I V D I C I V M PHILIPPI ME-LANTHONIS DE CONTROVERSIA COENAE DOMINI.

SCRIPTVM AD PRINCIPEM quendam Eleâorem.

SLLVSTRISSIMO

P RI Nd PI ET DOMINO amp;c. DOMk NO CLEMENTISSIMO. ' - '

S. D.'

ILLuftrifs.amp; clementifs.Princeps : Certîslîmumeü légitima Imperia opus DEi eflê dementer confer-uantis honeftam {ocictàtém generis humani. Ideo _ verum Deum,£eternû Patrem Domini noflri lefu Chri-ifiti^cféatorcm generis humanijcolligentem æternam Ec-defiamvoce Euangelij,toto pedore oro, vt Cel, veftra; confirinct vires animæ corporis, èi. tribuat falutaria cônfilia,amp; fœlicem gubernationem. Gaudeo etiam Principem amp;nbsp;Dominum patriæ meæ vocatum eflè ad agnitionem filij Dei, amp;nbsp;rede inuocare Deum, amp;nbsp;fouere Ecclefiam ChriftiiQ^emoro, vt vniuerfam familiam Principum .N. gubernct amp;nbsp;protegat^nec finat fieri bar-« baricam vaftitatem in patria mca,

Literas Cel.veftrte reuerenter legi, virum inte--gerrimum Stephanum audiui: Ac mitto Cel.vefiræIcri-ptam refponfionem,ac maxime optojvt teneræ Ecclc fix vbiq; tranquillæ fint : Qipam ad rem proderit, fi non fuient gubernatores dcfendi contrarias (A) fer tentias, Probo igitur confilium Cel. A'eft. q» vtriq; parti fileii-tiutnmandant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opto autem vt fapientum Prin

cipum confilio authoritate , aliquando amp;nbsp;ex

A. X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliarum

altarû(B)gentiuinEccIcfîjs amp;nbsp;noftris, pij amp;erult;îinvirî conuocentur,vt de omnib. controuerfijs deliberetur, Si vnacon{ênnens(C) forma doélrinævera amp;: perfpicua, fine omni ambiguitate pofteritati tradatnr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inrerca

- quantum fieri poteft,moderatis(D) cófilijsconiundio-^ ncm noftrarum EccÏefiarum foucamus. Bene Ä foeliciter valeat Cel. V. Cal. Nouemb.

Anno 1J j

Celfitudinisveftra:

Scruus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' k,

Philippus Melanthon.

Scholia.

s C H 0‘ L I A.

fA) CONTrariasfèntentias.,^ Plum confî-liuin : Vt tranquilly fint Bed efiæ, vigeat error: Taceat, auc profligetur etiafti Chriftus.

• (B) ALIAR.VM gentium Eccicfijs.) In qui

tus leit multos eflè Cinglianos»

• (C) CONSENTIENS forma.) Hocagitur fez., vt noua conferibatur forma conueniens omnibus, concinnans inuoluens errores: Vêtus forma, Con-fefsio Auguftanaamp;articuliSchmalcaldici vel abolean-tur, vel corrigantur, vel nouam accipiant interpretatio-nem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecquid placet nofter Philippus?

“(D) MODERATE confilijs.) Secundum hominem, non lêcundum Chriftum.

RESPONSIO. ,

NO N difficile, lêd pcriculofum (E) eft relpondere.

Dicam tarnen quæ nunc decontrouerfîa illius loci (F)monerepoflum,amp;orofilium Dei,vtamp; confilia,amp; cuentus(G)gubernct. Non dubium eft de controuer-fia Cœnæ, ingentia certaminaamp;bella(H) in toto orbe terrarumfêcuturaelïê, quia mundus dat panas idola-triæ, amp;nbsp;aliorum peccaterum. Ideo petamus,Yt filius Dei nos doceat amp;nbsp;gubernet.

y

SCHO-

SCHOLIA.

PERIC VLOS VM) Netotumfeprodac clECaluinunutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

• (F) ILLIVSLOCI) De rei controuerfia mul-laadliucpremit.

• (G) , CONSILIA ET EVENT VS) Confdium

quod fit 5 paulo pôft fequitur. Euentus eft haâemi^, q» Lutherani miniftri funt remoti, fucceflërunt Calui-niani.Qins gubernarit,pjorum efto iudicium.

• (H) BELLA.) Noftrinoncoguntarmisjnifî Cingliani taie quid meditentur.

T E X T V S.

CVniautemvoiq; multi fint infirm! amp;nbsp;nondumin-ftitutijin doétrina Ecclefiæ,imo confirmati in errö-rib. (I)neceflèeft initio habere rationem infirmorS. Proboigitur confilium illuftriß.Eleäoris, qjrixantib. vtrinq4(K)mandauit filentiuin,ne diftraéliq fiat in tene-raEcclefia, amp;infirmi turbcnturunï’iUal.qcoamp;vicinia: Etoptarimrixatoresinvtraq;parteabeflc. (L)

S C H' Ö L

?(I) ‘ TN ERRORIBVS) Sicyocatetiamdcdr!-nam Aug.C6f.de Cœna;qua5quoSmoxpcrftringitpiQS Doétores,ipfi dodrinâ tucntur, aducrfiis.Cinghanos;

(K) RIXANTIB, Vtrinqjmandaui.) Nouii.m genus fàpientiæ in Ecclefia' Chrifii, vtrisq; madare filer.-tium : Noui conatuS,fimul abigcreeÖftanres Dcólores, defenfores veritatis, amp;nbsp;magiftratu compcfcerc: Eterunt

“ fic ömnianouajincx etiam Auguftana Confcßionoua,

' GaetcrumTeremîas amp;nbsp;ipie au Jiebat : Vîr rîxarum ' dtfcordiarum, arguendo idolatriam amp;peccata populi. Kec patiebatur vero filentiura £ibi iinponi,quodideni ect Apoftolifecerunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

• (L) ABESSE) AgnofccjHeshufijtuumpcrfê-. ^torera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

T E X T V S.

