CONCIONATORVM ALI Q_V O T A V G V* ftang Confefsionis,aduer(iis conuentumTridcndnum, pernidem ueræ Religi'oni Ecclefiæ molieiv tem:ÖC aduerfus eius Conucntus au* torem Ändchnftum Ro*

T N qua monftratuf, quantoperc ea turba atquc collu* KieSjàuera Chriftianacp Synodo différât: öd quam nefarij» artibusacmalefidjs fyncerac Christi Reli-gionamp;öd Ècclefiæ inß dietur«

MORMA S1M V L ET PRAXIS CONgfi^ tueini£ religionii m Ecckji£,dirimendariimq- controuer-filt;trum,iim Pontifici er SynoJo rece^ ptii((cufitata-

Expeâabamus à Proteftationis huius autoribus, Proœmîutn quoddam^quo editionit huius caufas atq^ufum plenius expone-rent:cuiusetiamfpesaliqua nobis faâa fuerat. Vctùm quia propter inftantcs nundinas abfoluere editionem oportet,priores ha-icealiquot pagellas indice Rerum quæ in Protcftatione hac pogt; tifsimùtn traftâtur, occupareuifum eihadieâahmul Erratorum, quibus fingulari ( puto) Satbanæ Audio, operarum incuriam gu-bernante,fcriptum hoc(quod amp;emendatifsimèamp;e]egantilsimr»\ fi.quodaliud,excudiconueniebat)non paucis lotis deprauatum cA,correâione.Boniitaqi hoc Audium noArum

î N D CoftciliJ prteßdentiit aä ^uem potißimum f pertineat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.14.

Cociliuitt in Gemtanüeffe celebrMdwm, in Imp.comitijs decretum 17.18 kJ Concilium quales uocandi 43 Cocilioru fraudes,pricfertim Tridètini «9

Conciliorwm ueterum mos ^^so concitijs Papiüicis quAlisjßiritia priefrde-refoleat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84

Cofrßio Auguitana ^uo anno primùm Co: fari exhibita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Conflantienfrs fynodi decretum n controuerfrie in eaprouincia iudicädlt;fpcr

Conciha,^ßn(end£,ubi primùm fxor ,,tiiefunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïy.i9

'conuentus appell.itio,pro Concilio ts credi aticui,dupliciter did

Crefrentij Icgnti lt;egrotatio g“ mors I7 Crefrentio legato Pont, canis fpeilrum in

Concilia pro friritu S, oblatutn Curtifanorum Rom.pudicitia toti orbi no^ y,2ta '

Cufani locus de Conciliorum conuocando-rum iure 9.i}.i.^,item de ueteri concilio j rum forma

Cypriani locus

Danielis de Antichrifto pradiäio f iifcipulcuocati omnes Chriüiani 41 (di 70 dijfutationes Tridentbite fynodi cuiufmo-

Ecclepa quid Augu^ino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei

Ecclefra anfupra Scrip turam lt;71. si. éj

Ecclefrie cum Antichriüo certamen 4 De

S.Scripturlt;elibriscenfura si tcclefloßica resuel maxime Democraticlt;e

Cf'communes . » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

epifcopi offrcium maxime necejj^irium er * primarium ^ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xsgt;

epifcopi Afraticier Africani quales Tri-dent.concilio adfint j7 ^«rf/uPonfJ-fice iuramento obürmgantur,ac ab eo-dem rurfum abfoluantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? »

epifcopiduo Tridentiob adulteria interfi {li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79

epifcopi etiam olim in Synodis iudicare fo lifrG“ quales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44

epifcopi Germania cur Tridentinam ^yno dum accedere cunilati ji.j lt;s.i 7 epifcopi qualesTridentinunc congregati 4i'4a-

epifcopi Tridctinte fynodi mutte perfonte, eorumqi uoxfola p l a c e t, CZ Amê.

Euangeliorum Uber in medium Concilij lo cum poni folitus cur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^so.6t

FtJfî uniuerfalis er omnium eSmunis 40 fideicertitudo à Catharino damnata Si Frid.Naufrte de Tridentini concilij incom.-moditatefententia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et

patribus Trident, concilij negatus 80 ift GermrfzKrf potißimiim Synodus celcrair-da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8«

■Pdg.^-uerf.iAr.conferuemuiqiicrfath. CTid.foliu e.n.acinferfdf ».i». Iprdceperat le.ia.nonuidetur ir.i.funtmGerm. iö.n.olimCtefdres amp;• i3.fliplt;itorjbui crpenult.Mile u.is.Moguntitiü n.i et^.coßlio 13.zo.Tri dentiin.cocilio i4’t7.euenere is. 17. itaetia. isgt;,zi.affligerent,udafflixerdnt fo.i.obednt 3t.ii.Chrifliane CTi^-pntuleodem^ tempore 3t.11.mter tot er i7.ltbri I HT ER I Mcotrdiuf v.s.permiijùm em.cdufdq; 34.1t.Chri Jlidnißimt em-tdméii erisgt;.iudieet 37.3.^itiEsGermdmæ 3^. 17.qui-bufddm crpenult.Pontificum 4i.!.hic,uelhincclaret 43.1!,.fynodocogre ganda 47.i.fwmu4q; erit-^eiTfjQic// 4^.}.feholaflicorttmTheol. er7. Theologid^ehimdra cris.confiremuf. 49.^.quariim er 17.fonu eruit, de quo fo.if.conßigmmut fiiT.recentioribusfcriptoribusneceJfariô yi.». Sicdutem f3.i3 diuini5niti fs.e.tumidoi ^7, i.mdiciumcjl fs.j. cogc-mur er 17. excufd, adhuc quotidie noua fi.t.Spiritu fando er to. plena fa-pienti^ de falutaris dodrma er 17.fequitur,is er 14. cogitabit, Dubito quid et cut eredam,cum Scriptura pt 61. ö.etiam mox prohibere,p cui uideatur,poßit : er it.ut unicam 63.it.blapihemiam ló.inculcatur lt;S4.i7.Cardmalis 63. , tÿ.commodus proeejfus eç).i3.Chdlcedonenpsconcilij er30. cum omniaRo-W« 73.s.pceditic erst-pioPcclef. erla.rejfonderetur 74.e.eas 77.U. firme per er i7.crudelißtmo 7S.t4.patuiffet cris^Epifcopos ^p.antepe-nult.fujßenpm so. uit. folenniter effet ^t. t$. patentiß'tme «4.1.

TORVM AVGVSTANÆ CONFESSIONIS aduerfusconuentum 'JTridentinunty mohentemperniciem ucra P^eUgioni Eccle/lce^^^ adiierfùs eius conuentui authorem [^ntichrißiim Pomanwth In (Jua monllratiir^guantopere ea .turba ducra Ghrißinna^fynododiff'erati^(Juatn ncjà^ rijs artibiii acma!epci)sfyncerceGbrißiPcli' ^ioni Ecclcßcc inßdietur.

OHiNvs lESVS CHRiSTVS notttantum peracflafualegationeiamiam exhacmortalt uita in coelum ad patrem afcenfurus,ablegauit in unis uerfummundum fuos Apoftolos, difdpulos ÔC alios miniftros,adprædicandum EuangeIium,amp;Z oppugnandas deftruendaslt;5 idoloIatnas,ÔC om* nis generis corruptelastfed amp;nbsp;pofteaTemper atlt;$ adcônSc quoq; fedensad dexteramPatris,accipitdona,ea(51argitur hominibus, dans nbsp;nbsp;efficiens alios paftores,alios doiftores,aliosc^diuerli ^e*

neris miniftros^ad colledionem ÔC exædifîcationem fuaclonge di ledifsimae Ecclefiæ,6C ad oppugnationem ac deftrudionem con trariæimpiæcç turbæ malignantium QC regni fatanæ.

Eos ergo fuos miniftros,quantumuis paruis donis ac dotibus tenuicç forte inftrudlos,uulf,feuerißimecg iubetfumma fide indu ftriacj atrêdere fibi untuerfo gregi:uult negociari,5lt;; plurimum fœnorisfibilucrariîuultufcç ad mortem contra omnis generis quantûuis præualidos Iupos,fures ac latrones,pro lege ac pro gre ge fuodecertare.Quôdnifummaoprimacç fidefaciant,grauilsi* mas rationum exadiones, triftifsimasrj pœnas eos in extrema die

Ncctatumipfospaftorcsacfptrituaîcsminiftrosuultille attcn tè in fiia domo ac ouili pro giegcfuo uigilarcjfuamlt;5 uoluntatem acmandariim in eo,donec uencMtjObfcruare acexeqiu :fed etiam iiniuerfosChriftianos,uel infimiftatus,fundionisac donorum nuk eflefuos fideles ftrcnuoscß hums fpintualisbclJi milkesopti mè fcuro fidei Sógladio uerbi armatos,eos tantum fuam uocem ' audtreóCfequfjConfiterilibern'mè coram regibusac prino'pibus bums mundi',nihilmetuentes aut curantes uel fuam defpedlarn tenuitatemjuelillorum terrificam maieftatem, uel fapientulorum buius Mundi carnalia dc fciudida,ipfa etia extrema pericula.V uit denicgillos odiflcjdeteftari SC anathematizare omnes eos qui aliud Euangclion docucrintjcuiufcunq^ numeri,potentiac,digni«« tatis aut ftatus fint,SC quocunqtdemfl titulo cenfeStur, tumeat'ue^ etiâfi fintfummi Apofioli atqjadeó fupremi Angeli de cœloipfo,

Omneshominesineuukôôfeucrifsimcprçcipitcuftodire cœs leftedepofitum/dcptantafïdc,attëtioneaczclo,ut (ficutinDeii teronomiomadat ) etiam fi autuicinus,autcognatus,aut amicus, aut parentes,aut hberi,3dco(Ç dilcclifsima coniunx incipiat uel fo îum clamàucritatcabcrr3rc,nosq^ aut alios coneturunà fecumin errorem inducerc,id ferre nequaquâ tacite patientert^ debeamus, fedpotiusextremacmnia contraeos mature agerc prouiderccp non cundcmur Qiii enimid nonfaciat,eum negatDominus ac fcruatorfedignum eficjnccfe eum coram pâtre cœleftiin extrema die pro fuo agnimrum,quicuncß denmm is fit,fiuefummus Cuein= fimus homo,nemineomnino exccptO;

Nectantummandatis,minisacpromifsionrbusfilius Dei omnes fuos,etiam infîmos ad hanctamarduam militiam cuocat,aut etiamtrahiufedfîmulquocgpromptamefficacemt^ opem illis in fummodilcriminepolliceturtaffirmans ,feeis inillaquafî prçlq 8C conflidus hora artem,robur,animumlt;^ ftrenuèp^gnandifuppe• d^faturS,prôptet^ daturum quid agant ôdloquanturtlargiturum dcnic^ ira pr3epotentemfpiritum,cui nemo refiftercpofsit. Atlt;ç adeo tandem pronûciat non ipfos eiïeautfore qui loquantur, fed ipfümpatrisfpiritum per os corum loqui, contra aduerfarios depu*

Non folirtn aiitetn potcns uah'dumcp aiixih'iim fntanto res rumdifcritninc pollicecurChriftusfuisinfimis puGllis,fed eu'am lactum optatumeÿ tantoriim penculoriimcucum,quod ex ore in* fantiunr amp;lacflentiü(îtuirtuteniacin(floriâconfecuturus:q«odcç tnfima eh'gatjöif ei quaenon funt,quö per ea/umma ac potentifsi* maqtiæq,expugnct^ confundatj^uertatq?, Quarcdidt: Con« fidite,ego uicimundum:SC do uobis tantam poteftatêcontra oms nemuim hofiiIenijUt etiam afpides öd di acones pedibus ilfæli con culcetis.Qi.nn Ödipfinnfatanâ fefub pedibus noftris cotritiirum, ncc portas inferorum contra nos præualituras eiTe, bcnïgnifsime polliceturjcertoc^fpondct. -

Licetautemifte tätusImperator oinnesfuos etiam infiimac for tis pufillosjuelit tarn ftreniièpro ueritate,Rcligione acEccIefia, contra principem huius mundi omnesep aduerfarios depu* gnare,eislt;^ auxilium Sgt;C defideratam deholltbus uidoriam lar-gifsimèpromittanTamenlongemagis ac in primis,utSd fupràdi lt;flum cftjcxigit fortifsimam pugnam cöflidlunicp pro lege öd pro gregefuo,àfuisEcclefiæuerbilt;p mini(lris,quosad hocipfum (uti priusaudiuimus) ccelitùslargitus efl:,neceiïartjs($ donis,ucluti firmifsimis fulgetifsimisep quibufdamarmis inftruxit.llloscnim uult elfe paftorcs bonos,uel ufque ad mortem pro fuo grege dimi Cantes;illosiubetefTecaneSjCÖtrarapacesluposminime mutos; illospraecipit fanareoLieslæfas,quærere amilTaSjrcportarc debû lestillos uult elfe oculatifsimos ÖC uigilantifsimos fpeculatores, qui irruentem hoftem mature öd ueluti à longe cernant, öd clarc cuidentcrep exaltatainftartubæuoce omnibus commonftrent,ut omnes fibi mature profpicereac cauere queant, nec atterno exitio ab eo perdantur.

Quin etiam flagitat feuerifsime Deus ab omnibus ueris Dodo ribus,utingrauifsimodifcrimine, ueluticum iamiam oppugnans ciuitatemhoftis,aliquasturres fubuertit, öd moenia perrupit, eö ante alios ueluti antefignani quidam alacriter prolilianr,fclt;pibl tanquamnouummurum pro domo Dominiirruentt holli prom pülsimeödfortifsimèepponan , icluti fuo proprio corpore cagt;

tum Dei protcgentcs,uitamq5 ac fanguinem proprium pro grege Domini fponteamp;^ prompte profundentes.

Quarecü haclongèdurifsima acpcricuIoGfsimamilitia,adcó feueriter cum ab omnibus pijs,tum praefertim ab ipfis Chrifti mis niilris exigitur,ut fcilicet tum ueritatem cœleftem profiteâtur, pro pagent SC tueanturnum etiâ fedu Aoribus ac erroribus,omni uiac conatu relisant,eosq; oppugnent,amp; bcnedicente Domino ex pu gncnnagnofcimus (anè grauifsimo Dei mandato nos quoc^ cogb ut quantumuistcnuibusdonis inftrult;?lifimus,fumma tarnen ala« critate,non parcentes noftræ aut noftrorum uitæ,in medium pro« grediamunSC cum omnibus hoftibus Dei ueræcp Religionis ac tcclefiæ certantesjuel ufe^ ad mortem,pro iufticiaacueritatenos Gpponamus;cœleftedepofitum,Chriftobenedicête,tueamur,con feruemusep ÔC fatanam cum fuis organis ac infernalibus fermêtis Si zizantfs (ipfo Domino omnia in omnibus potenter opérante, amp;incrementum dante) longifsime ab omnibus finibus ÖC agris domus Domini propellamus,proturbemusqg.

Eftueró nunc,eritlt;^ proculdubio (teftePropheta) etiâinpos fterum,præcipuumaclôge difficilimum certamen Ecclefiæcum Antichrifto,nuncingentiDeibcnignitatcpatcfado, amp;nbsp;potenter uerbo ipfiusconfutato. PrædicitenimScripturajforeutille ho' ftis Dei, poftquâ femel proftratusfuerif,denuôconetur, ope eti’am falforum fratrum acnon infimaeinEcclefia fortis hominum adiu« tus fefe in pedes erigere,fuumc5intemplo Dei folum inftaurare.

Qirod quâ ferio multipliciterq? ille,uel tantum à felici obitu Lu theri piæ memoriae ( qui ad patefaefendum eum præcipue diuini: luSji-niiTusexcitatuscçfuit) conatus fît,plurimis,praefertimrerum gnaris,ô6 de Religionefollicitis,eft notifsimum. Nec multuin fancabfuitahquoties,quinfuoimpiouoto ac fpe potitus fuiffetî nifiipfemctfiliusDei,Michaelnofter,eius,coIluforumcjipfius ne farijs conatibuspotêterreftitiflettcuifoli fitomnis gloria,quemq^ ut 2t in poftcrumfuum ifîum itrmanifsimum hoflem gloriole rctundatjOmnes pij ex animo afsidutó; orabunr: Qtiia uerè non. eft alius,qui pro nobis pugnet,aut pugnarc uaîeat.

uiolentamolimina,quibus Antichriftus fe^ faa mancipia, fuos collufores,noftros'ue uel mamfeftos apoftatas, uel falfos Fratres la tenter cum eis fcortantes, fuum labefadatum regnuiterum farciti reconatus eft,nimis planèlongum effet:fed tarnen inter praea'pua eins molimina, potentifsimasc^ machinas, quas contra Dcum Ecclefiam acReligionem erigit, eft fuitqg eius impium ac blafphe mû conciliabulû : quod ille, uiuo Luthero, amplius per annos 5 o, fedulo uartjs Bullis in pluribus locisfeconuocare fimulauit: nec tarnen unquam aufus eft reipfaferioc^ inftituere.Eo ueromortuo, cum etiam armis externat^ uiolentia nos cum fuis dcbilitaffet, quofdam autem potentes ( ut dudum Daniel prædixit) diuifione terrarum fibt deuinxiffety amp;nbsp;per illos porro nonnullos primarios dodores fubuertiftet,tädem ueluti deutlt;ftoria,fra(ftisiam nobis, certus ferio cœpitfuum quendam conuentum colligere: in quo noftras Ecclefias, amp;nbsp;ipfum Chrifti Euangelion, fub fpecic iuris ac ueritatis,condemnaret,SCprorfus opprimeretacperderet.

Cui eiufdem.nefario Cainicocp conatui nos, omnescj Chrifto ucrèaddidlosac militantes, obuiä ireftrenue^ refiftereprorfus necefte eft, tum propter feuerifsima omnipotcntis Dei mandata fuptà indicata : tum etiam, quôd amp;agnofcimus ÔC profitemur nos difcipulos acfucceftbres uiriDei,noftriuerè tertrjEliæ,M ars TI NI LVTHERi, qui amp;nbsp;confutauJt cuidentifsimè iftum filij Dct hoftem, amp;nbsp;contra eius fatellitumc^ ipfius Cainicam uiolentiam QC fanguinolentiam aliquoties folêniter proteftatus eft ; appellauitcÿ ad liberam,Icgitimam ôC Chriftianam iÿnodum,cuius nos ut cans fae contra Annchriftura, ita ÔC fando optimec^ inftituto proccflui ex animo adhærcmus.

Rimùm igiturfolenniter profitemur, légitimée^ proteftamur coram Deo,eius Ecclefia,Romano imperio,Ô^ toto terrarum orbe,nos infrà feriptos, Ecclefiastÿ in quibus agimus ac docemus, conftanter adhæreré fynccræ dodrinçEuangelrj lE S v C H R1ST i, quam Deus hifcepoftremis temporibus per Reuerendum uirum ©k M A R Tl K V M: JL V T H E RV «,piç mcmoriÇjinftaurauit : cuiuscç

ADVBRSV’S CON. TRIDENTINVH pofteabrcuis quatda fiimma,præferàm quo dad controucrfosar* ticiilosatdnctjinConfeGiione AuguftæCæfareæMaicftati toticj IrnpenOjanno i/jo. inpubJtcisImpcrij Cornittfsfolenniterexs* hibita, 0^ adiunda Apologia defenfa eft. Cuipoilea Sinalcaldid articiiliuberioris explicationisgratiaacceftcrunt, qui quidetn in hoc ipfum à primary's noftrarum EcdefjaïumTheoIogisconfcn's ptijamp;à magiftran'bus etiamcomprobati fuerunt, ut Mantuam autalio ad Concilium mitterentur.

Secundo,tcftamur SC proteftamurjnos femper omnes (edas Sd corruptelashuicdodrinæacconfefsioniconcrahas damnaflc, Sgt;C nuncetiamfeho ac ex animo damnaremec participes ullius cum cis collufionis efte, aut fuifte. Qiiod fi eciam quis nos uerbo Dei erudire poftet, nos ucl infcios ullam prauam fententiam huicdotftrinacconfefsionic^contrariamfequi, afHrmamus bona fide, nos earn damnaturos efte. Offerimus ctiam nos nunc SC femper, ad omnem uberiorem dC. neceftariamnoftræfententia: declarationem,omniumc^ fedarum 5C corruptelarum liberam, publicam acingenuam damnationem.

Tertio,profitemur ac proteftamur,nosadha?rcre, femper conftanter adhacfiffeProteftationi Sc AppellationiReucrcndipa tris D, L V T H E A1, ab iniuftifsimo uiolentifstmoq; iudicio Pontic ficis ac omnium cius fadlion is iudicum, (Gue Confilfj Gue aliquo alio prçclaro nomine impie uenditentur aut ornêtur) ad liberum, Chriftianum, legitimum, ac in fpiritu S.congrcgatum concilium, Qui proceftlis, Protcftatio ÔC Appellatio fuit poftea unanimiter acmultoties^à noftris Ecdeftf s renouatus, ÔC ia aliquot etiam Im* perij conucntibus ab omnibus Statibus coprobatus, SCanoftra^ rum Ecdefiarum polity's ac gubcrnatoribus rcpctitus, 6C in fc quocj translatus. C^iarum folennium publicarum^ adionum édfcriptorum, aliquotnarrationesSCfummæinSlcidaniHiftorià recenfentur, quas hie omnes utrepetitas acincertas haberi co-gnofeit^ uolumus ac petimus.

Quarto, illud quocÿ fcrio folcnnitcrcç indicamus,nihil ad nos pertincre, nccnos unquam approbafl'e, autcomprobare,ft quis (quicuncß demumis efte pofsit) quoquo modo,uel in alia concilia

lia confenfît, uelab hocfolcnniordiaarioc^ Lutheri noftranimtß Ecdefiarum Si poliriarum proceffurecefsit.Ncmo enim alienunf

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiinto afhrmamus, Icgitimccp acfolcnnitcr coram Deo, tota

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te uiri Dei Lutheri fatpius dolo mafo, modo conuocatum, modo

difsipatum, aliquoties etiam ab ipfis Regibus acMonarchis ( ut poRea luculentius patebit ) damnatum: SC. nunc tandem fermé poft uicenale temporis fpacium, quafi altero iam fcculo dcnuö,ut illiuolunt, recolledum ( in quo etiam quædam contra noftram Religionem conftituta fjnt) ncquaquam efleChriftianam,Iegt* timamjiberam, uniuerfalcm,in fpiritu S. ÄT in Germania congre* gatam iynodum : quam ultimam ueriConciltj conditionem, ut aequifsimam,extreme(5 neceftariam, aliquoties totiusimperij delt; cretaadiecerunt, folenniterc^ dccrcuerunt: fed potius per omnia prorfus contrarias hifee conditiones habere. Quod poftea cuilt;* denter, Chrifti dudu opeqj demonftrabimus.

Qiiare fimul teftamur aeproteftamur, neminem pium pofte bona confeientia tale conuenriculum pro ueraacChriftianaiynos do agnofccre, ei'ue caufas Rcligionis ulla ex parte concrederc, Qiiin potius contra omnes debere id cum omnibus fuis machina tionibusjdccretisianathematifmis Si reformationibus,ut impiam blafphcmam^ Antichrifti fadionem Si conipirationem, fugere, odiffe,abominari,amp;deteftari. Qiiod exfequentibus luculentius, omnibusueri cupidis patebit.

ANte omnia igitur oftendemus, non efte legitimam fyno« dum : id(^ pluribus rationibus, quæ ordinc confequuntur. ut funt in fumma : Qiiia neca légitima ,aut iure ac more ueteriad hocordinataperfonaindiefta fittncc habeat ex omni Chriftiani^ tateidoneas perfonas conuocatas: nec Icgttimum prxfidentem: ‘ jiccdcniquc fecund um letftas probatas^,autinquirendæ uerita« tiidoncas leges aut normas ordinata formataà fit,

Quod autcm non fit à légitima pcrfona indida amp;nbsp;coniiocatai inde probatunQuia perpétua Ecclefiae confuetudine ufep ad mik lefimum Domini annum, (donee adhuc aliqua eruditio,pietas ac libertas in populo Dei fuperfuit,0^ donee Imp, Romanumfuum ids, uigorem^ obtinuit,8C non omnia pedibus iuis Antiehriftus fubiecerat) ImperatoresaeReges, nonPapæaeEpifeopifyno* dos,præfertimuniuerfaleseonuoearunt. Quodliquidô exom« niumiynodprum Hiftorqs probari poteft.

Nam(utàVcteritcftamentoincipiamus)omnesgencr31cs eon uoeationes populi, facerdotum, ÔC Leuitarum feeit fuo tempore Mofes, non Aaron : lofua, non Eleazar : iudiees, non faeerdotes, Sie SCpofteaDauid duasmagnas lynodoseonuoeauit, t Sam. 6, Qi Salomon^ i Reg. 8, eum aream templo inferret, amp;nbsp;templum dedicaret Domino, totumeç cultum acReligioncm conftituerer.

Idemlegimus poftea quoque fadum ab Afa, Iofaphat,Ioas,Io-fia,Zerobabel,Nehemia Qi. alqs,cum quidem tSc eflentin popu« lofummi Pontifices diuinitùs ordinati, quibusc^ Deus omnes obedire feueriisimèperceperat: non Humana audacia actemerk tateaut Romuleaambitioneeuedi,ut praefentes Papaetyrannic dem in Ecclefia inuafcrunr.

Qtiarecumhxc perpétua confuetudoaciusuigueritin Veteri teftamento, ideqj regnantibus pientifsimis 0^fandifsimis Deoep probatifsimisregibus ac politicis gubernatoribus; facile animad« uerti poteft,atcç adeô etiam plane neceflario confequitur, hocefle non tantum humani, fed Qi diuini iuris decretum, ut politici gu= bernatores, non Pontifices, conuocent fynodos ac conuentus etiam Religionis gratia. Non enim fibi id iuris illi fandilsimf, Dcolt;5 familiäres gubernatores ac reges unquâm ufurpaftcnt,nifi eisliquido conftitiflet,id ita diuina uoluntate acmandato decree turn ordinatumcp efle.

Sicut uerd in Veteri teftamento pij Regesaltjcç gubernatores hac poteftate, ut propria, pie ufi funtrita Qi in primitiua Ecclefia, poft Apoftolos, omnia illacelebria generaliatç Concilia, Caefares ac Reges (non Papæ) conuocarunt: Conftantinus Nicaenum, •Theodofius Conftantinopolitanum 0(Ephefinum, Martianus

Chaîccdonenfe , luftinïanus aliud Conltantinopolitanum ; ut polleaplenius acdan'us exponetur,amp;^ exipfis PontifiajsfcnptOî tibus probabitur.

SicÄ:m Occidentc plunma,ToIetana SC aha conuocarunt Res ges Hifpantci, óóin Gallia Gallici : præfcrtim aucem Carolus M. eiusc^ pofteri,ac deinde etiam Otthones ac Henrici. Denic]^ etiam proximum ConftantienfeSigifmundiis Cæf3r,non Papæ conuo carunc,quf tune tres erant, ÔC concilium fcduló fugitabant.

Adeó nero indubitatiiuris fuit olim conuocatio Conciliorum, «tnonraro ipfiraetPapæ,etiamceleberrimi(ut Gregorius,Leo SC altj ) humiliteratqueadeófuppliciter orauerintCæfares,utcon= fcriberent Epifcopos. In Leonis quidem cognomento Magni epiftolis, ad fynodum Ephelïnam,Theodofium, Martianum ÓC alios amplius xo, citraomnemdubitationem ius conuocandi ly= nodos Imperatoribus tribuitur:quarum diCla operçpreciumeffet hîc ad uerbum adfcribi,nifi nimia prolixitas obftarct. Videautem tu ipfe cas, ChriftianeLeClor.

Ne autem in recerta, ut dubia, diutius commoremur, proda= eemusduoshuius rei teftes, quorum autoritasapud iftos omni cxceptione maior elfe debet. Nam Cardinalis Cuianus teftatur ïibro}. de concordia Catliolica, cap. » j. Omnes fynodos ufque ad annum Domini 900,3 Cæfaribus ac Regibus côgregatas elfe. Quin etiam citât Anaftafîum Bibliothecarium,idem affirmantem. Verùm maioris certitudinis gratia, ipfa uerba Cufani adfcri* b cm us:

Ex fuperioribus habetur, Imperatores fanClos congrégation es lynodales uniuerfalium Conciliorum totius Ecclefiæ Temper ciffe, Ita ego perluftrans gefta omnium uniuerfalium Concilio-« nim ufe^ adodauam indufiuè,Bafihj tempore cclebratam,uerum cfïcrcperi:ita quoquein eademodaua fynodo,in quinta aClione, Heliam colendifsimum presbyterum 8C Sincellum throni Hicro^î folymorum in auditione omnium effatûlegimus: Scitote, quiain 1 præteritis temporibus Imperatores erant, qui congregabantfy« nodos ex toto terrarum orbe : SC uicarios ad huiufmodi difpofi* tionem caufarum colligebant. Qiiorumergoueftigiafequutus

Et legi j'n gloßula Anaftafq Bibli'othecarrj Apoftoh'cæ fediSjqiif eandem fynodum de Græco tranftulit,f«pereodem didoîQuôd untuerfales fynodos de omni terra I in p era tores colh'gere foltd fuerant : locales uero, 6Cc. Hadeniis Cufanus.

Horum utercj fuit non tantum peridfsimus rerum, acpræfers timhiftoriarum Ecclefiafticarum: fed edam Pontificibus Roma* nis tndmus acccpdfsimus, QC addiAifsimus : ut non pofsit uideri odio illorum quicquam huiufmodt confinxtfle.

Necradonecaruitilludius Imperatorium. Qtia enim fronte, qua'ue autoritäre illos conuocaret Pontifex , qui nullam pote-ftatem politicam autEcclefiafticam fuperalios Epifcopos habuit, priufquamfibi earn recentioribus temporibus tandem uiolentet ufurpauit i Iura enim dicunt, quod illehabeatcitandi feu uocan« dipotcftatem,quicitandos autuocandos habetfuaciurifdidioni fubiedos,

Practerea quomodo Pontifices totepifcopos conuocafTcndqui bus tum (ut pauperibus necefle fuit) nec fumptus,ncc tuta itinera aut uehicula fuppeditare p o terantt^

Inter rationes, cur conuocatio iynodorum magiftratui politico concedenda fit,etiam illa merito numerari poflet, quod Pontifex, utdodor, facile autoralicuius hærefaros exiliere poteft: autalio-qui inexorta Ecclefiae controuerfia, fuum aliquod magnum inters elfe habere: qui certèuelprorfus non conuocaretfynodum, uel non ud publica utilitas ac ueritas flagitat. Qiiç incommoditas non perinde facile in Regem aut Imperatorem, utabiftis rebiu ac controuerftjs remotioremjinciderepofTet.

Vt uero olim Caefares ac Reges fynodos conuocarunt: ita 8é nuncImpcratores,Regcs,acedâ Principesamp;Ciuitates,côiundis fententqs ÔCoperis,fynodumcommunemcongregatedeberent. Cum enim in Impcrio Principes Sé Ciuitares eriam ius regiminis inmaximisquocç rebushabeant, hincprofedo nequaquamex* cludendi funt: præfertim cum res Ecclefiafticæ uel maxime de* mocraticæ communestÿ omnibus hominibus fint, Sé ad fîngulo«

rum atternam falutcm pertineanneocj illa rcguïa hi'c uel in pn'mis ualcredebeat,quod adpmnes perunet, communi confenfufieri debet.

Diflcrk S)CSyluiïis,autPius i r. in pnmolibro fynodiBafih'en* fis, poffe fynodos non tantum fine Papa, fed etiam eo prorfus ins uito cogregari. Verba eins hçcfunt: Ex quibus autoritatibus mis rum. in modum fe putant armatos,qui fieri poflefine confenfu Pa= pae concilia negant. Quorum fententia fi (utipfiuolunt)inuiolata perfiftat, ruinam fecum Ecclefiæ trahit. Qiiid cnim remedtj erit, fi criminofus Papa perturber Ecclefiam,fi animas perdit,fi peruer tat^xêplo malo populos,fi deniep contraria fidei prædicetjhæretis ciscç dogmatibus imbuatfubditos^ NullQ'nehicparabimus obs« ftaculumf Sinemus'nc cum ipfo cuncfla ruerec’Quis eft qui exiftis metRomanum Pontifîcemadfuiemendationê Concilium con^s gregarec' Nempeutpeccant homines,ficetiamimpunèpeccarc uolunt. Ategodumuetercslegohiftorias,dumadus perfpicio Apoftolorum,hunccquidem ufum non inueniOjUtfoIiPapæ con cilia congregauen'nt. Primumcf omnium conciliorum , ubi Mat* thias lubftitutus eft Iudæ,non iulTu Petri,fed iulfu Chrifti congres gatuminuenio,qui Apoftolispræcepit,neabHierofolymis difee» derent, fed promifsionem patris expedarent. Sccundum,deele* lt;ftioneDiaçonorum,non folus Petrus,fed amp;nbsp;duodecim Apoftoli congregarunt.quia feriptum eft: Conuocantes duodecim multi* tudinem. Tertium, defublationecircuncifionis, amp;nbsp;aliorum Icgas lium,communis infpiratio congregauit. feribitur enim:Conuencs runt Apoftoli SC feniores. Quartum uerô, ubi quaedam legalia permilia funt,uidetur perlacobumfratrê Dominicoadunatum. Et fie difeurrendo per omnia,nihil in primitiua Ecdefia reperitur, per quod autoritas hac congregandi concilia folis Romanis Pon* tificibus pateat. Neepoft tempore Magni Conftantini 6C aliorum Auguftorum, ad congreganda concilia quaefitus eft magnoperc Romani aftenfiis Papæ. ideoeç Chalcedonenfis fynodus fie de fe ait : Sanda ÔC magna uniuerfalislÿnodus,quæfccundumgratiam Dei ÔC landionesprjfsimorSChriftianilsimorumi^lmperatorum Valenuniani SC Martiani Auguftorûcongregata eft apud Chaice b a doniam

doniam mctropolim Bythinise prouinciae, ncc dç Romano Pon^ tificefacit fynodus mêtionem,quamuis eins illic confenfus fuerit. Hæc ille : quem poftea etiam Papam fiiiflenotum eft,ut apud iftos facrofancftam eins autoritatem efte,iure oporteat.

Vtucro maxime omniiurecompeteret(utnon competit)Ro« manis Pontificibus conuocatio concilij: tarnen earn uel propterea dudum amififtent,quódiamamplius annos i oo.nullam ferèuni-uerfalem fynodfi habuerunttcö Conftâtienfîs fynodus decreuerit, fingulis deccnnqs uniuerfales fynodos efle celebrandas* Docent uero etiam ipfa Pont.iura,quç ipft fibimet pro libitu condiderunt, quod ceftante aut differente Pontifïcc à^Cardinalibuamp;fynodi generalis congregationcm,eapotcftas ad Imperatoremdeuoluatur.

Ncceft quód biccôtrà obijciant, decóuocationibusiam annis 40 itcratis,cum plerçxç aut prorfus fimulatæ fucrint: aut certe tali fraudeinftitutæ, ut fine certa pcrnicie, ucritatisconfeffores eas adiré non potuerint: ut liquide cxpericntiapatuit,ôi^moxmagis patebit, tcftimonîjscj etiam Cçfaris ôdEpifeeporum comproba-bitur.

Dcnitj,ut Sifemperliabuiffet Papâius conuocandilÿnodos,amp; nunc nulla negligentia, malo dolo aut cuipa amififfet : tarnen ucl propterea ci hoc tempore,Ô£f in ifta controuerfia, conuocatio fy^ nodinullomodo conuenirct, aut conccdcnda effet,quôd is uel maxime fit pars altéra Iitis,idlt;^infuper rca, quam uel præcipuèibi iudicari oportet, quameç noftræ Eeelelîæ de fummis maximisep criminibus accufarunt,amp;^ adlnicaccufanttSóinpofîerS,praefertim inliberafynodo,fi unquâ ullaerit,feriô aceufabunt. Nulle autem lureaut ratione poteftidê eftepars uel agens,uelrea ôi. iudex,aut, quiquoquo modo pro fuo arbitrio indices côftituat Si conuocet,,

Solitifunt iam olim Scriptorcs obijccre Pontifici in hancfen= tentiam,6^ contra hanc eins tyrannidem, quodDcus ipfe,infua lite cum fua uinea, lia./, fe fubmirtat aliéné indicie, ôdnon uelit ipfe fuo arbitrio pronunciare, fimullt;^ aceufator Si index effe.

Sic Si filins eins dtlelt;ftus,cuni ludæis litigans conccdit,ut ftium, teftimonium reqeiant : modo Patri coeIcfti,Scripturæ,ÔCmù:acUA lis de fc teftantibus fidem fiabeant.

c Solitifuntetiamueteres dtarecontra Pontifidam iflam tyrans nidem,fuo arbitrioindicia SCEcdefiaspedibus conculcantem,^ ipfemct Petrus,de cuiusfuccefsioneadeo ifti gloriätur,nihil prot fusreciifauen't,'HierofôIymæfratrum iudicium,cumaccufarctur quod ad Gentiles introiirirtjfubiremcc poftulauerir, ut ipfe fui fus dex effettquodej poftea patienter Antiochiæ tulerit,féà Paulo co tam tota Eccicfia grauifsimè acin faciem obiurgari.

Qiiód fi omnipotens illercrum omnium Conditor,eius^ dile d:ifsimusFiIius,amp; denic^ etiam Apoftoli Chrifti CeCe alienoiudi«’ cio fubmittant,nec in propria caufa fimul pars amp;nbsp;iudex elfe uelint: infinities profedô magis nunc Romans pontificcin fui aceufatio ne idem neceffario facereoporteatjomilfo omninire conuocatio nis præfidentiæ,fi modo ullalegitima cognitio fieri debet.Hinc ergo apparet,iftud Concilium nequaquam elfe legitimumtquia conuocatio iudicum efi fada ab eo, cui turn leges, tum amp;nbsp;omnis arquitas,modis omnibus id iuspoteftatem«^,nunc præfcrtim Ues' rogant.

Eadem omnia poiTemusdieere etiam depr3cfidcntia,quam fibi inifto conciîiabiiîo PontifexRonianuscôtraoraneiusrapit. Ve ra enim præfidentia proprièChriftoconucnit,tefte Cufano Cardi nali,cuius hæcfunt tierbailn quæftionede pra’fidêtia,primô con fiderandum occurrit, fi quæriturquis Coneilia,autquis in Concis lio praefideredebcat.Primæ quæftionibrcuitcrrefpondetipfa uctf ri tas quÄ didttVbiduo uel très côgregati fucrintin nomine m'eo, in medio eorum fum. Et textus Chalccdonenfis Concilq,qui di-® cit:Non dubium,Spiritum fandum patribus in Nicca congregatf tis præfedifieificutmanifefte præfedir. amp;nbsp;Chriftus didt; Vobii= cum fum Omni tempore.dicit uobifeummon hoc de omnibus par ticulariterdixit,cumquibus nonfemperfuit,quoniamab eo per' peccatum recefierût :ncc dixit deipfis tantum Apeftolis,qui non fuerSt in omni tempore hic manfuritfed deipfa Ecclefia facerdota li,quae femper durabit.Et per textum Confiantienfis decreti pro* batur,quidicir,Gonciîij poteftatêimmcdiatèà Chrifto elfe. Sicut

nobis poteftatcm in Spiritu fando,à primo Ôî. magno Potifîcc no ftro Sc Deo,liberators ÔCfaluatore.

Exhiiiufmodi ÔC Qmilibus multis patet,(^uód nullus homo praefidet fandifsimo Patrum côuentui,quirite adunati Cocilium faciunnquoniam Synodicaautoritas immediate eft, 8C à Chrifto, qui in medio fedentium eft.SC à Spiritu fando qui præfedit Patri bus,Sc poteftate ligandi QC foluendi iacerdotio tradita.Hadenus Cufanus.

Sed inferior præridentia,quæ tantum ordinem colloquendi dis Tigit,ueteri côfuetudine Imperatori,non Potifici couenit. Quod idem Cufanus Cardinalis inbreuilibello de Præfidcntiateftatur, haec enim funt eius uerbatDeinde feiendum eft,quod in uniuerfa libus odo Gonciltjs,ubiImperatoresinterfuerunt,SCnon Papa, femperinuenio Jmperatores 8C indices fuos cû fenatu prirnatum habui(re,0C officium præfidentiæ per interlocutiones 6C ex côiens fu iynodi fine mandaro conclufiones ÔC indicia feciftciSC no repes ritur inftantia in odo Cócilïjs,de qui aus i^dift.fanda odo.Præ-terquamin tertia adione Chalcedonenfis Côciljj,ubi Pafchafius, iJicentius SC Bonifacius Leonis Papæ uicem gcrentes (quia nul* Ins pro parte Imperatoriainterfuit) tnnc in fynodo prirnatum Ic gunturtenuiflc.SC præfediire,SCconcilium direxiffeperinterlocu sionestSC demum ex iuflufynodi,cxeo quia prirnatum tenebant, Sc eminentioremlocum,fententiamprimo dixiflc,per interlocu= tiones in Diofcorum,ex aequo confenfualijs omnibus côiudican» tibusiSCdirexcrStomncsilliuicarij fenioris Romac Leonis Papæ archiepifeopi per unum,fcilicetBonifacium,qui fe in fubferiptio ne præfidentem folus uocat,0C alq non.Hadenus Cufanus.

Hie ergo totius ueteris Ecclefiæ confuctudinem, proculdubio iureac grauiorationcnon carentem,afidedigno audimus ,quôd femper Imperatorûac Regum fueritprçfidentiatôC quod in tot il-lis celeberrirais fynodis, 8Cinnumeris pene adionibus,tantum fc mel per abfentiam Imper3torum,idc5 non fuo aliquo iurc,fed ro« gatu acconcefsione Patrum,præfcdcrint, ÔC adiones direxcrint.

Hue accedir,quod cum Epifeoporum fit uel maxime, conferre de Religionc,qnod ius Romanus Epifeopus omnino fibi feruare uoleU

Uoictjncccfleeft alium effe præfidêtcm,qui crfam fpfiiis adionc» Sc orationes, fiait SC aliorum EpifcoporLim,moderetur.

Porro fi maxime præfidên'a Romano ifti Pontifici perpctuo in tcautconfuetudinedeberetuntamen ob eafdem caufas ea nunc mento careret,quas indicauimus fupràm conuocatione,nempe quod ÔC male ncglcxifict Concilia,aeiftapoteftateabufus fuiflet: Si. cum nöc fit pars rca,nullo lurepraefidereifti i'udido queat, ubi uel maxime de co nidicari,in rebus longe grauifsimisoporteat.

Ergo in hac quoq^ parte aut conditioneTridennnum Conuen« tïculum non eft légitima Synodus,cum earn Papa praeter ac cötra . omne ius,pcr fuos Curtifanos ac mancipia pro arbitrio regere SC adminiftrareconctuneacjratione ueritatem SC eins confeffbres opprimerc,fua uero fcelera SC etrores tueri ÔC. coferuare omnium .facillimèqueat.

ADfynodi (ut ita dicamus) legalitatem aut legitimam ce» lebrationê etiam illudrcferatur,quód toties in publiais co» mittjs,àtotolmperio,unanimiterdecretum eft,ut iÿnodus cele« brandapro præfentiumReligionis controuerfiarum diremptios nCjOmnino in Germania,in aliqua ampla ciuitatc habeatur.Quod enimtotum Imperium redè decernir,meritô uim legis obtinet.

Decrcueruntautemidftatuslmperij,anno «ƒ 14 Noribergæ, AuguftaeSeSpirae,anno 16 0(219. Ratifponæ,anno 31 amp;41. Ite« r5Spiræ,anno I ƒ4*, DenuôNoribergæ,43. Acpoftremô Spi»

Hue etiam referatur iictuftirsimus Ecclcfiæ Canon, cuius etiam Cyprianus inquadamEpiftola ad Covnelium Papam meminit: quem quoep poftea fexta Carthaginenfis,ô^ multæ aliæ fynodi cô» firmarunt,quicß SC infra quoej à C.M.in fua Proteftatione contra Papam citaturiQiiod uidelicct controuerfiæ in ea prouincia iudis cariacfiniri debeât,ubi prim ùmexortæ funt.VideEpiftolamCy-priani 3 lib.t. cuius Canonis etiam rationes non paucasillæuete res fynodi comemorare funt folitæipræfertim autem,q» liera acplc na cognitio caufæ optimèibi, ubi exorta cft,fieri habcrilt;^ pofsint.

ADVERSVÎ CON. TRIDENTINVM co'ncilqs comprob3tum,0^ decretum totius Impefq,talcm (ynodi, locum lex acitis flagttat:fed etiam ob alias multas ac grauilsimas circunftantias. Nam dCamplifsimaomnium Chriftianarum pro uinciarû Germania eft,S(S reuera in medio totius Chriftianitatis(ut quid? nunc Chriftianifmus protenditur) uthuccômodifsimè Vn g3ri,Poloni,Suec4 Dani,Angli,Scoti,Galli,Hifpani Sc Itali ueni^ re queanc. Etplurimi potentifsimicp Epiicopi acPrincipes funt in ea,quiadtalem fynodum nunc necelTarió conuenire deberêt. In ea porro Cæfar plcruncß agit,que etiâintereffe utilifsimû eflet.

Nam ut Papæ in hac parte ratio habeatur,nû uidetur effe opus: quinecad earn quidcm,quæipfi longépropius Tridenti fîmula^ turautagitur,ueniredignatur.

Hue adde,quôd nulla regio magis tum domi natisneceffarijs rebus abundat,tum etiam tam commode adimportâdum omnia, item ad profedliones ueniêtibus ÔCabeûtibuspatet.Nulla quotç perindemultisamplisc^ciuitatibus cft ornata,nulla pafsim tam falubri aerefruitur,nullaperindeliberaeft,nulladeniq? ob honiia num fimplicitatem ac fynceritatem minus fraudibus,infidtjs Sgt;(. ue nenis obnoxia.

Inter alias conditiones ÔCillud c5putctur,quod proceres Gers maniæ ac uicini multum magnumep etiam nobilium ac doAorum famulitium, cùm ob dignitatem, tum etiam necefsitatem fui tam ampli regiminis,multaslt;ÿ alias caufas fecum trahunt.

Denit^ôCillud longe grauifsimumeft,quod.etiam de fuis regio nibus ac flatibus merito foliciti funt,turn ob metum hollium, turn ob domefticas litesaccontrouerfiastob quasnecelTariôimpediû* tur,nelongius proficifeantur. Contra autemEpifeopi Italici dC Hifpanici,uix tres aut quatuor Comités familiares'ue habent : nec fuis ditionibus, quas pleruncg nullas habent,«mere,aut ob earum regimen il 1 is propius haerere coguntur.

Hac ÔCfimilesgrauifsimæeaufæ,quasnoftriDodlores Sc Gus bernatoresinfuis publicis fcriptis fæpè prolixius recenfuerunt, omnino optimo iure poftulant, ut fynodus,fccundum tot unani-mialmperq décréta,in Germania celebretun Quarc etiam pro« ximè duacfynodi,aliquâto iuftius diâx Vniuerlales,Côftan«êfis ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac Baß'

acBafilicnfisjficuttn Germania cclebratœ omnium commodOjSó ci [ra ullius querdam.

Contra,ucrô»oppidumTridentum nec in Germania,necin uicinia Germaniaceft:utpotcquae à finibus Germaniæ intégrer hcbdomadæ itinere diftct,ô(S lingua prorfus pcregrina utatur, QuaredecretoImperîj,nccdrariô cxiocispro fynodo ddigendis exclufaeft.

Habet prçterca ea ciuitas plurima ac moldlifsima incommoda, ob quaf nullo modo lÿnodo conuenit.Nam minor cft,quàm qux magnam copiam hominum,præfertim nobtlium,potentum ac li= teratorum,qui aliquanto amplioribus S)C commodioribus manfio nibus indigentjhofpitio excipere pofsit.

Conftantia: in fynodo fcribStur plerun«^ fuiffe ad triginta mil? liahominum.At ubiTridenn,intamanguftoIoco,ueIquarta eb» ru m pars agere polTct?

Practerea eftlocus aeftatc,obradiorum folis fummam congres gationê ÔC refrad;ionem,feruentifsimus;Contràautem hyeme,ob Alpiûjin quibus ea ciuitas fit a eft,perpétuas niues,uentos,exhalas» tiones præterfluentis fluminfs,acfrigora,frigidifsimus. Loca cir cSquacß funtfterilia,importarioob uiarûincômoditatem ÔC Ion. ginquitatem eft difficillima.Quarebreui,!» quæmagnahominum copia ibi eftet,tum pefte,tum famelaborarctur,Ccrte,ut nihil aliud incommodi accideret,ingcnsannonæcaritasornctur.

Eadcmratio uiarum afpcrrimarû inter Alpes, ctiam maximam difficultatem accedcndi ôi^ abeundi,omnibus ad fynodumconuo catis,autalioqui conucnicntibus,necenariô pareret.

Quod uero turn decretum fit faspius in Imperialibus Comitfjs, ut intra Germaniæ fines concilium celebrctur,idlt;ç decretum om* ninoferuarioportuerintum Tridetum non fit in Germaniatteftan turEpifcopiGcrmaniciinfuaeditaEpiftola,quæanno Iƒ47 Au« guftæ in Comittjs adPapam eft feripra, cuius locum prolixû hue amplioris fidei caulatranfcribemus.Hæcenimfiinteonim- uerba:

Qua quidem in re,beatifsime pater,cum nos pro officio ac fide noftra ergaRempublicam Ecclefiafticam,'procß obferuantia ea quam debemus^aclibenter deferimus fedi Apcftolicæ,multis con c uentibus

ucntibiisadistlludfemper iudicaucnmus,non poffc tantorum nialorum caiifam terminan,ncc rcftingiu incendium,nifi uniiierfa iisconcilq iudicio acautoritateifiimmoconfenfuacftudio non fe mcl cgimiis apud Caefarea MaicCquam pro fe propenfam tarnen, noftraf^ ftudiaanteuertentem femper offedimus:ut pro Imperia Ji autoritate ÖC nomine,inflaret apud S. V. de indicendo celes brandoqgin aliquoopportunoloco Gcrmaniæ,côcilio,non equi dem ad rationemuicinitatis, priuatamtç conditionem noftram: fed lit obiriis conucnnis,ac{req«ent3ripofsitab i)s,quorum ma»® ximèintereiTetjquicum praeter Epifcopatusfuos,.tenerent etiam faccularium ditionum gubern3cula,in hac temporum perturbatio ne,inccrtolt;$ rerum ftaiu,longe abeffe à domo, aicg cmancre, fine publicac pacis pcriculo non poffunt.

Et hac fedula,omnibusq} Couentibus repetita flagitatione, eo iifqj profedum cft,ut poft irriram Mantuanae fiC Vinccntinæfyno di indilt;ftionem,longefatis,fed heu nftnislongointcruallo,acpea» nèfefsis Germaniæ rebus,inditftû litTridcnfinum conciliummec t inditftummodo,fedetiam inchoatum,magno quidem uoto ÔC expciftationcomniumtfed non (utHagitatumerat) intra fis NES Germaniæ (RESCtYE’P^^ poscebat:) fed in Tridentino oppido, LONGE interiedis AIpiummontibus,uiucrias in Ita* liaefinibus,quàin intra Germaniæ oram côftitutum efl’e uideatur. Qiiæ fane etiam caufa fuit,beatifsime pater,quódpauci admodS exnoftris,acN VLLI penècam obirefynodum,ac ne nuncios qui demfuosmittere potuerint,praefertim ardente belle maximo. Hæc Epifeopi.

Eodemmodo ipfemetPapateftaturin fuo impreftoRefpon foadprædidam Epiftolam,Tridcntum cfle admodumincommo damfynodo,5Chominibusadfynodum conuenturis. Hæc cnirn' eins uerba funt: Cum etiam diuturnior in ca urbe cómoratio,Epi®’ feopisGnedubio valde incomm oda futurafinçquumcfîet quodin Germanicisueftris conuentibus fierifolct,tempus quod dam ei peragendo præftituere,Se'c.

Idem Pontifex etiam in alio cditofcripfo,quo profeftaticni Cx farcæ Maieft.reipondet,affirmâtTridentum no pcrinde commo dum.

diitn cfTc(ynodOjiK pturimas aliasduitatcs. V’crba eins fiini hxc: Pratfcrtiincum hocconftcr,cnatTj ut fan'sopportuna ficTiidcnn» na ClUJtas,tarnen conunoJnatclociöCabudantia omnium rerum qua:celebrau'oneconcilij luacnecelïariaejhas urbes Tridcnunam LONGE fuperaie.

En hic babes ChriftiancLcdo^ipfiufmet tncoronati iflorum ' femi Jei,eius^ EpHçoporum euidcnufsima teihmon{a,quibus fe« rio affirmât, teftantur ÖC proteftanturjTridentum noncilcin Ger mania,necaboqui fynodocelcbrandac iillo modo fatis idoneam: Sgt;C denicj non effe in celebranone iftius Couenticuli obferuatum dccretum,toties unanimiter à toto Imperio in comitijs,præfentt-bus etiam Papæ legatis,conclufum,quo ftatuitur öi. inuiolabiliter fancitur,u£ omnino fynodus de pra:fentibus conrrouerfijs iudica tura,in aliqua ciuitate Germaniæ cclebretur.

Teftatur fané etiam ipfa Caef. Maieft.in fua Proteftatione, PapS aliquotiesinincommodislocis fynodosindixifl'eu'dqp contra fa* cros Canones efTcjquiiubeant fynodos amp;iudiciaEcclefiæfieri in tra ter minos eius regionis,ubilitcs exortaefunt.Hæc enim funtec lus uerbaiQjjas quidem ob caufas à S. V.pn'mùm Mantua, poftre mo Vincentiam conuocatum eft generale Concilium : fed harum ciuitatum neutrafatisaptafuit,in quadiuerfarura 2CmuItarS pro* uinciarumhomineslibenterfimulöCcommode cöuenirennGer* manipræfertim,quibusiuftis ö^grauibusde caufis,có proficifei non licebat. Et mox deTridento, ÔC. translatione Bononienß inquitiQiiam translationem fi fieri oportebat ( fcilicet è Triden-toj.fuerant Sacrorum conciliorum décréta feruanda,ne difeedere« tur à terminis eius regionisteligcdus erat IN Germania locus PROPiNQViOR 0PP0RTVNi0R:at($ obidmaximcfierio-portebat,ut,de quorum caufa præcipuè agebatur, German« tuto pofient ad concilium uenire:quod proculdubio feciffent, omni* busnonueniendi fubterfugijs, impedimentis Äldifficultatibus fubIaus,5Cc.

