-ocr page 1-

BREVIS ET MO-DBSTA APOLOGIA CAPITVM DiSPVTATIONIS, de MAIESTATE HOMINIS CHRP fti, vera amp;nbsp;fubllantiali præfenda cor» poris amp;nbsp;fanguinis Chrifli in cuchariftia»

THESES IWEJ^TI thorü ,in Sthola Ihgolßadiana pra-’ foßtas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

AVTHORE

lacobo Andreæ, D.Pr^ofitoamp;

Cancellario Academiæ Tu-

bingenßs,

L«ftorlege,perpende amp;dcraumius dica quo^.

TV'EIHGÆ., jipudyiduam Tlrici ^iorlardt.

T), LXIIIL

-ocr page 2-

-ocr page 3-

Reuerendo amp;nbsp;cJarißimo viro, pietatc dodrina præftanti, D. lohanni Se» iafijAnoThatiferOißrenißimiac Chrißianißimi Cxßarif, 'Maximiliani concionatori auiico^ amp;nbsp;eonßliario, amie o amp;nbsp;fratri ßo

Jacobus Andrcæ grati'am dc p aeem in jChrifto optât.

Æpenumero, reucrende vir,8Cmi« hi in Domino honorande frater, de D,Lutheri,pi£ memoriæ vaticinio, non fine magna admirationecogita-____ui,in quo prædixitzfoie, v,t hic fpiri« tusjciuiveramineuchariftia,corporisamp;: fanguinis z-^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r-t| ri Lutn.inlltro.quod

Lhrifti præiennam negcLtandcm ctiam Chriitum hæc verba Chiidi hominem efiê Deum negaturus fit* Vtcunt^ enim „XjcouE’ haólenus quidam, in hac parte noftris contradice« rent, Iplendidè tarnen femper de diuinitatcChriftj, contra Arrianos concionabantur, id quod nunc e» tiam fedulbfaciunt*

Poflquam autê fundamenta huius controuerfiæ accuratius vtrincp excutiuntur, quàm non vanus fuerit Vates,non fine magno animi dolore fubinde ttiagis magisq? experimur. Etenim non amplius, aut cci tè parum de verbis ccenælitig^tur, fed de

A a his

5

-ocr page 4-

4*

his ipfisfîdeiarticulis.qui funt dciucarnatione ver* bijamp;S fefsione Chridi hominis ad dexteram DeCêx quibus D»Lutheriis(contravoluntatêfuam, nbsp;in’

. uitus ab adueriàrijs ,■ qui in fimplicitau vei borum ccenæ acquiefeere noluerut, eb pertravlus)pcripi* cuedemondrauit, non modo indignuni efle ho* mine Chrifliano.de præfentia corporis amp;nbsp;fangui* nis Chridi in eucharidia dubitare, quod facile ef’ fee Chrido id fecundum promifsionem fuam cf* ficercjied his ipfis articub's nos doceri Sc vrgcri, cum vbiep locorum ecclefice fuæ iuxta humani* tatem quocß adefle quod ad dexteram virtiuis

maiedatis Dei, iccundumhumanitate colloca* tus fit»

Hine fadum cd, vt ab his duabus potifsi* mum rationibus nunc tota controuerfia dépende* at» Altera enim pars controuertentium negat, Chridum corpore fuo adefie in ccena, quia aicen* derit in coelum,locum icilicct corporalem, in quo contineatur vfc]p ad nouißimum diem. Altera af* firmaneum corpore,hoc ed,humanitate fuain coe* na adefle,quia fedcatad dexteram virtutis amp;nbsp;ma* iedatis Dci,quæxiullo lococircumfcribiturfideb* que etiam,qua ad dexteram Dei fedet, non modb in ccena, fed vbiep locorum adefle.

Hie neceflaria fuit coeli SiC dexteræ Dei cxpli« catio*

-ocr page 5-

î-

catiOjVt quid vtrumc^ ßgnificare£,intelligeremus, ncarnculi fidei fibiipfis contradicere videretur Jd quod D« Luiherus, piæ memonæ, fingulari dili» pentia ÔC dexteritate in pkrisre, quos de hac con= _ irouenia Icriplit, libris, inpnmisautemeoiquidt ani3o.amp;c.55.imprer. de verbis ccenæ (Hoc eft corpus meum^præftitit^ Eius veiligia dum nos fcquimur, alfjs non necefla» ria,3C quæ nihil prorfus adinftitutumfaciunc,age=« re ( vfcß adeb ofcitanter amp;nbsp;negligenter in fcriptis Lutheri verfati funt, cui prociil dubio hæc expli« catio inbucca non eil nata)alrjs verb^‘'H'«‘quot;'/**f’ vide-mur. Interim (proh dolor) videmus prophetiara Lutheri, hominibus nihil horum cogitantibus, »mpleri.

Cum enim nunc ex commemoratisarticuhs controuerfia ad vnionem perfonalem dcduda fit, quos in hac re pafsim.aduerfarios habcmus, magno numero affirmant:eam nihil aliud effc, quam duarum naturarum diuinaramp;S humanæ in Chri-fto earn coniundioncm, qua humanam natu» ram in fua perlbna, fine naturarum confufione, pcrpetubfuilentetihanc inquam.ÔÔ non. aliamdo« cent, contendutit efle vnionis pcrionalis dcfi« nitioncm. Sed,quidquæfo, hocaîiud eft, quam nenare, Chriftum hominem efie Deum :* Beads

A 5 vide»

-ocr page 6-

videlicet homioibus per omnia fimilem ♦ Siquw dem bead omnes à Verbi Dei fubfiflentia fuftefl« tantur,quorum animabus Temper adeft,amp; corpo’ ra ipforum in puluerem redada nunquam dele* nc, quos ad refurreótionem carnis ÔC immortali* tatem conferuat, atcß hoc modo cum Verbi vni-untur perlôna»

Cum ergo huius quoc^ impietatis patrottus, paucis ab hinc diebus ex fchola Ingolftadiana pro» dqflet J qui meædiiputadonis capita oppugnanda fuiccpit,ad eas breui hoc icripto, quantum in tanta . breuitate amp;nbsp;anguftia tempon's licuit,rcipondi : £ fi quibufdam fuccinAa breuitas mearum conclu» (ionum,in icholis conhieta, paulb oblcurior eflef, carum mentemhic paulb copiofius explicatamha* berent, Etfi enim propter caulam commémora« tam ctiam in hac apologia breuior fui^fpero tarnen lioflros omnes ex ea facile intellecfluros, quid in receflii habeat impietatis opinio, quæ hoc funda-mento.Chriili hominis in coena præfèntiâ negat, quod adcoelos aicenderit. In quibus, fi quibufdam nondum iatisfacflum eft, aut mca hæc quolt;^ ex« . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicatioaliquid obicuritatis habere videtuf , hi le«

ihcn.annoif?s.m. gaot, qusc U, Eutherus, piæ memoriae, in libeilo ' verbis ccEnæ(^Hoc eft corpus mcum) de dex« ^uca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti hominis ad dexteram

Dei

-ocr page 7-

Ddfcrjpfit^ Is, inquani,nxorumveiborumnt, Mon ego illius intérpres»

Vifijm eft' autem hanc apologiam tui nonuni infcribere èc confecrare, non mod'o,vt meæ er« ga te beneuolentiæ publicum teftimonium eflçt, quæ, vt opinor,tibiciï verè nobili Cypriano Leo«^ üitio a Leonitia,commun! noftro, cocp charifsimo amico nbsp;nbsp;fratre fatis peripcda efl : fed earn etiam oh

caußm,qu0d ex eo tempore, quo primum in tuara notitiam perueni, te viderem ab omnibus fcda* hjs, eorumçp peruerfis opinionibus alienifsimum, adeoc^ ftudiofum Ôô tenacem eius dodrinæ,quam fi'ius Üei pcreledum oraanpm(uüm,D»Martinu Lutherum ecclefie fug ex fcripturæ purifsimo fonte apperuit Ôô patefecit,cuius lôlida fundamenta fem-per pluris fecifti, quæ videras expreflö Dei verbo, indubitatis fidei noftræ articulis inniti, quam ftultæ rationis figmenta, quæ de phylïco corpore, eiufdemeß phyßca in coelo locatione , motu Io» call, amp;nbsp;naturalibusproprietatibus cocionabantur: quæ omnia videras nihil habere folidi aut fîrmi, in quo mens hominis Chriftiani tutb poflet acquie-fecre. Hoc igitur munus exiguum quidem illud, fedabhomine tui If udiofiisimo profc(n:u,qua ibles, humanitäre Só beneuolentia accipe: èC quam iam inde ab initio in corde tuo reuelati cuangelrj,non fi« ne magnis periculis profefliis es piam Ôd iynceram . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cede«

-ocr page 8-

î.

«cclenanittî noftrarum dodrinam, opera D.Lu* thcrircftauratS,pro folitotuo zcloôô pietatecotl* ftanter cucriacpropagate pergas, bene foe* liciter vale» Tubingæ.pridie Ca» lend» Septembris, Anno

X ? Ö 4»

Ædita

-ocr page 9-

ÆT) IT A funt ßiperiore proximo menfe Februario capita ,qu(edam dijputationls de maieflate hominit Chrißi, quibui non mo^yerahumanitatit eiusin Eucharijîia prorations facramentiyfedea quoq^ afferittir præjentta^qua adconfolationem ec-(leßte ßix paßimyhi^jlocorumadel^: quam ommbtu pij s tir^eri» tat is ßudioßs fatüfa^uram ßerabam.

Sedprater expellationem offertur mihi dißutatio aduerfa-ria t in celeberrima Academia Ingolßadiana paucis ab hinc die--but propoßta^ qua commemorata hominis Chrtßi maießas quot;darijs modis oppugnatur : cuiui author tam honeßus e/Ç, 'yit nomenßuum adßcriberenon ßtaufits. Qua in parte non tarn contra publicas Im-perij leg es, quam ipjam ßholam,eiws ij Frofeßores celeberrimospec-cauit.Decreto enim Imperij cautum eli^,nequidßne nomine autho-ris in lucem adatur. Et qua efÇ doAßimorum yirorum in Academia Ingolßadiana prudentia fapientia, nunquam adduci potui, '^t creatre cor um yeliudzcio yel conßenßt tir authoritate fallum,yt in publicum prod^rent , qua non cum magno honore ßchola ipß-rum coniunlla eßent,

Jdeoq^ fide meo honore amp;nbsp;exiflimationeageretur tantum, indi-gnum iudicaßem , cui reßonderem : cim omnes facile iudicare poß fint, hominem minim's ingenuum, qui in negotio tam graui fuum nomen non profiteretur.

Quia y era non admeam perfinam pertinet, fedecclefia caufa agitur,in qua confcientijs multorum confulitur,pijsamp;fynceritatem doHrina ceeleßis amantihua aliud yifum ef^.

Qua caufa aute hunt, quifquis eß antagonißa yt idfaceret,im-pulerit, equidem pronuntiare non poßum, nifi forte hareditarium aliquod perjona mea odium,quod ex eadem fchola ( fortaßis mult is ibide dßentientibua ) aliquot annis aduerfarium habuerim, qui nüc fuam caufam coram tribunali Dei dich, cuiua iudicio relinquendits tIf.Aut fort's mtlwiut! huius dißutaiionis author em gloffa Decre-ti facrofanllacommouit, amenon ea,quaipfifortaßis yidebatur 3 facien-

-ocr page 10-

lt;0.

De confî. Di'rt.t.c. fMieniiim,TeMrfiitta allata,lt;iua cotuinetur : Certum eJJè,(]Uod Tiibus giadibas. c'tes,quàm cilo dentïbw terutitur, tàm cito in cœlum ra^i corpin Cbri-ßi. Contra quantfirmißimts feriptura teßintonijs demonßraui^ eccîe* ßam T)ei ignorare talent Chrißum, qui ad rnomentum tantum ßuo corpore in Jacramentoaugußißimo adßtjamp;ßeciebm ßacramentiß--' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ue elementis conßmpttf iterum auolet:qutnpotitts Chrißum doçeat^

qui ßa humant täte ßte eccleßa non ßolitm in ßacramento^modo ßa~ cramentali,ßedetiam extra Jacrantentum, in omnibugt;s honeßis yittt A^ionibM jiuxta modum dexter a Dei adßt, quas pro ßua yolunta-te amp;nbsp;eleBorum ßalute dirigat amp;nbsp;gubernet.

Hoc yßqj adeb doluit huic bono yiro, yt adtuendamperuerßim lanc,!!^ modts omnibta impiam opinionem (qua non facile à quoqua Chrißiano intelligente probabitur )hanc ipfam maießate ßltj hominis ßbioppugnandam ejße duxerit) qua apertißimM ßcriptura teßi-woniß aßeruimus,

Hac ßnon eß yera caufa, qua in me quot;velis remtsßquoddtcitur, inuehendum cenfuerit author, qua aha ratione à me oßenßt! ßt, ne quidem diuinare potui.

Etß y erb mihi perfuadere non poßum, qu^^ eße ex doHioribui etid inter ipfiSi qui mantfefldßcriptura deprauatione approbet (quis tnimintelligenseifidemhaheretquieccleßa'Deicorpw Chrißiof-ferret,momento tantu in communieaturis permanente, eir dentto a~ uolante ; citm ßriptura loquatur de Chrißo ßcundum humanitatem in ijs permanente,qui carnemipßus manducet)tamen addefenden-dam hanc hominis Chrißi maieflatem optimi quiq^ mihi amp;nbsp;authores eir hör tat or es fuerunt,'tgt;tbreuem mearum conclußonu t!}quot; modefiam apologiaminßituerem: non conßderans,quidmeritus ßt,qui mtadi-ilacalumnijsßisdeprauauit,fedquideccleßaT)eiameexigat: cut in tanto negotio,pia,plana,ß/ncera, eä-ßmplex yeritatis contra' uerßa explicatio neeeßaria eßet.

Id ergo yt facer em,prater has, multa alia quoq^ cattßa me im-pultrunt.Totißima auttm eiß, gloria T)ei,quam yindicandam diixi^ do*

-ocr page 11-

tï.

(S' JoFfrtme Jjnceræ afferùo, qttæ ßlentio meo prodenia wn trnt^ '' amp;mul etiam yt depelleremgrauißtma crimina qua mihi ah hoc homme occtdtohoßej intentanîur. Cuiui lama nbsp;nbsp;^ne quidgrauius

dicam, tcmèritas eir audacia, 'vt yix damnata hareßsfuent cuittt me non reum agat : à quo audio Eutychianu^^ l^ejiorianw%lono-thelita, SaheUianta, quot;Patripaßianws ,facrilegus^ jmßiuf) amp;ßq^lt;f aliaßunt honorai amp;nbsp;dtgnuatu appellations.

^c mirum certè tir mthi yidehatUTjpotuißß in me tot tamq quot;Varias , tir fetum ipßas ex diametro pugnantes harefes concurrert, Eutythiamts entm ßßuero,qucmodo l^eßorianißtmi ylla ratione ac-(ujaripoßum Sedßero quot;Vel ex hac conßußanea congerie hareji , pium Itêîoremfacilèintelle^urU) quaßdemeamßententiareddiderit hic aduerfariits qui impotentia animi quot;visits, tir ignorantianehulds txcacatw^quacunq^ odium fuhminißrauit,arma,arripuit : quot;vtß alia ratione,quot;Vtlmthi quot;Vel caufanocere nonpoßetjßaltem dihîarum ùtsif^S^ ßuße^las redderet meas theßs, quas quot;vllo quot;Veritatis teßimonio in om-nem aternitatem euertere nonpoterit. jiccidit autem illiquodfere fophißts omnihtts, qui luxta quot;Vulgdtum apophthegma: Cum quot;vires in certamine deßint,ad clamor es,contumeliasq^ quot;Veluti equos conßgiunt,

Summopere quot;Vero mihi placet, quodme eiits Jententia, quam mea coclußonesßeciindumßiritwsjan^i diuina oracula,propugnant^ authorem nonßcit,ßedßanUa tir pia memoria quot;virum Dei, TidMar-tinum Lutherum, doBrina cœlejlûs inßauratorem egregium : qui quot;vt alias partes do^lrina Chrißiana, àßcortjs Pontißciqs repurgauit, it a tir hanc quoq^ de eucharißia inßnitts Scholaßicorum lahyrinthts perplexam tir inuolutam materiam, adnormam amp;nbsp;regulam ^po-Jlolica doEirina reßituit. Lihenter enimfateor ingenij met acumen tantum non eße, quot;vt ipße fine duce, idpraßare mepotuiße exißtmem, “Diuina autem prouidentia accidiße arhitror,PapiJlasßmul cum Cinglianis inhoc argumentoßas quot;vires coniungere, in quo, inftar *vulpium Samßoniticarum caudus colligata, capitihus, J'is J'ià nuarSit, quoddicitur,dßident. ^icut enimCmglianam ccenamnohisfugien-

Ti 2 dam

-ocr page 12-

ti,

ffam ttnftmui, qui ytrï corpork Chrißt prisfentiam negant t dlulnï» lat 16 tannitnpratfennam aßruentes : 'ua qiiAm docent quot;Papijla tran^ fubpîantiaàonem reijcimtts. Cum enim Cinglianii Tapijixfuerimut haUtntn femper, quod yeram corporis Chriß 'i prtefintidm credere-min^nunc hoe crimme teßtmomo huiu6 'Papißte liheramur,

Sed '^ictßim Chrißianits leilor non fine caufia mirabitur,quomodo inßhola Ingolßadiana lociis eßepoßit huuts dißutat 'tonts authorit qui exprofießofundamenta Cingliam dogmatis propugnat^ quodfa-Hamiodioperjona mete nonexcufabit, Islemoetenimignorât,hanc ynicam potßimam rationem Cinglianorum effè, qua abfentiam corpora Cbrißi m cœna quot;Domini tuentur^yideheet quodcumproprie-täte corporis pugnetßmul tn pluribits locis tfie : S: qui dem omne cor-pits natura finttumfit amp;nbsp;circumfcriptu. IdCinglianis non modo lar-gitur hie author, yna cum corporeo quod fingit eœlo, quot;^t infuper ad-dat,nulla rationefieripoße^m corpua Chrijltfimtilfit cireumjcriptum^ incircumßriptum^

Qute caufa e^if^^yt exißimem,pautißimos lir inprimisdoilioref infehola Ingolftadiana, ipfium hahituru yelfocios y el patronos, qui haneprofanam amp;nbsp;tmpi am fient entia fint approbaturinififiortè aliqui ex ipfitrum numero Cinglianorumfintentia amplexi eßent. Etenim ßhtec,quie contra noßraru Ecclefiarum do^rinam de Euchanllia, ab hoc theologo aßeruntur,firmafiunt, nulla, nulla tnquam ratione,ye-ramprtefientidcorporis eirfianguinis Chrißi,aßererepoßuntPontificij, ßcutjuoloco inpoßremahuitts dißutationis parte luce meridiana dariits demonflrabimits^

Qwdfiœlixigitur fiaußum^fit ecclefiee eä'reipub. Chrißiante, hoc quopj cum aduerfiario ingrediamur certamen,ytpuram eir illiba-tam hominis Chrißi maieflatem tueamur. (fonabor autemme qua poßumbreuitate expedire, quodhocipfitm argumentum aduobtis hderoibiu D.Euthero,cirD.quot;Brentio ,fiatis copiose amp;nbsp;lucu-lenter expUcatumfit fcripturtefiacrafirmißimisteßimonijsita ViiunitumEetmirumfit,pofifiequenquamin his hterereaut dubitare amplius:

-ocr page 13-

«mplins ;ß tnodo me£ocri animi attenüont ea k^or cognoßtrt iignetur.

Quantum i^iiur ex le^one nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aiiiîtviiamp; aduerßarw con-

firipßt j animaduertere fotuißuo June pracipua capita qua per ca» iummam dißutationi mea aßinxit, Etßme fe palmarium na^unt credidit^ßfalßtm hypotheßn^ de qua nunquam cogitaui, moreßtphi^ ßarum,yerlgt;is amplßcare^ yulgo inculcate poßt.l^nam^quafin-git) me conßituere tueri exaquationem diuina humanaq^natu-Ta^talem, quaßcundum humanitatemper omnia Chrißuf i)eo non inferiorßatuatur.Secundum,prteßentiam videlicet corporalem, qua fecundumßas dimenßones ef^ ,hominif Chrißi. In htt duobuf omne fludium reprehenfoniiefux confurnfffe mihi quot;yfidetur.

Triw quot;VerOiquàm adrefutationem rationum,quas adfert,acce-dam, Icllor monendtts elf de candore huitu noui dißutatorK, qui flatumcontroHerßxßatim ah initioperuertit. l^nde adeoßt,quod dicitur, yt yno inconuenienti dato innumerafequantur. l^trifq^ concur rentihu^ , mhilfallaciarum, nihil calumniarum omifit, yt hanc noßram piam dollrinam omnibtts exofam redderet^ fi^ facdiitt lellor expeditepofi^t, contra explicatorias thefishuitts So-phißa, qux neftrarum concltifionum mensfuerit fiententia, quam fieripotelf ,planißime declarabimits: deinde tSr confutatorias eitt^s-demfitdine t^fingulasfiuo loco examinaturi^

Ciim ynionem perfinalem, authore DdPaulo, definiuerimtts, reali communicationeplenitüdintd omnts diuinitatts in Chrißo, du-pliciter in meatn explicationem impinfitt, jdlterum elf, qubdarbi-tratur mefientire,ynionemnonfallam inperfiona,fedinnatura diui-na , qua tribtts hypoßaftbtts communié e^, adlterum,quodexißi-mat j nullam plane pofie efifie aut fieri realem communicationem proprietatum di'uina natura, in natura humana. Triuf fiexplica-tum fuerit, quam alienum idfit à me arum conctufionum fententia, quomodo inpoßeriorihallucinentur,facile intelh^et lelior^

Trim'o,qubdynionemperfonalcm putatme docere innatura^

S 3 non

-ocr page 14-

14«

ßö« tn perßtna, in loc ignorant ’ta ne an ntalignitate animi emt^ '^ffirmare non außtn. Etenim adeo ignorans eße nongote^^,qtiin in-teütgat,tta lua-i'ifcomfnitnicare treshyl)oßafes,ga(rü,filtj eirßiritm janlli^ yc tnterimfateatur vmsitrat readies eße, earurn incomwu-mcal/tlesproprietates; nßforte Sabelliufecutits, nuda nomina eße^ fatrtdßltj ßirituißantli appellationes,dicere 'yielit.

Qnodji yelßaltem ‘Petrumßum Lombardum conßuluißetßa-cil'eje hoc errore Itberaßet: nififorte,quodmagit credtderim ylioca-bulihomonymia tequiuocatione,negotium amp;nbsp;controuerfiamßudio inuoluere ,propoßtum habuerit ; Jdquodnemo bonta 'vnquampro-hauerit. ‘Dißutationum enimßnts eßedebet, non obßcuratio,ßdde-daratio 'yierttatüs : praßrtim yero inproßeßtonenoßra, ybi de laude ingenij non certatur ,ßd de yeritate dodrince cceleßts, qua adoM-nes fertinet.

Petros tombardus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Equidem qttod ad me attinet, etiam àpuero me erudiri pä-

lib.j. Dift, jx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiar,meliora docente.Quod igitur adpraßentem quaßionem attinet,

notum , in Schola/hca Theologia doceri , etß yna ßt patrü, ßli] eirßiritti^ßandißapientia amp;nbsp;potentia, earn tameniuxtaper-ßonarum proprietates difiingui. Tatrii enim ßapientia eirpotentia ingénié a e^f amp;dititur: ßltj autem genitaePf •. e^ßiritits fandi s. procèdent. Pater entm non /apiens dfgenita ßapientia ,necßlius ingenita aut procèdent e, neqßiritu^ßandtesgenit a aut ingenita,fed ßua eußj epfßaptentia.

Cum ergo dicitur:Eerbum,ßue r.iramp;,autßliut T)ei, comunicauit ßliohomintd, quem in ynitatemperßona aßumpßt, infnitamßuam potentiam, non propt erea dicendum ePf,meßatuere ynionem in natura, aut eßentiali aliquaproprietate.