SEcundo rcmotis contentiofis,prodeft reliquos de vna (M) forma verborum conuenire* Et in bac contro-llerfia optimum eflêt retinere verba (N) Pauli : Panis, quem frangimus,KO/vov?a ist tv trcüp-^Tos: Etcopiolê de frudu Cœnæ dicendumeft, vtinuitentur homines ad amorem huius pignoris, 8c crebrum vfum : Et vocabu-lum Koivcovîa declarandum eft. Non dicit(O)mutari na-turam panis, vt Papiftæ dicunt: Non dicitvt(P)Bre- ‘ tnenlès : Panemeflè fubftantiale corpus Chrifti : Non dïcit vt HeshufiuSjPanem efle verum corpus Chrifti:lèd «nè KOfvtcvi'av, id eftjhoc quo fit conlbciatio cum corpore (QjChriftijquæ fit in vlu3amp;(R)quidem non fine çogi-; tatione^vt cum Mures panem rodunt,

SCHOLIA.

• (M) FORMA VERBORVM) Nouumamp;boc genus concordiæ,de formaverborû conuenire, vt omnibus de re nondum conueniat,donec 8c hoc perficiatur,8c obtineat error.

Aut veteris illius Arianæ fimilem concordiameflè volunt, qua inita fimili forma verborum, Ariana pars pulchre imponebat parti Orthodoxe : Eterant nouifii-Biapeioraprioribus.

A4 verba

(N) - VERBA PAVLI.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Curnonetùm

Ghrifti ? Quia fucum abftergunt, dolum minus ad-mittunCjfophjfina detegunt. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■i:

(O) NON DIGIT MVTARÎ naturam panis. ) Nec verborum naturam dicit mutarijSi corpus mentirij quodnimis violenta interpretationcj vos dicitis.

.1 l

(P) NON DICIT vtBremenfès.) Curhis non accenfèt Lutherum? etiam Confefsionem Augu-ftanam, Apologiam,Schmalchaldicos Articulos ? Atra-men nec Bremen{ês,nec Heshufîus,nec Auguftana Cô-fefsio, Apologia, nec Schmalchaldici articuli,{êd Chri-i ftus de pane dicit ; HOC EST CORPVSMEVM, non fantafticum, non figuratum,lèd lùbftantiale j verû, quod pro nobis traditum eft. Nouum amp;nbsp;hoc genus im-pudentiæeftj Chrifti verba, cura eiusderahacinterpre-tationerepudiarejfublànnarcjexEcclefîaeijcere. Incre* pet in te Dominus Satan,

Lutherus vltima confeßione fua dicit : Panera eflê, corpus Chrifti, naturale, verum : Et Schmalchaldici articuli,quib.iplêiubftripfitPhilippus, dicunt eflêverum corpus Chrifti. Auguftana Confefsio,Apologia, quas amp;nbsp;aliorum nomine iplê lcripftt,dicunt de præfentia corporali,vera, fubftantiali, veri amp;nbsp;viui corporis Chrifti : Cur non amp;nbsp;hos nominatîm recenfet, quos vere per-ftringit,amp; reijcit omnes ? Qma non expedit cau/æ, quara tuetur.

Nec vider horainis vigilantia, fë Paulum, quem arripit, Chrifto interea etiam contrarium faccre,non in

ter-

Cerprc'ânJo per Paulum Chrifti vci ba,dumabijcitj fei verbis Chrifti verba Pauli re vera opponendo.

(QJ ŒM CORPORE CHRISTI) Erg® corpus Chrifti etiamadeft,fecundum verba Chrifti: Hoc eft corpus meum. Cui nunc magis habéda eft fides, Chriftone, an T-'hilippo? fingenti fua interpretadonc, abefle corpus: Quam falfo affingit Apoftplo interpreta-tionem,nusq, hoc dicentjjaut alioqui neganti veram ve-ri corporis præfentiam, quinaflruertti, fine verbalpe-ües,fiuc^onlequentiam: Verbadico, quib. repetitiplä , Chrifti verba,dicentis de pane : Hcc eft corpus meum : Confequentiam dico, qua ratiocinamur ex ipfo hoc di-ûo : Panis quem frangimus, eft communicatio corporis Chnfti.

Ergo corpus Chrifti adeft cum pane.

Etex altero dido; Qui panem huncmanducat indignejreus fit corporis Chrifti,

Ergo cum pane manducat corpus Chrifti, fiue di-gne,fiue indigne. ’ '

Quæ vero conlèquentia fuerit, lècundum Philip-*' pum amp;nbsp;Caluinuin ? Panis quern frangimi’S, eft communicatio corporis Chrifti. Qui manducat panem hunc indigne,reus fit corporis Chrifti. Ergo corpus Chrifti non adeft cum pane.

- Concludo igitur, fi nec verba, nec conlequcntiae verborii loquentium de Cœna aliud cogunt, neceflé elle ipfa verba inftiiutionis Chrifti propriè accipi, nec hoini-

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis,

nîSjnec angeîi vel authoritate j vél aliunde accerlîtis rationib., liccre in aliud transforniari,diuerfum prælèrtim amp;nbsp;contrarium ; vt quod Chriftus dicit : Panem.cfle corpus fuuni,ipfi contràdicant,ncquaq5 eflèeius corpus

• (R) IN VSV) ( Quem hîcpungit Philippus? Solos ne Papiftas,,amp; paucos quosdam alios, amp;nbsp;non vni-uerfâs noftras eccfefias ? Quib. feiens facit iniuriam.

T E X T V S.

ACerrime pugnant Papiftæ, eorum (S) fimiles, vt dicatur corpus Ghrifti extra lumptionetn inclufuin cflèfpecieb. panis,autpani : Etpoftulant adorationem, ficut Morlinus ( T) Brunfuigæ dixit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UlUfî

fagen «ni S5’î«ni/@onVcrn l»« niufî fagen ï»Kfeg^ ift/ ücr ’Pnefter mn ter Sarcerius iubet delapfàs particulas col-ligi,amp; erafa terra comburi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum V Vormatiæ eflè-

jnus ante biennium, quæftio ad nos mittebatur ex aula quadam: An corpus Chrifti defeendat in ventreln.(^^ Talib, prodigiofîs qu£Bftionib.reieâis,vtiIius eft retineri .formamverborum(X)et de fruâu rede docen homines.

SCHOLIA.

• (S) EORVM SIMILES) Similiter amp;hîc feiens facit iniuriam noftris, de inclufione, amp;eft verus Syco-- phanta.

•(T) MORLINVS) EntibiMorline:EnSar-ceri, idolâtra;. Neuter vero Sacramentum extra vfum , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftituif.

conftituit,aut torpus Chriftîpanivelutîcarccn inchu dit, Morlinus tantum Metonymiam 8c tergiuerfatio-nemCmglianorumTropiftarumtaxat. Sarcenusïpe* âat irreligiofam traélationem: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbi hïc tuus iterura

candor Philippe?