Liquidô'ergonece{rario^binciëquituracprobatur,Conucn* tumTridentinum nonpofle ulla rationelcgitimam fynodum di* ci, ob uiolata publica aciaciofanâaeadexedccrcta,ô(:fummam

Haecnunc dixiflefufficiat,ad demonftrandum,qu6diQud con ciliabulum nó fitlcgitimum:tametfiamp; alia plurima codcm refer«« ripoflent. Nunc de eo dicemus,quâmultisdccaufisi{ludCon cilium non fit,necuHomodouerèdicipofsit,liberum, non fit libera fynodus,

Oftendimus fuprà,Conuenticulum iftud ôd conuocatum effe à Romano Pontificc,amp;^ regi.eum'ueilli praefiderc, amp;nbsp;ibiomnia pro arbitrio regereac gubernare. At is eft uel maxime,de quoiudica rijtanquam maximorum criminum reo,oportet.Quac ergo liber= tas effe ibi poterit,ubipars rea aduocat,ac deligitiudices pro ar bitrio,0Cagitomniaprolibitu,admittensquem,quando,SC quo« modo,accoramquibus unit,ad agendamdicendam'iic caufamf Nccille enim contenais eft obtincre aliquam tcnuêpracfidentiam autgubernationem,cuiufmodienim Cæfares in fynodis habues* runt:qui tantum communemexternamt^pacem Ql. ordinem cu-ftodirt fccerunt,alt;ftioneslt;ç direxerunt,

Hifceporro adijceinnumera pene alia,omncm libcrtafcm tali fynodoadimentiæut quod intra tarn reraotasacpcriculoias angii ftias,ucluti in carcere quodam,id oppidum conclufum eft. Muka: funtin iliisuqstampcriculofæ anguftiæ,uttrcs aut quatuor audaces latrunculi,ex infidijs,pofsintquemuis magnatcm,ueî centum ftipulatoribusmunitumiugulareiamp;pernotas rupes,montes,fyl« uas,aut alia prafcipidaacuoragtneseuad ere,fruftraeius equitibus imminentes montes ac rupes abrutaqp praecipitia ipedantibus.

Eft praîterea ea ciuitas iam Cardinali ( qui fummis ac inauditis iuramentis Papacaddidus deuotustj eft)fubiedifsima: quo im« probante, quis uel mutirc quicquam ibi aufit/aut ft audeat, quo-modo eins manus euadere queauQuarenoftri eo uenientes,pla« ne in ipfius pontiftcis carcere conclufi dici poterunt,

Neceftquodquifquamnobismagnamfpem de eorum faluis codudibus aut publica fide facerc poftiucum illorum hominum fit proprium,non lon^ius feruare fidem,quàm luis rebus utili effe iudicent. Adde quod Conftantiac iam etiam publico folenniq^ decreto fanxerunt,fidcm hæreticis feruandam non effe. Nos uero elfe

effe haercticos, iamdiidum illi ftatuerunti publicis fcnptis pro* nundarunr. Qiiarenon tantiimperfidia eorum,fed eriam decre-tum amp;nbsp;confirmatum fus ipforum umendum eft.NuIIa ergo libers tas ratîonelod ôifgiibernatorumjin talilÿnodonobis effet.

Debet ueró locus,ut iura ftatuunt, non tantum perfonis, fed ÔC caufis,Iiber tutusi^ modis omnibus effe, Quinetiampronun-ciant lura, neminem teneri fuo hofti, eius'ue faluo condudui credere.

Porro autem,ratione pcrlbnarumetiam minus libera eft ifta fys nodus. Nam plericp omnes ibi congregati,præfcrtim autemEpi« fcopi, funt tam ar dis iuramentis »uel potius dirts execrationibus Pontifici addidi, ut (ficut Æneas Syluius,poftea Pius 11. nomina* tus, in quadam Epiftola ad capitulum Monguntinum, tefte ap« pendiceVrfpergenfis,fcripfit) etiamuera dicerccontraPapam, fit contra eorum obligationem aciuramcntum.quod QCipfaiura= menti formula cîaré conteftatur. Id quod,uttanto clariuscers tius qu/uis fnteliigat,»pia uerbaiuramenti adferibam : In qua fors muïailluJ quoep inprimisobfcruatu dignum eft,quod adeo fit recens hocPontificiæ tyrannidisuinculumautiugutn,ut nee in paulc uetuftioribus Agcndis,autBpifcoporum confecrationibus repenatur : in quibus Epifcopi confecrandi prorfus nihil fefc Pa* pae obligantjfed tantum fuis prouincialibus Epiieopis ï nee etiam in ipfo Dccreto,ubi tarnen prolixifsimc ampltus per *ƒ. diftin* dionesjde eledione,ordinationc amp;nbsp;omni fure ac negot^sEpiieo porumplenifsimèagitur. Verùm quid obfuerif intègre totafor mulam adfcribere, quo res tanto plantas cognofeatur i Ea autem fie habet.

Forwala iuramenü,/[uo omnes Efgt;ifcopi Pdpifiiàfe/èolfîringunt Lomana Poutifci. AttenâiteJtngula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dthgenter, nam hi amp;nbsp;hoc modo

Go eîedus Epifcopus,ab hac hora in anteafidelis ero amp;obe= ^diensbcatoPetrOjfanda^RomanæApoftoIicçEcclcOaejæ DeminonoftrodominoluhoPapae ni, fuist^ fucceffbribus ca* c J nonicc

nonicèintfantibus. Non cro m conciJio autconfciTu uclfado,«t uitam perdant aunnembrum, fçu capianturautin cosu/olentcr manus quomodolibet ingerantur, ucl imuriae ahquac inferantur, quouisquxfitocolore, Confilium ucroquodmihi crcdiiurifunt ,pcr fe,aut nuncios, aut lireras ad eorü damnum, me lcicntc,ncmi3 ni pandam. Papatu R.orr.\'Rcga!iafandi Petri adiutor cis eroad retincndum amp;nbsp;dcfendêdutn,contra omnemhominem. Legatum Apoftolicæ fedis in eundo rcdeundo honorificc tradabo,amp; in fuisnecelsitatibusadiuuaboxiura, honores,priuilcgta Ödautori» tatem Romanac EcclcG'æjDonuni noftri Papæ amp;nbsp;fuccefforum prg= didorum confcruare, dcfcndere,augcreödpromouere curabo. Nec cro in coneiiio, in fado feu in tradatu,in quibus contra Do= minum noftrum, uel Romanam EccIeÜamaliqua finiftra fiue prçs ludicialia perfonarum iuris,honoris, flatus poteflatis coruin machinentur. Et fi talia à quibufdamtradaricognoucro, autproî curari, impediam hoc pro pofle : quantocyus potcro, commo= dc Hgnificabo eidcm Domino noftro, ucl ajtcri, per quem ad ïpfius notitiam pofsit pcruenire. Regulas fandorum patrum,dc? . crcta,ordinationes,fentcntias, difpolitioncs, referuationes,pro» uifiones, ÖC mandata Apoftolicatotis uiribus obferuabo, amp;nbsp;fa* ciaraabaltjsobfcruari. Hxreticos, Schifmaticosamp;rebelles,Do5 mino noftro uel fucceffbribUS noftris prædidispro pofte perfe* quar amp;nbsp;impugnabo. Vocatus ad fynodum, ueniam,

, Hæc quidemformula nimium feruilis, aut potius cxtrcmeim= piaeft;fed tarnen intclligimus, hoc tempore ctiam multo ardio» res flifgraiuorcs obligator!) iuramenti formulas Epifcopis obtru* di, ut nempe diferte noftram Rcligionem damnare, eiuslt;$ perfes quutionem promittcre cogantur.

Hoc iuramentum ad co non uuh Pontifex Romanus iftis lynoa di patnbus aut iudicibus ullo modo remittere autrelaxare, ut, cum inComittjs Norinbergenfibus Anno » ƒ 14. idabcolmpe* rium peterct, acoftenderet id neceftario ad libertatemfynodi re* quiritrcfponderitille per fuum legatum Chcrcgatum,non admifs furum fc,utfibi ita manus colligctur.Hiftoria eft cum reliquis cius DicteC adisjin Fafciculorcrum feiendarum Coloniae imprclfo.

PR o TE ST AT ra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«3

Hoc idem amp;poftea eft à Protcftandbus Auguftae amp;Tridcntifaamp;lt; pius, fed plane fruftra,flagitatiim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hincigiturliqutdo cernimus, qualcm'namlibertatcm Papa lit ^nodo elîê ac ingere uclft : ncmpe iibi Gb i Coli ita fint libcrac ma* nus,wt qutcqutd modo uelit, agcrc pofsttîcontra autem altfom« nes, præfertim ludicaturi Eptfcopi adeó fint ipfi obligati, obftriir di ót^penitus deuoti, ntncc uerum quidem ülis contra Pontifi* cem mutire liceat, Qiialis tandem ifia libcrtas eftt’

V t ueró maximè non eflènt Epifcopi, afi}lt;$ Ipirituales in fyno« do congregandi, aut congregati. Papte ullisinramentis obftridi: tarnen omnesipfifciüt, CiinAis fpesopes^ fuas, atc^adeo etiam famam uitam fiiam de Pontificis arbitrio nutuq? pendere:ut quamprimum modó illi collibcat, eos,ubieunlt;^ demum gentium agant,fuis dignitatibus ac reditibus fpoliarc, excommunicare, at= queadeo etiampublicis profcriptionibus prorfus perderepofsitï quippeàcuius fraudibusacfnronbus,nec ipfi quidemprincipes Reges, genres aut monarchæiàtis tuti fint.

Plurimf etiam funt ex illis bieorntbus cSalq pacribus perpetuo in aula Pontificis agentes, plurimi ibi ccrtamuniaacreditushas bent, MultietiamTridentiniconcilioPonrificisfumptibus uidli* tant. Quis aurem dubitet,tales C utuulgo diet fokt ) eius cantile* nam cantaturos, cuius panem edantf

Qualis ergolibertas dicendæfentcntiæ, iftisbeatifsimisPatri« bus autfihjs,in ifto conuenticulo relinquitur/ Talem fanè libcrtas tem Sc equus freno calcaribus potenter à felforeagitatuSjSC mis fcrum mancipium coramTurdco tyranno in catenis flans, agen* di habet.

Quod plericß Epifcopi Tridentiin fynodo congregati, prorfus irel ieruiliter,uele(iam fadiofè Pontificiaddidi fuerint,teftataefl: id ipftmetetiam Catf M. infu.a édita Protcftatione anno 1^47, turn illis conciliaribus pan ibus Bonohiae, quo in gratiam fui partis Papæprofugerant: tum etiam ipfimet fandifsimo,eiuscj toti collegto Romarprcpofita,acoppofi{a. cuius hæcfuntuerba:

Ego lacobus Hurtadus Mcndoza.ncmine pientifsimi 5C inui= d.-timi Domini mci Caroli Ca:kris, Romaniimperatoris, ex il* lius

bus fpedali' mSdato,ac nomine totius fäcri Romani Impcrtj, alio^ ramt^ regnorum ac dominiorum fuorum proteftor, Nullam pot fe effe autoritatem affertorum legatorum S. V. eorum Epifcos ponim,qui Bononiac funt, fanditati ueftrç maiori ex parte obnox xionim, atcg ab iLLivs nvtv omnino pendentivm, ut in Religionis ÔC morum reformationis caufa tanti momcnti nc gotio uniucrfæ Reip.Chriftianar, eilt;$ prouinciar, pracfertim cuiuj mores amp;nbsp;inftituta parum eis nota legem praefcribant. Præterca crufdem inuiftifsimi Romani Imperatoris femperAugufti nomine 2lt; fpeciali mandato, prout fupra, proteftor atc^ D E N v n Ci o, fanditatis ueftræ Refponfionem illegitimam,praefcntinegotio QC ncceCsitati ineptam amp;nbsp;inconuenientem, fucoó^ figmentis ple^ nam, aeprorfus deluforiamfuifte 8Ceffe, nullolt;^ iurenullat^ra« tione fubfsftere. Proteftor praeterea, omnia damna,tumultus, difsidia, clades, ruinas, excidia populorum, adhacc diuiftones amp;nbsp;fcandala in Ecclefia Dei, ÓC Religionis pericula atque Rei* publicac Chriftianæ detrimenta, quac inde euenirc atque eue* niuntS^ poffunt contingeie,ueftræbeatitudini, nonfibiimpus tanda,fiCc.

Quam grauifsimamaecufationemhifccucrbispoftea Papa in fua impreffa Rcfpófione repetit: Dicis,pr€latos quofdam obnos xtosS^addidosnominifanditatisfuæhocfeciffe. Quid ueró tu Domine Orator lt;nbsp;an amp;nbsp;hoc aceufas, quod funt addidi? Sic illos budcs,quiTridentimanlêrunt,quôdnominiPontificiononfunt addidi? Atuides qüalepericulum inde timeri poterit.Nec cnim fchifma tx alia rc nafci folct, quàm ex eis prçlatis,qui nomini Pons tificis Romani minus funtaddidi. Si ucrô addidos intelligis fa* diofos quofdam,qui partes Sanditatis fuæiure ueliniuriadefen derc uelint : taies quidem fua Sanditas nullos cognolcit,quia par resfuasnuUas proprias agnofeat, prætereas quæfuntpatris erga filios, amp;nbsp;paftoris erga grc^m.

Eodem plane modo amp;nbsp;Rex GalUæHenricus, contra pofterius (utitaiam dicamus ) fragmentum, autfecundam inftaurationem liuius conciliabuli, Anno « ƒ ƒ i, proteftatus eft Romæ,Tridenti,

Quiaprimùmbellumatrox codem tempore fit à Papa excita^ tum,ut uimquibus uelitadhibere, omnia«^ pro uoto efficere pofsit. Deinde,quiaPatresillius conciliabuli fint Ponuficiaddi^ di. Et deniquejquiaconuentus illenonpubliciboniutilitatis'ue, fed priuati tantum quorundam commodi gratia fit inftitutus.

Ad amplioris autemfidei ccrtitudinem,adfcribcmus fummas ac narrationes carum adionum QC feriptionum ex Sleidano : quan«« doquidem ipfafcripta,quantumuis fint publice édita,iam ad mas num non habemus. Verba eius funt haec î

Fado igitur in æde primaria conuentu(fcfsionem ipfi uocant) prima die Septembris# SC pciadaMiffajreliqins«^ ceremontjs, quacfolent initio fieri, confedis,aderatcx improuifo Galliæ Re» gisorator, Abbas Bellofanus,cum liten's, quæ ad coniientum fridentinum erantinferiptæ. Eas ubi reddidit legato Ponttficis, inferiptione leda, cœptum eft difeeptari cur Conuentum potius quam Conciliumappellet : Non elferecipiendas eas litcras , necß legendas, nifi mandatum habere fe demonftret. Cumc^ tumuF tuofus admodum eftet excitatus clamor, ab Hifpanis pradertim Epifcopis,ac * He diccret,literis comprehend! mandatum : legatus Pontificiusconfurgit, SCinfacrarium tcmpli feuocat Patres. Re difputata, quod in bonam partem accipi poftet infcriptio,placuif, ilium eftc aiidiendum. Ledis itacp literis priuatim.quibus ÔC dos lorem fuum Rex, 6C iniuriam fibifadam breuiter fignificabat, ÔC fidem haberi legato poftulabat : denuo confederunt omnes, QC tum paläm recitatis literis refpondent : Quod conuentusnomi* ne concilium denotet Rex,in bonam ab ipfis accipipartem: necç uellc finiftri quiequam de tanto Regc,qutChriftianifsimi cogno» men obtineat,fufpicari. Sin autem alia fit ipfius mens atej vrolun-tas, tum literas illashaberefepro non feriptis. Deindetuftuseft exponere mandata. Tum ille prolixam oraiionem de feripto res citât: ÔCprincipiô, quid per oratorem fuum PaulumThermum »gerit cum Pontifice ÔC Cardinalium Senatu Rex, comemorauffs rebus omnibus,cQ tarnen ad pacem aditus omnes aperuiftet,nihil quiequam profeciffe : SC lulium Pontificem, qui maiorum exem»

plo controucrfias Prindpumminucrcdebebar, longe maximum excttafle dicit incendium, quo minime omnium oportuit tem* pore, quando uidelicet Reipub. Chrifttanæ flatus uehementcr fit afflidus. Quodcumitafit,ÓCquoniamilIetamafperètamt5 ims placate fecum agat,qui fit natu maximus Ecclefiac fiilius : protefla« tur, ficut Romat quoc^ fadum eflTe dicit, Primum, ob grauifs». mos bcllorum motus non fibilicete, necintcgrum efle, fuac ditio-nisepifcoposmittereTridentum. Deinde,non haberefeconcilium hoc pro publico feu generali, iêd magis pro conuentu quo= dam priuato,quifitnon Reipub. fed paucorum aliquot compens dij utilitatis caufainflitutus. Deni«^, decretis illius neque fe, neque fui regni quenquam pofle tencri: quinetiam adhibitum ea fe remédia demonftrat, fi res ita ferat, quibus in confimili caufa fui maiores uti confueuerint. Et paulo pofl: lulium nero longe aliam rationem(èqui:amp; indido nuperconcilio, ualdè quidem Reipublicç neceflario,bellum in feconcitaflc,nimirum confulto, ut Gallicanam Ecclefiam, quae fit ex præcipuis una, totam exclu* dat, ne uidelicet concilium haberi pofsit Icgiumum, in quo turn procerum,tumadminiflrorum Ecclefiæcorriganturerrores, ac emendentur uitia. Fuit hoc Regis edidum publice recitatum Lutetiæ,feptimadieSeptembris. HæcSleidanus.

Ecce hoc modo fummi Monarchç tunc folenniter fuo fuorumcj regnorum nominciftiusTridentini conciliabuli,lacera fragmenta aut partes damnârunt.Quo ergo iure nunc eorum fucceflores pos teruntiflam deteftatam Chimeram mutilorum conuenticulorum comprobare, aut etiam uiolenter ( ut quidam minantur) exequi^ Vertjm dehacrepofteaclarius amp;nbsp;plenius,Deo uolente,fuo loco agetur. ’

• De Rege Angliç nuncnihil dicemus,cuius duo publica fcripta extant, contra ifta fadiofa Sd impia Papac conciliabula ; quae Icgat Chriftianus Ledor, utin ueritate iflius negotij tanto magis cons firmetur.

Porro etiamfi nec iuramentis,nec ullo metu aut periculo efleni ifli conuocati patres Romano Antichriflo obflridi : tarnen etiam co nomine iflud conciliabulum liberum efle cenferitj minime poffer,

pofrct,qn3uipfîmct ifn iLiJiccs fint ne! maxime,tina cunt fuo bra* tifsnno Pâtre, fuminonim ciimtnurnrei: dcquonnngrainfs’inis fceJeribus,hxfe!i,fimoiiia,nirpicudineuitæ, extrcmaoffietj Epi« fcopalis ncgicJliûiic, dediminucndtsopibus, ooo, uokiptaiP bus, amp;nbsp;tora rch'c^ua in'tac licenda ÓC foedit.ite, omnino in libera fylt; nodo grauifsime agi,Óf feucn'fsimè iudicari ftatuicj deberet.

NeiTio«ero,quantumuis alioquiincorruptusacintcger,præfu«' mitur in fuacaufa effeuerus óf incorruptus index. Nemo ctiam, fa!uoiurc,fimul aut reus autaflor óf iudex eflepoteft.

Suo ergo proprio, carnali tarnen damno ac pcriculo, fuocp inlt;s terefle permoti,nos ac ueritatis caufam cótra omne ius ac fas,contra omnem libertatem tantis controuerftjs neccflariam, damna rent,ut óf iam non obfcurè fecerunt.

Nee id nos tantum de iure, óf quadam eorû uoluntatis animicÿ diuinatione diflerimus: fed ipfam uiuam experientiam confide-rari, quafi manibus palpari cupimus, quo tante redius iuri, re= ligioni ac ueritati profpici queat,

lam amplius annos ƒ oo. tanta fuit corruptio morum aut profa» nitas, tamcj uarrj abufus ,fimoniç Si aliorum infinitorum fcanda= lorum fentina,non tantum in aula Romana (ubi tarnen præcipuè iftæ pertes régnant) fed etiam in toto clcro, utnon folum D. Ber= nhardus ôf altj boni uiri ea grauifsimè dcplorauerint, ôf aceufa« uerint,fed ctiam ipfimet Pontifices, Epifeopi,óf reliquiclerici, faltem in fpeciem. Óf caufa imponendi miferis Laicis, Regibus ac Cæfaribus ,totilt;:^ orbi Chrirtianofuasturpitudines conteisifint, finxerint, fe de illis ferio dolcre: ôf denique artutè fimulauerint, fe illauelle primo quoque tempore praeclarè corrigereaccmen* dare.

Quinetiam uarias, ôf penè innumeras reformationum formu« las, ad eum ufum hifeeproximisaliquotfæculisconfcripferunt, Quarum multæfunt quoque impreflæ, multô uero plures pafsim in manuferiptis libris reperiuntur, Nonnullac fuerunt etiam in publicis conuentibus, ac in generalibus iÿnodis ( ut ipfi cas uo« citarunt) propofitîe,imôctiam foîennitcr confi'rmatar, publice toti clerc Êcclefiarc^ propofitæ, feueritert^ demandatæ.

Vcfùm adeô pa rum ab fllis i'pfis mitratis patribus funt obfer* uatîE, utquotidie ultra omnem; modumi totius dcri deformitas, licentia turpitudos ac tyrannis » .rdigfonis^ac Ecclefiæ uaftatio-in deteriusprogreffa fit, ac plané in infinitum cxcreucrit. Qin'd ergo ifti propudiofæ BabylonioTum Beftise, perpetuo ac propa-làminfuisluurisôdlupanaribusiacenti, amp;^fe alioslt;^,atque adeo totum orbem terrarum fuoaureoabominationum poculo horrtJ biliter contaminantG tribuere queas^

Vt autem taeeamusuetera,expendätur uel illud unum. In Comitqs Imperq, Noribergg Anno irij, celebratisjfafluseft Rom.Pontifex Hadrianus per fuum Legatum Cheregatum, om* nium præfentium malorum ÖC fcandalorum fontem amp;C caput efle ipfofmet Pontifices, federn ÖC aulamRomanam, qtiac prorfusa retffa uia deuiauerit. Verba eins funt haec: Scimusinhacfandla fedealiquotiamannis multa tbominanJt futife, alufus in J^iritua^s iibus, exce/J'ns inmandatis, SC omttia deniquein peruerfum inutata^ Necmirum,fi a^rituJo à capite in membra, à fummis Pontißcibus iiii alios prteltitos defeenderit. Omnes nos ( fcilicet prælati Ecclefias* ffici) declinauimusy unufquifque in uias fuas, «rc. fuit faceret bonum, non fuit ufque ad unum. Qiiamobiemneccifeeii-f. ut OmMfi demus gloriam Deo, SC liumilicmus animas noflras ei : Videatfç unufquifque noftrum , undc exciderit : QC fe pos tius quilibet iudicct,quàm àDeo in uirga furoris fuiiudicari uelit«, Qiiainre,quodadnos pertinctipollicebcrisjnos omnem opes ram adhibituros, ut primjim cwria hçc, unde fortè omne hoc ma* lum procefsit, reformetur: ut ficut inde corruptio in omnes infe^^ riores emanauit, ita cfiTet ab eadem ftnitas reformatio omnium emânet. Adquodprocurandumnostanto trâius obligatos re* putamus, quanto uniuerlum mundum huiufmodi; reformationemt auidius defiderareuidemus.

En habes confefsionem firmmi,fandifstmi SC ( fi dijs placet) optimimaximiPontifids, quôdinilla fua fedeamp; praecefibribus Papis fint, fuerintqg antea multaabominanda,quód omnia ibi fint inperuerfummutata,quód omnes ipfideclinauerintin uiasfuas, neciam diu fucrit qui faceret bonum: quódafummoPontifice

amp; cunaomniaprafentiamala emanauennt. Curautcm tandem non emcndantjauthifceiam4o annis non emendänintillas fua» tot dC tantas abominationesjabufus fcandala fuæ fcdis,^ oma niutn pfeudofpirituah'umc’

Qiio tandem loco,ô Chriftiane Ledor,aut honore digni funt tales Patres,aut quo iure cis indicium acreformatio Eccleliac Dei concreditur,cum in tarn horrendo cœno fatanae iacere,fordefcerc Si. fœtere fcientes,uolentes ac confitentes pergant/

Propofita funt ei tune etiam ab Imperij flatibus unanimi con« fenfti amplius »oograuarainafeuimportabilia onera,quibus ims perium acEccIefias Germanicas ipfe amp;'fui affligerant,peritum^ ut ea emendaret.VerùmilIiadeônihilcorrexeruntinfuatyrannia de,prauis moribus ÖCreliquis abufibus,hifce ab eo tempore40 e* lapiis anniSjUt quotidie omnia longé détériora reddiderint.

lam cum feadeô ialt;flêtpubliciboni,omnislt;^ honeflatis acpic-tatis fludiofos eire,utcôquicfcerenon pofsint donee Ecclefiam re purgent reformentîfi nos tanquam peruicaces ÔC fuae fantflitati inobedientes refoimarc ôâ fanare omninonô poffunf.curfuasfan (flifsimas faïuflitates non emendantac lanantî'

Promiferat tuncPontifex,fe omninoemendaturumillas fuæ Sc dis ÔCaulæ cnormitates, quas eum confeflura fuifîe cius uerbis oflendimus'.fed quoniam (uerba ipfiusfun^ inueteratum maluni fit,fenfim Sepedetentim progrediendum in rc tanta efle,quia oms nés fubitæmutationes fint periculofè. Lutherusigitur P.M.^qui probe eorum nequitias callebat,cum totam earn adionem ederet fcholi}silluflratam,adieccrat,uocem pedetentim itaintelligês dam elfe,ut cêtum millia annorum inter fingulos pedes autpanus interccderentcuolens indicare;nunquam Papam femet reformatu» rum efle.

Sed accipiamus propius exemplum,aut experimêtum iflorum ingenij ac fludij fanandi corrigêdi uefuas abominationes. Inis tioifliusipfius conciliabuli,ante annos i7,Patresifticonfitcntes primarium amp;nbsp;maxime neceffarium officium Epifeopi elfe, prædij» care uerbum Dei populo,quod iam longifsimo tempore ab eis ne gledum eflet:decernunt,fvriotj mandate fe dicSt,utin pofterurn

omtics eam fux fundlionis partetndiligcndfsimèobeatAtqufs fflorum ipforum Epifcoporum domum reuerfus,plebi fuæ dl cö« cionatusc'Qjiisiftfs izanms talidecretoobtempcraiïït^

Ad fimubtioncm ergo fâcùm,acimpofturâ,autpoüus deluRo né plebis Chriftt taha décernât, finf publice proponunt ac oftentät.

Prouerbio dici lolet,Medice cura teipfum. Et,Türpe eft dodo rt cum culparedarguitipfum.Eijciantigiturifti prius defuo ocu= lo.agnitähifceannis fooplus millicsjUtdiAum crt,6C proprio o= reconfeflamfiCprofeflamtrabemipoftea etiam exoculo proximi lacilius Sgt;^ felicius feftucam eqcient.Qualisenim tandemreAa re fbrraatio inftitui poterii,fi ipfimet fpiritualcs,qui debcbant eflTe in Ecdefia fons omnis ueræ cognitjonis^pietatis Sgt;C honeftatis, tales cffe peffeucrabunt,quales iam ferme totosßoo annos extueruntc*

Tales cum fint futuri,imo iam exiftantconuocatores.præfiden tes aut gubernatoreSjôd dcnitç tota turba iudicum ififus concilias bull,quid tandemibi libertaris ucl grauifsimarReligionis contro« ucrfiae,de quibus ibi agendum eft,uel nos carum confelTores, uel ipfedemüChriftusaceius SacrofandS uerbum habere poterutC

Etfi autë adhuc magis rationc,quamipfa cxpericntia, aut coper to ufu fadis'ue ( de quibuspofteaclariusagctur) deifto concilia bulo diflerimus:tamen cum nunc de libertatc eius agatur,confidc-retur iterum atcß irerum,qutd minus liberum dici pofsit,quäiftud iudicium,ubifimul contra alteram partem mox initio inftitutæ in dicialis adionis,atrox bellum mouctur. Atqui id fädum efie contra nos,noftrasc5 Ecclefias anno i f4f .hifee ipforS editis teftimo« nqs liquide probatur.Sic cnim Caef.Maicüadn fua Protefiatione dicit.

Poft aliquot dies iterS à S.V.mifsifcdis ApoftoI/caelegatijCar dinalis rcuerendus de Monte,reuerêdus fandæ Cruds,amp; iterum teuerendus Polusirurfus Oratores,Ego lacobus Mendoza,6C illu ftrisuirFrandfcusToledoabfcns,acce{rcrunt nonnulli aliorum Principum indem Oratores,nonnullierantininnere,multarum nationum Epifcopi etiam ab ultimis terns conuenere magna impenfa:magno labore inchoatu eft petitum ab omnibus Chri ftianis conciUum,äC caufa Rdigioais SC reformationis morum in co

eotradancoepta. eodem quotj tempore bellum (nolt; ta bene) Eodem quoej tempore bellum aduerfus Iioftes ödSacri Imperjj uiolatores Imperator gerebat,in quo fufcipiendo potifsis mum TVENDÆ amp;nbsp;amplificandac religionis , idlt;^ iNTERVEs NIE N T E S.V.rano habita eft,ita ut quos rattonc fledere nonpo teramus ,ARM1S COGEREMVS. Cum res effent in hoc ft atu,cce projUtdixijReligionisnegotiOjCaufamorumjÖCc.

Idem plane teftaturipfe quo(^ Papa in fuo Refponfo,fe eodem tempore,2C concilium incepilTcjôd armis noftras Ecclefias ac polis «as inuafifle.Hæc enim eius uerba funt; Nulli Principi me foci3 belli adiunxijpraeterquam ipfi Catfari, in eo bello quod uidebatur maxime uiam munire celebrando concilio (obferuaChriftianac Lcdor,quomodo Antichriftus Romanus fua condliainftituat,ó^ uiam adeaChrifti confefforibus communiât,ut fcilicet fimul ca» demlt;5 tempore,aliosquidêfuæfadionishomines côciliabulum inchoate,alios uerô cruentis armis eos,cum quibus in concilio liti gandum cft,iiTimanitcr inuadereiubeat) Et,ut tu domine Orator rede dixifti,ut quod rationc fuadcrifibi nonpermitterent ,ut Sa« crojconcilio obedirent,ui cogerentur-

Eandem Chriftianifsimâ concilij inchoationcm,autuiaeadcclc brandum liberum concilium pientifsimam (utilleuocat ) cornu nitionem à fefadam,confitetur idem Pontifex in edito refponfo, adfæpius nominatam GermanicorumEpifeoporum Epiftolam. Hæcenim eius uerba funt: Proteftantes tarnen nequaquam Tridentum uenturos,eis'ue decrctis ftaturos,crcdcndû eft. Quip« pc qui ufcj adeo illius concilij autoritatem contcmpferint,ut cum ad biennium Epifeopi illic fere manferint,non modo ad illud acce dererecufauerint,fed amp;nbsp;publicisconcionibus fiC libris contume« liofifsimis cditis,palàm pratdicate aufl fint,nequaquam illud liberum 8C Chriftianum elTc concilium, ciusqp décréta fe repudiaturos efle rcnnnciaucrinuidcß incredibilifane amp;nbsp;inauditauerborum pe tulantia,proptcreaquódcx autoritatenoftra illud indidum effet, exEccIcfiarum Epifeopis congregatum, Qujc quidem eorum pertinacia caufam amp;nbsp;nccclsitatcm eidem Caroloimperatori fems pCi Avgufto QC nobis attulit,inc5diinter nosfandifs.focderistut fllos

iïlós,qinndoiuris ratio Ô^Ienfa remedia nihil proficiebanf,armÎ8 ad fanitatecn redire co^eremusîcuius belli pro Religione fufcepti exitus.Dei beneffciocam fccundiisimus excitent,fpcs eft, à Caefa« re,quemadmodum fammaipfius prudêtia ÔC uirttue dignum eft, piû illud ôtT gloriofam opus perfcdum ôi^abfolutôiri.Hæc Papa»

Verum Epifc opi Germanici adhuc clarius in fua édita ad Pon tificem Epiftolateftancur,quantus armorum furor iniuoillius con ciliabuli,anno • ƒ46 fueritjgraftatust^fit.ficenimfcribunt: Qiiac fané etiam caufa fuit,beatifsime Pater,quod pauci admodum ex noftris,acnuni pene,earn obireiÿnodu,acncnûcios quidemfuos mitterepotuerinuprçfertim ARDENTE bello maximo pe riculofifsimocp in Germania,quod iam multo antè,ex xjfdc malo rS caufîs,dequibushîcquerimur,impêderat.Cuiustâtus TER= RORamp; TREPiDATio extitit,utmetupericuloru,armorumcÿ difcurfu compléta fuerint omnia ; nullum iter fan's tutu,nullus aditus ad Tn den turn patucrit.

Enaudis ChriftianeLedorjitatuncfuifte liberum illud conct-fium.öC ita fuifte ad Tridentum tuta itinera,ut nec ipfi quidem Pa« piftici Epifcopi auli fint eo proficifci,autquenquâ omnino com* mittere. Q!.iidputas,quomodo nobis adeo exofis Chrifti con= cion3toribus,quos ifti contumeliac caufa Lutheranos uocant, tus turn liberumc^ illud concilium,autfecuraî uiae in tot Papiftas SC armorum furores fuiftentjpatulflênt'ue.

Sicut uero tunc Papa inchoado concilium,cotra ius 3C fas oms niaarmis ôiScxdibus côpleuit,itaamp; moxomnes Antichrifti abo« minationes mcra uiolentia,6lt;f plane horrêdis minis ACpoenis funt noftris Ecclcfqs fub dtulo libri» interim cotrarius SC fas obtru fx, Annoncfthoc,iudiciûac procelfum ab executioneinciperetf Quid attinebat amplius âc fynodo agi aut dici,in eo'ue prarfens tes Religionis controuerfias dijudicari, fi per Antichrifti gladios SCabominationesftaum initio nos noftrascj Ecclefias ac Religio ncm cuerti atquum piumtÿ erat ƒ

Vt uero agnofcas fanguinarium Antichrifti fpiritum, eodem prorfis modo etiam anno » ƒ ƒ «,idem conciliabulum inftaurSdo, fiîcifîe,Rex Gallise in quada Proteftauone,publxce m Conss fiftorio

fiftörio RomçcoiâomnibusCardinalibus exhibita,hifccucibis teftatur :Sc (Regem Galliæ) faccre non potuiffe, quin apud illius fandlitatem, apud facrum Cardinalium Collegium, dolore fuum exponeret,ac ucre Qi. ex animo conqucreretur:inudlt;5 cum con* querendojtum precando poftularet,nealienum exiftimarêt àfuo aut maiorum fuorum more', quod deprecaretur quacdam:hoc eft,utnuncloquimur,Proteftareti?ripfe:quoinodo quidem omni noproteftatus eftjficutabipfoiurefibipromiiTum elTenon igno= rabat:id eil,ne fibigrauifsimisbellicorum motuü difficultaiibus gt;nbsp;implicato.neceflc elfetTridcntum ad cocilium mittcrefuaî ditio* nis Epifcopös;quippe quibus nee liber nee tutus eô pateret accef fusme'ue ad ipfum concilium,à quo cxcluderetur inuitus,tale qua le totius Ecclefiae Catholicac aut habcretur aut appcllarctur : quia potius priuatum exiftimaretur concili3,quöd uideretur illud qui= dem quæfitum amp;nbsp;expeditum non reformandæ reftituendæ($ di= fciplinæ,nec fecflas opprimendi ftudio,fedquibufdam obfequen= duquodcj priuatac utilitatis magis quam publica ratio habita eiïe uidcretur.Deni«^ neccôcilq huiufmodi eorû'ue decretis, aut ipic, aut populus Gallicus,aut ulli Gallicae Ecclefiae miniftri,in pofterü tenerentur:imo uero feteftari palam,acdenunciate, adeadem fe remediaacpraefidia defcenfurum (finecefleuidcatur) quibus ma* iores iuiFrancorüregesinre confimili,caufasc^uti cöfueuiflcnt.

Idem rexin eadem fua contra iftud conciliabulu Proteftatione, ctiam haec de eius partialitate.feruitute ac fadiofitate conteitatur; ' Italiactarnenfuneftifsimum bellum concitare,quo totammox Europam conflagrate necelTe cflet,noua excitare animorum difsia dia,aditus ad conciliü omnes praecludere maluüTe uideretur. Eäfj omnibus fufpicionem inducere,ifl:am ipfam concilij Tridêuni inss didionem non communis uniuerfae Ecdeflæ utilitatis gratia res petitameffe:fedfadam potius coitionem cum ijs,quorum priua« ris rationibus ac commodis illic inferuiretur,nullo reclamate, nul

Sicut autê audiuimus in prima SC fecunda parte,aut(ut’ita ia Io« quamur) fragmento fynodi,Papam fimul cum congregationeaut inftaurationefuiconciliabuli,etiam gladium flrinxjfle,utquod ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e fraude

fraudenô po{rct,hocarmoriim uiokntûôi: crudclitateagcret:/« iam quocp in hac ultima inlhuranone fui conciiiabuli cum fcciflc notum clt. Confiât cnim,notoriumlt;^ clt,amp;’ habetur publice edi tx narrationes,quod hoc clapfo anno i/ó z Rex Galliie SC omnta procercsjaccerfitis etiam ex Germania aliquot Principum Theo«» logis uolucrint unam'mitcr £gt;(. pacifiée de Religionc agereifuitTecß infuper in Galliaaliquamedioaia, tum ad religionis inllauratio* nem.tum SCad pacêfadcntia deaetacöcluiaicum fubito aliquot praelati,(5^ alia mancipia Papae,ibidem cruentam ac fubitaneam la luenam noftrac doArinachominum exorfifunt,quæuna cum cone ctiubuloTridcntinouftçinhodiernamdiem in noftros faeuit ac grairatur.Ita tum prima inchoado iftius Chriflianifmi ( li dtjs plas« cet ) conciiiabuli, tu 6C inflauratio,tum denic^ ÔC bareiam ( ut qui dem uidetur futura )ultima pars autconclufio, uioletiaarmorum, immanitatcpcrfequutorumjamp;fanguinepiorum plena contami* natacp eft,utnon immerito ifta Babylonia meretrixfanguinepio* rum ebria cfie,in Apocalypfi depingatur.

Tacemus hic perpétuas ubiqj ten arum noflræ religionis homi num cruces,perfecutioncs,mortes Ôl martyria, quaecrudelifsime ôi cruentifsiinê,ubicunc^ omninopotuit,Antichriftus Romanus, temporeiftius conciiiabuli autlatrocinantis iudicq exercuit.

Tails tanquam cruentus proceffus non atramento,i€d fangui* ne confefTorß Cbrifii fcriptus Ôî confcdus.an patiatur iftudconci liabulum legiiimum ÔC Cliriltianum dici,pcrfacile eft ratiocinari.

Jn extrema procelfijum amp;nbsp;uiolentifsimatum litium iniufiieia, nominari foletprocefiiis ab executione inchoaius, cum uidclicet cxccutio,quae ultimo demum Ioco,po{ltranquillam,plcnamac le giiimâ cognitionë adhiberi deberet,ftatiminKio aJhibctur:ficut uulgô aliqui magis cruentiaut iniufti iudicis quafi perioevm txa» . gitan fuient dielitantium,quodftatiminitiofufpend3nireum,ÖC pofttriduiim primùm inflituant aceufationem ôf cognitionem CUIS firrti, larrocinrj aut alterius facinoristac fi quidem cum infbn-ten repenant,fum demum de paiibulo rota'ue clepofitum,honori fiée (epelianniîn uero fontem fuifledeprehendennt,ibidem cum iniocofupplietj rehnquant. Al ifleimnianilsimus Cluifii ciuicç

Ecclefiæ lioQfs,tum amplius joo annis crLicdCsimcin ftoftrx do* drinxhommesamp;Ecdeûas fæut)t,antequâin condliabulö iftud ïnchoaret: tum Si5 pofteamchoans QCmftaurans iiludcondliabu lum,integro bello in nos gralTatus cftjgralTaricj immaniter pergit, Illud quocp minimeleuc eil, quod contra omnem libertatcm cognitionisdudidj acfynodi,Papa prohibuit,condli3 inftaurans, feucrifstinèomnibus prxlatis,Epifcopis QC Archiepifcopislcdto nemomniuin noftrorum fcriptonim. Quomodo enim pofsibi* leeft,talcs Patres in fynodo depraefentibus Religionis controucr fijs,noftrarumlt;^EcclefiarumrcIigioneiudicareponc^ Ne autem quid fingere uideamur, hxc funt illius Pontifidx prohibiiionis uerbar

{rigtnrntum Jefumptum px B«IU lulq Plt;plt;e III. e dita tnno ews Pw»-tificititf primo:t]mi prohibet,m/M Epifcopi noArof

QVum jgitur diucrfi cffedus,quàm fpcrabantur,exconccfsio nibus per pracdeceffores noftros,öi per nos uarijs perfonis, Epiicopis 0^ altjs,de legêdis librisHxreticorumfa(ftis,fecuti fint: omncs illas concclfiones rcuocantcs atcß annullantesjne in pofte rum aliquisjcuiufcun^ gradus,ftatusgt;cöditionis 8)i. qualitatis fint, autquauis dignitateEpifcopali,uel Archicpifcopali(nifi fintHæ reticæ prauitatis Inquifitores,durante tantum tempore inquifitio nis corum)didos libros quouis modo Iegere,nec apud fe publice ueiocculte,domiautalibitenerepofsint,rub anathematis poena lt;nhibemus,ô^c.

Qiiid hoc aliud eft, quam iub^re cxcos de colore iudicare ÔC cxcos prxirecæcisfQuisunquamfanæ mentisiufsit aut probas «it,iudiccmdeincognitisiudicarc? Ofili Del mifercrc noftri, uide piufquam Diabolicam tyrannidem, qua aduerfarius tuus in tuo Sando templo,contrat^ diledam fponfam tuam graffatur,

Hafcfufficiatd/xifle,ad oftendendum,nunomOdonuncTride ti efle liberam ac Cliriftianam fynodumznec polTc ibi nos,aut caus c i las Chris

ADVERSVS COM. TRIDENTINVM fas Chnftfjtillam piam libertatê habere autfperare. Nunc con* fequcnter ope Chrifti,cuius caufam agimus,demonftrabimus fynodum nequaquam Vniuerfafë aut Oecumcnicam dicipoiTe. Pn'mùm enim,non extoto orbe Chn'ftiano conuocantur ad fynodum : fed ex quibufdam tantum Iocis,pro libitu Papac. Plc^« 'ricgfanè,quiiatnTridcntifuntPatresautFratres,funt Italnperpau ci uero Hifpani:Gcrmanici Epifcopi pene nulli funt ibi, uel quia non funt fpcciatim uocati:uel quia nemo fe libcntcr in illud ergas ftulum aut career em intrudit:praefcrtim ubi nulla ipfius fententus aut confcientiæratio habetur.Sic nec PoIoni,SuecijDani aut Art gli adfunt.'Galli uero paucifsimf.

Cæterum quia ex diuerfis ueluti fruftis autfragmentis diuerfo rumtemporum iftud conciliabulum inunum ueluti centoncm confarcinaturjconfideretur quàm necantcauniuerfàlefuerit. Inis tio cius,nempcanno i ƒ4ƒ,46Ô^:47,cum praccipua décréta fada funt,nulli prorfusGermaniciEpifcopieiinterfuerût:quod amp;nbsp;ipfi met Epifeopiinfua ilia impreflàEpiftolajôC Papa in fuo Refpons fo (de quibus fuprà didum eft) teftatur.Epifcoporum uerbapar«. tim fupraadferipfimus,partim amp;nbsp;lue adferibemus. Quid enim ea fepetiuiffe obfuerit,iuxta Prouerb .lt;/!lt;? tk 4(«A«:quiailIifimul QC nc ceftarias caufas fuac abfentiæ adfcribunt.Inquiunt ergo:

Summo confenfuaeftudionon femel egimusapudCacGream Maieft.qua pro fe propenfam tarnen,noftracj ftudia anteuertentê femper offendimus,ut pro Imperiali auton'tate ÔC. nomineinftaret apud S.V. de indicendo eelebrandoq; inaliquo opportune locö Germaniæ,Concilio:nô equidem ad rationcmuicinitatis, priiia*' tamf^ conditionem noftram:fed ut obiri is conuentus ac frequen-tari pofsit ab ijs, quorum maxime intereffet: qui cum praeter Epifcopatus fuos tenerêt etiamfaccularium ditionum gubemaert Ïa,inhactemporum pcrtin-batione,incertolt;^rcrumftatu,longe abefteà domo,atque emanerefine publicæ pacis perimlo nort poiïènt.Et hac fedula, omnibus«^ conuentibus repetita flagita« tione,eó uftÿ profedû eft,ut poft irritam Mantuanae ÓC. Vincentis naefynodiindidionero,longe fatis,fed heu nimis longo internals ïo,acpenèfefsis Germaïuæ rebus,indidumfitTridentinum con*' cilium

PROTESTATIO. ? ' tiîium,nccindidummodo,fedetiam inchoata,magno qui’dem uoto 8)i. expedatione omnium, fed n o n , ut flagitatum erat ( i N= TR A FINES, Germaniæ) res($ipfapofccbat,iedinlndenrino oppido,longé interiedis alpium montibus, ut uerius in Italiæfi* nibus quam intra Germanise oram conftitutum elfe uideatur, Qiiæ fanéetiam caufa fuit, beatifsimePater, quodpauci admo^ dum ex noftris, ac nulli pené, earn obireiÿnodum, acne nuncios quidem fuos mittere potuerint:præfertim ardente BELLO MAXIMO periculofifsimo^ in Germania, quod iam multo anté, ex qfdem malorumcaufis, de quibushîcquerimur,impenderat. Cuius tantus terror actrepidatioextitit,ut metu periculorum, ar» morumcp difeurfu compléta fuerintomnia : nullum iter fatistus turn,nullus aditus ad T ridentum patuerit.

En audis, cur epifeopi Germani fynodoiftinecinterfuerint, hec interclTe potuerint:nempc quiaTridentum nimis proculfit. extra Gcrmaniam, quia tunc periculofifsimum bellum in Ger-, mania arferit, de quo turn prius didum eft, turn amp;nbsp;poftea forte dicetur. Iam autem cogita ipfe Chriftiane Ledor, qualis fitiftsi Vniuerfalis, Generalis aut Oecumcnicaiynodus,ubi abfunt Epi« fcopi praecipuae amplifsimae tonus Chriftianitatis prouinciæt fmo ubi ita res omnes ftudio comparantur, ne illi adefle queant.

Cogita etiam, quale fit iftud concilium amp;nbsp;indicium de Germas nicis Ecclefijs ÔC controuerfijs, ubiepifeopi Germaniciprorfus abfunt: ÔC ne intereffe queant,ftudio data«^ opera,ut auditum eft, efficitur.

Porro poftea Anno /o. ƒ i nulli epifeopi Heluettj aut Galli ifti conuêticulo intcrfuerût.Quo têporc etiârexGalliæ foie tïïter,cditaq publica Proteftatione,ut prius did« eft,totä eâ cons gregationem,«tiÿnodinomineindignifsimam,prorfus reiecit.

Atqui dieet ahquis,Audio ibi quofdam ex Græcia effe,alios ex Afiaôé Africa. Suntnomine, fed reipCa necuiderunt Afiam aut Africam, nec cogitant earn adiré unquam : ied iîint aulici Ro= mani, quibus poftquam agendo amp;nbsp;patiendo fefe omni^enerè fcelerum contaminârunt, âfiamad eiufmodi pratclara officia Te-cretat^ myfteriaminus uidentutidonei, beatifsimusPatereiuse^ c J Cardi«

Cardînjîes ucluci benemcritisdantcUra nomina epifcopatinim: putaalijlargiuntur nomen epifcopi Hierofolymitant, alq Dama« fceniaut Antiochcni, aut alius loci, ut Merfpurgenfis fuit epifcoi pus Sidonis, Eosigitur ornacos nomine ÔCueftitu, ueluti quoC dam tragicos regcsPonnfcxabkgatadfuaconciliabula Jnequts rieget Alianos Si. Afficanos,ueluocatosfuiireadiynodum,ucl fbicompaiercuoluiire, aut etiam agnofcere fuperioritatem Ros mani Pontificis.

Sicigitur Deum, ciusc^ EcdeQarn, Si totum orbem terrariim Romanus Anuchnftuspetulanter ac plané diabolids fannisde* ridet.

In hoc autem gcnercpcrfonatorum autlaruatorum hiftnonum etiam illudjUt mcmorabile,ita prorfus extreme deteftandum exe* crandumcÿ eft : quod Pontifex ab eis, cum ordinandi funt, cxigit . facrofandum iuramentum, quo fe grauifsimé obftringant, quod uelint ad ilium fuum epifeopatum feftinanter profidfei, ibitç ho« mines ad Chriftianam fidem conuertere,cum tarnen ds nunquam quicquam minus in animum uel per fomm'um ucnerit.

Vbiigiturordinaii funt,feftinanteô uerfusfedulo; Verum ubi adprimum autfecundumlapidemprogrefsi funt, occurrunteis tabellarij, qui afferunt à fide dignifsimis eius loci hominibus lite* rasjindicantes rem plané eflê impofsibilem, amp;nbsp;extremi periculi plenifsimam,quam tentent. Quidibiitli cothurnati Si mitrati Pa« ' tres, in tarn inopinato triflic^ cafu fiicerente

Redeunt igitur tori coturbati denuo ad fandifsimum Patrem, qui omnibus difficultatibus promptum remedium defuapotefta ds plenitudinc,facrolt;$ omnium iurium fcrinio pedoris, afferre poteft. Exponunttriftes,incuruaceruicc,fuam præclarifsimam uoluntatem,fuumpulcherrimumconatum,aciteriamfufceptum» Exponuntquoquequid comperenncdepcricub’5,ô^ impoßibili« taterd. Allegant leges, quod

Siccç tandem beatifsimu patrem perfuadent,ut febenignéà prae« ftito iuramento abfolnat. Non tocus eft,quod narramus : fed res ipfc plané ita admiuiftiantur Si aguntur.

Tam tu Chriflianehomo cogita,quam horrendum fcdus fit per* iurium ;nec tantum qualeainquepcriurium,fcd præfcitum,prac* meditatum: aedeniegeriam (àndifsimac illiuscathedraekgibus, authoritateöt^ longo ufu comprobjtum. Talia periuriaSCuiuens ris Dei derifioncs, ifiis hominibus multis iam fæculis ufitata ÖC, comprobata fuerc: ôCnuncquoquepertinacifsimè retinentur ac defenduntur,non tantum fermonc/cd etiam [cito acigni. O höre' renda confufio regni Babylonis.

Talibus igitur feemds cpifcopis, aut potius uiuenrfs Dei der»* fonbus,facilè eft Papæ rcplcrc fuumcondliabulum. Quid autem ifti non audebunt in religionefacere, qui adcôpropalàmpcicra* te, 8C uiuenti Deo illuderenon funt ueriti/

Praeterea etiam ideo non poteft dici Vniucrfalis fynodus, qiria nemo ad eam.prffertim ad ius fuffragq,admitritur,qui non fit Epi fcopus. Excluduntur enim, contra omnia diuina äC Humana iura, omnesLaici: quinÖCfacerdotes cuiufcunquc generis,excepiis paucis quibufdaam Abbatibus. At olim longe alia ratio fuit, nam Apoftoli non foil quæ uolueruntdecreuerunt, fed adhibue« runt etiam feniores acintenigentiores,0C denique totam multitu* dinem, ut liquide apparct Ad. ly, amp;nbsp;poftcaclariusexponetur. Item quoties Paulus uel Connthium excommunicat, uelaliquid aliud publice conftituit,femper libi illiusEcdefiat fententiam con fenfumtg adiungit.

Oftendimus etiam initio, cuftodiam uerac dodrinae, confcl* fionemueritatis, Si damnationem anathematizationemcg erro* runi ac fedudorum, omnis^ generis luporum, furû amp;nbsp;latronum, etiam plebetfs,aut(uteosifticontemptim uocant) Laicis, eflea Chrifto amp;nbsp;eiuscœlefti patrefeuenfsimemandatamaciniundam. Quienimcœlitusadtotumgenushumanumclamauit, HiC EST filius meus diledus,hunc audite ; Ille idem etiam per Mofen,fele. dum organum, ad omnes ordines piodamauit, non habebis deos alienos. 6Cpcr Paulum : Si quis aliud Euangeh'um docuerir, anathema fit.

Quinamp; ipforum Pontificium Rcmancrutn propria iuraprQ« Aundant, negodareligiouisudynodi^aonuiinus à laicis quam

Épifcop/s tradandaQCdirimendaeffe. SiccniïnNtcolausPonH* fex,unus exreccntiohbus, dïftin.p^* de ifta re loquiturxVbi'nam IcgjftisIinperatoresjantecclToresueftrosfynodalibus conuentios nibus tntcrfuiiïc, nifi forte in quibufdam, ubi de F1D E tradatum eftï' quæ V NIV E R S A LIS cft, quæ o M NIV M communis eft; quae noniblum ad CL E RICOS, uerùm enamad LAiCOSSCadowu? NES OM NI N o pcrtinet Chriftianos.

Sic SC Panormitanus, de eled.cap.ßgnificafti.SC Gerfon difpu lattin concilio plus effe crcdendum fimpliciLaicofcripturâ pro= ferenti,quàmtotifimul concilio eadeftituto. Confiât igitur,edam ex ipfo Pontificio iurc, quôd liceat Laicis intereffefynodistSC quôd fiuerbumDeiproférant, totus reliquusccetus eos audire Üebcat.

In quart a 3 dione o dauæ uniuerfalis iynodi, telle Cufano, uos lebant quidam Icgatis Principumncgareomne fus fufïragrj : fed contendebant eos debere fubfcribere tantum, ut telles. Verùm illi contra negarunt penitus fe fubfcripturos, nifi fibi fus fuffragq concedcretur, Qiiameorum petitionem tandem fandafynodus comprobauit.

Extatin manufcriptis Adis concilq Bafîlienfis, libellus Cufa-ni ( ut opinamur ) qui prolixe probat, ius fuffragq in fynodis non tantum penes epifcopos, fed etiam penes Clerum, atque adeô penes Laicos SC facris noninauguratos elle. Amplioris tellimonq gratia adfcribcmus quacdam inde.

Nunc uerô uidendum ell ad fccundum,fcilicct ad exempla ans tiquarum fynodorum. Et in primis occurrunt mihiea quæcekj« brata funt à primitiuis patribus,fidei pIantatoribus,SC Ecclefiç fun datoribusjbeatis Apoftolis: quorum primum dlillud Hierofoly-mit3num,quodpofl afcenfionem Domini,ante Spiritus paracleti TTiifsionem celebratum ell à turba no, hominum, quando Mat* thias ad Apollolatum ell cledus, ut habetur Ador. ».

Occurrit mihi fecundd id Hierofolymitanu concilium,ÔC Apo-ftolicum, de quo Ad. 6, didtur : Conuocantes duodecim o H«“ «EM mvltitvdineh difcipulorum, dixcruntt Non ell æ« cjuum nos relinquere uerbum Pei^SCmùiillrare menfis. Confis V' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dératé

protestatio. ' 4k derate ergo, Fratres, inïos cxuobis ,boni teftimonij, feptem, ple« nosfpiritu S. amp;fapjenua, quosconftituamusfupcr hoc opus. Etfcquitur:Placunfermoomni mvltitvdini,amp;elegerunt Stephanum,5Cc, Hosftatueruntanteconfpccîlum Apoftolorutn, amp;nbsp;Orantes impofuerunt iIlis manus. Noii'ne hic daret, quod M V LT iT V D‘0 dtfcipulorum (uocanautê funttuncomnes Chris fttani dtfeipuli. Ad. i «) diffînitiuas uoces habuit.Öt^ poteftatem chgendi feptem diaconosç'

Offcrtfc tertioHierofolymttanumconcilium, Ad. t f. quando fiirrcxit quçftio de obferuatione CircScifionis SC LcgaliS, fecun= dum morem Mofis : fadaej difeeptationenon minima, quando ftatuerunt ut afeenderent Paulus amp;nbsp;Barnabas quidam alijad Apoftolos S)C presbyteros in Hierufalem, fuperhae quæftione. Cumautem ueniiïentHierofoIymam, fufeepti funt ab Ecclefia 6C ab Apoftolis Qi. fenioribus, annunciantes quanta Deus feciflet cumillis. Et fubditurin textu: Conueneruntc^ ApoftoIiSC Se* niores, ut uiderent de uerbo hoc. Et poft uerba Petri,quæ bre* uitatis caufaomittam, fequitur: Tacuit autem omnis M VLTI = TVDO, ÖC audieruntBarnabam SC Paulum. lacobusuerotulit fententiam,qualatafubdnur: TuneplacuitApoftolis SC fenios ribusjcum omni ecclesia, eligereuiros ex eis, ÖCmittere Antiochiam cum Paulo Barnaba, ludam 8C Barfabam amp;nbsp;Si* fam, primosin fra tri bus, feribentes per manus eorum. Etfequi* tur Epiftola decretalis: Apoftoli SC SenioresSC FR a TRES, ijs qui funt Antiochiæ SC Syrix 8C Ciliciæ fratribus ex gentibusfas lutem. Placuit nobis coHcdis in unum eh'gcre u{ros,amp;fc. Vifum eftfpirituiS. amp;nbsp;nobis, nihil tritrà imponcrcuobisoneris, SCc.