Etßenim potentiapatrts amp;nbsp;fltj eßentia '^num ßnt, alia tarnen funt ratione proprietatum perßonarum: quiaaliaePfgenita, alia ingenita. Et cum hominenon e^f perßnaliter'^nita potentia aut ßapientiaingenita,qult;e ePf pater,neq^ßapientia aut potentia

-ocr page 15-

procèdent,qua eß ßimtM fan^u^; fedfapientîa potentia ßltf quot;^ßi^quiee^ genita, non minuf tarnen infinita, quam patrü aut ßirittif fanÜt.

’bliji ergo hoc d'tßrimen ptrfinarum confundereyelit aduerfa-^^it!:,non pote^^ dtcere, 'Vnionem faUam in natura, fedduarum na» ttirarum in yna perfina. ’Kam Series aternuf Dews, qui ejßn» ^iaynui e^,^ etiam incarnatui ei^ : quamuüs naturam huma-^am in 'vnitate perfonaJoltitfliin af/umpjerit, patrü tarnen ßi» rum fan£tiquoq,acceßtt operatio yTrinitatü enim Opera, ad extra, yt loquuntur fchola,funt indiuifa.

Hine yudet Chrißianm leUor, quam iniuße hic ßphißa, mihi ?atripaßianorum impietatem amp;nbsp;errorem adfcribat,ttim ditam ex-preße, neq^ patrem, neq^ /^iritum ,Jedßlium tantiim incarnatum: neq^ ynionem perfonalem efßntialt aliqua proprietate,fidproprit» täte perfonte definiuertmuufidieere 'velit,potentiam genitam inge» riuam,lt;amp; interytramq^nihddiferiminü efß.Quod ßyer'ohxc Lombardi ei non [atüfecerit authoritas,ipßm Augußini yerba recite-rnm, ne forte denuo ab ipfo audiam, menulliuf Tatrum aut Conci-Iq authoritatem aßerre.

Filim,inquit Augußinus ,quoq^ ef^^ fapientia genita de fa» Augiidlnus pientia,ficut nec pater ei, nec ßgt;irituf fan^m ei intelligit ,ledipfe nbsp;nbsp;rrin.cap*?.

Jibi.Stia enim efi^ ipfi memoria,ßa intelbgentia,ßadileElio;ßd ita Je habere,de patri ei eP^,dequo nattif e^.Spiritus etiam fan-^us,quia fapientia eßprocèdent de fapientia,nonpatrem habet me-moriam,amp;ßliumintelligentiam,amp; JedileSlionem tneq^enim fapi» tntia ejßt, ft alius ei meminißit, eiq^ alius intelligeret, ac tantum» modo ipfeßbi diUgeretfed ipß habet htec tria,amp;ea ßc habet, yt htec

ßt,

Confiât ergo nunc,nifi Lombardum ßum, amp;nbsp;Augußinum abij» tere yelit,ßam ejfe ßltj potentiam,fapientiam amp;nbsp;yirtutem, quam tpß Appellat' genitam, ni forte alienam, quodabjurdum eC^, di» ■ xerimiis.

Kune

-ocr page 16-

Îlt;«MC deinceps 'videamin^ea ne fit altert natura cotnmtimca^ iiîif,humanitaù videlicet.

Hic aduerjariw non femel tantiim affirmât,fed alitjuoties re-petit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LLO ^^07)0 realiter proprtetates diuinitatK hu^

mana natura communicari poffi, Cuitts plurima in fieciem plaufi-lilia afiert argumenta : ^ua omnia eo diriguntur, quot;^t doceant, hat Muuii'it concefia,fieri naturarum confufionem: adeoq^ humana natura indiuinitatemipfam conuerfionem. Id cum planum fecerimtn, non fe qut, facile erit ad argumenta qua fiquunturomniarefiondere, t)iligenter autem meminerit Chrtfiianuf lelîor, me in conclu-fionibuf meti,fedulo diflinxifie inter maieflatemfilij hominii, amp;nbsp;ƒ-lij Dei^qua dua natura in yna perfona Chrißi concurrunt, ybi di-TheG.iß, ximw:Hosbumariitatem Chrifiifdiuinitati eiw non jed'^l^fl^!-’ nonefientia,fedpotentiainon natura,fedgloriainon fuhfiantia,fid mateflate,fecundum fcripturam,id e^,eo modo,quo fcripturaloqui-tur,exaquare.maxim'e quot;^ero id feci in conclufione 38. ö“ 39 .^bt afii-rui,eademmaiefiatekumanitatemChrifiiresprajentes habere, amp;nbsp;rebus prafentemejfi,qua diuinitatem,etfiid alio modo fiat inhuma' nitatequàmin diuinitate, quod humanitas Chrißi in gloria amp;nbsp;fif amp;nbsp;mane at creatura,neq^ in diuinitatem 'rtnquam commutetur: ideo^ eo modo quodiuinitas Dhiq^ ejfe non poßit.

Hoc ideb monendum duxi, quod antagonißa fubinde,t^ ad fa-ßidium'gt;pfqfinculcetleClori,me per omnia parem humanitatis Chrißi cum diuinitate ipfitts in omnibus locis àfferere prafentiam, quod mihi ynquam ne quidem per febrim aut fomnium in meutern yienit.

I2^a 'verb interpretatur, me data opera modum explicare no-luiffe,quem femperdixi, dicotirdicam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen,quomodo

dehomineChrtßonosloquamur,dum parem cum filioDei maießa-tem ei tribuimits,breuiter ficexplicandum duxi: yt intelligat Chri-flianus leClor,nos cum fcriptura locutos, nec quicquam noui in eccle-fiam introduxijfe.

-ocr page 17-

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tr.

Ac ßquK proie amp;nbsp;ex fundamentii cognofcere tupiatiijeceJJè yt appellationes rerum expUcatas habeat ,ne'^ocaiuÏorum tuunuïct inuoluatur,

Sunt autcnij'Vt Schölte loquuntur, tripliàa yocabula. Quadam eippellanturJynonymei,qtia diuerfa ttim ßntt eandetn tarnen rttn ex» primunt:yt,natura,fubßant 'tai övtr(tt,in diuinitate nolü idem ß^ni» ßcant,etßaliter atq^ aliter ß)nent yocabula. Qutcdam duuntur ho» monjma,quorum nomenßiltim commune nbsp;nbsp;nbsp;ßdratioßubfiantite^

qute hü yocabulü deßgnatur,diuerßi,'rthomo: quod 'vocabulum eät animalß^ißcat^eirpiSlam effigiemhominü. Qutedam neq^ (yno-nyma neq^ homonyma ßnt, Jedquibu^principale quiddammul» ta deinceps alia rejJeHu hume principalü or dine quodam ßgnißcan» tur.Gemts idyocabulorum amp;nbsp;deßnitionum yßtatum eß^quodGra-Cl »ƒ«!ƒ/ tir «?’ '‘'t.tamp;ßgnißcans,appellant.

Ad hoc tertium genitc 'vocabidorum referenda funt^qute huma» nitati Chnjli tribituntur,quibut maiejlas titu txplicatur ,'\it ßnt^ omnipotentia,omnù fapientia,omniprtcßntia^e^ ßmilia: qutecttm de ipfa quo^ dtuina efßntia preedicentur,nea tarnen fynonymafunt^ neq^ homonyma, Jed ad ynum eir ah ’Vno dicuntur ; id horum '^ocabulorum efl'^na principalüßgnißcatio^quibM Madiuinitatü txprimiturtaltera ejl minus principals,qute participationemßgni» ßcat huius omnipotentice, in quam homo Chrijlus per quot;^nionem per» finalem peruenit,

Ac ne quis exißimet, htse mea fomnia efß, quomodo fi res ha» heat, perßicue explicabo. Chriflus quomodoperßmale 'Vnum lit,ß» pra diHum confiant duabis naturü, diuina amp;nbsp;humana in Sm-«0r« ßlij. Huie Chrifio tribuitur dfienfatio ty-'yiiuißcatio omnium, Q^dnonßc inteüigendumefi,quaßidperßeiatfila diuinanatura, quts eßfentialiter prtejint el^ ,ßne hitmanitate fua : etenimratione humanitatis ifißio addextram quot;Dei^qute efi^ t^eytteeterni patrts,ei adßribitur. P)extera ergo patrü humanitate fua omnia quot;yiiuificat, tiimßt omnipotents nbsp;nbsp;nbsp;quaßinjlrumentum,per quodomnia admi»

■Mißrat, quaratione omnipotent eir inßnittsdid potefißgni»

C ßeatio»

-ocr page 18-

»8.

fcatione : non t^uta pt ippum 'wfinïtum fed per fe infintti, quadam quap intctrlg dtuimtatü,

Scio alias qaaq^ non tarn mea,qua fuit more dißjutationum fc-tin^a, quam aliorum^copiofiore explicatione flUcitos fut/Je : ye qui metuerent Jemper,ne forte ita humanitatts in Chrijlo ajlruere-fnw maießatem,ne interim Hel tum diuinitate mifteamws y el hu-9nanitatem ipfam aboleamtts.

Sed folhcitudine amp;nbsp;cura hac minue opu4 fuifft,ß,quam nunc at* tuU,rationem perffedlam hahuißtnt.

Tdamquoddixi^eadern maießate humanitatem Chrißiresom-nes habere prtefentes,qua dminitiäim, id cum reßridlione à me fern-per didlum eii^ : addidi entm,alio modo feri in humanitate,quam in diuinitate. Id aut hic author interpretatui eß,quod per omnia eandt tribuamhumanitati amp;nbsp;diuinttatimaießatem : quodneex mtnimo quidem dt/futationdsmetsapice^ne dicamyerbo autorationCiColli-^ere potuit.

Matth .p.

Jdeoenimeademdiuinitatds amp;nbsp;humanitatüin perfonaChrifii eli^ amp;nbsp;dicitur maießas iqubdi^tir-iii per humanitatem Chrißi omnia adminißretfd eI^,quodChrißus eil[ omnipotent eir non feparatim feipfo gubernaret omnia tquodin fcripturts manifeßum el^, tum in nomine Chrißi nonfolius t^gt;rißnt édita miracula.Siccumat-ßfnbriam hominis Chrißi htemorroica mulier quot;yiirtutem dß tgreffam e/ß^teßatur filiuó T)eiper humanitatem.

Qm ergo adminißrationem aliquam tribuit nbsp;nbsp;nbsp;ßne humanita-

te Chrißi prtsfinteßdnihilaliudef^,quam ipßtm hominem Chrißum à dextris quot;Dei auellere:Ter Chrißum,inquit jlpoßoltuPDeies inßau-rat omnia,quæ in ceelis funt eä- in terra,non qua fimpliciter 'Verbum qua elip^ incarnatum 'Verbum.

^anUut,

Quod'Vtarudioribui intelligatur, fimilitudine abeccleßafli-tis fcriptoribua'vfitrpatainhocnegotio , eirnon inconcinna, expli-cabo. In ferro canderne duts fub/lantiee concurrunttaltera elf ignitS (aliduts^altera eif^ ferrum frigidum,T)icimus autem,ßnefitbßan-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiarunt

-ocr page 19-

ùartftti perwlxtione.ticn tno^o igtient, fed(tîam caitdens ferrt m durer fJdem nbsp;nbsp;nbsp;in 'Vtroej^ calor, feddiuerjd, eim ratio amp;nbsp;dtßniiio:

tn igne enim e^i^ naturalsin ferro autem a^cidentalts .• ynui ta^ men, amp;idemcalor funtre^rtnanent diuerfe,ferru amp;nbsp;ignù,ffeàeit ttiatnfiproprietasigntf,qu(e cff* calor,ferrocommtinicetur '.

(jtm autem in T)eo nullum ft accident, fed omnta qute de ipfo dicuntur, fm^licißima effntia fnt,fortaf?ühic dijfutator didlu-rw eil^,nonlt;equ'e fieri poffe commemorat am participationem pro-pietatum dtuinx naturx in humana,quam calorn ignts in ferro can-dente, qui calor accident e^, tranfent in alienam fulflantiam, Cui reffondemw : lE.t nolit quoq^ non yideri per omnia conuenien-tem fmilitudinem, quod pene permixtionem quandam naturarum importer : fed citm ecclefafici fcriptoretea 'vfi fnt, qui tarnen natu-rat non dicuntur permifcuifTe, 'vtfum fuit earn adducere, yt yideat leifor,quam mortale id miht peccatu, ft, quodecclefafuis fripto-ribuf fuit geniale,qui ynionem perfonalem hacratione amp;nbsp;fimilitit-dine explicarunt.

Sed '^el hot qttoq^ non parum promouit fholaficum ilium,quod eequalttatit yocabulo'rrf fumittinmaiefate hominit Chrifiiexpli-tanda. Sednoncogitat,nothacinrecumfripturalocutot.'Diuus enim jdpofolitt hoc modo ad Thilippenfet quoq^ locutuf ei^, citm phil.ij ftribit: Jt affediitsfit in 'vobit, qui fuit e^er in Chrtflo lefuiqui chmef-jet in forma Dei, non rapinam arhitratiu eif,, 'T't effet tequalit Deo. nbsp;nbsp;‘Diff utat autem eo in loco y^poflolia de donit, quibui altj

alijt praferebantur,tir prafareexifiimabantur: quorum arrogantie hominit Chrifli exemplum opponit, cut non quedam dona ad tnenfuram funt data,fed fine menfura,hoc eif^,immenfartrinfnita, propter quam immenfitatem tir infinitatem,donorum Deo fit fallut aqualit, V'.riim hec non ofentauit, neminem pre fe con-tempfit:quin potius dim informa Dei, hoc eilf^, equalitate Dei efi. fet ( adquam diabolits amp;nbsp;primut homo dim affirarent, etiam

C z qua

-ocr page 20-

20.

Gene j.

Roma.ç. lo-nij.

Cyrilluî libs T hela jri

cap-u

ptrdtti erant faluitate txciderunt, accepit formatn ftruifitn^ nmm faElm min^eridonecnosDeoretoncibatoigloria fita^uo^ farticipes faceret.

Qwdautem hac non ßc mea, fed T). CyrilUfententia, lt;jua in o^AUoThefaurilibroextanthtcadfcriberelibuit: jdltißimtts Dei ßlitti fernher elî^ yt Deuf^exaltatwvt homo : lgt;J.ulliue indiget rei yt Deus^eit tarnen multa 'vt homo accipit. Æorabiltf femper yt De^ Wiamp; nunc adorari tncipitfa^M hoino.E,titerumtEfif aute huma-na natura proprium à Deo accipert, l^T HO 0 IG IT

G\/iTlJU AC CEE IT A D EI TATE, Q^TOD TT DEVS TLATV^ALITEI(^ HA-DET. Quare à fe quot^ ipfo nbsp;4 Deo,ipjemet accipit 'Vt homo. Et

iterum:Ego ßm yia per ^uam videlicet gratia Dei ad nos deuenit: exaltant yfanSlißcans, glorificans amp;nbsp;D EIFICAHS noßram naturamin Chrißo.. Qtnbut yerbis Cyrilltts docet, ^uacunq, eo lo‘ (0 à Eaulo de humiliatione nbsp;exaltattonedicunturße Chrißoßcun-

dumiumanitatemintelligenda eße.. Cum ergoeiuf ßt humiliari alt Hf e^,priuf Chriflum hominem altum docet, qui a in forma Dei fuit, hoc e^, perfonAiter cum yerbo ygt;nitHS,qui ef^^ y ernt Dttts, tuius maießashac'vnione eicollata eîf,, e!T in cuiuspoßeßione fuit, quam etiam pro fua yoluntate, quando nbsp;nbsp;'vbi quot;Voluit, exeruit. ïd

quodipfecontexttts perßicu'e docet.

De don^ enim cum hicßt fermo, certum ef^^ nihildonatum ef fe diuinitatr,qua natura fua neq^ exaltari poteß neq^humiUari: atm in feipfaßaq-naturaßt incommunicabilts, VtriusRauterncapax eii^ humanitas Chri/ii,qua per aßumptionemiiKiy9ft:^am,'venit poßißioriemhuiHS aqualitatts cum Deo,quod(eße in forma Dei) hic appellatpvtßquot;Voluißet in ytero amp;nbsp;prafepio oßentare,potuißet. Sedinßatuhumiliationir fub forma /erui earn tegere'Voluir,donet genere humano redtmpto hac ipfa poßeßio plenißtme in totOi terratum orbe reuelata amp;nbsp;patefa^a eli^tyt iam non modo terreßvesßed

-ocr page 21-

' it.

tir cteleßes omîtes dr infernales creattira hant maießatem hômtnû Chrißi adorare cogantur.

yii diligenter etiam fliraßsTaulina olferuanda ei^. jdliuA tnim el^ ipjaforma Dei^tir aliud: ejß informa quot;Dei. Tritts Chriflo fecundum diutnitatemconuenit, alterum humanitatieius : (ir niamp;il aliudei^, quam lumDeo in Tinaperfona ynieum omnia in (celo amp;nbsp;in terra adminißrarepoßi,

Eodem modo etiam inter T)eum eit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tü in epißola adCo~ Coloff.j*

lojfenfes diligenter dtßinguendum monuimtts, Aliudenimef^ Deus ipfe^aUudpienitudo Dei,non quidem in Deo ipfo ^aut reßeiduillius^ in quo omnia ßntßmplicißime 'vnum^fed inhomine Chrißo^in quo participationemßgnißcat filij Dei proprietatumtcum quo faults el]^ fna perfinajDnits Chrifttis le fus.

quot;Ï^ion minus hallucinatur aduerfarius in infnitatis explication ne,quam in Ckrißo taletnßngit, quaßipjefuorum quoq^ ionorum ra^ tionem amp;nbsp;modum infiipß non hake at ; eÿ- non intelligtt idea inßnita etiam did de Deo,quodd nulla creatura poßintfiniri ,fed ipfe finiens omnia,quanta diuitie ßnt gloria tSsr maieflatd fua,prole nouit.

Q^are tum Chrißtts teßatur,ßbi homini datum omnempotefla-. Matt, t«, tem in calo amp;nbsp;in terra, id equidem de diuina natura diet aut intelligt nequit, tuinihil datum el^: quin etiam,profit loquendo,nihil habere dititur,fed EST omnia: omnts autempoteßas,eßinßnitapote-ßas:qud non dixerit cum ßriptura,homini Chrißo inßnitampoteßa-tem efß datam t Idquodalioßriptura loco magd perßicueexpli-tatur, qui docet, Chrißo non admenfuram datum efßejptritum fan- loan-}. Cbim.Si non admenfuram,ergo immenfum amp;nbsp;inßnitum. Efßautem ChrißoßiritumfanClum datum iuxta dtuinitatemdmpietas di-tere:cumff)irituspendus dpatre sirßlio qud Deus,procedat. Cum ergo Chrißo ficundum humanam naturam datusßtßnrittts tifßne menpra,pquitur ratione acceptißirittts inßnita epuoq^ habere dona.

Si quot;Ver O' aduerßriusdtcat,perßn(e datum, e adem plane ratio el^,quodperpna duabus naturts depiaturtt^ hoc modo diuina na^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 3 turee

-ocr page 22-

Toan.i«

tara datums ^ceretur /^irittufan^ti, eiuoddixi enormem effeM-pietatem. quot;DAtn^ ef^ ergo honäni Chrißo ,fiue Chrijlofecundum hu“ mAnitatemy amp;nbsp;non admenßtrAm,idei^,non dimenßtf, ergo immen^ ßis amp;nbsp;inßnitM i itAytChrißttshomo ßueßetundum humAnitAtemt tnfinttAmpotentiAm,ßApientiAm, iußitiam ,ßAn^itAtem eirpraßen' iiAm wßmtAm h Abe At,hoc enim ef^ dArtßirttum non admenfuram» Et hac e^^ plenitudo Dextatis, id e^, donumßiritm non Ad men' ßuram,nonipßA nAtura autßubßAntiAßirituiJanBt,AUt'gt;lt;f‘)-vßeddQ' »um inquAm yhomini Chrßo collAtum, nobts apprime neceßArium, Ex hac enimplenitudine accepimus omnesgratiam pro gratia.

ColofT. i.i.

Ioan.}, loau.i«

quot;Mulla entm neceßitate,ßedpro liherrtma ßa ^oluntate ) gratia tir mißericordiaßliths Deißibi hominem Chrißumperßonaliterynire, hoc eil^, in ipßumplenitudinem Deitatüjßiritum non ad menßu' rameffitndere yoluit, 'Vtnon tarn Deogratw eßet adrnenßuram, quamgratißcans, amp;nbsp;Deogratumfaciens yniuerßm humanugenui»

Q^are lt;jui hanc plenitudinem Deitatii homini Chrißo realiter communicatam oppugnat, quid quaß aliud facit, quam quodßuam pariter eir noßrum omnium falutem oppugnat, quam habemui in Chrißo lefu^

töan.tf,

Qpa ratioßola omnium animos permouere debet,ne exßiment, hanc dißutationem, 'vel otioßam yel ab inßituto negotio alienam» j^cß quit red'e expendat,nonminui nobis in eaßtum ef^, quam in cœna Dominica legtttimo 'ßu: cum hac maießas, q^uidChrißuißt, nobis ^plicet ,in cuita agnitione ytra ßalus amp;yitanoßraaternA conßßit.

Ioan. .

Mam quoddeplenitudine Dei dßutat aduerßarim, qua Detii tnßipfo ei^,quis non yidet,eam in omnibus creaturis eßeil^bicunq^ enim Deus ti^,plenitudo quoq^illa ßt^ necefß ei^ : nßeum quißiritits ei^,inpartesdtuidamui.Sed duet,non ell^ perßonaliter ynua cum omnibus creaturis. Quaro ergo CAufam,quomodoßecu»' dum deßriitione 'rmdonis perfinalis ab ipßo a liai am,non eß'etperßona-liter cum omnibm creaturis 'vriitum/naxime '^erb ijs quaperpetub

manent

-ocr page 23-

«?•

fn\nent amp;nbsp;a Verio fußentantur^ aut exß'icet mill, quidßtperßn^ Iß ynio,lt;iuaprajenna Acgt;otf in ommbtt^ creaturü ab ea difiernatufi in Corißo feßV T^f^ondet ille,ynionem eße inßbßflentia ßli}T)ei. Si autem dtxero, hoc eße ignotum fer aque ignotum expU-(are,aut deßnire,qutdreßondeb’.t ? Seddicet aduerfariue,ßcpatres de^inierunt,ßc (onctba locutaßnt. Sedheu4 tu hone ’vir, ßbi infcri^ pturis extat hat explicatio Dei : Verbum fubßßentialiter eil^ yni-tumcarni^\tßondet,necèiitv/nv quot;vocabulum exprimiinfcripturüs « patribuf recept um. Ego yerb inßo, res Siuvisiv explicata e nbsp;nbsp;inferi-

pturts,videlicet,qubdßlutfßt yerè T)eits cumpatre amp;ßiritußtn^o. Tu mihißmibter dzcas,ybi res inßeriptura expreßaßt,quampatres ü“ concilia per ßubßßentialem 'vnionem intellexerunt t' Scriptura fimpliciter loquitur^ubdyerbumcarofa^iumßt: num yeronobts de Chrißo non conßittljet, nißpatres per ynionis ßubßflentialis yocabu-Ium hanc rem explicaßent TTihil hac inpartepatribus amp;nbsp;concilijs detra^um yolo :ßdinterim afßrmare audeo ,niß clarior explicatio inferipturis huius rei dr horum yocabulorum extaret,nos quidChri-ßus eßet,plan'eignoraremus.

Qwmadmodum enim in omnibus artibus dißciplinis, 'voca-lula artis,nifiexplicenturpneceptts eir exemples,obfcurioraßint,ita e!sr hat yocabula Theologica docendi caußt introdt^a, exßeriptune ßatra teßimonijs illußranda funt amp;nbsp;explicanda.

Sed yt de hac yeßra deßnitione ynionis perßonalis loquar, doce-bo,eam omnibus creaturis ex atquo conuenire.Qwd cumlprobatum fuerit,ip/e 'videris, quomodo eosjalues, quorum authoritate lon-ßenßu 'vnice niterü.