(V) IN VENTREM) Quid nobis cuminep-ti)s aliquorum, fi non fit iniuria quoq;,ei de quo narra-tur ? Viderint autem Cingliani,quas non dico quæftio-nes-jfed egeftiones,amp; nefalidas blalphemias^ceu venena-tæ araneæ ex verbis oris Chrifti fuxerint ipfi, amp;nbsp;vo-mucrint in authorem verborum, Chriftum.

(X) EORMAM VERBORVM PAVEI) Ghriftus forma fuorum verborum author prodigiolâ-rum quæfttonum. Ecce huius blalphemiæ exein* plum ex ipfo Philippo.

T E X T V S.

POteft inlpici forma (Y) verborum Cœnæ in examine (Z)Megalburgenfi,vbi et commonefadio eft de frui du Cœnæ. Adeft filius Dei in minifterio Euangelij, amp;nbsp;ibi certo eft effieax in credentib. Ac adeft non propter (A)panem5{ed propter hominem, ficut inquit .-Manetc in me,amp; ego in vobis. Item, Ego fumin patre meo, amp;nbsp;VOS in me,amp; ego in vobis. Et in his veris confolationib. facit nos fibi membra, ( A ) amp;nbsp;teftatur fe corpora noftra viuificaturum eflè. nbsp;nbsp;nbsp;Sic declarant Veteres ( C) Co»«

nam Domini.

SCHOEI A.

h i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Forma

(Y) FORMA VERBORVM) Vult Ecele/îain Chrifti abducere à forma verborû Chrifti, ad fuam for--mam : Quæ ifta audacia,amp; Diabolica fuperbia?

(Z) IN EXAMINE) Latent ipfb monitoré, Chriftiane ledofjin eins quibusdam Icriptisdifcrepan-tiaàcommuni confènfu doélrinæ Auguftanæ ConfeL-fionisjin noftris Ecclelîjs.Q^m diïcrepantiam vthîc de Cœna, ita alibi de alijSjin pofteriorib.prælèrtim fcripris paulatim ipfê prodidit. Vide ergo ledotjquid legaSjSi accipias,amp; vide Hdem.

• (A) PROPTER PANEM) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtîï)

♦ Adeft non propter panem, fêd cum pane propter hominem: Et vero fuo corpofé adeftjaut prorfus no adeft.'-^iegcfcUCUCf) De quo Lutherus,amp;: nos5ficogitiS5alibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ -

• (B) ' FACIT NOS Sibi membra) Spiritualité!*, non etiam corporaliter, vt fint omnia tantum Ipiritualia; Mirum ç non ipfi etiam Chrifto fpirituale corpus attri-buuntjhoc eft, nô naturale, verum,et nobis corpora Ipi-ritualia,non etiam naturalia in refurrediione mortuorû, “ ad quam corpora noftrà, carne Chnfti viuificariin Cœna, Patres dicunt.

• (C) VETERES) Quod Patrumlêntentiæ often-dunt fez. colleäx amp;nbsp;editæ ab iplo Philippo, eodem poft exhibitam AuguftæPrincipum Cófefsionc, anno 1530. addeclarandamaut teftificandam Cofeßionis einslèn-tentiam,iterumq; edendæ. Vide q; hîc etiam in Patres iniurius lît,amp; fibi contrarius.

TEX-

T E X T V s.

S Ed hanc vcram amp;nbsp;fimplicem dodrinam de fruâujno minant quidam (D) cothurnus : Etpoftulant dici,an fit corpus (É) in pane,aut{pecieb. panis: Quafi vero Sa-cramentum propter (F)panem,amp; illam Papifticam ado-rationem inftitutum fit. Pofteafingunt quomodoin-cludant(G) pani î Alij conuerfionem,alij transfubftan-tiationem,alij(H)vbiquiratem excogitarunt. Hæc (I) portentofa omnia ignota fiant cru dit æ vetuftati.

SCHOLIA.

• (D) COTHVR.NOS) Verecothurnos,q^ytnq„ parti in bac parte cogruunr, de præfèntia perfonæ Chri-îh, Dei amp;nbsp;hominis,efficacis per verbum, Sacramenta amp;nbsp;fidem:Peiores cothurnis q» plane comparati funt ad de-cipiehdum, in altera parte,de præfèntia ipfius etiam veri corporis efficacis in Cœna,fiue per Cœnam.

• (E) CORPVS IN PANE) Qmnpanemip-fum eflè corpus Chriftijecundum verba Chrifti : Hoc eft corpus meum : Species panis nihil ad nos.

• (F) PROPTER PANEM) IterumdicoiNon propter panemjfed cû pane, in pane,propter hominem.

• (G) QVOMODO INCLVDANT PANT) Facefïant hîcqui nugas traéiant: Ab alijs abfint pétulantes calumniæ. Nos fimplici fide verbis Chrifti acqui-efcimus:Et vt rumpantur Cingliani,corpus Chrifti non folum cum pane, in pane,lub pane, fed panem ipfum efle Chrifti corpus, prædicatione identica , (faluavtriusq; fubftantiajcum Chrifto amp;nbsp;Paulo plané adfcrimus. Mo-

B 3 dum

dum vt in alijs fimilib. fidei prœdicationib. nec inuefti-gainus,hecinueftigandumefle dicimus : NeCapernai-tarum Cinglianorum, amp;nbsp;Hæreticorum fimiles fiamus, ridentiumcum Cinglianis: Q^omodo bic poteftfuam nobis carnem manducandam dare?Quomodo etiam po-teft Pater,Filius amp;nbsp;Spiritus S. vnus eflê Deus ? Deus homo vnus eflè Chriftus ? amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

• (H) VBIQyiTATEM) Aliud eft corpus Chrifti vbiqi eflèinCœnaj aliud eft extra Cœnam eflc vbiq;.

• (I) PORTENTOSA) Bona verba,

Hgtn ton «rmw @(fgt;dc^cr

gmSig/ nec portenta facite, quæ vos ex verbis eius hîc plané intelligitis,

T E X T V S.

NEgat Heshufius Ce adlêntiri(K)Origeni, qui nomi-natpané amp;vinû «ru/xeoXa TairMMaToj ly œi^uaroj^ Reijcit contumeliolè Clementem Alexandrinum : Pro-nunciabit eodem modo de Auguftino, A mbrofio, Pro-lpero,Dionylîo,Tcrtulliano, Beda,Bafilio,Nazianze-no,quinominat ôtvrîruTrcv ô'wp.(x:Theodoreto, qui ait de pane (futt/vy/xtrttCaAXcev.