Exhocquidem conciliohabemusprimo,quod Barnabas 0^ Paulus non folum afeenderuntad Apoftolos, fed etiamad preG byteros. Habemus fecundo, quod fufeeptifunt non folum ab Apoftolis, fed ctiam à fenioribus SC tota Ecclefia,qutr primo loco ponitur,utdignum SC iuftumeft. Habemus tertio,quod fentens tia lata per lacobum placuit omni Ecclefiæ. Habemu-s quarto, quod non folum Apoftoh feripferunt ad gentcs,fed ÖCcum eis feniores. Habemus quinto,quod ludasöC Silas erant deprimis f in fra

ADVERSES COM. TRIDENTINVM infrattibns.Quareô^diffiniwuas uoceshabuerunt, ÔC taflquam folenncs oratorcs mifsi funt. Si igiiur non haberentur alia tefti* «noniaquàmhæCjUticp fufficcrcnr, quod Apoftolica funt, dC fan* dlifsima. Hadenus ex prædido libeilo, bona fide.

Æneas quocj ^luius aut Pius fecûdus in lib. i. iynodi Bafilien? fis, afierit ius fuffragtj ac iudicij non penes folos Epifcopos effe debcre. I dcj etiam ex facris literis probat.

Hoc diuinumöC humanum ius cum nunc iriolent Pontifices, fie contra propria iura omnes Laicos, ac etiam clericos, exceptis Epifeopis,exiureiudicij autfuffragq iynodalis excludant: quos modo poffunt uniuerfalia concilia efficere, Si non potius priuata paucorum fadioforum conciliabulaac confpirationesjcuiufmodi fie praefens Tridentinum eftî’

Deniqueideo quoque Vniuerfalis iynodus,diciiftaTridens tina cohors non poteft, quod ( ut poftea exponemus prolixius) multitudo Epifeoponim ibi nihil cognofcit,iudicat aut ftatuit: fed omnia primùm Romac à Papa fie quibufdam eius Monachisfie Cardinalibus praeformantur, SC poftea à Legau's Si paucis adiun« disTridenti perpoliuntur. Rcliqui uero Patres (ut uocantur) tantum mutas perfonas agunt, nihil aliud in peragenda fabula concilij facientes, nifi ut tantum femel in fuo ornatu prodeuntes» fie certo loco conuenientes, capitc bicorni innuant, fie unum PLACET dicant. Verum de hacrepofteafuolocoplenius.

Liquido ergo hinc apparet, conuenticulum Tridentinum, fe* cundum ipfa Paparum iura nequaquam uniuerfalem iynodum efte, autuere dici haberi'ue pofte.

Sed forte hie aliquis Potificiusfophifta aut parafitus, negledo omni diuino achumanoiure,nobis ogganiet,diditas:foreimmcn fum numerûfœdâc^ confufionê fie turbasin iynodo, fi oês promi fcuè,etiam Laici,addicendafententiam fie ius fuffragtj admittatur.

Refpondemus,facillimêfiehuicmaloremediumpoftercperiri, ft modo fcrio res à potentibus ageretur. Conftitui cnim initio de communi confenfu Imperatoris, Regum ac Principum poflent certi examinatores, quorum pictas ac intelJigentia rerum diuinas rum effet peripeda, quiqj certis îegibus ac grauiisimis iuramen* tis

P R 0 T B S Y A T ! 0, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J

dseflcntdrcumrcHptt. I-Itcognofcercnt, anijquh’nfÿnodumad dtcendam fcntcntiam admtta aut ipfi ucllent, aut ab alqs propos ncrentur, ciTentfacrarum litcraruinpcn'd. Cum enim d’uina uen* tas ex fcnitatione Soipturarum erui debcat ( uc fuprà dcmonflra* uimus) fruftraadfynodum prorfiis impend admittcrcntur. Co« gnofccrctur edamab eifdê illis examinatoribus de «itæhoneftate talium, ne plané propalàmfceleradadmïtterentur. Quod fi quis fibiiniuriamà prædidis examinatoribus fadam putarctjiccrct ci nilulominus poftea coram tota fynodo conqueri.

Conuocatnunc Pontifex proarbitrio,qiios eilibet,nunapror« fus pietatis aceruditioaishabita ratione. AtApoftoli indeligenc dis tantum diaconis,quimenfis pauperum minifi:rarent,uoluerSt confiderari fpedatam probitatem» plenitudinem fpiritus S. æ fa* pientiac, Sic Cardinalis de Turrecrcmata oftendit in fua fumi ma, non quosuis temerc ad fÿnodum conuocandos effe : fed tsns turnhoneftæuitæ, dodos,expertos, amp;zeloDei ac publiciboni praeditos,Quarum conditionum nulîa prorfus fit mentio in bullis Pondficiæindidionis, in quibus tantum mitra, locus, 6(^ confue* tudo in fufïragatoribus ipedatur,

Sed adfcribemus prædidi Cardinalis uerba,fic enim lib. j. cap.ip.fuæEcdefiafticac fummaefcribit:Oftenfoiam,non omnes praclatos maiores Ecclefiæ nccefl’ariô conuocandos ad uniuerfà« lia concilia, necpenèpofsibile fore omnes conuocari: fed opor* tere fæpenumeroaliquos côuocare,altjs prçtermifsis:conueniens duximus,ut de qualitateconuocandorum capitul.hocfubiunges remus. Rcquiruntur autem potifsimûinconuocandis prælatis ad uniuerfalia concilia quatuor,fcilicetfapientia,uitçfanditas,exs perientia zelus ad bonum Reip. Vnde Conftâtinus Imperator pro fexta fynodo,congreganda feribens Agapitoni Papç,ita dicit: Adhortamur ueftram paternam beatitudinem per praefentem nos ftram piam,facram,dirigere uiros utiles ôif modeftos,norniam has bentes totius Deo infpiratæ dodrinac ôi peritiam irreprehenfibi« ïem habentes dogtnatum,inducêres perfonam ucftrç Apoftolicac' fcdis,S^c.Meritô igitur dicimus,quôd in conuocandis requiritur primo fapicnuajôCc. Hadenus Cardinalis.

Hæc pia feueritas fi in deîigêdis patribus fynodi adhibefetur,ûix forte quinque aut fex ex ifta tanta turba bicornium quae nunc in Tridentino faltu eiïe dicitur,confifterent.nam plerique eorum aut funtprorfus indodi, aut certè facrarum literarum fgnari. Tum porroiftititulares autfceniciepifcopi, tanquam penuriôifmani* fcfti derifores Dei, citra omneexamen repellendi eiïent, Deniqi ÔC manifefti fcortatores ac adulteri, iuxta in numéros canones, protinus eiTentàtamfacro conuentu adionecç eijciendi.

Hac rationefacile turbaifta uel imperitorum, uel etiam perdi’ tifsimorum Curtifanorum amp;Romaniftarumimininui pofl'et, ôd alijs dodishoneftisacpijslocum utiliteracpièconcederet.

Forte 0(SilIudaliquis,ncgIedis prædiAisdiuinis ô^humanisiii nbus,obqciet:Etiam olim plerûcp epifcopos infynodisiudicafTc* Refpondemus : Non tarnen folos. Nam Paphnutius, 5C initio thanafius, item alius quifpiam qui conuertit Philofophum, QC alip multi qui magnas res in fynodis geffcrunt, non fuerunt epifcopi.

Præterea olim epifcopi fuerunt eruditiinTheologiajUt qui con cionari fuis Ecclefiis cogerentur,. Denic^ funt olim ad epifcopas tS omni ftudio ac diligentia exlaicis uiri dodifsimi SC optimicons quifitijSCad hoctantum munustranslati: utD.Paulus » Timor, j Sc Tit. ï.præcipifjSC hiftoriac teftatur. Quare epifcopi olim erant feledifsimus flos totius humani generis, fiue pietatem, fine inge«« niumjfiue denic^ Theologicam eruditionem fpedaifes. Non er* go erat ualdenecelTe, plures ex politicis conqpirere : ac nec potes rant quidem multi præftantes, ob ilium perpetuum deledum, SC translationem excellentium uirorum, inter Laicos reperiri.

Ettamen, ficutdidumprobatumq^fupràabundè cft,iaminde à Chrifti afcenfione, non tantû epifcopi, fed SC presbyteri ac cleric ci, imo Sc Laici fynodis interfuerunt, aciusiudicq SC fuffragq ha« buerunt:quibusnunc,prætcr omnediuinumSóhumanum, atcg adeo etiam Pontificium ius priuantur.

Ad efficiendam autemuniuerfalcm fynodiim illud quot^ effet cumprimis utile SC necelTarium, ut tonuocatores fynodi Cæfar SC ahjKeges, Principes acgubernatores, non tantum ius habercnr, fed etiam facrofando iuramento tenerentur, conquirere uiros in facris

PR o T EST AT 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4/

, facris litens crudttos,honeftæuitæ Sipietati dedKos:qualcsnotas Apoftoli Aël.tf in crcandis Diaconis obferuaniubêr,Slt;prius di d:um eft:ô(f Paulus ad Timotheum Si Titum in deligendis Epifco pis. Atcg hune delecflum non tantum de fuo regno ac dominiOj fed etiam de alieno,falua tarnen publica pace ac quiete,facere pof fent ac tenerentur.Sic enim demum uerè poflet effici iÿnodus u-niuerfalis,colledaexidoneis Deo^ acceptis patribusÔ^ confeß fohbus.

HaAcnus fan's dare ac folidè oftenfum eftjtum Tridentinâ lylt;« noduin nonfuiiïeauteiïe Vniucrfalêaut Oecumenicam^cut ifti praui homines- de feiaditanntum etiam modus eft commoftratus, quo uerè Vniuerfalïs ex plane idoneis perfonis congregari poflet, fi modo restante ferio ac in timoré Dei à magnatibus ÖC guberna toribusadminiftrarentur:utcertèfïeri,aequum fimul ac necefla^ rium prorfus elfet.

NVncad illudprimarium epitheton,aut ueritatem ucrae ïÿno' diprogrcdiemuriutuidelicetlît uerè, non nogiine tantum CHRISTIANA: quod uelomniummaximèrequiritur.

Qtiod porrôTridcntinapræfens,autproximorum annorum,ta lis nonlît,uel exiftis ipfis quæhatftenus de alqs cius proprietati? bus diximusjliquidô patenutpotequæ non tantum nec conuocas ta €ft,nec regitur ab eo quihuius rei propriè ius habct,fed etia co trà ab eo,qui grauïfsimorumerrorum,fcandalorumacfcelerûrctis eft,ac propalâ accufatutjamp;f in légitima fynodo omnino aceufari ne ceflàrio debet.Nihil enimChriftianum eft,haberi'ue debet, quod iniuftum eft.

Non poteftetiam dici Chriftiana, quæ data operajidc^infraus dcmperniciemcj ueritatis.intalem carcerem anguftiascg loci ins dufa eftjUt fuprà deTiidennna prolixins expolui.

Qiiid etiam minus qua Chriftiana fynodus eife poteft,qua: tot modisferuaaceaptiuaeft,ôc^denicpquæexperditifsimis SC om« ni honeftati ac pietati inimioftimis hominibusmaxima ex parte cóftat^ Nam quod omnes tUi ipfipatres aut indices fint etiam rei fummorum criminum,0c ncceftario in fynodo accufandi,eocß nul

HÜVeHiVS cos. TRIDEMTTMVM lomodofiinul indices ciïc queant,tdfupri ex orc Hadrianl P»« paein comictjsNorids dare audiuimus.

Qirare cum nihilominus indices efle in tantis rebus ac control ucrfijs,delt;^ proprtfs criminibus iudicarc,conciliotp fefe intruderc éonêtur,extreme contra omne ius ac fas,0C pracfertim cotra ipfius Chrilliuoluntatem,regulamacuerbum peccanncorumqp coueni tus potius Paganus,quam Chriftianus,optimo iure cêfendus atqp nominanduscft.Chriftus enim,quifolus eft uia,uericas amp;nbsp;utta,de femetipfoinquinSiego demeipfoteftificor, teftimonium meum fdlfumefttSCjSie^ogloriam meam quscro, gloria mea nihileft, Atifti non tantum miferi ôdpeccatores homunciones,fed etiam compertiac conuiditumerrorum impientifsimorû,turamorum turpifsimorum,tumdeniqg extreme neglediiam per multa fecula fui principalis muncns,nempe concionandi populo uerbum Deft in propria caufaauthentici non tantum teftes,fed etiam ( fidqs placet) iudices,id($ in fummo totius Chriftianitatis tribunalijeffe haberic^uolunt.

Omifsis ergo iftis ante abundetradatis, quae etiam fub nomt neChriftianaefynodicontinenturtpergamus porro de alijs quû bufdampra:cipuisdiflerere,quacad conftituendam Chriftianam iynodum omnino ac uel in primis requiruntur. Vnde turn propric tas conciltj magis illuftrabitur ac innotefcectum etiam liquido pa tebitjiftam Tridentinam turbamncquaquameffeautucrè dicipof fe,Chriftianam fynodum.

V Num autemilludprimarium eft,quod uere Chriftianam fy« nods efficitjô^ ex quo depêdet principalis utilitas frudus uc omnium fynodorum:nempe,inquifitio ucri ÔC falfi,0Cfolida dtju* dicatio inter haecduojueriej conftabilitio, ÔCfalfi condemnattO. Haccigiturfummatanti conatus utilitas pendctpotifsimûex duos bus ( cumDeiquidemfauorc) nempe primum,nreda ucra ac proba fiinorma inquirendae ac iudicandar ueritatis: Deinde, ft ca rede utamur,eam'ue pie ad ufum adhibcamus. De prioriprius diccmus.

fti’anidiomur fummicj, quöäiuxtacoekRispatnsreuedßimum mandatum,uocemChriftiauditniis. Teftatur hoc idem amp;nbsp;ipfe* met Dominus,qui affirmât,eas demum efie uere ac germane fuas ouesjimo ö^fuos Fratres acfororesjquiuocefuamaudiant: ad eos demum fc cum patre öd Spiritu fanÄo ueturum,ibi{^ manfionenl faAurum,quifermonemeiusaudicrint, Qi. cuftodierint:non qui alijsaliquibusuinculisaut coniundionibus Chrifto confociari, uniri'ue uideri uoiunt.

Eodcmmodo,eademlt;^dccaufactiam fynodus, öd omnis alia congregatio,Chrifiianadicitur,fiuoccm Chriftiunici ÖC optimi pa(loris,eius cœleftis patris fedulo audierit: Et non ideo quia uel de nomine Fefe multum iaditaucrit,uel nominibus,ueftitu ac alrjs externis laruisinftar perFonatorumregum Chriftiminiftros fimu lauerit.

Eft autem coeleftis ille pater multiFariàm multislt;5 modis inde à condito mundo nobifeum Iocutus,per parriarchas,Prophetas, öd denicç perdiiedumfilium,eiuslt;$ Äpoftolos: quac ctiam feripis à Spiritu fando confignata,SdEccIefiæ Dei,tanqu5 inFallibilis nor^ ma ueritatisjtraditacommendatacj Flint :fid ob hocipFum quoçp Biblicus Canon nominantur,quiaeoFolo omniaiudicari in Relü gioneEcclefiacj omnino oporteat.

Hanc’igitiir unicam ueritatis norma aut Canonem Folum,tum in FynodOjtSöd in omni alia cognitiôe aut iudicioReligionis nos audiendum ödFequendum credimus öd contendimus,tanquä ins failibilc amp;fj^ffMfz,lucernäaut Lydium Iapidem,in examinanda om niTheoIogica dodrina,omnibus«^ Fcriptis,libris aut Fermonibus de Religio ne.

Credimus quot^ac doccmus,rcliqua omnia monumenta acli* brosdeReligionecuiuFcuncß demum uel mortalis uel immorta* lis,uel hominis uel Spiritus,nö aliter nec longius probanda eftc, quam quatenushuic libro aut normæ correfpondeant,

Contraautem aduerfartj horribilitercaliimniantes,imó potius blaFphemantes,Sacras literas efletum obFciiras ac ambiguas,tum * etiam non pleneinftitutionem Chriftianifmicontinentes, copten dunt,in iynodo öd omni alio Religionis iudicio potiFsimu audien dos efte

dos cHePatres,concilia,ipforum Romanos Pontifices qui errate ( fi credere fas eft ) prorfus nequeanf:item,recentiorLjm fcholafti-corum,ThcoIogiâ,magis ex Philofophia quàmSacris fitens pro« flucntc:6ó denieg fomnia ÔC abominationes Monachorum,8C im= P fturas C3codæmonum,acnugasuccularum.

Ex quibus confina côfarcinatai^ eft eorum ultima ifta Theolo gf'a Chimera aut Hyæna mifi quod quædâiam etiam in tanta uer» biDci luce partim difsimulent,partim aliquanto fpeciofius fu« cent,pallient ornentHocenim totum Chaos côfufionumÔC cr ’ rorumillinobis,pro unica Chrifti uoce ÔC. uerbo DeijConfenfuca« tholicæEcclefiae,ôC denicÿ pro unica ac infallibilinorma ueritatis in præfcnti conciliabulo ôd.alio qui obtrudere conantur.

Omnino operæprecium effethîc plenèac prolixeaduerfario« rum fententiam,uel blafphemias potius, côtra facrofandum Dei uerbum.eius SacraEuangelia,âCtotumnouQfilq DeiTeftamen« turn rcccnferc:ut omnes uidercnt,quàm prorfus non Chriftianam fynodumaciudicium de præfentibus côtrouerlijsô^inftauratio= neRcligionis parent,ae moliantur. Sed quia ea opera nimiam omnino prolixitatem flagitaret,SC non ita dudumà quibufdâ no-ftrûm editum cft proprium feriptum de hac ipfa materia, titulo ( Norma Slt; praxis iÿnodiTridentinæ) ubi ifta plenius legi pof« funt,in quafcriptione,tâquâfi hicinferta effet,nue acouiefeimus: ideo omiffa omni prolixitate,unius Cardinalisjegati éé guberna-toris aot præfidentis in ifta ipfa præfenti fynodo,t€ntentiam de Sa era feriptura aut uerbo Dd,regulaqî côciltj,acomnisiudictj Relis gionisrccenfebimusîSCporro noscêferemus adeonfirmationem liera:fententiæ de VerboaefermoneDei, qui nobis ut Lucerna pedibus noftris in obfcuro loco ambulâtibus propofitus eft:cui fi attendamus, eumlt;ç,uti iufsi fumus,fcrutati fuerimus, bcnèfacie-mus* Sediamaudiamus iftius gloriofi gubernatoris prarfentis conciliabuli oerba,quomodo QC iècûdum quam regulam il! e cutn fuisfodalibusuclitdcEcclcfia: Religionist^ controuerfijsiudica re amp;nbsp;ftatuere. Sic enim tn blafpbemiæ uerba erumpit inquiens;

Nos uerô Dei de cœlofententiâ potius expetftabimus, ac turn ïftospro fua,non pro feripturarum fententia dimicantes turn ipfas etiam

gt; R o T E s T A T î C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4©

tnam scRipTVRas, quartum totiamnondfucrfas modo,«c* rùm ôi contrarias interpretationes a Jferri uidemus, F a CB s E* K É iubebimuszôCquod nobiscoeklitis iHemagiderdignatiis fuc» ritreuclarcjtanquain exprelfum Uci Vcrhuin.eaquaparcftreues rentia recipiemus. ïtcfljèpotius T« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iKntichrifli,cu tuis Stencfeb

tltcis/omnijs iwinfernunt,tfui(in utjice/Jât ànobisSaiptMrn. ac ipfum loque* tcm potius audiemus,fient etiam Propheta dicit,Audiam quid lo . quatur in me Dominustquàm ut ad ilia egena elementa nos con= uertamus, amp;nbsp;in illis quæ nuncin hunc,nunc in ilium iênfumïnfle di uidemus. O bbl^hemum horribiletnconirtt Denmamp;eiui facro/nnUmn Kerbum.

Nonoportet. (NotttporrôeiKfJembhJfgt;hetniMs.^ legts aut ScriptUe fæ cfle peritum,fed à Deo dodum.V anus eft labor qui Scripturae impenditur, Scriptura cnim creatura elt, ÔC egenum quoddam elemëtum. Non côuenitChriftiano, nimium creaturæ addidum efle.Dcum audiri oportet,cuius uoces de coelo expedandæ funt ut nos erudiat Coneukato tu Euangelio/t/ilij Dn,^HOlt;i fcruttiri amp;nbsp;tudire tuf fui esiamp;’ uoUmccelufftyijutefiturusallant doSirinant, Beatus uir,inquit Da* Uid,quem tu erudieris.Æquènosdocet hodie,atcp olim Patriar* chasSCProphetas.Prohibuit Chriftus,nc plures Magiftri fiant, quod unus eft magifter nofter. Hxc ifte nefarius Antichrifti Car dinalis,legatus,ÔC denicç impq conciliabuli gubernator,contra ult; uentem Deumblafphemancuius limiles facnlegas uoces pafsim in iftorum feriptis reperias.

Reliquûigitureft,ut quantum fieri poreft,qu3breuirsimèpro« bemusjôlas Sacras literas efleucrè Verbum autdodrinam Dci, ac uocem Chrtfti,fiuefimulauribusfonam accipicndo,fiue ocus lis legcndo,lîucdenicç folaanimicogitationepcrciptaniuneocß il lum demum cœtum germane Chriftianum clîe.ac dici pofic ôf de bere,qui cas corde perceptas,uera fidedifeit ac fcquiturmon qui commenta hominumfedaturjac pro uerbo Dei ueralt;j Dei dos drina iaditat uenditat.

Primùm autem hîc ualde operaTpreciff efi ncfic uetufiifsimum morcm conciliotum,debuoCufanusfcnbiuquôd ueteres concis g lium

!ium célébrantes fob'«'fint in medio, in propria quadam ac bone» ftiorefedecollocare Euangclionrmlibrum.quo illinimiriim euis denter teftati funr,Chriftum,fecundum fuam promifsione, in medio ipforum federe,eumlt;^ folum in fuo Euangelio am Saeris lite= ris loquentem in omnibus adionibus ac iudicijs iynodi,tanquam unicum prarceptorem dC. unicam uiam ac ueritatem,audiêd3 efle. Non illi pofuerunt in medio Scotos,Thomas,aut Romanos Pon= tifices,eorum'ueiura,qui (ficredcrefas eft) errare non pofTunt, Non etiam ipfos Canones,aut concilia,uel Patres, alios'ue menda ceshomuncioneszfedfolö uerbum Dei,aut Sacras literas, Hane confuetudinem ÔC ueritatis cognofcêdæ uiam,omnes hoc quocj tempore fequideberent.

Hue adde illud,quód tota antiquitas facras literas Biblicum canonem,6C canonica fcripta nominate folita eft, indicans ilium efte unicum inquirendaî ueritatis canonem aut normam:6C,ut Seri pturaloquitur,luccrnampedibusnoftris,per obfeurum iter gra= dientibuspofitam.^

Secundo babemus pene innumera exp reflate uiuetis Dei man data,utdiledum filiumaudiamus, ut Scripturam fcrutemur,ut in omnibus dubijs ad Mofen amp;nbsp;Prophetas,0^ ( ut inquit Ifaias)ad legem teftimoniumrecurramus. Nullum uero babemus manda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

’ fuetudines aut traditiones,cognofcendae ueritatis ac pictatis cau« {a,confugimus.

Praeter mandata uiuentis omnipotentrs Dei,babemus etigm gt;nbsp;illuftrifsima 0^ omnibus imitanda exempla ipfiufmet Chrifti Si ;

Apoftolorum:qui,cum ueritatemilluftrareac immoto robore confirmareuellcnr,nonad Patres SC traditiones hominum,quas tuminnumer^s habebant Si citarepoterant,fcdad folam Scriptu ram confiiger3t,exillis fontibusifrael perpetuo aquas falutis hau rientes Si fitienti plebi Domini miniftrantes.

Illi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

qwens de ca in fine Hofeæ Infcc ucrbiszPbnç funtniæDomfni,ôi redæ,aciuftiambulabunt per cas,imptjautcmcornicnt in eis. Sic Pfalmus dicitjucrbuin Oomini effe purum amp;nbsp;lucidum,fient argentum fcptiesexcodumamp;fpurificatum. Quæautcm,ô bo* ne Deus,m3iorimpictas,deceftabiliorcß blafphemia cxcogitari po tell,quàmdicerefierasliteras ( utiftiimpurooreclamitant) effe ambiguas,obfcuras,flcxiloquas:amp;i contra iadare,fefuatj?conci« liabulacirefuprafcripturâjSCquæfimiliam/niftri Antichrifti bla«» terantfQtiafi uerô Spiritus fandîus,eius autor,uel ftudio nos deci pcrc.nobisrj imponereuoluerittuel etiam non potuerit ea perfpi cuo dicere,quæuoluit.

Semper hypocritac ad fuos Patres ôt^traditiones confugiunt, ut uidemus in cxemplo impiorum Pharifeorum QC ludæorum. At Chriftus cum Apoftolis adeô non curat Patres,ut etiam eos redar guat,amp; feueriter pronunciet deillorum inftitutis ac traditionibus Mnquiens,Frufi:raraecoIuntmandatishominum:amp;^ eorumietSato res affirmet efTe caecos,amp;f cæcorum duces. Sic ôf noftri Papiftæ hoc tempore clamanttQiiare uos uiolatistraditioncs ac inftituta maiorum,nthil confiderantes quod QC ipfi ficut olim Pharifæi,pro ptertraditiones amp;nbsp;mandata hominum,Dei ipfius mandata irrita faciant, Chriftus fane mox initio fuaî prædicationis Matth,/ pa trum interpretationem Scripturæ,autpotius corruptionem dam* nat oftendens, non eorumimpiasgIoffas,fedipfamScripturam fequendam effe,

Siexpatribus,atlt;^adeôetiamreccntioribus foperioribus ne* dTariô effet petenda interpretatio Scripturaf,6(f côtrouerfiarum d» ludicatiOjSC non propriè ac tantum ex hac Scripturatquid tâdem fecilTctjautquomodo fui temporis controuerfiasdircmiffer primi tiuaEcclcfiaannisiamamplius joo initiô cum nuiliferiptores eG fent,qui uel paulô plenius de plerifcß capitibus Rcligionis Chri* ftianæ diffcruiflenf?Nimirum expcdandûilfis fuiffet,donee Tho . masacScouis nafeeretur, fuis tenebris Ecclefiam iHuminarent: aut etiam donee taies illis Romani Pontifices exorirentur, qui amp;nbsp;g Z capui

eaputcfTent totiusEcckfîçjfiC mare plané non poflcnu Qiiod fi olimopnméacmaximé Ecclcßafloruit, uerumc^ éfalfo dinidica* re,foli«sScrtpturæluminepotuit:fperandum eft.hocquocß tema poreidemin concilijsamp;alioquifieripofle.

Oportet normamtudicq acueritatisin Ecclefia ccrtisac ßnitis^ «el potius paucis quibiifdam fcriptis clTe comprehenfam,amp; certis figillisconflrmatam.SicautfoIa Scriptura eft finita 8C facramentis amp;nbsp;diuinismiractilis Prophetarum, Chrifti ÔC Apoftolorum con» firmatatnon autem patres aut eorum commenta.

Vrgent quidemifti miracula amp;nbsp;martyria patrum.Sed illud con trà uerilsimèrcipondetur.Omnes fandos Patres Martyres mi« racula faciendo amp;nbsp;patiendo non fefua'ue dida ac fcripta oftentafi» lt;e,fibi'uclaudem autteftimoniaquôd errare nequeant præbuiiTeî fed folius Chrifti eiust^ uerbi,id eft,facrarum literarû.Nunus un» quamPatrum miraculafaciendoautpatiendo dixit,Hoc miraciilo aut hacmea pafsione teftorjme nihil unquam falfi fcripfifleaut di« xifle:fed,Teftor qj hiclefusfitunicusferuatormundi,amp;qgt; folus hic liber facrarum literarû uerâ Â^immotâ Dci religion?,fine om« nierrore acmêdacio,contineat. Sic igiturfacrac literæ,non homi» num commenta,funtfacramcrttis,miraculis martyrum fängui« ne obfignata ac confirmata. Non loquimur autem de miraculis poftremorumtemporum, quæ ( teftePauIo) funt cfficax illufio' amp;impofturaSatanac Antichrifti.! Thcf,^..

Normaiudicij quiddam publicum à fumma aiitoritate con« firmatum efte debet: fed tails eftfola fcriptura. nam Patrum fcri«» pta funt fingulorum hominum priuatac cogitationes,^ nô à fums mo Rege regum amp;nbsp;Domino dominantium comprobatae.

Deus hoc cofiTïo^propofuit facras literas EcclefiæjUt eflent not maiudictj.fiaitfupràin élus mandate cxpofihmus. At Patres ne quaquam hoc fine feripferunt ( quod ex ipforum didis probabi« mus:) fedtatttumj Utpotifsimuni fui temporis hominibusÔ^ con troueifîls'

troucrfiis feruirent. Vidcndum uerô feduló eft, in quem ufum unumquod^ paratum ac ordinatum fît.

Omnes Patres profefsi funtfe fua ex facris Uteris haufîfle : SC indc.ut ex fonte amp;nbsp;unica régula ueritatis, omnia fua probarc funt conati. Quæ ergo eft iftaimpudentia, inucrtcre rerum naturam, amp;nbsp;exremenfurata menfuram iudicare, 0^ fond riuum tanquam meliorem aquam continentem praeferre/

Papac picric^ fucrunt aut indodifsimiafîni, amp;nbsp;certèfacrarum fiterarum rudes : aut uerô quae fua funt,non quae Chrifti SC Ecclca» fîæ, quacrentes , Qiiid ergo illi boni Ecclefiam Dei docuiflent/ Cur igitur illorum nugamenta pleonedica décréta pro immos ta ucritatc nunchaberenturC

Patres, Papa, Äfetiam multa concilia tantum de fui tempon's eaufis ac controuerfiis egerunt, eotç nobis ac nofîris côtrouerfiis minus conueniunt. At S^eriptura habet generales noimas, ita eftmirabilitcr(Kuinituslt;^ temperata, ut omnibus temporibus ac controuerfiis fîtperindc accommodata.

Ipfimet patres, aepraefertim faniorcs uctuftiores, nos à fuis amp;aliorLim fcripiis ad folas facras literas , praccipuè ubi de iudicio accertitudine grauifsimorumnegociorum agitur , ablegant. In cuius rei teftimonium quaedam corum dida breuifsimè adq* ciemus.

Scripturis diuinis nifi certa Ôi. indubitata ueritas cft, in firma ualida petra cft domum fuam ardificare : bacuerô dcrclida, alqs nid quibufdam dodrinis, incertû effiifae arena- (undefacilis euer* fio) cftruinam fîatucrc. IdeminquitîBeatus quifcminatfuper omnem aquam,ubi bos ÔC afînus cal cat : hoc eft,quifeminat fuper ? populos duntaxat fequentes Teftamenti utriufque dodrinam, non fuperuacaneas humanarum uadidonum fabulas.

Hieronymus Riper Matcbçum cap, j i. Qiiod de Scripturfs non habet authoritatem, eadem facilitate contemnitur, quaprobatur.

Idem t4.quæft.i.Can. Nortadfcramus. Non adferamusfta»« Tcras dolofas, ubiappendamus quod uolumus, proarbitriono» ftrOjdicentcsîHoc graue eft,hoc leue ett. Sed adferamus dtuinam ftaterarOjde Scripturis beris, tanquam de thefauris Dominicis.

Cyprianusfermonede Baptifmo Cliril'ti; Hoc natura, hoc ras» tio, hoc (Domine) uerbi tui clamatauthoritas,hocexorc(uo au« diuimiis: htcinuenitconfummationêomnts religio. Primumeft hoc mandatum, ultimum : hoc in libro uitacfciiptum,indefi* eientem QC hominibus Qc angelis exhibet Ictftionem. legar hie uiuum ucrbum,6C in mandate meditetur Chriftiana religio,0^ in« uenictexhae Scriptura omnium doeftrinarum régulas promanaR fe, ÔC hinc nafei 2C hue rcuerti quicquid Ecclefiaftica continet di;* fcipl{na,amp;c.

Auguftinus ad Vincentium: Negate non poiTum, ncc debeo, ficut in ipfis maioribus, ita mul ta eile in ta muftis Opufculis meis, quæ pofTunt iufto itidicio óé nulla teraeritate culpari. Idem ad Vincentium Donatiftam : Noli, frater, contra diuina, tam mufta, tam clara, tam indubitata teftimonia colligere uelle calumnias, ex cpifcoporum fcriptis, fiue noftrorum, fiue Hilartf. Primo quia hoe genus literarum ab autorttatc Canonis diftinguendum eft. Non enim ficleguntur, tanquam ita ex eis teftimonium profera* tur, ut contra fentire non liceat, ficubi forté aliter fenferint quàm ueritas poftulat,amp;c.

Quisucro ex omnibus Patribus, ufquepenèad noftra tempo« ra,diligentcr totam Scripturam interpretatus eftc Loquor deipfo textu,defcrmoneamp; toto fcripticorpore: non de qualibufeunque fermonibus, Homiltjs aut Dcclamationibus : quas occafioneali= cuius uocis,aut etiam fententiolæ,in rextuexiftentis,ad populum habuerunt aut conferipferunr. Qiiomodo ergo exipfis peti pos teft liera ac folida explicatio obfcurorum locorum, ÓC totius cor= poris Scripturæjfecundû quam dubia ac controuerfiac dtjudicen* curi Hieronymi certè explicatio nimis breuis ac perfundoria eft.

Patres picric^ omnesfiieruntdeftitutil/nguanim cogmuone» Non fuerunt certèconiundtm omnium trium, quae maxime nés ccHàriæ funt, periti. Quomodo igitur potuerunt ipfum tcxtum aut corpus fàcrarum l/terarum fine linguis peripicuè exponerec’ Hueadde, quod partim alïucfadi in feholis ad fuas rhetoricas,hn midasamp;^ improprias declamationes, cxpercesçp proprqfsimi ac fimplicifsimi ftili autfermonis : pàrtim etiam, quiaconciones çopiofus uehcmenslt;$ fermo funt magis plebi neceflariç,quàm ilîç prefTæjtcnueSjfcrupulofaCj 8gt;C Ç ut uidentur) ieiunæ, aridæcç confî=* derationes Textus,8lt;^illac Dialedicae Grâmaticæq^ argutiæ,quae in exponêdo genuino totius alicuius feripti ac eius fermonis fens funeceffariô adhibentur,in eo funtimmorati. Alterumuerô illud proprium SCaptum, ac(ut iam ita dicamus; textuale genus expli« candi Scripturas, plané neglexerunt.

Imo illud negari non poteft plcrofq? tantum allegorias confes Clatos eife : ac in eis excogirandis, fingcndis,pingcndis ac decan« tandis praccipuam operam fumpfiife. Atcj hoc uel in primis fecit OrigeneSjCui tarnen linguarum cognitio à ueteribus tribuitur, ut parum redè in hac parte inftrumento linguarum fit ufus. Quid ergo inde explicationis folidæ facrarum literarum peti poteft,ubi pafsimliteralistextustanquammortua 6C infrugifera litcra pros culcatur 6C contemnitur, tantum mirabilcs quaedam cogitatios tiones autideae Platonicae quaeruntur, amp;nbsp;nomine fpiritualis fen« fus auditoribusuenditantur/

Ingentem planediflbnantiam fenfuum SC diClorum Scripturac reperias,non tantûin diuerfis patribus,fed etiam in uno eodcmc^, Nuncenim hoc, nunçalio modo ac fenfu eadem diCla explicant. Et prout fcfe illis matcriæac controuerfiç uel confirmandç uel re* fiitandæ ofîerunt, illiq?fuo quodam zelo incalefeuntîitaomnia côrapiunt, prorfus non aliterquàmin fubitisfcditionibus,aut aliquando etiam in uinofis rixofisq; conuiuijs ufuucnit,ubi oms niainllrumcnta, patihæ, quadræ,canthari,pani8 etiam ipfe SC cyas thi

thi uicem teU præftarecoguntur, quantumirisfint adcum «fum opiis'ueparum idonca. quodlegendpatrû fcripta nufquain non apparet. Qiiem ergo, tu certum Scrjptiirae fenfum ex tanta inter* pretationum iiarietate, h'centia SC uioicnca contorllone haurue pofsis?

Aiidader plauGbiUcer^ pérorant aducrfartj, de interpretatie* ncScripturæpcr manus tradita.actandem per fheologoseonfèrf pta. At contràriumJiquctexiftatanta diuerflcacejmo SCcontr»^ rietate interpretattonum,ut amp;nbsp;prias monui.Manifeftè enfin appas ret, iftos tarn diucrfosfenfusex pluribuscapitibus profluxifïe, dumunicuicß fuum maxime puichrutnuidetur:ÔCquot funt ca* pita, tot fenfus ; imô SC quot affedus aut lites, tot fenfus. Certç Chriftus tantam diuerfitatem atep adeô contrarictatem fenfuuui fuis nontradidit,necfpargcrc eos in Eccicfiam iufsit.

Vcrùm ubi tandem producuntaliquos uetuftifsimosô^prorfus autenticos authores, liquido docentes, iftam rabinorumautpa* trum Cabalam â Chrifto ipfo acceptam, SC per manus fideliter tra* ditam, ufqucdnm tandem à Scoto SC altjs fophiftis ScSorbonift» conferipta confignataep eftf A uereribus quidem perpaucæ quac-dam traditionesab Apoftolisrelidæ nominantur. Certè fi quid tale effet in Ecclefia à Chrifto relidum ac inftitutum, non tantum inultachiftoriæ deeo teftarentur, fed etiam ipfi Apoftoliad taies Cabaïas SC Maforetnos ablegarent. Extarentetiam proculdubio integra uolumina, fub talibus forte titulis : Expofitio Scripturac facrxà PauIOjPetro aut loannediuinitûs acceptai EccIeOaetra* dita,aut per manus Ecclefiac commendata. Nam profedô tantum thefaurûfandifsimi illi uiri in primîtiua Ecclefia non neglexiffcnt, qui etiam fua aliorumep nonîemper maximimomenti fcripta aut cpiftolia conferuarunt. Verùm contra, non tantum non proferun tur ceriaac folida téftimonia de ifta Cabala, aut per manus tradita dodrina: fed etiam ineo habetur euidenter contraria fententia authiftoria, quod Patres in eertaminibusipfam Scripturam,tas centes omnino Cabalam, urfchnt,

Certifsimum omnino, tum diirinac proui'dcntiæ ac uolimtatis, tum etiam iudicq ueteris Ecclefiae tudtcium eft, quod tarn follicïtè ueteres contra omncs infidiatores amp;nbsp;prauosfpintuscöferuarunt facras literas incorruptas, dC tarn uarias cenfuras cuulgarunt,qui* bus uerè genumamonumenta Spiritus fandià corruptis acfup* poHritrjs feparärunt. Talern nullam diligentiam reperimus adhü ' bitamefTeinconferuationemonumentorum patrum. Eoc^ etiam proculdubio plurimaceis corruptelæacciderunt. Sed, utdixi,ifta miraculofa conferuatio puræÄSincontaminatæfcripturæ, contra totiedudores ôiTtyrannos, efteuidenstcftimonium Diuinæ uo« luntatis, qui uult nos ifti folinormæ tanquam certæ aciinmotæ adhærere. Idem (ut didum eft ) tota primitiua Ecclefia, fua ifta tam fidadiligentia ÔC acri feueritatc incenfendis amp;conferuandis Biblicis monumentis indicate ac protcftari uokiit,in eo uidclicet falutem Chriftianorum confifterc, indecj omnê ueritatis normam acdïjudicationem petendam effe j non de Patrum libellis aut rhas pfodtjs,quaE ab eis non ita ualdè curatae funt.

Plurimaobfcura dida inpatribus rcperias,pIurnTia fupra mo-dum,ultracj omnem reiueritatem uel amplificata, uel etiam exte^ï nuata. Sedulo enim illam ueterem Rhetorum regulam obferuas runt: Pctas quod iniquum eft,ut quod æquum eftauferas. Multa etiam funt apud eos contradidoria, multa deniqj falfa : quod ipfe met Auguftinus de fuis SCaliorum patrum fcriptis teftatur. Quale nihil in facrisliteris reperics. Sæpe patres fibi admodummalè conftant,ó(fquxinunapagina, altera manu large dcderunt,ea paulopóftinfequentiprorfusauferunt. At contra in Scriptura, quae optime fibi conftat, nihil tale reperias,ubi uerè, Nac nae,ÓC Non non eft.

Silicebitin Scriptura fingere obfcuritates, quæ ex ipfa nulla rationecertó definin' acexplicariqueant,ita utcarumiiluftratio f fit omnino fecundum iftorum fcntcntiam à Patribus quærenda: Cur non idem fieri amp;nbsp;accidere pofsit etiam in omnibus Patribus?

Qiïo ergo poiro confugtcmus,ut comm nodos aut ænigmata exphcemusî’ Sic nfmnum aut delînere à ueritatis tnquifiuone co« gnitionecp cogamur: aut certè( fient Paulus de fuperftitiofisue= tulis dicit ) femper difeemus, fîC nunquam ad ueritacis cognitio? nem perueniemus.

Non uelle eHe contentum Scripturæ iudicio, fed ab ea tan* quain obfcura, ueluti appclh'tioncm quandamacapereôCdare ad Patres, cft in infinitum Mare progredi, fiCreueraomnedéfis nitiuum iudicium ex Ecclefia tollere. Si enim uel ex uno Ausu* O ftino utraque pars inceperit colligere quæ pro fe facercuidebun* tur, cuni contrartjs reftimonrjs conferre, iliarefutare, fua confirs mare, ÔC ad omnes nouas aduerfariac partis obiediones relpon* dcrc, quando tandem crit finis litis i Quanto magts erit in* exbaufrus labor, amp;nbsp;infinitum tempus ad cum pcrficicndumres quirctur,fi omnia Theologorumuolumina ( quæ pratter tot du; dum excufa adhuc quotidiê, noua reperiuntur ÔC eduntur) eruntperueftiganda, eorumc^ fententiæ ( ut ita dicamus ) diftil-landæ, eliquàndæ, amp;nbsp;tandem adalfquamindubitatam fummam in omnibus controuerfis dogmatibusreducendæ ƒ Quare fi ue* l itatem reperire ÔC retinere uolumus, confifiamus in iüa finira norma facrarum literarum aut uerbi Dei : non ea deferta, nos, Rcligionis'quc controuerfias in abyfsum Patrum præapi* temus,

iudæonim profedô bac ratione conditio muJtomelior fuerit, corumfj religio certior erit quàm Chriftianorum, fi ifta aduerfa« riorum norma ualebir. Nam ipfi, prætcr Verus tefiamentum habentfuam Patrumtraditionum normam (quam permanusfin-giint fibi inde à Patriarchis aeProphetis traditam ) iamdudum icripto in fuis Thalmudicis libris comprehenfam : Cui nihil pors ro addere aut adimerc licet. At noftra Cabala adhuc quo» tidieà Rabinis nofiris fcriptitatur, quotidie adhuc Spiritus ali* quid fandifsimæ fedipaicfacit, quotidie Concilijs aliquid re« uelaG

P R o T C f T A T I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rs»

Excmpîi’caufa: fntra pauca fccuLa fp/rictis Ponn'fïci patefccir, £)CEcclelîæ donauft totmonachos mcndjcantcs, quorum fupcr* crudationisoperibus,mcritiscß, arque adeoedam folacucuUæ induitionc feruemur: tam uarias indulgcntias, communronern fub una fpecic, tam warias ft a ruas ôi. loca mtracula patrantia, ad quac homines in omnibus diftieukatibus plané utad Deum cona fugcrc, 6C eorum opemimploraredebeant. Veré fané nos quo-que ( prout nuncrcsfluunt) dicerc pofsimus, PapiRis quotidie Deos nafci ÔC intcrirexficut Plutarchus dC alq Ethnici de fuis orien cibus ôi. intereuntibus Or a eu lis dilTertarunr.

Etiam poftea cum habuit Ecclefia Patres Conciliorutn canones, tarnen fern per in nouis fÿnodis ac certaminibus ipfam potifsimum Scripturam habere 6C urgere pro fummo indice uos luit : ut inter alia etiam AuguRinus indicat, qui ipfam quoque facrofandam Nicænam fynodumrcqcere aduerfarios patitur, QC folius Scripturæ aut uerbi LD ci gladio fecum concurrere flagi* tat. Sic enim inquit:

Sed nunc necegoNicænum, ncc tudebes Ariminenfe, tan* quara pium praciudicaturus, proferre concilium. Nec ego hu-ius authoritate» nec tu illius detineris : Scripturarum authorita« tibus , non quorumeunque proprijs, fed utrifque communi-bus tcRibus, res cum re , caufa cum caufa, ratio cum ratione conferatur.

imitemur igitur 6lt;f nos ucterum patrum excmpla, ut in grauiC fimis controuer(qs,neglcdis hominum opinionibus,os Domini confuIamus,dC ad eius oraculum confugiamus.

Diximus initió harum rationum degauifsimis mandatis omni potentisDei,pratdpientis nobis,utexipfa Scriptura ueritatem quæramus, quæuel folatotamhancquacRionemomni iure fini« re poRentacdeberent.Nuncaudiamus etiam teRimonia eiufderti de laudcacutilitateöcripturac. Spiritus fandus inquit per Pan* ktm,fuum eledum organon,non folumadTimotheum,fcd etiam

ad omnem Chriftianuni hominem atcj adeo totam Ecdefiam:At tu perfifte in ijs quæ didicifti, Q(. qux tibf concredita funt, feiens à quo didiceriSjamp;^ quod àpuero SaCRASliteras noucris,QyjE tc pof-funt E RV DIT V M reddere ad falutem quæ eft in CHRISTO i es SV, Omnisenim Scripturadtuinitusinfpirata,cftotiIis3ddodM nam,ad redargutionem,adcorrelt;ftioncm,adinftitunonem,quç eft in iufticia,ut integer fit Dei homo ad omne bonu opus apparatus.

En babes Chriftianeledor,difertifsimum ÔC grauifsimum Spi= ritus fandi tcftimonium.quodfacræliteræfint plenum pcrfc-dumopuSjautdodrinæCopiæ cornu, quod pofsinr hominem ChriftianS plenè erudire in omnes ac ad omnesEccIefiç ner efsi tares ÔC remédia largifsimcfufficereacfuccurrere. Vbi ullSralcui iietis Dei teftimonium deunis,autetiam omnibus fimul patribus, Papis ac Conciirjs repcries ƒ Sic ÔC Roma. « j idem ueritatis fpiris« tus affirmât,Scripturam propter nos fcriptam c(re,nosc^ per eius confola tionem aut infirudionem certam fpem uitæ habere pofle, Qjiid hoc aliud eft,quàm affirmarejcffe talem librum,cuius dodri na certoad uitam perucnire queamustfruftra omnibus diabolis,cr roribus ac haercticis repugnantibus ƒ

SicIoannescuangcliftadocetjChrifium quidempene infinita concionatum cfle:fed ilia quaeipfe confcripferitgt;fufficcrcad infor mationem uerac fidei,amp;: ad falutem hominum aîternam.

Diuusetiam Petrusjfirmmusac primus (utiftiuolunt)Eccîefiæ Pontifex, affirmatj’facras literas propter nos proprie fcriptas effet amplifsimumlt;5 eis encomiu praebet, quod nos ex omnibus tenc= brisacerroribus huius mundiacinferor6,uelutilucernaquacdam. pedibus noftris præluccns,educcre pofsint.Qtiare eas confiden* ternosfequidebere. Nonaitille:Ego ÔCfuccefforcs meiPapac Romani errare ncquaquam poffumusxNos uobis prompte in om nibus dubtjs ac erroribus fuccurremus : Meos fucceffores confi* denter fequimini; Illi neeerrarenecfeducerequêquam poffunt, Eodem facit acreferatur,quod Deus mandat in Dcuterono^ mio,certum librum facranim literarum confier, eiq; nihil adime^ re aut addere; contincricnim in eo perfedam lapientiam. Quod mandatum denen adimendoautaddcndojnondcclinâdoaddex

teram aut fîniftrâ,à tradita diuinitùs norma pietatis/æpios in uete ri ÔC nouoTeftamcntoiteratur.Vndencceffariofequitur, ibiplenum per£edam(^ do Arinam autinftttutionem continerir

Summa,ficut foins Deus eft fapiens,ucrax amp;nbsp;bonus : contra au-tcm,tcfte Scriptura, omnes homines funtmendacesjinfipientcs ÔC mail, ÔC maledidus qui in eis confidittita etiamfola ca do» drina aut liber , quem certo conftat ab ipfomet Spiritus fans’ do per os Prophetarum fiC Apoftolorum didum, amp;nbsp;per manus corum confcrip turn,eft uera plena fapientiaac falutaris dodri” nac. Contra autem,in omnium aliorum dodorumferiptis conftat cflemultum ftraminisac fœnicumulatumjnon parum ctiam ziza niarinterfperfum. Sunt quoqj omnium temporum fcriptoribus inde fermé à Cbrifto à maioribus aliquinæui, aut ctiam errata tri buta,cum non dnbitarctur ctiam multo plura in eis rcmanfiftc. Nunc igitur qui Scripturac lucernam pedibus omnium Chriltia« norum propofitam fcquitur.Isfecuro animo QC plena fide diccre potcfttScio cui credidijScT certus fum. At qui deferta Scriptura, ut obfeura ÔC ambigua,ad Patres confugit,quomodo is certus efte potcft,fc tantum ueras illorum fententiasfcquic'Quo luminc aut iudiciodifcernetillam (utiftiuolunt) per manus traditam Calt;s balam Dei,ab erroribus ipforum mendacio obnoxiorum homun eionumf Itacpille nequaq^uamdiccrepoteft, Scio cui credidi Ô6certusfum:fedneceftario cogitabit. Dubito quid amp;cuiere» dam cum Scriptura fic obfcurajamp;f Panesmulta male fenferint ac dixerint:ficcßindubitationeacmoeroregt;aduenicntcfatanas tentas tionc,tandem illaqucabitur,fubmergetur intcribit.

Scdobqciunt impïj miniftri Antichrifti,EccIcfiam eife fupra Scripturam: quia Auguftinusdicat contraEpiftoIamFundaracn ti:EuangcIio non crcdcrem,nifi me ecclcfia: moucrct autoritas. Si quafn’mus,quid hicuoccntEcclcfiam,diciint fynodum. Siporrô urgcmusquid hicnomincnt SynodumjdicuntPoniificcm ciusc^ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legates,amp; reliques ab ipfo in ccrtum locum conuocatos. Siefub

iftius Ponn'ficis,uiuenns Dei decretis uerbopracferirntuf. Afi nonellhocrcfeeirerj'efuprauiiientem amp;oiTiniporcntem Deu^a^

Q;ioJa«tctTi ad di^linn cicatunt Auguftint attinct, dtiplicitcr aîicut crediniracobeditunucl ut ucro ac fumnio Domino,qui proprièiusmanJandiacprohibendihabcat,quicpproluo nomi« ncaIiquiditiandat.iJt’mcßen‘am,mox proliiberepoflit,Geiuidca« turpotens: Velut tefli acminiftro, qui non fuo nominefua’ue autoritäre ucnitautaliquid prçcipft,fed fummiillius Domini man datS fubditis ipGusindicat.Ibi enim uerè did pûiïer, Regthocaut illud nobis fuis fubditis prçcipientinon credidifiem.nec obedif» ' fem,nifieinsmihiftro credidilfem.Sicnim non fuifletfide dignus minifter teftatus,hoc autillud uerè clTe régis mandata aut uolun« täte,quipotuiflem régi in eo obedirc/Poteft ergo debet fidus praeco aut alius minifter te{lari,quidnam uerè Rex mâdarif,ô^ ipfi teilt in co credendum eft. Sed non poteft aut debet idem minis» fteradfubditos dicere:EtiäfiRexhocptohibuit,i!Iud ucro man= dauit,tarne ego uolo aciubeo ut hoc quidem prohibitum faciatis, illuduero mandatumomittatis. Hoccnimeifer, fefupra Regem ciusc^ edidum efferre.

Sic fi ecclefia non eifet tcftatahoicefacrarum literarum libros uerèeiTeàDeohumanogeneritradftoSjôtS tunicamuerac pietatis normam propofitos acimpofitos omnibus,poifetaliquisfufpica-rijciTecofcriptos ab aliquo impoilorc,autalioquiincertæfidei ho mine. Inhocporrogencre non tantum Ecclefiæ credimus,fed Ô!Sludæis,faltemde Veteri teilamcnto. Quin etiamfuo quodam modoöC Mahometoac Turcis ac ludæis de Nouo teftamento. T eftatur enim amp;nbsp;ipfi de Chrifto,quöd certo fuerit talis aliquis ma gnus propheta,amp;c. Verum poftquam Ecclefia agnouit tefta ta efl,qui'nam libri uerc à Deo traditi fint,ÄS qui'nair. fint fuppofi ticqtnullo modo habet ius prohibendine credamus ueris Dei li* bris,autmandandiutcredamusfalfisafatana ÔC impqs compofis tis,Hoc enim eifer,fe fupra Deum efferre.

Nulloigiturmodo uel ecclefia,uelquifquam alius propterea efl fupra ferip turam ,aut fupra aliquod mandafum,quia dicitur de eo teilari,aucquiaeidcco teftanticreditur.Sedfiius faaberet toi.

Icndi aut prohibcftdi quæ in Scriptura Deus mandat, aut praeci* ptendiquacilleuetatnumuerôuerè eßet non tantum fupra Serie pturamJèdÔ^fuprjipfumuiucntem Dcum, Quam Aniichriftia* nam Luciferi ambitionem ÔÎfupcrioritarcm,fedudores aemona ehi Papç amp;Romana:fynagogç côciliabulo fiifcter uendicant.