Etenim quot;Vt de rebus omriibus dicamus ,quatenusßnt, à Deo, ßuum Eße habent, quod negare non potes. Deinde hoc etiam concedere nolis 'Veits oportet , ipßorum Eße ab eßentia diuina Afto.iy. ßußentari ; in qua ßußentatione non modo natura diuina ra- Ephel.4. tione eßentia , ßd hypßafis trinitatis quoque concurrunt.

7 at er enim non modo per Verbi hypoßaßn creaiiit , ßed per eiußdem

-ocr page 24-

24.

eiuplem quot;yterhi hyfolîafin omma, quo(i^ßi(lentat,liait al ly^oflafij^i-ntfiffaniîi omma '^egetantur amp;fourntw.

i^amprimttm ergo hypoßaßs '\)erhj à rebui receiiit, tam cito in nihilum redgtintur.^)wd cum negari nonpßttduce meridiana cla-riu^t 'Vt o})inor, oßenjum eïl^, rei omnes à Derbo Dei iuxta huitu iißutaroris deßnitionemßubßßentialit€rfißentari,niß quot;Velintdice^ rejiibßßentiam ‘.rbi rebut creatit non adtffe,

Q^are pyera amp;fufßciens e^i[^ bac allât a ynionü pcrfonalii deßnitto ,re^è de creaturtt omnibut dicemut ,eas perfonalùer ßlio Del ynitas, à cuius by^oßaßey ßtbßßentiaßßentantur : nißdicere ’’»elint,natura diuinajußentari, amp;nbsp;hy{)oßefes diuinitatts « lußenta-tione rerum recedere,quod nemoßanus dtxerit,

^ccußat hic cenfor Ivlonothelitas ignorantia pbiloßophite, cuius inßrumentum ipfeignorât,Diale^icenvidelicet: alias enimindeß-niendopaulb circumße^liorfußet : ^on enim ignorât,deßnitiones no debere latius quam deßnitumpatere,quod in hac definitione ’»riimvs perßnalts non obferuatum e^if,qua non modo Chrßoßed etiam omnibus creaturù tribui pote^.

Matt.xj.

loan.}.

Pfiim.ijo.

Ephef-t.

Pfatm.S.

Hcbr.i.

CoIolCi.i.

Spiritus autemßanblus qui bac ynionts perfonalts yocabula in ßriptura non tßirpauit, nobts tarnen earn ßmplicißimM tir perßi-cuis 'verhit deßripßt:'videlicet,qubd'verbum carof^^m fît, ideli^t filitts Dei bumanitatem aßumpßerit, ei^ omnempoteßatem dederit, ^ntibihac non 'videturfußiciensDeitir hominis in 'vnaperfona ßue deßnitioßue defiriptiofßcutßcriptum eiQiMihi data ef^ omnis poteßas in ccelo amp;nbsp;in terraipaternödatßiritum admenfuram,quia ddigitßlium ,amp; omnia dédit Uli inmanumSPater dtligitßlium,t!r omnia demonßrat ei qua facit Dixit DO'M d^Nil^S DO’iid I'M 0 meofideà dextris meis. Sederefecit eum ad dexteramßtam in cee-leßibus ,fuper omnem principatum, poteßatem amp;nbsp;'virtutem dominium omne nomen, quod non modo nominatur in ßculo hoc, quot;Verum etiam in futuro. Omniaßtbiecitßbpedibus illius.Conßi-tußi eum ßper opera snanuum tuarum. Inipfi inhabitat omnis plenitudo

-ocr page 25-

ly. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

plenhueio diuinitaM corporaliter. In quo ßtnt omnes thefaurl jn*' f ientix eir/èientiee abjcondïti. ’Perqiiem omnia qtite in ctslisfitntamp; Ephef.w in terrk injïauraret.

Hac cum fint teßimonia illußria,quie docent, cur homo Chrißus dicaturDeu«, non quia Deut fit in ipfio (quiinomnihuf creaturis non modo natura, fid etiam fe(undumjuhfißentias,ficut fipra demonßratum eli^) fiedquia in aßumptione carnvs dedit huic homini omnempoteflatem in ctxloin terra, ornauit eum omnificientia amp;nbsp;fiapientia, communicauit ei omnia dona fiiritw fian^, collocauit eum fiuper omnem principatum, dedit ei nomen fiuper omne nomen, quod nomen e^’Deinomen. Et hoc ef^ hominem quaq^eJJeDeum. 'Ham de aterna diuinitatefilij, qua in fie »ïî[^,htc nihil dfiutamui, qui fiecundum diuinam naturam e^^ ah aterno cumpâtre aternus quot;Deus laudandui infiecula ; de homine nohis fiermo ef^, cur hicfiolut lefitu Hai^arentts quot;^erè dicatur Deut, quod yere de nullo angelorum aut hominum dicipotel^, in quihus tarnen ef^ Deut, amp;nbsp;hypoßafit flij Dei.

Q^dnifiifiateantur nohifium pij omnes ,fiequetur, aut Chrißum fiecundum humanitatem plane nonadorandum,autfiadoretur,ma-nifießam idololatriam commitii.

Q^alü autemfiit diuinitas hominis Chrßi,explicatumeli^ fit-pra, non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia amp;nbsp;teterna eumpatre dr f^iritu fianHo efientia

communis, fiedcommunicata à fiecundahypoßafi,qua ad dextram Deifidetinon yt hocfiailusfit, quodfiliw 'Deiper efientiam ei^,fied àfilio Dei in ynitatemperfiome afftimptusfit.

Et yt quot;^no 'verho dicam,cum hominem Deum efii dicimuf,nihil aliudper hoc intelligimus, quam quodhomo addextram Deifiedeat: quod fiedere ad dextram el^ hominis diuinitas , qua alias nulli creatura contingit,

Hocjlekanafiuspaucis 'verlis in Symholofito oßendere yolutt, cum inquit ; Qui licet Dominusfit dr homo, non duo tarnen,fiedynus

Chrßus, Jlnus autem non conuerfionc diuinitatis in catnem,

D fed

-ocr page 26-

fedaJJùtnptîonehtimanitAtii tn T)eugt;n. Quidenim nbsp;nbsp;nbsp;carnetn

wert in T^eum, quam addexteramfuam collocar«, nbsp;nbsp;omnem fuam

^lenitudinem ei communicarefquot;

Hü prxmißii nunc facile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onder e ad errores ,CAÎum»

nias eir Sophifnata huius cen/orif quas meis thtfihus oppofuit» Eas etiambreuittr percurremm, quot;ft quidinhac controuerfia quot;fe-rumft,leBor intelligat»

Refponfio ad thefes explicatorias.

PT^ncipio,quodaduerfarius inter natura amp;nbsp;hypoflaßn^cotra j4r-rianorum,EHtychianorumiSaliellianorum^atripaßianoruamp; 'Monothelitaru hlt;erefes,dißernit,nobis quoqjprobatur,nec quicquam inter nos controuertitur.Firmiter enim credo,in diuinitate quot;vnafim* plitißima eßentiam,qu(e tota infe deitatis perfe^ionem continet,tres quot;y/ero proprietates perfonales,qutb.ßngulx perfonx ab altjs dilcernurt tur,ita perfe eirtnfe exifuntf^pt nullaratione in altero (uflententur,

Deinde etiam diligenter difcernimus inter 'fnionem, qua dux fes in quot;vnam eandemq^ naturam quot;vniuntur, amp;nbsp;inter earn qua in per-finxfnitatem ( ytbuiusfcholaßiciferbo ytar ) coagmentantur.

Firmiter etiam cum catholica ecclefia, fanBis patribus amp;nbsp;concilijs omnibus, credo amp;proßteor, duas naturas,diuinam inquam eir bumanam, in yno Chrißo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hoc ei^^ fecundum fubfften-

tiam efß fnitas. F'na eiif enim duarumnaturarum hypoftafs, filiq Dei fcilicet, qui non perfonam, fed naturam hominis in ynitate perfonx aßiimpfit. Fieq^ enim humana natura diuinam ßfentat^ fedadiuina hypoßafi{ecunda fußentatur natura humana, ied^’Vt Calcedonenßs /ynodus loquitur, inconßise , inconuertibiliter , tn~ diuis'e, infeparabiliter , nunquam fublata differentia naturarum propter quot;vnionem , fed potius Jalua 'Ptriufq^ naturx proprietate. Quandoquidem non conuerfione diuinitatis in carnem, aut carnis in ffiuini[attm,fedaffumptionehumanitatis inDeum, non conßffne,,

-ocr page 27-

27.

Ktwttiu^fufiwefilfiantîa, atit ’Tfniw tertM ntnpcßt'ioüe, fedyhl-tatepeffonlt;s,jwej;ibßjknax manet^Chrißus induabM. Jtibjijiem naturts.

Fatemur eciam cutn Synodo Conßantinopolitana, ^u'ad haa ’^pnw nonfttfihtiógracia, gloria .-vircutü amp;nbsp;authoricatù .dtgni^ taCM antpoteflaCM communicatio, ^ua eùamfan^ts T)eiangeln ó' hominibm acàdit,(inifimnl omnes horum donorum participes eruM„

Fatermir qnor^ banc^pnioncm non fieri per accident, quod ne a perfiona neq^ natura accident cenfieri pofimt ant debeant, adeoqfa-. temnr ymonem hancfingularem ejje, qua careat omni exempla^ perfe^èpvtinfiee^iexpUcaripofiit.

Quod in XK, thefireijcit exemplum anima corpora ab Af tbanafio yfiurpatum, tanquam inconuenient huic myfierio explican-do^nobn quoq^ non improbatur, quo tarnen infra contra me nonfiittf tnodefi'e ytitur.

Fatemur etiam ynionem banc non fa^am in effientiali aliqna proprietatefiedjnfioliusfihjhypoftafi^ qua à patreamp;fiiritufan^o reipfia dtfiinguitur.

Ftfitcutfatemur in Cbr'flo duas indiuifat naturat fiita dua's proprietates atq operationes naturales indiuise finconnertibiliterf inconfius'e tl^infiparabiliter ineodem Chriflo agnofiimw, alteram bumana, alteram diuina natura.

Sednunc controuerfia oritur inter aduerfariumnofirum amp;nbsp;ca^ tboUca yeritatts afJertorescXum diuina hypofiafis itafiias proprie~ tatetferuetppt de tjsperfbnaliter ant per ynionem per finalem ynihil bumana, cum quafubfijlentialiter 'vnita communicet^

Aduerfarius ab initiodifiert'enegat ,propria naturadiuinitatn in bumanitatem trans fundi,aut commnnicari:amp;manifejle affirmât ficut bumanitas diuinitatem non reddiderit infirmam ,fic a diuina natura bumanam non efie^am omnipotentem.

‘Pariim quafio leBor bicfiubfillamus, ö* bac yerba buitu difiu-tatoriitxpindamtts : yttotuf mundm intelUgat,qnidex Chrifio

O 2 bomine

-ocr page 28-

iominefaciat,ttrt'ißimum lt;iuodhumawtasnetantlllum^ui^ dem diuinitatem per '^»nwnem dehïUtauerit^ Si i^itur eadtm ef^ diuinitatK erga hitmanhatem, quxhumamtatis erga diuinitatewy tommunicatio,ßcut in ^i.propofitione manifeßi doeenira humanita-tern did Qmnipotentemßcut Dttts didtur mortald,^ua,proh Heum ifntnor(alem,itnpiefas mdeßquetur, cumßcripturxßacrte aperdßi*' md teßimonijs pugnans?

Inde enim conduditur^ humanitatem nullam plane gloriam aC'^ tepiße à diuinitate, (um nulla plané inßrmitas debilitauerit natit-ramd:uinam propter quot;vnionemhypoßaticam. Eil^ergo Chrißmin gloria nunc J amp;permanet fecundum humanitatem, ß aduerfario credimin^inßrmtn^tir mortaldßultuf,ignorant,amp;c.

In Thefi cxplica-toiia.41.

Sedquomodo cum hac rations conuenit, quodpaulopoIÇ^ Chrß» bominitantam dignitatem tribuit,quajuper omnetfandos, angelot bominei emineat, numhxc dignitat humanitatd ex nihilo crea^ ta eïi^,an quot;^eropartidpationeproprietatum diuinte bypoftafeot com-parata!^nißturpiterballudnariyoluerit,neceßß nbsp;nbsp;nbsp;yt fattaWt

partidpatione comparatam.

TIeqj enim poteïÇ^ hie adfohtum latibulum recurrere, banc dignitatemperßr.te tribui, non natur« buman«. 21am dignitas,de quahtcloquitur,non ef^ bypoßatica ,amp; incommunicabilttproprie-tatßlj Dei, ßd aliquid aliud,ßcut in 38.41.42. theß fateturt Inter diuinam illam, inquit, aldtudmem feu excellentiam, amp;nbsp;earn dignitatem,qu« communi hominum generi obtingere folet ,ßngula-rd qu«dam eminentia intercedit, quam Joli Chrßopropter ynionem illam bypoßaticam ,fecundum humanitatem, 'ritpar efÇ, attri-luimin.

In bac igitur contradiSloria confeßione , ft poßeriut yerum quodfatetur,planumfedmuf ,bumanitati Chrißi aliquam eminentiam datam realem , qu« neq^ eßentiald ßt Dei proprie-tat, 'vtpote ea inferior t neq^ commund cum fandd angeld ty-bominibtts tanquam bd fuperior. Et boc modo ab ipfomet re-futat«.

-ocr page 29-

futata e/Ç lac propoßtio, qua tltßpaßta eo mbdolo» tnuiem diet immortalemjquo Tgt;eu4 dicitur mortaIk,Hat tnitn emi^ nentiaide qua htc loquiturßumanitati Chrifii praflititi quodpotuiß ßetnon mori,ßcut,inquit,poteßatemhaieo pontndi animam mtam, quod nulhts mortalium dicer e potuit: cumyoluntate fola/tullaau-tem natura neceßitatemortuuf ßt^ amp;nbsp;corpus Chrifii ante mortem ^erèimmortale fuerit ßanatura^quia fine peccato conceptum natum,

Qußd fieminentiam hanc dicat perfina competere^ nonnatura luniana, quid facit,quafi aliud, quam quodetiam diuina hypofia-ßalienam afirihat eminentiam, qua ipfia non eSÇ^, per efiintiam, qua nuncprimimjlt ornata,quodimpium efi dtceref Kam quodper-Jona triiuitur non refieHu alterius natura tantnm,idambaius na-turis tribui necejje efi; nifiJortaßis ex duabusßbfifientijs,humana *Videlicet diuina, tertia coaluerit altqua, qua partim dtuina fit, Thefa», partim humana^quodabßurdum eä; impium ei^,ajfirmare^

Cum igitiir 'yieritate rei conui^uf fiateri cogatur,Chrifio non ra-tione perjona, Jedratione natura humana in perfionahanc eminen» tiam donatam, reliquum eli^ ytprobemuf tantum,hoc donum ,fiue quot;yit ipje Appell At,hanc eminentiam,ejjè immenjam infinitamtquod cum probatumjuerit,nihil prohibebit,quin Chri/lo homini non modo potentiam cä‘ Japtenttam, Jedomnem potentiam amp;nbsp;immenjam Ja-pienttam trtbuamus,, td quoi Jitpra abunde à nobts Ja^lum e^C* ^od fi nondum ajßcutus eïi^ aduerjarius nofier, Jiium Trifii’a-num confiulat,amp; nobts dicat,quiddifierantomnit pQtentia,amp; omni-potentiaJtem,quode^C finemenjura, amp;quode^ immenfium, pue non menjuratum. JenJtt contextu firiptura, homini Chri-fio,fiue Chrijlo Jecundum humanitAtem,amp;omnipotentiamattribui-muijficutnofira conclufiones docente

Ex quibttsomnibus manij-efih quot;widere licebit, hunc dificeptato -rem jaihil aliud quam argutaF,amp; fiudioquafitas ßphifiicationes amp;nbsp;calumnias attulijfie,quas breuiter etiam in confutatorijs thejibus re-futabimus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2) 3 Exa-

-ocr page 30-

50,

Examen thefium confutato-n'arumgt;

17^ theßconfutatoria quinta mfittuù prolare, lumanitatem i» Chnßo,parem aut eandem cum diuinitate potentiam ) maießa-tem igloriam,autquamuM aham perfe£honem,Jortitamnon eße: quod inde fequeretur naturarum permixtio amp;nbsp;conßußo^quam ynio 'Ijp^ßatica ferre nequeat.

^dargumentuhoc reßondeo.Sicutßpra di£lum eß,ßgnißcatio’ nem 'vocabulorum petentia fapientta explicandam,qua inperßo-naChrißißgnificantetiam quiddamcommunicatum.Etßenim'vna

perßme potentia fapientia,reße^u tarnen l^erli, iueia/nJ j ratione intommunicahilti, yt eadem natura fiat quoq, lumana potentia amp;nbsp;fapientiaJDicitur aute etiam humanit atü potentia, quia lac ratione in perfionali ynione ei efi^ communicata,'Vt cum ea amp;nbsp;per earn diuinitat omniaeffitiatßuut Ephef.t. Jpoflolui teßatur. Diuerfia igitur ratione,eadem e/Ç, non eadem potentia : id quod erudtti, qui ßudio fioplißicationes non quarunt,facile intelligere poffiint.

Et non inutti Eheronymi recipimus fintentiam ,qua execra-tur eorum Ilaßlemiam, quiaßerere conantur,atempore fufceptet carnis,omma qux erant TieitatK^ta demtgraße tn hominem,amp; rur-fum,qua humanitatü erant,in T)eum fit transfufa, yt hac confufio-neytraq^ fubßantia,T)eitatii fctlicet tir humanitatif,exinanita,t^ 4 proprio ßatu in aliud fit commutata.Äl hac Haff hernia tarn al-horremits,quam al ipfißimo fathana : neq^ quicqtiam horum nolit in mentem 'ygt;enit,ficut prater hancnoßramexphcationem etiam fcri-pta aliaplurima in lucem adita,docent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Elon enim docemus, '^utramq^ naturam eße exinanitam , aut apropnoßatu in aliud commutât am : fed permanentiluf na-turit

-ocr page 31-

twii tèr fulfiamiji, l urn Mit at cm ßtmma mtüeßatt ofHaUfH tßt, ad dexttram 'Dti fedet,

Eodem modo etiam rsßwndetw ad alt er um argumentum,^uod offert: Siyna ejjet in hum am täte amp;nbsp;diuinitate potentia ,'vna e-tiam eßet operatio,ficut %lonothelitx opinati ßunth^ßondemitt. In Chrißiperfona,ßcut funt dua naturee , üa amp;nbsp;dux 'yrolunta-tes tit mentet t adeoq^ duplex operatio, Æo enim modo irt-telligit, tät aliter hominis, id quod etiam de yoluntate, re-liquisq^ adlionibw amp;nbsp;operationibu^ dicimtts. T)ew enim, qui aîlits purißtmui, fuum quoque a^um homini communicat, quem fubßßentialtter aßumpfit ( noneo modo quo aduerßtriiM no^ ßer intelligit, fed quo facra liter« expliiant, videlicet per com-munieatmnem plemtudinis Dei ) in perfona,quo ipfe juo modo cum nbsp;nbsp;nbsp;omnia in omnibus agat amp;nbsp;perfidat, per eum etenim om

nia Dette inßaurat.

Quam ob rem improbe facit, quod ’Monoth élit arum hareßn impudent er mihi imputare audet,cuius nulla in meis conclufionibua habuit inditia,quam qubdexpreßo nomine inter alias harejes non e-numerauerim.

CurnoneademrationeSaturnianumßAenandrianum, laaien-tinianumß^dartionita, Theodorianum,tii‘ ßmiliter multarum alia-rum quoq^ h«refe(sn audiui aßertor, quarum nomina «qiie,yt ’Ma-nothelitarum,nonexpreßif'

Similiter quodin lo.amp; ii.conclufionibtts dicit,fuprarefutatum eii^,videlicet,me 'ytnionem non facere in diuin« natur«perfeblioni-bustybi ex fintentia D.Âuguflini demonßraui,cum hypoßatice taro ft ynita, qubd ä«?®' habe at genitam omnipotentiam,ß tarnen habere dicendus ei^ ,qui ipfe genita potentia eß. Cum haegenita po-tentia caro fubßßentialiter ynita ed^ , yt amp;nbsp;ipfa perfeSlionem ac-quß^

-ocr page 32-

32.

ijii'tßmtyqua. ornnü ei foteßas in cœlo nbsp;nbsp;in ferm i^afa dicitur.

Nef, 'Verbinde fefuitur ,ß Chrißo fecundum humanitatem fnam omnipotentiam tribuamu^ßuos eße creatores, Fa^a eïi^ enim hxc ynio non ab «terno, priußfuam res omnes condita eßent ßfed ad conßitutum à Deo tempus, Nec duoßnt Chriflttfedyntts: e^hac omnipotentia filij hominis cum filio Dei, etiamß rationes dißerant. Æterenimdefinitur fua eiß^ reßeitu Fer bi eßentialis, Üquot; aliter qua filio hominis perßnaliter nbsp;nbsp;nbsp;communicata,quafiper

accidens^yt 'veteres locuti fiunt. nbsp;nbsp;Et quid impietatis habet, quod

haitenus ecclefia cecinitipoteßate non natura creator fit ereatura?

srhefit4‘

Matth.18.

Pfalm.x.

TheG,i{i

Etreilediciturddquodnos quoffatemur y Chriflum ficundum naturam humanam creaturam eßeßedquod hic addit, infirmamßu-milem,Jitientemi amp;c. id non neceßitate abfiluta,fid mera 'volunta-teinfi recefiiße naturamhumanam in Chrißoßiiimustqueefiyo-luißet,potuißit deponere hac omnia : fitcut iam iuxta humanitatem nullo modo infirmas et^ ^ßdomniumpotentißtmus^adeof omnipo-tens^quia ei data omnis poteßasin ccelo amp;nbsp;in terra. Fuit enim in forma Deietiaminßatuhumiliationisfed quot;Voluntarib feipfum humiliauit: cuius ex alt at io nihil aliud fuit, quam maießatis reue-latio,quam ab initio conceptionis fitte poßedit.

fi^are nihil impediuit poßeßio maießatis, eitts^ communica-tio,quin potuerit patri obedient eße'vfifadmortem. Si enim potuit morirequiefeente Ferbo, cum quo fitbfißentialiter eo modo quo ß-pra diximus,'Vnitus et^, cur non etiam potuißet mori requiefeente maießate communicata^

iiupdfi humanitas Chrißi, propterea omnipotentdicendanon f^ifManonpoßitnunc fein nihilumrediçere, hoc modonequi-demDeusipfe omnipotent eßet, quia ebt ipfi quoq, fe nunc nonpo-teif^ in nihilum redi^ere : amp;nbsp;ficaro Chrißi ,Jcilicet Chrißus ,fecun-dum humanitatefeipßm non potuit etiam reßfeitare, quomodo caro eius ei^ 'Viuifica ,qua teßimonio Trenxi noßris corporibus immor-talitatemprxßatf Etreü'e hicdiceturcumludaistÄliot feruauit, feipfitm

-ocr page 33-

Jiipßtm féru Are non potei^,fir€xffael e^^defcendat nunc de cru- Mïtth.x?-* Wjö* credemm ei.

l^ullo modo autem fie Taului dißinguit naturarum proprie-' tateSfquemadmodumhicdißutator facithumAnitati infrmita-temßiuinitati quot;^firtutem tribuat : quin idem ^ofiohn in lotis enu-meratis yirtutem humanitatis fitpra modum pradicat, ad quam esteila ef^ fuper omnem principatum. Eph.\. Col.t. amp;nbsp;2. Ephef^. *Pfalm.i.amp;c. Et qui fecundum humanam naturam non ntf in-firmumChrißum predicant,eos Chrßum non habere, audaüeraf-frmamut. nbsp;Quia fumma confiât io nobis in hoc poßta f nbsp;, qubd

fiiamusfomini Chrißo omnempoteßatem dat am, quod eer tè non eß Matth, x(.

infirmum.

