Stanislai Ori^

CHOVII RVTHENI, DE LEÖÉ Coelibatus contra Syn'cium in Concilto habita

Oratio.

EIVSDEM STANISLAI AD iulium Tertium Tont. Max. SuppUcdtiOi de approbando matrinwnio 4 feinito,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ITEM,

Oebello aduerfuiTurctii fulaptendo,lt;td Ei^ui-* tes PolonoSiTurcica prma.

M Si^ifnuindum Polonü Regfw, Twrs ' cicaSecunda.

amp; A S i L É Ae*

.4

STANISLAVS ORI CHONIVS RV thenuf,aà qucndam amicum (itum.

Och'batum ad te mi'tto, à me promiflùm,ÔC uobis ohm expectatîr.

Quodfiexpcóanonino refpodctjCogitare dcbens,hçcab hox mine Sarmata,eö^ Rutheno,congt; fcriptaciïèrcuiusbarbarum nomê fa die à uobis impetrabit ueniam,fi a!igt; cubifuerit à mein opcrc titubatum. Occurrçntenim pleracj fatcor, quae à fcueris hominibusreprehcndipoC finr.Sic enim fcortationem interdum tpfam pepuli,ut fem turpem non mul to f^e honcftiori uerbo cxgquaremi Verum tu nos ifthic défendes. Et quonfani bonorum uirorum hortatu maferipfimusjda operam,rie abfque pstrono ifthic f ondemnemur. Leges ^^^cptuhæccû Cromero noftro,6Ccu \ cæterisicum ijs uerô præfertim, apud quos non cognofeendi folum,fed eti amignofcedifitlocus.lntenigo,quan tocumpericulohæc ad uosmittam, a 2 Nam

Nam tantum poteft nnncccclibatus hi'c nofter apud mul tos, ut in ipfo eri* am ftupro reprehendi nequcat abft]^ perkulo.Atego qui uentatem men^ dacio à me detineri nolOjhæc tta edo, utparatus firn hæc capite tuerijfi argU mento non potero. Sed non prius ta* men producer hoe opus à me, quam auobis fuerofacfîus certior,quid de il lofentiatisùos.Nâmehuius fane no pœnitet. Et quoniâ parères ipfi fauèt poftremis magis fœtibus,^primis, il ïos^ etfifecus fint,laudâtmagis : fie ego quoep magis nefeio modo dele dîor hoc opéré,quod poft alia opufeu la noftra nûc fum enixus.-Na trifariî orationepartira, ilia officia oratoris fumma, quæ ftint,docerc, deletffare, mouere,retinerc ftuduimus, quodlP berinqualibetorationis parte.Nâin prima partepreffîusdifputamus dele gib.ipfis,tnfecûnda dcletffare uolui* mus,in tertia mouere.In qua omnige nereamplifîcationis exarßmus, atno afl'cquimui' fortaffè:fateor, conamur ramen

y

amc certè quidê.Quarc tu per fer pHgt; orQin legedo moleftiâ:et cûmediaet poftrema legeris, tum demum ftatue de oratione ipfa tpta.Ego iam hâc de-fpondi hifee tribus: Tarnouio,Cmi-tæ,at(Ç Gorcæ. Opus etiam ut Çraco uiæexcudatur, nonmultum laboro. Nam fiifthic obfeflae funt à Mona-chis chalcographicç offîcinæ,certè ex eudet alibi,fi uobis labor nofterpro* babitur.Petrû Royfiû Hifpanû iube-bisfalueremeisuerbis: ÔC cûhocuel in primis comunicabis opus noftrû. nais bonus autor fuorû, non pcfTimè aliéna iudi cat. Ofij uerô fuffragia, ta-metfi, ut tu fcis,plurimi facio:quia ta-mê fentetia ipfius à noftra dilTidet, uc reornehuicnoftrç caufæ fitiudcxpa rü propitius ,et nos quoep feortatores citius ép côiugatos pferatin Ecclcfia. Vale,etfihçrefeos ob matrimohiûa fcortatorib.condcnabimur,fignifica. nam fcio de capite meo fore comitia, quôd laruam detraxerim fpur-

ciffîinx pudicitiæ,

’ a } Ad

AD ROMANVH PONT. COE-libatusautorem.

Dit pldntd mihi,des animal Papa Hulte uel unum, Ciuod premat, çy nolit femel habere fuum: Jure tuo cajius uluamyCf fine coniuge coelcbs:

Te caftum eredam,facrißcos^^ tuos.

Cjuod ß tu ß)urio5 habeas,habeantep fequaees Seortaßtutores,ftirps doeet eße patres: Ah fiigiam propere à Sodome mortis^i mini^KO^ l^aturte atq^ Dci iura uerenda felt;iuar‘

IN ORATIONEM STANISLAI Oriehouijjeontra eeelibatuf impuri pertinaees definfores.

tiion ita, cum toto denfantur nubila callt;^, Turbidus «ethereo iuppiter axe tonat:

Qualitcrdccenfus ealefli Oriehouiusira, Saerilegi 'm Papa turpia monßra tonat:

Huila Gomorritas qua cclet,reß^t 'imago. Omnia multiplici piâa colore uides.

'Perlegc fucc'mihim modo leéhr amice libeUum, Çunàu^ iudicio eandidioreproba.

DE LE'

quot;7

DE LEGE COELÎBA

TVS CONTRA SYRICIVM RO-manum in Concilio oratio habi^ ta,à Stanislao Orichouio

Rutheno.

E M O uefl:rùtn,Xudices, Mt eo rum qui adjunt, arbitretur, me priuatif inimicitijs adduilum, ad accufundum Syricium Koma num defcendere.îJeij;etiâ illud fuj})iccttir,meleuidecaufa ip/tui potentia nunc deinum ueUc obJiRere:dc qua iUencunquampcri c[itaretur,qua praßdia circum ßrum.qult;e in tent plis coIlocarit,uidetis.Verùni cum omnia Syriàf conßlia eô fpeâent, ut exterminato ex Eccleßa matrimoniojfublato etiam uxoris ufu caflo,atq; le gitimo,pccudu ritu in fada feortatione uiuamus, hominem in ueflrum iudicium adduxi,ut meaccu faute,uobislegibnsq;,quas omiteis diuinas atq; hu manas uiolauit,iußas panas, debitasq; perfolnat.

De cuius quidem lege,quam is de calibatu tu^ lit,antequam dicere incipio, iHud à uobis petam, Ut in bac caufa rctineatis id, quod in miiioribus caußs obßruare foletis:ut nbn tantum quid ßäu i quoquam,ßripium’ue coittra legesßt, uideatis, a 4 fed

8

fei ctiam quii inde confelt;}uatur,iudicetit. idettf uos inhociudicio aihibere te^uum eß, utinhac Syricijlege^ciMm iicontraomneis leges tulit,no folumuerba ipßus audUtis-.fedmulto etiam mugis ea (ju£ inde manant,cogitetis.Si enim is cü ip-fi le ff fimul jcripßßet,quie probra atq; dedecord iÜd fuaIcff 'mhotninumuitam inßrrct (quoiiUe pcrjfiicuumßre,et inuidioßem,arbitratiK c(l ) no tarnßcile nos decepiffèt, neq^ tot nptds nomini or diniq; noHro inußjjet.Veri'm cum is aliud fualeff oflcderet,aliuduero copararet,omnia nobis frais de Icÿs furripuit,quibus antea ornabatur uita no flra.ltaq- cum is uxorcs à nobisfrgregaret,f^eciO' ]o ipßus continentiieatq- caflitatis nomine, quid qu£fo aliud egt,quid uerô pcrfrcit,quam ne quid ßnceriinternos, ne quidfanßi inordinenoflro eßettquod He çum fraude atq^ mendacio in fua le ge contexijßet, leffmq; ip fam non ratione, fed ar-mis fuaßlßet,in hanç infrmiamxeu quandam per-liicioßßimamflammam-.ordinem neflrum conie-cit: qua utiq^ uos omni ratione extingui uelle de-betis,ludices,ut h^cfubmota, ereptanobis,ordi' niqi ucflro,per Syricium ornamenta recuperetis-

Ad me quantum attinet^frcile inteUigo, quaU' to cum periculo hunc accufem.'iiiam nonfolumme potentia Syricij terret,fed etiam ilia fu/}gt;icio:neui Reflect id quod ego frcio, non officio accufationis qddu^tis.

(tdduüus,[ed anîmî caufit ßccre uidear, cum uxo^. res fdeerdotum, homo adolefcens, aduerfus Syrh ciumdcftndam.Cui quidem fuj^icioni,ludi' cesfietm uelirafdpientiit,ßcile concedam.cdufdm enim ago communcmtcr eeiprteßdid nunc d Syri-cio require,quibiK ddolefccntiam noßrdm contre dominatuin cdrnis,Dei/sey ndturdmunierant, Hifc ego ab Syricio in hoc iudicio repeto,hi£c mihi ab iUo erepta effi conqueror,ut hlt;ec uos Hatua-tis,omnem hanç mcam accufationem non folum ß dci,f:d etiam neeeßitati cuidam eße tribuendam: utmihieomaioremßdem ine4caufa adhibcatis, quanto perjjiicitis nMgis,communem mihi iniuriä uobifeum hanc eße. Ham ne mihi potentia Syri-eij obßt,primHm religio ue/lra prteßdium mihi cer turn contra ilium pollicetur,qua iuratCin hoc cœ-tuideo conßdißis,utiegrotie,ac propè deßerat£ t-cclelùe Opern ßratis.lyeinde in me uno ßatuen-dum uobis efl,liceat'ne aliqujndo bonis aeßrti-bus uirii,anu)to metu,uocem libera in hoc uellro confejßipro Ecclcßa mitteretutßlßumeßeidui^ dcatur,quod de uobis circivmßrtur,id quod etiant magno cumincommodo percrebuitiVos liberum cr Chri{lianu Concilium in Germania eße nolle. Qjtamutiq- opinionem perniciofam Eccleltie uo-bis etiâ periculofam,ut frlfam eße doccatis, addu xi butte hominem,Dei aduerfarium,hofiem natit^

I f

10

«WW hivmdni dltj; diuini : pcftë dt^ fgt;ernicicm omnis honeftie inter homines, tranquil' l^eq; uit£.Quemßuosfeuerè,religiofeq^ iudied* ueritis-,recuperdbitis exiflimationem ordinisue' firi dmijfd)n:motus etidin hos,qucs ißius lege colt citdri uidctis,ßu:ile compefcctis.Qjiod fi ifiita in' gens improbitds tdntu dpud uos udlebit,ut non mo do nolentibus,fed etidm dpprobdntibus uobis M' punè Syricius in Eccleßdfcortetur,nobisq^ eds Ic' ges uobis dutoribut prtcfcribdt,ut repudidtis lenti mis uxoribus,cu fcortii impudiceuiudmus, quid reRdt aliud, quant ut honefln atq^ confentanea nd' turie ipfe perfe quifq-fequatur,Syricio lenone uo bis reliiklEquidemquod adme dttinet,nunqudnt huichoni»idiemdixijßem,niß rciipßus turpitU' dOiSodontx dtq^ Gomorra trifte exitum me per' horrefeere coegijjet. Ciuod ß iftitis aduocati ueri' tdtem iudicij ueftri perßegerint, e^ tarne hoc djße qudr,ut Optimus quifq; mtelligdt,non accufatoré^ fed iudiciu/nthuiccdujit defitiffe: quam e^ fuftc' piße me fcio,»mmbus Griecis,Latinis,dtq^ barbd ris ndtionibus gratißimam. Quid eft enim quodi uobis tantopereexpefietur, quam ut ftortatione ex Eccleßd eie{tA,cdftè,pudiceqi ewn uxoribus,li berisq^noftris uiuamus?

Üeqiuerö illudnuc3mouet,quc)d Syricioad-eßc ui^dtn complurcs pdtronos,non minus poten

t(S

tcs^uùm difertos^qui iUi Piidentjîîum dc/induitf: ereptum exucftro iudicio efjè uolnnt, gui nobii pertimefccndi idco twn faut, ucl gttàd ordtione turpcm tueuntur Mtdm:uclquôd,qudn to uitd iüorum ab oratione dijjentit magis, tanto ßciliut à tubif po/Jùnt reßUi. Qjtod cggt; /àcilè af-fequdr,Iudices,fj eaqua; funt in hac cdu/djCir qu£ menteconcœpi) diccndo cxplicarcpoterotodcn^ ddinq; Syricij legem non ntodo ùtilem ^celefiieno effè^fed omnino perniciofam e/]ê,repugnd,ntë ipft Deojdborrentem à legbui infittutiiq^ ndturte:po-flremo, omnis humanitatis, honeiiatiiq; experte, C «w enim duabttf rebut potißimu omnis hone ßd,trdnquilld^ hominum contineatur uita, pudi-citia nempe,dtq; iuftitid,quôd his remotis neq; cœ tut ulli,neq^ domut flare poffùntthabitd à Syricio ratio cfl diligenter,ne utrumlibct horum ht Eccle fia effet,nam utrunq^ fuflulit pldniflimè,du adem-ptu facerdotibut uxore,ex alieno matrimonio con iugif pellitfidemidum permifluo concubitu incer tamflcitfuam cuiq;fobolcm,du/mnuUum homini bus ipfls reliquit remedium,contra carnis impuni tdtem dtq; licentiamiqunecaro inquam, ut in uiti-umfluat,qudmq;fit pr£ccps,nifi cpntugi/ fitflen--teturfitlcris,cHmfenfutipfl,tum quotidiana flu-pra nos docent.Et pro/rdo itares efl,ludices:nifi habeas qua cunt iiiuas,m ilia omnia weeffe eütf

IX

froîeibi uitid, quàtumuis tu uirtutem idâes tudmt quæexcontrurid oriuntur parte. Cuiupnodifunt, fcortlt;itiones,ddulterid,inceftui,foedi deniq^dc ne diccndiquidemconcubititi:lt;iuibiK obnoxid Sodo tnd,cum Gomorrd interif t:quorumuitiorum dcu-lei dtq^ frees pro pœnd funt his, légitimas qui j^er nunt nuptidSiÇy qui legem ipfius ndtur£, in mem bris nohris in(criptdm,trdnfgreßi,cdüosfeidädt eße flupro in medio.n£cigitur,iudices,mdld dti^ incommoda cum in Ucclefidm infrrret Syricius, ' Icgcm tulit huiufmodi:I^e quis noflrûmßt eu uxo rc,néue quis fdcerdotum in matrimonio £tdtë de^ gdt;itd homo iuflus dtq; fdniius panam capitis co tinentiam nobis pr£fcribit, quam totidem legis fu£ uerbis in eodem ediâo toüit,ut audietis. Ua il le dijjenßt non modo a re ipfa,fed ipfe à fefr. Atq; ut hoc ex ipfius edidocognofratiSjcedo mihi ipfi usIcgem,quamis impudicifiimè, infidiofijfiimeq; çbtra pudieitid,continentidq- confcripfit.Recitd.

LEX SYRICII.

Mi'niftn' altaris,presby teri,fi ue di'a coni,ad Dominica taleis eligâtur ofR cia, qui continentiam feruenr. Si uc* rô poft ordînationê fuam, miniftros contigerit propriæ uxoris inuadere cubile/acrarij non intrent limina,nc^ que

quefacrarrj portitorcs fiant,nclt;ç afiä re contingant,nelt;p ab offeictibus ho locauftiobJationem fufcipïant : nelt;j ad dominici corpon's portionê acce^ dant,nc^ propmennnecp finemaio-ri autoritate minora gerant officia, ur ceum faneadaltarCjUel calicem,non

,y

Hifc lex eft Syricij,\udices : cuius improbitatë ßcik uefirafjponteperl^icitisycum cjuidcm matri monium und rcs ex omnibus finHißtmd,tantd afß, cidtur db hoc homine contumclid, ut eos qui lüo funtpraditi, neq^fdcrdrij Imine, necporitiurd, nec drd ipfd,qute feruis (emper pdtuit, dignos pU' tet.Seditd illosldcrisarcct-.utncq;obldtionis, nec corporis Serudtoris ftndt eos e/Je cu cceterispdr-^ ticipes:deniq; itd iÜos dejßicdcißime jjiernit,ut ne urceolumquidem,idquod uidebdtur effe pefire-mum,db lUis contingi uelit. Atqui in hac iflius lege,non ßcile flatuctis indices,mdtrinwnij'ne,an uero ipforum fdcrorum hoßis mdior uidedtur eßji Syricius. Tdngi dßdcerdotibits mdritis ßdcrd non uult,qult;c ddijßolutis impune tdngi uidet, Exclu-dit fdcrdrij l'mine mdritosfdcerdotcstquod tdmê fcortdtoribus,dtcj; ipß Syricio femper pdtuit.Re-mouetdb drd uxorum uiros, cuius tame ddttufcor tdtores.

»4

tatorei,iit^ ipfoi adultères nunciüam prohibttf. ita^i hac iHa lege,quod fibi ipfe prob are nunijua poteÜ,id nobis perfuadere conatur ,utuidclicet meliores,probabiliores,ac fanâiores miniflros Ec defijeputemus eos effè^qui autore Syricio uxores abieceruttquim eos,qui fuafretifunt coiuff.Qua fanè in re mihi ridicule uifrs eïi ejjè inconfhns. Cum enim matrimoniMn facerdot urn,quad incon tinentiamidputct,ex 'E.cclefia tollat, amens atq^ c£cus huefirtur, ut pro matrimoiiio j'cortationcnt ipfampalàm in Ecclc/ia introducat :cum cosprö cadis atq^fanHis coniugtbus^aris adnwueat, quos tegesipftediuina:non/olutn (acris,fedetiam ipfo^ rum facroru conjfcdupriuaucrunt.-Contra quant Icgcm^etfiquód claraßt turpitudine ipfaper fefe, diulius dicerenen debcbam:tum quodmultifunt, quos Syricius in hanc fraudem,non ratione aliqua ( quis ed enim'ita c£cus,qui huius legis inßmiä no uideatl) [cd ui v armis,bonorumq; publicatione in!pulit,dicendum mihinecejjarioapud uose)i,ut in hoe ueftro iudicio Syricius damnatus, qui tot probris Ecclcftam afjvcit,tot in ea coneubitus pe^ peritjtot fcortatores, adulteros, ac cynatdos fua lege Orco demißt,aliquando concidattçyillasfce Icrumßces,quas hac ißa leg: incendit,feueritate acreligione uedri iudicij extinguat atq^ deleat.

tio'ctnea ratio eü,Indices,bic curßts orationis

msai

1!

neie:huc etiam huius accufationis ratio /peâat,ut abrogataperuos Syricijle^, redire in grdtiam cum populo Roinano poßimuf.Qui cufn nobis ca tera, concédât,pudorem tarnen, atlt;p uerecundiam non concedit:uxoresfuas, ni(i tws habeamus nO' ^ras,tot edoäus periculisatq^ftupris,tutôfe habere non putat:tum etiam pudicitiic liberorufuo-rum metuitj^uoties nos intuetur ua§^ri caterua-timab[(iiuxoribusper orbem , inßdiantesfomna nuritoram,atqi parentum. Dcniq; ipfam urbcm Romain, giia domicilium Çummi imperi/atq; reli gionis olim fùit,docet opera noiira ita fiagitiofam cffeß{lam,ut in ca non Petri Galilai, fed Priapi Lantpfdceni fedes iam uideatur eJfe.Na neq; fcor' tis dlendis locus alter in orbc terrarum uberior ul lus cfl,ncq; fcortatoribus honos ufyuahaieturmA ior. Qudre cdufam effc uidetis,cur banc legeßtndi tiistoUdtis. Et ne idorationemcdpotius,qudni re ipfd pcr/ribim effe apud uos uideatur, princi* piodico le^in banc toUendain eße quod iniufldt deinde,quôdgrauis-.poflremô,quodturpisft. I» haccdufd,ludices,tdmetfi bactria qua propofui, fidßjote/int perßgt;icua,tdmen de omnibus dicdin: ey de eoprius,quod apud uospluriinum debet ua Icreiboc ef, de legibus ipßs à Syricio uiolatis, quibufcum iuliitia omnis ab eo ex Eccleßa fublata eH, Peto atitoitJ 4Kobiî,quor«m iudiciuni Pccle

ld

fid ie reitu fuit grduißimum effe uoluit, ne ipßiti eontinentiic blundd dppelldtio,^u d is fitcum nobis fud lege facit^dliquid mihi dpud uos obßt,quo mi-ttus iuris ueflri iurdndi memores, libéré fent'nti' antfecundiitn leget firdtit. t^eetidm itddudietis, ut COM ediflwin Syricij dduerfus omneis leget fort ptum elfe dixero, ne quid tdmen udledt Syricij no men in cdu/difed iHud folum d uobis confideretur, qudntum ippus ediélum confentidt cumreipfd, necpraterOd quicqudin hdcpdrtecogitetis.QUd do uero docerO cepero, qudnta cdldinitdtes Ecclc ßx ßnthdc ifldleff d Syricio importdtæ, tum res ipfds uideredebetis, harednt’ne in noflrd uitd,neé neharednt.Cumdutem iüdS igiiominia mdculdSs qua nomini ordiniq; noRrohdciflulege ab hoC aj^erguntur, demonflrduero, tum uos ipß de UO' bis,dc de nobis cogitetis,in qudntisprobrit dcfld-gitijs Syricio dutore uolutemur. Cytipd fi hoc ani' mo inmedudiendoßeritis,ßciU ßngulainteÜigt tis-.ego etidnt qua fufcepi in hdc cdufd^breuitet çp dilucidèperorabo. Cdpe dutem nuhi ipfcs leget, qUa dpud Mofenfdnfla dentdtrimonio habetur, quibushic uimncßridnt intulittdtq; edm primif qua cum ipfohomine, dtq^ ddeo cum ipfarerum ndturaßmul natd efl. Recitd.

D-Bl-

quotç dominus Deus, Nört

i7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

éftbonum, hominem eflefblum.Fa* ciamus ei 2diatorium,ÜmileCibi.

Hlt;ec lex eil, ïudices, non ab homine lata,fed ab ipfo omnium rerumautore,atq} Deo,ante bomt' num genui natu,qua in lege auditii, dixijje Deu: quo quid graitiui dici,aitt mirabiliuf audiripo-tejl, quant banc legem de matrimonio, ore ipfius Dei Opt. Max- firri f atq^ illam bominis naturii conuenientë fanciri, ut id quod in ea fit diëium, non folum mente agi tat um,fed etiam ore, amp;nbsp;penè lingua Dei noilri decretum,fancitumq; in perpe^ tuum effè uideatur.Qjiam qui tollit,aut mutât,no aperte uobii aduer/ari Deo uideturlAt quid 'nant inhaciHalegeDeuf dicat,attendiie,ut inde im~ probitatem Syricite legis agnofcaiis,in qua ille to^ tidem uerbis atq; Uteris buic legi feeleratè adtter^ fatur.Malum eilbominemeffe folum. lion dico quamente,fed qua fronte mutare bóc iiliid Dei ediilum tanta autoritate latu aufus ei, ut id quod Deus maUim effè dixit, tu contra bonum effe dice^ resi folitariamq; uitam nobis poena capitis,bono^ rumq^ pubUcatione pruferiberes i Quomodo tu banc manum plenum perfidice,crbos digitos tuos impcUerepotuiHi, ut tantum nepbas priefiribe-res IVerbum mihi decil,Iudiccs, cum e^ boc fee lus,nepbas appeUo, Sed pro/èilô mains eji quidda4 b /tuUitm

iS

tiulhiMtiiitn[ccliiihumanum unquâmfùit:, quoi non/i minui hcminibui,diuino tarne numini pav' cercf.hocucroinfinitwneR,omnicl fjmul comple (htur,omnia cuertit une cr eodem fcelere.Dei enim ucrlum^r)eiediéium,Deiiu{]umtollit,cum ' i om«i ni,pote^lateg-, dinina.

üeq^ id occulté ille ßcitut laf eat,fed palam co trarijs uerbii:ut'Deididlum,non diélum :mahi/m, non tnalum^hominem folivm eße dicat:idq; ita ff-j/enJ««: omnibiK exccrationtbiu publicis fancit, nt c^ui ab hoc diffentiat, aut qui hanc legem Dei ipfiui edielv antcponat, cum /acrarij excludat li' mine : ab ara ctiam,qu£ afy'.um fceleratii femper fiiit,abripiat ad fupplicium. Si in te nuSits fenfui humanitatii,nulla ratio unquam fuit religionis,ta men cogitare dcbebac,idqupdfiit poRremum,te lomine m tnortalcm,omnibus rebus inßriorö effe T)eo:utin De urn ipfum in.mcrialem,queni muta quoq^atq-inanima horrent,nnpius,fecleratus,ac ncphariuicIfencÜcsKuic'ne tit !c^ tam antiqua, tarn fandlte,tarn religioflt;e,mantu impias acfacrile gas afferre ccnatus esiSi nos hts artibus ac difeb plinis in^iitutus eras, quibus hoepaßim iraditur, procreandicaufauxorcmanaiuraefjedatam ui' ro,ßnc qua uita nobis ( quod dicitur ) uitalis non eßet:tarnenßte ipfe rclfexiß'es,ß tua btupra atq; dcdccora eogitaßes pottiißfes ßatuerr,ea tibi deic' re nephas

19

tf ne(gt;hd( elJê,(jUie Dciw di^to fuo fcri('fcrat:nei-^ue bonum,hominem eße fülum,dixiißes,quent mA lum Deuifolum eße dixerat. Af c«r d(X(Tiïf?dftf« de Syrici,zT aliquado cognoj'ce,cur idßt KMlumj ^uod tu bonum ejße aduerfu'S Deü contendis. Fu' ciamuSjinquit, ei adiutorium ßmtle ßbi. Audi Syri ci,curmAlumßtbomini (olumeßeiguiußne adiu tore, er quaß conforte hum'S uitte,mdlum elî illi eßc,dbfq; quo hominis tetatem uix,aut ne uix qui-dem illedurabititum et!am,qttod hoc ipfoddiuto^ rf dmoto,neceßc efl ilium impudice,hoc e/l, mO' tre tuo uiueretnihilhdbebit quo fe conjoletur,cui htnitdtUr,nil dißvret rt uiäu cultuq; ßrarum, ibit m amplexus obuiosmon fexits huic,non thorus,no domus uHa claußt erittperßinget ac prolirabit o-mniaißnilhabuerit, quo fefe uertat,er quo inlFa fines pudoris ac uerecunditcfe contiheatiabibit i» prtecepSyfiiroredeniqßpferuet fuo.Plend exein plorü hutufeemodi Rortut efi tua SyrKi,quie quod diäo tUo,contra didum Deiparet, à qua tandcni turpitudine lUam abhorrere cernis ? quod fcelus, quodflagitium iüi non hteret^cum repudiato hoc tfio adiutore,folitaria, tanquam lutulcnta fus,iti omni libidine tecuuolutaturrSed de hoc ipfo erit fitrtaßc alter nobis conquerendi locus,ut hoc Syri eins mtelligat,nil tarn ad ueßram religionefn, uc— firuml^ lußurandum pcrtf)tcre,quàm ut abroga-

b » t4

10

ta cim lege,Dei legem nobis reflituatis.'Nunc uoi rcliguas leges audite,quibusmatrimonium in ho^ ttunum uita efi à Dfo conßitutum:quas omncis he (ilolcuit,dum fcortationi ad Ecclc/iam uiam mu-nittTu qu£ deinceps confequuntur,rccita-

LEX.

Et creauit Deus hominem adimä ginem amp;nbsp;fimilitudinem fuam,ad ima ginem Dei creauit ilium, mafculum à foemin am creauit eos.

I » hac lege uidetis indices,cur prie cieteris ani mantibus omnibus dignior habeatur hoc iflo adiit tore,fine coniuge,homo.nam cum homo imago ac ftmilitudo ipßus fit Dei,quanto is mclioris nature praflantiorisq^ fiâus eß particeps, tàto quoq- di^ gnior habitus tjl melioris uitie modo. Cu enim relt quaanimantia folo len fit agitentur ac moueaiitur, cunâ:iq;ad corpusreßrant, matrinionio carentt nec applicantiirad unam certam coniugem,led ex cun ch ip forum pecudumgrege,frudumuoiupta^ tis,propagationisq; quarunt.At homo diuinita-tis particeps, quod ad maiora natura fit frâus, ut libidinem uoluptatis coniugio certo moderaretur, prouifum illi ab ipfo Deo eji-At quomodo proui-fum,cognofcite indices : ut aliquando inteUigatis, quanto bonohcc autorcfimuspriuati.MafculuM, inquit,

tl

iitc^uit, crfocmitiMt creauit cot. Iis ucriis inteHi' gi diitur, M ego quidem puto,tanta coniunihone, tantaq; focietate con^ridlum ejje malculumcum fainina,utneq; ma/culus abfq;fo(:mina,nec[; fcemi-na ablq; mafculo redè did poßint : nt horu altero quads ratione fegregatoabaltero,iüudßt perpe tuo uerum,quod infuperiore lege ed didimi,nein pehominem folummalum eße. Cum enimhiecna-turali copulentur lege,dubium non efl,hiec ad fefe mutuoitarcßrrijUtniß ßmulßnt ,ipfaper fene^ queantfubßßere- Quorumquidemconiundioat' que neceßitudo quàm arda /it,qHamq; ( ut ita di' cam( interfe compada,ex[equcntilege intelligt' tis,q uam tu redta.

LEX.

Quamobrcmrelinquethomo pagt; trem faumjóó matrem fuam, 06 adh æ-rebit uxorifuæjôd erunt duo tn carne una.

Hiî uerbis cognofeitis, quanta neeeßitudine co iunda ßt facmina cum mafculo,ut ipforuin neeeßi tudo omnibus anteponatur ab ip[o Deo neeeßitu dinibus. Qsid enim amantius ed,quid indulgenti us, nomine ipfo materno atq^ paterne i quid uero cuiquâellcharius,quà}nfuntfuicuiq;liberitTan~ ta tame neceßitudo huic uni coiundioni cedit, qua applicatur uxor uiro,ut pne hac minor uideatur b } eßt

tjjc libcris ntder dtcj^ pater:^uo ijuiiï tniralilitu di ci, dut fingi potcHiut uterq^ pures,quo muitts poß Deumlibcris unie ipfum coniugium ntl efl,inipfo coniugioliberorummodis omnibus ßtminor: in quo pdtris, matris,uir locum occupait er in quo uxor etiam ipfa focrus fua diq^nurus numero fit uiro-, ita ut b^c ifiorum coniun£lio omnium con' tunóliones complcäatur. At quomodo cempleâd turl Audi Syrici,craliquando tecollige,atq- cO' gita quantumfrcinus fits dtifius,dum inter hos dißi ilium ponts,dum cos tualege difiungts,quos Deus non animorum confienfione tantum,fiedetiam ipfio rum corporum conjpiratione coniunxittdîi qutdé ore fuo diuino,tanta autoritate,hoc quod [equituf pronuncidt;

Et frMJjf duo in ctrne una ïd autem ell,ut neq} corpora illis fieorßjn fitnt liberd,fed ut alter alteri-us corporis hdbeat potefiatemiut uidelicet nil in^ ter hos fit uagum,nil fiolitarium, neq- proprium, fed utantmis et corporibus ita coalcfidt,ut c duO' bus umts plané uideaturfiélus homo . Çiuo quid fanéliusiquid çoniunflius potcfl uideri, quàm ell hlt;£c diuinitw conftabilitamaris atq;foeminlt;econ' i{i’iéliol ynde nos fictie perfiieitis Indices,nil t^m hominis natura: proprium eße, quamcu hoc tali adiutorc cengregari, dc uiucrctnil uero tant dlienuik ab hoc eodein uideri,quam abf^ hec i^o

îî

focio ntartalem dc folitarià uitdm illu dcgere. Ig-’ tKrfciec duo ndturd confutd dtque coniunit3,,ß ^uif dißuere dtlt;ji dißun^re dudedt,qud pand tdn, dem is, quo etidm fupplicio dignus uobis e/Je ui~ debitur-Sicttiiniudicidfumni£ exiflimdtionis,cr penèdicdmcdpitis,trid inter homines cenßntur e]Je,fiduciie,tuteld;,foeietdtis:pdrid enim htcc funt, fldem frangeretpupHlumß-duddre, dc in negotio focium/allere,in cdterisreb us poteil quis in dli-quo horum feorfim ol}cndere:dt in hoc ifto coniu gijuinculo dtlt;^pdâo,omnidh^c ßmultoUdt ne^ cefjè efl,qui in uno horum dliquo oflènderit. Qw« rnimfiducidnMior,qu^tuteldcdutior,qult;efocie' tdsfdnâior cogitdri potefl,qudmesiin his,in qui' bus non dnimus tantum eA unus,fed etiam corpus, dtq; idem eil fenfusiî^ec iniurid. Curn enim Deus ex hac iRamdris crfaminte coniunélioneedi nus humanum uellet,nil hdc folidius,nil etiam co-puldtius nobis uoluit uideri:qudm nonfolumlem-bus 4 [e latis contra omnem uim humanam muni-uit,fld etiam ip[ivm mdtrimonium,quod indefequi tur,omnibus laudibus cumuldtum nobis jequaliter commendduit:quem adflncm etiam omnia quat in fuperioribus legibus audiflis,reflrri, ex fequenti le ge inteUigetis,quant recita.

DD

BcncdixitillisDeus,ôôait:Crefd* b 4 te,

»4 jCjamp;T multipIiçamin^SCreplete terra, fie fubij cite earn,

Kæclexexlibro Moßs cR, unde fünfen dli£ ^UM recitdui, lt;judm breuiter conßderetts.3 enedi' xit man ci“ fœntin£ D f 1«. Ki dutem cli, omnidhe td,pudicd,trdnlt;iuiUd,cd^d,dtqßcgimmA,nM,riq; famin^qi in coniugio Dem promijit:ut illts mcri to mAledixcrit,in)iufliqi omnid promiferit,qui extrd coniugiuin degunt, dcfolitdrif [cortdntur. Si enim benedixit coniugio Deus,mdledixii certè quidem fcortdtioni-.qudmfaddm, impudicdm,tur bulcntdm,tr!^cm,dtq;inquietdm, uolebdtcx eon trdria pdrte mdtrimonio rej}gt;ondere:qult;efcortd' tio inquditt, necejjdrio confequitur eos, qui extrd hocpncfidium coniugij uiuunt: quorum turpitu^ do dtq; in/intid nuUd rdticne corrigi,neq; emendd ri poteR : ut merito quicquid inde oritur,duci-turq-,idfeedt^ obfccenumq; hdbedtur, Nflt;^ «f-rp jeortdtionem Icudt hoc probro,iHd Syrieij lex, qud ii primm cxcogitduit, quo pdâo ßfurij legiti-tni poßint reddi. l^iam hoc quoque ille dd caterd uulncrd ^ccleCi£ dddidit,penè de induftrid,ne qud ßrte ex pdrte cum lege Dei uidedtur congrucre: de quo quidem ipßm non ium furore, fed ununtid dicum dliolocoiudices,ut hocuos mtelligdtii,nil tdtn fdnéhin Otnmbus legibm diuinis hdberi,quod fuo edido non uiolducrit Syricim, î^unc dd id

^uod çapi,reuertttr.'Dico Ceum mitrimonio be-nedixtßc.iidnc dutem beaediâionë uideo ad duo rcßrrcnempc ut le^timè multiplicentur mai cum fœmina, deinde ut hi repleant tcrram:lt;^it£ duoß guii ex matrimonio fußulerit, gt;ul refhbit tertiü, quo illud üarepoßit. Quare hoc ipfum[atis indi-cAt,matrimonium inter homines idea e/Jè tam fan fUs leÿbiM conßitiitum-,utcafté integréq- uiuen-do,certain ex certo thorifocio habeamus fobolë, qu£ uiuat,nobisq; fuccedat, cr quæ ipfam terrant légitimé occupet,in eaq^fanch prtedita matrimo' nio degat:iitquo poftta, omnia ilia expeëidret, qu£ hominum gencri légitime protniftt Dcui:tum etidm,uthis ipftspr^ftdifs tutamfeftiret effè con^ ira carnis illecebrai,ßcesq; illas iibidinum,quibus incenfd Sodoma eu Gomorraconftagrauit.Et pro ftâô dut hoc remedium eft «fgroff ac propé deftgt;e rata uit£ noftra:,cdrnis^ corruptie ac catamime-tie pdrentu uitio,ac turpitudine,homines in matri monio,coiugijc^ cuAodiahoneftij^imé integerri' tneq; uiuere:autftnehocquidë Syricio uidetur, proftélà nulla unquä medicina his tot incomodis notlris reperietur.üuüafalus hominib.maioreft^ quàm ex pricfcripto Dei,naturieq; uiuerc.ttaque femperhi côtinentiftimè honeftißimeq; uixerunt, qut cotra libidines matrimonio erâtcuti.Cotràue rc),qui hocJfcrnebât,quiepeccata ac maleficia no

b f

té

funt expcrti^Qjidmobrcm ut ntAtrirmnium cott' tra omriem imbeciilitdtcm dc infirmUdtem nojlri pro prtefidio fciremu^ nobis diuinitiis efp: datum, idea ChriAus Deus domintis noüer,banc kgê denuttrimonio itaratdinnobis uult iiidcriut nuüd uineqirdtionepdtidmurtwsdiuelli,hdc iStd freti legt.dbeouitlt;ep)cio,ßneciuomdlum ejfe homini femel Deus edixit- Tu dutë replied mthi pdulißief hunc librMn,^^ hoe ex Mdtthteo lege.

L E X.

Itatp iatn non funt duo,fed una ca^ ro.quos ergo Deus coniunxit, homo nonfeparet.

ii£c lex eH qudß quidam fuperiorum Icgü Épi logusùn qua hoc pr.ecipitur, ne quis bominum dU' deathanc tantam neeeßitudinem animorum atq; reruminntAtrinwnio uiolare.Et cm» tot fintk' ges dtuin(e,quM lüe tranfgreffiis eR ; tarnen nuUi apertius uimßcit. Cum enim clt;eterte omneis Ic' ges coniunHio nuris ac foeminie quanta ßt indi' cent,bxc non folumipßtu coniunëhonis meininit, fed etidm interdiëbtm addit,ne uidelicet eos, quos Deus coniunxit,bomo feparct : hoe autem eR,ne quid in hac lege moliatur homo,ne marem cumfix mina, conuenireprohibedt,néue quid ex hacndtu rali dlterius in alterum propenßone mutet homo. Et Deus quidein ipfcquaß diuinansßmo ueró eer

to fcief^ßrealiijuanJo Syrkio!,qui Deunt no me-tuercitt,neci, leges iUitif curarèt,dubio prociil hue hontineindppellMs,tunto ante pofuit in interdis âo.neuideliccteos quos coniunxitDeut,homo,ii aut e{i Syridui/eparetyquifua ediäo hoc interdi flii Dei poß. tot fecula primus abrogauit:du qui-demedicit,neuÙits honto [acerdos uxorë propria habeat.néue ß habuerit-.poß ordinationein cubile iHius inuadat, Quad quid aliud eß,quämaperte eos quos Deus comunxit,fepararetcr iUat omneit leges,quas Deus digito fuo in noßrif membris,at-queadeo in noßris uiiceribtis infcripßt, ßnditut tollereiquod ne unqua fieret, num paru uobis in poflerum hac ifla lege uidetur eße prouifum iqua tnatrinionium ita fanäum eß, ut unum hominem ßdum i duobus, D fab hominc diui-di uelit.I^on probat hoc Syricius,huic etiam lern acerrimè aduerfatur :neq; interdiäo hoefe teneri putat,quàdfuis iniußisatq; impiß decretis fundi-tus fußulit,abrogauitq;. Quid enim eß qutefo,ludi ces,lege Dei abrogare,fi hoc no eß le^s cotrari as iüifirrelQuid uero aliud eA legem Dei tollere,quam.ne ea ßge qutde matrinwnio eß,uta-inur,neuefecHndum illam uiuamus ,edicere i id^ uobis non folum edi^k priefcribere,fed etiam mor tis metu ? Sed quid ego huic legi uim nephari-am ißum intuhße conqueror {cww iUc non folum

hiu amneif leges,reataui.fuiïulcrit: fed ctvn pluresetidmalidSfijuM, ne multitudine uobis fint tnolefti(s,prlt;gtermitto.lllud tarnen uerè died,quif' j cunq^ leges erant de mdtrimonio,ciu£cunlt;j^ depU' died honejhq; honünum uitd,eds hieomneis dele-uit, dbrogduit(j;:etmi quibus omnid fimul nobis cri puit,pudorem,dutoritdtem, religionem ,grduitd-tem:deniqi id quod fummum inter homines eft,eer ta euiq; fue poHeritdtis Ifié. itdq; hoe dutore fine uxoribus fumus,line liberis,fine eertis pofteris, Uti gi de profttgt uerfdmur m tcrrd'.dinijjbq; mdtrimo nio iftius feelere,fi'uRrd deflemus, initio rerum O' mnium tnatrimonium inter homines effie eonRittt-turn : fruUrd etiam idiktmus Chdndm Gdlile£,in qud rndtrimonium 4 Chrifto honejhtum effie aeee^ pimus,de in hominum uitd non fine prodigio died turn, ail nos mdioru/in exempla apud Syrieium iit uant:nil eliam hae Gracorum atq^ Kuthenoruni reeentia nobis apud hunc profunt, quorum faeer' dotes hifee lcgibus,qudsreeitaui,ad hanediemui want, ijuüd res hue prohibere potuit,quo minus matrimenium ex Eeelefîa Latina eifeeretPerfrC' git,proftrauitq; omnia :folus poft homines natos eft inuentus,quifiurdus effietnoniamadleges ipfi-us Dei,euius numen uimq; eontemnit:ficd ad ipfius uetufhtis uoeem,in qua hoe femper ufurpdtum, jttprimis^fdnilumdc legitimum efthabitum.M-

fêrte oculos in ipftm uetuflitem, ïuclices,circumfiii cite omneis illiui pcirtes:nil prlt;ecllt;iriui,necpfdnBi w mAtrimonio in hominu uita ucrfitü fitifje cogno

I fcetis:guo gui ftmt u(i,fîue facerdotes ,ßue plebs iHifiierintjhon^ißtmi inter homines,apud Deunt etittm gratioß funt hdbiti. Antigui iUißdn£bßimi uirijdtg^ optimi,guorum numinit uetu/idf,hoc ß^ bi dmplißimum,pulcherrimumgi putdbdnt,in md, trmoniodeg:re,exeo^gudmplurimo5 filtos dc filids procredre-

Enoch ilium iicterem, guem fdcerdotem ßißc firuntpCf dmbuldißecum Deo,cr po/lcd non com pdruiße dccepimuf : tulerdt enim cit Dominus.ßc iBe propdgdtd fobole, ZS' coniunx crfdccrdos ex hoc ißo mAtrimonio,guod ddmuAt Syricius,dfcen~ dit in calum.î^eg; enim ntdgis dnimos hcminum res ungudm ulld Deo comenddt,gudm udcdre libi dine,cr nMlrimonio cdßnm gefldre cor Siguidem foil mundo corde,ut in Scripturis ell,Deum uide^ bunt. Quid Noe Inon'ne hie uir iuflus dtg^ per-ßäusfiiit ingenerdtionibuf fuK,ctvm uxore dc li~ beris tetdtem degensf At htc tumen in diluuio lüo atroci C7 dcfrfco obrutus dguis proptered non efl, guod uxorem, filios dtg^ nurus in urcd fecum uehe bdt. Quid Abrdbdm pdter I non'ne omneis pro mißiones Ulas tot dc tuntds intrd indtrimonium,no extra,dcccpitfnil obftitit till Surra uxor, guo minus

nut tUc cum Deo loqucretur,cr ex fjJe Mdrutii r£T«»n uiueret^ Dm uero Iprfc, huiut filiut, de^li' tidtA patrie uiiliiM, Rebecca uxore non amißti qum m co Abrahtc fernen e^fet. Q^id lacob, tot ßliorum pater f non it duos pro una uxores habe^ bat,^uibut cum uiucns ey ifrael cßappeüatut,amp; terrain auo zy patri promijßm poffcditi Taceo huiut filiof.preetcrco aliotinßnitos, qui in matri tnonioplacuerunt Deoiipfum etiain Mofen dintit to,diuin^ legit interpretem, qui in matrinwnio poßtut,italoquebaturcumDeo,utloquiturhoim) cum amico fuo. Quid de huiut fi-atrc Aaronte lo' quarrcuiadfummamfacerdotij dignitatem atque amplitudinem uxor nil obßiittAieritö ergo ilh in laude, ac in gratia cu Deo fiteruntiuixerunt eninl lequaliter omneit legibut naturaricrediderunt etiä dicenti Deo,malum hominem folum effe. Cuiut ffreta; legit poenas meminerant diluuium, uidc' rant Sodoma zr Gomorra dediffi : quare cum fei rent quàm magnu onus effet legis,et pcriculofumi in qua præcipitur. No c5cupifcas,non mcecbabc' rit,non adulterabis, eyalia buiufinodi:cumq;fen tiret quàm efent ad cas res mobtlcs,quamqi inßr* mi,diff fi ingenio,qu£fiucrunt ifla adiumenta na^ tur£, et matrimo rtiu ipfum ceu qucndaportii para turn fibi U!debant, in qui fe ex iadatione prar/entis uiUreciperëtiin quo illifccundu natura uiuendtr domitas

ît

domitAthctbcbilU: libidines:qtiibuf extinäis Uxa~ fis ufu,fummo er at officio ac uirtute prttditi.Qjta rum cum praüantiam moderationemcp libidinum fequens admiraretur tetas, nos illorum exemplo dd confimdcm uitam inuitat, nobts^ matrimoniwnt ^qualiter omnibus ita commendat,ut idfolum ac pr^lidium certumhabeamns,c5traomneis libidines , quas neq^ frcnare neque domare abffp uxore poffcmus.ld quoduos multorum fapictiffinwrtm Kfrorwn tejhmonijs cognofcetis,quæ tu mihi ordi ne recita-.e:^ primùm ea qute uir diuintis,acrexfa piens Salomon dixit.

TESTIMONIVM SALOMONIS.

Quiinuenitmulicrem bonam,in-uenitbonum, Sgt;C haunet iucunditatê à Dominozqui expellit mulierem box nam.expellit bonum,SCc.

SiHe. Auditis Indices,utfequens tetasproba^ ueritin utramq; partem uerum cffe illud,quod ab initio efl dii}um,nempcfolu homine malum e/fe: eui tantum in mulicrefjtumefl ,ut hæccontueri palàm dicatur ipfitis hominis bonu.Graue efl hoc teflimoniu Salomonis, magni in primis cr priecU riuiri.nam neq; fapientior quifquamrege Saloma nefiiit,neq; ad libidinem procliuior.ut non foliim rationc co^nouiffe,fed etiuni ufu uideatur dididf-

î» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

fe,gult;intum(gt;onumfît uxor uiro. }tdq; quad iôd i ddiumento à uichi cultu^; firarti difîrt hom),idcij i ( ut opinor ) tnulierein tari Sdlonwn ctppelldt bo' numtquo bono uitamits omncis illds libidincs,quie ex procrcditdi appetitu nimio dc uchenwnti oriun tur ; quibia focile d mente abducimur, n ifî firme' mur,de intrd fines ofîicij cotinedniur hoc ifîo mu lieris bono, quad nos Idbi non fînAt, neq- libidine extra prlt;efcriptumfîrrüfed quod hominè ita UU' nbsp;nbsp;'

diq; circumfcribat certo uit£ modo,ut eum qui ha beat,non aliquo exili,fed uberrimo ipfîm honefiA tis potidtur fonte: ubi non fîeclufa aliqua aquula te nedtur,fed unde uiuum flumen erupat Hinc enini uxor,hincliberi,hinc legitimi ducuntur pofleri: qu^erex fdpientifîimus,dtq^ idè dutor locuplctifîi' 1 mtisSalomon,nonfolumbond,{cdetidm ineunda bonaefîedicit.Qjiidenimefî fuduius matrimonij fîdelQuidiucundiushuitaiftiusfruihi? lam iUu quaisr quanta bonaputanddfîiitt,qu£ nos ex ipfo matrimonio capimusibabere non corpus fîolum, fed ç^animum pudicum : non arderc libidine,te' ncredifîrimen fexus,nolfîe cognatos,reuereri aff' ! nes,parcere generitpermifcuè omnibus nonuti, fed ad unamcertdmitddpplicdri,utcum iUaÇold ben e et pudicè uiuds, ut ex h de liberos, ex hac le^ timos ffercs polleros,in quibus homo mortaliSi reddaris immortalis, uinds^p in his ac uigeas fern' pert

3i

per.'tJon h^c grata uobii, Indice! fnon iucunda tid tu, uidenturt ilt;lon etiam diuino munere hominibitt tributatanimo et corpore (tc affici,ut hoe uno ad-iumento uaearepoßimM omnibus hifce malis,gui^ bus nos conficit klt;ec Syrieia lex libidinofaç^y in-ternperasjdum ilb bono carcmus,dum folifumus, duw nullum remedium tot incommodis habemust ey plané ita nobifcumag!tur,guod cum ebrijsÇo-letfeipioni imüxis,guemß his pr^eripias, cadunt illico,stare non po/Jusit. idem nobis accidit,hac ifla uxore prterepta,ßm: qua in lubrico poßtißei le ruiinus in uetitu nephas,cy in h£c fcelerapro-labimur,quibus affrélus i Syricio iacet nunc ordo noHemqui in tanta efl inflmia,omniumcj; inuidia^ Ut nil contemptius illo,nil etiam deflicatiusuideri iamqueat.Quid itatquia expulßt muliere bona^ Syricius ex ordine noflro expulit bonUm. I ta di-âumSalonwnisfapiens,temeritas Syrieij compra bauit, tgt;Jamfublato facerdotum matrimonio,ad ommafldgitiaflne^ramaperuitjperquam in Ee cleßäeflillapfaflrnicatiojinceflusi ipßus poflr^gt; mo Sodomlt;eatq; Gomorrf ccncubicus: cuius ob-gt; feoenum nomen m ea urbe, cui Syrians prtéftiitf ita uernaculum cflfldiim, ut in flmitiaribus pro,’ bris pueri ipfl,puell£q; cynadulosfcfe appellitcnt

Atq; hwe à )Me dic/^tur, ludices,non ut ipl am uf iem Romam notatam uclim, qua fg) donticiUuni t; amp;

votim fuwmiimperijßiU'c, crntwc religiows • ejJèdcbcrcprofitecr:lcdutpinjjiciatiiSyricMii fi-'ei.iuquanitmß*,idtohtrcJ.nu' cSmcmorantiift ^Uód HOS ipß I ta ß habm uellrc nuiu aiij; hacißA adimratione ßclc cßendM, ut hide apparent, KOS cùm turpitnditicm noUrc;,tum ua ô hoc iß) doioreatij; geiKtu cirew; ßintis Itirb^e conwucri’ CT ill primis inßmia comiini ordinis noflri,m ('ui nosSyriciiis coniciif.ciui pulßauxorr, omnia il' la boKA cum uxore ex ordine noflt:o expuli timin' pe li''eros,ßmiliam,pudore,uerccüdiain,lares po ilremó !pß'S,ac deos penates, fl ita locjuiphas eß’. proouibus introduxitßcortationem, adulterium, i)iec{lum,li.panar, fubditos atq; Jpurios,denique emnem turpitudinem H^c nos nuc deflcmus,h£C porièti in Ealefia Deiuerfaridoleimsti uobisep, pet:mus,ut hoc tantu bontt,quo à Syricio priuati fumus,reliituatis nobis,cu comedis onolumctisqs fuiSyUt ex hocbono hauriatsMS iucuditatêprentif' fam à Domine',atq^ cu hoc rccuperemus et lüa quit idem rex diuinis crrn'Mit laudibus,qute tu recita.

Muh'en's bonæjbcatus uir : numcx rus eni'm annorum eius duplex.

Quibiis rebus cumulatum fit hoc bontvm, quo de in fuperiore teßimonio audtflis, hie aperte pO' nitur.Hamhoc loco u.nembcatum Salomon apt-peüat.

pfiïat,muliere iond.fjocuticfi itirMcns, fumtiUiü Uit£ humM£ uxore contincri, qux bcdtum ütt reddit uirum, ut numeruin annorum ciut fut iißt conduplicet. qiiod quid aliud eft, quant quod uxor onlncisuiri partesabfoluit, Ofperficit, cum-nott folim illifidem pr^Rat, illumq^ prole auget,fed etiam fuoconui(lu,caftumftrudtà libidine. Tum etiam illa,qu£ non in poftrema ftlicitatis par^ te ponuntur 4 fapientibus, quodhxc eadentu-xorquaf] partita cum uiro imperia, in partent iuuat doinum ,'ftSbentat ftiitiliain, paruos edit— cat liberostqua; omnia abfq; uxore punäu tempo ris nonftibunt.Jta uxor uirifuidccits,ftnbilimen^ tumq^ell, utabfq^hacnilfîtinftliciusuiro . Qjtit enim non dintidiam potiui, quant integram eius ut ri ducat effe uita, cui abfq; uxorcfluóbiat domus, nutatß.ntilia,ey‘ incerta pro certafubditurfoboa lestGneci fapientes homines, Sparta idea dimidia ftlicitatis parte carere dixerunt, quod huic incon modum effet matrimonium DixerunthociUi, qui cSieâttra loquebantur de ueroinos id negabimus, quinonfolivma uAtura accepimus ,fcd etiam ab ipfo Deo didicimus, malum hominem folum effei Idautem eft,quod abfq; uxore hontine miferius fit nil.Abfq^hac enim dimidium pene ftiritumatque Uitam ducimus,tum etiam uagum animum in cadu co corporcgefh,irMs,t:;:r quafi quodam £ftu huius c » prafentif

firtcfentis uitsehucatqiiÜuc uoluinwr. idcetfine hac domus no(lra:ffnus etiant noßrum obßaiiiM tuißitur,tit^ turpe-Cui waIo occurrës ipß Deus, tnulicrem ex hominis latere genuit:ex coßiq; tüâ ideç ficit;Ut banc non feruam, neq;dominam,ßd uitæ nobisßciam dari ab illo l'circmus : qua latus tto^lrum,hoceß ontnis no^ra uita ßc inmteretur, utcaro oßi,ut moles fuo ßdero innititur. Qjta fané ratione quis non duplicariannos uiri uxore pu tettquis non ßlicem cu uxore uirumtquis non cun demmiferum abfq^ uxore ducat effeiewm dupli-cariomneis uiri partes uxore ita audiat, ut fine hac dimidia uix uiro uittc reflet pars : id quod uos ex fequentibus clarius intelligetis,

TESTI MO NIVM.

Mulier fortis delecftat uirum fuum, annos ui'tæ illius in pace implebit.

Hoc in loco,Indices, mulicr quam uim in uita babeat,cftenditur.Cum enim uoluptas naturafls comes,er quaß condiincntum quoddam expeten-darum rerum,no fecus quam dolere eüfit^enda-rum: Tiamp;tura mulierê uiro dedit ccu obleëtamentu quoddam pulchrum atq; cxpctendum,ad qua fefe totufhonw refirat,quamamct,cupiat atq^ defide ret, ac huic ita ßt addiétus,ne hac fetnota,uolupta-tenimia diffiuat,dtlabaturq;. Itaq^hoc naturale boiium eo efl,utltbido uiri uoluptate uxoris tem-peraretur

37

feritrctur ca^d dtq- pudica, ne folutdpt ipfd per fe,ne'ue extrd coniugij Urnen quóc^uam pwgredi fibi licercputet. Cut rei utfitcilim dcquiefcere-mK,multis fanè condimentis n^turd nobis condi~ ^it nxores-.civm quid ein nilnwliere nwlUus, nil ue nuflius,nilctidm iucundius ddomnedefiderium noHrum finxerit. Pote^ quis nojlrüm^hiec tdntd deleékiinentd nAturie, quæ in nwlieribus uideinusy contemnereiin quibus mediusfidius (duddékrhiec iic!) ) pliii uoluptdtis, qudm in uiris rdtionis : plus uenuflAtis,qu.i)n in nobis eft dift:iplin^,qud confe-qudmur,quin mouedmur nonfolu uilis,duditisq;, fed etidm cogitdtis mulierum ftrmis, dtq^ftguris: qutbus ndturd tdntum circumftidit decus,ut dUud, Opus nAturie non ftt,neq- dffdbrèfiiium, neq^ ui-f mdum mdgis, neq; quo plus totd inclinct,ftftq- 'm' finuet ndturd.tJon enim in rebus aliud eft,quo tna, gis omnis uiri mens commoueatur, quam ip/ius mulieris occurfu, in quam obuiam omneis noflri itd ftruntur uultus, ut ret'ineri nequeant, ne d fapi-entißimis quidein,feuerißitnisq; uiris : ut merite» fèrrei fflupidiq; à philofophis cenfeantur ejßehii qui obuid hdc lùd pulchritudine mulierum no ino uedtur,ey quorum uirgo ui[d in intimis non ludit priecordijs. Phryne,fcortum nobile, ingrauißi-mo totius Grd’cioiudicio capitis red, cum cloqucn tiipdtronoruin deftndi non po/ßet,diloricdtd,di-

c t du£bi^;

Z ”

âuélacj; Ui-Ue,nudato ipfdfe drfindit-cr cum tUo catidore ac bonitdte ßrm,e oculof iudi cumpcr^rinxijfct, eü abfolutd.tdntum udluitM turd, tantum itiam potuit in iüo indicia mulicris ßrma, ut ey cloqucntia patrcnorum, nbsp;nbsp;religio iu

dtcum iüiuc uenuUaticonccdcrct. Veri(mh£cni' mis longincjua uideri poßint,cum doincßicis coH' tentus efJcdebcdin.Pdrum 'neuobis mulier, c/uan-tam uim habeat, inSampIbnc o^endittparum m Dauidiparum in Salamone rege f ijui cum nuüa ui externa uinçi posent,à mulieribui tarnen uibli, Cif pticj; funt. Patutt Sampfon fuperare PhiliflaaStd' mica nonpotuit.T)auidquo(ji,cu acerbißimos d-cerrimaséji aduerfarios tulil]et,unius tamcimlier culte ajpeiliîi non tulit: cuius dnwre ita deßpuit,ut Vriähuius uiru nephariè necandü curauerit, hoc metuens, ne quidßrtide amore ipßus Hie interpel laret uiuus. Gjitd ego nunc de Salamone loquar? qui cum cateris omnibus mortalibus fapiëtia prie üitißet,mulierügt;us tainèfuccubuit: quorum amO' te ita injdniuit^ut cr lt;i Dco fuo patrio recederet, (nulierumq-, deos, quas dmdbdt,coleret. Inßr' mi iAi ß(erunt,Syrici: firmior uidelicet tu, qui ttobii tam a-quas leges pra-fcribis : quinos fme }nultere,miilieribus ipfis reßHereuis. ita'ne qu£-fo durtis ac pra-pollerus es, ut cum audios tali' . tos mros in tpßo nMtrimoqio mulierum arfifße in-

tendiot

?

trndio , À nolif hoc ipfuin iticettJ:um tdntwm^ tdm dtrox , tam noccns,ft)te matrimonio uis re-ftmgui^tta'ne tu nospcrludum atcjue ioctimmu^ hcrtbus pro precda obijcies ? nil nobis religui ji.-ciens , ^uo aJuerfus illarum lacjueos atquefi,-cesfîmus tuti f prxfcrtim cutn tu iple, qui contra tnatrimonium ucnis, coitßteare , niulierem ra4-gii'im iUcólamentum Itbidinis eße. I« ^uo uide, quàm tibi cotifles. Ndffi cum omnium libidinimt rfcam mulierem uis uideri, nil tarnen nobis das, 'quo minus adharcamus huic efc^, ut adherent pi-fceshamoißc tu in tuale^eueritatem mendacio mifccs.. Nf^Kf hoc tarnen nimis caÜLdè fàcis nant ueritatem ip/i rei tribuis,mendacium uero Satha^ n£ concedis, cuius arbitratu legem hatte feripß-üi- Qjj ire quam rem ab homme fegregarit Sji-ricins,uidetisieam certè,in qua ceu in quodam ce~ flo Veneris, rccondita[unt omnia aduerfus libi-dinem remédia,ft lUis legitime utare. Sin uero fe-cus, ueneficia funtputanda,ad dementandos hommes accommodâtißima : quibiis quaß Cyrcaio pocttlo in pecudum, immitiumq; animalium mu' tamur jirmas. Ç^uanto enim mulier inferior eft ui ro,tanto abiidat magis omnibus rebus tllis,qu£ ad cociliandos animos uirorum ualét plurimumiqui-bits nos ita impediinur,ut etiäliuelimiis,tame nos

c 4 fxpcdtrc

4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

expedire ex lii nei^uedinus : ßciuando ab iHiS ahfolu!mur,uitain miferam ,'mquieiam amperß' ilamcj^ ducimiu : quam utiq; cxpleri uxore audi' tii, ut nulla uitecnoHriC fit pars f in quafecurèae tranquiÜè atatem uiro ab[q; uxore liceatde^re. Omnes ergo uiri numérosuxor abfoluat,acperfi ciat neceffe efi, fi is in omni gradu uitlt;e celfius effe acreólus cupit. neq^ ex alia re magis laudein atq; /plendorem quarat, quam ex bene culto,firuatoq; matrimonio.id quaduosteflimonio eiu^dem Salo tnonis cognofeetis, quod recita.