SCHOLIA.

(K) ORÎGENI.) Adducitphalangemanti-quifs. amp;nbsp;eruditifsimorum Patrum, quos pro le citât,amp; V€i ba quædain annotât, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qpid ft autem illis, vtj

Paulo

Paulo, faciat? Tamprofeâo Aiàm fentcnnamJu^ ipfis verbis OrigenisjNazianzeni, Theodoren non pro-bauerit,q; Pauli verbis nunq; probabit,aduerfüs Chrifti verba. Nam quæ conlèquentia eft ex Pauli verbis?

Panis eft communicatio corporis Chrifti.

Ergo corpus Chrifti non adeft.

Eadem propemodum amp;nbsp;hæc ex Origene eft,

Panis amp;nbsp;Vinum funt fymbola corporis amp;nbsp;fangui-nis Chrifti.

I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Ergo corpus Chrifti non adeft.

Nos non abfimili prorftis forma , Sacramentiini corporis amp;nbsp;languinis Chrifti,cumveraeiuspræfentia, vfirate adhuc dicimus: Etclt;vr*TU7rov tfä/xa, corpus ex-cmplare, eâdem nobifcum lèntentia exNazianzenodici poteftjtametfi non eft,quod pluresloquendi improprie-rates admittamus,

Panis naturam non inutari,nihil nobis in Theodo-rero pugnat, mirabilem vnioncm corporis amp;nbsp;panis, falua vtriusq; fubftantia, aduerftis Papiftas amp;Tropi-ftas magis confirmât.

Longe igitur alia turn teftimonia , turn argumenta requiruntur, vt iplbs hofce Patres nobis adliuc Cin^ianos faciat , etfi fua 'quidam

B 4 inconjc

' incommode dida habent ; Qnæ reîjcere Heshufio hîc piaculum eft,PhiIippo non eft,ChrilHverba reijccre.

' Nec tanta eft Philippo authoritashorum ipïbrumPa-trum,vc ipfe eis aflêntiatur in omnib. Qnod ipfi ergo licitumliîceftjalijsexeâdem caulâ, flagitium elle non poteft.

Sed vti diâum eft, nondum finimus bos ipfbs Patres nobis facere Cinglianos : Berengarium ipfis Patrem damns. Hos noftros eflè volumns(etfifidem in ipfis non ponimus) q;diu non euicerintCinglianijenidentiorib. teftimonijs amp;nbsp;argumentis, eflê fuos. Nos ex ipfis,illis, alijsq; vetuftifsimis, Iuftino,Ignatio,Irenæo, Cypriano amp;eorumfimilib., teftimoniain promptu habemus,no-bifeû congruentia, de fubftantia et efficacia huius Sacrament!, quæ no eft huius loci,autinftituti lam enumerate.

*

Atqui congruentiæ huic amp;nbsp;fententiæ, Auguftanæ etiam Confefiionis propriæ,teftimonium reddunt prius nominatæ Patrum Sententiæ,coIIeâ:æ à Philippo amp;nbsp;edi-tæ,amp; feripta per ipfum Apologia Auguftanæ Côfefsio-nis : In qua leguntur articulo decimo ipfa hæc verba,

V Comperimusnon tantum Rom.Ecclefiara affir-mare CORPOR ALEM PR ABSENTIA M Chrifti, fed idem amp;nbsp;nunc fentire, olim lènfiflè Græcam Eccle-fiam,vtteftatur Canon Milîæapud Græcos. Et additur teftimonium ex Cyrillo :

Non negamus reûa nos fidecharitateqjlÿncera, Chrifto SPIRIT VALITER coniungi.Sed nullam no-bis coiundionis rationemiècundü CARNEM cum il-loeflê, idprofedo pernegainus, amp;nbsp;â diuinis feripturis

oinnino

ömninoalienutndicïmus. Et inox: Omnesvnopane partidpamus : An fortaflè putas ignotam nobis inyfti-cx benediélionis virtutemeflë ? cum in nobis fit, nonne CORPORALITER quoq; facit, conimunica-tione carnis Chrifti, Chriftum in nobis habitare ? Item confiderandum inde eft , NON HABITVDINEfo-lum,quae per charitatem intelligitur, Chriftum in nobis efle, verum etiam PARTICIPATIONE NATV-RALI amp;c. Hæc Cyrillus.

Quid clarius etiam Vulgarij illo, aduerfiis ip lbs Cinglianos,veldici,yelcogitaripoteft? »Ouy«^ e/tt«, ' T^TOiSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«AX« rSro ƒ) cfa/xctj tTiiKrlKus^

'iv«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n/TTOv £ îvai tó. t^a.ivap.i'^a.. Hoc eft:

Non dixit Chriftus, hoc eft fymbolum, fed hoc eft cor- J pus ineum, demonftratiue, ne quis putaret,ea quæ cer-■nuntur,typumefle.

Qmd item clarius luftini illo,amp; Irenœi, qui tempo-rib. Apoftoloruproximifuerunt? luftinus Apolog.z, Non vt vulgarem panem, amp;vulgarepoculumhæcfu-mimus,fed quemadmodum per verbum Dei caro fadus lefus Chriftus,leruator nofter,camera et fanguinem pro fllute noftra habuit ’■ Sic etiara per verbum precationis Scgratiarum adionis ßcratam abipIbalimoniam,quaE mutata nutrit noftras carnes amp;nbsp;lànguinem illius incar-, nati IESV CARNEM amp;nbsp;fanguinem efle didicimus.

Et Irenæus lib. $. Quando Si mixtus calix,amp;fan-dus panis percipit verbum Dei, fitEuchariftia CORPORIS amp;nbsp;finguinis Chrifti, ex quib. augetur amp;: confi-iftit CARNIS NOSTRAE fubftantia.

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod

' quot;nbsp;Quod de mutatione, panîs /cz vini Tuftinus di-eic,non dicit vt Papiftæj de transfubftantiationc; Nee de ventrisalimonia dicitur, vtCingliani calumnianturSc blalphemant, quod vterq; dicic de nutritione carnis no-ftrx,per corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti in Euchariftia:Sed ita dicitur, vt difcernatur hæc efca amp;nbsp;poculum hoc ab a-lijs vfitatisefeis amp;poculis : Nutritiohæc, qua viuifica-tur 5 augmentatur non tantum anima noftra, fedetiam corpus, ad viram Ipiritualem Si æternam, difcernatur à nutritione Phyfica, qüæ eft ad vitamhanccorporalem amp;nbsp;animalem.