Quomodoetiamhomo Chrißtts dicatur^infnitam potentiam amp;nbsp;fapientiam eße confecutMinuncaliquoties diximus, quod à crea-tura tam finiri non poßit participatie diuina poteßatis ad dexte-ramDei, quàmipfa dextera T)ei, qute tarnen rßeilu Dei fnita t^nquam creatore fnitur. Et Detts ipfe quem quot;^num infinitum dicimtts,finitiß;mus ei^,quia ipfe ei^ finis omniumà nulla creatura finitur.Cum ersohacvocabula ( infinitum, omnipotent,omniprtsfens,amp;(imiliaChrißo dicuntur,quatenus homo,di-ximits,noneadem fignificatione did, qua de ipfius diuinitate,qux tma el^ hypoftatica yerbi in Chrißo, participât a autem quatenut addextram Dei fedet homo.

In eadem quoq^ conclufione manifefia contradiilio c/Ç, qubd in priore eius parte hominiinfirmitatem tantnm,inpoßeriore yerbpotentiam quoq^ tribuit, finit am tarnen. Supra autem djximuf ,po-tentiamDei ideo didinfinitam,quia à nobis finiri non poßit. Deum autem probe finem amp;nbsp;modum nouißi fitte potentite amp;nbsp;fapientice, quam omnemparticipafie hominem Chr'tßum,manifeßißind feriptu-ra teßatur.

f^modo etiam homo Chriflui dicatur infinitam potentiam drfapientiam aßetutus,nuncaliquotiesdiximut,qubda creatura

E tarn

-ocr page 34-

34*

kam fimr\ nonpoßtpartic'ifatio diuina poteßatü addexteram Dei,. ^ttaipfa,dextera'Dei,qtiÆparticipatiotarnen reße^uTieißnitaeßf a quo tanquam creators ßnitur. Et Deuf ipfe,quem ynum infinitum dicimtts ßßnittßimw eft^quta ipßs ßnti ommum, 4 nulla er satura ßnitur.(um ergobxc yocabula ( lußnitum^omnipotsns, omni-, priefens,amp;ßmilta)de ChrißodicHntur,quatentts homoßiximui non eadem ßgtdficatione diti,qua de ipfius diuinitate, qua yna ef( hy-, poßatica '^erbi in Cb rißo ^participât a autem, quatenus addexte-ramDei fedet homo.

ysritatetandemmanifeflißimorum locorum feriptura conui-' Shtf ^cum fateri cogatur^aqualitatem Chrtßo cum T)eo tribui, con-fugit ad yuigare amp;nbsp;ynicum effugium Juum,yt doceat,de tota per-ßnadicii nondehumana tantum natura : perßna datam omnipo-tsntiam, quaeunq^ alia : creata yero natura id minime afiribi

Sedfiiprà fattt reßonßum e^, id hoc modo intelligi non poß-ße^quod enim perßona trihuitur,id,yel propter y nam tantum, aut propter ytramq^ ßmul, tribuitur. Diuina autem non tribui poß-fe: quad data ßtei omnü poteßat,ctrtum ei(, ciim ipßa ßt omni-potentia.

Ei natura autem datum~e?(, qua ante a non habebat,humana yidelicet, qua eir ipßa er satura s^. Et infirma admodum s^ amp;nbsp;labilf^ aduerßarif memoria, quißpra monuerit, diligenter dtßeer-nendum eße inter attributa,quaperfinapropter alteram natura tri-huantur.Q^ars yt concedamns perßna datam omnipotentiam, ne-^are tarnen nonpoteß,quin hoc ßaClum fit propter humanitatem,cui ßoli potuit dari,amp;nondiuinitati,cui nihil pote^ dari ,ßtcut etiam nihil habet,ßed per eßentiam e^ omnia.

IHecinde jeqHitur,fiomnipotentia Chrißo ficundumhumani-tatem tribuatur, humanitatem fore increatam amp;nbsp;aternam, per quam omnia fada fint, idem cum pâtre,ßlendor patrts,amp; figura ßbßantiasiiti, nbsp;nbsp;nbsp;Haesnim ynio perßt]alü amp;nbsp;maießafis com-

muni-

-ocr page 35-

inHmcAtï6;lîlt;ut patiïo ante dixi^nonfa^a nbsp;nbsp;nbsp;ah aterno,ßdin tem^

fore à T)eo conjlituto,amp; initium habet.

Fihj autem hypoßaßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ah eterno genita ef^ 4 patreßict-

tur ßlendor fatrttiamp; ferquem omnia condidit.priufquam hic homo zn partem ßue communionem adminißrationts cœli amp;nbsp;terrafer-»eniret.

f^uemadmodum autem x«/ ifinp lt;/x4)p Z)e; patr^f it a tjuaß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ukuii ßeu potiu^ dwinitatti ri

iff UTH conßicittir in homine, feu humanitate Chrißi. Id quod ad-Htrßario meo nouum yideri non dehet^cnmalioqui homoadima-gznem 7)ei creattts dicatur. Infinit am igitur perfeBionem Chrißo adferihimta, qua perfiina efÇ diuinitatió J)oc ef^, Detus ipfie,tät natura humana incommunicahilts. Deinde aliam qtioq^ infinit am,\ ratione humanitatif , qua participât quafiper accident à diuinita-te, adcuitu dexteram fiedere dicittir,qua comparatur alijt creatu-tit omnihuitqua infinitas definitur per negationem menfitra, liquis enim creaturis ficut fùa natura finita fiunt, it a etiam illti menfiurata perfeÜiones fitnt data , quat omnes excellit maießat humanitatu Chrißi, qua fine menfirael^. nbsp;Data e^ ergo hu

mana natura omnis poteflas, quatenut per earn tanquàm tnfiru-mentum Deut inomnihut efificax ficut fiupra nuncaliquoties diximttf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sedquodme firiheré affirmat'humanam naturam omnipotentem ejfi,ficut ipfitmDeum,calunmia e?l^.Diligenter enim ( ytiam fape dihlum e^ ) monui, alio modohominem efie omnipotentem,^!^ alio modo Deum in Chrißo.

Ueq, yeroj^t hic yocifieratur,interperfina, et natura nödificerno, qui, quodperfiona datudicitur, ratione cuiut natura id fiat,eicpono.

Quodauteminterplenitudinem Dei communicatam,ti!‘De-um ipfium non difiernit aduerfiaritts, in hoc ignorantiam fiuam pro-dit,de quo cimJitpra d:^ufit,nolo hicplura comsmorare.lîec quttqua impietatK hahet,fidicatur: Tota diuinitatem in humanitate Chrißi

E i, corpo-

-ocr page 36-

nrpondittrhalitare^quoiDtWjqui fp 'irxtu^ ef^,in partes non ii* t(idatur:amp; ybïcunq^ dimnïtasefi^ilïtota e^^^eo modo quo

Q^am affertlimilitudinedeanimaïnhabitdte in corpore,cufuprà in Ij. thep explicatoria dixern longißimo interuallo ah hac yniotie perjonali differre,'Aident oes refponjo aut refutatione opu^ non effè.

Ex longè craßxorephtlofophxa de corporali inhabitatione dimorÜ [umptum e/Ç argumentum, quas ex mea fintentia colligit, debere ijfaem proprietattbui amp;nbsp;perfeEhonibits aße^as eße ,quibtss nos aß fe£ti fumitf,qui easinhabitamus.

Quahtscquafo,CbrißtaneleElor, eî^Theologia^numdiuini-^ tas,Jiue natura,ßue hypoßajis filij,in humanùate Chrßi itahabi“ tat, ßcut homo quißiam in Jita domo, cui nihdcommunicet ? à 2de» ptunuf, 0 maria.

°Maria 'virgini matri 1)ei,Francißo,reUquisq^ ßan^üs tributtnt. earn prafentiam , qua paßim inuocati ecclaßa Dei fimul yino eo-, demq^ tempore opitulentur ; qui tarnen ad dexteram 7)01 collocati non Junt. Sicut de Tvlaria, Gabriel Diel, fcriptum reliquit, cuitts yerba ßnt:Confugiamui,inquit,adbeatißimam yirginem,ceelorunt r eginam,cuir ex regum, pater cceleßils dimidium regnißui dedit: quodßgnificatum in tleßer regina, qua ctim ad placandum re‘ gern ßßuerum acceßißet,dixit ei : Etiamfidimidium regni mei pe-tiertsßabitur tibi. Sic pater cceleßis, ctim habeat iußitiam amp;mifi' ricordid,eanq:tapotiora regni fui dona,iuflicia ßbi reteta,mifericor‘-d:dmatri yirgini conceßir. quot;Mifir aut Ule lefws adeb inßrmw eß,amp; inßrmus manet,yt,quatenus homo,ßa ecclefia ybiq^ adeffe nopoßit.

Tdefciofihoc feribagat aduerfaritts'.autimpietattshuius yllos habeat etia inpontificio regnofißragatores.Sedad refutationem the-feS^ redeamtts.

Cumdicatnon e adern eße :diuinitatem corpotaliter habit are in Chrißo,ciy:illicommunicatamaut hypoßatic'e diuinitate coniunUa eße,ltbenter ego rogare, yt yicißim nobts dicat, quid eßet illa hypo-ßatica co unUioS*Ea enim,cu nobis Chrißu definiat,ßinßripturis no txtat,y£rè aßrmarepoßumus,qd ßt Chrißtts ,ipfas firipturas igno~ rare.

-ocr page 37-

^are,quoâ affirmare infama nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si yero expreffûm efcripturift

lUæßnt demwßrent nohii ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^notum per a^uè i^notum

definirinf-npotei^ cumfemper eadem oberret (hordagt;amp; iramben nonfine txdioponat eandem:Terjonal0 quot;vnio ef^fibfißentialii 'Vnio fitte hjpoßatica quot;Vnio. rfiona enimßubitßentia eir hypofiafis^fyno-^ nyma ]unt,amp; idem planefignificanK Dicat aute nobii a.duerfiiiriufi quidßt per finals ynio, quid pt ßibfißentialti ynio, quid fit hypoßa-tica 'vniofiocfi dicer e non potef^ , netefiè e^^eum etiam affirmartj quodneficiat,quid jit Chrißttt, quiduabui natures confiât, dittina amp;nbsp;bttmana. Id quod de omnibtts pronuncio,qui arbitranturfiPatres mu-perfiicue locutos eße yocabultd yniontt hypoftatic(e,perfinalit lt;amp;nbsp;fitbfifientialttexcogitates, quamßiritufianblum inipfisficriptüPro^ pbetices ^poflolicü,quibws hacdignitas, eminentia tir excelletia dhrißi, manifefitfiime ef^ explicata,

‘Difcernimtts nos quoq,interearn inhabitationem, qua quot;Deus in fian^is habitat, qua in Chrißohabitat homine : amp;dicimua, hoc quot;^nu eße ratione inhabitationis dificrimen, quodfianBis dißribuatfita dona dimenfa,Chrißo homini autemfine menfiurd, hoc «fÇ immenfia: Sandis dederitfingultsßam poteflatem, Chrißo homini autem om~ nempotefiatem. Sicut Âuguflinw ad Dardanumfiripfit ; Deus qui Auguft.Epifi.j74 ’ebiq^ eC^,inquit,non in omnibus habitat ; etiam in quibtts habitat^ non tequaliter habitat.Et ynde in omnibus fianClisßnt alij alijs fan-diores,.iifi abundantius habendo habitantem Deum^ Sed aliter,inquit, homo ille in Deo,quoniam aliter tir Deus Ule in homine,ficilicet Chrißo.

Effè autem grammaticam tantum communicationem, fi donum omnipotentianon communicetur humanitati, eo quaddiximus modo,hinc Didere licet.Cum enim hac perßna trtbuatur, neceßeeP^,yt aut propter dttiinitatemfolam,aut humanitatem ßlam, aut propter ’Vtranqjfimul quot;vere tribuatur. Tsiamfii in neutram naturam compte at, 'Vanam eßepr/edicationemcertum

.dccipere autem datam omnipotentiam, de diuina natura non

E 3 poteli^

-ocr page 38-

întdligtiquîA fiiirràprobaui,natura, qua cmnia ef^^nî» hil daripotd^: niß dicere maltmufidimmtatem eßje aliquid im^er-ßedum, Humanitati autem aduerfaru^s, earn dari poßje,plane ne-gauit.Ergbnec’yurzq^ßmuldaripotez^. Q^dergo diciturdari)amp; non datur, id yerbotenut tantum eäquot; non re ipfa dari manifeßum gt;nbsp;Altudergo eßße nonpotell^, quam mera quot;verbaldpradicatîOj Ù Grammatica.

Hac diligenter ficum expendant, quicunq^ banc controuerßattt minus nde intelligunt:amp; de ea non prius pronuncient,quàmfundament a eins redèperceperint.

TheCp.

’PafTim quot;vociferantur,meperfonam cum natura confundere^quod minime fado. Cum enim dico ,naturam diuinamftasproprietates communicare humanitati,femper addodn Chrifio, qui certe natura quot;Deus eilf ; Idq^perfonaliterfieri ,ficutpatres tir concilia loquuntur. Sunt enimflip proprietates perfonales de quibus loquimur : non quod omnipotentia per fe ft perßonald, fid omnipotentia genita, qua neq^ patrd neqjfßiritusfanCli efl^. Quodfimulatfi ignorareße perfina loquar ne an quot;vero de natura, id afiut'efngit : hac enim ra-tione cupit mihi errorem imputare, qui mihi nunquam in mentent yenit, quot;videlicet : cum dicitur de perfina Chrifii, quod mortuaft, id iuxtameam fintentiam, grammatica tantum communicatione^ deeodid,nonautiéreipfa tir quot;Verèildquantacalumnia fît, leSor diligenter animaduertat : quot;vnde conie^uramfaciet, quofßirituagttetur aduerfarius,non indaganda yeritatd, fideiua obfiurandaßudio.

I. Sara 5.

Quceperfina tribuuntur ,eanon quot;voceduntaxat, fedyerè,amp; re ipßd tribui,afßrmo,quot;vt cum diciturtCbrißuu ef^ mortuus, deper-fena didturpropter naturam humanam, ratione cuius potuit mort, tir quot;Vere etiam mortutcs el]^. In quo amp;nbsp;'Tieus dicitur mortuus,primo, quod hac contumeliainTieum redundabat, cum quo homo perfina-licer quot;vnitusfuit, quodtarnen habet commune cum omnibus fanUts: IHon te,inquit ‘Deus de Samuele,abiecerunt,fed me,ne regnemfitper eos, Deinde etiam, qua homofidet addextram Dei, lt;amp;nbsp;Deum com-municat

-ocr page 39-

39«

fnunuat perßnalitef ißcutfcrtptutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoJ T)etttßo fan^uine

fedemerit eccleßam[uam nbsp;nbsp;nbsp;T)ominumglorix crucßxerunt, hu ,.coi.

diämw Chrißuin eße redemptorem amp;nbsp;mediatorem noßrum rattone perßna, quia yerè e'tf realiter ßngularum naturarum ßee partei fuerunt in perjona Chrilh,adredimendumgenui humanum:'ygt;t qua-tenta homo poßet mort, amp;nbsp;qtiatenui Deta hahens communicatam diuinitatem, poßet mortem, qua peccatorum totitts mundi expiatio ^ßetißuperare.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed quid opta ed^ mult is ’^ierhis^ cum ipßemet aduerßariui fa-

I teatur,mhil tmperfe^ionis ex hac ynione diuinitatem accepiße^hu-manitati quot;yteromaximam acceßißperfe^lionem. Qt^dfiyerumeß^ tirnonyocetantiimtrihuitßedreipßaetiam humanitati,ßequitur certe diuerfam ejßpradicatione^qua dicitur:T)eia eß mortuws ,quem tarnen mors non debilitaueric,e^ quando dicitunhomo halet omnem

j potentiam, qitia hacperfeBio reuera amp;nbsp;re ipßa acceßit htimanitattf i ßcut dicitur : %lihi data ef^ omnis poteßas in calo amp;nbsp;in terra. Sic laudaruntDeum auditoreslt;amp; ße£latoresChrißi,quodtalempote-flatem dederit hominihta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maw.j,

Hincmanifeße apparet, quodßudio dißentiendi potiia quam 'Veritatis amore nobis contradtcat. Idquodyelin ^■^.theßyidere li- ThclT.jj, cet.Fatetur enim nihil imperfeSlionis diuina obtigißenatura,humante yero magnam qttandam amp;ßngularem excellentiam obtigiße^ Sedinterim inquitßtecperfePlio, qute ex ynione illa humante acceß ßt naturee,non eii^ idioma diuinum ,ßdhumanum j non quidem naturale ßdgratuitum.

Htcneßcio oßcitantiam ne anperuerßtatem aduerßarij accußem. Supra dixitiiion aha rationedicipoße Chriflum hominem omnipotentem,quam qua dicitur, Deia inßrmta , T)eo autem fatetur nullam. Acceßße itßrmitatem : hic autem de humanitate aßßrmat ei acceß ßße magnam excellentiam : quomodo ergo eodem modo hacdicun-turi^hoc ei^ altera manuporrigere,altera iterum atßerre, quodge-hominnm G ermani appellant,.

Tgt;tind»

-ocr page 40-

40.

Deinde quodaddit^kanc excellentidm ïn Chrtßo homme non eße diumum idioma,idefld^fam eßentta Dei,non naturale fedgratuitum donum^ quem hte quafo habet aduerfarium llt;lunquam enim dixi-tnw,nunquamfcrifgt;ßmufi nunquam credidimws, maiejlate commu-nicatd homini,eße idioma Dei^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jubßßentite Kerbi,neq^ na

turale, fedgratuitum amp;nbsp;donatü,ßcuti infiriptif D.Drentij ferßicui expltcata,^ alioquoties repetitafiint. EtJitpra quoq^ le^orem mo-nui,aliud eßeformam Dei,^^- aliudeßi informa'Dei: alterum enim diuinx hypoßaß,alterum humanitati inhypßaßtribuitur.

Cum igitur ipß telletur,ßmmam amp;nbsp;ßngularem excellentiam Chrßo homini atteßiße ex illa ynionefubßßentiali,eam autemßcri-ptura appellet omnempotentiam, in ccelo amp;nbsp;in terra, quod aliud non onmipotentia,e^ donumßiritw non admegt;ifuram,iudicet totui Chrißianui orbis, ’'vter 'veritati do^trinte ceeleßü magü con-fentanea proponat.

Qwmodo enim idiomata diuing natura communicentur humante, fatisperßicue explicauimuf, videlicet,non qubdhumana diuina fiat natura aut eßentia, qua tantum tribw hypoßaßbus communes fedqubdnaturahumanaaffumptaßt à perfina Eerbiin earn ’vnitatem,qua omniaper ipfum,amp;ßne ipfo nihil agat, l^erbum.

Emim non fatüs fuit aduerfario contra maießatem Chrißi ho-minisßmpliciter affirmare i'tëimdeÿ t’J'tcuâ'lafi in Chrißonon eßefa-nam,de qua nosdiximus : quin etiam eb impietatesprocedit, yt nec fieri ylla rationepoßi affirmet, id^ Cyrilliteßimonio conatur conßr-mare,quoddixerit:Qwrum operatio yirtus indißerenter ynafit, efi neceße eß'eßeciei lenitatemferuarejfed non eße ynitatemßeciti inhumanaamp;diuinanatura,qutediuerfisfuntßecies'. ideoq^ yirtu-tem amp;operationem non eße indißerenter lenam.

Sed '^icißim audiat aduerfariws, quüs ynquam ex no/lres dixe-rit,eße indifferenter, ynam yirtutem amp;operationem humante di-uinte naturte?Cum quis rem quam intelligit, alreri quoq^ communi-catf'vtipfiquoq^intelligat, num ideo ynuf intelleblut yiriufq^in-dißerenter

-ocr page 41-

4.t.

i'fferenter e^ dicendttf ƒ quottes nuncqueeßde tfla differenùa eit meù thcßbits dibtum ef^f ^am ’Paulm duobm 'y/erhnpaß.m ex-pltcat, ybiDeotribuit(juic^uidnoiijcumagît adnoßramfaluttnif eir LhrißoßPEl^^ QffE°M, Et, l’îd IT SO,quiaßneipß nihil agit nobißcum Kirbum, aliter ergo de ßmßiciter loqtti-mur, qui agit: tir aliter de Chrißo ,T ET^ QJßE nbsp;nbsp;Chrißum, ^P^*^’**

qui ef^ yer bum incarnatumßnßaurat omnia,inquit ^poßdw,qua in cceltf (ir in terraßmt.

Q^odautem tam (onßdenter afßrmat, certißimum effe nullius propriet atem in alteram naturamjeuffeciem transferri poße, id y el afnas Tile am refutare pote^,quam loiutam eßsßcriptura tejlatur, N*-’™ quod hominis proprium eîff Et quidDeus poßit in diuerßsffecie-hus, amp;nbsp;facial quoq^, hac ajina loquatur ; ßquidem homo tir ajinus diuerjafunt ffecies.

Si autem yerum eli^, qubdfinita res infinitum intra fe capere nonpoßit, idquadconßanter affirmat,alterum ex hts neget neceße el^,aut T)eum non effe infinitum,aut in ele^lts non effe totum. Quorum ytrumqj impium tä: hareticum eïf^. Siautem Deus totus in omnibus amp;nbsp;Jinguliifidelibus habitat rations effenti«, quibus tarnen feje non totum communicat ,ficut Chrißo, quomodo finitum infinit i non nbsp;nbsp;nbsp;capax? jduguflinus mquittllltide^ multb mirabilius,qu 'od Auguft.epift.jr*

tum Deius ybiqffc totus, non tarnen in omnibus habitet.

jidthefin 37.38.35), 40. jùprà e^^ rejponjum, in qua yocabuli (omnipotentiee ) aquiuocatione ludir. Cumenimdixerimus : aliud fignificare in homme Chrißo yidelicet participationemtesr aliud in di-uinitate,qult;sfiimpUcßima Dei èvaix el^,coincidunt omnia,quxfuper adficauit argumenta^

Er quodinter yocabula «vlt;fl«s X^iantts dißinxi, firipturam fi-tutusßm,in qua y fus huius yocis lat ißimepatet. Ioan, t. Ded. tpo-teßatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)ßlios'Deifieri, omnibus qui credunt in ipjum.

Ute aduerfarittsfortaßis profuo ingenio tollegir, datam etiam fan-Cits »gt;.'isi»pfilij qula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ynum in Deo ftgnfitant. Vei tun

E in hat

-ocr page 42-

4î.

lac fenttnt'ia ’ytocalalam , tjuàm l^aias in dimnî-tateßgnißcat, Qwdautem ßcriptura'‘'il^lt;n«^ ahbi prodiuwitateßi^ tnic, id nihil contra nos facit. ‘Diximtts enim hoc yocahulum net^ Jynonymum neq^ homonytnum ^fed ad 'y/num ftgnificans effe, principale ynum muit a huius rejfe^lufignifcare.

Itelligi etiam hint pote^ , qiiàm iniuße me Eutychianißni htc accufet, cum non modo naturas ipfas in humanitate, fedetiam '^irtutem amp;nbsp;operationem ddigenter amp;nbsp;accurate dißinguam , amp;nbsp;affrmem:fcut tn Chrißo ft natura diuina amp;nbsp;humana, it a tir dupli-cem effe intelle^im, yoluntatem^yirtutem amp;nbsp;operationem. f4lio enim modo^ntelltgit, yult, amp;nbsp;operatur Chrißuifecundum diuinita-temifeipfo fcilicet : amp;nbsp;alio modo fecundum humanitatem, cum hat maießas inipßits humanitate non (it naturalis : quamuis etiam eo modo naturalis didpofit,quodaconceptione amp;nbsp;natiuitate earnpof 'e-derit, amp;nbsp;ex quot;^tero matris '^eriiont perfonali fecum in hunc mundum at tulerit fd ynione perfnali donata, amp;nbsp;extrinfecus à diuinitate quafper accident humanitati inperfna accedatffcutfupraprolixe «xplicatumel^.

■ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dhi conclufone fue thef 42. fophißice cauillatur mea yerha.