TESTIMONIVAÏ,

Gratia fuper gratiam muiter fan-^ lt;^a,SC pudoratarlicut fol ortens mundo in altilTimis Dei,ficmulieris bong fpeciesinornamentum domus eius»

Tdxpedlatis àmealia^matrimonij laudes, ludi' ces, quibus refèüam legis Syricite turpitudinem, atq- infiimiantiUon is fum,non ita defipio. Ncg» quicquam uberius did poffè, quàm hoc efi de mit-trimonio à Salomone diflum. Cum enim is fuperi-us uiri bomim uxore dcfinifict,quo folo beatus uir pofifit dicitc^ cum complementum uitic uiri gra-tum atqi iucnndum uxorem pofuififiet : nunc hoc ipfum quantum fit ofiendit. Ncini cu nuUo nofiro vierito ,led Get benefiao cunélo, habeamus gra.-fis; hoe tame de uxore itagratuitticfi,utßcileo' mntbu^

4t

mnibus grdtijs ditteceÜdt. Quid enim ildlile, ijuii proprium, guid perpetuum nobis jùi(Jet,fine hdcf ]No i«e/7crc«/ej ^uicijudm illd udluiffent, qu£ prO' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pternos funt frikii,pdrumqi monwnti ipfa perfe hd

buiffent, niß dccepißßet hoc no fier focius dtq; pdr^ ' ticeps. Qt^idenim qu£fo nosiuudßent mutd dtq-

inunimd, quid etium motu ßnfuq^ prdditd,quibus hdne tuemur uitdm ? proßiito niß nobis datu ßiip J ßt uxor, qud conßoldremurßolitudinem noRrdm, çr cum qud in terris uerfdremur,ctinilis dnimait I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi« inßriores elßemus,in quibus nonnulld ßoeie-

'! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti^uitlt;econiunilionisqicernitur. Mditcd dtq^ in^

'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chodtd hominis ndtura ßiilfet,ß nil huiufmodt hd^

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beret,quo cum coniungeretur, cs' cum quo com'

I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;munemhdne uitdmßnrituq; duccret. Qwdmobrè

I nbsp;nbsp;nbsp;(ißtemurfummdergdnos'Deigrdtidmin hisre^

bus cerni,qu£ propter nos fimt ßi,il£, in quibus ,! nbsp;nbsp;nbsp;pr£ter ipßdrum rerum ußum nil eit noltriißummd

certègrdtidm confitcdinur necefje eß, eße uxorem ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipßtm,qu£ imdgo uirißui eß, cum qud nil poteß

coßrri. Vindt uxor,dcfuperdt omnid. A tq; huius iflius in nos muneris pr£ßdntidm cum ddmirdti fit 1' iffent ueteres idi, non cum dliqud re mortdli, dut ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humililüud contulerunt ,fed cum ipfofole, cuiui

Jplendore cum cunlbn illullrcntur, nil eo d nobi^ ’ poteß uideri diuiniusißc quoq^ uxor, quonidm lu men dtq^ ornAmentum domuf uiri eßßol quidd ui-' c t

4*

U huWMit reâè iititur:cjUMn qui è uifd tolh\n$ ii uobii de mundo folem ipfMi tollere uideturyCT feeddf dtq; c£cm tenebrM rebM humants induce^ re^denfa caliginc obruetomnia:cieca,ablùrda CU' {ht entnttnil erit quod uitam hanc omet atq; tüu^ firet comunem’.horrent cium, ac fqualcnt oinnia, uxore,quaß file, de mundo remoto. Qjiishuicrei te^lis cß {idem qui acerrimits aducr)arius in bac rc.Teinquam teftem Syriei citabo, Vxore facer' dotibus per te abrogata, die qu^fi, qui horror, qu£ nox tuam Romain non inuoluerit? quod fee-ius,quod flagitium itfquam fitittale, quodin locii pußdbf tematrimonij Rom£ non fuceeßt raiatq; ita juccefferit, ut in honore fit,ut jummi,nKdij,at que tnßnu hoc ipfo ita obligètur, ut Roma: feerta ri fit hone^iM,qu 'am in Rußia nubere. Qjfid ell quefi altud Syrici,filent toücrefiuid noäe inuol ut? quid cieciem fim,fthocnon eftfnon fexum ftbi, non pudtciliam, non thorum claufum cuufquÙ pu tare t Hoc tibi nos debemus Syriei, hoc tute legi accepta firimus,quod ipfim urhem Romam, quà donticiltum mentis,religionis,ato^ fanditatis ma^ tores noßri ejje uolcbant, tu nobis tua lege feedum quoddam lupanar reddidertstquain numc,te auto^ re Ubidinum atq, fcelerum tantorum, omîtes coU' temnunt atq^ defiiciumt, cy quafi peftem quandi jtcçontagionent fiQunttutiam RomicnonfecM,

4r

^uim Sodomie, Gomorr^q-, nomen omneshorre^ )iiit,detcflenturq;. Sed nübi ad hanc ifliiif amen-tiain explicandain alius locus feruatus ell,ïudices, tJufic uero uos ex particula parua cognofcitis

Syricia:genus uniuerfum. At^uc hicc cxem' pla in alma utbe cduntur, nonßne diuin« conß-lio, \udices:ut quemadmodum ueteribus olim {uf itSodomlt;i,ßc nobis recens exemplumßt urbs Ro ma, ^uie nunc negleâi matrimonij cos pcenas dat^ lt;]uas uidetis:ut nos huius admonitu,matufè ex his vrbis fldgitijs exeamus,priufqudm obrudmur hac ifta urbis paena,ciud afßigi dtq^ uexari urbem Ro mam ita uidetis ut obflagttia deferta à Griecis,re liita 4 Barbari5,in turpi atq; inßntifolitudine ipßi per fe uitam dcgat.üec propter aliamcaufam, ut dixi, niß quod folum hominem bomvm effe duxit^ quod iÜdm ab initio Deus uetuit credere:nilq;itlt;t retinendimt lUicenjuit contra libidinem,quàm m4 trimonium:quod uthomo pene coaélus ampleâe» retur, leges dedit,quds audiflis, ey quas iuflas eßße in omnihominum meinoria eßcoprobatum.Qna-propter,'iudices,matrimonitim lequaliter cmneis dmple{la,mur,ut nemo noSlrum,qui iUo uti pcßit, illud contemnat,fed quifque pro fua parte hociflo nitatur:neßßrte/prêta uxore cÔtra ius naturiefo Il uixcrimus,cas panas Deus in nes immittat,quitus olim Sodoinam,lt;:ir nunc urbem Romm 4^'-

S

44

giäuJi/lit. Tumefittm iUdgrduiord expe^emuft qu£ omnium prophetdrum ore nobis fdcerdotibits minitdturDeus.Vobisuero hoed Mdldchidpro-phetd dd ficerdotes diitum fuffieidtmd eódé peril nent c£terorum. Cedo nùhi ipfius M.dldehi£ te fiintonium, atq- hoc illius ex fecitdo cdpite redid.

TESTIMONIVM MALACHIAE.

Non refpiciam ultra ad facrifidu, nec a^dpiam placabile quid de manu ueftra.Et dixiftis,Quam obcaufam^ Quia Dominus teftificatus eft inter te,SC uxorem pubertatis tuæ, qua tu defpexifti.Et hæc particeps tua, ÔC xor foederis tui.Cuftoditeergo fpiri-tum ueftrum, QC uxorem adolefcen' tiac tuæ noli deipicere.

Hoc dd ipfos fdcerdotes eR didum,, ïudices:ut cdufd Syrido idmnuUdfit, curfinwldrenucillud uelit, id (piod lUum diShirum effè dudio. Na aù if, Ui aliejuis fiicus ddiundus fît dd edidum,fe hdc Ie-ge folis hominibus fdcerdotibus ntdtrimonio in^ terdixifîe. videtegux techno, qua’ num /intiߣ fîUdciie.Çiiiidfîdcerdotes homines tibi ejje non ui demurdtd'ne cxleges fumus, utnon continedmur hdc ifia, comiTiuni omnium mortdlium Icgei

lè,t uero Syr id, bond cum uenid extrd hoc cer~

tdmen.

4?

(imen, ccnfetttionemg; tic Aram, iïïnd ex tefcire uolo,homines‘ne putes effè, quos ap parère huic iu dicio uides,cr in printis hos.qui de fe fenlëtiam Ilt;i turi funtiquiero inquam, homines tibi omnes nos uidemur effè,an potitts /Trrum,atque faxaiEcquid haresi curfiupes^ quid nos al}:eAasf Aude inqui homilies e/jè negarenos,ut nos te firrum atq; fa-xumconfiteamur eße, in quo nuüus humanitatis fenfus jùit,cum hanc legem firres, qua tu contanû naAi iuranaturte,acdiAa D« proßigafiiioraeula prophetarum,diAafdpientum,dutoritatem omni um neglexifli,mutdfli,delelîi,dum dd Auprum tibi munis uiâ, dumfoluis libidinesidu multis inge nuis,multis matribinfimiliâs hac tua fieleratd leg; umnephariamd(firs.H£cprofiAà Syrici firrei funt,dcfdxei,nohumani,neq;pudctis uiri.Quod fi ey nos homines (timus, cr tUd omnidqua: ex le^ bus comemordui,de nobis quoq- fiint diéldinon efi quod nos homines à c£teris hominibus fegreges, quod'ue bonum efie nos folos dieds Et ne tu aliter quÀmego ueUmfiacerdotum laudes ingenium,né-ttf (jHid illo tuo caftitatis nomine ad fitcciem nw-gnifico,dd fenfum uerô cogitationemq; acerbo,in hoc iudicio tollas, dicotfaccrdotibus ita expedire inmatrimonio efiè,ut cxteris omnibus tnortalibus, cùm ipfa lege communi, tum uerà hoc iAo Mala-ehi£ oraeulo,cuius orefacrificiafacerdotum hanc

«h

4«

et cdufam Dem re/puit, c/uod ipfe teflificdtilipt inter hominem fdcerdotem çy- uxorem cita : ejuod ^uid aliud (ƒ1, ^uim quod Deta femel tefhtia e/f, nentpe hominem abfque uxorc fol urdmadum eß'el quo nomime dubio procul comprehenditur crP' ierdos,quern hie huim ißita tcflißcationis adtwf' net Propheta. Qui fane homo facerdos,ß contrd hocteflimoniumDci uxorcm fßernat, iÜu quo^ cum faerifteijs omnibia fferni à Dro neeeße edl: quod is eim uiolator ßt foederis, quo coniuugMe mas cumfoeminatde quo nunquani tanta autoriti' te loquutusfiiißet Propheta,fi eo faeerdotibta uti non liceret,ct ß faeerdotes in matrimonio caßi no eßent,neq; mundum geflarent cor, quo folo uidc' tarDem.nx quo apparet,qudmturpe,quamq;pt riculofumßtficerdoti,extra hoc matrimonijfx-dm uiuerc. neo^; enim idifatis c^ alicnam non tan-^ gere,c5tafiuq; ipfo non inquinari: fed etiam opui ell,utis uacuumgeflet cor omniuifa cogitataq; U bidinc. quodzyßomnibusßtpr£sl.andum,tamen facerdoti in primis-.quiquato pre^lat c£terif,ta/t to curandum eft illi magis, ne qu£ßjrdcs in uita, neue macul£ in animo ull£ itlih£reant:quas utiq; uxor eluat neeeßeeü. Quare utßacerdos in multi tudine caüè, integreß uerfctur,qucgt;d is in Pccleßd Mionem etiam habet cwtn moüiori uenuùioriq; fcxu,uxorein habcat isfuam neccfßc eSl, ne dißluat libidine,

47 lihiJîne,ne‘ue clifjolutui pt in turbditfuam uxcrctH ittrjujm, nec/uo pai^o faccrdosripudiaret, ne'ue pnc hac Ubidinis a^nbuilm inlt;. ettdio in Ecclcßj c3 parcrft,audite lt;]uibus iUiuerbis mandctur uxor.

Cuftodiïe crgofpintum ucftrutn, fîlt;uxorcmadolefccnriætuænoli de* fpicere.

Ad HOS o facerdotesjne fermo (P. Noj motte-mue boe iflo oraculo,quibu4 DfiM Eecleßam coni mißt,ut demui operam, ^ito caßumens in nobis,li bidiniséj;ßt expert. Quod ne arduum putemus,en datur uxor,en in promptu eil retnedium. Aecipitt mtM ergo id c^uod datur, e^' uel inuito Syricio rd-piamusbanc iflam uxorem,dumlicet.netj^ hàc pu bertatis adolefcêtiteqi noHratadiutricem lt;]uandä, V gudß duéloré dtnittdtnus,ut bec ingettium no-firum inprmum cfprocliue in libidinem, (iifline-at,dc in omni officio atej; pietate rctinedt. Quodß uos ludires,cr uos ejui circumffatisfaeerdotes, au tore Syricio uxores rcpudiaucritis, (i irritum ßce ritis pailum boc,dcniq; ß tcßiffcationö ipßus Dei dc uxore ffjreucritis,ffiernet i^uotj^ uos Deus, re-fpuet facrißcid,non reffticict holocaujh,contem-net dc negliget omnia,quicejuid tUi datum per uos oblatumq;fiterit : id quod oraculo Alalachia- ue-rißimo dtq; cergt;ißimo promittitur. Circumfhnt Wo; d((^orÙ4f nos obliuifci huius tcßißcatro nis

4»

tlis noßnant, cjua nos dies dtç[; no fles comeneît) fanflißitnos nobis patriarchds, fdpicntißinus ri' ges,grduißimos prophetdsßiße,lt;juiex mdtritnO' nio immortalitdtcm ju^t ddepti. Q^are fihorunt imitdtione dtq; exeniplo mdnßermtis in conditio' ne mdtrimonijidtq; pdflo,fi uxorem ddoleßccntiiC nollrie reliniieriinus,ßi ßiiritum hdbuerimus uicU um,ßo'utuq; libidinibiK,rcjj)icict dd fdcrificid no-{ird Deus, obLtiiones etidnt noftrds dtq^ preces pU catus de mdnu noftrd dccipiet.Ad hoc nos inuitanC omnes ueteres liters, tum etiam hie noult;e dtq; rC' cëtes,quibus omnis tlld uctuflds illuflrdtur, ut am» td dubitdtione ftdtudmusßdcerdotibus uxorem di ri hocq; ipßum expedirejdcerdoti, ex Epiflold di' uiPduliintclhgetis quam lege.

EX EPISTOLA PAVLI.

Fidelis fermo:fi quis Epifcopatunt defideratjbonum opus defiderar. O-portet enim ipfum irrcprehetifibilcm eflcjunius uxOris uirum, fobnum,op natum,prudentem,pudicum,bofpita km,dolt;5lorem;nonuinolentumjnon percuflbrenrijfed modcftümrnotilitb giofum,non eupidum,fed fuæ domui bene præpofitum,filioshabentêfub-ditoSjCum omni caftitate«

49

ittm te non Mofes,non Salomon, non prophe'-» U urgent,non ctiain Icx anti(jud,neq;Uetui, ;eJ, ip(e Chri/im tejiu. Nam cr hoc dicere foies, illis antiqutspatribus idlicuifje,nobisnoltitem.Cluaft. uerb nos diuerfam carnem,non eandem naturàge^ ßrmus nuctquam quoc in tills olim fiiit:cr qua ab il lis acccpimus- imô ueró tanto pciorcm etia Syricii «tquecorruptioremcarnem, naturamq; gerimus nos,quanto ab iDis diftamus mtf.gis. Neq; ego in co pluribus ar^mentor:perl^icUum enimefti quim confequens eetas antécédente femper fiat deterior. Sed tarnen iRud qu^o,cur cum eundem Dcum nuc tffefàtearis.qui fuit olim:curtibiquoq; non uidea~ tur eius leges candem uim nunc habere, quam hd-^ buerunt olim, eu idem homo.par nAturd,eadetn cd ro penes hosnumcfit,qud in patribus fitttolim,cui hdc pra;cepta,inßitutaq; dantur^ intelligo quid ti.-bi neceffe fitdiccrc: nempe adumbrataiUa fuifje o~ ttinid,izr quafi ßgna rerum priefentium. Èft uero itaSyricfifiimtplcraq; modi iüius,frteori fed om.-nid tarnen clfe pernego. 'Virgdm,agnum,mannamt Cr qult;e fwnt eiufmodi,ftgna fitiffefiiteor:fed hoe de matrimonio totum lex c/l,planum eü, res ipfa cü. amp;nbsp;ficut mafculus acfoemina eadem nuncfunti qU^e fuerunt olim : ita quoq; leges illis datæ eddem fint neceffe cü. Sed quid ego, qudntum hàc leie ualë* dtfdpud Uot dieoldubiain remfcilicetpluribus Ucr-

d bit

f«

liitxpIicoiESi'ne ijutfcjudtn o^nnium, gui de lot aliter exidimet ƒ (^uodfi guiefjetita amens atgue clt;eciif,fummatanKn Paiili,im6 uero Chrifliduteri tdf,diibitdtioneomni hu^cliberarepcffet. Etenint fi is gui Epifcopatum deßderat,mdgnum dtg^ pne-cldrum optes defîderdt,utnunc legi dudifits teerte hdtconditioneis,guibus Epifeopatumhahet tradi' tum,pldijie pnt iUi atg^ folida- oportet, ut is fit irre prehenfibilis.Qjiod guonia praftdre non fitßcile, ddtur iUi ddiumentum dnte omnid uxor, cum gud fo briè,ornAtè,pudicè, ac hofpitdlitcr in EpifeopatU uiudttßncgud hocguodiüi eüpropofitum, affi' gui neguit, Domus guog^ ipßus'guomodo üdbilis abfg^ uxoreS C «ni uero additur de filijs, ut hos is fubditos habeat,non uobis dperte Paulus lUam lege uetereni,gu!edemdtrmonio e^,htfce fuispriece' ptis inferuijje uideturiut guieguid in his fit, totu/m traldticiivm fit.Sed huic loco uidete gudtn calumni am ex finu fuo apponat SyriciustGrauiter fane,et feuere,Epifeopus ( ingi(tt')uniusuxoris fituir. id autem efltuniusparrochio!. O fuauem honiin£m,o praclarum Icgis diuinte interpretem. En habet,ad guein liberos infhtuendos mittas, cr cui Ecclefiant Deitradds. Qttidais boneuir?Vxortibi parro' chia hoc loco diciuideturiQ^id guafo uxori cum parrochia f l^onumbr£ , nonfi^ne'uobis htec uidentur, ludicet lut iam non tpfius iàofts, fed cuiufddtn

tuiußam Sphingis ßiit tmignufd.JU’ne ex utienif^ fimis nontitubu^ paratM ucnis f itd etiam tu nos hic ludifjcäbere, ul ucrbd fingM, rem euertits tuo arbi~ tratu ? Non fc pwdf t Syrici in horum con/jtcäum itaprodire,ut(y ittorumiudicio, zr ftoHro tempo reabtitarci Etfi ßngerclubet,curnoneddemrd' tione Epifcopatum appellai uxorem, (jua appeüa^ üipdtroehiäiAbfurddhiecfuntfinquies.ClHidiab^ (itrdiora ne illisgt; qult;£ tu mutds, uxorem parrochi-tim,filios uero parrochos appelles f pr/efertim etvn «iudtM,Epifcopum hic À Puulo infîitui uerbis uer^ hdculif atlt;p notis : ut quemadmodumper fobriunit ornAtum, lt;tcpudKum,nil inteüigKprlt;eterid quad dicituriitu ^uoq; per uxorem nil aliud intelligM ne celje e^,qu4m id ex quo nafcuntur liberi acfilij epi fcopo procreati, quos hoc loco Paulus fubditos iu^ bet cjje epifcopo patri 'm omni caflitate .^tut co-gnofcaf,quàm in clarifftma luce erres,audi id quod ineadcm EpiRola additur:

Si quis autem domui fuæ bene præ* eflè nefcit,quomodo Ecclefiac Dei dili ïigentiam habebitf'

Hie ar^Mientari chrijium audit ore PauU, utß quis domui fult;e bene praejjenefciat, eumEcclefiat Hei bene nunquàpraßituru. Ad domu ergo fuperiâ ta omnia pertinent,in qua continentur uxor ac tibt

4 x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri,if

ft.

ri, cr in quii domo uult Paulitt Epifcopum uirttm • ' honoratumjdc honeflum pdtremfrmilids ucrfttvi :ui fx hdc ipfius priuata ratione, fit frcilii conieâurd, qudm fit if ddEpijcopdtudptiK.CiU£ itdclardfunt, ludices,t{t fi quis iti his hlt;efitet,ilium aut palam infi nire,aut tn lucc errare fit eert um. Quid uerà tüud, quod ab code Paulo additur de Diaconif, parum nobis inde liquere cenfies, quid hoc in loco fit uxorl Die qutefo ca:tera.Pudet meherculè ludiees, tämul tis uobifcum agireified tarnen hic cogit.Lege.

EPISTOLA.

Dia coni fint unius uxoris uirijquifi lijs fuis bene præfint, amp;nbsp;fuis domibus.

Quid domum hoc in loco Syrici, quid uxorem, quidfilios diciputas? infto, pcto,ur^o, Syriciiisut mihi reffiondeat, ut aliquidfin^t, deniq; ut in tanti nbsp;nbsp;'

rerum luce uel hificere audeat. Verfat fie,patronosfit os refi)e{lAt:jcd iüinegry quidcm,ut uidetis.Quoi fi hitenon mouenturjuo loco,ïudiees, neq^ iÜamO'' ttcantur necefic efi, quæ paulo antè de Epifeopi uxo re,ac de ipfiuf liberisfiint difla. Qu£ ita clara ati^ expofitafient,ut non dici, fed cemiinon uideri, fed tangi uideantur.ut nil ita eonueniat cumiüa legeue tcri,qua ab initio matrimonium efi confiitutu, qitàm hoc, quod diilum cil à Paulo de Epifeopi ac Diaco * ni uxoretut hæc omnia illiiif legis ueterif explican- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dæ at^ iîlufirand£ caufa aüata e/fe uideantur. Cl»lt; nbsp;nbsp;t

fj««

H

. : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fané lege uixerunt ucferes HU facer äotes, fanäi in

pnmis atque pr£clari uiri : ßc etiam uixerunt no-üritam Epifcopi lt;]U4gt;n presbyteri poH Chriüutn pajfum,ujij^ad Syricij pontißcatum. Gricci uerót

' Antiocb£ni,atq; Alexandrinijhoc luttnatrimonif faccrdotalii adbuc ita retinent, ut Romam aduUc' ranf,tanquam ücrcus in uia contcmnant. Qudm-obrcm caufa iam nuUa ell,ludices, qua Syricim le^ gern f aam jhre uelit, quam contra omnes leges tam ueferes quàm nouas tulit. Quodß tUequid contri aßvrat,impudcntiamillius nürabimur,qui inteüi^ gentiam cxißimationemq; omnium no^rum con~ temnatScd tarnen ß i5,td quod inflituit,deprecan~ dicriminis caufa dixerit,fe non omnibus, fed foils fcerdotibus matrimonio intcrdixiffe,boc ilU tu ita reß)odcte:Nos,Syrici, facerdotes homines eße fei mus,bombies etiam ipß fumus, bumanià nobis nit alienum putamuseße,iccirco neq; facerdotiuip^ fum quicquam mutare de bumanitate naturaq- na ßra potuit.non fecus quàm bomo in magifiratu nil amittit de bomine , bocipfo quod Rex Confulue ßt: ßc necnobis quicquam de bumanitate noßra deceßic,proptcrca quod in faccrdotio fumus. Pr« terea Syrici (boc etiam iUi dicite ) iUud ßc memine

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris,ut non Confuli,ncq; Regi,ßc ncc faccrdoti,U€-

, rum bomini uxorem à Deo dari : ut illa officiorutn ' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ«{ ac munerum nonùna, b£c uero uxor propria

di ßt

f4

fit uiri. Coudre tu.lt;m legem nos diutint ferre nolu^ fnns, qua. tu aüud omnes gentes ordinis nominis^ noHrißmam LeßfÜ.Quando uero ismultacoque^ ri,multamißrari,cajHtatein etiam iaikire caepC' rit,dicite iUi,uosputare matrimoniutn efße caflita tcm:dcinde,cum legibus plané agendum eße.adex tremum,ut copendium dicendi fiat,leges iüi propo ftite.nie lex Dei, hie tua Syrici ■ Quid multis i Si tua lex hæc cum lege D ei conueniet,abfoluêrc: ßn minus,damnabere. Hac ratione conuiäus,ne 'Pp quidem f : legem contra omneis leges fcripßlße,ne-^rcaudebit.Seueritate etiam ueßri iudicij noabu tetur, adfuum excufandu, ornädum^ fcelus.ut ita omnijua caufa cadat, uobisq; eas pocnas det, quat meruit,zr quas leges ipße iubet- Sed hoc loco lüui , diihirum effe iÜum audio,quod multißslent, qui 'mi qua fcribunt'.Legern hanc,tametß etiam contra le^ ges uideretur efje lata.tolerabili tarne tüam effe,ap frimeqi utilem. Qult;e deßnßo,ludices, quamuis ßt mifera, atq; improbafneq; enim id tolerabile uobis, iuratis p rlt;eßertim iudiciDUS,debet uideri,quod pu^ gnat cum re{lo,atq; iuflofdatur tarnen huic deßn-fioni nonnuÜa uenia tum,cùm ius ipßcm liefum uti' iitatc compenfatur, qua omneis ducimur. Verùm fn hac Syricij lege nil eH quod aut tolerabile uobis, (tut cuiquäuideri poßit : ita hanc iüe legem omni' ■ » ^ns le^buf adnerfatn tulit, ut quamuis omnium ßt iniih

yr

iniußißinu. ,tdmen p compdretur perniciopor ntulto, atquc intolerabilior, qudm iniijuior,uide^ Utur efje. Qudm rem ut ita fe habere cogito-fcatK,tlludà uobisijU£ram:Silegemeiu/inodi Sy^ ricins ferret, ne quts facerdotum quid edat, ne'ue quii no/lrûm crefcat,ne'ue dormiat, qu£ro in-quam,firendam'ne uobis talem legem putaretist an uero cum ueßigio ipfo de medio toUendam i In-teUigo quid nece/feßt uobii dicere.Qjtidßuos id, quia cum rerum natura pugnarct,nullo edidlo pro fcribi, nulla etiam ratione à nobis ßrri putaretis: quo tandem animo hanc legem ßrretis, qua is nobis mulierem eripuit, quam natura dabat, lex nulla negß^at, qult;e ineadem pagina ( ut feitis) ' perfcripta elt, in qua cr efus,cr crementum, cT fomnus ipfe nobis cü coneeßus I Imo uero cla-rius etiam , fanéliusq; hoc de uxore eH dccre-tum.^Jequeenim in his legibus, quie de uiilu hominis ßsnt,dilt;flum fft, MjIwmi eß homini non ede-re , aut non dormire,aut non creß:ere. At cunt aduxorem eïi uentum, palam eR diäum, Uialum eß hominem folum effè'.ut indeconßet, natur alius eße homini uxorem appetere, quam aut edere, aut dormire , aut etiam crefeere. Nam cibus at-que uiäus non folum eo eH, ut uiuas :fed ctiamM gignas,aliquidq- ex te aßiras .ita omnia nutrimen-ta atquecrementa huiusnollrie mortalis uit£,ad.

d pro~

procreddumrefinnîtur À tu.turd:ciuie cum mutd^ gt;nbsp;ri nuüd rdtione poßmt,neq; hoc de uxore,guod md gif fecundum Mturam eA,cluÀm funt iüd, unquam tnutdbitur. Summi certè homineis,dc totius Gri£' (i£ fdpientißimi uiri,cum uim, nAturamq; rerum perjßeflam çognitdmq^ habercnt, niltam inßtiM, tam imprcffum in nobii uiderunt cffe, quÀm cH hic dppetitus mûris dcfœininie ad procreandum mutif tts:qui ita in rebus h£ret,ul: gu£ res iüo cctreat, ui-deatur eßße muncd, fu£qi cxpers nAtur£, ^uod ni( exfe eddt fui. Vnde liquet, banc uim, qud mulier uirum dmpleüitur,itd infertam efße, dtq; deßxant in hominis nutura^ut qui hanc è nobis conctur euel lercyis hominem ex homine uideatur prorfus euet^ îerc. quad cum fieri nequeat, non nos hune homine fur ere dc in finir e,^^ cum ipfd rerum nuturd beüu ^crercß,tebimur,qui hanc rem tanta neeeßitudine con{lriélam,atq; in nobis tnclufain, eradicareco-neturiNeq; ucro autoritds fummorum uirorum tan tum,neqi ipfius nutur£ fold uox nos docent, quant ßtboc ament is, ci rei manus adfirre, quam uifeeru ttoftrorum cuiiodia contra omnem uim contexit. Sed etiam ipfe Chriftus Dominus, ijïius conditor atq; credtprndtur£, nosore Paulimonet, utfeiU' mus tantam effe huiufee rei uim,ut lUa nuUa ope hu mana coherceri in nobis pofiit, ne extra pr£fcriptu ßrdtur,nifi uxorc.lbiunc uos Chrifium Dominutn

(tuditCf

il

audite, quus lege; it ore Pauli huic naßrit libidini pr£fcribat:lt;juàm teguiu,quàm tolerabiles,quam^ aptM ad id quod uiolctum in nobis ucheinens^ ejje uidetur.Kecita-

EPISTOLA-

Propter forntcationem unufquifcç fuam uxorem habeat,Slt; unaqueqj fu-um uirumhabeat.Vxoriuj'r debicum rcddatjfimiliter autem Slt;uxor uiro, Muller fui corporis poteftatem no ha betjfed uir:fimilitcr autê SC uir fui corporis po tcftatê non habet, fed mulier.

yidetis }udices,quanta uish£c fit in nobis,cui remedium ab ipfo Deo qu£ritur,qu£ nifi colligare tur cumcertaconiuge-.eâdijfiuerefitneceffè. Ani , maduertitis sequitatem huiu« ediâi,cum noftrlt;t car ni mfirmte,ac procliu£ in. libidinem, pro medicina uxor detur, cum qua nobis hic procreandi appeti-tusfit ca^,atq; le^timuf:quam du m nobis Syrici us eripit, non nos fiortationi foedte atq; turpi expo nit,eas nobis leges pr£fcribes,quas nos nuUo modo firre poßumuslüä cum uxorem ab homine fua le-ff conetur abducere,non is uobis in firnicationetn utrumip impeUere, non aperte uirum ex mulieris potefiate eximere,ac [blum omnibus tentationibus ^atattje exponere uidcturl cum ea iubeat, qult;e ipfa

d I non

y®

non Jrrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetet, lt;jult;e itld rddicittu fA lt;lt;W-

plexa^cui natur te ita iubemur obedire, ut cumord' tioni interduw nos dederimu,s,me!ninerimuf tamé uxoris, ne uidelicet ippus pietatis prtctextu, ipfe Sathandf nos tentet, nos^; in earn fraudem -mpel' lattquodiüeutiq- in hac Syricij leg;tentat,uti^fr ^e uxoregratiorê Deo uitam putemus effè^cjudin fit ea qu£ eii obnoxid uxori ac liberis:ut htfre blan ditijs nos aUiciat dd frfr,nobisqi dd omnem turpitit dinem abutdtur.Uoc itaq^ prouidens ipfe Deus,nos fnonet,ut has tantas infrdias Satana: diligenter,du-flauxore,uitemus: quibus frlfo crediti coelibescd-pi frient ■ Quod fi nos hifre prtcceptis atq^ monitis non obeiiuerimus,0'fi lequo dnimo nobis tales leges mponißuerimus,per ludumatq-iocuminiHd nos Satan deducet flagitid,qutemAtrimonq content ptoribus nündtur Paulus, iftis uerbis ad Kontanos fcribensxuius tu mihi cape P.pifrolam,dc recita.

EPISTOLA.

Pfopterea tradiditilios Deus in paf fiones ïgnominiæ. nam feeminæ eor3 immutauerunt naturalem ufum,in eu ufum qui eft cotra naturam. Similiter a.utê etiâmafeuli, relido naturaliufu feeminæ, exarferuntin defiderijs fuis in inuiceni,mafculi in mafculos turpP cudinem

f9 tudi'ncm operates, mercedëquam oportuit erroris fui in femetipfis ic-cipientes.

Hifc pcetM, ludices, confec/uitur jèmicdridm mentem,bii fitri/f a^tdtur iftoru calibu uita, dunt ementito ip/ius contincntiit nonüne Syriciia eM no bis leges imponit,ciUie ßrri non poffùnt-.ty qu^e pu gmnt CU ea nAtura,lt;^uie penitus in nobis ineft: quie cum 4 nobis extirpari nequeat, uidete cuiufmodi curricula habeat, quas etiam Ufa panos expofcat: non quafuis fanè,fed eos certè,qii£ niß à Paulo cû-memorarentur, 4 me honeüè nominart no po/fent: ut hoc uos Hatuatis,nullas neq^grauiores, neep iu^ ftiorcspoenas in legis huius nephari^ latorem edi po/fe,quim funt ha;, qualt;t Paulo eduntur.Sicnint tu pocnis atq; intcrdidis contra ius natura uirum j muliere fcgreges,quid eß quod tibi pro hoc debea tur fcelere,quàm ut apud te in loeit uxoris,adulte' rater pro muliere/prêta, mafculus fuccedat tur-pis, dtq^ nephariusiut hanc tu mercedé erroris tui tn te ipjeßros,ut hac horribili libidineardeas,ut U ber nunquam quiefcas,ut auerfus çr aduerfus imptt dicus ftasilntelligo,ludices,quant /int htec turpia di (bi,niinimeqi digna quje in ueHro iudicio,cr in tan to hotninum conuentu dicatur: qu£ tarnen Paulttt ipfeapud populum Romanum tarn aperte aepa-làm nunquant dixi/fet, (tea ad oditvm at^ inßmi-

Kin

éo

/tin eorum,lt;^uihitritm fadißintdrum cupiditdtun funt ferui,d nobis quoq^ contenwrari noluijßet:quie tarnend me timide ac uerçcundè dicuntur,uthoc uos intelligdtis, Syrie turn eds res in ordinem noftru fud Ic^ inuexißße,quarum non ndtura tantum ipßi, ßed ipfitm nomen etiani dióhi, cogitatu^ißt turpe. Ita iüeuerbishoneftis atq-, pudicis quantam turpi' tudinem atq^ inßmiam tn ordinem noftrum intro' duxerit,uidetis:utßctle conflet, hoc iüimifua lege (jicäuße^ut omnis ex Eccleßa extermittAretur,abo lereturq; uita honefla atq- pudica, çy' ut pro hac in duceretur ea qu£ pugnat cum noüra natura. Quid enim quarfo Syrici,dliudfibitua lex uult, aut quo' modo contra hominis naturam lata non uidebitur, cum tantorum fiagitiorum, qult;e in oculis hominum atquein conjjgt;e(lu uerßdntur,caufa nobis extiterit! Sienimderebus coguAtis atq; conßmilibus legem taléßrres, utpriits etiam dixi, cf nunc repetere li bet,quoniaab his ita audior, ut tuum poAulat fee^ luSyzy horum iniuria -Siinquam talem legem ßr-res,ne quis facerdotum edat, neq; quis contra edi' {Ium tuum dormiattquid aliud tali lege nobis pr£' fcriberes,quàm ut ne quis facerdotum j^irare,neue quis omnino uiuere audeat^i^ónne huic,quod edi' cit de uxoribus,ßmile eßiVos appeUo Judices,à uo bis qu£ro:non hoe uobis idem eße uidetur,quod is de uxoribus noftris tulit,dumcdicit, ne quis facer' dotum^

él

datum uxorem haledt, neue ft habuerit cubile iiU-Uf inuadattac fi aperte dicat, utqtiilibet facerdottt fcortum habeat,alienu cubile inuadat ? paria enim htec funt,eiufdetnq; natura adminiAra atq; cemir-tcs,hæ iüa edendi,cre(cendi,procreandiq^ jàculta-tes,ita ut,(icut iUis duabus prioribus fublatis, uitS ipfam toUi oportettfic quoq^ uxcre fublata,uita ip' fa pudica toUatur necejje eli. Ita iHe id quod ego ini’ tio dixi,cr quod uos mentiniffè debetis, legem tu-lit,'m qua nobis abud oflendebat, aliud uero com-parabat.Nam cum uxore detraila,ordini no/lro ca fbtatemfe ueUc inducerc oaenderet,ne ulla omni-no caHitas in ordine noflro eßct,curauit. itd nos il' le frâùjCr ad tempus ementitis uerbis decepit,qui liK nos omni hone/h. atque tranquilla uita euertit: quod idem eil,dcfi nos aperte fcortari iuberet.iiü per deos immortales, quid intereH utrum Syricius impcrct, atq; cogat abquem no{lrum,de coniugio decedere, uxoremqi abijeeretan huiufmodi edullît det,quoediélo nobis irthaeflagitiaqua: uidelis,

’ prolabi/it necejfetClua res quonia calamitofa no-bis,ridicula Syriciomiferanda omnibus uidetur,fo li'neuosex omnibus reperiemini, quihanclegem tolerandam putetis, tot ac tantis refirtam dolis,in-commadis,atq; profcrisfNcboc (inatDeus Opt.

cuius cura fivinus,ut hac tanta improbitas buius legis in hoc ueflro iudicio comprobata ejfe ui dcatur,

dcätur. No ejlhocucßrum Indices, ttotthicfeh^ de nobis,non ea ctid est hominu exiflimdtio,utali-^ud ex parte cit Syrtcio,opinione omniit iam dani' ndto,toiungi uUa focietate uideamini. Nagua dié i» hune reücofedilhs ludices,arrciioscjfeetnimot hominîi uidetis,cocurfumq; tàt£ mnltitudinis,qua' Us in dit O publico iudicio no fuit- Omneis nos intuS tur,lt;jud dignitdte uiri,quoßyledore hommes in hoC cœtUydtq; in hoc publico erbis terra Cocilio cbfe dtüis:nil aliud à uobis ( mihi crédité indices ) om^ nes hoc tépore expeihint, quam ut Syricij legbiu fublatis, qua nobis nonfolu intolerabiles ßint,fei etià perniciofa,prifcas Ulas leges de matrimonio no bis rcßituatis,qult;u aptas couenictesq; ejjè hominis natura, tot malts atq; periculis edoih perjjiicitis.

Sed hoc loco erigit fetrcfkireftbi adhuc putat, quo hoc comentum fuît tueaturtnêpe iüud quo uni' go iilius patroni atq; aduocati utifolet,precandiM uidelicet eße d Deo,uthi cotinentes (int,qui effe ne queut. Demde,ne ßne autore mentiri uideatur, Pau lum quoq^ fcripßffe perhibet, B onu effe mulieré no tagere. Haefunt Iudices,et alia modi iHius inanid tpßus cotinentia nomina, quibus iüi continentiä ip fam ex Ecclcßa eiecerut. Ciuibus ego quidreßon-deä ignore. Qjtid enim huichomini ßcias,aut quS reffonfione dignam libidini eius inueniasicuipra-fcriptit cii effet ,quêt(dgt;nodu inter homines ius natU

ƒ?

Yi côferudretify cu legu diuindrit dutoritdt,{ic fins Ecclefi£ uetcr^ fumma, dignitdt intercederetj ne ijutd ex hac ijia cogndtione mdriidcf(xmini£,in tillo gencrcjtieg- ordine,deniqi in uüd atdte 4 quo' ^uä mutdretur: iUe tamè aufiis rß pro nihilo tot res fdnäißtmds duccre,cui nulld lex fiiit, nulld religio, nullu exemplu guod fegui ueHet-Et cu omniu ferma nè exiflimdtionëép cÖtempfißet, uerbii tdmè hone-fits,lt;]uibiisnulldhone(fAfubefi res,ufq^eô legi ßt£ pdtrocinAtur,uflt;^e(gt; ludiciu dutoritdtemq;ueßri (onténit,ut Pduln ipfum dutoré legis fuic uobis ue-lit uideri. guo (]uid indignius did, dut fingi potefii Injud tdmé re cu inultd cominifcitur, hue dd extrt nu eudditht na dißimulet lege fe tuliße intolerdbi li quidi hominis ndtureitolerdbilë tdmë illä ßeri,ß id nos impetremus 4 Deo- Scriptu enim,inquit,eß, No po^M ejße cotinens niß Deus dederit. O inops co filif rdtio, qud te Udlere putds:^u£ cÜ ndtura ipfdnt funditus extingudt,uides tdmë qudm te inuitofdted tur fe id no poßfe,quod tu cupis. Eegëintolerdbile teßrre dicis,cotinetes homines efßc non drbitrdriSt niß hoc Deus iÜis dederit, quod no idë efl,dc ß dper te itd diceresi Ego quidë legë uobis tulßqud uos ßr re no poteßis :fed tdmë ut iüäßrdtis, Deum oretis. Que technd queßo Indices,qudcomentdßtnt iflamp;t no uobisDdUUS,dut Syrus quifßidm in Comeedid bt 4tTf, CT nonpontifix in Eceleßn edicereuideturf

Ö4

Q»i(i dis botte uir?tu mihi rem intolerdbilem pei-' nd capitispr£j'cribes,cr earn modis omnibus uah' re dpud me putabis oportere,qudm tu ipfe non e^fe in póteRatc mea jnteberc^cj' guam me cofequi pof-fe ipfe non putes, nift Deus dederit^ Qjiidß iHe non dederitie^ ediéîotuo affiiäus, proHratus^} pereo^ A.nnonhocediüumfimilehuic eftfattctt dite guiefo JudicestSi me Syricius in aliqua nauim altum ducerct.ac in cum locum ènaui exturbarct, in quo effet fumma ipßus maris,tempcflutisq; uis,il lud mihi uitam deprecanti poUicens, me quidem tri nare tequor non poffe: fed tame ut tranare poffctn, Deum oradu/m effe:Arionem nefcio quern cithara dum Corinthium, ionam etiam tttum llebrieum nti hiproponens,qui aliquado exßmili naußagio eui ferunt, ut horum exemple me tranare confidcretit^ Uac ißa tu ßducia prtecipitabis me in altum Syri' ci f Hifce tu eXemplis ,tantispcriculis meobijeies, quiefuperaridme non poffe.,ipfe fiiteberc,nißDf' US dederitfhoc efl,nißdclphinum credo aliquein, dut cetum miferit, qui me feruent,ac in portum re-ducant^ Quidß neq; cetum is, neq^dclphinuini' ferit,quid me fiet,dut quam ffem mihidas in täpr^t fcntipericuloftÄittet,inquieS. lä hoc diuinareefl, mittet,nec ne. Quidß non miferitinam er hoc effe poterit.Peribis,inquies.}td'ne tu nos imdcbisiïti' ne ttbi idonei uidemur, qutd? ßc iUudas dolis i ut cu

MS

hos in tanta pericula coijcidS,Gr fine remo (. (juod dicitur)in maremittas, iiihili facias nos (icritu-rof. Qai'd it doceo,Deum cmnino hoc quod tu lingis,nuhi non daturum tparum 'ne conßabit, nos abstecircuuenirif Qnid enim Dea re/f anderes, ( iam enim tecum loquar,ac fi non in indicia, fed domiociofiK tecum e/fem ) quid inquant Deo reif anderes,ß tibiitaDeus diceret: Ego Syricinott earn uim homini dedi,qua is tranare æquor poßit: naues etiam lUum ßbricare docui,quibus hauiget-Qjtareßquis fe ènauite autore prlt;ecipitauerit, ego iUinanaderotneqi delphinos lüi, nequecetos tnittä,quod is flultè cotra leges meOs infolefcat,ad-iumèta etiä mea abijciat,qu£ ego illi ad tuendaui-tâdedùquodutiq; neq; Arian iüe Corinthius,neq‘ hic Ionas Hebracus ßcitiqui cum proditione c naui exturbatißtißent, opemeafunt feruatiiut tuhoc ßs feiens, mc ade/fe i/s qui mea'lege Uiuunt, neq^ esi tra prtefcriptiim ißius quiequä moliuntur : cy qui nte non tentai»,num hoccrilludnelimaut nolint ßcere. Hoc tibi (credo quot;) Syrici Deus de naußa-^0 reif onder et,quad ntmequoq; demAtrimonio relfondet : nimirum fe hominibus non dedißi eof uires,quibus ßrnicationisfupcrarepoßint tantum pelagus.Deinde,tanquâ nauim pcriclitantibus,ßc Uxorem diceret fededi/fe incontinehtibus, ut hoc ßnt in naußagia huius uit£ tutùCiÿam ß quit if er

e natf

66

Mt,aut aiijciatfidè ei eueniet,(juod folet uircliih mAretmiidt, tentans Dam, uditnedne uelit opanitli lirre. Et certè itd res eii, ludices. Itt omttifujcepto ncgccio Dcui nos iuuat, tiunqud defcrit/cmper prieflà nobis adefl in rebus utique 'his,qu{e redè atq; ordinè,e:x f x ißzttlt; prtefcripto 4 nobis gerttntur.Clucd ß tu quid prêter id quod il ie uelit.aut aliter quant uelit,conére, nil cH quod abiÜo opent fj: eres .Koe cnim agit cr Satan ille, qui CU in uertice templi Chriüum Domtnum flfttu ilßet.fuadebat illi,utfefe deorfum dimitteret. quoi tanun Cbrtjius Dominusßcere noluit,ç^ lUo no~ to uobis interdido Satanam rcfiüittUcn tentabis Deminum Deunt tuum-Erat enim ibi gradus,qui' lus defcendi pojJètM caußa non effet, cur fe lÜipe riculodaret. idtmdeuxorefentianwstqua rt' inota,ß quis nos ad continentiam uocet, illudfeni' per habeamusin prontptu,Ncn tentabis Dominu Deunt tuum. ! deo enim data cil nolis uxor,ut hoe adiumento centinenter uiuaniustquamfi retinue^ ' rimus in matrintonio,nunquam defuturusnebis eß Deus tpricßcrtm cum ßcramus effegenus hentinü, quosDeus non uult extra matriinontu uiuere,imè uerè non uult iÜos cotinenter uiucre.ld quod uos exipffus Chriffi Domini teflimonio cognofcetis.

TESTI MONIV Al CHRISTI. Nó omncis Gipiût uerbG iftult;Jgt;fcd qui bus

bus data efl.Qui poteft capeic,capfät;

Idtn ego non R.rionc,neq; lonA legem Syricij in-tolerdbilem ef[e oßTndo:fed ipfo Chriflo Domino, qtti cum non folum ßtconditor no{lr£ nAturje,fed etiMipforum munerum ldrgitor,audißis Indices, (jitid is dicAtiiJon omneis,inquit,capiunt hoc uer bum,hoc efl,non omnibus eg) do,ut cApnccs/ine hnius mei de continentin uerbi : fed hi tnntum ca-piunt, quibusÀme dnturut enpinnt. Quod f ow-nfii cnperèt,omneis proculdubio cotinerent. At c« no otniiris cotinennt,dubio proculno omnes capi Mit.Cur Auté noncupiittiijuid iUis nondutur.Cur u^ronondnturlEm nefcioiSyriciu (jiijerite Iwdi-cfîjijudrtdoquidëwnwpfrcoàlo lapfus feiat, quid ■ in me CbrtjlM« «irgnimatrt dixit heri. Noj qui huHiiflrnti fumus,cr qui ab hoc feripto,quod red tari modo audiSlis,nonrccedimus,n3plus feimusi quàin id quod hoc ißo contineturfcripto uerifiima ätq- certil^imo: quofdä uidelicet continere poffe, quofdäno po/fe-Quareautè iüis datüefl ut hoc poßtnt,alqs no eft datu? Eódem redit oratio,E^ nefcio.Tu Syrici inquä prodi,nos doce,quàdoqui-dem tufolus hic régnas,folus edida Dei refeindis, folus ex Hicohtinfntibus continentes ßeis.Vos uc' ro quihuic caufe fedetis Indices, hunc quidem in-eptire patiamini, fî lubetUobis autem, quoru cd-I fHtjfxiftimAtioqj (tgitur,inud defententia Chri/li

6g

T)omini decerutitiijUt qui itoflrum poßit hoc cotl' tinentite uerbum caperc,capiat: çr cum hoc p ote rit,dabitur ci, ut contincat :promifjum enim cßlt;^ Qui ucrofolui ip^eperfcccntincrencquit, uxore ducat,cum qua contitKat:neqi fpes hunc ßUct. ««' tra fortem enim fuam degens,id jj)erat,quod iUtHf* ßgt;erareforsiubct.Ad hancrem nos hortatur Pütt' lusiüeuir fanilißimiK ,idemq; contincntif.imutt qui cum illud nuinus fciret fiium eßc,ut abfq^ uxo-re uiueret,rem quident apprime commodam illdt^ eße duxit,fcdfibi tarnen foli cum paucis, non auté peraquè cum omnibus. Et cum is aperte doceret, non omnia data eßße omnibus, hoc prteceplumiti Epiflclaintcrpofuittquod recitari audietis.

EX EPISTOLA PAVLI.

Volo autem omncs uos homines cfle,ficut meipfum. Scd unufquifque proprium donum habet ex Deo, alu us quidcm fie,alius uero ficDicoaUquot; tem no nuptis, ÔC uiduis, bonum eft ilhsfi fic pcrmanferintjficut amp;nbsp;ego. quod fi non fe contïncntjnubant. Me li'us enim eft nuberc,quam uri,

O uirum Ecclcßa dignum. 'Videtequaa;quita' te,quaetiàmoderatione hoc iUe nobis pracipiatl quern utinam hnitatus fùiffès Syrici,nunquam tarn pernicioßs legibus uitam noftram tu^ilaßcs. Om^ nes

^9

tus homines fui ftmilcs cupit Pdulus effe. quid itai quid udcdrc curis bonu cR,cùin cteteris, turn ue l ut frimishis, qui procurdtionë £cclcߣ fufceperut: quibm utiq; udcui in niAtrimonio eße no pojjitmus. Nduxorc hdbcrc,liberosprocredre,dlereßmilid, V qu£ hue /feAdt cieterdfuRentdre,non fit abfq; curd dc folicitudine.ltdq; fi bonüeRdbfq^ curis cf fe,bonü eR quoq; uxorë no tdgere,qult;em)n udcdt curis,neq; folicitudinefidcerdoti pr£firtim, cui Ec clf/Î4 njrftfdtnr. At tu qui cotinerc nequis,quid fit feipids, quôue progredidre, etia dtq^ ettd cofiderd: ne fi uxorëobcHrdtfitgids,inalidgrduiord longé incidds incomoddiut eu Pdulu inütdri uelis,hoc ejl incontinent continente, illud uidcds,ne priuf inte~ reds,qudm uÜdmpdrtë munerisipfius dffèqudre. Deniq; Hlius lcdriÇ ut mfiibulis eft )exitu ueredre: qui dlienis pennis uoldns, nomen prius ponto mer^ fus dedit,qudm lUud tranfmifit. Iccireo tu, qui dlic nA continentid fidis, time, ne tud. te incontinentid qudfi uentus quiddm,qudndo non figt;erds,dbripidt, ey in hdnc Syrtim dtq^ Chdrybdim horribilcm libi dinis dtq^ incontinentie torquedt,ut pro incotinen tefcortdtor,pro fcortdtore ddulter, pro ddultero uero reddaris uir inter fccminds,ç^ inter uirosfoç mine. At bonum eR, inquiet, dbfq- uxore, hoc eR,finecuris.uiucre,'Bonufine,fednontibi. Paulo id bonum erat, quibus hoc cum iÜo comune e t fiiiti

70

ftiit.Tfäq; ut Pciulo bonum erat cären iHts omnibiM müleSiif5,qu£ fccum ßrt uxor:ßc etiam tibi,cui di uerfum muniK Dan dcdit,bonum eSb,hoc iflo ddiK fnèto uxorif ejfugere illd oinnidfldgitid,qu£ tibi fo li immiitèt,utjimtfcortdtioneSiddulterid, inccßus, Sodomæitcdtq; Gomorræcocubitus. Qua multo gr^uiord^erivciofiordq; funt, quim fimt illd qute cxfiio mutiere incamodd ducit Pdulus, uxorc hdbe re,ltberos educdrc,fu^etdre ßmilid:qu£ no incoiu modd,fcd bond (totius qu£dd ccfentur cfjc d fapieit tibus ll£c uero qu£ coßquuntur cu,qui abjq; uxo rc cotinere nequit,non mdld tdntum,neq; incoino' dd,fed fcelerd dtq^fldgitid nefonddfunt putandd. Quibusnedrdcdmm, neue iUisinfldmeinur,mdtri moniu nobis uirfdtt{lißimus,dtqi idë cotinentißi-mus Paulus fuadet, du quidéfdtius ejjè ducit,eu qui cotinere nequit,nubere,uxorë hdbere,filios pro-creare, patrèfimilids effè, çr lÜd omnia pcrftrre ac pdti, qu£ honend rei jimiUaris cura ßequuntur: qudin ardere libidine,er Mbsfiirijs dgitari,qu£ iU' cotinentis anintu agut in praceps. At orandus,in' quit,ebi Deus, ut hanc tanta Libidine in nobis fre-net,dtqi fcdet.Si iüu orabiinus nos, qui continere nequimus,fruflra illuappeUabimus, Indices: nun^ iid cxdudiet,nunqud jaciet. Quidita t quid dcdit M cuiq^ muntis,quod tucri omni ratione a nobis utilt:neqi comittçre,ut nodro neglefhjde alter ius qnic^u^

7t

^uicq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutiere. Itaj; ut illu que cotinen

tem DeM ßcit,nunqui uxoriu ßciet'.ßc neq^ uxo^ riu efjtciet,n:li Cu altero continente. Vterq^ enitn Jtorumfuo noncontcntiti,i[terii{iubutitur tnune-re-.quie res nunquà cedit bene. Et «trö ita reseA lit dices, Deus preces noftrM tum exMdit, cum tdnos ab lUo fgt;etmiiis,quod lüe i[e peti uultiiit id fumtnit beneficium illiusputemus,quicquidab iÜo uolente atq, lubete in nos fiicrit profiä’U.Q^od fi nos abij ciamiK id quod nobis iÜe ultra dat,ç^ id ab co co tëdamus quod no dat,neq; daturnfe oilédit,ut paît lo ante audiuiHisiquid refiat aliudmifi ut neq- no' fb-ii intégré rctineamus, neq; alienum unqua ajje quamurtPaulus ^uidc tile, cuius häcc ifia funt diui na priecepta,cu aSatana Ciederetur,petebat 4 Deo ut eo liberarctiincx tame exauditus no ell, uir tails,at tantus.nec alia ob caufamopinor ,nifi quod munuseiusnoerat illo Satana,quicuq;tàdé lUcfit it,carere.At ft Paulus oraßct,quod illu utiq;fi-c:j]i puto,neilli Sataii£ cocederet,exaudttu fitijfie tum abfq; dubio illû inibiperfitadco.Intra munus cniin fliu manens,uc tUud cumulate adminillraret,pete-bat:et idea impetrauit dubio procul,quod uolebat. ïdë nobis ßtcraitdueH Indices,fi Pauli eius cxeplo ntemunquo neq; utilius quicqua,neq;adimitandlt uberius tnueniemus, utrecognofcamus ante omnia diligenter ipfi nos, itaq; uideamus ad qua partem

e 4

*7^

ftAturd nos uocet,ut ilia fequamur, iUam inur,itlam ctiainomnirationetueaimr. Qt^odut nobis beneacßliciter eueniat,Àrgt;eo fgt;etemus:quo is pro ratione nwnerif, quod largittis eft nobis,be-nignus rebus noHris adftt-.ut ft isabfq^ uxore conti nere nos uelit,ut uitam noftram omm uirginali dc' (oreexomet Siueronosad matrimonium uocat, ut nobis bonam det uxorcm/ecundos liberos,foj^i tet ftmiliam, id nos ab eo petemus. Hac nos fane rationefold facerdotes continentes habebiinus.

(Xuod ft uos Syricium fecuti, omnibus ex £quo edicetisM ft uxores habuerimus, ne in Ecclefta ft' mt(s,ne locis comodisq; publicis utamur: quid ali' udfi,cietis,quàm utftimmam licentiam incontinen ti£ nollr£ detis^quam cu ferre nequeamus,multo pro bro ac midto dedecore hac ip fam uobis cunM leinus.Sed cum çy“ Deus ipje,crnatura nollra,amp; conuinis infrmia uos hortetur,ut iUa décréta anti' qua in Bcclefta ualere ftnatis. Qui no fe continent, quiuruntur,qui£ftuant,ut nubäf.Syricijquidêle gem uos abrogabitis-.pote^atem autem nobis ficie tis,uxores tut à ducere ut liceat. Quid cnim Syri ci,putafli tales uiros,ob calwmnias tuM,diutius la-turos improbitatem legis tu£ ? qui nobis facerdoti quaft ex fyngraphainüituis, crqualis debeat is effe pene ex fcripto edicts : nempe facerdos homo ne ftt, ne offa,ne carnem habeat,ne appctat:denitp

ne

quot;7*

ne edät,ne bib tit. Harum conditionum fl (fua; nobis deßterint, CTƒ humanitatem noiiram, uim car nis,drdoré mentis uxore temperaiierimus,tu pro-tinus illud cjuafl ex tripode uociflrabere : Qui in cartufunt,Deo placere non poflunt : flndaatque neflnda clamabi5,deum atq; hominum fidem implo rabis,quàd contra ediólum tuum homines nof ejje meminerimus'.t:^ quod in carne uiuentes,carnis i)ir cendium,uxoris carnercRinguamus : Deoq; cum tali ratione, cit fccus no poßimus,placere ftudea-mus. Continuifles,inquies. At me continere no pojfle dico,affirmo,cr id maxima uocc, ut me om-nets exaudiattt,clamo:ab5 teq^ coram omnibus qui adjiiHt qurro,quandoquidem ego tibi itotior fum, quàm flm ipfe nuhßpojflne me continere putas, an uero nonpoßeiSi poße dices, flcilè te tot Rupris, adulteriis,atq; flagitijs reflllam, in qurtumeper uim ac fraudé impulißi,deiecilli,prrcipitafli. Mt-ferü me,Iudices:cóne mihi ia res redit,uthuius libi dinë, quantaflt,demonßrare nequeam,niflin ea prius meipfum confltear fiiijjèfnec ueflras cogita-tiones extimefcam, nec quid uobis audientibiis de me occurrat, reßrmidem^ Videte conditionë no' firam,ludiçes;ac iUud cogitate', qui horror, qua: uox i/la flt,ut ne deplorare quidem de iwflris inco modisabßq; inßmilt;£confrßionenobisliceat. Qua; fnßmia tarnen fatis déclarai, quam perniciofa lex e f huiuf

*4

huim nobis ßterit, ^ult;e nos uerbo ad cotinrntid,re aut ucra ad omne libidinem hortatur tnunquam ca prtefcribit,ciu£ à meßrrinon fgt;offc,tot mea docent incommoda. Que eu palam fint, ejuid reRat aliud, giùm ut me eötinere non poffeßtcare :id quod amp;nbsp;ego cÖfiteor, ejiRi concedunt.Si igiturego no.co tiiteo,neq; uerbu iRud contincntie,quia no datur, capiotcur mihi itxorcm non das^cur prohibes f cur cdiRum interponis,ne ducam-.nehabeam id, abfq; quo continere meifonpoffe uidesl Quidhic rC' ^ondebis Syrici,nou folümihi, qui hanc caußm ago,fed his etia qui circüRant, er qui exitu huius iudicij expeRâtiqui cuidëfentiant,quod e3‘ noSiU^ num cjfetot incomodisnoRrisremedium,uxorcni nempe ipfim:ah his orÙt, ne quid tua lex apud bos Udlcat,qua tu non extflimattonem tantum noRrant euertifii,Çcd etiädomos atq^urbesnoRras euer/as atq^ exterfas nobts rcliquiRi:que fcortis atq^ aduU teris per tepatët,matrib, autßmiliäs tua lege funt clau[e. Quid inquam his reffodcbis,quos uxores fiagitare nucuideslAut quid ob/hrc dices, quo mi nus tile reRituantur nobislnu nolle hos reflituere, aut nopoffe,dicesiSi nollc,mirdbit7Uir:fi no poffe, c OU fam quer emus, que 'nä itlos impediat. Hu leges, à quibus hoc no permijfiem folu,fed ctià iuffum ejll Hum co('uetudo,mosqf maiorufàquibus hoc in Ec clefia ufurpatufemper fuit. I^u un o nos ipft ad ea rè defumus nobisiqui à natura ad matrimoniu fu-mut

musßüi’.cr itd ßäi,ut os,uultus,läterd ,lt;itq;ipfe totiiu corporis noRrifiatuipno aliud quàmuxorë ip^Am cuperc,dtq^ ßseäare uidcatur: qnlt;e res tantZ Apud uos ualeat neccffe fft, ufß ctetera nos defici-dnt,tjmëisliiadiuntétisnatur£Syricius à nobu poßit rcßm. enim,Judices,appetitus no^rii quid partes corporis ad procreandu data: uolunt? Ciucfrulira haberemus ß uti Ulis nuüo pado lice^ ret.Ed enim biec, Judices,naturie fumtna lex,ut nil temerè fieri,nil etiäßudra nobis ab illa dari creda mus.Jccirco nulla corporis nodri pars cft, quo' fui muncris fit expers,ne extremus ipfe quidë unguicu lus.Qjtod ß c£terlt;e omneis partes corporis mune-re fiingutur,ncq; ulla humana lege ab officio fuo ex cludutur,qua de caufa tàdé lüa fola ociofa erut,quie natura ad procreandu nobis dcditf quæ res,quie ra tio,uiin illä in mebrisUlis iiicluftm extiiiguet:iüis^ pcrna capitis interdicet,ne contadupeccetl Jtiihil eß, Judices,quo quis häc uiin aliö deriuet,^ eo quo ipfa naturaßrtur.nulla lege hæc }t!utari,nulla ra-tione auertipoteß.in officio aut cotineri nequit,ni ß uxore: cuius ufu circufcripta,ßt caßa, atq; pudi ca:hac autfublata,ferpit in libiffinè, clataq^ uolu^ ptate fiedle in omnê turpitudinè delabitur. Qtta-propter cu uideatis,uxorcs ct uos rcüituerc nobis debere, et nos illas ßrre poßc,dubitabitis hac ifla no minus intolerabili,quàm perniciofa lege abroga ta,illä ueterclt;cquäac omnib utile nobis refiitucre?

