,tiauarr£ regnü ci£ quàm Nauarr£ morereturinfiins,loannam eittß dem fororem, cp Ludouici filiam, baud bono iure 4 patruis utrisque, qui gradu erant remotiores, reic' damfiiijje ab ipfo quoq^ regno iiauarr£, cumfxmi n£ eßent eiufdem capaces. Vtcunque uero de flauarrici regni traditione Ebroi' |
|
ANNOTA «olt; Pbroicenfibusfi^a res habeat,no modo hoc ueritis, Hutino illam unicam tantum fin ffe filiam loannam, qua; nupfit Philippo Ebroicëfi, quâdocuq- per eam Hauarr£ regnum adepto: fed etia id uero proxtmis, Philippo Valefio alteram uxoremfùiffe Blancham, eiufdem Philippi EbroicenfisÇqui idem rexfuit BSa' uarricM^patruelis fuifilià, eandemq; Budouici H» t'mi alterius patruelis quoq^ fui neptem, ut fuprà ex Gilleo expofitum efl. Ham ey compendium Prof fardicum, dum memoratres in Gallia geflas, ipfum i ante annum Salutis M. C C C L.ita loquitur: Vale-fiusrex id tempons alteram duxituxorem, Philip' piHauarrie prmcipisfiliam. Proffardus ipfe,cuius poHea ell mihi fiifia copia, certius narrat hocmo' doiAnnoM.C C C X L 1 X,rexfrdnczlt;ePWip pus (, fcilicet Valefius) apud Bryam diilam Comitis Roberti, die MdrtwXX 1X lanuariffecundam du xit uxorem,fcilicet D om.B lancham, filiam Philip' pl régis Hauarra;, qui decefferat in Hiffiania, quie quidem erat letatisannorurn plus minus X v 111. Hifc ille. Adde uero, iam diilis omnibus beüe admo dum quadrare,Blancham illamturn annosnatam fitiffe uix XVII, quod Gilletts narrat,cum Philip' pus Valefius iam ageret annum LVI. Philippus C' nim TertiusrexPhilippum Pulchrum,item Caro' lum Valeftum,Philippi Valefij patrem,maturius fuHulitex prima uxore iftbella, filia régis AragO' to xo ni£: Budouiettm autem Comitem Ebroicenf€m,pa' trem ipfius Philippi feu Begis feu Prmdpis Huuar' r£,tardiiis procreauit,nempe exfecunda uxore,f'ci' jo /icetJWdn'd Ducis Brabantini filiaiita ut Philippus Valefius no modo alteram fuam uxorem Blancham plurimis,fed etiam dus patrem Philippum aliquot tnultis annis nafcëdo potueritpr£cedere, nimirum quia dus Philippi Valefij pater Carolus Valefius ut natugrandior, morehominum confueto, baud dU' biecitius zx maritus zy pater fiieritfiiëîus,quàm frater iunior Budouicus ipfe Ebroicenfis. Sic zy Ca rolo Pulchro tertia contigit uxor, dufiem Budo' uici Comiti'S EbroicenfispatruiipftiKfilta ,fcilicet ioanna : nimirum quia prognata ipfa à pâtre ferim tdito,quàmeratpatruii! PhilippusPulcher^Caroli Pulchri mariti fui parens. Vlæc fi Buchetu! confideraffetpaullanaccura' tius, nunquam puto in animum induxiffet, Ludoquot; uico Hutino régi Pranche pro una filia loannaduas fingere, alteri'que nomen Blanchie imponere. Hd-fcuit quidem Philippin Valefiuspro fecunda uxo^ re Blancham, fed earn non filiam Hutini, fed ex ehe feur du roy de Nauarre, laquelle Blanche U' uoiteflefimmeau royPhelippe derrenier treffiaf filiaioanna neptem,utiiameflexpofitum. Etcon' so fe,z;'c. Non tarnen negarim legi etiam poffi, an' niueri ^uidem poterat ad banc Buchetihalluciné' tionem , ni ft alteram adderet multo craßiorem^ Atque adeoipfe ftbiguoqueeffet contraria'!tnem^ pe nunc Blancham Hutini natu grandi .rem fttci^ eus filiam, qu£ regnum aauarr£ ad PhilippumE^ broicenfemattulerU: nunccontr.i eidem ioannent filiam alteram cum doteeademadiungens,inde'que tjatu habens ipfam priorem, Blancham illam |
T I O N’E S. loS Philippo Valeftoaddens uxorem.Barnin Philip' po Tertioitafcribit:AttamenLudouicus PlutinuS habuitduas filias.Vnafiiit nupta cum Philippo Va' lefio, Pranciarege Quinquagefimo ; altera tiomi' ne Blanchafitituxor Philippo , filiounicoBudo' uici Comitis Ebroicenfis : zx per eam Philippus idemfiidlus efl rex Hauarrie. Cæterum pofi in ipfo Budouico Hutino idem Buchetus longe aliter nar' raf.Budouicus Hutinus, inquit, ex priore fua U' xore, nomine Margarita, fororeÂoberti Duds Burgundilt;e,hdbuit duasfilias. una,cuinomen lO' anna, nupta fitit Philippo Comiti Ebroicenfi, un' de defcendere reges Hauarrie,(idemq^ narrat in Phi lippo V,cognomento Bongo, claritis etiam debid' uarrico regno ifli loannie Hutini filiiedebito eX' ponens') uti fuprà in Genealogia Philippi Tertif efluifum.altera filia,nomineBlancha,fitit uxor Philippi Valefij, quifitit rex Erancia:. ]dem repetit in Philippo Valefio, inquiens: Hie ex fecunda uxo' re,nomine Blancba,filia régis Budouici Hut'mi, no fuflulit ullos,dum uixit,libcrosi fed eam morièsgra uidam reliquit,enixam moxpoflea filiam poflhu' mam,qu£ uocata I canna, nupfit Dud Gerronn£. H£c Buchetus tumalifs bifloriographis ,tunt dJeo ipft ftbi aduerfa : qu£ fortefirtunà pr£fentctn in locum occurrentia, utcunque d me exami' nata, Genealogiarum fiudiofts bominibus libenti animo communicaui, accuratiorem inquifitionem, ipfisdemandans. Ex his uero elucet, obiter quoque deprauatuni extare locum in Eroffirdi Voit folio CH ti-ubi narrat deprecationem pro Carolo rege HauarriC fàdiofo cy homicida, per reginas duas fiflam. apui loannem regent Franci£,eius focerum: qui locus Zy Gaguino iinpofuit,fub initium libri IX. ut nan modode Blancba reginaimperfèdè dttbie'que,feil etiam de toanna fàlfàipfam neeeßitudinem narrd' ret. Quid niigitur una modicaqpella, uelin Fran ^corum gratiam, dumhoc prodeambulamus indi' ■o uerticulo,utriquefcriptori Opern adfiramusf Frof fardi uerba ita habent: Et tofl apres la roynelC' banneantedelaroyne Blanche feur du roy de Ha.' uoerre : laquelle ïebanneauoit efle femme, auroy Phelippe derrenier treffiaffeuint en laprefencedu roy de France lequel Hz inclinerent. Ego nihil dubito ab autbore ita potius fitiffe feriptum : Et toft apres la royne lehanne ante,cr la royneBlan te delà royne Blanche, idam qu£ loanna Caroli liauarri amita fiiitCputa toties iam memorati Ludo uici Comitis Ebroicéfts filia, nbsp;nbsp;Philippi Eiauarri regU ftoror^eadê fuit cr eim ftororii germante Blan chieamita. Sedïoannicnomcrepetiprofidlànopo ted, quia Philippo régi nouift'mèmortuo,fcil.Va' lefto^fuperftes uixituxorBlacha, ipfta ftoror Caroli regis Nauamjjloàna priore Valcftf uxorepramor tua. Pof- |
|
X07 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLPHGANGIHVNGERI tud. Poffet quidem er lodnnte nomen repeti,ßprQ Philippo fubflituds Cdrolum,fcilicet Pulchrum,cU' ius lodnndilldlgt;ldudrrd fit uxor. Sedmulto pro-niuserdtper librdriumofcitdntem lodnnte nomen uitiofè repeti, qudm pro Cdrolo Philippum fcri' bi. (^id,quôd ut de Cdrolo ociofc dddebdntur htec uerbd, nouifsi me mortuo, quum non poffet dl' terius Cdroli régis Frdnciæ uxor fuperfles effe(ndm Cdrolumhunc Ciuirtum,nuncupdtumPulchrum, ni,ßgt;ero,ßcile is nunc acquiefeet. Forröpr£terh£comnid,nequenqudmhißori£ pr£ceßit quatuor propefeculis Carolus Tertius, inuoluant,ut nihil died de Francorurege Philippo XXXI FrrfnciiC rexfdiélus Simplex)itd Philippa ddijciebdntur neceffarib, ut quem inter or Philip' puin Quintum, uocdtunt Longum, regnim duntd' xdt quinquenndle Cdroli Pulchri ejßuxit. C^Uire ubi dpud Gdguinum legitur-.Cdrolus, f:i licet üdudrræ rex, cominilfx c^dis uenidm podu' lduit,obtinnitq‘ interuenictibusreginis lodnnd eius forore CT 'Bldnchd,ç^c. emenddndïi eß itd: interne nientibusreginis lodnnd, eius forore Bldnchd. Vel hoc modo : Ioanna eius amita, er forore BlaU' »o rë ßiffe qu£ Bohemi régis, fcilicet ipfius Ioannis fa cha.TumenimnonfolumBlanchamuiduamPhi' î “ lippi Ville ff fed etidmlodnndinuidudm eius pr£' decejforis Cdroli Pulchri fiiffè fuperftitem, imö çjquot; dliqudndif polled, difertc memordt idem Profftr' dusßl. ClX.'iClüdl.quilocus,cuniedqu£ idmcon' trd Buchetum diximus, dpertè etidin confirmet, dd uerbum d nobis reddendus ell : Dedito, inquit, per Anglos oppido S. Vdlerif, Dux i^ormdnia: ( fcili' eet Cdrolus, lodnnis cdptiui in Anglid régis filius ) contrdxit trid milidequitum, cr Lutetid profiüus obfedit Meldunuin dd Sequdiidm, quod oppidum bolles ^dudrrij tenebdnt. lUic inerunt tres regin^: und lodiid, dinitd régis lgt;idùdfri, er uxor quonddm Cdroli régis Frdncilt;e:dlterd regmd Bldnchd, uxor quondam Philippi régis Prdnci£,er for or régis N(t uarri: tertia ipfd regina lHauarr£, eadeq; fororDu eis Normdni£. H£c ille,qui er pdulo pokingeßis rebus circiter annum Salutis M. C C C L X1111,de i/fdem ambabusreginisitd narrat: Præteredeuenit iUd ipfd hyeme,ut regina loannd dmitd régis t^duar 4ö ri, er regmd Bldnchd eiufdem îddudrri foror, tdU' turn cur£ er Idboris impenderent, quo tandem iU' ter regem Frdnci£ er regem iidudrr£pax conuc' niret. H£c iUe. Atque hanc locorum Froffardi er Gdguiniemenddtionem omnicarere fcrupulo,de' prehendipoßex Gilleiuerbis,ßlio Xlll.vfus ue' rohaHenus FrofrardouetHli£ editionis, er primo in uoluniine dliquotßlijsdeß{lo,ac tandem {ßqua firtè ueritdtem ipfam de his erdlijs quibufiam cer' tius erueremflio recentiore cominodato accepta d Jo doHißimolurecänfulto ChriHophoro Seldio AU' gußano, iüußrißimi principis Alberti Ducis Bd' uari£ conßlidrio, dmica noßro uetere, inueni ilia in loco{qui eß eain editione folio LXXXll,ut pO' ßeriorßlio C11 l^edndem prorfus ménddm. Frater autem eius magnificus Dom.Georgius Sigifmundus Seldius,fdcr£ C£fdre£ Nlaießdtis procancellarius, uir in omnißudiorum genere cbfummatißimus,p d' |
loS 30 tronus mihi perpetuo obferuddus, cuius iHe erdt cO' dex proprius, er que totum diligetißimc olim per' leHum fud mdnu Latine ddnotdrdt,eum quoque lo' cum,fcilicet folio LXXXII, dnimaduerterat effe mendofum,er in margineddiecerdth^cuerbaiVide tur error in nomine,itd utpro loandponatur Bldn chd,er pro Bldnchdloanna.Sed nofiræcdfligdtio' cognomine Augufto,uthisd téporibusremotiore, nimirum qui XLIII annorum rex deceßit Anno Sd' lutis M. CCXXlll.wxora« j; ipfe hdbuit cuiuf' ddm B ohemice crM.ordui£ Oucis filid nomine M.ii ridm, de qud Gdüici fcriptores itidein udridnt: feien dum,cr Cdrolo Pulchro Frdncorum regi {qui Pbi' lippi Pulchri tertiusßiit filius,çr Philippuin Vdk' fiumregent,loinni^pAtrem^Caroliq; Quintieo na mine régis duum proximè in regno anteceßit) uxo' ror effit,Henrici VI i.imperatorii filia^huiüfq; Clt;i roll 11 j 1 (tmitftjfjowine JAnru, apud Argimontent deßnlla,teße Gdguino,uel potius apud iffodunum: quo tëporeßrte redibdt und cum marito ex lingu£ Occitan£ finibus,pdulo dntè enixa filium,qui mox d baptifmdtedd fuperos remigrauit : eum^paucis poll diebus confecutdmdter,fußgt;eillis€dm obrem quibufddm,uti h£C ndrrdntBuchetus er Giüeus: quiedndein fepultdm quidem ßifßfcribunt inmo' ndchdrum ædequaddirt prope Argimontem, quem ipfd fibi in hoc locum delegerdt.C£terùm ut Gilleus ßlfo narrdt, lAdridm illdm Cdroli régis Bohemi ß' iffi fororem,cum amita quidem ßerit, quod idm eH dillum : itd Buchet us pro Henrico eidein perper dm ßcitpdtrem Ludouicum Luzfnburgenfem imperd' torem. Itidemuero Froffdrdus,ubi pugndm Crecid' cenfemndrrdt,er de hoc loquiturc£co Bohemorti rege, dicit eum quidem filium nobilts régis er Impe ratoris Henrici, fed pro loanne Carolumuocdt.que ' ldpfum,qüdmuismdnißßdrium ( Imperatoris enim adieliio ut ipfum lodnnem filium cidre oßendit,fic Cdroli nomen adfciticium neutiqua ddmittit^tatum dbeßutdduerteritdc fußuleritmterpres loan. Slei' ddnus, ut dlium de fuo contrd Froffardi uerbd meii' temqi ipfcaddiderit,nempeita reponens: Succubuit in hocpr£lio Henricus à Luzëburgo, pdter Caroli Bohemi£ régis. Aequè de fuo affuit Henrici nomen lib. 1111,quo loco Froffardus ipfe Caroli Luzebur^ girégisBohemi£eledionemddimperium dttingit, fed neutiquam ipfe Henricum eipatremfitciens. Si' militer eodem lib.llll.dum Froffardus incogitanter cladem illam miferabilem, qu£ Galloru ambitione, interq; fefe iriuidid er £muldtione Chrißianis iU' xtd Fiicop0limilldtdeßäTurcis,reßrtin Henri' cum quendani Hungari£ regent: Sleiddnus errorem accumuidns, fcribitregem iUum Hungdri£ Henri' cum,ßdtremgermdnum Cdroli C£faris ßiffe. Vti enim plerofq- omnesuno ore memorare fcio hißo' riographos. |
|
too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A N N O T A T T O N E hogrdipfioj, eam calamitatem aceeptam ßiißße ßub j Sigißnundo Hungarhe turn rege,Caroli Quarti Clt;e faris filio, pàüipß quoq; Cecßireßido, ita eiußdem Caroli Quartifratrem Henrichum lego plane nub lum. loannem Henricumßatrem jùijfe non ignora :ßed is ad HungariiC regnum ne adjßirauit qui-dem unqudin, contentas îAarchionatu N[oraui£, Comitatuq; Luzemburgenß. RteUeniljeeamcla-dem Anno à Christi 1 E S V Seruatoris noßri na-tiuitate M. C C C X C V I, CT eiußlem Sigißnun diregni Hungarici X, Cußinianus inßd in Cale-pino V. Turcarum rege luculenter demonflrat, cui tum in hoc Gallici fcriptorcs Frofßardus ej- Giüeus difertcadjlipulantur: tumuero non obfcuré innu-untjBafaitem ( ßue, quod idem cü, Paiazetem ) eo tempore Turcis imperitajje,• non uero Amurathem HahometK filium, uti Cußinianus contra Sabellici ßipputdtionem erroneam ibidem rede contendit. iroffardus enim BaßairtjCr alicubi Baßent,item 'que 3djaac,uti Gilleas,eum regem nominat, uocein bd' faitutcunq^ repreßentantes. 'Eandem uero ob caußam, de quaßiperius dixi, putd ob afßerendam hisloriarum ueritatem, nec ib ludprieterierim,ipßiin loannem Sleidanum mitio auàarij t)iliori£ PhilippiComind:iddie{li,nihilo Ÿeâius narrareÇquanquam idem Hauclerus quoque fcribat') i ranci£regem loannem ,dequohicloqub fnur,in Anglia mortuum captiuum:quum is quadri-rnnio antequam uitadecederet ,fùerit inde ex Anglia in regnum Prancicum emijßis liber,ßaaq- jpon-teaduifendum Edoardum Anglic regem eodemre-tierßis.Hißjortc iuxta lureconfultorumßententiam non liberum^ßedcaptiuum cenfuere, quidatii uadi-ius dimißus fiterat. jo 10 ÎO his iierbis redditur : Anglus (ßcilicet R‘chardus An- pte Rodulpbi de Habfpu rg. ) Ne quaßuboria-gliæ rex,Edoardi Tertij ex Edoardo ßlio nepos') 40 turhicambiguitas ,transßrenda efl dijlinólio poH Poüremô autem éxhócipfa typo Genealogie, quam Cuißinianus huicCarola Qjiarto prefixit, «tiam deprehendis,paruin ßubßflere id quod in eiußdem Projjàrdi libro 11 legitur, ‘Ty per interprètent h Germaniam mißii ad Carolunt Bohemia regem legatis,uxorem fibidari cupiebat iUitufororè: per dnnijpadum, CJquot; fo amplius,res cogitata, confèda tfi tandemyides enim le(lorqult;e fùerint Caroli fo^ rores,quibusqi nupt^e mariti'S,iiimirum Anglo nub Id. Quid,quodcrtemporaRichardiiftiui,crCd^ roll fororum,adeà non conueniunt, ut haruin nuHa ipßRichardoiain planépuberiuxoreffe potuerit^ qu£nonhaberet£tateannorum,utminimum,XL. Henrici Lucelburgenßs lmperatoris,eiqj hunc Ca-nam Anno Sal.lA. CCCLXX'V H,Richardusmo- So rolumpeperit. CoUiguntur heectumalqsexhiüo- rienteauo,pr£mortuoq- patre,Angliieregnum ca-fefßnsannorueratX l.cum loannes Bohemi^erex tarn ante AnnoSalutis M.C C C X L V I occu-buüßet. Henique cum idem loannes rex ab Anglis tßet occißus, ueroeil perßmile,nuüameius ßlia-rumad is nglosßcile ßiißße migraturam, dolore o-dioq; nimiumadhucrecente. CerteLudouicusCo-tnes FlandriieÇquôcoieéluram noßram etiam exem-ploßtlcidmus, ty quidêex claie edieni ultra fé rente)perßuaderinunquam potuit,ut uxorem duce-retxßabeüam filiam régis Anglic Edoardi Tertij: ut à quo Comitis ipßus pater^ Ludouicus ey ipßc na men babens,in acieapud Creciacum eßet occtßus. |
Et huius quidem ajßertionis noßr£ apertam can firmationem podl inueni ipßum apud Eroßßirdum: qui licet primiim Annam Caroli ßorore dicat,tami jlatim ßubiungit, eandem Annam cum ad jponßu'it Anglumproßcißceretur, à Duce Brabanti£ (ßilb cet Venceslao) honorißcèexceptamßiijße Bruxeb l£,ut qu£ipßus fratrisimperatoris Caroli elßetß-lia. quod mirum quidem eß non rejßexiffe interpre-tem,pr£ßertim cum idem lib. llli.ubi eiiißiein An-n£,mortu£anno M.CCCX Cl J1 i.magnificæexe qui£ deßeribuntur, patrem Carolum nominet. qua loco etß Eroßardus ipße nullum nomen patris expri mat,tamen alqs notis ita demonßrat, utdigito non poßitcertius, nimirumpompamßcnebrem Ann£i ' maritoregeideo inßitutamtam ßumptuoßam ßeri-bens, quödßliaßiißßel régis Bohemi£, Imperatoris Romani, cy régis Alemaniæ:qu£duo quidem po-ileriora in loannem Carolipatrem non cadunt. Suntqj h£cduo Eroßardiloca omnino conßrendit cum ipßo Cujßiniano, ubi infraßubfinem huius Cali C^uartißcribit, eiusfiliam Helenam cuidam Ana gli£regiceßißßeuxorem. Quoautemeaqu£contra GiUei ey Bucheti narrationes ßupr.i expoßui-mus, de Philippi Valeßj ey Ioannis regum Galaix, • item Philippi régis Hauarr£ conittgijs, clarius cub uis pateant, ßubiecimus bic typum Genealogt£, in-ßertis frrc ijs tantum perßonis ,qua4 arguinentunt dejlderat, 'Pdg.4.7f.uerßi. tSt Fuk ergo Carolus rcxBohemiæ, ne^ pos ex filio quondam Henrici de Luccigt; burgjlmperatoris pronepos ex filiaamp;ne* uocein Imperatoris. Fuitenitn Cdrolud Henrici deLucelburg Roinanorumîmperatorii hocnomb neVli. ex toannefilionepos, quodmonftrat Gc' nealogid.idemcpCarolut Rodulphi Habfßurgen' ßsRoman.tmperatoris pronepos jiiit,nempe quod is Rodulphusfiliam Gutain dedituxorent Venceß laoßeniori régi Bohemice,qua; indepeperit filiani Elyfabetbam : hxc nupßtiam di£lioioanni,filia rijs,turn ipfo ex Cuj^iniano fupràin ijs Cafaribuf^ P(lt;g.44i,44xeZ4îîgt; x3i OiJi in oppido Ro. Res nomine ')Aban thore na Romano,ßed Rhenanoßcriptäßilße, qui/ uis putoßicilc intelligit. Supra Pag.^r^ uerß uit hm, non oppidum appellat, (iumdicit,quôd nouiti a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lih |
|
VOLPIIGAUG} HVNGERI *11 ïlleîJioguntînui Antiftes ut Papte ^èquounototui pendebat,moremgcreret, Principes pro nouo deli' gendo rege conuocauit ad uiUä Kens fuper Kheno. Vbi autem pt locus iUe, euidenterapparetex ippus Cuffiniani demonßratione,dumPagma proxima uerPic).p:ribit,quorundam Eleólorum legatos cort' ueniffè pub cajiro Eeoßain, eregionè uiUte Kens.Eß uerà hoc oppidulum, diëium Lonßam, uel potius Lanßain (ideoq; emendanda er in Culfiniano cor' ruptèfcripta uox Leoßain^ßupra Confluentiam p' turn ,pcd in dextra pue Germanica Rheni ripa, qua Lanusfluaius ex Heßia deßcendens in Rhenum ilia' bitur, indeq; handdubiè nomenaccepit. lAagisO' tiam corrupte apud loan.Nauclerum legitur,locum Rens ad Rhenum eregionè oppidi Hceßptumefße. VroHoeßenimreponidebetLanßain. Eß namque Heeß,pue Hoechß potius ßcribendumßierit, ad dc' Ktram Ntoeni ripam,paulo infra Erancefirdiam, in ditione archiepifropi Ntaguntmi. percontrdâionem,quôdlingua communi Hoech' ftet (quo nomineCTalia funtin Germania oppida') ideß,acß ^Latinedicas AItii oppidu,feu AIta uilla, ut cum quibußdam loquarfcriptoribui. (Xu^nquam îo «rtim nee puerihodie ignorent,tantum e/Jè difcrimë inter oppidum er uillam,quantum inter urbem Ro niiijn CT p4gMfn altquem : tarnen apud Neotericos quofdam,pr£fertim Gallos, uiUa frequenter ufuV' paturpro oppido,adeoq- ciuitate.biamerbtec duo Legulij noftri,ßdijsplAcet, ita dijiinguunt, uthec Idpifcopum habeatfiUudnonhabeat. Galli ueroid fumuntex uernacula lingua, qua; oppidum firè ali' terdicerenonßolct,quamlauille.Horumuerbano' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, nbsp;nbsp;_ , nbsp;nbsp;, firi imitati,oppida qU£ßunt,ßlt;epe e^uillas iuxta ap 4° ß^'gt;^ipium,incogitantia peruertit. Certe non poteß Operieprecium uero exiß'mo, id quoque obiter commonejicere leilorem,priefertim Germanum,no idem efße Hoechß, er AltamuiUamÇcuius inhocCa rolo 111 l-ortemporibuseipnitimisptepeapudßcri ptores pt mentio ) quod pnma quide freie ita uideri queat: quum Germanus pua in hngua paulo attëtior baud inepte conijciat, H oechß did apud Rhenenßes pellant. Sedutabßoluam id quod dicerecoeperam, opinorper Altamuillaminißius quidem ßeculirc' rumq^ ad Rhenumgeßarum hißorijs inteUigi oppL dulum Hngua Germanica didum Ejtueld, paulo in' fralAoguntiam, in Germanica Rheni ripa ptum: tumquiahocadmonet Adnotatio quaidamin mar' gineadautborem Paralipomenon adiedorum Abbati Vrßiergenp, htec uerba adijeiens : Alta uiüa eß, Eltfrld, Ringauite oppidum : tum quia ipße uidi diploma Carolihuius 1J1 i,quo conprmatinueßitu ramäuaßaUo quodam’lmperqdefrudoÇutdereLa tinis temporibus incognita noßroru uerbis loquar fignipeantius ) in alium Valuaßorem frdam. Dies datte dus conprmationis, cuißubßcripßerat Cancel' lariusloannes ESouiforenps, ita extabat : In casiris ante Eltuil,Sabatho poß frßum Aßcenßtonis, Anno SalutisM.C C C X L V111 f. Regni 111. lipdem m faßris or ipßa inueßitura erat data, eodein Anno, |
ui 10 iO frßo S. Ioannis Baptid.-e.duam uero obcaußam tum ibi frerit cadrametatum, in hidorijs non lego. Conijeere tamenlicet,itum frifße in Henricum de 'Virnberg,per Papam prteßulatu Moguntinte Ecclc' pteddedum illegitime inimirumea ßolade catißa, quod Ludouico Bauaroßuderet, ac Carolo aduer' ßaretur : cuius quidem Henrici indices ius dixißße in Alta uiUä, Hauclerus dißerte memorat, quum Ger' lad à tlt;ia]Pau,qui non peroßium ouileingrefp(s,Pa ' pa:prtepdio eundempbiußurpabat archiepißcopi' tum,iudices M.oguntilt;eforum haberent. Porrb ubi idem author tü,. Paralipomenonßcribit, Henricum Lucemburgenßem eledum friffelmperatorem in lo ' co qui dicitur Rinßen, Treuerenps dioeceps : emeU' dandum eß,ßecundum iam dida, etr legedum Rens: utipncerc habet idëbiauclerus Generat. X LIJ U. duanquam Cuffinianusdißßentiens, Erancoptrdite eledum ßcribat.Sedutcunque pt, non obßcurumeß, Principes Germanos turn temporis pre coin loco conuenire ßolitospiiffre : cuius quidem hodie nulli eßcelebritas. Pdg.4.77.ucrß7. *Sj Oppido'cÿ Non'mberg.) Htecuerbacu periodi pneparum congruunt .t^eßeio an nonali' quid uerborum hie dept; autan potius ab authore fcriptum,Oppidum quocjNoriinbcrg.Hf* dio hunc locu ita uertit,ac p Albertus Außrite Dmx Horimberga Caroli frutores potentiorcs deciffrt, acibidem Nlarchionem Brandeburgenßemrecepiß' ßet,id quod cum prtecedentibus prorßus quidem non couenit.Itidem mox inprius uerfz^.. Periodi minus apte inter fecoeunt. ibid.uerpzo. 184 Obijt turn uxor Caroli, régis Frangt; ciçjCui Blanca erat nomen,filiaONf/cJOf^tt» dem, utrum potius hie oßeitantite reumfreiam : au' thorcm'ne, qui fcrorem fcribere animo habens,fi^ Ham fubiecerif.an uero Iibrarium,qui reâé fortaßu ignorantiie author ipße damnari, ut qui infrrius di' ßerteexponat, primam huicCarolo duartofriffre uxorem Elancam, ComitilßamValeßijin Eranda, filiam Caroli Comitis Valepj, zrßororem Philippi de Valeßqs,pöd: régis Eranda. EAox.uerß.43.pro Carienfisjfge Curienfisr^Mod tum res ipßa,tunt uerß.3o.Pag.4.78.clareoßëdit. Deniq; flatimpöfl, fcilicetuerß.^.lege eis,pro eius. Pag.4.7^.uerß.8. tus Ioannis régis Franciæ.) Hihil equidem hic depdero :ßed ideo hunc locumplentio non prtcter' gredior,quód dodos expendereuelim, num uerop' miliapnt, quee Aeneas Syluius in hißoriaBohemi' ca,ßubinitiumcap.'X.'X.'iCI 11ßcribit,nimiru quid Carolas hie duartus adhuc iuuenis, patrecn ippus 10 âne adhuc ßuperßite,ßomniauerit de Delphino re gis Erâciteprimogenito: qui turn contra principem Subaudhe |
214*
|
ANNOTATIONEN. Sabaudio: belligerans ,tn obftdioacmcuiufdamca' ftelli,fagitta in mcertuminiffa,conßffoinguine oc' cubuerit. Quumenimconflxt(flquidem Nauclero credimus,4 quo nec Gagutnus GiUeusq^ diffentiunf) Delphinatum ad Rom.ffedantemtmpenum, nem' pe c feptem Arelatenfis regniprouincijs unam, ab Humberto Delphino uenditußiffi Phtlippo Valc' fioregiEräciteAnnoSalutisNl.C CCXL VIIII. quiefo ante id tepus quis, cuiusue regts Eranciæ pri' mogenitus potuit effè DelphinusiQuid, quod ne tie quidemDelphenattts PhilippiValefijprimogenito loanni ceflitifed filio fecundo Philippo, qui et Dux Aurelite ßit: uel, ut Gtlleus narrat, Carolo eiufiem Philippi Valeflj nepoti ,puta Ioannis t^ormanni£ Duels fllio primogenito'.id quod cum hifee Cuffunia ni uerbis plané confentit. Pr£terea uendito iam Delphinatu,1oanes pater Carolo Bohemo ampltus fuperfles non ßit,cui fomnium illud narraffèt,quod Syluiusferibittut qui Anno Sal. M.C C CXL V1. dem Ciuilis,acduo Canonici. Deniq; Anno Salu tw M. C C C G L111, Ludouicum Caroli V11 pri' tnogenitum Delphinum viennenfem,ac pofl regent Eranci£eiusnominis'Xl,idconflliumtransßrmaf VlLJCalend.Augufliab Anglisinpralioapudfyl xo fein Parlamentum,adinflarCentumuiralis illius uam Creciaci ßerit occifus: cum Carolus ipfe iam antècirciter idusiulij effetprimkmdeflgnatusRo. }mperator,annoshabens(_quodipfeSyluiusaffèrit') XXXI. ipfeautem anno uenditi Delphinatus,ut inflrius ex ipfa Cuffiniani narratione colligitur, moriente uxore Erancica iam uiduus,decennioantè pater,ac omnino tumgrauioribus occupatus negO' tijs', quàm qui iuueniles initalia feilaretur amores. tits in Erancos unquam alienatus. duid igitur cen feam, nifi Syluium fomniaffe, dum miraculofum id narrat fomnium :ßrte per aliquë eius templi, quod Carolus ßndarat,fodaltum cocinnatum, ut qui tern 40 gem non effe in Corpore iuris Ciuilis compreheU' ploeidemhinctantoplusuenerationis feconcilia' Deniq; nufquam lego,ullum Regis Eranci£pri' tnogenitum beUumtum habuiffecum Principe SU' baudi£,autin CafleÜicuiufquam obffdioneoppC' tijffè.Eiifi ßrtaßisde Carolo Philippi Pulchrifl' Iio , cum copijs aliquando authore Papa Joanne X XI J,Vercellis, adiutum Guelphos,profiilo,fen tiat. SedisnequeDelphinus, neque regts Eranco' rumßit primogenitus, neque ipfo uiuo Delpbina -turum opinabatur. De ip/o uero Delphinatu complura cognitu nc' quaquam indigna, necalijs relata,quad ego feiam, hiftoriogr aphis,licet colligere ex Decifionibus Gut donisPap£,quianteannoscentumconffliariusdiu fuitin parlamento Delphinati apud GratianopO' Um, atqi omnisgeneris monumenta in archiuo lu' ffrare, multaq^ cognofeere potuitad earn ditionent jßedantia, uutgo noffris ( ut opinor haud temerê jo comporta:aliquando er aliosmemorabilcs fui fecu ti euentus interfpargere folitus, utdeioanna pueüa ( quieconfflio iuxtaer armis hofles Anglos Eran' eia ßrtiter, adeoq- prodigiofè expellens, Carolunt feptimum iamregno propeuniuerfo exutumrefti' tuit')deexpugnationeConflantinopolis,debetloin teflino Kegis Angliec er Ducts Dyorti, de Cometa in Delphinatu uifa Anno M. C C C C L V1H, lt;ic morte Caroli VI l,de coroiidtione Eudouici X. 1/1 qu£ddm aliit. |
Quomodo autein illuflris Priitceps Hnmbertut Delphintts Viciinenfis, de^uo fupra didum efl, in' fiituerit Anno SalutisM.CCC^E.conftlium,^ , Delphinalc uocariuoliiit^atq; doiniciliumhabere perpetuum Gratianopolim, tributa eidem amplißi' mapotejlate ium dicendi in uniuerfoDelphinatu: fcribit Guido iUe Papa Deeißone D L111 f, récitas 10 tenorra diplomatis ipfo ab Humberto fupereare editi. Præterea ibidem narrat,cum eo tempore ef fet Academia publica omniu dilciplinarum GratiiS nopolijdifpofui/Je eundem Dom. Humber tum, ut inter confiliarios femper effent Egt;odores quatuor^ non nomine, fid reipfa profiffores iuris ,duo qui' magnifici Regij Senatus Parrhiflenfls : qua derec' tiam fcribit Deciffone X L1111. Q«id idem Dorn. Humbertuscrloannes epifeopus Gratianopolita' nus iuratis paâtionibus inter fe Anno M.CCC XL 111 couenerint,fuperiuri[diëlione in dues eius loci,narratcr prolixe difeutit idem Guido,Deciffo neCCLX.lX.V. Comitatus Valentinen fem cr Dt enfem eiufdem Caroli 7. temporibusper Delphintt {ntmirum Ludouicum filium') nondum maiorematt JO niî 'X.'X.v,parumconffderatè dimifffosLudouica Piilauienff : idcoq; Regni fententia,in corpus eiuS prouinci£ retrados,fcribit idë Deciffone CCCth Porró Deciffone CycCl,récitât fandioneni quandam Imperialem integram(niff quod condito' ris nomèannusq; promulgationis defideratur(,pra! fcribensßrmam, qua magnates inter ffbeUa denun dare poßint,ffquidem iuflaffbi quifquam putet eff P artnorum caufuin. Explicit uerà iÜam fcripto commentariolo, in qutm prttßtur, eam quidein Is' Jam,fed in archiuum publicarum rationum Delphi' natus ideo relatam, quo obferuaretur ijs tempori' bus,quibus Gubernatores eius prouinci£ erant uica rijimpiales:proutidë DeciffoneCLiXiX.'X.ll}^ crCXClIlljCrCCLXXXi, reßrt nomina quatuor Gubernatorum,qui ab An 'o M.CCC L’yCXXJlC.ufqi ad annum M.CCCCXXVIII, aufpieijs RegMin Erancia ei prouincia praßerunt. Egoprope facramento contendereauffm,eius fanilionis authorem ßiffe Jmperatorem Ludoui' cum Ctuartum Baioarium. Nam quo loco Eroffar' dus memorat, quibus ceremonijsac conditionibui Edoardiis Angli£ rex ßerit ab ipfo imperatore Lu douicoßdlus Jmperij vicarius( de qua re cr hie Cu fpinianus^adijeit etiam hac fequentia : ibidem quO' querenouatum acconfirmatum ßit Decretum feu flatutum quoddam, temporibits iam pr£teritis in aula lmperatorisßiium,quod tale erat. dnod quiff Kkk quit |
|
VOLPHGANGl HVNGERI «J quisuelletaïij moleßiam aut damnum infirre^debc' ret eidem denunciare diffidare uulgo uocanty legi' time triduo ante quàm adfiólum defcenderetiGT qui cunque fecus ficeret,mali gt infimisficinoris fittU' rus effetnoxius. Hac Proffardus. Q«óautem dijudicari ea ab unoquoque poßmt, f'^bijciam nunc ipfam quoq^ fanéiionem, non quidem ut apud Gui' donem deprauatißimc impreffa extat, fed fua in' j(egritati reßitutam. Ipfe Guido huiufmodi titulum praponit: ÎLEX IMPERIALIS SVPER DIE fidamentis, quæquandofj faciunt inter fe magnates ôcalij nobilcs,qualiteramp;quo-modo fieri debeant, amp;nbsp;qualitcr puniantur aliter facientes, à de prohibitione iniüitarum guerra’ rum. ^osqui decatero aduerfusaUqUösiiißamdiffi' iationis caufam ßhabere fingentes ,ipfos tnlocis Itbi domicilia non obtinent,aut ea communiter non habitant, intempeßiue diffidant : declaramus,dam' tia quacunq; per incendia, jfio lia, uel rapinas diffi' datis ipßs cum honore fuo infirre non pojfe. Et iquia patrocinari nodebet alicui /raus gt dolus,pra finti conßitutione in perpetuum ualitura fancimus, diffidationes huiufmodi quibufeunque dominis aut per fonts, cum quibus aliqui fücrintin focietateGX jfimiliaritate,uelhoneßaqKauis amicitia conuec' fati,ßcfiilas uel fiendas, inpoßerum non ualere: ( neclicerc pratextu diffidationis cuiuslibet quem' piam tnuadereper incendia, /fiolia uel rapinas, niß di/fidatio per tres dies naturales ipß diffidàdo per' fonaliter,uel in loco in quo habitare cofueuit,publi cè fiter it intimata^ poßii^ ilc intimatione huiufino-diperteßesidoneos fiert plena fides. Quißquis fc' gus quempiam diffidare zy muadere modo prlt;emiß' fonon feruato prlt;efitmpferit, injàmiam eo ipfo in^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... ,, nbsp;nbsp;nbsp;■ hic innititur, quicquam derogare haud equident €Urrat,acfinulladiffidatio fiHaeffetiquemetiam ^°cupiam:ita apudalios fcriptores nullam Pltfabc' tanquamproditorem,perquofcunqlieindices pa' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ . nbsp;...... nis legalibus ßatuimus caßigari. inhibemus C' tiam GTdamnamusuniuerfaset fingulasubiq-guer ras Grlites iniußas, cunüa quo^ iniußa incendia, ^oliaGrrapinaSfindebita gtinconfueta telonea, gondu£lus,cr exailiones pro ipfis conduiloribus txtorquamp;ri confuetas, fub poenis quibus facra leges pramiffaity-eorum quodlibet ficiuntpunienda. Pdg.^So.uerß^., iis. Anno noftræ Salutis milIefîmotrC' |
(eptimo Martij,ilico in morte diui Vécef-lai cü imperatorijs exequijs ac lamentatio ne ingenti honorifice fepultus.)E^«i(/e„ifcd fmbigoauthorêfcripßßi^ illiccçin monte .’pro ^uibusfanê utrbis amanuenßs,prafirtim male auri co in morte. Eftautem templunt eiuf Diui, ab ipfo Carolo icdificatum, quod paulo fuprà author narrat, loco editiore ciuitatis Pragenßs ßtum, qui nions Sandus Vuenceslai indeuocatur.Vt Hicdio morcCjKocem hoc loco euidenter ineptam,non po tuit non pro in monte coi nmutare: ita iïico reli' quit, fequetitibus nihil omnino conueniens aduer^^ bium. cîute enim exequilt;epoßunt ejjèadeô pompO' fe, qualité fepultura magnifica qute lamentatio in' gens^ubi raptim omnia peragunturi Prfg.erfd.Wfrpo. ïSf. QuamCarotus rex Francorum tan quam amicam fuam Carolo Bohemo,tum Marchioni Morauiæ exiftenti, uix fepten neüdeÇpÔf3iuii.')CluanquàCulfiinianusinLati' na lingua purioreufu alicubi impingat, adeoq^ cis uulgo foloecifetthic tarnen planèmihi perfuadeo^ neq; a.mic3.millumjneq;3imitzm procognata ufurpaffe, fed ßcripßffe amitinam ; nempe quod hac Blancha Carolo Pulchro Prancorum rcgiitn neceffaria fitit, ut proprio uocabulo amitina eß fetifeilicet ipßus patrui Caroli C omitis Valefij fi^ lia. indodumenimamanuenfemptur'ma alia loU' gc hoc magis clara GTdperta male corrupißi, plut quam uelimus notum eß. ibid.Verf.^s. 'll h b, gt;s «I It î88. Sed amp;nbsp;alia Elifabcth inuenitur ff* lia Caroli, quæ uxor ceffit loanni Gakatio Duci Mediolanenfî.b'quibus Valentina filia nata eft,uxorCaroli Franciæ Regis. Margarithaitem altera,quæ quibufdam quinta Caroli filia dicitur,uxor data fuit lo anni Burggrauio Norimbergcnli. ) vtiau' nalibus Bobemicis , quorum fide hic Cußinianus than, loannii Galeacij lUiui primi, ac longe omnium potentißimi Ducif t^ediohni uxorem inuenio . vxores equidem duas habuit, fed prio' rem yfabeüam ^regis GaÜiiie filiam, fier Hern: Cd' tharinam alteram , ’Barnabe patrui filiam , c qua primo partu Valentinam , atque inde duos filios ioannem Gr Philippum Marias fuftulit, ttti in ipßiK Ioannis Galeacij uita difcrte narrat dodißimus Prgful Paulus Jouius : qui tarnen in eo hallucinari uidetur quod yfabellam , priO' rem Ioannis Galeacq uxorem fielt Caroli Güt' Ute régis filiam , qua loannem regem Gallia pa' trem agnofeit : quod in eius uita fcribit Paulus Aemilius, narrans yfabeUa pro dote ComitU' tum Virtutum attributum, eamqiie ditionem eß fe in finibus Campania Prancica. /sdßipU' lantur eidem Aemilio Proßardus libro quar' to f CT loannes Buchetw in Bpitapbijs regunt Prancia, |
|
annotationes. ïranci£,hin uno ore Jcribunt: huic lodnin Giled' cio uxorem jut/fe yfabeüam filUm lodnnii régis ïrdncite. Libet refèrre ip/dni Iroffardi (cnteii' tidm:nec meliMhdcm re polfum,dutbreuius,qudm Herbis lodtinis Sleiddni 'mterpretis compendidrij. Qjio loco igitur ^rojjdrdtis ndrrdt defldtu reipub. ^iiedioldnenlis, ey dtemporeLudouici QudrtiCæ faris orditur, ac demuin de I odnne drchiepifcopo,et tribus ipßus exfrdtre Stephduo nepotibus, ßmulq^ }odnne Gdledcio pronepoteÇquem ipfumquoque ßmplici pdtris nomine Gdledcium dppeÜdt ) plurd dttexit,edmpdrtem Sleiddnusperflringit hisuer^ bis : Principum dmicitids mdgnd ui pecunia redi' mebdnt.Gdledcius , Comiti Sdbdudia, cuius fo' rorein duxit, aureorum centum milid dépendit. ¥i' Hum hdbebdteiufdem nom'mis,qui régis todnnis fi' Wocea^ni^ ^^‘^^^^°^^gt;f^bdbuit,depenßsPrdncorum fexceu' dringîtismw tismilUbus,pro Hberdtioncßocerißii,Anglisob' iibus floreiio Hqati. ïutüoris Gdledcij filid Vdlentind.Cdrdli ßx' tura.Fracic» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À mm tres, duo tißdtri germdno Ludoutco 'DUci Aurelidnenß nU' »enVr'w'ea pßt'tt^t-iimnonpriuSiquimHleßituro genero, dc' Cnguii bazi» «« centend ïrdncorum milid numerdffèt g ingen' «deccm. ßincuimdurixulus dliqudpdrte,Comitdtus'Ble fenßsdeindeemptuseß. üacille. nbsp;nbsp;Porrôutpleri queomnes ßtntduthores, Vdlentindm lodnnes Gd' ledcij filidm,ddtdm ßiißßePudouico GuciAurelia uxorem : itd neminem ndrrdre uideo, itldin ulli un' Cdroli regi Erdncia nupßßße : unde dlterum hic Cujßmidni errdtum proditur. nbsp;nbsp;Buchetus quo que db ïouio per per dm m eo dißßentire uidetur, jo ydlentindm ßcribit ex todnne Gdledzio er yßdbeUd Erdncicdiidtdm’.cumlouius Cdthdrindm Bdrndbaßlidm eidem mdtrem ßcidt,uti idmßu' prdreldtum eß. Sedè qudeunque tdndem uxorelO' dnniGdledzio filid Vdlentmdfiteritndtd,ßueBohe md,ßueUdld,ßueErdncicd,ßdtis confiât,ßubldtd ipfiuslodnni Gdledzq omnilegitimd ßobole,grdue erdiuturnum lüud bellum ßuper Oucdtu M.ediold' ni db eddem ußq; Vdlentind per Erdneos fiiifii initio er excitdtum, erßubmde rcpetitum:qud de re eiuß' dem louij peculidris extdt ndrrdtio, er GdUorum dpologia pertnulta. Vteunque etidm Cujßinid' nus hic eitet dnndles Bohemicos,non obßcurum efi, hunc locum firèex Chronicis illis rndgnisHorim' bergenßbusinuitd iodn. Gdledcij hue efße trdnsßcri ptum. Sed chronicis Hits er dlid non pducd m.. ßunt, praßerthn ubi ndrrdntur qua pdtrum er duo' rum memoridgefid ßunt,ey quorundäpotius incer' tis ndrrdtionibus, qudm fidedignis ßcriptorum mo' numentis per rhdpßodos dccumuldtd. Pofi hac omnid nec illud omißerim quod quidem d nobili er mdgnifico D. Vuiguleo üundio, mub tisßuprd inlocis dnobis memordto,edoilus ßum: huic Cdrolo diidrto nonmodo Vuencesldum er Sigißmundum,dequibusduthoruerß3i.hdcipßdPd' gmd meminit :ßed etidm tertium quenddm finfißefi^ lium,ßcilicetlodnnem Ducem de Görlitz er CO' mitem Lutzeniburgenßem,cuius unicd filid Elißdbe' |
ilS thdprim'um Antonio PiuciBrdbdntiaz^Limpur' gi,pdtri iodnnis, nuptd ßierit. Po deßinilo nU' pßßeedndemtodnni PfuciBdUdria, Comiti Hoüdn diacr Seldndia, poflqudm Ole d^tiniflrdtionem ecclcßa Leodienßs dbdtcduerdt^ex quo nuÜos libc' ros ßußcepit. Demum etidmhoctodnnedeßinilo^ ceßißße ipßum Ducdtum Lutzemburgenßem Philip' po Duci Burgundia,pdtri CdrolibeUicoß,iuxtd Chronicd HoUdndia CX Brdbdntia. Ad huius 10 dutemrei inueßigdtionem diebdt ßepermotumin' fcriptione dntiquieius numißndtis drgentei,quod. dnno fuperiore Mondchij ßeildndum nobisexhi' buerdt in conuiuio,dpud nobilem cr mdgnificum D. vilbelmum Leß:hium, germdnum ßdtrem Re^ uerendißimiprincipis D.Lconis Epißcopi Erißn' genßs, domini mei humdnißimi dtque beneficentiß' ßmi, Conßlidrium illußri^imiDucisBdudria,ß' mulq; pro Screniß.crillußriß. domindDuciffdCu ria mdgißrum,pdtronum nobis colendum. Cum C' io niniid numißmd,ßibnomine Elyßebetha Ducißßa Bdudria er’ Lutzemburgi inßcriptum,nemo conui' udrum,qui dderdnt multi uiri doili, explicdre poß' ßet, poßed ipße mdgnificus D. Kundius è Chroni' cisiUis reiueram cognitionem,utibond fideretU' li,eruit. PyC GVNTHERO SCHWÄR- ZENBERGENSI. Pdg.4.8i.uerß.^S.