Cum enim dixerim duas naturas Tniri in Chrißo quaß per accident : amp;nbsp;hoc loco'etiam; Qwd diuina per effentiamßt, id humana JuQ modo per accident communicari, hic aduerfarius aßute omif-fit meis 'vocahulis ( Qt^f, çÿ* fo modo ) quihus ego ex fntentia fcholaflicorumyfus fum, fmpliciter contra meratiocinatur^ynio-nem non fieripotuiffe per acddent : aliat enim ipfa diuinitat accident effet'.qua in re candor aduerfarij confficitur.

Etenim adeo rudis amp;nbsp;rerum fdcrarum tgnarua non fm, yt dicam ; fimpUciter per accident hacduo yniri; cum duafihfian-lia concurrant in ynitate perfona gt;nbsp;quarum neutra accident auf didpotell^ : ideo^ hant (alumniam prauenire yolent, hunt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modum

-ocr page 43-

'moiuun in dijj^utationis noßra cdnclnßone oElauA, al loc itiyßerit 'nmiofiK perjonalti dtligenier remotti. Qua erp^o improlnas id milt wii)utare,quod tant oßudio refutauti' Jd'^t cauerem amp;nbsp;contra hoe genui hominum munitw prol'e eßßem, Galrielem ^ihtl fe-cutui) eiuf quoqut ytrha yjurpaui, qua huinferere yolüi, ßforti fcholafiicorum atahoritate, cutplurjmum ( yt opiner )hicjihQÏa-fieiu trihuit, mihi paulo aquior ßat. Verha eiui hatJunt : ^d tertium diBum nbsp;nbsp;nbsp;, ^ttod naturam yniri altertßupprßtaluer , non Dub.i. »♦

e^hancßeriillamßßedhancdfpendere ad illam. fmo impoßihili fj quacunq^ dißinila realiter ,ßc yniri, yt ynumßat aliud. Sic tnim neeforma tmitur materia,nec accidensJubieilo, neepars toti^ yt notum e^^. Sedßc intelliguntur dtßinSla yniri, qubdex eti ali-quod ynum conßituatur per fe y el per accidens. Et illo modlt;) etiam ex Virbo eäquot; natura humana conßituitur quot;^num, non per fe, ßd quaß per accidens : ßcut ex accidente amp;nbsp;ßbieSlo conßituitur 'Vnum, Licet tnim natura humana non ßt accidensKerbi, tarnen accidentaliter, id el^, contingenter ynitur Virbo. HaQentts Gabriel feholaßieorum non poßremus ; qui adutrßario noßro ß non fatüfacit, reprehendat nbsp;nbsp;nbsp;duspatrociniumpro 'nirili in hacparu

ßufcipiemus,

Quodautem addit hac reali communicatione C quam aduer-ßariw nunc negat in totum, nunc ex parte concedit,nos autem plene ßemper amp;nbsp;conßanter afßrmamM) hypoßaticam ynionem non poße efßci y id iure optimo tantiffer reijeere poßumus, donee nobd e-tiam fuam hypoflatitam 'vniontm defmerit, quod haBenuf al ipfo non aliter, quam fupràdiximus,elf^ faSlum. Semper enim quod per fe in controuerßa e/Ç, repetit idem : Terfonalts tmio e^ fubßjlentialis ,ßuehypoflatica 'vnio:quodeff^fytdixi,ignotumper eequèignotum definite.

Sape etiam à nobis diSbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qubdynionemfaciamus in per-

E 2 fona.

-ocr page 44-

44.

ƒ «4, non in propriet at e ali^^ua, toti trinitati communia eam tarnen nattiraru 'vnionemj (fita joer pro^rtetatumcommunionem debeat de» ftnïri^lt;thds,quidipßi 'vnio effetintelligeret.

Eodem candorefopbtfficatur in yocabulo (fola} quoddtxitfola bac reali tommunicatione I'J'ionti'Iup deffniri in Chrijh perfonalem ynionem^

Etenim neq^ genttf^neq^ tot am deffnitionemffedfer hoc proprium quaßffeciffam dffrentiam notare yolui, qua ab ahjs creaturit omnibtif dßcerneretur homo Chrißits. ^am yt ftipra quoq^ dtlium

Piâl.Jl.

FphcC 4»

1 quolibet homine, imb etiam in quahbet creatura a,lia, dua concurrunt jiibßantitequartim altera ei^ßubftßentia yerbi^qua omnta ßuflentantur^alia ef^ homints ipßui,quem nbsp;nbsp;nbsp;ffßentatinon

modo autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßedtota diuinitat.b’^erbo quot;Domini^inquit quot;Pfaltes,

(teil ßrmati (littepaBiJßtnt, tärßpiritu orüs eiui omnif '^irtuf eo-rumi Item ; Qui e(^ßtper omnia,per omnia, eitquot; in omnibuf nobit. Et non ignotum ei^ illudyulgi:Enter,praßenterPDem hîc amp;nbsp;ybiq^ pot enter. Cum ergo ybiq^ Deinßt effentiaßua, effsntia autem à fub-ßflentia non feparetur, dßinila enim funt , fednullo loco aut tem^ porefeparata,quoddßrimenprteßentiie Deiin rebua omnibittaliuk tnuenies ,quam id quod non æqualiter feje omnibus rebus communicat , quibus tamen ex aquo eßßentia fita adt^ ƒ Et 'vt reliquat differer.tias mittamtts, de hominibusßue renatûs ßue non renatis loquamur,dßerenterßeße illü communicat, idquoddonorum diuer-ßtas docet,quie inßnguhis confficiuntur,quorum tarnen nulli effentia diu.nitatis magis adep^qubmaltert.^

Vtcunq^ ergo propriet as huiits ynionis non conßituat ipfam na-turaru ynionem,per eam tarnen quot;^nio deßnitur, '^ptßolent per propria à nobis deßniri cum aliter earum naturas dfferentias ab alijs rebits oßendere nonpoßimus,

Thcfi. 47*

jiCon ergo fola poteßatis eir maießatis communicatio, efßcit perßnalem 'Vnionem,qualem aduerfariusßngit,ei}' exemple duorum principum

-ocr page 45-

47.

principitm^admodutncarnt^Uter expücatj'jut poteßate, autloritate Thcfi.47. amp;nbsp;maieflAte x^iiaIcs Junt,f(d perfonis JeparatùtQmn potins dico, ùa in ynioneperfonalt conuenireßuasJubßantiasppt non nudaprte- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

fintia '^iriuj^, ant alteriiti aßtßentia tantîim ^fed ar^ißima, ilia.

(oniunUione deltniatur,^tlt;æ in conuentu naturarum Jubßßentiali co-municatione ßt plenitudini5T)ei.

Qwdait:Tgt;datura priorem e/ßeyn';onem,qitam proprietatum communicAtionem, miror eumrattonem yocabulorum hie non ani-tnaduertiße. Etenimhtenon dißatamus denatures abfolutis,qua fcimu4 priorem eße natura tir tempore,imb aternitate natura humana. ‘Deinde ettam natura priora ßnt ßbie^a fuit accidenti-btts,etßJubieSlitmreßeEtu proprij accidentis, natura tantum priui fit,non aut cm tempore. Sed htc dißutatur de ynione, qua reciproca-tur cum ynitit, amp;nbsp;ynita cum ynione ; Junt enim relata amp;nbsp;relatio, 'Mon ergbynio comnwnicatione proprietatu joliim, fedetiamßb-flantiji earilq^ arÜßtmo nexu à medefinitur.

Quodautem in ^%.thfidicit: Chrißum fiua obedientia eir morte demum humanitatMßa exaltationem promeruiß eir maiefiate, ex qua colligit ynionem per finalem,ea non poß definiri, qua ante pafiiionem caruerit : bic aduerfiariits mewnon modb contra .^pofioU mente turpiter hallucinaeur,jedcumfiuo quoq^ magißro fiententiaru pugnat ; cuitn htc yerba adferibemut ,'tgt;t intelltgantleEloresfianc maiefiatem,qua nos ynionemperfonalem in conuentu naturarum de-finimus,Chriflum habuiße, priufiquam moreretur. Verba Lombardi Lib.j.Dift.i«, hac ßnt.Suprà,inquit,di^um eff ,quia hoc tantum bonum homo il-le non meruit,quomodo ergb hic dicitur,propter obedientiam datum f nbsp;nbsp;ei hoc nomenf Secundum tropum ilium inficriptura creberrimum j gt;

hoc capiendume^,quo dicitur res fieri,quandoinnoteficit.Eoif^re-fiurreSlionemyerb,QJ^OD AMTE E'ß^A'T, ineuidenti pofitum eii^,yt fieirenthommesamp;damones.’MAMIFE ST A- »» T IOME%1 ergb tlliits hominis donaitit ei Detts poifi^ reßrre- ,» Qionem.Vides htcfihrißiane leSlor, Chrißum noncaruiße maiefiate

F j ^mte

-ocr page 46-

Tettos Lorr bar* 4uiliû.j.dùt,xj.

paßionem,fe de andern habuijjêfcmperdn (juam,fcriptwa tefla» tnr,quodper Juam mortem ßtingreJjM. qucdyidelicef^erbajtri-ptura in omntbue eiußnodi dibits ,per trop um ßnt int eilige nda ,^ua res ßeri dicitur,quando innote/cit.

Similiter etiam loquitur alw in loto : Q^ntu,intiuit,ad yißtm bo-minu,e^Jui jenßa oflenßonem Chrißttsprofecißedtcitur :proßciebat humantts ßenfits in eo fßetundum oßenßonemjt^ aliorum bomi-num opmionem.

lucxi.

quot;biibilergo noui acceßu Chrißoprogreßtt temporis à coceptioneyamp; poß morte ,quantu ad ipßttf perßond attinet ,lt;juod antea nohabuißet, qui fuit plenM gratia amp;Japietia ab ipfa toceptioneßedhoc tantü ( td feiundum tiaturdhumanapotuißet nomori^ yoluerit aut propter no^ ßrdßalute morijideaq^ etiaßerui forma accepit)quodredeptioneparata,depofuerit hat ferui forma,eSrfaSiuf ßt ia impaßibilis,eo modo videlicet,quad no velit ampliits mori : eiußq^ maießas nunc toti terraru orbi patefailaßt,quapotuißetpatefacere etia ante mortemfuam,ß Voluißet.Ed enim habuit,e^ noua ei non atceßitfedhoctantuiquod tarn non manifeßauerit fimpsr.

Matth, ir.

Ideoqj cum ßriptura duplici rations loquatur de hat maießate bo-tninis Cbrißi,ad tollendam banc contraddiioni«ßeciem,quomodo in-telligendeeßnt ßngula fentetia,ddigenterattendendueß. Alias enim afßrmat,quodhabuerit earn ante paßione,ßcut loan.i.dicitur ; Et manifeßauitgloria [itd,idquad etia in monte TbaborfaElu efl. Alias autem loquitur,perinde acß ante poßeßione no habutßet ,ßcut dicit Chrißuft’PIönne hac oportuit Cbrißum pati,(ir it a intrare ingloriam fud? amp;ßmiliafcripturx diHa multa ex tant,qua facile conciliari pof ßnt.lfam ßiritws fanilu4fibtjpßnoncontradicit,jeddevnaamp;ea-dem re alio atq^ alio modo loquitur^

quot;Modiiô enimfeßionis addexteram T)et eß duplextalius babitua-lis,vt fcbolte loquutur, quado videlicet Chrißtts à coceptionefua ba-buit omnesßos hoßesßbie^ostqtios tarnen vincere no Voluit,nißßa obedientia.Eos^ etiam ßperare nonpotuißet,nißante morteßaad deseteram Vei (olloeatw eßit,Alius eßbabitualts amp;nbsp;aibialisßmult

quoita-

-ocr page 47-

4^

CJmßiks ncn Modo Vicit inimicos ßios,fedi^fe quojj nbsp;nbsp;fa-

Uns lar»9ii3,^ non amplms moriiur.

Qmergopoßeriore modumfeßonis addexteram T)ei, quie^f^ o-fienßontiyita aßirmatytpriorem ntgetßicendo'.Chrißum ante pap ßonem amp;ntortemßiam,noneßeaddexteraDeicollocatn^quàmprit-clareßenttat de yn^oria Chrißi, quam per fiatum humtUationts ex-ercmt,oes yerè pij ludicent, Ego intrépide cußriptura afßrmotquod €hrißult;! nos reäimere nonpotuißet, nijt ante morte ßaaddexteram Deicollocatuf eßet.Quid adueßaritts complices eitts credant, ipß 'Vtderintshic certe mamfeßamßcrtpturam)lt;amp;ßorum doilorum con~ Jenßm ynanimam oppugnant.

Errat etxam adutßarius^quodinterglorioßm CJjrißi corpw^camp;' qua eß maieflate hac donatum j non dißcernittßcut fuo loco oßende-mus .%laießatts enim hutus, humanitas Chrißi^ non minus quaphy-ßcum amp;nbsp;patibtle corpus,quodhabuitiCapax fuit,quam nuncglorio-fum,ßcut paulo ante demonßratum f,

^oddicit de corpore Chrißi inßpulchro lacente, quodmaießatü Thcfi diuinlt;e,pro ratione qua diximus ,nonfuerit particeps,miror quomodo nonintelligat, quodhxc ipß maießas à corpore non receßerit: ciim J^erbum quatenus incarnatum fuit,hoc e^, cum homine perßnali-terynitum,in fepulcbrQconferuauerit,ne yideret corruptionem.

Okoties autem de plenitudine Chrißi dàcimus, non intelligimus eam,qua Deus ipß e^,ßed quatenus in perßna homini Chrißo com-Munuataef^,quahabet ex hypoßafeßhj T)ei, quiptenißim'eDeus fuam plenitudinem,eoquo fxpenuncdiximus,modo,homini communicauit.fdeoq.non minus tmprob'eSabellianifmi Eatripaß ßanoru impietat^, qudaliarum hareßcun me accujat,quitres bypo-ßaßs in yna diuinitate agnoßo , quarum altera tantum carnem in perßonts ynitatem ajßmpßt.

■ßjiute autem denub de patris,ßlij,lt;amp;ßiritus fanCli,quxnatu-tfi,maießate loquitur ,dißimulans qua ratione à patribus hocipfo, dißin^a ßnt perfona. Quamu^ enim miri'a: ynum ßnt potentia patrts ßlij,patrü tarnen potentia dixerttntincreataamp;ingenitd,

-ocr page 48-

4?.

duslib.i.d^ljl'-^'^î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fan^ï procèdentem, qua dißn^io cùmy'tde-

Augnft.de 1 rin. retur ßits calumnijs mimme proß{tura,eam data opera ßlentiopra'‘ lib.ij.cap.y. teriuit.

Tdje autem ylla eßet hxreßs^cuiM notam mihi non inurerety e^t me quoq^ tandemlgt;iejiorianum facere conatur, quiabßijConuentu duarum naturarumjfola maießattijpoteßattt, authoritatit, yirtu^ tif tir energix communieatione, 'vnionemperfonalem in Chrifio deß~ niam. “Dequaatrocicalumnia cum pauloant'edi^um ftt,plurahîc nolo dicere,fedleBortf iudicio committo.

Sedtantum abeif^ yt idmtht quot;vnquam in mentem yenerit, yi-delicet,ytfine conuentu naturarum tinioncmperßnalem defnia, quin eum in omniltps creaturü demonßrauerim,ad quarum dßeren-tiam hune ipfum conuentum per proprietates deßniendum eße pro-hdui.

Hocfoliirn addere 'vifum e^^ß Oyrillo credimwfianc ipfam fuiße Heflorij hxreßn, quam aduerßarius preßtetur, qui cum duat naturas in quot;^na hypoßaß eonßteretur^ eommunieationem idiomatum noluit admittereiideoq^ perßnam ddxuidiße,^ naturas feparaßeferi“ hitur. Qua de re Chrßianiis le^ior plura yideat in libro, quern T)» Luther us S, memorix deconciltjs ßripßt. Qui ex omnium quot;Pon-Vide appendice tißciorumßriptis,qua ’Heficrijhareßs fuerit^ diffieulter eruerepol' Cyr.iiodedo.^^j^.f^^ Heßorio etiam hoßesßi teßimonium perhihuerint, quod gmate Ne. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i

rtun,iuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoaemq^ Chrißo etiam in 'ntero matris duas naturas 'sinttas

faeeretur'.nec Arrijdogmaprohauerit^ %lariam autemeßi^ dicere noluerit.

Quare nihil c er tins e^ quam Heßorij dogma eostueriomnes, qui ynioneni perfonalem definiunt,ßlo naturarum conuentu ,qui ßt inßbßßentiayerbi’.quadiuinahypoßafishumanamJufientet, nulla proprietatum participatione fa^a. Hxccaufa eff, ,quod Lu-therus afßrmet^ non fatis damnatam eße Heßorij hxreßn^eir plura atq^ adeo maiora in eo damnanda fuiffe quam quod Ivlariam noluerit affirmare.

Ek

-ocr page 49-

49.

Ex hac i^orantia proprietatum effentite amp;nbsp;perfinarum itt T’rtnitatepromanat^quodin lt;) .thefilolligit aduerfar 'umcommuni-tationem maieflatùs non pojje efßcere perfonalem ynionem, quod trium perfonarum intrinitate Jit yna maiejias, fed non yna per ~ finaft^c.

Sedhanc olie^ionem ipfein ßquentt tkeßJoîuit '^bi dicit^ quod communie atio poteflatii} yirtutûs, maiejiatitjn genere confia derat a^ad id non Jußficiat. Tn genere autem conßderataßunt eßentia^ tir hoc modo quot;vna e/Ç maießas, potentia tir quot;^irtui trium perfonarum in trinitate. Si autem non in genere, hoc efÇ, ratione iaiitt,ßd in indiuiduis, hoc eß^ hypoßaßbits conßdereSj longe alia eß inßngultt perfonii conßderatio, cu omnia in hypoßaßpatrü (int ingenita,tnß-lio autem omnia genita.Et ßcut pater non e^ fapiens aut potent, fapientiatir potentia ßlij ,quaßipfe non habeat fuam quoq^^quoad hypoßaßn,fapientiam:itaßliutnoneii^ fapiens hypojlatica Japien-tia patrts,aut potent potentia patris,aliéna Jcüicet.

Cum igitur in diuinitate communieatio (it proprietatum in ßbßantia(nam ratione fubßantiee quot;^na ei^ amp;fimplicißima patris, ßlij,amp;ßiritws fanSli potentia,fapientia,'y)irtui, maießas,queetarnen in hypoßaßbus dißerunt, qtiodalia gehita ßt, alia ingenita) idea etiam hcec in eßentia e^ 'ligt;nio, non in hypoßaß.

Communicatio autem proprietatum diuin^ naturainChrißo, non ßt ratione fubßantia,quaratione tanquamdiuerße ßcciesTDe-M eär homo,ideß,'Verbum eäquot; humanitas longißime dißerunt ,fedratione perfonx l^erbi,quxcamem ajßtmpßt,ideoqjhicperfonalis 'vnio ßt,quodin perßnis trinitatis ßeri non potei^,’vbi longe ffÇ arSlior 'Vnio tir communicatio,trium perfonarum,qu(imeßin perfona Chri-ßt du arum naturarumdlla naturalis ,hxc perfonalis dicitur,

Q^propter hic quoq^ inßgnis impudent la in aduerfario meo con-ßicitur,qui ^eßorij hareßn mihi imputare audet;(um,qux illaße-rit,mihi explicate nequeat.Et ctim fupra me Eutychianum fecerit, qui contrariamplan'eTdeßoriana htereßndéfendit,aut fuperius aut

G hîc

-ocr page 50-

Çô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Inc imuße mt damnatum ejjè,orrines yident.Si emm fum nw J quomodo in hac '^na amp;nbsp;eadem controuerßa ßleßoriantn eßt pc)ß'um?amp;ß^eßorianuf,quomodo Eutychianuó ero^

(ßntra ^tramq^ imßetatem credo cä“ proßceor;quodin yno Chri-ßoißcut Epheßna lynodtcc habet,noßolaJodetate, quaßcundum dignitatem,authoritatemiamp;poteßatem e^,ßed amp;nbsp;CQnuentit,qui per ynitatem fa^tts eîÇ^,naturaU, ynio perjônalisdeßnienda ßt,ßcM ßtpra q»oq^ di^um ei^.Hacß qtw non recipiat,aut cauilletur,iudi-do Domini permittendttf e^iß^.

Theßs . ex merü calumnijs conßarcinata efi[. Trima : qubd afßrmat,me folayirtutùßu poteßattf,1^neßcioquamaiejlatts y-nione humanitatem cum yerbo ßne conuentu naturarum coniunge-re:qult;e calumnia nunc aliquoties réfutât a e^^, ybi o/lendi,in fulß-flentia yerbi humanitatemßlio Dei ynitam,quam ab omnibus créatures maiejlatts communicatio dißernat.

Altera ef^ calumnia,qubdßmpliciter extequem humanitate di-uinte natur« ^?iirlit,per quam ipße nihil aliud quam diuinam efßentia intelligit. Ego y erb, quatenus earn in perfona participât humana natura,cuiies alia ei^ ratio,quam in diuina ejßntia.

Tertia calumnia e^,qubdafßrmat,me naturas,earumq^ pro-prietates inChrißo conßndere: id me non facert, fupràperfficui docui.lnprimês yerbßiuolueß,quodajferit,me humanitatem Chrifli obßurare,cuiua maießatem,ßcundumßripturas 'Vt extollam,'vnicb propoßtum habeo: amp;nbsp;hoc ynum ipß agit, yt demonßret,me Chrißo ßcundum humanitatem,nimiam gloriamt^s^ maießatem eamq^ no debit am adßribere,

Sedyt me omni genere atrocißimorum criminum fcelerum 9pertat,tandemetiam po^, heereßsmultas,mefacrilegumprocla-mat,quißacr« legis yerbaßffurattisJim adinfana mea dogmata co-ßrmanda. Sed ab hocßelere me facile abßluetomnes pij,ciim intel-lexerint,me ßmpliciter,tä‘ ßne omni deprauationeßriptur« teßimo-nia rtcitajß,qu« de maießatt hominis Chrißi loquuntur,ad dexter a

Dd

-ocr page 51-

$’•

Tyel'ßiper omnem pr'incipatum collocdti:eorttm^txplicatiQnem,qiHh fide à me fa^la ßt^ornnrnm piortimiudicio committo.

Quoii autem maiore per^tcuitate à patribuf quot;ytel concilijs hxe filij hominis maießatas expltcata ßi,ejuam inß:riptis^poßolici5}}oc mihi aduerßsiruts nondttm perjuaßt: ciim ipfetam accurate in eorum leSlione tä“ Decretü yerßatiti, nobis nihil aliud proferre potuerit^ quàm ynionem perßnalem, eße ynionem Jubßßentialem :amp;quid ytrumq^ fit, planum facere non poßa. Quafipro yera definitiont perjonalts ynionis habendafit, nonmodb omnes hommes amp;nbsp;anima-lia, (ed etiam omnes creaturas Chrßosfaciemus ^qucc omnia hypoßa^ fi irbifuflentantur, cum quibugt;s tarnen perfisnaliter quot;^nitits minime ef^ dicendw^Atq^ hoc modo non dißutabitur amplitts, quodha-^enttsin fcholtffa^itatume^,an T)etts poßtt fitppofitare afinum^ fediuxtaaduerfarij mei definitionemynionishypoßatictefiamiam fi^um fit,tir cottidie fiat.

In6i.t^ èz. per epilogum quinq^ infignes calumnias ( ne quid gmuitts dicamiid quod equidem authoris Tanitas merebatur ) repe-tit.'Primae^, me ab ipfiits Orci faucibus reuocareomnes hterefes damnat as: alt era, cu'Monothelitis me proprietates naturts in Chri-ßo confundere:tertia,cum Eutychete naturas in 'sma effentia coniu-gere : quarta, cum Tdeftorio perfonas in quot;^no Chrißo dißinguere jeparare:quinta,cum SdbellioPatripaßiAno,patre,filium,amp;ßiri-tum fangum in perfonaynirettotam^ 'Trinitatemincarnare.Htec ß ynquam miht in mentem '^eniffent, 'Veilem nomen meum in terris perpétua obliuione deletum ,qux aduerfarius ex deprauatio-ne meortim 'verborum improba eir malitiofa colligit. T)e quibus omnes eruditi iudicent:poffitm enim ,ßcut nunc aliquoties dixi, in toto Chrißiano orbefingulos Chrißi fideles, pios sir intelligentes ferre indices.