Olimpraccones, ÖC nunc Heroldus Cæfarcus afFertalicui Prin: cipi aut ciuitati Caefaris mandarum,ÖC poteftacdebet teftari Cæfa remhocmandare,illuduerarc,Poftquamautemhoc fecit, fi dice: ret,Ego tarnen fum fupra Cæfaris edidû aut mandatum,ideo man data Caefaris prohibeo amp;nbsp;uerita mädothoc uero effetfe fupra Cçf. Maieft.efferrejtalisc^ præco Heroldus extreme acerbifsimoej fuppîicioafficeretur.TaUs prorfus bonos SCifti impiæfynagogac, conciliabulocç eius Antichrifto continget,

Pergunt aduerfartj ucritatisobtjcerecontra autoritatem uerbi DeiîOmnes hærctieicitantScripturas, amp;nbsp;inde (utipfi blafpiie: mant) omnes hacrefes oriuntur.Quarc non adeo magnifiée eft de facris literfs fentiendum,autindetantum iudiciiimac norma uert-tatis petenda. Rcfpondemus contràtPctrus dieit elfclucernam pedibus propofitam,ô^ètenebris edueentem,ficut amp;nbsp;Daniel te= ftatur amp;nbsp;Paulus dieit earn ualeread docendam ueritatem, ÔC refus tandashaerefes.Dominus quocçlefus contra iftam blafphcmiam Papiftarum calumniam dieit,Scripturam eße fonte ucritatis.Conquot; trà ucrô affirmat,infcitiam Scripturar eße originem crroris,cum ad PharifæosinquinErratisnefcicntesScripturas.Etin teßa= memo totics inculcarciunPopulus meus périt fine feientia,

PræclarèD.Augufiinus contra iftam Papiftarû blafpbcmiam fcribit,fuperEpiftol.Ioh.Tra(ft.2,cum inquit; Contrainfidiofos crroresDeusuoluit poncrcfirmamentûinfcripruns,eontraquas nullusaudetloqui,quiquoquomodo fc nuit uideri Chriftianö.

Qiiacbearifsimi patris fententia obieruanda cft,nim utufiim feri pturæ agnofcas,quôd nempe fit fit mametum contra errores,non origo crroriim aut ha’rcftiim,ut ifti blai'phcmaniaiim ctiam ut ui« deas,qiiàm prorfus non fini Chxiftiani,qui tamfixda ùciaetis lire teris

Cæterutn quod ad tdorutn blafphemiam atrinet,tllud multo uenusjtmo «enfsitaumeft,omnes hærefestâtutnfpirituali gla dio uerbi Dei iagulatas eiïe.Vt enim maxime aliquando quid ipe ciofum aliunde è Scripturaarriptanr,quo imperitis imponere co* nêturnamen mox ubi feria collatione QC fcrutatione fcripturarum urgentur,clarè ôC euidenterrefutantur.

Scrutemurigitur 0^nosScripturam iuxta Chrifti mandatum, Sgt;i Theflaloniceniium ludæorumexemplumÂuerumMefsiam æternamq}lucem in cis repenemus, Illarum fenfu intelligêtiacç Dominusfuos ApoftoloSjUniucrfiMundierroresac furores cx= pugnaturos,armauit:Luc.uIti. Contra autem fatan ignorantia Scripturarumfuamancipia in crrore detinet,dicente Domino; Erratis,nefcientcsScripturas.

Ex hifce igitur argumêtis ac teftimonijs liquido apparet, folam facram Scripturam,aut uoccm unid boni paftoris Chrifti lefu au= diendam,fequendamcç eflc,cùm in omni alio iudido ac cotrouer fia Ecclefiæ Religionislt;^,tum uero prgfertim infynodis,fiquidem Chriftianæ uerc cfte ac did debent.

Sed deteftanda plane eft audacia,quód ifta noua portêta in Ec« elefiam inducere audent,ut afférant,Non debcre unicam ueritatis ac iudietj normam in fynodis ac caufis Religionis effe folas fa eras îiteraSifedfuosetiamThomiftas, Scotiftas amp;nbsp;Sorboniftaszcum non tantum ueteres,fedetiam recentiores fcriptores in fyno do fo lam facrarum literarum normam dominariuolucrint, NamNi* colaus Cufanus Cadinalis dareteftatur,fynodosfolitas effe cons trouerfias fecundum facras literas iudicarcac determinare.

Panormitanusquot^fuperde eledio.cap. Solite, pronunciat adeo folam Scripturam in (ynodo regnare dcbcre,ut ucl mini* wo laico fcripturam pro fua fententia proferenti,fit plus creden* dum.quam totireliqui Patrum coetui. Sic amp;nbsp;Gerfon pronun= ciat.Hocidcm,utfolaScriptUfa fit fummus Qi. unicusiudex,cui alia omnia cedant,etiam decretum Pontificium dift. 8 QC p.proltxe decerait,d^ autoricatibus teftimonqsc^ patrum confirmât. Vide

Hanceandemunicamuerifans normam, aut ftateram nidktf» etiam Bafilicfis lynodus {ibipræfcripfir,hj'fceuerbis :Lexdiuina, praxis Chrifti,Apoftolica ô(^£cclefiæ,unà cum concilrjs 8i dodo ribus, FVND ANTIBVS SE VERAClTER IN EADEM,prOUe rifsimo Sgt;i. indifFerête indice in hoc Bafilienfi cöcilio admittentur.

Enaudis,quóduelit tanaim Scripturam effe iudicemiôC alia fcrip ta patrum aut côciliorum folum eatenus,quatenus fe in facra ■ Scriptura uerèfundant^

Quoniamigitur lynodus Tridentina,ut poftca etiam magis pa* ' tebit,non uultIblurn Chriftum infacris literis audire,fed potius fu pra Scripturam efle,aut etiam contra ScripturS pro libitu decerne* re.ut poftea ex eius canonibus magis patcbineocß fefe fupra ipfum Chriftum unicum noftrum feruatorem acmagiltrum eifert :ideo Antichriftiana,ö^ nequaquam Chriftiana fynodus nominari aut appellaripoteftac debet.

REftatnunc alterumilkid primarium captif,in quo Chrillianç fynodicôditio perfiftit,nempecommodum procelTus aut re dararioinquirendæueritatis-.quaefi non fuerit adhibita , fruftra omnia alia aderunt.

Nuncenim intelligimus prorfus fadiofas aut præiudiciarias, plconedfcas«^ quafdam adiones SiC Trpo^vÂivuttlx in iftis concilia bulisadhiberi,quibus multipliciterueritas eiuslt;^ confelfores, Ô(S omnino imbecillior parsdecipi acprpgrauari queat,6C foleat.Qiia formam breuiter cum ueteri fynodi forma conferemus,ut quan* turn fit noua uetereiniuftior ac fraudulentior, Chriftianus ledor fntclligat:tanto(ç magis earn abhorreat,detcfteturlt;^.

Primùm igitur,flagitantealiqua caufa,aut Ecclelîæ necefsitatc ' (quodpleruncpharrcfiumacfchifmatum tempore accidit ) cons üocatorfynodi folitus eft id mature Archiepifcopis,Epifcopis,ô^ ‘ toti clero,nominato loco ÔC. tempore conuentus, indicate,ae mo* nere,utipfiquamprimum congregatis prouincialibus côcilîjs,de totarediligentercumfuisEcclefijs deliberentiamp;^ deledis idoneis uiris,aduniuerfalem lÿnodum mittendis,per eos fuam fententiam i expliccnt,

cxplicentjdec^ ea porro cumaliarum Ecdefiarumlegads Si Patri bus conferre queant.QuodCardinalis deTurrecremata hifccuer. bis in fua fumina affirmât:

Sane non eft prætereiindum hîcfilentio, quod olim fancfti pa««. tresobferu3ndumduxerunt’,ne in uniuerfaJibus concilijs fuper buiufmodi diibifs uentilandis,controucrfia aliqiia oriretur : ÔC ui itcritas plenius Si citius inuftrata,acceptabilis fieret coti Ecelefiae. Plane ut tam ex antiquorum conciliorum hiftortjs,quam ex beati Auguftinifentcntiacolligerepoftumus, hoe apud ueteres patres obferuatum eft.Summus enim Pontifex ( contra oftenfum eft fu* |gt;rà,împeratorcm fuifte conuocatorê) quando patriarchis Si airjs . Ecclcliæ praelatis denunciaret uoluntatem fuam de congregandd . conciliouniuerfalijfemperexplicabatnecefsitatem conueniendi, fiCmateriam fuper qua foret prouidendQ:mandans,utipfi primo infuis piouincialibus concilijsdeliberarentjóif quod totius pro«« uincix Patribus in unum congregatis uifum effet,per nuncios mit tendos ad uniuerfale concilium,ipfi uniuerfali côcih'o explicarent. Vnde beatus Auguftinus contra Donatiftas,hocapertè teftari uis dctur fic dicens:Qiiomodo enim potuit rlt;;s ifta tot altercaniiutn nebulis inuoluta,ad plenarq concilq luculentam illuftrationê con fïrmationemcp deduci,nifi prius diutius per orbis terrarum regio« nes muleis hinc atque hinc difputationibus Si collationibus Epifcoporum pertratftata conftaret?

Porro ucterem formamipfiusiam congregatae generalis iynodi Cardinalis Cufanusinopere de Concordia catholicalib. *. cap.tf faiiscommodèrecenfet,quamad uerbum adferibam: In fum* macfthocaducrrêdum,fccundumquod in Conciliorum geftis Ie gj,tur;Primû,quôd uniuerfalia concilia de confenfu Romani Pon ttncis,acahorum patriarcharum,perImperatoresfub articulis fi‘lt; dci Jongregabantur.

Secundo,quodinloco congregationisin MEDIO ponebatur SACRA EVANGELIA, ÔClignumfandafcrucis,Siomnes Ca« tholiciEpifcopi Si Abbates intromittebantur,unacum altjs Lailt;* cis:quosipfiuicartjfediumadduccbant,aut quos ipfe Imperator loco lui aut fccumadcfteuolebar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

)■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T ertio

Tertio,quod per adioncs dilhndas fecund um dies, res tr Yla-bantur,8C per fefsiones expcdiebantur,£Cin feriptis legebatur eu iufcÿpropofitfo in alto pulpito.

Qiiartó.quód materia fideiprius tradabatar,6if audiebat fyno dus utriufcppartisallegationeSjUidcbatorigtnaliaSC principia lilt; brorum.fi^ totius allegati capituli tcnorcm,ne fyncopate allegatus fenfus,corrupte addudus forte foreuamp;T cunda iftamaturè.palam âSpublicèjCumrecognitione ô^librorum ÔC allegationutn peril* ciebantur.

Sexto,quôd poft hæc de pace ac redudionelapforum, compofi tione litigantium,dc partium conrenfu,âC ultimo iudicialitcr prses mdTo partium in.fynodiscompromiftb , decaufisfeintromittes bar,ut reclamatio minus locum fibi uendicarer.

Septimo,quôd in quahbet adione in fine furrexit Notarius, qui dixit laudes Imperatorijpermulta ad iediua, côparâdo ipfum aut Conftantino aut Martiano:extollendo mores ôf ftudium Rc* ligiofitatiseius. Laudes etiam quinc^ Patriarchis dixit,ôt^fenatui ô^fynodo æternam memoriam.

lt; Ôdauô,quôd ftatuta fimul ÔC femel,in fine SC ante conclufios nem public3bantur,in duabus partibus fynodi,inferiori SC fupelt;« riori,altauoce,perEpifcopos autmetropolitanos. Subfequeba turconclufio deomnibusgeftis concorditer.in qua caufa conuo-cationis SC cœptafummaria côclufio inferebatur,unà cum profelî« fionefidei:ÔC laid 8C principes nihil definitiuè dixerunt (contra« rium eft fuprà oftenfum ) fed follicitando,amp; cxliortando,SC dir^ gendointerfuêre.

Vltimôjfubfcriptio adtjdebatur,quæuaria,quo ad ordinem in= «cniturd'icutamp;^fefsionis ordo,in alfjs Si alfjs concilifs. Poft, ui-carios patriarchalium fedium,fubfcripferunt le in odaua iÿnodo ImperatoreSjBafilius SC Conftantinustdeinde Epifeopi al q, ac in-fuperSenatusprofitebatur,fcacceptarefynodum,amp; hoc fuit pet Notarios annotatum.Hadcnus Cufanus.

quod dtcitfacraEuangeliaefleinmedio (ynodi propofita: quod lignificauitChriftum eircin medio,fecundSfuam promifsionem: cumcçinfiia facra Scripturaaudiêdum effe,utfuprioftendimus.

Secûdô,q) publicèintotafynodo fit fada accurata difputatio,al legante utrac^ partefuaiura,omnest^neceffarias adeognitionem rationes. Tertió,qudd affirmât patres diligenter omnes caufas^ ÔC utriufcç partis allegationes cognouiifejomnia^fuisoculisin«’ fpexiiïe, Qiiartô,quôd iÿnodus fecundum faeras Scripturas,ô^ non fecundum hominû figmenta pronûciauerit de controuerfîjs.

Taies aliquot fynodirégulas idem Cardinalis etiam tertio Cas» pire eiufdemlibrijde ueterum fententia recenfet.qucmlocü etiam adfcribemus:

Et non eft numerus (feiltcetpatrum ) adeo neceffarius ,ficut LIBERTAS SCunanimitas.j4.q.• .alienus.undeAgatho,feribes^, Conftantino loco praetado,dc Patribus in fexto concilio congres gandisjinquit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Verbum impunitatis SCliberamloquêdifacuItatê unicui«^ lo: qui uolentipro fide,quam crédit SC tenet,concedite.Qiiatenus ab omnibusmanifeftifsimècognofcatur,quôd nullo terrore,null» poteftatc,nulla comminationeuel auerlîone quifquam pro ueri» rate loqui uolens prohibrtus ac repulfus exiftat. Et iterum:

Oportet quôdpriuatæcaufæ Religionis obtentu nô cxercean= tur.Vnde Leo Papa ad Theodofium lmperatorem,de errore fyno diEphefinæ dicit : Dum priuatæ caufæ Religionis excrcentur ob^i tentUjCommiffijm eftimpietatepaucorum,quod uniuerfam Ecclc fiam uulneraret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Comperimus non incerto nuncio, conuenifle ad lÿnodum pluy res facerdotes,quorum utitç frequentia confultationi ÔC iudicio proRriffettfi is qui fibilocus principalem uêdicabat, facerdotalem moderationemuoluiffetcuftodircjut (ficutmoriseft) omnium fentcnttjs exlibertatc prolatis,id tranquillo ÖC aequo côftituerctur ex animo,quod Sefideicongrueret, SC errantibus fubueniret.în

îpfo autem iudicio hon omnes qui conuenerâcintcrfuîfle cogno« uimus. Nam alios reiedos, alios didicimus intromiiTos.quifupra didifacerdotis arbitriocaptiuasmanus impqs fubfchptionibus dederunt: quod nociturum ftatui fuofcirent, nifi imperata fecib fent.Talemtß ab eo prolatam fententiam effe, ut dum unus homo impetitur,inomnem Ecckfïamfaeuire uideretur.

Ecce nunc Eflentialia ad uniuerfak concilium, ubi Vniuerfalia tradari debent quod non fecretè, fed publice, omnibus libenis madeturaudientia. Etfi tune concordant! fententiaaliquidfuerit diffinitum, per fpiritum S. cenfetur infpiratum, Sgt;C per Chriftum, in medio congregatorum in eius nomine præfidentem ,infallibi» liter iudicatum. Tak fuit Nicenum concilium, de quokgiturin gellis Calcedonenficonciltf, quódipiritus S.manifeftéibi patri* bus præfedcrit. HateCufanus.

Hadenus didum eft de ueteri forma fynodfaut ratione inqui= rendiucritatem.Nunc contra pauca quædam deifta noua aut Palt; piftica, quaTridenti ufi funt, ÔCutuntur, dicamus.

Extant publicènarrationes uarijs linguis, quibus multipliées fraudes praefentium conciliabulorum,praîfertimTridentini,re* cenfentur, quarum hæc eft fumma :

. Primùm, dogmata ôt^canones maxima ex parte omnes cudunlt; tur,S'omnia præfcribuntur RomæàPontifice, ÔC fuis quibufdaih »doneisartificibus SCarchitedis, monachis SCalijsfophiftis. Ea perpetuôultro citro^ curfitantes ueredartj RomaTridentum, ad kgatos Pontificiosjtransferunt; adeo ut fitiâ in illis locis uulgarc prouerbium, Poftam moxRoma allaturam in mantica aut cru« mena fpiritum S. Qvio uulgô deridetur impia fimulatio Triden# tinorum impoftorum, qui fimulant, feibiorando, difputando, conferendo,âlt; ueritatem inquircndo,Canones,Spiritu(qui totam fynodum regit ) fuggerente condere : uim orania Roma, à Papac {piritu cudantur,ÔC ad ipfos iam definita,utea modo promulgent, afferantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Secundô,ubikgatiPontificîj,quilynodo præfident,mentem fî= mylaccanones,reliquat^ agenda, àfuo Sandifsimoaccipiunt, nwx conuocant fuum quendam Senatulum intimorum , aftutii*

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ADTERSVS COM. TRIDBHTINVM’

firn or um, QC Pónrifici ad4iAifsïmorum arrificum ( quos file cis tanq-iamcollegas aut intitnös confiliarios adiunxit ) ilils I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I deadornanda fabula, omnibus fraudibus ad rem ncceiÜrqs,

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acdeniquedemodo ad pubhcanonem confirmationem cons

Tertio,iubenrlegati in fpeciem oftentationcmcj.uelutiG cano= nes pararentur ad futurâ fefsionem,quofdam Monachos amp;Thco logos coram fc, aliquibus Cardinahbus, amp;aliquibus Epifcopis difputare, de materia aut loco, dequobrcuideterminandum fit. Vbi maximo clamorc aliqui, uel folitantum fecum contendunt, primùm noftra aliqua leuiora argumenta pefsima fide recitando, moxeadem fokiendoautexagitando: uel etiam cum alio, dum alter fimulatfe noftras partes tuerij alterpontificias.Et tandem ex compofito, altjquidem ueluti uidores obtinent uidoriam, ÔC confirmant Pontificias fententias : altj ucró, qui contrariam fen* tentiam defenderant, tanquam uidi cedunt. Siccj errores Papae contra ucrbum Chrifti,noftraslt;çEccIefias, uidoriamobtinent.

Denique quarto loco fumma folennitatc conuenitur infum* mum templum, ubi in fpcciem fanditatis plurimis ceremonqs SC opcrofifsimaMuficadecantaturMifladefpirituS.utfciltcctDeus eis ueram fententiam in promulgandis dogmatibusinfpirettcum fint à Papa omnia iamdudum décréta. Poft quam MiiTam om« nes epifcopi fuis facris ueftimcntis Si preciofifsimis mitris rcdi* naiti, Si inftar fcortorum compti, in loco preciofifsimis pannis ac tapcttjs ornatojnfuis fedibus confident.Lcguntur exfuggeftu Canones. Si tandem fandi Patres feu epifcopi ordine magna gras uitatecapite annuunt,Ôlt;^ banc unam, fed ualdèmyfticamuoculam adijciunt ’.placet. Atcç hæc adio Si locus uocatur Sefsio,

Obferuanda igitur funt diligenter plurima diferimina inter ne* terem Si iftam nouam fynodi formam, quorum tarnen nos nunc, b reuitatis ftu dio, P a U ca r e cenfeb im us.

Primùm, olim adiones Si décréta conciliorum prorfus non / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pendebant ab aliquo, alibi procul agente domino» aut epifeopo,

Secundo, olim Patresfandifsimisiuramcntisobftringebanff tur ac promittcbant, fe fumma diligentia ucritatem öi publicum bonum inquifituros, ac promoturos. Hîc contra,funt tantum Pontifici fummisiuramentis,atqueadcó horrendis diris^idc^ fine omni exceptione aut conditione iuris,confcientiç aut publici bos nfjadeo deuoti, ut ( ficut fuprà indicauiraus ) fi etiam ipfam ue* ritatem contra eum dicant, telle Pio 11. contra iuramentum fuum façiant. Ad inquifitionem autcm, SC libcram ardentemcj ueri= tatispublici boni in fynodo promotiohem, nullo iuramento obftringuntur. Qiiod profccflô extrema reprehcnfionedignifsis mum, nullocç modo ferendum aut tolerandum eft, cum etiam in minoribus iudicijs ac deliberationibus iudices fenatoresq^ ad fummam curam ftudiumtj iuris uel publicæutilitatis ,ardifsimis iuramentis apud omnes genres obftringantur.

Tertio, olim præfidentes prorfus nihil habebant iuris,authori* tatis fie aÂionum,nifî ut in publico confeflii cITentcuftodespaciSi, fie diredtores afilionum ac dicendarû fentcntiarum,ne aliqua con-fufio aut turbæ exorirentur. At nunc Præfidentes cum ill o fuo paruo fenatulo, omnia pro arbitrio difponunt, regunt fie peragûr, foliqj reuera omnem poteftatem fynodiobtinent,iubentes,abi« genres fie retinentes, quem, quomodo, fie quando üolunt,

Qiiarto, olim Epifcopi tenebantur per fefe omnes controuer* fias in fynodo agitandas 3e dijudicandas cognofccre, ac liquidó pcrueftigare: nunc uero etiam legere tantum noftros aliorumtç, quos illi Hæreticos uocant, libros, plcriflt;$ illorum feueritcr prohibitum eft, ut fuprà audiuimus.

Quinto, olim omnia publicè agebantur, proponebantur, di= fputabantur, Se tandem definiebantur, in illo maxime primario Ioco,qucm iam Sefsionem uocari diximus : idlt;$ coram rota lynos do, nemincproifus exclufo. At nuncinalqsquibufdamangulis .omnia tradanturfie peraguntur, coram paucis quibufdam, pro arbitrio Icgarorum. Publicè autcm,nihilnilïconclufadécrétât^ fententiaaur canoncs recitanttir.

fentMitias dcfenderiinr, pro uiribiis arbitn'oqj luo. At nunc, pro arbitrio legatoruin Papæ delig« ntur quidam perfonari hi'ftriones, qin'perfonamLutheranorum( utifti nosuocanc) fuftineant, no^ fïrasc^ fentcntias óóratibnes malttiofeacfraudulenter, pro fuo ars bttn'o, ac in extremum contemptum ô^perniciem ueritatis, quali* tercuncç proponunt, fecp facillimè uinci patiuntur.

Septimo, olim folennes congrelïus fynodi uocabantur Adio* nestnunc tantum Sefsiones, Non eftautem de nomine, fed de re Iis. Nam tunc in tota ea confefsione agebatur de propofita caufa redè,plenè,perfedec^ cognofcenda,ac pie determinanda.eranttj laboriofifsimæ confultationes acfententiarum collationes. Nunc tantum conueniunt co epifcopi, ut ipfi in fu'o fplendido fatrapi« cocß cultu, inlocoornarifsimo,0f cathedra fuæmaieftatis,aliquot borasfedeant,Ô6 tandem tinicam uoculam placet, dicant, itas queuerèfuntociofæautfomnolentaîfefsioncs. mutorumcanum aut fcenicarum laruarum : fiCnon laboriofae adiones fynodi, aut patrum, de grauifsimis controiierfijs pie agentium ac laborarts «um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Poftremo, ne in hac parte nimis diu immoremur, olim ijîfimet epifcopi aut indices pronunciaturi decontrouerfia, omniafums ma diligentia cognofeere, perfcrutari acperfpicere cogebantur, ne quid de re ignora temere ftatuerent. At nunc abj omnia tra= dant, cognofeuntaut fupprimunt negotia : Epifcopi uero nihil aliudfuntquàm mutæ perfonçintheatro:iblSunûmut«,unumcÿ PLACET aut AMEN in publico confeflii dicunt, de qs rebus ac negoeqs quae maxima ex parte prorfus non intelligunt: prouteis corum pçdagogijPapaelegati,^ pauci monachipræfcripfcrunt,

Atquehæc immutatio aut metamorphofis fynodi prorfus res noua, ueteribusinauditaincogriitat^ eft. Nam adhucin Con« ftantienfi 8CBafilienfi concilio,anteannos centö, omniaada pro= ppfitaqgfunt,abipfilmetucris adoribus: omnia à fynodipa* tribus aut epifcopis, funt coram cognita, difeufla amp;nbsp;examinata: ibitç denique, poft plenam examinationem ac difeufsionem nes gociorum, fada conferiptarjfuntdécréta,à Patribus,unaniml confenfu, prout tdueritas ac Eccleftae Det utilitaspoftulare ipfts

Ulfa eft. Qiiæ nunc omnia fublata eucrfacjfunt, ut fupen'us per partes copiofiusoftendimus.

Ne autem fingere quid in hoc genere uideamiir, fan's proba-tionispotcs,Chriftiane Ledor, non tantum ex eo habere, quod ifta peruerfifsima fynodi forma, ut prius indicauimus, non fo^ lum uarqs ac publicis fcriptis eft narrata,necab aduerfarijs réfuta« ta:fedetiamexipfaeJitioneconcilqTridentini iamfæpiusrccua fa. Nam omnes fynodi hadenus hie éditât funt, dC olim etiam in primitiua Ecclefiaficpublicarifohtæ fuerunt, ut non tantum ca» nones aut décréta, fed etiam ipfat Adiones QC Difputationes, SC fingulorum epifeoporum dida ac fententiæ,quid finguli in agen--da Sc in inquirendaucritatede unaquaquecontrouerfiaautfen«' tentia publice dixerint, cenfuerintne euulgarentur. Nune con= tràjiftius fynodi canones funt euulgati. Neque enim reuera ha«^ bentur ulla ipforum epiftoporum ada,utpote qui nihilibi agunt, quemadmodumetiam ut in talis rebus quicquamagant,idonei funt : fed tantum quatdam occultae aut femipriuatat monacho« rum Sc fophiftarum quorundam rixæ 8C clamores occulte confia» gnantur SCafferuantur.

Quare fi Patrum aut Epifeoporum ada quis ab eis cxigeret, SC qujereret quidifte, quid illc,quid tertius, quid quartus ,decimus autcentefimus, feu quid Epifeopus huius aut illiusloci pronuns ciaritjdehocautiliacontrouerfia aut fententia, in fynodi adio-nibus: refponderaturtibincccfr3riô,Dixitunum PL A Cet: aut 'dicereturtibi. Omnia ada, dida aut fententiæ Epifeoporum fy* nodi Tridentinat,funtcentumaut x o o pl aCet. En habes eo= rum ada.

Hine igitur potes Üquidó 6C exipfa experientia cognofeere, quam prorfusalia fit ratio autforma prxfentis fynodi, quàmom* nium aliarum à Chrifto ufque ad noftra tempora.

Cum igitur uerus, fanaac Chriftiana forma fynodi, aut ratio 'agendi,inquircnd3ecfueritatis nunc fit penitus fublata,Sc in iftam Antichriftianam tyrannfeamt^ (utialiundeprobatumeft) com« mutata; nulloprofedo modoifteTridentinus conuentus Chri« (liana fynodus iure dici authaberi po teft.

Si quis fané omnino depingere,aut aliqua fimilitudinc illuftra* reueram formam iftiusconciliabuliiicllet, non poffer profedo commodius,qiiàm collationc cutufdam nout generis ludicrarum præftigiariim jubiunus uel duo praeftigiatores inoccultofcdent latitantes, qui motis quibufdam inftrumentis, producunt in the« atrum fpedandas uarij generis imagunculas autpuppas, multa inter fefe tanta fpeeie agentes, ut imperitumuulgus,praefertim pueri, fæpepurent eos reucrauiuere, ac fuo arbitrioprodire S£ a^ere quae agunt: cum fint reuera tantum ligneae puppae, alieno arbitrio 6C arte, nempeillorum abditorumimpoftorum,agitatf. Quo fpedlaculo homines quidem, praefertim imperiti,uarieaf# ficiuntur, tanquam fi res feria ueret^ ada fuiffet. Omne autem lucrum ac comodum cedit illis occukis artificibus, amp;nbsp;totius illius lufus architedis. Nam ut cum fccnicislufibusconciliabuli iftius ada ac négocia conferantur, nimis magnum quid fuerit: cum longé plus induftriæ laborisc^, ab illis fcenicis perfonis in agenda comozdia, plus etiam utilitatis,honeftatis ac frudus, quàm ab hi* fee laruis exigatur, expedeturcß.

Pline uero extamcorrupta forma fynodi expendeChriftianc Ledor, etiam illudquod fuperius tradauimus: nempe, quant prorfus non coueniatilli coetui generalis fynodi nomen, ubi adeo Monarchies, auteertéOligarchice perpaucos omnia geruntur: ÔC ubipleriqueomnes epifeopi tantum mutæperfonæfunt, paux cifsimiscç rebus aut negoeijs agendis interfunt,imó ubi illinon nifipro forma adhibentur, ut feruiliterSC adulatorié,eontra'que confeientiam de rebusac fententijs prorfus ignotis,unico capis tis nutu unica uocula PLACET, iuxta alienum arbitrium pronuncient.

HAdenus ergo, Dei beneficio,abundéoftenfi.im demonftrac tumlt;$ eft, nullam iftarum proprietatum, quae pro Ecclefiae Dei concilio adeftc deb erent, præfenri Tridentino conuenticulo conueniretnon effelegitimum, non liberum, non in lococonue= nienti, non Vniuerfalem aut Oecumenicumjdenique non etiam Chriftianum.

Vndeponô potenternecciïànoqjfcquuut', non tantum non effeunà cum fuis dccretis magnifactendû autaudiend3,fed efi'am extreme deteftandö sc execrandumnitpote quod in perniciem ue ntatis,amp; contêptumludibriumc^ totiusEccIefiç,atfÿ adeôîetiâ to-tius I^umani generis, ac ipGus uiuentis Dei, eiuslt;^ diledi fiUj, ab Anttchrifto Rom. fic comparetur, amp;nbsp;toti mundo obtrudatur. ' Vere enim eft diabolicum fermêtum, aut potius ftercus Romani Pontificis: utfpiritus S. per Dodorcm Martinum Lutherum P, M. illudanno tf4fy in publica SC nota figura Pontificisin fue equitantis depinxiqSC prophetico quodam more myftcrio^ orbi terrarumprædixit : cum à plerifquc fapientibus huius mundi, ucl pro delirifenis nugis, uel proacerbi aduerfarij contumelijs typi üli accipcrentur.

Ne autem fob's rationibus ac teftimonqs agamus,rcilt;j indi* gnitatem falfo (ut aliquibus forte uidcri poteft) exaggeremus, cum ipfius fynodi conditio eflentia'uc forte ac proiftorum opi* nionemulto melioraefanior fit, ipfam uiuamexperientiam ( quæ pro cerrifsimo tefte auc rciindicio femper habcri folet) in me« dium hadenus protuIimus,0C nunc quoquecompendio profe* remus: qua ex eius partibus, adionibus ÔC progreffu oftende-mus,nihil in eafaniaut Chriftianicire,quinncc Carnalibus quis dem impqs'uehominibus,autdcnique Barbaris,Turcis autTar* tarts probari poffe: eot^fumma acplufquam tyrannica iniuria SC contumelia Ecclefias noftrasa Romano Pharaone affici, quod tarn foedumconciliabulum nobis pro uera Chriftianatÿ iynodo, SC pro legitimo totius Ecclefiae in maximis controuerfiis ludice obtrudatur.

Vt enimrem altius non repctamus,primum totius Imperq Decretum toties in folennibus Comitijs, aliquoties etiam pracs fentibus Pontifieijs legatis, iteratum,renouatum,ac fände con-firmatum , uti iynodus alicubi in Germania , in aliqua ampla Sc commoda ciuitate conuocetur : eft plané uiolenter , nulla uel qualicunque fpecie iuris , uiolatum î SC longe alibi, in k i alienis

alienis rcgïonibus,intra clauftra anguftiaslt;çA!pium,ô^ im'ncom-modifsimopcnculofifsimoc^ locoindidum6Cconftitutum:ibi'*= quepernnadfsimè, contraomne i'us acfas, contrat^ folidasac firraas noftrarum Polttiaruin amp;nbsp;Ecclcfiaruin rationes, querelas ’ac proteftationes, toties tamt^ legitime iuridicè repetiras : pracs fertim autem contra duas, Anni •ƒ40. folenniter ab omnibus Proteftantibus Statibus, prædido conciliabulo oblatas, QC im^ preiTas Latine GermanicèjUfcj in hodiernam diem urgctur SiC promouetur.

Secundo aduerfarij fimulcodemcp tempore, nempe initio » annijidcjabeademparte,tumfynodum,tumÔCatroxbel* lum fine omni uel qualicuncç iudiciopraccedenti, expoftulationr aut indidione inimicitiarum, fufceperunt.

Simul enim eodemr^ quafi momento Pontifex ôf mitratos Pa= tres Tridentum mifit, ad damnandas fadio(o,partiali Si impio iudicio noftras Ecclefias : Si crudcles latrones duce fuo nepote 'Odauio, exfpurio Aloyfio, omniumnotifsimo Siimpurilsimo Sodomita,ad graffandum in noftras Ecclefias perTridentum ab-legauif, quibus quid gratiusiniilo fuo furore Martis contingerc potuiftet, quàm habere in AlpibusobuiOs 200 aut 300 Theolo* gos paftoresc^ LutheranosC

Quis uerô Chriftianus talcm fynodum probare ulla ex parte poteft/Imô quisTurcus,Tartarus aut atgt;3§u7rôifctyts tslem adiós nem, aut taie conuenticulum pro qualicunque iudido agnofcere ac probare queat?

Tune uerô uiæad conciliabuluminud,neipfisquidem Ponti« fictjs Epifcopis,Dodoribus acliteratis,ob frequentiamamp;uio* lentiam militum fuerunt fatistutæ, utfuprà ex Germanieoniih Epifeoporum Epiftola perfpicuè oftendimust nedum nobis. ' Qiiare etiam nulli Epifeopi, aut ait) Papiftici prælati Germanrar, ed tuncuenerunt:ficutipfemctPontifcxinquadamepi= ftola ad eos fequenti anno fcripta,ôf poftea cdita,affirmaf.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertio

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III. '

Tertio,UC comaiori nos crimine grauarent,ô^ magis cnxcntum ciuilelt;^ bellum excitarent,finxerunt fe nobis ob alias caufas quam ob Religionem.bellum inferre.Sed tarnen tandem Pontifex plu= ribus fcnptis cófeffusjteftatusc^ eft,fealioscj fuos praelatos QC pa? tronos Religionis caufanobis bellum illud mouiffe.,

ptentrionalibuSjOrientalibusac Occidentalibus (utfuntVnga? ri,Poloni,Sueci,Dani,Germani,Angli,ó^ Galli) omnem aditum ad concilium fanguinarifs militibus armiscj fermis per biennium, nempe toto anno • f 46 éi. 47 præcluferit,amp; pleraqj décréta eo tem pore condiderinnihilominuseas quocffandionesac décréta,pro ' uniuerfali,legitimo,libero Chriftianocj concilio nunc uenditat»

At quomodo tune tak Concilium,non dicimus reuera,fed foïa aliqua umbra aut fpecie Chriftianum eife aut dici potuit,cum omnia etusarmis crupelifsimo latrocinio uexarëtur ac uaftarentur^

Res quoqg certa eft,quod turn anno 1 f 4lt;j,in eo conuentu, Ver gerium Si quofdSaliosEpifcopos audireaut inter patres ferrie no luerunnquibufdam uero etiam periculum creauerunt. Quod es tiam anno i y ƒ 1 accidit, ubi propter unam paulo liberiqrê uocem 'Epifeopus Ghiocenfis oppidi, quod eft prope Venetias, nomi« ne Jacobus Nachiantes,adeó male tradatus fuit àkgatis ut Ro* mam ufe^adPapam deprecatum eulpam prcficifcicoadusfues rit.Talislibcrtasibi dicendæ fentcntiac ac ueritatis ipfis pontifi* eijs Epifeopis conceditur, Quidigiturnoftris dodoribus tan« dem concedereturf

Quinto nonmulto poft, Pontifex fa da coniuratione* aut cone fpirationecum alqs Monatchis,fummafraudeingrauifsim3 dam numImpetatoriSjGermaniafjSC totius Imperi),fubttô fuum con* ciliabulum difeidit, maximam«^ illorum bicornium Parrû p«rtcm Bononiam in fuam propriam ciuitatem trâsfugere fecinremancns libus Tridenti folis ijs, qui partis ac fadionis Imperatoriacçrant. Nec potucrunt poftea diuuUismacbinisiUitransfugseadlocum

concflijab IpfometPontificeindidum reduci, donee plané fuo arbitno dilabercntur.

Quofa(floDeusorbtterrarttmonftrareuoIuit,tSinud concU babulu AntichriftoaddidlifsimûjôCad omne fas ac nefas,folumqf ^iirsnunimpromptum paratum«^ effc.tum etiam,t3ni nefariä ibi* confpirationcm,tanq«am omnem libertatem iuri,nifticiæ ac ucn* tau' Dei pra£clufamfüblatamc$cfle:ut nec ipfi qufdem impera« torijGermanicis epifcopi's ÖC ton'Impeno,ac alicutnon minimac parti illius ipfiiis mitratorum cœtus aut côciIiabuli,quæTridenü rcmanercaolebatjefTetpofsibilefuumius (utCæfarcus legatus ' abondé expoftiit) obtinere:ncdumutnobis debilibus afflidiiscß lEsv CHRISTI miniftris,noftrisq; Ecclefiolis tune eorum ar« misrtiiferabiliterdiuexatis,laccratis ÖC opprefsis,ullalibenasaut facukas fuum’ius obtinendi potuiffetr

Scripta aeProteftationes amp;nbsp;Adioncs ea de re tune inter Epilb pos Germaniæ,Tmperatorem,Papam SC conciliabulum commuta taacpropofita,publicèimprefrahabeniùr:ô^totactiam ea hifto« ' ria plénifsimèà SIcidano deferipta eft.

Reipfa ergo tune Deus etiam ipfis Pontifietjs EpifcopiSjPrin« cipibus ÖC MonarchiSjtoticj orbi terrarum monftrauit,adeô ut e* tiam fuo orenobifeum fateri cogerentur,publicislt;5 feriptis ac pro teftationibuscoram toto mundo teftatum facerent amp;nbsp;proclamas rent,nullam in illis Antichrifti Romani conciliabulis libertatem, nullum fasacius elfe,ac concedi cuiquam,uel fummo ac potetif* fimo Monarchæ,aut etiam integris Regnis acgêtibus,maxima:^ totius Chriftianitatis parti:fed omnia côfpirationibus,fraude,uio« lentia,ac fœda tyrannide Babyloniæ illius Semiramidis agi,admis niftrarilt;^.

HominiSpiritualiattenteqp bellaDomini SCmirabiliaeiusfpe danti,ualde iueundum ac falutare Ipedaculum fuit,uiderc ÔC aus dire eofdê illos magnates,qui antea minis,uartjs tcchnis,ÔC denitç etiam armis ac extrema uiolcntiaiftud conciliabulum obtrudetes indeßnenter clamitauerantjSCingefferanteffeliberam,elfe legiti* tnam,e(rc uniuerfalem,ac denieg Chriftianâlÿnodumtpoftea con« *uerßsrebusactemporibus,tamfolönibusadionibiis,publicis^ feriptios

fcriptionfbus coram toto mundo teftari ac protcfi:ari,illos patres efTePapxfadionibusaciuramentis obRridos, nullum ibi ius ac fasobtinenuelafeuel ab alijspoire,res^ibifrauded(^mail's ma« chinationibus Papacferuorum agi acinuolui.

At nunc (proh dolor ôdprohpudor) talejtamtj tyrannicum condliabulum,nihilominus illi ijdem, qui antea id pro nefario (ut diximus) conciliabulotamfolênibusadionibus publicist^ fcri« ptionibus proclamauerant,denuô alrjs eius partibus tanquam Ie* gitimum Chriftianifsimumlt;$ addunt,0(^ pro uno concordi Chri* itianocß concilio ac Ecclefiae Dei redifsimo incorruptocj iudicio ab omnibus coli obferuaricÿ uolunt.

Sexto,inillo fchifmateconciliabuli Tridentini, pars quae iulRi Pontificis Bononiamconccflerat,quantumuis tarn multi ac po« tentes Monarch«,Principes amp;nbsp;Epifcopi (utdidum eft ) folenni* ter reclamarcnt, nihilominus quædam Décréta Ada'ue ibi cona farcinauit acpublicauit, quae etiam ipfa nunc reliquis admifcen* tur,0C proïinius unici.legitimecß celebrati concili) dccreiis uendi tanturtnon habita ratione, quód contra illud fchifma ôi Bono« nicnfeconucnticulumCæfar,totum Imperium ô^rcliqui Patres, quiTridentiremanferantjfolenniterproteftati fuerint. Quàmid iuftèlegitimetÿfiatjconfiderent omnes homines, Sed nimirum in opprimcnda ueritate,Religione amp;nbsp;Ecclefia,nulla iuris,legum autiufticiae ratio habetur,autunquamhabitafpedata(ÿeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Septimàjiummam fuiflèfpurcitiemPatrum amp;fratrumTriden fini conciliabuli,anno i ƒ 40,61^ poftea y i ,amp; denit^ nunc 62, tota ea uicinia,imô amp;nbsp;remota quot^ loca teftantur,clamant Sgt;^ canunt. lNotifsimumenimeft,etiamnôitadudum duos Epifcopos ob a« dulteriaibiintcrfedoseffe:altcrumquidemucnabulo cofoffumj , ' alterum ( utfertur ) mirainduftriamariti,pofito infeneftra, qua ille Spiritualis pater nodu ad eius uxorem irreperefolitus fuerat, laqueoj, ferae beftiæinftarcaptum,acftatim fufpenfus,itaut mane eum in platea de fencftra dependentem omnes fpcdarint, Nec niiiumfanêefttaliaaccidere,cum pleriqß illic agentes patres augt; praclati,

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COM. TRIDENTINVM

prælatijfint Romani Curtifani,quorum pudicitia eft fupcrisjnfcrts Si medtjs notifsima,amp; orbi terrarum dccantauTsima.

Q^ialis'nam haec fitpietas,qualis'nam Spiritualitas 8é Spiritus» non eft cuiuis difficile,uel rudifsimo ratiocinari, lllud quidem ccrto confiât,quod plcricpillic honcftiores ac potcntiorcs ciues, fuas uxores, filias ,ac etiam minores filios,aliô ablegaucrint,ne ab ilia facrofanda fynodo,fuofacrochrifmatcinungerenturSC conlt; firmarentur. Quid tu à tam caftis patribus pietatu,fanditaiis,ho-neftatistç expeclares?

Odauo,confiât ex hiftoriaSleidani, SC alia quadam itidemim preira.quàm nô uoluerint Anno » ƒ ƒ i ullum tolcrabilem faluuin cbndudum ( ut uocarit ) aut diploma publicæ fïdci ÔC fecuritatis dareilii Patres,quibufdam Theologis Germaniç eô profedurist a'cne taie quidem,quale olim Bafilienfis fynodus,cumquidem prohac reipfemetCæfar SCtotumImperium inftaretacintercede retjUtcisreClèpIenifsimecf'caueretur. Et illi in publico decreto « I OClobrisanni I ƒƒ 1 teftatifint,fcfummodefiderioaduentum Proteflantium expetere ÔC expedare.

Quid quæfo ilia recufatio plenifsimi falui condudus aliud indi cauit,tcflatalt;ç efl,quàmuelabflerrere uoluifle illos mitratos pas tres,Germanicosnoflrarum'ue Ecclefiarum Theologes,ne ueni» rent:ucl fi uenirent,eos meticulofiores obnoxioresep .reddere, ut uelnunquamliberèloquiauderent:ueldenic5,fi omninomulti ue nirent dC aliqua occafio eos perdendi fefe ofFerrct,facilè illi in ma= la fide conferipto fecuritatis diplomate,aliquam interpretatios nem ÔCexeufationemluar crudelitatis acperfidiac reperirentf

Annonhocquoeç euidentereuincftjibiliberam fÿnodum ne« quaquam fuiffejCum uitse fecuritaticj adeuntium,nec ita quidem cauere illi purpurati Patres uolucrint,fîcut priores fÿnodi fadita* uerunucum quidem fingulari fludio haede rc,etiam ab ipfa Caefas

rea Maieflate,ciuscç legatis adum laboratumt^ fuifîet, ÔC idutSLCÿtmnerÀtoto Imperio decretumeon*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;X.

Nonô,tneifdcmmonumenns,pra:fcr«min libcKo D. Verges nj,prohxènarratUKtum,qiiàmuarqscontumeHjs fintTridcntiles gatiac Theologi Vuirtebergici Argentinenfes affcdi uexa« tiqj’.tumetiam, quàm nullam prorfus auditionem in publico ors dinarioqj confefTu impetrare potucrinf,quantumuis plun'bus men fibus,multumcß ibiinftiterint acfolicitauerint,tnftaubus etiam'il= luftribus uiris Cçfareac Maieft.oratoribus,cum quidem ore ÔC fcri ptisfuppliciter ac propter Deum orarent, fe fecundum tot pro= mifsiones Caefaris,totius Impertj décréta,6C denilt;^ largifsima fplê didifsimacj illius ipfius fynodi promifla audiri,quac fcripta funt e-tiam eidem editæ narration! inferta.

Cæfarei quocj legati tandem rei tndignitatc pcrmoti,prœdilt;fli's Theologis refponderunt,fe proteftari,quod omnem diligentiam aclaboremadhibucrintjinimpctranda eis auditionezuerum fru« ftralaborauerint,quód nulla(ua culpaacciderit.

Sic ergo tandem illi uarijs contumelijs afFelt;5b,fiCnon auditi,con tra tot Cæfarea ipforumTndentinorum patrum promifla,coas lt;fti funt abire. Quid igitur profuit aut illos tune eoprofedos fuifle,aut nüc quenquam eo proficifci,cumnccpromiflaulla Ier« uentur,nec ulla libera facultas agendi ac loquendi eis detur, imó cum nee femel quidem rede audiantui ƒ

Hinctu Chriflianeledor cogita,turnquam male rnetuant fuæ dcfperatifsimæ caufæ ifti lucifugæ: tum etiam,quàm nullum quum ius,nullamlt;51 ibertatem,aut agendi facultatem, noftris hos minibus caufæcj Religionis amplifsimaeaciuftifsimxibiilli cons cedereuelint.

Pergant igitur fane ifti immanifsimi ueritatis hoftes eiTe foil iu» dices,accu fa tores ac reizexclufisc^ omnibus noftris ecclefiis acdo-doribus,pro libituin iftafuaarce fiC fadiofo manipulo aduerfa= riorum ueritatis decernerequæuolunt. Antichriftusenim certe, eiuscçblafpbemaeabominationes,tali,ÔCnon alio proceflii dignæ funt.Deus quoqueuicifsim fuam fynodumfuo tempore celebrabit,amp; irri debit eos.

Non poHctfine fummaprolixitatetotaea narratio Äf ucxatia GerntanjcorumThcologorum aclegatorüplcnèac ordincexpo rii.Qt.iarclcuirerfoli'im tacftam.prafterniittendam prorfus ceniuis mus. Tu nero ChriftïancLedor,camipfcmet ujdc,perlege ac expende Mirabcris profedto hominumillorum extrctn,gt;m malie tiam multipiiccs aflutifsimasq; fraudes, ÔC extremam impuden» tiam ac tyrannidem.

Decimó,rcdèinquitDominusacSeruator: Exfrudibus eo^ rum cognofcctiseos.Omnes fedutflores, Qi. impiæ fynodi,om= Kium optims ex fuafalfa dodlrina,aut(.utidem Dominus dicit) ex ore fuo cognofci poiïiint,

Deberemus igitur amp;nbsp;nos hoc loco prolixe ac folidc refutarc mniaimpiadogmatafn tot fefsionibus triumiftorum fragmenta rum aut laceramcntor« iftius impuri cóciliabuli promulgatahndc enimliquidifsimè amp;nbsp;potêtifsimè demonftrarctur SCeuinceretur, iftam catenam coirionem(^nonChriftianam,fedpotius Pharifai cam,autetiam Paganam,omniiurecenfeRdânominâdamcj efle, Verùm quoniam complures fynceri doclorcs bonam operam ha âenus in refutandis praedidi conuenticuli blafphemijs nauarunt, atcÿ adeo etiamproximèidëaóium eft in quorunda noftrumlibel löjtttulo Norma SC praxis,qui huic adiungi poterinideo in praedi« «flisrefutationibus.perindcac fi hic infcrtaeeflcnt,acquiefcemus.

Vnum illud fatum adtjcicmus,memorabilem cfle fraudem iftos rum fedudforum in damnanda fiducia aut certitudine fidei, quam^ Catharinus rccenfet,cuius uerba inlibro Difceptationum contra D.Sotohaecfunt: Suntautem capitales articuli quinque,De eer titudine gratiaï,De pratdeftinatione. Dénatura peccatiorigina* lis.Depotentialiberiarbitn'j in ftatu naturaelapfæ,deni^ De de* fertionc acinduratione Dei.

Primùm cum infynodo de hac re ferme incidiflet,exquirià Theologis cœptum eftfimplicitcr,An homoiuftus fiC Deo diles dlus pofsit quouis modo certus eflTe fuae fibiinhaerêtis gratiae :nec demodoautgencrecertitudinis exquirebatur. Etcumalfj fimpli* citer inficiarcfur,certitudinem:ex aduerfo furrcxer5t,qui turn Seri P turam, tum fan dor um Patrum fententijs ualidè certitudinem compro=

cotnprobarent.Quorû autoritatt cum prières ncquirct obfiftcre, tune orta eft diftindio de certitudine : ÖC cccpiftis cöfiteri',effe qut demnonnullamcertitudincm,fed non fidei certitudtnem. Sed cum etiam fidei certitudo patruin tefiimontjs probaretur, dixiftis non eflecertitudtnem CathoHcæ fidei,aut tantam quanta eft fidei catholicae:cui afferto nullus repugnauit.

Secundo fuppono,imó ex eo quod iam præfuppofitum eft,des duco contra hancnoftramfententiam,quæ non noftra eft,fed fan« dorum Patrum,nihil pronunciaffefynodtimTridentinam. Qiiod ergo in primo meo detexi libello,quem ad præfidcntesipfi conci* Iio (quorum alter nunc,Deo gratia, eftfummus Pont.Iulius ter« tins) ÔC adipfam facrofandam fynodum deftinaui,eos alloquens his plané uerbis:

Addo’quodfacpiushoeproteftatieftis ambouos prarfidentes, fiCfpecialiterinhaccontrouerfia tuminconuentupatrû,tumuerô incongregationeTheologorQ:Ô(ambos audiuimus conteftStes, non uideri fibi quçftionêhanc difeuffam fatis ad decifioncm.Imo ipfametfacrofanda iynodusbis declarauithuius rei definitionê-tunc omittendâc(fe,ô(in aliud tempus feruandamdicutin Adis poteritapparere.Dcntq^ ipfemet titulus noui capitis hoc manife ftat abundè,qui fie haberi.Contra inanem haereticorum fiduciant.

Alia item argumenta ibi 0^ inExpurgatione noftra hanc circa rem attexui, quibus quàmlatifsimè comprobatum rehqui, hanc inter Catholicos difeeptatam controuerfiam,non folum non fuifi fe decifam à fandafynodo:uerumetiamnecnunc,optimis ratio-nibus,ut reuerendifsimilcgati admonuerunt,decidi quidem po« tuiffe,eo quod quæftio per fe turn implicita ac finuofa noftris di-iputatioibus,nihilô magis redditaeflet clarior,quin potius obfeu rior.Namtua inconftantia eo rem deduxifti,utuix nunc intellis gam quis ftatus fitquaeftionis,SC utrum pofitioni noftræ aduerfes ris:ita obfcurèac perplexe Temperlocutuscs, modo aiens,modó negans,ut qui malam caufam tuetur,qui ui argumentorum hue Ü« luc fluduans propcllitur.

Omnino apparethincamp;f ex tota plurium prolixorum ac edi-torum fcriptorum conceriatione, quant Dominicus de Soto ÔC

Catharînusaliquot anm's interfehab(iierunt,quæ(^ Si difpntatio* nibusconciliabulicxortaeft, eos fuam Scbolafticam dodrinam de natura, libero arbitrio', fide Äf gratia ,nequaquam tucripofie. Qtiodfi inter fefeibi adeo diflenferunt,quid noaccideretjfi effent liberæ nocesEpifcoporum,filt;^noftris dodoribus publice in fy-nodo eorum errores ex uerbo Dei confutare liceret.

IAdant illi impudentifsime Si impiêttfsimè, omnia fua decret» fibiàSpiritn fando infpirari.At contrà quis SC quàm fandus Spiritus Papæ côciliabula,ipfius legatos ac praefidentes^atc^ adeo ÔCipfofmet Papas regat,fatis eis Deusmirabilibus fadisaceuenti bus oft:endit,cum eisSpiritûeos rcgentë,tum olim perhorrêdum bubonem in concilio Rom.Papæ.Ioannis i mine in hoc Tri^ demi per horrendum canemjSëueluti infernalem Cerberum de* pinxit. In qua re ne quid fingere uidear, fidedignorum autorum Nic.Clemangis â^Slcidanihiftorias aduerbumadferibam. Sice-nim habet Clemangis in libro de Conciltjs uniuerfalibusr

Quid autem aliud quàm carnales funt,qui concilif négocia cl a mofe,pafsionaliter Siiracunde,cuiurgio SC. amaritudine tradantf fecundumillud Apoftolicum; cum fint in ter nos zeins Si content tio,nonne carnali eftisÆxftatuquippe Si habitudine congrega* torum magna ex parte pendere uidentnr euentus atque diffini* tio conciliornm, quoniam plernnque fecundum mérita pofeen tium,Deus poftulata concedit nel abnegat. Duo nanlt;$ iamante pauca tempora fuper fchifmatis abfolutione fada concilia, in ambobus à uotis Si fpe excidimns, utinam in tertio iftins uoti compotes fimns. In fecundo autem illorum conciliornm au« diffe te arbitror, quid contigerit. Res nempe ita perunlgata fnitjUt uix aliquem latere potuerit, quàm illo tempore ex ties ridico comperi autore. Si qui,me minime fallerc( nt pnto)uo«* luiffet,2lt; quam pands (fi forte nonaudifti) nolo referre. Cons uocanerat ante quatuor fermé annos Romat concilium Ecclefiac, maxima quornndam compnlfns infta ntia,Balthaiar ille perfidifsi-» musjuuper ex Petri fede (qua turpifsimé feedabat) eiedus,in quo paucifsis

paucffsfmfs concurrenttbus cxtraneis, ex ah'quibus qui afFuerant Italicis accunalibusjfefsiones aliquot tenuit, in rebus fuperua-cuis, nihilc^ ad uulitatem Ecdefiæperdnennbus tempus terendo confumptas. Cumc^anteprimam Concilq congrefsionem, pro inuocatione fandi Spiritus folito fiiüTet de more MilTa celebra= ta, ubi Concilium alîedit, ipfec^ Balthafar in parata fibi cathedra fublimior praefcdit :eccedirus acfcralis bubo, funerisaut alte* rius ( ut ferunt ) calamitatis femper nuncius, è latebris fuis crums pens,cum fua illa horrifica uoce continuo aduolat,fuper trabemc^ rempli mediam, oculisin Balthafarem diredo intuitu coniedis aftitit.Cœperuntuniuerfi mirari,quôd nodurnaauis amp;lucifuga, diurnaluce in turbçmediûadueni(ret,malum(^omcn exprodigio non immerito aufpicabantur, En (inquiebant fupprelTa uoceals ter ad akerum ) in fpecie bubonis fpiritus adeft. Cumc^ cæteri ÔC femutuo amp;nbsp;Balthafarem fpedantes, uixrifum tenerent: Baltha* far ipfe, in quem folum ille fixa acie oculos intenderat, rubore fuÇ-fufus ,fudare,anguftiari,atque intra femetipfumaeftuareccepit. tandemc^ non inueniens, qua alia rationepofietfuætantæ confus fioni confulere, foluto Concilio furgens abfcefsit. Secuta cft des inde altera felsio, in qua rurfum more fimili (licet, ut credo, mini* mè uocatus) bubo adelTe non omifit, ucrfo femperinBalthafas rem contuitu. Quem ille redijfle confpiciens, maiori quam prius uerecundia merito conturbatus eft: nec illius ultra ferre præualens confpedum, fuftibus ilium terrificis'que clamoribus abigi præcepit. Sed illenecuocuminquietudine, nec akjs tre* meladus moleftqs effugeteuoluit,donee fuftium crebris idibus acerrimepulfatusjin conipeduomnium exanimis decidit. Hæc ex quodam fideli amico didici, qui illis diebus redo gradu Roma ueniebat: fiiper quibus cum propter rei infuetudinem hæfitare cœpilTem, per me uehementifsimèadiuratus,uerifsima feretulifiè confirmauit. Addebatautem,omnes qui aderant,in magnum con temptumatc^ irrifionemConcilij exhacreaddudos,paulatimtj toto dilapfo Concilio nihil illicprorfus adum elfe fruduofum,

Perfpice igitur, quanta: uidentur pofle occafiones deceptionis aut laÛaciæ,aut frufirandi irritandicj Coneik) incidere, fiuc ex ca*

pitis l'ndUgnitate, ut in illo forGcan Concilie, de quo modo loque* bar : fine ex maioris partis aggregatorum indifpofitione, quæ ad gratiam fpiritus S. perciptendam non cft rite parata, quac nonniü purasgaudetmentesinuifere. Vndefandlus Prophetarogando didurus,Spiritumrcdl'jm innoua inuifeeribus mois: qui Icilicet Telt;5lè agere doceat, ÔC falli non finat, non immeritô præmiGt, Cor mundum créa in me Deusnanquam certifsimè cognofcens,fe non nifi corde mundato reditudinê Spiritus, quae ill um in agen= ■dis, nefallerctur, dirigeretjpoffe confequi.