Itaq; Gingliani, vt non rede loquuntur ac lenti-unt de fubftantia Cœnæ, ita nec latis deefficacia loqui ftofliintjVt Patres ex verbis Chrifti amp;nbsp;Apoftoli egregic ocutifunt

* Nec finas tibi,Chriftiane ledor, citatis nominib. amp;nbsp;didis. Patrum hinc ftarim imponi ; Et ut illisjita ipfi nunc etiam Auguftanæ Gonfefsioni, contra fiiam ipfo-rura confcientiam5communem hominum intelligétiam, mirabiliimpudentiaj Cinglianam lententiam à quibus-dam alFingijaut parum cauto etiam ingeri.

T E X T V S.

aV AE eft igitur tanta authoritas ( L ) Heshufij, vt ipfi potius aflentiamur, q; tot probatis veterib. Scriptorib. quiperlpicueteftantur tunc Ecclefiam non habuifte Pontificium dogma5(M) amp;nbsp;adorationem:Quæ nnoua(N) funt in Ecclefia cogitandum eft an recentio-rib. hcuerit nouum dogma inuehere in Ecclefiam. Nec ego ignoro, multa citari notha (O ) vetcrum titulis, de quib: erudici iudicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Autho-

scholia.

• (L) AVTHORITASHESHVSn.) Noh Heshufij^fed Chriftieaeft authoritas, vt ipfi ^dtiüsp qi Parrib. amp;nbsp;Philippo aßenciamur. An Patr’ts didènlêrin^ adhuc fub iudice lis eft. Philippus le fatetur dißetire,re-iedis Chrifti verbis amp;nbsp;interpretarione : Necefsario ergo ab ipfo rurfus nos difsentimus.

• (M) PÖNTIFICIVM DOGMA) Nouitipfe nOs abhorrcre aniinis amp;nbsp;fenrentijs à Papifticis idoloma-nijs in hoc Sacraméco5amp; tarnen audet paßiin impingerc, cas dem ipfas confirmari à nobis. Namhæc ei firma quæ-dam ratiocinatio videtur^ad nos ihlcdandos, qüam mihi aliquando,exuli abliac meaEcclefiain menfà obîjciebat, amp;nbsp;tribuebatPflugio : Ad quid eflètin manib. aiebat ( ex fcntentiaPflugij, velpotius fi.ia)nifivtofFcratur5 ado-;-re:ur amp;c? Gui cum ego fimplici animo ex verbis Chrï-fti refponderem,nihil etiam fuspicans mali: Adhoc elle in manib. vc edatur,amp;bibaturjfiibiratus ille vieißim re-^ fpondebat : Non fie refutantuT Papiftæ : Transfiib-ftanfiatio amp;nbsp;confubftantiatjo (hacnoftros notäbatfez) 3ft (inc trie Mc nnfçr* t eftor Deum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h«ç

narro.

• (N) NOVA) Transfubftantiationêjadorationem Papifticam, fropologizationem Cinglianam, vtramq; ad fuos fine veteres,fiuc nouitios reijcimus authorcs: V-nionis Sacramentalis,{èruata vtriusq;, panis amp;nbsp;corporis Chrifti fubftantia amp;nbsp;plèntia, ad commendandam eius •antiquitatemjvlteriori principiojiq, Chrifti inftitutioncj ■amp; declaratione ApQftoHjalio non egemvjs»

Ç a. - NOTHA.’

(O) NOTHA) N on no this amp;nbsp;adultérin is, fed genuinis amp;nbsp;veris Chrifti amp;nbsp;Pauli teftimonijs ncceHc ha-benus rem iudicare,quib.nititur in hac cau{a,tota noftra fides. ; Habençpoftea fiium etiamlocum probatæanti-quitatis indubitata ceftlmoniajquæ minime alpernamur,

T E X T V S.

NEc vero iam inftitui longam dilputationem : .Nec cum(P)contentiofis3qui idolaamp; (Q^parricidia ftabiliunt, diîputare volo, quorum ïæuiciam (R) amp;nbsp;ego éxperior: Sed tantum pro meoiudicio ûgnificâre volui, quid in illo loco pro infirmitate teneræ Ècclefiæ faciendum eflèexiftimem: Ac maneo(R) inhacfententia,con-tentiones vtrinq; (T)prohibendas efle5amp; forma( V) ver-borum vna Sgt;i: fimili vtendum eîTe. Si quib. hæc non (X)placent,nec volunt ad (Y)communionem accedere, his permittatur vt fiio iudicio vtantur,modo non facjant diftradiones (Z) in populo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oro autem filium Dei

Dominum noftrum lefum Chriftum, fedentem ad dex-tfam SEterni Patris, amp;nbsp;colligentcm œternam Ecclefiam voce Euangelij, vt nos doceat, ( A ) gubernet amp;nbsp;prote-gai. Optoetiam vtaliquando inpiaSynodo de omnib, controuerfijs horum temporum

deliberetur, (B)

f

Ex autographe. (C)

SCHO-

SCHOLIA.

(P) NEC CVM CONTENTIOSIS )Sed cum pedaneisjquipedib. in fcntcntiam eant : Didorum cau-(as amp;nbsp;fundamenta non quærantjaut fubito cedantjco fo-lo contend, q» Philippus dicitjquivt alter Papa, errare non poßit: Tales hie vult dilputatores Philippus.

(Qi oyi IDOLA ET PARRicidia ftabiliunt) Oblerua, Chriftum hiceße, quiidolaamp; parricidia fta-biliat : Ipfe .n. ille eft, qui de pane facræ fuæ Cœnæ ait: HOC EST CORP VS MEVM:Vultq;hocitadocc-ri,credi amp;nbsp;feruari in Ecclefia,donee venerit. Quo vultu credis, alpiciet Philippû in altero aduentu (ùo , nifi ege-rit pœnitentiam Philippus? Atqui contra nos dicimus, Philippum ftabilire ipfum idola parricidia. Idolum ftabilitfuadodrina,quahumanæ rationis (omnia,fine verbo,amp; contra Chrifti verba hîc vult adorari. Parfici-dium ftabilit violentis amp;nbsp;crudelib. fuis confilijs quibus eijcipios dodores,defen(óres veritatisiubet,ijsq;matrem ecclefîam interficit.

t

• (R) SAEVICIAM) AEgrefert raptor rapi-

nam eripi è manib., queritur iniuftitiam amp;nbsp;fæuiciam.