Qu-«m

Q«4m iftc CU de medio rcmouifjct, uidetis tjuduf nosa/Jrcerit contumelijsi Quisenim^uiefo no^ ftrüm eü^qui riMgno cum periculo non (it expertos,quÀm hnec ijlius lex dd perßrendum grouts,dd probondum difficiUs^ad uiuendum uero mcomnto do(ùerit omnibusiAt multi quidem nbsp;nbsp;nofiro, amp;

patrum,nMiorumqimemoriafummihomines, amp;nbsp;clarißimi uirißerunt,quorum cum tantæcupidi-tates effciKfUt abfqi uxore nuUa rationeabijsre-primi po(Jènt,frcilè improbitatem huius legis per-lpexerumt,ür de abroganda co^tauerunt.Et quo-mam hiCc à me oratio habetur Eccleßa eins confli' tucndæ caufa:o’uos ideo huius cauflt;e fedetis Indices,ut ordinis noftri exihimationem amijjam reçu peretis:paucos è inultis profiram oportet, qui eu inomniffnerelaudisj'ummiatqi ornatißimi uiri ßiffent,hoc tarnen (ibi deejfe putabant, quôd abf-que uxore nequibant continenter uiuere. Atq^ e^ hoc ßciam ludices,non quo cuiufquam magni atq; mußrisuiriuUumerratutanto in conuentupro-ßramtfed ut uos ex fwmmorum uirorum imbecilli tate,denoßra quoq; infirmitate flutuatis, qui pares iUisfirnütate animiac roborenofumus. Quo in loco prtcteribo omnes fuperiores illos,quipri-mi hac lege Syricij funt ufi: quorum proßeße libidi nés àmeuerèpofjcntnominAri, nißhunc honoré itntiquitatibabcrem,ut etiam uitia cum lüaß qui tulit,

tulitfcpulta r//f ucUcm.yhs recentibut, ^uantunt 4(i remfdtii erit,erimui contcnti. c^uorüprmni Pdulus Secundus,omnibui,lt;juibiit fuccejferat,gene re,ingenio,uirtute,dc rebuf ffflis par, cum eulo~ gium lüud Kom£ infe fcriptum legi/fet, SaniHum no poffimt,putrem te dicere poljam,

Cum uideo nddain Paule Secunde tuam: iUdchrymdlJe dicitur,acerbitatemqi Syriciæ legii cum dinicis expoflulaljc,qucgt;d is qui iwnfolum E.c cleft£ ipliuSjfed etiam cotinenti£ Antilles effe de» beret,jilidminore atq^ in oculis ciuitatis cü fum-WO probro uerfiri uideret : qu£ etß erdt eximia pulchritudincjfcortdtionetdmen ab je ortdm dole bdt exijtimarixum legem Dei fciret ejje, qua huic in mdtrinwnio nafcilicebat^nifi hic obliitijjêt.ltaqf conftlium iüum coepijfe de reßitucndo ficerdotunt coniugio /èrunt:quod tlle tamé,morte prteuentus, exequi nonpotuit.Qjiid Alexander Sextus ( ut Si xtum prateream ) parum'ne is Valentino filio, ho mine nequam quidem itlo,ut fcitis,fed tarnen filio, oüenditjfe in matrimonio putrem fieri potuiffe, ß iUi per hunc licuijfet ? cum enim Valentini puter matrimonij lege didpotuiffët,purentis legitimi no men iüius lege umißt. Sed quid ego horum exem plis utor,quorum memoriu cum uitapenè iü ubijtl

Paulus Tertius,uir clarißimus utc^ amplißimus, adefftde tefententiam laturus efi: qui cumfumnut ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fupientia.

7i .

fdpieiitU/uinmAq; prudentie exißimctur, iüud tncn ucrè de fe diet putdt^id quad literie poßeritit tii memoriteßriptum reliquit diuus Paulus.Red' ta quas is ad Hebroos literas mißt.

R-X. EPIST. PAVLI CAP. IIIL

Non enim habemus pontißcem, qui no point compati infîrmitatibus noftris:tentatum autë per omnia,pró fïmilitudine. Adeamiis ergo cumh'gt; ducia ad thronum gratiae eius, ut mi-* fericordiam confcquamur,etgratiatn inueniamus in auxilio opportunó.

HiCc tametß de Chrißo Domino fcriptafunt. Indices,tarnen defe quoq;hic Paulus Tertius com memorari uult, que diui na. quidam fors dedit huic qua^ßioni iudicem:ut ß aliorum exemplis dubium nobis eßet,quas notas, ztr qu£ ueßigia fcelerü bic fua lege in hominum uita conßituißet, hoc tarnen recens atq; adeô uiuum exemplum clarißimi uiri, ad condemnationem huic ualcre apud uos deberet. Cuius adolefcentia [ummis rebus gc/lis ornata, cu quo mteretur non haberet, fuo lapfu nos docuit, qilantum mali ißius lex haberet-Ç^ui cum aßum it lius eetatis nonferret-.neeeßario aliunde qu£ßuiti quo illam reRingueret. Cuius rei teßem produxit hu»c uirum bello clarum,ac populi Romani impe ratorem,Petrum Aloyßum, quem uidetîs:ut tibi

’9

ttilptrelit^uiSyrici, quo nosiüo (uo continentie nomine in/jdiofo diutiM eludM,cum uidedf eu ui-rum huiclt;]ueiiioniprieejjè,^uifeit compati infir-mitiitibus nosins : qui tentatui per omnia nobifcu eiliqui de nobii indices fe ipfe reffeiiatideniqi qui omneistuaf calumniM refiüit hoc folo Petro Alo-yßoiquem propterfummam illiiii dignitatem,atq^ amplitudinc,q’M is inter homines eH,dolet in ma-trimonio editu abs fe non effeicu id nuUa lexpro-hiberet,tua autë fola uetaret.Vnde inteüigis,^uan tu apud hue lex tua ualeat,qua tu matrimoniu ne-jiriè expugnas. Et ne multa, iam tandem ipfe pro^ di,Zf in ri prefente ueniido tibi horos meos: tepo re etiä,quod mihi ad dicendu datur, abutare/i lu-betihos doce,quomodo hic Paulus T'crtius,que in-tueris, er qui in te iudex fedrt,in lüo adolefcentite fuafiruorecotinerepotuiticu coràm uideosnatu grandeßhu imperatorem Po.Ro huius Alexädri atq; oàauif patrë-.quos hic Rare cum pâtre uides, utros in urbe Romo autoritatis fumme cr potefla tis,quoru alter aui opera prtetor eR Trâ/fadanlt;e GaÛiteialter ueràfummus eß:Cäcellarius Ro.cccle fi^iquib.auus hic Paulus Tertius no folupatrè Pe tru Aloyfill,fed etiâ nomë ipfum Pherneß/e gentil dédit. Paru ne tibi uidetur hac ratione feelus legii tult;e notaffe, eu is patri primùm ipß, deinde ex hoc ttatis nepottbus,ac pronepotibus Çnâer hos habet

ex

8a

tx O ólduio genitos} lonorem dciitum generigt;nd -mini dcßmiliie Pbernefïortvm,maxima uoluntate tribuei-et,idq;beneficio [uoliberisfuis fuppleret, ^uod tu iUù per fummam iniuriam adenuro/f.ut ui delicet nil ad ingenuitatem iHk obßt,quod in mit-trimoniononfuntnatifltalt;^ fu'nt,^:; ciuodßera^ reuideoryfentpereruntin Italia fummo propter amplttudiiieingenerif,hono re^cz nomine:neq-ue ro foli/ed etiam Anna Aloyfij Soror, Pauli filia, feeminaq; primaria, qu£ in frmiliam clarißimam Sanfte Plorlt;e cum nupßßet,gcnuit hunc Cardina lem,fumtnum quteflorem Eccleßie. Cui ad fumma numeris cy-facerdotij dignitatem nil ob fuit, quod is Pauli Tertij natws fit nepos. Hoc tu tantum ge nas clarißimiuiri,atq-hanc fimiliant, cum uideat tamilluftrem,tampotentem,tdm nobilem, conti' nere Paulum Tertitvm potuiße dicesfquiß olim co tinuifiet, caruißet nunc E cclcßa his tam claris ac honoratis uiris-ïaihbis continentiam nefeioqua, d nobis omnibus poenis cr interdicts uxores abdu ces.cum nos tetam notis,tamq;prlt;efentibus argt' mentis'couincere poßimus, nos neq^ continerc,ne' queuxore carere poße : ita ut qiioties tu aliquid pro tua lege contra nos attuleris, toties nos tibi in iudicio Paulum Tertium denwnflrare poßimus^ quifi legem tuam probaßet,nunquä infimilia fua eorrexißet fi-audem legis tuie. Cuius incommoda quanta

et

^Mn(4 ßnt, re ipfa eß experts. i nunc, ey not ccrt tincrciube Syrici : quorum infirmity quuntafit, Pitulus Tertius dun ex aliorum,tum ex /uu intirtni tute iudicat. Qjiod fifummi tVi, atq^ amplißimi ui^ ri, quos comemaruui, propter injirmituté carnis uucdre muliere no poter ant, quos utiq; curie atq^ folicitudines rerum maximarum à libidine reuo-care poteranttquid de nobis plebeqs facerdotibus dices,quorum [umma eß infirmitas, [ummumq; ell aduxoremociu^Btfiinhis quifummic rerupne-lunt,cr adgubemacula Ecclefix fedent, firmitas ea animorum non ßit, qua tuä legem ßr rent: quo-modo itlamßrremusnos,'qui rationem habcmus cum plebe,cr qui cum ipßs mulieribus neceffario iaikimur in turbai CiH'^propter ludices,cutn ui-deatis hanc Syrieij legem talem cfße,quam no fum-mi,no medij,na infimi unquäßrre potuerut,quilt;t eü, quod ê renoßra mugisßcere poßitis, quant ut legem hanc ex Eccleßa cum ueHigio ipfo tolla~ tisiciu^od citm cæteris, tum tibi inprimis Paule pontifix curandumeüiquem non ßuüra ad fum-mamfenedutëferuat Dcus,non/ruilra etiam té per omnia tentât um Ecclefite fuie dedit pötificemi nonfruHra deniqp tarn numerofam fobolem,tam ii luflre genus tuum in hoc Concilio adeßfi uoluitißect ttt( id quod recitari modo audiHi yfiires compati infirmitatibus nollris,quos uexatos atq^ aßiifiot

ß Syricif

8» -

SyricijlegeelJè uidcs'.o' ut non[olum rätionefer nwneq- noftro, fed ctUm cogitationeac fenfu tuo uideres,quïm intolerabilis b^ecijh lex Syrici/lt;’f' fet,qi(dnt contraria nobii,quàm Deo ipß atq^ natu rte aducrfa. Quamobrè ut ex tua libidine,non qn^ nunc cft,fedqute olim fùit,noflrie infirmitatiptOquot; jficiaf,ad te uenimus,ad thronum tutegratite abijcimui,à te Opern pctimtn, utmifericordiâ abs te confequamur,zy gratiam inueniamut in his tlt;tn tis miferqs atq; calamitatibui noflris,in quibuf Cf . tußtifliolim,^nosnüciSioautorefumui. No^

1/ Paule pontifix pr^etermittere hoc tempuijquod tibi datur ad benemerendü de nobis. Nefi quoi tealiorum exhortentur exempla: fatis enim exent plorum tu ipfe tibi es,ad omneisnoftros cafus.EX' Vertus enim es integra adhuc letate, quàm maluni fit hominem folum effe, quàm incommodum fine uxore uiuere,quàm miferum ac periculofum alie-nam tangere. id quod tu olim fùifh, nos nunc eße puta’.zy ft fiirtè htec tua fummafineilus te iüa uete ra cogitare non finit, ajfice hos filiostuos, filitis, neptes,nepotes,(y horum liberos:fie ifliadmone' ant teantè exada uitlt;e,ut eo benignior, tequiorq^ iudex nobis in hac cauÇa fis,quanto perlficias ma g», tot infirmitatis tute nobis adhuc extare exem^ pla:ut uxore per te nobis rcfîituta, ofiènfa exiflima tio nofira priorcm honoris gyadu in Ecclefia Dei

recul tret.

tccuperet-î^o! etiam hit legibus uiuarnttij^uiis fit rc poßintM:guas cum tiobis crcptM elji uidcM, cu randu tibi eft,uobiiq; ludtces,utfgt;rimo tjuoq; tent pore re/}ituanturnobii.Qjfod turnfiet,cum nobis exemplof inflitutoq; ueteri uxorcs,liberos,fùmili-am,genus deniq; ipfum legitimum reßituetis,ut ca lis caflè pudiceq; in Eccleßa D«’ uerfemur. Prlt;é-fertimcumid adfuMmam exißimatidnem iudici) ueßri pertinere uideatis. Cu enim paratißnt,qui eoncionibus nbsp;nbsp;legibus inuidiam ordinis noüri in~

flammare conenturtquid eft quod in ipfo difcrimi-ne ordinis, iudiciorumq; uefirorum pliis ad perni-cieit^ noilram ualeat,quàm ß hoc ab Ulis Pop.Ro-mano-de^n/iratum fr.erit,uos cas leges coproba-re,quie Eko primùm ipß, deinde nAtur£ nofirx^ poâreittô reipub.aduerfenturl QttöWdtio qu£-~ fo Indices hanc tantam labern atq; inßmiam[ufline te poteritisfAut quomodo id uerum erit 4 quod de uobis uultis perbiberi, uosEccleßtC perfonant i« hoc Concilio fuftinere,conjiituend£ religionisgrd tia conuenire,lcges perniciofas abrogare, utiles c3 fiitucrc^ß uosipßusEccleߣperfonA abuli,itanlt;i tas,ita tellAtas,tam antiquas de matrimonio leges^ irritas iubebitisefße?cyß hanc legem Syricij com^ probaueritis,cui tä aperte uerbum D« répugnât, atq^ aduerfatur i C^uis erit omnium, qui uos abuti ttemine Eccleߣ,reli^onemetiameuertere non ƒ » putetf

«4

putetfIJemo erit profiélà, c^ui autoritdte huittf ue ftri iudicij fturc uelit,et qui dubitet alidt partes fe-quijn quibuf\ bene ac pudicè uiuat, fi uos uerbo igt;eitauehementerfùeritiidduerfi.Namper De' osimmortales,fibarbari,homines impijyCS'Cut nunc loquunlur ) pagani, legem huiufcemodi jir-rent^qua tanta neceßitudo naturletoUeretur, qua fwUrûm non indignü atq; nephariu putaretiîiune uero (i uos Epifcopi, religionis patroni, ac uerbi IDei antiSlitesjegem tam atrocem atq^ turpein tu)' bis impolueritis,qua tàdcm turpitudine, qua igno tninia,quanta etiam infàtnia dignwin erit ß{lu hoc uiftrumtaut quomodo homines definent de reliU' quenda urbe Koma,ac de negligenda uellra autO' ritate cogitareilnfjtecuÜs ( mihi crédité Indicés ) homines funt,obferuant diligenter iudiciumhoc ueflrum,quantum in eo religio,quantü leges,quait tum iußurandtim ualeat uident. Vident adhuc in tanto reru/m motu nihtl à uobis effè aâum,quod pa cempolliceatur nobis. inteUiguntab iüo LeoneDe cimo,adhiunc Paulum Tertium,caufam Eccleßie ita duci,ut inani fße confilij ßepe oflentata, c£tera quie ad fummam rei f^e fiant, in eodem ßtu iace-antàuobisrelifkt.ltaq; cumßgt;c dclufosfehomi' nés fepe arbitrentur, hoc tarnen iudicium folum, ac poflremum adhuc rc^iare putant, in quo uos de matrimonio noüro, zj'illide uobis iudicabimt.

Qwd

Qÿodß c^uid duobisinhoc iudieio fuerit ittubii' tu/m,dtßncnt homines de alio Condlio cogitlt;ire,ß hocueßrunt ljgt;em illorum ßßüerit-.quo neq; /jgt;len dore nMiore,neci; dignitate Concilium uütimßtit. Tum etium ßcileconcedentjid ^uod multi uolunt, cpinione omnium rutionem ueritittis, integritd^ tis,fidei,religionis db hoc ueßro ordinedbiudicd-ri,ß uos nuUdm rdtionem edrum rertvm ducetif, ijuibus cum ex or dine noßro,religio,fides,mtegri t4(,ueritM,deletd dtq^fubldtd eß. Neq^ etidm ho minesputdbuttt,Ecclefi£ conßituendie cdufd uos CQnueniff'e,neä; K.Lutherumhoflem Ecclefiæpro ptered iudicd/ß,lt;juöd incommodis ipßus Eccleßte mouedntini:fed,id(juodpleri(^ idmdiflitdnt, emo lumenti ueRri grdtid,quod uobis iMtheri feditio' nibut peribdt. Cui enim probdbitis,uos uioldti uer bi Deipcends db dlijs pofcere,/iuos ipß decretii^ tdidisq- ueftris illud delere uidebimini ? ß hdnc Syricij legem udlere uolueritis, qua ipße, ut idm do cui,nonleffstdntum diuintu,ne(^legum ipfdrunt uerbd,fed fylldbds, dtq; legum ipjdrum liter dx mU' tduit,extinxit,dc deleuidDeniq; qud ßonteipfunt dßiicietis Lutherum, quem ideo codemndßis,quöii is contrd omnes leges Ecclcßdm perturbdrit,mul' tdqi in ed mutdrit : fl uolentibus iubentibus uobis, Syricius tot res fdnüißimds fud lege euerterit ,ß tnutrimoniutn ex E ccleßd ciecerit: fi ßortdtiones, ß t ddultcrid.

I

^duhfriä,iitceftiii,dcniqi concubitm Udrios atque fxquißtosin Ecclcfja introduxerit,non nugt;dè ui' dcntibiUyfed ctidin apjprobantibns uobbs : quisnoit dieet tum inique à uobi$ damndtum effe 'Lutheru, nbsp;nbsp;nbsp;|

hdriem fadißimarum cupiditdtum grauis ad-ucrfarins, dßiduus er dcerbitt fiiitfqui primuf 'LdtiQ Syricij le^m improbdtdm e([e, non folu/i» dixit, fed re ip[d cflendit, cum quidem feertdtio-' ncm uxore du^ ßigeretiJgt;!emo erit, crédité mi* hi. Indices, qui damndtione Lutheri non nufued'^ tur,e^ qui non putet uos Lcclefid ipfdm tueri,non quid lUd uobis ßt curte, fed ut, hdc uos dbutdiilini ueflro drbitrdtu-.iit uerum uidedtur effeid, quod de uobis uulgo uult exiflimdri Lutherus, quod etH iUe idihire folet,fe initio Hultèßeiffe, quod uobi' feumitdpdélus nonßt,utß lUemutrimoniumfd', cerdotum non dUigiffet,cr ß utdm hdne ddfdcer' dotid tritd infdäd nobis reliquiffctihoc efl,fi coma dd nojird integrd nobis prteßtiffet-.cteterd fdnèquÜ uisfint mdgnd,utfunt purgdtoriu,diuorum cultuf, d( ieiunid,foluta tUi eßet dc liberd. Q«lt;c ut iBeßlfa de uobis queri uidedtur, hodicrnu die demonürdn du eft uobis Indices,ut Syricio ddndto,lege etiam il husdbrogdtd pldnufiat.uos Eccleftdm ipfdm,non ueftrd cbmodd in hoc Concilio deftndereiut uitijs ipßsinßnfi,cr Lutherum damnare,er hds hare-fes, qua or(a idm creuerunt,extirpdre uelle uideu-

mini,

tr

w'ni. QHOcf cm twbii utile,gloriofum l^ecle/ïte^ uobii etiäm honoriftcum Cit futurum, iüud etiant at^i etium uidete,et diligenter projficite ïudicet, ne quid non tantum in re, fed nee in fujfieione cu-iufjud relinquatiSjUos Lutherum condemnaffè co modorum uejlrorum gratia. Qjiod utiq; crit,fi tna, trimonium facerdotum autore Syricio exEcclefîa eieceritis-.cuiiK autor,patronM,attj- definfor acer rimui, M.Lutheriti ßiit.Qui fï non alio,tamë hoe uno uerè po/Jèt de uobisgloriari-.fc ideo damnatH ej]e,quc)d matrimonio fcortationem ab ordine no firo cxcluferit. Quif enim ell,qui tali querela Lu th eri nonmouereturlcim isita quererctur,utcer tè queiiufeil:CondemndtiMfum, quia facerdotes caüè in Lcclefia uerfari uolebam:quia matrimoni umincontinentibuffuadebam:quia ordinem facer dotalem fcortatione inßmein effe dolcbam. Hec certè querimonia, iudices,iulh. uideretur de uobis e/fe:h£c etiam eadein ad omnia ueflra décréta oi«/ nium aurcs occluderet.Quid enim qutereti reff on deretii?aut quis uos ferret,ß ita Luthero qu^eren^ ti rejfonderetisiCondemnauimiu te Luthere,quia matrimoniumfacerdotibut fuaßßi:quia uxorc continentibuf dedifli’.quiaueteres leges de matri' tnonio rctulifli. Q«f cu itadiceretif,netno uospro ßflo audiret ludiccs,etiäß omnib. gloßis,paragra phis,atq} ipßs decretalibus pugnaretis. indignum f 4. freinuf

ts

ficinusctDnarenCotnnesitiiquèatq-wiufiè Luthe rum darnuAtu cjjc dicerent. Hieret enim hocin ani . niif omniirniydc in comunifenfu hominum defixuM nunet, Deo obediendum effè^mAtrintomum fanéiu ' efjc,honeüum efje^permijjiim effe: ut hac tali feil' tentia nil fit hoininibui certiuf,nil etiam explorati fninuUaq; uis ingenij, nuüa autorité potefl ejfie, tjute hanc fententiam nobis eripiat, aut etiam è no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

hs euellat : ut qui huic aduerfetur,neq; audiëdut, ' tteq- fèrendus fit ullo modo- Quam rem ita confide rctis. Si in Bcclcfia Latina manfilfiet facerdotibus rnatrimonium morcfinflituto^ ueteri, ut nunc iM, net in Græcia,Alexandria,ac in Antiochiaifi lUud Lutherus refcindere fuiffiet conAtiis,ut nunc cond' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tur Syricius : quid turn uobis faciendum putaretisl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

taceretis'ne in tam prafenti periculo,tanta^ hoitti tiis improbi audaciaiAn uero potius omnibus pet' nis atq- interdiüis repelleretis iüum ab hoc feel C' re ncfârioifùrem tum credo,quadruplatorë, fcor' tat or ein, ac nebulonem appeÓaretis Lutherum • Lt iurèquidem. Cum enim omnibus legibus remotis, honefh, nomina, turpifiimis rebus imponens, fcor' tationiad nos aperiret uia, quid eil quod à uobis Ji Mere de iüo diçi non poffct^ quemadmodum de Ta ' tiohteretico olim dicebatur. Quern enim luilu lU' dices à patribus nofiris iUu fiiiffe accepimus?Quo ÿfittftu, ^uàm grauf Ç- acerbo Tafiit^ ille 'a mO' !

ipribV/S

foribuf noflrif duditiK c^,cum w uxores uiris ddi nifretf^uod neßs eße putaret,hominem uxori con wn^.Si er^ nech Tdtium ilium tmiores noSiri tit lerunt, neq^ uos ßrretis Lutherum, ß quid ink au fut ßi(fet:quid tandem eSi, cur hoc fcelut, quod in alio uindicandum uobit putaretit, uos ipß admitta tisiut ilia omnia probra uieißim à Luthero audia-tis,qu£paulo ante in Luther urn à uobis diet pojße oflendiiNe hocßnatDeus Opt. Max.ut uos principes Eccleßce,patroni,atq; duces,ad uos hec reçi piatis,itaSyricia; legilocum apud uos detis,. utiUa probra inuosredundent, quie redundarunU dim in Tatiumtautredundare potuifßent in Luthe rim,ß quid tale in ntAtrimonio moliri aufus ille ßt iffit, 'Verum cum zy Lutherus 4 uobis damnatus fit rerum capitaliuif^ uos in hoc iudicio nil quieri tis,nißut exißimationemordinisnoßri amiffam recuperetisidctis operam, ut exterminetis omnia hec inconu)da,qua in Lcckßam Syricius introdu xit.tta uerè uidebimini et mala Luthcri damnare, cr bona noSira recuperare,hac lege abrogata, qua is uos decepit, ordinemq^ noßrum circumuenit.

Sed hocloco occurram tacitaueStracogitatia ni,qu£ mihi obloqui uidetur. Qjtomodo Syricius, fotißx Nlaximtis cum effet,cir cum certis legibus 'Eccleßam gubernaret,tam improba lege,ta atro-fi ediSio nos circumuenit {E.Si hoc quidem monfiri f f ßtuile

’° pmiteïuiicesifed tumen circuuenlos nos e/fe uidt', tis ne^ifanèidudfi-è,neq;mitliciofè ab lüo eSl ß' t âumtfed cum Ule effet cum fuinnM potCilate, opinio dutem huiufnwdi in Eccleßd tcmporibtts illii ( uerfdretur, de ediéh Pontifieis RonMiü iudicd-rcnulliphds effe,Pontificein fuprd Concilium effe, in eius peâore conditum ius effè-.iUius omneis, ilium nullius iudicioftdrctd quo quidiffentiret,ho-fkm iudicdri, de in feeler dtorum federn certô mit-ti:itdq; iflis fententijs Syricius in pontificdtu ele-âus,cum uideret beneficia Çonfhntini ingentes fccunids eçclef£ ueniffe, quod uerebdtur ne iüo fd cerdotum mdtrimonio,quod turn cunäd in Pccle-fid legittiinum erdt,redirent eô unde illtc uenerüt, bdnc legem tulit, qud iüe fdcerdotcs non coniuÿo nbsp;nbsp;nbsp;i

tantum,fed ctiam legittima poReritate priuduit. ï^am qudmdiu honos paupcrtdti in Ecclefia Ldti nafùitjtamdiu fteerdotes matrimonio funt uft. At poifkd quàm paupertas pecunite ceßit,cum audri-tia hacifta hianti'atq^ imminenti,luxuria quoq; in Pcclefîa influxit, cuius neq^ finem ullum neq; mo^ dum uidemus- Uanc ergo legem cum pontifices mi tfores,facerdotes item omnes infidiofam effe, atq; nephariam iudicarent, primi tame Itali tllam rece perut,quod tninimè ltberi,nunimeq; iuris fui fint, utpote pontificis Romani poteflate ac ditione un-di^conelufi.Gcrmani ucronunquä probaucrut,

Hijfgt;dni

9^

Ut'l^ant Mtetn tnulto ttunuf. Gnduerofiinditut repndiarunt,guorumfemper fitit prudens dere-bui Ecclefiie,fyncerumq; iudiciunti nil utpoßent, nifi incorruptum,ßrrc,cr elegdns.Itdci;cum hde legem repudidrent omnes,probdret nemlt;),hic homo omnibtti pœnis exdrßt,dtq; interdidis, dutori tdtcm fudm negligi:iüds etidm fcntentidf, gudrivtn modo mentionem fici,dgi diccbdCnon diem,non node interim remitti t Griecos dndthemdte ßrire, Gcrmixnoî interdidis terrere,^ui lAdgimttie md-gno cldmoredt^i concurfuiflius legdtoshdcdere ddfemißosuiolduerumt.Apud Hißtdnos etü 'm-ßdt,ordt,minAttir,qu() legem Idtdm recipidnt,nefi reciperet nemo,non uerè illud de ipfo dici uidere-

' tur: Quicquid folueris,eiit folutum.Hoc ergo me-tuens,ne^cium non differebdt.Atcum neq; terro re,neqilegeuüd dßequeretur,ut homines legem ipßuSjinßitutumA fequi ueUentCquid enim tdm no uum nonfoia rc,/edgenere ipfo/uit, qudm id iube re,quod etidm ß homines tdcerent,res tdmen repu didretipfdperfe) mugnitudine tdmen potcfldtis perßcit,ut hiec lex illius d. folis Ldtinis recipere-tur.J^dmcatcri om»wj,^«orMm fnnt Græci,Ale-Xdndrini,dtq; Antiochieni,in eofdnè liberifùerut, non receperut. Ogid enim queforcciperentf dut quomodo iudè non repudidrent tdlem legem, qud Bccleßdm tutrtiuidebdndConßituitur ergo uix tdndeni

tMdem aliqudndo,m folo L4tio, hlt;ec lex dcerbd, cr miÇerdiCr ffrduii toti Latitne Ecclefia^tiiM non uo[untate,non fujfrdgiojdeniq^ nofcito comnuini tum Ldtinifufceperunt.'fed imperia, metu, ui, nw-lo adduihitnpofttd adhucpertulerunt.Quamtdn dem cdUmitdtem hdnc putatif luijJètïudices^Quii Idchrimarum ipfos facerdota tu profùdiffei qucnt fietivmtotùtfEccle/iiefùiffètquëluüu nbsp;nbsp;nbsp;gemitn

parentum,atq; maritorumfuxores è uirorum dW' plexu,liberos exfinu parentum eueUi,atq; eripi propter huiufce legis nequitiam,atqi improbißi' mamcupiditaterniQuie malùm iflÿ,* fiiitdmentidl ‘Beüit'ue facerdotes iüi Deo ßcere cond,batur,EC' elefiam’ne euerterant,phdnd fpoaauerd,fdcrdpro phanduerdt,iuf ipfum poRrcmo diuinum uiolaue rant,ut iüorum ßäum,liberorum fanguine,dtque uxorumexterminio lui ueUesi Iccirco'ne tibi iÏU potefids dataßit,ut tua uiatqs crudelitate uiriu' xores,liberi parëtes fuosamitterêtlTantæ'ne tutt Syricipccuniteerant,utcum ittarum retinendarH gratia eas leges tuleris, quas capere acfußnere no potuimuf:tu,niß ad nutum tuum prxko tibi ßeri tnus,aqua ey igni nobis in'terdicesfeuertes domos, bona publicabis,nos etiam ipfos, uxores, ac libc' rosnoßros abripiesadfuppliciumM nuüa rdtio' ne crudelitatem tuam d nobis, uxoribus ac liberté tfoßris propulfare poffimuslld^ cum ficeris,le5^ time

** '

timè,amp; fx prlt;efcrtpto fdcrorum Cätionum fÀcere tedice5^Grlt;ecos fchifmaticos, GermAuo^ hiereti-co!,rebclles Hi^^anos pronudabit, ^uód diäo tua tiudiente$ non fintfguoru netno twm legem tuS proi' bduityitno uero omni rationc iÜi tanquä tempefluti uenienti omnesobßiterunt.Namquiero abs te,uio lirint'ne legdtos tuos M.dguntinii'cotempferint'ne interdidüh tud Hif^aniideficerint’ne dnomine L(lt; tifto Grieciinegdre non potes.Hdbeo enimtefiimo nium Grdcornm, dc iüorum in tedecretu. Hdbeo etidm gu£ in Hi/panidm interdidd mißüi. Kecitd boc tejlimoniu Griecoru,criUoru t)ecretü:tu etii eds literds,ciudf isdd Hi/ßdnilt;e Epifcopos mißt.

EPISTOLA. TESTIMONIVM.

DECRET VM.

Auditis Indices, ut mdritorumßdcerdotum bond inHiß)dnidpublicentur,utqi Gr^eciße perfum mdm contumelidm 4 Komdnorum nomine dbdlie-ndtos eße (juerdntur.Qui utiq;motus rerum nutt qudmßtdus ßtißet, niß edidum iüiits nouum,(T pertiiciofivm eße omnes putdrent : ut quiduis eßi perpeti fdtius ducerent,qudm in tdntd ui dtq^ dcev' bitdte uerfdri:qud ifle omnes leges ßuflulit, dtq; irri tds dpud omnes iußit eße.in cuius lege cum nuüum pudorem, decorum nuüum,ßtrnmum dutem libidi nem dtq; tur pitudinem homines ineße uiderent, nerito illam tunquam contdgionem qudnddm hör rebtwt

94

Ÿeldnt om««'. Cu enim d maioribui traJituitt itd acccpi/Jèntid diuo etiam Paulo iüa didiciffènt: HO norabile connubium in omnibui,^ thorus iimM»-

»gt; culatiK-.fèrnicatores enim, ejadultéras iudicabit nbsp;nbsp;nbsp;I

»gt; Oeiesmil tam pugnare cum ipfo Heo , i^uàm i/iini legem putabant. (^arepro fe quifiji, ut in quoij} trat autoritatis plurimum, reßllebat huic legi'.ad extremuminuentus eü nemo,qui aut aperte legeiit hanc naßierneret,autna aeciperetinuitia. Qut-propter cum iHeuideret, quantos motus fua legt concitaffèt^quód iüam acerbam omnibus atq- ad-uer[am e/Jèuiderat,ut iUius acerbitatem temperd' retjZ^qudfi tantarumrerum lacluram compcnfd ret,audtte cuiufmodi pojlea lege is tulit, qua leni' re offenfds omnium mentes, çr coBapfas crigere,dC nbsp;nbsp;i

nobifcum ingratiä redire uelle uidetur .'Cape bäc legem,quam is pudoris oblitus, de concubina tU' lit,Récita.

LEX DE CONCVBINA.

Is quinon habet uxorenijamp;^prou* xore concubinam habet, à comunio* ne nonrepcUatuntamenutumus mH liens, aut concubinac fit coniuntflio* ne contentus.

Probfan^ lupitcr,ubigentium [umus ■ quant tandem 'E.cclefiam babcmus,cui tales legesà Syri' lt;(9 danturlNon upbis media in Sodoma diilaturS

^ertre,

I

gerere,ac in conuentu mtretricum ac lenonum ca fcriberehiisiftM leges uideturfquie nobis no occul ièjfed aperte cr palam pro matrimonio fcortatio-nem,pro uxoredant concubinam. In qua tandem ttrbepontificatum te gerere putaßi,ut nobis hone flißimas acpudentißimas leges eriperes,z^ has foe dißimasflagitiofjßiinosq^imponereslSodomitis'ne te,aut GomorraiSjhominibus fceleflis, leges hos ftrrc putadi, ey“ non nobis, quorum corpora tem-plum Dei fuut: quibus ml tam eft aduerfum,quàm «1 ipfaßrnicatiof Deinde non fentis,in quós te la queos inducaslCum enim faccrdotem abfq^ uxore ideo uelis eße,quad iÜum continere folum poffepit tes:cur etiam eum,cui in uxoris locum fcortu fub-dis,eadem continentiie lege no comprehendist cur das concubinamfcur abfq^ hac hominem continere non uis itidem,ut abfq^ uxore uoluifliiAut ß concu Hnlt;eufuslegittimiis nobiseR, cur uxoris nonßt, caufam abs te qua;rerè,nift ita effet nota,ut te to,ipfa tarnen per feloqueretur. Cumenim ercpta uxore uideres,qui dolor,qui mceror omnium nwn tes atq^ animos occupa/fet:et eu ipßus naturte uox atq; clamor obruerette,hominesabfq‘ mutiere co tinerenon poßc:cr ne haciHis in uniuerfum negi-ta,inuetitosfexus,ac alienum genus prolabcrc-tnur:ideo tu homo caRus atq; fanäus,nos lugentes confolatus hoc ifio fcorto estquod ne horreremtes»

“ mitiÿtJH

in co aj^eritdtem mtretridj nominis, du i^uidem illud concubinam dpf)eüaßi,ut hdc ratione uidelicetgrdtiornobii te More ipfa redderetur fcortdtio, cuiui dulcedine aditncres nobis omne uxoris amiffte deßderium, GrneidalienMn eßei Chrifliano nomine uideretur, ideoetidm alïd lege nobis Chriflidnis fcortum fdncis. Atqui ut omnet inteüigdt, quanto ßrore hic in Eccleßa. neifituer fdtus, legem hanc illius aliam proßram, in qudip' fumganeum, acipfum lupanar prorfus inclufunt eße audietis.

LEX DE CONCVBINA.

Chriftiano non dicam plurimaS) fed nec duas fimul habere licitum cft, ni'fi unam tantum aut uxorê,aut ccrte loco uxon's,fi coiunx deeft,cócubina-

Videtis ludiceSfUt technatechnam irudat, po' ßuerit fuperius uniuerß de bis qui non hdbent ux(t res.Nuc,ne ßrte infinite loqui uideatur,ponit ge-nerdle:cr addit, Chrifliano homini.tie barbdris^ aut pdgitüs illu IcffS dare putetis, Chriftianis fe da re profitetufDeinde^ne ipfos ßdcerdotes in fud lege prteterire uidedtur,cdutèfdnè illud addit. Aut certeloco uxoris,fi coiunx deeR,hdbeat concubi-na-ut fdcerdote innuat,que feit ßudlege abßq; uxo-re eße. O cccUi,o terra xlamare nunc illud ïudices lubetfdum tatJtamturpitudinem, tantum^ ßelus

...

tu iliiitt!eg{btKfjerßgt;icitK,mlt;Juibiii mAtrimoni* um ipfumfcortationc extetjuaturcr in cjutbuio^ mnes ilitc ptn^ißintie (onnubij leges,fccrtjtionii Ic gibus non folam pares fiant, jed etiam iHis cedant. Ats^uiego no dubito Iudices,^uin utnubi, lui pa dicitia maximecordi cß,rcs hecc acerba uideaturi indigna-.ßc anicuiq^ ueftrlim, cjui finuli fenfu at(^-ßecie honeihtis comouenuni. Qaidenim natura nobis comendatius,(juid dignius eße uoluit,in quo omnis diligentia noßra eonfumeretur, quant athone^atem cum uerecundia omninoßra opere tineamusin uitaiHomo omnium impudentißimcf , (ur tantam iniuriam matrimonio ßciß^cur hunc dolore l^ecleßie inußißi, ut nobts uxores,libcro5, ßmiliam, omnibus legibus tradiiam eripercs,fut fcortationem matrimenio exaquaresiTu ne impa nehoeßeiashta nehuc paratas uenis,ut uxori— biisremotis,merciricios amores nobts congluti-nesfperficiasq;, ut deßderium uxorum meretrieü comtrcioleniamus? Neuxorcm,inquit,ßaccrdos habcat:ncue,fihabucr!t,ctibtle illius inuadat.Eri-‘ pies igilur ex finu nao uxorem, quam natura ita ^um amplexus-.ut abßq^ hac uitam acerbam putem?

Non eß,inquit,quod qucrare.En tibi à me ßcor tum datur:cr fi te una lege laß,alia id tibi ßupple ai.NamitaiußiiHabcas loco uxoris,ßconiunx dceßtconcubinam.o ccsnum,oportentum inulti g mat

W4« terrtü deportändumAtd non dico decernere, fed cogit((rc omnino iHa tibi ßs fuit, ut t4td obfeoi nitate non iam rerum,fed etiam uerborum, omni-' U‘:n,etiMi improbißmorum aures ofjènderestid^ in tua lege, perferiberes, quod pofl homines ndtos nenw tà improbus fft iziMfnfi«, ut feriberet, ne in ipßd quident urbe SodcmA,in qud fumnu, fuit pec^ cdtoru/mßuprorumq; licentid. Mirdmur db ifio deßcifßc GrtecosilAirdmur Ecclefidm iüdm, non nomine tdntum,fed re uniuerßdlem,nunc folis penè finibusLdtinis cenferixum dnted ijßdem, quibtü orbis tervte, finibus cenferetur ? ^bifunt Graei, quos d mdioribus dcceperdsfubi Alexditdrini ? ubi Antioch£ni,Syrici{ Nufqudm compdrent,repulfi ÀLdtino nomine, tud iniurid t dliendtiq; omneis fuKt'.qui tdmen dnte te pontificc in fidedtq- in dini citidKomdndmdnferumtiZT Ecclefiam ipfdmcd' tkolicdmcumLdtinis tcqudliter deßnderunt. At cumi tu centrd leges Dei infoleßceres, tudq^ ediäii uerboDei dnteßrrcs, difeeßio hdc eilßtäd,ut pdrteis fierent.z^ dlid Orientdlis, dlid Occidentd lis Eccleßd dbs te diceretur.ßc enim ifle in ßuis de-cretisqueritur.Oricntdlem Eccleßam uotü cdfli-' tdtis non fußcepifße. Proptered’ne tibi O rientdlis re pente efße cepit,quid continentidm fuant,tud inca tinentidpermutdrenoluittquôd uerbo D« co»fr4 tuum edtihimpdruitiquod tibinoii obediuit,cu tu

Deo

broobtdire nolles? Auguftini eJï'Ahiignuiiideri ut ei obediät minor,^uijuonÓ obedit ïMiori. Qua lt;« re ci«rt f«Deo no obediM,fcd iUi aperte refijhiS, ' cur tibi hominet’obedire uclii, caufam monora : pr,e[crtim cit tuSyriciut^no PaulMtRomnenAtiK, non toelo ortus e/Jc uidcare.unde etiam /i ej]c5,ttt^ men tibi palàmDeo aduerfanti, non obediremnst Ciuifenim unquam tarn pal.im deiußo,tam uehe^ menter de honefto contendit,guàm tu,at(ji fubfcri^ ptorestui,tte not mandata Dei uiuamuf iDetts dat uxorë,tu prohibesdegesßnunt, tarnen fein-terponii.R'rebuf omnibus hac nobis ita Deus dat» ut ab iure noßro non rccedat:tu tarne uoiuntatent DeojUxorem nobis ita er!pics,ut ijuicu^ tibi edi^ ëhaudicntes non fint,hos tu hlt;ereticos,bos (chif-maticos,has deniij; ethnicos(ß dijs placet ) appel labis:profcribes Gr£cos.e^cics Alexadrinos, dant nabis Antioch£nos,guôdhimandato Deiuxores ^uàmfcortum maliitt-in nos etiâ, guos diuinafors adhuc Latinos ß,cit,ita feuies, ut confcribat exercf tus,effundtU£rdrium,Ualiamin Germaniamim-nittasM expiignentur ftcerdotum domus, ut libe^ rianteoraparcntum, parentes ante liberoruma^ âentur,iugulentur,extin^anturiEtcum nos mife ri atq; calamitoß, de/peratis omnib.legibus,nos n^ teneri tuis ta atrocibus ediäis dixerimus,protinut nos cum ipßs Grlt;fcis,AJexandrinis, atq^ Antio-t, cheeniti

loo

,, chanis,hoc cjl,cum ipfo tcmrum orbe'm fcelerä'-» torum in fui Of dcport^dos curabis^BcndfiortuniKt ac facerdoM ncflrd inter fcoridtorcs lues diuides: folos catholicos illos ( ß dijs placet ) folos contiiuti tcs,ßlos etiam obedicntia: filios appeUabis^ td quod tu ncn in Germania folumjuerumetia in Po Ioniaßcifli,cum uiro clarißitno, fummo ingenio, fummaß; nobilitatc pr^dito, loanni J^aski, dift' plißimafacerdotia propter duâamuxorctn eripe rcs.Tu ucro confurge nunc quafo loannes Lashi, perfirhunc dolorem comemorationis neceßariiH' iiochomineAudices, quem nue infqualcremiferti atep, calamito[um uidetis,neq; uir melior qui/quâ, tteqj nobilior in Polonia fiit. (Xui eu iÜuflri reortits effet, fratrëq^ Rieronymum fummis rebuf gcHis ornatum, ac omnibus laiidibus cumulatif uirum:atq^hustc Stanislaimt, ordine,exiflimatio ne,uirtutc pr^ßantißmumfenatorem cum ha-beret,nil tame iUiproßiit genus,nil fi'atrcs,nil aue rum maiorumqi memoriamibil etiam Ioannis Laf hi Archiepifeopi Gnefnenßs recens recordatio, quo minus illeab hoc omnibus ßrtunis propter du ^m uxcre cuerterctur,patria priuaretur, acom nibiis ornamentis ßioliaretur.Htm mi Laski,tune esilliiis Ioannis Archiepilcopi neposfTu'miHein cmnestuos liberalist Cuius nwltos bonitos locU' pletauitfin cuius uita nuUum flagitium unquam, nullam

lot

nuÜMnlibiclitKmqHifquanotMUlQupd tuum fee lm ,quod peccdtum tdntum/uit, ut er p‘itrid ainit teres,er in ijs miferi/s e/fes,er hi tecum,quos ?n« tdtduelieconfurrexißc uidemusiO miferum,acerf bumq^nohis con/peélumtuum.iiLcquid'nAtn qult;e^ fotdntü dete meruißi^Cuitantüdetclicuit.uttdit to nulo plcäercrei Vxoriscaufaaitfehoc pati. N t hu ne prlt;etcred? Hihil uero ait e/fe.ln hoe'ne tu ho mine /Idtufli eittfnwdiexemplum,quod cum propter iniquitatem rei, tum etiam propter hominis dignitatem acerbum omnibus, atq^ intoierandum uideturfE^l'ne hic LaskifCiui 'm Polonia mAxima facerdotia /àcillimè cum adeptus e/]ct, amplißi-mè atq; magnificentißimege/sitiqui Poloniam Ute ris,monumentisq; plurimis ingenij fuidecorauiti de cuiiis ingenif ac uirtutis prtc^lantia, E R A-S M V S primiim Ule,deinde omnes doili certU' tim feripferunt: er iHins nomine orriAri librosfu' os,ac po^eritati madari uoluerütfEß'ne hic Laß-kßquiaptid Sigifinundum, clarißimum. Hirum,ac fapientißimitm regem,magnus Secretarius fiiitipo ßrcmö,cil'ne hic,qui 4 Prancifco Gaüi£,dc toan-ne yngarure^ft£p^accerßtus,fcpc fummis ho~ noribus dignus f ft habitus,er ita habitus, ut iUum inuidere SigiCmundo,ac ipß Polonia: regno uide-rcnturiHunc'netu,talem ac tantumuirum, tanta nobilitatc pra:dttum,atc^ dignitate ,attingere, er

amp; i 'm

101

h htittcIcjuälorem conijcere dufui est er hos cim iÜo,quos fl.ntes ite fordiddtosuidestidqi nuOddlid ipßiK de cdufd, Stift quad if nwlierem, quam habe' hat intcrrogatits abs te,uxorë ejfc re/^oditiCittid fi hatte eandem fcortum dixijfeti retinuijfet patri' (tin,bona,dc jèrtunou fuof .Uaopinor. nam hocilli tua lege licebattnccfi uero ne^re potes,tefeortiM iUi periniffuru juiffe,ll quid iUe confitcretur. oßtn dijti enim in alijs,quid Laskio fperandußterit.qui' bus facerdotia tlltuf diuißfli'.quos tacites confiteri, er ipfos in illo loco uidestquibuf cwn mihi e;- aitâ citia uctuf,erhoc ipfum quod Laski ne^uit, coitt mune efl. Itaq; Indices,errore hiefuo mifer eR.er quod plcriq; m fo deftderant ridiculi homines, eu jlomichantur,tufciuiffe iüum ltteraf,dum de ilki fnulierequarerctur. namfi interro^tuf re/^on' diffet, Scortum eßtrebttf omnibiu ntimc potiretmr faluis. At quiarefpondit, uxoreR : uidetis, hifee duabiu fyüabis de quantis rebuf décidit. Hie tarne

fcireabiUo peruelim,aut h^c Laski/ mulier fcortu lüiuf-.aut uxor juitiSi uxor,facrdmentuhoc mdgnum cß:difoluere noli,abfiine manuf ab hoc fcelere neßrio.Si uero fcor^m illafitit,aut fegre-' ganda tibi ab iflo fùerattaut certè,id quod tuafO' crofanólie leges uolunt,illicHm ftcerdoti/s permit tenda,ut lUi tantas res amittere non effet neceffe. ^x^cilo quiduclif.h^et ho^tauerjaturirubel:

dtwn

lt;t non hic Laski tanti ßrtunax futK ß,cit, ludices: nea;fèitaàme dcfindiuuU, utuxorem fuamcO' ßßimamfaminam^; kflißimantifcortum diciue lit.Vxorem elJe paldinprofifetur-Quam ideo di^ citÇe duxijJèyUtjcortis jecundum leges iflitis ne Ute retur,neue fcortaretur amplius. tdej; fe beneficia buius ifiiusfue uxoris afiecutum effie teftä,tur,nein fcortatione aut adulterio moreretur : ([uam etiam uxorem angelum diuinitm fibimififium appellare folet,lt;]U£ ilium porreân ac data manu ex hac ijbi legis tu£ eduxit Sodotna, prius quàmfiuperillant plueret Dominus fulphur eSquot; ignem de coelo. Mr (0 maluit omnia amttterc,lt;]uàm tua lege uiuerc. Itaqi in Polonia primus eA inuentus,lt;iui dijs ho^ nttnibusq;approbantibus,periculo capitis, ent nium fiirtutiarumfuarum ia(lura,tuie legi reffitit, uxoranq; duxittob quam etiam caufam ex locu-pletifiimo pauperrimus, ex pecuniofißimo egen^ tißimusfiäus,fola conßcientiapricclarißiHi/efu^-fientat'.cr illudfimulfperat,quoties uosintueturt quoties quemq; ueRrüm recognoficit,fie in hoc ue^ Aro iudicio bona,parentes ac patriam récupéra^ turimt. neq; uero metuit,ne hic homo ab omni non modo honefiite, fed etiam fimulatione honefiatii reliäus,aUquid iUi ad recuperandam priftinam di gnitatemapud uos obfit.i^ec uos hociÜi,nifi obli • uifei ueftrte tnanfuetudinis uolueritis, negare diu-

g tiut

io4

^tintpofcüis.Tit hoé ruim homine coflifuatis,^UM tÙM ftbi de uobts rclicjui, gui Itmili nMlo à Syricio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

fMit i£li poUiceri debeät:^ui huiiu iudicij exitu ex pcillt dt(j- itd expcâdt,ut ß in hoc loanne L^ski flgt;è noftrâ ßllitis,ccrtu ßt cuilt;j;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partes fequi,

guid If’erare debeat, NdiM /?« qui adjunt, c^qui uos circumflint,cùmuirtuti Lafcij ßueant,tu/m de fe,dc Uberii fuis,de patri4,de ßrtunis hodiernA die dfcertari putant, Habctis tempus indices, quo aliud opportuitius nunquam erit,ut oSiidatis quM tum Eccleßie prodeffc uelitis .Ciuamß uerè uni' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

uerfalon efßcere,ß nomineipfo Romano lUant confecrare uultis,bodUrno die cum in C£teris,tu»i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ttero in hoc loanne Laski üatucndum uobis ed, i ittrtmtnos,qui fcmper hoc uedrutn indicium cxpe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

dlautmusfcmpcr miferi lugeamiis :an diu uexati 4 pcrduißtmis hominibus, aliquando per uos ac ue dramßdem,iiirtutö,fdpientiäqi uereamur. Ciuid etumnobislaborioßus Indices, quidealamitoßus, quid djjiiäum magis did aut fingipotefi ƒ qui dm~ plij^mo inunerefufcepto,non folum premia amiß i inus,fed etidin iüdpriuatd qu£ domi crant perdidi musmon genus,non frmilid,non domus,nonlcdus ! deniq; certus aut pudicus nobis ed. Eacitc enim cogitetis Indices,er pdulißier uitam noßram inffi cidtis.Digniuobisproßdouidebimur, quorüuos capiat auf mcordta, er qws ex bis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eximen-

CI quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ■ ' doi

dos nbsp;nbsp;nbsp;ope ueflrd fubleuandos uobss pufetis. Nul-

km uitte itoRrM partem uidebitit, ^u£ fimmte, tur pitudinis fit expers.Nilftagitioru u/gud,neci; libi^ dinumfiiiffèreperictiSiquorum ificaculeos 'm nos non immijerit, zx quibus nos non conficerit, dunt nobis nil relit^uit quo nos confolemur, çy qua ocu~ los de dnimos nojiros conuertanuis: du fiili m ftrd-tis reliais,hue dtq^ lUuc uerfiimur:dum iitcenfilibi dine totd urbe udgdmur, inuciligdntes ecquie uir-^ßtdut}7Mlier,inqudeuomdnMsiüud uirus natiClibidinis. duo ctiam fit,ut cum impuris ho-minibus uiudmus,qui in mulierum corruptelis ex-ercitdti,mueaigdre,ddire, dppelldre, corrumpe-re,fi))nno maritorum, diligentite parentum infidict fiyey quiduisßcere'tn adducendo fiortonorunts in quo ddipilccndoutfivmmdinea, turpitudo.,fie fummum eft periculum.ndm fiepe c^edimur, fiepe occidinMr,dc mifierandum 'm tnodum trucidamur» cum aut corriudlium dmorem interpeUdmus, dut coniugum fidem.Nihil fingo \udices,res ipfa eSl} exempldnon fiolum ueterd,fied etidtn noud dtq; re-centidofkndtmt,qudsmortes,quos morbos,qua» cedes in ordine no^ro uerfidri i^ius lege uidedtù,

Idm uero, qui pudor,qu£ religio,qui metus nobis obftut dd ftuprum?Nuüus Indices. Omnia uin-cit amor,non fruftra bonus canit poeta : quod lUi omniafiiKpfruia,patet(nt omnia, apertaq; cun» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S dits

toé

ifd/tni.Quid uero iÜiprofu/t fumptui noßriß* H uolutitiquid titbue ïquid conutuia?lt;:iuid. ucßis tri4,çr exquißtiiM ne ipßo idaulieo dignaiOntnùi htec fuut ( crédité mihi luchces ) iUeâamcntd libidi

I num,ac ipftrum meretricum efcdi hic gurges^hdC Charybdispdtrinwnii Chrißi, afq; Syrtis eA.huc conijcitur quicquid opum noürarum eü:hucprO' tientut nôllri,huc frûât» ßei^ant,cupito utpoM itMr amcre. Quare non folum miferi tantis fla^ tijs fumut.,qu£ nobis inuitis ipfa ex fe /èrt ndtura: uerùm etia in fumma omniu reru dffiuentia,poflre nulaboramus inopia. Et quod intérim pudeat, eum equiti,qui uxorem alit,educat fobolem,qui rit beüum,centum ftoreni iuflus fie cenfus: nos qui foli fumus,qui uxorecaremus,qui liberos non eda camus,neq} beüum gerimus,miUeflorenos exiguih CT «ix facerdote dignum cefum putamus ejfic.iüe' que ob aliam caufdm,utquidcm ego arbitror, niß quod cum domo,leao,uxore careas,hiec à uicino fumas, cr emas,fi uti uelis. Quee quonia nimio ueit duittur,pecunia tibi cocüianda e(l,quanttim poteü ad cas res maxima : cr uthanclacunam rei finû-liaris expleat, facerdotium unum parum eß, ne' ceffe cil ut plura habeas. Vniones, dijfenfationes, coadiutoriie,neccffariie tihißmt quærendæ. Ndw cupiditates naturales,quieuxore funt conflrifl£, explentur fi^cilc:nc^ enim apud uxorem opus rft

t®7

(dntu, netj; fymphonid, neq; ueÜe,tiec conuiuïo,ut iUdutare.parattuhicamplexuttibi fcmper domi r^,algt;fq; quouii fumptu.at fcorto ut placetu ( mA~ g«o mro mAlo edoéiia hoe dico ) pugndudutn om-niratione ell.Ciuofit,ut in rebut lUis qudtßrta-tnor,infinitit,infiniteßnt cupiditates, er ita infi-niti fumptut Cuiut rei exempla ex ipfa urbe Ro-nudta f itmi po/Jiitit,quie documenta nobis erut quantum bonum fit uxor. Date hanc ueniam Im dices, neqintoleflum fitaudireidquod tantoperc t,cclefîam ofßndit:ut his incommodis cognitif,fr-cilius Ecclcfîic mederi poßitis: quam hefcrunt iffi, qui quitSlivin putant effe pietatem:qui faenerationi bus,ufuris,ac dofis urbem ipfam Romam inßtment apud omnes gentes reddiderunt ; qui mercede ac precio conftitutif in urbe offieijsdn itto uberrima ac quiefluofißimo Cancellariic loco,menfas illas re tulerunt, quas olimChriUus ex Eccleßa eiecerat: inquibutpreciumißijimo ueró fanguinem ipßuf Eccleßie forbent:aureosq} iUos numos longé accu^ ratius atq- acerbius exigunt,quiim qui/piamfaene-rator fuum exigit creditum: quorum iUa eft tmpu-dentißima oratio in reprobanda pecunia,Hoc eg, »oftem non emamdllud arnica no capiet mea. Ve ßraadmurmuratioßeit ïudices,ut agnofeere ui^ deamini hoc fcelus. Ego etiam me non mentiri cer-tôfcio.Q^oties ego,indices, ab his repulfus fumt quotiei

io8

^ttoties contumeliofè appeUatm^quod ntâla moite ta urbem replcrcm, quam ne ipfe quidem Barifd-liK caperei rf fcortis tributi nomineiita enim ap' peüant prafvôlum Uâorum.ltaq: cum ifli ad fimm qult;eftum,nuiidinationemqi Ecclefià traduxerint, fummaaudritiaatq; luxuria inccnderunt urbem: easq; resin urbem Komam introduxerunt, quit euertend£ Keipub.caufa [oient clfe.üam ibi conti nentia firnicationi ceßit, matrimonium adulte-riœnec propter aham cau[am,ni[t quod cente/imt uix urbis ßtpars,qua;in matrimonio degat. Coclit bumingenseflnumerus ^quibus quaß pro poena ementit£ continents dantur [corta ut alant ,pecu nia utiq; grâdi.Qji£ ut fuppeditet iüa nundinatio inurbe,crillau[ura,banchus item, cr officiales fient conßituti.itaq; hoc tanto mcrcatu urbis indigo,cocurrunt undiqi [corta Romami ftagrat urbs tota uoluptate meretricivm,ac libidine. Hecmirié, omnibus coelibibus tot gentium atq^ nationü unam in urbem reuocatis,tâtaqi libidine ipßus orbis ter r£ in una ciuitate tnclu[a.Et cum tot fint in ea uric [acerdotcs,adole[ccntes, pecunioß, nobiles,ita tutdioi ad cos confîuumt[corta, ut locus matribus ipfis fimiUâs uix iam in urbe fit. üeq- enim eft locus in orbe terrarum ullus,unde meretrix Rom£ non fit. Qvarum cenfium cum anno ab hinc [exto ageretpr£ficlusli£ioruin urbis, ccn[a[iMt mere-tricum

lO^

tricum capita yLLV.miUia-.quod uoscxipfo ceti fucognofcctis,quein recita.

CENSVS MERETRICVM.

Ex fcoc cenfu perJ^icitK Iudiccs,quam lernant hic nobis in urbem Rontam introduxcrif.unde tot libidino/ißim.e oriutur hydr£,quibKS matrimonio urbsipfapurgetur nccejjèefl.Quod li hic ineccle ßa jlire uoluijjèt,liccbat facerdotibiu, pro mere-tricibus has eafdem mtdieres uxores nunc habere. quarummulierumnumeriis,cum ipforum ccelibu in urbe nunterum non excedat( nam hoc quoO; eß cognitum ) tot ejjênt uxores,quotfunt inibijjacer dofej.NKWc ueró matrimonio fublato, tot fuut fa^ cerdotes,quot funtinurbe mcrctrices. Etmcrito quidem.nam tu id quod in manu tuafiiit, nempe li gare fide uirum cum uxore,tollere potuifli: ins ue ro ipfum naturtc tollere non potuißi.Nam Arifto-telis efl iBud uetus,ut materia formam ,fîc mulier appétit uirum:cr ut firma abf^ materia effine-quit,ita ncc uir,G“ plané uir,potcfl effi abfq;foc-mina. Ciuare ficerdos mulieri ßdem ne dct,prohi here credo ui potui^hne uero is muliercm appe~ tat,neue cum iUa cocumbat,prohibere non potui' fli Fruflrauifitatores,frufira archidiaconos tuos fcortatoribus cuilodcs pofuifli. Qjtis cnim ipfos cu fiodiet cuftodcstquos tu oculos tuos appcBare fo~ les:qui ßoeulis plcni ejßent,ut Argu quenda fiiße frrunt.

tld

firunt, zrß cStiaentißinü ipfî ejjènt', tämen cdîigi bit mihi crcdc in Ilupro ocuIm hic tuutiubi no eert fclt;u:obrel)etetiitmfcortum,ubinonpi:trs,quodnii hi ctiam ipßuf Archididconiçfifît neeeße) pte-mdtfupcrcilium,ut mihi iüumpldatumrcdddt. Qui fi ficuierit, tarnen tribiu marchis acceptis abi bitlubensjüud inaiiremmihicanens:Si non cajièi tarnen cautè. Sic iüe deliiiitui à me,non tantum me non aceufabit corà te:fed etiamcontincntißimum me dieet effè omnium clcricoru apud te, dignumq} meejjè ducetomnibui gratijs çy dilfienfationibi» tuis, cr eui des ea qu^fiacerdotibus maritts abjiu^' liHi.Dcinde hic tibi laudabit meretricis mc£ for-* mam,ingenium,mores etiam comendabit: dignaek eßcdicet,qu£inurbccomoretur fÇr qu£ tibifit tributaria.lJam GT hic qu£Üus Rom£ eft uberri--mus. feorta enitn Rom£ ( utfeitis ) ex eenfu quot^ tannis tributaconfirunt.in eenfu habédojpotefias omnis £ftimationis babend£,filt;mm£q; ficiudæ Bi rifellopermittitur:quo fané eenfu ingens pccunid conciliatur,dumpro rationefeortationis, atepmo do,cuilibet meretrici tributu imponitur. Ea enint urbiseüdifciplina,utfcortu tâtoplusin tributîi cofirat,quâto pluris noilcucdit.Et ne quis me ßr tè aceufatoriè fingere rë tam impudente pHtct,eo^ gnofeiteex rationib. reîatisipfius Earifeüi,utAo ma: in fingula feortorü capita tributu defenbatur.