Tdecßbterfugio iudicia nbsp;nbsp;cenjuras 'Veterum Synodorum,quee in

ȧerendis naturis,earumq^ yeritate occupata fuerunt.

Et quonid quot;Vociferatur Mtfitu^vüstffiilicet^me 'verbis tantu hecrt^ G z ticorunt

-ocr page 52-

52.

ticorumcommtmoratürumtmpietatem damnafje : denuoadpiorum amp;nbsp;erud’torum indicium prouoco. ’Ham ^ßcutdixi^ nihileorum,jux propofica funt m hac dßgt;t(taiione,a merecensei^ excogi[atutp,jed quod'D.LucherM piamemarite^Cingliana ante multos annos oppo-Juit: amp;nbsp;inter noßros neminem habuit, quiipjo 'viuente ei tontradi^ xerit : idemj^ ‘D, Tdrentiu^ plurimts fcriptts contra Tiullingerum amp;nbsp;quot;Märty rern repetiuit,hocipfumego puhlica di/ßutatione difiutiendu propoj'ui^yt Jentetiaru accurata amp;nbsp;diligenti collatione faàa,oesyi~ derent, quidroborishaberet : amp;nbsp;yeritatis firmißimts fundamentis perßech4,qua in parte hadienits erratuejjet, omnes intelltgerent:amp; quodm ipßs elï^, ad pacem amp;nbsp;concordiam eccleßte reßituendam non deeßf'ent.Hiec,yt me T^ew amet,'amp; ndalia fuit conßlij mei ratio, yt btec publice dijfutanda proponerem,

Hec erubefco affrmare cQnßanter,qui hanc dodlrinam de maie* ßate hominis Chrißi,(i Lut her o traditam amp;nbsp;explicatam, oppugnent, eos yelTapißas eße craßißimos, qui nefcio que afcefum amp;nbsp;defcenfum corporis Chrißi è ccelo in panem ßnguntiaut exßbßantiapanis ma~ gica yirtute yerborum fuorum, nouum corpus fabricate ; aut cum Cinglianis facere in corde,quicquidore profiteanttir,

Anno 1 U ; celebtatum.

Qjm caufa etiam fuit, accuratiore diligentia cogitandi de toto hocnegotio, qubdyiderem eins explicationem facere ad eruendam yeritatem de , qua inßnitis erroribus fuit obfcurata : ßcut Scholaßicorum dißutationes teßantur, adeo abfurdte amp;nbsp;infulfa, yt exißimem, Chriflianum orbem magis portentofas non yifiße, quam ha fint in firiptis fcholaßicorumde Eucharißiadßutationes, donee ‘E^m. Ântichrifius ade as omnes fepeliendas per fuosiuratosin . Concilio Lateranenfi impiam transfitbßantiationem confirmaritt de qua tarnen fiere tot fiunt fiententia, quot ficholaflicorumlibri,yt-cunq^ omnes fiere communem errorem ampledlantur ör approbant.

Et hoc ei^ ylcus,quod, yt opinor,animum aduerfidnj contra me commouittniß fiorte odium perfiona maiws fiuerit,yt fiefie dißutatio-ni mea opponeret. nbsp;h^iditenim idolum fuum confißere non pofß,

fit quam

-ocr page 53-

fiiquam de maieflate hominis Chrißi^opofitiysritattmiWantat inuiÜa^

hi^incfaiîum exiflimo,yt Glojfie,quam de Chrißi corpore attuli, nullam penitusfecerit mentionem,fed altoßlentio preterterit:QiMm cito videlicet dentihuó teratur flecies, tarn cito in tielum rapi corpua De Conf. Dift.i. Chrißi.lntellexit emm^quam ahjurdumfit dictre:corpus rapi in cce- Crfnbnsgtadibus. Ium,quadperpetuo in tcelic eßet, amp;nbsp;ecclefix non diutitts adeffet^ quam ßecies dentthus teratur. quis fanæ mentis hanc impietatem approbaretiCum hoc igitur conflHo aßenfu ör defcenfu corporis Chri~ fh,quemßriptura facra ignorât,poßquam 'yiidit hanc maießatempu-gnare, qua Chriflusfine omni mutatione loci ybiq^ locorumJute ec^ clefixadejßpoteilfl^, exißimarunt omnes ingenyntruos intendendos, ne hxc maießas innotejceret^

Sedquomodo eins propofttum in eucharißia confirme!,poßea di» cemui.lgt;iunc in refutatione'iimZÿprocedamtts,

Inreltquts emmtheflbiis propofitum habet contra me probare, Corpus Chrißt fine humanitate eius, corporaliter non 'vbiq^ locorum adejß. IdJj me, contra Incident as fcripturas tSr patrum fententias, quot;vnica fblius Lutheri autboritate,magißri mei, qui tot hteretiS^ author Jit,eir quot;Vnica ratione kumana tuerie

JFdtc ante omnta leilor denuo ds candore aduerfarij mei ad-monendus eil^,qui ftatum controuerflafingit,quem in mets conclufio-nibus nuflquam mueniet,yideltcet:corpus Chrßi eße ybiq^ corporaliter. Cum emm per aduerbtum( corporaliter ) pleriq^ intelligant nihil aliud, quam eum modum, qui ei^ iuxta fuas dimenßones, longum latum amp;nbsp;altum,tantuni abefÇ^ yt mihi ynquam tarn portentoja opinio in mentem 'ygt;enerit,quin exprejfi tres modos prafentite in 50. 5t.dr qi.’Pofitionibus meis recenjiterim, ybiprimus,qui el^^ corporalis,ab ipfo Luthero inhocnégocia explicando reprobattts ell^.

Et j'lsJ'iointtirSfi dtßerunt,hie du«propoßtiones ; Chrißits adei^ in ccena corporaliter, eÿ: Corpus Chrißi adei^ in cœna corporaliter. Trior enimpropoßtio docet, Chrißum in cœna non folnm iuxta diui-

G 3 nitattm

-ocr page 54-

Piratentßdetiamiuxta humanuatemßo corpore adefß^id^uoi ß^ra 'verba Lut herz dtximuf ßeri iuxta modum dexter a Dezßhi (ommunicatum ddtj^uam Jecundum humanttattm tollocatui^, ef^» In poßeriore autem propoßtione per yocabulum ( corporaliter ) dimenfiones,intiLgu)itur:'vt dicatur fecundum longitudinem amp;nbsp;la-titudinem lt;3‘ altitudinem, zncæna adejß, quodnemo, niß abßrdiß-Jtmt quidam exßholaßica dixerunt.

ideo^diligenter amp;nbsp;accurate dißrimen harum du arum prop oß^ tionum conßderetpita leÜor : tum non modofraudem mei aduerßarij deprehendet ,ßed etiam eccleßarum noßrarumßo^inam re^tta per-€ipiet, qute iam inde ab hoc exorto certamine eaßßicione labora-runt, quaßcraßam, carnalem iuxta dimenßonesßas corporis Chrißi in cana credantpraßentiam, qua calumnia aliquoties à Luthero eii^ refutata.

Cumigitur dicamws ; Chrißum fecundum humanitatemetiam to modo 'vbiq^ adeße,quo ad dexteram Tgt;eißdet,qua nullo loco definite ytiifi dicere yelimia^eum tantiim adparte dexter ee collocatum eße: idquibus rationihia aduerfiariia euertere conetur,audiamta.

L^rtncipio quod probaui, hanc maießatem Chri/lo re^è tribui, quia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in hunc hominem plenitudinem diuinitatis eßuderit, ad-

tierfiariia htc nihil aliud reßondet, quam hanc rationem eirßnten-tiam meam erroneam eße. Qlße 'Verbßpra non modo demonßratum fedetiamperßicue explicatum eil^,quomodo hanc maießatem diui-nitasfine naturarum confufione communicauerit humanitati in per-fonaChrißi,e'ole^orembreuitatiscaußremitto. Vbietiam adine-ptamfimihtudinem reßonßm eif, quam hic non fine faßidio repe-tiuit: duos principes poßeefifieparis maießatis amp;nbsp;authoritatis, qui tarnen diuerßs locis habitent. Cum enim ßbißentia filfidsr natura humanitatisconiunClas, amp;nbsp;nullo interuallo loci,ficutpriticipumper-fonas difiunElas, dixerimtafiemper, maießatis communicatione hominem Chrißum à reliquis rebuf omnibits difcerni affirmauimw. ^dullo autem modo dtxi in Chrißiperfona concurrere tantum maießatem

-ocr page 55-

ußdtim quot;yiirtuttmßuodaduerfaritti ali^uotttsodioßßimerepeüt*

(^od autem ßmditudineJolM demonfirart conatur: ideo corpttt Chrijh i'KüuS'Sii tn Iocq no eße yhi operatur, id quomodo Lutherus,pi(e tnem»ri(t,intellexerit,in centeßma centeßmaprima, poßtionibu^ fne0 explicui, Videlicet, cum diBum corpuf Chrißi adefßßb-ßanttaltter,noniuxtarationem huiiußculißfediuxtamodumàdi-uinitate communicatum : qureytcun^fimilibtcs quibuidam adum-Irartjßednullo modo explicarepoßumui, quodnthilßmile in rerum natura exißat. yfcquirit enim humanitas Chrißißbi nouum eße, quo inßhj T)ei per Jona ynum perßnale conßituit, quod eße aliud ef^ ab eo,quod nos in rebus naturalibus lueulJ'is dicimus : tixpropter yoca-iulorupenurideo tarnen ytimur etiam inhocmyßerio exßicando.

Et abßurdißimum el^ dicere,eo modo Chrißum hominem a^ deße 'vbiq^ locorum, quo princeps quißiam per yniuerßm prouin-ciamßam,quiper yicarios omniaperpcit abßcns. Chr'ißus yero ita in terris yicaria ytitur opera minißrorum ßuorum, yt ipße tarnen prxßens fit eis, eo modo quo diximus, omnem Dirtuttm preßet, (ui homines tantum minifirant.

Qwdautem aduerßarius dicittßßficere aß hypofiaticamnattt-rarumynionem ,ßdiuina humane ßamßbßfientiam communita-Uerit,t!sr aliquo in loco humanitas fit, in quo etiam ipßa adeil^ diui.-nitas : quis nonyidet hoc modo,ßngulos homines Chrifios fieri, amp;nbsp;Chrijloper omniaparesf Quia yt nunc aliquoties diximus, in quolibet homine lubfiJlentiafiUj T)ei,que nihil aliudeii^ quam ipßaper-fiona,ßiue ipße filius ‘Dei,e!y‘ hominis natura concurrunt,amp;ybiiune^ Lnth.Tom.Gcrnflt; Tetr US y el Taulus, aut quecunq^ alia creatura e/Ç, ibi etiam diui- jfol.39x.fa.i.Hien4 nitasei^^îiicere autemnosChrifioperomniaparesiimpietas eï^ i^aduerjarij doElrinaprgmanans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Inconfianttam autem eir ruditatem aduerfarij, in exemplo anime amp;nbsp;corporisßatis mirari nequeo, quodcum ßpra reiecerit tan-quam miiltis modis inconueniens ad hoc myjlerium explicandum, nunc Jecundo ex todem ar^umentetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

Tieinde

-ocr page 56-

T)tinde quàm monßrofaßt colleSio,‘aident ontnes ,ß, 'V^icun^ eßet anima, ihidem amp;nbsp;corpus eßet ,Je^jueretur,pedtm eße in capice, amp;nbsp;caput inpedejtir in qualibet corporis parte : citrn animafit in toto corpore amp;nbsp;qualibet eiw parte tot a.

^Adintegritatem hominis certe rtquiritur integritas corporis Ur anima:amp; quia anima omnespartes corporis inf irmât, adeoq^fii-ßentat tanquam nobiliorpars hominis, ita reBfiime dicitur, de in-tegro hommeiybicunqj eif^ corpus,ibi etiam ffÇ anima, tir hoc non modi) de toto corpore didpote^.fed etiam de fingulispartibus hominis, quia anima ei^ tot a in quailbet parte. Sedinde nullomodo fequitur,pedem debere eße in capite, cum Jingula membra informes 'vna amp;nbsp;eadem anima:amp;alto modofit in capite, alio in corde, tir alio inreliquis membris, quafingulis membris fitam effintiam praßat, ^puarefifimilitudo anima recipienda eßet, manifeßa quoq^ eßet omnibus 'Victoria 'veritatis ex parte noßra.

quot;î^eq^ quot;^iero contradicit nobis ^ugufiini fententia, quam adDar-danum firipfit ; T^on ejß confiquens,quodin T)eo efi, ita fit ybique ftcut T)eus. enim 'tmquam diximus, eodem modo ^biq^ eße hu-manitatem ,ficut diuinitatem. Tiiuinitas enim fimplicißtma eß ef-fentia,eir quot;yibiq^ tot a. Humanit as autem permodum maießatis 'rbi-que Ecclefiaprafens eße dicitur: qua maiefias non eif humanitatis eßntia,fedeßentia humanitatis per modum maießatis ybique prafens eif^. Ideo^ hac Augußini fententia nihil contra nos facit,

Confugit autem aduerJanus adnouamquandamdßinBionem, qua omnibusJiiis partibus eódem reddit. Alia,inquit, quaßioei^i an httmanitas ex eo, qubdKirbo ynita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeat,'^t corpo

raliter fitprafens. Alia 'Vero,fiper omnipotentiam Dei, aha deniq^fi ipfafortitafit potefiatem, quafeipfam yhiq^ quot;^el inpluribus loeit '^aleatcollocare^

Sedquid opus erat hac dißin£lione, dim fubfequentibus argu-mentis diferte demonßrare contendat,fimpliciter amp;nbsp;nullo modo Chri-* ßum fiiundum humanitatem 'vbiq^prafentem tßpoße?

quot;bAaximb

-ocr page 57-

Maxime ”9eroJ^mtimi ’^ertigxnü in bec Tbeelege yidere ticef^ -dum fatetur humanitatem Chrtjh omnipocentia Dei in pluriluf locii extflerepojje idautem ex naturarum hypoßatica quot;yintone non tonßqui. ^ut tgùurperfina filijDeinon nbsp;nbsp;nbsp;omnipotens, autfine

lila ex feipfa habet hoc humanitas Chrißi. neutrum herum concédée ^t opiner,aduerßariuf.T^liquum ergo , eum aut plane dtß-pere,aut afßrmare debebit, quitd ex ynione perßnalt hoc habeat priuilegium, hanc eminentiam amp;nbsp;dignitatem Chrißitf fecundum humanitatem, ^uam alias nullttsßanBorum habeat tß^uidem non medh de eapraßentia agitur^qua in cœna adeii^,fedde ea etiam,qua tanquam Deushomoyjq^ ad conßimationem ßeculi eccleßxßie adeii^,Ego,inquit,nondnanitas mtatantttm,ego,inquam,fum '»o-bißcumyjq^adconßimmationem[eculi.Deperfonaßoceii[^ tocoChri-flo,dititur,non de natura altera tantum.

Ideejj intrépide afßrmo,ßhumanitas Chrißi quot;^biq^ fffèpoteï^^ «am aliunde non habere, quam ex ynione fubßßentiali cum Verbo, quodcumßt omnipotent,ßuam etiam omnipotentiam in homine Chri-ße exerit, yt cum ipßo i^i-i-9, à quo nonßparatur, ybiqpraßensßt,ß-cutßpra copiose demonßrauimus.

Sedaudiamw aduerfarium ,quibus arguments probet humanitatem Chrißi ybiq^prafentem eße nonpoße. Humani corporispro-prietas, inquit,eii^ certo loco circumferibi ,Chrißus in gloria habet quot;^erum corpus, ergo loco certo circumßribitur , id^ Damaßeni amp;nbsp;. ^aßiani^eni teßimonijs conßrmat'.

Hoc pracipuum e^ Cinglianorum argumentum, quo abßen-tiam corporis Chrißi in ceenaprobare conantur.

.^d hoc argumentum totiesreßonßtm ef^ , cum à noßris, tum tiiam ab ipßs Tapißts, yt pigeat me cum tcedio leSloris idem toties repetert. j4liae^ conßderraio corporis Chrißi ßue pbyßcißue glo-rioßialia fqua ynam perfonam cum Virbo conßituit: pkjßcoloco in terris ciriumßiriptumfuit, nunc ingloriaßeipfo,pro naturaßiri-tualium tÿglorioforum corporum, deßnitur. ^atenua quot;^ero ynum

H perfona^.t

-ocr page 58-

58^ ftrfonalt tonflttuu,nullo loco definïtur, ^u\a addexteram Dei collo^ eatum el^, ^uadextera certin aliquit loctt^ neq^ loco deß-nitur ,ßd infinit a Deipotentia amp;nbsp;quot;virtue qiix cœlum cir terrant implet.

Thcfi.7».7s* nbsp;nbsp;nbsp;Â^-terum argumentum Cinglianorum defiumpttim el^^ àproprie-

tateDei^cuifiolicompetityhiq^pnefientem efie. 'fifl^ondemuf perdi-ßin^ionemt’Per efientiamci fimpliciterjoli Deocompetere:fidper maiefiatem qute humanitati Chrifit accidit, etiam humanitati competeren ficutfitpra copioscficripturx tefiimonijs confirmatum el^.

Qppdfi nee mihi neefitripturxfidsm adhibere 'foluerit, Jaltem Gab.Bihellea.4(S. fiiis ficholafiicü credat, quorum '^erba adfirilere hbuit ; Conceditur in Caiwncm Miflj. inquiunt, qubdidem corpttspofjetper diuinampotentiam defa^o efie ybiq^ : netfiie efie ^biq^ el^proprium Deo, fied efie 'tibiq^pcr naturatn propriam, tta quod impoßibile fit efie loeurn, m quo non efiet, el^ proprium Deo:amp; boe nulli ereaturx communicatur.

iKeq^ indejequiturßybiq^fit, creaturam non per manere ,fitqui-dem non eo modo ’yibiq^ ef^, quo creator: alias nonfimihtudo aliqua^ fedidentitas efietnin natura humana amp;nbsp;diuina,quodperfebri}n nitn-quamfomniauimtus. Et hxequidem ad tertium Cinghanum argu-mentum,quodaduerfiarius adftabiltendumfiuum errorem aflert.

Quarrum Ctngltanum argumentum aduerfiarij fumptum el^ 4 eonceptione CbrfiiitSi •'vnioperfonalts efificeretprafientiam humani-tatts in omnibus rebits ,fiequeretur eum à primo conception's mo-mento'rgt;biqfiuifie:ficripturam autem tejlari,fimulfemelinyno loco tantiim fuifie, rir de loco in locum commigrafie, in quamfienten-tiam multa,loca citantur.'\latth.r^.t4,-Ioan,ii,%‘latth.‘i7.quxfor-tafits quot;^t aliquaparte laborisfitbleuaretur, ex rapfiodijs Ctnglianoru defcripfit,bts enim ytuntur, amp;nbsp;in ets omneprtefidiumJuum collocant, ^d hoc argumentum etiam refionfum efÇ frepe per diflinUionem

Cbrifius enim à eonceptione banc maiefia-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetnbabuit,eb'inpofiefiione eiusfimperfuitfeeundumbumanitatent

ex to (empöre,quo in ynitlt;itemperfonlt;t à Verbo afiumpta el^.Hane pofiefiiO-

-ocr page 59-

poJ/eßoncM fMx ap^ellarunt n^utnprimum. Sediuxtaficundum acium dicitur non ybi^^fui/jejioce^^ nonjemper amp;nbsp;in omnibus loctf txeru^jjè hanc maieftatemijidybi^quando täquot; qttoties 'voluerit^ficut in Cana Galdea^reliqutsq^miracultifuamgloriam sparte demon- Ioan.« firauit^yt doceret in quam maießatem ejjet eueBttf. Similiter amp;nbsp;in templo cum dtiodecim annorum eßet, cum legißeritts exJcriptu-rif daßutaretjde rebtn quas nullopraceptore dtdicerat.

Qmntum argumentum Cinglianorum eff^, quod aduerfariM ThcG.sj. offert: Si humanitas Chrißt abincarnatione ybiq^ effet ,fequer€turi .friufquamnaß;eretur,eum etiam extra quot;^terum maternum corporaliterpuffe, nbsp;na ex y ter o non egreffùm. Âd hoc argumentum etiam

fuprà reffonfum eC^,torpits Chrîjii corporaliter non niß in ytero ma-trùs fuilß,ßcut etiam extra yterum in yno tantum locoßmuleirft-tnel corporaliter fun. Sed hic corporalió modu^ non obßat, quominui allO modoißilicet iuxta naturam täquot; rationem dexter a quot;Dei, in mul-tts locii eff et,qui corporalit erfefe loco non mottet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos'^nquam

diximM,corpui Chrißi corporaliter ejff,y biq^, fed modoßirituali tby ceoleßi, quemßripturaperfeßionem addexteram Dei definit,

SextumCinglianum argumentum quod affert,eïf^. Si corpore Thefi.«/. Chrißw mbiq^ prxfens effet, ergo 'vbiq^ patiebatur. Sed in quot;^no tantum locopaffum eCf^.Ergo,amp;c. Eadem e/Ç huitts quæ t^rffperiorid ofgumenttfolutio. Chrißum corporaliterpaffiim effein''VKoloco,in cuiua paßioneficut requieuit E’,rbum,ita nbsp;nbsp;communient a maießas:

ideoq non fequitur eum ^biq^ locorum pafftim effè.

Septimum amp;nbsp;pracipuum Cinglianorum argumentum deßm- Thefi,«4e ftum e^ ex deprauatione articulorumfidei, deßenfits in infer num, tir aftenjuó in cœlum, qua fecundum aduerfarij opinionemfignificenc motum de loco in locum , qui preefentiee huicebr in omnibiu locid, aduerfetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qwdaddefeenfum in infernum attinet, eum loco non difinimitf, fedcruciatu,quem Deits in corporibuf ör animahw damnatorü ex-«cutione iußuite horrendi iudicijßi, quodferiptura cofert yermi

Hz mordenti

-ocr page 60-

yirg

Luc.tS*

6o, tnorJenti t^ni Inextinguilili. i^on quod Hi corporales yermes conflitutißnt,quimordeantdamnatïsifiiut ’Poètts deTttyonefa-bulaniur:Cui roßro immams yuUur obunco,Immortale ittur tundit facnndat^panis, yißera rimatur epulis. SedintellHit acule^m fen-ßts iud.cij diuini, adcuiwfimtlitudinem nos quo^ de mala confcien-ttaloqtiimur, öas c» cinnagenber ïVurtn ^ilt;^e.Cuiugt;smorßim(en-‘ ßc diues euangelicM^ßcut ignem, cum corpus tn terra qutefceret^ in animam autem amp;ßirnum corporalis ignis agere nonpoßit.

«.Cor.ij*

Eodem modo etiam de ccelo loquimur, quod loco non defimAtur^ Jedbeatttudine, qua eij^ Titi tbfitisparntipatio qui omma erit tn omntbus ^ßcut ylpoßolus tddeßtnt. dd^are qua ex tcriptts patrum aßfrt dtÜa nihilpiane ad rcmßaauntj qua bobularittr '\itrunq, explicant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

(d^aro autem ex aduerfariopvtrum praßet ; Cum fiUo T)ei per-^ ßnaliterynitumeße,aiit in ceeloeßi? Etemm nemo erudnorum intelligat, altquidlongelulltmiu4fignificari, in DeQ amp;nbsp;cum Deo perfonahter eße ynum, quam in cxlo e/ß. Tsiifi dicamtes beatitudinem Dei extraDeum ejße; nbsp;nbsp;qui in Deo fit,plenam heati-

tudinem non pofitderemifialiquodexternum accedat theatrum,quod longe abfurdtfiimum ei^ de Deo affirmare, quafi ipje fibi nonfitjfi-ciat ad beatitudinem,nifi aliquidjit in quofit.