En habes diuinam oculareracj patefadionem, qua Deus im* pias Antichriftieius«^ raancipiorum gloriationes, autpotiusbla» fphemtas, quæuis/uaimpura commenta fpiritui S. tribuentium redarguH'.oftcndenSjtamefleGmilem Spiritum eos regentemfpi* rituiS. quam eft feralis abominabilisc^ B VBO Gmplici, innoxto amabili columbae. Verum in Tridentino conciliabulo Anno I ƒ rx, ipfum infernale Cerberum fummo eins GubernatoriCari dinaliCrefcentio, in fuo mufço, lococ^ meditationum, conGlio» rum fix: feriptionum monftrauit : ut ipfe alijcß certd feirent, cuius'= nam Spiritus eflent. Pofteriorera hanc hiftoriam hifee uerbis Slei danus lib. i 3 recenfet î

Paucis deinde lapGs diebus, Cæfarisetiam oratores abeunt. Crefeetius uero Legatus,(rummusConciGj prçGdens)ualetudine detentus haerebat: is nodurno fpedro perterrefadus, utaiunt, fiCaegrotare, fimultç cœpituitædefperare, quantumuis ctiam fa= miliares atque medici eum confolarentur. Necç falfum erat eius indicium : nam inualefcentemorbo, Veronæ decefsit. Ati^ Wc quidem eft exitus Concilq, quod magnis animis inftauratum, dos drinam Pontiftciamomninorccupcrare,acbreuiconftituerccos gitabat. Aderantprawerlegatos Pontificis, ÖC CardinalemTri* dentinum, Epifcopi fexaginta duo, amp;nbsp;in bis Germani odo, Hi« fpaniuigintiquinque, Sardiduo,Siculiquatuor, Vngarusunus Agn'enGs,reliquiomnes Itali : Theologiuero quadragintaduo, Sgt;C in bis undeuiginti Hifpani, Germani, dC Belgae duodecim.

QuaceperitoccaGoneCrefeentius Legatus aegrotare, conftis tueramfilentiopraeterire, quodfufpicio eratineiusinuidiamefte confidum:

confîdiim :fed qiioniam ipfius amidôi^ familïarcs, quf dccum» bentem altquando confolati funt,tta référant,addendum effe pu* tauï. Marti] die x ƒ, feribendis literis ad Pontificem ualde fueral occupatus,amp; laborem ad nocflem ufcß continuatn't.Ibt furgcns,ut fefe re£ïceret,eece uifus eft üh' eanis quidam ater,magnitudinein* uritataflâmantibusoculis,auribus ad terra propè demiisis ingre* di,amp; ad ipfum redà côtendere,detndc fub menfam dilabi.PercuI fus SCobftupefadusjUbi demumfefecollegit,famulos inclamat, qui in anteriori erant cubiculo: iubet adferri lumen,amp;inueftigari canem. Cum autem nufquam appareret,ne in uicino quidetn conclaui, grauem fufeepit cogitationem,amp;in morbumincidit,ut ante dixi. Moribundiisetiam fubindefuisacclamalTe

EX hifce h avenus ta proh'xè difputatis h'quido i'ndubitanterlt;ÿ conftat, Synodum Tridennnam ncc legi timatn nec Iibcram, nec in loco conuenienti, nec denique Vniuerfalem aut Oecume* nicamelTe: omnium autem'minimèChriftianam,autàrpiritu S. rcgtjcoc^ etiam ab omnibus Chriftianis contemnendam,fugten-dam, atque adeô abominandam ac deteftandam efle. Fatemur autem interea libenter ÔC ultrô, tantam efle huius caufæ magnitu-dinem, tam multis etiam rationibus argumentiscj abundare, tan* tam deniqueac tam multiplicemiftius impq conciliabuli iniufti* ciam ÔC præuaricationem, utplurima fint à nobis compendrj bre;* uiratiscç Audioomifla, uelalioquietiam nonanimaduerfa, quae pius ac diligens auditor per fefe obferuabit ac expcndet.

Delocofanèjquàmincommodus fit Tridenti,ô^ quàmomniius teacratione in Germania deligi debuiflet, potuiflent multoplu# res rationes afferri. Sed quia ipfimetaduerfarij etiam in publicis fcriptis idem nobifcum fenferunt ÔC afleruerunt : ideo eô breuius cam partem traâauimus. Videat uerô Chriftianac Veritatis eu* pidus frater, uel unum FridericiNaufeæ Epifeopi Viennenfis, de camateria Viennae Anno «/4r, editum opus, inueniet ibi plus fatis caufarum, cur omnino in Germania ÔC nufquam alibi fyno^ dus conferibenda, pcragendacß omnino fuiflet. Cenfetenim file, probat($,addult;flis plurimis firmifsimistç rationibus, non tans turn in Germania fynodum habendam elfe, fed etiam certum eius locum praefcribit,nempe, uel Coloniam, uel Ratifponam. Qiiinetiam affirmât, omnes Monarchas in id iam confenfilTe, ut omnino in bac regione Concilium celebretur. Cuius uerba am* plioris fidei gratia adfcribam. inter alia enim fie inquit ;

Prorfusintelligo Monarchas ipfos non in hoc folumeonfen« fifle,ut Oecumenicafynodushabeatur: uerùm confenfifle quos -lt;iuc,uthaîcipfa fynodustam diumultumqt, totlt;^ dudum mo* dis ab omnibus expedata, non alibi quàm in Germania tandem coeattnec reftare nifi de cômodo quopiamGermaniç loco fub ius dice litem; QC de eo quidem loco,tanquam dere,quo ad côciliaria negotia,

ncgotia, tnagm' profcdo momenti prafcipuecenfenu'n fiitiins RanfponxComittjs diTpatatum iri: cum'queego,udutexper-ttor quifpiamciuitatum Germaniae cognitor,iaiTipndeni à non ULiIgans autoritatis hominibus ( inter quos facile præcipuumte pofiierim) rogatus firn,ut edicam qug Germaniç ciuitatS ad ipfam milii Oecumenicam (ynodum commodior uideatur, 06 aptior: committere non potui, nee début quidem, quo minus SCinhac re dubia meumadaperirem indicium. Hæcille.

Porto deillegitimoprocefftiuel hæcduofolaexpendantur. Primùm, quôd adeo præcipitantcr Pontifex in ifta controueriîa, nulla omnino iuris habita rationc, agat, ut non tantum olim,con=« temptis omnibus noftrorum Icgitimis ac ordinanjs proteftatios« nibus, prouocationibus amp;appellationibusad fynodum,ftatim. nosnofirascç Ecclefias, acueritatem Chriftiipfam, quamconfi= temur,damnauerit:fedctiam poftca, quotics fynodum conuo« cauit, aut faltem conuocarefe fîmulauit. Qiiid tali indice poteft eife iniuftius, quiftatimin ipfa citatione, citatum condemnat/ Quo inre igiturpofthaculla poteftas Romano Pontifici in fynos doconcedetur, cum ille nec propriac quidem fynodi autiudicif, quam iamiam in pro ein du habet, cognitionem ac condemnatio; nem præ ingenti odio ueritatis expedare queauquin antea quam idconucniat, confideat ÔLCognofcat, ipfe protinus folus iudis« cet ac pronunciet, Ô6 omnia pro fuo folius libitu libidine^ de* cernât:’

Alterum in procclTn fynodi confiderandum eft, quod cum nullum fit in iftis terrenis polittjs tarn paruum tribunal, aut de tarn paruis rebus iudicet, quin indices eius legitime ac ordinarie grauifsimisc^ iuramentis fefe obligate cogantur, fe non tantum ex îcquoutrancp partem audituros, Ô6 ucritatem omniftudioinquiîî fituros ac executuros,fcd etiam fecundum certa præfcriptacj iura acLeges dîjudicatntos,omnia^aduros executuroslt;$ elfe: At patres ifti infynodo non tantum nullis talibus iuramentis initio fuæ cognitionis obftringuntur,fed etiam prorfus contrary's extre* mèobligantutaciiyiolnuntur. Extreme enim impio 06 plané fers uiii iuramento, ut 06 fnpràindicauimus, obftridi 06 incatenati m funt

90 funt Antichnfto Romano, quod eum omncmcç efus dignitatem, potentiam dCItbitumlibidinemc^tueri acpromouereuelint,ci^ tra omnem iuris, pietatis, publici boni autglorix Oei excet ptioncm,

Hifce duobus 6^ illud tcrtium adde, quod cum ipfimet Ponti* ficesin tot adionibus, fcriptionibus acreformationibus confis tcantur, QC clament fe, fuam federn amp;nbsp;Aulam ieria feueratç refor* matione extreme in digéré: Nufquam tarnen clarèac firmiter pros mittunt, fe uelle fynodo fubrjci, autpati, utab eain ulla parteres formentur,emendentur aut caftigentur. Contra uero innumeras fcriptiones hadenus ediderunt, quod ipfi fintfupra fynodum, pofsinteg pro arbitrio eius décréta uel comprobare, uel irrita fa« cere. Sicut amp;nbsp;Paulus 111. contenditin publicis fcriptis, fuum effe iudicarede Tridentina fynodo, redfe'ne aut fecus fecerit, quod Tridento Bononiam migrauerit.

Cum uerOjtefte Hadriano Papa, utfupra audiuimus,ex ea fede ôf Aula, tanquam ex Capite, omnis morbus ac deformitas in Ec« clefias promanet:quomodo pofsibileeft, manenteimpurofonte omnis mali morbiq? à capiteinEcclefiam fluentis,per iftud Con* ciliabulum redè riuum repurgari ÔC mundari?

Verum quidnecelfe eftdenuoiniftamingentem copiamenor mitatum, defeduum, atque adeo ueritatum iftius abominandac defolationis Conciliabuli immergi, quæ nunc uere in loco fando cumfuoAntichriftoflat, uolens deReligione ac Ecclefia lES v CHRISTI fineScriptura,imô Qi fupraateg adeo etiâ contra ipfam Scripturam, cui fefe uiuentis Dei filius fubiecit, iudicare : ut dare eius propri) fcriptores editis fcriptis profitentur,utin Norma eius oftenfum eft ƒ

Oftendimus uero fimul in præcedentibus fan's dilucide, turn nos nequaquam ueram, piam ac legitimam fynodum, aut ullam omnino redam cognitionem, difputationem aut lucem iudicq piorum acEcclefiae Deidefugere:turn etiam, qualis'namuera pia acfalutaris fynoduseftedeberet. Ad quamficutmaiorcsacpracs ceptorcsnoftrifcmpcrprouocaruntô^appell^runnita nosquoeg nunchocfcripto ucrc,ijmcereac ex animo prouocamus. Cuius noftrae

noftrx Chridianæac feriæuoluncatis,fu(li(simælt;ÿ appcllationis» Deum ipfum, unicum cordium cognitorcm , eiuslt;ÿ diledam fponfam Ecdefiam, omncslt;5ucrèpios,teftes facimus ac inuo* camus.

EfTet forte ctiam locusdicendi de Prouinciali lynodo,altjslt;ÿ Ecclefix iudicrjs QC procefsibus, ac omnino amp;nbsp;de tota ratione di* feeptandi ac inquirendac dijudicandætç ueritatis Rcligionis, per legitimam Scripturarum facrarum ferutationem, quac folac tefte fpiritu S. pofTiintnos erudireadfalutem, QC utiles funtad dodri* nam,rcdargutionem,corredionem ÔCinftitutionem : uerùm pro= lixitatis uitandæ gratia haec omnia iam omittemus. Tradabitur autem forte, Chriftobenedicente,hacc neceûartjfsima materia,ab aliquo noftrûm, proprio feripto, per occafîonem. Certè laudaa ri non poteft, quod aliqui quafi defperant de omnifrudu collo* quiorum ac difputationum cum aduerfarqstmultot^ etiam minus, quôd non omni Audio ac diligentia ab utratç parteucra,folidaac falutaris difeeptandi SC difputandi de Religione ratio ac uia ex u* nico omnis fapientiæ fonte, nempe exVcrbo uiuentis Dei inqui* ritur ac commonftratur.

Regredientes ergo ad inAitutum noftrum,id($ iam concluden* ces,teAamur aeproteftamur nos, quorum nomina infrà feripta funt, pro nobis altjstj noftris fratribus,coram Deo, eiuslt;^ cœlefti amp;nbsp;terreftri Ecclefia, coram Imperio,totolt;ÿ Mundo, prouocare ad legirimam Chriftianamt^iynodum, fiuceauniucrfalis,fiue pro* uincialisibeneficio Dei nobis contingere qucat:06 ad omnes alias Here pias,Deo probatas amp;nbsp;ueritatiEcclefiæcj falutaresdiiputatio« nes, difceptationcs ôC cognitiones præfentium controuerfiarum, à quocuncß demum homineiliac uerè excogitari ac demonftrari quam aptifsime poterunt.

Teftamur etiam, 8c proteftamur, nos TridentinS Conciliabu* Ium nullo modo, aut pro uera iynodo, aut ullo pio legitimoej iu* 'dicioReligionis in Ecclefia agnofeere: fed proturbaipiritualium latronum,fumma fraude ac fcelere contra Ecdefiam ac ueram pie-tatem, unà cum fuo Antichrifto Romano granantium,fefecÿ cons tra ac fupra Dcum in tcroplo eins fecundum diuinas facrarum fi

tcrarnm piophetias cfFerentium ac cxtollenrium* Quod fiipra mukisfirmjfsimiscçrauontbus, atcg adeó ipfarei etudente uerita; tc iierbo Dei probainmus,

Denique tcftamur 6C proteftamur, quod fiueiftud impium conciliabuiuminfuo nefirio conatu furorec^ contra ucritatem ac Chriftum progrediatur, nbsp;nbsp;tandem cxeciitionem pcrfuos patio*

nos ac fatcilites, uel gladiorum uiolentia,uel etiamalrjs malis arttbus Ól nefarqs conatibus urgcrcuolet : liuealioqui Antichri* ftiis cum fuisjaut perpétua dudumrß incœpta perfequendiratio* ne,uel per aliquodnouumInterim,aut alias aliquas pefsimas artes confiliaq? in noftras Ecclefias gralFabitur : id omne genus machi» narü Satanæ contra omne iusac fasjdiuinum ÔC humanum,ab eis agi tentaric^ ; cotç pro inualido, uel potius fcelerato ac nefario la* trocinio grafTationei^ ab omnibus hominibus habendum, dam« nandum ac deteftandum efle. Nos enim femper nos promptosac paratos ad omne ius ac fas, ad omnemiuftum rationabilemcj pros celTum, ÔC tandem ad omnem legitimam ueteri Ecclefiæ ufitatam, Religion! conuenicntcm,in facris literis præfcriptam, denique à Deo comprobatam rationem agendi de præfentibus contro* uerftjs obtulimus, amp;etiamnum prompte ac fpontè offerimus. Summum uero nefas eft,contra eum ui aut fraude ^raffari,qui fcfe legitimo iuri procelTuicj fponteuolens amp;nbsp;prompte offert.

Oftendimus fuprà, èc alioqui notifsimum eft ex tot editis feri-ptisamp;f atftionibuSjLutherum, P. M. alioscpnoftros dotftores ac Ecclefias, atqueadeô etiam politias politicos gubernatores, fæpiustaiesappellationes adlegitimam libcramlt;$ fynodum,re= eufationes iftorum fraudulentorum amp;nbsp;uiolentorum conciliabu* lorum Antichrifti, SC denique iuftifsimas proteftationes contra omnia nefaria machinamenta ipfiuS'parronorumcçeius oppofuifs fe. Quorum feriptorum adionume^ non paucæ narrationes ac fummæin Sleidantauthenricaiam HiftoriarecenfentUr, Quin etiam nuperrimè infrcqucntiisimo conuentu talc quid à muftis præftantibus folenniter adum, ÔC publicè editum effe, nobïs certô confiât.

bus pcrfonis,tum præfertim in ReUgione aç EcclefiajUenimjpîe« num ac foliduin ius,eius(^ executio non nifi à Deo ipfo præftatur, inde tantum meritoexpedatunideo quotquot Deum timemus, iam quoqueconuertamus oculosaccor noftrum adpatremDos mininoftrilefii Chrifti , eilt;$ contra iftum Babylonici Pharaonis furorcm ardenter conqueramur,ei noftras appellationes,fupplt^ cationes,recufationes amp;nbsp;proteftationes proponamus ÔC offera= mus. Nonncgligctprofedoillepreces (uæ afflidifsimæ Eccles fiæ tandem perpetuô ; fed deniqueexpergifcetur ueluti fortis gts gas à uino,maximo zelo accenfus,Ô!^ iftû nefarium Anttchriftum eiustp coniuratosacmancipia, ueluti rabiofos quofdam uentos contra nauiculampufillicœtusgraflantes acfurentes, potenter reprimet ac retundet.

Exurgantigitur omncs pq, ÔCcontundis uotis ueluti infinis docuneoautaci'',audaderperrumpantad thronum gratiætibicÿ per propter ilium noftrum unicum æternumcç facerdotem,ple nariumauxilium liberationemqp contraiftam horrendam defo^ lationem Abominationis,uerè nunc in loco fando ftantem.S^ feie contra2cfupraDèum omncmcç uerum eins cultum efferentem, ardcntifsimèpetantacflagitenttccrtô ftatuentes,quôd 5C ueraxÔd omnipotcns fit illc pater mifericordiarumjqui per filtum fuum to« ties amp;nbsp;tam fände pollicitus eft,quöd quicquid abipfo per pros ptcr filium fuum petierimusjid ccrto impetraturi fimus.

Dominus lefusjUnicus Michael 2«^ propugnatornofter,conte* rat fatanam,cius(ß organa ac manctpia, praefertim ucrd Antichrt*

■ rum,ad gloiïam nominis fui,amp; falutem miferorum ho« minum,quos ifte Ardolycus nefariè àC horribi* liter feducittAmcn'.

Vuolphangus Vualdnerus concionatorRatilponcnfis, loannes V uigandus fuperintendens Vuifmarienfis.

Georgius Reich M.ÔC paftorRoftochienfis, Matthias FlauiusIIIyricus, Hieronymus Rausherconcionator 6dM. Antonius Otho paftor Northufanus M. Andreas Poach paftor Erfordenfis M. Bartholomeus Rofinus fuperintendens Vuinarienfis M. Alexius Brefnicerus fuperintendens Aldeburgenßs. loannes Kleinauu paftor amp;M.

Vuigandus Grosher paftor, loachimus Madeburgius. loannes Fabricius concionator 66 M.

Benedidus Morgenftern M.Ô6 fuperintendens Tornenfis, Dauid Schefer,paftor Saltzungenfis,

Petrus Egerdes M.Ô6 fuperintendens Gothanus,estul Chriftt, Vuilhelmus Radenfis concionator Madeburgenfis, Georgius Ncccerus paftor Lindauienfis.

loannes Scheiding fuperintendens Harburgenfis, Michael Schultheis paftor Creutzbergenfis.

Vuolphgangus Rupertusolim concionator Albenixnavs chionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Hofius Cardinah'sjegatus SandiTsimi,8t pfæRdens ConcJlîf Tridêtiniinfuolibro dcExprclîoVcrbo aiuNosucrô Dex de cœ loftntenriampotxuscxpedabfmus,act'Jtnx{losprofua, non pro Scn'pturarumfententia dlmicantcs,tum rps a $ etiamsCRiPT V* RAs,quarum tot iamnon diuerfasmcdô.uerùinôi contrarias In« terprctationcs adferri uidemus, fAcessere lubcbimus: QC quodnobi'scœleftisillcMagiftcr dsgnatus fuen't rcueJarCjtan« quam cxprcITum Dei uerbum,ea,qua par eft, reuerentia recipie* mus. Etmox:Nonoportet Legis aut Scripturæ efîeperitutn, fcdàDeodocîlum. vanvs eftîabor,quiScripturacx'm« pendxtur.Scriptura enimcreatura eft,amp; E G£N V W

Alteram quocß Lutherus tuncemiGthdiculam qiiidcm,fcd fa turïpræniinciam pidiiram.Sui|)ontifex infidctornat«s,amp!ç ÔC mammofæ,qaam calcan'bus duriterfodicdextræ digûis duobiis polliciproximiSjde moreprotcnfis,bene precatur ijs qui forte oc curiuncSinißratenet oletû rcccns atlt;^ fumans. Ad eins nidorem porca fufpieit,amp;f rtdanaribuscßprxdam captat. Ilk nero per lu; dibnïirn,ÔCacerbe beftiamfncrepans:Vtme feflorem (iriqutt) ha bcas,0Ccalcana mea perferas oportet, quâtumuis id muitafacias. De Concilio mihi fatis iam diu molcftiam exhibes,quo me tradu cas amp;nbsp;libéré criminari pofsisien illud,quod tantopere petis Con. cilium Per porcam defignat Germaniam. Hæcillius ludicra pie; riep taxabantjUtparum ipfo digna,nc(^ fatis uerecundatfed fuas ipfe rationes habcbar,quamobrem ita faceret:amp;longius profpice re credcbatur.fiCextant alioquin in illius libris pafsim uaticinia muita de rebus grauifsimis, quorum nonulla iam com-probauiteucntus,rcliquafuntadhucinma.

DENS $ T V D I V H V E R I T A T 1 S, ET O D 1 V M perßUum Antiihrtfli Aomnni.eitiféj^ abomiiiaticf' num dffolitionii.

ERE optimatp cSfcicntia affirmarc,atq} adeo criam fan£tè coram lurarc polfemiis.nosipfos non putaffe, itaproiTus liorrcridas fimul p ilpabiles blafphemias 8i abcminariones, in icgiio Anti-tlgt;gt;il^gt;g''3frai i,qua'm qiiotidielegcntes eorum fcripta,fubindèma-gis acmagisdfpreliendimus.Nain.ut carrera iam oinirtamus.confi derctur iliad Iblummodo.qudd onuiipotens ac iiiuus Deus ex immenfa miferi cordia cerram dodlrinâ autuerbiiin gencri humano.ac prarfertini Eccbfiæ fuar, fcripropropofuir:mandauitlt;p feiieritcr, lit earn Scripturam ncg'eftis omnibus reuelationibus Siapparitionibus ucl morruoriim, uel angclorum , fautetur ac mediteturdieacno(fle:quoniam in ea fint «ira amp;nbsp;falus ipfi lepofita, pofsitcp ca in omnibus difficultatibus ac necefsitatibus,fiue in docendo ac inftituendojiuc in redarguendo ac refurando aded folideabfolurccp Irominibus fuccurrere, ut omnis pietatis ßudiofus in plenum perfeiflumq; hominem in Chrifto per eant ' erudiatur.Er deniep adiecitad fummam commendationem.tantä cife iftius Scri-prurx ac uerbi firmiratem, ur cerium terrapotius fint tranfitura ac interimra, quàm nel unicus eins apex aut iota.

Verum contra rantiis eft nunc,amp;'aliquot fæculis antcafuit, furor Antichrifti, eiuscpfedudorum.ut hancipfam uiuentisDei fcripturam,autoritäre accömen-dationc ipfiiis ccrlitus humane generi propofiram, propalam pedibus concul-lt;ent,amp; fe fualp impia décréta aur dogmatafupra Deum.ciuscp uerbum audien-dos.fequendos amp;nbsp;adorandos colloccnt, amp;nbsp;tori mundo rum maliciofa fraude, tum amp;nbsp;fanguinaria uiolenria obrrudant. Quod fan? fi unquam illi antca impie craife fecerunt.rum præferrim hoc ttmpore cum in alijs fuis aólionibus amp;nbsp;co natibus.tiim prarfertim in fuo Trtdentino Conciliabule, cuius plane cxccrandä formulam aur normam.ô^fimul pi axin iudicii ac decernendi de prarfentibus Re ligionisconrrouerfiis, omnibus confiderandam in hoc fcripto proponcmus. Quàm uero id multiplicitcr.fœdè.amp;'penirus blafphemè faciant, poftea ex ipfo-rum fcripris liquidé monftrabirur. Nunc (ur in Prarfatione) paucaquxdam tantum pcrantithefin moncmus,ut redius Lcdlor de tota hac re ludicarc pofsit.

Clamant illi.Scripniram cfTe obfcuram,amp;ambiguam.ex qua cerra Si perfpi-eua fenrentia de centrouerfiis fumi neqiicat:eocp aliam quandam magis perfpi-cuam inftirutionem quarrendam effe. (^iiod cum fingulari contumelia ac lior-Tcnda blafphemia ab eis fir. Ea enim huius Diabolica:cahimni«c uis eft, quaß Deus ucl no!uerir,uel etiam non potucrit clarcfuam fententiam uoceaut fcri-pro cloqui,miferistp morralibiis uemm fiiluris uiam cemmonftrare Quis ex €01 uni infimis feduiftoribiis aut rudifsimis afinisferre pcirer,ur alrcrutrum ho-(umfibitnbuct'cturf NemoRrmcinter omnes homines cft,excepris plané n } mutis.

mutts,qui non putetur polîe utcunq^ fui animi fesfa,n non eleganter acpnecU» rè,atfaltcmuelmediocntcrdeclarare,utabalt)s hominibus intelligi queat^ At folusDeus,coeliterrx'cp creator, id uel non potuit, ueletiam malitiofé noluit prarflareï

Blafphemantillincfarîè,prxfertimin CoIIoquio Vuortnacienfî, Scripturam effe materiam litis.At Deus iilam,teile Dauide,Paulo,amp;Petro, utlucernam pe-dibus noilris,amp; regulam normamcp omnis litis ac iudicij propofuit, fequilp fe-uerifsimefub comminatione arterni exitrj mandauit.

Vociferantur,non omnia necciTaria eiTc in ea comprehenfa, Spiritus S. earn dicitpoiTequemuispleneadfaluteni inllituere,in omni genere inflirutiO' nis.atcp adco integrum pcrfeftumip.ac ad omne bonum opus aptum hominem in Chrifto formare.Hæc enim eius uerbafuntx Timoth.j. Attuperfîftito in his quae didicifti Ç fcilicet in facris literis ) 8i qua: tibi concredita funt,feiens à quo di diceris,5lt; quod à puero facras urgRis noueris , ab te poiTunt brvditvja redderead sAtvTtM.per fidem quæcftin Chriftolefu.Omnisscriptvra diui nitus infpirata eft v this ad dodlrinam, ad redargutionem,ad corredlionem, amp;adinftitutionem,quæeftiniufticia.ut inthoer fitDci homodC au omms OP vs bonum apparatus.

Clamant illi.Ecclelîam,id eft Pontificem cum fuis fpiritualibus.effefupia Seri ptaram,dlt; Papam poiTe ex plcnitudine poteftatis contra Apoftolum SCtotum uetusTeftamentumdifpenfare.Atfilius uiuentisDei affirmât,feipfum, licet fît creator coeli terra:,adeó eife Seripturx,uoluntate ac ordinatione Patris,in fua funélione fubiedum,ut quæeunq; agataut patiatur,ea ideo patiatur, uttantum Scriptura impleaturmec quicquam aliud loquatur autfaciat, quam uti mandatû à Patte acceperit.Iohan.ix.

Finguntilli.fibiiusacfas cife, prorationetcmporum,hominum 8i aliarum cîrcumftantiarü,mutare ordinationem facramentorum,df Scripturam quoc^ mo do fic,modo aliter interpretarûlîcut re ipfa modo damnant communioiiem fub utra^ fpecie,Si coniugium facerdo tum,ut horrendas hærefes,ac propterea pios homines ferro amp;nbsp;ftamma perfeqnuntur.modo contra',ut res licitas ac à Deo or-dmatas concedunt.At contra omnipotens Deus affirmât, funm uerbum mane-re in xternum.idtp de ifto ipfo fcripto uerbo in Nouo teftamento fua uoce expo nit.inquiensrquodcœlum Ä terra fint citiusinteritura, quam unS iota aut apex de Lege,donec omnia fiant.

B1aterantilli,fenfuni Scripturacnon exipfa, fed ex Patribus eflepetendum; feu illam addoékinamintelledum^ Patrum df Conciliorumefie itiflededam. At contra Deus non uult quenquamaudiri,autetiamfalutari tantiim, nifiquate nus fuam uocem affert.ad camÿ fefe inileâit 61 attemperar,

Negànt ilJi Chriftum quicquam iufsiflc de Religione Dei fcribt.Si Nouum t« (lamen turn Si facrofandla Euangelia tanrum Humana autoritäre ac leuirateferi-pta funr,quid cis uanius^’At contra Mofes dicjt,ilium ipfum Deum.quieosex Aeg) pto eduxcrir.quemt^ Paulus ipfummet Chriftum fuifle affirmât, non tantum iufsiffcfcribi,amp; fatpius dcfcribiLcgisIibros.fedctiam proprijs digitis Deca logum exaraffe.Idcporrc) Dominus cnam uocefua coram multipliciterin Nono teftamento Scripturam cöfii mauit,amp;ad cam omncs ablegauit.Quin amp;nbsp;afcen dens in caclosdifertc,Luc.24.ex Scnpturis ueram religionem propagari mand» uit.Dcniqj ciimpræcepitomncsdoceride Deodiccns.M.tiJaz'ii/ra« sriirnt an non turn uocalcm,rum 8i fcriptoriam inftitutioncm complexus cft^Si uere ro ta Scriptura eft lt;gt;wgt;i'iw7@-diuinitiisinfpirata, quomodopotcft abfq; uoluntat« ac mandaro Chrifti.qui eft uerus amp;nbsp;uiuens Deu8,effe conftriptaï'

Num ergo Paulus,Euangeliftac amp;. Apoftoli ffne uoluntate ac mandaro fui uni ci prxceptoi is,qucm folum ccriitus audiri iufsi funt, Nouum teftamcntum hu-mano arbin io ac tcmcritate confarcinai üts'O nephas fupra omnc neplias,lta'ne Nouum teftamentum fiiij Deicontcmnereamp;piocuicarclieer,utfine Detman-dato,hunianoaibitiio libitu^ conferiptum effe publice fenbatur amp;affcratutt

Omniporcnsac mifericorsillc Deus,ob hoc ipfum conferibi fuam Religionem uoluit.illa^ facrofamfla monumenta omnibus tempohbus, contra omncs omnium lyrannorum.ea abolereconarium,furores conferuauit:at(^ adederii munda ab innumeris mendis, qnibus omnes ctiam recens conferipti libri func contaminatifsimi,pracferuauit:utgenus humanum,præfertimlÿdileâ:aEcclefi» certes ac infallibiles libres habcret,unde ueram acfynccram Religionem bau-riret,df nculli homines aurCacodæmones,hue fummi Pontifices, fine facerdo-tes.fiue fcribx,eam ulla fallacia aut impoftura fuorum fcrmentonim,aut adulte-ratædo^rinxfeducerepoflenr.

Ar contra Antichriftus,ipfnis(p mancipia,^' eorum pater Satan,ob hoc ipfum Iftud Dei uerbum exténuant,amp; eötemptibile reddere feduló conätur.ut eo fpre to,hominesillorum placita amp;inucnta, fomniaiçamp;crrorcs audiantacfcquan-tur,pofsintl^ ilh eis hac occafione quidlibctpro ueraReligionccolendum ado randumi^ obtrudere.

Quis omnium Monarcharum,Regum autPrtncipum ,ueletiam infimorum homuncionum.patiatur fua dida aut édifia ab ullo fuo (cruulo,aut etiam alio homine negligi aut conremni,nedum inuerti ac peruerti^ Quis ctiam. ft id fieri uideat.prxierrim à propria familia,non irafcaturacclamer,feipfum,fuam’uem» ieftatem aut dignitatem a talibus contemni amp;procuicari^

At ifti Scripturam aur uerbum Dei tarn indignis modis defccdantes.procul-canres.aepro libitu contra' decern entes, conrendunt,cirraomnem aut pudorem hominum,autmernmuiuentisDei,feifto modo uel maxime tuai Deiglociam *c Religionem,turn filt;hominum falutem promouerc.

Obfeïuetur denitp ordo amp;nbsp;modus furoris illorum,quo Antichriftum Roma-num (upraDeum colloccnt. Certumenim cft,ineo omnem Dcigloriam cul-tumcp hic inter homines confiftere,fi uerbum eius ferueturjpfe in fuo uerbo au diatur.amp;'fecundumid coIatur.Atiftiprimdm hoe uerbum uiuctis Dei eontem nunt,utobfeurum,ambign«m, mancum.amp;aliisinnumeris defetfbibus laboräs, ut pofteaaudiemiis.DeindedieütEcclefiam e(Teftipra Scripturam. Tertio con tendiintjpforiim Concilia,id eft Papam cum fuis cöiuratis mancipijs, repræfen tare totam Ecclefiam,eorumfp fermonem efle unicam infailibilem uoeem Ec défia: ac Spiritus fanéli. Quarto imperiofèpronüciant,Papam ciTefupra Con cilium.pofleiç ex plenitudine poteftatis uel rata.uel etiam irrita faceie Concilij décréta. Quomodo poteft pon d altius Cacodæmon fuû iftum Antichriftum exaltares' An non hoc eft,quod Daniel amp;nbsp;Paulus prædixcrunt.Antichriftum fe-feintcmplo Deioftentqturum,8CfupraDeum ipfum exaltaturum^

Deniiç nulliintelligenti dubium eft,Diabolum regere ôC corporaliter inha-bitare fuum Antichriftum.ac per os eius contra uiuêtemDeumblafphemare.Sic ergodemum perfpicuèpalpabilitercp cernimus,ipfumfummü Cacodæmoncm Siinferorum principem,per fuum Antichriftum.eius'cp décrétaac fîftum nomen Concilii,fefe fupra Ecdefiam,uerbum Dei,ôf ipfum uerum ac uiuctcm Deum, fuumqj unicum creatorem facrilegè extollerc ac efferre.

flSediam audiamus ipfos Antichrifti Pfeudoprophetas ac feduftores, ne quid de eis temerè eöfingere uideamunS; ut turn Norma eorum præfentis Con ciliabuli Si formandæ Religionis, turn amp;nbsp;perpétua praxis omnibus,ex eorum proprio orcinnotefcat:omnes(p fibi ab eorü infernali fermento cauerc queant, quiquidem ueritaris,iufticiæ ac uitæ cupidi funt.

Dominus itsvs chm srvs.unicus nofterRex,acperpetuus facerdos, caput ac frater,amp; denicp nofter Dominus ac Deus.defendat nos,ac utritatc fuam, contra nepharium Antichriftum.eiusÿ miniftros ac fatellites potenter, ad gloriam nominis fui Si miferorum hominum fa-lutetn.Amen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kouerfgs fequuntur.

NICOLAI CVSANI, POSTÇtVAM FACTVS EST Cardmatn,ftnt(ntia:de authoritate Ecclep^ Concüij,[u^rlt;i cr contra Scripturam.

Icuntah'quipræcepto Chriftiobedtcndum cffe pri*! mo loco,deindeEcdefiaeïamp;fi aliiid præccperit Eclt; clefia quam Chriftus,non Ecclefiæ,fed Chrifto obe* diendum. Certè in hoe eft omnium præfumptio*' num initium:quando particulares iudicantfuum fen fum in diuinis praeceptis uoluntati diuinac conformiorem, quam uniuerfæ Ecclefiae ( id eR,Claude oculos,^ dicNon intelligo, nbsp;nbsp;nbsp;tu Chris

Re imnditste^o Pontifices amp;nbsp;sacerdotes audiam ) Ifte uero in Ecclefia rema net,qui ( Nota bene) fuum fenfum præfumptuofenon eleuatfupra didamen maioris partis Sacerdotum, quibus uerbum creditum ert,amp;f qui Chrifti legatione funguntur.In obediendo enim illi fen tentiæ,quam faniorem Ecclcfiæ partem uidet affirmare,nihil perl«^ culi incurrit Chriftianus.

Veritasenim Cathedra;adhæret:quaremembra Cathedrae«-nita,2lt; Pontifici coniun(fi:a,EccIefiam cfficiunt (Now regulatn: Terns [gt;lum,teniplum Domini, ö*,Noh auferetur kxàStcerdotibus, Zfc.)

Dices fortafTeÆcclcfiahodierna non itaambulatinrituCom= munionis,fîcutanteiftatempora,quandofandifsimiuiriutriufc^ fpecicifacramentum necefTarium efle,ui præcepti Chrifti St uerif bo ÔC opere aftruebant.Potuit'ne tunc Ecclefia errarec’ Certè non. Quôdfinon,quomodoidhodieuerumnoneft, quod tunc om: niumopinioneaffi'rmabaturt’cumnonfitaliaEcclefia ifta, quam iliac’ Certè hoc te non moueat, quod diuerfis temponbus alius atcç alius ritus Sacriftciorum,amp; etiam Sacr3mcntorum,ftante ue“ ritatcinuenitur.Scripturas«^ ( Now) efle ad tempus adaptatas 5C uarièintelle(ftas,itautunotemporefecundum currentem uniuer falemritumexponcrentur,mutato ritu iterumfententia mutare*

tur.(Not4:böf eflyVaburnDà^htnetinaternuni) Chnftus em’m,ctti terregnum cœlefte,terrenumlt;^ tradidft,ininrocß præfidcns, mi^ roordine Angelorum hominumc^myfteriapro temporumuane täte difpenfat.Et quæ fingulis tcmporibus congruiint,uel occuk ta infpiranone,uel euidcnnoriilluftratione fuggehr.

Quarcetiamfihodie aha fuerit interprétatio EccleG'sc eiufdcm praEceptiEuangeIici,quàmah'quando;tamen hi'c fenfus nunc in ufu currens,ad regimen Eccûfiæ infpiratus, utiiempori con^ gruus,ÖC fakitis uia debet accep tari.fictiti de Baptifmi forma Apo ftoJorGtemporCjUbi in Chriftinomine:3^ alio fequenti,ubi in Tri nitatis nomine ; ac poft hoc, in nomine Parris amp;nbsp;Fili) Qd Spiritus fanefti uarietatem legimus, fccundum temporis congruentiam, falutem praeftitifleu'pfumc^ diuinum pracceptum, Nifi quis renas tus fuerit,ÖCltebaptizate,interpretationcm tempori congruen= tem abfcß errore recepiffe uno tempore,currente ufu ualidam:alio »nuaIidam(Hof efl,haamp;’non) Arguiturex concordia tot interpre« tum,infpirationem diuinam credi deberezetiamfi inueniretur alias quid originalibus (/cilicetymandatisicinfiitutis Dei) uel detracftum,ucl additum:ölt;hoc codem inftiganteSpiritu adum, quo originale didatum.Hanc ( Nou ) fententiam,radicem uniuerfalium Conci« liorum, in omnibus pene concilqs reperimus canonizatam: quæ ex unanimitate omnium,ctiam paucis reOftentibus, infpiratione diuina lententiam didaffc Icgitur ( Obferua hitne reguhimConaltorum Romaitorum)Fatuum eftigiturargumentum, ucllc uniuerfalem ri* turn ecclcfiac exfcripturisprædeceirorumarguere.

Videmus etiam in Scripturanim intelligentia, uaria hominum Ingenia uarios fenfus cxplicare,.uariamlt;^ authoritatis Scriptura»s rum opinionem exifterczpofsibiler^ forc,aut in authoritate earun-dem,autinintellcclu,inextricabilem dubietatem hominum mciK tes fufpcnderc.Vbi erit folidum refugium peregrinantium c“ Gerte in alionullo,quam in mihtantis ccclefiac ufu atque adprobatio«’ ne:fiuehæcfit circa Scrip turam Sc eins authoritatem atque intel-Je(ftum,Guc extra Scripturam in confuetudine accepta per cccle= film. (NotrfzVfrh«« Deiytjuode/llncerHapedibu} hofiünum, lumenfemisEe. iiepx uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr ■ cfcere.). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In his en i^i

fir mi tas eft, Ut fo h'da pctra, a cuen'tati's columhamonutpcrfcrf* pturarum authontatetn ad Ecdefiam pergat, Qi cam,fi cum Scriptura non concordat, iuxta prifconim aut fuum intellelt;« lt;ftum in operis exerdtio impune fpernerc pofsit, QC Scripturac inhærere.

Hæc (Notlt;) eft omnium fane intelligentiumfententia,qui Seri* pturarumauthoritatem.aut intdledum ( ut Auguftinus de cuan gelqs dteit ) in ecclefiac approbatione fundant,quae unam accipit, amp;C alteram abijeit ; ÔC non è conuerfo, ecdefiac fundamentum in fertpturarum autoritate locant,

Pofsibilenoneft ,fcripturam quanque,fiue ipfa ptacceptum, fine confilium contincat,in eos quiapud ecdefiam exiftunt ,plus authoritatisligandihaberc,autfolucndi fiddes,quàm ipfa cede* fiauoluerit, aut uerbo aut opere exprefferit. Si enim didauerit præceptum,utDei præceptum inferiptis redadum, acceptadum per medium eedefiæ, authoritas manifefta reucrenter eft ample* denda. Sinuero Scripturamacceptat,amp;ipfam percommunem ufum etiam aliter quàm priores pradicando intelligunt, itacum tali intelledu authoritatem habeat. Si ut confilium dixerit Eccle= fia, fcripturam etiam in uerbis praeceptiuis explicatam,uerbo uel praxiacceptandam,cumnonhabeataliud authoritatis,quàm uti per Ecdefiam didatur,nonfunt ad uerba,fed ad experimentalem fenfiim Eedefiæ obligatû QuoniamEcdefiaeft,quæ non habet maculamneque rugamerroris ÓCfalfitatis.eft enim corpus Chri= fti,quicft ueritas, oSfic Spiritu ueritatis continue uegetafur 3^ regitur.

Dicctaliquis forfitan, qiiomodo Chrifti præcepta mutabun« tur authoritate Eedefiæ,ut fint tunc obligatoria,quando Eedefiæ plaeuerit? Dico,nulla efle Chrifti præcepta,quàm quæ per Ec= clefiam pro talibusacceptafunt:utpræhabitum eft. Si igitur con= ftat Ecdefiam iliapræcepta,uttalia,laudare:illi,ut ChrilH præcc« ptis obediendum efle nemo^ambigit. Si uero circa præccpu' intel ledum ÔC eius expofitionem diuerfitas concurrir,aut ex loco, aut tempore: hie intelledus laudatus intelligitur, quern maior uel fanior pars uerbo aut opere approbat; co non obftante,quód o i aliquan=

aliqtiando alius intelledus in pradica uiguerit.Et non eft haec mü tatio tanquam àminori aiithoritate,quàm Chrifti prædpiêtis dc^ pendcnszquoniam Ecclefia,quae eft corpus Chrifti, ÔC eins Spiri* tu uegetaiur,nö aliud agit quam Chriftus uult. Et iia mutatio ifta interpretarionisà Chriftiuolunrate,ita nuncuoicntis infpiran-tis dcpendenficutpræccptumipfum quondam iuxta illius tem« porisconuenientiamaliterpradicatum, amp;nbsp;proptcrca hæcligan* di S)(. foluendi poteftas nö minor eftinEcclcha,quàm in Chrifto. , Qiiarc uniuerfa Catholica Ecclefia,ÔCad (Nou )Petricathe« dram côglobata,à Chrifto nunquam receder,qui ueritas eft, cum quaChriftus femper fe manfurum pollicitus eft {ÎAota^quix'nimEcs défitpoßit modoJîc,molt;iô aliterexpre/fum uerbum Dei interpreiari : nempe fan^ itißima Cathedra Petri,amp; ofulantes beatißimos pedes eins.)

Ecconfequenterin Nouo teftamento tiifum fuit poft aliquot tempora irrationabile fore,quöd in facris ordinibus exiftêtes con traherent,fimiliterSc folenniteruouenteszquodfi facerent, fepa-randoseflezquitamenante,tanquam àDeo coniundi, feparari. nonpotuiftent.

QuaremanifeftumeftjficutnoniudicabimusDeum eos con. lungere, quosEcclefia iuxta temporis qualitatem rationabilirer non iudicat coniungibilcs,licet hoc idem alio tempore ante SC prius rationabileiudicaueritjUtde prohibitione «ftjad feptimu gradum,licet etiamcirca ipfas perfonas SC qualitatem ipfarum nis liilGtinnouatumzSicôCiudicamusDcumperpræcepta aliquant do data non aliud praecipereuelle-,quàm quod Ecclcfia iuxta tem poris conditiones rationabileiudicauerit uerbo uel operc.

Fortecogitatis,inhis didis meishoedubiö remanere, ex quo reprehenfionis ucftræ fumimus argumentum.Puta dicitiszDe Ec clefiaepoteltatc nemo Catholicus ambigitz fed quôdillaueritatis columna fit,quae cathedra Petri ac Romanafedi adhæret, nondû probatum eft rufficicnrer.Iamhoc(Nou,^«i5pf«prlt;«frtHm Dei) per feripturasab illäEccIefia approbaras, Auguftinusinallegaro los co Sc alibi, Hieronymus ad Damaf. i4.quaEft. ». Hatceftfides pcr Ambrofium,AthanaGum,acaIios laudatos Dodores SC Ec= cleGaSjà principio hoc ex ore Chrifti prolatum,Tu cs Petrus,amp; fu per.

per banc petram iicriim efTeafferin^docuic Suf prædicauit tSC proc mifsioChrifti, quod inferi aduerfus ipfam nunquam praeuale* bunt,(Noftf) Adcam Ecclefiam,quaeadipfatnfcdemtanquampri mam unita eft,peruneat,hadenus ueradter tcnuit, licet non om« nes in ea, fedc fuccefsiue præfidentes in fanditate prima' perftite* rint.Non tarnen hoc Cathedræ obfuitjue«^ obeft,utidem Augip ftinusinpræallegata Epiftolafcribit.Vcritas enim Caihedræ per Chriftum alligâta eft,quando dixit, fupra cathedram Moyfi fede« runt Scribæ PIiarifaei,quae dicunt faciteinon perfonis, quia ait, Qiiæ faciuntjfacerenoliteicrcdendum eft, hanc federn facratifsis mam,quo ad locumctiaminexterminabilem. Et ramen,ft caput Romadeficeretjibi ueiitas Ecclefîæ remanebit,ubi erit principa-tus ÔC Petri fedcs,modo prædido. Et quia crédita eft poteftas la. cerdotio præpofito popuIo,Sacramentaad fine falutis, prout con uenientiusiudicauerit,miniftrare,SCc.tuncpatctpræceptum com municandi neceflario efle conditionale,fcilicctfi animarum cu^» ram habenti uifum fuerit.

Qiiare ftuniuerfum faccrdotium,autfaîtcm maiorpars cumca thedra Petri,quæ fecund um fandum Cyprianum errarenonpers mittifur à Deo,uno tempore fic, alio aliter,propter aidificationem Ecclefiæ,autbaptizaret,autSacramcnta miniftraret, quia omnia hacc Hunt ad Dei reucrentiam, amp;nbsp;animarum falutcm,nô poteft ibi cadere deceptio,qualefcunc5 fuerint perfonæ ( Nor«; Re/igio amp;nbsp;Seri* fgt;turaeflplumlgt;edre^Hla,hat (tn( nnfcil.)

Noluit Chriftus eos aftringere,quin côucnientibus uerbis iux talocum QCtempus in ædificationcm Ecdefiæuterentur.Minific rium enim eis creditumrcfpiciebataedificationem Ecclefiæ:6Cad ilium fincm,faluaueritatefidei, fine qua nemo poteft efle mem* brum CliriftffiC de corpore eins,quod eft Ecclefia, omnia potues runt ApoftolijSd pofliintfucccftbrcs.(Nou,noM benißime). Ait enim Cyprianus:Manentcconcordixuinculo ÔCperfeucranteEcclefiç catholicæ indiuiduo Sacramento,a dum fuû difponit unufquiftÿ Epifcopus, rationem propofiri fui domino redditurus.

Expraemifsisconftat, quod rotacaiholicaEcclefia non poreft adliteram Scripturarum obligari, licet femper ad Spiritü:quando' o 3 cniini

enimJiteta non feruit ædificationi Si Spint\:ûtKdpù id quod ma* gis fêtait Spiritui.

Non eft^iturlit€ra,quaepcrtyfannum pcnitus ddcripoflet, de eflentia Ecdcfiaezfed Spiritus eft qui uiuificat.Quarc nec mira, (î praxis Ecdefiae uno tempore interpretatur Scripturam uno mo do,amp; alio tempore alio modo, nam intelledus currit cum praxi. Intelledus enim (Scilicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius maitcipiorum) qui cum praxi con

currit,eft Spiritus uiuificans . Ecdcfiaigitur flcut recipit Scriptu ram,itaôC interpretatur« Sequuntur igitur Scripturæ Ecdefiam, quae prior eft,fl6 propter qua Scrip tura:8C non è conuerfo. Et qui ad hoc non refpexerunr,impugnarunt Ecdefiam fruftra,amp;^ fefe= gregaruntabEcdefia. Ethaecpcrtinaxfcgrcgatio,pcr quam quis fenfum fuum,quem habet de fcripturis,præponit Ecdefiae, hære* fls Græcè dicitur.

Adhuc forte diceret aliquiszChriftus dixit,Hoc facite in meam commemorationem.Præcipitigitur,Sacramentalem communios nem fieri in fui memoriam.Nonnegamus praeceptum

Chrifti eflcjUt haec fic fiant in Ecdcfia, uti ipfe ^cit,£C ficfit perfucceflbres illorum, . quibus praeccpitjôfc.

_ nbsp;nbsp;nbsp;E pknituTine poteßdtis Pdplt;e plurimi recentiores fcriptorcs grdndU decïdmitdf,

Tprafertim ipßmet Pontifices 'm fuo Cdnonico ïure,lt;juôd iUe foltis debedt iudicdre de omnibus,crcontrd nemo de illo:quàd hdbedt plenitud'mem poteftdtis, quod hd, bedtomnidiurd'mfcrimofiuopeiloriifui,quàdfitfiiprdConcilium o“ Ecclefidin: quod nemo debedt dicere, cur hoc dutiüudfiicis, quid fit eipro rdtione uoluntds:quàd hdbedt U' trunq; glddium:quödfit Dominus totius mundi,quàd fit Deus terrenus, quöd fiolus errdre non poßif.quodfitotus mundus fententidret contrdPdpdm,potius tdmenfit Pdpd dudien-dus zy'fiequendus.gl.^.quieft.s.quödpoßitetidmdijßenfidre contrd uetus Tejldmentum, imo contrd Apoflolum ey Eudngeliftdm i s.quceft.lt;S. quonidm ZJquot;ipßdm legem ligdrepO' tefi.Summd,quöd tdntdfit Pdpte poteftds,utfi propdldm 'mnumerds dnimasfimguine Chri fii redemptdsfin mfirnum trdheretßecum perpetuö crucidnddS,nemo tdmen ei contrddicc' re,dut refifiere debedt.Verbd eius 'mter dlid htec ßunt:

Cundaper mundum nouitEcdena,quódfacroranda Romana Ecclefia fas de omnibus habear nidicâdi,neqp cuiquam deeius liceatiudicareiudicio.Et fi Papa fuae ÔC fraternae falutis negligens deprehenditur,multum remiffus in fuis operibus,ôd infuper à bos no tadturnus, quod magis offidt fibi öd omnibus, nihilominus innumerabiles populos cateruatim fecum ducit,primo mandpio gehennæ,cum ipfo plagis multis inaeternum uapulaturus.Huius culpas ifticrcdarguere præfumitmortalium nullus : quia cundos ipfe iudicaturusjàneminccftiudicandus.

Tdiitdm potefidtem cum Pontifix Romdnus fibi ddficribdt, ut propdttm trdhcns Eccle^ fidm 'm 'mfirnum,non fit impediendits:zr idtnTridentinum conciliumpldnè 'm judpotefitt te per legdto5,locum,zr tot iurdmentd,hdbedt:ficile efi rdtioc'mdrif qudlem normdm ueritdtis fit iUis prd:ßcripturus,zr qudlem reu'-gionem orbi terrurum prte/ôrmdturus.

'^^anîgt;frnKÇtÔC’Papi{îcn:iicmUf^l)iî6 er (ï)ofKpncvnîgt;anert tncnf(^(n ßcgtben nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie ab ein flaree Uechi in bifem jenp

merUeßenßnfiernißäl fUrieitehten/vnö erj^inaehfoißenfoUofeinmet per(ie()bieoibnungg4r vmhferet/bae fie imevnnb feinen mitpapißen naebfoigenfoU/tro er fie nur bin bep ber nufen ober bep benoien mii gewaU îg^et-^r thûf aberfokbeobureb eine ©ehtoeneffelbifcbebeben btgfeif/nentUcß bao bic bigUge ©cb^ifft «ur ein pummer tobt er bücb= flub fep.lt;Sein aber vnb feiner niifpäpiflen »erpanb i wei^fteif »n gei^/ feg ber rechte ©eißlicbe verpanb ber ©ebnfft I bein man allein folgen fol vnb mä^.^un folget fein STert/ben ich nach ber lenge erîelen toil.

lt;■ ^iefp2i(bjîU;’7Üoltefîuba6Q:uangeUumbiferb{ng befcbul^» bigen/?7itbt ein mept ba$ ^uangelium/fonber bie fo ba$(^uan^(Üum fUrtoenben/vnb nicht halten/baffelb rechter (f uangelifcher toeife nicht fûren:fich beo friebeno/bîûberlicher licbe/»nb gutherziger neigungge gen allen menfehen nicht erSeigen: fonbern allein bähin arbeite/ toie fie ihie fache»erthepbigen/burchb:ingen ! vnnb benn pîap allein behalten mdgen. ©oll man bann bie marheit nicht p’cbigen 3*^ f’Ö Uh/ man foil biewarheit nicht allein p:ebigen/ fonbern auch wo milglich/ in bie leute gicffen/btcfeibe auch gegêbenfeinben ber rechten maren é»« uangelifchen lefne mit hdehfîem ernph^^nî’Ç^’^tn*

3(î bip bann nicht bie marheif/bgß manbao uangelium/bie p’o phetifch »nb 2lpofîolifch fchiifft/rein/aufferhalb ber ph’ft‘f‘’Pb‘^V ^»^b SÔîcnfchenfaZung/pKbigt^ ^tvolt@ott bao folcheowarmere i bao anbero innerhalb vierzig jaren her nichto gelehit/ gefchnben noch ge^* p:ebigtmo:benmere/onb noch/benn bao reine Q:uangelium/ xmnb bie piophetifch/2(po|lolifch ©«huffi»

^pnch|l/3R benn nicht biefelbige ©ch2i|ft/bie von vnfern pie^ btgcanfeninallemihîemfch:eibenvnblehtenangt5ogen/cingefûrt/vn nllcgiert mirbtf SV?an Itfet boch vnb hdret fein anbere funbtfchafft von Ihnen.

IÇttCtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ob fictvolcfwaotcauctt Sttrcßonfcbi^v ntc(îgt;cn/fo co bocÇ

|bzc mctnung nùÇt l basgt; ßc ctwdo tiurc^ l^icfclbcn ptobtcrn tvdttcn: fon lgt;cr9Kbcno aüdnan/ab cm neben hinbtfc^aflTf / welcher t'ccbfür fieb fefb ß nteÇto ^(aubef tvirïgt;/fonöer mûfj berfclben ^(aub onb 2(utohtet a(s letn tn bte ©cbhflTf/vnnb fonp nirgenb anbero/ funbttt fetn. Æ)ann tie ©e^nfft aUetn/afo tvo:t ©otfeo/ tfiber ree(He vnb einige ßvunb/ aiiff tvdeÇen man bamen mû^ nnb fo Ü.

Æ) u rcbe jl gar fe^tJn »nb fe^etnlteb von ber faeb/teb mo(c bao teb btr I'c^t nae^no«urfftbarauffanttvo:ten/vnbbtfe^ebhfrf foîebo (eiben mdeÇty ^oe^ fo(t butvt|fen/ bao eingrojfervnberfeÇetbtjî/ a{fo für bie amt en Cfthfîè/von bemgefe^hbenenn?o:t@of{eovffbetncnget|î/ baoip/ au|f beineotoUeofopffeotretvme/stvtfeben bcr@ebh(fe/btc manaitff bao papier ma(et/vnb bemjnnerfteben tvo:t ©otteo/tveleÇo ber reeptetvarbaflittgeverlîanb bee 55ûcb|îabent|î/tve(cherntebtnitt ben augen gefe^ê/noeb tnbie oten eingoffën/fonbernniit ber vernunift burebben (Beifï^otteo bcgriflTen/vnnb tnbao berß eingefeneft tvtrbf. ®on|î mûfl etn (eber ^ube/^Türef vnb Äe^er/tvekber bte ©cbnjff tnt çBûebpvîben (tfet/bieielbeaueb alo bafb reebf vergeben/vnb baojnner^ Iteb nquot;o2t beo Herren tno berb fa|fen.@o(efio aber f fî wett baruon/wtc ben funbt (ieÇ vnb offenbar t jî/vnb fan ntcbt gefagt werben/ bao/we(* cher ben 'ï)ûeÇ(laben ober bao beflimpt vnb gepiebigt won ©otteo be/ber|e(beôuebîitg(etcbbenwaren(ebenbtgen verjîanb beffefben bc= gîilfen babe.

^nb volgt a{oba(bauebbarau^/baoniebt aïïetn wao tn ber p2o= pf etifeben vnb 3(popo{tfcbê ©ebnift begrtO^en/bao reebte/ware wo2t ©otteofep/^onbernaueb wae jeber^ept ben ^tnbern @otteo/vnb bcuoîabeb angemetnen verfamfttng ber fireben/ welebe bte eine Q2gt;:auf vnbföefponoQ^büpiilÏ/burebbenJ^epItgen ©eifîtn baoberpgeben Wire (nemlte^waober Q5ap0 famptbenfeinen/nachberetngebting bco lt;5atano/au(i bem febnien feineo berpeno/ba/wic fie fürgeben/al^ (eo reebteo begtiffen/verfebloffen/fein/inbie vü OCeligtott ©of feo aufjfpeiet ) wie bann ber J^er: in feinem abfcbeib felbß gerebt vnb vcrfpweben^attc.

Rogabo patrem(fagf fr)5C ainim confolatorcm dabit uobis,ut tnancatuobifcuniinætetnum/piritumueritan's ,quem mundus

non potefl acdpcre,qin'anon iridetcum,necnouitcnm:uos ante cognofciuscum,quia apud uosmanet,ÔCinuobisehc. Item: Hæclocutusfum uobis,apud uosmancns,paradctusautem illc, qui eft fpintus fantftus,quern mittet pater nomine mco,ïlîe doce^ bit uos omnia,amp; fuggerctuobis quæcunt^ dixi uobis.Etfcquen ti capitetAd hæc mul ta habco uobis diccrc,fed cum uenerit fpin'!* tus paraeletus, 8ic. Ç ©olflhee Çtît bcr @ci{lDurtf Î)!C bun^ vnî) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;her ^cpltgcn vnb erfftrungbcrfelbctt

QBue fan better vnnî) ftcrer bte number Schafft bezeuget tvcrbcnc' ,®annba6@o«fcinttgt;oîfnifbtâncmburfb («ncpîppbdfnvnb pofîdin ber (Seftnffe bcßriffenbabe/fcnbcrn aiteb baffelb feiner firebê feberîeit mittbd(en/»nb fie an benfelbenin etvi^feii ninmiernicbî »er« (affen n'»dne;’7Üie febneben bie 2tpopc(n/fo àù^erafaCcni im (f onciho »erfamfet maren/an jfy.i tnitbznber «n 2(ntio(bia/vnb an anberen tenequot; nbsp;Vifum eft nobis amp;nbsp;Spiritui S. ôlt;fc.

@ibe/fiefî^en/eebabôberbep(iei ©cifîalfp/fampffnen/fffr angefeben ç bae blt;ît ber beitig ® eifl biireb bit ©ebnfft erfleret vnnî) ge(eret) n?p((en fie faßen/ (ïp fep (bî Æ)eeret vnb befebeibt niebt/ fpnbern bee beg (igen ©eißep/tpefcber fie fpfeber meinmiß erinnert bagt;« be. lt;Sp(f bann fplcbcrinnernnßaücbbaprfebtmarbaffttßtvp:t®pt= fep niebt fein:’€5p tvofale man cp biircb emfpicebung beffeibißen ßeiflp ©pttep/biirebben p’ppbetenŒ’faiam Pber ^fveitiiam vpï 5000. fa» ren ßefebneben/unb vrtP bureb bie fireben 0p(fep bejeilßef »nb fitrße^ (eßt wpiben mere ( €0?ercf eben 1 a’.fo ßemib vnb marbafftiß ifl ber getflbeP'SapfîPvnbfeintr ßefebmptnen (eibeißenenfnecbteini^pnei (ip/a(Pberbci(iß@eifi Efaiæjcremiæ,vn anberer ']3tppblt;fen vn3(pp flefn 0îaiibfîîtep nit/fp bifîii ein £utberifeberfe^er/fï«efp jû femer^n. QB^vnberfebfibPißbanjmüffbenberffbnfft/vnbbenieiKßefp.’pebtte wptt ©ptteprÄ einer/ faße ieb l fo xnl bie beflenbiße mimanbe Ibare mär^ fieitantrifft/biemeilbiebitrebeinen miinb @oftlt;P ßfftt vnßefpwcben wirbt.2(({ein ifî bte ©ebnfft ßewiffcr/in bon/bap fie vnp albereif »nb rpnalferp ber/poi ßewi^ vnnbwarbafftißburebbte.^ircbe be^eiißet/ vpißefeßt/befplen vnb beßetißf ifî/vnb berbalben aiieb niebt/bann bd^ lieber weife verfelfebt/noeb wiberfpweben werben fol iweb

WOK/ fo (nvmh'cÇ îKm^dh^crtSSapfl/nn^efpîocÇcnwirôf/WKWoI co gtetf^fanipf ware/ontgt; Ourcb benfelbf n mnnO ©otfco außge^cf vnö empfangen wirbt/fo iwtgô öof^ tn viel wegc Ourc^ ï)tc ( ïgt;ao iß/burc^ bte ^Hthcnfc^cn ') fontc^fghubcn/obcrvngcbotfamfetn/wibcrfoc^* ten/ vcrac^ï / vnnb nidjtangenomen wcrbcn:wicbann fofe^eo bie er-fanmg /eöer letf / anrfp bep bent anfang ber Ätrcf2en geben hau / vnnb noffgt;.

@o( icf» benn/fpn'c^ßu/bem QSapß nnb feinem bauffen fo viigfauî ben/alo ber @cbnift?beo wirßn mieb nimmer itberieben/onnb foU icQ leben mat not einen Äe^er gebatten werben.

lt;öumagßgtauben was bu wiit/ich wittnnnb fan bieb barlu niebt btingen. folni aber gewiß fein/bao @0« fern J^irefj ( nemtieb bic j^obenpjießer vnb p :etaten ) welebe er fo tbewer biireb bao blut fei* neo getiebten ©ono erfaufft batt/niebt vertafte/nimmermebt »ertaßen wirbt/aufb von anfang biß anber c wie aiieb in ber Q^ibtifeben febnflft atlentbalbenflaroûerfeben ) nie verfaßen bat.'ïBiewol man ben p:os pb^rn/ato ben verfUnbern beß widen ©otteo/ieberleit/ nicljt wie ficb gebiiret/^^t fliim oflFtennatgarfeinen ober wenig g(aubcno:Jügeßelt/ ßc aueb ieberntalo verfotget/ vnb gar übel mitjnen vmbgangeniß. ( QBer batogetb^nr .^abeno niebt getban eben bie .pobenpneßer vnb ©eißtieben/ foiin 2lntpt faßen/)

.©ao waren beilige leüt ( fpncbßn) ben folt man bidteb gtatibf haben. TÖao fein aber vnfer ‘^äpß/'^tfeboflFe/pfaßfen ''nb Sïiüneb an bero/bann ©leißner/pb^nff^'fvnb .pobepüeßer /

QCer ein feber fep/wid icb niebt vnbcilen/bamit teb felbß niebt gettr tbeilet werbe/ ( O bu ßummer bunb/vnb btinber werb ter ober (eiter/ Witt bu niebt feben ben SJ5ecrwo(flr/obcr 2tntiebnß/) gerne feben/baö atlentbalben reebtlugienge: vnnb ein jeber fiebbtt^t/ wie er eo gegen @otf vnb ber QÖelt verantwotten fünbt. Æ)a6 bu aber nteineß/ben ©ünbigen oberaueb ©ottlofen (wirfairen/ berverfurt (eben ptetaten) fampfanbern reebf geotbneicn 5)ienernber fireben/ fep man nit fcbu’big |u gtauben/noebpugebotfamen/^yinbeß bu vit ei= nen anbern befebeib bepbem .per’n im t£uangetio/ba er bie feinen war nef/vnbßtcnbeßSf/baofieben ©eb.’iß'fgeteerten vnb pbarifeern gc* boîfamfein/nitinein^cber niebt ßuefeu/fontf burebanßmadetvl ße

fncn von nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voîbûttenvnb gcBoffcn.Scnbæ ôc PhanTæf

quifederuntfupraCathedratn Mofi,omnia qiiæ diciint uobisjfacitCjôôc. Omnia/fagfîxt^cn/vnbnunptntcbfônufj kowaofieaii^SOîofeo pûioôcrùÇî(eme/fonß faster/ ^ûtft(U(6für önn fatpcrtciß îgt;fr 'PÇnnfceir) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wnôfictÇnn/fc^e (r ô^n-Jn/î)® fo(t

,rnicht tÇûn/üanfie fagen tvoi/tÇûnoabcr fclbo nicht. Sônî» hif? foitn vcvßc^n/tvrto hic p:e(at(n gebieten f Q^hnplic^er (è^^te »nh hein tvo:t “ ^otteogetne^) nicÇtan|/jren eigen fo'plfen/fonîinac^ nn^’tocifnng vnerfiernng her angetneinenfirchen/ (hcr SSapß vnhhie Richten finh beg euch hie allgemeine firche ) Cö^if gleichen wonen gebeiit @otf auc^ ^eut.17. hurch hen OJîofenbeg praifheo^Toheo t haf; hao volcf one wihertehehem oberpen'Pîiefîerôûher jeit »nhhen leuiten gehot= fain feg/»nalleo wao hie ernennen/ hen felbcn volcf thùn vn nachfei/en füllen. 'ïlJelcÇer gehoifam vil inch: in hcr'firchen heo newe 2^e{lainento pat Çaben folte ( nic^t fîracfo atleo/lieber verfürer/fonherau^ hem gc fcÇîiebnenbuch heogefeheo/h.mon fie nicht weher ourlincfen noch ^ur rec^tenmithemgeringßenweichen follem ) 0phchß/.iötf:gegehen wir feineo wego/haowir hem quot;^Sapfi vnhfeinem haii/fcnin her Oîeligt. onfachen 5ög(auben vnh $ügeho:famen fchulhig ^in. ® ann 0ott foil man inch: (dichten hann hie menfe^en. Ô0 iß auch hao won ©otteo Çclf vnnh flar an jm fdb/ man beharff Feiner au^legung noch wcifimg harüber/haruin wi|fen wir felbß/ was wir glaubcn/thmih xnih (affen follen: behurffen heo SSapfîo/feiner ^dnch vnh 'Pfaffen niergenh ft: hanße/alo 0ottlofe/hen @eiß Lottes nicht haben / auch hen rechten »erßanh her (Schlifft nicht erlange mdgen/hieweil fie mit menfehe lehre vingehn/vnh vno hao rein lauter (ii'uangelium verherbt vnh verhun= cFelt haben.

-Oifewoit (affen fich wolrehen ( (0 fdnb auch hie bittere warheit fclbfl/liebervcrfiirer ) 3’^ fonherheit bep henen/hie von euch alfo be^ rcht fein/vnh noch tcglieh bereht werben. 2tber war jümache'n gehdit mehl har^ä/vnh wirf fleh tnngfeit niincrmer alfo/fonher vil mer hao wihcrfpilerftnhcn. ^Óannhat hie allgemeine (^hnfthehe (fatholifche itirche/in welcher fû^fîapffen hie her alten Oîeltgion von anfang getref ten finh/viî beharlich harinne bleibcn/hen rechten verfîanh her èchnft »nh alfo hao wart (ebenhige woit (é5otteo nicht/ auch fQ vii ç wnh ert far

Çcr ntt gcSnSt nbsp;nbsp;( baô fagtn tvtr nic^ti nbsp;nbsp;nbsp;t(î bit trgc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atfa cniô

intt cwter ©vnagoga/tvtc bae mit ber ftn|îernu6. amp;o fiub nueft lïetóQ^^hflengemefen/btcetvïengrcwclaejïrafftbaben/ mû ùbfokbeô n^îcfi ber lenßein mem? lt;Jat(i(c*ßo bemtfen Çabe ) fo tß bocMübefotßef man werbe baßetb nue^ be^ eueÇ nemen lt;£mmße(lfehe ntt ßnbvn ƒ ja vil weniger/ bait bej; fo vit Çeiltgc/getertc (eitten/wete^efnnerÇatb i o o o vtî mefu jaren gelebt / ber alten^veltgion fefl angegangen/biefelbeaneb btircb jre le^:egebeffert/er(eue^t/vn alfo ©ottfeltglieb bt^ atiflr vne bev btaebf/vnb mit allem ernßbefolen/Stißalten. ^en @e(0@otteô abeu belangen/baô wir 'Papißen ben felben weniger Çaben folten/ban jr tiangeltfeben. ©oltjrwiffen i Âae ber felb an fein perfon weber pielatenö/Ätrebenbienere/noebfimßgebimbeniß. (^rißfreplteß ntebt gebnnben an ewte bipfacFic fron/fpi^bûte/^arbinelebûte/ vnnb febojfe au^ ©pbonj wie ber e^Üg (Éppîianttô/vnb naeÇ jm bes ^epligevnbboebgelerte2titgußinu6 / famptber ganijen Q^atboltfeÇen 51 Irenen/vm taufent jaren Vit noe^/gelert vnb gefcb:iebcn baben/fonß witße feiner/ ober einig ©aerament ber firebtnpe recht empfangen Ihcf/ober empfangen würbe. ^onbern ©oft wttrefet eigener vit ©dtt lieber frajff/biirc^ ben -5)iener/ato biircb ein ^nßrtimenf feiner barm^ Çicrhigfcîf. ^erbalben bann aueb folc^e tvilrefitng bureh einig vnge^ febiefligfeit beo ,iÖiener6/fo fern berfelbig in vnb naeb otbrntng ber fir eben reebima jjig otim ^mpt fommen vnb vero:bnef fß/feine$ wego ge fcbmeilcrf noch verbinbert werben mag. ©klebe geßalt bat lt;6 auc^ mtt ber 4.eb:e in ber ganzen (Satbolifeben fircbc. ,feib ^eitget bie febtift invttwege/vnn^fonberi(ebbepbemverwo^jfënen Könige ©attl/bep bem beßelten ‘ïÖeijfager sSalaam/vnnb bem ©ottlofen ptie ßer (fai^ pba:Q33elfbe/wtewolficverfereteogemütöwaren/finb fie boeb btircfj ben ©eiß ©ottee angewegt/vnnb bao wo:f ber ptopbeten in jren mtmb geleget wo:ben/bae ftc baßelb Çerb c n mttjfen aiißreben.

( reebf/bupjopbecepeß warlicb jbf atteb/ober rebeß bte war^ fieit. «SÖann eben alfo wie bajmnal ber^obepheßer Q?aipba6 fambt feinen gefellenfepn mit lt;2?bkßo»nnb feiner leb: vmb gieng^2llfofbüt auch ewer SSapß/vnb jb: feine mittterfärer j^t aneb« 5amp;e£bifeitt bti^ iiem befeblnß mag biß bein fcb:eiben jf}t bleiben, )

ED/tum eft contra noftras Ecdefias, Anno Domini t f 61 .Fer^ rariæ, fcriptum cuiufdam monachinomine Iohannis Mariæ

Verrati Carmclitae,ad praefcntem Ponrificem, ÔC de praefenti Sy« nodo,inquomultaimpiaaflerit,fcdcó prarcipuè, plenocçcurfu tenditjUt affirmet Pontificcm Concilium efte fiipra facram Seri pturamipofte Concilium,quodeuntÿ ci uideatur,non tantum fine (criptura,fed6ófuprafçripturam,imô dcnic^ contra fcripturâde^ cernere. Pofte quoqp caquaepriusuerèacredè decrcucriqiteriim tollere,fie contraria ibtueretutdubitarc non pofsimus,qualc nor= mam aut regulam Papiftæ in ifta Synodo feqiiantur. Amplioris autem certitudinis gratia aliquot eins dieftaad uerbûdcfcribam.

HumilitcrconfitemurjEcclefiæauthoritatem svpra Euange ïioncfte.Siquidem Chriftus tradidit Ecclefiæfuæpotefta;e n défi niendijdeterminandijCirca res côtcntiofas,uel in fide,fiuein adio nibiis,et quicquidEccIefiadecreuiftet,Chriftus feconfiïmaturum promifit.

Et moxiSynodus generalis untuerfalem Ecclefiam reprçfentâs infuis determinationibus fiefanlt;ftionibus,errare nonpoteft: QC quaecuncÿdecreuerit,Chriftusfe uelle approbate fie confirmare promifit.

Item,fpiiitus faneftus non permittit errate Concihum:Dcfermi natioigitur EcclefiæEuangehuappellatutjCUi in omnibus eftpi ç ftanda fides»

Ecclefiæ cftauthenticare fieconfirmareferipturas. Omnia quæ inEuangehjsrepcriunturjfirmifsimaeffe tenemus. Firmitatem autem non habcnt,nifi per Ecclefiæ dcterminationc. Omnia quæ Synodiis generalis fanciuit fie decrcuit,ea habemus tâquam à ipi» ritu fandtOjfie cloquia Chrifti,

Si generale Conciliû poftet errate,omnesarticuli fidei polTcnt cffeerroneifiefalfi.

Generale concilium non poteft circafidem errarcn'dcotn oiw nibusei cftpræftanda fides.

Ideo Lutherani nullum aliumiudicem uolunt prætcr uerbum Domini,ideftfandumEuangeIium,non hominum tradiuones: aefi

ac fi nihil un quam potuiiïét SCpoiFet deterrninari apiid Örthodös xos patres,nifiidqiiodexpreffehabeturin ELiangelio. Iddrco contra eos diriguntur uerba Ghrifti, ac manifefta facrarum litera« rum décréta, nccnon amp;nbsp;gcncralia concilia ApoftolorQ ÔCfando-rum Patrutnin primitiuaEcclefia celebrata.Audiantigitureaqug dixit Chriftus Apoftolis fuis:Multahabeouobis dicere, fed non poteftis portare modo, Cum autcm ucnerit Spiritus ille parade* tus,docebituos omnem ueritatê.Et quæ funtina,quæ docuit fpi= ritus fandusjnifi ea quæ ftatuerunt amp;nbsp;decreuerunt prius patres in Synodisgeneralibiis.Et primo deceflatione amp;abrogationelega lium,deq5 carnali circumeifione abolenda,ôd tantum fpirituali fet uanda,Slt;demultisa1ijs,dequibus nihil in euangelioreperitur, imo oppofitum habemus,id quod Chriftus dicit: Non enim ueni folucrelegcm,fed adimplere. Nihilominus,utlegimusin A(ft.A= poftolorum cap. « $

Si igiturillud Apoftolorum SCdifcipuIorum concilium uniuer falcm Ecdefiam reprçfenrabat,habuircç poteftatem ftatuendi,ali= qua cfleneceflaria pro ülo fempore,ÔC etiam facuJtatem mutandt ca,mukacp alia ftatuit,quibus adhsrrere tenemur,eaq5 negantes hç retici ccnîemur.Ergo ( Not4 beïre) pari ratio ne quodlibet generale concilium in fpiritu^congregatum,uniuer(àlem ecdefiamrepræ* fentat,Si efi fuprernumtribunal,(Notatfwe)candeme^ habet po* teftatem ad quodcunqj deccrnendum,ftatiTendum,dcftniendumî quod idem eft Deus,idem Chriftus,idem nbsp;nbsp;ritus,eadem fides,ca- '

Sicut igitur tempore Apoftolorum orum fantftorum pa* num ecclcfia eratfimtfta immaculata,q .æerrare minime pote* rar,cxtra quam nullus poterat faluarùita amp;nunc,prçcipuè quo ad eftentialia fidci.Et fient Petrus apoftolus conftitutus fuit à Chri* fto ( ut ftatim uidebimus) princeps Apoftolorum Ô6 caput cede fiæ inilitantisjita ôô(Nof(i ) quilibet fummus Pontifexgercns uicê ipfius,eandemhabet authoritatem. Et quidem tune temporis ecclefiauniuerfalis,feuiynodus generalis ipfamrepræfentans,ha bet authoritatem poteftatem cognofccndi,ftatucndi, determi« iiandicircaomnia,quæadfidem 2lt;Chriftianam religionem funt pertinerv«

pertinêna,ctiam fine fcnpturatum au th on ta te,quç fpin'tu fandlo regttirrnta ôiS nunc.Rem autem tam claram ab ecdefia definitam çjtprcflam^ rurfus ecdefia propna authontate mutauit. e c c ù po teftas ecdefia: magnaeft S V PR*A fcnpturam.

Allaettameiufdemuerbaflint quàm plunma,quae pofTumus adducereexempla,fed hæcfuffciant.Igi'turauthorûas ( Nou bene ) cedefiae feiifancîlælynodipræferenda eft fcriptun's.Quomodo ergo dicuntî’Nolumus ahum lïidicem in concilio,præter uerbum Dei,qiiorfum tendunthæcuerba?

En nib« Chri/iiane le£lor.,ex authentico nbsp;nbsp;ipfi Papte JeJicato ltbro,tjui Je iHo

ipfoTriJentino conciliabulofcriptus efi^horrenJas Papiflarnm bltljihemias^quibut Jiferté aßerunt fuumccndliabMlHtn,ideßPapam cum fuis mancipijs nbsp;nbsp;nbsp;aJulatori-

busfupradiuinitusinßiratam Strlpturamjde/ifuprauocemfli] Dei,amp;fupra cce-lefiis patris décréta poße ^atuere ^uodcunij; ei uidetur,ßne Scriptura,fupra Scriptu r am,amp;denit^ contra Scripturam.ldîf; in eare aut controuerßa,ubi expreße oppoß, tum in facris literis pronunciatur:poßeetiamea ijuttpriores Synodi rede nbsp;nbsp;nbsp;Chri

ORATIONS IVDOVlCI CANONIGJ LAs tewenfu ad Concilium Tridentinum'y Diltng^ Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imprt/Jade

Paplt;t,Tradttionum,Cotifuetudinum amp;nbsp;ueterum Pairumacîcclf-ftic jupraScni^turamautoritatet

PAritcreôdcmc^ modpînre(litucndaReIigione,facrontm Cd dicum gcrmana intelh'gêiia,quæ hoc noltro feculo apiid tot nationes ÔCrégna,apud tot etia eniditifsimos uiros tarn irhpiè de^« prauataeft atc;p corrupta,operaeprecium ac fummè ncccflaniiefte dudmus,ad illorum CekPatrum,autScfiptorurn) décrétaconfiigc re,illorum fententusperfcrutan'.qui Chriftïanam religïonem’ tam fände colueranj,qiri totfecuh's.àprimordtjs fcilicetnafcenris Ec defiac ufqüc ad hæc tempora perpetuô ÔC incorriipte rempub.fer« iiauerunt.Qiiibus enim altjsjtjs de rébus quæ ad Rehgionem atd nent,niagtsfides eft habcnda,quàm primis ÔC præcipuis Religio-nis cultoribus ÔC conferuatoribus ilhsfqui non modo facra,ri* tus,mores,confuctudincs ÔC cerimonias, fed ipfa etïam Sacrarum bterarSoraculaÖf monumcnta,fcdipfa etiam fanda Chn'ftiana: crudidonts SCfapïennaïuoluminanobfspofterjsprodidcrHnt:'

QiiamobremadTacrariim Scn'pturarum ueram intelligenriam ïpfo iure non ait) conftituêdi funttudices aut interprètes, quàm if qui nobis cadem Scripta facra tradiderunt:quilt;$,quo pado,qua uerationeintelligendaerantidarirsimis exemplisperpetuist^ CONSVETVDINIBVS edocucrunt,intcrpretati funt,expreflès rtint ÔCexpofuerunt. Etenimquis'nam alius maioris uel (àpiens itx uel autoritatis iudex,ilbs lites nbsp;nbsp;controuerfias, quæ de uetu*

ftifsimis Patruinfcriptts,delt;ÿfacris Euangeliorum uerbis^ inter nos fuboriuntur,melius actutius dirimere ÔC comprimere poteft, quàmmaiorumnoftrorumuetuftifsimaô^ uniucrfalis confuetu-doc’quàm communis concors eorundem Patrum fententia^ quàm per totum Chriftianum orbem omnibus feculis iani inde à temporibus Apoftolorum ad hçc ufcj tempora perpetuo,ô(r quafi per manustraditûinftitutum,6^ apudomnesfemperreceptaÔC éontinuataobferuatioï’Te pacatumreddat traditio (aitmagnus Bafilius) Dominus ira do cuit, Apoftoli prædicauerunt, patres q obferua»«

bbrennitéranfjConfîrmancnint Mar tyrcs.Suffidc d»ccrc:Sic edo? dusftina (ftnf,fiuerboDeiartot(cfcriptoftceJo£iuses.)

EiD.Athanafiusdc confimilirefcrmonetn Habens adEpides fum Corinthiorum epiTcopunijperbibet: hoc folummodo refpon deread taIia,SC dicere fufficif,quôd ifta non funtCathoh'cæ Ecdc fiac,neqj ifta patres noftn fenfernt.6^ ante hos fandifsimusLugdu ncnfiseptfcopus Irenaeus,qui fuit fecundo Chriftianac religtonis faeculojAnno fcilicetàChriftinatali dieccntcfimo quinquagefi^ mo:Si qua,inquit, difceptatio oriatur,oportet ad antiquifsimas currerc Ecclefias,in quibus Apoftoliconuerfati funt, dC. ab eis de praefenti quaeftione ftatuere,quod certum eft ( hUud eRdt tin recen ti memor'u dicere^tliud de htc ttnta uetufltte ) Quid enim ft nelt;$ Apofto ii fcripturas rcliquiftentnobisfnonne oportebat ordinem traditio nis fequi,quem tradideruntii,quibus committebantEcclefiasf

Exquibus profedo uerbis fadspcrfpicueconftat,Patres,quo* tnodo difsidia optimatum amp;^facrorum uirorum difcordiac è me* diotollendæfintj quo indice Religionis controucrfiac fiC diffens fionesfintdirimendaeatq; fedandae, qua machina euertendae fint domcfticorum hoftium opes,quibus denicp armisfelicifsimè de-ccrtandumfitcum commctitiorum dogmatumamp; damnatçfedae Theologis’.nimirum NON divinis duntaxatTESTiMONUS, non facris DVNTaxat fcriptis,quippe quæ ingeniofi SC turbu-lêti homines fadle quocuncp placucrit detorquere polfuntjqucm admodum alias ciufdem modiperfidiores homines fingulis aetat» bus fcciffemanifeftum eftefedfcriptis quidem facris, fed diuinis quidem teftimonrjs, ira tarnen exposit is attÿ explicatis, utà totfandifsimorumfapiêtrfsimorumc^uirorum i N TELLIGEN-TI A, ut à tâtarum nationum commun! fenfu,ut à præiudicatis to ties patrum noftrorum sententiis, ut à perpétua maiorum no ftrorû CONSVETVDINE nulla exparte abhorreant,autdifcres pent. Nificuilibetlicercjunicuit^datum elfe dixerimus, maio* rum inftituta conueîlere, fpctftatifsimorum amp;nbsp;probatifsimorum bominum fententiae refragari,fummacHm pertinacia fuorum dog matum impictatem tuerijChriftianam dîTciplinam commutate atlt;j difloluere,uetuftifsimorum autonim eîeuare tcftimonia,Con-cilioriim

eili'ontmaütoritatcinrcpudi'arc.perpetuimi foHus Eccicfix ccn« feiifum pro nthilo ducerc,Po(itifiaæ potcftati atquc uniuerfae Re* Itgtoni bellum indiecre,fundamenuEccIcfiæ labefadarc QC cuctti tere:d(uina dcntcp S)C Humana omnia,aduotum,adarbithuni,ad U bidtnem mifccre,pertuibarc,confundere.

' Nifi igitur hæc ÔC. hts fimjlta impia 6^ execranda facinora cuP piam liccre dixerimus,qiiis ita bardus,quis adco Üupidus efl, ue non intelligat nullam ob rationcm,nullalt;$ ex caufafascflctranf* gredi illos terminos,quos poRierunt nobis Patres noftriz Pracfcfs timcumetiamapudfidaeReligionis homines Ceremonias ucte rum rcnnere,cuftodire paterna facra,foorum^ maiorum inftituta tueri,femperfapientis fuerit, Vt omittam grauifsimam amp;nbsp;dartf* fimam illam D.Pauli fententiam,qua TheiTaloniccnfes QC reliquos Chriftianae pietatiscultores comonuit,ut ftarent.amp;^ tencrenr,nan fcripta,nonuolumina,noncodices,fedTRÄDtTioneS (inquit) quas didicerant liue per fermonenijfiuc per Epiftolam fuam. Qwi funt tndiriottes per Epi/lolamft^(e,dliud ^uaip/ä PaulinteEpi/lolttf Sctebttentm dtuinKSnieDo£lor,EcclefurnDei efje uiuum pe^ius Christ:fcriptunm dtaem ^Mjî’nortuumdtrameiituitijamp;idpropterlongé potius eredenJum e^c uiuo pe^a~ mortuo lt;tr4Wf»to;boc eR^mnioretn hibendim fßefid em uiuenii Ecclefiif, quàmperfe uelut mortMts Ccdidbut, ( önoudmfycophdittiatn impumimp«^ .nuram ac bUl^hemiant.)

SciebatquocjjChriftum nonmembranulas, non macrocollai non chartulas,non icriptiones,non literarS monumenta:fed exetn pla,red prarcepta,fedinftitirta,red mandata,fed confulta difcipulis fuis dedifle reliquiffenituel ob id apud pofteros tcftatum relin querec,quid ipfe magifter omnium hac de re non obfcure fentiret: nempe quod pouus confultis,mandatis,inftitutis,prarccptis atquc «xcmplis,qttàmliterarum monumêtts,quàm fcriptionibus, quam lt;hartulis,quàmmacrocollis,quàm mcmbranulis ftandum erat» ( O blaj^hemum os,Deus te iitcrepet,)

Sciebat item, traditiones ÖC confuctudincsrcligionis corrnm* ptöi adultcrari haudquaquampofTe ,quia rcligïofè/andèÖCacs curate feruantur.Suntcçquotidicin ufu in oculis omnium. Ta« bulasautcm SC ipCos quamuis diuinæ autoiitaris Codices,non q £ moä4

modo ob multas Sé uan'as caufas adultcrari ÔC corrumpf,fed etiam €orumuerbaat(ÿfentennas,perfe heet intégras ÔC incorruptaS, deprauan tarnen aliquando,ac pro hominum ingenijs inftitutis in utranque partem defledi Sgt;C contorqueri pofle.,

OimpurifsimumosRomaniftæ Curtifani:Ita'ne tibi uerbum uiuentis Dei,quod manet in æternum,SC cuius iota,aut etiamtint-ciisapcx cœlo terratç fïrmius eft^tuo blafphemo ori. eft. tantum, mortuum atramentum, eft rnortua.charta, mortuus CQdex,mem'» branula macrocolon, ôfc.quod fe in omnes partes ac fententias fle(ftitorquericçGnar,patiaturcç^Quis Monarcha, Prinecps,aùt etiam minimus Magiftratus patiatur,fuumpublice affixum decre tumuocaritarn contumeliosè mottuam liteiam»mortuum atra= mentum,chartam amp;fimilia:Slt;nonpotius contra clamet, efteinti* mam fui petftoris uoluntatem,6C quafi cor ipfum,aut feipftimmet: nec char tarn inam,fed feipfum,fuamlt;j ornnem dignitatem ac mas* teftatem in ea charta contemnit .

DeSTAPHYLO quid dicendum in hoc genere fit,ipfe prope# «nodum dubito.NamJicet plurimus fitin fuis feriptis, in concuk Candis Ölt;c5fpur candis facrisliterisnamen id aliquantoaftutius Ô6 artificiofius caeteris agiuVelat enim faciem Chrifto»ö(f fic dem um tanquam nequeunti uidere,acerbas 0^ impias alapas impingit.

Sed tarnen nequit fatanin eo omninoTefe in Angelunvlucis transformare,quinipfe alicubi crafse amp;nbsp;confpicuèfuam impuram linguam infernali igne flagrantem,contra Deum âîl eius uers bum exerat.Nam inter alia ( ne^ enim uacat omnia adferibere ) omnes omnium nefandasbläfphemias fupergreflus, dicit, ex fap crisliteris impudicitiam difei, eot^ eas nequaquam legendas.

Ne autem id fingere uideamur»ue£ha eius ex libro cui titulus eft, ÏÎUchbnKf adferibemus.Sic cnimdicit:

gC6 mcjîîjftin ober FneWäö/fo bero fa per/von wefefjen hin vnnb wiber in btrsètbd mclbung gcfc^ic^t/affcro Çalbtn iwcft vnb o« trfarcnfcin/bcrgUif^cn

btcwetf bcgeBert m^cÇf / viKrfartt« (ctt^hutfÇ î)4$ fofcifter Çt poîim »namp; tÇnfcn/vcnirfacbt tvurbcn bcrgldc^fnôufgxn «(ïcÇoûbert (fcrt/vnbfùÇ na(bma(6befïdjt€n/î)af(e(hâwtmc§îna(Çî«tÇûn/ îxnn îûvermetbfn. ^6 tpe a^cr lt;Scbmtî)(p nacb art aKcr »nçücÇfigftt ©«fmcißcr vnbfc^crn/fo nebcnf^icr falfcÇenkÇî/aucb »îfac^ gcamp;cn »nîucbtvnb Bitrercg^ôtreibctt : M wekÇcm gar bunjïhc^ $ùf«n pfTcßt wo in4u fttb vnî)er|W/vnî)anrfcÇ«tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«faoiû îgt;cr

ïtgcrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frauwcn vnb ,'ungfrauwen auflT î? cr ^an^d oflrlt;nt=

Hcfv ^ûpieôtgcrt von -totÇ/von ^J'ßäntlt;?rvnböerö(ei(6cn^tjloncn: vnb eben ï»ie vifarbfitrwenbet i wû ©famp;mtbfg BùfÇôt afo gefc^cÇc ($ ba« ntmb/bamtt |icft.bKjungctdc]^(eddn/obermegbtdn5ûfünfrtt3lt;r5(it/ wann fie manbar woiben/ voi fokÇem (aper wüfjten ^n^ûten/ fo ficbocb mtf crjdungvnnb an^fiirungfole^er^efcamp;icfitcn/ bievnfcbuf«

Ofccleratum Âpoftatam, ôi nefanïim mancipïum Babylonq feortf,. Orbemtertanim, turn fpiritiiali, tum SC carnalt impudi« citia,ipfilsimat^ fodomia «eftro diabolico ccElibatiicompleiuftis, actonim Mundum contaminaftis: âSaudetisculpam impudicb* lise, Sacrofandæ Scn'pturæ ac uerbo «iuentis Dei obtjeere ? ’Quid funt ueftra monafteria aliud»quàm liorrenda ôd perpétua proftibulaîquot;An non,ubiplurimiapuduos facrifici agût, ibi etiam propalàm funt innumera fcortac’ Poteftts'nelt; aut audetis’ne id negates Confulite uel folamueftramfacrofandam Romam jCons fulite Coloniam,ôô alia loca,ubi funt multa monafteriajcanonicas» tus, ôdid genusimpurifsimafexfacrificorum. Dominus lESVS. fulmine, aut etiam infernalt igné, iftud impurifsimumosreprij» mar,ô^obturet. Amen;

Fuit in aula Caroli V. fummæ autoritatis epifeopus Martinus Perefius Hifpaniis, is proh'xum uolumen de traditionibus conlèri pfit, in quo fœdê, uelpotius blafphcmcScripturæ obfcuritatem ex3gitat,pr£t0fquàm quoduulgusChrÜlianorum penitusab eius q i iedione

Içdione arceit, caiiis aliquot Iqca teflimong «ufa adlcribank Is igitur hocmodo exagitat Scripiurjc obfcuritatenu

In Nouo teftarnento SC Euangcliorum fcripturis, ecG lux ipû ChriftusDeus nofter tota lege ueteri adumbratus nobis loqua« tunnon delunt tarnen magna amp;nbsp;profunda myftcria,qu,æ excutian tur,m3gnumq^ facianthotninibus negotium pifs ôiSeruditis,6lt; de quorum interpretadonc non fan's inter eos conuenit, ut deprimo Capite Euangetij Ioannis,ubi diuini uerbi qualitas explicatur: de Chriftigeneradone carnali, quam Matthaeus contexit, qualiter ad Chrillumperdneaqquomodo'ue ab ilia,quam Lucas rccenfer, différât,eorumc^diuerfitas conciliabitur de Mariyuirginitate poft partum, de Magorum aduentu,dc odo bcadtudintbus, de Euans gelicis conGiqSjde rdinquendo pallio uioicntis hominibus,de ab tera maxilla percudendbuspraebenda,de non refiftendoaduerfa; rijs, de iuramento,de diuortfo, de corre Aione fraterna, de fermo? ne fâ Ao ad Capernaitas,loan,d.degladijs emendis, de tollen do facculo 6^ pera, deefuamp;fpotuinregnoDeipromiflbjdeabfcitf fionefcandali, de die qua ChriftuscclebrauitPhafc, de refurrc^ Aione mortuorum , in paftione SC intelligentia TrKfxSsiiify» Paulinas ueroepiftolas nemo non dicit infenfibuscfleprofuns difsimas,nifiillequifenfu careat, experslt;^ omnis difficultatis Gt, aut eas à limine duntaxat (alutauerit: quippcquarum immenfa obfcuritas non paru negodj haercticis exhibuit principio nafcen« tis EccleGæjufcçin pracfensfcculum. X^uotfunt in eis tropic' quot uoraginesc’quotconciGones f quothyperbata i quanta uocabu« lorum mulriplicitasjamp;fentêtiarumlibertasï' Quàm eft Paulus res conditusinepift.adRom. Quàm liber in epift. ad Galat. Quàm redundâserudidone amp;petateinEpift.adEphef.Qiiàm durusin ea quç eft ad Hcbrços/Quàm denic^ uarius SC profundus in alijsi

Quare diAis SC fa Ais huius coguntur aduerfarq fatcri,magnam êC pencinfuperabilemefre in Scripturis fanAis difficultatem, Porto Übiuindicare claiam Scrip turarum noticiam ,in quibus tot uiri fanAifsimihaeferunt SC cefpitarunr, SC fuper quarnm intdle* Au multi uiriingcnio clan, do Arina non uulgari prædid,tam gra ues ôipencintetminabilcsfufcttantquaeftiones, ncc faasdclana - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ut

Sibylhnos Jibros (Nom) prudentibus uiris ad idmunus dcïedlfs Romanï tantum committebant, iniïgusab eorum ledtoneinht-bentcs. Et quód nullam uclïnt difFerentiam fieri, imó omnes aptos indifcriminatim cffe dicunt Erafmiani ÔC Lutherani ifti, non adaudiendam modo, fedadtradandamamp;legendam cœleftcm philofophiam, cómittendo illam pafsim immaturis adolefcentu* ’ lisjleuibus mulierculis, crafsisfenibus,ftultis uetuliSyEpicureit^ fenfus bominibus, quæ lu'x fidei nidimenta tenent. An putant, (obfecro) ifti, Prophetarura oracula faciliora,aut indigniora cfie, quam Sibyllinarum folia f autcafu quodam Prophetas totinuo* ïucris fuas fcntentias obuoluifle / Non certè: fed diutnahacpro« curante difpofitione, ut nifi fpiritualishomo SC exercitatus, ad ea«» rum intelligentiam pofsit peruenire: SC nefacra SCdiuina dodri-na ab indignis ÔC carnalibus hominibusprophanareturautcons cidearctur.

Videor milu' tandem audirc tam fuccenfentem Erafmianum quempiam, noftram($,imó fandorum dodrinam, ucluti fupercis, liofam improbantem : Bona (inquit) SC fanda cft diuina Scriptu* ra, SC ad falutem hominum data : atc^ ut intelligeretur ab ijs, quos rum refert, ipfam feruarepromulgata : Quorfum ergo tuad pau= cos dicis pertinere, quam Deus uoluit omnibus eflecommunem? Nunquidnonluxeft diuina Saiptura/Omnibus ergo patere des beret. Sed SCPaulus conuerfæEcclefîacfcribitfitas epiftolas,non Theologis aut Epifcopis. Quid ergo tu à uulgo hominum fub» trahis, quæ Apoftoîi uoluerunt omnibus elfe obuiam^ '

Apagc, bona uerba : non fubtrahimus Scripturam à fidelibus, fed nolumusuthomines carnales 6C inextricaticrudam earn po* tius deuorent,quàm eomedant« AudiantPraelatos,Prophetas SC Ecclefiaî dodores, ab illis difcant quae fibincceflariafunt. Seri* pturafacraluxeft, fatemur ; fed non omnibus comprehenfa, fed paulatim oftendenda poflefsio eft totius Ecclefiaf, non cuiuslibet priuatnin quo certè non parum hallucinatus eft Erafmus,SC quots quot eum in hac parte fequuti funt.

perfonis, Necd{fiîtamp;ntur,adainnhmembraEcdcfiæ,rumfcrtlt;^ bebat Paulus epiftolas fuas direxiire ; non tarnen uoluit ( Not«, Plt;«I«î in fuisrpißolif anigmatiffropofuit) ut quilibctperfeipfas tntcilis

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geret omnia tniîlis contenta,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptun ) certè quotidie Chrifti fideles, fi per folam Scripturam cons»

tcntiones huiufmodidebercntdirimii nec ad aliud magifterium rtcurrcndum effet, fiuein decernendis quæ ex Scriptura non colli. * gantur, fine in declarandis quæex Scriptura emcrgunt,dubijs : ac iiibindenon effet prouifum fufficientcr Ecclefiæ Dei à fuo ïnfti«, tUtore Chrifto in rebus tam magni momenti, id quod nefas eft de tanta prouidentiarenu're. Nam quod dicunt.Scripturamfeïpfam. cxponcre, etfi ucrum fit in milltis locisï poffunttamen fe offerte., contentionesrin quibus Scripitiræloci, quæ adduntur ab aduerî ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fis partibus fint inæquali noftro, ucl æqualiter obfcuri : SC locus

qui adducitur ad expofitionem alterius, non femper adeo clarus, ift ob oculos ponat dilucidam illius loci, de qua dubitatur, intel= ligentiam. Poffuntetiameffelocifingulareseiufmodi, ut fitniles iHisin Scripturis noninueniantur, quibus exponantur. (Obferua ex ßi^uentiius pracedenûhus ^uod Scriptura fit mortua litera, fed intelteüur Rotnanifiarum eß à f^iritu S.)

Principio ( inquit ) intelledus Scripturæ, qux per traditionem Ecclefia habet ( uelutiprobauimus ) non poteftà diuinaauthori* rate Chrifti 2Cfpiritus S. non promanaffe. Si enim feriptura ipfa non nifi infpirante ipfo fpiritu S,(ut Petrus docetftradita cft, muU to magis de cius intelledu, qui Spiritus 8C anima ipfius fcripturac cft, iftud idem credendum uidetur.

AlioquitradidiffetChriftus ScripturaslanAas fincearum fen« fu legîtimo,quod nemofanicapitis debetaflerere,Scripturam ue« ró fe ipfam non poffe in omnibus exponere, fed egere alio fpiri* tüali lumine,abun‘dc à nobis probatumeft infuperioribus, Non enim,ut diximu6,fcripturafacra idco diuinam autoritärem habet, quia atramawum eft ficuel ficdclineatumrfed quia diuinum fen« fum atquedodrinam Deiinfccontinet,ipfamlt;p multoties ufquc adcôreconditam,utper diuinamtraditioncm,amp; Ecclefiæ fenfum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcclarari

dccIaraHdeßderctNam quidobfecro fibi nult,quod ultimo Lucæ legimusde Chrifto redcmptorenoftro, qui foins dauern Dauid habet,nt librnm fep tem figillisdaufumapenat: cum poft refnrre= (ftionë difcipulis fuis,per quos nolebat Scripturarum dbariafide lib.adminiftrarejfenfum carnndcra apcruit 8gt;C rcferanit,nifi traditio nem intelligentiæ eius,illis impertiri udle,per quam dtra offenfio nem hand difficulter poftetintclligi ab cis,ô^ fanda mater ecde« fia per cos perfedè poftet inftrni.Hæc funt (inquit feruator no^ fter) uerba,quælocntusfum nobis,cum adhuc cft~cm uobifcum, quoniam neceftceftimpleriomnia quæfcriptafunt inIcgeMofis éc Prophetis 8C Pfalmis de me.Et fubdit: T üc apcruit illis fenfum, utintelligcrentScripturas.Exquarcfcrationetraditionemintclli* gcntiæinEcdefiaemanafTencmini dubiumcITcdebet. (Noflt;«,dfe-ruit illis intelleâum,ilt;l efl,Jeditlibrult;n traditionum^^uemilliRomintt Paplt;e unti cumlibrisSybillinistfßdmentoreli)H}^eruut. )

Hoßus porrà Ciirdindlis,nunc Pontificius bi fynodo Tridentind Icgalus,^ ßmul quolt;^ pritfidens^multóttidtnfadius fieras litcras pedibus perculcat. Nam in fuo libro contra 3rentium,pro monacho Soto,pafsim mnlta impiade facris Uteris fuperbè pronunciat^quo rum aliqua breuiter quidem,fed tarnen ad uerbum infcribemus. mquit enim:

Scriptnra eftobfcura,nófoluminfidelibus,fedetiam fidelibus. fol. 19 8 .maioris editionis.

Petrus SotOjfïmu! óf Hofius in eodem libro fcribunt: Extra Scripturamcredendaplerat^funttraditaEcdefix,fol. 197. Seri* pturæ fruftra contrahærcticos profcruntur,S9.foI.

EiiamimpqScripturasprobècognofcerepoftunt,foI. X40. (in quomanifeßeßbimetcontradicit.) Itcm.Scripturarpoflïint ctiam à non fpiritualibus intclligi.fol. 14 t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tantum hifce ipfis uerbis profert^

fedetiam prolixèibtdemprobarepergit. beripturæ facrænon omnia con= tinent,fol,xi6.

RcdifsimèfccitncnerabilisuirPetrnsàSoto, q, uerbum fine fcrmonem,aut prædicaiioncm à Scriptnra diftinxci ir,quod(j plus in uerbo fiucniua uocclucis efte dixcrit,quam in Scriptnra,x t o.

Sotus amp;nbsp;Hofius fol. X ; o.Euangeliü uerbum cft,fcd nö fcriptu raEuangclica. lteni,31iud uerbum Enangclij,aliud fcriptura eft, 4j » .Saluaicharitas ctiam fincfcripturadcicntia.

Fatcî-n’.ir hæc d.io fémpcr effe coniunc^la, ucrnin Ecclefiam finccram ucrbi prædtcattoncm. At.ucro finceritasuerbi magis agnofcitur ex ueriratc Ecclcfiæ,quàm c contrà, fol. j 00,

Lex Euangelicamagis eft cordibus indita, Spintu fando inte* rius docête:Docebit uos omnê ucritatem. Apoftolihuic Spiritus fandi interiori inftindui innixi funt. unde Paulus :Epiftola eftis Chrifti, miniftrata ÔC fcripta non atramento, fed fpiritu Dei uiuû non tabulis lapideis,fed in tabulis cordis carnalibus.

Q^iarciniuriam facit dignitatiEuâgelicæ ÄS Apoftolicç,ÔLapcr tèimponitquôddocet Apoftolosfcriptotradidilfe cunda, quae, iierbo docucrunt,Si5 acceperunt à Chrifto.fol.z zó,

Cæt erum quid fitillud quod uocamus uerbum Dei, diligêtius nobis uenitexpcndendum. Nam fiquis putathoc tantum efle, uerbum n ei, quodfcriptumin tjslibris continetur,quos Cano* nicos uocamus jquod noftri temporis haereticis non tantum puta ' re,fed afTeucrareuidcnturiab eorum opinione noftra longifsimè difsidet ratio,nihil ut dici poiTe credamus,quôd magis fit à ueritas tcalicnum,fol.x81.

Non potesdicereBrcnti,nobis ullamelTenobifcurnde Scri*' pturiscontrouerfiam.Recipimus omncs,tanquam DEi uerbum ueneramur ÔC adoràmus omncs.Q.uadereitacß agitur inter nos^ Agirur de eo,quo fenfu nobis recipiendæfint. foLx S3.

Scriptum cite aiunttBibite ex hoc o m N ê S- Si hune fenfum ef= feuiSjUt quibus hoc didum eft,non licereputes facerdotibus aut conficere,aut offcrre,aut oblau'one fada Chrifti corpus SC fangui ncmfui-ncrc,nifîfubutracç fpccic: dei uerbumeft, quodobuijs ( Utdicunt) ulnisrcucrenterampleduntur.Sicenim Chriftusins fiituit.Sicuna f)nda,c3thoIic3,Apoftoh'cafempcrobferuauit Ec« riefiatneque facict unquamjitiftud Chriftimuret inftitutum.Sin autem iHud ex his uerbis colh'gcreconaris,quôd cfs tâquam Chri* ffipf.^rcprô cundi compellantur ad urriufqucfpccici commu« nicncrr,quodalifcriak!o cftencmir.iliccatmiû eft hoc uerbum, 0 j'atana,qui per banc uium epinionura êC aninioium inEccîe--fia ü ci

IJ« fiaDeidifsidiumcxcttareconans. non EST VERBVM DEI. foh'o77. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

sic quoque in libro de E,xpreßb uerbo Dei,d(l Regem PolonU fcripto, nuper LO' tunij edito,uirijsmodis dc rutionibM extreme extenuit ac prophanat Scripturam: illud pcrpetuó urgent dc inculcdiis,ex Scripturisfumidc deßndi omnes omnium h£rcticorum errores. (Xudre nullo modo eßepermittëdum dduerfdrijs,ut contrd eos ex Scripturd dißiu tentdut pugnentAii cuiusrei teßimo!iiumunumlocumexplurimi5profirdm,inquo dltC' rius cuiufddm fententidm de hdc re citdns coinprobdt:quem textum dd uerbum nihil mcum interferendo,ne quis erret,ddfcribdm.

Semper frequens in ore hærencoriim fuit: QiiærKe,6Cinuenfe tis: Scrutaminifcrïpturas. Ac hortatur fideles,ut fnem tarnen eliqueme/]ê qu^erendi uelint,fîmulfidçm exercitatiomScripturarumprafert.Tandem jjj uerbis utiturt DeScriptun's agunthæretici,defcrfpturis fuadent.. ( Aliun^ de [cilicetfùaderepofientjde rebfidei,nifi ex liter'ts fidei, ) Vcnimus l'gitur ad propofitû.Huc enim dirigebatrms,5Chocpræftruebamus ad locu noms præfanonem,ut iam hi'c de eo congrcdiamur,dc quo aducr farrj prouocant.Scripturas obtcndunt,ôd hacfuaaudada maxime quoidam mouent : in ipfo uerô congreflii firmes quidem fatii gantjinfi'rmos capiunt,medios ciim fcrupulo dimitrunt. Mox eioj« fftjQwiii contra eos,quando firipturas obtendunt,faciendum fit. Hune igitur, inquit,poti{simum gradum obftruimus nonadinittendicosad ul* iam de Scripuiris difputationcm.Si hæ funt dlçuircs eorum,an'ne eashaberepofsint,defpici debet,cui competat poflefsio fcnpfu*’ rarum,ne is admittatur ad eaSjCuinullo modo competitc’

Htec omni‘t ipfius Hoftj,alium quendam citantis accomprobantis,uerba,de remo uénda exReligionisdifigt;utatioHefanilaScriptura,non meafuerunt,

Idem porrà in eodem libro contendit, non fieras literas, fed charitatem effe ue= rumacexprefiùmuerbum Dehquod heeceius diSlateftantur: Charitas,chan's tasjcharita^ nufquam in Scripturis non eft obuia noftris oculis,ex prefsifsimum uerbum Dei eft-

Et:Si una hæc charitas abfît,inania:fi una hæc adfit,plena funt omnia.Soia hæc eft,quæ ad falutê fufficit,6C ad eâ fie eft neceflaria, nihil ut fitquod quifquS rperet,quod polTet afîcquiabfcpcharitate, Hocigitirir uerbum confumans SC brcuians,uerbûfaluificaris,ucr« bum eharitatisSd diledicnis tam expreffumeftSCdilucidum,«!

illLid etiam abfque Scnpturis difd fcribat Clemefts presbyter Ale« xandnntis,cum fit fpi'htualequoddam décréta cordibus fidelium ( quamlibet rüdes i) fint ) infcriptum.îtaque nemo poteft efle tam hebesjqui iierbum hocnonintelligat,necab illius ignorantiaquif quamexciifatLir.Hoceftilkidiierbum Dei, de quo dicit Pfaltes: Lucernapcdibusrneisuerbum tLmm,amp; Iiimen {cmüis meis, De quoloquîturidem:Præccptumtuu7ftiiicidum,inuminansoculos. Reuera ilkiminantur ocuH cordis noftri charitate,licut excæcans* turecontrariocupiditate. (Notd,/ïcremoHet ur uerbum Dei de medio, ut fcilicetcharitas ßt nor mu diiudicandi httrefes error«.)