P.AT10Z

lit

RATIONES BARISELLF.

Gry ff J, Fldininia, Saltarclltt,Mreie:B etind, Fdr4 rtfd,FornArd,dioboldra. Hie ^nxro,cur tibi ilLe dUrete, iftje uero diobuldres uidcdntur effei niß ßr tè,quod iÜie ntdionmt cœlibdtivm fufHnednt, uerb minorum,ut itd tributum illdrum ex^ques pondere.Sed dum nunterdtur hoc iHud Komdnum pecii{,non uobis in mentë uenit ludiccf, cogitdre, gudntd htcc lues dtq; Idbes l,dtinlt;e ßt Fccleß^ieü cenfum fieri,ed lt;juo(p peccdtd in iUd uerfdri,qult;e non tdntu effè,fed ne nomindri quidèinter nos unit 3j«im Prf«Iw$?Scort4 etidm certo tribute notdri ,et in ciaffès islius legedefcribi, lt;]Udtum tandem dede eus hoe eße nominis Romdni cenfetis?no uobis Sdr ddndpdIusquidàfdutHeliogdbdIliStCr no Ponti-ßx Ro.in Eccleftd uerfari uidetur^quino folu nu-tu,uolutdtelt;y, fed ctialegib.atq; decretisfeortdtia némdtrimonio dntetulit,dluit, dtq; duxitf qui cor poraChriflilotd [anguine, tèpldDci,hdbitdcullt;t dut Spiritus S.lege [udc5fluprauit,foedduit, inqui nauit omni fcelcre i illd^,ne quidßrte prlt;etermit-teret,tributo etianotauit neßrio? Homo omnium dmentißime,tdnttt»e tibi de nobis licuit, ut nos tot notis,dc tâtis inßmijs notaresf ut genus noilru,oui le Chrifli,proßitueres, dc precio libidini addice^ resiCur no potius,idquodtraditudmdioribusae * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feperds,rx raerrtrfc jb«î mtronlt;w,ex [cortatorib,

nwrifos

Ill

tturitof fâcerdota ficiflifut hacc genera libidinum fdcrilega, hac ifti parua iminutattone ex E cclefiit Dcifrndituf tolleresM in ea uitam pudica, guani acceperax,conflituere5tatqi adeo retineresitantint tibi hic(jU£tiMfi(it,utpuellMingcnuaf ,honeßili nutrondgt;,guaftu propofito adjluprum uocarch çr tantum j'celus partis patentibus in urbem reci' peresitotumqi ilium pueUarum atq^ mulierum inji licem coetum impurißimo liflorijubijcercsiut hac ratione Sodomain illam nobis,atq^ Gomorram ue terein tn ea urbe reßrres,quam omnium gentium arcem,atqi lumen fumim imperij Deus cßße uoluitl Irt qua urbe olnn omnes illte pr£clarißimje uirtU' tes,iuüitia,ßrtitudo,temperantia ,atq^ nwdeilia, nat£,altie(^ eße dicuntur:huic'ne tu urbi hanc tan tarn calamitatem inußiftiihanc'ne tu urban folatn ex omnibus tibidclegißi,in qua plurima ftuproru ac flagitiorum tuorum monumenta conllitueresf

lam uero ilia probra atq; dcdecora, tudices,quS ta ßunt,quie 'ue hac if ia quaß quada lernea palude, hoc autore,cr quafi parente gignunturi Hie enim incertum cjlgenustnon noti parentes,ignota fobo lcs,inccrtifratres:non not£ for orcs fratrum ac fo rorum hie certus eft concubitus,ob incertumge-nus Ex hac tali confrfrone atq^ turba quinafeun' tur,quàmfœdifrnt,quàm mifrri atq; calamitoß,fr eile pcrfricitis ludices, Partus aut cduntur cupro' bro,

lis

lro,äut fldgitioÇe fupprimti»tur:3uin ^Ute pMfa fudentiorcs funt, Mt ueneno partît abigut, aut ubi pepcrerint expottiint:i»trrdMn(ii in lacunas ac pi fcinM,atq; in ipfum Tyberm,ut latcant, abijcîut. Id ^uod Gregorio pontifice cotnpertum eft,cu ex pifanà ijuadamad Tyberintßta,uerriculo tot 'm-ßntum demerforum corpora extrada ßnt,utco con/peäii Rönw ternfrfjRC terra, iüi debifceret,ai Grcgorjow cuniktconcurreritdllici^; tot cadaueri biK prafentibus frudum buius impuri calibatut exprobrauerit:cum corim uideret tarn prafentent non iam corporum,fed animorum interitum : qui priuf occidertwt,qttàm ab Ecclefia baptiftnum re ciperepotuerunt.Qjtantnmhoc uenenum ßtEc^ cleßte,quanta contagiotuidetis:durin natura fcorta tionemßtgienS)ius^uum à nobis tantaßrage,homi numq^ innocentium interitione repetitineq; ea oc^t eulturißnit,qu£ contra iflii« n«filt;m nejàrié,mali'

geruntur.proßrt in lucen},ac In oculis ont' nium, co/peduq; ponit,ut argumentis pra.cntibus ulcifcatur ,fe à nobis htßam. CiMd Uero iüi,quot no ipforum parentu uoltintas , fed diuilta quadant fors feruat,mel!ore‘neconditioneßinttbion tnulto quidcm Jttdices.nam iUi cum uita(cnfum quoq; in' ßttüaamittu'nt'.bi ucro cum accrbißimo ipfius in-ßmi£ fenju uiuunt^easq; pcenas fcortationis dant, e'qua ßtnt orti,lpreti,coteinpti,abicdiqs itafufit,

h ut

ut prêter duräm hdttc comuntrn .nil iHif tegef fW» comune uclint ejfe.tnquinari omnid publi cdmuneranon folum conta{lu,fedetidm con/pt' éiuillorum putdtur.nuüa bis tcftimonij diäioeft, nuUus dd honores dditus,nuÜi magiürdtus his mi dantiir.dfordidioribus ctidm artibus drcentnr.dc' niq; nuBo funt in rcpub.loco,neq^ numero,ut unt' br^potius qudin homines, intertrimentd ciuitd' tum,qti4m uU£ tüdrtim pdrtes c(]e uidcdntur.d fd-cris uero itd drcentur,ut jjmrio neq; aram tdnge' re,neq^fdcrdß,cere,neq/fdcerdoti c0e,uüislegi' bus Ecekfiie licedt.Tdntd ignominid notdrutfcor tationem omnes mortales :hds etidm notus inuffe^ runt huic generi fdcrilem omnes leges ueteres. Qjtds tarne leges,quod uehemtnter fcortationi ep fent aduerpe,hic ncftcr praclarus autor omnes fit' Hulit de medio,nequid forte ad fcortationem ncbis cbüaret.Cucnim tata effet inurbe f.crtatio,quM ta ab his qui Romæ non fùerunt, uix credi pctcli, CT cum inde ingens turba ffuriorum quotidiè ede-retur, cr in his fuos etiâ atq-, fuorum uerfari ifte ui deret,re ipfa admonitus legem tulit,qua hi Icgitti-inipol?entreddi:quos cum aduerfus omnes leges iure liberoru dondrct,nil diffèrrent ab his qui in-genuifuntndti.lußitenim,ut eofdê honoresinre* pub. cum ingenuts gererent, eafdem etia artes per-' trailarcnt:facris^ tionfolum int(reffent,fedttiü facrifi-

itf

famfîcîum, qiiod ßtpro ßlute popuÜ, p itlii uiJéi rrtur,ßcerent. V idetis Indices,qudm hoc pulchrü fif.mteüigetis iHum eisbominibus locuin Repub. sitijiin Ecdepddediß'e,(juibus necomercium lt;^td-dem elfe oporteret. ïnfrmcs illos-.inquit, effc do-lebam. Adiuuote,meiquo(ji telles idem dicunt, fcortatione inßinegenus edi. Sed ittud turnen nbs te qtieero,hjcc iPd inßmid,natura, ne in ffurijs tuif baret,an uero opinione comuniiSi opinionc,qnid tf fitturum elliquè confùges- ubi nitereiaut quo~ modoperpcieSfUt quem omncsdrtelhintur,om-nes contemnunt,ac uix hac luce dignum putant,ei nos tua lege addudi, locum inter nos deinui, ac ilium parem nobis fubitô ßilum elfe put emus re,nomine,fiLmiliaiAt uide quid interft inter ineS opinioncm,ac tudm. Ego ß caufam proßrre non poffem,cnr tua legeinßmia Ifurius hie tuus non lé ucturttamenmihiiUudfatis effet, eumquernom^ nesmortalesoderuntiquem inßmem eße feit o com munidecrcuerut,odio omnibus elfe debcre: tibiqt pugnare cum animis atq^ comunibits fententijs ho minum non lieere,neq; iflam lei^ttimationé tuam^ ( utamur enim hocucrbo,ut m re noua nouo ^quic quam apud nos ualere oportere. üunc ucro cu can fam uideam cur hoc itaßt neceffe, cr quod fcortatione matrimonio nunquam paremßiffc reperiài propterca neq^feruum libero, nequelfuriumin-h i gtnuo

11$

gtnuo paré ego ungudm putabo. Q^odß hxc 'ut' ß^mid naturd tnfßurijs ineH^ßriptumg; itd fit,ï^o erit h^ercs filiui dncill£ cum filio liberiC : quie tdtt' dem tud lc}i ifln erit, quæhdnc legem tidtur£ imma tet^ tiulld rdtione proßäo S yr ici, ne fi cupidó gui' dem.necp enim protinus quod tu cum Bdrtholo dut Bdldo.dut cum lüo inondcho affirmdueris, res ittt erit: cum qud ordtio conucnire,nonilJd cumtud ordtione debet, çyudpropter ut dncilla Deile^ ttunqudm pur erit liberlé,fie neq;feruui ltbero,nec fpuriiirpdrerit in^nuo. vfi erit,tibierif.hdbe ti bi tdlcs ingenuos,in honore dpud te fii{t,dtqfin pre cio fi lubet, facile nos tibi iÜos remittemus :modi refpub.noSlrdS nadttingdnt,drtcsno trdfient,ncg} honore liberorum dpud nos fefeucnditent. In quo tdmentÜudcftpr£cldrum,cureos quos inmairi' nwnio è fdcerdotibus ndfcinon uis^ingrnuosdtiO' bis uis exiftimuri ! çy quorum Ic^ttimum odifli nus,cur illis Icgittimum nomen imponiSiCur cmcit tirisiCureos,itdutfunt,ß}urios dppeUdri non /i' tiis^Hocnwnflrifimilc esi Judices,dre abhorrere, nomine uero rcigdudcre. Equidem inter dum dudi' ut rem nonnuüdm efje hone)hm,qu£ tarnen hone' fio nomine caredt.fed honcfiiim nomen ut ran tur^ pern habcdt, hoc fg) non dudiui: atq; ddeo nil tdle efie in rerum ndturd contendo,quod nomine hone ilumcumfit,reipfdfitturpe. Qjtdmobrcm cR»

tud

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”7

tuä lege [ticerdotis filio le^ttimü nome impottnu cur res ipfd le^tinu ne tUihiCreut prohibes/, iur inter dicisi cur fouis tatoperè in eos cju\ rem iP^^nt legittimS umpledÜtur?cuius tu iHo rem turpem ho^fos.

tuuidentur efoeIndices nor-^^„ probäre,in laude ponere.rcm %c)-o \pfatn,cuius hoc nome cft, turpem exi^.,nur'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandem eft

honefto nomine orna-rc,lt;l rf hone/h illos arcereiNo haic uobis in-l‘^’‘'.a eleboro digna e/fo uiderur, lt;iu£ ex hoc ho-minepurgcturinonMargeteshic »obis guifoiain Holidus h£c loqui,ac foneire uideturiejuem dubi-taffe /Trumt,pater'ne,an ucro mater tRumaluo edi deritiut hic quoq;,J}gt;urium'ne nafc^an uerö lernt-timum,addubitare uidetur.Habe tibi iRas tä prat-claras leges Syrici, et i/s perfruarefi lubet, cü tuis: nos iüas noluinus,quibus tunon folum obfeoenita-tem tantam in urbem introduxifli,fed etiam res tur pes honeffis uoeabulispermuta/Hprimusq; omniii excogitafli,quomodo id quod nomine effet hone-flum,re ipfa fit turpe. Valeat h^c tua improbitas, in iÜo meretricum conuentu mifero atq; calamito-fb.Medeanturfanè præclarxmatresfàmiliàs Ulte, hoc tuo inuento fu£ mfànü^ipariant tibi tales libe ros ingenuos,cum itaßt neceffe-.urbem etiam Ro-mam repleant hoc tali genere.à nobis certèrepu-h t dietur

»3

dictur hoc tuum [celui, qui Mturäm ducem fèqui» V lt;11^ hoaeflitem ipfim,pudicitiainq; omni hit' conßitutam tuemur. Vnde etiam nilfae diutlcor:?turpiuiljgt;urio,nil obfcocnius leÿt-tim^tione hue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arbitrumur

elTc.hcwrubäeconr.y-^ effeducemui,cuuxo-'ribmpudicèui,(emui:uerè

OS è iwbii edcm ui,quib. Beckj?^ D^tiUufiremui» rcf[ub.ornemus,honores mademui,'^ quosudots artes appl:cemui:deitiq; quibus è uita, uitä häc mortale gerendä ac curädam trddailt;^'^', l^îiliâ Syrici,in täta ueritatislucepateßäa, apua nos ualebut décréta, nil ediéla neqi interdiéia tuU-Et ne ßrte me aliorum nonùnibus in hac caufa niti putes,cr quonià comotus rumore duüte à me uxo riißrtunis meisinhias, atq; immines, audi quant ego dcfiimam autoritatë huiui frëli.Animaduer' te quiefo, quanta jjgt;e in banc caufam firn ingreffuf, Cr quàm ego me decretis atq; interdiilif tuis prO' hiberi ab uxore puté. Vide qudta lux libertatis di cendi mihi apud hosaffulferitiquantum potero uo ce contendd,ut hoc oés exdudiat.Adcüoteomnes animis^ui dde^is corporibus. Et qui mecu unà ab hoc oppreßi eflis,erigite mentes.duresqi ueüras: er me'de inuidioßs rebusÇut iüe putat^dicente dt' (édite. Eg) facerdos in Eccleßa Præmislienfi nu^ t)ci Q^t,ii((x,ßßus,cii Si'rifitis leÿbus lud^

115

(rudelißimu et luiluoßßimu exitiu Eecleßa cop4 raretfCum mdtrimomum expugnaret,cum fcorta-tionem in Eccleßam mtroduceret'.cü uirgines iit' pnuM,hone{iA( nMtresfrmäus ad üuprum uoca^ ret:cunt tot partuffupp/imeret, tot jpurios ede-~ ret:cum meneßrijs atnoribui, uetitisq; amplexi-iui implicaret: cum mihi uxorem,liberos ,ßmiliä eriperef.außvm efße profiteer,cotra ip/ius imperi-»m,uxorem ducereAtaq; duxi ; mcisq; confilijs ac periculis multos, cumfecius non pojj'em,facerdo' tes fcortatione liberaui : multis uxorcs reddidi: multos ddulterio,multos Sodomia, multospecu-dum concubitu liberaui,ac data uxoreab intcritu fcruaui.An tu me exiflimafli ueritatem 4 me patefit âam contaminAreuelle aliquo mendacioiNec p ii itmenondumfifium efl,iccirco etiamnon debere peri ifii flatuent:in quorum tu oculii tantorum fee lerum non iam ucßi^,fed cubilia reliquißi. Ciuid. enim eH quafo Iudiccs,quodin tarn immani feeler reßciendum cenfeatisüam e^ uos confulo. Scor-tationc corrupilfe omnia uidetis : in quanta etiant inßmiaßmits fiuprorum gratia fcitisAiic fgi im-ploro fenfus uellros,uniu(cuiufq; imbecillitatë ohte fior,petout mihi conftlium detis ex intimis ueüris cogitationibus,dtq; ex humanitate communi. Lex lata fiiitnubendi ,perhuncfublata eA: Continentia mihi non datur i ergo ilJam non capto tScorto

b utor.

lîO

utor ( idtn enîm mtipfumuobii ape)’iitm(ddultcrio pcreo,libidinf in prlt;ecrp! uddo:uxor deefl,qu£ nMiiunt porrigdt, nbsp;nbsp;quie me inde erudt. Hic ego 4

uobispeto,ut demefliitftc(tis,pritifqudin pereo:U' xor'ne mihi mdnddto Dd,cin fcortum lege Syricij babendimfît flutuite. nam nil eft tertium. In corn enm numerum me aggregetii, qui non continent: crquiuerbumillud cotinentitCiquiu nondaturil Us,idea non cdpiunt.utrumlibet tandem mihicen-fueritis,(equar.Sed illud tarnen hac in re cogitate, atq-diligenter prouidete.nonmultum firtafteue ftra intercftjfîcortum e^,an uxorem habeam : fed ad dignitatem atq^ exiftinutionem ueftram plurimum hoc pertinet,tudices.Si enim Syricij lege co cubindm,hoc ell fcortum mihi dederitis:cum Sy-ricio opinione omnium iam damnato,ftcere uide-bimini. Si uero mihi uxorem reddidcritis,omnes le^s antiquds in fuum locum reftituetis,quibus nut trimoniuminhontinumiiitaab initio eft conftitu-tum.tUudprimitmnolunt-hocalteru duobis can ài petunt, non folum ifti qui circumfkcnt ,fed etiä Uli qui dbfunttqui cum alias res nunc agant, de uo bis tarnen crcbro recordaneur.ltaq^ arbitrantur uos tills uxorcs fuds hoc ueftro iudicio efte reddi-turos. Oolite Indices hunc nuncium tarn acerbu Ulis mittere, (i uxores fferatds lUis iu^ueritis: ne^ quehos qui adfunt,à ueftro iudicio mceHos ac de' tniffîos

tit

mijjbs redire ddittos patiamitti, ejuos ereHoscr. diacres coràm Ihre uidetis.liillmpedit ludices, guo mintcf hoc tantum bonum,lt;juo ab ißo priuati fumus,reßituatis nobis. Audiflisrecitari ueteres leÿ:s,prophctas item omnes, Chriüum poHrcmo, atlt;^; Paulum le^ audiHis. in omnibus autë ijs Deti aperte, cjuidfequendum fît uobis-,monftrare cogna wftis. (^are cum tot prlt;eiudicia,tam clara atque mamfijh habeatis,dubitatKne id fequi,quod Dc-«Î iubet, O' lex ipfd mandatt Turn etiam illudß-cite cogitetis,qult;e autoritas ueftra,quie coditio no ßra,quisßttus E.cclefjteßtßturus,ßh£c nwltitu do quiead hoc indicium ex toto orbe terrarum co uenit,ßaikt delßerationehincdilabetur:ßlibidi-nem pro cóntinentia,fcortationcm pro matrimo^ niofecum domicretulerit.qult;e temperas erit ifla, qu£ acerbitas iudicesiquomodo huiustantie cala-mitatisinuidiam fußnerepoteritis ? Ciuis ueSirai partes tuebituriqHi{fcquendos,ac nonpotius re-linquendos nos putet ejfe, iam nunc cogitate, lit fermone refcitote ejfe ludices:omniu hæc fententid efl,cr oratio,no ejfe dubitandum,/] uos iHius neß riam legem comprobaueritis,quin quifq; Luthcra num fe dici,quàm Romanum malit. Cuius Luthe-ri,etß pleraq; décréta ueteri Ecclcßa: repugnenti tarnen blt;ec corri^ßcile poße priuatim in illo pu-(anc.hoc uero de matrimonio quod illefuaßt,tan-b f ti apud

igt; dpud omnes tft,ut ft compt(retur,tte/lrd iotu ß' ne hoc ßnc nohis relincjuenJtt :mdld uero Lutheri, tum hoceodem,ßntdnobisßrendn. Quid enim prodcrint ifh nobis obfecro Indices, efuöd Rom^ Yetrifit fedeSj^uod ibißnt cllt;iucs,ßnos ipß fcorti tores,ß ddulteri fùerimusiquibus Paulus [cribit ca Ium cldußm efßetquo ergo cldues erustt f aut quid proderit nobis Petri fedcs,ßnosßcortatio ipfapri US ab{brbeat,qud.m Petrus nobis caelum apcriatl Atuidcte,neinmatrimonio caüè ac pudicè cum 'Luthero uiuendo,iuße de uobis ciem nonnuÜa ue^ nid queripoßimus : Claucs quidem penes uos eße, fed tilts tarnen frußra caelum aperiri,in quod ßcor tat tone graues uos ipß uix, nos uerö nuUo modo poßimusintrare.ldquod teflimonio hoc ifio PMgt; li liquet,

TESTlMOiJlVM..

Noh'tc crrare,ne(^ fornicartj, necp idolis feruientes,nc^ adulten,ncque molles,nequemafculorum concuba* tores, ÔCcaetera, regnumDci pofli# debunt.

Quareß in turpi ß:ortdtione, poßremaq-, no' ftrade/peratione nil aliud quam federn ueßram, atqi clduescomentemur,quidqutefo proderit no' h/slAt ßbcnei^y pudicè extra urbem Romamui

xerimus.

MJ

xerim US, cr dual is idea reijciemur dc profcribe--miir,guéd impudicè Romig uiuere itoluimus,guèi tterbo Dei contra uejirum edtilum paruerimuf, ^uid Roma claues qudm honeftim uita relinque-remd,luimus,nonueremurnein nosgrauius Chri flus animaduertat. icacile nobis dabit banc itle ueni alijs clauibus,(juibtK non putamus, calos nobis iüe aperiet:prtefertim cum hoc illi ^uarenti reflfondere poßimus,Receßifiis à nomine Romanos Receßimus, Ciuidita S Quia alligabantnobit oneragrauia, cr importdbilia,et imponebUt in hu meros noftros, digito ante flto nolebant ea mouere, A.t ibi[edes,et claues flints Sunt,frtemur, quibat iHi clauflerut regnucoeloru dntenos,m qi.-'dnec ip fl inträt,nec nos introeutes intrareflnut. At obe iUis fùit. Minime uerô Domine: Tu enim

ere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prgcepiüi nobis hifl:e uerbis,

DE COELO.

Scd licet au? angdu5 cuangclizct uobisjpracterquau? quoa euangeliza uimus uobisjficut prgc»?ximi’is,anathc ma fit.Et nunc iterum dicO’« fi lt;.quis uo bis euangelizaucrit, praeter 2d çuod accepiftiSjanathema fir

QwrfrcCKW tu praciperes ( fle eitim rum iBp [ermpcinarenwr ) ut contra ßrnicationem, »xorcff»

ttxore hégt;eremui,cr quod hac iUi nobii fuis deert tii eriperet,parère illif noluimui,rMluimusq; extra urbi CU uxore, quàm cü fcorto in urbe tuo man dato uiucreiideo ab iSis profù^mustideà etiainfc' dem ißam cum clauibus reliquimus. Qjtod etiant antenosficcruthaceadcmdecaufa ferai tui Grit {i,Alexandrini, Antioehjeni, l,i§iti e/lis igitur obhisiLigati, Chrifte domine tufoluas nos opor tekcontra uerbu tuum compeditos, ac uincula no ßra iniufti difrumpas. Hlt;ec nos iBi ita rc/pondc' remus,ct' iufbe opinornequeenim uos 'm hacfede ideo confedißis,ut f* flt;lt; Mcrtttw Dei mutetis, ho mines etiam ipfos omni malo maèietis. Claues etia ipfe,ueßriefidei traditie,ad falutern,non ad pertti' ciem hominum debent ualere. Quod(i uos his per peram fiieritis uß, clauium nomen ac utmam'''^^ tentiquam ft etiam retinercnt,tamë inuenir'^ ÜUS aliM,quibusuobisinu,iiii poßet f^^-uare fuos. Hoc enim homines fieïcrati,quib’-, Routinen ter Chrièius beP^im

bant,qui clau/s utiq; ha^^cl,t(tit,hominesdi^audi entes Chrifto exf^itd^gi profcribebat,claudebat Ulis ccelr^^aper.renolebant iUud, id quod ittis fepe r^pr obrat'Chriüus.lnuentas tarnen habuit Chri P,iis alllit prêter illorii claues,quibtis nobis ccelum pateßeit : cr iOisquiclaues tenebant,exclußs, (» fitltvm nobifeum introiuit. M.ale' enim feres habe

rti,

«r

Te t, Judices, ß tu cläues hübens, omnid neßrie de^ cernds,^' itlamthiimponds, quæego quàdfcedd ac mtokrdbilid ßnt,cum firre noluero ,l)u profit niMidflnbis Petrum,proßrcs ptumbu, oüentdbis cldues,quibus me mAudes Orco. Qjçdpropternon folü quid poßitis,fed etiS quiduobis ßcercßtnecef fe,uidcre debetis: ut cii ego décréta uc^lro uerbo 'DeißrmAto no (ktero,tumuos hdsiflns clducSitdit/ quüglddiu cotra me proßrcttis,quib. mc drbitratu ucRroßridtis.quadfi quid uos dlitnyquÀm Deus uelit,iuffcritis:zr'fiegoucbisnb obediiicro, hiere bit hicglddius ueßer 'm udgina,Indices :etfi aliqua ui 'mde educetur,fud tmien dcie carebit, dc hibes erit. çr fißrict,uulnus tarne no ducet, illo prohibé te qui dixitiVos ligabatis,ego fiffuebam.Hinc iant uos perßicitis Indices,quàm nobis pateätportée, ut egrediamur ex urbeifcortoq; Rom« reliâo,U' Xorem ubiuis gcntiu qua:ramus,cti qua bene dc pu dicèuiuamusfi uos iüâ nobis P.omlt;s negtuerv.is. Jüilnobisadeamrem obflibitfedesPetri, niletiS ueßrd claues oberüt, quo minus uxorê capiamus, qud À Petro ipfo huius ueRrie f edis principe,atq; huius coHega Paulo nobis datur.Deniq; fipereun dii mihi in utralibet parte eßet,tarnen extra urbë Komam,fiae clauibus,in matrimonio honrßc cade re, quam in urbe Koma cum clauibus, in jcortatio ne tHrpißime,malim perirc. liJam ego ucl apud in~

fir OS Aedcuattji Rhadamanlit ttquiores pufo ejfe iud ices,niAritis,quint fint iUi fcortdtoribus. Hue uero cum periculum nuUum fit in caufii,fi connue bium fiterimus fecuti,ita. ut fi in alteram parte pee eandumfit,Romam quim uxorem relinquere nut iimus:ue/lrunt eflprteuiderc,ne nobis ad hoc confl Hum poftremumconfugerefit neceffe.Hon eficdti fâ cur nos ad hanepoRremam defperationem ad' ducatis.omnia uos hortdntur,ut uxores nobis rejii tuatif.omniafiiadent, urgent,ac nwnent omnidlt; Deus primo ipfe,parens atq^ creator ntaris acfet' tninatipfa naturd, nutricuia matrimonij atq^ co-' mes:imbeciüitas poUremô noftra, quxmifera dtqs affiiäa uos orat atq^ obteftatur !udices,ut lUi qud^ primum opcm firatisiut erefld recreataq; per uos, uni uobifeum in urbe Roma, in comuni omnium gentium patria ^tatan degattutuaciia libidine, fo lutd fcclcre,ab hac quoq; defperatione liberetur, lie lUi uel Lutheru fiequi matrimonij caufa,ucl Ro-m /ugere fcortationis ergo fit neceffie. Pofiumut hjec nosutraq; fimul retiaere Indices,Rontam cum matrimonio nempe iplo,quo nitamur,(y quo nos confolcmur.Ciuod nobis ficilius permittetis, fi ca gitdueritis ilia probra atq; dedecora, quie cr uos ipfi uidetis,zx i me iam fiunt comemorata, qu£ne in ordine nollro effent,omnibus diuinis atq; humd Hislegibusprouifium fuitiquiclegesquandin inEf

tlcp^ntanferunt,tlt;itndiu funtmo honore at que ni ftimatione habiti fiiimui: ijlis ucrô fublatis, omnid cum illis amipmu^tnon fidetn, non exifiimationé^ nonuüaindcniqueopinionis bonadc nobii par^ tem reliquam habcmut. Vidit hoc fandißimM il le,ç:rgrauijiimui Concilij üicitni autor Paunu-tiiK Acgyptiiu, O' quanta his in legibuf ordini no Uro ßtum effet,longé pro/j^exit in poRerum:dutn feneXflibidinisq^experSjpatribus autor non fuit, utaliquid de facerdotu matrimonio immutarent, cum nonnuUi de abrogado illo rejirrent. Cuiuf t4 Men autoritati paruerîtt patres illi,cr iHins fenten tiàpro lege nobis perfcripferunt, quam récita.

LEX PAVNVTIA.

Hicitnie Synodus uolens corrigere honinÜ ui-tam in E ccleßjs comorantium, pofuit leges,quot Canones Hocamus ln quorit traâatu uidebaturali quibus introducere lcgc,ut Epifeopi, presbyteri, diaconi,fubdiaconi,cum coiuÿbus non dormirët. Surgens aut Paunutius cofiffbr,contradixit:hono rabiles cofiffuinuptiaStO' caflitatëdiceseffe cum propria coniugecocubitu.Suaßtitaq; Cöcilio, ne talem ponerent legëigrauem effè affèrens caufdmt queaut ipßs,aut eorum coiugalibus occafioßrni eatwnjs exifleret. P. t hoc ciuidë Paunutius,licet nu ptiarue/Jèt inexpertus,cxpofuit,Synodusq; lauda uitfentëtiâetustet nil ex hae parte Jànciuit,fed holt; in uni-

tit

tn uniulcttiufqi uoluntlt;tte,non neceßiMe fiermißt.

Quidexpeâatis,quidquteritis ampliuf ludi' cesidubitabitif'ne earn autoriMem fequi-.quam Sy nodufilllt;i,quaconßitut4 ejße religio nojlradici' tur,tdiitd dutoritdtefecutd cSitquadutoritMßno effet,crfi oinneifmortdlcs 4 le^bw illis, qud( pri M recitdui, difcederent,tdmen uobii ^dndum illif i effet, ne^i db his quópidm dißcedendum. tStunc ue' ró ciem etidin dcceddnt decretd,inflitutdq; mdiorüt dubitdbitis'ne id ßequi,quodin Ecclefîdfdnâlidtip i mdioribui ußtrpdtumßiiffe conßtemurf Quomo [ do qud'jo ludices,ue{irum hoc dicelxr effe ConciU nbsp;nbsp;j

umtfidtdin Uetuffo,d tdm fdnélo,tdm exemplorlf , ple/io Cocilio,ueRrum hoc Concilium diffenferitl [ cum hoc normdfft,dtq; rc^ld quæddm, dd quoi nbsp;।

cætcrd Cocilid ßntuobii reßreitdd, de exigendd. ' Qupdut nobis quoq; dpud uos profft,duobifpeti' mui ludices,nongrdtid,non teincritdtémo uüd po tentid d uobis hoc contendiinusßed lcgeiußt,dtque tndioru excplis d uobis petimus:udledt idein nurne dpud uos, quod dpud illos udluit. Hoc etidni idem ttobis in hoc iudicio profft,quod itlis in liic£no co cilio profiàtmdioribus no{lris,qui deßndcntePdU nutio, uxoresfuds in Eccleffdretinuerut. Quo iSi , omnid iüd effu^rût uiiid,qu£ in nos crudeliffimè, luäuofißitncq- redunddrunt. Qjtdre ff iüis qui colt nbsp;nbsp;|

tinenter in pr^fenti mdtrinwnio uixerunt, pdtres -

iUi !

119

iÜipropitij fùcrunt,(iuid iuohis nos nonimpetr^ bimus,(iuos pcrjpicitis incontincntißnne,flagitio^ ßßime^; utucref(]ui hoc iüo impuro coclibutu no~ ftro diilum Paunuti/ fapicns comprobau musf Ndm rm fcdc ifb. Syritij lege, omnis (irnicutio, guäm PMnutim prlt;edixit, in Pccleßi[ illdlpfa efl:

ut leüèinur,htlc legt exclufdirtMtrinwnium in Eccleßdin reduca:is neceffè eß : unde multd bona, ccipiemus,exijlimatione'm autem ante omnia reçu-pcrabimw.quam dmißmus,dum contra Paunucii Ifgem Sgt;ncigt; le^i paremM Hoc à uobis cunfH pe timiuthoc etiam pro iure nofiro à uebis pofeimus^ Igt;4te h0cnobii,quodpoteßis,iudices:crcudede-ritis,ùolenteDeo,iubète natura,omni etiä uctußo, tecoticedente nobis dederitis,ßremus hanc legeni fäcikthoneße dc tranquille inmatrimonio uiue-musicontemni etiam deßnemus.nam ita nunc de-fj)icimur, utßacerdotij, ac honoris noßri amplif-finü nomeil, plus inuidiæ nobis, quam honoris af-ßrat. Satis iam,fatis ànobisfàiiumeft Syrtcio, iudices:fatis ille iam nobis ad oinnem infrmiäabit fus eü.Deßnat aliquando, ac tantis mails noHris fatur quiefcat. Quid enim iUireflut, autqud tur-pitudo fuit,er infrmta,quam nos tllius lege hon tu terimusfqu£ mala illßaut incommoda expe^hdtf à nobis funt,prêter h,ec qua; iam cernitiViditfla-erantem libidine EccleßaMt uidit ardentemitt-

i Uid(4

M»

uidid fucerdûtem,uidit libidinîs nuflrie pdrticipfi pueUM,nMtronäi ac pueros ingeituocuiditß)uri' o{,ac fubditos'.uidit dcniq^ [uppreffbs neßrie federatepartiii.Ciuid (upere^ lüi de nobiii liut quai pexnof adhue à nobu pofeit,cum fua le^c nos proflrdtos,de iuguUtos uidedttfit ia eo eontentus: pdtidtur dliquddo reercdri nos,et nos à uobisfublf Udri no rnoleüè ferat: neq^ fudm legem tantuapud uos Udlereuelit, ut uosueslri obliti,lcgc iHius diU' tiiisinEeclcßa grdffdri pdtiamim. Sdtis diu fill' mus 'mriîij'erifs ludtees:fdtis multos dnnos ex inui dia Idborauimus- Vos,qui in hoc iudieiopdtrO' ni EcclefliC ejiis,/t feelus odiflis,prohibete adititni huius dnoüro ftnguine-ddtehunc iüiineredibdi dolorem, ex fdlute Eccleßd;,et ex uidorid noSivU, pdtidmini ilium ui£lum potius, quam uidorcm ex hoc iudieio dbire. Vos etiam ddeßt nob^ ludi' ces,exonerdtehdc inuidid ordinein nollrum:refli tudtis nobis dignitdtem amiffam. Hlt;fc etiam mdi dtq; ineomodd comutu ueßro prie/idio toUatisde medio:ut hie tdntus faeerdotum numerus,quidd' eftilatushincdifeeddtddfuosßnemqi ddeffe idtn nuneiet omnibus bifee malis, qute tot feeuiis tuli-mus,ut hoc ueftro uno iudicio Ecclefid in perpetuum }h.bilidtur. Honten etidm ipfum Komanimt, fudtn pr^inam dignitatan dpud omnes gentes re-cuperetM omnibus pdcatis rebus, dt^i conüitu-

i' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’

ta, um gloi-iäri, haîn opthnd^ccleptl hoc uclîro iudicio conüituta täuerc : cxtm quant hon c^falus,c^in qua foladaturid quod nobif per filtuntfuum promifit Dcui:quiut uobis quoq;

in hoc iudicio prüfens ad/it,orattiu! omnes: nof^ in prinii{,quos uxorc carere nonpoUc,fcitis.

Dixi.

i i AD

i

i I

AD IVLIVM III. PONT. ROM-Stdtiisldus Orichouiuf.

Eatiflîme Pater ; Teftor coram Deo,amp; Chrifto k fujôô elccfîis angeliseius, uthaec Icgas, acfecundâ ea mihi cito refpondeas,

finepraeiudicio (acramentorum Ec* clefiae Dei,nihil faciens in altéra par* temdeclinando.Pecuniâpro reipon fo nullam mitto,neemiflè,non impe trafle refponfumabs te uidear. Gra^ tis ergo cum refpondendi munus acceperis : gratis quoep mihirelpondeas.

S T A'

tJi

STANISLAI ORr

CHOVII RVTHENl AD IVLI-umTeirium Pont.Max.Supplicatio de appr obando matrimo^ nio à fe inito.

I per tuam poteßMem, luU pti^ cifumßiß'etjinuxoreabste pe^ opérant nunc non abute^ rer.Sed quonia tuapoteßis Po« h^cw ob/ïnt nobis, fupplicabo tibi,noncj^uo me ai id ulla cogat culpa:aut guod credant uxore duikt, fcelereobligari meuüo:fed (juèd metuam fof, m'/t ttteiusretinendieautorßeris,qui in Kußia Pro~ potifices,fanilaf dirimumt nu,ptias,morte,exilio, uinculis,atq; damno. ideo horum metu impulßs, ad te uenio,abs teq; peto,ut tnihi ea uxorë permit tas,qua ego lege nature duxi:cuius pr^efcripto itlt;t uxorë licet ducere,quàm licet nAßi,quamq; uiuc' re. Cui quidë le^ qui répugnât,nihil aliud agunt, quam Gigintu morebellantcuDeo:utiure pro-pterea pleHatur poena,apud Deu exitip,apud ho mines uerô inßmia.Qtt£quäta iäfit,teßaturtot gentes atq; nationes:quife ÙLatinis ideo feceßif-fe dicunt,quöd eorum nefrriu cocubinatu diutiut i i ßm

M4

frire tien potuerunt-.ciui eie^ ma,triinonio,[cor-^ tätionem in ciuitidem reccpert0tt,fwmmo cum co (ëptu Hcftr£ pontificilt;(potella,tK:qu£ quiim pro' pterea idcedt,fentis lull. Expertui enim es,cum in GcrniAnid legitus d Idtere ejj'es,nec iniurid.fubldlt; td enim ex urbe pudicitidjcuétoqi Ldtio und pro-r flituto,reuerentid qttoq; dduerfus ue^lrdm potejbh tem fldre non potuit,qudfolutlt;egentes obedicntU ucüridbieccruMt, cui erant Çubieâje r.ccleßie Ro» priecepto, cuiiu tu ddminifler dilpêfdtor es.Itlt;( ij quifùerunt Romlt;e dnte te,cum cotrd ndturdnt uniuerfam contenderentxommuni quoq- ndturte ipfius fenfu dbhomimbus repudidtifumt,dtctiCO' tempti, Cijid quidan ex renon frcilè dixeritn,qute tndldÇunt cxortd . Tot enim hicrefes inde tidtiC funt,quotftrèinternosfunt homines. lUd enim ipfd urbis Romte inßmid, dtq; ipforum Pontißcu content ptio, excitäuit nobis db infèris ue teres iÜoS Mänicheos, Pelagios, Dondtos, (y cteteros honti' nes impios,quorumßcror multis pldgis impoßtis femiuiuam tibiPccleßdm reliquit.extinilo enim in Ldtio fdcerdotumpudore,dcletdetidm Pontifi aum exiflimdtione,excitdtd feeler dtor um homin» auddcid cfltque co ufque nocendo eil progreßd, ejuo dd iÜam mpunitdtis ff es efl profequutd. Ai quam cohercenddm,dutoritds Pontißeu/m qudiii' Itis potens zj' (mperiofd,/itie opinfone tanten »if^

tutif

tuf K tniniftium moment! cum huberet, fùwi tUo^ ru coceßitjicentidip agendi que qiiis ueüet dédit.

An fg) iüum Secwndum, 4 quo tu uti^ mm tuntum rc diftes,quantum dijhs nominc,qué non anw metuam^qui cum ncquiter domi,crudeli' terbeüo uiueret,Ecclcßam bellis ciuil’bus impie-uit, Quid de Leone dicamide quo iüud etiam Ro »»1« apud uos eü : Vixit ut leo, mortuus eß ut be-fiiat.Tâtum enim ille Epicuræjs deditus juifje ßre batur,ut ad eorum modum ßituram refurreillionê negiret.Succe/Jèrat huic Adrianus, lt;jui quod colt tra nwrem RonMMHW confuetudinèq; Eccleliâre gère cogitaret,opinione citius nobis eSb creptus. QuidClemensiquicumurbem Aomam prtedteac direptioni proponeret,Gallumq; cum Ccefare inter ßconütteret,ad extremum patriam fuam Elo^ rentiain oppreßit:quo quid detc/}a.biÜus did,aut fingi potejlilam Paulus ipfe Tertius, cui tu fuc-ceßisii,cetera bonus ac prudens uir cum e/ßet,ita tarnen tacitus Pontificatus illius ßdt, utnißineo magiflratu Perußnos domtiijßet,ac niß totus ßc iüam Concilij habendi nobis oRentaffèt, Pontifi-cem Max.twfciremus ßiißc. Itrfijterww uitaont-nis partim remißa in munere Pontißcali, partim etiam inimica tranquillitati comunt cum eßßet,in fummam inuidiam adduxit federn hanc ueAram: quam domtciUum non iam religionum,fed ßrnicA i 4 honunt

tionum cum driitr cntur genten, difccffcrunt 4 «o« tiiyctc dtélii dtlt;j; [cri()tis uc^lrum lt;juoq; Papale nomen ita^tutt dcteliati,ut ij cfui Papam [cquan-ti(r,tanlt;{UdmnMlelic(Papiflteper contumelià uo citentur Quorutarnentpforum,PapiftAruin^ua, miraeßinternos paucitas.atqstaliscertè quidè, ut niß retinerentur à. uobis translationihm ,gri(-tijs atq; dijjienjationibus, dc c£terismodi ißius pr£mijs,mtineribusq; ueßrts RontdniSyipfos quo' due Papiüds,quosnttncuix tenetis,idin diu nullos huberetù. Hoc namq; ißud pecus putidum dc fordidum,qudtn fttuobi^fidum experire,cedite null.is grdtidf ijs eße amplius ddturtvm:puélo teni' ports dtlabentur tibi omnes ifli,hoc ißo pabulo dC glande Komano abs te dlis fubtrailo.

Nam 104 ttfyïr^ ConßßionAlia, ïndul^nti£,ïit bilei, atq- Petri limind,parum tam ualent ad düi-ciendos in urbë homines, dc in fide uefira retinen-dos. Frijnt enim h£cidmubiq^,dc omnium irrt ßqne luduntur, ttt Papiilis etiam tpfis uidean-turhac ejjè pr£ßigi£ qu£ddm dd dectpiendos ho mines imperitos,d Ddtarijs, Copi/lis,atq^ Officia libus Romanis inuent£,atq; excogitdt£ turpisltt-crigratia, Çjuare harumrerum fiducia,ne Papi-fias quidem ipfos ßlt;erare debes in tua clientcld ß-re diuturnos,Pert£fum enim harum rerum iam efl,in qutb. aliud uidetur ineffè nihil, prater iüud meregt;

tjr meretricitvm,nd mihi,atq; affrr mihi.

Quapropterßdutoritatem prioruw Pontiß' cum culpd amiffdm recuperarc lull cogtdf, mteüt gE id tibi nemcij dute ddri,ut uitdm pudicdm in Ec clcßdconßitudi;qudexormitufipfe,nos urbe exornes;ut cum tenonfolum cum fumnMpotcflâ^ teßed etidm cu fiimma, uirtute uidermia nt Peele ßd ejße, obliuißcdmttr lüorum qui ßterunt dnt( te^ hoc eA, lulißLeoniSjdtq; Clementis, duieum ont nid metirentur emolumcntis comodis ßiis,ipß~ ushoneßntis nullam rdtionem habebant.Licebdt tnimillis pontißcibus,lt;ere dato fororem in matri nwnio habere uxorem patrui dueere, fdcrilegunt Ppifcopum effe,fdcerdotem abßj; uxore ßmicdrit ddulterdri,dcmeritorijs etiamuti. Adß^mmAntt ne agam de ßngulis, cum conßmilid tetrd qutedant er obfccenAillorumpermifßuitd paßim comitte-rentur^ut diüu quoq^ uiderentur eße turpid,dimi nuereitt pontißcidm dignitdtem,dutoritatis etiam tibi tantum reliquerunt,quätum ex omm hoc iftet naußd^o fidelis Petri,itltus inquam primijvecor-datio inter homines retinere potuit,

Atqui h£c comemorantur d me,non quo uel il lis mortuis in[ultem,qui patrum loco ßerunt-.uel illorié peccdtis comemorandis aliquid tibi expro^ brem,quem quouis honore dignum multi putantr (04 ut intelligas,qudntdm expeädtionem ßeflirK-

i f «fr»

'a(,(iUMtumqi onui fulccpcris cîm fcdii curdndf, tjttdmtâtiiuttijs prioriM pontificum conuulfdnt aides elJê'.utuidclicctdriK quotj;,homne Kuthe' nOfCrjtitiiuisBdrbaro, fideli tdmen quoddUO' les filiOjCM uoces pdteraudids,lt;juie idéldiitur^ui dem de uobis paßim 4 tsuiltis, per/èruntur tdmeit dduosipducis. Quibtis fdnè uocibitsin hocijio ceu thedtro Eccleß^dperto dc expoßto,excitdit' iiK nobis es,iit po^ totpontifices dliquando eui^ lesddfiluteinnoüram, cui fi:bucniré opituldri^i debes. Eô enim idfumtts adduâi, ut dut fubleudn-di,dutcertedinittendidbs tcßmus.iJc^; enim diit tins pofjumiii per/èrre ac pati eduitte uulnerdy gud; impofuerunt nobis illi ante te nomine ponti/i ces, re auté uera dcerbißimi exdftores ueßri, ^tii imbeciSitdtem noüram non ad contunis ndtnr£ re^lam exi^bant d, nobis,fed dd crtidelid ftid edi âd- dtq-, interdtikh : quibus dtem pdremus, omîtes qudfi Soddmd dtq; Gomorrdfumus. üeq; C' nim idm præ lÜortim ediélis ndturd fequimur,ne-que Df« rfttfrfzn«r:c«j aperte' fides ab iüis abro ^td eü iüd urbis cldufuld, Non obâandum in co trariMnconftitutionibiisquibufcunq;. Q»4fane cldufuld omnes partes ipßus moderationis, uere-cundite atq; pudicittx,funt ab Ulis fublata de me-dio:qu£ ne uUjc inter nos e/Jent, proitifum eß aim ceteris pontifiturn decretis,ttvm uerö libro tertio

Deere-

J

Decretalium diligenter : quo in libro Alexander Tertius fimulatione ipßui pudidtia, uerampudi citiant ex Ldtf«.* Eccleßa eiecit. Cum enim con^ tra mandatum Dei,contraqi comunis natura fen fum in eo libro edicit, ne homo clericus,neue facer dos cum fua ft uxore:id agit utiq^-ut p is non con tineat,fit cum aliena:ut hac uia eos homines perdi (OS Ecclepa habeat,quibus falutem luam fcilicet re ihßime committi putat. Neq; uero opus efl nobis in hac re teflibus non neceflarijs :perflgt;icuunt enim efl, quam pe/km decretales iPlt;e in hominum uitam inuexerintiqua tanta eft,ut Lutherani, gc-nus hominum acre,ac ingeniofum,?^ dicax, ijfce decretalibus Alexandri contondant,regnum Papa cum regno Sathana idem eftè.^Je^ enim aliof leges in fuo regno ualere unit Satan, quàm eas qua contra uim natura ldta,hominibus ad perfi-' rendum intolerabiles cufterint,iüis caufa ad de-flnquedum exiflindcuiufmodiefte has iftas de cot libatu facerdotum Alexandri leges coftut, quibtK legibus demerÇa funt mandata Dei, natura etiant no^ra eft obrutailibertas uero Chriftiana tretm-ftiikii,,tantum deflitit à uiilu cultuq; ueterum Chri ftianorum,ut ft ij refurgeret,nos efte ortosafene-^rent. Et certè nip uobis uehementer addiitut effem, tot uitia tantaq^ fla^tia publica cr manift-decretalibus ^exandri comittuntur, tut

«40

wtco^eni,Luth(ro contenJente Romano äli' ud ejje qudm cdthedrampcflilentitc,confit€ri • cx qua profluxit omnis hlt;ec iBa hoHeftee uit£ pe^i^r tantaq; audacia,ut non dubitarit Romanui Ponti ßx contra tllud decretum D«,No» eR bottunt blt;f minem folum cjjè,Décrétâtes fuas perfcribere,W quibusimpièdecernitje^ttimam iUam coniuti' iiionem maris acfœnünæ^in hontinefacerdote no matrimoniu/m,fed contubernium diet. Atqui cum tali poteftate A ntichriftus uenturus nobis a Danie le propheta pr£dicitur,qui mutet tempora o'

O' qui decretisfuis ontnem le^m mandatorü Dei euacuet,nthil inter homines tranquilltim neq; pudicMnrelinquens,fed cunihi libidint futeper^ uia fàciens, ut in hune modtim omnem uitam nO' firam inquinet atqz çonjlupret.

Rxhoc ergo tali o' Satana o' Antichriflirc' gno, ut cum ueïiigto jù^amus,iubemur à Deo, ne itlius fceleribtis pereamus, Ciuod quidem iam fece runt Græcitquos etiâ inütati Bohemi,deinde Ger ntani,ciuitates juas amittere maluerunt, quàmin hacißaßrnicatione Romana contra mandatu/m Deiperdurarc.

Quos ego quidem homines antequàm ijfdem de caußsfequar,ftatui fupplicare tibi,ne mihi uxo rem eripi ßnas decretalibus ijfce Alexandri, im^ pijsatqi feeleratis,quibus Dei o'hominum iura ab ißt?

4P iBofunt uioldttf.ut ft id nefftur dbs te mihijnuo cem contra te calmn ipfumj^uod uidet, ac terra, tlM iam itix fußinetpondta inic^uitatum KomanA rü:ut ß propterea alilt;]uo fcelere obilringar, quoi pfoßi^ro abs te, tu omnem culpatn huius errati fuflinedt, qui me retinere uxoredatainßdetuacu tgt;offes,hac eadcm negata amitterctnaluifli. 'Vtau tem ficiltut tmhi [ubueniia,idqi quad peta conce^ dat,omnem uita, dc ^ntes meu tibi iudicdbo:quod dübreuitcrfrcio-diligcter pro tuo ofßcioattedef.

Sum ffUte Scythd,ndtione RuthcnA,utroq; du temmodo SamMtdtquèded Rußidtquiemihi pa tria efljinSdrnutid Europaßtpoßtd, dextra ha bens r)dcitan,ßnifirdPolonidm.ante illäehvn-g(rid,pôfl uerô Scythiduergit dd orientemfolë-ttacndtto reliÿonê ritu Graco fequutd,Chri ßum proßßddnnos dbhincfexcentoS. Sero Llt;t tinas literds didicit,quöddLdtino ritu uehemen-ter abhorredt: in quo cum alia multd,tum iÜd duo cum primis damnat-unu,quodapud Latinos igno ta uulgo lingua Deus colitur:altcrum uerô, quad Ldtinorum facerdotes abßj; uxoribus flamtiofe ui uant,Quarecum illi neq- Amen fuper ignotamßt cerdotisbenediäionem poßfcntdiccre,neq; Lati-norumfacerdotum tantaßagitia perßrrent,reli~ dis Latinisfequutifunt Gracos : quod eoru per-mijfu Ruthenis liceret er lingua patria E) eum co lere^

ttre,cr facerdote! continentes cum proprijs üxd ribue habere.

Ex huiufmodi hominibus ntAiores mei orti ctmi eßent,jilfa perfiM/ione Lutinorum ßcerdotu, ejui niiloribus Polonis in Rußiant uenerant, circunl' ttenti,èritu Grtcco comigraruftt inLatinit: quód illis perfuaferant ^nifi b4ptizlt;trentur À Latints de nuijbdptißitos iUos À Griccis non uideri.

Hete i^ld uiitßtcrilegd ntdiores mei Latini ßflit parentes meos in municipio Prtemislienß edide^ runt:qui cü effent honeüi et copioß,me ex feortit doétorib.Grlt;ecisatq; Ixttinis erudiendü tradidt' rut.ac deinde exquißtioris doétrinægratia,cu ab iüii miffui eße in Germania primitm,deindcin W ltä,fummis dofloribusmagijlris ufuf,nuüä partê eiui doßrinie qua quidem homine libero ac ingC' nuo digna efJct,inaHdità mibi uolebä eße. Et cum pater feptimo po/i ac deeimo anno mc ex Italia re^ Kocarct ( tantü enim Germanien ac Italiens prace ptoribus datum fücrat temporis, domain redif exurbe,Paulo Tertio Pontifiee tJlaximo : à quo uiripraclari Hieronymi Gynutij Cardinalis ope ra, gratias ( ut uocant ) non paucas,ncquc modi-^ cas domu mecu deportauerä. Cluaru jpe,ut fit,de ceptus pater ,quàd apud reges expedita hac eßet Ilia täad opes quam adgratiä,me qtioq; adigert («pit,ut pro morepatria, ac infiitutü Poloniet

lt;41

cui Rußia p(tret,b^c ißa opportunitategraturu , KomAMrum ufiM,cr mc augcrcm, cr honeflurc meos.Cui ego aduerfabar fedulo^tjuod mihi uidc' retur ejje cim omtiii ambirio turpii,tum uero ilU facerdotalis faedißinMxRenim aperte ficrilega, Sed cum pater, caetera prudens ac grauifdnftar^ ret(iuotidie,iUaqiiai}nretqult;e funt peruulgata patrum,fc feitcm ejji^futnptui fefict/Jè, inmeaut pluriina rcrumfreiendarum uideri,ite[le fe ^uoij; labors ac dihgentiie fuiefruiHum capere,guod c5 fieri pofie hac ifltt trita facerdotali uiataliter fe fumptuu uehementer pcenitere. Q«« rg) rertvtn imperituf,ac turn rudis, fepe eadem nbsp;nbsp;grauitcr

audiendo,uiâns fum. Itaq; patra impulfu ad uiru optimum ac innocentißimum,Petrum Staricho^ Mum,Rußi^ Archiepifcopum Latinu,cui Pr£em» tlièfis diacefts fufira^tur, adijrab iüoéi^facerdoi abfq; Diccccßtni confenfu fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tjuod id ni'

hu ad rem pertinere exifiimarem : qu£ tarnen ret pofleamihifraudifidt Epifcopus enim ordinatio nanillamratamnon habuit.fedinhae tarne mea ßue renimciatione, fiue ordinatione facerdotalif nuiio rogatiis fum ab illo Archiepifeopo continen ti£ facrainento-.adeö libera fiât iüa ordinAtio,ni' htl^f habuit neq; coadi,neqi extorti. Hac uia at' quehoc nwdofacerdos fiLÓlU'S,cupateraulof atlt;p priebendafaßidue iaflarette^ tarnen àfiudqsda

*44’

ilrinte non difcedeiam. Pater intered merituri und cum filijs:è quibut f :x,frdtrè unicu mihi reli' guit,eumqiduHd uxorcüerHem • Qui cum aßi' duèobtunderetmedeßmilia ad[e unum redaiki, cuifubuenire labcnti po/Jcmj/i'uellcmxum^i uitÜ nübi turpem ac flagitiofam ablq^ uxore profir' ret,exemplisqj Griecorum,eguibuiorti cfJemM, pugnarct:apud cfuotpatrium effet ,fdccrdotibiti CHW uxoribus uiuere:dd extremu impellit,ut uxo rem ducerem. ïtdque duxi Ioannis Cbeltni filiam» lAdgdalenam twmine,reipfd uirgincm,loco auté degenere nobilem. Ad quam ducendane quidmi hi obflurent fdcerdotid,quie obtinebam, omnibus ultra abdicdui metquàd feirem Koman is decretis itd caueri,ut facerdoti, qui poß confecrationë uxo rem duceret,in mintflerio eccleßaflicq nuUum ius elfet-.quàm dutem id re{lè,nihil ad hoc tempus tni hi certè,qui uxore ducenda omnes leges pr^flArë, ne ha quidem qudlefeunq^fiie rant^pratermitten-da.Sdcerdotid itdq; quib. erâpraditus, alijstradi dLquo expeditioruidelicet mihi effet ad uxore uid,

SediÜudtamê unuhuicrei deefjè lodnni

Epifeopo Pramislienf erat uifum, quo tu uidelicet pro autoritdte Pdpdli eius matrimonij au tor ßeres,diplomateq; itlud ualere oportere decer Heres,quod fumma, ßde atq- ipßus natura le^ in^ tcrmeamp;' uxorem meum eß contrdilutnßua ßois' te Miet,

-

f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4;

fc Udkt-.fcd tarnen qitoniam ita conuénerat,Ut Ro »MW fupplicatum ad te mitterem,mdgK ut /km ca uentk,quàm ut alicui neeeßitati pareä,peto dis tt fupplex,coniunâionem banc eu uxore me4,utap ptobes,ratainq; habeas: ut hac fretinaliquandot eafornicationeltberer,qult;e(utneqiiid tecelem) meæuit£æqudlisadhucfùit. Ojtaquidemin uxo re fumma mihi omnia fient po/ita, uita primo pU' dica,/fies deinde/à,mili£,turn uerà teternitas ipfia, quam /fierdmus ex optamtn fùturam.Qua: tria: ut firma, nobis certaqifint,curare debes,dtq- adeo efi^ ficere pro officio atq; nUtnere hoc ijto pontifiieiOf quod tibi ad (cdificationem corporis Chrifli, quic 'E.cclefid eft,cuius pars er ego fum, concreditum e/la Domino. ISleq; uero efl,quode^ prætere^ dbs te expeiiem, quàm ut agente ex pr'ocurante te,et ipfiehoneilus uirfim-.qui cf/cab/q; uxoren3 poffiimiçx mortalis uiuam fcmper in fiuceeßione /brpis immortdli : poflremcgt;,ut ex hac uita prte^ fcripto nature ad hunc modum rcékl, comigreni inilldmuitdm,adquamfbrnicatorcs cradultcri quot;nbsp;non perucnient.His igitur tribus partibus cum mi hi definitus fit oinnis pontificatus tuus,uxorem nii hi permittas oportet, qua: fiemma /it omnis eius cti i‘£,qu£ ad te de mepertinet.Ham ego translatio-»e5,uniones,dtq;gratias nullas abs tepetam :fer-uenturfanè h£e ijln abs te alifs, cis autcin in pri.^

h tttiii

•4^

)nis,cfuoru uitä d nuUa re turpi abhorret ob qujC' Hum Pro ijs ergo omnibus rebus id folumAbs te peto,ut me cu uxorein mAtrimonio potiAf,m lt;]uo folutus omni firnicdtionis ßrmdine,certus expe-ilcm bcatam tüdm/pern aduentwm g’oria mA gniDei jaluatoris noftri IP, SV CHRISTI,^«/ dcdit f •mctipßm pro nobis, ut nos redi' meretab omni iniquitate,?:^ munddretßbipopU' him acceptdbtlem,példtorein bonorum operum.

Quare cum intclligas zr me cupidum cjje Ulins ieat£ jpehçy ad eà peruenire non poße,nili mun doscrreélos cordetexißimare debes rem tuiofji' dj rlfe,meexhocijio ßrnicationis cceno uxorein ta ereptum,pudicie uitæ quamprimum reddere.