EX VENCESLAO CAESAR E. Pdg.^Sj.uerßiQ.
Kkh 2 Pdg. |
|
VOLPHGANGl HVNGERI »? Pdg.4.84..uerß.;i. ■ur •le' 29«, Quieos nonperturbaret,nccpcrf bart alios [ïnerer.)PerturbM!t me hic uiiiMe' tUilvencc5lam)acerau5,iu^nomen(u'-uiarMa,m' -ablolueret ter itliadd populumPragenfem derege Vencesldo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘pda 4.88 uerCi itacoiiciondtur’.Sinonefteidemftbiqu^nobiide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lc j ■ r ■ . r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n ■ r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Annamicilicec,quæFredertcofcniO relizionelententid^ritumnotrumneq-ipepertur' r-» ■ a. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^■'r i j r , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 riL)uci AuftrijeComitiTyrolisdatafuic.' fgt;dt,nedueditosperturbdre tnit.ltdquee^ybic per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c- c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i- \ t ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alr^ra iivnrmrir^r Sioriifnndigt; menti deprdUdtio. Defumptd dutem funt hlt;ec uerbd exhißoridBohemicd Aeneæ Syluij,cdp.'Xi'iC'iCVlgt; turbare, pro pertu rbari legendum eji. EX loDOCO BARBATO. Pdg.2^.8^.uerß3. 20 Aen. Syluij dd Anton. Punorinitum deßdis er di' îo ijuoq; Cu/ßinidnum indiligentidm o- negligentidin ^is Alphonßrégis Nedpolitdni: ubi ad partes uocd ueluti diuerßarum rerum uocabuld ußurpare, ut cunz »pz. Diuortio abea feparata Marchioni nupfit, ut in Ludouico Icripli m us. Altera autem uxor Ioannis Margarita DucilTa Opauiaefuit. ) Qt^inqudm inteUigdtur quem hic duthor Mdrehionem deßgnet,tum niß ßllor db dU' thoredemonßrdtio eidemdlid nommdtim fiiitddie' Ä4,/ci/jcct«oxBrandeburgenfi. M.oxetidm poßlodnnisdb dmunuenß omiffum eßeuocem Hen rici,minus etidm dubium eß. Fuit enim huius 1 odoci Gaßdrispdterbinomius ,lodnnes Henricus dUüus: ^ßdtimduthoripßequoq; nurrduit. Cum uerohuc iodocumutignduum,udnum, perßdum er Idtroni' busdtnicumCußrinidniispdulomßduituperet, Ic' gis omnmo diuerßum ipßus eulogium apud lacobu Spiegeüium in Scbolijs ßuper Itbro j. Pdrdllellorum tur Albertus K.rdntzius,mihi nondum leilttsMque tttrius, Cußnnidni'ne dn SpiegeUij uerior ßt nurrd' tio, ledor ipßeßbidißiuiret. Moxuerf. ^6. pro patruurn,/cge pacruelem:uti er uerß zj.eddent Pxg . pro confobrtnurn oportuit diélum fra' irern pacruelem.CdroZiMcntt» Qudrtus, pdter Sigißnundier Vencesldßerloannes Henrichuspd terhuius lodoci ,fr(itresgermdni fiierunt ; id quod etidmßfprd 'intypo Genedlogi£ eiußiemuitlt;eCdro li præfixiC uidere licet. Sed lmgu£ Idtinie proprietd' tem, m huius pr^ßertim generis uocibus 4 Cul^tnid' no ßtepe negleildm ßiißße,ßdtis idm conßdt. EX RVPERTO CAE-S AR E. Pdg.487.uerßzt. ItalisRobertus,quodualetpacis turbatO' nbsp;nbsp;dutem^.poßlocumpr£ßentem,proachiclepelt' rem.') Appdret db dmdnuenße conßßum hic eße uerborum ordinem,eumqi itdreponendumiRuper tuSjfiuc ut all/, Ruprechtus,quod ualet pa- »P3. RupertuSjfiue ucalij,Ruprechtus, ab ciü turbatorem, ab kalis Robcrtus. Ndm uox Ruprecht Germdnis tdlem ßgnificdt,ßue ut ex preßiM dicdm,quietis ßdilorem.ttdlis, pro ImgUdC fu£ mollitie,'R.obertuspronuncidtur commodiuSt qudm Ruprechtut. |
no ibidem uerf‘54. 294. Hic cum focordiam atcç ignauilT» Vuenceslai.) Hocquoq; locoduthor uidetur md gisdd remqudm uerbd fpeädße: dtque uixdemum poßqudtuor interpoßtos uerßus, noudmßubiecijße periodum, qu£ hdne quoque hiéïenus indncdtn ut' altera uxor,macerSigifmüdi.) üetehiequie qudm inuo'udt,dilpunge dijlinélionem poß uerbum fuicerqudß commentdrij uicehuc ddhibe,qu£ dU' thorhdeeddem dereinßd Pdg.4.9o.uerf.îz.er ßeif^ memordt, nempeFriderichumßeniorem Außrixdu eem bigdinum, ei^ primdm uxorem ßtifße Elißdbe' tdm RupertiPdldtini Rom.regis filiamidlterdm uc' ro Anndm,hdnc ipßum Dueißdm Brunfuicenßem, mdtrem Sigißmundi Archiducis, erc. De ipßo dU' tem Priderico ßeniore Außri£ Duce recitdt uir opti muSjdeq- bonisßudijs optime meritus idcobus Spie ge!lius,complurd d nemmedlio, quodßcidm, relatd in Uterus, dignißmtd licet cognitu in Scbolijs ßuper libro 4. pdrdUeUorum Aent£ Syluq dd Antoniunt Pdnormitdde diélis er ßäis Regis tgt;ieapoUtdni,cd' pitequddrdgeßmooäduo. Prfg.490 uerßz3. ßuprd in Berengdrijs Pdg.zSi. uerß.zz.itd ßcribit, eit cæterosomnesdf indtligentiæamp; negligeii tiae incufent.'fdmert hocinloco potiusmenduin ßubeße uidetur, tum quid magis ineptd h£c eß tauto logid,tum quid uerbum perconiattts dblatiuÜdc' ßderdt,itd ut nil dubitem ab authore ßtsß'eßcrtptu, licet de illa haud negligcnter percoiiAatm fucrim; quum ob literdrum dßinitdtemßeriptun 40 deprdudtionißteritpropinqud. Certèhancdicen' di ßrmuldin Cußpinidnoßmilidreßiiß'e, docet tum loci dlq, tum initium Ludouici 11. ßupra Pag. z4.-t. uerß z8. ubi itidem in pdrentheß Çutè complunbui eum potißimum locum ddducam,obiterq. mendis ex purgemjinquit, quod etiam ob leruaui haud negligcnter. Etßrte nonabßurdequisdixerit,e' tiam in Berengarijs ßubeße mendd,er ßecundum ßc' quëtid pro indiligczix,potius db duthore ßcripti ignoranzix, qua tarnen de re nil adßrmo. 'Verßit Licet diligenter,baud ncgh'genter percontatus fuerim.)Et/z nonneßeium,dlibi tur,ptito legendum, ac ibi fepe/itur. liißßrte quisgcrmanifmo duthorëufum,bicpro ihipoßuf fe cenfedt,ueluti infrd Pdg. fo 4.. uerßiz. ubi inquit: In coenobio Li/iorum acgrotare incipiensi» ilico moritur,iSlt;r hic lepelt» tur.fro,amp; ibt* dem. EX |
2il
ANNOTATIONES.
|
EX SIGISMVNDO C AE' SAKE. P4g.4.lt;ji .uerf zt. rdllel.Aene£SyltiijddAnt.Pdnormitdm,dediéiiset lo dris Eidmum oppidum receperdt,edq;mdximéde fréîis Alpbonß regis ) quanddmodum bdbet lo^i«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ultrunon progreffus, quodfidtrisßonß pro fiélionem inflruere cupiebdt:confequitur, eins M.dr cbionis, quißonfdm 'mtertmpr£cipiebdt, fidtrem ddiutorcm turn eßßnon potuißeRcgem Romdno' z^r. Elifabcth aut cm uxor Ludouici,ma ter Maric a loannc Horuuathio Bauo clam 2cpiisfubmerrx.)ProBduo,opinorlegendueße Bano (qu£uoxlingud HungdricdVr£ßdemßgni ficdt,ut trddit quoq; Idc.Spiegcüius li. ^.cdp.iy.pd tlt;!ducIeriM GenerdtioneX.'LVU.nbihdncrem copia fiw exponit, fcilicet Carolum regent no ueneno fiib ldtu,fed Regini£Elifabcthæddfidcntc,dËld/io For bdchio,PdldtmiGdreiifis cliente,fiiijfeitditulnerd' tum,utbreuipôjl uitdexcederetfipfumq; pdldti' iwntGdrenfein poßdlodnne Horuudthioddregb tticElifdbethje currum obtruncdtit. lodtines Frof' firdui GdUormt uerndculMbiftoricui ,circd mc' diuni Vol.z. hdbet ndrrdtionemßiperhoc Sigifmun di priore mdtrimonio,noflris pldnè mcognitdm:lci licet regindm Hungari^ dejitnüi régis uidudinlegd tosmißjjedd CdrolumV l.Frdnci£regem,pctituin filiiC fuiCmdritum ddiungi iplinsrégis frdtremger' mdnumEudouicum,tumcomitcm Vdleftumdiéiu, dccepturum und cum uxoredotdle regnum Uungd,' rite. Regem ddfenßfje: miffosq; legdtos, qui non mo do ßponßdUd contrdxerint,dc C£remonioß3 illo dC' cubitu,uti procurdtores firmdHermt,fed etiäipfum Eudouicum fponßm idm Hungdri£ regis titulum tißurpdntem, uer/its id regnum dccepto itinere comi tdntelegdtione Hungdricd progreßitmßiißeufque ad Troidm Cdmpdni£ : quum ecce noud ddßruntur infperdtd ; nempe, regindm Rungdriæ uidudm uni cum filid expdcidtdm dntmi cdufd in cdßrum quodgt; ddm dduerßtm Germdni£ limites : regem uero A/e-mdni£,quiidemo'Romdnorum ßeregem fcribc' bdt,explordto idmpridemtotoeiusmdtrimonij nc' gotio,mdluißeßdtri fuopotius confultum : ideoq; nbsp;nbsp;nbsp;remtrdderefdtdgebdt,erfuperbis fdtis notabilité^ fubitó ipfum dduoldße cum mdximo equituin, nem' nbsp;nbsp;nbsp;nuncios CL. numero, quos uidi Pdpi£ tunc euntes pc x.miiiumnumero,ercircumclufdmnimisq;ex' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-- territdm regindm eè ddegiße, ut ipßus ßdtri uicino potiusqudmexterno tdm longé remoto filidm uxo rem ddret. Udqsßäum, utEudouicus Vdlefius non finegrdui dolore er Migndtione in Frdncidm rc' diret. Vt uerd ßtb£c ndrrdtio(qu£ quidem ex ß' deconferiptd efßpoteß quo dd Eudouicumydk' fium, er legdtiones in Frdncidm mißds, niß quad, mirum eßde re tdntx er Gdguinum er Gideum tdm eßfemutos^difeunttdmen GdUiexboc Cufpiniditi loco, itemqi dlijs id Sigißnundi coniugium nxrrdU' tibus,qu£ ipfo in Froßdrdo debcdnt emenddre, feili cetRegem Hungdri£non filidsplures,dut Nldrgd' retdm,CedunicdmtdntumreliquißeM.dridm,edmq; nupßffe non Henrico, fed Sigißnundo frdtriregis Romdnorum,fcilicet Vuencesldi.Qjtum uero Froß fdrdus regis Romanorum noméproprium non eX' primdt udumßtdud equidem intslligo cur eiufdem in ttrpres lodnnes Skidunuf in E-pitoine nomen Caro li de (ito perser dm .-idiecerit, pr^eferttm in aliji iii' terpres tdm religiofui,ut etidin mdnifèfic ßlfd uerte ret,qudlid iniieniret. Qu^id enim ^rofjdrdiü fcribit^ dlterdni ex Uungdrid legdtionem,qiiiedbdudurd C' rdt fponfum Ludouicu^dd Cdrolum VI.Frdnade re' gern ueni(Jè,quo temporeipfeRex non diupoftcele brdtM cum yßbelld Hdiodrid nuptidsÇquds Gilleui rejirt ßtb dnnubACCCLXXiGV. fx hoftibui Fldn |
to ÎO rum Cdrolum (Xudrtum,ut quiidmdntiSdlutisdU' no MCCCLXX'.’Ill.JiciKßium obierdt. nbsp;nbsp;Senti' re dutem Froßdrdum de Sigi/mundo, dtq; ipfd de re nonnibilindudiuiße,ßdtts inde dppdret,quod Henri cuißiiuocdtNidrchionedeEldnqueßrt. Veritdse. nim bdbebdt,dtq; ß:riptu oportuißfed quid Gdllus, lingudm noßrd no edoaus,Germdnicd uocdbuld dU diens non redddtperperdm? ) de Erdndenburg:quu conßet Cdrolum Qudrtumßlio Sigißnundodond' uiße Mdrcbidin Erdndenburgenj'im,emptdln dEU' douico Ro'mdno,ßlio Eudouici C^Udrti C£ßdris:uti (^Eobemi dpud Syltiium cdp, XXXIX. indigndn tur, Uldrchidin Erdndenburgenßem poßed per nbsp;nbsp;if mundumdcorondEobemicdfii/fedliendtdt,- C’ fulenddetid fuddeo fuperbis omnib.Chronicd Hun gdric-d, quorum mibi nulld eß copid. nbsp;nbsp;His omni' buselucubrdtis,incidiin EbeodoriciHyem hißo' ridm de fchifmdteinter Vrbdnttm fextum et Clemen tem feptimum,qui boc negocium lib, i. cdp.i^.dcple nius cdp.f8.itd ndrrdt:lpfd etidm tempefldte pr£di' äddomiiid Elifdbetbregind Hungdri£,pulfouidb eodem regno Hungdri£Sigißnundo rege,didldm do mindm Kdridmeiusuxorem dußrre,edndemq; dU' ci Aurelidnenß ß-dtri moderni regis Frdneoru ux o dd Frdncidm,ipfdElifdbetb reginddeßinduit,fcd non perficit, quid ipfe dftx Mediolduenßs fecum in ßituißßt filidm ßtdmduci Aurelidnenß in uxorem trddere, er fuperboc idm contrdätts inter ipfjs du ces procejferdnt. idem mox cdp .feq. h£c ddiungit: Suceeßiue inter illos nobiles, qui Elifdbetb regiittC Hungdri£, dtq; illos qui regis Cdro li pr£diäorunt pdrtes ßuebdnt,mdgn£ dißßnßones exortæfcerut: tdndem Elifdbetb regind esquot; Mxrid eins ßlid,dcqui' JO ddin potens comes de Hungdrid cum eis per dduerjd rios cdptißierunt, erquot;ßdtim comité in præfcntid co rundem mdtris er fili^c interempto, ntdtrem erfi~' lidm CdptiudS inde per multdsdietds ufq; dd ScldUO' nidin Hungdri£ dd quoddam cdßrumßrtißimum perduxerunt, in quo ipfds tdm diu detinuerunt, do' nec ipfe Sigifmundus rex cum Udlido exercitu dd regnum Hungdritc reuerfus,di£lum cdßrum poteii' ter obfedit: er tdndem ipß obfeßi, eddem Elifdbetb I Kkk s regind |
|
VOLPHGANGl H V N G E R I la inhißorialieapolitanadehisDucisAureliifßon' lO joi. ftlibus nuUo uerbo meminiffe, cum reliquam omnë hifloriam lib. s.copiofe defcribat,ac Cufpiniano pul to regiM per eos iugùldtd,^;^ extra fèiicflram diili ci' ßri fufl^e/tfa, pricdiâain doniitiant NiarUm reginant eum omnino non placaruntiquia poflea iüorum na bilium,qui iüa commiferunt, una dieXX'Xdl, qui ddeiutmanitt peruenerant,ßcerAt decollari: er t' tiamp’ureseorumcomplices pdrtintcapitisßuppli cio affecit, partim .i fui regni limitibut propulfauit, Hiec Ule. lAirum uero, Pandulphum Collenutiunt ehre confentiat. Cteterum ex ea Nyemi narratione, item ea quic mox bic ipfum apud Cuffinianum fubie Ha, fimulc^ ijs qu£ pag.proxima uerf.i. çr uerf. «. fequutur,clare liquet,apud Aen. Syluium fub finent eap.X2CX.lilhißori£Bohemicie, deprauatelegi, pugnauit fclicicer contra Turcas. Trigin-’ taduos Turcarum regulos fecu?ipercuf-’ ßt. Veram leilionem meo iudicio ita repones: Pu* gnauit infcliciter contra Turcas ttriginta fit. Equident ipfe quoque Aeneas eandem rem de fupplicio per Sigißnundum à tot regni Hungarià optimatibui ßumpto,ndrrdt Lib. î. pardüelorum ad Pdnornt,cdp.2i.his^uidemuerbis:TumSigifmutt' dut unà cum iudicibut caufa cogintd,duos 9 trigm ta régulas ßecuri percußit,qult;e res multorum dei-nde labarum er dißriminum caufa fuit. Ntox uerß pro tanquam,/egj apartere t3Lm'cf,pracedentid ibidem uerbä oßendunt. Sic quo^; mfèriut Pdg.fSf. bcUum,/egu,t%nnq; alacres ad bellum. Pdg.49i.Kfr/ 4Î. x^S. Alteram uero maiori natu uiduæ, qux cum fcruaucrat, cui paternum nomc Nicon Garius defpondet. ) Pr/etermiffam ab atmanuèfe diilionë filio/f^; ita legendü efJi,Alte ram uero filio maiori nAtu,d£c.fequentiacla ré docent. nbsp;nbsp;Mox Plt;(g.4J»t. uerfpro Annirxte, 40 {(^cAmurace. Pag.4^i.uer/.(o. In Augea maiori pcnnifula,haud longea Gonftantia. ) Qÿt pr/eceptortsnoßri Henrici Glareani Annotationes in li. 4..Comment. C. Clt;efaris, alidsue lacut Podomici zr Cellenfis de' feriptiones legére,ßatmt deprehendunt,ab authore hic feriptum ßuffe, in Augea maiori Rheni infula,fi tiemaiori peninfula. Pag.4.93.uerf. iiS. pro Co* im^us mCommentarijs adediélumquoddamCaro mitumJfgeComitcm.-ocrcpctfHerèKmcrea' fo Uvi.regit Prancorum,gloffayLllll ,numeroliR, tiK,quodeß mitioperiodi. Et ibidemuerf.^i. Dal maticæ, pro C2lm2ciæ:nifihocetiamadie Hiuè accipi uelis,ut Cilicia fpica, Ambraciutfinut. Phrygia claßis,er conftmilia nonpauca. Plt;tg.497.Kfr^io. |
joo. Ita autem auxiropibus hoc tcmplü ) Cum de nuUo tempio author meminerit, apparetlo tum mutilum effe:quanquam ex rt ipfa fatif liqueat. intelligi apartere de templo dpud Varadinït,in quo Sigifmundut fi^ugußus ßpultus füit. Qi^od aütcits moxautor fcribit, Hungaris olim à longisbarbis Longobardorum nomen fitiffe: nemo eß hodie paU' la eruditior,qui ignoret erroneum effe. Longobar' di enim Germanica ßere natio,non Schlauonica. ' EX ALBERTO CAB* SARE. plt;(g.Jot.HcrƒlJ. Cxtcris'«^ omnibus obfîgnans.Hâd anui clam.)So/4 praua diflinclio leéiorë hic mo' raripoteft. Non cyîdHte»« poßuerbum recogno-fcit,fuperioriuerfu claudenda perioduf:fed demunt ante hlt;ec ipfa uerba,qu£ nouam,fed precedenti co' hterentem ordiuntur, ac ita funt dißinguenda: dunt theßurum regni, diuitemq^ Kegumfupelleililemin arce Viffegradenfi haud longe a Strigonio, quibuf -damBaronibus adeamremfeledis prtefentibutre' cognofcif.Georgio Pal otio Strigonienfium Pontifi ce defùndo, qui cuflos thefauri erat,cteterisq; omni but obfignatis,hanc anui clam cußodiendä tradent, crc.IAirum uero,cur Rxdio omnia de Georgia pa» lotiouerba,fiMin uerfionehic pr£termiferit,cunt neq^ obfeura eafint, ne^ ociofa: nempe quie expo' nantcaufam,cur Regina nonfineBaronum prüfen tia regni tbefaurum,Regumqi ciinelia infpexerif.fci licet quia Georgius Palotiut Pontißx Strigoniëfis, quigaz£ regilt;e ßerat pr^ßHus cuflos, iam uita de cefferat. infiriusautimuerf^o.legecoronx' 10 retur,fro coronaret’ Pag.so^.uerf.22. Pragç in ædc S, V iti iepukus.) Vniut uocitim snutatione eß huic quoquelocoinueilut fcrupulut. Qua enim ratione conßitues Ladislao patruum Cit rolum Quartum Impcratorem-Quodfi cogites Llt;t dislao matremßiiffe Elifabetham,ftliam Sigifinuu' di lmperatoris,neptem CaroliC}j(arti,iamclarè confpicit pro patruo legendum efji proauo. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pag.}0yuerf.30. Î oi. Iter ingreditur Anno Chrifti milleß mo quadringetefi mo qu i nquagefimo prl mo.)llic calculus nepugnetcüalijs hißorijs, qua hanc ipfam rem in annii fequentem,puta AL CCCC Lll.mrfgno confenfu refirunt, eredam in numerali' butautographi liter is,quat amanuenfis uerbis mtC' gris defcripfit,unum iota defüiffe.Eam autem defiit fionem,qua doilißmut lureconfultut Carolus Mo- Marianum Soccinum in cap.cum contingat. deßro competenti, ab eadem meiüla conatur uendicare,fci licet reilèquoq^ haberenumeru Lt,fiiuxta moretn Eranct£ annum apafchate ordiamur : non puto ad Cufpinanum,uthom;nem infupertori Germania na tum,uerfatumlt;^,cominode adjern poffe. ibid.uerf^^. Î04 Lconoramdoäiisimamfuamfpon lam-) |
|
annota TIO NES. fam.) C^udnquam in faemi/titqaoq; commendatio ne in primii digna ßteruditio utreâccèfet doilif' ßmui uirioan.tudouicM viues,nimirumqu£acl mores, uite fanitimoniam, liberorü educationem, reiqi domefticie curäattinef.tamen ea qu£ hac ippt periodo fequuntur,puta quad ereptam ab immenfis maris periculis (ponfamiucundißimo amplexuC£ far ipfe exccperit,uidètur innuere,ab autbore piijje jferiptum no doAi(sim3.m,fed potius optatifsigt; mam. Pd«/ofupràuerf.tj.proinfante,ZegeIn' fante. eß entm I nßns,prêter uulgatâ ßgnificatio' nemßnregnis Hi/faniaru certicutufdäiuris nomë, quod Spiegeüins noüer in Diilionario fuoexVol' Zianis reliquijs belle explicat. Pag. pr£ced. uerß ai.o.antedidione}n Ceciliæ ,interpone S. hier am, male ab amanuenfi omijßam. »o Pag.ead.uerf.4.6. joj Cum qua uerfus urbc tende?, ad Idus Martias fummo mane ex Sutrio Roma ap plicauic.)Sclt;f quo modo ctiIdibus b\artijs compo zo nes,idquodmoxPag.;o6.uerf.io fequitur,fcilicet Tridericu Cæfarè Romäingreßumdieproxma^O' ilaua Martij fciltcet,qu£ efl fané V111.lrfi« Mar. tij.Qj(id,qu0dßatimuerj'.i4..n.m-atur,ldibusMar tijs Priderichum C£farèaPontificecoUatacorona ßrreaßiiße rege Longobardorii confecratum f At paulo ante author ipfe narratjCæfarë quo die Ro. mamapplicuit, pro ueteri more ante urbé in tento- rijspernodaffe. Fatendü itaq;,amanuëfis bic quoq; extareerratü,C!'pro-xdldcfi^\2rzi3.5,legiopor 30 EX to-c,ad Nonas Martias.gHlt;e quidem eß feptmia tiusmenfls diestacplanißimecileo conuenit ,quod fubijeitur, C£fare die Martij odaua Koma ingref-fum,itc Idibus Martijs,id eß odiduo pèfl,nëpe eiuf dem mèfîs dieX. V. regöLongobardorÜ coronata, die 'X.Vlper manus Pontificis jponße iundum, ac XVII uni cii ipfa Augußali undione confecratü puffe. In ipfa huius rci narratione extat apud Na«-elerumgeneratione4.9.tum idem erratu: tum pr£' terea,id quad poflridie idus Martijßdum ipfePiau 40 noriara hiftoriæ flnë, nbsp;nbsp;multa alia in Gracis lm' flerusnarrat,moxpcrperamtribuiteiusmëflsdiei XVIII.üei»^ deIponfleconiundionedieuno à Cu fltinianouariat. Ipfum autem XVJII. dient Martij eoronationi Priderichi pleriq^ omnes contra Cu/pi nianum adflgnantbißorici. Pag.s07.uerf.i0. JO« Cü fuo cxercitu tâtam fortitudinem Viennenfibusincu(riiret.)Resipp,dcraox/è- quentia uerba fatis oflendunt,legendii effe non for nbsp;nbsp;Propontidc illati,amp;c. perinde uvrtens,ac flpgt; titudinem,/èti formidinem, quëadmodum ÇT nbsp;nbsp;fees ita olim importatißiffentinegatiatorib.quem Piædiotranßulit. Infl-àPag.siz.uerfio.legeacdi' flmgue redius ,fcilicet hoc modoirchifm a. quod inter Eugcniü acFalicem,Sabaudij prius Ducem Araedeum orzumer3LZ,lbid.uerf.3;. proPauumkucher,ffge Paumkircher. Itent Herf^t.ubifuiit uerba,eiu5^}3.rzis fjlmen:p«to pro cius (ttauthore fùifjcpriptualiud quipptam. H^edio quuin par um hoc mtelligerct for titer tranßluit. Pagszt-n^ff^A- pro mxrznóre,leger ë inarmora. Itvn» Pag.fequent.mutilum Pentamer irMWjQuid ue ferantfingula membra Ducts,«(i hunc aut conflmilem modu rxpZerê, Quid-ue ferantfacri. |
EX MiCHAELE PALEOLOGO. Pagszä.uerf.4.s. 307 Refpondit Petrus,in terror?tunicana fe laceratiirîî efTe fufpicaretur.)VtrKn2; Hlt;c-dio uerba,iiz zerrorë, pro genuinis agnouerit, uer teritqp.tame ego baud fané tnteîligo.qutd hic ilia flr biuelint. atçp omninoperfuafum habeo, authorent fcripflffe, interioré tunicam fe laccraturü. Conue:}it autëhoc Petri regis didu cum iflo Cacilij Metelli,quicum in Hijpania exercitus bux à tribu noquodàexiunioribus interrogaretur, quid nant podera dießdurus effet? rejpondiffeflrtur: St bu^ ius rei feirem mihi côfciam tunicam,exuerem, cz iti ignemconijcerë:flue,utSex.\ulius Prontinus Itb.z. Stratagematum reflrt: Tunicam meam, fl ii eloqui pof[et,comburerë. Suprà uerf^ô.pro conRrina. CO 11 for m are. O' «f gt;quot;ƒ jo. pro ru to, lege tutor. Oquot; Prfg. P7- «er/, ‘rpro L afeorurn,lege Lafcarorum. Pag. jiS. uerfso.pro prius, /ege primus. ifrmPdg.jïo.Mcrfu.tofdpcn'o./ton pia niorëreddes,fl inparenthefl leges hac uerba : San diAndreæApoftoli caput ex Pelopónefö fecum deferens. CONSTANTINO VIII. Pag.szi.uerfso. 308 itaepamnis captura Byzantïj,ChaIce donenfibus penuria.) Pro amnis,/fgf om-nis,didantis alicuius uitiofa pronunciatione baud dubic flcmutatum.Ne^ admoneremde unius liters permutatione,nifl bic ageretur depifcium captura, cr amnis diëiio ledorèminusdodü uelattentum aliquid flrtè turbarepoffet. Acuidipoflea hacuer bu lU extitreai}ud.lo.Bäpt.Egnatiü,equo po/i Zo peratoribus Cufpinianus totidëuerbis fuum in oput trafcripßt, Pieutiquäuero fuperuacanee hunequo' que locü me annotauijje,quantüuis fua jponte aper tüÇut quia de folo mari, nulloq; prorfus flumine hie agitur^teflatur luculenter li£dio interpres, in hoc amne tantu non male fubmerfus. Atidëea qu£ hoc ipfo loco prorfus flneera claraq- funt,nihilo melius percepit:uerba lÜajPifces enim ex Euxino int admoiittjn illi merces alias exoticas hue illucq- inue-' hut.Sicenitn uertit: Quit tnimpifces ex mari Euxi no mPropontidëimportaffent. Qjeis uero puer nÓ ilicofentiat,uerbü illati idêhicflgnificare,quodin greßi,crut Germanicè jiré dicimus,Vuandte fifch dahin geflrichë khuméfficb dahin begebé. C£terïi hoe in loco no fatis copertil habeo,an h£C uerbaçex eacauß Cbryfocerasappellatu)fuum locuteneant^ fiklt 4, Videntu? |
volphgangi hvngeri
«3
effe nerdclij nomen, itdquidcm-.icribit Hera-clium ob tyrannldem. Viderdtetidm inter' pres hunc deßilum, dc Eomdn. tmperdtorem citrd dliquid nome proprium interpofuerdt, Pdgind $33. uerf. ZI. pro ut legeut ,fubldtopunëlopræceden' te:dc quiequid eß eó ufq^ uerborti d uoce exi fti ma tiofiemjpdrëtfcc/? cZd«(fe. Contr.i Pdg.s36.uerf. 46.poßuocem folitudinem,p«n(f?Mm conßitue, dcinde noudm ordireperiodum. Pulfis profliga tiscç,amp;c. indeq^ periodoproximè fcquentipro per multas,/egc permul tas,««lt;j diéiione.
EX ORCHANE OTHOMANNO. Pdg.s40.uerf.z4.
jn Primus ab eo in Euro accerfitus traie cit.) Quis obfecro nonuidedt,pro Euro legendu eße Europam ƒ At non uidit hoe interpres qui itd hunclocumuertit:Primu5 abcoaccerfitus,ad cumtraiecericapud Eurum .Vtnonresipfd longé cldrißimdjpoterdt Interpretern d tdm cuiden' ti Idpfu retinere, ed fdltem, qud: de hdc Græcormn Imperdtoru inter feæmuldtioneduthor ipfein uitd iodn.Pdlteologi todn. Cdntdcuzeni,fcilicetfupe rius P‘lt;g- S^9- Idtius ndrrdt.
EX MACHOMETEL Pdgs46.uerf.31.
jiî Nos alium ordinem.) Videtur prêter., mißinn de inferendum fecuri,ueleiusgenerisuer' bum dliud, ne mdncd fitperiodus : quam totdm cur interpres trdnßluerit,demirorhercle, clim in pro' cliui eßet fupplere id unum quod deerdt uerbum.
EX AMVRATHE II.
Pdg.s48.uerfz7.
313 Georgius imperat genero.) Sequentid fdtis probdnt,legendum eßeimpxr genero:quo modo Cf Hædio interpres uertit. Mox uerè uerbti inclinare huicperiodo ddneâes ,nonddimes:uî nuncperperdm punélo cfmdiufculd fepdrdtur.
Pdg.sst.uerf.3.
314 Maiorep longe cædcs,quàmprimo numero eorum qui uiccrunt.) Legendi! eße, qua m pro numero,ßeilccuiuis dppdret.fedU men quid ledorem teuereßrtehocpoßet,ddmone re libuit.Certè poH inueni mterpretis Vicdrium hit fenfumßbi pldnc dbfurdum fomnidjje, nempequi itd uertif.muito plures Turcae, qui prius Ex' pe uicerant, esefi funt qua'm antea unqua. Quid uero hic fen fus cum pracedentibusdc fequen tibus commune hdbet ƒ qute nomindtim de uniuerfo exercitu Chrißidnorum, dd numerit decern milium, d rege Huniddi Duel commiffo, dc contrd de trigin td millbus Turcdrum aßs ndrrdnt, noHrdmqs dß fertionem euidenter probdnt: fcilicet id fenßßi c«-ßinidnum (.inique bic,ut alibi fepe, fuo db dmdnu' enfi deprdUdtum ) multo plures eo in prxlio exfos Turcds qudinuidedtur cuiqudmßeri potuiße,pro exiguo fcilicet ChriElidnorum numero,qui tum in exercitu erdnt,prd:cldrtt illdpotitiuiélorid.
VtJenfKre»;»»/èmére(f?jjM rcfèrri dd cmdicas fi' xum,qudfi dßilgore diiluin dureum,dtq; Ugi opor' terehocmodoxcrriti a candicäce faxo, ex ea caufa Chryfocerasappellato,quoda' ua-doadfummapelIuceat,aduerfumBayzS tii promontonum præcipni petunt agmi nc. Sedquidpericulo('umeü,(tneccrto duthore, autrdtioiie ßrind qiiicqudin mutdre,dclôrté ipfuin ByzMtinum promontoriiim uideri poledl ideo hoe nomine exorndtum ,quód ex ubere pifciutn cdptU' ‘o rlt;lt; multum qttiediiimddfirdt,mdloedm qu£ extdt leilionem relinquere. Equidem ex Strdbone, ubi lib.V I l.peldmiduinpifcdtionem defcribit,expedire hunc nodum non poßum.Appondm tdmeneiuf uer hd, uti extdnt in Ldtmdm Itngudm trdtisldtd : H 'me primum, inquit, edrum uendtio exiftit non copiofd ddmodum.Nondum enim conueniens eft multitudo: ut uero Sinope propiuf dcceff'erint,jßecioßor ninti rumedrüeft pifcdtioßinul,zrfdlfdmtntdrid. Poft' qudm uero Cydnea trdnßeriM, cr ex ripd Chdlcc' lo doniä dlbicdns occurreritpetrdquteddm, tdntuf be fiijs ipßs terror incutitur,uteuefîigiô in ulteriorein conuertdntur ripdm. Qjidsc'umpr^ecepsdqudrum curßK corripidt, crinndtd locorum dptitudo md' ris fluxum dd Bdyzdntium comuq^ ByzMij defies ildt,cr eo ndtura impetu propelldt, copioßtm By^ zCdntinifpopuloq;Romßuppeditdtprouentum.At tnim Chdlcedonij in ulteriore propè conßßentes littore,in nuUdm eiuiubertdtis communionem dC' fedunttquoniamitd eorumportuf,neundquidem jo Peldmisfefedpplicdt. Hiec Strdbo. Pdgind $17. uerß4}.dijßunge copuldm Sc. Et Pdg. }z8. uerf. 3. fro NandaraliæjîcgeNandaralbæ.
EX LIBELLO DE TVRCOgt; rumoriginCjCorundem éj regibus.
Pdg.fz^.uerßif.
Î09 Prohibi'dmanu ualidapro domo, Duce Srrangob'pc.) Hicquoq; dmdnuenßs, cü verbum duthorts non inteüigeret,fudm ipfe fdliudm fuppofHit,quie tdmen Hadionis uiedrio uißd eß neu 40 tiqudm inßpidd. Scripßt hdud dubiè duthor, mdnu Udlidd prodrome,hoc eß priiecurrente,fciUcetrelin quens uerbum Grieci duthorii Scilici5,cuiui hic ndr tionem de Turcoru origine reßrt.’Quem enim fen^ fum hoc loco hdbedtpro domo f obferudnduitem, quod is quem hic Mucdlethum Strdgolipemuocdt, primum Turcorum duélorë, proximo ßdtim Verfu Strdngolix dicitur.ctr Pdg.prox.Trdngolipix, iu' xtd lodn. 2ondr£hißoridm,ß modo per dmdnuen fern dut typogrdphum nihil hic deprdudtum eil. so Pdg-ssi- uerf.10.tndUm legere prxfcrihentium, ^«(imperferibentium.
EX MAHOMETESARACENO
. R V M P H Y L A R C H O. Pdg.s3suerf47.