• (S) MANEO IN SENTENTIA) Audis ad-

hue ftabiliri idola amp;nbsp;parricidia.

• (T) CONTENTIONES ESSE.prohibendas) luxta dida. Pofui inimicitias : Clama,ne ceflès : Argue, , increpa,opportune, importune : Spiritus S. arguée mundum. Et Prophetæ, Chriftus, Apoftoli in tc-

C J «cris

Sicris Ecclcfijs non contenderunt fez, cum Pfeucîoprd-phetis amp;nbsp;Pfêudoapoftolis fuis, fed ad omnia conniuerûf Hacc via,hæc ratio nunc,conferuandi amp;nbsp;propagandi vC-ritatem amp;nbsp;ecclcfianti

(V) FORMA VrRBORVM \^NA) Philip-pi^ fez in Examine Megalburgen. luxtaillud Apoftoliî I V^rorinTMcTzv ÈX* wy*®lt;V0VTamp;3v Aôyœv wv 7ra| îp-SÏKytfaP Retine formam fànorum verbornm, quæ audifti ex mè: Vel ipfam Pauli formam retincamus, explofa Chrifti,vr locum habeat Cingliana interpr etatio*

(X) QVIB. HAEC NON PLACENT) Ee-quid placerent, quæ Chrifto non placent ? quæ Chriftu contumelia afFiciunt,ex fua ipfum Ecclefia exturbant.

(Y) AD COMMVNIONEM ACCEDERE) Nolumus nobis eflè communionem cum Cinglianis, q;ûîs ipfi nobîscum efïë vellent, modo fi taceremus : Sed neutrumpoffumus, propter mandatû Dei : Vt de com-munione:. Ne ducatis iugum cum incredulis : Quod .n. -confortium iuftitiæ cum iniuftitia? Quæ communio luci cum tenebris ? Et de filentio : Clamai, neceflès , vti fu-perius. Pfalmusetiamait: Credidi,propterquodio-cutus fum : Ego autem humiliatus fum nimis» Cæte-rum illudhumiliari,multos iam terret, vt ad omnia file-antjfcientes amp;nbsp;volentes opprimi veritatem (quantum in ipfis eft)ociofi fpedatores fînant, qui clamonb. templa, libris orbem alias 'etiam complent, Deo rationem defer-tioUis huius reddituri*

NON

(Z) NON FACIANT DISTRACTIONES) Audi de hoc Chriftum dicentem ; Putatis, quiapacem vcni mitrere in terra? Non pacem, fed fcparationem etc] Et ignem veni accenderejQuam velim vt ardeat.

• (A) VTDOCEAT) Docet nos verbo: Quid eft ergo petere doceri, amp;nbsp;nolle obtcmperarc ?

• (B) DELIBERETVR IN PIA SYNODO) Idem nos optauimus leniper, cocedimus optamus pares etiam efle vtrinq; côditiones,ne detrimétumpatiatur veritas. Q^m ipfi nobis dare vellent Synodum Cingli^ ani amp;nbsp;Adiaphoriftæ gt;nbsp;vereor ne Papifticæ multum abfi-, milis foret.

• (C) EX AVTOGRAPHO) Nedubitesdefide: Quam fi quis in dubiumvocetjprimi authoyes huius ediq tionis pro authoritate adftruent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

C 0 N C L V S I O.

INVne credule, quisquis es, crede Si cTtcufa. Philippa non eflè Caluinianum : nbsp;Sorex fuo le indicio prodi-

dit : Audiuimus teftitnonium ex ore ipfius,quid amplius defy deramus ? Vt no fit necefleCaluino iara credercjaut alijs quibufeunq;, credamus ipfi.

Etfivero amp;nbsp;Caluinusferipfit fiiperioribus annis, Philippum à le totis amplius feptemdecim annis nusq; in hac caula diflenfilse, ac plané côlênfiflè aduerfiis Luthe-r iim,amp; ipfe iam hîc fuo teftimonio, vt prius filentio,plus latis confirmax j adeo fiint tarnen inani profbpolipfia

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' C 4 excœ^

'cxccecarl multi, vt vixdum etiam credituri fint, vident« videreadhuc fortè noluerint, vtChriftusex Propheta aitjac trifte hoc talib. judicium denunciat: Neconuer-tantur,amp; lanem cos.

Tu vero ledor ftudiofè veritatis Sz Auguftanx Confefiionis,caue tibi in tiinore Dei amp;nbsp;inuocatione, ab huiuscemodi deprauationib.amp; occultis infidijs,quib.nec aperte, nee candide à multisiam anniseoepta eft depra-uarijamp;inalienumfènfumdetorqueri doârina Confefiquot; fionis noftræjVt hïc de Coena, ita alibi in alijs, de quibiis alibi monitus cs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et ex vno hoe æftima reliqua illa

noftra certamina,quæ pro veritate Auguftanæ Confefi-fionis audifti à nobis fuiflè fiilcepta,aduerfus etiam internos illos hoftes ac deprauatores: In quib. vniuerfisac fmgulis certaminib.jVt prius Lutherum habuimus Pro-tagoniftam ex verbo Dci,ita fumus nos tanto nunc qiii-dem amp;nbsp;tutius,amp; alacrius eiusdem quafi J'iurî^aywvi s«i.

Nee dubito ego quidé, guin pofita Profopolipfia, pofitis aduerfäriorum aonis,blanditijsq; humante ratio-nis,quæ indicium impediunt, fi ad fontes relpicietur, ad legem amp;nbsp;a d teftimonium, vt Propheta loquitur, iudica-lurifînt tandë multi pro nobis, viâi veritate verbi Dei, acplanèintelleduri, neceflària fuiflè amp;nbsp;eflè noftra hæc certamina : Quæ amp;nbsp;multo nobis labore,moleftia,inui-dia,multis deniq; pcriculisconftant, nec nulla prorfus vtilitate tua, Chrittiane leélor, vt inimicus eflè non que-as propterea,aut certe debeas. Si quis autem inimicus eft,nos fiimus iam adfiieti talib. inimicitijs, amp;nbsp;pro caulâ Dei libenter ferimus,parati amp;nbsp;alia ferre,fi Dominus vo-luerit. Atq, ipfîviderint inimici noftri,quid oderint,quid 'amp;quemperlecntüa nobis fuerint, quot;nbsp;Ad

Àâ Philippuna quod attinct, nemo exîftimét adco înos eflè vel iniuftos, vcl iniquos , vt odiovirijautalijs ■quibuscunq; de caufis,fàlutares eius operas multas veil-mus eflè oppreflâsjaut Iprecas in Eeclefia,quas amp;magni-facimus ipfijamp;luoloco haberi ab omnib. cupimus, per-petuoq; leruiread docendas eccJefias, amp;: refutandos-ad-uerfàrios : Tantum vero næuos indicamusjqubs aliqua-to iamtemporeab alijscontraxitj nefóoquibus, verum iubemus â falfo dilcernere,amp; libros quos ediditpoft mor temLutberi, præfèrtim cum iudicio SideJedu legere, priorum in quibusdam difsimiles.