Équidem huius ißius uitee potiundie caufa uxo fem duxhquam ita retinereflAtui,uti iits ßsq; eß, tieq^mibi hanc,dum uiuo,ulla uiextorqueri UU' quant finam, neq; etiam me diuetii ab ilia patiargt; id eiiim dim religio fa ipfiits naturlt;e lege iura ue^ tant, tum uerà iüa pracepta Pauli diuina ad talent confhntiam nos adhortantur.Alligatus es uxori, noli quatrere folutionem.Ptitem:Iis autem qui ma trbnonio lundi finit,præcipio,non ego,fed Domi nus,uxorcm4uiró nondifcedere. QaorHWprlt;e ceptorumuiadduélus, itame ccmparare debeo, ut lidem uxori datant conferuem, præfertim cunt iHinudouicio à medatam e(Jcfdam,uel codent

Apo^

«47

Apojlolo ttile,qui ït^ dccernit:Sidèerperii uxö^ rc,non peccdfli:Grß nupferit uirgo, nö peicauiti

Atuouijii ca/htdtetndnquies.Primö dtcam, me nullam omniao uouiffcxuiia rei teflis jupcreß Pe trut Stdrichouiui Rußie Archiepifcopiti,quior~ dinAtionif lüo tempore ne ucrbo quidem de conti nentia appellduit mc,qf(emadmodum pdulo ante'expofui-

Deindeßc uouiffe me, tarnen non plut me hu' iu/înodi uoto tenenputarcm,qitdmßuotiißem di gito cœlum attingere,dutaliquid tale ßcere quod tn med manulitum non eßet. Eiußnodi enim res fingi er optdri pofßtnt,prießdri uero quid extra, edptu noflrutni'unt,d nobis non po/ßtnt. Qjßd ucroycum taltd uota eins ^nerisßnt, qua multa-rumturpitudinumßntcaufa,ctidm'ne apudnos UdlebuntfiVlinimè opi.ior.Tdlid enim nota Hero dis regis impi/ ßtiße perhibentur .ille enim uoto addudtis f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dfcorto,ut loannem Ba

ptijhmglddioßriret.Qttdntodutem meliusße-rat,in hoe uotitm Herodis non eße ßeruatuml Cui cumßmile hoc i/lud uotum continentia, quod co tra me proßrtur,exiflät,dme frrudri etidm dal um tun deberet ■ Hac emm legittimorum uotorusn ratio ddhucßit:primo, ut turpianeßnttdeindc, tolerdbilid ut ßnt:poflrcmo uero ßcilia. Q^dle uothem hoc ißud continentia non eße, mid tif

«4» tiidrgumentisconuincetunquod w turpitudïiu cft ut omnia illa prlt;ecepta defeat,(]U£ olim digito juo fcripfit Deus: No» eftbonum hominem folum ejjè, üon omnes poffunt capere hoe uerbum, Cïid potell capere capiat, (^od (i fe non continent nu bant,M.elius eü nubere quàm uri:dcniq-,Proptcr fornicationem unufe^uifj; uxerem fuam habeat. H£c in:]uam,cr multa alia pracepta diuina, prlt;etermitto,hocilio infidiofo uotodeleta,cx-t'miktciilunt planifiimè. Quàm uerô tolerabilii fiterinc hac ifla uota,acßäu freilia, plena exem^ plorum ejiurbs Roma : qu^ctim fit procrcatrix ac quafi parens talium uotorum,quàm itifirma äd ea ipfa prlt;ejkindafiierit,gu£ procreauitacpepe^ rit,ßrnicationes iÜius atij^ adulteria publicaae tnanißflAteflAntur: quaCi ita neeeße eff'et,ut illti princeps panos eorum uotorum daret,quibas ad omnem turpitudinem Bcclefiam Deipcrtraxit:m eaq^ ipfa qute inuenit,euidentiiK extaret uotoru/M dufeemodiuis at^i culpa,cjuàm in ca:teris. Quo re ut ad caput reuertamur,fî hoc ilîud uotu conti^ nentiæ ex inßrmitate uit£ imbeciUitateqi noftra intcrpretemur,nec metiamur iüud ( ut ejuidam Hgt; pocrit£ ) uerborum magnißcctia, nihil aliudpro ßdo iüud ejjè reperiemu:,gu4mlatebram ejuan-dam ne(iuiti£,in qua omnia flagitia,{lupra atque libidines impunè dcHtefcunt.Holo rem augere uer bis:

149 his:pcrQgt;icuucnim efl,qu4mßt hoc uerum, cfüoi ßribo. Tibi ccrtè homiiumult4tet4te doélo, 4C conmni inßrmit4tej^r£dito,it(i effc^omnino debet uideri.

Quttmobrc quiinegaucrit,tdliii uota nihil aliud eße qudm aperta periuria ? propterea opiaor, ^aod uerum iüud atc^ integrum uotum cum ipfo dono debet conucnire,utnonplusfit inuoto iw-ûro.cjuÀm mdonoabipÇo Deoßt nobifconcef-fum.id quad uult exiflinMri diuui Pauliu, cum qui dem de continentia loqucns,ad hunc modum fcri-bat : Volo omnes homines effèßcut egofum, fed unufqui/q; proprium donum habet ex Deo, aliuis quidemItc,alius ueroßc. Quod idemeßopinor, acß dicattVolo ut earn tu quoq^ uirginitatem de^ l}gt;ondeas uiro,quam deßondi cgo; fedß tibi non efl dono data eadem uirginitas,qua: data efl nühi, de/pondereillam Deo noli:jidlet te/pes,uoti coi» pos non cris.Donum ergo relinque meum, ej fe-quare tuum:uxoremducas, neq; fc pfccttrc in eo exißimesxfl cnim honorabile connubium in omni bus.ac uxor ex contraria parte uir^nitati reßon dens,donume^ alterum,quod ab ipfo Deo para-tumeil incontinentibus. I«reigifur hoc iflud tto-tum dono cajßum, ß uüum d mc datum fùifjct db Hicontincrttf me,irritum efße deberet:quàd ea uo-VieremDeo,qua:neq^capere , neq-prlt;eRare ullo b. j mo4o

modo po/Jêm. î^ttc um cum nuUumßtÄme di-tum^non dcbeo compcUi.uotipr^tcxtu, ab uxore di(ccderc,ut hac repudiata in deterim cadam,fcor tator^- improbui aut turpis adulter de integro reddar.Dimittatur ergo i nobis hociflud inane inßdiofumq- UQium,c}ui uolumus aperte ac pie ui uere:ad eos autem homines rclegetur, qui omnib, delicijs aßiuentes, Curiosßmulant,et BacehaM' lia utuunf.cr (juißbißmunt perfonam ueteriscu iu/dam fanäitatis,cantip reddunt ßicHabilem re^ gulisatcpuotiSjCTidgenusalijs periurijs,cußnt pleni Rupro,atq; omnifiagittoßanequitia. C^ÿo-, rimt perditam lihidinem uoti atq^ cailitatis ßinti' latione conteflam, quoties manißflis crintinibui conuinciintts, Mies ab illisaudiretllud cogimur, nos ducenda uxore contra Decretales Romanas committere,quas iHi uniuerfalis E ccleftæ leges ap pelläf.quaß uero uÜa ßt Eccleßa uniuerfalis,qua Dfo ac natura repugnet, legesq;ßrat contrarias hifee legibus,qüas à parente rerum natura accepi mos.Quaappetituadprocreandum nobis dato, quid aliud ei^t, aut iußit,quain uxorem ducere, finde le^time nostrum extet genus?

Qt^inßfacerdotifrsnon effet ducere,neq;ap petitusille adprocreandum naturalis fcelcre ac culpa in nobis careret. At cum is in nobis inßituto paturießt legitimus atey fanäits ,nenugt; ne^uerit, le^f

îeges iÜM neßiritti habcri, prohibent nube^ re:eos etiam itnpios e(]e dc fdcrilegos, qtä da^ mnant eos qui uxore duda naturam fequunlurt optimm uiuendi ducem. Q^od cum ita fit, ali^ enißinidt cm dicemrn leges omnes ab uniuerfali r.ccleßa, legitimis nuptijs facerdotum ad~ uerfantur. Vera eniin illa cr integra Chri^i Ec-(le/ia, niniquant i natura, ua-boq^ Dei difcedit: ijs enim ilia duobus uiuit,uiget,re^turqi. Q«olt;i ft tu aut À HAtura ufqua deflc(las,aut ucrbum D« ex Ecclcßa tollas,nihilniß concilium malignan-tium er conuentusn operantium iniquitatem 'm illarelinquas.

In q«o quidem iniquitafis couentU:pace tua ac fedis 'Karndna: dixerim, Alexandr um Tertium du cemßiijfe,aperte contât,cu illas decretalespro-tnulgaret,quibus connubium facerdotü contuber nium appellat, contra omnia diuina atq^ hu/mana iura.îieque enim aut lex Dei iußißet ßacerdotem Leuit.n. uir^nem ducerc uxorem,aut Apoßolus honora' bile connubiu eße in omnibus pronunciaß'et,ß ßa-cerdotis cum uxore,ut cum meretrice,coniunitlio, contubernium eßet.

Quid Î!iica.-na fynodus, Paunutij Aegyptß ore,facerdotis cum propria uxore concubitum ca flitatem eße tanta autoritate proftßa,parum'ne déclarât, Älexandrum Tertium oblitu naturie atq;

k 4 Del,

«0

T)ei,m Decretdltbia fuif aperte effe nuntitum? tjuibuf illeuimtalemhominibuf infirmif intulit, Vt palam difcejjcrit à fidc,attcndens Ifiritib.erro ris G!“ dodrinis diemoniorivm, in hypocrifi lo' quens mendacium,crcauteriatamhabens fuam ço fcientiam. C^tticjuidem Alexander nullam,ß uiue ret,caufam affvrre ciucat,cur’nam homini facerdo ti nutrimonio iung.ßs non lit : cum eegitè matri' nugt;nium,ut facerdotium,ßt legitimum, fandu/m, dcipßDeogratum.Alterum enim horü nonad' uerfatur alteri,nelt;j; pugnat cum altero. Stare igi' turfimul hlt;ec duo tn uno honüne poffiint,ut ol'M in patriarchis, prophetis, atlt;j; m alijsfandißimis facerdotibuf flabant:^' ut nymc ßmul dant in cun da Gracia,Alexandria,atg; AntiochiaAÜa enint, tjuod te non fù^t,in uno at^i eodc non flAnt,ne^} coniun^ntur ßmul,in quibus centrarietas repU' gnantiaq; incll. Quorum nihil reperitur in facer dotio,ac tn ipfo matrinwmo.foluta enim hac duo funt libera,ac inter fe ßnitima,humanoq^ ufui no' mine facratißima Trinitatis ambo pari modo con feer ata. Qua duo cum feparet Alexander, altC' rum^i herum cum altero màùmè admifeeri uult: t^uid quafo aliudfrcit,quàm utea qua Deus con* iunxit,jcparctt

Atuicarius Chrifli Alexander itleß(it,inqui-rslFueritfaiièuelattgelusdç ccelo, tarnen cum is aM

tiliud LiMitgelium de mAtrimtuüo, prlt;tterquttnt t^uod traditum ejl nobii,priedicduerit, fdcramen-tum^; ill»d mdgnum uioldueritjcontttberniumqi dppeüdritM dgens utique, non uicdrint Cbriftif neq; Pdpd,fed AnUchriAut, dtq; ipßßimum fiiit in Uccleßd Dei dndthemA. Menüiù e^ Iuli,pri» cipein fedisueRr^ Petrum GaliLeummodo cldui^ gerum, modo Sdtdndm d Domino dici:utrunq; nimßdt.Cumenim fdpicbdtcdquæ erdnt homi-^ tiunt,Sdtdnd Domina iurè uocdbdtur. Adquein mo dum clduigerum ego ßtifße Alexdndrum proß-terer,ß demdtrimonio præcipiens exßede hdc tie flrd,itd iußijJet-.Si non contines,nubeis. At cum is cdpitdliodio db hociflo prtccepto dpertedißide-dt, uxorcsqße^timds perfu/ßenßonisdc excont' municdtionisfententidmfdcerdotes dbijcere co— ^t,contrdilludpr£ceptum Pdulitlisdutem qui mdtrimonio iun^:ifuntpræcipio,nonego,fed Do miniK, uxoremduironondifcedcre: Sdtdndm ilium dtq; dndthemd ßiifße,dutore Domino pronutt cidre cogor.Neq; cnim hoc ius in Pccleßd ChrijH uobisPontißcibusell,ut nobiscontrd prteceptif Dei,contrdq; nAtur£ iurd leges impondtis, pcegt; ndq; cdpitisfdncidtiszuerbd etidm dd drbitrium ue flrum ßngttis,quo rerumndturd euertdtis.Qjiod quidem dpertè Alexdnder in Decrctdlifud impid fleit»dum quidc legitimds fdcerdotis nuptids uer-k f bp pei

tJ4

lo Dei contrd!liu,contubernium,peyfummu wx trimonij dedecus uultnuncuptiri. Cuiui mcredi'oi km audaciam 'm fingiëdis nomimbtit, ac comutd/t disrebiu,quim irriferit Græcid,Akxdndrid, Antiochia, Germania item,'Bohemia,ac etià Kuj-(ta,teflAntur matrimonia facerdotum, quæ apud eaf gentes non damnata contubernia,fed iuftA (uti fünf) dppcîlantur connubia.

Quamobrem peto abs te luli, per C H RI-STVM iE-S'VM.,delt;juo cœlitm diëlum, Hic efl filiut mem dileëluf, ipfum audite ; ne quid matrimomomeo décrétâtes ifla: Alexandri apud te obßnt:qult;e graues aduerfaria Chrifli,dc ipfnvi templi,quod cr fggt;/{«M,ceMnfînt, locum apud te habere non debent. Memento ïuli,te non Alc' xdndri,fed Chrifli uicarium dici:qui te cumfum-ma poteflate ad nos ideo mißt, ut nos Buangelium ipßus,non autem Alexandri Décrétâtes doceres. Qgo fane Buangelio cum uxor mihi detur,non de b et Decret ahum iflarum pr,ffcripto abs te impro bari.QutequidemDécrétâtes, ut ab Alexandra Tertio ctem publica omnium pernicie lata; funt, ita quoq-, abs te lulio Tertio civm filute omnium poffiunt diffolui:ac nwlto etiam magis.Si enim ilii us Décréta tantum ualent ad peftem,quanto ma' gis tua debent ualere ad falutem iBt ß potuit ille Decretalibusfuis confluprare EcclefidDei,qudn to po-^

to poterie tM^if tu iîlii lt;ibro^HiÎM 'S.cdejîdm lo-nefturCfdccx proflitutd cd/hm qudfi mAtroitAtn reddm! St non ed dedecord,ftuprd,ddulterid,clt;e des,dcucneficidorirenturex rtccretdlibui i/fce:ß homines etiam ipfos fdcerdotes^ed cotinentia tem perdntidci; libidinivin hdberemus, non (}ult;e nwnc rü.fcd cpitefinmpoteü’.tdmeiie^in le^m indi^nd tS.cdeßd Dei cxiftintdre debcres, c]U£ mdtrimoniU cximium EcdeßiO fdcrdmentunt babet,(juod coU' tubernium appdlct:ut ^uod m pareiitibus meis fit erdtfacrameittum l€mtimum,id wt me translatant fjt mdleficium deteßdndiim-i^unc ucrô cum infr-miafcortationum ac qiidtidianorum malcficiorti facerdotalis ordo (iimma inuidia prentdtur, cu omnia facra ac prophand coHuprentur, etiam'nc earn legem in Eccleßa perßres, ejUd Eccleßä Dei tionfolum diminutam,fed etiam euerfam aides effet l^ehocconeedatmdgnusillefummusq; lupi ter^qui te 'tnhactjhcelfafedeferuandorum homi num cauid collocauit,huieé[; ifli fldbulo Eccleßafli co prlt;eßcit,inquod nos iUe j'emiuiuos detulit,ac tibi curandos reliquit,ut noflra uulnera fandres ui »0 ac oleo,hoc rfl dodritiit ac (acramento. Hdb« f nim dodrinam traditain d Domino^qua, mihi itd prtecipidSiEIonmaechaberis.hdbes etiam oleum, quo mœchum me fanes, lUitd »Kmpe;Propfcr ßrni cafionem habcds uxorem tuam. Sicnigt;n,lu!i,inr

ßdelitds med bdptifmo diuini ittiui Sdmdrîtdiù pr^efcripto curatd e{i:,curlt;ju^fo eiufdem inflituto ßrnicdtio mcd mdtrimonio dbs te no curetur:pre' fertimcwmitd rndtrinumiumpro oleo uulnerißr nicdrio ßt 4 Domino 'm 'E.cclcßd præpardttMn, ui eß 'mßdelitdtibaptißnM. vt enimd Domino de bdptifmo esl diäum, Qui crediderit, or bdptifd^ tue jùcrit,fdluui erit:itd quo^ db eodem eftpriece ptum,Quodß fe non continent, nubant. lie^ue uero dudiendifunt hoc loco quiddm hypocritte tri ücs dc ßrnicdrij, qui hoc de foies Idicie ßc C' nim dicunt ) non dutem de deride didum 4 Do-mino uoltmteße. Qudß ucro Dominue non dpef' fc dicrft, Q«! poteji cdpere cdpidt:ut qudcunt^ tdte dc ordine ßt ie qui ßrnicetur, iüißt didum, Si non cdpis nubde. Qÿôdß tdntde dutoritdtes,tdm notde,tdmq^ tefldt4enon hdberemue,tdmen fcelue eßet nefiriimtjputdre id quod 'm uno homing bene didio cßetßüud ipfurn. in dltero trdsldtum mdle-didionem eße. Dtenim qutero,num 'm Idico mdtri nwniim ipfurn ßt benedidiofed fdnè, nee qu£uie, fed fummd. Quomodo igitur queefo htec ifld bene didioin fdcerdotem trdnsldtd,mdledidio exiflit{

QU£ ree repente hdnctdntdm,t4mqi confldnte uim mutdbit,m mdledidionemqi conuertetitSiivm Deue-At ie benedixit mdri dcfoemin£,illieqi, Cre feite ey rftultiplicaminiidixit.üum ueró,quod 'm fuo

fuo loco non fit poßtum ? Primùm cjuiero, qunre, liumfacerdoshomo non eßfnum iÜe hominem ob l4 exuit,ac fcnßtm omnetn humanitatii propterea drpofuit,guód ii Çdccrdotiofùnmtur^Mtmmè ue-* rè.manetergo iniüo plena integrd^i nAturd,tdnt aptddd g:nerdndum,tdmqi conueniens ,qudmmlt;i netincieteris ommbm eiufdê ndturie hominibmi quam ndtaram comunem Paulies apoftohes animo coinplcxui,illdm honefiis nuptijs inclußt, ac ho-norabili conubio terminauitiEpifcopumq; itd,ut zr laicum,uniuf uxoris uirum efße oportere,pro nunciauit,filios habentemßdelesmo in aceufatio-neluxurite,aut non fubditos.Si ergo neq^ Deus da tor, neq; facerdos ipfe acceptor matrimonif in no mine Dei patris,cr‘ ßHj,cr Jßiritus fanili,dliquilt;l de benediilione hac ifla imnwtauit, ßteantur ali quando Sanniones ißi atq^Phormiones Romrfttf, ut in laico,ita etià in clerico coUocatum matrimo nium,benedi(liottê eße,nihilqi de natura hac ißi immutari homintm tetatibus,dut ordinibus.

ret enim hac in ipfis meduHi^, ac in nobis intima adeô eft,ut neq; mutari,neq; euelli è nobis uUo mo do poßit.

Quodßmens iUorum ftupri plena, hanc tan-tarn ueritdtislucem non capit,dff nobis reftionde ant,inejfe'ne ita credant in clerico adprocrean-dam fernen, ut illud ineß in laicoiSi ne^bunt, con uincemus

»y8

uincentttt iltos fornicdtionibut.aduUerijsJncteliii, atq; Sodonüd, ipfo deniq; feininis fiuxu, ac alijs tmltii peccdtis,quibiK lüi in rerum ndturam pec cant,dum ftndintqz continentes dbfc^ uxoribus le mtintM dipernAntur de ddinnAUt iiuptids. Er«) fiinenin tne quoq^ clerico itd ineß, ut in Idico : fi meß, debetur ergo d me dlteri Hec enim rdtio fe minis cß,ut non fit eius in quo eß,ßd ßt dlteriut db eo in quo eß. Cui uis ergo illud deberi,dut d me trddiilam tu me hoc loco luli doce: Semen in n« c^,ßrM prominet,retineri 4 me non potefi,uisut trdddm illud fcortoiuis ut puero i At utrunq^ ho-rum dlienum eß db homine Chrßidno,dlteru ctid d Kuthcno.reßdt erff,ut illuddutuxori d me du~ die trdddtur,dut ejfludt, dildbdturq;. At effluere dc dildbi illud pdti, quod propdgddlt;e foboli dDeo eil ddtum,ßelHS efi:,dc ßcinus neßrium. Kefiit igitur,utrcddcre illud,tdnqudm debitum uxori, iusßsq^ßt.ldq; pr^ecepto dpoßoli Pduli, quihoc ifiud noßrumßmen ad hune modum in nobis di-ßzenfdt’.Vxori uir debitum reddat/imiliterdutcm C^uxoruiro. Vxor er^ fold erit receptatrix le^timd eius fcminis,quod in clerico dd procredn dum eß:in quam uxorem fine ßelere dc crimine neßrio homo fdcerdos itd feme abijeiet, ut dbijeit in terrdm fubdâdin dgricold,ut inde eddtur cree-tur^ ex illo dliquid procreuntifiniile.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çum

M9

Cian igiturrrrivm nAturd cum pr^ecepto diui^ KO lequdlitcr nos ad mdtrimonium deducdnt,con-ceddnt i/h nobis itd in dericisM in laids, fanäas cjje nuptias,neq; matrimonio noft.ro aduerfenturt ne ut Sodomam ac Gomorra olim,ßc illos repente deuoret terra uiuos,ciuód iÜi naturam quaft ma tremquandammatrimoniftDeum uero tanquam patrem iÜius, impie contemnant, ac contra illiui tn/htutafederate contendant. T« fh’dtn luli,memento te in hac iflAuigilia Eccleßie non aliud cf-fe,quam cuHodem legiim natur^,ac Dei,ut nun-quamab bis neq; ipfe difcedds,neq; alios difcede-repermittas.üeqi uero exiftimare debes uÛàrem aliam effe, qua nitatur tua Pontificia autoritas, quam ijfce le^bus præftandis, quibus honeHas inter homines,pieta5^ fcruatur Inde enim cogno-fcimus tenonfolum uicarium,fedetiam amicum eins Chrifti e(fe, cui credidimus: qui cùm cicteris, tu prlt;edpuc tibi dixit, Vos amici mei eflis,ßßccri tis omnia quiecuq; dixi uobis. Porro inter omnia pr£cepta,hoc i^ud de matrimonio pneceptu prie cipuHeft:. coercet enim natura nofträ,priecipitem ad omiie neßs.integru igitur te priefiare hoc nobis aquu eft,ll tenon uicariufolu, fed etiäamicüeius QhriSli, qui hoc pr£cepit, uis à nobis perhiberi.

Acftieruntante te,qui in ifta federuntfede,ui-(arij Chrifti:qui tarnen amici illius,ut res ipfa de-ditrati

léo

dära^nonfiierutit. Nunijutime^ HiltlebränJt! illum-,qui Gregoriuf Septimm e^di{ini,amicum Chrißi fùifjè dicam, qui ea aßieritatc çr immanita te naturleßiit, ut non folum ßiturax,fed etiam pri fentes uxorcs facerdotibus eriperet. (i^id de Ale xandro Tertio dicamfqui etiam legibus latis nur-trimonium ex Ecclefia in perpetuum extennina-uit. PriCtereo Bonifûcium,ac ne ^icolawm quidé primum comenugt;rabo,qui munus hoc iflud nidtri monijhumanum,aßignatum àDco nobis, cripue runt[uj^enßonibus,exconMnicationibus,profcri ptionibus,atq; bonorum publicationibus, contra ChrifiiDomini mandata att^ inflituta- Puerint ergo uicarif Chriïliin Tccleßa Gregorius, Ak' xâder,'Bonifrcius,l^icolaus,atq; Calixtusi amici certèiüius no ßierutß enimßißet,nunquäaduer fo illi infiitiffint ueßigio,neq; deinhituto iUiusali quidmutajj'ent,neqslponfam lüiusadhunc modu foedißime proüituißßnt,cu ignominia ipßus j^on ß fempiternAtqui ob ßrnicationes atq; üupraini' tti/lrorum Eccleߣ fute, blafphematur à ludteis,à Turcis uero atq; cieterisgentibus negli^tur. lo~ annes Bocatius certè quidem ßfliuus autor,mema riæ feriptum reliquit, ludæum quendam GaütM cum magnis pr^emi/s fui regis adduci no poffet ut nomenChrillo daret,fubito ac Romam ueniffet, illam^ facerdotum horribilem libidinemuidiffet.

trfl

enim /mum nrcefjceffetè duobui:aut Chrijkm dcreliâum ùa eße 4Dco,ut beneac male fcrui ill ittf uiucrciit,idcm effet Deo: aut lüum fumrttè charum effè Deo,^uodilUu^ er-~ gö in iÜis fäccrdotibtis tâta fla^tia impunè cßent^ quit olim in idololatris diluuio,in Sodomitis ignrt in Hebrlt;eis uero ferpenttt ifltbui Drus puniuit-H' truncug; horu effet, fuù cauf tm in peccatii tuta fi re fub Chrifli nomine putubat. Vides tjuem loeit fiuehiùoriie,CjuefÀbultededcrint tlli Pontif.ces» qui ffonft potius ffgt;onflt;t, hoc cü Ecclefilt;e Dei, qu4m umiciipffuf ffonff Chriüi Dei noflri fite' tunt : qui nobis leges pra-feripferuftt altuf quin Chriflus dominus,uerus animarum no^lraruffoti fus,nobis tûto ante' prtefcripferat i Nok ”'g’ propter uocem lUumffonJi. Clui non conti' net nubat,Melius eß nfibere quim uri, Henorabi teconiugtum in omnibus.fed contri clamorem So domorum ed/deruntiSacerdotum mAtrimoniuni contubernium eù.Et item/Sanè prouideas atten-tius,ne deinceps clericus coniugutus ad facros OV' dines admittätur.Et Item: Eos uxores dimitteré per fuff enftonis cf excomunicationis fententiant compellere procuretis. Qutc quidem non leges, fed Sodomorum clamcres,afcenderunt ad Detwni quos ut cognofc4t,dcfccndit iamDeus- Merito eif go iff non ffonff,fed impudentes proci,i4m non i Stanb

tlïl

fiiint.i»eritô dum iHorum mdtus d cwnilti Ecclcßd exlt;imtantur,eo quod non audierunt uo-ccmj^onfi-.fednos inucntiifuis traxerumt adtC' ternum neßs, ut Hiss dutoribus fexus contemnA' tur 4 fexu.utmdfcuU in mdf:ulos turpitudinem O' per(ntur:ut omnes parochie,pr(ebendie,dtcp Cd' noniic fcortis,ddulteri5,dtq; ffurijs redundcM.^t breuiter,ut totßnt lupandru, quoißre funt idVt inter nos fdcerdotum donticilid.

Hi funt HlißuHits iuli, t^uos produxit nobis cœlibatus iüe,quem uidtq; armis Syricius in Hi' ßgt;dnid,liildebrdndi{s in Germdnid,dc Alexander Tertius in cunéki EatindEccleßd inflituit.contrd uocem)^nß,qui in Chand Galihea; flupedo pro di^o comendauit nobis nuptias. Non ergo amtet iüijfonß,fed adulteriß)onflt;e:non patres, fed ui' trici noßri-.non padlores, fed tupi ouium Chri/H fùerunt'.quibus ita uißfuMus anmlt;t Mles,inßetd dc derelidd turba,ut nos palam pro)lituerent,ld' queosq; ßrnicationis nobis inijeerent, quibus iüi reddiderumtnos(prohdolor)ex numbris Chri üiaperte membra diaboli.

Quisigitur reprehenderit Grjecosiquis Aff-xadrinosiquis AntiochienosiGermdnos,atqi )«lt;-OS Ruthenosiqui ut hos laqueos euitarent Hilde' bradas atq^ Alexädros ißos cu ipfa matreßrnied tionumomniumRomdreliqueruntmitam autent honelhnt

Imncjhmatci; mor'! puJicos Mtepofuerunt itla^ rum non Mtoritati fed Ubidini,ciUieper lïmulutio nem obcdicntiæadomnem inobedicnttam Dei cr «Aturte no! traduxit.Quare non tantum non re-prehendcndi/ed iurè eti.ï iÜifunt lMdandi,(iuèi Pttpam^quàm uitam ho)uftum,dcjerere malueruti guMi dum illii extorcfNere mitus atcj; interdiéiii Pontifices illi conantur,tequum fiiit iUos iura Dei atq^ natune iuribus Papic anteponeretqui in loco Dei fedens,no erubuit loquipalam cotra Deu,ac tabulai profirre cotrarioi Dei tabulis,illis inqua 'm quibid olim digito Dei N ON M O E C H A B E R f S fcriptum erat. Qjtod iHorum ficinui jt

I tu quoq; approboi^cr finos co^s ficundum illos uiucre,quoimgt;do quafo focius fitrum non erislaut quomodo cum adulteris portionemtuatn non pO' nest Mibi eerte confiinilë culpam effugere pofii non uideriSjUifi aperte hos iftas Decretales Aie-xandri,tanquant tabulas itnpias confreffris ac ab rogaris.lmo uerö deterior etiam erit tua eau fit, quàmiÙorum fùit.lHi enim quamuis arrogaiititi deprauati, tarnen nuHo exemple fiuperioru trait' fierumt omnis honeflce uita finem,atq^ modu. T« ueró,quod iUi errore admifiruttt,non fioliim confi lio,fiedetià exemple admifitfifie uidebcre.Portafiji enim iUi pojjent ficcre,fe opinione acjfie conti^ Itètite ittfitcerdotibus fiiturlt;e deceptos,ilias Dccr^ i * tdlcf

1^4-

M?« fcrippIfe.Ttt contra,qult;tmIf cm aut opitiio' nem poterii tult;e culp£ pr^tcxerett^uUam omni' »o.dejj)cratdmcnimuitain noüram paüm uidet cl]e:nos etiam opinarialios cjfe cjuàm fumus, non potcs,^uicum naturlt;ercpugnamus,cr cuab Ale xandro coa{H,id fcc^uimur lt;^uod a/fequinequi-inus,non folum bipcdum,fed etiam quadrupeduni ticquißimifäüi fumus.Multoquot; enim pccudcs norut genus,norunt fexu f.ium'.at kac inter nos confollt;t nultis modis,adcoqi incerta funt,ut etiam KomtC libellos publice circumfirri uideas, quafi quafdä firnicationum il'a^gis,in qiiibus genera ccncubi tiis,atq; modi,cum fluprorum ßtnulachris deßeri' ptafunt,cum illa regula:ne quid matrem, fororë, nurum,glotem,amitam,ac ipfam cum puero infi tnimlt;).tertcram,aliud in rebus putemus eßc,qu^ni nwlieres explend£ libidini natas. li£c ita^ pr£' fentia,tantaq; ob oculos poßta dedecora, non tibi pecudum ipfarum libidines fuperare ßcelcre fuo ui denturiQU£ tu nißmatrimonio inter nos confli-tuto quamprimum curaucris,non opinione dece ptiis fedinduëlione animiadduëlus,no folumfif rc,fcd etia iubere ac appro bare uidebere. Quod ß pergisßcere cadem,nobis caufa ad deferendum tcac urbem Komam luflaßerit, qu£ ßicratolim Cr£cis,Alexandrinis,atqi Antioch£nis: qu£ nilc etiam cß Latinis, Bohcmis,atc^ eundein iam cxi' tum

twinßicUdntibuf Polonii. Quidenimcjuafonot intudfide retiiiebitiSum corond h£cijh ueftra trißdd^dtedtcrrori nobii tiugis e(l,qudm dinori-Uiicrux tuo affixd pcdiiAtbocetidmodo Chri-fiwmduobii putdinui,cwmipliiti pracc[gt;tis,cocdl carinii um ucro ipfim Bulla iubil£i^Athic ilbc iu bildiKfqi'Mm fcortatoribiK portamBonißcij infti tuto in Vdticano pdnddt,illd ucro ad régna Chri' fli clauddt^tam prodeßc nobis putatur ,qudnt pro deB: thus mortuis. Rcjkit igitur fold uis uobis^qua idmfoldnitunturres uc^rie. Sienim hdnciüant uimremoucds,pducos omnino clientes uobis repe rids- Excipio i[los,quos(uprd dixi,Pdpijhs,quos uilis nwrcedula pertraxit ad omne /peratum à uo bis nefrs. Sed tdmen hac iüd ueftra armata uis ud ciUdt iam minßcc.Vt enim hominu uolwntate (lH' bdt anted,itd etiam hac eadem c5mutdtd,in pra-ceps dilabitur.Eo enim uobis res uenit,ut homines Turcicwm,qudm Romanum, tolerabilioreinpU' tent effedominatum.Turca enim aperte uiolentus e/l, nullam pietatem aduerfus nos ßmulat, nuUain etiammdnfuctudincm.Rcma uero adipfamuint acerrimam,hypocrißm etiam inßdiofißimam ad-didit.habet enim pctcntiam, habet urbes,habet municipia,habet exercitus atq^ duces,nec paucio res,nec ipfo Turca inßriores t fed habet prteter bdc, illd quoq^,quiieftint ex fumma manfuetudine

l t ae

tee

ac f'ihnnßione ChriHidna dcpromptd, ut fcruoi feruorum,ßtnftifftinos, reuerendißimos, reuereif' dos,acueiKrtebilesChriüiuicdrios:quib. fditè no nùmbiK quid manfuctiut,dutfubmtffitKfin^itiut dtcipotesi^Ciu^ t.tmen ipfdnomiM quîm dptd piftt,qudmq; con^uitnt cum bellif,Ciedibui,genti um dtq; urbium euerlionibui,tum ucro ßrmcdtio ftibui,Sodomijs-,dc omnii generis Simonijs,n£ OC dipuf qtudcm,aia ipfe Apollo Pythiui cxpldttdre pofjent. Hiec ergo cum plurimum dijlire dtid db dlijSfitehemeiiterq; pugnare interfe coganturtdl' terum horS. uobis homines concedut,uos uidelicet dominos,principes,duces, reges dc tyrennos amp;nbsp;efje cr uideri; alteram uero omnino negdnt,uos utielicet feruos Idiiiiißimos, reueredißimos,dc re uerendos, uenerabilesq; C hridli uicarios eßße, Qjt.ire ucrendum ell uobis, luli, de magnopere pertimefcendu, ne co quod erdt ordinK ucHripro priumjd uobis dmillo,illud und dmittatis quod alte num uobis aßumpßßisthdnc loquor ißam armdtd utm,qudppti eslis,çy qudrelt^onem Chrifli pdr tim tnut.(ll'S,p4rtim ueroßtndituseuertißis-Qjfit ttiim .(inpiius ßret homines contra Geum dc con tra conÇaentiam,ut uejlra inuentd fequdntur,i uobts eogi,non ratione dliqua, neq- ulld probabdi dodirina,fed lUo Phalaridis decreto:Voli:mus, i» bcniUS,i,idiiddmuslCuiß non obteinperdmus,ex' temple

1^7

proß/tis iHum frculäris poteftdtis gladt-tmtyqucm uobis ttuÜo exemplo ctrro^jbt. Clm^ flu^ enm do)niniif,cuiiK uos ejhs uicarij,ctim rd-pm plebs ucdct ut regent illutn faceret, hoceR^ utfccularem iüigladium ddret:ne rex effet, ne ue tdlem gUdium hdberet,aufii^.Vos «cro ferui ac uicdriffcilicetilliuSjprohociflo glidio dimt pU' gttdtis, ijuid intentdtumreliquiRisfdut^uos Iw-peratores,Reges, TetrarchdSjdc Dyndjlis bello noitldceßißiii Pro hoc enimgladio Iuliusfecu^-dus cum Vcnetis certdns,Italiam beHo concußit: Clemens uerô,ne pdtriæ quidem fuæ Iloreiitù pe percit. Ita illi ferui C p dijs placet ')feruorum,lt;tc ip lilts Chrißi uicarij, dum pro ifto gUdio content dunt,ed dppetiuerunt,qu£ ipfe dominus dominait Hum dtq; princeps omnium Chrilius non folum uoluntate,fcd etiam juga deuitabat. Qui fané ter rorhuius ißius alienißimi à immere ueflro gladij, quam perterreßcerithomines, acipfam Eccleß-am dißipdrit,uidetis. Diffugerutenim cunüi,di, fferßq;fiint,ac ab Romanis tanquam àßtrioßs do minis illoru nomendetefliti profiigerumt. QKii» WTÓ illos fr fli paniteat,ct quam excomunicatio nibus Romanis adducanturutredeaitt, uides luli. S«nimlt;t ( mihicrede) conflantia contemnunt id, quod in iüis femel oderuntffefeq; meliore coditio-neifunc effedrbitrantur,cim uefiro liberatifunt

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l 4. HMperto,

»dS

imp 'r!0,(/u4m dum iHo jùerunt conftriili. Sunt enim primo irapudica,deinde religione integrii, in qua plebs calice, facerdosuero potifur uxore; quorum utruiiq^ i Pontifie ihm fùit nobis ereptu.

Dm in Eeelefijs nihil efl apud iflos abfionu, ne^ ahfitrdum. uu'.gii enim lingua publice Deus coli-tur,acuerbum Dei fyncerum in templis fradituf. Cuius ilia efl (iitnmiyUt feiamus CHRIST VM IE S V M mediatorem efje Dei at(^ hominunt,fo lum patronum ilium ejjc, atq^ intercefjorem nO' ftrumtquem etiam propterca unicam ffiem, uitî, dc dulccdinem, ac præfldium nofiru una uoce atq; ore in templo congregati canunt, predicant, ai docent: ut in tali uera; pietatis occupatione fleile uobis remittant has iüas indulgrntias, quie tu ex lubilico hocifloR omano coflfiis ac cotritis pro' ntittis. Semper rnim if qui ad hue modum Deofer-uiuntfConflßi çy’ contritijimt eenfendi, ut flcile illis etiam abfq^ ueflro luhil^o Dch4 indulgeat. At dices,HiC nihil prodefle abfq- Pontiflee. Pac ïuli,Ponlificem in Rcclefla nonflnetmolumento ejje:tdinen (i alterutro carendum ell,fiatius efflar bitror Pontiflee carerc,quàm hoc eodem autore ne^re Chrtflum flium efle uitS acfpi no/iranh mediatorem item aiq; intercefjorem ad Di urn pa trem noflrum ilium effle.quod fane ut negmus, pd/^im biffogimur*fropotiflcib,tuis. Quidue

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riilbb

rè iTld,calicem pcrpetuifdli/ccre'ut ftcri^ legui lis:4(tt uxoreitt dimitterc,ut adubcr. etia ne fitiui trit,quÀm Pontifice carcreflinô nero uale^ tttPonti/èx,cr abeat qucuis potins ^cntiu,truant Ut nos uelprater Chriüumdominüuüunt aliud nomen ad falutcm profiteamur, uel foedustllius quod calice continetur tranfgrediainur, uel uitatn pudicam reltnquamus Pontilicis Ronuw gratia.

At capite carebitis,inquies:fecumdario ßrtaffi certè quidem,quod tarnen fua /ponte,nuüa noflra culpa,ipfum fe abfcidit 4 nobis. Ad primarium er caput rccurremus,ad Chriftumuidelicet Dominum, qui dédit femetipfum pro nobis,cuius nos fumas folius pecultitm.cr nuUius praterea altert us.Pontifices uero ipfos, qui pro feruis domini, pro minillris tyranni Ecclefja uolunt dici,com^ precabimur,utfefe coüigaiu,ac ad fe redeant: out fi hoe impetrari ab tllis non potcll,nos quidem U4 krc/jnemus,illa uero uel lüis inuitis rctinebimus, qua amitti 4 nobis nifi detc/labili fcelere no pof-fimt.Cuiufmodifunt,certa uenia per [blum Chri fium ljgt;es,tum huius iflius (peifymbolu «tc foedus certum, corpus ac fanguis C hriüi ucrus tdenique uxor ipfa,quie cwjfoï efleorum opiru qua ggnit ea charitas, qua in hac ißn qua dico jpe ufqj hoe fordere in nobis exardefcit.

Qjiatriafi ßdelitcr abfqi Pontificc fretinebi-i t INKf,

mtif, erimin ^uide nos ours fine tali pttftore, dttd' men no ferui abfq- domino, iüo inqud, qui(ut dpud E.zechielê cß^requiret grcgê ßium de mAnupd^ ru,et ceßiire cos ßciet ut uitrit no paßant gregé, necpitßant amplius pitRores femctipfos,et libertt bit grcffm fuît de ore eorü, çy non erimus ultrt il lis in efcà. Horribilis ftnc oratio,çr lüis in pritnis pertimefcèda,qui Potificiie potejhtis arrogantid, tjtidß dbfolutil^iina llt,itd fubnixi dmbuldt,ut Heere fibi dbuti eo grege pute!it,quëfdtiguine einptu fuo tibi trddidit Chrißiis:qui ut nos in pdfeuis ip-fis uberrintis dc 'm motib.excelfis I[rdel,hoc efl in lege Dei,dein uerddoilriiidChriüi, non dût in Deerctdltb. Alexddri,dc m cjeterismodi ifiius itt^ uctis hominû pdßcres,cr te pdßore, zx nos oues tudseßedc diciuoluit. Quèd ß tu exijspdfeuis dd dlid nos ddduxcris,uepresq; lÜds Decretdlium pro hoc ißo Eudngelico cytifo nobis propojueris, quidreßntdliiid^qudmut te tÙquddlienû deferd-mus,dc tibi etid iüd utilid relinqudmus,qud; in pn feuis Komdnis ortd,hircorû font id potius,quint ipforunt drietum pdbuld ? plebdnAtus loquor, Cn If onids itcm,dtq; præbendds. Vt en'im quifq; dudd-eid zr pecunid mdximè cxcellit,itd expeditiorem iÜi dd hiec dpud uos uid. Vidi e^ Romæ, ZX gno quidem cum dolore uidi,homines doilos,dtqi piostin fdccrdotiorwn petitione hominibus indo-

171

Äwdtq; im^ijs fiepeceßilji. ÇiuduiienimtUifce-^ Imti füiffent,ßcuti ßierunt pefkfèri hominei,fup plicioq^ digni'.titm?pdldm anteponebdntur ab du ditoribuf dc CitterK Officidlibt»,KonMnK iffce ho minibuis, quos ftnilißiine uixijje conflAbat.Cino rim cum in Roi/ie iudicio dijudicdrentur contra ucrße, tanqudm 'dgeretur dejündis ey de pojjef-ßonibui rufticorum priediorum,non dutë de unA re omnium fanilißima tid dutem cfi,deminiflerio dc difßefdtione Eccleßaflicd ) itd Hs inter eos tnn p^bdtur,Ht is cdufd cdderet, ijui cum omnibus re bus dd rem diuindm inßruüior eßet, ipfo tdmeit iure inßrior uideretur. Ex cfuardtione uidemut in Eccleßd extitijße turbam iflnm purpurdtd,quie omni modo contendit.,ut exclußs dc remotis dh Ot mni ddminißratione Eccleßdsiicd doüis atij; ßie^ (idtis uirisdpfd in Ecclcfid omnid occupet,dtci; fo Id omnibus rebus dominctur,dc omnibus interßtt eunóldj; dd ße couertat. In m «futn cfudß ciuie-ddm uendlium uendendorum leges Romtc compo nuntur régula, inRituutur Officidles,dc totd ipßi CsneelUria Romand in^ruitur,ut inde uænednt dißenfationes, prouenidnt grdti£,dc c^Udß dßn-te quodam profludt omnes nundinationes rerunt fdcrarum. Qult;c cum doäis dtq; piß uirisfcclus ßt petere,gt;teßs etidm entere,pro prtedd ßunt dereti-ädbominibusfcelcrdtis,fupplicio^ dignis, Qjto

r«W

rum multi ui^ti out co ampliui curjtif ( ut uo-çant ) bcneficijs contcnti non funt,plura pctunt, cumneuno ^uidein/ini digni : qu£ illi mifcrrinü mortales omni conquimnt pecunia,feruitute,lite, atque tnorte.

Circtmllgt;ice omnem hanc Coff,ifanicam tuv' bant ïuli,qua;tuuKomie labit tribunal:potell'ne quicquam detefloibilius tibi uideri,cybac iRafede indigniiuidcijs loquor,quoru quaß 'm mejjè qui' dam aurea,ea e^ Rom^ pecuniie cupiditiif,ut co pltires atmos miferLu omnes perßrant,anulla tur pitudine abhorreantypro præbendii dimi litigat: it a ut cliamftquid oblkt,ucneficijsac cadibm oC' cultii£inulum remoueattt, ac litcin abbreuient. Qÿ’d uerotExtra urbem Kontain ifli ijdem obc-dicnti£ filij quai miferiai non perßrunt, ut bene^i ciatißantipenetrant enim aulai,cr liminA regum: officqq^ ac nominis fui obliti, turpes funt atq; 'mß mes, dum un um ex alio beneficium cnuntiuntur i rembui.Quos confeâantur roß,ßu atq^ fuperci^ lia,ut iüorum diuina ilialfiritualitas,omnem fu' perbiam exuperct aulicam.Sienim arrogantißi-mtm auUcum cum aulico facerdote 'm aula conß-ras,i:cedum cum leone,agnum cum lupo, honeßl tem dcniq^ ipfam cum 'mcredibili turpitudine con ßrreuidebere-ltaenimnoäes cr dies in fcelere iirgpntur,utßcilcfiagitio fupercnt omnem aulico rum

*7Î

rum intemperanticim : 'm quo diem noâi iungen--do,ut dßidue perfeuerent,officium atq; muniM fu umffccrdotcileprorfus aiiccerunt. iiunqudm il liidutrurofdcerdotiu reuifunt:nec mirum.neqi Him illi fdcerdotidjfed fdcerdotiorum pccuntds co cupiuerunt:pcr facrificulos uilcs,uili coduilos dd id^merccduld, oinnem iüüfdcerdotdlem curd dbfol uunt,nihil prorfus co^tdntcs.quht pudicc,qudq‘ pie in fdcerdotio uitdm plebs illis ccmifja de^t.dt uero fruâus dttnui atq^ ueéîigdlid ut integra pro-uenidnt,mirißcefunt foUiciti. Sicn'im uel tantiUu dedecimdydut de aliquo comedo 'm terra illis de-fîudt,fubitô omnibus 'mterdiilisexardefcunt.exco municdnt enim,acprofcribunt, uitdm etiamdt-que fôrtunds depdcifcimtur, proq; libertdte Ec-clcßdßicd fe certare iailunt, fe uidelicet £ccleßlt;e cdtholic£ ciiflodes cßßjhtereticos pdti nolle,exter mindndos,tollendos cldmant protinus; brachium etidmfecularc implorant cotra btcreticos, eoru^ ßutores.itd illi cum non folu alienißimißnt à ca^ tbolica Ecclefidyfcd ctiam ipßus 'E.cclepæ cdtholi c£ hoiks, pratendunt tdmen ßt£ auarici£ facro-fdmHum ipßus E cclcߣ catholicæ nomen,ne quid non tdm de honore,quem contemnunt, fed de fße rata pecunia,qudm concupiuerunt,deperdant.

Quorum hominumßror ac intolerabilis ne-quitiacurndiumultum^ EcclcßamDci eluferit, qudfi

*t4

quafi mAturum ukm ifjfafe idmfittngit: cr (fuoa ad fuminumßt perdu{td,eum exitum ljgt;e£hlt,ut cddatfdc 'mterciit fonditus.CXÿod qutdcmpr^fict aliquando nobii lÜe, qui efl pallor paßorum, Chri ilui dominui:ut hacßiitina ßcleratorum bomi' ftumrcleudta Ualeßa Dei,uctrrcmfuam di^ni' tatem atq; libertdtcm rccuperet:quod Cquot; nos op^ tdre, er te pr£ftdrc pro tua rata parte dquum rit, ut fubmotis 4 comodis ^cclcßa; hiße hadis pt tulcis,uiros bonos hdc ijh pia utilitdte,ina,gna rd tione Zccleßis coüdtd iuues,dc ornes, inq^tuafi' de retineas dj^i nunc cum aperte uideant Ro)«i« Crreli^onem Chrifli negli^,cr commoda ipßus quot;Eccleßd in homines aperte facrilegos conftrri,ni hil uident,cuius caufd in tua fide atq^ clientela «W pints ueUent perdurare.

Equidem citm cateris rebus confolor hac iftAt» fdccrdotiorum iaihirant,tum lUo hdc in re efieror gsudto,quöd nihil nûhi iam fit rei cum hiße honii nibus,qui nuüd comendatione uirtutis, neq; reli-monis,fed dinbitione atq; largitionead fumnws honores Ecclcßic peruenerunt ■ Anegocccidifße me propterea putdbo,quôd ijs facerdotijs no utort quibusßiurios interdum, fiepe etiumßcinoroßs homines utiuidemusi Qj^iduero {ignobtliorém neßäum e/fe extra facerdotid putabo ,homi^ fubusijs qui in facerdotijs cum fcortis conterun' ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turi

tur? um opes itllt;e facerdotäles ,quarttiUndent erant i me fr ciendie,(iult;e in frcerdotijs meretri-cum ntearu m erantejca atq^ cibuii O ' prlt;eclarant illam diem,cjua primùm mentemhanc fufccpi, ut iUasinfrlices opes delererë,dcmotu cjuodam ani' midiuino abijcercm Ciult;eft (juis,utnuc lUisutun . turhomines, confideret ,ciutd guicfo nliud frnt quàm iüecebrælibidinum, ac ipfrics fupcrbiee an-ciUuU gu^edam at^; comitesf Itacj^ nuhi ex mul-tis diebus,quos in uiU celeberrimos Itcttßimosc^ uidi,iUe dies chtrißiinus frit,cum nuper Priemifr lt£amicis,propinquis, atq; afrinibus conuocatis, multisq^ nobilibus uirisdccerßtis,ßacerdotijs om--nibus ultra abdicaui me,iüdqfrnfrmi exceßi èui' ta,quie tam fcedd efl,taq; abielt;!hl,ut quduis pdu~ peries ßt pr£ hac homini no duurißimo perquùm optäda. M ecu ergo quit ne^t adueßf^e pr£cta~ rè,quod ex tUo Coctlio,coetuqi Cortifanico excef-frrim uiuus dtq;faluusdn que ceetumeiuuené ub-ripueratßucfrtiuis qui!edd,ßue potius autorité eins pcitris,quidum iUas ^atids Komands, iÜd~ rumqfrudusßupens miratur, hd:c perditoru ho' minum præddm eßße frerdt oblitus.

Qudpropter ut ec),unde hue declinduit ordtio, rcuertdtur,uidcsluli,qudm nihil ßt tibirelidum, quid nosrctineds,ß uxorë nobis negds.Hon enint autorité tua, non dignitas, non religio t non opes

î7®

cprs dentil^ ipfx tue ad retinendos nos tibi fufjîcb ùnt. Conticucrunt cnim hec omnia^necflint, fed cadunt,fublata pudic-itia.quum nobis preflamp;t hec ijli uxor^guam tantopere abs te flagitamus: ut ft heedene^turabs te nobis,ceteru tuu quantumuif Wc-gn^s atq; expetendu mhüifliciAmiK.

At tu hic flrtafle decurres ad illud extremun etci; ultimum ueflrum prefid:um,ac dices,Excom nuuiudbo te. Ciuid hoc flue rci,ftue uo bi flt,ui' deamtis paiicis. Excommunicare fi^uidem nihil aliud efl optnor tuli^quàm ex eatualicjuo tjUetif piam diris deuotu eijeere. Quero igitur, ex quo rum hominum coetu cum uxore me eijeies ? N««» ex flmicatorum,aduberorumq;t At magna eti' am habebo tibigrattam, quod me inter impudicos CÜ uxorepudica habitari nolufli. Reiht igitur, ut ex honeflorum maritorum eatu me eijeies. At fl negubunt,ad teq; fupplices acccdent,abs teq; pt tcnt,neius matriinotiij quod tüis mec urn comune efl,m me uioles producent uxores, oflentabunt ti bi liberos,teq; per lares patriot ac deos peitAtet obtclhbuntur,ne me uxoremqi meam ab tllisfe' gregesdicere enim ad uitandam ßrnicationem,fo tolemq; procreandam,dirent,uxorem ducereinA turalehoc ius ejfle ,humanis inuentisnon cedere: poflremo inflitutumipflus r)ei,atq^ fandlum lUud efle,perfeucrabi(nt:ita me ilii compleilcntur, nec dimittent,

Vji

dinùttentyÇed fumnu, ui retinebuitt cum uxore uni wrfi:ne^cium etiam tibißceffent,ac te anathe-muproptcireddiccnt eße,quod dxmonioriim dO' ürinisddduâiKtÇumnü l'dcranuntiiM inter hotni^ tirs uioldS-Tu uero mtercd quid ages lulif aut qui in partem te uertesiuides enim, quant omnis exco nwnicdtio htercat tibi ad nKtas,cr quàm quo di~ gitum proßrat,nogt;t habeat. Vt entm ex impudico rum coctu me eijcias,ego cr uxor oramur teobni-, xè:ut uero expudtcorum hominum commumone mé expeüaSfUides tibi per hos ipfos homines pudi (OS non licere,lt;iuibus ut aduerjere, non eß huma^ »itatis tult;e : multo minus etiam dus expeékiticni^ quam de te fummam habemus,ut te Pcntifice ctiin pietas ipfa atq^ religio,tu uero pudor atq; pitdici iiarenaßäturdcnui). Kcmctaigitur excotnuni-catione,rcßAt exiliu At ne hoc quids lu’i,ß me aù dies,unqua contra me tentabis.Primu enim cu cxi Hum calami täte habeai.no culpa, nihiljeß quàdeà talamitatë mctud,à qua abcß culpa. Ô^am enim quiefo culpâ habet, uxorem duccrdeâdë opinor, quamhabet napci,quamq- uiuerc. Iccirco uereà-re,ne cum calamitatemmihi irrogarc cogitas,ip-‘ ß tibi culpa noceM,ut ego calamitofus,tu ucrô in' utdiofus proptcrea permaneas. Deinde cum qit^ homine ires tibi ßtiira fit,etiam atq; ëiîàm lull fö ^a, t^oti dtim cum italojfed cuiti Rtiiheno i noti gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi tihü

»

cum ?ontificiie,fcd cum Rcgitc potcfiitis hominç fùtura res tibi eii, in ^ua potcfli.te ontnici certis le ^bus gertmtur,dc cert is etidm imperijs continent tur.iion ide tibi licere in Polonia I«/i putd,^uod tibi licet in Italia:ex qua tu uerbo in exilium homines jortaffepotes eijecre.ücc mimm. Seruit C' nim italia cumfilijsfuis,eMq; uidetur ueterisim-perij dare pocnasiUt qult;e olim Kegibus, Dynamit atq^ Tetrarehis impcritauerit,nuc uicißim Officia libus,Copiflis,ac cteteris impuris homintb. cu fua urbe Koma feruiat. At in Polonia feeus eft,in qua Kex ligatus le^bus,feruus legu eft:qui no id ftcit quoduult,fed quod le^bus ueüe co^tur.t^o pro tinus rex Polonus,ubi tu digitis concrepueris,aut annuiu iUu pifeatoris inuerteris,inihi iuftin abs te dieet:Stanislae Orichoui,mandat lulius Tertius, ex meo regno in cxiliu abi. Hoc ille nunquâdieet: nee (i uellet quidë,poteft. Ç^uid itai quia lex in Po lonia uetat quenquâ capi,aut uinciri, aut'profcri-bi,nift leff regni conuiélu.Quare ubime tupro-feripjeris,koc twn erit régi, meofatis,fed dies dice tur ctiàab iUo miht,res integra in comitia deftre-tur, ut omnium ordinu ftntêlijs de eo quteratur, fit'ne mandatoPontificisKo. Stanislaus Oricho uius,homo equeftriloco ortits,propterea ex Polo nia pellendus,quàd is contra mandatum Pontifi-cis Romani ex lupanarifacerdotaliprofùgerit,ac

ttxoretn

■More duxcrit. Qttid^ttnrum cenfes ïiili?dut quS Comitiontm fctitentiam expeâas ? ïdtn enim e^ tibipriedico, me omnium ordinum [eiitentijs ab~ folutum iri.Quidita?Cluid Poloni honorant lc^ timas nuptidi:imperät etiam Gr£cis, inter guoru fdcerdotcs honorabile eße mAtrimonium co^no-fcunt:uellrum ucro ccelibatum Romanum tanqui Sodomam atq^ Gomorram ita deteflantur, utnul Id Gomitid dnniuerfarid in Polonid ßre hdbedturt i« quibiK de minuendd urbis Rom£ intcmperan tid non deliberetur. Cuiui deliberdtionis iüd r/l fummA-.tndignum cunilisordinibus uideri, fi-u-HibiK regnißrnicdtioncs urbis dli. Ex hoc er~

coinuni ipfius regni fenfu inteïligis,quÀm £-quos in Polonid contra me fis habiturus ludices^ qui (ut cernis ) propter tnfimiam urbis-xapitali 4 te difiident odio. Sed ßcprofcrtbtabs tc,ac exu lem efie me, Qjtid tu pofled f foluin enim tantum^ non etiam mentcmucrtam. InquoiUud fummunt fritlucrum^quod 4 uobis,fi itduolctis,fine Dro tli ris profiimam,nonfecus quant profijt olim Lot ç Sodómis,dnt.e interitü ucür£ ciuitatis :cuius cld^ tnorem,qui dfcendit dd Deum,idm exaudijo. Sul~ ph^r etiam atq- igncm pluere de coelo iam confiai do fuperSodomam iftam ueftram Romandm,c£-^ cam atq; pr£cipitem:tum etiam angelus tmhi,ud uides,mijfius eft^quimecunänntem ac difiimulan^

m t tent

l?0

' tem dpprchenßt mlt;inu cduxit, ac pofuit extra pe^ rcutttan ciuitatcin negram.

In hoe tanto, tainq; prte[entiue/ïro perieulo, ^uiduii ut abs te deprecer-num damnuj numex-cbmunicationemfnumpublicntioncmtnlim exili' timtlmo uerô luli per omnes tedeoi oroyft eunébt ior, ut omnibut nu nulii ddi^s Sodomamiant iftà relinquere,ac inde cuuefli^o inultimat teT' rof guamprimum exeedere,ut ultra Sauromatof, t(eglacialemoeeanwn,maritiK potiits (aluui de-gam,quam uel in ipfiiK louif fwufeortator pereä. l^unquamimihi erede,poenitebit nu eiui uita, ^uam comitabitur honeÜM,^:^ quam Itteru GrU' clt;e atq; Ldtinu,in quafcÜq; terras fùerimusproß ,iH,fubfequcntur.(ina{cum ab ineunte utatefv/ni ino femperjhidio eoluerimuSieam mihi opinor il-tu uel in ultimis terris reßrent gratiam,quôd non præfenti folum, fed etiam jùturo feculo teftaburt' tur,me,autore Pontißce Komanojpalriatneha^ rißimä,quam uitam pudicam^relinqueremaluif' fe:idemq; nuhi aeeidiffe eultorifuo gloriabuntur, quod olim Artjbdi Athenis deciderat,qui obeattt cdujdm expulfIts erdt patrid,quod prater modtvm iuftus effet.Vtmihiquoq^alia cau(dnonfi(eritexi lij,ßpeUar abs te,quàm quod in tuo regttopruter modum uolebam luflus ejfe.

I^uHu ergo luli,mthi tantü dolore inuretis,ut

ex

»Sl

tx confcientij prlt;ecldrißimi fàili non plMgaudC'^ am, quàm doleam- Magna,r« eft,fàteor, amitté rc patrid,difcedere ab amicis, necefjarijs atq^ pro' pinquii, inter quos nAttu,cum quibus etiam (du-catutfiicras-liecucro 'm exilio calamitas incffet. ulla,niß h£c molefiA c/Jcnt afq; grauia.Sed tarnen quoties cogitabo cur hac amiferim,toties mihi uc niet in meutern, quam turpitudine reliquerim: a-dulteras nempe mulieres,inceliu cotanunatas ma-1 nachiu,fcorta item cuiu^q^ generis, leäos, domos ac deos ipfos penates,in quorum conIpeilu noftra fepcprofofa libido e/i.Huius tant£,tätetr£, fœd£turpitudinis/icies,quoties uerfabitur ante meos oculos,qui tantus dolor ami/ße patri£ pote-rit exifl(re,qui no tantorum flagitiorum odio ob-ruaturipr£f(rtm cum in meisoculis femper habi tauerit uxor cafla atq; pudica, chikj opera ex ti proßtfoatq^faedo libidinum KomanArticocna me liberatum effe memineroinon tu me altçrum S-otu, fore tum cenfes,qui cum Sodomorum urbemflo rentißimam,ac omnibus rebus affluentem mœrés, act ut Mofcsfcribit)dißimulans relinqueret,illi' usurbis interitu poflcafolatus cü exilium fuunt. Lam enimurbem frmantempaulo pófl uiderat, in cuius horribili flamniA libidinis, ni mature e-xiffet,paulo ante iUifiierat pereundü. Sic ego cit opes ucflrasliquero,cumpatrià amifero,cum uc'

m 3 firlt;f

»Sî

ßra inîurU cxul alieitM terriU pctiuero, illo nu co folabor, guoJ ueftrum interitum à longe doles dc mœrens mirabor lull: qui uobis idmprudicitur certus,niß tu cdues,omnium mortdlium ore. C um eitim çuniHi homines oderint^cu'nch etidin obßr nicdtionè cxercentur uos, quid hoc aliud eft quant priCinonitio miferantis quidem,ftd tarnen fceleru tantoriim pœnas à uobif iam exigentif DeiiVt ali Ruanda ueltc duce atq; principe difcedatRomd a uijs Çuif fteftimis,qu,is Decretalium Alexandri inftituto contra nAturlt;e iua,de contra legem Del eft ingreftd'.quibus uijs eàfla^tiorum iUacß: iditt progrejjd, ut propter illius turpitudmem atq^ igt;t' lùmiam,tuam etiam pontificiam autoritatë aftier nentur Grieci,infeëlëtur Alexandrini,datent Att tiochatniiGennani ctia diq^^ocmi^dc ciCteriDd tini, utcr.armistanquam contagionein futsftni» bus iurtfdiélionem tuant exterminent. ExpeëldS alias uoces Dei,ft has contemnis,quibus te ac tuos à tam praifcnti interitu Deus reuocet ? Errlt;w,cr Deum ignoras ïuli,ftputas lüum comodius loqui tecum, quam per homines ipfos,pofte:quorum in' credibiiem conftnfum,ac plané conftirationent ad occafiim tua pontiftci£ poteßatis,cum uideas, nihil aliud hoc effte interpretari debes,qudm pr£' diiiionem aut internitionis, aut certè conuerfio' Ifis potcßntis tu£,

At

}3t

At dices: vielt C^far GernMUoijCuiics uiélo^ fiti impumtdtem nobis pep erit. Homines, iuli,fi ßrte ignorais, Cte/dr deuicit,non hoimnwm illorK dnimos. Suppre/Jiis in his, md^i crede, non cxcin-£lus Utet dolor,lt;jui crumpet aliquando[umma c« pernicie rerum coinu,nium,ubi tempore conualue rit,occdßoneqi ad erumpendwm uim dc robur con ceperit. Ac med quidem ßententidjß C te far is ar' tud nihil dliud Jjgt;câdrunt, qudin lit confcelerdtd Romlt;t ßrnicdtionum fudrupotiretur,illisq; per' ßueretur quietè dtq^ ociofe', dij omen duertite: fedtdmen ipfe quoq; Clt;efdr ueredtur,ne dnüjjd in feimper'qßii beneuolentid,imperiumquoqi dmit tdt.Heq^enimtdnti Çuntdrma Clt;efdris, tdntaui' res,tdntdq; illius eß potentid,ut eiodio,quo ont' ne5^ntesdtq;rMtionesurbem Romlt;tm oderunt, poßmt obßjkre.Peribumt,mihicrede,dc undin-teribunt,cir RoiHit cr Romlt;t»iw Imperdtor, ß fee leris focietdtcßierint coniunfli. Sed dbßth£c tdnt dird cupido d Cdrolo Clt;efdre optimo,dtq; poß ho minummemoriam clementißimo Imperdtore, C' iuf^ Auiiridcd domo nobili,dtq; Imperidli,ut iHe pdtridm fudm Germdnidm,undmprd; cateris ter risfloreeißinuim, mdximeq; liberum prouincidm, tot periculis dtq^ beUis ciuilibus fufeeptis ferud Ro ntdnArum libidinitm effc coegerif.ut Germunid il Id nobilis dc imperiofd, Coplfldrum nunc linguit

»» 4 feruidt.