Item:Nâ fi minus dod;è,clare tarnen SC perfpicuè demonftraffe uideor, quatam ea resEcclefiæDei perniciem afferat,quod impe* htifsimi quitjde expreflo Dei uerbofibiiudiciS ufurpant.SimuI 6Choc oftendi.quod fitillud ueFbumDei,quod tam clarü,tam per fpicuS, tamexprefïum eftjUt etiam aB s QV E Scripturis difcipof^ fit, à quâlibet rudibus,ne(ß fitnecefle credentibus in Chriftum de eo difputaretuerumncceiTe fit,firmiter in cordibus illud retinere,, nec ut unquam elabatur permittere»

Ibidem,Nos uero Dei de cœlo fenrentiâ potius cxpetHabimus» ac tumiftospro fua,nonproScripturarum fententia dimicantes, turn ipfas etiam Scripturas (quarum totiamnon diuerfas modo, uerû Sc contrarias interpretationes adferri uidemus ) faceffereiu bebimus,ô^ quod nobis cœleftis illemagifterdicere dignatus fue rit reuelare,tanquam expreffum Dei uerbum, ea qua par eft diife* rentra recipiemus. ( Yaceße potusTu maneipium Antichriüi,cum tuis Stenc. feldicis fomn'ijs ininfernü,lt;iuàtn utßee/ßtänobisScripturd.y^cipCumioquen^ tem potius audiemus,ficutetiä Prophetadicit, Audiam quod lo' quaturinmeDominus,q«àmutadiftaegena elementa nos cons uertamus,amp; in ilk's quæ nuncin hunc,nuncin iJlum fenfum infle-ëliuidemus (O bliiJjgt;hemiamhorribtIegt;)i,contrdDeum,amp; eius facrofan^ £ium uerbum.

Non oportet (f^otdporroeiufdem bldf^hemias) Icgis autScripturæ effe peritum,fed à Deo dodum.Vanus eft labor,quiScripturç im penditur. Scripturaenimcreaturaeft,Slt;egcnum quoddam des mentummon conaenitChriftiano,nimium Creaturaeaddidum

cflrc.Dcum audireoportctjcuiiisuoccs decœloexpcdandçfiinr, ut nos étudiant ( Conculcatur Euangelion filij Dei,quoifcruttri amp;nbsp;audirc tKßüs es : U0I4 in caïutn, ^uafiturus aliim Joilrinant.) Beatus uir, inquit Dauid, quem tu erudiehs. Æquè nos docet hodie, attj olim Pa* tharchasamp; Prophetas. Prohibuit Chriftus, ne plûtes Magiftri fiant, quod unus eft Magifter nofter in coelis.

Audiamus ergocernui, quid diuina maieftas per ipfum Pro« phetaranobifcumloquatur,abiedo ifto mortuoelemento Seri* pturaî. ( Dominus lefus ob/iruat ignéinférrnli ifti blafj/hema on Antichrifli, eiut mancipiorum : amp;nbsp;uinJieet gloriitn ab eorum tynnnide. Summa, /t cupis normam Religiottis,aut Credo Antichrißi, eius^ Spiritualium, habes earn in ipfius proprio aut Canonica lure^ hifce uerbis comprehenfam.

Papa non puri hominis,fed ueri Dei uicem in terris gerit.Vndc dicituf habere cœleftearbitrium.C.de fum.tri.1.». in fin. Etidco etiamnaturamrcrumimmutat,fubftantialiaunius reiapplicando altf. Art.C.commu.dele l.j. Etdenullopoteftaliquidfacerede reiuxo.ac.l.una,in prin, deconfe.di.».reuera. QCfententiamjquae nullaeft,facit aliquam.j.q.lt;5,hæcquippe. Quiainqs quæ uult, ei eftpro RATIONE uoluntas,lnfti.deiurenatu.ÿ.fedquôdprinc. Nec eft qui ei dicat,Cur ita facis ^de pœ.di. 3 .experfona alias eft* c.quamuis. Ipfe cnim poteft S v P R A lus difpenfare.i.de conceff. præben. propofuit. Idem deiniufticia poteft faeerc ivsticiam, eorrigendo Iura,ô^mutando.».deap.utdebitus.amp;t.deconfang, am. non debet. Et omnino plenitudinem obtinet poteftatis.

QkW, qult;efo te Chriftiane fritter, horribilius, magis blafrhemum autDiabolicumeX' togititri omnino poteft, quim ^uôd Antichriftw biefibi arrogat?

Hiec exprimariftPapee feriptoribus, de norma, régula aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papæ, eius^ Sy-

nodorum, ey' priefrrtimTridentin«e, adfcribere uolui. nec enimomnes omnium aduerfa^ riorum blafrhanias congerere, ob nimiam difficultatcm operlt;e, libriprolixitatem, Ib buit. Scdtet enim undique ifta Apocalyptica inferni beftia tabibui^ in uiuentem Heumt eiusq; frtcrofrmâum uerbum mitlediélisaccontumelijs. Quibus çy illuiueïmaxime me' morabile adijce :quàd cum principes quidam ac ciuitates Anno rsst. ueUent Tridett' turn ad cam congregationem fuosTheciogosmittere, ( etiam C.M. intercedente} non tau' tumfrluumconduitum,frd etiam [ormuianinormlt;t iudicij, inBaftlienfi Synodocompro^ r 3. batam

bdfäm phiprómitti', de in JiJputdfhJo in Synodo ferudri, nihil tile int^etTdYepotuevuiilt. Efl dutettt in Bdfilienji concilio h£c nortm dut reguU decretd.

Lex dluina,praxis Clinfti, Apoftoliea öi. Ecdefix, iinà ci5 Con* cilijs ÔC doftoribusjfundantibus feueraciterin eadem,pro uerifst-tno6CindifFercnteiudice,tn hac BafüienÜ fynodo admittantor.

inqndnormdy omnidddScripturdmreferridudimm : fedpdtres conciUdq; tdntum eOf tenut cidmitti tqudtenusfc in (dcrii literii v nttAcnRR fundent.

At ifli Tridentini Pdtres diit frdtres,reieild illd,hdnc ßbi commodiorem confinxerunt^ citiuihüc fuiituerbd:

Etfignanter, quod caufx controuerfæ fccundum facram fen's’ pturam ôif Apoftolorirrn tradit jones, probata concilia QC Ca tholicæ Ecclefiæ Consensvm 6c fandorum P a T R V h autori* tares in prædido concilio Tridentino tradentur, *

Vbi uidemu^, dlios indices effè fubflitutos prêter feripturam, nempe traditioncs, coU' cilid,confenfum etr Pdtres : eosq; nequdqudm ut iit Bdßlienß formuld, dd Scripturam alli' gdtos dutreflriâos. Hic ergo cernis,qudlemnormdmiudicif id Conciliabulum pbi propos fuerit,nempe tdlem, ubi turn omnes eorum feriptores, turn confenßis,.ideß, aliquotrecen^ tiuin feculorum conßuetudo, tum deniq^fomnid commentd humanarum trdditionum^ quas ifti ßb Apoßolorum nomine uenditant, tanquam certißima ueritatis dcpietatis Re^ gwU dudiendaßtnt. At ß qudras, quo iure cr qua autoritateßbi nouam ißdm iudicand^ acßormandie Religionis de Eccleß£formuldm fabricarint,deßertd ea qu£ tarn recens dßy' nodoEdßlienßcomprobatdeß, quidtandemrelßondebuntinempe, Tdcetu, Not fumut Eccleßd : ßc uolo, ßc iubeo, ztre.

lüud quoq- euidentißimum indicium eß normæ Pontificitc Synodi, quid uolunt Sdcras literas edtenus tantum dd indicium de prteßentibus controuerßijs admitti, quatenusßiant interpretdtionc d Patribus Eccleßd dccipiunt. Qko quidem modo iüi propaldin fe ipß)S fuprd Scripturam coUocant. I^am ipß ß)li uolunt eße ißd mater Eccleßa, qud ißud ius in' terpretdtionis Scripturdrum habedt : præterea tandem non ßecundum ipßarum textum aut uerbum, fed interpretis fententiam tanquam euidentiore oy- certiorem decerni uolunt. Çiuare, dumtextus infledtturad Gloßas, prorfus irritaiac inutilis eß. Sumit autemßbi ißd mater Eccleßd tantam licentiam in interpretanda, aut torquenda potius Scriptura, ut de eodem loco aut dido eius modo aßirmatiue, modo negatiuè pronunciare dußt: ut fuprd exCufano er alijs prolixe audiuimus.

Deniq^ hue reßratur, quöd nunc omnes dduerfarij noua quidem er prifeis temporibui in Eccltßa prorfus inaudita blajjihemia,fed tarnen uno ore clamant, Scripturam eße tail' tum materiam litis : qua und ac extrema blaßhemia Scriptura prorfus ex omni iure O’ autoritate iudicij deturbatur.

lt; Sktnim (flnonpotiut Norma làif, utfliritiit S. Miespronuticiat (Lutr.iff Cr ultimo,Kom. çy' t Pet. ») proflclô nonpotefl uUomodo indijudicandacon^ trouerfla, fecundum earn fieri indicium, Mt prcnunciari : fed aliunde lumen ueritatis pe^ tendum,^^ iflis dubifi controuerfisép tenebris inferendum eft.

B?:E autcm quis cogitet, I'fta qin'dcm quæ hadenus ex primarijs illorum (crip tori bus redtauimus, fatis horgt;^ rendaefTcjfed tamen Patres concilij ncquaquam tam -----fœdè errare, aut adco pro libidinefacras literas torques re ÔC conculcare, acde Rcligione controucrfnslt;^ profuolibitu decerncre: proferemus eorum ui'uatn 8C palpabilem praxin, ex ipforum proprijs dccrctis, hiiceram ferme zo. annis inpræfenti conciliabulo conftitutis : unde palpabiliter deprehcndi poterif, eosiftam normamin dqiidicandis controuerfiis amp;nbsp;conilituenda Religione fequi, 0^ temerè audadercß fine Seriptura , imo Sd contra cxpreifain Scripturam, quiduis pro kio ty^annico libitu decerncre,

i In prima Scfsione deccrniint, omnes Epifcopos ac Sacerdos tes Trtdenticxiftentcs,crebró Miffariim facrificia offcrre debe-re. At contra facra Seriptura clarifsimc oltendit, Sacrofandum corporis amp;nbsp;fanguinis Domini Sacramentum, non ad facrificium Miflæ à Chrifto cfle Ecclefiæ ordinatum ac datum » fed tantum ad communionem. Teftatur item, omne faccrdotium effe in Chriftum translatum, qui fit perpetuus EccleGæ facerdos ; Si de= nique eum foJum plcnc facnficaflc, perilrafie 0lt;f DeumplacalTe, Hie ergo manifcQe Synodus Tridcniina Contra facras literas de' cernft pro fuo libitu ac hbidine,feqj fupra hanc diuinitùs traditam ueritatis uormam coHocat, Sed de Miflæ aboniiiiationeprolixius innonaSefsionc agemus.

In tertiafefsionCjpMmùm decernunt, utomnes tantum ïnea fenfu accipiant, citcntacintclligant Carras Iiteras, in quo nos fan^ éèamater Ecdeüa ( hoc eft Papajqui ipforû teftimonio errare non potcft,ciim fuisconiuratis,qui foliproprièuoluntcfTc Ecclcfia) intclhgit, Qiiarationeclarèfcripturafacrafententiaîacuoluntati Papæ,e(usc$coniuratonimfubtjcitur: quandoquidcm ucrus fcn: fus finalccp iudicium nonexScn'pturæuerbis accxtextu, feJcx Papæ, cicß horrendis diris obftridorum Prælatorum ore acintel« kein petendum erit.

In eadem anathematizantur, qui dubitant de autoritäre libro» rumTobiæ,Iudith, Sapicntiæ,Ecclefiaft. Baruch, Machab. epi:* ftola lacobi,amp;ludæ,amp;c. Quo fado anathematizantomnem primitiuam Ecclefiam,quçdeiftjsfcriptis dubitauinimo SC ipfum Chriftum ÔC Apoftolos,qui ilia Veteris teftamenti feripta nun^ quam fua citationeautqualicunquenominationeconfirmare uo= lucrunt: cum effent muka quæ præclarè ci tari inde pro regno Chrifti potuiffenr, fi modo authentica fuiflent.

' In eadem fefsione decernunt,uulgatam uerfionem adeô au^ thêticamefîedeberein omnibus publicis acpriuatisledionibus, difputationibus, prædicationibus fîC expofitionibus, ut earn ne« moreijcereufquamquocunquedemum practextu aut occafionc audeat. Qiio fado crafsèac palpabiliter fefefupra Deum, eiusc^ iierbum,totamqf primitiuam Ecclefiam collocant. Nam certû elf, Deum fuumuerbum primumHebræa aut Græca lingua generi liumano,SC prxfertimfuacEcclefisetradidifTe; idc^ in fuo uero fenfu audiri, cognofei, credi, Sgt;C ei obedirifeuerifsimè iufsiffe. Certum quolt;^ acpalpabileefl,uulgatam uerfionem in innumeris ïoeis fœdèab Hebræis Graecist^ fontibus Si genuine fenfu uerbi iiiuentis Dei aberrarc. Ergo falfum ac corruptum iierbum Dci pro ucro aegenuino, contra omnipotentis Deimandatum Ecclc= fiacobtrudunn

Filius Dci feuerifsimè praecipit, Scrutamini fcn'pturas. Id uerè, plenéacfolidè fieri nequit, fi non prima aefummaautoritas ucr» bo DeijUtilludprimuminfuoprimario originali«^ fermoneab co profedum eft, tribuatur: ac nifiipfa natiui fermonis uis fedulo folerter

fokftcr^cxpendatur. TotaquoqiicprimitmaEccIcGafcnGc pri mam acfummam autoritatcm deberi ipfis ongtnarrjs Ixnguis ac tcftibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Furor potius id quam error eft. Quis enim mortalium dubi* tat, unumquodquefcn'ptum, orationem ac fermoncm optime ac certifsimeintelligi, Sé autoris mentem proprtjfsimè percipi in eo fermone, in quo primùm eft propofitum, uerfionest^ femper alls’ quid incommodi affcrre^

Qiiis dubitat, fpiritumS, multo aptius Sé certius fuafcnfâuera bis àfe deletftis in iacris literis exprimere potuifte, quam ullus mortalium, fua Humana induftria,poftea in conuertendis eius monumentisi

• Quid diccrent Medici,fi iuberentur tantum,fecundum uerßo« nes,praefertiminfœlices, de fuis dub ij sac controuerfiisfentircac pronunciare, neglecftis fontibus Græcis i Qiiid lurisprudentes, fi quis uel fummus Imperator eis aliquam Germanicam luris uer* fionêpro original! textu obtruderc conareturî'Quidifteipfe Ans tichriftus Romanus uociferaretur, fi quis eius adoratorib. uellec eius décréta Sé decretales aliqua uulgarilingua traduAas, legêdas acfcquendas obtjeere, negledis primistextibus tutfuntinitioa Pontificibus didaii, euulgati, ac eius cultoribus pro authenticis obtrufiî’

Qiiis monarcHa, Rex, Princeps aut magiftratus ferat fuum aliü quod edidum male ab aliquo, ex natiua lingua uerti, ac eius fub* ditis obtruditita ut etiamfi ad manum habeantnatiuum edidum, uideantc^ manifeftas uerfionis corruptelas, tarnen uerfioncm, non originale exemplum fequi coganturf

Proinde hie manifeftè ac palpabiliter uerbum Dei, uera Eccle* fiaacipfemetDeus cum omnibus fandifsimis Patriarchis, Pro* phetis, Chrifto Sé Apoftolis, qui facras literas uel conferipferunr, uel conferuarunt, uelufcß ad nos propagarSt,ab ifto impio decre= to damnatur,ac conculcantur. Si enim nefas eft Chriftianos fum* mam autoritärem Hebræis Græcisqî fontibus tribucre,eoscÿ ut certifsimos ueritatis telles audirctprofedôipferbetfîlius Dei fum mumnefas admifit, qui nobis eis linguis fuum uerbum tradidit,

Si genus humanum allo eu tus eft. Sicifti fnimici Deiipßm flor» mam uerbi Dei peruertunt,pcruerfamqg eius Ecclefiac obtrudunG

In primo decreto quartae Sefsionis dicunt,iii conuerfis ita pror» fus toJli id quod uim rationemcÿ pcccati habet, atlt;ÿ ita illos pror*» fus puros ac innoxios reddi,ut nihil p enit us eos amplius ab intros itucœli remoretur. Cur ergo tales perpetuo exmandato Chrifti rcmifsionempeccatorum quærcre Qi mcndicarecoguntur / Hoc uero eft,quod loannes dicit: Negates fe peccatum habere,Deum tpfum mendaci) arguere. Qiiod ifti patres luculenter faciunt.

Si nihil prorfus eos remoratur à regno ccBlorum,cur talibus ifti homines purgatorium fabricant, ubirclfquæfordes eos à regno cœlorum impedientes excoquantur ôi abfumanturt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

In codem decreto decernunt, remanens malum in fantftis nelt;s quaquam efteuerè peccatum. At contra Paulus Apoftolus dar« pronun ci3t,efle peccatum, eße concupifeentiam, eile malum pu-gnans Si^ militans contra Deum 0^ eius Legem, captiwansnouum hominem fub Legem peccati, amp;nbsp;deniqueferuiens Legipeccati. An pofFetaliquid clarius did, auttantum excogitari,ad afteren* dum,manentem corruptionemeftcuerepeccatum: quàmquôd hic fpirints S.tam grandibus Si quafi atrocibus uerbis, per hoc fe-ledifsimum Chrifti organon, tarn conftanter ac perfeueranter in= gemtnat? QiiarehieiftifacerrimiPatresmanifeftifsimapraxi,re autfado ipfo, fe fupra uerbtim Dei, Siipftim Deum efferunt, ac fpiritum S. mendaerj arguunt. Illeenim Si uno nomine Si definis tione, ingeminatis«^ defcriptfonibus uerè peccatum effe origina* lemcorruprioncmaftcrit. At ifti omnitalia dicenti anathema de* cernunt.Cogita tuChriftiane Ledor,qualem'nainReligionen! ab cis expedafe pofsis.

Quia uero Chriftrarvae Reipub.non minus ncccfTaria eft praedi« catioEuangelrj,quàmIedio,ôlt;^Hoceftpr£cipuumEpifcoporiim , munus : ftatuit Si decreuit eadem fanda Synodus, Ùmnes Epi« fcopos,ardiicpifcopos,primatcs,amp;omncsaliosEccJcfiarum Prç= latostcncnpcrfeipfos, filegitimeimpeditinonfutiint, adpræs dicandum

lam tu pie Ledlor cohfidera,qualesmam fint ifti Patres, Epifco» pi amp;nbsp;Prsclati, qualem'ue reformationem, Rdigtonem ac regimert Ecclefiae ab eis expedare deb cas, cum nec ante id decretum annis amplius ƒ oo. necpóft fermé 17annis,fuum primariummaximetÿ neceffarium munuspracdicationisEuangdtj tradauerint. Quo^j modo tandem ifti alios falutariter reformabirnr,qai femetipfos rec formate nequciinr? O falinfataatum,ad quid tandem es utilet’aut quid tandem ex te aliud Chriftus,caput Ecclefiæ fuæ, faciet,quàm quod prædixifjSC nuncetiam reipfaoperetç tibi præftat^

In quintaSefsione dicunt,liberum arbitriunonefleextindum, fed tantum attenuatum. At contra Deus in pîurimis Scrip tara: locis dicirjdTenon tantum extindumaemortuum ad bonum,fed prorfus etiam fadum hoftilc erga Deiim, Cui ergo plus creden* dum eft Chrifto aut iftis Areopagitis? Plus proculdubio illis,fcs cundum ipforum Regulam : quia Ecclefia fît fupra uerbura Chri= fti, autfacram Scripturam.

Ibidem fatentur quidem numéro feptimo,rcmifsionem pecca;« forum elfe noftrâ iuftifîcationem : uerùm non folam, fed unà cum fandificationeacrenouationc. Contraautemfpiritus S,Rom.j, 4 0^ ƒ. elarifsimè iuftificatiohem in fola remifsione peccatorum collocat. Aliquantouerô poftîjdêpatresin eodemcapitedicunt, unicam formalem, (hacc eorum uerba funt) caufam noftrae iufticig cflcrenouationem mêtisnoftræ. Quo planéexcluduntremifsios nem peccatorum ex iuftida peccatoris. Ita turn cum uerbo Dei manifeftifsimé pugnant, tum fecum.

In eadem fefsione numero fexto,diledionc numerant inter préparantes caufas ad iuftificationê,longo tarnen interuallo diledios né iuftificationi praeponentes. Mox ueró in fequenti Capite, dile= dionem in ipfa dem3iuftificatione,uteius caufam formalem in'« fundi docent,fibimet fœdifsimé contradicentes,dum diledionem iam procul iuftificationi præponunt utcaufam prajparantcm,iatn in ea ipfa iuftificatione ut eins caufam formalem collocanr.

In eodem decreto dicunt,alium magis, alium minus iuftificarf. Contra Scripiura affirmât, Chriftumplenéiuftifîcare amp;nbsp;feruare

omncs crcdentcs,ncmpe Liera ac perfedarcmifsione peccarorum. AlTerit ctiam imperfeclamiufticiam in iudicio Dei non fubfiftere. Piignant ergo cum iierbo Dei, piignant Sgt;C feciim. Nam in præce^* dcnti dccieto grandibus uerbis afleuerant ,conuerfos prorfus ac perfedifsimè mundari ac iiiftificari.

In eodcm decreio iiibentdubitare coniierfos,an Deus illis iam , fit placatus,autnon. At contra tota Scripn.irainculcat,firmifsi= , mècredendum efïe, nequaquamdubitandum. Vndeilla tam grandia uerba defiduciafitliberrimoaccelTuad Patremamp; throsgt; . numgratiæ.AdquamfidemnosDeusIongèduIcifsimis,amp;^pIu(ê quam maternis promifsionibus ófmandatis, attj adeo etiam iu« tamentis albeit, inuitat, planècompelb'f.

Quomodo autem tales homines,© boneDeus, uel initium uel finem Dominicæ orationis dicere poffuntf Qiiomodoenim is Deum appellabit fuum Pattern, qui dubitat, an fit fibi uel propisä tius Pater, uel feuerns Index? Quomodo item in fua precatione Amen dieet,qui dubitabit an fit exauditus (quod eauoxualet^aut non? an à Deo remifsionem pcccatorum impetrauerit, autnon^ QtiomodoSpiritusfanclusin corum petfloribus clamabit Abba pater c* Qiiomodo etiam teftimonium præbebit fpiritui noftro, quod fibj Dei fimnsf Sic uno hoc dccretouniucrfampietatcm euertunt : ÔC fimul Deum promittentem mendacq arguunt: ÔC Chrifium, tanquam minifirum, non abolitorem peccaü, fumma contumelia afficiunt.

Non defuenint autem, quihuic blafpbemo crrori in Synodo repugnauerintt ut Catharinus in fuo edito contra Sotum Itbro teftatur. Sed maior ac deterior pars uicit meliorem.

In codem decreto damnant, fi quis dicat legem efleimpofsibi-fem. Si pofsibihs eft, cur filins Dei cœlitus ucnit,ut pro nobis earn . impleretc' Cur omnes,ucl fandifsimi,pcrpetuó mendicaregratuiî tam inflificationem cogunturc’eur non poteftinftificari in confpe-ÓU Dei ullus uinensî’ cur in Pfalmis pij orant, ne Deus intret in indicium cum cis, quia nemo in confpedtu eins iuftificari queat/• Cur tantum iram operatnr/ Cur datèPauluspronnnciat, Legem. cfTeimpolsibikm? Rora.s.

Curdenicp ip fem et fein exemplum omnium piorutn Roma.7. proponcnsjtantopcrc queritur,Legem quidetn efTe fpiritualemje uero carnalem:0(^ planéimpofsibilefibiefle, quantumuis renato, eins mandatis fatisfacereCTota Hierofolymitana iynodus pronun ciat, Ado, i y,Legem efle plané impofsibilem, neefe nee maiorcs fuos earn potuifle portarc.Cur Paulus ad Galatas negat, Legem polTe lulbficareac faluare quenquamj»

Ibidem damnant,quod docemusiuftos.quocç inomnifuobos no opercfimulaltquidpeccarc,ob operis fummam imperfedios nem.AtIfaiasclarécontradicittOmnesnoftras fantflitates QC iu^ ftidas efle euanidas,ut florem agrinmo imtnundas,ut pannS men ftruatæ.Cur item Paulus pronuciat omnia opera fua efle reietSa* menra,imô amp;nbsp;dânaf An non tribuitur eis,in iftis di(flis,peccatum ƒ

Denicßibidepronunciär,pios Veré fui s bo nis operibusuitam arternam mcreri. Contra Deus in Scripturafanda pronunciat, folum Chriftum ea mcrcri:folum ilium torcular calcafle. Non efle aliud nomen lubcœlo datum,per quod homines faluari queant, autdebcant.Ipfumfolumefle ilium unicumagnum Dei,pe€cata mundi tollcntcmnpfum fclumefTeuiam amp;oftium adpatrem.

Teflatur item Scriptura,quód ficut uita acterna refpedu Chrifti plané eft menti premium,ita neftri refpedu fitmerum ac purum Deidonum,lfa.ry.Eph.2» Contradicuntergo ifti homines ui* lient» Deoj'n fuo uc»bo,apertifsimé. Quin ôd fibimetipfis.nam pauld poft daté oftenduntbona opera improprié diet noftra mei rtta.l-Ia.c cnim funt eorum uerba inter alia: Dei tanta eft erga homines bonitas,ut'eorS uelit elfe Merita,quæfunt ipGus Dona.

Denitp ne fingula huius Sefsionispropalam impjapcrfequar, anathematizât eosquidicunt,Chriftumucniflcinhuncmundum ut eflet redêptcr,ôd non ctiâ legislator. At Joannes contra difers tifsimélegislation?foilMofi,amp; gratiamfoli Chrifto adfenbit, in* quiens:Lcx per Mofen data cft,gratia autem ôd ueritas per iefum Chnftum. ItemtLexufqt ad Joannem:Nonueniutiudic?munii dumtluftifia patefit fine Lege.Rom.5,amp;.' innumcraalia loca, om*' nem legem ac opera à iudicioChnfu excludctia,idem ualidifsime confirmant.

Nihil ncccffc erat Chriftum nouas leges hominibus imp oner c: Satis, plus fads legû iam alioqui eratinmurtdo,quacnos carum debitores Si præuaricatores ufcf tn infernum fuo oncrofo fœnore deprimebant.VcnttigtturjUtillislegibuspro nobis perfoluerer, imo utmalediAum legis pro nobis fieret,Chirogrsphum cius lacerarctnantum abeft,ut nos nouis debitis oneraret.

In fexta Sefsione decernunt,Septem eile Sacramenta. At ubi dabunt ccrtum uerbum Dei,de Confirmatione,Matrimonio,Or^ dinatfone,Poenitêtia extrema VndionefQiiidin conferendis hifcc ip forum SacramenjiSjCX mandato Dei pronücieturf Vbi da bunt etiam elemcntum,diuinitùs ordinatum confirmationi,coniti giOjOrdinationiautpœnitentiaeicumcertumfit,linediuinitus orgt;« dinato Sd mandato ac uerbo facramenta non efle,ncc effe poife, lubent etiam credcre,iftafu3 feptem Sacramenta elle ad falu« tern ncceflaria.At cotra ipfimet decernunt, coniugium ordinatis effc non tantum non ncceffarium ad falutem,fed etiam plané per« niciofum.Sic nee ordinatio iudicatur ad falutem neceffaria.

Denique anathematizant eos,qui negant Sacramenta efle ex o-pere operato efficacia,0^ conferre gratiam etiam non crcdêiibus. At contra tota Scriptura contcndtr,omnia bona, praefertim fpirp tualia,0d ad gratiam Clirifti pertinentia, per fidem accipi : contra autem,incrudelitatem non fotum nihil accipere,fed edam extreme Deum offendere ac irritate,fib:lt;ç ætcrnum exttium attrahere»

In quinta Sefsiôe,fub iftoimPio IIII habita 16.Iuli|,anni « (quaefortèin numero odaua eft) manifeftifsimecótra exprciTum Deiuerbum deSacramcnto corporis amp;nbsp;fanguinis Domini de«s cernunt.Quod clareaccrafle omnibusdemonftrari poteft. Hatc enimfuntipforumuerbaeximprelTa eorum charta defcripta:

Laicos clericos non conficientcs,non adftringiiure diuino, adcommunionemfubutracç ipecie.Cap.i.Itacf fandaipfafyno dus à Spiritu fando qui eft Spiritus fapiendat óf intelledus, Spi« ritus confilq óf pietatis,edoda attj ipfius ecclefiae iudiciS QC con« fuctudincmfecuta,declaratacdocet, nvllo divino præ« CEP TO Laicos ÖC clericos non conficientcsobligariadEucharia ftiacSacramentnm,fub utralt;j fpcciefumendum,nequeullopado falua

(Wtta fide) dubitari pofTe, ctviN ILLIS ALTERiVï SPg^ ciEi coAiMVNio AD salvtem svffjcia't, NamÓCfi Cbriftus Dominus in ultima ccena uenerabile boe facramentü,in panis ÖCuini fpcciebusinftituit,ód Apoftolis tradidit,non tarnen illainftitutio traditioeô tendunt,utomnes Chriftifidelesftatii to Domini ad utrancj fpeciem accip»cndamadftringantur,ÓCcgt;

O prophana, aut blafphema potius ora. Audent citare autos ritatemacteftimoniumSpiritus fandi contra inftitutionem fill) DeifVndcautem uel fibi uelalqs probabut, id ipforum decretum uentreàSpiritiïfandoc’Atnos contra liquidé monftrare poilu* musjid proficifei à fpiritu fatanæ,huius enim proprium eft , euers tereinftitutionem Chriftûnon Spiritus fandi. Quidfpiritus fan* dushacderefentiatjfatisin facris literis SC à fe infpiratis literis feripfiuBibite ex hocomnes,id etiâ de Laicis expofuit i .Co. i »

Dicunt fefequiEccIefiä.Onefas.Vndeprobabunt,liera Chri* fti Ecclefiam unquam communionem fub una tantum fpecie pro baflcî’Num quiequid Conftantienfis congregatio affirmauitaut negauitjidmox lotaEccIeb'a affirmauitautdecreuitC At contra in mimera teftimonia extant,quod inde à Chriftipafsione ufque ab hinciooannis'totaEcdefia,perpetuô integram inuiolatam 6lt;^ Chrifti inftitutionem in hoe facramento eomprobauerit,amp; obe feruauerit,quodinaliofcriptos prolatis plurimis teftimonijs pro babimus.

Audent ifti propalam Sf coram foleacmundohocpronuncias re,nullumdiuinum mandatum eftede communione fub utraque fpecie â Laicis fumenda.

O Deusuide borrendam tyrannidem Anticbrifti,e»uscç mahd* piorum.Annontu clarèper filium tuum inftituifti facrofandum Sacramentum corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti,fimul fub Paneamp;Vi Bo^An nonetiamiteratis uicibus pereudem feuerifsimè iufsifti, fub utraque fpecie ( utuulgó loquuntur ) ritum hunc obfêruari, ' elarèetiam dicendo, bibite exhoc OMNBSf non rafi tantum in «nifsificandojfed plané omnes Clniftianiiutipfemet Chriftus ex* pofuitjCum dixit.Quiprouobis effunditur,abomnibus uult fumi pro quibus eft eftufus»ö^ Paulus ad omnes Corinthios fcribens in ftitutio

Hi tuttonem ac mandats Chrifli,indicat omnibus Chnftfanfs eorti munecirc. Necfeind hoc tantum à Chrifto mandatum eft, fed ctiamrcpctitis uicibus,tefte Paulo, qui add it præcedcntimandato SecundSjinquicns; hoc FACiTE,quotiesBibcritis,inniei com memoration cm.Tertium:Quoties de hoe pane comederitis,amp; de hoc calice biberitis , mortem Domini annunciate Qiiartum:Qiii Eiberitde hoc calice indigné,reus eritfanguinis Chrifti. Qiiin* tum.Qtii enim Bibit indignè,iudicium fibimet bibit.

En fexies audimus,fcuerum Domini mandats ÔCinftitutionem debibendo ex calice Domini,recitari aciterari.Qna ergo côfciens tiaacpietate,(fedmitto confeientiam) qui faltem fronte acucre* cundia audent ncgarCjClTe ullum diuinum mandatum de çommus nionefub utrac^ ipccie/Atqueinfupcr hoefuum tarn horrendum mendacium Spirituifandîo,amp;EccIefiæChrifticoram toto muns do attribucre non uerentur.

Alteram ifti dicunt fpeciem ad falutcm Chriftianisfufficere.At Spiritus fandus qui per Paulum loquutus eft,qui proculdubio di uerfus ab hocTrideniiniconciliabuli fpiritus fuit,cotrà affirmât, uel mediocrem abufum huius facrofandi Sacramentfeffeprorfus perniciofummt quod Corinthij non fan's femet probabanqnec a« Iios in communicando expedabant. Quid non minarum ac pœ« narum illis Apoftolus propofuiffet,fi cognouiftet Corinthios au* dere ipfam filq Deiinftitutioncm inuertere 8gt;C. mutllare, amp;(. totics iteratum mandatum,Bibite ex eo omnes,non tantS negligere,fed etiacxprelfodecretoacfeueroanathemate condênare ac tollere?

Qu are com un io fub una fpecie uerè fufficitad falutem, fcilicet pctcndam,0C aeternum exitium accerfendum.Coelum enim ôtf ter ra tranfibinunum uero unicum uerbum,apcxautiota,de manda* tis autinftitutis filq Dei,aut facris literis non tranGbit,quin omnia impleanturuel perobedienriamobferuaritium, uel per condona« tionem ueniam peicntium,uel denique per horrendas pœnas ea ncgligentium.

Negant inftitutionê Chriftico tcndcre,ut Chriftianos ad com* munioncm calicis obliger,Oextremam plufquam Epicuream audaciam.

Quorfirm ergo tandem tendiint mftitutiones ac ord/nationes filn Det.nifi utfïrmifsimè à populo Chrifttano obfenientur/Dia's te u quid habetis autfalutemcomminifd poteftis,quis alius fitintf ftitutionis Chrifti finis,quam ut ab Ecclefia fände obièrueturï’Vc rumfinemtollitis,amp;aliumnominarenequitis. Cur,inquam,uos aliumfinemautconfiIiumnonindicatis,fiCmuIto minus probas tisc’Quis unquam audiuit,alió tendere ullius fuperioris mandata acinftituta fubditis propofita quam uti feruêtut^^ O blafphemam impietatem, Si cæcam furiofam^ audadam.’

Sed nondum is furor rabiesc^ iftis hominibus fatis eft,qudd ex gt;nbsp;' prefium totiesc^ iteratu Dei man datiun de bibendo fanguine filif Dei negantiPerguntinfuperpIufquamgiganteaaudada fibi ius rapere,fupraipfafilïj DeifacramentaÓlt;: inftitutiones : eascÿ

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i T

ECXLESIÄ POTE STAS CIRCA D I S P E N S A^ tionem Sitcrdmenti Euchirißiif. Ctipgt; ,

PRæterea déclarai fynodus.hancpoteftarem perpetuô m Ec* clefia fuiffe,iit tn Sacramentornm difpcnfan’one,faliia illoriim fubftanna ,ea ftatueret viel minaret,qiiäcfufcfpientium v T l LI T As Ti, feilipforumSacramentornmvenerationbpro ReRvm, TEMPORVM öd LOCORVM^ VARIETATE magis expedire iudicaret .Id autem Apoftolus non obfciirè ui fus eft inninfte,cum alt I Cor.4.Sic nos exiftimet homo, lit minift(osChrifti,Öddifpc fatores myftertorum Def Atq^ ipfum qin'dem hac poteftate iifum efte fan's conftat,cùm in mullis alîjs,tum öd in hoc ipfo Sacramcn= to,cn ordinatis nönullis circa eins ufum,Cattera(inquit lt;nbsp;.Cor. » » ) cum uenero difponam.)

Contra uero hæc fola poteftas perpetuo Ecclefiae in facramen* tis uerbo acordinationibus Chrifti fuit, Audi filia, öd inclina au* rem tuam.Quifolucrit unum de mandatis hifce minimis, mini* mus uocabitur in regno cœlorum. Et, Beati qui audiunt ucr» bum Dei,ödcuftodiunt.Et,Vos dico amicos meos,fifeceritis quae cunqj ego præcipio uobis. Ipfemet uiuentis Deifilins tcftatur acproteftatnr,fenonhabereinsmntandinel minimû quid,intjs quæ doceat,acEcclcfiæfuæ tradat.(nednm ut illnd Ecclefiæ tradi derit ) inquiensiEgo ex me ipfo non fum loqnutns, fed qui mifit me pater,ipfe mandatum mihi dédit, quid dicam ôd quid loquar: Sd fcio,quôdmâdatum eins uitaæternaeft.Qirç ergo cgoloquor, fient dixit mihi pater,fie loquor.

AndetBabyloniea Thais,in fno uenenatolnre elamare,ßbi qui dem docendiöd imperandi munus traditnm efle,alqs uerotan? tum obediendi neceisitateminenmbere. Athacipfa régula eft in populo Deiimmota Ödccelitns fancitaiutfoins Deus fit unicus Religionis magifter aut præccptor, foins ille praeferibat, ordis netacdoceatidquodipfi uideatuntotumucro genus hnmanum tantum audiar,crcdat amp;^obediat,Hunchuncauditc.Et,AudifiIia, öd inclina aurem tuam.SoIius Dei eft,in Religionc ordinäre ac de cerncre:EccIefiacner0,totilt;jgeneriIiumano,fola difeendi öd obc diendi necefsiias reftat.

■ Di'cnntitli,32rjar;jt facramentifubliantü.Pr^dars autcifta mu ^tilario feraat fiibft4rta.icn facramen«,utilliimpoÜorcs infpecicm iadanfjUtmiferos Chnlh pufillos decipiât. An cnim nô funt duæ ■primariac partes fubilanuæ facramentorum, ncnipe Elementun» 6C VerbtimV quorum utruncp mutilant,utnecipii quidêncgant/ Nam SCcalicem aut uinum vxhocfacrofandoftliiüciteftamcn^ to fubtrahunttSi totumuerbumadeam fpccicm pertincns aufes runt,nempe,Et3CCcpto poculo gratijsadis déditillisdicensjBibi te ex hoc omnesîHiceftentm languis meus Noui teftamenti,quf pro mulets cfFunditurtn remifsionem pcccatorum* ÔC quæ alia Paulus adiungit.

Sic porrô fœdè arrepto uerbo SC promifsione filtj Dei,dc dâdo fanguine,unde tandem certo conftabiqdari corn unicantibus fan« gutnemî’Net^enimfruftra filius Deide altera tantum parte ele« mentijfeudefolo pane dixit,Hoceftcorpus:ôlt;^ dcfolo uino, Hic eft fanguis.Sacramenta Dei non ex PhyGeis concomitantes,fed ex folo uerbo acinftitutione Dei dependent, fuamt^ eflentiam for* tiuntur. Sublato uerô uerbo mandate amp;nbsp;jnftttuttone Dd, faens tnenta plane definuntefle.

Sic ergo facrilegc cum fubftânales huius facrofandi facramen« ti partes,nempe turn elementum,turn ôôuerbum mutilent SC trun ’cent,quomodo SC uerè docere polfunt fe leruarc integram fubftan tiam:Verùm iftam longé defperatifsiraam coniuratoiû Antichri* ftiaudaciam nihilpudet, manifeftè contra palpabilcm ueritatem Iquidiiis pronunciarc,amp; blaierare.Væilli,quife tam cralTa impo« ftura decipi patiatür.

Dicunt fibilicereèa corrigcreacftatuereinhocSacramêto,quac ucl hominum faluti,uel huius facramentidignitati conueniant.

O facrilegam'audadam,Num ergo Tridentina cohors melius houit autinftituerepotcft, quiduelfalutihominum,ucldignitati facramentorum conuenianquàm ipfemetcœleftis magiftcr,ÔCuni ta uia,ueritas QC uita,uel etiâ eiuscoeleftis pater,cuius prçfcriptum fïiius,utfuprà audiuimus,exalt;n:ifsimèfecutus eft/

Dicunt illijpro uarietate temporum,hominû ac locorum. Num trgo Chriftiana Religio adeô à;ccrta amp;nbsp;incôlbns eft,ut pro tern.

pora,loc‘S2chomfnibusuariet.Hoc nero Turcæ de fuo Alcora-nojôi ludæi de fuoThaîmiid dicere non aufint.

Sed audiyChnftianefrater,beilas prædicattones,quibus banc fuam,BabyIonicamturrim,quiduis in Sacramenns amp;nbsp;Religione imitanJi confirmant,6C conftabiliuntamp;tfl/z«;(^9nfti Gigantes. Apos, ftolus (inq«iût)uocauitfedifpëfatorenimyften'orûDei,» Cor.4, Vbi putantilli uocê difputationis more Aulae acCancellariæ Ro-mauæ aut etiam Canoniftarum, intelligendam cflenitcum illi dis cuntjPapa habet poteftatëdifpêfàndi contra Apoftolum,Euange |j(lâ,Ôdcptum uetusTeftamentû,{d eftpro Itbitu ftatuêdi ÔC decer nêdûDe quibus ip fius difpenfationibus redè fuiproprij Canoni. ftae,pronunciant,q fint potius difsipationes quàm difpêfationes»

Nihil tale unquam Paulus egit,dixit,aut fomniauittfed affirmât»^ fetâtum efle miniftrum Qi. ceconomum,amp;in œconomo id uel ma ximèrequiri,utfitfiddis,id eftresheri fuinon pro fuo arbitrio,mo reilliusinfidelis feruifamiliæ præpofiti,fed pro fcuero ipfius dos minipræfcripto diftribuat. Id illefe tantum tradidilTe Corinthijs affirmatacproteftatur,quod à Domino acceperit:ideolt;^ eius infti tutionem,quæ fola fit audienda,ad uerbumrecitat.Toticsitem ins ' €ulcat,dodirinam quamdocet,non efie commentum :non etiam ab alijs hominibus accepiffcjfed à Chriflo ipfo.Quoties etiam in re busnonmagnisdeftruiturexpreffoDcimandato, idipfum mox côfitetur,ne quis timerè fua didla aut dtd:ata,ubicaret uerbo Dei, pro diuinis accipiat.Quare dare negar,fe mandate,fed tantS confi liumdareamp;f addit,Senulhnecefsitatem imponere,aut laqueum. inijcereuelle.

Annoneft,ChriftianèLedor,prædara hæc Scripturae trada* tio,amp; firma probatio,quôd fandifsimo Antiehrifto,eius^ coniu* ratis bicornibus,difpenfatioin Sacramentis uiuêtisDei libera, fir, ut pro temporum,hominum ac locorum fiatu,id eft pro fuo habi* tu,hodiefic,crasaliter,explcnitudinepoteftaris,6^ fcrinio pedo» ris fui (ubi fiint omnes iniuriar,iura uolcbamdicere) libéré difpen fetf Nunc Qi alteram Seripturaccitationem,perindeCurtifani* cé tradatam,audiamus.

Sacramentis,pront d uifum fit expedite. Itê aiunt,Of dtnati's non= niillisiqnafi Paulus ea quacdocet i Con'n. i o ÔC 11 .deSacramêto,' ordinauerir,ÓC nonpotJUStantumChriftiordïnationëredtaucrif.

Sedarguitin facicm eos mendacij apertifsimus Paulttextus, çoipfo loco quem citant, Teftaturenim difertè Apoftolus,feidilt;« pfumacccpifle à Domino, quod Con'nthijstradideritrnon adiea Cl He,non diminuifle,non etiam mutare quiequam. Quid ergo ille ibi Romaniftarum more difpenfauit, aut diisipauit^

Quodautem dicit, Caetera, cumuentamordinabotintenigit jnpn deipfa mftitudone huiusSacramenti, quam illisiam plenê tjradiderat, fed dc externis ceremontjs, ÔC accidentarqscircum-ftanijs, ut eft tempus 5C modus conueniendi, fefeinuicem in cè* lebranda coena expeëlandi, raodeftè acparcc propofitafumendf, certo acdecoro modo fefe in templis gerendt, ut mulier fit capite tedo, uir aperto, certa ratioconcionandi, Si. quæ fimilia, per fefè, quidemadiaphorafunt, neeprohibita, necmandatagt;fèdtarnen ad decorum, ordinem ÓCa:dificationemfacientia,utpoftea dieet.

Enhfc cernis, pie Ledor, quam fidelitcr Si fände Curtifani Romani 2«^mancipia Papae foleant tradarefacrasliteras,aut uer« bnmuiuentis Dei^SCinde Religionis controuerfias diri« mere. Eos igiturmodo audias, fi nis inuitam

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ST qiii's dixcrft, Ex Dei præcépto, ucl ncccfsitatc faliitiSj oranés 3(f fingulos Chn'fti fidfles iitrancj (pcciem lanâifsimi Eucha* riitiac facramenu fumere debere, Anathema fit.

SI quis dixentfan Aam EcdcGam Cathoh'cam, Non iufti's caifa fis ôCrationibüsadduAamfuifTe, utLaicos, atcç etiamCleds cos Non confidentes,fub partis tantummodo fpede communia caret, aut ineo erraffe, Anathema fit. nbsp;nbsp;Haxflertus illi.

Hoc anathematetotam Ecclefiam Chriiii ufcç fermé ad noftra temporafacrilegèanathematizant, quxfcnritacdociiit,efieDci mandatum,utfubutracçfpedehocfacrofàn'^iim Sacramentum fumatur.Qin'n ipfum unigenitum uiuenfis Det filium blafphc» mo orc excommunicant. Nam ipfe ficut à Pâtre iiilîus fuit, difer* tifsimè dixit, Bibite ex hoc omnes : idlt;^ non tantum femel dixit, fed fæpius repetqt, ut fuprà abundè oftendf. Si igitur confia tentes hoc mandatum anathematizantur,multo cértè magis infti* tuens tam iniuftum mandatum.

Qiiae autem tandem func iftæ caufæ mutilanti fandifsimum fi!* lij Dei teftamentum,quas Ecclefiam habuiffefingitisƒ Cur non ins dicatis eas i Quæ uerô poffunt excogitari, aut etiam tantum con« fingi caufæ, cur creatura Creatoris fui mandatum peruertatc’

Contra autem (etfihæcunacaufa,ncpeinftitutio amp;nbsp;mandatum Dei fitponderofior toto mundo) recitanturnon tantum à uetert« bus, fed à recentifsimis ( ut funt, poft Ambrofium, Lombardus, •Thomas» Gloffa Decreti) flC à plurimis aJqs recentibus pontifi's riorum fcriptis,(quorû teftimonia aliquando forte feorfim eden^ tur ) longe grauifsimæ caufæ, cur fub utraque fpecie fit hoc facra* mentum fumendum: quorum didauide, Ambroftj quidem 5Ó Thomæ fuper i Cor. 11. Lombardi uero lib.4.dift. « i .ÔC Gloffac ddl.i.deconf,ca. Comperimus.

HügJtiir óó all) fcnptores oftendiintgrauifsimasrat/oncs, cut fub utracç fpecic Ot hocSacramentuminftttinum, Sifumcndum. Atifti, cum quidcm anathcmatizent cos quinonc-reduntjacfa» teantur Ecclefiam habuifle grauifsimas caufas tollendipoftericgt;= rem fpeciem, tarnen nullas proferre queunt,

Eftueroobfcruatudignum, quam PonrificJaEcclefiaac Relis gio fibipulchrè conftet. Ifti Patres diris deuouent,fi quis non cre-dat eos habere grauilsimas caufas, cur tantum fub una fpecic fit eommunicandum. At eorum lus ante 400. annos congeftum, fiC ufque in hodiernam diem ab illis pro facrofando habitum, con« trà pronunciat, communionem fub. una fpecie, praegrandefacri* iegium elfe. Verba eins hæc funt :

Gelafius Papa deconfec. dift. », cap. comperimus. Compes rimus autem, quod quidam, fumpta tantummodo corporis facra portione, à Calice fa cri cruorisabftineat. Quiproculdubio (quo* niam nefcio qua fuperftitione docentur aftringi) aut integrum Sae cramentû percipiant,aur ab integris arccantur.Qiila diuifio unius eiufdemc^ myfteri), fine grandi facrilegio non poteft proue* nite, Gloifa ibidem : N cc fuperfluè fumiturfub utracj fpecie. Nam fpeciespanis ad carnem, amp;nbsp;ipecies uiniad animamrefertur: cumunum fitSacraracntumSanguinis, in quo eftfedesanimar, Iamlt;^ fumiturfubutraquefpecic, utfignificctur,quód utrun«^ Chriftus alTumpfcrit, carnem amp;nbsp;animam : SC quod tam ad animg quam corporis tuioonem eius participatie ualeat. unde, fi fub una tantum fpecic fumeretur,ad tuitionem alterius tantum ualerè fignificarctur.

Enuidcsprorfuscontradidoria dogmata, uno eodemcçtem* pore,in regno Papçeifcacuigere: ut hinc quidcm conciliabulum clamet,communionem fub una fpccielongèpientifsimam ac cas iholicifsimâelfe, grauifsimascj eiuscaufashabcri,amp;eontrarium dogma ut fozdifsimam baerefin damnet: inde Sacrofandum ius Paparum clamet, Communionem fub unafpeejeefte ingens fa* crilegium, grauifsimas caufas habeii ci t fubutra«^ fpccie fit eommunicandum.

DE NORIA SESSIONE TRIDENTINÆ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s Y N O O I.

SI quis omninoadhuc hadenus dubitaui'f, an Papa fît ilia uerc horrenda, à Daniele, Chrifto ac Paulo prædida abomina-tio, in loco fando flans, nempe magnusillc Antichriflus, fefe in tcmplo Dei collocans, fupra Deum ipfum efferens, omnibus«^ colendum SC adorandûobtrudens: nunccertèexeius nona Sei« fione dubitare definet, fi uel micam pietatis, aut fa Item fani ceres biihabet. NaminhacSefsione, per fuumilIudConciliabulum, duo ingentia figna aut notas, ac ueluti diabolica cornua fuæ Lu« ciferianæ fuperbiæ excrit, dum communionem fub utralt;^ fpc»lt; cie, quam hadenus ut extremam impictatemjhorrendis cxecratio jnibus ÔC anathematifmis, ac infuper ferro ac igni perfequutus eftj aliquibus fe conccdereuelle decernit: amp;nbsp;in fummam contumc* liam plenifsimamlt;$ abrogationê fa cri fi ci j amp;nbsp;pafsionislefu Chrifli fuum Miflaticum deum Maozim, denuô in templo Dei erigit. De quibus nunc hic ordinebreuiter dicam.

Communionem fub utraqae (uti loquuntur) fpecie, à filio Dei nomine acterni Patris, ac Creatoris totius mundi, infuo facrofan-do Teflamento,non tantum inflitutam,fed etiâ feuerifsimè mans datam, ab omnibus patribus comprobatam, amp;nbsp;amplius quàm per I joo annos Ecclefiac Dei ufitatam amp;nbsp;fände frequentatam, aufus eft ifle immanifsimus filij Dei hoflis, ante «40 annos,ut fœdam hærefin, fine omni uerbo Dei, imô ÔC exprefsifsimè cons traiusacfasjdiuinumfimul Â^humanum, attÿ adeô etiam contra proprium ius aut décréta condemnare,amp;^ ab eo tempore crudelif-fimè Chriftimembra proptereaperfequi ÔC excarnincare. Nunc uerô contra, eandem ut piam acfandam uult, quibus hominibus fibi uidebitur, ÔC etiam quibus fibi libebit condiu'onibus con« cedere.

Si eft per fefe fuacj natura pia ac fanda,quo iurc unquam àntea aufus eft eàm condemnare,prohibere, fie taminnumera Chrifti membra propterea tam immaniteriugulare? Sieftperfefeimpia, quo iure, qua'ue confcientia aut fronte,faltem audet nunceâdem

coxntra propria décréta8i concüiabula SC amplius too annoriin praxin concedere?

An non cilhxc tumipfiirsrciintmotaueritas, turn omnium gctKtiitnnon plane Epiciircarnm acfuriofarumfen.'^ntia fCopt« nio, quod fl quicquamomnino aliud Religio, certè per fc(c (iiacp natura fitac elle debeat in omnibus fuis partibus res uerèbona,ia Iutarisacfand3,5lt;nullomodoadplacitumlibidinemq! ul!ius,uct unius,ucl ctiam omniummortalium dirigendaacinfledcnda, aut indeullatcnus dependcns, Turcisprofedô liodierna die infinis turn eertior, fanclior, firmior, ac magis immota cft ipforuni Rclif gio,quàm nobis Chriftianis: fi ficin noftris facrofandis Myfict ijs uidcmusjUtAntichriftus SC eius impium conciliabulum iam facit. Illi enim prorfus extremum nefas elle cxiftimant,quicquam uel in minimo de iuo illo Mahometifmo tollere,aut immutare.

Odeploranda,imó 8C pudendaatcç adeo detefianda fors condi tiolt;^ ChriftianorQjfi corö Religio ac falus,ad unius Epicurci,om« nibus^ flagittjs amp;nbsp;turpitudinibus propalam notorieej contami* natihoHiuncïonis arbitrnim Ijbidinemlt;^flexilis, uaga ac incerta fluduabif. Nihil bic opus eft longa,folerti aut operofarefutatio-ne.Incurrit cnimhicfurorporius quàm error,uel in ipforum pene brutorum fenfumae iudicium :adeô propalàm fœdus, palpabi* lis ac cxecrabilis eft.

Cæterumbincliquidô apparer,uerifsimum eflequod fupra de corum normaiudicij, Synodi ac Religionis cx corum proprijs fcriptis oftendimus : nempe , ipfis Deum eiusqj uerbum, aut ia: eras litcras ludibrio efle, eos^profuolibitulibidinecp de Relia gionc ac dodrina uiuentis Dei modo affirmatiuè, modó ncga= tiuèftatuere, accx fuo commodouriliratecp LegesReligionisfi-gere ac refi'gereuelle, nonalitcracin politijsextremi perditifsis micptyranni folent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

Hoefanè cft, quod tories Cufanus SC altj coniurati fatellitcs iftius horrendi idoli,propalam rn fuis fcriptis pronunciaruntrEc* cicfiam aut concilium,id eft Papam cum fuis mancipijs,cfic fupcr facras litcras : SC liccre cis de cade re aut parte,Religionis dogma* te,autfententia uerbi Defmodd fic, modo aliterftatucrc,ipibcß

etiam ufu aat praxi agerc aut obferuare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i

Verum nunc nos, rclidis iftis manifeftis deriforibiis Siillufo* ïibus utuenris Dei,eius uerbi, Religionis acEccle(iac,atqueadeo omnium homina Si totius mundijin fua abyffo Diabolicae impie* tatis : conuertamusnos adpufillosIefuChriiti, eist^ monftrcmus aliquot grauifstmas caufas, curnullo modo pofsint cicra extrcmS Deicontumdiam,6Cfuum acternum exitium ,iftarationeaccon* ditionibus, quas condliabulum proponit, 6C Papapoftea in fuis difpcnfationibus etiam plurcs Si tçtriotes proponet,uti.