jio Fratcrenim Pco/omxusLucclîî feri bicobtyranni'd£.) Periodushacmutildeßfeui-detur,dtq- èproximu quod coUigi poteß,inferendii
EX
|
ti9 BAIAZETHO 1 I. iif Pari tarnen fuccefTu.) Pro tarnen. Zege eci2m,ßue itc. Pduloq; inffd uerf.4.t.Videturtn/ fcitiddmdnuenßsiterum eddemprorfusextdre dC' prdudtio,eodemq; modo reflituendd. ibid.uerf^3. îiS EcfpoliaHungaris relinqucrc(utfugt; prafcripfimu3 )Machumetushunclolum Matthiam ) POîC«crfc«)»relinquere,p«jido finiendd ejl periodus, dtque inde citrd pdrcntheßin noud itd exor lienda: Vt fu p r a fcr i pfi mus, M a humetushüc lokimMatthiam inter Chrigt; ftianos Duces,amp;c. Hocipfumdutem,cuius hic eji mentio, nempe Mdbomethum hune dlterum^ cum omnibus fe Eegibus qui ißent,dutunqudm fit' iff'ent,belligloriddnteponcret,folitum turnen fein' per lAdtthidm Hungdri£ rege excipere, dcßreiiui Principis nomine dignuri, leg s fuprù Pdgmd uerf.iQ. Pr£tered diteuerf. lä.Pdg.fequentis,dnte dtiiiionem lilentium, inferepr^poßtionempce. EXLIBELLO DE AÎILITiA, ma^^iftratibus dC religionc Turcarum. Prfg. ;So. uerf. 10 h7 Agnianicam.) Eddèlingudnioxuerf.4.3 uocdtur Agixniic3.,etjbduthoreexpoititHr A' rabtca,»e/ Perrici.Vtrduoxgermdnißt(_dlter^ utragt;» eitiin corrupte fc.dptd opinor ) uidennt ipß Ardbes, dut Perfe. E^o quidem udito hue fuperre T:heodoriBiblidndri Opéré fdnèluculentodelm-guis Uteris, ç^perle^is locis Imguam A.rdbicd cy Perßcdm trdâdtibus, neutrobi de l:ngud feu A' gnianicd jeu Agiainicd quicqudm inueni. Pdg.jSt.ucrfji. 3i3 Ad oAingcnta milia.) tncredibilepro' ffélà, duntdXdtunum genus equitum dd tuntum dc^ cedere numerum. Plinius miraculiinßdrmemordt, itdlidm ciffdddndinuniue fdm nuncidtoquonddm. GdUico tumultu, drmuße equitum omnis generis odoginta milia. Athicdecquitibus ordindrif ffipendijdgitur.Sufficordb duthore ipfoffiffèfcri ptum,zd odoginta mAii.Certc equitdtus prx^ ddtorij, nulloq^ ffipendio militdtis, mox ndrrdt cir citer quddrdgintd tdntum milid. imà Pdg.fequent. iuxtd Felicis Petdiitij, ut quoddtn Turcorum uicini certiorem ndrrdttonem,dit equitum ffipendidriorîî effè in uniuerfum non plus qudm milid quinqudgin t*. Etin procliui fdnè erat, dmdnuenfem uel mdle duritum per oàiogintd exdudire oàlingentd : uel ex autogrdpbo defcribentem, podienorem ciffdin gC' mindre,edq;rdtioneex numero decenurio fiicere centetidrium. oudnqudmherclè fi equitum flipen-didriorum oéimgentds ddeà myriddes fcripfiffèt d' tndnuenfis,ßdem illi,ut dppdret,hdbiturus erut dionis uicdrius. Pdg. }3j{..uerf.8.mdicdtprieceden ùd z^fequcM,pro expert! legèdu effi inexper* |
A T I C N B S. Ît9 ti:quemddmodu er iùè Hiedio uertendo eitiëdduit, Pdg.$34..uerfi}. xo 30 319 Etidgcnusquafcuncçturmas. Quæ cum longe diuerfae fintabeo ordinc qui hodie fiunt.) Fieffioequidemquo modo dutba^ ris ofcitdiitidin circdelocutionem hoc loco tueur. Vt fingdmus,dmdnuen(emi'pro uoce quo ( fie enitn numerus uerbi fiunt cangruef) perperùm fcripßff fe cicii,tdmen dccMptiMMiquafcunque turmas, prxcedentibus proxims minus conuenit: niß dd uer bumdocuiz,longius fuprùpoßtHm,uelimus rc' ßrre. Eddem Pdg.49,dut uerbüpræfidet mutdgt; dumeflin numerum plurdlemidut legendum non principes, fed princeps. Vtrumuisdutem legdS, intelliges è Eeglerbeghis duobus fuo unumquemque equitum cornuipr£ßderejhHncfcilicetEurop£O, ilium Aßdtico. Pdgnid $36 uerf ij.pro mecham, lege Mccham. Deeodutem quod eddem Pdgimd pdulo dnté ,fcilicet uerfu ; zr ffquentibus, author breuiterdttingit,unde impiiK CT neßrius ille codex qui Mdchumeti munddtd, uel potiiK dconitd pC' flilentißimd continet,ey' Alchordtii ZSquot; Aljùrcd' ni nomen hdbedt : Itbet dmpliorem ddijcere expli-cdtionem cLirißimi J ureccnfulti, ddfinis noSiri ho' nordndilodn. AlbertiVuidmeliddijiquihodiedo' ilißimicr literdtorum omnium dmdntißmi Pm^ cipis,Dom Otthonis Ddpifiri lt;t Vudlpurg,S. mdine Eccleßx titulo S. Sdbin^ Curdindlts, çr E' pifcopi Augiifldui,longé doiUßimuseßcdncelld' rius . }sdiinotdtione fecunddinüAdchumeti theo' logidm itd fcribit : lAdchometes duobus uocdbulit librum fuum nunciipduit, Alcordnifcilicet, c^Ab ßircdni. Alcorditi nomen hdbet,d leéiione: Alfir^ cdniueràjd dtßtnäione,ßuequod uetus Telidmen turn d nouo,nouum dfeipfo,db utroque doilrindm ßum difirepMtia cœlitM,utgloriatur, fibi trddita diftinguatur:ßue ijuàduerfm non uno tempore O' nines,fed diuerßs ajfldtibui diflinâos dcceperit.t^a nuUi d redemptione Alßirca nii diYlum contendunt, 40 proptered quod ir^e diuin^e fubtrdhdteos, qui iujjk ipfius exequantur. Hifc Vuidmeßddius. 3x0 Pdg.$8S.«er/?4j. Cur uinum indixerit, ciir uxorCi plurcsconcclTcric.; Atuerôtàdhometnsinlege fud u'mi ufum non pracepit, imà difertè prohibuit: quod omnibus edi notißmum.ttdque dubium effe non debet, db duthore fcriptum ßti/Jc inrerdixe/ loco per mule oculdtum dmdnuenfem fup poßtumuerbum indixit.Qtidredutem fAdchome fo tus fuis feildtoribus uini ufum interdixerit ,hdbes db ipfoduthoreexpoßtum fuprù in IfAdbometiui' td, Pdgmd JJ4. uerf.j} fequcntibus. I fei» eX Ab chordnidelirdntentis rdtionedlterüßnßd Pdg$9}. uerf fi.crfequeiit. hie/n ^dhometus ebrietdtispx ndm conduplicduit,percuß:ones quddrdgintd lege Moßiicd præfcriptds ddidlus odlogintd produces: nimirumuted feueritdte ù uini ufu deterreret ArU' beSfiidturd cdlidos,nec dlidsßcile in officio retinen doSfquein» |
I
-ocr page 796-|
VOLPHGANG ÎX7 Videnturenmfèrmè rediuf reßrri dd cdndicas fx' xum,qudfi djùlgore diblum dureum,dtq; legi opor' terehoc modo:zcrrizi x candicâcc faxo, ex ca caufa Chryfocerasappellato,quoda ua-do ad fumma pelluceat, aduerfum Bayzâ til’ promontorium præcipiti petuntagmi nc. SedquidpcriculofimeR, finecerto authore, autrdtione firmu quicqudin niutdre,dc porté ipfuin 'ByZdntinum promontorium uideripoledlideo boe nomineexorndtum^quódexuberepifcium cdptU' ‘o rd multuin quteüumddßrdt,mdloedm qu£ extdt ledionem relinquere. Equidem ex Strdbone, ubi lib.V I tpeldmidumpifcdtionem defi:ribit,expedire hunc nodum non poßfim.Appondm tdmen eins uer bd,utiextdntinLdtmdmlingudm trdnsldtd : H(«c primum, inquit, exrum uendtioexißit non copiafii ddmodum.üondum enim conueniens eß multitudo: ut uerb Smopepropius dcceff'ermt,lßecioßor nimi rumedrueß pißdtiofimul,zrfdlfidmintdrid. Poß' qudm uerb Cydnexs trdnfierint, çr ex ripd Chdlcc' donid dlbicdns occurreritpetrd quteddm, tdntus be /lijs ip fis terror incutitur,uteuefligib inulteriorent conuertdntur ripdm. Qudscùmpr^cepsdqudruin curfiuscorripidt, eyinndtd locorum dptitudo md' risfiuxum dd Edyzdntium cornuq^ Byzdntij defic' ddt,ç^ eo ndtura impetu propeÜdt, copiofium Ey^ Zdntinispopuloq;'R.om(uppeditdtprouentum.At enim Chdlcedonij in ulteriore propé confißentes litt ore, in nuüdm eins ubertdtis communionem dC' cedunt : quonidm dd eorum portas, ne und quidem Peldmisfefedpplicdt. Hac Strdbo. Pdgind $17. uerfi43.dißgt;ungecopuldin amp;. Et Pdg. yzS. uerf. j. froNandaraliæjZegcNandaralbæ. EX LIBELLO DE T V R C O/ Pdg.ii9.uerf.i;. 314 Maiorqi longe cædcs,quam primo fuppofuit,qucetdmen Kadionis uiedrio uifd eßneu40 numero eorum qui uicerunt.) Legendu eße^ tiqudm infipidd. Scripßt hdud dubié dUthor ,mdnu qua m pro nu mcro,^iciZc cuiuis dppdret.fed U Udliddprodromo,hoceßpriecurrente,fcilicetrelin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ J09 Prohibiti manu ualida pro domo, Duce Strangolipc.) Hiequoq^ dmdnuenßs, eu nerbum duthoris non intelligeret,fudm ipfe fdliudm quens uerbum Grieei duthoris Scilieis,euius hie ndr tionem de Turcorü origine reßrt.’ Qjzem enim feu' fum hoe loco hdbedtpro domo f Obferudnduitem, qubd is qttem bic Mucdlethum Stragolipemuocdt, primum Turcorum dudorë, proximo ßdtim Verfu Strdngolix dicituriGT Pdg.prox.Trdngolipix, iu' xtdlodn. 2ondriehißoridm,ß modo per dmdnuen femduttypogrdphum nihil hic deprdudtum ed. Päg.fsz- uerßio.mdlim legere prxücribentium, ^«(imperferibentium. EX MAHOMETE SARACENO R V M P,H y L A R C H O. Prfg.5}j.«erf47. jio Frater cnim PtoZomæus Lucelît icri bitobtyrannidé.) Perioditshtecmutildeßßui' detur,dtqi éproximd. quod coÜigi poteßßnferendü |
113 zo efjè lierdclij nomen, itdquidemifcribiz Hera^ clium ob tyrannidem. Viderdtetidttt inter' pres hunc deßditm, dc Romdn. Imperdtorem citrd dliquid nomé proprium interpoßterdt. Vdgind $33-uerf. 11. pro ut Zege ziz, fubldto punélo pr^eceden' teidc quiequid efl eb ufq; uerboru ù uoce exiftima tioMm,pdrötheß cldude. Contr.i Pdg.^jö.uerf. 4.g.poßuocem folitudincm,pKn(7Hm conftitue, deinde noudm ordireperiodum. Pulfis profliga tis(^,amp;c. Indeq^ periodo proximo fequentipro per multas,Zege permul zzzs,und dibiione. E.'Xi ORCHANE OTHOMANNO. Pag.;4.o.uerßi4.. 3it Primus ab CO in Euro accerfitus traie cir.) QwJS obfecro non uidedt,pro Euro legendu efjè Europam ƒ At non uidithoc interpres qui itd huneloeumuertitiPrimzis ab co acccrfituSjad eum traiecerit apud Eurum. Vtnonresipfi longé eldrißimd,poterät Interpretern d tdm euideu' ' tildpfuretinere,edßdltem,qult;edehde Grieeorum Imperdtoru inter felemuldtioneduthor ipfein uitd ïodn.Pdlteologi çr iodn. Cdntdeuzeni,fcilicst fupe riuf Pdg. $t(). Idtius ndrrdt. JIZ EX MACHOMETEL Pdgs4.6.uerf.3i. jo So Nos alium ordinem.) Videtur praeter' mißTuin dc inßrendum fecuti, ueleiusgeneris uer' bum dliud, ne mdncd fitperiodus : qudm totdin cur interpres trdnfiluerit,demirorherclé, cùm in prO' cliui effet fupplere id unum quod deerdt uerbum. EX AMVRATHE II. P^^J48.Hfr/:z7. Georgius imperat genero.) Sequentid fdtis probdnt,legendum effeimpxr gcncro;^«o moJo er Htedio interpres uertit. Mox uerb uerbti inclinarc huieperiodo t(dneblfs,nonadimes:t(t nuncperperàm punéio crmaiufcula fepiratur, Pag.;^i.ucrf.j. men quid ledorem tenerefirtéhocpoffet,ddmone re libuit.Certépbd inueni interpretis Vicdrium hie fenßimßbi pldné dbfurdum fomnidjje, nempequi itd uertif.muizo plurcs Turcæ, qui prius fae-pe uicerant, cæfî funt qua' m antea unquä. C)iiiduerbhicfenßtscum pr^cedentibusdc fequen tibus communehdbet ƒ qult;e nomindtim de uniuerfo exercitu C hrißidnorum, dd numeru decem milium^ d rege Huniddi Duci commiffb, dc contrd de trigin td millbus Turcdrum c£ßs iidrrdnt, nodrdmq; dß fertionem euidenter probdnt: fcilicet id fenßße Cu' ßiinidnum finiqué hic,ut dlibißepe, ßio db dmdnU' enß deprdUdtum ) multo plures eo in prtelio ccefos Turcdsqudinuidedtur cuiqudm fieri potuiße,pro exiguo ficilicet Chrididnorum numero,qui tum in exercitu crdnt,priecldr(i iUd potiti uidorid. |
EX
-ocr page 797-|
annotatioseî. EX B AI AZE TH O • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pag.}6cf.ucrf.n. 1 1. iif Pari tarnen fuccetTu.) Pro tarnen, Zege eci3m,ßue itc. pauloq; infra uerf.4.i.Videturin/ fcitiaamanuenßsiterum eadem prorfus extare dc' prauatio,eodemq; modo re/iituenda. ibid.uerf^3. ïi^ EtfpoIiaHtingaris relinqucre(utfu^ pra fcripfiimu? ) Machumetus hunc iolum Matthiam ) Po/c«ertK/nrelinquere,pM)iiffo finienda efr periodus, atque inde citra parentbeßm nouaita exordiendaiVitaprs. fchpli mus, Ma humetus hüc foIumMatthiam inter Chri* ftianos Duces,i3^c. Hocipfumautem,cuius bic eß mentio, nempe Nlabomethum bune alterumi cum omnibus fe Eegibus qui éfrnt, aut unquam /u' i/fentybedi gloria anteponeretfolitum tarnen fern' per^üatthiam Hungari£reg?excipere, ac/ireiiui Principle nomine dignari, leg s fuprà Pagina uerfIQ. Praterea aut?uerfiâ.Pagfequentis,ante didionem lilencium, inferepriCpoßtionem per. EXLIBELLO DE AÏILITIA, magtftratibus amp;nbsp;religion« Turcarum. jSo. uerf if. Itj Agnianicam.) Ead? lingua mox uerf 4.3. uocatur Agtamica, et ab authore exponitur rabica,Mf/ Pxrlicx.Vtrauoxgermanaßt(dlter^ utram eiliin corrupte fcriptä opinor } uidennt ipß Arabes, aut Perfx. Ego quidetn adito hue fuperre 'TheodoriBibliandri Opere faneluculento dehn-guif ey literis, zyperledis locis lingudm Arabica Cr Perßcam tradätibus, neutrobi de lingua feu A' gniantca ftu Agiamica quicquam inueni, PagsSi.uerfst. ji3 AdoAingencamiiia.) Incredibilepro' ffdo, duntaxatunum genus equitum ad tantum ac^ cederenumcrum. Pliniusmiraculiinßarmemorat, Jtalidin ci/padanam uniue. fam nunciato quondam Gallico tumultu, drmaße equitum omnis generis odoginta milia. Athicdecquitibus ordinary flipendq agitur. Su/picorabauthoreipfoffi/fefcri ptum,id oAoginta mAia..Certc equitatus prje^ datorq, nulloq^ ffipendio militatts, mox narrat dr citerquadraginta tantummilii. Imo Pag.fequent. iuxta Felicis Petantij, ut quodam Turcorum uicini certiorem narrdtionem,dit equitum ffipendiariorii e/fe in uniuerfum non plus quim milia quinquagin td. Etmprocliui fanéerat,amanuenfem uelmale auritum per odoginta exaudire odingenta : uel ex autographo defcribentem, poderiorem cifram gC' mindre,eaq;rationeex numero decenario ffcere centenarium. Quanquam herd? ß equitum flipeu' diariorum odingentas adeo myriades fcripß/fet a^ tnanuenßs,ßdemilli,utapparet,babiturus erat H£ dionis uicarius. Pag. s34..uerf8.indicät prieceden tia çy fequcM,pro experti legêdu e/fe inexper* |
Ha IO 10 ti:quemadmodu er id? Hxdio uertendo eitiedauit» Pag.;34..uerfi}. Î19 Etidgenusquafcuncßturmas. Qure cum longe diuerfae fintabeo ordinc qui hodie fiunt.) i^e/cioequidemquo modo autbo' ris ofeitantiam circa elocutionem hoc loco tuear. Vt fingamus,aman:ien/em'pro uoce quo ( ßc enbn numerusuerbi Runtcongruet')perper-imfcripßf' /èqui,fdme«4ccMphHW5quafcunque turmas, prxcedentibus proximè minus conuenit: niß ad uer bumAcgt;cuiz,longius fupràpoßtum, uelimus rc' frrre. Eadem Pag.^-^.autuerbu praefidet mutä' dumedin numerum pluralemiaut legendum non principes,fed princeps. Vtrumuis autem legos, intelliges è Eeglerbeghis duobus fuo unumquemque equitum cornuiprxfidercj hunc fcilicet Europxo, ilium Aßatico. Pagina$36 uerf 13.pro mecham, lege Mecham. Dfcod«tew quod eadem Pagma paulo ante, fcilicet uerfu $ ey fequentibus, author I breuiterattingit,unde impius er ne/äriiis ille codex qui Mdchumeti mandata, uel potius aconita pC' frilentißima continet, ey Alchorani çy Alffrcd' ni nomen habeat: Itbet ampliorem adijeere explb cationem clartßimi 1 ureccnfulti, adftnis nodri ho' «ord/iiii lodrt. A Iberti Vuidme/iadij, qui bodie do' dißimicy literatorum omnium arnantißimi Pritt' cipis,Dom Ottbonis Dapifiri à Vualpurg,S. Ro* Eccleßa; titulo S. Sabine Cardinalis, ^y E' pifcopi Auguflaai,longe dodißtmuse/lcancella' JO n'i« . Isannotatione fecunda in lÄacbumeti tbeo' logiam ita fcribit : Ntachometes duobiis uocabulü librum fuum nuncupauit, Alcoranifcilicet, cyAb frrcani. Alcorani nomen habet,.1 ledione: Alfrr' cani uero, à diß:indione,ßue quod uetus TeSiamen tum à nouo,nouum à fe ipfo, ab utroque dodrimam fuam difcrepantia ci.xlitus,utgloriatur, ßbi tradita diflmguatur: ßue quod uerfus non uno tempore O' mnes,fed diuerßs a/flatibus di/lindos acceperit.No nullt à redemptione Al/ürcanu didum contendunt, 40 propterea quod irx diuinx fubtrahateos, qui iu/Ja ipßus exequantur. Hxc Vuidme/ladius. Pag.sSö.uerf.^.}. jio Cur uinum indixerit, cur uxorc« plurcsconccfTerit.) Atuerôbàahometiiiiiilege fui uini ufunt non pracepit, imà difertè prohibuit: quod omnibus eil notißimuin.Uaque dubiunt effè non debet, ib iuthore fcriptuin ßiijfe inrerdixc/ rit,eiusq; loco per mule oculatumaimnuenfem /up poßtumuerbum indixit.QudreautenJ M.iichome JO tusfuis feHutoribui uini ufum interdixerit, babes ibipfoduthoreexpoßtum fupràin M.dhometiui' td, P4gMî4 JJ4. uerfis ey fequentibus 1 tern eX Algt; chordnidelirMtentii ration? dlterdßnß-d PagS9}-uerf fi.crfequent. idem iMahometus ebrietatispx nam conduplicduit,percuß!ones quadraginta lege Ulofaicd præ/criptM ddi?lus odogintaproduces: nimirumutea feueritate àuiniufu deterrerct Ara^ bes,natura calidos,nec aliisfiicile in officio retinen dos,quem» |
|
volphgangi hvngeri tn dos, queadmodu Alchorani cribratores adfirmàt: qult;e tertia potuit eße ratio,eaq^ phyßca. ibid.uerf.}3. Itaqf non obfcurèapparet,pro illam'quc,/egett-dum eße iliacg. In fumma, hanc periodu ab ama' nueniidefceiatam,egoputoabauthore ipfohunc ddmodumfiiißeexaratam : lufsit in domii Dei jo tvrfitidem ab interprètepratermiffa-.neque tarnen jii-------„I—n. r.... .i nbsp;-------fuccurritquidauthorfcripferit,nifißrte, uel ali- ni lufsi'cindomum Dciillicitam femel quæ in Mecha eft peregre proficifei, illa cß inconfutilibus tegumcuscircumdare.) vt ingenuc,quod uerum eß,ßtear,fuper diilione ill i-citam,gert«inii '„e effet hoc loco, aliquando uehc' meuter dubitaui. Erigidum enim,adeocp fuperuaca' neum uidebatur, templum illud dici illicitum, nimi' rum quod lam ante uulgó omnibus condiet,à peüi' lentißimo impoßoread manifißam impietatemfù' iße cÓfecratum. Certc Htedio uertendo eandem di' àioné praetermifit : at nec ullam commodiorè fub. flituit.Cæterùm ex Alchorani cribratoribus poßea didici,tem plum ißud Mechanum dici folere domum jyei illicitam, noneoquidemquo nos credebamus fenfu,fedpotius contrario, fcilicet quod in eo nihil illiciti fieri debeatiperinde ac ft facrofanélum dicas. Porro hacipfain periodouox illamq:,pror/i« abf irda eß er ridiculaiquanqua agnita ab H£diO' neprogermana. Qkw enim templum totum incon futilibus tegumentis circudet 1 Quid hoc ad ea qu£ flatim fequuntur de foemoribus,eamq; circumueLa' tioné,quam fieri narrant ob uerecundiam,er quod narratur alias eo myßerio Veneris opus infinuark jllicitam, qjæ inMecha eft, femel peregre' proßcifci,ilia que incôfucilibus cegumca tiscirciimdare. Qmoautcintotiu hicCu!jgt;inia nilociis pleniui intelligatur, nojlra caßigatio omni prorfuf liberetur j'crupulo, adfcnbam qiu in dißiutatione chrißiani cuiufdam doóli cum Sarace no amico, cap. «. hacipfa de re non ßne recondita eruditione explicätur, Qjtid eß autem, inlt;juit Chri ßianufai Saracenum,quódnte inter alia legis uc' ßr£ optima etiam ad Alahagh,hoc eß, ad peregrk nandum in domum Dei ildicitam, cjua eß in iAecha, exhortâtes es: adproijcicdos quoq^ lapiüos, zr ad inuolutionem luteolicircarenes !’ Qjtodqualeßt, uel à quibuscceperit, quoniam tu te ignorareßmU' las,audi. Duarti Indite gentium, qu£uocantur Ze-chiam zy Albarachuma,antiqua cofuetudo ßit, nu dos crdecaluatos,magnisq; ululatibusperfonätes ßmulacbr.a dtemonu circumire,angulos quoq^ o fcu lari,cs‘proijcere lapides in aceruum,qui quaßpro honore dijs extruebatur. Inde enim eß, quod in li' bro Sdlomonis dicitur.Qui proijcit lapidé in acer^ num Iviercurij.Eaciebantdutéhoc bis in anno, fole fcilicet exißente 'm primo gradu arietis, cx rurfum cum ejfet in primo gradu librteihoc eß, initio ueris er dutumni. Htecergo confuetudo cum ab Indis ad Arabesdefcendiffet,eamq;fuo tempore apudMe-cham in honore Veneris Nlachumetcekbrarirrpe ^^/fet,ßc iÜam manere pracepit, cum tarnen Caeten so |
»n «O zo idololatri^prtcßigiaremouijfet. ïUuduerôfoli Ve neri in illa celebratione dicitur exhiber! folitam, ut lapilli retro,id eß,lubgenitalibusmembrisproijce rtntur, eo quöd Venus illis maxime partibiu domi' netur. Vndeadhuc ita fit indomo Dei, quam tu uo' cas illicitamiid eß,ubi nihil licet nifi quod facrii eß. Veruntamen cuhoc à nudis ex toto hominibtis fern per fieri feieret, non tulithochumana uerecundia. inßitueruntaliqui,utproieäores lapidu paruo feil tem linteolo renes obtegerent, ne omnino denudati homines canum impudentià imitarentur. Häc ergo infaniam merito creditur Machumetfaluam ctr tU' columé,cum reliquas dlt;emonu culture ceßare prtC' ciperet,dimififfe:ne domina fuam Venerem,in qui feeßi potentißmium ipfeiadlabat,penitus ßne ho' norerelinqueret. Pro quo beneficio talem illigra' tiam Venus repedit, ut ad eum totam huius g'oriain refirri, utpote a.i ßngularem amicum, æquanimi' terfußineret’.dum uos modo no Veneri,fed ipß pro phette eius hoc obfequium impendatis. C^uod apu.d quo flam ueßrum tantte ßulticiec deputatur, utuir prudes Gomar filius Hazha,cüadofculandos lapi des ( quod ante alia Machumet lt;sr ftcerat, ty fiert iußerat)aliquando acceßijfet,ßc locutus (üi/fe dici tur: Ego fcio,quia lapides ißos ofculari nec obedl, nec prodeß.Sed quid ßcficit, fieri'que iußit nodler prophcta,fiicio:licet fit omnino inutile. Htec Chri' ftiaiiuiilk. Pag.fS8.uerf.3y. corrupts itidemfunt perantanueitfemhlt;ecuerbi, ucl aliquo traâa-quidtraAatur. ibidèuerf^y pro cur mi,lege cur\imi,pariteromißum interpreti. PaginafSy. uerf. 4.3. ut plana atq^ perfiilam habeas fentëtiam, dijfunge poß no(irs,er punilum: cr priepoßtio' nem in,finemaiufculafcribe. Pagina^yo-uerffi. uideturproeorumlegidebere ullius,cerré«oX ipfaredundat. Pag.sys. uerfiy.Sedineaoratione, deleuoculam ea. Pdg. 396. ucrf.iipro adiaccr, /egeadiacec. loquiturenimdeunaciuitateHifo. Pag.6oo.uerf.4.o. pro monumenco, lege mO' tnento,ßc uertente er li£dione. EX MAXIMILIANO C AE S A R E. Pag.603.uerf.31. ÎÎZ Caftrenfe Lacinum,utuulgusfoqui« tur,m ilicare didicic.)Reî ipfa mUßrat, ante pa rentheßm interponendam particula ucl. i^am amp;nbsp;hodie latinitatem expeditam quidem,fed parum do £lam, uocamus Latinum equeßre, lingua nodbrate Keutter Latein: nimiru quia nobiles pleriq; omnes hadenus grammmatic£ rudimenta er nonihil Ld' imitâtes pueriaddifeebant, fed plerunq; ulterius no progrediebätur. A tq; ita in hoc loco inteUigidebet didio militare(quam H£dio prorfus omißt ) nent' penon pro bclltco,fed equeßri. Sic maximus impC' rator tAaximdianus, cum die quada rerum .ifeuno anno |
|
ai tamorem eccleßie Romante,quie annum aufri' olimfubPriderico Ill.clarißimusfrit,quidebide, nbsp;nbsp;nbsp;caturifrftot^atalitio feruatorisnoflri I E s V anno gefrirum commeiüarîôs excipiëti frfibie db {iafret,exhibuijfe eos dicitur doëîifimo uiro 3111' ialdo Pirckamero, turn forte pricfenti: er ex eodë qu£liuiffe,qualis uideretur equefrris iUa Latinitas, Ut feribitin Cbronicisuernacalisïo-Chdrio. E.ius idmë interpres Uermannus Bonus, Latinitatë mi iitarem dixit. Re ipfa quidë haud fane multum in' tereflfftue dicas equellre,ßue militare,aut caftrëfe Latinum:fed ego tanieii uernaculam uoeë indicare uolui,qùô étiam homines externi huius noftris uß tatiC pbraßs originëipfam certà cognofcerët. Ea item quec hic proximo fequiturperiodus,uitio non caret,ler oculatu requirit ledorë. Supra uerf 4. pro Pctr3,îege Pctrus.etinfràPag.lt;io$.uer.4.2, ante k,infere particulam in. Pag.fequent.uerfzz. poiljulizcen[îs,uideturinferendadiëiio Dux, uni cit nomine quod ifri tAegdloburgenß erat pro prium. Etmoxuerf.z6.pro Pruefthcnck,MiJe-turlegi oportere Pruyfchenckrguo cognomine uti hic n{(rrdtur,m po^ieros fios Coitiitii db Rdr deck titulü trdnfrnifrt ■ De lodziw Comitw ab He)' Jeck orndtufrlêdido er preciofo in cogreffu tritt regu cum !Aaximilidno Catfrire, legii mfri in Dm riüPdg.6z4..uerf.t. Pc(g.6o3.uerf4.f. LXXXVIjdie Februarij 'X.Vl.quo cum Germd' nicifcriptoresomnesconfentiunt,necfolitiqui' ~PoloniieinaularcgisLudouici,ipforupupilli,Co Jo demillialium aujficandianniquim RotnantcEe-cleßlt;eufumfequi. Nlox.uerfsp.uideturproci utlibus, /egej«)wciuibus. Pag.6iz.uerf.49. fij Dumfuo3cöfiliarios(ucbcnlt; rexe^ ducarctur, amp;c. P.ß:htecperiods nonihilper' plexd zy ambigud.Si intelligM Cæfarem ac regem filidrios fiios dg€re,rebu5q; proj^icere uoluifje,dp te quidéconsentit hoc cumuerbis in pdrenthefipo fitis: fed per frigide frnè eu uerbii i n rem fuam, cumq; uerbo moiiaMur. Cotri ut hcecreâiufdd Kungaros inuidos, priudti^^ magii guim publici fiudiofof refrres,quo fenfiipArticuUdurepeti ui |
ANNOtATlONES. detur: ita uetba tb parethefr poßtd ijs ttequaquâ^ fed tutoribus ipßs couemunt,qui deßderabät rent ptipilli faluam ejfe, adeoq- regnum uniuerfum far turnteàumq}. Vtcunq^ Hero hiecEeHor ipfe tibi repones, uidesuerbum patcfecit, mox hacipft periodo frquens, cum eiiu exordio nequdquä con uenire. lAihieiui loco uideturab duthore feript» /Ki//è,prædf fuit. Pdg.ân.uerff. to jï^. Sic itaej duodecima lanuarij, poft nO(flenimcdiamhoratcrtia,annö hurna næfalutis millefîmO quingentefiihode^ elmooftauo fpiritüfuum Dco ireddidit.) Amanuenfem hic in numerorum notis aberrajfr, atque o Aauo pro nono frripfrfre, probat tuni res ipfa,qu£ in omniît adhuc hteret memoria,tuni recentiorum hifroriographoru concors fentëtia. üam Cufrinianü res geftas fupputarefolitü iux' Christi, nön uerö ab annunddta, per ange-ium GabfielemeiufdemincArndtione,autipfo Re furreélionisGominicee fr{lo,o{lenditÇne longiui exëplapetamM)uelunuilocaifupri inhocipfr tàdximilidno,Pdg.6o4..uerf.4.i.dumauthornar rat ipfumfrifre Prancofordiic defrgnatum Roma' norum regem,knno Salutts humanic M.C C C C pro Stanis, lege Stams, de quo Comitatus T^. rolii monafterio fupri quo^ in Ctefarb bus Außridcis aliquotiet ex* tatmentio, |
ANNOTATIONVM IN CAE SAKES IOAN. Cufl^iniani Pinis,
-ocr page 800-NOBItl AC SVMMAE SPEI ADO, LE s C E NT I lACOBO VVILLINGERO, MAGNIFICI DOM.
Caroli Villtngeri-,Baronk à S'^frid/Jrcrg-,Boni, Imi).zsr' Begire M. Confilia-rijfilioyVolgh.Hungernslurecffs. S- P. D.
VanquarrijOrnatiTsime lacobe, caftigatorem in loan. Cufpi'niani Cçfares profefTus, poft Maximilïanum Imp.opt. amp;nbsp;maximû com mode quidem definere poteram:tamen eiufdê Cufpi'niani quocp Diarium,fuper memorabtli illo trium regum apud Viennam Au ftriæ congreftu, locis aliquot annotate, atqp adeo uniuerfam editionem pro mea uirili mendis purgare libuit. Ipfum uero Diarium,quuauo tuo Dorn, lacobo VillingerOjUiro illuftri honore,amp;nomine in eiufdc Imp. aula quon* dam confpicuo, nuncupatum ab authorc uiderem: ftatui,etiam noftra inib lud Caftigationes, quamuis paucas amp;nbsp;leuiculas,tibieapræcipuè decaula inftribere, ut auum ipfum una cum Cufpiniano amp;nbsp;monarchis illis tribus po tentilsimis,atqucilluftribus multis heroibus,in publica literarum memoria cum honeftifsima prçdicatione perpetuo uilt;fturum,hoc quoc^ magis amp;nbsp;lu* bentius ob oculos tibi proponeres,ita quidcimitandum,quo turn cius,tum patris quocp optimifplêdidifsimi uiri gloria 5C titulos longe te fuperafle aliquando omnes adfirmare poftint. Equidem ad hanc pracclaram laudem confequendam prçcipua adiumenta tibi plerac^ omnia cumulati Dei beni* gnitas eft largita,nimirum ingenium felicifsimum, ualetudinem opta tâ, pa* trem ut literatum, ira bonorû ftudiorum, QC tui in eifdem profedus minftce ftudiofum SC amantem. Si dicam Ô£^ pueritiæ tuac formatorem mature con tigifle,quo melior SC cômodior optari uix poteranuereor ne quifpiâ necefsi tudinihocmededinefufpicetur,dum uxorisfratrêmulto charilsimû loan* Baptiftam Bohemum cômendo. Sed bene habet,quod frucftusipfi de cul* ton's peritia SC cura ïamdudum palàm teftifîcantur. Quo autê ampliores in ftudiorum ac uirtutû circulo antehac puer fecifti progreftiis: eo magis nunc fimul cum ætatis accefsionc elaborandu tibi intelligis, ut excitatæ pulcher* rimæ de te omnium expedationi plenè iàtisfacias Jd uerô ira fiet quàm re*-lt;ftiisimè,fi,ut coepifti,in timoreDei fobrie uitam egeriszfi labores honeftos nunquam refugeris:ri denicp iuxta amp;nbsp;diccndi 5C faciendi bene præclara do* «ftrinacopiofe teinftruxeris. Ad hancautem ueræ uirtutis uitam perfequen dam,cum SC domcftica,ut dixijtibi exempla,Si. prxceptoris optimi adfidua præcepta Si cohortationcs fuppctant: Si prçter auum plurimos in ipib Cu* ipiniani Diario leôlurus fis heroesilluftrifsimos, quieadê uia pulcherrima in Omni poftcritatememoriam fibi parauerunt,fuperfedeo longiore nûcier monead uirtutiscultum teadhortari. Noftrumuerohocintcftudium, Si fingularem quandam uoluntatê, fi gratam tibi elle cognouero, non præter* mittam grauioribus aliquando teftimontjs eandem tibi corn probare. Deus incûlumem Si bene ualentem te,unà cum Bohemo noftro, confer*
«arc dignetur. Datum Frifingac,Pridie Calend,Fe* bruarfj, Anno Salut. M. D, L V»
J EX
-ocr page 801-ur
EX D I A R I O IO, CVSPINIA. nijde congreffu Cæf Maximiliani amp;nbsp;triumRcguin.
jïj. P4gHW 617. circi uerfum 14. prolixior eflperiodui ob maiufculM alicubi ontijjM, dlicu bi fcriptM perperdm, item^ non ßgnatampd' rcntheßm conjùfa. Earn fincerè hune ad modunt leges: Scribi non poreft,qua crudelitacc uH fînr. Hoc facis fit indicr], cum auxilio diuino rabies ha’c extinfta foret, du Au Ioannis Comitis Zepufienfis Vciuodæ Traniryluaniæ(quiduccniiliorum,no-uo quodam tormenti gencre,à fuis den tibus laniari iufsit, (Si hinc decollari ) ÔC demenfc Nouembriilliusanni : ç^cte^ teu, qu^emde fequunturcdfligatiord. Pd-gind prd:ccdenti Verfu duodecimo,ne forte quid deßderes ,tollediftiniîionempoft PræfeAus. Euitenim ipße Cu^inidnus Prlt;tßüu^ Sendtus vi ennenßs,quiuulgo Anbdldusdicitur. Moxuer' fi quddrdgeßmoßexto, pro per3.gruret,lege perageret.
Pdg. ^t^.uerf. fj»
ptf. Palatinus Liblicnfîs, Andreas Canccllarius Schidlouiczki.) Sihuccou' firds ea quie 'ntßd Pdgind 620, uerfi trigeßmo' fecundo,ijfdem de uiris repetuntur, dperte uides Amdnuenfem hic prdud difmélione Pdldtlno fi' um ddemifße nomen, itquein CMceüdrium trdn ftulifße: quiquidemnon Andrews, fidchrißo' phorus uocdbdtur, quod çr fipri Pdgmd ^17, «er/« uigeßmoßextOfey tnfrd Pdgmd 6zo. uerfu trigeßmoprimo ey ön. uerß$t.€xtdt. Cieterùm Pdgina tf«. uerfi decimooéîauo pro,confilia-rium, lege confiliarij.
Pdg. öiz.uerft.
V-T Cum equis centum (S(rquadragin^ tafex cataphraAis. ) Siepius çy mßd cdtd' phrdéîdtosdicit, qudm utlibrdrij culpduideri poßit. Alicubi es“ cdtdphrdddrios dicit, Eruditi firè cdtdphrdiios dppeVdnt.
ibidem uerfu 10.
jxS loannes Epifeopus Ratifponenfis Palatinus Rheni.) îçiefirtèob interieilum commd,hunc non eundem,fed duos ßtifße putes, nefirtè Pdldtini nomenpratermißum, uides cld rius expoftumPugiM proximduerfuuigeftmo ficundo, fiilicet hunc epifiopum fiiffe ex domo Pdldtmorum Aheni, nimirum Philippi Eledo' risfilium. Eddem Pdgind proximd uerfu trige^ fimotertiOfpro Serenftcin/ege Serentein.
ANNOTATIONEN.
ii9
idctiim cognomeiitum fiiit CdnceHdrio Cypri' dno,
pdg. ëzs. uerßfo..
jty Equités cufpides albis ucxillis par uis ornatas,duo pueri. Alba uexilia la* talt;S(:pulchra. Subfequebantur deinde Com ites.) Truncd htec e{lperiodus,dcuitio' fèdiflinâd. Tuuoces pueri er albaneutiquä diflingues, ey in fine fipplebn uerbum ger e n* tes,gercb3nt,dutconßmile.
ibidemuerfui^.
3SO Quos fuccedebant ueriufej Regis Tibicinesinacra ufcjclangentcs. ) Le* ^endum tubicines.'tti quoru hic fublimis cldU' gor efi propriut,dc tympdnis fonoris, de quibui ftdtim fiquitur, ddeo per Uungdrös ey Polonos 20 coniungifolitus, utinde reliqux ndtiones mutnf fiuideripoßint. Quin nec opus erdthdcdnnoU tiunculd,ß uidifßem qu£ infirius pdgind 6zf.uer f^gt;^igeßmooaduo,extdnt:fcilicetiftd, iterum ingens excitus tubarum clangor. P/«* rcr entwerdrtt tubicines, tot Kegum, Princi' pumdcPriefulum.ltem Pdgind 6z8. uerfu quin' qudgeßmoprimo : chorea eft incepta, clan* gentibus tubis , Si bene fonantibus, quas Cæfaris tubicines inflabant. PdU' jo lofuprdhunc locum pro Huflenorum,/ege
HulTcrorum, uti intégré eduoxextdt fldtint uerfu deccimofiptimo,
Pdgind ^if.uerft 4.4.,
33t Sed ne omni careret fc!elicitate,fub* Orta eft pluuia. ) Ergo prorfus infoelix iUe conuentus,nifi pluuid proßerdßfet^ Minimè «e* ri). Qtfin ipfe dutor infrd pdgind ézy. uerfu qud drdgefimoprimo, itdfcribit: Nimirum pul* 40 cherrimus ingrelTus, Si raró uifus, etiï inpluribusfeculis, finon pluuiaordi* nem contnrbaflet, (Sihancfolam fceli* citatem abftuliiTct. y Iterumfubfinemhu' ius Cidrij inquit : Sed qudnqudm fold hæcfœli' citds nobis defiiit,quod crebr£ crût pluui£,cye. itdque perjficuum e/l, hic dmdtiuenfimfcribere debuijfifinfoelicitate.
PdgindézS.uerfuz.
33z Canonici regales apud fanAam Dorotheam.) Sujficabdr ilico, legeiidunt ^ffi regul3re3:fed quid firtè d regedliquofitn' ddtore er regdles didpoterdnt, confului pod dodißimi uiriVolphg. Ldcij Vienndm Außrilt;e, qui non fiuftrd me hlt;efitdfße, hi fee uerbis ojieu'
Lil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit: ter'
-ocr page 802-|
diCTertid eß,inquit,dua TiorotheapriepoßtU' rd,db AndredBldnckh,Alberti duintietprace ptore er CdnceUdrio poßtd,circd dnnutn Domi ni NiC CC CX.. ubi Cdnonici funt reguldres Frapoßto fubieili. Mox uerfu decimofexto froFabri ferrei, kge ferrsirij: erSctzrij, pro ’Zenrij.lnteÜigendi dtitem, qui è fetispor' cinis inßrumentd concinndnt, quibuiddedput ntunddndum, comdt 'que digerendds mulieres in primis utuntur, Pdgind ^zS.uerfu decimooâd' ‘o uo,pro iudiens,legendumefl adicns.Min«-tiord multd errdtd etuf pdgina nbsp;nbsp;proximè [c' quentium, feiens pratereo. Pdgindósi.uerfut^ 9ft Chantarum deinde argenteum fa/ berrimèfaAum,cuius /abor æquabat precium,in quo admirabi/is erat uene-randa uetuftas, donauic. Regi ueró Lu. |
HVNG. ANNOT. »4-0 ditres ipflt;i,pereimtinuenfempolluerbum dona uir^pr^ftermijjM efji duM di£liones,fcilicet Re gi 'Vl3di3lzo,aberriintelibrmj oculo,icpO' fieriiif Rcgi dccipiente pro priore. Cur emm (o' lm rex VhdiiUui indomtui abiretfEt fdnc ipfi, ut(eni,beUèconueniebatdonuniCiinthdri,uul' gdtam iuxttt pdrccmiitm, Aquiltefeneclm, Cunt uerö incjuit Cu/piniditM, cuituldbor ^qudbdt precium, neuideaturineptédiólum,fcilicetqud' fî non etiant mdnuf (èu opera, drtisép ßtpreciii, intelligeper precium ntdteridm ipfitmtniß ntdlis ßißiicdri, uocê mdteria db dmdnueß mdlè omiß dmejjè. Koxuerßitf.,procurlegecuri' am. Sequenti indePdgind corruptd eße quaddm proprid Gernidnicdrum fimilidrum nomind, ß' eile quiuif in' ttüigit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. |
ANNOTATIONVM
volphgangi
Hun^ffi l. C. in Cu^finiuni C«f«rt( 9 t N i S»
r:
It
t
R E R V M ET VERBOR’VM IN IOHANNIS C V S P I N I A N I CAESARIBVS memorabilium ,Index,
|
dddlheidd uxor Ludoitici Balbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;270.4? dddlheidd Lothdrij uidud,in edreerem conieild o'erc' ptd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;281.22 dddtd ciuitdS obflfjd x$x.4o ddelbertus Tporregie dub tdtis lAdrchio proditor ^77- 4^ D. Adelheidd f. Rodulphi régis Burgundiorurn 280. *4 ddelheidd uxor Hermanni Prdneonie comitis,mater Conradi Imp. 3x8.54 adelheidd Gelrie comitis fi^ lid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451. ;o adeltrudis fl ndturdlis Cdro li Magni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.30 rf(îwfgt;c«orMgt;w gens a Nerua Imp.flubigitur $0.22 ddolphus tomes de Vuab deck nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;435,3j ddolphus Ceflar db imperio depulflus 445. I, eiufliem çy Alberti du cis Auftrie pugna 44$. IX. mor$ 44$. 19 ddolphus Ilex comité dux Cleuenfls 495, X4. 490.3$ adria oppidum agri Piceni $3. 6 S. Adriani martyris gladius tn Vudldberch afleruatus 5x5. x8 adriani uenatica fleptd, urbs in Myfla $3.17 ddrianopolis obflefla Tho' mam tradit 234.^3. ite' rum obfldione cingitur At^.3 ddrianus quibusartibusfiat imperator $x. 6, imp. defleribitur 33. inde eins monumenti inflriptio 6j. 3» ddrianuspotiflex maximus, Tothariu excomuniedtio' ne libérât 24.1.2(). mU' fleam in flntebibens,mo' ritur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;243.50 Aechanus dux Michaclem reeipit in militiam et flmi A . Aron rex Perfdrumfœ di^eiunóiuscuCdrolo Hdgno 21^, AbdrexHungarorum Î48. 6. inde dbdhd mdter M.dxininilm' per. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80. zo äbdfgorum inductie renoud' te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48 ttbddld Sdrrdcenoru fadui ferit cum Conflatino V. 2tO.JZ dbimelech dux Arabü nbsp;nbsp;tî. j8. hide nborigines $98.41 abroditarum flu I^oruego^ rum reges Chriflidni flili »9$-»4’ Acdtiuspdtridrchd CoflaU' tinopolitdnus 160. if. ^67. J4. fllflm do' {ir'mdmflgt;drflrdt iamp;^.u ttcdrndnid Turds fubieda SA-7-5i eiccdrndnei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfoo.iy M. AcciusBdlbusfbcerO' dduij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^7 üchdidin ProumciamKo' manamredigitur Î7.40. 'mAegy^ pto Imperdtorem fecerat 107. istde achmat quot;Zultan f. Baiazc' this nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$74.30’ (tciesinflruendi modus Tur corum $84.. n Serb ptores deeodem ibid.2z adlius Glabrio à Domitid' no pofl exilium occiditur (6'.4î d{lid,flcundd uxor Odauij dflidcum beUum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7,38 adislibertdd Neroneamd' td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2}, 20 Addlbertus Lothdringus cdnceUdrius 3'^137 addlbertus Hoguntinenfls preful nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33à. x7 addlgiflts f. Tieflderij régis Tongobdrdorum 218.16 addlgifus dux deficiens d Ludouico 11 Imp. X48, J. inde |
liaritdtem 233. s adificandiflimplicitas apud Turcos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$94. tt Adelinda concubina Caroli Magni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.3^ Aegicumpeldgus 4.38.32 tegyptus in prouindam re^ digitur,cr‘tnnonamB.o^ ma;pra:bet 8.20. Rom. Imp, reüituta per Herd' clium Ctefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;291.7 lt;egyptijritusd isieronecom pefleuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.38 dgypto ac Cypro clades ib lataab Artemione ludlt;eo ÿt. 12 (cZw PiCtina flecunda uxor Claudij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22,44 telianus Caflerius ejuofldam fleditioflos occidit 43.33 idem cr prietoriana: cO' hortes propter fleditioncm amouentur 47, jo. dpud Moguntidm impera torfldus 93-39 P. Aelitts Adrianus in Syria legionibus prtefleflus $1. î4 P. Aelij Adrianiimp. defleri ptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3, inde telius Lamias a Domitiano interimitur 44.3. ewr 44' 43 Q^AeZiws Licfi«, conflira' tionemmouet intyranum ^3. J3 tfZiw Pertinax Imp.deflcribi tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.inde L. Aelius Verus. Vide L. Ve rus amilialepida fflofla Claudij I^eronis 22.30 temilia altera pars Exarcha tUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210. 13 dux Moeflte, Scy this flugatts,Imperator fla lutdtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90.24 amilianus Alexandr'mus, in Aegypto Imperator 93-^3 atuus amicus luliani Apofla tiC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.51 aetiusduilor,pr(cfleilus Gal liie 137, X. inde aetus eunuchus connubium Irenes ex Caroli Magni impedit 21$. 15 Qi-letolid Turds flubiedd 347. Africani Romanas urbes pleraflque occupant 278. 4^ Agapitus uir conflularis, k' gatusad luflinumproAr rianis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;172.51 rfgrfrcrtiretcZZdZ Nerw« lup peratori 30,30. Orien tern populantes 170,20 inCretam Coloniam dU' cunt 233.9. indecoit' traRomanum ImperatO' rem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;290.4.inde cum Agarenis bellum Mb chaëlis C£flaris 244.46. indebcUum Bafllij Ciefla' ris 252.11. indeimpe rioIohanis'Zimiflcis 311. 35. inde imperio Roma' niArgeri 53x. ». inde dgatho pontifex Roman. ^93- 33 agdulphus rex Longobar' dorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;180. iS Kylt;cï ffoepta templum à iu' flinianoconditum 176. agues uxor Arnulphi C^fl. VTgt;- 33 dgnes filia Henrici dtiar' ti Imperatoris, uxor Pride rici duds Sueuiie 358. x, 389.11 dgnes Othonis Merduiædtt cis filia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;426.33 M. Agrippa ob pdtientiam ab Augud.diligitur to. 38. gf„erA«g«^j ii.j agrippa Poilhumus nepos Augufli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij.10 luda:orum do lofum ingenium 20.' 4^ agrippina neptis Augufli n.17 prima uxor Ne^ roziw 13.4^. mater Cdij Caligube 17.1. pc rit inedia ibid. 33 agrippina Claudio marito uenenumprtcbet 22.18 Lll X . agrip' |
|
tirippinii CoîonidmVbio-rum oppiJ.denoniinat xj. lt;igrippind f. Gertndnici tiC' (dtur dfilioUerone 41.10 cr»î.44 Abid cdjîrum 4j6. j Aiathantu Anafldßut ado/ ptdtui 4 Thomd imperat. «4-9 tißulphitf, cdpU Rduennd, iterumfuperdtiK tSo.^ niftuîphui Longobdrdorum regumfuperbißimus xo^). j^.mde Aldinander Sdrrdcenorum rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij4, tf ttlani d ueteribat Albant di' (ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;204 jz tilgt;inuiuidîor,ïmp.profequi tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140.3t dldricM rex Gothorum elc' dut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiu^con trd Rom.déld.indeeiuse' diilît pro templis 14;). j2. worî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifo. tf etlbd Rulgdricd,olim Belgrd dum diclunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$48 i3 dlbd grgcdciuitdSd Turcis obfeßd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;?. 4S Regalis, urbs expugiu td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;603.19 etd Albdm Mdridm, templü circdTiiidam 219 9 dlbdni Romdnis duxiha pol liciti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9X. I dlbertus f. fororis Henrici regis,nepos Othonis ducis Sdxoniæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;274 $ iilbertus Tußorü f/idrchio rebeÜis Lamberto x^6^ 44 rtifcfrti« filius Berengdrif fecundi 281.19. mde tlbertus cornes frdter Hen' rici comitis zf l^dbie 29}. îo eilbertus Vtoguntinus epißco pud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îSâ 44 ilbertus Uidgniis, philofo' phus 4ji. «9 eiui opcrd arbores mediabyemeflo' ruerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid, alberttis Tyrolis de Goricite contes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J7-4 albertus Secundus cornes Hdbjpurgeßs 441. jo Ro «ÎM/pbi Clt;£f pater ibid, albertui Aujtria dux 441. |
î N O E X. 47 eittfdem cum Adul' phôCicf bellum 44;. u Albertus de Hagerloch 44î- 2,7 Albertus C^efar 446.1 Ro* dulphi Clt;ej'. films ibid. 2. cur Aïonoculus diäus 448. }o. cur triumphd' tor ibid, si eins mors miferrima 449-1 dlbertus Saxoniadux finL or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j3 z9 dlbertus fdpiès Auflriæ prin ceps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;469.20 Alberto Auftritt duciBoc' mid donatd 494-2 o dlbertus quartus dux Am* fir/z'jcrc. 498. 48. Albertus çyuintus Auüriie dux,gener Sigifinudi defî:i natusmperio 496 .46 Imperator defcribitur 498.44,iMrff dlbertus lAdrchio Grande' deburgenfis 30048 dlbertus Qjiuarix dux regnu Hungartee reeufat 302. 14. de codent 606. 8 dlbertus filius Frnelli dU' cisAuftriie 304.12. inde dlbertus Aiarchio ßrande-burgenfis,Ach:lles TeutO' nicus 303.33. inde, (y 307. 14. utde dlbid Terentid mater Otho nis Jmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31.12 albinus /jgt;ehonorisfiillitur dSeuero 68.37 eius cumexercitucafui 69. r; dlbinus Alcoinus præce' ptor Caroli làagni 217. 23 dlbuinusdux Logobardoru 179 4lt;î A/cotnt« uide Albinus dlcordiiusin latinumuerfus crrefistdtus 3Î4-7 dldaHugonisuxor 280 ;4 dleiiusfoetus Caraufîum in terimit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.33 dlemannorum xxx milia fu fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24^ î dleonora Henrici regis An' glorum uxor 434.17 in Alexandriam ,repudiato Vario ïmperatore milites inclinant 76.4? (t/cxJikr ddoptdtusneeidt |