Sicubi etiam vehementiores fuimus,hoe vnum fpe-dauimus, vt cum ipfi Philippe, tum alijs complurib. ex ipfo magis q; ex Deo pendentib. renitèntibus infupet Igt;eo verbo,magis q; humanæ infirmitatisj-aut alterius caufeprætextu pofsit excufarijiuftitiam h'ancDeîoften-’deremus : Non eflé apud eum vllius perlonæ refpedum, ad docendam, regédaiTijferuandamfuam ecclefiamjquin veritati verbi omnia eflè poftponenda, iuxta illud Apo-ftoli : Si ego, aut angelus de cœlo prædicauerit aliud, quot;nos prædicauimus, amp;nbsp;vos accepiftisjanathemafit: Er Chriftus dicit, non debere apicem perire fuorum verbo-;rum5potiusq, tranfiturum cœlum amp;nbsp;terram.

Qua ex caulà nec mortuoiam itaparcere quideni omnino poßumus Philippe, ’vt vcritatis dcfenfionerà ■aduerfus ipfum intermittamus, cogentib. fie etiam pa-trocinatoribus eius amp;nbsp;aflèclis,cum oppreßione veritatis: Quam ita tamé etiam moderabimur ipfam defenfionem, vt boniintelligant, de reb. nobis eflè negocium, non de perfonis.

V c autem plusculum aliquid mali ex cauû hac Cœ-«æredundauehtin Ecclefiam, quodamp; fupra ominatur

P Phili^^

Philip.jamp;c^o vcreorjVÎdentipfêPhil.eîusq; adiûôl:i,quî damnat um ,amp; ex noftris Ecclefijs dudura profligatiiin errorem Berengarij Cinglij, infumma inuehunt,amp; apud alios confirmant. N os vt veritatis patrocinium abijcere propterca nec poflïimus, nec dcbemus, non aliter tarnen q; nos decetjillud vnq; agemusjatteftando ve-ritâtemarmatura verbi Deijproq; eapatiendojquæ Do-minus voluerit,amp;vtgratiain dederit. IntereaDeum Patré Domini noftrilefu Chrifti toto pedore oramus, ne quod merentur noftra peccatajaccenûm verbi fui lu-cem finat inter nos penitus extingui, cum in hoc, turn in alijs dodrinæ articulis : Etvtplurimi rurfiis difcedant, vt Tribus llrael olim dilcedebar, amp;nbsp;folus luda vix perfe-uerebatjipfèfibi pro immenGbonitate reliquias inter nos ctiamfèruetjuosq; regatjamp; defendat : Qimd vnànobis-cum ardentib. votis pij omnes contendant ; Quqniam diesmalilùnt.

— \

NIC. GALLVS.

LVTHE-

LVTHERI QVAE^ DAM DICTA, AD COMMONEFA-cienduin leâorem amp;: confirmandum indicium,aducrfus confilium amp;nbsp;lêntentiam Philippi.

GEN.

DIXIT DOMINVS: NON IVDI-' CABIT SPIRITVS MEVS IN HOMINE PEIlt;PETVO:QyiA CARO EST.

Lutherus.

SViTimahæcpoenaeft,quamhoc loco Dominus per os Sandorum Patriarenarum minatur, q» non fit iu-dicatuvus amplius per Spiricu fuum hommes,hoe cumfruftra fit omnis dodrina,nolitpofthac verbum fùumhominib. dare.

. _ Hane poenametiamnoftra tempora G ermaniæadJ ducent. Videmus .n q; feftinet Satan,q; fit in quietus Si omnia tentet,quib. verbum Dei poteftimpedire.Quantum Sedarum excitauit nobis viuentib. Si omni ftudio in id incumbentib. vt puritas dodrinæ rctineatur? Quid futurum eft nobis mortuis?Profedo tota agmina Sacra-mentar iorum, Anabaptiftarum, Antinoraorum, Sertie-tianorum, Campaniftarum, amp;nbsp;aliorum Hçreticorum producer, qui nûc vidi puritate verbi, amp;nbsp;aßiduitate pio-rumDodornm, latent, inomnesoccafîones fiabilien-dorum fuorum dogmatum intenti. Ergo qui verbum purumhabent,difcantidampîedi,amp;pro eoagere Domino gratias,amp; quaerant Dominum,dum po vef t inueni-riamp;c. Etpaulopoft.

Vocabulû hoc,ludicare, proprie per tinet ad mini-D i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fterium,

■ lt;•

fteriu,amp; id quodamodo pingit. OMNI $. N. PRAF-DICATOK. SEV VERBI MINISTER, EST VIR rixarûamp; iudicij,ac cogirur ex ofFicio reprehendere,quic-quid vitiofum eft,nó habita ratione vcl perlcinæ,vefoffi-cij in auditorib.Hoc cum leremias fedulo fadt^nó IbJuni odiuin,lèdetiampericulagrauilsimaluftinet. Mouecur igitur ipCe quoq; ad impatientiam, vt optet fe nunq; eflc natum.

ANNOTATIO.

HIS pulchre congruit iudicium Philippi lcz,iubentïa fixantes pro cóleruatione veritacispios Dodores, autmutoseflecanes.autexules àfuisEccIeli s.

Ac fentiunt quidem homines carnales, politici amp;nbsp;hypocritæ,delicati^noftn làndi et martyres,vtviilgolo-q'iimur,eumeflê optimum ftatum, Eu angelium habere, Sc faluos fieri, vt nemo rixetur, nemo iudicet, nemo arguât. Sed ea eft ipfifi.pœna,quam hoc loco minatur Dominus, quando definit arguere, amp;nbsp;Philippus hic vehementer fiiadet, iubet ac docet accerlere. N os autem mcmincrimus regulam,ex hoc loco Genefis,q) qui mini-fterium verbi Dei volunthaberefineiudicio, fine rixis, fine contentione, autnullumprorlushabebunt,autin-fynccrum,autinfrud:uofum,

LVTHERVS VLTIMA CONFESSIO-ne fua contra Sacranientarios.