184

ffru!ät,(itfieoUmipßs Konunis rerudominis ßr uirc iwluerit,quorum uno die nuiximis clt;eßs fxfr fitibui,ctc Unguis itUs Cortißtnicis exaäis,iüäs fti perds Ronunds ßbüdre in Cerntdnid inperpetuu uetuerit. Hds uiperM td tetrds, tdmq^ noxids db inßris beÜo reuocdre in Germdnid Cafdr ftnduit, ut fciUcet Komdtid aduUerid mdnednt,ut urbis fy nwnidfloredt,ut fdcrilegid officidlium ui^dnti ut conßßiondltd, fraudes,uniones, doU, grdtiie, præfiigiæ denilt;ji Utdulgentidrum dt^; lubiLep rum obruant Eccleßain Dei,in Germdnid bellum cu ciuibus Cdfarßufeepit,geßtt,dc coßeitf tninus credibtle,dut dptum^conueniensq^ eß Cdft riitjuem dtutno munere ndtum effe omnes conß' tentur,dd eonüituenddm Chrißidndm Kempub. qud armis Turcd, Komd dutem hypocriß démoli tur-ejudm Rorndnum ingudm hypocrißmeu fiM tnd Germdnorit ingenid, excellens etidm iüorum doilrind dc uirtits eximid tmmoderdtius ßrret, nefeio ciuomodo Cdßdri etidipß inßnßorespro^ ptered GermunißerutjCfuödlüd fcelerd 'mßudur be Romd, quje illius imperij eß fedes, uerfari impu né pdteretur:^U(e deinde in clt;eterds prouincidsdi bonunum perniciem, pollremd cumpeße proflue rent. QudderecumCtefdrpurgdtumfeeßeom' nibus uellet, er lUd legitione quam dd Pdulu Ter-* ßumanno quam is eß nwrtiMStmißcrdt'.er in ijs p^

gt;*ƒ

flif dtc[i conuentis quibiu rn incertdf ippits rtïi~ ^onis äd fifturum Concilium coflituit, apértè do fuit,fe non pro coftabiliendit hac ifln, 'mtolerabiU potentielurbiiRomlt;e,fed pro retinenda repub, beUumcumciuibiK geßi(fe,lt;ju£ delabi uidebdtur ijfceinimicitijs,cluibiK funt incenfi in urbem Ro-tMin mortdles uniuerfi. aliud qult;ere lulit quo te confolerethanc autem iflum ufuram huius uifloriee mijfamfdce. Non enitn tibi,fed fibi ut fdl uum in Germd^ud pree/hrct imperiü,oinnibut il^ lisbellis Ciefarquafuit. ttfidmefcire uis,quod huic tdntte ueftra inuidiie remedium dffvras, dicêt quod fentio. Fac h£c duo in primis conflituds,inte graq; Komee effe iubeds. Primo nAturlt;e ius, deinde le^m Dei.ut dd heec duo,tdnqudm dd aliqudnt certdmnormdm,omnemPcclefiädirigds. Óuod cum freer is,turn iUd duo nobis reflituds, qu£ dbs te non idm precibus,fed dpertis conuicijs e/fidÿta rifentis,ut uidelicet plebs (dlicem,fdccrdos ueri fudm hdbedt uxorem:quàd dltero horum fides no ürdjdltero uerô uitd pudicd cotinedtur. duit duo quonidm tam obflindtè dfuperioribus Pontificib. funt nobis dcnegdtd,exdcerbdtis hominumani-mis, uides qu£ mald funt pr opter ed confecutd^

Nee uerô drbitrdrenifi ij fee dudbus rebus re-flitutis,tepdcdtiorem Fcclefidm hdbiturwm. non Hercules,etidmfitdnto ecntiesplus poßis, qudn-

m s tum

»« lt;5

turn te polfè nuncßmulai.Veniätenhn tihi In men tcm ConflS/tttienfcConcilium, cjuo[anè Concilio Tàcclelia Latina, euerfa elfe dicitur:lt;iuintis tnoth bui tum agcbatur,utextiniio loanite Hußiotho-^ migt;i£ ( ut doäorum monimenta loi^uuntur ) i/niw^ centißitno, plebs ne uteretur calice,ßrro atq; igni de fententia illius Cocilij,àlAartiiio Chuintapr£' clndebatur uia ad id plebi iquam tarnen annis poß centum, multorum hominum internitione uides cffe in Latio pateß,ilain,ut ea ad Gracorum mO' rem Latinis quoq^ infiituto Chrißi pat eat-

lam de matrimonio quid loquar t Qjtid enitn Syricius in Hijßanial quid Alexander in italial quid Heldebrandus in Germania non tentaUitlaut quam crudelitatem prietermifit,dum facerdotibus uxore interdicitiEt tarnen quo motu rerum,quan ta etiam perturbatione non effla^tentur folum, fed etiam recuperentur facerdotum uxores,fenti' tis , atqi adeo inteüigitis fumma cum ueRra, no-tninisq^ ueßri in/imia. Nee conquiefcent hotni-xes unquam,niß hlt;ec duo,calix inquam zy uxor, ßierint lUis rellituta,atq; adeo relata in E-cclefta degt;MÓ:qu£ quad eie£la per uos fint contra namp;tU' ram, contraq; f:ripturam, iniuriam hac homines ac uim neßriam nen firunt.

Ciaa quidem re permoti nuper Poloni quoque funt Equités. Cumenim lo^unncs Dzi^duski Epi'

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcopUi

iSy

fcopiM Pr^mislieitpi ob duildm uxorem diem hi dixilfct,utnuco nomine infamem pronunciet~ rct,bonAmeapublicdret-.acme ex Polonid pelk' ref.mihi contrd ilium in comitijs Petricomenf.cum fh Equitésdjfucrumt,ßc^-, dpud Simfmundu Au^ ^ßumy^y fdpientein er dignuin /ede pdternd, rc-gem,cdufdm iUdm medm eQ:runt,dcß in iüdßdlui coinunis ßtd efßet regni.er niß lonnnes Tarnoui-US,dc Petrus Runtd,dtqi Andreds Gorcdnus, Comités,prteßütißimd dutoritdte uiri, intereeßißent motumq; Comitiorum illorum ßeddßent, diutiui in Polonid,dUt Uldguntinenße exemplum iÜud ue tusjduthoc recens Bohemicum,dc Gcrmdnicu,n5 ßterdttibiexpeiktndum. At horum diuinAfdpiert tiddtqidutoritdteprie(h,nte,qud in Polonid ud-ient hi tres,plurimum agente er procurante Sa-i muele Macieiouio Epifcopo Crdcouienß,qui nu-per Comitiß dbfolutis nbsp;nbsp;mortuus,eo res eSt dedu

ékl,ut ey Epifcopus ipfe Prtemislien. me abfolucf fet: er mihi ea neceßttds db iUisßtmmis uiris poneretur,ut dd te quamprimum fupplicdtum de hdc ißiuxoreRorKdmmitterem,ut fo padoer Bquitibus Polonif fdtisßerct,er tuddutoritas PS tißeidintegra in Polonid mAneret,qult;edpertèld-beßCbtriiUd mea deuxore cum Epifcopo conten tione uidebatur.

Huie ego ßue dfcrcto,ßue pdäo horum plißimorutti

iS»

fyhy?igt;norugt;nuirorüutfitisßcum,fupplex nu»i precibufcr Uchrymn proUratut ad peda tuot abs te peto,ut me re/picioi iacentê,ac nwM ratio^ nes omnes diligenta^ cognofcas. Cofiteor en'm pd lam,me continere non poffè, fcortatorë etiam ac adulterü me ad hanc dtem fuiffè. Caufa nÖ eü quin tnihi credos, ut merito fuppltcuuoce uxoré te nuc pofcc(m,non quam ducö,fcd quam retineö-.adqM finèretincndi(mnuUoreligio,nuütimq; uotu ob' flat mihimuüum etiam uoui { ut iom docui ) net^ etiam fi uoutjflin,in tetnta tomen mea infirmitdte iüud udlere deberet,contra meant falutë,quà fuzin' moßrnicatione collapfam uides efle. Ç^uare uxo rem mibi permittosffine qua me nec ftare, nec cO' hitrcrepoffe uides.Prtefert'mt cum itaob/bnatè il lam abs te petam, ut fl tu negtucris,e^ tarnen lUa non flm dimijflurus. Atqui h^c iam flat nobis flU' tentia,ut commoda omnia ueflra uobis relinquen da:damna uer(gt;,excominunicationes, atq; cxilia flnt mibi nongrauatim flibeunda,dummodofemel datum uxori fernem fidem.

Tu itaq; luli,hifce precibus noHris locu apud te uoles cfle:ey' iUnd fimul jiatues,utrum fit tibife diq-, tult;e utilius,me 'ne propter uxorem amittcre, an propter banc eandem retinere:tum etiam,fl in hac mea caufanuUiuspraterea negocium agerC'. tur,quammcu,tamen magnu effet,hominem cupi' dunt

189

dum tui,ob rm prjt ctetcris fdcrofdniîam ttre. Nkc «frô cu ipfos Ecjuitcs Polonos ta 1jgt;e~ iinrepalîm uieinu,ut me eu uxore,quim fine ea, mdliMfecum uiuere:ucredre,ne uxorc mihiabs te Ke^td,hoc religuum aUtoritdiis quûd in Polonia rtfhittibi,timittaf.Scito enim,me,fi ne^ucrii,ai omnes regni ordines de intégra caufitm htinc delà turum effe:ut omnibtK planum fieia, me tibi fup-plicaffè quidé,fed/amen tmpetrare abs te no po~ tuiffetpetamé/; ab omnibus hanc uenià,quà mihili ceat omnes tuât minM,cxeo}nuntcationes,dtq; ex ecrationes,publiée negligeretcr fi tu in}hbie,etii contemnere,propter cdufidf quat et in hdc ifin fup plieationefcripfitcr in alifslibrK (fi Deut uolet) feripturut fttmtoHendamq; ,dc pldnu jiicidn^^not tibiobedientidin nuttdm prorfui debere,(ontrd le ps natura ttiuenti,cotrdq; inflituta Dei imperan-ti.Deniq; negabo te nobii paüorem effè^ cui eues ipfi non fum us: qui fi effemue,non tuutiq; edne^ res nobK,quibus falus neiflrd jufirntatur. T u/m etii iÜd profiremus in medium,qua adhue quafi myfle ria infilentio apud nosIdtent domi:quibue planu fiet opinorommbus,me mdgnAratione abs te di~ feefiifiè,dc cateros debere difcedcre.

Ad banc necefiitdtem ne mihi neeefie fit decur-rere, iterum atq; iterufupplex dbs te peto, ut hoe matrimonium à me initum approbes,mihi^ diplo « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mdf

Wti,priuilegij inftar,mittet,(^uo te idratum redecerniu.}idctur((tione,ïuli,m me unouiM ueterum Pontificum corriges'.ac demonRrtibif,te non Julium ilium effè fecundum,nelt;ji Leonemjne-^ que dementem, feditiofos uc improbos homines^ fed iulium inquam Tertium,uita,moribM atq; do ärina, lüis omnibus dißimilemtutubs te nihiinilt conuenientia nAtHrie,dtq; fuluturiAßnt À nobis ex peâanda. HAnciiobisdetejfcm dat,tAlem te ul' delicet fire,cùm unteuäu uitu tuA,quA nobis Ro mte/ùcrds cognitus:tum etiam hoc ijlud pnecbtrü de te pAtrum indicium,À quibus Pontifix MrfX* es ßäustqui nifî te tulem iudicAuijJent,qui Eccle fu lubenti fubuenires,Atq; hune Petri nAuem tAii tis i^uâibusgubernd.res,nunquAm tibi eins fui» mAinpermtftjfèntyneq} tibiilliiis QubernAculA trA didifjent, ud qu£ tu fedens bofee fedares tumultus, AC in tût is Eccleftte tempeâAtibus,quAfî folent no bis reduceres. Plane ffem patres in te creando fc' cuti funt:htec etiam nos fulientat,ac de/ferare ue tat,fore uidelicet meliore conditione,te Pontifice, nos,quàin fitimns alijs Pontificibus,

Ôu£ jfes ne nosfùllat,teperfanguinë ÎE S V C HR IS T I,quo emptiacabluti fumus,obte/}tP' mur.îioli dejf teere preces has noUras, neq; tccwi» ita cogita:Que iadlura autem in uno hontine R» theno, eoq; Barbaro fùeritiVeniat eiiimtibitn mentent,

»51

mentent,pro me ^uolt;j; ilium Chri^um ejfe mortit ' u/m.qui nonA^ntanouem ouibm reliais, me quo-que,qui a.berrtiuerAm,in hac ijhfolitudine requi fiuit, AC inuentum humcrii ad hoc iftud ouile retu ht,cuiU'i teßite curdtorem,ßueflAbularium, pue etturn uiüicum effc uoluit. Deindeßc etiam illui nKmineriiyCdldmitdtem mejm,pqudm mihi irrO' gdueriifà multis hominibiM non poßeelfe ßeiungt; dam.redtmdabit,mihi crede,iütui dcerbit.ae eti^-' am ad alios:ad eos autem in primif,qui quem exi~ tum hiec ijh, fupplicatio apud te pt habitura, expe dtmt. Quos ut tn tuaßdc at(^ obedientia mecunt und conferues,permittenda uxore hac ijh, curare debes:z^ iüud prouidere,ne hac eadem nc^ta» multos mecumund hominesathittai. Quod tuß cilius freies,quanto intclligis magiste prtcfcripto eorum Romanorum canonum uxorem mthi poße cocedere, qui facerdoti maritu non matrimonio, fed minißrrio priuarut:cgo aut omnibusßteerdo^ tijs ultra abdicatis,no täpro minißerio quam pro matrimonio apud te nuc laboro:quod mihi cocedi abs te,fuppliciuocepetenti,lt;equu efl- Quodßß ceris,hanc tibi habco gratiam,ut neij; ßdeliore fe di ueflrlt;e hontinem,neq; obedientiorem tibi quen~ quamps habiturus. Publice etiam tibi agemus gra tiam,ac tuum nomen omnibus Gr acts Latinisq^ li teris cocelebrabimus,Ht tarn Grteci,inter quosha

bitOf

bitOtquim LatinijCtim quibm uiuo,te diuina ^ua dam munere ijfce nouißimK temporibuf,lt;iult;e peri culofa ßrc olim pr^dixit Paulus,datum eiße Ponti ficem ttobis,l£tentur:tantopriombus dißimikm, quanto failli twßra comunii dcjfcratior eUßäA iüorum culpatut in hoc tarn prlt;eclaro de tuä excel tenti uirtutc iudieio,omnis manoria pr^ecedeiitiu errorum,ac omnis urbii inßmia intercat.Tu etia, ut hac ratione in mutua bencuolentia uiuoi cu tibi commijja E.ccleßa;acex illa,pontilicio hoc ifio fuunereperßnäus,iniüam Pedeßamßlicem,ac uerè triumphantem peruenias ,ubibeati ^tern0 «tuoperfruuntur.

ilaec erat ratio fupplicationis noßra;,hic etiam il lius ßiit finisiqute ut apud te locum habeat, precamurobnixè.

Eiufdem SanÜitatis ueüric

Piliu! obedient

Stanislatu Orich. Rutheiiuf-

J^dt£ Priemisliie,oppidoRußiafiriafccundadif te Petitéeollen, Anno ChriAi Dei noM

»5gt;î

CE BELLO ADVERSVS TVRlt; (asfufcipiendo,StanisIaiOnchouuii ad

Equités Polonos,Otatiolt;

I quad uncjuamtmpuf fiât Ecjui tes,(]iiouos dcßrtunis ueilrii,lt;lt;c 1 de tieftra, comugumjibcroruq^ J ueflrorum falute confulere o[!or 9 tuit,hocprtefensprofiâo huiup modi efl,ut mentes ue^rM d c,etérarum rerum eu rdreuocdre ad fe debeat,{i faluicivmßrtünis,ccn iugibits,liberisqi ueftris efje itultis- Btenim Soly mannumTurcarum tyranntim,Vngariie deitiôlo regno,ac infolitd datum uidorid,ucbis, rebus^ ueilris imminere feiatis. üon enim J^erat,fe ijs rebus,quài per uim obtinuit, diu frui pojje, uobis faluif. Audit Amuratum auum fepiuspulfumex Vn^rià à maioribus Ue^^ris,Ladislao duce:ciefot fepe in Valachilt;e regno exercitus fuos 4 uobis re^ cordatur-.feit nihil unquant ßbi licere,lt;iuod lüi ar mis ucßrisfjt negatum. Jtaq-cum inuit is uobis imperium ad Septentricnis oras promoucre non pofj'et,fxdere uos atçf; focictate irretiuit. ita ri~ li^oneßlß fœderiticum dcccpißet uos,Albàpri--mo Griccant cepit,po{led Varadinit, turn Ludo~ uicum occidit,niôx Budam euertû: inde Aufirià^ Styriam, Cafynthia depopulatus ,eoqi tfudo quo ti uoluitf

’9

tioluitiTeinf omnibut yng^runteßrf' uerCuf:^^ cum ipfc fiMS omnia, agendo infirmaffet uireSjUt aliquando ßjj;ü [c atq^juoi reßcerct, rf-gnum loanni pemüijt:quo nuper dcßinüo,mlt;iio ribui copijs quàm unquam antehac Vngariam bi' fee diebiis paucis mgrelJît!,c£fo a^d internitiofteitt lerdinâdi exercitu,regno rebiuq^eH potitM.Sed quorfum hucc^Vt cogna featii Equités,et quàdntt' tu ueRri fublato, tantas res Solymannusgefferitt quantos Turcarum rex ante iüum nemo: çy quôd ad fummam fù imperij uos jolos fbi obfkre uidet: nbsp;nbsp;'

fœderiipfefuo,quod adempta uobisper fraudent Valachia uiolauit, nihil fidtt:i'nteîligit comutte eu Cieteris Chriflianis effè ueftrurn in fr odtum : fentit clade Vngarica tnoerere uos:tu uerô iüa, qu£ etiÔ friuatorum amieitias difrbluunc, quad nonrel^ mo,non ritus,non Deus deniq; nobiscum lUo co-nuinis eil. Qjiamobrem maleuolus efr uobis Elt;pi tcs,infrnfus Eeipub.frdium atq; frrtunarum ue-' firarum hoHistaddam etiam,cr diuis,qui huie re' nbsp;nbsp;I

gnopra:funt,inimieus.ïam uero libertatem, pul-cherrimam^ ccnßitutionem uellri imper ij, quo tandem animo tyrannum frrreputatis, qui neminem oppugnat mfr liberum,iÿ:minem deßndit niff feruumt O mnia,mihi crediie,qu£ agit,et qu£ mo litur,hucfreilaiu,ne uosopcm frrendo uicinis uc frrii,faluifrtK cum illif.Atqi hoc adco ita conßdf

rate.

Fxff.Nf»w,pfr Deum uotoro oheJhrEtjui te5,contemhat ed qu£ d me de eômuni perùulo di cuntur.imà uerô in tantd omnium rerumpertur bdtione ßrtuni ueftrte tribudt,(t quid nobis quo-que fuccurrdt,quod ddfalutem cominutum ptrti-nedt. Sic itdq; cogitate: Regnare Solytnannus uult : totu/M Septentrionem cupiditate amplcâi-turtue/îrM uiresmetuif.uos crebrô mtuetur:quo-i circa fœdere dd tempus ementito nos occupduit. t DfWiie Vdlachiam, ueilram prouinddm,quafi ar . cem quandam contra uos nM)uuit:ut partim rcli-

^onefoederum,partim Valachici belli metu om-nés ueßros impetus retardaret. dittare inox Vtt priant,fordere fuo à uobis attulfam, ita crudcliter de medio fußulit,ut multarum urbium ne ueßi^a quidë fuperßitt,ubi prius ßierunt habitats. Qjtid Auürid,quomodo nue eßiqu£ tot clddibus ab ip-foßitigita,fdlutan iam propemodum deßgt;erduit. Quid ego nunc citerasgentes atq; naliönes com i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;memorem,qu£ uefiro fadere in iUitts iienerut po

teRatemlAtqui ego Ubenter ex ijs qu£rcrem,qui negdnt ßrmidandum efße uobis Turcarwm tyran num,cum nulla ^ns,nulla nAtio,non Gr£eia,non gt;nbsp;Latium,non ulla terra Barbara ipßus capiat cupi J ditdtem:o’ cuomnes circumiens,quaßßbris qua f 4Jlt;m,boy intermittens,iüos adoriens,alios fadere alt;i tempus,dlipfarmis eontinens ,ciim inquam ita n » omnd

1^^

ow«eî oppreifer it, quis prohibebit,quin hue bellum in Poloniant transßrdt, çr in nos /pc foederis fupinos,at^ ofcitantes,robuflior (/uàmdntè irrU' atlquis hoc nobis perfuadebitiaut quis Deusç neq; enim homo fu/feity/ponfor nobis pucis erit cum il lo teternxiHosfcilicetin tante fuo imperia incolu mes effe uolef.nobis Scepußum cocedet,nobis H4 licenje territoriu permittet. Vereor profiilo E-quites, ne opinione no^lra prius iÜum in Polonia uideamiis,quàm Außriam expugnatain ab lîlo ait diamtis:quod ita coüiÿte.Animaduertit opportit naßbi eße ad omnia Polonià:Vdlachiâuerô,at^ Scythiam uidetßbißre inut Hes, nifi uno cum Po' Ionia coniungatur imperij fui nomine. Quo cnint iUepailo Valachis contra Germanos utetur,aut Scythis,negito iHis à nobis tranßtulQuareut hd' heatißus fubfidiarias nAtiones,aut iter per Poloiu am liberum lUis petet,quod uosfine nephario fee-lerc,atq;proditiotus iiota,conccdereiUinon pote flis:autß hoc iUine^ueritis armis uiam auxiliari bus fuis pateßciatneceffeeß Ptadhuc quidam ea temeritate funtiUt uobis in beUo aperto pace Tur cicam proponanttquaß uerô ha:c,qult;e Solyman-nus contrauos molitur,bellum ab illo nogeri, fed auobisßcrari nobis denuncient. Ttenim non is folum beBurn ^itmecum,qui iam in acie uerfa-tur,zr cuius tormento murus meus quatitur : fed etiam

*97

etidm K qui ed compdrat^quibtK fgo cdpipoffu/m, icUum^ritinecum. Etcnim qutero yValdchiant nobis ddimtnSipaccm'ne profitetur,dnbe{lü i Dc-indc uerà cum illds munitiones ad üeHriflumen dgat,z7 arcent in ip jo rcgni ueftri limine immat, non bellunt inde uobis palàm denunciatlMulta uo lens prietereo.Vn^ria,cui nuper ereptainon ne--poti rc^s ueßrii cuius iniuriam-.ueßram contume^ lia putare debetis,Equités .Hifc qutcfo qu£ dixi, pads'ne fusttfdn potius beHüNiß ßrte turn demu beUim nobis ßccre uidebitur,cu ßngulos nos op~ prcßeritjßruumqißiuin feorfum quèlibet noHrii reddiderit. An eft quifquam.per Deos immortd--les,itd demens,qui hoüem d focio, bfUii/ni 4 pace uerbisfecernat, non rebusiHoc proßdo omnibus pecunqs quas habet Solymannus emet ,ne adem^ pta uobis'Vdlachid,extruilddrce, erepta Vngd-rid,bellum uobis inßrre uideatur. Atqui ßhoc ex-peéhnnus,ut bellum palàm profiteatur, omnium ßmus incautißimi,Equités.Nufiquain, mihicredi te,etidm ß Cracouidm oppugnet,bellum ßcerefe nobisßtebitur, Cuius rei ex ijs quiein alqs comi ßt,eonieduram capiamus. Grteciä inteßinis legro tam odijs cum caperet, dixit fe paçcm itlircgna adßrre,c7 finem domeßieis difeordijs imponere, tUyriam ctiam,cumcontraVencto!genti:lli au~ xilid fubinitterct,nonuniuerfamoccupduiti VaU

» t (hianf

igS

'cbiiiin ucro ^uomado poßediHpudet dicere tes:À qua cum mille pajjiis uix abcffet, legit is UC' firis reß:ondit,lc praflà itdcße ideo cum excrci' tu,ut delincjuentem in uos Petrum corrigret. Pul ehre uerö correxit.üätn ob deliilum credo ipß' »« uos Vdldchidpriuuuit. vngiridmucrôtnifertt dtc[; cdldtnitojum regnum,dici non poteß qud dV' te occupdueritÇlUdm ß'dudis qudfo perfonü non fdmpfit,dum iüud petit regnumicum lodnnemin regnum rcduccret,cum fe tutorem eiusfilio ultro, cffvrret:cum nuper Re^ndm,cum pdruo filio,et SenAtu,obfidioneBudenfi liberdret:in omnespro ßäo matdtui eß ßrmds,dum tyrunnidem fudm 'M florentißimo regno, dtq; libero coßtuit. iîiec rC' guA nie,tot dc tdtdsndtiones.dohqudm bello uin cere ntdluitiuobis folis cuin pdtre pdtrdto,credo, er cum ipßs,ß dijs pldcetßoecidlibus,beüum ind^ cctiprlt;efertim cum drte uos ßcilius poßit uincc' rc,qudm drmis. Pdtlimur Equites.Prtecipitem ilium ßrri, er caecum in tanto rerumßucce(fupU' tdrcni,ß cum uos ncq; V dldchite cdfus,neq^ Vngi rite rdldmitds,neq; uiciitd.ßeruitus,cbmoucdt:uo-bis Ule fuis mamlus drpid contrd fe indudt, uobis fuorum ipem feederum ddimdt,qud Idnguere uos, er copdrdtos contrd uim ^uü eße inteüi^t. üoejl-ßd Equités,nen eliitcnebit hdc uosßgt;e Solymun^ pus quoad p»terit,ut eitperßnititnos ueßros ira-

punè

putte' fùerit uos po^remo inter o/citdtt-tesoppritnat. Quid i^ttur expeâutisf aut qua fpe fulutii tenemnitquo confugietis t quein deiii^} deoruatq^honunumtmplordbifif,ß uofipfos nuc. deferitistcr ft tempus hoc uobis calitus demiffu/m dimittitis libertdtis retinendat Cognofcite Dei in ttosbeneuolentiam Equités,quum ctimalids fepe in rebus dubijs dtq-, a/feris huic regno oRendit, turn uel nMxiinè in hac ccmuni calumitdte Chri-ßicitiorum omnium aperte demonflrauit,quodpa tentifimas bellicoffimasq; Germanorum natio' ttes clade hacrecëtiaduerfus ho/km uedlrunt ex-citauit. Hoc quanti eß Equitestaut quomodo no ßngulari Dei in aos bcneficentiie tribuendum f ut iam in manu ueflraßt,Solymanniinßdiofafocie-täte reieëla,uos ex ijs fœderÜ laqueis,quibus uos circumretiuit, exuetc,C!‘ faluti ueßr,ie aliquan^ do conßtUre. T« igitur bellu fuades, dieet quif-ß’iam Egp utrôß in uobis ßtum effe uiderem, ut arbitrio ueßro pacem geratis, cr bellum, inique cerem Equités,ß uos d certa pace ad incerfam ui^ iloriam traduceremtueriim cum htec duo propo-ßta eße uobis uideam, er nihil pratered tertium, ut dut cum Germants coniunflis armisfalui ßtis, aut domi feruitutem miferam,tetramq; expeflc' tis,non ad bellum uos ego uoco,ßd ut imminentê ßruitutem depcllatis inoneotqua cum nihil homi-

» ni peins

200

nipciuf aceidät,tdmcn in primis uobii, nd hierin tem er imperium ndti5,intolerabilis efl,'Equités. Vos enim ex ommbuf propemodumgentibiu uerc in libern Kepublica eflis nnti. Htec enim demtim uern liberftu putnndn eft,m qua omnes ferui funt lcgum,dominiu uero nenw.quo ßcut Uber tateUtd etinm dignitnte omnesfitis pares. Eieéhl) funt ex ueüra RepubiUa ut ambitiofa,itd feditio^ fa nominA,Dux, Comes,Princeps:uno omnes nemü ne ut eflis,ita dppellamini. Equités. Qjsare miru/m non eil,mdioresnoftrosin aperta fepeiffeperiett la,pro ea repub.cuius ex tequo omnes erant parti apes. Qult;eenimuisalia GermaniumdeuicitlU' gelone duceiunde lUe extitit impetus,qui Mofeho uiam,Scythiam, Vdlachiam,totactantas er undi qult;ehuic regno imminentes nationes toties repref (ittqu£potentiaillafiiitiundeporro inuenta,qu£ ad pacem petendam Turcarum tyrannuflepe co^ egitiErat iniüisuiris,quod lüosflros ermdomi tos in bofte reddebatiquid.nibil recoditiier pra' teropinionè,Equités,Ubertatisamor. Qu£ cum uerfaretur lUis ante oculos,nulla firisgens, nullus domi tyrannus,eoru impetus fuflinere potuerunt: qui,fi quis mortuis flenflis eft,uos orant ac obte^la tur Equités,per cineres ctejbrum in Valachia ma,' iorum ucftrorum,per in Kußia occiforum manes, ^er Moftouicos tumulos,nchanc hbertatcm,hac

Rempub,

XOl

Rempub.^Uitm iHi uobis fanguine pepcrerutfuo^ Turcic£ prodatblibidini.Putateillof cordmhic h£c uobis dicere: Qjió ruitis E(]uites

Poloniiguo excmplo adduiHi fidcm Turcicü eüit fecuti,ecquitm gentem,quodregnum,guod oppi dutnfqucm deniq^ priuatim ZT pubbcè hoc tyran ito fine exitialimoioußim efifiefcitisian dementes putatisfuifienoSj^uod iüiusfcedus femper caui' inus,focietatcm nunquam appetiuimusf guid in tâ fœdd er immani belua uidifiisinum mores traxe^ runt ad iUum uos {num officia^nufides^Nihil ho rum. quid igituriut ocio fiilicet confuleretis ue^ firoAtd ne ueroiHos in bellooccubuigt;nus,ut efifiet quod uobis morte no Ara partum Turcaru tyran^ nus in ocio eriperetiH£c fi uobifcunt agerent ma tores ueAri,reAà iam hinc,quiuejier pudor eA» arreptis armis iretis in hoftem, neq; tant£ rcprcf hëfionis infimiamfuflineretis. At cum pr£fentes non pojfiunt, tnortui uobis patriam fuäin qua no.-ti funt,o/lcntant:uobis fenes amicos,uobis nurust uobis parues fuos commendant nepotes. Nolite per deos immortales, Equités, hunc lUorumcineri dolorë inurcre,ut hanc rempub.pro qua illimor' tui funtjimmanifiimo hofti prodatis. Proponite uobis ante oculos,qu£jùcies rerum, qu£ conditio ueAra ßitura fit,uiAore tyranno : infiiices ueflras toniugcs,erumnofos liberos,ueAras cqnt^mclias, n f ftnimo

xot

aninto itunmmcpcrpenditettum ctidm, gudlrsdit winosfîititM bdbititri co^Me-.qui humani generis tales hofles flint., ut in (ùrorcm a^ntur hominît occurfli.Hultum lüorum.atq; hab it um recorddtni w,q:{dm ßrus flt,z^ bdrbdrus,qudm mindrum ple nus-.morc pecudum cdpvttonfum,dtq- linteisin-uolutuin-.minAxfcmperßonsjfltrioflajäcies,truces oculi,deto!jflt barbadabrum-ftrali conueflitumpi lotinhumdnum os,jtirore,libidine, et dmcntid ple n:im:itdhec,mollis, ty ad talos demiffa uc^is, to-tum tegens corpus, ne quaßrte pars in ijs appdre at homtne diguA. Huiufmodi dominis,no agcr erit tuus,nonuiilus, Kon uxor,non liberi crunt ttta: idem ent necis er uit£ dominustnoit le^,jed fltfle, carcere,catbena,uerbcrtbtts ad omnestefludscott flteßcietlibidines. Ciuidueröilla,qutemortea-cerbiorein redduntferuitutemiquodtempla Dft «/«fzitw,lESV CHRISTI religionibiiscoit fecrdta,M.achometico impuro focddbit cultutquod ardsmemorbe CHRISTI mortisdicataspro-phanabit omni fcelcretuobis peena capitis cultum •Ulachometi prlt;efcribet ; ad aras MacbometiedS, templaq} eins duceminitliberos uestros cx flnu ue {iro abripieM ad impietatem flue religio nis. Vos rtiam ipflos fl)retos,contcmptos,uiles,erabicilos, ttouis initiatos facris pro fpeilaculo circuducent, atettos Syris,St(ri(ccnis,ludlt;eis deridendosprabe ' bunt!

but.^uod ne iwbu décidât Eijuitef,ineri miHiespt tÙK rß;coniu^setidm,ltberos,nlt;is,no{lraq;m ig-lt;-nem abijcere,quÀm tdntæ crudelitdti ßroctßimi hoßif concedtrc.Aßgt;icite,dljgt;icitc Elt;juites, hdnc imbeUtm fenum,nMlierum,fdcerdotum, inß,ntu^ turbdmjqui uobts cum Idchrymif dd pcdcs proie^ äi idcent,uobif fupplices niAnut tèdunt,uos arät, obteßAntur0i,utfi drmii tueri fc non uultii, igne exurdtis mßUcia corpord, utitd fldntnut dtq; incendia domeftico À pdrentibui, uxoribut dc libe-ris ucRrifjlibidinem er flupra Turcicddcpelld' tis. Qjtod huiufnwdi monürum unejudm ndturd tulit,qHodportcntum,'Dij immortdle5,ultimd ter Tdrum folduitqudnt ^nuerunt tale,qudm ifla, e^ S yr tit dtq^ Chdrybdif pudicitid,reliÿonis,dc om nis honeßie ffitdiqui ttd cjccus dmcntid,prlt;eceps li bidine,incitdtus fiiroreßrtur,utcü induditd,ne^ dicendd libidine,omnid clduürd pudoris dlioru/m çr pudicitüe perßcgerit,ipfe nuUi parti {ui corpo rispoilremopepercit. Quid igitur fi feruiemits tum tetra,foedoq; domino,quid inqudin feruitute folabitur no/irdmtaihil eß Equités: non eß nouu feruirc uniifcd hoc nouumferuitutisgenus ell,^quot; dntehdc inauditum,in qud pecudum coditione de^ terior ßt luturd tud. Pdruit orbis terrdrum Ro-mlt;inis,feruiuit A{Jyri{s,fubicäus ßiit Pcrßs'.fcd ta men er Perfdrum difeiptina,^ dignitdte Ajjÿriia rum^

204

tum, crhumatuMeRotnanoru, rcleuabjtur do lor amiffte libertdtii:hoc uero tyranno ß orbii ter rdrum cadet, quje luxfolatij, qui odor recreabit nos?num humanitatem ab homintm hoflefnum di gnitatem ex incerto patre natofnum ab e^ßreni di laplinam,cr d 'Barbaro expefbabimui doärinal iUa Uiachoineticafunt,flagitiol'a luxuries,inbuM nacrudelttaf,contumeliofa fuperbia, ßruittuiwit ßrenda: quorum folatia lüa ßtnt postrema, dolor, maeror,gemtui. Holite qutefo Equités, breuitate orationis meæmagnitudinem et atrocitatem Tur cicte ponderare feruitutis:neq; uerbis meis conten ti Citis, quorum omnem uim cofumpß, dum tot ho ras dico de ijs quæ minora funt,pr£ illis qua co-gitoat qua uerbis ita ut fentio, explicare nequeo: qua uosuellra /ßonte cognoßetis,ß Vngariä uo-bis ante oculos poßteritis: qua ita mißerabilis eß, ut neqs mea,qua nulla e{l,neq; cuiußquam, ad in-flammandos ueßros cotra holle ueßru animos,cio quètia requiratur.Sed uideo uerßari quandä inter Uos opintonê, qua uos in hoSlê penè iam eûtes re-moratumTurcaru uidelicet tyrannu uinci non poß fe. cui loco diligëter occurrendÜ ebl,ne inani de/Jgt;e rationc occaßonem bene gerende rei pretermitta tis. Ego enim cum uideain non cum dijs,ßed cum homme beUwn eiße nobis,plané non idem ßentio, quod multiminciqi Solymannum puto,ß no alio.

tarnen

taf

tttmen certèiüo,quod ad erigendos ucjlros animot fuffîcit,guûd elt;i redti fît fors,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efjc potcrant,

dum non erant,illlt;i eliam ipfd po/Jùnt non ejjê,dtt funt:lt;ju£cu)n itd diccrrm,fdtisßcerem uobispro ueüra prudentia Ec]uites,neqi alù argumenta i me expeéklretis.S^ed uideo quid fufceperim.noit uultis tritis hifce,(fx obfoletis argumentis cxpu-gnarià mepotentiam Turcicam: proprijs illMn fuisq; criminibm conuincam neceffe eft. Itaßciä: uos quod adhuc ficiflis, me attentè,diligenterq; au diatis. Etß multa ßnt Equités, qute quàtn infirma, fit,quamcp uacillàs Turcica tyrannis deinonfirët, àmetamenbreuitatis caufahocin loco pr^eter^ mittentur: crne quid fin^:re uidcamur ,ifti ip(i qui contrà dißgt;utant,in medium procédant, nos doceant,cur uinci hune tyrannum non putent. Si propterea,quôd interdum uiilorem eum uident: ficiunt imper itc, cum uiëloriam ipfiim,non uiüo' rite caufas perpendunt. Etenim fi uiëloria adi-mitanimumui{lo,ne nobis quidem contra Scy-thof fit animus,ne fit contra valachos,contra lAo fchos,quibus exercitus interdum nofiri cefjerumt. fedfineq;Socalien/is clades, neq^Bucouina ce^ des, neq; grauis ad Opocam iaëlura exercitus uos deterruit,quin clarifiimo uiro,atqi fummo tnt peratore, lOANNE Tarnouio,c!' Starodu-k expugnato,lirage ingenti Hofcouiam fitis ul^

h,CT

ioS

ii,amp;4d Olerthium memorabili ui^oria Vätti' chos uiceritis, Scythia infinitos uobis poftei defe triumphos prabuerit:hoc inquamjß uiftis uo bit in uiilom ueßros licuit,cur ctiam in Turcicd uióloriii ucHram cju/ercre uiéloridm uobis 'non li cct^Vidctit profiÂô Equités ■.qui mihiaddicen dum campus dctur, in quo meo modo poßim ex-cürrcrc.cT multarumgentium exemplis planutlf ßcere.uiHoresfdpe [eruiutßc uiélis:ueriïtn cum rts ipß palÀin loqudtur, non oportere idea deß' cere nos, quôdTurcdrü tyrdnnusfape uiäorßt fit,uiiaoridm inijjant ßciantxdufds potins uido ria nos doceant.quaßiuüie funt.ß ferudtd fideß fdluo foedercß iußo hello TKrc^traw Rex tiice^ fitiamp;'fgo iliumßnnidandum cenfebo, (y“ qudß quend.tm inexpugnubilem Deum uni cum i^ü ddmirdbor: fed ß dolo,pcriurio,ldtrocinio iüuin creuiffe cflcndero,neq; ißis creddtis qui huicdd' uerfdntur fententia,neque uiiloridm ueßram de-ffcritis. In quo lüud primum quaro, undeisle Solyntdnnusßt?aut quod hoc noinen eH Turcdf undeporröndtumiPoteflquis mihi comonßrdre parentes fuosiEquidem multa legi,plurd etiam dU diui adolefcens, tarnen neq^ ex fcrmone hominum, neq^ exdnnalibusuetußutiseruere potui memori am ortus fui. Subißite quafo Equites,ß quidßr

me prttterii, euo'.uite Griec^rn atq^ Eatinorii annmlesf

!

imniiles,0ui resgdlas citiniu gentimn diligctiti^ tnè cSfcripferunt.’ne^; nAtionem,nrlt;j;geiUéi Jicq; ßmiliam,ncq- poßrcmo hcmincm hoc nomine fit-‘ ijje uncjuam reperietis.'tiic igitur terr£ filius, tU' fcio ex folitndine,acfolti lucii cmcrfu^.potuit nuUo)jgt;lendore generK,nulla maioruin autonta-^ te,nuüo frétas patre:potuit inquam, bonis arti-bus,iic Ic^time bello,non dico regnufred aligaod uile manctpiumact^uirereiScd tarnen uicit. F go nobis dicam cjucmodo.Cognofritr foaos ueßres, Equités,audite cuiu/modi dominos ßmus habitu-ri. Erat ex Arabia fii^tiuoruin coHeda manus, qua cum lAachomctum defertorem Chrißiana re iigionis ducem cepijj'et,cius ipfrus nepharia inßitit ta,cum impia religicne ell frquutatcuius ilia fum-ma frit,nc Chrifliano cafo,aliquam putarët Deo gratiorem cfreuidimam. Habuit defertcr iUe do-^ dies ad bancßententiam dif. ipulos. ^am quod in Syria caput nefrra: religions effefcirent,mox ui^ cina Syrialoca latrocinijs infrjhre caperut. Ed uit turn frrs nefrio qua foriofis iUis, forte ilia qua denunciat nobis in Dcuteronomio Mofrs,cu tes beHiarum ob delida immiffurii in nos minatur Dr«.©quot; certè ifli rabidi canes uaflarunt turn ouile Chrilli,cu Chri^iani principes arma ex Afra in tnuttiàfuain couertcrant cadem, Sienudata Chri fiianispra/idijs Syria^cH ludaa,cr Hierofolymis^

iOt

i Mttchome ti Jifcipults opprefjii eH’.inde illU gri dusimpcrij eslßihif,ß tarnen imperium dicendS eR,quodlatrocinio comparafur. Aßam inquan inde ,Pdmphiliam, Ciltciam, Cappadociamq; cC' perunt,Pollh£c dißenfione Papali cum arderet ïtalta yByfantiumtatq} omnem Gr^ciam Turcd poßedit: Aegyptum uer(),dum Gaüi cum Hißa^ nii de Sicilia cr de Neapoli contendunt, occupti' uit.Ciuis in Rhodumflorentißimam atq; opulen tißimam infulam^Turcam introduxit,niß Maximi lianiCcefarii or Venetorum internecinüodium! Jam ueró Croaciam,'D£ilmatiam,vngariam, quit Turcif addixit,ntß Caroli Caßri^cum Francifco Gaüorum rege ßatricidiumlßc enim cR dicendu. Vn^ri£ poßremö dominuf hifce dieb. e^foilut-At quomodofrilmißne lachrymis did non pO' teß,Equite5.Dum diuißtm eßet regnum,diuißf Se natus,diflraila s populus, Joannie ey Perdinandi uoluntate,n£ dicam libidine regnandi-Ergo adhuc uideo,negligcntia noüradifcordiß noüris ,fraU' de ueró zy“ latrocinio ßto,Turcorum opes creuif-fe.o' prteclarum imperium, 6 mc tuen das opes,o arma inuida,à quibus armatus lajits ed nemo ,ne' tn0 nolens paruit,nemo cautus eüdeceptusifedde relida infulte,or£,portus,proutnci£,inßdijs, Id^ trocinio,fraude,periurio,non armis, non beUo, t(on pralio^tn Turcicam uenerunt potedaté.Tu mihi

mihi earn uiélorîam obijcies,ciudni hofli uolens co ccßi i ijs nw terrebii drtnis,dauibui lafw non ßum ntß incrmifiHdncputabis ejjcinutâain potentie, guienutu-cr fcruitute clt;eca,no minm domi gudm foriStdhecrcm libertdte hoflem reßrmidatfTu mi binoncoÿtdt-comunes belli cdfuiinon recordd-rii qudntd detrimentd dffèrimt diÇcorditc ciuilesi non intelligii, quim multuin proßt hofli,non fub^ ditii principem,non principi fubditos coniunélos rffè domiifed perinde dc ß uirtute uicißß:nt,necjue ulld comutdtio rerii pofßet dccidere,ctrmd nobiff nefalutè drmis qudrdmuiß ntdnibui eripisiCiuid. enim eß,cfuo alio uidorem Turcamßtiße aliijua/t do pûtes,dut cur huius fonddtdsopes e/Jèexi/b^ mes?Scntit hie tyi'dnnus,Chriß!dnos,lt;juos oppref-ßt,mcerere dmißd religione:intelligit Grdcos,fd~ pientes homines,mdximcq; liberos, cum dutores tpf] lcgum,morumci; humdno generj ßiß^nt,inui~ tos 'm tdntisßcruitulis tenebris. Cine legibus atque moribus turpiter uiuere Qjiiil uero Mdcedonia, orbis terrdrum guonddin domiitd,guo tdndem ani mo in ilium eil,ct:ni Philippos fuos dt^} Alexun^ dros recorddturfidm uero Crodtid,'Ddlmdtid,o=-mnesq; Cd;terieg:ntes,dt(j- ndtiones,lt;juid dliud co ^tdiu, nißutodorc dliguo opis ueHru: rccredtlt;e ßc eri^nt,c:y in tdntdferuitute fdlutemßbi ijiicerat^ Sentiunt hoc idem qitodamp; uos,imperiu hoc Tur 0 ciewn

efcMwi înfîrtniim tUè,cr(iuéd leiteuolen' tù fubditorum caredt,labile non rffe.Etftnè itd eR.Tempore tyrannorum /lunt res,non hominiM fide,nelt;ji uoluntatc'.ui crefctmt, occaßoneperc' tont:nonfeciMlt;]udmßngul(t corporum noftrori incomoda latent fub bond ualetudine,uerùm ß lt;jui grauior morbttf inciderit,omnia etiam minimaeit WAgno dolor is fenfucomouentur. Sic tyrannorS iniuriæ atq^ contumeli^ delitefcunt in ipßus pro^ ßteritdiis calimne’.atßquodbeUum,ßquæ msior uis,ßqu£ deniqicaLimitdstyrannidem tnuaferit, tum dcmum contra tyranntim ipßus fe ei^twt ' dcliäa-, tum demum fcelere ipfe ruitfuo ■ Nrc iniu ria. Cum enim beneuolentia ßibditorum imperiu continetur,tunc labores, tune pericula hominis tion recufant, tune uitam pro principe ponunt, ii quod à uobis fepius e^ßäitatum : quando uero nudo er metu homines coaüiferuiunt,prima oc-caßo,atq; minima ofßnfto quantumuis magnum imperium dißßoluit ac delet. Konftrt hoc ndturd rerum,Deus etiam non patiturM homo iniu/tus, periurui, mendax.firtnum imperium cenjhtuat: fiindamento opus efl firmo, uero, et fideli, ut in dißeio ßc^ multo etiam ma^s in imperio: quale nonfubeRtyrannidiTurcicie,fed conflata demi' natio quedam eR,excalamitoforumhominit tur ha,qui metu,crueiatu,[upplieiOfttQn fenfwn,fei

tingttdm liiertatif amiferunt.QUitpropfer no e/l, ^(juitrs,cureot ijui Turcis feruiimt,metudtii: [an gUKueßer,fratrc(ueüri[unt,eodem cruds [jgno cjuo çr uos tnligniti:quiuos grcui[cruitutis pref-ppondéré mtucntur,uos per Chriftum Ie[um,per fanguinem iUitu prouokis atq; lÜisfùfumjorant, obtcßunturq;, nefecruore Chrifli ablutos, impie Me Machometicd foedari [tmttis. V eniat uobis in meutern conditionis [ortisq^ comunis. Nolite com mittereut banc calatnitatem fratrum ucdroruwt

grandinem m agro uicino, ociofi fpcâetis. Verèdum proßdo uobis eÜ,ne libertate Chrijlia norum à uobis negledaiUtta cum illis [eruiatis.Sic Ucob feruiuit ctim filijsdofeph ucndito Aegyp-^ tijs»Sic regnum amiftt Saul^cwm parreret Amale^ colfraelis hoßi- Sic ïudaa dcßucacißime [eruit^ feruiet^}[mper,^uôd Romano regno perterritat rcgnii Chrijii p romouere noluit. Vlcifcitur DfitJ fempernegteâam teligionem, nec quauis pana efl contentas,[cd delet de libro uitie, cr radicem negligentium ac flirpem de terra ciede,fuppliciot at^ [eruitute toüittcontrà uerô,^ui iuÂitia piëta ti^; Opern firunt,nunquà defcrit:femper iÜis prte-Hö eft,[emper manum ißis [uppottit,necadät. Pau ci Hebrtei, ^uot gentes Chananteos deleueruntS Paruus Dauid quantum proftrauit Goliadiluditb imbeBisfeemina,enfecruento abflulit Holofimis

9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ut

cäput. Ader it nobis Df , E qui tes: hdc tantum f^e armaÇumite,utfi-atresuejlros inlibcrtatein Chri flianam umdicetis:pugiuibit Deus pro nobis, lHi etiam ipji qui feruiunt, domeflico motu excutient iugum (eruitutiSjUifis armisueüris:ita h£C tyran nis er ucßroerferuientiumfi-atruin'ue^rorum labcßikita motu,Deo nobis propitio,corruet.

Qjabd fi quis adhuc Solymaitnum uires^ Turgt; cicas metuit,qu6d exercitus i'pßus maximam par' tem exTurcis conilare uidet, prudenter isqiiidi ( nihil enim cfl tenure audendum:) fed tarnen nu' tus hic,ß qui fubeflytoÜi iam potuit,tQt Chrifiia' norum feruitute:quorum cum fit magnus nunU' rus,ßcile,ubiprimiim iUisfjses aliqua noilrteopis affiilfcrit,ipfi fibiperfe ad libertvtem uiam qui' rent.'Etenim uis Turcica perfc ta!isell,ut tiumC' ro non fit contcmnenda,ffncre uero non magno' perepertimelcenda:qu£ coniunäa cum komini' bus captis, terret orbem,ut uidetis : ipfa uero per fedebtlisefl,acomnium malorum plena. îJamfi quis expendatgenus hoc totum Turcicü,non oin^ nes ibinAtos,fed etiam^çy quidem maiorem par' tem,Turcas ex Chriflianis reperietfiilos- quoru quigenerofa mentefuntprtediti,in mocrore fmtt tnaximo,ur^nturq; flimulo graui,quod libertate dmißct,afidequoq; deficerunt. Magnushic me-tus e^iE.qtlites,nolitehoc contemnere:femper 'nt'

i’î

pdctinproditoristnenteyfcmperanfe ociitos ob-ucrfdtiir,nungudm conquicfcitiüeipleDem, ex-probrat tjcitè fceltM pcrfidæ menti, lt;i ^«4 eR dcre liiliti:jùrijs atq; intemperijs tbtum complet pro-ditorem,dics dtq; noiles confceleratam mentent exagitdns. Ç^uid ucrô illti par um 'ne ßdiunt mî-tnum,quod MM,proMUi,plt;iter, aliter uixerunt, Chriflianiq^ inortui [untmihilæquèjmihicredi-tf, cruciat homines, quàm dißimilitudo uittc pa-ternlt;e:ct prtefertim ß ab ijs deficiM,quorH uirtM^ dutoritas, ptnélitas,multis feculis jùerat compro-bdtd.Pojßemmultosproßrre,qui yenetijs,urbe itdlilt;ecldrd,dmeßmtuiß, defcrtores Chriflidnlt;e reliigonismunqudm hilares,fed femper demißidc trißes.quorumquiddm ex lAdccdonid uir grduis, ey' ut uidebdtur literatus homo,cum ex eo quicre-rem,quaßgt;etandemßdcm Chrißiproderet,Quo te(lior,inquit,in tyrannide contra iniuriam ßnt. Quid-redire no uislh;^!Tn:j,inquit:quo uerbo ß)0 dbijife queflus eft.ïnfitiitiÇunt taies,de quibus uos uno excplo flatuere poteßistquod ad /fan ueftrant folatio uohis ejfe debet. Vir magniis ZT memora-bilis, ac omnibus honoribiis à tyranno prnatus, ibraimus 'Bajfa,nu'nquam potuit obliuifcife ex Chrißianiseffe ortu.Alter ille Solymannus erat, in cüélo imperio Turcico:ipfe remb. defirebat pa ceßpßus uclutdtefiifcipicbaturbeÜu: nihilq;àty

O î ranno

rttnno eu itto non erdt comunicdtum:Gr honen f/t Ik dtq; tdntui honorum crgloriæ ß)lendor,ntot' quam marorë dercliëhe fidei obruere m fflo potu jf.lmó uero eo animo in beüucu tyranno prodi-' batjUtfuo pariter dtq; tyranni interitu libertatl ebrißidnis m acte qunereret.Cu/m^ hic iUiitt inui ëiiK animui celari tam non polfet,damndtuf prO' ditionis.a tyranno necatui eft.Putatii humc foluni ibraimum (ùiffe tali in tanta feruitutelmulti fùnt taies, etfi conditione dilpdres,animo certèiHi pares, cr baud fcio an non nuilto etiam magis tyran KO inßnßores.Si enim ibraimum non continué comunicatum penè imperium,quid continebitil los qui hoSii fôris, tyranno pr^eda funt domi ? I-imperator exercitui,in acie interitu quit rebat tyranniiquid freiet lüe, qui pecudis inflar o-mnibuf pralijs atq; oppugnationibits obijcituriïl lum domefiieus u[iK,cr ^anè fraternitas tyranni placare nonpotuit.quid placabitillum,cuiaj^i-cere tyrannum phas non eßiibraimus omnium re rum affluentiam, contumeliam exiHinubat ejfe fu-amiquid coÿtabit ille,qui ne ßtiritu quidem, que ducat, cr quo uiuat, habet fuumi' Equidem ita pu to -.ßmuldto ad tempus nomine, occultata Chrißia na mens,accrbior longé in tyrannu eH, quam not fumus. Kos mouemur aliéna mAlo,iTlifuo.nos au dimus,illifentiMif.nos tifnemus,iüi ßrttnt. iccit

to tdntd dcerbitdte feruitutii contotï,ueheiWfttiut dtni/fdm religionem requiruntfCiudm nos poßiJe^ tniK. sic enim fc reshdbet,ut tum JetiMbona tu4 friitids, cum illis cdreasxt magis äeßdcres dmiffà^ quàm dmdbdf pojfc/ja. Quôdp qui funt in hoc genereTurcico,qui tantarum rerum iailura non ini)uentur,ij nobif metuendi non fumt. Heq^ enim phdi e{l,ut eum quem Deus rcliquit,homo metu^ dt. D f wdf j/li Ht pufo,non meliore conditione pe rimt, liberi cum erant,qudm nwnc,cu fumt feruiî itd ut mis folis feruire expédiât : homines partim obfeuri, partim itd flupidi,ut ne libertatê quidë, remntAximèhominipropridm, inteUigane: tales funt,ut dccepimuf,ex agricolis captis atq^ ex agre fimm hominum turba,quorum opera tyrannus in ßßis,in cunicuUstdc 'm uineis agendis interdu ab^ utitur.’cr ß quando militibus pdrcit,hos oppugns tionibus obijcit,ut in ijs omnis propugnatoru im-piet/u reßingatur.Ab ijs periculi nihil liberis eA; nondmMilliuefird,non ord,uulttiiq; fuftinebut, liißßrtiquisetiameumetuit,ne 'm acie infein-currdt,quem hoflis in ergiflulo compede uinAum det'met,nedußigat.Qtfdmobrem non eAcur re^ ßrmidetis eos qui à uobis er Cbrifto deßcerunt: partim quod ij qui uiri boni dc ßrtes fumt, nunf quam obliuißi poffunt/uam hone eße pdtriam, in qua nati.abluti, Chrifto^ dicati funtipartim ueri

0 4. ^uo4

ilö

^ttoHjqukhdnim rerum fenfunuUo mouentur, gt;nbsp;fito cr dlieno iudicio funt contempti cy dbieilL

Reflit ipfd per fe Turcica turbd,ign3bilis qua-imbeUis Afla:çy certè eiufmodi, qualent cum olim domuijflt Pompeiuf, hancq; contri C Cæfarem bcdo ctuili duceret,uno pr£lio cum Ca fire comiflo omnein amiflf.çy quidcm non flne ri fu C. Ctcfirif, quod Poinpeiui exgentetâuiU,tî!^ imbelli,belligloridmt(tque triumpbos quarerct.