ftinatur 77. f C£' far defcribitur 78.inde dlexander filius Rafibj CtC' faris 231.49 Cicjar defcribitur 268.38. inde dlexander fextus papd 603. 21 dlexandri magniprouerbiu 614.38 dlexdndrid capta 107. ij rurfus extrutia 406.14 alexandrinumbeUum 4.Î4 dlexandrmi honorificè exci pientes Caracallam ImpC' ratorë.db eodem trucidan tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73.6 dlexius Mofelegener Theo' philiCicf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2J7.4^ dlexius ComnenusRom.co' pijspricpcnitur 373.2 ßafilatianos in fugam uer tit 373-33 Megddi' ëlus 377-11 Noue/* lofinus cognomindtus ibi. (2 multos tHanichieos ad fidem orthodoxam redu' xit 3S1.42 monacho' rum hdbitationes extruxit }82.39. optimts uirtU' tibus praditus 383.4; eiusobitus jSi. ]o ey 383.20 aetas 333.34 ejuotannis imperarit ibid. 36 eiufdem temporibus incendiamultafida 384. »4 Coloffus corrruit 384.17 dlexius Mdnuelis fil. 398. 34 quindecim annos ini' tus ab Andronico Comne no cl.àm interficitur, fac co^3 inclufusin mare ab' ijcitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399.1.2 dlexius dngelus 400.39 frater ifaatij dngeliibidë^ per parricidiît imperium ddeptus ibidem 4t dlexius lunior 401.21 fer. pétë in gremio Çut dicitur') nutriuit tbid. 38 à Mur' Zyphlo ignobili interficL tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40J, 4^ dlexius dux Mdffouite 303. S3. alibettsduxThracilt;e 331.18 aligildus legdtus mortem ConÜantij luliano nunci' dt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;128. }9 |
de AÎimentispublicis nouig legesinttent^ J9 4lt;i-dlmamÔSin iüyricô uitibus confitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.13 dlnius Hungarerumrex JS4 jî àfratreColO' manno eieëlus 383.1 dîphini prtedones 8.40 dlphonfus Cremonettfis epi feopus Imperatori rebel' lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230.18 dlphonfus X Ctefar 4K.2tf. 454.2« ïerdinandiTer' tij filius ibidem 23. iU' fignis aftrologus 45?.i dlphonfus Arragonum rex SOS-19 alfatid deudftatur 4». 32 altenburg in fuperiori Pan' nonid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;219. 6 alufianus Aaronis ßulgaro rum regK filius 337- f inde Amaldfunthd uxor Theode rici, mater Atelarici régit Qilrogothorum 173. 8. balneofuff^ocata 174. j S amâdus dux Bugaridarum 107. « dmâtius jfddo liber tus A nd' Hafij 172.13.inde dmarumnas rex Agarenori 238. 48 dmafgi Alanis uicini 204.' « dmaftdflus Theophylaâus, pater Romani LdcapeiU 232.12 lt;»n42:onit«, dicitur Corn' modus C^efar, item menfit Auguftus ^2.47* 4mterglt;( 490. xi ambienfis dntifles legatut Cdroli Magni ad Ireneit Auguftam 113.6 ambitus grauifiimè punituif 78.47 cr 89.17 D. Ambrofius orator Va-a lentiniani ad Maximu Int feratoron 142.44. praiful Mediolanenfis in^ fiftaturà luftina 143, 2j nbsp;nbsp;Theodefium ImpC' ratorem tem^ lo prohibet 146.48 ambrofius Pergami cornet fu/fenfus 27Ï.IO. 273 SI amedeus cornes fit dux Sd' baudia 493 26 dltildé |
|
I N D |
' e 'x. | ||
|
amiù à Perßs ciilSlx nj. |
dndUdfius pdtridrchdCott' |
angeliinebridticoitumpuel anniàchriHo 191.14. | |
|
47 |
fldntinopolitanus confen |
Lepetierunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S93-sz |
Anshebnus Mediolanenfis |
|
émilliiîus feiidtor patronus |
fit Confldntino (Quinto |
angliBritdnniam fibifubij' |
epißcop. Jmperafori rebel |
|
Diocletiani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io6. j |
in omnibus 208. z4. Le |
ciunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137.7 |
lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230.57.589.25 |
|
MiitM rex Ardbuin crtdtus |
onem 1111 lmperlt;lt;toKi» |
anibaüianus pater Daltnd' |
anshebnus Barode Rapol' |
|
coronduit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zii. y |
tij Catfdris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiS. 40 |
ftein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;443-33 | |
|
dmoriu op. pdtrid Theophi |
anchdrid primd uxor Oild' |
dnniballidnus Gallus nafci' |
anßcarius Marchio Eporre |
|
li Cief. oppugncttd çy pro |
uij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 4? |
tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uo.zo |
S'le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z76.37 |
|
dita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zjS.fo |
ancond urbs à Sdrrdcenis ua |
annaf.TbeophiliCief. 2jd* |
anßgarda uxorLudouid |
|
dmortheut dux Sdrrdceno' |
fldtd ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2J9.J2 |
47- |
Balbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6o. 23 |
|
rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X04.Î1. inje |
andaldiium monaflerium |
anna Comi ißßade Hohen' |
dnthemius gener Martiani |
|
dmphithedtrum Romæcon |
in Alfdtiaextruélu zlt;}}. |
berg 441.43 Rodul |
Jmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.34 |
|
ditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j3.f |
4 |
dulphi Ctef. uxor ibid. |
dnthemius Jmperdtor 163. |
|
dmurd Turcorum princeps |
andegduum 4 t^ormannis di |
anna ducijßa Braunfchuuicè |
30 ey 164.22 |
|
49i.i |
reptum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;040.40 |
ßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490.34 |
anthemij monaflerium xdifi |
|
J^murdthe5 Turcoruttt ty' |
aderndcumurbs 431.511 |
anna filia Alberti Qjtinti |
catum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137.33^ |
|
rdnnu! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fzt.tz |
andingeli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 |
Jmperatoris uxor Vuil' |
anthirius fl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;600.19 |
|
dmurdthes Othomdnnus |
andrdgdthius præfiôius cia f |
helmi ducts Saxonite 301. |
antimachus Homero prxfir |
|
Maior, tertius Turcoruttt |
fis,occifor Gvdtidni im' |
so |
tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.33 |
|
rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$4.0. JO. inde |
perdtoris 14z. st in' |
anndTrancifei duds Britan |
antiochid expugnafa 543.22 |
|
ainurathui Junior Secudiit, |
de in mare fe pracipitat |
nix filid,uxorCdroliB.e' |
antiocheßes odio habuit A* |
|
feptimui Turcorum Jmpe |
i4S- 47 |
gis Praneix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;603.39 |
(frMiias impcTit^or 54.45 |
|
rator J47. 14. j«de |
lt;lt;rtdrclt;wlt;f«x ludieoruitiRO' |
annavladislai Hungarorii |
ijdempuniutur 69.33 ob |
|
montes Tracix munit ssi. |
indnosflernit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft. 8 |
régis f. nuptd Perdinando |
ddedain flatuam Placillx |
|
13 |
andreds focius infididru^ob' |
607.10 612. ij |
»47.28 |
|
ft.myrdsTdrß filiutn Mdrite |
truncdtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;172.27 |
anna Vladislai régis filia |
antonid minor nunquam at |
|
contemnit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^z. ;z |
4 ndre.ii magifler cquitu dux |
MJaximiliano dejponfata |
puijßedicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.15 |
|
amyrds Turcx Catfaresap' |
contra Agarenos zfz.fi. |
61Z.30 ey 616. Z3 zy |
f. Claudij reeußans |
|
peüdnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sjz.zis |
inde |
619.16.inde |
nuptias tgeronls,occiditur |
|
amyßdfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9. m |
andrem Uungarite rex |
annaß. Prandßd duds Bri' |
zy. 22 - |
|
kndfo fl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21S, Si |
tannix uxor Maximiliani |
dntonina JSelilJarU Coniunx | |
|
ahdjidßd fil'd Confldntij |
andreas plebanus Garßen' |
6iz. 4z |
J lyy- 39 |
|
Jmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iz6. IJ |
ßs,pra:ceptor cy conß' |
Annenius Myziflus Jmpera |
M. Antonius pofl mortem |
|
andsidflnæ therm£ ibid. |
Hanus Alberti V duels Au |
toràmilitibus creatus |
Cxßaris populo coqucHus |
|
anafldßd filia Valenti' |
ftriæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499Si |
194- 34 |
S- 33 |
|
nidniïmperatoris 1^9. |
andreas Paumkircher jn. |
dziHii Flt;lt;«Æirt4«xorM. An' |
dntoninus Pius adoptatur |
|
Si |
33 |
tonini Pij Jmperatoris 37. |
inßuccejßoremimperij 33.. |
|
andHifinx thermie ibid. |
andreas de Burgo inflgnis |
JI. 60.14 |
j6. Jmp.deßcribitur 36. Z9 |
|
andfldßd ciuitds in Meß)' |
Caroli Ceeßaris orator |
anniusVerusab Antonino |
inde |
|
potamidconditd. 171. |
609. zCS |
Pioadoptatur 33-38. |
Antoninus ß. maior Seueri |
|
ïî |
andronicus preeflantiflimus |
pater Mard Antonini Jm |
Jmp. in bellum contra Bar |
|
dndfldfia uxorTibérij Cxfa |
dux contra Agarenos elc' |
peratoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38. z6 |
baros educitur 70 51 |
|
ris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181.47 |
âus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z67. Ö |
annius Cornicula,fingit |
4rttonirt»f Baflianus Card' |
|
anaftdßd f. Theophili Ciefi |
andronicus Ciliciam expU' |
96. t6 |
caUa Jmp.deßcribitur 71. |
|
iî^.47 |
gnat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;371. iz |
P. Annius Tapitus Jmperdgt; |
50. Me |
|
anaftafid Theophond, uxor |
andronicus Comnenusuir |
tordeßeribitur 99.33. |
ddAntoninum Variummi' |
|
Conllantini Porphyrege |
callidus ey impius 59 8. |
inde |
Utes deficiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.4 |
|
niti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;291,19 |
44. 399 9 AlexijtU' |
MJ. Annius Plorianus Jmpe |
M. Arttoi«rtK5 Varius Jmpe |
|
undftdfliK riicorus clt;efiir |
tor 399. n eiuseyin |
rator defcribitur 99. |
rator deßeribitur 7^- |
|
deficribitur t68.41. |
dues zy peregrines ßteui' |
3^ |
M. Antonius amicitia iuu' |
|
sindflaßui pdtridrchd Ati' |
tia Î99, Z7 ' eiußdent |
Annius Antoninus.Vide An |
dus cum Odauiano Cx |
|
tiochite interemptus i83. |
ignominiofifiima mors |
toninusPius |
fare 8. z Jdem ab |
|
24 |
399- 39 |
annius ordinaturi Julio Cx |
Odauiano uincitur ey |
|
anaildfius Arthemius CiC' |
andronicus Palxotogus Jm' |
ßare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.41.9.40 |
extinguitur ibid.39 |
|
far defcribitur 202. |
perator Qrientis deßeribi' |
Annius M. urbts conditx |
M. A irtoijii« Augufto recon |
|
inde |
tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;317.21. |
87.1 • |
ciliatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.47 |
|
andftdßusdntiHes a papa |
andronicus Junior f Micha |
annius à C. Cxßare urbe con |
antonius propugnator fir |
|
«xcommunicatM zoâ. |
élis,Jmperator defcribitur |
difa,à Gothlscapta,natiui |
tlsVejpafiani 33-9 |
|
ftS. 19 |
tefaluatoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;163.3 |
CM)» L. Antonio S4tKrnino | |
|
Lil 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfi/nn: | |||
|
helium ciliilc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^31 ^intoniut Stufet us pmtrur' {hit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JH. Il Aphricu Rontinn.} mper. rc' ßituta per Heritclium I,n-perutorem dpocälypßs beftia duo cor^ nuu habens i3 dpodemiin pereußbr GaUi lmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»23.24 dpoUinurts contra luliu' num apoßatam ßripßt f^o. 4» dpoîlinarls confeius cicdis Anton'mi Caracalhe yj. 22 ilt;;joBoJorMîPer^lt;jme»uj preceptor Oilauij Augu fli . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»0.3S appononiaEpiriurbs t. *4’ fx Apollonia in Maccdoni' am uia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;600. JO apoUonius Chaîedonius Sto icus Phil, preceptor Mar ci Antonini imperatoris f8. 3^. appoÜonij Tyanei patria 93.3^ dpothaps Hijßanorumdux 23}. lô apronianus Dionis pater S3.4-Z apßmarus Tiberius imperio potitus »98. J4. ijjz deßugiens capituràluHu tjiano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«pp. Aquam claudiam introdu' xit Romam Claudius 21. ?! aquileiaeuerßa t;8. aquileias Pannoniorum ty^ rannus à Ludouico Pio ui élus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230.4P dquilinus centurio miffus ad occidendum Seuerunt 66 4.1 aquißgrani baßlica er ßepul tura Caroli Magni ii-7. 41 ojßa Caroli Kagni fttp.ip palatium régis ßäum eilßabulum equo' ruminomtannis 261. 4« |
E X. ilatuaßn columna'Xero' lophijßapßi eß 207, 2} arcadiopolis in Thracia con dita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3}t.20 archelaus rex Cappado à Nerone detinetur »4. 47 archelaus dux contra Perßis 279- 2 archimedis inuitiones 269. }2 archottusrexTurcorum Vi rogrijßaßicceßor $36. }2 ardaburiscubicularius inß/ diarumßocius 272.2} ardaburius Perßarum duces interimit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334.8 ardamanes dux Perßiru con traRom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t73.}2 ardaricus Oflrogothorum rex 3}7. s3. inde areobindas magißer mili' tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334.10 rfreofcjndi« Olybrij focer dux contra Perßis 173. II arethas Aethiopumrex con tra Perßas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;178. aretinus ClemensaDomiti ano occiditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44. Î argentina f. Opicini,uxor TheodoriPalteologi 317, 49 argentina urbs 432. 4S obßeßa 437.33 eiusßuburbia incendi/sdc' ßrmata 411.32 argentinenßes diuiß 4lt;î). V argius dißgt;enlator corpus Galbte Imperatoris ßepelit 30.43 argunthis rex Scytharum fi nitima régna uaßat S3. 27 ariadneß. Odoacri régis Go thorum t63.33.inde ariebes Armenus 380.4 arintheus legatus 136.23 Parthos Armenia repeUit J40.10 arißo dux contra Anaßaß' umCieß. S69.3} arißocratiacomendata 1.21 I N D aquißgranum urbs 43t. $2 obßejßimaCarolo Caluo 240.4 aquitani prouincijs Roma' nis coniunguntur 8, 4^ aquitanicum bellum per Ca' rolum Magnum nbsp;nbsp;218. j Arit Decij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89.15 arabes aPerßsablati 187. jt pro pace Romanis tributum pendentes fub 1» ßiniano tertio 3^6.3-j. inde grajßintes contra Roman, imperante TheO' philo 238.1. inde armati arcis incluß oceiß funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33}. 2} arabum equos primo impe- tueßiueloces 36f. 47 fttJM Arabibus bellum CoU' ßantiniyfilij Leonis quat' ti Imperatoris 214. «8. inde arabiâ Mahometus obtinet 39'-9 arabite pars adPetram ueT' gens Rom. imperioßubijei tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49 33 arabofl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.33 lt;(r4CMnc«/iMmoj'6tM 288. 2 lt;jrlt;j(îlt;t6Hnu3 conßilaris dux contra Perßis »34. 2. inde aradianes in Aphrica dueUo ßernitur «oi. 40 aragißts 'Beneuentanus dux fubaélusà Carola Magno 2 S 39 araricus Rogus Gothicus rexßiüus 27} .23 arbanus regio 600.3} arbitio deferto Ärbogailo adTheodoßumße confirt »4^- î‘ arbogaßus AlanorumpriC' fedlus Valentinianum inj peratorem ßrangulat 144.1 i4£. inde arbores media hyemeefflo' ruerunt 433.39 arcadius conßirs imperqfr' élus i4f. 38 Impera' rator deferibitur «48. inde |
arcadij parentes nbsp;nbsp;nbsp;139. go armatiusdux 166.41 prtetor ßäus interficitur t68.2 in Armcniam expeditio tier Ute imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.9 St armenij à Perßs ablati 187. 3t arma mouentes uiüi aConßantino filio Leo' nisquarti imperatoris 214.23 arn oldus Malus cum exereß tu contra ilenricum AU' cupemlmperatorem 294.. 4 arnoldus CanceUarius Coto nienßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394.22 arnoldus Sabinenßs cpißcO' pui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4}}- arnoldus princeps Treue/ renßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431.43 arnolphus Malus dux rite rebellis Conrado Imp. »92- 44 arnulphus Malus fil. Arnul phi Cteßaris 272.‘^6 per tumultumrexltaliie acclj, matus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;281.2 arnulphusß. naturalis Clt;tro lomanni rex et Cteßar elc' élus 263.9 Cteßar in Occidetedeßcribitur 269. 24. i«de contra Guido' nemArnulphuiuuat 273. 36. inde arnulphus comes 387.3t aron Arabum dux ^contra Rom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;213.47 Mrrw ßtidiUa mater Antoni ni Pif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^. 3« rfrrwuit hiereßs deßenditur 338.3t contra arrianam hiereßnt Themißif Phil, oratio 340.6 Valentinianiepi' ßola ad Valentißat.lmp, arrianiexpeUuntur 172, 42 arricidia prima uxor Titi Veßiaß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.2$ arrius Antoninus quomodo Imperatori IJerutegratU' letur 43.24 auusma ternus AntoniniPij 32 arrius Aper imperium affc' élans, generum occidit 104.39 ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arßaci |
|
I - N • D Je A fjèrtîqnibus leges noua rogdtieiM.drco Antoiü' gt;to , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59-3? Afjyrid i Perfts occupdtd 187.28 dßyria mdgnd pdrs d Nerud Imperdt. fubigitur gt;ÿ o. zz atdldrichus rex Geuitugio' rumin ßgdmuerßus 140. 20. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MiJe dtdldricus filius çy fiucceß' for Theoderici regis et mdldfuntha 173.8 iwrfe dtdndrichusrex Gothorum d T heodofio excipitur 145.26 dtdulphus rex Gothorum e' ledlus t^o.t^). nbsp;nbsp;nbsp;inde dtduorum infuld nbsp;nbsp;nbsp;26z. 21 dthdfidfius Nldgnus Alexdn ’ driarefiituitur 134,24 dthemis Byzdtttius,dux con trdScythds 94.34 dthenats, qua pàfl Tc.udogt; ' xid,uxor Theodofij Impe rdioris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’56.13 lt;itfce«odor«î tyrannus C.ili cia^poends dat 170.42 Jmx Sdrrdcenorum 204.51. dttdlus Bom. Imperdtoris titulo fumpto deportdtur 152.27. dttidnus municeps çypro' curdtorCafdrts dtticd d Bdfdite Turco occu pdtd dtticus Veflinus propter U' xoremà î^ierone trucidd' tur dtticus epifcopus Conftdnt. 'Eudoxidmbdptizdt 33 dtti/rf Huttnorum rex 157. 27. inde, eiusfinis 161. 20 audr Hungdricè, fuperior Pdnnonid, 219.6 dudres if dem qui Hunni dudricum bellum cum Cdro lo fJldgno 218.51 (lt;«4ricjlt;i nihil detefldbilius, prafertim in principe 184.40 de Auitionibus leges noua rogdtad lidrco Antoni' drjäci régi Afmenùe ßdo^du xiliumi Romttnis uetitu. arfeniws olimprteceptor Ar cddij lmp. »48.9 artabdnut rrx Pdrthoruin fùgdtur à Scuero lmp. 70. 7 artdxerxes Perfarurex uin àtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7p. 4 drtemidorui dimonet luli' um Ciefdremdntemortem •}.22 db Artemione duce ludteo clddes Aegyptodc Cypro illdttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5». 12 drtesßuentur 38.53. bonorlt;lt;nt«r 4.8.18. urtibm fdldrid inftituuntur 78.4.1 , dum putdt nU' ptidi expeti filiie,penè oc' cifufeß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^ to (uin Arthdbdno fadus init Mdcrinuf Imperat. 74,. 28 ttrthdbdfduiPyzdntij tyrdn nidem dggreffui ocuhs pri Vdtui 208.39. inde arthabe/ics Armenioritrex pt-5^ drthtmiuis Pbilippicum rC' gno expellens 201.35. iwrfe uruld îïcîuetiorum ftumen 44-9-3 dfdrdcm ndudrchui contrd Agarenos , nbsp;nbsp;nbsp;254.13 djculdnui dger udfldtui 4.24.9 dfcibiirgiumurbs 431.5t ^fclepiodotiK praß prato. ^Aledumfuperdt 107. dfiddd Hetteßiontumußqii Turcii fubtugdtd 537. 2 nfidtiâqudles 579.14 ußdticiK libertus libidmo' fusimdtusiViteUio lmp. 34-40 Arddburij filius lohn nem tyrdnnum cdptum oc eidit 154.2 7 tffèmbeccorumfrmilia in Aßd 538.12 ««(/e dfjènbeccus Hdfuncdfon T«? berldiiifucce^or 544. fl |
E X* no dudientius prafidus ImpC' riumdbnuit 74.22 dufidius viilorinusduxcon trrt Cdttos mittitur 21 dugcummond/lerium pro' pe Confldntidm 263. ’4 S. Auguflini offd Pdpia 207.32 dugufli ades in Tdrrdcone reftituta . 54.37 duguftulus ddhuc puer Im' perdtor ejfeilus 164. 46 duguflus menfis dppelldtus Commodus nbsp;nbsp;nbsp;bz. 49 dulonisldcus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;600.13 (Ih/ms viteüius^uide'Vitelli' us duidius Cdfiius rebelldt Im' perdtori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60.40 duitus Pdtricius Imperdtor 162.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde durelid mdterC. lulij Gaf. durelidnus Cafdr eleâus 9 7.31. idem defcrtbitur P S. inde T. Aurelius Puluius pdter Antonini Pif L. Aurelius Commodus Ve-rus dfi-dtre in confortium Imperif djfumitur 59.8 M. Aurelius Antoninus lmp. defcribitur nbsp;nbsp;71.3 o inde durelius Philippus pracc' ptor Alexddri lmp.78.20 durelius Ambrofius Komd' nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;165. «4 dureoliponscircd Hiediold num nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93.20 ««rco/iiî I« lUyrico Imperi' umfumpfit 93.13. oc-cifus ibidem, zo. ty' rdnnus interficitur ^7. 16 dufcdrius Pporregia cornes Idtet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;272.4 dufcdtius Eporregia mdr' chiooccifus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;281. 7 Aufonius praceptor Grd' tidni Imperdtoris 34. eins epigrdmmd de Vdlentinidno cy Grd' tidno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138.48 duftrid d Friderico fecundo duâd 425.52. Rogt; W4»i imperij cor cf cly peusdppeUdtd 425.53, rdpinisdb Vngdrisudfid' tur 428. 46. eiuf' danqudtuorcdmpi 437. 45 in Auftrid hominum tertia pdrs per peflem fubldtd 613.8 ex Auftrid multi imperdtO' res prouenerunt 426. 1 dzdmed regio à Rorndnis udftdtd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154.4 bddnes Heptdhmdnus Ar' menidm Agdrenis prodi' dit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’98.39 fgt;d64 01fco«wd«cw filid no men dédit Bdbenbergaci uitdti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^. 49 bdbenbergenfis epifcopdtUi ereâus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;325.42 bdârd occupdntur 4 Ner-H4 Imperdtore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qo. •4 bdilridni Bornants duxilid poUiciti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;92.1 bddiuld iuuenisrexGotho' rumfiâits nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’75.^3 bddomdrius potentiftmus rex Germdnorum cdptus 127.26 trfMUHî filius Simeonis But gdrorum principis, md-gns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ziq. qi bdidzethus fecundus Otho' mdnnus,nouus Turco runt Cafdr defcribitur 566» inde bdiodricum beüum cum Cd' roloMidgno 218.40 bdlbinus imperdtor contra Mdximinum eligitur 81. 52. defcribitur,inde amp;nbsp;S}-7 bdlduinus fecundus,undeci' mus cornes Cleuenfis 272* 44 bdlduinus Flierofolymoru rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;395- 3^ bdlduinus Flandrêfis comef 401.6.415.24 bdlduinus fecundus Cafar 418. 20. filium fuunt Philippum, obmutuuVe' netis obfidem dédit 419. 6 bdlduinus de Lucelburg Tre ^ uerenfis epifcopus 472.? |
I N D C X.
baldus contra tußinianiedi Bdßlienßes dues duosßfiio' baßarme ddconcordiam re
âugt;»
176.26 neshdbebant 457. »1 diguntur
Bdlißd cum exercitu Odend bdßlienfe concilium 494. toauxiliumßrt 92.24. nbsp;nbsp;39. inde
8.49
«m; dpprobdre recufat i43- r.7
pricfidus Valeriani 92.
48. Alacriani praß'
dus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9J. 24
balthicummare 440.24 baptizdtus iam uirTheodo'
ßus,licet Chrifiianis pd' rentibusortus 145.22 baram copiarum Perßearu
dux
181.34.. inde
barbdra imperatrix uxor Sigißmundi Ctefaris altC' ras nuptias meditdtd496. iS- 497-48
barbard regind uidud Sigiß-mundi Cieß uidd 500.42
barbariMLeßopotamiam dd
bdßlicinus laudattu esquot; rex pronunciatus 246. 50
baßlina uxor Confiantij, ßratris Confiantini magni itfS' j8
baßlißcus dfßnis Leonispri mi Imperatoris pricßedus claßis nbsp;nbsp;162.42. nbsp;nbsp;pd'
tricius nbsp;nbsp;16 4.3. nbsp;nbsp;inde
inregdlißolio locatus 16621, inde
bduarid ßtperiorignedeud' bentiuolorumcy M.dlaitio'-flatd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;461.41 nbsp;rumjùdio 425.50
fcrfwtrorHW beUum Buperti berchtolfdorjf caßrü 450.
Pdldtinicii M.dximilidno 606.36
bdugdriddrum in GdUid tU'
multas
lOÖ. SJ
Bectfnx Keginaldi comitis filia,Pridericiprimi uxor 4°7- 9
beatrix abbatißd in C^uitel burg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407. 2
beatrix comitijfd Hannoniie 4J*-4
baßlitzes dileilus db Ak' bedtrix regind Hu ngdrite
lt;î
berengarius duxilium impe' trauitdb Arnulpho Citß 271. 9 inde Cießar de-' ßcribitur 274.40. inJe
berengarius ßecundus Adak berti Bporregi^ Marchi' onis ßliusttdliaminuddit 181. i2.i/nde
berengueldAlphonß X ß'
lid
ripiunt
bardas auunculus Michaelis Caß 243. sj.inde bardas Phocas in Oriente contra Agarenos 291. 26 rebellis 511.19
tdrJiM Duras dux co tra Ro
xandro Cießare 268.47 redor, curia eiedus 286.
baßlius Magnus, antifies
Cappadocite 15S. 22 baßilius epißcopus inßntem ab dgritudine precibus Ik
60s. 3S
bebius I4dcrinuspreceptor Alexandri imperatoris 78,21
xoldnos
bdrdds Scieras orientis prie tor, imperium djßdldns 319.13. inde
bdrdanes pdtricius ex duce
berenice regina amatur 4 Titoyejßaßdno 41.
10
berina Augufia 1^4.10
fccjrfin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;berÎMuxor Ododcri regit
tionis
berdt
baßliusf. Leonis Cießcd'
ßntus
119 -4-
bedirina lllyrica ciuitaspoß lufliniana dida 175.
beglerbeghi md^ßralUS
Gothorum
33
t6i.
berittusurbs Phoenicite con
cidit
»78.8
baßlius Macedo equorum domitsr, dabularijspriC' poßtuszTProtoßrator 246.30 Caßar OrieU' entis deßcribitur 230, inde
Turcicus beld Hungdrid rex
s8o.3
berndtributdridßild 457.
42^. berndrdusLongobdrdorant
monachusfrdus 222.44 bardanes imperium ajßedäs baßliusß. Bomani lunioris
5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rex 250.5 Impcrdtor«
belgradum rcccntioribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebeUbs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150*.
Alba bulgaricd 548,18 22 rfTMrcMoppMgndtwnfr«- bernardus Hijßdnus cubicu
226.10
bar denes dux d militibas rrx
credtus
ÎOO. Î7
barnabds Belus legatos vld' disldi rcgis Hungariie f78.
21
corona imperij infignitus J04. 15 conßors impC' rij jto.42 Impe rator Grxciie deßcribitur ji8.j6. inde
baßlius ex prießdentecubi'
ßri
i4-9-S
culdrius
■ Sarrdcenorum duxilium im
jio.4lt;î
plordt
barrus ciuitas in Lambardid d. Sarracenis occupatd 255.22
tdrtoZitó contrit luüinidni ediilum 176.26 cum Bdldo contemptus 6oj. 21
bdfartes Othomdanus,Amu rathis ßater , quartus
Turcorum rex inde baßledurbs obßdionecMd
y4i'4i.
4?’- 48
4j8.
IS ab vngarijs incendia
UdÜdtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15)2.51
baßlius Scamandrenus, ex monachopatriarcha 511. 9
baßlius quidam, Bogomi' lorum hicreßs præco 580. 26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot annos hiC'
reßm ßuam docuerit ibid. 28. inde
bafißd dux Turcicus per al' pesirruens $49.48 inde
baßiani Antonini nuptheet adaquiedam 70.21. inde
baflarnæ pop.inßolumBo' manumconßituti 102. 54
belgradum, drx obßefßi 1S9. 47
belgradum oppidum ßuperi' orisMyfiæ 396.4 belimcr Galliarum redor
164.27
belißßarius dux beÜi contra
IdriuszrprjefeHus pdld^ tijdpad LudonicumPiunt
Imp.
berndrdus Uidrchio bellunt
renoudt
ïö’o. n
bernhardus filius CiToU
Perfas inde belloßis regum rex
Si
^73.44-
9«.
Crdßi
S3
D. Berndrdus dbbds Cidre
udlenßs
339.4f
GdUidmperdgrdt 393-
bellum nuUißne iuflis cdU' bernbdrdusdeAnhdlt4oà‘.
ßs inferendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.so
benedidus decimustertius co
gnominatus Petrus Luna
493.2
tenewcnt«»: oppidum à
21
bernhdrdus Cdrinthiie dux 422.24
bernhdrdus CdretdniaC dux 43-7 3
Confiante obßejßum 947. bernardus de Hohenberg à Sarracenis oppugnatum
i47- 4^
beneuentdni ßtbddli d Cdro'
lolAdgno
ziS.
39
beneuolus quaßor Arrid'
44'’- 9
berndrdo Auernorumcomi
tiLudouicus Bdlbus puer
connnißßis 260..13 beroe ciuitas ßolo aquatd
214.10
berthd
|
INDEX» TcYlhi ßlid Uerdclij^ntdtef CdroiiM.dgni Ecrfbif filid Cdroli h\dgni IZO. quot;ßerthd nidter Cdroli lAdgni HO. 4? Eertfctf ßlid Arnulphi Cæfd ris uxor Luthardi coinitis Z72.4Î ^ertbd Alberti comitîs U' xor z~i6.48 ''Aertbd filid Burchdrdi dU' cisSueuoru, uxor Rodul' fhi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSo. »j Clt;f- fdris, uxor Hugonts régis Itdlitc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3o.3o 'Berthd /^urid Hugonis Co' flino dejponJ'diida îSo. quot;Berthd filia Ottonismdrchi onis, uxor Henrici quarti intp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3f7. fz ierthd lAdrcbioniffd ltdlilt;e 384. J4 Bfrto/du3 comes fdüiofius 3;»- 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde 'Bertboldtts dux ZdringiiC 4lt;’3gt; ‘3er44* Î3 Sertholdus pdtriarcbd A gt;nbsp;quileicnfis 42Î 22 Hertboldo ducdtus Bauart^ ddtUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^~i,z6 JèefiidTurcisfubdüi J4t. 18 Bibliotbecx ordinantur i Kfrwj 49.40. d Do mitidno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43 25 B/orgiM Aldnorum rex.163. ^ifitntium 4 Vefifuftano t« proumcidinredigitur 3-j. 4lt;S. gHOrfHgMn'off^MO modo i Conjidntino repd Ÿdtum 118.11. inde 'BiZdbdddPerfiseuiild 123. ^lacberiuftemplum Mdrite condidit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ift. Bldnci Fr««gt;.447. 4Sgt; Comitifid Vdlefij 480.18 Blemij oculos in pe^orege rentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;102.29 B/ickfr^crg oppidum nU' peridle 4.6c). Bccditzis proditor Ailiorij oppidi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s boeindnicutn beUum cum Cd roloAïdgno nbsp;nbsp;nbsp;219.14 fcoc»»' BdUdrid ingrefii.sS^. cum Boemis bcUum Cdroli Aldgni 210.7. Hf« ricitertij imper. 447. 4lt;^ fcoeniKniJiw fitius Roberti Brunei 380.52. ei-us dolus necdperccur, 381. 6 boetius uirconfiuldris d Tbe oderico Atridno occifus '7i-t buhemid imperia fubiUguld 325.2Ó {gt;o/?f migt; rex pincertid Impe rij 317-27 bceohd Turcis fubieâd ^4.7. ÿz. dBdfdtteTur cooccupdtd 542-8 bogomilOrum b^refis quo temporeexortd 380.35 toronirf Procitld duiu muter nd Antonini Pij 56.34 boftldbus Scythd profitgus cr Idtro infignis 344. 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde boHzfdUS rexBohemiie,fub iugattisimperio 325.26 Bo«4 fMediolanenfium cr Burri Jucis filid, nuptd re giPoloniæ 608.33 bottificius d Ronidnis defici ens 'Si-5- pricfiiius Aphriclt;e 159.3 bonificiusprimuspapd Ro »14' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187. bonifictns Moguiitinenfis drehiepifeopus, Buldenfis cjenobi/ comiitor lu. 12 Pipi««)„rfgfin«ttgt; xit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2'.6.27 bon:fiicius Murebio de Mo-tefirrato 4.01.6 bonifiicius V ?dpd ijii, 38 (fe6onwwüff»‘«wi«We mlt;-terms bononid fiudiopriudtufer rddudtransfirtur 424. bonofusiuxtd Agrippindm imperium artipiens 102. 48 borifes dux Bulgdrorunt 3»t.44 borfias Bftenfis Mdrebio, credtus duxtiutintec^- Rbegi/ 506.36 boryjïhenès equus Adriuni 53- fcoîZocw . 188.49 bofogenerLUdouici fecuti' diimperdtoris 249. 13. prouinciiC rex contre LH' douicum cy- CdrolomdU' num 260.27. dux Pdpienfiumetrex Prouin ciiefiiilus 274..tjz bofo epife. Pldcentinus jfiu^ rius Httgonts 280.43 Brlt;ifi7[lt;M comes occifus S6‘f. 30 brdiilouum oppidum 598. brdn lenburgenfis mdfebio, Cdinerurius imperijnun' cupdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?gt;7-26 brefouid oppidum Trunfiyl Udni^e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;598.34 fcrih^K!» oppidum. bringic lofepbocurd etdd' minifirdtio imperij com' mittitur 304.14. inde brifiicumurbs 431 49 britdnnidnted Romunisig' noti,d luHo Ctef.oppugnd ti 4.20. noniencr pdtridm perdunt i‘)7.7 britdnnid dd ded’tionem co' giturdCldudio 31.20. fubaild 472.33. fcriM««i4 pofi decennium recepti 107.19 iu' de in Britannid murus per O' élingentdmilid pdjfuu du citur britdnnicum beSum fub Ni. Antonino impent. 59. 20 britdnnicus filius Cl. Tib. Neronis 33.15. cr 34. necdtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.41 britdnnion in Pdnnohidim perium fibi uendieut 121. 5.^ britones in ordinem redd^i dCaroloNidgno 318. 35. ÙLudouicoPioimp. fubdfii 2^0.47 brixiddomitd 454.36 dpui Bruâeros Romani |
e^Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p. 1» brugenfes KdXimitidnunt ceperunt 604.^0. inde brunnum Morauiteoppidii 487.7 brunodtix cum exercitu in^ undatione perijt 274t 21 brunoduxfOtbónis 293 48 trtt«ö TuÜenfis dntifies fit Pdpd 349.4 brufcd Alfdtitefluuius.46i. M. Brutus interfiélór iul'^ Ciefiris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.31 bryennius illuflris,dux Mitgt; cedonicarum copiarunt 3$9-25 regid Hungdrl^e urbt 4^2.6,lt;jpS.22. regni Hungaricimetropolis 605.33 ta.'Z.e exercitits tumultusiH ter Germanos et Hungaros 500.26 bitgdriddruinGdUid tumul tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii6.s3 buigdri populiin '.üyricuni ey Thraciamincurfior.es ficiunt 170. 14. ht ceßiti luftinianum tertiunt Imp. in dnguftids redigut. 197.13 pr^ddiitcsSar rdcenosulcifcuntur zoq. 10 odioConftantinino uum regem ficiunt 210* 35. intbracid grafifati fub MicbaeleRacobi imp. 334.22. fubLeone Ca fare 227.25. Cbrifli.' anifitdli 243.13. in» de ob legatos ab Alexan» dro contèptos oppugnüt Rom. 26^. 14. tri-butarlj 324.26 bulgarorum cum Conftanti no Bdrbdto belluin cy fix» dus f9‘). 33. cumCott flantino Porphyrogeni -tó 285.43. f«dec«»i LeonequintoCaf. 266, 20. inde contra Con^ ftantinum Porphyrogeni turn imperatorem 386. 7. inde cum Romano Argyro impératore. 33^-3 |
|
inde cum Conßa iittof. Leonis qudrti iW' peratoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;214.1^ co«frlt;lt; Bulgiros, î^icepho' riistienit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22z. 7 bulofydes prmceps T«rc4-rum ud fidem conuerfus 291. ö. bunndurbs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi burchdrdui fueuorum dux .focer Rodulpbi nbsp;nbsp;nbsp;i8o. 12 dlfinditniee dux eontru Al bertum 281.50. i«de rC' bellis Uirico ducupi imp. 26 bur^ouidobfeßd. 465. 25 fcHrgKntJ/o«« 4 Vdlentinid' no imperdLopprimuntur jjS. 48 feurn« iàilitiiC princeps 25. 5S buflris urbs propt ThebdjS eucrtitur 107.12 lgt;gt;iXdnü«»»4 Sdrractnisob ßeffum zof. j. defcri ptum O' cdptum tt lurcis 521. 4» byßmtiuti Burgunditc urbs 1 C ■ Cdchdnus Audrum'rex pri' tnum benignus,deinde per fidtisinlujimidnum 289 fi inde ctcfaredin Cdppddocid^O' limMdZdrd 14.48 cafdred regmd Verfdrum Co fidntinopoli bdptizdtd ipj. 23. cafdres unde diili 3, 8 c^fdrum prunus ChriHid.-^ nus 87. z3. ßmiliddeß' cit Z7.38. làmiliæ typus dcferies . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28 c^fonidqu'intd CdliguleeU' xormdximédddindtd 19. r-7 cdidcußniisPdtricius CoU' fidntinopoli Imper. 540. 44quot; cdintts comes Ruffini bellum Arcddiomouens 151.21 r»«{e Cdius nepos Augu^i Ji. 10 f rfi/ priuigni üeronis ndtiui tcisomors 10.7 cdij Cdliguhecæfidris ndtiui tds z6.t8. eiufdeinde fcriptio 17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde fdldbrid unde dida nbsp;nbsp;nbsp;3 73. cdldpînus quintus Turcoru rex 544.22 Pîde cdldpinus Amurdtbi fiU - US, ffdter Aldhometi SC' cundi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ss8.4. inde cdlibdffdguberndtor impe^ rij Turcici, dc tutor îJld' bometi fecundi 557.12 i)tde cdlig£ dntit^uitus cdlcidmen tigenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X7.2j cdtigdres ctdui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.25 C. Cdliguld Suetoniumcdr' pebdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50Î. 4j cdlisportus 472.40 cdlixtus pontifix 387.18 56^0.35 eiusmors 387. cdüinicus’pdtridrcbd 198.2 cdÜinicus fiber ignem bume ilum reperit zo^. 27 cdÜipolis oppidum cdptum «tTttrco 541. u cdloiodnnes cttfitr 3^^. 4Î cdrloiodnnes diäus ibidem 44. Turcoset Pcrfdsui cit 394- P- quotdii nosrexerit 39s-3S ei US bellet multd contra bar bdres ibidem. 3^ ei' US foeduscu Conrado Ro. ffge Î9P10- wors S9SS9 cdlorfluuius 194.8 cdlpburnid,qudrtd lultj ctt' fiarisuxor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß. 2 M. Cdlphurniusbibulo con fill 4.8 cdlpburnius Agricola dux contrd Rritdnnos s^. 22 cdluina lunid itdlia peUi' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z3.32 cdluifius Tutlus duus mdter' nusMdrei Antonini imp. 58.28 «)Kp((nM udßdtur 43. deficiensd Ludoui co ficundo Imp. 248. 4 campdrtdndues Sdrraceni' Cd: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZS3.S3 cdinpi liliorum, ccenobium in Auflrid 504.21 cdndduid uid 90.10 candelori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;538. 12 ««es duo magni LacdpC' |
no imper. dondti 2S0.59 cdnopi,templum fiubuerfium cdntdbri Idtrones oppreßi 8.38 cdpeüidntis contra Gordid' num profilt;lius,filium eius occidit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.48 cdpbdta Genuenfium olim colonia 543. Z7 capita Ponteius legatus in Germania Z9.26 cdpitolium Rom.incenditur 33.19 re^lituitur 37. so cdpitolinorum dgonumau' tbor 4.3.17 Cappadocia in prouinciam à Ilerone uertitur 14. 48 eidem confiilar'is re äorddtur 37.48 cdpud euertitur 139. 44 rebeüis Ludouico fiecuU' do imper. 248.10. 4 Soldano obfieffa 253.40 fiolo tequdtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;429- 39 caracoHd Imperator defcri' bitur 71.30 inde earamannus Ciliciterexco' tra Turcos 331.17.367, *4 caramanni 338. tz carambusduxPbrygifC 551 1«? caranßusin Rritannia beb lummouet 107.19 j« de carbonopfid quot;Zoe quarta U' X or Leonis quinti ImpC' ratoris 26^4.53 cardanus duxRulgarorum 214.1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde carinus Ctefar nuncupatus ad Gallios tuendas mitti' tur 104.17, defcri' bitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.11 caritas annond fub Tiberio Clt;ef. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSi. 37 Carnuntum ubi é^.30 caroAfininacomefld 397. »7 «rofomiiiinjK ffater Cd' roli biagni Z17.15 cdroZo)«4n«»5 Bdadn’i« rex 249.37 filius Ludoui' ci Balbi ' 260. zy. z6^. Carolus Ulagnus Rauennam Tontifici confirmât 180. »o papedonat 210, 23 Auaresdeuicit 213« 43 clt;epr fdlutatus' 215. 2. primus Germanorunt Imperium adeptus Z13. 46 inde ctefitr defiri bitur zi6.43 inde carolus filius Caroli Ulagni regnum cum fratre diuidit 220.7 carolus Caluus filius Luio' uici Pij ex luditba^'.ziu. 13. inrfe er 249. 22. contra fiatrem Lotbarb um Z39.47 inde con tra Normannos Z40 ♦ 45 inde imperator dc' feribitur 236 inde carolus Lotharij Imperato ris filius 241.3 carolus lunior feu Craffus filius Ludouici finioris poßlmp. 249.39 tW' tor Caroli fimplicis z6o, 30. Imperator deferibi tur 26t. z6 inde carolus f. Caroli Calui Aqut taniterex Z38.Z3 carolus Simplex Poßbumus 260. 40 inde regno re fiitui petit 271. J. op preffiis dRidierto 2^4, 33 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' cumCarolo Francorum rc' ge bettum Arnulpbi C^fi ^71.17 carolus fiater Lotbartjre.’ gis Francorum dux Lo' tharingitc fit 314. js regnum Froncûe cape fi fendumueniens 316.41 inde carolus cornes Flâdrite 38S* P carolus dux Catabrie 430» 38 cdrofKSHKg4rjlt;erex 40'4 5.46^9.18 carolus Andegaueps comei 428.30 crfro/Ks Quartus 474.2' inbaptifmate Vuencesld'. usdiâus ibidem Z. eiufi dem genealogia 474 «xores quatuor 480, 16 carolus BurgUdU dux. 604 1 inde carolus oâauus, Ludouici regis Francité filius 604 30 Francorum rex con |
trd
tramaxlmilidnü 606.3t gisPorlugaUite 505.17 CarolusC£far,filiusPhilip Catharina poflhuma Ehi' pi Cafaris 607.6 lippi régis, uxor ioannis Carolus nepos tJiaximiliani Eriderici ducis Saxonia
legitime coronatus er de' 607.16
fignatusrexRomanorum Cattidelentur 8.47. in
index.
rum 183.33 iudeTbrdx ndgintdm'ilidoccißd 189^
Jiunnorurex 187.33 fœ 31
dißdgus 189.27 inde.ÇT' ebriflidnis pdrentibus or^
190.29 inde
10.
Chalcedoniftnœni.'i folocC'
61140
Cdrofd filius Conßdntij Inp
perdtoris 116.13 rofi tberm£
Cd' ibid.
Cdrthdgo reflitutd. 274.
22
Carus c£ßdrdeß:ribitur 104
tafid pulchritudineetßcuu' did infignis monidlis ßdla 136.18
S. Cdfimirusß. Cdfimirirc' gis Polonia; ex Elizabetbd
Ï12-24
Cdfimirus marchio Erandc' burgenfis 608.37
Cdjfidr Slichus trium Cteßd' rum mdgißerepiflolaruße gatusadEohemos 300.18
Cdßianus dux tVPefopotd ' mite^Romano exercitui ei'
fcoî ddßrt
n4 U
Germdnidm dc Rhetidm ir ruperdnt 39.11. Romd' nos duces uincunt 42.29 cduci populi Germ. 9.27 Cecdumenus Cdtdtdlon An' tioebite praßdus, dux ßr tißimus 330.1Q 338.31 Me
Cecilius Sdlußio pr^ßrtur y4«
Ccci«rtlt;t dux d ViteÜio dd Veßidfidnum deficit 33.10 i Cecinnd dd cocndin uocd'
tusconficitur 41.17 Cfgezics dux Pdtzmdcdrum
244ÎO
Ceronius Commodus Verus ddoptdtur in ßuccefforem imperifjCrmoritur sy.jo
L.CeronïiM,Ae/(M2,Cojn»io dus,Verus, Antoninus, ui' deE.Veri
qudtii
Chdlcedonenße conciltu con firmdtum 1^9.13 gt;-7^.3^ Cbdlcidis urbis in Eubacd in
fuld expugndtio
. 3^ chdlibdffd feucbdlis
2’. ntJe
fôz.
Cbdmedds Turcorum dux cotitrd imperdtorem 30^^..
ît.
inde.
Charitas feu Charitid filid Tiberij Cæfaris 181. 48.
Charitis uxoriuuiani im'
tus er in religione inflitU' tus,inßnedlute baptizd' tusTheodofius 143.1» chriflidnam legemglddioU' tiprohibere 119.1a
CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3i.it
Chrifiiernus rex Dacite.
607.it
de Chrifli duplici natura, ßlfd doärina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169.11
Chrifii duas natur OS, C7ex ijs diuinitatem neque moT' tuamnequepdfifam 170.. 24.
Chrifli imago lancea fuffofi
perdtoris
Carofd filid Vdlentinidni
Imperdtoris ChdroßeThermlt;e chdrßf portd
139.31 ibid.
37^.7
chdrtuldrius quid 2oy.jlt;ï Cbered prd;ßäus drcis in'
C. Cdßiui interßUor lulij Celeb populorumuiâor
terßäut
Clt;efdrif
y.21 54^.42
in Cberfonefo crudeliter fg'
Cdßius Ldbienu! Poßhutnuf Celerùnus fdtelles VitdUid'
Kituin
*99-4î
dd imperium uocatus 93, 29. MlJf.
Cdßius rebeüat.uide, Auidi'
ni
usCdß. cdßeluilld
48*.Ji
cdftellum S. Angeli Romæ 3'7-7
Cdßin'' Schythd militite præ ßäus contrd Vdnddlos et cæterd ijî.4 lob^nnein dd imperium promouet »J4 2‘
Celer, ordMm praßdlus, dux contra Perfds 271. 12
Celius Tacianus tutor Adri anilmperatoris 33.11 Celfusuir conßularis ob infi diasuitamulildtur 54.9 Celfus C.confiliarius Adria ni imperatoris $5.14 Celfus imperator in Aßica
dppeUdttu
9i-^7
«Jîorirf expMgMrftur ^73.7 Ceîfo poetit ßdtud ponitur
cdjlrd Tdmberldiii quomo' doordindtd 34.331 edßrdinetdndi modus turco'
rum
43.20
Ce/iw Antonia libertaadd' maturdVefljafiano 39. 33
cdtdldunicicdmpi 1J7.42 centendrid, porticuf Rontte
inde
exußd
ebriflophorus filius Con' fldntini Copronymi 21t.
20 CT 141. ^4
Cbrift:ophorus dux contra
Agitrenos
Cbriflopborus filius Roma ni Ldcdpenimdgnus Hette ridrches,obßs 287.
Cafdrcorondtus 288.Î inde.
Cherufci populi Germdnite Chriflophorut SdUdritC
9'^7
Cbildepertus Erducorunt rex muneribus foUicitd' tur contrd Longobdrdos
IS3.1Ö cbiusinßuld
cbonds i Edthdris cdptd Î68.40
cbordrcbes quid 117. it cbore£ principum de rC' gum Viennlt;e, deßriptie
613.17 inde or ^3
cboroleâes quid chroßid dmnis
6J2.
227.11
JÎgt;8.24
Chriflianus lAoguntinusar chiepifcopus 4.03.4.9
dux,po{iDdciierex 300^ 48
Chrumnus rex Eulgarorunt 111.10 pacempetiti lAichaele imperatort 224. 27
chryfargiron tributumt63. ft
Chryfochir dux AgarenO' rum 131-17 inde
Chry fophilus eunuchus im' peratoris ßcilitate abufut tf^.if
Chryfoflomus ob admoniti' onem Arcadq exulat 13t.. 44 eiufdem libri com' bußi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114:4.6
87,12 ■
CbrijiidndDdciieregiißlid CbunegunüsregisA.nglortt
CdtalonNicephoriphorda cercufiumoppidum 129.12 filius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37^-tt cete ingens Eyfantij captum
Cdto Ciceroni praßrtur. nbsp;nbsp;nbsp;gt;77.42
lt;14.52. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cfcdfcittrf n4tio 288.25
CatharindRodolphiCiefd' Chadaiumoppidum 444.