MArpurgi inCol]oquiocedebanttantum,etlargic-ban:ur,nô mera elle fymbola panis amp;nbsp;vini in Cœ-na,quodlummacontentioneadidvsq; tempus conten-d£rant,fed corpus amp;nbsp;fan 'jiinem Chriiti eciam ipfum ad-c(Ie,SPIRITVALlTER VCZ,NON ITEM COR-PORAEITER. nbsp;nbsp;nbsp;Acnehoc quidem cos fubleuabat

’quic*;. Kam fpîn'tualîs mancîucâtîo tannim cd creJeir-* num, iuftificatorû ûnâificatorumzPaulus vero vtrosq; dicit parcicipare corpori amp;fanguini Chriftijdignos iuxM acinjignos.i. Cor. ii.

'annotatio.

Mcmorabilis fenténa,digna obfèruaricnc, propter recentiorcs iam Cinglianos,qui rudiorib. iinponunt bac ambiguitate : Corpus amp;fângiiinem Chrifti vereadeflc in Cœna,neqt:a5; abeflê. Si fpeftes interpretationem, idem ipfis elt, quod hoc loco dicitur,adefle fpiritualiter, non etiam corporaliter,fècundum virtutem, non lêcun-dumfubftantiam. Acq; eademhæcipfifs. Philippi tentia eft in toto hoc (cripto.

Sunt qui Aâa hums Colloquij pro transaéiionç citant,amp; confenfionc, Luthero conuenerit cum Cin-^ glianis,ad earn Confeisionem ipforum. Hæc qi fit va-nilsima gloriatio, ex ipfiusmet verbis hîc clarè intelligis*

EXEADEM CONFESSIONE aliquantopoft.

Eodem numero omnes cenfeo, quicunq; funt,qui noncrcdunt, DominicumPanem in lâcraCœna,non elle verum amp;nbsp;naturale eins corpus, quod ludas atq, im-pius pei’inde accipiat, acPe rusilludaccipit,amp;accipit quiscj pius. Hcc qui non credit, mifliim me faciat,nec côfenfionem,aniicitiam,autcômercia internos fperet.

ANNOTATIO.

Prodefthocdidum,perfpicueamp; grauiter vrgens Chrjfti verba amp;nbsp;interpretationem, de vera veri corporis

D j eiu»

eins pra'fêntiajcontra Philippum.Quod Philippus ergo Bremenfes amp;nbsp;Heshufium ftibfânnat hoc loco, ac reijcit, in primis fublannat ac reijcic Chriftum , amp;nbsp;noftro iam tempore Lutherum.

Prodeft deinde ipfmn hoc diâum, ad erudiendos Si monendospios,quidfaciendufitde (bcietate cum Cin-glianisjpræfèrtim obftinatis amp;nbsp;pertinacib.

RVRSVS IN EADEM CONFES-

fione,Iub initium.

PRaeter reliquos(memoratos fez nouos Spiritus ) finquot; gularis quidc oberrabatSandtus Spiritus(DiaboluS .n.landus eft, amp;magnus Spiritus) Ille aiebatmon eflê hoc loco articulum fideijnec contendendum eflê propte-rea,non referre,quid quis credat. Spiritus hic lanäus nuper mihi videtur eflâ natus Pâtre Spiritu Sanâo ipflus Stenckfeldij. Pulchre .n. lêruat Regulam Stenckfeldij, (pauloantçàLuthero recitatam:Remouendaèconfpe-élueflaverbaChriftij^lênfum fpiritualem impediant) Atq; ipfa Chrifti verba non folum eripit è confpeâu,lêd 'amp; retro abijcit,cumq; eis fide fimul Si reliqua, caflse nu-cis inftar, nec aliud ex eis facit.

ANNOTATIO.

Hocdidumrecenfèopropterea,vrjnteIIigas]edor, fuiflê eciain prius qui cenfuerint amp;nbsp;fuafèrint, quod Philippus hïc cenlèt, verba Chhfti exoculiseflêremouen-datant fèpelienda.

Reccnfèo etiam vt cómoncfaciam de inccrtitudine doétrinçSaeramentariorûjq; ipfinunq; couenerint inter fèipfijdevna aliqua ccrta Ïèntentiainhocarticulo , vt multas eorum opiniones amp;nbsp;diuerfasj ibidé ordine recen-^ftLutlierus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item

ITEM SVB HNEM CONFESSIONIS.

SImiii ratione Seélarios non iuuabit,g) multa garn’iint de fpiricualimaducatione corporis amp;fànguinis Chri fti in Cœna, de charitate amp;nbsp;vnitate Chriftianorura inter ipfos : Qnse aliud nihil funt q; folia fici, quib. Adam amp;nbsp;Heua peccatum turpitudinem fiiam celare ftudebant, amp;nbsp;ornare. nbsp;nbsp;nbsp;Nec inagis iuuabunt, multi amp;nbsp;magni la-

bores ipforum, quos docendo, Icribendo inlumplerunt, morum grauitas, caftimonia vitæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentilib. adhuc

communia funt. Ad hæc fruftra eft etiam, cj Deum Pattern,filium amp;: Spiritum Sanüum,amp; Chriftum faluato-rem credunt,fruftra, inquam, funt omnia, cum omnib. infuper alijs articulis,quatumuis reâ:e,citra errorem eos alTumunt, vt loquitur Pfalmus, per os fuum impium amp;nbsp;blafphemum:Dum vnum hunc articulum negant er im-pugnant,quo Chriftus de pane Euchariftiæ inquit : ACCIPITE,EDITE,HOC EST CORPVS ME-VMjOyOD PRO VOBIS TRADIÏVR.

ANNOTATIO.

Hæc ipfa iam eft recentium Cinglianorum perpétua oratio,cômendare vfum huius Sacramenti,commu-hicationemfpiritualemcum corpore Chrifti, vnitatem Ecelefiæ 8c concordiam:Difcipulorum vna oratio eft,amp; gloriatio,narrare donamagiftrorum fiiorum, mérita in

Ecclefiam, doârinæ fynceritatem:De quib.hxc habes,quid Lutherus refpondeat.

* N ? s:

Luc. 24.

Monc nobifcum Domine, quoniam aduelperafcit, Scinclinata eddies.

RATISPONAE BONA FIDE RECV dçba: Heinricus Geisler Anno, 15 o.

Menie NQUcrabri.