Primum : Deusuultfolus efle Deus,nee uultgloriamfuâ altcri darc :uultfolusefle magifter ac formator Religionis;folusin ea «ultaudirijobcdiriaccoli. Ideo Si ob hoc ipfum damnatomnes cultus humanos, etiamfi per fefe impij nó finr,quia uult non homi num mandatisifed fuis dogmatis,aut fecundû fua praeferipta coli., Fruftrafinquit damans) me coluntmandatis hominum;amp;,Hunc, hunc diledum filium meü audite, qui nihil à feloquetur, docebit aut inftituet,fcd tant« (fient dixi) prçcepi Si prefcripfi ei,fic loque tur, Qin'n potius clamabitautproteftabitunQuod omnis planta^ tio,quamego coeleflis pater non plantauero,eudletur, extirpabi* tur,acin æternum ignem unâ cum fuis cultoribus abijcietur. r

Quare, etiamfi effet pientifsimum ac fandifsimû dogma, quod «am ab iftis proponiturzobhoc tarnen ipfum erit omnibus illud fequentibus imptum ac perniciofiim; quia talis communie rron ut ex mandat© uiuentis Dei, quod ifti negantullumadefl'e, fed tantum ut ex difpenfationc,gtati3,ac fauore Papæ accipietur.

Secundo confideretur, qui'nam is fit qui id concedcndiac dis fpenfandiuim fibifumât:nempe Antichriftus ipfe, omnium qui unquam fueruntautcTunt, hæreticorum authoftiumDei,eius^ dilectifsimifilîj caput, duxô^antcfignanu.s. Quare, quicunt^ab CO taîemcômunionemiecipientjillefefe hocipfofado Antichri= fto adiungêt.eum adorabunt: amp;nbsp;ideo ncceflâriôac reuera Chrifto ■fci uatori hoftes fient,nefarium bdium indicent.

Tertio, cum proponatur conditio, ut qui fie fubtitraq; fpecie Vominunicareuolcnr,fimulprofiteanturac tcftctur,illam alteram diucrlàm Si huic contrariam communicnem tantum fub una fpes cie,

cièy etiatn piam,probam ac fancc im effe ; ncceffe en’t, taks cam DeOjtota rernm natura,Sd fecum quo^ pugnare.

Nam Deus uultnon folum, ut tantum ipfumeiuscÿ dogmata agnofcamus, redpiamus,SC obferuemus:fed eriam ut omnes aiios deos, diuerfascÿ ab hacfuaR-chgioneac do(flrina fcntentias ac cultus,in omnibus eius partibus fugiamus, deteftemur ac execre* mur.Ocutluculcnter perfuumfeledum organon clamat: Si quis aliud Euangelion docuerit, anathema fit. Vult, inquam, ilk non tantum affirmatiuam, fed SC negatiuam fidei noftrae fcntentiana habere, ut non tantum probemus ac exofculemur folum ilia quae ipfc affirmât, fed etiam deteftemur ac damnemus omnia uel con= traria uel quoquomodo diuerfa. Atiftiuolut,ut æaffirmatiuam deutracjfpeciCjS^ alteram deuna, SC denitj utriuftj ipecieidam= nationem,nonita dudum per iftos fadfam,approbemus,

Pugnabunt quolt;^,ut dixi,tales cum tota rerum natura. Nam in omnibusrebus acfcicntqs tantum unûde uno uerumeft: ÔC certè contraria de eodem fîmul liera elfe nequeunt. aut enim pia aut tmpia, noxiaautfalutaris-eftcommuniofub utralt;5p fpecie» Et,fi fub Litracp pia eft, altera certc eft impia : ac contra. Si enim aliter fe res haberent, utcontradidoria fimul liera elTe ac exiftere poflènt, tolleretur omnis certitudo, atqtie adeô etiara ipfa rerum natura prorfus euerteretur,

Denique pugnabunttaks communicantes fecum ipfi, ciimtas liaprofitebiintur, Impofsibikenim eft,unam mentem contrarias, aut etiam contradidiorias fententias fimul intelligêtcr concipere ÔC pro ucris habere. Atifti iubentur plures contradidlorias fen* tentias fimul profïtcri lutftint, Communie fub unafpecieredla, piaacfalutariseft; Communio fub diiabiisfpeciebus redfa, pia, fandfaacfalutariseft. Communiofubutraqiiefpeciepia, fandla ac falutaris eft: Communiofub utraque fpecieiuftèacfandfèlà-kitariteri^ dânataprohibitaej eft,SCfandfèfadli3, quôdinniimeri Chriftiani ob eâ exiifti funt.exuruntur ac exurêtur. Ecclefia habet grauifsimas 8C iuftifsimas caiifas prohibêdi ÔC damnandi iitrancg fpeciê. Ecclefia habet iuftifsimas fandlifsimasegeaufas conceded! cômunionem fub utraeg fpecie.Hjc ÔC alia prorfus acex diametro

eontradidona,iubcntiir{ftifupplices Antichnftj,q«i fub utra que fpcciecommunicareuolent,profiten', teftari ac proteftari corani Deo, totaEcclefia,acuntuerfomundo:quod prorfus eft impofsi^« bile,à quoquam homine uerè Slt; ex animo fieri. Quare aut in de^ fperationem contrita piorum pedora neceffario adducent, aut e* tiam in Epicureifinum, ut feientes acuolcntes contra confeietiam ca profiteantur, quorum contraria in pedorefuo certo ftatuent.

4 Qiiarto,quificcommunicareuoluntjiubcntur fefubqcere Antichrifio Romano, ciusc^ coniuratis Prælatis.Dedent igitur fefe fuoscß poftcros in extremam tyrannidenijUt corum confcien= tiisprolibituimpcrentacdominêtur, eoscßaccorum poftcros in aternü exitium trahant ac rapiantStcut antea tot fæculis feccrût.

s Qiiintó,ncccfle crit id fcuerifsimè flagitatur, tales cómu nicatorcsfubipiaMiflæ abominationc ab impio iacrifico talem communionrm percipere.Qi.iarefuaina participationetotöillud idololatricü facrum ncceflarió comprobabunt,fe^ metipfos hor ribilium abominationum rcos coram uiuente Deo efficient,

P Nonô,facicntfcpartiripc5 omnium incffàbilium pcccafo= rum abominaùoiiû Antichtifti,eilt;p addidotü,omnm bJafphe«* miarura

mfarumjlibidfnutnSCparnddionimtattrahentcÿfuper fe omnem omnium piorumfanguinemuentatiscaufafufum,inde ab Abel ufcg ad ultimum martyrem,uflt;5 in finem totius mundi.

2 0 Decimo,tales omneslemctipfoshonibiliter condemnas buntjtanquam qui petulanter,federate, impie ac plane nefarièha= demis à Pontifice Romano defecerint,eum pro Antichrifto pros* clamaucrint,tot eins errores accufaucrint,tot(^ eius Religion! coa traria dogmata pro ueriGimis ac fandifsimis affcruerint,totcç gras uifsimorum certaminum,turbarum ac fcandalorum caufam dedes rint.Suo ergo proprio ore femetipfos infames,omnibus fuppli cijsdignifsimosproclamabutjUt pofthacin omnem pofteritatem pro talibusatoto mundo habeantur.

11 VndecimOjCum facrofanda Domini Cœna ad hoc ipfuni fumatur,ut ibi fidcs noftra confirm etur,nos ueram Religionë pro fitcamur,mortem Domini pro nobis fadä annSciemus ipfum celebremusdfti talcs communicatorcs omnia hifee ex diametro contraria patrabunt.Cogentur enim confiteri,communionem fub Hnafpecic,ôd damnationcfubutracfjquamilli turn fument,iuftif* fima ac fandifsimSeffc.Qiia: poteft maior perturbatio fidei ac con fdentix efle,aui falte excogitari,quâ talibus contradidionibus fe metipfum implicare fiC obruere,ut SC fuprà dixi; Vera porro Reb'» gioncm Chriftiibi cogentur abnegate,damnare 6C blafphemare, contra falfàm ampledi profi'teri.Deniq? ibi ipfum iam orbi ter= rarumingentiDei beneficiomanifeftifsime patefadum Antichri ftum adorabuntjÔCfimul unicumfuum feruatorêlefum Cbriftum uiuentisDci filium,infandum inmodum blafphcmabunt SC des formabunt.Tacco iam,quod feie à ucra îefu Ghrifti Ecdefia, qua: uocem eius audit,feparabunnSC Antichrifti fynagogæ,pcrfequen t! ueram 0^ manifeftam uocem fui unici fcnraforis,coniungcnt,Ta ceo infinitafcâdala:tacco ôf ipforumpropriam aeperpetuam infa miamin hoc quoquemundo.

Paulusaccufat fiiOt Corinthios,ac clamat,eos indigne fumete, reos fieri corporis acfanguints,acfibimcr exitiumfumcrciquia iu-ftolaigii;sfumcbant,paupctesnonexpedabant 6C ddiciabatut. Atifii Q bone Deus,ifu iuquam miiiecuplo indignius fument,qui

tot ôd ta en incfFabrth crfmina,tam fndtgna Jmo Âf dctedîda ac cxc cranda fumptione,fibiad acternum Qi. prorfus incuitabile cxitiura accipiët.Sati'us crgô illfs infinities efTe^nequaquam commumca» reautcommunicaffejimd ô^ipfmijChriftumeiusiÿ iieram Relt-gtonem non agnoui(re,ô^ denilt;^ ( quod Chnftus deluda fuo pro ditorccxclatnat)nec natos quidem unqiiam fuifle.Nam fàcrofan dla commiinio corporis acfanguinis Domini nô ipfamet tota pic-tas eft.fed tatum foedusacobligatio ad «eram pietatê. Quid ergo talibus apoftatis,defici?tibusdenuo ab agnito Chrifto,ad agnia tumanathematizatumc^ Antichriftiim, aliud talis comunicatio erif,quàm fœdus ac obligatio ad extremam impietatem,ad omnes ’ infandas blafphemias abominatiôes iftius Babylonicæ beftiæ^

Cæterum,ut ad pios QC conllantes redeamus,Difcantbine omss nés Deum timëtes,agnofcere primummanifefl:am,palpabilem confutatam fœditatê errorum QC furorum Antichrifti,quôd ipfe* met iam uidet,fe nonpoffeillosfuos errorestueri :eot^p dequot;qui= bufdam cuperet,fi cumfua diabolica ambitione QC inani gloria poffetjCedere.Atnoscontratantoconftätiusinlioc fiÇalqsiftum çonuidum ÔC fuperatum Dci hoftem urgeamus.

Agnofeamus etiam hinc iftius fummi hoftis Dei uerè Luciferia nam fuperbiam,quodilia ingentiabona,uteft etiam donatio cor poris à fanguinis Chrifti,quæ ex eius immenfa benignitate habe musjifte uellet facere fua beneficia,ut fcilicet ipfi,nô filio Dei,pro pterea gratias ageremus.Agnofeamus eandem uerè diabolicam ambitionêtâi: in eo quod ifte conatur toti mundo perfuadere,non fatis elfe quod filius Dei amp;nbsp;inftituit 6C feuerifsimepræccpitcômvi nionem fub utra^ fpecie,nifi amp;nbsp;ipfe ex fua plenitudine potefta^ tis,quàm fibi pluiquam tyrannicè arrogat,de eadem re cum Eccle fia 6C membris Chrifti difpcnfet. Adeo nihil prorfus eft Deus,eius filius acipfius Sacrofandainftitutio ÔCfeucrifsimum mâdatômifi iftud foîdifsimum idolum,ucrè fupra Deum fefc efferens,cx fingu Jari gratia amp;nbsp;fapientia,idê nobis miferis homuncionibus,fuis cxe= crandis Bullis concédât,

Deniquehinc animaduertamusj iftius Auentini Caci fraudes, qupdaftutè conatur miferamplcbeculâacpufîllos Chrifti, fpecie concef

conCefsfoiïïsquorundammmorumcapftum Rch'giom’s dclinireï atqueita eand em in fiu'.n horren dam (pelun cam infcrnaÜum abo minationum SiC tyrannidis,unde cam Deus ingcnti mifericordia li bcrauitjdenuo retrahere.

Ocauetibipufille^rexrefuChrift/jtunc ucl maxfmCjab ifto infernali Ar(flolyco,cum talibus ouin pellibiis ueftnus ac ornatus adtédecipïendumacæterno exitiolacerandutn ac deuorandum acccdit.

Dona hoftium,uer€ non dona funt,ut habet Prouerb. fed Ion* ge peftjlentifsima ac pracfcniifsima uenena.Motieat tc utuQ prae fens BohemicarumEcclefianim exêplum,quibusante i oo.annos ifta,0C alia non pania multo honorificentius acglonofius concef-faftint;qiiæpoftquam femel denuó lugum dC frenum tyrannidîs Annchriftifuper collum ëC in os acceperunt,iam prorlu's fublata omni fandi Hufs dodrina pennus deletæ funt.

Dicamus igituriftiatrocifsimohofti Dei,Apage fis Antfchn’s ftc tnfernahSjCum tuis abominandis doms.Nos ex dono, ordtna* ti'one Sc feuero mandaro filij uiucntis Deijnoftric^ unici Scruatos n'SjCommum'onem fub utraeç fpecje,totamcj ucramacfinceiâ Re |jgionemhabemus,eamlt;j teacomnibus inferorumportis inuitis rennebimus.A teueró pcn'ndeutafaiana ipfo, nee boni quidcm quicquam accipere cupimus.Non fi tu aut file tuns pater nos Do* winicam orationemrecitarctuberetis, uobis obediremus , quin potius tato minus cam recitaremus, DcOjCiustj dikdio filio nos €onfecrauimus,SC ut cafta fponfaadduximus:illi,non ribi,noftram ©bediennam 8C omnem prorfus obferuantiam præftare öd proba« re ex animo cupimustficut etiam feuerifsimeillifoli, öd nulli prats tcrea ei in Religionc obedire ac obfequi iubemur.

Hadenusunüm Äntichn'fticornu,aut certifsimam notam om nibusucritatiscupidis, ex proxima fefsione demonftrauimus, Nunc de akerö dicamus*

Prædixn olim Spiritus fandlus per Daniclem,iftum uaftatorem regnf Chrifti præcipuè culturn quoddam tdolum,nomine Ma©= hm.ld öd re amp;: fononominis Papifticä mißam cxprimit.Eä igitur ilU

ilFc cum fuis mâcfpqsjn'prædj Aa SePsfonc fiimmis uin'bus jnîl: ut rare amp;nbsp;engere conatur, CUJUS machinas ôd moles nunc breuitcr cxaminabiinus.

» Primùm dicuntjChndum obtuIüTe in Cœna fuum Corpus' 'Si Sang'iinem Patri,fub fpeciePanis Vini. Vnde id ( ô bouc Deus) habent,aut’quo tandem uerbo Dei probaïufimo etiam eu ius tandem authentic! patris aut ueteris feriptoris teftimoniof gt;

Atuos iftamhorrendamfalfationemTeftamentifiltj Dci,eui* denti eius uerbo manifeftè refutamus. Nam Spiritusfanduspef tres Euangeliftas amp;nbsp;D.Paulum diligenter inftitutioncm Sacroian daî Cœnæ narrans,SC humano generi praefcribensjUegat ibi quic quam talc à Chrifto Domino ac Seruatore effe faduin. Certè line grandi atq; adeô extremo facrilcgio tanta res,ut quidem cam Anti chriftus elfe ÔC haben' uult,cxcludi non potuiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Verùm itaaccuratê concinnec^illud facrofanc^umTeftamen*-tum narratur,italt;5 fingulauerba aefenfus inter fefeinuicem collt gatur 5C co3gmcniatur,utctiamfifingereliccrctaut liberet alicui, non poHet reperire in illo facrofando T eftamëto locum,ubi iftud Antichriftianumfigmentum,oblatiàChrifto Panis ac Vini,uel faltem uerifimiliterintruderc pofTet.

Sed quoniam illis adeô probe conftar,Chriftum in Cccna ipfo« rum Miiîam. cclebraffe,dicât (obfecramus) quibus uerbis cos per eorumfacrofandlamMilTationcm ac mulTationem,qua tandem formai modo obtuleritç’Cur etiam non retinent eius propria ac formalia uerbaiCur item ipfonim facerrimus Canon,nullam pror fusmentionemiRiuspanarix ô^uinariæoblationis,utfui primas rij fundamentiautbafis facitddprofedô modisomnibusfadum opoTtuit, AtipforS proprtj fcriptorestcftantur,omnespartes Mi( ix,pYaefertim autem ipfùm Canonem,annis amplis /oo poft.Chri ftum.inftar centcnoscuiufdamconfutas conlârcinatasqj à diucr« fishomuncionibus efle, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quare cum^ AntichriRi noancipia non tantum careât omni pro bationc iRius uanifsimi fi^menti de oblato à ClniRo Pane ÔC Vis no.fed etiameuidentifsimeà facrofandisEuangelijsmcndacij rc darguantunclarèoRêduntjienonexnormaucrbiDcijfed ex fuis mendas

mendacispedons abomfnandalibidine acaudacia de tantis on trouerfqs religionis pronunciare.

X Secundo dicStjChriftum conftituiiïe Apoftolos nouiTcä« ftamêti facerdotes.Quæhmus hïciterum,quomodo aut quo uer^ bi Dei teftimonio hoe quoep uanifsimum commentum probentïf Nempènullo alio,quatn fuaperfridifsimafronte, Sgt;C extrema aus dacia quidlibetafferendi.

At nos contra proferimus cuidetifsimü uerbi Dei teftimonium. Primùm,quôd totuin nouumTeftamêtum in tanta fui prolixitate fie tot librorum uarietatenufquam Apoftolosuocat Sacerdotes, aut ullos omnino alios dodores noui fœderis Sacerdotes nomiis nat. Secundo quodidem dicit,huneSaceidotcm femel unoqç fccrificio perlitaire,ncc amplius ulla repetitione huius facrificij os’ pus elfe. Tertio,quôd docet Epiftolaad HebræoSjitaSacerdo-tium à Lethtis ad lefum Chriftum translatum efle, titille nullum plané habeat fucceflbrem,fed id Sacerdotium per fefe in cœlo per petuo pro omnibus accedêtibus exerceat.Hæc tria ualidifsima telt;= llimonia,innumeris facrarum literarum didis fulta,eis,ut planeir refragibilia,contraeorumuanifsima fie audacifsima figmenta in oculos S)C aures obtrudimus ac ingerimus.

5 Tertio loco affirmant,fuamMiflaminftitutam fiCmadatam elTeinuerbiSjHocùciteinmcam commemorationem.Vndc au« tem tandem hoc quolt;^nugamentum, aut potius facrilegam Sa-crofandi Teftamcnti Chriftifalfationem probantiQiio,inquam, oraculo facrarum literarum id confirmant^

Contraucro eos,pronobis,triafacrofandaEuangelia fie Paus lus difertifsiméredarguunnquæ oftendunt fie alFerunt ilia uerba, Hocfaciteinmeamcommemorationcnijdida efledeproximèan tecedentemandate cômunionis Corporis fieSâguinis.nam illi te ftantur,quôdftatim ubi Dominus accepte datoc^ pane uino di xiffet, Accipite fie comedite,Hoc eft corpus meumimox adiecerit, Hoc facile in mci cemmemorationem, ut impofsibile fit aliter il* la uerba redé intelligi,quàm de ipfafumptione Corporis acSan« guinis Domini,quæ ibi in re præfenti,manibus^ erat, inftitueba* tur,mandabaiur fie peragebatur,

Verum praeter hoc facrofan dor» Euaftgdtonim tcßimonfum Spiritus fandus per Paulum feledtim Chrifti organon adhuceâi dentiusiftamhorrendam corruptelamô^ facrilegam falfationem teftamêtifiltj Deiredarguit.Inquit enim;Hocfacitc,quoties bibe ritis in meam commemorationem: Qjuotiesenim panemhunc comederiiis,amp;fpoculumbibcritis,mortem Domini annunciate.

Clare ergo hîc Paulus cum Corinthtjs de facra Coena fumenda agens,iteratiscp uicib.illud,Hoc facile,de comedcre ac bibere,feu de efu ac potu Corporis ac Sanguinis Domini,qui à tota Ecclefia fiebat, cxponit.InquitenimtHocfa eite: QiiotiesBiberitis. Audis teSpiritum fandum per os Pauliloquentem,ö mifera Äntichrifti mancipia.Non dicit,Quoties obtuleritis,autquoties facrificaueri tiSjUt iios id uiuentis Dei uerbu uiolenter torquetis:fed Biberitis, oftendens ac conuincensomnesfanae mentis, ilkidPaccre omni-no ad totius Ecclefix edere ac bibcre,öd: non ad rafi facrifici geftis culatorios rnimos,autufquamprorfusaliö referendum efle.

Idem agit SCin illis ftatim adiundis,quibus quafi paraphraftfc ce uerba Dominiexponit : Qtioties enim panem hunccomedcri lis, amp;nbsp;poculumbiberitis,mortem Domini annüciate.Qi.iid quaefo tandem clarius,euidentius,acpotentius dici, aut etiam folum ex* cogitari porcft,ad refutandam ueftram nefariam corruptionem fa crofandiTeftamenti.

Hine ergo euidentifsimè cernis,Chriftianc frater,iftos fedudoc res feientes uolentes,confultö ac data opera, nonfolû fine uerbo, fed etiam expreflè contra manifeftum ac palpabile uiuentis Dci ucrbum,fuumidolumMaofim aut Miflam crigere conari,rum qui dem negari non pofsinr,fe euidentifsimèâSpiritu Dei, per facras litcraSjCoram toto mundo redai^ui acconfundi.

DicuntillijChriflumobtulifleinfacraCœna Corpus ac San-guinem fuum patri,fub fpecie Panis amp;nbsp;Vinitatmanifeftifsimè, ut oftenfum eft,à facrofandis Euangelißis redarguuntur. Dicunt, cum Apoftolos inftituifle Nouitellamenti Sacerdotes autfacrifi« cosiatid tota Scriptura pernegar. Dicunt Chriftü illis uerbis,Hoc facile in meam cömemorationem,fuammiifam inftituiife ac man* dafle tat contraires Euangeliftæôi^D.Paulus eos uel palpabiliter

falfatiteftamcrttiîefiiChriftîcoram toto 'mundo tco s pcraganf. Subrutis igûur lam corum præcfpuis fundamentis,ruit QC tota ifta abominanda fabricaBabylonicac Maofim aut MifTæ.

lUa q uoque eft manifefta ôC non ferenda facrariim Iiterarum m'olado ac Iacerano,quod aiût,Menfam « .Cor. « o.akare fignifica« r.e,cum Paulus dicir^Non poteftis fimul participes effe menfae Do-mini ôô^menfæ denioniorumtcum nufquamid hoc uocabulum fis gnificetzSdmanifcftifsimurafit, eos turn facram Cœnam fumen«« teSjtumÔCin idolorurnTemplisidolothytis uefcentes,admen= fas federe aut accubare,amp; epularifolitos cffc,ut clarc fandus Pau (us eiufdemEpiftolac s.teftatur ctun inquinSi quis te confpexerit in epulo fimulachrorum accumbentem.

Äh,nihilfatis dici poteft deiftorum facrilcga uanitate ôCauda« ,cia,quiduis temerêdefacris4iterisfingente5Cblatcrantegt;uttnodo fuasabominationes quomodo ornent ac obtineant.

Negantifti Âreopagitæ,quicquam obefleiftifuoMaofiticoià«* crificioindignitatem Sacerdotis. Ergoiamfublatû plane eftillud uetus difcrimen,quod Deus primiimad perfonam Âbelis, poftca adciusfacrificiumrefpexerittfiCquod ait Epiftola ad Hebraeos, ideo Abelera gratius facrificium Cainoobtuli(re,quiafide obtulc rit. Ateorum propriumius,dift.jx.ilt;J,q.7,tettatur,Papatn Ni colaum S)C Alexandrum, acplures fynodos pronunciafTcjOrnnes eos qui à fornicario facerdote Mifiam audiuerint, elfe idololatras QC excommunicatos.Qiiis uero Papiftarum efl:,qui non fubinde a talibus Miffas audiadErgo ipforum propriû ius pronunciat, om^ nés Papiftas elfe excomniunicatos ac idololatras,ÔC fimul iftam eo rum Pfeudoiynodum réfutât

; Nonlibet nunc prolixins Mifiam refutare,omnesque eins ims pietates.quac innumeras planefunt,recenfereac redarguerc. Hoc enim turn à nobis tum amp;nbsp;alijs dodoribns fæpius prolixifsime fatflum eft. Tllud tantum iam obferuetur, quôd Canon, in quo caput Papifticæ Mifiæ eft, longe poft Apoftolos, annis am# plins ^Qo.àqnodamignobilifcholaftico (tefteD.Gregorio Papa) compofitus eft.

Tanta etia uan'etas Miffarum fubindein authcnticis libn's repe ntur,ac ab ipfifmetPontificrjsnóita dudumColoniæ,Antuerpiæ, Parifqs ac Venetijs ediiur ac édita eft,ut uel ex hoc folo liquidifsts me appareatjtum ilium centonem mere humanum figmêtum efle, ac temerè pro libitu arbitriocç facrificiorum modo au(ftum,modô diminutum,modó fic,modó aliter formatum amp;nbsp;reformats fuifte. QiiodS^ipforumdiuusGregoriusmagnusPapa abunde often* ditjCS fuo Auguftino Anglico,ut noua formam Milfa: Anglis tra dendamfuoarbitn'o componar,circa 000 Domini annum iuadet.

Hincetiam cerne,pieLefl:or,qualemNorm2m iudicq ifti Tri= dentini Sedu(ftorcs,anin diiudicandiscontrouerftjs ÔC.côftituen* daReligioneacEcclefia adhibeant:nempe,primum foedifsimê conculcantuerbumuiuentisDcijid trahentes ôi rapientes quo* cuncç eis hbet,fummauiolentia,audaciaacpctulantia,Deinde au dacifsimèjimô amp;impudentifsimèfinguntamp;5adfirmant(idqj,proh nefas, fub facrofando tituloacnomineEccIcfiæamp;Spiritus fan» ÓÓquicquidmodó cis collibuit,eorum'uePcflicaeac plané Epieu reæ potentiç,pompæ amp;nbsp;cômodis,utile conducensep efte uidetur.

Hadenus, Chriftianè Ledor,audifti uiuâPraxin, quomodo Tridentini cenfores,fecundum fuamNormamautregulam,op* preftae ô6côculcatæScripturæautuerbiDei,acdenilt;5ipftus uni ci Magiftri filrj Dei uiuentis,fummalicenria,plane(^ pro arbitrio, aut etiam libidinefua,de grauifsimisrcligionis controuerfijs pro nuncient,SC infuperhorrenda anathcmatafupcr totam Ecclefiam Dei décernant. Nunctuumeft,uidere acftatuere,an potiusom nipotentem Deum,in fuo uerbo audire uelis,an uero ifta coniura* ta Antichrifti Romani mancipia. Vtrique mandant ac promit* tunt,utriqueminantur:fedtarnen,telle lefu Chrifto(li modo quid ei quo(^ in Rcligionetribuendum eft) magis timendusis eft qui poteft corpus æterno gehennac exitio perdere, quàm qui folùminterficere.

MA 61HVL ET PRAXIS, Q.VA ANTI-(hrißns regnum, uerbum, Religionem, acEcckfum Chrifli pe/JùitJfdit tc con^ iulciiuit.

Vó autem eo minus dubitare pofsis, AntichnftS eiustj r^^l|iSpirituales,ucrbumuiuentis Deiautfacras literas op« fe^^^'primereacconculcareïatc^p itafefefupra Deum ipfum, nriir Paulus olimpracdixit, efferre: proponam tibiód aliam ipforumpraxincircaucrbum Religionemc^omnipotentis Dci,qLiænon pauds iftis 17 aut 18 annisTridentini condliabuli, fed lara fermé mille an ni s durauit, fœdifsimecg per Ecclefiam Dei graffara eft. Earn igitur tu diligenter cognofee ac contemplator. indeenim profedo facile perfpicies,quàmhorrenduminmodum ifta abominaticnis defolatio Ucum, ciust^ uerbum fuis contus melîisafheiafjeiusr^diledifsimi filijregnuni ( tanquam quidem uert CalyJünius aper de fyluajdcuallet fîC prophanet, ac denique genus humanum feducaî,ÔC æterno exitioperdat : contra autem iuas impias blafphemias ôd tyrannidem prouehat, promoucat ÔC amplificet.

Papillae igitur longe foedifsimè,amp;innumeris plané modis con* culcaniuerbum Religionemcj uiuentis Dei, aut Scripturam cram, quorum aliquos in fequentibus indictjs recenfebo : tametfi nonnullos ex eis ctiam fuprà attigerim, nam omnes nemo enume rare ualeat,etiamfilinguas centum oralt;^ centum habeat, amp;infu-pei‘ ferream uocem,ut Poctæ exclaniare folent,

t Aiunt enim effe ambiguam ÔC obfcuram,quam etiam fum« mi do dores intclligere nequeant. Hinc liquido fequitur, fruilra earn legt,amp;in eafudari: ÔCalium dodorcm acdodrinamclarc loquentem audiendum effe.

* Non omnia neceffaria in ea conaprehenfâ. Qitarc ilia défi« eientia,aliunde, nempe ab ipfis amp;eorum conciliabulis petenda effe, Difeamus ergo Dei amp;nbsp;ucræ Religionis cognitionem ex

pTenis .taftttiïtioftibüSjtcIidhs ift/s mutxlis ac mancis facrarumlitc;* rarum.fragmentis,

ƒ Fac quodtibibonumuidetur; idmoxeritprobum,pium ÔC Deo acceptum» Hæc eft ufitatifsima dC probatifsima régula,0^ ueluti primum principium SC fons Pontificiæ religionis î ficut ÔC omnium Ethnicorum ad idolatricarum religionum. Inde enim eft apud eos tanta licentia QC uarietas ethelotrtfciarum, aut eledicio* nimoperum,cultum,mediatorum SiSdiuorum. Quæ ipforum res gula diligenter expendatur. Tollit enim funditus iJlud coelefte oraculum, hvncavdite.

9 Non omnia dogmata Religionis eflc praefcripta in Bi« bltjs, fed innumeta per manus tradita. Traditioncs ergo audien* das efle. At illæ plerunque ex diametro cum fcrip to uerbo Dei pugnant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

»ö Scr/ptiifanon debetcffenormaîuHtcfj propter caufas fu« prà auditas. Definat ergo pofthacuocan' Canon.

11 Sölauctus uerfio,negledis Græcis QC Hebrçis fontibus.au diatur,legatur,cnetur,ö(^tanquSprorfusfrr£fragabüis obferuetur, fupprefsis omnibus alijs uerfionibus: ut plurimæ aduerfariorum conftitutiones(præter concilium) fcuerifsimepræcipiunt. In qua una re quantum incommodi fîf,fuprà bjeuiter oftendi.

J z Patres Concilia,Traditiones, 5gt;C perpétua confuetudo fitinterpres Scripturæ,amp; iSlorma omnisiudicq £gt;C concili) tutftas tuunt Patres Tridentini.

13 Si uos(inquiuntilli)fic fiintelligitis Scripturam,nos ali* ter,qufs eritiudext'Neceflario nimirum Patres,concilia, perpétua confuetudo,ô(^ omnes Papiftisreceptiferiptores.Ne fit ergo poft haclucerna loci obfeuri.

»4 PrælatifedentfupercathedramMofis,amp;habentius cons dendiCanones fub poenapcccati mortalis:6C quicquid ilfi modo præceperinr, nos citra omnem dubitationem aut difquifitionern prOmptifsimc credamus,SC fadamus.Audianturergoi!li,06Reli= gionemabeis fabricatäfequ3mur,quicquiddicataut taccat Seri«» ptura’.quandoquidem tantum ius fcrendi leges in Religione illi fa crofandi Prælati,non in Mofis cathedris fedentes habent.

1 ! Credatur,citra omnem dubitationem aut exception?,mi« raculis,apparitionibusfituifionibus. Hoc fentiunt natura oms nes homines,quod fatis indicat cxperictia,amp; ille diues cum patre Abrahamo colloquês.Hoc eft unum ex immotis principijs Theo logiæpontificiæamp;gentilis.Quare ncgleóa Scriptura,Mofcs Prophetis,audiamus cum fratribus epulonis,quidilli,qui ex infer no à diufte epulonc mifsiuenerunt,dicant,aut nos de Deo,religio ne ÔC uera falute doceant.

16 Non efle uertendam Scripturam in uulgares I/nguas, ne contaminetur amp;prophanetur uulgaribuslinguisteademcß decau fa etiam in templis,omnialatine pcragenda effe.

17 Non permittendum Laicis, ut legant Sacras Jiteras ; fed audiant modo Pontifices amp;Saccrdotes iuper fuas cathedras fedentes fuolibitu quod eis bonum uidetur docentes. Illis fuas anima s

« 8 Simplex carbonarfj fides omnium optima eft, ut fcilicct tucredasimplidtèid,quod credit mater Ecclefia: id eft, Papaamp; Spiritualeseiusjetiamfi tunefciasquidilli credant: acnecforte ipfimetmaioriex parte fua, ut ullamomninofidemreligionem's! lie (fi modo eorura uitæ,ut certiisimo indicio credendum eft) np» fint aut credant.

1 opus operatum tollit fidem ÔC omnino omnem feien^ tiam in Sacrametisjpromifsionibus ÔC operibus, ac tota religione, Dicunt uero Papiftae, ualerc Sa cram enta SC Miflas etiam fine b nomotuutennsî neccffeneceftariam ueram fidem in percipiente, ad eorum efficaciam. Sic Ô6 fuas preces ex fola battologia ualere fentiunt.Sublataporro inde fide, etiam promifsio,cui fides inniti debeba^mortua,aut certe muta eft.Hocprincipium Pfeudotheo= logiæ tum in Papatu, turn 06 in Ethnicifmo ac ludaifmo, omne ftudium feientiæ Deiautuerbi eins extinxit.

20 Dubitandum efte contcndunt,an.Deus nosexaudierif, pcccata nobis remiferit, nos acceperit, finjnobis propitiusaut no.Ergo fruftra loquitur Deus in Scripturis,ad pcccatores. At file ob hoc ipfum tamlarge SC tarn benigne perChriftum offert gra« tuitam reconciliationem,utei credamus : imo etiam credere feue* ^rifsimèpræcipit. Vbi uerô dubitatio pia utilise^ eft,ibi feientiaeft fuperflua, imo SC noxia. Nam feientia 0^ dubitatio fibiinuicem contraria funt, fecj mutuo deftruunt.

21 Si ex operibus uenit falus, irrita eft promifsio feu Euan« gdion: ati^ita omnis plenior cognitio eft inutilis. Nam amp;nbsp;fine ea faluari potcrimus,6C conditio noftrorum operS facietnobis proj mifsionem incertam : quippccui noftra opera non fatisfaciunt.

in Papatu. Vix centcfîmus facrificus,aut ctiam mi’nefimirsChnni'a nus fcüu'r, efTc aliquem librü ditiinitùs Ecclefiæ datum, fccundum quem omncs (aluandi,uiucre autcrederc dcbeat. Hodicrna ctiam die utx uigefimus aut trigefimus racn'fi'cusinPapatu,habet Biblia.

24 Licentia allegorizandi öC typfeandi fumma fuit, óóadhuc eft,in Papatu.Quod renera eftnonipfas facrasliteras,fed fuicapis tis fomnia amp;nbsp;mythologias,plaufibileslt;^cogitationes,pocmata aut inuentiones docere. Qiiae ratio docendinon facrarum literarum cognitionem,fed tantum ociofas .cogitationes requirit.

1 ƒ Extrema audacia tcmere citandi Scripturas,nulla prorfus habita ratione contextus, aut ueri fcnfusloci Scripturae,penitus Tcgnauit in Papatu,Ô6 adhuc dominatur. Aliquando centum tefti-tnonia de una aliquafententia effiidcrunt, amp;nbsp;adhuc cffundutMo-nachi,mcmoriæ ciftentandæ gratia,quæ prorfus nihil ad rem fccc* mnt. Necfanèetiamipfi eruditioresfcriptores, curam redè uerê aepropriè citandi Scripturam habuerunt: ut etiamexmodernis Papiftarum feriptis apparet.

2Ö Tot eorum feripta bJafphema contra Scripturam fubinde eftiinduntur, nec cft qui cos cohcrceat. Vnde liquide cerni polt; teft, quàm impie de cafentiant,

27 Finguntifti, ApoftolosmutalTcdiuinitûs inftifutam for* mambaptifandl, præccpiftcitcm defanguineamp;fuffocato: ergo ipfislicercaliquid aliter, quàm Scriptura præfcripGt, autDeus mandauit, agerc, ordinareaut mandareut ncccfrarium:ôi5mox idem,fi cis uidcatur,tollere. Quis ergo in tanta licentia Seriptu« ræ ufus efte poteft?

28 indoefti ordinantur, 6^ iam annis amplius lt;300 ordinati funt,nempetantum ad Miflationcm ÔC boatum:imô necquic* quam minus ab eis rcquiritur, quàm ut docere ucrbumDeipof* fint. Epifeopuseosungens, radens execrans, aut confccrans, dicit tantum : Do tibi poteftatem offerendi pro uiuis,amp;^ pro mors* tuis. Quid ergo opus eft illis Scriptura, aut ulla omnino erudt* ttonef Satis eis eft, fiutcuncj legere acdemurmurare fuam Miffiis lam queant. Neceffeucro eft,in tantaruditateminiftrorum Seri* pturamiacere.

Ranfstmè condones fiunt, præfertim oKm rarac funt apud Paptftas : qin'n ód hodierna diemultæ funr ac magnac di lUiatcsinlraltajód alibi in Papatu,quitus toto anno nullac audiun-tur conciones , prxterquam in Quadragefima. Quis ergo ufus Scripturæ ibi, ubi de ea populus non docetur/

lo In fcrinio pedloris Santïlifsimi funt omnia iura ; e» quitur,non exuritur. Contra,multi co rum qui facram Scripturam fcrutanturSC fequuntur, pefsimè affliguntur. Abiedis ergo Bi* blijs, attendant illi ijs tantum, quac exiïlo facro fcrinio prpfluunt, cgeruntur ac defcendunt.

3 • Dilutio aut contaminatio Scripturæ per Philofophiâ hor* ribiliter pîurimumcç fit in Papatu; itautScripturaautfpiritus S. per os AriftoteliSjUelpotius ex corde animocp Ariftotelis, no fuQ ibno,menteacfenfu cogatur loqui. Qiiæprophanatio Scriptur» perniciofifsima plané eft,ÔC Scripturam funditus euertit.

Ji Tam uarij OrdinesfuntinPapatu,quibus propriêperfc* dioniSjReligionis aut Rcligiofitatis acfpiritualitatis titulum lau* demc^tribuunttpræteriftum unicum acChriftianum,quem pene pro prophanohabent, ac cumfaftidio contcmnunt.llliuero has bent fuas nouas régulas,acueluti propria Biblia,in quibusfumma eorurn Religionis,autpotius fuperfiitionis eft,in quibus ftudent, quas fequuntur dC adorant, negleda Scriptura,

3 j Tam multa pro Chriftiana religione apud Pontificios ur* gentur acfcruStur, de quibus prorfus nihil in Scriptura habetur. C^uis ergo ufus Scripturæ cquot; Siquidem aliunde Chriftianareligio pcritur,amp;^ fine omni modo acfine cumulatur.

34 Innumcræ plané omnis generis difpenfationesquotidie Romæ cuduntur, funduntur; impetraricß ,fi modo æs adfit, poffunt. ut de edendo butyro,ca(co,larido, amp;nbsp;alijs omnis gc? neris rebus, habentur integra examina aut chaos indulgcntiarum in omnc^^cafiis,culpas aut defedus. Quid ergo necefte eft ex Bi« blijsfcrutari,quidDcusfieriuelitautnoIit,quomodo nobis opem ferre ftatuerit; uos'uecum colcre,quærerc autinuocare,uel quou modo nos omnino faluari debcamuslt;

cd,quam Scfîptaram SComncm Deiaiitontatcm abqccrc/q nn* doquidcm cxfeuerifsimts uiucnhs Det mandatisac dogmaubus tanrum hbcra,noftrxc^potcftati fiibieda confihafiuntî'

Taminnumcrie difpcnfanones ö^perpetuar BuIIæ Papas rum pcrorbem tcrrarum,ut infernales quidam papilioncs,miilcac aut ucfpæ circumuohrantjuenditantur SC oftcntätur,quibus con« fcientiac ac Religio regitur: di. tarn hoc, iam illudjtum erga plurcs fimul integrascip ciuitates aut regiones, tum di erga fingulos mans datur, prohtbetur, docetur, exponnur, ligatur, coardatur, gra-iiatur,iaxatuf^concediturautindulgetur. Qiiarc Scriptura nihil Opus eft,fufficient tales ßullac ad falurem,öd omncm pietatem.

jr Epiicopi proximis annis fexcentis, aut co amplius, nort funtconcionati.Quidergo opus fuit Scriptural Eandemuerones gicdionem condonumiam quoepretinent, amp;retincbunt. Ante icptemdecim annos decrctum eft grandibus uerbis in ifto concilt; liabulOjUtconcionêtur.QiiisautemilIorum ab eo tempore coepil docere populumi Sic 6C in pofterum ftertent. Quis ergo ufus erit Bibliorumî' Iam amplius milleanni funt, ex quo S.Gregorius Ma gnus Papa quçftus eft,plurimos quidem eflefacrificos qui canant in Templis, paucifsimos uero qui doccant,

) 8 Extrema licentia quiduis uouendi,uotorumcj exadio ples runqptrremilsibilisregnatapudaducrfarios. Quare habet unui* quifque Biblia in fua libidine aut pruriginc, fibi uota religionestß pro arbitrio cligendi di uouendi. Alius curritad Occidentem quaefitum falutem , apud Compoftelanos : alios ad Orientem, Hierofolymam,

Si nunc ( inquiuntaduerfartj ) EccIefiaficintelligitScri-pturam,ö(f ordinat, credêdum ci eft: Si moxaliter,itidem,ut fuprà Cufanum Cardinalem audiuimus pro Maicftatc dcccrnentcm,ô^ faepius repetentem. Quid ucro hoc tandem aliud cft, quant Scri« pturam femel,ac ftmul pcnitùs aboleret'

40 Chriftus ( dicunt illi ) non iufsit fcribcrc facram Scriptu* ram,autucrbum Dci. Quare cum fineeius iuftîi, hominunt arbio trio, Nouum teftamentum cenferiptum fit, quiddecolentien* dum fît, facile cft ftatucrc,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y * Ex

4* ExEccIcfiæucritatCjdcdoânnaÈnnceritatejnonconttà, cxfincen'tate dodn'næ, aut exfacns h'teris, quænequaquatnfunt certanotaEccIefi'æjftatuendumeflecontendunt.

41 Videantur Condones ÔC Poftillae Monachonim Si facrf* ficorum,fam plunmi's feculishabi'tæ, Repeueturineis non Scri« pturae tradatio, nonetiam fanæ Plnlofcphîæ, fed ferme mera: fatf bellæ ôd nuga: ftulti eorum cerebri. Idem amp;nbsp;pofthacfîct, ubirc^ gnabit Papatus. Qin's ergo ufusfacrofandiTeftamcntiChrifti^

4î lus Canonicum fibirapuit totû regimen confcientiarum, Ecclefiæ SiC Religionis. Qiiid ergo opus eft Sacris codicibusî.

44. Innumeri libcUi in Papatu miferæ multitudini obtrudun» tur,in quibus nec mica quidem Scripturç tradatur aut explicaturt ut funt,Hortuli animæ, Rofaria ,Vitæ miraculaFrancifci, airt aliorum Sandulorutn: Miflalia, Breuiaria, Offïcia,Exequiaj Bes ncdidlionaria, Agendæ,tnnumeræ Summæ, Specula, Exempla Sancftorum, Infinita fentcntiariorum uolumina,ôd fimilia. Qiiarfc neccftarió Bibliæ obliuifci cogantur, in monafticarum nuga* ïum copia.

4! Redè differitin ConoquqsErafmuSjtotauitam Chriftia* norum,præfertim in^Papatu^in ceremonijs confiftere. Qiiid igitur opus eft Bibltjsflllx Ethnicç obfcruatiunculæ uariarum ceremo: niarum ,,totuslt;^ talis Chriftianifmus, poifuntetiam fincomni co» gnitione Dei aceius uerbi obferuari : ut olim apudIudæos,Ethni? 0s,,óó pofteaapuftPapiftas SCTurcos faditatum eft.

4lt;î Miniftri Ecclefiæ in Papatu funtplané obruti.uartjsprecæ tionibus',boatibus, Miftationibus, ÔCalijs fuperftitionum cere*i monijs, Quando ergo uacat eis ftudere, aut Sacras literas fecun* dum præceptura Domini fcrutari i Qiiare etiamfi dodifsimi inis tiarentur, tarnen moxfierentindodiCsimi^

- 47 Impunis cœlibatus nonfertfpiritum S. In quibus autem »lie non habitat, ijncc curant, nec etiam intelligunt fpiritumS* Nameaprofccftô carnali homini non fapit: Qi. quo Spiritucon* fcripta eft, eodem uult legfi.

48 Qiiot iam leculis iacent Theoïogfcæ îe(5îioncs in Ca* thedralis templis fcholis Papiftarum;’ In Italia clamofi 5d rixoli

rócofi Monachi,pro ucrbo Dei acPauh'nis cpiftolis, Metaphyficar AriftotelisprofitentuJ.Siciturad aftra, Qiiorfum ergofacrofan* ûaEuangeliaî’

•49 Dicunt Tndentini Patres in fuo decreto de communione fub titrafpccie,liccrc cis miitare in Sacramentis, quæ in'dcantur pro ratione ccmporiim.hommumJocoriimjSC aliarum drcunftan tiarum.Si Chriftiana relfgto uariat rationecircunftantiarû,'adum eft dcBibltjsaiitfcriptoiure,qiJoddeuno tantum quadamimmo ta forma Religionis,quac de omnibus temporibusjoeisac homi* nibiis fit communisjoquitur Res tota hoc modo ad arbitrium gubcrnatoriim, qui fefe ad circunftantias applicare ÿotcrunt, redu cctur^

ƒ0 Deni(^,quis cfïnunc omnium Pontifïciorumfcriptorum, qui quidcmfcnô intuendum Papatumincumbunr,qiüllluftrarc conetur,aut'Gt conatus,ipfum textû Sacrarumliterarû,uel viertens dOjUel Hebraifinos exp!icando,uel alia aliqua tàlirationeild qui» dê aliqui eîaborâtjUt aliqua primaria facra fcripta uiolêtis interpre tationibus adfiiasimpietates pertrahantifedinexplicando ipfo fa crarum h'terarum textu autfcrmone,nemo plané occupatur.Vn-deliquidô patet,quomodofint ergaucrbaDeiaffedi.

' Quàmcontemnant facras-literas aduerfariorum dodo« resjetiam exeo patet,quôd non tantum non funt ftudiofi lingua»« rum,quæ ad fcrutationemfacrarumliterarum extreme neceflariae fiint:fed ctiam RcuehIino,Erafmo,Budæo,ViuijSgt;Calîjs inftaura« toribus linguarum atrocifsimèfefeoppofucrunt.

- fl Papæamp;eius'Pfeudcfpiritualium contemptus Sacraruni literarum ôi. fynccræThcologiæ,etiam exeo perfpicuèdcprehens ditur,q) non folumalios Chrillfanos ob infeitiam facrarumliteras rumlaudarunfjdidaruntq; id elfe Chriftianam fimplicitatem: fed ctiamillos ipfos Ecclcfiæ gubernatores aclumina,Francifeum ÔC aliosiquem negant literatos MonaClîos pro fuis fraterculis aut fe« datoribus coram Chrifto cxtremoiudicio agnitiuu,ut cftin ipfos rum libro Dcformitatuir» aut Confcrmitatiim«

ƒ J Quantoperein regno Antichrifti Sactarumlitcrarumau« roritas SC eruditio autinftimtio contemnatur, Ôd olim contempta

fitjUel ex co Chnftianirs homo nuliciu facüt, q» nemo ïcriptornm Pontificioruin itiexponnonccapitum Chriftianæ docftrinx dili* genter ipfas prim arias noces,qnibus in earum matcriarum fontP busjlocisaut tratflatibijs Spintusiandusutiiur ex linguarum SC ipfius facrae Biblix conRiet.i.line,uero ufu ac ingenio cxplicat. Exemplo fit eorum Oominicus de Soto,qui Epiftolam ad Romas nos prolixe explicâs,oinni Ihidio debuiHet fermonem eius, ac prç fertim priinarias uoces (ut func Peccatum,lufticia,lu(hlicatio,Gra ' tia,Imputauo,amp; Imputatiua iufticia ) explicarc,utnoftriScn'ptos res faciuntzOqurde uoluifletin prxfentibuscontroucrfqs non fu3 fententiam in Paulum inuehere,fcd Paulüaut potius Spiritus fat a di dodrinâilluftratâ totiEccIefiae,iK luceat corâ hominibus, fide liter depromcrc ac uclutiin aureoqaodacadelabro proponere.V e ru ilk nihil talefacit,fed tantSSophiftarüglofsisPaulóobfcurat.

Non ergo ille Pauli mentem detedis uocû inuolucris illuftrar, fcdpotiusnube erroris fuarum uiolcntarumgloflarum faciem e* ius contegir,ÔL uelutiinduda ci quadamlarua,longe alium quam eftjUideri haberit^ facit.

f4 Summa,id agitur à Satana amp;nbsp;Antichrifto,ciuslt;ç imptjs mis niftrisjUt Chriftiani plané Etfanicorum,aut etiam pecudum inftar, prorfus nihil ucre ac (blide fciant de Deo,auteins dodrina S( Res Iigione:necpofsintdicere,D.PapaautEpifcopé,curhocaut illu4 facisifcd crcdant illis, quicquid ipfi perfuamancipia in Ecclefiam euomcre uolent,fintlt;j fllisamp; ludibrio SC quasftuijUt etiam antca in Papatu plane horribiliter fadum eft.

HAdenusjChriftiane frater,legifti tumnormamReligionis ac controuerfiarum, turn ÔCuiuam praxinzeamqj tarn uetere 8C perpctuamgt;quam etiam rccetcmzquib'us Antichrillus,ciuslt;ÿTri* dentinumConciliabulum,informandaRdigioneamp;Ecclclia,diri mendist^ cotrouerfqs contra gloriam uiuentis Dei,0C falutem bus mani generis gralTantur.Vndcturn autorem iftius aduerfarij res gni,nëpe infernalem ilium Lconê,ucluti ex ungue( quod aiunt) agnofcere potesztum etiam, quid tibiindeuerxac folidae pieiatis aut falutis expedandum fit.

uêtas AntïchriRi. Nee quiTquam uel cx noüris nel ex Papiftis da biutplurimumfiuinrer€iïe,rantuin Dei 8é enisEcdefiæ hoftem recïlè agnofcere. At quis tandem unquahacrcticus Sedudio?uc fiirrexit,aiit omnino exoïiri po teil,qui uel crafsius ucl fceleratius, uel etiam diutius,uel deniep pcrniciolïus uiuentis Dei décréta ac uerbum,Religfonem ac Ecclefiam proculcarc,perdere SC peruer* tere pofsittquam iftam Babylonicâ Meretncem,cum fuis amafqs, maiicipqs acfatcllïtibus facere,ac longtfsimo iam tempore fecilTe, cum aliunde,tum etiam expratcedentibus cognouifti.

Qtiare eft quod in tanto furore iltius aduetlarij filrj Dei,cœlefti Patri fummas gratias perpetuó indefinentertj agamus : qui ilium pr{ncipemtcnebrarum,cxutumformaacfpccieangel« lucis, tam deformi ac horrendo afpedlu faciein publicum prodire uoluit: ut non aliter per iftaexecranda blafphemiarum nomina, quibus ifta Apocalyptica Beftiaplena ell, omnibus ferner agnofcendum fugiendum^ exhibuerit,quàm lî corporea fpecie ( ut pingi folet ) côfufus ex uartjs figuris ater,uallo igniuomocß ri(flu,ignitis fulgii rantibuslt;^ ocuiis,incuruisunguibus, amp;nbsp;prfgrandibuscornibus, fefe pauidis hominibus fubito uifendiim obieciiTet.

Qiiapropter inexeufabilis es, ô omnishomo,qui in tanta luce Euangelîj,gratiæacbeneficiorumChrilli,ÔCin tam horrenth ac palpabili tot abominationum defolatione, Antichriftumnô agno icis: non ilium unàcum fuis conciliabulis amp;nbsp;nefartjs conatibus' deftigis,exccrarfs,detellaris ÔC anathematizas.

Qiiàm muliis modis ConciliumTridentinum fit ab omni iure, pietatc ac æquitate Ecclefialliciiudieij alienum : quàm etiam non conueniattot dccretis aepromifsisCæf.Maiell. Ô^Comiciornm totius Impertj:môllratuni quidem hadenus ellà plurimis,amp; qui-dem etiâab ipfisIllullrif.Principibus acllatibus confefsionis AU guftançjpluribus reeufationibus ac protcllationibus fcriptis,obla tis,acutracß!inguacditis,quarQaliquotfLirnmaria,argumenta etiä Siddani Hiftoriaepaisiminfcrtafunufedmonllrabiiur forte alia» quandoopebeneficioeç filfj OcfAntichrifluiTi patefacientis ,ad* hue plenius SCaccuratius,quàm merisfraudibus, malis dolis,uioi len ta,tyiânidcaciniuiijs côtraomnesrégulas prjfcriptatj omnis iuris

' 17^ iurîsacæq’Htîtfs, fnpcrtticfemEcclefiæ aciierkatfs infiruAus arf. watusq? Ht amp;f grafletur.

Cxterûm,flneidfaAam faent,fiuenon:hacprofeAôipf3, qiiæ baAcnus dciftafacrilcga Tndctinaturba £gt;C ncfario conatu expos fuimus/ans SC plus fans grain'fsimarumcaufarum connnenr,quæ liqin'difsitnèSC quafi palpabth'ter monftrant, iftud bbfphcmum CódliabulLiinexpatrediabolo,cfleab eot^regiacgubernari, SC in extremam côtumeliam Dei,ueræ Religionisintchtum, ac æter num infinitarum animarum exitium (tacemus enim huius uitæ ins gentia damna,iram Dei ac pœnas)comparatum,ordinatum ac di« reAumelTe.

Voluntinifibiiusacfasefle,rclt;^acopereipfo id Gbi audadcr ufurpant,de eodem dogmate ac capitefentêtia'ue Rcligionis,mo dofic,modôaliter,pro fuo arbitratuftatuere.Volunt non folum fine Scriptiira,fed etiam fupra SC contra Scripturam,delonge gras uifsimis rebusac controuerfijs Religionis decernere. Et denique blafphemant,per os fui legati ac præfidentis Cardinalis Hofij, Ca ligaeaut Caligulae,hifcc uerbis,Sacram Scriptura efie Creaturafn, rfleegenumelementum.VanumeireLaborcm quiei impendas tur,r^onoportere Chriftianum hominem EiaddiAum efle : quin etiam tandem iubendam efie Facere,0(f audiendas Spirituales cordis noftri reuelationeszficut SC fingularc organon Satang Stêckfel dius,impuro ore uerbiim iiiuentis Dei allatratjô^ laccrat.

DOminuslefus,quiad hocipfum cœlitusàfuo acnoftrobc* nignifsimoPatremiffus eft, ut opera diaboli dcftruat.eius^ Caput fub pedibus noftris conteranquiq; leciindum Pauli prophe tiam,fuum iftum fummum hoftem SC Satanac primogenitum,Ân^ tichriftû Romanûjfpiritu oris fui confi'ciet,fiC praefentia fua aboies binpergat çumporrô,utpræclarifsimecoepitgt;orbitcrrarum pate-faccre,conficereacdeftruerc,06pufiI15gregemfuum contra cum potenter defendere, acgloriam nominis fui,0£5 Ecclcfîæutilisa« tcm,infinitar um lt;5 anim ar um (al utem. Am en. ;