4î?48
filid,UxorHenriciili I,»
ris filid
Cdtbdr'md Sdbdudid; comi' Cbdgdnus princeps Audru,
tisßlid
4.4.?.4.9 ßbrisdTiberiopetitisdb'
CdtbdrindfilidEdudrdire' ufus iSii9 duxHunno'
chrijiiani perfecutionem pd peratoris 330.1» tiuntur. 89.11 cixperunt Chunradus archiepifcopus pr£ficigubernationib.po Herbipolenfis 4.09.4.6 liticis 116.46 fcho' Chunradus archiepifcopus lis excluduntur 121.17 Moguntinus 409.41$ die ßßo pugnare nolunt Chunradus C£far,Erederici 24932 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ll filius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419.1»
ebrifiianorum Deus coleU' Chunradus uicedominus in
dusdecernitur 115.41. no Rudeshéim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4îî Jo
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chun
|
I N E cîeoÆ^ntw Byz4ntius dux contrd Scythds 9^. 33 clephes Longoburdoru rex crudelis 180. 48 clodiunus Corniculurius Domitidnii conßffum con truciddt 44.28 P. Clodius in muliebri hubi' tuin fdcris ’BomeDcie s. clodius M.dcrus legutus in Aphricd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z9. z6 clodius Albinusddlmperiu djßirut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68.9 clodius Bdlbinus contrd Nid ximinum imperutor eligi' tur 81. sz. deßcribitur,in' decr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ 8î clodoueiis Pruncoril rex mu neribuscr honoribusor' ndtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frt.z ex Clud oppido iter uerßts HunFl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S99-32 CocceusNerudlmp. deßcri^ bitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4s:. inde coel rex Anglilt;e nbsp;nbsp;nbsp;«2,19 ccezirf Caßuris, regit er prin cipum deßeriptd 627.49 i« Ceenomunos, expeditio LudouiciBdlbi zs9.36 coUegiumultd Prugaßindd 479-2$ colomunnus Aulici HungU' rorumregisfruter 383.1 colonidurbs 432.48. ub Henrico V .P.om.lmp.ob' ßdionecinild Î84.48 colonite Agrippina nomen inditum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«. if colonienßs urchiep. urchi. cdncellurius Itdlice er ele^ dlorßdlus 317. ZI coloßßts centum er ßeptent pedum dltitudinis ereilus $9.3. inRhododeHrU' dlus 193. 38. quo tem porecorruerit J84.17 columbd ujßueßilu in dure pißei $33. yi. ßubnigrd in triremi Diogenis Ro.cd pitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;363.SO co lumburid urbs 4Î1.49 columnienßum er Vrßno' rumßdlio 42J. yo commenturiorum Cteßuris Vlllibris,quis odluuum dddiderit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.14 commenho/i« dux contrd Sclduos i8j. yo. Mj(fe cometuuißus $.37. ßex chuwddttiSiiîisburgèfis dn tiftes 448. 15. chunrddMPeutingerui AU' guftenßumdrchigrdmmd' t(€Ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60Î.4.1 Cicero primm pdter pdtriæ S- ti. codent Cdtoprtcßr' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fz cilicidi Vej^idßdno inpro' u'nicidin redigitur jy. 46. popH/dt4lt;iB(lt;r6rfrw 44 cilpericut Prdncorürexdo nd Tiberij Cicf.dccipitiSo. ^■7 cimburgd uxor Pmeßi du' fo}. 49 cingdni.pop. za. u L. Cinnddbcxilio reduilia
(iuicM Ctcredlis Aßec pro' confuldDotnitidno occi' ditur ciuile beHum lulij Ctcfdrii z8 ciuilid belld quinq^ db Oéld' uidno confeild Cldrd Aemilid mdterH.utli dniimp. cldrißimia uir fdcri pdldtij cldudiM nepos ßororis AU' gußi cldudijïmp.origo «.jz cldudins ïelix legionibus lu d)eiepr£ficitur. nbsp;nbsp;nbsp;zi. s~f cldudius mdximus philoßo' phus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fS. î9 ïl.Cldudius Jmp.deßribitur
. cldudiusde'Bdtre duello con lAdximilidno 606. Z7 cldudid Augu^ii uxor jo.48 intdâdrepudidtur ibid. cldudid uxor Crißii muter Conüdntij Imp. 96.4; Con^ldtid muter Conßun tij Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to^.fz cluudiuniuerßtsde Theodo ßo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4.6. ZS clduis crucißxi Domini 294-44 Clemens ßeruus Agrippæ tU' multumexcitdt 13.33 Clemens 11 pdpu, untè Suide gerusdiüus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î48.J9 c/enie«î VI P.othomdgenßs urchiepißcopus 470.50 d« Clemëtid Nero nis z^.. 40 |
' E X-menßbus i6.10. /n« 170.18. 14rap4dilt;« interdiu 174..3. ulius 134. Î0.20Î. 40.249. 8. 278. 40. 5^4. yj. 607. 20. comitiu imperij 60$. ts. Vuormucite 606.24. re^ gum er principum Vien^ nte imperunteNluximilid no 607. $0. nbsp;nbsp;Vuor^ mutiic ßexugintdduorum principum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61z. 6 commugene ù Vcßgt;dß.in pro umeiülmp.redigitur 37. 4^ commodusß. Nidrci Antoni niCæfurconflituitur $9. $3. Imp. deßeribitur 6z.iz imde comodus Verus.VideLdAU' relius Corn. ltem,uide CC' ronius comneni cognomine ungeli didli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400.2 concilium Chulcedonenje i66.36. ßextumuniuer ßdleurntis impugndtur zoi. 21. Neconora/cHW 220. 4y. îilicienum 2ij. ly Ldterdnum 3S6. n. . Con fldntienße nbsp;nbsp;492.4j. Plt;( pienße 49?. 20 ey 494. j6. Bdßlienße ^94.. 39 Lugdunenße $16.31 confluentid oppidu39t.4.4 congreßßus C leßuris Nidximi liuni er trium regu, Hun gdri£, Poloniic er ^obc' miu; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i6. inde coniugiu ßueerdotibus Gr^e cispromißum Z96.7 coiuruti iniultum Cteßurem S 20 conon Imp. idem qui Leo I' ßuurus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z03.Z6 conrudinus C^ddi Cteßuris filius 4.30. $ cdptus ßc' curipercutitur 430. jt conrrfdi« ƒ.Conr(^^^l comitis Frunconiæ dißcordiu fld' gruns Z4.7.4 Cießur deßeriptus Z9Z. inde conrudus Sdliquuslmperu' tor deßeribitur 3z8.zo.inde conrddusß. Hëricil 111. im perutoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;337.33 conrddus Niurchio Brundc' burgenßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;388.38 conrudusTcrtius 391.42. de eius luudibus rytbmi |
Î94- 34 corudus princeps Colonien ßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;432-4f conrudus de Vuinsberg 45«. conrudus Sulisburgenßs un tißes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.60. zz conrudus dux Glogonienßs 46y. vz conrudus Vueßphulus urchi epißcopus Prugößs493,so conrutum cuUeüum 4.83. it conßliorum neminem purti cipem freit tSlero nbsp;nbsp;«4.23 conj^irutiones inC. Culigu Ium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3.40 conjßirutiones ob tyrunni' dem motte 63. ij conflunsß. ConduntiniNiU gnilmp. 119.4 deßeri' bitur 120. inde conßuns in Angliu ex mond cho Cicßur iyi.2. inde conflunsß. ConßuntiniNto ui 192. 33 Cteßurdc' ßcribitur 193. mde conßütiduxorLicmij imp. Ito. zo er *16^.39 conßdntid fil. Confiuntini Mugni Imp. it9.zti. uxor GuUilmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;223. conßdntid Poßhumd uxor Grdtidnilmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143.9 conßdntid ß.Tiberij Cteß.nw ptu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181.48 conßdntid Friderici 11 md' ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420.25 cenftdnfw Ludouici Hußitg Lundgruuij uxor 425.4s cortftdntM Germdni£ urbs inßgnis 492.3? coniluntind ßoror Cluudif er Ojimtilli imperutorü 9^ 4Î conßuntinu ßlid Tiberij Ctc ßuris 281.28 «xorMrfM ritij Cteß. t86.z9 conßuntinopolis quouugu rio et quomodo coditu ti8. 11. inde deßeriptd ercd-quot; ptd d TurciS 321.41 er yyj. conßÜtinopolßßeditio 174. 6 triclinium lußtniuneü extruilum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;297-23 conßdntinopolitdnum ,in' cendium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237.30 conßdntinus Nlugnus imp. ndtus tto, 1? deßeribi' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112. inde eonßdU' |
|
Cott/ÏMiiiiisn.T’. Conßjit' t'mi Mägni, Cteßr frUm n-r.yj decode 'm' delmp.dcfcribitur jxo in de Conftdntimu obfcurut, ob nome,imperium in Anglia alJècutui tfo-fa inde Conflantmus F. lAauritij Cief. iSô.iQ Conftantinuinount f.et fuc ceffbr Heraclij imp. lÿt, îj inde Con/iantinmlllLConßan' tii f. con fors imperij 2. Cicfardefcribitur TO jttJe Conßantinus pontifex Ro. lt;i iußiniano minore acceV' fitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zoo.IT Conftantinus Quintus nd=. tus Î07.S0 idemCtefar defcribitur io3. inde Conjlàtinus anteftes quot;Byzan tij fuftibus c^fus, cr intc' remptui zio.jS Confiantinuif. Leonisquar ti luyizrm- inde Conßantinus,antcThomas diélut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjs s* ConJlant'musf.Baßlif Cæf. Me Conßantinus Septimus geni tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lâ^.lS Conßätinus PaphlagoneU' nuchusßlfodelatus 167. 4? Conyîi«nti«(M Andronicidu cis f. Sammonailem capit 266.4.7 cubicularius créa tus 368.1'} cubicularius et excubitor ab exilio redu ÛUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;386} Conßantinus PorphyrogC' nitus, Leon'is ex Zoe fil. Jmp.deßribitur z8j. inde Conßantinus f. Romani La capeni Clt;efar diilus 388. 9. mde Conßant'mus eunuchus cubi cularius z8tf.4o Conßantinus çx Romanus filij contra Romanum pa trem rebelles 28^ 30 inde Conßantini CæfUber inbi' bliothecaVenetorum z^o. 4Ï Conßantinus f. Romani îU' nioris 304..17 confors im ferif iio.4.3.^38.jp Impe |
index; rator Orieittis defcribitur 334. inde Conßantinus Diogenes Sir' mij dux, Rulgarixq^ priu' ceps contra Patzmacas pop. ÎZ4..Z4. inde Conßätinus Dalaffenus 33s. t. t'fjde Conßantinus ßater Niichae lisCccfdux Antiochi£ß' élus Conßantinus fAonomachus Imperator defenbitur 241.40. inde Conßantinus Ducas Andro niciDuciCfilius 3^3.24.. ifacio imperatori fuccedit ibidé 39 Ducitzesdiilus ßrmadiminutiua 303 39 tyrannidis inuafor z8j.u inde pius in Den 21^3.40 confilio tardus ibidem 4.1 bonoribus ffoliatosreßi' tuit 363 S13.ijuainodo pU' niuerit fuos infidiatores 363.26 tres habuit filias ^63.28 Conßantinus Lichudes 3^2. 27 inde patriarchamor tuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^3.3 Conßantinus'Vill.cy'ulti' mus Qrientis Imp. deferibi tur 322.13 inde Conßdtius Chlorus adopta turAugußus 107.22 dc' feribitur inde 20^.32 Conßantinus pater luliani principis oritur «0.20 Conßantius f. Conßantini tAagnilmp. 113.4. {'nde defcribitur 220 inde eius Conßantius frater Conßan tinimagni 226.38 Conßätius militia magißer contra Gothos •3o.4.6ab Honorio ad liberädas Gal liasmiffus 232.6 inde Conßantius Cafar filius E« tropij $0.^3 Conuiuium regale Hunga' riaregis 622.36 Copos urbs iuxta Thebas C' uerfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307.23 Copronymus Conßantinus undediilus 208.8 Coranda facerdos 484.?» rfdCorfclt;tK{.e montes iter ex 'Varbofania 399.^ Corinthus urbs 363 20 Corzie/M Mxor lulij Ctcfaris |
C ornelius Ldco ignauus eo' filiarius Galba Imp. z?. Cornelius Repetinus gêner D.iulij.tmp. 67.22 P.CorneliusLicinius 'Vak' rianus exercitui praefici' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88.23 Cornelius Tacitus hißori' eus pater Imperatoris ap' pellatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100.18 Cormx efißigio Capitolij gracauocecanit 47.41 Cofinas patricius cum exer' citu in Calabriam 306.33 Cofm.2smonachus 274« patriareba 383.22 Cofroes Perfarumrex iSz. 44 inde er 33^ 33 con' temptor imp. legatorum 33^.23 inde Coffutia aCafare repudiata S-4-2 Cotrigori Scytharumgenc' ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;180,i Cottiæ Alpes 13.2 Craffus Calphurnius cotra Neruäconffirauit 45.4$ CrdIerKî priefèâus claßis contra Agarenos 233.23 Crema obfeffa ^0314. Crefeentius îAomentanus C0s.R0manus326.33 inde Crefeius adiutor conffiiratio ms contra Conßantem imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;222,3 Pl. Crefconius Gorrippus feriptor Creta ab Agarenis occupa' ta 233.9- inde ey 332 n eiusdefiilio Criffus frater Claudij er Quintilli imperatoru96. Criffus Clt;efar fikilus 127.37. occifus 22^ .4. inde Criffus præfèàus in Cappa dociammißus 2892.7 Cruciati ruflici omnia defoc' dant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;617.6 Crucis fignum apparet Con flantinolmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;112 33 Ctefiphon urbs capta 70.6 àPerfîs 140.11 eandem tranfire Romana arma ne phas eft 104.28 C«amp;JCM/((rior«gt;n prtefidus |
tfU’d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;317.2t Cundauiauid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6001 Cuno comes 328.33 inde Cuno Treuerenfis archiepi' fcopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;483.23 C.uno C-defilijs mtis demi tr'monio ad Aiorganatici contraélo 3292 CwnrrfdMS Portuenfis epifco pus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;421.29 Cunradtts de Tanne pincer' na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;430.26 Curßliuminfula 3964^ Curopalates, anteregnuni diilus lußinus minor 278, 22 Curopalates Artbabafdus 308 47 iTide CurfzciMj Armenius arma' tus contra Conßantinum 383.26 Cucupes Saracenorum dux captus 30427 Cufpinianus Ronam regina in Poloniäcomitatus 608. 37- annisquinq- continué inUungariam orator iuit 626.},6 Cufpiniani epißolaadiaco bum ViüingerM.ax'tmilia' ni Thefaurarium 612,20 inde Cypriinfuhiedefiilio 279. JO Cypru attingere iudteis pro hibitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32.23 Cyrenicon er Carchedonia con libras feripfit ClaU' dius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.23 Cyriacus patriarchaConßä tinopolitanus nbsp;nbsp;nbsp;186.20 Cyriades in Oriente Impera torfoillus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S29-3i Cyrillus iudex à Stoza intC' remptus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174.43 Cyrillus Cortinie epifc, mar tyriumpaffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233.20 CyriUi contra lulianuapO' ßatamliber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227-9 Cyrrus Alexandrinas antk ßes Uionothelita 292.12 Cyrus ex abbate Conßanti' nopolitanus antißes 29^: 32 eieilus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;201.42 cgt;z:ie«m occupatum lt;t Sar' raccnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;9J»J D Ddew Romano imperia fub ieila 49.33 à Romano Imp.recuperatur 97.14 Mmnt aGothis |
|
iGothisuißätd 142.î Tiiicu olim,quam nunc Vita lachiam appeUamus $6i. Ddci cum Imp. Romano bei lumgerunt 4Î.29 prlt;e--lio uincutur 4 Ncnw Imp. 48.43 Turcam fuperant Hagalaipbus magißer mili' ti£ Alanannorum uires at terit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t36.z6 Dagobertus Yräcorum rex ïudteos ad baptifma cogit T)almati£prouinciis Rom4 nis coniunguiitur 8,46 debellati ab Henrico Aucu pelmp. Calmatio lt;iRont.Imp‘deß' cit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î'$-34- l^almatiusf.Anaballiani, Im perator. u^.}o deßribi-tur iio.14 inde Damaßus capta. j4j.2J Ddmiata Acthiöpheurbs 4^*^-34 Daniel Pragenßs epifcopus cumDanif beUti Caroli Ma gni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220 7 Danorum feut^ormannorü rex Chrißianus ßäusz^^. ’4 Danquardusßater Qtton'.s primi Imp. 29 '.30 per Danubiüpons ßruitur rfNerwrf 49.1; iterum pons conßruitus nS.x^ Dardani à Perßs ablati 187.3z olim ubi s4S 14. Darius monarchiam comen Dauidf Heraclijlmp. z^z. Dauid Comnemus TrapC' Zutius imperator $61.44. Daza,^poßeaMaximinia^ nusimp. u6.$3 inde Debeltos locus December appeUatur Ama^ decètius Ca'ßrßäus,in Gal liasmittitur izi. 31. inde decibalus Dacorum rex uilt; ilus,ßupplex l^eru£lmp. 4®- 4Ï decibalus foedißagus iterum uincitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.12 4fc«wBrKt«î interfiiioriu .IND lijClt;e[aris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. zi decius uaticinatus de poena feditioß, dux contra Scy' thasmittitur 87.31. impe rator eligitur. indcdeßri bitur 88. t$. inde decius ßnator F. Auitiimp. 164.39 decrctumin PrancoßrtpU' blicatum 470.46'. delphinusduxVicnte 479. S dementiolus magißer frater Phocte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSS.iz demetrius Cynicusoblaträs, canis appellatur 38. 27 Demetrius Pala-ologus ad Durcum deficit $62.2$ Democratia laudatur i.ij Derthona fi)loa:quatur 403.36 rurfusinßauratur 4°449 Defiderius fi a ter MagneU' tij 122.24 Defiderius Longobardoru rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ziS.t; Deuderus ^^anus Theophili Ctcfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227.10 Defc'm authorem operüfuo' rumcÖfitetur Titus Vefr. 41.z De rori/lt;lt;„c/i liberUIaximb Hani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;603.30 Deyta ij uxor Arnulphi Ca-fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27238 Diadema quis primum capi' tiinuexent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9916 f.Macriralm' per.tranfnominatur Anto m'nus -74-33 deeodemd' ha quidam ibid. inde Diarium de congreßu Md' ximihani cy trium regum, 'ßohemi£,Vngarilt;e cy Polo niie 6t6.i ende Dicorus unde diäus Anaßa fius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6ÿ 3 Didia Clara fi.D.Iuliani Im' per. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67 to Didius Julianus Jmp.corpus Pertinacis fepelit 63.27 deficribitur 66 inde Die fißo pugnarenolunt -• 149 ÎÎ Dierünomina RthnicamU' tdta «j Chrißiana 119.34 Dinocrates arckitedlus Ale xandriic ingeniofius 337-28 Dioclea mater Diocletiani Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1064 |
E X. Diocletianus Apruconcio' nantëconfidit 103.2 idem Ciefiar deficribitur 106 j«de eins diüum 483.2 Diogenes Romanus 367.1 eins bellum contra Turcos 368.9 aBarbdriscdptus 370. 9 oculis priudtur 371-11 DiogenisRom.pdter ^72.71 S.Diomedes in fiomnis appa retdiacono nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;250.25 Dionwpaucte reliqui ad nos peruenerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.6 S.Dionyfiij brachium Henri co Aucupilmp.donatum 294-J6 Dioficoriharefis 26634 Dificiplinaimilitdris 37'?.23 inde Diuanlocus tribunalis 380. 4 Diurpdneus rex Dacorum, qui alias Decibaldus diäus 4^-47 Doüosfiiuet Augußus 10. Dolianus filium fiuum dififid' mat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;336.24 Domicilia,uxor Tefi^iafiani, mater Titi Veß). 39.28 ey 40.2 DomiciUdfi, Vefrafiani im' per. DominicauxorVdlentis im DomiwMmrfc Deumappella rifie uoluit Domitianue 43.19 VDomitiaLongina «xorDo mitiani Domitia Paulina, mater A' drianilmp. 333 Domitia LucuÜa CaluiUa, mater Marei Antoninilm per. Domitianus fi. Vefipafiani Imp. 39-19 infidiansfro' tri, quam amicè admoneO' tur 42.4 uenenum frdtri dedtßfiefirtur 42.16 deficri bitur 42.43 inde DomitianusAureoli dux ßr tißimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3.23 Domitianus præfi. prtet.pro pter admonitionem truci' datur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;123.1} |
Domitius Aenobardus afiß' ms Augußi 11,19 prfter lleronis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.2 Dornberg drx 462,5 S.Dorothete monaßerium, canonicorum regularium extruüum 499 •gt;? Dorotheas iuris correilor fiublußiniano 176.22 Drogo fi. naturalis Caroli Magni 220.39 Metenfis pontifix, frater Ludouici Pij Mp' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;232.26 Dronfidorfrarx 616.34 DronldS Dacorit dux alias Dracula diiHus 362.1 Drungarius patricius praß élusclafiis contra Agarc' nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2546 Drufius priuignus Augußi 11.19 Drufius Neronis fil. tt.30 ex qua matre 15.50 elui mors 22.43 mors 2610 Drufius Pompeiusfi. Claudif 22.40 Dr^itî Gatlica uates 105.4 Crio6.io Duellum Mdximiliani cum Claudio de Patre 60627 D«r/lt;ti h caßrum Aljatiiß 437.4^ Durus princeps contra Par damPhocammißus 311.23 DKWWHtrrftMJ magißratus Turciciis 380.S Dyndintus pra;fi£lus clau' ßrorum Pyrenieifrnterfi' äus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151.4 S.Dionyfiij corpus 269 32 E E6erfrrfrJ«J Francoru dux Henricum uinilum ducit, 29729 Eberhardusfi.Cunonis come tlS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;313-331 Eberhardus comes de Ho' henlohefi. Hermanni 328, 39 Eberhardus Salisburgenfia archiepificopus 422.251 Eberhardus comes Vuirtent bergefis 4Ji.j6 pdcificus di élus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;473.37 Eberhardus Greyner 463.1 Eberhardus Earbatus co' mes, creatus primus dux Vuirtenbergenfis 606.25 Ehoracum coenobiumquan do conditum 3911 Ebrietasodio habita 512 24 deEcclefiaßico ordineacri tu uiuendi Codex 230.9 Ecebolui |
1
|
Eccbolus Sophißt(,pr£cC' ptor]ulianilmp. Ec bina rex Gothorum Dc' cium Imp.fùgat 89.8 EcfiJS patriciui militiie prx' fèiîM cotra Vcindilos etc, 'Echpßs faits rdr^mdgnitU' dinis 84.Z7 iSj.ii et 160 ty lt;Jo9.4) folis,cr iuiSiC z68.^ lu!i£prodi' giofa 'Edcffi fmditus euertitur}o. 4*î EdtnondiiS cornubi£comes 4?4gt;4 EdodFiiK-j rex Angliæ elc' {lionemrecufit 476'.4S deeodein 44?.ïó' Eduardus ?ortugnUi£ rex quot;Egèburgd expugMtd 46^4. 8 Egeßppidiilumde Vitellîo imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.4} ^ggibertusepifcopM 413,1 Egnatia uia, ex Epiro in Thracidtn $994.3 Egrd oppidum 444./i.3 Ehenheym Alfdti£ ciuitds 4^ï jï Eitzingeruf cdpitdneus, cy' dux ftdlionis in Auflrid 507.4 ifjJe Eledius cubiculdrius Perti' ndcem dd imperium uocdt 64.28 ideminnecèeiuf' demiuudt 6313 Eligàdus cmnesßegdtus Cd' roli Mdgni dd irenë Aug. 215.6 Eliginid Anglorum régis f. uxor CdroUSimplicisz6i. 10 Elifdbethd Qttonis ducisEd udri£filid 430.x Elizdbeth.d M.emhdrdi comi tisßlid 44^.z^ Alberti Cæf.uxor ibidem Elizdbeth ducijfd Stetinen' ßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;480.16 Elizdbetdf.Sigißnüdi Huit' gdroru regis, uxor Alber' tiV. ducis Auflri£ 499. 48 inde 501.49 €^504. ÎO P.liZdbet f. Alberti V. imp. uxor Cdßmiri Polonorfi régis Poloniæ 501.51.511. 20 |
I N D perEwjfJjÛJH uidexEpiro inThrdcidm 39943 EmbriconHerbipoläßs epi fcopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;396 51 D.Emerdmi teinplum ey ccc nobium'R.dtisbon£ zyo.i Emicho comes de Leiningen 43349 Emdnuel rex Portugdlli£ ÓQJ 12 Ezjciiw Sdrdini£ rex 4zS.30 Ennid N£uid dd fluprum in uitdtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.11 Enni«5 Virgilio pr£ßrtur J4.53 Epbyreurbs 3lt;Sz.3a Epilogus exhortdforius dd muddeiidiim Turcos 600. Epiphdnidf. Herdclij imp. 192.22 Ex Epiro in Thrdcium uid $99.4i Epitdphid Eriderici Tertij 512.46 criijdc Epponind uxor Sdbini,rdri exempli mulier 37.38 Eguiles durdti plufquam du centicredti 630,22 E^khm cdro comefld, 3^^. L-E^uitius pr£ßillus iUyri' cidniexercitus nbsp;nbsp;nbsp;13^.zy Equus edodius procidendo ddorure cdputpedibus fubmittere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.2 Erdc/ti« jfddo Aetij 133. Erariits Thendibdldo viß^ gothorum regi fubßitui.' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z7;.zi Ericusdux Sdxoni£4j3 jS Ermenetcli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;539.10 Erind ifddcij Angeli filid Erneßus dux Außri£ 480. 38 503.49 tutor Alberti V. ducis Auflriæ 499.11 inde Erneßus dux EdUdri£ nepos exforore M.dximilidni 606.38 Erpuerch uiUd. nbsp;nbsp;nbsp;409,21 Eßelingd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;461.2 Ethicon filiusVuelffonis co mitis Altorffcnßs zsz.zö Ethifd ßlid Philippi C£fdris Euboedinfuld Eucherio filio pdter Stili' |
E X. con ß-dudulenter imperiü pdrdt 148.51 idem occifus 149.39 EudocidfAetij i39.4oinde Eudocid f.iiiferis nuptd Ed' ßlio Mdcedoni C£fdri z4g.44 CT 25*. 8 Eudocid opßcij f. uxor in. Lcomjs V.C£f.z64.4S Inî perdtrix 3Ö3.31 iurdmeU' , ti oblitd,c0iunxitßbi Dio genemEo.mdritum 366. Eudoxid uxor Arcddij imp. 151.33 indcd/(d,«xorTfceo doßj ßmuldte uenditdiss. iz defcribitur indedlidf. Theodoßf Imp. uxor Vd' lentinidiiiimp. 133.36 dlid uxorAetij 159-54 uxorVdlentinidni imper. 161 33) Eußmid Kodulphi C£f.ßlid 44^.^' Eußdtes fl. ponte iungitur 50.20 Eugenius pont.lÄdximus 402.40 Ew^enn« ob eloqnentidin in pdldtium dfcitus tyrdnnir. dëdffiéldt 144.5 inde Im pdtorf^ólus 146.8 inde Eugenius llli.pdpd443.z in de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JO4.47 Euinusfl. 600.17 Eunomidni db eccleßd rento uentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14130 Euphemius pdtridrchd 169. 8 Euphrofynef. Conßdntini, uxor JI. Aiichdelis Trduli 235-30 Euricusf. Theodor ici regis Gothorum 137.40 Vefo' gothorumrex 163.49 Euries Mduru, reginddiU' lio Cdf.dmdtd 6.14 Eurithius exdrchus pdp£ ne cem molies dbdicdturzo6. «9 Euritius Cldrius,EIeru£lm' per.legdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50-44 Eufebiduxor Conßdtijlm' per. 126.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’SI ST EufebiusElicomed. epifcop. Coßdntinulmp. bdptizdt 118.41 præceptor lulidni lmp.iz6.30 contrd iulid' numfcripßt 130.42 |
Eufebius ettnuchus cubiculd rius tz3.z7 CS“ 124.12 er ^2336 Eußrdtius eunuchusmond' chus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3S3.Z6 S.Euthymius'Sdrdini£ pr£' ßil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z33.z6 Eutropid Syrd mdter Md' xentij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.19 Eutropius Ddrddnus pdter Conßdntijimp.96.43 et tO9.$t Eutropius ßgt;ddo,opes Eußi niproineritus 148.29 E«fgt;c/?/dfid h£reßs 166.37 Eutycbius pdtridrchd Amd' ßdin rclegdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177-z Eutychus pdtridrchd 179.21 Tiberium C£fdr€m corO' ttdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSo.44 Euthymius pdtridrchd exi' lio dddidlus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;268.43 Exdltdtio crucis, ßßum in' ßitutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191.14 Exdrchdtus mdgißrdtus pri mùminuétus 180.4 Gne corum in Itdlid deßjt zio. 20 Excepte; C£fdr'Vien£quo modo 625.46 inde F Fdter CdHinicus ignem hU' • meduminuenit zos.zy Edbid dppetit mdtrimonium A\drci Antonini 50.34 EdbidEudocid ßgt;onfd Herd clij imp. 189.33 prior U' xor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19Z.ZZ Edbius Vdlensdux, primus Vitellium imp. fdlutdt 33. 43 dux Viteliip cdpitur 33. ll Edbius PompeidnusDuxin Eibyd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93.zS Edbiusf.Herdclijiinp. 392^ Eddüd mdter Honorij Arcddij 159-30 Fdmes 33.39 ZT 249-s ine' xercitu obßdente Eyzdnti um 205.18 »Kdgnd/HtMi-chdele Pdrdpindceo 373^ 20 crudelißimd fub Henri coll.imp. 387.47 Fd/im'i« Cepioob coniurd' tionem morte mulddtur Ednu Ldurentij Row.^ 417. Edrds iudex d Stozd idterein ptus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’74-4i Mmm z Flt;(rlt;» |
1
|
fdTÏiMgypJo (ycdlcteort' tiitnmuta, multos eiiecduit Î9Î Î7 crî97.î TaJîraddf.Roulij comitis, nil. uxor CatoU tiiAgni X20.J0 fAuentinum oppidum À Go^ thiscAptum fAuflAfiliA MAximiani Her culei Imp. 109 zo TAuflte uxoris ConjlAUtmi Imp. in priuignum odium tt? 7 ÏAuflinA f. A.ntonmiPij nU' ptA tJl. Antonino 57.$} water Commodi CitfAris él.tï ÏAujiinA ijuxor ConftAntij Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiö.tz Fax in coclo AppAruitnysf PdictkusetiÄ trimeftrestiA' /cißlios,prouerb. iz.jó' Pelix iÜe, ad quan Paulus in aüis deduciiur zi.jS FcrJmanJiwrfeLacerJa AZ-ß::onß'ii..P. re;-(Zma,irfK5 fenior, (trrago numrex 007.4 fil Phi' lippiimp. 6'07.3 fernandus ß-ater Alphonß régis ^rragonum fOf.zii deFeudoru ußbusliberFri' dericiTertij 51x14 de Filiorum ßtcceßionibus pro parte materna leges ro SAt£ Tirmiu Sekucias, Aegyptu ßbi uendicans extingui' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç)8.4.i. Firmus in ^phrica prtelio mäus Ciipitur ijp.it Fiß:i,iienes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.52 TiacciHaf.Arcddtjlmp. 151. îtî CT IÎ4.4Î Flaccij,(juos nunc Valachos dictmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S4-^3i FlaeciUa prior uxor TheO' doßij imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»47ÎÏ FZ Uatorum fe^a 4.79-19 Tlamhertusfiroditorty^ iz Flandri Philippum f.Maxi' miliani injuam tutclamac cipiunt 60429 Flauia Domiciliauxor VC' Ijiaßanilmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^.zS Flauia Ticiana , uxor Ael. Flauius Sabinus fi-ater VC' fpaßaniinCapitolium ßi^ gatur 3). 18 ÀDomitid' |
Flduius Libcralis focerVs' /ßaßanilmp. Flauius Clemens à Domitia noocciditur Flaums Sulpitianusßocer Ael.Pertinacis 65.30 Flauius Claudius Imperator deß:ribitur tyésé inde Flauius Velpaßanus^iideVe ß^aßanus Flochbergcaßrum 394.3 FZorenhwor/lm cum Lucenß bus çy Senenßbus pugna 39iiO Florentins pra^ßpratt. abdi' catur Florentius HoUadia: comes 390 so Florianus Imp, deßribitur 99 3é Florianus interimitur tot f Florus procurator ludtelt;c A' uarus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 36.47 Florus Alexandrina' urbis procurator téizé Florus praßes inßgnis ßcriptor,ßed deßderatus z77-4^ Fahds Petandj Cauceharij Segnhe opußculum de uijs inTurciä 595.40 inde adFontem, locus iuxta Con ßinopolim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;288.20 Forchhaim oppid.Franciæ Orient. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173.16 ad Fomoniacum uicum in 4' gro Altißodorenßpraliu Hunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z39St Formoßus Portuenßs epißc. crFApaRom. nbsp;nbsp;271.18 Fort«fîieZH(îZfgt;rZKm 543.4 For«)» Amgufli Romæ re^ ßauratur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff,i6 Francia orientals er occh dentalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttß.if Franci lt;t Felißßario repulß S7S 9 populi Germanhe zis si inde Hieroßolymo^ rumurbeexpugnant 380. Francorii cum Grads pax per Carolum M.dgnu 219. SÎ Frädßus petrarcha '4.78.33 Frandßcus Cardmalts 551. 4-^ Frandßcus ß. Maximiliani 6048 inde Francoßsrturbs 4.3i.joeiU' |
E X. porium nobile, 391.33 un de dicatur ibid. 34. Francoßrdianorum ciuium conßuetudo 481.41 Friburgum urbs 431.49 Friberga HAißnia oppidum 444» FrZdanciM inßgnis Wiedicus 482-17 Fr;Jfeerg«ramp;s 451.50 Fridperga à^uo condita 4^515 Fn'rfegcrnKi dux Gothorum 14016 Fridericusß. Theodorici rC' dis Gothorum 137-40 Fridericus de Glichberga re bellis ad deditionem coni' pulßus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33030 Fridericus dux Sueuia 388. 44 FrZtZerZo« archipraßul Co^ lonienßs 388.47 FrZder/ci« primus 40z 9 Farbarufßd er Aenobar-^ bus didus ibidem to. Fri' derlei ducisSueuorum ß.ibi dem ii. eiusuirtutes 402. 14. ltdZirfriggrf(ZifKr403. 20. Longobardos domuit 404.6 inBurgundiäpro ßdus 405.8 Hungan'aj« es‘ Fulgariam pénétrât 406.43 «!« mors 406. 48 «xores 407.4 quin' queßlij 407.14 duafi' lia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 zt Fridericus,idem quod paciß eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.45 Fn'iZerZciw iLHenrici Vl.iw per. F. 419.42 adoleßcens adhuc eligitur Ro. rex ibi' dem 3z. Ro.proßiius 4ZO. 6.Sdracenosdcuicit 420. 33 Au/îrizciowKWdMxzt 4*î-J* Friderici U.ad Rom.pontiß cem cdrmina 425.10 uxo' res 426.25 mors 423.19 eius ßepulchro carmina in' ßcripta 425.48 FrZderZetM comes de Letnin' 442.15 Fridericus pulcher 459.42 eiußdem contra Duces BA' uaricebeUa 460.20 mors 464.ZZ Fridericus BurgrauiusTSlO' rinbergeßs 461.47 486. H |
Fridericus ASdrehio Mißieit ßs 476. 49 ßdusdux Saxonia eledor 493 30 'Bohemiam pacare iuuat SOO. 49 Fridericus duxBraunßhuul cenßs 487. 30 de eiui obitu,rithmi ldtini488. zf Fridericus FAarchio Brande burgenßs,dux belli contm Boemiarebclles 494. 25 (Zeeo(Zc)B 303.3S Fridericusßenior comes Ty' rolis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;301. y Fridericus lunior comes Ty rolis poH Caßar 30t y Fridericus Ul, dux Außtria, rex Roman, eledus 30z. if inde. Idë Imperator deßeri bitur 503. 30 iniZe Fridericus 1111 Imper.pater Alaximiliani 602 ZnJc Fridericus Ratisbonenßs C' piße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307' 4'5 Frigusinßolitum in. 14 Frißd Alormannis donatur Z3i. z Frislaridurbs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48810 Fronauucr ab AuHria tribit taextorquet nbsp;nbsp;509.49 Fronto Cornelius philoßo' phus praceptor MarcZ An toninilmp. 38. 33 Frontonis conßulis elegant cxclamatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.40 C or. Fußeus in pralio occit' bit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43 3'» Fuldenßs cxnobij conditor 211. 12 Fuluia Fia mater Seueri Un' per. 69.30 Furius Camillus Scribonid' nus,bellum ciuile mouet ca tra Cldudtum Clt;eß.zi. 3 Ijc interßeitur ibid. 8 (2» Furßeßldmonaßeriü 463^ Furtum atrox ßcelus habe' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y9. tf ricogitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33. Gaißoninterßilor Cenllan tij Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tzi. Gilt;Z«)»6ogclt;tÆr«w 343.39 Galat£ olimubi habitarint 323. 29 GdZtd dux in Flijßdnia, im' peratorßalutdtur z6. 19 tiußdem Imperatoris deßeri ptio 28,19 inde Gadt' |
|
Gilerid Yiinddttd ij uxor Aul.ViteÜij imp. ?;.4? Gdleriuf îJldxmidnuf AT' mentdrius ddoptdturAU' guflut 107.10 inde GctUend Celfum imp. Aßx interimit Guliend régis Galdftriæ f. uxorl.CdrolilAdgni no. gt;7 G(jizcrii« Imperdtor defcribi tur 91.16 inde cum^U' reolo jdcit pdcem,commu' nicdto Imperio 9? .18 Gdfl(t m.ster GdlU imperato ris iGaUdf. Vdlentinidni mdio' risimp. 139-4-7 Theodo' fijdlterduxor 147.31 Gdßw fubiugdturd C. iulio Ctcjdre 4..16 diSierone deficit 16.tS quomodojub d£id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.31 Gitticdnus Ctejdr Godefcal' cumcepit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSo.17 Gallind,cui nomen Roma in dituni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.3 GdUmicus dntifles Romam relegdtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9.30 GdUifemper rerum noudrii cupidi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9i\..3 nunqudm imperium obti' nuerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xtj.ji GdUonius Rdßliui Cldudia Imp. Mumentd regiddc' firt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97.f GdUiu Iulius Sdturninus 87.49 proditorDecij Ctefi 88.4.1 idemCtcfdr defiribitur 89.4.0 inde Gdüuis oricti imperator pr£ ficitur 111.4.1 defer ibitur in.si iitde Gdmd comes Ruffini belluni Arcddio meuens nbsp;nbsp;nbsp;131.11 GdmdldciuiLis ludiC£expu giidtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.30 Gilt;m/rc(ftw comes Audegd' uenfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3S8.13 Gandduumurbs 444.33 Grfrchdrte/i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$39.10 Grfrg/wniw mons Itdliie db Africdnis munitusi78.4Si Gebehdrdus Rijidtëfîsepifc. fitpdpd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349 .xt Getbrfrziiw dntiftesRdtisbo nenfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;siS.jö Geylhdufinurbs 43i.$o Geldrid M.dximilidno dedi' td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;604.19 I N D GelimerVditddloru rex cd' ptus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174.il ex Genere pefiimo ne cdtU' lus quidem habendus 81.18 Generis nobilitd/ 379 3$ Genefius fi-dter Eudoxid U' xorts Thcodofij imp. 136. 10 inJe Genius tuteldt Conjldntiuni deferit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113. u Genius lulidno in fomnio dp pdrens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x7.43 Genfericus rex Gothorum credtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS°A-3 Genfericus dux Vunddlorii inAphricd 137.6 indeui dlus 164.7 eiufdem cum lAdrtidn 0 cdptiuo,pôft im perdtorc feedus 161.7 Gentidiius Imperi) dffieäd' tor morte pleditur 33.18 Georgius infididns Cæfdri 'Bdfilio,deprehëfus xSi.4$ Georgius tJldniuces pdtri' dus contra Sdrrdcenos',in Sicilid 333.31 indebellum ciuilccontra Imp.mouet 341.11 inde Georgius M.eruld b omo md' ledicus 413.39 Georgius Bogiebatius gU' bernator regni Bobcmiic 307,11 Geoi'gius Scenderbech f.IO' dnnts Cdftrioti $48.3 Georgiiw ücjfotus Serui^ $48.ix irtJe ersài.4 Georgi«$ f.fiaximiliani 604.8 inde Georgius Coilinutius medü eus ey mathematicus 610. *4- Georgius quida Ceculus r«-fticorum Cruciatoru dux 617.6 Georgius Thurfo HugdriiC régis earnerarius 618.1 Gerbirgaf. Henrici ducupis Imp. uxor Gifelberti LO' thdringi£ duds 194.34 fo ror Otthonis Imp. 197. 40 Gereoni comiti Saxonia dd' 197.31 Gerhardusprinceps M.ogU' tinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431.43 Merlacus M.oguntinusepi' fcopus 441.43 comitisde Haffaxrfilius 471.33 cogt; mesdeHaffauu 476.9 linquitur 70.31 Imperd' tor,defcribitur 71.33 inde E X, Germania a Traiano in or' dinemredigitur 47.31 bel lo fuperata, a i.\aximino Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8131 Germania injèrioris prind pes feedere regi Anglia funtdeuindi 470.7 Germania Imgua curomniïi durifi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407.49 Gcrmdnicia fuburbia euerfa iSi-'i? Germanicus lunior triuma phat 9.30 neposfororis Augufii 11.10 adoptatus dTib.l^erone 13.X1 dem Caf fides erga Tibc' riUm 14.9 mors 16.13 Germanicus Drufi f. 17.3 Germani à C. Iulio C a fare oppugnati 4. xi O(?îd«ilt;i num Caf pralio fuperant 9.6 Germanorum infignid aqui' ladua, nonaquild biceps 9.9 CCCC.mildcaduu' tur 102.13 eifdemrexcon flituitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.38 Germanus Capuanus pra^ fuflegdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17X.46 S.Geniirfni epif corpus 148. 4' Germanits patridus contra Gothos miffus moritur ^7S- 4î Germanus patriarcha f. lU' ftiniani patrieij cajiratus 19316 Germanus patriarcha Cou' ftantinopolitanusfiidus XOX.1Î dignitate priuatus io6.i3 udtiematus 109. i-7 Germenteli 339.10 Germersheym oppidu 44t. Gerontius Co/lantem Aug. imp.interfidt 131.9 ocd fus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.11 Geroeomiudb Alexio Com henoinftrudum 383.47 Gerfuindd concubina Carp' litiagni 110.37 Gertrud, Coradi régis Ro. uxoris epitaphium 39113 Geruntius M.dgnentianafà' dionis comes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111.31 M. Getft eques, pater Seueri Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69.30 Getaf. minor Seueri Imp.in parte infula Britannia re' |
geta dd cocordidm rediguit' tur 8.49 fuperantur 97. 14 macedoniarn !::ye. diri puerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170.33 Gibeliniunde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x3.37 gz7rfd prafes utiiuerfa Afri^ ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^48.8 inde giüa f. Cdroli uxor Rollonts iJormdnnoru ducis 261.» gifeld f Caroli magni 110.19 gifeld foror Caroli Magni 110.46 gifela foror Henrici Impera toris 316.7 inde gifelbertus comes aBercnga fldgellis cafus 179.3 gifelbertusLotharingia dux gener Henrici Aucupis Im per. 194.^4 fodtisfidio nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19739 gisla f. Lothdrij coniugata Gotofrido 161.6 gisla f. Berengarij, uxor A' defberti inarchionis 177^ 47 Gladij ufumprohibereChri jlianamlegem 119.10 cr 131.11 glaucaLudouid Francia re gisfilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;436.7 glicerius fenator^Imperator falutatus (64.34 1^4'49 globus ingens in ccelouifus 319-3S gmunden oppidum 448. XX gizerichus nothus frater Bo nifiidj 139 16 inde Godefcalcusgener Adulpbi regts captus iSo.iS godomiricampi 396.6 gogidafclus GothusduxcO' traPerfas 371.37 gontharis frater Bonifidj 139,16 inde gorblingen,fitmilia 318. 17 gordianus imperator eligi' tur 81.39 Inde gordianus nepos, llLImpC' rator eligitur 8x.j gordianus III. Cafardefcri' bitur 81.43 inde goslarienfe palatium 361.10 gotefiedus Eótharingia dux,contra Henricum IIL Mmw 3 Impi |
|
Imp. J48.17 ^iero/oly-initäitäm expejttionipA' r4t 'yiS.p inde Gothf A/iam cr Acbrfw «(lt;' ßarunt 94.}} ^Roin^n« fuperjntur 97.18 4 Proto ßibiguntur loi.x; fedi' biif rxpulß auxiliu Valen' tis ünp.pojlulant »401; Ttracfam uaflantes uincil tur 141. j inJe iurarut Imperatori acfcederati di' (lifunt i45.jo donarijs priuati à confaederätione Ko)m imperij deficiunt 14.8.18 ob ß/ium pugnare nolentes flragcm patiun' tur 14.9.31 uincuntjjtaliä popuUntur^Komam capi' untibid. inde cumttono rio Rom Imp. fœdMßri' unt fo.30 unàcumHun' nis iterum foediu ßriunt cumRomanii 137.3 blißa tnam Galliam inuadunt i6i.io diu regnum occi' dentale tcnuerunt 1639 Rauennte à Reliffario uiili ^7$ « Gothici beUi ßib iufliniano Clt;ef.fcriptore3 173.31 inde Cotoßidutrex Nortmanno rum Z61.4.4. Gislamuxo' remducit lóz.ó grata f. Valentiniani imper, »J9-47 Gratianut pater Valentmia niimp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijis.io GrrffidniM appeUatur Augu flu3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13S.4.8 gratianu3f.Valentiniani Im peratordeßnbitur 14.1 }o ~ inde gratianu3 in Rritänia tyran' nidem occupauit 130. gratianuf Romanorlt dux, cotra Perfoi çx Saraceno3 V4-7 gTifcw uaßatur 397.zi griecia Francorum rege Ca rolo Magno pacempetut Z19.33 adduäiin ßntentia Romantc Fcclefite 316.33 ^uales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î79-M- cum grtecii bellum ottonia ij imp. 313.1 inde grande copiofa }8ä.4.8 ÿreczingen Alßatia oppidü |
INDEX. 4Î7 4S gregorrf« fecundof cum Uc' radio partes m caßris ob' tinens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i97.4.9 gregoraxf. Ducis, armatua contra Conflantmumz83. z3 inde gregoria Riicetie f.Conßan' tininouiuxor 79Z.34. D.GregoriuspontißxMax. iS6.gt;o gregoriui Conßant'mopoli tanus antißes Monothc' litasdeßndit 19^5 gregoriwi rex pronunciattct er Tiberius didits 103.3z gregorim aSecretis, Romä mtßiM,ad Pipimum tranßt X10.9 gregoriiuf. Leonis Clt;eß cd' ßratui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;229'4 grcgonwî V.papa }»6. gregoritu Palotiiu StrigO' numPontißx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30z zz gregorius Colocienfis eptf. 6o3.10 gremperius Cu/pinianu nU' mißnatedonat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t9i.x2 guelphrunde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.13 37 guido dux contra Sarracc' nos er Mauros nbsp;nbsp;233 38 guido Spoletinorum duxß' diu Z731 inde guidoTußciie Marchiof.A' gt;.delberti ßnior'is xSo.jx guidol Longobardorüdux Z90.13 guido archiepifcopus Vien' nenßs 387.9 guidoTurrianus 4{r49 guilhelmiu Achaite er Ri' thyni^ princeps 419.XX et 316.13 guilhelmiu dux Außria à Poloniseiedus 504? guilielmus Siciltærex^Alc' x'ij mortem ulturus,An' dronico Comneno beüum inßrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399-33 guilielmus Ctefar 4.3119 guilielmus HoUàdùe comes 4?* 2J guilielmus Putfchius 4^4. 47 guilielmus mentis ßrrati Marebio 398.z3 focerAn dronici PaUologiimper. 31733 guilielmus duxRauaru |
608.14 nepos ex forore Maximiliani nbsp;nbsp;nbsp;606.37 guilielmiu Polymnius medi' eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;610.14 gundtbartu patricius créa' tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164.3z gunthariiu epifc.Colonien' fis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241.19 gi^ntteriM comes de Schuuar tzenberg 473.39 rexRo-m4. 4S1.10 C4ro/i Cluar ti competitor ibid. iz.Fran coßrdiam iiitroire uolês^ àciuibus prohibetur 4S1. 4» guta Rodulphi Ctef.filia 439-4s gutëflainAuflriiearx 464. XX gy las Turcorum dux ad fidi conuerfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;291.7 gyres fl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;243.18 H Habßmrg caßrum ubi fitum 438.19 Hadrianopolis .-t Turcis OC' cupata de Hæreditatum uicefima le gesrogatità Marco Anto nino Hierefis 166.33 169.11 xoi. 20 Arriana •72.4x PeU' giana 178.33 Mahometiet Monotbelitarum 192.6 in de deHomoufio 199.38 Manichtea xx;.x8 derefur redioneac dlt;emonib. 133. 28 Maniebteorum 245.44 abominabilu fub Alexto Comneno orta 380.23 Ne fioriana er Acephalorum 333.24 Sabelliana, Mani' ch.ea, Eunomij, Macedo' nij er lgt;licolattarum 333. i7 Hieretica Sy nodus fub lufii' nianonnmper.197. 27 Hicretici Eunomiani Phor' nianiyManichtei 14130 altj inRoemia 494 Hagenauu Alfatite ciuitas 451.49 46x.$x Bagnes f. Gulielmiprinci' pis,uxor Henrici lll.lmp. 33017 inde Hannibal unusex omnibus Apbricieducibus laudatus 72.47 |
H(lt;/w defiruëlio 448.^3 P.alotus ßiado ucnenutn pr^ bet Claudio Halotu,ut puniat P.R.pro' curatione amplißima ornât 30.6 Barmflein capeüum firmifi fimum Bart, campus iUxta Vienna 6o3 4 Bartmannusde Vualdeck 440.9 Baßnflirt ciuitas, undeno' menhabeat Bafliludijipeilaculum 630^ 31.er 631.8 Batto Moguntinenfis ar' chiep. proditor Adelberti X74.to X9X,4O Becatonflylon exuflum 87, 12 Beidelberga urbs 43130 Beidelbergenfis fludij fun' datorcjuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490.41 HeidKKJgrf comitiffa de Ry' burg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;443.33 Belbardiucomes contra lo annemVlll.papä xj9.4j HeZe/irf uxor Conftantij im' per. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110.13 Belena f. Conflantini Ma' gni imp. «19 24 HcZendHxori«/««« «24.10 Conflant'ij foror 13133 n6 expulfa ibid.46 Belena,f. Romani uxor Con ßantiniCtef. 287.8 He/ert4 Pancratij Abafgoru principisuxor 33149 Belena Roberti Longobar' dorum régis filia 574. *9 Belena CaroliQuarti filia 481.z Belianusdux Rugaridarunt 107.1 Bellas Spatarius prxßäus claßis cotra Cberfonefunt 199.42 amißisfilijslufli nianu obtrucat zoo .23 inde beliogabalus nafeitur 73, helpidius patricius,miles,Si ciliaiprießilus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;213-33 beluetij 4 C.lulio Cæfare op pugnati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.2t Sabaudite coiti fubditi 439^ ÎJ Suitenfes erLeopontij diiti |
|