Nunqui ifli Afla in honore ret bellic£ luit:amp; ftquitido uicit,numero hotninum uicit,non ^nc' re. Qjiidegofltciiè demonflnre pojflm, uobii prafertim^qui uefln uirtutc earum gentium om^ nes impctui fuliinetii,cpi£ in Aflihabentur pra^ eipu£:Scythian dico,ey M.oflhouidm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tue

quit robore militumftue tiumero cotenddt,nonfl cile rcperiat ultM prouincidt totd in Afli iRis pd res:qud; cd dutoritdte in re bcUici dpud ueterei fit erunt,ut ey Mirterndpudeagentesndtum,Gr il hi primisbeUandi drtein hunc ipfum deum trddi diflcjflrdnt. Pt tdtnen hoc adhuc poiihominum tnemoriam duditum non egt;l,ut pari exercitu Afld' ticiicopijsfît duobiidliquando occurfum:tribui, quatuor, quinq^ homttuim millibui ad fummum, hoc regnum fatis munitum, contra omnè uim Afîa ticam fcmper fuit. Vereor Equités,ne cuiimpe-rito fingere uidcar.uobit certè qui cxi^o milite, uiginti

xir uiginùScytharunùUiaad Vîfnouiecz occidi^tt,^ utrd hæcuideri debent. QuidStarodubû capto, capt’.uorum nuiltitudo no ca fuit, ut omncm excr citum ueHrum numéro fuperaret^tot enimfùpcre rant ciedi, ut fiminiti Imperator loames Tarnoui uttimeret,nefuus excrcitus uincere ßcilim ho^ Üe5,(iuàm eaptos retinere poffct. Itaq; homo o-nmium mitißimuf,gladio in multos animaduerte^ recoaüuseïl. Tantum illemetuebatftbi zyÇuit àcaptis,cüplanèdeefjentqui uMot ducerent. Ex ^«0 fat is apparet, imnMnitate,feruitute, name ro,Aßam femper fùiffe celebrem:animo uerô,in' pnio,uirtute,inßriorem cundis Zuropte prouin cijs,à quibus contempta atq; de/ficda fempep ßtit. Qjie enim alia res Si^fnundum Imperatorent olim incitabat contra Turcasique Ladislaum re- ' gf tn uedrumfqu£ Ludouicumiqui inffntibus Tur carum copijs territi nunquäfuntiüe^ aliam fu-iffe,pr£terhancquam uobis dicam. Cum nihilin ijs uiderentingenui,nihil magni,nihil liberi,fei feruitia quiedam contrada cr latrocinijs affueta, degenerem uero ac fcruilem turbamtßbi autem c» fcocgf nc rf fu^tiuorum certamè effe pro legibut, propatria,pro maioru dignitate,progloria, pro imperio,decern illis pro uno fiuntuift. At in/èlici ter illis contcmptus is ceßit. Fateor. t^eq; ego nuc diff Uto de illorum ß,do,fed de animotqui nunquÄ

0 f creuiyct.

tl*

creuiUèt,nip ex inJignitateatij; uiliMe hofliit^uo fit,ut Turcte nunguam paucos itduerfurios ßne iit genti Rrage fuorum uincttnt,uiâores^} bac parte putantur.^ute fupere^ ctedi. Uec mirunt e^ ui do riant iUi parti tribui,in qua laffata uirtut aducrfa rij,nonfatiata conquieuit- itaqfsi^fmu^di,La ditlii ac Ludouici cc^ui, animare uos in bofte ma^ gif debent,quàm terrere.nec cogitare uos conue^ nit, quod uidi funttfed quo animo in hoftem ibant uidere,quàm ftrti,quàm inuido,quam^ exceüen ti.Mors femper eft bominiscomes,etiamft inode nuitquam ps,fed in aliqua cafo humili delitefcMtat uirtvm bonum dtq}ftrenuum,ftgt;e bona, propofita, fortunam armif qult;erere decet,ey' eum finem boni confulere,quem Deus forsq^ dederit. Hoc mente uos femper ft,iftis,ftcut cr Uli quos comemora-lti,uthorumnudtitudini,paucitateuc{lra non ce deretis,quoslibertate atq;dignitate fupcraretis. Nrc iniuria. Vobis en'm libertiüem beüo,uobis di gnitatem,uobis imperium,non alteriqu,eritis. Se cut eH in tyrannide Turcica. Quicquid beüo qu£ ritur.tyranno qu^ritur : uidori nuUumpr^emiu, uido certapaena.Si auffturdipendium militi,no honor cumulatur denario.fed feruitutis intendi-tur coditio. Pr,edô ad nutum adfisiuide ne quopi-am abfts,byenies,tedut,imbres, fri^ra toleres: elfte notatuf lot ire non potet.lUedat non utbono

ret te,fed ut dato feruitutem notet ttunt.O'eonä tnoranda priemia, 6 honores prlt;ec[itros,ô expeten d4in condittonë,in qu4 uiüorf)ocfolo diffrrt 4 ui (iojfortif ab imbelli,quod f^lédidiiu feruiat. v bi funt qui honores mirantur Tur cicost dij uelint ut illos experiantur,quoslaudant.IgnorÜt uideÜcet ifii.quif ßt honoruerus. Uon eil equus,mihi ere.» dite,nee pra’fiilura,nec purpura,neefexcenti Co * tmtes honor eA. Siqutdem honor uerus efliüufÏre quoddam at^ excellenspriemium,cofen/ù ciuui liberprum kominu,ob uirtutem uiro bono tri butu. Htc igüur qua; feruis à feruorum domino tribuuntur,honoris loco nos non ponanus'.habe-ant fibi iüos fùÿtces equos,habeant purpuras, au ro abundent atq; ueile,prouincias etià atq; regnu obtineant:omnia iila quantuuis praclara ßnt,at^ que eximia,non uirtutùfunt premia, fed autora^ tnentaferuitutis.Quare prater metu nihil pror-' fus uideo,quod iUos incitet in pugna. Dua enaa funtres qua alacré in acie ficiut milité s libertatis amor, et priuati iuris jpes. Qÿid enmi eß cur pu^ gnare uelis,ß neq^quicquâ babes tui quod defin-iM,ne(^ uiilor 4 bello liber unquä quiefcastlta^, ut incepera dicere,cu Turcis tyränus fit lex,aqu5 bonî2:cr cu uxor,ßrtuna,liberi po/tremô, in rM nufint tyràni:no fané intelligo,quid’na iUos inflS taet in pugnaiaut qua res fuadebit ilUsut in firoeê

boftent

Z29

boflttn îibertitte,dignitate,t)Mtorum exem(gt;lii,ir-ruant. Jccirco in imltis oppugn^tionibM ani-mäduerfumeß,ut in oppugnAtioneKhodienfi amp;nbsp;Viennenß,ßilk tUos co^ àd mu,ros,uiq; atcj; uerbe re adigi,ut udüum confcendänt. S ic uos hokin ur^ hcs oppugrurcßlcti5:itd Starodubumßtd Oppo cdntoppugttAflis-.ubiuefler Imperator,non quo-^ modo incitaret uos, fed quomodo pr^cipiti per df dud curfu uoldiites inhiberet, Idborabdt. Curfquid uolumtdte,jide,uirtute incitdti, nihil arduum di uincendum uobisputdtis-.ut etidm jhidiQ abrepti pr^cipiti,obuid periculd non uidedtis. Turciç ue-ro cum di oppitgndtiones dtq^ beüd corpus no dni mum dffcrant,tdnqudm iumentd ßinudisad mu-ros er in dciem cogsntur, in qud mAgndmmunt hoßem dcmortemprteßentem uerfdri dnteoculos uident. ciudmobrftnidm uosconieélurd perßii citis,qudm inuiilumturcicumimperium eße pu tetis,quod fußinent frdtres ueßri, quodtuentur defertores fidei,promoüentßigitiui,continent nd turd ferai dtq- nuferi.

Sed cum conflet bellum hoc neeeßario eße gC' rendum,imperium etiamTurcicum debilitaribel loßdngiq;poßc,requiritur ßrtaßed nobis beüi gerendi modus. Atq; uttndm,Equités,no in ea tem pord hæc dclibcrdtionobisincidißct,qudndo non plusdb boßibus drmdtis nobis ^periculi, quam domeßieis

221

domeâicii noflris difcordijsttjuibut etictm ß hoflis noniidßt,corrucre tamcn polßumiis:qutis ß reti^ mere in animo F^,ßuürd omnis h£c i nobis ddi-Icratiofufcipitur. Quidenimdeßndcmnisinum pac(m,qua caremusinum libertatem, quam amifi miis,dum priuatarim rerum cura auerß omnes i cotnuni bono fumusidü omnibus conuentibus atq-Comitifs hoc folum qu^eritur, quomodo amplie-miis ornemusqi priuatumiconumia uero hoc ma doredèfehaberenonpoißmt. Üamßcut priua tum comodum ex communi crcfcit malo,ßc etiam bonum comune expriuato nafcatur incommoda neccßecR. Vœdus cum hofießrire,a bello abfli^ nere,in otio uiuerc,cÖmodu/m cuiq^ efi: fed ex ijs morbi publici nafcuntur iUißuxus,difcordid, iefi dia,diminutio imperijßibertatis amißio. Contri uerö,ß imperium propagarc,ß gloriofeuiuere,ß ab hoße ifietui uis, fubeunda funt tibi omnid itl4 incommoda-.defcrendum eflociumßmtermittenda . uxor,neglig;nß funt liberi,ßigus,dliuSf hyeffiet tolerandic. Sic uiuebant omnes qui olim potieban turrerum:ßcuiuitTurcarum rex,quem omninf agentem,çr nunquam quiefcentem meriti rnetu-unt ij,qui nil curant niß ociû. Sic etiam uiuebät ntaiorcs noHri, qui colebant pacetn propter bellum,ßrtunasq^ fuas non luxuri«e,neq- deßdiie,felt;l beüorum inftrumentd effcuolebagt;it:q»orumfapif

Ul

'ïmlittm nbsp;nbsp;nbsp;pruJentiam ß fàerùnui imitdti, ßcili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

ü* id quod expedit dg;mus,(y tn mutud concor dia atq^ beneuolentia uiuemu^. Sic cnim iHi uni-' uerfam Rempubcertis ordinibus definiuerunt,ut quoniamdifcordia turn oritur,quando quiifuum -reUnquens,altcriui fungitur inunere: ita con/litU trant Rempub.ut quifq; ne^itium agerctfuutn, ty ut uni rei cy fuo muneri intentus, ßciliut Gquot; utilitatem cr concordiam ciuiü fuorum tueretufi

Aratorumprimum conflituerunt genus, penet OMseßet uiHutneceßarij cura. Secundum genut fintile huic Sacerdotum eil,quos diuint in nos M luntatis interprétés ejfeuolebant.Tertium, Equi tum,quo in ordineuoseilis,cui}odes Reipub.ati^ firmamentu etterorum ordinum. In hoc Repub, ita defcripta cu uiuerent nudores noflri,omnes lU' ^tio intenti fuo,ßcilctuebantur concordiä: non prtripiebat aratrum colono miles, non pugnabat pro gladio cU milite facerdos:[ed arabat colonus, pugnabat miles, docebat facerdos. Sic colonus frit ge,miles armis,lingua facerdos,opera in Repub. probabant fua. Horum autê omnium Rex apud iUos iudex erat arbiter,cuius in manu frdeli ho nores erant pofiti,atqi pant:hocqi folu propriu i tffr ac uere re^S putMant,ut cuiiq^ uirtutis atq; nbsp;nbsp;i

ignauitin Repub,idë ejfet teftis CT tudex. In hae procuratione, omnibusjuis opibus ißum retinene dum

Junt exipini4i4nt,iiligenterqicu{loiÏiendu,M ati ^uo cafu ab hac comani utilitate,acl priuatam fui atlt;^- proprtam utilitatem delapfiit,tangat tuu, na parcat meo:néue poflremo HcroniaittU iüat can-trt câtiknat, Rrx folutui lege,principif placitum ItXfidiuflum lt;juod rcgi utile Koe ergo ex Polo-'-nia exclufo,foli propemodum ex omnibiM gentil hu tyrannum non uidimut,ita ut adhucfinitimic gentesßrmäbonorum regum à nobif petit, ut ho rum arbitrio pace componant, cr ab armif difee-danttuelutihuiui fapientißimi.atq; parentis pa' trite,Siÿfmundi re^s autoritate magnoru regum fepe placauimus diffenpones-.ob cuius in Kemp, mérita,filium,eo uiuo,in celfa patern/t dignitatis ledecoUocauillisxuifalutem atq^ßlicitatem-.ciint ipßus optimi regis,tum etiam ueür^ falutis, atlt;^ cotnunisP,eipub.caufa,ßcutifrcitis,ueüe op-taredebetis. Seduidetis‘ne,curdi(fenfio inter il los nuUa ßierittcur in fumma concordia, atq^ be-neuolentia omnium ordinu uixerinttnon alia pro ßflo ratione,nifî quodquiflt;^,ut oflendi, ne^ciu agebatfuum,ey' fuo quifq; ordinecontentusfc ui uebat,ut mcomoda fui ordinis compenfans como-dis,alterum ordinem non appeteret. Laborioft fiquidem ell agriculturaifed à beUo remota.Dura nilitia-.feddignitateconfficua, Obfeurum eßft cerdotiumif^tranquiUitattcomwnitum. ita rr

£0 0*

»»4

g) CT caw hac ratione uiuentes,uerèglorUri plt;i terantffein optima Repub.uiucre. Nos ttero ^uo tnodoiPudet dicere 'E.quitestliccat etiim ucrum di cere, ne(j; moleftumßt audire. Id quod tMtope-reafflixit Rcinpub.ciuid iüud e^f (fiter ordines'di fcrimentiullum:imô uerô ex omnibus ordiitibus unus ordo e/ißdliis. Fundos cjuterimus,agros co lii«us:hùc couentus ttO)(ri,huc lcgcs,huc lurd fjie Haut : qiiomodo ßitidus tuus fit meus, ejuomodo promoüeatur dgrilimfs,(lt;uopafto terminus meus tui ßmdi premat fînem. (taej^harum rcrum cura,omnè curam abiecimus btîli'.omneséj- ilUpr£ clarté artes, ejuibus hoc regnum creuit, extindl^ funt, cominilfiiriorum,iudicum, caußdicorumil; turba. Rrgo centurio cefiit iudici, miles conufia . rio,!mperat or caußdico:)^reti,contcmpti, abie-éliq; omnes fitnt,(iui regundorum fimum amplian dorumq; non tenentartes- O ‘miferam Rempub. è regnum cito periturum,nifi quamprimum animos uedros ad munus ueßru reuocatis, niß agros colonis relinquitis,nifi caufidicos deferitis^admi-niRros difeordia;ucflra::quibusabundant, crin primis charos habent ij qui cpprimiit uos, qui fil uas depopulantur ucflras,qui emne ius atq^ bo-numperuerterunt. lüa lÜa funt uefira ornamentd, iüeesl uirtutis ucflrte atq; gloriæcampus : Vala-chia^o[chouia,Rufiia,Vngiiria, Harum pro-uinciarui»

uinciaru uiÜorij! atq- tropb^eis nobilitata eft utr tui ur/lra, in ifla, honorii utcj; dignitatii f :dc,re gum uc^orum teJlimonio,coUocatd:ßcq; orndfit ah illis e^,ut regts non duts,domini non fubditi, buiui Rtipublic^ tß'e uideamini. Rt tu tame tot txtmplis nobilitatus,tot trßimonijs maximorum rfgiï illuüratui,abdts te in ocitmi latitabis infyl uisthoftem negligesiflAtionem rclin^uesdmpcra-torem dtfertsfarma. ttiam, nt ejuod bcüißgnu do' mitult;eßrtefit,conuertes in ucmerts ? ututs cunt iudicticaußdico ßruiesiccmifßärium ßtdaberdet cum hdc^è^okorte uicini inßdiaberis agroiçx tan-lt;juamin bófiicö,in ipßui ßrturiisddpune graßa bere^ Rt'adhuc, o bom cullos iuris publici, pacis g ■ eomtnunis,Ei^uitis tibiußurpabisnöntenteu tuui'etjuui nunejuam in adeßtnt,ntmciuam ca-lira,nuncjuam koßem uideri,ßdfemptr in dolo-re er in grmitu ciuium tuorum ßt ucrlatia : er cß tu poßremo ipfcypceunia afatoristui, uendideris ofßcium noininis at^çmiliti^tux? ISionßc maio-rcs ncßri,Eguttes,noßc. îi^tinguamilii merce-nario milite deßndebant patriam,nunguam impe rata pecunia : er breuiter,uitam lUi priui guàtti ofßcium relinciuebant. QtMrt in-bocivnö occupa tis,rar£ erant Utes,iudex rann, comilßarius, cau'-ßdicus,ßre inauditiis. Curt ejuia nikil putabat ad fepertinere,niß bcllum.-uiüas utroißeultatcsci;ßi

p as ent'

21$

ta ont)us,cjudntißcmnt, indicant aÜA publica, Grandts pojjcßio marcis tum cmebatur centu, ^uahs nttnc ncn onitur tribus miÜibus. Ex hoc precio apparet antmus. Crcuitprcciu po/jeßio' num nunc:eur?quia creuit amor kabcndi qui Ijiif' lijs commumumrerMr. rci oriiauitpriuatas : quo fit.utmultifhtum hunc Eeipub quo nunc uti-fnur,antepcnaiu lüi.qut olim jùit. Et ita mediusß dius,fi uillas,ß uxorcsftleruos dcniq; noRros ui' dcM, quis non mijcros atq^ iticpcs dues illosputa-bit,quis non dementes ac plané fui oblitos, Tamo uios,Tanczynsliie,ö’ Odrouaz,cf c,eteros iSu' fli es tum uiros,qui ue/k,,edißcio,conu:du,mktlo d,ffri-ebai!t à tenuiorum uitat Vidtflsopinorin Vifn,cc,inTarnouu,in Tanczynin T-ynliouo, non nulla ex iUa uemfhte derelida,ornamenta eti am ilioru,quibus tuutelgt;antur,quæ nueexa^tan tur rifupublico. C^tiid uero erattllud,in quo exid tabat uirorum illoru uirtiis,aut in quo fielt, erit'ip, fcmper admirabilistin bberè dicenda fenlentiaM defindcndisle^biisiin propagandislinibustin lu-chda patria. In hac ceu laudis etgloritepalajlra eomnnlbuirilUi cerdbant bitcrfc.non quis lüo— rum effet ditior,aitt lautier, fed quis fenatormeli or.Caufidicum nejcicbanf.liies relinquebantiiidi citipft uero fumm£ Reipub pratfldcbaiit. Itaifi mtrito tumßcrcbat Polonoruni nomen^mtritö fi' nitituii

217

hitimis erant ßr}nidabiles:m/ritö pacem ßrebatj non pctebant cum fuum quifq; cum incomodo tu-lit onus,propter falutem communem, iti (jua cju’f-queputabat continerict'fuam:unde iuße,pie, ac' ^uabiliterq; uiuendo,tantum re^num nobts codi derunt. I^uncucroin contrarium abierunt om^ nia. Ho^rnt timegt;niis,pacempctimus,imperium amittimuSjlibertatë^; ipfdm uix retinemus, Curf tjuid quifij; curat Cua,communia nemo. Hoflis ad' eli,non tuemur.ontzllui prxda abit, non fcqui-^ mur: er cum contra hoftem uocamur, conuentua prias dgm:ts,le^s explicamtis,cdußdicos adbibe mas,numholhreßfrereliceat. Decernit caußdi-ck; arnus effi fumenda ,ß hoflis intra fines regni adßtfin exiucrit,nonfumenda. Atfiiit,incenditt udjhuit-.dbijt:quid tinn poüeat habeo priuilcgiit: fed hefles habet tua habeat-.nühi fdlis eil id quod ’ rcliquit. Ërgo ß tu neq; defindes id quod poßi-des,neque recuperae id quod amittis, quid reflni (äiud,niß ut tk ipfe quoq; pereasl

Sed flcitè,inquies',reprehendere citiq; efl, con fulere uerofoliusefle uiriprudetis.Proinde quid freiendum ßi dicito. Scio, Equités,qua autorita te,quóue rerum ußt prxditum eße conucniat eü, qui conßlium alijs praflure uelit:quds res cum iti me non reperidm,timidè fané ad hanc poflremant partem,atq; diffidentcr accedam:uos quoniamme.

p t, loqui

21»

locfid tloîuiiliSyCo anime me dudietis, quo folctit cos quos rebus uc^ris bcneUcllc inteüigitis : sicq;

I uobis prima difftlicediu, niß prias ,quem ad ßnent pertinçant,cognofcatis. iUudi^tur fîtiam poß-gt;^ tum,lßcm in pace poßtatn nullam uideriyej- beüo falutrin quteri oportcrc. Hoc iain neinini iießrjii^ obicurum eßfe arbitror. Maiorumntorëfi fèquC' mur,bellum ^cmus fi,ctle:ß uerà leges de flipeit difs dudimus,’wn fanè intclligo,quomodo Tured', rumreßflemus tyraniio,qudruin altera merceni^'’ rio milite contra Icuigres excurfiones uti cenjet,, altera uulgo omnes egredi iubet:fi hofiis in regno fit,gratis,ß uerà extra nùlitandum fit,ftipenduiin àrege decernit,quinqi marcas in haßatos fingU', los,Pecunia itaq^,utuidetis,opus eftgrandi ,ßtie, qua nihil bom licet ß er arc : paucis uerô copijs-Turdsobßflinon poteft. omnes fißerimus adni' xi,uicimusE.quites:zx (loc non propulßtndo, fed infirendo beÜo. O ntnibus itaq^ flipendio efi opus, de quo nunc lam cogitate, unde nobis fuppedite^ tur. Vobisimperaripccitnianonpotcft,neq; UC' ftris aratoribus.dum ipfi militatisiKegia ucro ue diÿilia ad tucndam quidem règiam dignitatë fuß' ßeiunt, flipendio publico non ßu^dunt : qu£ etiil à maioribus noftrisin hodpfum inflituta ßumt^gt mhil nec bcllo,nec pac.c,Pcÿ£ maiefliti défit, quod ad iùiusinu,uuis,admintflrationemq;pcrtùt‘' at,Si

^^9

nt.Siigiturnecf; uos con^retii,ne(li rend pecunia tdnto ßtpcndio fufficit, quid hello fictfdut quid eß tertùimquod uobisßipendium poHiceatur^ Sed hic nobis occurritur, e:^ quidan d pcritis:Veterë hdnc ejjè le^m, Cdßmiro magno rege latam, qu£ uobis extra Poloniam militantibus ftipendium à re^ decernit. Equidemß banc mentent huius le-ejße fcirem, qua inopia ftipendif ueflra uirtuti hdbenas inifceret,uosqi à belli gloria ad ociUatq; inertiam reuocaret, autor uobis ejfcm, Equités, quo pernicioßßimam le^in primo quoq^temporc tollerctis:ncq; antiquitati eum honorem haberem, «tin ipfo penèregni inccndio,in Ic^ uobis pcrfù ^um quietis cr ocij quaratis A.t cum ßsiam maio res noßros in conßtuenda Kcpub. hoc in primis ßcibaße,ne re^s ueUri plus le^bus crßnatu,itt hoc regno poIJènf.pccuniam re^bus conßtuerut tantam,quanta nonexercitus alere, /ed dignitatc fuam reiße'fußiiKrepojßcnt.ex quo apparet, cum leges de ßipendijs ßrrent,non hoc eos Ijteih/JeM regios prouentus ^ipendiarios ficerct : hoc enint paitlo mhil relinquerent regi,flipendio etiatn pd-rutn darcnt:fcd hac illi lcge,ut ego arbitror, regie fuorumßroccs animos ccrto Icgum infißebant in ^.Videbant multas Eeßiub.temerif'ate regum co cidiße^cum aut potcnttores bcllo laceßunt,aut ho mines utiles regno aliénant,aut omnino beüum no

p Î neeeßa-

IJO

ftece/Jarium fufcipiunt, Iccîrco cum con/jmilet in fuo regno cafut meti{crcnt,plucuit iUii, ut Rex (ommunicato conCilio uobif unt beHum fufiipe^ rct’.quodfi noUet.neccjJaric) continerctur fiipett' di/inopiu.Hocituq;illi modo reges fräs doeuC' runt,con/ilio publico,tiontemerujtepriuutlt;i bel la elfe frfcipietidaiguare haclege,ut uidetis, noit opcram ueRram ucnalem regibus ueflris propotK battt,fed bclla ab illis legitime fufeepta cum ueßrU autoritate atq^utilitate coniun^bat. Hane men tern legis maioritmfr friUe,multispublieisexpcdi ttonibus planum freerepo/Jiim,Ei]uitcs. Ham amp;nbsp;Ladislaus contra Amuratbum patres ueilros du* xcrat,nullo flipenJio datoecT Caßmirus huiut f ater,cum MathiabeHum in Silcßa publice fffr fit-fine frmptu froterà loanne Alberto reg: bel' lu cß Stephano Palatino gfrim clb,abfq- regis Ä» pendiQ.Quid Sigifmundus hic frpicntißimus at^ glorioßßimus rex,non ultra ac/pottteueAra ob' latababuit arma,contra externum hofiem I Cunt ergo uos patresq^ ueilri toter tan tas res gjferi' tis,non pecunijs regum ueßrorum.fed bencuolett tia iUoru addudlifatis docuidlis ■ er quid de huius legis fententia iudicaretis, er quid uobis ipfis pr^e fcribcretis-.Bonitate mmirtim uellrorum regu eon tra bodies excitariuos,nonpecunia. Qjsam men' fçm eùm alias fcmpcr,tum nd nunc in primis reti nerç

2Jt

Itéré deletîi,ut nono noürùm bttmunitittcm 4 bet lo,inuèrbiilcgumquierc(t:ncqi in tantispiricu-lii,,quomodo oeiofu4,fc(i qtiomodo omiiinopt tiui ,[0^^:^ cmni tengucrfatione poft{)o(itj, trailabifh nos pr^bcdmm/dpientijiimo dtq; mul tii uidorijs cldrißimo ren cuius citm obfdpicnti am diuindin atq; pr^sldntern, turn uero ob uirtu^ temdtq^fêlicitdtem,cddutoritdsdpud ontnesgen ' tes e^,ut hoßes non minue, nomen quint drmd, ipji us metudnt,cr amicifocietdtc tpßlt;is nbsp;nbsp;nbsp;affinitote

phrimu g^udcanctquoru ilU mdximîi num cru dd~ iunxit,C!im opinio de ilUnsßn^tdri uirtute pr^~ Has atq; diuind,tu ueró res bene acßUciter ffßie., qu£ tot tdntisq; uiâorijs iUnftcdtie funt-, ut in jjra do tri^ßmi quinti annt, quo regndt^ name runt annoram,ui{loridru numeroßtpropemodum c5 fequutus. Vndcnonfolummultdrum prouincia rumacceßiontbiis,quds deuicit,hoc regnum com muniuit,fcd etiam potcntißimoruregumt,princi' pum,atqi nationum focietate ey affimtdte conßr induit:itdutGcrmdnidm,Italidm, dtq; Vn^riant certo propinquitdtis fcedcre cu hoc regno coniutt das habcdinus. NJ Mt cftcros prlt;e termitta duces, principes, tefrarchds,reges, ciiquibus cenubia, aßinitdtcq; coiunxit,Cdroliis V. Cjefdr tot natio-nu rex, mors atq; terror Turcaru, dtq; Saraceno rii,nepte cxßatre «t nMtrimoniü regio filio data, p 4

IJÎ

Germdnid)n,uno focictd-tiiuinculo cum Polonia copulauit. Ç^uid Fmli' naadu-Syhac eadcm fua filia,non Bohe)mam,belli' cofum rcgnum,îÂorauiam item ac Sileßam, huic rcgno adiunxitlquæ régna amp;prouinçi^huiufnio di flint,Pquites,ut ZT tn^nio çy in rebellica()r£ ft3.ntia,frcilè cieteris regnis anteceüant. Ndi» ut de Germanis loquar, quibua hiec laus omnium con fen(u tribuitur folis, utbellicam uirtutem parent ' cum ingenïj pr£flAntia obtineant. üam cF in^' nio eiufmodiftmtfUt oès bona artes, q^nia pri' dar a jhidia,quibus ad humanitatem inflituimur, è tenebris in Iticem ab illis ftnt reuocata, atq^ hu' tnano generi refiituta.P^ciuerô beüicie laus quie maior effc potuit,dut quo (igno lüuftrarialio dc' buit, qiùm quo d omnium ^ntium confenfu, nome Romani imptrij à Latinis cr Gr£cis ad GermO' nos fit translatum:ut multis tempelhtibus iallA' tumatq-afflid:um,inGermaniam,quaß in queU' dam fidumportum,ßt eiedum,in quo prifcam ma icjÎAtcm,ac ueterc dignitaië rcouperauit. Hiec iÿ tur Germania, cùm affinitate uobis focia cH, atq; amicaitum uero bis oppugnata Vienna,amtjfo nu per exercitu, Styria etiam cr Carinthia depopu lata,dc fwmma fui iinperij timet,cy hæc eadem pe ricula [cruitutis,qu£ çy uos,metuit, beÜum nunc poß totinßlices cafiispublicep(irat,Cdrolo, Fer dinandoq;

2ÎÎ dirtMdoq- ducibiK:qtioru alter Germanos ac ui-IpanoSjdlter iAorauos atq^ Bohemos aducrfus jn lm çyquot; ue/lrum hoßein dumnt, uos ob commune periculum ïn focieutem bcüi uocaitt:uosq; orant nefoedere Turcico,néue iUius focietate induóli, ciïm Chrißianosomnes,turn uos poldremb ipfos, inmiferamatq- calamitofamfcruitutem prodatis.

Ciuid enim nunc uobis ad falutem deefltnum copi£fquie ex ueflro ordinc confici poffunt,dd bo nünum centum milita: numrex ? cuius prudent ia magis quàmarmis hoc regnum ad banc diem ße-tit:nuducesfquoruuobis magna eAcopia. Quid cnim deijsdubitetis,ctmfalusatq; uitaueßri im perif,loannesTarnouius ,ßnffilariDei fummi beneßcio,ad h£c tempora huic regno natus fcrua tusq; imperator eSlicuius eximia uirtus ,uarijs cr diuer/is generibus bellorum/ic exercitata abßlu-ta^i cft,ut ommum fummorum imperatorum oin nis ante fe memoria laudem /idle ßt confequutus: quiquoniamobfalutemhuius regni natusßiße-ptusq; imperator cH, ßui debet hac Rejßub. dit licet,fummi hominis uita atq- uirtute,iii eoq; ipfo If cm benegerenda rci coUocarc: quigrauibus ac difßcillimis huius regni temporibus,fpemueilram fepe ac omnium opinioncm fuperauit. Eft prate-rea uobis uir fumma autoritate fummoq^ confilio pradituSt'Petrus Cniita,quipenèpuer. in militia p s difcipU-

SifcipliMmprofiélus, iniximif bellis dcerrimh^li hoßibus miles fuit Uiaximiliitni Ciefciris,ftimmi itgt;* pcrdtoristin cuius exercitu cum multa documen' td uirtutis dt^; præüdntiit [u£ cdidiffet^ftc ub iüo probdtiisin Polonia pdtridm juam cftreuerfus,ut rt db optiino rege Sigiftusndo dignusfummis ho' noribus hdbcretur:!:::r uobis ita fit fùitq^ femper grdtus,ut iK(j; autoritdtegrauior ciuifquam,nelt;^i uoluntdtept apud nos maior. Hoc hominead O' mnesueflros cdfus re^è ut eminiEquites, cuius fi' dem ergd uos,con(ilium,uoluncdtcmq; pricHanté fepe eflis experti. Longum csi coinmcmordre c£ terostde quibus magnum e^l uos hoc fentirc, eos efjè idles,qui CT conßlio uos regere, uirtute tueri,eyconflantidconferudrcpoßint Quid igi tur reliquum ejl,ni(i uthanc ficultatem pra-fentis temporis conftrdtisddfdlutein ueüram,neq- cont mtttdiiSjUicum uobis à Deo omnid ßipoeditdtd fint,uos tpß uobis deefje uideamini. quanti enit» hoceft£quites,dutquomodo dtuinæin uos uolun tdtinon tribuendum,qu(gt;d GermAni,'ßohemi,M.o rdui,dtq-l:liJjgt;a)H,potentißim£gentes, bellumge runt cum eo haße,qui nuüi magis quam uobis inß diaturlqitd occafioneß utcmur nunc, licebit no' bis in perpetuum eße fdluis :ßn uero dimittimus tantam occaßonem, quanta alias nunqua ßiit,non intelligimiis,qu4ntu pro benefdo dcbe/nus Deo,

CT idé nobit eucnict^quod fhiltii (blet,quipcfuii boni 4 ßrtuna illit oblatu eil,qnôd itlo malèfitnt up,nullAm pgt;rturrlt;e grittiamh4bent:japientes con tri, quad rc ßrtuita bene utuntur,mAgnim pro tnuncre ßrtunx reßruntgrutiam. (X!fitndo,Equi tef,qudndofalute)n ue/iram cum lihertittc deftu^ dctßyp nunc Uldin negligetis^nimirum re/}gt;onc!ebi tis,quandogt;feceßitlt;!Hpo/ire}naincutucrit. Ef cß quipqiiMi, qui lihcrg hoinini CT' ingenuo dlium ne ceßitdtein putet ^erfäi ne^eißprefer delMi pu doreinmain pldgæ,flimuli,career,feruorum ne-ceßitdf e^l,non liberorum beneq; hßtutorum ha minum. Quod ß nos in aliud tempus reijeimus, metuo ne [erd nimis pocnitentid dicamus^I^tan pu-tdrdintqud: poß:rcnid foleteiße incautorusn excu-fatio.Multa nunc huiufmodi dicere pojßunt V«gt ri,mtiltd Greci,multd ïüyrij:^ breuiter, multd, ab hoc tyrdnno qui oppreßi funt,ßnguti. 'Verum quid prodeß Ulis nunc illud dicerc,ao putaramf Sic enimßcres hdbet.Dum in concitatotcpc/hia-[oq^marifdlud eùnduis,tumnAuclerum,zy' nau-tis, ey qui uehuntur,diligenter ftn^los curare ■oportet,ne quisneq; uoles ncq; nolens euertat nu uimtquödß tempejhitis,md,risqi uis, euerßam na^ uem obruerit, nihil prodeji dmplius,neq; guber-nAtor,neqi nduta,neq; uedor:Sicuos Equités Pa-Isini, dum fdlui [umus,dwn ßorentißimum regnuvt obfittfWUi»

eitinemui, dum integra uire5,dum dutoritdtent, dum opes hdlgt;emus,cogitemus,guomodoßmiis pf ui dtq} liberi. ^iihil nobis deell:non Rf x, ßon ßtiA tus,n:on copitetquje bond quidem fwtt,fed itd, ut uos illis utcniiiii- C^uid enim nobis proderit fapicii tein efje Regem,ßnos uerbis le^m nùlitidm reçu fdbimusgrdtuitdm?quid duces optiindtesq^ ueßri proderimt,ßnos intpfo hofliumconj^eitu dißgt;ii quot;nbsp;tabimus, de priuilcgiorum er de legum iure {amp; ß ed quic donüin pdceßunt trdfldndd,nos in dcieni producemM^de ijsq; reliüo ho/k inter nos coU' tendemusHd quoddlidsmdgno cum Reipub.detri tnentodnobis eft ftâum. ÇiUdre nihil omnino /pérandum eft boni,nifi,uobis uolentibusßdpien' tißimi regis er fendtus grduißimd autoritdte,bellum ßierit ddminiftrdtum:tum ueroßoeietds dtlt;p dmicitid primo quoq; tempore uobis cu Germums coniungendd eftiquos etfi promptes ,fud fponte, le^tionibus tdmen excitetisiprincipcs etidm iüo rum in mutudm bencuolentidmpondtis, pdcemqs inter iüos cücilietis.Et quonia ed dutoritdte eftis, ut etidin re ff re er docere errdntes poßßtis, detis operdm,quofideicontrouerfids in dliud tempus reijciditt ; nunc uerö,cum drmis,non dr^mentis Uldcbometus fidem Ckriüi demolitur, rogandi4 nobis funt, ne periculo noAro uelint uideri ßtpien tes. Res non ftrendd proftdofttd uiles Chriftid-

nos

»37

nos oês^uibufiiâ uideri, ut in noßro fangttine exul têt ttrbitmtu fuo^it.i ut etiü À prouinciarü cr re-gnorù cura auocét principes et reges inanißiinis fuis gux!R:onib.quM,impunitate opinor adduéli, aliâ quotidie gignutcxalia. Quaproptcr mife' reantur aliquàdo noâri:c5fidercnt,quota diminu tio imperif Cbriftiani fit/àôtaxlades etiàpriores-y et bas recèles recordctur,feruitutèf2bi etnobiiim mtnentèajpiciant:nos fupplices exaudiaHt,ne ue-st lint incalamitatib.ncftrisohètareingenijfui acuo mè. Hicccgo /àcienda uobis cenfeojEquitestfcd i illudin primis, ut uoßpß reieüa priuataru rcrjMrt'i eura.omni opera^ itudio,diligentia irihac bclltm incumbatis, in quo uno pofita clifalus ueßra. Hf c» ntihi ui fa funt ad cominuncin utiÜtatcmpertinere.t Quodß quis potiora habet,furgat,et dum tetttpui eß c^nfuiat'.quodcunq; ucro ßeritts^ßcuti, id ratii Deus atqifirmum habeat,falutisqi noflr^e^^atqf ■'li'tgt; bcrtatisproprium,perpetuum^ eße.ttelit.'- ' S-TANISlAI orichovii rv-

theni ad Sigifmundum Poloniæ Re» gcm Turcica Sccunda.

Dllcm Deus ßciffet Sigifmude R«Sr, in Rcmpub.fidcm ' ucró erga te ex alio potius cogno-uißes, quàm ex hoede beHo dicendi gpwre. quo d etß necefßarium rß,non ajßrt tante

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illatn

illdm alacrltatcm in diccndo orator!, feis iii dicori pricfertiin tanto comrnendarcpoßit.Qjild enim minui licere uidetur,(]tlt;àm me hominem pri Ui(twm,tcnniing:nio,tnediotri rerumufu pricdi-' tivm-,cipitd te Kegcmfummüm,acmultii uiiloriji clarißimum ducem, de bcüj ucrba ßcere iVeriini t^uonutin hee inca fors ßit, ut miht non nUui tempus diceiididaretur ctpud te,quàm boe,quo tu tu-wn regnum in posiremum periadutn adduci iti-dcs,miritrinondebes,ß metu pr^efentis feruitutis excitatui^m con/feâum tuum de beUo diâurui prodierim.qui metus,inquam, quantui eflutdes: ut iam nemo fit in tuo regno, qui nunc de uita, cf delibertatefuaaginonputet. Cum enim Söiy-tnunnui Turcarum tyrunnui anteu narijs jempefs eyexquifitisartibus iterfibiin Poloniam muni-ret:ad eamq; rem foedere tecum inito, libertatem agendi qutcuellct fubßdio ßbicompararet,nuper denied Vn§irid,cxpulfo l'erdinAndi exo citu,o-mmbui pnefidtjs Germanorum expugnatis, finiti mus tibi,regnoq; tuo efißäits-.ita lüe multo fan -guine quiCjfitum à mdioribum fuis ex Thraciaitt Poloniam iter,tot excrtftibus Vngtricis ciefis,tot legionibus Germanorum delctis, anto deniq; inter itu fuorivm ftbi,regnoq; fuo per Vngnriam nu-per patefècit- Cyuid enim aliud fibi uolcbantper iuria illa^quibusiUcabs tefoedus eß einentitiis?^

Î59

ftf/î ut hóe fraude abs te itrpctraretjt/uèd 'Baifetut 4 fratre tuOjMaebumecMi patre, Ainuratbes à pa truoarmiiimpetrare no potuerufit. Quidnantii lud e3^fVideticet,ut tu reli^oiiefœderis impedi-* tuf,neq; Valachiam de/ènderes,ueq: VngdriiC o» pem firres:ita tÜe animo jcluto aclibero iter cere per utramq- prouineiam in Poloniam fiepe-condtuf,tandem atiquando inito tecum fadere co ßcit. Neq- cHim aUter poterattreq; uero alia uia idfea/ßquipo/f- fferabatinifißrte ita dimenlë Solymannum ejfe putamttc,ut.nonintelligit quati tii olim vladtslaiopibics AfTuirathipotentia fra^ £ld,debilitataq; /it:à Maihumeto etiä quibuf uiri bus,quanto animo,queue inginio Valachià Caß» miruf pater tuus recuperauit.hiecilleuetcraciint recordatur, turn e tiani hiecnoua atq; tua no igno rat.Te quoq; ab ijs ortum eum effe,quim trtmeret Aßatquem dome dues optimum rcffm,ßris ucrà omnes gent es bello infgmmßteantur effe due cm. itaq; cum interclufum fihi iter in Poloniam uirtif te tua uideretßinulatione foederis atq^ focietaia^ fublatis de medio armis tuis,fenßm, pedetenlim^j per vngariam,cr per Valachiam uiamßii in Po loniam muniuit.uidente cr fentiente te:cum qui dem fibi iUe omnia,tu tibi nihil licere propter ini tumfeedusputares, Sie iBe Valachia occupata, yn^riaetiam fubaäa,non folum harum prouin.-

24°

cidrum uiilorcm fe cfje arbitratur:fcd ctiarcgnif ' atq; impmj tuidominam. quod ita in manu fua ej' fe duett,ut bocpalàm diflitet,Poloniam triennio, ad lummum quadrienniapcrituramtquam tiocan eins ad tc nuperuirjvrtis induflrius, toannes Ocieski Ic^tuf ab lÜorediens detulit. quncldnè uox.indicio tibi ejfe debet,quid iUefperct,quid ue testet. Qjtâdoentm tfti iUi primùmin orcuox effe cocpitinum,cum is cum Ludouicó,pojiea cunt Perdinando bellum ^ßit^non opinor. turn'' cltint te factum atq; amicum appeUabat,tumte ad ini'’ tiationesfiltorum or adnuptios inuitabdtjtude-' niq^ omnibus afftcipsfcxdiusiliudßinfßnmdbstf^ b.i expugnabat, Anncro twm-hiec ab lUo tmifft cfluox,cuuir.cLtrij^imus,ac omnibus bdluis iau dibus cumulate imperatór Joannes Thamouushi aufftieijs tuis fiifoi/it^to^ Petro.;Valachiamrece' ptduc tum qutdem. namtHo quoq^ tempore,pne^

tibi coiUra Petrton wrbo}reilera autem eou' tfd te pro Valaehïa aderat. Si eretr tu antra femd per Solymannofvciusalq^ dmicus,nuper‘uerè ha jits effe ceèpiâi,dubitare non debes^ab Ulo U'S ami citiam tuam,qua}a nunc abfqlt; caufa tOntefiiint: fed Poloniam,quanon fine caufa femper cotteapi ■ tut,omnibus illis ojfcifi atq; foederibus efiè qtue-fitam. Cui cum iàm undiq^immincaticumqiet V» ÿirisfo cijs,quos ante oculos tuos crudeiifnttè fit' flulit!

nulit: çr Välitchii,(juos tibi per fraudem eriputtj Poîo tiittn nuddtain àfe uideat,iaiklt, dcnunciatt nünAtur cjuee uult- Quèdfîquis tantis rebui fiif tilitjuid aliud moliri Solymannuputat, (juànt ut quamprimu hue irrudt,uehementer errat, 'èiutt ^uam iHc profrâà ita infaniet, ut opportunitatê tantam lecoruin temporum prietermittat, guantam nunquam antea neq; Amurathes contra pairuum,neq; M.achometus contra patrem, neq; Saifetits contra fratrem tuum, neq^ ètiam is idem SolymannM contra tehabuit.Quod ego ut ofitn~ dam,pcto à te, ut me benignèey attenté audios: neq; ea contemnof,qua: a me de comutù periculo dicuntur, N on cnim efr alienum à pralhnti tua fa pientia,nihileoruma]fernari,qua dicuntur ah ijs,quorum de uita cy de libertate agitur,quiq; ti bi pcriculis omnibus funt coniundi. Sed tasnen ii quod medemonjîraturum dixi,huiufnwdiefl,ut fua Ifonte cuiuis in mentem poßit uenire.Alterum enim horum Solynianno ncceffarium efl,ut aut ex । Vngaria in Poloniam diredà tranfeat,aut inde in Germaniam omnem uim belli confirai. Nf$ enim iHe Vngiria eritcontentus'.neq; etiam mterdidlH iUi effe puto, quo minus iüe hiiC^ aut illuc tranfe.^ at. At fi doceo Germaniam hoc tempore ab iUo tie tameffe,uinco,Poloniam omnibtütelis Turcicis ejfepropofitam.CiuidfioftendOsparcritte co^

tare^

14*

b)quot;?, quo paélo omnibus tuis optbtts,confllifs copijsdduentantent Solymunnum ùtuorum intcri tu prohiber. Quid enim efl,quo quifquum comtd tiones tuas alià transftratfaut quis eÀ.qui Jàciliut cum GermantsbcUum Solymanno,quàm cum Po lono (ire putatfnip ßrteßt ts,cui neq^ Germani£, tteq^PoloniiE ratio fit probe nota.Tibi certè, qui multo huiusgenlis u'ugt;imperio etiam Germai»' am perjpedâ habes,nihil munitius centra emni fiimTurcicamhacprouincia debet uideri. Soli enim mihi uidetur Germania ex omnibus propC' moduin terris atq^prouincijseacffe, in euiusfit manu bellum cum hoRe aut apertnm gn‘ere, asti iUud à meenibus ac urbibus propulfare:quarum ta lis ac tantahuic genti cil copia,ut urbs urbéprC' mere ac ur^re uideatur:qu£ huiulmodiÇusit, ut cr adificio urbiuin,^' uarietate munitionum,^^ magnitudine ciuitatum,cr multitudine ear um, cilè omnibus qua ubiq; funt urbes, antecellant: quibus Germania ita fidtt,utfingulas omnibus So lymannicopijsopponat.çy meritô qaidem.Quir enim eil, qui ab illo itioricum,Au^jhm, Vitem' bcr^m,l.ubccum,prietereo alias infinitas, ne e» numeratione tibifim molelius : quis inquam hai tantas,tampraclaras,tainqjmunitas urbesfrcilè àSolymannoputetpoffecapilcumVienna, omni bus rebus ijiis impar,bis ab lüo oppugnata uehe-

mentißime.

fiientißime,otnnein Solymanni uim,Miq; rnotei *tno duntaxat muro cxcepcrit,amp; hunc ipfum Sa bntMnumhoc eódemmiiro progredi longitii ue tucrit:itdille quantum quantüs erat, totus hieferat fn Vienna,ut dttritum dc dehilitatum exercitum iii inde domumreiucerct,ut ilium ©- itinerum

oppugndtionUm uehementer paniteret Clÿod fivienndtdntdcris contra uim Turcicdm,tdmqi ßrtit ßiit,quid tdndent iHum /}gt;erdre credis,cunt nliquds Germanite urbes ddieritpdrdtiore5,lon-geq; munitiorestqutc huiufmodi futit,Ut aliiif naltt rd ipß ttteatur,multdf drs er induilria, ncnnul-Idf uero hoininum ipforum uk atq- uirtinquie cü iüe inteüigdt partim periculo edoHu^ fuo,pdrtini reldtu aliorit, Germdnù nedfe ttoceii poßit, nutl tis rationibus efje prouifumtabuti ilium ßecundis rebui putarem, ßi eo bellum potius coßrat, ubi na miner lUi pugna cum mûris joßii, er aggeribus, qudmeumipßshominibuißtfutura.mihi quideni nihil uidetur co^tarc minus. Sentit enim cum dlio ^nere hominum rem ßbi in Germania firci quam ßerit olim eit CdppadocibtM,Cilicibut, at^ Syris.nonhic Phryges,Phryguq; urbes, fed uero( iRos Germanos Uirtute,armis,dtq; urbibus poteri tesreperict.de quibtisquoties ille coûtât, quam-uisßtinfolens,crBarbdrus:alio tarnen animuni ifementemconuertit.Sednihil httcin caufapro-

q a ßntl

ßiti:tte htec guident,(ju^ dixi,ifgt;ud hunc Uttleäitii firatur fanè,utfolcr,ïn tanto rcrum fucccffu amë{, Gquot; cd:cin:ciuiditMgt;t'nciUudcontannct,quod te feit intcllis:re,cadcrc Gcrindnidm non polfe,qMn f.mu.1 eodem motu Polonid corrudt^qu^fdhè res, finullddliddpfd tdnun perfc exeitdret te, ut in Germduid tMin tuorumq;fdlutcm defindds. Pf' £0 iUc cum hoc fentidt, te d tcr^o infcqùcntem iti' tcgruin dc Udlentem reUnqucttçjquot; no curdbit quo pdilofi'dnget te prius, teq^ non urbium,fcd bonii nivm regem,folo Ui.drte dc dexterd fidentem non eippctet,non emoUietînon omni rdtione cuertet, dntequdm ex Vngtrid quoq: pedem moucdtiut ud cuosmetu,dcccßioncctiÙ impnij iuiadiutus, bel' lumex Polonid non folum Cernidnis fed omnibus gentibus comoditis inßrdt. I« hdc ilium cogitd' tione uerfdri dies atq^ no fles fcito:buc feederd iHi us,hucpcriurid,huc ademptd yaldchid,hucpO' flrcmo dcuifld Vngarid fpefldnt:hlt;ec rdtio ctidin Germdnici berd,bic finis fiii',quod db iüo geftunt cli,nonut Gcrmdnidm peter Ct,fed ut Germanot db Vngdrid renu)ueret,perqudm (ibiin Polonidnt mdgnis Idbcribtis pdrabdt uidmiqudm cum id cX' peditdm hdbedt,cumq; dd Polonium infidmuto fiu dio rdpidtur,quid cdufte eft,cur lUum ex Vn^rin uii^orcm in Germdnidm potius,qud,m in Póloni' dmiturumarbitrenturiqudm fcitnuüo urrndtutn

nwro,

»47

fiiuro, fÿ- diitu ejjè ß.dlem,cr niiUoßdente pro-pugtictculo, tieq- teilotQuidßne belli quideindiß firèdiilli cauß rcrrMct.multasél^ i jjèdoceo, pro pterquMÜlicuejhÿo uenirehuc ßtneceffe: quid e^,quôd, ediquis pcßit exidimdre, qudtnobrent Germdnis lUeprint,quim Polonls,beüum ßciat? P.tenim, quid tam Solyntdtinui t imet, quint ne quo pado tu uUd focietute belli cum Germanis coiiM ^relcum enim iamprident fufieptu illi eßetdffini tM,qititm cunt Gerntdnii principibutpurtlmUed ui^ßlta, partim fororibuiinnMrùnqnium datû contraxerat’.tum uerô ntmc non iam fujßicio, fed terror 'mcredibilis illuminuafit,quc)d uideat filiï Perdinandi cam fiiio tuo coUocatam, cum quo ille non de imperio folum,fed etiam de uita bcüum gc rit. An ita iüe amens eSl,ut non intèlli^t, tibi non licere,neq;ßs elfe,ciut régis falutent, imperium, atq; dignitatem defcrere,cui tam fando fœdere, ac tam ardu, neeeßitudine es iundus, ctiam ß imI-lum fx aßiidis Ferdinandi rebut tibi,regno^- tuo creetur pericuIumlNuttcuerocum hoc Solyntan nus inteUiQttde non folum afßnitate Ferdinando, fed omnibus quoq- periculis effe coniundum, ca-uet dili^nter,nequo pado ilium uel à tergo ado^ riare in Audriant euntem, uel cundtinté atq^ pro craßinantemhuc uenire ant ettert as. hiec tile, çr alia nw,lta,qute breuitatis caußa prætcreotcu aper q î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tè fieri

14^

tv fieri fctitidtiiio dijfiret tcmpuifidui^or quot;Vn^ ÿirite idm hic tibi aderit:ut ey amM tud celeritd-r te opprimât, CT“ qutefitum iam olim 4 mdiorihu iter,dc uix tandem alilt;juando 4fie internitionc vn ^rorumplt;ttefi{lum,inPolonidm 'meat, atcfi, con ficiat.ad quam rem quid'nam lUinunc iam objhtl num loca ttd'infirendum bellum aptal num Vald^ chia^propugnAculum quondam tui regni tutuml At ilia iam tota in potejbite Solymanni ed. N«« V„gitr(4,c4p«t patrimony Polonici,ierariu Reip-fubfidium annonte, horrcum huius regni uctusiAt hanc quolt;^°proftrat4,atq; iu^latä ante tuos ocur-ios iacere uides.Hu tempw^At HU expulfii ex Vn gtria Germanis comnwdius darinequif.nifi jirti illud,quodquidam di^itant, cr quod nos fidfiu/n/t ffifie paulo ante docuimius,uideUcet ilium ex yn^ i ria m G ermaniam prius iturumtita credo, cu mce nibui Cerm4norum Solymannus,cr cum urbibtu bellum geret potius,quàm cum campe^ribu) Pft- i lonis quibui alterumhorum tätumdatur,aut uM nbsp;nbsp;nbsp;'

(ere,aut mori,nihilq- pratcrea tertium. Armis clt; nim,non murii,ttcq^ fißif uirtuf Polana creuif.eyquot; in campis pugn4ndo,notifub tedis deliteficendo,, tantum tibi imperium nuiores tui condidcrunt. nbsp;nbsp;nbsp;|

Ciuamobnm,fi neq;illcniumtionibui Germano nbsp;nbsp;î

fum fines obijcictMq; te à tergo relinquet.neque j fanfif alia uUq efl,quo minits Hie ad cogitatum fit- nbsp;nbsp;nbsp;4

ciiWf

cinMitpf)roperet,^uid cÆ t^uoi quis dubitet,Soly HMnnum non in GernMnia Poloniiim,fed at Polo-niit Gemumstm euerfurutniClnidihoc tibi noVn I ^rorum reUlt;iuia,non ipfe Petrus VuluchiKtnu)-

nent,prtedicunt,dnte denunc!4nt,m^gnum tmlMti ut fitgiasfiy ^aid faderi, m quid focietatit neue quidßdei SolyntAnni credos{Qtiodfi fatis nondum cernis,eu 'mßdilt;e,perfidid,fcelusq; Turci cum tot, tant claris ar^)nentis,ßgnisq^ luceant, Solymannum nullo fadere contineri, nulla fide coerccri:nuUa re infirendi belli in aliud tempus reijcitrecordare qult;efo,qult;efiterintlegationes c-ius,qui uultus legatorum, qu^ oratio, cu alias fem per,timtueró nuper,cum uirumßrtifiimum Bcr nardum Prethuicium ex fadere abs terepetebat: turn facilius illius m teuoluntate ftatues.Sed quibus tandem de caufis Prethuicium repetebatt Refirre hercle pudet:uidelicet quod is obfliret, quo minus firma pax coeat inter te ey iUii. Quid italQu id, inquit,cîi in^nti ex Rußia pr^dd rede tCHtes Scythas apud Ocacouium deuicif.quod pr^e dam inde domum,qu()d uiâorem exercitum re-duxit.Prteclara uero uiolandi faderis caufa. h£C iUe crebris legationibus,fumma cwm uerboru it:-, folentid dtqi impudentia abs te nuper repetebdt: ex quo obfeurum non efl,,Solymdnnum nunquant pacem tecum ficif/^ ,fcdinito fadere bellum ad

4

14®

Opportunitätei diftidtjjè. Cm fziiw ût» Vn ^riätn poßidcdt,cr Germanos inde eiiciät,fin^ nunc cdufäf,cnmenq; cominijcitur, utinde quiuis foßit exillimare,bellum quidem ab iüo iampride tecum ^ri reatq^ fióiii, ucrbo autë dtq- legitio-ne nunc prim'um denunciari. Qjtid enim qu£fo fi biuolnntäliudifln,uerbd^RED D I PR AE-DAM IV B E.Ciuid itä^quiä etßiure fæderif efi tuä,ättäme lege periurij eft meä.P R E T H VI CIVM EX CONFINIO REMOVE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moleßus e^ mihi, nimi-

umq; ob flut quo minus Valächis utdr cotru te,ätq; Scythii,utuolo. hoc utiq^ iüe reflgt;onderet,(i uerit loquiueüetAamueróiüiflrmones,qui paßiin iä^ äuntur äfenätoribui: fl tarnen fenutores dicendi fufnt,lerui atq^ tlla portenta Aflatica. Hi tarnen Ic' ^tis tuis,utprobrumobiecerunt,Scythäs homi^ nes circumctfos, uinilos 'm ergrlhdis abs te detine ri:militem Polonum 'm Germanorum caflris d' pud Pßlum effle uifumthoc fic dbire no poflè. Mul ta flint huiuflmodi, qu£db iUis paUm iaâantur, qult;e tu flcis ad te nuper eflfle deldtd,qu£ quidé idtn in ore flunt omnium:qu£ quorflum fleitant, quant adperniciemregm tui,iign 'mtelligo,quod cuun' diq^flt iam à Solymanno infidijs flcptum, cr cum totus hucffleftet,niittaqires eumprohibeat,twit foedus,tu)n fldes,non religio ,tion iw,non mos po'

249

ftremà ^ntium:contrag;funtomnid qitihuciU^ pracipitem impellent, opportunitdi ante omnia undicy inßrendi bclli,deinde afpnitates ac diente be Germanorumtö^ guôd caput eli,filij tui uxor, quaiUe fentit Polonis cum Germants in perpetuu conditume/fefcedus:hlt;eccumillefentiat, ey hac luce clarius fieri uideat,nihil amt,nihil coûtât,ni hic cupit,nihil optât,guàm ut confiftim Poloniam occupet.ad quam tantofiirore incenfus firtur, ut etiam iUa inuitus expromAt,(iult;e contra te diu co^ ÿtauittcr qua tibi contra ilium profunt, teq- cd« tumrcddunt,neteillcimpardtum contra um filant offèndat. QHlt;e cum ita fint, quid efl, cjuo minut paternæ atq; auii£ uirtutis mentor, tuie^; 01 pri-mis,teaUijuando erigas,cr iüam dexterammul' tisuidorijs Afldticis inflgnemexeras contratu-wm,regniq; tui hohem, qua et auertdt À tuo regno fùrorem Turcicum,^!' illud iter, quod interclu-fum iUi anted undiq; in Polonidmfiiit,uirtute rur fus intercludas tua. Cernii qua te circumflentperi cula,quaq} tibi praftntem intentent ruinamihinc effira mminet Scythia,hinc capta Valachia, hinc longé lateq; perdomita Vngtrid,non prafidium tibi,ut antea,fedpericulum.denunciat:neq; uerô iam duxilium definfioni tua.fed exitium tibi, rC' busq; tuis poHicefur.Gr qui fide tibi prins, atq; fq sietate fiter ant cogniti,iÙi ipfi contra te pro Tur-

J 5^

CW ärnu frrunt flentes quidiüii tncurid ChrifUd' ttorumimpi'd arnM inducret,quibuf iüi frdtres fu osPclonos euertcrent,fidcmq; Chri^i fcrudtO' rKtqudminVngiriafdnguine fuo obrueriiftt,i» Polonittquoqi dclcrcncquic neq^ tot cladibuf ab il lo defied Germdnid prohiberetftteq^ jjies transß rcndi in Germanidm Turcici bcüi rctardarct. Vt idtn nobis'm teunoomniipoß Drum reliqud ßi ßfes.Qjfid cn'tm eß Si^fmtmdc rcx, quod nos tan tis cinilos periculis ferudrc qucat, ßjàpiëtid dc' fiitudmur timineq- enim nos ad hanc dicm tantum armisßttimus,quantum dujßicijs ac conßlijs tuis; quic cum fumma atq^ diui/M Dn« w tc contulif-Jet,toto hoc tempore quo régnas,tiuHa nos temeri tas afflixit,neq; uis hoflilis peruertit.Sed eu donti fdpientia tud quieti,ßris uero tuis armis tutießc' mus,ad hdnc poftremam çr affiiîd annis atatent tuam mcolumcs peruenimus. Kccognofce quafi mecum pdulijßer Sigtfmunde, qu£ ratio atatis, qui curfus regnitui^ittqudm anceps çr dubius, quàm periculorum plenustSeptudgeßmus hie fe' ictus annus eft, quam tu natus cs:dimidium eius tê porisregnas.cßuodquieCoin hoc fßaeio tempus fiiit,quodnon teftetur,ftn^ildri'Dei beneficio te Polonis natum atq^ datum efte regem iCum enim duabus potißimis ac maximis rebus imperia, re^ opes cQntincdtitur, quorum dltcrafthatas dining

iiuittÀ (gundam forte ddtur,altera uero priidentta boKo quodain ndturg comparaturt^uic tarnet fut fèriorfit prior e, muit o maior tarnen efi c^eterii, qute ^utdem in homine dicuntur bona : qua fana dult;e rcs,quanto maiores, exceUentiores^ fuait in hominum uita,tanto rarim à Deo alicui/imultri-r buuntur tm.Quid cnim ad fummam prudentiam ioanni Alberto fratri tuo defieiticr tarnen hoc in-filicius fiât nihil. Quid contra 'Ëoleslao ßliciu« Polonia uiditfcr tarnen is eit ob resgejhs audax diceretur,nonfolumimprudens,fed homo ncquä fuitjUt illi e/fet neceffe in ea prolabi uitid,qult;e nuc oès horreinus. ItacT Joannes Albertus id quoi prudëter co/lituebat,quo minus exequerttur,pro hibebaturàßrtunatet Boleslaus pro^eroßrtu^-nlt;e elatus flatUtregnü prius dmißt,quam nwdu cu piditatifuteinucnit-Attu utriq; horit in utroq; dif-finülis,res quidë geßifii tantas,quantos in Poloniit ante te dutpauci,aut nemo : nunqua tarne fortuna, plus in rebus tuis,quam prudentia ualuit.oës ßqui dë res à te gefta: ut à coflituto ducebatur initio,ßc etiS certo claudebatur ßne.No enim tu imperium Oce4no,neq; gloria ter minabas aßris, ut canit bo nus poetatfed pace,concordia, atq^ ocio regni tut. Sic tu ad immortalitatë no fanguine,neq;occifor^ hominucorporib.Slraui^i tibi uiä,fed coferuand^i, pcliÿone, falute^ati^ libertate twru ,pro quibifi

î?»

fureilufot de tant is cumplurimd belld grffcrlîf fepcqiuiâorfiieris,ec^uis tarnen cü, ({ui te alto uultu prodeuntem in aciem uiderit,cjuàm uiâorë ex prtelio uiderit redeuntemilta in te neq; prudeit tia cedebat lè)rtunie,neç[} ipfa fèrtuna fecundo re^ rivinefjirebatur fuccelJu. Quem utiq; tu in rebut modum tenerenunquai» potuifjès, nifi hic Çen^Ui fiiijjet armorum tuorum:h£c mcns,hic ratio, ut non tiiwgt;n,fed Chrifli imperium,non tuant gloria, fedDci Opt.M.ax.aSlris terminares.undetu cunt r« domi prudenter,nùlitiie uerà féliciter gefferis, nuUâ tamê indepracipuatn laudë appetebat, pr£ terillatncominunem religionif conferuat^t/ic tu Rf X rfgttM Chriflianißimus non folum haberi,fei etiam did meritô debes : quid hoc tant excellens cognomen non uerbis,fed ßais,non priuilegijs, fedarmif tibicomparafli'.efßeq; quam did Chri' flianißimuf maluijîi,ne ßßrte mhil dignuan tanto cognonütK in te effet,in eodem effet uicio,atq; cul pa,in quaßunthi, quorum arma atq^atidoriitno publictc C hriflia nor um utilitati,fed priuatit libi' dini elaborant,quiq; cognomen C hriflianißimi ad Chrißianorum perniciem,ipßueq; Chrifli exitiu contulerunt qui ß nomineßuo digna ßcere uolu-iffent,nunquam neq^ ipfum Q^Caßare opem ßf' repereunttbus Chrißanorumrebut prohiberet, fieq^foeqbeliiTurcis contra Chrißanos effent.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QUOS

Q«os cum iäm undig- Turcico firro cadtre uidé^ d{,guid eft Si^fnMnde,in guo nos]jgt;cmdlió fitant habedmU'S^prieter te^aut ad qucm confitmamui,i cjuo opein pctal^ii{,prteter te^i^id cnim non ma dó nobii,fcd otknino huic regno failli ejjèpotejl,lt ne tcfquódcun^tu magnii tuis pericuUs dd hanc diem confcrues, gu^fumus ne nos in hoe polïrema guaß uitte tute däti deferdf. C mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polonia tant

faniHis legibui, tam honejhs inflitutis ornafilcui tantum imperium condidiliiieui htec tantd relin-gues^num filio^cui adolefcenti Solymannus uici-^ nus imperium incertum fiicit.l^unt nobis^guos fit ßien/os metu,dc folicitudine uides.num religuit Chriflianisiguos bellis inteßinisperire cernis. S a tymanno igitur.hoc enimreflat.O'. miferam con^ ditionem,udndm^ noßram Jfem. O ' inanes ruro/S dtq^cogitdtiones tuds,fguidem hunc ilhefinent habebunt,ut in tuo regnoßuraße^s abs te condi tds,ritus,rcligiones lefu Qhrißi per te coferuatdèi impurus Solymannus occupet,dcextingudt:utin Poloniaregnum Machometieït confiituat:utPaf-feimpuriydtq; tiltferuigètis Ottcmdnicie,phdnn /j)olient,dras deijcidnt,fepulc hrd maiorum euer-tant,liberos ante ordpdrentum,uxores ante con-iugumftuprcnt,uiolcnt,bond,firtunas diripiant: nomen ipfitm genus^ Polonicum exciddnt, dc de-leant:poßrem0ßd guod wper ilium Stri^nio «

■ nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pto

^^■4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

^fo jrcißeuidimut, ut Polonii ctefis,fîuuicq; Hutenui cquiexundMifanguittfiOmne Sarmdti^ cum ccnfccrct Machumeto folum, in quo regtiA' runt,ac ChriHum co!i(erunt,nwrtuiq;fu'nt onimt tnaiores tui. quiß una uoce loquerentur, hoe dice rtnttHos Siigfmunde regnauimus quondà in hdc terrti,inqthitununc,qudmcù drmis noftris cbfi' feruatam tihi trddidijjèmiii,no nwtuimui, ne quid huic regno noceret TUrcicd uii,euiue nos rcliqui' dut conßeienddt tibi tranfmitteremut.^ieq} enim Amuratho inßfiior,neqi Machumeto potentior, tieq; Hay feto perfidior potuitpo^ nos huic regno hoflis eße,qui tumen omnes pucë petcre ù Poloiiif per nos funt coaëli. eu hue ^e in hdc terrd fepulti fumus.hic drM,hic tumulos,hic monumeta uirtU' tis,reruqi ^ftnru eondi nobts uoluimuSjque httC' rëtin tutehi ac prxßdio drmoru tuoru, qu£ tamé , cmnid prater /pc cotnoueri uidesäduentatis Soljgt; manni metu.id hie'er^ ille aderit,de nobis mortu is poettds oeciforii muiOru exaélurustinfultabit eru delis ille cdptis ar is, cr nobis fepultis-.hac /polid, cr has mattubids,h«ec etiam ipfa triumphoru infi^ gnid,qu£ nos de Tureis uiui tulimus,et quibtu o-tnnia regne tèpht atq^ te(id exornAuimus, eripiet, rxtcrmin4,bit,excindet cu oßibus de eineribus no-ßris i Quod ne dcciddt,tuu efi prouidere, et in pri tnif curare,quemodo hac omnid praelard ù nobâ dertli^

ÏJS'

itreliilii,ciU£in tcpl^s,(}Uieinßro,(]U£inre^M uides,cefmics u:rtute,drmif,dc opib. tuif/acrai ttùm ceremonii'^idc religioncs Scrudtoris, qu£ ttoi ÇX ipßfditälißime coIuiinut,G^ Uobii no^rii poßrris trddidimui, otnni rdtione dcßnddf. Hoï poflrano Polono{,(}uos tuebdmur olm: hdnc tridm, pro gud multum fdnguiné cffudimut : httc fepulchrd^m quibiM nunc quiefcimiK,tibi commen ddmta.Potes tuPolonorum tucri libcrtdtem Si-^/munde,omnid in tefunt uno,qu£ i« nobif ße-reßnguld.ncqi tn'm quifqudm noßrunt te uicit prudentid,nemo dnteiuit ßrtund,pduci etidtn rc-bui pßs tibtßimU'! pdrcs. Qjtdpropter tibi fup-‘ plica mdntu tendimus,d te mortui petimuc, «t tu hif dc tdiuis bonis hiec trid ßmul deßnddi: liber-tdtè primo tuorum,deinde fdlutè tudm, poßremi qiiietè noßrd:ut in hdc terrd liberd cr tu regnest cr nos requiefcdinusfepulti.Si omnes,ttt dixi,ma tores tui loqui poßcnt,hdc uoce uterentur : quod quonid no poßiint,mortui tibi hdncRêpub.hdnC pdtrid,hos ducs comenddnt,quorum cmnemßit tum in dubio effè uides. N o« cnim idm nobis de Rußid beüum cum Scythis e{l, qui prieddm, non regnum pctu»t:non de Lithudnid cum Mofchis, quib. eu tu ut uis beUü geris:no de Prußid eu Ger WAnk, qui tcquè te dmdnt uiâi,qudm uiâores ti^ fficnt.Sed belium tibi eßeu dcerrimo, no iù hoße^ quot;nbsp;------

teuiiuid^uidein nomen eü'.fedcumuiolitorefi^ dei,ccntemptore foederis,pr^edone iuris himani, labe atijj pernicie omnium ijult;e inter homines fot £lü,(iutebonefh,ciuielegitime, habentur.qui non purtem aliguum Polon!£,non homines, non re' gnum,non imperium faluum occuper e uult,fed ne quod uedligium geiitis,ne quod fdnguinis,ne quod nonünis extet Polom, hoc folu uult,hoc cupit,hoc cogitiü,ut hic Turces collocct,ut h,ec temple Me chometo confecref.ut hes urbes,htecrure,hiec op pide Serecenis compleetiut in cincrc rcgnitCf in fenguinetuoregnet.uthinc fecurus uedetquoue lit, c:j'bellumß,ciet cui uelit. Cui fi tu te iam ntm opponis,ß non quemprimùm Uli occurris, quent Jpem filio,quänobis,quam tibi relinquisiquö ten demconfolebere feneilute tuemlOjeê deum,eut quem hominem tibi opem leturum drbitreris,ß te ipfe nunc deferis,fite ebifcis,fiteprofternesl dum edhuc integrie uircs regni,dum opes tibi, du confulendi tempus eü.Sentis nihil uelerefcedusl enimeduertis quentis Ule fiiroribus incenfus hue fèrturlpetêre Turcis ex Vngirie uiem non ceT' tiisfper Velechiem quoq^ in Poloniem properen tem SolymennunonuidesiQjtid in Gr^ecie, quid inlllyrie, quid in Vngerieegerit,non recorderisl non pertimefeisfnon tibi ieprolficislAn uero fee dere teprohiberi dices, quo minus tu bellum Ult in firesl

^gt;1

jirM? O ’nüferos nos, ßguidem ilUter fgt;erire non potutmM,(]U4m intto fœdcre : autß Solynunnut aliter regnarc in Poloniti non potuit,ni priits illi religio noHra in Poloniä aperuißet uiätan tu ho--iwniposi homines natos perfidioßßimo, que non fides,non iufiurandü, non hominum püdor, non deorum metus à cogitato fincinote u nqua prohibu itthuic inquam tu beluf in codcnda tyrannide ali quid aliud fuffragatum putas quam foederaiquànt periuriafquàm dolosfquàm/raudes f quàin omne perfiditc g;nuiiTeftis Griecia,cuius ille/äßen-do erperierando dominus efißäus.Teflis eflva ldchia,quam focius tibieripuit, atq^ amicus. Tc-ftis efi Vngaridfin qua euertenda,ollendit fenullos omnino £eos,nullum nunien,nullam cœleüent uim,quahlt;ec omnia continentur çy reguntur,fii-/fiicari.Cluödcnim fi:elus,du cuertit Scl(u/iu,no attigit^quos deos Strigonio capto non lafitf quod numcn,qUatnrcligionc,quanifidem no utolauit, dum Albam regale petit: itulla res ficit neq; 'm coe-iis neq^ i« terris per quam tu,dü hac caperet,no iuraret,uidelicet fe deditioncccnientu,ciues patt abire quo ueücnt.An hoc ille no iurauit per ihro num imperij fui^at uide quafo quà.in paâis ücte-ritHam cu ex Strigonio ciues miferos atq^ irfili-c« haceade conditione eiecijjci,mifibs ultra Da-nubium,qui ßgientes cxcipcient,totiim iBum in-r ftliccnt

frlicm comitdtum crudclißitne ßußulit: eu hoe tu homine tibi fœdm fîndum ejje fiutabuihuius ßde tmebcrethdc deniq; tdm prtcpoücra, fam^; per--uerfd religione impedicre,qiio minus holiem tare» turpem,tdm fcedum,tdm perfidiofum, ituistuo-nméjiceruicibiKdepcüdstquiotnnis humamtitis ignarus çr expm,fidcnt,fadu': cz iußurandum in uitam hominu ideo putat intradufld, ut his iHe adperniciem atq; pcîlem generis humani abuU' tur tiam cum aliorum uiâorijs ßnem fœdus rat, kuic ßjU ad uiHoriam foedere paratur uia.Ait hanc i'dum perfidiâ cùm natura ip[afinxi}fct:tum uerè JAahometilcffSconfirmarunt’.ut Chriftianti non modo neßs non fît occidcre,fcd fîïlere omtii nc.ac quouU periurio de medio tollere ßt Turcis ptwm.'tiacfanè le^ Solymannus magnus efî:bac etiam eadem uidlor horribtlis putatur,cum idto fadere,{utibi nihil, lüe cotrà omniafîbi Heere ar bitraturtcum contra tefße incautum, atq- opini' one tuttm,omnibus occafîonibue utatur. cum notf tnetuit ,netuàfe la-fus iniurias perfequare t cuix omnes conatus atq; impetus tuos,omni fraude,foe ' dere,atlt;pperiurio eludat: cumtibipoHremö ni^ hil relinquat,quo tu fîs tutus,prater lUam caution }iem,utne quidillicredas. Quamobrëcis omnia iüa quibus Solymannus ßUendo antea ualebat,illu tlrata, ac coperta fiM per te, quid eß cur hic ocio fus

jin tyrdnnu expeâesfdut quid öbßdt , quo ntirtui duce Deo omîtes iUius infidids )KphdridS,qudf ti--lgt;i,nomini^ Polonofrcere conaturtomni Rudio, celeritate,dtltgentid,deuites,dc repeUus^

Ad quum rem perficiendam adiutorem tibi fô' re fperare debes Deum: cuius iüe fidem atq^ iuliu-~ randum cumperiurio primum,deinde omnibus iit fîdqs expugnet,non erit hoc ilîi impune: fed Ole ipfe Deus,cuius reltgiones,ciereinontiis,ritusq; damp; )tndis,pugndbitpro teineque /inet interitu regni tui,rcgnivm fuum in hominum uitd deleri. qui te clard uoce dd hoc beUîi appurdtidum atq; fu/cipi-endum uocdt,dum omnium gentium confenfupe-, riculum tibi dcnuncidt. Heq^ enitn ille aliter nobi fcumloqui folct,quàm iflo comuni hominum ore» dtq; jonoineq; etiâ dlidßgnd habet,quibus nos ai audendum impellatiquàm hafce occaßones, têpo rd dtq^ locd:qu£ cum apta fùerini ad idquod uo-^ lumuSfdubium non eß eu id ueüe quad nos cupilt;’ mus,quod^condirMrtCiuis enimnunc aut Ger* tndnosdduerfus Turcos excitauittdutValdchos ß dem tudmimplorarecopgitidut Polonos hoc bellum Turcicum abs te effla^tore perfuaßt ? Nemtf e-ä,mthi crede Rex, prêter illom coeleßem uim^ quehanc mente iniecit Polonis,ut impendentent pernicié armisrepellant-.que Germanos irritauit^ tttPolotneperetsntiopemftrant:que Valachot

r » (((JfOTf,

2^0

tdegit,utcu Chri^iano tecum ducr,ciuàm eu Hid chumeto tyrdnno eße mAlint: ut cum ifiinc Vuld-chia,mine GermAnia,hinc ucró Polonia Turca tenercturtn Vngariacoclu[iu,tum poflrtmà dd~ effet ipfe Deus ultor perfidia Hlachometic£. pro pugnator rcli^onis luie,deftnforregni tui,lt;jui ab iüo pattM iHtits pcriurij cxpctat,cjuô iUc tot gen tes dt^i ndtiones[ubc^.t,cjuo Ckniliregnu dimi-mit,^uo omnia fanfla, atejj légitima inter homi~ ties deleuit.Hion eß hic tant us, tot gentium confen fus.kumdno coßlio,nc mediocri ^uidem Kex Drt cura perfrfhuiin ^uo tide reßdens,palam tibi uo-ce praiit, quid tefequi, quid cauere,quid ffedlare intamapertis Solymanniinfidijs oporteat.ldon folum uero hac pericula iUetibiorehominu prg dicit,fed etiam easgentes tibi conciliât, quibus tu ßnitimus regno,periculoqi cs^ncq- uero hos folu, fed etiam mos,qui ctfi lon^us aljunt,nomine tarnen ecdem tecum Chrifliano ccnfenlur,utßitit virtute,ingenio,fide infigncs Uißani, P.t cum his utäorcs orbisterrarum quondam ltali,quicyfua fiiontecr ßrtißimi acclarißinti uiri Cafaris fludio,Opern tibi ad cömunem libertatem deßren damprofitentur,addercmcr GaUos,nißij muto-rum obltti,cmnes Q_.C£ßiris cc natus contra Tur cas impcdirent confultoffcd tarnen ijhs exceptis, uides'ne tuquas: tibi ÿntes ultró conciliauerit

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeuSt

Dom, er ejuos tangua ad incendium regn! tui re flinguendiim contiocauerit^qua quidcin li aliéna tempore, Zr certè eo, quo tu extra periculit effes, tibi euenirent,effet fortaffe quad quifquam fuffi-caripoßit,cafuea tibi,non diuino conßlio acci^ Uffe. N{0îc Mcro cum nitUi magis pcriculam ex Vngaria minetur,quàm tibi:amp; eum Solyma,nnut totui quantut eß, hueffeólet. nbsp;nbsp;nbsp;hoflis ipfe nuüi

contineaturfide,nulla prohibeatur caufa,quo minus inPoloniamirruat-.reliquum eß Sigifinunde Rex,«t in fummo rerum,regniq; tui discrimine agnofeas beneficiu Dei, quo tibi lUe, deßnßoniq; tueipfum propemodum orbem terrarum opent ßrre coegit. lam uero iüa domeßica, atq; dornt ntt ta tue, qui) tu alto reßrresfquod omnes adfunt o-mnium ordinu homines, deniq; omnium etatum, qui abs te hoc bellu depofcunt,abs te petunt,te o-rant atq^ obtellantur,ne ß foedere Turctço peri-rcßn.is,neue in alio quam in armis extremäjpent falutis huius regniponas. Inter hos adfunt Equités Poloni,mors er terror Turcarü, atq; Sarace-norum omniu,in quibus eß is animus, utß ctiant Ulis auxiliß careas, que dixi, tarnen illiautore Dfo,er teduceßcti,copi/sacpreßdijs domeßi-cisfatis fe paratos contra omneuim Turcica eße arbitranturtquosfepedißentientes antea, hec ta men caufa,atq; hoccomunepericulumita coniun

r. Î

I I

^it,ut pcß Polotiiàm conditam, aliud teinpM itt hoc regno non ßierit, in guo ^guè omnesfentirct vnum atq' idem:quibugt;ncfolum exitum Comitio ruin Piotrkouienßum cxpeilant, ut lUii periurio I Solymanni delußt, atq^ in hanc follicitudinem ic tiinorem ddduâi5,firrefalutem ,atq; libertatem ft H,libcrK,ac coniugibus fuis, per te ut querere li' ceat.î^eq; uerô in hocßrtißinw ac clarißimo E-queßriordinehacmens folum eß,h£c fententia: JedpariRudioadeß amplißimus facerdotum or' do, qui quod uideant in poßremum periculum re' ligoncm Chrißi adduct, ne ea quidem conßrre ttdhocbeüumrecufant,qu£ maiorcs noßri loco fanSlioris lerarif in frnorum abditis condi,^' ad' fcruari ad incertos huius regni cafus uolucrunt. nota cnim tibi eß diuina lUa Petri Gamrathi i Pont.iM.ax.uox,qua: nuperin Conuentu Sreden^ ƒ intonuit,magno Equitimt Pctonorum affenju, cum iUecoUcili( omnibus exemplis accuratißimi moneret Equeßrem ordinein,par eße,clt;etcris rC' lus pcßhabitis,adhoc bellum omnes incumbere, in quo uno poftta eß faltis regni: ad eiusq^ belli U' fumnonfolum caqu£ in priuatocerta cuiq; effent, fed etiam ea qu£ in ßnis fanilißima haberen tur,confirrioportere.quam etusnon ex humano ore,fed i celitus nniffam uocem, non murmur, fed nbsp;nbsp;j

flamormaximustotitis concionis cß fubfecutun

iti grdtd erdt lUafuntmi uiri uox,lt;]U£ dicdtii (ju» t^ue Deo rebit! falutem patrù redimeret. Omnis prjeterea urbanorum £(c rufiieorum adeli mitlci-tudo,etumtenuißbnoriim,ciuipr£j'eniis (cruitu^ tiiexcitati iMtu,tibifupplices nunut tendii/nt,tibi uitiim ßum,tibi fedcs,tibi ßrtunM,[ibertdtem,co iu^s,ptirentes,libcroscommendancdd tedeßrut ßcultdtes (uM,dcpccunidm etiam,gudm habent: tibi iugulu/W pro uitd huiiM regni oßcutditt, tibi prtSià armAti omnes lt;tdftmt:te orat,ut te aliquan do erigdfjUt Solymunno uenienti iam nunc occur rii(,ncciuidßlj'ofaderi illiM,tie ciuidcmentita rc liÿonicredMideniqineperiurio Turcico uicunt nobis eripißntts,lt;]uam nos tuiefidei, tult;e uirtuti, tuafideli dexter £ comnüßmus-

Qjiôd ß tu nobif pereuntibui faedus abs teiiHü obi/ciesßteremoraridices ßde ddt4 hoßi,uide ({Udfo ne ßt per inilt;]uum,cr non ßrendum, te il-ludputdre fcxdus,guod ipfe Solymannus hoRis nuUum eße iudicuuit. Cu enim ea conetur contm te,(iu£pcrniciem huic regno dtejj peflcin afjèrut» ^uis tandem efljcjuifcedus hoc ueftrum dicat eße fgt;otius,guÀm inßdiofas fimulationes,ß)etua ac fraude Solymanni inßgnesiNeq; enim uerbis,fed ueritatereligionem ey legiim erfoederum exifli-tnaredebemus.ß enim iUi feederati dicutur, quos eadem infeederc continet ßdes, qu£ ab utra tan-

r 4

1^4

âem pJftefùcrit uioîata ,(bluit f(xduf: ^uomodo fcederatum gt;■( Solymanno ejfe defindcs,ciim te ui dciisdb illo undifjipetiydtq; oppugnarifquàdfi in priuatdrum rerum ufi* pdéliotws rata non fiimt, tiiff dpudutrdmqi partem pertequè cu^odiantur, itd ut fi quid in pailione ab altéra fùerit uiolatu, (titerpdilione non teneatur:quid tandem fentire debes mbaccaufid,qua fold nititur imperij tui fit' luifquæ quanto maior, potiorq; eft, tanto fcedui hccfiineflum dtq;exitiofum,nulldneq; reli^one, neq- uerttate conftriilum,non ficedM,fied dolos, te cbnas ac infidias M.dchometicaf exiftimaredc' bes.qu£ quidem omnia latent in hoc fpeciofo atq; fdniHofoederis nomine,quod iÜecum adexitiunt tuum conférât,ftultifumus, fi nos fàlfie religionis ttinculis deuinflos ac coflridtos, ultra Solymanno dcdamiis quod iüe cupit : hdcq- tnente ut tu fis, in prunis optdt,utfie utdelicet amico quàm hof.e uti tnaliSfdum Gcrnunos ab Vngaria renwuct,dum reliquias Vngarorum confiât,dum fibiperVngt riam in Poloniam iter munit. Quid enim tandatt iüereffoderet aliud,fiquis ab eo quiereret^Foede rata uterisSigifmundo Solymannç quid ita?nent pcquodVngiriain per hocfœdus capcre uolui. Quid capta Vn^ria cofequebare?nihil,nifi Polo niam,quam olim auus,produus,pater petebat me w.Atiufiurandumfadcratum tibi Sigifmundum

fielt, quod te uioldre fis non c^:mihi uerà fis efi, quàd Machometus iubet:zr quad le^ noUra licet,qu£ mihi religioncm c^fidemlaquei nice co tra ip/bs porri^t Chrißianos,ut ucl i /h'î inanißi-mis nominibus illos,fifecus non poffum,captas de medio toüam,o‘quouis malo maflcin, St igitur hoc ipfi Solymannus confitetur,quis tantam per-fidiam,quis tam apertum periurium,quis tantum fcelus,foedus c^c audebit affirmarcicum ipfi ho-ftis,hoiiis inquatn regni ac nomitüs tui Solyman-nus,cui hoc uni ommium nwxTOe expedit, non au det negtreiaut quls tam erit infiflus,m/TnfMq; no bis,qui te inanibus uerbis,quibus nuüafubefl res, prohibeat,ne tibi iam nunc profpicias, ne nobis pe riclitantibus fubueniasiteq- poüremo cogat, ut ft. (bl, reliÿone uinÜAm atq^ conftriélam Poloniant Turcis tradas^quis uerà erit tam priCpoßerits ac peruerftlt;s,qui cum iam omnia parata atq; inflru-ila contra te Solymanno cßße uideat,tibi nunc iui fcederwm,rationem,reli^onem,fidem etiaTurci cä opponatiqua ipfc,ut uides,orbis terraru cadit.

Et tdiMf« adhucfunt,qui in tanto metu,ac tan to regni tui periculo,exemplis etiam nobis con-tradicant,cum'm ftmili caufi vladislaum patruu tuum Varnenft prælio uiiitum,dcbitas poenas ùio lati foederis Amuratho perfoluijje contendant. I» tandem caufa hoc homines flultißimi afftr-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r s mant^

VtJHtfncpe in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patrie ttofiroru ge

fil cjiicui Alexander auufmeiu 'mterfùit, (jui ex Rußia adolefcés ad illud Varnëfe bellit propélut, CU in eo beUo uir bonui, ac itüles ftrenuus ßtifict, omnibu! firè municipibuf fuii,quos fx wwtMcïpio Pramislienll fccu duxerat,ainißif,hiec rediens nir rabat, id quod ego de parente meo nuper audiui: Vladislau pluf mintu duos cr uiginti annos iiAtu, tnagna, ui animi, ac inultis prali/s feeundis elatunt ddeo fi{tffe,ut nullas copias Amurathi tantas efii putaret,quas ille cum paucis, cr excipcre,ey'car pere dubitaret. Qjj trf ille,ut uides,iuucnilierro' re,non uiolati foederis poeni Amwatho fuccubu' it.Cum enim Vladislao eadem caufa feiffetcutn Anuirathojqug tibi ellhoc tempore cu/m Soly-m tnno-.ijfdemenim artibus Amurathus Vngaria petebat olim,quibus nunc petit Poloniam Soly^ ïnannustey cum armis extorquere vladislao è ml titbus Vngariam AiTWrathes non poffet,ut item ti bi Poloniam Solymannus non poteü, iSa ipfa arte ac lege Hachometica,cuius fuprà mentionent ficijcircumuenire conatus cft mgentis animi atq; ffiritiis Regem. Itaq} initio foedere ille fuo cunt aggrcffus,quodf(iedus tarnen nunquam effe du Kit,neqiipfe Pont Max.neq;Vladisiecus,iteq^po-firemo CapiUranus ille Senenfis:uthlt;ec 'qua: nunc (ibifunt cum Solymdttnoflt;xderi}rutnlt;efimUiora.

«ut

Mt tcpcßati e^c, qudm fcederilegitime omnes m tumant. Ergo tonuentre cmuia iam uidcs, çr uttdiij; Vlddislai cdufim cum tud coharcrc. At (i te nemo perfidiofam,nemo nocentem,nemo periu rum efje dicit,fi hoc helium fufeipisdtg; pardSyCo traq^DeMipfeuocem fxorc omnium bominum mittdt,qud tedd hoc helium le^timwm, boncslu, nece/Jdrium uocdt:lt;juid ell,guod ejuif^uam in co fimili cdufd vlddisldum uioldffcfoedti! dudedt con (iteritHo fùiti^tur illud vlddisldifocdui fcederi fimilc,non fuit,in c^uo non fides ah Amurdtho eSl hdhitd,non coditiones pdcis ferudtæynon Vn^rilt;t ah Amurdtho foedere fiiit tutdficelus illud fùityçy^ ut idm dixi,ruind quaddm,dtq; tempeRdS,ct quidr uis potiusquiimfoediK,dutfides,dut religio, qu^ certèfîintegra fiiiffent,etfi in iUo fanfto nomine foederis non latuiffent uis crinfidtie,nunlt;judpvfl fiai) neq- Pontifex Mdx.autor illius heHi fuiffet, neij; Copt fir anus tÜud fudfiffet,ncqi etià vladisla-us fufeipiendu apparadumq; fibi putdfiet. Si enint fummoru hominumautoritas quidreilè quid'ue minus fiäum fit nos docet, ut quod hi probarint, redifiimè ac fapientifiime fiilum putemus : quis Eugenio quarto duthoritdtegrduior,pietdtc ma-ior,fide, religione,officio ftmUtor fuittis tame bel lit iÜud iußit.quis Capifirano in Erdncifci fismilia ftir melioriqtiis coRantiorlquis moder atiorlquit

ids

ffgwnoffîciorumj; omnium, (juibuf botninum uitd regituruc continctur fùit,obferuift tior,ut princeps lUe creator huius ßmili^ Iran-cijcuigrauioruirnon fitcrit.ut quod CapHlranui fccerit,id non folum decuifje fed etiam debuilfe ß teamur.Et tarnen is non folum bellum fualit,amp; adilludgerendumvladislaumacerrimè impulit, fcdilludipfumbellumitle idem Capißranusea-dem uimentis,quafuaferat,etiamgeßit,ut zyer-rorem ilium Vladislai,quodis imparatus A.inura tbo occurrerat,magna hofiium c£de corrigerct, crill’jm prteclarum,ac ommbus acerbum fortßi mi régis interitum, infinitis aceruis Turcarumco pcnfaret. Qg ^d utiq; tails ac tantus uir nunquam wq; vladislao fuaßßet,neqi ipfe ducem fe ad lüud bellum reg dedilfet,neq; poßremö reliquias dere li^i à reg; belli alßerrime perßcutus (ùij]ït,fi aut Ulo fœdcre regem teneri,aut idud bedum non cffe iußumatq;piumt putaffet.CiUxmobrem,defina;U; aliquanio ißi inßmia perjidie ^nus tuum conta mina''e, deßnant optimi regis ßdum reprehended re,dcßaant etiam ea negle{l£ religoni tribuere, qu£ humanitati cuidam,atq; ipß ßrtun£, q.t£ in bellis mu'tum ualet,iribuenda funt.Vidcant pr£ terea illud,tie cum de ftólo nobilißimiregis dctra hum'',autoritate;fummorumuirorum,atq; fan^ flißinorum eucrtant,àquibus illud varncnfe bel

lum

iS9

lum pärtim iujJ'um,pArtim uero gcHwm cum itaßnt,qHid tandem impedit te, aut tjuid ab hoc bello reuocat fnum reli^o,Deiq; mettH f gui audii humattA uoce te ad hoe beliu inuitare. num hominum ßma^qui omnes in armiiJ}gt;em falutis ti bi demonßram. num fœdM ^guod tpß S ofjiwij«/ nm ho fits nullum ejjè,multis argumentii docuit. num exempla focderatorum illi regtmlat iHa tibi documento fivnt,eoi folos rcmanere, gui feedere Turcico impediti,mature,inßdiß ccgnitis,ex illtf ßlfeßdeilalt;]ucii euolaueruntnllos nero ^ui im~ parati contra hoflim prodtbant,mlt;)gnAavin lau~ de lt;]uidem,fedgraui tarnen noftro tncon.medo ce cidiße.Reliquosaatem omnes,cfui fiihe religioni potim feruire,cjuàm fute falutimaluerunt, turpi-terperire:c]uorum rg) miferioi ßgtüatim comme n!iorarenolo,ne uelres twtiores tibi quàm nnhire cognofeere tecum uidear:uel tuofdugeam moleßi as^commemerandiscalamitatibus jociorum, atq; amicorum. Hoc tarnen dicam, quod uere'poßum, crquôdapud Equités Polcnos in condone nu-per cum dicerem,intellexi uchementer Equeürè ordinem commoueri,ntmttum wß incautum à So lymanno effedeceptumtneq; aliqucm in illius po' tefiatem uentße,mßcunt, qui abtedis armis fade ri fe illius credidcrat.Deinde ucro ,ut incaperant diccre,neqi iOa tibi défunt,qute pertinent ad tan

tum

If 9

tum heÏÏumiidmiitiRraniiuin, utfuntcopiie pttrj tim domeßicie,[gt;(trtim aduêticiie. nam fi aqua cctt furegnumper te filer it cenfum,abfque dubio, ii ^uod etiam inter omnes uideo conuenire, cenfut hie ad duo milita perueniet leäißimorum ey bel-' ioaptorii nulltum^quoru tu fingulos manipuloi tnultii legionib.Turcicis oppones,fit modo is ceU' fits pro coditione cuiufij; çy uita: zy ordinis. cunt enim alia uita,alius ordo fitE.quitis,alius Sacerdo tis,diuerfiM coloni,non eadê quoq^ ratio,ijfce or-dinibus abs teadhibebitur cenfits:fed pro rata fua quifqj parte, mill tet Eques, det militem facerdoSi conférât cum negociatore colomis,ut fie cy donti cy militije ab omnibm Keipub.fatisfiat,ctî Equi' tibiis beUo occupatis,ctetcri ex reliquis ordinibM dotninwtfermt,quiagros colant, quine^cieit-tur,quiq} rem diuinam curent. In gno quidem cen f a, ilia quoq; adhibetur reólè moderatio, ut quifq; quemadmodum eft fuarum rerum dominus, ita pt quoi^fuarumfticultatum ipfe£enfor,ut iuratus'in eenfu prodeat miles,quod pro ratione ftcultatum aliter prodire in eenfu non potuerit, quim pro-dierit.Sacerdosquiruratenet,quod militem ali' urn dare nequierit,quam dederif.qui uero decuma, uiuit, quod pro portione fua tantum contulerit, quantum fit iuftus-eadem ratio fit coloni, ft ahfq; hoc quo^ rufiieo ac mifero fubfidio bcUum gf« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«0«

4t«

flonpoßit.ptiri modo tie^datoret,(juo bj omnesjunt ccnfendi,qui qUMii induRria uiduns quicrunt, ut partem fuam aliquotäm dependant de lucrOjUt illts iniiar fimdorum Equellrium,im-' néant pecunia, integratneq; eô ueniant in cenfumi qua illi in qua^ium contulerunt. Sed quid agoi fanus'nefum, quihacapud te dißiuto anteilig quàmtibifîmmole^ut:çy quàm me iamdudunt tua alio uocat expedatio, qua mihi obloqui uidc' tur.Qjiid^er^ nefeiebam e^ haCimp tu admonn iffeslScieboi tu quid ësi^fmunde. Qttid enim rfl, quod quidem fit in ratione adminifirandi regni po/itum, quod tuam feieniiam fubterfit^at i aut quod quifquam nouu,cf tibi inauditum,aut quod non flt;epe per te agitatum in Kepub.tentatumq} (it,poßit afirrre? Eiihil eft omnino.tantu abeft,ut ego te moneam.pralianti fapiètia uirum-, aut hac ipfanouattbiuideriuelimdongo rerum ufu do' £lißimo,atq; omnium qui unquam regnarunt fapi tntißimo Regi. no adeo defipio, non ita meipfimt ignora:fed cum initio mthi propofuifidn,nihil eet rumpr£termittere,quie tempiit cr caufa pofiu-^ lat:fenfim hue incidi ut etiam ea attingerem, qua latent,abditaq;funt in recefiu exceHentis prüden tia lua. Sed iUud tarnen meminifie debes, prater dome/hcas hafee copias,quat modo expofui,mul-^ tif quoq; aduentitqt multorum regum acpopulo-~ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r««j

Î7»

rum opibut tedd hoc bellum Turcicum iuudri, ^udf ultródd tedeßruntomnesmon foltimfimù me,fed etidmiüi,lt;iuos tibißrluttdhuius regnipdr tm fcedcratos,pdrtimdffinesdtlt;^ necefjarios cit.lNeq; cnifndeßdc,dc de officio ç^Xiefiris du-bitare debes,ne(ji de focietdte at^ amicitid Ter di ttdndi régis. Dederunt enim oblidetn uolimtatis fuic ergi te, hic filiam, ille neptem filio tuo uxo-remitum uero præter hoc im mdtrimonijfanäunt dtij; legitimum, dcccdit utrinq; periculorum oW' mum focietds,itd ut nihil mdli Clt;efdri feo)fini,amp; Ferdinando poßit euenire,quod tibi non (it perti mefeendum nihil tibi,quod illis guoq- non (it expe Hand um. Quid ego numc (igiÜatim reliquos Germanite principes commemorem, cum ij rebus fuis incommodés nota frciant,ut tu memor aliquando (iliie,quam Principi Uiarchite in matrimonium de difli:memorfororum,qutss in Fauariam, inMif-ntdm,in Pomerdniam,in Legniciam nuptum collo cdftiimemor podremo ipßus Germanite,quam re-ßrtam fanguine atq- g:nere tuo efffe uides, foluds tcaliquando exhijeefaderumlaqucis, quibus tc Solymann us adpernicicm ej tuam çy Germano-rum,ac omnium Chrißianorum consirinxit,utßl fa religione folutits,armis tibi pariter cum Germants falutem ac libertatem quteras. tarn ueroita-hteprincipcs,cum nbsp;nbsp;ipfi pertenui difcnmine i

Gracia,

*7»

Gr^ectd [epiirentur,màgno fe in pericuïo lt;^uotidie viuere drbitrantur.Et cuin crebrif excur/tonibut tiedpoltm,atq; rcliqudi ntdritiinds prouinciiu pe »■/»•f indies cei tunt, uidere lUum diem cupiimty e^uotu terra,illi mart, contntunem Chriïiiano' ru/mhoftim Solymannam adoriantur. Hoï tu turfociosbellicùmfuajponte,turn uerè illa ne-ceßitudine atq; affinitate addiâos babes, quod cia rißima Bona Re^tia tecum eß:nupta,qult;emuetu ft9.,ac pene cum ipfa Ualia nata Sforciadum domo ßt édita, no folum îüeapoUm,Bariq- regnum, fed etiam Venetos er Lombardos iÜa robora ita« lie tecum coniun^t,ceterosqi qui horum aut im perio aut nomine continentur,quiomnes tibiade-runt, cum primum le§ttionibus,literis, nuneijs, ru morepoflrcmcgt;,ac fernione hominum hiiius tui co ßlij atq- uolutatis ßmaad iUos peruenérit. Ciuod utcommodiusfiat,illud è re no^ra ßreuidetur, ut Germanos principes per legatos, uiros graues Cr dicendi peritos,in prißinam pacem atq^ con-cordiam reducoA.^ieqi enimlicet,neq^ fis efl,nos ex hoc hello aliquid flerareboni, dum Germant incenß 'mimicitijs 'm aciemprodeunt,er quandiu religionii nomen tantas inter illos excitabit tragoe dias atq^ utinam aliquandobißce difliutationibus ßt aliquis aut modus,aut certè finis:quibus auerfi Germain ab imperij cura,tanquagt;n in fcholis phi-{ loßopbaih

*?

hfophantur ociofî,nunc dr calice pleieio, nttué uerô de facerdotum coniugio.ita iÜi eu nouât uxo res jacerdotibut quærunt, fuat ueteres amittUHt cum liberis acßrtunis omnibut. lieq; uerô e^ il lefumßrreus,neq; ita auerfut à Chriflo,utnte quoq; negem iniuria hac comnuini conwueri : fed tarnen rgo idem illud confirmo,quod etiam mpet inmaxima condone Equilum Poloncrumdixi, iniquumnühiuideri,nunc,cum Machometut ar* mis,non ar^imentis fidem Chriüidemoliatur, a^ uoeari Principes 4 prcuinciarum cr regnorum cura, inanißimis quieilionibut.quâ uocem meaitt non placuifje Germanit doilißimit honünibut in' telligo,quód bominum caufam potiorem eff'epU' tcm,quàm Dei, Ego uero non putoßed cum uide am Conciliußepiusproro^rijfepeqptos ßjeina tueiui duci,neq; tarnenaulore,neq; agente Paulo 11Ï.Pont. Max.uUo paäo ab armis difeedi: ipfot uerô Germanos reh^onis caufam ßc tueri,utnon tnultu fané curent,quas religio fedes amiffa Germania fit habiturafuaß tum E quitibus Pol. idem quod nunc apud te repeto, quo te autorc durent cperam,utaliquibutæquisconditionibut Q; Cic far pacem in Germania conftituat:fi non iüä qu£ adoinnes leuandat iniurias pertineret, atfaltem iüam,qua ad temp ut controuerfijs fcdatit,boe mtf tuatq^ hacperturbatictK animerum atq; rerum

Germ^_

GertMiiiX liberdret.Cuiuf diâi mcptncnSdu paè nitft.Clÿidenitne^tjuod quifcjuam ccmodiufitr tunto rerum motu in medium affirat, quim eii tü hoe 4 mt diilum^ Verèdu nüht credo crat^ne pof-fem inilUconcioneconfjücre,ß Cxfaromnibus prouincqs,regnis,liberis populis,tam luiluojcim, tam acerbam,tam ßrmidolofam diffenfionem me fuafore eriperet:prefertim cum uidcam palam ab omnibus Cefarem rrprehendi, quód is paruo f4-torc magnas contrbuetßas tollere aut non uult, aut non curat.l^am poße lUumioinnesfcimustqui ß ueteres illos Conßiintinos,Tkeodoßos,acSigif-mundos imitari uoluißit, qui inuitißimis omnib, coafio Pontificum Concilio^fàcilè omnes huiuß modi feditionei ex Repub. tollebant, iamprident bella ciuilia nulla haberemus. Cui loco Sigißmin^ de per Chrißum Iefum,per ßtnguinem illius pro-a teer pro nobis ßftim prol})icito,er quantum efl in te prouideto.,ut tantum dißidium,tam turpe,tà uetus,tam periculofum atq; nocens, quod pluri~ ma detrimenta ChriRianis rebus importauit,quod Germantam afßxit,quod Vtigiriam euertit,quQlt;i tibi Valachiam eripuit’.hoc inquam tu malum tant latè diuifum atq; dißerßtm,ß uniuerßum ex Repi ChriRiana toÜerenequis,at falte adaliquod tent pus mitiges atq;fedcs-Quod ß Germani de fludiit nlremittunt,Hercndum eft nepriufqiiam id aße-^ ( i quant

17*

^uanturjtfuoil uolttnt,percat Ccrnunid, Poloniii etiam captaferuiat : ipfe praterea Deus, ctiAtnft uelit,nihil fummte rei,caufeqi no^rte profit, ß iu prudentes er feientes lt;id interitum ruemus uolun tariû. Qtiod ne décidât, tibiSi^finwideprouiden dum eü in eoq^ neq^ laboremuüum, ncq; curdmi neq; diligentidprætermittds,quo reduilis in grd tidm Germdnis,pdX deßderdtd cMtéiis gentibui per te reflitudturicdq; rcs tibi,regnoq; tuo opem, deßnßonem,duxiliumq; dßirdt.Cu Gernunipri-^ tniitn,deinde reliqui omnes liberdti, inimicitijs dc odio ciuili foluti eoedttt ßciliiu ttd tdiitum bcUui ac dnimos coniun^nt,tibiq; in primis opem ß' rant,quem in nKdiispericuUscffeuident, eiii im' tninere Solymdnnum ex Vn^ria, beüum denuti' cidri ex 'Vdldchid;fldmmdm dtq^ ßrrum tninitdri fx Scythid cernunt,eui nihil prodeß'eßoediis,nihü iußurdndum,nihilfidem,nihilreligionem omnes intelligunt.'Vt idm tibi prtecipuè fit eldborddum, utfinon dliorum cdufid,tt«e tdmen ititicdtq) fdlu-tis grdtid, in concordidtn Germunos reducdf,pri' ufiqudm Solyntdnniis hue uenidt,dc tuos condtus cmnes opprinidt:prlt;sfirtim cum hoe dgi,hcc co^ tdri,in eo etidm eldbordri db iHo fientias, quemo' do totum bellum ex Vngirid 'tn Poloniam qudm' primum trunsfirat : ut quentadmodum olim per Vngaridm tn Poloniam pdrdbdtfi bi uidni,itd nuc

^■77

^uoiji hdnc eMdem per Polonium i« Gemtuntum çontinuet dtq; conficiat.Hic tu Siÿfmunde efftci-as oportetßcultutc animi,coiißlijcj; tui,ut putris dm ex hoe tanto metu ac pertculo, in quo nttnc. eR,quint primàin liberesite illufolum intuetur,ti bi (e cQncredidit,(jne te fuluu c/Jè nequit:tibi fe po Uremo ad omnia oppertunißnnam præbet O' ad beüum ffrendum, O' ad exercitus ornandos, Oquot; ad pecuniam,(Quanta lit opuf, conßrcndam.f^ihil itaq; iain tibi a nobis dccü .Sequimur quocunque duxeris, adiuinus oinnes armati : nuUtts ordo, nullus loetts, nullus homo aliud abs te depofeit, quàm hoßem, quint anna, quim bellum-Jlt;ieque uerà tiki Solymannus in Polonia expe{tandiK eft, fed ultra armis atq^ßrro appetendus,ut in Vngt ricis potius ruinis,quint in noßris teilis bellu cum iUo ^ramuene ß iüum domi apud amieißimas [e-des ac deos pénates expeéiauerimus, pro arts oquot; fvris cum illo pugnare uideantur, non pro imperia,neq^ pro ea dignitate,quam nobis maiores no Rri inulto fanguine partam reliquerunt. Deinde uero,cum maior uis feinperßt infirentis bellum, quim propulfantis,qui intra parie tes donteflicos bellum cum haße ^rit,ßciU dcbilitatur cius animus ilia çalamitate, cum ßrro atq^ igni uaslata patria, cogiter ilia uidere,qu£ quouis uulnere funt g;r (tutor a-ut uexationem coniugis, Hupra ß-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s t lite.

*7’ li£,fl‘)mmampdtri£,cladem fuorum.în hocfpe-âdculo,tJmaccrboz7nufcro,zrgrMictd uiden-ctunt,iju£uis cft^quic mens^qui attimuifqu£ rf quo qudm excogitatttji)rtitudo,qudm tdntd dcerbitdi, dc tdtn horribilii rerum ßctes non deijcidt dc pro ßcrndttAthiquiprocul domo hoflipropdtridoe currut,}pcbonafreti,nulloqi dcerbofenfu cx[uo rum cdldmitdto aßiidH,tntegridc udlentes, longé eßtciuntur aldcriorcs'm pugnd,qudm fi cum hoc codcm dnimo ante ord coniugu/m, Ubcrorum, pd rentim,cum hofle congrederentur drmato ,dc pcnè uiólorc. QuMiobrcm idem tibi ßcicndü eél, ut integris rcbui tuis bellum cum Solymdnno ubi-uispotius,qudm inPolonid domi,^rdf. l^olietiS omnidßmulhojü obijcere-.militan, cum quo pu-gnct-.coniugem militis,qud Rupret : liberos,quos necet:firtunds,quds ucxct;teéld,qu£ ifkëâdt.'tent pld,qu£ euertdt. Sed cum hicc nobis domifdluu mdnferint,lcuiord erunt illd uulnerd,qu£ excipi-emus ßris, qiunoobligdbit exdnimdtd uxor, no uidebit confluprdtd filid, non lugebit uexdtus pd-rens,nonciefdm4ter,ttonincenfdgrduiordrcddet pdtrid.Hoft'Kpoüremôipfenon hdbebit quo nos di/hdhdt,quo minus intégras uires affèramusdd pugnamrcum nihil ante pedesßerif, quod nos me tu aut cura foilicitct,prêter illam neccßaridm,»t pideiicet turpiter fcruiamus petius,qudm pulchrS

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petdutut

'^19

petäinut per uutnerd mortem:cfud fane Mt uiiÜOf rfiH te ficiemiHyCiuod lt;juielë det nobis Dei«: tut certè illud t/fei]uemur,quod ipfe feit nobis expediremtgis.

Dixi.

1

typographvs lectori s.

'tiaüi fumus ttnice LeHor, exemplum eius Epi fioLe,(]U!iS.Orichouuius Orationemfuant com^ mendiu Serenißimo Sigfntumdo Polonix Kegi: Huücum Dratione abfoluta.Ru/iia miffam ab ami cis accepiffcmus,guod cognitione tua digna uidc' retur,e4m hoc loco potißimum fubiungere

Ubuit. Vale.

SERE'

t9o

SERENISSIME, AC INVP CTISSIME REX,

NOndubitOftjuin admirdtd fitUidieUdt tud, quid 'nam milii in mentem ucncrit ad te Rc gfm rcg«)» fcribere:cum id mihi homim priuato, Cf tibi mcognito,ac ne audito jirtaffi quidem, mi nimèlicere uideatur-Veriimhtec^huiusfiueau dlt;icilt;e,fiue iudicij mei caufa, quam Maiejhti tu^e inprimiiprobaricupio.Cum entmNiaicilax tua ita méritaßt de fuiSjUt tibi poll Drum omnia dC' beamutmon putabam abfq^ culpa poffe à me pra^ teriri laudes tuas,quibus no minus ipfmn te,quM Polonorum nomc illuHraHi: quod etßmagnu fua Ißontefemperfitit,nulla tarnen tarn illuflri laude unquam eß celebratum,cui res à te luméno intuliße uideantur ; ut lüa; omnes res praclara, qu£ partim domkpartim militia à maioribus tuts funt conßtuta, iüa ipße uel amplificata fint nO' minis tuigloria,uel etiam illuHrata: ßlendore lau dis tult;e .'Ci^od cu pro ß quifiq; im calum laudtbus ßrat,ego quoq; pronKauirili,fußipiendam mihi putauialiquam fiepofitam partem laudum tua-rum,extua imnunfa gloria:quæ cum fitmmafit, non mea tantum uires,qult;e funt exigua, fed nec cuiufiquam ommno, ad res tuas ffflias celebrandas fuffi(M»t,Qjfare partem aliquam de tuis rebus ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decerpere

18i

^ecerperc îibuit,tamqi noflro modo mAndire Ute ris,po^eritatici^ prodere.Erit enim-.utiß)ero,ali guis locus fcriptis nofiris apud poileros : nbsp;nbsp;ßr-

tdjß ext4btintaligui,gui noUra legentmon iam ß cultdtenoßrlt;i4dduäi,guie guidé in me nulld efi: fednMgnitudine nominis tui comoti,guod huiuß modi efi,ut ctidm uel inertißimo fcriptori fudfpo te leélorem concilidre poßit. Itdg;, guod figt;erdre debeo,memorid nomims tuifcriptd nofird uiueni^ commenddtione crcfcent,rebus denig; tuis gefiis inueterdfcent ej'corrobordbuntur.Sed guonidm plcric^cruditiuirideMdiefidte tua fcripferunt, hdbebantg; multi hune gudfî communem gloritc tult;e cdmpum,in guo excurrere ßcultas cuiufij; co gnofcigipoßet:uidco me inigua conditioneillisfiuc 'cfdcrr.Nrfm cum (îm dutoritdte,ufu,in^nio,lon gè rfb ilUs m feribendo fuperdtus,tum uerô ipfd ßr tuna.cum enémdlij florentifiimis tuis rebus de te, fcripfiffent,mihi res tuas perturbatas, dc nimium periculofds ad feribendum ipfd, fors dédit. C «m e-nminclindtionecommunium temporu,ipfd guo^ gue Polonia in medium reruin omnium certamett atg- diferimen deuenifièt, de ijs rebus firipfi, guat tempus ipfum dffèrebdt,non guds uoluntas mea c» piebdt.Scripli enimnuper ad Mdieflatem tuam, oratio nem de bello Turcis inßrettdo,gute nomine ita tuo, w manus hominum iam exiuit : gui

f ;

1«»

ttitim tUit ifitnc mitto,in qud lanè coM tifumm omttem rationem fufcipiendi belli, eu tud laude coniutiffre.ïn quo fi non aßequimur quod uoluinuf,id tu inßenio tribues minimè uoluntati pari.Conati certèquidem fumiK, ut leiior intel-ligitte tale ejje Regent, de quo nobis fubditis ucrè licet gloriari, Viiec enimek donum perfedaRf' gum laus,cr eui fitcilè auditor acquiefeit, cum iHt probatifiterintfuis,ct‘cunt quafi illu/lrati fuoru laude celebrantur:priefcrtim fi ea laus non ab in-tntis nafcatur,quod tux fàaieHati utiq; contigffe uideo.Ncq; enim,ut de me ipjb loquar,eçp de lAd iefiate tua fcripfi, ut aliquam bonam gratiam per banc caufam mihi qu^efifje apud te uidear:conteit tus enimfium hoc communi tuo bencficio, quo tn mihi patriain incolumem,parentes,iura, leges, li-iertatem poßremo integram pr,eAM. quibus e^ tantis benefieijs abs te aßvilus,na}t opus habeo të poriscaula fisrari licentiam fingendi-.fed cum feii nuUarealiamagis comendari hominum fcripta, quim libertate fcribentis,non aliunde petebam, quod in fcriptis noSiris probaret Leâor, niß ex his rebus, quas eße in te non folil dues tui,fed etia reliqui omnes agnofeunt. Tantumq; abeß ut hie aliquid tibi affingam,‘ut etiam metuam, nc repre-hendar à multis, quod peruulgitas tantum laudes fuas, aepenè communes po/ncrim, matores iserô

iSj

er adtnirabiliores ontijerirntquihut ege refonde bo,nu uidijjè (juident etiamilltt gu£ ijii in nu re-’ quiruntffedaßequi tarnen non tantum feribendo, (ed ne comtando quidem magnitudinem iUorü po tuiffe.Quamobrë primilmàMaieflate tuapeto, uti mihi ignojcai,fi tuo excelfo nomine in edenda hac ipfa Oratione abuti uideortid^ ut impendcn ti ealamitati tribuas,quam tuis imminere ex Vn~ ^ria uides.Peto deinde, ut hanequoq; epiilolam, prolixiorcm firtajje quàm Maiejlas tua pojiu'at, bonicon/ulas : fubditiq;fidelißimi uoluntatem eo animo excipias,quo foies reliquorum, cr inpri-mis eorumqui beneficiahæc tua communia con-feruatatfalutis ac libertatis communis,publicè ctiâ feribendo agnofeunt, B ene ualeaf Maießas tua. Patif Prumisliu Kal. Martij,Anno ChriHi i r44*

£!«ƒdem ueßr£ Sacra et Sere-niß, Keiga Maießatis fidelis fubditus Stanislaiis Orichouitu.

errata.

ï» Ep^olte nuncupatoria infcriptionc legêd. Orichouius Pag.ff. uerf.ts facerdotib. ej.i». continentes S4.at-Concilij ^i.i4.Jßoliauerant

»04.t.L4jW ati.i.Perrarcfa etf.diobolare^ nj.is.occultari ass.p.beSiia léj.y.co»»-culcari

INDEX, RERVM HOC LIBRO PRAECIf pue memorabilium Index:in quo prior numerus paginam,alter uer« fum dénotât.

. quot;Lexandertertius Pont.i^t. 17. uerampudici tiam ex LcitinAEccleßa eiecit ijp.i Alexander tertiiu Pont,Antichrifin{ ZT atiAthe^ ma,eycur

Alexander Sextus Pontißx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7738

Alexandrini Antiochtenilege coclibatm nun (juamprobauerunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91.2

Amurathus Turcarum Imperator f^pe ex V«gt-riapulfm

Anna Petri Aloyßj Pherneßj foror 80.9 Auaritiie Komanæ prætextus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 j. îx

Aullria 4 Turca ßtigata cladibm

B

B«co«t«£tC(edfî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioy.îz

EenediiHo, qua Deus mAtrimonio benedixit, ad duoreßrtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly.i

Bernardus Prethuicius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»47.1;

C

Caßmirus rex cum tAathia in Sileßa bcÜivmgerit 230,16

Caßmiri Polonorum regis lex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;asi.f

Cœlibatus nonprobatus à Germanis so is Calibatw legem [oli ^tini receperunt 9».» Ccelibunt

INDEX.

Calibum pana

C f nfui meretricunt Rom«

Chrijli diélum decLtratur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cff. -lj

Chrifli Ecclcfu 4 uerbo Dei non difcedit Chrifli uerba, lam no funt duo,fed una caro, crc.

explicantur

* Chriflo matrimonium ho»ejh.fum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x 8. i y

Claues traditie Eccleßieitdfc(lutcm,non ad perni dem

Clemens feptimtM Pont. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.1^

Comitia Polonica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179.10

CommodtwM priuatum umde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x x ». 10

Commune bonum unde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izi.it

Concilium Corßantienfe

Conßrmztionem coniugij fui Orichouius petit 4

Pontificc

Co«iMg(Km non prohibuit, quo minus patribus fie rent promifiioncs

de Coniuÿo teAimonium Salomonis.it.tf.cr 34-

Xi. item/AalachiiC

ConftliaSyricij

Conflantienfe Concilium

Contittfrtti« uota,aperta periuria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4.9-f

Croacia, Dalmatia, Vngiria,à Turca capt^. zos.

D

Df ere fit/fs coniluprant Ecclefiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»M- z-j

Decretum Phalaridif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t66.zë

Deu$

I N b E 3c.

DfW non omnesuult continentcruiuere

Deut ijuomodo ttobisprlt;ei}ôßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.tf

Deiittucitè fcelut exprobrat perfidie menti 2ij. j

Ditufio Ecclefiie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s.io

B

Eccleßa conflupr^tt^f Decretalibttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t j'4. vt

Ecclefia tjuando diuifit in orientalem er occiden

talem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pS.ta

Eccleße fecundarium caput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169.9

Eccleße uerut padlor quit

Epifcopietpre/byteriuxoratiußj;adSyriciu t3

Excommunicati Gemianiiquod legem de cceliba tu non admitterent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(,up

Excommunicdtio quid

Exilium ßne culpa non metuendurn

G

GermaniiC urbet munitie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.4i.Tt

Germani excommunicati, quid legem de cjclibd' tu non admitterent

Germrf«or«m/lt;x»f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ji.s.cr i4j.i4

Greci ob turpem coelibatum, Eomam tanquam flercut contannunt

Griecii,in rebut eccleße ßnecrü iudicium 9^*

Gregorius feptimut Ponti

H

Herodisuota

Howwj cur boiium non ßt eße folum

Hominid

INDEX.

ÜOmîhis uita duab. rfbträquiHa cotinetut.

Honor ueruf quii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^.gi

I

Irfgr/o dux Germanos dcuidt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifot^

lbra.mttiB.iffd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij. îj

Imperium non ffrmumquando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o.ió

Imperiumß beneuolcntia fubditorum cStineturr labores etpericula bomines no recufant.no.if incautorum excufatia

Inßntum multoru corpora clàm in TyberimRo^ mieconieâa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us. F

Ioannis Alberti Regis cum Stephano Palatino bellum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;330.17

loanni Alberto Polonüe Regi aduerfa ßrtuna.

loannes Boccatius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6o.»x

ioannes Laski nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loo.«

loannes Tarnouiut exercituiPoloni Imperator

INDEX.

LfX D« de niAtrimorào-1 lt;».»6. ciufdem alterMti cdfiut explicatum

Lfgem de calibatu ItaliprM receperunt. Ger' mtuii nunquam probauerunt, Hi^ant multo nu nm,Gr£ci funditui repudiarunt

Lex deconcubinA nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94.18.er

LexPdunutiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117. is

JHaldchiie teflimonium de coniugio

Martinuf Lutherui

lAdtrimonium i Christo honeftatum

De rndtrimonio lex Dei

Ojtecunq; de mdtrinwnio in ueteri tefhimento di äd funt^non ßgnA,fed pr£ceptd,dc lex cenfett

ddfunt

Mfretncttw Rontd^ cenfus

JAiles dldcris in bello propter duo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»59.19

Mon hominis comes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» i g.n

N

N(lt;t«rlt;e«oZ«pf(«com«

îieRrùm flumen

O

Operrf coloni,militis,fdcerdotis,quomodo in Rt pub.probdtur

O ppocd Stdrodubum expugndntur no. 6 - Orichoutus ref^onfum '*lt; Pontifice petit.

I

/ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Orieftouif

INDEX.

Orichûuij patria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.14

P

Pdftor «trttîEccif/i^^ttW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170.1

Paulus fecundus Pontißx conßlium capit de cœi-

Itbatutoüendo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■77.x6

Paulus fecundus pontifix difticho notatus 77. s Paulus tcrtius pontifix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77.16

D. Pit«/i /octM de coniugio,declaratus yi.ij.cr

61. Î1.CT öS. 15. er 111. 17

Paunutia lex de cœlibatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’»7.1s;

Prtr«îA/ogt;/i«îPdMÎi7frt^ potificis filius.79.1a

Petrus Cmitäcominendatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43j.i7

PJj«/dridw dccrftMi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;les.is

Pbormiones o' Sanniones ’Komani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i';y, ij

Phrynequaartefedefinderit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57.1 f

Pöioni C(f/i à T«rclt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 y4. t

Poloniin beUo aut uincut,dut moriuntur.146.10 PoloniValachiapriuati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijs.y

PolortiMjgnti nüllia Scytharum ad vifitouiecz ■ occiderunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii7,t

PoîortorHW ccpiteex equeflriordine 233.9 Polortoriwn ilt;t«s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;246,1t

Polo„or«m Re^ neptis Caroli V.lmperatorisda

tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;231,27

Polonid nuÜa comitia habet,'m quibus de minuen da Romana intemperantia non deliberctur 179.10

t Polonia

INDEX.

folontättiMoßdens propu^naculo) nequenttn'O»

t y.t

Polonia Rrxlegivmferuus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^-'*

fontifrx fccundariü caput Eccleßa, quod ab ipß fßontejuafefcabfctdit

Pontißcij Legatt iAaguntia uiolati

R

Ritü'ozj« RarifcUi Romani

Rfx Polonia Icguni jeruut

P^egcs Polonia aliquot uiili lt;i TwrcM

Rhodusqua rat tone capta à Turca

Roma ob calibatum tanquam ficrcut 'a Gradt temnitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj.r

Romamultoruminßntum corpora in Tybrrim

conieä^a reperiuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uf p

RomanumerataXLV.miHiamerefricum 109.1 Romlt;e«/w pij ac do£ii,impijs crindoétii cedunt.

^70,1,4.

Romana auaritia pratextut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7f.ii

KomdW Sannioncs er Phormiottes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7. n

Rußiafitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.0

S

Sacerdotum connubium,contubemium appella-tum in Decretalibuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i; 1. ir

Sacerdottbus expeJit uxorem habere nbsp;nbsp;nbsp;4 s. 14

Slt;rmp/c)n,Da«/d,ia/on»C'nj4 mw/jfr/t»« uiäi.

3S.10

Scortd

INDEX.

Scorta Rom£ cjuot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïog.«

Scorta Kontie quotannii tributum confirunt.uo,

V quantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

Scytharum'X.X.M..àPolonisc£ft *17,1 Stgifnunditf, Ladislaui, Ludouicus^, reges Pola ni£,uiifii 4 Turcit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti?.7

Socalien/is clades nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loj.ix

S olymanni uerba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148.7. er 10

Starodubum ZT Oppoca expugnantur 4 Polonit

XiO.S

Syricius D ei aduerfarius,ho/lis natura, prtedo itt ris humani atq; diuini,pellis er pernicies hone

fi£uit£

Syricij con/ilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.19

Syricij lex de ccelibatu perniciofa eccleltie.repu^ gnansDeo,crlt;^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.io.cru.it

* Syricio repetuntur erepta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$-9

T

TdciKf hiereticM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 8, » lt;,

Turcit Au/irwrnd^igit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpf.i?

Turca quomodo in Rhodum 'mtroduilus 208.

Turcd Vifnttditt bw oppMgndt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24227

T«rcd unde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tor..^

Turcarum uultus ef mores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioi..4.

V

Veneti impugnantur 4 Ittliofecundo Pontifice, »07.It

Vienna

IN DEX.

VicftMit 4 Turca bis oppugnata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i- *7

Viri decut uxor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3î gt;î

Viri doâi gt pij, indoHis de impijs RomiC cedut-x-roj,^

'vita, hominum duabui rebus truquiUd cotinetur-»1.14

Vn^ridcjuibiudrtibuscdptd . tpS'S

Vngirorum,Gr Petri Vdldchi monitd nbsp;nbsp;iA.7.4

Voluptds conics ndture nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jó.tp

'Vofdco»tj»frtfilt;c,lt;lt;pfrt4po'iMrw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149.;

Votorum le^imorum tres conditiones. 147.14 Vxor decusuiri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy.ij

Vxornondimittendd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14«. 14

FINIS. - !

S'

. vip' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?■

d t

C. lANITII P. L.EPr-GR AMMA.

Çiuimruit 'm TurcdsßcundoOrichouiui orc, ïrati uurium per Ciceronis iter:

Tam ruerent cunâi iunélo fi foederereges, Quotquot de chrifii nomine nomen halent. In prlt;ecep5 rueret Solymannigloria,çy eßet

Aut nihil,aut feruus,quod foit ante, Getes.

Tehee. '

?

B A Sî L E AE E X C V D E-blt;itur,iit Officirtdloannis Oporini, A,ii HoChriftidno M. D. LLAlfs/è Dectnibri.