Cum igitiir humanitas Chrißi cum Eerbo perfionaliter fuerir *vn’tay qua longe fitllimior dignitas eii^ ^quam quod denoßro in tcelum aficenfiu dicitur ,exfintentia '^erborum Chrißi cerium e^, tilts humanitatem in cielo fuifie, tir fubrimiorem quam in ctelo, cum in terra elJet,ficut eius yerba difirtefionantiFiluts hominis,qui ei^ in ctelo:filius,inquit, hominis, nonfilitu Dei. Sicut ipße Âugu/linus alibi hune locum interpretatur, cum firibit: Sic erat filins hominis in Ceel J, quemadtnodum eratfilius Dei in terra. Filius Deiinter-^ fißfpiu carne,filius hominis in cœlo in ynitateperfiona.

-ocr page 61-

ßt.

yero me mcuet,quod oduerfanM mihi hic/iefcio qudpauti» täte j)atrüobijcit,qMncbii Jti^ragentur.Satünobif tßjjanc do^i-nx fgt;artem3,nos manifeßii amp;ptrßitnis ftripturxteßimoniji demon» ßrajjeßequn patres pauloobßuruiflocutt ßint,occttpati ßilicetnon hoc argiimento excutiendo,ßd yeritate naturarum aßfirtnda : '^bi propnetatumretitationeopttsßiit, qux tarnen cummaießate non pugnant.

quot;Demusenim,ßexcentatefl'tmonia ex patribttt product, quod corpus Chrßi ßtin'^no loco: tarnen de maießatis modo intellexißi j^res,aduerßrius in omnem aternitatem non demonßrabit. Quare ßyltro tills largtamurtcorpus Chrißi in yno loco eße,pro ratione quot;Ve» rt corporis,nihü tarnen obßarediximus,alio modo quam corporali in diuerßs lotis prüfens eße ; nifi forte Deus in earn neceßttatem reda»

ß^ ) ytid efßcerenonqueat, quod fortaßis nemo pius diBurus

Sed quis ynquam credidßet,aduerfarium negaturum,triplicem confiderationem fiue conditionem corporis Chrißi, fcilicet qua eVf^ pbyßcum,aut gloriofum,aut in maießate conßitutum i ^um in re tarn manifeßa miht lalorandum ertt, yt har,c dißtniltonem pro» bemi Qpodattinetadphyftcas proprietates,non negabtt,'vt opinor, naturalibus aßeiliontbus obnoxium fuße corpus Chrißi ,ßue Chri» ßum ßctindum humanam naturam,qua rattonelocoftttcircumfcri» ptus,ed!t,bibit,ambiilautt,dormiiiit,eä‘ ßmilia, qux phyfici corporir June accidentia.

Degloriojo corpore extat ^poßoli teflimoniu,qui inquit: Trans- rhil.t. ßgurabit Corpus nojlrum humilei^t conforme reddat corpori fuo glo-riojo,ornato fcilicet cœlejlibus proprietatibus, quod oculus nonyi-i Cor.*-dit,auris non audiuit. Et in bis duobus modis,exceptapeccato,corpus Chrtfti noßris corporibus conforme failum eCf. 'Ejtßat tertia conß-deratio,qua Chrißus homo,ßipra omnes non modo hommes,fed ange- Pfalo--'’*“' /zf4j etiam naturas eminet, qua ßiltcet fedet addexteram Dei.j^d quem angelorum dixit ynquam : Sede à dextris meis,donee ponam Hcbr.i-

/ƒ 2 ini-

-ocr page 62-

^2.

r tnimicßf fcdleUum pedum tuorum.

yident i^itur omnespij, nona me, aut priuata al'ijuei temeri-tate exco^itatam hanc di)iin£bonem,jedfcnptur(e teßimonijsplaniß ftmii demonflratam ejje. Qjhscumßrmaßt,amp; nnllaratione labefa-Saripoßit,ex eafacilimîm rejßondere, ciim adpatrum tum amp;nbsp;ßripturx diSa, quaßeciem aliquam contradiSionie habere '\gt;iden~ ’ tur. 2d^am phjßium habuijße corpus Chrißum ante reßrreSionem, tiemo niß '\dartionita aliqutt negabit : gloriofum à reßurreSione fuiße TaulM teßatur ; ad dexteram ‘Det colloiatum, quad nullt an-gelorum aut hominum contingit, contigit aut continget, articultts., ßdei cum multitfcripturcs teßimonijsßtpra récitatif ßocet.

OSauum Ctnglianorum argumentum ab aduerfario allatum: ' Si propter ynionem hypoftaticam hiimanitas Chrifli, aut Chrißuf ficundum humanitatem ybiqj ei'ß^ßquitur,eum,priufquam in ylti^ ma cœna Eucharßiam confecißet, corpuf amp;nbsp;fanguinem ipßus inpa-ne er yinoprisfentia coraincrc, 'Vt nunc infacramento continenturiid f*-ft autemnemine ynquamprteter Lutherum er me dtcere aujumfuiße. ^tqßinc colligit,nos afßrmare, eodem modo corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifli adeflein hordeo efrfecno,amp; quibmlibet rebus 'vilißtmii(quod pudorflt referre )ficut infacramento. Æ hoc argumentumft reßon-deo.Suprafatis demonflratum amp;probatum elf, qua ratione Chriflitf ßcundum humanitatem omnibus rebtts prxjensfit. Mine autem non Luth.Tom.j.Ger. fequitur,eodemmodo corpttsChrifliadeßein hordeo ^fanoficutin Ihenenfi foLj?;- facramento.Etfi enim,quoad[e attinet,a:qualiter omnibus rebus ad-f teflb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßt,non tarnen xquahter tn omnibus agn,amp; aqualiter feje communi'

cat. Et quia adfanSificatione amp;nbsp;conjolationem adei^ infacramen-tif facrofanSif, ideo alio modo eüin facramentis reßeSu noflri adeße dtcimus, amp;nbsp;eum modum cum ecclefia catholica fairamentalem dici-mus. ‘Propter hanc quam in facramentis exercet dßerentegratiam^ yetus ex tat Sacramenti definitio, qubdfacramentu fit inuißbilif gratia 'bifibilifformaigratia dißerentiafacit prxflncia,no abfentix cor porii Chrifli in ahjs rebus.Mee eß,yt quis hincratiocinetur,foldgra-tiam

-ocr page 63-

tla ddtße^ fedrem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^atia confertjjalicet Chriflumjfim hu- IoîiA.gt;

manitatCjßcut ttidictu exerctt,cui datu eß^tiia eßßliud homintt.

Sed non opuf futßet tanta prteßaiione pudorii , qua htc quot;^titur ^ß dixißem maxim'ednfœno autbordeo eodemmodo eß^corpua Chrißi: (um nondum dixsrim inllercore bumano(ßalao honore)colligendum tß ,ßcuc habet ^eßer loannes a Lapide ,nuper cum prxfatione amp;nbsp;(ommendatione Cardinal^ cuiußdamdenuotypti excußa,

Qwd dicit, me nulla ratione tueri poße, Chrißi corpus amp;nbsp;Thefi^ corporaliter adeße, amp;nbsp;quot;^erophjßcoq^ ac corporeo motu moueri^neßcia quoJßiritu ’ygt;ertiginus agitetur,cum nihilhoru à meßtdi^u autßcri-^ ptumßedplane contrariu^ßcut in tmti conclußonihttsyidere licet.

Cum enim corpM Chrißiglorioßum non ampliMßtphjßcum,ßed ßiritualeßcut .idpofloluf teßatur, quis diieret phyCico nüc motu mo~ ueri f Et cuiits rei caußa quccß de loco in aliu locu mouereturCan in-traße non habet omne beatitudine, yt extraße quarat'^aut txdio loci '^niM al upetatfElemo non yidet,quam abjurdaßntheecßcholaßic» ru ßgment a ^qui de rebta ccsleßhb. amp;nbsp;alteriui lecidi,nil aliud quam terrena imaginaripotuerunt.EtJic euenireßolet Ulis qui w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yg-.

luntfacer e ’itarasK^cum oculuf non y ident cauris non audiuerit^ t^c. j.Cor.»lt; qua Dew dtltgentibw fepraparauit.

quot;^lultb ahßirdiw eß,quod affrmat,nullo modoßeripoß'eyit idem Thefi-sy. Chrißi corpw in yno eodemq^ loco circußcriptu ßt ür incircumßriptti^ definitu amp;nbsp;indeßnitumynfibile amp;nbsp;inuißbilepatibile eir impatibile.

Si dicamw cumßcripturaßiuerfo id reßeClu fieri,ßiutßtpra oßen dimw, quid habet quod opponat aduerßariwC Etentm qua phyßcum eß,amp; circumfcripeu,definitum,quot;vißbile amp;patibilefuit : qua yero ad dextram Dei collocatum e^,incircumfcriptu,indefnitu,inuifibde,amp; impatibileinißdicas, dextrdDei y ftbilem,deßnita icsr circumfcripta eße.^lodw ergo iuxta ratione dextens Dei neceßarib incircumfcri-ptw amp;nbsp;inuißbilps ent, quo corpw Chrißi ad dexteram Deißedit» Hxc qui non intellgitßupidui,qui negat impiw eCf.

Sedait aduerßariws,neßngiquide,animou'econcipipoteß,(orpui Tliefi.^4;. Domini ante Chrijlumpaßßim in pari gloria maießate cum Verba

-ocr page 64-

fuifje,^ nihil O mïntis patiamp;mori potuijji.

hoc reßiondemin ^noquieri,quid ctmerartuf homofingere pof-fitjCuied^ adeocrafitimcerelrumfvt proyitmaternanobu mathe-mMUum ccelum ohtrudat: fedquaritur^quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JanBuf infieri-

pturafiacraloquatw.Si enim iuxtAlreneei fiententiam,ytfipra di-ximuf, Chrtfiiii mori potuit requieficente omnipotente l^erbo, qtto-modo non potuijfiet amp;nbsp;mori requieficente maiefiate^qitam ab omnipotente l^erho accepit f Totuifietcert'e,fiiyoluijfietyneq^ pati^neq^mori: nulla enim neceßttate,prxterquam yoluntatü adafilu4 ffÇ, yt mo-reretur .Hxenon fiunt fingendafiederedendateä-fifingerenturpve-r'ecredi nec pofient/iecdeberent.

Thefijj.

Heni^ injultat mihi dilemmate,yt ipfiygt;idetnr,inuiUo:alterum ex htsduob.me afierereficilicet,oportere:atit corptu Ckrifiiantepafi-fitonem xqualt gloria amp;nbsp;maiefiate cum l^erbo prtedittim fiuifie : aut ipfim ante refiurre^ionem cum l^erbo nonfiuifie ynieü hypoßatice, Kirumq^ autem impium ejfi amp;nbsp;htereticum.

Sed nunc aliquoties ad hoc cornutum argumentum refiondimttst Chriftum ante paßionem in pofießione fiuifie huiMmaiefiatü, quam etiamyerehabuit aSu primo : nonautemybiqfiocorume^fim-permanifiefia patefiaBione exeruir a^u fiecundo. Quod cum fiupra jeripturte tefiimonijs confirmatum fiuerit, non opue ejl hoc locodenub repetere t tir concidit quod aduerfiariius Juperhoc fiuum fiundamentü ledificauerat.

Hoc fileHor re^'eamp; prob'e confideret, fiacileadea omnia re-fiondebit^qua in pd. conclufione numero multa colligit.b^idelicet ,fi quis mecum afierat,humanitatem Chrifli n conceptiontf fiute tempore eadern maiefiate, qua diuinitatemfybiqj fiuifie corporaliter^eum negate Chrifium fiecundum humanitatem nouem menfibut in materna ytero fiuifie conclufium, amp;nbsp;ex eodem in hanc lucem eeditumtneget eü pafidimdn crucem fiublatum,mortuum,fiepultum,iterum^ex fepul-chro ßficitatuineget eundem ipfium ad infieros defcendijfiindere-uerfium ad teelos aficendfie neget demum ad iudicandum yiuos amp;

niortuos

-ocr page 65-

wortuos tandem aliquando rediturum,

H te denuo 'videat le^or^quam aflute femper répétât Orgeat 'yocabulum( corporaliter)'videlu:etiCorpitï Chrifli corporaliter quot;^bii^ ejje^quod nttfquam dtximw,neq^ dicemw '\gt;nqud: quin ilium modum innoßril thefibw,ex fententia Lutberimanifeß'e reprobauimM, 'Dicimui autemfemper^ eum corporaliter, hoe e^, corporali modo in yno loco tantum fwjße,videlicet,in ytero matrix corporaliter, tir non extra yterum ante natiuitatem :po^^ natiuitatem quot;^erb extra quot;Vteru eiuf tantnm,amp; noninyteroeiuicorporaliter fuijjètitain cruce tir non ahbi ctim ibipenderet,corporaliter. Sedcum fecundum humani-tatem eidem maießatem omnisprtefentix tribuimm, femper addi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

mtts,Il^XTAJlt;^j4TI0UE'U DEXTET^Æ T)El, quodnihil carnale ßgnißcat,aut pro ratione huiut feculi ,fedccele.. ßem tir ßgt;iritualem modum,quem ratio non comprahendit ,fed fides in leerbo Dei acquiefiens.

Tandem ne quodde domina aduerfiarij mei dubium eßfit, eum Cingliani dogmatts fautorem tir propugnatorem efifi,affirmât,Chri-Jhtm yt Tieum omnia replere, ac repleuißje,fecundum humanitatem quot;leero neq^ e/fi,neqj fuißfe '^rnquam quot;^biq^,

‘Eleq^ faluabit eum,quod'vel Concilium Epheßnum, auttotum Thefîjr* fanClorum patrum ordinem allegat.'Patres emm cîim propofitum ha~ herent de naturM,earum^ Teritate difputare,certum e^, eos omnes tantîim de illo corporali modo locutos, quoad corpus in feipfo confide^^ ratur,id quodnos qno^ cum illi^ fatemur. Sedquodde modo maiefia-tis commuriicatte ne^auerint, hoc neq^ Cingliani Veteres, neq^ nouus Ctnglianus hie demonßrare ynquam poterunt, nififorte ßeßionem ehrißihominis addexteramT)sinegauerintpatres,amp;corporis Chri-ßi yeram in eueharißia prafentiam.

Si yero tir aduerfarius ynà cum patribus tir nobifium qtiolt;^ de illo primo tir corporali modo loquuntur, quidqutefo contra nos pu-gnantfqui idem dicimus,tir hacdoHrina de maießate hominis Chri-ßi nihil aliud quam articules fideißnearnationis ,ftilitet,amp; fißio-

I nis

-ocr page 66-

fiK Chrißi ad dexttram quot;Dei ßmßictßime expl'icanttJ^?

ThcG.xtf.

Sinyeroltmßiciterhocaf'ßrmar aduerfariMßicut facereyi-detur, qnQmodoJlahicprajentîacorporii jangttinM Chrtßi in cæ-na,^uamipfe.miraculo fieri afßrmatf fi enim fimpliciter 'verum eî^ibumanitatem neq^ejfineqfiuifie, neq^pofie efii inplurihiu locii) nullo miraculo diuerfium fieri potei^, 'Vtfit aut fiat 'Vnquam,

Sed nnllum ne miraculum yidetur aditerfiario, qnodfinitum amp;nbsp;infiniturniquorum alias nulla ef^proportio, in 'Vna perfiona quot;Vni-untur f quod j4uguflino tefie, miraculum omnium miraculoriim } rationi humanx incomprehenfiibile , quomodo, fiilicetfinita natura infinitafitcapax^'Vtcum ea'vnumhis»ijiiiigt;^i confiituat^nam extra Chrifium non efÇ Deui, in cuiw psrfiona hac 'Vniofia^a eri^gt; Ex quo quot;vel yno yidere licet, quam fihi non confiet aduerfiariuf mew , qui plane contradiEforia de eodem affirmare non 'Veretur.

Q^m yero nullam habe at, rations huiut maiefiatis aut prx-fientix, prxrogatiudhomoChrifiusprx reliquùsfian^id,in 98.ßr eonclufionibus manifefiedocet, in quibus affirmât, Chriftum,fcilicee (um fianBis in diuinitate, qux cun^is rebue prxfens fit, amp;nbsp;nufiquam abfit,omnia nouiffie perjcrutari.

quot;Nium adeo egenuf efff homo Chrifm, yt ipfie omnia adhut di-fiat ex diuinitate, qux de fngults rebus ad ipfum referat, qux ei^ bxc dico non fiultitia fed impietas de diuinitate cogitare ƒ fingunt enim hominem Chriftum in cœlo federe, diuimtatem autem quxper omnia difiufafit,adChrißum tanquam quot;Mer curium referre,qux pafi-fimgeruntur : atq^ hoc modo humanitas tanquam domina conflit ut a fitincœîo,cuifamuleturdiuinïtas, eie nomine humanitatis omnia adminifiret. ludicet totu^ Chriflianu^ orbis ,fi hxc non /int Ctnglia-norum nbsp;huius Sophiflxfimnia de homine Chriflo, qui eius huma~^

nitatem hacmaieflatefigt;oliant,qua amp;nbsp;ipfa omnibtts rebusprxfins

(um Verbo omnia adminflrat, j^rbitror autem fludio hxc de fdn^ts edf miraculofa prxfintia urnii Chrtßiin quot;Miffiainferuiffibuic difiutationd aduerfariumi’Elilt.

enim

-ocr page 67-

evlm ixe aâdidiffèt,nemo quot;»nquarnperßtaderipotuißetjjocfcriptutk exjchula ’Pontißciorum prodijße. Hæe emm qux ipß iîc récitât^ fu)itpracipua CingliaKorum argumenua, ^uaJi largiatur illks,ntin-^uam 'Veramprxjentiam corporK Chrtfii in ctena. ajlèrere poterit.

Qwd autem de fanEîii afßrmat, ejuomodo nmjerias nojîras in di-uinitate yideAnt, idyamßimum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jeriptîtraßteree omnino re-

pugnans.ÂhrahdneJciuitnos, amp;nbsp;Ißaelignornuir nosdnqmi EßniAS^ TduT)otmneipaternoßer,e!j‘redemptornofier,i^c.

Hacfolïwßlij homingprxregatiua ejßqua fuper omnes 'angelos amp;fanilos eminet^eiuorum eognitio eß menjurata, quifolus ■j-^asmßuitis autem el^ßne menjuralibi diuinitate lomtnunicata,

Studio autem me, 'velneßdo quo cautoßlentio modum ilium exprimer e noluiße, quod calumniatur aduerßarius j quo humanitas in Chrißo cum diutnitate reim omniim prxßensßt,id admodum im-prolefacit.Fateor enim ingenue,me jßum modumplane ignorareßed ßrmiter credereßcripturis exßreßiim, neq^fiudio quiequam htc '\)el dißimulare TPel tegere Doluiße.

Seddicat mihi aduerßarius, eir explicet yt intelligere queam, quomodoDeusßt yiiq^prxjens : aliquo modo Uli quoq^ explicare conaior,quomodo Chrißmßecundu humanitate etiaßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prxßens.

7{eßondet Ule, “Deum eßentialiter 'vbiq^prxßntem eßße. Sedhoc non quterebam,qma noignoro T)eum eßentia Dei '^üq^ amp;nbsp;in omnibus ißedDe modo quxro, quomodo eßßntia 'Deißt quot;tbiq^yqux ejl aBuspu-rißimus etßmplicißtmus:e^7 egoillis explicabo quomodo homo etiam per huius aBuspurßimi cdmunicationem quxßr ßeßione ad dextra Dei;rgt;biq^praßensßt. Idcu nemo explicare queat,manet modus in T-explicaripotei^ quod creditur, ßolaßdes capit.

Inpoßremaparte dißutationis hu« explicat,'vbi locorum Chrt-ßusßecundumprxßntiam corporalem nunc contineatur. 'Pramittit autem dtßtnUionem , qua corpus Chrßi dupUciter conßderatur, yno quidem modo yt 'vißbile amp;nbsp;circumßriptum, quo modo dicit eße in ccelts tanti(m,amp; à ieatts conßici, ddltero y erom inuißbile amp;nbsp;in-

1 i wcum-ii

-ocr page 68-

63.

^rctmf(nptum,qu4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodammoâo diet poJTit : idtm

taman numero jïecum ’vijibdi amp;nbsp;circumjeripto.

lvlendiii.em,in(ju'uint,oportet ejje memorem,SHpra emm contenait ^idtm cor pits nonpoffè ftmultße circHmfcriptum,amp;inàrcumfcri-ftitm^'vifibde nbsp;nbsp;inuifibdedd nunc ipfe non modo conte dit^fed t an qua

ßtndamentumexpficationts fequentis prteßtpponit.Q^d autemibi addidit : in yno eodsmqj loco, aßute fa^um e^,'vt habeut latebras, in quas fi recipiat. Etenim tir in loco quot;vbi 'vilibditer confpicitur,etia addexteram ‘Dei fedet, nbsp;nbsp;quatenus addextra 'Dei fedet,non magis

ibif'vbiconlßcitttr, quam alibi, 'vbiyifibiliter non conßieitur, Sed quidyno in locofit,nunquam fuit quteftumihoc autem qute-ßtum e^,an corpus Cbrijlt pofit fimul eodem tempore in yno loco circttmfcripium, amp;nbsp;in locis mulcts alijs incirtumferiptum ejfe? hoc inquamfuic qu{eftum,isr fupra ab aduerfario negatum( quando autem decorpore Cbrijli Icquimur, de tot a humanitate eins tntelli-gimus, qua anima amp;nbsp;corpore conßat. ) 'Ebunccontrarium fuperiori fatetur.poffe fcilicet corptts Chrißi ßmul effe yifibile, inuißbi-le,circumfcriptum tirnö circumfcriptum,diue7fa fcilicetratione. Qua coneeßione feipßm iugulatßuaq^ argumenta, qua fupra magno numero contra nos attulit,ipferefutat.

Et quoties à noßris coneeßum e^, Luthero amp;nbsp;’Brentio,ßmaxime corpus Chrißi eo modo in coelocontineretur, quo Cmgliani di-cunt(ßcut in prima ccena localiter cum difeipulis Jitts difeubuit) tarnen nthdominus alio modo in ccena amp;nbsp;ybiq^ locorüeccleßafua adef-ße poße affirmarunt!’ideum nobis nunc largiatur aduerfarius, quis ßiritum yertiginis in eo non agnofeat^

Voluit autem hoc a4iigußini teßimonio confirmare,qui firiptum reliquif.Chrdlum Dominum ybiq^ prafentem eßenedubites,tanqua Deum, lär in loco altquo cœli propter y eri corporis modum.Sedaßute om:ttit,quodeoloco ^ugu/linus addidit. Cum enim Äugußinus di-xißetßc yenturus eif,dla angelica yoce teßante , quemadmodum ixe y 'ißts ef^ in ccelum,idei^,in eadem carnis formaamp;fubfantia^

-ocr page 69-

fatprofeEio jmmortaHtateJe/tt, nlt;auram Mn aißülit:ßlt;inim nddiit ^ugujïinuf:fecundum hancformam Mn patandw quot;Tphij^ dtffu-joi, Idfjuodnos etiam cam j^ugafitnafatemurito modo amp;nbsp;ea.formel corptu Chhßi non tßß dißufum,qaa yißtm etrt in lalum, T)t hac forma tantum loquitur j^ugußintu, nallo modo aatem denegat ei maießatemfdeqaanos loqaimWi idquodfequtntiayerbamanife^ ße docent ; Cauendum jinqait,ne ita diuinitattm aßruamw lo^ minis,y t y er if at em corporis aufferamt^s, tdon eß aatem confiquentt yt qaodin ‘Deo ei^, itaßt ybtq^ yt Deas : nam amp;nbsp;de nobis yerißi-maßriptura dicit,quod in tUo yiuemits, mouemur famosjntt ta» men ßcut tlle ybiq^ßm»s,Sedaliter homo tlle in Deo, quoniam ali» ter Detts Ule in homme,proprio quodam amp;ßngalari modo,

Hic aduerfarios tria diligenter aduertat.Trimum^quodAo» gtißinits dicit, de diuinitate hominis, non Dei:^ montt,in eo extol» lendo ne modum excedamiu, tÿ ita yeritatemnaturahumanane» gemits,Deinde duo yocabula notandaßnt, (ita amp;yt) quibus non ßmpliciternegat omnipraßntiamhHmanitatis Chrißitfedhoc tantum, qiiodnon «ödem modo amp;nbsp;per omnia pari rationtybiqßt, ßcut diuinitas.Tertio quod ingens dfcrimenfactatinterprxfentiam Dei in homine Chrißo amp;nbsp;nobis: yt doceat, nonßqui, cum Deasßt in nobis,nos autem non propterea ybiq^ eß'e, idem de homine Chrißo quoc^ dicipoßetquia alio modo fit Ule homo inDeo,quam nos. Ideaq^con-tludit d’forma ilia yiftbili,co'^us Chrißipro ratione tir natura^o-rioßrum corporum tantiim ejje in calo, quod nos quoq^ dicimus, çÿ quandocunq^fefe conßiciendumprabetjin yno tantiim loco apparere. Hoc tarnen cum 'Maießatis modo nonpugnat, ytßmul to modo,quo ipfein Deo eiiß^,ciimDeo ybiq^ßt,

Qwd de Augußino dixi, id depatriba^ eir concilijs omnibuf diHum yolumus.