4'gt;o.5t helHeticutn beÜum cum ximilidno lmp. 606. J4 heluidM Pri/cM ob cotuma' cidin périt }8. j; heluidiui Prifcif. 4 Domitid notoUitiir 44-4 heluM Succeßut,libcrtiiiM pdterAelij Pertindcis Im' per. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.. t. S. Hemeritni mondflerium P.dtifbonte, ueteribiitde' plomdtibM çy libru fcd' tens heinericusf. Theodorici Go thorum regis t57-4o hemmd «xor Ludoûiii fenio ris regis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^49 JJ hfnniMHM/go Heintz Sdrdi niterex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;420.SO henricns duxlegdtus Cdro^ Il Craßi 44 Gotofridum i6z. it henrieus S^xonuin dux i^i. î9 0-409 47 henricus Auceps f.Othonis duris Sdxonid- ipt.ij Ça. far defcribitnr 29 j. 28 znJe henricus P-ebelUs filius Leopoldi ducis Sueuiai^s. Jt kenne«! Jhx ß-ater Ottonis prmdlmp.cdptiuus i^‘j. i8 inde henricus HeyzHo Bdioariæ duxii^if Cafarftturus proclamdtus s;6.i6 henricus f. Henrici Hezelo ducis Bdudria, imperator defcribttur jzj zniïe kenne«! marcbio rebellis, . donatusah lmp. iisr^ hèricusllllmp.Aug. feiger, çyc.defcribitur J47. J4 * inde henricusi Ulf. Henriciter tij Imperdtoris rex cred' tus J49. jlt;s iraperufor defcribttur jjo.4} inde henricus V. tumor, Çaf. fi' lius Henrici Hl 1 imper. jjS. 2 Prfzirt oniam ingrc' ditur s^S.sf.v.Ro.lmp. Aug. ÎS4. }i. «W rex gt;nbsp;Ro. faults 384.41 Genito rem fuum impie perfeciuu tus ibidem 40. Colour dm obfidtonecinxit 134. 48. Poloniam ingrejjus tri butü uiolenter exigit sSf. Ï N D 4 e«f?t Pontifice reconci' lidtus 383. 4t. à ponti' ficecorondtus 383.44 henrici V.iunioris Imp.mor bus ndtiuus 388.1.mors J88.7 henricusrex Anglie 3S7 42 knn'e«! Nortmannix dux 388. 2t henricus Dandalus legatus J97 40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( henricus fextus 408.19. Fri derleiprimifilius ibi.io 9 henricus Dapifer de Vudb purg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ti S3 henricus de Catladin Marc' fcalcus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41} 4 henricus ïlandrenfis 416. 20 kenrle«! Paldtinus rheni 4i0J henricus lagfdmergot unde nemen habeat 42614 eanot/Mm Scotoru Vienna fundduit ibid. ts henricus Cafar Friderici II films nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;428.2 henricus Thuringiic et Hdf fia Landgrauius 430. S3 henricus Bafilienfis eptfeo' pus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 . }O henricus VH. 451.1 henricus comes de Lützel' 4JI4 henrici Vlt^mors 456 50 henricus de virnburg 438. }3.cr469 3à henricus de vudlfee baro. ,460 3S hèricus F. v/n'; ide rofis dux exercitus ßjhemici 307. henricus PruefthenckBaro, failuscomesde Hardeck 26 heracleusdux contn Agd' renos 198 33. fujfenfus 199 1$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ heraclidnus cotra Attalum mifftts, tyrannidein occu' pit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;152 }2 heraclidesfenator Hepotia nuindoloperimit tz 19 heraclianus cum exercitu in Thraciam contra Phocam Çaf. 187 Si- coniuratin Pbocam Caf. 187. 6 heracliiis Heraclianif.ex A pbricd dd Phocam mi]us 187.47 .inde Cafardefcri |
bitur iSç).to. inde de eode nbsp;nbsp;lenlts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;604.1 SiS-iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hibçri Romdnisduxilia pol heracliiis pdruus,nouus Co liciti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1. 1 ftdntinusappellatusicgt;z.i3 hienfelrexRabilonia 338.31 heraclonos coniurat in Pho cam Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187,6 feerde/on^t! F.Heraclij im' per.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1922? herbipolis ciiiitas 38-7.14 herculei populi in Gallijs O' rigo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.41 herdelia regio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398.18 herennianus filius quot;Zenobia 9^^s^ herennius Macro Caium fit' lutat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17}} heribertus Carolum fimpli' cemdecipit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.8 heribertus archiep. Colon, infignia regniui tenet 323 8 keriMd/ifiM! Franconia cO' mes F. Cunonis comitis 328.33 herin.inus comes de Hohen lohe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;318 59 hermannusnobilis Germa-nus,Texcreatus 355. u herminus Làdgrauius Thu' ringia 409.49 hermannus Badenfis mar' ebio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;428. 42 hermannus comes de Henne berg 433 21 nbsp;nbsp;(41 hermänus comes Cilia 4 1. hermen.lrudis 11 uxor Caro Il Calui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;258. i3 kenningdrJd uxor Adelber ti Eporregiamarchionis, fcortädo Italiam oceupat 279 J3 hermingardus f. Defiderijre gis,uxor 11 Caroli ïgt;ia' gni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2io. 19 hermingatdii prima uxor Ludouici Pij tmp. 133. »3 kermingcin/i! uxor Lotbd' rif imp. 140.33 mater LU douiciH Î47 J4 hermingardisf. Ludouici 11 Imp.uxor Bofonis 249.(2 kermogene! hifioricus à Do mitiano necatus 44.6 Hermogenes magifler ojfi' darum legatus pro pace 273 33 herodes f. odenatidecurio' nisinteremptus 9220 keroihdd«! dux GaÜiaaPal mirenis uidiis. 913t Hesler Cardtnalis Herbipo HieronymusPragêfis 493. 44 H erongt;)«i teblimonium de Valentiniano 239.3z Hierofolyma crudeliter.i Tt fo oppMgndI«r4o 49 de. populata 287.39 deuafld' ta à Cofroe rege 189.30 4 Francis expugnata 389.24 à Turcts capta 378.2S Hierofolymita na peregrina tio çy expeditio 336. j hildebrandus comes rebellis Lamberto 276.46 hildegardaf Ludouici fenio r is régis Germania, çyc, J49 J9 hildegardis f. Hildebradi re^ gis,uxor 111 Caroli Md' gni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.22 hildericus Honorichi films 139 40 inde hildericus rex MerouingO' rum ultimiis 217 j hildico puelld nuptias celc' brat eil Attila rege 158.40 hildrini,uide Baiazeihus biltebrandiis ex milite rex Gothorum 175.13 hcltrudis F. Caroli Alagni 220 35 hinieltrudis concubin.t Cd' roli Magni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.40 A. Hircins oiHauum librunt Commêtari/s Cafaris ad' iecit 4.24 eiuftealij libri ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36 hifmariis Tiberius Cibyrreo tarum Drungarius 198.22 hijfdtiid lt;t iieroneCafdefi oit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.19 hilfanidemitii Carola Ma gno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it8.is hijierfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398.33 bifloriarum Cldudij XU 11 Wfcrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21 9 hijlriet Sduicofluens396. j homero Antimachus prafir tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54 JÎ homeri centones 133-29 honoriafHoitorij Imp. gc' nita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25120 honorius pontifix 417.6 honorij obitus nbsp;nbsp;nbsp;420 46 Horlt;tn«j ab Augufto fiuc' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10. 37 AH» 4 kor. |
|
HormipM Perpirumrexco tnRom. t7S. yx. i8. i. i8x ÎÎ ii-r. 9 Hoslesper bUnditiM uincü tiir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4.. 4^ H«go f. iJaturalis Caroli tJlagiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xio. Î9 Hugo rtothui Lotharij deH äioneril 4 Carola Crajjo imp. mouet 61. 9 Hugo Arelatenfis comes,ad regnum ltali£ uocatus cogt; tra P.odulphugt;n xSo. 4 i«r/e Hugo Capetus contra Caro Ium Lotbaringt£ ducem 3^6. 44 j'nJe Hwgo de üucheck Comes 45J- 4Î Hugo/wui hofiienfts epifco pus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410. 4lt;î HMfcerfi« Tufci£ princeps ^urius Hugonis xSo. 36 Hunfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jx Hunericiisf. Genfcrici tsy. 23 inde Hilgariex Scythia pulß no uas ßdesquxrunt zjo. ij latißime crudeliter grafjà' tiimpérâté LUdouieo liii Ca:f. 273. ji indeiterii graffatiiyy. 14 inde ad Chriflianißnum perueni' niunt 326. »4 Auflriam incendijs Uaßant zp8.4tf Hungaricu bellum cum Mit ximiliano 606.^0 Huniadoppidum 398. 19 Hunni Pannonias uaßant J40. IX in Oriente excwr^ fiones ßciunt 170. jS glacialis Oceani accolæ tyff. yi iiZiiiî Auaresap' peüantur 183. jj HKnnor«gt;nW«wcMnt CU' roloiAagno xiS.yi Hunoldus rex Alt;}uitani£ X18. 7 HußitarumdoiHrina ßubve ceslaoC^ß orta 4.83. 33 484. X Hußitarumßtror soo. 4 Hypatius Anaßaßij C^eß ex fratre nepos pugnaturus capitur 169. 4» dux co traPerßas J71. 14 Ana^ ßaßtj Imper, ex for ore nC' posoccifus 174.. to 1 laboleno I. C.ufus Antoni' |
I N niwPiiw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f7.3f iacobtis TepuliiS pretor 4’7- Î4 iacobus princeps Läetenßs 4n. 4^ iacobus Ardgonia; rex 460. j8 iacobus Treucrenßs archi' epifc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;564.4^ iacobus lAanlius Priburgen fis- 603. 44 tAaximilia no res fuas legit 6to. 9 iacobus Villittger ^/iaximU Hani Cæfaris tbefaurarius 6if. IO 141« rcgni Bofnenßscaput fól. IO iamblichus literis uaticind' tus,uenenum fumit 158.36 iberiaPerßsablati 187.31 Iconinni Cycaonilt;eurbs393. 4» idolorum templa fubuerfa 146. S3 inde Ignatius Ecclefue pr^poß' tus 246. pontißcatui fuoreßitutus 231.41 ignis fluxilis in aquis ardens xoy. 16 ignis ßißlis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;234. 6 lldebaldus rex Gothorumßt flus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;273.19 iUusdux 166. 43 magißer officiorum gratus 167.28 indé iüyria ab Imp. recuperatur 173. st illyrici deßflio zir rurfus fubiefiio aHerone 11.37 iUyricißd eß Bofnenfes 341. 9 IMdgind Adolphi Cæfaris uxor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;443. x4 imago Chrißi lanced fujfof ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttf- 33 imagines ex templis radi, e-diflum 201. 30 templis reßitutie 203. 17 ex tem' plis deleri poßulätur 206. ^1 in templis repoßt£2t2. 30 imaginum cultus 22 inde reprobatus à Tbeophilo Cicf 236. 22 indeincon trouerßa x4lt;î. tz in O' riente erefius 242. 14 inde imbrael dux Sdracenorum contraP-om. 238.13 inde imber uehementißimus ,fub |
D E X. Alexio Comneno 3S4. 23 imbres prodigioß fub Tibc' rio Ca:f. 181. 34 imerius Logothetis contra Agarenos mißfus 267. s imperatoris prænomen 3.3 imperatoŸiseligëdiper Ger manos ßrniula introdufla i»7- »7 de Impcratore elegant eX' clamatio Protonis 43.40 imperatorum primus Chri' ßidnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8y. xj imperium Occidentale cor' ruit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;163. 9 iniperij conßitutio ex proui dentia diuina rejßodet 17. fedes Byzantio Romam. translatum 213. 45 dr^ bitrium Apoßolice fedü eße 213. 48 transldtio d B-omanis ad Gracos, ab bis ad Germanos xij. 30 inde diuißo inter filios Lu douici Pij 140.13 Rom. oZgt; duos competitores,diui ßo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;458' « importunus, uir confularis, legatus ad lußinupro Ar' riants nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17X. ji IncendiMm capitolij 333.19 Romtc 4x. 8. 8x. 3.87. lo incendia multaßlfa ,fubA' lexio Comneno 384.14 inedia magnd incidit 397. tö ingelheimuilla patria Caro limagni 213.33.216.46 ingelheym oppidum Ahc' nanuni 479.36 ingenid magna, utuirtuti' bus, itd^ uicijs magnis im' butd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6. x4 ingenuu Nlteßac^ legiones imperatorem ßciunt 93. 13 irtgrrfwi« dux Saxonite ,fo' eer Ludouici Pij 232.18 ingireßus Cefaris viennam cum regibus ac principi' bus plurimis deferibitur 623. 4t inde iniuriarum obliuio,pr£ßdn tißimum donum 38. 29 innocentius Tertius pontL ßx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414.18 inßgt;rugk 606.3 inundatio Tyberis 31.38 ioanna dueißa Außri£ 473. ? |
ioannespatriarchd Synerc' ßotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;239. 27 I lOitnnes imperator, Alexij filius, templum falutatori lefu ChriAo ddificat 362 ioannes Caietanus pontißx 38^. 31 Gelaßusfecundus diflus ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32 ioannes Cardinalis 399.28 iaänes Sirmießs abbas 406. Î4 lOiinne; Diptobatdzàus 413. λ ioannes Brennius rex 418, Î4 ioiinnei Lafcaris 418.47 ioannes Exagonarumimpe rator 418. 4g iOitnney comes Hannonia 431. tx ioannes Stadlauuer 4^0.17 ioannes dux Brabantiæ 47J- Î ioannes dux Hormandie 473- 4 tOitnne; Galeatius duxMC' diolanenßs nbsp;nbsp;nbsp;480.47 ioanes archiepifcopus Stry gonienßs 491.4? ioannes Cujfinianus pr£ß' flisurbisvienenßs 616.3 iodocus Comes de Oetingen 47Î- t iodocus Barbatus Ularchio Brandeburgeßs,rex Rom. 486.1 iohäna f. Eduardi régis Pot tugaÜi£ 303. 37 iohanna Perdinandi fenio' ris Aragonum régis filùc^ nuptd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;607.4 iohdnnespont.max.Ormifr d£ fuceeßor 272.30 citrce re confumptus 173. 2 iohannes tyrannus Rauen' n£ imperium ui arripit 134.11 inde iohannes magifler mili' tum Vuittigem cepitiys. 3’ iohannes patricius legum corredor fub lulliniano 376. XX iohannes Nefeens patriat' cha, coronat iiauritium Cef. )8i. 3 zy i8x. 18 Theodoßueoronauit 183. 22 patriarchd Conßanti' nopolitanus 186.20 iohdii' |
|
I N D E r. Ibhtftines Piti^dn^es pdtrb nbsp;ntorlt ptij^ cum uxore Jtßi iolanta Hcnrici VldMrenßs ciM kgatttf dd frcienddm diuin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46(j. 7 fiUa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;416. yo fdcan 195. ?j dKxcoBx iohdnnesVuicklefF 4.34..z^ ioles uxor Petri AntiCtdorê iohannes Huß 484. itf. 493- 43 lobj'nes Hor’^scathius 491. 21 iohannes Rochezdnahicre' ticorum Apoilolusin con eiltoBafil. 4.94.. 44 inde iohannes Pragen/is Archi' epifcopus 4.S3. 12 iohannes comes de Hardeck captuSdBobemis yoo. 51 iohänes Fridcricus marebio Brandeburgenfis yoj. 59 iohannes Comes de Schauu' burgfiegatus 307. i lofedn/iey Frifingenfis eptfe. 507. 4Ö iohannes Hunniadis regni gubernator deleóius rex Hungaroru 302. 40 i«(/c er 303. 9 Comes Bifiri' cenfis creatus yo8. ij p.2 ter A\athia: régis armis da rus 3^9, 17 inde inor' tuns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;360. 49 iohannes Palæologus Impe ratordefcribitur ytS. 40 iohannes if Palxologus Q' rientis imper. defcribitur $10. 3 t lohd/incy HiffanusSegobi' enfis theologus, Alcorani uerforcrrefiitatorss^. g iohannes Antiochenus hiC' retiens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333. 42 iohannes Burgundiicduxfù fus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39.2. 26 iohannes de Garaduxeotra Turcos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;343. 44 iofc.2Zî«cj de Marothbauis duxcotraTurcos34.3.44 iohannes Cajiriotus Epiro' ti gubernator 34.7.33 inde. iohannes Vranas praifidus arcis, Belgradi 349. 9 iohannes Carudgralla Car' dinalis, legatus Apofio. Heus 3^0.2 inde iohannes Cdpifiranus pro' fiffor ordints minoru 300. 3 inde iohannes Fridericus dux Sa' xonite 607. ioblt;t/inei f. Ferdinandi régis Arragonum 607- ta iohannes Cafiriotus Seäder becchifiliuf 34 tra Sarracenos nbsp;nbsp;198.10 lobdMMfj Pontifex Romd' nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199. 33 iohdtines Diaconus dux nd' liiü contra Saracenos Z02. 10 löfortnwpitrt'wrcbd Confia' tinop.fubmotus 201.10 lobanncs Lurio Rowurn liaturus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to;, jt ioknnes Silentiarius Ro-mam mifjus ad Pipinü pro fióius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210. 9 iohannis Chryfofiomi libri combu/ii 214. 4lt;î iohanncspatriarcba Antio chenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47 iobannespatrianba Conü. abdicatus 241. 22 iohannesV I 11 Fapaaua' rtM 27. 2551. 42 Ca roluni CrajJivn inipcoro' tut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26 . 40 iohanncs Rauennas Roma fius pontifix 280. 8 Ai. Iohannes Eladon regni moderatoren tutor Coti' fiant ni 209. k contra eöfiantinum Ducam iSy. 24 in;iC iohannes Garidas fcholarii domefiiciiscreatus 2S6. ;; iohannes ßogas PatZ'natos eonfœderaros contra Bui garvsducit 28^.22 J'o/.-uuhcj CKrti« AgarenO' rumuiäor 290. 4 iohannes Xiphilinus Lichu dtsfuecefior 36;. ; quot annos ecciefiam gubernarit iohannes metropolita 372 2 iohannes Zimifees tmp.de' fcribitur jio. 40 inde iohannes pfeudopotifix fc' deturbatus 317. 11 iobänes eunuchuseognatus Michaelis Clt;cf 314. inde iohannes Rationarius Mo^ nomacho Ctefcharus J4^. 23 iobänes Patr-eius OpfardS, ijuicfior tiinitUS iterumq; folutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;339. 33 iohannes Boemi£ rex 464. $ 47*- 30 ieannif Heuricif régis Bot' |
Aî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’7. 7 ionij populi in GaÜijs origo iolt;3. 42 ionùnziei Chartularius Ro mam ffoliaturus 203.31 iofephus dux belli, uates, i' demq; polled feriptor 37-3 iofephus Thefialonicefis C' pifC' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;224.. 18 iofephus Bringas tumultum exeitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo^. n joK(iizi«$ mdgiHer equitunt Valentem Imp. inoriètem fequitur ijlt;$. 2y iouinus Gallus tyrannident affidäsperielttatunsz. zy iouismons 383. 16 ioui cufiodi templum erexit Domitianus 43. 23 ireneuxorConftantini CO' pronymi 20S. 34 Irene Atbenienfis uxorLeo nis quarti 211.31 regina Icgatospro pacemittitad Caroliim Magnu 219. yi ircneAlexij CÖnenicontux 37 7- 4$ irene neptis Ioan. Duclt;e C£f. 377- 4$ 377. 4y irene Philip. Ctefuxor 413. »(gt; alias Erinaibid. irnji oppidum 607. 33 ifaaciusuir fandus uaticina tur Valentilmp.interituin gt;40. 40 ifaatius Angelus 400. j eiufdemcum GuilielmoSi cili£ rege pax 400. 14. eiKi res gesi£ ibid. 1Ó mors nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400. 33 ifaacrexBofnenfis $41$ 43 ifaac præfidus Sinedero' tii£,tiigatus $49.27 ifabella Friderici 11 uxor 42^. 38. LmJoKICI riæducisfiliaibid. ifabella Reinoldi Geldnieco mitisfiiia 464. 41 ifabella Uxor Ferdinandi rC' gis Aragonunt 607. 3 ifabella f. Philip, régis uxor Chriflierni régis Dacite 607. 21 |
ifaaeius Comnenusduxbeüi firtißtmus syS. y indey^'. lé ex tyränide legitimu int pefiumfeeit i6t.4pdtri archdm cum nepotibusin exilium mittit 362. 3 quot annosimperaucrit 363.13 in rebus bcHids præscant 363.14 in Veneretempera tus ibid, à Turds uidtis 372. 2Ó dus imago in nU' mifmatequte 361. 22 ami citiaeum patriarcha 362, I beUum contra Vngrct 362. 29 cOntra Scythdi ibid. 3tmors 362.48 inde refponfum, cùm tyrânidis aeeufiretur 363. 21 fimi lia 377.14 inde 0^378 ifarafluuitis 461.37 ifauriper Taurumpopulan tur 13t. 2tS arma mouèt contra Anafiafium Caf. 169. 24 ifdigertei Perfarum rex tU' torThcodofij f. Arcedif lmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132. 7 ifennach Tburingi£ oppi' dunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431. (tf ifendcum oppidum 473.17 ifiad facerdotes in crucë adi guntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14. 3^ ifidorus Cardinalis incogni tus à Turcis redemppus. $13. zt ifocaßius qufior fordidd' tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»63. lt; ifihmus à Vendis munit ut 3^1. 13 Ijlhmum perfidere tentant frufiratur 23. 4 (4 itdcylds pr£tor Opfidj 234. Italia à Gotbis depopulattl 149. 43 omnium fidio' num mater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41^3.49 itali£urbesdiripiutur »y 3 .lî Italorum odium in Germa' bOS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;431, jÿ itcfl«$ libertus, Calb£ imp, amicitiaabutitur 2947 de lud£d triumphus Vefiid' fiani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37- 4î iud£ddireptd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18930 iud£i cotra Romanos bellfi gerunt3lt;i- 48 ducentazr uigintimilia Rom. eyr Gr£.. corum trucidant 31 7 pra fligatifCrudelitatis paenas dant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f, iudaicusexercitusiurat VC' /pafiano lmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37- »8 iudaiciritusà FJeronecoUt' pefeuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 3 s luditht |
|
JuJithdf. Hermanni Fran coni£comité ?i8. jy inliaCitfariiamita j.jj po peiKxor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4. p iulia,filia lulij Cæfarisf 44 iuliaAuguütfilia u. 2 A«-gu^a n. 37 alleraNero nis uxor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13. jj iuUa Auguftineptis u. 16 iulia HrußUa Cal{gul£ filid 3Î iulia Agrippina 1111 CZ. Tih.Heronis uxox 13.n iuïialàmilia deficit zy. j8 tiufiiem (tries typo defcri' pta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28 iu!ia,ficuda «xor Seueri Im per. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31. t3 iulia mater Antonini Cara' caÜ£,fepulto filio,('eipfiim confiât 73. z6 iuliaAlammeaSyra, mater Alexandriimp. 78. 2 iulianus Domitiani legatus flratcgem(iteu(us 4-8. 31 iulianus turbat Italiam 107. Î9- iulianus imperator fiater Galli Imper. 123. 6 defcri' bitur 124.. inde iulianus Byzantins impera tor (77 apoftata defcribi' tur iz6.36' inde contra lulianum apoilata fcripferunt,Cyrillus 1x7.9 Alethodius, Eufebius, Af poUinaris 130. 420 Gre goriusHazianzenus 132.10 iulianus Saba religiofus, de morte luliani apoiiat£ 130. Kj iulianus Cardinalisinchoat concilium Bafilienfe 4.94.. s? iulianus C£farinus Cardina lis 330. 13. 33t. 41 D. Iw/wntM Imper. vide Di' dius C. I«Zzttî C£far z. 39 iulius vindex dux in Gallia ZÔ. 18 f«Zi«j Sabinus beUum ciuile mouet in Italia 37. sz iulius Alexàder legatus Ner 50. 4; iulius 1. c. confiliarius Adriani Imp. 33. 14 j«Zi«i Eronlinus pr£ceptor Alexandri Imp. 78. 20 M. l«ZZi« Philippus Arabs, I N D Imperdt. defcribitur 8g. inde proauus Licinij 113. JO ikZ;h5 comes Gothorum in' cur fus opprefiit nbsp;nbsp;237. z iulius Germanus in uenatu cum Martiano Imp, tgo. 4lt;? inde iulius Hepos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^4:33 lunia ClauditlaCaligul£U' xor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29. 3 T.Iunius malus confiliarius Galb£ Imp. 29. 43 iunius Bufliciisà DomitiU' noperimitur 44-4 iunius rufliciis philofophus S8. 39 iunij Uiauri lepida admoni' tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.g. g iuris ciuilis compofitor çy correiiorluftinianus 27 g, Z7 iurifconfulti in confiliuad' hibentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33. 14 iwZZit f.Valentiniani Imper. 139- 47 iujtina fecunda uxor Valett' tinianilmp. 239. 3g iuftina Valentiniani iuniO' ris mater Amanos dcfiii' dit 24.3. 23 wJe lufliniana ciuit.is lUyrica, ante Bedirina diiia 273. 37 iuflinianus luflinus in co ffiratione deprehenfi per (omnium feruantur 272.38 iuflinianus adoptatus à lufli no C£f 173. 10 Cicfirde' fcribituribid. 33 inde iuflinianus pr£filt;llus Orien tal'.s exercitus fub Tiberio C£f 181. 3 luftini nepos, ob regnum affiéîatn deie-iius reconciliatus 281. 3g iu(linianus patricius occi' for Conslantis C£f. 293. 2g iuflinianus iunior, alias lU' (iiniis, tertius defcribitur 29 g. 14 inde fiiga elap fus ad Auares,gener Cachani fiiiiits 298. 4.9 regno re' flitutus 299.7 inde iuflinus dux contra Perfas, podieaC£far 171.14 C£ fardefcribitur 27z inde iuflinus minor lufliniani C£ faris ex filia nepos confers |
E X. imperij (àilus 277. zz QX' far defcribitur 278. zo inde iufltis (ocerValentinianilm peratoris 239. 37 iuuianus fucceffor luliani Imper. Conflantium Imp. fepelit 2Z3. 23 C£far de' fcribitiir 23z, 20 inde K KrfrdWiincZipop. 339.20 katzenclenpogcn ComitU' tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.gg. 28 heiferfferg oppidum ImpC' riale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.g9. 28 khelheym oppidum 4.zg. 38 Kirchberg Comitatus 4.g.z7 kongsfild monafteriii 46^4. 3t krembs Auflri£ oppidum 4^9' kunegundis filia Philippi Cæf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.23. 20 kunegund.f. Eriderici,uxor Alberti ducis Bauari£ gQg. 9 L Llt;(£gt;rfcî(jR Carmiol£ oppidii obfeffum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303. t Ldfcrfrwjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJ4Jo Llt;iZ)f2;/(JKî Boemi£ dux 404. 2$ regio diademU' teinfignitus 404. 32 Tacapenus Drugarius z8g. ÎJ Ladislaus Vngiri£ rex 43?- H Ladislaus f. poUhumus AL bertiV.lmp. 30z. 2 Ladislaus f. Ioannis HuniU' dis ab Hungaris rex nomi natus 802. 3S igt;j(Ze pU' piüus Vlrico Cili£ comiti traditus 307. 49 inde Ladislaus Suthemiusex Ka uen((iurgo,viennenfis ca' nonicus go3. 37 Ladislaus Vacienfis,cancel' lariusHungari£ go8.22 D* Ladislaus de Sternberg Boemi£ CaceUarius ^17.52 Lifltw pr£fidius pr£torio Rom£ incendiii prohihuit g3. 13 Perhndccm ad im' perium uocat 64. 28, Ide eundem in palatio confo' dit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g3. 20 L£tus Pompeianus occidi' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7z. 37 Lalacaon regio nbsp;nbsp;243. »8 |
Lalia Au(lri£ oppidu 439^ Ji Lampadias interdiu appU' ruit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;274. } Lambertus comes contra lo hannem V111 papam Z39. 4J Lambertus f. Guidonisimpe ratorem fe uocat 271. 2» Romlt;tzj. imperiu affèâans Z7g. zz inde Lambertus archiepife. diolanenfis 280.22 Ldinterli« Hofiiefis Epifeo pus 387 ;o, Ho«oni« fecundus didus ibid. Lambertus Kaginerij MoU' tëfiumcomitis f. tumultua tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;324. zg Lancenusad Orietis ducem legatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;208. JÎ Landfiierg oppidu 4go. 33 Laodicea urbs à Turds ca' pta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33g. 3z Lariffa expugnatur 379 ’7 Tateranum Concilium ha' bitum 38g. 11. 424.12 Latrocinia magna in agro Vuirtzburgen/t 386. 42 in agro Moguntino sig. 44 Lauacrum Agrippæ Komæ reflaurafur 33. 2g Lauda urbs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403. »0 LrfKrcnlZiM presbyter comes ^17. 7 Ld2:dnw gt;«on4cfciMpi„gengt; do celeberrimus Z37. 23 Lazarus Serui£ Deffota, dux contra Turcos 54». 21 Lcg«rogdte4 Marco A»' tonino Imper. 39. ssreli/ giof£lat£ 116. 4» Legumconditoratque cor' redor iuflinianus imper. 27 g. 27 Lemannuslacus 438.20 Leo pontifex, Theodofiunt Imp.pijßimu appeUat 233. 21 falutemitali£abAtti' laimpetrat ij8. 31 Leon primus,Imp.2gz.3zC0 flantinopoli 2g4.. 13 Leon fecundus 'Zenonê cO' ronauit tgg. t Leo ifaurus ab exercitu Im* peratordidus 203. ipt«' de. Idem Imperator deferd bitur 204. Leo |
|
Leo Spdtdriu^ Legdtus Ire' nes Augußit ad Caroluin Mdgnunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zi$. j LeoThrdCiiCet iUdcedoni^ pr£poßtus z’f. tf Lt’o J11 Pontifix d Carola Magno definfus 21^. Leo Onenf(lt;//5 dux infidiof ftruit Imp. Michaeli 1x4. $j j'nJe C^far defiribitur 22Ö inde Leo uir infignis exprofißb repentifix Tbeffalonicè' fis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2/^.;. 46 Leo V, f. Pdfilij Ctefiz^.^.^ 4 patre carceri inclufia 2SS. 2 Ctefar Orientale dc' ficrtbitur 1(^4. inde Leo Cherophrailes rebeüis iSj. J4 Leo f. Phocæ Bardée pro:fi' fidus Cappadocia; fiscus 2^0.33 duxcotra Twreos 30^.32 inde Leo Illi Papa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjS, jc, LcolXPdprf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349-lt;î Leon Atbenienfis Sophijla faterPudoxiie LeonardtiS Aretinus Proco' pij Iler for nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170. x Leonas qutefior legatus ad Julianumi24..4ö er 1x8.4 Lconizjrf urbs 383,22 Leonora ƒ. Eduardi re^w Portugaihic, uxor Frideri «III l»iper,$05.2f inde tixor Maximiliani Cæfiaris 60X. j Lfonorrf ƒ. Philippi Iiitp. U' xor Emmanuele regis Por tugaUia: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ào-r. u Leontiaf Odoacriregts Go tborum 2^3.33 «xor Pho calmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSp. t Leoiihwî cumexercitu mif' fins contra lllum 167.43 Leontitisdux contra Mar' daitas 30 carccre emtjfiuSy dux Gracia, fi' lutatus Imperator 15)7. 46. indecalcdtuscroc' cifius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23 Leopoldus Orientdlis Mar' chio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;388.31 Leopoldus Vuormatiêfis C' plficOpUS 41Î, X5 LcopoW(«A«/îngt;te4xx. x4 Alberti Ctefi. filais 4SO. prope Sempach ab üeluetifi occifius ibid,2i I N D LeopoHuite Sueiiiie,pri' mus Marchio Auftria: 2Çf3. Leopoldus dux frater Alber fj 1111 ducisAuftriæ,tU' tor Alberti filij 499. 10 inde Lepidamamitam occiditl^e ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26. 2 Lepida unica uxor Galb^ imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31. xo Lepidustriumuircum Oâa uiano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8. 4 li/etncfrcefyjcxufrft ibid. 17 Leptis Ciuitas Aph. 6cgt;. jt Lepus RomiC uincendie occa fionempræbet 2-yi. i6 Lefrosinfiitlaàcurcis capta 379. X7.J61. 43 Leficharebadij, indices exeT' citus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;380.32 Leyttdfluuiiis 4x8. 41 Libanius rhetor, preceptor lulianilmp. 126.30 Libanius Sophifta, Chrifiia num rogatquid fibri filim agat 230.22 amicus lulid' niapodlatx23o. 49 uatici natus per liter as nbsp;238.3g Liberalitas optimum militi' busremediuin 183.^ Liebus fl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XI8 .43 Lîcnnïw Mutianus Syrix prafiéhis 37. 24.infiole' ficensreprimitur 38. 13 Lzcijh'ih confiors imperii in iUyrijs m. n definbitiir ni. 11 inde Licinius iuniorf.Licinij C£ fiarcreatus 117. 37 occidi' tUr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22^. XI Licinij iunior'is ortus xi6. 40 Lt/ingtw duxflreniitis ifiaU' corunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169. X9 Limonicum beUum cumCU' rolo Magno 1x9.14 LiferzTJOMififjuélÆ er ob' literate 21.33 (xx Literje Gothics inuitie24.o. Literarum uaticinium expo nitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X38. 33 Literatiamantur 78. xi Litlori«-s (ittx Humiorumin Galbfi 237. 4 inde Liturgia quid 3S3..^^.8 Liuia DriifiUa quartaAugu ftiuxore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. 19 Liuia FiorefliUa à Caligula rapitur et repudiatur »9,1$ |
E X.' Liuia Aleduilina frofia Clau dij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.33 Liuiusreprebenfiusab Anto nino Ccefi. 303. 46 Locufta uenenum lentil pr£ parat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22. 10 Locuflarum magnitudo cr multitudo maxima 24.8.46 fo/è obficurauitsSo .1^.20 Loeftain caecum 476.2^ LoUia Paulina quarta Cali' gul£uxor2^. lÿ C.Ciefi. uidua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23. zo LoÜia Auli Gabiniuxor cor Loliana clades Rom. à Ger' manis illata LoHianus imperator à Gab lis declaratur Longinus legatus Heruee im per.inuinculis 49. 23 Longinus Selimètheiis milb tia magi fier , dilaniatus 270. 44 Longinus prtefiflus ItaliiC 179- ss primus Exarchus 180. 13 Log« tibijs canere prouerb. Si. 23 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç33 Logobardia tota euerfia 4x1. Longobardi ex Panonia in Italia inuitati 173). 40 Ro iHiim obfldetes fiub Liberio ah imbribuspulfl iSi. 33 Beneuentii opp.diuoccii' patum amiitunt 2^0. »3 Loiigobardoru cu Coftante C^fi.bellum 2134.. 8 regnii eiiertit Carol.Magnus220. 14 imper.comprejjum 216. xo beUtifiub Mauritio Ceefi. 283. x; beUum cum Caro' lo Magno 2'8. 11 Loracèfie monafleriu 394 21 Loriflje fiepultus Ludouictis fieniorlmp. 149. 33 Lofiogaflus primas Sicâber 313. 47 Lof/)s(riuî f. Caroli Magni, có/brs imperij cum fratre 130. 7 Lotharius ij fi. LudouiciPij, fiedato italico tumultu co-ronatus 230. 32 in patrem confrirans232. gt;9 indeC£ fiar deficribitur 239.40 inde Lotharius Lotharij imp.fi' lius 241.2 fratriLudouico fiubueniens contra Sarace' no$ »47. jo Wtfe Lothdrijflirps 244. »» Lotharius fi. CaroliCalui 238. 22 Lothariusfi. Hugonis crAt dicrexitaliie 280. 33 ex parte ltali£rex 281. 19 Lotharius rex Franci£con' tra imp. 314. 33 Lotharius C£fiar Gebhardt comitis fisSS. 36 eiufident mors nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390. 33 L«««m deficiens à Ludoub co ij imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;248. 4 Lkclt;« de Flifico Genuenfis C' pificopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;433. ï Luceria à Conflante fiolo £' quata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^4. f Luchinus de Alediolano 477- 87 LuciÜa filia Aiarci Antonb ni nupta Pompeianoso. 23 Lucilla patruo defronfiata 3^. n fiAïarci,uxor L. Veri imp. 61.43 4 fru' tre Commodo C£fiareoC' ciditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gz. 46 Luciüianus fiocer iuuiani imperatoris 133. 6 Lucius nepos Augufli 22. 10 LHCiMs Munimius Achab eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z8. XI Lucius ViteUius pater A. vi tellij imp. 33-16 Lkcims Vitellius, frater A. Vite, imp.exercitumducit 33. 6 périt, ibid. 3} Lucius dux Neru£ imp.mul ta profreregerit 30.43 Lucius Qjiietus iudaos uiii' cit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32. 28 Lueij iieri deficriptio uide L^ Veri Liidouicus, Pius rex Aquitx nixfi. Caroli Magni Z2O. 22 Cxfiar in occidente de' ficribitur 2x9. 34 inde dux Bauarix 230. 8 Ludouiciis fi. Ludouici Pij iit Bauariam ablegatus 231.28 ' inde contra fratrem Lothit rium x39. 47 inde.Se/ niordidus 249. LM(/o«(e«3 ij Lotharij imp, filius 241. 2 ij fieuiunior didlus, Cxfiar Occidètis, de' ficribitur 247. xo ind* 149- 36 Ludouicus fi. Caroli Calui, rexitalix 4 Berengario eX cxcatus »49- 16 iLiidoHid |
|
Luäouici Pif /lirps 14.9 xi L«do«jc«î E Ludouici Bab bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;160. tf Ludouicus F. Citroli Simpli cis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î6i. 20 LwdoMicMil 11 l.P.krnul' phi Clt;ef.i7i,39-impercitor defcribittfr n inde Ludouicits Bofonii regii F. lt;(d regnum Italiie inuiUtiK 277. 4}. iWe Ludouicut Lothnrif F. rcx Francite 316- j? inderex Gulliie 337.^. 393-4’9- 9 LudouicM Cornes Blefenfis 401 L«dô«/ciMmi(rÛJWS. Flifi/ beth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;421. 10 L«Jo«ic(WPlt;lt;/rfftniM Rheni 4-31. 4lt;î Ludûuicuf feniorde Oetin^ gen 4.00,33 una noile caniKßfliiS 4.Ö;. Ludouicut C/eftr 4.6$. 6 Friderici pulcbri copetitor 4‘lt;^S. 7 eiufictnmors 47Î- 3* LMiioaict iunioris progoni 4.6$. 10 inde Ludouicut Hungurorü rex 4-9^. t3 Ludouicut S. Cecili£ Cardi ndUslegitutconcilif Buß lienßs $04. 41 Ludouicut Citroli v 11 regis Fnncorumfiliut sof. xt Friifj«lt;erex contra. lAnxi milianum 404.1t inde iMdouicut A.lt;juileienßs anti fieSjprteßäut triremiuin $6t. XI Ludou(ctMd»xBlt;(»lt;(rtie, ne pos ex fororé^ M.aximiiia' ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;606.33 Ludouic. Jux Bauarite 608. «4 LMdowicw ßliut Vladislai régis Hungarixc^ Bohe' mite öo7.st.rexliunga' rite ^07.14 er tfos. ■ inde choreas ducit 6x8. $j LMdoKÏci Boemite régis ey f^laximiliani Ctef.crPolo niie cr Uungarite regum congrejjus 616 inde L»diM curfut e^uoruminßi tutuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6to, 36 L’iidolphut F.Othonisma gnit Berengarium debeUa^ |
I N D E X. filonis ducis rcx xiS. 41 L«ztg.ir£fi( V. uxor Caroli Magni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220. îj Luitgarda ßecudauxor Ar' nulphi Cxf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z7i. 33 Luitgarda uxor Ludouici t Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;274. 18 Lw/tprrfndttt Longobardo' rumrexRauènam fruftra obfedit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io6. $ Luituualdut VercellenpsC' pifc. deadulterio fußgt;eiliut zöi. 49 Lupicinut magißer equitunt Valctem imp.ßquitur «36. Luppiafl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx Lupoldus Babenbergius de träslatione cx iurcibus int perif redarguitur 216. 7 Lupus Vaßconumdux 218.8 Lußus coßutaris ob inßdiat mortepleiiitur $4. 9 Lufbres pro pecunia quocu que geilere ludißgnominia afficiuntur 39^. lo Lutetia à Norntannis ßiolia ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240.41 J-KtfcrfrJitî primus, comes Cleuenßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;272.42 LMtfcermortlt;(/îen«w 391.31 Luxus cohibetur à Nerone t4- Lybici belli fub lußiniano imp.fcriptor 17^. à Lycia à Vejpaf.inprouinciü redigitur 37.4j Lycusfluuiut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;460.34 Lgt;goî pntno diflum,deinde Byzantium,poßea Conßä tinopolis fzi. 44 M Mlt;lt;c4nult; Antiochenutunti ßes monothelitas tutatus 3 M4ce JozMft à Perßs Roman. Imp.ablata 187.31 ßatafub Alexio Comneno 379- 4lt;S àBafaiteTurco occupata 342. 8 MaceUinut cur diäus ßt Ma crinuslmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i.zci Machar iuspontißx,in inßt lamrelegatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138.21 Mdcrwniu c«m filijs Imp. fit9i,t^7.uincitur 93. i^ |
tKr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74. inde Macron proßituit uxorem, Cruenenum prabetTibc' rio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19. 11 Mftcron tichos, murus à ma ri ad Zçlymbriam 170.53 Mlt;co«»w, conßobrinuin O' denatum interimit 91.19 Magdalena f.Caroli Fraco' ru régis,ßionfa Ladislai rc' fof. ll Magdeburgenß eccleßtepa' flora Friderico primo col locutus 403. 9 Magica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7o, 16 Magniß'idus comes MediO' lanenßs capitis damnatut 176. 40. Magiflrattu uendinonpaß fus lmp. 73. 47. de Magiftratib.publicis Tur corum S79 inde Magnentius fliilionem cent' mouet in necem Coflantis imp. 120. 49 inde ident Imp.defcribiturtzi. i^.in' de Imperator à militibut creatut 194, 34 Mftgntw patricius ob inß/ dias Maximino paratas pu nitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81, 19 magißer, htereßos Bogomilorumpreco 380. xj.cointMftiK 380. 36 Mahometi lex circumlata 192. 6 Mahometh contra Rom. Ar meniam récupérât 198.43 deMahomete Saracenoruni Phylarcho er pfeudopro' pheta s3z. 20 inde Mahometus Primutg Sextus Turcoritrexf46.10 inde Mahometut Secundus, V11 rurcorumrex 557. 6 inde Mahometus filiut TribaUi 339. 10 inde Mahumetes Amurathisfill' usTurcorumdux3zt. 43 inde Maianardus dux belli ciuilis in Bohemia 494.3z eideni regnum Bohemite commifl fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOI. 17 Mlt;(jorJowiw^«id Z17. f Maiorianutapud Rauënam |
Occidentale arripit impc' rium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;163. IJ Maluitiorum iSquot; Bentiuolo rumflâio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;423. jo MftZwn malo additum fyiU' bolum fleit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333. z8 Mamertianus italiäer Gal' liasgubernat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.28 MftmwiCrf foror Soenidis feu Symiamirlt;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76. ij Mdww ScantiUa uxor D. 1» lianiimp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67.10 Manfredus Friderici z ffu' rius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;426. 43 dux Arabum 19 6.38 Manichieahiereßs 223. 28 Manichteiab Bccleßaremo ti 14t. 30.143.44Philip popolim relegatisntS.ai fidem orthodoxam conuer ß 381. 42 Manichieorulexuetut 380, S.friliodepeHitur 3S0. 7 bellum cit BaßUo Ctef. 131. 17. inde Manniaregina Saracenoru 141. 11 Mâtilecui Chrifli imago re ipfaimpreffa 190.26 Manuel pricßätißimus bello contra Arabes 138.3 inde Manuel preceptor Michac' lis Ctefaris 141.8.magiamp;er 244. 1 inde Manuel Comnenusifacij ne pos exercitui prteficitur 368.30 Barbaros uicit ibid. 31 ca-ptlfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;368. 38 Mrfrtwe/ Ctefar 393.44 ipue ris Try phon uocatus ^id. $3.quomodo imperium flt adeptus 396, z,Soliman' numfltgauit 398.20 Manuelis Ctef nomen Fran' cis odioßßimum 397. 20 pricliucuTurcis 39.18. mors 39S. 6.tresuxores ^9^-9 Manuel Palteologus Jmptr. defcribitur 319.33. inde Marabaudut Cermanus i Fleronedecipitur 14. 49 Marahenfis feu Maramani 170. 22 inde Marburgumurbs 431. jt Mrfrccflifjfu adiutor conffi' rationis contra ConRan' temimp. 121. » MarctUus Augifligener u.t MarceSut |
|
Niircdliit î^iccteprincipitti capdjsns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjs.î Mirre/ZîK iudex 4 Stoxd in' tcremptui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174.44 iüArcello I. C. «ƒ«lt; Antonp nusPiui MArcid PlAuid 11 «xor Titi Mrfrcù concubinA Commo' di Cief. 6Z.4.6 con/pirAt ineundem ÎJiArciA uxor Seueri ItnperA tons MdrcfiH Philippin confuld' rii Mdrciiw Turbo PAnnonU AC DAcije præficitur ^4.8 ïgt;iArco»jA!iiii,terroreincuf' fo P.omAtns,tAndem fupt' TAntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98.ij MArcomAimicum bellum co fedii À Mttrco Antonino 59 41 MdrcomAnnorum conjpirA tio MArctn Antoninus Ab Anto nino PioAdoptAtui }S. Cri7.i- ImperAtordc' fcribitur f8.zo.inde f'ÏArcus Aurelius Antoni' tius BaßtAiius Accipicsim per. nomineAugetur 7i.i ieferibitur ibid. 30- inde. Andreus Antoninus Pleliogd bdlasnAßcitur 73.37 Mjm« Mitoninus Bdßid' nus Vdrius Heliogdbdlus Jmp.defcribitur 76. inde Uldrcus philofophus ImpC' rdtor eligitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8f.z^ Mdreus iulius Philippus A' rdbs Imperdtor deferibitur Sd. inde tÄArcusf.Bdßlifii CiefArßi' {lus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i66.z9 iàdrctts CrdieniciK Bulgd' rorum princeps $42,11 MitHonii« pr.eceptor iuliA ni ImperAtoris zz7. i lAArgdritd Leopold! ducis Audlrite filiA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j\.z8.x9 iJtArgdritA comitijjd fIaU' drilt;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A-sz.iz JAdrgAritd ducis Brdbdntiie ßlid 4$7.4» He«n« VH uxor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. J^ArgAritdß.ducis Stetinen' I N fis,uxor Erneßi ducis $03. so. MdrgdritA ß. Ernefli ducis Außriie, uxor Priderici ducis Sdxonite $40.14 PA.ArgAritA f. AlAxmilidni lt;$04.9 inde 607.Z At Arid uxor Honorij t$5.i4 MdrwuxarLcow ißiuri ]i» perdtoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^07.49 Atdrid Phildrethi f. uxor Ni cephori Caß. 213,33 Mdrw ß. Theophili Cccßdris 4j6.47 er 437.4$ .Miirw de Arrdgonid uxor Ottonis 111 Imp. 31S.9 Aldrid Aldnd Atichdelis Pd-rdpindcei coiMzix 374.48 Aidrid Ludouici Hungdri.e et Polon!£ régis ß. uxor Si gißmundi Imp. nbsp;497.48 Mdr« Cdroli Burgundi.e du cis filiA,uxor AtAXimilidni 604.3 lAdrid ß.Philippi régis,uxor Ludouici regis liungdri£ et Bohemia 607.14 PAdrid regind Hungdriie 609.30. ßL CdroliducisBur' gundite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;614,44 AidriABlAncdfliA Gdledcif ducis AtediolAnenß5,uxor M.dximilidni 606.3 614.48 Mdruiftw jMxconfrd Vitd' lidnttm 169.4.3 Aldrinus Spdthdrius RomÄ fßoliaturus 4o$.43 ßoeer Theophili Cicß Z30.4.Z Atdrinus Atichdcl prtctor 4’7.46 Mdritus dux contrd Scythds ob dffèâdtum imperium pcendsddt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87.48 Mdhiw fber ßerrdrius, tri' duAnusimp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.40 îAdrqudrdus Henrici V1 (/lt;t 409.37 Milt;r^«4r(îuî comes de Ra U' deck nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.68.fz lAdrtidlis eenturio,Antoni' num CArACdUdm Imperd' torem conßdit 73.19 UtArtidnA ßororTrdiAni Sz.n lÄArtidni inßdi^ deßc{l£ 79ÎS MArtidnus Scythdsudrièd' ^ltdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94-S7 DEX. AHrfüni« Cießdr deßeribi' tur 160.20 inde MArtidnus filius Anthemij impirAtoris i6$.34 Mdrtinii filid Arcddij Inz ' perdtoris 151.36 CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154.43 Aïdrfizid dlterd uxor Herd' clij ImperAtoris ey'exfrd' tre neptis t9z.z8 Atdrtinidnus officiorum md gißer Imperdtor credtus Jl6.l$ D.Atdrtinus præpil mortem mdxtmo tyrdnno udticind tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4-S-4.^ MArtinusPAtricius mdgißer mtlitüinAphricd 17441 (/«xconfrd Perßds 178.50 Pildrtinus filius NiAximi,cO' cilio hdbito,Ai.onothelitAS ddinndt 193.19 Atdrtinus quintus Pdpd elc' {las nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.93.11 Atdrußd ßcortum uxor Gui' donis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;280.34 MaßdlddS Ardbtl prAißeiilus, cii exercitu in Tbrdcidm 40452 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjiJe Atdßcezel ßrdtrem ob impic' tdtem oppugndt dc ßupC' rdt 14S 33 inde ^djfdget£ Perfidm inuaßc' runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tz4..z Mdslor tdzix rogdtusut mortem inßerret Adridno Imperdtori fiigit nbsp;nbsp;ff. 4.9 Aidternus Laßciuius,ctim mi lites ipßum dd imperium trahereuellent, nudusfit' git nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 4.. 4z de mdternis bonis leges ro' gdt£ 4 Aldrco Antonino i9s6 AldtheßuentA Theoderici re gis neptis , Vuitegi regi nuptd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«74.$i Mdthildd uxor Ludouici 1111 liKpcrdtow 474.1S AlAthilddß.Henrici HI Im- perdtoris rdptd 351.4 USdthildis obitiis 386.48 Aiatthteus Tuficiæ comes 440.40 JAdtthieus AtedioldnimA' |
M4h?ji45 Huniddis rexHutt gdri£ credtus 310.39 inde contrd Turcos $6z.9 in' de, et f69.38 inde mor tuns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60S.Z4 AtAuuerbdchiummondfleri' um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;464.14 AtduidS Sdrrdeenorum dux contrdRomdnos Z93.Z6 inde er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19$. 3z lÄduridcicAmpi i$7.4x inde. AtAuri Romdm oppugndnt Z3S.36 Mdurus comes ordinis, tor. quedureo lulidnum J mpC' rdtoremcorondt «7.4,0 M4«ritiM5 comes ßoederdto ' rum, pr^fieélus exercitus Tiberidni 181.24 generet ß.ddoptdtus Tiberi] impC' riuntdccipit ibid. 49 in de Cießdrdeßeribitur 182. 13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'mie ASduritius pdtricius cldßis prAßeäus contrd Cherßo' neßum 199.4t Atdußoldtit cineres capit Au' gufti Atdxètius filius AtAximidni Herculei 109.19 dprdtto ridnismilitib. imp.fiâus, tyrdnnus 111.3 de^ fcribitur 112.10 inde AHdximinidnus Herculeus imp.deßcribitur 106.3t inde UiAximilidnusfil. Priderici tertij, confers imperij red ditus si^.6 inde Ctefdie respropridsßcripfit 60t. Zf idem deferibitur 60» inde Arrdgonum regel» fibiconiunxit 616.17 inAidximiliAni morte ddmi rdiidd duo obßcruandd 6.3.4 Aidximilidni cu trib.regibut Hugdriie,Polonieeet Boe-mitC cogreßßus 616. inde AiAximilidniiSdux Alediotd nenfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;609.34. PAdximinusdux Alexdndrü Imp.truciddt lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79.19 MdximtMKs Tbrdx Imperd' tor deferibitur S0.1S inde. Atdximinus, qui feipßumin Oriente Cteßdremßecerdt, ' deferibitur 116. 4$ inde Nnn |
ÿldximus libertus Domitid' comes
J N D
4J7.1 .
■E :iC.
num conßjjuin contruci' Melifenus Theodolui Dyo'
ddnt
ÂîrfxjwUî dux Aieru£, acie nidus occubuit nbsp;nbsp;nbsp;30.43
Maximus Puppienus contra Aiaximinu imperator eli' gitur Si.52 inde et 83.7 ' Maximus philofophus ß -
nymui
îi^.îî
Aieliteneurbs Cdppddoci£^ 3lt;?S.4J
Melobaudcs drmaturaru tri
113-13
Memmid uxor AlcxUdri im
peratoris
79 48
miliarii luliaui Apoftat£ Kiëdifedes Turciciregnico
130.32
Maximus dux Romani exer citus, quomodo Imperium arripuerit 141.23 inde
Maximus 'Britanni£ tyrau' n us occifus 14343
Maximus fenator fiaudulen tus arripuit imperium 138. 48 indetyrannus uioleu' tisnuptifiinfilix 161.37
^ïrtxiwjMS repugnaret Mo ncthelitiSfOccifus 193.10
Wuscdfrf ciuitas,C£farea cœ pitappeUari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.48
me mertuo terr£ ignis mi fee atur,adagium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.1^
hl Mecha Perftdis urbe fepul
flitutd
ÎÎ
de menfarijs leges rogatæà Marco Antonino 59 34 men/zh w nomma germanica primus qsinuenerit 216.32 mentefcheli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53910
Merot4M;iw tribunusconfu
lit Gratiano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.47
Meroueus Francorum rex
t}7-4S
ind«
Alefembridciuitds 204.7 oppugnatd 4 Bulgaris 224 32
Aiefene infitla inTigri dt4er ua Imp fubigitur 30.30
Mefietbegusfuperatusab hit
niddd
S4-9 31
ckrum M.ahometis 537.54. MefopotamiaàAoni.popU'
566.18
Aiechtildis f. Tbcoderici Sa xonis, uxor Henrici Aucu pis imperatoris 2^0.2
Mechtildis coinitiffa de Hen
154.4 Ttberio C« pre receptd 180 53 4 per fis occupatd 137.28 uaßd
ttebur^
433-8
t-’icchtildis comitiffain SpH
htym
4^3 31
Aiechtildis Flenrici Anglo' ruregisfilia 388.19 Hen rzci Vnnp.MXor ibid.
Aiechtildis. foror Friderici comitisPaldtinijffonfaAl bcrii duds nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307.11
Ai-cdarfesfCofroisconfors
47 Rom. }mp. reftituta perHeracliumC£f. 19!.8 «tèarfcjns rfirepfz 365.42 Meffas Gothus dux contra
Perfas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.17
Metellinitsinfula 561.51 MetborfiMS contralulianum
-fcripßt
130.42
regni
390-47
tiedicorum turba interßeit regè,diilu Adriani 363
S.Methodius martyr 233 26 in Panno. relegatus irsy, JI
Methodius pdtriarebd Con' flant.eledius 242.23 intfe
Metianus films Cafiij occb
fclHOT
ditur
60 43
^tj j3
TMediolanudiruitur '158.30
Aiediolanenfes rebelles 405 9.pperti)?»fjt404.4S in ßgdm uertuntur 404.53
Mediolanenfum agerdeud' flatus 403.18 tertio deud' flatus d Friderico primo 403-37
làegabyztMdriflocrdtiâ lau
ddt
t-lO
Aieinhardui comes Corici£ . 430.5 Tgt;ro/lt;î lt;lt;c Gorin'«.
Metis fepultus Ludouicus Pi us imperator cummatre 13^-14.
Metius Pompo/ianus ; 4 Do mitiano occiditur 44.3 proptergenefim occifus 43^3
MetopofcopiexßcieTitum imperaturumpr£dicunt 40.42.
Métropolites Amafias StC' pbanus pontifix Conftan tinopolitanui 288.46
Mezentius Imperator à mili Milo proditores Kereng-trlf ulcifcitur i79‘i7
tifc«5cre4t«s 194.34
tAicteas feu Keccax Gothus, pater iidximini Impera-
torii
So.19
Aiichdel Cur opal dies Kan' cabe,cöiugatus,eleüus i»J'
AiimdsmonsAp£ 140.1# MiwiiW Aiacedonum prtcß'
Hus
* ‘■4'
Mitieruitid concubma Cou' ftantini Magni 117.3Ï
ptrator 113,3^ Ctefarde minißri CiofarisTurdci
fcribitur 224. inde Aiichael Traulus nudo enfe
Leone ad imperium cogit 123 2t omina imperij acci' pit 226.6 indeadfupplici urn duilusetaregina exem plus 217.47 inde rex pro clamatus 228 52 indeJ»»' peratordefcribitur 23x45 inrfe
Michael f. Theophili C£fa'
581.16
»3ir4CMZH3w milites moues di imperium Claudio reßr^ mandum 21.6 duorum C' ^uitum ti6.i6 libriEuait gelioruinin ignenoncoiit
bufti
miracuU VeßiaßduHn Ae^
^pto
i-ri3
rii
i37Si
Michael Kangabe filius pro ftrator 238.10 inJe Michael f. Theophili C£far
Mifithei foceri Gordiani im peratoris, prudentia, ho' nor interitus 84.31 inde.
Mifnenfis M-arebio eledior
ßdus
49? JO
orientdlii defcribitur z42» lAifohelcubicularius infidgt;
inde
Michael Chriflophori filius
clericus
X90.41
AMchael l ubicularius amore regin£ fretus , periurat.
arum focius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17123
Mitra id eft Sol, unicus Dews Per far urn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189 40
Mittenburgum urbs 432.
4^
333-33. inde Ctefardtfcri lAityleneinfuldiTurcisai^
bitur 334.18. inde Aiichael Calaphates, tmpC' rator defcribitur 339. inde AXichael Byfantius C£farde fc ibitur 338.40 inlt;fe Aiichael Parapinaceus Con
ftantini Duc£ imperator is filius 371.42-unde nomen habeat ibid. 42 quotau'
dd
Ainefleus notdrius, impera ' tore intcrempto,beflijs obi
ijcitur
Maecenas ob tdciturnitatent ab Augufto diligitur -.0.37 Moefa foror iuli£ 76.6 in Mce/idw Sarmatasex-
peditio
34-7
nosregnarit 374-J* ««ƒ Moeftacus exercitusVeffa' demconiunx 374.19
Michael Anemas 380.45
^dn«m digit imperato
Michael Pal£ologusC)riètis imp defcribitur stö.inde.
Michael fil.AndroniciPalx ologi Imperatoris defcribi tur 517.21 inde
Aiichael T-ylogi Alb£ Gr£' c£pr£fidus 561.13
Michael monachus 617.8
S. Michaelis templum CoU' ftantinopoli pr£clarum
252.1
militare nolentes, monachi
rem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.10
Moguntiaurbs nbsp;nbsp;nbsp;451.4»
Aioguntinus archiep.arebi' cancellarius Germani£ et eleilorßdius 317-ti can ceUarius imperij ttó.iS in Moguntino agro ingitiii
Idtrociiiiaßdia 38^.44,
rio
398 43‘
J49-4»
re/fgrfMfur
138.18
73.$«
de militari injtituto Turco-’
monachi militdre coguiitur 138.18
moMdcfcori/m habitationes ab Alexio Comneno £difi
cat£
rum
379-inee
j85.29
tnde
monarcbid Idiiddtur t. inde monafterid tnulta Prag^ßm
diitit
479 33
Kioni'
|
monjxylii näucs J44. m n!onedomiciliitm,ubifeptd' tut Staurdtitu nenetd ddulterind corrigi' turdtierud Imp. 4^.}7 tnonothelitdruhierefis 10 Caufd tti Synodo trd' ädtd creondénatd 19^.1 «oni louii j8;. 16 monflrum^duoru iuuenum concretd corpora 2^0.31 notius Afir qult;eftor ob ad' monitionem truciddtur KJ, ff nordthbeg, feptimtit Turco rum Imperator $47.f 4 inde morduid tributdrid/àiid mored hodie dicitur^Pelopo nefut pen'mfuld y 61.14 demoribut domeflicis Tur^ corum f^z.tó.inde mortdgos Bulgdroritprift' ceps Romnnts duxiliufert contra Thomam 2J4. jx mofchutquidain medio cur fit,exunoequo inalterum ëlO. 40 tuofeUd fluuiut j^i. 44 mofes,injinteperëpto, poc' noiddt jsyzS.inde moyfes pdtruM Orchdnit J4J- 0 Kuldorff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4lt;Sî. 7 mulenbdch oppidu Uungd' rite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;558. JO »»«Zenterg Alfdtilt;e oppidit 4Î7-4-3 mulierprimùm in fenatu fe^ det nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76. jtf tttulieref per S.C. Senatu ex cluduntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77. ly »««ZifrHm Sendtus in coüe Quirindliextruiitu 76. Î7 mulhdufènurbt 4ît.yt tnummidAchdid mater Gdl bteimp. 18.10 munfter oppidiun imperidle murcid ciuitas 434.48 L. Murend ob coniurationè morte pleiiitur 8.17 apud Murfam mdgna ßrd' get nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl». 48 murut odlingentorum mili' urn pdßuu^Rarbdros 4 Ro maniidißernens y4. » |
INDEX. murzypblui Alexium iunio remnecdt 40«. 47 C' iußiem mors ignominiofa 40f.f1 muß Turcorum tmperdtor ^4*^* 20^ mufldphd Rdidzetis filiut 347- mutiliusprteßäiK Romano ruminluddd Hylhdußn oppidum 411.38 myfid utra^f Bulgdris cou' ceffd iygt;y.4J 4T«rciî ßbddla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f4t. 17 inM.y(idm trdnßtusexPan nonid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sp8.4 myßj,quihodieSeruij y42. inyzißut tmperdtor à militi bus credtus 1^4.34 N ildndordlbenßsarx aTur^ cis obßffd ff^. 47 ndrboncßs GaUid nunc Pro uincid difid 14t. narciß'us pr,ecedit intrium phoClaudif 2i.4y »itfc/e Id ßrdnguldt Commodum Cueßrem 63-narßs eunuchut cubicularb US contra Gothos mißus »7Î-47 ndrßs pdtricius ItdlidmgU' bernans zypi? narßs cubiculariusprueße' élus exercitus Tiberidni 181. 2y Hiflorid potitus Coßoen rellituit i8j. 2 co/jfrd fidem extinéîus tS8.8 ndrßtis theßurus inuentui 180. Ji ndrßus in Oriente bellum mouet 107.18. i«(fe ifdrßusrexPerßdrum 107. 47. inde ttarßus Pdrthorum dux ß' perdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if4.3 ndtolia pars regni Turcici fSo.U S. üdzari cœitobium prope Vuorrnacidm 24934 üedpolisßoliatd à Belißd' rio 174.46 obßßa 409.6 nebridius prteßHus prtetO' rioßilus 124. yx er ti8.9 necarusfluuius 40t. j nemeßdiius conßius ctedis Antonini Caracatlte 73S-k neoptelemicd uindiädpro' uerb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;432.34 |
nepotianut imperator ßlu' tapis dolo occiditur m.i-f neptuni baßlica Romlt;e rc' ßduratur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff. 16 neratutPrißusJ. C. conßli arius Adriani Imp. ff.tf neronteum certamen in muß cdinßitutum ly. 11 „ero Domitij f. adoptatur 4 Cl. Tib. tJerone xj. jj nerof. Domitij Aenobardi, Cießdeßriptus 24. inde nerud.Vide Cocceius neHoriandhicreßs 33 neullrid deßcriptd c Roüo ni Normannorumduci in dotemdata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;261.3 neuüri imperium detreilan tes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;262.38 Nicenum concilium 212. 4» 03quot; nbsp;nbsp;213. ij nicephoritzes 372. f nicephorus pdtricius pater Philippici Bardanij Ca;ß iOi.i nicephorus pdtricius rex pronunciatits 2if. 13. inde Imp. in Oriente,regndnte Carola Magno inOccide te 22t. 40. inde nicephorus f. Coßantini Co pronymi in. lo Clt;e/ir deßribitur 212. ty.inde nicephorus Conßantinipa truus Ctefar deeretus^ ob' c£catur 114. ij nicephorus pdtriarchaMi' chdëlëfmp. coronat 124. exuldt 226.47 nicephorus phocasdux con trdAgarenos 234.1 pr^ß äusbello contrd Bulgares 266, 27.inde PhocteBar dæf.dux Orientdlis exerci tus,póilCießr 290.37 contra Sarracenos 304. 24 imp. deßcribitur 206. inde nicephor.Bryennius cu Tur ciscongreßus 369.19 ocu Ifspriudtus 37f. 7 tyran nidemaffctüduit 378.4 nicephorus BaßlaciusBry' ennij fucceßor nbsp;nbsp;373. 10 «icfpfconKCMttMcfci« 372.3 nicephorus Botoniates ex |
Oriente,Byzantiu proß' cißitur 37J. 23 Botoniates imperator credtus 373.27 quot;nbsp;374.40 quomodo impc' riudfßcutusßt 374.44 nicephorus Maurus Aemili dno ßibHitutus 377.4 nicetas filius Patricij coniU' ratus contra Phocam ey“ Clt;eß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187.30 nicetasXyliniteS nouitatis' ßudioßts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;202,46 nicetas Arthabafdiß. captus 209.18 nicetasß Conßatini Copro nymi 21«. 10 lingua trun CdtUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;214.24 nicetas Öriphasßßliigne hoßiumnaues cocremauit iS4- lt;î nicetas dux conßanguineus Michaelis Cteß.ab Antio' chenßbus exclußus 333.8 nicocles Ldcongram.præce ceptoriulianitmp. 127. » nicoldus myßicüs patriar' chd 263.2 iKfor Codait tini Porphyrogeniti28f.2f curia eieilus 286.3 reßitu tus 268.41 regni modc' rator ac tutorConßantini 169.ti nicolaus publicanus apoßa ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;283.3t nicolaus ß. Petri de Macedit nid ßrenuus miles 346.47 nicolaus Graticus patriar.-chd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;383.19 nicolaus Senenßs 433.2« nicolaus Ho Hienßs epißco' pus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;433gt; f nicolausde Boock miles 438.42 nicoldus Sarra 467. zy nicoldus Gdlecus Thdbori' tarumpontißex 494. 4j nicoldus Cdtdlußus Leßi princeps truciddtuS 361.30 nicomedia terrtemotu coUd pßddefletur à iuliano u8. Sf nicopolis à Nerud imp. ex» truéld 49,28 »fger. VidePeßcennius nigrd legio Außridm laceß» ßns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3H- st nigrinus conßularis ob inß» dias uitd multdtus 34.9 nigropontus inßula 362, i7 niß Hnn 1 |
|
Niß urbsexpugndtd yjo.4i Nifdttd fl, quot;nbsp;■ ■ f^ó.tz mfdntibaljd, cuftos ßgilli nißbis occupdtur 4 Ncrud iinperatore 50.14. euer titur io.4.i Perßsreßi ■tuitltr tj}. cbßdione fremitur üißisciuitdf nobilitM nongtntrii ßed uir $79 3$ Nodomaritis rex gertnano' rum captus rij.z^ Hold urbs profltrnitur 4quot; 4quot; Ko/ic raertHKj Augußus iz.z Kotuddcs ScythiC Pdnnoni' dfUdßdllt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.O.IÎ nomina inßgnia ut onerofa reeufantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jS.îq Nonùi GoUia uxor Aïacrmi imperatorts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.24. Norigt;.i„M5 AppiiK Saturni' numpraboßernit 45.35 NorWiin/iM in Galiijs noui^ ter ab tncoln diita 262, 4O;p)-0tti«ci4 nbsp;nbsp;nbsp;337,43 etymologiaet defcriptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6t f Hormanniad fidemreduüi. ÎÎI.X 'Britanincum mare occupâtes,uaßatores 240. »j; inde graßantes impe ■rante Carola Craffb zst. •4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde Kortmânorum incurßones ittPranciam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zào.zf Hormannorum ßu Canoru rex Chrißianui »4 Nom^/nnc«,« bellum cum Carolomagno zt^.t} con tra Arnulphum Cueßtrem xyo-io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde Korucgorilrex Chrißianus pdius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9S-f4- Houactuitas Außritc goz.f t^puember appellatur ExU' peratoriui 61.48 NoMowoftfw« IViyßorit op' pidumcaptum nbsp;nbsp;548.3? Houomontani fideles dc ftre nui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$4-8.33 «ox nonß)lum ^uieti, ßd et mußs (:^'reipubM£ 131.3 NKWcrwKKi tmperator dC' fcribitur 104.18 mde |
I N D numißnaafttilt;iuu deßcriptü 191.11 Z!«/tiiinlt;e Prancoßrdienßes i Carola Quartoablatte^ 4S2.18 nuptiie conßtbrinorumueti t£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147.14 mptia; NaximilianiiyAn n£ vladislai régis filix, de ßcript£ inde. nußia-urbs 431.52 cdpû tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.11.18 Nymph£d^uid zst. 4; nymphidiui Sabintts Calb guUspuriui 19.14 O Olt;«(îc«f4ff imperium cor' ruit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6s. 9 Ochfenfiirt ciuitM unde nO' , minetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39133 ociofis faldrid ßtbtrahuntur S7-3a Odlauiæ diue filiæ Oilauij ^44 Odlauia Odlauÿ filid AntO' nionubit 8.9 AugU' flißsror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it.i OÄrtMM fil. Claudif Xiberij Neronis 13.13. nbsp;nbsp;nbsp;««' bit 23.33 prima uxorNeronii 16.49 oUduid Xragœdia Senecæ r7-7 Oéiduidiiut C£fArdefcribigt; tur C. Odlauiitsadoptatusà ]«-lioC£ßare 6.9 Odauia nipater Odlilamilesoceißor Valen-tiniani principes nbsp;nbsp;158.53 Otff otf r appellattK efi J nw^ dlus Odenatus Palmirenus rem Bomanam tutatus 9z. 8 interemptus ibidem 19 Odera fiuuius 465,50 oJ/KWifXnf4n/M«ÙM 51O Odo Roberti Andegaueu' fium ducis ß tutor uentris ÙLudouicoBalbo 160.2t Cdrolo Simplici répugnât i73.7 Odo dux f. Rudperti, rex Praneiæ conflitutus 175. 13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inJe OdodcerGothorürex 164. 53 inde rexgentium t6;.i9 uiflus excarni ficatus z6y,6 inde |
E X. Oecônomut prieceptor cum xij contubernaltbut coU' erematut 107.6 Oenipons cimtat 606.2 olibrius Aetij gener 159. 41 purpura indutus 164. Onofandri aureolum opus, de eligendo imperatore 47.ÎÔ Opilius Aldcrin. împ. defcri bitur 74. MiJf. Opiliofitïmperatçr 80.11 Oppenheymciuitas 431. Oppius SabinusinbeUooC' ciditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.30 Oppijß;ripta 4 36 Opficij regio 134.3 oj-ftnt quinc^uies indieTur' $87.49 Orchanes Othomannus Sc' cuttdus Turcorum rex He* ßnriptus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;540.5 Orcfcrfnej f.Calepini V. Tur eorum regis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;545.50 Ore frdn fecundus Turcorum imperator nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54'$.i5 Orchanes f. Othomanni pri miregniiaccepit $39-49 Orefla ciuitas condita 77.1 Oreflesmagifiermilitum er dinatus s^4~4$ Orbafius fimilidris luliani apoßat£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t3°.$i orientalisecclefiade Homo ußo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199.38 orientale imperium bbare ccepit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zio.iz Origenis ad fhilippu lmp. epifloU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj.zo oringdu monaflerium ex* firuâum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;328.42 Ormifda regis Perfarum fi' lius Rom£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114.15 i«lt;fe. Ormifdas Pontifix maxi' mus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.15 orphanotrophium ab Alc' xio Coneno flruaÜ383.47 Ortcaßeüum expugnatum $07-28 Orthogrulaus patér Otho' manniprimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53925 Oryphas dux claßis contra Agarenos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135 19 Oflanes Perfarum Satrapa ab Heracleo fuperatus *190,11 Othanu democratiajti lau • dat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.15 0««zg4 tetttplum itt Baud' riaextruólum 169.44 Othomaneü f39.9 Otho Galbam imperatorent trucidât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.32 Othonis imperatoris defcri ptio 31.10 HjJe Otho IJlagnus dux Saxonit fidus 274.22 rex Gcr* manorum, C£fdr fiiÜut 281.26 filius Henrici Aucupis, imperia pr£ji' âus 195.46 imperator primus Germanorum dc' fcribitur 297 inde. Otho fecundusfil. Othonit A\agni 181.18 Irapcr4* tor deferibitur 314.18 inde Otto il I. f. Ottonis I i lÀt* perator deferibitur 316. 17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indt. Otho Saxonîædux falutd' tus Auguftus exeufat fi 191.6 Otho Palatinus de Vuitiî' fpachjbomicida 411.49 OtfcoQKlt;lt;r^Mt4i3.43 He« net iunioris fuperbi prb mogenitus ibid. 45 dy' fenterid corruptus morb tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414.51 Offco deOchfenflein 445.» Otho dux de Lunenburg Otholocitdus Auftri£pritt ceps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;469,10 Offco Hyldesheimenfispr£ fil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-89-$ Otho Erißngenßs præful,' annaliùmfcriptor 601.2 Otto Sueui£ dux de Sueueu' firt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;549.35 Otto Meraui£ dux 421.14 O«o cornes de vuolfiirtZ' hufen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;426.37 Otto Brandeburgenfis lAar chio .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;433.22 O ttocornes de Strafierg 4-lt;^o.4-9 Othomannus primusTurco rii rex deferibitur S39.22 Othomannorû origo ,fimi' lia,^^ fuceeßio 338.3 inde Ottdcarus Boemorum rex 410.6 P Pachicclamusamnis6oo 16 Pacis templumRomieextnt itur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38.t Padu6 |
|
PtidiTä urbs 47S. î9 Paduaniu ager deMflatm Pdgrfniw rtx Biilgdroru cre titm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïto. i6 PdiiZttes Othomannui A' tnurnthis f.llll Turco' rumrex f4-^-4t Palteflinddire^itii à Cofroe 18?. 4.9 Pdlatinut comes Pheni, dd' pifcr et eleäor Imp.Jiólus m- Palßirius latro occifut »01. t-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(yt Palladiui cekr o' ß^tis Pattas libertiK prlt;etorijsor namentisfublimatusu.4.0 Palma Syriæprsefiiîus 49* λ Palma uir confularis ob ingt; fidias liita multatus J4. Pancfatius Abafgoriiplrin^ eeps,Curopalatiniiiß0ltis •rjsi-fo fcedus cumPomd' nisrupit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33^.41 Pandulphtu Calabriam ob' tinens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30^, i PaniumurbsThracix zjf.i Pannonia ab ttunnis habita ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«8'îî ex Pannonia traßtui in My ßam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$98.4 Plt;lt;«onj(M opprejfaa libérât M.Antoninuslmp. $940 Pàfa uulneratus moritur 8,i Pantheon Poma: reiiaura' tur s;. tiS fanäiscon ßcratur 187,18 Pdpdpnm«îRomlt;e 187.1^ Pd/3rf)« Pom. Chrißi uicem obtinere,eiufdem^i eleilio 9 Paphlagonia 4 Turcis fuba àa Papite ofjà diui Auguftini firuata toy. J4 Papienfe gymnaßum infiitu tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tty. 3i Papinianus I. C. eoquod Parricidium defindere no lit,occiditur 7x.j8 Pdp^nHW caßeUum iSy, 4-J Parapinaceontluid 171.4J Plt;trmd«pfd 4^91} Parthamaßris Armenioru rex muläatus à Nerua im^ peratore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo. 3 Parthenaf^ates rex Partho' INDEX. rumcoronatur fo. 49 Pdrfbc«/iw Domitianum co ßßum contrucidat 44.38 Parthi ßgna Craßfo ablata rurßis perdunt 13- lö re gern repellunt fi. 20 ßti' perantur yo- j totum Grientem ßbiuendicantes fubiguntur y8. 30 in Parthosexpeditio 30.iq Par this rex praficitur 30. 48 Parthicum bellum ßtb Mar-co Antonino S9.io Pafchalis feu Paßchafiuspa' pa abfq; imperatoris con' fenfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii9‘5i-inde Paßienis oratoris diilum de Caligula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9.9 PaßeusdiixA/ßaris «^4.28 Paßorisboni eßtonderepe cui,non deglubere 14. jx Paterpatriie 3. u Patriciolusdux contra Pergt; fax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171. tj Pdtrjcf!« Phryx dux contra Perfas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.1? Pdfricitw coniuratus contra Phocam Clt;ef. i8y. jo PdfriczK? Baccagius acriter fe deßndendo moritur Z09. XX. Patricius Nicephorus rex pronunciatus 213.23 inde Patricius NicephorusPho' cas prlt;efeélus beÜo contra Bulgaros 2ÖS. 2y Patzinaciie,Scythiie pop. c3 tra Imp. j24.xj. inde Patzinacarum bellum cum Monomacho imp.344.4.S Paulinus obpbmum in ßtjpi cionemuenit apud TheO' doßum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133.4j PrfM/ùidnorMmbm/îî 24?, 44 Pilt;hZi« fatettesVitaliani »7»' J8 Paulus epifc.Antiochiteek' £ius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17»- 4? PduZiw patriarchd Conßan tinopolitanusmonatheli' ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i9i- Paulus monachus aßrologt; gus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197-48 Pd«Z(M Chartularius prtefc' äus Sicili£ contra Ser^ gium creatus 203.3$ Paulus patricius Exarchus xoj.jj, inde |
Paulus I. pont.Rom. 210.iy ^S.43.ind9 Paulus Cypriusanagnoßes et orthodoxus patriarcha 211. 46 o“ tiZ‘3t.inde Pauperes ab imperatore lt;t' luntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y8.42 M. Paußniasob fulficionë ßupricaptus nbsp;nbsp;nbsp;331.40 Pedes Bafiliusinßdias regi parat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;264.4? Pelagianahtcreßs nbsp;nbsp;178. jj Pelagius patricius uir iußus a 'Zenonelmp. occifus f6y. 30 Petapolis una pars exarcha Peßis atrox 42.8 3t, 39 90.32 249. Î ?78.j?(» . exercitu Arabum 203.20 fub Michaelc Parapinaco 3y3-'a3 excadaueribusfub orta 434.3y tertiahomi num partem in Außria fu' ßulit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;613.8 Peßis occaßo aßfumendte Chrißiante religionis^ 24?. 2? Pcfrondî Michaelis Caf. a' uunculus, dux contra Aga renos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;243.10 tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210.1-^ P^troniaLuxorA.yiteüif Pera Genuenßum Colonia Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33. ?/ iuxta ConßantinopoUm Petronianus fiUus Vitellij 3a3-i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.38 de Peregrinis apud Turcos Petronius à militibus iugU' S3y-2y . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44-ÎÎ PcrgdiWKin cdptum ab Ar^ Petronß/f^ Didius Seuerus nulphoCd^f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;271.10 pdterD.lulianilmp.öä.z Pergamêfes ab Arnulpho Petrusßdter Mauritij Imp. expugnati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ays-so obdudritiamßtgit 183.12 Perinthius urbs Thrdci£, à Petrus Mauritijßater occi' ueteribus Kerdclea 233. 2 ßis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188. Perleich turris Augußana Petrus Pifanus pr£ceptor 9,19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caroli Magni iiy.z3 Perf£ obßdes Gdauiano nbsp;nbsp;Petrus poß Bulgaroru prin C£f. offirunt 9. t ceps^cum Simeone 283.31 Hißbi obßdione premun' f. Simeonis dux Bulgaro' tur »J4.4 profalute runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;283. J7 Imp. Orient- munera capi Petrus Phoc£ ^ado dux co unt 2x2. Î Mahometis lege tra rebellëSclerum 319.2^ planedjfernantur «7.4 Petr«jH«»gdror«rexj48. aMahometeßbadietiam 2. inde nomen amißre ssy-eo Petrus Antifodorëfs 4iy.t Perßrum cum Romanis fae Petrus de Vineis uir eruditif dusßbluuiano 133.4^ ßmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;423.6 Perßs domare aggreditur iu Petrus Moguntinus archie' Hanus Imp. 128.48.inde pißopus 431. 22 »«Perj'ks Tiberij C£fgeßa Petrus Corbarießs 4^7.55 »80.52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Peft-MîDecfewi^erfbeoZo' cumPerßsbellum Anaßaßj gusinßgnis 490.9 C£f. 3y2.9 lußittiani Petrus Luna, qui feBenedi'-17Î. 4? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;?Z« XIII co^«o)«i(w6dt Perßcum faedus fub lußino ' 493. 2 minore C£f dißfolutum Petrus LauretanusVenetus, lyS. 44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Z«x contra Turcos 34y. Pertinax fepultur£ mandat nbsp;nbsp;20 CommodiC£ßris corpus Mag.Petruspr£ceptorMa 63.29 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ximilidni, îlt;ou£ ciuitatis Perußnum beUum nbsp;nbsp;7.40 antifles tfox. 48 Perußum cdptum à Beliffa Petrus Primislaenßs, Polo' rio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17J. j «ixcdnceZZdriMS 608.13 Pefcennius Niger ddurbis nbsp;nbsp;Phdrdmundus Marcomiri pr£ßdiumuocatur 66.33 ßl.Prancorurex 328.44 PefcënijNigri ipßusq^exer Phareßnanas Colchus dux citus cafus CT defcriptio contra Perßs »r*- ^7 Nun Î Pharß' |
PharfalicumbeHum 4. ?i Phafianus conuiuijs inferri
uciitur
Philibertus dux Sabaudie
607. lî
H D
Pftoc45B.lt;rJ(W,Wrf|[/y?crc7 : domeftictts ficholarum ori' entisfiiilus 290.36 :
PhociS à Bafaite Turco oC'
I E Xi
Placidia Vakntiniani filia popparliaexpugnata 4^4
cupAta
Î4Ï-8
«^4-îî
Plato preceptor monaflc' rij fiib Hicephoro tmpara
philippicui gener Mauridj PhornuniAbtccleßiremo'
forr
ïi4-«7
cum Ualido exercilucotra
uentttr
PerfAi
141.50
Platonii de magnù ingenifs
Philippicus afftnis Mauricij fiifreélusde afièélato impe rio 184. ^6
Philippicus clericus Chryfb polijblitariUS tSS.tS
Photius ob uxorem flupratâ tyrannumeapit 188.39
Photius Proto à fiecretis fit patriarcha Rafi' lium£oronat ibid. 45 et zst. Ó. àbdicatus xji. jS
diéium
6.24
Philippicus Bardanius Nice Photius dux fiidiofiis Agare phoripatricijf. cbfiomni' norumcotra Rom, 254.4 umimp.de Aquila relega' Phtbiriafi mortuus Arnub tus 1^8. j^S . in Cephaleni phusCefar aya. 6 amrelegatus,àCherfoneii Pbylarchus AlamÀdarusba fibus împ.creatus ioo.zi ptizatus «70. xi. inife Cefardejeribitur lot.inde Pidauiaoccupata 47xxî
Plaucia Herculanitla uxor
Claudij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.38
Plautianus fiocer Bafiiani Antonini, infidias detegit. 70-i4-
Pletorius afrèilatûr imperij mortemulilatus 55x7
C.depoenis,l.Siuindicari gt;47. «
Poefishonoratur 48x0
Pog4nilt;« cometes interdiu
appATuit
’74-4
4
poreus I. C, contra ediâtl lufliniani 176. zS
porphyra domus Byzantij xlt;î4. 3
porphyrins quomodo exi' lio liberatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«8. x?
portentauifia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«34. «7
pofidi eunucho arma in fi'
gnia cr hafla pur a donatt
tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zt. 42
pofonienfis compofitio de
regno Vngarie 605.58 pofthuma Seruij Sulpitq U'
xoreorrupta lt;î.n
Pofthuma fil. Conftantij lmp. uxor Gratiani tz6.
«4
Philippi infidie zyrimpieias pietas mfratrem iiiAïifitheum Cf^ordiu' Ptngiaurbs
ii.4lt;î
43».yi
PolemoniacUi pontus unde pojihumui ad imper:um uo
dedidut
xî« catus
9i i9 ‘'»de
num 84.51 inJe. Philippus lmp. à fenatu AU' gufiusconfirmatur Ss.33 deferibitur 86. inde. Philippus Cicfar 410.45
Pipera côcubiuA Geüeni Im
per a tor a
PoUa foror VeßiAfiAni Im- poteflAtes uendi non pîffui
peratorii
JÔ.9
ïriderici primifilius ihid. 44 Coloniâchfidionecin
Pipinus Kauennampontifi' Cl tribuit iio.9 Pranto rum rex opitulatur pape cc tra iJûgobardosiolt;) 44
à quorex unitlus 2 627
411.14 eiufiemmors PipmusGippofitsf.natura'
Polonia ab Henrico Rom. Impetoredebellata inde.
Poloni propria oppida con cremant 'i-o i..»4
Imperator 78.4.7 prteeeptores boni ZT mali, quidmereantur 605.4 prtefeilus palatq quid ziy.
4
proeliacruêtifiima 190 ittde
rolybiui inter confules itice prielium cruentißimum cir^
412.50
Philippus de fislckerfieint
433.39 -
Phippus Präcüerex4.4.3.3^
Philippus de Valefio 470.x
lis Caroli \\agni no 40 Pipinus fil. legitimus Caroli Magni regnum cum fra ire diuidit a'.Q.y rexAqui
taniT
21O.y
Philippus lAariiC uicecomes Pipinus in patron Ladoué
Mediolanidux 495.0
Philippus fil. Haximiliani si
CMW Plum conj^rans 131.
inJe
604,8 (fjJe 607.x Pipinusf. Cudouicifienioris Philippus Gundelius proftfi dux Aqùitanie 249.53 for, fitnebrem orationem Pifofi-u i Licinianus à Gai'
habtiit
ét.ty
Phillis nutrix Domitianum fepelit ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4451
philojbphi çr mathematici abltaliarelegantur 44 6 Phlegon Traüianus Adria'
no àfecretis
«4
PhocM aceufatorproditio' ntSjpercuffiis 184 jo im-J»erlt;itor lt;i militibtm défi' gnatus ibid. inde Ce
balmp adoptatus 50x7 idem necatur jo 4« Pi/'o confularisin Achaiam
mittitur contra Valentem 93 « Imperium'fumensoc ciJiiur ibid, ittde Placentina ciuitas 40445 P/dciJd Galla fil. Theoiofij
imperatoris »47.jx cT
Galice
1J9.49
dit
Polieuilus ex monaebo pA' triarcha Confiantinopoli tanus iSp. lâ Nice* phorumeoronat }o^.;o
Pompea Sabtnafecüdauxor
ciMurfam «21.48 4 me* ridieufipadnode i;8. 4 prztorwm milites fcelerati
Praga fubieîlA Jmp. Henri'
Heronti
coAucupi
I*
*7.9
Pompeù tertiaïulij Ctefu'
ris uxor
Pompeia Plotina uxor Trlt;i-
tant Neruje
Pompeianus ob imperialia infignia in*odiumincurrit ^‘•47
C.Popeius M.Craffo recou'
ciliatus
4.8
fardefiribitur inde.
Plaeida fiororHonorij capti
«8^.4« ua tfo 10 uxor Ataulphi regis dirutionem urbis tW'
PhocasNicephorusdux gC' nbsp;pedit ibidem lâ
nerofus contra Agarenos Placidia fioror idonorij Con iS4..29. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftantio promijja nbsp;nbsp;nbsp;«51.1?
Phocas fcholarum domefii' nbsp;nbsp;in le.
eus,dux contra Bulgaros Placidia Valentiniani lmp.
' inde mater
»;9-4
C.Pbpeij cum lulio Ciefare inimicitije zy ciuile bellum 4 x8 fepulehruminnoua tur 54.47 Pompeiuseo tra Anaftafium Ctefarem 169 54 Anaftafij imp.ex forore nepos occifus «74. 10,
po/is D.Ambrofij 4x7.x Pozjfiflf paludes pontibus ac ftratis uijs permeabiles reddit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^.938
pontus in prouinciamredi'
giturÀNerone »4.
P
pragi Bohemia metropolis jSf. 4 JKp/o maior eX'
Irndu
prafina cr Veneta jùilio tSf. 13 ZT nbsp;nbsp;«87.21
prate infula 37t. 24 4 Principis jùcie neminem debere triftem difcedere,di âum Titi Vejfiafiani 41.
àprincipib.egregijsduo ex peilantur 48. lo prtncipum Chriftianorunt focordiam contra Turcos,
orjf/o
î74.î6
prifeus hi ft oricus, leg« tus ad Attilam regem 156,
prifeus Romanorum dux contra Hunnos »85.