Cateriim, quam craßße de calo yna cum CingUanisphilofophetur aduerfarius, nemo fatis mirari potef^. Ham pro Empyreo , quod fcholaßici conßnxer unt,nobis obtrudit nefcio quod*Ma:hematicum,.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;tarnen

-ocr page 70-

îro.

J, ö* urnen iorppreum eœlum. Cw/iat,inquîtiinédiocrîter eruditti cii‘* J, lutn illttd beacQriifn.dofniahum, locum ejje corporeum^eâ' peut cat eu corpora tiualitate apje^um, quamuus qualitatihiu tilts dcjlituaturf

J ' qu« locum phyß'tiim conßttuunt atq^ naturalem. QMpropter yel in^ j uittts aduerjarutsfateatWynecefJum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in cœlo locum efJ'ejnon qui-

,^dem phyjicura J?iinaturalem,fedmathematicum amp;nbsp;cœlejieminijidi-,, tere maliitritßeatos oes nufquam effè^qui non alibi quàm in cœlo illo J contineantur. .

fafcinatus nbsp;nbsp;nbsp;noutts Cinglianu^ loci confîderationeyt

Gene. ip.

exißimet,nihil ejße aut conßßerepojje, quod non fit in loco.Hinc e^, ytfingatangelos in Jiiprernaaliquaregionsaltißima^tanquamin regno Dei commorariyibi pfie DettsJ'edeat, amp;nbsp;amandet angelosfiu~ OS in hanc terram. ab illa regia remotifitma, ad expediendam yo-luntatèm fiuam. Et non intelligit crafius difiutatorße rebus alte-riiti fecuU ficripturam humano more loqui, ßcutdtipfio Deo ficri-ptum ef^ : Clamor Sodomorumeir Comorrhaorum multiplicatus 3 amp;nbsp;peccatum eorum aggrauatum eiiß^ nimbs , deficendam eät yideboytrumclamorem, qui ad me peruenit ,opere comßeuerint. Hicadconßrmandam aulam Deiinaltißimisfijahetillißreteßi-tnoniii,ne quidem Deum ipjum in terris efiêyit qui y elit defiendere. .rdd hune errorem ßabiliendum poterit etiam yti teßimonio Chri-ßiyphi inquit : .^ijeendo adpatrem meum, eir adpatrem yeßrum, Deum meum eir Deum yeßrum.^i in terris efi'et Deus,quidoptts efi-fit ^dillumafiendere^

Sedfacefiant ha nuga, quas fiecuti tandem in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;im-

pietatemincideremus,tum jeripturaloquaturde Deo,tanquamho-mine, eut aures,oculos,manus amp;nbsp;pedes affingttiquorum nihil in Deo el^jitaneqj defienfits ,neq^ afitenfits,neq^prop'e,neq^ remotum, fed omnia prxfientißima.

Sedquidfibi quafit y ult,quad dicit de mathematico ceelob'^athe-matici enim non aliud quam afieClabile eoelu nouerutie^ ^rßoteles firipfit

-ocr page 71-

Zf-

fcripßta^uerfario in hoc. negotio multo mtelli^cntwr im lójrm/vJ't iity'ii[j,^uJh. fs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luf^nv. Et iterutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;af«

tu cuTt'JiTrQ'^cvTi mi/«^ i’jji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aiirtf »J’ tf/ titma raxHTTifvxtfr,

}roi(t(i}-iif«fxti(i, cv/t tsifi tùJ'îi/amp;Vif‘t/jii'ec ßitixßiKnTU(i vjitf txji »löTiirü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifûfà[l «M« itiieiM.i)!uTK ^»Si wx^i'stii t^tvlec usii

tÜii mTKixiWiTiip diffrtTiU rifi ànxtrm aiui/«. ’Pattt) inquit .Arijloteles, net!^ locum extra cœlum ejje^necf^ yacuum netj^itemput. Et iteru repetent dicit: Tatet ergo necp locum extra ccelum cjjt ne^^ quot;vacuum neij^ tem-put.Qwcirca neq^ aptafitnt ea, ^ua Ùlicfunt,in loco e^e^nep tempits ipfa fenefcere facit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;vlliuf eorum elf yîla mutatio,quafitper

eximia pofîtafunt latione Jed nullis alterationihus, nullts paßioni-ittsprorfits fubieSla,optimum in tota eeternitate yitam amp;nbsp;ßifficien-tißimam quot;viuuntiamp;c.

.Âduerfariits dicit, fe intrépideprofteri ,fan^os pro liierrima quot;Voluntate moueri in cœlo. j4ri/loteles ne tjuidem mutationem illis tribuit,tantum abei^ yt motum concédât, in cœlo extra affeiitbiles cœlos, in ^uo nullum trit tempus neq^ locus,yt fieri queat motus.

Sednon human a authoritate eum erroris conuincamus ,cum no-lis fuffcientißimaptt fcripturœfacreedoElrina: Quodoculusnonyi-dit,auris non atidiuit in cor hominis non delcendit. Etenim mens nojlra quamdiu hanc yitam yiuit,nihil pote^ in[ellig€re,ßne phan-tafa,phantafmata autem fiint ah iß relus alfirahia t^Jecreta,quœ fenfilus noßris expoßta (unt : Cum auum cœlum de quofcriptura lo-quitur, inßnßis nofiros non incurrat, ideaq^ etiam al eo nullum in mente efßciphantafina.queat,per confequens etiam intelliginonpo-igitur dicemus atit dicerepo/Jumtis ,quam aduerfarium nofirum, amp;nbsp;qiiotquot cum illopaciunt,hal€rephantaflicum cœlum, quodmteUigi neq^ queat ,ßcut nunc diFfum eî^,nec credi, cuius nullum in fcriptura extet telUmoniiiml' quot;De quo did nonpote^, quam ridicula fcripferint '^lonachi : dn cœlo inquiunt Empyreo ßnt loca corporalia pro Jandlis ddlin^a . Idam Chriftus cat er os txcellit tarn angelos quam homines amp;nbsp;loco eis' dtgnitate , p^di^

-ocr page 72-

ƒi^fum credïmui IxAtain 'virginem fuper tiUos omnes : deinJe caien ordinantur fecundum dignitatem tpßrum, Huitu autent GIl^AT10facilepotéii^ baleri,fiquit imaginetur autt in aere, amp;pifces in aqua:Sic in Empyreo intelligendajùnt collocari corpora, quia corpttt illud multum habet de altitudtne fcut alij cceli: Vnde non debet quit imaginari, quod ibifint beati yt in flario^nec tarnen intelligendum eif^ ,quod^nu^fit direbl'e fitptr caput alteritps : fedfieffet mons rotundtn amp;nbsp;aliquis ejfit in culmine, amp;nbsp;aliqui (ir~ cumcircafic potaliquis imaginari, qui nefcit melitu di^ofitio^ nem fanB:orum in ceelo Empyreo amp;nbsp;Chrifli, ty-c. Qwd qutgfo aliud Junt ba ocioforum monachorum ^eculationes,quam,'^«rrKfiii)ira.,qui-bu4 pueri ludune ? Ea nobù fanilifiimi monachi loco beatitudinis proponunt,de quofcriptura ioniionatur,quodocuIm non yidit, auris non audiuitttS- in cor hommis non defcendit, Sed,inquit,nifitale cce-lum credatur outfingatur,dicendum trit, beatosnufquamforepol^ bant 'vitam. Sedbtws tu,T:bi ne quot;Deus nihil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;, quodin ‘Deo

»t dicetttr e/fe, aut quot;ft Dewfit cum Ulis, quafuo com^ plexu continet,nectfie eiif yt in loco fintf

Hac inrebusfidei noflra fitmma ei^,tyfuitpeflis femper maxima , quod qua Dew yfoluit crtdi, humana ratio femper conatafit modulo mentis tir intelligentia fitaincludere ,fiqua ratione, quod credendum ei^,poßtt etiam intelligere,

i,Cor.ij.

Abijciamw ergohac Cinglianorum amp;nbsp;Sopbiflarumfomnia de rebwfiiritualtbw amp;nbsp;ceeleflibw. Corpora nofiraforeßiritualia te-Jlatur Apoflolw, quo ipfo ea loco, amp;nbsp;tempore eximit, qua corporis pby fid fitnt accidentia: tir in ccelum reponit, quod Deo ipfo eiuf-que fruitione definitur, intra nos, non extranos,ficut fcriptum eii^: Dew erit omnia in omnibw. Hac credendafunt täquot; certißima, non ph antaflic a ill a nefciode quibw diftinilisamp;feparatisfedibw bta-torum,quas phantaflici confinxerunt.

Ex his, -yit opinor, intelligent omnes, quam ineptl ey itnpte ad-uerfariw cum fuis comphcibw corpw Chriflifiueytre^iwloquar Cbriflw

-ocr page 73-

73.

Chriflui fecundum humanitattm collocet in cteïo fhant^ico . thematKO,quodnußjuam phantaßnata tä^ intelltgibiltahtt» mante mentti extra hominem nihtl plane fint: necyllum firipturte habet tefiimonium nifi ^od illi Jùis phanttfinatibus depratta^ runt,amp; violenter detorjerunt in alienum JenJùm,

7gt;dunc de altera confideratione corporù Chrifii ^ideamui tjuo^t in (jua explicanda adeb breuis ei^ aduerfiari»^, yt fibi idyna con-tltfione expedtendum exiflimarit. Ext at alibi apud f^t^ilianum: Argumenta,ad qute refionderene^ueasjifu fioluenda effè,ldinàta» tui aduerfariw^eum rifit coniunxit reieUtonem, amp;nbsp;pMat fit/ficertf fidicat : me multa horrenda amp;■ blafihema in fiacramenttim euchari» fiieeeuomuijfi. Sedqutefiuntillaî'tur nondemonfiratf 'velfialtem yno tierhot

Quemadmodum autem iddemonflrarenon poteii^iijuodadco--mendationemaugufiifiimthuitts fiacramenti fiumma cumreuerentia à me omnia di£îa j:nt, tir firmfiimù ficriptura tefiimonijs ratio-nibta munira.ita fute caujte dfifidens, in arenam mecum dejeendert non el^ aufits. Cùm non ignoret portent a difiutationum fiholt^li-corttm: net fuummiraculum defendere queat ,plujlt;]uam crafjtts Ca-pernaitatqui^ ytopinor, ex fententia fiiorum ficholajlicorum affirmât , Chrifii corpw in coena ejfe fecundum omnes fitat dtmenfio-nes corporeattyt quemadmodum anima fit in toto corpore,tir quali-bet parte eiuf tota,ita er corput Chrifii fecundum Jùat dimenfionet in ommbtts partibui cœnte,^ in qualibet parte eorum corporaliter, enim fidei ei^ prtefentia corporif Chrifiiinccena,queedicitur nistÿ,ideil^,quodcredendum eCCÂdeoq^nunquam poteii^^ fierinobit in hac yita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc efi^,quod intelligi poßit : fid foli T)eo elC.

Pf qui eiuf modum amp;nbsp;rationem intelligit:nobif autem dum hanc yi-tam yiuimufiel^ amp;nbsp;erit wwifz, idf/Ç, resqux credatur, nullo autem fenlittirintelligentia percipiatur,amp;fi quid explicationis afferme poffumtts, id ynicum ex mirabili adeoq^ miraculofa ynione perfi-•tali fibj Dd fÿ- hominif petendum efj^.

Him

-ocr page 74-

74*

Tom J Gen J get nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine re^e LtttJ)erM,fan^x amp;pia memoritsfmptum reliquif,

fol.jgs.fa.i. Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dmirationtinßgni.Oinquit,^uàmpanel funtetiainterdo^tif-

1556. impteflo. nbsp;nbsp;ßmos,qui de hoc articulo tamprofunda: cogitationes hahuerint, ant

3 3 quot;y/nqua crediderint,quia re: eßßipra modurn incöprxhenßbilt: : quod 3 3 Dew homOii^ homo Dewßt. Sedin medio eßßriptura facra,amp;ßdes 33 habet proyeritatecertißtma.Quodß-verumeß,inquit Lutherw,e~ 3 3 uertimw certe hoc ipfo, optimum fundamentufanaiicorußirituiim, agt; 'videlicet,quodnonpugnent hac duo, fedcum jeriptura, e:jßdenoßra 33 conßentiant'.CorpwChrißißmulinceeloelße,amp;in eucharißia.Et fo-33 Ude fundata edÇ^ hacßententia,in primo jyrnboli aeßdei noßra ar-3 3 tilo:Credo in Deum,patrem omnipotentem,ereatorem cœli amp;nbsp;terr«^ 3 3 Jdic inquam articulw,ait Lutherw,défendit amp;nbsp;conßruat nobü in-33 telligentiamccenlt;cDominiclt;e,ßcut ßpra auditumei^,amp;e. Et qua 3 3 ibi ßquuntur.

Cum LMthero igitur,pia memoria, me hac in parte facert non gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inßeior. Td^ec me offèndit,quod aduerfariw eiw doflrina lacuna: ap

pellat dMihienim 'Vereßnt^Mtw/ide^f^,limpidißimaaqua pro-tnand:ex 'viuofonteferipturafatris,quai nobU myßeriiiincarnatio-nisfilij Dei,eiy omrùà, ea,qua hoc cofequuntur,adnorma eir regulam l^erbi Dei,eSrßdei noßri explicatdMihiqj pltn probantur ha lacuna Lutheri,qua alioru,qua:ßbijpß: fuderunt,eißerna,non 'Valente: co-tinere aquamJntelligo aute omne:, qui nobà multa concionantur de phyßcalocatione corporis Chrißi in cceloiciim in glorißcatis cor-poribw nulla ßt,qux teße ^poßolo,erunt nonphyßca,fedßiritualia torpora,(taceoqua;ßpra de maießate corporis Chrißi diximw.) Ite ^ua cociondtur de locis dißiniiis, tif deabulationibw fan^ru in cte-lo,qua omnia intrépide dico eße iilt;»J«aiMji,id eß,nugas,et in rei “Veri-tate nihil aliud, quam’Vanas amp;nbsp;odofa: cogitationes humana: cj» ßultas de rebw alteriw ficuli, quocunq^ authore profeila ßnt,

Quodautem aduerfariw negat cumßis complicibw, ex fub-ßantiapanis nbsp;'vini fabricari fecundum ipßrum opinionem, cor-

pui Chr 'ßi, fed tantiim (ontineri fub ßetdebus panis dr •vini, quee

-ocr page 75-

hxc quxß) itn^udent'ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l\lum '\gt;ero ipfe negat transfiiflan-

tiationemin Concilio LMeranenji confirmât am? cwus yerba Junt, l^erumChrfli torpta amp;fiinguis in facramento altarKfùbf^ectebM ^bß^^bätfoVcln fanii amp;nbsp;y ini yeraciter continet ur, tranfubfiantiatit pane in corptts concilio, Latera-^yinoinfanguine poteßate diuina. fixcjiint Lateranenfs concilij yerba,quibtts docent, in Eucharifiamanere (feciespani6 nbsp;nbsp;y ini,

boc ef^ accidentia : fed exfabflantia pantsfierifubfiantiam corporis Chrifii, zsr exficbjlantia y ini fieriJubflantiamfanguinis Chrifii.

Hoc impium tranfitbfiantiationisfigmentum facit,y t aduerfa-ritts exifiimet, non opugt;s effi diiffutatione de maiefiate humanitatis Chrfit, adafierendam prafintiam corporis amp;/anguinis eius in cce-na,manere enim corpus Chrifii in ccelo, quod exfubflantia Z). yir-ginis ’Mari« defumptum ei^: corpus fatramentale Chrifii,ex no-uajubfiantiafanis,fiilictt, tir yini confici.

Hancimpietateneyerboquidem attingere aufusfuit,cumin-telUgeret,quam malam caufam defendendam effet/ufcepturus.

Interim ytfucum faciat rudioribus, dicit, nefcio quo miraculo, corpus Chrifii idem numero fimulin ccelo amp;nbsp;in Eucharifiia ejfe, ibi yifibile,hicinuifibile. Hosyerodum hocpofieriits dicimusexfen-tentia aduerfiarij amp;nbsp;tlamoribus eius,cum fcripturafacra ,toncilijs 9mrabus,eir totofanilorum patrum thoro dicimurpugnare.Qm certe alius in hoc homine eJfe non potei^ quam yertiginisjfiritus, de quo leiloremnunc aliquoties monui,

Eadem rations fabtum effe arbitrer, quod Glojfam à me commémorât am nonattigerit, qua loquitur de ipforum Chrifio, quifia-tim iterumauolet,netadhoram cum fuisfdelibits mane at. Interim tame ne nihil dicat,offert qutedam, eumfcilicet tantiff er corpore fito preefintemmanerefionec^ecies facramentales confumantur.

Qmd hie audiuimus queefi) ? Chrifiiani ad menfam Domini accedunt,e!f Eucharifiiam fumunt,yt Chrifium habeant infema-nenttm: {^mmenducat carnem meam amp;nbsp;bibit fanguinem meum

2 mantbit

-ocr page 76-

tnane^it tn nif,amp; ego in illo,inquit Chrißui. ÂduerfariM autem /t» cit^eumtantißer permanere in homine, doneeßecies confumantur, boe eï^, breuißimo tempore : deinde tterum auolare tlsr recipi in (celum, '^nde y ene rat. HÏc cert'e ex fententia aduerfarij plurimiii dolendum ef^,amp;deplorandum, corpua ChrijU in rujlicit non manere ßtmptum,äim tor diehuf tä- feptimanis dicutur contineri infacrario, aut^yt quot;Vocant, in monßrantta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h«ec impietasßt amp;nbsp;ludibrium

fathanx omnes pij diligenter fecumperpendant,ynde de opinion« huitta dißutatoris, omntum^^ pontißeiorum re^iua iudicare po-terunt.

Sciant autem pontificij omnes, nos talem Cbrißum non agno ßcere in eucharißia,aut corpM eius, tjuod tn ßtmentibtit non maneat ßgt;eciebus confumptis : ciirn earn ob caufam ßdeles ad hancmenßam accédant, '^t hdbeant fecum in omnibus yicaJuee aSlioniius, in fe-ipjisjnejuamßhrijhtm manentem,lt;iui ipforum fidem in rebus aduer-fis fubinde magis magisj^ confirmet prxfiens, amp;nbsp;charitatem erga proximum accendat qua amp;nbsp;errata altjs condonemus, cir pro 'virili noßra quoA magna animi alacritate eos iuuemus. Sedhiecdeimpia amp;nbsp;abfitrda opinione aduerfarij noßri breuiter diSla fitfficianr.

Spero autem, non modo perfonam meam à fußieione htsre-fii^a^quas mthiimputat aduerfarius,fatis purgatam ,fedetiam do-Strinam de maießate hominis Chrißi, contra eius talumnias amp;nbsp;fo-phifinataomni ex parte ßfficienter explicatam, confirmatam amp;nbsp;tnunitam. Ex qua breui commémoration« leSior intelUgerepotuit, quomodo ynio duarum naturarum diuina amp;nbsp;humante faSla fit in hjpoßafifiltj.Deinde etiam,quomodo potentia,fapientiaamp; ^irtuSf genita amp;nbsp;injînitaproprietateperfinalijà potentia,fapientia amp;nbsp;'vir-tute patris dißinilafit,cuuts fapientia, potentia tiroir tus ei^ in-gemta.Et quomodo filius Dei,qui in ynitatem perfomenaturam hu-tnanamafiùmpferttyyidelicetynonft per aßißentiam autfdcieta-temeiadeffet, ficut Elite tir alijs prophetis afuit ifed quot;^pnum fint •i‘5lt;^^»ÿiquQdfiliuiDtifmaieJlattm fuam omnem inhunchomi-

nenti

-ocr page 77-

ncm (fftidtru '.non yt plane idem cum fiUo T)eiefficerettirl)omo per omnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Deo,fed permanentten naturis ,earumj^ propriet a-

tibui^\ii-©-Jine menfura dona fua conferretfiUo hominü,eum^^ orna^ ' ret, omnipotentia in cœln rir in terris data,lt;iua ipfe amp;nbsp;fecun^m hu» manitatem rebm cum Ur9 omnibtts adejfet, non ^uidem eodem modo ^uot^iramp;,^ubd plenitudints Dei bomini communicatee alia fitratio^ ab ea,ejua Dews ipje eï^,Jeda;qualitas cum Deo, non identitas,fi-^nifeatione yocabuli ad ynum,non fimplititer aut

Q^a ratione etiam non dicitur in ceelo tanquam in loco, fed ad dexteramDei,qua nullm locmei^,quamfcripturadtcitejinfi-nitamDei potentiam,adeoq^Deum ipftm.

Qm Deus etiam eleilis omnibus ceelum erit,^!!^ beatitudinis lo» eus, non planities aliqua extimi ceeli, 'ne falso quidam opinantur^ yndeetiamyera prxfentiacorporis eir fanguinis Chrijliineuchare fiia ajjeritur,non corporalis illa,qua in omnia loca iuxta dimenfones corpus Chrißi extendatur, fed qua ad dexteramDei fedet, iuxta eius rationem adejfe fmul in ceelo amp;nbsp;in exna , articuli fidei nos docent,.

Satis etiam dixife nos exiflimo de aduerfarij inflfflnente dt^ finitions,qua bypoflaticam ynionem definiuit,eflre ynionem fubfiflen~ tialem l^erbi cum carnetqueeignotum perignotum explicat, eam^ omnibus creaturis conuenire, luce meridiana clarius demonflraui» mtes. Simul etiam quantum bumanitati Cbrifli deroget , amp;■ quam portentofa de calo amp;nbsp;preefentia corporis Cbrifli in: eucHar 'flia diceat.

Judicium de tota controuerfia ecclefia Cbrifli,'verte amp;nbsp;catbolf ca,omnibus eius membris ,fpiritu dijuaieationis praditis, commit^ to,’vt fecundum fcripturam facram ,-quee''Vnica eii^ 'Veritatts régula, amp;nbsp;fidei noflra analogiam, deshoc toto negocio iudicent. feintât fola'veritas ,tir omnis bumana cedat autboritas.^pudmesn bac controuerfia bene^icid Dei ntbil ffÇ perplexum, nihil longius

a: 3

-ocr page 78-

7S.-

petitum y nihil noui à me allatum, Sed ifuod in noßris eccleßjs ha-Üenw à morte Lutheri magno cum confenfu, traditum eïi^, id ego, hreuibus conclufionihui repetere'volui, Explicationemyheriortm (adquam etiam me,ßpuidpaulo obfcuritts à medium eßetfißero) Chrißiano le^ori ex Tgt;. Luthero , amp;nbsp;T), ‘Brentio^petere licebit f quorum me dißipulum profiteor,

TiA®*.

FolioSy.linea p.ficlcgcndura. Hæcfoliuîfilij hominit,qui(o!iM ptastogatiuaeft, amp;c. tranl'ponendo eft erratum.

-ocr page 79-

-ocr page 80-