S3
prifeus patricius coniurat
«87.5. inde Phocam obtruncat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188, t
Proba;
|
prohjc crTalconiie ceiïtO' nes Virgilij sfszS probusgcnerfitSciterilmp. tf probus C^/ïtr defcribitur tót inde probns,eoiiß{[ctris zx ps-teß âtis pretoria 14.3.19 inde proclusfrmiliaris luliani d' pojldt£ IJO 31 pbllofO' ’ phid crmechdnicd ßorct »lt;Sï).4$gt; procopid f. i^iccphori uxor lAichdelis Rdncdbis X14. 4 procopù(s,trdnsldto,corpo ■ fe,ïulidni,purpurdtM 130^ • lî in Oriëte res nou.ss mo liens t!6.37 inde procopins duxhojlium infi didS detexit 1^4.18 procopins feriptor^conßlid, riusBelijJdnj uî.49 di^.-bnstrdnsldtus ■' ly^.j procopins Korduite mdr^ chio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.33 ptocopius 'HoÏilióhtmoru tlegdtiK in cocilia Bdßlien 494 4Î procopitifdc Rdbenßeinco mitid prorogdt ^óz.tz procutns Tefferdrius prin^ ceps cûniurdtioniscontrd Cdlbdntïmp. n.; proculus iuxtd Agrippitidin tyrdnnidcmdmpiens loz^ .43 procundusdux t6i;.4s prodigiduifd fi s 103 jp »70.18 (Mitcrc 44.17 cor nicisgriccè è cdpitolio cd ' nentis 47.41 aguildrum ßniculos Bifdntiumlrdns ftrentium l'.S.it crucisex tetbere uefiibus impreßße 113.31 praditor à lAdhomet pro prtemio crttdeliter punitus protopßdÜesquid iiy-ti protofybulus Agdrenoruin »9S.17 prouincid, olimNdrbonen'. fisGdllid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.6 prudentij uerßus de Conßdn tinoMdgno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114x0 /»ru/iitcMin mondßeriiidLo th trio lmp. conditum ly inhdbitdtum X4048 prumU mondfleriutndLO' |
1 N D ffc.-trio lmp. conditum zr inhdbitdtum 140.43 pßellus Diogeni Rom.tnimi' eus 370 47 philoßophus honordttßimus 371.43 pßulofridericnS combußus 44-0-3 pßtdcus cldmdns,Leo, Leo, Leo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj.i4 pto!em.eus régis lubiC f.ùco fobrino Cdliguld necdtur 13.3 P:olcin£us Selcucus mdthé' mut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.45, Ptoj'.iS locltS Z4-, i3 public£utilitdti coßiJit^ler udhnp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4(j.4; pwer monßroßiS ndtus 133. 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e pulcberid f. Arcdd'j Imp.131. IÎ4-4Î' er i6ó.z6 pulcherid f. TbeophUi Cief. 236.47 'M .PuppieniiScontrd JAdxi^ rninumlmperdtoreligitur ' 8i.yx deferibitur inde zr 8377 puteolis templum zr fepnl^ chruntAdridnilmp. 36.11 Pyrdlis fcortum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18x4 Pyrrhus Gonßdntinopolitd nnsantiße:, Monpthelitd 19z. 11 dbexilio redudius t9î‘47 erroriS dumnutus 196.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Quddiconfumpti 97.14 qudreinus dux 4 MdXimino Imp.deßcit 8x.11 qM4tHoruir4tw dpud Tur^ c.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sSo.t L. Qöiettw profes ludxxß' dlus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi xo quietusßlius lAdcridni 1j»-pcr.9x.49 occiditur 93.1^ quingentidni Africum inß' fldntes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107:3 Qttintilius Vdrus lmp.9.z9 deferibitur 96.3(3 ùtde Rdbdfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zi8,fj RdchoßusLongobdrdoruni rex repreßiis 4 pdpd, fit mondchus ■gt; Z09 36 Rdcherius Ticinenßs epifc. ceniurdtionis duthor i3i. 10 Rddulphus rexprucbecred tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.9 Rdgdnipop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1194 |
R 'K. Rdginerius Alontenßum co^ mitis f.ttimultudtur 31416 Rdgufei 4 Venettsin dmici-tidmrecepti 418.33 Rdgußum Opp.4 Surrdcenis eudjldtu 139.31 obfeffum db Agdrents nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133.iS Rdfcitc Deßiotus profitgus in Hungdridm nbsp;nbsp;nbsp;301.17 Rdßdt oppidum obfejfum 4-4^-^9 ■ RdflupolisThrdX.ilgt;lerone decipitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.30 Rdtisbondm corpus S. Dio nyßjdeldtum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169.33 Rduennd 0X04114(27X1111. urbium cdputfis.^ld 139 30 obfefjd 175 8 fedesExur chdtus,Pontifici truditd tSo.9 occtlpdtd 4Î4.IX RayfWiio.irti AntiocheniiS pnneeps 39313 Rdymundus Tholofdnnsco mes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A-iP-iA- Regillidnus in lUyrid impe^ riumßmt 933 Regind, concubind Cdro’i ' ëàdgni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110.38 Regindldus comes 390.17 Regina dbbds dtindlium feri ptor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140.30 de Regis oßicio feriptor Regnd Tnreorum dtui/d ZT enumerdtd 380.1a Regnorum ßrtume ludibriü Regnicoldrum in Budd cou' gregdtio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6'7.18 Reindldus Colonienßs ar^ chiepifcopus nbsp;nbsp;nbsp;40^.48 Reinfildum oppidum 448, Réinoldus Celdriic dux De religione Turcorum, ri^ tuéji de more uiuendi dome fticoinuniuerfum 383.33 inde Religio Turcorum jfecidlis 387.16 inde Reliquiae findig Confldntb nopoli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31141 Rens oppidum Rbcni 470. 4^ Refurredlio mortuorum ne^ gdtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X3J.XS Retzd urbs in finibus AU' ßri£4Bo£mis expugndtd JOO.ÎÏ |
Rbdddgdfus dux confrd Ro. Imp. 149.3 inde Rbeginbertusfi-dter ëJlcch.-tildis Imperdtricis Ddrtoî coercuit 196.4 Rheti prouineijs Roman is coniunguntur 8.4 6 Rhiitduu oppidum 44t. jx Rhium oppidum 398.24 Rhobd urbs M.efópotdmilt;e St 6,3z in Rhodano præpofito i ußi cid Valëtinidiii Imp. 140. 1 Rhodiorumgeßd cum Tur eisZyzymoet Bdidzetho 367.43 inde Rhodus 4 Veßidf.in prouiu' cidinreddild Î7.4J 4Sdr rdceniscdptd 19^.38 lt;tTKr cisfubdëîd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;879.17 Rhos Seytbicdgës Chriflid' ndfiëla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Ï4-ÎJ Rhotrudisf. Cdroli tidgni 110.13 Richardis uxor Caroli Crdf ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.47 Richdrdus Fr ifonu dux md^ iorem pdrtemAuorum ft' CUtUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XO7.J7 Richdrdus Angiid: rex 409^ Richdrdus Ctefdr nbsp;nbsp;nbsp;433.if Richdrdus TuJ'ci£ comes 4ii.}8 Richdrdus Cornubi£ comes 484:1° Richentis uxor Caroli Cal' ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;138.14 Riehfiidusf. Luthardi comi tisCleuenßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173.44 Richildis fororBofonis,cof cubirtd C7 uxor Caroli Cd lui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149.14 Riehifd, Henricipinguis co muis inëlortheim f. 390, î8 Riamer f.Theodoriciregis Gothorumët ipfirexi37.. 40. nbsp;nbsp;16113 ZT 163.41^7' Riotimus rex Britonum 163t SI Rithmide Yriderici Braun' fuuicenßs duels interttu 488.13 Rixduidud Imper dtrix 39z, S Rodulphus Burgundiorunt rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194.4 4 Rodulphus |
|
Rodulphut comes de Rein^quot; felduxoremrapitsst.t «p de Rjdulphtts SucHoruin Jkx îSp K RodulphitsCcefar 4j(J.4i' eiufiemmors 441.27 «xo rfj 44t.4j filijteyfiUie 44*-44 robenjj)urg munitio 4.0^.$ Robertus VrunctuEpidam' numpergit Robertuf comes Eeißlex A-Ofii Robertus Antißodorut 4*7-40 gt; RobertusApuîiierex ^.sf. *4 Roterft« dux Bauariic 472. » Rodulphus de Liechteßeyn bttro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^60.33 Rodulphui comes Häbßur' genßs 454.40 4lt;J2.jcgt; Rodulphus dux Lotharin' gi‘C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47^}* rogericus rex Gothorum ereatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vo.4j rogerti«Si«7tlt;erex 390.25 Corinthu/^oliat 390.47 M4nue/t Citß beüuin M' eit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397’2^ rolädus nepos ex ßjrore C« relilAagni^cadit 21S. 2^ roKo Normannorum dux 2^1.2 rowlt;t incenditur à Nerone ió.t4 tedificijs reparatur . 49 incendi iubetur à Commodo Cicßare 63.1z 4 Gothis capta t49.49.t7j. 28 obfeßa à Longobardis JmperanteTiberio 181.55 caputEccleßarum ßatui' tur 187. tf 4 Conßan' teCteßare j^oliatur 194. «s romlt;eincendium caßl 42.8 rojwrfm träslata imperij ßc' des nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233.43 romandiola regio ms pars zSo.it remania parsregni 'Turcici 380.24. de romania ßtu çr cogiiO' nine 397-40 inde romanum populum interimi àmihtibusiubet Commo' dus Cieß. 63.33 |
I N D romanum imperiu ditiißum 110.10 romani Scythisprimùmtri' buta pendent 90.6 Viter bienßs adoriuntur 422. rom.ciuium tumultus cotra pontißcent 595.21 romdziiM Patricias imperiu aßvHans capite plexus romanuspatricius Exarchus Italiie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183.31 romanus cur^uatas author coniurationis^ exciecatus »0-47 rotBdni« Lacapenusß. Ama ßa£li Theophylaài poß Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;231.33 romanus Lacapenus DraU' garius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;186.13 romanus Stephani ß. eunU' chus ßdlus i^o. 40 rowrffli« ïunior ß.Conßanti ni imp.deßeribitur 504. tnrfe romanus dux Bulgarorum J*»47 rowrtw« Argyropolus ßeu Argyrus Ceßarpronuncia tus 314.33 imp.deßcribi' tur 33330 inde romanus Belas balbus impC' rium aßidat 346.3 romanus Diogenes 367.1 roßftrum uaUis ,monafleriu 44J-îy roj/jcyi» Alßatioe ciuitas 4.61.31 roßßußlaus Bulgarilt;e dux 4298 rotunda,templum Pantheo' nisromie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187. 20 roxo/rf«t Scythe Conßanti nopolim oppugnant 289. 46 inde roxolanicum bellum loaU' nis7dmißcislmp.333.43 a' liud ïmperante Monornd' cho 34425 »«rfe rudolphus Chunradusimpe riumaßidäsßgatus 270. 12 rudolphus tranßurenßs ,ß. Richardi ducis,BurgiidiO' rum rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^.3 rudolphus de Vuart 448. 45 B X. rubrite ueflaliuis 4 Nerone inßrtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13.16 rudbertus Palatinos rheni 485.12 rwiiingerui de Starenberg, capitaneus Cteßaris 307. 29 rufßnus adiutor ac duilbr Arcadijimp. *48.4 ist' de rujßnus patricius legatus pro pace 157-» rujßusEgnatius obconiura tionempeenosdat 8.30 rwmoWi« Conflantiißs epi ßcop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333-1 ruoggerius Herbipoleßs C' pißcopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;387.3t rupertus Plandria comes 390.30 rubertus Pipan Palatinos 490.14 rupertus Palatinus. 484. (5 eonfr4M4x»mlt;7(4nunt rupertus Carolum Simpli' em opprimit^ 294. 5t Rwpo-ft« Bmn'if duxRo. Rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487.25 Rußt Heluetiorum flumen 449-3 Rußelif mors 37333 rußi Conflantinopolim op' pugnant 189.46 mde rußieus apes cur äs pro libris prandet apud Ni' cephor. imperat. 113. 16 Rutina triderici ll. wxor S Sabba dux Sarracenoru 133. 3^ Sabbatius patricius Sarrace nisßeadiunxit 397. *J Sabbatius f. Leonis Clt;eßaris caßratus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;229.4 S4ttn4 uxor Adriani Imp. 3^-i3 Sabinianus er mundo duces contra Anaßaßum Cteß. tlt;î9-54 SabinasßaterVe/ßaß. Imp. 36.8 Sabinas pater Veßpaßani 3641 |
SdbinuspTießHus urbisoc' ciditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.41 Sabinum tulianum imperiii inaaßlße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.17 Sabinas gener Neracliani «ÎÎ-54 S4tirtt«BM/g£«rorHiw rex in amicitiam receptus à CoU' ßantinoV.lmp. 210. 5* S46«m« Neapolitanuspr^ ßilus equitum 194. 12 SaceUarius Anaßaßus inß' dias molitusRomanoiSS. 11 Sacerdotibus griecis uxoren habere permißum 196, 7 de Sacerdotibus Turcorunt 387.17 inde Sait Apochaps pr^fidlus Cref« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2J4.5 S4/4rJ(«i{MX Hungarorum .ingreßßis mltaliam 179» 52 Saleius Baßßts poi'ta dona-' turquingentisRS. 39.1 Saliceti comment.contra edi äumiußiniani 176» 16 Salioru ßacerdotio ßndlus Marcus Antoninus imp. 38.41 Saliquie leges 328.43 M..Salius Otho uide Othir Salonina uxorGalieni Imp, 96.1 Saloninus Galieni Imp .fi'-lias oceißus 93.48 cum pa^ tre oceißus 96.^ Saloninus pr^ßul imperator ßüus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164.37 Salßon oppidum 398.9 Saluidienus Orficus à Do-' mitiano occiditur 44.2 Saluius Cocceianus 4Domt tiano perimitur 44.5 Saluius lulianusl. C.conß' liarius Adriani Imper. 33, 24 Saluius lulianus proauus D.lulianiimp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(,6.1 SalußiusLucuilus aDomi' tianouocatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.4 Salu/Hus pricßdiusadmonet Itilianum ex Sibyllinis 119. t7ele£lus,impcrium recU' ßat.i3t,i9 prtcßdlus Orien tiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17,6.18 Saläuio |
Sahifiio Cecillus pricfirtur 3443
StfWrffidn/»' firenuierfidc'
les
S4-3.3}
Samata ciuitas obfefia 244. 46
frmbocebus rexTurcorum 33^38
fammonax Agarentu inß' ; dias regi detegit 264.44 .transfuga 266.45 ftmnia deficiens à Ludoui' , co 11 Imperat, 248.4 inde
famfon dux Hugonis Z81.3 famusinfulaàvejpafinpro uinciamredigitur 37 418
’ ÀTurcisfubaila 37917 fancya Ricbardi Cicfaris u~
xor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;434.1z
fangiarebifprteßdes prouin
cidrum
fangibanus Halanorumrex . 157.48 inde fantabarinus monaebus
mortuum,feuiuum oileU' furumpromittit 254. 48 ififfe
fdporesrex Per/irum Vale
1 N D e X.
lt;fnö(r »41. it Hcruc/nint
îàdrco Antonino imper, expugndtd
imp.opprimunt 391. 49 nbsp;nbsp;„ .
inde fub Conflantino Biir fciderouiacaflellum obfef - fegedunum, olim dicebatur Siiigidonenfls ager 33t.
bato Ctef. 195. 19 pc^ LudouiccumPium exltit.-lia pulß 131.3 .Romam cp' pugnant 133- 3^ contre Rom. imperante Theophi I0Z38. t indeitaliampdT' tim occupant partim ua^ fiant 278. 43 inde di'
fum
JOl.lp
fchebefch oppidum Hunga-
rite
S33 ;o
fcherdinga Rauaria; urbs 460.11
fchifma nouu ex ekelione duorum potificum ortum 33947
39
fegericM rex Gotberü elc^
äus
felefiadium 43149 «rti feleucia urbs capta incendia deleturso.4s iterfiti Tur
ciscaptd
f3^-St
{li quaß Ctirehiiceni f3ö. fclduicontra Kduritiu Cæf. feleucui mdtbemdticut }t.
183. 3Î inde prielijs fati' 47 farracenorum bellum cum nbsp;gatur ab Henrico Aucupe felinusCiliciteurbs,pofiea
Imp. 193.30 tributarijfrili
ConfianteC1ef.193.iS inquot; de bellum er foedus cum
lufiiniano Tertio Imper, fclauenicum bellum cum Ca 196. 40 inde bellum cum roio Magno 219.13 Anafiaßo Arthemio imp, felerus frater Monomachi
tot. 14 (rtde cum Leone ifduroCtef. 204.51 inde imperanteLudouici 11 247. 49. inde imperait' te Carolo Crafib z6t. 38
imper^Protoflrdtus 34^*
lä
irtde
fchotafticus patricius legi' tusad Pdpam Conftanti'
num
îOi.8
TraianopeliS 51.32 fempacb oppidum 430, « fenecte ludus de morte Clan
dij Cief.z3.40 eidemindi' fciplinam traditur Nero, Z4.16 fenecamprtccepto' rem interimit Nero 26.
7 feptaRomtereftaurantur 33.16
feptemcafira' 398.17
inde Leonte V, Cief.zéö. fcopia ^^yßorumciuitdsctl feptembcr dppeUdtus Her^
4t Jrt(/ci)Mper4«fe N/ce-phoro Phocd 300. 4S inde in Creta imperäte Ro
pta
348.3 8 nbsp;nbsp;c«Zeî
fcotorüzrPiilorumin Bn feptimius interfic^or Pont'
manoiuniore 304.24
rium Imperatorem in tur' flatilia Meßalina,iii Nero-
tanniarapinte 137-7
ferebonia, tertia Augufii U'
pem feruitutem redigit 9t. 46 eiufdemtyrannis ,fu' perbia er exitus, ibidem, inde
fàporesrexPerfarum Niß' binobfedit 123. 49 pa' cem petens bedi indiäio' nemrecipit 314.33 indefoe iusrumpit 140.11
Sarabaffes dux Perfaru prtc
wîMxor
»7-14
fdturius libertus TSomitid' noconßffbadcurrit 44. ts
faturninus imperator à militibus ßüus9s. s^im^ perans ni Oriente, fier ul'
tur
»OÎ-3J
xor
10.5t
fch^drttenberg Comitd'
tut
Scyth£ met it incutiuntP.0' minis 87. n .»DecjoCtf fare oppugnati in angU' ftias redaäi proditionis
peij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-33
feptimius Imperator apud, Dalmatasefièâus 99.1$ feptitius Clarus prtefiäus pTictorio ibdicatur 36t
33
fepuhura inlra urbes uéti^
■ liocecidit
l()O.ÎÎ
faulus VLebrteoru dux Go^ thos die fefio aggreditur ’49.31
infidifs uincuntur 88.34 inde latèprtcdantur er re
gndnf 90.13 Rom4«HM
ferapidis tempîum fubuer.^
»47-S
fergij Gilbte imp.defcriptio
iS.tp inde
Saraces dux PerfarumprtC' faxenhaufen oppidum 43. lio cecidit 190. i
farbarus dux ab Heraclio Ctef.fiigatus, nuncium fil' laccmaccipit 190.8 ptJe firmatte legionem Ro. cum duce interficiunt 43.iS uincuntur R0.97.t4.97. »8 partim occiduntur,par timfubiguntur 104.39 ui m à Confiantino AUgno ; jti. ^9 JAteßam zr Pati' noniam populantur «4. 30 præfide Romano eic'
Saxones domiti à Valen' tiniano Imp. nbsp;nbsp;nbsp;138.46
faxonicum bellum cum Cd' rolo Magno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.20
fitxonumdux Protofrati' rius er eledior fr.£lus 317.
25 rebeüio contra Henri' cum 11.386.14 dux à mul
folumpopulantur 94.16 fergiusmonotbelitaerroris à Romanis fuperantur damnatus 196. dj 97.18 in Europa fub fergiusRoman.Póntiftxre‘‘ Heraclio imperat. 389. fragatur htereticte/ynodo »t inde ad Taurum ßti 197.30 LudouicumlI im^gt; Romam oppugnant 146. per.coronat 274. 39 t6 frrtiores er ualidiores fergius Sicilite prtefrdui cum uxoribus ac Uber is nbsp;nbsp;103.31
in Moglenoril agrum im fergius Roman, pontificent perfequutus 271.20
ponuntur 376. sz uin cunt er ad feruitutem re
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diguntur 379-30
titudine hominum oppref fcytharu,(jui er Vnni didi, fus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;446.13
fays Perfarum dux 190.
iîoPannonidSuafiàt ïs^. fchajfhaufin Aufiriieducis 37 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49z. 4^
faroebus nepos Tamerlain fcanderbech uel febender'
538.30 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beeb S4-3.3 inde
farraceni Romanis auxilß fceuolaLC.operampraefiat
uaritegentes 180. i feythieum bellum fub M.aU'
ritio Ctef. 1S3.25 ckw Con ftantino Rarbato bellum er foedus 193.
Sergius Confiantinopoli' tanus patriarchUi Hera' ' clium Ctef. eoronat 189«
12
fergius monaebus Neßorid nusbterefiareba 533.
29
frruandus Arabundus Gal'
lorum prtefidlus 164.4 febafiianus in GaSia impC' feruia regio, cor uocabulo
39
ratorfrüus 131.16 rafeiadiäa 548.12 S ßr'
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CU aï' | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cddrripiens »74/. 4.1 Jlrd^olix SultMM efficitur ^2^.26 ßrategemd 48. Çî. 547. DecibiU 49.4 Mxw ritij Cicf.contra Chagdnit 184. j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(17 ßrdtdgemittu [criptor ftudta iuuätur ac uigent 4S. ^5 ßyperusdux fdélut Tarfum ßeuerfurti promittU 353. 7 Suetaniuf lt;i C; Caligula cur carptut gt;joi. 43 fuetoiüiM TraquiÜus epißo larum magijter abdicatur jueuite 4 r«r4 437.4 4 fueui delentur 8. ^7 fueui cr Vandali Kom.diti' onem uaßantcs 145». inde fuueinjiirt urbs imperialit elimhareditaria ibidem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zp fuidegeruï i 1 Babenbergeu' fisantifles j papa ßilus 34-8- Î9 fuitenfes populi qui ^6ó.^t fulpitius confulans, focer Alexâdri imperatoris yp. ßultanus DiogenèRom.pra prijs ueßib.ornat 370.37 copjrfj m R.om.fines emit' tit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^72. zo fumenconuiuijs inßrriueti tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix'). ^2 defumptib.publicii leges ro gat£ à îàarco Antonino furMphiloj. per calumnià damnatus q-‘i-3P fyUa unusexomnib.Roma' I N D Jus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173.1 fyncellus Euthymius patri ' archa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;265.4 fynderichus dux i Beliffu' riofuperatus 174.39 fynderouia Serui^ regia 54-8-32 fy nodus propter Ntónothe' btas 196.1. Conjiantino' politana 210.44. Latera nenßs 2to. Nicflt; 213.41. er 213.15. Vieu' nt. T;d7.^ 7 ßracujiea SaMcenis cU' pt£ tp/^. 2t. cuerfe 154. 26 fyrochisrex Perfarumpoß Cofroen ’^■^7.8 T tacianus öermanusiriliena tucifMartiano imp.ióo, 46. inde Tacitus, imper. deßribitur 9P.3^ taciti primi 5 libri ftuper in' uenti IÇ. 26.er:ó.3o tadicus Suejjanus 1. G. 414. 11 tamerlanes lAaJageta To^ myrw Stytharum rex pO' tens 542.39. Mitie tdr^ßs Codicus uocatus Ze noCj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;166.15 taraßus patriarcha Confia tinop 2t^. t,.mfomnisap paret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;228.18 targouißus Metrupolts Va lachorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;598.36 tarichea ciuitas iudieæ expu gnatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.24 in Tarraconeicdes Augufii reflitutiur 5 4.37 tarusfluuius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;424.38 taurinus Augufius effcâus dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7p. 25 taurofcythe Romanis auxi' liapoüiciti ’ nbsp;nbsp;nbsp;92.1 taurus tüahometi libru ad' ßrt .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 34- templa foliDeo facranda 4-9^. 2 templum prugenfe 479. 31 Mpbrzce metropolis Agare norum in Oriente 252.19 tertoritc in friinciti pr^litt 604.13 nbsp;nbsp;nbsp;(r«p«6;ti tartula M. Crii/?iHxorcpr^ tertuHaauia Vej^aßani lm' peratoris 3^’' tertuÜus pjcer titi Veßaß 42.28 teruiusfl, ^75-3^ terramotus »93.44 246. s7 154. 3» ßn^ßißinius AntiochiiC ijo. Ro' gt;nlt;c er circa 'ÿi.3^ By fan tij 177.4.2 Byzantqplu res 17^. 6 miraculofus ')73‘36. inde ingens Leo nelfauro imperante2O7. 23. in Paleßina CT Syria 110.6. ingens fub Conßä tinoDuca ^64. ^.S.fub Alexio Conmeno 380.15 terribilis fub Henrico 11 386.47 de Teflamentis leges eondi' t£ 64. 47 tethomeron Bulgaroru dux tetricusin Gallijs imperans in deditionein ab Aurelio accipitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p3. 48 tetrici duo in ÇaUiaimpera runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.48 teutonicumregumzóp. 47 T /iterlt;( nomen incipientes occiduntur 138.32 thaboritah^retici 494.9. ßgati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘joo.46 thaiphali Thraciam uafian tes uincuntur »42. 5 inde thaßilo dux Baioariorum 118« 4o.i«!ie theatrum Pompeij exußum 87.11 tbecM fTheophiliC^faris 236.47 themiflij philofophi oratio contra Arianos 140.6 thendtbaldus rex Vißgotho rum fidus t7‘j. 19 theobaldus phyretarum co' mes 44-6.36 theobaldus comes de Blo' mont nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44p. 12 theobaldus Brixiie magnas 4-53-9 theobaldus Bruffatus 4 54 33 theocretiartusßmiliaris A' mantij ßuflratus 172116. linie theoilifte focrusTheophili Cj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;236.42 theoillißus prieceptor Ali' chaelis C^f 242,8. Theo nisducib laudatus72. 47 fyüanus ßgt;cerCallgul£ »8. 7 L. SyHanus pr^tura abdica tusmoriiuffus 13.13 fyluanusBonifqf. 121.41 inde fymbatiusBaßlio Cef. inp^ dians deprehenßs ^5 45 fymiamira mater Antonini Varijimp. 70. 5 fymmachus maießatis reus ob doilrmam abfoluitur 14.Ó.2 fymmachus uir confularisà Tbeoderico Arrianoocci |
{lißusTiromi Logothetis 244.1. inrfe theodatus dux Galieni pj, 4'’ theodatus fucceffbr Atalari ciregisGothorum i74.sf inde theodericus regem Gotho' rumfuperat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22 theodobertus Francoritxex «7Î.9 theodomiris frater Valami' riregis tfS. i. inde theodora uxor Conßantif imp.iop-.it çy 110.19 theodora uxor lußiniani ' lmp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t77. JO Chaganif. 200.44 theodora foror cachanirc' gisAuarum ip3. s» theodora f. Caroli Aiagtk theodora Paphlagona uxor TheophiliCtef. xj^.jj tbeojord mater Michaelis imp. deßribitur 242. inrfc theodora fil. Romani lunia ris uxorloannts Zimißis Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jio.44 theodoraforor Zoes reginec j8o. 27. inde imperat 300.42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde theodoricus dußor çy rex Vefogothorum 237.3.inde theodoricut filiiu TheodO' rici régis Gothorum 237, 40 theodoricus filiits naturilis Caroli Magni tza.sp theodoricus archiep. Colo' nienßs 304. 40 tbeo.iorof4n«î dux contra Roxolanos J44. jo theodorus legatusad lufli' num pró Arriants »72. yb fummus ponti' frx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tps.p. mde theodorus exarchus »94. 44 theodorus patricias Philip' picum Bardanium oCU' lispriuauit 101. 3^ theodoros preceptor nid' tiafierij fub Fiicephoro imperatore 224. 17 theodorus confeffor uerbc' ratus ^37. i-p theodoriss |
|
theodoriK Fortis Ui exercitus co tra Agarenos 238.52 tfccodoriM Cuphara obfes Sulgarisdatui 24.3.16 ’ theodorus Satdbarenus mo' nachusdatpcenof 264. »5 . theodorus CizicUf i» monte Olympo 2511.32 theodorufEpeirota 412.35 iJiroJori« Ld/cdrw 415148 theodorus Lotharingiit dux 450*29 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp. 22i^..n. genitali theodorus f.Andronici Pa- buspriuatus 22‘^.2') laologilmperatoris,mar theophilailus fil. Romani, fhionatum fufcipit pontifix 288. 44 . 34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;theophilagius Exarchus in theodofiuspater Èirmiin italiammiffus 198.30 Aphrica »39* gt;2 theophilitzes minus hono-theodofiuSyéx Hifiiania uo- ratus quàm minifier ipfi-catus,magifiermilitum,ui usBafiUus 251.21 . dor, confors imperij çy'c. theophilus Alexddrinus ad-tj^2.8.itideCafardefcri.. iuuat Chrifofiomum 151^ éïfur 144.40. i«rfe 45 theodofius alter patri Area theophilus iuris corrector dio Imp.fuccedit 151.28. pfclH/ïinùtto 176.22 indeimp.defcribiiur 153. theophilusfil. Thomapra-32. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«de nbsp;fidus terre/iris exercitus theodofius fil.Mauritijrex 234; 21 coronatusadCofroencO' theophilus filius Michaelis fitgit tS-j.zo. inde Trauli,lmp.defcribitur theodofius f. Confiantini 236. inde noui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^2. 35 theophilus auus Iohannis theodofius monachus Gene imp. Agarenorum uidor ralist^y.^i^.. CT 290.4 iheodofius Confiantinopo- theophobus prafiàtifiimus litanus lttuitusCó;fiappel beüo contra Arabes 2^3. . iatus 202. 27. k«i«ïco W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ gnomine Adramytteitus imp.defcribitur 203.10 istde theodofius quartus f. Leonis Caf. 22p. lÿ theodofius Prafes patruelis Cofiantini M onomachi de rifusexulat 359. 8. i«Jc theodota ex ancilla uxor Confidntini, filij Leonis Illl. Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241.20 theodatiaoppidunuc That thomasregnumaßeääs fub ta 70. tt theodotus fit patriarcha Co fiant inop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;227,4 theodulphus Aurelianenfis epifc. imperatori rebellis 2-}O.2Ü theolaiphus legatus morte Conftantij luliano nun- fiat |
t H D theophanes magißtr,rerum publicarum adminiflra-tor zoÿ.^. ^icepho rum patriarchdm excipit 226.1^1 theophanes conßjjor uerbe futus theophania Athenea ui eo pulata Stauratio iz^. ?? theophania prima uxor Le-onisvCtef. 264.33 theophilaâus f. Michaelis inde 5- thermantia mater Theodo-fij imp. 144. 42 thejfalia à Bafaite Turco oc cupata 542.8 thefialonica Gracia ciuitaa expugnata à Turc is 547. 4J thetemannus Thuringia Marchio 444. sy thietgandus epifc. Treueren tyränusbeüu ciuilemouet , cotrd Michaelëlmp. 233. 34. inde Maurocenus 415. tfcoiBdf Tufciiecomes ^20, 20 thomas Mocenicus 492.8 tb om as Hafelpach inuerecü |
Z X. dustheologus 508.29 fbomdf Pd/ifo/ogMï Romä fitgit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;562.15 tfcomdi Strigonienfis Cardi nal'is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;608.^ thorifinundus f. Theodori- ci regts Gothoru 157.40. €7*158.18. inde thraciaà Gothisuafiata 14.2. gt;). Rom. imperio ablata 187. 32.j fubadaà thoma imp.234.x. Turcis fubieda'jt^i.iy.deuafiata fub AleXio Comneno .45 tn Thraciam tranfitus per Tràffyluaniam'jpS.t'ÿ. ex Epirouia 599*45 thuringia oppugnatur 412. 8 thurfines àfiatreMahome-tolioccifus 557*21 thiiffageta pop. 528.44 thyana ctuitas expugnata tiberinus Traditius exim-purus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77. li tiberiui priuignus Augufti 11.25. Nerontsf. 11.30. amp;lt;erM adoptatus Augufii 12.12 CZ. Tito’ii« Nerodefcribi-tur 12.inde CaldiusBibe-rius Meroperiocudidus gt;5*5 tiberius nepos ^eronisex Drufo 16.19. tt 17.10. inde uenenoperimitur 18,6 tiberij Claudij defiriptio 20. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde tiberius Alexander prafi-dusAegypti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.18 tiberius fuccefioriudinimi nortsCaf. 179.6. Clt;e^ fardefcribitur 180.24. inde tiberiusf. Mauritij Cafaris 186.30 tiberius iufiinianif.ad aram madatus 200.33 tibifcusfl. 219.12.598. ï? tietburga foror Hugberti abbatis,uxorLotharij 241.15 1. Ticianus fiater Othonis imp. ticinenfes coniurant contra tigiüinus emi/farius Hero- |
tigranes Armenia rex à ïie rone refiituitur regno 13. 16 tigris limes Rom.O'Perfiei Imperij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191.11 timeffoclis,foceri Gordiani Jmperatoris, prudentia, honor ex interitus 84. 31. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde timolausfZenobia 92» timotheus in tocu Euphemij patriar fubftitutus sócf.ii tinganus ex ajfiedu uatici-natus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233.4 titusf.Vejfiafiani^^. z^.cu patreVeffiafiano ludaam oppugnat 37. 1. He-fcribitur 40. inJe tizxjtfl. 219.11 tonitrua homines er iumen taperdunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^86.4.8 ^ornacHobfe/fum 470.27 torneamenta, ludi equefires primo inuenti 296.37 torneamentum defcriptunt 16 tornitius Leo ciuile beSunt mouit contra Monoma-chumlmp. 343. 3.111^« totilas rex Gothorumfidus 175.24. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde trachea lt;i Vejfiaf. in prouin ciamredigitur -^7.46 traianopolis, antea Selinus dida nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^i. traianus,uide'Vlpius tranguiüina uxor Gordiani Caf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^.1^ tranjfyluaniatrdfitus 598. tranftila percufforValenti-nianiprincipis 158.55 tranfßluania 598.27 trapezuntiustmp. 538. 28 trapezus à Turcis uida trafuUus magifter Tiberif Neronis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj. t traufnitzdrx 462.48 trebellianus in Jjauria fiidus Bnp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9;. 21 trebeUius Bulgarorum rex tuftinianum armis defin-dit 199. 6. inde trebonianus Gallus prodi-tor Decij Cafaris 88. 42. idë Ca far defcribitur 89.4O- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde Treue- |
|
treuerenßsdfchiep. drchicà ceUdriuiGdUiie J«7. :i tridrid uxor L. 'ViteUij s tribdUi Thrdciâ udftdte's ttin cuntur t4ï. f. indecomu niter 3ulgdri diâi 342. tnbonianut iurif corrector fub lufiinidno 170. 22 inde *rridentindtuUif 333 t6 triphylliitt ueneno fubldttü 222.44. tripoUs expugndtd ;43 i3 tnzocopiif pdtriciiK Ex^r- chuf in itdlidm mijßit zoo If nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(63t. là troidnud luim defcriptiK try phon moiidchuSipdtridr chdCon/ldnt.fi.ilut 233, tiilcid dußriie oppidu 459. ÎÏ tumukuf in Sueuid 478.^0. inGerntdnid 386. 4.0 turcicotrd BulgdrosmunS' rtbui excitdtt 260. 24. Vgri didi Rom. regiones inuddunt,tmperdnte Con^ ftdittino Porphyrogenito 292-3. indepofl obitum JAdXimilidniirrumpentes , in Hungdridtn 6oÿ. » inde ^e Tureorum origine 328. 19 tureorum mdgii^rdtiu et mi titdreinftitutums7çgt;. inde contn Turcdrnm fieuitidm ordtiû dd principes Chri^ fiidnos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$24. in Turcos expeditio magnd, imperdiite Tlddisldo jjo. 20. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde turcicum nomen primum du ditum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSj. 7 turcicum beVum fub Conflü tino Qjtinto 210.1. lt;ï» perdnte Romano luniore 304.3t. contra MonO' mdchumlmp. 544.42 thuregum oppidum 476.30 iurinckheim oppidum impe ridle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499.28 Igroncn/îîHrtî^i Normdtt' t{isjpolidtd24o.43 (20 tufridniinexiliuddi 454. oppidum obfeffum à Chagdno 1S4. i K^ßipopttli fzS.fz |
I N 'd tufeuldiiiis Cdrdinalis de Prancid 479.7 de tutelis liberorum leges ro gdt£ d Mdrco Antonino S9-}lt;i tyberis dlucus repurgdtui 9-3^ tyberisfluuij exunddtio ft. 33.203.3} tyberius cdlcdtus occißis 199.28 tyrdch dux Pdtzindcdrum Î44-49 tyrenfteindrx 409.22 tyropiumtwx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37t • s tytus, princeps de/èdionis OfroenorumilAdximino 81.22 V Vuotß-dniis de ^eUeiiburg 473.1 UUdtdchid, olim Ddciddp^ pelldtd s^t-SS S9S 3f Udldmiruf Gepidarum rex tfS.t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde uudldemarM Mdrcbio Rràr deburgcnßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;458.28 «KdWitwz« fil. Richfridi, epifc.Traieiilenfis 272.45 Udleid drx 3;)2.40 Udle ns Imperdtorc fi komî, interemptus pj. 2 Udlens împerdtor defiribi' tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff. îj. iWe udlentinidnus Imperdtor de firibitur t3i- jy. inde Udlentinidnus iunior oritur 139.4^. inde fi-dter Grd tidniex dlid matre cofors imperij 141.45. inde Impcrdt. defiribitur 141. i6. d Theodofio refii. tuitur 14s. 40 «dffrthnwnMl alter imp.gc' nitus tft. 20. defiribi-. tur 1}}. 32. inde Udlentinidnus confobrinUS Theodofii C^fi fisdlusRO' mdmmittitur 234.3}. fi Confidntini Imperator de firibitur i}6.48. inde quo modo mortuus i6t. 7 Udlentinus dux Pidorum et Scotorum noua maliens t39.tS Udlerid Ntelfalihdiij uxor Cldudij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22 4T Udlerid f. Diocktidni imp. t09 9 ualertdrius Imperator defiri |
quot;6 X. bitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2 26 Udlerianiimp. duces omnes ad Imperium uocati^}. 45 udlerius Catulinus fuccefi for datur Seuero ,fed fiu' ftra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.4t ualerius Cordus prteceptor Alexandrilmperat. 78. '° ... Udlerius Cadufioru rex 91. ualerius Aidximianus, Hfrgt; culeus defiribitur 109. ij ualerius frater P.udoxi£ 2}6.to. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde uuallia fiu VuaUisrex GO' thorumeletlus ijo. 45. inde uualramusde iuliacoColo^ nienfis archiepifc. 472.9 uualramus Colonienfis ar' chiepifi. 47}. i, uualtfiedus comes, itali£ prapofitus capitis damna tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;276.39 uualtherui deEfienbach 448-4Î coneubina Eotha rif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24t. 18 ««(t/h-dWMi Henrici VJI ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J4-j8 Tridentina 38}. 26 Udnddli,Sueui,Alani,uafia' tores Romani ditionis J49' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««Je cumVandaiis beUuiufiinia ni imp. 274-20 exVarbo/àhiaiterad mon' tesCorbauii f99-lt;ï üaridna clades Romanis à Germants iHata 9.7 umaringen oppidu 43114 rfj Varium üeliogabalu mi Utes deficiünt 7}. 4 uarius imp.defiribitur 76. inde uam£ campus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S99-2 uarraranesPerfirumrex Roi». 4grHf» uaftareniti tùrfruüra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfz. 14 Uarronianus pater iuuiani Gif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;232.38 uarronianus f. luuiani imp. 23}. 7 Udfiones Carolum MagnS infidijs excipiunt 228. 2f. ùLadouicoPioim peratore fubatli 230. 48 Udfillumcaftrum 598.44 Mticiniit Cofioes deregno' rum et fine mundi 283. ly udalricus Aquilcienfis patri archa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38}. 36 udalricus Eifldtenfis Epifc. 3S7.}0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.426.36 udalricus Carinthiardux udalricus Phyretaru comes 4lt;îi. Il udalricusPatauienfis Anti-fies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}O3.8 uehuuifin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;462,10 ueld/pergmunitio 4^4. uuelffo primus comes Alter finfisinSueuia 232.26 uuelfa fuperioris Auftri£ oppidum 60^. 46 ueltkirch dominium 4}o.2O uenatioC£fcum regibuset principib.quam plurimis 62}. 27 Ke«£-eï/rfHf(f«xPrrfg4f fubi-gitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2?}. 12 uuenceslaus Ottdcari Hun-garorum regis f. 439.4» ue'nceslaus comes Luzelbur genfis 479 ta uencesldus C£f. 483.3«. matrem fudin par tu interficit 483. 28. Edptifma primo ingreffu foedauit ibide gul£ er Veneri deditus 483.36. dignus^nondiii ' demate,fed laqueo 48}. 2. eiufàem mors 48}. 17 «Mf tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocubina Hit gonis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;280. 3lt; ueneridnus dux Gothosdé-pulit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.3^ uenetd CT Prafina fiiilio 28} 2S.Cr'2S7.2 uenetilfthmu celerrimèmu niunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}62.20 uenetorum cum Rauennati-busdifiidia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î9î «p ttenetis injiilus Pipinus aau yi uenetum bellum cum Klaxi-miliano 606.41 «frttof-M nomina Germanica primus quis inuenerit 226.32 uentorum uiolentiafub Ale xio Comnentf 384.24 KfTcorfwî lurintts fitmiluen dens,fitmo périt 79. 26 uuerdeaC£fareum monafie rium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^j. 27 «Herdéfcerg comitatus466. VergJ- |
| ||||||||||||
|
ienßt |
|
pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óo?. umbricius drußicx fdcrificä tem Galbi imp. neen ad-monet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5 Vmptopolus rràcuf 580.4. ungarij iuxta Oenufl.a Ger mdnii c.eß 2^2. 46. S4' xoniam populantes, impe perante Henrico Aucupe 294.48. j«./e unnipopuli 5x8.47. cir cilicum Maeotidem uer-fiu arilttrum nbsp;nbsp;nbsp;179-5^ ttuoljjvrtzbaujen in Baud-rid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-2.6.-^7 uologefus Parthorü rex-^j. uolußo I. C. «pJ Antoninus Pius 57-i“) uuormatid 587.55.43». 4 g ttuormatienßum rebeUio 887.44^ Voßrit Arabiaurbs 86.2 (»runoj nepos Michae. Caß. magißer aedux Antioch, creatus 358.55. jiiJc wrjhi/uus dux Boemorum ? 4-7.52 ttrbanusquartus 430.9 lirfcdrtMJpoJiftyrx 470. 4 tirbts condita miUeßinusdn nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87. » vrbitiuseunuchus s68.c^.‘^ urfinorum itj-Columnenßu ßftio 425.50 upj Gdffanus rex Perfarit |
1 N 55».24. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»iJe ußigdßusprimMex Sicam- bris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^zS. 47 uulßlas Gothorumepifcop. liter M Gothicds inueiüt »40. 22 uultiziiri Scytarum generd' tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»8o.2 VMHn'ngH» Hiffit nbsp;nbsp;nbsp;45». 6 uarugundi Scytarum genc' ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ido.2 Vxiorum ßeild omnib. ßttU' rapradicebat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-33« 9 wxorein ducere ßicerdotibus Gracis permißum 11)6.7 X. 'Xenodochiumloco diuerfo rij meretricum adißcatum 237-4-0 'X.enephon medicus uenenu parat Claudio 22.2^ Xerolophiü terramotu di' rutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207.2=) yCij-c], ij. cdp. in legibus i'n prima glojß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;529.2 Xiphkis coinetes interdiu apparuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 5.. 4 Xiphilmus improbtis dißer ptor Dionis 47. 6 nouitdtis ßudio' . fus pent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i02..^6 Z H/'ero/o-lymis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’9». 39 ZdcharidS protoßiatarius, adcapiendum'Sergin pon D É X. nf. mi fus sp7’ 3» Zdcbaridf potißx Kom.lc' gdtos mittitad Conßanti nuCopronyinu 209.52 Zdcharids orator munera ßrtCaroloAldgno 2tp. Zdch.ts Turcus nauigio infu la Chiu occupât }7p. 25 X4gori» regio Bulgarts dd' td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;243.42 3;.tgorfrt«s praß^lus 4rx cts interßclus 235.7 Zdltdlocus »29.2» ad zelymbriam ufep i mari murus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170.55 Zelyinus Othomannus, dc' amus Turcorum cafar 57i--3^ Zendiboldus fil. Rudolphi Chunradi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;270. »4 Zenebaldus nothus Arnul' pbiCaf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;272. 40 Zeno Cafgener Odoacri re gisGotboru »65. 43. ide defcribitur »96. inde Zenobid Odenatiiixor 92. 23 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde zenobia Pd'mirenorum Au guiia cü filijsab Aurelia HO capta I 92. 53 zenobid magno certamine ßgatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98.38 2:fnoh4«rfciin SarracenO' rumregione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;92.36 Zenondauxor Baßli- |
fei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t66.2^ zidemonü mors feditionent mouet 207. zdßd hareticorum dux in Boemid 494. » Xif4 pr nceps tenu it duos Aßrologos 206. ?4’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(4'* zobef laus Boemia dux Zoe ßidZctntziStilianijij uxor Leoihs V Caf. 264. ?5 Xoc^ Con^dntini Salui, u-XorRomd liArgyrilmp.. 33'-?* Zoeregmd 33». 47. 'AI»gt; cbdcTfi« 4)»4t 333. 29* imperdt 34». ». Zozopetra patria AmaruiH na regis.dRomaniscaptd 238.47 senoj»«.» oppjdwff 4864 zuendebaldus Mdrahenßu Sclauorum rex 270.22* iflde zuendebaldus f. Arnulphi imperio deturbatur 273* 20 Zuendebdl lus Arnulphi no thusauxilnim firt Beren-gario 27‘f-}7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde zulemonduxclaßis 205^ c u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r - zyzymusf. Ntohometi ficu di 566,16. inde. |
FINIS.
r
ERRATA INTER EXCVDENDVM COMz wydßc emendabii.,priore numeropaginam-,poPIeri-
ore lineam indiennte.
Rjg.tt. tin« 17.principumhonore», ibid. jo. aducrfisdqs. ibid. »4.urgebaturhoftis. JJ. t«. prindpum indnlsentij «... 49.nianderet. jç. 40. infimubtum. 4Î.4. etih 45.io.(IefignaturNerui. 47. 41-q«gt;»dagebit. 59.45. apopi«ùartM ptus.óo.47 quod tame. ój. 16. apoplexiam incidiHet. uberrimo co.ig.ario. 74. »0. Caracallae g.iiii numcru^olio.E falfus n’viNT»»'? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9-xi-Decianasthcrma». Ib.d. za. I» omn.bus laudandus. 97. InEnptioJt. CL A V.’
ptVS Ct VINTII.LyS. Ibid. J4 eiusfratremCiuintniini. Ibid. }7, conitibus fe imparem. loi. zz. offerretur. Ibid »7. faaore. u6.49, Auguftum fecerit. 117. 16. Maximiiniis Galerius. Ibid. 30. perfeciit.one in Clirift. izg. 35. üliccumexercitii. »8. z hiuianumlmperarorem. Ibid. 31U Crafsinobilis. 139.5-uolo curtere. 141.4. uhi petrtt. 146. z. fanciiiit. 155. 31. reafiumfs, m I6i JO.LEU PRIMVS CÆSAR. Ibid. 4(.Lconeni ui compul. lós.Infcnptioerit, L E O CÆ.S A R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nS
Pirthi. 179. 6 quetn ante aliquot. 181.13 Illi neebreue.n. aSi. z6. iiocatos in concionem. 183. ii. Sic Chofroes. Ib1d.47.frau« Qcciim KominiS« xoi. X7. dc HormuHo iftipularctur. ioi.i.ARTHB Al I V S. xoj. x6.ctc(^us prulcm dux. iO4.. ji.pro de* isiieneribantur. zoó. i;o de Homouflo. ZO7. 9. accerfebant. Z14.10. inilrumentis niultis. Z17. z8. amp;nbsp;in delicqs. zzo.z. Frail eun amicuin. Ibid. 37.Saxonicifitiguinis. zzz. z8. Dolorem uerd minuebat. zz7.5. Michael Rancabe. zzS.z. habita oratione. tn. 3lt; Dehinc pattern. Z33. z militiam exercere, Z35. zd. fomno indullît. Z5Z. 33. tranlîre linereut. z6o. 8. alterregum. ZÓ5. ij dtpreheiiJebatur. z66.18 Simeone Laba. z68. 53 prominentes uitam. zSy. 4Ó. deferebant. E rj. altera pagina numerus folioriin» fafus lie corrigeiidus: 3’8. 3Z9.30. Dumpetit. 334. zo. throno imponeret. 347. 3. tempons tranqiiillitas. 347.4z principnigna »antes. 370. II Imperatoriinlidiab. 389.9 de StouiFcn. 397. facinus commentus. 40z. Z9 in Germania. 404.9 fabtefaâum. *56.1 MaiUtafcli. 476.21 nunciBaccepit, 501.35 Schendetouia. 537.? Hoinufdi, 541.7 exhaulios, 631,18 toti.ueI.eKtoto jt«».
-ocr page 840- -ocr page 841- -ocr page 842- -ocr page 843-Vinaurr 3/
•rvo’hï
imvOrr.' '5
Hf I- '!*•
i „- ., .. . -. pTfurpi^^rKh^tM^fô 'j j^'i lt;ï{hA; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It^MCrnr
V «^Ka ji««43p iïnnffnr^ _ ir^F'^F^'h* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ru/^r
(i4iq^i5(^l rgt;Mrtl^lt;fdilt;'^ (iati'Zit ; lt;ï
o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 -•
. 9'Ogt;i*plttnhQïgt;ï|^lii^,^ ihunifl-
pcr^*’n0 ■*
îî}îtgt;Mi/j,/^0feunIe k; .nm?«
|
. J ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tUîi a fpc Ctpmir l n tpf îc(per \iij,Gn‘(TO‘^fli afiVîti (jgt; mhh'/^c- ,’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»1» quot;T Îîi^â nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;11/ J T ,t f M r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»|tt'r(îî’^w^««»gt;u/*Prî*’flt;f‘^’*^ ift ! h » gt;»lt;w3aîi»»(’ ^;V0%i*^(V^r^Hp3w i i ■ '; n tHiitf pÂ*râj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aft ’ ' MHn^Mflku^omr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ . i s«**ïe Äi« è» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuittif ’«r «r{^-»ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSe “irji I -ii-M-* i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“=rflt;-w*ß^a«Z 4' inttônM^)gt;hfîi7.iiyôîfr iice;l»®rh/7 b»nn nft^vcttnir \ \i’ nrpKw ijmait Riîr-^ |
fitem i-hmu ;^l3«el4 tUmettéhirilii^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ime»àf4 If^USetifmafa^^ ^tme^1iSifiSu»mr^f»B «fbrlii ' ' 5 aautr ifSlttc~gfitUfjAtl^itr‘ehtlrjat^‘*t‘aamp;ir r ,* it^ffM-tuittet^em^en-4l/' ru^, tfbitv tvr (Jr (J)»^» dfctàf^oîî’4f«’flSrlpV «T« a gt;t'^4b t mteA aà‘figtLtlgt;t^l’nt3t)f^ tlÿMA: ,fl^tfè gt;«lt;^«»l’*’n(îp aJMJcjfcq* tSr îünnt ■^wo’ et^^t (v41(* oxmrarftpe enwi«^ m efiUctte où ne^hetvpaebit if^lurS IV a?3t^bma -jfJtitaiit/' 'trumaft^ Iht^tvV^trftitMlfi^fi OwSt^lù / ît omih cÂp Vm cÿni^ «4|i? ßb r3 m crtitatbf cfwîûzib^r '1P ponczf grfitiinanv- *'«• jn**/*P Itt^ M^4’ meinr^a^^ i»j Onl*«|A lt;ffPtult;Vt^JhM(lgt;^I4^'alt;10'Wlrƒ 1 r «ir ff^^*'^attltC ««»tfrfî i îb*?! a^w'Osr'tijÛM ra«e^ fîtl ]*f oiaH iJlot |